________________
પ્રવચન નં. ૩ માંગલિક સુપ્રભાત કહે છે. તે અનંતજ્ઞાન પ્રગટ થયું જેને કેવળી પરમાત્માને એને ખરેખર સુપ્રભાત કહેવામાં આવે છે. અને મિથ્યાત્વ અંધકાર ટળીને સમ્યજ્ઞાન ચોથે ગુણસ્થાને પ્રગટ થાય તેને પણ સુપ્રભાત દૃષ્ટિ અપેક્ષાએ કહેવામાં આવે છે.
આનંદમાં સુસ્થિત એવું જેનું સદા અસ્મલિત એકરૂપ છે. અનંતદર્શન-અનંતજ્ઞાન અને અનંતસુખ આનંદમાં સારી રીતે સ્થિત એવું જેનું સદા ત્રણેકાળ અસ્મલિત, તે આનંદમાંથી પાછો ફરતો નથી ઉપયોગ. પૂર્ણ આનંદદશા પ્રગટ થાય છે. તે આનંદ ઘટતો નથી અને એવો ને એવો પૂર્ણ આનંદ અતીન્દ્રિય આનંદ પ્રગટ થાય છે. તે સદા અસ્મલિત એકરૂપ છે. કોઈ કાળે તે આનંદમાં આત્મિક સુખમાં ઘટાડો આવે એવો એક પણ સમય આવવાનો નથી. અનંત સુખ પ્રગટ થઇ જાય છે અને અચળ જેની જ્યોત છે. અનંત વીર્ય, અનંતદર્શન-અનંતજ્ઞાન-અનંત સુખ અને સાથે અનંત વીર્ય પ્રગટ થાય છે. તે આનંદને ભોગવતા તેને થાક લાગતો નથી. કેમ કે એક તો આનંદ સ્વભાવ છે. અને બીજું અનંત આનંદને ભોગવવાનું અનંતવીર્ય પણ પ્રગટ થઇ ગયું છે. અચળ જેની જ્યોત છે એવો આત્મા ઉદય પામે છે. | ભાવાર્થ-અહીં ચારે ના અર્થ કરે છે. અહીં ““ચિતિંડ' ઇત્યાદિ વિશેષણથી અનંતદર્શનનું પ્રગટ થવું બતાવ્યું છે, દેખવું એટલે દર્શન સમ્યગ્દર્શન નહિ. અનંતદર્શનનું પ્રગટ થવું બતાવ્યું છે. શુદ્ધ પ્રકાશ ઇત્યાદિ વિશેષણથી અનંતજ્ઞાનનું પ્રગટ થવું બતાવ્યું છે. અનંતજ્ઞાન કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થયું સ્વપરને યુગપ એક સમયમાત્રમાં જાણે છે. કેવળજ્ઞાનમાં કાંઇ પણ જેને જાણવું બાકી નથી અને જાણવા માટે ઇચ્છા ઉત્પન્ન કરવી પડતી નથી પણ આત્માનો સ્વભાવ સહેજેય પરિપૂર્ણ જાણતાં જાણતાં લોકાલોક પણ એમાં જણાય જાય છે એવું જ્ઞાનનું પ્રગટ થવું બતાવ્યું છે.
આનંદ સુસ્થિત'' ઇત્યાદિ વિશેષણથી અનંત સુખનું પ્રગટ થવું બતાવ્યું છે. અનંત સુખ કેવળી ભગવાનને પ્રગટ થયું તે થયું. સાદી અનંતકાળ આનંદનો સુખનો જ ભોગવટો રહે છે. અને “અચલચિ' વિશેષણથી અનંતવીર્યનું પ્રગટ થયું બતાવ્યું છે આત્મબળ, વીર્ય એટલે આત્મબળ. જે પૂર્ણ આનંદને ભોગવે એવું આત્મબળ પ્રગટ થયું છે. પૂર્વોક્ત ભૂમિનો આશ્રય કરવાથી જ આવા આત્માનો ઉદય થાય છે. પૂર્વે જે કહેવાયું છે તેવા શુદ્ધાત્માની સન્મુખ થઈને શુદ્ધોપયોગ દ્વારા આત્માનો અનુભવ હતો ત્યારે તે વખતે તેને રાગનો ત્યાગ હોય છે. તેવી વીતરાગી ક્રિયા પ્રગટ થાય છે જ્ઞાનની સાથે ક્રિયા એટલે કે લીન થવું. રમવુંચરવું તેને ક્રિયા કહેવામાં આવે છે.
“જ્ઞાન ક્રિયાભ્યામ્ મોક્ષ'' જ્ઞાન એટલે આત્માનું જ્ઞાન ને ક્રિયા એટલે રાગ રહિત