Page Text
________________
જ્ઞાયક સ્વરૂપપ્રકાશન
૨૯૦
વ્યવહારને જાણીને પછી એને છોડીને અંદરમાં ચાલ્યો જા એમ.
જ્ઞાયક એવું નામ તેને શેયને જાણવાથી આપવામાં આવે છે. કારણ કે, શેયોનું પ્રતિબિંબ જ્યારે ઝળકે છે. બિંબ અને પ્રતિબિંબ સામે પદાર્થો હોય તેને બિંબ કહેવાય અને અહીંયા પર્યાય પ્રગટ થઈ તેને પ્રતિબિંબ કહેવાય. જ્ઞાનની પર્યાય છે. ઘડો જ્ઞાનમાં જણાય તો ઘડો બિંબ છે અને ઘડો આમાં જણાય તેવું જ્ઞાન થયું અહીંયાં તે જ્ઞાનની પર્યાય તો જ્ઞાનાકાર છે.
તે જ્ઞાનની પર્યાયની સ્વચ્છતા છે. ઈ ઘડો જણાય છે તો ઘડો થઈ ગયો ? જ્ઞાન ઘડા રૂપ થાય ? જ્ઞેય જ્ઞાનમાં આવે ? ત્રણકાળમાં આવી શકે નહીં. માટે જ્યારે જ્ઞાનમાં તેવું જ પ્રતિબિંબ જ્યારે ઝળકે છે ત્યારે જ્ઞાનમાં તેવું જ અનુભવાય છે. જેવો પદાર્થ છે ખાટો, મીઠો જેવો પદાર્થ છે. તેવું જ્ઞાનમાં જણાય. આ ખાટો પદાર્થ આ મીઠો પદાર્થ આ ધોળો-કાળો, પીળો એમ જણાણું તો પણ, ભલે જેવું આમાં પ્રતિબિંબ થયું તેવું જણાણું. રાગ જણાણો, દુઃખ જણાણું તો પણ જ્ઞેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. રાગ ને દુઃખ જણાય અને હું રાગી ને હું દુ:ખી તો શેયકૃત અશુદ્ધતા અજ્ઞાન થઈ ગયું. રાગ જણાય તે અજ્ઞાન નથી. દુઃખ જણાય તે અજ્ઞાન નથી. પણ હું રાગી ને હું દુ:ખી તો તો શેયકૃત અશુદ્ધતા જ્ઞાનનું અજ્ઞાન થઈ ગયું. જ્ઞાન ન રહ્યું.
જ્યારે, કહે છે કે ભલે જણાય. તને હું અનુભવનો રસ્તો બતાવું કિમિયો બતાવું સાંભળ. જ્ઞેય ભલે જણાય, ચિંતા કરીશમાં, જ્ઞેયને હટાવીશમાં, જ્ઞેયાકાર જ્ઞાનને હટાવીશમાં. હટાવવાનું કાંઈ નથી. ફૂલને હટાવીશમાં. ફૂલની રતાશ દેખાય છે તેને હટાવીશમાં. આહાહા ! ત્યારે શું કરવું ? મર્મવાળી વાત કરે છે હવે. અનુભવ કેમ થાય ? બે પ્રશ્ન પૂછ્યા છે. કે શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ શું અને તેનો અનુભવ કેમ થાય ? તેની આ પ્રક્રિયા ચાલે છે. આત્માના અનુભવ વિના ધર્મની શરૂઆત ત્રણકાળમાં છે નહીં. સુકાઈ જાય તપ કરીને બાર પ્રકારના તપ કરી મરી જાય, આહાહા ! કર્મ ખરે-બરે નહીં અને જ્ઞાનીને ઉચ્છવાસ માત્રમાં કર્મની નિર્જરા અનુભવના કાળમાં થઈ જાય. આહા !
તો પણ જ્ઞેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી કારણ કે જ્ઞેયો જણાય છે, જ્યારે રાગ જણાય છે ત્યારે હું રાગી એમ આવ્યું નહીં. રાગ જણાય છે ત્યારે હું રાગી તેમ ન આવ્યું. પણ હું જાણનાર છું. એમ આવી ગયું. હું તો જાણનાર છું. આ હું રાગી ગયું અને હું રાગનો જાણનાર તે પણ ગયું. પર પ્રકાશક પણ ગયું. અજ્ઞાનમાં હતું તે ગયું. જ્ઞાન પ્રગટ થયું. ભલે રાગ જણાય. હું રાગી છું તે છૂટી ગયું. હું રાગને જાણું છું તે છૂટી ગયું. રાગના સદ્ભાવમાં જાણનાર જણાય છે. રાગના પ્રતિભાસ વખતે રાગ જણાતો નથી. આહાહા ! દર્પણમાં અગ્નિના પ્રતિભાસ વખતે અગ્નિ જણાતી નથી. દર્પણ જણાય છે. તો પણ જ્ઞેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી.
| SR No. | 008241 |
| Book Title | Gnayak Swaroop Prakashan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lalchandra Pandit |
| Publisher | Digambar Jain Kundamrut Kahan |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |