Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALamaMthAvaLI :: trIjI TeNa : 1 zrI bhadrabAhu svAmI * lekhaka: dhIrajalAla TokarazI zAha. : bALagraMthAvaLI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ karAvAyANaaSazA ziemaiTIumatureauneI rIumLImAMainemiuminal name bALagraMthAvaLI :: trIjI eeNa : 1 zrI bhadrabAhu svAmI lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha Gammelanning Interestimati computinglinnealinicanimenuineliminuineatiuntinentaremaintaminomot bersnoerqaatdebrpvrkhliitoonlmnaaldthmiiqaarkhnyuMgengkhievdebthlairaangqrphnyoerlengqngrievbnlyybejruukqrbejruungrmnnooypaangbbk sarva haka svAdhIna AvRtti pahelI . saMvata 1987 mUlya sevA Ane mANasAlamailolagamamana mohammNammSTaanumNams che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakaH grAha dhIrajalAla TArazI citrakAra,bukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma aa vA 4 mudrakaH cImanalAla izvaralAya mahetA mudraNasthAna : vastamudraNAlaya dhIkAMTA roDa :: amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Amukha. lagabhaga chellA eka varasathI trIjI zreNInI mAgaNI uparAuparI thayA karatI hatI. te mAgaNIne paheAMcI vaLavAne Aje zaktimAna thayA chuM tethI AnaMda thAya che. pahelI tathA zrIjI zreNI karatAM A zreNInI bhUmikA bhASA, vicAramAM ane vividhatAmAM 'cI rAkhI che. tenuM kAraNa spaSTa che ke ALa thAvanInA hetu vAcakamAM rasa utpanna karI dhIme dhIme jaina dharmanA siddhAMta samajAvavAnA che. khALagraMthAvaLInA prakAzanane badhA jaina bhAIo taraphathI je AvakAra maLyA che te badala temanA aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM ane bhaviSyamAM tevIja rIte sahakAra ApatA raheze ema IcchuM chuM. mALagraMthAvaLI prathama zreNInI inAmI parIkSA saMvata 1986nA kArataka suda 13 ne divase gujarAtanAM judAM khudAM makAmAM levAmAM AvI hatI temAM cauda varasanI umara sudhInA khAlakakhAlikAe sArA bhAga lIdheA hateA. temAM uttIrNa thanAra umedavArone kula rUA. 126)nAM 110 InAmA vahe cavAmAM AvyAM hatAM. khIjI zreNInI parIkSA ceAjavAnuM gaI sAlamAM ceAgya na hatuM ane Aje te e pustakA khalAsa thaI javAthI trIjI zreNInIja inAmI parIkSA gADhavI che. hiM'dustAnanA judA judA bhAgamAM khanI zake teTalI jagAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ enAM mathakA gAThavavAmAM AvyAM che. enI yAdi tathA niyamAvalI A zreNInI sAthe mahAra pADavAmAM AvI che, te darekane vAMcI javAnI khAsa salAmaNa che. ALagraMthAvaLInA pracAra karavAmAM pAlaNapura nivAsI dhama ma zrI maNilAla khuzAlaca'da zAruM je mALA ApyA che te bala temanA mAlAra mAnuM chuM. jaina zvetAMbara ejyukezana ae peAtAnA abhyAsakramamAM ALadhAraNa prathama mATe mahAvIra svAmI, jajIsvAmI dharme mATe prANa ApanAra mahAtmAo ane svAdhyAya tathA kanyAdhAraNa prathama mATe RSamadeva, rANI celaNA, caMdanabALA ane svAdhyAya pAca putaka tarIke mAra karyA che temanA paNa A sthaLe AbhAra mAnuM chuM. jaina sAhitya prakAzamAM lAvavAnA dareka sacAga prApta thAya eja mahecchA. rAyapura, havelInI peALa amadAvAda sa. 1987 2STha suda li. sadhasevaka dhIrajalAla TA. zAha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhadrabAhu svAmI, : 1 : pratikAnapuramAM be brAhmaNabhAIo hatA, enuM nAma bhadrabAhu ne bIjAnuM nAma varAhamihIra, kuTuMbane dhaMdhe vidyA bhavAne bhaNAvavAne hatuM eTale bane bhAIone vidyA vArasAmAM utarI. e be bhAIone na hatA khAvApIvAne zekha ke na hato kapaDAMlattAne zekha. e to e bhalA ne zAse bhalAM. e I navuM jANavAnuM maLe to khAvAnuM khAvAnA ThekrANe rahe ne vahelA tyAM pahoMcI jAya, vidyA meLavavAmAM atyaMta utsAha ne khata hovAthI te baMne thoDA vakhatamAM dharmazAstra, nyAyazAstra, tarkazAstra, vyAkaraNa tathA jatiSa vagere zAstromAM pravINa thayA. eka vakhata yazobhadrasuri nAmanA agAdha jJAnI AcArya temane samAgaya thayuM. e AcArya daza vaikAlika suNanA racanAra zayyAvasaritA cadapUrva dhArI ziSya hatA. hama sUrya AthaLa ApIe chIkha paDI jAya, jema senA AgathI kathIra bahu dekhAya tema A beu bhAIone lAkhyuM. kharI vidyAne kharUM jJAna meLavavuM hoya te A mahAlyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAse che ema temane jaNAyuM. ethI baMnee temanI AgaLa dIkSA lIdhI te jainazAstrAnA abhyAsa karavA mAMDayA. jaina zAstrAmAM je puratakA atyaMta pavitra ne pramANabhUta gaNAya che te Agama kahevAya che. prabhu mahAvIre je upadeza ApyA tene gaNadhara zrI gautamasvAmI tathA khInaee sUtra rUpe guMthyA. e sUtrAnI saMkhyA 12 nI che. eTale tene dvAdazAMgI kahevAya che. dvAdaza eTale bAra ane aga eTale sUtreA. bhadrabAhu vAmI te| A khAra aMgamAMthI pahelu AcArAMga zIkhI gayA; bIjI suyagaDAMga zIkhI gayA; trIjI ThANAMga zIkhI gayA; cAthuM samavAyAMga zIkhI gayA. pachI teA bhagavatIjI, jJAtAdharma kathA, upAzakadazAMga, tagaDadazAMga, anuttarAvavAi, prazna vyAkaraNa, ane vipAkazruta paNa zIkhI gayA. have AvyuM bAramuM aMga-dhaNuMja mADhuM ne zuMja jJAnavALuM enuM nAma daSTivAda. varAhamihIra tA eTalethI aTakayA maiM bIjuM khIjuM zIkhavA maMDayA. bhadrabAhuvAmI ema aTake tevA na hatA. e tA keDa bAMdhIne, ekAgra mana karIne dRSTivAda zIkhavA lAgyA. tene pahelA bhAga parika zIkhI gayA. emAM dhaNI uMDI ne dhaNI jhINI vAtA. pachI bIjo bhAga sUtra Avyo. tenA 88 bheda. te paNa zIkhI gayA. have AvyA. trIjo bhAga pUgata..dhaNuM! adharo ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhaNA vizALaH enA cAda te mahAna bhAga. akeka pUrva eTaluM jJAnavALuM ke tenI sarakhAmaNI na thAya. e pUrva lakhyAM lakhAya nahi. phakta AtmAnI zakti ( labdhi ) thIja zIkhAya. koi pUchaze ke ema chatAM lakhavuM hoya tA kAMIka te pramANu batAve eTale khyAla Ave. anaMtajJAnane akSaramAM utAravAnuM pramANa te zuM batAvAya ? enI muzke lIne khyAla ApI zakAya. eka DAthI Dube eTalI zAhI DhAya te| paheluM pUrva lakhAya. be hAthI Dube eTalI zAhI hAya tA bIjI lakhAya. ema bamaNAM bamaNAM hAthI karatAM cAdamuM pUrva lakhavA mATe hajArA hAthI jeTalI zAhI joIe, ahA ! e teA dhaNuM ja mADhu ne dhaNuM ja muzkela ! evA moTA ne muzkelIvALA bhAga paNa bhadrabAhu zIkhI gayA. pachI anuyAga ne calikA paNa zIkhI gayA. have bhadrabAhu ravAmI cauda pUrva dhArI kahevAyA. temaNe A mahAna zAstrA khIjA sArI rIte samajI zake eTalA mATe keTalAkanA saraLa artha lakhyA. ene niyukti kahevAya che. evI niyukti daza sUtrA para racI. . gurue bhadrakhAhu svAmIne have kharAkhara lAyaka joI AcArya pada ApyuM. varAhamihIra kahe, huM' paNa dhaNuM bhaNyA chuM. mATe mane AcArya pada apAveA. bhadrakhAtu ravAmI kahe, e vAta sAcI paNa tArAmAM gurune vinaya ne namratA karyAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 ? varAhamihIra kahe, te zuM ame nakAmA sAdhu thayA jo . AcArya pada na apAveAte A dIkSA paNa rAkhavI nathI. bhadrabAhu svAmI kahe, tane sukha upaje ema kara. varAhamihIre te dAjhanA banyA pavitra phrIkSA cheADI dIdhI. abhAgInA hAthamAM ratna AvyuM te zI rIte rahe ? :R: bhadraMbAhu ! tuM AgaLa caDI gayo ne mane nIce rAkhyA teA huM paNa have tane batAvI dauM. zuM mArAmAM vidyA nathI ! mArA jeTaluM jaceAtinuM jJAna kAnAmAM che e te batAve. basa have A jyotiva vidyAnA baLe karI A+- gaLa vadhyuM te tane paNa batAvI dauM ! Ave vicAra karI te pATalIputramAM ja rahevA lAgyA ne pAtAnI kIrti phelAvavA aneka jAtanA prayatna karavA lAgyA. teNe eka vAta tA evI phelAvI ke nAnapaNathI mane suhUrta jovAnA bahu zAkha hatA. eka vakhata meM gAma bahAra ja mudbhuta jovA mATe kuMDaLI banAvI temAM sihatuM citra AlekhyuM. enu gaNita gaNavAnI dhunamAM e kuMDaLI bhUMsavI bhUlI gayA ne ghera Avyo. rAtanA yAda AvyuM ke kuMDaLI bhUMsavI bhUlI gayA chuM eTale tyAM gayA tAsiMharAzine sAthe svAmI si hu tyAM beThA hatA. chatAM se' himmata lAvI tenI nIce hAtha nAMkhI kuMDaLI baMsI nAMkhI. AthI te khuba prasanna thayuM ne mate '' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ varadAna mAgavA kahyuM. meM kahyuM ke tame je prasanna thayA che te mane badhuM jatika batAve. te mane potAnI divyazaktithI ja ticakramAM laI gayA ne badhuM batAvyuM. have e jJAnathI konA para upakAra karavAja huM pharuM chuM. "duniyA to mukatI he gukAnevAlA cAhiye" e vAta barAbara che. varAhamihIranI vAta ghaNuye sAcI mAnI ne tene khuba mAna ApavA lAgyA. ema karatAM te naMdarAjAne purohita the. pATalIputranA naMdarAjAo khaba vaibhavazALI ne pratApI hatA. emanA purohitane zenI maNa rahe ! A rAjAne lAMbe vakhate eka putra tha eTale AkhA nagaramAM AnaMda utsava thA. leke aneka jAtanI bheTa laI rAjAne maLavA AvavA lAgyA ne pitAne AnaMda pradarzita karavA lAgyA. varAhamihIre A putranI janmapatrikA banAvI ne temAM lakhyuM ke putra se varSane thaze. rAjAne ethI atyaMta harSa tho ne varAhamihIrane khuba InAma ApyuM. vasahamihIrane A vakhate potAnI dAjha kADhavAne lAga maLe. teNe rAjAnA kAna bhaMbheryA ke mahArAja ! ApanA kuMvaranA janmathI rAjI thaI baMdhA maLavA AvI gayA paNa pelA jainanA AcArya bhadrabAhu nathI AvyA. tenuM kAraNa te jANe? rAjA kahe ema ? A zakavAba maMtrI temanA bhakta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 che temane pUchIza. rAjAe teA zakaDALa maMtrIne bAlAvyA ne pUchyuM ke A AnaMdaprasaMge badhA mane maLavA AvyA paNa tamArA guru kema nathI AvyA ? zakaDALa maMtrI kahe, emane pUchIne kAle hu jaNAvIza. te bhadrabAhu svAmIne maLyA. bhadrabAhu ravAmI teA muni hatA. temane janmamaraNanA zAka ke utsava zuM ? te jANI gayA ke rAjAnA kAna bhaMbhe rAyA che. mATe zAsana upara rAjAnI aprIti na thAya tevuM karavuM. temaNe maMtrIne kahyuM ke rAjAne ema kahejo ke nakAmuM be vakhata AvavuMjavuM zA mATe paDe ! e putratA sAtame divase khilADInA mADhAthI maraNa pAmavAne che. maMtrIe jaine rAjAne vAta karI. eTale rAjAe putranI rakSA karavA khuba cAkI paherA mUkI dIdhA ne gAma AkhAnI bilADIe pakaDIne dUra meAkalAvI dIdhI. paNa banyuM evuM ke sAtamA divase dhAvamAtA bAraNAmAM beThI beThI putrane dhavarAvatI hatI tevAmAM akaramAta khALakapara lAkaDAnA AgaLIyA ( argalA ) paDaye te te maraNa pAmyA. badhe zAka zeka thaI rahyA. varAhamihIra te bicArA mhoM saMtADavA lAgyA. tenI jyAtiSanI badhI zekhI jaNAI gai. bhadramAhuravAmI rAjAnA e zAka nivAravA arthe rAjamahelamAM gayA. tyAM rAjAne dhIraja ApI. pachI rAjAe pUchyuM ke tame zI rIte A khaLakanuM AyuSya sAta divasanuM jANyuM ! vaLI tame khilA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 DInA moDhAthI maraNa thaze ema kahyuM hatuM te te barAbara nathI. sUrijI kahe te AgaLIyA lAveA. te AgaLIyA lAvyA te tenApara bilADInuM mADhuM kArelu. pachI te bAlyAH ame je jANyuM te amArA zAstranA AdhAre jANyuM che. varAhamihIre je muhUta joyuM temAM samaya khoTA lIdhA hatA. A sAMbhaLIne varAhamihIrane khuba kheda thayA. te badhAM jyotiSanA puratA pANImAM bALI devA taiyAra thayA. tyAre sUrijIe kahyuM ke e zAstra teA badhA sAcA che paNa gurugama joie. mATe ema karavAthI zuM lAbha ! varAmihIra e sAMbhaLI zAMta thaye paNa sUrijI pratyenA dveSa tA naja gayA. te kharAba kharAba vicAro karatA maraNa pAmyA eTale marIne vyaMtara thayA ne jaina saMdhamAM rAgacALA phelAvavA lAgyA. bhadrabAhu svAmIe e upadrava dUra karavA ' uvasaggaharaM } sUtra banAvyuM jenA khelavAthI e upasanI kAMI asara thaI zakI nahi. Aje paNa e mahAprabhAvavALuM teAtra gaNAya che. zrI bhadrabAhu svAmIe AvI rIte aneka ThekANe pAtAnI vidvatAthI jainadharma nu gArava vadhAryuM . : 3 : zrI yazAbhadrasUrijInI pATe zrI sa MbhUtavijayajI nAmanA AcArya hatA. bhadrakhAtu svAmI temanA gurUbhAi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya. A banne mahAna AcAryo jayAre hiMdabharamAM jaina zAsanane DaMkA vagADI rahyA hatA tyAre pATalIputramAM rAjayanI mahAna uthalapAthala thaI rahI hatI. navamA na de cANakya nAmanA eka atyaMta buddhizALI brAhmaNanuM apamAna karyuM. teNe aneka prapaMca karI naMdarAjAno nAza karyo ane caMdraguptane gAdIe besADo. murA nAmanI dAsIne te putra hovAthI tene vaMza miArya kahevAya. cANakya tene pradhAna thayuM. enA buddhibaLathI ane caMdraguptanA parAkramathI temaNe AkhA hiMda upara pitAnI ANa pheravI. hiMdamAM paradezIonI caDAI pahelavahelAM enAja vakhatamAM thaI paNa eNe temane hAra ApI ulaTa temanoja keTaleka mulaka kabaje karyo. samrATa caMdragupta khuba vaibhava ne ThAThamAThathI raheto hato. bhadrabAhu vAmIe pitAnI vidvatAthI tenA para ghaNI suMdara chApa pADI hatI. eka vakhata caMdragupta jyAre bharaniMdamAM sUto hato tyAre tene seLa na AvyAM. e no artha teNe bhadrabAhu svAmIne pU. bhadrabAhu svAmIe potAnA agAdha jJAnathI te svane artha samajAH rAjana! pahelA vanamAM te kalpavRkSanI DALa bhAMgelI dIThI enuM phaLa e che ke A pAMcamA ArAmAM ghaNA ochA mANase dIkSA leze, bIjA vanamAM te sUryAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 joyA tenA artha kevaLajJAnarUpI sUryanA asta thayA. trIjI svapnamAM cALaNI jevA caMdramA joyA enuM mULa jainamatamAM aneka bheda paDaze ne dhama cALaNIe caLAze. cothA svaptamAM khAra kUNAvALA sarpa ye enu phaLa Ara khAra varSanA bhayaMkara dukALA paDaze. pAMcamA svanamAM te deva vimAna pAchuM jatAM jevuM enu phaLa e Avaze ke cAraNa muni temaja vidyAdharA A bhUmimAM Avaze nahi. chaThThA svapnamAM te ukaraDAmAM kamaLa ugeluM joyuM tenu phaLa e che ke nIca paNa uMca gaNAze. sAta mA svapnamAM bhUtAnu TALuM nAcatu. joyuM. enuM phaLa e che ke malIna deva devIonI mAnyatA vadhaze. AThamA svapne te AgI jocA evu phaLa jaina dharmomAM dRDha gheADA raheze, kumatA vadhAre prakAzamAM Avaze. navamA svapne suku sAvara joyuM ne temAM dakSiNa dizAe cADuM pANI joyuM enu phaLa e che ke munie peAtAne jIva bhatrAvavA dakSiNu dizAmAM jaze te jyAM jyAM tIrthaMkarAnAM kalyANaka haze tyAMthI jaina dharmanA vicchedra thaze. dazamA svapnamAM kutarAmAte sAnAnA thALasAM khIra khAtA joyA enuM phaLa e Avo ke lakSmI uttama kuLamAMthI nIcu kuLamAM jaze. agIAramAM svapnamAM vAMDharAne hAthIpara beThelA joya tevu phaLa have pachI mithyAttvI rAjA dhaNA thaze. bArame svane smruddhane mAjhA mUkta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 je te sUcave che ke rAjAe nyAyanIti mUkIne prajAne herAna karaze. game tevA karaverA nAMkhI paisA paDAvaze terame sarvane mahArathane vAcharaDAM joDelAM joyAM tenuM phaLa e thaze ke pavitra bhAgavatI dIkSAne meTI ummaranA mANase grahaNa karaze. bALapaNAmAM vadhAre dIkSA leze ne te paNa bhukhe pIDAtA ke duHkhe sIdAtA. vaLI te gurune vinaya kare mUkI pitapotAnI matie cAlaze. caudame svapine rAjaputrane uMTa para caDelo che teno artha rAjAomAM saMpa nahi rahe. pitAnA nehIo sAthe verajhera karaze ne bIjA joDe prItivALA thaze. paMdarame raMvane rananA DhagalAmAM mATI maLelI joI e sUcave che ke munie Agamagata vyavahArane cheDI daI bAhya AcAra para vadhAre bhAra mUkaze. emanI raheNI ne karaNI eka nahi hoya. soLame svane be kALA hAthIne laDatA joyA te joIe tyAM varasAda nahi paDe ema sUcave che. A seLa svanane artha sAMbhaLI rAjA caMdraguptane khuba duHkha thayuM. te udAsa che. keTalAkanA mAnavA pramANe teNe A vakhate pitAnA putrane rAja seMpI nivRttimArga svikAryo. - bhadrabAhu svAmI paNa bAra varSane bhayaMkara dukALa paDaze ema jANI nepALa dezamAM gayA ne tyAM mahAprANadayAnano AraMbha karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 - bAra varSano bhayaMkara dukALa paDe che. anna pANInA sAMsA paDavA lAgyA che. eTale sAdhue dakSiNa dizAmAM cAlyA ne samudranA kinAre AvelA gAmaDAmAMthI AhAra pANI meLavavA lAgyA. vidyA evI vastu che ke je tene pharI pharIne pheravIe nahi te visarI javAya. A sAdhuone paNa temaja thayuM. teo ghaNA zAstra bhUlavA lAgyA. jyAre bAra varSano dukALa pUre thaze tyAre sAdhuo pAchA pharyA ne pATalIputramAM badhe saMdha ekaThe thayo. te vakhate jene ja sUtro yAda hatA te badhAM ekaThAM karI lIdhAM. emAM agiyAra aMge maLI zakyAM paNa bAramuM daSTivAda aMga bAkI rahyuM. badhA muMjhAvA lAgyA. te vakhate nepALamAM gayelA bhadrabAhu svAmI yAda AvyA. te daSTivAda aMga jANatA hatA. saMghe be munine temane bolAvI lAvavA mokalyA. bane muni lAMbA vihAra karI nepALa pahoMcyA. tyAM bhadrabAhu svAmI dayAnamAM masta hatA. jyAre te dhyAnamAMthI jAgyA tyAre sAdhuoe hAtha joDI kahyuM ke he bhagavana! saMdha Apane pATalIputra AvavAne Adeza (hukama ) kare che. bhadrabAhu svAmI e sAMbhaLI bolyA hamaNAM meM mahAprANadhyAna zarU karela che te bAra varSe pUruM thAya che mATe huM AvI zakIza nahi. A mahAprANadhyAnanI siddhi thavAthI jarUrane vakhate eka muhUrta mA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ tramAM badhA pUrvanI sUva ne artha sAthe gaNanA thaI zake che. suvio pAzca AvyA. saMdhane vAta karI. saMdhe e sAMbhaLI bIjA be sAdhuone taiyAra karyA te temane jaNAvyuM ke tamAre jaIne bhadrabAhu svAmIne pUchavuM ke je saMdhanI AjJA na mAne tene zI zikSA karavI ? pachI te kahe ke "saMdha bahAra " eTale tame kahejo ke saMghe tamane e zikSA pharamAvI che. pelA munioe jaIne bhadrabAhu svAmIne pUchyuM eTale temaNe javAba A ke saMdha bahAra. paNa sAthe sAthe jaNAvyuM ke zrImAna saMghe ema na karatAM mArA para kRpA karavI, ane buddhimAna sAdhuone mArI pAse bhaNavA mokalavA. huM temane haMmezAM sAta vakhata pATha ApIza, savAra, bapora ne sAMja tathA bhikSAveLAe te sAMjanA pratikramaNa pachI traNa vakhata. sAdhuoe zrI bhadrabAhu svAmIne saMdezo saMdhane pahoMcADaze. eTale saMdhe pAMcaso sAdhuone taiyAra kya. A saMdhamAM kezA sthAne tyAM bAra varSa sudhI paDI rahenAra ne pAchaLathI dIkSA lenAra zahaDALa maMtrInA putra zrI yUlibhadrajI paNa hatA. - sAdhuone zrI bhadrabAhu mIe pATha ApavA mADayA, paNa badhA sAdhuone te bahu ochA lAgyA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ f` dhIme dhIme te kaMTALIne pAchA pharyA. ekalA sphuli bhadraMjI rahyA. teo ATha varSamAM ATha pUrva sArI rIte bhaNyA. pachI eka vakhata bhadrabAhu svAmIe pUchyuM ke sthUlibhadra ! tuM nirAza thayelA kema jaNAya che ? sthUlibhadra kahe, prabhA ! huM nirAza teA nathI thayA paNa mane pATha bahu ochA lAge che. bhadrabAhu svAmI kahe, have dhyAna pUrU thavAne bahu vakhata nathI. dhyAna pUrU thayA pachI tuM mAgIza teTalA pATha ApIza. sthUlibhadrajI kahe, bhagavan ! have mAre keTaluM bhaNavAnuM bAkI che ? bhadrabAhu svAmI kahe, tuM eka biduM jeTaluM bhaNyA che ne sAgara jeTaluM khAkI che. sthUlibhadrajIe pachI kAMi pUchyuM nahi. khuba utsAhathI AgaLa bhaNavA maDayA mahAprANuM dhyAna pUruM thayuM, sthUlibhadrajIne vadhAre pATha maLavA lAgyA eTale te dezapU mAM be vastu ochI rahI tyAM sudhI zIkhI gayA. : 5 : bhabAhu svAmI nepALamAMthI pAchA pharyA. sAthe thUlibhadrajI paNa pAchA pharyAM. AcArya zrI saMbhUtaviSayanu kALadharma pAmyA hatA. tethI te temanI pArTa AvyA have te yuga pradhAna kahevAyA. teo vihAra karatAM karatAM pATalIputra AvyAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ahIM libhadranI sAte bahena sAthvI thaI hatI. temaNe samAcAra sAMbhaLyA ke yUlibhadrajI zAstrano abhyAsa karI pAchA phare che. tethI vaMdana karavAne teo zrI bhadra bAha svAmI pAse AvI. vaMdana karIne temaNe pUchayuM: guru mahArAja ! sthUlibhadrajI kyAM che! zrI bhadrabAha kahe, pAsenI guphAmAM jAva, tyAM dhyAna dharatA beThA haze. teo sthalibhadrane maLavA guphA tarapha cAlI. yUlibhadra joyuM ke pitAnI bahene maLavA Ave che eTale zIkhelI vidyAne prabhAva batAvavA siMhanuM rUpa dhAraNa karyuM. yakSA vagere AvIne guphAmAM jue to siMha te Azcarya pAmI: A zuM? zuM kaI siMha sthalibhadrane khAI gaye? teoe pAchA AvIne bhadrabAhu svAmIne saghaLI hakIkata jaNAvI. bhadrabAhu svAmIe pitAnA jJAnathI jANyuM ke sthUlibhadra pitAnI vidyA batAvI. temaNe sAdhvIone kahyuMH pharIthI tame jAva. sthalibhadra tamane maLaze. yakSA vagere pUrIne gayA. tyAre skUlibhadra pitAnA mULa rUpamAM beThA hatA. arasaparasa sahue zAtA pUchI. have bAkI rahele zAstrane theDe bhAga zIkhavA syulibhadrajI bhadrabAhu svAmI pAse gayA tyAre temaNe kahyuM tamane have zAstra zIkhavADAya nahi. tene mATe tame lAyaka nathI. sthalibhadra vicAravA lAgyA e mAro zo aparAdha thaye haze ? vidyAnA baLathI pite siMhanuM rUpa lIdheluM te yAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 AvyuM. teo namI paDayA ne melyAH mArI bhUla thaI. have evI bhUla nahi karUM. bhadrabAhu svAmI kahe, " paNa have mArAthI tamane abhyAsa karAvAya nahi." chevaTe sadhe maLIne vinati karI tyAre bhadrabAhu svAmIe bAkInA bhAga bhaNAnyA. paNa tenA artha zIkhavyA nahi. sthUlibhadrajI sarva zAstranA jANakAra thayA. emanA pachI kahevAya che ke phAi badhA zAstranA jANakAra thayA nathI. have bhadrabAhu svAmInuM maraNa pAse AvyuM. temanI jagA sAcavanAra atyaMta khAhAza ne jJAnI sAdhu joie. te thUlibhadra hatA. tethI temane pATe besADayA ne pote zAMtithI dhyAna dharatA dharatA maraNa pAmyA. bhadrabAhu svAmInuM nAma Aje paNa prAtaHsmaraNIya gaNAya che. prAtaHkALamAM uDIne bharahesara bAhubaLInI sajjhAya khelatAM temanu nAma levAya che. paN pamAM vaMcAtuM atyaMta pavitra kalpasUtra teeeja eka sUtramAMthI juduM pADIne banAvyuM che. khIjA paNa tibrU vagerenA graMthA racelA che. namaskAra haiA mahAzruta kevalI bhadraMkhADuM svAmIne. >>>< Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnamAM levA lAyaka thurAnAM guphA karoH jagatabharanAM A advitIya krAdirAnA, tathA bauda zaiva ane jerAnA itihAsa tathA mUrtividhAnanA pUrapUrA khyAla Apatu sacitra pustaka Aja lekhakanAM hAthe lakhANa bahAra paDayuM che, cha citrA tathA kalAmaya puM. prastAvanA lekhaka zrayut nAnAlAla camanalAlaeN mahetA Ai. sI. esa. kimmata A mA. jarUra magAvIne pAMcA suMdara citrakAma : kAi paNa jAtanA citrakAma mATe amArI sAthe patravyavahAra kA. vyAjabI bhAvathI satISakAraka kAma maLaze. maMdira pAdhApurI kAMdhdha tathA citra 6-2-6 "" triraMgI citra ApyuM maDhAvI zakAya tevI. .. jIvarvicAra pravezikA kudarata ane phaLAdhAmamAM vIsa divasa sacitra pravAsa sTeja badhAnuM alaga 062-0 0-9-8 1-8-0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bALa graM thA va LI : prathama zreNI | bIjI zreNI | trIjI zreNI 1 bArIkhadeva 1 anamALI 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjulA 2 cakravatI sanatkumAra 2 zrI hemacaMdrAcArya 3 pArzvanAtha ka gaNadhara zrI gautama 3 zrI haribhadrasUri svAmI 4 prabhu mahAvIra 4 zrI siddhasena divAkara 4 bharatabAhubali 5 vIra dhane 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 mahAtmA prahArI 5 ArdrakumAra 6 zrI hIravijayasUri 6 mahArAja zreNika cha abhayakumAra 7 upAdhyAya zrI yaze8 rANuM cehalaNA 7 vIra bhAmAzAha - vijayajI 8 mahAsatI sItA 8 mahAmaMtrI udAyana 9 caMdanabALA 9 mahAsatI aMjanA 10 IlAcIkumAra 9 draupadI ( 10 naLa damayaMtI 11 jasavAmI 1 rAjarSi prasannacaMdra 11 mRgAvatI 12 amarakumAra 11 mayaNarehA 12 satI nadayatA 13 zrIpALa 12 caMdana malayAgiri 13 dhanya ahiMsA 14 mahArAjA kamArapALa ! 13 kAna kaThiyAre | 14 satyano jaya 15 pethaDakumAra - 14 munizrI harikeza | 15 asteyane mahimA 16 vimaLazAha 15 kapila muni 16 sAco rAgAra-zIla 16 sevAmUrti naMdiNa | 17 sukhanI cAvI yAne 10 vastupALa-tejapALa saMtoSa 17 zrIsthUlibhadra 18 ema dedarANuM | 18 jaina tIrthono paricaya 18 mahArAjA saprati bhA. 1 le. 19 jagaDuzAha 19 prabhu mahAvIranA 19 jenatIrthonA parIcaya 20 dharma mATe prANa A dara zrAvaka - bhA. 2 je. panAra mahAtmAo | 20 ravAdhyAya vajana sAhityanI DAyarI kare seTanI kiMmata rU. deDha tathA vi. pI. posTeja cha AnA. bIjA pustako mATe sUcipatra maMgAve- citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura, havelInI poLa : amadAvAda. - - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALa cAvI : : zrIjI zreNI www :: T jagadguru hemacaMdrAcArya lekhaka : nAgakumAra makAtI bI. e. : saMpAdaka : dhIrajalAla TokarazI zAha :: khALagraMthAvaLI kAryAlaya, amadAvAda :: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Himanities with les himmatn bALagraMthAvaLo trIjI zreNi ra. jagadguru hemacaMdrAcArya lekhaka : nAgakumAra makAtI pI. e. : saMpAdaka : dhIrajalAla TokarazI zAha. sarva hakka svAdhIna AvRtti pahelI mUlya savA AnA. spinnindrome, milit saMvata 1987 dissipat medito Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat B www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka sa karadhIrajalAla TokarazI zAha citrakAra, bukaselara enDa pIsara, rAyapura : havelInI poLa, : a ma vA ? mudrakamULacaMdabhAi trIkamalAla paTela sUryaprakAza prinTIMga presa pAnakora nAkA amadAvAda, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagadguru hemacaMdrAcAya : 1 H ahA ! koNa evA haze jeNe kalikAlasarvajJa bhagavAna hemacaMdrAcArya nuM pavitra nAma nahi sAMbhaLyuM hoya ! e mahAna ceAgIrAja, mahAn tattvajJa, mahAn tejasvI tyAgamUrtine vaMdana hai ! zrI hemacaMdrAcArya nA janma AjathI lagabhaga navasA varSo pUrve dhaMdhukAmAM thayA hatA. temanA pitAnuM nAma cAcIMga zeTha hatu ane mAtAnuM nAma pAhiNIdevI hatuM. ane dharmAMkAmAM prItivALAM ane nyAyanItithI cAlanArAM hatAM. lakSmIdevInI paNa temanA upara sArI mahera hatI. hemacaMdrAcAryanuM mULa nAma hatuM cAMgadeva. cAMgadeva nAnapaNathIja khUba cAlAka hatA. tenI capaLa AMkhA, namaNuM nAka ane bhavya lalATa joi sau koine lAgatuM ke bhaviSyamAM e nAma kADhaze. eka divasa zrI devacaMdra nAmanA mahAna AcArya dhaMdhuke padhAryA. temanAM dana karavA zraddhALu bhakatA AvavA lAgyA. cAMgadevanI mAtA pAhiNI paNa pAtAnA putrane lai guruvaMdana mATe upAzraye AvI. AcArya mahArAja e vakhate madire gayA hatA. temanA AvavAnI sA rAhu jovA lAgyA. tevAmAM ATha varSanA ALaka cAMgadeva ramatA ramatA gurunA Asana upara caDhI beThA, ane peAtAnA arAkharIA mitrAne kahevA lAgyA: huM tamArA guru chuM. tame mane vaMdana kareA. maMdiramAMthI pAchA pharelA AcA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ya zrIe upAzrayamAM dAkhala thatAM A zabdo sAMbhaLyA. temane navAi lAgI ke mArI gerahAjarImAM trIjA guru vaLI kANa AvyA ! aMdara AvIne jue te eka suMdara bALaka peAtAnA Asana upara beThelA che. tenI AkRti sanya che. lakSaNlRA ghaNAM UMcAM che. te vicAravA lAgyA ke jo A bALaka kSatriya kuLanA haze tA jarUra cakravatI rAjA thaze, jo vANIA brAhmaNanA kuLaneA haze teA cakavatI rAjAne paNa AjJAmAM rAkhe tevA mahA pradhAna thaze, ane jo e sAdhu thaze teA mahAna prabhAvaka thaI jagatanuM kalyANa karaze. ' bIje divase keTalAka vepArIone lai devacaMdrasUri cAMgadevane ghera gayA. tenA pitA cAcIMga zeThe te e vakhate paragAma gayelA hatA. paNa tenI mAtA pAhiNI ghera hatI. te ghaNIja vivekI ane vicakSaNa hatI. guru mahArAjane pAtAne tyAM padhArelA jANI tene khUba AnaMda thayA. savanA cAgya Adara satkAra karI teNe Asana Apyu. pachI e hAtha joDI te kahevA lAgI: ahA ! Aje mAre sAnAnA suraja ugyA ke gurudevanAM muja raMkane ghera pagalAM thayAM. muja garImanI jhuMpaDI Aje pAvana thaI. gurujI, kahA kahA zI AjJA che? AcArya melyA: devI ! ame tyAgIoe tA bhikSAnA aMcaLa! eDhelA che. Aje tamArI pAsethI eka aneAkhI vastunI bhikSA mAgavA AvyA chIe. kaheA bhikSA Apaze ke bhikSukane khAlI hAthe pAchA kADhaze| ? pAhiNI melI: ahA ! dhanya divasa ! dhanya ghaDI ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurudeva! A sarva ApanuM ja che. je cIjanI jarUra hoya tene mATe AjJA pharamAve. AcArya kahe, devI! amAre nathI joItuM dhanadhAnya ke nathI joite paise Take. amAre joIe che tamAruM putraratna-tamAre vahAle cAMge. bhaviSyamAM e mahAna AcArya thaI jainazAsanane udyota karaze. kaho, samAjanA uddhAra arthe, mAnavajInA kalyANa arthe tamArA buddhimAna putranuM dAna karI zakaze? navIna tarehanI bhikSAnI mAgaNathI pAhiNuM jarA vismaya te pAmI paNa vicAravA lAgI ke samasta saMgha mAre AMgaNe padhArI mArA putranI mAga kare che te pAchI kema ThelAya? teNe kahyuM: gurudeva ! vizvanA bhalA mATe putranuM dAna karavAmAM mane harakta nathI. paNa enA pitA bahAragAma gayela che temane AvavA de. AcAryazrInI sAthe AvelA vepArIo bolyA: pAhiNI devI! tamArA patine ame manAvI laIzuM. temanI rajA sivAya AcAryazrI cAMgadevane dIkSA nahi Ape e khAtrI rAkhaje. paNa tame rAjIkhuzIthI gurue mAgelI bhikSA Apo. dhanabhAgya che tamArAM ke AvuM putraratna tamArI kukhe pAkayuM che. A sAMbhaLI pAhiNIe cAMgadevane gurucaraNe dhaye. putrathI chuTA paDatAM tene ghaNuM lAgI AvyuM. tenI AMkhamAM azra ubharAvA lAgyAM. kharekhara putrathI vikhuTA paDatAM lAgaNI kone na thAya? paNa samAjakalyANanI bhAvanAthI prerAI pAhiNIe sarva duHkha aMtaramAM samAvI dIdhuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurue bALakane pUchayuM: tuM mAro ziSya thaIza? hA hA. huM thaIza" cAMgadeve hasatAM hasatAM javAba Ape. keTalAka divasa pachI gurue cAMgadevane laI vihAra karyo ne khaMbhAta gayA. tyAM udayana maMtrIne ghera tenA bALakonI sAthe cAMgadevane rAkhe. tyAM tenuM sArI rIte lAlana pAlana thavA lAgyuM. : 2 : cAcIMga zeTha ghera AvyA tyAre temane khabara paDI ke strIe pitAnA putranuM dAna karI dIdhuM che. AthI tene khUba krodha caDaze. te potAnI strI upara khIjAye. teNe pratijJA karI ke cAMgAnuM mukha na dekhuM tyAM sudhI mAre annajaLano tyAga che. AvI pratijJA karI te khaMbhAta pahoMce. gurunA upAzraye te krodhabharyo Avyo. jevA tevA namaskAra karI te bebhe AcArya mahArAja ! mAre cALo kayAM che? AcArya mahArAja samayanA jANa hatA. e samajI gayA ke cAcIMga zeTha putrapremathI cheDA che eTale temaNe kahyuM: udayana maMtrI! cAcIMgazeThane cAMgadeva suprata kare. udayana maMtrI cAcIMgane laI pitAne ghera AvyA ne bhAre AgatAsvAgatA karI. cAMgadevane cAcIMganA khoLAmAM besADo. putranuM meTuM joI pitAnI AMkhamAM AnaMdanAM AMsu AvyAM ne ekadama chAtI saraso cAMpI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vhAlathI mAthe hAtha pheravavA lAgyA. cAMgA paNa pitAne joI rAjI thayeA. bhAjananA samaya thatAM uddayana maMtrIe cAcIMga zeThane bahu bhAvapUrvaka jamADayA. pAnaseApArI khAtAM khAtAM udayane vAta cheDI: zeThajI! Apa te ahu bhAgyazALI che. ke Apane tyAM AvA uttama putraratnanA janma thayeA che. * Aha ! tethIja mArA putrane uThAvI lAvyA che kharUMne ?' cAcIMga zeThe kaTAkSamAM kahyu. are zeThajI evuM zuM khele che!! ApanAM patnIe svahaste cAMgAnuM dAna karyuM che. tamAre ApeluM dAna pAchuM levuM hoya teA tame jANA. zAstramAM tA kahyuM che ke kanyA eka vakhata apAya, satpurUSanuM vacana eka vakhata apAya ane dAna paNu eka vakhata apAya. vaLI tamArA cAMgA te AkhA samAjanA uddhAra karaze. hajAro manuSya tenA caraNamAM mastaka namAvaze. gurudeva kahe che ke tenuM bhAgya jakharUM che.' A zabdo sAMbhaLI dhIme dhIme cAcIMga zeTha pIgaLavA lAgyA. temanA krodha narama paDayA. temanA ubharA zamavA lAgyA. temaNe vicAra karyo ke ApelA putra pA levA have kAI rIte cegya nathI. bhale te dIkSA laI jainazAsananuM nAma ujjavaLa kare. Ama vicArI gurupAse jaI temaNe svahaste putra arpaNa karyo. khAda gurue tene dhAmadhUmapUrNAMka dIkSA ApI paMca mahAvrata uccarAvyAM ane sAmacadra nAma pADayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAbuddhizALI hAvAthI gheADA vakhatamAM sAmacaMdramuni saghaLA zAstromAM praviNa thayA. chae dananA temaNe abhyAsa karyA. saMskRta ane prAkRta bhASAmAM temaNe ghaNI nipuNatA meLavI. kAvya, nATaka, kalA, tarka, nyAya nyAkaraNa vagere aneka viSayAmAM teo pAraMgata thayA. gheADA vakhata pachI gurue temanI sarvarIte lAyakAta joI AcAya padavI ApI ne hemacaMdrasUri nAma pADayuM. : 3: gheADAja vakhatamAM A tejasvI yuvAna AcAya nI kIrti cAregama phelAvA lAgI. temanA adbhuta jJAnanI TheraThera prazaMsA thavA lAgI. eka vakhata hemacaMdrAcAya pATaNanA ajAramAMthI pasAra thatA hatA. teja vakhate gujarAtanareza siddharAja jayasiMha paNa tyAMthI jatA hatA. hemacaMdrAcArya nI adbhuta kAntimaya mUrti joI tene Azcarya thayu` ke aSA A prabhAvazALI yuvAna sAdhu kANu haze? teNe potAnA hAthI ubhA rakhAvyeA. hAthIne ekadama rokI ubhA rahelA rAjAne joI hemacaMdrAcArya madhura avAje melyA ke siddharAja nareza! A gajendrane tuM AgaLa krizAenA hastIo bhale trAsa pAmI cAlyA jAya. teonI have kAMi paNa jarUra nathI. kAraNa ke kharekhara A pRthvIne dhAraNa karanAra have tuja che. calAva. kharAkhara samayane ceAgya bhASaNa sAMbhaLI siddharAja Azcarya pAmyA ne AcAryazrInI vidvatA mATe tene mAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayuM. te vaMdana karI belya: pratye ! Apa haMmezAM rAjaA sabhAmAM padhArI ApanA darzanano lAbha ApI mane kRtArtha kare. vartamAna jaga, rAjana ! " AzcAryazrIe javAba Ape ne AgaLa cAlyA. - zrI hemacaMdrAcArya jainazAsanane uddhAra karavAnI mahAbhAvanA sevI rahyA hatA. A bhAvanA rAkhavI sahela che paNa tene amala karavo ghaNeja muzkela che. kevI rIte e kArya karavuM te atula buddhizALI A mahApurUSane mATe agharuM na hatuM. siddharAjanA meLApane lAbha laI tenA manamAM jaina dharma viSe gaurava utpanna karavuM temane jarUrI lAgyuM ne tethI tenI sabhAmAM jaI adbhuta kuzaLatAthI upadeza ApavA lAgyA. anya vidvAno emanI A upadeza ApavAnI chaTAthI tathA vidvatAthI mahemAM AMgaLI nAMkhavA lAgyA. siddharAja temanA A sahavAsathI khUba rAjI thaye ne temane potAnA guru gaNavA lAgyo. : 4 : hemacaMdrAcArya mahAna upadezaka ne vidvAna hatA eTaluM ja nahi paNa samavAdI paNa hatA. bhalabhalA vAdIo temanI pAse hAra khAI gayA hatA. eka vakhata rAjasabhA bharIne siddharAja beThA che. eka bAju hemacaMdrAcArya potAnA ziSyo sAthe Asanapara beThA che. bIjI bAju meTA moTA paMDite beThA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 tevAmAM kumudacaMdra nAme eka vRddha diga Mbara AcArya vAda karavA AvyA. rAjAe kumudacaMdrane mAna ApI DemacaMdrAcArya sAthe vAda karavA jaNAvyuM. kumudacaMdranI umara mATI hatI ane hemacaMdrAcArya te juvAna hatA. eTale kumudaca'dra temanI mazkarI karavA elye: zItaM tAM eTale ke te chAza pIdhI che ?-tArUM moDhuM chAza pIdhA jevuM thaI gayuM che. Ama khelI te hasavA lAgyA. paNa pIta nA bIjo artha pIchuM thAya che. eTale pote sajjanA a pILI chAza paNa thAya che. hemaca'drAcArya te atha karIne AlyA ke huM buDhDhA ! chAsa tA dhALI haiAya-pILI na hAya. pILanI tA haladara haiAya. A sAMbhaLIne AkhI sabhA khaDakhaDATa hasI paDI. kumudnacaMdra khIsiyANA paDI gaye. eTale te elye ke hemacaMdra te bALaka che. e bALaka sAthe huM vRddha zuM meluM? A vacana sAMbhaLI hemacaMdrAcArya melyA ke huM moTA chuM ne kumudacaMdra ALaka che; kAraNa ke e hajI sudhI keDe kaMdArA ane dhAtIyuM paheravAnuM zIkhyA nathI te nAgA krU che. kumudacaMdra dIgamara matanA hAI zarIre nagna rahetA hatA. tene hemacaMdrAcArye karI banAvyeA ane sabhA vacce te cATa paDayA. pachI kumudacaMdra vAdamAM hArIne dakSiNamAM nAsI gayA. hemacaMdrAcArya nI vAhavAha thaI. divase divase hemacaMdrAcAryanI kIti vadhavA lAgI. siddharAja paNa khIjA paDitAnA karatAM temanA upara vadhAre bhAva rAkhavA lAgyA. AthI rAjasabhAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka paMDite temanI itarAjI karavA lAgyA. teo hemacaMdrAcAryanI virUddha rAjAnA kAna bhaMbheravA lAgyA. eka vakhata siddharAja dhArAnagarInA rAjA yazovarmAne harAvIne pAcho pharyo. te vakhate paMDite vagere tene AzirvAda ApavA AvyA. hemacaMdrAcArye paNa eka kAvya bAlI tene AziSa ApI. A kAvyanI cAturIthI camatkAra pAmI rAjAe temanI ghaNI prazaMsA karI. A sahana na thaI zakavAthI keTalAka IrSyA khora brAhmaNe belyA ke amArAM vyAkaraNa Adi zAstra bhaNyA tyAre hemacaMdrAcArya vidvAna thayA, ane AvAM suMdara kAvya banAvatAM zIkhyA. temAM teoe zI dhADa mArI ke temanI ATalI badhI prazaMsA kare che? rAjAe AcAryanI sAme joyuM. AcArya bolyA ke pUrve zrI tIrthakara mahArAje bAlyAvasthAmAM IndranI AgaLa kaheluM vyAkaraNa je jeneMdra vyAkaraNa kahevAya che te huM bhaNele chuM. are eto badhAM gappAM che gappAM. Adhunika kALe tamAre koI vaiyAkaraNa thaye hoya te batAve.'IrSothI baLI rahelA brAhmaNe bAlyA. je mahArAjA siddharAja sahAya kare te cheDAja vakhatamAM paMcAMgI navIna vyAkaraNa huM banAvuM." AcArya. zrIe daDhatAthI uttara Ape. siddharAje kahyuM: gurudeva! Apa navIna vyAkaraNa banAvo. Apane je madada joIze te huM ApIza. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra te divasathI AcArya zrIe navIna vyAkaraNa lakhavuM zarU karyuM. kUkta khAra mahinAmAM savA lAkha zvAkanuM paMcAMgI vyAkaraNa temaNe racyuM. siddharAjanA nAmamAMthI sid zabda lIdhe| ane hemacaMdranA nAmamAMthI haMsa zabda lai graMthanuM nAma siddhahema Apyu. AcArya zrInI AvI agAdha zaktithI siddharAja tAjuma thaI gayA. badhA paDitA paNa vismaya pAmyA. siddharAje A graMthane hAthI para padharAvI AcArya zronA sthAnakethI bahu mAnapUrvaka peAtAnI pustakazALAmAM ANyuM ane hukama karyo ke AjathI sarva vidyAlayeAmAM Aja vyAkaraNa sarvee bhaNavuM. A vyAkaraNa eTaluM badhu sarasa che ke atyAre paNa te anya vyAkaraNA karatAM zreSTha gaNAya che. A granthathI hemacaMdrAcArya nI dhrutAnA yazakA daze dizAmAM vAgavA lAgyA. H pa : mahArAjA siddharAjane eka divasa vicAra thayA ke ahA ! mArUM mastaka dhALu thayuM che, vRddhAvasthA AvavAnAM cinhA jaNAvA lAgyAM che, chatAM mAre eka paNa putra nathI. mArA maraNa pachI mArA rAjyanI zI vyavasthA thaze ! tenA kANu bhAktA thaze ! zuM mAruM kuLa nirdeza jaze ane A rAjyanA svAmI koi anya thaze! Ama vicAra karatA karatA te ghaNA zAkamAM DUmI gayA. thADA divasa bAda teNe hemacaMdrAcArya ne pUchyuM : gurudeva ! mAre tyAM ratna, suvarNa, hAthI, gheADA vagere sarva soMpattie rahelI che. paraMtu A sarvanA upabheAga karanAra eka putra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. kRpA karIne kahe ke mane putra thaze ke nahi. - AcAryazrIe siddharAjanI grahadazA vagere joI javAba Ape ke rAjan ! tArA nasIbamAM putra sukha hoya tema jaNAtuM nathI. bhagavana! te kRpA karIne jaNAvaze ke mArA pachI rAjyano svAmI keruM thaze?" rAjana ! dadhisthalinA rAjA tribhuvanapAlane putra kumArapALa." AcAryazrInA mukhethI AvuM bhaviSya sAMbhaLI siddharAja ghaNe duHkhI thaye. te vicAravA lAge ke kumArapALa te halakA kuLane che. mATe e rAjagAdI para naja AvA joIe. AthI tene mArI nAMkhavA mATe pitAnA mANasane AjJA karI. siddharAjanA A ghAtakI vicAranI khabara paDatAM kumArapALa dadhisthAlathI nAsI gaye. dezAMtaramAM bhUkhatarasa veThate veSa badalIne te bhaTakavA lAgyo. keTalAka vakhata Ama rakhaDayA pachI pATaNanA rAjataMtranI hakIkta jANavA te gupta rIte pATaNamAM AvyuM. tApasane veza dhAraNa karI eka maThamAM anya tApasanI joDe rahevA lAge. - thoDA divasa pachI siddharAjanA pitRzrAddhane divasa Avyo. teNe saghaLA tApane jamavA notaryA. kumArapALa paNa tApasa veze jamavA AvyuM. siddharAja pitAnA hAthe sarva tapasvIonA paga dhovA lAgyo. anukrame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 kumArapALanI pAse AvatAM tenA kamaLa jevA kAmaLa page rAjacinha jovAmAM AvyuM.kaMIka vhema paDatAM siddharAje kumArapALanA mhAM sAme joyu, tenA vhema dRDha thavA lAgyA. A kumArapALa tA na hoya evA sa`pavi5 tenA manamAM uThayeA. te tenA sAmuM tAkI rahyo. kumArapALane lAgyu ke siddharAja mane ALakhI gayA che. have vadhu vakhata ahIM besI rahevAmAM mAla nathI. tema karavA jatAM kadAca zatrunA hAthamAM sapaDAi javAya. eTale te seAjana paDatuM mUkI eka kudakA mArI mUThIo vALI nAThA. siddharAjane khAtrI thaI ke nakkI A kumArapALa che. teNe rAjasevakAne pAchaLa doDAvyA. paNa kumArapALa jIva laIne bhAgyA. rAjasevakAne thApa ApIne eka kuMbhAranA gharamAM saMtAI gayA ane khIje divase gupta rIte pATaNa cheDI nAsI gayeA. tyAMthI nAsatA nAsato te khaMbhAta pahoMcyA. A bAju hemacaMdrAcArya paNu vihAra karatA pATaNathI khaMbhAta AvyA hatA. kumArapALa pAse kharacI khuTavAthI te uddayana maMtrIne ghera gayA. tyAMthI samAcAra maLyA ke udayana tA AcArya pAse pASadhazALAe gayA che. kumArapALa tyAM gayA. AcAya zrIe tene joI kahyu ke padhArA gujarezvara kumArapALa. uDDayanane vicAra thaye ke gujarezvara tA siddharAja che ane A rakhaDatA mANusane AcArya zrIe gujarezvara kema kahyo haze. tene guMcavADAmAM paDelA joi AcArya olyA ke maMtrIzvara A kumArapALa bhaviSyanA gujarezvara che ane teo cakravartI rAjA thavAnA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 kumArapALe kahyuM: bhagavan ! huM tA rastAnA rajhaLato bhIkhArI ane riddhI chuM. mAza jevAne cakravatI paNuM maLe e mAnyAmAM nathI AvatuM. hemacaMdrAcArya. elyAH kumArapALa ! tuM jarUra cakravatI thavAnA chuM. saMvata 1199 nA kArtika vada 2 ne ravivAra hasta nakSatre tane paTTAbhiSeka thaze. jo tema na thAya to huM pratijJA karUM chuM ke mAre Ajanma paryaMta kadi nimitta ( jyAtiSa ) jovuM nahi. AcAryazrInI nizcayAtmaka vANI sAMbhaLI kumArapALe paNa pratijJA karI ke jo ApanI vANI sAcI paDe, to Apaja rAjA ane huM to ApanI caraNarajane sevaka thaIza. AcArya melyA ke vatsa ! amane tyAgIone rAjyanI IcchA na hoya. ame teA dharma dhvajA pharakAvavAnI bhAvanA rAkhIe chIe. tame kRtaghna thaI tamArI pratijJA visarI na jatAM. jinazAsananA niraMtara parama bhakta thajo, gurudeva ! ApanI AjJA zire caDAvuM chuM, Ama kahI kumArapALa uDDayanamaMtrIne ghera gayA. tyAM tenA khUba satkAra karavAmAM AvyeA. matrIe tene Agraha karIne cADA divasa peAtAne ghera rAkhyA. A khAju siddharAjanA guptacarAne khakhara maLI ke kumArapALa khaMbhAtamAM che. A vAta sAMbhaLatAM siddharAje tene pakaDavA keTalAka subhaTA meAkalyA. teo khaMbhAtamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodhathI dhana vIra pustakanA A bhayarAmAM tene AvI nagaranI aMdara cAre bAju tenI zodha karavA lAgyA. kumArapALane khabara paDatAM te maMtrInA makAnamAMthI nIkaLI hemacaMdrasUrinA upAzraye Avyo ane bolyA ke pro! siddharAjanA subhaTe mane pakaDavA AvyA che. Apa mAruM rakSaNa kare. AcAryazrIe upAzrayamAM eka bheMyarAmAM tene utAryo ane tenuM dvAra pustakanA DhagalAvaDe DhAMkI dIdhuM. kadhathI dhamadhamatA rAjAnA subhaTe AvI sUrijIne pUchavA lAgyA ke tamArA maThanI aMdara kumArapALa che evI amane khabara maLI che mATe te amane seMpI de. AcArya bAlyA ke A makAna rahyuM. kumArapALa jaDe te laI jAva. - subhaTee khuNe kheMcare tapAsa karI paNa kumArapALanuM ThekANuM jaDayuM nahi. teo zodhatA zodhatA bheMyarA AgaLa AvI pahoMcyA. paNa tyAM pustako ane tADapatrane mATe Dhagale jemAM teo pAchA vaLI gayA. subhaTanA gayA pachI kumArapALane bahAra kADhavAmAM AvyuM. te be ke prabhe! Ape mane jIvitadAna ApyuM che. huM Apane atyaMta ANuM . meM Apane rAjya ApavA kabula karyuM che. hAlamAM mAruM jIvita paNa Apane arpaNa vatsa! rAjya ane jIvita amAre zA kAmanA che? rAjyalakSmI prApta thayA pachI kRtanI na nivaDate eTale basa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurunI nispRhatA joI kumArapALanA mukhamAMthI zabda nIkaLI paDyA ke aho ! dhanya che A mahApurUSanI nirlobhatAne ke jeo rAjyalakSmIne paNa tRNa samAna gaNuM niraMtara paropakAra karavA mATe ja jIve che. bAda gurunA guNenI vAraMvAra stuti karI, temanI rajA laI kumArapALa khaMbhAtathI nIkaLI mALavA tarapha gaye. tyAM tene khabara maLI ke siddharAjanuM pATaNamAM avasAna thayuM che. tarata ja te tyAMthI nIkaLI pATaNa AvyA. pitAnA banevI kRSNadevanI madadathI rAjya meLavI gAdIe beThe. potAnA para karelA upakAra badala udayana maMtrIne teNe pitAno vaDA pradhAna banAvyA. bIjA paNa upakArIone yAda karI yogya badale A ne zrI hemacaMdrAcAryane pitAnA guru tarIke svIkAyo. zrI hemacaMdrAcAryanI mahAbhAvanA saphaLa thavAne suga AvI pahoMce. eka divasa kumArapALa vicAravA lAgyo ke gurunA anaMta upakArone badala kema vALa? A rAjyalakSmI te zuM paNa mArA gharanuM bhojana sarakhuM teo letA nathI. te have kema karavuM? temanI vidvatA ane temanA jJAnane vicAra karatAM tene lAgyuM ke kharekhara A kalikAlamAM temanA je jJAnI koI cheja nahi. te mAre eka khAsa darabAra bharI temane "kalikAla sarvajJa"nuM birUda ApavuM. tarata teNe darabAra bharavA taiyArI karI. moTA meTA rAjapurUSane ane zeTha zAhukArene AmaMtraNa pAThavyAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 caturvidha saMghane AmaMtraNa Apyu. sAmAne ane anya rAjavIone paNa nAto. zubha muhutaeN AcArya zrI ziSyA sAthe darakhAramAM padhAryA. sarvee ubhA thaI vaMdana karyuM. vividha prakAranAM vAtrA vAgavA lAgyAM. kumArapALe ubhA thaI jaNAvyuM ke bhagavAna hemacaMdrAcAryanI barAbarI kare tevA A jamAnAmAM kAi nathI. temanA aneka upakArA mATe jagata temanuM RNI che. teo yugaSTA che. teo A kaLIyugamAM jJAnanA sAgara che. tethI Apa sarvonI samakSa gurudevane * kalikAla sarvajJa 'nuM birUda apAyeluM huM jAhera karUM chuM. sabhAmAMthI eka vidvAna brAhmaNu pa MDite ubhA thaI jaNAvyuM ke bhagavAna hemacaMdrAcAryanA jeTalI vidvatA, temanA jeTaluM tapeAbaLa ane tIkSNa buddhi hajI koInAmAM jovAmAM AvI nathI. ' kalikAla sarvajJanA birUdane te sarva rIte cAgya che. huM temane abhinaMdana ApuM chuM. A vakhate bhagavAna hemacaMdrAcAryanA suMdara mukha upara tejomaMDaLa ubharAyuM hAya tema jaNAvA lAgyuM. temAMthI eka adbhuta caiAti pragaTI vAtAvaraNane prakAzathI bharI devA lAgI. teo dhIra ne gaMbhIra vANIthI melyA: rAjan ! mane ApelA khidane huM lAyaka thA ema Icchu chuM. bhagavAna mahAvIre sevA ane ahiMsA dharmanA je parama sa Mdeza jagatane pAThavyA che te pramANe sarvajIvA vatA thAya e mArI bhAvanA che. haeNreka manuSya e mArga grahaNa kare ane zAsananA vijaya kare. jagata kalyANanA e ja mahA mArga che. zubhaM bhavatu! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 AcAryazrInI madhura vANI sAMbhaLIne zrotAo eka jAtanA AnaMda anubhavavA lAgyA. temanA hRdayamAM sevA ane ahiMsAnA paDaghA paDavA lAgyA. sabhAmAMthI eka pracarDa ghASa uThaceA. bhagavAna mahAvIranI jaya ! kalikAla sarvajJa bhagavAna hemacandrAcArya nI jaya! " have kumArapALa hemacaMdrAcArya nA pAkA bhakata thayA che. gurunA eka eka zabda amRta samAna gaNI te jhIlI le che. * jevA rAjA tevI prajA ' e hisAbe tenI raiyatanA pazu mATA bhAge jaina dharma aMgikAra karyo che. saghaLe ahiMsA ne premanuM vAtAvaraNa mhekI rahyu che. nathI mANasAne jIlmI kAyadA ke cAra cakhAranA bhaya, nathI pazupakSIone jIva gumAvavAnA bhaya. e paNa manuSyanI jema pUrNa nirbhayatAthI mhAlI zake che. jinamaMdiranA gaganacuMbI zikharA dhIme dhIme vadhavA lAgyA. upAzraya, vaiSadhazALAo ne jJAnabhaMDArAmAM bharatI thaI. zramaNAvRMdo dUra dUra sudhI A bhAvanAnA pracAra karavA lAgyA. kumArapALane A adhurUM joi lAgyu` ke mArUM jIvana gurU kRpAthI saphaLa thayu` che. ethI te manamAM khelatA ke: eka hema jo kara caDhe, te du:khIyeA nava thAya; TrAya hema jasa hAthamAM, tasa vaca kima na pUjAya. 1. zrI padmavijayajI~~jenA hAthamAM eka hema eTale lakSmI hAya che te duHkhI thatA nathIteA jenA hAthamAM e hema eTale lakSmI te hema (caMdra) nAme gurU che tenA zabdanAM pUjana kema na thAya ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryazrInI dInapratidIna caDatI kaLA keTalAka IrSALu brAhmaNe joI na zakyA. gurjarezvara kumArapALa eka jena yatinI salAha pramANe cAle e temane aNaghaTatuM jaNAyuM. ethI teo AcArya virUddha rAjAnA kAna bhaMbheravA lAgyA. temanAM chidro zodhI rAjA pAse cADI khAvA lAgyA. eka divasa eka brAhmaNa rAjasabhAmAM AvI be ke mahArAja A cena leke pratyakSa sUryadeva che tene paNa mAnatA nathI, to bIjA devane to kyAMthI ja mAne ! teo te nAstika che. rAjAe AcAryazrInI sAme jotAM teo bolyA ke rAjan ! hRdayamAM raheluM mahA prakAzaka mahAsUryanuM dhAma (teja) tenI te ameja upAsanA karIe chIe. tenuM lakSaNa spaSTa rIte bahArathI paNa jaNAya che. sUryane asta thayA pachI ame bhejanane tyAga karIe chIe. mATe Apa vyAjabI rIte vicAra karI juo ke sUryanA kharA bhakta ame chIe ke rAtrie bhajana karanArA A brAhmaNe che ! A javAba sAMbhaLI pele brAhmaNa cUpa thaI gayo ane pharIthI A tejasvI AcAryanuM nAma nahi levAnI mana sAthe gAMTha vALI. eka vakhata eka bIjA brAhmaNe AcAryanI mazkarI karI ke hAthamAM daMDa ne khabhe kAmaLa dhAraNa karatA himAcAryarUpI govALa tamArI rakSA kare. A sAMbhaLIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 AcAryanA ziSya rAmacaMdra kavi melyA ke che darzana rUpI pazunA ToLAne jainarUpI geAcarabhUmimAM cAre carAvatA hemAcArya rUpI geAvALa tamArI rakSA kare. pele brAhmaNa hemAcAya ne gaiAvALa banAvavA jatAM peAtAne pazu anavuM paDayuM te joi badhAnI vacce zaramAi gayA. eka divasa rAjAe kahyuM ke gurudeva! mArI yaza cira'jIva thAya evI kAi yukti matAve, ' gurue kahyuM: rAjana ! mahArAjA vikramanI peThe pRthvIne RNa rahita kareA ane zrA seAmezvara mahAdevanuM lAkaDAnuM maMdira samudranA meAjAethI khavAI gayu che tenA uddhAra karI. gurunuM vacana sAMbhaLI kumArapALane ghaNA Anada thayA. AcAya jainahAvA chatAM anya dharmanu maMdira karavAnA upadeza Ape che te joI temanA viSe tene ghaNuM mAna thayuM. temanI sarva dharma sahiSNutA joI te Azcaya pAmyA. teNe jIrNoddhAra mATe tarata hukamA AvyA. keTalAka brAhmaNA teA AcAryanuM bahu mAna thatuM joi khUba gusse thayA. temaNe AvIne rAjAne kahyuM: rAjana hemAcArya Apane uparathI mIThuM mIThuM elI khuza kare che. paNa e aMtarathI sAmezvaradevane mAnatA nathI. Apane khAtrI na thatI hAya tA savAramAM te Ave tyAre tame seAmezvara devanI yAtrA karavA vAste padhAravA prArthanA karajo. eTale emanuM pAkaLa khulluM paDI jaze. brAhmaNeA manamAM harakhAvA lAgyA ke have hemacaMdranuM AvI banyuM. e yAtrA karavAnI nA pADaze eTale joi le! majhA. pachI ApaNAM mAna jarUra vadhaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra bIje divase rAjAe hemAcAya ne sAmezvaranI yAtrA karavA AgrahapUrvaka prArthanA karI. AcArya elyA ke amArA jevA tapasvIone tI yAtrA karavAnAja adhikAra che. emAM Agraha karavAnI kAMI jarUra nathI. ame page cAlIne tyAM AvI pahoMcIzuM. keTaleka divase rAjA tathA AcArya sAmezvara mahA devanA dhAme AvI paheAMcyA. eTale vaLI brAhmaNAe rAjAne bharAkhyuM ke A jatIleAka jina tIrthaMkara sivAya bIjA devane namatA nathI. rAjAe temanI parIkSA mATe AcAryane mahAdevanI pUjA karavA kahyu. AcArye ghaNA bhAvathI pUjA karI stuti karI je vItarAga-mahAdeva teAtrane nAme oLakhAya che. enA bhAvArtha evA hatA ke rAgadveSane nAza karanAra vyakti mahAdeva, brahmA ke viSNu game te nAme ALakhAtI haiAya temane huM vaMdana karUM chuM. rAjAe gurunA A pramANe samabhAva joi temanAM khUba vakhANa karyA. bAda AcAye tene peAtAnA prabhAvathI sAmezvara devanAM pratyakSa darzana karAvyAM. kumArapALa atyaMta rAjI thaI gurune caraNe paDayA. hemacaMdrAcAye tene upadeza ApavA tresaTha zalAkA purUSa caritra tathA yogazAstra nAme granthA racyAM. gurunA upadezathI rAjAe garIma DhAkAne devAmAMthI mukata karyo, cAda varSa sudhI aDhAra dezamAM hiMsA nivAraNa karAvI, cAdase cAlIsa jina maMdira karAvyAM. peAte samakitanA mUlarUpa khAra vrata aMgIkAra karyA ne putriyAnuM dhana pAparUpa jANI te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ levAnuM baMdha karyuM. moTI moTI tIrthayAtrAo karI ne bIjA paNa dharmanAM aneka kAryo karyA. - zrI hemacaMdrAcArya coganA paNa uMDA abhyAsI hatA. temaNe enA aneka camatkAre karelA che. kahevAya che ke eka vakhata kumArapALanI zraddhA jaina dharma para daDha karavA temaNe prANAyAmathI prANavAyu rekIne kaMIpaNa Azraya sivAya pRthvIthI cAra AMgaLa addhara potAnI kAyA uMcakI lIdhI hatI. eka bIjI vakhata temaNe pitAnA gabaLathI amAvAsyAne divase caMdra batAvyuM hate. A sivAya temaNe bIjA paNa ghaNuM camatkAra karI jaina zAsanane mahimA prasAryo hato. bhagavAna hemacaMdrAcArya jagat chanA kalyANa arthe aneka upakAra karI caryAzI varSanuM AyuSya pUruM karI svarge sidhAvyA. temanA maraNathI A jaina samAja zokamAM DubI gayo. pATaNa zahera jANe temanA vinA vidhavA jevuM banI gayuM. jenetara varga paNa temanA guNo saMbhArIne AMsu sAravA lAgyA. mahArAjA kumArapALa te khUbaja vilApa karavA lAgyo. vAraMvAra temanA guNene saMbhArI te raDavA lAgyo. tene AkulavyAkula thato joI tenA pradhAne tene zikhAmaNa devA lAgyA. tyAre te bolyo ke pitAnA moTA puNyathI uttama lekane pAmelA hemAcArya prabhune huM zeka karatA nathI. paNa huM mArI jAta mATeja zeka karuM chuM. mArA rAjyane e mahApurUSe sadaMtara tyAga karyo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane mArA gharanA pANinA biMdune paNa emanA zarIrane sparza na thaye. mATe e vAtane huM zoka karuM chuM. dhanya che hemAcAryo jevA jagaDyusane ane dhanya che kumArapALa jevA paramabhakatone! Aje e bane jenasamAjanA Adarza banyA che. IlurAnI guphAmaMdira jagata bharanAM A aditIya guphAmaMdirano, tathA baiddha, zaiva ane nenA itihAsa tathA mUrtividhAnane pUrepUro khyAla Apad sacitra pustaka Aja lekhakanA hAthe lakhAI bahAra pADyuM che. prastAvanA lekhaka zrIyuta nAnAlAla camanalAla mahetA AI. sI. esa. kismata ATha AnA. jarUra maMgAvIne vAMco. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ : A La graM thA vALI prathama zreNI bIjI zreNI 1 zrI rIkhavadeva 2 nema-rAmbula 3 zrIpAnAtha 4 prabhu mahAvIra 5 vIr dhanA 6 mahAtmA dRDhaprahArI 7 abhayakumAra 8 rANI cekSaNA 9 canamALA 10 ilAcIkumAra 11 ja busvAmI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAnta kumArapALa 15 pethAkumAra 16 vimaLazAha 17 vastupALa-tejapALa 19 khemA dedarANI 1 arjunamALI 2 cakravartI sanatkumAr 3 gaNadhara zrI gAtama. svAmI 4 bharatabAhubali 5 A kumAra 6 mahArAnta zreNika 7 vIra bhAmAzAha 8 mahAmatrI udAyana 9 mahAsatI ajanA 10 rAjarSi' prasannacaMdra 11 mayaNurehA 12 caMdana malayAgiri 13 kAna kaThiyArA 14 munizrI harikeza 15 kapila muni 16 sevAmUrti nahiMSeNu 17 zrIsthUlibhadra 18 mahArAja saprati 19 jagaDuzAha 20 dha mATe prANa A panAra mahAtmAe 20 vAdhyAya 19 prabhu mahAvIranA deza AvakA trIjI zreNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 zrI bhadrabAhu ravAmI 2 zrI hemacaMdrAcArya 3 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 zrI hIravijaya sUri 7 upAdhyAya zrI yaze.. vijayajI 8 mahA satI sItA 9 drapadI 10 naLa damayaMtI 11 mRgAvatI 12 satI na yatI 13 dhanya ahiMsA 14 satyanA jaya 15 asteyane mahimA 16 sAcA rANagAra-zIla 17 sukhanI cAvI yAne satASa 18 jaina tIrthone! paricaya bhA. 1 leA. 19 jaina tIrthonA paricaya bhA. 2 jo. 20 jaina sAhityanI DAyarI dareka seTanI krimmata rU. doDha tathA vI. pI. pesTeja cha AnA. khIna pustakA mATe sUcipatra magAveza-- citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura havelInI pALa : amadAvAda. www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 bALagraMthAvalI : : trIjI zreNI :: 3 zrI haribhadrasUri : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha Bi :: khALagraMthAvaLI kAryAlaya amadAvAda : : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvALI trIjI zreNi 3 i llies Multill, zrI haribhadrasUri UNIMATE ma : lekhaka : dhIrajalAla TekarazI zAha. ium nihilum . 13 IIIMvI umi UMLAHummutimon sarva haka svAdhIna AvRtti pahelI : mUlya savA Ano, saMvata 1987 , tu m Im inter intimating himmaturniturn int. and Iii ' mA' il Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA cIjavAva zreNI sAha citrakAra, mukaselara enDa pablIzara, rAyapura : havelInI pALa, : a makA vA ja. mukeza mULacaMdabhAi trIkamalAla paTela sUryaprakAza prinTIMga presa pAnaghara nAkA amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI haribhadrasUri hiMdamAM evA koi mANasa vase che jeNe mevADanuM nAma na sAMbhaLyuM hoya ? ane tenA prakhyAta citAgaDhanA dezane mATenA moMghA alidAnanI vAtA na sAMbhaLI hAya ? citADagaDhamAM AjathI khArasA varasa pahelAM eka kAhInUra hIrA thaI gayA che, je jaina sAhityanA mugaTamAM jaDAI anerA prakAza ApI rahyo che. : 1 : bhavya makAnanA divAnakhAnAmAM eka juvAna AMTA mArI rahyo che. tejasvI tenuM kapALa che. bhavya tenuM mukha che. zarIre namaNA, ne rge e jarA gorA che. kasamI dheAtI paherI che ne eka kasabI dupaTTo ADhayA che. khabhA para janAI che. ghaDIe ghaDIe te peAtAnI mUcheAnA AMkaDA caDAve che, te manamAM khele che: zuM vAdavivAda mArI sAthe ? huM te mArI AMkhe jotA nathI ke evA koI mAjAyA duniyAmAM hajI janmyA hoya. hamaNAM hamaNAM A jaina ne mAddha leAkeA khaDuMlai beThA che paNa mArI AgaLa tA kAI Ave! baccA ! A vedavedAMtanA pAra gAmI ne cAda vidyAnA jANu AgaLa zI rIte vAdivavAda thAya che te khatAvI dauM ! ane zuM mArA dharmamAM paNa koi mArI sAme TakI zake tevA che ! nahija, kharekhara huM bhAratavarSa nA sArva bhAma paMDita chuM. are bhAratava nA nahiM paNa samasta ja yudvIpanA sA bhauma paDita chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre duniyAne e jaNAvavA hAthamAM eka jAMbuDA nI DALI zA mATe na rAkhavI ? ane duniyAmAM kAI na bhaNe eTaluM huM bhaNyA, ethI peTa na phATe evuM jaNAvavA eka kazamIvasra paNa peTa para zA mATe na bAMdhI rAkhavuM ? are ! ema ja jAhera karavA de ke jenu khelyuM huM samajI naddhi tenA ziSya thai jAuM. pachI jouM tA kharA ke kArya mAjAyA nIkaLe che ! A vicArA cAle che evAmAM nAkara AvyA te jaNAvyuM: mahArAja ! mahArANA sAheba kahevarAve che ke puraiAhitajIne jaldI mAkalA. mAre agatyanuM kAma che. purAhitajI jhaTapaTa taiyAra thayA ne rAjasabhAmAM gayA. emanuM nAma haribhadra. :R: khapAranA samaya che. purAhita haribhadra eka mIyAnAmAM esI karavA nIkaLyA che. AjImAjI ziSyA biradAvaLI Ale che: sarasvatIkaMThAbharaNu ! vaiyAkaraNapravaNa ! nyAyavidyAvicakSaNa ! vAdimatagajakesarI ! vipra jananarakesarI ! evAmAM kAMIka kAlAhala thayA. haribhadra mIyAnAmAMthI elyAH are ! A kAlAhala zenA che! jue, juo, mANasA nAsabhAga karatA jaNAya che. are ! A ramatAM chekarAM nAse che! bicArI panIhArIonAM maheDAM kuTe che! che zu? ziSyA kahe, gurujI ! rAjAnA hAthI gAMDA thayA lAge che, ane A tarapha dhasatA Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ barAbara che tamAruM kahevuM. juo e dekhAye. are jIva bacAve ! cAlo koI salAmata ThekANe; nahi te e jhADone ukheData ane makAnane toDate A tarapha ja dha Ave che. sahu nAsabhAga karavA maMDI paDyA. purahita haribhadra pAsenA eka bhavya makAnamAM deDIne pisI gayA. aMdara jaIne jue te jaina daherAsara ! hatArI ! hAthI mAre teAye jainamaMdiramAM na javuM evuM mArA zAstranuM vacana che ne huM te hAthI mAre te pahelAM ahIM pesI gaye. zuM e lekanA A deva che ne! emanuM mAthuM te juo! jANe goLa lADavA jevuM. AvA AvA vicAre te kare che, tyAM ziSyo AvI pahoMcyA. temaNe kahyuM: guruvarya! hAthI gaye. hAza ThIka thayuM. badhA bacI gayA. cAle have. eTale purohita maMdirathAMthI bahAra AvyA. : 3 : eka divasa rAjasabhAnuM kAma pUruM thayuM che. purahitajI ghara bhaNI Ave che. rastAmAM eka makAnamAMthI kAMIka abhyAsa cAlato hoya evuM lAgyuM. e jena u. pAzraya hovAthI jANavAnuM kutUhaLa thayuM. lAvya, zuM belAya che te sAMbhaLuM, temanA kAne eka leka paDaH cakkIdugaM haripaNagaM cakkoNa kesavo cakkI / kesava cakkI kesava du cakkI kesava cakkI ya // A bolanAra yAkinI mahattA nAmanA eka sAdhvIjI hatAM. purehitajI hasIne bolyAH vAha! mAtAjI vAha! tame te ghaNe cakacakATa karyo ho. sAdhvIjI jJAnI ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ namra hatA te melyA: hAya bhAi ! navA nizALIAne badhA cakacakATaja lAge. purAhitajI vicAramAM paDI gayA. temane potAnuM vacana yAda AvyuM. jenuM elyuna samajI, tenA ziSya thaI jAuM.' kharekhara ! mane A zlAka nathI samajAtA. mATe A sAdhvInA ziSya thavuM joie. tarataja melyA: mAtAjI ! AjathI huM tamArA celA ! mane tame melelI gAthAnA artha kaheA. sAdhvIjI kahe, bhAI ! puruSAne ziSya banAvavAnA ke artha samajAvAnA amArA adhikAra nathI. jo tAre kharekhara ja ziSya thavuM hoya, ne artha samajavA hoya, teA amArA guru jinabhaTTajI bIjA upAzrayamAM khIrAje che tyAM jA. nahi mAtAjI! mArI pratijJA che ke jenuM elyu. huM. na samajI tenA ziSya thAuM. mATe mArApara kRpA kare. 'bhAi ! zAstraAjJA amArAthI na leApAya. cAla, huM tArI sAthe gurujI pAse AvuM chuM, sAdhvIjIe mArga kADhaye 'tamAre emaja Agraha hAya te| bhale paNa huM te! tamaneja guru gaNIza, cAkinI mahattarA purAhita haribhadrane laI gurujI AgaLa cAlyA. rastAmAM peluM maMdira AvyuM jyAM hAthIthI acavAne Azraya maLyeA hatA. paNa A vakhate temane e mUrtinAM judAja rUpe darzona thayAM. ahA! kevI zAMtarasanA sAgara samI A pratimA che! Ane jonAra kayA mANusanA krodha, mAna, mada, leAbha, bhaya, ha, vagere nAza na pAme ! atyAre temanA mukhamAMthI kAvyanI gaMgA cAlI. tyAMthI nIkaLI ane guru AgaLa AvyA. gurue AgaLa kahelI gAthAnA artha samajAvyeA. e sAMbhaLI haribhadra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsthA: gurujI!. mArA madathI aMdha thayela jJAnanetra khulI gayAM che. mane have ApanA ziSya banAveA. jinabhaTTajIe temane dIkSA ApI; ane purAhita haribhadra muni haribhadra banI gayA. kALacakranuM kevu. parivana che ne! : 4 : AvA mahAjJAnIne khI` zAstra samajatAM keTalI vAra! sakaLa jaina zAstra thADA vakhatamAM temaNe samajI lIdhAM. pachI te pAtAnI adbhUta zaktithI eka pachI eka graMthA racavA maMDayA ne leAkeAne sAcA tyAganuM dRSTAMta pUruM pADavA lAgyA. thoDA vakhatamAM gurue pAtAnA gacchanA badhA bhAra temane sAMkhyA eTale te AcAya thayA. AcArya haribhadrajI leAkeAne dharmanA edha karatA eka sthaLethI bIje sthaLe karI rahyA che. evAmAM eka vakhata temanA bhANeja huMsa ne paramahaMsa AvyA. te ghaNAja zUravIra cAddhA hatA. AcAryazrInA upadeza sAMbhaLI temanuM mana vairAgyathI bhIMjAi gayu. tethI temanI AgaLa dIkSA lIdhI. jevA tee yuddha karavAmAM nipuNa hatA, tevAja zAstramAM nipuNa thavA prayatna karavA lAgyA; ane jJAnanA bhaMDAra gurujI AgaLathI darzanazAstra, vyAkaraNa, sAhitya vagerenA abhyAsa karyo. A vakhate pUrvanA dezeAmAM bauddhonuM khuba jora hatuM. temanI meATI meTI vidyApIThe cAlatI, ane temanuM tarkazAstra teA ghaNuMja suMdara gaNAtuM. haMsa ane paramahaMsane icchA thaI; ApaNe khAddha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyApIThamAM jaI tarkazAstra bhaNI AvIe. zrIharibhadrasUrIzvarajI baiddha zAstranA paraMgAmI hatA. paNa vidyApIThanA zikSaNane meha A ziSyane lAgyuM. gurujInI IcchA temane tyAM mokalavAnI na hatI paNa temanuM mana enA sivAya bIjAne vicAraja karI zakayuM nahi, eTale pitAnI IcchAthI eo pUrva dizAmAM cAlyA. vihAra karatAM karatAM teo bheTa dezamAM AvyA. ahIM bauddhonI eka mahAna vidyApITha hatI. 1500 te adhyApake hatA ne paMdara hajAra vidyAthIo hatA. baddha vidyApIThane e mudrAlekha hato ke bauddhadarzana sivAya sarva darzana khoTAM che. mATe temanuM barAbara khaMDana karI zake tevA mANasa taiyAra karavA. ATalA jhanunI vAtAvaraNamAM jaina sAdhuonA veze rahevuM azakya hatuM. ethI bhaNatarane mATe sAdhune veza cheDI bhikSune veza paheryo ne baMne jaNa vidyApIThamAM dAkhala thayA. tyAMnA AcArya A bhikSuone potAnA saMghanA jANe dAkhala karyA ne temanI khAvApIvAnI badhI gaThavaNa karI. mahA catura evA A baMne bhAIoe emanA kaThaNamAM kaThaNu zAstrone thoDA vakhatamAM ja abhyAsa karI lIdhe. emAM jyAM jainazAstronuM khaMDana AvatuM hatuM, tene samajI laI tenuM khaMDana kevI rIte thAya enI dalIla paNa emaNe vicArI kADhIne be pAnA para TuMkamAM lakhI. A pAnAMone sAcavIne teoe ThekANe rAkhyAM. eka vakhata keNa jANe kayA kAraNathI paNa te pAnAM uDI gayAM ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjA khAddha bhikhkhuonA hAthamAM AvyA. temaNe jaine e pAnAM kulapatine ApyA. kulapatie dhyAnapUrvaka vAMcyA. tene lAgyuM ke vAha! A te koI mahA vidvAnanuM lakhANa che. paNa lAge che te jaina ! are! e tA ApaNA kaTTA zatru ! jo AvA buddhizALI ahIM AvI ApaNuM bhaNI jaIne ApaNuM khaMDana karaze teA khuba hAni pahoMcaze. mATe evAone dharatInA paDa parathI nAkhuda karavA. paNa A paMdara hajAra vidyAthI emAMthI kAne pArakhavA ? theADIvAra vicAra karatAM tene eka yukti yAda AvI. lAvya, A cAlavAnA rastApara eka jainamUrti citarAvuM ne tenA parathI darekane pasAra karAvuM. jo te kharAkhara jaina haze teA pakaDAyA vinA nahi rahe. temaNe hukama bahAra pADayA. jamavA jatI vakhate dareke A rastAparathI javuM. AjImAjI keAra dRSTivALA jAsusA gAvI dIdhA. jamavAneA ghaMTa thayeA. vidyArthIonAM TALeToLAM e mArga parathI pasAra thavA lAgyAM. e citrapara paga mUkatAM kAine jarApaNa sa`kAca thatA nahi. ema karatAM haDasane paramahaMsa AvyA. temaNe badhI sthiti dhyAnapUrvaka joi ane aMdara aMdara vAta karI: sa ! jIva jAya tA mahetara, paNa ApaNA iSTadeva para teA paga naja mUkAya. paramahusa ! huM paNa eja matanA chuM. paNa kAMika yukti zeAdha. ema vicAra karatAM te pelA citra AgaLa AvyA ne khaDI vatI e mUrtinA gaLAmAM traNa lITA karyo. AthI te pratimA jinanI maTI yuddhanI thaI gaI. have temane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ enA parathI cAlavAmAM vAMdho na hato. teo AMkhanA palakArAmAM A kAma patAvI AgaLa cAlyA gayA. jAsusene vahema paDaye ke nakkI A navA AvelAmAMja kAMIka bheda che. emaNe kulapatine e hakIkata jaNAvI dIdhI. kulapati kahe, ApaNe temanI bIjI parIkSA kare. je eja hAya te emane chupI rIte svadhAma pahoMcADI daIzuM. - haMsane paramahaMsa mahA cakara hatA. te samajI gayA hatA ke have jeTalI ghaDIo ahIM pasAra karIe chIe teTaluM tane najIka lAvIe chIe. mATe ahIMthI pasAra thaI jAva. teo lAga joI tyAMthI nIkaLI gayA ne bane teTalI jhaDapathI haribhadrasUri tarapha cAlavA maMDayA. kulapatine AmanA nAsI javAnI paNa tarata khabara paDI eTale te kedhathI rAto paLe thaI gaye. "e durTone barAbara zikSA karUM" evA vicAre potAnA ziSya rAjAnuM lazkara deDAvyuM. haMsa ne paramahaMsa mahoMmAM zvAsa paNa mAte nathI chatAM doDayA jAya che. temaNe joyuM ke eka moTuM lazkara pAchaLa AvI rahyuM che. thoDA vakhatamAM te AvI pahoMcaze. eTale meTe bhAI haMsa bolyA: paramahaMsa ! tuM pAsenA nagaramAM pahoMcI jA. tyAMne rAjA surapALa che. enI madada laI gurUjI AgaLa pahoMcI zakIza. ApaNe temane avinaya karIne nIkaLyA hatA te temanI mAphI mAgI leje. paramahaMsa pUrapATa de. haMsa mahAna laDavaiye hate. hajAra mANasa sAme Takkara jhIlI zake evuM hatuM eTale sahastrodhI kahevAtuM. teNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 lazkaranA sAmanA karI khALI rAkhavAne nirNaya karyo jethI paramahaMsa kheMcI jAya. gheADIvAramAM lazkaranA bheTA thaI gayA. khukha tumula yuddha macyuM. vIrase anekane bhagADacA ne anekane bhUzAyI karI dIdhA. paNa lazkaramAM 1444 yAddhA hatA. emanI sAthe kayAMthI TakI zake ? enuM zarIra AkhuM tIrathI vIMdhAI gayuM. cAlaNI jevuM thaI gayuM. te dhamAka lai gharatIpara DhaLI paDace.. paramahaMsa surapALa rAjA AgaLa sahIsalAmata pahoMcI gayA. teNe badhI hakIkata sAMbhaLI madada karavA nizcaya karyo. auddha lazkara enA gAma sudhI AvyuM ne paramahaMsanI mAMgaNI karI. surapALe jaNAvI dIdhuM ke mArUM lazkara e mATe tamArI sAthe laDavA taiyAra che, paNa e puruSa teA nahija maLe, khubakhuba sadezA cAlyA tyAre evuM nakkI thayuM ke paramahaMse aiAddho sAthe vAdavivAda karavA; ane jo te jIte teA teoe pAchA cAlyA javuM. bhAre vAdavivAda thayA. temAM guru kRpAthI paramahaMsa jItyA. bauddhoe dAMta kacakacAvyA paNa have zuM thAya ? surapALa rAjAe temane mAnabharI rIte ahIMthI vidAya ApI. bauddha leAkeAe rastAmAMthI pakaDavA aneka prapaMca karyo paNa e badhAthI chaTakI paramahaMsa ane teTalI jhaDapathI AcArya zrI harIbhadrajI AgaLa AvI pahoMcyuM.. paramahaMsane AvelA jotAM gurujIe chAtI sarasA thAMpyA. teNe badhI vAta karI ne haMsa kevI rIte mAryA gayA te karuNA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrNa vAta jaNAvI. pachI pite karelA avinayanI gadaga6 kaMThe mAphI mAMgI ne ekadama jamInapara DhaLI paDe. tenuM paNa maraNa thayuM. AcAryazrI haribhadrajInI A banAvathI AMkhe phATI. mArA be ziSyapara A vitaka! ane ATale badho jenapara khAra ! have to e pAchaLa paDanAra 1444 boddhone saMhAra karUM teja huM kharo. krodhanA AvezamAM AcAryazrI haribhadrajI sUrapALa rAjAnA nagara bhaNI cAlyA. TuMka vakhatamAM vihAra karI tyAM pahoMcI gayA. temaNe surapALa rAjAe batAvelI kSatriyavaTane dhanyavAda Ape ne pite bauddho sAthe zAstrArtha karavA Icche che e vAta jaNAvI. surapALa kahe, mahArAja ! e leke khuba kura che. vaLI saMkhyAmAM paNa vadhAre che. ane Apa ekalA che. mATe mane te e karavA jevuM lAgatuM nathI. hA, ApanI pAse kaI divyazakti hoya te jIte. rAjana ! e viSe kazI zaMkA rAkhavA jevuM nathI. emane vAdavivAda karavAnuM AmaMtraNa mokala ne tuM mArI paDakhe rahe. surapALe e pramANe karyuM. eka dUtane taiyAra karI vidyApIThanA kulapatijI pAse mokalya. te tyAM jaI jaNAvyuM: rAjA surapAla kahevarAve che ke tamArA jevA vAdigajakesarI hevA chatAM haju vAdi mataMgaje pharyA kare che e zuM? amArI sabhAmAM ke jenavAdI Ave che te zAsArtha karavA icche che. zuM tame enI sAthe vAdavivAda karI zakaze ? e kaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhAraNa nathI. ane bauddhone te te tRNa samAna gaNe che. mATe tame vAdavivAda karI bauddhazAsananI prabhAvanA karI zake te hA kahe nahitara thayuM. kulapati A sAMbhaLI khuba garama thayo. vaLI e ne nizALIye ke jAgyo che je hAthe karIne maravA AvyuM che? teNe kahyuM je hAre tene prANudaMDanI zikSA karavAmAM Ave, te jA, huM vAda karavA kabula chuM. dUta kahe, je hAre te dhagadhagatA telanI kaDhAImAM paDe evI zarata rAkhavAthI hAranArane prANadaMDa maLI jaze. paNa Apa vicAra karI juo. kadAca Apane paNa e vAre Ave. A sAMbhaLatAM jema vAgha ghUrake tema e kulapati ghurakaryo. are vAcAla ! huM chuM tenI tane khabara che? jA, e zarata kabula che. rAjasabhA cikAra bharAI gaI che. vAdavivAdano nirNaya ApanAra sabhya nakkI thaI cUkyA che. eka bAju zrAddhonA aneka AcAryo AvIne kulapati sAthe beThA che. bIjI bAju haribhadrajI ekalA che. pAse ja eka telanI meTI kaDhAI nIce agni bhaDabhaDATa saLagI rahyo che. vAdavivAda zarU thaye. kulapatie pitAne pakSa raju karyo. ene sAbIta karavA aneka dalIla karI. AcArya harIbhadrajIe emAM kyAM kyAM khAmI che te batAvI enI jaDamULa upADI nAkhI ne anekAMtavAdanuM samarthana karyuM. emAM eTalI te vidvatA batAvI ke pharI keI sAme AvavAnI himmata ja na kare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ sabhyae nirNaya Apya: kulapati hAyo. tarataja dhagadhagatI kaDAImAM te jai paDayA. jotajotAmAM te taLAI gayA. AcAryazrI haribhahajI jinezvara devanA sAdhu che, paNa atyAre te kodhathI dhamadhamI rahyA che. eTale kartavya zuM ne akartavya zuM tene temane khyAla ja raho nathI. e te eka pachI eka baddhAne ubhA karI, vAdamAM harAvI kaDAImAM nAMkheja jAya che ne jema bhajIyAM taLAtAM hoya tema te taLAI jAya che. Ama jyAM be, traNa, cAra ne pAMca jaNa svAhA thaI gayA tyAM hAhAkAra macI rahyuM. AcArya haribhadrajI te haMsa ne paramahaMsanI pAchaLa paDanAra 1444 nI saMkhyA yAda lAvI e hAlate pahoMcADavA mAgatA hatA. evAmAM be jaina sAdhu tyAM pahoMcyA ne eka patra temanA hAthamAM mUkyo. emAM lakhyuM hatuM ke vItarAganAM vacanane samajyA hoya tenAmAM krodha uddhave khare ? patra lakhanAra ne mekalanAra potAnA gurU jinabhaTTajIhatA. harIbhadrajI kedhane vaza thaI vAda vivAda karavA gayA che ema jANatAM ja temaNe be sAdhune ravAnA karyA hatA. AcArya haribhadrajI patra vAMcatAMja zAMta thaI gayA. pitAnA kAma mATe pastA karavA lAgyA. meM zuM karyuM ? e hatyAkAMDa tyAMja baMdha rAkhI teo pAchA pharyA ne pitAnA gurujIne AvI maLyA. temanI AgaLa. prAyazcitta mAgyuM. gurujIe kahyuM: tAre 1444 bane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma sahAravAnA sa'kalpa hatA. mATe teTalAja graMtha manAvI nirmaLa thA. haribhadrajIe te kabula karyuM. : 7 : keTalA badhA phera! purAhita AcAryanA haribhadra AcArya thayA ne haribhadra AcAya nA te samatAzIla mahAtmA thayA. temaNe huve je graMthA racavA mAMDayA te dharmanA kAI paNa jAtanA anuna vinA jagatanA sarva leAkeA samajI zake tevA ramyA. svAdhyAya ne niraMtara janasevAmAM jIvana gALatAM temaNe 1443 thaze prA karyAM. A graMthAmAM nyAya, vyAkaraNa, ceAga, dharma, nIti vagerenA samAveza thAya che. temanA dharmagraMthanA mukhya sAra e hatA ke he leAkeA ! 'mArUM sArUM ke tArUM sArUM" evA khAlI vAdavivAda karI kaSAyA ne vaza thAva nahi. koIpaNa dharma nA manuSya hAya paNa je kAma, krodha, vagerenA nAza karIne pavitra jIvana gALe che teja tarI jAya che. bAkInA laDatAja rahI kaSAyamAM paDavAthI Dukhe che. vAvivAda karatAM jIvana tarapheja vadhAre lakSa ApeA. temanA aneka graMthA Aje paNa maLe che jemAM nI mAlikatA ja tarI Ave che. jJAnipapAsu jarUra e graMthA jue, emanA graMthanA cheDe viraha' upanAma Ave che je haMsa ne paramahaMsanA virahanuM smaraNa che. 1443 graMtha racavAnuM mahAbhArata kAma te pUra karI rahevA AvyA. have chellA eka khAkI rahyo. e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 graMthamAM temaNe saMsAraDhAvAnI stuti racavA mAMDI. eka paNa joDAkSara sivAyanI temaja prAkRta ke saMskRta anemAM gaNI zakAya evI e adbhuta stutinA traNa caraNa pUrA karyo tyAre temanA zvAseAzvAsa gaNAvA lAgyA. ceAthA caraNanI eka lIMTI racIne eTaluM bAkI raheluM kAma saLasaMghane soMpyuM. peAte jinezvaradevanuM dhyAna dharI lIdhuM ne cAra zaraNa aMgIkAra karatAM kALadharma pAmyA. kharekhara ! have te ja budvIpanA sArvabhAma paDita banI cUkyA hatA. temanA javAthI keTaluM du:kha thAya ! e mahAtmAne amArA punaH punaH vaMdana hA. prabhu mahAvIranI nirvANabhUmi jaLamaMdira pAvApurInuM atyaMta suMdara triraMgI citra uMcA A peparapara chapAI amArA taraphathI bahAra paDayu che kimmata phakta meM AnA. jaLamaMdira pAvApurInuM triraMgI citra tathA bhAvavAho kAvya paNa khIjA sUcaka citrA sAthe bahAra paDayu che. kismata kta e AnA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ : bALa graM thA vaLI prathama zreNI bIjI zreNI | trIjI zreNI 1 zrI rIkhavadeva 1 arjunamALI 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjula 2 cakravatI sanatkumAra 2 zrI hemacaMdrAcArya 3 zrI pArzvanAtha 3 gaNadhara zrI gema 3 zrI haribhadrasUri 4 prabhu mahAvIra svAmI 4 zrI siddhasena divAkara. 5 zrI bappabhaTTa sUri 4 bharatabAhubali 5 vIra ane 6 zrI hIravijya sUri 6 mahAtmA daDhaprahArI 5 AdrakumAra 7 upAdhyAya zrI yaze cha abhayakumAra 6 mahArAjA zreNika vijayajI 8 rANI cellaNa 7 vIra bhAmAzAha | 8 mahA satI sItA 9 caMdanabALA 8 mahAmaMtrI udAyana 9 dropadI 10 naLa damayaMtI 10 ilAcIkumAra 9 mahAsatI aMjanA 11 mRgAvatI 11 jaMbusvAmI 10 rAjarSi prasannacaMdra 11 mayaNarehA [12 satI naMdayatI 12 amarakumAra 13 dhanya ahiMsA 13 zrI pALa 12 caMdana malayAgiri 14 satyane jaya 13 kAna kaThiyAre 14 mahArAjA kumArapALa 15 asteyano mahimA 15 pethaDakumAra 14 munizrI harikeza 16 sAce zaNagArazIla 15 kapila muni 16 vimaLazAha | 17 sukhanI cAvI yAne 16 sevAmUrti maMdireNuM 17 vastupALa-tejapALa ja saMtoSa 17 zrIsthUlibhadra | 18 jaina tIrthone paricaya 18 kheme dedarANI 18 mahArAjA saMprati bhA. 1 le. 19 jagaDuzAha 19 prabhu mahAvIranA ! 19 jana tIrthono paricaya 20 dharma mATe prANa A daza zrAvako bhA. 2 je. panAra mahAtmAo 20 svAdhyAya ] 20 jaina sAhityanI DAyarI dareka seTanI kismata rU. deDha tathA vI. pI. piraTeja che AnA. bIjAM pustako mATe sUcipatra maMgAvocitrakAra dhIrajalAla TekarazI zAha rAyapura, havelInI poLa : amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvalI : : trIjI zreNI :: zrI siddhasena divAkara : lekhaka : nAgakumAra makAtI bI. e. : saMpAdaka : dhIrajalAla rAkarazI zAhuM. : khALagraMthAvaLI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (); IDHHI IIIIIIId/d mALagraMthAvalI :: trIjI zreNI :: zrI siddhasena divAkara : lekhaka : nAgakumAra makAtI bI. e. : sapAdaka : dhIrajalAla TokarazI zAha sarva hakka svAdhIna AvRtti pahelI mUlya savA AnA saMvata 1980 4 OUR THEIR MEN [][] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAzaka: zAha dhIrajlAla TokarazI citrakAra,bukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma aa vA da mudrakaH cImanalAla izvaralAla mahetA mudraNasthAna : vasatamudraNAlaya dhImaMta rADa : 3 amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI siddhasena divAkara AjathI lagabhaga be hajAra varSa pUrve mALavAnI kIrti chae khaMDamAM vyApI rahI hatI. tyAMnA rAjA vikramanI hAka dodizAmAM vAgatI. duzmanA tenuM nAma sAMbhaLIne tharatharatA. jevA te zUravIra hatA tevA ja te vidyArasika hatA. dezaparadezanA vidvAnAne te Azraya ApatA. sekaDA paDatA tenA rAjyamAM rahI vidyAnA phelAvA karI rahyA hatA. teNe aneka pAThazALAe sthApI hatI. dezedezathI vidyArthI e tyAM abhyAsa karavAne AvatA. unnayini tenA samayamAM vidyAnuM mahAna kendra gaNAtuM hatuM. sarasvatInA avatArasamA kavi kALidAsa sasAhityakAromAM mukhya hatA. vaLI vedavidyAmAM vizArada maMtrI dhruvarSi vikramAdityanA mahAsamatha purohita hatA. devarSi purAhitane siddhasena nAme eka yuvAna putra hatA. tenu kapALa bhavya hatuM, mukha vidyAnA prabhAvathI daidipyamAna hatuM. tenI sAthe vAda karatAM meATA meATA 5'paDatA paNu hArI gayA hatA ethI te dezadezAMtaramAM prasiddha thayA hatA. eka vakhata tene thayuM ke duniyAmAM mArA jevA kANu che ? ahA ! kAi paNa pati mArI najaramAM AvatA nathI. chatAM eka vakhata deza AkhAmAM pharI te badhAne jItuM ane mArA nAmano DaMko vagADuM te ja huM kharA. AthI te vicitra veza dhAraNa karI piMDatApara divijaya karavA nIkaLI paDayA. teNe peTe pATA mAMdhyA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka khabhe lAMbI nIsaraNI bharAvI ne bIje khabhe jANa bharAvI. vaLI eka hAthamAM kedALa lIdhe ane bIjA hAthamAM ghAsanI puLI lIdhI. leke mazkarI kare tevA vezamAM te cAlyA. cAlatAM cAlatAM dakSiNa dezamAM karNATakanA rAjadarabAre pahoMcyo. tyAM jaI teNe hAka dIdhIH "he rAjana ! tArA rAjyamAM mArI sAthe vAdavivAda kare tevo kaI mADIjAye hoya te belAva mArI sAme. Aje tenA garvane cUro karavAne mALavezvara vikramAdityane mAnIte paMDita siddhasena AvI pahoMcyA che." paMDita siddhasenanuM nAma ahIM sArI rIte jANItuM hatuM. tene jItavAnI koInI hAma nahatI. karNATakanI rAjasabhAnA paMDite te tenuM nAma sAMbhaLIne ThaMDA thaI gayA. siddhasena eTale paMDitamAM vAgha je. kenI tAkAta hoya ke tenI sAme vAda karavAnI himmata bhIDe? mahArAjAe tenuM gya sanmAna karyuM. pachI teNe vinayapUrvaka pUchayuM ke paMDitajI! ApanA darzanathI ame kRtArtha thayA chIe. paNa huM Apane eka prazna pUchuM chuM ke Ape A vicitra veza kema dhAraNa karyo che? A nIsaraNa vagere kema rAkhela che te kRpA karIne samajAvaze? siddhasene kahyuM che, tamane AvA vezathI Azcarya zAnuM thAya che? juo, huM badhI vidyAo bharyo chuM. tenA bejAthI vakhate mAruM peTa cIrAI jAya e bhayathI hamezA huM peTe pATA bAMdhI rAkhuM chuM. nIsaraNI rAkhavAnuM kAraNa e che ke koI vidvAna mArI sAthe vAda karatAM hAravAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhayathI kadAca UMce caDhI jAya, te A nIsaraNa upara caDhI tene pakaDI zakuM ne nIce utArUM. kadi jaLamAM DubakI mAre te jALathI kheMcI kADhe, ane pRthvImAM pesI jAya te kadALAthI mATImAMthI bedI kADhe. je vAta karatAM hArIne seMya para stabdha thaIne besI rahe te ghAsanuM taraNuM A puLImAMthI jhaTa kADhI tenA dAMte levaDAvuM rAjasabhAmAM beThelA badhA paMDite A sAMbhaLIne saDaka jevA thaI gayA. siddhonanAM abhimAnapUrNa vacane sAMbhaLI sarvanAM mAna gaLI gayAM. teo pitAnAM jhAMkhAM paDelAM mukha saMtADavA lAgyA. paNe paMDitajI ! dhAre ke vAdamAM Apa ja hAtha te zuM kare?" rAjAe dhIme rahIne pUchayuM. siddhasena siMhanI peThe garjanA karIne beH " hArUM? A siddhasena hAre? tyAre te thaI rahyuM ! rAjA! sUrya pazcimamAM uge, merU parvata DelavA lAge ane AkAza pAtALa eka thaI jAya paNa siddhasena kadi hAre nahi. siddhasena ajeya che. siddhasena apratimalavAdI che. paNa hA rAjana ! tArA praznane javAba Apavo joIe. mane keI harAve te tene huM ziSya thaI jAuM. jIdagIbharane mATe tene sevaka banuM." zAbAza, zAbAza. Ape ApanA garvane chAje tevIja pratijJA lIdhI che" rAjAe kahyuM. "rAjana ! have tArI sabhAmAM je paMDita hoya temane lAva mArI pAse. tAre harAmane daramA khAnArA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidvatAne DALa rAkhanArA tArA paMDitenAM puchaDAne bolAva. temanI paMDitAIne huM cUrecUre karI nAMkhIza. aya paMDita! yAda rAkhaje tamane koIne huM choDanAra nathI. tamArA mahemAM taraNuM levaDAve tyAre ja A siddhasena sAce." - paMDite mAnabhaMga thayA. temanAmAM vAda karavA jeTalI zakti nahotI. paNa rAjAnA kahevAthI himmata ekaThI karI keTalAka kahevA lAgyAH "are e vidyAgavadha ! tAre garva ame utArIzuM. duniyAmAM zerane mAthe savAzera hoya che e ame tane batAvIzuM. teM ghaNAne harAvyA haze,paNa na dhArate ke dareka sthaLe pipAbAInuM rAjya che." Ama bolI keTalAka paMDite vAda karavA AgaLa AvyA. paNa konI tAkAta hoya ke siddhasena sAme eka paLa paNa TakI zake? jema siMhane joI manmatta hAthInA TeLAM bhAgI jAya che, tema siddhasena AgaLa sarve paMDite hAra khamI bhAgI gayA. siddhasene temane te taraNAM levaDAvI choDI dIdhA. rAjAe tene puSkaLa mAna ApyuM. sArI rIte dakSiNA ApIne tenI yogya kadara karI. : 24 keTalAka divasa pachI siddhasena pharI pravAse nIkaLe. temAM mahArASTra, magadha, kAzmIra, gauDa vagere dezamAM pharI tyAMnA paMDitene harAvyA ne pitAne yazake vagADI vidvAnamAM te cakravartI gaNAya. have tenI chAtI gaja gaja uchaLavA lAgI. te vicAravA lAgyA. mArA je koNa che? siddhasena eka che, ajoDa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vakhata teNe kIzAMkhInI rAjasabhAmAM jaI paDitAne paDakAra dIdhA. paNa kAI tenI sAthe vAda karavA tatpara na thayuM eTale te abhimAnapUrvaka melyA: ujja, vartamAnakAle siddhasenane vAdamAM harAve tavA kAI kALA mAthAnA mAnavI janamyA ja nathI. A sAMbhaLI eka paDita melI ucAH siddhasena paMDita ! khAlI gu kAM kare che? hajI sudhI tame bakarAM sAthe ja bAtha bhIDI che. sihanI sAthe zauya nathI ajamAvyuM, tamArA abhimAnanuM khaMDana kare evA eka nararatna hajI paDayA che. tenI sAme vAda karavA eTale si'hunI kheDamAM hAtha nAMkhavo, maNidharanA maNi levA prayatna karavA. tenI sAthe vAdya nathI karyAM tyAM sudhI tamArI khaDAza khAlI che. tamArU phulaNujInI peThe phulAvuM nakAmu che. pANI hoya te jAva apratimallavAdI pAse, ' siddhasenane AvAM kaDavAM vacana sabhaLAvanAra hajI sudhI koi maLyuM na hatuM. peAtAnuM mAnabhaMga thatuM joI te krodhAyamAna thayA. tenI AMkhamAMthI Aga varasavA mAMDI. te garjanA karI khelyA . ADu ! kANu e mAthAnA mAnavI paDayA che je siddhasenane harAvavAnA dAvA kare che? evA kANa bhUtalamAM paDayA che je peAtAne apratimallavAdI kahe. vaDAve che? jema eka rAjyamAM e rAjAe hAi zake nahi tema hiMdustAnamAM e apratimallavAdIo hAI zake ja nahi. kaheA, kahA e siddhasena sAthe spardhA karanAra kANu che ? zaheramAM vicaratA, ' lATa dezanA pATanagara bharUca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatInA avatAra samA, tamArA vidyAmadanuM mardana karavAne samartha zrI vRddhavAdIsUri' paMDita javAba Ape. choDAyelA sApanA jeva, dhuMdhavAtA agni jeva, raNe caDhelA ddhA je siddhasena vRddhavAdIne harAvavAnI pratijJA karIne tyAMthI nIkaLe. pavitra narmadA nadInAM uMDAM nIra vahI rahyAM che. tenA kAMThe AveluM bharUca zahera hamaNAM ja nidrAmAMthI jAgrata thayuM che. uSAnAM AchAM ajavALAM hamaNAM ja osaryA che. bAlasUrya pitAnAM raMgaberaMgI kiraNe pheMkI pRthvItalane ajavALI rahyo che. manuSyane avarajavara vadhavA lAgyo che. evA vakhate siddhasena paMDita pitAnA parivAra sahita bharUca zaheramAM vRddhavAdIsUrinI tapAsa karate jenenA upAzraya pAse AvI lAgyuM. teNe eka gRhasthane pUchayuM. mahAnubhAva! vRddhavAdI AcAryane upAzraya kyAM che? gRhastha kahyuM: mahAzaya ! teozrI te navakalpa vihArI che. temane kaha5 pUre thavAthI teo Aje prAtaHkALamAM vihAra karI gayA che. oha, mArI bIke ja teo nAsI gayA lAge che? siddhasena bolyo. tamArI bIke nAsI javAnuM AcAryazrIne zuM kAraNa?" pilA gRhastha pUchayuM. kema nahi? A siddhasena paMDitanuM nAma sAMbhaLI bhalabhalA bhAgI jAya che te A DosAne ze hisAba! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ temane vAdamAM harAvavA huM AvanAra chuM ema jANe teo bhAgI gayA haze ? siddhasene pratyuttara Ape. are paMDitajI ! vRddhavAdIne harAve te duniyAmAM jana ja keNu che vArU? khuda sarasvatI paNa temane harAvI zake tema nathI. vAdamAM teo ajeya che. e te bharUcanA khullA bajAramAM hajAronI medanI vacce pitAnI vidyAthI sAMbelAne phUla ugADanAra che." are e game tevA heya. mArI AgaLa temanuM TaTTa nabhavAnuM nathI. tame mane kahe ke e kaye raste gayA." eka jaNe raste batAvyuM. eTale siddhasena pitAnA parivArane mUkI te raste jhapATAbaMdha cAlavA lAgyA. keTalIka vAre te vRddhavAdI sUrinI lagabhaga AvI pahoMcyA. vRddhavAdIne lAgyuM ke A keI purUSa upadezanI AzAe utAvaLe Ave che. teo eka jhADa nIce ubhA rahyA. siddhasena pAse AvatAM sUrie tene upadeza devA mAMDe eTale siddhasena be sUrijI ! huM tamAre upadeza sAMbhaLavA nathI Avyo. tamAre mArI sAthe vAda karavuM paDaze. tame mArI bIke nAsI AvyA paNa have huM tamane cheDanAra nathI. kAM te hAra kabulI tamAruM vAdInuM birUda che mAre zaraNe Ave, ama2 tame mane harAve te huM tamAre ziSya thaI jAuM. vRddhavAdasUrine lAgyuM ke Ane vidyAnuM ajIrNa thayuM che. mANasa vidvAna che. paNa tenI vidvatAne geraupayoga thaye che. je ene kunehathI satyamArga batAvavAmAM Ave te te samAjane ghaNe ja upayogI thaI paDe. Ama vicArI temaNe kahyuM ke bhAI ! tAre vAda karo hoya te mArI nA nathI. paNa ApaNe nyAya karanAra ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ madhyastha mANasa joIe. ApaNe be te pitapotAnuM ja kheMcIe. mATe keNa hAryuM ne keNa jItyuM te nakkI kare tevuM paMca kheLI kADha. tenuM vacana ApaNe baMnee mAnya rAkhavuM joIe. je tane A vAta kabula hoya te mane vAda karavAmAM koI jAtanI harakata nathI. - AcAryanA A pramANika vacana upara siddhasenane zraddhA beThI. paNa A vagaDAmAM madhyastha manuSya kyAMthI lAva ? vicAra karatAM tene lAgyuM ke jene huM madhyastha kahapIza te mAre mana te pazuvata che. te A Dhera cAranAra gevALAne madhyastha kahyuM te mane zI hAni thavAnI che? tarata ja teNe gavALane pasaMda karI nyAya cUkavavA besADa. pachI te vRddhavAdIsUri sAthe vivAda karavA lAge. vyAkaraNa, zAstra, nyAya, mImAMsA, vedAnta vagere aneka granthAnA pramANe sAthe teNe pUrvapakSa upADe. saMskRta bhASAnA ke uparAchAparI balavA lAgyo. ghaNIvAra sudhI pitAnA pakSanuM samarthana na karI te virAma pAmyA. have vRddhavAdI AcAryo vicAra karyo ke A gevALa AgaLa saMskRtamAM bhASaNa karavuM e bheMsa AgaLa bhAgavata vAMcavA jevuM che, ane A siddhasenane mAre yuktithI vaza karI le che. teo ghaNA buddhimAna ane samayasUcaka hatA. tethI ubhA thaI keDe e bAMdhyuM. pachI hAthanA tAboTA vagADatA vagADatA pheraphudaDI pharI vALIAone samajaNa paDe e eka pAkRta garabe mane rAga kADhIne gAya. govALIyA te A sAMbhaLI khuza khuza thaI gayA. pachI baMnee madhyasthAne pUchayuM: bhAI! amArA beumAMthI koNe jItyuM? te belyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke vRddhavAdI mahArAja jItyA. A paMDita te samajaNa na paDe te khAlI lavAro ja karI jANe che, ane AcArya mahArAja te kAnane madhura lAge tevuM ghaNuM sarasa gAya che! pratijJAthI baMdhAela siddhasena be ke gurujI! huM mArI hAra kabula karuM chuM. mane Apane ziSya banAve. - AcArya belyAH siddhasena ! A kAMI ApaNe vAdavivAda na kahevAya. gavALane pAMDityanI zI kismata! ApaNe paMDitanI sabhAmAM vAdavivAda karIzuM. ApaNI kharI hArajIta tyAre ja nakkI thaze. siddhasena abhimAnI hate paNa sAtheja ekavacanI hatuM. teNe kahyuM nahi gurujI! Apa samayane oLakhI zake che. Apa kharekhara jItyA che, mane Apane ziSya banAve, Ama chatAM AcArya siddhasenanI sAthe bharUca AvyA. tyAnI rAjasabhAmAM banne vacce bhAre vAdavivAda thaye. tyAM paNa siddhasenanI hAra thaI. pachI vRddhavAdIe siddhasenane dIkSA ApI pitAne ziSya banAvyuM. tenuM nAma kumudacaMdra rAkhyuM. siddhasena mahAsamartha paMDita hatA. ghaNuMja cheDA samayamAM temaNe jainazAstrone abhyAsa karI lIdhuM. temanuM jJAna joI gurujIe temane "sarvajJaputranuM biruda ApyuM. keTalAka vakhata pachI temane AcArya banAvyA ane kumudacaMdra nAma badalI siddhasenasUri nAma rAkhyuM. siddhasenasUri have vidyAnuM jarApaNuM abhimAna kya sivAya pitAnA parivAra sAthe vicAravA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 : 4: dezaparadezamAM paribhramaNa karatA, jagat jIvAne upadeza zvetA zrI siddhasenasUri ghaNe divase mALavAnA pATanagara ujjayinimAM AvyA. eka divasa rAjA vikrama peAtAnA nitya niyama pramANe pharavA nIkaLyeA che. tevAmAM zrAvakonA moTA samUha sAthe siddhasenasUri madire prabhudazana karavA jatA hatA te sAmA maLyA. sava leke 'jaya sajJaputra, jaya saCjJa putra' kahI temanI stuti karatA hatA. A sAMbhaLI rAjAne krodha caDayA. tene vicAra thayA ke eka vakhatanA A uddhata siddhasena sAcesAca sarvajJa putra hAI zake ke lAke nakAmIja stutija kare che ? mAre tenI parIkSA karavI. Ama vicArI rAjAe temane mAnasika namaskAra karyAM. siddhasene peAtAnI vidyAnA baLathI rAjAnA abhiprAya jANI jamA hAtha uMcA karI mATe svare AzIda ApyoH dhama lAbha rAjAe temane AzIrvAdanuM kAraNa pUchyuM. tyAre temaNe kahyu: A AzIrvAda tamArA mAnasika namaskAranuM phaLa che. siddhasenasUrinuM jJAna joI rAjA atyaMta Azcaya pAmyA. sUrijIne kroDha sAnaiyA ApavA teNe rAjasevakane AjJA karI. sUrijIe kahyuMH amAre tyAgI purUSane mhArAnuM zuM prayeAjana che ? DhAI manuSya pRthvImAM devAthI duHkhI thatA hAya tene e sakapita dravya ApI devAmAMthI mukata karavA ghaTe che. guru AjJAthI vim saghaLI mhArA devAdArAne ApI temane RNamukata ryAM ane peAtAnA zaka pravartAvyA je Aja dInasudhI cAle che. : 5: eka vakhata sUrijI pharatA pharatA ciMtADha padhAryAM. tenA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ kilo itihAsaprasiddha che. eka vakhata ajIta gaNAtA e kilA AgaLa ghaNu yuddha thayAM che, jemAM svadezanI rakSA karatA seMkaDo yoddhAo svarge saMcaryA che. siddhasenasUri tyAM AvelA maMdiramAM eka vakhata darzana karavA gayA te vakhate temanI daSTi caitya upara ubhA karelA eka sthaMbha upara paDI. A sthaMbha na hate ITane ke na hato pattharane. keI vicitra vastune te baneluM hatuM. sUrijIne A sthaMbha jaI Azcarya thayuM. temaNe eka vRddha purUSane pUchayuM ke bhAI! A sthaMbha zAne bane che ane te ahIM kema ubhuM karavAmAM Avyo che? vRdhe jaNAvyuM ke prabho ! lokavAyakA evI che ke A sthaMbha Sadhione banAve che. pUrvanA AcAryoe kismata rahasyamaya vidyAgra A sthaMbhanA pilANamAM mUkelA che, ane tenuM moM auSadhiothI baMdha kareluM che. tene ughADavA ghaNAoe prayatna karyA che paNa sarva niSphaLa nivaDayA che. ' sUrijIe te auSadhione suMdhI sudhI tenI pArakha karavA mAMDI. pachI pite keTalIka auSadhio meLavI teno lepa karAvyuM. A lepane sthaMbhanA mukha upara paDatAM ja tenuM mukha khulluM thayuM. aMdara hAtha nAkhatAM eka pustaka nIkaLyuM. tenuM prathama pAnuM vAMcatAMja be vidyAo joI. sUrijIe tene dhArI lIdhI. te vidyAonAM nAma suvarNa siddhi ane sarasavI vidyA. pahelI vidyAnA prabhAvathI taioDhAnuM sonuM bane ane bIjIthI maMtrelA sarasava jaLAzayamAM nAkhatAM temAMthI hathiyArabaMdha ghaDesvAre nIkaLe. A vidyAo barAbhara yAda rAkhI lIdhA pachI sUrijI jevA AgaLa vAMcavA jAya che, tevI ja keI gebI vANI thaIH khAmeza! A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ vighAothIja jagatanI sevA kare. vadhu meLavavA parizrama karaze nahi. A bhedI zeSa sAMbhaLI sUrijIe pustakane jyAM hatuM tyAM mUkI dIdhuM ne thaMbhanuM moDhuM baMdha karI dIdhuM. citaDathI vihAra karI jagatanA jIne upadeza detA siddhasenasUrieka divasa kamarapUranagaramAM AvyA. tyAMnA saMghe gurUzrInuM puSkaLa sanmAna karyuM. sUrijInI prazaMsA sAMbhaLI tyAMne rAjA devapALa paNa pitAnA adhikArIo sahita gurUne vaMdana karavA AvyuM. sUrijIe tene dharmopadeza A.. enI vidvatA joI rAjA khUba AnaMdita thayo ne haMmeza temanA darzane AvavA lAgyA. keTalAka vakhata pachI pADezane rAjA vijayavama moTuM lazkara laI devapALa upara caDhI AvyuM. devapALanuM lazkara nAnuM hovAthI tene jItavAnI AzA nahotI. teNe kezariyAM karavAne nirAra karyo. kezariyA vAghAmAM sajaja thaI yuddhamAM jatI vakhate te guruzrInAM darzane AvyA. pitAne jItavAnI AzA nathI evI teNe sUrijIne vAta karI. sUrijIe sarasavI vidyAnA pratApathI eka moTuM ghoDesvAra sainya utpanna karI rAjAne kahyuM: "jA sarva sAruM thaze." devapALa A lazkara laIne nagara bahAra gaye. AvaDuM moTuM nahi dhAreluM lazkara joI zatrurAjA vijayavarmA te hebatAIja gaye. tene lAgyuM ke ahIM ApaNe jItI zakavAnA nathI. te potAnuM sainya laI laDavAnuM paDatuM mUkI palAyana thaI gaye. rAjA devapALa vijayaDaMke daI nagaramAM pAcho pharyo. prajA sarva jayajaya nAda karavA lAgI. te surijIne dhanyavAda ApavA lAgyA. " temanI kRpA na hota te rAjya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 khedAnamedAna thaI jAta. rAjA devapALa rastAne rajhaLate bhIkhArI thaI jAta " ema kahevA lAgyA. devapALane guru para agAdha zraddhA beThI. guru pAse teNe janadharma aMgikAra karyo. je rAjA tevI raiyata' e hisAbe prajA vargamAM paNa ghaNA lokoe rAjadharmane svIkAra karyo. devapALe prajAsamUhanI vacce siddhasenasUrine "divAkara"nI padavI ApI. lekee ghaSa karyo. "siddhasena divAkarasUrinI jaya he, AkAzanA pratyeka paramANumAM paDagho paDaye "siddhasena divAkara sUrinI jaya ho." siddhasena divAkarasUrine yaza bIjanA caMdramAnI jema vadhavA lAgyuM. rAjA devapALa ane tenI sarva prajA surijInI pAchaLa gAMDI banI. rAjAe vicAryuM ke AvA prabhAvavALA guru vAraMvAra maLatA nathI. mATe temane kAyamane mATe ApaNI pAse rAkhavA. teNe gurune AgrahapUrvaka vinaMti karI ke "prabhe! kRpA karI Apa atreja rahevAnuM rAkhe." siddhasena sUri have tyAM ja rahevA lAgyA. rAjAe ahoniza temanI sevAbhakti karavA mAMDI. temanA rAjyanA dareka adhikArIne AjJA pharamAvI dIdhI.divAkarasUri paNa pitAne maLatA adhikAdhika mAnathI praphulla rahevA lAgyA. moTA meTA rAjAe potAnA caraNamAM zira jhukAve che te joI temane sahaja garva thaze. teo AcArakiyAmAM kaMIka zithila thayA. rAjAe pratidina gurUne darabAramAM AvavAne mATe suMdara pAlakhI karAvI. jyAre te pAlakhImAM besI nIkaLatA tyAre rAjasevako cammara uDADatA ne sUrijInI jayanA pikAra karatA. sUrijI bhUlI gayA ke parigrahatyAgI sAdhuone te pagapALAja cAlavAnuM hoya. pAlakhI, cammara Adi mejazekhanAM sAdhane sAdhune na khape. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 siddhasenasUrinA mAdazAhI vaibhava mane AcAranI zithilatAnI jANa temanA guru vRddhavAdIsUrine thaI. temane lAgyuM ke A meAjaze!kha vadhu vakhata cAlaze te ziSyanuM patana thaze, tenuM jIvana kharAma thaze. vaLI siddhasena jevA prakhyAta AcAyanuM anukaraNa bIjA sAdhu karatA thaI jAya teA tyAgadharmanAM mUla paNa ghaTI jAya. sAdhue parigraha rAkhatA thAya eTale samAjamAM saDo peDhAja samajavA. AvA samAja jate divase bhraSTa thai adheAgatie pahAMcavAnA. mATe jema bane tema vahelA siddhasenane satya mArge vALavAnI jarUra che. Ama vicArI gharaDA chatAM ziSyanuM bhaluM karavAnI buddhie vRddhavAdIsUri kapUra tarapha AvavA nIkaLyA. karmAMrapUra AvIne temaNe siddhasenasUrine ThAThamATha pUrvaka sukhAsane besIne rAjadarabAre jatA oyA. AjImA cammara uI rahyAM che. bhATacAraNA temanAM yazeAgAna gAya che. hajAro loko tene jyajayakAra kare che. keTalAka temanI pAlakhI upADavA mATe dhakkAmUkkI kare che. temanI eka mIThI najara mATe sarva talasI rahyA che. AvA vidvAna purUSa pazu bhUla kare che te joI gurUne atyaMta kheda thayA. vRddhavAdIsUri potAnA AdhA vagere saMtADI daI sAmAnya mANusanI peThe leAkeAnA TALAmAM ghusyA. pAlakhI najIka jaI eka mANasane dUra karI pete pAlakhI khale upADI cAlavA lAgyA. vRddhatvanI azaktine lIdhe temane khabhA uMcA nIcA thavA lAgyA. AthI pAlakhImAM beThelA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 divAkarasUrine kaSTa thavA lAgyuM. tethI teo saMskRtamAM chelyA ke mirAta: : kiM vASatti Ane artha ema ke he vRddha! ghaNe bhAra uMcakavAthI zuM tAre khabhe due che? siddhasenasUri saMskRtamAM bolavA te kharA, paNa temAM vAyati zabda bhUlathI cheTe besI gayA. vASati ne badale vadhate zabada joIe. guru A bhUla samajI gayA. tarataja javAba Ape ke " tathA vAse ratha: athA jAti vApare che eTale ke jAne badale tharSati zabada tame malyA tenAthI mane jeTaluM duHkha thAya che teTaluM dukha khabhAthI nathI thatuM. A javAba sAMbhabIne siddhasenasUri vicAramAM paDI gayA are! mArI paNa bhUla kADhanAra A kezu haze ? tarata temaNe pAlakhI ubhI rakhAvI, ane nIce utarIne joyuM te temane oLakhANa paDayuM ke "A te mArA guru." gurune pAlakhI ucakatA joI sidhdhasena zaramAyA. te gurune page paDayA temaNe punaH punaH mAphI mAgI. pachI pUchayuM " gurudeva!" Apa ahIM kayAMthI. "bhAI A tArI bAdazAhI jevA ane tArI pAlakhI upADI pAvana thavA " gurue jarA Thera karatAM kahyuM. gurudeva! mApha kare, huM bhUlya. A mojazekhamAM paDI gayo. Ape mane tAryo have mane khUba pazcAtApa thAya che. gurudeva Apa na hatI te mArI zI dazA thAta ! mAruM keTaluM adhaHpatana thAta !" kAMI nahi vatsa! tane pazcAtApa thayo che te jANI mane khUba AnaMda thAya che. siddhasena ! A mAjazekhane cheDI AtmadhyAnamAM sthira thA. A rAjavaibhava tyAga karI mAnava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 kalyANamAM masta thA. jagatamAM bhAtRbhAvanA pracAra kara. syAdvAdadhamanA phelAvA kara. ATaluM khelI vRdhdhavAdIsUri prayANa karI gayA. : 7 : gurunA upadezathI pratibaMdha pAmelA divAkarasUrijI pharI mAnavajIvAnA udhdhAra karatA gAmegAma pharavA lAgyA. eka divasa tee bharUcamAM padhAryAM tyAM temane vicAra thayA ke tIthakara bhagavAne kahelAM ane gaNadhara devAe zAsrarUpe gu thelAM sakaLa sidhdhAntA ardhamAgadhI bhASAmAM che. A bhASA tA prAkRta che. nAnAM bALakA paNa samajI zake tevI che. A saddhAntA jo saMskRta bhASAmAM DhAya tA tenuM keTaluM mAna vadhe ! mATe A sarvAM sUtrane huM madhura saMskRta bhASAmAM pheravI nAkhuM' Ama vicArI temaNe navakAramantranuM saMskRta kayuM: namo'rhat siddhAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyaH Ama zarUAta teA karI paNa temane vicAra thayA ke A kAma saMghane pUchIne karavuM. bIje divase temaNe saMghane ekaThA karAvyeA. zrAvaka, zrAvikA, sAdhu ane sAdhvI e saMghanAM cAre aMge ekatra thayAM. sUrijIe temane potAnA vicAra jaNAvyeA. A ekadama navIna vAta sAMbhaLI saMdha khaLabhaLI uThayA. saMghane lAgyuM ke tItha kara devAnI ane pUrvAcAryAnI budhdhinuM sUrijIe apamAna karyuM che. saMghe kahyu: prabhA ! ame ApanI sAthe saMmata thai zakatA nathI. saMskRtamAM sUtre racAtAM sAmAnya janane samajavAM ghaNAM kaThina thai paDaze, ane samAja ajJAna raheze tenA sarve doSa ApanA zire Avaze. tIrthaMkara mahArAjoe je kyuM che te ucitaja kayuM` che. temAM sudhArA vadhArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 kare amane Avazyaka jaNAtuM nathI. ulaTuM amane lAge che ke Ape tIrthakaronI ane AgamenI AzAtanA karI che. divAkarasUrine paNa saMghanI vAta ThIka lAgI. sUtre saMskRtamAM racAtAM sAmAnya jananI sthiti kevI thaze tene temane khyAla AvyA. potAnuM kAma temane ajugatuM lAgyuM, temaNe be hAtha joDI saMghane vinaMtI karI ke "mane mApha karo. meM bhAre aparAdha karyo che. mane prAyazcita Ape. " saMghe kahyuM "prabhe Apa samartha AcArya che dharmadhurandhara gacchAdhipati cho. Apane ame zuM prAyazcita ApIe? Apaja Apane yogya lAge te prAyazcita karI le. ' sUrijIe vicAra karyo ke huM gacchane AgevAna chuM eTale sarva keI mAruM anukaraNa karavA prerAya. mATe mAre kaDaka prAyazcita karavuM. Ama vicArI temaNe jAhera karyuM ke zrI saMgha samakSa huM pratijJA lauM chuM ke bAra varSa sudhI gaccha bahAra rahI, jagala sevI, ghera tapazcaryA karI zuSka AhAra laI huM pArAMcika nAmanuM prAyazcita karIza. te uparAMta eka moTA rAjAne pratibodha pamADIza ane eka tIrthane uddhAra karIza. bAra varSa sudhI jaMgalamAM rahI ghera tapazcaryA karavAnI bhISaNa pratijJA sAMbhaLI badhA stabadha thaI gayA. AvA nAnA doSa mATe AvuM kaDaka prAyazcita te hetuM haze ! badhAnI AMkhamAM AMsu AvyAM. guru mahArAjane viga thaze e vicAre sarvanAM hadaya levAvA lAgyAM. kaMIka haLavuM prAyazcita karavA temaNe sUrijIne vinaMtI karI paNa surijIe aDaga nizcaya karyo hate. pUrva sarve pazcimamAM uge te paNa te phare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ tema naheAtA. teja paLe guru saMghanI rajA laI nIkaLI paDayA. khetanetAmAM jagalanI jhADI pAchaLa adRzya thaI gayA. H8H Aje mAra bAra varSanAM vhANAM vAI gayAM che. samayane jatAM zI vAra ? jabalamAM tapazcaryA karavA nIkaLI paDelA siddhasenasUrine Aje sava kaiAI bhUlI gayuM che. temanA astitvanI AAje kAine khabara paNa nathI. te zuM khAya che, zuM pIe che, zuM kare che, tenI koIne mAhItI nathI. sava lAke potapotAnA kArya mAM mazagula che. hA eka divasa savAramAM ujjayini nagarImAM hAhAkAra thai rahyA che. leAkeAnAM TALaTALAM kSiprA nadInA suMdara taTa upara AvelA mahAkALezvara mahAdevanA maMdira tarapha jaI rahyAM che. hAMphaLA kAMphaLA rAjasevakA doDAdoDI karI rahyA che. mahAdevanA maMdiranA pujArIe te Aje vA banI gayA che. gAmamAM Aje jyAM tyAM ekaja vAta cAlI rahI che. eka jaTAdhArI mAvA mahAkALezvara mahAdevanA maMdiramAM zIvipaDIkA upara peAtAnA paga mUkI nirbhayatAthI aDaMgA jamAvI paDayA che. nathI tene rAjAnA bhaya. nathI tene mahAdevanA bhaya. koIe kahyuM: 'eI jogIDA uThe. nahi te A mahAdeva kApaze te temaNe jema kAmadevane bALIne bhasma karI dIdhe tema tane paNa bhasma karI nAMkhaze.' paNa e jogIne phAInI paravAha nathI. te kAInuM sAMbhaLatA nathI. bedhaDaka teNe maMdiramAM aDDo jamAvyA hatA. Ama Akhu' ujjayina cagaDALe caDayuM che. eTI vAramAM vikrama rAjAne koIe khabara ApI ke rAjamahe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 lamAM hAhAkAra vatI rahyo che. kAraNa tapAsatAM mAluma paDayuM ke pelA jogIDAne uThADavA rAjasevakA cAmukthI mAre che te jogIne vAgavAne badale rAjamahelamAM rANInA araDAmAM vAge che. rAjA A sAMbhaLI gabharAyA. tene lAgyuM ke A koi mahAsamatha purUSa hAvA joIe. nahi te AvA camatkAra thAya nahIM. vikrama pAtAnA pradhAnA sahita zivAlaya pAse AvyA. pelA avadhUtane namaskAra karI te kahevA lAgyA ke huM mahArAja ! A sarvasaMkaTahArI mahAdevanAM pUjana karavAne badale Apa AvuM ulaTuM kArya kema kareA che ? jogIe kahyuM: ' rAjan ! jo huM zivane namaskAra karIza tA mANu kATaro, ' A sAMbhaLIne vikramane vadhAre kautaka thayuM. teNe kahyuM: 8 prabhA ! bhale. Apa namaskAra tA kareAja. ' rAjAnA atyAgrahathI ubhA thaI hAtha joDI jogI zaMkaranI stuti karavA lAgyA. eka glAka khelatAMja zaMkaranuM khANu phADavuM. phATatAMja mATA dhaDAkA thayA. temAMthI prathama dhumADA utpanna thayA. pachI agninI jvALA nIkaLI ane temAMthI bhagavAna pArzvanAthanI divya pratimA pragaTa thayuM. A camatkAra joi vikramane ghaNuM Azcarya thayuM. te jogI upara prasanna thayA. teNe pUchyu... ke prame ! A camatkArathI tA Apa kAI jaina mahAtmA jaNAo che. paNa ApanA veza jogInA che to kRpA karI Apane paricaya Apazo ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 jogIe kahyuH mahArAjA vikrama! mane nathI oLakhatA ? bhale. siddhasena divAkaranuM nAma sAMbhaLyuM che ? vikramane A sAMbhaLatAMja bAra varSa pahelAMnA ItihAsa yAda AvyeA. sidhdhasenasurinI bhISma pratijJA tene sAMbharI. tene lAgyuM ke sighdhasena sivAya Ave! camatkAra krANu karI zake tema che ? vikrame khUma bhAvathI temane namaskAra karyAM. sarva saMdha sidhdhasenasUrinA pragaTa thavAthI khUba AnaMdita thayA. deze deza A samAcAra paheAMcI gayA. zrI sathai bhegA maLI siddhasenasarine gacchamAM lIdhA. vikrama rAjAe gurunA upadezathI jainadhama svIkAryAM. siddhasena sarie pAtAnI bhISma pratijJA A rIte pUrNa karI. : : eka divasa divAkarasari vikramanA darabAre padhAryAM. dvAra pAse ubhA rahI temaNe dvArapALane kahyuM ke vikramane nivedana kara ke koI bhikSuka cAra zlokA laI Avye che. dvArapALe rAjAne nivedana karatAM rAjAe kahyu': jenA hAthamAM cAra zlAka che evA bhikSukane daza lAkha rokaDa Ape| ane cauda lekha karI ApeA. pachI tenI icchA hAya tA aMdara Ave, agara jAya. rAjAnuM vacana sAMbhaLI divAkarasUri darabAramAM AvI A pramANe melyAH hamezAM tuM sava vastuo Ape che, evI tArI stuti vidvAnA mithyA kare che. kAraNa ke te zatrune kadI puMTha ApI nathI ane parastrIne peAtAnuM hRdaya ApyuM' nathI. Ama hAvAthI tArI sarasava ApanAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarIke stuti karavI e phekaTa che. A zloka sAMbhaLI vikame divAkarasUrinI sAmethI pitAnuM meM laI leI bIjI dizAmAM pheravyuM. Ano artha ema ke lokanA gaMbhIra bhAvathI prasanna thaI vikrame eka dizAnuM rAjya sUrijIne bakSisa ApI dIdhuM. A rIte sUrijI judA judA cAra lAka bolyA ane vikrame khuzI thaI cAre dizAnuM eTale pitAnuM sarva rAjya sUrijIne ApI dIdhuM. vaLI pAchA sUrijI pAMcame leka belyA. have vikrama pAse kaMi ApavAnuM rahyuM na hatuM. eTale te hAtha joDI lAMbe thaI gurunA caraNamAM paDe. matalaba ke pitAne deha paNa gurune samarpaNa karyo. AthI gurue tuSTamAna thaI vikramane dharmopadeza ApI saparivAra cUsta janadhamI banAvyuM ane tenuM rAjya pAchuM kheMcyuM. gurunI AjJAthI vikrame puSkaLa dAna karyuM ane ghaNuM duHkhI purUSane madada karI. eka divasa vikrama rAjAe pUchayuMH gurujI mArA je jenI rAjA bhaviSyamAM kaI thaze ke ? gurue kahyuMH rAjana ! tArA saMvatsarathI 119 varSe kumArapALa nAme rAjA tArA je thaze. A pramANe gurumukhe bhaviSyakathana sAMbhaLI vikrama ghaNe AnaMdita thayo ane mahAkAlanA prAsAdamAM gurunA zabda ketarAvI kumArapALanuM nAma amara karyuM. eka divasa amRta jevA madhura vacanathI sUri jIe zatruMjaya mahAtIrthanuM mAhAsya varNayuM. tenI yAtrA karavAthI zuM puNya upArjana thAya che te jaNAvyuM. tene saMgha kADhavAthI thatA aneka lAbhe samajAvyA. AthI vikrame zatruMjaya tIrthanI yAtrA karavAno nizcaya karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 dezaparadeza Ama traNA pAThavyAM. nakakI karelA muhutaeN vikrama rAjAne saMghapatinuM tilaka karavAmAM AvyuM ne gurUzrIe tenA mastaka upara vAsakSepa nAkhI AzIrvAda ApyA. zubha muhUrte samaiM prayANa karyuM." saMdhamAM hajAro manuSyanA samudAya hatA. sakhyAdha hAthI ane sakhyAbaMdha dhADAo saghanI zAbhAmAM vadhAro karatA hatA. hajAro gADAM bharI sarasAmAna lIdhA hatA. sAthe sUrIjI ane anya munivara hatA. keTaleka divase sa'dha pavitra zatrujayanI taLeTImAM AvI paheAMcyA. pachI paramabhaktibhAvathI teNe yAtrA karI ane rizvarajInA upadezathI tyAM jIrNoddhAra karyAM. A mahAna yAtrA karyA pachI bhagavAna minAtha ane satI rAjulanA caraNAraviMdathI pAvana banela 'garavA gaDha gIranAra ' nI yAtrA . karI ane ujjayine pAchA pharyAM. :10H zrI siddhasena divAkarasUrie potAnA samayamAM aneka mAnava kalyANanAM kAryo karyAM temanA agAdha pAMDityanAM phaLarUpe Aje temanA racelA aneka graMtharatnA meAjuda che. A mahA graMtha vAMcatAMja ApaNA mukhamAMthI 'dhanya dhanya' zabdo nIkaLI paDe che. jevA te vidvAna hatA tevAja teo indriyapara kAbu rAkhanAra paNa hatA. AvA AvA mahApurUSAeja jaina zAsananuM gaurava vAyuM che. kAI paNa vIra prabhunA khALa prAtaHkALamAM uThI emanuM nAma sabhA sivAya kema rahI zake ? sa`nA putra siddhasena divAkarane amArAM punaH punaH vaMdana ho. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bALa graM thA vaLI : prathama zreNI ! bIjI zreNuM trIjI zreNuM 1 zrI rIkhavava 1 ajunamALI | 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjula 2 cakravatI sanatkumAra | 2 zrI hemacaMdrAcArya 3 zrI pArzvanAtha 3 gaNadhara zrI gautama- | 3 zrI haribhadrasUri svAmI 4 prabhu mahAvIra 4 zrI siddhasena divAkara 4 bharatabAhubali 5 vIra dhabbo 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 mahAtmA daDhaprahArI 5 ArkamAra 6 zrI hIravijaya sUri 6 mahArAjA zreNika cha abhayakumAra 7 upAdhyAya zrI yaze8 rANI celaNa 7 vIra bhAmAzAha vijayajI 8 mahAmaMtrI udAyana | 8 mahAsatI sItA 9 caMdanabALA 9 mahAsatI aMjanA 9 draupadI 10 IlAcIkumAra 10 naLa damayaMtI 15 jaMbusavAmI 10 rAjarSi prasannacaMdra 11 mRgAvatI 12 amarakumAra 11 mayaNarehA 12 satI naMdayatI 13 zrIpALa 12 caMdana malayAgiri 13 dhanya ahiMsA 14 mahArAjA kumArapALa 13 kAna kaThiyAro 14 satyane jaya 14 munizrI harikeza 15 asteyane mahimA 15 pethaDakumAra 15 kapila muni 16 vimaLazAha 16 sAco zaNagAra-zIla 17 vastupALa-tejapALa 16 sevAmUrti naMdiNa | 17 sukhanI cAvI yAne saMtoSa 17 zrIsthalibhadra 18 khemo dedarANuM 18 janatAne paricaya 18 mahArAjA saMprati bhA. 1 lo. 19 jagaDuzAha 19 prabhu mahAvIranA ' 19 jana tIrthone parIcaya 20 dharma mATe prANa A daza zrAvako - bhA. 2 je. , 5nAra mahAtmAo 20 svAdhyAya || 20 jaina sAhityanI DAyarI dareka seTanI kismata rU. doDha tathA vi. pI. paTeja cha AnA. bIjAM pustako mATe sUcipatra maMgAcitrakAra dhIrajalAla TekarazI zA rAyapura, havelInI poLa : amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvaNI :: trIjI zreNI :: 5 * * * * vvvvvvvvvvvvvvvvvvv1 * * * * * * zrI bappabhaTTasUri : lekhakaH dhIrajalAla karazI zAha :: bALagraMthAvALI kAryAlaya, amadAvAda :: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvalI trIjI zreNi pa. zrI bappabhaTTasUri I gumilintuinwuurlioniumillaanu ili llllllllhaJAllllllllllllllllllling lekhaka : dhIrajalAla TekarazI zAha liiiiiiiiiiii sarva haka svAdhIna imoniallllllll AvRtti pahelI . saMvata 1987 mUlya savA Ane, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAka- dhIrajabhAi DhAkarazI sAha citrakAra, mukaselara enDa pablIzara, rAyapura : havelInI pALa, a ma aa vA : Dha suka mULacaMdrazAi trIkamasala paTe sUryaprakAza prinTIMga de pAtakAra nAkA amadAvA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bappabhaTTI sUri. " cha varSanA bALakamAM ATaluM zurAtana ?" zrI siddhasenasUri mALakanI vAta sAMbhaLI manamAM ja eAlyA. temane lAgyuM ke A bALaka sAmAnya nathI. tenAmAM kAMika anerI zakti che, je A zaktine khIlavavAmAM Ave, te jarUra mAnavasamAjane mahA upayegI thAya. AthI temaNe madhura avAje bALakane pUchyuM ke tuM ahIM rahIza? tane ame sArUM sArUM bhaNAvIzuM. bALaka kahe, "hA, ghaNI khuzIthI. khIjA divasathI ene bhaNAvavA mAMDayeA. enI smaraNazakti joI sUrijI dIMga thai gayA. divasanA eka hajAra bleka mukhapATha ? AvuM teA kASTha vidvAna paNa karI zake nahi. dIkSAne cAgya uMmara thai eTale siddhasenasUri vihAra karatAM karatAM pAMcALa dezanA DuMkha gAmamAM gayA. enAM mAtApitAne elAvyAM ne bALakane dIkSA ApavAnI vAta karI. mAtApitAe rAjI thaI hA pADI. pazu sAthe eka vinati karI ke amArUM nAma rahe evuM tenuM nAma pADajo, pitAnuM nAma alpa hatuM ne mAtAnuM nAma bhaTTI hatuM. eTale sUrijIe tenuM nAma pADyuM appabhaTTI.' appabhaTTI mahArAja eka vakhata maMdiramAM caitya vaMdana karatA hatA. tyAM kAI rAjakumAra AbyA ne daherAsaramAM lakhelA saMskRta zlAka vAMcavA mAMDayA. p bhaTTI mahArAjane thayuM ke mA kAisa'skArI AtmA lAge Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. caityavaMdana pUrU karI temaNe pUchyu ke kyAMthI Ave che ? paradezathI." e hAtha joDI vinayathI kumAre uttara ApyA. 8 lAgA che. kAI kSatriyakumAra ? ' * hAjI, ApanuM anumAna sAcu' che. ' * ane ApanuM nAma ? ' kuvare e praznane jAvakha na ApyA paNu khaDI vatI lakhI khatAvyuM, AmakumAra.' appabhaTTIsUrine enA pratye mAna thayuM. emaNe bIjo savAla pUchyA, " kaceA manAratha siddha karavA A kumaLI vayamAM pharavuM paDe che ?" svamAna.' Ame gaMbhIratAthI javAkha ApyA ane umeryuM ke hAla tA enI siddhi sivAya bIjo kAMi uddeza nathI.' appabhaTTIjIne A javAkhathI khuSa AnaMda thayA. bhaviSyamAM parAkramI rAjA thaze evuM anumAna bAMdhyuM; ane sAtheja dharmapracAramAM rAjasattA keTalI madadagAra che e vicAra AvatAM tene peAtAnA sahavAsamAM levAnuM ucita mAnyuM. te melyA: mahAnubhAva ! svamAnasiddhanA mULa sUtrA, sAna ne puruSArtha ahIM zIkhavAnAM maLe tA? " tA AgaLa javA vicAra nathI. " Ame javAma ApyA. havethI Ama appabhaTTIjI pAse rahevA lAgyA ne aneka jAtanuM jJAna meLavavA lAgye. appabhaTTIjInA jJAnathI prasanna thai te eka vakhata elye gurUdeva ! jyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ mane rAjya maLaze tyAre e rAjya Apane ApIza. gurU mAna rahyA. :2: AmakumAra kanAjanA mahArAjA yazevamAnA putra hatA. eka vakhata pitAe ThapakA ApavAthI te ghara cheADI nIkaLI gayA hatA. tenI mAtA mukha zAka karatI hatI, paNa putranA patto na hatA. ema karatAM yazeAvarmAne khabara paDI ke AmakumAra meDherAmAM che. eTale tene teDavA pradhAne meAkalyA. paNa svamAnI AmakumAra gayA nahi. Akhare yazeAvamAM pathArIe paDyA ne tene putranuM mAtuM jovA icchA thai. teNe phrI pradhAnAne teDavA meAkalyA. sUrijInI samajAvaTathI Ama kanAja gayA ne pitAjInuM mukha jovA bhAgyazALI thayA.pitA ene joi rAjI thayA ne 'hAza' karI maraNa pAmyA. AmarAjA kanAjanA mahArAjyane svAmI thayeA. pitAnI sevAmAM te kAma na AvI zakayA e vicAre kuNAlanI jema tene khuba zAka thavA lAgyA ne udAsInatAmAM divase pasAra karavA lAgyA. A vakhate peAtAnA parama mitra abhaTTIjI yAda AvyA. temane teDI lAvavA mANaso meAkalyA. A vakhate nAnI rAjasabhAmAM brAhmaNa paDi tenuM jora hatuM. temaja appabhaTTIjInI uMmmara ghaNI nAnI hatI eTale temane meAkalatAM khuma vicAra thA. paNa bhaviSyamAM jainazAsananA udyota thaze ema vicArI apabhaTTIjIne keTalAka sAdhu sAthe kaneAja meAkalyA. temanuM Agamana sAMbhaLI rAjA sAme Avye ne buma mAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvaka rAjadarabAramAM teDI gayA. te pAtAnuM elyu bhUlyA na hatA. eTale gurujIne siMhAsana AgaLa laI gayA ne kahyuM ke Apa A siMhAsana svIkArI. appabhaTTIjI elyA: rAjan AcArya hoya te hajIe e siMhAsana svIkArI zake paNa huM te sAmAnya sAdhu chuM mATe mArAthI tenA svIkAra na thAya. A uparathI AmarAjAe siddhasena suri AgaLa temane mekalyA te AcArya pada ApavA vina Mti karI. A vakhate alpsabhaTTIcha phakta agIAra varSanI ummaranAja hatA paNa dareka jAtanI lAyakAta joi temane AcArya pada ApyuM. pachI AcArya appabhaTTI kanAja pAchA pharyA. te vakhate Ama rAjAe sihAsana svIkAravA vina Mti karI, tyAre sUrijIe javAba ApyA, "rAjan ! ame amArA zarIra para paNa meha rAkhatA nathI te A rAjyane zuM karIe? amArA sAdhu jIvanamAM je AnaMda che, tenA lakSAMsa bhAga paNa A rAjayanI dhamAlamAM nathI. mATe amane amArA jIvananA AnaMdaja mANavA de. ,, Ama sUrijInA sahavAsamAM rahyo hatA, paNa ATalI ni:spRhatA kadI anubhavI na hatI ethI tene Azcaya thayu. pachI sUrijIe upadeza ApyA: he rAjana ! bIjA kAI manuSya karatAM tArI javAmadArI ghaNI vadhAre che. tuM jema vartIza tema prajA paNa vartaze. mATe jo nyAya, nIti, dharma, salAhasapa, e prajAmAM jovA IcchatA hAya, te! tuM jAteja e badhAnuM pAlana kara. prajAne putravat gaNIne pALa ane tenAM hitanAM kAmeA kara. Ama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjAe te vAta svIkArI. pachI pitAne dharmaprema batAvavA kIrtisthaMbha samo ekase ne ATha hAtha uMcA prAsAda karAvyuM, ne temAM prabhu mahAvIranI senAnI mUrti besADI. eka vakhata rAjAe pitAnI strIne kheda pAmatI joI sabhAmAM smazyA pUchI ke - " pAme hajI paritApa, kamaLamukhI pramAdathI. " (kamaLanA sarakhI mukhavALI strI pramAdathI hajI sudhI kheda pAme che.) judA judA vidvAnee enuM bIjuM caraNa banAvyuM paNa rAjAnA manano artha Avyo nahi. te vakhate teNe sUrijI sAme joyuM eTale jenA moDhe sarasvatI beThI hatI tevA sUrijIe tarataja smazyA pUrI karI ke - hAMkyuM enuM aMga vahelA uThI jyArathI. ' (he rAjA! tame prabhAtamAM rANI karatAM vahelA jAgyA hatA, tyAre tenuM eka aMga ughADuM rahI gayuM hatuM te tame DhAMkayuM. ethI hajI sudhI te kheda pAme che.) AmarAjA e sAMbhaLI Azcarya pAme ne zaramA. bIjA eka vakhate paNa evI ja smazyA pachI ne sUrijIe te barAbara pUrI karI. samazyA evA prakAranI hatI ke rAjAne te sAMbhaLI manamAM zaMkA thaI ke mArI khAnagImAM khAnagI vAhe gurujI kyAMthI jANe. vaLI virodhIe paNa e takano lAbha laI tene samajAvyuM ke nakkI sUrijIe tAruM aMtaHpura bagADayuM che nahitara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvuM kadI jANI zake nahi. tarapha zaMkAzIla thayuM. catura majI gayA. AmarAjAnuM mana sUrijI sUrijI e tarataja sa 'jyAM aprIti thAya tyAM rahevuM nahi.' evA sAdhunA dharma jANI upAzrayane daravAje eka laiAka lakhyA ne tyAMthI vihAra karI gayA. e zlAkanA athaeN evA hatA ke, he AmarAjA ! tArUM kalyANu thAva. maNie rAhaHgirine zuM kahe che te sAMbhaLeA. huM rAhagiri ! tuM ema na dhArIza ke mArAthI chuTA paDelA A maNa karyAM jaze? ame te pratiSThA pAmelA chIe. mATe kAIne kAi AbhUSaNa manAvavAmAM utsuka rAjavIe amane upADI leze. sUrijI vihAra karatAM gADa dezamAM gayA. tyAMnA rAjA dharmarAje jIma Agraha karI temane tyAM rAkhyA. ahIM dharAje sUrijI AgaLa kabula karoLyuM ke jyAM sudhI Ama rAjA pAte vinaMti karIne na laI jAya tyAM sudhI vihAra na karavA. Ama rAjAe vAta jANI ke gurUjI eka mlAka lakhI vihAra karI gayA tyAre te upAzraye Avye te pelA leAka vAMcI khuba du:khI thayA. gurUjIe kayAM vihAra karyAM haze te jANavA prayatna karavA lAgyA. eka vakhata AmarAjA jaMgalamAM gayA. tyAMthI eka kALA sApane mADhethI pakaDI kapaDAmAM viMTALI ghera lAvyeA. sAhityanA rasika hAvAthI teNe sabhAjanAnI parIkSA karavA samasyA karI keH zastra, zAstra, kRSi, vidyA, khIjuM paNajethI jIve. (zastra, zAstra, khetI ane vidyA athavA mInu paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ evuMja je kAMI hoya ke jenAthI mANasa jIve tene zuM kahevuM) e pUchavAne bhAvArtha hatA.) badhA paMDitAe judA judA javAba ApyA, paNa keIe rAjAnA manamAM vAta hatI tevI smasyA pUrI na karI. AthI rAjAe InAma kADhayuM ke je kaI mArA mananA abhiprAya pramANe samazyA pUrI karaze, tene lAkha TakA InAma maLaze. InAmanI jAherAta thatAM eka jugArIe vicAra karyo ke bappabhaTTasUri bhAre vidvAna che ne temanA maDhe sarasvatI che mATe temane ja pUchIne smazyA kahI dauM to mAruM kAma thaI jAya. ethI te banatI jhaDape sUrijI pAse Avyo ne bhakta jevo thaI beH mahArAja ! A lekanuM adhuM caraNa pUruM kare. sUrijIe tarataja pUruM karI ApyuM. "grahI data paLe paMthe kRNa bhujaMga mukhazuM." (eTale rAjAe jema kALA sApanuM moTuM jorathI pakaDayuM tema e zastra, zAstra, khetI ne bIjI paNa vidyAo ke jenAthI manuSya potAnuM gujarAna calAvI zake che, tene barAbara grahaNa kare ne e pramANe varte.) pelA jugArIe AvIne smazyA pUrI karI eTale Ama rAjAe tene sakhata dhamakAvIne pUchayuM: sAcuM bola, A pUti teM karI ke bIjA koIe ? pelA jugArIo jevI hatI tevI vAta kahI dIdhI. Ama rAjAe vicAra karyo ke ATale dUra beThAM beThAM paNa gurue kALA sApanI vAta kahI te te divase paNa temaNe potAnA jJAnathI ja smazyA pUrI karelI haze. meM nakAme temanA para krodha karyo. have zuM bane ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNe pitAnA pradhAne taiyAra karyA ne eka zvaka ApI gurumahArAja AgaLa mokalyA. pradhAnee AvIne gurumahArAjane pelo leka kahyo ke - "chAyA kAraNa zira dharyo, je patra bhUmi para paDe, paDavApaNuM e patranuM, emAM vaTatarU zuM kare." (musApharane chAyA ApavA vRkSoe pitAnA mAthe pAMdaDAM dhAraNa karyo. paNa tyAMthI te kharI paDe emAM vRkSa zuM kare?) guru ene bhAvArtha samajI gayA ne bolyA ke, "pradhAna! rAjAne jaIne kahejo ke dharmarAjanA darabAramAM AvI je AmarAjA pote AmaMtraNa karaze te mArI pratijJA pUrI thaze ne huM AvIza. pradhAne jaIne AmarAjAne vAta karI. eTale gurune teDavA javA taiyAra tha. zatrunI rAjadhAnImAM javAmAM jokhama hatuM, paNa gurumati AgaLa e jokhama kaI visAtamAM na gaNya. veza badalI thoDA mANasone laIne dharmarAjanA nagaramAM AvyuM. pachI rAjasabhAmAM AvyuM. tene Avate joI gurue kahyuM : Ama! A. bIjA samajayA ke gurue jagA batAvavA kahyuM. gurue te Amane AvakAra ApyA hatA. pachI Ama rAjAnA eka mANase gunA hAthamAM patra mUko. temAM lakhyuM hatuM ke "Ama rAjA gurujIne padhAravA vinaMti kare che." eTale patra ApanArane dharmarAjAe pUchayuM ke "Ama rAjA ke che?" teNe kahyuM ke jevA A sedAgara beThA che tevA ja rUparaMge AmarAjA che. AmarAjAnA hAthamAM e vakhate bIje Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 hatuM. te joI gurue pUchyuM ke A zuM che? AmarAjA kahe, 'khorA' enA gupta atha evA thayA ke huM khIjA 'rA' eTale rAjA chuM. pachI teNe eka tuveranA pAMdaDAmAM viTALelA patra gurune ApyA, tyAre dharmarAje pUchyuM : e zuM che? sUrijI kahe, 'tu arI patra' tuveranAM pAdaDAM, khIjA arthamAM tArA zatrunA patra. AvI rIte sUrijI tathA Ama rAjAe vAta karI lIdhI. paNa dharmarAjA bheALAbhAve kAMI samajye nahi, rAtre AmarAjA dharma rAjanI mAnIti gaNikAne tyAM rAtri rahyo ne tenA badalAmAM peAtAnuM eka kaDuM ApyuM. savAre uThIne rAjamahelanA daravAnane bIjI eka kaDuM ApyuM ne pAte peAtAnA nagara bhaNI ravAnA thaye. ahIM sUrijIe bIjA dvivase dharmarAjane kahyuM : rAjana! amArI pratijJA pUrI thai che. mATe ame vihAra karIzuM. rAjA kahe, AmarAjA jAte AvyA sivAya pratijJA zI rIte pUrI thAya ? tyAre sUrijIe khadhI vAtanA sAra samajAvyA. teja vakhate gaNikA tathA dvArapALe AvI AmarAjAnAM ane kaDAM patAvyAM. eTale dharmarAjane pUrI khAtarI thai. * * * appabhaTTIsUri karI kaneAja AvyA ne rAjA tathA raiyatane khuba AnaMda thayA. apabhaTTIsUrinA vakhatamAM hiMdustAnamAM khojA dharmanA naravIrA paNa pedA thayA hatA. zrI za'karAcAya potAnA dharmanI vRddhi mATe kamara kasI leAkeAne upadeza ApatA hatA. vanajara nAmanA eddha naravIra jyAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAM vAdavivAdamAM vijaya meLavI pitAnuM nAma prasiddha karato hate. e vardhanakuMjarane dharmarAjAnI sAthe samA gama thayo. ' dharmarAjAne vardhanakuMjara jevA prakhara vaktA maLyA ethI AmarAjAne vAgyuddha karavAnuM AmaMtraNa mokalyuM, ane temAM zarata mUkI ke je yuddhamAM hAre teNe pitAnuM rAjya ApI devuM. dharmarAjAnA dUte AmarAjAnI sabhAmAM AvIne AmaMtraNa ApyuM. AmarAjAe te khuzIthI svIkAryuM. baMne rAjA pita pitAnA simADe vAdIone laIne AvyA ne vAdavivAda zarU thaye. cha mAsa sudhI e vAdavivAda cAlyuM. temAM bappabhaTTIjI jItyA. tethI emane vAdI kuMjarakesarInuM birada ApavAmAM AvyuM. surijInA jItavAthI dhamarAja rAjya hArI gayA. saghaLuM rAjya AmarAjAne havAle karyuM. kevaLa paherelAM vastro tenA zarIra para rahyAM. te nirAza thaI vana tarapha cAlyA. tenI prajAthI A joyuM na gayuM. sUrijIe paNa samaya joI kahyuM : dharmarAja ! dharmarAje pAchuM vALIne joyuM. sUrijIe prazna karyo : tame kayAM jaze ? dharmarAja kahe ke mAruM bhAgya laI jaze tyAM. sUrijIe kahyuM : sabura ! AmarAjA! emanuM rAjya pAchuM Apo ne sadAnA sAcA mitra thAva. sAcA jenanuM hadaya kevuM hoya che tenI pichAna karAve. ethI emanI kakaLatI prajA paNa saMtoSa pAmaze. AmarAjAe gurunuM vacana mAnya rAkhI rAjya pAchuM ApyuM ne vadhArAmAM bIjI paNa bheTa ApI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 surijInA AvA udAra vicArathI dharmarAja tathA vadhanakuMjara sajajaDa thaI gayA. pite jItyA hota to zuM karata e khyAla manamAM lAvI potAnI jAtane niMdavA lAgyA. pachI dharmarAja sUrijInA page paDe ne bolyAH gurUdeva! tame mArApara bahu kRpA karI. mAre lAyaka kAMI kAma pharamAve. sUrijI kahe, sAce dharma samajAvavA sivAya A duniyAmAM amAre bIjuM kAma nathI. je tArA AtmAnuM kalyANa karavuM hoya te jaina dharmane svIkAra kara. dharmarAje te vAta aMgIkAra karI. - 5 : bappabhaTTIjI samajatA hatA ke je kAma lAkho mANasane sAdhavAthI nathI thatuM te eka rAjAne sAdhavAthI thAya che, ane ethI ja teo para prabhAva pADavA ne tene TakAvI rAkhavA IcchatA hatA. temanI rageragamAM jenA zAsananI sevA karavAnI dhagaza hatI. uThatAM besatAM ke sUtAM ekaja vicAro AvatA ke prabhue mere paramakalyANakArI mArga kyAre badhA loko samaje ne AtmAnuM kalyANa kare. AmarAjA catura ne vidvAna hatuM, chatAM kaI kaI vakhate te bhUla paNa karI besato. sUrijI AvA vakhate samayasUcakatA vAparI evI rIte tene upadeza ApatA ke tenI bhUla tene tarata samajAtI ne te bhUla karatAM aTakta. eka vakhata tenI rAjadhAnI kanojamAM saMgIta vidyAmAM nipuNa mAtaMgo (bhaMgI jevI halakI jAta)nuM TeLuM AvyuM. temaNe potAnI kaLA batAvavA rAjA AgaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 mAgaNI karI. rAntae mAgaNI svIkArI. A ToLAmAM purUSA ane grIe ane hatAM. saMgIta zarU thayuM. eka pachI eka mAtaMga ne mAtaMgI gAvA lAgyAM. chevaTe eka navayeAvanA mAtagI AthI. tenA janma halakI jAtamAM thayeA hateA paNa tenuM rUpa kAI rAjakanyAne paNa AMTe evuM hatuM. emAM tenA kAli jevA kaThe samRddha umarA karyA hatA. rAjA bhAna bhUlavA lAgyA. ghaDIe ghaDIe tenI prazaMsAnAM vacane kADhavA lAgyA. chevaTe saMgIta pUruM thayu tyAre rAjAnuM citta paNa pUrepUruM cArAi gayuM ne teNe e mALAne kAyama peAtAnI pAse patnI tarIke rAkhavAnA vicAra karyo. teNe peAtAnA sevakAne hukama ApyA : traNa divasamAM gAma bahAra mahela taiyAra kare. jema ceAgIone vacanasiddhi hAya che tema rAjAne paNa eka rIte vacana siddhi ja hAya che. tenA hukama thatAM hajAro mANasa kAme lAgyAM ne trIjA divase mahela taiyAra karyo. nagaramAM cakacAra cAlIne adhikArIomAM paNa cakacAra cAlI: rAjA kAmAMdha thaI eka halakA kuLanI strIne sevavA taiyAra thayA che. paNa enI AMkha kANu udhADe ? sAmAnya mANusa paNa kAmAMdha thAya che tyAre kAInuM mAnatA nathI tA Ata vaLI rAjA hatA. sUrijIe vAta jANI eTale taiyAra karelA mahela AgaLa AvyA. makAna kevuM thayuM che te jovAnA nimitte aMdara gayA. tyAM bhAravaTIyA para eka zloka meTA akSare lakhI kADhacA ne bIjA medha vacanA paNa lakhyAM. pachI te cAlyA gayA. thekaDIvAra pachI kAmAtura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 thayelA rAjA tyAM AnyA. tenA manamAM mAtagInuMja raTaNa hatuM. eTalAmAM tenI najara bhAravaTIyA para paDI. tyAM lakhyuM hatu ke-- * zitalatA teA nAme guNu che, ane svacchatA e te svabhAvika sthiti che. tArI pavitratAnI zI vAta karavI ? tArA sahavAsathI teA khIjA paNa pavitra thAya che. tArAM keTalAM vakhANa karavAM? tuM jIva mAtranA AdhAra che. ema chatAM huM jaLa ! tuM pote ja nIcA mArge jaIza te| tane rokavAne kANu samartha che? " rAjA vAMcI vicAramAM paDacA: A leAka kANe lakhyuM haze ? ' nIce mujaba bIjA be leAka paNa tyAMja lakhyA hatA. jIvana jaLabiMdu samuM, sa'patti tara'ga vicAra, prema samajI svapnaze, zILahaiyarDa tu dhAra. jethI lAje leAkamAM, nijakuLa vaLI ni MdAya. kaThe Ave prANu paNa, e diza kema javAya ? evAMcatAM vAMcatAM rAjAnI sAna ThekANe AvI. kAI parama upAro mitre A lakhyu hAvuM joie evuM anumAna karyuM. pachI tA akSara eLakhyA ne gurujInI e kupA che ema khAtarI karI lIdhI. kevaLa rAjA tathA sAmAnya prajAne jaina dharmo samajAvI sUrijI aTakyA na hatA. mahAna vidvAneAne paNa dharma pasAyA hatA. temAMnA eka gauDa dezanA mahAna kavi vAcaspati hatA, jemaNe gauDavaDA nAmanuM prAkRta bhASAmAM ghaNuMja suMdara kAvya racyu che. pAchalI uMmaramAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 jyAre te saMnyAsI thaI mathurAmAM rahetA hatA tyAre AmarAjAnA AgrahathI sUrijI tyAM gayA ne tene dharma samajAvye. tenA chellA divase bahu pavitra javAthI tenI sadgati thai. : 6 : sUrijI ATa ATalA jJAnI ne cAritrazIla hatA chatAM temane jarA paNa abhimAna na hatuM. eka vakhata Ama rAjAe temanI khuma prazaMsA karI ke tamArA jevA kAI vidvAna huM jotA nathI. sUrijI kheAlyA: rAjan ! e mithyAbhrama che. bahuratnA vasuMdharA.? mArAmAM te zuM jJAnaja che? AgaLa thai gaelA tIrthaMkarA ne zratakevalIonA ane temA bhAganuM paNa mArAmAM jJAna nathI. Ama rAjA kahe, etA ApanI namratA. atyAre ApanA jevA kArDa hAya tA khatAvA. sUrijI kahe, mArA karatAM paNu caDe tevA nannasUri ne gAviMdAcArya nAmanA mArAja gurubhAIe mADherAmAM che. tAre khAtarI karavI hAya tA kara. Ama rAjA chupAveze meDherA AvyA. kharAmara e vakhate kAmazAstranI vAta nIkaLI ne nannasUriee viSaya kharAkhara chaNuvA mAMDayA. emanI e vAta sAMbhaLatAM leAkeAnI vRtti paNa madalAI javA lAgI. AmarAjAne lAgyuM ke kAmI mANasA pazu zrRMgAranI ATalI vAta jANatA nathI te A zI rIte jANe ? nakkI A AcArya mahA viSayI ne zrIla'paTa hAvA joie. ethI praNAma paNa kA vinA uDI gayA ne peAtAnA mANase sAthe pAche rAjA uThI gayA pachI gAviMdAcArya ne vahema paDaye ke rakhe e AmarAjA na haiAya. temaNe kaneAja mANusa . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 mokalI tapAsa karAvI te rAjA pote hato tema jaNAyu. pachI te bapabhaTTIjIne maLe, temaNe badhI vAta sAMbhaLI kahyuM ke rAjA praNAma karyA vinA pAchA gayA te sAruM na thayuM. bhaviSyamAM bIjA sAdhu pratye paNa aruci thAya. mATe keIpaNa upAye rAjA emane vaMdana kare e upAya kare. mANasa e samAcAra laI pAcho pharyo AmarAjA darabAra bharIne beTho che, evAmAM kaI be mahAna nATayakAra AvyA. temaNe potAnI nATayakaLA dekhADavAnI rAjA AgaLa mAga karI. rAjA kahe, khuzIthI tamArI kaLA batAve. paNa karyuM nATaka bhajavaze ? nATayakAra kahe, RSabhadevanuM. rAjA kahe, to te bahu sAruM. naTe pitAnA pATha addabhUta abhinayathI bhajavavA lAgyA. sabhA tAjuba thaI gaI. ema karatAM bharata bAhubalIne pATha Ave. e prasaMge eka naTe lazkarane zUra caDAvavA vIrarasanuM varNana karavA mAMDyuM. varNananA rasamAM jenAra badhA bhAna bhUlI gayA. ne "mAro mAre" no avAja thatAM badhA potapotAnI talavAra kheMcI ubhA thaI gayA. "khAza rAjana ! Ato nATaka che? naTee pitAne veza badalI bIje veza dhAraNa karatAM kahyuM. kaNa nannasUrijI! ane goviMdAcArya !" AmarAjA ekadama belI uThayo. tamAre Ama karavAnuM zuM prayojana ? namnasUrijI kahe, kadI nahi anubhavelA viSayamAM paNa amArA jJAnane baLe karI ke rasa jamAvI zakIe chIe te batAvavA. yuddhamAM nahi javA chatAM je yuddhanuM AvuM varNana karI zakyA muMgAra rasane anubhava nahi karavA chatAM evuM varNana karI zakIe ke nahi ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjAne maDherAne banAva yAda AvyuM, ne bane AcAryonA caraNamAM jhukI paDe. AmarAjAnI pAchalI avasthAmAM sUrijIe giranArane mahimA kahI tenI yAtrA karavAnI salAha ApI. AmarAjAe e sAMbhaLI pratijJA karI ke temanAthanA darzana karIne ja AhAra laIza. badhAe samajAvyo ke AvI Akaro pratijJA na kare. giranArajI bahu dUra che. chatAM eNe pratijJA grahaNa karI. mahAnagha kADhI mUrijI sAthe AmarAjA giranAra tarapha cAlyuM. jyAre te khaMbhAta AgaLa Ave tyAre tenAthI bhUkhe na rahevAyuM. te khuba AkuLa vyAkuLa thayo. prANu javAnI taiyArI thaI paNa rAjA pratijJA ke nahi. e vakhate sarijIe maMtra zaktithI aMbikA devInuM ArAdhana karyuM ne aMbikAdevIe giranAra parathI jinabiMba lAvI darzana karAvyAM. rAjAe te pachI annapANuM grahaNa karyA. tyAM AvI zatruMjayanI yAtrA karI ne pachA giranAra AvyA. e vakhate digambaroe giranAnuM tIrtha kabaje karyuM hatuM. temaNe kahyuM A tIrtha te mULathI amAruM che mATe tamane caDavA nahi daIe. agiyAra rAjAe potAnuM lazkara laI e vakhate yAtrA karavA AvyA hatA. AmarAjAne AvI matAMdhatA joI bahu lAgI AvyuM ne laDavAne taiyAra thaye. sAracha kahe, jyAM sudhI zAMtithI tene nikAla thAya tyAM sudhI laDavAnI jarUra nathI. temaNe digambaramAMthI DAhA DAhyA paMDitene bolAvyA ne ApaNe e bAbatane ApaNI zaktithI nirNaya karIe ema AmaMtraNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 ApyuM. pelA kabula thayA. sArajIe kahyuM: jo neminAthanA traNa kalyANakALI gAthA A tamArA digambara saghana kanyAe bhaNe teA tIrthaM tamArUM ne jo amArA saghanI kanyA bhaNe te amArUM. e pramANe kanyAe AgaLa gAthA khelAvatAM digambaranI kanyAe kheAlI na zakI. jyAre zvetAMmbara sa MdhanI kanyAe nIcenI gAthA melI gaI. ujjita' sela siha re, dikhAnANu nisIhiyA jassa, ta dhamma cakkatlRi, aneimiMnama sAmi" tyArathI e gAthA siddhANu yuddhANuMmAM dAkhala thai che. : 4: AmarAjAnu' zAMtithI maraNa thayuM. tene putra duMduka gAdIe AvyA. tepaNu sUrijI para khuba zraddhA rAkhatA ne temanI bhakti karatA. jema caMdramAnA badhA guNamAM paNa eka kalaMka che tema e duduka rAjAmAM hatuM. teNe eka kaTakA nAmanI vaizyAne meATI paTarANI banAvI hatI, mukhyatve te tenIja salAha pramANe vartatA. eka vakhata teNe peAtAnA putra bheAjanA joza jovaDAvyA temAM bhAja pitAne mArI gAdIe bese evuM pariNAma jANyuM. rAjA AthI mukha kheda pAmyA. bheAjanI mAtAe e vAta jANatAM tene tenA meAsALa pATalIputra mAkalI dIdhe.. rAjA pelI vezyA rANInI salAhathI tene mAravA taiyAra thaye paNa kuvara hAtha Avye nahi. keTalAka vakhate vezyArANIe pharIyAda ApI ke zatru tA mATe thatA jAya che ne tame te badhuM bhUlI gayA. AthI rAjAe kuvarane teDavA dUta mekA. teNe cAlA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 kIthI ghaNI vAtA kahI paNa mAmAe kuMvarane melyA nahi. dudukarAja pATalIputra joDe laDavAnI hAma bhIDI zake ema na hatA tethI teNe sArajIne kahyuM: tame koIpaNa upAye bheAjane teDI lAveA. sUrijIne A jarAe gamyuM nahi pazu temaNe tyAMthI pATalIputra bhaNI vihAra karyAM, jyAre adhe mArge AvyA tyAre sUrijIe nirNaya karyo: je bhAjane teDI lAvIza tA IMdukarAja tene mArI nAMkhaze. nahi laI jauM teA rAjA kopa karI mane haze. have tA jIvananA Are ubhA huM te zA mATe A kazI bhAmatamAM paDuM? ethI temaNe tyAMja aNuzaNa karyuM ne badhA jIvAne khamAvI dhyAna dharyuM. nirmAMLa dhyAna dharatAM dharatAM temaNe kALa karyAM. emanA svarga gamananA samAcAra sAMbhaLI saghaLe zeka chavAI rahyo. pAchaLathI bhAjarAje caDAI karI duHkane mArI gAdI lIdhI. AvA pratApI AtmAonI khATanuM mulya koNu AMkI zake tema che ? apabhaTTIsUrinA jIvananI mukhya tithie nIce pramANe che: janma : vikrama saMvata 800, bhAdaravA suda 3 ne ravivAra. dIkSA : ATha varSanI ummare, AcArya pada : agiyAra varSonI ummare, svargavAsa : 95 vaSa~nI ummare. vi. saM. 895 nA bhAdaravA suda 8. namaskAra che| e mahAna sUrivarane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ A La graM thA vALI zrIjI zreNI prathama zreNI 1 zrI rIkhavadeva 2 nema-rAmbula 3 zrIpArzvanAtha 4 prabhu mahAvIra 5 vIra dhannA 6 mahAtmA dRDhaprahArI 7 abhayakumAra 8 rANI caitraNA 9canamALA 10 ilAcIkumAra 11 jaMbusvAmI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAnta kumArapALa 15 peyaDakumAra 16 vimaLazAhu 17 vastupALa-tejapALa 19 khemA dedarANI 1 arjunamALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gaNadhara zrI gAtama vAmA 4 bharatabAhubali 5 A kumAra 6 mahArAnta zreNika 7 vIra bhAmAzAha 8 mahAmaMtrI udAyana 9 mahAsatI aMjanA 10 rAjaSi prasannacaMdra 11 mayaNurehA 12 caMdana malayAgiri 13 kAna DiyAre 14 munizrI harikeza 15 kapila muni 16 sevAmUrti 17 zrIsthUlibhadra 18 mahArAnta saMprati 19 jagaDuzAha 20 dharma mATe prANa A panAra mahAtmAe 20 ravAdhyAya zreNa 19 prabhu mahAvIranA deza zrAvako trIjI zreNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 zrI bhadrabAhu ravAnI 2 zrI hemacadrAcArya * 3 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 zrI hIravijaya sUri 7 upAdhyAya zrI yaze vijayajI 8 mahA satI sItA 9 dropadI 10 naLa damayaMtI 11 mRgAvatI 12 satI nayatI 13 dhanya ahiMsA 14 satyane jaya 15 asteyanA mahimA 16 sAthe rANagAra-zIla 17 sukhanI cAvI yAne sASa 18 jaina tIrthono paricaya bhA. 1 le. 19 jaina tIrthonA paricaya bhA. 2 jo. 20 jaina sAhityanI DAyarI dareka seTanI kimmata rU. doDha tathA vI. pI. peTeja cha AnA. khIna pustakA mATe sUcipatra magAvA citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura havelInI pALa : amadAvAda. www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvALI :: trIjI zreNa :: 6 vvvvvvvvvvvvvvvv zrI hIravijayasUri : lekhakaH dhIrajalAla karazI zAha :: bALagraMthAvaNI kAryAlaya, amadAvAda :: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dhrum bALagraMthAvaLI trIjI zreNi 6. zrI hIravijayasUri : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha. AvRtti pahelI sarva hakka svAdhIna mUlya savA AnA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat himmate saMvata 1987 link www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakaH-- dhIrajalAva TAkarazI zAha citrakAra, mukaselara enDa pablIzara, rAyapura : havelInI pALa, : amadA vA 6. : muke ka--- mULacaMdabhAi trIkamalAla paTela sUryaprakAza prinTIMga presa pAnakAra nAkA amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hIravijaya sUri. AjanuM pAlaNapura junA vakhatamAM prahUlAdanapura kahevAtuM kAraNa ke tene vasAvanAra paramAra dhArAvarSanA putra prahUlAdanadeva hato. jagazcaMdrasUrinA samaye jainonuM tyAM eTaluM pUra hatuM ke prahalAdanapArzvanAthanA maMdiramAM mUkAyelI sopArIo seLa maNa thatI ne cekhA te eka muDe thatA. jaina samAjane A nagare be amUlya ratnanI bheTa ApI che eka mahAna prabhAvaka semasuMdarasUri ne bIjA zrIhIravijayajI. A vAtamAM zrIhIravijyajInuM jIvanacaritra joIe. vikamanI soLamI sadImAM A nagaramAM kurAzAha nAme eka dharmapremI ozavALa hato. temane nAthI nAme ati guNIyala patnI hatI. temane saMghajI, sUraja ne zrIpALa nAmanA traNa putra hatA. raMbhA, rANI ne vimaLA nAme traNa putrIo hatI. eka vakhate nAthIbAI sukhe zaiyAmAM piyAM hatAM tyAre siMhanuM svapna AvyuM ne garbha rahyo. pUrA divase prasava thayo tyAre devabALa je putra avata. saM. 1583 nA mAgasara suda 9 no e divasa hate. aMdhArAmAM jema hIro prakAze tema ghara AkhAmAM tene prakAza paDe. AthI mAtapitAe emanuM nAma hIrajI rAkhyuM. sahuthI e nAne eTale mAtApitAne lADakavA thayA ane bhAI bahena nuM heta paNa tenA para ubharAvA lAgyuM. Ama karatAM hIrajI pAMca varSano thaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaNatara vinA jIvatara nakAmuM e mAbApa sArI rIte samajatA hatA eTale tene nizALe mUko ane dhArmika bhaNAvavA tyAgI munirAja AgaLa mokalavA lAgyA. eka vakhata hIrajIe potAnA pitAne pUchayuM: pitAjI! ApaNA kuLamAMthI kaI sAdhu thayuM che? nA beTA ! tane evo savAla kayAMthI thaye?" kurAzAhe jarA AturatAthI pUchayuM. "pitAjI! je kuLamAMthI eka paNa sAdhu nathI thaye te kuLa zA kAmanuM ? kaIke sAdhu thaIne ene dIpAvavuM joIe." pitAnA manamAM uDe uDe vicAra Avye jarUra A chokare kaIka divasa sAdhu thaze. bAra varSanI uMmaramAM te hIrajI khuba bharyo gaNe ne potAnI uMmaranA bALakemAM judeja tarI AvyuM. evAmAM kurazAha tathA nAthIbAI maraNa pAmyAM. hIrajI tathA bhAIbahenane zoka thaye, paNa zeka karyo zuM vaLe? samaju thaIne sahue manane kAbumAM rAkhyuM. bahenanAM vahAla anerAM hoya che. pATaNathI rANI tathA vimaLA bahena AvyAM hatAM temaNe kahyuM bhAI! have A gharamAM rahyuM che jaze? mATe pATaNa cAla. amArI sAthe raheje ne majhA karaje.bahenanA hetane vaza thaI hIrajI pATaNa gayA. hIrajIne dharmanA saMskAro uMDA hatA, ethI tene sAruM sArUM vAMcavAnuM ne munimahArAjanA vyAkhyAna sAMbhaLavAnuM bahu gamatuM. bIjAnI jema nakAmI vAtamAM ke TelaTappAmAM te vakhata gumAvate nahi. te haMmezAM prabhAtamAM vahelo uThI navakAra maMtra bhaNuM, nAhIne sevApUjA karatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne pachI vyAkhyAna sAMbhaLavA upAzraye jato. e arasAmAM zrIvijayadAnasUri upadeza ApatA hatA. dhImedhIme e upadezanI hIrajIne saceTa asara thaI ne teNe saMsAra vyahAramAM paDavA karatAM dIkSA laI AtmAnuM kalyANa karavAnuM nakkI karyuM. eka divasa teNe kahyuM: "vimaLA bahena ! mane saMsAramAM gaThatuM nathI mATe dIkSA levI che. vimaLA samaju ne zANI hatI. tene vicAra thaI paDaze, bhAI jevA bhAIne ekadama dIkSA levAnI kema rajA apAya? tyAre parama pavitra dIkSA levAnI nA paNa kema paDAya ? A te suDI vacce sopArI thaI eTale teNe javAba ja na Ape. hIrajI vicAramAM paDeH bahena javAba kema nathI ApatAM. thoDA divasa pachI tene samajAyuM ke eNe nA nathI pADI eTale hAja samajavI. ethI 156 nI sAlamAM kArataka vada 2 ne divase vijayadAnasUri AgaLa dIkSA lIdhI. emanuM nAma pADavAmAM AvyuM hIraharSa hIraharSa munine thayuM ke have te khuba zAstrano abhyAsa karavuM joIe. sAdhu thaIne barAbara jJAna na meLavIe te zuM kAmanuM? AthI temaNe khuba khaMtathI zAstrone abhyAsa karyo pachI vicAra Avyo A badhA zAstra bhaye paNa nyAyazAstra joIe tevuM nathI bhaNya. mATe lAve kaI evA ThekANe jaIne abhyAsa karu ke emAM paNa pAraMgata thAuM. e vakhate dakSiNa dezamAM dolatAbAda yAne deva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ rimAM meTA meTA. nyAyazAstranA jANakAra paDitA paDayA hatA. hIraha muni dharmasAgarajI ane rAjavimaLa nAmanA e sAdhue sAthe tyAM gayA ne nyAyazAstranA khukha sArA abhyAsa karyo. 4 jJAnI na heAya mAnI e pramANe hora muni paNa jema jema jJAna pAmyA tema tema vadhAre vinayI ne vadhAre namra thayA. gurue dekhyu ke A ziSya kharAkhara paMDita kahevAne cAgya che eTale pahelAM emane paoNMDitapada Apyu ne pachI upAdhyAya pada ApyuM. e padavI emaNe zeAbhAvI eTale 1610 nA poSa suda 5 ne dIvase zIrAhImAM meTA utsava karI temane AcArya banAvyA. have tee hIravijayasUrinA nAmathI prakhyAta thayA. ziAhIthI vihAra karatA te pATaNa AvyA, tyAre bhAre pATamaheAtsava thayA ne temane paTTadhara anAvyA. A prasaMga pachI theADA vakhatamAM gurujInA svavAsa thayA eTale saMdha AkhAnI jokhamadArI emanA mAthe AvI paDI. teo zAMta ne gaMbhIra cittathI e jokhamadArI emanA mAthe uThAvI judA judA gamamAM pharavA lAgyA ne sacATa upadeza ApI mANasAnuM ajJAna dUra karavA lAgyA. ema karatAM je kAMI A vakhate saMkaTa AvyAM te sahI lIdhAM. gujarAtamAM musalamAnI rAjya hatuM ne dilhIthI nimAyelA sukhA rAjya hatA. e sumAe kAnanA kAcA hAvAthI ghaNA sArA mANasAne paNa sahana karavuM paDatuM hatuM. je kAI mANasa karatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ subAnA kAna bhaMbherI zake te dhAryuM karAvI zakto. eka vakhata sUrijI amadAvAda AvyA. tyAM koIe jaIne subA zihAbakhAnane kahyuM: paravaradigAra ! A hIravijayasUrie varasAdane rokI rAkhyo che eTale varasAda paDato nathI. "huM esA? jAva usake bulAva" subAe hukama karyo. hIravijayasUrine sabhAmAM hAjara karyA. su kahe, mahArAja ! AjakAla varasAda kema paDato nathI ? zuM Ape bAMdhI lIdho che? sUrijI kahe, ame zA mATe bAMdhI laIe ? varasAda nahi AvavAthI loke du:khI thAya ne loke duHkhI thAya to amane paNa kyAMthI zAMti maLe? "aisA ? su vicAramAM paDe. evAmAM zaheranA prasiddha zeTha kuMvarajI AvyA. temaNe kahyuM: mahArAja ! eto phakIra che. bahu khAnadAna ne sArI rItabhAta vALA che vagere. subAe AthI temane choDI mUkayA. sUrijI upAzraye AvyA eTale lokone khuba AnaMda thayo. e AnaMda batAvavA khuba dAna karavAmAM AvyuM. emAM eka tarakI sipAIne kuMvarajI zeTha jeDa jAmI gaI eNe vicAra karyo ke AnuM vera vALavuM. ethI thoDA divasa bAda teNe koTavALanA kAna bhaMbheya ne teNe jaI khAnane kahyuM: sAheba e hIravijaya te aisA hai tesA hai. khAna kahe, pakaDI lAve ene. zuM nyAya! zuM buddhi! eka bhaMbheraNI mAtrathI AvA mahApuruSane pakaDavAne hukama Ape. jevA khAna evA sipAIe. e lAMbI dADhIvALA sipAIo deDayA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne jhaverI vADamAMthI zrI hIravijayajIsUrine pakaDayA. A vakhate pAsenA mANaso paNa tharatharavA lAgyA. emAM be bahAdura nIkaLyAH eka rAghava gaMdharva ne bIjA sema sAgara. emaNe barAbara e sipAIone sAmane karyo ne hIravijayajIne choDAvyA. hIravijayajI ahIMthI ughADA zarIre eka sahIsalAmata sthaLamAM cAlyA gayA. sipAIo pAchA pharyA ne bUma pADatA pADatA pAchA AvyA. hIrajI nAsI gaye-amane mukIe mukkIe mAryo. khAna A sAMbhaLI rAte pILo thaye. vadhAre sipAIone mekalI kahyuM jAva jyAM hoya tyAMthI hIravijyane pakaDI lAve. zaheramAM A vAtanI khabara paDatAM phaTaphaTa poLanA daravAjA baMdha thayA ne zerabakora macI rahyo. sipAI ee sUrijIne zodhavAmAM kacAza rAkhI nahI chatAM paNa temAM phAvyA nahi. bIjA be bhaLatA ja sAdhuone pakaDane mAravA mAMDyA. paNa pachI emane khabara paDI ke Ate dharmasAgara ne zratasAgara nAmanA bIjA ja sAdhuo che. A badhI dhamAla patI gayA pachI ja hIravijayajI zAMtithI vihAra karI zakyA. AvI AvI muzkelIo temane traNa cAra vakhata sahana karavI paDI che. teo niraMtara kAMI ne kAMI tapa karatA hatA ne saMyamanuM barAbara ArAdhana karatA hatA. hiMdustAnanA badhA bAdazAhomAM akabare nAma kADhayuM che. e pratApI ne baLavAna hatuM. e mahA catura ne musaddI hate. vaLI judA judA dharmanI vAto sAMbhaLavAne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ te tene bhAre zokha hato. eNe phattehapura sikrImAM eka ekadaMDIo mahela bAMdhyo hato ane tyAM badhA dharmanA mANasane bolAvI judI judI bAbato para carcA karAvate hate. eka vakhata te pitAnA mahelamAM besI nagaracarcA joI rahyo hato te vakhate eka varaghoDe jato je. tarataja pAse ubhelA nekarane pUchyuM: A dhAmadhUma zenI che? teNe kahyuM jahAMpanAha! cAMpA nAmanI eka zrAvikAe cha mAsanA upavAsa karyA che. e upavAsa evA che ke jarUra paDe tyAre phakta divase ja garama pANI pI zakAya. bIjI kaI vastu meMmAM naMkhAya nahi. enA utsava nimitte A varaghoDo nIkaLe che. cha mahinAnA upavAsa ? kayA bAta hai!" akabarane A vAta sAMbhaLI navAI lAgI, kAraNake te jANato hato ke eka mahinAnA rAjA karavAmAM rAtre peTa bharIne khAvAnI chUTa che chatAM kevuM AkaruM lAge che! A te sAcuM kema hoI zake ? tenA manamAM zaMkA thaI ane e vAtanI khAtarI karavA be mANasone cAMpAne tyAM mekalyA. temaNe AvIne pUchayuM bahena ! tame ATalA badhA divaso sudhI bhukhyAM kema rahI zake che? ame to eka divasamAM dhrujI uThIe chIe. teNe kahyuM: vIrA! tamArI vAta sAcI che. ATalA upavAsa karavA e khuba muzkela che paNa huM te mArA guru hIravijayajInA pratApathI sukhe karI zakuM chuM. emaNe AvIne bAdazAhane vAta karI. bAdazAhane thayuM ke zuM Avo mahApuruSa paNa atyAre che? e vAtanI khAtarI karavA temaNe gujarAtamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 khuba rahelA eka subAne bolAvIne pUchyuM ke tame hIravijayajIne jANe che? teNe kahyuM hA hajura! eto moTA phakIra che. koI jAtanA gADI ghoDA vAparatA nathI. haMmezAM pageja cAlatA gAmegAma phare che. pAse dhana rAkhatA nathI. eAratathI khuba dUra rahe che ne IzvaranI baMdagI karI pAka jIvana gujAre che. bAdazAhane A vAtathI hIravijayajI mATe khuba mAna utpanna thayuM. thoDA divasa bAda bIje eka varaghoDe jharUkhAmAM beThA beThA je ne DheDaramala beThA hatA tene hakIkta pUchI. TeDaramale kahyuM: sarakAra! je bAIe tapa karyuM hatuM te Aje purUM thayuM che. enI khuzAlImAM A varaghoDe caDAvyo che. te zuM bAI paNa emAM hAjara che?" bAdazAhe utsuktAthI pUchayuM. jI hajura ! e paNa vastrAlaMkArathI sajaja thaIne pAlakhImAM beThelI che." A vAto cAle che tyAM varaghoDe pAse AvyuM eTale bAdazAhe khAnadAna mANasene mekalI cAMpAbAIne mahelamAM AvavAnI vinaMti karI. e AvI eTale bAdazAhe pUchayuM: tame keTalA upavAsa karyo ? ane kevI rIte karyo ? cAMpA-mahArAja! meM cha mahinAnA upavAsa kyo che jemAM kAMI paNa anAja phaLaphaLAdi lIdhA nathI. phakta jarUra lAgI tyAre divasanA bhAgamAM garama pANI pIdhuM che. e tapa Aje pUruM thAya che. bAdazAha-paNa ATalA badhA upavAsa kevI rIte karI zakyA ? cAMpAe kahyuM-mArA guru zrI hIravijayajInA pratApathI. bAdazAha-e hAla kyAM virAje che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 cAMpA~gujarAtanA gAMdhAra nagaramAM. bAdazAhe A vAta sAMbhaLI teA hatI paNa have te tene pUrepUrI khAtarI thai. game tevI vAta sAMbhaLI hAya paNa najare jovAthI judI asara thAya che. akabarane thayuM ke atyAreja hIravijayajIsUrinA darzona karUM paNa ate kevI rIte bane ? eNe potAnA be jhaDapathI cAlanAra dUte taiyAra karyAM ne temane gujarA tanA subA upara eka pharamAna ApyuM: hAthI, gheADA, pAlakhI ne bIjI sAmagrI sAthe dhAmadhUma purvaka zrI hIravijayasUrine ahI mAkale." AgrAnA zrAvakoe paNa eka patra rAjatAne ApyA. lAMkhI lAMbI khepeA karI jhaDapathI kRtA amadAvAda AvyA ne sukhAne pharamAna pahoMcADayuM. eNe amadAvAdanA meTA meTA jaina zrImatAne ekatra one pharamAna vAMcI saMbhaLAvyuM tathA AgrAnA zrAvakone patra ApyA. pachI teNe kahyuM: bAdazAha pote AmatraNa kare che tA tame hIravijayasUrine javAnI vina Mti kare. AvuM mAna hajI sudhI koIne maLyuM nathI. tyAM javAthI tamArA dhamA~ gaiArava vadhaze, ane tamane rastAmAM kAMi aDacaNa nahi paDe enI khAtarI rAkhajo. mane khuda hannuranA hukama che ke temane hAthI, gheADA, pAlakhI ke je kAMi joie te ApavA. jaina zrImatAe kahyuMH sUrijI hAla gAMdhAra che mATe ame tyAM jaIzuM ne temane vinati karIne ahIM lAvIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 gAMdhAra nagarI zrI hIravijayajInA jJAna tathA cAritrathI mugdha thaI gaI che. temane lAbha levAya teTale le che. vyAkhyAna cAlI rahyuM hatuM evAmAM amadAvAda tathA khaMbhAtanA AgevAna zrAvako AvI pahoMcyA. temaNe badhA sAdhuone vaMdana karyuM ne vyAkhyAna sAMbhaLavA beThA. sUri che e badhAne joI AnaMda pAmyA paNa manamAM vicAra karavA lAgyA. ekAeka A badhA kema AvyA haze? bapore jamIne badhA ekAMtamAM ekaThA thayA tyAre khabara paDI ke bAdazAhe temane phatehapura sikrI teDAvyA che. saha vicAramAM paDayAH A zuM ? akabara bAdazAha ekAeka kema bolAvato haze? koI kahe bAdazAhane dharma sAMbhaLa haze ne darzana karavA haze te jAte Avaze. guru mahArAjane tyAM mekakAya nahi. koI kahe, are e te mahAmusadI che. e svecchanA vacanamAM kema vizvAsa rakhAya? koIe AgaLa vadhIne kahyuM ke e to rAkSasane avatAra che. ene mANasane mArI nAkhatAM zI vAra ? koI kahe, ema te heya? e game teve che paNa guNane pUjaka che. keImAM kAMI paNa guNa jue te phIdA dA thaI jAya. mATe guru mahArAje jarUra javuM. koI kahe, ene seLase te rANIo che. bicAre emAMthI navare paDaze tyAreja mahArAjane maLaze ne! eka jaNa kahe te pachI javAnI jarUra ja zI che? keTalAka vadhAre samaju hatA temaNe kahyuM tyAM javAthI jarUra ApaNA zAsanane prabhAva vadhaze. evI zaMkAo karavAnI jarUra nathI. sUri Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 jIe A badhI vAte sAMbhaLI eka TuMkuM paNu sacATa vyAkhyAna Apyu. ne peAtAnA akabara pAse javAnA nirNaya jAhera ceM. zubha divase sUrijIe prayANa karyuM e vakhate nagarajanAnAM ToLeToLAM vidAya devAne AvyAM ne temanI AMkhamAMthI AMsu paDavA lAgyAM. ATale dUra sUrijI jAya che temanA darzana kI kayAre thaze eja vacAra sahune AvatA hatA. sUrijI amadAvAda AvyA tyAre suSmAe temane ALakhyA ne peAte eka vakhata satAvyA hatA tene khuma pastAvA thayA. pachI temanI AgaLa hIrA, mANeka, meAtI vagere dhA paNa sUrijIe te levAnI nA pADI. thoDA divasa amadAvAda rahI teo pATaNa gayA jyAM keTalAka madirAnI pratiSThA karI. ahIMthI vimaLa ha nAmanA sAdhu 35 sAdhu sAthe AgaLa vihAra karavA lAgyA. hIravijayajIsUrIzvara aneka mANasane pratibAdha ApatA ne rastAmAM AvatA tIthonI yAtrA karatAM Ayu, rANakapura, meDatA, vagere sthaLe jaine sAMgAnera paheAMcyA, tyAre vimaLaharSa vihAra karatAM phktehapura sikrI pahoMcI gayA. AgaLa javAmAM temanA hetu e hatA ke bAdazAha kevA che te jovuM. kadAca ApaNuM apamAna thAya teA kAMi nahi paNa gurujInuM apamAna te na ja thavuM joie. teo gayA ke tarata thAnasi Mdha, mAnukalyANa, amIpALa vagere jaina AgevAnane kahyuM : cAle ApaNe bAdazAhane maLIe. AthI te jarA khacakAyA ne kahyuM : khAdazAhu vicitra prakRtinA mANasa che. Ama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekAeka maLavuM ThIka nathI. ApaNe abulaphajhalane vAta karIe. abulakjhala e bAdazAhano mAnIte paMDita hatuM. teNe kahyuM e te bahu khuzInI vAta. cAlo, temane bAdazAha pAse laI jaIe. vimaLaharSa tathA bIjA traNa sAdhuo ne abulaphajhala bAdazAha pAse laI gayuM ane bolyAH "nAmadAra ! A mahAtmAo hIravijayasUrinA celAo che jeone ahIM padhAravA mATe Apa nAmadAre AmaMtraNa mekavyuM che." bAdazAha ekadama siMhAsanethI uThIne bahAra AvyuM. upAdhyAyajIe dharmalAbha rUpa AzIrvAda ApyA. bAdazAhe kahyuM: mane te parama kRpALu sUrIzvarajInAM kayAre darzana thaze? upAdhyAyajIe kahyuM : hAla teo sAMgAnera birAje che che ane have jema banaze tema teo jaldI ahIM padhAraze. akabara A sAMbhaLI khuba rAjI thayA. hIravijayasUrinA AgamananI vAta sAMbhaLIne phatehapura sikIthI ghaNuM zrAvake sAMgAnera sudhI sUrijInI hAme gayA. sUrijI tyAMthI vihAra karI abhirAmAbAda AvyA ne tyAMnA saMghamAM kaleza hatuM te samajAvaTathI dUra karyo. prabhAtamAM sUrIjInuM bAdazAhI ThAThathI sAmaiyuM thayuM. sakaLa saMghamAM AnaMda AnaMda thaI rahyo. sUrijI tarata bAdazAhane maLavA javA taiyAra thayA. pitAnI sAthenA 67 sAdhumAMthI mahA vidvAna 13 sAdhuone sAthe rAkhyA. bAkInAne upAzraye mokalyA. abulaphajhala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 ne khabara kahevaDAvI ke hIravijayajI khAdazAhane maLavA Ave che eTale teNe jai bAdazAhane samAcAra pahoMcADayA. khAdazAhe kahyuM: ahA ! jenI huM lAMbA vakhatathI cAhanA karatA hatA te AvI pahoMcyA ? mane khuSa AnaMda thAya che. paNa hamaNAM huM khAsa kAmamAM heAvAthI mahelamAM jA" chuM. tyAMthI AvuM tyAM sudhI tame emanI sevAbhakti karo. sUrijIe vicAryuM: kevI vAta ? paNa je thAya te sArAne mATe. ekAeka mAdazAhane nahi maLavAthI phAyado ja che. eka vakhata akabaranA vhAlA abulaphajhala para chApa pADavA de. teoe abulakjala sAthe khU" vakhata vAtacIta karI. abulakjhula paNa sUrijInI vidvatAbharI vANIthI khuza thayA. dha carcAmAM lagabhaga madhyAnha kALa thaI gayA. sUrijI mahAtapasvI hatA. kAMIne kAMi tapa tA karatAja. te mujaba Aje Ayakhila hatuM. geAcarI mAgI lAvI keAI zrAvakane ghera ekAMtamAM AhAra pANI karI teo nivRtta thayA. bAdazAha paNa khAI pIne paravAryA hatA eTale utAvaLeA utAvaLe sUrijIne maLavA darabAramAM AvyA. sUrijI pAtAnI ma DaLI sAthe tyAMja hAjara hatA. bAdazAha e sAdhu maDanIne joI ekadama si'hAsana cheDI pAtAnA traNa putrA sAthe khahAra AvyA ne hAtha joDI khelyA : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArAja ! Ape mahArA jeSA eka musalamAna upara upakAra karyo. ghaNe dUrathI Apane AvavuM paDyuM mATe huM kSamA yAcuM chuM. bIjuM Apane amadAvAdanA subAe hothI, ghoDA ke ratha kaMI na ApyuM ? nahi rAjan ! teNe te tamArI AjJA pramANe badhuM ApyuM hatuM paNa sAdhu dharmanA niyama pramANe huM te vastuo svIkArI zake nahi. bAdazAha sAdhunA A AcArathI diMga banI gaye. pachI pUchayuM : Apa jaNAvaze ApanA mukhya tIrtho kayA kayA che? sUrijIe kahyuM : zatruMjaya giranAra, Abu, sameta zikhara, aSTApada vagere. vaLI thoDI thoDI mAhIti paNa ApI. pachI bAdazAhanI IcchA sUrizvarajInI pAse dhameMpadeza sAMbhaLavAnI thaI. tethI ekAMta zuddha jagAe jaI gurujIe tene dharma samajAvyuM Izvara janma, jarA ane maraNathI rahita che. rUpa, rasa, gaMdha ane sparza tene nathI, tema roga, zoka ane bhayathI paNa rahita hoI te anaMta sukhane anubhava kare che. jeo pAMca mahAvratanuM pAlana kare, bhikSAthI pitAne nivAha kare, samabhAvarUpasAmAyikamAM haMmezAM sthira rahe ane jeo dharmane upadeza kare teo gura kahevAya che. "jenAthI aMtaHkaraNanI zuddhi thAya-hadayanI pavitratA thAya athavA viSayathI nivRtta thavuM-dUra thavuM te ja dharma che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 A upadeze bAdazAhanA mana upara saceATa asara karI. tene lAgyuM ke mahAtmA dhama nA kharekharA jANakAra che. pachI khAdazAhe peAtAnA pustakAnA bhaMDAra maMgALye ane tamAma pustake! sUrijInI AgaLa mUkayAM. e pustakA dharmanAM hatAM ne khuba junAM hatAM. sUrijI AthI ghaNuM ja Azcarya pAmyA. musalamAna bAdazAha vidharmI kahevAya te ATaluM sAhitya sAcavI rahyo che ? bAdazAha kahe, mahArAja ! A pustaka svIkAra. sUrijIe kahyuM ke amArAthI jeTalA uThAvAya teTalAja pustakA ame rAkhIe chIe vadhAre laine ame zuM karIe ? pustakAnI jyAre amAre jarUra paDe che. tyAre amane te maLI rahe che. ATalAM khadhAM pustake peAtAnAM karIne rAkhavAmAM Ave te mane ke mArA ziSyAne kAi vakhata paNa mAlikInA bhAva AvI jAya. mATe enAthI dUra rahevuM ja sArUM. paNa bAdazAhe mahu Agraha ka tyAre emanA nAmaneAM bhaMDAra khAlIne emAM e rAkhavA mATe hA pADI. cAmAsAnA divase najadIka AvavA lAgyA. sAdhuoe e daramyAna koipaNa ThekANe sthira rahevuM joie. AthI sUrIzvara hIravijayae tyAM cAmAsuM karyuM. have cAmAsAmAM paryuSaNanA pavitra divase pAse AvavA lAgyA. sa Mghe vicAra karyA ke sUrIzvarajI ahIM birAje che ne bAdazAha temane sArU' mAna Ape che teA temanA hAthe kareDA jIvane abhayadAna apAvAe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale emanA taraphathI saMghanA keTalAka AgevAne bAdazAha pAse gayA. bAdazAhe vinayapUrvaka hIravijayajInA AnaMda samAcAra pUchayA ane kahyuM: teoe kahyuM mArA lAyaka kAmakAja pharamAvyuM che ? AgevAne bolyA: paryuSaNa parva najadIka Ave che. e amArA mahAna parvanA divase che. te divasemAM kaIpaNa mANasa koI paNa jAtanI hiMsA na kare tevuM Apa pharamAna kare ema sUrijIe kahyuM che. bAdazAhe kahyuM jAva kabula che. eka vakhata abulaphajhala ane sUrIzvarajI jJAnanI vAta karatA hatA. tevAmAM bAdazAha tyAM AvI caDhayA. e vakhate abulaphakjhale sUrijInI vidvatAnA muktakaThe vakhANa karyA. - have te bAdazAhane sUrIzvara upara athAga zraddhA thaI. eNe manamAM vicAra karyo ke sUrijI je mAge te ApuM. teNe kahyuM: "mahArAja! Apa amUlya upadeza Ape che e upakArano badalo amArAthI kadI paNa vALI zakAya tema nathI. paNa mArA kalyANane mATe Apa mArA lAyaka kaMI kAma batAvaze? sUrijI te sAcA sAdhu hatA. kaMcana, kAminI ne kItinA tyAgI hatA. ' e bIjuM zuM mAge? sarva jIvo sukhathI rahe e emanI bhAvanA. ethI e dayAnA bhaMDAra belyA: badhA pakSIone pAMjarAmAMthI cheDI mUke. A DAbara sarevaramAMthI mAchalAM pakaDavAnI baMdhI kare ne kAyamane mATe pajusaNamAM hiMsA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdha thAya tevuM pharamAna bahAra pADe. gurupremI bAdazAhe gurunI AjJA pramANe sarva karyuM ane guruprema batAvavA paryuSaNanA ATha divasane badale bAra divasa hiMsA baMdha karAvI. tenI sAthe ja pite eka varSamAM cha mAsa mAMsa khAvAnuM choDI dIdhuM. bAdazAhe pharamAna bahAra pADyuM. A pharamAnathI lakomAM aneka prakAranI vAyakAo cAlavA lAgI. sUrijIe bAdazAhane Azcarya batAvyuM ane tethI temaNe bAdazAhane pitAnA banAvyA. paraMtu A vAyakAo sAcI nathI. e to jene je samajAya te bele. paNa kharI vAta e che ke temanuM cAritra ghaNuM uMcuM hatuM. ane je chApa cAritrathI paDe te kAMI lAMbA moTA bhASaNe karyo ke DALa rAkhe cheDI paDe ? eka divasa bAdazAhane sUrijIe kahyuM ke manuSya mAtra satya tarapha rUci rAkhavI joIe. mANasa ajJAna avasthAmAM bhuDA kAmo karI nAkhe che, paraMtu jyAre tene satyanuM bhAna thAya tyAre te sAco mArga hAthamAM leveja joIeparaMtu je che te ThIka che ema mAnIne besI na rahevuM joIe. bAdazAhe kahyuM: gurUjI ApanI vAta sAcI che. meM eka varSamAM cha mAsa mAMsa khAvuM choDI dIdhuM che ane vaLI jema banaze tema mAMsa khAvuM cheDI daIza. huM satya kahuM chuM ke have mane mAMsAhAra tarapha bahu arUci thaI che. eka vakhata bAdazAhe prasaMga lAvIne sUrijIne pUchyuM ke mahArAja ! keTalAka leke kahe che ke hAthI mArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAMkhe te bahetara paNa jaina maMdiramAM na javuM ene ze artha ? sUrijIe kahyuM: dareka mANasa potAne ja dharma uMce gaNe che. zuddha daSTie bIjA dharmane tapAsato. nathI. AnuM pariNAma jherane mArAmArI AvI che. sUrijInI A vAta sAMbhaLI pAse beThelA eka brAhmaNa paMDitane paNa khuba asara thaI ne te bolya: mahArAjanuM kahevuM tadana kharuM che. AvA sAcA mahAtmA keTalA haze ? Ama aneka vakhata bAdazAhane maLI judI judI bAbato sUrijIe sacoTa rIte samajAvI. eka vakhata avasara joIne bAdazAhe rAjasabhAmAM sUrijIne jagadgurUnI padavI ApI ane enI khuzAlImAM ghaNA pakSIone baMdhanathI mukta karyo. e sivAya hariNa, rojha, sasalAM ane evA bIjAM ghaNuM jAnavarone paNa cheDI mUkyAM. sUrijIe ahIM rahyA tyAM sudhImAM bAdazAha sivAya bIjA paNa ghaNuM subAo para prabhAva pADane jaina samAja tathA jIva mAtranA hitanA ghaNA kAma karAvyA. gujarAtamAMthI ja jayAre dUra karAvyo. siddhAcala, giranAra, tAraMgA, Abu, kesarIyAjI, rAjagRhI ne sametazikharanA pahADo e jaina zvetAmbaranA che evuM pharamAna meLavyuM. siddhAcalamAM levAtuM muMDakuM paNa baMdha karAvyuM. have gujarAtamAM padhAravA mATe bahu dabANa AvatuM hatuM eTale potAnI pAchaLa mahAvidvAna ziSya zAMticaMdrajIne mUkIne vihAra karyo. rastAmAM teo meDane padhAryA tyAM surIzvarajIne oLakhanAra khAnakhAnA maLe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 teNe sUrijInuM sAruM sanmAna karI pUchyuM ke mahArAja izvara rUpI arUpI. sUrijI-Izvara arUpI che. khAnakhAnA--o arUpI che teA enI mUrti zA mATe karAvavI sUrijI--"mUrti e izvaranuM smaraNa karAvavAmAM kAraNabhUta che. mUrtine jovAthI tenI hAjarI najara AgaLa dekhAya che. khAnakhAnA--e vAta sAcI paNa mUrtinI pUjA zA mATe karavI joie ? sUrijI~mUrtinI pUjA je leAka kare che te mUrtinI pUjA nathI karatA paraMtu artidvArA izvaranI pUjA kare che. sUrijInA A javAmathI khAnakhAnAne ghaNIja prasannatA thaI. hIravijayasUrIzvara mahAna vicakSaNa, zAsananA premI ane jagatanuM kalyANu icchanAra hatA. ane tethIja teo jene dIkSA ApatA tene pavitra uddezathIja ApatA. teo nispRhI ane sAcA tyAgI hatA. dharmanA siddhAMta teo spaSTa samajatA hatA ane temanA upadezathI saMkhyAbaMdha manuSyeA dIkSA levA taiyAra thayA hatA. temane na hatA ziSyAnA leAbha ke nhAtI mAnanI abhilASA. mAtra jagatanA jIvAnuM kalyANu kema thAya eja bhAvanA ramI rahI hatI. sUrijIe ghaNA bhavyAtmAne dIkSA ApI uddhAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa karyA hatA ane jaina dharmanA upadezaka manAvyA hatA. lagabhaga be hajAra sAdhueAnA te uparI hatA jemAMnA keTalAka mahAna kavi, vyAkhyAnI, tArkika, tapasvI, svAdhyAyIne kriyAkAMDI hatA. emanA ziSyAe paNa jaina zAsananI sevA karavAmAM ghaNA ja hissA ApyA che. jeneAnI saMkhyA e vakhate lagabhaga sADAtraNa kroDanI hatI. A vakhate bhAratavarSa mAMthI musalamAnAnA dharmaanunane lIdhe aneka jaina maMdirA naSTa thaI gayA hatA ne dIrghadRSTi AcAni enI puna: pratiSThA karAvavAnI temaja navA maMdira nirmANa karAvavAnI jarUra jaNAtI hatI. sUrIzvarajI jevA dIrghadaSTivALA AcAya - zrIe peAtAnA bhakatA pAse pAMcase jeTalA navAM jaina madirA anAvaDAvyA ne pacAsa jeTalAnI peAte pratiSThA karI. sUrijI pATaNa AvyA tyAre temane eka svapnuM AvyuM ke pote eka hAthI upara savAra thai paryaMta upara caDhI rahyA che ane hajArA leAkeA temane namaskAra kare che. sUrijIe e svapna sAmavijayajIne kahyuM. temaNe bahu vicApUrvaka kahyuM: mane lAge che ke siddhAcalanI yAtrA thavI joIe. banyu evuM ke sUrijIe javAnuM nakkI karyuM eTale temanI sAthe pATaNanA sathe javAnuM nakkI karyuM. ne gAmegAma kakaiAtrIe lakhANI. pachI teA puvuMja zuM ! ekalA 84 te| saMghavIe AvyA. sAdhuonI sakhyA eka hajAra thai. AdhA maLIne be lAkha mANasa thayA. temaNe bhAvapUrvaka siddhAcaLanI yAtrA karI, pachI kAThIo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 vADamAM vihAra karyo ane karatAM karatAM unA gAmamAM AvyA. saMvata 1961 nI esAla hatI. e cAmAsAmAM emanI takhIyata lathaDI ane sathe AgaLa vihAra karavA dIdhA nahi. A vakhate vijayasenasUri lAdheAra hatA. temane elAvavA mAkalyA. teoe akabara bAdazAhanI rajA laIne tyAMthI vihAra karyo. ahI A sUrijIe vijayasenasUrijInI khuba rAha joi kAraNake temane saMghanuM sukAna soMpavuM hatuM. ema karatAM pannusaNu parva AvyuM. tabIyata kharAba chatAM sUrie kalpasUtra vAMcyuM. leAkeAne upadeza ApavA karatAM zarIranI kiMmata vadhAre na hatI. have te| sUrijInA zarIramAM bilakula zakti na rahI. sUrijIe dhAryuM ke have AyuSya kSaNamAM pUruM thaze eTale cAra zaraNA a MgIkAra karyAM ne sarva sAdhuone khamAvyA. munione te A vakhate kaMI kaMI thaI gayuM. sUrijIe tA padmAsana vALyuM ane navakAravALI hAthamAM lIdhI. cAra mALA pUrI karI ane jyAM pAMcamo mALA gaNavA jatA hatA tyAM tA mALA hAthamAMthI nIce paDI gai ne jagatanA hIrA deha DI cAlyA gayA. saghaLe guru virahetuM vAdaLa chavAI gayuM. gAmegAma pAkhIe paDI ne temanI antyakriyAne mATe unA ane dIvanA sa Mghe taiyArI karI. tera khAMDavALI eka mAMDavI, anAvI jANe devivamAna ! kezara, caMdana ne cuAthI sUrijInA zarIrane lepa karyo. badhA leAkeAe khutra paisA vagere uchALyA ne sUrijInA zakhane mAMDavImAM padharAvavAmAM AvyuM. te mAMDavI AMkhavADiyAmAM lAvavAmAM AvI temanI citAmAM paMdaramaNa sukhaDa,3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ maNa agara, 3 zera kapura, 2 zera kasturI, 3 zera kezara ne pa zera cuo nAMkhavAmAM AvyA. agnie gurunA zarIranI jagyAe bhasma rahevA dIdhI. e jagAnI AsapAsanI 22 vIghA jamIna zahenazAhe zrAvakene ApI dIdhI. sUrijIe pitAnI jIMdagImAM keTalI tapasyAo karI ? 81 aThThama, 225 chaThTha, 3600 upavAsa, 2000 AyaMbila, ne be hajAra nivI. A sivAya temaNe visasthAnakanI vasavAra ArAdhanA karI hatI jemAM cAra AyaMbila ane cAra cotha karyA hatA. traNa mahinA upavAsa, AyaMbila, navI ane ekAsaNuM AdimAMja vyatita karyA hatA. jJAnanI ArAdhanA mATe 22 mahinA sudhI tapasyA karI hatI. guru tapamAM paNa temaNe 13 mahInA chaThTha, aThThama, upavAsa, AyaMbila, ane navI AdimAMja vyatita karyA hatA. evI ja rIte jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanAnuM agiyAra mahInAnuM ane 12 pratimAnuM paNa tapa karyuM hatuM. ahA! AvA tapasvI, tyAgI, jJAnI, upadezaka, samayanA jANa AcAryanuM ApaNe keTaluM varNana karIe? jaina samAja A mahA puruSanA jIvanane samaje che jenA samAjanuM ujajavala bhAvi dUra nathI. IlurAnAM guphAmaMdire jagata bharanAM A advitIya guphAmaMdirane, tathA haiddha, zaiva ane jenenA ItihAsa tathA mUrtividhAnane pUrepUre khyAla ApatuM saciva pustaka Aja lekhakanA hAthe lakhAI bahAra paDayuM che. prastAvanA lekhaka zrIyuta nAnAlAla camanalAla mahetA AI. sI. esa. kismata ATha AnA. jarUra maMgAvIne vAMce. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ A La graM thA va LI H trIjI zreNI trIjI zreNI prathama zreNI 1 zrI rIkhavadeva 2 nema-rAjIla 3 zrIpAnAtha 4 prabhu mahAvIra 5 vIra dhannA 6 mahAMtmA dRDhaprahArI 7 abhayakumAra 8 rANI celraNA 9 caMdanabALA 10 ilAcIkumAra 11 jaMbusvAnI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAja kumArapALI 15 pethaDakumAra 16 vimaLazAha 17 vastupALa-tejapALa 19 khemA dedarANI 1 arjunamALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gaNadhara zrI gautama. svAmI 4 bharatabAhubali 5 ArdrakumAra 6 mahArAjA zreNika 7 vIra bhAmAzAha 8 mahAmaMtrI udAyana 9 mahAsatI aMjanA 10 rAjaSi prasanna, 11 maNrehA 12 caMdana malayAgiri 13 kAna kaThiyAre 14 munizrI harikeza 15 kapila muni 16 sevAmUrti naSiNa 17 zrIsthUlibhadra 18 mahArAne saMprati 19 prabhu mahAvIranA deza zrAvakA 19 jagaDuzAha 20 dharma mATe prANu A panAra mahAtmAe 20 svAdhyAya 1 zrI bhaSAhu vAmI 2 zrI hemacadrAcArya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 3 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 zrI hIravijaya sUra 7 upAdhyAya zrI yaza vijayajI 8 mahA satI sItA 9 TrApadI 10 naLa damayaMtI 11 mRgAvatI 12 satI na thatI 13 dhanya ahiMsA 14 satyanA jaya 15 asteyane mahimA 16 sAcA rANugAra-zIla 17 sukhanI cAvI yAne sASa 18 jaina tIrthAnA piracaya bhA. 1 lA. 19 jaina tIrthanA paricaya bhA. 2 jo. 20 jaina sAhityanI DAyarI dareka seTanI kismata rU. doDha tathA vI. pI. pesTeja cha AnA. khIjA' pustakA mATe sUcipatra magAve citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura, havelInI pALa : amadAvAda. www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALaghaNAvaLI : trIjI zreNI :: 7 zrImadda yazovijayajI. lekhakaH nAgakumAra makAtI bI.e. : saMpAdaka : dhIrajalAla karazI zAha. : bALagraMthAvALI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ GEETA Add UIDAI bALagraMthAvaLI : trIjI zreNI ka zrImad cazovijayajI : lekhaka : nAgakumAra makAtI bI. e. : saMpAdaka : dhIrajalAla TokarazI zAha sa haka svAdhIna AvRtti pahelI saMvata 1987 mUlya savA AtA. PShA DITINA NAShINY NIMI NINI N MARA RAMAMAND Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka: dhIrajalAla TokarazI zAha citrakA bukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma dA vA da. mudrakaH cImanalAla IzvaralAla mahetA mudraNasthAna : vasaMtamudraNAlaya ghIkAMTA reDa :: amadAvAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad yazovijayajI zrAvaNa mahinAnA divasa hatA. AkAzamAM kALAM bhammara jevAM vAdaLAM sapATAbaMdha doDI rahyAM hatAM. ukaLATa ghaNA thavAthI varasAda jarUra AvavA joIe evI AgAhI sarva karI rahyAM hatAM. eTalAmAM bhayaMkara garjanA e thavA lAgI. kAna pheADI nAkhe tevA gaDaDa gaDaDa avAjo thavA lAgyA. jANe hamaNAMja AkAza tUTI paDaze ema lAgavA mAMDayuM. ThaMDA pavananA susavATA AvavA lAgyA. camaka camake vIjaLI camakavA lAgI. AkAzamAM ghanaghAra vAdaLAM chavAI jatAM satra aMdhakAra vyApI .caiA. divasa chatAM rAtri hAya ema jaNAvA lAgyu. ghaDI e ghaDImAM eka kAramA kaDAkAnI sAthe dhamAra varasAda tUTI paDase. satra jama'khAkAra thaI rahyuM. jayAM jue tyAM pANIja pANI. hamaNAM aTakaze hamaNAM aTakaze, ema karatAM karatAM traNa divasa thayA paNa varasAda baMdha rahetA nathI. adha rahe evAM cinha paNa jaNAtAM nathI. amadAvAdanI eka pALamAM eka khAI A traNa divasathI bhUkhI-tarasI esI rahI che. tene evA niyama hatA ke parama pavitra bhakatAmara statra * sAMbhaLyA sivAya kadI bheAjana levuM nahi, hamezAM te upAzraye jai guru pAsethI stAtra sAMbhaLatI hatI. paNa traNa divasathI lAgalagATa bhAre varasAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDavAthI ane pitAnI tabIyata narama thavAthI te guru pAse jaI zakI na hatI tethI tene traNa divasanA upavAsa thayA. dAMta ana aDakayuM nathI. cothe divase tene sAta varSane putra jaze tenI pAse Avyo ane bolyaH mAtuzrI ! tame kema be traNa divasathI kazuM khAtAM nathI ? tame zA mATe bhUkhe sUI rahe che ? tamane zuM du:kha che te kahe. je Aje tame nahi khAva te huM paNa nahi khAuM. putranA AvA vhAlabharyA zabda sAMbhaLI mAtAne umaLake Avyo. teNe putrane chAtI sarase cAM. pachI te kahevA lAgI ke beTA! bhakatAmara stotra sAMbhaLyA sivAya bhajana nahi levAne mATe niyama che. varasAdamAM narama tabIyate guru pAse javAya tema nathI. varasAda aTakta nathI eTale meM bhejana lIdhuM nathI. - sAta varSane jaze bolI uThaH eho, emAM zuM! tame traNa divasathI mane kahetAM kema nathI ? tamArI IcchA hoya te huM bhakatAmara saMbhaLAvuM. gappAM hatAM te ThIka AvaDe che kema? hajI bhAIne ekaDe ghuMTatAM te AvaDatuM nathI ne kahe che ke bhakatAmara saMbhaLAvuM. vAha, jazAbhAI vAha, dIkare mAre bahu hoziyAra lAge che." nA, mAjI! huM sAcuM kahuM chuM. mane bhakatAmara AvaDe che. tame kahe te beluM. juo, mAtAmAta-i manijhamAnAM mAtAne A joI Azcarya lAgyuM. jaze hajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaNavA tA jatA nathI ne te kayAMthI zIkhyA haze ema tene vicAra AvyeA. ATalA nAnA chokarA bhakatAmara kaDakaDATa elI jAya e kharekhara vismaya pAmavA jevuM ja hatuM. teNe pUchyuM: jazA ! tane bhakatAmara statra kayAMthI AvaDe? kema mAjI ! te divase tame mane tamArI sAthe gurunI pAse upAzraye darzana karavA teDI gayAM hatAM te vakhate me e statra sAMbhaLyuM hatuM. tyAranuM mane yAda rahI gayuM che. ' ' bALakanI adbhuta smaraNazakita joi mAtAne khUba ha thayA. bhakatAmara jevuM saMskRta kALye eka vakhata sAMbhaLIne yAda rAkhanAra peAtAnA putra bhaviSyamAM mahAna thaze evA tene vicAra AnyA. A vicAre tenI chAtI gajagaja uchaLavA lAgI. tene atyaMta AnaMda thayA. mAtAnA kahevAthI jaze eka paNa bhUla sivAya bhakatAmara elI gayA. mAtAe te sAMbhaLyA pachI bheAjana karyuM. tyAra pachI bIjA traNa divasa sudhI varasAdanI helI cAlu rahI. hamezAM jaze tene bhakatAmara saMbhaLAvA lAgyA. sAtame divase varasAda baMdha rahetAM jaze ane tenI mA gurujIne gayAM. gurue kahyuM ke huM suzrAvikA ! tane te bhakatAmara steAtra sAMbhaLyA vinA sAta divasanA upavAsa thayA haze ? zrAvikAe e hAtha joDI kahyuM ke gurudeva ! ApanI kRpAthI meM bhakatAmara mArA putra pAsethI sAMbhaLyuM hatuM. jazA sAme gurunI najara gaI. tene joi te vismaya yAmI khelyA ke zuM A kumaLA khALake tamane stotra saMbhaLAvyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ hA gururAja! ApanA mukhethI eka divasa teNe te sAMbhaLyuM hatuM. tyArathI tetra tene kaMThastha thaI gayuM che. guru paNa tenI smaraNazakita joI tAjuba thaI gayA. temanA kahevAthI jaze bhakatAmara besI gaye. gurue bIjA keTalAka ane pUchayA. tenA paNa jazAe suMdara javAba ApyA. A nAnakaDA bALakanI buddhi joI guru bahu khuzI thayA. tene mAthe hAtha mUkI gurue AzirvAda ApyA. jazA ane tenI mAtAnA gayA pachI guru nayavijayagaNi vicAra karavA lAgyA ke bALaka bahu tejasvI lAge che. tenI kAnti uparathIja jaNAya che ke te bhaviSyamAM nAma kADhaze. je e bALakane dIkSA ApI cogya keLavaNuM ApavAmAM Ave te te jena dharmane prabhAva ghaNuM vadhAre saMkhyAbaMdha ziSyo karavA tenA karatAM A ekAda buddhizALI ziSya kare te aneka rIte uttama che. temaNe pitAne A vicAra amadAvAdanA keTalAka AgevAna jainene jaNAvyuM. temaNe jazAnI mAtAne belAvI kahoH zrAvikA ! tAre putra bahu buddhizALI che. je bAyAvasthAthI ja tene dharmazAstronuM jJAna ApavAmAM Avaze te bhaviSyamAM te eka mahAna dharmeddhAraka prabhAvaka purUSa thaze ne tamArI kukhane dIpAvaze. mATe saMghanI vinati svIkArI tamAre jaze gurudevane arpaNa kare. jazAnI mA mULathIja dharmiSTa hatI. vaLI saMghanI vinatine pAchI ThelavAnuM tene cagya na lAgyuM. teNe kahyuM: jene tIrthakare paNa namaskAra kare che e saMgha mArI pAse Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmAMddhAra mATe putraratnanI mAgaNI kare che te huMrAjIkhuzIthI tene mArA putra soMpuM chuM. saMghe tene dhanyavAda ApyA. thADA divasa pachI jazAne dikSA ApavAmAM AvI ane temanuM jazivajaya-yazeAvijaya nAma rAkhavAmAM AvyuM. yazavijaya have guru pAse rahI abhyAsa karavA lAgyA. potAnA atula buddhibaLathI te thADAja vakhatamAM badhAM zAstrA zIkhI gayA. saMskRta bhASA para temaNe sarasa kAbu meLavI lIdhA. temanI tIkSNa buddhi joI gurue temane kAzI-banArasa nyAya ane cAkaraNanA vadhu abhyAsa mATe mekalavAnA vicAra karyAM. te pramANe temane tathA vinayavijayajI nAmanA temanA sahAdhyAyI munine kAzI mokalavAmAM AvyA. kAzImAM A vakhate brAhmaNAnuM jora hatu ne te vedadhamI onA killA jevuM gaNAtuM hatuM. kAi vidharmInI tAkAta na hatI ke e gaDhamAM praveza karI zake. yazeAvijayajI ane vinayavijayajIe vicAryuM ke jaina sAdhune veze ApaNane kaI abhyAsa karAvaze nahi ane ApaNe te abhyAsa karyAM sivAya pAchA pharavuM nathI eTale keAI yuti karIe. keTalAka vakhata vicAra karyA pachI temaNe nakkI karyuM ke brAhmaNanA veza dhAraNa karI abhyAsa karavA. te sivAya bIjo rastA nathI. tarata temaNe potAnAM vastra mudalI nAkhyAM, janAI paherI lIdhI. khabhe jhoLI bharAvI ane kapALe tripuMDa karyuM. eka hAthamAM kamaMDaLuM pakaDayu ane bIjA hAthamAM eka graMtha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ . rAkhyA. potAnAM nAma paNa temaNe pheravI nAkhyAM. yajJAvijaya yazelAla banyA ane vinayavijayajI vinayalAla anyA. have kAinI tAkAta na hAtI ketemane oLakhI zake. brAhmaNuM tarIkeneA pUrepUrA DALa karI te eka prasiddha adhyApakane tyAM rahyA. yazeAvijayajIe nyAyanA viSaya mukhyapaNe lIdhe ane vinayavijayajIe vyAkaraNanA viSaya mukhyapaNe lIdheA. gagAnadInA ramya kinArA para besI temaNe sarasvatI matranuM ArAdhana karyuM. gurune ghera rahI bAra varSa sudhI vividha zAstranuM adhyayana karI bannee apUrva vidvatA pApta karI. gurunI sevA kharAkhara uThAvavAthI gurue prasanna thaI hRdayathI sarva vidyA zIkhavI. mAtra eka apUrva grantha temanI pAse hatA te na zIkhavyA. guru A adbhuta grantha kAine batAvatAja na hAtA. yazeAvijayajI ane vinaya vijayajIe eka vakhata koipaNa prakAre e grantha meLaLyeA. emAM 1200 zlAka hatA. temAMthI ekaja rAtamAM 700 zlAka yazavijayajIe mukhapATha kayA ne 500 zloka vinaya vijayajIe mukhapATha kayA. pachI bannee arasaparasa khAlI jai AkhA granthanuM jJAna meLavI lIdhuM. na jo ke bannee Ama gupta rIte graMthanuM pArAyaNa te kayuM paNa gurunI rA vinA kareluM hovAthI temanA dilamAM te kAya`khaTakavA lAgyuM, AtA eka jAtanI cArI kahevAya ema temane thayuM. temaNe guru samakSa A vAta kabula karavAnA vicAra karyAM. bhale gurune je zikSA karavI hAya te kare ema dhArI eka divasa gurunuM prasanna citta joI temaNe A granthanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta kahADI ane gurunI mAphI mAgI. gurue temane jJAnapipAsA ane eka ja rAtamAM A graMtha yAda rAkhI levAnI zakita joI khuza thaI mAchI ApI. te bolyAH vase ! tame kharekhara adbhuta kAma karyuM che. mahinAonA mahine nAo sudhI bhaNatAM paNa e graMtha pure thAya tema nathI. te tame eka ja rAtamAM yAda rAkhI lIdho che. kharekhara tamane dhanyavAda ghaTe che. eka divase dakSiNa dezamAMthI kAzImAM koI paMDita vAdavivAda karavA AvyA. te paMDita mahAsamartha hate. teNe pAMcaso paMDitene jItelA hovAthI te pAMcaso vAvaTA pitAnI AgaLa calAvate hato. teNe kAzInA paMDitenI eka sabhA bharI ane pitAnI sAthe vAda karavA paDakAra dIdhe. badhA paMDite tene bhapake joI DaghAI gayA. tenI sAthe vAdavivAda karavAnI keInI himmata na cAlI eTale brAhmaNanA vezamAM rahelA yazevi jyajI chelyA e paMDitanI sAthe vAda karavA huM taiyAra chuM. paNa huM AgaLa cAluM ne badhA paMDite mArI pAchaLa cAle te huM vAda karuM. paMDita kahe kabula che. pachI tAmrapaTa upara lekha thaye. lekha thayuM ke tarata ja yazovijayajIe brAhmaNa vezane ekadama tyAga karyo ane jaina sAdhune veza dhAraNa karI lIdhe. badhA paMDite A pheraphAra joI rahyA. yazovijayajInA brAhmaNaguru paNa A joI vismaya pAmyA. pachI bane vacce vAdavivAda zarU thaye. yazavijayajIne nyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ yanA viSaya para sarasa kAbu hevAthI paMDitanA nIcA harAvyo ne tenA pAMcase vAvaTA namAvyA. yazavijayajInuM atula sAmarthya joI kAzInA saghaLA paMDite prasanna thayA ane temane nyAya vizAradanI padavI ApI bahumAna karyuM. cheDe vakhata tyAM rahyA pachI yazavijayajI ane vinayavijayajI gujarAta tarapha AvavA nIkaLyA. nIkaLatI vakhate pitAnA adhyApaka gurune temaNe jaNAvyuM ke gurudeva! Apane kadI mArI jarUra paDe te Apa gUjarAtamAM mane maLaze. gUjarAta tarapha pAchA pharatAM rastAmAM zrI yazovijayajI dIlhI, AgrA, vagere sthaLoe vihAra karI jesalamera tarapha gayA. tyAM prasiddha jJAnabhaMDAra temaNe avaleka ane aneka uttama graMthanuM pArAyaNa karyuM. mAravADane vihAra pUro karI teo gujarAtamAM AvyA ne adhyAtma mataparIkSA tathA bIjA keTalAka grantha racyA. temanA A amulya jJAnanI kadara karavA zrI vijaya prabhasUri nAmanA AcAryo temane "upAdhyAya"nI padavI ApI - have temaNe dharmopadeza ane vyAkhyAne dvArA samAjamAM jAgRti lAvavA prayatna karyo. temanI vyAkhyAna ApavAnI zilI eTalI uttama hatI ke sAMbhaLanAra tenI sAthe ekarasa thaI jatuM. bhASAnI sajAvaTa, prasaMgocita dAkhalA dalIle, tattvajJAnane upadeza ane zAntarasa uparanA temanA adbhUta kAbuthI zrotAo DolavA lAgatA. temanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 vyAkhyAna sAMbhaLavA dUra dUrathI leke AvatA ane vAhe vAha khelatA. eka divasa khabhAtamAM tee vyAkhyAna vAMcatA hatA. tevAmAM eka vRddha DosA jevA purUSa sabhAmAM AvyeA. dUrathI tene jotAMja zevijayajIe ubhA thai namaskAra karyAM. badhAne vicAra AnyAH mahAsama upAdhyAyajI A bhUkhaDIbArasa DAsAne zA mATe namaskAra karatA haze. paNa upAdhyAyajIe tA DosAne sanmAnapUrvaka Asana ApyuM. pachI zrotAo ne jaNAvyuM: A vRddha puSa amArA vidyAguru che. kAzImAM rahI ame temanI pAse nyAya ane vyAkaraNanA abhyAsa karyAM hatA. temanA ame mahad RNI chIe. temanA ceAgya satkAra karazeA. gurunI ATalI sUcanA thatAM khaMbhAtanA zrAvakoe phALA karyAM ne sIttera hajAra rUpIA bhegA karI gurudakSiNA tarIke brAhmaNa paMDitane ApyA. te peAtAnA ziSyanuM samapa joI khuza khuza thaI gayA ne ziSyane AzirvAda ApI vidAya thayA. khabhAtamAM e vakhate brAhmaNeAnuM jora ghaNuM hatuM. upAdhyAyajI nA prabhAva te sahana na karI zakayA. temaNe vicAra karyAM ke A jaina sAdhune ApaNe harAvavA ane tenI pratichAne dheAkeA paheAMcADavA, AthI badhA bhegA thaI temanI sAthe vAda karavA Avya!. temaNe kahyuM ke amuka varganA akSarA sivAya khIjA akSare carcAmAM khelavA nahi. upAdhyAyajIe A vAta kabula karI. paMDitAe prathama peAtAnA pakSa upADayA. paNa ekaja varganA akSarAmAM teo vadhu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 vakhata khelI zakayA nahi, mAda upAghyAyajIe satata traNa kalAka sudhI ekaja varganA akSaromAM bhASaNa karyuM. A joI adhA chakka thaI gayA. upAdhyAyajIne dhanyavAda ApI peAtAnI hAra kabula karI. kha'bhAtathI nIkaLI teo kAvI-gadhAra vagere sthaLAnI yAtrA karatAM karatAM chAyApurI--chANI padhAryAM. tyAM paNa keTalAka paDitA sAthe zAstrArtha karI temane harAvyA. peAtAnI adbhuta zakita para mustAka rahI upAdhyAyajI sthApanAcAnI ThavaNInA cAra cheDe cAra dhvajAe rAkhavA lAgyA. tenA atha e ke temaNe cAre dizAnA paDitAne harAvI peAtAnA vijayadhvaja cAre dizAmAM pharakAvyA che. chAyApurInA keTalAka vicAravAna gRhasthAne lAgyuM ke A pramANe vajAe rAkhavI e mahu'kAranI nizAnI che. paNa upAdhyAyajIne mADha A hakIkata kahevAnI keAInI hi`mata cAlI nahi. AthI temaNe eka vRddha zrAvikAne A vAta kahI. zrAvikA ghaNIja dhamA~cUsta ane jJAnI hatI. teNe vyAkhyAna pUruM thayA pachI eka divasa vaMdana karI upAdhyAyajIne kahyu : * gurudeva! Apa AjJA Ape| te eka prazna pUchuM. ' * hai vRddha zrAvikA ! tane je za`kA haiAya te sukhethI pU. ' gurudeva ! kRpA karI jaNAvaze ke gautamasvAmInI ThavaNImAM keTalI dhvajAo haze ? ' mahAvicakSaNa upAdhyAyajI vRddha zrAvikAnA kahevAnA mama tarata samajI gayA. temane lAgyuM ke meM ghaNuMja khATuM " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 ( kArya karyuM. bhagavAn mahAvIra jevA anata jJAnavALA purUSa! paNa keTalA namra ane nirahaMkArI hatA. tyAre mArA jevA alpajJAnI purUSa vidyAmadathI aMdha thai gayA ! te Ama vicAra kare che tevAmAM vRddhA zrAvikA AlI gurudeva ! ApanA jevA sama purUSa hAlamAM kAi ja nathI. ApanA prabhAvane kANu nathI pIchANatuM ? sUrya ugyA che ema jAhera karavAnI jarUra rahetI nathI; kAraNa ke te svayaMprakAzI che. tema Apa paNa ApanA jJAnamaLe svayaM prakAzI che eTale dhvajAonI kaMija jarUra nathI. dhvajAe vinA paNa ApanI kIti cAre dizAmAM prasarelI che. ' upAdhyAyajIne potAnI bhUla pUrepUrI samajAi. te khelyA: huM zrAvikA ! te mArI upara bhAre upakAra karyAM che. mane paDatA aTakAvyA che. tArA keTale AbhAra mAnuM ? Ama belI temaNe ThavaNI uparathI vajAe laI pheMkI dIdhI ane mAnasika zuddhi arthe kaDaka prAyazcita levAnA niradhAra karyAM. mahApurUSo satyane svIkAra karavAmAM keTalA badhA tatpara hAya che ! keAI pAtAnI bhula atAve te tenI upara gusse na thatAM tenA svIkAra karanAra purUSa vIralA hAya che. dhanya che AvA satpuruSane ! zrImad chAyApurIthI vihAra karI vaDAdarA, mIyAgAma, bharUca, surata, rAMdera, vagere zaherAmAM vicaravA lAgyA, bhavya jIvAne upadeza ApI zithilatA dUra karI dhamAM sthira karavA lAgyA. vaLI samAjanA upayAgAthe temaNe aneka graMthA saMskRta temaja gujarAtI bhASAmAM racyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 A vakhate pratimAne nahi mAnanAra navA saMpradAyanuM jora jyAM tyAM vadhatuM jatuM hatuM. upAdhyAyajIe emanI sAme jhaMDA uDAvyeA. bhASaNA ane pustaka dvArA temaNe navA matanuM khaMDana karyuM ane saskRtamAM prati zataka tathA gujarAtImAM sADA traNase gAthAnuM gujarAtI stavana racI pratimAnI AvazyakatA siddha karI khatAvI. A samaye anya jaina yatiomAM paNa bhraSTatA dAkhala thaI hatI. temenA AcAramAM kAi paNa jAtanuM ThekANuM rahyuM na hatuM. upAdhyAyajIne lAgyuM ke temanuM vana jaina dharmAMne hINapata lagADanArUM che ane thADI rIte zrI mahAvIranI AjJA nA bhaMga karanAra che. ethI temanI sAme paNa pekAra uThAnyA. peAtAnI pola prakAzamAM AvavAthI yatie khuba cIDAyA te temanI sAme meAracA mAMDayA. temaNe zrImadjIne aneka rIte duHkha devA mAMDayuM. eka vakhata amadAvAdanA eka upAzrayamAM temane purI rAkhavAmAM paNu AvyA hatA. Ama chatAM upAdhyAyajI te niDaratAthI temane sAmane kaja gayA ne samAjanI sevA khAvI. zrImad yazeAvijayajInA samayamAM bIjA ghaNA mahAtmAe jagata kalyANArthe vicarI rahyA hatA. te samAM AnandaghanajI mukhya sthAne hatA. teo avadhuta jogInI peThe pahADa ane jaMgalamAM paDI rahI AtmasAdhanA karatA hatA. temanA nAmathI jaina ane jainetara samAja supa ricita hatA. temanA viSe aneka camatkArika vAte leAkeAmAM cAlatI. upAdhyAyajIne A mahA purUSanAM darzana karavAnI IcchA thaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ AnandaghanajI meTe bhAge Abu-aravallInI guphAomAM paDI rahetA ane bhAgyeja keIne darzana ApatA. ethI yazovijayajIe ghaNI tapAsa karAvI chatAM patte na maLe. eka divasa Abu pAsenA kaI gAmamAM upAdhyAyajI vyAkhyAna vAMcatA hatA. temanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA zrAvakazrAvikA tathA sAdhusAdhvIonI bhAre medanI thaI hatI. dUra dUrathI paNa loko AvyA hatA. zrI AnandaghanajI paNa upAdhyAyajInI vyAkhyAna karavAnI prazaMsA sAMbhaLI gupacupa tyAM AvyA ne sabhAmAM besI gayA. upAdhyAyajIe vyAkhyAna ApavAnuM zarU karyuM. vyAkhyAnamAM evo rasa jAgye ke sarva zrotAo mAthuM dhuNAvavA lAgyA ane "vAha vAha" "zAbAza zAbAza" "dhanya dhanya" evA prazaMsAnA zabdo bolavA lAgyA. upadhyAyajIe cAre tarapha daSTi karI te temane jaNAvyuM ke sarva sabhAjane mArI prazaMsA kare che paNa eka sAdhunuM hajI mastaka paNa hAlatuM nathI. tethI temaNe pUchayuM ke e sAdhu! zu tane mArA adhyAtmajJAnathI bharelA vyAkhyAnamAM samaja na paDI ? - "jI, ApanI kRpAthI huM samajyo chuM" pelA sAdhue jarA smita karatAM uttara Apyo. je tane samaja paDI hoya te tArA mukha upara prasanatAnAM cinho kema jatAM nathI?" upAdhyAyajIe pUchayuM. jI, samajyo te chuM paNa ethI vadhAre sArI rIte Ape karelI gAthAne artha thaI zake che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 16 upAdhyAyajIne vicAra Ave ke mArA karatAM gAthAne artha sArI rIte samajAvI zake te hAlamAM te keI nathI. paNa hA, eka AnandaghanajInuM nAma sAMbhaLyuM che. paraMtu temane pattA ja nathI. kadAca te A na hoya ema vicArI temaNe kahyuMH mahAnubhAva! Apa te gAthAne artha karI vyAkhyAna Ape. A uparathI AnaMdaghanajIe e gAthAno artha karI batAvya ne lagabhaga traNa kalAka sudhI adhyAtmarasanI choLe vahevaDAvI. AkhI sabhA khuzakhuza thaI gaI. upAdhyAche paNa emanI chaTA joI vismaya pAmI gayA. temane lAgyuM ke jarUra A AnandaghanajI ja hovA joIe. temaNe pUchyuM: mahAnubhAva! ApanuM nAma jaNAvaze? mane leko Anandaghana tarIke oLakhe che" javAba maLe. nAma sAMbhaLatAM ja upAdhyAyajIe ubhA thaI temane vaMdana karyuM ane eka aSTapadI racI temanI stuti karI. jemanI puSkaLa tapAsa karavA chatAM pattA na lAge temanAM ekAeka darzana thavAthI upAdhyAyajIne khUba harSa thAya temAM navAI nathI.AnandaghanajIe sAmuM vadana karI upAdhyAyanI eka stuti banAvI ane kahyuM ke "mahAnubhAva! huM te jaMgalamAM paDI rahuM chuM paNa Apa te ApanA jJAnane lAbha ApI jIva para mahAna upakAra karI rahyA che. dhanya che Apane." pachI temaNe sabhA tarapha pharIne kahyuM ke " he sabhAjane ? upAdhyAyajIte jana zAsananA mahA rakSaka gItArtha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ane jaina dharmanA pravartaka mahA AtmAthI purUSa che. teo sAcA dharmopadeza che. temanA upadeza pramANe sahu vartaje. " tyArabAda AnandaghanajI ane upAdhyAyajI vAraMvAra maLavA lAgyA ane AtmAnubhavanI vAta karI AnaMdarasa jhIlavA lAgyA. eka divasa upAdhyAyajIne vicAra thaye ke AnandaghanajI pAse suvarNasiddhi vidyA che te je mane zIkhave te jaina zAsanane udaya sArI rIte karI zakuM. Ama vicArI temaNe AnandaghanajIne suvarNasiddhi ApavAnI prArthanA karI. A prArthanA ayogya jANI AnandaghanajI cAlI nIkaLyA ane jaMgalamAM adazya thaI gayA. zrImadda yazovijayajIne pitAnI vAsanA para tiraskAra chuTa ne havethI bhAre adhyAtmI puruSa thayA. zrImad Abu taraphathI gUjarAtamAM AvyA. tyAM temaNe aneka grantha racyA. kahevAya che ke temaNe ekaMdare 108 graMtha ane be lAkha loka racyA che. | gujarAtamAM jude jude sthaLe vihAra karI temaNe jana samAjamAM apUrva jAgRti ANI. jyAM jyAM saDe mAlama paDe tyAM tyAM te dUra karAvavA athAga parizrama karyo. pitAnuM samasta jIvana temaNe jenasamAjanA uddhAra arthe arpaNa karyuM. teo zAsanauddhAra mATe ja jIvyA ane zAsana uddhAranuM kArya karatAM ja mRtyu pAmyA. temaNe chelluM cemAsuM DAImAM karyuM ane saMvata 1744mAM 84 varSanI uMmare kAladharma pAmyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnI apUrva vidvatA, athAga sevA ane samAjauddhAranI dhagazathI temaNe sarvanAM dila jItI lIdhAM hatAM. ethI temanA svargavAsanA samAcAra sarva leke kakaLI uThayA. bhakta zrAvakoe temanA samAdhisthAne DabhoI gAmanI dakSiNa dizAe taLAva pAse eka daherI caNAvI che. temAM temanI pAdukA sthApavAmAM AvI che. Aje paNa e pAdukAnAM darzana karatAM e mahAtmAnI mUrti ApaNu samakSa khaDI thAya che. ane mukhamAMthI ema bolAI javAya che ke aneka vaMdana che zrImad yavijayajIne! zrImadda yazovijyajI upAdhyAya viracIta graMthanI cAdi. 1. jJAnasAra (aSTakaccha) 2. adhyAtmasAra. 3. vairAgya kalpalatA. 4. pratimA zataka. 5. adhyAtma sAra. 6. devadharma parIkSA. 7. adhyAtmapaniSadda. 8. adhyAtmika mata khaMDana saTIka. . yatilakSaNasamuccaya. 10. nayarahasya. 11. nayapradIpa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. napadeza 13. , pajJa TIkA, (nayAmRta taraMgiNI) 14. jenata paribhASA. 15. jJAnabiMdu 16. kAnniza kAtrizikA. 17. nyAyAlaka. 18. nyAyakhaDa khAdya. 19. bhASA rahasya. 20. parAtmapaMcaviMzatikA. 21. paramatiH paMcaviMzatikA. 22. upadeza rahasya. 23. , (ApajJa vRtti). 24. Dazaka vRtti. 25. dharma saMgraha para TippaNa. 26. bhASA rahaya ( paNa TIkA) ra7. adhyAtmamata parIkSA. paNa TIkA. 28. zAstravArtA samuccaya vRtti-syAddavAda kalpalatA. 30. aSTa sahastrI vivaraNuM. 31. karma prakRti TIkA. 32. guru tattva nirNaya. 33. , vRtti. 34. dharma parikSA. 35. svapajJa vRtta. svapajJa vRtti. 36. paca nigraMtha prakaraNa : 37. pratimA sthApana nyAya. 38. mArga parizuddhi 8. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ : AlbhApadeza. 39. muktA zakti. 40. samAcAra prakaraNa. 41. svapajJa vRtti. 42. tratraya (zakhezvara, geDI pArzva, samIkApAzva) 43. stotrAvali. A badhAM pustaka maLI zake che. nIcenA haju sudhI maLatA nathI. 44. adhyAtmapadeza. 45. anekAMta mata vyavasthA. 46. AtmakhyAti (ti) 47. chaMdacUDAmaNi TIkA. 48. jJAnArNava. 49. trisUkhyAloka. 50. pAtaMjala kevalya yAdavRtti. 5. pramANa rahasya. pa2. maMgala vAda. 53. mArgazuddhi pUrvAdha. 54. latAya. 55. vidhavAda. 5. vicArabiMdu. 57. zaTha prakaraNa 58. siddhAMta tarka pariSkAra. 59. tatva viveka. 60 syAdAda maMjUSA. 61. kUpanA dRSTAMta paragraMtha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALa gUM thA va LI prathama zreNI mIjI zreNI 1 arjunamALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gaNadhara zrI gautama svAmI 1 zrI rIkhavava 2 nema-rAjula 3 zrIpArzvanAtha 4 prabhu mahAvIra 5 vIra dhannA 6 mahAtmA daDhaprahArI che abhayakumAra 8 rANI celaNA 2 caMdanamALA 10 ilAcIkumAra 11 jaMbusvAmI 12 amarakumAra * 13 zrIpALa 14 mahArAna kumArapALa 15 pethaDakumAra 16 vimaLazAha 4 bharatabAhubali 5 A kumAra 6 mahArA zreNika 7 vIra bhAmAzA 8 mahAmaMtrI udAcana 9 mahAsatI ajanA 10 rAjaSi prasannacaMdra 11 mayaNurahA 12 caMdana malayAgiri 13 kAna kaThiyArA 14 munizrI hakiza 15 li muni 16 sevAmUrti nadiyelu 17 zrIsthUlibhadra 18 mahArAjA saMprati 19 prabhu mahAvIranA deza AvakA 17 vastupALa-tejapALa 19 khemA dedarANI 19 jagaDuzAha 20 dhama mATe prANa A panAra mahAtmAo |20 svAdhyAya trIjI zreNI 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 zrI hemacaMdrAcA 3 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI bappala sari 6 zrI hIravijaya sUri 7 upAdhyAya zrI yaze. vijayajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 8 mahAsatI sItA 9 kaupadI 10 naLa damayatI 11 mugAvatI 12 satI na yatI 13 dhanya ahiMsA 14 satyanA jaya 15 asteyanA mahimA 16 sAcA rANugArazIla 17 sukhanI cAvI yAne sASa 18 jaina tIrthAnA paricaya zA. 1 leA. 19 jaina tIrthonA parIcaya bhA. 2ze. 20 jainasAhityanI DAyarI pAsTeja cha AnA. dareka seTanI krimmata.rU. doDha tathA vi. pI. bIjA pustakA mATe sUcipatra maMgAve!---- citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura, havelInI pALa : amadAvAda. www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALaprabhAvaLI ? : trIjI zreNI :: 8 mahAsatI sItA, : lekhakaH dhIrajalAla TokarazI zAha : bALagraMthAvALI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Pangunangurangumraomeminumentang N gustarmguruarunguraengue uniued :: 5 a :: ( mahAsatI sItA CININAITAMINMEuuNANCIALIHIRIRANTHINIMIRTHAINANTHINAINTIMINHIBIAN : : dhIrajalAla TokarazI zAha KalmuniGAIMANI RAMANINISHINIRAMINECHITHIRAICHIKUNISIANIDASI ANIRAINTINUSUAnanE CHINISAAMILISAIANHINDUNAINAITHALE sarva hakka svAdhIna NINAITAMINIHNIMIR NANAINTHIRIGIN (IRI) AvRtti pahelI . saMvata 1987 AAL uldl. H THANIRA INISANAGAuaamTURAIGAINANGUNATUNISWANAINSUALarnegumae Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka: dhIrajalAla TokarazI zAha citrakAra,bukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI poLa, ma ma da va da, cImanalAla IzvaralAla mahetA mudraNasthAna : vasaMtamudraNAlaya dhImaMya reDa : amadAvAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAsatI sItA ' maMgaLa paranA hAthamAM chajA paNa videzanI rAjadhAnI mithilA Aje AnaMdasAgaramAM taratI hatI. gheraghera dhvajApatAkA ne teNe baMdhAyAM hatAM. strI purUSa manahara vastrAlaMkAro paherIne rAjamArga tarapha dhasatA hatA. cikAra bharAI gaelA e rAjamArgamAM jagA meLavavI e Aje nAnIsunI vAta na hatI. ane bAjunAM makAnanI bArIo tathA chajAM paNa mANasathI bharAI gayAM hatAM. darekanA hAthamAM kula, kumakuma ke evA ja kAMI maMgaLa padArtho hatA. darekanA mukha sAmuM jotAM ema jaNAI AvatuM hatuM ke teo keInA AvavAnI rAha joI rahyA hatA. evAmAM lazkarI nebate gaDagaDatI AvI. pachI hAthIonI hAramALA zarU thaI. pachI tejI ghaDAo para svAra thaelA yoddhAo pasAra thayA. pachI lazkarI ratha AvavA lAgyA. e pasAra thatAM pagapALA lazkara AvyuM. Ama caturvidha sainyanI pachI khuba zaNagArelA be hAthI AvyA. ekapara mithilApati janaka, bIjA upara zatruvindhI rAma ne lakSamaNa lekee emane jotAM ja jayanAda karyo. "bara ple chene harAvanAra dazarathaputra rAmane jaya che. e ja vakhate cAre bAjuthI kulane varasAda varasya.keIe kumakuma,gulAla, ne abIra uDADayAM. ema karatAM svArI rAjamahelanI pAse AvI. tenA jharUkhAmAM eka lAvaNyanA bhaMDAra samI sukumAra bAbA paDI hatI. pAse sarakhI sAhelIonI joDa hatI. dazaratha putra rAmane joI tenAM netre sthira thayAM, mana caMcaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayuM. kevuM parAkrama! duya zatruone ghaDIkamAM harAvI dIdhA ! kevuM sauMdarya ! jANe kAmadeva paNa lAje. ane zarIranI sukumAratA ! jANe kamaLa pAMkhaDIe ja deha ghaDace. kharAkhara rAjamahelamAM dAkhala thatAM ja sItAe mAganAM kulanI sAthe hRdayanAM kula pazu uparathI varasAvyAM. e joi videhapati janakarAjanA AnadanA pAra na rahyA. eka tA tenA rAjyanI rakSA thaI ne bIjI peAtAnI guNIyala ne viduSI putrI mATe cegya vara zodhavAnI ciMtA maTI. thADA divasa janakarAjanI mahemAnagata bhAgavI rAma ne lakSmaNa acaiAdhyA pAchA pharyAM. :2: , " caMdramAne pUrNa rUpavALA banAvye paNa temAM kalaMka mUkyuM. kamaLa tathA gulAma sarasa manAvyAM tA temAM kAMTA mUkyA. sAgaramAM anaMta jaLa mUkayu' te tenuM pANI bhArU banAvyuM. Ama dareka vastu banAvI temAM vidhAtAe ekAda khAmI rAkhI. paNa A zuM ke sItAjIne badhI rIte saMpUrNa khanAvI ? " leAkAmAM Aja vAta jyAM tyAM thatI hatI. vaLI kAi kahetA ke vidhAtAe duniyAnuM badhuM rUpa ekaThuM' karIne ene nirAMtanA samaye ghaDI haze. leAkeAnI vAtamAM game teTaluM satya hoya paNa eTaluM tA cAkkasa hatuM ke jema vasata khIle tema yAvana AvatAM sItAjInAM geMga khIlatAM hatAM ne temAMthI lAvaNya nItaratuM hatuM. enA zarIranI sukumAratA evI hatI ke jANe kAi vanalatA. kutUhalapriya nAradajIne A badhI vAtA sAMbhaLI sItAnuM rUpa jovAnuM kutUhaLa thayu' eTale te mithilAmAM AvyA ne hAMphaLAphAMphaLA sIdhA sItAjInA mahelamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ . gayA. temanuM vicitra rUpa joi koie oLakhyA nahi. dAsIo badhI Azcaya pAmI ke A mANasa te keve! pILA vALa ne pILI AMkhA, sukalakaDI zarIra ne eka ja lageTI, ene A aMtaHpuramAM AvatAM vicAra paNa nahi thayA hAya ! e te khazrI dAsIe upaDI. keAIe emanuM mAthu' pakaDayu ne kAie emanA paga pakaDayA. koIe pakaDayA hAtha ne keAIe pakaDI emanI lAMbI ceTalI. bicArA nAradajIne te nAsatAM bhaiya bhAre thai gai. mahA mahenate e dAsIonA hAthamAMthI chUTIne nAThA. manamAM khuba gusse thayA. sItAne rUpanuM mukha abhimAna thayu' che. huM joIza, e abhimAnanuM ene zuM phaLa maLe che! dAsIonI dAjha sItAjI upara ThalavI. nAradajIe te eka suMdara rUpa AlekhyuM ne vaitADhaya paryaMta upara cAlyA. tyAM cadragati nAmanA eka vidyAdhara rAjA hatA ne tene bhAmaDaLa nAme putra hatA tene tyAM utaryAM. bhAmaMDaLane peluM rUpa khatAvyuM. bhAmaDaLa e joi mugdha thai gayA. game tema thAya paNa sItAjIne huM paraNIza. ' ema teNe nizcaya karyAM. pachI janakarAjA AgaLa caMdragatie datA mekalIne bhAmaMDaLa mATe sItAnI mAMgaNI karI. janaka rAjA kahe, * sItAjI manathI rAmane varI cUkI che. mATe have kAMi nakhane.' dUta kahe, ' janakarAja ! teA sItAne paraNavA mATe khunakhAra laDAI thaze. emAM jItaze te sItAne paraNaze. ane je evI laDAI na thavA devI hAya te amAre tyAM e devatAi dhanuSya che e laI jAva ne svayaMvara racA. emAM je dhanuSyanI pazuca caDhAve te bhale sItAne paraze. rAjA janaka uMDA vicAramAM paDayA ke zuM javAba H Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ape? te vakhate dUte kahyuM "janakarAja ! Ama vicAramAM paDI nahi. sItA zuravIranI patnI thAya te ThIka ke kAyaranI? uttama rAjAnI patnI thAya te ThIka ke sAdhAraNanI? je rAmacaMdra AmAMnuM eka paNa dhanuSya upADIne paNa caDAvaze te sItAne e paraNaze." janakarAje e sUcanA svIkArI. : 3 4 svayaMvara maMDapa racAI cUkyo che. rAjA tathA vidyAdhara potapotAnA yogya sthAne besI gayA che. vacce eka beThaka banAvI tenA para dhanuSya mUkelAM che. samaya thatAM hAthamAM kulanI mALA laI sItA maMDapamAM AvyAM. temanuM rUpa joI rAjAo bhAna bhUlavA lAgyA. janakarAjAe ubhA thaIne badhAne jaNAvyuM ke je rAjA A dhanuSya upADI tenI paNa caDAvaze tene sItA varamALA paherAvaze. sItAjInA manamAM atyAre kAMI kAMI thatuM hatuM zuM AvA sukumAra rAma A dhanuSya upADI zakaze ? nahi upADI zake te zuM thaze ? eka pachI eka rAjAe uThayA ne dhanuSya upADavA prayatna karyo paNa nirAza! teothI jarA paNa dhanuSya casakyuM nahi. bicArA sItAjInA hAM sAmuM joI aphasesa karatA pitAnA sthAne pAchA pharyA. ema karatAM rAmane vAre AvyuM. te te hasatA mukhaDe dhanuSyanI pAse jaI ubhA. ne jota jotAmAM badhAMnA AzcaryanI vacce dhanuSya upADI tene vALI dIdhuM. te vakhate kaDaDaDa meTe avAja thaye. thoDIvAramAM rAme tenI paNa paNa caDAvI dIdhI. saha. joI rahyA. sItAe rAmane varamALA paherAvI. bIjuM dhanuSya lakSmaNajIe upADayuM ne tenI paNa caDAvI dIdhI. temane bIjA rAjAoe potAnI kanyAo ApI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAma-sItAnAM lagna thayAM. bhAmaMDaLa tathA bIjA jAo pitapatAnA ThekANe pAchA pharyA. dazaratha rAjAne cAra rANIo hatI. kezalyA, kaikeyI, sumitrA ne suprabhA. te darekathI akeka putra thaye hate rAma, lakSmaNa, bharata ne zatrugha. dazaratha rAjAne jyAre kekeyIe svayaMvaramAM varamALA paherAvI tyAre bIjA rAjAo temanI sAthe laDavA taiyAra thayA hatA te vakhate kekeyIe sArathinuM kAma karyuM hatuM. rAjA dazarathe e vakhate enI atyaMta kuzaLatA joI kaI paNa vacana mAgavAnuM kahyuM. kaikeyIe kahyuMH hamaNuM e vacana tamArI pAse ja rahevA dauM chuM samaya Avaze tyAre mAgIza. sa rAjA dazaratha vRddha thayA che. saMsAranI dhamAlamAMthI nivRtta thavA Icche che. e vakhate rAjagAdI vaDIla putra rAmane ApavAnuM nakkI karyuM. kekeyInA manamAM A vakhate ISyane kIDA peTho. mArA bharatane gAdI kema na maLe? teNe peluM anAmata rAkheluM vacana yAda karyuM. temAM bhAratane gAdI ne rAmane cauda varasane vanavAsa mAgya, vacanathI baMdhAyelA rAjA dazarathe e vAta kabula karI paNa hRdaya atyaMta duHkhI thayuM. je rAmane savAre ayodhyAnI gAdI maLavAnI hatI temane vanavAsa ma. zuM karmanI vicitratA! rAma pitRbhakta hatA. pitAnA vacanane mAnya karavA teo vanamAM javAne taiyAra thayA. temaNe kezalyAjI AgaLathI rajA lIdhI. bIjI sAvakI mAtAo AgaLathI paNa rajA lIdhI. evAmAM sItAne e samAcAra maLyA. eTale kauzalyA AgaLa jaI te kahevA lAgyA. mAtA ! mane paNa vanamAM javAnI rajA Ape. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ A sAMbhaLI kaizalyAjInI AMkhamAM AMsu AvyAM. chAtI sarasI cAMpIne te belyAM beTA! tuM kyAM jaIza? tAruM A sukumAra zarIra vananAM duHkhe zI rIte sahana karI zakaze? rAma jevA purUSasiMhane te e kAMI nahi lAge paNa vahu beTA tArUM e kAma nahi. te gharanI bahAra paga paNa kayAre mUkyo che? jaizalyAjInI AMkhamAMthI AMsunI dhArAo cAlI. sItAjInI AMkhamAMthI paNa AMsunI dhArA cAlI. chatAM te himmata lAvI bolyAH mAtAjI! je dukhe bhegavavAnAM haze te bhegAvIza paNa rAma vinA mArAthI ekalA nahi ja rahevAya. Apane huM vizeSa zuM kahuM? bahu duHkhI hRdaye kauzayAe sItAne rAmanI sAthe javAnI rajA ApI. sItAne vanamAM sAthe AvavAne taiyAra thaelA joI rAma bolyAH sItA! mArUM kahyuM mAne. tame ghera rahI mAtAjInI sevA kare. tamArAthI jaMgalanAM duHkha veThAze nahi. e kAMTA kAMkarAvALA mAragamAM joDAM vinA cAlavuM paDe, bheMya pathArI karavI paDe, phaLaphula ne pAMdaDAM khAI bhUkha bhAMgavI paDe, vaLI vAgha, siMha ne evA ja jaMgalI prANIo maLe tenI sAme himmatathI laDavuM paDe, mATe tame ahIM ja rahe. sItA kahe, tamArA vinA A rAjamahela mane zamazAna je lAgaze. tamArI sAthe vananAM duHkhe paNa duHkha nahi lAge. tamArA viyeganA duHkha karatAM e dukhe kayAMI ochAM che. mATe hRdayadhAra ! mane ahIM mUkIne na jaze. huM jhurI jhurIne marI jaIza. - rAmacaMdrane lAgyuM ke sItA kaI rIte rahevAnuM kabula nahi ja kare eTale sAthe lIdhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIra lakSmaNane khabara paDI eTale te paNa javA taiyAra thayA. temane A banAvathI khuba lAgI AvyuM paNa manane kAbumAM rAkhI mAtA kauzalyA tathA sumitrAnI rajA lIdhI. rAma sItA ne lakSmaNa gAma bahAra nIkaLyAM. pura janenA TeLeTeLAM temanI pAchaLa cAlyAM. temanI AMkhamAM AMsu hatAM, hRdayamAM zeka hati. rAmacaMdrajIe badhAne khuba samajAvI mahA mahenate pAchA vaLyA. zuM rAjA ne prajAne saMbaMdha! rAma sItA ne lakSamaNa daDha manathI cAlatAM cAlatAM nadI nALAM ne jaMgale vaTAvA lAgyA, ema karatAM daMDakAraNya nAmanA bhayAnaka jaMgalamAM AvI pahoMcyA. tyAM godAvarI kinAre eka parNakuTi bAMdhI rahevA lAgyA. : 5 : pAtAlAdhIza khara rAjAne zaMbuka nAme putra sUryahAsa nAmanA khaDaganI sAdhanA karavA daMDakAraNyamAM AvyuM hatuM. bAra varSa ne sAta divase e sAdhanA pUrI thAya che. barAbara e mudatamAM eka divasa e hate. vakhata pUro thatAM sUryahAsa khaDaga AvIne ubhuM rahyuM. lakSmaNajInI e najare paDayuM. temaNe kutUhalathI ene upADI lIdhuM ne enI parIkSA karavA vAMsanI jhADImAM ghA karyo. keTalAka vAMsa kapAI gayA ne te ja sAthe zaMbukanuM mAthuM paNa kapAI gayuM, khaDaga lehIthI kharaDAyeluM joI lakSamaNajIne Azcarya thayuM. tyAM jaIne jue te eka purUSanuM mAthuM kapAyeluM. emaNe AvI rAmacaMdrane banelI hakIkata jaNAvI. ahIM zaMbukanI mAtA ne rAvaNanI bena suparNakhA mudata pUrI thavAthI pitAnA putranI tapAsa karavA AvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 sAthe bhAjananA suMdara thALa letI AvI. paNa tyAM jaIne jIe tA tenuM khuna thayeluM. tyAM paDelAM pagalAMnA AdhAre te munIne zodhavA lAgI. pagalAM zrI rAma lakSmaNa ubhA hatA tyAM AvyA. dUrathI e khAMdhava melaDInuM rUpa joi A sUpa`khA tA. mugdhaja banI gaI. peAte jANe kumArikA che evA DALa karI peAtAnI sAthe lagna karavAnI prArthanA karI. rAma-lakSmaNa tenA daMbha pArakhI gayA netenI mAgaNIne tiraskArI kADhI. putranI hatyA ne peAtAnA apamAnathI ene khuba lAgI AvyuM. koipaNa rIte A khanAvanuM vera levuM evA nizcaya karI. te khara rAjA AgaLa pAchI pharI ne badhI hakIkata jaNAvI. putra hatyAnuM vera levA tene sArI rIte uzkeryAM. khare 14000 cAndrAenI sAthe daDakAraNyamAM AvI laDhAInI hAkala dIdhI. vIra lakSNu ekalA temanA sAmanA karavA dhasyA. rAmacaMdrajIe kahyuMH bhAi ! jo mArI jarUra paDe te siMhanAda karaje. AnI tarapha pelI suparNakhA peAtAnA bhAI lakApati rAvaNu pAse pazu gaI ne jaNAvyuM ke huM bhAI ! daMDakAraNyamAM kAi ke rAjaputrA AvyA che, temaNe tArA bhANeja zabukanuM khuna karyuM che. vaLI rAmanI pAse sItA nAmanI eka ajoDa suMdarI che te badhI rIte tArAja mahelamAM rahevA ceAgya che. jaMgala jaMgala bhaTakatA rAma tene mATe jarApaNuM lAyaka nathI. mATe koIpaNa upAye tene laI Ava, rAvaNa sItAnA vakhANa sAMbhaLI lalacA ne peAtAnA vimAnamAM esI tarataja daMDakAraNyamAM AbyA. dUrathI teNe sItAnA kheALAmAM sutelA rAmane joyA. jotAMja tenA hAjA gagaDI gayA. pazu ghaNI vidyAonA te jANakAra hatA. eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ avalokinI nAmanI vidyAne smarI teNe jANI lIdhuM kesItAne levAne upAya e che ke banAvaTI siMhanAda kare. tarataja lakSmaNajInA sAde siMhanAda karyo. rAmacaMdra e sAMbhaLatAMja beThA thaI gayA. sItAjIe kahyuM: "mArI darakAra na karaze. jaldI jaIne lakSamaNa bhAIne madada kare." rAma lakSamaNanI madade upaDayA. ahIM rAvaNa sItAjI AgaLa Avyo ne bolyaH "he suMdarI! tame vanamAM bhamavAne lAyaka nathI. kayAM rakhaDu rAma ne kayAM sukumAra tame? mArI sAthe laMkA cAlo ne sukhe rahe." sItAjI A sAMbhaLI belyAH "are pApI ! AvAM vacane belatAM kema zaramAte nathI? zuM kAgaDe kadI haMsalInI AzA rAkhI zake khare? mATe bolavuM baMdha kara ne je jIvatA rahevuM hoya te rAma Ave te pahelAM palAyana karI jA. rAvaNe eka jhaDapa mArI sItAne pakaDI lIdhAM ne pitAnA vimAnamAM besADI laMkA tarapha cAlyo. sItAjInA kalpAMtane pAra rahyo nahi.e sAMbhaLI jaTAyu nAmane pakSIrAja je rAmasItAne mitra hote sItAjInI vAre dhAya. paNa duSTa rAvaNe taravAra vaDe tenI pAMkheja kApI nAkhI. te nirupAya thaI heThe paDe. sItAjI bebhAna thayA. jyAre te bhAnamAM AvyA tyAre pharI rUdana karavA lAgyA ne potAnA alaMkAre kADhIne nIce pheMkavA lAgyA. rAvaNa temane TheTha laMkAmAM laI gayo ne azokavAmAM utArI cAre bAju rAkSasIene cokI pahere mUkI dIdhA. rAma jaladI lakSamaNa pAse pahoMcyA te khabara paDI ke siMhanAda emaNe karyo ja nahate. kAMIka kapaTa thayuM ema jANI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 rAma tarataja pAchA pharyA. jue te sItAjI nahi. te cAre bAju zodhavA lAgyA. e sItAjI! tame kayAM che ? ghaDI bhara paNa mArAthI judA tame nahi paDanArA atyAre kayAM gayA? kema bolatA nathI? zuM tame saMtAI mArI mazkarI kare che! nA nA evI mazkarI karaze nahi. ghaNIvAra temaNe sItAnI zodha karI paNa jyAre te naja maLyA tyAre bebhAna thaI jamIna para paDI gayA. lakSmaNa yuddha pUruM karI zatru para vijaya meLavI pAchA AvyA. tyAM rAmane bebhAna tI. sItAjIne keI upADI gayuM lAge che. ema te tarata samajI gayA. te rAmacaMdranuM mastaka khoLAmAM laI sAravAra karavA lAgyA ne kahyuM. moTAbhAI ! tamArA jevA zUravIrane A egya che? uThe, ubhA thAva, ApaNe sItAjInuM haraNa karI janAra e duSTane zodhI kADhI daMDa daIe. rAmanI AMkhe dhIme dhIme khulI ne te beThA thayA. pachI cAlavA lAgyA. AgaLa jatAM rAvaNa sItAne upAI gayo che evA khabara maraNuM hAlatamAM paDelA jaTAyue kahyA ethI teo dakSiNamAM AgaLa vadhyA. ahIM teonA parAkrama tathA buddhicAturyathI aneka rAjAo sAthe destI baMdhAI sugrIva, jAMbuvAna, hanumAna ne naLa vagere temAM mukhya hatA. A bAju rAvaNa sItAne manAvavA aneka prayatna karavA lAgyA paNa satI sItAnuM rUvADuM pharakayuM nahi. temanA mukhamAM te "rAma" "rAma" eja zabdo nIkaLatA hatA. rAvaNane kAMI cena paDatuM nahi. te ciMtAtura rahevA lAge. eka vakhata tenI patnI maMdodarIe kahyuM Apa kema ciMtAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. sukAva che? rAvaNe sAcI hakIkata kahI ne vadhArAmAM jaNAvyuM je tuM mane jIvate jevA IcchatI he te sItAne samajAva. maMdodarIe patine jIva bacAvavAja sItAne samajAvavAnuM kAma karavA mAMDayuM. paNa satInAM sata te zuM caLAvI zake? rAvaNane nA bhAI vibhISaNa nyAyI hatuM. teNe A vAta jANe eTale rAvaNane ghaNe Thapake ANe paNa rAvaNe te ulaTe eneja gADA gaNuM kADhaye ne kahyuM tArA jevA kAyara hoya te DarI jAya che te mArU dhAryuM pAra utAravAne. rAmacaMdrajI tathA temanI mitramaMDaLIe have sItAnI barAbara zedha karavA hanumAnajIne mokalavAne nizcaya karyo. laMkA jaI pahelA vibhISaNane maLavuM ema nakkI karyuM. hanumAnajI laMkAmAM gayA ne vibhISaNane maLyA. sItAne mAnabhera pAchI mekalI ApavAnI sUcanA karI. vibhISaNe kahyuM bhAI! AmAM mAro upAya nathI. paNa banaze teTaluM rAvaNane huM samajAvIza. pachI hanumAna azaka vADImAM jyAM sItAjI hatA tyAM AvyA ane joyuM te sItAjInI dehalatA karamAI gaI che. vALa vIkharAI gayA che. AMkhamAMthI AMsu cAle che ne mukhe "rAma rAmabele che. hanumAnajIe temane mahAsatI jANI praNAma karyo ne adazya rahI rAmanA nAmavALI vIMTI emanA meLAmAM nAMkhI. e jotAMja sItAjIne harSa thaye. Aju bAju rakhevALI karatI rAkSasIe jANyuM ke sItA rAjI thayA lAge che eTale rAvaNane khabara ApI. te AvyA ne premanI mAgaNI karavA lAgyo. sItAjIe tene dhUtakArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 kADhayA. te jora julma karavA taiyAra thayA emAM paNa sItAe tene kharAbara haMphAvye.. rAvaNu vadhAre na satAvatAM pAchA gayA. hanumAnajI e badhu joI rahyA hatA te pragaTa thayA ne praNAma karI khelyAH rAma hAla kiSkaMdhA birAje che ne tamArA viSegathI bahu duHkhI rahe che. mArA gayA pachI tamane che!DAvavA te ahIM Avaze. mane tame oLakhI zake e mATe A vITI mAkalI che. e vIMTI tamane maLI enI nizAnImAM tamArA cuDAmaNi ApeA. sItAne rAmanA samAcAra maLatAM bahu AnaMda thayA. Aja sudhI AhAra lIdhA na hatA te hanumAnajInA AgrahathI lIdhA. pachI peAtAnA cuDAmiNa ApI hanumAnane vidAya karyAM. pAchA jatAM jatAM hanumAne khAga ukheDayA ne rakhevALAne mAryAM. rAvaNe emane pakaDavA eka zUravIrane mAkalyA paNa hanumAne teneja pUrA karyAM. pachI IMdrajItane mAkalyA te hanumAnane pakaDI rAvaNu AgaLa laI gayA. hanumAnajIe teA rAvaNunA mugaTane nIcA nAkhyA ne tenA kakaDA karI tyAMthI chaTakI gayA. sIdhA kiSkaMdhA AvyA. rAmalakSmaNe potAnA mitrarAjA sAthe laMkApara caDhAI karI. khunakhAra yuddha thayuM. emAM vibhISaNa rAmane zaraNe AvyA. kuMbhaka ne IdrajIta keda thayA ne bAkInA badhA mAryAM gayA. laMkA sara thayu. rAma sItAne bheTayA. ahA te vakhatanA AnaMda! dhanya pati! dhanya patnI ! + + + : 8 : vanavAsa pUrA thatAM rAma, lakSmaNa ne sItA acAdhyA pAchAM phayA. ayadhyAmAM harSoMnAM pUra relAyAM. gheraghera utsava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat + www.umaragyanbhandar.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 thayA. rAmacaMdrajInA vanavAsa bharatane jarAe gamyA na hatA. te tA gAdIpara emanA caraNanI pAdukA mUkI pUjA karatA hatA eTale rAma pAchA pharatAM temane gAdI ApI ne pAte kRtArtha thayA. rAma jevA rAjA kAI thayA nathI. temaNe prajAne putrathI paNa adhika pALavA mAMDI. nira Mtara temanA sukhanAja te vicAra karavA lAgyA. eka vakhata guptacarAe AvI khakhara ApyA ke mahArAja ! rAjyamAM evI vAta cAle che ke rAvaNa jevA zrIlaMpaTa AgaLa sItA lAMma vakhata rahyA pachI satI rahI zake ja nahi. asatI strIne rAjyamAM rAkhavI e anyAya che. jo rAjA pAteja evA dAkhalA besADaze teA pachI prajAnI zI vAta thaze ? rAmacaMdrajI e sAMbhaLI eka rAte nagaracarcA jovA nIkaLyA. tyAM eka dhAmI divasa bhara kAma karI mAthe kapaDAMnA gAMsaDA mUkI ghera AvyeA. enI strI phAI pADazaNane tyAM gayelI. thADI vAre te AvI eTale dheAkhI khuba krodhAyamAna thaI khelyA H karyAM gaI hatI tuM ? bIjAne ghera rakhaDavA jAya che? cAla, tuM mArA gharamAM nahi. dhAmaNu kahe, rAme teA cha mAsa khIjAnA gharamAM rahetI sItAne rAkhI, ne tame te huM ghaDIka bahAra gaI emAM ATalA tapI jAva che ! dhAmI kahe, rAma teA strIne AdhIna che huM kAMI srIne AdhIna nathI. rAmane A vacanA sAMbhaLI bahu lAgI AvyuM. mahuM vicAra karI sItAne vanamAM mekalavA nizcaya karyAM. lamaNu tathA khIjA snehIoe rAmane emana karavA ghaNAghaNA vinavyA paNa rAma ekanA e natha yA. potAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 hRdayathI paNa adhika vha!lI sItAnA tyAga kevaLa pharaja samajIne karatAM kAMI rAmane ochuM dukha thayuM na hatuM. sItA garbhavatI hatA temane yAtrAne ahAne vanamAM mokalyAM. jyAre sItAne khabara paDI ke rAme temanA tyAga karyo che, tyAre te ebhAna thaI gayA ne khelavA lAgyA ke hRdayAdhAra ! jenA viyeAgathI tame jaMgalamAM sUcchita thaI gayA hatA, AvarA banI gayA hatA, teneja jaMgalamAM mUkatAM tamArA jIva o cAle che! nAtha ! mArI rakSA karI ! te khelatAM khelatAM pharI bebhAna thayA. jyAre bhAnamAM AvyA tyAre vicAra karavA lAgyA jemaNe mArA mATe rAkSasakuLanA nAza karyAM ne ATaATalAM dukha veThayAM temaNe kAMika mahAna hetu siddha karavAja mArA tyAga karyAM haze. rAjyamAM Adaza besADavA A kAma karatAM zuM temanA hRdayane AghAta nahi yayeA hAya ! tene paNa keTaluM duHkha thatuM haze! huM rAma ! tamArI yaza nimaLa raheA. sItAjInI A hakIkata jaMgalamAM mUkavA AvanAra subhaTe jaine rAmane kahI, sItA have jaMgalamAM Amatema bhamavA lAgyA. karmanI vicitra gatineja A sarvAM pratApa che ema vicAravA lAgyA. bhAgya kAinuM badalyu' khadalAvAnuM nathI, te meMja ghaDavu che ne huMja badalI zakIza. sItAjI jyAre jaMgalamAM pharatA hatA tyAre vAsaMda nAmanA rAjA tyAM Avyo ne potAnI bahena gaNIne sItAne te peAtAne gAma lai gayA. tyAM rahevAne eka ekAMta orA kADhI ApyA. tyAM sItA rahevA lAgyA ne zamacaMdrajInA caraNa AlekhI temanuM yAna dharavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAgyA. vakhata vItatAM temane joDake putra avataryAM. emAM ekanuM nAma rAkhyu* anaMga lavajI ne bIjAnuM nAma rAkhyu maDhanAMkuza. keTalAka temane lavaNu ane akuzaja kahetA tA keTalAka lava ne kuza paNa kahetA. rAme jyAre sItAjInI badhI hakIkata sAMbhaLI tyAre temanAthI na rahevAyuM, sItAne lai AvavA mAsA mAkalyA. teoe AvI mukha tapAsa karI pazu sItA na jayA. temaNe dhAryuM ke nakakI jaMgalI prANIoe sItAjIne phADI khAdhA haze. sItA nahi maLavAthI zama atyaMta duHkhI thayA. temanI atyakriyA karIne haMmezAM sItA sItA mAlatAMja du:khI thavA lAgyA. H 9H vakhatane jatAM vAra lAgatI nathI gheADI, vAramAM te A putrA mATA thayA. lava jyAre yuvAna thayA tyAre rAjA vAsaMghe peAtAnI putrI paraNAvI ne kuza mATe pRthurAjAnI nyA kanakamAlAnI mAgaNI karI. teNe kahyuM: jenuM kuLa ke zIva ame jANatA nathI tevAne putrI na paraNAvAya. lava ane kuze AthI temanA upara caDAi karI ne pRthurAjAne sakhata hAra khavaDAvI, pRthurAjAe chevaTe peAtAnI putrI kanakamAlAne kuza joDe paraNAvI. eka vakhata vAta nIkaLatAM vAsaMgha sAthe ayAkhyAnI vAta nIkaLI. rAma lakSmaNanA parAkramanI vAta thai. AthI lava ane kuzane thayuM ke te kevA parAkramI che te ApaNe jovuM. sItA pAseja beThA hatA temaNe mbhu putrI ! e sAhasa kheDavuM rahevA rA. emane kaiAI pahoMcI zake tema nathI, vaLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 etA tamArA vaDIla che eTale emanA caraNamAM paDavuM joie ne AzIrvAda levA joIe. kuza kahe, zuM kahA che. mAtA ! e amArA zatruonA caraNamAM ame paDIe ? nAhaka emanA vakhANa karI amane laDatAM aTakAvA nahi. sItA kahe, rAma teA tamArA pujya pitA che ene zatru kema gaNA che ? lava kahe, te amArA zatruja che. jeNe amArI niSi mAtAne vinA aparAdhe asahya dukha dIdhuM ne mane paNa vinA kAraNe vanavAsa apyA te zatru nahi teA khIjuM zuM? mATe tame AzIrvAda Ape. emanuM baLa ame joi laizuM. sItAne putrA AvA parAkramI jANI uDA Anada thayA ne peAtAnA jIvanane dhanya mAnavA lAgyA. te mugAja rahyA. kuza kahe, tame mauna zA mATe beThA che ? amane AzIrvAda Ape, sItAjI kahe, beTA ! mAre mana tA hAra ne jIta mane sarakhI che. tamArAmAMthI koi paNa raNamAM paDe te mArA duHkhane pAra na rahe. lava mhe, te zuM ame jaIne emanA caraNamAM pIe ne kutarAnI jema temanA paganI dhULa cATIe ! etA annane zaramAvanArUM che. ama kSatriyaputrAthI evuM kadI nahi ane. sItAjI kahe, jAva eTA jAva, mArUM satItva tamArI rakSA karaze. :10: lava ne kuzanI phAja aceAdhyA AvI. lakSmaNavicAra karavA lAgyA ke vaLI A pata`gIA kANu jAte agnimAM paDI baLI maravA AvyA? yuddhanAM vAjA vAgyAM. laDAi zarU thai. chevaTe piraNAma e AvyuM ke rAmalakSmaNa hAryAM. rAma lakSmaNanA khedanA pAra rahyA nahi. e vakhate nArade AvIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahyuM ke rAma! rAjI thavAne badale kheda kema pAme che? jenA putre pitAthI savAyA thAya temaNe zeka kara ghaTe ke AnaMda! pachI temaNe sItAnA vanavAsachavanathI Aja sudhInI vAta kahI, rAma te ghelA ghelA thaI gayA. putre paNa avasara joI temanI sAme gayA ne eka bIjAne bheTI paDyA. atyAre AnaMdane zuM avadhi rahe! sItAjI! have Apa padhArI nagarane pAvana kare. lakSamaNa be hAtha joDI belyA. bIjAe paNa ghaNuM kahyuM paNa sItAjIe te eka ja vAta kahIH meM te divya aMgIkAra karyuM che. jyAre mArI zuddhinI sarva kene khAtarI karI ApIza tyAre ja nagaramAM praveza karIza. rAma kahe, evuM kAMI karavAnI jarUra nathI. paNa sItAjIne vicAra daDha hatuM eTale citA racAI. sItAjI temAM praveza karavA taiyAra thayA. te beyA je Aja sudhI meM mArUM ziyaLa akhaMDitapaNe pALyuM hoya te he agni! zAMta thaje. pachI sItAjIe agnimAM praveza karyo. leke je rahyA zuM thAya che! kharekhara ! agni zAMta thaI gaye. sItAjIne unI AMca na AvI. e jotAM ja leke belI uThayA mahAsatI sItAne jaya he ! have sItAjI jagatanI diSTie zuddha karyA. : 11H mahAsatI sItAnuM mana vairAgye bhIMjAyuM ne te dIkSA levA taiyAra thayA. e vakhate rAma gaLagaLA avAje bolyAH sItA! meM tamane bahu dukha dIdhuM. mApha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 karA. devI ! mArA adhA aparAdha mAk karA ema khelatAM te hAtha pakaDI ghuMTaNa bhera besI gayA. sItA kaheprajApAlaka nRpAla ! Ama dhULamAM besavuM tamane cAgya nathI. ubhA thAva. rAma kahe, devI sItA ! mAre Apa tiraskAra na kare. rAjyanA kArabhAramAM huM eTalA dabAyelA rahuM chuM ke mAthu paNa uMcu' karavAnA vakhata nathI maLatA. huM ayAyApati rAma chuM e bhUlI jAva, ApaNe te ja rAmane te ja sItA chIe ke je vane vana sAthe bhaTakyA, sAthe rahyA. sItA ! gai gUjarI bhUlI jAva te mane pahelAMnI mAphaka Anada Ape. sItA kahe, rAma ! huM e badhI vAta kyAranI bhUlI gaI chuM. meM kadI vicAra nathI karyAM ke tame atyAcArI che ne huM tamArI du:bhAyelI chuM. tamArI pharaja bajAvatAM je kAMI karavuM paDayuM che te tame karyuM che. mane paNa have je pharaja lAge che te majAvavA tatpara thai chuM. ema kahI vALanA lIca karI rAmanA hAthamAM ApyA. khasa sa`nA Aja rIte tyAga karavAnA che. X X X mahAsatI sItA Aje trIjI kAi paNa satI karatAM vadhAre khyAti pAmyA che te bhAratavarSanI samagra lalanA Adarza banyA che. e rAmane e sItA bhUlyA bhUlAya tema nathI. ketanya ne premanI ja pratimA che. jyAM sudhI jagatane prema ne kabyanI darakAra che tyAM sudhI A daMpatInI makhaMDa pUjA thaze. rAma sItAnAM jIvananAM maLa darekane prApta thAva. x Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ " bA La graM thA va LI prathama zreNI trIjI zreNI 1 atu namALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gaNadhara zrI gautama svAmI 1 mA rIkhavava 2 nema-rAjula 37 pArmanAtha 4 prabhu mahAvIra 5 gIra dhana 6 mahAtmA daTaprahArI che khabakumAra 8 rANI caMdaNA 9 caMdanabALA 6 mahArAjA zreNika 7 vIra bhAmAzAha 8 mahAma`trI kadAyana * mahAsatI aMjanA 10 rASi` prasannacaMdra 11 maNrahA 1ra caMdana mayAgiri 13 kAna kaThiyArA 14 munizrI harikeza 15 kapiza muni 16 sevAmUrti nakhiz 17 zrIsthUlisana 18 mahArAjA prati 19 prabhu mahAvIranA darA kAkA 202AdhyAya dareka zeThanI krimmata rU. doDha tathA vi. pI. 10 ivAcIkumAra 11 jaMbusvAmI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAja kumArapALa 15 pethaDakumAra 16 vimaLacAha 4 bharatabhAhubali 5 spA kamAra 10 vastupALa-tejapALa 18 emAM dedarANI 12 jazAha 20 dhama mATe prANa A panAra mahAtmA trIjI zreNI 1 zrI bhADuM svAmI 2 zrI hemacadrAcA 7 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 zrI hIravijaya sUri 7 upAdhyAya zrI yaza vijayaNa 8 mahAsatI sItA 9 draupadI 10 naLa damaya tI 11 mRgAvI 12 satI na yatI 16 sAcA rANagArazIla 17 sukhanI cAvI yAne rAte 18 jaina tIrthAne paricaya bhA. 1 le. 19 jainatIrthonA parIcaya lA. 24. 20 jaitasAhityanI DAyarI pAsTeja cha AnA. khIna pustako mATe sUcipatra magAvAcitrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha zaya, havelInI pALa . amadAvAda. 13 anya ahiMsA 14 satyanA jaya 15 asteyane mahimA www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvaLI : : trIjI zreNI :: draupadI : lekhaka : kezavalAla DeAsAbhAI sAI : saMpAdaka : dhIrajalAla rAkarazI zAha :: khALagraMthAvanI kAryAlaya amadAvAda :: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ i vALIlATIyalamNAyAlAlANameIyANAyANInA chAlAvALA mAratA hovAnA bALagraMthAvaLI : vIjI zreNI 44 9 padI lekhaka : kezavalAla DosAbhAi desAI NeeAMANITHANIMAINMEEINHANCINIANANISANAIMANIRUNIMINMESMANIRAIMANISHIN IRUTHINAINAINISHINAMI SINITIANITHAN : saMpAdaka : dhIrajalAla TokarazI zAha sarva hakka svAdhIna saMvata 1987 187 AvRtti pahelI : mUlya savA Ane ivreeORTAINMINISTRIES yai poolvEaiRNATARAMAAGUEEnnt Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ grAma; dhIrajalAla TArazI sAha citrakAra,mukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma aa vA mudrakaH cImanavAla izvaralAla mahetA mudraNusthAna : vasaMtamudraNAlaya cImaMta zeTha : amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ dropadI pAMcAla drupada rAjAnI rAjadhAnI kaMpilapurI alabelI nagarI che, emAM rAjAnuM udyAna te atyaMta manohara che. e udyAnamAM viduSI rAjakanyA dvipadI sakhIo sAthe pharI rahI che, teo zuM vAta kare che te jarA joIe. dvapadI-sakhI ghaNA divase maLyAM. zarIra te majAmAM che ne? sUryaprabhA-hA, badhI rIte majAmAM hatuM paNa tArI vinerI vAtanI khoTa hatI. patI-mArI vinerI vAtenI beTa ! mArI kAlI ghelI vAtenI tyAM tene khoTa paDe ema mAnavuMja azakaya che. paNa e badhuM te ThIka, have na anubhava zuM lAvyA? sUryaprabhA-na anubhava! barobara tAre sAMbhaLavA je che!ne te mATenI tArI ATalI adhIrAI paNa yogya ja che. te sAMbhaLI tyAre. strI jIvananI zobhA te puruSa. mahIcaramAM rAjasAhebI hoya, pite sAMdaryasaMpanna haya, cosaTha kaLAe yukta hoya, chatAM tene priyatama catura na maLe, te tenuM jIvatara eLe jAya. padI-ne purUSa catura ne parAkramI hovA chatAM A guNasaMpanna na maLe ? sUrya prabhA-purUSanAM jIvataratanuM paNa ema ja bane. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI ne puruSa ane eka rathanAM be paiDAM che, jeTalI te paDe emAM beTa teTalI te rathanI gati ochI. dvIpadI-tyAre tamArAM rathanAM be paiDAM te samAna ja che ne? na hoya te suthArane bolAvI sarakhA karAvIe. sUryaprabhA-amAre thavAnuM hatuM te thaI gayuM. prate tamAre mATe ja ubho rahyo che. je je bhUlatA nahi. dropadI -tArA jevI sakhI samIpamAM heya chatAM bhUlavA kema reze ? sUryaprabhA-mArAthI banaze tyAM sudhI te jarUra nahiMja bhUlavA dauM ne koI parAkramI purUSanAM pagalAM para tArAM pagalAM paDatAM joI mArA sakhIjIvanane dhanya mAnIza. draupadI-bhUlI, sakhI bhUlI. te mahApurUSanAM pagalAM bheMsanArI te huM nahi ja thAuM; hamaNAM ja te kahyuM ne ke strIpuruSa bane eka rathanAM be paiDAM che ! te jema sAthe ja cAle che tema amArAM pagalAM paNa sAthe ja paDaze. banenAM pagalAM aNubhUsyAM raheze, suprabhAzuM suMdara bhAvanA! sakhI ! tArI A bhAvanAe saphaLa thAo. draupadI-have te svayaMvara racAI cUkyo che. thoDA ja vakhatamAM thavAnuM thaI jaze. pAMcAla dezanA rAjA drupade pitAnI putrI draupadIne mATe Aje svayaMvara racyA che. suMdara maMDapa ubho karyo che. patAkA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAraNe ane davAo TheraThera bAMdhelAM najare paDe che; maMDapamAM pharatAM suMdara Asane goThavyAM che, madhyamAM eka ratnajaDita suMdara sthaMbha ubhe karyo che, tenI jamaNuM ane DAbI bAju cAra cAra co karI rahyAM che, ne tenI Toce eka ratnanI putaLI nIcuM mukha karI maMDapanI racanA ne jetI hoya tema goThavavAmAM AvI che. sthaMbhanI nIce devatAone mATenI jagAe eka dhanuSya mUkavAmAM AvyuM che. svayaMvaramAM netarelA sarve rAjAmahArAjAo jyAre pitApitAnA Asane goThavAyA, tyAre draupadIne bhAI daSTadyumna use thayo ne bebhyaH sabhAjane ! bhAratavarSane je vIra A divya dhanuSyane caDAvI rAdhAvedha karaze tene mArI bahena drapadI varaze.A sAMbhaLI mahArAjA mathurApati, virATapati, ane siMha sarakhI garjanA karate naMdIpurane rAjA zalya vagere hoMzamAM uDayA. paNa dhanuSya jotAM hiMmata hArI pAchA pharyA. pachI bIjAo paNa uThayA. temAM siMha saraLI phALa bharatAM caMdI dezanA rAjA zizupALanA gaThaNa bhAMgI gayAM, ne jarAsaMdhaputra sahadevanuM tALavuM tuTI gayuM. paNa divya dhanuSya te naja upaDayuM. duryodhana, karNa, ne bIjA ghaNAya mahArAjAe mazyA paNa te sarve niSphaLa thayA. rAjA drupade jAhera karatAM te karyuM paNa have te muMjhAya. sabhAmaMDapamAM cAre tarapha eka najara karI te ubho thaye ne beleH "Aje zuravIratAnI kare che. je mAruM lIdheluM paNa pUruM nahi thAya te atre padhArelA sarva samAjanenI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ duniAmAM hAMsI thaze. mATe uTha, uThe, keI vIra uTho ne mAruM paNa pUrUM kare. tyAM mahAvIra ajuna uThaze. te guru droNane prathama ziSya hate. yudhiSThira, bhIma, arjuna, sahadeva ne nakuLane te vahAle bhAI hatuM. rAjA pAMDune pyAre putra ne mAtA kuMtIne jAye hato. teNe te dhanuSya sahejamAM upADyuM ne sAvadhAna thaI uparanA nizAna tarapha bANa mAryuM. sarva sabhAjane sthira thaI gayA. nizAna barAbara takAyuM ne sarvatra jayajayakAranA zabda prasarI gayA. AnadamAM AvelI draupadIe arjunanA gaLAmAM varamALA ApI, paNa te ja kSaNe tyAM eka ghaNIja Azcarya janaka ghaTanA banI. pAMcAlIe arjunanA gaLAmAM ApelI ekaja varamALA pAMca pAMDanA gaLAmAM dekhAI. sarve AzcaryamAM garakAva thayA, rAjA drupada ciMtAmAM paDe ke A te zI ghaTanA! eka kulIna kanyAne pAMca pAMca pati te hAya have mAre zuM karavuM ? eja vakhate maMDapanA madhya bhAgamAM eka mahAtmA sarvanI najare paDayA. temanA divya tejathI badhA sabhAjane zAMta thaI gayA, te gaMbhIra svare bolyAH sabhAjane ! tamArI AgaLa kadI na bane eve banAva banI rahyo che tethI tame Azcarya pAme che, paraMtu pAMcAlInA pUrvabhave tenA mATe pAMca pati nimaNa karyo che, temAM kaI pheraphAra karanAra nathI. A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcAlI pAMca patiomAM peAtAnA prANa evI rIte pAtharaze ke pAMca pAMca patinI patnI thavA chatAM tenuM ucca ane saMyamI cAritra AkhA jagatane kheMcaze, leAkeAmAM satInI vyAkhyA mATe navA vicAra pedA karaze, zIyaLane saMyamanI rUDhibaddha saMkucita vyAkhyAone nAbuda karI te saMbadhI udAra vicAraNA phelAvatI mahAkSatI tarIke jugajIgAMtaramAM amara thaze. mATe kAMi bIjo vicAra karazeA nahi. ATaluM kahI jotajotAmAM mahAtmA cAlI gayA. pAMcAlI pAMce pAMDavAnI patnI thaI. 3 durgaMdhana--mAmA ! A jIMdagI mane akArI lAge che. zakuni--kema vairAgya thayA che ? durgAdhana--vairAgya te dUra rahyA, paNa mArA vairAgna prajavalita thaI rahyA che. temAM mAmAnI sahAyatAnI jarUra che. zakuni--durgaMdhana ! Aje ATalA AkaLA kema thayA che ? durgaMdhana~mAre zakuni sarakhAM mAmA, karNa jevA mitra ne se sa te bhAi chatAM jyAM juo tyAM pAMDavAnA ja guNuM gAna gavAya. duryodhanane teA koi sabhAre pazu nahi. zakuni--temAM pAMDavA zuM kare ? leAkeAnA mAMDha kai gaLaNuM baMdhAya ? durgaMdhana--paNa mAmA! sAMbhaLeA te kharA. leAkAnAM vakhANuthI pAMDave bahu gava mAM AvI gayA che ne pelI Aja kAlanI karI draupadI paTarANIpadanA abhimAnamAM nAcI rahI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakuni--e te zI rIte jANyuM ? dudhana--mAmA huM iMdraprastha gayA hatA. zuM tyAMnI zobhA ! basa jANe IMdrapurI. mahelamAM jatAM eka ThekANe La sthaLanI bhulabhulAmaNI gAThavI hatI. jyAM pANI hatuM tyAM mane jamIna dekhAi, eTale mArAM kapaDAM bhIMjAyAM. te vakhate dara beThelI drapadI ne bhIma hasyA ne e duSTA tA AlI ke " AMdhaLAnA te AMdhaLA ja hoyane. " e Aja kAlanI chokarI mArUM ATaluM apamAna kare te karatAM tA maravuM ja sArUMne! have pAMDavAne rastAnA bhikhArI manAvI e raDAnA abhimAna utArIza tyAre ja mArA jIvane ja pa thaze. vakhata AvyA jANI mAmA zakunie kahyuMH durgaMdhana ! A badhI khabara mane agAuthI hatI paNa tArAmAM svamAna jevI kaI vastu che ke nahi tenI huM parIkSA karatA hatA. have tuM mArA sAcA bhANe ja thA. pAMDavAnI ADakhIlI jema veLAsara dUra thAya tema sArUM. jyAM sudhI gALe maratA hoya tyAM sudhI jheranI jarUra nathI. durgaMdhanA mAmA ! upAya batAveA. durgaMdhana adhIrA thaI gayA. zakuni--upAya taiyAra che, amala karanAra joie. zakunie ThaMA peTe cAvI caDAvI. Sina--amala karanAra A rahyo. te gajI uThayA. kuni--te sAMbhaLa durgaMdhana ! mArI pAse jugAra ramavAnA pAsA che. te pAsAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM dhArIza te karI zakIza. yudhiSThirane pAsA ramavAne ghaNe zekha che mATe tene jugAra ramavA AmaMtraNa karIe. pachI te ApaNe chIe ane e che. dhArelI murAda pAra pADatAM jAe vAra nahi lAge. paNa A badhuM karatAM pahelAM tAre A bAbata tArA pitAnI saMmati meLavavI paDaze. putranehathI te temane evA te gALI nAMkhaje ke te tArI mAgaNI kabula rAkhe. | duryodhana bhale mAmA! A sarva ramata pAra utAravAnuM huM mAre mAthe lauM chuM. hastinApuranA sabhAmaMDapamAM sAmasAmA be pakSo jugAranA rase caDyA che. evAmAM mahApratApI bhiSma vacce balI uThayA ' yudhiSThira ! basa kare. jyAM sudhI ramatane mATe ramata ramAtI hatI tyAM sudhI ThIka hatuM paNa have te tame unmatta thaI rAjyapATa hAravAnI bAjI laI beThA che, te ThIka nathI. tamArA jevA satyavAdI ne catura puruSa jugAra ramavAmAM rAjapATa hAre te durAcArIoe kene dhaDa le? eka ja vAsaNamAM amRta ne jhera rahI zake? baMdha kare, baMdha kare, rAjan ! have jugAra baMdha kare. nahi te kSaNamAM tamArI pAyamAlI thaze. * paNa "vinAza kALe viparIta buddhi." rAjA yudhiSThirane mAthe Aphata utaravAnI hatI, te na ja samaje. hAryo jugArI bamaNuM rame. teNe jara, jhaverAta, nagara, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAma jamIna vagere khAyuM. chevaTe pitAnA bhAIo ane pitAnI jAta paNa heDamAM mUkI ne te hArI gayo. have te bAvara bane. A vakhate kapaTI zani che je tArI jAtane choDAvavI hoya te drapadIne hoDamAM mUkI tArI jAta jItI le. muMjhAI gaelA yudhiSThire tema karyuM. paNa hA! lekenA dhikkAra vacce yudhiSThira dvapadIne paNa gumAvI beThe. "huM rajasvalA chatAM guru, pitA, pati ane vaDilenI samakSa mane ghasaDI lAvanAra e duSTa! tamAre kALa pAse AvyuM che." rAjasabhAmAM garjanA saMbhaLAI. badhAnA ne sthira thayA. draupadIne caTale jhAlIne ghasI lAvate duzAsana sarvanI najare paDe. "pitAmaha bhIma ! guruvarya droNa! pratApI pAMDe ! tame mArI A sthiti zAMtacitte nihALI rahyA che ? tamArUM rUvADuM ya pharakatuM nathI!" dvipadI garjanA karatI belI. | duryodhana-na nihALe te zuM kare? e tArA pAMce patio ane chaThThI tuM AjathI amArA dAsa che. ne tuM zA mATe dilagIra thAya che? pAMca pAMca patienuM mana rAkhavuM paDatuM tene badale have mane ekane ja prasanna karyo tAre chuTake. Ava ahIM besa. ema kahI te dukha duryodhane jAMdha para besavA kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 sabhAmAM hAhAkAra varatAI gayA. bhImanA netrA lAlacALa thaI gayA. draupadIe kurUkuLanA kALaphUTa durgaMdhana ! hu te dUra rahI paNa mArA bhImanI gadA te jarUra tArI jAta para esase. draupadIe e apamAna nahi sahana thavAthI sAme uttara ApyA. bhImanI gadA tarata uchaLI. sabhAmAM mATA dhaDAkA thayA, paNa vacanathI aMdhAyelA yudhiSThire bhImane zAMta pADayA. paNa te garjanA karI melyAH duSTa durgaMdhana ! tArI duSTa vAsanAe tane mRtyupathe dorI rahI che. tAre mAthe kALanI nAkhatA gaDagaDI rahI che. sattIne batAvelI jAghanuM leAhI jyAre mArI A gadA pIze tyAre ja huM pauMDuputra sAcA. atyAre te mahArAjA yudhiSThiranI vacanapriyatAe tane jIvatA rAkhyA che, ane tethI ja tane javA dauM chuM. durgaMdhana--bhIma ! have ATalA gava zAne? yudhiSThiranA vacanathI tuM mAro dAsa thayA che. abhimAnI ! teM ane A draupadIe karelu mArUM apamAna sAMbhare che ke ? have mArA apamAnane malA kevA levAya che te najare jo, tame pAMce pAMDavA ne chaThThI draupadI mArA dAsa che. tamArA kIMmatI vaso kADhI dAsane lAyaka kapaDAM atre ja dhAraNa karI ke sabhA paNa tamAruM dAsatvanuM magaLAcaraNa, najarA najara joI zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 tarata ja pAMDavAe kapaDAM badalI lIdhAM. duHzAsana--kema tuM badale che ke nahi ? dropadI--huM rajasvalA chuM. meM eka ja vastra paheryuM che. bharasabhAmAM huM kapaDAM na ja badalI zakuM. duHzAsana----tArUM vAcAlapaNuM cheDI de ne AjJAnA amala kara. draupadI- AvI duSTa AjJAnA amala nahi ja thAya. have duHzAsananI dhIraja khuTI gaI hatI, tethI draupadIe pahereluM cIra kheMcavA lAgyA. AkhI sabhA stabdha banI gaI. pAMDavA tA dAsa anIne beThA hatA nahi tA eka bhIma ja badhAne pUrI paDe tema hatA. pAMca pAMca pAMDavAnI pAMcAlIne macAvanAra madada karanAra Aje kAI na hatuM. hAthInA khaLavALA duHzAsana cIra kheMcatA hatA ne dvIpadI vastrane jhAlI rAkhavA mathatI hatI. dropadIe duSTa duHzAsana ! mArA pationI lAcAra sthitinA tuM Ama lAbha levA mAMge che ? paNa tane tathA sa sabhAjanAne are ! AkhI duniAne Aje huM batAvuM chuM ke satIne kAInA zaraNunI-kAinI madadanI jarUra nathI. Atmadeva ! sAvadhAna thA ! taiyAra thA. Aje drupada sarakhA mahArAjAnI putrI, dRSTadyumna sarakhA vIranI bhagInI ne pAMca pAMca vIrAnI patnI dropadI anAtha che! tenI lAja tAre hAtha che. prakAza, prakAza, pUrNa paNe prakAza ne duSTa duHzAsanane are ! AkhI sabhAne satInA teja jovA de. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 eja vakhate draupadInA kheMcAtA cIranI jagAe navA cIra pUrAvA lAgyA ne evA ekasane ATha cIra pUrAyA. AkhI sabhA Azcaya mAM garakAva thaI gaI. A vakhate bhakata vidura ubhA thayAne dhRtarASTra tarapha ei melavA lAgyAH bhAI ! joyA. zIyaLanA prabhAva. meM tamane durgaMdhananA janma vakhate kahyuM hatuM ke A putra durAtmA thaze. ne tenA kRtyathI AkhA kaurava kuLanA nAza thaze. tenA A maMgaLAcaraNa dekhAya che. bhAi ! putranI AjIjIthI tArI buddhi paNa svArthathI milana thaI gaI ? viDalAnI sabhAmAM sIne keza pakaDIne lAvavI, tenA aMga parathI vasa kheMcavA, AvA tamArA kAryAM mATe tamane dhikakAra che. bhAi dhRtarASTra ! A bhImasene lIdhelI pratijJA te sAMbhaLIne ? e ekalAja badhAne nAza karavA samartha che mATe rAjana ! draupadIne satASA te AvatA nAza aTakAve. sabhAjanA ! huM dhRtarASTra durgaMdhanane AjJA karU chuM ke te pAMce pAMDhavA tathA dropadIne cheDI mUke. durgaMdhana paNa samaya vicArI lyo; " pitAjI ! tamArI AjJA mAre mAnya che, paNa samAdhAnI ekataraphI hAi na zake. yuddhamAM hArelA pAMDavAne huM cheDavA taiyAra chuM paNa chUTayA pachI teo 12 varSa vanavAsa seve te tyAra pachI eka varSe gupta rahe. jo chellA gupta varSamAM tene ame kheALI kADhIe te pharI khAra varSa vanavAsa. bhAgave. A samAdhAnI mATenI mArI zarata che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ duryodhananI A sarata vaDilanI AjJAthI pAMDavee mAnya karI ne vanavAsa javA taiyAra thayA. bahena dvipadI! tamArI durdazAnI hakIkta pitAjIne kaI anucare AvI kahI tyArathI pitAjInA zakane pAra rahyo nathI. temaNe mane tamArA khabara levA meka che. je tamArA patienI IcchA hoya te tamArI A dazA karanArane duniyAnA paDamAMthI ukheDI nAkhuM." dRSTadyune kahyuM. bhAI ! kSamAzIla ne ekavacanI mahArAjA yudhiSThira duryo dhanane vadha karavA nA pADe che, nahi te bhIma ane arjuna jhAlyA rahe tema nathI. te bhale. jevI mahArAjA yudhiSThiranI IcchA. paNa bahena! jyAM sudhI tamArA pati vanavAsa kare tyAM sudhI tame kapilapura AvIne rahe. vanavAsanAM duHkha dehyalAM che. bhayaMkara hiMsaka pazuo vacce vAsa, phaLaphula para nirvAha, bhUminI pathArI, ne vasa valkala e badhuM A tamAruM komaLa zarIra sahana nahi karI zake. ne e dukhamAMthI bacavA tame mane pitAnA ghera AvavA kahe che? pati vanavAsa sevene huM moja mANuM! nA, nA, AryalalanAnA jIvanane e krama nathI, te te patinA sukhe sukhI ane duHkhe duHkhI hoya che. sukhamAM pati sAthe moja mANavI ne duHkha paDatAM tene taja enA je bIje vizvAsaghAta karyo hoI zake? AryalalanAonuM jIvana dhyeya eka patisevAja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 patisevA karatAM AvatI bhayaMkara yAtanAo are mRtyu paNa tene mana tuccha che, mATe mArA vIrA! pitAne kaheje ke tamArI vhAlI putrI drapadI svadharma pramANe vartavAmAM sukha mAne che. bhale jevI tamArI IcchA, paNa A bhANejane te mArI sAthe mekalazo ne? temanA kamaLa zarIre mATe vanavAsa dusahya che. atyAra sudhI aDaga raheluM draupadInuM hRdaya have kabajAmAM na rahyuM. mAtRsnehathI AMkhamAM aNu bharAI AvyAM, bhAI jarUra temaja karavuM paDaze. tamArA bhANeje te mArI AzA, mAruM jIvana, mAruM svasva Aja tAre hAtha seMcuM chuM. temane tuM jALavaje, rakSaNa karaje. pu sAme joI dvipadI belIH hAlA putro! pAMDe sarakhA parAkramI pitAnA putra hovA chatAM tame Aje anAtha che ! haju tamArI pAMkha paNa phuTI nathI, tyAM te krUra vidhAtA tamane mAtAnI gedamAMthI aLagA kare che! tamArI e kAlI kAlI belI ne mitabhaya nirdoSa mukhaDAM kema bhulIza! paNa jyAM vidhinuM ja nimaNa che tyAM mAre tamAre zuM upAya ! virAe! Aje tamane mAmAne hAthapuM chuM. tyAM zAMtithI raheje, sukhaduHkha Ave to sahana karajo ne tamArA parAkramI pitAonA nAmane zobhAvaje, bhAgyamAM haze te pharI maLIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 : 7H have pAMDavA vanavAsamAM AvI rahyA che. eka divasa madhyAhnanA samaya hA, sUrya AkAzanA kharAkhara madhya bhAge AnyA hatA, vanabhUminA chAyAdAra vRkSAnI zItaLa chAyAmAM prANIo Azama letA hatA. te vakhate eka manuSya AvatA arjunanI dRSTie paDayA. mATAbhAI ! juo DhAi musAphara ApaNI tarapha Ave che, arjune kahyuM. yudhiSThire najara karI: bhAI arjuna ! teM na oLakhyA ? A te ApaNA priya vada dUta Ave che. priya vada AvI paheAMcyA, savane praNAma karI beThA. priya ! tuM ahIM kayAMthI ! amArA pitA, amArA pUjya kAsa vidura, guruvaya droNAcArya, amArA hitaicchaka bhISmapitAmaha, putravatsala kAkA dhRtarASTra, gurU kRpAcAya ane amArI pUjya mAtAo save AnamAM che ke ? yudhiSThira pUchyuM. mahArAja ! save AnaMdamAM che. mAtra duSTa durgaMdhana ne mAmA zakuninA jIvanane zAMti nathI. hajI te tamane zAMtithI esavAde tema lAgatuM nathI. mATe vidura kAkAe mane ahI mAkalyA che. makarAkSasanA vadhanI ne eka caDhDhAnagarInI prajAne abhayadAna dIdhAnI tamArI kIrti gavAtI gavAtI haistinApura sudhI AvI pahoMcI. A kIrtinI vAta sAMbhaLatAM duryodhana te AlAja anya. lAkhanA gharamAM tamane bALI mUkavAnI tenI yuti phegaTa thaelI mAlama paDI ne phrI mAmA zaku Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 ninI salAha laI tamane herAna karavA atre Ave teve saMbhava che. tethI vidura kAkAe mane cetavaNI ApavA atre mAkalyA che. A sAMbhaLI TrIpadInuM leAhI ukaLI AvyuM. te melI: priyaMvada ! duSTa durvAMdhane kapaTa karI pRthvI jItI lIdhI, mAre cATalA paDI rAjasabhAmAM ghasaDI ANI, mArUM bhayakara apa mAna karyuM ne chevaTe vanavAsa dvIdhe te paNa hajI te zAMta thatA nathI ! jo, jo, A tArA rAjakumAra baMdhuonI sthiti te jaje, temanA zarIra para zuM pahereluM che ? ja*galanAM valkala ! A rAjamAtA kuti bhUminI kaMThAra zayyA para suve che ! jenA eka zabde hajAro sevaka doDatA Ave te A rAjakuTuMba bhikSukanI jema peAtAnA nirvAha kare che ! chatAM mahArAjA yudhiSThira teA kSamAnAja mA zIkhave che. bhImasenane te AvuM joItuMja hatuM te gaye. " moTA bhAi ! kSamAnI hada hAya che. tamArI AjJAja mane aTakAvI rahI che. A pachI A sthiti karatAM te maravuM vadhAre sArUM, tamane tamArI pratijJAbhaMganI zaMkA rahetI hoya te mane ane arjunane javAdo. huM tamane vinayapUrvaka jaNAvI dauM chuM ke, je tedRSTA atre Avaze te! huM have vadhAre vAra sahana karanAra nathI. te gave caDhelA duryAMdhananI sAna ThekANe lAvIza. bhAI ! ApaNe kSatriyaputro chIe. vacanathI baMdhAcelA chIe. ApaNuM vacana jAya te kSatriyavaTa lAje. yuddha karI tamAre zAMti meLavavI che ? lehI race kadI sAcI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMti thaI nathI, thavAnI nathI, thaze nahi. tame tamArA zatrunA gaLA kApe, tene putra tamArA gaLA kApe, tamAre putra tenuM gaLuM kApe ema paraMparA cAlyAja karavAnI ne ? kSamA ne zAMti be saMkaLAelA che. kSamA vagara kadI sAcI zAnti saMbhavatI nathI. paNa mane jarUra lAge che ke anubhava thayA vagara tame A mArI vAtane mAnya karavAnAja nathI. temaja vidhie je nakakI karyuM haze te mArA jevA hajAre yudhiSThira paNa pheravavA samartha nathI te have mudata pUrNa thaye tamArI IcchAmAM sAve tema karavA tamane rajA ApIza. tyAM sudhI kAMI utpAta na karavA huM tamane vinavuM chuM. Ama pAMDene vanavAsanAM duHkha veThatA bAra bAra varSanAM hANAM vahI gayA. have teramAM varSamAM praveza thaye che. A A varSa gupta rIte pasAra karavAnuM che. te virATa nagaramAM gALavAnuM nakkI thayuM. virATa nagaranA zamazAnamAM eka khIjaDInA vRkSa para teoe pitAnA hathiyAra saMtADayAM. kutimAtAne koI eka gupta gRhamAM rAkhyA pachI judI judI jAtanA veSa laI virATa rAjAnA darabAramAM cAkarI karavA rahyA. virATapatinA darabAramAM yudhiSThira kaMkanAme purahita thaI rahyA. bhImasena valava nAmathI rasoDAne uparI banyA. arjuna vRhanI nAme thaMDala banI janAnAmAM saMgIta vidyAne zikSaka banyA. sahadeva gavaMdane uparI banyo ane draupadI virATa rAjAnI mahArANI sudeNAnI saraMdhrI nAmanI dAsI thaIne rahI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 . " bhImasena, ! bhImasena, ! udyA, udhA nirAte dhA. tamAre duniAnI kaMi paDI che ? bhImasena ALasa maraDIne beThA thayA. dvapadI ! atyAre kayAMthI ! AMkhamAM A azru zAM ! azru zAM ? pAMca pAMca pati mAthe hAvA chatAM je strIne duSTA rajADI zake che tenA bhAgyamAM khIjuM zuM hAya tane rajADanAra evA mAthA bhAre te koNa che ? - gaLI batAvI hAyatA AMgaLI kApuM. gALa eklyA hAya tA jIbha kApu dropadIH--paNa tema karatAM jAhera thai jaze te ! bhIma--be mAsa vahelA ke meADA jAheratA thavuM che ne! jAhera thaIne paNa have A bhIma bIjA khAra varSa vanamAM gALe tema nathI. draupadI--mahArAjA yudhiSThire paNa lIdhuM che te ? bhIma--te temanA ekalA mATe anAmata raheze. cAla, have jaldI tuM e duSTanuM nAma jaNuAva. draupadI--mahArANI sudveSDAnA bhAI pele kIcaka che ne te mArI pAchaLa paDayeA che bhIma--kIcaka ! e nAma kIcaka ! draupadI---hA, e kIcaka. ekAMtamAM mArI pAse Avye ne mIThAM mIThAM vacana khAlavA lAgyA. me tene sabhaLAvI dIdhuM: " ziyALa ! sihunI Aza cheADI de. mArA hAthane sparza karatAM pahelAM te tuM maraNane zaraNa thaIza, mane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekAkI na samaja. mArUM rakSaNu karanAra pAMca gAMdharvAM gupta rIte rahelA che te je A vAta jANaze tA tArA prANanA aMta AvI jaze." paNa eTalAmAM te te duSTanI adhIrAI khuTI paDI ane teNe baLAtkAre pakaDI. huM jora karI tenA hAthamAMthI nAsI chUTI. rANI sudeSThA paNa A kIcakanI lapatAne anumAdana ApatI jaNAya che. te kAMI kAMI kAraNe| kADhI mane te duSTa pAse mekale che. mAja sudhI te huM nAsI chUTI chuM paNa have tene camatkAra batAvavAnI jarUra hAvAthI Aje tamArI pAse AvI chuM. ThIka tyAre draupadI ! tuM A pramANe kara. kIcakanI upara tane rAga thayA che evA DhAMga karI madhyarAte arjuna nI nATayazALAmAM tene maLavAnA saMketa karaje, huM prathamathI tArA veSa paherI tyAM jai besIza. pachI huM chuM ane e che. kharAkhara ! paNa tame bhUlatA nahi haiA. nahi teA e dRSTa mane japavA niha de. 9 bIje divase savAramAM arjunanI nATayazALAmAM leAkeAnI ThaMDa bharAI gaI che. eka ma madhyamAM paDeluM che. oLakhAtuM nathI. paNa bhIMta upara koie lakhyuM che ke "kALI kIcakarA * nA sALA me mAryAM bhAI me mAryAM. " e jANI sudeA khelavA lAgI mane to jarUra lAge che ke e che ke e rAMDa zaMkhaNInA ja kAma che. huM teA bhAine kahetI hatIke rAMDane cALe na caDe, paNa teNe na mAnyuM. e dRSTA kahetI hatI ke mArA A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSake pAMca gAMdharva che, jarUra teo pAseja mArA bhAIne marAvyA haze. ThIka che, paNa have te kyAM javAnI che! mArAbhAI sAtheja saLagAvI dauM ke mArA bhAInI sadagati te thAya. rANI suSNu A pramANe ukaLI jaIne manamAM baDabaDavA lAgI. tene hukama thatAM draupadIne pakaDI maMgAvIne kIcakanI ThAThI sAthe bAMdhI sau smazAna tarapha cAlyAM. bhImane A vAtanI khabara paDatAM te smazAnamAM gayo ne tyAM kAkaDI eka bAju mukI badhA citAnI ciMtAmAM paDayA tyAre dropadIne cheDI palAyana karyuM ne sAmA thayA tene prasAda cakhADa. A vAtanI khabara paDatAM rANIe rAjAne kahyuM ke mahArAja ! mArA bhAI kIcakane mAranAra A vallava lAge che kAraNa ke mArA bhAIone smazAnamAM mArIne te saraprIne choDAvI lAvyuM che. mATe tene yogya zikSA thavI ja joIe. rAjA-rANI! mane vallava te valavaja nathI lAgatuM. ceDA vakhata para hastinApurathI eka malla AvyuM hatuM te kahete hatuM ke pAMDuputra bhIma sivAya koI mane harAvavA samartha nathI. ApaNuM valave tene harAvyuM tyArathI mArI khAtrI thaI che ke vallava te pAMDuputra bhIma che ne pAMDa jarUra gusa paNe rahetA hovA joIe. have je ApaNe vallavane kaMI karIe te mahA anartha thaze te vAta jAhera thatAM pAMDavene bALI kADhavA duryodhana ApaNu rAjaya upara caDhAI karaze. rANI samajI gaI ne e vAta paDatI mUkI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra :10: Ama sukha duHkha veThatAM teramu varSe paNa pUrU thayuM. have bhIma ane arjuna alyA rahe tema na hatA. mahArAja yudhiSThirane vacana pUrNa thavAnI yAda ApI ne durgaMdhana pAse dbhuta mATalI rAjyanI agara laDAino mAgaNI karavA nizcaya karyAM.yudhiSThire samaya vicAryAM ne zrIkRSNane dUta tarIke mAkalyA hastinApuranA rAjya daramAra cikAra bharAyA che. zrI kRSNa pAMDavAnA saMdezA durgaMdhanane saMbhaLAve che. " bhAI durgaMdhana! have pAMDavA sAthenI zarata pUrNa thaI che. mATe tuM rAjyanA thADA paNa bhAga temane Apa. kArava kuLanA nAzathI DaratA yudhiSThira teTalAthI paNa saMteSa pAmaze. karADA niSi jIvAnA nAza thavA devA ke aTakAvavA te Aje tArI hA agara nA para avalaMbe che mATe pUrNa vicAra karI javAba Apa. "" duSina-goviMda ! kSatriyAne kadI bhIkha mAgatA joyA che ! pAMDavA rAjya mAgavA nIkaLyA che! ema mAgyA rAja te maLatA haze! tamArA mitra yudhiSThirane kahI dejo ke satvara yuddhabhUmimAM padhAre ne tyAM ja temanA hisAba patAvI le. bhale, tArI icchA. paNa sAMbhaLI le durgaMdhana ! . A mArA chellA zabdo sAMbhaLI le. pAMDhavAne kapaTathI te" rastAnA bhikhArI banAvyA; satI drIpadInuM bharasabhAmAM te bhayaMkara apamAna karyuM. lAkhanA gharamAM ALI mUkavAnA prayAsa karyAM ane aMte vanavAsa IdhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAM paNa te jaMpavA dIdhA nahi, chatAM jyAre gAMdharvoe tane kuTuMba sahita keda karyAM tyAre bhIma vagerenA vAryAM chatAM dharmavIra yudhiSThare tane cheDAvyA. AvA aneka apakAza para karelA upakAra paNa tane kaMI asara karatA nathI. teja atAve che ke tArA nAza, ekalA tArA niha paNa AkhA kaurava kuLane nAza pAse ja che, tenuM kAraNa tuM ja che. " atyAra sudhI zAMta rahevA yudhapriya kaNa garjI uThayA. amane amArA nAzanI ane kauravakuLanA nAzanI are ! AkhA jagatanA nAzanI paravA nathI. vidhinuM dhAryuM thaze ja. emAM pheraphAra nathI. bhUmi para bhAra vadhAre heya tA halakA thavA ja joIe. ekAda rAganA ke akasmAtanA sapATAmAM sapaDAI jaI lAkhA mANase maraNa pAme tenA karatAM samarAMgaNamAM vIratA khatAvI peAtAnA nAma amara karatA lAkhA mAnavA deha khapAve te vadhAre suMdara che. mATe gAviMda ! jAe, jaldI jAo ne pAMDavAne kahI de ke kSatriyA zikSA mAgIne rAjya letA nathI paNa taravAranA jore sara kare che. bhale, jevI tamArI IcchA. ema eTalI kRSNa pAchA pharyAM. 11 kurUkSetranI vizALa bhUmimAM pAMDavA tathA kauravAnI banne senAe sAmasAmI khaDI thaI gaI che, sarve cehAe peAtAnI vIratA batAvavA thanathanI rahyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 " mahAvIra kRSNa ! Aje dunicchAmAM zuM thavA enDru che ! huM kAne haNavA taiyAra thayA chuM? A pitAmahu bhISmane! A guruva droNAcAya ne! A pujya kRpAcAya ne ! nA, nA, gAviMda ! e mArAthI nahi bane. AvA pUjya ne vaDilAnA nAzamAMthI pedA thatI sattA ane rAjya mAre na khape. bhISma pitAmahanA kheALAmAM nAcI kudI huM mATe thayA, guruya droNAcArye mane peAtAnA putra azvatthAmA karatAM adhikagaNI vidyA zIkhavI, temanA para mArAthI prahAra nahi ja thAya." arjune kahyu. arjuna ! A tArUM hRdaya ! satI draupadInA apamAnane bhUTTI gayA ! tArAthI vera nahi levAya ? mAtA kuMtI ne satI drIpadI bhale jIMdagIbhara gharagharanA TukaDApara nirvAha kare ane paththaranA AzIkA kare emane? zuM pitA ! zuM putra! zuM guru ! zuM bhAI ! zastra sajI sAmeA Avye eTale sameAvaDI. te vakhate muMjhAI kAyara ane te kSatriyadharma bhUle. mATe vIra arjuna ! mAha Da, ne taiyAra thA arjuna dhamAMthI jAgatA hAya tema lAgyuM, sAvaceta thayA ne dhanuSyanA TaMkAra karyAM. yuddha zarU thayuM. ratha sAme ratha, hAthI sAme hAthI, azva sAme azva ne sainikA sAme sainikA dhasI gayA. mahAbhArata yuddha Ara bhAyuM. aDhAra aDhAra divasa e bhayaMkara yuddha cAlyuM. lAkhA cAndrA maraNa pAmyA. karADeDa sIcyA ne khALaka anAtha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 banyAM. chevaTe pAMDavone vijya maLe. hastinApuranI gAdIe mahArAjA yudhiSThirane rAjyAbhiSeka thayA. haju satI draupadInA bhAgyamAM sukha sarajAyuM na hatuM. amarakaMkanA rAjA padmanAbhe keInA maDhe draupadInA saidayanuM varNana sAMbhaLyuM ne te mahita thaye, eka vakhata lAga joI tene pitAnI nagarImAM vidyAnA baLe upADI lAvyo ne pitAnI sAthe paraNavA mAMgaNI karI. satIe samaya vicArI rAjAne kahyuM ke cha mAsa pachI mAro zeka zamaze eTale javAba ApIza. paNa te samaya daramyAna tame dabANa karaze te huM ApaghAta karIza. eka mAsa pUro thatAM pahelAM te zrI kRSNa tathA pAMDe padmanAbha para caDAI laI gayA ne padmanAbhane harAvI satIne choDAvI lAvyA. pachI jyAre pAMDave hastinApura tarapha prayANa karI rahyA hatA tyAre mArgamAM yudhiSThire draupadIne pUchayuM ke tame padmanAbhane cha mAsane vAyade zA AdhAre A hate? kadI ame cha mAsamAM na AvI pahoMcyA hatA te tame zuM karata? svAmI! te vakhate meM mArA manamAM ciMtavyuM hatuM ke cha mAsamAM mArA pati mane ahIM AvI nahIM laI jAya te pachI aNuzaNuvrata laI huM maraNa pAmIza. A sAMbhaLI yudhiSThira, kRSNa vageree satInA , khuba vakhANa karyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 13: eka pavitra sthAnamAM eka mahAmuni beThA beThA AtmadhyAna karI rahyA che. temanA mukhaparanI zAMti tyAM beThelA sarva prANIonA hRdayamAM zAMti prere che. jANe te AkhA sthaLamAM zAMtinuM ja rAjya hoya te dekhAva thaI rahyuM che. e vakhate paSadAmAM beThelA yudhiSThire ubhA thaI kahyuM bhagavan! amane sAcI zAMtine mArga batAve. munirAja belyAH yudhiSThira ! je rAjya mATe tame, rAjA drupada, mahAvIra daSTadhuna ane tamArA vhAlA putre hemyA, kauravakuLane nAza karyo, lAkhe ddhAonA prANa lIdhA ne karaDe strI bALakane anAtha banAvyA tene ATale satvara tyAga kema Iko che? yudhiSThira- bhagavana! vanavAsanA dukhe karatAM yuddha sArU lAgatuM, paNa Aje te yuddheya joI lIdhuM ne sAmrAjyeya joI lIdhuM. duniyAnI cAra divasanI sattA mATe kareDAnA gaLAM kapAvyAM ! hAya ! zAMtinAM phAMphAM mAryA, paNa sAcI zAMti na maLI. samaya vItatAM kALane dUta AvI hAjara thaze. lehIthI kharaDAelI A sattA ne rAjya ahIM raheze, ne karela kAryo mATe taiyAra thavuM paDaze. mATe bhagavAna ! amane satvara zAMtino mArga batAve. bhIme kahyuM barAbara che. zrIkRNa jevAne paNa kALe cheDayA nathI te amArI najare joyuM. dvArakA jevI sUvarNamaya nagarIne nAza thaye, ne zrI kRSNu jevA baLavAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsudevanuM eka pAradhine hAthe jaMgalamAM maraNa thayuM! karmasattA AgaLa sarva sattA pANI bhare che, mATe tamArI A bhAvanA jarUra samacita che. munirAja kahe, paNa tame sAcI zAMtinA muddAo jANe che? A rAjapATa, mAla mIlkata, gharabAra, sagAMsaMbaMdhI, vagere tyAgavAM paDaze. zIyALAnI kaDakaDatI TADhamAM ke unALAne khare bapore ughADe page gAmegAma vihAra kare pahaze, jIvana sudhAraNA mATe ja deha TakAvavA ghera ghera pharI ANeluM bhejana AgavuM paDaze, deha DhAMkavA puratAM ja vastro ghera ghera pharI mAMgI lAvavAM paDaze, sarva che upara eka sarakhI bhAvanA rAkhavI paDaze, vera ne vahAla dUra karavA paDaze. kSamAne AgaLa karI apamAna, tiraskAra, upadra, vagere sahana karavA paDaze. jIvana sudhAraNA tathA duniAnA dukhethI TaLavaLatAne sAce zAMtino mArga batAvo e ja tamArA jIvananuM dhyeya thaze. bhagavana! e mulya devA ame taiyAra chIe. " ane kahyuM. munirAja-tame taiyAra che? te prathama tamArI rAjyalakSmIne sadupaga kare. anAtha, nirAdhAra, duHkhIjanene uddhAra kare, chAtra zALAo, jJAna zALAe baMdhAve, sAta kSetrene uddhAra kare ne nIcenA paMca mahAvrata aMgIkAra karI sAcI zAMtinA paMthe vaLe. (1) huM kadI koI paNa jIvanI hiMsA karIza nahi. (2) huM kadI juThuM belIza nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) huM kadI corI karIza nahi. () sadA brahmacaryanuM pAlana karIza. (5) mAtra jIvanasudhAraNA mATe ja deha TakAvI rAkhavA ochAmAM ochI vastuo grahaNa karIza. mahAtmAe batAvelA mArga mujaba pAMDee AcaraNa karyuM. baMdIkhAne pahelA kedI vigerene chuTA karyA ne tevA lokene sudhAravAmAM tathA bIjA aneka dharma kAryomAM rAjalakSmI vAparI. pachI mahAmuni dharmazeSa pAse pAMca mahAvrate aMgIkAra karyuM, ne judA judA sthaLoe vihAra karavA lAgyA. ema jIvana sudhAraNA karatA karatA tathA dukhethI tapelA jIvane zAMtine mArga batAvatA batAvatA pAMDe TripadIsaha siddhAcalagiri padhAryA ne tyAM AtmadhyAna dharatA dharatA mekSe gayA. bhAratavarSanA mahAna yuddhavIra ane dharmavIra pratApI pAMDe tathA mahAsatI draupadIe jagatamAM akhaMDa kIrti phelAvI pitAnAM nAma amara karyA che. temanI dharmakIrtine pavitra yaza siddhagiri upara Aja sudhI gavAI rahyo che. ane mahAsatI draupadI pAMca pAMca patinI patnI eka ja dhyeyavALI AryalalanAonI Adarza banI che. mahAsatI draupadI ! tane amArAM hajAre vaMdana . - jaLamaMdira pAvApurInuM suMdara triraMgI citra kimata phakta be AnA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALa prathama zreNI 1 zrI vIkhavadeva 2 nema-rAjAla 3 zrIpArzvanAtha 4 prabhu mahAvIra 5 vIra dhana 6 mahAtmA dRDhaprahArI 7 abhayakumAra 8 rANI caitraNA 9 caMdanamALA 10 ilAcIkumAra 11 jaMbusvAmI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAjA kumArapALa 15 peDakumAra 16 vimaLazAha gUM thA va LI bIjI zreNI 1 anamALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gamudhara zrI gautama svAmI 10 vastupALa-tejapALa 18 jemA dedarANI 19 jagaDuzAha 20 dharma mATe prANa ApanAra mahAtmAo 4 bharatabAhubali 5 A kumAra 6 mahArAnta zreNika 7 vIra bhAmAzAha 8 mahAmaMtrI udAyana 9 mahAsatI a'janA 10 rASiprasannaca'ke 11 mahA 12 caMdana malayAgiri 13 kAna kaThiyArA 14 munizrI hakriza trIjI zreNI 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 zrI hemaca'drAcAya 3 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI appabhaTTa sUra 6 zrI hIravijaya sUri 7 upAdhyAya zrI yaze! vijayajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 8 satI sItA 9 draupadI 10 naLa damayaMtI 11 mRgAvatI 12 satI na yatA 15 zi muni 16 sevAmUrti nadi 17 zrIsthUlibhadra 18 mahArAjA saMprati 19 mannu mahAvIranA daza zrAvakA 201AdhyAya dareka seTanI krimmata rU. doDha tathA vi. pI. pesTeja * AnA. bIjA' pustakA mATe sUcipatra maMgAvAcitrakAra dhIrajyAya TokarazI zAha rAyapura, calAnI pALa I basa. 13 dhanya ahiMsA 14 satyanA jaya 15 asteyane mahimA 16 sAcA rANagAra-zIla 17 sukhanI cAvI yAne sateSa 18 jaina tIrthonA paricaya zA. 1 le. 19 jaina tIrthone! parIcaya bhA. ro. 20 jaitasAhityanI DAyarI www.umaragyanbhandar.com
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvaLI :: trIjI zreNI : : 10 naLa-damayaMtI lekhaka: nAgakumAra makAtI hatI. e. : epAdakaH dhIrajalAla TokarazI zAha : bALagraMthAvaNI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ >>>< Annapunny Did>Hndum bALagraMthAvaLI : trIjI zreNI :: 10 naLa-damayaMtI : lekhaka : nAgakumAra makAtI bI. e. * sapAdaka : dhIrajalAla TokarazI zAha sarva hakka svAdhIna AvRtti pahelI saMvata 1987 mUlya savA ane pamphaidhamdhamarden MARILYN MANA CARA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakaH zAha dhIrajalAla TAkarazI citrakAra,bukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma aa vI 6. mudrakaH 12 cArmenavAla izvaralAla mahetA mudraNastha:na : vasa MtamudraNAlaya mIkA amadAvAda . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ : naLa-damayaMtI aceAdhyApati niSadharAja potAnA rAja mahelamAM eka khaDamAM virAmAsana para beThA che. pradhAna ane senApati beThA che. rAjakAjanI vAtA cAle che. prajAhitanI carcA thAya che. eTalAmAM eka hujhurIe AvI jhukIne salAma karI vinaya pUrNAMka kahevA lAgyAH 'mahArAjA ! vidyabha dezanA kuMDhinapura nagarathI rAjA bhImarathanA rAjyagAra padhAryAM che. te ApanA darzana vAMcche che.' niSadharAja kahe, pradhAnajI ! jAo ane rAjyagArane bahu mAnapUrvaka ahIM teDI lAve. ? pradhAna bahAra jaIne rAjyagArane AdarapUrvaka teDI lAvyA. gAre mahArAjAne AzirvAda ApyA ane jazuAvyuM ke deva ! amArA rAjA bhImarathanI sa kaLAsa panna damayaMtI nAme yuvAna putrI che. tene svayaMvara racavAnA che. te te prasaMge padhAravA Apane AmaMtraNa che.' mahArAjAe isArAthI AjJA karI eTale pradhAne uttara dIdhA kerAjyagArajI ! rAjarAjezvara acaiAdhyApati kuMDinapuranA rAjya nima traNane saharSa svIkAre che. " Apa have humArA anucara sAthe rAjanA atithigRhamAM jaI vizrAMti dhA, ane pravAsanA parizramane dUra karo.' * X * Aje kuMDinapuramAM mahAutsava' jaNAya che. ghera ghera tarIA tAraNa baMdhAyAM che. rastAo sugaSita, cha TakAvathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ maheka maheka thaI rahyA che. nagaranI madaghelI yuvatIo Aje laTakabhera Thera Thera cAlatI najare paDe che. jyAM juo tyAM dhamAla ane utsAhaja jaNAya che. deza paradezathI svayaMvaramAM bhAga levA AvelA rAjAonA ratha Ama tema ghumI rahyA che. ababelA asvAra deDI rahyA che. aMbADImaMDita gajarAjo maMdagatithI calyA jAya che. dhIme dhIme badhA rAjamahAlaya tarapha vaLavA lAgyA. tyAM te Aje AnaMdamaMgaLa vatI rahyAM che. vijApatAkA pharakI rahyAM che. dudubhI vAge che. vAjAnA madhura avAjethI vAtAvaraNa guMjI rahyuM che. pAse ja eka meTA bhavya maMDapamAM hArabaMdha Asane goThavI devAmAM AvyAM che. rAjAe eka pachI eka Avye jAya che. zuM badhA rAjAone rUvAbat rezamI kapaDAM, jarInA sAphA, ratnajaDita AbhuSaNene camakatI talavAre! badhA sajaja thaI Asana para beThA che. yuvAna ane gharaDA badhAne damayaMtI paraNavAnA keDa che. koI kahe, mAruM kuLa meTuM eTale damayaMtI mane paraNaze. koI pitAnA baLapara AsIna che te kAIpotAnA rUpAvana para mustAka che. hamayaMtI pitAnA gaLAmAM varamALA Ape evuM badhA Icche che. are keTalAka gAlabesI gaelA gharaDA rAjAoe te hemAM pAnanA DucA ghAlI gAla phulelA rAkhyA che. bekhA rAjAoe banAvaTI dAMta besADI dIdhA che. Ama damayaMtIne paraNavA badhA talapApaDa thaI rahyA che. ayodhyApati niSadharAja paNa pitAnA naLadeva ane kumAra nAmanA putra sAthe bizA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ damaya'tIe snAna karI kuLadevInAM darzana kA. zuM tenuM rUpa hatuM ? tenuM mukha jo ca'dramA jue te caMdramA lAje. Akhu carIra cetanathI thanaganatuM hatuM. aMge aMgamAMthI rUpanI dhArAo phUTatI hatI. hastamAM puSpanI mALA grahaNa karI samAna vayanI sakhIo sAthe hu'sa gatie paga detI te caca vara mAMDapamAM AvI. ene jotAMja rAjAo teA TharI gayA. dareka jaNa manamAM vicAra karavA lAgyA ke A ramaNIratna kAnA bhAgyamAM lakhAyuM haze ! citralekhA nAmanI damayaMtInI eka sakhI AgaLa AvIne badhA rAjAonI oLakhANa ApavA lAgI. sakhI damayaMti! A susamAranA pratApI rAjA vruddhipaNuM. temane tyAM lakSmI ane sarasvatI e paTarANIo che. tuM paNa temanI trIjI paTarANI thA. kramaya'tIne A vara pasada na paDayA. sakhIo sAthe AgaLa cAlI. citralekhA kahe, A caMpAvatInA zatrune huMphAvanAra zUravIra sukhADuMrAja. damayaMtI AgaLa cAlI. A pazi| i caMdravaMzI cadrAja. A sUryavaMzI sAmadeva jemanA vizALa sainyanA bhArathI zeSanAga paNa hAlI uThe che. ane jenA kaTake uDADelI dhULathI sUkSma paNa DhaMkAI jAya che. damayaMtInuM mana hajI paNa na mAnyuM, citralekhA kahe, 'A kezaLa dezanA pATavIkumAra devakumAra samA naLadeva jemanA caraNAM seMkaDA sAmatA zira mukAve che, jemanA pratApathI zatrue kaMpe che, jemanI caturaMgasenA anya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAone bhaya upajAve che, jeo betara kaLAe pravINa che, vidyAvilAsI ane rasika che ane sAthe sAthe dharmiSTha paNa che. " , naLadevane jotAMja jANe pUrvabhavane sneha punaH aMkurita thaye hoya tema dayamatIne pramAda thayuM. teNe nayana DhALI naLadevane gaLe varamALA paherAvI. tarata helanisAna vAgavA maMDayAM. maMDapamAM naLa-damayaMtI. nA nAmane jayadhvani thaye. kulagurUe naLadamayaMtIne AzIvAda ApyA. mAtapitAe hadayanI AzISa ApI. saue damayaMtIne akhaMDa saubhAgya IchayuM. kRNarAja nAmanA eka rAjAne jarA adekhAI thaI naLadeva damayaMtIne vare ne huM kema nahi? teNe hAkala dIdhI. naLadeva ! damayaMtI mane soMpI de ke laDhavA taiyAra, thaI jA." naLadevane lAgyuM ke gumAnInuM gumAna utAravuM paDaze. teNe sAmI virahAka dIdhI. tenI trADathI sabhAmaMDapa mUjI uDa kRSNakumAra sAthe yuddha karyuM. teNe jota jotAmAM kRSNakumArane jamIna para paTaka. naLa tenI chAtI upara caDhI beThe. chAtI viMdhavA kaTArI ugAmI paNa kRSNadeve gaLagaLA thaI dayA upara caDhI ekamArane Cba ja #AvA, acI, tethI tene kI paNa niSadharAje pitAnA kumAra naLadevane sarva rIte lAyaka joI rAjagAdI ApIne bIjA kumAra kubarane pATavI kumAra banAvyuM. pite saMyama dhAraNa karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ naLadeva damayaMtI sAthe vilAsa mANatAM mukhamAM, divaso nirgamana kare che. deza paradechamAM ANa vartAvI nyAya pUrvaka rAjya calAve che. - naLarAjA sarvaguNane bhaMDAra hate. paNa tenAmAM eka mahA doSa hatuM. te jugAra ramavAne bhAre zokhIna hate. jugArathI bhalabhalA rAjAo pAyamAla thaI gayA che. jugArathI pAMDee paNa rAjagumAvyuM, te nAnA mANasane ze hisAba ? mahA mahenatathI kamAeluM dhana jugArIo, eka kSaNamAM beI nAkhe che. jagatamAM jugArInI AbarU nathI. tene ke vizvAsa karatuM nathI. jugArIne corI paNa karavI paDe che. jugArathI manuSyane sarva rIte vinAza thAya che. AvuM jANavA chatAM naLa je DAhyo rAjA jugAra ramatAM bhAna bhUlI jate. tenA sarva saddaguNe jugAra ramatI vakhate ke jANe kayAM saMtAI jatA! keI amaMgaLa paLe te pitAnA nAnAbhAI kubara sAthe jugAra khelavA beThe. damayaMtIne khabara paDI. te deDatI AvI. teNe kahyuM "prANanAtha! A Apane na zobhe." naLa kahe, "besa, besa, purUSanI vAtamAM strIe zuM jANe ? tAre mAthuM na mAravuM." damayaMtI te cupa rahI. naLane gaLe satInI zikhAmaNa na utarI. zAnI utare ? vinAza kALe viparIta buddhi, naLanuM bagaDavA beThuM hatuM eTale tene dubuddhi sujhI. te dhIme dhIme dhana delata hArI gayo. kahevata che ke, hAryo jugArI bamaNuM rame. jema naLa paNa hArate game tema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhAre heDa mUkate gaye. pahelI hoDamAM rAjyane Ape bhAra mUkI dIdhe. temAM hAryo. pachI AkhuM rAjapATa mUkI dIdhuM. temAM paNa naLa hArI gayo. khela khalAsa thaI gayo. eka palavAramAM rAjane dhaNuM rastAne bhikhArI banI gayo. kubara kahevA lAgyo "moTA bhAI! tame rAja riddhi saghaLuM hArI gayA che, mATe mAtra paherelAM lugaDAM sAthe tamAre covIsa kalAkamAM A deza che cAlyA javuM." naLa jevA TekIlAne covIza kalAkanI paNa jarUra na hatI. tene tarataja cAlavA lAgyuM. damayaMtI paNa pAchaLa cAlI. bhUkhyA ane tarasyAM ane cAlyAM. pAdare AvI naLe kahyuM: " damayaMtI priye ! tuM pAchI jA. kubara tane sArI rIte rAkhaze. tyAM na phAve te tAre mahIyara jaje. tArAthI duHkha nahi veThAya. tAruM sukumAra zarIra TADhataDakAthI karamAI jaze. bhUkhatarasa tane pIDaze. tuM gharathI bahAra kadI nIkaLI nathI. tAruM dukha mArAthI nahi jevAya. priye ! mAruM mAna ane pAchI vaLa." are e prANanAtha!" damayaMtI bolIH "A zuM bole che ? jyAM tame tyAM huM. jyAM zarIra tyAM paDachAyo. tamAre dukha te mATe sukha zA kAmanuM ? tame paradezamAM bhukhe dukhe athaDAva, ane huM ghera beThAM sAhyabI bhogavuM? nA, prANanAtha, nA. e bane ja kema? satIne patinI sakhata eja paramasukha che. tamane tyAgIne huM jIvIja kema zakuM sItAjI bhagavAna rAmacaMdranI sAthe vanamAM gayAM hatAM tema huM paNa ApanI sAthe AvIza. jayAM Apa tyAM huM." