Page Text
________________
પ્રવચન નં. ૨૨
૨૮૫ સંકડાશ થાય. અહીંયા ઉપર આવી જાવને બે ચાર જણા. ભાઈ લાખાણી, ઉપર આવો, આવો, આવો. વાંધો નહીં જગ્યા છે. ઉપર આવી જાય વિનુભાઈ ! બસ ! જગ્યાનો અભાવ છે ને એટલે. આજે તો ભોગી ને શાંતિ ને બધા આવવા માંડ્યા આના ભાઈ. દુઃખી છે, સુખી થવા માટે આવે છે બધા. બધા દુઃખી છે હો ! અજ્ઞાની જીવ માત્ર ! કરોડપતિ પણ એકાંત દુઃખી છે. કથંચિત્ સુખી નહીં. ઘરે બંગલા મોટર હોય તો ય કથંચિત્ સુખી નહીં. આજે રસ્તો ત્યે કે કાલ લે. આજ રસ્તો છે આત્માનો આશ્રય. આત્મા શરણ છે બાકી કોઈ જગતમાં શરણ નથી. સ્વર્ગના દેવો પણ દુઃખી. આહા ! આ તો ગુરુદેવ આત્માનો અનુભવ કરીને માર્ગ બહાર લાવ્યા. મોક્ષમાર્ગ બહુ લોપ. મોક્ષમાર્ગનો લોપ થઈ ગયો હતો લગભગ, ખૂણે-ખાંચરે ક્યાંક હોઈ શકે તે જુદી વાત છે પણ મૂળ મોક્ષનો માર્ગ શું છે? ને તેનું કારણ શું છે? ને આત્મા શું છે ? પર્યાય માત્રથી સર્વથા ભિન્ન જ્યાં દૃષ્ટિમાં દ્રવ્ય આવ્યું, ત્યાં કથંચિત્ સહિતનું જ્ઞાન થઈ ગયું.
કથંચિત્ સહિતનું જ્ઞાન થાય તો પણ સર્વથા રહિતનું શ્રદ્ધાન છૂટે નહીં. અમારી સામે તો તર્ક આવે ને? અમેય કહેતા'તા આ સહિત ને તમેય પાછા છેવટે તો સહિતમાં આવ્યા ને? કે તારું સહિત ને જ્ઞાનીના સહિતમાં મોટો ફેર છે. તું રાગથી સહિત માની રહ્યો છો. જ્ઞાની વીતરાગતાથી સહિત થઈ ગયા. આહા! આત્મા ભોગવે છે ભોક્તા છે. અમે કહીએ છીએ. અજ્ઞાની કહે છે કે દુઃખનો ભોક્તા, જ્ઞાની કહે છે આનંદનો ભોક્તા હું આનંદનો ભોક્તા. એ પણ કથંચિત છે. સર્વથા ભોક્તા નથી. સર્વથા અભોક્તા અને કથંચિત્ ભોક્તા, શેનો? આનંદનો હો ! દુઃખનો નહીં. જામનગરમાં કહ્યું કે આ આત્મા છે ને ભગવાન આત્મા. બધાનો આત્મા આત્મા જ છે. ભગવાન કહીને બોલાવે ગુરુદેવ તો. પર્યાયને તો ગૌણ કરે છે. આ આત્મા છે ને તેમાં સ્યાદ્વાદનો અભાવ છે. તેમાં સ્યાદ્વાદનો અભાવ છે. પણ અનુભવ જ્ઞાનમાં સ્યાદ્વાદનો અભાવ છે. આહા! આ જૈનદર્શનની વિશેષતા છે.
જ્ઞાયક-હવે બીજો પારો આવે છે. પહેલાં પારો દૃષ્ટિનો વિષય આપ્યો હવે જ્ઞાનમાં આત્માનો અનુભવ કેમ થાય? રાગનો અનુભવ થયો અનંતકાળથી દુઃખનું વેદન કર્યું. પણ આત્મા ખ્યાલમાં આવ્યો નહીં. હવે આત્માને દૃષ્ટિના વિષયથી લીધો. દ્રવ્યદૃષ્ટિના વિષયમાં પર્યાય માત્રથી રહિત, સામાન્ય ટંકોત્કીર્ણ જ્ઞાયક એમ છું આવ્યું.
પણ જો જ્ઞાનમાં હું પરને જાણું છું કે સ્વપરપ્રકાશક છે તો અનુભવ નહીં થાય. સ્વપરપ્રકાશક લક્ષણ દોષવાળું છે. અવ્યાપ્તિ નામનો દોષ આવે. જ્ઞાનીના જ્ઞાનમાંય સ્વપરપ્રકાશક છે અને અજ્ઞાનીના અજ્ઞાનમાં પણ સ્વપરપ્રકાશક છે. એ લક્ષણ નથી સાચું. ઓછું-ઓછું ખોલશું કાંઈ વાંધો નહીં. રવિવાર છે ને ! આહા! શું કહ્યું? એક-અનેકાંતમાં
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |