Book Title: Kasaypahudam Part 09
Author(s): Gundharacharya, Fulchandra Jain Shastri, Kailashchandra Shastri
Publisher: Bharatvarshiya Digambar Jain Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/090221/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratavarSIya di0 jaina saMgha caurAsI mathurA dvArA prakAzita Da kasA ya pA ha (jayadhavala, mhaadhvl)| zrIvIrasenAcAryaviracitA jayadhavalA TIkA bhAga-navA sampAdako vidvatarata sva0 zrI paM0 phUlacandra vidvataratna sva0 zrI paM0 kailAzacandra prakAzaka bhAratavarSIya di0 jaina saMgha, caurAsI mathurA ( uttara pradeza) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || bhAratavarSIya di0 jaina saMgha caurAsI mathurA dvArA prakAzita zrIyativRSabhAcAryaracitacUrNisUtrasamanvitam zrIbhagavadguNabhadrAcAryapraNItam ka sA ya pA ha DaM (jayadhavala, mahAdhavala) tayozca zrIvIrasenAcAryaviracitA jayadhavalA TIkA [SaSThoudhikAraH bandhakaH 2] navA bhAga E - MINS vidvataratna . sva0 zrI paM0 phUlacandra siddhAntazAstrI, siddhAntAcArya sampAdaka jaya mahAbandha sahasampAdaka, jayadhavala sampAdakau vidvataratna sva0 zrI paM0 kailAzacandra siddhAntaratna, siddhAntazAstrI, nyAyatIrtha pradhAnAcArya syAdvAda mahAvidyAlaya kAzI prakAzaka bhAratavarSIya di0 jaina saMgha, caurAsI-mathurA (uttara pradeza) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka bhAratavarSIya di0 jaina saMgha caurAsI, mathurA kAryAlaya dUrabhASa : 0565420711 prathama saMskaraNa 1963 (vIra nirvANa 2489) dvitIya saMskaraNa 2000 (vIra nirvANa 2526) [2] mUlsazISita malya 250/- rUpaye mudraka: narUlA oNphaseTa prinTarsa zAhadarA, dillI Xiong Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] . | prathama saMskaraNa ke prakAzana para sampAdaka dvArA agralekha kasAyapAhuDa ke pA~caveM bhAga anubhAga vibhakti ko eka varSa pazcAt hI prakAzita karate | hue hameM harSa honA svAbhAvika hai| yaha bhAga bhI DoMgaragar3ha ke udAramanA dAnavIra seTha bhAgacandra jI | ke dvArA diye gaye dravya se hI prakAzita huA hai aura Age ke bhAga bhI unhIM ke dravya se prakAzita ho rahe haiM isake liye seTha jI va unakI dharma patnI seThAnI narvadAbAI jI donoM dhanyavAda ke pAtra sampAdana Adi kA bhAra pUrvavat paM0 phUlacandra jI siddhAntazAstrI aura hama donoM ne vahana kiyA hai| presa sambandhI saba jhaMjhaToM ko paM0 phUlacandra jI ne uThAyA hai| etadartha maiM paMDitajI kA + bhI AbhArI huuN| kAzI meM gaGgA taTa para sthita sva0 bAbU chedIlAla jI ke jina mandira ke nIce ke bhAga meM jayadhavalA kAryAlaya apane janma kAla se hI sthita hai aura yaha sva0 bAbUsAhaba ke suputra bAbU. | gaNezadAsa jI aura pautra bA0 sAligarAma jI tathA bA0 RSabhacandajI ke saujanya aura dharma prema kA paricAyaka hai, ataH maiM unakA bhI AbhArI huuN| nayA saMsAra presa ke svAmI paM0 zivanArAyaNa jI upAdhyAya tathA unake karmacAriyoM ne isa bhAga kA mudraNa bahuta zIghra karake diyA, etadartha ve bhI dhanyavAda ke pAtra haiN| jayadhavalA kAryAlaya bhadainI, kAzI dIpAvalI-2489 kailAzacandra zAstrI maMtrI sAhitya vibhAga bhA. di. jaina saMgha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] bhAratavarSIya digambara jaina saMgha saMkSipta itihAsa san 1933 meM mahAmanISI vidvAna sva) paM0 rAjendra kumAra jI nyAyatIrtha ke adamya utsAha aura vilakSaNa sUjhabUjha ne eka nayI saMsthA ko janma diyaa| nAma thA zAstrArtha sNgh| isa saMgha meM sva0 lAlA sibbAmala jaina kA sahayoga thaa| 1933 meM ambAlA meM sthApita isa saMsthA ke dvArA deza ke aneka nagaroM meM dharma-saMrakSaNa kI bhAvanA se jaina dharma ke AlocakoM se sArvajanika zAstrArtha kiye gye| usakA pariNAma yaha huA ki AlocakoM ne jaina dharma kI AlocanA banda kara dii| zAstrArtha saMgha ko sabase bar3I vijaya taba milI, jaba AlocakoM ke pramukha sanyAsI svAmI karmAnanda jI ne jaina dharma ko svIkAra kara liyA aura jaina dharma kI pramANikatA meM "Izvara mImAMsA" nAma kI eka pustaka likhI, jisakA prakAzana saMgha ne kiyA hai| san 1940 ke lagabhaga, saMgha kA sthAna ambAlA kI jagaha mathurA meM ho gyaa| caurAsI sthita bhagavAn jambU svAmI kI nirvANa sthalI ke samIpa paM0 rAjendra kumAra jI aura unake sahayogiyoM ke dvArA bhavya-bhavana kA nirmANa kiyA gayA aura saMgha kA nAma "zAstrArtha-saMgha" ke sthAna para "bhAratavarSIya digambara jaina saMgha" rakhA gyaa| aba saMgha kA kArya dharma pracAra thaa| usa samaya saMgha bhavana meM hara samaya 10-12 vidvAna rahA karate the aura pUre deza meM hone vAle sAmAjika, dhArmika utsavoM meM una vidvAnoM ko AmaMtrita kiyA jAtA thaa| unhIM dinoM saMgha meM eka prakAzana vibhAga kI sthApanA huI, jisake dvArA aneka samAjopayogI evaM dhArmika pustakoM kA prakAzana huA, jinameM kailAzacandra jI zAstrI dvArA likhI gayI "jaina dharma" nAma kA grantha aba sAtaveM saMskaraNa ke rUpa meM chapa gayA hai| inhIM ke dvArA "tatvArtha sUtra" kI gauravapUrNa hindI TIkA likhI hai, jisakA tIsarA saMskaraNa prakAzita ho cukA hai| san 1950 ke Asa-pAsa saMgha ne sva0 paMDita hIrAlAla jI zAstrI, amarAvatI (mahArASTra) e. ena. upAdhye kI preraNA se "kasAyapAhuDaM" (jayadhavala, mahAdhavala) graMtharAja ke prakAzana kI yojanA bnaayii| Arthika abhAvoM ke hote hue bhI svargIya paM0 phUlacandra jI aura paM0 kailAzacandra jI zAstrI ke zrama aura sUjha-bUjha se mUla grantha kA hindI meM saralIkaraNa kiyA gyaa| jise saMgha ne 16 bhAgoM meM prakAzita karAyA hai| uparokta mahAgrantha ke do saMskaraNa hama kucha varSa pUrva prakAzita karA cuke haiM, aura aba 10 bhAgoM kA purnasaMskaraNa prakAzita karA rahe haiN| hamAre vartamAna adhyakSa zrI svarUpa canda jI mArasaMsa, AgarA kA ina prakAzanoM meM hameM bharapUra sahayoga milA hai| hamAre anya dAtAroM kA bhI hameM Arthika sahayoga prApta huA hai| Aja saMgha saMsthApaka paM0 rAjendra kumAra jI tathA unake sahayogI paM0 phUlacandra jI, paM0 kailAzacandra jI, paM0 jagamohana lAla jI nahIM hai aura aba saMsthAoM ke saMcAlana meM vo utsAha bhI nahIM rahA, phira bhI hamArI bhAvanA hai ki saMgha-bhavana aura usake prakAzana vibhAga ko kisI na kisI prakAra saMcAlita rakhA jaaye| saMgha kA mukha patra "jaina sandeza" pichale 6. dazaka se nirantara prakAzita ho rahA hai| hamArI bhAvanA hai ki samAja ke utsAhIjanoM kA nirantara sahayoga milatA rahe aura saMgha bhavana se yaha Aloka nirantara prakAzamAna hotA rhe| pradhAnamaMtrI tArAcanda jaina 'premI' bhAratavarSIya digambara jaina saMgha caurAsI, mathurA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] -: AbhAra : zrI bhAratavarSIya digambara jaina saMgha, caurAsI, mathurA ko pramukha ArSa grantha " kasAyapAhuDaM" jayadhavala mahAdhavala ko solaha bhAgoM meM prakAzita karane kA gaurava prApta huA hai| isake prakAzana kA zubhAraMbha 6 dazaka pUrva ho gayA thA, jisake antima do bhAga 15 aura 16 ko prakAzita karavAne meM arthAbhAva kI kamI mahasUsa kI gii| bAda meM solahavAM bhAga kA prakAzana bra0 zrI hIrAlAla khuzAlacanda dozI, mAMDave (solApura) ke Arthika sahayoga se kiyA gyaa| 16 bhAgoM kA vitaraNa kramazaH na hone ke kAraNa prathama do aura cAra bhAga ko mathurA meM hI punarprakAzana karAnA pdd'aa| aba jayadhavalA ke 10 bhAgoM kA prakAzana anivArya samajha kara zrI ratanalAla jI jaina, vandanA pabliziMga hAusa, alavara (rAja.) ke sahayoga aura parAmarza se inakA punarprakAzana kiyA jA rahA hai| inake prakAzana meM Arthika yogadAna ke liye hamAre nimna dAnadAtAoM ne udAratApUrvaka dAna dekara isa kArya meM apanA amUlya sahayoga diyA hai isake lie saMgha ina sabhI sadharmI bandhuoM kA AbhAra prakaTa karatA hai / 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. zrI balavaMta rAya jaina, bhilAI (ma. zrI svarUpa canda jaina (mArasaMsa ), AgarA (u. pra.) zrI ratana lAla jaina, alavara (rAja.) zrI tArAcanda jaina, alavara (rAja.) zrI oma prakAza jaina, kosIkalA~ (u. pra.) zrI bholAnAtha jaina, AgarA (u. pra. ) pra. ) zrI nirmala kumAra jaina, AgarA (u. pra. ) 8. zrI pradIpa kumAra jaina, AgarA (u. pra.) 9. zrI jJAnacanda jI khindUkA, jayapura (rAja.) 10. kAntA bahana manubhAI zAha, sojItrA (gujarAta) 11. zrI manubhAI chagana lAla zAha, sojItrA (gujarAta) pradhAnamaMtrI tArAcanda jaina 'premI' Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya-paricaya yaha bandhaka nAmakA ghaTA adhikAra hai| isake bandha aura saMkrama ye do bheda haiN| jisa anuyoga bArameM karmavargaNAoMkA mithyAtva zrAdike nimittase prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezake bhedase cAra prakArake karmarUpa pariNamakara zrAtmapradezoMke sAtha eka kSetrAvagAharUpa bandhakA vyAkhyAna kiyA gayA hai bahabamba adhikAra hai aura jisameM bandharUpa mithyAtva zrAdi karmokA prakRti, sthiti, anubhAga aura pradeza ke bheda se anya karmarUpa pariNamanakA vidhAna kiyA gayA hai vaha saMkrama adhikAra hai| isa prakAra isa bandhaka adhikArameM bandha aura saMkrama ina do viSayoMkA vyAkhyAna kiyA gayA hai| prazna yaha hai ki bandhaka adhikArameM bandhakA vyAkhyAna ho yaha to ThIka hai parantu usameM saMkramakA vyAkhyAna kaise kiyA jA sakatA hai? samAdhAna yaha hai ki saMkramakA bhI bandhameM hI antarbhAva hotA hai, kyoM ki bandhake do bheda haieka apharmabandha aura dUsarA karmabandha / jo kArmaNavargaNAeM kamarUpa pariNata nahIM haiM unakA karmarUpa pariNata honA yaha akarmabandha hai aura karmarUpa pariNata pudgalaskandhoMkA eka karmase apane sajAtIya anya karma kA pariNabhanA karmabandha hai| yahI kAraNa hai ki isa vandhaka adhikArameM bandha aura saMkrama donoMkA samAveza kiyA hai| isa viSayakA vizeSa vyAkhyAna karane ke lie kadi payaDIzro baMdhadi' 23 saMkhyAvAlI mUlagAthA AI hai aura isI AdhArapara prAcArya yativRSabhane apane uttara bhedoM ke sAtha bandhaka adhikArake antargata bandha aura saMkrama ye do adhikAra sUcita kiye haiN| unameMse cAroM prakArake bandhakA vistRta vyAkhyAna anyatra bahata bAra yA vistAra se kiyA gayA jAnakara muNadhara zrAcArya aura yativRSabha zrAcArya donoMne yahA~ usakA vyAkhyAna na kara mAtra saMkramakA vizeSa vyAkhyAna kiyA hai| saMkrama yativRSabha zrAcAryane saMkramaphA upakrama pA~ca prakArakA kiyA hai-zrAnupUrvI, nAma, pramANa, vaktavyatA aura arthAdhikAra / usake bAda saMkramakA nikSepa karate hue vaha nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kAna aura bhAvake bhedase chaha prakArakA batalAkara kauna naya kina nikSeparUpa saMkramoMko svIkAra karatA hai isakA vyAkhyAna kiyA hai aura antameM kSetrasaMkrama, kAlasaMkrama aura bhAvasaMkramakA khulAsA karaneke sAtha nozrAgamadravyasaMkramanikSepake karma aura nokarma aise do bheda karake tathA unakA saMkSepameM vyAkhyAna karate hue karmasaMkramake prakRti, sthiti anubhAga aura pradeza aise cAra bheda karake aura prakRtisaMkramako bhI ekaikaprakRtisaMkrama aura prakRtisthAnasaMkrama aise do bheda karake prakRtameM prakRtisaMkramase prayojana hai yaha batalAphara usake vyAkhyAnakA prArambha kiyA hai| prakRtisaMkrama prakRtisaMkramake vyAkhyAnameM 24, 25 aura 26 saMkhyAkI tIna gAthAe~ AI haiN| unameM se prathama gAthAmeM pA~ca prakArake upakrama, cAra prakArake nikSepa, nayavidhi aura aATha prakArake nirgamakA saMketa kara dUsarI gAthAmeM prakRtisaMkramake ekaikaprakRtisaMkrama aura prakRtisthAnasaMkrama aise do bheda karake saMkramameM pratigRha-vidhi uttama aura jaghanyake bhedase do prakArakI batalAI hai| tathA tIsarI gAthAmeM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] nirgabhake pATha bhedoMkA nirdeza karate hue prakRtisaMkramake ukta donoM bhedoMmeM saMkrama, asaMkrama, pratigrahavidhi aura apratigrahavidhi ina cAroMko do do prakArakA batalAyA hai| yaha tIna mUlagAthAoMkA viSayasparza hai| prAcArya yativRSabhane apane cUrNisUtroM dvArA ina gAthAzroMke pratyeka padakA svayaM khulAsA kiyA hai| tathA jayadhavalA TIkAmeM bhI isapara vizeSa prakAza DAlA gayA hai| ekaikaprakRtisaMkrama zrAge ekaikaprakRtisaMkramameM ekaikaprakRti asaMkrama, prakRti pratigraha aura prakRti apratigraha ina anya tIna nigamoMko antarbhUta karake usakA 24 anuyogadvAroMke zrAzrayase nirUpaNa kiyA hai| ve 24 zranuyogadvAra ye haiM--samutkIrtanA, sarvasaMkrama, nosarvasaMkrama, utkRSTasaMkrama, anutkRSTasaMkrama, jaghanyasaMkrama, . ajaghanyasaMkrama, sAdisaMkrama, anAdisaMkrama, dhruvasaMkrama, adhruvasaMkrama, eka jIvakI apekSA svAmitva, kAla, antara, nAnAjIvoMkI apekSA bhaMgavicaya, bhAgAbhAga, parimANa, kSetra, sparzana, kAla, antara, sanikarSa, bhAva aura alpabahutva / inameMse prArambhake 11 anuyogadvAroMkA sUtrakArane varNana nahIM kiyA hai| jayadhavalAmeM unakA uccAraNAke anusAra nirdeza kiyA gayA hai / usake anusAra khulAsA isa prakAra hai samutkIrtanA-zroghase saba prakRtiyoMkA saMkrama hotA hai| cAroM gatiyoM meM bhI isa prakAra jAnanA cAhie / mAtra anudizase lekara sarvArthasiddhimeM samyakvakA asaMkrama hai| . sarva nosarvasaMkrama-saba prakRtiyoMkA saMkrama karanevAleke sarvasaMkrama hotA hai aura unase kama prakRtiyoMkA saMkrama karanevAleke nosarvasaMkrama hotA hai| utkRSTa-anukRSTasaMkrama-27 prakRtiyoMkA saMkrama karanevAleke utkRSTasaMkrama hotA hai aura inase kamakA saMkrama karanevAleke anutkRSTasaMkrama hotA hai| jaghanya ajaghanyasaMkrama-sabase kama prakRtiyoMkA saMkrama karanevAle ke jaghanyasaMkrama hotA hai aura isase adhikakA saMkrama karanevAleke ajaghanyasaMkrama hotA hai| yahA~ saMkhyAkI apekSA utkRSTa-anutkRSTa tathA jaghanya-ajanyakA vicAra karanA caahie| . sAdi-anAdi-dhruva-adhravasaMkrama - zroghase darzana mohanIyakI tIna prakRtiyoMkA sAdi aura adhravasaMkrama hotA hai, zeSakA sAdi zrAdi cAroM prakArakA saMkrama hotA hai| cAroM galiyoM meM sabakA sAdi aura adhruvasaMkrama hotA hai| - eka jIvakI apekSA svAmitva-isa anuyogadvArameM mithyAtva zrAdi 28 prakRtiyoMke saMkramake svAmIkA nirdeza kiyA hai| udAharaNArtha mithyAtvakA saMkrama saba vedakasamyagdRSTi jIva aura sAsAdanake binA upazamasamyagdRSTi jIva karate haiN| bedakasamyagdRSTi jIva mithyAtvakA saMkrama karate haiM, cUrNike isa vacanakA khulAsA karate hue usakI jayadhavalA TIkAmeM batalAyA hai ki jina vedaka samyagdRSTiyoMke saMkramake yogya mithyAtvakI sattA hai, bedaka samyagdRSTiyoM meM ve hI usakA saMkrama karate haiN| isI prakAra saba prakRtiyoMke saMkramake svAmIkA nirdeza isa anuyogadvArameM kiyA gayA hai| prasaMgase yaha bhI batalA diyA hai ki darzana mohanIyakA caritramohanIyameM aura caritramohanIyakA darzanamohanIyameM saMkrama nahIM hotaa| jayadhavalA TIkAmeM cUrNisUtroMke arthakA spaSTIkaraNa kara itanA aura batalAyA hai ki cAroM gatiyoMmeM isIprakAra jAnanA caahie| mAtra anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM samyakatvakA saMkrama sambhava na honese 27 prakRtiyoMke saMkramakA nirdeza kiyA hai| Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgha saMsthApaka sva0 zrI rAjendra kumAra jI nyAyatIrtha sva0 zrI paM0 phUlacandra jI siddhAnta zAstrI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paM0 kailAza canda jI zAstrI siddhAnta zAstrI paM0 jaganmohana lAla jI zAstrI, kaTanI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [9] eka jIvakI apekSA kAla-isameM eka jIvakI apekSA 28 prakRtiyoMke saMkramake kAlakA nirdeza kiyA gayA hai| udAharaNArtha mithyAtvake saMkramakA jadhanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla sAdhika chayAsaTha sAgara batalAyA hai| jayadhavalA TIkAmeM zroghase aura prAdezase cAroM gatiyoM meM eka jIvakI apekSA 28 prakRtiyoM ke saMkramakA kAla to batalAyA hI hai| sAtha hI inake asaMkramakA bhI jaghanya aura utkRSTa kAla batalAyA hai| eka jIvakI apekSA antara-isameM eka jIvakI apekSA 28 prakRtiyoMke saMkramake antarakAlakA vidhAna kiyA hai| udAharaNArtha mithyAtva aura samyakatva ina do prakRtiyoMke saMkramakA jaghanya antara antarmuharta aura utkRSTa antara upAdhapudgalapramANa batalAyA hai tathA jayadhavalA TIkAmeM cAroM gatiyoM meM bhI eka jIvakI apekSA saba prakRtiyoMke saMkramakA jaghanya aura utkRSTa antara batalAyA hai| nAnAjIvoMkI apekSA bhaMgavicaya-isa anuyogadvArakA prArambha karate hue cUrNisUtrameM nAnA jIvoMse kauna jIva liye gaye haiM aisI zaMkAko dhyAnameM rakhakara sarvaprathama yaha sUcanA kI hai ki jina jIvoMke mohanIya karmaprakRtiyoMkI sattA hai ve hI yahA~ prakRta haiN| usake bAda mithyAtva zrAdi 28 prakRtiyoMke saMkrAmakoM aura asaMkrAmakoMko dhyAnameM rakhakara jahA~ jitane bhaMga sambhava haiM unakA nirdeza kiyA hai| jayadhavalA TIkAmeM cAroM gatiyoM meM isakA vicAra alagase kiyA hai| ___ bhAgAbhAga-pariyANa-kSetra-sparzana-ina cAroM anuyogadvAroM para cUrNisUtra nahIM haiN| mAtra ucAraNAke anusAra jayadhavalA TIkAmeM inakI mImAMsA kI gaI hai / bhAgAbhAgameM 28 prakRtiyoMmeMse pratyeka prakRtike saMkrAmaka aura asaMkrAmaka jIva sava jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM yaha batalAyA hai| parimANameM 28 prakRtiyoMmeMse pratyeka prakRtike saMkrAmaka jIvoMkI saMkhyA aoghase aura cAroM gatiyoMmeM kahA~ kitanI hai yaha batalAyA hai| isI prakAra kSetra anuyogadvArameM kSetrakA aura sparzana anuyogadvArameM sparzanakA vicAra kiyA hai| nAnA jIvoMkI apekSA kAla-isameM nAnA jIvoMkI apekSA pratyeka prakRtike saMkramakA kAla sarvadA batalAyA hai / jayadhavalA TIkAmeM cAroM gatiyoMmeM bhI kAlakA nirdeza kiyA hai / nAnA jIvoMkI apekSA antara- isameM cUrNisUtra aura jayadhavalA TIkA dvArA ukta paddhatise antarakA vidhAna kiyA hai| sannikarSa- isameM kisa prakRtikA saMkrAmaka kisa paddhatise kisa prakRtikA saMkrAmaka yA asaMkrAmaka hotA hai yaha batalAyA hai / jayadhavalAmeM cAroM gatiyoMkI apekSA alagase vyAkhyAna kiyA hai| bhAva-isapara cUrNisUtra nahIM haiM / jayadhavalAmeM batalAyA hai ki sarvatra eka audayika bhAva hai| alpabahutva-isameM pratyeka prakRtike saMkrAmaka jIvoM kI apekSA alpabahutvakA nirdeza kiyA hai / yahAM itanA vizeSa jAnanA cAhie ki zroghase alpabahatvakI prarUpaNA cUrNisUtroM dvArA to kI hI hai, cAroM gatiyoM aura ekendriya mArgaNAkI apekSA bhI alpabahutvakI prarUpaNA cUrNisUtroM dvArA kI gaI hai| prakRtisthAnasaMkrama isa anuyogadvArake prarUpaNameM 27 se lekara 58 taka 32 gAthAe~ zrAI hai| inameM saMkrama sthAna kitane haiM aura ve kauna-kauna haiM, pratigrahasthAna kitane haiM aura ve kauna kauna haiM, kina saMkramasthAnoMkA kina pratigrahasthAnoMmeM saMkrama hotA hai, inake svAmI kauna haiM, inakI sAdyAdi prarUpaNA kisa prakArakI hai aura eka tathA nAnA jIvoMkI apekSA kAla Adi kyA. haiM ina saba bAtoMmeMse kinhIMkA spaSTa khulAsA kiyA hai aura kinhIMkA saMketamAtra kiyA hai| Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] prAcArya yativRSabhane ina gAthAoM meM se prathama gAthApara hI carNisUtra likhe haiN| usameM bhI isakA vyAkhyAna karaneke pahale isa prakaraNasambandhI anuyogadvAroMkA nAmanirdeza kiyA hai-sthAnasamutkIrtanA, sarvasaMkrama, nosarvasaMkrama, utkRSTa saMkrama, anutkRSTa saMkrama, jaghanyasaMkrama, ajaghanyasaMkrama, sAdisaMkrama, anAdisaMkrama, dhruvasaMkrama, adhruvasaMkrama, eka jIvakI apekSA svAmitva, kAla aura antara, nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya, kAla, antara, sannikarSa, alpabahutva tathA bhujagAra, padanikSepa aura vRddhi / isake bAda prAcArya yativRSabhane 27 saMkhyAka prathama gAthAkA vyAkhyAna karate hue apane cUrNisUtroM dvArA 28, 24, 17, 16 aura 15 prakRtikasthAna kyoM saMkramasthAna nahIM haiM aura zeSa saMkramasthAna kaise haiM isakA vistArake sAtha khulAsA kiyA hai| 28 se lekara 58 saMkhyA takakI zeSa 31 gAthAzroMkA vizeSa spaSTIkaraNa jayadhavalA TIkA dvArA kiyA gayA hai| zrAge pUrvokta anuyogadvAroMkA vyAkhyAna prArambha hotA hai| usameM bhI sthAnasamutkIrtanA anuyogadvArakA vyAkhyAna prathama gAthAke vyAkhyAnake prasaMgase cUrNisUtroMmeM pahale hI A gayA hai, isalie yahA~ mAtra jayadhavalA dvArA usakA. vyAkhyAna karate hue batalAyA hai ki zroghase 27, 26, 25, 23, 22, 21, 20, 16, 18, 14, 13, 12, 11, 10, 6,8,7, 6, 5, 4, 3, 2, aura 1 ye 23 saMkramasthAna haiM / sAtha hI inameMse kisa gatimeM kitane saMkramasthAna hote haiM yaha bhI batalAyA hai . zrAge jayadhavalAmeM yaha sUcanA karake ki yahA~ sarvasaMkrama, nosarvasakrama, utkRSTasaMkrama, anutkRSTasaMkrama, jaghanyasaMkrama aura ajadhanyasaMkrama ye sthAna saMbhava nahIM haiM isake bAda sAdi, anAdi, dhruva aura adhruvAnugamakA vyAkhyAna karate hue batalAyA hai ki 25 prakRtika saMkramasthAna sAdi aAdi cAroM prakAra kA hai, zeSa saMkramasthAna sAdi aura adhruva hI haiM / eka jIva kI apekSA svAmitva-isa para mAtra eka cUrNimUtra hai| zrodha aura cAroM gatiyoM kI apekSA saMkramasthAnoMke svAmIkA vizeSa nirdeza jayadhavalA TIkA dvArA kiyA gayA hai| ___eka jIva kI apekSA kAla- isameM cUrNisUtroM dvArA zrodhase eka jIva kI apekSA kAla kA , vicAra kiyA hai| cAroM gatiyoMsambandhI vizeSa vyAkhyAna jayadhavalA TIkAmeM AyA hai| eka jIva kI apekSA antara-isameM pUrvokta vidhi se antara kA kathana kiyA hai| - nAnA jIvoM kI apekSA bhaMgavicaya-yahA~ bhI cUrNi meM jinake prakRtiyoM kI sattA hai unhIM kA adhikAra hai yaha batalA kara bhaMgavicaya kA nirUpaNa huzrA hai| jayadhavalA meM zrodha se kula bhaMgoM kA yoga 387420486 batalAyA hai| bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzana anuyogadvAroM para cUrNisUtra nahIM haiN| jayadhavalA meM uccAraNAke anusAra inakA vyAkhyAna zrAyA hai jo nAmAnusAra hai| nAnA jIvoM kI apekSA kAla-isameM kisa sthAna ke saMkrAmaka kA kitanA kAla hai yaha nAnA jIvoM kI apekSA cUrNi aura jayadhavalA TIkA dvArA batalAyA gayA hai| nAnA jIvoMkI apekSA antara- isameM kisa sthAnake saMkrAmakoMkA kitanA antara hai yaha nAnA jIvoM kI apekSA batalAyA hai| ___ sannikarSa-eka saMkramasthAnake sadbhAvameM dUsarA saMkrama sthAna saMbhava nahIM isalie sannikarSakA niSedha kiyA hai| bhAva-isameM saba saMkramasthAnoMke saMkrAmaka jIvoM kA zraudayika bhAva hai, kyoMki udayako nimitta kara hI saMkrama hotA hai yaha batalAyA hai| alpaba hutva-isameM saba saMkramasthAnoMkA alpabahutva batalAyA gayA hai| Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11] bhujagAra, padanikSepa aura vRddhi-bhujagArakA samutkIrtanA zrAdi 13, padanikSepakA svAmitva zrAdi 3 aura vRddhikA samutkIrtanA Adi 13 anuyogadvAroMke Azrayase kathana karake ina anuyogadvAroMke samApta honepara prakRti saMkramasthAnakI samAptike sAtha prakRtisaMkrama samApta kiyA gayA hai| yahA~ prasaGgase itanA ullekha kara denA Avazyaka hai ki kaSAyaprAbhRtakI prakRti saMkramasthAna sambandhI 27 vIM gAthA se lekara 36 vIM gAthA taka 13 gAthAe~ zvetAmbara karmaprakRtikI isI prakaraNa sambandhI 10 vIM gAthA se lekara 22 vIM gAthA taka 13 gAthAe~ kucha racanAbheda aura kahIM-kahIM kucha pAThabhedake sAtha paraspara milatI julatI haiN| - pAThabhedake udAharaNa isa prakAra haiM kaSAyaprAbhRta karmaprakRti gAthA0 saM030 ditttthiige| 13 diTThI kae ,, 31 virade misse avirade ya 15 NiyamA diTThIkae duvihe , 33 saMkamo chappi sammace 16 suddhasAsaNamIsesu " 35 aTThArasa cadusu hoti boddhavvA 18 aTThArasa paMcage caukke ya yahA~ itanA aura ullekha kara denA Avazyaka hai ki karmaprakRtimeM usakI ukta 13 gAthAoMmeMse prArambhakI 2 gAthAoMko chor3akara antakI zeSa 11 gAthAoMkI cUrNi nahIM hai| kaSAyaprAbhUtameM bhI yadyapi usakI 27 vI gAthA para hI cUrNisUtra upalabdha hote haiM para vahA~ cUrNisUtroM meM prakRtisaMkramasthAnasambandhI sabhI gAthAoMkI sUtrasamutkIrtanAkA spaSTa ullekha karake sthAnasamutkIrtanAmeM eka gAthA AI hai yaha batalAkara punaH cUrNisUtroMmeM 27 vIM gAthAko nibaddha kara usakI vizeSa vyAkhyA kI gaI hai| isase spaSTa vidita hotA hai ki acArya yativRSabhake vicArase ina sabhI mUla gAthAoMkI racanA guNadhara zrAcArya ne hI kI hai| sthitisaMkrama isa adhikAra meM sthitisaMkramake mUlaprakRtisthitisaMkrama aura uttaraprakRtisthitisaMkrama aise do bheda karake arthapadakA vyAkhyAna karate hue batalAyA hai ki sthitike apakarSita hone, utkarSita hone yA anya prakRtimeM saMkramita honekA nAma sthitisaMkrama hai| usameM bhI mUlaprakRtiyoMkI sthitikA utkaSaNa aura apakarSaNa to hotA hai para paraprakRtisaMkrama nahIM hotA, kyoMki eka mUla prakRti anya prakRtirUpa saMkramita nahIM hotii| tathA uttaraprakRtiyoM kI sthiti kA utkarSaNa, apakarSaNa aura anya prakRtirUpa saMkramaNa tInoM hI sambhava hai| isase bhinna sthiti asaMkrama hai yaha to spaSTa hI hai| arthAt mUla yA uttaraprakRtiyoM kI jisa sthiti kA saMkrama nahIM hotA hai vaha sthiti asaMkrama kahalAtI hai| . sthiti apakarSaNa-zrAge sthiti apakarSaNa kA vicAra karate hue sarvaprathama udayAvalIse uparima samayavartI sthiti kA apakarSaNa hone para usakA nikSepa kina sthitiyoM meM hotA hai aura kauna sthitiyA~ pratisthApanArUpa hotI hai isakA vicAra karate hue batalAyA hai ki udayAvalIse uparima samayavartI sthitikA apakarSaNa hone para usakA nikSepa udaya samayase lekara udayAvalIke tribhAga taka hotA hai aura usake Uparake do tribhAga atisthApanArUpa rahate haiN| kintu zrAvalikA pramANa kRtayugma asaM honeThe usakA akhaMDarUpa tribhAga prApta karanA zakya nahIM haiM, isalie jayadhavalAmeM batalAyA hai ki bAbalika pramANameMse eka kama karake tribhAga karane para jo labdha zrAve usameM eka milA de| yaha to nivepakA pramANa hai aura isake sivA zeSa (eka kama prAvalike do tribhAga mAtra) atisthApanAkA / visameM apakarSita dravyakA kSepaNa hotA hai usakA nAma nikSepa hai aura nikSepa tathA saMkrama Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] sthitike madhya jitanI sthitiyA~ hotI haiM unakA nAma atisthApanA hai| apakarSita dravyakA kSepaNa kisa kramase hotA hai isakA vicAra karate hue vahA~ batalAyA hai ki udaya samayameM bahuta dravyakA kSepaNa hotA hai| usase Age nikSepake antima samaya taka vizeSahIna vizeSahIna dravyakA kSepaNa hotA hai| yaha udayAvalise uparitana sthitimeM sthita dravyake apakarSaNakI prakriyA hai| isa sthitise bhI uparitana sthitikA apakarSaNa hone para nikSepa to jitanA pUrvameM batalAyA hai utanA hI rahatA hai / mAtra atisthApanAmeM eka samayakI vRddhi ho jAtI hai / zeSa saba vidhi pUrvavat hai| isa prakAra uttarottara uparima uparima sthitikA apakarSaNa hone para nikSepakA pramANa vahI rahatA hai| mAtra atisthApanAmeM uttarocara eka eka samayakI vRddhi hotI jAtI hai| isa prakAra atisthApanAke eka prAvalipramANa hone taka yahI krama cAla rahatA hai| isake aAge sarvatra pratisthApanAkA pramANa eka zrAvali hI rahatA hai. parantu nikSepameM vRddhi hone lagatI hai aura isa prakAra vRddhi hokara utkRSTa nikSepa eka samaya adhika do zrAvali kama utkRSTa sthitipramANa prApta hotA hai, kyoMki jo jIva utkRSTa sthitikA bandha kara bandhAvalike bAda agrasthitikA apakarSaNa karatA hai usakA atisthApanAvaliko chor3akara zeSa saba sthitiyoM meM kSepaNa hotA hai, isalie utkRSTa nikSepakA ukta pramANa prApta ho jAtA hai| ____ yaha nirvyAghAtakI apekSA apakarSaNakA vicAra hai| vyAghAtakI apekSA vicAra karane para sthitikANDakakI antima phAlikA patana hote samaya atisthApanA jahA~ jitanA sthitikANDaka ho eka samaya kama tatpramANa hotI hai| utkRSTa sthitikANDakakA pramANa zrAgamameM antaHkor3Akor3I kama karmasthitipramANa batalAyA hai, isalie isameMse eka samaya kama karanepara zeSa saba sthiti antima phAlike patanake samaya pratisthApanA rUpa rahatI hai ataH utkRSTa atisthApanA tatpramANa hoMnemeM koI bAdhA nahIM shraatii| vizeSa khulAsA mUlase jAna lenA cAhie / sthiti utkarSaNa-nUtana bandhake sambandhase sattAmeM sthita karmapradezoMkI sthitikA bar3hanA sthiti hai| isakA bhI vyAkhyAna nirvyAghAta aura vyAghAtakI apekSA do prakArase kiyA hai| jahA~ para kamase kama eka zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa nikSepake sAtha eka zrAvalipramANa atisthApanA honemeM kisI prakArakA vyAghAta sambhava nahIM hai vaha nirvyAghAtaviSayaka utkarSaNa aura jahA~ para ukta nikSepake sAtha eka zrAvalipramANa atisthApanAke prApta hone meM bAdhA AtI hai vaha vyAghAtaviSayaka utkarSaNa hai| khulAsA isa prakAra hai-vivakSita sAvasthitise eka samaya adhika sthitibandha hone para usa sthitikA utkarSaNa nahIM hotA, kyoMki vahA~ atisthApanA aura nikSepa donoMkA atyanta prabhAva hai / vivakSita sattvasthitise do samaya adhika sthitibandhake hone para bhI vivakSita sthitikA utkarSaNa nahIM hotaa| isa prakAra vivakSita sattvasthitise tIna samayase zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa adhika sthitibandha hone para bhI vivakSita sthitikA utkarSaNa nahIM hotA, kyoMki yadyapi yahA~ para zrAvalike asaMkhyAta bhAgapramANa atisthApanA upalabdha hotI hai to bhI abhI nikSepakA atyanta abhAva honese vivakSita sthitikA utkarSaNa nahIM hotaa| isI prakAra zrAge bhI jaba taka zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa adhika aura sthitibandha prApta na ho taba taka vivakSita sthitikA utkarSaNa nahIM hotA, kyoMki zratisthApanAke Upara nikSepakA pramANa kamase kama zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa batalAyA hai, kintu abhI vaha prApta nahIM huaA hai| hA~ itanA adhika aura sthitibandha prApta ho jAya to vivakSita sthitikA utkarSaNa hokara zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa sthitiko chor3a bhAgeke zrAvalike asaMkhyAta bhAga sthitibandhameM usakA nikSepa hotA hai| yaha vyAghAta viSayaka utkarSaNakA jaghanya bheda hai| yahA~ atisthApanA aura nikSepa donoM hI alaga-alaga zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| isake zrAge eka zrAvali hone taka atisthApanA bar3hatI hai, nikSepa utanA hI rahatA hai| tathA eka zrAvalipramANa Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13] zratisthApanAke ho jAne para nikSepa bar3hatA hai, atisthApanA utanI hI rahatI hai| yahA~ itanA vizeSa jAna lenA cAhie ki jaba taka atisthApanA eka zrAvalise kama rahatI hai taba taka vyAghAtaviSayaka utkarSaNa kahalAtA hai aura pUrI eka zrAvalipramANa atisthApanAke hone para nirvyAghAtaviSayaka utkarSaNa hotA hai| avyAghAtaviSayaka utkarSaNameM atisthApanA kamase kama eka zrAvalipramANa aura adhikase adhika utkaSTa zrAbAdhApramANa hotI haiN| tathA nikSepa kamase kama zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura adhikase adhika utkRSTa zrAbAdhA aura eka samaya adhika eka zrAvali nyUna utkRSTa karmasthitipramANa hotA hai| vyAghAtaviSayaka jayanya atisthApanA kamase kama zrAvalike asaMkhthAtaveM bhAgapramANa aura adhikase adhika eka samaya kama eka zrAvalipramANa hotI hai| tathA nikSepa mAtra zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai| mUlaprakRtisthitisaMkrama yaha sthiti apakarSaNa aura sthiti utkarSaNakA sAmAnya spaSTIkaraNa hai| Age mUlaprakRtisthitisaMkramakI mImAMsA 23 anuyogadvAroMkA avalambana lekara kI gaI hai aura isake bAda bhujagAra, padanikSepa, vRddhi aura sthAna ina adhikAroMkA avalambana lekara bhI usakA vicAra kiyA hai| 23 anuyogadvAroMke nAma ye haiM-zraddhAccheda, sarva, nosarva, utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya, ajaghanya, sAdi, anAdi, dhrava, adhrava, svAmitva, eka jIvakI apekSA kAla, antara, nAnAjIvoMkI apekSA bhaMgavicaya, bhAgAbhAga, parimANa, kSetra, sparzana, kAla, antara, bhAva aura alpabahutva / yataH sthiti jaghanya bhI hotI hai aura utkRSTa bhI hotI hai ataH ina anuyogadvAroMke zrAzrayase vicAra karate samaya pratyeka anuyogadvArako jaghanya aura utkRSTa ina do bhAgoMmeM vibhakta kiyA gayA hai| tathA sthitike ajaghanya bhedakA jaghanyaprarUpaNAke antargata aura anutkRSTa bhedakA utkRSTa prarUpaNAke antargata vicAra kiyA hai| zraddhAcchedakA prArambha karate hue mAtra eka carNisUtra aAyA hai| zeSa mUlasthitisaMkramasambandhI samasta nirUpaNa jayadhavalA. TIkA dvArA kiyA gayA hai| uttaraprakRtisthitisaMkrama uttaraprakRti sthitisaMkramameM 24 anuyogadvAra haiN| anuyogadvAroMke nAma vahI haiM jo mUlaprakRtisthitisaMkramake kathanake prasaMgase batalA pAye haiN| mAtra yahA~ eka sannikarSa anuyogadvAra bar3ha jAtA hai| 24 anuyogadvAroMke kathanake bAda bhujagAra, padanikSepa, vRddhi aura sthAna ina adhikAroMkA nirUpaNa hone para uttaraprakRti sthitisaMkrama samApta hotA hai| prakRtiyoM kI saMkramase utkRSTa sthiti do prakArase prApta hotI hai--eka to bandhakI apekSA aura dusarI mAtra saMkramakI apekSA / mithyAtvakA sattara kor3Akor3I sAgara aura solaha kaSAyoMkA cAlIsa kor3Akor3I sAgara pramANa utkRSTa sthitibandha hotA hai, ataH inakA utkRSTa sthitisaMkrama zraddhAccheda kramase do zrAvali kama sattara kor3Akor3I sAgara aura do zrAvali kama cAlIsa kor3Aphor3I sAgara bana jAtA hai, kyoMki utkRSTa sthitibandha honepara bandhAvalike bAda udayAvalise uparitana niSekoMkA hI saMkrama sambhava hai, ataH yahA~ utkRSTa sthitisaMkrabha addhAcchedameM apane-apane utkRSTa sthitibandhameMse do-do zrAvalipramANa sthiti hI kama huI hai| kintu nau nokaSAyoMkA utkRSTa sthitibandha cAlIsa kor3Akor3IsAgara nahIM hotA, isalie inakA utkRSTa sthitisaMkrama addhAccheda bandhAvali, saMkramAvali aura udayAvali nyUna cAlIsa kor3Akor3IsAgara pramANa hI prApta hotA hai| kAraNa spaSTa hai| mAtra samyaktva aura samyagmithyAtvakA ukRSTa sthitisaMkama addhAccheda antarmuhUrta kama sattara kor3Akor3IsAgara pramANa hI hotA hai, kyoMki jo mithyA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14] dRSTi jIva mithyAtvakA utkRSTa sthitibandhakara zrantarmuhUrtameM vedakasamyagdRSTi ho jAtA hai, usake mithyAtvakI antarmuhUrta kama utkRSTa sthitikA hI samyaktva aura samyagmithyAtvarUpase saMkrama hotA hai / isa prakAra ina donoM prakRtiyoMkI jaba yatsthiti hI midhyAtvake utkRSTa sthitibandhase antarmuhUrta kama hai to inakA utkRSTa sthitisaMkrama zraddhAccheda to kama hogA hI yaha utkRSTa sthitisaMkrama zraddhAcchedakA vicAra hai / jaghanya sthiti saMkrama zraddhAccheda meM itanA hI vaktavya hai ki samyaktva aura lobha saMjvalanakA svodayase kSaya hotA hai, isalie inakA jaghanya sthitisaMkrama zraddhAccheda eka sthiti pramANa prApta hotA hai, kyoMki ina donoM karmoMkI eka samaya adhika eka zrAvalipramANa jaghanya sthitike zeSa rahane para udayAvalise uparima sthitikA saMkrama bana jAtA hai / kintu zeSa prakRtiyoMkA svodayase kSaya nahIM hotA, isalie inakI antima phAlikA parodayase patana hote samaya jo zrAyAma hotA hai vahI inakA jaghanya sthiti saMkrama zraddhAccheda hai | yaha sthitisaMkrama zraddhAcchedakA vicAra hai / svAmitvakA vicAra isI zrAdhArase kara lenA cAhie / vizeSa spaSTIkaraNa mUla meM kiyA hI hai| tathA isI prakAra zeSa anuyogadvAroMkA vyAkhyAna bhI mUlase jAna lenA cAhie / anubhAga saMkrama kamI pane kAryako utpanna karanekI zaktikA nAma zranubhAga hai aura usakA anya svabhAvarUpa badala jAnA anubhAgasaMkrama hai / isake mUlaprakRti zranubhAgasaMkrama aura uttaraprakRtizranubhAgasaMkrama aise do bheda haiM / unameMse mUla prakRtikA apakarSaNa aura utkarSaNake dvArA anubhAgakA badala jAnA mUlaprakRtizranubhAgasaMkrama hai tathA uttaraprakRtiyoMke anubhAgakA utkarSaNa, apakarSaNa aura anya prakRtisaMkramake dvArA anya anubhAgarUpa pariNama jAnA uttaraprakRtianubhAgasaMkrama hai / isa prakAra ukta vyAkhyAnase yaha spaSTa ho jAtA hai ki yahA~ para anubhAgasaMkramase utkarSaNa, apakarSaNa aura anya prakRtisaMkrama ina tInoM prakArase anubhAgakA parivartana iSTa hai / usameM sarvaprathama anubhAgaM zrapakarSaNakA spaSTIkaraNa karate hai / 1 / anubhAgamapakarSaNa - aisA niyama hai ki jisa spardhakakA apakarSaNa hotA hai usase nIce nanta spardhaka pratisthApanArUpa hote haiM aura unase nIce zrananta spardhaka nikSeparUpa hote haiM / isalie prArambhake jaghanya nikSepa aura jaghanya pratisthApanArUpa spardhakoMkA apakarSaNa kabhI nahIM hotA yaha siddha hotA hai / yahA~ jaghanya nikSepa aura jaghanya pratisthApanAse uparima spardhakakI apekSA yaha kathana kiyA hai / usa spardhakase lekara utkRSTa spardhaka taka anya saba spardhakoMkA apakarSaNa honA sambhava hai / itanA vizeSa hai ki vyAdhAtako chor3akara sarvatra pratisthApanA to eka samAna rahatI hai mAtra nikSepameM vRddhi hotI jAtI hai| jaghanya nikSepa aura jaghanya pratisthApanAkA pramANa kitanA hai isakA ullekha karate hue likhA hai ki eka pradezaguNahAnisthAnAntarakA jitanA pramANa hai usase jaghanya nikSepakA pramANa anantaguNA hai aura usase bhI janya pratisthApanAkA pramANa anantaguNA hai / yahA~ anubhAgakA prakaraNa hai, isalie yahA~ para anubhAgakI apekSA hI pradezaguNahAnisthAnAntarakA vicAra karanA chie| tadanusAra jahA~ prathama spardhaka kI prathama vargaNAse lekara uttarottara avasthita cayakI hAni dvArA dUnI hAni ho jAtI hai usa avadhi takake zradhvAnakI pradezaguNahAnisthAnAntara saMjJA hai / isa pradezaguNahAnisthAnAntara meM bhavyoM se zranantaguNe ananta spardhaka hote haiM / isase jaghanya nikSepa aura jaghanya pratisthApanAkA pramANa anubhAgakI apekSA kitanA hai yaha spaSTa ho jAtA hai / yaha to jaghanya nikSepa aura javanya pratisthApanAkA khulAsA hai / utkRSTa pratisthApanA aura utkRSTa nikSepakA vicAra karate hue vahA~ batalAyA haiM ki javanya pratisthApanAse utkRSTa anubhAgakANDaka anantaguNA hotA hai aura usase eka vargaNA kama utkRSTa pratisthApanA hotI hai| yaha utkRSTa pratisthApanA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [15] utkRSTa anubhAgakANDakakI antima vargaNAke patanake samaya hI prApta hotI hai| kAraNa ki jaba antima vargaNAkA patana hotA hai taba usakA nikSepa antima vargaNAke patanake sAtha hI nirmUla honevAle utkRSTa anubhAgakANDakako chor3akara hI hotA hai, anyathA usakA sarvathA abhAva nahIM ho sktaa| yahI kAraNa hai ki yahA~ para antima vargaNAse hIna utkRSTa anubhAgakANDakapramANa utkRSTa atisthApanA batalAI hai| utkRSTa nikSepakA vicAra karane para vaha utkRSTa atisthApanAse vizeSa adhika hI prApta hotA hai, kyoMki utkRSTa anubhAgake bandha karake eka zrAvali bAda antima spardhakakI antima vargaNAkA apakarSaNa karane para isakA nikSepa jaghanya atisthApanAse nIce jitanA bhI anubhAgaprastAra hai usa sabameM hotA hai| vicAra karane para nikSeparUpa yaha anubhAgaprastAra pUrvokta utkRSTa atisthApanAse vizeSa adhika hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ para utkRSTa nikSepako utkRSTa pratisthApanAse vizeSa adhika batalAyA hai| yahA~ itanA vizeSa samajhanA cAhie ki utkRSTa atisthApanA to vyAghAtameM hI prApta hotI hai parantu utkRSTa nikSepa zravyAghAtameM hI prApta hotA hai| anubhAgautkarSaNa-avanya pratisthApanA aura jaghanya nikSepapramANa antima spardhakoMkA utkarSaNa nahIM hotaa| hA~ ina donoMke nIce jo spardhaka hai usakA utkarSaNa ho sakatA hai| tathA isa spardhakake nIce jaghanya spardhaka paryanta jitane bhI spardhaka haiM unakA bhI utkarSaNa ho sakatA hai| mAtra sarvatra pratisthApanA to eka samAna hI rahatI hai, nikSepa bar3hatA jAtA hai| pahale apakarSaNakA nirUpaNa karate samaya jaghanya aura utkRSTha nikSepa tathA jaghanya atisthApanAkA jo pranANa batalAyA hai vahI yahA~ para bhI samajhanA cAhie / vizeSa vyAkhyAna na honeke kAraNa yahA~ para usakA spaSTIkaraNa nahIM kiyA hai| mUlaprakRtianubhAgasaMkrama yaha utkarSaNa, apakarSaNa aura paraprakRtisaMkramaviSayaka jo prarUpaNA kI hai use dhyAnameM rakhakara vahA~ sarvaprathama 23 anuyogadvAroM tathA bhujagAra, padanikSepa aura vRddhike zrAzrayase mUlaprakRti anubhAgasaMkramakA vicAra kiyA gayA hai| ve teIsa anuyogadvAra isa prakAra haiM-saMjJA, sarvasaMkrama, nosarvasaMkrama, utkRSTasaMkrama, anutkRSTasaMkrama, jaghanyasaMkrama, ajaghanyasaMkrama, sAdi, anAdi, dhrava, adhrava, svAmitva, eka jIvakI apekSA kAla, antara, nAnAjIvoMkI apekSA bhaMgavicaya, bhAgAbhAga, parimANa, kSetra, sparzana, nAnAjIvoMkI apekSA kAla, antara, bhAva aura alpabahutva / . ina 23 anuyogadvAroMkA viSaya sugama honese inapara cUrNisUtra nahIM haiN| jayadhavalAmeM bhI sAdyAdi cAra, svAmitva, eka jIvakI apekSA kAla aura antara mAtra ina anuyogadvAroMkA hI spaSTIkaraNa kiyA gayA hai aura zeSa anuyogadvAroMkA vicAra anubhAgavibhaktike samAna hai yaha batalAkara unakA vyAkhyAna nahIM kiyA hai| isI prakAra bhujagAra, padanikSepa aura vRddhike avAntara anuyogadvAroMkA vicAra karate hue kisIkA saMkSepameM vyAkhyAna kara diyA gayA hai aura kisIkA kathana anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA mAtra karake mUlaprakRti anubhAgasaMkramakA kathana samApta kiyA gayA hai / uttaraprakRtianubhAgasaMkrama uttaraprakRtianubhAgasaMkramameM 24 anuyogadvAra haiM yaha pratijJA cUrNisUtrameM hI kI gaI hai / mUlaprakRtianubhAgasaMkramake viSaya paricayake prasaMgase jina 23 anuyogadvAroMkA nAmanirdeza kiyA hai unameM sannikarSake milAne para uttaraprakRtianubhAgasaMkramasambandhI 24 anuyogadvAra ho jAte haiN| unameM sarvaprathama saMjJA anuyogadvAra hai| isakA vyAkhyAna karate hue usake ghAtisaMjJA aura sthAnasaMjJA isa prakAra do bheda kiye gaye haiN| mithyAtva aAdi karmoM ke utkRSTa Adi anubhAgasaMkramarUpa spardhakoMmeM kauna sarvaghAti hai aura kauna dezaghAti hai isakI parIkSAkA nAma ghAtisaMjJA hai, kyoMki ghAtikarmoMke anubhAgabandhako apekSA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [16] sarvaghAti aura dezaghAti aise do bheda haiN| ataeva saMkramakI apekSA bhI usake do bheda prApta hote haiN| usameM bhI una saMkramarUpa anubhAgaspardhakoMkI ekasthAnika, dvisthAnika, tristhAnika aura catuHsthAnikarUpase mImAMsAkA nAma sthAnasaMjJA hai| anyatra latA, dAru, asthi aura zaila ye saMjJAe~ zrAI haiM / jahA~ mAtra latArUpa anubhAga upalabdha hotA hai usakI ekasthAnika saMjJA hai, jahA~ latA aura dArurUpa yA mAtra dArurUpa anubhAga upalabdha hotA hai usakI dvisthAnikasaMjJA hai, jahA~ dAru aura asthirUpa anubhAga upalabdha hotA hai usakI tristhAnika saMjJA hai tathA jahA~ dAru, asthi aura zailarUpa anubhAga upalabdha hotA hai usakI catuHsthAnika saMjJA hai| yahA~ mohanIyakI 28 prakRtiyoMmeMse kisa prakRtikA anubhAga ghAti aura sthAnakI apekSA kisa prakArakA hotA hai isakA spaSTIkaraNa karate hae batalAyA hai ki mithyAtva, bAraha kaSAya aura ATha nokaSAyoMkA anubhAga sarvaghAti to hotA hI hai / usameM bhI vaha visthAnika, tristhAnika yA catuHsthAnikarUpa hI hotA hai| ekasthAnika nahIM hotA, kyoMki ekasthAnika anubhAga niyamase dezaghAti hotA hai| usameM bhI utkRSTa anubhAga niyamase catuHsthAnika hotA hai aura jaghanya anubhAga niyamase visthAnika hotA hai| zeSa anutkRSTa aura ajaghanya anubhAga visthAnika, tristhAnika aura catuHsthAnika tInoM prakArakA hotA hai| samyagamithyAtva yadyapi sarvaghAti prakRti hai parantu usakA utkRSTa zrAdi cAroM prakArakA anubhAga dvisthAnika hI hotA hai| saMjvalana aura puruSavedake anubhAgakA vicAra akSapaka aura anupazAmakake to mithyAtvake samAna ho hai / mAtra upazAmaka aura kSapakake utkRSTa anubhAga saMkrama dvisthAnika aura sarvavAti hI hotA hai jo apUrvakaraNameM car3hate hue prathama samayameM upalabdha hotA hai / anutkRSTa anubhAgasaMkrama dvisthAnika yA ekasthAnika tathA sarvaghAti yA dezaghAti donoM prakArakA hotA hai| isakA ekasthAnika anubhAgasaMkrama antarakaraNake bAda ekasthAnika anubhAgakA bandha karanevAle jIvake zuddha navakabandhake saMkramaNake samaya aura kRSTivedaka kAlake bhItara upalabdha hotA hai| tathA dezaghAtipanA bhI vahIM para upalabdha hotA hai| inakA jaghanya anubhAgasaMkrama dezaghAti aura ekasthAnika hotA hai jo yathAsambhava navakabandhakI kRSTiyoMke saMkramaNake antima samayameM upalabdha hotA hai aura ajaghanya anubhAgasaMkrama anutkRSTa ekasthAnika yA dvisthAnika tathA sarvaghAti yA dezaghAti donoM prakArakA hotA hai| aba rahI samyaktva prakRti so isakA anubhAgasaMkrama niyamase dezaghAti hokara ekasthAnika yA dvisthAnika hotA hai| usameM utkRSTa anubhAgasaMkrama niyamase visthAnika hI hotA hai / anutkRSTa anubhAgasaMkrama dvisthAnika yA ekasthAnika donoM prakArakA hotA hai / kSapaNAke samaya isakI sthiti aATha varSakI rahane para vahA~se lekara ekasthAnika anubhAga hotA hai aura isase pUrva dvisyAnika anubhAga hotA hai| isakA jaghanya anubhAgasaMkrama niyamase ekasthAnika hotA hai, kyoMki eka samaya adhika zrAvalipramANa niSeka rahane para ekasthAnika jaghanya anubhAgasaMkrama upalabdha hotA hai| tathA ajaghanya anubhAgasaMkrama ephasthAnika yA dvisthAnika donoM prakArakA hotA hai| spaSTIkaraNa sugama hai| isa prakAra saMjJAke vicArapUrvaka pUrvameM kahe gaye anuyogadvAroMke kramase vicAra kara uttaraprakRtianubhAgasaMkrama prakaraNa samApta kiyA gayA hai| pradezasaMkrama yaha pradezasaMkrama adhikAra hai| isakA nirdeza karate hue prArambha meM batalAyA hai ki mUla prakRti pradezasaMkrama nahIM hai / kyoM nahIM hai isa praznakA uttara dete hue batalAyA hai ki aisA svabhAva hai| bAta yaha hai ki jJAnAvaraNa karma apane sattvakAlame jJAnAvaraNarUpa hI rahatA hai, darzanAvaraNa karma darzanAvaraNarUpa hI rahatA hai| yahI vyavasthA anya karmokI bhI hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ para mUlaprakRti pradezasaMkramakA niSedha kiyA hai| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [17] uttaraprakRtipradezasaMkrama uttara prakRtipradezasaMkramakA vicAra karate hue sarvaprathama usake arthapadakA ullekha karake batalAyA hai ki jisa prakRtike karmaparamANu anya prakRtimeM le jAye jAte haiM usa prakRtikA vaha pradezasaMkrama kahalAtA hai| jaise mithyAtvake karmaparamANu samyaktvameM saMkrAnta kiye jAte haiM, isalie vaha mithyAtvakA pradezasaMkrama kahalAtA hai| isI prakAra anya prakRtiyoMkA bhI pradezasaMkrama jAnanA cAhie / pradezasaMkramake viSayameM yaha arthapada hai| isake anusAra pradezasaMkramake pA~ca meda haiN| unake nAma ye hai-udvelanAsaMkrama, vidhyAtasaMkrama, adhaHpravRttasaMkrama, guNasaMkrama aura sarvasaMkrama / udvalanAsaMkrama-karaNa pariNAmoMke binA rassIke ukelaneke samAna karmaparamANuoMkA anya prakRtirUpa pariNama jAnA udvelanAsaMkrama hai| mohanIya karmameM yaha samyaktva aura samyagmithyAtva ina do karmaprakRtiyoMkA hI hotA hai| isakA bhAgahAra aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| yaha kahA~ hotA hai isakA vizeSa khulAsA karate hue batalAyA hai ki samyagdRSTi jIva jaba samyaktva pariNAmako chor3akara mithyAtva guNasthAnameM jAtA hai to mithyAtvameM jAneke samayase lekara antarmuhUrta kAlataka vaha samyaktva aura samyagmithyAtvakA adhaHpravRcisakrama karatA hai| usake bAda ina donoM karmoMkA udvelanAsaMkrama prArambha karatA hai| isakA kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| itane kAla taka ina karmoMkA ubelanAbhAgahArakedvArA pratisamaya vizeSahIna vizeSahInakramase pradezasaMkrama karatA hai| uttarottara ina karmokA dravya ghaTatA jAtA hai isalie pratyeka samayameM apane pUrva samayakI apekSA vizeSa hIna dravyakA hI