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ "devI! e badhI vAta sAcI paNa A tArI kamaLa dehalatAM palavAramAM karamAI jaze. priye ! sukhanA divasa AvatAM huM tane teDAvI laIza ! nA reva ! e nahi bane, huM te ApanI sAtheja rahIza. bhale duHkhanA sarva DuMgara ekadama tuTI paDe. bhale pUrve karelAM duSTa karmanAM sarva phaLe Ajeja ekI sAthe bhogavavA paDe. bhale vidhi tenAmAM tAkAta hoya teTale tene jUra paMjo ApaNI upara ajamAve, huM jIvIza te paNa ApanI sAthe, marIza te paNa ApanIja sAthe.' ThIka tyAre, jevI bhavitavyatA ' damayaMtIne aDaga nizcaya joI naLane vadhAre dabANa karavuM ekhya na lAgyuM. ane cAlyAM. pAchaLa purajana vaLAvavA AvyAM. sarvanI AMkhamAMthI AMsu dhAre cAlyAM jAya. AkhA gAmamAM hAhAkAra thaI gaye. bALaka rUve ne strI rUve, vRddha rUve ne jhADapAna rU. 1 naLa je paraduHkha bhaMjana rAjA bIje kayAMthI lAvIzuM ? e Izvara ! tuM A krUra kema thaye ? he prabhu naLadamayaMtIne sukhI rAkhaje." Ama puranAM nagarajane bolatAM jAya ane haiyA phATa raDatAM jAya. " A te karmanuM phaLa che. Izvara ne kaMi deSa nathI ema samajAvI sarvane pAchAM vALyAM ane naLadamayaMtI AgaLa cAlyAM. jatAM jatAM eka gADha araNya AvyuM. mahAbhayaMkara ane mahAvikarAla. jaMgalI pazuonI tyAM tINI cIse Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbhaLAya ane hayamAM dhrAsake paDe. vAgha, varU ane siMhanI bhayAnaka garjanAo saMbhaLAya, ane kALajA phaDaphaDavA mAMDe. kALamIMDha jevA ajagare deDADa kare ane dIlamAM trAsa . vachuTe. jaMgala eTale jaMgala. jhAjhAMkhaze ane kAMTA vaccethI pasAra thavAnuM, khADA TekarA caDhavA utaravAnuM. bApare A. jaMgalamAM kema rahevAya ! jaMgalamAM cAlatAM cAlatAM sAMjha paDavA AvI. aMdhAre mArga sUjhe nahi eTale AgaLa javAnuM mAMDI vALyuM. naLa kahe, devI ! ahiyAMja rAta gALIe ne ema kahI te DAM phaLa phaLAdi vINI lAvyA. te khAIne pANI pIdhuM. suvAne vakhata thaye eTale prabhuprArthanA karI. meTA purUSe prabhunuM nAma laIne suve che ane prabhunuM nAma laIne uThe che. bannenA zarIra para eka eka kapaDuM raheluM hatuM temAMthI eka pAtharyuM ane eka adhuM adhuM zarIre vIMTALyuM. kayAM mazarUmakhamalanI picI lIsI taLAIo ane kayAM kaThaNa khaDaka para pAtharavAne eka nAneza kApaDane TukaDe ! kayAM rAjamahelamAM vasavAM ane kayAM jaMgalamAM rAtrie gALavI ! nathI samajAtA Agamya keyaDA! nathI samajAtI A bhavitavyatA. sama sama sama karatI bhayaMkara rAtri vahevA mAMDI. madhyarAtri thatAMja naLa jAgI uThe. tene vicAra Avyo, hA deva! A sukumAra mRgalIzI kamaLa suMdarI mArI sAthe kayAM athaDAze? paradezanA viSama vAsate zI rIte sahana karI zakaze? kaDavA saMsAranA kaDavA ghUMTaDA te kema pI zakaze? kharekhara mArI sAthe tene athaDavavI e tadana kUratA ja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa te te mane choDavAnI ja nA pADe che. tene kema karI dUra karavI ? hA eka raste che. tene tyAga karuM eTale te enI meLe kulinapura jaze ane kaMIka sukhamAM paDaze tyAre zuM ene tyAga karuM? nA,nA, keTale bhayaMkara vicAra ! keTalI dayAhInatA ! bicArIe mArI sAthe AvavA keTalo kalpAMta karyo ane huM kUra banI tene tyAga karuM? e bhagavAna mane sanmati sujhADa! kaI raste sujhata nathI! hA, hA, tene tyAga karyA vinA chUTake ja nathI. te pite te mane rAjI khuzIthI choDaze ja nahi. basa tyAre eja nizcaya! are mArAmAM gAMDapaNa te nathI AvyuM ! AvI premALa patnIne te tyAga karAya ? mArA jIvaja kema cAle! naLa! naLa! tuM mUE che. tuM prema vinAne che. tuM pAgala che. satIne tyAga karavAne tane vicAra ja kema Avyo? paNa nA, enuM duHkha mArAthI jevAze nahi. bhale viraha sahana karIza, paNa tene duHkhathI karamAI jatI te huM nahIM ja joI zakuM. tyAga, tyAga eja chevaTano nizcaya. kALajA jarA kaThaNathA. hadaya jarA dura thA. mana jarA vicArazanya thaI jA. * Ama vicArate vicArate te beTho thaI gayo. teNe dhIme rahIne paheluM adhuM vastra phADayuM. nizvAsa muko te nAThe. hRdaye nA kahyuM paNa tenA paga cAlavA lAgyA. pAchuM juve ne AgaLa cAle. tenI AMkhamAM athu ubharAvA lAgyAM. paNa naThora banI te nAThe. premamUrti priyAne tyAga karyo kALarAtrinA bhISaNa aMdhakAramAM naLe kALuM kAma karyuM. A bAju damayaMtIne eka svapna AvyuM jANe eka rasALa abe phaLe che tene eka hAthI upADe che huM te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmravRkSa upara phaLa levA caDhI chuM, tyAMthI ekadama pI gaI. A svapna jotAja te jhabakIne jAgI gaI. te saphALI beThI thaI. "e paDI, jhADa parathI paDI, mane bacA, priyatama bacAve." ema teNe bUma mArI paNa keNa sAMbhaLe ? teNe pathArImAM joyuM. naLa na maLe teNe AjubAju joyuM paNa naLa na dekhANe, te gabharAI. tenuM kALaju dhaDakavA lAgyuM. "e deva! atyAre A same tame kayAM che ? Ave, prANanAtha ! Ave, mane nA rIbAve. A garIbane nA satAve. te uThI. vanamAM pharavA lAgI. tarU tarUne ethe tapAsa karI. paNa naLa kayAM hAya! te chAtI phATa karavA lAgI. AMkhamAMthI bAra bAra jevaDAM AMsu javA lAgyAM. te mAthuM kuTavA lAgI. vALa pakhavA lAgI. " naLa naLa ' kahI sAda devA lAgI. paNa niSphara naLane patto kayAMthI maLe ! jaMgalanAM pazuo nI cIse saMbhaLAya ane te vadhAre gabharAya. te bolavA lAgIH "he naiSadhanAtha Ave. mane kaho ke mAre zuM vAMka paDe? mane garIbaDIne zA mATe tyajI gayA. hA deva! - tamane muja rAMkanI eTalI paNa dayA na AvI?" damayaMtInuM kAramuM hayAphATa rUdana joIne vananAM pazu pakSIo paNa revA lAgyAM. vananI vanaspati paNa jANe retI hoya tema bhAsa thaye. AkAzamAM meghale paNa caDhI AvI garjanA karI jANe naLane Thapake deto hoya tema lAgyuM. vIjaLIne camakAra karI naLane zodhavAmAM damayaMtIne madada karI, paNa abhAgIyAnA ratnanI peThe naLa na maLe -te na ja maLe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 chevaTe te thAkIne beThI. prabhAta thatAM pitAnA cIranA cheDA para tene lohInA DAgha jevuM kaMI jaNAyuM, jarA bArIkAIthI jotAM lohIthI lakhAyelA naLanA jevA akSara lAgyA. te vAMcavA lAgIH "he priyatame, huM paradeza jAuM chuM. je vaDa nIce ApaNe sutAM hatAM te vaDa AgaLathI jamaNA hAthane raste keDinapura jAya che, ane DAbA hAthane kezala deze jAya che. tene ThIka paDe tyAM jaje. ane manane AnaMdita rAkhaje. huM jAuM chuM paNa sevakanI peThe mAruM hRdaya tArI pAse mukta jAuM chuM. zaheramAM ke jaMgalamAM, vahAlAM kadiye bhUlAtAM nathI. zvAsanI peThe te sAMbhare che. tuM ema na jANaza ke dara varuM chuM eTale mAre saneha nAza pAmyA che. mAtra ApaNAM nayanane ja aMtara paDayuM che, jIva te sAthe ja che." - priyatamanA akSara oLakhatAM tene sahaja AnA thayo. tenI AjJA pramANe vartavA teNe nizcaya karyo. teNe vicAryuM ke "vanamAM ekaluM te rahevAya nahIM, kAraNa ke vADa vagaranA khetara upara ane nAtha vagaranI strI upara se kaI najara kare che, eTale mAre keIne Azraya te joIe ja. latA, paMDita ane vanitA Azaya vinA TakatAM. ja nathI. strIe kAMte piyara ke kAMte sAsare rahevuM joIe. paNa nAtha vinA sAsare javuM mane ghaTatuM nathI. kAraNa ke pati vinA strInAM sanmAna thatAM nathI. sAsu, sasarA, je ke hIyara sai kaI patinA lIdhe ja sagAI rAkhe che. mATe pati vinAnI strIne eka pIyaraja mAtra AdhAra che.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 mAtAnI hu'kALI gAMdamAMja te jIvI zake che. mATe mAre piyara jA, saMyamapUrvaka rahuM ne pitA pAse patinI zeAdha karAvuM," Ama vicAra karI te kuDinapura tarapha cAlI. jatAM jatAM rastAmAM eka guphA AvI. damayatIe vicAra karyAM ke lAva, ahIM cADA divasa rahe. ane prabhunuM dhyAna karUM. jethI mArA patinA mArgomAMthI saphaeNTA dUra thAya. ema kahI damayaMtI te guphAmAM peThI. keTalAka divasa tyAM rahI. eka divase ghanaghAra varasAda varasyA. vasaMta nAmanA sA vAha te raste thaIne jatA hatA. teNe A varasAdamAMthI acavA damayaMtInA Azraya mAgye. damayaMtIe tene guphAmAM varasAda baMdha thatA sudhI rahevA dIdhA. vasaMta te satInI prabhubhakti joi ajAyama thayA. zuM AnI bhakti ! zuM AnAM teja ! bhalabhalA tApase paNa AnAMthI tA hArI jAya ! sAthavAha tenA caraNe paDaceA. satIe tene prabhunA rAha matAnyA. thADA divasa pachI satI guphAnA tyAga karI AgaLa cAlI. khUba tRSA lAgatAM teNe jarA lIleAtarIvALI jamIna jeI khADA khAvA. temAMthI zItaLa mIThuM jaLa nIkaLyu, te teNe pIdhuM.' pANI pIne eka jhADa nIce vizrAnti le che eTalAmAM eka dhanadeva nAmanA sAthe vAha AvyA. AvA jaMgalamAM pANI zai! te khUba mAnaMdita thayA. damayaMtIne teNe dhanyavAda ApyA. pachI peAtAnI sAthe AvavA jaNAvyuM. ( satI tenI sAthe cAlI. sAthe vAha acaLapurI nagaramAM samaya'tIthI chUTA paDyA. have satI ajANyA gAmamAM A Z kAne ghera' jAya ? dayAmaNA mukhe te taLAvanI pALe beThI. - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 eTalAmAM tyAMnA rAjA RtuparNanI rANI caMdrayazAnI eka dAsI jaLa bharavA AvI. teNe pAchA pharatAM aMtapuramAM caMdrayazAne vAta karI ke "mAtAjI mAne na mAne paNa kaI uMcA kuLanI anAtha strI taLAvanI pALe AvIne beThI che. Apa kaho te teDI lAvuM." AjJA maLatAM dAsI damayaMtIne rAjamahelamAM teDI lAvI. kharI rIte te caMdrayazA damayaMtInI mAsI thAya paNa tenA baLA thaI gayelA zarIrathI ane tenI bhakhArI jevI dazAthI kene tenuM oLakhANa na paDayuM. rANI caMdrayazAe tene khuba AdarapUrvaka belAvI pitAnI pAse ja rAkhI. kharekhara duHkhanI vakhate sahAya kare te ja mahApurUSa che, ane te ja sAcAM sagAM che. thoDA divasamAM damayaMtIe pitAnA saddaguNethI ane zILA svabhAvathI sAnAM mana vaza karI lIdhAM. jo ke tene juve te tenA snehALa svabhAvathI vaza thaI jAya. rAjA RtuparNa ane rANuM caMdrayazAe te tene potAnI dIkarI tulya ja gaNI. eka divasa rAjA RtuparNane vicAra thaye ke mArA rAjyabhaMDAramAM ATaluM badhuM dravya che te mAre eka "Ana"zALA baMdhAvavI ane satyane dAna ApavuM. kAraNa ke lakSmIne sAce sadupayeAga dAna karavAmAM ja che. bhegavilAmAM ane pitAnA svArtha mATe te sarva leke dravya vApare che paNa paropakArArthe ane anyanA upayogamAM je * lakSamI kAma Ave che tene ja barAbara upaga karyo gaNAya che. sadkAryamAM lakSmI vAparavI e ja lakSmI saMpAdana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavAnuM mukhya dhyeya hovuM joIe. Ama vicAra karI rAjA RtuparNa eka dAnazALA baMdhAvI, ane tenA niyAmaka tarIke damayaMtInI nimaNuMka karI. tene hastaka puSkaLa dravya sepyuM. damayaMtI paNa pUrNa premathI pAtra pArakhIne dAna devA lAgI. eka divasa piMgaLa nAmane eka cera dAnazALAmAM ghusI gayo. dravyanI corI karatAM rAjapurUSoe tene pakaDa; ane tene sakhata rIte mAravA lAgyA. damayaMtIe cArane choDAvI tene sadupadeza ApI pharI AvuM kAma na karavA samajAvyuM. cAra paNa te divasathI corI karavAnuM mUkI daI satsaMgatimAM lAgI gayuM ane te divase vairAgya AvatAM tyAgI banyuM. bIjI bAju naLa-damayaMtInA svadeza tyAganA dukhada samAcAra maLatAM rAjA bhImarathe temanI tapAsa karavA cAre bAjue anucara doDAvyA. eka dUta pharate pharate acaLapura AvI dAnazALAmAM vizrAma levA beThe. tyAM teNe damayaMtIne oLakhI. tene khUba harSa thayA. A vAtanI teNe rAya RtuparNane jANa karI. "A te ApaNuM bhANejI" ema kahetAM tuparNa ane caMdvayazA teDI AvyAM. damayaMtIne hadaya sarasI cAMpI. damayaMtInI bhALa lAgyAnA samAcAra kuMThinapura kahAvyA. bAda thoDA divasa bhANejane hetapUrvaka rAkhI keDinapura meTA parivAra sAthe ravAnA karI. putrIne jotAM mAtApitA te ochAM ochAM thaI gayAM. temanI AMkhomAMthI azrunI dhArAo vahevA mAMDI. damaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIe temane praNAma karyA. putrIne khuba vAra bheTI mAtAe AzvAsana ApyuM. damayaMtIe pitAnA vitakanI vAta raDatAM raDatAM kahI saMbhaLAvI. e marmavedhaka kathanI sAMbhaLatAM sarvanAM kalejAM kapAI gayAM. A bAju damayaMtIne aghAra aryamAM tyAga karIne naLarAjA AgaLa cAlyA. cAlatAM cAlatAM vananI aMdara dArUNa dAvAnaLa saLagatuM hatuM tyAM te AvI pahoMce. bhabhakatA agnimAM eka maNidhara nAga teNe baLate bhA. tene A sthitimAM joIne khUba karuNA upajI. dayAsAgara naLadeve tarata hAma bhIDI nAganuM pUMchaDuM hAthamAM pakaDI tene baLatAmAMthI bahAra kheMcI kADhayo. paNa nAga jANe pitAnA upakArIne bhUlI ja gaye hoya tema tene eka kArame daMza dIdhe. daMzathI naLanA rame rame jhera vyApI gayuM. jo ke jhera bahu kAtila nahetuM eTale naLanuM maraNa na thayuM, paNa zarIra AkhuM kubaDuM thaI gayuM. nAga paNa daMza daIne jIva laIne nATho. sApa jevA jherI prANIo daMza daIne ekadama bhAgI jAya che, kAraNa temane e Dara hoya che ke ApaNane mArI nAkhavAmAM Avaze. banyA jhanya nAga nAThe te khare paNa tenA mastaka parane maNi nIce garI paDe. naLe A maNi kayaDAvatI upADI lIdhe. maNine sparza thatAM ja nAganuM jhera utarI jAya che e naLane khabara hatI eTale teNe A maNi kapaDAmAM chupAvI rAkhe. teNe vicAra karyo ke "cAle, nAge daMza dIdhe te paNa eka rIte ThIka thayuM. paradezamAM jaIzuM te A kubaDA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 rUpathI ApaNane kAi oLakhI zakaze nahi; ane ApaNe sahIsalAmatIthI chupe veze rahI zakIzuM. jarUra paDaze tyAre maNinA upayogathI jhera utArI mULarUpa dhAraNa karIzuM. nAga tArA paNa huM upakAra mAnuM chuM ke te mane cAgya vakhate ceAgya rUpa ApyuM. kharekhara je thAya te sArA sArUM ! Ama vicArI naLa AgaLa cAlyA, keTaleka divase te susumArapura nagaramAM AvI paheAMcyA. have ahIM vAta ema banI ke rAjyanA hAthIkhAnAnA eka hAthI sAMkaLa tADI bhAgyA. nagaramAM teNe khuba dhamAcakaDI macAvI mahA rALANu karI mUkyuM. bhalabhalA nhAvA ane bhalabhalA zUravIrA tene kabaje karavA mA paNu phAkaTa. rAjA dadhipaNe paDatu vagaDAvyA ke je koi A hAthIne tA karaze tene sArUM InAma ApavAmAM Avaze. nagaramAMthI te anya kAi A kArya mATe taiyAra na thayuM; kAraNa ke temAM jIvana maraNanA sAdA hatA. jANI joIne yamanA mukhamAM paDavA kANu taiyAra thAya ! eTalAmAM naLarAjAe cArTa AvatAM A vIpharelA hAthIne joyA. te tarataja chAMga mArIne kudA ne hAthInA kuMbha upara caDhI beThA. aMkuzathI tene ghAva karI thaMbha pAse lAvI bAMdhI dIdhA. rAjAe kubaDA naLarAjAne sArI rIte sanmAnI bhAre inAma ApyuM. pachI rAjA dadhipaNe pUchayuM ke ' kubaDa tame kyAMthI AvyA che ? tamArUM nAma zuM che? tame zA kAraNe ahIM AvyA che? kUkhaDa kahe, 'rAjAjI! kAzala dezanA naLarAjA peAtAnA bhAI sAthe jhugaTu ramI rAjapATa hArI gayA. te damayaMtI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAthe vanamAM saMcaryo. rAjyamAM teNe lIlAlahera bhogavelI; ane Ama ekI sAthe tene mAthe duHkhane DuMgara tUTI paDe tethI jaMgalamAM tenuM maraNa thayuM. huM tene raseIo hate. mArA svAmInA javAthI mane khUba lAgI AvyuM. temanA vinA ayodhyAmAM rahevuM mane na gamyuM eTale huM paNa te nagara chaDI nIkaLI gayA.' ApanA guNanAM jyAM tyAM vakhANa sAMbhaLIne huM cAkarInI AzAe ApanI pAse Avyo chuM naLanA mRtyusamAcAra sAMbhaLI dadhiparNane khuba dukha thayuM. pachI teNe pUchayuM ke "kubaDa! tame je vidyA ke kaLA jANatA ho te kaho pachI tamane kevI nekarI ApavI tene vicAra thAya. " kubaDa kahe "mahArAja ! naLarAjA pAsethI huM sUrapAka rasoI karatAM zikhyo chuM. e vidyAthI naLadeva cokhA ane dudha sUryanA tejathI rAMdhI zakatA hatA. rAjAnI AjJAthI kUbaDe sUraja pAka rasoI karI sarvene jamADayA, rAjAe tene bhAre InAma ApyuM, kharekhara rUpanI jagatamAM kaMIja kiMmata nathI. guNanI sarvasthaLe pUjA thAya che. kasturI kALI hoya che paNa tenI kiMmata bhAre hoya che. gAya rUpALI hoya che paNa te dUdha nathI detI te tene kaI kharIdatuM nathI. naLa kUbaDo thaye paNa tenA guNathI te dadhiparNane mAnItA thayA. rAjA bhImarathe mokalelA dUte naLane patto na lAgavAthI eka pachI eka pAchA AvavA lAgyA. bhImaratha ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ damayaMtI mukha udAsa thaI gayAM, cintAmAM divaso pasAra karavA lAgyAM. tevAmAM dakSiNa rAjAnA eka dUta kAma prasa Mge kuDhinapura Avye. bhImarathe RSipaNuMnI khabara pUchatAM teNe jaNAvyuM ke hamaNAM eka hUMDika nAmanA kUbaDI tyAM AvyA che. te sarva kaLAmAM pAraMgata che. vaLI sUrajapAka rasAI pazu jANe che, ne kahe che ke hu naLanA rasAI hatA. A vAta sAMbhaLI damayaMtIne jema paDhace ke mAnA na mAnA paNa A naLarAjA hAvA joie. kAraNake temanA sivAya sUraja pAka rasAi anya kAine AvaDatI nathI. vaLI ame koi rasAIAne tA rAkhatAMja nahAtAM. mATe saMbhava che ke A bhedI purUSa kadAca naLa hoya. tuja bhImarathe eka kuzaLAne ( nATaka kaLAmAM pravINa ) tapAsa karavA mAkalyA. teNe tyAM jaI joyuM ke kAM devavarUpI naLarAjA ne kayAM A kAjaLavaraNA hu ki. e naLa hAvAne damayaMtInA vhema te khAlI bhramaNAja che. chatAM pAkI parIkSA karavAde. teNe rAjA dadhipa nI AjJA lai hUDikanI rUbarU eka nATaka AraMbhyuM: jANe naLa gherathI vanamAM gayA. satIne ekalI nirAdhAra mUkIne te nAsI gayA. tene sakhAdhIne te khelyA ka . hai niSThura ni ! priyAne ekalaDImUkIne nAsI javAthI te zuM kArya sAdhyu ? jagatamAM pApI ghaNA hoya che. vaLI drAhI paNa ghaNA hAya che paNa 2 nirguNa naLa ! vizvAse sutelI premALa satIne ekalI mUkI nAsI janAra tArA jevA bIje kAI na joyA. tene mUkIne jatAM tArA paga kema cAlyA ? he svAmIdrohI ! zudrohI ! mitra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 drohI ! brITa vizvAsaghAtI purUSa ! tArUM mhoM na jovuM joIe. A zabdo sAMbhaLatAMja rasAyA huDaka gabharAyA. tene apAra du:kha thatuM hoya tema lAgyu. tenI AMkhamAM AMsu ubharAyAM, vaLI nATakamAM damayaMtInuM pAtra AvyuM. te jyAre gaLe phrAMsA khAvA lAgI tyAre krUDa uThIne tene vAravA lAgyA. te AlyA ke ' he devI! tuM kAM mare che, huM tArI pAse chu have tane tyAgIne huM bhAgI nahi jAuM...' A zabdothI huDhikanuM kharUM svarUpa pakaDAI gayu. premanI ghelachAmAM tene bhAna na rahyuM ke huM zuM evuM chu. ane kaI sthitimAM chuM. pachI nATaka baMdha karI kuzaLAe pUchyuM ke huM kUkhaDa ! nATaka teA badhAe joyu. paNa koIne niha ane tane AvaDuM duHkha zAthI thayuM? ' eTale kUkhaDane bhAna AvyuM ke te pakaDAI gayA che, tA paNa ThAvakuM mhAM rAkhI jarA hasIne te eklyA ke 6. naLanA gharanA rasAyA hate. mArA svAmInA duHkhanA dekhAva joIne mane duHkha kema na thAya ? kramaya'tInA guNu jyAre jyAre huM saMbhArUM chuM tyAre mArUM haiDuM phATI jAya che. kuzaLAe kahyuM': " kUbaDa ! tArI upara amane naLanA bhrama che, mATe tuM naLa hAya tA mAnI jA, kAraNa ke sukumAra damayaMtI jhurI jhurIne prANa kADhavAnI aNI upara che. kUkhaDa kahe, " are ! evI vAta zuM karaze che ? kayAM devakumAra jevA naLa ne kayAM huM kAjaLa jevA kUkhaDA ? mArI upara tamArA khATA bhrama che. " pachI kuzaLA kuMDanapura pAchA pharyAM. teNe badhI vAta vistArIne bhImarathane kahI saMbhaLAvI. nATaka vakhate kUmaDAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ' thayelI sthiti, sUrajapAka rasAInI tenI kaLA vagere khAkhatA kahI. AthI kramayaMtInA vhema pAkA thayA ke e naLaja hAvA joIe. teNe pAtAnA pitAne kahyuM ke * pitAjI e naLaja che, ema mane cAkkasa lAge che. tenuM rUpa badalAI gayuM che tethI zuM thayu' ? halakA khArAka khAvAmAM AvyeA hAya tethI ke dezaparadeza rajhaLavAthI paNa rUpamAM pheraphAra thai jAya. lakSmI jatAM evIja dazA thAya che. enAmAM anya lakSaNa naLanAMja jaNAya che. mATe jema tema karI tene ahi teAvavAnA upAya karo. pachI ApaNe tenI pUrNa parIkSA karIzuM. rAjAe naLane kayA upAyathI teDAvavA te mAkhata maMtrI matisAgara sAthe carcA karI. maMtrIe salAha ApI ke " damayatInA pharIthI svayaMvara thavAnA che. " evA samAcAra ApaNe SipaNuM rAjAne kahAvA ane SipaNuM ne AgrahapUrvaka AmaMtraNa meAklA, jo naLa jIvatA haze te svayaMvaranI vAta sAMbhaLIne te jarUra SipaNuMnI sAthe A vaze. kAraNa ke pAte jIvatAM chatAM peAtAnI strIne khIjo koi laI jAya te keI sahana karI zakatuM nathI. pazu sarakhAM paNa peAtAnI strIne bIjA pAse jatI sAMkhI zakatA nathI. te naLa sAMkhIja kema zakaze ? vaLI svayaMvaranA divasa taddana TukaDA pAse AvyeA che ema kahevaDAvavuM. naLa azvavidyA jANe che; eTale jo huDika naLa haze te te vidyAnA jorathI hRSipaNuMne laI Avaze. " A maMtraNA karI bhImarathe eka dUta daSipaNuM rAjAne tyAM malyA. dUte AvI damayaMtInA svayaMvaranA samAcAra kahyA. svayaMvaranA divasa ghaNe naki AvelA joine dadhiparze Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUchayuM ke tuM ATaluM moDe kema AvyA? vaheluM kema nA AkhyA ? ? - dUte kahyuM: "mahArAja mApha kara huM rastAmAM mAMdo paDI gaye. tethI mArA AvavAmAM DhIla thaI ' dadhipaNe te AkuLa vyAkuLa thavA lAgyo. teNe vicAra karyo ke have pahAcavuM zI rIte ? A kamabakhta dUta meDe Avyo eTale damayaMtI anyanA hAthamAM javAnI. te AzA mUkIne beTho che, eTalAmAM huMDike AvIne pUchayuM ke "mahA rAjA! Ama nirAza thaIne kema beThA che ?" dadhipaNuM kahe, "je sAMbhaLa. naLarAjA vanamAM maraNa pAmyo che, ane damayaMtI navAvanA hAI punaH svayaMvara kare che. muhUrtane vacamAM mAtra eka divasa ADe che. mAre damayatIne paraNavAnA keDa che, paNa have pahoMcavAne vakhata rahyo nathI. tethI mane duHkha thAya che. " kUbaDe manamAM vicAra karyo ke caMdramAMthI zItaLatAne badale aMgAra jhare, sUrya pUrvane badale pazcimamAM uge ane samudra kadApi mAjhA mUke paNa damayaMtI jevI satI strI anya purUSane vare e na banavA jevuM che. mATe AmAM kAMI bheda ho joIe. mATe cAla, huM paNa tamAre jevA dadhipaNuM sAthe kuDinapura jAuM. Ama vicArI te bolyo ke "mahArAja cittA na karazo. huM azvavidyA jANuM chuM. tenA baLe tamane sUryodaya pahelAM huM keDinapura pahoMcADI daIza." tarata ja ratha sajaja karyo ane ghaDA jeI dIdhA. dadhipaNuM rAjA rathamAM beThA ane kUbaDe hAMkavA beThA. azva te pUrapATa cAlyA. zuM temanI gati! jANe dhanuSyamAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIra chuTayuM hoya! ratha kuMThinapura AvI pahoMcyA. dadhipaNanA AvavAnI khabara paDatAM bhImarathe sAmA jaI satkAra karyo. pachI bhImarathe pUchayuM: "tame TuMka samayamAM ATale lAMbe paMtha kema karIne kApyo?" dadhipaNe kahyuM: "A kUbaDachanA pratApathI." damayaMtI kahe, "aho ! dadhipaNuM rAjendra! A kUbaDajI te bahu kuzaLa jaNAya che. ame sAMbhaLyuM che ke teo sUrajapAka rasoI paNa bahu sArI banAvI jANe che. te temanI pAse rasoI karAvI amane jamADazo ke?" kubaDa vacce belI uThayA, "nA, nA, ame te damayaMtIne svayaMvara jevA AvyA chIe. mATe prathama svayaMvara utsava kare ane pachI sUrajapAka raIne svAda cakhADIzuM." are kUbaDajI!" damayaMtI bolavA lAgIH "sUrajapAka raseI te prathama jamADavI paDaze samajyAne. ame jamyA sivAya tamane cheDavAnAM nathI. svayaMvaranuM zuM nAsI jAya che ?" - kubaDe rasoI banAvI ane sarva jamyAM. bhejanane svAda cAkhatAM ja damayaMtIne nizcaya thayo ke e cokkasa mArA svAmI che. teNe bhImarathane A vAta jaNAvI. bhImaratha huMDikane jamaNe hAtha pakaDI tene rAjamahelamAM teDI lAvyA. pachI ghaNuM bhAvapUrvaka be hAtha joDI te bolyA ke "kUbaDajI! have bhedanIti javA do ane kabula kare ke tame naLa che. tamArAM lakSaNa uparathI te tame pakaDAI ja gayA che. ? kUbaDa kahe, "are rAjendra ! kyAM tAralA sarakhe huM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ kubaDa ane kyAM caMdra sarakhe naLa bhUpati! damayaMtI yuvAna che ane priyatamanA viyogathI vihavaLa thayelI che eTale tenI buddhi te bhraSTa thaI che. tame zuM joIne tenA kahevA pramANe cAle che? tamArI buddhi paNa naSTa thaI che ke zuM? sUrajapAka rasoInI kaLAthI tame ema mAnatA ho te jagatamAM kaLAvaMta ghaNuM purU hoya che. kaLAne keIe che IjAra rAkhe che? chatAM jo tame kahetA che ke naLa chuM, te ne bhAI huM naLa thaI jAuM. tema karavAthI mAruM zuM jAya che? ye huM naLa chuM. basa. have damayaMtI mane ApI de. cAlo." kUbaDanA AvA zabdo sAMbhaLI badhA uThI gayA. damayaMtI manamAM khuba akaLAvA lAgI. teNe eka chellI parIkSA karavAno vicAra karyo. teNe kahyuM; "pitAjI eka chelle upAya ajamAvI joIe. naLane sparza thatAM ja mArAM rema vikasita thAya che. je e naLa haze te jarUra tenAhasta sparzathI mArI rAmAvali khaDI thaI jaze.' kUbaDe tene hastasparza karyo ane damayaMtIne romAMca thayo. tenA reme remamAM jANe cetana AvyuM hoya tema te khaDAM thaI gayAM. tenA hadayamAM kaI akathya AnaMda thavA mAMDaze. tenA AkhA zarIramAM eka prakAranI vijaLI pasAra thaI gaI. tene khAtrI thaI ke A naLa che. A joIne tene mAtapitA bahAra gayAM. pachI huMDikane hAtha pakaDI damayaMtI bolIH "he prANanAtha ! hajIye mane zA mATe chetare che ane daze ghe che! hajI tamAre nAsI javuM che? mAre gunha te jarA kahe. priyatama! zA mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 mane pIDA che ? mane vanamAM ekalI aTulI mUkIne tame nAsI gayA. are kaThaNa kALajAnA purUSo tame strIonA hAtha zuM kAma pakaDI che ? tamArAmAM rakSaNa karavAnI zakti na DAya tA tame lagna zA mATe kare che ? ane lagna karI che te zA mATe AvA krUra banA che ? naLa ! naLa ! have huM tamAne cheADavAnI nathI. ' ' damayaMtInA zabdo sAMbhaLIne kUkhaDa gaLagaLA thaI gayA. tenI najare najara maLatAM tenA hRdayamAM preme uchALA mAryAM. tenAthI vadhu vakhata bheddIpurUSa tarIke rahI na zakAyuM, tenuM hRdaya pIgaLI gayuM, damayaMtInAM karUNA bhayA vacanAe tene ghAyala karyAM. te nIcA namyA. be hAtha joDayA ane khelavA lAgyA: devI ! mane mApha kara. duniyAmAM mArA jevA strIne araNyamAM mUkIne bhAgI janAra krUra kApurUSa kAI nathI, devI mApha kara!' Ama khelatAM khelatAM tenI AMkhAmAMthI gaMgA-jamanA vahevA mAMDI. damayatInA cakSumAMthI harSAzru nIkaLavA lAgyAM. patipatnI punaH ekavAra eka bIjAne bheTIne raDayAM. muktakaMThe raDayAM. hRdayanA bhAra khAlI thatAM sudhI raDayAM. hA ! e rUdana keTaluM. AnaMdajanaka haze ! x X * * khaDe kapaDAmAM vIMTALI rAkhelA maNinA sparza karyAM ke nAganuM jhera utarI gayuM. tenA zarIranI kALAza dUra thaI gaI. tenuM mULa svarUpa punaH viksI yu. kuDanapuramAM Aje jANe sAnAnA suraja ugyA che. sarvatra AnaMda AnaMda thaI rahyA che. sA kahevA lAgyA ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 naLa-damayaMtI nave janme AvyAM. daMpatIne sarve e aMtaranA AzIrvAda ApyA. damayaMtInI patibhaktinAM sAe vakhANa karyA. tenA duHkhanI kathA sAMbhaLI sau mAMmAM AMgaLI ghAlavA lAgyAM. temanI ApavItI sAMbhaLI sA sthabhI gayAM. rAjA SipaNe anene AzIrvAda ApyA. pote paraNavA AvyA hatA e vicArI te zaramAyA. te manamAM khelyAH kyAM naLa ane kyAM dRSipaNuM ! naLa pAse pote nAkarI karAvI te badala teNe naLanI mAI mAgI. X X X keTalAka divasa kuDinapura rahI naLarAjA svadeza javA tatpara thayA. bhImarathe peAtAnuM vizALa lazkara naLane sAMpyuM. daDamajala karatuM sainya thADe divase apeAdhyAne pAdare AvI pahoMcyuM. dhUmare naLa AvyAnA samAcAra jANyA. mATuM lazkara laI te paNa laDavA sAme AvyeA. ane sainya vacce khunakhAra yuddha thayuM. lAhInI nadIo vahevA lAgI. mUDadAMnA tA Dhaga thayA. raNaghelA raNajoddhAo gAya batAvatA ghAyala thaI paDavA lAgyA. camakatI samaze ane aNIdAra bhAlAoe khanne mAjInA sainyanA moTA ghANa kADhI nAMkhyA. aMte kUkhara hAryAM. tenuM lazkara khedAnamedAna thaI gayuM, ne jAte adhivAna anyA. x naLarAjA punaH ayeAdhyAnA sahAsane ArUDha thayA. nyAyapUrvaka prajAhitane lakSamAM rAkhI te rAjya karavA lAgyA. dharma upara paNa te bhAre prItivALA thayA. dayA, dAna ane vidvAnanI pUjAmAM te kALa nimavA lAgyA. satI sAvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ damayaMtInA sahacArathI tene AtmA praphullita rahevA lAgyo. satI paNa pati sevAmAM nimagna rahI dharma dhyAnamAM samaya vyatIta karavA lAgI. keI kaI vakhata bhUtakALanA jIvana para teo daSTipAta karatAM te pUrvanAM kaDavAM mIThAM smaraNe tAjAM karI te AnaMda anubhavatAM. vakhata jatAM temane eka putraratnanI prApti thaI. tenuM nAma puSkara. pitAnA je ja te guNaratnane bhaMDAra jANe naLanI ja pratikRti. puSkara mATe thatAM naLarAjAe tene ayodhyAnA takhta para besADI rAjyamugaTa paherAvyo. ane vAnaprastha bane. jate divase temaNe saMpUrNa tyAgadazA grahaNa karI. damayaMtI paNa saMsAra tyAgI tapasvinI banI. banne AtmakalyANamAM ane jagata jIvanA kalyANArthe jIvana vahevA lAgyAM. RSirAja naLadeva ane mahA tapasvinI satI damayaMtI Aje puNyaka banI gayAM che. temanAM ucca jIvana Aje jagatane preraNA pAI rahyAM che. temanAM puNya nAma prAtakALamAM Aje sarvanA mukhapara ramI rahe che. jaya he AvAM Adarza jIvanavALAM devasamAM naLa-damayaMtIne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bALa graM thA va La : ka mahAsatI aMjanA ! , naLa damayaMtI prathama zreNuM ! bIjI zreNuM trIjI zreNI 1 e zIkhavadeva 1 ajunamALI | 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjulA 2 cakravartI sanatakumAra | 2 zrI hemacaMdrAcArya 9 pArzvanAtha 3 gaNadhara zrI gautama- 3 zrI haribhakasUri 4 prabhu mahAvIra - svAmI 4 zrI siddhasena divAkara 4 bharatabAhubali 5 vIra dhane 5 zrI bappabhaTTa sUri 5 ArkakamAra 6 mahAtmA daDhaprahArI { 6 zrI hIravijayasUri 7 ajayakumAra 6 mahArAjA zreNika 7 upAdhyAya zrI yazo8 rANuM celaNa 7 vIra bhAmAzAha vijayajI 9 caMdanabALA 8 mahAmaMtrI udAyana 8 satI sItA ! 9 draupadI 10 IlAcIkumAra 12 ja busvAmI 10 rAjarSi prasannacaMdra ' 11 mRgAvatI 12 amarakumAra 11 mayaNarehA 12 satI naMdayatI 13 zrIpALa 12 caMdana malayAgiri 13 dhanya ahiMsA 14 mahArAjA kumArapALa 13 kAna kaThiyAre 14 satyane jaya_ 15 pethaDakumAra 14 munizrI harikeza 15 asteyano mahimA 16 vimaLazAha 15 kapila muni 16 sAco rANagAra-zIla 17 vastupALa-tejapALa 16 sevAmUrti naMdii 17 sukhanI cAvI yAne - saMtoSa 18 khemo rAgI mAsaH ! 18 jaina tIrthone paricaya bhA. 1 lo. jagakazAha 18 mahArAjA saMprati 19 prabhu mahAvIranA 19 jana tIrthono parIcaya 20 dharma mATe prANu A daza zrAvake bhA. 2 je. panAra mahAtmAo 2 svAdhyAya | 20 je sAhityanI DAyarI ghareka seTanI kiMmata rU. deDha tathA vi. pI. pisTeja che AnA. bIjAM pustako mATe sUcipatra maMgAcitrakAra hIrajalAla TekarazI zAha rAyapura, havelI nI piLa : amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvalI : : trIjI zreNI :: 11 / * */vv /y v w w w , , , , , V / 1 / 11 , 6 , 1 / v / mRgAvatI : lekhakaH dhIrajalAla karazI zAha tathA kezavalAla DosAbhAI desAI :: bALagraMthAvaNI kAryAlaya, amadAvAda:: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ um WoWhqimiwa w eusi William WARUTHAUS NULID bALagraMthAvaLI trIjI zreNi 3. huM Imall mRgAvatI full millillllllllllllllllllllllllllllllliIIII rishitlalbhutill" IIIIIIIIllnrising : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha. tathA kezavalAla DosAbhAI desAI listill milgriNAmaill' in HirmwwIn Niti nil Julturalkhyaonal UltimalliliJululu illllllllllllllllll che mALakhANaBlliu AjmultI - ra in sarva haka svAdhIna Jiiiiiiiii/li lllllllllllllllllllfirililiitilillah url"liNAmAM dimdiUTI AvRtti pahelI .. mUlya savA Ane saMvata 1987 himsMM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka dhIrajalAla TAkarazI zAha citrakAra, bukaselara enDa pablIzara, rAyapura : havelInI pALa, a ma dA vA EUR. : : mudraka mULacaMdabhAi trIkamalAla paTela sUryaprakAza prinTIMga presa pAnakAra nAkA amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRgAvatI mahAna vaizAli nagarInI aTArIe eka rAjakanyA beThI che. devAMganAne paNa TapI jAya evuM enuM rUpa che. te kAMIka vicAra taraMge caDI che evAmAM eka bahene AvI kahyuM: bahena ! o bahena ! ahIMA beThAM zuM vicAramAM paDayA che? cAle, cAle, kAMIka navIna batAvuM. "zuM che evuM ?" mRgAvatIe dhImethI pUchayuM. koI eka paradezI citrakAra AvyuM che. khuba suMdara chabIo lAvyA che." vAha! eto jovAnI bahu majhA paDaze" ema bolI mRgAvatI uThI ne baMne jaNA citrakAra pAse gayA. kayAMthI Ave che citrakAra?" mRgAvatIe rUpAnI ghaMTaDI jevA avAje prazna pUche. dhaMdhAne aMge ghaNA deza pharI hAla kezAbIthI AvuM chuM. citrakAre ema belI potAnI peTI ughADI mAMhIthI suMdara citro kADhavAM. A juo bahena ! A citra vittabhaya nagaranA mahAna rAjA udAyananuM che. A citra caMpApati dadhivAhananuM che. ane A citra! vacce ja mRgAvatI bolI uThI. e citra? e citra te kazAMbIpati zatAnikanuM che. A cothuM citra avaMtipati caMDapradyatananuM che. pachInuM A citra kuMDagrAmanA adhipati naMdivardhananuM che. A citra rAjagRhIpati zreNikanuM che. A bIja paNa ghaNuM citra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ citrakAra ! tamArI apUrva citrakaLA joI AnaMda thAya che. emAMthI eka citra ame kharIdIzuM' teA A peTI ahIMja rAkhA ne emAMthI eka citra pasaMda karo. hamaNAM mAre rAjAjIne maLavA javuM che pachIthI AvIza.' mRgAvatIne e badhA citramAMthI kauzAMkhIpatinuM citra mukha maneAhara lAgyuM. enI AkRtie ne sukhanI tejasvitAe enuM citta cArI lIdhuM. te manamAM khelavA lAgI: zuM suMdara svarUpa ! zuM emanuM mukhAraviMda ! AvA mahApuruSanI patni thavAnuM keAnA bhAgyamAM lakhyu haze ? : 2 : mahArANI pRthAe badhI putrIone Aje pAtAnA khaMDamAM khelAvI che. darekanuM zikSaNa kevuMka cAle che e jovAnI enI khAceza che. eNe aneka jAtanA prazna pUchyA. badhAe parAmara javAma mApyA. te sAMbhaLI pRthArANI mAlyAM: vAha ! tame te badhA kharAkhara hAMziyAra thayAM jaNAva che. paNa hajI vadhAre jJAna meLavA ema kahI sahune vidAya karI. kevaLa mRgAvatI AkI rahI. teNe ekAMta joI mAtAne pUchyuM: mA ! thADA divasa pahelAM eka citrakAra AvyA hatA. tenAM citrA tame joyAM hatAM ? pRthA kahe, hA eTA ! dezadezanAM rAjAnAM emAM ghaNAMja suMdara citrA hatAM. paNa emAMthI tane kayuM gamyuM? mRgAvatI A praznathI jarA zaramIThThI banI gaI. pRthA kahe, bena! emAM zaramAya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ zA mATe ? tane je citra pasaMda paDyuM hoya te ni:sake jaNAva. mRgAvatI kahe, kaizAMbIpati zatAnikanuM. pRthA kahe vhAlI mRgAvatI ! e citrakArane meMja bovyuM hatuM ne tamane citra batAvI tamArA mananA mane ratha pUrA karavAno vicAra rAkhyo hate. tArA hRdaya nAthane have te thoDA ja vakhatamAM maLIza. pachI kauzAMbIpatine tyAM kaheNa gayuM. eno khuba khuzIthI svIkAra thaye; ane kozabIpati tathA mRgAvatI lagnanI gAMThathI joDAyA. suMdara cAMdanI rAta che. kezAbIpatine rAjamahela e cAMdanImAM nAhI rahyo che. rAjA ne rANuM e agAsImAM beThAM beThAM snAnano AnaMda lUMTI rahyA che. e vakhate zatAnike kahyuM: devI! cAMdanI kevI khIlI rahI che! AkhuM jagata tenA rase rasAI gayuM che. mRgAvatI kahe, mahArAja ! paNa caMdranA AdhAre caMdrikA ne? caMdradeva asta thatAM tene paNa asta thavAne. zatAnika-paNa devI! caMdra te nAne sarakho lAge che. tyAre A cAMdanI AkhA jagatamAM patharAI gaI che. mRgAvatI-mahArAja! cAMdanI jarUra pasare kAraNa ke tenAmAM kamaLatA che, nAjukatA che, saMdarya che, sarve ThekANe phelAvAnI zakti che. paNa enuM teja te badhuM caMdradevaja Ape. Ama jJAnagoSTI karI aneka vakhata rAjA rANuM AnaMda lUMTatA hatA ne sArasanA joDalAMnI jema snehathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvatA hatA. thoDA vakhata pachI temanA premanI sAMkaLarUpa eka putra thayo. enuM nAma pADayuM udayana. aMtaHpuranI badhI strIo A bALakanuM teja jeI aMjAI javA lAgI ne kahevA lAgI ke jarUra A putra kAyaranA kALajA thatharAvaze, vidyA ne kaLAmAM nipuNa thaze. : 3 : eka vakhata zatAnika rAjAe mRgAvatI pAse citra joyuM. tene hAthamAM lIdhuM te potAnI ja manahara chabI. te beH mRgAvatI! A citra tArI pAse kayAMthI? mRgAvatI kahe, svAmInAtha! e citre to mane ane tamane jIvananA sAthI banAvyA. "eTale thoDA varSa pahelAM Avela pela citrakAra zuM tamArI pAse paNa AvyA hatA! rAjAe jANavA AturatA batAvI. mRgAvatI kahe, hA nAtha! teNeja A citra dvArA ApanAM darzana karAvyA. zatAnika kahe. tyAre te citrakaLA e adbhuta che. jema maMtrIo, musadIye. laDavaiyAo ne dharmAcAryo rAjyanI zobhA che tema A citrakAre paNa rAjyanI zobhA che. cAle evA citrakArone uttejana ApavA eka citrazALA karAvIe. teNe rAjyanA mahAna zilpIone bolAvyA ne citrazALAnuM suMdara makAna caNAvyuM. pachI dezadezathI kuzaLa citArAone bolAvyA ne citra doravAnI zarUAta karAvI. citrakAranuM jutha kAma karI rahyuM che. temAM eka citAra pitAnI pIMchIM ne adbhuta kaLAnI chaTAthI judeja tarI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ave che. leke enA viSe vAta kare che ke ene yakSanuM varadAna che tethI dhAryuM citra citarI zake che. saMdhyA samaya thayo che. senerI prakAza chavAI rahe che. e vakhate pAse AvelA rAjamahelanA jharUkhAmAM mAhArANuM mRgAvatI jhabakyAM. AgaLa paDade hevAthI e mahArUpa te na jovAyuM paNa ene aMguThe najare paDaye. A siddhahasta kaLAkArane eTaluM paNa basa hatuM. teNe tarataja e aMguThInA pramANamAM AkhI AkRti ubhI karI ne temAM rage pUravAnuM zarU karI dIdhuM. bIjA divase paNa eja citra para kAma karyuM. sAthaLanA bhAgamAM raMga pUratAM eka kALA raMganuM TapakuM paDayuM. are! ANe te citranI khubIne nAza karyo. citrakAra babaDa ne teNe khuba kuzaLatAthI e TapakuM dUra karyuM. thoDuM bIjuM kAma karyuM ne pharI pAchuM eja jagAe TapakuM paDayuM. pharI dUra karyuM te pAchuM tyAMja TapakuM paDayuM. are! A zuM ! AvA suMdara sAthaLamAM A DAgha kema paDe che! nakakI strInA A bhAgamAM AvuM cita haze. ema dhArI ene tyAM ja rahevA dIdhuM ne bIjA bhAgamAM addabhuta nipuNatAthI kAma karavA mAMDayuM. trIjA divase prAtaHkALamAM rAjA - tAnika citrazALA jevA AvyuM. tyAM derAI rahelAM citro jota jete A citra pAse AvyA. ahA! Ate Abehuba mRgAvatI ja ! A citrakAre ene kayAMthI joI haze! ane atyAre tene joyA vinA Abehuba citaravAmAM te eNe hada karI che. paNa A zuM? teNe paherelA vastranI aMdara sAthaLapara kALo DAgha paNa batAvyA che ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakakI AmAM kAMIka bheda lAge che. nahitara AvuM gupta cinha paNa te kayAMthI jANuM zake! e bhedane pAra pAmavA teNe adhirAIthI pUchyuM: citrakAra! A kenI chabI citarI rahyA che? "huM mAnuM chuM ke mahArANI mRgAvatInI citrakAre ThAvakAIthI uttara Ape. mAnuM chuM zA mATe? sAcuM kahene enI ja chabI citarUM chuM! jarA tapI jaI zatAnike citrakArane dama bhiDAvyo. ane AvI chabI citaravAnuM prayojana ?" zatAnike prazna karyo. citrakAra AvA vicitra praznathI jarA khacakAye paNa manane majabuta karI bera deva! kaLAkAramAM keTalI nipuNatA che e batAvavA. mANasanuM eka aMga joIne paNa AkhI tasvIra banAvI zake evA kaLAkAre duniyA para mejuda che e jaNAvavA. "eTale enA zarIranuM ekAda aMga joIne ja A chabI citarI che ?" zatAnikanA manamAM zaMkA thaI. hA mahArAja ! kevaLa aMguThAnA darzana mAtrathI!" citrakAre sAcI hakIkta jaNAvI dIdhI. "kevo behadI vAta! zuM aMguThA parathI AkhI chabI banAvI zakAya ? ane te paNa zarIranA badhA cinha sAthe ?" citrakAra kahe, "mahArAja! e zAstra ghaNuM gahana che. manuSyanA zarIranI racanA kayA dhAraNe thAya che tenAM dareka aMgenAM kevA pramANa hoya che ne eka bIjAne ke saMbaMdha hoya che enA parathI e vastu siddha thaI zake che. jo ke A Ta5kuM devageja paDeluM che. paNa mane lAge che ke mArA citranI khAmI dUra karavAja e paDeluM che. nahitara babbe vakhata bhusvA chatAM eja sthaLe kema paDe " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatAnika guMcavAyA, manamAM kAMi kAMi vicAra pasAra thaI gayA. : zuM A satyaja haze ? cAla, tene eka jI' citra deAravAnuM ApI parIkSA karUM. ema vicArI eka kukhaDI dAsInuM zarIranuM eka aMga khatAvyuM ane citrakArane tenA parathI Akhu citra dvAravAnA hukama kamAnyA. citrakAre barAbara A rUpa AlekhyuM. te joi rAjA AbhA banyA. manamAM vicAra AnyA: AtA bahu bhayaMkara vidyA / jo A citrakAra AvI rIte aMta:puranI strIonAM citrA DhArI anartha karavA yAre te karI zake ! mATe tenA A kAryane aTakAvavuMja joIe. ethI te elye: paNa citrakAra ! teM AvI chamI jAhera citrazALAmAM citaravAmAM aparAdha karyo che. citrakAra kahe, deva ! evI kAi buddhithI A citra nirmANa thayuM nathI." zatAnika kahe, mAre A vAta sAMbhaLavI nathI. e aparAdhanA daMDa tAre bhAgavavAja paDaze. citrakAra khelyuM: huM jANatA na hatA ke kaLAnI nipuNatA khatAvavAnuM A InAma mane maLaze. "citrakAra ! asa kara, tArUM elavuM khasa kara. sipAI AnA jamaNA hAthanA aMguThA kApI nAMkhA ke bIjI vakhata AvA citrA citare nahi." thoDIvAramAM citrakAranA hAthanA aMguThA dUra jai paDayA. : 4 : madhyAhnane vakhata che. taDakA kahe mArUM kAma. e vakhate kaiAzAMkhI ane ati vacce eka mANasa dhunamAM ne dhunamAM jhapATA baMdha cAlyeA jAya che. ghaDIkamAM ThAkara khAya te! ghaDIkamAM jhADI jhAMkharAmAM bharAya che. te kAI jabarI dhunamAM hAya ema lAge che, tenA manamAM cAlI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 rahelA vicAra A rahyA. kazAMkhopati ! te mane nirdoSane A krUra zikSA karI che tenA badale ApyA vinA nahi rahuM. jyAre rAjAe madAMdha thai eka sAcA kaLAkAranI pichAna karavAne badale AvI nIcatA batAve che, tyAre e kaLAkAre paNu chu karI zake che te tene tAvavu joie. AvA vicAra karanAra kANu haze te kalpavu muzkela nathI. e citrakAra avatipatinA mahelamAM paheAMcyA. avatipati AgaLa manAhara citra raju karyuM. avaMtipati e jotAMja bhAna gumAvI beThA. tarataja khAlI uDayeH A citrakAra kahe, kahe, AvI divyAMganA kayAM vase che ? "mahArAjA kauzAMkhIpati zatAnIkanA mahelamAM! enuM nAma mRgAvatI che." citrakAre javAba ApyuM. 'zuM suMdara svarUpa ! ene jotAM caMdramA paNa lAje. mRganA sarakhI enI AMkhe| mRgAvatI nAma kharAkhara sAka kareche, citrakAra ! AvuM citra khatAvavA mATe jA tane eka lAkha sonAmahArA makSIsa ApuM chuM. pratihArI! A citrakArane khajAnacI AgaLa laI jAva. atipatinI rANI zIvAdevI mRgAvatInI ahena che. eTale te mRgAvatInA anevI thAya che. chatAM rUpathI kAmAMdha banI teNe kazAMkhI para caDAi karavAnI taiyArI karI. : 5: mahArAja zatAnika ne rANI mRgAvatI eka hiMDAlA para beThA beThA vAtA karI rahyA che. mRgAvatI--mahArAja ! tame uDDayana mATe kevI AzA rAkhA che? zatAnika-siMhaNanA baccAmAM phuMkahevAnu hoya ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 e kadI ghAsa nahi care. mane te enAM lakSaNA atyA rathIja jaNAya che. mRgAvatIpaNa nAtha ! kahevata che ke Apa tevA beTA zatAnika--paNu bALakanA lakSaNa mAtAnI geAdamAM ja ghaDAya ne! mRgAvatI--paNa mahArAja! e mAtAnA peAtAnA vikAsa thayeA hAya tyAre ane vikAsa karavA tA puruSAnA ja hAthamAM che ne ! vaLI geAdamAMthI putra mukta thatAM tenA para pitAnA ja adhikAra zarU thAya che. evAmAM pratihArIe AvIne khabara ApI ke kAI kRta AnyA che. zatAnika kahe, ene aMdara mAkala. aMdara AvanAra kRta na hatA, paNu rAjA zatAnikane ja jAsusa hatA. teNe kahyuM: mahArAja avaMtipati jakharI phoja lai kauzAMkhI para Ave che. thADA vakhatamAM te AvI pahoMcaze. rAjA zatAnikane A samAcArathI ekAeka navAI lAgI. kAMika bhaya paNa lAgyA kAraNa ke atipatinuM rAjya tenA karatAM ghaNuM ja mAru hatuM. paNa himmata nahi hAratAM teNe kAzAMkhInA daravAjA baMdha karAvI dIdhA ne lazkaranI taiyArI karI. gheADA vakhatamAM vAdaLa ulaTe tema avatapatinA ceAddhAo kaiAzAMkhInA killAnI AsapAsa utarI paDayA ne killA sara karavAnI rAha jovA lAgyA. temaNe dhAryuM hatuM ke kaiAzAMkhI jota jotAmAM lai laizuM, paNa e vAta ahIM khoTI TharI. yuddhamAM divase para divase javA lAgyA, ne chatAMe kazAMkhI sAme TakI rahyuM. paNa e vakhate eka du:khadAyaka ghaTanA anI. mahArAjA zatAnika mAMdA paDayA ne divase divase e vyAdhi asAdhya thaye. have Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ keIne AzA na hatI ke te bacI zake. enI pathArI AgaLa mRgAvatI ne bALakumAra udayana beThAM che. AMkhamAM AMsuM che, zatAnikanA chellA zvAsozvAsa cAlI rahyA che. jANe tene kAMI muMjhavaNa thatI hoya ema lAge che. e joI mRgAvatI bolI: mahArAja nazIbamAM hoya tema banyA kare che. tame mArI phIkara kare che? udayananI pIkara kare che ? nA, nA, jarAye na karazo. mArA nAtha ! khAtarI rAkhajo ke mRgAvatI kSatrIyANInA dudha dhAvI che. jIvatAM lagI te pitAnI ane pitAnA putranI rakSA karaze. ane banaze tyAM sudhI nagarane paNa zatrunA hAthamAM nahiM javA de. e badhuM kharuM. paNa devI! zatru bahu baLavAna che. enA paMjAmAMthI chaTakavuM saheluM nathI. vaLI nagaramAM paNa have anAja pANInI taMgI paDavA lAgI che. have kayAM sudhI Ama nabhI zakAze ? mRgAvatI kahe, "jarAye ciMtA na rAkhazo. tamArA jIvane zAMtimAM rAkhe. Arya lalanAo pitAne dharma sArI rIte bajAvI jANe che. jIvatAM te zuM paNa maryA pachI paNa zatrunA hAthamAM te na jAya e mATeno mArga tenA mATe khullo che. mATe nAtha ! tame zAMti rAkhe ne prabhunuM smaraNa kare." chellA zabdo sAMbhaLI zatAnike AMkha mIMcI. mRgAvatIe navakAra ApyA. zatAnikano jIva A phAnI duniyA choDI cAlyo gaye. : 5 che. mRgAvatI jevI pavitra hatI, jevI jJAnI hatI, tevI ja baheza paNa hatI. enI bAhozIne ApaNane A vakhate paricaya thAya che. teNe joyuM ke mahArAja zatAnikanuM kahevuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 sAcuM hatuM ne vaizAMbI thoDA ja divasamAM paDaze. je ema thAya te mahAkAmI rAjA avaMtipati potAnuM ziyaLa bhraSTa karavAnuM paNa jarUra prayatna karaze. AthI vicAra pUrvaka kAma karavAno nizcaya karyo. teNe sulehane sapheda vAvaTe caDAvyA ne mahArAjA avaMtipatinI sAthe saMdezA calAvyA. avaMtipatie kahyuM ke mArA aMta:puramAM AvavAnuM kabula kare eTale badhuM patI jaze. mRgAvatIe kahevarAvyuM ke have huM ne udayana tamArA ja zaraNe chIe. paraMtu hAlamAM ja mArA pati gujarI gayelA hovAthI bAra mahinA zoka pALavuM joIe. pachI huM taiyAra ja chuM. je eTalI dhIraja paNa Apane na hoye tA pachI mAre ApaghAta karyo ja chuTake che. avaMtipati kahe, "nahi, nahi, tamArI dareka IcchA pUrNa karavA A avaMtipati taiyAra che. bAra mAsa pachI tamane teDavAne mokalIza." avaMtipatinuM lazkara pAchuM pharya. mRgAvatIe A bAra mAsamAM potAnA nagarano kile majabuta karI lIdho. anAja pANIno paNa mATe saMghara karI lIdho ne lazkaramAM bharatI karI. bAra mAsa pachI avaMtipatine dUta AvyuM. teNe kahyuM: mRgAvatI taiyAra thAva. avaMtipati tamane teDavA Ave che. mRgAvatA kahe, are dUta! tArA kAmAMdha rAjAne kaheje ke e siMhaNanI cheDa karavA jevI nathI. enI AzA mUkI pitAnI rANIothI ja saMtoSa pAme. pharI pAchAM zabInA keTa baMdha thayA che ne avaMti patinA lazkarI tabue ThekAI gayA che. haMmezAM bane pakSa vacce yuddha thAya che paNa koInI hAra jIta thatI nathI. baMne pakSanA mANasa marAye jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 evAmAM pharatAM pharatAM prabhu mahAvIra tyAM padhAryAM. ahiMsAnA IrastAnA prabhAvaja evA hatA ke jyAM tenAM pagalAM thAya tyAMthI dUradUra sudhInAM mANasA jheravera bhUlI jAya. ethI yuddha baMdha thayuM. baMne pakSanA mANase mahAtmAnA upadeza sAMbhaLavA cAlyA. "jhera verane tajI dvA. ekaja kuTuMbanA mANasAnI jema A duniyAmAM raheA. kIrtinA lAle ke viSayalAlasAne mATe aneka dRSTa karyA thAya che te karavA baMdha karo. khALapaNu maTI juvAnI Ave che. juvAnI jaI ghaDapaNa Ave che. pachI meAtanAM nagArAM vAge che. e pahelAM paNa e nAkhata gagaDatI ja hAya che. mATe AtmAnuM kalyANa karavAmAM utAvaLA thAva. rAjamAtA mRgAvatI A upadeza sAMbhaLI vairAgya pAmyA ne namIne prabhune kahyuM: jo avaMtipati capradyotana rajA Ape teA huM dIkSA levA icchuM chuM. temaNe jaine caMDapraghAtanane kahyuM : mAruM mana saMsAra parathI uThI gayuM che. manuSya janma pharI pharIne maLatA nathI. huM mArA putra tamane soMpI AtmAnuM kalyANa karavA IcchuM chuM. ahiMsAnA sAcA upAsakanI chAyAmAM Avela game tevA kaThAranA paNa zA bhAra ke te na samaje ! caMDapraaAtananuM mana tA prabhunA upadezathI zAMta thai ja gayuM hatuM. teNe rajA ApI. enI agAravatI vagere ATha rANIo paNa A vakhate dIkSA levA taiyAra thaI ne e badhAne prabhue dIkSA ApI. sAdhvI caMdanamALAnI e badhI ziSyAA manI. kaccha : kAzAMmI nagarInA eka makAnanA divAnakhAnAmAM e mANasA beThelA che. rAtrinA samaya che. tejathI AraDA jhaLahaLI rahyo che. eka mANasa ajANyA jevA lAge che. zuM rAjamAtA bhRgAvatI devIe dIkSA aMgikAra karI e vAta sAcI che ? ' 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 hA, temaNe rAjariddhine ThAkare mArI. temaNe sa MsAra tyAgyA; je rAjamAtAnA eka hukama thatAM hajAro sevaka khamAkhamA karatA te Aja pAtAnI ja bhANeja, peAtAnA ja mahelamAM ucharelI, sAdhvI caMdanabALAnI ziSyA banI. AjathI have te ughADe page, TADha ke taDakAnI darakAra kayA vagara jagatanA jIvAnA ane peAtAnA bhalA arthe gAmeAgAma vihAra karaze. hajArAnuM pASaNa karato rAjamAtA zerIe zerIe dharmalAbha kahetI gAcarI mATe jaze. rAjamahelanI rasavatI rasAi tajI gheregherathI maLela bhAjana ArAgaze. AYA! hada karI. devI mRgAvatI huda karI. pati jIvanamAM pativrata pALI, ati pati caMDapradyotana jevA mahAna rAjAnA paTarANI padane ThAkare mAryuM. pati jatAM sAcI rAjamAtA anI putra ane nagaranuM rakSaNa karyuM. ane Aje rAjaputra meTA thatAM sAcI sAdhvI thaI. tuM te chUTI paNa mAre chUTakA kayAre thaze?' pelA ajANyA jaNAtA manuSye nizvAsa nAkhyA. bhAI tame kema nizvAsa nAkheA che ?" huM zuM kahuM ? A sava anarthanuM mULa huM hutA ! ema kahI citrakAre rAjAe pAtAnA aMguThe kApI nAkhyA hatA te sarva vAta kahI hRdaya khAlI karyuM ne khelavA lAgyA: huve huM sAdhvI mRgAvatI pAse jaiza, tenI mAjhI mAgIza, ane A saMsAra tyAgI, kareluM mahAdhAra ka dUra karavA prayatna karIza. "" 8 : eka vakhata bhagavaMta vamAna svAmI kIzAMkhI nagarInA udyAnamAM padhAryA ane sAme beThelI medanIne dharmopadeza saMbhaLAvavA lAgyA. upadeza detAM detAM sAMjanA samaya thai gayeA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 caMdanamALA vagere sAdhvIo uDI upAzraye cAlI gaI. "AhA ! kevI zAMti che ! janmanAM vairIe paNa vera jhera bhUle. aheA kevuM teja che ! game tevA pApImAM paNa te praveze che ne sArA khATAnA vicAra karatA tene manAve che. AhA kevI gaMbhIratA che ! paisA vagerethI tAkAne caDhelAne gaMbhIra banAve che." Ama vicAra karatI prabhunuM mukha jovAmAM lIna banelI mRgAvatIne samayanuM bhAna na rahyuM. pachI dhyAna mUkayuM. joyuM teA aMdhArU thaI gayuM hatuM. tarataja te upAzraye gai ne saMthAro karI sUi gaelAM gurUNI caMdanamALAnA paga cAMpavA lAgI. gurUNIe kahyuM 'tArA jevI kuTTIna strIne Ama mADI rAta sudhI bahAra rahevuM ThIka che ?' 'AyeAjI ! prabhunuM mukha jovAmAM huM lIna khanI samayanuM bhAna na rahyuM. A asAvadhAnatAnuMja parINAma che.' ema pazcAtApa karatAM karatAM mRgAvatIne kevaLajJAna thayuM, sAdhvI caMdanamALAnI pAse thai eka sarpa jatA hatA te teNe kevaLajJAnathI joyA. caMdanabALAnA hAtha uMcA karyA. caMdanabALAe hAtha uMcA karavAnuM kAraNa pUchayuM. teNe kahyuM ke ahIMthI sapa jatA hatA eTale me hAtha uMcA karyA, ? e sUpa te AvA gADha adha kAramAM kevI rIte joyA ? caMdanabALAe prazna karyo. tamArA pasAye thaelA kevaLa jJAnathI.' A sAMbhaLI coMdanabALAne pastAvA thaye ke me kevaLajJAnInI AzAtanA karI. te paNa pazcAtApa karatAM karatAM kevaLajJAnane pAmyAM. AvI mahAsatInA sadA jayajayakAra hA. OM zAMti: zAMti: zAMti: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM bA La graM thA vALI prathama zreNI trIjI zreNI trIjI zreNI 1 zrI rIkhavadeva 2 nema-rAjula 3 zrIpAnAtha 4 prabhu mahAvIra 5 vIra dhanne 6 mahAtmA dRDhaprahArI 7 abhayakumAra 8 rANI celA 9 cadanabALA 1 arjunamALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gaNadhara zrI gautama svAmI 4 bharatabAhubali 5 A kumAra 6 mahArAjA zreNika 7 vIra bhAmAzAha 8 mahAmaMtrI udAyana 9 mahAsatI aMjanA 10 rAjaSi prasannacaMdra 11 marehA 10 ilAcIkumAra 11 jaMbusvAmI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAjA kumArapALa 15 methaDakumAra 16 vimaLazAha 17 vastupALa-tejapALa 19 khemA dedarANI 19 jagaDuzAha 20 dharma mATe prANa A panAra mahAtmAe 20 vAdhyAya 12 caMdana malayAgiri 13 kAna kaDhiyAre 14 munizrI harikerA 15 kapila muni 16 sevAmUrti na driSaNa 17 zrIsthUlibhadra 18 mahArAnta saMprati 19 prabhu mahAvIranA deza AvakA 1 zrI bhadrabAhu ravAnI 2 zrI hemacadrAcA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 3 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 zrI hIravijaya sU 7 upAdhyAya zrI yaza vijayajI 8 mahA satI sItA 9 drApadI 10 naLa damayaMtI 11 mRgAvatI 12 satI nayatI 13 dhanya ahiMsA 14 satyanA jaya 15 asteyane mahimA 16 sAcA zaNagAra-zIla 17 sukhanI cAvI yAne satAya 18 jaina tIrthone! paricaya bhA. 1 leA. 19 jaina tIrthonA paricaya bhA. 2 . 20 jaina sAhityanI DAyarI dareka seTanI kismata rU. deDha tathA vI. pI. pesTeja cha AnA. khIna' pustakA mATe sUcipatra magAvA---- citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura havelInI peLa : amadAvAda. www.umaragyanbhandar.com
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALamacAvI : trIjI zreNI 12 satI.naMdacaMtI : lekhaka : dhIrajalAla rAkarazI zAha. 1: khALagraMthAvaLI kAryAlaya amadAvAda :: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ daHIDHA bALagraMthAvaLI : prathama zreNI :: 12 R satI nacaMtI. : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha AvRtti trIjI sarva hakka svAdhIna mUlyaH savA AnA impl. Amn> saMvata 1987 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhIrajalAla rAkarazI zAha citrakAra,bruselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma aa vA . mudrakaH cImanalAla izvaralAla mahetA mudrasthAna : vasaMtamudraNAlaya dhIkAMTA zaeNDa 4 - amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI naMdayaMtI nAma evA guNa bahu thADAmAM hoya che paNa naMdayaMtImAM te te jarUra hatA. te sahu keIne AnaMda pamADatI. tenA zarIranI sukumAratA ne mehakatA evI hatI ke AMkha tathA manane AnaMda thAya. enI zailI ne rItabhAta evAM hatAM ke kAna tathA hRdayane AnaMda thAya. vaLI tenA pAraNAM mAtApitAnI bahu meIfuMmare baMdhAyelAM eTale teo te e joine ja ochA ethI tha jatAM ne temAM samAMvahAlAo paNa enA para khuba bahAra kastAM. ' AvI sattA ane panArI naMdIne jANa vAta sahune zoka karAvavAno vakhata Avyeka tenA dehamAM dAna papunI prakhyAta zeTha sAbhArapateNanA putra samudattane devAyAM meM ghara choDI sAsare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI naMdayaMtI javAnA vakhata AvyeA. jeTalA sneha teTalA zAka e kahevata teNe sAcI pADI. mAtApitAne enA vinA bharyA bhAdo dhara sunA~ jaNAyAM ne sakhInA AnaMda sarovaranAM badhAM jaLa sukAI gayAM. snehIjananA viyAga DhAne na sAle ? chatAM duniyAnA e krama hAvAthI sahue mana manAvyAM. nayatI patidevanuM bhAgya ujjaLavA sAsare AvI. na samudradatta zauyanI mUrti hatA. nayatI premanI pratimA hatI. eTale bannenA deha judA paNa hRdaya eka thayAM ane pachI teA varasa mAsanI jema te mAsa divasanI jema javA lAgyA. sukhamAM vakhata jatAM kyAM vAra lAge che H eka vakhata samudradatta dariyAkinAre pharavA gayA. dhavatA sAgaranAM moTAM moTAM meAjA joyAM. dUra dUra jhAMkhA pahADa najare paDyA. tene thayuM ke vAha ! zuM kudaratanI lIlA che ne ! kharekhara ! huM te| AjasudhI dharamAM bharAI rahyA paNa enA AnaMda mANyA nahi. kahyuM che ke jIvyAthI joyuM bhaluM; tA mAre paNa duniyA jovI. khuba khuba vicAra karI teNe A vicAra peAtAnA pi tAne jaNAvyA. pitA kahe, beTA ! tAre zI vastunI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI naMdayaMtI khoTa che ke A avasthAe dezAvara veThavA paDe! paramAtmAnI kRpAthI lIlAlhera che tA e bhAgavA ne majA karo. samudradatta kahe, pitAjI ! vicAra karI. A uMmaramAM je kAMi karavuM hoya te thaI zake. pachI vRddhAvasthAmAM zuM khanI zake ? mATe huM teA paradeza joIza ne sAthe purUSA paNa ajamAvIza. sAgarapAta zeThane A ekanA eka putra hatA eTale jarApaNa potAnAthI aLagA thAya te icchatA nahi. teNe kahyuM: beTA ! mArI A uMmaramAM zuM mane cheADI javA icche che ? tArA vinA mArAthI ghaDIze rahevAze ! samudradatta kahe, pitAjI !tamArA jotajotAmAM teA huM dezAvara kheDI pAchA vaLIza. e daramyAna mana majabUta rAkhyA sivAya bIjo zu upAya ! Ama dhaNI dhaNI carcA karI samudradatte mAtApitAnI rajA meLavI. dariyAI jahAja taiyAra thavA lAgyAM. aMdara mahA mAMdhAM kariyANAM bharAvA lAgyAM. mudbhUta nA divasa nakkI thayA ne potAnA sahadeva nAmanA mitra sAthe samudradatta prayANa karavA taiyAra thayA. dUra dUranI sakrM jatA hAvAthI badhA tene vidAya ApavA AvyA. eka naHyatI AvI zakI nahi; kAraNake e vakhate e Rtumati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI naMdayaMtI hatI. patinuM sadbhAgya IcchatI te dhera besI rahI ne manamAM ne manamAM temanA saphaLa pathanI paramAtmAne cAcanA karavA lAgI. : 2: vhANa bharadariye cAlyAM jAya che. dariyA dherAM gAna gAI rahyA che. samudradattane e joi AnaMda Ave che. sahuMdevanuM kALajI dhrUje che. te bicArA manamAM ne manamAM bAle che, hAya bApa ! AvaDAM moTAM mojAM ! AmAM jANa bhAMgyuM hoya te zuM thAya ? samudradatte A vakhate vahANanA thaMbha upara eka pakhInuM joDaluM joyuM. cAMcamAM cAMca mIlAvI premarasanuM te pAna karI rahyAM hatAM. e joI potAnI priyatamA nayatI yAda AvI. tenu mana dariyAnAM meAjAnI jema tarage caDayuMH hA ! mArA viSegathI te bicArI jhuratI haro ! mArAja nAmanuM raTaNa karI rahI haze. tene atyAre kevuM kevuM thatuM haze ! Ama vicArI vahANa AgalA baMdare nAMgayuM` ne sattudevane bhaLAvI te eka suchavAmAM ghara bhaNI upaDayo. laoNkA pAH klA jue te phajetA thAya, e vicAre te rAtanA chAne mAnA ghera gyo ne surapALa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI maMdayaMtI nAmanA vaphAdAra daravAne pAse dvAra ughaDAvyAM. naMdayaMtI atyAre zuM karatI haze e vicAre teNe jALIyAmAM DakiyuM karyuM te vikharAyelA vALavALI te bicArI ravAmInAtha ! ravAmInAtha ! bolI rahI hatI. tene koI vAte cena paDatuM na hatuM eTale thoDIvAre te beThI thaIne pAsenA upavanamAM gaI. e vakhate cAMdanInI zItaLatA ne nirmaLatA jhIlatAM badhAM vRkSo pavitra jaNAtAM hatAM paNa naMdayaMtIne e kAMI AnaMda ApI zakyAM nahi. eka zilApara sUvAno teNe prayatna karyo paNa te niSphaLa gaye tenA manamAM patino viyoga sAlyA karato hato. thoDA vakhatanA sahavAsamAM teNe je prema anubhavyo hato te alaikika hatA. tenA madhura maraNe yAda karI te khuba raDavA lAgI. eja vakhate chupAi rahela samudradatta bahAra nIkaLe ne tene bheTI paDe. ekAeka Ama thavAthI naMdayaMtI ghaDIbhara muMjhavaNamAM paDI gaI paNa pachIthI oLakhatAM belI nAthe Apa atyAre kayAMthI? samudradatta kahe, tane maLavAja, hRdaya tame maLavA adhIruM thayuM ne mArAthI na rahevAyuM naMdayaMtI e sAMbhaLI belI: nAtha to mane kRpA karIne ApanI sAthe laI javane ! samudradatta kahe nahi, priye! tene mATe hA tArI taiyArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - . .. . - satI naMdayaMtI nathI. amAre te game tevA beTamAM rakhaDavAnuM haiya, game tevA jaMgalanI aMdara paNa bhaTakavAnuM hoya, tArA AvavAthI amAre paga baMdhAI jAya. te Apane bhArarUpa thavA IcchatI nathI. huM ghera rahI haMmezAM paramAtmAnI prArthanA karIza ke AvA sAhasamAM te tamane sAtha Ape' naMdayaMtIe potAnA hRdayano paricaya Ape. samudradatta kahe, priye! AryabALAne eja zobhe. jema AryapurUSa prema ne satyanI muti temaja AryabALA neha, sevAne sahanazIlatAnI mUrti. pachI bane tyAM bAMdhelA hiMDoLA para sUtAM ne AkhI rAtri AnaMdamAMja gALI. : 3 : naMdayaMtIe jANyuM ke priyamilananI rAtrie pote garbhavatI thaI che eTale potAnI saghaLI raheNIkaraNImAM pheraphAra karyo, ane bane teTaluM saMyamI ne AnaMdI jIvana jIvavAno prayAsa karavA lAgI. ema karatAM traNa mAse peTa vadhavA lAgyuM ne bIjAne paNa khabara paDI ke naMdayaMtI garbhavatI thaI che.. sAsusasare AthI UMDA vicAramAM paDayAMka samudradatta game tyAre vahu naDatumati hatI ne atyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI nacaMtI garbha vatI che ! he bhagavAna ! kuLavAna kanyAmAM A ze doSa? ame te mAnatA hatA ke nAgadatta zeThanI putrImAM kAMi vicAravAnuMja na heAya paNa te mAnyatA khoTI harI! nakakI eNe durAcAra karyo che mATe have kAI paNa upAye ane dharamAMthI dUra karavI. sAgarapAta zeTha kevI rIte kAma karavuM tenA vicAramAM paDayA. :4H ceADA divasa pachI nayatIne sAsu sasarAe bheAjanamAM dhena ApyuM ne rAtre peAtAnA eka vaphAdAra sArathine bAlAvI ratha joDAvyA, naMyatIne temAM nAkhIne vidhyATavInA dhAra jaMgalamAM mUkI AvavAnuM jaNAvyuM. sArathi tA peTanA gulAma eTale teNe e kAma bajAvyuM. te nayatIne dhAra jaMgalamAM mUkI pAchA pharyAM. nayatI jyAre bhAnamAM AvI tyAre AjIkhAjI jovA lAgI, A te svapna che ke sAcuM te vicAravA lAgI. dhaNA vakhata sudhI tene samaja paDI nahi. pachI AjubAju bhayaMkara nirjana vana joI tenuM haiyuM hAya na rahyuM. dhrusake ne dhrusake rAI paDI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 satI naMdamaMta jeNe dharanI bahAra kadI ekalA paga nahi mUkela tene AvA adhAra jaMgalamAM ekalA rahevAnuM AvyuM. karyAM javuM, zuM karavuM, te tene kAMI sUjhayuM nahi. Akhare te mhAvarI banI. dhIme dhIme AgaLa cAlavA lAgI. paNa keDIe evI aTapaTI hatI ke bhalabhalA bheAmiyA paNa thApa khAI jAya. eTale te thADIvAramAM bhUlI paDI. dhIme dhIme jhADI vadhAre gIca thavA lAgI. mArga paNa kAMTAkAMkarAvALA AvavA lAgyA. e mArge cAlatAM tenA page lAhInI dhArA thai ane kapaDAM cAre bAju bharAi phATavA lAgyAM. ahIM rastA paNa kAne pUchavA ? kAi paNa jAtanI vastI jaNAtI nhotI. evAmAM ekAeka vAdhanI garjanA thaI. nayatI te sAMbhaLI bhayabhIta thaI gai. paNa A vanamAM te karyAM nAse ! vicAra karavA jeTalA paNa samaya na hatA. eka te be chalage vAdha najara AgaLa dekhAyA. nayatI paMcaparameSThInu smaraNa karI potAnI jagAe ubhI rahI. satInAM sata parakhAvAnA e samaya hatA. jo satInAM sata vhAre dhAvAnAM DhAya te na yatIne ciMtAnuM kAraNa na hatuM. kAraNake teNe potAnA manamAM pati sivAya anya kAinA vicAra sarakhA paNu ko Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAtI naMdayaMtI 11 na hate. kharekhara ! garjanA karate bhayaMkara vAgha naMdayaMtInA sAmuM joI zAMta thaI gaye. marataka nIcuM namAvI bIje mArge cAlyA gaye.naMdayaMtI samajI ke A praNAma mane nahi paNa mArA ziyaLane che. te cAlatAM cAlatAM eka ghaTA AgaLa AvI. ghaTAnI baMne bAju bhayaMkara khaDakene guphAo hatI. upalA bhAgamAM lIlI kuMjara jhADI hatI ne eka mIThA pANInuM jharaNuM khaLakhaLa karatuM vahI jatuM hatuM. naMdayaMtIe e madhura pANIthI pitAnI tarasa chIpAvI. pachI ghaDIbhara ArAma levA khaDaka para beThI. paNa ahIM ArAma ke ? jANe mRtyu moM phADIne ja ubhuM hoya tevI AjubAjunI guNao hatI. maraNa vadhAre duHkha Apaze ema have naMdayaMtIne lAgatuM na hatuM. ethI haiyuM heThuM thayuM ne aneka jAtanA vicAra karavA lAgI. karmane adbhuta camatkAra ke che. zIlane ajaba mahimA ke che! jagatanA saMbaMdha kevA prakAranA che! ema vicAra karatAM tene uMdha AvI gaI. ahIM pAsenI guphAmAMthI siMha manuSyanI vAsathI bahAra nIkaLe. eka ne be chalaMge te te naMdayaMtInI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra satI nadayaMtI AgaLa AvIne ubhA rahyA. paNa e mukhamAMthI nIka- LatuM teja jANuM sekaDA talavAranu jora karatuM hoya tema jaNAyuM. nayatIne aDakavAnI siMhanI himmata na cAlI. ulaTu kAI vanadevI heAya tema tenA mAnamAM jhINA ghuMdhavATa karatA ne pUchaDuM jamIna para pachADatA dUra ubhA. nayatI ekAeka mIThA jhADAmAMthI jAgRta thaI. huM Arata deva! tuja kharA ! ema kahI bAjumAM najara nAMkhI. tyAM sihune vinIta ziSyanI jema beThelA joyA. na yatInI AMkha sihunI AMkha sAthe maLatAM sihu mAthuM namAvI ekaja chalage jaMgalamAM adazya thai gayA. : 5 : nayatI vidhyAcaLanI e JaTavImAM phare che ne tyAMnA vanapradezanuM sauMdarya jotI gIta gAya che. (rAgaH AsA mAse zarada punamanI rAta jo.) hariyALI bhUmi suMdara sehAmaNI, vahI rahyAM nirmaLa jharaNAM svacchanda jo; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI nadayaMtI vAtA zItaLa dhIrA dhIrA vAMyarA, carI rahyAM nirdoSa haraNanAM vRnda ja; pakhairUnAM vidha vidha madhurA gAnathI, thai rahyA che saLe khasa A jo; hasatA saLe raMga beraMgI phUlaDAM, karI gujArava laI rahyA rasa bhRga jo; lacI rahyA phaLa pakavathI taru sADhAmaNAM, paMkherU te sahu AnaMde khAya je; jotAM najare ramaNIya vanapradeza A, 13 hRdaya karyuM Anadai nava ubharAya jo, Ama gAtI gAtI bhayane kAMIka AchA karI nadayanI cAlavA lAgI. paNa rAta gALI zakAya tevuM ekke ThekANuM AvyuM nahi. rastA dhIme dhIme vadhAre kaThaNuM AvatA gayA ne sUryanArAyaNa paNa thoDIvAramAM astAcaLapara javAnItaiyArI karavA lAgyA. nayatInA paNa Aje badhA vakhata cAlIne thAkI gayA che. ka DagaluM bharavuM paNa mahA muzkela thai paDyuM che. e vakhate dUrathI vAMsaLI vAgatI haiAya tevuM lAgyuM! bharavADanA kAi nehaDA tyAM jarUra haze ema nayatIe anu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- = = 14 satI naMdayaMtI mAna karyuM. tenA hRdayamAM kaMIka AzA AvI. eTale te jarA jorathI cAlavA lAgI. paNa hatabhAgI AtmA! jyAM karmamAM vadhAre duHkha sahana karavAnuM lakhyuM hoya tyAM tuM sukha jyAMthI pAmI zake ? tene utAvaLe cAlatAM Thekara vAgI ne mRtyunA jevuM he phADIne ubhelI khINamAM gabaDI paDI. naMdayaMtInI jIvanadarI hajI tUTI na hatI. te bebhAna avasthAmAM ja ghAsa para paDI hatI. evAmAM tyAM thaIne bharavADaNe nIkaLI. temaNe naMdayaMtIne joIne vicAra karyo ke kaIka sArA gharanuM mAnavI lAge che. mATe cAle ene nehaDAmAM laI jaIe. - pachI te A naMdayaMtIne pitAnA nehaDAmAM laI gaI. tyAM jaMgalanI keIka vanarapatine rasa cULatAM naMdayaMtIne bhAna AvyuM ne jyAM sudhI te taddana sArI thaI tyAM sudhI tyAMja rahI. bharavADaNanAM bhAvabhInAM haiyAM jaI tene zaherIjIvana yAda AvyuM. emAMye khoTI zaMkAthI prerAIne pitAnA mAthe duHkhanuM vAdaLa nAkhanAra sAsusasarA yAda AvyAM. paNa koIne doSa devAthI zuM ? doSa pitAnA karmane che ema A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ = satI naMdayatI 15 zvAsana laI naMdayaMtIe pitAnA manane kAbumAM rAkhyuM. have game te rIte koI sArA ThekANe pahoMcI javuM jethI patine samAgama thavA vakhata Ave evo vicAra karI teNe e bharavADaNenI tathA bharavADenI rajA mAgI. bhagavAna tamAruM kalyANa karo. bhalA bhAIo ! tamAro badale huM kyAre vALI zakIza ? have mane sAruM thayuM che mATe tamArI rajA laIza, e sAMbhaLI bharavADoe premathI prazna karyo. Apa kyAM jazo?" nadayaMtI kahe, nirmadAjInA kinAre kinAre cAlatI bhRgukaccha baMdare jaIza. mane have rajA Apa ne koIka thaDe sudhI mUkvA Avo." bharavADonarmadAjInA kinArA sudhI naMdayaMtIne mUkI gayA. narmadAjInA kinArAne rasto bhayaMkara khaDakevALo ne jaMgalethI bharapUra hate. bhIla lekene tyAM bhAre bhaya hato. naMdayaMtI paNa cAlatAM cAlatAM bhIla lekenA hAthamAM sapaDAI gaI. teo ene pitAnA rAjA AgaLa laI gayA. e dayAhIna rAjAe AvI rUpALI strIne joI devIne baLIdAna ApavAnuM TharAvyuM ke tene eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ guphAmAM purI : have kAMI buca zarU karyuM. e 1 satI naMdayaMtI guphAmAM purI rAkhI upara sakhata cokI pahero besADa, naMdayaMtIne lAgyuM ke have kAMI bacavAnI nathI eTale eNe kalpAMta karavAne badale iSTadevanuM bhajana zarU karyuM. e vakhate eka bhIlane dayA AvI. teNe nadayaMtIne guphAnA chapA mArge AgaLa lAvI choDI mUkI. pachI te siMhanA paMjhAmAMthI chUTelI haraNI jema nAse tema nAsavA lAgI. tene meMmAM zvAsa mAya nahi, pagamAM kAMTA kAMkarA pesI jAya ne lehInI dhAre thAya. phATI gayelAM vastra paNa jharaDAmAM bharAI vadhAre phATe chatAM naMdayaMtI te dayAja kare. ema karatAM nirbhaya jagAe AvI ne narmadAjInA eka khaDaka para ArAma levA beThI. eja vakhate bharUcane rAjA padmasiMha pitAnA cunaMdA svAra sAthe mRgayA ramavA nikaLyo hato. te tyAM AvI pahoMcyuM. tenI najaranaMdayaMtI para paDI. jo ke tenAM vasa vagere melAM ne cIrAI gayelAM hatAM chatAM mukha uparathI te kaI kuLavAna strI che ema eNe pArakhyuM. teNe pUchyuM; bahena! tame kyAM jAo cho? bhAI ! mAruM nasIba laI jAya tyAM naMdayaMtIe duHkhI hRdaye javAba Ape. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ --- satI nadadhatI te Apa mAre tyAM padhAre.' rAjA samaje ke koI duHkhanI mArI A kuLavAna bAI che. tene hamaNAM badhI vAta pUchavI nahi. dhImethI badhuM jANavuM. ema vicArI teNe kahyuM: bAI mAre tyAM cAle. tyAM sevAzramamAM rahe ne pavitra jIvana gALo. rAjana ! tamAro meTe upakAra che. A duHkhIyArI upara ghaNI kRpA karI. ema kahI naMdayaMtI padmasiMha rAjA sAthe bharUcamAM AvI. rAjA padmasiMhe tene sevAzramamAM mUkI. naMdayaMtIne sevAzramanuM vAtAvaraNa khUba pavitra lAgyuM. bIjA divase sevAzramanA udhAnamAM pharatI te manamAM bolavA lAgIH dhanya rAjA padmasiMha ! kharo rAjA tuM ja che. prajAnA pitA ane mitra tarIke tuM jIvana gujAre che. ahA ATalI vidhA, ATaluM zairya chatAMye garva nathI. ATale vaibhava chatAM vilAsa nathI. rAjayanI saghaLI Avaka prajAnA hitanA kAryomAM ja kharacI nAkhe che. nathI tArA rAjyamAM eka paNa Akaro karake nathI tArA rAjayamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 satI naMyatI cArI ne luTaphATa, ane tArA rAjyamAM e kadi nahIMja thAya. jyAM prazna peAtAnI kamANI sukhe bhAgavI zake che; jayAM sahune peDhapUratuM khAvA maLe che, tyAM cArItrakhArI naja thAya. aMte prajAnA pAlaka gaNAine bhakSaka banatA rAjavIonA rAjayamAMja hAya. tArA A sevAzrama nihALatAM vidyA ne sevAnA Adarza mUrtimaMta thayelA jaNAya che. tArA rAjayanuM A mahAna gaiArava che. aA eka divasanA ahIMnA vAtAvaraNe mArA hRdaya para keTalI asara karI ! ahIMnA kulapati sevAzramanA dhyeyama'tra sA jJAnaziyAmyAM mokSaH samajIne vanamAM AcaranAra che. emanuM jIteMdripaNuM, emanuM nilebhIpaNu, emanuM nirmaLa brahmacarya manuSya mAtrane mugdha karavAne masa che. emanI amRtavANI vAta mAtramAM aneka sazayAne dUra kare che. are, AvA kulapati vinA Azrama A sthi tie hAyaja nahi. kulapati eTaleja Azrama ane Azrama eTaleja kulapati. A gurUnA caraNa sevatAM jarUra mArUM kalyANa thaze. te AvA AvA vicAza kare che. evAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI naMdayaMtI 19 kulapatijI pAte padhAryA. nadayaMtIe temane praNAma karyAM. kulapatijI AzirvAda ApatAM bolyAH putrI ! A AzramanuM vAtAvaraNa te tane gamazene ? nadayatI kahe : gurUdeva ! A vAtAvaraNanI zI vAta karU? A mukhe kahevuM azakaya che. zAstrAmAM sAMbhaLelA dharma ahIM AcaraNamAM jovAya che. tene prabhAva pratyakSa anubhavAya che. gurUdeva ! thADA vakhatamAM mArA mananA saMtApa dUra thayA che. kulapati kaheH kAIpaNa saMsthAnI prathama darzane paDelI chApa parathI AkarSAvAnI jarUra nathI. ahIM niyamana nathI chatAM niyamana che. svataMtratAnI sAthe sayama che. eTale thADA vadhAre vakhata ahIM rahI vAtAvaraNathI paricita thA. nayatI kahe H gurUdeva ! ahIMnA vAtAvaraNamAMja pavitratA bharelI dekhAya che. A sevAzramanI dikSA ApeA. kulapati kahe : putrI ! utAvaLa na kara. sAdhujIvananI--taparavI jIvananI-dIkSA sahela nathI. saMsAranA kaDavA anubhava uparathI utpanna thayelA kSaNika vairAgya e sacamI jIvananI lAyakAta nathI. e lAyakAta meLavavA sahuthI pahelAM sayama ne sevAdharmanu pUratuM jJAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI naMdayaMtI meLavavuM joie. ane punaH punaH vicAra karI pachIja e dIkSA aMgikAra karavI joie. vaLI tuM garbhavatI che eTale jyAMsudhI tane prasava na thAya tyAM sudhI e dIkSA na apAya. bAkI AzramamAM Adarza gRhasthAzramI mATe paNa sthAna che. tyAM rahI pavitra jIvananuM pahelu pagathiyuM zIkha. 