________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથનો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૨૩ દેવલોકમાં તેર સાગરોપમની સ્થિતિવાળો કિલિબષિક દેવ થયા. મતિભેદથી ઉત્પન્ન થતા મિથ્યાત્વમાં સંક્ષેપથી જમાલિનું ચરિત્ર જણાવ્યું, વિસ્તારથી ભગવતીસૂત્રના નવમા શતકમાંથી જાણી લેવું.
ગેવિંદનું દૃષ્ટાંત મૃતદેવીની કૃપાથી જમાલિનું ચરિત્ર કહ્યું. હવે પૂર્વવ્યુદ્રગ્રહથી થતા મિથ્યાત્વમાં ગોવિંદનું ચરિત્ર કહું છું. ભૂગુકચ્છ (= ભરુચ) નામના શ્રેષ્ઠ નગરમાં બૌદ્ધમતના સંપૂર્ણ સારને જાણનારો અને શ્રેષ્ઠ વાદલબ્ધિથી યુક્ત ગોવિંદ નામને બૌદ્ધ સાધુ હતું. તે પિોતાને બધાથી અધિક વિદ્વાન માનતે હતે. પોતાની વાદશક્તિને પ્રગટ કરતે, અર્થાત્ મારા જેવી વાદશક્તિ કેનામાં નથી એમ બેલતે, તે શેરીઓમાં ફરતો હતો. તે જગતને પણ તૃણ સમાન માનતો હતો. તેણે એકવાર પોતાના સામર્થ્યને પ્રગટ કરવા (= લોકોને બતાવવા) ત્રિક અને ચતુષ્કમાં પટહ વગડાવીને ઘેષણું કરાવી કે, આત્માને જાણનાર જે કઈ સમર્થ હોય તે રાજસભામાં સભ્ય આદિ લોકો સમક્ષ મારી સાથે વાદ કરે. જિનપ્રતિમાને વંદન કરવા માટે આવેલા અને સ્યાદ્વાદમાં નિપુણ એવા જિનદેવસૂરિએ આ ઘાષણ સાંભળી. સૂરિએ પટહનો પ્રતિષેધ કર્યો, અર્થાત્ વાદ કરવાનું કબૂલ કર્યું. પછી તે બંનેને રાજદરબારમાં વાદ થયે. સૂરિએ રાજાની સમક્ષ એને જીતી લીધો. તેથી તે વિલો થઈને વિચારવા લાગ્યું કે, એમનો સિદ્ધાંત જાણ્યા વિના એમને ક્યારેય જીતી શકાય નહિ. હું અન્યદર્શની હોવાથી તેઓ મને પોતાના સિદ્ધાંતનું રહસ્ય કહેશે નહિ. માટે હું એમની જ (= જેન) દીક્ષા લઉં, આ પ્રમાણે વિચારીને ઉપાશ્રયે જઈને સૂરિને આ પ્રમાણે કહ્યું: મારી અજ્ઞાનતાથી કરેલી ચેષ્ટાની ક્ષમા આપે, તથા મારા ઉપર દયા કરે. મને ઉત્તમ દીક્ષા આપો. (હવે) હું આપના ચરણમાં રહ્યો છું. પ્રમાણ, નય અને હેતુ સુધી આપને સિદ્ધાંત મને સમજાવે.
આચાર્ય મહારાજ તેના દ્રવ્યવિનયથી તેને ઉપશાંત ( ક્રોધાદિ વિકારોથી રહિત) થયેલો જોઈને આનંદ પામ્યા. છદ્મસ્થ પરીક્ષાથી પરીક્ષા કરીને, અર્થાત્ છદ્મસ્થ જીવ બાહ્ય ચેષ્ટાના આધારે જેટલી પરીક્ષા કરી શકે તેટલી પરીક્ષા કરીને, તેને દીક્ષા આપી. દ્રવ્યક્રિયા કરવામાં તત્પર તે સામાયિક વગેરે મૃતને ભણે છે, તે પણ પૂર્વવ્યુગ્રહ મિથ્યાત્વને ભાવથી છોડતું નથી. આ પ્રમાણે કેટલાક દિવસો ગયા બાદ તેના મનમાં અમૃતની જેમ શ્રત જેમ જેમ પરિણમતું ગયું તેમ તેમ તેણે વિષની જેમ મિથ્યાત્વને છેડી દીધું. કહ્યું છે કે-' “મુનિ દરરોજ જેમ જેમ અતિશય રસ પ્રસરથી યુક્ત નવા નવા શ્રુતનું સૂક્ષ્મજ્ઞાન મેળવે છે, તેમ તેમ શુભભાવરૂપી શીલતાથી આનંદ પામે છે, અને નવા નવા સંવેગથી ( = વૈરાગ્યથી) ગર્ભિત શ્રદ્ધા
૧. પંચવસ્તુ ગાથા પ૬૦, બુ. ક. ગા.
