________________
૧૬૪
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન વખતે અનુભવ છે. માટે શેય જણાય છે તો પણ શેયકૃત અશુદ્ધતા નથી. કેમ? અહીંયા પોઈન્ટ છે મૂળ, આ રહસ્ય છે. શેયને જાણવાના કાળે શેયકૃત અશુદ્ધતા કેમ નથી કે શેય જણાય છે પરયનો જ્યારે પ્રતિભાસ થાય છે, જ્યારે એ પ્રતિબિંબ થઈને પ્રતિભાસ થયો ત્યારે જાણનાર જણાય છે. બસ ઈ જાણનારમાં જે આવી ગયો, જાણનારમાં આવે છે, ત્યારે કરણલબ્ધિના પરિણામ આવે છે. પછી કરણ લબ્ધિના સૂક્ષ્મ પરિણામ છૂટીને અનુભવ થાય. બહુ સારી પ્રોસેસ લખી છે. ૬ઠ્ઠી ગાથામાં અનુભવની પ્રોસેસ છે. ભાવાર્થ બહુ સારો કર્યો છે.
જો આપણે વાંચીએ પ્રતિબિંબ જ્યારે ઝળકે છે ત્યારે જ્ઞાનમાં તેવું જ અનુભવાય છે તો પણ, તેવું જ અનુભવાય છે, એટલે જેવું શેય છે તેવું જણાય છે. તો પણ જોય છે તેવું જણાય છે, તો પણ શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. કારણ કે જેવું શેય જ્ઞાનમાં, જુઓ હવે અહીંયા ખૂબી છે, જેવું શેય જ્ઞાનમાં પ્રતિભાસિત થયું, ય જ્ઞાનમાં આવ્યું નહિ, પણ પ્રતિભાસિત થયું, તેવો જ્ઞાયકનો જ અનુભવ કરતા જ્ઞાયક જ છે. હું તો જાણનાર છું પરનો જાણનાર નહિ, હું તો જાણનાર છું અને જાણનારો જ જણાય છે, એમાં અભેદ અનુભવ થાય છે. હવે આમાં અભેદ શબ્દ વાપરશે પોતે શબ્દ સારો વાપરે છે.
આ હું જાણનારો છું. તે હું જ છું, અન્ય કોઈ નથી. આમાં એટલું આવવું જોઈતું'તું કે આ જે જાણનારો જણાયો તે જ હું છું એમ આવવું જોઈતું હતું. સમજી ગયા. એને બદલે આ જાણનારો છે તે જ હું છું, તે હું છું એટલે હુંપણું આવ્યું જ્ઞાયકમાં. અન્ય કોઈ નથી એવો પોતાને એવો પોતાનો અભેદરૂપ અનુભવ થયો. બસ! આનું નામ નિર્વિકલ્પ શાંતિ છે. અભેદરૂપ અનુભવ થાય છે.
પરિણામી દ્રવ્ય કર્તાને પરિણામ કર્મ પહેલી અવસ્થા પછી પરિણામી દ્રવ્ય જ કર્તા ને પરિણામી દ્રવ્ય જ કર્મ. બીજી અવસ્થા અભેદની. ઓમાં કારકનો ભેદ હતો. પરિણામી દ્રવ્ય કર્તા ને પરિણામ તે તેનું કર્મ. પરિણામી દ્રવ્ય ને પરિણામ વચ્ચે કારકનો ભેદ હતો. પછી પરિણામી જ કર્તાને પરિણામી જ કર્મ, એવો પોતાને પોતાનો જ અભેદરૂપ અનુભવ થયો, ત્યારે એ જાણવારૂપ ક્રિયાનો કર્તા પોતે જ છે, પરિણામી દ્રવ્ય. જાણવારૂપ ક્રિયાનો કર્તા પોતે જ છે અને જેને જાણ્યું તે કર્મ પણ પોતે જ છે તો અભેદ અનુભવ થઈ ગયો. કર્તા કર્મનું અનન્યપણું આ.
હવે પ૧ મો કળશ છે તે કાઢો. એક બાજુ કહે પર્યાય દ્રવ્યને અડે નહિ અને પર્યાયનો કર્તા નથી. એ તો કર્તબુદ્ધિ છોડાવવી હતી. કર્તાબુદ્ધિ છૂટતાં પોતે કર્તા થાય છે. એટલે થોડા પામે છે એ આ બધું રહસ્ય છે. ઊંડાણનું રહસ્ય છે. ભાવાર્થ પણ બહુ સારો કર્યો છે