20 naMdayaMtI kahe : jevI AjJA gurUdeva ! ApanI vANIe mArA ajJAnanAM paDa bheDhI nAMkhyAM che. : 7 : samudradatta Aje lAkho rUpIA kamAi lAvyA che. mAtapitAe tenuM mATI dhAmadhumathI sAmaiyuM karyuM che. badhAne maLyA pachI teNe nadeMyatInI khabara, pUchI tyAre pitAe tene ekAMtamAM lai jaI DhahyuMH putra ! e vahu durAcArI hatI. garbhavatI thavAthI ene ame kADhI mUkI che. e sAMbhaLI samudradatta khelyAH are pitAjI ! Apa bhIMta bhUlyA. e garbha tene mArAthI rahyA hatA. pitAjI ! tene bhayaMkara anyAya thayo che. have mArAthI A mahela, A miSTAnna bhogavI na zakAya. e tA naya'tI maLe tyAreja meAjazeAkha karIzu. hajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI naMdayaMtI 21 te vahANuM vAyuM paNa nathI, bIjA nagarajanone nirAMte maLe paNa nathI te pahelAM to samudradatta ghara bahAra nIkaLI gaye. zodha karatAM thoDA divasamAM te mitrothI chUTo paDI gaye. pharIthI mitra maLyA ja nahi. teNe ekalAe zodhavAnuM cAlu rAkhyuM. tenAM vastrA melAM thaI gayAM, dADhI vadhI gaI, khAvApIvAnuM ThekANuM na rahyuM eTale zarIra durbaLa thaI gayuM. ema karatAM te eka bhikhArI jevI hAlatamAM AvI paDe. jaMgalamAM kaMdamULa pAMdaDAM khAIne calAvavAno prasaMga paNa AvI gayA. raste je maLe che ene samudradatta naMdayaMtI viSeja pUche che paNa kaI patto ApatuM nathI. ema karatAM rakhaDate ravaDato te bharUcanI najIka Avyo ne sevAzramamAM rahenAra vidyArthIo koI duHkhI musAphara jANa ene aMdara laI gayA. tene bhAnamAM lAvI bhejana ApyuM. bhUkha ghaNI hatI eTale te ja paNa temAM ravAda na Ave. naMdayaMtInA virahavicAre te pAgala thaze. bIjA divasathI tenI tabIyata lathaDI ne te mAMdo paDe. pathArImAM paDe paDaye paNa te nadayaMtInuM ja nAma japato hate. ahIM naMdayaMtIne putrane prasava thayo hato. teNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ = satI naMdayatI jAyuM ke I ajANe musAphara AzramamAM Avela che ne te mAMdA paDe che eTale te pitAnI eka sakhI sAthe jovA gai. tyAM zuM joyuM? pitAnA ja priyatama te ekadama temanA caraNe vaLagI paDI. samudradattanuM hRdaya paNa ubharAI gayuM. tene maMdavADa jANe priya milana thatAMja palAyana karI game. pachI te eka bIjAnA mAthe gujarelI vAta kahevAI te hadaya sAthe hRdaya maLyAM. Aja vakhate kulapatijI tathA rAjA pamasiMha paNa AvI pahoMcyA. samudradatta tathA naMdatIe bannene praNAma karyA. e vakhate kuepatijI chellA kalyANamatu je ! samudatta! tamArI mAMdagInA samAcAra tamAre tyAM kahevaDAvatAM Aje tamArA mAtapitA tathA tamArA mitra sahadeva ArI pahoMcyA che. samudradatta-vAha kulapatijI ! Ape te mane sarva sva ApyuM. priyatamA ApI, putra Apane mAtapitA tathA mitrane paNa ahIM ja meLApa karAve. kulapatijI kahe, e saghaLI kRpA rAjA padmasiMhanI che. pAsiMha kahe, nahi gurUdeva ! emAM meM kRpA karI nathI. je te phakta mArI pharaja bajAvI hatI. have cAle, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI nadayatI 23 AzramanA udhAnamAM tamArA mAtApitA tathA mitra ubhAM che temane maLo. samudradatta tathA naMdayaMtI pitAnA eka bALaputra sAthe udyAnamAM AvyAM ne badhAne maLyAM. kulapati kahe, naMdayaMtI ! tArA zIlane ja A badhe pratApa che. have ahIM lIdhela gRhasthAzramane Adarza pUrepUro pALaje ne bIjAne paNa samajAvajo, pachI badhAM eka divasa AzramanAM mahemAna sahyA ne bIjA divase gharabhaNI vidAya thayA. e naMdayaMtIe pachI je jIvana gALyuM che te Adarza che. AvI Adarza mahilAne vaMdana karyA sivAya kema rahI zakAya ke ilunAM guphAmadireka jagatabharanAM A aditIka guphAmaMdirane, tathA bauddha. ziva ane nAnA itihAsa tathA mUrtividhAnane pUrepUra khyAla ApatuM sacina pustaka Aja lekhakanA hAthe lakhAI bahAra paDayuM che. citre tathA kalAmaya 5kuM. prastAvanA lekhaka zrIyuta nAnAlAla camanalAla mahetA. AI. sI. esa. kinma ATha AnA. jarUra maMgAvIne vAMce. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ kudarata ane kaLAdhAmamAM vIsa divasa. koIpaNa jaina bhAI vAMcyA vinA kema rahI zake? jaina kumAre pagaraste cAlIne badhe sarasAmAna jAte upADIne gujarAtanAM aNakheDyAM DAMganA jaMgalo kheDe che. sAhasabharI saphara karatAM suragANA ne saptazRMga thaI nAzika pahoMce che. tyAMthI dolatAbAda, ilurAnI guphAo tathA ajanAnI guphAonAM darzana kare che. tyAMthI madhyahiMda sudhI pahoMcI ekiArezvara, siddhavaraphUTane dhArAkSetranA jaLa ghadhanAM rasapAna kare che. A AkhAye pravAsanuM dIlacaspa varNana karatuM ane ajantA-chalurAnI guphAone vistRta prAmANika hevAla ApatuM sacitra pustaka bahAra paDI cUkyuM che. enuM eka pAnuM vAMcavA leze ke pustaka pUruM karyA vinA nahi cAle. uMcA pheraveTa kAgaLa, ra00 pRSTa; pravAzane nakaze tathA bIjA agIyAra citro, pAkuM pUMThuM ne ApeparanuM reparakimata rU. . paTeja alaga. Ajeja maMgAvo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ :: bALa graM thA va LI : prathama zreNI | bIjI zreNI | trIjI zreNI 1 zrI zIkhavavA 1 ajunamALI | 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjulA 2 cakravatI sanatkumAra | 2 zrI hemacaMdrAcArya 3 zrI pArzvanAtha 3 gaNadhara zrI gautama- | 3 zrI haribhadrasUri svAmI * prabhu mahAvIra 4 zrI siddhasena divAkara 4 bharatabAhubali 5 vIra dhane 5 zrI bappabhaka sUri 5 ArkakamAra 6 mAhAtmA daDhaprahArI 6 zrI hIravijaya sUri 6 mahArAja zreNika cha abhayakumAra 7 upAdhyAya zrI yazo8 rANI celaNa 7 vIra bhAmAzAha. | vijaya caMdanabALA 8 mahAsatI sItA 8 mahAmaMtrI udAyana 10 IlAcIkumAra 9 draupadI. 9mahAsatI aMjanA 10 naLa damayaMtI 11 jaMbusavAmI 10 rAja iprasannacaMdra 11 mRgAvatI 12 amarakumAra 16 mayaNarehA 12 satI naMdayata 13 zrIpALa 12 caMdana malayAgiri 13 dhanya ahiMsA 14 mahArAjA kumArapALa 13 kAna kaThiyAre 14 satyano jaya 15 pethaDakumAra 14 munizrI harikeza 15 asteyano mahimA 16 vimaLazAha 15 kapila muni 16 sAco raNagAra-zIla 16 sevAmUrti maMdire 17 sukhanI cAvI yAne 17 vastupALa-tejapALa ja sa teSa 17 zrIsthalika 18 ema dedarANuM 18 jaina tIrthone paricaya 8 mahArAjA saprati bhA. 1 lo. 9 jagajAha 19 prabhu mahAvIranA 19 janatAne parIcaya 20 dharma mATe prANu - daza zrAvake bhA. 2jo. panAra mahAtmAo | 20 2vAdhyAya | 20 jasAhityanI DAyarI dareka seTanI kiMmata rU. Dha tathA vi. pI. pisTeja cha AnA. bIjAM pustake mATe sucipatra maMgAcitrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha - rAyapura, havelInI poLa : amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALamaMthAvaLI :: trIjI zreNI :: 13 dhanya ahiMsA : lekhakaH dhIrajalAla rAkarazI zAha ka: khALagraMthAvaLI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ IDAR >>>M bALagraMzAvaLI : ; trIjI zreNI :: 13 dhanya ahiMsA : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha sarva hakka svAdhIna AvRtti pahelI mulya savA AtA. Anand -AUG-ARDEO saMvata 1980 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka: dhIrajalAla TokarazI zAha citrakAra bukaselara enDapablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma da vA da mudrakaH cImanalAla izvasvAla mahetA mukaNasthAna : vasaMtamudraNAlaya dhIkaMTA reDa :: amadAvAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanya ahiMsA : 1 : eja nadInA dharA, eja jALa ne eja haribaLa mAchI. zimALAnI sakhata ThaMDImAM jue, unALAnA aMgArA jevA tApamAM jue ke cAmAsAnI varasAdanI jhaDImAM juo paNa evuM kAI vakhata na khate ke harikhaLa pAtAnI jALa laI nadInA kinAre macchI pakaDavA AnyA naheAya. gharanI taddana garIba hAlata ane kuLapara'parAnA eja dho. eTale ene e sivAya khIjuM kAMI sUjhatuM nahi-gamatuM nahi. e uparAMta A sthaLa pasaMda paDavAnuM eka bIjI paNa kAraNa hatuM. mANasa jyAre gharathI kaTALe tyAre jyAM visAme maLe tyAM jaine bese, haribaLane strI taraphanuM sukha nahAtuM. gharamAM niraMtara zrI kleza macAvatI eTale paNa haribaLa ghera bahu nahi besatAM ahIM AvIne besatA, eka vakhata nadInA e ja dharA pAsethI eka munirAja nIkaLyA. temaNe haribaLane jALa laine ubhelA jocA. eTale kahyuM: bhAI! tuM kAMi dharma jANe che ? haribaLa kahe, huM teA kuLAcAra e dharma jANuM chuM. mArA khApa mAchalAM mAratA ne gujarAna calAvatA. huM paNa mAchalAM mArIne gujarAna calAvuM chuM. munirAja kahe, evA kuLadhama zA kAmanA ? zuM pitA durAcAra karatA hAya, kharAba hAya, tA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ putre paNa evuM ja karavuM joIe? dharma te te ja kahevAya ke jemAM jIva dayA heya. badhA prANIne sarakhA gaNavA, koIne mAravuM nahi, tenuM nAma jIvadayA. A jIvadayA pALanArane ghaNuM sukha maLe che. mATe bhAI! tuM kAMIka jIva dayA pALa. haribaLane vAta sAcI lAgI, paNa mAchalAM na. mAruM te zuM karuM e sUjhayuM nahi. teNe kahyuM. munirAja ! mArAthI zI rIte jIvadayA paLAya ? huM je A kAma na kare te mArAM bAyaDI chekarAM bhUkhe mare. muni kahe, A. Nche taddana chaDI na zake te paNa ceDA niyama te le. ema kara ke jALamAM paheluM mAchaluM Ave tene choDI devuM. ATale paNa niyama pALIza te bhaviSyamAM ghaNe lAbha. thaze. haribaLe e niyama AnaMdathI grahaNa karyo. niyama te nAne hate paNa pahelA ja divase tenI kasoTI thaI. jALa nAMkhI temAM pahelA sapATe eka moTuM mAchaluM pakaDAyuM. haribaLe pitAnA niyama pramANe tene jIvatadAna ApIne pANImAM mUkI dIdhuM. pharIthI jALa nAMkhIne bahAra kADhI te enuM eja mAchaluM pakaDAyuM. teNe vicAra karyo. A te teja mAchaluM che ane meM jIvatadAna dIdhuM che te ene kema marAya? pachI ene oLakhavA mATe gaLe keDI bAMdhIne pANImAM mUkI dIdhuM. ane tyAMthI dUra jaI jALa nAMkhI. paNa banyuM evuM ke tenuM teja mAchaluM pakaDAyuM. eTale haribaLa ethI paNa dUra gayo. ema ThekANAM badalatAM badalatAM sAMja paDI. "hajI sudhI kAMI maLyuM nahi. Aje zrI nakkI burI vale Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ karaze, mATe kAle kAMIka laIne ja ghera jaiza." ema vicArI ghera javAnuM mAMDI vALyu. ane gAmathI thADe dUra jaMgalamAM eka madira hatuM tenI aMdara jaIne sUtA. rAtrinA aMdhakAra prasaravA lAgyA. jaMgala bhayAnaka thavA lAgyuM. mAchI haribaLane Aje dha AvatI na hatI. tenA jIvane Aja judo ja palaTI khAdhA hatA. te paDakhAM pheravatA sUvAnA prayatna karavA lAgyA. :2: cAvananA kAThe ubhelI rAjamALA vasaMtazrI rAjagokhe eDI che. tenA netrA koI premInI zeSa karavA mathI rahyA che. rastethI pasAra thatA dareka yuvAnane nihALI nihALIne te jue che. emAM eka yuvAna zrImaMtaputra najare paDayA. tenI krAMti ne tenuM rUpa joI vasatazrInuM dIla TharyuM, tene peAtAnuM mana jaNAvavA eka patra lakhI uparathI phUMkyA. cuvAne patra paDatA joi uMcuM joyuM. annenI STi maLI. pachI teA kAgaLa vAMcavAnI paNa jarUra na rahI. eka divasa anee nAsI javAnA saMketa karyo ke amuka divase rAtanA gAma bahAranA jaMgalavALA maMdire bannee maLavuM ne tyAMthI paradeza cAlyA javuM. A zrImaMtaputranuM nAma haribaLa hatuM. F rAjabALA vasaMtazrI peAtAnAthI levAya teTaluM jhaverAta laI saMketanI rAte gAma bahAra nIkaLIne gheADA upara savAra thaI. sAthe bIjo gheADA harikhaLane mATe lIdhe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM ahIM zrImaMtaputra harikhaLane vicAra thayo ke rAja kanyA tA mAhamAM ghelI thai che. zu mAbApa ane ghara cheDI paradeza te cAlyA jAya ? mATe ApaNe te kAMi javuM nathI. bhAgyanA khela nyArA che. A teja rAta hatI jyAre mAchI harimaLa saMketavALA maMdiramAM sUI rahyo hatA. vasaMtazrI madira AgaLa AvI. prema bharyAM madhura avAje khelIH haribaLa ! huM AvI chuM. cAla Ta taiyAra thA. harimaLanA kAne AvA madhura AvAja paDatAM te vicAramAM paDayA. ATalI mADI rAte mane kANu khelAvatuM haze ? kAI DAkaNa ke vanadevI te nahi hAya ? paNa te himmatavAna hatA. kazAthI Dare tema na hatA. teNe eka tINI najara pheMkI bahAra joyu tA. devakanyA jevI eka yuvAnamALA najare paDI. ghareNAM ne jhaverAta te tenA zarIra para ThAMsI ThAMsIne bharelAM hatAM. eTalAmAM pharIthI avAja AvyAH huM te vakhatasara AvI pahoMcI chuM. mADu tA nathI thayuMne ? hirakhaLa ! have jhaTa kara. nahitara pAchaLa ghoDesvArI chUTaze te ApaNe pakaDAI jaIzuM. rikhaLa samajyuM ke mArA kArya nAmerIne A bALAe saMketa karyAM lAge che, kubhArajA srIthI kaMTALelA te harakhaLane manamAM thayuM ke nakkI mArA bhAgye ja A strI meAkalI che. mATe tene jatI na karavI tethI huMkAramAM ja javAba ApyA ne mahAra nIkaLyeA. aMdhArAmAM bannee gheADA mArI mUkyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ rastAmAM vasaMtazrI premanI vAtA karavA lAgI paNa harimaLe tenA huMkAramAM ja javAba ApyA. jyAre vhANuM vAcuM, tyAre vasaMtazrIe ribaLane kharAkhara joce. AtA koIka judo ja mANasa, ema jANI tene prAzakA paDayA. paNa vicAra karatAM tene lAgyu' ke have nakAmA aksesa karavAthI kAMi vaLe tema nathI. have huM pAchI paNa zI rIte jAuM ? ane A mANasanA saMbadha joDAyA temAM paNa vidhinA kAMi guma bheda te jarUra haze. mATe have te tene ja hRdayanA ISTadeva mAnuM. Ama vicAra karI ane gAMdhava vivAhathI paraNyAM ne vizAlapura nagaramAM jaI pahoMcyAM. : 3: rAjakanyA vasaMtazrI peAtAnI pAse eTaluM dhana lAvI hatI ke mane rAjasAhebI bhAgavI zakatAM hatAM. jema agArA uparathI phuMka mAratAM rAkha uDI jAya tema hariaLanA saMskArI AtmAne thayu hatuM. eka ja divasamAM muninA meLApa-vratanuM levuM ne rAjakanyA sAthe lagnathI joDAvuM. eNe harimaLanA chupAi rahelA saMskArone jAgrata karyAM hatA. teNe vicAra karyAM ke kyAM huM nIca mAchI, ane kyAM A rAjakanyA vasaMtazrI ! kyAM huM nina ne kyAM A lakSmI ! bhAgyanI kRpAthI. nahi, nahi, nAnA sarakhA niyamanA pAlanathI mane A saM kAMi maLyuM che. mATe A lakSmInA ane A takanA kharAkhara lAbha levA. teNe udAra thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ garIba tathA duAkhIne dAna devA mAMDayuM. thoDA vakhatamAM te nagara AkhAmAM vAta phelAI ke "kaI dhanavAna rAjaputra Avyo che. te ghaNuM dAna Ape che. te mahA guNavaMta ne udAra che." nagaranA rAjAe A vAta sAMbhaLI. tene bahu mAnapUrvaka teDAvyo ne sabhAmAM besADayA. have te haribaLa vasaMtazrInA samAgamathI badhe viveka ne ziSTAcAra zIkhyo hatuM. rAjAe tenI sAthe aneka prakAranI vAta karI ane kahyuM ke Apa A nagaramAM ja rahe ne mArI sabhAne zobhAve. - haribaLa ane rAjA vacce prIta baMdhANI. moTAnI mitratAthI zuM lAbha na thAya? haribaLane badhI rIte lAbha thavA mAMDe. eka vakhata haribaLe vicAra karyo ke rAjA sAthe ATaATale neha baMdhAyo che te tene eka vakhata mAre ghera jamADavuM joIe. tethI teNe rAjAne netaruM ApyuM. tene prasanna karavA bhAtabhAtanAM miSTAna taiyAra karAvyAM. khuba svAdiSTa zAka banAvyAM. kaThoLa, kaDhI, pApaDa, zayatAM, bhajIyAM ne athANAM evAM banAvyAM ke dADhamAM svAda rahI jAya. bIjI paNa ghaNI vAnI taiyAra karI. pachI rUpAnA thALa ne rUpAnA bAjaTho mUkI dIdhA. pAse sugaMdhI jaLa bharelI senAnI jhArI mUkI ne tenI pAse rezamI rUmAla mUkayA. vakhata thayo ne rAjA jamavA padhAryA. vasaMtazrI soLe zaNagAra sajI rUmajhuma karatI vAnIo pIrasavA lAgI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjAne lAgyuM ke vIjaLI jhabuke che ke zuM? enA mukha upara jovAya nahi eTaluM teja hatuM. rasoi rasAInA ThekANe rahI. rAjA bhAna bhUlI gayA. jamatAM jamatAM vasa'tazrInAja vicArA karavA lAgyA. keAI paNa upAye te A harimaLane mArI nAMkhu tA A zrI mArA hAthamAM Ave. rAjA kAmAtura thaI pAche pharyAM. pradhAne vAta jANI. sArI zikhAmaNa devAne badale te duSTa ulaTA rAjAne caDAvye ke jarUra kAi paNa rIte vasaMtazrIne meLavIzuM. eNe eka yukti zeAdhI kADhIne rAjAne kahI, :8: rAjadarabAra bharAyA che. badhA sAmaMta ne zeTha zAhukAra AvyA che. temAM rAjaputra gaNAtA harimaLa paNa AvyA che. te vakhate rAjAe vAta upADI. mAre mATeA vivAha utsava karavA che, paNa emAM laMkAnA rAnna vibhISaNu ThATha sahita padhAre te ja utsava zeAze. mATe mArI sabhAmAM evA keAI puruSa che ke je ene teDI lAve ? sabhA tA sAMbhaLI sunakAra thaI gaI. hAtha tyAM hAtha ane paga tyAM paga DhAi khele ke cAle. sahu nIcAM mhAM rAkhI vicAramAM paDayA. kayAM laMkAnA rAjA vibhISaNa ane kayAM ApaNA parivAra sAthe teDI rAjA madanabega ! TheTha laTakAthI ene AvavAnI azakya vAta rAjA kema karatA haze ? jyAre koi khelyuM nahi, tyAre pradhAna khelyA : mahArAja! ahIM khIjA tA kAI khahAdura dekhAtA nathI. eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 rAjakumAra harikhaLa che. te parAkramI che, te tamArUM kAma jaladI karaze. rAjAe ribaLa sAme joyu. eTale hiramaLe zaramanA mAryAM hA pADI. harikhaLa ghera AvyA. vasatazrIne vAta karI. vasaMtazrI tA vAtanA bheda pArakhI gai. nakkI rAjAnI buddhi magaDI che. rAjAne ghera jamavA neAtA~ tenuM A phaLa !: svAmInAtha ! rAjA te mahA kapaTI che; ane tamArI gerahAjarImAM mane sapaDAvavA A dAva ajamAvyeA che. tame paNa bheALA bhAve rAjAne ekadama kema hA pADI dIdhI ? harikhaLa kahe je anavAnuM hatuM te anI gayu. paNa have ApeluM vacana pALavuM joIe. je vacana ApIne pALe nahi te mANasa nahi. hu* game tevI muzkelIothI DarateA nathI paNa eka tArI ciMtA thAya che, ke rAjA zuM karaze ? vasaMtazrI kahe, nAtha ! huM... kSatriyANInuM dudha dhAvI chuM. jAna jaze paNa zIyaLa sAcavIza. mATe mArI ci'tA karaze nahi. tamane huM zuM kahuM ? paNa avicArI kAma karI ekadama patagIAnI peThe AgamAM kudI paDaze nahi. harikhaLa ne vasaMtazrI darda bharyAM dIle judAM paDayAM. harakhaLa aneka ajANyA pradezeAne kheDatA darIAkinAre pahoMce. lakA ahIMthI zADe dUra hatI. paNa javuM kevI rIte ? teNe vahANanI khuba rAha joi, tapAsa karI, paNa vahANu dekhAyuM nahi. thoDA vakhatamAM te kAma patAvIne pAchuM vaLavuM che. eTale te muMjhAvA lAgyA. te vakhate eka mahAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 matsya tenI najare paDayA. sAhasika harikhaLe iSTadevanuM nAma laI enI pIThapara jhukAvyu. matsya ekadama cAlavA lAgyA. ne laMkA kinAre nIkakhyA. haribaLa kAMThA AvatAM kudI paDayA ne la'kAnA eTamAM dAkhala thayA. tyAM sthaLe sthaLe hariyALI vADIe che. maneAhara phaLaphUlavALA mAgabagIcA che. ane lakAne gaDha teA sene maDhacA che. eTale te seAnAnI laDakA kahevAya che. haribaLa A khadhuM jotA nagaramAM dAkhala thayA. tyAMnI rezanakadAra ajArAne jotA ane zerIe pasAra karatA eka zerImAM AvyA. tyAM eka bhavya makAna tenI najare paDayuM. khAraNe keAI mANasa dekhAtuM na hatuM. eTale aMdara jaine jovAnuM kutUhala thayuM. te aMdara gayA te koi mahAna dhanADhayanuM ghara lAgyu. paNa mAsa maLe kAI nahi. AthI tene vadhAre kutUhala lAgyuM. te khIje mALe gayeA, pachI trIje mALe, gaye tyAM maravAnI taiyArI karatI eka yuvAna mALA dIThI. haribaLe hAM hAM kahI tenA hAtha pakaDayA ne belyA: jIvAnInI A avasthAmAM tane evaDuM zu' duHkha che ke tuM Ama ApaghAta karavA taiyAra thai che ? ribaLanA A prema bharyA prazna sAMbhaLI khALA khelIH mArA duHkhanA pAra nathI. mArA pitA ja mArI sAthe lagna karavA cAhe che. hamaNAM te ghara bahAra gayA che. enA julmamAMthI chuTavA huM ApaghAta karUM chuM. paNa Apa kyAMthI AvyA ? haribaLe kahyuM: vizALApura nagarathI huM rAjAnA kAma prasaMge AvyA chuM. paNa have A gaLethI phAMsA cheADI nAMkha. pelI cuvAna mALAe kahyuM:" jo mArA dehanuM dAna Apa svIkArI zakatA hA tAja huM A vicAra mAMDIvALuM. harakhaLe jIva bacAva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 -vavAnA hetuthI te svIkAryuM. ane gAMdhava vivAhathI joDAyAM. pelI mALA kahe, have ghaDI paNa A gharamAM rahevuM ceAgya nathI. mArA pitA Avaze teA kANu jANe zu karaze ? eTale ane tyAMthI nIkaLI gayAM. A mALAnuM nAma kusumazrI. kusumazrIe vibhiSaNane khelAvI javAnI vAta jANI eTale kahyuM ke vibhISaNa krAi divasa peAtAnuM sthAna cheDIne jatA ja nathI. mATe svAmInAtha ! have vakhata gumAvaze nahi. temanI eka talavAra mArI pAse AvelI che tene ja nizAnI tarIke laI tyo. haribaLe kabula karyuM ne kAI machavAdvArA laMkAne! eTa cheDI hiMdustAnamAM dAkhala thaI gayA. pachI mArate gheADe vizALApura tarapha AvavA lAgyA. *** ribaLanI gerahAjarI daramyAna vasaMtazrI khuba sAracetIthI rahe che. rAnae bIje divasathI tene ghera bheTA meAkalavA mAMDI che. ahIM vasaMtazrI badhuM samaje che ne tenA sugA maDhe svIkAra kare che. chatAM teNe eka vakhata dAsIne pUchyuM' ke rAjAjI mAre tyAM A badhI vastuo kema mAkale che? dAsI kahe, harikhaLa rAjAnA mitra rahyA. temanI gerahAjarImAM khAsa gharanI saMbhALa rAjA na rAkhe te kANu rAkhe ? haiM' kahI vasaMtazrIe te sAMbhaLI lIdhuM. thADA divasa pachI rAjAe eka dAsI sAthe sadezA kahevarAvye ke tArA svAmI lakAe gayA che te pAchA AvanAra nathI. mATe mArI sAthe prema AMdha. vatazrI rAjAnAM AvAM 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ vacana sAMbhaLI muMgI rahI, kaI paNa jAtane javAba Apyo nahi. rAjAe ema mAnyuM ke eNe inkAra na karyo eTale mAruM kahevuM svIkAryuM che. ethI eka rAtrie te haribaLanA makAna para Avyo. vasaMtazrIe tene jaNAvyuM. eka mAsanA vAyare mArA svAmI gayA che te mahine pUro thavA de. pachI huM tamArIja chuM. rAjAe jANyuM ke mahine pUro thaye e kyAMthI AvavAne che? eTale te vAta svIkArI. : 5 : Aje svAmInAthane gaye mahine barAbara pUre thayo. te nahi Ave te zuM karIza? duSTharAjA nakkI mAruM ziyaLa lUMTavA prayatna karaze." sakhIne ene upAya pUchatI vasaMtazrI belI. te ja kSaNe kaI purUSa tyAM dAkhala thayo. e ja vasaMtazrIne priyatama haribaLa hate. vasaMtazrI ene jotAM ja ghelI thaI gaI. haribaLa paNa khuba AnaMda pAme ne banelI badhI vAta kahI. tyAre kusumathI che kyAM?" vasaMtazrIe adhIrAIthI pUchayuM, haribaLa kahe, "nagara bahAranA udyAnamAM." "bicArI ajANune tyAM ekalI mUkIne kema AvyA? vasaMtazrIe prazna karyo. haribaLe jarA vidathI javAba ApeH gRhadevInI rajA sivAya gRhamAM kAMI koI navIna dAkhala karAya! vasaMtazrI kahe, "jhaTa tene laI Ave." ema kahI ane jaNa kusumazrI hatI tyAM AvyAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 pachI rikhaLe rAjAne AvI pahoMcyAnA samAcAra kahevaDAvyA. rAjA e sAMbhaLI kheda pAmyA. chatAM mahArathI DALa karI tenuM sAmaiyuM karyuM ne badhI vAta pUchI. harakhaLe paNa cAlAkIthI badhI vAta geAThavI ne kahI ke rAjA vibhISaNe mArA sAhasathI rAjI thaI A peAtAnI putrI paraNAvI che. ane pAte kahevarAvyuM che ke lagnanA divasa haze te ja vakhate huM AvIza.' tamArA sadezeA maLyA che enI nizAnImAM A talavAra mAkalI che. rAjAe talavAra joI e vAta sAcI mAnI ne tene keTalIka bheTa ApI. hajI rAjAnuM mana vasaMtazrI para evuM ne evuM lAgyuM che eTale heribaLane yamadhAmamAM pahoMcADavAnA vicArathI kAMIka kAme bahAra meAkalyA ne rAtre tenA ghera gayA. vasaMtazrIe tene mukha khuba samajAvye chatAM te julma karavA taiyAra thayA. tyAre vasaMtazrIe laTTu khanelA rAjAnA mhopara eka jorathI mukkI mArI dAMtanI matrIsI pADI dIdhI ne tenI sAna ThekANe ANI. rAjAne e pachI peAtAnA kAmanA pastAvA thayA ne pradhAnane sAcA rastA nahi khatAvavA mATe sakhata zikSA karI. tenuM mana vilAsamAMthI ekadama pAchuM paDyuM. haribaLa jevA mitrane ApelA kanA vicAra karatAM tene kamakamATI AvI ne tenA badale vALavA putro, ratna tathA rAjya tenA caraNe dharyeA. peAte nivRttinA rastA laI AtmakalyANa karyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 vasaMtazrInA nAsI javAthI tenA mAtApitAne khuba kheda thayA hatA. te deza paradeza pitAnI putrInI tapAsa karAvatA hatA. keTalAka vakhate temaNe vasaMtazrI tathA hari baLanI vAta sAMbhaLI. temaNe bahu mAnapUrvaka haribaLane teDA. haribaLanuM parAkrama, sAhasa ne bIjA guNe joI pitAnA putrasama gaNya ne chevaTe rAja ApyuM. ahIM haribaLe pitAnI kubhArajA strIne saMbhArI ne khuba zikhAmaNa ApI. tathA sArI rIte rahetAM zIkhavyuM. haribaLa pitAnA jIvananI badhI caDatInuM mULa eka nAnuM sarakhuM vrata che e kadI bhUlyo na hato. te haMmezAM manamAM belate dhanya ahiMsA ! tArA saheja pAlanathI mane ATaATaluM maLyuM te je mahAtmAe pUrepUrI ahiMsA pALe che tene keTale lAbha thatuM haze! ahIM tene saMta-samAgama paNa vadhate gaye. dhIme dhIme te dharmanuM svarUpa pUrepUruM samajyo ne je ahiMsAnuM pUrepUruM pAlana karavA Icchato hato te kSaNe AvI pahoMcI. te vakhate pitAnA vaDila putrane rAjya ApI traNe rANIo sAthe pAMca mahAvrata aMgIkAra karyA. pachI tapa ne saMyamanuM ArAdhana karatAM te nirvANa pAme. Aje paNa e haribaLa mAchInuM nAma jaina zAstromAM ahiMsAnA pAlana mATe gavAI rahyuM che. ahiMsAne jaya ho, ahiMsakane jaya he. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bALa graM thA va LI :: * - - - - - - - - - - - - prathama zreNI ! bIjI zreNI ! trIjI zreNI 1 thI rIkhavava 1 ajunamALI ! 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjula 2 cakravatI sanatkumAra 2 zrI hemacaMdrAcArya 3 zrI pArzvanAtha 3 gaNadhara zrI gautama- 3 zrI haribhadrasUri 4 prabhu mahAvIra svAmI 4 zrI siddhasena divAkara 4 bharatabAhubali 5 vIra dhane 5 zrI bapabhaTTa sUra 5 ArkakamAra 6 mahAtmA daDhaprahArI 6 zrI hIravijayasUri 6 mahArAjA zreNika 7 akSayakumAra 7 upAdhyAya zrI yazo8 rANuM ceharaNa 7 vIra bhAmAzAha vijayajI 9 caMdanabALA 8 mahAmaMtrI udAyana { 8 mahAsatI sItA 10 IlAcIkumAra 9 mahAsatI aMjanA 6 kopakI. 10 rAjarSi prasannacaMdra ! 11 jaMbusavAmI 10 naLa damayaMtI 11 mRgAvatI 12 amarakumAra 11 mayaNarehA | 12 satI naMdayatI 13 zrIpALa 12 caMdana malayAgiri 13 dhanya ahiMsA 14 mahArAjA kumArapALa 13 kAna kaThiyAre 14 satyane jaya 15 pethaDakumAra 14 munizrI hari 15 asteyano mahimA 16 vimaLazAha 15 kapila muni 16 sAco rANagAra-zIlA 17 vastupALa-tejapALa 16 sevAmUti nadipa ba 17 sukhanI cAvI yAne saMtoSa che 18 khemA dedarANuM 17 zrIsyulisa 18 jaina tIrthono paricaya 18 mahArAjA saMprati tA. 1 lo. If 19 jagazAha 19 prabhu mahAvIrane sajajana no parIcaya 20 5ma mATe prANa A- | daza zrAvaka bhA. 2 je. panAra mahAtmAo | 20 2vAdhyAya 20 jaina sAhityanI DAyarI dareka seTanI kismata rU. doDha tathA vi. pI. paTeja che AnA. bIjAM pustako mATe sUcipatra maMgAcitrakAra dhIrajalAla TekarazI zAha rAyapura, havelI nI poLa ke amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvalI : : trIjI zreNI :: 14 satyano jaya lekhakaH dhIrajalAla TekarazI zAha. : bALagraMthAvALI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ >> PIDHER bALagraMthAvaLI :: trIjI zreNI :: 14 satyano jaya : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha sa hakka svAdhIna AvRtti pahelI mUlya savA Ave. saMvata 1987 DANENDAARD W Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka: dhIrajalAla TokarazI zAha citrakAra bukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma dA vA dai mukaH cImanalAla IzvaralAla mahetA mukaNasthAna : vasaMtamudraNAlaya dhIkAMTA reDa :: amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyano jaya * bhAI! kAMika tA sAcu' khela! Ama nAhaka huM khelI zA mATe tArI jAtane kharAba kare che ?? che. sAcu khelye * sAcu* ne juThThuM badhuM ThIka ja lAbha thAya che ? A tame ja jue ne ? keTalAya varasathI sAcuM elavAnuM vrata lIdhuM che. enA zuM phAyadA thayA ? ulaTA nidhana thayA ! ' , * juThANAM calAvIne lIdhelA paisA karatAM e niSa natA sArI che. enA pariNAmamAM sukha che. ane juThANAnA rizAmamAM bhayaMkara duHkha che. ' 6 meM te Aja sudhImAM ghaNAye ekaDA upara mIThAM caDAvI dIdhAM ne paisA meLavyA. mane teA kAMi du:kha paDatuM nathI ? ? * e tA ghaDIbhara bhale sukha lAge paNa enuM pariNAma bahu duHkhamaya che. ' have e pariNAma teA Avaze tyAre joizu. atyAre zu' che ? ' * eTale bhaviSyanA vicAra ja na karavA ? ? maLazeTha jarA gussAthI khelyA. "pitAjI! zI khAtarI ke tame kaho che tevuM ja pariNAma Avaze ne sArUM nahi Ave ?" temanA putra vimaLe paNa eTalI ja ugratAthI javAba ApyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ kramaLazeTha kahe, ame amArI AMkhe duniyAmAM joyuM che ke je kuDakapaTa karIne, juThANAM calAvIne, nirdoSane resIne paisA meLave che tenI pAyamAlI thAya che. kAM ta e dhana cArathI luMTAya che, AgamAM jAya che ke rAjA paDAvI le che, paNa e sivAya khIjuM kAMI banatuM nathI. vaLI juThANA karanAranA leAkeAmAMthI IMtakhAra uThI jAya che, krAI tenuM elyuM mAnatuM nathI. sahu juThA kahIne enA nAma para thuke che, ane enA AtmAnI adhagatI thAya che. mATe kahuM chuM ke enuM pariNAma duHkha che. vimaLane teA kALamIMDha pattharanI jema A zikhAmaNa rUpa pANInI kAMi asara thai nahi. kamaLazeTha jyAre jyAre taka maLe tyAre A pramANe peAtAnA putra vimaLane samajAvatA hatA. eka vakhata zeThe kahyuM: vimaLa ! tuM te zuM tArA che! eka mahA dhutArA hatA ne duniyA AkhIne ThagatA hatA. paNa teneya pariNAme tA bhaya kara duHkha sahana karavuM paDayu. te tuM zuM ema dhAre che ke tAre evuM pariNAma naha bhegavavuM paDe? vimaLa kare, e ThaganI zu vAta che ? sAgara zeTha kahe, dhyAnapUrvaka sAMbhaLaH " zArIpura nagaramAM eka meATA dhutArA Avyo. zAhukAranA bhapakAbaMdha kapaDAM paherI te eka vANIAnI dukAne gayA. tyAMthI ATA, dALa, bhAta ne trIjA mazAlA lIdhA. vANIAe paisA mAMgyA tyAre khIssAmAM hAtha nAMkhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahyuM. are yAra! kapaDAM badalatAM paisA te ghera rahI gayA. paNa kAMI vAMdho nahi. ema kara, tArA chokarAne mArI sAthe makala pAsethI ja paisA apAvI dauM. vANIAe pitAnA chokarAne sAthe meka. pachI e dhutAre gaye dezanI dukAne. tyAMthI keTaluMka kApaDa kharI ne dezIne kahyuM A mAre chokare beThA che. huM hamaNAM paisA laIne AvuM chuM. pachI gayo hajAmanI dukAne. tyAM sarasa hajAmata karAvI. hajAme paisA mAMgyA tyAre kahyuM: yAra! paisA te levA ja rahI gayA. tArI strIne mArI sAthe mokala. A taLInI dukAnethI apAvI dauM. hajAma bicAre khuba kAmamAM hatuM. ghera gharAkanI bhIDa hatI. eTale strIne sAthe mekalI. pelAe taMbaLIne tyAMthI pAna bIDAM khAI kahyuM: A mArI strI beThI che. hamaNAM huM AvuM chuM. bhAI pachI utAre gayA. ahIM te lAMbe vakhata thaye paNa chokarA pAche nA Avyo. eTale vANuo zodha karavA nIkaLyo. tyAM dozInA hATa AgaLa chokarAne ramate dIThe. teNe kahyuM. kema ahIM rame che? ghera cAla. dezI kahe, ene bApa ene ahIM besADI paisA levA gayo che. vANIo kahe, ene bApa vaLI ka? ene bApa te huM chuM. dozI kahe e manAya zI rIte? ete bane laDavA maMDayA. ahIM hajAma pitAnI strIne zodhavA nIkaLyo. tene paNa taLInI sAthe laDAI thaI. Ama badhA laDatA laDatA rAjA pAse AvyA. rAjA kahe, Ate koI mahAThaga dekhAya che. tene zodhI kADhave joIe. koTavALajI ! A Thagane sAta divasanI aMdara pakaDIne hAjara kare, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ koTavALa kaheH jevI AjJA mahArAja. koTavALa ceranI zodhamAM hameza kare che. paNa cAra hAthamAM AvatuM nathI. ahIM A Thage pitAne zodhavA mATe koTavALa prayatna kare che te vAta jANe. ethI kaI paNa upAye tene dhutavAne nizcaya karyo. sAtame divasa thayo chatAM cera hAthamAM na Ave eTale koTavALa ciMtAtura thaye ne zaheramAM pharavA lAgyo. A vakhate Thaga koTavALane ghera gayo. tenI strIne kahyuM ke tArA dhaNue corane sAta divasamAM pakaDI lAvavAnI rAjAnI AgaLa pratijJA karI hatI. paraMtu tene Aje na pakaDI zakavAthI rAjA ghaNe gusse thaye che ane tene pakaDIne bAMdhyo che. A vakhate teNe pitAnI chellI ghaDI je tamArI dazA tenA jevI na thAya te mATe mane ahIM kalyo che. teNe kahyuM che ke mArI strI jIva bacAvIne nAzI jAya. strI A sAMbhaLI ghaNI ja gabharAI gaI. jIva kerane hAle na hoya? te pitAne jIva bacAvavA ghara sUnuM mUkI nAsI gaI. Thagate phALe. gharamAMthI paisA ane meMdhI cIje upADI pitAne ghera laI gaye. DIvAre koTavALa pitAne ghera pharate pharate pAchA AvyuM. gharamAM pitAnI strIne na joI. AzI-pADozIne pUchayuM paNa kAMI bAtamI maLI nahi. AthI te zedhavA nIkaLe. A vAtanI gAmamAM jANa thatAM tenI phajetIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAra rahyo nahi. koTavALa Thagane zodhI na zakya. eTale kAma patAkA nAmanI gaNikAe tene pakaDavAnuM bIDuM jhaDapyuM. gaNikA A dhutArAnI zodhamAM pharI rahI che. dhutAre e vAta jANI eTale paradezIne pizAka paherI Abehuba paradezI je dekhAvA lAgyo. pachI te gaNikAne tyAM gaye ne kahyuM ke Aje ahIM paradezI paisAdAra zeTha AvyA che. temaNe tene teDAvI che ane mArI sAthe AvavA A pisA ApyA che. A paisA le ne mArI sAthe cAla. paisA maLatAM ja bIjuM kAma mUkI daIne gaNikA tenI sAthe cAlI. bane jaNuM gAma bahAra gheDe dUra gayAM. tyAM A dhutArAe kahyuM ke zeTha thoDeka dUra che. te hamaNAM ahIM Avaze. mATe tuM A jagAe besa. evAmAM rAta paDI. dareka ThekANe aMdhakAra chavAI rahe. aMdhArI ghera rAta. temAMye vaLI jaMgala. AthI gaNikA ghaNuM mahIvA lAgI. rAtrine laI dhIme dhIme tene UMgha AvI. enA zarIra upara suMdara kapaDAM ne ghareNAM hatAM. dhutAre lAga joI enA zarIra uparathI ghareNuM utArI nAzI gaye. A vAtanI pachI nagaramAM khabara paDI eTale enIye pUrI phajetI thaI. A vakhate mahA dhutArI bIjI gaNikA ahIM rahetI hatI. teNe bIDuM jhaDapyuM. dhutAre jANyuM ke kAmalatA gaNikA mArI zedhamAM che. tarata ja teNe pizAka badalyo. brAhmaNane veza dhAraNa karyo. hAthamAM lIdhI pithI ne eka paMDitane ghera gaye. tyAM paMDitane kahyuM ke kamADa ughADe. A pathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamArA mATe lAvyo chuM. paMDite kahyuM ke rAtanA samaye kamADa nahi ughADuM: "A pithImAM pustake sArAM che eTale tamane ApavA ja Avyo chuM. ane je kamADa na ughADe te A jALIAmAMthI le.Thage kahyuM. paMDitajI pustakanA bahu premI. eTale temaNe pithI levA hAtha bahAra kADhaye. dhutAre tarata ja hAtha kApI lIdhuM. pachI hAtha laIne te cAlate thaye. have dhutAre A hAtha kuzaLatA pUrvaka potAnA hAthe bAMdhyo ne gaye gaNikAne ghera. gaNikAne AnA upara vahema AvyuM. paNa tene sapaDAvavA mATe prema dekhADavA lAgI. dhutAre paNa samajI gayA ke gaNikA mane oLakhI gaI che. dhutArAnI sAthe gaNikA svecchAcAra ramI. pachI dhutAre javA mATe taiyAra thaye. eTale gaNikAe tene hAtha pakaDaye. dhutArAe tarataja paMDitane cUMTADele hAtha kApI nAMkhe ne nAzI gaye. savArane vakhata thaye. gaNikA kApele hAtha laI darabAre AvI. chedAelA hAthavALo dhutAro ema sabhAmAM nakakI thayuM. te vakhate paMDita pitAnA kapAelA hAthe raDate raDate rAja darabAre AvyuM. teNe badhI hakIkata kahI. ethI gaNikAnI khuba hAMsI thaI. - tyAra pachI rAjAnA bebIe tene pakaDavAnuM bIDuM jhaDapyuM. dhutArAne khabara paDI ke dhAbI mArI zodhamAM che. tethI rAtre pizAka badalya ne debInA gharanI AsapAsa pharavA lAge. bicAre kaI garIba paradezI che, ema dhArI bebIe pitAne tyAM rAkhe. teNe jovAmAM pravINatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ meLavI ne jaldIthI vacceA dheAvA lAgyA. dhIme dhIme dhAtrInA vizvAsa enA upara vadhyA. rAjArANI peAtAnAM vastra ene dhAvA ApatAM hatAM. eka vakhata rAtane samaye A tArA rAjAnAM vastro laI nAzI gayA. dheAkhI khicArA mujhAyeHi zuM karavuM ? Ama Thagane pakaDavAmAM niSphaLa javAthI rAjAe jAte khIDuM jhaDapyuM, kATanA daravAjA rAtre badha karAvyA; ane peAtAnA hukama sivAya daravAjA ughADavAnI nA kahI. rAjA gheADA upara savAra thaI cAranI zodhamAM nIkaLyA. ahIM dhutArAe dhAkhInA veza paheryAM. jANe Abehuba dheAkhI. gadheDA upara rAjAnAM vaso nAMkhyA ne dhAvA cAlyA. daravAjo baMdha hAvAthI daravAnane ughADavAnuM kahyuM. daravAne kahyuM ke rAjAnA hukama nathI, tAre kahyuM ke rAjAnAM kapaDAM pagI jaze te tene mATe tuM jokhamadAra che. rAjAnA dhAmI eTale tenA mATe kAMI vAMdha nathI ema dhArI daravAne daravAjo ughADI tene bahAra javA dIdhA. dhAbI sarAvara kinAre gayA. saravara kinAre eka macchImArane sarAvaramAM jALa nAMkhI mAchalAM mAratA joyA. tArAne kharAkhara lAga maLyeA. te macchImAranI pAse gayA ne kahyuM, huM murakha! tuM atyAre ahIM kema Avye che ? rAjA hai tArAne kheALavA nIkaLyA che, mATe tuM ahIMthI nAsI jA. nahitara dekhatAMnI sAthe ja tane pakaDaze. dhutArAnA vacana sAMbhaLI bicArA mUDha macchImAra pANImAM paDayeA. te vakhate pAte vepArI banyA ne nagara tarapha cAlavA lAgye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ahIM rAjA tArAne nagara bahAra gaelA jANIne peAte paNa nagara bahAra Avyo. rAjAne A vhepArI sAme maLyA. tene pUchyuM ke huM bhAI! ahIMthI koI mANasane gadheDA sahita jatA joyA che ? tAre kahyuM ke mahArAja ! hamaNAMja dADatA jaIne te sareAvaramAM paDayA. tarataja rAjA gheADA uparathI nIce utaryAM ane cArA Thagane ApI kahyu: huM gheADIvAramAM AvuM tyAMsudhI A gheADAne sAcavaje. ahIM ThaMge rAjAnA veza paheryAM ne Abehuba rAjA jevA anyA. pachI gheADe caDhI nagaramAM peThA. daravAnane kahyuM ke me cArane pakaDA che. mATe have daravAjA khaMdha kara. bIjo kAi Ave teA daravAjA ughADIza nahi, daravAne hukama mAthe caDhAvyeA. ahIM theADA samaya pachI rAjA daravAjA AgaLa AvyA ne daravAje khAlavA daravAnane kahyuM, tyAre daravAna olyA ke hamaNAMja rAjA gheADe besIne nagaramAM AvI gayA che. mATe tuM rAjA nathI paNa kAika dhutArA lAge che. rAjA bicArA aDDAra kheDA. tene lAgyuM ke A kAi sahA dhutArA lAge che. mArA jevAne paNa teNe chetaryAM. mATe te mANusa sAmAnya nathI. * AthI teNe ThaMganI prazaMsA karIne kahyu ke huM tArA upara saMtuSTa thayA chuM. tAre je mAgavuM hAya te mAga. Thage kahyuM ke rAjana ! jo tuM vacana ApatA hAyatA mane abhayadAna Apa. rAjAe abhayadAna ApyuM. tarataja daravAjA ughADI nAMkhyA. rAjA aMdara dAkhala thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 have tArA rAjAnI maheramAnIthI nizcita thayA. eka divasa te vicAre che ke ahIM mArI ThaLivadyA kharekhara cAlatI nathI. kAraNa ke huM ahI' madhe oLakhAI gayA chuM. mATe have A nagara cheADIne bIje ThekANe jA" te sArUM. ema vicArI te nagaramAMthI chAnA mAnA nIkaLI gayA. pharatA pharatA ne leAkeAne chetaratA chetaratA bhUvanAvata nAmanA gAmamAM gayA. leAkeAne chetarIne bhegA karelA dhanamAMthI te have khuba vilAsa mANavA lAgyA, e nagarInI keTalIka vezyAone paisA ApI peAtAne ghera rAkhI. eka vakhata eka gaNikA sAthe khelAcAlI thatAM gaNikA rIsANIne chAnImAnI rAjA pAse jaI tenI ThagavidyAnI vAta karI. rAjAe AvA duSTane daMDa devA pakaDI magAvye ne tene uMdhA mAthe laTakAvI cAbukanA mAra mAravA zarU karyA. pachI mAthe muMDA karAvI cUnA cApaDace. meDhA upara meza lagAvI gaLAmAM khAsaDAnA hAra khAMdhyA ane avaLA gadheDe bAMdhI gAmamAM pheravI eka aMdhArA kuvAmAM pheMkI dIdhA. tyAM bicArA rakhAi ramAine maraNa pAmyA. mATe he putra! game tevA ThagArAnI ThagAI paNa eka divasa khullI thai jAya che ne mahAna vikhaNA sahana karavI paDe che mATe tuM samaja. "" vimaLa kahe, huM kAMI ThagAI karatA nathI, phkata mArI hAthacAlAkIthI dhana pedA karUM chuM. kamaLa zeTha kahe, zuM dAMDI maraDIne, echAMvattAM tAlAM rAkhIne ke khATu nAmuM lakhIne leAkeAnI pAsethI dhana paDA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 vavuM ThagAI nathI. have tAro durAgraha mUkI saraLa svabhAvane thA. eka vakhata vimaLa zeThe ghaNuM kariyANAM bharyA ne paradeza javA nIkaLe. pharatAM pharatAM te dUra malaya pATaNamAM gaye. tyAM badhAM kariyANuM vecyAM ne hajAro rUpIyA prApta karyA. pachI vadhAre lAbhane mATe tyAMthI paNa kariyANuM bharyo ne pitAnA nagara tarapha pAcho vaLe. comAsAnA divaso cAlatA hatA. badhA rastAo kAdavavALA thaI gayA hatA. vimaLazeThe eka ThekANe chAvaNuM nAMkhI. tyAMthI AgaLa javAya tema na hatuM. bIje enAja gAmane rahevAsI sAgara nAmane zeTha paNa ghaNuM dhana kamAI AvI pahoMcyo. eka bIjAe eka bIjAne oLakhyA. vimaLe tene tyAM rAka. pachI comAsu pasAra thatAM ahIMthI paNa dravya utpanna karI baMne jaNa pitAnA dhana ane kariyANuM laI pitAnA nagara samIpa AvI pahoMcyA. kamaLazeTha pitAne putra Ave che ema jANI sAme gaye. putranA kSemakuzaLa pUchayA ane traNe jaNa nagara bhaNI cAlavA lAgyA. rastAmAM sAgare vimaLane kahyuM ke he mitra, vinA joyeluM ne vinA sAMbhaLeluM kAMIka huM tane kahuM te sAMbhaLa. je ahIMthI eka kerInuM bharelu gADuM haLave haLave cAlyuM jAya che. tene sArathi brAhmaNa che. tenI pAse pANIne ghaDe che. te gADAnI pAchaLa lAkaDImAM bharAvyo che. vaLI pANI khuba hiloLe caDayuM che : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 tethI chalakAya che. te kADhIyeA che. tenA zarIramAMthI raktapitta vahe che, je baLada jotaryAM che, temAM jamaNe pAse je maLada che te gaLIyeA che. vaLI DAbe page khADA che ane te DAbI AMkhe kANA che. tenI pAchaLa caMDAla cAle che. vaLI te gADAnI pachavADe keAIkanI vahu risAIne Ave che. tenA DAbe page uttama rekhAo che. page joDA nathI. tenA zarIra upara ghaNAM AbharaNa che. te strI koi vANIyAnI che. vaLI garbhavatI che ne prasavane gheADIja vAra che. te strI putrane prasavaze, tenA zarIre kakunA raMga che. cATalA khalanA phUle jhumyeA che. phUla veNImAM guthyAM che. te bahu mulyavALAM che ane te srInuM paheravAnuM vastra kasuMbI navuM raDyuM che. vaLI te gADAmAM beThI nathI. sAgaranA mukhathI A vAta sAMbhaLIne vimaLe kahyuM ke vAha, gADI vAha ! TADhA paheAranuM te ThIka hAMkayuM hA ! e badhuM tuM jANI zake ? kayAMthI sAgare kahyuM, kalpAMte paNa huM asatya kheluM nahi. sadA sAcuM khelavuM evA mAre niyama che, je tane sAcu na lAgatuM hoya te AgaLa gADhuM jAya che, te joi Ava. A vastu taddana azakaya che tema vicArI viLe kahyuM ke A vastu khATI hoya te tuM tArAM badhAM kariyANAM ne dhana mane ApavAne kabula kare che? sAgare kahyuM ke hA. paNa mArUM kahevuM sAcuM paDe te tAre badhAM kariyANAM ApI devAnuM kabula che?"kabula, kabula," vimaLe zarata svIkArI. pachI kamaLa zeThane A zaratanA sAkSI rAkhyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamaLazeTha kahe, sAgara! tuM paNa enA jevuM kema thAya che? tute DAhyAmAM mukhya che. A sAMbhaLI vimaLa cIDAIne be ke pitAjI tame jyAM tyAM mane halakeja pADe che. zuM Ama belavAthI mahekAI maLI jaze? kamaLa zeTha kahe, vicArIne kAma karavuM joIe. taMte nhAne che eTale chUTe paNa mAre te enuM phaLa bhegavavuM paDe! sAgara kahe, kamaLa kAkA! je tamAre putra mAre page AvIne paDe te amArI zarata pheka. e sAMbhaLI vimaLa be, tArA page paDaze? tuM mane page paDe te ApaNI zarata pheka. Ama kaI zarata mukavA taiyAra na thayuM. teo gADAnI najIka AvyA. tyAM jue che te caMDAlaja na dekhAze. vimaLa AthI khuba rAjI thayA. eTa. lAmAM vinayathI sAgare sArathine pUchayuM ke garbhavatI strI kayAM che? sArathie kahyuM ke te najIkanA vanamAM prasavavA gaI che, ane pAsenA nagaramAM tenA mAbApane teDavA mATe caMDAlane mokalyo che. huM brAhmaNa chuM ane e te vANIyAnI vaha che. tenA dhaNIe tene mAryAthI te risAI che; ane huM tene pADezI chuM tethI te mArI pAchaLa AvI che. evAmAM caMDAla tenI mAtAne teDI lA brAhmaNe tene putra AvyAnI vadhAmaNa ApI, ema saghaLI vAta sAcI thayAthI sAgara bolyo ke he vimaLa! tuM hAryo. have tArI mAlamilakata badhI mArI che. te vakhate vimaLe ThagabAtha ajamAvI hasatAM hasatAM kahyuM te tArI sAthe hasate hatA, ane te te badhuM sAcuM mAnI beThe ! vAha sAgara! vAha ! sAgare kahyuM : javA de e ThagAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 tArI badhI milkata ApI de, sAgare badhAM kariyANAM laI lIdhAM, vimaLane mAthe te jANe vIjaLI paDI. ATalI mahe natathI bheguM kareluM dhana ATalIja vAramAM khalAsa ! te mUDha jevA thaI gayA. pitA mar3A parANe tene ghera lAvyA. pachI vimaLa pitA taraph namra thaine melyAH pitAjI ! tame sAgarane manAvA, yA game te rIte ApaNu N dhana pAchuM meLave. nahitara eka upAya che ke sAgare tamane sAkSI rAkhyA che. mATe jo jarUra paDe tA rAjasabhAmAM zaratane inkAra karavo, ethI ApaNu dhana jarUra macI jaze. kamaLa zeTha kahe, "gAMDA thayA vimaLa ! Ate zuM paNa duniyAnI saghaLI maLelI riddhI cAlI jAya te ce zuM ! huM kadApI asatya nahija meluM. eka satyavratanI kismata jagatanI badhI vastuo karatAM vadhAre che. mATe tAre evI vAta karavIja nahi." vimaLa kahe, 'pitAjI! paNa dareka vastune apavAda haiAya che. jenAthI ApaNe sadAne mATe bhikhArI banI jatAM hoIe ke prANa jAya tevA sabhava hoya te zuM asatya na be!lavuM? pachI prAyazcitta karI kyAM zuddha thavAtuM nathI ?" kamaLa kahe, kadI nahi. khATAM kAma karavAnI chUTa levAmAM apavAda hAya nahi, ane peTamAM pApa rAkhI prAya zrita karavAthI kadI zuddha naja thavAya. prAyazcita tA taddana ajANamAM thaelI bhUlaiAnuMja hAya. vamaLane kamaLazeThanuM DahApaNu gamyuM nahi. te khukha cIDAyeA ne krodhamAM khAlI uDayeH esa, esa, DAsA ! tArI sAThe buddhi nAThI che, nahitara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvA gAMDA vicAra kADhe nahi. pachI te gharamAMthI keTalIka suMdara vastuonI bheTa laIne rAjA AgaLa gaye ne phariyAda karI ke mahArAja! mahA mahenate meLaveluM mAruM dhana sAgara zeThe mazkarI karI paDAvI lIdhuM che mATe mane nyAya Ape. rAjAe sAgarane teDAvyo ne vAta pUchI. sAgara kahe, e mazkarI na hatI paNa sAcI vAta hatI. mahArAja temAM e hAryo. ethI nakkI karyA mujaba meM enuM dhana lIdhuM che. pachI vigatathI badhI vAta kahI. rAjA kahe, "vAha! e bhAre khubInI vAta. mane jarA samajAva ke e badhuM te zI rIte jANyuM?" sAgarabe hAtha joDI be nirIkSaNa mAtrathI A badhI hakIkta jANuM che. kerInA vAsa vALo padArtha rastA para paDa hatuM tethI meM jANyuM ke kerInuM gADuM gayuM che. ghaLamAM pagalAM paDayAM hatAM te jotAM jANyuM ke eka baLada gaLIo che. bIjIbAjunAM pagalAM jotAM jANyuM ke DAbI bAjune baLada DAbe page khoDe che. jamaNI dizAnuM ghAsa caryo hate ne DAbI bAjunuM ghAsa paDayuM rahyuM hatuM. tethI meM jANyuM ke te DAbI AMkhe kANe che. gADAne hAMkanAre gADuM hAMkatAM pezAba karavA nIce utaryo che ne pezAba karI pANIthI hAtha dhAyA che. A AcAra mukhyatve bAhmaNane ja heya. ethI meM brAhmaNanuM anumAna karyuM. gADAnI pAchaLa pANInA chAMTA paDayeja gayA hatA. tethI meM dhAryuM ke nakakI gADAnI pAchaLa pANIne ghaDe laTakAvela haze te hAlakaDelaka thavAthI temAMthI pANuM paDatuM haze. raste paraNanA be TukaDA paDelA hatA ne eka AkhI lAkaDInuM nizAna dhULamAM paDeluM hatuM. tethI meM dhAryuM ke gADuM hAMkatAM hAMkatAM paraNe tUTI gayo haze Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. eTale tene nIce pheMkI dIdho che ane pAchaLa koI mANasanAM pagalAM che eTale gADAnI pAchaLa kaI mANasa cAlatA haze. tenI AgaLa lAkaDI haze ne te mAgI haze paNa teNe hAthe hAtha nahi ApatAM nIce nAMkhI che. vaLI tyAM ja cheDA pANInA chAMTA paDelA che eTale tene chAMTIne lIdhelI jaNAya che. je lAkaDI ApanAra caMDALa hoya teja lAkaDI chAMTIne levAnI jarUra rahe. mATe meM gADAnI pAchaLa caMDALa cAle che ema anumAna karyuM. e lAkaDIne lIsoTAne gADAnA cIlAnI vacce theDI DI mAMkhIo parU para bamaNatI hatI eTale dhAryuM ke te sArathi rakta pittavALo keDhiye haze. gADAnI pAchaLa caMDALanAM pagalAM hatAM tenI pAchaLa bIjAM pagalAM paNa jaNAtAM hatAM te pagalAM strInAM hatAM. temAM badhI rekhAo spaSTa paddha hatI eTale te ughADA page jAya che ema anumAna karyuM ne rekhAo ucca prakAranI hovAthI te bAI lakSaNavaMtI kaI vANIAnI vahu che ema jAyuM. vaLI temAM keTalAMka pagalAM uMdhAM hatAM tethI te bAI ubhI rahIne pAchaLa jotI hoya evuM anumAna karyuM. ceDA thoDA aMtare evA pagalAM hatAM tethI jarUra te pAchaLa keI Ave che ke nahi te jovAne bhatI haze, ema dhAryuM. rIsAyelI strI sivAya AvI vAta sAmAnya rIte saMbhave nahi ane rIsAyelI strI pIyara jAya, ema mAnI te strI rIsAIne pIyara jAya che ema kahyuM, je strI khuba rIsAI heya te pIyara paNa na jAya ne ApaghAta kare paNa Ato piyera jAya che mATe nakkI garbhavatI haze. AgaLa jatAM te bAI maLatyAga karavA beThelI hatI, tyAMthI jamaNA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 hAthanA TekA Ine ubhI thaI hatI. eTale pUrA divase jatA haze ema jANyuM. te srIe jarA AgaLa AvI me dhAyuM tyAM lAla pANI paDeluM hatuM, tethI zarIre kumakuma lagADayuM haze te jANyuM. vaLI tyAM eka bakulanuM phUla paDayuM hatuM tethI tenI veNImAM khakulanAM phUla che ema dhAryuM. AgaLa raste jatAM meraDInAM vRkSa AvatAM hatAM. tyAM AInI sADInA tAMtaNA bharAI gayelA hatA. tenA raMga parathI jANyuM ke teNe kasuMbI sADI paherI che ne te navI ja raMgI che. rAjA AvuM adbhUta nirIkSaNa joI Azcaya pAmyA ne sAgarane kahyuM ke tamArI A vAtAmAM kAI sAkSI che ? sAgara kahe, "hA mahArAja ! e vimaLanA pitA kamaLazeTha sAkSI che." rAjA kahe, "vAha, etA ApaNA nagaranA satya vAdI zeTha. te kadI jIThuM khele nahi, paNa zAstramAM kahyuM che ke sAta jaNane sAkSI tarIke na rAkhavAH svajana, duna, dveSI, lAbhI, gAMDA, kautukI ne bhayAnaka. mATe bIjo koI sAkSI hAya tA kahA." sAgara kahe, "e teA mahA dharmAtmA che. emanA vacanamAM mane pUrepUrI zraddhA che. e khelaze te mAre kabula che." rAjAe kamaLazeThane teDAvyA ne mIThI vANIthI pUchyuM: huM satyavAdI zeTha ! tame A zarata viSe zuM jANA che. ? huM kramaLazeThe kahyu` ke huM A mukhe sAcuM ja kahIza. vimaLa te e sAMbhaLI AkuLavyAkuLa thaI gayA. kramaLazeTha kahe, "sAgaranI vAta sAcI che." rAjA kahe, "zAkhAza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeTha! zAbAza. tArA je satyavAdI meM kaI ja nahi. nathI tane dhanane lebha ke nathI tene putranI paravA. kevaLa satyanI khAtaraja tuM jIvate hoya ema lAge che." ema kahI nagarazeThanI pAghaDI tene baMdhAvI. ANI bAju vimaLane rAjAe kahyuM ke are juThA ! dhikkAra che tane. tArA jevAnI jIbha jarUra chevI joIe. paNa tuM kamaLazeThane putra che eTale tane javA dauM chuM. sAgara kamaLazeThanI ATalI satyapriyatA joI khuza thaI gaye ne vimaLanI lIdhelI badhI milakata bheTa karI. sAgaranI apUrva buddhi joI rAjAe tene mukhya pradhAna tarIke pasaMda karyo. sabhA AkhI belI uThI. satyavAdIne jaya he ! satyane jaya he. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnamAM levA lAyaka chalurAnI guphAmaMdira jagatabharanAM A advitIya guphAmaMdirane, tathA bauddha zaiva ane jenA ItihAsa tathA matividhAnane pUrepUro khyAla ApatuM sacitra pustaka Aja lekhakanA hAthe lakhAI bahAra paDyuM che. chabi tathA kalAmaya !tuM. prastAvanA lekhaka zrIyuta nAnAlAla camanalAla mahetA AI. sI. esa. kismata ATha AnA. jarUra maMgAvIne vAMce. suMdara citrakAma H koI paNa jAtanA citrakAma mATe amArI sAthe patravyavahAra kare. vyAjabI bhAvathI saMtoSakAraka kAma maLaze. ane dareka jAtanI kAgaLa tathA dhAtu paranI ensIla senA, cAMdI paranuM khedakAma (Engraving) rUpAnI manahara re siddhahasta kalAkAra bhAI bApulAla chaganalAla Apane pUrI pADavA taiyAra che. e mATe amArA saranAme patravyavahAra kare. pUrI vigata ApavAmAM Avaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bALa graM thA va LI : prathama zreNI | bIjI zreNI | trIjI zreNI 1 e zIkhavadeva | ajuna mALI 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjula 2 cakravartI sanatakumAra 2 zrI hemacaMdrAcArya 7 mA pArzvanAtha ( 3 gaNadhara zrI gautama- 3 zrI haribhadrasUri svAmI 4 prabhu mahAvIra 4 zrI siddhasena divAkara 4 bharatabAhubali 5 vIra dhane 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 mahAtmA daDhaprahArI 5 ArkakumAra 6 zrI hIravijaya sUri * abhayakumAra 6 mahArAjA zreNika 7 upAdhyAya zrI yaze8 rANI celaNA 7 vIra bhAmAzAha | vijayajI 8 mahAmaMtrI udayana 8 mahAsatI sItA 9 caMdanabALA 9 draupadI 10 IlAcIkumAra 9 mahAsatI aMjanA 10 naLa damayaMtI 11 jaMbusavAmI 10 rAjarSi prasannacaMdra 11 mRgAvatI 2 amarakumAra 11 mayaNoddhA 12 satI naMdayatA 13 zrI pALa 12 caMdana malayAgiri 13 dhanya ahiMsA 14 mahArAjA kumArapALa 13 kAna kaThiyAre 14 satyano jaya 15 pethaDakumAra '14 munizrI harikeza 15 asteyane mahimA 16 vimaLazAha 16 sAce rANagAra-zIla '15 kapila muni 17 vastupALa-tejapALa 16 sevAmUrti naMdiSeNa 17 sukhanI cAvI yAne saMtoSa 17 zrIsthUlibhadra 18 khemA dedarANI 18 jana tIrthone paricaya 18 mahArAjA saMprati bhA. 1 lo. 19 jagaDuzAha 19 prabhu mahAvIranA '19 jena tIrthone parIcaya 20 dharma mATe prANa A- daza zrAvako ! bhA. 2jo. panAra mahAtmAo 20 svAdhyAya ! 20 jaina sAhityanI DAyarI na kare seTanI kiMmmata-3. deTa tathA vi. pI. pisTeja che AnA. bIjAM pustako mATe sUcipatra maMgAvo- citrakAra dhIrajalAla TekarazI zAha rAyapura, havelInI poLa : amadAvAda. = = = Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALa thALI :: trIjI zreNI :: 15 vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv asteyano mahimA : lekhakaH dhIrajalAla karazI zAha :: bALagraMthAvaNI kAryAlaya, amadAvAda :: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvaLI trIjI zreNi 15. the filmftlal 1 lllll allyiellllllhvA asteyano mahimA IfIl II0nu !!!! lekhaka : dhIrajalAla TekarazI zAha. illustMalhillllllllli HiIlluuulldhyA Iuuulminilla filllliantll Hilluly IWITEITHI I[HPAIN Itni Shrumilliam Ihilli vaM sarva haka svAdhIna Im illi MALUM IIIIIIIIIIIlili[L IIIJ'llyHuntilJl; /li lininIllfin AvRti pahelI : mUlya savA Ane saMvata 1987 1987 Till thamily Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza ka dhIrajalAla TokarazI zAha citrakAra, bukselara enDa pabalIzara, rAyapura : havelInI piALa, : a ma dA vA da. : mudrakamULacaMdabhAI trIkamalAla paTela sUryaprakAza prinTIMga presa pAnakera tAkA amadAvAda, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ asteyane mahimA. semadeva ne vasudattanI mitratA jagajAhera hatI. leke kahetA ke A sneha to be mAjaNyA bhAI vacce paNa na hoya. vAta sAcI hatI. baMnene eka bIjA vinA goThatuM nahi. somadeva vasudattane na jue te kAMI kAMI thaI jAya ne vasudatta semadevane na jue te kAMI kAMI thaI jAya. mitratA sarakhA vacce ja jAme che ne sarakhA sAtheja Take che. baMnenI gharanI sthiti paNa sarakhI ja hatI eTale temanI mitratA evI ne evI TakI hatI. eka vakhata semadevane vicAra tha: jeNe duniyA joI nathI tenuM jIvatara nakAmuM che mATe deza dezAvara jevA ne navIna jJAna meLavavuM. vaLI vepArInA putra chIe te aneka jAtanA navIna dhaMdhA paNa kheDavA ne paisAnI prApti karavI. vasudattanI salAha lIdhI. somadeva potAnAthI dUra jAya e vasudattane vasamuM lAgyuM chatAM teNe Agrahane vaza thaI hA pADI. somadeva zeTha te jhapATAbaMdha vahANa baMdhAvavA lAgyA ne karIyANuM ekaThAM karavA lAgyA. jyAre badhI taiyArIo thaI, tyAre semadeva zeThane vicAra AvyuM ke paradeza to jauM chuM paNa mAre putra dhanadatta ukhaDI gayela che. nathI ene gharanI paravA, nathI ene kuTuMbanI paravA. e te khAI pIIne masta thaIne phare che. e te dhana badhuM phanA karI nAMkhaze. mATe lAvane je kismatI vastuo che te ekaThI karI vasudattane tyAM mUkuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNe eka karaMDiye (peTI) lIdhe ne mAMhI mahA mUlyavALAM pAMca ratna mUkayAM. pachI AjubAju senAnAM ne upara rUpAnAM ghareNuM mUkyAM. karaMDiye evI rIte taiyAra karI chAne mAno te vasudattane tyAM gaye ne kahyuM: A eka karaMDiye sAcavaje. vasudate karaMDiye ThekANe mUkyuM. semadeve te bhAre saphare karI. aneka beTa ne aneka jAtanAM leke joyAM. temanA judA judA rItarIvAje joyA ne vepAra karavAnI rIte joI. pote paNa khuba bAhozI batAvI baMdha karyo. temAM ghaNuM dhana prApta karyuM. lAMbI sapharo pachI jyAre ghara tarapha vaLavAne mANasane vicAra thAya che, tyAre tenA mana para judI ja asara thAya che. samadevane pitAnuM ghara, pitAnuM kuTuMba, pitAno mitra sAMbha. pitAnuM gAma ne pitAnA nehIo sAMbharyA. emane maLavAnI tIvra utkaMThA thaI ne vahANa ghara bhaNI haMkAryA. kudaratanI zobhA jevAnA rasiyA zeTha dariyAnAM moTAM mejAe jue che, dUra dUranA beTe nihALe che, khalAsIo gAnatAna karatA halesAM mAre che ne khAravAo saDha saMbhALe che. sukAnIo sukAna pherave che ne mAMjarIo uce caDI mAraga jue che. evAmAM eka mAMjarIe bUma pADI. keI jahAja A tarapha dhasyuM Ave che. enA dekhAvaparathI e vepArI jahAja lAgatuM nathI. zeTha kahe, "badhA sAvadhAna thAva. gAnatAna mUkI de. nakkI e dariyAnA luMTArA haze." vAta sAcI nIkaLI. vahANa pAse AvatAMja hallo thaye. zeThanA nekare bahAdurIthI laDyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa mAryA gayA. vahANa cAMcIAonA hAthamAM paDyuM. zeTha te bhayanA mAryo thatharI uThayA. paNa sAruM thayuM ke cAMcIAoe temane jIvathI na mAryo. eka nirjana beTamAM utArI mUkyA. somadeva zeTha te beTanAM phaLaphUla khAya ne haMmezAM darIAkinAre besI koI vahANa Ave enI rAha jue. manamAM vicAre ke nasIbane khela tyAre che. je kuTuMbameLA lakhyA haze, te keIpaNa vahANa AvI caDaze. nahitara A beTamAM jIvana pUruM karIzuM. zeThanA bhAgye eka divasa jera karyuM. eka vahepArI vahANa tyAM AvI caDhayuM. tenA mAlike zeThanI vAta sAMbhaLI mAnapUrvaka aMdara besADayA ne keTalAka divase kinAre utAryA. somadeva zeTha te bahu anubhava laIne ghera AvyA. kuTuMba AkhAne vAta karI. sahu sAMbhaLI sajajaDa thaI gayA. keI kahe, "have evI darIAI musApharI karavI nahi, te kaI kahe, "je evuM thavAnuM ja hoya to ghera beThe paNa thAya, paNa zeTha jIvatA pAchA AvyA eja ghaNuM che. ema mAnI saha AnaMda pAmyA. somadevane dhanane nAzane bahu aphasa na hato; kAraNake pitAnI pAse hajI pAMca amulya ratane tathA daradAgInA che evI huMpha hatI. semadeva AvyAnA samAcAra sAMbhaLI vasudatta utAvaLo utAvaLo maLavA AvyA. dhananAzathI jarA adhIrA thaelA semadeve pahelAM ja prazna karyo kema pele karaMDiye salAmata che ne? vasudatta kahe, "hA, je tuM mUkI gayA che ene eja paDe che." pachI sapharanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAte nIkaLI ne moDI rAte baMne mitre judA paDayA. rastAmAM cAlatAM cAlatAM vasudattane vicAra AvyuM ke semadeve sahuthI pahelAM karaMDiyAne savAla kema karyo? emAM jevI tevI vastu hoya te jANavAnI eTalI badhI jijJAsA na thAya. mATe jouM te kharo ke emAM evuM zuM che? ghera jaI teNe karaMDiye che. pahelAM rUpAnAM ghareNA nIkaLyAM. pachI senAnA dAgInA nIkaLyA. pachI jhaverAta ne chevaTe ghaNAMja kiMmatI pAMca ratna nIkaLyAM. "ahAhA ! ATaluM badhuM dhana! A dhana te sAta peDhI vApare te paNa na khuTe!" tenuM mana DagamagavA mAMDayuM. tene vicAra Avyo ke mArA dilejAna destanI e milakata che. vaLI vizvAse mAre tyAM mUkI zake che. mATe mAre A vicAra karavo na joIe. pharI vicAra Avya: mitreya ThIka che ne vizvAsa paNa ThIka che. ATaluM dhana haze te mitreya maLaze ne dharma paNa karI zakAze. mATe AvI taka gumAvavI nahi. ratnane hAthamAM letAM dhrujATa chUTayo. jANe koI aMtara kerI khAtuM hoya ema lAgyuM. paNa enI avagaNanA karI aMdarathI ratna upADI lIdhAM ne pAcho karaMDiye hato tene teja baMdha karI dIdhe. bIjA divase semadeva vasudattane tyAM gaye. "Ave somadeva, Avo." kahI teNe AvakAra Ape. paNa hara vakhata jevI nirmaLatA e avAjamAM na hatI. narI kRtrimatAja taratI hatI. somadevanI daSTi nirmaLa hatI. eTale teNe e kAMI pArakhyuM nahi. somadeve karaMDi mAge eTale vasuda te Akhe, ane kahyuM ke emadeva!tAro karaMDiye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa'bhALI le. sAmadeve vasudattathI kadI judAi anubhavI na hatI. eTale tene A vacana ghaNuMja vicitra lAgyuM. te jarA khIjAine khelyeA: zuM mane tArA para avizvAsa che ? vasudatta jarA jhaMkhavANeAM paDI gayA. manamAM ne manamAM akhaDayA: hA ! kevA vizvAsu mitranuM me' sarva sva harI lIdhuM che! paNa bIjI kSaNe te vicAra dUra karI bhaviSyamAM khakhara paDe te zu javAma ApavA enA vicAra karavA lAgyA. sAmadeva karaDiyeA lai ghera gayA A ekAMta jagAe jai karaDiyeA khelyA te mAMhI ratna nahi. * A zuM ? ' tenA manamAM dhrAsako paDayA. vakhata che bahAra kADhelAM ghareNAMmAM tA te nahi rahI gayAM hAya. ema dhArI teNe ghareNAM pheravI pheravIne joyAM, paNa ratnA hatAMja nahi tetA kevI rIte nIkaLe? dhananAzane nahi gaNakAratAM atyAra sudhI teNe je himmata rAkhI hatI, te have khUTI paDI. tenuM leAhI ThaMDu paDI gayu. hAtha paga narama thaI gayA. zarIre tA parasevA parasevA thaI gayA. zeDanuM magaja bahera mArI gayu. threDIvAre jyAre bhAna AvyuM tyAre vicAravA lAgyA: zuM vastudatta mArUM dhana eLave ? ene joitu hAya tA mArI AgaLathI kayAM nathI laI zakatA ? paNa kANu jANe dhana joIne enI buddhi bagaDI paNa hAya? anubhavIe kahe che ke dhana dekhI munivara caLe te khATu' nathI. paNa ene pUchavuM zI rIte ? evuM pUchatAM mArI jIbha ze upaDaze ? AvA AvA vicAra karI Akhare teNe nirNaya karyo ke vasudattane jaine khAnagImAM pUchavuM. te vasudattane maLyA ne pUchyu` ke mArAM pAMca ratnA A karaDiyAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. te joyAM ? * seAmadeva ! zuM Ave che ? kAMi gAMDA thayA ke zuM ? tArA karaMDiyA sAcaLyA tenuM A phaLa ?, vasudatte kahyuM. sAmadeva tenA elavAthI samajI gayA ke nakkI vasudatte ratna lIdhAM che. paNa te have mAnaze nahi. zuM karUM ? mArA vhAlA mitraneja rAjadarabAramAM ghasaDI javA? aneka vakhata A prazna manamAM uDayeA paNa peAtAnuM sarvasva javAthI tene e sivAya bIjo mArga sUjhayA nahi, teNe rAjA AgaLa jai adhI vAta kahIne phariyAda karI. rAjA kahe, 'galarAze| nahi ! tamArUM sAca haze teA tame jarUra jItazeA. tamArA ratnanA mApa ne mUlya ApI jAva.' sAmadevane A vacanathI kAMIka nirAMta vaLI. teNe ratnAnAM mApa ne mUlya lakhAvyAM. : 4 : rAjAe nagaramAM jAhera karyuM che ke ratna jaDIta mugaTa ghaDAvavA che. eTale badhA jhaverIe potapAtAnAM ratnA laI rAjadarakhAre jAya che. vasudatta paNa pelAM pAMca ratnA lai rAjadarabAramAM gayA. rAjAe kahyuH tame badhA tamArAM ratnA nizAna karIne tathA nAma lakhIne mUkI jAva. rAtanA nirAMte joI kAla nakkI karIzuM ke kayA. ratnA kharIdavA. badhA jhaverIo ratna mUkI ghera gayA. rAte rAjAe sAmadevane melAvyA ne AdhA ratnA bheLaseLa karI tenA ratnA kheALI kADhavA kahyu. sAmadeve te tarata peAtAnAM ratnA pArakhI kADhayAM. rAjAne khAtrI thaI ke sAmadeva sAcA che. teNe kahyuM: seAmadeva ! kAle rAjasabhAmAM Avaje. ane vasudatta ratnanuM mUlya kahevA jAya tyAre tArI phariyAda dAkhala karaje. sAmadeva e zakhAmaNu mAthe caDhAvI ghera AvyeA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIje divase rAjasabhA bharAI, tyAre badhA jhaverIo hAjara thayA. rAjAe kahyuM : pradhAnajI! ApaNe pasaMda karelAM ratna kADhe. pradhAne pelA pAMca ratna kADhayAM. vasu dattane rAjI rAjI thaI gayo ne ubho thaIne bolyA e ratna mArAM che. "enI kiMmata zuM che?" rAjAe prazna pU. vasudatta tenA javAba Ape te pahelAM sAmadeva belI uThe phariyAda ! phariyAda ! mahArAjA phariyAda! e ratna te mArAM che. vasudatta vizvAsaghAta karI cerI lIdhAM che. vasudatta A sAMbhaLatAM ja A thaI gayo. pahelI kSaNe te zuM javAba deve te paNa vicAra thaI paDe. rAjAe pUchyuM: vasudatta ! A semadeva zuM kahe che? vasudatta kahe mahArAja !juThI vAta, eNe dhana badhuM gumAvyuM che eTale gaLe paDe che. rAjAe e sAMbhaLI pUchyuM ke A ratna tamArI pAse keTalA vakhatathI che.? "traNa peDhIthI vasudate tadana The javAba Apyo. rAjA kahe, "ene ke zAkSI che?" "hA, mahArAja ! ghaNA zAkSI che. vasudattane A bolatAM peTamAM tela reDAI gayuM, chatAM uparathI nirbhayatAne DeLa karI che. te tamArA sAthIne hAjara kare." rAjAe AgaLa kAma calAvyuM. vasudatta dhananI lAlaca ApI ke garIba DesAne sAkSI tarIke ubhe karyo. rAjAe tene savAla pUcho, "tame vasudattane tyAM pAMca rane joyAM che?" De --hA mahArAja ! rAjA keTalA vakhatathI ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 DAsA--nAnA hatA tyArathI. rAjA--enA raMga kahezeA ? DAse! gabharAyA. lAcA vALavA mAMDayA. rAjA kahe, sipAio ! jAva, juThThI sAkSI bharanAra A DAsAnI jIbha kApI nAkhe." DAseA gabharAyA. dhana levA jatAM jIbha khAI. te karagaravA lAgyeH garIba paravara! bhUlI gayeA. mane ratnanI khabara nathI. vasudatte mane paisA ApI juThThI sAkSI bharavA kahyuM che. sAkSI khulleA paDI jatAM vasudattanA hAjA gagaDI gayA. dharatI mAga Ape te samAi jAuM evuM thayuM. rAjAe hukama karyo ke thApaNa eLavanAra ne mitrane vizvAsadhAta karanAra A duSTanA hAtha paga kApI nAMkheA. rAjasevAe vasudattane pakaDaceA. te vakhate seAmadevathI joyu na gayuM. game teTaluM bhUlyA tAye eka vakhatanA te mitra che. tenI A le kema thavA devAya ! te rAjAne ghuTaNIe paracA ne peAtAnI khAtara tene evI zikSA na kareA evI prAthanA karI. rAjAe kahyuM: jA, tane atyAre AnA lIdhe javA dauM chuM, paNa jyAM mArI ANu vartatI hAya tyAM tAre rahevuM nahi, tArI mAlamilkata badhI jasa karavAmAM Ave che. :4: vasudatta dhanavAna thavAnA lAbhamAM rastAnA bhikhArI anyA. eka thApaNa sAcavavA mATe cArI mATe tenu jIvana khArUM jhera thai gayu. koi dUranA rAjAe tenA kuTuMbane AzA ApyA. paNa gharanI jAheAjalAlI kayAM ? vasudattane A TakA khuba lAgyA. tenuM zarIra divase Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 divase magAtuM gayuM ne tenA divaseA gaNAvA lAgyA. ethI eNe peAtAnA putra dhanadattane pAse belAvI zikhAmaNa dIdhI ke beTA ! tuM eka pratijJA le. dhanadatta kahe, "Apa AjJA kare! tevI pratijJA levA taiyAra chuM." vasudatte kahyuM ke aNadIdhelI vastu kAinI levI nahi. zAstramAM ene adattAdAna viramaNavrata kahe che. A niyamanI mahattA nahi samajanAra A leka ne paralekamAM du:khI thAya che. tu mArI hAlata tA najare jue che eTale vizeSa zuM kahuM ? dhanadatta pitAnA kahevA pramANe pratijJA lIdhI. thoDA vakhatamAM vasudatta maraNa pAmyA. dhanadatta tenI uttarakriyA karI ne tenA smaraNamAM eka nAnA sarakhA ceAtarA badhAnyeA. temAM tenuM nAma, maravAnI tithi vagere lakhyuM. dhanadatte theADA vakhatamAM peAtAnA pramANikapaNAthI nAma kADhayuM. tenI dukAne kAi nAnA Ave ke mATo Ave paNa sarakhAja bhAva, kAIne AchuM Ape nahi, phAinuM vadhAre le niha. mAlamAM seLabheLa kare nahi, kAIne jIbhAna Ape eTale teja pramANe varte. A kAraNeAthI tenI dukAne sahu karatAM vadhAre gharAkeA AvavA lAgyA ne gheADA vakhatamAM tene khuba paisA maLyA. khIjA vepArIe A joI IrSyA karavA lAgyoH ApaNI dukAne gharAka nahi ne badhA Ane tyAMja kema jAya che ! teoe ema vicAra na karyo ke ApaNe leAkAne chetarIe mATe leAkeAnA ApaNApara vizvAsa nathI. emAMnA eke dhanadattane sapaDAvavA mAjI jelI. eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 divasa te dhanadattanI dukAna pAsethI pasAra thayeA ne pAtAnI hIrAnI vIMTI pADI dIdhI. te dhanadattanA jovAmAM AvI eTale teNe khUma mArIH e bhAI ! tamArI vIMTI paDI gai !' pelA bhAi dekhAva karI pAchA pharyAM ne vIMTI upADI lIdhI. khATA khATA upakAra mAnyA. vaLI bIjA kAi prasaMge te dukAne AvyA ne ghaNIja kimmatI vIMTI tenA galAmAM seravI dIdhI. pachI te pasAra thaI gayA. ahIM kAMi kAma paDayu' eTale dhanadatte gallA udyADayA. aMdara kismatI vIMTI joi te vicAramAM paDayA ke A vIMTI kayAMthI AvI haze ? lAva gAmane jANa karUM ke jenI vIMTI kheAvAtI hAya te khAtarI ApI laI jAya. e vakhate pAse eka mitra beThA hatA te melyA: dhanadatta ! Ama lakSmI cAMlle karavA AvI chetyAre zA mATe mhAM dhAvA jAya che? mATe vIMTI chAnAmAnA rAkhI le. dhanadatta kahe, "mAre aNudIdhelI vastu nahi levAnI pratijJA che. koI paNa kAraNe evI vastu mArAthI na rakhAya." mitra kahe, "tA mane ApI de. eka tA tArA mitra chuM ne gharanA garIba chuM eTale tane khuba puNya thaze." dhanadatta kahe, paNa je vastu mArI nathI tenuM dAna karavAnA mane adhikAra zuM che? dAna te teja kahevAya ke je nyAyapUrvaka mahenata karIne meLavelA dhanamAMthI svaparahitanI buddhithI apAya. kAryanI paDI gayelI, khAvAI gayelI, visarAi gaelI, thApaNa mUkelI, evI vastuo levI e paNa cArIja che. mATe e kAma mArAthI naja thAya." "paNa emAM dveSa zuM che ?" pelA mitra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 prazna karyo. dhanadatta kahe, "emAM aneka prakAranA doSa che. eka tA AtmAnuM hita agaDe ne bIjI vyavahAramAM nukasAna thAya. cAra tarIke eka vakhata chApa paDe tA mANasA nAtamAMthI ekaDA kADhI nAkhe, paisAnI dhIradhAra aMdha karI de, vaLI rAjA sakhata zikSA kare ane ema chatAM cArInu' dhana ADuM avaLuM veDaphAi jAya. kharA khapamAM Ave nahi. mATe tAre avaLe rastA batAvavAnI jarUra nathI." mitra kahe, "zAkhAza, dhanavrutta ! zAkhAza. AtA tArI kasoTIja hatI, tuM kazAthI leAbhAya che ke nahi te mAre jovuM hatuM." pachI vIMTI nAkhanAra kANu haze e para mane vicAra karavA lAgyA. temAM pelA zeThaja vIMTI nAkhI gayA haze ema anumAna karyuM. te ane zeTha pAse gayA ne namratAthI kahyuM: zeThajI! eka kAmamAM tamArI salAhanI jarUra che te ApazeA ? zeTha jarA khamacAce paNa pachI hA pADI, dhanadatta kahe, " jo kAi cArInA Aropa mUke te tenI zuM vale karavI ? '' zeTha samajI gayA ke e peAtAnI para che chatAM javAba ApyA ke tene rAjadaramAre laI javA. "te Apane laI javA ke nahi ? sAcuM kahejo pelI vIMTI gadyAmAM kANu nAMkhI gayu ?" teNe pUchyuM. zeTha peAtAnI yukti pakAI gaelI joI pastAyA ne sAcuM mAnI gayA. dhanadatta pAtAnI sArI sthiti joI niraMtara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAra kare che ke A badhuM mahimA adattAdAna viramaNavratane che. mATe tenuM barAbara pAlana karavuM. have eka vakhata dhanadattanA mULa gAmanA rAjAne khabara paDI ke vasudattane putra dhanadatta bahu saddaguNI ne lAyaka nIvaDe che mATe tene teDAvavo. temaNe rAjanA mANaso mokalyA. dhanadatta ghera javA taiyAra thayo te vakhate pelA irSALuoe vicAra karyo. A dhanadatta hAthe page khAlI Avyo hato ne koDonI mAlamilkata laI jAya che. e te ThIka nahi. mATe kaI paNa upAye tenuM dhana paDAvI levuM. pachI temaNe eka banAvaTI khAtuM pADI tenI pAse bAra lAkha TakA rAjAnA AgaLanA leNA che evuM batAvyuM. copaDAne dhumADApara dharI tene jUne banAvI dIdhe. pachI rAjAne kahyuM ke A dhanadatta te ghera cAlya. mATe tamAruM je leNuM che te laI le. rAjAe dhanadattane belA ne peluM khAtuM batAvyuM. dhanadatta kahe, A saMbaMdhamAM huM kAMI jANatuM nathI. mArA cepaDA joIne javAba ApIza. teNe ghera AvI cepaDA pheMdyA, paNa kAMI nIkaLyuM nahi. teNe rAjAne jaNAvyuM ke mArA copaDe evuM nAmuM nIkaLatuM nathI. e vakhate duSTa pradhAna bolyA: vANIA te luccA hoya. emanA bolyA para vizvAsa che? mATe je che te sAcuM che ne paisA bharI gho. dhanadatta ene mATe thoDI mudata mAgI ne jAmIna rAkhI ghera AvyA. tyAM vicAramAM paDe. pachI pharatAM pharatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 pitAnA cAtarA AgaLa AvyeA. pitAnI chevaTanI ghaDI tenI AMkha sAme taravaravA lAgI. pitAnAM e darda bharyo netra, sneha bharI vANI ne peAtAnA paranA athAga prema yAda AvyA. tenI AMkhamAM AMsu AvyAM. te cetarAne vaLagI paDayA. tyAM pitAnI maratithi tenI najare paDI. pelA cApaDAmAM te! A pachInI tithi che ema tene ekAeka yAda AvyuM. ne mATuM saMkaTa pAra utarI gayA. teNe jaine rAjAne vAta kahI ne rAjAe khAtarI karI tene javA dIdhA. : duH mahA pramANika dhanadatta zeTha gAmamAM padhAre che. e jANatAM rAjAe bhAre sAmaiyuM karyuM. e sAmaiyAmAM gAmanAM moTA meTA zeTha zAhukAra tathA rAjya adhikArIo hatA. sarvenA mukhamAMthI ekaja vAta nIkaLatI: dhanya dhanadatta zeTha ! dhanya tamArI pratIjJA ! dhanadatta A vakhate ekaja vicAra karatA hatA ke A badhI caDatInuM mULa adattAdAna viramaNavrata che. meM tA hajI enuM upara uparathI ja pAlana karyuM che. sAdhu munirAjo jeTaluM nahi. ahA ! emanA jeTaluM zuddha svarUpe huM A vrata kayAre pALI zakIza ? Ama vicAra karatAM sAmaiyuM pUruM thayuM ne rAjasabhAmAM dAkhala thayA. rAjAe badhAnI samakSa tenA prAmANikapaNAnI prazasA karIne tene pradhAnanI padavI ApI. pradhAnanI padavI eTale kAMTAnI pathArI. rAjAne rIjhavavA ne prajAne paNa rIjhavavI ane ema chatAMe phAIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 nArAja na karavA. dhanadatta potAnI kunehathI ne saccAIthI e padavIne paNa pUrI zAbhAvI zakyo ne aMte AtmAnuM kalyANa karavA nivRtti parAyaNa tha. jyAre AvA puruSo upadeza de, tyAre lokone asara thAya emAM navAI nathI. e ekaja upadeza ApateH aNadIdhuM keInuM ye nahi. vyApAra udyogamAM paNa pUrepUruM prAmANikapaNuM jALa. vepAramAM prAmANikapaNuM cAlI zake nahi e tadana bhrama che. eka vakhata tamane A vastune raMga lAgaze eTale Ape Apa AgaLa vadhI zakAze. dhanadatta A rIte asteya yAne adattAdAna viramaNavratanA pATha lekene paDhAvyA ne sArA raste caDhAvyA. asteyane mahimA anero che. chalurAnI guphAmaMdira jagata bharanAM A advitIya guphAmaMdirane, tathA haiddha zaiva ane jainenA ItihAsa tathA mUrtividhAnane pUrepUre khyAla ApatuM sacitra pustaka Aja lekhakanA hAthe lakhAI bahAra paDyuM che. prastAvanA lekhaka zrIyuta nAnAlAla camanalAla mahetA AI. sI. esa. kismata ATha AnA. jarUra maMgAvIne vAMce. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ khA La graM thA vALI trIjI zreNI prathama zreNI 1 zrI rIkhavadeva 2 nema-rAjula 3 zrIpAlanAya 4 prabhu mahAvIra 5 vIra dhannA 6 mahAtmA dRDhaprahArI 7 abhayakumAra 8 rANI caitraNA 9 caMdanabALA 1 arjunamALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gaNadhara zrI gAtama svAmI 4 bharatabAhubali 5 ArdrakumAra 6 mahArAjA zreNika 7 vIra bhAmAzAha 8 mahAmaMtrI udAyana 9 mahAsatI aMjanA 10 rAjaya prasannacaMdre 11 maNarehA 10 ilAcIkumAra 11 jajIsvAmI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAjA kumArapALa 15 pethaDakumAra 16 vimaLazAha 17 vastupALa-tejapALa 19 khemA dedarANI 19 jagaDuzAha 20 dharma mATe prANa ApanAra mahAtmAe 20 svAdhyAya 12 caMdana malayAgiri 13 kAna kaDiyA 14 munizrI harikeza 15 kapila muni 16 sevAmUrti nadiNu 17 zrIsthUlibhadra 18 mahArAna sa'prati 19 prabhu mahAvIranA daza AvakA trIjI zreNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 zrI bhAhu vAnI 2 zrI hemacaMdrAcAya 3 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI arpabhaTTa sUri 6 zrI hIravijaya sUri 7 upAdhyAya zrI yaro vijayajI 8 mahA satI sItA 9 drApadI 10 naLa damayaMtI 11 mRgAvatI 12 satI na yatI 13 dhanya ahiMsA 14 satyanA jaya 15 asteyanA mahimA 16 sAcA rANugAra-zIla 17 sukhanI cAvI yAne sASa 18 jaina tIrthonA paricaya bhA. 1 leA. 19 jaina tIrthonA paricaya bhA. 2 jo. 20 jaina sAhityanI DAyarI dareka seTanI kismata, daDha tathA vI. pI. peTeja cha AnA. khIjA pustakA mATe sUcipatra maMgAveza---- citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura, havelInI pALa : amadAvAda. www.umaragyanbhandar.com
