________________
૧૫ ૨
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન કરે, પણ ઉપદેશ દાતાય નહિ. આ તો એક પાક્યા હતા ગુરુદેવ, ચાલ્યા ગયા. હવે પાછળ અંધારું. આત્મા પરને જાણતો નથી, કોણ કહી શકે ? અનુભવી કહી શકે. ઈ અનુભવી કહી શકે. (શ્રોતા :- આપની તાકાત આપને ઇસ બાત કો ખોલ દીયા) ખોલ દીયા, આમાં છે.
આ છઠ્ઠી ગાથામાં લખ્યું છે. છઠ્ઠી ગાથામાં લખ્યું કે શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. શેય છે માટે અહીંયા જ્ઞાન થયું એમ છે નહીં. અને શેયથી થયું એમ પણ નહિ અને શેયનું પણ જ્ઞાન નથી. (શ્રોતા :- ઈ ખાસ વાત છે) શેયનું જ્ઞાન નથી, જ્ઞાન તો આત્માનું છે. જ્યારે શેયનો પ્રતિભાસ થાય છે બેન, ત્યારે જ્ઞાન આત્માનું થયું છે. બોલપેન જણાય છે જ્યારે જ્ઞાનમાં, જ્ઞાનમાં બોલપેન જણાય છે, ત્યારે બોલપેન છે તો આંહીયા જ્ઞાન થયું એમ નથી, જ્ઞાન જ્ઞાનથી થાય છે. અને બોલપેનનું જ્ઞાન નથી. જ્ઞાન તો આત્માનું થાય છે.
“જે જેનું હોય તે તે જ હોય” “આત્માનું જ્ઞાન હોવાથી જ્ઞાન તે આત્મા જ છે.” આત્માનું જ્ઞાન થાય છે. આ રાગનું જ્ઞાન નથી થતું, શરીરનું જ્ઞાન, પ્રતિમાનું, શાસ્ત્રનું જ્ઞાન થતું જ નથી. (શ્રોતા:- પરનું જ્ઞાન થતું જ નથી) આત્માનું જ્ઞાન સમયે સમયે થાય છે. (શ્રોતા :- બરાબર એકદમ એકાંત સત્ય છે આ વાત) એકાંત સત્ય છે, એ તો નિમિત્ત દેખીને ઉપચાર કરવામાં આવ્યો, ઉપચારને સાચું માન્યું. ઈ સમજાવવા માટે હતો પ્રયોગ. શેયને જાણે માટે આત્માને જ્ઞાયક એવું નામ પ્રસિદ્ધ છે કે આત્મા કોને કહેવો? કે જાણનારને કહેવો. જાણે એટલે શું? કે પરને જાણે, ઘડિયાળને જાણે એને આત્મા કહેવો, હા. બધાને જાણે આત્મા, પરને જાણે તે આત્મા, એમ નથી. આહાહા ! એકલી બહિર્મુખતા રહી ગઈ. છઠ્ઠી ગાથામાં માલ ભર્યો છે. એક એક લીટી એક એક શબ્દની કિંમત છે.
એટલે અગ્નિ ને લાકડાનો દૃષ્ટાંત લંબાવ્યો, આપણે એટલા માટે લંબાવ્યો, દૃષ્ટાંત બહુ સારો છે. એમાંય પણ દાહ્યકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. એમાં પણ ઈ શબ્દ છે, એમ આમાં શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. શેયકૃત અશુદ્ધતા કેમ નથી? કારણ કે, હવે કારણ આપે છે. પહેલાં શેયકૃત અશુદ્ધતા નથી. નથી એનું કારણ શું? કે શેયથી જ્ઞાન ન થયું કે શેયથી જ્ઞાન થયું છે? એ ખોટી વાત છે. શેયથી જ્ઞાન થતું નથી. કારણ કે શેયથી જ્ઞાન થાય તો અશુદ્ધતા આવી જાય, તો જ્ઞાન પરાધીન થઈ જાય તો તો પરાશ્રય જ્ઞાન થાય, પરના લક્ષે જ્ઞાન થાય એમ આવી જશે, એમ છે નહીં.
શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. કારણ કે આ જોય જ્યારે જ્ઞાનમાં પ્રતિભાસે છે ત્યારે, કારણ કે જોયાકાર અવસ્થામાં જ્યારે રાગ જણાય છે જ્ઞાનમાં, દુઃખ જણાય છે જ્ઞાનમાં, શ્રી ગુરુ જણાય છે જ્ઞાનમાં, છઠ્ઠી ગાથા જ્યારે જણાય છે જ્ઞાનમાં, ત્યારે શું જણાય છે ?