saMkrama hotA hai aisA yahA~ abhiprAya jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki ina donoM ko antima sthitikANDakake patanake samaya upAntya phAlike patana hone taka guNasaMkrama aura antima phAlike patanake samaya sarvasaMkrama hotA hai| vidhyAtasaMkrama-vedakasamyaktvake kAlameM darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAle jIvake adhaHpravRttakaraNake antima samaya taka sarvatra mithyAtva, aura samyagmithyAtvakA adhaHpravRttasaMkrama hotA hai| upazamasamyagdRSTi jIvake bhI guNasaMkramake kAla ke bAda sarvatra ukta prakRtiyoMkA vidhyAtasaMkrama hotA hai| isakA bhAgahAra aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| phira bhI yaha udvelanAsaMkramake bhAgahArase asaMkhyAtaguNA hIna hai| isIprakAra anya jina prakRtiyoMkA vidhyAtasaMkrama hotA hai usakA vicAra samajha kara kara lenA caahie| adhaHpravRttasaMkrama-bandha prakRtiyoMkA apane bandhake samaya jo saMkrama hotA hai vaha adhaHpravRttasaMkrama hai / zvetAmbara karmagranthoM meM 'adhApravRtta' zabdakA saMskRtameM rUpAntara 'yathApravRtta' kiyA hai| isIprakAra 'paDiggaha' zabdakA rUpAntara 'patadgraha' kiyA hai| adhaHpravRttasaMkramakA bhAgahAra palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / udAharaNArtha cAritramohanIyakI 25 prakRtiyoMkA apane bandhakAlameM badhyamAna prakRtiyoMmeM adhApravRttasaMkrama hotA hai| guNasaMkrama-pratyeka samayameM asaMkhyAta zreNIrUpase honevAle saMkramakA nAma guNasaMkrama hai| yaha darzanamohanIyakI kSapaNA, cAritramohanIyakI kSapaNA, upazamazreNi, anantAnubandhIkI visaMyojanA aura samyaktvakI utpattike samaya apUrvakaraNake prathama samayase hotA hai / tathA samyaktva aura sammagmithyAtvakI udvelanAke antima kANDakake patanake samaya hotA hai| mAtra antima kAraTakakI antima phAlike patanake samaya guNasaMkrama nahIM hotA itanA yahA~ vizeSa jAnanA caahie| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [18] sarvasaMkrama-saba karmaparamANuoMkA ekasAtha saMkramamA nAma sarvasaMkrama hai| yaha udvelanA, visaMyojanA aura kSapaNAmeM antima kANDakI antima phAlike patanake samaya hotA hai| isake bhAgahArakA pramANa eka hai| alpabahutva-ina pA~cauM saMkramoMke alpabahutvakA nirdeza karate hue batalAyA hai ki udvelanAsaMkramameM karmaparamANu sabase stoka hote haiM, unase vidhyAtasaMkramameM asaMkhyAtaguNe hote haiM, unase adhaHpravRttasaMkramameM asaMkhyAtaguNe hote hai, unase guNasaMkramameM asaMkhyAtaguNe hote haiM aura unase sarvasaMkramameM asaMkhyAtaguNe hote haiN| kAraNakA nirdeza karate hue vahA~ batalAyA hai ki ina pA~coM saMkramoMkA bhAgahAra uttarottara asaMkhyAtaguNA hIna hotA hai| yahI kAraNa hai ki ina saMkramoMmeM uttarottara asaMkhyAtaguNA dravya prApta hotA hai| " bhAgAbhAga- zrAge uttaraprakRtipradezasaMkramakA kathana samutkIrtanA zrAdi 24 anuyogadvAroM tathA bhujagAra, padanikSepa, vRddhi aura sthAnake zrAzrayase kiyA jAyagA yaha batalAphara 24 anuyogadvAroMke madhya bhAgAbhAgake jIvaviSayaka bhAgAbhAga aura pradezaviSayaka bhAgAbhAga aise do bheda karake svasthAna bhAgAbhAgakA vyAkhyAna karate hue batalAyA hai ki mithyAtvake dravyake asaMkhyAta bhAga karane para unameMse bahubhAga sarvasaMkramakA dravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karane para bahubhAga guNasaMkramakA dravya hai / zeSa eka bhAga vidhyAta saMkramakA dravya hai| isa prakAra mithyAtva prakRtike pradezoMke sarvasaMkrama, guNasaMkrama aura vidhyAtasaMkrama ye tIna saMkrama hI hote haiM, anya do saMkrama nahIM hote| kAraNa ki mithyAtva udalanA prakRti na honese isakA udvalanA saMkrama sambhava nahIM hai aura samyaktva tathA samyagmithyAtva bandhaprakRti na honese mithyAtvakA adhaHpravRttasaMkrama bhI sambhava nahIM hai| ____samyaktvaprakRtike dravyake asaMkhyAta bhAga karane para unameMse bahubhAga adhaHpravRtta saMkramakA dravya hai, zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bahubhAga karane para unameMse bahubhAga sarvasaMkramakA dravya hai, zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karane para unameMse bahubhAga guNasaMkramakA dravya hai tathA zeSa eka bhAga udvalanA saMkramakA dravya hai| isa prakAra samyaktva prakRtike pradezoMke ukta cAra saMkrama hI hote haiM, vidhyAtasaMkrama nahIM hotA, kyoMki samyagdRSTi jIvake samyaktva prakRti mAtra pratigrahaprakRti hai, saMkramaprakRti nahIM hai| aura vidhyAta saMkrama samyagdarzanarUpa avasthAmeM hI. upalabdha hotA hai, isalie samyaktva prakRtimeM vidhyAtasaMkramakA vidhAna nahIM kiyA hai| samyagmithyAtvake dravyake asaMkhyAta bhAga karane para unameMseba sarvasaMkramakA dravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karane para unameMse bahubhAga guNasaMkramakA dravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karane para unameMse bahubhAga adhaHpravRtasaMkramakA dravya hai, zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karane para unameMse bahubhAga vidhyAtasaMkramakA dravya hai tathA zeSa eka bhAga udvelanAsaMkramakA dravya hai| yahA~ pA~coM saMkrama batalAye hai| kAraNa yaha hai ki samyagdRSTi jIvake samyagmithyAtva prakRti mithyAtvakI apekSA pratigraha prakRti hai aura samyaktva prakRtikI apekSA saMkramaprakRti hai, isalie isakA vidhyAtasaMkrama bana jAnese isake pA~coM saMkrama honekA nirdeza kiyA hai| bAraha kaSAya, strIveda, napuMsakaveda, pati aura zoka ina prakatiyoMke saMkramoMkA kathana bhI isI prakAra karanA caahie| mAtra ina prakatiyoMkA udvelanA saMkrama nahIM hotaa| puruSaveda, krodhasaMjvalana, mAnasaMjvalana aura mAyAsaMjvalana ina prakRtiyoM ke apane apane dravyake asaMkhyAta bhAga karake unameMse bahabhAga sarvasaMkramakA dravya hai| zeSa eka bhAga adhaHpravRttasaMkramakA dravya hai| Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [19] samyagdRSTi jIvake mAtra puruSavedakA hI bandha hotA hai aura bandhakAlameM vidhyAtasaMkrama sambhava nahIM, isalie to isake vidhyAtasaMkramakA vidhAna nahIM kiyaa| yahI bAta krodhasaMjvalana Adi tIna prakRtiyoMke viSayameM jAna lenA caahie| tathA ina cAroM prakRtiyoMkA anivRttikaraNa guNasthAnameM bhI bandha hotA hai, isalie inake guNasaMkramakA vidhAna nahIM kiyA / inakA udvelanAsaMkrama nahIM hotA yaha to spaSTa hI hai| isa prakAra ina prakRtiyoMke zeSa do saMkrama hote haiM yaha spaSTa ho jAtA hai| hAsya, rati, bhaya aura jugupsA ina prakRtiyoMke apane-apane dravyake asaMkhyAta bhAga karake unameMse bahubhAga sarvasaMkramakA dravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karake unameMse bahubhAga guNasaMkramakA dravya hai aura zeSa eka bhAga adhaHpravRttasaMkramakA dravya hai| ina cAroM prakRtiyoMkA zrAThaveM guNasthAnameM bhI bandha hotA hai, isalie inakA bhI vidhyAtasaMkrama nahIM hai, kyoMki bandhavyucchitike bAda inakA-guNasaMkrama hone lagatA hai| inakA udbalanA saMkrama nahIM hotA yaha to spaSTa hI hai| lobhasaMjvalanakA mAtra adhaHpravRttasaMkrama hI hotA hai, kyoMki isakA eka to nauveM guNasthAnameM bhI bandha hotA hai, dUsare nauveM guNasthAnameM antarakaraNa kriyAke bAda zrAnupUrvI saMkrama prArambha ho jAtA hai, yaha apane udayase kSayako prApta honevAlI prakRti hai aura cauthe yaha udvelanA prakRti nahIM hai, isalie isake anya cAroM saMkramoMkA niSedha kara mAtra adhaHpravRttasaMkramakA vidhAna kiyA hai| svodayase kSayako to samyaktva prakRti bhI prApta hotI hai para usameM jo guNasaMkrama aura sarvasaMkramakA vidhAna kiyA hai vaha kSapaNAkI apekSAse nahIM kiyA hai| kintu udvelanAke antima sthitikANDakakA patana hote samaya upAntya samaya taka udlanAsaMkrama na hokara guNasaMkrama hotA hai aura antima samayameM sarvasaMkrama hotA haiM, isa apekSAse isa prakRtike guNasaMkrama aura sarvasaMkrama honekA vidhAna kiyA hai| ___ yaha mohanIyakI aTThAIsa prakRtiyoM ke pA~ca saMkramoMkI apekSA bhAgAbhAgakA vicAra hai| svAmitva Adi zeSa anuyogadvAroM tathA bhujagAra, padanikSepa vRddhi aura sthAna ina anuyogadvAroMkA kathana vistArase mUlameM kiyA hI hai aura ina anuyogadvAroM ke viSayameM svatantra vaktavya nahIM hai, , isalie yahA~ para alagase spaSTIkaraNa nahIM kiyA hai| Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya anubhAgasaMkrasa maMgalAcaraNa anubhAgasaMkramake do bheda zranubhAga saMkramakA lakSaNa mUlaprakRti anubhAgasaMkramakA lakSaNa uttaraprakRti zranubhAgasaMkramakA lakSaNa prakRtameM upayogI padakA nirUpaNa zrarthapadakI vizeSa vyAkhyA apakarSaNakA kathana kitane spardhakoM kA apakarSaNa nahIM hotA aura kinakA hotA hai zralpabahutva pradezaguNahAni sthAnAntarakA lakSaNa utkarSaNakA kathana kina spardhakoMkA utkarpaNa nahIM hotA aura kinakA hotA hai| alpabahutva mUlaprakRti anubhAgasaMkrama prakRtameM upayogI 23 zranuyogadvAroMke sAtha bhujagAra, paDhanikSepa aura vRddhike kathanakI sUcanA saMjJA dI bhedokA nAmanirdeza sarvasaMkrama zrAdi 6 zranuyogadvAroM ko zranubhAga vibhaktike samAna jAnanekI sUcanA sAdi zrAdi 4 zranuyogadvAroMkA vyAkhyAna svAmitva ke do bheda aura unakA nirUpaNa kAlake do bheda aura unakA nirUpaNa antarake do bheda aura unakA nirUpaNa zeSa zranuyogadvAroMko anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA viSaya-sUcI pRSTha 1 2 2 2 2 3 3. 4 * 5 6 E [ 20 ] E 10 11 12 12 12 13 14 15. 16 bhujagAra anubhAgasaMkrama samutkIrtanA zrAdi 13 zranuyogadvAroMkI sUcanA 16 viSaya samutkIrtanAnugama svAmitvAnugama kAlAnugama antarAnugama nAnAjIvoMkI apekSA bhaMgavicayAnugama bhAgAbhAgAnugama parimANAnugama kSetra aura sparzanako anubhAga vibhaktike samAna jAnanekI sUcanA kAlAnugama antarAnugama bhAvAnugama alpabahutvAnugama padanikSepaanubhAga saMkrama tIna anuyogadvAroMkI sUcanA samutkIrtanAko anubhAgavibhakti ke samAna jAnane kI sUcanA svAmitvake do bheda aura unakA kathana zralpabahutvako anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA samutkIrtanA svAmitva vRddhi anubhAga saMkrama 13 zranuyogadvAroM kI sUcanA kAla antara zrAdi zeSa zranuyoga dvAroM ko zranubhAgavibhaktike samAna jAnane kI sUcanA zralpabahutva uttaraprakRti anubhAgasaMkrama 24 zranuyogadvAroMke nAma saMjJAke do bheda ghAtisaMjJAkA spaSTIkaraNa pRSTha 16 16 16 .16 17 17 17 15 18 15 18 18 16 16 16 16 MMM 16 16 20 20 20 20 20 21 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 67 55 112 [21] viSaya pRSTha viSaya sthAnasaMjJAkA , 21 jaghanya anubhAgasaMkrama alpabahutva mohanIyake avAntara bhedoMmeM donoM saMjJAoMkA narakagatimeM jaghanya anubhAgasaMkrama alpabahutva 88 vicAra 21 zeSa gatiyoM meM narakagatike samAna jAnanekI sUcanA 62 gatizrAdi mArgaNAoMke zrAzrayase donoM saMjJAoM ekendriyoMmeM jaghanya anumAgasaMkrama alpabahutva 62 kA vicAra 24. bhujagAraanubhAgasaMkrama sarvasaMkrama zrAdi 6 anuyogadvAroM ko anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA 26 13 anuyogadvAroMkI sUcanA svAmitvake kahane pratijJA. arthapadake kahanekI pratijJA utkRSTa anubhAgasaMkrama svAmitva bhujagArapadakA artha jaghanya anubhAgasaMkrama svAmitva alpatarapadakA artha eka jIvakI apekSA kAla 36 avasthitapadakA artha utkRSTa anubhAga saMkrama kAla avaktavyapadakA artha jaghanyaanubhAga saMkramakAla samutkIrtanA zrAdeza prarUpaNA svAmitva 67 ekajIvakI apekSA antara eka jIvakI apekSA kAla 48 100 utkRSTa anubhAga saMkrama antara eka jIvakI apekSA antara 107 zrAdezaprarUpaNAko anubhAgavibhaktike samAna . bhaMgavicaya jAnanekI sUcanA 52 bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzanako jaghanya anubhAgasaMkrama antara anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA 114 aAdezaprarUpaNA nAnA jIvAMkI apetrA kAla 114 sannikarSake kahanekI pratijJA nAnA jIvoMkI apekSA antara utkRSTa anubhAgasaMkrama sannikarSa bhAva 116 javanya anubhAgasaMkrama sanikarSa alpabahutva 116 nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya padanikSepa utkRSTa anubhAgasaMkrama bhaMgavicaya 66 3 anuyogadvAroMke kahanekI sUcanA jaghanya anubhAgasaMkrama bhaMgavicaya prarUpaNA 122 bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzanako utkRSTa svAmitva anubhAgavibhakti ke samAna jAnanekA sUcanA jaghanya svAmitva nAnA jIvoMkI apekSA kAla utkRSTa alpabahutva 138 utkRSTa anubhAgasaMkrama kAla jaghanya alpabahutva 140 jaghanya anubhAgasaMkrama kAla nAnA jIvoMkI apekSA antarautkRSTa anubhAgasaMkrama antara 3 anuyogadvAroMke kahanekI sUcanA 143 jaghanya anubhAgasaMkrama antara samutkIrtanA svAmitva bhAva 147 alpabahutva alpabahutva utkRSTa anubhAgasaMkrama alpabahatvako utkRSTa sthAna anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA 83 cAra anuyogadvAroMke kahanekI sUcanA 156 114 70 vRddhi 143 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 167 237 254 [22] viSaya pRSTha viSaya samutkIrtanA 156 jaghanya aura utkRSTa saMkrama kAlakA ekasAtha prarUpaNA ora pramANakA ekasAtha kathana 157 nirUpaNa 212 alpabahutva 162 jayaghavalAdvArA utkRSTa aura anutkRSTa saMkrama svasthAna alpabahutva 63. kAlakA nirUpaNa 212 parasthAna alpabahutva 163 jayadhavalA dvArA jaghanya aura ajaghanya saMkrama pradezasaMkrama kAlakA nirUpaNa antarake kahaneko pratijJA 223 'maMgalAcaraNa utkRSTa saMkramake antarakA vicAra .223 pradezasaMkrama kahanekI pratijJA 168 jaghanya saMkramake antarakA vicAra 230 malaprakRtipradezasaMkramakA honA nahIM banatA 168 sannikarSake kahanekI pratijJA 237 utkRSTa saMkrama sanikarSa uttaraprakRtipradezasaMkrama jaghanya saMkrama sannikarSa 243 prakRtameM upayogI arthapadakA nirdeza 168 utkRSTa saMkrama pariNAma 252 arthapadake samarthanameM udAharaNa va anyatra jaghanya saMkrama pariNAma 253 isI prakAra jAnanekI sUcanA 166 utkRSTa-jaghanya saMkrama kSetra 253 pradezasaMkramake pA~ca bheda 170 utkRSTa saMkrama sparzana unake nAma 170 jaghanya saMkrama sparzana 258 udalanAsaMkramakA vizeSa vicAra 170 nAnAjIvoMkI apekSA utkRSTa saMkramakAla 262 vidhyAtasaMkramakA vizeSa vicAra 171 nAnAjIvoMkI apekSA javanya saMkramakAla 263 adhaHpravRttasaMkramakA vizeSa vicAra 171 nAnAjIvoMkI apekSA utkRSTa saMkrama antara 264 guNasaMkramakA vizeSa vicAra 172 nAnAjIvoMkI apekSA jaghanya saMkrama antara 264 sarvasaMkramakA vizeSa vicAra 172 265 pA~coM saMkramoMmeM alpabahutva 172 alpabahutvake kahanekI pratijJA 24anayogadvAra va bhujagAra AdikI sUcanA 173 utkRSTa saMkrama alpabahutva 265 mamatkIrtanAke do meda va unakA nirUpaNa 173 narakagatimeM utkRSTa saMkrama zralpabahatva 266 bhAgAbhAgake do meda 174 zeSa gatiyoM meM jAnanekI sUcanA 272 pradezabhAgAbhAgake bhI do bheda 174 ekendriyoMmeM utkRSTa saMkrama alpabahutva 273 utkRSTa pradezabhAgAbhAga 174 jaghanya saMkrama alpabahutva 275 svasthAna bhAgAbhAga 174 narakagatimeM jaghanya saMkrama alpabahutva 281 baghanya pradezabhAgAbhAgake jAnanekI sUcanA 175 tiryaJcagatimeM narakagatike samAna jAnanekI sarvasaMkrama nosarvasaMkrama 177 sUcanA utkRSTasaMkrama zrAdi cArako pradezavibhaktike devagatimeM vizeSa vicAra samAna jAnanekI sUcanA . 176 ekendriyameM javanya saMkrama alpabahutva 285 sAdi zrAdi cAra anuyogadvAra 176 bhujagAra svAmitvake kahanekI pratijJA 176 utkRSTa svAmitva 177 bhuvagAra viSayaka arthapadake kahanekI sUcanA 289 jayanya svAmitva 164 bhubamArapadakA artha 289 eka jIvakI apekSA kAlake kahanekI pratijJA 211 alpatarapadakA artha 260 bhAva 265 284 285 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya zravasthitapadA artha vaktavyapadakA zrartha samutkIrtanA svAmitva eka jIvakI apekSA kAla cAra gatiyoMmeM kAlakA vyAkhyAna ekendriyoMmeM kAlakA vyAkhyAna eka jIvakI apekSA zrantara cAra gatiyoM meM zrantarakA vyAkhyAna bhAgAbhAga parimANa kSetra sparzana kAla [23] antara bhAva pRSTha 322 326 328 344 346 ekendriyoM meM zrantarakA vyAkhyAna nAnAjIvoM kI apekSA bhaMgavicaya 351 nAnAjIvakI apekSA kAlake jAnanekI sUcanA 356 356 260 260 261 264 306 358 356 356 362 364 372 viSaya zralpabahutva padanikSepa tIna zranuyogadvAra aura unake nAma prarUpaNAke donoM bhedoMkA kathana svAmitvake kahanekI sUcanA utkRSTa vRddhi zrAdikA svAmitva jaghanya vRddhi zrAdikA svAmitva alpabahutvakathana utkRSTa zralpabahutva jaghanya zralpabahutva vRddhi tIna zranuyodvAra kahane kI pratijJA samutkIrtanA svAmitva aura alpabahutva pradezasaMkramasthAna do anuyogadvAroMke kahanekI pratijJA prarUpaNA zralpabahutva pRSTha 373 376 380 381 381 367 418 418 428 430 430 437 438 436 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA siri-jaivasahAiriyaviraiya-cuNNisuttasamaNidaM siri-bhagavaMtaguNaharabhaDAraovaiDa kasA ya pA hu DaM tassa siri-vIraseNAiriyaviraiyA TIkA jayadhavalA tattha baMdhago NAma chaTTho atyAhiyAro aNubhAgabhAgameto vi jattha dosassa saMbhavo Natthi / taM paNamiya jiNaNAhaM saMkamamaNubhAgagoyaraM vocchaM // 1 // jinameM aNuke jaghanya avibhAgapraticchedake barAbara bhI doSa sambhava nahIM hai una jinanAthako namaskAra kara anubhAgasaMkrama nAmaka adhikArakA kathana karatA huuN||1|| Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 * aNubhAgasaMkamo duviho-mUlapayaDiaNubhAgasaMkamo ca uttarapayaDiaNubhAgasaMkamo c| 1. edassa suttassa 'saMkAmedi kadi vA' ti guNaharabhaDArayassa muhakamala viNiggayagAhAsuttAvayavapaDibaddhANubhAgasaMkamavivaraNe payaTTaiNa jaivasahapujapAdeNa pauttassa pasaNNagaMbhIrabhAveNAvadvidassa vivaraNaM kssaamo| taM jahA-aNubhAgo NAma kammANaM sagakajjuppAyaNasattI / tassa saMkamo shaavNtrsNkNtii| so aNubhAgasaMkamo ti buccai / so vuNa duviho-mUluttarapayaDipaDibaddhANubhAgasaMkamabhedeNa, taiyassa sNkmpyaarssaannuvlNbhaado| tattha mUlapayaDIe mohaNIyasaNNidAe jo aNubhAgo jIvammi mohuppAyaNasattilakSaNo tassa okaDDukkaDaNAvaseNa bhAvaMtarAvatI mUlapayaDiaNubhAgasaMkamo NAma / uttarapayaDINaM ca micchattAdINamaNubhAgassa okaDDukkaDDaNa-parapayaDisaMkamehi jo sattivipariNAmo so uttarapayaDiaNubhAgasaMkamo ti bhnnnnde| evaM dudhAvihatto aNubhAgasaMkamo idANimavasarapatto ti vihAsijadi ti eso edassa suttassa bhAvatyo / wimwwwxxxmmmm anubhAgasaMkrama do prakArakA hai-mUlaprakRtianubhAgasaMkrama aura uttrprkRtianubhaagsNkrm| 61. aba guNadhara bhaTTArakake mukhakamalase nikale hue gAthAsUtrake 'saMkAmedi kadiM vA' isa avayavase sambandha rakhanevAle anubhAgasaMkramake vivaraNameM pravRtta hue pUjyacaraNa AcArya yativRSabhake dvArA kahe gaye aura prasanna gambhIrabhAvase avasthita hue isa sUtrakA vivaraNa karate haiN| yathA--karmoM kI apane kAryako utpanna karanekI zaktikA nAma anubhAga hai| usakA saMkrama arthAt anya svabhAvarUpa saMkrAnta honA anubhAgasaMkrama hai| vaha mUlaprakRtianubhAgasaMkrama aura uttaraprakRtianubhAgasaMkramake bhedase do prakArakA hai, kyoMki saMkramakA tIsarA bheda nahIM upalabdha hotaa| unameMse mohanIya saMjJAvAlI mUla prakRtikA jIvameM mohotpAdaka zaktirUpa jo anubhAga hai usakA apakarSaNa aura utkarSaNake kAraNa anya anubhAgarUpa pariNama jAnA mUlaprakRtianubhAgasaMkrama kahalAtA hai| tathA mithyAtva Adi uttara prakRtiyoMke anubhAgakA akarSaNa, utkarSaNa aura paraprakRtisaMkramake dvArA anya anubhAgarUpa pariNamana honA uttaraprakRtianubhAgasaMkrama kahalAtA hai| isa prakAra do bhAgoMmeM vibhakta hA anubhAgasaMkrama isa samaya vizeSa vyAkhyAke lie avasaraprApta hai yaha isa sUtrakA bhAvArtha hai| vizeSArtha-anubhAgasaMkramakA artha spaSTa hai| yahA~ para jisa bAtakA spaSTIkaraNa karanA hai vaha yaha hai ki mUla prakRtiyoMmeM paraspara saMkrama nahIM hotA, isalie yahA~ para mUlaprakRtianubhAgasaMkramake lakSaNa kathanake prasaMgase vaha apakarSaNa aura utkarSaNa inake Azrayase hotA hai yaha kahA hai| kintu uttara prakRtiyoMmeM apanI jAtike bhItara paraspara saMkrama honemeM koI bAdhA nahIM hai , isalie usake lakSaNa kathanake prasaGgase vaha apakarSaNa, utkarSaNa aura paraprakRtisaMkrama ina tInoMke Azrayase hotA hai yaha kahA hai| Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] aNubhAgasaMkamasarUvaNiddeso 3 62. saMpahi aNubhAga saMkama sarUvajANAvaNaTThamaTThapadaM vuccade, teNa viNA parUvaNAe kIramANAe sissANaM paDivattigauravappasaMgAdo / * tattha aTThapadaM / 63. tatthANaMtaraNiddi mUluttarapayaDisaMbaMdha meyabhiNNe aNubhAgasaMkame vihAsaNijje putraM gamaNIyamadrupada, aNgahA bhAvavisayaNiNgayANuppattI do ti bhaNidaM hoi / * aNubhAgo prokaDido vi saMkamo, ukkaDido bi saMkamo, araNapayaDiM NIdo vi saMkamo / 94. edANi tiSNi aTThapadANi', edehi tassa sarUvapaDivatI / taM jahA - saisatara aNubhAgo saMkramavavaesa lahadre, ahiyarasassa kammakkhaMdhassa tattha hINarasattega vipariNAmadaMsaNAdo | avatthAdo avatthaMtarasaMkaMtI saMkamo ti / evamukaDido aNgaparyADi do vikama, tattha puNyAvasthApariccANuttarAvatthAvattidaMsaNAdo / etthokaDakaDDaNAlakkhaNamaTThapadaM mUluttara payaDINamaNubhAga saMkamassa sAhAraNabhAveNa NihidUM, uhayastha vi tadubhayapattIe paDisehAbhAvAdo / aNgapayaDiM NIdo vi aNubhAgo saMkamo ti evaM taiamaTThapada 8 2. aba anubhAgasaMkramake svarUpakA jJAna karAneke lie arthapada kahate haiM, kyoMki usake binA prarUpaNA karane para ziSyoMko samajhane meM kaThinAI jA sakatI hai / * usake viSayameM arthapada / 63. 'tatra' arthAt pahale jo mUlaprakRti aura uttarapratike bhedase do prakArakA anubhAga saMkrama kaha ye haiM usakA vizeSa vyAkhyAna karate samaya pahale arthapada jAnane yogya hai, anyathA anubhAgasaMkramaviSayaka nirNaya nahIM ho sakatA yaha ukta sUtrakA tAtparya hai / * apakarSita huA anubhAga bhI saMkrama hai, utkarSita huA anubhAga bhI saMkrama hai| aura anya prakRtiko prApta huA anubhAga bhI saMkrama hai / 94. ye tInoM arthapada haiM, kyoMki inake dvArA usa ( anubhAga saMkrama ) ke svarUpakA jJAna hotA hai / yathA - apakarSaNako prApta huA anubhAga saMkrama saMjJAko prApta hotA hai, kyoMki adhika rasavAle karmaskandhakA apakarSaNa hone para hIna rasarUpase vizeSa pariNamana dekhA jAtA hai| eka avasthAse dUsarI avathArUpa saMkrAnta honA saMkrama hai / yaha artha yahA~para ghaTita ho jAtA hai, isalie ise saMkrama kahA hai| isI prakAra utkarSaNako prApta huA aura anya prakRtiko prApta huA anubhAga bhI saMkrama hai, kyoMki ina donoM avasthAoM meM bhI pUrva avasthAke tyAga dvArA uttara sthAkI prApti dekhI jAtI hai| yahA~ para apakarSaNa - utkarSaNalakSaNa arthapada mUlaprakRtianubhAgakrama aura uttara prakRtianubhAgasaMkrama ina donoMko viSaya karatA hai, isalie isakA ina donoM ke sAdhAraNa rUpase nirdeza kiyA hai, kyoMki isakI ina donoMmeM pravRtti honemeM koI bAdhA nahIM AtI / kintu 'anya prakRtiko prApta huA anubhAga bhI saMkrama hai' yaha tIsarA arthapada uttaraprakRti anubhAgasaMkramako hI viSaya karatA hai, kyoMki mUlaprakRtimeM usakI prApti asambhava hai / isa prakAra apakarSaNa 1. zra0pratau tiriNa vi zrapadANi iti pAThaH / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [bandhago 6 muttarapayaDivisayaM ceva, mUlapayaDIe tdsNbhvaado| evamokaDDaNAdivaseNANubhAgasaMkamasaMbhavaM' parUviya tatthokaDDaNAvihANaparUvaNaTThamuvarimo suttapabaMdho * okaDaNAe pkhvnnaa| 65. okaDDukkaDDaNA-parapayaDisaMkamalakkhaNesu tisu saMkamapayAresu okaDDaNAe tAva pavuttivisesajANAvaNa?mesA parUvaNA kIrai tti paiNNAvayaNamedaM / * paDhamaphayaM Na mokaDijadi / 66. kudo ? ttthaaicchaavnnaa-nnikkhevaannmdNsnnaado| * vidiyaphaddayaM nnmokkddijdi| . 67. tattha vi aMicchAvaNA-NikkhevAbhAvassa smaannsaado| Na kevalaM paDhama-vidiyaphaddayANamesa kamo, kiMtu aNNesi aNaMtANaM phayANaM jahaNNAicchAvaNAmettANameso ceva kamo tti jANAvaNamuttarasutaM 8 evamaNaMtANi phahayANi jahariNa yA aicchAvaNA, tattiyANi phayANi Na prokaDDijati / 6 8. evaM tadiya-cauttha-paMcamAdikameNa gaMtUNANatANi phaddayANi NokaDDijati / kettiyANi ca tANi ? jettiyA jahaNyAicchAvaNA tettiyaanni| eto uparimANaM vi Adike vazase anubhAgasaMkramakI prApti sambhava hai isakA kathana karake unameM se apakarSaNakA vyAkhyAna karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * apakarSaNakI prarUpaNA / 65. apakarSaNa, utkarSaNa aura paraprakRtisaMkramarUpa saMkramake tIna bhedoMmeMse apakarSaNakI pravRtti vizeSakA jJAna karAneke lie yaha prarUpaNA kI jA rahI hai isa prakAra yaha pratijJAvacana hai / * prathama spardhaka apakarpita nahIM hotaa| 66. kyoMki vahA~ para atisthApanA aura nikSepa nahIM dekhe jaate| * dvitIya spardhaka apakarSita nahIM hotaa| 67. kyoMki vahA~ para bhI pratisthApanA aura nikSepakA abhAva pahaleke samAna pAyA jAtA hai| kevala prathama aura dvitIya spardhakoMkA hI yaha krama nahIM hai, kintu jaghanya atisthApanArUpa anya ananta spardhakoMkA bhI yahI krama hai isa prakAra isa bAtake jatAne ke lie AgekA sUtra kahate haiM ___* isa prakAra ananta spardhaka jo ki jaghanya atisthApanArUpa haiM utane spadhaka apakarSita nahIM hote| 68. isa prakAra tIsarA, cauthA aura pA~cavA~ Adike kramase jAkara sthita hue ananta spardhaka apakarSita nahIM kiye jA skte| zaMkA-ve kitane haiM ? 1. tA. pratau saMkama [saMkama] saMbhavaM iti pAThaH / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] aNubhAgokakuNAsarUvaNiddeso aNaMtANaM phaddayANamokaDDaNA Na saMbhavadi ti paduppAedumidamAha * aNNANi aNaMtANi phaddayANi jahaNaNaNikkhevamettANi ca Na prokaDijati / 66. AdIdo ppahuDi jahaNyAicchAvaNAmettaphayANamuvarimaphaddayaM tAva Na okaDijadi, tassAicchAvaNasaMbhave vinnikkhevvisyaadsnnaado| tatto aNaMtarovarimaphaddayaM pi Na okddddijdi| evamaNaMtANi phaddayANi jahaNNaNikkhevamettANi Na okaDDijati / ki kAraNaM ? NikkhevavisayAsaMbhavAdo / etto uvari okaDaNAe paDiseho Nasthi ti paduppAyaNaTThamidamAha OM jahaNaNo zikkhevo jahariNayA aicchAvaNA ca tettiyamettANi phahayANi AdIdoM adhicchidUNa taditthaphayamokaDijaha / 6 10. aicchAvaNA-NikkhevANamettha sNpunnnnttdNsnnaado| vivakkhiyaphayAdo heTThA jahaNyAicchAvaNAmettamullaMchiya heDimesu phaddaesu jahaNgaNikkhetramettesu jahaNNaphayapajavasANesu tadityaphaddayokaDDaNAsaMbhayo ti bhaNidaM hoi / eto uparimaphadaesu Na kattha vi okaDaNA paDihammai, jahaNNAicchAvaNaM dhuvaM kAUNa jahaNNaNikkhevassa phaddayuttarakameNa samAdhAna-jitanI jaghanya atisthApanA hai utane haiN| inase uparima ananta spardhakoMkA bhI apakarSaNa sambhava nahIM hai isa bAtakA kathana karaneke lie isa sUtrako kahate haiM * jaghanya nikSepapramANa anya ananta spardhaka bhI apakarSita nahIM hote| 66. prArambhase lekara jaghanya atisthApanApramANa spardhakoMse bhAgekA spardhaka apakarSita nahIM hotA, kyoMki usakI pratisthApanA sambhava hone para bhI nikSepaviSayaka spardhaka nahIM dekhe jAte / usase anantara uparima spardhaka bhI apakarSita nahIM hotaa| isa prakAra jaghanya nikSepapramANa ananta spardhaka apakarSita nahIM hote| zaMkA-isakA kAraNa kyA hai ? samAdhAna-kyoMki nikSepaviSayaka spardhakoMkA abhAva hai| aba isase Upara apakarSaNakA niSedha nahIM hai isa bAtakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM ____ * prArambhase lekara jaghanya nikSepa aura jaghanya atisthApanApramANa jitane spardhaka haiM utane spardhakoMko ullaMghanakara vahA~ jo spardhaka sthita hai vaha apakarSita hotA hai| . 6 10. kyoMki yahA~ para atisthApanA aura nikSepa pUre dekhe jAte haiN| vivakSita spardhakase pUrvake jaghanya atisthApanAmAtra spardhakoMko ullaMghanakara unase pUrvake jaghanya spardhaka takake jaghanya nikSepapramANa spardhakoMmeM vahA~para sthita spardhakakA apakarSaNa honA sambhava hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai| aba isase uparima spardhakoMkA kahIM bhI apakarSaNa honA bAdhita nahIM hai, kyoMki jaghanya atisthApanAko dhruva karake jaghanya nikSepakI uttarottara eka eka spardhakake kramase vRddhi dekhI jAtI hai Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe bandhago 6 vaDDidaMsaNAdo ti parUvedumuttarasuttaM bhaNai 8 teNa paraM savvANi phayANi prokddijti| ... 6 11. tega paraM tato upari sanAgi ce phaddayANi ukassaphaddayapajaMtANi okaDijaMti,tattha tappavuttIe pddisehaabhaavaado| . ... 6 12. saMpahi jahaNNaNikhevAdipadANaM pamANavisayaNiNNayajaNaNaTThamappAbahuaM parUvemANo idamAha- .. * etya appAbahubhaM / 6 13. jahaNNukassAicchAvaNA-NikkhevAdINamokaDDaNAsaMbaMdhINamaNNesiM ca taduvajogINaM padavisesANametyuise thovabahuttaM vattaissAmo ti pAtaNikAsuttamedaM / isa prakAra isa bAtakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM____ * usase Age sabaM spardhaka apakarSita ho sakate haiN| .. 6 11. - 'teNa paraM' arthAt usa vivakSita spardhakase Ageke utkRSTa spardhaka takake sabhI spardhaka apakarSita ho sakate haiM, kyoMki unakI apakarSaNarUpase pravRtti honemeM koI niSedha nahIM hai| ...: vizeSArtha-anubhAgakI dRSTise apakarSaNakA kyA krama hai isakA. vicAra yahA~ para kiyA gayA hai| isa sambandhameM yahA~ para jo nirdeza kiyA hai usakA bhAva yaha haiM ki prathama jaghanya spardhakase lekara ananta spardhaka to jaghanya nikSeparUpa hote haiM ataeva unakA apakarSaNa nahIM hotaa| usake Age ananta spardhaka atisthApanArUpa hote haiM, atapaya unakA bhI apakarSaNa nahIM hotaa| usake Age utkRSTa spardhakaparyanta jitane spardhaka hote haiM una sabakA apakarSaNa ho sakatA hai| kintu itanI vizeSatA hai ki atisthApanAke Upara prathama spardhakakA chApakarSaNa hokara usakA nikSepa atisthApanAke nIce jina spardhakoMmeM hotA hai unakA parimANa alpa hotA hai, ataeva unakI jaghanya nikSepa saMjJA hai| usake Age nikSepa eka-eka spardhaka bar3hane lagatA hai| parantu atisthApanA pUrvavat banI rahatI hai| kintu jisa spardhakakA apakarSaNa vivakSita ho usake pUrva ananta spardhaka pratisthApanArUpa hote haiM aura pratisthApanAse nIce saba spardhaka nikSeparUpa hote haiN| udAharaNArtha eka karmameM kula spardhaka 16 haiN| unameMse yadi prArambhake 4 spardhaka javanya nikSepa haiM aura 5 se lekara 10 taka chaha spardhaka atisthApanArUpa haiM to 11 veM spardhakakA chApakarSaNa hokara usakA nikSepa 1 se 4 taka ke cAra spardhakoMmeM hogaa| 12 veM spardhakakA apakarSaNa hokara usakA nikSepa 1 se 5 takake 5 spardhakoMmeM hogA / 13 veM spardhakakA apakarSaNa hokara usakA nikSepa 1 se 6 takake 6 spardhakoMmeM hogaa| isa prakAra uttarottara eka-eka spardhakake prati nikSepa bhI eka-eka bar3hatA huA 16 veM spardhakakA apakarSaNa hokara usakA nikSepa 1 se lekara ha takake 6 spardhakoMmeM hogaa| spaSTa hai ki pratisthApanA sarvatra parimANameM tadavastha rahatI hai, kintu nikSepa uttarottara vRddhiMgata hotA jAtA hai| yaha aMkasaMdRSTi hai / isI prakAra arthasaMdRSTi samajha lenI caahie| 6 12, aba javanya nikSepa Adi padoMke pramANaviSayaka nirNayako utpanna karaneke lie alpabahutvakA kathana karate hue isa sUtrako kahate haiM * yahA~ para. alpabahutva / : .. 6 13. prakRtameM apakarSaNasambandhI jaghanya aura utkRSTa aMtisthApanA tathA nikSepa Adike tathA usameM upayogI par3anevAle padavizeSoMke alpabahutvako batalAte haiM isa prakAra yaha paatnikaasuutrhai| Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] payaduvajogI appAbahuaM 8 savvatyovANi padesaguNahANihANaMtaraphadayANi / / 14. padesaguNahANiTThANaMtaraM NAma kiM ? jammi uddese paDhamaphaddayAdivaggaNA avaTThidavisesahANIe gacchamANA duguNahINA jAyade tadavahiparicchiNNamaddhANaM guNahANiTThANaMtaramidi bhaNgade / edammi padesaguNahANiTThANaMtare aNaMtANi phaddayANi abhavasiddhiehito aNaMtaguNamettANi bhatthi tANi savvatthovANi ti bhaNidaM hoi / .. (r) jahaeNo Nikkhevo annNtgunno| 615. kudo? tatthANatANamaNubhAgapadesaguNahANINaM saMbhavAdo / kathamedaM paricchiNNaM ? edamhAdo ceva suttaado| * jahariNayA aicchAvaNA annNtgunnaa| 6 16. tatto vi aNaMtaguNANi guNahANiTThANaMtarANi visaIkariya pydRttaado| (r) ukkassayamaNubhAgakaMDayamaNaMtaguNa / 6 17. kudo ? ukkassANubhAgasaMtakammassa aNaMtatANaM bhAgANaM ukssANubhAgakhaMDaya sarUveNa ghnnovlNbhaado| OM ukkassiyA aicchAvaNA egAe vaggaNAe UNiyA / * pradezaguNahAnisthAnAntara sabase stoka haiN| 8 14. zaMkA-pradezaguNahAnisthAnAntara kise kahate haiM ! samAdhAna-jisa sthAna para prathama spardhakakI prathama vargaNA avasthita vizeSa hAnirUpase jAtI huI dugunI hIna ho jAtI hai usa avadhi takake adhdhAnako guNahAnisthAnAntara kahate haiN| isa pradezaguNahAnisthAnAntarameM abhavyoMse anantaguNe ananta spardhaka hote haiN| ve sabase stoka haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * unase jaghanya nikSepa anantaguNA hai| 6 15. kyoMki jaghanya nikSepameM ananta anubhAgapradezaguNahAniyAM sambhava haiN| zaMkA-yaha kaise jAnA ? samAdhAna-isI sUtrase jaanaa| * usase jaghanya atisthApanA anantaguNI hai / 6 16. kyoMki jaghanya nikSepameM jitane guNahAnisthAnAntara upalabdha hote haiM unase bhI anantaguNe guNahAnisthAnAntaroMko viSaya kara isakI pravRtti huI hai| * usase utkRSTa anubhAgakANDaka anantaguNA hai| 6 17. kyoMki utkRSTa anubhAgasatkarmake ananta bahubhAgoMkA utkRSTa anubhAgakANDakarUpase prahaNa kiyA gayA hai| * usase utkRSTa atisthApanA eka vargaNApramANa nyUna hai| Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [bandhago6 18. carimavaggaNaparihINukassANubhAgakaMDayapamANatAdo / taM kathaM ? ukassANubhAgakhaMDae AgAide ducarimAdiheTThimaphAlIsu aMtomuhuttametIsu savvattha jahaNNAicchAvaNA ceva puvvuttaparimANA hoi, takAle vaaghaadaabhaavaado| puNo carimaphAlipadaNasamakAla carimaphaddayacarimavaggaNAe ukassAicchAvaNA hoi, NiruddhacarimavaggaNaM mottaNANubhAgakaMDayasseva savvassa tatthAicchAvaNAsarUveNa prinnaamdsnnaado| edeNa kAraNeNa ukkassAicchAvaNA ukassANubhAgakhaMDayAdo egavaggaNometteNa UNiyA hoi| taM pi tattoeyavaggaNAmetteNabbhahiyamidi siddh| OM ukassaNikkhevo visesaahiyo| 16. ukassANubhAgaM baMdhiyUNAvaliyAdIdassa carimaphaddayacarimavaggaNAe okaDijamANAe rUvAhiyajahaNNAicchAvaNAparihINo sayo cevANubhAgapatthAro ukassaNikkhevasarUveNa labbhai / tado ghAdidAvasesammi rUvAhiyajahaNNAicchAvaNAmettaM sohiya suddhasesametteNa ukkassANubhAgakaMDayAdo ukkassaNikkhevo visesAhio ti ghetavyo / .618. kyoMki utkRSTa pratisthApanA antima vargaNAse nyUna utkRSTa anubhAgakANDakapramANa hotI hai| zaMkA-so kaise ? samAdhAna-ukRSTa anubhAgakANDakake patanake samaya antarmuhUrtapramANa dvicarama Adi adhastana phAliyoM meM sarvatra pUrvoktapramANa jaghanya atisthApanA hI hotI hai, kyoMki usa samaya vyAghAtakA abhAva hai| parantu antima phAlike patanake samaya antima spardhakakI antima vargaNAkI utkRSTa atisthApanA hotI hai, kyoMki usa samaya vivakSita antima vargaNAko chor3akara zeSa samasta anubhAgakANDakakA hI vahA~ para atisthApanArUpase pariNamana dekhA jAtA hai| isa kAraNase utkRSTa atisthApanA utkRSTa anubhAgakANDakase eka vargaNamAtra hIna hotI hai aura vaha anubhAgakANDaka bhI usa utkRSTa atisthApanAse eka vargAmAtra adhika hotA hai yaha siddha huaa| - . vizeSArtha-utkRSTa atisthApanA utkRSTa anubhAgakANDakakI antima phAlike patanake samaya antima vargaNAkI hI hotI hai| cUMki utkRSTa anubhAgakANDakameM yaha antima phAlikI antima vargaNA bhI sammilita hai, ataH yahA~ para utkRSTa atisthApanAko utkRSTa anubhAgakANDakameM se antima vargaNAko kama kara dene para jo zeSa rahe tatpramANa batalAyA hai| kAraNa yaha hai ki jaba antima phAlikA patana hotA hai taba usakA nikSepa utkRSTa anubhAgakANDakako chor3a kara hotA hai, anyathA usakA sarvathA abhAva nahIM ho sakatA, isalie sUtrameM utkRSTa anubhAgakANDaka jitanA bar3A hotA hai usameMse vivakSita antima vargaNAko kama kara dene para jo zeSa rahe utanA utkRSTa atisthApanAkA pramANa hotA hai yaha kahA hai| * usase utkRSTa nikSepa vizeSa adhika hai / 6 16. utkRSTa anubhAgakA vadha karake eka zrAvalike bAda antima spardhakakI antima vargaNAkA apakarSaNa hone para eka adhika jaghanya atisthApanAse hIna sabakA saba anubhAga prastAra utkRSTa nikSeparUpase upalabdha hotA hai, isalie jitane bar3e anubhAgakANDakakA ghAta kiyA hai usake sivA jo zeSa hai usameMse rUpAdhika jaghanya atisthApanAmAtra anubhAgako ghaTA kara jo zeSa rahe utanA utkRSTa anubhAgakANDakase utkRSTa nikSepa adhika hotA hai aisA yahA~ para grahaNa karanA caahie| Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] atthaparUvaNA gayA / ukkaDagAe parUvaraNA * ukasso baMdho visesAhiyo / $ 20. kettiyametteNa ? rUtrAhiyajahaNNAicchAvaNAmetteNa / evamokaDaNAsaMkamassa * ukkaDagAe parUvaNA / 6 21. eto ukkaDagAe acarimaphaddayaM ahikIradi tti bhaNidaM hoi / * carimaphaddayaM Na ukkaDDijjadi / 9 22. kudo ? uvari aicchAvaNA-NikkhevANamasaMbhavAdo / * ducarimaphaddayaM pi e ukkaDijjadi / 23. ettha kAraNama icchAvaNA-Nikkhe vANamasaMbhavo caitra vattavyo / * evamaNaMtANi phaddayANi osakiUNa taM phahayamukaDijjadi / ha vizeSArtha - eka aisA jIva hai jisane utkRSTa anubhAgabandha kiyA hai usake bAda eka vali kAlake jAne para yadi vaha antima spardhakakI antima vargaNAkA apakarSaNa karatA hai to usa samaya usa apakarpita anubhAgakA jaghanya pratisthApanAko chor3akara zeSa saba anubhAga meM nikSepa hogA / yahA~ para eka to pratisthApanAmAtra anubhAgameM isakA nikSepa nahIM huaa| dUsare strayaMkA apakarSaNa kiyA hai isalie eka isameM bhI isakA nikSepa nahIM huA / isa prakAra rUpAdhika pratisthApanAmAtra anubhAgako chor3a kara zeSa saba anubhAga utkRSTa nikSepakA viSaya hai / aba isakI yadi utkRSTa anubhAgakANDakase tulanA karate haiM to vaha utkRSTa anubhAgakANDakase vizeSa adhika hI prApta hotA hai / kitanA vizeSa adhika hotA hai isakA nirdeza TIkAkArane svayaM kiyA hai / usakA Azaya yaha hai ki pUre anubhAgameM se utkRSTa anubhAgakANDakako aura rUpAdhika jaghanya pratisthApanAmAtra anubhAgako kama kara do| isa prakAra kama karanese jo zeSa rahe vaha adhikakA pramANa hai / utkRSTa anubhAga kANDaka utkRSTa nikSepa itanA bar3A hotA hai / * usase utkRSTa bandha vizeSa adhika hai / 20. kitanA adhika hai ? rUpAdhika jaghanya pratisthApanAmAtra adhika hai / isa prakAra apakarSaNasaMkramakI arthaprarUpaNA samApta huI / * utkarSaNakI prarUpaNA / SS 21. Age utkarSaNakI apekSA acarama spardhakakA adhikAra hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * antima spardhakakA utkarSaNa nahIM hotA / 22. kyoMki antima spardhA kake Upara atisthApanA aura nikSepakI prApti sambhava nahIM hai / * dvicaraNa spardhakakA bhI utkarSaNa nahIM hotA / $ 23. yahA~ para bhI pratisthApanA aura nikSepakI prApti sambhava nahIM hai yahI kAraNa kahanA cAhie / * isa prakAra ananta spardhaka nIce Akara jo spardhaka sthita hai usakA utkarSaNa ho sakatA hai| 2 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 624. evaM ticarima-caducarimAdikameNANatANi phaddayANijahaNNAicchAvaNA-NikkhevamettANi heDhado osaridUNa tadityaphadayamukkaDDiadi, tatthAicchAvaNA-NikkhevANaM paDivuNNattadaMsaNAdo / etto heTThimaphaiyANaM jahaNNaphaddayapajaMtANamukaDDaNAe Natthi pddiseho| ettha jahaNNAicchAvaNA-NikkhevAdipadANaM pamANavisayaNiNNayajaNaNaDamappAbahuasuttamAha- . 8 savvatthovo jahaeNo nnikkhevo| 6 25. kiMpamANo esa jahaNNaNikkhevo ? eyapadesaguNahANiTThANataraphadaehito arnntgunnmetto| * jahaNiyA aicchAvaNA apaMtaguNA / 626. okaDaNA-jahaNNAicchAvaNAe smaannprimaannttaado| * ukasso Nikkhevo annNtgunno| 6. 27. micchAiTThiNA ukamsANubhAge bajjhamANe jahaNNaphaddayAdivagNaNukkaDaNAe ruupaahiyjhnnaaicchaavnnaaprihiinnukssaannubhaagvNdhmettukssnnikkhevdsnnaado| eso ca okaDDa kkaDDaNAsu samANaparimANo / * ukasso baMdho visesaahio| 628. kettiyameteNa ? ruuvaahiyjhnnnnaaicchaavnnaamettaig| 6 24. isa prakAra tricarama aura catuzcarama Adike kramase jaghanya atisthApanA aura jaghanya nikSepapramANa ananta spardhaka nIce sarakakara vahA~ para sthita spardhakakA utkarSaNa ho sakatA hai, kyoMki vahA~ para pratisthApanA aura nikSepa ye donoM pUre dekhe jAte haiN| isase lekara jaghanya spardhaka paryanta nIceke saba spardhakoMkA utkarSaNa hone meM pratiSedha nahIM hai| aba yahA~ para jaghanya atisthApanA aura jaghanya nikSepa Adi padoMke pramANaviSayaka nirNayako utpanna karaneke lie alpabahutva sUtra kahate haiM * jaghanya nikSepa sabase stoka hai| 625. zaMkA--isa jaghanya nikSepakA kyA pramANa hai ? samAdhAna-ekapradezaguNahAnisthAnAntarase usakA pramANa anantaguNA hai / * usase jaghanya atisthApanA anantaguNI hai| 626. kyoMki yaha apakarSaNa viSayaka jaghanya atisthApanAke barAbara hai| * usase utkRSTa nikSepa anantaguNA hai| 627. kyoMki yaha mithyAdRSTike dvArA utkRSTa anubhAgabandha karaneke bAda jaghanya spardhakakI prathama vargaNAkA utkaSarNa karane para rUpAdhika jaghanya pratisthApanAse hIna utkRSTa anubhAgabandhapramANa utkRSTa nikSepa dekhA jAtA hai / apakarSaNa aura utkarSaNa donoM sthaloM para isa nikSepakA parimANa barAbara hai| * usase utkRSTa bandha vizeSa adhika hai| 28. kitanA adhika hai ? rUpAdhika jaghanya pratisthApanAkA jitanA pramANa hai utanA ...... adhika hai| Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] bhAgasaMkameta vIsa gadadvArANi * okaDDuNAdo ukkaDDuNA do ca jahariNayA aicchAvaNA tullA jahaNa kkheivo tullo / 26. dANi do visutANi sugamANi / evamukkaDDaNAe atthapadaparUvaNA samattA / parapayaDisakame aicchAvaNA-NikkhevavisesAbhAvAdo tavtrisayaparUvagA kayA / evamaraNubhAgasaMkamassa mUluttarapayaDisaMbaMdhiteNa duvihAvihattassa parUvaNAbIjamaTThapadaM kAUNa jahA uddeso tahA giddeso tti NAyAdo mUlapaya DiaNubhAgasaMkamo caitra paDhamaM vihAsiyantro ti tapparUvaNANibaMdhaNamuttaraM suttapabaMdhamAha 11 * edeNa aThThapadeNa mUlapayaDiaNubhAgasaMkamo / 9 30 edeNANataraparUvideNTupadeNa mUlapayaDiaNubhAgasaMkamo tAva vihAsaNijo / tattha ca tevIsamaNiogaddArANi NAdavtrANi tti uvarimasuttamAha * tattha ca tevIsamaNi ogaddArANi saNNA jAva appAbahue tti 23 / 6 31. ettha mUlapa DivikkkhA e sgnniyaassNbhvaabhaavaado| saNNAdINi tevIsagaNitA / kimedANi cetra tetrIsamaNiogaddArANi mUlapayaDiaNubhAgasaMkame paDibaddhANi, udAho aggo vi parUtraNAbhedo tantrisayo asthi ti AsaMkAya idamAha - * bhujagAroM padaNikkhevo vaDi si bhANidavvo / I * apakarSaNa aura utkarSaNa donoMkI apekSA jaghanya atisthApanA tulya hai aura jaghanya nikSepa bhI tulya hai / 26. ye donoM sUtra sugama haiM / isa prakAra utkarSaNakI apekSA arthapadaprarUpaNA samApta huI / paraprakRtisaMkramameM atisthApanA aura nikSepavizeSakA abhAva honese usake viSayakI prarUpaNA kI hai / isa prakAra mUlaprakRti aura uttaraprakRtike sambandhase do bhedarUpa anubhAgasaMkramakI prarUpaNA ke bIjarUpa arthapadako karake uddezake anusAra nirdeza hotA hai isa nyAyakA anusaraNa kara sarva prathama mUlaprakRtisaMkramakA hI vizeSa vyAkhyAna karanA cAhie, isalie usakI prarUpaNA ke kAraNarUpa uttara sUtrako kahate haiM * isa arthapadake anusAra mUlaprakRtianubhAgasaMkrama kahanA cAhiye / 30. isa arthAt pahale kahe gaye arthapadake anusAra mUlaprakRtianubhAgasaMkramakA sarva prathama vyAkhyAna karanA caahie| usake viSaya meM teIsa anuyogadvAra jJAtavya haiM yaha batalAne ke lie AkA sUtra kahate haiM --- * usake viSaya meM saMjJAse lekara alpabahutva taka teIsa anuyogadvAra hote haiM / 31. kyoMki yahA~ para mUlaprakRtikI vivakSA honese sannikarSa sambhava nahIM hai, isalie yahA~ para caubIsa anuyogadvAra na hokara teIsa anuyogadvAra hI hote haiN| saMjJA Adika teIsa anuyogadvAra pahale kaha Aye haiM / kyA mAtra ye teIsa anuyogadvAra hI mUlaprakRtianubhAga saMkrama se sambandha rakhate haiM yA anya bhI tadviSayaka prarUpaNAbheda hai aisI AzaMkA hone para yaha sUtra kahA hai / * tathA bhujagAra, padanikSepa aura vRddhi ye tIna anuyogadvAra bhI kahane cAhie / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsAhide kasAyapAhuDe [baMdhago6 6 32. punasuttuddidrutevIsamaNiogaddArANaM cUliyAbhUdehi edehi tIhi aNiyogabhedehi mUlapayaDiaNubhAgasaMkamo avagaMtavyo, aNNahA tabisayavisesaNiNNayANuppattIdo tti bhaNidaM hodi / 6 33. saMpahi edesi tevIsamaNiogaddArANaM sacUliyANaM sugamattAdo cuNNisuttayAreNa NAmuddesametteNeva parUvidANamuccAraNAiriyaphrUvidavivaraNamaNuvattaissAmo / taM jahA--mUlapayaDiaNubhAgasaMkame tattha imANi 23 tevIsa aNiyogaddArANi--saNNA jAva appAbahue ti bhuja0 padaNikkhetro vaDDI cedi| tattha saNNA duvihA-ghAdisaNNA ThANasaNNA ca / tadubhayaparUSaNAe aNubhAgavihatibhaMgo / satrasaMkamo NosandhasaMkamo ukkassasaMkamo aNukassasaMkamo jahaNNasaMkamo ajahaNNasaMkamo iccedesi ca parUSaNAe vihattibhaMgo ceva, visesaabhaavaado| 34. sAdi-aNAdi-dhuva-adhuvANugameNa duviho Niddeso-ogheNa aadesenny| ogheNa moha0 ukka0 aNuka0 jaha0 aNubhAgasaMkamo ki sAdi0 4 1 sAdI adhuvo / aja0 ki sAdI0 4 1 sAdI agAdI dhuno adhuro vA / sesAsu maggaNAsu ukka0 aNuka0 jaha0 ajaha0 sAdI addha vo ca / 632. pUrva meM nirdiSTa kiye gaye teIsa anuyogadvAroMke cUlikArUpa ina tIna anuyogadvAroMke Azrayase mUlaprakRtianubhAgasaMkramako jAnanA cAhie, anyathA tadviSayaka vizeSa nirNaya nahIM bana sakatA yaha ukta kathanakA tAtparya hai| ___633. aba sugama honese cUrNisUtrakArake dvArA kevala nAmollekharUpase kahe gaye cUlikAsahita ina teIsa anuyogadvAroMke uccAraNAcAryadvArA kahe gaye vivaraNako batalAte haiN| yathA-mUlaprakRtianubhAgasaMkramameM saMjJAse lekara alpabahutvataka ye teIsa anuyogadvAra hote haiN| tathA bhujagAra, padanikSepa aura vRddhi ye tIna anuyogadvAra aura hote haiN| unameM saMjJA do prakArakI hai-ghAtisaMjJA aura sthAnasaMjJA / ina donoMkA kathana anubhAgavibhaktike samAna hai| tathA sarvasaMkrama, nosarvasaMkrama, utkRSTasaMkrama, anutkRSTasaMkrama, jaghanyasaMkrama aura ajaghanyasaMkrama inakA kathana bhI anubhAgavibhaktike samAna hI hai, kyoMki vahA~se yahA~ koI vizeSatA nahIM hai| 634. sAdi, anAdi, dhruva aura adhruvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura Adeza / oghase mohanIyakA utkRSTa, anutkRSTa aura jaghanya anubhAga saMkrama kyA sAdi hai, kyA anAdi hai, kyA dhruva hai yA kyA adhruva hai ? sAdi aura adhruva hai| ajaghanya anubhAgasaMkrama kyA sAdi hai, kyA anAdi hai, kyA dhruva hai yA kyA adhruva hai ? sAdi, dhruva aura adhruva hai / zeSa gatisanbandhI mArgaNAoMmeM utkRSTa, anutkRSTa, javanya aura ajavanya, anubhAgasaMkrama sAdi aura adhra va hai| vizeSArtha-utkRSTa anubhAgasaMkrama aura anutkRSTa anubhAgasaMkrama kAdAcitka haiN| tathA javanya anubhAgasaMkrama kSapakanoNimeM yathAsthAna hotA hai anyatra nahIM, isalie ye tInoM anubhAgasaMkrama sAdi aura adhruva kahe haiN| aba rahA ajavanya anubhAgasaMkrama so yaha kSAyikasamyagdRSTike upazAntamoha guNasthAnameM nahIM hotaa| kintu vahA~se kirane para punaH hone lagatA hai, isalie to sAdi hai aura usa sthAnako prApta honeke pUrvataka anAdi hai| tathA bhavyoMkI apekSA adhra va aura abhavyoMkI apekSA dhruva hai / isa prakAra ajaghanya anubhAgasaMkrama cAroM prakArakA hai| yaha oghaprarUpaNA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] aNubhAgasaMka me sAmitta' 13 9 35 sAmittaM duvihaM - jaha0 ukka0 / ukkasse payadaM / duviho Niso - ogheNa AdeseNa ya / ogheNa moha0 