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALaa thAvaLI : trIjI zreNI :: 16 vvvvvvvvvvvv sAco zaNagArazIla lekhakaH dhIrajalAla TekarazI zAha :: bALagraMthAvaNI kAryAlaya, amadAvAda :: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvanI trIjI zreNi 16. will liminal "mANaullNayA Illull sAco zaNagAra-zIla ITIJill : lekhaka dhIrajalAla TokarazI zAha. lianlilllllllllllllllllllli mamaMINInslIWIThAdlHuluLaulllllllllllllli Intellllllll IIti sarva haka svAdhIna IlaajNLINE MvatA AvRtti pahelI : mUlya savA Ane saMvata 1987 , Ly!!jilli Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka dhIrajalAla DhAkarazI zAha citrakAra, bruselara enDa pablIzara, rAyapura : havelInI pALa, a ma dA kA E. : mudraka mULacaMdabhAi trIkamalAla paTela sUryaprakAza prinTIMga presa pAnAra nAkA amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcA zaNagAra--zIla. : 1 : zIlavatIne sAsare vaLAvatAM jinadattazeThanI AMkhamAM AMsu AvyAM. jANe temanA jIvananuM amulya dhana koIne ApI devuM paDatuM hAya ema temane lAgyuM, jo temanuM cAlatuM heAta teA te zIlavatIne kadI chUTI pADavAnA vicAra sarakhA paNu na karata. paraMtu duniyAnI rIta evI che ke putrI ceAgya u MmaranI thAya eTale sAsare jAya, pachI te game tevI guNiyala ne gharanA zaNagAra rUpa hAya. zIlavatInA zikSaNa pAchaLa jinadatta zeThe aDhaLaka dhana bacyuM hatuM. te jANatA hatA ke putra jeTalI putrIne paNa zikSaNanI jarUra che. athavA eka rIte putra karatAM putrIne zikSaNanI vadhAre jarUra che; kAraNake bhaviSyanI te gRhalakSmI che. kuTuMbanAM sukhaduHkhanA AdhAra tenA zIla para rahevAnA che. bhaviSyanI prajA enA kheALAmAM ucharavAnI che. ethI zIlavatIne aneka kaLAo zIkhavI hatI. uparAMta enuM zIla (cAritra) ghaDavAmAM khAsa lakSa ApyuM hatuM. zIlavatInA vinaya ne zIlavatInI vidyA, zIlavatInuM rUpa ne zIlavatInuM vaya e badhuM jotAM jinadatta zeThane AvI lAgaNI thAya e sahaja hatuM, paraMtu e du:khanI uMDANamAM eka sukha ratna dhImA prakAza pheMkI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahyuM hatuM. temane thatuM hatuM ke pati sarva rIte ceAgya maLye che eTale daMpatinuM joDakuM sukhI thaze ne mArUM haiyuM ThAraze. zIlavatI strInI cAsaTha kaLAmAM nipuNa hatI. uparAMta zukanazAstrane teNe gajaba abhyAsa karyo hatA. traNa prakAranA zukanane te jANatI hatI; kSetrika, yAtrikane AgaMtuka. kSetrika zukananA jJAne karI amuka ThekANe amuka jAtanuM pakSI ke prANI che, te amuka khele che, tenuM zuM phaLa maLaze, te jANI zake. yAtrika zukana uparathI mArga mAM cAlatAM DAkhI bAjue ke AgaLa pAchaLathI amuka jAnavara gayuM ke amuka hAvabhAva karatA mANasa gayA tenuM zuM phaLa maLaze te jANI zake. ane AgaMtuka zukanathI amuka dizAmAM amuka anAja anyA, amuka amuka kAma thayuM, tenuM zuM phaLa maLaze te jANI zake. zIlavatIe sAsare AvatAM gharanA badhA bhAra upADI lIdheA ne sAsu sasarAnAM netra TharyA. peAtAnA patine tA te AMkhanI kIkI samAna thaI paDI. AvatI vahu ATale prabhAva pADe e asAdhAraNu teA kharU ja ne ! eka vakhata zIlavato peAtAnA zayanAgAramAM sUtI che. te vakhate zIyALIAMnA avAja sAMbhaLyeA. pazu 5kSInI melIne bhAvArtha te sArI rIte samajI zakatI. eTale tenA elavAnA artha samajI gaI ke pravAhamAM eka maDaduM' taNAtuM Ave che. tenI keDe pAMca kroDanA pAMca ratna che. jene levAnI IcchA hAya te Ave ne maDadu mane ApI dhana lai le. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIlavatIne vicAra AvyuM ke sasarAnA gharamAM eTaluM badhuM dhana nathI eTale A dhana khuba kAma lAgaze. mATe patine athavA mArA sasarAne A vAta karUM? paNa atyAre mArI vAta e mAnaze nahi ne dhana cAlyuM jaze. mATe jAte jaIne ekalI ja lAvuM ne pachI ja badhAne dekhADIza. Ama vicAra karI mAthe pANIne ghaDulo mUkI cUpakIthI te gharanI bahAra nIkaLI. nadI kinAre jaIne joyuM te barAbara emaja nI kaLyuM. te rane laIne pAchI AvI. savAre patine batAvIza ema vicArI pathArI nIce mUkI suI gaI. zIlavatIne sasaro A vakhate jAgatuM hatuM. te zIlavatIne jatI AvatI joI bahu kheda pAmyuM. A vahu atyAre kavakhate bahAra jaI AvI. ethI enA cAritramAM jarUra eba haze. AvI vahu ghaDIke gharamAM kema rakhAya? mATe koIpaNa jAtane mArA kuLane DAgha bese te pahelAMja piyara mUkI AvuM. savAre tenA pati ajitasenane vAta karI. ene paNa manamAM zaMkA peThI ne zIlavatIne piyara mokalavAmAM saMmati ApI. zIlavatIe jANyuM ke mArI bhUla thaI. mArA pati tathA sasarAnA manamAM meM nAhaka zaMkA upajAvI. paNa have tenuM nivAraNa thAya tyAM sudhI rAha jovI. sasare ratha joDIne sArathi banyo ne zIlavatIne piyara mUkavA cAlyo. gAma bahAra AvatAM zIlavatIe eka dugo pakSIne thoDe dUra uDIne bolatAM joI. tenA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ meDhAmAM kAMIka bhakSya padArtha paNa je. eTale anumAna karyuM ke zukana ghaNA sArA thAya che. nakkI ardhA mAragethI pAchuM vaLavuM paDaze. tenA manamAM AnaMda thaye. sasarA ratha jhapATAbaMdha hAMye jAya che. evAmAM eka khuba phaLeluM maganuM khetara AvyuM. te joI te belya: A khetaranA dhaNane ghaNuM dhAnya thaze. tyAre zIlavatIe kahyuM e sAcuM paNa e dhAnya ghaNuM khAze nahi. sasaro vicAravA lAgyA. khetarane dhaNI hoya te thoDuM ghaNuM dhAnya te khAya. chatAM A vahu Ama kema bole che! te avaLAbolI ne avinIta lAge che. atyAra sudhI huM tene oLakhI na zako. AgaLa jatAM sasare be vahu! ghaNuM kAdavavALI nadI Ave che mATe ratha pANImAM cAlI zakaze nahi. eTale heThAM utare ne mejaDI utArI nadI oLaMge. zIlavatI rathathI nIce utarI paNa mojaDI utArI nahi. sasarAe pharIvAra kahyuM: vahu! mejaDI bagaDaze mATe utArIne Ave. paNa zIlavatI mojaDI sahita pANI utarI. sasarAnA manamAMthI tenuM mAna vadhAre chuM thayuM. pote kareluM anumAna sAcuM che tenI khAtarI thaI. AgaLa jatAM koI subhaTa maLe. tenA zarIre ghaNA ghA paDelA hatA. A joI sasaro bolyA: zuM zUravIra subhaTa che ne! zIlavatI kahe, AnA je kAyara keNa haze ! kutarAnI piThe kuTAyA che. sasare A sAMbhaLI vadhAre kheda pAme ke A duSTA huM boluM chuM tethI avaLuM ja bole che. ene kAMI vaLavivekanI khabara nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaLa jatAM eka devAlaya Avyu. te joi sasarAe udgAra kADhayA: vAha ! kevuM uttama devAlaya che ne ! zIlavatI kahe, e uttameya nathI ne ApaNA kAmanuMce nathI. e sAMbhaLI sasarA te khukha krodhe bharAyeA. AgaLa upara eka mATuM zahera AvyuM. sasarA kahe, A meTu vastIvALu zahera che mATe cAleA ahIM eka rAta rahIe." zIlavatI kahe, mane tA nirjana jagala jevuM lAge che mATe cAle AgaLa jaie. zeThane thayu ke jema ane tema A avaLAmelI vahune have vahelI picara bhegI karavI. ethI AgaLa cAlyA. rastAmAM eka nAnuM sarakhuM gAmaDuM Avyu. tyAre zeTha kahe, A ujjaDa jevuM gAmaDuM' che. zIlavatI kahe, ahIMnA vAsa bahu zreSTha che. sasarAne te khAtarIja thai hatI ke huM khelIza tethI A vahu avatuja khelaze ane najare joyelI vAtathI jUdu khAle che eTale te juThTho paNa jaNAya che. evAmAM e gAmaDAmAMthI koI vANI nIkaLyA. zIlavatInA e mAmA hatA. teNe zIlavatI tathA tenA sasarAne joi khuba AgatAsvAgatA karI ne jamaNa jamADayAM. pachI rAta gALIne AgaLa javAnI vinaMti karI. paNa zeThanA manane nirAMta na hatI. emaNe temanA Agraha svIkAryo nahui. te te AgaLaja cAlyA. have tApa mukha paDatA hatA eTale ArAma levA eka vaDa pAse rathane cheDayA. tyAM zeTha vaDanI chAyAmAM jaIne beThA. zIlavatI rathanI chAyAmAM beThI. sasarA kahe, vahu ! A vaDanI chAyAmAM bese. chatAM jANe sAMbhaLyuM ja na hoya ema karI zIlavatI tyAMja esI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahI. thoDI vAramAM pAsenA keraDA para eka kAgaDo belyo. tene kahevAne artha samajI zIlavatI bolI: eka anaInuM phaLa te huM bhegavuM chuM. have bIjo anartha kare te piyara paNa na pahoMcuM. zeTha A sAMbhaLI vicAramAM paDayA. AmAM kaMI bheda che. teNe pUchayuM: zIlavatI teM e zuM kahyuM? zIlavatI kahe, pitAjI! kAMI nahi. atyAre mAruM nasIba rUThayuM che. sasarA kahepaNa tuM vAta to kara. zIlavatIe pachI pAMca ratnanI vAta kahI ne hajI te ratna pitAnI pathArI nIce paDayAM che ema jaNAvyuM. e ratnane mATe te A piyara javuM paDe che ne hajI A kAgaDo kahe che ke keraDA nIce dATeluM dhana che te koI kADhI le ne huM bhukhyo chuM mATe mane bhejana Ape. meM kahyuM. have mAre e dhanane khapa nathI ne tane bhejana paNa devuM nathI. zeTha to vAta sAMbhaLI tAjuba thayA. vahunuM kahevuM sAcuM che ke nahi te tapAsavA ojAro lAvI jamIna khodI te temAMthI ghaNuM dhana nIkaLyuM. zeThane khAtarI thaI ke vahu to baha jJAnI che. tenA kahevAmAM uMDuM rahasya haze. huM ene aveLAbelI samajato hato te meTI bhUla hatI. pachI rathamAM besADI ratha ghara bhaNI haMkAryo. raste pUchyuM. zIlavatI ! tuM AvI jJAnI che chatAM avaLuM kema belI? zIlavatI kahe, "tame kahyuM hatuM te sAcuM hatuM paNa mAruM kaheluM paNa vicAre. khetaranA dhaNIe pArakuM dhana laIne kheDa karelI tethI detuM bamaNuM anAja ApavuM paDe ne leNiyAta badhuM laI jAya. eTale dhaNInA hAthamAM zuM Ave? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadI utaratAM mejaDI na kADhI tenuM kAraNa e hatuM ke aNajoyA mArage aDavANA paga kema mUkAya. tyAM kAMkarA hiya te vAge. ane mejaDI to sukavI naMkhAya ne bahu thAya to navI paNa lavAya. kAMI paga navA lavAya nahi. subhaTe ghA ghaNA khAdhA hatA paNa te pITha para. bahAdura tyAM ghA khAya nahi. mATe te nakkI kAyara haze. jaMgalamAM zUnya devAlaya hoya te cAra ke vyabhicArIne rahevAnuM ThekANuM heya. ne zahera game teTaluM moTuM hatuM paNa tyAM koI ApaNuM nehI na hatuM ethI nirjana araNya jevuM kahyuM, peluM gAmaDuM hatuM paNa tene vAsa zreSTha eTalA mATe kahyo ke tyAM mArA mAmA vAsa karatA hatA. teoe ApaNe keTalI AgatA svAgatA karI? vaDanI heThe nahi besatAM rathanI chAyAmAM besavAnuM kAraNa e hatuM ke tyAM ghaNuM paMkhI beThAM hatAM. te mAthA para carake ethI rathanI chAyAmAM besavuMja sArUM." zeTha A badhuM sAMbhaLI potAnI TuMkI buddhi mATe kheda pAmyo ne zIlavatI mATe tenA manamAM pUjyabhAva pedA thA. have gAmamAM pesatAM tetara bolyuM. tethI zIlavatIe anumAna karyuM ke nakkI mArI kIrti ghaNI vadhaze. ratha jyAre ghara AgaLa AvyA. tyAre ajitasena zIlavatIne AvelI joI krodhAyamAna thaye ne pitAne kahevA lAgyA: tame ene kema pAchI lAvyA? enA mIThA mIThA vacanathI bhoLavAI gayA ke zuM? zeTha kahe "eto sarasvatI ane lakSamInuM svarUpa che, ApaNA gharanI kuLa dipIkA che. enI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 khAtarI karavI hAya tA tArI pathArI nIce mUkelAM pAMca ratnA jo. vaLI A rathamAM paNa dhana paDayuM che te jo." pachI adhI vAta kahI, ajitasena A badhuM sAMbhaLI zaramAi gayA ne zIlavatIne kharAba vacanA kahyAM hatAM te adala kSamA mAgI. zIlavatI teA zIlanA bhaMDAra samI hatI. tenA hRdayamAM krodhaja hatA nahi. pachI mAfI ApavAnI vAta ja kayAM ? chatAM madhura vacanathI anelA manAva bhUlI javA sahune vinavyA ne pharI sahu AnaMda karavA lAgyA. : 2 H dIvI hAya tA aMdhakAramAM ene upayAga kANu na kare ? ajitasena paNa evuMja samajI dareka khAkhatamAM zIlavatInI salAha letA ne anatu paNa evuM ke zIlavatInI salAha Amada sAcI paDatI. eka vakhata ajitasena rAjasabhAmAM gayA. tyAM rAjAe catura mANasanI parIkSA karavA eka savAla pUchyA, "mane pATu mAre ene zuM karavuM ?" badhA khelyA: zikSA karavI. eka ajitasena cUpa rahyo. teNe kahyuMH e praznanA huM kAle javAba ApIza. ghera AvI teNe zIlavatIne vAta kahI. zIlavatI kahe, "ene bhAre zIrapAva ApavA. peAtAnI strI ke putra sivAya rAjAne koi pATu mArI zake nahi." ajitasene eja pramANe uttara ApyA. eTale rAjAe tenI buddhinI vadhAre parIkSA karavA kahyu: mA hAthI che te teALI lAveA. ajitasene zIlavatInI salAha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ laI teNe batAvelA upAya pramANe hAthIne vahANa upara caDhAvyuM. tenA bhArathI vahANa jeTaluM pANImAM DukhyuM tyAM nizAna karyuM. pachI hAthIne utArI mUkyuM ne te vahANamAM patharA bharavA mAMDayA. jyAre vahANa karelA nizAna sudhI pANImAM uMDuM gayuM tyAre patharA bharavA baMdha rAkhyA. pachI te patharAne jenI hAthInuM vajana kahI ApyuM. eka vakhata eka vANuAe AvI rAjA AgaLa phariAda karI mahArAja ! mArA eka mitrane ghara sepI huM paradeza gayo hato. pAchaLathI teNe mAruM badhuM dhana laI lIdhuM ne mArI strInI sAthe kharAba rIte varyo. huM ghera Avyo tyAre teNe mane pUchyuM ke tame koInavIna vAta jANuM? meM kahyuM? ahIMthI thoDe dUra eka kuvAmAM rase bhareluM phaLa bhAre chatAM taratuM joyuM. mAre te mitra che te vAta sAcI hoya nahi. meM kahyuM: tadana sAcI che. eTale teNe kahyuM zarata mAra ke je te vAta sAcI na hoya te tArA gharamAMthI be hAthe jeTaluM levAya teTaluM levuM. meM zarata kabula karI. paNa rAtre te chAnAmAne kuvA AgaLa gayA ne phaLa kADhI lAvyA. have mArA gharamAMthI be hAthe laI zakAya evI vastu levA devAnI mAgaNI kare che. mATe zuM karavuM? rAjAe ene nikAla karavAnuM kAma ajitasenane meMvuM. ajitasene zIlavatInI salAhathI te vANIne zikhAmaNa ApI ke tArI vastuo meDA upara caDhAva ane dAdare baMdha karI tyAM eka nIsaraNuM saka. vANIe te pramANe karyuM. pelo lucce mitra AvyuM. gharamAM nIce kAMI na dekhyuM eTale upara caDavA gaye. nIsaraNa chAtI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasI mukelI eTale be hAthe pakaDI. jyAM te eka pagathIyuM caDhaye ke vANuAe kahyuM: tAre TharAva pUre thaye. te be hAthe pahelAM nIsaraNI pakaDI che. mATe te laI jA. pelA bhAI barAbara phasAI gayA ne nIsaraNuM laIne vidAya thayA. ajitasenanI buddhi joI rAjAe tene pradhAna banAvyuM. have rAjAnA kAmakAjamAM ajitasena khuba guMcavA. barAbara gharamAM dhyAna ApI zake nahi. A joI eka vakhata zIlavatIe kahyuM: svAmInAtha ! tamArI gharamAM khuba gerahAjarI rahe che ne ghaNuM mANase kAma mATe ahIM Ave che. te kaI divasa mArA para zaMkA thaze. mATe huM eka kamaLanuM phUla ApuM chuM. te jyAM sudhI tAjuM ne tAjuM rahe tyAM sudhI Ape samajavuM ke mAruM ziyaLa akhaMDa che. ne jo e karamAya to samajaje ke mAruM ziyaLa bhaMga thayuM che. ajitasena e kamaLa laI khuba AnaMda pAme. haMmezAM evuM ne evuM kamaLaphUla joI vicAravA lAgya: ahA! ziyaLane zuM mahimA che! A kula je garama zvAsa aDatAM karamAya te paNa ziyaLanA prabhAvathI karamAtuM nathI! kharekhara ! AvA banAvo bIjA paNa kayAM banyA nathI? satI subhadrAe ziyaLanA prabhAvathI kAcA sutaranA tAMtaNe cALaNu vaDe jaLa kADhI caMpA nagaranA daravAjA ughADayA hatA. sudarzana zeThane zuLI paNa siMhAsana banI hatI. satI sItAne citA paNa aDI zakI na hatI. Ama ziyaLanA prabhAvathI ja bane che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 eka vakhata rAjAe keAI zatrune jItavA caDhAI karI. ajitasenane sAthe javuM paDayuM. rastAmAM raNa je mulaka AvyA. tyAM ajitasenanA hAthamAM tAjuM kamaLanuM phUla rAjAe joyuM. eTale kyAMthI maLyuM te vAta pUchI. ajitasene jevI hatI tevI vAta kahI dIdhI. rAjAne gaLe e utaryuM nahi. tene bIjA cAra pradhAne hatA. mahA kapaTI ne khuzAmatIA. rAjAe temane abhiprAya pUchaye. eTale teo bolyA: evI satI hoI zake ja nahi. e badhAM strI caritra che. je ApanI AjJA heya te tenuM pArakhuM karI batAvIe. rAjA kahe, "hA, tenuM pArakhuM kare." te cAre jaNuM chelabaTAune veza paherI gAmamAM AvyA. koI dUtI joDe zIlavatIne bheTe mokalAvI premanI mAgaNI karI. zIlavatI samajI ke A te svAmInI gerahAjarImAM mArI parIkSA karavA AvyA lAge che. mATe emane purepure camatkAra batAve. teNe dUtIne. javAba Ape. je eka lAkha TakA dhana ApavA taiyAra hoya to AjathI pAMcamA divase vArA pharatI akeka pahAra AvavuM pelAe te kabula karyuM. ahIM zIlavatIe gharanI vacce palaMga jevaDe khuba UMDe khADe ne upara pATI vinAno palaMga mUkI meTI cAdara bichAvI. pAMcamA divase rAta paDI ne pahele pahera thaye eTale eka jaNa lAkha TakA laIne Avyo. zIlavatIe tenI dhananI paTalI laIne kahyuM: padhAre, padhAre, ahIM birAje. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 jevA te bhAI palaMga upara beThA ke khADAmAM jaI paDyA. hADakAM pAMsaLAM khuba khokharAM thaI gayAM paNa zaramanA mAryA manamAM zamazamIne rahyA. teNe vicAra karyo ke je huM bUma mArIza te bIjA chaTakI jaze ne mArI ekalAnI ja phajetI thaze. mATe have je bane te joyA karavuM. bIje pahora thayo eTale bIje Avyo. tenI paNa eja vale thaI. ema cArene khADAmAM paDI zIlavatIe barAbara potAnI buddhine paraco batAvyo. te bhUkhyA na marI jAya mATe aMdara kedarA vagere rAMdhIne ApavA lAgI. bicArA cAre pradhAna te bhayaMkara kedakhAnAmAM paDayA. temane te jIvatA muvA jevuM thayuM. : 3 : zIlavatI temane haMmezAM thoDI thoDI vAta saMbhaLAvA lAgI: are mUrkha ! pitAnI strIthI saMteSa na pAmatAM parastrIgamana karavAno vicAra tame kema karyo? tenAM bhayaMkara phaLe zuM tamAre kAne Aja sudhI paDayAMja nathI ke tame svabhAvathI ja duSTa che? parastrIgamana karanArane nArakInAM duHkha bhegavavAM paDe che e zuM bhUlI gayA e duHkha jevuM duHkha A duniyAmAM che nahi, chatAM tene kAMIka anubhava tamane A kedakhAnAmAM thaze. A leka ne paraloka baMnemAM duHkhadAyI parastrIgamana have bhUlI jaze ke nahi? pelA pradhAne kahe, "mahAsatI ! bhUlI gayA. ame siMhaNanI ALa karI, sApanA rAphaDAmAM hAtha ghAlyo. paNa have javA de. zIlavatI kahe, barA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ bara vakhata AvavA de tyAM sudhI tamAre tamArI pApI pravRttinuM phaLa bhegavavuM ja paDaze. te pradhAne bicArA dayAmaNu thaIne mAthuM kuTavA lAgyA: hAya ! amArA jevA mUkha keNa haze? kutUhala mAtrathI eka satI strInuM zIyaLa lUMTavA AvyA. dhikkAra ho amane. zIlavatI kahe, bahAra nIkaLIne kadI AvuM karazo ? pradhAne kahe, devI! A jIMdagImAM te kadI have evI dRSTi thaze nahi. maherabAnI karI amane bahAra kADho. zIlavatIe cha mAsa sudhI temane e ja kedakhAnAmAM rAkhyA. daramyAna temanA zarIra para ekalAM cAmaDAM TaTaLavA lAgyAM. zALavatIne to duniyAmAM A dAkhala besADa hatuM. eTale temane choDavAnA egya samayanI rAha jevA lAgI. : 3 4 rAjA laDAImAMthI pAcho pharyo. moTe rAjadarabAra bharAye. te vakhate zIlavatIe cAre jaNane kabATanA cAra khAnAmAM mukI te kabATa rAjasabhAmAM mokalAvyuM ne kahevarAvyuM ke ApanA vijayanI khuzAlImAM A bheTa mokalI che. te sabhA vacce ughADIne svIkAravA kRpA karaze. rAjAe sabhA vacce kabATa ughADayuM te temAMthI dukALIA jevA zarIravALA ne lAMbAM dADhavALA pelA cAra pradhAna nIkaLyA. e joI keIne hasavuM AvyuM ne keIne dayA AvI. rAjAne zIlavatInA ziyaLanI pUrI khAtrI thaI gaI. teNe sabhA vacce tenI vAta kahI saMbhaLAvI. e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMbhaLatAM ja sarva ekI avAje bolI uThayAH dhanya che satI zIlavatIne! paNa pelA pradhAnanI sthiti bahu burI thaI. teo mAM saMtADIne bicArA palAyana karI gayA. : 4 : kaI jJAnI munie zIlavatI tathA ajitasenane pUrva bhava kahyo. AthI temanuM mana saMsAramAMthI uThI gayuM ne AtmAnA kalyANa karavAnA mAratha thayA. eka vakhata vIryane ullAsa thatAM baMnee tyAgavrata ravIkAryA ne akhaMDa brahmacarya tathA bIjA cAra mahAvrato pALI potAnI jAtane dhanya mAnavA lAgyA. teo jyAM jatA tyAM ekaja upadeza ApatA senuM ne ratna tathA maNimukatA te sAco zaNagAra nathI paNa sAce zaNagAra zIla che. tene barAbara ArAdhana karanAra bhavasAgara tarI jAya che. brahmacaryanA arthamAM ke cAritranA arthamAM paNa zIla e mokSa sukhanuM kAraNa che ema kaNa nahi kahe? - - - - - - - IlurAnAM guphAmaMdira jagata bharanA A advitIya guphAmaMdirane, tathA baiddha, zaiva ane jainanA ItihAsa tathA mUrtividhAnane pUrepUro khyAla ApatuM sacitra pustaka Aja lekhakanA hAthe lakhAI bahAra paDayuM che. prastAvanA lekhaka zrIyuta nAnAlAla camanalAla mahetA AI. sI. esa. kismata ATha AnA. jarUra maMgAvIne vAMco. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ : bALa graM thA va LI che I prathama zreNuM bIjI zreNI trIjI zreNI : --- ------ -- 1 zrI rIkhadeva 1 arjuna mALI 1 zrI bhadrabAha 2vAmI 2 nema-rAjulA 2 cakravartI sanatkumAra | 2 zrI hemacaMdrAcArya | 3 zrI pArzvanAtha 3 gaNadhara zrI caitama 3 zrI haribhadrasUri | 4 prabhu mahAvIra * 4 zrI siddhasena divAkara svAmI 5 zrI bappabhaTTa sUri | 4 bharatabAhubali 5 vIra dhano 5 AdrakumAra 6 zrI hIravijaya sUri | 6 mahAtmA daprahArI 7 upAdhyAya zrI yaza- ) 7 abhayakumAra 6 mahArAjA zreNika vijayajI 8 rANI cellaNa 7 vIra bhAmAzAha 8 mahA satI sItA 9 caMdanabALA 8 mahAmaMtrI udAyana 9 draupadI 10 naLa damayaMtI 10 IlAcIkumAra 9 mahAsatI aMjanA 11 mRgAvatI 10 rAjarSi prasannacaMdra 11 jaMbusvAmI 12 satI naMdayatI 11 mayaNarehA 12 amarakumAra 13 dhanya ahiMsA 12 caMdana malayAgiri 13 zrIpALa 14 satyane jaya 13 kAna kaThiyAre 14 mahArAjA kumArapALA 15 ayane mahimA 14 munizrI harikeza 15 pethaDakumAra | 16 sAco zaNagAra-zIla | 15 kapila muni 16 vimaLazAha 17 sukhanI cAvI yAne | 16 sevAmUrti naMdiNa 17 vastupALa-tejapALa , - satiSa | 17 zrIlibhadra | ||18 jaina tIrthono paricaya 18 ema dedarANuM I 18 mahArAjA saMprati bhA. 1 le. 19 jagaDuzAha 19 prabhu mahAvIranA 19 jaina tIrthone paricaya 20 dharma mATe prANu AnI daza zrAvaka - bhA. 2 je. panAra mahAtmAe 20 svAdhyAya 20 jaina sAhityanI DAyarI --- - - - - = = . -- - -- - --- - - - - --- ---- ** --* ** dareka seTanI kismata rU. deDha tathA vI. pI. paTeja che AnA. bIjAM pustake mATe sUcipatra maMgAvocitrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura, havelInI poLa : amadAvAda, ** * * * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvathI :: trIjI zreNI :: 7 17 sukhanI cAvI yane satoSa : lekhaka : dhIrajalAla rAkarazI zAha. 1: khALagraMthAvaLI kAryAlaya amadAvAda 4: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ Thannel/InduIn IIImmiIginniwammmediumIPvALauttinguianaresting bALagraMthAvaLI ? trIjI zreNI 4 17 sukhanI cAvI yAne saMtoSa. : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha SIP IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIImale IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM [GiulumIIllellBulliILIPIIIModietn[HILMINInvalluminullelinInstallanetnIyumMILIMILLIDItIsland = == = sarva haka svAdhIna saMvata 1987 AvRtti pahelI . mUhaya savA Ane lun-anuIn-IIIIIIIIIIeaninIDAI IMant amIIkI n Iuninsuu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : dhIrajalAla TokarazI sAhe citrakAra,bukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma aa vA . mudraka H cImanalAla izvaralAla mahetA mudraNasthAna : vasatamudraNAlaya dhIkAMTA zeDa : amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhanI cAvI yAne saMtoSa , jyAM sudhI mAthe vaDIla hoya tyAM sudhI nAnerAMne zI ciMtA hoya? suMdara zeTha jIvyA tyAM sudhI dhana zeThe najara paNa karI na hatI ke vepAra vaNaja kema cAle che ne paise zI rIte Ave che? paNa pitAnuM maraNa thatAM temanA mAthe ciMtA AvI paDI. bApadAdAnI vArIthI te khuba dhanADhaya hatA" eTale temane vahIvaTa ghaNe hate. dhana zeThe pahelAM pitAnI milkatanI gaNatrI karI te paMcAvana lAkha TakA dAdAnI kamANInA ne cuMvALIza lAkha TakA pitAnI kamANInA maLI kula 9 lAkha TakA thayA. dhanazeThe kahyuM. vAha ! Ate eka lAkha TakA vadhAre meLave te mAre ghera koThAdhipatinI dhajA baMdhAya che ne zuM ? dhanaze khuba kALajIthI baMdha karavA mAMDaze. varasa pUruM thayuM. divALI AvI. saravaiyAM kheMcAyAM. paNa jyAM milkatanI gaNatrI karI, tyAM barAbara pahelAMnA jeTalIja thaI. emAM jarAye vadhAre thayo nahi. dhanazeTha kahe, AnuM kAraNa zuM? meM te mahenata karavAmAM bAkI rAkhI nathI. mane lAge che ke mAre Avaka jeTaluM kharaca che te beThuM che. mATe kharacamAM kApakUpa karavI ethI jarUra eka lAkha TakA vadhaze. bIjA divasathI emaNe barAbara kaMjusAI karavA mAMDI. sAruM dhAnya lAvate tenuM halakuM dhAnya lAvavA lAge. uttama vacce vAparate tenA madhyama vastro vAparavA lAgyA. kuTuMbanAM mANasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa herAna thavA lAgyAM. bIjI paNa ghaNI bAbatamAM kaMjusAI karI. ema karatAM dIvALI AvI ne hisAba kADho. paNa tyAMte 99 lAkha TakAja nIkaLyA. dhanazeTha vicAramAM paDayA. kharaca te meM khuba ochuM karyuM che. chatAMe dhana kema vadhyuM nahi? jarUra gumAstA paisA khAI jAya che. mATe temanA bharose vepAra kare cheDI daI paradeza jaIne jAte vepAra karuM. temaNe gumAstA vagerane rajA ApI. meMghA kariyANAM laI paradeza gaye. tyAM khuba dhana kamAye. ghera pAcho pharyo. paNa tyAMte khabara paDI ke caree dhADa paDI che ne gharamAMthI ghaNuM dhana laI gayA che. pitAnI pAsenuM dhana gharamAM rahelA dhananI sAthe meLavyuM ne gaNatrI karI te barAbara 99 lAkha TakAja nIkaLyA. zeThane AthI khuba kheda thaze. A zuM? phakata eka lAkha TakA vadhAravA che te paNa vadhatA nathI? have te A dhanane jamInamAM dATIne jauM ke cAra laI ja zI rIte zakaze? eka vakhata rAtrie chAne mAne uThIne te ekAMta jagAe gaye. ne tyAM uDe khADo khodI ghaNuM kharuM dhana dATayuM. pachI nirAMta karI paradeza gaye. ahIM keI catura mANase bhUminI parIkSA karatAM dhana pArakhyuM ne kADhI lIdhuM ne aMdara kAMkarA bharyA. dhanazeTha te paradezamAM khuba kamAya eTale tene harSane pAra rahyo nahi. nakakI A vakhate koThAdhipati thaIza. ema vicArI te malakAvA lAgyo. ghera pAcho Avyo. rAtre chAne mAne dhana dATayuM hatuM tyAM gaye. tyAM khAdayuM paNa zuM maLe? tenAM bhAgya pharI vaLyAM hatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanazeThanA 99 lAkha TakA te 99 lAkha ja rahyA. koDa na thayA te naja thayA. paNa dhanazeTha ema kAyara thAya tema na hatuM. teNe have badhuM dhana sAthe laIne paradezanI musApharI kheDI khuba dhana kamAIne pAchA vaLe. rastAmAM eka jaMgala AvyuM. tyAM bhIla lekee tenA sAtha para hallo karyo. badhA jIva bacAvavA nAzI gayA. dhanazeTha paNa jeTalI kismatI vastu levAya teTalI laI cupakIthI chaTakI gaye. koI nirjana araNyamAM jaI caDa. mahA mahenate ghera pAcho pharyo. tyAM jaI badhI vastu meLavI te paNa dhana te 9 lAkha TakAja thayuM. temAM jarAye vadhAro thayo nahi. have te aneka rIte bhAgya ajamAvavA lAgyo. eka vakhata tene vicAra Avyo je mAruM ThekANuM phare te bhAgya phare. ethI sarva kAMI sAthe laI te vahANa bharI paradeza gayo. tyAM lagabhaga eka koDa TakA dhana meLavyuM. have ghera pAchA pharavA vicAra karyo. paNa rakhene vahANa bhAge te badhuM dhana cAlyuM jAya ema vicArI eka keDa rUpiyAnuM eka ratna lIdhuM ne tene jAMgha cIrI aMdara mUkayuM. pachI davAthI te bhAgane rUjhavI vahANamAM beThe. manamAM malakAvA lAge, have kroDa Ta kayAM javAnA che. banyuM evuM ke vahANa bhara darIe tephAnamAM sapaDAyuM ne bhAMgI bhuko thaI gayuM. zeThanI AyuSya dorI baLavAna ke eka pATiyuM zeThanA hAthamAM AvyuM. daza divasa dariyAmAM tarIne kinAre poM ke tarataja bebhAna thaI gaye. keTalIkavAre zuddhi AvI eTale AgaLa cAlyA. jagalamAM bhaTakavA lAge. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - badhA duHkhamAM paNa zeThane eka vAtane AnaMda thatuM hatuM ke koDanuM ratna sAcavyuM che. te rakhaDate rakhaDate pitAne gAma AvyuM ne pitAnA kuTuMbane maLe. bIje divase piluM ratna jAMgha cIrIne jhaverIone batAvyuM. jhaverIo kahe, A ratna mULa eka koDanuM che, paNa jAMghanI garamImAM rahevAthI kAMIka jhAMkhu paDayuM che. eTale enI kismata eka lAkha TakA ochI upajaze. A sAMbhaLI dhanazeThe dAMta kacakacAvyAH A zo gajaba ke 99 TakA keme karI koDa thatAja nathI? jIvane sATe musAkarI karI dariyo kheDaze. ATaATalI mahenata uThAvI te badhI phagaTa gaI ! have zuM karuM? koThAdhipati te thavuM ja che. paNa bhAgya kAMI madada karatuM nathI. e te vadhAre meLaveluM kaIne kaI raste jhuMTavIja le che. zeTha ATaATalI lakSmI chatAM koThAdhipati nahi thavAthI khuba ciMtAmAM rahevA lAgyA. na khAvuMpIvuM bhAve, na mAjazekha. keInI sAthe vAta kare paraMtu te paNa mana vinA. asateSInA zuM hAla thAya che te jarA juo! eka vakhata keI dhAtuvAda jANanAra dhutAro Avyo. teNe zeThane ciMtAtura jANe hakIkata pUchI. zeThe kahyuM ke keI paNa upAye eka lAkha TakA vadhatAja nathI. mATe je tuM kAMI jANatA hoya te Ilama batalAva. pele dhAtuvAdI kahe, eha zeTha! emAM te zuM moTI vAta che? dhAtuvAdanA pratApathI tamane joIe teTaluM sonuM banAvI ApIza. zeTha te A sAMbhaLI rAjI rAjI thaI gayA. pelA dhAtuvAdIe thoDuM sAcuM senuM kapaTa karIne rAkhyuM hatuM te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAtuvAdathI anAvatAM aMdara mUkI dIdhuM. pachI zeThane batAvyu. zeTha kahe A sAnuM sAcuM che ke nahi tenI parIkSA karAvIe, pelA dhutArA kahe, ghaNI khuzIthI. zeThe tapAsa karAvI te senuM sAcuM nIkaLyu. pachI zeThekhyu ke have seAnuM jathAbaMdha manAvA. pelA dhutArAe moTA moTA TukaDA sAnAnA banAvavA mAMDayA. zeTha teA manamAM ne manamAM vicAra karavA lAgyA: alyA ! A te huM nAhaka mahenata karIne marI gayA ! duniyAmAM vagara mahenate paNa paisA pedA thaI zake che ne zuM? aheA ! have mArUM bhAgya ughaDayu che. nahitara ATaluM badhuM sAnuM kayAMthI maLe ? eka vakhata te tArA lAga joI gharamAMthI ratna, meAtI, tathA bIjI' kimmatI jhaverAta laI pAbArA gaNI garcA. zeThane khabara paDI eTale mAthu* kuTavA lAgyA. ane peluM sAnuM sAcuM che ke nahi tenI tapAsa karI te uparathI seAnAnA DhoLa caDAvela trAMbAnAja TukaDA nIkaLyA. luMTAcAre! luMTAyA ! zeTha pAka mUkI raDavA beThA. paNa ema raDaye zuM thAya ? leAkeA badhA bhegA thayA ne zeThanI hAlata joI husavA lAgyA ne uparathI mazkarI karavA lAgyA. zeThanuM dhana tA 99 lAkha TakAmAMthI paNa ghaNuM ochuM thayu have eka vakhata te nadI kinAre gayA. tyAM bhAgyanA jore dATelu dhana joyu. te chAnuM mAnuM khedIne ghera lAkhyA ne peAtAnA dhananI sAthe meLavyuM te kharAkhara 99 lAkha TakA thaI rahyuM. zeThe have vicAryuM ke je kAI nidhAnanA jANakArane khALI kADhuM teA jamInamAM dhana kyAM kyAM che te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANIne kADhI lauM. jarUra ethI eka kroDa TakA thaze ne mAre ghera keDAdhipatinI dhajA baMdhAze. have te nidhAnazAstranA jANakArane maLavA lAgyo. tenI khuba bhakti karavA lAgyA. tyAre e zAstranA jANakAre kahyuM ke he zeTha! eke akSara e nathI ke jemAM maMtra na hoya. eke vanaspati evI nathI ke jenuM mUlya na hoya. bhUmine kaI paNa bhAga e nathI jyAM dhana na hoya. paNa bhAgyazALIne ja te dekhAya che. chatAM ApaNe lakSaNaparathI tapAsa karIe. sAMbhaLe, enAM lakSaNo kahuM. jyAM paMkhInAM ghaNAM pagalAM hoya tyAM jarUra dhana heya. ravivAre khaMjarITa, dIvALI, gheDe jyAM caraka kare tyAM paNa ghana hoya. vaLI chANamAMthI eraMDAnA bIne aMkura phUTe tyAM paNa dhana hoya. jyAM khaMjarITa paMkhInuM joDaluM kIDA karatuM hoya tyAM paNa dhana heya. vaLI jyAM puvADane choDa ghaDIka ghaDIkamAM sIdho vadhatuM hoya tyAM paNa na hoya. dhULe AkaDe, dhULa khAkhare ne dhaLI bIlI hoya tyAM paNa dhana hoya. jevuM emanuM dUdha evuM tyAMnuM dhana. AvAM AvAM lakSaNe jANe zeTha have nidhAnanI kheALamAM pharavA lAge. eka vakhata dhoLA khAkharAne joI khuba AnaMda pAmyA. pachI tene ApelA mitrone uccAra karavA lAgyuM ke 34 name dharaNendrAya, OM name dhanadAya vagere. e mAtra belatAM bolatAM jamIna khedI te mAMhIthI keTalAya lAkha TakA dhana nIkaLyuM. have enA AnaMdane pAra rahyo nahe. te nidhAna rathamAM nAkhI, keI jANuM na jAya tema te ghara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarapha vaLe. paNa tyAM zuM joyuM? gharane bhaDabhaDATa Aga lAgelI. zeTha te e joIne ThaDo ja thaI gaye. moTo prAzake paze ne bebhAna thaye. jyAre tene bhAna AvyuM tyAre meTA sAde raDavA lAgyA. bIjA mANasoe Aga helavavA prayatna karyo. temAMthI bacAvAya teTaluM ghana bacAvI lIdhuM. zeTha bIjA makAnamAM rahevA lAgyA. tyAM jaI AgamAMthI bacelI milkata ne nidhAnamAMthI lAvelI milkata meLavI te barAbara 99 lAkha TakA ja thayA. ghanazeThanI ajAyabI tathA khedane pAra rahe nahi. teNe vicAra karyo ke meM nakAmuM ATaATaluM dukha sahana karyuM. mArA bhAgyamAM ja keDAdhipati thavAnuM nathI. mArAthI banatI mahenata meM karI. have zuM bane? kahenArA sAcuM kahI gayA che ke vananuM phUla, bhIyAnI lakSmI, kuvAnI chAyA, ne suraMganI mATI enA e ja ThekANe samAI jAya che. mATe have doDAdoDa karavI nahi. saMtoSathI ja rahevuM. chatI lakSmIe ene kAMI upaga huM nathI karI zako. mATe bhUlyA tyAMthI savAra gaNIne vartavuM. zeTha have pahelAM karatAM sArI rIte rahevA lAgyA. paNa eka divasa eka kroDAdhipatine che. tene eka lakSAdhipatie salAma bharI. bIjuM paNa khuba mAna ApyuM. AthI bujhAI gaele vicAra pharI pAcho jAgrata thayo ne kaI paNa upAye huM kalAdhipati kema na thAuM e manasube ghaDavA lAge. eka vakhata teNe eka gIne je. leke kahetA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ke te jeza jovAmAM ekake che. eTale teNe peAtAnA joza jevaDAvyeAH mahArAja ! huM kroDAdhipati thaIza ke nahi ? ceAgIe marAbara joza joine kahyuM ke AgaLa jatAM tamane kreDa tA zuM paNa ethI vadhAre dhana maLaze. zeTha e sAMbhaLI camaceAH zuM kreDa karatAM paNa vadhAre dhana maLaze ? khApajI ! enA upAya zuM te mane kaheA. ceAgI kahe, e upAya ghaNA bIjAne teA ja muzkela che. tane lAbha thaze. hajI tAre che. te jyAre bhAgavAI jaze, tyAre jarUra e dhana maLaze, zeTha kahe: ApajI ! mane koi paNa rIte e upAya batAvA. zeThane bahu Agraha joi yogIe kahyuM ke ahIMthI keTalAka gAunA aMtare eka pata che. temAM eka rasapikA che. enA rasanuM eka biMdu je hajAra maNa tapAvelA leADhAmAM nAMkhIe te seAnuM thaI jAya. e rasakuSikA te devane paNa durlabha che, tA tArA jevAne tA kevI rIte maLe ? tAre e meLa vatAM ghaNuM duHkha sahana karavuM paDaze. zeTha kahe, meM atyAra sudhI duHkha bhAgavavAmAM khAkI rAkhI nathI, te eTaluM duHkha vadhAre bhAgavIza, paNa tenA upAya kahA, caiAgIe eka mAtelA pADAnuM pUMchaDu' ApIne kahyuM: Ane cha mAsa sudhI telamAM nAMkha. pachI huM tane tyAM lai jaiza. cha mAsa sudhI zeThe tema karyuM. pachI e taLeluM pUMchaDuM, rasapikAnAM pustako, lAMkhI e dorIe, eka mAMcI, be tuMbaDAM ne aDada vagerenA AkaLA laine cegI dhanazeThane pelA pahADa tarapha lai cAlyuM. e pahADamAM pahoMcyA tyAre uMDI ne bhayAnaka khINA zarU thai. ethI thADu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat anartha ja thAya, paNa kanuM phaLa bhAgavavAnuM www.umaragyanbhandar.com
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ emAMthI AgaLa vadhatAM eka guphA AvI. yogIe batAvelI viSi pramANe zeThe e guphA AgaLa yakSanuM pUjana karyuM. pachI pustakanA AdhAre guphAmAM piThA. ahA ! zuM te guphAnuM bhayaMkara svarUpa ! thoDA thoDA aMtare bhaDakA thAya ne bhUtAvaLe raju thAya. e joI yogInA kahyA pramANe zeTha pilA bAkaLA nAkhe ne AgaLa vadhe. peluM pADAnuM pUMchaDuM saLagAvI tene dIvI tarIke upayoga karyo. ethI guphAnA aMdhakAramAM ajavALuM paDavA lAgyuM. e guphAmAMne guphAmAM Ama keTalAye mAIla gayA tyAre eka cAra hAtha lAMbe paheLe ne khuba uDe ku Avyo. eja rasakUpikA hatI. yogIe mAMcIne be lAMbI dorI bAMdhI ne zeThane te upara besADayo. hAthamAM be tuMbaDAM ApyAM. pachI kuvAnI aMdara utAryo. pegI kahe, aMdara jaIne tuMbaDAM bharAya eTale derI halAvaje. zeThe tema karyuM. eTale rogIe tene upara kheMcavA mAMDaze. jyAre te kAMThe AvyuM tyAre yogIe kahyuM: pahelAM tuMbaDAM mane ApI de. vakhata che bahAra nIkaLatAM DhaLAI jAya te ? zeThe paNa bhoLAbhAve tuMbaDAM ApI dIdhAM. gIe tarata ja derIo kApI nAMkhI ne zeThane kuvAmAMja rahevA dIdhe. pite AgaLa cAlyA gaye. have zeThanI kamabakhtIne pAra rahyA nahi. te duHkhI duHkhI thaI pitAnI jAtane dhikakAravA lAgyuMhA! lebha! tuM zuM nathI karAvate? lobhane mAryo huM te kapaTI yogIne paNa oLakhI na zaka! have mArI zI vale thaze ? A kuvAmAMthI zI rIte bahAra nIkaLIza? Ate mahAna keda maLI. aMdhArI keTanI keda maLI. have mAruM zuM thaze? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 gheADA divasa te bhUkhyA tarasyA kuvAmAM paDayA rahyo, tyAre eka caMdanAne teNe pANI pIvA AvelI joi. caMdanaghe eTale jyAM cAMTe tyAMthI game tema thAya tApaNa ukhADI ukhaDe nahi, tenA pUchaDe pelI kApI nAMkhelI dorI paDI hatI te zeThe bAMdhI dIdhI. pachI te cakranaghe| cAlatAM cAlatAM bahAra nIkaLI eTale zeThe DhorI pakaDI upara caDavA lAgyA. ghe! pU'chaDe jora AvavAthI sajajaDa thaI gaI eTale zeTha dvAraDI vatI TheTha kinAre pAMcyA. jANe narakamAMthI bahAra nIkaLyA hoya ema tene lAgyuM, tyAMthI rastA zeAdhatA raDavA lAgyA. evAmAM kai vaNajhArAne joyA. ghaNA divase ane temAM paNa AvA jaMgalamAM manuSya joyAthI keTalA AnaMda thAya ? bhUkhe lathaDIAM khAtA zeThane joI vaNajhArAne dayA AvI. teNe peAtAnI pAsethI kaMika khAvAnuM ApyuM ne kahyuM: mArI sAthe rahejo, huM tamane kAI meTA nagaramAM pahoMcA DIza. zeTha have tenI sAthe musApharI karavA lAgyA. have e vaNajhArA jyAre eka ja galamAMthI pasAra thatA hatA tyAre cAra leAkeAe hallA karyAM ne lUMTI lIdhe. mANasA jIva bacAvavA Amatema nAsavA lAgyA. A zeTha paNa nAThA. paNa sahIsalAmata te nIkaLI jAya te pahelAM te cArAnA hAthamAM pakaDAI gayA. cAra lekAe tene dUranA eka zaheramAM jaine gulAma tarIke vecyA. e mAlIke vaLI tene dUranA mleccha leAkeAne vecyA. tyAM zeThane mAthe nArakInA duHkha paDavA lAgyAM. e mleccha leke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiramajI raMga banAvavA mANasanA zarIre kANuM pADI tenA lehInAM kuMDAM bhare ane tene jAmavA de. pachI temAM e ja raMganA kIDA utpanna thavA Ave tyAre e raMgathI kapaDAMne raMge. evI rIte caDelo raMga khuba pAke thAya. vaLI e mANasane sAruM sAruM khavaDAvI lehI bharAvA de ne vaLI pAchAM kANuM pADe. zeThanA zarIre paNa A pramANe kANAM pADayAM. ne temAMthI raMga banAvavA mAMDe. eka vakhate tenuM lehI kADhI tene taDake mUkI rAkhyuM hatuM. atyaMta duHkhathI te bebhAna thaI gayA hate. evAmAM keI bAraDa pakSIe pitAnuM bhakSa jANe tenA para jhaDapa mArIne pitAnA pagamAM upADo. raste jatAM tene bIjo bhAraMDapakSI maLyo ne baMnene yuddha thayuM. e laDAImAM zeTha nIce paDaze. paNa AyuSya baLavAna che, duHkhIe chava che, eTale mue nahi. tyAMthI uThI rakhaDatAM rakhaDatAM keTalAka divase pitAne ghera Ave. pitAnA kuTuMbane pitAnI vitakakathA kahI saMbhaLAve. e sAMbhaLatAM badhAnI AMkhamAM AMsu AvI gayAM. zeThane mATe putra samaju ne zANe hatuM te be pitAjI ! dhana te nazIbamAM hoya tyAre ja maLe che. ApaNane kyAM dhananI beTa che? mATe lebhane cheDI sukhe rahe ne maLelAM sAdhanane upabhoga kare. tathA dharmanA kAmamAM dhana kharacI AtmAnuM kaIka kalyANa kare. have zeThanA gaLe e vAta utarI. - have eka vakhata tyAM koI jJAnI muni AvyA. temaNe upadeza ApeH lAbhanuM pariNAma duHkha che. jyAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 mATe rAkha ? sudhI mANasa saMteSane samaje nahi tyAM sudhI sukhanI cAvI te pAmyA nathI. tRSNA teA anaMta che. temAM taNAtA mANusa zI rIte sukha pAmI zake ? dhananuM tathA bIjI saMpattinuM mApa karI saMdreSa dhanadatta zeThe e sAMbhaLI saMpattinuM mApa karyuM. 99 TakA saMteSa pAmIza. ATha ghara, ATha dukAna, ATha dAsa tathA AThe dAsI, ATha gheADA tathA cAvIza gAyA te amuka mApanAM ja kariyANAMthI saMteASa mAnIza. muni dhana che AgaLa badhI tenAthI ja huM have zeThanuM jIvana ekadama palaTAI gayu. temanA manane zAMti thaI ga, dhamAla mAtra manamAMthI nAza pAmI. peAtAnI pAse je kAMi dhana-dolata hatI tenI sArI rIte kema vyavasthA karavI tathA sadupayeAge kema karI vAparavI te ja vicAra karavAnA hatA. eka vakhata zeTha nadIkinAre dUra pharavA nIkaLI paDayA. tyAM nidhAna joyuM. paNa potAnA vratamAM te mukha dRDha hatA eTale tene kAMkarA jevuM gaNI kADhavu. rAtre zeThe zeThANIne nidhAnanI vAta kahI. eja vakhate koI cAra leAkeA tyAM cArI karavAnA vicAra karatA hatA. temanA kAne e vAta paDI. tee tarataja tyAM gayA ne joyuM te phAlasA ne vIMchI. temane lAgyuM ke vANIe ApaNane ThagyA. ethI vIMchIne eka mATalAmAM bharI tenuM meDhuM baMdha karI vANIyAne ghera lAvyA ne aMdara phyuM, paNa tyAM te aNu sAnA maheranA avAja thayA. zeTha jAgI uThayA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 roThANI jAgI uThavyAM. cAreA nAsI gayA. zeTha kahe, ApaNe dhananuM mApa karyuM che mATe A dhanane vAparavuM. bIjA divasathI teNe apaMga tathA dAna ApavA mAMDayuM. jarUra hatI tene gupta evAM ghaNAM kAmA karyA. dharmAMnA kAmamAM lulAM-laMgaDAMne mo ApI. eka vakhata koi nimittIAe bhaviSya bhAkhyuM ke khAra varasanA bhaya'kara dukALa paDaze, ethI ghaNA mANase dhAnya bharavA lAgyA. paNa A zeThe peAtAnA karelA mApathI jarA paNu vadhAre rAkhyuM nahi. ghaNAM sagAMvhAlAMoe tene samajAvye paNa te potAnA niyamamAM aDaga rahyA, chevaTe dukALa AvyA ne dhAnya haMmezAM echuM thavA lAgyuM. zeTha te jeTaluM dhAnya khUTe teTaluMja kharIdavA lAgyA. paNa pachIteA dhAnya maLavuM paNa muzkela thayuM. evAmAM kai eka pakSI uDatuM jatu hatu. tenA mukhamAMthI velanA kaDo zeThanA gharamAM paDayA. jue te te kALI citrAvelI. citrAvelInA prabhAva evA che ke jyAM te paDhI hoya tyAMthI dhana dhAnya khUTe ja nahi. zeThe te AthI dukALamAM leAkAne rAhata ApavA dAnazALAe mAMDI ne deza AkhAnuM rakSaNa karyuM. e gAmanA rAjAe dhanaronI nibhatA tathA parApakArI buddhi joi eka vakhata khelAvyA ne peAtAnA bhaMDArI thavA jaNAvyuM. zeTha kahuM, mAre have evI rItanA dhaMdhA karavAnA niyama che. tethI huM e jagA nahi laI zakuM. rAjA kahe, emAM zuM deSa che te nA pADe che? mATe kadAgraha ADI de ane bhaDArI thA. dhanaze vicAravA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAgyAH koI paNa jAtanI nekarI e gulAmI ja che, e gulAmI jIvanane dhikkAra che. je meM A agAu ja sarva jAtanI gulAmImAMthI mukta thaI saMsArane tyAga karI dIkSA lIdhI heta te A prasaMga ja kadI na Avata. paNa hajIe zuM bagaDI gayuM che. teNe te ja vakhate pitAnA mAthAne lagna karyo ne munine veza dhAraNa karyo. rAjA tenuM AvuM AtmabaLa joI namI paDaze. dhana sAdhu bolyAH zajana ! sukhanI cAvI saMteSa che. e saMtoSanI sAdhanA e ja have mAruM jIvanavrata che. dhanasAdhue pachInA jIvanamAM je sukha anubhavyuM tenI sarakhAmaNuM ja thaI zake tema nathI te kenI sAthe sarakhAvIe? sateSI sadA sukhI." - ka - Aje ja maMgAvo. jaLamaMdira pAvApurInuM suMdara triraMgI citra. kiM. AnA be. jaLamaMdira pAvApurInuM kAvya citra sAthe. kiM. AnA be. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ :: bALa graM thA va LI : prathama zreNI ( bIjI zreNI | trIjI zreNI 1 mA rIkhavAdeva 1 ajuna mALI 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjula 2 cakravatI sanatakumAra 2 zrI hemacaMdrAcArya 3 zrI pArzvanAtha 3 gaNadhara zrI gautama- | 8 zrI haribhadrasUri svAmI 4 prabhu mahAvIra 4 zrI siddhasena divAkara 4 bharatabAhubali 5 vIra dhanne 5 zrI bappabhaTTasUri 6 mahAtmA daDhaprahArI 5 AdrakumAra 6 zrI hIravijaya sUri 6 mahArAjA zreNika abhayakumAra 7 upAdhyAya zrI yaza8 rANuM calaNa 7 vIra bhAmAzAha vijayajI 8 mahAmaMtrI udAyana 9 caMdanabALA 8 mahAsatI sItA 9 mahAsatI aMjanA 9 dropadI 10 IlAcIkumAra 10 naLa damayaMtI 11 jabasavAmI 10 rAjarSi prasannacaMdra 11 mRgAvatI 12 amarakumAra 11 mayaNarehA 12 satI naMdayatI 13 zrIpALa 12 caMdana malayAgiri 13 dhanya ahiMsA 14 mahArAjA kumArapALa | 13 kAna kaThiyArA * 14 satyane jaya 15 pethaDakumAra 14 munizrI harikeza 15 asteyano mahimA 16 vimaLazAha 15 kapila muni 16 sAco rANugAra-zIla 16 sevAmUrti nadipeNa 17 sukhanI cAvI yAne 17 vastupALa-tejapALa saMtoSa | 17 zrIsthasiddha 18 khema dedarANI 18 jaina tIrthone paricaya 18 mahArAjA saprati sAM. 1 le. 19 jagaDuzAha | 19 prabhu mahAvIranA 19 jenatIrthone parIcaya 20 dharma mATe prANa A daza zrAvaka bhA. 2jo. panAra mahAtmAo | 20 ravAdhyAya 20 jata sAhityanI DAyarI kare seTanI kiMmata rU. deDha tathA vi. pI. pisTeja che AnA. bIjA pustako mATe sUcipatra maMgAve- citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura, havelInI poLa ke amadAvAda, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvanI : : trIjI zreNI : : 18 jaina tIrthonA TuMka paricaya bhAga 1 lA. : lekhaka : dhIrajalAla TArazI zAha 1: khALagraMthAvaLI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAchAyAlAlAthaneamchAlAjAzAhIvAlAthAlAlA kALApASANanAthANIyA - bALagraMthAvaLA : trIjI zreNI : 18 che jaina tIrthono TuMka paricaya bhAga 1 le ISAMITINAMANIRAMIAHAMSAININHISMINaareeOIMITAININAITHINNAI CHINAMIT(SIMIMIRNI : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha CompanimumStam Manununua Mamunuan anu en RELIHIMOINHAMISI G H IA BOTSWITHU Umum inununais mw sarva haka svAdhIna TURNINAMIBIANAINTHADAISINHNICHIME AvRtti pahelI :. saMvata 1987 - mUlya savA Ana TamilgIANISMAHANISrumANISATOneuNam maannnaa mooaeenumpooyaarookmaak Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka: ha dhIrajalAla TokarazI citrakAra,bukselara enDa pablIzvara, rAyapura, havelInI pALa, a ma aa vo 6. kaH cImanalAla izvaralAla mahetA mudraNusthAna : vasatamudraNAlaya dhImAMya Da : amadAvAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ jena tIrthono TuMka paricaya janmamaraNanA pherAne saravALe karIe te sAgaramAM pANInAM TIpAM che teTalo thAya. AthI janma maraNanA pherAne bhavasAgara kahevAya che. AvA bhavasAgara tarI javAnuM ThekANuM te tIrtha kahevAya che. zrI RSabhadeva bhagavAnathI mAMDIne zrI mahAvIra svAmI sudhInA dareka jinezvarAe AvuM tIrtha sthApeluM che ane tethI teo tIrthakara kahevAyA che. emanA sthApelA tIrthane saMdha paNa kahe che jemAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAne samAveza thAya che. A sivAya tIrthane artha pavitra sthAna e paNa thAya che, kAraNa ke pavitra sthAne javAthI sArI bhAvanA Ave che ane evI bhAvanA vadhatAM vadhatAM AtmA nirmaLa banI bhavasAgara tarI jAya che. jyAM jyAM tIrthakarane janma thayo haya, dIkSA thaI heya, kevaLa jJAna thayuM ke nirvANa thayuM te badhA sthAne tIrtha che. e uparAMta temaNe jyAM jyAM tapa karyo hoya ke temanA jIvanamAM kaMI khAsa banAva banyA hoya te sthAne paNa tIrtha che. AvA tIrtho hADapara, nadI kinAre, gAmaDAMmAM zaherAmAM, jaMgalamAM, ekAMta jagAmAM, ema aneka ThekANe AvelAM che. ghaNe bhAge AvAM tIrtho para bhavya jinAlaye bAMdhelA che, jyAM zAMti pavitratA ne kaLAne adbhuta saMgama che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ evA sthAne javuM ne pavitra bhAvanA keLavavI te kharekhara jIMdagInI saphaLatA che. ane ethI ja dharmazAstrAmAM ochAmAM ochI varSamAM eka yAtrA karavI joie evuM pharamAna che. khadhelA madirA uparAMta keTalAka tItha khaDakAmAM kArI kADhelA che, teA keTalAka tIrthamAM phakta pagalAM ja che, ane keTalAka tIrthanI te bhUmi spanA ja che. bhUmi spanA eTale jyAM kAMI paNa khAMdhakAma na heAya, kevaLa bhUminAM ja dana karavAnAM hAya. AvAM tItheryAM karyAM kyAM che tenuM eka prAcIna saMskRta stavana che. dareka vIra prabhunA khALake te yAda karavA lAyaka che. A rahyuM te stavana :-- sadbhatayA devaloke ravizazibhavane vyaMtarANAM nikAye, nakSatrANAM nivAse grahagaNapaTale tArakANAM vimAne / pAtAle pannageMdre sphuTamaNi kiraNe dhvastasAMdrAMdhakAre, zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // 1 // vaitAye meruMge rucakagirivare kuMDale hastidaMte, vakSAre kUTanaMdIzvarakanakagirau naiSadhe nIlavaMte / citre zaile vicitre yamakagirivare cakravAle himAdrau, zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde || 2 || zrIzaile vidhyazrRMge vimalagirivare hyarbude pAvake vA, sammete tArake vA kulagirizikhare'STApade svarNazaile / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahyAdrau cojayaMte vipulagirivare gurjare rohaNAdrau, zrImattIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // 3 // AdhATe medapATe kSititaTamukuTe citrakUTe trikUTe, lATe nATe ca ghATe viTapighanataTe devakUTe virATe / karNATe hemakUTe vikaTatarukaTe cakrakoTe ca bhoTe, zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // 4 // zrImAle mAlave vA malayajanikhile mekhale pIcchale vA, nepAle nAhale vA kuvalayatilake siMhale maithale vaa| DAhAle kozale vA vigalitasalile jaMgale vA timAle, zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // 0 // aMge baMge kaliMge sugatajanapade satmayAge tilaMge, gauDe cauDe murIDe varataradraviDe udriyANe ca paudre / Ardra mA pulauMdre draviDakuvalaye kAnyakubje surASTe, zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // 6 // caMpAyAM cadramukhyAM gajapuramathurApattane cAjayinyAM, kauzalyAM kozalAyAM kanakapuravare devagiyoM ca kAzyAM / nAzikye rAjagehe dazapuranagare bhaddIle tAmraliptyAM, zrImattIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // 7 // svarge matyetarikSe girizikharadrahe svarNadInIratIre, zailAye nAgaloke jalanidhipuline durgamadhyetrisaMdhyaM / grAme ranye vane vA sthalajalaviSame bhUrUhANAM nikuMje, zrImattIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // 8 // zrIman merukalAdrau rucakanagavare zAlmalau jaMbule, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ caujanyacaityanaMde ratikararucake kuMDale mAnuSAMge / ikSukAreMjanAdrau dadhimukhazikhare vyaMtare svargaloke zrImatIrthakarANAM pratidivasamahaM tatra caityAni vaMde // 9 // ityaM zrIjainacaityastavanamanudinaM ye paThaMti pravINAH, prodyatkalyANahetuM kalimalaharaNaM bhaktimAjastrisaMdhyaM / teSAM zrItIrthayAtrAphalamatulamalaM jAyate mAnavAnAM, kAryANAM siddhirucaiH pramuditamanasAM cittmaanNdkaari||10|| : 2H ghaDIbhara badhI jaMjALa dUra karI A pavitra tIrthonI yAtrA karavA taiyAra thAva. tIrthayAtrA karatAM prabhudarzana ne mananI zAMti uparAMta kudaratanA aneka manahara dekhAvo jevAne tathA aneka mANasonA sahavAsamAM AvavAne paNa lAbha thaze. - sarasAmAna oTale ocho haze teTale ThIka paDaze. jarUrane sAmAna laI le. ekAda dhArmika pustaka sAthamAM rAkho jethI samaya maLatAM tenuM paNa vAMcana thaI zake. je je tIrthamAM jAva tyAMnA lekha tathA daMtakathAo ne ItihAsa meLavI le. je citra jANatA he te tenuM Alekhana paNa karI che. e na jANatA hete kemerA te jarUra . enAthI bane teTalI suMdara chabIo pADI lo. ene joI bIjAne paNa e tIrthonI yAtrA karavAnuM mana thaze. hiMdustAnamAM hAla 36 hajAra jeTalA jinamaMdiro che. emAMnAM keTalAka khuba sArI hAlatamAM che. te keTalAka taddana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ jINu thaI gayAM che. AmAMnA je je madiza mATAM tI rUpa gaNAya che tyAM tyAM kArakhAnA athavA te vyavasthA karanArI ne yAtrALuone sagavaDa ApanArI sasthAo che. ApaNA tIrthAMnI sa'bhALa rAkhanArI mATAmAM mATI peDhI zeTha ANuMdajI kalyANajInI che. e kAi zeThanA nAmanI nathI paNa AnaMda ne kalyANanA bhAvane sUcavanAra nAmeA che. badhAM madirAnI yAtrA karatAM te Akhu jIvana pUruM thAya paNa tenAM mukhya mukhya tIrthaM relve mArge 1 varSamAM joi zakIye kharA. hiMdu mahAra paNa jaina maMdira che. hamaNAM esTrIyA haMgerImAM eka kheDutanA khetaramAMthI caMdraprabhujInuM maMdira nIkaLI AvyuM che. amerikAnA eka pahADa para zrI pArzvanAthajInI pratimA kArelI jaNAI che. AvA khIjA ghaNA sthaLe haze. kAraNa ke eka vakhata jaina dhama bIjA dezeAmAM paNa sArI rIte phelAyeA hatA. paNa hajI ApaNane tenI pUratI mAhitI maLatI nathI. vananI saraLatA khAtara hiMdustAnanA nIce mujaba vibhAgA karyAM che. (1) kAThIvADa (2) kaccha (3) gUjarAta (4) mAravADa (5) mevADa (6) mALavA (7) varADa (8) madhyahiMda (9) paMjAba ne kAzmIra (10) saMyukata prAMta (11) khihAra (12) maMgALA (13) brahmadeza (14) sukhAi (15) khAnadeza (16) mahArASTra (17) karNATaka (18) malakhAra (19) madrAsa ilAkA (20) AMdhra (21) ha~sura rAjya (22) haidarAbAda rAjya (23) utkala. temAMnA dareka bhAganA mukhya tIrthAnA TuMka paricaya anukramasara A pustakamAM ApelA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAThIAvADa tIrthAdhirAja zatruMjaya, tAladhvaja, (taLAjA) navakhaMDA pArzvanAtha (ghA), vallabhIpura (vaLA) giranAra, ajAharA pArzvanAtha, prabhAsapATaNa, vaMthalI, vajAjI ne dvArikA A dezanA mukhya tIrtho che. zatruMjaya zatru jyanA nAmathI koNa ajAyuM haze? A pahADa ApaNuM sahuthI mahAna tIrtha che. enA kAMkare kAMkare siddha thayA che ema kahevAya che. prabhu rIkhadeva ahIM 99 vakhata AvyA hatA, temanAM pagalAM eka junI rAyaNa nIce che. pAse ja bharata cakravartIe baMdhAveluM mahAna maMdira che. e maMdira Aje mULa svarUpamAM nathI kAraNa ke vakhata jatAM te jINuM thatuM gayuM eTale pharI karIne samarAvavAmAM AvyuM che. karNa thaelA maMdirane samarAvIne sAruM karavAmAM Ave tene uddhAra kahe che. evA seLa mahAna uddhAro A maMdiranA thayA che. RSabhadeva uparAMta bIjA 22 tIrthaMkare (nemanAtha sivAya) paNa ahIM AvI gayela che. bIjA paNa aneka mahAna puruSe e tapa karI ahIM mukti meLavI che. A tIrthanAM judAM judAM 108 nAma che. temAMnA keTalAMka nIce mujaba che. siddhakSetra, siddhAcaLa, zrIpada, hastagiri, sahastrakamaLa,DhaMka,kadaMbagiri, hitagiri, vimaLAcaLa vagere. ahIM nAnAM moTAM maLI 3000 maMdiro che. eTale e mane dinuM ja mahAna nagara hoya te dekhAva thaI rahyo che. hiMda bharane eka paNa bhAga evo nathI jyAMthI A maMdirane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAmoMghI bheTe maLI na hoya. mahAna rAjAo ne pradhAne ahIM saMgha kADhIne AvelA che. A maMdiranAM judA judA nava samUha che. maMdiranAM samUhane TuMka kahe che. A uparAMta surajakuMDa, siddhavaDa, cillaNa talAvaDI, zetruMjI nadI vigere paNa A tIrthamAM jevA AnI taLeTImAM pAlItANAnA mAruM gAma che. jyAM saMkhyAbaMdha AlizAna dharmazALAo che. ethI yAtrALuone dareka prakAranI sagavaDa maLe che. sAdhu sAdhvI ahIM niraMtara jevAmAM Ave che. gAmathI thoDe dUraja sTezana che. bhAvanagara ahIMthI 16 gAu dUra AveluM che. tAladhvaja (taLAjA) taLAjI nadIne kniAre ubhelI be zikharavALI TekarI para A ramaNIya tIrtha AveluM che. hamaNAM hamaNAM tenA para sArI rakama kharcavAmAM AvI che. Aje paNa ahIM saMmati rAjAnA samayanI murtao jaNAya che. te A tIrthanI prAcInatA batAve che. ahIM pArzvanAthanA tathA sumatinAthajInA maMdire tathA sahuthI uce cAmukhanI suMdara daherI che. tyAMthI Aju bAjune dekhAva mananuM haraNa kare tevuM che. ahIMne ebhalamaMDapa jotAM junA vakhatanI bauddha guphAo yAda Ave che. bhAvanagarathI thoDe aMtare A sthaLa AveluM che. navakhaMDa pArzvanAtha darIA kinAra ubheluM prAcIna samayanuM mahAnagara ne AjanuM bhAMgyuM tUTayuM ghelA navakhaMDA pArzvanAthanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrtha che. enuM daherAsara vizALa ane bhavya che. emAMnA navakhaMDA pArzvanAthanI mUrti viSe aneka camatkArika vAte kahevAmAM Ave che. vaLa (vallabhIpura) gheghA jaMkazanathI bAra gAu dara vaLA nAmanuM gAma prAcIna samayanI vallabhIpurI che. devagiNi kSamAzramaNe jaina Agame pahela vahelAM ahIM pustakArUDha karyA hatA. gIranAra darIAnI sapATIthI 3675 phuTa uce ubhele A pahADa jaina tathA hindu bannenuM mahAna tIrtha che. prabhu nemanAthe ahIM ja dIkSA lIdhI. teo ahIM ja jJAna pAmyA ne ahIM ja nirvANa pAmyA tethI te tIrthanAyaka che. emanuM bhavya maMdira ne bIjA aneka jInAlayo A pahADanI kudaratI zobhAmAM vadhAro karI rahyA che. A pahADanI sAta TuMke che. temAM pAMca TuMke para sahelAIthI javAya che. chaThThI ne sAtamI TuMke caDavuM agharuM che. A maMdira uparAMta rAje matInI guphA, aMbAjInuM maMdira, sahastrApravana, lAkhAvana, kapuracaMdajInI guphA, tAMtaNIe dhare, gadhesiMgane DuMgara, azvatthAmA parvata, siddhanI TekarI, navaghaNa kuvo, rAkheMgarane mahela, azokanA zilAlekhe vagere aneka vastuo jovA lAyaka che. enI taLeTImAM junAgaDha nAmanuM eka ItihAsaprasiddha zahera AveluM che. A parvatanA judA judA cha ArAnA nAme nIce mujaba che. (1) kailAsagiri. (2) ujajayaMtagiri. (3) raivatagiri. (4) suvarNagiri. (5) giranAra. (6) naMdanabhadra. gIonuM A priyasthAna gaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ ajAharA pArzvanAtha arabI samudranA kinAre dIvabaMdarathI cAra gAu ne unAthI eka gAu dUra A atyaMta prAcIna tIrtha jaMgalamAM AveluM che. enI mUrti soLa lAkha varSanI junI gaNAya che. A gAmanI bhAgaLamAM ajayapALanAM jhADa che, je keI vakhata karamAtA nathI ane aneka bhayAnaka regene maTADe che evuM saMbhaLAya che. tame bALagraMthAvalInI pahelI zreNImAM sukezala muninI vAta vAMcI che. emanA vaMzamAM raghurAjA thayA ne temanA putra ajayapALe ahiM zahera vasAvyuM. enA bhayaMkara rogo ahIM maTayA hatA. A pArzvanAthanI mUrti kevI rIte maLI te mATe ratnasAra vepArInI vAta che je jaina tIrthonA itihAsamAMthI jarUra vAMcaze. prabhAsapATaNa jenenuM A prAcIna tIrtha che-eka vakhata ahIM ghaNAM jaina maMdira hatAM. Aje ceDAM maMdire rahelAM che paNa te prAcIna avazeSathI bharapura che. ahIMnA bajAramAM je majIda che te muLa pArzvanAthanuM maMdira hatuM. AnI AsapAsa paNa prAcIna avazeSe che, paNa joIe tevI zodhakhoLa thaI nathI eTale e vastuo aMdhArAmAM che. vaMthalI AjanuM vaMthalI junA vakhatamAM vAmanasthalI nAme nagara hatuM. jenenAM aneka maMdire ahIM zobhatAM hatAM. siddharAja nA samayanA sajajana maMtrI ahIM janamyA hatA jemaNe giranAranA maMdiranA uddhAramAM ghaNuM ja kAma karyuM che. hAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ te ahIM ekaja daherAsara che. ahIMnI marajIdapaNa prabhAsanI jema jainamaMdiramAMthI banelI che. vAjI piorabaMdarathI 14 gAu aMtare vajAjI pArzvanAthanuM tIrtha AveluM che. dvArikA junA vakhatamAM tyAM ghaNuM maMdira hatAM. prabhu nemanAtha zrI kRSNa tathA yAdavanI te Aje paNa yAda Ape che. A tIrthanI phakta bhUmisparzanA ja che. A sivAya jAmanagaramAM atyaMta ramaNIya jinamaMdire che. kAThIAvADanAM moTAM zahera ke gAma bhAgye ja evA haze ke jyAM eka paNa jaina maMdira nahi hoya. vaDhavANa, vaDhavANa kempa, zIyANI, lIMbaDI, boTAda, rANapura, cuDA, morabI, vAMkAnera, muLI, dhrAMgadhrA, rAjakoTa, dhroLa, jetapura, ceravADa, mAMgarela, verAvaLa, lAThI, citaLa, amarelI, mahuvA, DAThA vagere badhA sthaLe jainamaMdire che. kaccha bhadrezvara bAre mAsa lIle rahenAre karachaDe Aje paNa jenenI saMkhyA sArI rIte jALavI rahyo che. A dezamAM meTuM tIrtha bhadrezvaranuM che, jenuM prAcIna nAma bhadrAvatI che. vijayazeTha ne vijayAzeThANI jevAnuM ajoDa brahmacArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 yugala tathA sarva zreSTha dAnezvarI jagaDuzAha ahIM ja thaI . gayA che. maMdiranI bAMdhaNI khuba suMdara che. ahIMthI paMcatIthInI zarUAta thAya che jemAM vRtakalela pArzvanAthanuM tIrtha paNa AvI jAya che. mAMDavI baMdarathI zarU karI bhUja AvatAM jinamaMdire vALA gAmanI pravAsarekhA nIce mujaba che - navAvAsa, merAvA, godare, bATa, sAbarAI, DumarA, sAdhANa, sutharI, arakhANA, sAyarA, vAku, vArApAdara, parajAu, lAlA, jamAbaMdara, jasApura, naLIA, terA, sAdhava, koThArA, varADIA, vIMjANa, nArAyaNapura, manajalareDIA, rAdhaNajara, mahAdevapurakoTaDI, nAne rataDIe, mATe rataDIo, DeNa, nAgalapura, keDAya, bhedaDA, nAnI khAkhara, moTI khAkhara, kesarapura, bhuja para, mudrAbaMdara, bAraI, goyara, bhadrezvara, aMjAra ne bhuja. kacchamAM thoDA mAilamAM ja relve che. eTale gADA mArage ke paga raste ja yAtrA karavAnI che. - mAMDavI baMdara javA mATe jAmanagarathI vahANamAM besavuM joIe. gUjarAta. zvetAMbara jenenI sahuthI vadhAre pramANamAM jAhojalAlI jALavI rahenAra keI bhAga heya te te gUjarAta. enuM moTuM gAma keI paNa evuM nathI kyAM nAnuM sarakhuMye namaMdira na hoya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 uttaradizAthI zarU karIe te tAraMgAjInA pahADa ajItanAtha bhagavAnanA bhavya maMdirathI suzeAlita che. enI meAkSazilA-siddhazilA vagere TekarIe mananu haraNa kare che. IDaranA killA paNa aritAnA bhavya daherAsarAne sAcavI rahelA che. pAlaNapura athavA prahalAdanapura-zrI hIravijayajI jevA jagadgurunA janmathI pAvana thayela che, DIsAthI ATha mAIla dUra Avela bhIlaDIyAjI-prAcIna samayanI bhIllapurI -suMdara tIrtha che. maMdiranI khAMdhaNImAM musalamAna samayanA anunanI chApa che. pATaNa enA pacAsarA pArzvanAtha tathA sakhyAbaMdha jinamadirAthI Aje paNa jaina dharmanA madhyAhna kALanI yAda Ape che. enAM jJAnasAgara samA bhaMDArI AkhAye hiMdustAnane amulya vArasA che. enI pAse raheluM cArUpa ghaNuM ja prAcIna tI