________________
૨૯૨
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન અવલંબન લેતાં મમતા છૂટી જાય છે. એમ કર્તા કર્મ અધિકારની ૭૩ ગાથા છે માલ ભર્યો છે સમયસારમાં. પણ ટાઈમ ક્યાં છે? વેપાર આડે, આમાં કાંઈ નફો નથી. એમાં તો નફો છે. આ હું જાણનારો છું તે હું જ છું. આહા !
જાણનારો જણાયો રાગ ન જણાયો હવે. રાગ જણાય તો અજ્ઞાન છે. કર્તાનું કર્મ પણ અજ્ઞાન અને જ્ઞાતાનું ય બનાવે તો પણ અજ્ઞાન છે. રાગને જાણનાર બુદ્ધિ છે. મારું જ્ઞાન રાગને ન જાણે. સવિકલ્પદશામાં પણ તે મનનો વિષય છે, મારા જ્ઞાનનું શેય નથી. વાત જરાક ઝીણી છે! શું કહ્યું? સવિકલ્પદશામાં સાધકને પાંચ મહાવ્રતના પરિણામ તો આવે, નીચલી ભૂમિકામાં. દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રની ભક્તિના ભાવ પણ આવે. ભાવ તો આવે. ક્યાં ગયા બહેન પાછળ બેઠા છે. ભક્તિનો ભાવ તો આવે. પણ ભક્તિનો ભાવ મારો છે કે પરાયો? એ ભક્તિનો ભાવ જ્ઞાનનું શેય છે? કે ઈન્દ્રિયજ્ઞાનનું જોય છે? મનનો વિષય છે મારો વિષય નથી. આહા ! એક દસ ગાથા લખી છે. કુદંકુંદ આચાર્ય ભગવાને દસ ગાથા હો અભૂતથી અભૂત! માલ ભર્યો છે.
પાંચ મહાવ્રતના પરિણામ જાણેલો પ્રયોજનવાન છે તેને કોણ જાણે છે કે આપ જાણો છો? કે તું ભૂલ્યો. મારું જ્ઞાન મને જાણવાનું છોડીને રાગ ને કષાયના દર્શન કરવા જાય? તે જાતું જ નથી ને જાણતું જ નથી. ત્યારે જાણેલો પ્રયોજનવાન લખ્યું છે ને? કે હા બરાબર છે. કે, ઈ બુદ્ધિનો વિષય છે મનનો વિષય છે. મન એને જાણે છે ને જ્ઞાન જ્ઞાયકને જાણે છે. બે ભાગલા પડી જાય છે. આહાહા ! ઈન્દ્રિયજ્ઞાન ભિન્ન ને અતીન્દ્રિયજ્ઞાન ભિન્ન છે.
આ વાત ગુરુદેવ તો બહુ કરી ગયા છે, દાંડી પીટીને. આ ઈન્દ્રિયજ્ઞાન જ્ઞાન નથી ને તેમાં છેલ્લા ભાગમાં બહુ ગુરુદેવના અલિંગ્રહણના બોલમાં ઘણું આવે છે. એ દિવ્યધ્વનિ છે ને શબ્દ, તે શબ્દ તો જડ છે પણ શબ્દ સંબંધીનું જે જ્ઞાન તે પણ જડ ને અચેતન છે. દ્રવ્યશ્રત તો જડ છે આ. આ તો પ્યોર જડ છે પણ તેના અવલંબનવાળું જે ઈન્દ્રિયજ્ઞાન. તે ઈન્દ્રિયજ્ઞાન જડ ને અચેતન છે. ગુરુને માનતા હો તો આ ગુરુની વાણી છે ભાઈ ! આહાહા ! આ ઈન્દ્રિયજ્ઞાન જ્ઞાન નથી તેમાં છેલ્લા ભાગમાં બધામાં ગુરુદેવના બોલો ઘણા લીધા છે. જડ અચેતન. હજી રાગ જડ અચેતન બેસતો નથી તેમાં આ શાસ્ત્રજ્ઞાન જડ અચેતન?
શાસ્ત્રજ્ઞાનથી તો આત્મજ્ઞાન થાય. હરામ થાય તો, કોઈને ન થાય. શાસ્ત્રજ્ઞાનથી આત્મજ્ઞાન ન થાય. પણ સાહેબ ઈ વ્યવહાર છે. વ્યવહાર એટલે શું? ખોટું, ન થાય તેને થાય તેમ કહેવું તેનું નામ વ્યવહાર, થાય નહીં અને કહેવું કે એનાથી થાય તેનું નામ વ્યવહાર, વ્યવહારનય જુઠી વાતો કરે છે ભરમાઈશમાં વ્યવહારમાં. વ્યવહારનો લોપ થઈ જશે તો પરમાત્મા થઈશ તને કાંઈ નુકસાન નહીં થાય. આહાહા !