ukka0 aNubhAgasaMkamo kassa 1 aNNadarassa ukassAraNubhAgaM baMdhiNAvaliyAdIdassa aNNadaragadIe vaTTamANayassa / AdeseNa Neraiya0 moha0 ukka0 aNubhAgasaMkamo kassa 1 aNNadarassa ukkassANubhAgaM baMdhiyUNAvaliyAdIdassa / evaM savtraraiya 0 - savvatirikkha 0 - sanyamaNusa 0 - savvadevA tti / Natrari paMci 0 tiri0 apajja0maNusa apajja0 - aNadAdi saTTA ttivihattibhaMgo / evaM jAva0 / 1 36. jahaNae padaM / duviho Niddeso- oSeNa AdeseNa ya / ogheNa moha0 jaha0 aNubhAgako kasa ? aNNadarassa khatrayasta samayA hiyAvaliyacarimasamayasakasAyassa / evaM masatie / sesamaggaNAsu vihatibhaMgo / hai| Adeza se gatisambandhI saba mArgaNAoM meM utkRSTa Adi cAroM bhaMga sAdi aura adhruva hote haiM, kyoMki saba mArgaNAe~ kadAcitka haiM, anya mArgaNAoM kI apekSA yadi vicAra kareM to mAtra acatudarzanamArgaNAmeM ogha ke samAna bhaGga jAnanA cAhie tathA bhavyamArgaNA meM dhruva bhaGga nahIM hotA / kAraNa spaSTa hai / 35. svAmitva do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - o aura Adeza / zraghase mohanIya ke utkRSTa anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? utkRSTa anubhAgakA bandha karake jisakA eka Avali kAla gayA hai aisA anyatara gatimeM vidyamAna jIva utkRSTa anubhAgasaMkramakA svAmI hai| Adezase nArakiyoMmeM mohanIyake utkRSTa anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? utkRSTa anubhAgakA bandha karake jisakA eka avali kAla gayA hai aisA anyatara nArakI jIva mohanIya ke utkRSTa anubhAgasaMkramakA svAmI hai / isI prakAra saba nArakI, saba tirya, saba manuSya aura saba devoMteM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paJca ndriya tiryaJca paryApta, manuSya aparyApta aura Anata kalpase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM anubhAga vibhaktike samAna bhaGga hai / vizeSArtha - utkRSTa anubhAgakA bandha karaneke bAda eka Avali kAla vyatIta hone para hI usakA saMkrama sambhava hai, isalie yahA~ para bandhAvalike bAda hI mohanIyake utkRSTa anubhAgake saMkramakA svAmitva diyA hai / zraghase to yaha bana hI jAtA hai / kintu cAroM gatiyoMke avAntara bhedoMmeM jahA~ jahA~ utkRSTa anubhAgabandha sambhava hai una mArgaNAoM meM bhI yaha bana jAtA hai / mAtra paJcendriya tiryaJca paryApta, manuSya aparyApta aura AnatAdi kalpoM ke dezoM neM yaha utkRSTa anubhAgabandha sambhava nahIM hai, isalie inameM use anubhAgavibhaktike utkRSTa svAmitvake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| 36. javanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-- zragha aura zrAdeza / zroghase mohanIyake vanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? jisake sakaSAya avasthAmeM eka samaya adhika zrAvali kAla zeSa hai aisA antima samaya meM vidyamAna anyatara kSapaka jIva mohanIyake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI haiN| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| zeSa mArgaNAoM meM anubhAga vibhaktike samAna bhaGga hai / vizeSArtha - mohanIyakA jaghanya anubhAgasaMkrama kSapaka sUkSmasAmparAyake kAlameM eka samaya adhika eka avali kAla zeSa rahane para hotA hai, kyoMki saMkramake yogya sabase jaghanya anubhAga yahIM Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhayalAsahidade kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 - 9 37. kAlo duviho - jaha0 uka0 / ukasse payadaM / duviho Niddeso, ogheNa AdeseNa ya | moha0 uka0 aNu0 aNubhAgasaMkamo vihattibhaMgo / 38. jahaNNae payadaM / duviho Niddeso- oSeNa AdeseNa ya / ogheNa moha 0 jaha0 aNubhAgasaMkama 0 ke 0 1 jaha0 ukka0 eyasamao / aja0 tiNi bhaMgA / tattha jo so sAdio sapaJjavasido, jaha0 aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 sAdireyANi / maNusatie jaha0 aNubhAgasaMka0 jaha0 ukka0 eyasamao / aja0 aNubhAgasaMka0 jaha0 eyasamao, ukka0 sagaTTidI | sesamaggaNAsu vihattibhaMgo / 14 para pAyA jAtA hai / yaha avasthA zroghase to sambhava hai hI, manuSyatrimeM bhI sambhava hai, kyoiM manuSyatrika hI kSapakazra eNi para ArohaNa karate haiM, isalie manuSyatrimeM to zraghaprarUpaNA ke samAna hI svAmitvake jAnanekI sUcanA kI hai| mAtra anya gatiyoM meM yaha vyavasthA nahIM bana sakatI, isalie unameM anubhAgavibhaktike jaghanya svAmitvake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| 9 37. kAla do prakArakA hai-- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTasaMkramakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - aura Adeza / zraghase mohanIya ke utkRSTa aura anutkRSTa anubhAgasaMkramake jaghanya aura utkRSTa kAlakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai / vizeSArtha -- utkRSTa anubhAgabandha hokara eka Avalike bAda anubhAgakANDakaghAta dvArA usakA antarmuhUrtameM saMkrama ho sakatA hai, isalie se isakA jaMvanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta prApta hotA hai| tathA utkRSTa bAda anutkRSTa hone para vaha kama se kama antarmuhUrta taka aura adhika se adhika aise jIvake ekendriya paryAyameM cale jAne para anantakAla taka rahatA hai, isalie zravase mohanIyake anutkRSTa anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa anantakAlapramANa kahA hai| sAmAnya tiryoMmeM yaha kAla isI prakAra bana jAtA hai / mAtra inameM utkRSTa aura anutkRSTa zranubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya prApta hotA hai, kyoMki jo anya gatikA jIva jIvanake antameM utkRSTa anubhAgakA saMkrama kara rahA hai usake usa saMkramameM eka samaya kAla zeSa rahanepara yadi vaha mara kara tiryazcoM meM utpanna ho jAtA hai to sAmAnya tiryaznoM meM utkRSTa anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya bana jAtA hai| tathA jo tiryana jIvana ke antameM eka samaya zeSa rahane para anutkRSTa anubhAgakA saMkrama karatA hai usake anutkRSTa anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya bana jAtA hai / isI prakAra anya gatiyoMmeM bhI anubhAgavibhaktike anusAra kAla ghaTita ho jAtA hai, isalie yahA~ para ukta saba mArgaNAoM meM utkRSTa kAlako anubhAgavibhakti ke samAna jAnanekI sUcanA kI hai| 38. jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - zragha aura Adeza / zraghase mohanIyake jaghanyaM zranubhAgasaMkramakA kitanA kAla hai ? jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / jaghanya anubhAgasaMkramake tIna bhaGga haiN| unameM jo sAdi- sAnta bhaGga hai usakA jaghanya kAla antahUrta hai aura utkRSTa kAla sAdhika tetIsa sAgara hai / manuSyatrikameM jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI apanI kAya sthitipramANa hai / zeSa mArgaNAoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / vizeSArtha - zraghase mohanIyakA jaghanya anubhAgasaMkrama dasaveM guNAsthAnameM kSapakake eka samaya ke lie hotA hai, isalie isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| tathA jo kSAyika samyagdRSTi prathama bAra upazama khise utara kara antarmuhUrta meM punaH upazamaNi para ArohaNa kara upazAntamoha guNasthAnako prApta hotA hai usake anya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura jo kSAyika samyagdRSTi yaha vidhi sAdhika tettIsa sAgarake antarase karatA hai usake zrajaghanya Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] aNubhAgasaMkameM aMtaraparUvaNA 36 aMtaraM duvihaM-jaha0 ukka0 / ukasse pydN| duviho Niso--ogheNa AdeseNa ya / oSeNa moha0 ukka0 aNubhAgasaMkamaMtaraM jaha0 aMtomuhuttaM, ukka0 aNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / aNu0 jaha0 eyasamao, ukka0 aMtomu0 / sesamaggaNAsu vihttibhNgo| 40 jahaNgae payadaM / duviho Niddeso-ogheNa AdeseNa y| ogheNa moha0 jaha0 Natthi aMtaraM / aja0 jaha0 eyasamao, ukka0 aMtomuhuttaM / maNusatie moha0 jaha0 Nasthi aMtaraM / aja0 jaha0 ukka0 aMtomuhuttaM / sesamaggaNAsu vihattibhaMgo / anubhAgasaMkramakA utkRSTa kAla sAdhika tetIsa sAgara pramANa prApta honese yaha donoM prakArakA kAla uktapramANa kahA hai| manuSyatrika ajaghanya anubhAgasaMkramake utkRSTa kAlako chor3akara zeSa saba kAla oghake samAna hI ghaTita kara lenA caahie| mAtra ajaghanya anubhAgasaMkramakA utkRSTa kAla apanIapanI kAyasthitike prArambhameM aura antameM upazamazreNipara ArohaNa karAnese kucha kama apanI-apanI kAyasthitipramANa prApta hotA hai, isalie yaha ukta pramANa kahA hai| zeSa gatimArgaNAoMmeM kAla anubhAgavibhaktike samAna yahA~ bana jAnese use usake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| ____636. antara do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura Adeza / oghase mohanIyake utkRSTa anubhAgasaMkramakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara anantakAla hai jo asaMkhyAta pudgalaparivartanapramANa hai| anutkRSTa anubhAgasaMkramakA javanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| vizeSArtha-eka bAra mohanIyake utkRSTa anubhAgabandhake rukaneke bAda punaH utkRSTa anubhAga bandha antarmuhUrta ke pahale nahIM hotA aisA niyama hai, ataH yahA~ para oghase utkRSTa anubhAgasaMkramakA jaghanya antara antarmuhUrta kahA hai| tathA jo saMjJI paJcendriya paryApta jIva utkRSTa anubhAgasaMkrama karake ekendriyoM meM utpanna hokara ananta kAlake bAda punaH saMjJI paJcendriya hokara utkRSTa anubhAgabandhapUrvaka usakA saMkrama karatA hai usake usakA utkRSTa antarakAla anantakAla dekhA jAtA hai, ataH oghase utkRSTa anubhAgasaMkramakA utkRSTa antara anantakAla kahA hai| koI kSAyika samyagdRSTi jIva sUkSmasAmparAya guNasthAnameM eka samayake lie mohanIyake anutkRSTa anubhAga asaMkrAmaka hokara dUsare samayameM marakara deva hokara punaH usakA saMkrAmaka ho jAya yaha bhI sambhava hai aura koI anya jIva mohanIyake utkRSTa anubhAgakA antarmuhUrta kAla taka saMkrama karatA rahe yaha bhI sambhava hai, isalie yahA~ para mohanIyake anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai| zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai yaha spaSTa hI hai| 40. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura aadesh| ogha se mohanIyake jaghanya anubhAgasaMkramakA antarakAla nahIM hai / ajaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| manuSyatrikameM mohanIyake jaghanya anubhAgasaMkramakA antarakAla nahIM hai| ajavanya anubhAgasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa antara antamuhUrta hai| zeSa mArgaNAoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 41. sesANamaNiogaddArANamaNubhAgavihattibhaMgo | Navari saMkamAlAvo kAyavtro / evaM tevIsamaNiogaddAra / Ni samattANi / 642 bhugagAre ti tattha imANi terasa aNiogaddArANi - samuttiNA jAva appA bahue ti / samuttiNANugameNa duviho Niddeso- ogheNa AdeseNa ya / oSeNa atthi 0 - appa0 -atraTThi00 atta0 saMkAmayA / evaM maNusatie / sesamagNAsu vihattibhaMgo / bhuja 643. sAmittANu 0 duviho Niddeso- oSeNa AdeseNa ya / ogho vihattibhaMgo / vari avatta 0 saMka0 kassa 1 aNgada0 jo igitrIsasaMtakammi ovasAmago savtrovasAmaNAdo parivadamAnago devo vA paDhamasamayasaMkAmago / evaM maNusatie / Navari devo tiNa bhANiyo / samamgaNAsu vihattibhaMgo / 44. kAlo vihatibhaMgo / Navari avatta0 jaha0 ukka0 eyasamao | 45. aMtarAga0 duviho Niddeso- ogheNa AdeseNa ya / ogho vihattibhaMgo / vari avatta0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 sAdireyANi / maNusatie vizeSArtha - mohanIyakA jaghanya anubhAgasaMkrama kSapaka sUkSmasAmparAyikake hotA hai, isa lie tathA ajavanya anubhAgasaMkramake manuSyoM meM bhI yaha isI prakAra bana se tathA manuSyatrimeM isake antarakAlakA niSedha kiyA hai| jaghanya aura utkRSTa antarakAlakA khulAsA anutkRSTake samAna hai| jAtA hai / mAtra jaghanya antara eka samaya nahIM banatA, kyoMki svasthAnakI apekSA upazAntamohakA muhUrta hai| zeSa kathana spaSTa hI haiM / kA 641. zeSa anuyogadvAroMkA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| itanI vizeSatA hai ki satkarmake sthAna meM saMkramakA zrAlApa karanA caahie| 16 isa prakAra teIsa anuyogadvAra samApta hue / 642. bhujagAra saMkramakA prakaraNa hai / usameM sanutkIrtanAse lekara alpabahutvataka teraha anuyogadvAra hote haiM / samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zroSa aura zrAdeza / zragha bhujagArasaMkrAmaka, alpatarasaMkrAmaka, avasthitasaMkrAmaka aura avaktavyasaMkrAmaka jIva haiN| isI prakAra manuSyatrimeM jAnanA caahie| zeSa mArgaNAoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / 43. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zroSa aura Adeza / zroghase anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki avaktavyasaMkramakA svAmI kauna hai ? ikkIsa prakRtiyoMkA satkarmavAlA jo anyatara upazAmaka jIva sarvopazamanAse gira kara deva ho gayA yA prathama samaya meM saMkrAmaka ho gayA vaha avaktavyasaMkramakA svAmI hai| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavya saMkramakA svAmitva kahate samaya sarvopazamanAse girate hue mara kara deva ho gayA yaha bhaGga nahIM kahanA caahie| zeSa mArgaNAoM meM anubhAga vibhaktake samAna bhaGga hai / 44. kAlakA bhaGga anubhAgavibhaktake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki vaktavyasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 645. antarAnugabhakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - zragha aura Adeza / zraghase anubhAgavibhakti ke samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki vaktavya saMkramakA jaghanya antarantamuhUrta hai aura utkRSTa antara sAdhika taitIsa sAgara hai / manuSyatrikameM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA08] aNubhAgabhujagAra saMkame NANAjIvehiM bhaMgavicayANugamAdiparUvaNA vihatibhaMgo | Navari avata0 jaha0 aMtomu0, ukka0 puvtrakoDI dekhaNA / sesamaggaNAo 1 vihatimaMgo | 45. noo moha * bhuja 0-appa 0 - avaTThi 0 saMkAmayA NiyamA atthi / siyA ede ca avatavtrayA ca / maNusatie bhuja0 -avaDi0 bhayaNiAANi / sesamamgaNANaM vihattibhaMgo / 1 17 NANAjIvabhaMgavicayAgameNa duviho Niddeso- oSeNa AdeseNa ya / oSeNa siyA ede ca avattavyao ca / NiyamA asthi / sesapadANi 46. bhAgAbhAgANu 0 duviho Niddeso- oSeNa AdeseNa ya / ogho vihattibhaMgo / Navari avatta * saMkA * agatimabhAgo / maNusesu vihattibhaMgo / Navari avattavya0 asaMkhe 0bhAgo / maNusapaja 0 - maNusiNI * moha0 avaDi0 saMkhejA bhaagaa| sesasaMkA * saMkhe0 bhAgo / sesamamgaNAsu vihattibhaMgo / 6 47. parimANaM vihattibhaMgo / Navari avata * saMkhejA / itanI vizeSatA hai ki vaktavyasaMkramakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama pUrvakoTipramANa hai| zeSa mArgaNAoMkA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| vizeSArtha - tAmikasamyagdRSTi jIva kamase kama antarmuhUrtake antarase aura adhika se adhika sAdhika taiMtIsa sAgarake antarase upazamana pira ArohaNa karatA hai, isalie to oghase avaktavyasaMkramakA jadhamya antara antamuhUrta aura utkRSTa antara sAdhika tetIsa sAgara kahA hai / tathA manuSyatrimeM jaghantha antara to zroghake samAna hI prApta hotA hai| mAtra utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTise adhika nahIM ho sktaa| kAraNa spaSTa hI hai| zeSa kathana sugama hai| 45. nAnA jIvoMkI apekSA bhaGgavicayAnugamase nirdeza do prakArakA hai-- zrodha aura Adeza / bhose mohanIyake bhujagArasaMkrAmaka, zralpatarasaMkrAmaka aura avasthitasaMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| kadAcit ye nAnA jIva haiM aura eka avaktavyasaMkrAmaka jIva hai / kadAcit ye: nAnA jIva haiM aura nAnA avaktavyasaMkrAmaka jIva haiN| manuSyatrikoM bhujagArasaMkrAmaka aura avasthita saMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| zeSa mArgaNAoMkA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| 6 46. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- zroSa aura Aveza / zroSase anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki avaktavyasaMkrAmaka jIva saba jIvIke zramamtaveM bhAgapramANaM haiN| manuSyoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki avaktavyasaMkrAmaka jIva saba manuSyoM ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| manuSyaparyApta aura manuSyanirmi apasthitasaMkrAmaka jIva ukta donoM prakArake manuSyoMke saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| tathA zeSa padoMke saMkrAmaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| zeSa mArgaNAoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / 47. parimANakA bhaGga anubhAgavibhavitake samAna hai / itanI vizeSatA hai vaktavya saMkrAmaka jIva saMkhyAta haiN| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 guNA jayadhavalAsahida kAsAryapAhuMDagAgAgAgaNAH [audhA VANAhara khesa posaNaM nahittibhaMgoSNivasvittasakAmalIMgassA asaMkhaMbholI kaayvyo| kozI zAha! 4ANakolI gahalimaMgo parivettaThasakA jIesaTaNA urpha4 saMkhejA, samaya SEREE F S T I S TATO PER NPs-ope ... Ek ZI THO ....6.51. bhAvo savvattha odaio bhAvo / .. SETE OULETTE abhuI.. atarai vihatimaigI / aivara avisa sakAeka Livratramg IFTTER vihAttabhagA avatta0sakA jaharU eyasa0, ukk0vaaspudhn| MNANammANa yasa TAila vAsaMdhAna SET ISTE OESTE ABITA TU .6 52. appAbahuANu0 dAvahANisI-AdhaNa AdaraNa yAAdhaNa avatta0rok 197315 ISO UTILUGVETILISHTURE OFTETTE J570 saMkA0 thaavaa|' appada sakA0 aNataguNAbhUjasakA."asUkhe guNA |"avaaskaa LITTSO ESPISE LUI SF.ETETE IF TUTETUESE SITE TUTT skh0gnnaa| su savvatthAvA (0sakAva sakA asaMkhezguNAna' bhuja saMkA0 asaMkhe0guNA / abaDhi0saMkA0 saMkhe0guNA / evaM maNusapaja malusiNAsura Navari saMkhejaguNaM kAyacaM / sesanaNAsu vihatigI kI NaPTP .044 AMA FJS spazanakA bhaMDaanubhAgavibhaktika samrAmA zaESPHekAdhi itanA virASatA : TESTINYSTE BRIEF kAmanA malae avaktavya saMkrAmaka jIvoMkA kSetra aura spezana lokaka satyati mAgapramANa karanA cAhie bhImasiMha nAnA sAyakiapakSI kAlako bhaGga anubhAgaivibhaktike samAna hai| itanI vizeSatA hai ki avatavyasaMkrAmakIkA adhanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAte samaya ho kAgAra TISF TEMP E RIA mA avaktavyasaMkrAmaka hote haiM, to isakA japatya kAya mAka sama prApta hotA hauDAmaki nAkA jI, lagAtAra pahale samagrameM anya jIva aura dUsare samayameM anya jIva isa kramase saMkhyAta samaya taka abaktavyapadake saMkrAmaka hote hai to isakA utkRSTa kAla sasyati samaya taka prApta hotA. mAmApIra mAmA mAnma FE he zI kathana spaSTa | FTE PRESSFER HIER TESTFIT It FET andarakAziGgasthanamAvibhaktisamAna hai| itanI vizeSatA hai ki vaktavyasaMkAmako kA sAmenyora eka samaya morAmakRSThantara varSadharalapramANa haiN| FREE TREE vizepArtha-upazamazreNike jaghanya aura utkRSTa antarako dhyAnameM rakha kara yahA~gAma avaktavyasaMkAsakoMkA saha avara kahA hai koSa kathA sAtha hI hai| ETHERS.33 TMENTva sarvatra saudadhikAra REFT TEPTET frag F r ee kA alpavahastvAmugako apekSA nirdeza do kArekA hai zrodha aura zrAdeza / yasa avaktavyasakrAmaka jIva sabasastoka haiM ma unase alpatarasaMkrAmaka jIva anantaguNa haiM / bhujAgIra saMkrAmaka jIva asakhyAtaguNe haiN| unaseM avasthitasaMkrAmaka jIva 'sakhyAtaguNa hai| manuskhA avaktavyesaMkramika jIva sabase staki hai| umasa alpatarasaMkrAmaka jAdha' asaMkhyAtaguNe hai |hmse mubArasaMkrAmaka jIva asaMkhyAsaguNe haiN| unase avasthitasaMkrAmaka jIva saMkhyAnagage haiN| isI prakAra manuSya paryApta aura manuSyiniyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki yahA~ para asaMkhyAtANeke sthAnameM saMkhyAtaguNA karanA cAhie / zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgabibhaktike samAna bhaGga hai| Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadA ukasta gA058] aNubhAgapadaNikkheva-baDisakamaparUvaNA 53. padaNikkheke ti tatthaimANi tiNi aNiogahIrANi samukita sAmittamappAbahu0 / samukttiNAe vihttibhNgii|- SIPTET . LISTEN TO JIX LITTLE DE 1586 -jh0.ukk0| uka0payada / davihIM NisI-oghaNaAdasaMNa ya / oSeNa ukassiyA vaDDI kassa ? agNadarassa jo tappAoggajahaNayamaNubhArga sakAmeMto tado ukassAgubhAMga pabaddho tassa AvaliyAMdIdassa ukka0 SI S TITIK FTUFET". 1518 USTS LETTE le ukkassayamavahANa / uka0 hANI. kassa.. agadaraNa ukassAgubhAga P ROFESmANa 0 aNubhAgakheDae hada tassa ukAssayA haannii| evaM cdusugdaasu| Navari paMcidiyatirikkhaapaja maNasaapaja -ANadAdi jAva sabaTThA tti vihttibhNgo| lAgaNAra " 655. jahaNyae payadaM / vinibhaAHTE E * 5. 56. appAbahuaM vihanibhaMgo TEHRSTITE ki 38 mA 57. vahisaMkame tattha imANi teisa aNiyogAvarANi samuktiyAjAva apanAe ti| samukitaNANu duniho gidesonamaoyomAsemAca ogheNA mohalA bhaviAchavyihA vaizihANI asAcArAmAsatigAsesamaggaNAsavihacimaMgo / NAjAgA 658. sAmittaM vihattibhaMgo / pAri jala agADago # IFFI . 35 4 mmy PIPER HITTETTE 6.53. padanikSepakA prakaraNa hai / usameM ye tIna anuyogadAra hote haiM samullItanA, svAmitva aura alpabahutva / samutkIrtamAkA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| nAka DIF ...654. svAmitva do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa nirdezAdI prakArakA hai-zrodha aura Adeza / zrodhase utkRSTa vRddhikA svAmI kaumAha anyatara- jisa jIvane tatprAyogya jaghanya anubhAgakA saMkramaNa karate hue uskRSTasiklazako prApta hokara utkRSTa anubhAgakA bandha kiyA, eka avalike bAda vaha utkRSTa vRddhiko "svAbhIhA thA.'yahI jIva anantara, samayameM utkRSTa avasthAnakA svAmI hai| utkRSTa hAnikA svAmI kona anyatara jisa jIvane utkRSTa anumAgakA saMkrama karate hue uskRSTa anubhAgakANDakA ghAta kiyA hAmyaha utkRSTa hAnikA svAmI hai| isI prakAra cAroM gatiyoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiryaJca aparyApta, manuSya aparyApta aura pAnatakalpase lekara sarvArthasiddhi taka davAma anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| mAnA .6 55. javanyakA prakaraNa hai| usakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| . 666. alpabahutvakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAHEE FIRF FTS * .6 57. vRddhisaMkramakA prakaraNa hai| usameM samutkIrtanAse lekara, alpabahutva taka ye taraha anuyogadvAra hote haiN| samutkIrtanAnuNamakI apekSA nirdeza do prakArakA zrodha aura Adeza / oghase mohanIyake chaha vRddhi, chaha hAni, avasthita aura avaktavyapadakAsakAmaka aavaah| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| zeSa mArgaNApi anumAgavimukti ke samIna maGgahiSA 58. svAmitvakA bhaGge anubhAgavibhaktike samAna hai| itanI vizeSatA hai ki pravaktavyasakramakA bhaGga bhujagArake samAna hai| kAra maEiS NA Mp95 . Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe . [bandhago 6 6 56. kAlo vihattibhaMgo / Navari avatta0 bhujgaarbhNgo| 660. aMtaraM NANAjIvehi bhaMgavicao bhAgAbhAgaM parimANaM khettaM posaNaM kAlo aMtaraM bhAvo ca vihattibhaMgo / Navari avatta0 bhujgaarbhNgo| 61. appAbahuANu0 duviho Nideso-oSeNa AdeseNa ya / ogheNa moha. samvatthovA avatta0saMkA0 / aNaMtabhAgahANisaMkA0 aNataguNA / sesapadANaM vihattibhaMgo / maNussamu savvatthovA avata0 / aNaMtabhAgahA0 asaMkhe0guNA / uri oghaM / evaM maNusapaja maNusiNI0 / Navari saMkhenguNaM kAyacha / sesamaggaNAsu vihttibhNgo| 662. ThANANamaNubhAgavihattibhaMgANusAreNa parUvaNA kAyayA / - evaM mUlapayaDiaNubhAgasaMkamo smtto| * tadouttarapayaDiaNubhAgasaMkarma pauvIsaaNiyogaddArehi vttissaamo| 663. tado mUlapayaDiaNubhAgasaMkamavihAsaNAdo aNaMtaraM puSaparUvideNa adrupadeNa uttarapayaDivisayamaNubhAgasaMkamaM vattahassAmo ti esA paijA suttayArassa / tatthANiyogadArANamiyattAvahAraNahamidaM yuttaM 'cauvIsamaNiyogadArehi ti| kANi tANi cauvIsaaNiogaddArANi 1 saNNA savyasaMkamo NosabbasaMkamo ukssasaMkamo aNukarasasaMkayo jahaNgasaMkamo 656. kAlakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| itanI vizeSatA hai ki avaktavyakA bhaGga bhujagArake samAna hai| 6 60. antara, nAnA jIvoMkI apekSA bhaGgavicaya, bhAgAbhAga, parimANa, kSetra, sparzana, kAla, antara aura bhAvakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| itanI vizeSatA hai ki avaktavyakA bhaGga bhujagArake samAna hai| . 661. alpabahutvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mohanIyake avaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase anantabhAgahAnike saMkrAmaka jIva anantaguNe haiN| zeSa padoMkA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| manuSyoMmeM pravaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase anantabhAgahAnike saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| Age oghake samAna bhaGga hai| isI prakAra manuSyaparyApta aura manuSyiniyoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtaguNeke sthAnameM saMkhyAtaguNA karanA caahie| zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| 662 sthAnoMkA anubhAgavibhaktike bhaGgake anusAra prarUpaNA karanA caahie| isa prakAra mUlaprakRtianubhAgasakrama samApta huaa| * aba caubIsa anuyogadvAroMkA Azraya lekara uttaraprakRtianubhAgasaMkramakA kathana kreNge| 663. 'tado' arthAt mUlaprakRtianubhAgasaMkramakA kathana karaneke bAda pUrva meM kahe gaye arthapadake Azrayase uttaraprakRtiviSayaka anubhAgasaMkramako kaheMge isa prakAra sUtrakArakI yaha pratijJA hai / vahA~ anuyogadvAroMkI iyattAkA nizcaya karaneke lie 'cauvIsamaNiyogaddArehiM' yaha vacana kahA hai / ve caubIsa anuyogadvAra kauna haiM aisA prazna hone para unakA nAma nirdeza karate haiN| yathA-saMjJA, sarvasaMkrama, nosarvasaMkrama, utkRSTa saMkrama, anutkRSTa saMkrama, jaghanya saMkrama, ajaghanya saMkrama, sAdi Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame ghAdisaNA-hANasaNNAparUpaNA 21 ajahaNNasaMkamo sAdiyasaMkamo aNAdiyasakamo dhuvasaMkamo addha vasaMkamo egajIveNa sAmittaM kAlo aMtaraM saNiyAso NANAjIvehi bhaMgavicao bhAgAbhAgo parimANa khettaM posaNaM kAlo aMtaraM bhASo appAbahuaM vedi / edesi ca jugavaM vottumasattIdo kamAvalaMbaNeNa saNNANiogaddArameva tAva vihAsidukAmo suttamuttaraM bhaNai * tattha puvaM gamaNijjo ghAdisaNNA ca hANasaNNA c| 664. 'tattha' tesu cauvIsamaNiogaddAresu 'pulaM' paDhamadarameva tAva 'gamaNijjA' aNugaMtavA ghAdisaNNA ca ThANasaNNA ca / edeNa saNNAe duvihattaM paduppAidaM / tattha ghAdisaNNA NAma micchattAdikammANamukkassAdiaNubhAgasaMkamaphaiemu desa-savvaghAdittaparikkhA / ThANasaNNA ca tesimevANubhAgasaMkamaphayANaM jahAsaMbhavamegaTThANiya-viTThANiya-tihANiya-cauTThANiyabhAvagavesaNA / saMpahi doNhamedAsiM saNNANaM NisaM kuNamANo suMtakalAvamuttaraM bhaNai___* sammatta-cadusaMjalaNa-purisavedANaM mottUNa sesANaM kammANamaNubhAgasaMkamo NiyamA savvaghAdI veDANio vA tihANio vA cauTThANiovA / 665. sammatta-cadusaMjalaNa-purisavedANamaNubhAgasaMkamaM mottaNa sesakammANaM micchattasammAmicchatta-bArasaka0-aTThaNokasAyANabhaNubhAgasaMkamo ukkasso aNu0 jahaNNo ajahaNNo ca savvaghAdI cetra, desaghAdisarUveNa sabakAlamedesimaNubhAgasaMkamapavuttIe asNbhvaado| so vuNa viTThANio tihANio cauTThANio vA / eyavANiyo Natthi, savvadhAdittaNeNa tassa saMkrama, anAdi saMkrama, dhruvasaMkrama, adhrusaMkrama, eka jIvakI apekSA svAmitva, kAla, antara sagnikarSa, nAnA jIvoMkI apekSA bhaGgavicaya, bhAgAbhAga, parimANa, kSetra, sparzana, kAla, antara, bhAva aura alpabahutva / kintu inakA eka sAtha kathana karanA asambhava hai, isalie kramakA avalambana lekara saMjJA anuyogadvArako hI sarva prathama kahanekI icchAse AgekA sUtra kahate haiM * unameM sarva prathama ghAtisaMjJA aura sthAnasaMjJA jAnane yogya hai| 664. 'tattha' una caubIsa anuyogadvAroM meM 'puvvaM' arthAt sarva prathama ghAtisaMjJA aura sthAnasaMjJA 'gamaNijjA' arthAt jAnane yogya hai / isa prakAra isa sUtra dvArA saMjJA do prakArakI kahI gaI hai| unase mithyAtva Adi karmoMke utkRSTa Adi anubhAgasaMkramarUpa spardhoM se kauna spardhaka dezaghAti haiM aura kauna spardhaka sarvaghAti haiM isa prakArakI parIkSA karanA ghAtisaMjJA kahalAtI hai| tathA unhoM anubhAgasaMkramarUpa spardhakoMke ekasthAnika, dvisthAnika, tristhAnika aura catuHsthAnikabhAvakI gaveSaNA karanA sthAnasaMjJA kahalAtI hai| aba ina donoM saMjJAoMkA nirdeza karate hue AgekA sUtra kalApa kahate haiM ___* sammaktva, cAra saMlvalana aura puruSavedako chor3a kara zeSa karmoM kA anubhAgasaMkrama niyamase sarvaghAti tathA dvisthAnaka, tristhAnika aura catuHsthAnika hotA hai| 665. samyaklva, saMjvalana cAra aura puruSavedake anubhAgasaMkramako chor3a kara mithyAtva, samyagmidhyAtva, bAraha kaSAya aura ATha nokaSAya ina zeSa karmoM kA utkRSTa, anutkRSTa jaghanya aura ajaghanya anubhAgasaMkrama sarvaghAti hI hotA hai, kyoMki inake anubhAgasaMkramakI sarvadA dezaghAtirUpase pravRtti honA asambhava hai / parantu vaha anubhAgasaMkrama dvisthAnika, tristhAnika yA catuHsthAnika hotA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 promp> jayazcavalAsahide kasAyapAhuDe [bandhago / paDisiddhatAho tapAsAsAmasakaso vaDAgilo veba, tattha pyaartraannuvlNbhaare| ANukasAmasaMkamo mA baDANio, vidvANio vihANio yA, tiNhamedesi bhAvaNaM tattha saMbhavAdo jamANabhAgasaMsmo vidvAmio ceka, tatya pyaartaasNbhvaado| ajahaNNANubhAgasaMkamo viTThANio tihANio cauTThANio vA, tivihassa vi bhAvassa tattha sNbhvaado| edeNa sAmaNNAyageNa sammAmichattassa vi sabaghAditaNAvahAriyassa tihANiya-cauhANiyANubhAgasaMkamAippasaMge tAriNatAraNahasatamAha FE TRvari sammAmichattama vevANio ceva / - 3 666 sammAnita uklamsAkassa-jahaNNAjaNNAyubhAgasaMkamI veDhANiyatvegAvahAreyauM, dAruasamANApatimabhAme ceka satpAditteNa tada'NubhAgassa paJjavasidacAdo / evamedesi saNAvisesaparikkhaM kAUNa saMpahi parisaveda-cadusaMjalaNANubhAgasaMkamassa saMNNAvisesa padappAyaNamavAramasuttamAha ......*akkhavaga-aNavasAmagassa.cadusaz2alae-purarasavadAgAsa micchttbhNgii| 67. kuMdo ? savaidhAditagaNa vi-ta-bavANiyattaNeNa ca bhedaabhaavaado| saMpahi su tabbhedasaMbhavapadappAyaNamidamAha - hai| ekasthAnika nahIM hotA kyokisakasthAnika anubhAgasaMkramakA sarvaghAti honekA niSedha hai| usameM bhI utkRSTa anubhAgasaMkrama catuHsthAnika hI hotA hai, kyoMki usameM anya prakAra nahIM upalabdha hotA / parantu anutkRSTa anumAMgasaMkrama catuHsthAnika) tristhAnika yA dvisthAnika hotA hai. kyoMki isameM ye tInoM prakAra sambhava haiM jinya anubhAgasaMkramavisthAnikAhI hotA hai kyoMki isameM anya prakAra sambhava nahIM hai| tayA ajaya anumAnisakrama visthAbhika tristhAnika yA catusthiAnika hotA hai, kyoMki isameM ukta tInoM prakArakA anubhagasakrama sambhava hai| isa prakAra ila sAmAnya vacanake anusAra sarvaghAtirUpasenizcatA kiye gye| samyasmithyAtvameM bhI tristhAnika aura catu:sthAnika anubhAgasaMkramakA atiprasaGga hone para usakA nivAraNa karaneke lie AgekA sUtra kahate hai ITTEFERREE / TEE MPETES #itanI vizeSatA hai ki sampamithyAtvakA anubhAgasaMkrama bisthAnika hI hotA hai| 66. samyagmipyAstrake utkRSTa, anutkRSTha, jaghanya aura ajaghanya anubhAgasakramako dvisthAmika hI nizcaya karanA cAhie, kyoMki dorusamAna anubhAgasaMkramake anansaveM bhAgama hI sarvakAtirUpase usake strAnubhAgekA paryavasAnAM dekhA jAtA hai| isa prakAra inakoM kI saMjJA vizeSakI parIkSA karake aba puruSaveda aura cAra saMjvalanoMke anubhAgasaMkramakI saMjJAvizeSakA kathana karane ke lie -mokA sUtra kahate haiN| RaptiSF E T akSapaka aura anupazAmaka jItake vAra saMjvalanA aura puruSavedake anumAsaMkramakA bhaGga mithyA samAna hai #Free , 67. kyoMki sarvaghAtirUpase tathA dvisthAnika, nisthAnika aura catu:sthAnikarUpase mithyAtvakI apecchA ukta kamoM ke anubhAgasaMkramameM bheda nahIM hai| aba Apaka aura upasamakoMmeM jasakA bheda sambhava hai isa bAtakA kathana karaneke lie, yaha sUtra kahate haiM- eka) / S Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA]] uttarapayaDiRNubhASAko AdimA asaNNAparUvaNA 3 jIepha | *khavaguNazlAmAvAsamabhAgasaMkamA sanyAdI pA desavAdI vA agANi vA yadvANi vA / -THE BI TAs propps #gy SS 68. edassa suttassa attho buccade / jahA~ gavasamise edaisi su~kassANumAsaMkramo predvANiko savAdIce, apuraNIkesanasamA tadupalabhA ho / aNuvassA NumAko veDApioM eThThA oviNArI mahAsamAdI yA / eANio katthIkhagoTIsu, amirakaraNI kAdUpeNAmibhAgaM gaMdhamApastamuddhAvayakamAvatyA kiddiivedgkiismmNtre| saMpAditaM kI tasva lakSmaNa jahamNA guNubhAgasaMkra dizi dI eNDAgio' yA mahAmitrAMvarasaH kiDINAM cArimasamayakA saMgApa taduka laMbhAdo / ajahaNNANubhAgasaMkamo eyaTThANio veTThANio vA desabAdI vADavADI-rU, ayuktassasseva taduvazaMbhAdoH / evapredekhi zRNNA cittesaM stavitra saMprati sasmatANubhrA gRsaMkamassa sapanAvizesa vihAsaNyacA RR NO 15 SF * sammartA aNubhAgasaMkamo vicamA bisaghAyo / Lfsize BEDSE SPUR ke ha mgtni t * mAtra kSapaka aura upazAmaka jIvake unakA anubhAgasaMkrama sarvaghAti bhI hotA - aura dezAMta bhI hotA hai| tathA disthAnika bhI hotA hai aura ekasthAnika bhI hotA hai| - 1 TER S Refery FTS 13 TOTE 195 aba isa sUcakA artha kahate haiM / yathA-- kSapaka aura upazAmaka jIvoMmeM cAra saMjvalana aura paruSaveda ina pA~ca karmAkA utkRSTa anubhAgasa~krama dvisthAnika aura sarvadhAti hI hotA hai, kyoMki apUrvakaraNameM praveza karaneke prathama samayamai usakA upalabdhi hotI hai| anuSkRSTa anubhAgadvisthAnika bhI hotA hai aura ekasthAnika bhI hotA hai| "tathA sarvaghAti bhI hotA hai aura PES PREPE SUPE bhI hotA hai / ekA ekathAnika anubhAgakrama kahA~ para upalabdha hotA de meM kaI ne eka upa naH samAdhAna upana pi aura upazyAmana simaiM antarakaraNa karake ekasthAnika, anubhAgakA karanevAle jIva ke yuddha jabakI saMkramarUpa avasthAmeM aura kRSTivedakakAlake bhItara ekasthAnika anubhAgasaMkrama upalabdha hotA hai tathA vahIM para usakA dezaghAviSanA pAyA jAtA hai / ina makA jaghanya anubhAgasaMkrama dezaghAti aura ekasthAnika hotA hai, kyoMki yathAsambhava cakabandhako kRSTiyoMka sakarmaka antima samaya meM vaha upalabdha hotA hai| ajaghanya anubhAgrasaMkrama sthAnika bha 'hotA', 'aura dvisthAnika bhI hotA hai| tathA dezaghAti bhI hotA hai aura sarvadhAti thI hotA hai, kyoMki jisa prakAra ina kanAka anuSTameM ina bhedAnA upalabdha hotI hai usI prakAra ke jAte haiN|" isa prakAra inakI saMjJAvizeSakA kathana karake aba 'samyaktvaka jAnumaka saMjJAvizeSako vyAkhyAna karane ke lie ApakA satra ka kahate * samyakatvakA anubhAgasaMkrama niyamase dezaghAti hotA hai Ersat S jaghanyameM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [bandhago 66. ukkassANukassa-jahaNNAjahaNNamedANaM savvesimeva desaghAditadasaNAdo / pahi edasseva raTThANasaNNANugamaM kassAmo / taM jahA * eyahANio vevANio vaa| 670 tadukkassANubhAgasaMkamo veTTANio ceva, tattha ladA-dAruasamANANubhAgANaM doI pi NiyameNovalaMbhAdo / aNukasso veDhANio eyaTThANio vA, desaNamohakkhavaNAe anurasadvidisaMtakammappahuDi eyaTThANANumAgadasaNAdo heTA veddhaanniynniymaado| jahaNNANubhAgasaMkamo NiyameNeyaTThANio, samayAhiyAvaliyadaMsaNamohaklevayammi taduvalaMbhAdo / abaha eyaTThANio veDhANio vA, dusamayAhiyAvaliyadaMsaNamohakkhavayappahuDi jAvukassANubhAgo Si tAva ajhnnnnviyppaavtttthaannaado| 71. evaM sutANugarma kAUNa saMpahi uccAraNAmuheNa saNNAvihANaM vattaissAmo / taM jahA-tattha duvihA saNNA-ghAisaNNA dvANasaNNA ca / ghAisaNNANu0duviho NidesooSeNa AdeseNa y| oSeNa miccha0-sammAmi0pArasaka0-aduNokasAyANaM uka0aNuka0-jaha0-ajaha0saMka0 svvghaadii| purisaveda-padusaMjala0 uka0 svvghaadii| 666. kyIMki isake utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura ajaghanya ina saba bhedoMmeM dezaghAtipanA dekhA jAtA hai| aba isIkI sthAnasaMjJAkA anugama kareMge / yathA * tathA vaha ekasthAnika bhI hotA hai aura dvisthAnika bhI hotA hai| 670. usakA utkRSTa anubhAgasaMkrama dvisthAnika hI hotA hai, kyoMki isameM latA aura dArU samAna yaha donoM prakArakA anubhAga niyamase pAyA jAtA hai| anutkRSTa anubhAgasaMkrama dvisthAnika bhI hotA hai aura ekasthAnika bhI hotA hai, kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNA hote samaya jaba samyaktvakA ATha varSapramANa sthitisatkarma zeSa rahatA hai taba vahA~ se lekara usakA ekasthAnika anubhAga dekhA jAtA hai / tathA isase pUrva dvisthAnika anubhAgakA niyama hai| jaghanya anubhAgasaMkrama niyamase ekasthAnika hotA hai, kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNa karanevAleke usakI kSapaNAmeM eka samaya adhika eka zrAvali kAla zeSa rahane para usakI upalabdhi hotI hai| ajaghanya anubhAgasaMkrama ekasthAnika bhI hotA hai aura visthAnika bhI hotA hai, kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAmeM jaba do samaya adhika eka zrAvali kAla zeSa bacatA hai taba vahA~se lekara pratilomakramase utkRSTa anubhAgake prApta hone taka saba anubhAga ajaghanya vikalparUpase avasthita hai| . 671. isa prakAra sUtroMkA anugama karake aba uccAraNAkI pramukhatAse saMjJAkA vidhAna karate haiN| yathA-prakRtameM saMjJA do prakArakI hai-ghAtisaMjJA aura sthAnasaMjJA / ghAtisaMjJAnugamase nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtva, samyagmithyAtva, bAraha kaSAya aura ATha nokaSAyoMkA utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura ajaghanya anubhAgasaMkrama sarvaghAti hai| puruSaveda aura cAra saMjvalanakaSAyoMkA utkRSTa anubhAgasaMkrama sarvaghAti hai| anutkRSTa anubhAgasaMkrama sarvadhAti 1 tA0 pratau 'edassa veDhANa' iti pAThaH / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame ghAdisaNNA-hANasaNNAparUvaNA 25 aNu0 savvaghAdI desaghAdI vA / jaha0 desaghAdI / aja0 sabaghAdI vA desaghAdI vA / samma0 uka0-aNuka0-jaha0-ajaha0 desaghAdI ce / evaM maNusatie / Navari maNusiNI0 purisaveda0 u0-aNuka0-jaha0-ajaha0 svvghaadii| sesamaggaMNAsu vihttibhNgo| 672. DhANasaNNANu0 duviho Niddeso-ogheNa AdeseNa y| ogheNa miccha0pArasaka0-aTThaNoka0 uka0 cauTThA0 / aNu0 cauTThA0 tihANi0 veDhANio vA / jaha0 vidvANi / aja0 viThThANi0 tihANi0 cauhANio vA / samma0-sammAmi0-cadusaMjala0purisaveda0 vihttimNgo| evaM mnnustie| Navari maNusiNIsu purisaveda0 chaNNokasAyamaMgo / sesamamgaNAsu vihttibhNgo| bhI hai aura dezaghAti bhI hai| jaghanya anubhAgasaMkrama dezaghAti hai| vathA ajaghanya anubhAgasaMkrama sarvaghAti bhI hai aura dezaghAti bhI hai| samyaktvakA utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura ajaghanya anubhAgasaMkrama dezaghAti hI hai| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM puruSavedakA utkRSTa, anutkRSTa, javanya aura ajaghanya anubhAgasaMkrama sarvaghAti hI hai| zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| vizeSArtha-manuSyinIke puruSavedakI sattvavyucchitti chaha nokaSAyoMke sAtha hI ho letI hai, isalie yahA~ para manuSyiniyoMmeM puruSavedakA cAroM prakArakA anubhAgasaMkrama sarvaghAti hI batalAyA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai| 6 72. sthAnasaMjJAnugamase nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtva, bAraha kaSAya aura ATha nokaSAyoMkA utkRSTa anubhAgasaMkrama catuHsthAnika hotA hai| anutkRSTa anubhAgasaMkrama catuHsthAnika, tristhAnika, yA dvisthAnika hotA hai| jaghanya anubhAgasaMkrama dvisthAnika hotA hai| tathA ajaghanya anubhAgasaMkrama dvisthAnika, tristhAnika yA catuHsthAnika hotA hai| samyaktva, samyammithyAtva, cAra saMjvalana aura puruSavedakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM puruSavedakA bhaGga chaha nokaSAyoMke samAna hai| zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| - vizeSArtha-sthAnasaMjJAke prasaGgase anubhAgako cAra prakArakA batalAyA hai-ekasthAnika, visthAnika, tristhAnika aura catuHsthAnika / kevala latAke samAna anubhAgako ekasthAnika anubhAga kahate haiM, latA aura dAruke samAna mile hue anubhAgako visthAnika anubhAga kahate haiM, dAru aura masthike samAna mile hue anubhAgako tristhAnika anubhAga kahate haiM tathA dAru, asthi aura zailake samAna mile hue anubhAgako catu:sthAnika anubhAga kahate haiM / latAke samAna ekasthAnika anubhAga tathA latA aura dAruke anantaveM bhAga takakA visthAnikaanubhAga dezaghAtI hotA hai aura zeSa saba anubhAga sarvaghAti hotA hai| pahale mithyAtva Adi karmomeM kisa karmakA anubhAga kisa prakArakA hai isakA vicAra kara Aye haiM so use isa vivecanako dhyAnameM rakha kara ghaTita kara lenA caahie| yadyapi samyagmithyAtvameM kevala dAruke anantaveM bhAgapramANa madhyakA sarvaghAti anubhAga hI upalabdha hotA hai| phira bhI use upacArase visthAnika saMjJA dI gaI hai| isI prakAra anyatra sarvaghAMti anubhAgoM meM dvisthA nika, tristhAnika aura catuHsthAnika saMjJAoMkI sArthakatA ghaTita kara lenI caahie| mAnA ki ina sarvaghAti anubhAgoMmeM dezaghAtikI sImA takakA anubhAga upalabdha nahIM hotA phira bhI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 jayadhavalAsAhide kAyama [saM 16. 73. savvasaMkamo gosavtrasaMkamo TrakastrasaMko bhakAsako saMka ajahaNNasaMkamo tti vihtibhNgo| sAdi 0 apAdi : dhruva : adbhuvAra, dubiTTo piso o miccha, bhaGkakasAya samma 1 sammAmika aNuka paTaka jaha 0 sAdI zu AdeseNa ya / oSeNa ajahU0 kiM sAdi 0 4 1 sAdI adbhuvo / avaka0, gavazoka adbhuvo / aja0 cacAri bhaMgA / AdeseNa savvaM savvattha sAdI adbhu jahA~ vArukA bahumAnapramANa antakA sarvadhAti anubhAga hotA hai usakI upacArase dvisthAnika hai | jahA~ para yaha aura asthike samAna anubhAga upalabdha hotA hai, isakI tristhAi hai| tathA jahA~ yaha pUrvakA donoM bhedarUpa aura zailake samAna hotA hai usakA upacAra'se catuHsthAnika saMjJA hai / yahA~ para latA, dAru asthi aura zaila ya zabda haiN| jo apane upameyarUpa anubhAgoMkI vizeSatAko prakaTa karate haiM / sthAnasaMjJAkA nirdeza karate samaya manuSyaviyoMmeM puruSavedakA bhaGga chaha nokaSAyaki samAna kahA hai| sI isakA Azaya itanA meM hai ki manuSyiniyama puruSavedakA latAke samAna ekasthAnika anubhAga nahIM upalabdha hotA / kAraNakA nirdeza hama dhAMti saMjJAke prasaGgase vizeSArthameM kara hI Aye haiN| zeSa kathana sugama haiN| 3 ja 9 73. sarvasaMkrama, nosarvasaMkrama, utkRSTasaMkrama, amutkRSTasakrama, jaghanyasakrama saMkramakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai / sAdi, anAdi, dhava aura anumApekSA nirdeza do prakArakA hai-bodha aura Adeza / zroSase midhyAtra, mArka kA aura sAmagramidhyAtvakA utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura jaghanya anubhAgasaMga jAna hai yA anAdi hai| nyA kyA hai ? sAdi aura adhruva hai| ATha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA anutkRSTa aura jaghanya anubhAgasaMkrama svAdi aura adhruva hai| tathA ajaghanya anubhAga saMkasa sAdi Adi cAroM bhedarUpa hai / Adezase saba anubhAgasaMkrama sarvatra sAdi aura athavA vizeSArtha -- midhyAtva, zrapratyAkhyAyavAcakamityAdiyAnAmaracatuSkA saMnyavastha aura samyagmithyAtvakA utkRSTa aura anutta anubhAta saMtrA, adAnika haiM, isali ye donoM yahA~ para sAdi aura adhruva kahe gaye haiM tathA siyA aura vAdA kapAya namanyA aura ajaghanya anubhAgasaMkrama bhI kAdAcitka haiN| sAtha hI samyaktta yo sAmya donoM prakRtiyA~ bhI kAdAcitka haiM, isalie yahA~ para banAke javatya aura anubhAga saMkramAsAdi aura kahe gaye haiM / aba rahIM zeSa prakRtiyA~ so inake bhI utkRSTa aura anutkRSTa anubhAga saMkrama kAdAcitka honese sAdi aura adhruva jAna lene caahie| cAra saMvalana aura nau kA jaghanya anubhAgasa~krama apanI apanI kSapaNA hote samaya jadhanya anubhAgakramaNa kAla hotA hai aura isake pUrva ajaghanya anubhAgasa~krama hotA hai isalie to jadhanya anubhAgasakrama anAdi hai tathA upazamamaimeiM upazAnta dazAmeM yaha saMkrama nahIM hotA aura usake bAda girane para homa lagatA hai, isalie inakA ajaghanya anubhAgasa~krama sAdi hai| tathA madhyakI apekSA vaha bhAra abhaya apanA adhava / isa prakAra ina teraha prakRtiyoMkA anya anubhAga kama sa cArarUpa bana jAnese vaha cAra prakArakA kahA hai aura inakA jaghanya anubhAgakrama kilimeM hI hotA hai isalie ESE DISER vaha sAdi aura adhruva kahA hai| isI prakAra anantAnubandhacatuSkakA jaghanya anumAsika mApanaH sayojanA hone para eka Avalike bAda dvitIya zrAvalI ke prathama "samayama hotA hai, isalie yaha bhI sAdi aura dhruva kahA hai tathA visaMyojanA honeke pUrva taka ina cArakA "ajaghanya anubhAgasaMkrama nAda hotA hai aura punaH saMyojanA hone para jaghanyake bAda vaha sAdi hotA hai tathA bhavyAka DIR PETIRES PHIDIPUR BIDS kA W Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame sAmitta sAmittaM / 6 74. sAmittamidANi kassAmo ti paiNNAvakmedaM / saba-NosavyasaMkamAdINaM sutte kimaDha Niddeso Na kado ? Na, tesiM sugamANaM vakkhANAdo ceva paDivattI hoi ti tdkrnnaado| taM ca sAmittaM duvihaM jahaNNakassANubhAgasaMkamavisayatteNa / tatthukkassANubhAgasaMkamavisayaM tAva sAmittaM parUvemANo suttamuttaraM bhaNai (r) micchattassa ukassANubhAgasaMkamo kassa ? 