che. enI mUrti lAkhA vaSa~nI junI che. paMcAsara vIra vanarAja tathA zIlaguNasUrinI yAda ApatuM Aje paNa suMDhara daherAsara sAcavI rahyuM che. ahIMthI gheADe dUra saMkhezvara pArzvanAthanu` mahAna purANuMtI gUjarAtanI aneka caDatI paDatInA raMgane nihALatuM lAkhe varSIthI ubhuM che. zrIkRSNa ne jarAsaMdhanA yuddha vakhate cAvAnI jarA haTAvavA mATe zrIkRSNe arjuma tapa karyuM hatuM. tenA prabhAvathI pratimA pragaTa thai hatI je Aja sudhI pUjAya che. jaciMtAmaNi caityavaMdanamAM jenuM vadana karIe chIe te muharipArzvanAtha TIMToI gAmamAM (meADAsA pAse ) virAjamAna che. bheAMyaNI-pAnasaranA tIrthAM hamaNAM hamaNAM astitvamAM AvyA che paNa dUra dUranA nAnI bhAvabharI bhaktinu kAraNa thaI paDayAM che. kaleAla pAsenuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. zerisA eka vakhata prajJApura nAme mahAna nagara hatuM jenI eka sAMkaDIzerI tarIke kaDI oLakhAtuM hatuM. aneka etihAsika bAbatene sAcavI rahetuM zahera traNa varasa gupta rahI pAchuM prasiddhine pAmyuM che. amadAvAdanA eka dharma premI sAjane tyAM bhavya jinAlaya baMdhAvavA mAMDayuM che. ahIMthI thoDe dura vAmaja nAme gAma che. jyAMthI saMprati rAjAnA vakhatanI mUrtio nIkaLI AvI che. uttara gUjarAtamAM A tIrtho jemAM tenI rAjadhAnI amadAvAda tarapha vaLIe. jenapurInA nAmathI oLakhAtA. A zaheramAM 300 thI 350 jeTalAM jinamaMdira che, tema ja aneka upAzraya, pAThazALAo ne bIjI dhArmika saMsthAo cAlI rahI che. dilhI daravAjA bahAra haThIbhAInI vAhamAM bAvana jinAlayavALuM jena maMdira tenI kataraNI tathA bAMdhaNathI khuba vikhyAta che. e uparAMta sameta zikharanI piLamAM lAkaDAMnI kataraNIvALuM daherAsara, jagavallabhajI pArzvanAtha, ciMtAmaNi pArzvanAtha, zAmaLA pArzva nAtha, ajita nAthajInuM maMdira, sarasapuranuM maMdira paNa jovAlAyaka che. tIrthonI vyavasthA karanAra samasta jainasaMghanuM pratinidhitva dharAvatI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI paNa ahIM che. jJAnabhaMDAranI saMkhyA bahu sArI che. ahIMthI thoDe dUra AveluM khaMbhAta paNa lAMbA vakhatathI jainenI jAhejalAlI sAcavI rahyuM che. tyAM so jeTalAM jainamaMdire Aje paNa joI zakAya che. sthaMbhana pArzvanAthanuM e tIrtha che. ahIMnA jJAnabhaMDAre paNa khuba kimatI che. ahIMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 sAta gAu dUra kAvI gAMdhAranA atyaMta manAhara jinAlayA AvelAM che. narsIMdA kinAre zukala tIrthathI thADe dUra AveluM jhagaDIyAjI mAre e bhAganA anenuM khuba priya tIrtha che ne bharUca tA khukha khuba prAcIna saMsmaraNeA sAcavI rahyuM che. munisuvrata svAmInuM bhavya maMdira otAM harakeAi pravAsInuM mastaka DhaLI paDe che. ApaNA e mahAna uddhArake ahIMthI thaDe dUra eka gheADAne prati aiyyA hatA je sthAna azvA vakhAdha nAme prakhyAta che. enI pAse ja samaLI vihAra che. jenI kathA ghaNI suMdara che. surata baMdaramAM eka vakhata 84 aMdaranA vAvaTA uDatA ne tyAMnA jaine deza dezanA mANasane potAnA dharmanA saMdezA pahoMcADatA. tenA AlizAna maMdirA ne upAzrayA Aje paNa e vAtanI sAkha pUre che. ahIMnA janAmAM dharma prema vizeSa che, A sivAya mAMDala, vIramagAma, uparIALA, rAMteja cANasamA, dheALakA, himmatanagara vagere aneka sthaLee suMdara maMdIrA che. mAravADa aneka jaina tIrthAthI suthebhita mAravADanA pradeza Aje paNa ghaNAM bhavya tIrthaM sAcavI rahyo che, chatAM enAM keTalAe madirA Aje putra jINu thaI gayAM che. ne tenI sabhALa rAkhanArane abhAve tenA dvAre kAMTA devAyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAkhanI milkata ISTadevanI bhakti arthe chAvara karatA bhakatene badale Aje tyAM cAmAcIDIyAoneja vAsa thaye che. lakSmIne khare sadupayeAga AvA maMdirane jIrNoddhAra karavAmAM che. dakSiNa dizAthI zarU karIe te gUjarAtata mAravADanI sarahada para sAra-satyaparimAM prabhu mahAvIranI prAcIna pratimAnAM darzana thAya che. aravallInA dakSiNa cheDe AbugirirAja gujarAta-rajaputAnA kAzmIra same khaDe che. enA madhya bhAgamAM jagatabharamAM ajoDa evAM delavADAnAM maMdire zobhI rahyA che. tyAMnA pAMca maMdiranA samUha paikI vimalavasahI cAne vimaLazAhanuM maMdira ane luNaga vasahI yAne temanAthanuM maMdira ArasapahANanI bInaharIpha kotaraNuMvALAM che. eka vimalavasahI bAMdhavAmAM ja vimaLazAhe 18 koDane 30 lAkha rUpIA kharyA che. neminAthanA maMdiramAM ethI paNa vadhAre dhana kharacAyuM che ne tenA phakata derANI jeThANInA gekhalAmAMja aDhAra lAkha rUpiyA kharca thayuM che. AvA dharma kaLApremI vimaLazAha ane vastupALa tejapALanA jIvanacaritra tame agAuvAMcI gayA che. ahIMthI thoDe dUra AvelA acaLagaDhanuM uMcuM zikhara paNa jinamaMdirathI pavitra thayela che. enA eka maMdiramAM 1444 maNa mizradhAtunI pratimA che. je senAnI ja lAge che, Abu pAse AvelA ArAsa nA DuMgarAmAM kuMbhArI AjInAM prAcIna maMdira khaMDera hAlatamAM najare paDe che. enI apUrva kataraNI vALA ArasanA sthaMbhe para Aje te marAmata karatAM cunAnA kucaDA pharI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahyA che, te jANe e pattharane karavAmAM bhUla thaI hoya tema kataraNInA khADA purI rahyA che. chatAM e sthaMbho te baLajerIthI paNa pitAnuM mULa saudarya batAvI rahyA che. khareDInI pAse ja vimaLazAhanI prakhyAta caMdrAvatInAM khaMDero che jyAM DAM varSa pahelAM te uparAMta ArasanAM maMdira vidyamAna hatAM. ahIMthI thoDe dUra bAmaNavADa, jArelI vage. renI nAnI paMcatIthI AvelI che. zirehI paNa pitAnA suMdara maMdirethI jainamaMdironA gauravamAM vadhAre karI rahyuM che. rANa sTezanathI cheDe dUra Avela rANakapurajInuM bhavya maMdira pitAnI bAMdhaNIvaDe AkhA hiMdamAM ajoDa banyuM che. enA maMdiramAM 1444 thaMbhe che ne 84 te bheMyarAM che. dhanAzAha paravADane Avela nalinI gulma vimAnanA svapna barAbaraja AkhuM maMdira nirmANa thayuM che. emAM 99 lAkha rUA. nuM kharca thayela che. joyA vinA A maMdirane khyAla naja Ave. ahIMthI varakANu, nADela-nADalAIne ghANe rAvanI paMcatIthI zarU thAya che. TANujI vagere paNa jovA lAyaka che. A badhA bhAga jemAM tamArA mana upara khuba asara thaze. ahe eka vakhata jainenI zuM hAlata hatI ? Aje zuM hAlata che? erapurAthI 16 mAIla cheTe Avela dhoLA gaDhamAM rahelA maMdire keraDAcha yAne keraMTaka nAmanuM prAcIna tIrtha che. relave mArge AgaLa vadhatAM pAlI zahera Ave che jenA zahera bahAra parvata para bAMdhelAM maMdire manane zAMta kare che. raNabhUminA pravAsane anubhava karate yAtrI je ahIMthI AgaLa vadhe te jezalamIra Ave che jemAM lagabhaga agIAra maMdira khuba zilpanI samRddhithI suzobhita che. enA pustaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 -bhaMDAra badhA bhaDArAnA mugaTa samAna gaNAya che. A zahera nI pAse Avela leAdaravAjInuM tItha daravarSe ratIthI daTAtuM jANe kudaratanA kAyadA samajAvatuM hoya tema khaDuM che. jodhapura luNInAM maMdira paNa jovAlAyaka che. jodhapurathI 16 gAu dUra Avela AziyA nagarI prAcIna samayanI upakezapurI che. prabhAvaka zrI ratnaprabhasUrie peAtAnA upadezathI 3 lAkha 84 rhAra nagarajanAne ahIMja jainA manAvyA hatA ne ezavAlAnI sthApanA karI hatI. ahInA madirA suMdara che meDatA zaheranI pAse kleSi pArzvanAthanuM prAcIna tI che. jenA madirA aneka rIte dhyAna daIne darzana karavA jevAM che. khIkAnera, jayapura, Amera, sAMgAnera ne ajameranA maMdiza paNa kaLAnAM namunA che. jhAleAra pAsenA seAvanagaDha-suvarNagiri eka vakhata mukha jAheAjalAlI bhAgavI. Aje peAtAnA itihAsa kahevAne jANe ubhe che. enAM madirA khuba majabuta bAMdhaNInAMne kuzaLa kaLAkArInA hAthe nirmANa thayelAM che. mevADa vIrabhUmi mevADa jema gAya guNathI dIpe che tema dhama premathI paNa jhaLahaLe che. rANA pratApane sahAya karanAra bhAmAzAhu Aja bhUminA tara ratna hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ kezarIyAjI (dhuLevagAma ) A pradezanuM sauthI moTuM tIrtha kezarIyAjI che. kezarIyA dAdAnA nAmathI oLakhAtuM A tIrtha jaina tathA jainetara sarvene eka sarakhuM pyAruM che. enA camatkAravALI aneka vArtA saMbhaLAya che. A pratimAjI ujajyanamAMthI vAgaDa AvelAM ne vAgaDamAMthI dhuLeva gAmamAM AvyAM. kayAre AvyA te nakakI thayuM nathI. udepura ahiMthI 28 mAila dUra che, IDara 60 mAIla dUra che. citeDagaDha zRMgAracavarI, zatavIza devarI vagere jinamaMdirathI tathA jyastaMbhathI prakhyAta citeDagaDha jevo e kharekhara jiMdagIne anupama hAve che. e bhUmija baLavAna che. A sthaLamAM aneka aitihAsika sthAne jaLavAyelAM che. jaina sAhityamAM kehInura samA jaLahaLatA zrI haribhadrasUri ahIM ja thayA hatA. ane temane upAzraya ne gupta bhaMDAra paNa ahIM ja che. zrasiddhasena divAkare sainika vidyA ahIM ja siddha karI hatI. kareDAjI. citoDagaDhathI udepura jatAM kareDA sTezana Ave che tenAthI eka gAu dUra A prAcIna tIrtha AveluM che. enAM maMdira-khAsa karIne sabhA maMDapa tathA raMga maMDapa khuba suMdara che. dayAlazAhanuM maMdira lagabhaga eka karoDa rUpIAnA kharce taiyAra thaela A maMdira zrI nAthajIthI 24 mAIla dUra eka pahADa para Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ AveluM che. mahArAjA rAjasiMhanA maMtrI dayAlazAhe A maMdira baMdhAvI amara nAma karyuM che. enI pAse ja mahArANAe samudranI pALa baMdhAvI che jemAM emaNe paNa eka karoDa rUpIyA kharacyA che. delavADA prAcIna samayanuM samRddha devakuLapATaka nagara AjanuM delavADA che. enA aneka suzobhita jaina maMdire paikI lagabhaga akeka karoDa rUpIAnA kharce taiyAra thayelA cAra madire Aje ubhAM che. enAM darzana karanAre udepurathI page cAlatAM 10 mAIla ke khemalI sTezanathI traNa mAIla javuM joIe. adabadajI kudaratane ke kAyado che! jyAM eka vakhata sADA traNase jhAlara ekI sAthe vAgatI te sthaLa Aje bhayaMkara jaMgalamAM palaTAI gayuM che. e jaMgalamAM prAyaH khaMDeranI hAlata pAmelAM jinamaMdiramAM paNa keTalAka bAvana jinAlayo te aDaga ubhAM che. emanI nakazI bahu uttama prakAranI che. e badhAM daherAsaramAM kevaLa eka maMdiramAM ja eka sAta phUTa uMcI mUrti che je adabadachanA nAmathI oLakhAya che. 16 mA tIrthaMkara zAMtinAtha bhagavAnanI e mUrti che. udepura ane bIjA sthaLe mevADanI rAjadhAnI udepura jema aneka rAjamahele ne bhavyaprAsAdathI suzobhita che tema jinAlathI paNa suzobhita che. A sivAya samInA kheDA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 DhavAlI, sIsArayA, majAvADI, laDavAsa, mAMDaNu, maneDA, caLezvara vageremAM paNa maneAhara jinaprAsAdo AvelA che. eka vakhata jainadharma ahIMnA rAjadhama hatA. Aje paNa enA tarapha mahArANA taraphathI khu* sadbhAva batAvavAmAM Ave che. varADa. atarIkSajI. vADanAM mAAM tIther a`tarIkSajI ne muktAgiri pahADa che. aMtarIkSajIne AkhuM itihAsa gAtuM stavana tame ghaNI vakhata sAMbhaLyuM haze. jamInathI eka vakhata bhAlApura uMcI rahetI aMtarIkSa prabhunI mahAna camatkArika pratimA Aje jo ke aMgaluchaNuM nIcethI pasAra thAya teTalI ja kheMcI rahelI che, chatAM tenA prabhAva tA evAne evA ja che. AkAlAthI 26 gAu dUra A tItha AveluM che. muktAgiri. elIcapurathI 3 gAu ne umarAvatIthI 17 gAu dUra Avela A pahADa khuba ramaNIya che. elIcapuranA ila rAjAe A tIrtha sthApana kareluM che. pahelAM tenA vahIvaTa zvetAMmbarAnA hAthamAM hatA hAla digambarAnA hAthamAM che, caitra mAsamAM DuMgara para kesaranAM chAMTA paDe che evI leAkeAmAM mAnyatA che. A be tItha sivAya varSA, umarAvatI, AkAlA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArajA, mUratIjApura, bAlApura, bhusAvala, khaMDavA vageremAM paNa suMdara jaina maMdira che. burAnapuramAM manamohana pArzvanAthanuM maMdira tIrtha gaNAya che jyAM sametazikharanI racanA lAkaDAmAMthI karelI che te bahu suMdara che. madhya hiMda, madhya hindustAnamAM nAgapura ne rAyapura hATAM zahere che. temAM ApaNAM jaina maMdira che a. prAMtamAM bIjA aneka sthaLe te hevAne saMbhava che paNa tenI hajI joIe teTalI mAhitI maLatI nathI. paMjAba ne kAzmIra A pradezamAM prAcIna tIrtha tarIke vittabhayanagara ne takSazilA che. bheMrA gAma relave sTezana che, ane jyAM lAlamusA jaMkazanathI javAya che te prAcIna samayanuM vittalaya nagara che. jaina zAstramAM prakhyAta udayanarAjA ne prabhAvatI rANI ahIM thaI gayAM che. prabhAvatIne gAMdhAra zrAvake ApelI caMdananI mahAvIra prabhunI mUrti eka bhavya maMdira baMdhAvIne A nagaramAM ja padharAvavAmAM hatI. Aje A sthaLe eka jana madira hayAta che. jainanuM ghara te eka paNa nathI. pAse Avela piMDadAdAnA gAmamAM 15-20 zrAvakenAM ghara che. rAvalapIMDIthI pezAvara jatAM takSazilA Ave che. jyAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ moTA pAyApara prAcIna avaze bedI kADhavAmAM Ave che. emane eka avazeSa jinamaMdira hovAnuM jaNAyuM che. bharata bAhubalinuM yuddha Aja sthAne thayuM hatuM. pUjya AtmArAmajI mahArAjanA vihAra pachI paMjAbamAM aneka ThekANe jainamaMdire banyA che. Aje gujarAnavALAmAM AtmAnaMda jaina gurukuLa cAlI rahyuM che, jyAM hindabharanA jaina vidyAthI e AvIne lAbha laI zake che. ahIMthI 16 gAu Avela rAmanagaramAM ciMtAmaNi pArzvanAthanuM gulajhAra tIrtha che. A prAMtamAM aMbAlA, ludhIANu, phagavADA, amRtasara lAhera, 55nAkhA, dIdArasiMgane kille vagere sthaLoe suMdara jaina maMdira che. bIjAM nAnAM gAmomAM paNa ghaNAM jaina maMdira che. kAzmIranA rAjyamAM jaMbuM zahera che. tyAM ApaNuM jaina daherAsara che. ahIMthI 25 gAu dUra Avela sanakhatarAmAM tathA tyAMthI 6 gAu dura nATavAmamAM paNa jina maMdira che. pachI himAlaya zarU thAya che, ane enI pelI pAra kAzmIranI khINa che, jyAM eka vakhata jaina maMdira hatA paNa Aje te viSe kaMI jaNAtuM nathI. mulatAnamAM paNa jinamaMdira che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 mevADa pachI mALavAnuM prakaraNa krama pramANe AvavuM joIe paNa rahI javAthI paMjAba ne kAzmIra pachI mUkayuM che. mALavA. mALavAnA sauthI prasiddha tIrtha avaMtipArzvanAtha, makSIjI, mAMDavagaDha tathA semIyA grAma che. avaMtipAzvanAthanuM bhavya maMdira ujajanamAM AveluM che. eka vakhata AkhAye hiMdustAna para prabhAva pADatI A nagarInA aitihAsika banAvenI gaNanA karavA besIe te pAra paNa kyAM Ave? avaMtisukumAranI vAtamAM tame vAMcyuM che ke A maMdira kevI rIte baMdhAyuM. A maMdira sivAya bIjA paNa nAnAM moTAM ghaNAM maMdire che. sivAya vedhazALA, mahAkALezvaranuM maMdira, dile vagere aneka vastuo jevA lAyaka che. makSIjI. sTezanathI thoDe dUra AvelA malI gAmamAM makSIjI pArzvanAthanuM maMdira bulaMda zikharavALuM tathA khuba bhavya che. tenI AsapAsa nAnI moTI traNa pradakSiNA pharavAnI bhamati che. ghaNA prAcIna kALathI e sthAna na tIrtha tarIke mahimA che. - mAMDavagaDha. mahunI chAvaNIthI lagabhaga 30 mAIla cheTe pethaDakumAranI vAtamAM vAMcI gayela supArzvanAthanA kapATAkSavALuM mAMDavagaDha AveluM che. eka vakhata tyAM savA lAkha jenAM ghara hatAM. Aje te eka nAnuM gAmaDuM mAtra che. enI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 AsapAsa jaMgalamAM aneka khaDerA AvelAM che. je jotAM madAMdhAnA maDha gaLI jAya che. nAma tenA nAza che evAta ahIM kharAkhara magajamAM utarI jAya che. semalIA grAma. ratalAmathI thADA gAune cheTe A gAma Avelu che, jemAM pAMca suMdara daherAsarA che. e paikInuM zAntinAthajInuM maMdira kAika sthaLethI uDADIne lAvelA che ema kahevAya che. bhAdaravA suda 2 ne divase bhagavAnanA khabhAmAMthI dUdhanI dhArA nIkaLe che, evuM paNa kahevAya che. A sivAya nimaca, maMdasAra, pratApagaDha, DhADhara, jAvarA, nImalI, ratalAma, khAkharIca, sAgAdI, amareAda gAma, tathA aDanagara, bInAvara, Amala, iMdora, mahu, hAMsalapaTa, nAlacA, dhAra, bheApALa, bhIsAra, mInA, jhAMsI, seAnAgIra vagere sthaLe paNa jovAlAyaka jinamadirA che. gvAlIara. gvAlIara zaheranA killAmAM jainamaMdirA tathA mUrti che je darzana karavA lAyaka che. kRpA karI jaina tIrthAnA TuMka paricaya bhAga 1 lA tathA 2 je vAMcatA pahelAM nIce mujaba sudhArA karI leze. bhAga 1 lA. lIMTI. pAnuM. 17 1 19 azuddha gUjarAtata bIjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat zuddha gujarAta khIjA www.umaragyanbhandar.com
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 23 24 d m 33 1 " 1 29 13 17 "" 14 99 39. "" 16 29 21 . * 15 ' . *?? ja cha 19 10 17 * ja 11 27 sUtra a. nATAvAmamAM bhAga 2 e. jana pravita caitra A jana janma jana gharane jana jana zavi alasArImAM nATAgAmamAM na pracalita jaina jana janAnI jana sAmaramAM amalatera sthaLA jana jana amanI vaDagAma, khamanI, vaDagAma,, jaina jaina jaina nAnI jena bhAmeramAM. amanera sthaLAe jena na ghara ne jaina jena zaivama diza allArImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ hadarAbAdathI gaNAtu zravaNabelaguNa sapanagaDha haidarAbAdathI gaNAtuM zramaNabelagula sevanagaDha 20 23 kudarata ane kaLAdhAmamAM vIsa divasa. keIpaNa jaina vAMcyA vinA kema rahI zake? jaina kumAre paga raste cAlIne badhe sarasAmAna jAte upADIne gujarAtanAM aNakheDayAM DAMganAM jaMgale kheDe che. sAhasabharI saphara karatAM suragANa ne zaga thaI nAzika pahece che. tyAMthI delatAbAda, IlurAnI guphAo tathA ajantAnI guphAonAM darzana kare che. tyAMthI madhyahiMda sudhI pahoMcI kArezvara, siddhavara kUTane dhArAkSetranA jaLa dhodhanA rasapAna kare che. A AkhAye pravAsanuM dIlacaspa varNana karatuM ane ajantA-IlurAnI guphAone vistRta prAmANika hevAla ApatuM sacitra pustaka bahAra paDI cUkayuM che. enuM eka pAnuM vAMcavA lezeke pustaka pUruM karyA vinA nahi cAle. uMcA phevaraveTa kAgaLa, 200 pRSTa pravAsane nakaze tathA bIjA agIyAra citre; pAkuM puchuM ne ArTapeparanuM repara. kismata rU. deDha. sTeja alaga. Ajeja maMgAve. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ " bA La graM thA va LI prathama zreNI zrIjI zreNI 1 azru namALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gaNadhara zrI gautama svAmI 1 zrI rIkhavaDhava 2 nema-rAjula 3 mIpArzvanAtha 4 prabhu mahAvIra 5 vIra dhana huM mahAtmA dRDhaprahArI 7 abhayakumAra 8 rANI calaNA 9 caMdanabALA 10 ilAcIkumAra 11 jaMbusvAmI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAnta kumArapALa 15 pethaDakubAra 16 vimaLazAha 4 bharatabAhubali 5 A kumAra 6 mahArAjA zreNika 7 vIra bhAmA ||huM 8 mahAmaMtrI udAyana 9 mahAsatI aMjanA 10 rASa prasannaca', 11 macakSurehA 12 caMdana malayAgiri 13 kAna kaDhiya rA 14 munizrI harikeza 15 kapila munei 16 sevAmUrti nadi 17 zrIsthUlibhadra 17 vastupALa-tejapALa 19 khemA dedarANI 19 jagaDuzAha 20 dhama mATe prANa A panAra mahAtmAnA 20 svAdhyAya 18 mahArAjA saMprati 19 maMbhu mahAvIranA daza zrAvakA dareka seTanI krimmata-3, TADha tathA vi. pI. trIjI zreNI 1 zrI sadba u svAmI 2 zrI hemacaMdrAcAya 3 zrI hirabhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI bappabhaTTa sUra 6 zrI hIravijaya sUri 7 upAdhyAya zrI yaze!vijayajI 8 satI sItA 9 kaupI 10 naLa damaya tI 11 mRgAvatI 12 satI na yatI 13 dhanya ahiMsA 14 satyanA jaya 15 asteyanA mahimA 16 sAceA rANagAra-zIla 17 sukhanI cAvI yAne sAya 18 jaina tIrthAnA piracaya bhA. 1 le. 19 jaina tIrthonA parIcaya bhA.2jo. 20 jaina sAhityanI DAyarI pesTeja " Ano. bIjA pustaka mATe sUcipatra magAvA~ citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAOM rAyapura, haveTInI peALa amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALagraMthAvaLI :: trIjI zreNI : 19 jaina tIrthone TuMka paricaya bhAga 2 je. : lekhaka: dhIrajalAla TokarazI zAha : bALagraMthAvaLI kAyAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamutamgamgam@gmyAchalAkANIvALamanghaNIyAmAbhAchIyA bALagraMthAvALI : trIjI zreNI : 19 httebhaIHARE jaina tIrthono TuMka paricaya eatmI bhAga 2 je |||IIIMImtllelhilBiIllitutile INR.PINHIBIRaithili In Alps IIlleluntaril : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha mgItImagentatilexitinuedentempetuatominemailmatianretainedIRIwButureuutreature sarva hakaka svAdhIna illnesilhilliamilflNal: saMvata 1987 AvRtti pahelI . mUlya savA Ane olduatIMP auuHIfiunHIBeansulteNauuuumbairiNaHI NDI ui-umurting Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka: dhIrajalAla TokarazI zAha citrakAra,bukaselara enDa pablIzara, rAyapura, havelInI pALa, a ma dA vA da. kaDaka cImanalAla IzvaralAla mahetA mudraNasthAna : vasaMtamudraNAlaya dhI kaMTA reDa :: amadAvAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina tIrthono TuMka paricaya : 2: saMyukta prAMta. hindabharamAM sahuthI prAcIna ne atyaMta pavitra tI gaMgAnadInA kinArAnA pradezamAM AvelAM che. dilhI-AgrAthI zarU karI lagabhaga kalakattA sudhInA pradezamAM prAcIna samayanA kuru, pAMcAla, kAzI, kaiAzala ne vatsadeza tathA magadhanA samAveza thAya che. 24 tIrthaMkarAmAMnA lagabhaga madhA ja A bhAgamAM janmelA che. vihInA jaina madirA jeI meraThathI 27 gAu dUra pagaraste ke gADAnI musAphI karavAthI zAMtinAya tathA aranAtha bhagavAnanI janmabhUmi hastinApuranAM dana thAya che. eka madira tathA dhamazALA che. tyAMthI hAtharasa jakazana thaIne kAyamagaja sTezane AvavAthI vimAnAtha bhagavAnanI janmabhUmi kapilapurInA darzana thAya che. sTezanathI lagabhaga cAra gAunuM e aMtara prabhunA pavitra smaraNamAM gALatAM ne temanA jIvananA vicAra karatAM daivI rIte kapAya che te khabara paDatI nathI. vimaLanAtha mahArAjanuM maMdira hamaNAM ja lAhAranA eka zrImate khaMdhAveluM che. te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ joI mana prasanna thAya che. A tIrthanI yAtrA karI hAtharasa jakazana pAchA pharI mathurA avAya che, jyAM samudravijayajI vagere yAda thaI gayA che. zrI kRSNane mAravA IcchanAra kaMsa rAjA paNa ahIM ja thaI gaele che. ahIMAthI maLI Avela jaina stupamAMthI ghaNA agatyanA zilAlekhe maLI AvyA che. ahIM pahelAM aneka jainamaMdire hatAM paNa Aje eka nAnuM sarakhuM maMdira rahyuM che. AgrA AvatAM tyAMnA suMdara jana maMdira tathA tAjamahAla, bIjA megala samayanA killAo ne bAMdhakAma jovAnuM maLe che. eka meTI jina lAyabrerI tathA pustaka prakAzanasaMsthA paNa ahIM AvelI che. sIkehAbAda sTezane utarIne 14 gAu javAthI zaurIpura nagarInI yAtrA thAya che. prabhu nemanAthanI e janmabhUmi che. Aje e zaurIpura nathI paNa eka nAnuM gAmaDuM che, tenAthI eka gAu dUra jamanAjInA kinAre eka pahADa para pAMca jinamaMdire jIrNa avasthAmAM mejuda che. jemAM cAra khAlI che, emAM nemanAthajInI caraNapAdukA che. ahIM dharmazALA jeTalI paNa sagavaDa rahI nathI. kAnapuranA jina maMdiramAM kAcanuM maMdira khAsa jovA lAyaka che. thoDe dUra AvelA lakhanaumAM paNa lagabhaga pAMca jena maMdira che. divase divase A maMdire paDatI hAlatamAM AvatAM jAya che. kAnapurathI bharavArI sTezane utarIne 10 gAu javAthI eka vakhatanI vatsadezanI rAjadhAnI kauzAMbI nagarI Ave che. padma prabhunI janmabhUmi hevAthI e mahAna tIrtha che. duSka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 abhigrahadhArI prabhu mahAvIrane caMdanabALAe pAraNuM ahIMja karAvyuM hatuM. ItihAsaprasiddha uDDayana vatsarAja ne avatipati caDapravetananI rasabharI vAtA ahI AvatAMja tAjI thAya che. paNa Aje ahI eke jaina maMdira nathI. kevaLa kSetranI krUsanA ja che. ahIMthI AgaLa vadhatAM alhAmAda ( prayAga ) Ave che. Aje e tItha vicchedya che. kevaLa bhUminI ja krasanA che. ahIMthI AgaLa vadhatAM seAhAvala sTezanathI 1 gAu dUra dharma nAthajInI janmabhUmi ratnapurI Avelu che. tyAM AvelAM e maMdirAnAM darzana karatAM kRtAtha thavAya che. ahIM eka vizALa dhama zALA bAMdhelI che. ahIMthI relve mArge AgaLa vadhatAM jainamAda sTezana Ave che, jenI pAseja aAghyAtI che. kaiAzalA, vinitA, sAketapura evA nAmeAthI e nagarI pracalita che. zrI RSabhadeva, ajItanAtha, tathA rAmacaMdrajI, satyavAdI harizcaMdra vagere mahApuruSonI janmabhUmi heAvAthI, e atyaMta pavitra tIrtha gaNAya che. pahelAM jaineAnI ghaNI vastI hatI. Aje nAma nizAna paNa nathI. eka maMdira phakta jainanuM smaraNu sAcavI rahyuM che jemAM A bhUmimAM thaelAM 19 kalyANakA batAvela che. dharma zALA heAvAthI cAtrALune badhI sagavaDa maLe tema che. ahIthI balarAmapura AvatAM cha gAunA aMtare sAvI nagarInAM darzana thAya che. prabhu saMbhavanAthanI e janmabhUmi che. AjanuM nAma kheTameTakA killA che. ujjaDa verAna jevI hAlatamAM te najare paDe che. maMdira mUrtivihIna che. aneka aitihAsika banAve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ A sthaLe banela che. kezIgaNadhara tathA gautama svAmInI mulAkAta ahIM ja thaI hatI. prabhu mahAvIre ahIM comAsAM karyA hatAM. Aje te A sthaLa jaMgalathI chavAi aneka jAtanI vanaspatithI zobhI rahyuM che. banArasa athavA vArANasI khuba prAcIna che. jana, bauddha ane hiMdu e traNe dharmanuM mahAna tIrtha che. trevIsamA tIrthaMkara pArzvanAthanI e janmabhUmi che. ahIM jainenI vastI bahu thaDI che paNa 8 maMdire che. thoDe dUra bhalupuramAM paNa eka maMdira che. ahIMthI sAranAtha sTezane utaravAthI 1 mAila dUra siMhapurI Ave che je zreyAMsanAtha bhagavAnanI janmabhUmi che. ene Aje hIrAvana gAmanA nAme oLakhavAmAM Ave che. maMdira gAmathI thoDe dUra jaMgalamAM AveluM che. banArasathI relve mArge 15 miniTanA rastA para caMdrAvatI nAme gAma che je caMdraprabhunI janmabhUmi che. gaMgAkinAre atyaMta ramaNIya maMdira che. thoDe dUra vizALa dharmazALA che. jANe ahIMthI kayAMI jaIeja nahi ema ahIM AvatAM ja lAgyA kare che. bihAra ahA! bihAra e te prAcIna magadha. jaina zAstromAM jenAM sthaLe sthaLe varNana che, jenI sthaLe sthaLe prasaMsA che, te Aja bhUmi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIza tIrthakarenI nirvANabhUmivALe sametazikhara pahADa ahIM ja Avela che. je pArasanAthahIla nAme bIjA lekamAM oLakhAya che. enI taLeTI madhuvanamAM giraDI sTezane utarIne javAya che. AkhAe pahADa khuba ramaNIya ne aneka jAtanI vanaspatithI bharapura che. emAM sthaLe sthaLe manahara jharaNuo vahI rahyAM che. prAtaHkALamAM pahADa para hajAre yAtrALuo caDhatAM jaNAya che. tyAM prabhu prArthanAthanuM eka maMdira che. bIjA tIrthakarenI nirvANabhUmikAmAM caraNapAdukAo ne tenA para chatrIo che. giraDIthI madhuvana jatAM rastAmAM AjuvAlikA nadInA kinAre vAkaDa nAme gAma Ave che. ahIM zyAmA kaNabInA DAMgaranAM khetaramAM prabhu mahAvIrane kevaLajJAna thayuM hatuM je jJAnathI Aje jagatanA koDe mANasa AtmakalyANa karI rahyA che. sametazikhara pachI rAjagRhInI parakammAmAM AvelA hire zarIpha yAne vizALAnagarI, kuMDalapura, nAlaMdA rAjagRhI vipulAcaLa, ratnagiri, udayagiri, suvarNagirine vaibhAragiri dhanavara baragAma, pAvApurI ne guNAyAjI ApaNA mahAna tIrtho che. vizALAnagarI paTaNAthI relve mArge javAya che. A teja sthaLa jyAM prabhu mahAvIranA mAmA ceTaka rAjA tathA kUNikane khunakhAra yuddha thayuM. kuMDalapura Aje vaDagAmanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ . nAmathI oLakhAya che. pahelAM mAhaNukuMDa gAmanA nAmathI e prakhyAta hatuM. AnI pAseja nAlaMdAnA bhavya kheAdakAma che. rAjagRhI je ahIMthI 4 gAu dUra che tenA eka parA tarIke nAlaMdA gaNAtuM hatuM. prabhu mahAvIre ahIM ghaNA cAmAsAM karyAM. hatAM. rAjagRhI nagarI te aneka ItihAsaprasiddha vyakitathI prasiddha che. zreNika, abhayakumAra, rANI cehvaNA, kUNika, meghakumAra, zAlibhadra rAhaNIyA cAra vagere Aja sthaLanA hatA. rAjagRhInAM maMdira ne te uparAMta zAlIbhadranI kui, zreNikanA sAvana bha'DAra, rAhaNIyA cAranI guphA vagere jovA lAyaka che. pAMca gAu dUra Avelu' khaDagAma e gaNadhara zrI gautama svAmInuM janmasthaLa che. prabhu mahAvIranI nirvANabhUmi ahIMthI gheADA gAunA atare ja AvelI che. maneAhera kamaLAthI bharelA eka sarAvaranI vacce prabhunA nirvANasthaLe ma Mdira bAMdheluM che. enAM dana e jIIMgInA kharekharA hrAvA che. lakhIsarAya jakazanathI 12 gAu dUra kAkI nagarI AvelI che je suvidhinAtha bhagavAnanI janmabhUmi che. tyAMthI 18 gA dUra lavADa nAme gAma AveluM che je junA vakhatanuM kSatriyakuMDa gAma che. prabhu mahAvIranI janmabhUmi DhAvAthI e mahAna tItha che. lachavADa gAma pAsenA ramaNIya pahADa para paNa mahAvIra svAmInuM maMdira che. paTaNA e junA vakhatanuM pATalI putra che. aneka mahAna rAjAe ahIM thaI gayA che. sthalibhadra jevA duSkara brahmacarya pALanAra mahApuruSAnuM smaraNa karAvatI eka chatrI ahIM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ tulasImaMDImAM najare paDe che. sudarzana zeThane zULIe caDhAvatAM zIyaLanA prabhAvathI sihAsana thayuM hatuM te jagA paNa Aja sthaLa che. ahIM kamaLadraha nAmanuM nAnuM paNa suMdara taLAva che. bhAgalapuranI pAse AvelI caMpApurI bAramA tIrthaMkara vAsupUjya svAmInI janmabhUmi hevAthI mahAna tIrtha che. mIrajApuramAM suMdara jaina maMdira che, baMgALA janenI saMkhyA bihAra karatAM ahIM ThIka che. ahIM moTA moTA bhAgIdAre Aje paNa jaina dharma pALI rahyA che. kalakattAmAM rAyabahAdura badrIdAsajInuM kasoTInuM maMdira atyaMta ramaNIya che. deza dezanA musAphare paNa ene jevA mATe Ave che. AjImagaMja ne murzidAbAdamAM (bAucara) anukrame cha tathA cAra maMdira che. ahIMnA bAbu sAhebene AtithyasatkAra apUrva che. kiratabAga, kaThoLA tathA kAsama bajAramAM paNa ramaNIya jinAlaya che. zUlapANi yakSanA bhayaMkara upasargo prabhu mahAvIrane vardhamAna puramAM thayAte sthaLa kalakattAthI 67 mAila pazcimettara ane khAnA jaMkazanathI ATha gAu dUra che. hAla paNa gAmanuM nAma eja che. bRhadeza chellAM thoDA varSathI vepArane aMge jenI saMkhyA A dezamAM vadhI che. Aje te aDhI hajAra jeTalI che. raMgunamAM eka suMdara daherAsara tathA jaina pAThazALA cAle che. ahIMnA bIjA leke bauddha che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 muMbai muMbai e hindanI alabelI nagarI ne mahAna vepArI aMdara che. tyAM nAnAM moTAM maLI 20 maMdiza ne aneka dhArmika saMsthA che. ahIMnAM parAomAM paNa jaina maMdiza che jenI yAtrA karavI ghaTe che, prAcIna samayamAM kerAyelI hiMdu khauddhane jananI ghaNI guphAe A zaheranI AsapAsa AvelI che. erIvalI, kanherI, jogezvarI vagere. khAnadeza eka vakhata AkhA hindustAnamAM jainadhama nA vijaya DaMkA vAgI rahyo hateA. temAMthI khAnadeza paNa mukta na hatuM. temAMnAM ghaNAM sthaLe enAM prAcIna avazeSa Aje paNa sAcavI rahyAM che. prAcIna samayanI arUNAvatIne AjanA eraDAlamAM eka vakhata khAvana jinAlayeA hatAM. te paika eka madira Aje haiyAta . pIttaLakhArAmAM eka jana madira che, nijhAmapuramAM pArzvanAthanu' prAcIna maMdira che. bhAmaremAM jaina guphAo ghaNI che. A uparAMta vartamAna kALamAM baMdhAyela madirA jaLagAma, amalatera, dhuLIA, zIrapura, netra, mahAdurapura, zIrasAlA, pAMcArA, nadarakhAra, cevalA vagere sthaLeAzAlI rahyAM che. mahArASTra eka vakhata evA hatA ke jyAre mahArASTranAM gAmaDe gAmaDe jinamAMdarAnA gha'Ta sa'bhaLAtA ne tenA pahADe pahADa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenA kaLAkArenAM TAMkaNAthI gAjI uThate. e eka paNa suMdara pahADa nahi heya jyAM jainee kaLAmaya kotaraNIthI guphA maMdira na banAvyAM heya. thANA, nAzika, ahamadanagara, punA, satArA, selApura, ratnAgiri, kolhApura vagere tenA jIllAonAM mukhya zaheramAM Aje paNa AlizAna jaina maMdire zobhI rahyAM che. ane dareka jIllAmAM aneka jinAlaya tathA guphAonAM avazeSa mojuda che. thANA jIllAnA kuDI gAmamAM pAMcamA chaThThA sikAnI guphAo che. tathA mahApu, pAle, kela, rAmadharaNa parvata, goregAmanI samIpa je guphAo che temAM jaina guphAo hovAno saMbhava che. nAzika e caMdraprabhunuM tIrtha gaNAya che. ahIM gAmamAM tathA gAma bahAra maLI 4 jina daherAsare che. pAse gajapaMtha nAme digambaranuM tIrtha pahADanI guphAmAM kareluM che. aMjanerInA pahADamAM ghaNuM jaina guphAo che. cAMdavaDa 5 se eka jaina guphA che ne DuMgarAnI aMdara jana mUrtio kerI kADhelI che. jo ke Aje tene anya leke potAnA deva samajI tela, siMdUra lagAve che. tigalavADImAM jaina guphAo kerelI che. anakAInA pahADamAM sAta jaina guphAo ne mAMgatuMgI siddhakSetramAM pAMca-cha guphAo kerelI che. sinnaramAM paNa jana mUtio che. ahamadanagara zaheramAM be suMdara maMdira che. mehekarI gAma pAsenA pahADamAM eka jinAlaya che. ne gheTAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAmamAM prAcIna jinamaMdira che. marIgAma pAsethI jenA maMdiranA ghaNA avazeSo maLI Ave che. punA jIllAnA neDA gAma pAse be guphAo che. juneramAM paNa pahADamAMthI guphAo kerI kADhelI che. ane bhavasArI, zIvanera, bAlacaMdra vagere ThekANe paNa saMkhyAbaMdha guphAo che. satArA zaheramAM be jaina maMdire che. A jIllAnA dhUmalavADa gAma pAse pahADapara pArzvanAtha bhagavAnanI mUrti che. phalaTaNamAM be hajAra varSanuM jUnuM jinAlaya che je hAla jagezvara mahAdevanuM maMdira baneluM che. kuMDala pAsenA pahADamAM ghaNI jainamUrtio che. vaLI karADavAI, pATaNa vagere sthaLamAM paNa jaina tathA bauddha guphAo che. selApura jIllAmAM dahIgAma ne belApuramAM jinAlaya che. ratnAgiri jIllAmAM khArapATaNa gAmamAM eka jinAlaya che, jyAMthI rASTrakuTa vaMzanA rAjAonA tAmrapaTa maLI Avela che. baravAramAM agIAramI sadI sudhI jaina rAjya hatuM. dAmalanuM caMDInuM maMdira sAtamA saikA sudhI jinAlaya hatuM. kelhApura zaheramAM be maTho che. tenI AsapAsa ghaNuM khaMDita jaina mUrtio maLe che. tyAMnuM aMbAmAInuM prasiddha maMdira eka vakhata padmAvatInuM maMdira hatuM. khIdrApuramAM 2SabhadevanuM maMdira che. kuMbheja gAmanI pAse eka nAne sarakhe DuMgara che tyAM bAhubalinI caraNapAdukA tathA seLa sthabhevALuM eka maMdira che. kelahApurathI pAMca mAIla upara jotIbAne pahADa che tyAM eka meTI guphA che. junA vakhatamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 tyAM eka jaina vidyAlaya hatuM. A chaThThAnA heralA, sAvagAma, amanI vaDagAma, ane bIDa vagere sthaLAmAM paNa jaina maMdirAnAM ghaNAM avazeSa jovAmAM Ave che. karNATaka cheka aDhAramI sadI sudhI jyAM jana rAjya hatuM tevA A rNATaka prAMta che. temAM sthaLe sthaLe bhavya jInAlaye janavidyAlaye ne upAzrayeA hatA. dhAravADa jIllAmAM hubalI mukhya zahera che. tyAM janamadira che. enAthI nava mAIla dUra AveluM haiAlIpaTTana tAtha gaNAya che. tyAM saprati rAjAe 101 jinAlayA adhAvyAM hatAM. karALa kALe e madirAne sArI hAlatamAM rahevA dIdhAM nathI. paNa tenAM khaMDeraza maLI Ave che. aMkApura gAmamAM eka jainamaMdira ane keTalAka zilAlekhA mAjIda che. ahIM eka vakhata jainavidyAlaya hatuM. lakSmazvara gAma je prAcIna samayanuM pulIkerI che tyAM Aje paNa cAra bhavya maMdiza che. laMkuDImAM lagabhaga pacAsa jinAlayAne 35 jeTalA zilAlekhA che. gadagamAM traNa madirA che. rajI haLImAM 36 sthaMbhAnu eka suMdara jinAlaya che. chabIgrAmamAM pahelAM sAta jinAlayeA hatAM jemAMnu eka Aje haiyAta che. mULaguMdamAM e jinAlayeA che. bIjA paNa aneka sthaLeAe jaina maMdirAnA avazeSa maLI Ave che. kAravAra jIllAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 kAravAramAM eka jana maMdira che. kumaTAma'daramAM paNa maMdira che, ane tenAthI gheADe dUra Avela vALagaDI, haladIpura, dugu, maTA tathA garezapheADamAM paNa jaina maMdiza che. garezapheDamAM agAu 360 jaina maMdiza hAvAnuM kahevAya che. jemAMnA be akhaDa che. mAkInAM jamInadAsta thayAM che. bhaTakala gAma prAcIna samayanuM maNipura che jyAM e vistI jinAlayeA Aje najare paDe che. hAnAvara baMdarethI gheADA mAIla dUra AveluM gerasappA uMcAmAM uMcA jaLadhodhane lIdhe jagaprasiddha che. tyAM pUrve 1 lAkha jenAM gharane 84 maMdirA hatAM. te paikInAM Aje traNa meAjuda che. e zaheranuM lAMbu vana DelAvelA nAmanA eka ITAlInA yAtrALu I. sa. 1623 mAM AvelA teNe kareluM che. vilagI gAmamAM paNa eka jinAlaya che. vijApura jIllAmAM khAdAmImAM I. sa. 650 nI sAlanI eka jaina guphA che. tyAMthI 14 mAIla dUra Avela evallI gAmamAM paNa ghaNI guphAo che. khAgalakoTamAM prAcIna jinAlaya che. jana khajhAranI pAse janapura gAma tyAMnA jeneAnI prabhutA sUcave che. satalagImAM 10 mA sakAnA eka zilAlekha che, tyAM jaina vidyAlaya hatuM evA ullekha che. halara gAma pAse pahADa para ghaNuM ja prAcIna ne atyaMta suMdara jinAlaya che. karaDI gAmamAM traNa jinAlayeA che. ma A uparAMta vinnapuranI malIka karImanI masjIda eka vakhata jaina maMdira hatuM. tenA killAmAM ghaNI jana pratimAo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 belagAmanA killAmAM kamalabatI nAmanuM jinAlaya che. tathA gAmamAM paNa be suMdara jaina maMdire che. sAMdanI, halasI tathA kalole nAmanA gAmamAM paNa aneka jinamaMdira che. bIjA paNa ghaNuM gAmamAM jina maMdiranAM avazeSo che. malabAra, malabAra kinArAnA mAMgara baMdaramAM jinAlaya che. ahIMthI 11 mAIla dUra muLabaddI nAme gAmamAM 18 maMdire tathA dharmazALA che. moTA maMdiramAM ratnanI cAvIza alaukika pratimAjI che. ahIMthI daza mAIla dUra Avela kArakalamAM 14 daherAsare che. tathA gema, svAmInI eka pracaMDa mUrti che. mAMgalerathI 14 mAIla dUra Avela husaagaDImAM 3 daherAsare che. kAlIkaTa (kAlikeTa)ne kecIna baMdaramAM paNa jaina daherAsare che. A jIllAmAM bIjA paNa ghaNA sthaLe jaina tIrtho che. madrAsa IlA. eka vakhata madrAsa ilAkAmAM jainenI pura jAhajalAlI hatI. paNa vakhata jatAM zaivadharmanuM jora vadhyuM ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 aneka khunakhAra yuddheA thayAM. temAM nenI katala karavAmAM AvI. tema ja jinamadirA tADI pADI tenA zavama diza anAvI devAmAM AvyAM. gaMjIkATa, sIkAkAla, ca'jI, caMjApura, tathA khAlamAM bhavya jinamadirA hatA ne tyAM seAnA tathA ratnanI paNa puSkaLa pratimA hatI. kAMcInA traNa bhAga che viSNu kAMcI, zivakAMcI ne jina kAMcI. temAM jina kAMcImAM suMdara prAsAdo che. madrAsa tathA bejhavADAmAM Aje jaina maMdira peAtAnI dhvajA pharakAvI rahyA che. AMdhra AMdhramAM paNa ghaNA jaina tIrthAMnA avazeSa jaNAya che. e dRSTie pharanAra pravAsI ghaNuM ekaThuM karI zake tema che. malasArImAM jinamaMdira che. hArpeTathI cha mAIla dUra Avela kriSNudhA nagarI prAcIna samayamAM zAMtinAtha bhagax vAnanuM tItha hatuM. hAla viccheda che. haisura rAya jevuM uttaramAM gUjarAta e jainanuM mathaka che, tevuMja dakSiNamAM chaisura rAjya e jainAnu` mathaka che. Aje paNa tyAM aneka jaina saradArA, paMDitA, ne kaLAkAro vase che. zramaNakhelagula nAmanuM khukha prAcIna tIrtha Aja rAjyamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ AveluM che. emAM bAhubalinI lagabhaga 54 phuTa uMcI mUrti eka hADamAMthI kerI kADhelI che je zemaTa svAmInA nAmathI prakhyAta che. caMdragupta aNuzaNa karI A sthaLanI pAseja kALadharma pAmyA che. tyAM paNa suMdara kotaraNIvALA jinamaMdire che. bAkI te mahesura-beMgale ne tenAM ghaNAM gAmamAM jina maMdira che jene eka svataMtra pustakamAM ja vicAra thaI zake. haidarAbAda rAjaya kulpAkaH kulpAkacha yAne maNijya svAmInA nAme oLakhAtuM AdinAtha prabhunuM mahAna tIrtha hadarAbAdathI thoDe dUra AveluM che. Alera sTezanathI be gAu dUra che. pahelAM ahIM jenonI ghaNuM jAhojalAlI haze ema tyAMnuM bhavya maMdira jotAMja jaNAI Ave che. kutaMlagiri kulagiri nAmanuM siddhakSetra paNa A rAjyamAM AveluM che. mAla kheDaH jenasamrATa amAdhavarSanI rAjadhAnI ane prAcIna samayanuM malayAdri AjanuM mAlakhe che. tyAM eka jinAlaya khunakhAra dharmayuddhanI sAkSI puratu khaDuM che. bAkInAM maMdire killAmAM daTAI gayAM che. zrI jinasenAcArye pAzvatyudaya kAvya ahIM pUruM karyuM hatuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 latAbAdaH delatAbAda yAne devagirimAM eka vakhata bhavya maMdire hatAM. zrI hiravijayasUrie ahIM AvIne ja nyAyazAstrane abhyAsa karyo hate. hAla te khaMDera hAlatamAM che. tene killo khAsa jovA lAyaka che. ahIMthI daza mAIla cheTe IlurA athavA verULanI guphAo che badhI maLI 34 guphAo Aje tyAM dekhAya che. temAM pAMca guphA jainanI che. temAM iMdrasabhA khAsa jovA lAyaka che. pATana cerUmAM ghaNI mUrtio jyAM tyAM najare paDe che. kalyANa paTTamAM bijalarAjA rAjya karatA hatA. tenA maMtrIputra cennabasavanA baLAtkAra pachI tyAMthI jaina dharma naSTa thayo ne zaivadharma dAkhala thaye. auraMgAbAda, jAlanA vageremAM paNa jina maMdira che. paThaNa prAcIna samayanuM pratiSThAnapura che. jyAM caturdaza purvadhArI bhadrabAhu svAmIne janma thaye hite ema kahevAya che. tyAM jaina maMdira zobhI rahyuM che. utkala, utkala athavA orisAmAM jagannAtha purInuM hiMduenuM mahAna dhAma gaNAtu tIrtha eka vakhata jIrAvalA pAka nAthanuM maMdira hatuM. zrI zaMkarAcAryanA samayamAM kevI rIte tenuM parivartana karavAmAM AvyuM tenI kathA bappabhaTTa sUri tathA AmarAjAnI vAtamAMthI vAMcavAnI bhalAmaNa che. A pradezamAM joIe teTalo pravAsa ApaNe pravAsanI daSTie nahi karatA hovAthI bIjA tenI vizeSa mAhitI maLatI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina tIrthonI kakakAvArI acaLagaDha ajamera ajAharA pArzvanAtha adabadajI amadAvAda ayodhyA arUNAvatI AgrA AjamagaMja Abu Amera IDara IlurA udayagirI udepura juvAlikAnadI eziyAnagarI auraMgAbAda aMtarIkSa kaThagAlA karaze. karADavAI kareDAjI kalakattA kalyANapatra kAnapura kAMcI kalikaTa kAvI-gAMdhAra kAyamabara kiratabAga kumaTAbaMdara kuTapAkajI kuMDala. kuMDalapura kuMtalagiri kuMbhAriyA kuMjane DuMgara kezarIyAjI kecIna ke2nTaka kauzAmbI kapilapurI khaMbhAta gajapaMtha gadaga garezakuMDa giranAra gujarAnavAlA guNAyAjI, gerasapA gemaragAma gaMjIkeTa ghANerA dhRtakaaola cArUpa cAMdavaDa citeDa caMkha caMdragiri caMdrAvatI caMdrapurI caMpApurI chabIgrAma jagannanAthapurI jayapura jAmanagara jalanA anera jesalamera jodhapura jotibAne pahADa jhagayA. jhAlI jhAlara takSazIlA tAlavaja tAraMgA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ pATaNa beMgalora dayAlazAhanuMmaMdira delavADA delatAbAda dvArikA navakhaMDApArzvanAtha nAgora nADalAI nADola nAlaMdA nAzika paTaNA prabhAsapATaNa pATaNurU mAnasara pAlaNapura pAvApurI paMcAsara paiThaNa phaledhi banArasa bAgalakeTa bAdAmI bAmaNavADA bAla bAucara bikAnera burAnapura belagAma baMkApura bhaTakala bhadrezvara bharUca bhAra yaNI mathurA mAMgaroLa mukatAgiri mulabadrI murzidAbAda muharipArzvanAtha sura ratnAgiri ratnapurI rAjagRhI rANakapura lamezvara luNI ladaravAjI valabhapura vardhamAnapura varANA varejAjI vAmaja vittabhayanagara vipulAcaLa vizALAnagarI vaMthaLI. zakanikovihAra zatruMjaya zikAkela zerisA zaoNripura zaMkhezvara zravaNabelaguNa satalagI samInAkheDA sametazikhara sAra sAMgAnera siMhapurI surata suvarNagirI sapanagaDha halagAma hastInApura haidrAbAda helIpaTTaNa hu agaDI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ " bA La graM thA va LI prathama zreNI bIjI zreNI 1 arjunamALI 2 cakravartI sanatkumAra 3 gaNadhara zrI gautama svAmI 1 zrI rIkhavadeva 2 nema-rAjula 3 zrIpArzvanAtha 4 prabhu mahAvIra 5 vIryane 6 mahAtmA dRDhaprahArI 7 akSayakumAra 8 rANI cekSaNA 9 caMdanabALA 10 ilAcIkumAra 1 jaMbusvAmI 12 amarakumAra 13 zrIpALa 14 mahArAnta kumArapALa 15 pethaDakubAra 16 vimaLazAha 4 bharatabAhuli 5 A kumAra 17 vastupALa-tejapALa 189 khemA dedarANI 19 jagaDuzAha 20 dhama mATe prANa A panAra mahAtmAo 6 mahArAjA zreNika 7 vIra bhAmAzAha 8 mahAmatrI udAyana 9 mahAsatI aMjanA 10 rAjarSi prasannaca`dra 11 maNrehA 12 caMdana malayagiri 13 kAna kaThiyArA 14 munizrI harkiza 15 kapila muni 16 sevAmUrti na driSaNa 17 zrIsthUlibhadra 18 mahArAja prati 19 prabhu mahAvIranA daza zrAvakA 20 2AdhyAya dareka seTanI kiMmata rUM. TADha tathA vi. pI. trIjI zreNI 1 zrI bhadrekha!huM svAmI 2 zrI hemaca'drAcA 3 zrI haribhadrasUri 4 zrI siddhasena divAkara 5 zrI appabhaTTa sUra 6 zrI hIravijaya sUri 7 upAdhyAya zrI yo|. vijayajI 8 satI sItA 9 draupadI 10 naLa damayaMtI 11 mRgAvatI 12 satI na yatI 13 dhanya ahiMsA 14 satyane jaya 15 asteyanA maRsimA 16 sAcA rANagAra-zIla 17 sukhanI cAvI yAne sateSa 18 jaina tIrthAMnA paricaya bhA. 1 le. 19 jaina tIrthoneA parIcaya bhA. 2o. 20 jaina sAhityanI DAyarI pAsTeja cha AnA. bIna pustakA mATe sUcipatra magAve.---- citrakAra dhIrajalAla TokarazI zAha rAyapura, havelInI peALa : amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALamaMthAvaLI : trIjI TeNuM : 20 jena sAhityanI DAyarI : lekhakaH dhIrajalAla TokarazI zAha 1: bALagraMthAvaLI kAryAlaya amadAvAda : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ Pame imm atnanime mane am[ neamed as anNamachaale bALagraMthAvaLI :: trIjI zreNI - 20 jaina sAhityanI DAyarI ke lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha Guinea minstruction BranmirationImamluntemplatelaimeruneitune miting tuinearnimurbaIteminiteliii O mau ormai ne tirano murungan Sitar una anomenem Sramwaume Smuwameum sem SWE SHALOMATLI MESUMALI STAMB sarva hakka svAdhIna AvRtti pahelI : saMvata 1987 | mulya savA Ane tail: nutritouturmestiniesting mileniutelinbumkumarItemi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhIrajalAla TArazI sAha citrapaTsasera enDa vIcAra, rAyapura, havelInI pALa, amadI vA da pUjya sAgarAnaMdasUrIzvarajIe A pustakanuM lakhANa joI temAM ceAgya sUcanAo karI che te badala temanA ataHkaraNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. mudrakaH cImanalAla strAva mahetA zudragussAna : vasatamudraNAlaya dhImaMta roDa amadAvAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina sAhityanI DAcarI nInA nAma che. mAna sAduM chatAM sughaDa che. tenI AsapAsa moTuM cogAna che. temAM sthaLe sthaLe vRkSa ugeluM che. vIra prabhunAM nAnAM nAnAM bALake temAM ahIM tahIM beThelAM dekhAya che. kAI vAMcavAmAM taTvIna thayA che te koi vAta karavAmAM. kAi arasaparasa taiyAra karelA pAThe Ave che, tA kAI dhIrUM dhIrUM gAya che, evAmAM gha'8 vAgyA eTale badhAM mALakA eka vRkSa nIce ekaThAM thaI gayAM. thaDI vAramAM eka yuvAna zikSaka tyAM AvI paheAM cyA. temanA pAka sAdA hatA, paNa mADhA para bhavyatA hatI. jANe mALakane joI temane premanA umaLakA AvatA ya ema jaNAtuM hatuM. te AvI paheAMcatAM bhALAe ubhA thaI praNAma karyAM. temaNe eThaka lIdhI eTale badhAe beThaka lIdhI. pachI badhAe eka jinastavana gAyuM. te pUruM thatAM saghaLe zati chavAI ai. zikSake praznanA karyo. mitre ! Aje kayA viSaya para vAta karIzuM ? badhA vicAramAM paDayA tyAre dharaNendra nAmanA eka vidyA AgA : gurujI ! ane ThThI zreNInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyAsa karIe chIe paNa jaina sAhitya viSe kAMI jANatA nathI teA enA viSe kAMIka kaheA. zikSaka kahe, vAha dharaNendra ! viSaya te bahu sarasa zeAdhI kADhacA. mane e viSe je kAMI mAhitI che tene khyAla tamane ApIza. paNa AviSaya para huM emane ema elI jAuM enA karatAM tame prazna pUche ne huM javA. ApuM tA bahu ThIka paDaze. have tame anukrame prazna pUche, : paDelA vidyArthIe ubhA thai prazna pUchyA gurujI ! ApaNA sAhityamAM keTalAM pustakA haze ? zikSaka--enI gaNatrI thai zake tema nathI. prabhu mahAvIranA samayathI Aja sudhImAM aneka puruSA thaI gayA che. temaNe judA judA viSayeA para sakhyAbaMdha pustaka racyAM che. dAkhalA tarIke umAsvAti vAcaka nAmanA eka AcArya 500 graMtha racyA che. ri bhadrasUrie ekalAe 1444 graMthAnI racanA karI che. zrI hemacaMdrAcAye !! kroDa zloka jeTaluM sAhitya lakhyuM che ane zrImad yajJezavijayajIe 108 mahAna graMthA lakhyA che. AvA AvA aneka jJAnI mahAtmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ thai gayA e pustakanI saMkhyA karavI muzkela che, be vidyArthI jema hiMduomAM rInA mukhya manAya che, susalayAmAM kurAne zarIpha mukhya manAya che. vicAmAM bAIbala mukhya manAya che ema ApaNA dharmamAM mukhya graMtha kayA manAya che. zikSaka-Agame. Agama e ApaNuM parama pavitra ne sahuthI pramANabhUta sAhitya che. ene sUtra, zAstra, siddhAMta kenitha pravacana evA nAme paNa oLakhavAmAM Ave che. enI saMkhyA pahelA 84 nI hatI, hAla 4pa nI che. trIne vidyAthI-e viSe jarA vadhAre samajAvavA kRpA kare. zikSaka-tIrthakara bhagavAna bahu sAdI ne sacoTa bhA SAmAM upadeza Ape che. emanuM dareka vAkya agAdha jJAnathI bhareluM hoya che. emanA mukhya ziSyo A upadezane sUtrarUpe goThave che ne bIjA tene mukhya pAka karI le che. prabhu mahAvIra, paNa eja rIte upadeza Ape temanA sAdha jJAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ ziSya suSNasvAmIe e upadezane sUtrarUpe gAThayaiA. enA mATA khAra bhAga che. dareka / bhAga aMga kahevAya che eTale e badhAM sUtrone dvAdazAMgI kahevAya che. e aMge racyA pachI upAMga, pacannA, chedasUtra, sUtra tathA mULa sUtro racAyAM che. emanAM nAma mukha upayAgI DhAvAthI tamane jaNAvuM chuM. dareka jaNa kALajI pUrvaka lakhI lyAH 45 AgamA vibhAga : 11 aMga, 12 upAMga, 10 5yanA, 6 chedasUtra, 2 sUtra, 4 mULasUtra, : agiyAra aMga H (1) AcArAMga (ra) mUtrakRtAMga (3) samavAyAMga (4) ThANAMga (5) vivAha prajJapti athavA bhagavatIjI (6) jJAtAdhama kathAMga (7) upAsaka dazAMga (8) aMtakRd dazAMga (9) anuttarApapAtika dazAMga (10) prazna vyAkaraNAMga (11) vipAkazruta (12) dRSTivAda, khAramuM aMga viccheda javAthI hAla 11 agA ja maLI zake che. khAra upAMga H (1) aupapAtika (ra) rAjapraznIya (3) jIvAjIvAbhigama (4) prajJApanA (5) jabudvIpa prApti (6) ca Mdraprati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7). sUya prajJapti (8) nirayAvalikA (9) kapAvata'sikA (10) puSpikA (11) puSpa cUlikA (12) vRSNui dazA. *. -dRza yanAH (1)catuHzaraNu (2) saMstAra (3) Atura pratyAkhyAna (4) bhaktapariNA (5) taMdula vaiyAliya (6) cadrAvedhyaka(7)devendrastava (8) gaNi vidyA (9) mahA pratyAkhyAna (10) vIrastava. che cheHsUtra : (1) nizItha (ra) mahA nizItha (3) vyavahAra (4) dazAzrvata skaMdha (5) bRhat* kalpa (6) jItakalpa. e sUtra : (1) naMdI sUtra (2) anuyAgadvAra, cAra mULasUtra : (1) Avazyaka-Aghaniyukita (2) daza vaikAlika (3) pi Daniyukita (4) utta zadhyAyana ceAtheA vidyArthIzu. A badhA AgamA sudharmAMsvAmIe racelAM che ? zikSaka-nA. temAMnA keTalAka bIjA paNa racelAM che. cAthuM upAMga prajJApanA zyAmAcArye raceluM che. catuHzamaNusUtra vIrabhadragaNie raceluM che. khIjA paMcanA racanAranA nAma hajI sudhI jaNAyA nathI. cheH sUtromAMnA pahelAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ e sivAya bAkInA bhadrabAhusvAmIe racyA che. mahAnizItha muLa sudharmA svAmIe raceluM paNa tene uddhAra zrIharibhadra sUrie karyA che. naMdisatra devavAcakagaNie racyuM che, dazavaikAlika sUtra zayyabhavasUrie racyuM che. piMDaniryukita bhadrabAhu svAmI e banAvI che. pAMcame vidyArthI-A sUtre mULa jevAM racyAM haze tevAMja Aja sudhI cAlyAM Ave che ke emAM koI pheraphAra thaye che? zikSaka-pahelAMnA samayamAM AjanI jema pustake lakhAyAM na hatAM e vakhate badhAM sUtra guru AgaLathI pATha laIne zIkhatAM ne smaraNazakitathI yAda rAkhatAM eka vakhata bAra varSane bheTe dukALa paDayo ne sAdhuo svAdhyAya vIsarI gayA. AthI pATalIputramAM zrI bhadrabAhu svAmInA vakhatamAM zramaNa saMgha ekaThA thaye ne jene je je aMgAdi yAda hatuM te badhuM ekaThuM karI lIdhuM. tyAra pachI lagabhaga pAMcaso varSe eka moTA dukalane aMte Arya kaMdilAcAryuM sUtrane anuga(vyAkhyA) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAmI tu che. e kacera e vakhate che satrAmAM thayAM tene mAdhurI vArcanA pachI vIra saMvata 960 mAM dhruvidha gaNi kSamAzramaNe vallabhIpuramAM eka pariSad barI ne temAM jaina mAgamAnA siddhAntA pustakArUDha thayA arthAta pahela vahelA lakhAyA. ane vallabhI vAcanA kahevAya che. enI aneka nakalA utAravAmAM AvI ne tene DAma ThAma pracAra karavAmAM AnyA. Aje e 45 AgamAM maLI zake che, zrI AgamAya samiti dvArA te chapAI gayA che. A AgamAmAM aneka viSayanuM jJAna samAyeluM che. chaThTho vidyArthImAgamA kai bhASAmAM lakhAyelAM che ? zikSaka ardhamAgadhI. tItha karA eja bhASAmAM upadeza Ape che. e bhASA sava DhAkA samajI zake tenI saraLa che. chaThTho vidyArthI ame to e samajI zakatA nathI. zikSaka e vakhate badhA lIkA prAkRta letA. maja te emAMthI karrakAra thai aneka bhASA banI che. sAtamA vidhAthI ApaNA graMthI kai kaiM bhASAmAM Radio Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 zikSaka--saskRta, apabhraMza, junI gujarAtI, gUja rAtI, hindI, marAThI, kAnaDI, tAmIla, aMgrejI, jamana vagere. AThamA vidyAthI--AgamA sivAya ApaNAmAM ta ttva jJAnanA khAsa graMthA karyAM che ? zikSaka--jana tattvajJAnamAM sahuthI suMdara graMtha tattvAdhigamasUtra che. enA para aneka TIkAe racAi che. e sivAya zrI haribhadrasUrinuM SaDdanasamuccaya, jinabhadra gaNi kSamAzramaNanuM vizeSAvazyaka bhASya, anata vIya nI parIkSAsUtra laghuvRtti,pramANa nayatavAlAkAla kAra, malliSeNunI syAdvAda maMjarI ne guNu ratnanI tarka rahasyadIpikA paNa jaina tattvajJAnanA suMdara graMthA che.tattvajJAna tathA nyAyane uMDA saMbadha hAvAthI e banne viSayanA graMthA judA pADavA keTalIka vakhata muzkela paNa khanI jAya che. navamA vidyArthI jaina nyAyanA mahAna lekhake te temanI kRtio kaI kaI che ? zikSaka--zrI siddhasena divAkara jana nyAya para svataMtra rIte lakhanAra sahuthI pahela vahelA che. temaNe sammati tarka ne nyAyAvatAranI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 racanA karI che. zrI madlavAdIsUrijIe dvAdazAra nayacakra tathA sammati TIkA racI che. zrIharibhadra mahArAje anekAMta jayapatAkA, lalitavistarA, dhama sagrahaNI vagere aneka graMtha lakhyAM che. abhayadeva sUrie sanmati tarka para mahAna TIkA lakhI che. vAdIdeva sUrie syAdvAda ratnAkara racyA che. zrIhemacaMdrArye pramANa mImAMsA tathA anya coga vyavaccheda dvAtriziSTha racI che ane zrImad yazevijyajIe teA hada karI che. jaina tarka paribhASA, dvAtri zaddhAtri zikA, dha parIkSA, naya pradIpa, nayAmRta taraMgiNI nyAya khaMDana khAdya, nyAyAaAka, naya rahasya tattvArthasUtra vRtti vagere aneka graMthA racyAM che. guNaratnasUrie SaDadaza na samuccaya vRtti racI che. zrI caMdrasene utpAda siddhi prakaraNa racyu che. zrI caMdraprabhasUrie prameya ratnakASa manAnyeA che. A sivAya zrI padmasuMdara gaNie pramANusuMdara,zrI muddhisAgarajInA vakhate pramANulakSmalakSaNa, zrI municaMdre anekAMtavAdajayapatAkA TIppana, zrI zajazekhare syAdvAdakalikA, zrI ratnaprabhasUrie ratnAkarAvatArikA, zrI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ zubhavijaye syAdvAra bhASA ne zrI zAMti rie pramANuprameyakalikAvRtti banAvI che. digambaramAM paNa nyAyanA lakhanArA ghaNA paMDita thayA che, navame vidyArthI--ApaNAmAM paga ne adhyAtmanA gra kayA kayA che? zikSaka-gabindu, gadaSTi samuccaya, gavi zikA, yogazAstra, cagazataka, yegasAra, samAdhi zataka, paramAtma prakAza, samabhAva zataka, dhyAna zataka, dhyAnasAra, dhyAnadIpikA, dhyAna vicAra, adhyAtma upaniSada, adhyAtma bindu, adhyAtma taraMgiNuM, adhyAtma gItA, adhyAtmakapakuma, zubhArNava vagere. dazamA vidyAthI--ApaNAmAM karma viSe kAMI svataMtra sAhitya che ? zikSaka--lAkha ka pramANe tenA mukhya graMtha karyaprakRti, paMcasaMgrahe, prAcIna pAMca karma , navIna cha karma graMtha saMskRta 4 karma graMtha, karmasaMva vivaraNa vagere che. enA para ghaNuM o racAyelI che. agiyArame vidyAthI--Agame tatvajJAna, yoga ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmanA sAhitya viSe te kArDa jANyuM paNa to sAhitya graMthAmAM ApaNA kevAka phALe che ? zikSaka--khAsa sAhitya thAmAM paNa ApaNA kALA ghaNA mATA che. vyAkaraNa, kAza, chaMdazAstra, alakAra zAstra, kAvya, nAya, kathA, pramadha vagere sAhityanA badhA vibhAga para ApaOA AcAyeCe lakhyuM che. pANinInA saMskRta bhASAnA vyAkaraNanI hariphAI karanAra siddhahema vyAkaraNa zrI hemacadrAcArye racyuM che. enA chellA adhyAyamAM prAkRta, apabhraMza, vagere bhaSAnA vyAkaraNA pazu lakhyAM che. zAkaTAyamanuM vyAkaraNa te ghaNA vakhatathI prasiddha che. pUjyapAda devanadInuM jainedra vyAkaraNa paNuM mazahUra che. e sivAya buddhisAgarAcArya buddhisAgara vyAkaraNu, jJAnavimaLa gaNie pratibheda vyAkaraNa, ne vidyAnanda sUrie siddhasArasvata AkaravuM rahyuM che. prAkRta bhASAmAM mAM pUchuM aneka vyAkaraNA zabda AcAya e mAM che tAMbola ne kAnI zALAmAM mULa vyAkaraNo gAcAryathIja racAyAM che ne gUratI lAyA para teA se kaDA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSa sudhI ekalA hAthe jaine eja prabhu - bhagavyuM che. kAvyanI saMkhyAne sumAra nathI. aneka kA uparAMta dvisaMdhAnakAvya, trisaMdhAnakAvya, ane cheka saptasaMdhAnakAvya eTale jenA eka kalAkamAMthI sAta saMbaMdhavALA artha nIkaLe ne sAtanA judA judA jIvana samajAya tevI paNa rahyAM che.zrI hemacaMdrAcArye chaMda zAstra tathA alaMkAra para svataMtra graMtha racyA che. zrI vAbhaTe paNa kAvyAlaMkAra nAme alaMkArazAstra racyuM che. amaracaMdra sUrie kavizikSAvRtti,kavi kalpalatA, deda ratnAvali, kalAkalApa vagere graMtha racyA che. nAma sAdhue prakhyAta kAvyAlaMkAra para TIpana racyuM che. narendra prabha sUrie alakAra mahedadhi banAvyo che. mANikaya caMdra sUrie kAvya prakAza saMketa banAvyo che. ane kezanI racanAmAM zrI hemacaMdrAcAryo hada karI che. abhidhAna ciMtAmaNi, anekArtha keSa, dezIya nAmamAlA, nAmamAlA zeSa, zabdAnuzAsana e badhA emaNe ekalAeja racyA che uparAMta saTIka dhAtu pATha, saTIka dhAtu pArAyaNa, dhAtumALA, liMgAnuzAsana vagere saMskRta bhASA zA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sramAM mahatvanA: graMthA racyA che. dhana jaya vie dhana jaya nAmamALA banAvI che. zrI he kIrtijIe zAradIya nAmamAlA racI che. bIjAoe paNu ghaNuM karyuM che. mArA vidyArthI--ApaNA mahAkALyA ne tenAM kartAnAM nAma jaNAvaze ? zikSaka--ghaNI khuzIthI. abhayadevasUrie jayaMta vijaya mahAkAvya lakhyuM che. amaracaMdra sUrie padmAna dAbhyudaya mahAkAvya tathA mALabhArata mahAkAvya racyAM che. udaya prabhu sUrie dharmAbhyudaya mahAkAvya racyuM che. kavi cakravartI jayazekhara sUrie jana naSadhIyakAvya lakhyuM che. devapraznasUrie mahudhArIe pAMDavacatri mahAkAvya manAvyuM che. dhanajaya mahA kavie rAdhava pAMDavIya mahAkAvya ( dvisa dhAna mahA kAvya) racyu* che. nacaca drasUrie hammIra mahAkAvya tathA padmacaMdrajIe dhannAlyudaya mahAkAvya lakhyuM che. vaLI padmasuMdara gaNie rAyamalrAbhyudaya mahAkAvya tathA pArzvanAtha kAvya racyAM che, tathA mANikaya caMdrasUrie pArzva nAtha caritra tathA nalAyana . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ da puraNa kuMberanI racanA karI che. zrI hema caMdrAcArye paNa kumArapALa pratikhAdha tathA dvAzraya nAmanA mahA kAvya lakhyAM che. temanA ziSya zamaya ke sadhavAyurya mahAkAvya tathA navilAsa mahAkAvya racyAM che. e sivAya khIjA paNa ghaNAM kAnyA che. khaMDa kAvya, tetra ane stutinA te pAraja nathI. teramA vidyArthI--ApaNAmAM nATake keTalAMka che ? zikSaka--ghaNAM. temAMnAM gheADAnAM nAma tamane jaNAvuM. ravilAsa, ni yabhIma nyAyoga karyAM hemaca'drAcAryanA prakhyAta ziSya rAmacaMdra) haMsIramadamana ( karyAM jayasiMhaiM) 2 bhA maMjarI (karjA jayacaMdra sUri) mAha parAjya ( kartA-yazaHpAla ) mudrita kumudacaMdra vagere. caudamA vidyArthI--ane ApaNAmAM kathA keTalI che? zikSaka--asumAra. saMskRta, prAkRta maiM gUjarAtI traNe bhASA jaina kathInathI bharapura che. emAM humacadrAcArya nuM trisaMhizalAkApuruSa caritra tathA pariziSTa paM, pAdaliptA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ G cAya nI taragalAlA, rikasaranI samA icca rahA, dhanapAla kanUinI tilaka majarI, siddhati guNinI upasitibhavaprapaMcA kathA vagere mukhya che. pRcataMtranAM ApaNA AcArya nA hAthe aneka saMskaraNa thayAM che. si'hAsana batrIsI, vaitAla pacIsI, jIsasati vagere vagerenAM paNa ghaNAM saMskaraNe thayAM che. e uparAMta rAsa ane jIvana caritrA ghaNAMja che. ekalA gujarAtI bhASAmAMja sAtasA uparAMta rAsa che ane prAdhanI racanAmAM pazu jenA AgaLa paDatA che. zrI merunuMgAcAreka prazna dha ciMtAmaNinI racanA karI che. zrI rAjazekhare caturviti prakhaMdha racyA che. pradyumnasUrie prabhAvaka carita lakhyuM che. rAmacaMdre seA pramA lakhyA che. Ama jainAnA sAhitya graMtha paNa ghaNAMja che. paMdaramAM vidyArthIApaNAmAM kaLA ne vijJAna upara pustakA che? zikSaka hatA. zilpazASTra, sMgIta, dhanuvidyA, azvaparIkSA, gaja parIkSA, ratna parIkSA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 rasAyaNa, Ayurveda, khagoLa, jyAtiSa vagere para sArI sakhyAmAM graMthA che. eTaluMja nahi paNa Aje (Eneyclopedia) vizvajJAna kASanI racanA thAya che tevI racanA paNa thaelI che. sALamA vidyAthI e viSe jarA vistArathI kaheA. zikSaka--zilpazAstranI nipuNatA jeneAnA aneka bhavya prAsAde jotAM jaNuAi Ave che. e viSe vAstuzAstra nAmanA graMtha bheAjadeve lakhyA che. pAzva deva nAmanA jainAcA sa'gItasamayasAra tathA bIjA eka AcArye saMgIta ratnAkara lakhI e viSayamAM nAmanA meLavI che. e sivAya saMgItadIpaka, saoNMgIta ratnAvali vagere graMthA paNa racAyAM che. ratnaparIkSA nAmanA eka graMtha phrAnsanA eka jhaverIe phrenca bhASAmAM anuvAda karI thAya varSa pahelAM mahAra pADayA che. hIraka parIkSA, samasta ratnaparIkSA vagere graMthA paNa e viSayamAM mAjIda che. dhanuveda, dhanuvidyA, azvAdiguNu, gajaparIkSA vagere graMtha paNa judA judA bha`DAramAMthI maLI AvyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtra taMtra viSe ghaNuM lakhAyuM che. jene tiSamAM bhadrabAhu nAmathI bhadrabAhusaMhitA che. harNakIrtie jotiSasAdhAra nAmane graMtha racyo che. jemAM tArAo saMbadhI ghaNuM uMDuM jJAna che. vaLI emAM vana, matra ane bIjI gupta vidyAonuM virNana che. e sivAya AraMbhasiddhi, arthakAMDa, caMdarajaju cakavivaraNa, jAtaka dIpikA, jotiSa cakravicAra, jotiSa sAra saMgraha, bhuvanadIpaka vagere aneka aneka graMtha che. raTTAcArya nAmanA jana sAdhue rasUtra nAme 1300 gAthAne graMtha lakhe che. jemAM varasAda, dharatIkaMpa, vIjaLI, ane evA aneka viSayanAM pUrva lakSaNe batAvyAM che. vaidakamAM paNa aneka graMtha che. jevA ke Ayurveda mahodadhi, cikitsava, dvavyAvali (nighaMTu) pratApa kalpakuma, mAdharAja paddhati, garatnAkara, ratnasAgara rasaciMtAmaNi, vaidaka sAroddhAra vagere, gaNitanA aneka graMtho paikI mahAvIrAcArye I. sa. nA navamAM sakAmAM racelA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 gaNita sAru sagrahanA te a MgrejI anu vinayavijaya vAi paNa thai cUkayA che. vizva jJAnakoSanI jema mahArAje tA prakAza nA nyA che. temAM sAtusrA graMthanI teA zAkha ApelI che. graMtha banA vidyArthI e badhA prazna pUchI rahyA hatA. phrI parazedranA vArA AvatAM te AlI uThacA: gurujI ! A kharuM sAMbhaLIne amArA mana para judIja asara thAya che. ApaNe ATaATaluM sAhitya chatAM paNa atyAra sudhI amane khakhara ja na paDI. zikSaka--hAlanA sacAyeA ja evA che. sAhitya pratyenI ruci ne tenA pracAra karavAnI dhagaza narama paDI gayAM che. sAMsArika yathAmAMthI uMcA AvIe tAja A sAhitya pratye STi jAya ne? have tame badhA A sAhityanI koipaNa prakAre sevA karavAnA nizcaya karo. bhaviSyanA janAnuM sukAna tamArA ja hAthamAM che. vidyAthIe--gurujI ! Aje amAsa bhrama bhAMgI gaye. ame te ema mAnatA hatA ke agrejImAM ATaluM badhuM sAhitya, gUja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 rAtImAM ATaluM badhuM sAhitya paNa ApaNAmAM sAhitya nathI. ane AtA ApaNuM sAhitya mIjA badhAne TapI jAya eTaluM che. A sAhityanA pracAra mATe ApanA vicArA jaNAve. mane ghaNIye vakhata vicAra AvyA kare che paNa dhananA abhAve amalamAM mUkI zakatA nathI. tamArAmAMnA ghaNAMye bhaviSyamAM dhanavAna thaze. jo keAIne paNa ApaNA A amulya mAhityanI sevA karavAnI IcchA thAya tA mArA vicAro kAMIka upayogI thAya ema mAnIne huM jaNAvuM chuM. zikSaka--mApaNA sAhitya mATe (1) ApaNA vidvAna puruSAe jaina sAhitya pariSad jevI sasthA ubhI karI tenI niyamIta beThakA bharavI joie. (2) evI saMsthA taraphathI jaina sAhitya para prakAza pADatI judI judI bhASAmAM patrikAo pragaTa thavI joIe. (3) ApaNA bhaDAramAM rahelAM aneka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra hastalikhita gracAnA sAdhana karI prasiddha karavAM joIe. (4) mahAna graMthanA judI judI bhASA AmAM anuvAda thavI joIe. (5) mALA tathA sAmAnya bhaNela strI puruSA samajI zake ne petAnA jIvana upara sarasAI meLave tevuM saraLa sAhitya prasiddha karavuM joie. ane te khUkhI sastI kimate maLavuM joIe. (6) jainagaurava graMthamALA jevI ekAda pustakanI hAramALA hAvI joIe jemAM bhUtakALanA bhUtakALanA gauravanuM bhAna karAvatI aitihAsika navalakathAe pragaTa thAya. (7) jaina laghu graMthALI jevI hAramALA zarU karavI joIe, jemAM mahAna graMthanuM dohana Ave. amerikAnI yu. bruka sIrIjha me tamane thADA vakhata pahelAM matAvI hatI temAM 1300 uparAMta suMdara prathAnA dohana prasiddha thayAM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) Tena thAya ne nAnA sa bharI zailImAM gI helAM temano (ka) jaina zikSaNuganA jevI a hAramALA AvI bhaze jemAM dhAmika viSaya zikSaNanI sthAmAM chellI paddhattie sImavAmAM Ave. gInI caDhauttara enI jamA karavAmAM Ave ke nava vaLI mAre bALaka emAM praveza kare teA pukhta uMmaranuM thatAM sudhImAM e pustakA dvArAja jainadhamanuM sagIna jJAna prApta karI le ne pUrepUrA sadAcAravALu ane (10) jJAnapaMcamI jevA pavitra divasAe jaina sAhityanAM pradana cAjavAM Ie. ane tene dho surata maza sI maravAno tathA lIMga prakAzanAne thApti rAkhavA karo. nA i AvA AvA bIjA urjA paNa sUcavI zakAya. AlA tame AmAMnuM zuM karaze ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 . evAmAM ghaMTa vAge. samaya pUro thA. vAru, kAle e bAbata para dareka jaNa vicAra karIne Avaje ema kahI zikSaka ubhA thayA. badhAe ubhA thaI temane namana karyuM. vidyArthIo AjanA maLelA jJAnathI khuba rAjI thayA. arasaparasa pitAnA vicAre jaNAvavA lAgyA. jaina sAhityanI DAyarI vAMcanAra dareka jaNe je jene sAhitya mATe kAMI paNa karavAno nizcaya kare te saravALe keTaluM badhuM kAma thAya? A DAyarI lakhavAmAM nIcenA pustakone AdhAra lIdhe che - jaina graMthAvaLI-jaina che. kenpharansa. jaina sAhitya saMbaMdhI lekhene saMgraha : janadharma prasAraka sabhA-bhAvanagara, nayama-helsathavAna ja nepa. sanAtana jananI phAIle. mArI nepathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bALa graM thA va LI : prathama zreNI bIjI zreNuM ! trIjI zreNI 1 zrA rIkhavadeva 1 anamALI 1 zrI bhadrabAhu svAmI 2 nema-rAjula 2 cakravata sanatkumAra 2 zrI hemacaMdrAcArya 3 prApArzvanAtha ( 3 gaNadhara zrI gautama 3 zrI haribhadrasUri 4 prabhu mahAvIra svAmI 4 zrI siddhasena divAkara 5 vIra dhane 4 bharatabAhubali 5 zrI bappabhaTTa sUri 6 mahAtmA daDhaprahArI 5 ArkakamAra 6 zrI hIravijaya sari cha abhayakumAra 6 mahArAjA zreNika { 7 upAdhyAya zrI yaze8 rANI celaNA 7 vIra bhAmAzAha vijaya 9 caMdanabALA 8 mahAmaMtrI udAyana | 8 mahAsatI sItA 9 mahAsatI aMjanA 9 draupadI 10 IlAcIkumAra 10 naLa damayaMtI 15 ja svAmI 10 rAjarSi prasannacaMdra 11 mRgAvatI 12 amarakumAra 11 mayaNarehA 12 satI naMdayata 13 zrI pALa 12 caMdana malayAgiri 13 dhanya ahiMsA 14 mahArAja kumArapALa 13 kAna kaThiyAre 14 satyano jaya. 14 munizrI harike 15 asteyano mahimA 15 pethaDakumAra 16 vimaLazAha 15 kapila muni | 16 sAco zaNagAra-zIla 1 vastupALa-tejapALa 16 sevAmUtinaMdiza 17 sukhanI cAvI yAne ( sa teSa 17 zrIsthUlibhadra 18 kheme dedarANuM 18 janatAne paricaya 18 mahArAjA saMprati bhA. 1la. 19 jagaDuzAha 19 prabhu mahAvIranA ' 19 jana tIrthono parIcaya : 20 dharma mATe prANa A- daza zrAvako bhA. 2che. panAra mahAtmA 20 ravAdhyAya 20 jainasAhityanI DAyarI areka seTanI kiMmata rU. deDha tathA vi. pI. pisTeja che AnA. bIjAM pustake mATe sUcipatra maMgAcitrakAra dhIrajalAla TekarazI zAha rAyapura, havelInI poLa : amadAvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com