675 sugamaM / * ukassANubhAgaM baMdhidUNAvaliyapaDibhaggassa aNNadarassa / 676. micchattassa ukkassANubhAgamukkassasaMkileseNa baMdhiyaNa jo AvaliyapaDibhaggo tassa payadukssasAmittaM hoi / AvaliyapaDibhaggaM mottaNa baMdhapaDhamasamae cetra sAmittaM kiNNa dijade ? Na, aNaicchAviya baMdhAvaliyassa kammassa okaDDaNAdisaMkamaNANaM pAoggattAbhAvAdo |so vuNa micchattukassANubhAgabaMdhago saNgipaMciMdiyapajattamicchAiTThI svvsNkilittttho| apekSA adhruva aura abhavyoM kI apekSA vaha dhruva hotA hai, isalie ina cAroM prakRtiyoMke ajaghanya anubhAgasaMkramako bhI sAdi Adike bhedase cAra prakArakA kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai| * svAmitvakA prakaraNa hai| 6 74. isa samaya svAmitvakA kathana karate haiM isa prakAra yaha pratijJAvacana hai / zaMkA-sarvasaMkrama aura nosarvasaMkrama AdikA sUtrameM nirdeza kisalie nahIM kiyA ? ... samAdhAna nahIM, kyoMki ve sugama haiM / vyAkhyAnase hI unakA jJAna ho jAtA hai, isalie unakA sUtrameM nirdeza nahIM kiyA / jaghanya anubhAgasaMkrama aura utkRSTa anubhAgasaMkramako viSaya karanevAlA honese vaha svAmitva do prakArakA hai| unameMse utkRSTa anubhAgasaMkramaviSayaka svAmitvakA sarva prathama kathana karate hue AgekA sUtra kahate haiM * mithyAtvake utkRSTa anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 65. yaha sUtra sugama hai| * mithyAtvake utkRSTa anubhAgakA bandhakara pratibhagna hue jise eka Avali kAla huA hai aisA anyatara jIva mithyAtvake utkRSTa anubhAgasaMkramakA svAmI hai| 676. mithyAtvake utkRSTa anubhAgako utkRSTa saMklezase bA~dhakara jise pratibhagna hue eka zrAvali ho gayA hai usake prakRta utkRSTa svAmitva hotA hai| ... zaMkA-pratibhagna hue eka Avali kAlako chor3akara bandha honeke prathama samayameM hI utkRSTa svAmitva kyoM nahIM diyA jAtA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki bandhAvaliko bitAye binA karmameM apakarSaNa zrAdi rUpa saMkramaNoM kI yogyatA nahIM pAI jaatii| parantu mithyAtvake utkRSTa anubhAgakA bandha karanevAlA vaha jIva saMjJI paJcedriya paryApta mithyA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 jai evaM, aNNatthukkassANubhAgasaMkamo Na kayAI labbhadi ti AsaMkAe NirAyaraNa?maNgadaravisesaNaM kadaM, tadukkassabaMdheNAghAdideNa saha ei diyAdisuppaNNassa taduvalaMbhe virohaabhaavaado| Navari asaMkhejavassAuatirikkha-maNussesu] maNusovavAdiyadevesu ca oghukassANubhAgasaMkamo Na labbhade, tamaghAdedUNa tatthuppattIe asNbhvaado| edeNa sammAiTThIsu vi micchattukkassANubhAgasaMkamo paDisiddho daTThavyo, ukassANubhAgaM baMdhiya AvaliyapaDibhaggassa kaMDayaghAdeNa viNA smmttgunngghnnaannuvvttiido| kadhameso viseso sutteNANuvaiTTho Najade ? Na, vakkhANAdo suttarAdo taMtajuttIe ca tduvlddhiido| jahA micchattassa tahA sesakammANaM pi ukkassasAmittaM NedavvaM, visesAbhAvAdo ti paduppAyaNaTThamuttarasuttamoiNNaM. evaM svvkmmaannN| 6 77. savvesimukkassANubhAgaM baMdhidUNAvaliyapaDibhaggaNNadarajIvammi sAmittapaDilaMbhassa pddisehaabhaavaado| saMpahi sammatta-sammAmicchattANamabaMdhapayaDINamesa kamo Na saMbhavai ti payAraMtareNa tesi sAmittaNiddeso kIrade OM Navari sammatta-sammAmicchattANamukkassANubhAgasaMkamo kassa ? dRSTi aura sarvasaMkliSTa hotA hai| yadi aisA hai to anyatra utkRSTa anubhAgakA saMkrama kabhI bhI nahIM prApta hotA hai| isa prakAra aisI AzaMkA honepara usakA nirAkaraNa karaneke lie sUtrameM 'anyatara' vizeSaNa diyA hai, kyoMki ghAta kiye vinA usake utkRSTa bandhake sAtha ekendriyAdi jIvoMmeM utpanna hue jIvake utkRSTa anubhAgasaMkramake prApta honemeM koI virodha nahIM AtA hai| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta varSakI yuvAle tiryaJcoM aura manuSyoMmeM tathA jahA~ke jo deva mara kara niyamase manuSyoMmeM utpanna hote haiM aise AnatAdika devoMmeM ogha utkRSTa anubhAgasaMkrama nahIM prApta hotA, kyoMki usakA ghAta kiye binA ina jIvoMmeM utpanna honA asambhava hai| isa vacanase samyagdRSTi jIvoMmeM bhI mithyAtvake utkRSTa anubhAgasaMkramakA niSedha jAna lenA cAhie, kyoMki utkRSTa anubhAgakA bandha karake jise pratibhagna hue eka Avali kAla huA hai aisA jIva kANDakaghAta kiye vinA samyaktva guNako grahaNa nahIM kara sktaa| zaMkA-yaha vizeSatA sUtrameM nahIM kahI gaI hai, isalie use kaise jAnA jA sakatA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki vyAkhyAnase, sUtrase tathA sUtrAnukUla yuktise isa vizeSatAkA jJAna ho jAtA hai| jisa prakAra mithyAtvakA utkRSTa svAmitva hai usI prakAra zeSa karmoMkA bhI utkRSTa svAmitva jAnanA cAhie, kyoMki usase isameM koI antara nahIM hai| isa prakAra isa bAtakA kathana karaneke lie AgekA sUtra AyA hai. * isI prakAra saba karmoM kA utkRSTa svAmitva jAnanA cAhie / 677. kyoMki saba karmoMkI apekSA utkRSTa anubhAgako bA~dha kara pratibhagna hue jise eka zrAvali kAla huA hai aise anyatara jIvameM saba karmoMkA utkRSTa svAmitva prApta honemeM koI pratiSedha nahIM hai / kintu jo bandha prakRtiyA~ nahIM haiM aisI samyaktva aura samyagmithyAtva ina donoM prakRtiyoMmeM yaha krama sambhava nahIM hai, isalie prakArAntarase unake utkRSTa svAmitvakA nirdeza karate haiM * kintu itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAga Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame sAmitta 6 78. sugamaM / OM dasaNamohaNIyakkhavayaM mottUNa jassa saMtakammamatthi tassa? ukkssaannubhaagsNkmo| 76. kudo ? dasaNamohakkhavayAdo aNNattha tesimaNubhAgakhaMDayaghAdAbhAvAdo / jai vi ettha sAmaNNeNa jassa saMtakammamatthi ti vuttaM to vi payaraNavaseNa saMkamapAoggaM jassa saMtakammamathi ti ghettavyaM, aNNahA uvvellaNAe AvaliyapaviTThasaMtakammiyassa vi ghnnppsNgaado| dasaNamohakkhavayassa vi apuvakaraNapaviTThassa paDhamANubhAgakhaMDae aNillevide ukkassANubhAgasaMkamo saMbhavai / tado daMsaNamohakkhavayaM mottaNe tti kadhamedaM ghaDade ? Na, paDhamANubhAgakhaMDae pAdide saMte jo daMsaNamohakkhavao tasseva sutte daMsaNamohakkhavayatteNa vivkkhiyttaado| adhavA daMsaNamohakkhavayaM mottaNaNNassa jassa saMtakammamatthi tassa NiyamA ukkassANubhAgasaMkamo, daMsaNamohakkhavayassa puNa Nasthi Niyamo, paDhamANubhAgakhaMDae ukkassANubhAgasaMkamANuviddha ghAdide tatthANukassANubhAgasaMkamuppattidaMsaNAdo ti eso suttaahippaao| evamogho samatto / AdeseNa sabamaggaNAsu vihattibhaMgo / evamukkassasAmittaM / saMkramakA svAmI kauna hai| 678. yaha sUtra sugama hai| * darzanamohanIyake kSapakako chor3a kara jisake ukta karmo kA saca pAyA jAtA hai vaha unake utkRSTa anubhAgasaMkramakA svAmI hai| 676. kyoMki darzanamohanIyake kSapakake sivA anyatra ukta karmoMkA anubhAgakANDakaghAta nahIM hotA / yadyapi yahA~ para sUtrameM sAmAnyase 'jisake satkarma hai' aisA kahA hai to bhI prakaraNavaza saMkramake yogya jisake satkarma hai aisA grahaNa karanA cAhie, anyathA udvelanAke samaya zrAvalike bhItara praviSTa hue satkarmavAleke bhI grahaNakA prasaGga prApta hotA hai / zaMkA-apUrvakaraNameM praviSTa hue darzanamohanIyake kSapakake bhI prathama anubhAgakANDakakI anilaMpita avasthAmeM utkRSTa anubhAgasaMkrama sambhava hai, isalie sUtrameM 'darzanamohanIyake kSapakako chor3a kara' yaha vacana kaise bana sakatA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki vahA~ para prathama anubhAgakANDakakA patana karA dene para jo darzana mohanIyakA kSapaka hai vahI sUtrameM darzanamohanIyake kSapakarUpase vivakSita hai / athavA darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAleko chor3akara anya jisake ukta kama kI sattA hai usake niyamase ukta karmoM kA utkRSTa anubhAgasaMkrama hotA hai| parantu darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAle jIvake aisA koI niyama nahIM hai, kyoMki utkRSTa anubhAgasaMkramase anuviddha prathama anubhAgakANDakakA ghAta kara dene para vahA~ anutkRSTa anubhAgasaMkramakI utpatti dekhI jAtI hai| isa prakAra yaha ukta sUtrakA abhiprAya hai / isa prakAra oghaprarUpaNA samApta huI / Adezase saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / vizeSArtha-samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai isa praznakA samAdhAna karate hue sUtra meM kevala itanA hI kahA gayA hai ki darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAle jIvake sivA unakI sattAvAle anya saba jIva unake utkRSTa anubhAgasaMkramake svAmI haiN| 1-ka0pratau masthi tti tassa iti pAThaH / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * etto jhnnnnyN| 80. etto uvari jahaNNayamaNubhAgasaMkamasAmittaM vattaissAmo ti paiNNAvakamedaM / * micchattassa jahaNaNANubhAgasaMkAmo ko hoi ? 681. kimeidio veiMdio teiMdio cauridio paMciMdio saNgI asaNNI bAdaro suhumo pajatto apajatto vA icAdivisesAvekkhamedaM pucchAsuttaM / __OM suhumassa hadasamuppattiyakammeNa annnndro| 682. ettha suhumaggahaNeNa suhumaNigodaapajattayassa gahaNaM kAyavvaM, aNgattha micchattajahaNNANubhAgasaMkamuppattIe adaMsaNAdo / suhumaNigodapajatto kiNNa gheppade 1 Na, isa parase do prazna khar3e hue-prathama to yaha ki jo darzanamohanIyakI kSapaNA nahIM kara rahe haiM, unakI sattAvAle aise saba jIva yadi unake utkRSTa anubhAgasaMkramake svAmI mAne jAte haiM to udvelanAke samaya jinakA sakarma Avalike bhItara praviSTa hotA hai unake AvalipraviSTa karmakA bhI utkRSTa anubhAgasaMkrama mAnanA pdd'egaa| TIkAmeM isa praznako lakSya rakha kara jo kucha kahA gayA hai usakA bhAva yaha hai ki yadyapi sUtrameM 'darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAleko chor3a kara jisake satkarma hai' aisA sAmAnya vacana kahA gayA hai para usase udvelanAke samaya prAvalipraviSTa satkarmatrAle jIvoMko chor3a kara anya satkarmavAle jIvoMko hI grahaNa karanA cAhie / yadyapi yahA~ para yaha kahA jA sakatA hai ki yaha artha kaise phalita kiyA gayA hai so usakA samAdhAna yaha hai ki AvalipraviSTa karmakA saMkrama Adi nahIM hotA aisA dhruva niyama hai, isalie isa niyamake anusAra yaha artha sutarAM phalita ho jAtA hai / dUsarA prazna yaha hai ki apUrvakaraNameM prathama sthitikANDakaghAtake pUrva ukta karmokA utkRSTa anubhAgasaMkrama sambhava hai / aisI avasthAmeM 'darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAleko chor3a kara' yaha vacana denA ucita nahIM hai| usakA jo samAdhAna kiyA hai usakA bhAva yaha hai ki yadi itane apavAdako chor3a diyA jAya to darzanamohanIyakA kSapaka jIva utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka nahIM hotA, isalie sUtrameM anya saba avasthAoMko dhyAnameM rakhakara 'darzanamohanIyake kSapakako chor3a kara' yaha vacana diyA hai| zepa kathana sugama hai| isa prakAra utkRSTa svAmitva samApta huaa| * Age jaghanya svAmitvakA kathana karate haiM / 68. isase Age arthAt utkRSTa svAmitvake kathanake bAda jaghanya anubhAgasaMkramake svAmitvako vatalAte haiM / isa prakAra yaha pratijJAvAkya hai / * mithyAtyake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai / 8 81. ekendriya, dvIndriya, trIndriya,caturindriya, paJcendriya,saMjJI, asaMjJI,bAdara, sUkSma, paryApta aura aparyApta inase isakA svAmI kauna hai ? ityadi vizeSakI apekSA rakhanevAlA yaha pRcchAsUtra hai| _* sUkSma ekendriyake hatasamutpattika karmake sAtha abasthita anyatara jIva mithyAtvake jaghanya anubhAgAMkramakA svAmI hai|| 6 82. yahA~ sUtrameM 'sUkSma' padake grahaNa karanese sUkSma nigoda aparyApta jIvakA grahaNa karanA cAhie, kyoMki anyatra mithyAtvake jaghanya anubhAgasaMkramakI utpatti nahIM dekhI jaatii| Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 gA~Tha ] 'uttarapayaDipraNubhAga saMkame sAmittaM G 1 LAUSES tatthataNarjarhaNNANubhAgassa hRdasamuppattiyassa etto anaMtaguNattovalaMbhAdo / Na tattha visohibahuttamAsakaNirja, madavisohIe vi apajattayassa bahuAraNubhAga ghAdasaMbhavAdo / kudo evaM ? jAdivisesassa tArisattAdau / tado 'hadasamuppattiyakammeNa jahaNNasAmittavihANamaviruddhaM / kiM hRdasamruppaciyaM NAma ? hate samutpattiryasya tadvatasamutpattikaM karma / yAvacchakyaM tAvatprAptaghAtamityarthaH / taM puNa suddamaNigodrApajjattayassaH sabbukkassavisohIe pattaghAdaM jahaNNANubhAgasaMtakasaM, tadukassAraNabhAgavaMkhAdo anaMtaguNahINaM / tasseva jahaNNA raNubhAgabaMdhAdo anaMtaguNanbhahiyaM / tappA oggA japaNa gurussarvaM brahmaNeNa samANamidi ghettavvaM / evaMviheNa suhumei diyahadasamuppattiyakammeNovalakkhio jo jIva aNadUro so payadajahaNNasAmio hoi / ettha aNNadaraggahaNeNa sabvajIvasamAsANaM gahaNamaviruddhamidi paduppAyaNamuttaro suttAvayavo - * eiMdio vAhadio vA teiMdio vA cauriMdio vA mar zaMkA kA sUkSma nigoda paryAptakA sahasa kyoM nahIM karate ? samAdhAna: nahIM, kyoMki unameM hRtasamutpattika jaghanya anubhAga inase anantaguNA pAyA jAtA hai / sUkSma nigoda aparyApta jIvoMmeM bahuta vizudvikI AzaMkA karanA bhI ThIka nahIM hai, kyoMki aparyApta jIvameM manda vizudvise bhI bahuta anubhAgakA ghAta sambhava hai / zaMkA- aisA kaise hotA hai ? samAdhAna - kyoMki yaha jAtivizeSa hI usa prakArakI hai / isalie hatasamutpattika karmake sAtha usake jaghanya svAmitvakA vidhAna karanA viruddha nahIM hai / datasamutpattika karma kise kahate haiM ? samAdhAnAta hone para jisakI utpatti hotI hai use hatasamutpattika karma kahate haiM / jahA~ taka zakya ho vahA~ taka ghAtako prApta huA karma yaha isakA tAtparya hai / TEST 12204630 SES "sUkSma nigoda aparyApta jIvake sarvotkRSTa vizuddhise ghAtako prApta huA vaha karma jaghanya anubhAgasatkarmarUpa hotA hai jo usake utkRSTa anubhamabandhase anantaguNA hIna hotA hai| tathA usIke jaghanya anubhAgabandhase anantaguNA adhika hotA hai / tatprAyogya ajaghanya, anutkRSTa bandhasthAnake samAna hotA hai. aisA yahA~ grahaNa karanA caahie| isa prakArake sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattika karma se yukta jo anyatara jIva hai jaghanya svAmI hotA hai / yahA~ para 'anyatara' padake grahaNa karanese saba jIvasamAsoMkA grahaNa aviruddha haiH aisA kathana karaneke lie AgekA sUtra vacana hai ka * ekendriya athavA dvIndriya athavA trIndriya athavA caturindriya athavA paJcendriya jIva mithyAtvake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI hai / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMyago 6 983. kudo 1 teNevANubhAgeNa savtratthuSpattIe paDisehAbhAvAdo | daMsaNamohakkhavayassa carimANubhAgakhaMDa micchattajahaNNasAmittaM kiNNa diSNaM ? tatthataNANubhAgassa etto anaMtaguNattAdo / kadhamedaM paricchiNNaM 1 edamhAdo cetra sAmittasuttAdo / * evamaTThaeNaM kasAyANaM / 32 84. jahA micchattassa suhumeha diyahadasamuppattiyakammeNaNNadarajIvammi jahaNNANubhAgasaMkamasA mittamevamaTThakasA yANaM pi kAyantraM, visesAbhAvAdo / khAyacarimaphAlIe visuddhayarakaraNapariNAmehi ghAdidAvasiTThANubhAgassa jahaNNabhAvo juja tti rohAsaMkA kAyantrA, aMtarakaraNAdo heTThA khavagANubhAgassa suhumANubhAgaM pekkhiUNANaMtaguNattaNiyamAdo / * sammattassa jahaNNANubhAgasaMkAmo ko hoi ? 85. sugamaM / * samayAhiyAvaliyamakkhINadaMsaNamohaNI / 986. kudo edassa jahaNgabhAvo, 1 pattasavvukassaghAdattAdo aNusamayovaNAe ajahaNIkayattAdo ca / 83. kyoMki usI anubhAgake sAtha sarvatra utpatti honemeM koI niSedha nahIM hai / zaMkA - darzanamohanIyake kSapakake antima anubhAgakANDakake zeSa rahane para midhyAtvaka jaghanya svAmitva kyoM nahIM diyA gayA ? samAdhAna kyoMki vahA~kA anubhAga sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattika anubhAgase anantaguNa hotA hai / zaMkA- yaha kaise jAnA ? samAdhAna- isI svAmitva sUtrase jAnA / * isIprakAra ATha kaSAyoMkA jaghanya svAmitva jAnanA cAhie / 84. jisa prakAra sUkSma ekendriyake hatasamutpattika karmake sAtha sthita anyatara jIvameM mithyAtvake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmitva diyA hai usI prakAra ATha kaSAyoMkA bhI karanA cAhie, kyoMki usase inake kathanameM koI vizeSatA nahIM hai| yadi koI aisI AzaMkA kare ki vizuddhatara karaNarUpa pariNAmoMke dvArA kSapakakI antima phAlimeM ghAta hokara zeSa bace hue anubhAgakA jaghanyapanA bana jAtA hai so usakI aisI AzaMkA karanA bhI ThIka nahIM hai, kyoMki antarakaraNakaM pUrva kSapakasambandhI anubhAga sUkSma ekendriyasambandhI anubhAgakI apekSA anantaguNA hotA hai aisA niyama hai / * samyaktvake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 85. yaha sUtra sugama hai / * jisake darzanamohanIyakI kSapaNA meM eka samaya adhika eka Avali kAla zeSa hai vaha samyaktvake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI hai / 86. kyoMki yahA~ para anubhAgakA sabase utkRSTa ghAta prApta ho gayA hai| tathA pratyeka samayameM honevAlI apavartanAse yaha atyanta jaghanya kara liyA gayA hai, isalie isakA jaghanyapanA bana jAtA / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDiaNubhAgasaMkame sAmittaM * sammAmicchattassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? 87. sugamaM / gA0 58 ] 33 * carimANubhAg2akhaMDayaM saMchuhamA / SS cc. daMsaNamohakkhatraNAe ducarimAdiheTTimANubhAgakhaMDayANi saMkAmiya puNo sammA micchattacarimANubhAgakhaMDae vAvado jo so payadajahaNNasAmio hoi, tatto heTThA sammAmicchattasaMbaMdhijahaNNANubhAgasaMkamANuvalaMbhAdo / * aNaMtANubaMdhINaM jahaNaNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? 86. sugamaM / * visaMjoedRNa puNo tappA oggavisuddha pariNAmeNa saMjoedUNAvali - yAdodo / 60. kimaDameso visaMjoyaNAe 1 puNo joyaNAe payaTTAvido 1 vidvANANubhAgasaMtakammaM sarvvaM gAliya NatrakadhANubhAge jahaNNasAmittavihANaGkaM / tattha vi asaMkheja logamettapaDavAdaTThA tappA oggajahaNNasaMkile sANu viddhapariNAmeNa saMjutto tti jANAvaNaGkaM tappA ogga * samyagmithyAtvake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 7. yaha sUtra sugama hai / * antima anubhAgakANDakakA saMkrama karanevAlA jIva samyagmithyAtvake jaghanya anubhAga saMkramakA svAmI hai / 988. darzanamohanIyakI kSapaNAke samaya dvicarima Adi adhastana anubhAgakANDakA saMkrama karake jo samyagmithyAtyake antima anubhAgakANDakameM vyApRta hai vaha prakRtameM jaghanya svAmI hotA hai, kyoMki usase pahale samyagmithyAtvasambandhI jaghanya anubhAgasaMkrama nahIM upalabdha hotA / * anantAnubandhiyoMke jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 8. yaha sUtra sugama hai / * visaMyojanAke bAda punaH tatprAyogya vizuddha pariNAma se unakI saMyojanA karake jise eka Avali kAla huA hai vaha anantAnubandhiyoMke jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI hai| 60. zaMkA -visaMyojanAke bAda ise punaH saMyojanAmeM kyoM pravRtta karAyA hai ? samAdhAna - saba dvisthAnika anubhAgasatkarmako galAkara navakabandhasambandhI anubhAgameM jaghanya svAmitvakA vidhAna karaneke lie visaMyojanA ke bAda ise punaH saMyojanAyeM pravRtta karAyA hai / usameM bhI asaMkhyAta loka pramANa pratipAtasthAnoM meM se yaha tatprAyogya jaghanya saMklezasambandhI pariNAmase saMyukta hai isa bAtakA jJAna karAneke lie 'tappA oggavisuddha pariNAmeNa ' yaha vacana kahA 1. zrA0 pratau visaMyojaNA tA0 pratau visaMjoyaNA [ e ] iti pAThaH / hi Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ bandhago 6 visuddhapariNAmeNetti bhaNidaM, maMdasaMkilesadAe caiva visohitteNa vivakkhiyattAdo / tahA saMjoe dUNAvaliyAdIdo payadajahaNNasAmio hoi, saMjuttapaDhamasamae NavakabaMdhassa baMdhAvaliyAdIdassa tattha jahaNNabhoveNa saMkaMtidaMsaNA do / tatto uvari sAmittasaMbaMdhoNa kAdu sakijade, vidiyAdisamayasaMjuttassa saMkilesa vuDIe vaDidANubhAgabaMdhassa tattha saMkamapAoggatteNa jahaNNabhAvANuvaladdhIdo | micchatAdINaM va suhumassa hadasamuppattiyakammeNa vi jahaNNasAmittamettha kiNNa kIrade ? Na, tatthataNacirANANubhAgasaMtakammassa ghAdidAvasesassa etto anaMtaguNatteNa tahA kAdumasakkiyattAdo / tadagaMta guNattAvagamo kudo ? edamhAdo caiva suttAdo / aNNA tattheva sAmittavihANattappasaMgAdo / edeNANatANubaMdhivisaMjoyaNA carimANubhAgakhaMDayammi jahaNNasAmittavihANAsaMkA paDisiddhA, tatthatA / NubhAgassa humANubhAgAdo vi anaMtaguNattadaMsaNA do / khedamasiddhaM, suhumANubhAgamuvariM aMtaramakade du ghAdikammANamidi vayaNeNa siddhasarUvattAdo / ado caiva sAmittavisayANubhAgassa vi tatto bahuttamidi NAsaMkaNijaM, cirANasaMtAbhAveNa NavakabaMdhamettassa payattajaNidassa tatto thovabhAvasaMkameNa NAiyattAdo aMtomuhuttasaMjutte vi suhumabhsa heTThado saMtakammamidi suttatrayaNAdo ca / saMjuttapaDhamasamae vi 34 haiM, kyoMki manda saMklezarUpa pariNAma hI yahA~ para vizuddhirUpase vivakSita kiyA gayA hai| ukta prakArase saMyukta hokara jise eka zrAvali kAla huA hai vaha prakRtameM jaghanya svAmI hai kyoMki saMyukta honeke prathama samaya meM jo navakabandha hotA hai usakA eka Avalike bAda vahA~ para jaghanyarUpase saMkrama dekhA jAtA hai| isase Age jaghanya svAmitvakA sambandha karanA zakya nahIM hai, kyoMki saMyukta honeke dvitIya Adi samayoMmeM saMklezakI vRddhi ho jAnese anubhAgabandha bar3ha jAtA hai, isalie usameM saMkramake yogya jaghanyapanA nahIM pAyA jAtA / zaMkA --mithyAtva Adi prakRtiyoM ke samAna sUkSma ekendriyake hatasamutpattika karmake sAtha bhI yahA~ para jaghanya svAmitva kyoM nahIM kiyA ? samAdhAna -- nahIM, kyoMki ghAta karanese zeSa bacA huA vahA~kA prAcIna anubhAgasatkarma isase anantaguNA hotA hai, isalie usakI apekSA jaghanya svAmitva karanA zakya nahIM hai / vaha anantaguNA hai yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? zaMkA samAdhAna -- isI sUtra se jAnA jAtA hai| yadi aisA na hotA to vahIM para svAmitvake vidhAna karanekA prasaGga AtA hai / itane kathanase anantAnubandhiyoMke visaMyojanAsambandhI antima anubhAgakANDakameM jaghanya svAmitva vidhAnaviSayaka zaMkAkA nirAkaraNa ho jAtA hai, kyoMki vahA~kA anubhAga sUkSma ekendriyake anubhAgase bhI anantaguNA dekhA jAtA hai / aura yaha bAta siddha bhI nahIM hai, kyoMki 'suhumANubhAgamuvari aMtaramakade du ghAdikammANaM' isabacanase vaha siddhasvarUpa hI hai / yadi koI aisI AzaMkA kare ki isa vacanase to svAmitvaviSayaka anubhAgakA bhI usa ( sUkSma ekendriya) ke anubhAgase adhikapanA vana jAtA hai so aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki prAcIna satkarmakA abhAva honese prayatnajanita jo navakabandha hotA hai usakA usase stokarUpase saMkrama honA ucita hai tathA 'saMyukta honeke antarmuhUrta bAda bhI satkarma sUkSma ekendriyake Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasa~kame sAmittaM rUpa sesakasAyANamaNubhAgo cirANasaMtasarUvo agaMtANubaMdhiNatrakabaMdhassuvari saMkamaMtao atthitteNa paJcavaTTheyaM, 'baMdhe saMkamo' tti NAyAdo, baMdhAnusAreNetra pariNadassa tassa jahaNNabhAvAvirohittAdo / do digaMtaraparihAreNetyeva sAmittamidi NivaraaM / * kohasaMjalaNassa jahaeNANubhAgasaMkAmatro ko hoi ? 61. sugamaM / * cArimANubhAgabaMdhassa carimasamaya pillevago / 62. kohavedayassa jo apacchimo aNubhAgabaMdho so carimANubhAgabaMdho NAma / so kiTTisarUvo, kohatadiya kiTTivedaeNa NivtrattidattAdo / tassa carimANubhAgabaMdhassa carimasamayaaNillego tti bhagide mANavedagaddhAe dusamayUNado AvaliyANaM carimasamae vaTTamANao ghettavtro / so payadajahaNNasAmio hoi / ettha jai vi sutte sodaeNa sAmitta - midi visesiUga Na bhaNidaM to vi1 sodaNetra sAmittamiha gaheyavtraM, sesakasAyodaeNa caDhidakhatrayammi phaddayasarUveNetra pille vijamANakohasaMjalaNANubhAgassa jahaNNabhAvANuladdhIdo / * evaM mANa- mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM / satkarmase kama hotA hai' isa sUtravacana se bhI vaisA honA ucita hai / yadyapi saMyukta hone ke prathama samaya meM hI zeSa kaSAyakA pracIna sattArUpa anubhAga anantAnubandhiyoMke navakabandhake Upara saMkrama karatA huA rahatA hai aisA nizcita hotA hai, kyoMki 'bandha meM saMkrama hotA hai' aisA nyAya hai / parantu vaha bandhake anusAra hI pariNata ho jAtA hai, isalie usake jaghanya hone meM koI virodha nahIM AtA, isalie anya vivakSA ke parihAradvArA prakRtameM hI jaghanya svAmitva banatA hai yaha kathana nirdoSa hai / * krodhasaMjvalanake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 61. yaha sUtra sugama hai / * antima anubhAgabandhakA antima samayavartI anirlepaka jIva krodhasaMjvalanake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI hai / 62. krodhavedaka kSapakakA jo antima anubhAgabandha hai usakI yahA~ 'caramAnubhAgabandha' saMjJA hai / parantu vaha kRSTistrarUpa hai, kyoMki krodhakI tIsarI kRSTike vedaka jIvake dvArA vaha nirvRtta huA hai / usako antima anubhAgabandhakA antima samayavartI anirlepaka aisA kahane para mAnavedaka kAlake do samaya kama do Avali kAlake antima samayameM vidyamAna jIva lenA caahie| vaha prakRtameM javanya svAmI hai / yahA~ para sUtrameM yadyapi svodayase svAmitva hotA hai aisA vizeSaNa lagAkara nahIM kahA hai to bhI yahA~ para svodaya se svAmitvako grahaNa karanA cAhie, kyoMki zepa kaSAyoM ke udayase car3he hue kSapaka krodhasaMbhalanakA anubhAga sparvakarUpase hI nirlepanako prApta hotA hai, isalie usameM jaghanyapanA nahIM bana sakatA / 1 * isI prakAra mAnasaMjvalana, mAyAsaMjvalana aura puruSavedakA jaghanya svAmitva jAnanA cAhie | 1. tA0pratau 'bhaNidaM [Na] to vi' iti pAThaH / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ bandhago 6 6 63. khAgacarimANubhAgabaMdha carimasamaya jille gammi jahaNNabhAvaM paDi visesA - bhAvAda | vara mANasaM jalagassa koha- mANoda ehi mAyAsaMjalaNassa vi koha- mANa- mAyAsaMjalaNANaM tiNhamaNNadarodaeNa caDhidammi jahaNNasAmittaM hoi / * lohasaMjalaNassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? 6 64. sugamaM / * samayAhiyAvaliyacarimasamayasakasAca khavago | 36 65. kudo ettha jahaNNabhAvo 1 Na, suhumakiTTIe aNusamayamaNaMtaguNahANisarUveNa aMtomuhuttamettakAlamovavidAe tattha suDDu jahaNNabhAveNa saMkamuvalaMbhAdo / * itthavedassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? 6 66. sugamaM / * itthavedakkhavago tasseva carimANubhAgakhaMDaeM vaTTamANao / 67. esthithiveda visesaNamaNatthayaM, parodaeNa vi sAmittavihANe virohAbhAvAdo ttiNAsaMkaNi, udAharaNapadaMsaNamedassa parUvaNAdo / 93. kyoMki kSapakasambandhI antima anubhAgabandhakA antima samaya meM nirlepana karanevAle jIvake vanya anubhAgasaMkrama hotA hai isa apekSAse krodhasaMjvalanase yahA~ koI bizeSatA nahIM hai / itanI vizeSatA hai ki krodha yA mAnake udayase car3he hue jIvake mAnasaM jvalanakA tathA krodha, mAna aura mAyA ina tInameM se kisI ekake udayase car3he hue jIvake mAyAsaMjvalanakA jaghanya svAmitva hotA hai| * lobhasaMjvalana ke jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 64. yaha sUtra sugama hai / * eka samaya adhika Avali kAlake rahane para antima samayavartI saMkrAmaka kSapaka jIva lobhasaMjvalana jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI hai / SS 65. zaMkA --yahAM para jadhanyapanA kaise hai / samAdhAna naha., kyoMki sUkSma kRSTikI uttarottara prati samaya anantaguNahA nisvarUpa se antarmuhUrta kAlataka apavartanA hone ke kAraNa vahA~ para atyanta jaghanyarUpase saMkrama prApta ho jAtA hai / * strIvedake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 66. yaha sUtra sugama hai / * usIke antima anubhAga kANDakameM vidyamAna strIvedI kSapaka jIva strIvedake jaghanya anubhAga saMkramakA svAmI hai / 967 yadi koI aisI AzaMkA kare ki yahAM para strIveda vizeSaNa nirarthaka hai, kyoMki parodayase bhI svAmitvakA vidhAna karane para koI virodha nahIM AtA so usakI aisI AzaMkA karanA ThIka nahIM hai, kyoMki udAharaNa dikhalAne ke lie yaha kathana kiyA hai| Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiRNubhAgasaMkame sAmittaM * evuMsayavedassa jahaNNANubhogasaMkAmatro ko hoi ? 68. sugamaM / 37 * evaM sayavedakkhavaca tasseva carime aNubhAgakhaMDae vaTTamAo / 6 66. Neha khatrayassa NavaMsayaveda visesaNamaNatthayaM, sodaeNa sAmittavihANaphalattAdo / parodaNa samitaNiso kiNNa kIrade ? Na, tattha putrametra viNassaMtassa NavuMsayavedassa bhAvAvaddhado | * chaNNokasAyANaM jahara NANubhAgasaMkAmao ko hoi ? 100. sugamaM / * khavago tesiM ceva chaSNokasAyavedaNIyANaM carime aNubhAgakhaMDa e mAo / $ 101. ettha carimANubhAgakhaMDae savtrattha jahaNgANubhAga saMkamo aTThidasarUveNa lagbhaiti tattha jahaNNasAmittaM diNNaM / eso attho NakuMsaya-itthivedasA mittasuttesu vi jojeyatro / evamoSeNa jahaNNasAmittaM gayaM / * napuMsakavedake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 68 yaha sUtra sugama hai / * usI ke antima anubhAgakANDakameM sthita napuMsakavedI kSapaka jIva napuMsakaveda ke jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI hai / 66. yahAM para kSapakakA napuMsakaveda vizeSaNa nirarthaka nahIM hai, kyoMki svodayase svAmitvake vidhAna karanekA phala dekhA jAtA hai / zaMkA-parodayase svAmitvakA nirdeza kyoM nahIM karate haiM / samAdhAna -- nahIM, kyoMki parodayase kSapakazreNi para car3hA huA jIva pahale hI napuMsakavedakA nAza kara detA hai, isalie usake jaghanyapanA nahIM bana sakatA / * chaha nokaSAyoMke jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? 100. yaha sUtra sugama hai / * unhIM chaha nokaSAyavedanIyake antima anubhAgakANDakameM vidyamAna kSapaka jIva unake jaghanya anubhAga saMkramakA svAmI hai / 101. yahAM antima anubhAgakANDakameM sarvatra jaghanya anubhAgasaMkrama avasthitarUpa se prApta hotA hai, isalie usameM javanya svAmitva diyA hai / yaha artha napuMsakaveda aura strIvedaviSayaka arebandhI sUtroMmeM bhI lagA lenA cAhie / isa prakAra zroghase jaghanya svAmitva samApta huA / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6102. AdeseNa Neraiya0 vihattibhaMgo / Navari samma0-aNaMtANu04 oghaM / evaM paDhamAe / vidiyAdi jAva sattami tti vihttibhNgo| Navari aNaMtANu04 oghN| tirikkhapaMciMdiyatirikkhara vihattibhaMgo / Navari samma0-aNaMtANu04 oghaM / evaM joNiNIsu / Navari samma0 nntthi| paMcitirikkhaapaja0-maNusaapaja0 vihttibhNgo| maNusa03 oghaM / Navari miccha0-aTThakasAya0 vihattibhaMgo / maNusiNIsu purisa0 chaNNokasAyabhaMgo / devANaM nnaarybhNgo| evaM bhavaNa0-vANa / Navari samma0 nntthi| jodisi. vidiypuddhvibhNgo| sohammAdi jAva NavagevajA ti vihattibhaMgo / Navari samma0-aNaMtANu04 oghaM / uvari vihattibhaMgo / Navari samma0 oghN| aNaMtANu04 jaha* aNubhAgasaMkamo kassa ? aNaMtANubaMdhi visaMjoeMtassa carimANubhAgakhaMDae vaTTamANayassa / evaM jAva0 / 6 102. Adezase nArakiyoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki unameM samyaktva aura anantAnubandhIcataSkakA bhaGgoSake samAna hai| isI prakAra pahalI prathivImeM jAnanA caahie| dUsarI pRthivIse lekara sAtavIM pRthivI takake nAkiyoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki unameM anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga oghake samAna hai| tiryazca aura paJcandriya tiryazcadviko anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga oghake samAna hai| isI prakAra yoninI tiryaJcoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki unameM samyaktvakA jaghanya anubhAgasaMkrama nahIM hai| paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyApta jIvoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| manuSyatrikoM oghake samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki unameM mithyAtva aura ATha kaSAyoMkA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| tathA manuSyiniyoMmeM puruSavedakA bhaGga chaha nokaSAyoMke samAna hai| devoMmeM nArakiyoMke samAna bhaGga hai| isIprakAra bhavanavAsI aura vyantaradevoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki unameM samyaktvakA jaghanya anubhAgasaMkrama nahIM hai / jyotiSiyoM meM dUsarI pRthivIke samAna bhaGga hai / saudharma kalpase lekara nau veyaka takake devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki unameM samyaktva aura anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga oghake samAna hai| Ageke devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki unameM samyaktvakA bhaGga oghake samAna hai| unameM anan nubandhI catuSkake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI kauna hai ? jo anantAnubandhIcatuSkakA visayA karanevAlA jIva antima anubhAgakANDakameM vidyamAna hai vaha unake jaghanya anubhAgasaMkramakA svAmI hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-narakagati Adi gatisambandhI saba avAntara mArgaNAoM meM jina prakRtiyoMkA jaghanya svAmitva anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA kI hai usakA itanA hI tAtparya hai ki jisa prakAra anubhAgavibhakti anuyogadvArameM jaghanya anubhAgasatkarmake svAmitvakA nirdeza kiyA hai usI prakAra yahA~ jaghanya anubhAgasaMkramakI apekSA svAmitvakA nirdeza kara lenA caahie| mAtra jina prakRtiyoMkI apekSA jaghanya svAmitvameM anubhAgavibhaktise antara hai unake jaghanya svAmitvakA alagase nirdeza kiyA hai / udAharaNArtha sAmAnyase nArakiyoMmeM samyaktvake anubhAgasatkarmakA jaghanya svAmitva darzanamohanIyakI kSapaNAke antima samayameM sthita jIvake aura anantAnubandhIcatuSkake anubhAgasatkarmakA jaghanya svAmitva prathama samayameM saMyukta hue tatprAyogya vizuddha jIvake batalAyA hai| kintu ina avasthAoMmeM yahA~ para samyaktva aura anantAnubandhIcatuSkake jaghanya anubhAgasaMkramakA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame eyajIveNa kAlo 8 eyajIveNa kaalo| 6103 sugamamedamahiyArasaMbhAlaNasuttaM / (r) micchattassa ukkassANubhAgasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6104. sugamedaM pucchAsuttaM / * jahaNaNukasseNa aMtomUhuttaM / 6105. jahaNNeNa tAva ukkassANubhAgaM baMdhidUNAvaliyAdIdasaMkAmemANaeNa sabalahumaNubhAgakhaMDae ghAdide aMtomuhuttametto ukassANubhAgasaMkAmayajahANakAlo laddho hoi / etto saMkhejaguNo ukassakAlo hoi, ukassANabhAgaM baMdhiUNa khaMDayaghAdeNa viNA suTTha bahuaM kAlamacchaMtassa1 vi aMtomuhuttAdo uprimvtttthaannaasNbhvaado| (r) aNukkassANubhAgasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6106. sugamaM / svAmitva nahIM bana sakatA, kyoMki na to darzanamohanIyakI kSapaNAke antima samayameM samyaktvake anubhAgakA saMkrama sambhava hai aura na hI saMyukta honeke prathama samayameM anantAnubandhIcatuSkake anubhAgakA saMkrama sambhava hai, isalie yahA~ para nArakiyoMmeM ina prakRtiyoMke jaghanya anubhAgasaMkramake svAmitvako oghake samAna jAnanekI alagase sUcanA kI hai| khulAsA jaghanya saMkrama prakaraNake oghako dekha kara lenA caahie| isI prakAra anyatra jahA~ jo vizeSatA kahI gaI hai usakA vicAra kara lenA caahie| yahA~ para yoninI tiryaJcoM tathA bhavanavAsI aura vyantara devoMmeM samyaktvake jaghanya anubhAgasaMkramakA niSedha kiyA hai so usakA vaha tAtparya hai ki ina mArgaNAoMmeM kRtakRtyavedakasamyagdRSTi jIva nahIM utpanna hotA, isalie vahA~ samyaktvakA aura samyagmithyAtvakA jaghanya anubhAgasaMkrama nahIM bntaa| yaha vizeSatA dvitIyAdi pRthiviyoMmeM aura jyotiSI devoMmeM bhI jAnanI cAhie / zeSa kathana spaSTa hI hai| * eka jIvakI apekSA kAla / 6 103. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai| * mithyAtvake utkRSTa anubhAgakasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 104. yaha pRcchAsUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla antamuhUta hai| 6105. utkRSTa anubhAgakA bandha karake eka Avalike bAda saMkrama karatA huA yadi atizIghra anubhAgakANDakakA ghAta karatA hai to bhI utkRSTa anubhAgake saMkramakA jaghanya kAla antarmata prApra hotA hai| tathA usase saMkhyAtagaNA utkRSTa kAla hotA hai, kyoMki utkRSTa anubhAgakA bandha karake kANDakaghAtake binA yadi bahuta kAla taka rahatA hai to bhI antarmuhUrtase adhika kAla taka rahanA sambhava nahIM hai| * isake anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6106. yaha sUtra sugama hai 1 zrA0pratau -maccaMtassa tA pratau maccaM (ccha ) tassa iti paatthH|| Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ bandhago 6 * jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / SS 107. ukassANubhAgasaMkamAdo khaMDayaghAdavaseNANu kassasaMkAmayatamutraNamiya puNo hisse kAle ukassANubhAgasaM kAmayattamutragayammi taduvalaMbhAdo / * ukkasseNa aNaMtakAlamasaMkhejjA poggalapariyaTTA / 40 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe 1108. ukassANubhAgasaMkamAdo khaMDayaghAdavaseNA NukassabhAvamutragayassa ei diyatriyaliMdiesu ukkassANubhAgabaMdhavirahie asaMkhejapoggalapariyaTTamettakAlamaNukkassabhAvAva * evaM solasakasAya- vaNokasAyANaM / 106. sugamamedamappaNAsutaM / * smmtt-smm|micchuttaannmukkssaannubhaagsNkaamo kevaciraM kAlAdo hodi / 110. sugamaM / * jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 111. taM jahA - eko NissaMtakammiyamicchA iTThI paDhamasammattaM paDavajiya sammAiTThapaDhamasamae micchattANubhAgaM sammatta - sammAmicchattasarUveNa pariNamAtriya vidiyasamayapyahuDi * jaghanya kAla antarmuhUrta hai / 9 107. kyoMki utkRSTa anubhAga ke saMkramase kANDakaghAta ke dvArA anutkRSTa anubhAgake saMkramako prApta ho kara jo phira bhI atizIghra kAlake dvArA utkRSTa anubhAgake saMkramako prApta hotA hai| usake anutkRSTa anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta pAyA jAtA hai / * tathA utkRSTa ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanake barAbara hai / SS 108. kyoMki utkRSTa anubhAga ke saMkramase kANDakaghAtavaza anutkRSTa anubhAgako prApta hokara utkRSTa anubhAgabandhase rahita ekendriya aura vikalendriyoM meM asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa kAla taka paribhramaNa karanevAle jIvake utane kAla taka midhyAtvake anutkRSTa anubhAga saMkramameM avasthAna dekhA jAtA hai / * isI prakAra solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA kAla jAnanA cAhie / 106. yaha arpaNAsUtra sugama hai / * samyaktva aura samyagmithyAtyake utkRSTa anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 110. yaha sUtra sumana hai / * jaghanya kAla antarmuhUrta hai / 111. yathA - jisake samyaktva aura samyagmithyAtvakI sattA nahIM hai aisA eka midhyAdRSTi jIva prathamopazama samyaktvako prApta kara tathA samyagdRSTi honeke prathama samayameM midhyAtvake bhAgako samyaktva aura samyagmithyAtvarUpase pariNamA kara aura dUsare samaya se unake utkRSTa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDi aNubhAgasaMkame eyajIveNa kAlo 41 tadukassANubhAgasaM kAma hoNa savvala huM daMsaNamohakkhANaM paTThaviya paDhamANubhAgakhaMDayaM ghAdiya aNukassANubhAgasaMkAmao jAdo, laddho sammatta - sammAmicchattANamukassANubhAgasaMkAmayajahaNNakAlo aMtomuhuttametto | * ukkasseNa vechAvaTTisAgarovamANi sAdireyANi / SS 112. taM kathaM 1eko NissaMtakammiya micchAiTThI sammattaM ghettaNukassANubhAgasaMkAmao jAdo / tado kameNa micchattaM gaMtUNa palidovamassa asaMkhe0 bhAgamettakAlaM sammatta sammAmicchattANi ubvellemANo saMmayAviroheNa sammattaM paDivaNNo paDhamachAvaTThi paribhamiyamicchattaM gaMtUNa palidotrama 0 asaMkhe 0 bhAgamettakAla mubdhellaNAra pariNamiya putraM va sammattaM ghettUNa vidiyachAvaTThi paribhamiya tadavasANe micchattaM paDivaNNo savbukkasseNuvvellaNakAlega sammattasammAmicchANi uvvellihUNa asaMkAmago jAdo, laddho tIhi palido0 asaMkhe 0 bhAgehi anbhahiyavechAvaTTisAgarotramameto payadukkassakAlo / * aNukkassANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? 113. sugamaM / * jahaNNukkasseNa aMtomuhuttaM / anubhAgakA saMkrAmaka hokara tathA atizIghra darzanamohanIyakI kSapaNAkA prasthApaka hokara aura prathama bhAgakANDakA ghAta karake anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka ho gayA / isa prakAra samyaktva aura samyagmithyAtva utkRSTa anubhAgake saMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta prApta ho gayA / * tathA utkRSTa kola sAdhika do chyAsaTha sAgarapramANa hai / $ 112. zaMkA- yaha kAla kaise prApta hotA hai ? samAdhAna- samyaktva aura samyagmithyAtvakI sattAse rahita eka midhyAdRSTi jIva samyaktvako prApta karake samyaktva aura samyagmithyAtva ke utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka ho gayA / anantara kramase mithyAtvako prApta kara palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka samyaktva aura samyagmithyAtvakI udvelanA karatA huA yathAvidhi samyaktvako prApta ho gayA aura prathama chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktvake sAtha paribhramaNa karake punaH mithyAtvameM jAkara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka ukta donoM karmoMkI udvelanA karane lagA / punaH pahale ke samAna samyaktvako prApta karake aura dUsarI bAra chayAsaTha sAgara kAla taka usake sAtha bhramaNa karake usake antameM mithyAtrako prApta ho gayA / tathA vahAM sabase utkRSTa udvelanA kAlake dvArA samyaktva aura samyagmithyAtvakI udvelanA karake unakA asaMkrAmaka ho gayA / isa prakAra samyaktva aura samyagmithyAttrakA tIna bAra palyake asaMkhyAtaveM bhAgase adhika do chayAsaTha sAgara kAlapramANa utkRSTa kAla prApta hotA hai / * unake anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 113. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / 6 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 jayadhavalAsAhide kasAyapAhuDe [baMdhago6 114. dasaNamohakkhavaNAe paDhamANubhAgakhaMDayaM ghAdiya tadaNaMtarasamae aNukassANubhAgasaMkAmayattamavagayassa vidiyANubhAgakhaMDayappahuDi jAva carimANubhAgakhaMDayacarimaphAli ti tAva sammAmicchattassa aNukassANubhAgasaMkAmayakAlo ghettavyo / evaM sammattassa vi| Navari jAba samayAhiyAvaliyaakkhINadaMsaNamohaNIo tAva bhavadi / evamogho smtto| 6 115. AdeseNa savvattha vihttibhNgo| (r) etto eyajIveNa kAlo jhenno| 6116. eto ukassakAlaNidesAdo upari eyajIveNa jahaNNANubhAgasaMkAmayakAlo vihAsiyavyo tti vuttaM hoi / * micchattassa jahaNNANubhAgasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hodi ? .6117. sugamaM / - jahaeNukasseNa aMtomuhuttaM / 6 118. jahaNNeNa tAva suhumeha diyassa hadasamuppattiyakammeNa jahaNNaora avaTThANakAlo aMtomuhuttametto hoi / ukasseNa hadasamuppatiyaM kAdaNa savvukkasseNa saMtassa heTTado 114. darzanamohanIyakI kSapaNA meM prathama anubhAgakANDakakA ghAta karake tadanantara samayameM jo anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka ho gayA hai usake dasare anabhAgakANDakase lekara antima anubhAga kANDakakI antima phAli taka to samyagmithyAtvake anutkRSTa anubhAgake saMkrama karAnekA kAla grahaNa karanA caahie| tathA isI prakAra samyaktvake anutkRSTa anubhAgake saMkramakA kAla bhI grahaNa karanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI apekSA darzanamohanIyakI kSapaNAmeM eka samaya adhika eka zrAvali kAla zeSa rahane taka yaha kAla hotA hai| . isa prakAra zrodha prarUpaNA samApta huii| 6 115. AdezakI apekSA sarvatra anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| vizeSArtha-anubhAgavibhaktimeM narakagati Adi mArgaNAoMmeM utkRSTa aura anutkRSTa anubhAgasatkarmakA jo jaghanya aura utkRSTa kAla kahA hai vaha avikala yahA~ bana jAtA hai, isalie yahA~ para use anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA kI hai| * Age eka jIvakI apekSA jaghanya kAla kahate haiN| 6 116. 'etto' arthAt utkRSTa kAlakA nirdeza karaneke bAda eka jIvakI apekSA jaghanya anubhAgake saMkrAmakake kAlakA vyAkhyAna karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * mithyAtvake jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 117. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| 6 118. sarva prathama jaghanya kAlakA khulAsA karate haiM-sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattika karmake sAtha jaghanya avasthAna kAla antarmuhUrta hai| aba utkRSTa kAlakA khulAsA karate haiM 1 zrA0pratau jahaeNado tA. pratau jaharaNado (zro) iti pAThaH / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipraNubhAgasaMkame ejIve kAlo 43 atraNakAlo jagakAlAdo saMkhejagugo ghetavyo / tatto uvari NiyameNa baMdhavuDDIe ajahaNNANubhAgasamuppattIdo / * ajahaNNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? 116. sugamaM / * jahaNaNeNa tomuhuttaM / 6 120. jahaNgANubhAga saMkamAdo ajahaNNasaM kAmayabhAvamuvaNamiya puNo savtrajahaNgeNa kAlega hadasamuppattIe kade taduvalaMbhAdo / * ukkasse asaMkhejjA logA / 121. eyavAraM hadasamuppattiyapAoggapariNAmeNa pariNadassa puNo sesapariNAmesu ukassAvaTThANakAlo asaMkhe logametto hoi / * evamaTThakasAyAM / 6 122. jahA micchattassa jahaNgAjahaNgANubhAga saMkAmayakAlo parUvido tahA aDakAyANaM pi parUveyantro, suhumeha diyahadasamuppattiyakammeNa jahaNgasa mittaM paDi bhedAbhAvAdo / * sammattassa jahaNNANubhAgasaMkAmao kevacira kAlAdo hodi ? karmako hatasamutpattika karake satkarmake nIce sarvotkRSTa avasthAna kAla javanya kAlakI apekSA saMkhyAtaguNA grahaNa karanA cAhie, kyoMki usake Upara bandhakI vRddhi ho jAne ke kAraNa niyamase jaghanya anubhAgakI utpatti ho jAtI hai / * usake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 116. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla antarmuhUrta hai / 120. kyoMki jaghanya anubhAgake saMkramase ajanya ke saMkrAmakabhAtrako prApta hokara punaH sabase jaghanya kAlake dvArA hatasamutpattika karane para ukta kAla prApta hotA hai / * utkRSTa kAla asaMkhyAta lokapramANa hai / SS 121. kyoMki eka bAra hRtasamutpattikake yogya pariNAmase pariNata hue jIvake zeSa pariNAmoMmeM rahanekA utkRSTa kAla asaMkhyAta lokapramANa hai / * isI prakAra madhyakI ATha kaSAyoMkA kAla jAnanA cAhie / SS 122. jisa prakAra midhyAtvake javanya aura ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kAla kahA hai usI prakAra ATha kaSAyoM ke kAlakA bhI kathana karanA cAhie, kyoMki sUkSma ekendriyasambandhI itasamutpattika karma ke sAtha javanya svAmitva ubhayatra samAna hai, isa apekSAse donoM sthaloMmeM koI vizeSatA nahIM hai / * samyaktvake jaghanya anubhAga ke saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 1 zrA0 pratau tado tA* pratau tado (hA) iti pAThaH / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6123. sugmN| OM jahaeNukasseNa emsmtro| 6 124. kudo ? samayAhiyAvaliyaakkhINadaMsaNamohaNIyaM mottaNa puvAvarakoDIsu tdsNbhvnniymaado| * ajahaNaNANubhAgasaMkAmazrI kevaciraM kAlAdo hodi ? 6125. sugamaM jahaNaNeNa aMtomuhattaM / 6 126. NissaMtakammiyamicchAiTThiNA sammatte samuppAide laddhappasahAvassa sammattAjahaNNANubhAgasaMkamassa sabalahukhavaNAe jahaNNANubhAgasaMkameNa viNAsidatabbhAvassa tetiymettkaalaavtttthaanndNsnnaado| 8 ukkasseNa vechAvahisAgarovamANi sAdireyANi / 6127. ukassANubhAgasaMkamakAlasseva edassa parUvaNA kAyavvA / * evaM smmaamicchttss| 6128. jahA sammattassa jahaNNAjahaNgANubhAgasaMkAmayakAlaparUvaNA kayA tahA sammAmicchattassa vi kAyavvA ti bhaNidaM hoi / saMpahi etthataNavisesaparUvaNaTThamuttarasutaM 6 123.9yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 6124. kyoMki kAlakI apekSA eka samaya adhika zrAvalise yukta darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAle jIvako chor3akara usase pUrvake aura Agake samayoMmeM samyaktvake jaghanya anubhAgakA saMkrama asambhava hai aisA niyama hai| * usake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 125. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla antamuhUrta hai| 6 126. jo samyaktvakI sattAse rahita mithyAdRSTi jIva samyaktvake utpanna hone para usakI sattA prApta karake samyaktvakA ajaghanya anubhAgasaMkrama karane lagatA hai| tathA jo atizIghra kSapaNAmeM jaghanya anubhAgasaMkramake dvArA ajaghanya anubhAgasaMkramako naSTa kara detA hai usake utane kAla taka ajaghanya anubhAgasaMkramakA avasthAna dekhA jAtA hai| * utkRSTa kAla sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa hai| 6 127. utkRSTa anubhAgasaMkramake kAlake samAna isakI prarUpaNA karanI caahie| * isI prakAra samyagmithyAtvakA kAla jAnanA cAhie / 6 128. jisa prakAra samyaktvake jaghanya aura ajavanya anubhAgake saMkrAmakake kAlakA kathana kiyA hai usI prakAra samyagmithyAtvakA bhI karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| aba yahA~ sambandhI vizeSatAkA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] . uttarapayaDiaNubhAgasaMkame eyajIveNa kAlo * Navari jahaNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? 126. sugamaM / OM jahaNaNukkasseNa aMtomuhuttaM / 6 130. dasaNamohakkhavayacarimANubhAgakhaMDae tduvlNbhaado| * aNaMtANubaMdhoNaM jahaNaNANubhAgasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6131. sugamaM / OM jahaeNu kasseNa eysmo| 6 132 visaMjoyaNApurassaraM jahaNgabhAveNa saMjuttapaDhamasamayANubhAgabaMdhasaMkame laddhajahaNNabhAvattAdo * ajahapaNANubhAgasaMkAmayassa tigiNa bhNgaa| 6 133. taM jahA-agAdio apaJjavasido, aNAdio sapajavasido, sAdio sapajavasido cedi / tattha mUlilladobhaMgA sugamA tti tadiyabhaMgagayavisesaparUvaNaTThamuttarasuttaM * tattha jo so sAdizro sapajavasido so jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 6134. taM jahA--jahaNgAdo ajahaNNabhAvamuvaNamiya puNo visayalahu~ visaMjoyaNAe pariNado laddho payadajahaNNakAlo aMtomuhuttametto / * kintu itanI vizeSatA hai ki isake jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 126. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / 6 130. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAle jIvake antima anubhAgakANDakameM amtarmuhUrna kAla pAyA jAtA hai| * anantAnubandhiyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6131. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 6 132. kyoMki visaMyojanApUrvaka saMyukta honeke prathama samayameM jo jaghanya anubhAgabandha hotA hai usake saMkramameM jaghanyapanA pAyA jAtA hai| * unake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakake tIna bhaGga haiN| 6133. yathA anAdi-ananta, anAdi-sAnta aura sAdi-sAnta / unameMse mUlake do bhaGga sugama haiM, isalie tRtIya bhaGgagata vizeSatAkA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * unameMse jo sAdi-sAnta bhaGga hai usakA jaghanya kAla antamuhUrta hai| 6 134. yathA-jaghanyase ajaghanyabhAvako prApta hokara phira bhI jo atizIghra visaMyojanAke dvArA pariNata huA hai usake prakRta jaghanya kAla antarmuhUrta prApta huaa| Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * ukkasseNa uvaDDapoggalapariyahaM / $ 135. kudo 1 addhapoggala pariyAdisamae paDhamasammattaM ghettaraNutrasamasammattakAla - aMtare ceya visaMjoya puNo vi savvalahuM saMjutto hodUNa Adi kariya addhapoggalapariyaDa' paribhamiya tadavasANe aMtomuhuttasese saMsAre visaMjoyaNApariNadammi taduvalaMbhAdo / hodi ? [ baMdhago 6 * cadusaMjalaNa-purisavedANa' jahaNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo 9 136 sugamaM / * jahaNNu kasseNa eyasamatro / $ 137. kudo 1 tinhaM saMjalaNANaM purisavedassa ca carimANubhAgabaMdhacarimaphAlIe lohasaMjaNassa visamayAhiyAvaliyasakasAyammi taduvaladdhIdo / * ajahaNaNANubhAgasaMkAmatro aNa 'tANubaMdhINa bhaMgo / 138. jahA aNubaMdhINamajahaNNANubhAga saMkAmayassa tiNi bhaMgA parUvidA tahA edesi pi parUvaNA kAyantrA, visesAbhAvAdo / * itthi evuMsayaveda-chaeNokasAyANaM jahaNNANu bhAgasaMkAma kevaciraM kAlAdo hodi ? * utkRSTa kAla upArthapudgalaparivartanapramANa hai / 135. kyoMki arvapudgalaparivartana kAlake prathama samayameM prathama samyaktvako grahaNa kara aura upazamasamyaktvake kAlake bhItara hI visaMyojanAkara phira bhI atizIghra saMyukta hokara jisane anantAnubandhiyoMke ajavanya anubhAgasaMkramakA prArambha kiyA hai / punaH usake sAtha kucha kama ardhapugdalaparivartana kAla taka paribhramaNakara ukta kAlake antameM saMsAra meM antarmuhUrta zeSa rahanepara jo punaH trisaMyojanA se pariNata huA hai usake utanA kAla upalabdha hotA hai / * cAra saMjvalana aura puruSaveda ke jadhanya anubhAga ke saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 136. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 137. kyoMki tIna saMjvalana aura puruSavedasambandhI antima anubhAgabandhakI antima phAlike samaya tathA lobhasaMjvalanakI bhI sakaSAya avasthAmeM eka samaya adhika eka Avali kAla zepa rahanepara ukta kAla upalabdha hotA hai / * unake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA anantAnubandhiyoMke samAna bhaGga hai / 9 138. jisa prakAra anantAnubandhiyoM ke jaghanya anubhAgake saMkrAmakake tIna bhaGga kahe haiM usI prakAra inakI bhI prarUpaNA karanI cAhie, kyoMki isameM koI vizeSatA nahIM hai / * strIveda, napuMsaka veda aura chaha nokaSAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapaaiNubhAgasaMkame eyajIveNa kAlo 136. sugamaM / * jahaNNukkasseNa aMtomuhuttaM / $ 140. kudo ? khavagacarimANubhAgakhaMDayammi aMtomuhutsukIraNaddhA paDibaddhammi laddhajahaNabhAvattado / * ajahaNNANa bhAgasaMkAmayassa tirie bhaMgA / SS 141. sugamamedaM / * tattha jo so sAdio sapajjavasido so jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 142. savtrovasAmaNAdo parivadiya savvajahaNNaM tomuhuttakAlamajahaNNaM saMkAmiya puNo khavagaseTiM caDhiya jahaNgabhAveNa pariNadammi taduvaladdhIdo / * ukkasseNa uvaDDapoggalapariyahaM / 143. savtrovasAmaNAdo parivadiya addhapoggalapariyaDa paribhamiya tadavasANe asaMkAmayattamuvagayammi taduvalaMbhAdo / evamogho samatto / $ 144. AdeseNa savvaNeraiya0 savyatirikkha0 maNusaapa 0 -devA jAva uvrimvjaativittibhNgo| maNusatie micchatta0 aTThaka0 jaha0 ja0 egasamao, ukka0 aMtonu0 / aja0 ja0 egasamao, michatta0 aMtomu01, ukka0 sagaTThidI / samma0 aTThaka0 - purisa0 jaha0 6 136. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| 140. kyoMki antarmuhUrta pramANa utkIraNakAlase yukta kSapakasambandhI antima anubhAgakANDakameM ukta prakRtiyoMke jaghanya anubhAgasaMkramakI prApti huI hai| * unake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakake tIna bhaGga haiM / 9 141. yaha sUtra sugama hai / * unameMse jo sAdi-sAnta bhaMga hai usakA jaghanya kAla antamuhUrta hai / 142. kyoMki sarvopazamanAse girakara aura sabase jaghanya antamuhUrta kAlataka ajaghanya anubhAgakA saMkramakara jo punaH kSapakane zi para car3hakara jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka huA hai usake ukta kAla upalabdha hotA hai / * utkRSTa kAla upArdhapudgalaparivartanapramANa hai / 9 143. sarvopazamanAse girakara tathA ardhapudgalaparivartanakAla taka paribhramaNa karake usake antameM jo unakA asaMkrAmaka huA hai usake ukta kAla upalabdha hotA hai / isa prakAra prarUpaNA samApta huI / 144. dezase saba nArakI, saba tiryaJca, manuSya aparyApta, deva aura uparima graivayakataka devoM meM anubhAga vibhaktike samAna bhaGga hai| manuSyatrika meM mithyAtva aura ATha kapAyoMke jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / anya anubhAgasaMkramakA ATha kaSAyoM kA eka samaya tathA mithyAtvakA antamuhUrta aura sabakA utkRSTa kAla apanI 1 zrA0 pratau tomu0 / jaha0 ja0 miccha0 esa0 aMtomu0 iti pAThaH / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 O 0 yasamao / aTThaNoka0 sammAmi0 jaha0 jahaNNu0 aMtomu0 / tesiM ceva aja0 jaha0 esa 0, ukka0 sagaTThidI / aNuddisAdi saTTA ti vihattibhaMgo / evaM jAva0 / * etto eyajIveNa aMtaraM / 48 apanI kAyasthitipramANa hai / samyaktva, ATha kaSAya aura puruSavedake jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai tathA ATha nokaSAya aura samyagmithyAttrake jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla antamuhUrta hai aura samyaktva Adi unhIM saba prakRtiyoMke ajaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI apanI sthitipramANa hai / anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoM meM anubhAga vibhakti ke samAna bhaGga hai / isI prakAra anAhArakamArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha --yahA~ para manuSyatrikameM saba prakRtiyoMke jaghanya aura ajaghanya anubhAgasaMkramake kAlakA se nirdeza kiyA hai / khulAsA isa prakAra hai - yaha sambhava hai ki koI jIva sUkSma ekendriyake hatasamutpattika anubhAga ke sAtha manuSyatrikameM kamase kama eka samaya taka aura adhika adhika antarmuhUrta taka rahe, isalie to inameM midhyAtva aura madhyakI ATha kaSAyoMke jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| tathA inameM mithyAtvake ajaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta inakI jaghanya AyukI apekSA Tha kaSAyakA jaghanya kAla eka samaya upazamana zikI apekSA aura sabakA utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa kAyasthitikI apekSA kahA hai / samyaktva tathA cAra anantAnubandhI aura cAra saMjvalana ke jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya isa lie kahA hai, kyoMki inakA jaghanya anubhAga saMkrama eka samayake lie hI prApta hotA hai jo svAmitvako dekha kara jAna lenA cAhie | tathA samyaktvake ajadhanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya udvelanAkI apekSA, anantAnubandhIcatuSkake ajaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya apane svAmitvake anusAra inameM eka samaya taka rakhanekI apekSA tathA cAra saMjvalanake ajaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya upazamazra NikI apekSA kahA hai| inake ajaghanya anubhAgasaMkramakA utkRSTa kAla apanI-apanI utkRSTa kAryasthitipramANa hai yaha spaSTa hI hai / samyagmithyAtva aura ATha nokaSAyake jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta isalie kahA hai, kyoMki vaha apane - apane antima kANDakake patana ke samaya hotA hai jo svAmitvako dekha kara jAna lenA caahie| tathA samyagmithvAtvake jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya unakI apekSA aura ATha nokaSAyoMke jaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya upazamazra NikI apekSA kahA hai| inake ajaghanya anubhAgasaMkramakA utkRSTa kAla apanI-apanI kAryAsthatipramANa hai yaha spaSTa hI hai / yahA~ para jahA~ udvelanAkI apekSA eka samaya kAla kahA hai| so usakA yaha bhAva hai ki samyaktva aura samyagmithyAtva ke udvelanAsaMkrama meM eka samaya zeSa rahane para. manuSyatrika utpanna karAve aura inake ajavanya anubhAgasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya ve / isI prakAra jahA~ para upazamazra NikI apekSA eka samaya kAla kahA hai so isakA yaha abhiprAya hai ki upazamazra NimeM utarate samaya yathA sthAna usa prakRtikA eka samaya taka ajaghanya anubhAgasaMkrama karAve aura dUsare samaya meM maraNa karAkara devagatimeM le jaave| zeSa kathana anubhAgavibhaktako dekha kara ghaTita kara lenA cAhie / * Age eka jIvakI apekSA antarakA kathana karate haiM / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 08] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame eyajIveNa aMtaraM 6 145. ahiyArasaMbhAlaNasuttamedaM sugamaM / * micchattassa ukkassANu bhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 9 146. sugamaM / * jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 147 taM jahA - ukkassANubhAgasaMkAmao aNukarasabhAvaM gaMtUNa jahaNNamaMtomuhuttamaMtariya puNo vi ukassANubhAgassa putraM va saMkAmao 1 jAdo, laddhamukassANubhAga saMkAmayajahaNaMtaramaMtomuhuttamettaM / * ukkasseNa asaMkhejjA poggalapariyaTTA / 148. taM kathaM 1 saNNI paMciMdio ukkassANubhAgaM baMdhiya saMkAmemANo kaMDaya ghAdeNa akasse Nivadiya ei diesu anaMtakAlamacchidraNa puNo saSNipaMciMdiyapattaesupajiya ukassAbhAgaM baMdhidUNa saMkAmao jAdo tassa laddhamaMtaraM hoI / * aNukkassANa bhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 14 sugamaM / * jahaNakasseNa aMtomahutaM / 46 145. adhikArI saMmhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / * mithyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara kAla hai ? 146. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antara antarmuhUrta hai / 6 147. yathA-- koI utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka jIva anutkRSTa anubhAgako prApta hokara aura jaghanya muhUrta kAla taka utkRSTakA antara karake phira bhI pahale ke samAna utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka ho gayA / isa prakAra utkRSTa anubhAga ke saMkrAmakakA jaghanya antara kAla antarmuhUrta prApta ho gayA / * utkRSTa antara asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai / 9 148 zaMkA - vaha kaise ? samAdhAna -- koI saMjJI paJcendriya jIva utkRSTa anubhAgakA bandha karake usakA saMkrama karatA huA tathA kANDakaghAtake dvArA anutkRSTako prApta hokara aura usake sAtha ekendriyoMmeM ananta kAla taka raha kara punaH saMjJI paJcendriyoMmeM utpanna hokara tathA utkRSTa anubhAgakA bandha kara usakA saMkrAmaka ho gayA / isa prakAra usakA antarakAla prApta hotA hai / * usake anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmakakA kitanA antara hai ? SS 146. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / pratau purva [va] kAmatrI zrA0 pratau pubvaM kAmatro iti pAThaH / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 $ 150 taM jahA - aNuvassasaMkAmao ukassa kAUtomuhuttakAlaM ukassameva saMkAmiya pugo kaMDayaghAdeNANukassasaMkAmao jAdo, laddhamaMtaraM hoi / Navari jahaNaNaMtare icchijamANe savvala humena kaMDayadhAdo karAveyavtro / ukkassaMtare vivakkhie savtracireNatomuhutteNa kaMDavAdo karAyo / 50 * evaM solasakasAya-NavaNokasAyANaM / 9 151. jahA micchattukassAraNubhAgasaMkAmayANaM jahaNgukastaraparUtraNA kyA tahA edesi pi kammANaM kAyantrA ti bhaNidaM hoi / saMpahi aNukassANubhAgasaMkAmayagayavisesaparUvaNaDumuttaramuttaM-- * Navari bArasakasAya-NavaNokasAyANamaNa kassANu bhAgasaMkAmayaMtaraM jahaNaNa eyasamatra / 152. appappaNo savtrovasAmaNAe eyasamayamaMtariya vidiyasamae kAlaM kAUNa devepaNapaDhamasama va saMkAmayattamuvagayammi taduvalaMbhAdo / * aNaM'tANa'Sa'dhINamaNukassANubhAgasaMkAmayaMtaraM jahaNeNa aMtImahantaM / SS 150. yathA - mithyAtvake anutkRSTa anubhAgakA saMkrama karanevAlA jIva usakA utkRSTa anubhAga karake aura antarmuhUrta kAla taka utkRSTa anubhAgakA hI saMkrama karake punaH kANDakaghAtake dvArA anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra midhyAtvake anutkRSTa anubhAgake saMkramakA janya aura utkRSTa antara prApta ho jAtA hai / mAtra itanI vizeSatA hai ki jaghanya antarakI vivakSA hone para ati zIghra kANDakaghAta karAnA caahie| tathA utkRSTa antarakI vivakSA hone para bahuta bar3e antarmuhUrta ke dvArA kANDakaghAta karAnA cAhie / * isI prakAra solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA antarakAla jAnanA cAhie / 151. jisa prakAra mithyAtvake utkRSTa aura anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakoMke jaghanya aura utkRSTa antarakA kathana kiyA hai usI prakAra ina karmoM kA bhI kathana karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / aba ina karmoM ke anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakasambandhI vizeSatAkA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * kintu itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAyoM aura nau nokaSAyoMke anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai / 152. kyoMki apanI-apanI sarvopazAmanAke dvArA eka samayakA antara karake aura dUsare samayameM marakara devoMmeM utpanna hone ke prathama samayameM punaH inakA saMkrama prApta hone para ukta karmoM ke anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya upalabdha hotA hai / * anantAnubandhiyoMke anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai| Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasa~kame eyajIveNa aMtaraM 51 6153. taM kathaM 1 aNukassANubhAgaM saMkAmeMto visaMjoiya puNo aMtomuhutteNa saMjutto ho saMkAmago jAdo, laddhamaMtaraM / * ukkasseNa vechAvadvisAgarovamANi sAdireyANi / SS 154. taM kathaM ? utrasamasammattakAla aMtare anaMtAdhiM visaMjoedUNa vechAvaTThIo bhami micchattaM gaMtU gAvaliyAdIdaM saMkAmemANassa laddhamaMtaraM / ettha sAdireyapamANamaMtomuhuttaM / * sammatta-sammAmicchattANamukkassANa bhAgasaMkAmayaMtaraM kAlAdo hodi ? kevaciraM 8 155. sugamaM / * jahaNeNeyasamao / 156. taM jahA ---sammattamuvvellamANo uvasamasammattAhi ho hoUNaMtarakaraNaM parisamAjiyamicchattapaDhamadvidicarimasamayammi sammattacarimaphAliM saMkAmiya usamavasammattagrahaNapaDhamasamae asaM kAmao hoU gaMtariya puNo vidiyasamae ukassANubhAgasaMkAmao jAdo, ladUmaMtaraM hoi / evaM sammAmicchattassa vi jahaNamaMtaraparUtraNA kAyantrA / 6153. zaMkA - vaha kaise ? samAdhAna -- anutkRSTa anubhAgakA saMkrama karanevAlA jIva anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA karake aura punaH antarmuhUrta meM unase saMyukta hokara unakA saMkrAmaka ho gayA / isa prakAra inake anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta ho jAtA hai / * utkRSTa antara sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa hai / 6 154. zaMkA vaha kaise ? samAdhAna -- kyoMki upazamasamyaktvake kAlake bhItara anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA karake tathA do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa karaneke bAda mithyAtvako prApta hokara eka zrAvali - kAla ke bAda inakA saMkrama karanevAle jIvake ukta antara kAla prApta ho jAtA hai| yahA~ para sAdhikakA pramANa antarmuhUrta hai / * samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6 155. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antara eka samaya hai / 9 156. yathA -- samyaktvakI udva elanA karanevAlA koI eka jItra upazama samyaktvake abhimukha hokara tathA antarakaraNako samApta kara mithyAtvakI prathama sthiti ke antima samayameM samyaktvakI antima phAlikA saMkrama karake upazamasamyaktvako grahaNa karaneke prathama samayameM asaMkrAmaka ho gayA aura isa prakAra usakA antara karake punaH dUsare samaya meM usake utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra samyaktva ke utkRSTa anubhAga ke saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya prApta hotA hai / isI prakAra samyagmithyAtva ke janya antarakA bhI kathana karanA cAhie / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 ukasseNa ubaDDapoggalapariyaDeM / 157. taM kadhaM ? addhapoggalapariyaTTAdisamae paDhamasammattaM paDivanjiya savvalahuM micchattaM gaMtUga sammattasammAmicchattANi uvvelliya aMtarassAdi kAdUNa ubaDDapoggalapariyaTTa paribhamiya puNo thovAvasese saMsAre uvasamasammattaM paDivaNNo vidiyasamayammi saMkAmao jAdo, laddhamukkassaMtaramuvaDapoggalapariyaTTamettaM / * aNukkassANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 158. sugmN| tthi aNtrN| 6156. kudo ? daMsaNamohakkhavaNAe lddhaannukssbhaavttaado| evamogho smtto| 160. AdeseNa savyamaggaNAsu vihttibhNgo| * etto jhennyNtrN| 6161. ukassANubhAgasaMkAmayaMtaravihAsaNANaMtarameto jahaNgANubhAgasaMkAmayaMtaraM kAyabvamidi vuttaM hoi| * utkRSTa antara upAdhapudgalaparivartanapramANa hai| 6 157. zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-ardhapudgalaparivartanake prathama samayameM prathamopazama samyaktvako prApta hokara tathA atizIghra mithyAtvameM jAkara aura samyaktva tathA samyagmithyAtvAkI udvelanA karake antarakA prArambha kiyA / punaH upArdhapudgalaparivartana kAla taka paribhramaNa karake saMsArake stoka raha jAne para punaH upazamasamyaktvako prApta hokara dUsare samayameM unakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra inake utkRSTa anubhAgake saMkrAmakakA utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa prApta ho jAtA hai / * inake anutkRSTa.bhanubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara hai| $ 158 yaha sUtra sugama hai| * antarakAla nahIM hai| 6 156. kyoMki inakA anutkRSTa anubhAga darzanamohanIyakI kSapaNAmeM prApta hotA hai| isa prakAra ogha prarUpaNA samApta huii| 6 160. Adezase saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / vizeSArtha-tAtparya yaha hai ki jisa prakAra anubhAgavibhaktimeM narakagati Adi mArgaNAoMmeM eka jIvakI apekSA antarakAlakA kathana kiyA hai usI prakAra yahA~ bhI use avikala jAna lenA caahie| antarakAlakI apekSA usase yahA~ para koI vizeSatA nahIM hai / * Age jaghanya antarakA kathana karate haiN| 6161. utkRSTa anubhAgake saMkrAmakake antarakA kathana karaneke bAda Age jaghanya anubhAgake saMkrAmakake antarakA kathana karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame eyajIveNa aMtaraM OM micchattassa jahaNNANubhAgasaMkAmayaMtara kevacira kAlAdo hodi ? 6162. sugamaM / OM jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 6163. taM jahA-suhumei diyahadasamuppattiyajahaNNANubhAgasaMkamAdo ajahaSNabhAvaM gaMtUga puNo vi aMtomuhutteNa ghAdiya sabajahaNNANubhAgasaMkAmao jAo, laddhamaMtaraM hoi / OM ukkasseNa asaMkhejA logaa| 6164. taM kadhaM ? jahaNNANubhAgasaMkAmao ajahaNNabhAva gaMtUNa tappAoggapariNAmaTANesu asaMkhejalogametaM kAlaM gamiya puNo hadasamappattiyapAoggapariNAmeNa jahaNgabhAvamuvagao tassa laddhamaMtaraM hoi / OM ajahaNaNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6165. sugamaM / OM jahaNaNukasseNa aMtomRhuttaM / 6 166. taM jahA-ajahaNNANubhAgasaMkAmao jahaNNabhAvamuvagaMtUNa tattha jahaNNakassegaMtomuhuttamacchiya puNo ajahaNNabhAveNa pariNado, tattha laddhamaMtaraM hoi / * mithyAtvake jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara hai ? 6 162. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara antamuhUrta hai| 6 163. yathA- sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattikarUpa jaghanya anubhAgake saMkramase ajaghanya anubhAgako prApta hokara phira bhI antarmuhUrta ke dvArA ghAta kara koI jIva sabase jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra mithyAtvake jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA jaghanya antara antamuhUrta prApta ho jAtA hai| * utkRSTa antara asaMkhyAta lokapramANa hai / 6 164. zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-kyoMki jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jo jIva ajaghanya anubhAgako prApta hokara aura tatprAyogya pariNAmasthAnoMmeM asaMkhyAta lokapramANa kAlako gamA kara punaH hatasamutpattika anubhAgake pariNAmake yogya jaghanya anubhAgako prApta huA hai usake ukta utkRSTa antara prApta hotA hai| * usake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara hai ? 6 165 yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa antara antama hate hai| 6 166. yathA-ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka koI eka jIva javanya anubhAgako prApta hokara aura vahA~ jaghanya aura utkRSTarUpase antamuhUrta kAla taka raha kara punaH ajaghanya anubhAgavAlA ho gyaa| isa prakAra ukta antara prApta ho jAtA hai| Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * evmtttthksaayaannN| 6 167. kudo ? saamittbhedaabhaavaado| etyuvalabbhamANathovayaravisesapaduppAyaNaTThamidamAha * Navari ajahaeNANubhAgasaMkAmayaMtara kevaciraM kAlAdo hodi ? 6168. sugamaM / * jahaeNeNa eysmtro| 6 166. savvovasAmaNAe aMtaridassa tduvlNbhaado| (r) sammatta-sammAmicchattANaM jahaeNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi| 6170. sugamaM / * patthi aNtrN| 6 171. kudo ? khavaNAe jAdajahaNNANubhAgasaMkAmayassa punnrubhvaabhaavaado| ajahaeNANubhAgasaMkomayaMtaraM kevacirakAlAdo hodi ? 6172. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamabho / ukasseNa uvahapoggalapariyaDeM / isI prakAra ATha kaSAyoMkA antarakAla jAnanA caahie| 6 167. kyoMki mithyAtvake svAmIse inake svAmImeM koI bheda nahIM hai / aba yahA~ para prApta honevAlI thoDIsI vizeSatAkA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * kitu itanI vizeSatA hai ki inake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara hai ? 6 168. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara eka samaya hai / 6 166 kyoMki sarvopazamanAke dvArA antarako prApta hue jIvake ukta antarakAla upalabdha hotA hai| * samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara hai? 6 170. yaha sUtra sugama hai| * antarakAla nahIM hai| 6 171. kyoMki kSapaNAmeM utpanna hue jaghanya anubhAgasaMkramakI punaH utpatti nahIM hotii| * unake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara hai ? 6 172. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa hai| Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 gA058] uttarapayatimaNubhAgasaMkame eyajIveNa aMtaraM 55 6173 edANi do vi suttANi sugamANi / * aNaMtANubaMdhINaM jahaNaNANubhAgasaMkAmayaMtara kevacira kAlAdo hodi? 6174. sugmN| jahaeNaNa aMtomuttaM / 6 175 taM jahA-arNatANubaMdhINa saMjuttapaDhamasamayaNavakabaMdhamAvaliyAdIdaM jahaNNabhAveNa saMkAmiya tatto vidiyAdisamaesu ajahaNNabhAveNaMtariya puNo vi savvalahueNa kAleNa visaMjoyaNApuvvaM tappAoggajahaNNapariNAmeNa saMjutto hoUNAvaliyAdikkato jahaNNANubhAgasaMkAmao jAdo, laddhamataraM hoi| * ukAsseNa apaDapoggalapariyaDeM / ____176. taM jahA-puvvutteNeva vihiNA Adi kodUrNatariya uvaDDapoggalapariyaTTa paribhamiya thovAvasese sijjhidavyae ti sammattaM paDivajiya aNaMtANubaMdhivisaMjoyaNApurassaraM pariNAmapaJcaeNa saMjutto hoUNa AvaliyAdikkato jahaNNANubhAgasaMkAmao jAdo, laddhamukassaMtaraM hoi| * ajahaNNANubhAgasaMkAmayaMtara kevacira kAlAdo hodi ? 6177. sugamaM / 6 173. ye donoM sUtra sugama haiN| * anantAnubandhiyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara hai ? 6 174. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara antamu hUta hai / $ 175. yathA-anantAnubandhiyoMke saMyukta honeke prathama samayameM hue navakabandha eka Apalike bAda jaghanyarUpase saMkrama karake tathA usake bAda dvitIyAdi samayoMmeM ajaghanya anubhAgasaMkramake dvArA usakA antara karake phira atizIghra kAlake dvArA visaMyojanApUrvaka tatprAyogya jaghanya pariNAmase saMyukta hokara eka pAvalike bAda jo punaH jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka ho gayA usake ukta jaghanya antara prApta hotA hai| * utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa hai| 6 176. yathA--pUrvokta vidhise hI jaghanya anubhAgasaMkramakA prArambha karake aura antara karake upArdhapudgalaparivartana kAlataka paribhramaNa karake siddha honeke lie stoka kAla zeSa raha jAne para samyaktvako prApta hokara tathA anantAnubandhIkI visaMyojanApUrvaka pariNAmavaza usase saMyukta hokara eka prAvalike bAda jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra ukta utkRSTa antara prApta ho jAtA hai| * inake ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA kitanA antara hai ? 6177. yaha sUtra sugama hai| Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ baMdhago 6 * jahaNaNe aMtomuhuttaM / 178. taM jahA - ajahaNNANubhAgasaMkAmao anaMtAraNubaMdhINaM visaMjoyaNANamaMtariya vila saMjuto hoUga jahaNNANubhAgasaMkAmao jAdo, laddhamaMtaraM / * ukkasseNa vedvAvaTThisAgarovamANi sAdireyANi / $ 176. taM jahA -- ubasamasammatta kAlabbhaMtare, ceya anaMtAraNu0 caukka visaMjoiya vedayasammattaM ghettaNa vechAvaTThisA garomANi paribhamiya tadavasoNe micchattaM gaMtUNAvaliyAdIdaM kAmemANassa laddhamukassamaMtaraM hoi / ettha sAdireyapamANamaMtomuhuttaM / * sesANaM kammANaM jahaNaNANu bhAgasaMkA mayaMtara kevacira kAlAdo hodi ? 180. sugamaM / * patthi aMtara | 9 1 8 1. kudo 1 khatraNAe jAda jahaNNANubhAgattAdo / * ajahaNNANu bhAgasaMkAmayaMtara kevacira kAlAdo hodi ? 6182. sugamaM / 56 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe * jahaNaNa eyasamatro / 9 183. savtrovasAmaNAe eyasamayamaMtariya vidiyasamae kAlaM kADhUNa devesuppaNNapaDhamasama saMkAmayattamuvagayammi taduvalaMbhAdo / * jaghanya antara antarmuhUrta hai / SS 178. yathA-- ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA dvArA antara karake phira bhI atizIghra saMyukta hokara ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra ukta antara prApta ho jAtA hai / * tathA utkRSTa antara sAdhika do chyAsaTha sAgarapramANa hai / SS 176. yathA-- upazamasamyaktvake kAlake bhItara hI anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karake tathA vedakastamyakatvako grahaNa kara do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara usake antameM mithyAtvameM jAkara eka zrAvalike bAda saMkrama karanevAle jIvake utkRSTa antara prApta hotA hai| yahA~ sAdhikakA pramANa antarmuhUrta hai / * zeSa karmoM ke jaghanya anubhAga ke saMkrAmakakA kitanA antara hai / 10. yaha sUtra sugama hai / * 1 SS 181. kyoMki inakA jaghanya anubhAga kSaparaNAmeM hotA hai / * inake ajaghanya anubhAga ke saMkrAmakakA kitanA antara hai ? $ 182. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antara eka samaya hai / 9 183 . kyoMki sarvopazamanA dvArA eka samayakA antara karake dUsare samayameM marakara devoM meM utpanna honeke prathama samayameM saMkrama karanevAle jIvake ukta antara prApta hotA hai| Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDi aNubhAgasaMkame sANNiyAso 57 * ukkasseNa atomuhuttaM / 184. savtrotrasAmaNAe savvacirakAlamaMtariya paDighAdavaseNa puNo saMkAmayattamunagayassa payadaMtara samANaNovalaMbhAdo / evamogho samato | 185. AdeseNa savtraNeraiya0 savyatirikkha-maraNusa apaja 0 savvadevA ttivihatti - bhaMgo / maNusatie daMsaNatiya - anaMtAgu04 vihattibhaMgo / bArasaka-gavaNoka0 jaha0 Natthi aMtaraM / ajaha0 jahaNgu0 aMtomu0 / evaM jAva0 / * sakhNiyAsI 6 186. ahiyAraparAmarasasuttamedaM sugamaM / * micchattassa ukassANubhAgaM saMkAyeMto sammatta sammAmicchattANaM jaha saMkAmaNiyamA ukkassayaM saMkAmedi / 8 187. micchattukassA NubhAgasaMkAmao sammatta sammAmicchattANaM siyA saMtakammio siyA asaMtakammio | saMtakammio vi siyA saMkAmao, AvaliyapaviTThasaMtakammiyassa vi * utkRSTa antara antarmuhUrta hai / $ 184. kyoMki sarvopazamanAke dvArA adhika kAla taka antara karake girane ke kAraNa punaH saMkrama karanevAle jIvake prakRta antarakAla pAyA jAtA hai / isa prakAra prarUpaNA samApta huI / SS 185. Adezase saba nArakI, saba tiryaJca, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM anubhAgavibhaktikesamAna bhaGga hai / manuSyatrikameM darzanamohanIyatrika aura anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai / bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke jaghanya anubhAgasaMkramakA antarakAla nahIM hai / ajadhanya anubhAga saMkramakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / isI prakA anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha -- jo sUkSma ekendrithasambandhI hatasamutpattika karmake sAtha manuSyatrikameM utpanna hotA hai usake madhyakI ATha kaSAyakA jaghanya anubhAgasaMkrama pAyA jAtA hai| tathA cAra saMjvalana aura nau nokaSAyakA jaghanya anubhAga saMkrama kSapakana gimeM upalabdha hotA hai, isalie manuSyatrikameM ukta prakRtiyoMke jaghanya anubhAgasaMkramake antarakA niSedha kiyA hai / tathA yahA~ para ukta prakRtiyoMke ajaghanya anubhAgasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa antara upazamazra NimeM antarmuhUrta pramANa prApta hotA hai, isalie yaha ukta kAlapramANa kahA hai| zeSa antara anubhAgavibhaktike samAna honese usake anusAra jAnanekI sUcanA kI hai| * aba sannikarSakA kathana karate haiM / $ 186. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / * mithyAtvake utkRSTa anubhAgakA saMkrama karanevAlA jIva yadi samyaktva aura samyagmithyAtvakA saMkrama karatA hai to vaha niyamase utkRSTa anubhAgakA saMkrama karatA hai| 187. mithyAtvake utkRSTa anubhAgakA saMkrama karanevAlA jIMva samyaktva aura samyagmithyAtvakA kadAcit satkarmavAlA hotA hai aura kadAcit unake satkarma se rahita hotA hai / satkarmavAlA bhI kadAcit saMkrAmaka hotA hai, kyoMki jisa jIvake ukta karmoMkA satkarma zrAvalike bhItara 5 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 saMbhavovalaMbhAdo / jai saMkAmao NiyamA so ukkassaM saMkAmei, daMsaNamohakkhavaNAdo aNNattha tdksnnunnsbhaavaappttiido| * sesANaM kammANaM ukassaM vA aNakassaM vA sNkaamedi| 8 188. kudo ! micchattukkassANubhAgasaMkAmayammi solasaka0-NavaNokasAyANamukkassANubhAgassa tatto chaTThANahINANubhAgassa vi visesapaccayavaseNa saMbhava paDi virohaabhaavaado| * ukassAdo aNukassaM chahANapadidaM / 6 186. ukassANubhAgasaMkama pekkhiUNa chahANapadidamaNukassANubhAgaM saMkAmei tti vutta hoi / kiM kAraNaM 1 NiruddhamicchattukassANubhAgaM saMkAmayammi vivakkhiyapayaDINamaNubhAgassa chaThANahANibaMdhasaMbhavaM paDi vippddisehaabhaavaado| e, micchatteNa saha sesakammANaM saNNiyAsavihANaM kAUNa tesi pi pAdekkaNiruMbhaNeNa saNiyAsavihANamevaM ceva kAyavvamidi parUvedumuttarasuttamAha * evaM sesANaM kammANaM NAdUNa NedavvaM / 6 160. edaM sNghnnyaavlNbisutt'| edassa vihAsaNadvamuccAraNANugamamettha kassAmo / praviSTa ho gayA hai aise jIvakA bhI sadbhAva pAyA jAtA hai| yadi saMkrAmaka hotA hai to vaha niyamase unake utkRSTa anubhAgakA saMkrama karatA hai, kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNako chor3a kara anyatra unakA anutkRSTa anubhAga nahIM bntaa| * vaha zeSa kamoM ke utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrama karatA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrama karatA hai| 6188. kyoMki jo mithyAtvake utkRSTa anubhAgakA saMkrama kara rahA hai usake solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke vizeSa pratyayavaza utkRSTa anubhAgake aura usase chaha sthAna hIna anubhAgake pAye jAnemeM koI virodha nahIM paataa| * kintu utkRSTase anutkRSTa anubhAga chaha sthAnapatita hotA hai| 6 186. utkRSTa anubhAgasaMkramako dekhate hue chaha sthAnapatita anutkRSTa anubhAgakA saMkrama karatA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai, kyoMki jo vivakSita mithyAtvake utkRSTa anubhAgakA saMkrama kara rahA hai usake vivakSita prakRtiyoMke chaha sthAnapatita anubhAgabandhake honekA koI niSedha nahIM hai| isa prakAra mithyAtvake sAtha zeSa karmoke sannikarSakA vidhAna karake aba una karmomeMse bhI pratyekako vivakSita kara sannikarSakA vidhAna isI prakAra karanA cAhie aisA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * isI prakAra zeSa karmoM kI mukhyatAse bhI samikarSa jAnakara kathana karanA caahie| 6160. yaha saMgrahanayakA avalambana karanevAlA sUtra hai| isakA vyAkhyAna karaneke lie yahA~ para uccAraNakA anugama karate haiN| yathA-sannikarSa do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame saNNiyAso paE taM jahA-saNNiyAso duviho, jaha0 ukka0 / ukkasse pydN| duviho Niddeso-ogheNa AdeseNa ya / ogheNa micchattassa ukka0 aNabhAgasaMkA0 samma-sammAmi0 siyA asthi siyA Natthi / jadi atthi siyA saMkA0 / jai saMkA0 NiyamA ukkassaM / solasaka0-NavaNoka0 NiyamA saMkA0 taM tu chaTThANapadidaM / evaM solasaka0-NavaNoka0 / samma0 ukassANubhAga0 saMkA0 miccha0 NiyamA0 taM tu chtttthaannpdidN| bArasaka0-NavaNoka. siyA taM tu chaTThANapadidaM / aNaMtANu04 siyA atthi0 / jai asthi siyA saMkA0 taM tu chaTThANapadidaM / sammAmi0 NiyamA ukkassaM / evaM sammAmi0 / Navari samma0 siyA asthi / jadi asthi siyA saMkA0 / jai saMkA0 NiyamA ukka0 / evaMNeraiya0 / Navari sammAmi0 Nasthi / sammA0 oghaM / Navari bArasaka0-NavaNoka0 NiyamA taM tu chtttthaannpdidaa| evaM paDhamA0 .www utkRSTakA prakaraNa hai| usakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / zroghase mithyAtvake utkRSTa anubhAgakA saMkrama karanevAle jIvake samyaktva aura samyagmithyAtva kadAcit haiM aura kadAcit nahIM haiN| yadi haiM to unakA kadAcit saMkrAmaka hotA hai| yadi saMkrAmaka hotA hai to niyamase unake utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA niyamase saMkrAmaka hotA hai| kintu vaha unake utkRSTa anubhAgakA.bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to unake chaha sthAnapatita anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra solaha kayAya aura nau nokaSAyoMkI makhyatAse sannikarSe jAnanA cAhie / samyaktvake utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka jIva mithyAtvakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| kintu vaha utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to vaha niyamase chaha sthAnapatita anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| bAraha kapAya aura nau nokaSAyoMkA kadAcit saMkrAmaka hotA hai| yadi saMkrAmaka hotA hai to utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to vaha niyamase chaha sthAnapatita anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| anantAnubandhIcatuSka kadAcit haiM aura kadAcit nahIM haiM / yadi haiM to unakA kadAcit saMkrAmaka hotA hai| yadi saMkrAmaka hotA hai to utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to niyamase chaha sthAnapatita anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / samyagmidhyAtvakA niyamase utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra samyagmithyAtvakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isake samyaktvaprakRti kadAcit hai aura kadAcit nahIM hai| yadi hai to usakA kadAcit saMkrAmaka hotA hai aura kadAcit saMkrAmaka nahIM hotaa| yadi saMkrAmaka hotA hai to niyamase utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra nArakiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki samyagmithyAtvaprakRti nahIM hai| samyaktvakI mukhyatAse bhaGga oghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki vaha bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA niyamase saMkrAmaka hotA hai| yadi saMkrAmaka hotA hai to utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to vaha niyamase chaha sthAnapatita anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra pahilI pRthibI, sAmAnya tiryazca, paJcendriya tiryaJcadvika, sAmAnya deva aura saudharma kalpase Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 tirikkha-paMciMdiyatiri0duga-devA sohammAdi jAva sahassAra ti| evaM vidiyAdi jAva sattamA tti / Navari samma0 Nasthi / evaM joNiNI-paMcitirikkhaapaja0-maNusaapaja0bhavaNa0-vANa0-jodisi0 ti / 6161. maNusatie oghaM / ANadAdi jAva NavagevajA. ti miccha0 ukka0 aNubhA0 saMkA0 samma0 siyA asthi siyA Nasthi / jai asthi siyA saMkA0 / jai saMkA0 NiyamA ukka0 / solasaka0-NavaNoka0 NiyamA ukka0 / evaM solasaka0-gavaNo0 / samma0 ukka0 aNubhA0 saMkA0 miccha0-bArasaka0-NavaNoka0 NiyamA taM tu ukssAdo aNukkassamaNaMtaguNahINaM / aNaMtANu04 siyA asthi / jadi asthi siyA saMkA0 / jadi saMkA0 taM tu ukassAdo aNukkassamarNataguNahINaM / 6 162. aNudisAdi sabaTThA ti miccha0 ukassANu0 saMkA0 samma0-solasaka0NavaNoka0 NiyamA ukassaM / evaM solasaka0-NavaNoka0 / samma0 ukka0 aNubhAgasaMkA0 bArasaka0-NavaNoka0 NiyamA taM tu ukkassAdo aNukkassamaNaMtaguNahINaM / aNaMtANu04 siyA lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA caahie| isI prakAra dUsarI pRthivI se lekara sAtavIM pRthivI takake nArakiyoM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki samyaktvaprakRti nahIM hai| isI prakAra yoninI tiryaJca, paJcendriya tiryaJca aparyApta, manuSya aparyApta, bhavanavAsI deva, vyantara deva aura jyotiSI devoMmeM jAnanA caahie| 6 161. manuSyatrikameM oghake samAna bhaGga hai| Anata kalpase lekara nau graiveyaka takake devoMmeM mithyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmakake samyaktva kadAcit hai aura kadAcit nahIM hai / yadi hai to kadAcit saMkrAmaka hotA hai| yadi saMkrAmaka hotA hai to niyamase utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / solaha kavAya aura nau noka pAyoM ke niyamase utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra solaha kaSAya aura nau nokarAyoM kI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| samyaktvake utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka mithyAtva, bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA niyamase saMkrAmaka hotA hai / kintu vaha utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to vaha apane utkRSTakI apekSA anantaguNe hIna anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / anantAnubandhIcatuSka kadAcit haiM aura kadAcit nahIM haiN| yadi haiM to kadAcit saMkrAmaka hotA hai aura kadAcit saMkrAmaka nahIM hotaa| yadi saMkrAmaka hotA hai to kadAcit utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura kadAcita anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to vaha apane utkRSTakI apekSA anantaguNe hIna anutkuSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| 6 162. anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtvake utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka jIva samyaktva, solaha kapAya aura nau nokaSAyoMke niyamase utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / samyaktvake utkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka jIva vAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA niyamase saMkrAmaka hotA hai| kintu vaha utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to apane utkRSTakI apekSA anantaguNe hIna Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipraNubhAgasa~kame saNayAso 61 affar for / di asthi siyA saMkA 0 / jadi saMkA 0 taM tu ukkassAdo aNukarasa mataguNahINaM / evaM jAva0 / * jahapaNa sariNayAso / $ 163. etto jahaNgasaNNiyAso kAyavyo tti bhaNidaM hoi / saMpahi payaDi - parivADIe taNidesakaraNaTThamuttaro suttapabaMdho-- * micchattasta jahaNNa zubhAgaM saMkAmeMto sammatta - sammAmicchattANaM jar3a saMkAmao NiyamA ajaharaNANubhAgaM saMkAmedi / 164. kudo ? micchattajahaNNANubhAgasaMkAmayasu humei diyahadasamuppattiyasaMtakammiyammisammatta - sammAmicchattANamukassAraNubhAgasaMkamasseva saMbhavadaMsaNA do / * jahaNNAdo ajaharaNa mAMtaguNagbhahiyaM / 15. jahaNNAdo arNataguNanbha hiyamevAjahaNNANubhAgaM saMkAmedi, samma-sammAmicchattANamukassAraNubhAgassa tattha vi viNaTTasarUveNa saMkatisAdo / * kammANaM jahaNaM vA ajahaNaNaM vA saMkAmedi / anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / anantAnubandhIcatuSka kadAcit haiM aura kadAcit nahI haiN| yadi haiM to unakA kadAcit saMkrAmaka hotA hai aura kadAcit saMkrAmaka nahIM hotA / yadi saMkrAmaka hotA hai to utkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to apane utkRSTakI apekSA anantaguNe hIna anutkRSTa anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra anAhArakamArgaNA taka jAnanA cAhie / * aba jaghanya anubhAgasaMkramake sannikarSakA kathana karate haiM / $ 163. Age jaghanya anubhAgasaMkrama karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / aba prakRtiyoMkI paripATIke anusAra usakA nirdeza karaneke lie AgekA sUtraprabandha hai * mithyAtvake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva samyaktva aura samyagmithyAtvakA yadi saMkrAmaka hotA hai to niyamase ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / 14. kyoMki midhyAtvake sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattika satkarmarUpa jaghanya anubhAga saMkrAmaka jIvake samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAgakA saMkrama hI sambhava dekhA jAtA hai / * jo jaghanyakI apekSA anantaguNe ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / 15. jabakI apekSA anantaguNe adhika ajadhanya anubhAgakA hI saMkrama karatA hai, kyoMki vahA~ para samyaktva aura samyagmithyAtva ke utkRSTa anubhAgakA avinarUpase saMkrama dekhA jAtA hai| * ATha karmo ke jaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6 196. kudo! micchatteNa samANasAmiyatte vi visesapaccayavaseNedesimaNubhAgassa tattha jahaNNojahaNNabhAvasiddhIe virohaabhaavaado| OM jahaeNAdo ajahaeNaM chaTThANapadidaM / 6167. ettha chaTThANapadidamidi vutte kattha vi jahaNNAdo aNaMtabhAgabhahiyaM, kattha vi asaMkhejabhAgabbhahiyaM, kattha vi saMkhejjabhAgabhahiyaM, kattha vi saMkhejaguNabbhahiyaM, kattha vi asaMkhejaguNabbhahiyaM, kaltha vi aNaMtaguNabbhahiyaM ca ajahaNNANubhAga: saMkAmedi ti ghettavyaM, aMtaraMgapaccayavaseNa jahaNNabhAvapAoggavisae vi payadaviyappANamuppattIe pddibNdhaabhaavaado| _ sesANaM kammANaM NiyamA ajahaNaNaM / jahaNNAdo ajahaNNamaNataguNabhahiyaM / 6 168. vRttasesakasAya-NokasAyANamiha mgahaNa8 seskmmnnideso| tesimettha jahANabhAvasaMbhavAreyaNirAyaraNa8 NiyamA ajahaNNavayaNaM / tattha vi aNaMtabhAgabhahiyAdiviyappasaMbhavaNirAyaraNaTThamaNataguNabbhahiyaNideso kdo| kudo vuNa tadaNaMtaguNabbhahiyattamidi NAsaMkaNijaM, visaMjoyaNANupucasaMjoge khavaNAe ca laddhajahaNNabhAvANamaNaMtANuvaMdhiyAdINamesthANataguNattasiddhIe pddisehaabhaavaado| 166. kyoMki inake jaghanya anubhAgake saMkramakA svAmI mithyAtvake jaghanya anubhAgake saMkramake svAmIke samAna hai to bhI vizeSa pratyayavaza vahA~ para inakA anubhAga jaghanya bhI siddha hotA hai aura ajaghanya bhI siddha hotA hai, isameM koI virodha nahIM aataa| * yadi ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to jaghanyakI apekSA chaha sthAna patita ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| 6 167. yahA~ para chaha sthAnapatita aisA kahane para jaghanyase kahIM para anantaveM bhAga adhika, kahIM para asaMkhyAtaveM bhAga adhika, kahIM para saMkhyAtaveM bhAga adhika, kahIM para saMkhyAtaguNe adhika, kahIM para asaMkhyAtaguNe adhika aura kahIM para anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai aisA yahA~ para grahaNa karanA cAhie, kyoMki antaraGga kAraNa vaza jaghanya anubhAgake yogya sthAnameM bhI prakRta vikalpoMkI utpatti honemeM koI pratibandha nahIM hai| * zeSa karmoM ke niyamase ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai jo jaghanyakI apekSA anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| 6168. pUrva meM kahe gaye karmoMse zeSa kaSAyoM aura nokapAyoMkA yahA~ para grahaNa karaneke lie sUtrameM 'zeSa' padakA nirdeza kiyA hai| unakA yahA~ para jaghanya anubhAga sambhava hai aisI AzaMkAke nirAkaraNa karaneke lie niyamase ajaghanya' yaha vacana diyA hai| usameM bhI anantaveM bhAga Adi vikalpa sambhava haiM, isalie unakA nirAkaraNa karaneke lie 'anantaguNe adhika' padakA nirdeza kiyA hai| unakA anubhAga anantaguNA kaise hai aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki visaMyojanAke bAda punaH saMyogake samaya tathA kSapaNAke samaya jaghanya anubhAgako prApta honevAle anantAnubandhI Adike anubhAgase yahA~ para anantaguNe siddha hone meM kisI prakArakA pratiSedha nahIM hai / 1 tA0 prA0pratyoH ca jahaNNANubhAgaM iti pAThaH / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame saNNiyAso * evmhksaayaa| 6 166. jahA micchattassa jahaNNasaNNiyAso kao evamaDhakasAyANaM pi pAdekaNiruMbhaNAe kAyayo, visesAbhAvAdo ti bhaNidaM hodi / OM sammattassa jahaNaNANu bhAgaM saMkAneMto micchatta-sammAmicchattabhaNaMtANu bNdhiinnmkmmNsiyo| 200. kudo ? edesimaviNAse sammattajahaNNANubhAgasaMkamuppattIe vippddisiddhttaado| sesANa kammANa NiyamA ajaharaNa sNkaadi| 6201. kudo ? suhumahadasamuppattiyakammeNa carittamohakkhavaNAe ca laddhajahaNNamAvANaM tesimetya jhnnnnbhaavaannuvlNbhaado| (r) jahaNNAdo ajahaNNamaNataguNanbhahiyaM / ( 202. kudo ? aTThakasAyANaM hadasamuppattiyajahaNNANubhAgAdo sesakasAyaNokasAyANaM pi khavaNAe jaNidajahaNgANubhAgasaMkamAdo etthataNatadaNubhAgasaMkamassa tahAbhAvasiddhIe vippddisehaamaavaado| * isI prakAra madhyakI ATha kaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 6 166. jisa prakAra mithyAtvakI mukhyatAse jaghanya sannikarSakA vidhAna kiyA hai usI prakAra pATha kagayoMkI apekSA bhI pratyekakI mukhyatAse jaghanya sannikarSakA kathana karanA cAhie, kyoMki mithyAtvake kathanase inake kathanameM koI vizeSatA nahIM hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai| ___ * samyaktvake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva mithyAtva, samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake satkarmase rahita hotA hai| .. 6200. kyoMki ina mithyAtva AdikA vinAza hue binA samyakttvake jaghanya anubhAga saMkramakI utpatti niSiddha hai| * zeSa kamoM ke niyamase ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| 6201. kyoMki jinameM sUkSma ekendriyasambadhI hatasamutpattika karmake dvArA aura cAritramohanIyakI kSapaNAke dvArA jaghanyatA prApta huI hai unakA yahA~ arthAt samyaktvake jaghanya anubhAgasaMkramake sAtha jaghanyapanA nahIM bana sktaa| * jo apane jaghanyakI apekSA anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| 6202. kyoMki ATha kaSAyoMke hatasamutpattika rUpase utpanna hue jaghanya anubhAgase tathA zeSa kaSAya aura nokaSAyoMke bhI kSapaNAmeM utpanna hue jaghanya anubhAgasaMkramase yahA~ para utpanna hue unake javanya anubhAgasaMkramakA jaghanyapanA niSiddha hai| Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 OM evaM sammAmicchattassa vi| vari sammattaM vijamANehi bhaNiyavvaM / 203. sammattasaNNiyAse sammAmicchattamavijamANehi micchattadIhi saha bhaNidaM / ettha puNa sammmattaM vijamANehi sahANaMtaguNabbhahiyAjahaNNANubhAgasaMjuttaM vattavyamidi bhaNidaM hoi| * purisavedassa jahaeNANubhAgaM saMkAmeMto caduNhaM kasAyANaM NiyamA ajahaeNamaNaMtaguNabbhahiyaM / 204. ettha caduNhaM kasAyANamidi vutte saMjala gacaukkassa gahaNaM kAyavvaM, purisavedajahaNNANubhAgasaMkame Niruddhe sesaka0-NokasAyANamasaMbhavAdo / tesiM puNa ajahaNNANubhAgamaNataguNabbhahiyaM ceva saMkAmedi, uvari kiTTipajjAeNa laddhajahaNNabhAvANamettha tdvirohaado| * kodhAditie uvarillANaM saMkAmo NiyamA ajhennmpNtgunnbhhiyN| 205. kodhAditige saMjalaNasaNNide Niruddhe heDillANaM Natthi saNNiyAso, asaMtakammie tbirohaado| uvarillANamatthi, kohasaMjalaNe Niruddha mANa-mAyA-loha * isI prakAra sabhyagmithyAtvake jaghanya anubhAgasaMkramakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki yahA~ para jo samyaktva satkarmavAle haiM unake sAtha yaha sannikarSa kahanA cAhie / 6203. samyaktvakI mukhyatAse jo sagnikarSa hotA hai usameM samyagmithyAtvase rahita jIvoMke mithyAtva Adike sAtha yaha sannikarSa kahA hai| kintu yahA~ para samyaktvasatkarma sahita jIvoMke sAtha anantaguNe adhika jaghanya anubhAgasaMkrama saMyukta sannikarSa kahanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * puruSavedake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva niyamase cAra kaSAyoMke anantaguNe ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / 6204. yahA~ para 'cAra kaSAyoMke' aisA kahane para cAra saMjvalanoMkA grahaNa karanA cAhie, kyoMki puruSavedake jaghanya anubhAgasaMkramake samaya zeSa kaSAyoM aura nokapAyoMkA sadbhAva nahIM pAyA jAtA / mAtra taba cAra saMjvalanoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA hI saMkrAmaka hotA hai, kyoMki inakA kRSTirUpase jaghanya anubhAgasaMkrama Age pAyA jAtA hai, isalie yahA~ para unake anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgasaMkramake honemeM virodha nahIM aataa| ___ * krodhAdi tIna saMjvalanoMke jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva uparima saMjvalanoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| 6 205. saMjvalana saMjJAvAle krodhAditrikake jaghanya anubhAgasaMkramake samaya pUrvavartI saba prakRtiyoMkA sannikarSa nahIM hai, kyoMki unake sattvase rahitta ukta jIvake unakA sannikarSa mAnane meM virodha pAtA hai| hA~ uparima prakRtiyoMkA sannikarSa hai, kyoMki krodhasaMjvalanake jaghanya anubhAga Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapatriNubhAgasaMkame saNNiyAso saMjalaNANaM, mANasaMjalaNe Niruddhe mAyA - lohasaMjalaNANaM, mAyAsaMjalaNe Niruddhe lohasaMjalaNassa saMkamasaMbhavovalaM bhAdo / tatthAjahaNNabhAvaNiyamo anaMtaguNabbhahiyattaM ca sugamaM / * lohasaMjalaNe NiruDe patthi sariNayAso / 206. tatthaNNesimasaMbhavAdo / sesakasAya - NokasAyANaM jahaNNasaNNiyAso edeNeva suNa desAmA sayabhAveNa sUcido / 65 9 207. saMpahiedeNa sUcidatthassa phuDIkaraNamuccAraNANugamamiha kassAmo / taM jahA - jahaNae padaM / duviho Niddeso- ogheNa AdeseNa ya / oSeNa miccha0 jaha0 aNubhAgasaMkA 0 samma 0- sammAmi0 siyA atthi, siyA Natthi / jadi atthi, siyA saMkA / jai saMkA 0 Niya 0 aja 0 guNamayiM / asA0 jaha0 ajahaNNaM vA, jahaNNAdo aja0 chANapadidA / aTThaka0 - NatraNoka0 Niya0 aja0 anaMtaguNabbha0 / evamaTThaka0 / 0 9 208. samma0 jaha0 aNubhAgasaMkA * bArasaka0 - NavaNoka0 Niya0 aja0 anaMtaguNabhaM / sesaM Natthi / sammAmi0 jaha0 aNubhA0 saMkA 0 samma0 - bArasaka0 - NavaNoka0 NiyamA aja0 aaMtaguNabbha0 / sesA Natthi / anaMtANukodha0 jaha0 aNu0 saMkA0 daMsaNatiya - saMkramake samaya mAna, mAyA aura lobhasaMjvalanoMke, mAnasaMjvalanake jaghanya anubhAgasaMkramake samaya mAyA aura lobha saMjvalanoM ke tathA mAyAsaMjvalanake jaghanya anubhAgasaMkramake samaya lobhasaMjvalanake saMkramakA sadbhAva pAyA jAtA hai / vahA~ para vivakSita prakRtike jaghanya anubhAgasaMkramake samaya ukta anya prakRtiyoMke ajaghanya anubhAga ke saMkramakA niyama hai aura vaha anantaguNA adhika hotA hai ye donoM bAteM sugama haiM / * lobhasa jvalana jaghanya anubhAgasa kramake samaya anya prakRtiyoMkA sannikarSa 1 $ 206. kyoMki vahA~ para anya prakRtiyA~ nahIM pAI jaatiiN| yaha sUtra dezAmarSaka hai / zeSa kaSAyoM aura nokaSAyoMkI mukhyatAse jaghanya sannikarSakA isI sUtrase sUcana ho jAtA hai / SS 207. aba isase sUcita hue arthako prakaTa karane ke lie yahA~ para uccAraNAkA kathana karate haiM / yathA - jaghanya sannikarSakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai- zragha aura Adeza / zraghase midhyAtvake jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvake samyaktva aura samyagmithyAtvasatkarma kadAcit haiM aura kadAcit nahIM haiN| yadi haiM to vaha inakA kadAcit saMkrAmaka hotA hai| yadi saMkrAmaka hai to niyama anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| vaha madhyakI ATha kaSAyoMke jaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi vanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to jaghanyakI apekSA chaha sthAnapatita ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| zeSa ATha kaSAya aura nau nokaSAyoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra ATha kaSAyoMke jaghanya anubhAga ke saMkrAmakako vivakSita karake sannikarSa kahanA cAhie / 208. samyaktva jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva bAraha kaSAyoM aura nau nokaSAyoM ke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / vaha zeSakA satkarmavAlA nahIM hai / samyagmidhyAtyake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva samyaktva, bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke tray ki jaghanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai / yaha zeSa prakRtiyoM ke satkarma se ha Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 bArasaka0-NavaNoka0 NiyamA aja0 arNataguNabbha0 / tiNhaM kasAyANaM jaha* aja0 vA, jahaNaNado aja0 chaTThANapadidA / evaM tiNhaM kasAyANaM / 6206. kohasaMja0 jaha0 aNusaMkA0 tiNhaM saMja0 Niya0 aja0 aNaMtaguNabbha0 / sesaM Natthi / mANasaMja0 jaha0 aNu0saMkA0 doNhaM saMja0 Niya0 aja0 aNaMtaguNabbha0 / sesaM Natthi / mAyAsaMja0 jaha0 aNu0saMkA0 lobhasaMja0 NiyamA aja0 arNataguNabbha0 / sesaM Nasthi / lohasaMja0 jaha0 aNubhAgasaMkA0 sesaannmkmmNsigo| 6210 NavaMsa jaha0 aNubhA0 saMkA0 sattaNoka0-cadusaMja0 Niya0 aja0 aNaMtaguNa0 / itthiveda0 Niya0 jaha0 / sesaM Natthi / ithive0 jaha0 aNu0 saMkA0 sattaNoka0-cadusaMja0 Niya0 aja0 arNataguNabbha0 / NavaMsa0 siyA asthi / jadi asthi Niya0 jahaNaM / sesaM Natthi / hassa jaha0 aNu0saMkA0 paMcaNoka0 Niya0 jaha / purisaveda-cadusaMja0 Niya0 aja0 aNaMtaguNabbhahiyaM / sesaM Nasthi / evaM paMcaNoka0 / purisave. jaha0 aNubhAgasaMkA0 cadusaMja0 Niya0 aja0 aNaMtaguNabbha0 / rahita hai| anantAnubandhIkrodhake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva tIna darzanamohanIya, bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| anantAnuvandhI mAna adi tInake jaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to jaghanyakI apekSA chaha sthAnapatita ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra anantAnubandhI mAna Adi tIna kaSAyoMke jaghanya anubhAgako mukhya kara sannikarSa kahanA caahie| 6 206. krodhasaMjvalanake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva zeSa tIna saMjvalanoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| vaha zeSa prakRtiyoMke satkarmase rahita hai| mAnasaMjvalanake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva mAyA Adi do saMjvalanoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| vaha zeSa prakRtiyoMke satkarmase rahita hai / mAyAsaMjvalanake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva lobhasaMjvalanake anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai / vaha zeSa prakRtiyoMke satkarmase rahita hai / lobhasaMjvalanake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva zeSa prakRtiyoMke satkarmase rahita hai| 6210. napuMsakavedake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva sAta nokaSAyoM aura cAra saMjalanoMke anantagaNe adhika ajaghanya anabhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| strIvedake javanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| vaha zeSa prakRtiyoM ke satkarmase rahita hai |striivedke jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva sAta nokaSAyoM aura cAra saMjvalanoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA nimamase saMkrAmaka hotA hai / napuMsakaveda kadAcit hai / yadi hai to niyamase usake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / vaha zeSa prakRtiyoMke satkarmase rahita hai / hAsya prakRtike jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva niyamase pA~ca nokaSAyoMke jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| puruSaveda aura cAra saMjvalanoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA niyamase saMkrAmaka hotA hai| vaha zeSa prakRtiyoMke satkarmase rahita hai| isI prakAra zeSa pA~ca nokaSAyoMke jaghanya anubhAgasaMkramako mukhya kara sannikarSa kahanA / puruSavedake jaghanya anabhAgakA saMkrAmaka jIva niyamase cAra saMjvalanoMke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| vaha zeSa prakRtiyoMke satkarmase rahita hai| isI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipraNubhAgasaMkame saNNiyAso 67 setthi / evaM maNusa 0 3 / Navari maNusiNI0 NavaMsa0 jaha0 aNubhAgasaMkA 0 itthave 0 Niya0 aja0 anaMtaguNabha0 / itthiveda 0 jaha0 for / purisaMveda0 gokasAyabhaMgo / aNubhA0 saMkA 0 sa 0 01 I 211. AdeseNa raiya0 miccha0 jaha0 aNubhAga saMkA 0 vihattibhaMgo | Navari samma0 siyA asthi / jadi atthi siyA saMkA 0 | jar3a saMkA 0 Niya0 aja0 anaMtaguNanbha 0 | evaM bArasaka0 - NatraNoka0 / sabhma0 - anaMtANu04 vihattibhaMgo / evaM paDhamAe tirikkha0 paMci0tirikkha 02 - devagAdidevA / evaM cetra joNiNI bhavaNa 0 trANatretara0 / Natrari samma0 Natthi / 212. vidayAdi sattamA tti miccha0 jaha0 aNu0 saMkA * anaMtApu04 siyA asthi / jadi asthi siyA saMkA0 / jar3a saMkA 0 jaha0 ajahaNNaM vA, jahaNNAdo ajahaNNaM chApadidaM / bArasaka0 - NavaNoka0 Niya0 jaha0 / evaM bArasaka0 -NavaNoka0 / anaMtANu04 vihattibhaMgo / evaM jodisi0 / paMci0tirikkhaapaja 0 - maNusa apaja0 vihattibhaMgo / sohammAdi jAva sAtti vihattibhaMgo / vari apaJcakakhANakoha0 jaha0 aNu 0 saMkA 0 prakAra sannikarSa ke samAna manuSyatrika meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM napuMsakaveda ke jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva niyamase strIveda ke anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hota / hai / strIvedake jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka jIva napuMsakavedake satkarmase rahita hai / puruSavedakA bhaGga chaha nokaSAyoMke samAna hai / 211. dezase nArakiyoMmeM mithyAtvake jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai / itanI vizeSatA hai ki samyaktvaprakRti kadAcit hai / yadi hai to usakA kadAcit saMkrAmaka hotA hai / yadi saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke jaghanya anubhAgasaMkramako mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / samyaktva aura anantAnubandhIcatuSkakejaghanya anubhAga ke saMkrAmakakI mukhyatAse bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| isI prakAra pahalI pRthivI, sAmAnya tiryaJca paJcendriyatiryaJcadvika aura devagatimeM sAmAnya devoMmeM jAnanA cAhie / tathA isI prakAra yoninItiryaJca bhavanavAsI aura vyantaradevoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai| ki inameM samyaktvakA bhaMga nahIM hai / 9 212. dUsarI pRthivIse lekara sAtavIM pRthivI takake nArakiyoMmeM midhyAtvake jaghanya a bhAgake saMkrAmaka jIvake anantAnubandhIcatuSka kadAcit haiM / yadi haiM to kadAcit saMkrAmaka hotA hai / yadi saMkrAmaka hotA hai to jaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to jaghanyakI apekSA chaha sthAnapatitata ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase jaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke jaghanya anubhAgasaMkramako mukhya kara sannikarSa kahanA cAhie / anantanubamdhIcatuSkake jaghanya anubhAgasaMkramako mukhyakara bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai / isI prakAra jyotiSI devoMmeM jAnanA caahie| paJcendriyatiryaJca aparyApta aura manuSya aparyApta jIvoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / saudharma kalpase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA 1 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 samma0 siyA asthi / jadi asthi, siyA saMkA0 / jadi saMkA0 taM tu jahaNNAdo aja0 aNaMtaguNabbha0 / evaM jAva0 / *NANAjIvehi bhaMgavicao duviho-ukkassapadabhaMgavicao jahaeNapadabhaMgavicao ca / 6213. sugamamedaM NANAjIvabhaMgavicayassa jahaNNakassANubhAgasaMkAmayavisayatteNa duvihattapaduppAiyaM suttN| saMpahi doNhamedesiM bhaMgavicayANamaTThapadaparUvaNaM kAUNa tado uvarimA parUvaNA kAyanA ti jANAvaNamuttarasuttamAha tesimaTThapadaM kaauunn| 6214. tesimaNaMtaraNidivANamukkassa-jahaNNapadabhaMgavicayANamaTThapadaM kAUNa pacchA tadoghAdesaparUvaNA kAyavvA ti suttatthasaMbaMdho / kiM tamaTThapadaM 1 vuccade-je ukassANubhAgasaMkAmayA te aNukkassANubhAgassa asaMkAmayA / je aNukassANubhAgasaMkAmayA te ukassANubhAgassa asaMkammayA / jesi saMtakammamatthi tesu payadaM, akammehi avvvhaaro| evaM jahaNNAjahaNNANaM pi vattavvaM / evamaTThapadaparUvaNaM kAUNukastapadabhaMgavicayassa tAva Nideso kIrade / taM jahA hai ki apratyAkhyAna krodhake jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvake samyaktvasatkarma kadAcit hai / yadi hai to vaha kadAcit saMkrAmaka hai| yadi saMkrAmaka hai to vaha jaghanya anubhAgakrA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya anubhAgakA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai to jaghanyase anantaguNe adhika ajaghanya anubhAgakA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| * nAnA jIvoMkI apekSA bhaGgavicaya do prakArakA hai-utkRSTapadabhaGgavicaya aura jaghanyapadabhaGgavicaya / 6213. nAnA jIvaviSayaka bhaGgavicayake javanya aura utkRSTa anubhAgake saMkrAmakoMke viSayarUpase do bhedoMkA kathana karanevAlA yaha sUtra sugama hai / aba ina donoM bhaGgavicayoMke arthapadakA kathana karake usake bAda AgekI prarUpaNA karanI cAhie isa bAtakA jJAna karAneke lie AgekA sUtra kahate haiM * unakA arthapada karake prarUpaNA karanI caahie| hu 214. anantara pUrva kahe gaye utkRSTapadabhaGgavicaya aura jaghanyapadabhaGgavicayakA arthapada karake anantara unakI zrodhaprarUpaNa aura AdezaprarUpaNA karanI cAhie isa prakAra ukta sUtrakA arthake sAtha sambandha hai / vaha arthapada kyA hai ? kahate haiM jo utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka hote haiM ve anukRSTa anubhAgake asaMkrAmaka hote haiN| jo anutkRSTa anubhAgake saMkrAmaka hote haiM ve utkRSTa anubhAgake asaMkrAmaka hote haiN| jinake satkarma hai unakA prakaraNa hai, kyoMki karmarahita jIvoMse prayojana nahIM hai / isI prakAra jaghanya aura ajavanyakI apekSA bhI kathana karanA caahie| isa prakAra arthapadakA kathana karake utkRSTapadabhaGgavicayakA sarvaprathama nirdeza karate haiM Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAga saMkame bhaMga vica * micchattassa savve jIvA ukkassANubhAgassa asaMkAmayA / SS 215. kudo? micchattukassANubhAgasaMkAmayANamadbhuvabhA vittAdo / eso paDhamabhaMgo 1 / * siyA asaMkAmayA ca saMkAmao ca / 66 9 216. kudo ? savvajIvANamukkassANubhAgassa asaMkAmayANaM mamme kadAimeyajIvassa tadukkassAraNubhAgasaMkAmayatteNa pariNadassuvalaMbhAdo / eso vidio bhaMgo 2 / * siyA saMkAsayA ca saMkAmayA ca / $ 217. kadAimukkassANubhAgassAsaMkA mayasavvajIvANaM majjhe kettiyANaM pi jIvANamukassAraNubhAgasaMkAmayabhAveNa pariNadANamuvalaMbhAdo / evameso taijo bhaMgo 3 | 9 218. evamaNukkassANubhAgasaMkAmayANaM pi tiSNa maMgA vivajjAseNa kAyavtrA / taM jahA - micchattANukassANubhAgassa savve jIvA saMkAmayA 1, siyA ede ca asaMkAmao ca 2, siyA ede ca asaMkAmayA ca 3 / kathamidaM sutteNANuvaiGkaM Navtrade ? Na, ukkarasabhaMgavicaeNeva jANAvidattAdo / * evaM sesANaM kammANaM / * kadAcit sava jIva mithyAtvake utkRSTa anubhAgake asaMkrAmaka hote haiM / SS 215. kyoMki mithyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIva dhruva nahIM haiM / yaha prathama bhaGga hai 1 / * kadAcit nAnA jIva asaMkrAmaka hote haiM aura eka jIva saMkrAmaka hotA hai / SS 216. kyoMki utkRSTa anubhAga ke asaMkrAmaka saba jIvoMke bIca kadAcit mithyAtva ke utkRSTa anubhAgake saMkramarUpase pariNata eka jIva upalabdha hotA hai / yaha dUsarA bhaGga hai 2 / * kadAcit nAnA jIva asaMkrAmaka hote haiM aura nAnA jIva saMkrAmaka hote haiM / 9 217. kyoMki / kadAcit utkRSTa anubhAgake asaMkrAmaka saba jIvoMke madhya meM utkRSTa anubhAgake saMkrAmakarUpase pariNata hue kitane hI jIva upalabdha hote haiN| isa prakAra yaha tIsarA bhaGga 3 | 6 218. isI prakAra anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakoMke bhI tIna bhaGga palaTa kara karane cAhie / yathA-- kadAcit mithyAtva ke anutkRSTa anubhAga ke saba jIva saMkrAmaka haiM | kadAcita nAnA jIva saMkrAmaka haiM aura eka jIva asaMkrAmaka hai 2 / tathA kadAcit nAnA jIva saMkrAmaka haiM aura nAnA jIva asaMkrAmaka haiM 3 | zaMkA- sUtrameM nahIM kahA gayA yaha artha kaise jAnA jAtA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki utkRSTa bhaGgavicayase hI isakA jJAna karA diyA gayA hai / * isI prakAra zeSa karmoM kA jAnanA cAhie / Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 216. sugamamedamappaNAsuttaM / edeNa sAmaNNaNideseNa sammatta-sammAmicchattANaM pi micchattabhaMgAippasaMge tatthataNavisesaparUvaNaTThamuttarasuttaM * Navari sammatta-sammAmicchattANaM saMkAmagA puvvaM ti bhANidavvaM / 6220. taM jahA-sammatta-sammAmicchattANamukkassANubhAgassa siyA savve jIvA saMkAmayA 1, siyA ede ca asaMkAmao ca 2, siyA ede ca asaMkAmayA ca 3 / evamaNukassANubhAgasaMkAmayANaM pi vivajAseNa tiNhaM bhaMgANamAlAvo kAyavyo ti esa viseso sutteNedeNa jaannaavido| evamogheNukkassabhaMgavicao samatto / 6 221. AdeseNa savvamaggaNAsu vihattibhaMgo / jhennaannubhaagsNkmbhNgvico| 6222. sugamaM / OM micchatta-aTThakasAyANaM jahaeNANabhAgassa saMkAmayA ca asaMkAmayA c| 6216. yaha arpaNAsUtra sugama hai / isa sAmAnya nirdezase samyaktva aura samyagmithyAtvameM bhI mithyAtvake bhaGgoMkA atiprasaGga prApta hone para unameM vizeSatAkA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvake saMkrAmaka jIva pahale kahane caahie| 6220. yathA-samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAgake kadAcit saba jIva saMkrAmaka haiN| kadAcita nAnA jIva saMkrAmaka haiM aura eka jIva asaMkrAmaka hai 2 tathA kadAcita nAnA jIva saMkrAmaka haiM aura nAnA jIva asaMkrAmaka haiM 3 / isI prakAra anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakoMke bhI viparyaya kramase tIna bhaGgoMkA AlApa karanA caahie| isa prakAra yaha vizeSa isa sUtrake dvArA jatalAyA gayA hai| isa prakAra oghase utkRSTa bhaGgavicaya samApta huaa| 6221. Adezase saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| vizeSArtha-Azaya yaha hai ki jisa prakAra anubhAgasatkarmakI apekSA anubhAgavibhaktike Azrayate mArgaNAoMmeM bhaGgavicayakA vicAra kara Aye haiM usI prakAra yahA~ bhI kara lenA caahie| usase yahA~ anya koI vizeSatA nahIM hai| * aba jaghanya anubhAgasaMkramabhaGgavicayakA kathana karate haiN| 6 222. yaha sUtra sugama hai| * mithyAtva aura ATha kaSAyoMke jaghanya anubhAgake nAnA jIva saMkrAmaka hote haiM aura nAnA jIva asaMkrAmaka hote haiM / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasaMka me zraNuttaNiyogadvArasUyaNA 71 9 223. edesi kammANaM jahaNNANabhAgassa saMkAmayA asaMkAmayA ca NiyamA atthi tti vRttaM hoi / kudo evaM suhumei diyahadasamuppattiyakammeNa laddhajahaNNabhAvANamedesiM tadavirohAdo | * sesANaM kammANaM jahaNNANubhAgassa savve jIvA siyA asaMkA mayA / 9 224. kudo ? daMsaNa-carittamohakkhavayANamarNatAraNubaMdhisaMjojayANaM ca savtraddhabhAdo / * siyA saMkAmayA ca saMkAmatra ca / 9 225. kudo ? asaMkAmayANaM dhuvabhAveNa kadAimeya vassa jahaNNabhAvapariNadassa pariSphuDamuvalaMbhAdo ? * siyA saMkAmayA ca saMkAmayA ca / $ 226. kudo ? asaMkAmayANaM dhuvabhAveNa kettiyANaM pi jIvANaM jahaNNANu bhAgasaMkAmayabhAvapariNadANamuvalaMbhAdo / evamogho samatto / AdeseNa savvaM vihattibhaMgo / evaM bhaMgavicao samatto / 227. etthe sUcidabhAgAbhAga - parimANa khetta - phosaNANaM pi vihattibhaMgo / 6 223. ina karmoM ke jaghanya anubhAga ke saMkrAmaka aura asaMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai / zaMkA- aisA kyoM hai ? samAdhAna--kyoMki ekendriyasambandhI hatasamutpattika karmake sAtha jaghanyapaneko prApta hue ina jIvoMmeM jaghanya anubhAga ke saMkrAmaka aura asaMkrAmaka nAnA jIvoMke sadbhAva mAnanemeM koI virodha nahIM AtA / * zeSa karmoM ke jaghanya anubhAgake kadAcit saba jIva asaMkrAmaka hote haiM / SS 224. kyoMki darzanamohanIya aura cAritramohanIyakI kSapaNA karanevAle aura anantAnubandhI visaMyojanA karanevAle jIva sarvadA nahIM pAye jAte / * kadAaita nAnA jIva asaMkrAmaka hote haiM aura eka jIva saMkrAmaka hotA hai / 225. kyoMki jaghanya anubhAga ke asaMkrAmaka ye nAnA jIva dhruvarUpase aura kadAcit jaghanya anubhAgake saMkrAmakarUpase pariNata huA eka jIva spaSTarUpase pAyA jAtA hai / * kadAcit nAnA jIva asaMkrAmaka hote haiM aura nAnA jIva saMkrAmaka hote haiM / SS 226. kyoMki javanya anubhAga ke saMkrAmaka ye nAnA jIva dhruvarUpase aura jaghanya anubhAgake saMkrAmakabhAvase pariNata hue kitane hI jIva pAye jAte haiN| isa prakAra zrogha kathana samApta huA / dezakI apekSA saba kathana anubhAgavibhaktike samAna hai / isa prakAra bhaGgavicaya samApta huA / SS 227. yahA~ para isa pUrvokta kathana ke dvArA sUcita hue bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzanako anubhAgavibhaktike samAna jAnanA cAhie / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 vizeSArtha --- yahA~ para bhAgAbhAga Adi cAra prarUpaNAoMko anubhAgavibhaktike samAna jAnane kI sUcanA kI hai, ataH yahA~ para kramase unakA vicAra karate haiM / yathA-bhAgAbhAga do prakArakA haijaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / usakA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / chabbIsa prakRtiyoMke utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIva saba jIvoMke anantaveM bhAgapramANa haiM tathA anutkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIva sava jIvoMke ananta bahubhAgapramANa haiM / samyaktva aura samyagmidhyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIva saba jIvoMke asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM tathA anukRSTa anubhAga ke saMkrAmaka jIva saba jIvoMke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / yaha ogha prarUpaNA hai / Adeza se isI vidhiko dhyAna meM rakhakara ghaTita kara lenA cAhie / jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - zragha aura Adeza / zroghase mithyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva aura ATha kaMSAyoMke jaghanya anubhAga ke saMkrAmaka jIva saba jIvoMke zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM tathA jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIva saba jIvoMke asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa prakRtiyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIva saba jIvoMke anantaveM bhAgapramANa haiM tathA jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIva saba rain bahubhAga pramANa haiM / yaha zroghaprarUpaNA hai / isI prakAra vicArakara pradezase jAna lenA cAhie / 72 parimANa do prakArakA hai-- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - aura Adeza / zraghase chabbIsa prakRtiyoMke utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIva asaMkhyAta haiM tathA anutkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIva ananta haiM / samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIva asaMkhyAta haiM tathA anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmaka jIva saMkhyAta haiM / yaha prarUpaNA hai / isI prakAra Adeza se vicArakara jAna lenA caahie| jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / oghase midhyAtva aura madhyakI ATha kaSAyoMke jaghanya aura ajaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIva ananta haiM / samyaktva aura samyagmithyAtva ke jaghanya anubhAga ke saMkrAmaka jIva saMkhyAta haiM tathA jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIva asaMkhyAta haiM / anantAnubandhIcatuSkake jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIva asaMkhyAta haiM tathA jaghanya anubhAga ke saMkrAmaka jIba ananta haiM / cAra saMcalana aura nau nokaSAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIva saMkhyAta haiM tathA ajaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIva ananta haiM / yaha prarUpaNA hai / isI prakAra Adezase vicAra kara jAna lenA cAhie / kSetra do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA haiaura Adeza / zraghase chabbIsa prakRtiyoMke utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kSetra loka ke asaMkhyAta bhAgapramANa hai tathA utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kSetra sarvaloka hai / samyaktva aura samyagmithyAtva ke utkRSTa aura anutkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa hai yaha prarUpaNA hai isI prakAra vicAra kara Adezase jAna lenA caahie| jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zraghase mithyAtva aura ATha kaSAyoM ke janya aura jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kSetra saba loka hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya aura anya anubhAga ke saMkrAmaka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAga hai / zeSa prakRtiyoM ke anya anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai tathA jaghanya anubhAga saMkrAmaka jIvoMkA kSetra saba loka hai / yaha zraghaprarUpaNA hai / isI prakAra vicAra kara Adezase jAna lenA cAhie / sparzana do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA - zrodha aura Adeza / ghase chabbIsa prakRtiyoMke utkRSTa anubhAga ke saMkrAmaka jIvoMne lokake Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 058 ] uttarapayabhAgasaMkame NANAjIvehi kAlo * NANAjIvehi kAlo / 9 228. sugamaM / * micchattassa ukkassANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoMti ? 22. sugamaM / 73 * jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / SS 230. taM kathaM 1 sattaTTha jaNA bahugA vA baddhakassAraNubhAgA savtrajahaNamaMtomuhuttamettakAlaM saMkrAmayA hotRRNa puNo kaMDaya ghAdavaseNANukarasabhAvamutragayA, laddho suttaddijahaNNakAlo / * ukkasseNa palidovamassa asaMkhejjadibhAgo / zrasaMkhyAtaveM bhAga, trasa nAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAga aura saba lokakA sparzana kiyA hai tathA anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmaka jIvoMne saba lokakA sparzana kiyA hai / samyaktva aura samyagmithyAtva ke utkRSTa anubhAga ke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga, trsanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAga aura saba lokakA sparzana kiyA hai tathA anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmaka jIvoMne loka saMkhyAtaveM bhAga kSetrakA sparzana kiyA hai| yaha zraghaprarUpaNA hai / isI prakAra vicAra kara pradezase jAna lenA caahie| jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - aura Adeza / saMkrAmaka jIvoMne saMkrAmaka jIbane se mithyAtva aura madhyakI ATha kRpAyoMke jaghanya aura ajaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvoMne saba lokakA sparzana kiyA hai / samyaktva aura samyagmithyAttra ke javanya anubhAga ke lokake asaMkhyAtaveM bhAga kSetrakA sparzana kiyA hai tathA jaghanya anubhAga ke lokake asaMkhyAtarve bhAga, trasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAga aura sparzana kiyA hai| zeSa prakRtiyoM ke jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA ajaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvoMne saba lokakA sparzana kiyA hai| yaha prakAra vicAra kara Adezase jAna lenA cAhie / saba loka kSetrakA prarUpaNA hai / isI * aba nAnA jIvoMkI apekSA kAlakA kathana karate haiM / 9 228. yaha sUtra sugama hai / * mithyAtyake utkRSTa anubhAga ke saMkrAmaka jIvoMkA kitanA kAla hai ? 6 226. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla antarmuhUrta hai / 6230 zaMkA - vaha kaise ? samAdhAna - sAta ATha yA bahuta jIva utkRSTa anubhAgakA bandha karaneke bAda sabase jaghanya antarmuhUrta kAla taka usake saMkrAmaka hue| bAda meM kANDakaghAtavaza anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmaka ho gaye / isa prakAra sUtrameM nirdiSTa jaghanya kAla prApta hotA hai / * utkRSTa kAla palyake asaMkhyAveM bhAgapramANa hai / 10 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 SS 231. taM jahA - eyajIvassukassA NubhAgasaMkamakAlamaMtomuhuttapamANaM Thaviya tappA oggapalidovamA saMkhejjabhAgamettatadaNusaMdhANavArasalAgAhi guNeyavyaM / tado payadukkassa 74 kAlamANamupadi / * aNukkassANubhAgasaMkAmayA savvaddhA / $ 232. kudo ? savnakAlama vicchiNgapavAha sarUveNedesima vANadaMsaNAdo / * evaM sesANaM kammANaM / 9 233. jahA micchattassa payadakAlaNideso kado tahA sesakammANaM pi kAyantro, visesAbhAvAdo | sAmaNNaNiddeseNedeNa sammatta samma micchattANaM pi payadakAlaNiddesAippasaMge tattha visesasaMbhavapaduSpAyaNaGkamidamAha - * evari sammatta sammAmicchattANamukkassANubhAgasaMkAmayA savvaddhA / 9 234. kudo ? sammata-sammAmicchattANamukassA NubhAgasaMkAmayavedagasamma iTThINamuvvellamANamicchAkINaM ca pavAhayocchedAvalaMbhAdo | * aNukkassANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoMti 6235. sugamaM / * jahaNNukkasseNa aMtomuhuttaM / SS 231. yathA - eka jIvake utkRSTa anubhAga ke saMkrAmakasambandhI antarmuhUta kAlako sthApita kara use nAnA jIvoMsambandhI utkRSTa kAlako prApta karaneke lie palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa zalAkAoM se guNita karanA caahie| isa prakAra karanese prakRta utkRSTa kAla utpanna hotA hai / * usake anutkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai / 9 232 kyoMki sarvadA avicchinna pravAharUpase mithyAtva ke anutkRSTa anubhAga ke saMkrAmaka jIvoMkA avasthA dekhA jAtA hai / * isI prakAra zeSa karmoM kA kAla jAnanA cAhie / 6 233. jisa prakAra mithyAtva ke prakRta kAlakA nirdeza kiyA hai usI prakAra zeSa karmoMkA bhI karanA cAhie, kyoMki koI vizeSatA nahIM hai / yaha sAmAnya nirdeza hai| isase samyaktva aura samyagmiyAtvake prakRta kAlake nirdeza meM atiprasaGga prApta hone para vahA~ kAlakI vizeSatAkA kathana karane ke lie yaha sUtra kahate haiM itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtyake utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai| SS 234. kyoMki samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAgakA saMkramaNa karanevAle baMdakasamyadRSTiyoMke aura uddhaM lanA karanevAle mithyAdRSTiyoMke pravAhakI vyucchitti nahIM pAI jAtI / * unake anutkRSTa anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kitanA kAla hai ? 9 235. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame NANAjIvehi kAlo 7 6236. dasaNamohakkhavaNAdo aNNattha tdnnuvlNbhaado| evamogho smtto| AdeseNa sambattha vihtibhNgo| * etto jhennkaalo| 237. sugamaM / micchatta-aTThakasAyANaM jahaeNANabhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti? 6238. sugamaM / * svvddaa| 236. kudo ? suhumeidiyajIvANaM hadasamuppattiyajahaNaNasaMtakammapariNadANaM tisu vi kAlesu bocchedaannuvlNbhaado| (r) sammatta-cadusaMjalaNa-purisavedANaM jaharaNANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? 6240. sugmN| OM jhnnnnenneysmtro| 6 241. kudo 1 sammattassa samayAhiyAvaliyaakkhINadaMsaNamohaNIyammi loma 6 236. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAke sivA anyatra yaha kAla nahIM pAyA jAtA / isa prakAra oghanarUpaNA samApta huI / Adezase sarvatra anubhAga vibhaktike samAna bhaGga hai / * aba jaghanya kAlako kahate haiM / 6 237. yaha sUtra sugama hai| * mithyAtva aura ATha kapAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kitanA kAla hai ? . 6 238. yaha sUtra sugama hai| * saba kAla hai| 6036. kyoMki hatasamutpattikarUpa javanya satkarmase pariNata hue sUkSma ekendriya jIvoMkA tInoM hI kAloMmeM viccheda nahIM pAyA jAtA / ___ * samyaktva, cAra saMjvalana aura puruSavedake jaghanya anubhAgake saMkrAmaka jIvoMkA kitanA kAla hai ? 6 240. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6241. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAmeM eka samaya adhika eka Avali kAla rahane para eka samayake lie samyaktvakA, sakaSAya avasthAmeM eka samaya adhika eka zrAvalikAla zeSa rahane para Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 saMjalaNassa samayAhiyAvaliyasakasAyammi sesANaM appappaNo NavakabaMdhacarimaphAlisaMkamaNAvatthAe laddhajahaNNabhAvANameyasamayovaladdhIe baahaannuvlNbhaado| ukasseNa saMkhejA smyaa| 6242. kudo ? saMkhejavAramaNusaMdhANavaseNa taduvalaMbhAdo / sammAmicchatta-aTThaNokasAyANaM jahapaNANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? 6243. sugamaM edN| OM jahaNaNukasseNa aMtomahattaM / 6244. jahaNNeNa tAva tesimappappaNo carimANubhAgakhaMDayakAlo ghettavyo / ukkasseNa so ceva chAyAdidruteNa laddhANusaMdhANo ghettavyo / * aNaMtANubaMdhINaM jahaNNANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? 6 245. sugamaM / * jahaNaNeNa eysmshro| hu 246. kudo ? visaMjoyaNAputrasaMjogapaDhamasamae jahaNNapariNAmeNa baddhajahaNNANubhAgamAvaliyAdIdameyasamayaM saMkAmiya vidiyasamae ajahaNNabhAvapariNadaNANAjIghesu tduvlNbhaado| eka samayake lie saMjvalanalobhakA tathA apane-apane navakabandhakI antima phAlikI saMkramaNa avasthAmeM zeSa prakRtiyoMkA jaghanya anubhAgasaMkrama pAyA jAtA hai, isalie jaghanya kAla eka samaya prApta hone meM bAdhA nahIM aatii| * utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| 6 242. kyoMki saMkhyAtabAra kiye gaye anusandhAnavaza ukta kAla prApta ho jAtA hai / * samyagmithyAtva aura ATha nokaSAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA kitanA kAla hai ? 6243. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla antamuhUrta hai / 6 244. jaghanyase to unakA apane apane antima anubhAgakANDakakA kAla lenA caahie| tathA utkRSTase vahI kAla chAyAke dRSTAnta dvArA anusandhAna karate hue grahaNa karanA cAhie / * anantAnubandhiyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA kitanA kAla hai ? 6 245. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6246. kyoMki visaMyojanApUrvaka saMyojanA honeke prathama samayameM jaghanya pariNAmase bandhako prApta hue jaghanya anubhAgako eka Avalike bAda eka samaya taka saMkramA kara dUsare samayameM jo jIva ajaghanya anubhAgake saMkramarUpase pariNata ho jAte haiM unake jaghanya kAla eka samaya upalabdha hotA hai| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame NANAjIvehi kAlo * ukkasseNa AvaliyAe asNkhejdibhaago| 6247. kudo ? Avali. asaMkhe0bhAgamettANaM ceva NiraMtarokkamaNavArANamettha sNbhvdNsnnaado| 8 edesi kammANamajaharaNANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? 6248. sugmN| 8 svvddaa| 6 246. edaM pi sugamaM / evamogho samato / AdeseNa sadhaNeraiya0-savyatirikkha maNusaapaja0-devA jAva NavagevajA ti hittibhaMgo / maNusesu vihattibhaMgo / Navari itthi0NavaMsa0 jaha0 jahaNNu0 aMtomu0 / aja0 sbddhaa| maNusapajja0-maNusiNI0 miccha0aTuka0 jaha0 jaha* eyasa0, uka0 aMtomuhuttaM / aja0 sadhaddhA / sesaM maNusabhaMgo / Napari maNusiNI0 purisa0 chaNNoka bhaMgo / aNudisAdi sabaTThA tti vihattibhaMgo / evaM jAva0 / * utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 6247. kyoMki zrAvalike asaMkhyAta bhAgapramANa hI nirantara upakramaNavAra yahA~ para sambhava dekhe jAte haiN| * ina karmo ke ajaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA kitanA kAla hai ? 6 248. yaha sUtra sugama hai| * sarvadA hai| 6 246. yaha sUtra bhI sugama hai / isa prakAra oghaprarUpaNA samApta huii| Adezase saba nArakI, saba tiryaJca, manuSya aparyApta, sAmAnya deva aura nauMveyaka takake devoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / manuSyoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki strIveda aura napuMsakavedake jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| ajaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| manuSyaparyApta aura manuSyaniyoMmeM mithyAtva aura ATha kavAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / ajavanya anubhAgake saMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa bhaGga manuSyoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoM meM puruSavedakA bhaGga chaha nokaSAyoMke samAna hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSAthe-manuSyoM meM jisaprakAra strIveda aura napuMsakavedake jaghanya anubhAgasatkarmakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya bana jAtA hai usa prakAra yaha kAla yahAM nahIM banatA, kyoMki yahA~ para antima anubhAgakANDakake patanakA kAla vivakSita hai, isalie vaha javanya bhI antarmuhUrta kahA hai aura utkRSTa bhI antarmuhurta kahA hai| yahAM itanA aura vizeSa jAnanA cAhie ki manuSyiniyoMmeM napuMsakavedakA jaghanya anubhAgasaMkrama nahIM hotA, isalie 'manuSyiniyoMmeM puruSavedakA bhaGga chaha nokapAyoMke samAna hai' aisA kahate samaya puruSavedake sAtha napuMsakavedakA ullekha nahIM kiyA hai| zeSa kathana sugama hai| Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 * pANAjIvehi aNtrN| 6 250. sugamamedamahiyAraparAmarasasuttaM / * micchattassa ukkassANubhAgasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAvo hodi ? 6 251. pucchAsuttamedaM sugamaM / * jhnnnnenneysmjho| hu 252. taM jahA-micchattakassANubhAgasaMkAmayaNANAjIvANaM pAhavicchedabaseNevasamayamaMtaridANaM vidiyasamae puNarubhavo diTTho, laddhamaMtaraM jahaNNeNeyasamayamettaM / * ukkasseNa asaMkhenA logaa| } 253. kudo ? ukassANubhAgabaMdheNa viNA sjiivaannmettiymettkaalmvtttthaannsNbhvaado| * aNukkassANubhAgasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hovi ? 6254. sugamaM / * patthi aNtrN| 6255. kado ? NANAjIvavivakkhAe aNukassANubhAgasaMkamassa vicchedaannuvlddhiido| * evaM sesANaM kammANaM / * aba nAnA jIvoMkI apekSA antarakA kathana karate haiN| 6 250. adhikArakA parAmarza karanevAlA yaha sUtra sugama hai| * mithyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6251. yaha pRcchAsUtra sugama hai| * jaghanya antara eka samaya hai 6 252. yathA -mithyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmaka nAnA jIvoMkA pravAhake vicchedavaza eka samayake lie antara ho kara dUsare samayameM unakI punaH utpatti dekhI jAtI hai| isa prakAra jaghanya antara eka samaya prApta hotA hai| *utkRSTa antara asaMkhyAta lokapramANa hai| 6 253. kyoMki utkRSTa anubhAgakA bandha hue binA saba jIvoMkA itane kAla taka avasthAna dekhA jAtA hai * usake anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6 254. yaha sUtra sugama hai| * antarakAla nahIM hai| 6 255. kyoMki nAnA jIvoMkI mukhyatAse anutkRSTa anubhAgake saMkramakA kabhI bhI viccheda nahIM upalabdha hotaa| * isI prakAra zeSa karmoM kA antarakAla jAnanA cAhie / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame NANAjIvehi aMtaraM 76 ( 256. sugamamedamappaNAsuttaM / saMpahi etthataNavisesaparUvaNaTThamuttarasuttamoiNNaM / / OM vari sammatta-sammAmicchattANamukassANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6257. sugamaM / * patthi aNtrN| 258. edaM pi sugamaM / * aNukkassANubhAgasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6256. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamao / 6260. dasaNamohakkhAyANaM jahaNNaMtarassa tappamANattovalaMbhAdo / * ukkasseNa chmmaasaa| 6 261. tadukkassavirahakAlassa NANAjIvavisayassa tppmaannttaado| evamodho .. smtto| 6 262. AdeseNa savvamaggaNAsu vihattibhaMgo / * etto jhennyNtreN| 6256. yaha arpaNAsUtra sugama hai| aba yahA~ sambandhI vizeSatAkA kathana karaneke lie AgekA sUtra AyA hai * itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAgake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6 257. yaha sUtra sugama hai| . * antarakAla nahIM hai| 6 258. yaha sUtra bhI sugama hai| * anutkRSTa anubhAgake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6 256. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6 260. kyoMki darzanamohanIyake kSapakoMkA jaghanya antara tatpramANa upalabdha hotA hai| * utkRSTa antara chaha mahInA hai| 8 261. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAkA nAnA jIvaviSayaka. utkRSTa virahakAla tatpramANa hai| isa prakAra oghaprarUpaNA samApta huii| 6 262.aAdezase saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| * Age jaghanya antarakA kathana karate haiN| Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6263. sugmN| micchattassa aTThakasAyassa jahaNANubhAgasaMkAmayANaM kevaciraM aMtaraM ? 6264. sugmN| * tyi aNtrN| 6265. kudo ? payadajahaNgANubhAgasaMkAmayANaM suhumANaM NiraMtarasarUveNa sbkaalmvhidttaado| * sammatta-sammAmicchatta-cadusaMjalaNa-NavaNokasAyANaM jahaNNANu. bhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6266. sugmN| OM jhrnnenneysmpro| * ukkasseNa chmmaasaa| 6 267. edANi do vi suttANi sugamANi / saMpahi etthataNavisesapaduppAyaNadumuttarasuttamAha * Navari tiSiNasaMjalaNa-purisavedANamukkasseNa vAsaM sAdireyaM / 6 268. taM jahA-kohasaMjalaNassa ukkassaMtare vivakkhie sodaeNAdi kAdUNa 6 263. yaha sUtra sugama hai| * mithyAtva aura ATha kapAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6 264. yaha sUtra sugama hai| * antarakAla nahIM hai| 6265. kyoMki prakRta jaghanya anubhAgake saMkrAmaka sUkSma jIva antarake binA sadA kAla avasthita rahate haiN| * samyaktva, samyagmithyAtva, cAra saMjvalana aura nau nokaSAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6266. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| 6 267. ye donoM hI sUtra sugama haiN| aba yahAM sambandhI vizeSatAkA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM..... * itanI vizeSatA hai ki tIna saMjjalana aura puruSavedakA utkRSTa antara sAdhika eka varSa hai| 6268. yathA-krodhasaMjalanakA utkRSTa antara vivakSita hone para svodayase antarakA prArambha Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDizraNubhAgasaMkame gANa jIvehiM aMtara chammAsamaMtarAviya puNo mANa - mAyA - lobhodaehiM caDhAviya pacchA sodayapaDilaM meNa sAdireyavAsametamaMtaramuppAeyavtraM / evaM mANa- mAyAsaMjalaNANaM pi payadukkassaMtaraM vattaM / NAri mANasaMjaNassa mAyA -lobhoda ehi mAyAsaMjalaNassa ca lobhodaraMga caDhAviya aMtarAveyavaM / kohasaMjaNassa saMpuNNadovAsamettamaMtaraM kiNNa jAyade 1 Na, savvattha chammAsANaM paDivuSNAsaMdhANasarUveNAsaMbhavAdo / evaM caitra purisavedassa vi sodaeNAdi kADhUNa parodaNaMtaridassa sAdireyavAsamettukassaMtarasaMbhavo daduvvo / 89 * evaMsayavedassa jahaNNANubhAgasaMkAmayaMtaramukasseNa saMkhejjANi vAsANi / 9 266. jaMbusayavedodaeNNAdi kADhUNa aNappidavedodaeNa vAsapudhattamettamaMtaridassa tadurlabhAdo / * atANubaMdhI jahaNNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6270. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamao / 6 271. payadajahaNgANubhAgasaMkAmayANameya samayamaMta ridANaM puNo vi tadanaMtarasamae pAdubbhAvavirohAbhAvAdo | * ukkasseNa asaMsejjA logA / karake tathA chaha mAhakA antara karA kara punaH mAna, mAyA aura lobhake udayase car3hA kara pazcAt svodayakA zrAzraya karanese sAdhika eka varSapramANa antara utpanna karanA caahie| isI prakAra mAna aura mAyAsaMjvalanoMkA bhI prakRta utkRSTa antara kahanA caahie| itanI vizeSatA hai ki mAnanakA mAyA aura lobhake udayase tathA mAyAsaMjvalanakA lobhake udayase car3hA kara antara le AnA cAhie / zaMkA - krodhasaMjvalanakA pUrA do varSa pramANa utkRSTa antara kyoM nahIM utpanna hotA ? samAdhAna -- nahIM kyoMki sarvatra anusandhAnarUpase pUre chaha mAha asambhava haiN| isI prakAra svodayase antarakA prArambha karake parodaya se antarako prApta hue puruSavedakA mI sAdhika eka varSapramANa utkRSTa antara sambhava jAnanA cAhie / * napuMsakavedake jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA utkRSTa antara saMkhyAta varSapramANa hai / SS 266. kyoMki napuMsakavedake udayase antarakA prArambha karake avivakSita veda ke udayase barSapRthaktvapramANa antarako prApta hue usakA ukta pramANa utkRSTa antara upalabdha hotA hai / * anantAnubandhiyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6270. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antara eka samaya hai / 6 271. eka samayake lie antarako prApta hue prakRta jaghanya anubhAga ke saMkrAmakakA phira bhI usake anantara samayameM prAdurbhAva honemeM koI virodha nahIM AtA / * utkRSTa antara asaMkhyAta lokapramANa hai / 11 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsaddide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 6 272. jahaNNapariNAmeNAdiM kAdNAsaMkhejalogamettehiM ajahaNNapAoggapariNAmehiM caiva saMjojayaMtANaM NANAjIvANamedamukassaMtaraM labbhadi ti vRttaM hoi / saMpahi savvesi - majahaNNANubhAgasaMkAmayANamaMtaravihANamuttaramuttAraMbho 82 * edesiM savvesimajaharaNANubhAgassa kevaciramaMtaraM ? 9 273. sugamaM / * Natthi aMtaraM / 9 274. savvesimajahaNNANubhAgasaMkAmayANamaMtareNa viNA savtraddhamavadvANadaMsaNAdo / ramogha samatto / $ 275. AdeseNa savvaNeraiya- savyatirikkha- maNusa apaja 0 - savvadevA tti vihattibhaMgo / masatie oghaM / vari miccha0 aTThaka0 jaha0 jaha0 eyasamao, ukka0 asaMkhejA logA / masiNI khagapayaDINaM vAsapudhattaM / evaM jAva0 / 9 272. jaghanya pariNAma se prArambha karake asaMkhyAta lokamAtra ajaghanya anubhAgasaMkramake yogya pariNAmoMse hI saMyojanA karanevAle nAnA jIvoMke yaha utkRSTa antara prApta hotA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / aba ukta saba prakRtiyoMke ajaghanya anubhAga ke saMkrAmakoMke antarakA vidhAna karaneke lie Age ke sUtrakA Arambha karate haiM 1 * ina saba prakRtiyoMke ajaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6 273. yaha sUtra sugama hai / * antarakAla nahIM hai / 9 274. kyoMki ukta saba prakRtiyoMke ajaghanya anubhAgake saMkrAmakakA antara kAlake binA sadAkAla avasthAna dekhA jAtA hai / isa prakAra zraghaprarUpaNA samApta huI SS 275. Adezase saba nArakI, saba tiryaJca, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / manuSyatrika meM proghake samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki inameM mithyAtva aura ATha kaSAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara asaMkhyAta lokapramANa hai / manuSyiniyoMmeM kSapaka prakRtiyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakakA utkRSTa antara varSapRthaktvapramANa hai / isa prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha - manuSyatrimeM anya saba antarakAla zrogha ke samAna bana jAtA hai / mAtra mithyAtva aura ATha kaSAyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoM ke antarakAlameM kucha vizeSatA hai / bAta yaha hai ki se ina prakRtiyoMke jaghanya anubhAga ke saMkrAmakoMkA antarakAla nahIM prApta hotA, kyoMki sUkSma ekendriyoM meM ina prakRtiyoMkA jaghanya anubhAgasaMkrama karanevAle jIva sarvadA bane rahate haiM / parantu manuSyatrikakI sthiti nArakI zrAdike samAna hai, isalie isa vizeSatAkA nirdeza karane ke lie yahA~ para usakA alagase ullekha kiyA hai / tathA manuSyitI adhikase adhika varSapRthaktva pramANa kAla taka kSapaka Ni para ArohaNa na kareM yaha sambhava hai, isalie imameM kSapaka prakRtiyoMke jaghanya anubhAgake saMkrAmakoMkA utkRSTa antara varSa pRthaktvapramANa kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame appA bahu SS 276. bhAvo savtrattha odaio bhAvo / * appAbahuaM / SS 277. sugamamedamahiyArasaMbhAlaNasutaM / taM ca duvihamappAbahuaM jahaNNukassANubhAgasaMkamavisayabhedeNa / tatthukkassAraNubhAgasaMkamappAbahuamukassA NubhAgavihattibhaMgAdo Na jidi ti teNa tadappaNaM kuNamANo suttamuttaraM bhaNai 83 * jahA ukassANubhAgavihantI tahA ukassANubhAgasaMkamo / 6 278. jahA ukassANubhAgavihattI appAbahuavisiTThA parUvidA tahA ukassANubhAgasaMkamo vi parUveyatro, visesAbhAvAdo tti bhaNidaM hodi / * eto jahaNNayaM / 9 276. etto ukassANubhAgasaMkama pyAbahuavihAsaNAdo uvari jahaNNayamappA bahuaM sAmo ti pAvakamedaM / tassa duviho Niddeso oghAdesa meeNa / tatthoghaNiso tAba kIrade / taM jahA * savvatthovo lohasaMjalaNassa jahaNNANubhAgasaMkamo / 6 280. kudo 1 humakiTTisarUvattAdo / * mAyAsaMjalaNassa jahaNNANubhAgasaMkamo aAMtaguNo / 9 276. bhAva sarvatra audAyika bhAva hai| * aba alpabahutvako kahate haiM / SS 277. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / jaghanya aura utkRSTa anubhAgasaMkramarUpa viSayake bhedase vaha alpabahutva do prakArakA hai| usameM utkRSTa anubhAgasaMkramaviSayaka alpabahutva utkRSTa anubhAgavibhaktiviSayaka alpabahutvase bhinna prakArakA nahIM hai, isalie usake sAtha isakI mukhyatA karate hue zrAgekA sUtra kahate haiM-- * jisa prakAra utkRSTa anubhAgavibhaktiviSayaka alpabahutva hai usI prakAra utkRSTa anubhAgasaMkramaviSayaka alpabahutva jAnanA cAhie / SS 278. jisa prakAra alpabahutvaviziSTa utkRSTa anubhAgavibhaktikA kathana kiyA hai usI prakAra utkRSTa anubhAgasaMkrama alpabahutvakA bhI kathana karanA cAhie, kyoMki donoMmeM koI alaga alaga vizeSatA nahIM hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * Age jaghanya alpabahutvako kahate haiM / $ 279. 'eto' arthAt utkRSTa anubhAgasaMkramaviSayaka alpabahutvakA vyAkhyAna karaneke bAda jaghanya alpabahutvako batalAte haiM isa prakAra yaha pratijJAvAkya hai / usakA nirdeza do prakArakA hai - bhoSa aura Adeza / unameMse sarvaprathama zroghakA nirdeza karate haiM * lobhasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama sabase stoka hai / 8 280. kyoMki vaha sUkSma kRSTirUpa hai / * usase mAyAsaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 6 281. kudo ? bAdarakiTTisarUveNa puyamevANiyaTTipariNAbhehi lddhjhnnnnbhaavttaado| mANasaMjalaNassa jahaNaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 282. kudo ? jahaNgasAmittavisayIkayamAyAsaMjalaNacarimaNavakabaMdhAdo jahAkamamaNaMtaguNasarUveNAvaTThidamAyAtadiya-vidiya-paDhamasaMgahakiTTIhito vi maannsNjlnnnnvkrbNdhsruuvssedssaannNtgunnttdNsnnaado| * kohasaMjalaNassa jahaeNANubhAgasaMkamo annNtgunno|| hu 283. kudo ? pucillasAmittavisayAdo heTThA aMtomuhattamoyariya kohavedayacarimasamayaNakavaMdhacarimasamayasaMkAmayammi jhnnnnbhaavmuvgyttaado| * sammattassa jahaeNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 284. kudo ? kiTTisarUvakohasaMjalaNajahaNNANubhAgasaMkamAdo phaddayagayasammattajahaNNANubhAgasaMkamassANataguNabbhahiyatte visNvaadaannuvlbhaado|| purisavedassa jahaNaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6 285. kiM kAraNaM ? sammattassa aNusamayovaTTaNakAlAdo purisavedaNavakabaMdhANusamayovaTTaNAkAlassa thovttdNsnnaado| * sammAmicchattassa jahaeNANubhAgasaMkamo aNaMtaguNo / 6281. kyoMki bAdara kRSTirUpa honese isane pahale hI anivRttirUpa pariNAmoMke dvArA jaghanyapanA prApta kara liyA hai| * usase mAnasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6282. kyoMki jaghanya svAmitvako viSaya karanevAle mAyAsaMjvalana sambandhI antima navakabandhase tathA yathAkrama anantaguNarUpase sthita huI mAyAkI tIsarI, dUsarI aura pahilI saMgraha kRSTiyoMse bhI mAnasaMjvalanake navakabandharUpa yaha jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA dekhA jAtA hai| * usase krodhasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6283. kyoMki mAnasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama jahA~ prApta hotA hai usa sthAnase pIche antarmuhUrta jA kara krodhavedakake antima samayameM hue navakabandhakA antima samayameM saMkramaNa karanevAle jIvake krodhasaMjvalanake anubhAgasaMkramakA jaghanyapanA prApta hotA hai| * usase samyaktvakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 628. kyoMki kRSTirUpa krodhasaMjvalanake jaghanya anubhAgasaMkramase spardhakarUpa samyaktvakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA adhika hotA hai isameM koI visaMvAda nahIM upalabdha hotaa| * usase puruSavedakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6 285. kyoMki samyaktvake pratisamaya honevAle apavartanAsambandhI kAlase puruSavedake navakabandhakA pratisamaya honevAlA apavartanAsambandhI kAla stoka dekhA jAtA hai| * usase samyagmithyAtvakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame appAbahuaM 85 ___6286. kudo ? desaghAdieyaTThANiyasarUvAdo pujillAdo sabaghAdiviTThANiyasarUbassedassa tahAbhAvasiddhIe nnaaiyttaado| * aNaMtANubaMdhimANassa jahaNaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6287. kiM kAraNaM ? sammAmicchattANubhAgaviNNAso micchattajahaNNaphaddayAdo aNaMtaguNahINo hoUga laddhAvaTThANo puNo daMsaNamohakkhavaNAe saMkhejasahassamettANubhAgakhaMDayaghAdasamuvaladdhajahaNNabhAvo eso vuNa NakadhasarUvo vi sammAmicchatteNa samANapAraMbho hodaNa puNo micchattajahaNagaphaddayappahuDi ubari vi aNaMtaphadda esu laddhaviNNAso apattaghAdo ca tado aNaMtaguNattamedassa siddhaM / kodhassa jahapaNANubhAgasaMkamo visesAhitro / 6288. kudo ? payaDivise do / kettiyametteNa 1 tappAoggANaMtaphaddayametteNa / OM mAyAe jahapaNANubhAgasaMkamo visesaahio| 6 286. kettiyametteNa ? aNataphaddayameceNa / kudo ? saabhaaviyaado| lobhassa jahapaNANubhAgasaMkamo visesaahio| 6 260. estha visesapamANamaNaMtaraNiddi hameva / * hassassa jahapaNANubhAgasaMkamo aNaMtaguNo / 6 286. kyoMki dezaghAti eka sthAnikarUpa puruSavedake jaghanya anubhAgasaMkramase sarvaghAti dvisthAnikarUpa isakA anantaguNatva nyAyaprApta hai| * usase anantAnubandhI mAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6287. kyoMki samyagmithyAtvakA anubhAgavinyAsa mithyAtvake jaghanya spardhakase anantaguNA hIna hokara avasthita hai tathA darzanamohanIyakI kSapaNAmeM saMkhyAta hajArapramANa anubha kANDakoMke ghAtase jaghanyapaneko prApta huA hai| parantu anantAnubandhI mAnakA jaghanya anubhAgavinyAsa yadyapi navakavandharUpa hai aura jahA~se samyagmithyAtvake jaghanya anubhAgakA prArambha hotA hai vahIMse isakA prArambha huA hai to bhI mithyAtvake jaghanya spardhakase lekara usake Upara bhI ananta spardhakoM taka yaha pAyA jAtA hai tathA isakA ghAta bhI nahIM huA hai, isalie yaha anantaguNA hai yaha siddha hotA hai| * usase anantAnabandhI krodhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| 288. kyoMki yaha prakRtivizeSa hai| kitanA adhika hai ? tatprAyogya ananta spardhakapramANa adhika hai| * usase anantAnubandhI mAyAkA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| 6286. kitanA adhika hai ? ananta spardhakamAtra adhika hai, kyoMki aisA svabhAva hai| * usase anantAnubandhI lobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai / 6 260. yahA~ para bhI jo vizeSakA pramANa hai usakA nirdeza anantara pUrva kiyA hI hai / * usase hAsyakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ godha 6261. kudo ? NakabaMdhasarUvAdo pubillAdo cirANasaMtasaruvassedassa tahAmAvasiddhIe virohAbha vaado| 8 radoe jahapaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6 262. kudo ? sabatha radipurassaratteNeva hassapavuttIe daMsaNAdo / * duguMchAe jahapaNANubhAgasaMkamo apaMtaguNo / 6 263. appstthyrttaado| * bhayassa jahapaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6 264. duguchido desaccAgamettaM kuNadi / bhayodaeNa puNa pANacAgamavi kuNadi ti tivANubhAgatamedassa daTTabbaM / sogassa jahaNANubhAgasaMkamo arthtgunno| 6 265. kudo 1 chmmaaspjNttibdukkhkaarnnttaado| * aravIe jahaeNANubhAgasaMkamo arNataguNo / 6266. kudo ? purNgmkaarnnttaado| * itthivedassa jahapaNANubhAgasaMkamo anntgunno| 6 267. kudo ? aMtomuhuttaM heTThA oyaridUNa puvameva khvidttaado| * paqsayavedassa jahaSaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6 261. kyoMki anantAnubandhI lobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama navakabandharUpa hai aura isakA prAcIna sattArUpa hai, isalie isake anantaguNe siddha honemeM koI virodha nahIM aataa| * usase ratikA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6 262. kyoMki sarvatra ratipUrvaka hI hAsyakI pravRtti dekhI jAtI hai| * usase jugupsAkA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6263. kyoMki yaha atyanta aprazasta hai| * usase bhayakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6 264. kyoMki jise jugupsA huI hai vaha mAtra jugupsAke sthAnakA tyAga karatA hai| kintu bhayavaza yaha prANI prANoMtakakA tyAga kara detA hai, ataeva jugupsAse isakA tIvra anubhAga jAnanA caahie| * usase zokakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6 265. kyoMki yaha chaha mAha taka tIbra duHkhakA kAraNa hai| * usase aratikA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6266. kyoMki yaha zokase bhI AgekA kAraNa hai| * usase strIvedakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6 267. kyoMki antarmuhUrta pUrva hI isakA kSaya ho jAtA hai| * usase napuMsakavedakA anya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDhiaNubhAgasaMkame appA bahu 6 268. kiM kAraNaM 1 kArisaggisamANo itthivedANubhAgo | NavuMsayavedA NubhAgo puTThAvAgaggisamANo NANaMtaguNo jAdo / 87 * apaccakkhANamANassa jahaNNANubhAgasaMkamo ataguNo / $ 266. kudo ! suhumei diyahadasamuppattiyakammeNa laddhajahaNNANubhAgassedassa aMtarakaraNe kade khavagapariNAmehi ghAdidAvasesaNavaMsayavedajahaNNA raNubhAgasaMkamAdo anaMtaguNattasiddhI iyattAdo | * kohassa jahaNaNANubhAgasaMkamo visesAhiyo / * mAyAeM jahaNNANubhAgasaMkamo visesAhio / * lobhassa jahaeNANubhAgasaMkamo visesAhiyo / 9 300. edANi suttANi sugamANi / * paccakkhANamANassa jahaNNANubhAgasaMkamo aMtaguNo / 9301. kudo 1 sayalasaMjama ghAdittaNNahANuvavattIdo / desasaMjamaghAdi apaccaktrANalobha bhAgAdo anaMtaguNattAbhAve tatto anaMtaguNasayalasaMjama ghAdittamedassa jujade, vippaDisehAdo | * kohassa jahaNNANubhAgasaMkamo visesAhi / 9 268. kyoMki strIvedakA anubhAga kArISakI agnike samAna hai / parantu napuMsakavedakA anubhAga vAkI agni ke samAna hai, isalie yaha anantaguNA hai / * usase apratyAkhyAna mAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 9 266. kyoMki isakA jaghanya anubhAga sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattika karmarUpase prApta hotA hai aura napuMsaka vedakA jaghanya anubhAgasaMkrama antarakaraNa karaneke bAda ghAta karanese jo zeSa bacatA hai tatpramANa hotA hai, isalie napuMsakavedake jaghanya anubhAgasaMkramase apratyAkhyAnamAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA siddha hotA hai yaha nyAya pta hai / * usase apratyAkhyAna krodhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase apratyAkhyAna mAyAkA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase apratyAkhyAna lobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama bizeSa adhika hai / 9300. ye tInoM sUtra sugama haiM / * usase pratyAkhyAnamAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 301. kyoMki anyathA yaha sakalasaMyamakA ghAtaka nahIM ho sakatA / aura dezasaMyama kA ghAta karanevAle apratyAkhyAna lobhake jaghanya anubhAga se ise anantaguNA nahIM mAnA jAtA hai to deza saMyamase anantaguNe sakalasaMyamakA ghAta isake dvArA nahIM bana sakatA, kyoMki aisA mAnanA niSiddha hai| * usase pratyAkhyAna krodhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasA pAhuDe * mAyAe jahaNANabhAgasaMkamo visesAhio / * lobhassa jahaNNANa bhAgasaMkamo visesAhio / 302. prANiti vittANi sugamANi / * micchattassa jahaNNANubhAgasaMkamo aMtaguNo / 6303. sayala padatyavisaya sahahaNa pariNAmapaDibaMdhitteNa laddhamAhappassedassa tahAbhAvavirohAbhAvAdo / $ 304. evamogheNa jahaNNappA bahuaM parUviya etto AdesaparUvaNamuttaraM suttapabaMdhamAha - * riyagaIe savvatthovo sammattassa jahaNANubhAga saMkamo / 6 305. kudo desaghAdieyaTThANiyasarUvattAdo | 85 [ baMdhago 6 * sammAmicchattassa jahaNNANa bhAgasaMkamo ataguNo / 9 306. kudo ? svtrghaadividu| NiyasarUvattAdo / * tANa baMdhimANassa jahaNaNANu bhAgasaMkamo ataguNo / 6 307. kudo ? sammAmicchattukassAraNubhAgAdo arNataguNabhAveNAvaDidamicchatajahaNNaphaddaya pahuDa uvari vi lagANubhAgaviNNAsa ssedassa tatto anaMtaguNattasiddhIe padhAbhAvAdo / * kohassa jahaNANu bhAgasaMkamo visesAhio / * usase pratyAkhyAna mAyAkA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai * usase pratyAkhyAna lobhakA jadhanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai / 6 302 ye tInoM hI sUtra sugama haiM / * usase mithyAtvakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6 303. kyoMki sakala padArthaviSayaka zraddhAnarUpa pariNAmoMkA rokanevAlA honese mahattvako prApta hue isake anantaguNe hone meM koI virodha nahIM AtA / 304. isa prakAra se javanya alpabahutvakA kathana karake Age zradezakA kathana karane ke lie AgekI sUtraparipATIkA kathana karate haiM * narakagatimeM samyaktvakA jaghanya anubhAgasaMkrama sabase stoka hai / 9 305. kyoMki yaha dezaghAti eka sthAnikasvarUpa hai / * usase samyagmithyAtvakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 9 306. kyoMki yaha sarvaghAti dvisthAnikasvarUpa hai / * usase anantAnubandhI mAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 9 307. kyoMki samyagmithyAtvake utkRSTa anubhAgase anantaguNarUpase avasthita midhyAtvake jaghanya spardhakase lekara usase bhI Upara avasthita hue isa anumAgake samyagmithyAtvake jaghanya anubhAga saMkramase anantaguNe siddha hone meM koI rukAvaTa nahIM hai / * usase anantAnubandhIko kA jadhanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame appAbahuaM OM mAyAe jahaNNANa bhAgasaMkamo visesaahio| lobhassa jahaNANa bhAgasaMkamo visesaahitro| 308. edANi suttANi sugmaanni| * hassassa jahaeNANu bhAgasaMkamo apNtgunno| 6306. suhume diyahadasamuppattiyakammAdo aNaMtaguNahINo puvillo NavakabaMdhANubhAgasaMkamo / eso vuNa suhumANubhAgAdo aNaMtaguNo, asaNNipaMciMdiyahadasamuppattiyakammeNa Neraiesu laddhajahaNNabhAvattAdo / tado siddhamedassa tatto aNaMtaguNattaM / * radIe jahaNaNANu bhAgasaMkamo annNtgunno| 6 310. ettha sAmittabhedAbhAve vi puraMgamakAraNatteNANataguNattamaviruddhaM / (r) purisavedassa jahaeNANu bhAgasaMkamo aNataguNo / 6311. ettha kAraNaM radI ramaNamettuppAiyA palAlaggisaNNihasativiseso puNa puvedo tado sAmittavisayabhedAbhAve vi siddhamedassAgataguNabbhahiyattaM / * itthivedassa jaharaNANu bhAgasaMkamo aNataguNo / 6312. kiM kAraNaM ? kaarisggisristibvprinnaamnnibNdhnnttaado| * usase anantAnubandhI mAyAkA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhI lobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| 6308. ye sUtra sugama haiN| * usase hAsyakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6306. anantAnubandhI lobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattikakarmase anantaguNe hIna navakabandha anubhAgasaMkramarUpa hai aura yaha sUkSama ekendriyasambandhI anubhAgase anantaguNA hai, kyoMki yaha asaMjJI paJcendriyasambandhI hatasamutpattikarmake sAtha nArakiyoMmeM jaghanyapaneko prApta huA hai, isalie yaha anantAnubandhI lobhake jaghanya anubhAgasaMkramase anantaguNA hai yaha siddha hotA hai| * usase ratikA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6310. yadyapi hAsyake jaghanya anubhAgasaMkrama aura ratike jaghanya anubhAgasaMkramake svAmImeM bheda hai phira bhI usase AgekA kAraNa honese isake anantaguNe honemeM koI virodha nahIM aataa| * usase puruSavedakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6311. yahA~ para kAraNa yaha hai ki rati ramaNamAtrako utpanna karanevAlI hai| parantu puruSabeda palAlakI agnike samAna zakti vizeSarUpa hai, isalie inake svAmImeM bheda na hone para bhI usase isakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai yaha siddha hotA hai| * usase strIvedakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6312. kyoMki yaha kArISakI agnike samAna tIvra pariNAmoMse utpanna hotA hai / 12 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 * dugaMchAe jahaeNANa bhAgasaMkamo aNaMtagaNo / 6313. kudo ? payaDiviseseNeva tassa thaabhaavennaavtttthaannaado| bhayassa jahaeNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6 314. sugamamedaM, oghAdo avisitttthkaarnnttaado| OM sogassa jahaNaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6315. edaM pi sugamaM oghsiddhkaarnntaado| * aradIe jahaNaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6316. edaM ca subohaM, oghammi pruuvidkaarnnttaado| OM NavaMsayavedassa jahapaNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6317. kiM kAraNaM 1 ittttgaavaagggisrisprinnaamkaarnnttaado| * apaJcakkhANamANassa jahapaNANubhAgasaMkamo aNaMtaguNo / 6318. kudo! NokasAyANubhAgAdo kasAyANubhAgassa mahallattasiddhIe nnaaiyttaado| * kodhassa jahaNaNANubhAgasaMkamo visesaahio| mAyAe jahapaNANubhAgasaMkamo visesaahio| * lomassa jahaNaNANubhAgasaMkamo visesaahitro| * usase jugupsAkA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6313. kyoMki prakRtivizeSa honese hI vaha isa prakArase avasthita hai| * usase bhayakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 314. yaha sugama hai, kyoMki oghaprarUpaNAmeM jo isakA kAraNa batalAyA hai usI prakArakA kAraNa yahA~ bhI prApta hotA hai| * usase zokakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6315. yaha bhI sugama hai, kyoMki oghaprarUpaNAmeM isake kAraNakI siddhi kara Aye haiN| * usase aratikA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6316. yaha bhI subodha hai, kyoMki oghaprarUpaNAmeM isakA kAraNa kaha Aye haiN| * usase napuMsakavedakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6.317. kyoMki avAkI agnike samAna pariNAma isakA kAraNa hai| * usase apratyAkhyAnamAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6318. kyoMki nokaSAyoMke anubhAgase kaSAyoMkA anubhAga adhika hai yaha nyAyasiddha bAta hai| * usase apratyAkhyAnakrodhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAna mAyAkA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAnalobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 gA058 uttarapayaDia NubhAgasaMkame appAbahuaM 5 316. edANi tiNNi vi suttANi sugamANi / OM pacakhANamANassa jahaeNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6 320. kudo 1 sayalasaMjamaghAdittaNNahANuvavattIe tassa sabbhAvasiddhIdo / * kohassa jahaeNANubhAgasaMkamo visesaahio| * mAyAe jahaNANubhAgasaMkamo visesaahio| OM lobhassa jahaNaNANubhAgasaMkamo visesaahio| 6321. edANi tiNNi vi sutANi payaDivisesamettakAraNAvekkhANi sugamANi / (r) mANasaMjalaNassa jahaNaNANabhAgasaMkamo annNtgunno| 6 322. kudo ? jhaakkhaadsNjmghaadnnsttismnnnnidttaado| * kohasaMjalaNassa jahaNaNANubhAgasaMkamo visesaahio| * mAyAsaMjalapassa jahaSapANubhAgasaMkamo visesAhiyo / * lobhasaMjalapassa jaharaNANubhAgasaMkamo visesaahio| 1323. ettha savvattha payaDiviseso ceya visesAhittassa kAraNaM daduvvaM / visesapamANaM ca arNatANi phaddayANi ti ghettavvaM / micchattassa jaharaNANubhAgasaMkamo apNtgunno| 6316. ye tInoM hI sUtra sugama haiN| * usase pratyAkhyAnamAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 6320. kyoMki anyathA yaha mAna sakalasaMyamakA ghAtI nahIM ho sakatA, isalie vaha pUrvoktase anantaguNA siddha hotA hai| * usase pratyAkhyAnakrodhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnamAyAkA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAna lobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| 6321. prakRti vizeSamAtra kAraNoMkI apekSA rakhanevAle ye tIno hI sUtra sugama haiN| * usase mAnasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| 6322. kyoMki yaha yathAkhyAtasaMyamakA ghAta karanevAlI zaktise yukta hai| * usase krodhasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase mAyAsaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase lomasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrasa vizeSa adhika hai| 6323. yahA~ para sarvatra prakRtivizeSa hI vizeSa adhika honekA kAraNa jAnanA cAhie / aura vizeSakA pramANa ananta spardhaka haiM aisA grahaNa karanA caahie| * usase mithyAtvakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 324. kudo 1 sayalapadatthavisayasaddahaNalakkhaNasammattasaNNidajIvaguNaghAdaNaNNahANuvavattIdo / evaM Nirayogho suttayAreNa pruuvido| eso ceva paDhamaSuDhavIe vi kAyavyo, visesAbhAvAdo / vidiyAdi jAva sattami ti evaM ceva vattavvaM / sesagaIsu viNirayoghAlAvo ceva kiM ci visesoNuviddho kAyayo tti jANAvemANo suttamuttaramAha * jahA NirayagaIe tahA sesAsu gdiisu| 6325. appAbahuaM Nedavamidi vakajjhAhAramettha kAdUNa suttatthassa samappaNA kAyavvA / tado edammi desAmAsiyasutte NilINatthavivaraNaM kassAmo / taM jahA--maNusatie oghabhaMgo / Navari maNusiNIsu purisavedajahaNNANubhAgasaMkamo radIe uvari aNaMtagaNo kAyayo, chaNNokasAehi saha cirANasaMtasarUbaNa tattha jhnnnnbhaavovlNbhaado| tirikkhapaMciMdiyatirikkhatiya-devA bhavaNAdi jAva sabaTThA tti giryoghbhNgo| paMciM0tiri0apajja-maNusaapajja0 ukkssbhNgo| saMpahi sesamaggaNANaM desAmAsayabhAveNa eidiesu thovabahuttapaduppAyaNamuttarasuttamAha 9 eIdiesu savvatthovo sammatsassa jaharaNANubhAgasaMkamo / (326. sugamaM / * sammAmicchattassa jahaNNANubhAgasaMkamo annNtgunno| 6324. kyoMki sakala padArthaviSayaka zraddhAnalakSaNa samyaktva saMjJAvAle jIvagaNakA ghAta anyathA vana nahIM sakatA / isa pralAra sUtrakArane sAmAnyase nArakiyoMmeM alpabahutvakA kathana kiyA / ise hI pahalI prathivImeM karanA cAhie, kyoMki aodhaprarUpaNAse isameM koI vizeSatA nahIM hai| dUsarI pRthivIse lekara sAtavIM pRthivI takake nArakiyoMmeM isI prakAra kathana karanA caahie| aba zeSa gatiyoMmeM bhI kucha vizeSatAko lie hue sAmAnya nAkiyAka samAna AlApa karanA cAhie isa bAtakA jJAna karAte hue AgekA sUtra kahate haiM * jisa prakAra narakagatimeM alpabahutva kahA hai usI prakAra zeSa gatiyoMmeM usakA kathana karanA caahie| 6325. 'alpabahutva le jAnA cAhie' isa vAkyakA adhyAhAra yahA~ para karake sUtrake arthakI samApti karanI cAhie / isalie isa dezAmarSaka sUtrameM garbhita hue arthakA vivaraNa karate haiN| yathAmanuSyatrikameM oghake samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM puruSavedake jaghanya anubhAgasaMkramako ratike Upara anantaguNA karanA cAhie, kyoMki vahA~ para usakA chaha nokaSAyoMke sAtha prAcIna satkarmarUpase jaghanyapanA pAyA jAtA hai| sAmAnya tiryazca, paJcendriya tiryazcatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM sAmAnya nArakiyoMke samAna bhaGga hai / paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM utkRSTake samAna bhaGga hai / aba zeSa mArgaNAoMke dezAmarSaka rUpase ekendriyoM meM alpabahutvakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * ekendriyoMmeM samyaktvakA jaghanya anubhAgasaMkrama sabase stoka hai| 6326. yaha sUtra sugama hai| * usase samyagmithyAtvakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipraNubhAgasaMka appA bahu 93 6 327. sugamaM / * hassassa jahaNNANubhAgasaMkamo ataguNo / 9 328. kudo 1 savtraghAdiviTThANiyatte samANe vi saMte sammAmicchattassa visayIkaya dAruasamANAtimabhAgamullaMghiya parado edassAvaTThANadaMsaNAdo / * sesANaM jahA sammAiTTibaMdhe tahA kAyavvo / SS 326. ettha sammAiTTibaMdhe ti NiddeseNa sammattA himuhasavvavisuddhamicchA iDijahaNNabaMdhassa gahaNaM kAyavtraM, aNNahA aNaMtAraNubaMdhiyAdINaM sammAiTTibaMdhabahinbhUdANamappAtrahuavihANAvattado / visohipariNAmovalakkhaNamettaM cedaM teNa vimuddhamicchAiTTibaMdhe jArisamappA bahuaM parUvidaM tArisamevettha sesapayaDINaM kAyavvaM, visohiNibaMthaNasuhumeha diyahadasamuppattiyakammeNa laddhajahaNNabhAvANaM tabbhAvavirohAbhAbAdo ti eso suttanyasanbhAvo / 9 330 saMpahi taduccAraNaM vattaissAmo / taM jahA -- hassajahaNNANubhAgasaMkamA do uvari radIe jahaNANubhAgasaMkamo anaMtaguNo / purisavedassa jahaNNA pu0 anaMtaguNo / itthaveda 0 jahaNNANu0 anaMtaguNo / dugu chA0 jahaNNA * anaMtaguNo / bhaya0 jahaNNANu0 anaMtaguNo / soga0 jaha0 anaMtaguNo / aradIe jaha0 anaMtaguNo / Nava sa0 jaha0 anaMtaguNo / 9327. yaha sUtra sugama hai / * usase hAsyakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / 9328. kyoMki samyagmithyAtva aura hAsya ina donoMkA jaghanya anubhAgasaMkrama sarvaghAti dvisthAnika rUpa se samAna hai to bhI samyagmithyAtva ke viSayarUpa dArusamAna anantaveM bhAgako ullaMghana kara Age isakA avasthAna dekhA jAtA hai / * zeSa prakRtiyoMke jaghanya anubhAga saMkramakA alpabahutva jisa prakAra samyagdRSTi kiyA hai usa prakAra karanA cAhie / SS 329. yahA~ para sUtrameM 'sammAiTibaMdhe' aisA nirdeza karanese samyaktvake abhimukha hue sarvavizuddhamidhyAdRSTi jaghanya bandhakA grahaNa karanA cAhie, anyathA samyagdRSTike bandhase bAhara hue anantAnuvandhI Adike alpabahutvakA vidhAna nahIM bana sakatA hai / yaha kathana mAtra vizuddha pariNAmoMkA upalakSaNarUpa hai / isalie vizuddha mithyAdRSTike bandhameM jisa prakArakA alpabahutva kahA hai usI prakArakA hI yahA~ para zeSa prakRtiyoMkA karanA cAhie, kyoMki vizuddhinimittaka sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattika karmarUpase jaghanyapaneko prApta hue ukta prakRtiyoMke anubhAgoMkA vizuddha mithyAdRSTike bandhake samAna honemeM koI virodha nahIM AtA isa prakAra yaha isa sUtra kA artha hai / 6 330. aba usakI uccAraNAko batalAte haiM / yathA - hAsya ke jaghanya anubhAga saMkramase ratikA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| usase puruSavedakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNa hai| usase strIvedakA jaghanya anubhAga saMkrama anantaguNA hai| usase jugupsAkA jaghanya anubhAga saMkrama anantaguNA hai| usase bhayakA jaghanya anubhAga saMkrama anantaguNA hai| usase zokakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| usase aratikA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai / usase napuMsaka vedakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| usase apratyAkhyAnamAnakA jaghanya Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 apaccakkhANamANa0 jaha0 aNaMtaguNo / kodhassa jaha. vise0 / mAyAe jaha0 vise0 / lobha0 jaha0 vise0 / paccakkhANamANa0 jaha0 annNtgunno| kodha0 jaha0 vise0 / mAyAe jaha0 vise0 / lobha0 jaha* vise / mANasaMja0 annNtgunno| kodha0 vise0 / mAyA0 vise / lobha0 vise0 / aNaMtANu0mANa0 jahaNNANu0saM0 annNtgunno| koha. vise / mAyAe0 visesA0 / loha. vise / micchattassa jaha0 aNaMtagaNo ti evamedIe disAe sesamaggaNAsu vi appAbahuaM jANiya kAyavyaM / ___ evamappAbahue samatte cauvIsamaNiogaddArANi samattANi / OM bhujagAre tti terasa annioghaaraanni| 6 331. cauvIsamaNiyogaddAresu parUviya samattesu kimaTThameso bhujagArasaNNido ahiyAro samAgao?vuccade-jahaeNukassabheyabhiNNANubhAgasaMkamassa sagaMtobhAvidAjahaNNANukassa viyappassa avatthAbheyapaduppAyaNaDhamAgao, tadavatthAbhUdabhujagArAdipadANametya samukittaNAditerasANiyogaddArehi visesiUNa pruuvnnovlNbhaado| OM tattha atttthpdN| anubhAgasaMkrama anantaguNa hai| usase apratyAkhyAnakrodhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase apratyAkhyAnamAyAkA jaghanya anumAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase apratyAnalobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase pratyAkhyAnamAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| usase pratyAkhyAnakrodhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase pratyAkhyAnamAyAkA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase pratyAkhyAna lobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase mAnasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| usase krodhasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase mAyAsaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase lobhasaMjvalanakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase anantAnubandhImAnakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNA hai| usase anantAnubandhI krodhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase anantAnubandhI mAyAkA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai| usase anantAnubandhI lobhakA jaghanya anubhAgasaMkrama vizeSa adhika hai / usase mithyAtvakA jaghanya anubhAgasaMkrama anantaguNa hai| isa prakAra isa dizAse zeSa mArgaNAoMmeM bhI alpabahutva jAnakara karanA caahie| isa prakAra alpabahutvake samApta hone para caudaha anuyogadvAra samApta hue| * bhujagAra adhikArakA prakaraNa hai| usameM teraha anuyogaddhAra hote haiN| 6331. caubIsa anuyogadvAroMkA kathana samApta hone para yaha mujagAra saMjJAvAlA adhikAra kisalie AyA hai ? kahate haiM-jisake bhItara ajaghanya aura anutkRSTa bheda garbhita haiM aise jaghanya aura utkRSTake bhedase do prakArake anubhAga saMkramake avasthAbhedoMkA kathana karaneke lie yaha adhikAra AyA hai, kyoMki usake avasthArUpa bhujagAra Adi padoMkA yahA~ para samutkIrtanA Adi teraha anuyogadvAroMke Azrayase pRthaka pRthak kathana upalabdha hotA hai| * usa viSayameM yaha arthapada hai| Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkamassa samukkittaNA 65 6 332. tammi bhujagArasaMkame bhujagArAdipadANaM sarUvavisayagiNayajaNaNaTThamaTThapadaM vaNNaissAmo ti buttaM hoi / kiM tamaTThapadamidi pucchAsuttamAha taM jhaa| 6333. sugamaM / * jANi epihaM phaddayANi saMkAmedi aNaMtarosakAvide appadarasaMkamAvo bahugANi tti esa bhujgaaro| 6334. edassa bhujagArasaMkamasarUvANirUvayasuttassa attho vuccade-jANi aNubhAgaphahayANi eNhiM vaTTamANasamae saMkAmedi tANi bahuANi / katto ? aNaMtarosakAvide appadarasaMkamAdo aNaMtaravidikkaMtasamae thovayarAdo saMkamapariNadaphaddayakalAvAdo tti bhaNidaM hodi ? esa bhujagAro evaMlakSaNo bhujagArasaMkamo ti dttuvvo| thovayaraphaddayANi saMkAmemANo jAdhe tatto bahuvayarANi phaddayANi saMkAmedi so tassa tAdhe bhujagArasaMkamo tti bhaavtyo| * osakkAvide bahudarAdo eeihamappadarANi saMkAmedi tti esa appdro| hu 335. ettha osakkAvidasaddo aNaMtaravadikkatasamayavAcao ti ghettavyo / athavA 6 332. usa bhujagArasaMkramake viSayameM bhujagAra Adi padoMkA svarUpaviSayaka nirNayako utpanna karaneke lie arthapadakA kathana karate haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai / vaha arthapada kyA hai aisI jijJAsAke abhiprAyase pRcchAsUtrako kahate haiM * yathA 6 333, yaha sUtra sugama hai| * jina spardhakoMko vartamAna samayameM saMkramita karatA hai ve anantarapUrva samayameM saMkramako. prApta hue alpatara saMkramase bahuta haiM yaha bhujagArasaMkrama hai| 6334. aba bhujagArasaMkramake svarUpakA kathana karanevAle isa sUtrakA artha kahate haiM-jina anubhAgaspardhakoMkA 'epiha' arthAt vartamAna samayameM saMkramaNa karatA hai ve bahuta haiM / kisase bahuta haiM ? 'aNaMtarosakkAvide appadarasaMkamAdo' arthAt anantara vyatIta hue pUrva samayameM saMkramarUpase pariNata hue stokatara spardhakakalApase bahuta haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai| 'esa bhujagAro' arthAt isa prakArake lakSaNavAlA bhujagArasaMkrama hai aisA jAnanA caahie| stokatara svardhakoMkA saMkrama karanevAlA jIva jaba unase bahutara spardhakoMkA saMkrama karatA hai vaha usakA usa samaya bhujagAra saMkrama hotA hai yaha isakA bhAvArtha hai| ___ * anantara pUrva samayameM saMkramako prApta hue bahutara spardharkose vartamAna samayameM alpatara spardhakoMko saMkramita karatA hai yaha alpatarasaMkrama hai| 6 325. isa sUtrameM 'osakkAvida' zabda anantara vyatIta hue samayakA vAcI hai aisA yahA~ Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 bahudarAdo puvvillasamayasaMkamAdo ehimosakAvide idAnImapakarSite nyUnIkRte'lpatarANi spardhakAni saMkramayatotyalpatarasaMkrama iti sUtrArthasaMbaMdhaH / sugamamanyat / * zrasakkAvide ehiM ca tattiyANi saMkAmedi tti esa avaTThidasaMkamo / $ 336. anaMtaravyatikrAntasamaye vartamAnasamaye ca tAvatAmeva spardhakAnAM saMkramo'vasthitasaMkrama iti yAvat / * zrasakkAvide asaMkamAdo erihaM saMkAmeditti esa avanttavvasaMkamo / SS 337. osakAvide aNaMtaraheTThimasamaye asaMkamAdo saMkamavirahalakkhaNAdo avasthA - visesAdo hamidANiM vaTTamANasamaye saMkAmedi tti saMkamapajAeNa pariNAmedi tti esa evaMlakkhaNo avattavtrasaMkamo / asaMkamAdo jo saMkamo so avattavtrasaMkamo tti bhAvattho / * edeNa aTThapade sAmittaM / 9338. edeNANaMtaraparUvideNa aTThapadeNa NicchidasarUvANaM bhujagArAdipadANaM sAmittamidANiM kassAmo tti pahaNNAvakamedaM / kimaTThamettha sAmittAdInaM joNobhUdA sammuttiNA suttAreNa Na parUvidA ? Na, sugamattA hippAeNa tadaparUvaNAdo / grahaNa karanA cAhie / athavA pahaleke samayameM kiye gaye bahutara saMkramase 'eNDimosakkAvide' arthAt vartamAna samaya meM apakarSita karane para arthAt kama karane para alpatara spardhakoMko saMkramita karatA hai yaha alpatarasaMkrama hai isa prakAra sUtrakA arthake sAtha sambandha hai / zeSa kathana sugama hai| * anantara vyatIta hue samayameM aura vartamAna samaya meM utane hI spardhakoMkA saMkrama karatA hai yaha avasthitasaMkrama hai / 9 336. anantara vyatIta hue samayameM aura vartamAna samayameM utane hI spardhakoMkA saMkrama avasthitasaMkrama hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * anantara vyatIta hue samayameM saMkrama na karake vartamAna samayameM saMkrama karatA hai yaha vaktavya saMkrama hai / 9 337. 'sakkAvide' arthAt anantara vyatIta hue samayameM asaMkramase arthAt saMkramavirahalakSaNa avasthAvizeSase zrAkara 'eNDiM' arthAt vartamAna samayameM 'saMkAmedi' arthAt saMkrama paryAyase pariNata karAtA hai 'esa' arthAt isa prakArake lakSaNavAlA avaktavyasaMkrama hai / asaMkramarUpa avasthAke bAda jo saMkrama hotA hai vaha avaktavyasaMkrama hai yaha isa kathanakA bhAvArtha hai / * aba isa arthapadake anusAra svAmitvakA kathana karate haiM / 9338. isa anantara pUrva kahe gaye arthapadake anusAra jinake svarUpakA nirNaya kara liyA hai aise bhujagAra Adi poMke svAmitvako isa samaya batalAte haiM, isa prakAra yaha pratijJAvAkya hai / zaMkA- yahA~ para svAmitva zrAdikI yonirUpa samutkIrtanAkA sUtrakArane kathana kyoM nahIM kiyA ? samAdhAna -- nahIM, kyoMki samutkIrtanAkA kathana sugama hai isa abhiprAyale sUtrakArane usakA kathana nahIM kiyA / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkamassa sAmitta 6336. ettha vakkhANAiriehiM samukittaNA kAyavvA / taM jahA-samukittaNANugameNa duviho Niddeso-ogheNAdeseNa ya / ogho vihattibhaMgo / Navari bArasaka0-NavaNoka0 atthi avattAsaMkamo vi / evaM mnnustie| AdeseNa savvaNeraiya0-savvatirikkha-maNuapaja0sabadevA tti vihattibhaMgo / evaM samukittaNA gayA / * micchattassa bhujagArasaMkAmago ko hoi ? 6 340. kiM micchAiTThI sammAiTThI devo Neraio vA iccAdivisesAvekkhamedaM pucchAsuttaM / micchAiTTho apnndro| 6 341. ettha micchAidviNideseNa sammAiTiSaDiseho ko| aNNadaraNiddeso caugaigayamicchAiTThigahaNaTTho ogAhaNAdivisesapaDisehaTTho c| tado micchAiTThI ceva micchattANubhAgassa bhujagArasaMkAmao tti siddhaM / OM appadara-avahidasaMkAmo ko hoi ? 6336. aba yahA~ para vyAkhyAnAcAryo ko samutkIrtanA karanI caahie| yathA-samutkIrtanAnugamase nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| ogha prarUpaNAkA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA avaktavyasaMkrama bhI hai| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| Adezase saba nArakI, saba tiryazca, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai|| vizeSArtha-anubhAgavibhaktimeM satkarmakI apekSA jisa prakAra ogha aura Adezase samutkIrtanAkA kathana kiyA hai usI prakAra vaha saba kathana yahA~ bhI bana jAtA hai / mAtra upazamazreNimeM bAraha kaSAyoM aura nau nokaSAyoMkA upazama ho jAneke bAda jaba taka aisA jIva utarakara punaH nIce nahIM AtA yA marakara deva nahIM hotA taba taka saMkrama nahIM hotaa| usake vAda saMkrama hone lagatA hai, isalie yahA~ para oghase ina prakRtiyoMke avaktavyasaMkramakA nirdeza alagase kiyA hai| sAtha hI yaha saMkrama manuSyatrikameM bana jAnese yahA~ para ise bhI alagase batalAyA hai / zeSa kathana spaSTa hI hai / isa prakAra samutkIrtanA samApta huii| * mithyAtvakA bhujagAra saMkrAmaka kauna hotA hai ? 6 340. mithyAdRSTi, samyagdRSTi, deva yA nArakI inameMse kauna hotA hai ityAdi vizeSakI apekSA rakhanevAlA yaha sUtra hai| * anyatara mithyAdRSTi hotA hai| 6341. yahA~ para 'mithyAdRSTi' padake nirdeza dvArA samyagdRSTikA niSedha kiyA hai| cAroM gatiyoMke mithyAdRSTike grahaNa karaneke lie tathA avagAhanA Adi vizeSakA niSedha karaneke lie 'anyatara' padakA nirdeza kiyA hai| isalie mithyAdRSTi hI mithyAtvake anubhAgakA bhujagArasaMkrAmaka hotA hai yaha siddha huaa| * alpatara aura avasthitasaMkrAmaka kauna hotA hai ? 13 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdha go 8342. sugama / * annnndro| 6 343. eso aNNadaraNideso micchAiTThi-sammAiTThINamaNNadaraggahaNaTTho, tatthobhayattha vi payadasAmittassa vippaDisehAbhAvAdo / tado micchAidrI sammAiTThI vA micchattaappadarAvadvidANaM sAmI hoi ti siddhaM / avattavvasaMkAmo ptthi| 344. kudo ? micchattassa savvakAlamasaMkamAdo saMkamasamuppattIe aNuvalaMbhAdo / * evaM sesANaM kammANaM sammatta-sammAmicchattavajANaM / / 4345. jahA micchattassa bhujagArAdipadANaM sAmittavihANaM kadamevaM sesakammANaM pi kAyavvaM, visesaabhaavaado| sammatta-sammAmicchattANamiha paDiseho tattha visesNtrsNbhvpdupyaaynnphlo| so ca viseso bhnnissmaanno| ettha vi thoSayaro viseso atthi ti jANAvaNadvamuttarasuttamAha OM Navari avattavvago catthi| 6 346. vArasaka0-NavaNokasAyANamuvasamaseDhIe aNaMtANubaMdhINaM ca visaMjoyaNA 6 342. yaha sUtra sugama hai| * anyatara jIva hotA hai| 6343. sUtrameM yaha 'anyatara' padakA nirdeza mithyAdRSTi aura samyagdRSTi inameMse anyatara jIvake grahaNake lie AyA hai, kyoMki una donoMmeM hI prakRta svAmitvakA niSedha nahIM hai| isalie mizyAdRSTi yA samyagdRSTi koI bhI mithyAtvake alpatara aura avasthitasaMkramoMkA svAmI hai yaha siddha huaa| * mithyAtvakA avaktavyasaMkrAmaka nahIM hai| 6 344. kyoMki mithvAtvakI sadAkAla asaMkramarUpa avasthAse saMkramakI utpatti nahIM upalabdha hotii| * isI prakAra samyaktva aura samyagmithyAtvako chor3akara zeSa karmoM kA svAmitva jAnanA caahie| 6345. jisa prakAra mithyAtvake bhujagAra Adi padoMke svAmitvakA kathana kiyA hai usI prakAra zeSa karmoM kA bhI karanA cAhie, kyoMki mithyAtvake svAmitva kathanase ina karmoke svAmitva kathanameM koI vizeSatA nahIM hai / yahA~ para jo samyaktva aura samyagmithyAtvakA niSedha kiyA hai so ina donoM prakRtiyoMmeM vizeSa pharaka sambhava hai itanA kathana karanA isakA phala hai| aura vaha jo pharaka hai use Age kaheMge / yahA~ para stokatara vizeSa hai isa bAtakA jJAna karAneke lie AgekA sUtra kahate haiM * itanI vizeSatA hai ki inakA avaktavyasaMkrAmaka bhI hotA hai / 6346. kyoMki bAraha kapAya aura nau nokaSAyoMkA upazamaNimeM tathA anantAnubandhiyoMkA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 5.8 ] uttarapayaDipraNubhAgasaMkame bhujagAra saMkamassa sAmitta haha puvtrasaMjoge attavtrasaMkamadaMsaNAdo / tado bArasaka0 - NavaNoka0 avatta 0 saMkA0 ko hor3a ? so sAmaNAdo parivadamANao devo vA paDhamasamayasaMkAmao / anaMtAgu0 avattavyasaMkAmao ko hoi ! bisaMjoyaNAdo saMjutto hodU gAvaliyAdikkato tti sAmittaM kAyavyamidi bhAvattho / evamedaM parUviya saMpahi sammatta sammAmicchattagayasAmittabhedapaduppAyaNaTTamuttarasuttapabaMdho * sammanta-sammAmicchattANaM bhujagAra saMkAmao etthi / 6 347. kudo ! tadaNubhAgassa vaDiviraheNAvadvidattAdo / * appadara avattavvasaMkAmago ko hoi ? 348. sugamaM / * sammAiTThI aNNadaro / 6 346. ettha sammAiTTiNiddeso micchAiDipaDisehaphalo, tattha payadasAmittasaMbhavavirohAdo / aNNadaraNiddeso ogAhaNAdivisesaNirAyaraNaphalo / tado aNAdiyamicchAiTThI sAdichatrIsasaMtakammio vA sammattamuppAiya vidiyasamae avattavtrasaMkAmao hoi / appadarasaMkAmao daMsaNamohakkhAo, aNNattha tadaNuvalaMbhAdo / * avadvidasaMkAmao ko hoi ? visaMyojanApUrvaka saMyoga hone para avaktavyasaMkrama dekhA jAtA hai| isalie bAraha kaSAya aura nau nokaSAyakA vaktavyasaMkrAmaka kauna hotA hai ? jo sarvopazAmanAse giranevAlA athavA marakara deva hotA hai vaha prathama samayameM saMkramaNa karanevAlA jIva inakA avaktavyasaMkrAmaka hotA hai| anantAnubandhIcatuSkakA avaktavyasaMkrAmaka kauna hotA hai ? visaMyojanAke bAda saMyukta hokara jisakA eka Avali kAla gayA hai vaha inakA vaktavyasaMkrAmaka hotA hai / isa prakAra yahA~ para svAmitva karanA cAhie yaha isakA bhAvArtha hai| isa prakAra isakA kathana karake aba samyaktva aura samyagmadhyAtvagata svAmitrakI bhinnatA dikhalAneke lie zrAgekI sUtraparipATI AI hai * samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhujagArasaMkrAmaka koI nahIM hotA / 9 347. kyoMki unakA anubhAga vRddhi se rahita honeke kAraNa avasthita hai / * alpatara aura avaktavyasaMkrAmaka kauna hotA hai ? 6348. yaha sUtra sugama hai / * anyatara samyagdRSTi hotA hai / 6 346. yahA~ para samyagdRSTipadake nirdezakA phala mithyAdRSTikA niSedha karanA hai, kyoMki mithyAdRSTiko prakRta viSayakA svAmI hone meM virodha AtA hai| anyatara padake nirdezakA phala ava gAhanA Adi vizeSakA nirAkaraNa karanA hai| isalie anAdi midhyAdRSTi yA chabbIsa prakRtiyoMkI sattAvAlA sAdi midhyAdRSTi jIva samyaktvako utpanna karake dUsare samayameM avaktavya saMkramakA svAmI hotA hai| tathA zralpatarasaMkrAmaka darzanamohanIyakA rUpaka hotA hai, kyoMki anyatra alpatarapada nahIM pAyA jAtA / * avasthitapadakA saMkrAmaka kauna hotA hai ? Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6350. sugamaM / . * anndro| 6 351. micchAiTThI sammAiTThI vA sAmio ti. bhaNidaM hoi / evamogheNa sAmittaM gdN| maNusatie evaM ce| Navari bArasaka0-NabaNoka0 avattasaMkamo kassa ! aNNadarassa savyovasAmaNAdo parivadamANayassa / sesamaggaNAsu bihattibhaMgo / evaM sAmittaM samattaM 8 etto eyajIveNa kaalo| $ 352. eto sAmittavihAsaNAdo uvarimeyajIveNa kAlo vihAsiyavyo, tadaNaMtaraparUvaNAjogattAdo tti vuttaM hoi / * micchattassa bhujagArasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6353. sugm| * jahaNaNeNa eysmo| .. .. 6 350. yaha sUtra sugama hai| * anyatara jIva hotA hai| 6 351. mithyAdRSTi yA samyagdRSTi koI bhI jIva svAmI hai yaha ukta sUtrakA tAtparya hai| isa prakAra oghase svAmitva samApta huaa| manuSyatrikameM isI prakAra jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavya saMkramakA svAmI kauna hai ? sarvopazamanAse giranevAlA anyatara jIva svAmI hai| zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| vizeSArtha--oghaprarUpaNAmeM bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyapadakA saMkrAmaka jo sarvopazAmanAse girate samaya vivakSita prakRtiyoMke saMkramasthalake Aneke pUrva marakara deva ho jAtA hai vaha bhI hotA hai| kinta manuSyatrikameM yaha isa prakArase prApta huA svAmitva sambhava nahIM hai| itanI hI yahA~ para ogha prarUpaNase vizeSatA jAnanI cAhie, inameM zeSa saba kathana oghaprarUpaNake samAna hai yaha spaSTa hI hai / manuSyatrikako chor3akara narakagati, tiryaJcagati aura devagati tathA unake avAntara bhedoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga bana jAnese use anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA kI hai / tathA isI prakAra anya mArgaNAoMmeM bhI anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA kI hai| isa prakAra svAmitva samApta huaa| * aba Age eka jIvakI apekSA kAlako kahate haiN| 6352. 'etto' arthAt svAmitvakA kathana karaneke bAda Age eka jIvakI apekSA kAlakA byAkhyAna karanA cAhie, kyoMki yaha usake anantara kathana karane yogya hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * mithyAtvake bhujagArasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? . 6 353. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkame eyajIveNa kAlo 101 6354. kudo ! heDimANubhAgasaMkamAdo baMdhavuDDivaseNeya samayaM bhujagArasaMkAmao hodUNa vidiyasamae avaTThidasaMkameNa pariNadammi taduvalaMbhAdo / OM ukkasseNa aMtomuhuttaM / 6 355. edamaNubhAgaTThANaM baMdhamANo tatto aNaMtaguNavaDDIe vaDDido puNo vidiyasamae vi tatto aNaMtagaNavaDDIe pariNado / evamaNataMgaNavaDDIe tAva baMdhapariNAmaM gado jAva aMtomuhuttacarimasamayo ti| evamaMtomuhuttabhujagArabaMdhasaMbhavAdo bhujagArasaMkamukkassakAlo vi aMtomuhuttapamANo ti Natthi saMdeho, baMdhAbaliyAdodakkameNeva saMkamapanjAyapariNAmadaMsaNAdo / 8 appayarasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hoi ? 6356. sugamaM / * jahaNaNukkasseNa eyasamo / 6 357. taM jahA-aNubhAgakhaMDayaghAdavaseNeyasamayamapparayasaMkAmao jAdo vidiyasamayaavavidapariNAmamuvagao, laddho jahaNNakasseNeyasamayametto appayarakAlo / * avahidasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hoi ? 6 358. sugmN| OM jahapaNeNa eysmo| 6354. kyoMki jo jIva adhastana anubhAgasaMkramase bandhakI anubhAgavRddhi vaza eka samaya taka bhujagArapadakA saMkrAmaka hokara dUsare samayameM avasthitasaMkramarUpa pariNata ho jAtA hai usake mithyAtvake bhujagArasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya upalabdha hotA hai / * utkRSTa kAla antamu hUte hai| 6 355. vivakSita anubhAgasthAnakA bandha karanevAlA jIva usase anantaguNI vRddhirUpase vRddhiko prApta hokara punaH dUsare samayameM bhI anantaguNI vRddhirUpase pariNata huaa| isa prakAra anantaguNI vRddhirUpase taba taka bandhapariNAmako prApta huA jaba jAkara antarmuhUrtakA antima samaya prApta hotA hai| isa prakAra antarmuhUrta kAla taka bhujagArabandha sambhava honese bhujagArasaMkramakA bhI utkRSTa kAla antarmuhUrtapramANa hai isameM sandeha nahIM, kyoMki bandhAvalike vyatIta honeke bAda hI kramase saMkramaparyAyarUpa pariNAma dekhA jAtA hai| * alpatara saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 356. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 6357. yathA-koI jIva anubhAgakANDakaghAta vaza eka samayake lie alpatara pdk| saMkrAmaka huA aura dUsare samayameM avasthita pariNAmako prApta huaa| isa prakAra mithyAtvake alpatarapadakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya prApta huaa| * adhasthitasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6358. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| PRAKAR Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 356. taM jahA-eyasamayaM bhujagArabaMdheNa pariNamiya tadaNaMtarasamae tattiyaMceva baMdhiya tadiyasamae puNo vi baMdhavuDIe pariNado hodaNa baMdhAvaliyavadikame tAe ceva parivADIe saMkAmao jAdo laddho pydjhnnnnkaalo| * ukkasseNa tevahisAgarovamasadaM sAdireyaM 6360. taM jahA-ego micchAiTThI uvasamasammattaM ghetaNa pariNAmapaccaeNa micchattaM gdo| tattha micchattassa tappAoggamaNukassANubhArga baMdhiya aMtomuhuttakAlaM tirikkhamaNussesu avaTThidasaMkAmao hodUNa puNo palidovamAsaMkhejabhAgAuesu bhogabhUmiesu uvavaNNo tatthAvaTThidasaMkamaM kuNamANo aMtomuhuttAvasese sagAue vedagasammattaM paDivanjiya devesuvavaNNo tatto paDhamacchAvaTThimaNupAliya aMtomuhuttAvasese sammAmicchattamavadvidasaMkamAviroheNa micchattaM. vA paDivaNNo / puNo vi aMtomuhutteNa vedagasammataM paDivajiya vidiyacchAvaTThimavavidasaMkamamaNupAleNa tadavasANe payadAviroheNa micchattaM gaMtUNekatIsasAgarovamiesu uvavaNNo tado NippiDido saMto maNusesuvavaNNo jAva saMkilesaM Na pUredi tAva avttttidsNkmennevaavdvido| tado saMkilesavaseNa bhujagArabaMdhaM kAUNa baMdhAvaliyavadikkame tassa saMkAmao jAdo laddho payadukkassakAlo doaMtomuhuttehi palidovamAsaMkhejabhAgeNa ca abbhhiytevtttthisaagrovmsdmetto| sammattassa appayarasaMkAmamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 356. yathA-eka samaya taka bhujagArabandharUpa pariNamana karake dUsare samayameM utanA hI bandha karake tIsare samayameM phira bhI bandhakI vRddhirUpase pariNata hokara bandhAvalike bAda usI paripATIse saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra prakRta jaghanya kAla prApta huaa| * utkRSTa kAla sAdhika ekasau vesaTha sAgara hai| 6360. yathA-eka mithyAdRSTi jIva upazamasamyaktvako prApta kara pariNAmavaza mithyAtvako prApta huA aura vahA~ mithyAtvake tatprAyogya anutkRSTa anubhAgakA bandhakara antamuhUrtakAla taka tiryazcoM aura manuSyoMmeM avasthitapadakA saMkrAmaka hokara phira palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa AyuvAle bhogabhUmijoMmeM utpanna huaa| tathA vahA~ avasthitapadakA saMkrama karatA huA apanI AyumeM antarmuhUrta kAla zeSa rahanepara tathA vedakasamyakatvako prApta hokara devoMmeM utpanna huA / anantara prathama chayAsaTha sAgara kAlataka usakA pAlana karake antarmuhUrta kAla zeSa rahane para samyagmithyAtvako yA avasthita saMkramameM virodha na Ave isa prakAra mithyAtvako prApta huaa| isake bAda phira bhI antarmuhUrtakAlameM vedakasamyaktvako prApta karake dUsare chayAchaTha sAgara kAla taka avasthitasaMkramakA pAlanakara usake antameM prakRta svAmitvake avirodharUpase mithyAtyako prAptakara ikatIsa sAgarakI AyuvAle jIvoMmeM utpanna huA / anantara vahA~se nikalakara manuSyoMmeM utpanna huA tathA jaba taka saMklezako nahIM prApta huA taba taka avasthita saMkramarUpase avasthita rhaa| anantara saMklezavaza bhujagArabandha karake bandhAvalike vyatIta honepara usakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra do antarmuhUrta aura palyakA asaMkhyAtavA bhAga adhika ekasau gresaTha sAgarapramANa prakRta utkRSTa kAla prApta huaa| * samyaktvake alpatarasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkame eyajIveNa kAlo 6361. sugamaM / * jahaeNeNa eysmo| 6 362. daMsaNamohakkhaSaNAe eyamaNubhAgakhaMDayaM pAdiya sesANubhAgaM saMkAmemANassa paDhamasamayammi tduvlNbhaado| ukkasseNa aMtomuttaM / 6 363. kudo 1 sammattassa aTThavassavidisaMtappa Di jAva samayAhiyAvaliyaakkhINadasaNamohaNIyo ti tAva aNusamayovaTTaNaM kuNamANo aMtomuhuttamettakAlamappayarasaMkAmao hoi, tattha paDisamayamaNataguNahANIe tadaNubhAgassa hIyamANakameNa sNkNtidNsnnaado| * avaDivasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hoi ? 6364. sugmN| * jahaNaNeNa aMtomuhattaM / 6365. ducarimANubhAgakhaMDayaM dhAdiya tadaNaMtarasamae appayarabhAveNa pariNadassa puNo carimANubhAgakhaMDayukkIraNakAlo sayo cAvaTThidasaMkAmayassa jahaNNakAlatteNa gahiyavyo / & ukasseNa vechAvahisAgarovamANi sAdireyANi / 6366. taM jahA--eko aNAdiyamicchAiTThI paDhamasammattamuppAiya vidiyasamae 6361. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6362. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAdvArA eka anubhAgakANDakakA patana karake zeSa anubhAgakA saMkramaNa karanevAle jIvake prathama samayameM jaghanya kAla eka samaya prApta hotA hai| * utkRSTa kAla antamuhUta hai| 6 363. kyoMki samyaktvake ATha varSapramANa sthitisatkarmase lekara jaba taka darzanamohanIyakI kSapaNAmeM eka samaya adhika eka zrAvali kAla zeSa rahatA hai taba taka pratyeka samayameM anubhAgakI apavartanA karanevAlA jIva antarmuhUrta kAla taka alpatarapadakA saMkrAmaka hotA hai, kyoMki vahA~ para pratyeka samayameM anantaguNahAnirUpase samyaktvake anubhAgakA hIyamAnakramase saMkramaNa dekhA jAtA hai| * avasthitasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 364. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla antamu hUte hai / 6365. kyoMki dvicarama anubhAgakANDakakA ghAta karake tadanantara samayameM alpatarapada se pariNata hokara punaH antima anubhAgakANDakakA jitanA utkIraNa karanekA kAla hai yaha sabhI avasthitasaMkrAmakakA jaghanya kAla hai aisA yahA~ para grahaNa karanA caahie| * utkRSTa kAla sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa hai| 6 366. yathA-koI eka anAdi mithyAdRSTi jIva prathama samyaktvako utpanna kara dUsare Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 avattavtrasaMkAmao hotRRNa tadiyAdisamaesa avadvidasaMkamaM kuNamANo uksamasammattaddhAkkhaeNa micchattaM gado / palidotramAsaMkhejabhAgamettakAla muvvellaNapariNAmeNacchido carimucvellagaphAlIe saha ubasamasammattaM paDivaNNo puNo vedayabhAveNa paDhamachAvaTTimaNupaliya tadavalANe micchatteNa palidotramAsaMkhejjabhAgame takAlamaTThidasaMkabheNacchido putraM va sammattapaDilaMbheNa vidiyachAtramagupAleNa tadavasANe puNo tri micchattaM gaMtavbella gAcArimaphAlIe adisaMkamassa paJjavasANaM karedi, teNa laddho payadukassakAlo tIhi palido0 asaMkhe0 bhAgehi sAdireyavechAvaTTisAgarovamametto / 104 * avattavvasaMkAmatra kevaciraM kAlAdo hoi ? 9 367. sugamaM / * jahaNaNukkasseNa eyasamatro / 9 368. asaMkramAdo saMkrAmayabhAvamuvagayapaDhamasamae caiva taduvalaMbhaNiyamAdo / * sammAmicchattassa appayara avanttavvasaMkAmatro kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNukkasse eyasamayaM / 9 366. avattavtrasaMkA mayassa eyasamao sammattasseva parUtreyantro / appayarasaMkAmayassa vidaMsaNamohakkhaNA aNubhAgakhaMDayaghA dANaMtarameyasamayasaMbhavo daduvvo / samaya meM vaktavyapadakA saMkrAmaka huA / punaH tRtIya Adi samayoM meM avasthitasaMkramako karatA huA upazamasamyaktva kAlakA kSaya honese midhyAtva meM gayA aura palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka unArUpa pariNAmase pariNata huA / phira antima udva elanA phAlike sAtha upazama samyaktvako prApta huaa| punaH vedakasamyaktva ke sAtha thama chayAsaTha sAgarapramANa kAlako vitAkara usake antameM midhyAtvameM jAkara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlataka avasthita saMkramake sAtha rahA / tathA pahaleke samAna samyaktvako prApta karake dUsare chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktvA pAlana karake usake antameM mithyAtva meM jAkara udvelanAkI antima phAlike patanataka avasthita saMkramake antako prApta huA / isa prakAra isa vidhi se prakRta utkRSTa kAla tIna bAra palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgoM se adhika do chayAsaTha sAgara kAlapramANa prApta huA / * avaktavya saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 9367. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 9368. kyoMki saMkrama rahita avasthAse saMkrAmakabhAvako prApta hue jIvake prathama samaya meM hI vaktavya saMkramakI prAptikA niyama hai / * samyagmithyAtva ke alpatara aura avaktavyasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 9 366. isake avaktavyasaMkrAmakake eka samaya kAlakA kathana samyaktvake samAna hI karanA caahie| tathA alpatara saMkrAmakakA bhI eka samaya kAla darzanamohanIyakI kSapaNA anubha ghAtake anantara eka samaya taka sambhava hai aisA jAna lenA caahie| Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkamassa eyajIveNa kAlo OM avaTThidasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hoi ? 6 370. sugmN| * jahapaNeNa aMtomuhuttaM / 6371. carimANubhAgakhaMDayukkIraNaddhAe tdudhlNbhaado| * ukaseNa vechAvahisAgarovamANi sAdireyANi / 6372. edassa suttassa asthaparUvaNA sugamA, sammattasseva sAdireyavechAvadvisAgarovamamettAvaTThidukkassakAlasiddhIe pddibNdhaabhaavaado| * sesANaM kammANaM bhujagAraM jahaNaNeNa eysmo| 6 373. sugmN| * ukaseNa aNtomuhuttN| 6 374. aNaMtaguNavaDhDhikAlassa tappamANattovaesAdo / (r) appayarasaMkAmo kevaciraM kAlAdo hoi ? 6 375. sugamaM / * jahaeNukaseNa eyasamo / 6376. edaM pi sugamaM / edeNa sAmaNNaNiheseNa purisaveda-cadusaMjalaNANaM pi appayara * avasthitasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6 370. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla antarmuhUrta hai| 6371. kyoMki antima anubhAgakANDakake utkIraNa kAlake bhItara yaha kAla upalabdha hotA hai| * utkRSTa kAla sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa hai| 6372. isa sUtrakI arthaprarUpaNA sugama hai, kyoMki samyaktvake samAna isake avasthitapadake sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa kAlakI siddhi honemeM koI rukAvaTa nahIM aatii| * zeSa karmo ke bhujagArasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai / 6 373. yaha sUtra sugama hai| * utkRSTa kAla antamuhUrta hai| 6374. kyoMki anantaguNavRddhikA utkRSTa kAla tatpramANa hai aisA AgamakA upadeza hai| * alpatarasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6375. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 6 376. yaha sUtra bhI sugama hai| yaha sAmAnya nirdeza hai| isase puruSaveda aura cAra 14 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 saMkAmayukkassakAlassa eyasamayattAippasaMge taNNivAraNaduvAreNa tattha visesaparUvaNaTThamuvarimasuttaddayamAha * Navari purisavedassa ukaseNa doAvaliyAo smuunnaao| 6 377. kudo ! purisavedodayakhavayassa carimasamayasavedappahuDi samayUNadoAvaliyamettakAlaM purisavedANubhAgassa paDisamayamaNaMtaguNahINakameNa sNkmdNsnnaado| 8 caduNhaM saMjalaNANamukkasseNa aMtomahattaM / hu 378. kudo ? khavayaseDhIe kiTTivedayapaDhamasamayappahuDi cadusaMjalaNANubhAgassa annusmyovttttnnaadhaadrdsnnaado| * avaDidaM jahapaNeNa eyasamo / * ukasseNa tevahisAvarovamasadaM sAdireyaM / 6 376. edANi do vi suttANi sugamANi / OM avattavvaM jahaNaNukateNaM eyasamo / 6380. sugamaM / evamogho smto| AdeseNa maNusatie vihttibhNgo| Navari bArasaka0-NavaNoka0 avattabamoghaM / sesamaggaNAsu' vihttibhNgo| saMjvalanoMke bhI alpatarasaMkrAmakakA utkRSTa kAla eka samaya prApta hone para usake nivAraNa dvArA usa viSayameM vizeSa kathana karane ke lie Ageke do sUtra kahate haiM * itanI vizeSatA hai ki puruSavedakA utkRSTa kAla eka samaya kama do Avali hai| 6377 kyoMki puruSavedake udayase kSapakaneNipara car3he hue jIvake savedabhAgake antima samayase lekara eka samaya kama do AvalipramANa kAla taka puruSavedake anubhAgakA pratyeka samayameM anantaguNI hAnirUpase saMkrama dekhA jAtA hai| * cAra saMjvalanoMkA utkRSTa kAla antarmuhUrta hai|| 6378. kyoMki kSapakazreNimeM kRSTivedakake prathama samayase lekara cAra saMjvalanoMke anubhAgakA pratyeka samayameM apavartanAghAta dekhA jAtA hai| * avasthitasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai| * utkRSTa kAla sAdhika eka sau tresaTha sAgara hai| 6376 ye donoM hI sUtra sugama haiN| * avaktavyasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 6380. yaha sUtra sugama hai / isa prakAra oghaprarUpaNA samApta huii| Adezase manuSyatrikameM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyasaMkrAmakakA bhaGga oghake samAna hai| zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / vizeSArtha-anubhAgavimaktimeM na to oghase bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA avaktavya padakI apekSA kAlakA nirdeza kiyA hai aura na manuSyatrikameM hI inake avaktavyapadake 1. zrA0pratau sesasavvamamANAsu iti pAThaH / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapaaiNubhAgasaMkame bhujagArasaMkamassa eyajIveNa aMtaraM * etto eyajIveNa aMtaraM / 9 381. sugamamedamahiyAra saMbhAlaNasuttaM / * micchattassa bhujagArasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? 9 382. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamatro / SS 383. taM jahA--bhujagArasaMkAmao eyasamayamavadvidasaMkameNaMtariya puNo vi vidiyasamabhujagAra saMkAmao jAdo / * ukkasseNa tevaTThisAgarovamasadaM sAdireyaM / 9 384. taM jahA -- bhujagArasaMkAmao avaTThidabhAvasuvaNamiya tirikkha maNussesu aMtomuhuttamettakAlaM gabhiUNa tipalido miesuvavaNNo samaTThidimaNuvAliya thovAvasese jIvidavyatti uvasamasammattaM ghettRNa tado vedagasammattaM paDivajiya paDhama-vidiyachAvaDIo paribhamiya tadavasANe samayAviroheNa micchattamuvaNamiya ekkattIsa sAgarovamiesu devesuvavaNNo tatto cudo maNutsesuppajJjiya aMtomuhutteNa saMkilesaM pUriya bhujagArasaMkAmao jAdo / tattha 107 kAkA nirdeza kiyA hai, kyoMki inakA abhAva honeke bAda punaH inakA sattva sambhava nahIM hai, isalie vahA~ inakA pravaktabyapada nahIM bana sakatA / parantu anubhAgasaMkrama kI dRSTise inakA se vaktavyapada bana jAtA hai / tadanusAra manuSyatrikateM to vaha sambhava hai hI / yahI kAraNa hai ki yahA~ para manuSyatrimeM inake avaktavyapadakA kAla alaga se kahA / zeSa kathana spaSTa hI hai / * Age eka jIvakI apekSA antarako kahate haiM / 9 381. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / * mithyAtvake bhujagArasaMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 9 382. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antara eka samaya hai / .6383. yathA - bhujagArapadakA saMkrama karanevAlA jIva avasthitapada dvArA usakA eka samaya ke lie antara karake phira bhI dUsare samayameM bhujagArapadakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra mithyAtva ke bhujagAra saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya upalabdha hotA hai / * utkRSTa antara sAdhika eka sau tresaTha sAgara hai / 6 384. yathA - bhujagArapadakA saMkramaNa karanevAlA jIva avasthitapadako prApta kara tathA tiryaJcoM aura manuSyoM meM antarmuhUrtakAla gamAkara tIna palyakI AyuvAloMmeM utpanna huA aura apanI sthitikA pAlanakara jIvana meM thor3A kAla zeSa rahanepara upazamasamyaktvako grahaNakara anantara vedakasamyaktvako prAptakara tathA pahale aura dUsare chayAsaTha sAgara kAlataka paribhramaNa kara usake antameM AgamameM jaisI vidhi batalAI hai usake anusAra mithvAtvako prAptakara ikatIsa sAgarakI yuvAle devoMmeM utpanna huA / anantara vahA~se cyuta hokara aura manuSyoM meM utpanna hokara antamuhUrtake dvArA klezako pUre taura prApta karake bhujagArapadakA saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra vahA~ para yaha utkRSTa Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 laddhamedamukkassaMtaraM veaMtomuhuttAhiyatipalidovamehi sAdireyatevadvisAgarovamasadamettaM / * appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? 6385. sugamaM / * jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 6 386. taM kadhaM ? daMsaNamohakkhavaNAe micchattassa ticarimANubhAgakhaMDayacarimaphAliM pAdiya tadaNaMtaramappayarasaMkamaM kAdUrNatariya puNo ducarimANubhAgakhaMDayaM dhAdiya appayarabhAvamuvagayammi laddhamaMtaraM hoi / * ukasseNa tevaThisAgarovamasadaM sAdireyaM / 6 387. kudo ? avaTThidasaMkamakAlassa pahANabhAveNettha vivkkhiyttaado| avaDidasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? 6 388. sugmN| OM jahapaNeNa eysmo| 6386. bhujagAreNappayareNa vA eyasamayamaMtaridassa tduvlNbhaado| * ukasseNa aMtomuhuttaM / antara do antamuhUrta aura tIna palya adhika ekasau tresaTha sAgara prApta hotA hai / * alpatara saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6 385. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara antarmuhUrta hai| 6386. zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna--kyoMki jo darzanamohanIyakI kSapaNAmeM mithyAtvake tricarama anubhAgakANDakakI antima phAlikA patanakara tathA usake bAda alpatarasaMkramako karaneke bAda usakA antara karake punaH dvicaramAnubhAgakANDakakA ghAta karake alpatarapadako prApta huA hai usake mithyAtvake alpatarapadakA jaghanya antara antamuhUrta prApta hotA hai| * utkRSTa antara sAdhika ekasau tresaTha sAgara hai / 6 387. kyoMki isake antararUpase yahA~ para avasthitasaMkramakA kAla pradhAnarUpase vivakSita hai / * avasthitasaMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6388. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara eka samaya hai / 6386. kyoMki bhujagAra yA alpatarapadake dvArA eka samayake lie antarako prApta hue avasthitapadakA ukta antarakAla upalabdha hotA hai| * utkRSTa antara antamuhUta hai| Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkamassa eyajIveNa aMtaraM 106 360. kudo 1 bhujagArukassakAleNaMtaridassa taduvaladdhIdo / * sammatta-sammAmicchattANamappayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi? 6361. sugamaM / (r) jahaeNukkasseNa aMtomuhuttaM / 6 362. ettha jahaNatare vivakkhie sammatassa carimANubhAgakhaMDayakAlo ghettavyo / sammAmicchattassa ticarimANubhAgakhaMDayaSadaNANaMtaramappadaraM kAdUrNatariya ducarimANubhAgakhaMDae pAdide laddhamaMtaraM kAyavvaM / doNhamukkassaMtare icchijjamANe paDhamANubhAgakhaMDayaghAdANaMtaramappayaraM kAdUrNatariya vidiyANubhAgakhaMDae Nihide laddhamaMtaraM kAyavvaM / OM avaDidasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAne hoi ? 6 363. sugmN| * jahapaNeNa eyasamo / 6 364. appayarasaMkameNeyasamayamaMtaridassa tduvlddhiido| * ukasseNa uvddddpogglpriyhuuN| 6 365. paDhamasammattamuppAiya micchattaM gaMtUNa savvalahuM ubbellaNacarimaphAliM pAdiya 6 360. kyoMki bhujagArapadake utkRSTa kAlake dvArA antarako prApta hue avasthitapadakA ukta antarakAla upalabdha hotA hai| * samyaktva aura samyagmithyAtvake alpatarasaMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6361. yaha sUtra sugama hai|| * jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / 6362. yahA~ para jaghanya antarakAlake vivakSita honepara samyaktvake antima anubhAgakANDakakA kAla lenA caahie| samyagmithyAtvake tricarama anubhAgakANDakake patanake bAda alpatara karake tathA usakA antara karake dvicarama anumAgakANDakake patana hone para antara prapta karanA cAhie / tathA donoM prakRtiyoMke alpatarapadake utkRSTa antarako lAnekI icchA honepara prathama anubhAgakANDakakA ghAta karaneke bAda alpatarapada tathA usakA antara karake dvitIya anubhAgakANDakake samApta honepara antara prApta karanA caahie| * avasthita saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6 363. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara eka samaya hai| 64. kyoMki alpatarapadake saMkramadvArA eka samayake lie antarako prApta hue avasthitapadakA ukta antarakAla upalabdha hotA hai * utkRSTa antara upAdhaM pudgala parivartanapramANa hai| 6 365. kyoMki prathama samyaktvako utpanna karake aura punaH mithyAtvameM jAkara ati zIghra Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 aMtaridassa puNo ubaDapoggalapariyaTTAvasANe sammattuppAyaNatadiyasamayammi payadaM tarasamANaNotra do / * avanttavvasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? 6366. sugamaM / * jahaNaNeNa palidovamassa asaMkhejjadibhAgo / 6 367. taM kathaM ? paDhamasammattappattividiyasamae avattavtrasaMkamaM kAdUNAvaTThidasaMkameNaMtaridassa savvalahumuvvellaNAe NissaMtIkaraNAnaMtaraM paDivaNNasammattassa vidiyasamae laddhamaMtaraM hoI / * ukkasseNa uvaDhapoggalapariyahaM / 110 6 368. taM jahA - paDhamasammattuppAyaNavidiyasamae avattavtraM kADhUNaMtariya upoggalapariyaTTAvasANe gahidasammattassa vidiyasamae laddhamaMtaraM hoI / * sesANaM kammANaM micchattabhaMgo / $ 366. ettha sesaggahaNeNa ca tamohapayaDINaM savvAsiM saMgaho kAyavvo / tesiMmicchattabhaMgeNa bhujagAra-appayarAvaTThidasaMkAmayANaM jahaNNukkassaMtaraparUvaNA kAyavyA, visesA udvelanAkI antima phAlikA patana karake antarako prApta hue avasthitapadake punaH upArdhapudgala parivartana ke antameM samyaktvako utpanna kara usake tIsare samaya meM prakRta antarakAlakI samApti dekhI jAtI hai / * avaktavyasaMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 366. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara palyake asaMkhyAtave bhAgapramANa hai / 6 367. zaMkA - vaha kaise ? samAdhAna -- prathama samyaktvakI utpattike dUsare samaya meM avaktavya saMkramako karake tathA skrama dvArA jo antarako prApta huA hai aura atizIghra udvelanAke dvArA samyaktva prakRtikA bhAva karane ke bAda samyaktvako prApta hue usa jIvake dUsare samaya meM punaH avaktabya saMkrama karane para usakA ukta antarakAla prApta hotA hai| * utkRSTa antara upArdha pudgala parivartanapramANa hai / 6368. yathA - prathama samyaktvako utpanna karaneke dUsare samaya meM vaktavyasaMkramako karane ke bAda usakA antara karake upArdha pudgala parivartanapramAraNa kAlake antameM samyaktvako grahaNa karaneke dUsare samayameM punaH avaktabyasaMkrama karane para uktapramANa utkRSTa antarakAla prApta hotA hai / / * zeSa karmoM kA bhaGga mithyAtvake samAna hai / SS 366. yahA~ para sUtrameM zeSa padake grahaNa karanese cAritramohanIyasambandhI saba prakRtiyoMkA saMgraha karanA caahie| tAtparya yaha hai ki unake mithyAtva ke bhaGgake samAna bhujagAra, alpatara aura Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 ] uttarapayaDi NubhAgasaMkame bhujagAra saMkamassa eyajIveNa aMtaraM 111 bhAvAda | vari savve simavattavtrasaMkAmayaM tara saMbhAgao viseso asthi ti tadaMtarapamANa viNiNNayamuttaramutta kalAvamAha - * Navari avattavvasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? 400 sugamaM / * jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 401. bArasaka0 - NatraNoka 0 saosts sAmaNAdo parivadiya attavtrasaMkamaM kAdUtariya puNo visabala humutrasamaseDhimAruhiya sanvovasAmaNaM kAUNa parivadamANayassa paDhamasamayammi laddhamaMtaraM hoI / aNatAraNubaMdhINaM visaMjoyaNApuvtrasaMjogeNAdiM kAdUga puNo vi aMtomuhutteNa visaMjojiya saMjuttassa laddhamaMtaraM vattaM / * ukkasseNa uvaDapoggala pariyahaM / 9 402. puvyavihANeNAdiM kAdUNaddhapoggalapariyaDa paribhamiya puNo paDivaNNabhAvammi taduvalIda / evamavattavtrasaMkAmayaMtaraM gayaM / visesamedesiM parUviya anaMtApubaMdhiyamaNaM ca visesajA parUvemANo suttamuttaraM bhaNai avasthitapadakA saMkrama karanevAle jIvoMke jaghanya aura utkRSTa antarakAlakI prarUpaNA karanI cAhie, kyoMki isa kathanameM paraspara koI vizeSatA nahIM hai / mAtra ina saba prakRtiyoMke vaktabyapadake saMkrAmakoMke antarakAlameM kucha vizeSatA hai, isaliye usa antarake prabhAraNakA nirNaya karaneke lie gekA sUtrakalApa kahate haiM * mAtra itanI vizeSatA hai ki inake avaktavyapadake saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 400. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antara antarmuhUrta hai / SS401. kyoMki jo jIva bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA sarvopazamanAse girate hue avaktabyasaMkrama karake tathA usakA antara karake phira bhI atizIghra upazamazra pi aura sarvopazamanA karake girate hue apane apane saMkramake prathama samayameM pravaktabyapada karatA hai usake isake vaktabyapadakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta hotA hai / tathA anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA pUrvaka honevAle saMyogadvArA avaktavyapadake antarakA prArambha karAke phira bhI antarmuhUrta meM visaMyojanApUrvaka saMyojanA karanevAle ke prApta hue antarakA kathana karanA cAhie / * utkRSTa antara upArdha pudgala parivartanapramANa hai| 402. kyoMki pUrva vidhise inake avaktavyapada pUrvaka antarakA prArambha karake aura upArdha pudgala parivartanakAla taka paribhramaNa karake punaH avaktavyapadake prApta hone para utkRSTa antara ukta pramANa prApta hotA hai / isa prakAra avaktavyapadake saMkrAmakoMke antarakA kathana kiyA / isa prakAra bAraha kaSAya aura nau nokaSAyasambandhI vizeSatAkA kathana karake aba anantAnubandhIsambandhI anya vizeSatAkA kathana karate hue AgekA sUtra kahate haiM - Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * aNatANubaMdhINamavaTThidasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? 9403. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamao / 404. edaM pi sugamaM / [ baMdhago 6 * ukkasseNa vechAvadvisAgarovamANi sAdireyANi / 9405. sugamaM / evamogho samatto / AdeseNa savvagahamaggaNAvayavesu vihattibhaMgo / vari maNusatie bArasaka0 - vaNoka0 avatta0 jaha0 aMtomu0, ukka0 putrako DipudhattaM / * NANAjIvehi bhaMgavicao / 406. sugamaM / * micchattassa savve jIvA bhujagArasaMkAmayA ca appayarasaMkAmayA ca avaTThidasaMkAmayA ca / 1407. micchattabhujagArAdipadANaM tiNhamedesiM saMkAmyA NANAjIvA NiyamA asthi ti suttatthasaMbaMdho / kudo vuNa savvaddhamedesimatthittaNiyamo ? anaMtajIvarAsivisayatteNa paDivocchedAmAbAdo | * anantAnubandhiyoMke avasthita saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 9403. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antara eka samaya hai / 6404. yaha sUtra bhI sugama hai / * utkRSTa antara sAdhika do chyAsaTha sAgarapramANa hai / 6405. yaha sUtra sugama hai| isa prakAra prarUpaNA samApta huI / Adezase saba gati sabandhI avAntara bhedoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki manuSyatrika meM are kaSAya aura nau nokaSAyoMke vaktavyasaMkA makakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTi pRthaktvapramANa hai / vizeSArtha - karmabhUmi ke manuSyatrikakI utkRSTa kAyasthiti pUrvakoTipRthaktva pramANa hai / isalie isakA prArambha aura antameM do bAra upazamazra Ni para car3hAne aura utAranese bAraha kaSAya aura nau nokaSAyake vaktavyapadakA manuSyatrikameM utkRSTa antara prApta ho jAtA hai / zeSa kathana spaSTI * aba nAnA jIvoMkI apekSA bhaGgavicayako kahate haiM / 9406. yaha sUtra sugama hai / * mithyAtvake bhujagArasaMkrAmaka, alpatarasaMkrAmaka aura avasthitasaMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiM / 407. mithmAtvake bhujagAra Adi ina tInoM padoMke saMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiM aisA yahA~ para sUtrArthakA sambandha karanA cAhie / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkamassa NANAjIvehiM bhaMgavicao 113 * sammatta-sammAmicchattANaM Nava bhNgaa| 6408. kudo ? tadavaTThidasaMkAmayANaM dhuvatteNaappayarAvattavyayANaM bhynnijNtdNsnnaado| OM sesANaM kammANaM savvajIvA bhujgaar-appyr-avddhidsNkaamyaa| 6406. kudo ? tiNhamedesi padANaM dhuvbhaassittdsnnaado| 8 siyA ede ca avattavvasaMkAmo ca, siyA ede ca avattavvasaMkAmayA c| 6410. kudo ? pubilladhuvapadehiM saha kadAimavattavyasaMkAmayajIvANamegANegasaMkhAvisesidANamaddhavabhAveNa sNbhvovlNbhaado| evamogheNa bhaMgavicayo pruuvido| AdeseNa sAmaggaNAsu vihttibhNgo| zaMkA-mithyAtvake ina tIna padavAloMke sarvadA sadbhAvakA niyama kaise hai ? samAdhAna--kyoMki mithyAtvake ina padoMko karanevAlI ananta jIvarAzi hai, isalie usakA viccheda nahIM hotaa| * samyaktva aura samyagmithyAtvake nau bhaGga haiN| 6408. kyoMki inake avasthitasaMkrAmaka dhruva honeke sAtha alpatara aura avaktavyapada bhajanIya dekhe jAte haiN| vizeSArtha--yahA~ para avasthitapadakI apekSA pratyeka saMyogI eka bhaGga, avasthitapadake sAtha do padoMmeMse anyatarake saMyogase dvisaMyogI cAra bhaGga aura trisaMyogI cAra bhaGga aise kula nau bhaGga le AnA cAhie / mAtra sarvatra avasthita padase yukta nAnA jIva dhruva rakhane caahie| tathA zeSa padoMke eka jIva aura nAnA jIvoMkI apekSA pratyekake do do bhaGga milAnA caahie| * zeSa kamoM ke bhujagorasaMkrAmaka, alpatarasaMkrAmaka aura avasthitasaMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| 6406. kyoMki ye tInoM pada dhruva dekhe jAte haiN| * kadAcit ina tInoM padoMke saMkrAmaka nAnA jIva haiM aura abaktavyapadakA saMkrAmaka eka jIva hai / kadAcit ina tInoM padoMke saMkrAmaka nAnA jIva haiM aura avaktavyapadake saMkrAmaka nAnA jIva haiN| 6410. kyoMki pahaleke dhravapadoMke sAtha kadAcit eka aura aneka saMkhyAviziSTa avaktavya saMkrAmakoMkA adhruvarUpase sadbhAva upalabdha hotA hai| isa prakAra oghase bhaMgavicayakA kathana kiyaa| Adezase saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| vizeSArtha--yahA~ para Adezase yadyapi saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA kI hai| phira bhI manuSyatrikameM oghake samAna hI jAnanA caahie| zeSa kathana spaSTa hai| Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 S411. bhAgAbhAga - parimANa khetta- phosaNANaM ca vihattibhaMgo kAyavvo / Navari savvattha vArasaka0 - NavaNoka0 avatta0 payaDibhujagAra saMkamaavattavtrabhaMgo | * NANAjIvehi kAlo / $ 412. ahiyArasaMbhAlaNavayaNamedaM sugamaM / 114 * micchattassa savve saMkAmayA savvaddhA / 1413. kudo ! micchattabhujagArAdipadasaMkAmayANaM tisu vi kAlesu vocchedAbhAdo | * sammatta - sammamicchuttANamappayarasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoMti ? 414. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamatro / 415. kudo ? daMsaNamohakkhavayaNANAjIvANameyasamayamaNubhA gakhaMDayaghAdaNavaseNappayarabhAveNa pariNadANaM payadajahaNNakAlovalaMbhAdo / * ukkasse saMkhejjA samayA / 411. bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzanakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna karanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke avaktavyapadakA bhaGga prakRtibhujagAra saMkramake vaktavyapadake samAna jAnanA cAhie / vizeSArtha -- anubhAgavibhakti anuyogadvAra meM ina adhikAroMkA jisaprakAra kathana kiyA hai, nyUnAdhikatA se rahita usI prakAra yahA~ para kathana karanese inakA anugama ho jAtA hai / mAtra vahA~ para satkarmakI apekSA vivecana kiyA hai aura yahA~ para saMkrama padapUrvaka vaha vivecana karanA cAhie / zeSa kathana spaSTa hI hai / * aba nAnA jIvoMkI apekSA kAlako kahate haiM / 6412. yaha vacana adhikArakI samhAla karaneke lie AyA hai, jo sugama hai / * mithyAtvake sava padoMke saMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai / 6 413. kyoMki mithyAtvake bhujagAra Adi padoM ke saMkrAmakoMkA tInoM hI kAloMmeM viccheda nahIM pAyA jAtA / * samyaktva aura samyagmithyAtvake alpatarasaMkrAmakoMkA kitanA kAla hai ? 6 414. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / SS 415. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAke samaya anubhAgakANDakaghAtavaza eka samayake lie alpatarapadase pariNata hue nAnA jIvoMke prakRta jaghanya kAla upalabdha hotA hai / * utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkamassa NANAjIvahiM kAlo 115 6 416. tesiM ceva saMkhejjavAramaNusaMdhidapavAhANamappayarakAlassa tppmaannttovlNbhaado| * gavari sammattassa ukkaseNa aMtomuhuttaM / 6 417. kudo ? aNusamayovaTTaNAkAlassa saMkhejjavAramaNusaMdhidassa gahaNAdo / * avaDhidasaMkAmayA svvddaa|| 5 418. sammatta-sammAmicchattANamavadvidasaMkAmayapavAhassa savvakAlamabocchiNNasarUveNAvaTThANAdo / * avattavvasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoMti ? 6416. sugamaM / * jahapaNeNa easmtro| 6420 saMkhejANamasaMkhejjANaM vA NissaMtakammiyajIvANaM sammattuppayaNAe pariNadANaM vidiyasamayammi puvAvarakoDivavacchedeNa tduvlNbhaado| * ukkasseNa AvaliyAe asNkhejdibhaago| 6421. taduvakamaNavArANamettiyamettANaM NiraMtarasarUveNAvalaMbhAdo / * aNaMtANubaMdhINaM bhujagAra-appayara-avaDhidasaMkAmayA savvaDA / 6 416. kyoMki saMkhyAtabAra pravAhakramase anusandhAnako prApta hue unhIM jIvoMke alpatara padakA kAla tatpramANa upalabdha hotA hai| * itanI vizeSatA hai ki samyaktvakA utkRSTa kAla antamu hurta hai| 6 417. kyoMki saMkhyAta bAra anusandhAnako prApta hue prati samayasambandhI apavartanAkAlakA yahA~ para grahaNa kiyA hai| * avasthitasaMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| 6.18. kyoMki samyaktva aura samyagmizyAtvake avasthitasaMkrAmakoMkA pravAha sarvadA vicchinna hue binA avasthita rahatA hai| * avaktavyasaMkrAmakoMkA kitanA kAla hai ? 6416. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6420. kyoMki samyaktva aura samyagmithyAtvakI sattAse rahita jo saMkhyAta yA asaMkhyAta jIva samyaktvake utpanna karanemeM pariNata hue haiM unake dUsare samayameM avaktavya saMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya usa avasthAmeM pAyA jAtA hai jaba isase eka samaya pUrva yA eka samaya bAda anya jIva samyaktvako utpanna kara avaktavyapadavAle na hoN| * utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 6421. kyoMki samyaktkke antara rahita upakramabAra itane hI pAye jAte haiN| * anantAnubandhiyoMke bhujagAra, alpatara aura avasthitapadoMke saMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 6422. kudo ? tisu vi kAlesu vocchedeNa viNA edesimvtttthaannaado| * avattavvasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? 6 423. sugmN| OM jahaeNeNa eysmgro| 6424. visaMjoyaNApubasaMjojayANaM kettiyANaM pi jIvANamayasamayamavattavyasaMkarma kAdaNa vidiyasamae avtthNtrgyaannmysmymettkaalovlNbhaado| OM ukkasseNa AvaliyAe asaMkheja dibhaago| 6 425. tduvkkmnnvaaraannmukkssennettiymettaannmuvlNbhaado| * evaM sesANaM kammANaM / Navari avattavyasaMkAmayANamukkasseNa saMkhejA smyaa| 6426. sugamaM / evamodho samatto / AdeseNa savvamaggaNAsu vihttibhNgo| Navari maNusatie bArasaka0-NavaNoka0 avatta0 oghaM / * etto aNtrN| 6422. kyoMki tInoM hI kAloMmeM vicchedake binA ina padoMke saMkrAmakoMkA avasthAna pAyA jAtA hai| * avaktavyasaMkrAmakoMkA kitanA kAla hai ? 6423. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6424. kyoMki jo nAnA jIva visaMyojanApUrvaka saMyojanA karake eka samayake lie avaktavyapadake saMkrAmaka hokara dUsare samayameM dUsarI avasthAko prApta ho jAte haiM unake ukta padake saMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya pAyA jAtA hai| * utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 6425. kyoMki inake upakramaNabAra utkRSTarUpase itane hI pAye jAte haiN| * isI prakAra zeSa karmoM kA kAla jAnanA cAhie / mAtra itanI vizeSatA hai ki inake avaktavyasaMkrAmakoMkA utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| 6426. yaha sUtra sugama hai| isa prakAra oghaprarUpaNA samApta huii| Adezase saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki manuSyatrikameM bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyasaMkrAmakoMkA kAla oghake samAna hai| vizeSArtha-oghase bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyasaMkrAmakoMkA jo kAla kahA hai vaha gatimArgaNAmeM manuSyatrikameM hI ghaTita hotA hai, isalie yahA~ para manuSyatrikameM yaha bhaGga oghake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| zeSa kathana spaSTa hI hai| * Age nAnA jIvoMkI apekSA antarako kahate haiN| Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame bhujagArasaMkamassa NANAjIvehiM aMtaraM 117 6 427. etto uvari NANAjIvavisesidamaMtaraM parUvemo tti paiNNAsuttamedaM / / OM micchattassa gANAjIvehi bhujagAra-appayara-avahidasaMkAmayANaM patthi aNtrN| 6428. kudo ? sabaddhA tti kAlaNiddeseNa nniruddhNtrpsrttaado| 8 sammatta-sammAmicchattANamappayarasaMkAmayaMtaraM kevacira kAlAdo hoi? 426. sugamamedaM pucchAsuttaM / jahaeNeNa eyasamo, ukkasseNa chmmaasaa| 6430. kudo 1 daMsa gamohakkhavayANaM jahaNNakassavirahakAlassa tppmaannttovesaado| OM avahidasaMkAmayANaM Natthi aNtr| 6 431. kudo ? savvakAlamedesi vocchedaabhaavaado| OM avattavvasaMkAmayaMtara jahaeNeNa eyasamajho, ukkasseNa cauvIsamahoratte saadirege| 432. kudo ? NissaMtakammiyamicchAiTThINamuvasamasammattaggahaNavirahakAlassa jahaNNukasseNa tappamANattovaesAdo / 6427. isase Age nAnA jIvoMse vizeSita karake antarakA kathana karate haiM isa prakAra yaha pratijJAsUtra hai| * nAnA jIvoMkI apekSA mithyAtvake bhujagAra, alpatara aura avasthitapadake saMkrAmakoMkA antarakAla nahIM hai| 6428. kyoMki mi yAtvake ina padoMke saMkrAmaka jIva sarvadA pAye jAte haiM / isa prakAra kAlakA nirdeza karanese inake antarakA niSedha ho jAtA hai| * samyaktva aura samyagmithyAtvake alpatarasaMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6426. yaha pRcchAsUtra sugama hai / * jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| 6 430. kyoMki darzanamohanIyake kSapakoMkA jaghanya aura utkRSTa virahakAla tatpramANa upalabdha hotA hai| * avasthitasaMkrAmakoMkA antarakAla nahIM hai| 6431. kyoMki inakA sarvadA viccheda nahIM hotaa| * avaktavyasaMkrAmakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAdhika cauvIsa dina-rAta hai| 6432. kyoMki inakI sattAse rahita mithyAdRSTiyoMke upazamasamyaktvakA virahakAla jaghanva aura utkRSTarUpase ukta kAlapramANa pAyA jAtA hai| Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 * aNaMtANubaMdhINaM bhujagAra-appayara-avaTTidasaMkAmayANaM patthi aNtrN| 6433. kudo ? tbisesiyjiivaannmaannNtiydNsnnaado| avattavvasaMkAmayaMtara jahaNaNeNa eysmtro| * ukkasseNa cauvIsamahoratte saadireye| 6434. sugamamedaM suttaddayaM / aNaMtANubaMdhivisaMjoyaNANaM ca saMjuttANaM pi payadaMtarasaMsiddhIe baahaannuvlNbhaado| * evaM sesANaM kmmaannN| 6435. aNaMtANubaMdhINaM va bArasakasAya-NavaNokasAyANaM pi bhujagArAdipadANamaMtaraparikkhA kAyavvA tti sugamamedamappaNAsuttaM / avattavyasaMkAmayaMtaraM gao du thovayaro viseso atthi ti taNNiNNayakaraNaTThamidamAha * Navari avattavvasaMkAmayANamaMtaramukkasseNa saMkhejANi vassANi / 6436. kado ? vAsaSudhattamettakkassaMtareNa viNA uvasamaseDhivisayANamavattabasaMkAmayANamedesi saMbhavANuvalaMbhAdo / evamogho samatto / AdeseNa savvamamgaNAsu bihttibhNgo| Navari maNusatie bArasaka0-NavaNoka0 avatta saMkAmayaMtaramogho tti vattavyaM / anantAnubandhiyoMke bhujagAra, alpatara aura avasthita padoMke saMkrAmakoMkA antarakAla nahIM hai| 6433. kyoMki anantAnubandhiyoMke ina padoMse yukta ananta jIva dekhe jAte haiN| * avaktavyapadake saMkrAmakoMkA jaghanya antara eka samaya hai| * utkRSTa antara sAdhika cauvIsa dina-rAta hai| 6 434. ye donoM sUtra sugama haiM / tathA anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA karake saMyukta honevAle jIvoMke prakRta antarakI siddhi meM koI bAdhA nahIM aatii| * isI prakAra zeSa karmoM kA antarakAla jAnanA cAhie / 6435. anantAnubandhiyoMke samAna bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke bhI bhujagAra Adi padoMke antarakAlakI parIkSA karanI cAhie isa prakAra yaha arpaNAsatra sugama hai| mAtra aba saMkrAmakoMke antarameM thor3I sI vizeSatA hai, isalie usake nirNaya karaneke lie yaha sUtra kahate haiM * mAtra itanI vizeSatA hai ki inake avaktavyapadake saMkrAmakoMkA utkRSTa antara saMkhyAta varSapramANa hai| 6436. kyoMki upazamazreNikA utkRSTa antara varSapRthaktvapramANa hai aura upazamazreNi hue binA ina karmoM ke pravaktavyapadake saMkrAmakoMkA sadbhAva nahIM pAyA jaataa| isa prakAra aoghaprarUpaNA samApta huii| Adezase saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki manuSyatrikameM bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyapadake saMkrAmakoMkA antarakAla oghake samAna hai aisA kahanA caahie| Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDaRNubhAgasaMkame bhujagAra saMkamassa appAbahu 9 437. bhAvo savvattha odaio bhAvo / * appAbahu / 9438. bhujagArAdipadasaMkAmayANaM midANiM kassAmo tti ahiyAra saMbhAlaNAparamidaM suttaM / * savvathovA micchattassa appayarasaMkAmayA / 6 436 kudo ? eyasamayasaMcidattAdo / * bhujagArasaMkAmayA asaMkhejjaguNA / 6 440. pamANabisayaNiNNayasamuppA yaNaTTamappA bahUa kudo ? aMtamuttametabhujaga ra kAlabbhaMtarasaMbhavaggahaNAdo / * avaTThidasaMkAmayA saMkhejjaguNA / SS 441. kudo ? bhujagArakAlAdo avadikAlassa saMkhejaguNattAdo / 116 * sammatta - sammAmicchattANaM savvatthovA appayarasaMkAmayA / 9 442. kudo ? daMsaNamohakkhabayajIvANameva tadappayarabhAveNa pariNadANamuvalaMbhAdo / * avattavvasaMkAmayA asaMkhejjaguNA / 6 443. kudo ? palidovamAsaMkhejjabhAgamettaNissaMtakammiyajIvANameyasamayagmi sammattagaNasaMbhavAdo / SS 437. bhAva sarvatra audayika bhAva hai / * aba alpabahutvako kahate haiM / 1438. bhujagAra Adi padoMke saMkrAmakoM ke pramANaviSayaka nirNayake utpanna karane ke lie isa samaya alpabahutvako karate haiM isa prakAra yaha sUtra adhikArakI samhAla karatA hai / * mithyAtvake alpatarasaMkrAmaka jIva savase stoka haiM / 6436. kyoMki inakA saMcayakAla eka samaya hai / * unase bhujagAra saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / SS 440. kyoMki antarmuhUrtapramANa bhujagArake bhItara bhujagArasaMkrAmaka [jitane jIva saMbhava haiM unakA grahaNa kiyA hai / * unase avasthitasaMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / 6 441. kyoMki bhujagArapada ke kAlase avasthitapadakA kAla saMkhyAtaguNA hai / * samyaktva aura samyagmithyAtvake alpatarasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiM / 6 442, kyoMki jo darzanamohakI kSapaNA karate haiM ve hI alpatarabhAva se pariNata hote hue upalabdha hote haiN| * unase avaktavyasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 6 443. kyoMki samyaktva aura samyagmithyAtvakI sattAse rahita palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa jIvoMke eka samayameM samyaktvakI prApti sambhava hai / Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 [ baMdhago 6 * zravaTThidasaMkAmayA asaMkhejaguNA / 444. kudo ? saMkamapAoggatadubhayasaMtakammiyamicchAiTThi- sammAiTThINaM savvesimeva do| * sesANaM kammANaM sadhvatthovA zravattavvasaMkAmayA / jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe SS 445. kudo ! bAra sakasAya-gaNokasAyANamavattavtrasaMkAmayabhAveNa saMkhejANamuvasAmayajIvANaM pariNamaNadaMsaNA do / anaMtAcaMdhINaM pi palidotramA saMkhenjabhAgamettajIvANaM tabbhAveNa pariNadAvalaMbhAdo | * appayarasaMkAmayA ataguNA / 9 446. kudo ? sanyajIvANamasaMkhejjabhAgapamANattAdo / * bhujagAra saMkomayA asaMkhejaguNA / 6 447. guNagArapamANamettha aMtomuhuttametaM saMcayakAlAnusAreNa sAheyabbaM / * avadvidasaMkAmayA saMkhejjaguNA / 9 448. kudo bhujagArakAlAdo avadikAlassa tAvadiguNattovalaMbhAdo / ramogho samatto / 9 446. AdeseNa maNusesu miccha0 savvatthovA appayara saMkAmaghA / bhujagArasaMkA 0 * unase avasthitasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 444. kyoMki jinake saMkramake yogya ukta donoM karmoMkI sattA hai aise mithyAdRSTi aura samyagdRSTi sabhIkA yahA~ para grahaNa kiyA hai / * zeSa karmoM ke avaktavya saMkrAmaka jIva sabase stoka haiM / 9 445. kyoMki bAraha kaSAya aura nau naukaSAyoMke vaktavyapadake saMkramabhAvase pariNata hue saMkhyAta upazAmaka jIva dekhe jAte haiN| tathA anantAnubandhiyoMke bhI vaktavyasaMkramase pariNata hue palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa jIva upalabdha hote haiM / * unase alpatarasaMkrAmaka jIva anantaguNe haiM / SS 446. kyoMki ye saba jIvoM ke zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / * unase bhujagArasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / SS 447. yahA~ para guNAkArakA pramANa antarmuhUrta saJcayakAlake anusAra sAdha lenA cAhie / * unase avasthitasaMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / SS 448. kyoMki bhujagArapadake kAlase avasthitapadakA kAla saMkhyAtaguNA pAyA jAtA hai / isaprakAra zroghaprarUpaNA samApta huI / 9 446. dezase manuSyoMmeM mithyAtvake alpatarasaMkrAmaka jIba sabase stoka haiN| unase Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame padaNikkheve aNiyogadAraNAmaNideso 121 asaMkhejaguNA / solasaka0-NavaNoka0 savvatthovA avatta0saMkA0 / appa0saMkA0 asaMkhe0guNA / bhuja saMkA0 asNkhe0gunnaa| abaDhi saMkA0 saMkhe0guNA / samma0-sammAmi0 vihttibhNgo| evaM maNusapaja0-bhaNusiNIsu / Napari saMkhejaguNaM kAyavyaM / sesamaggaNAsu vihttibhNgo| evamappAbahue samatte bhujagArasaMkamo tti samattamaNiogaddAraM / OM padaNikkheve tti tiSiNa aNiyogaddArANi / 6450. padaNikkhevo ti jo ahiyAro jahaNNakassabAhi-hANi-abaDhANapadANaM parUvao ti laddhapadaNikkhevavavaeso tassedANimatthaparUvaNaM kssaamo| tattha ya tiNNi aNiyogahArANi NAdavyANi bhavaMti / kANi tANi tiNi aNiyogaddArANi ti pucchAvakamuttaraM * taM jahA6451. sugmN| parUvaNA sAmittamappAbahuaM ca / 6 452. evamedANi tiNi ceANiogaddArANi padaNikkhevavisayANi; aNNesiM tattthAsaMbhavAdo / edesu tAva parUvaNANugabhaM vattaissAmo ti suttamAha bhujagArasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase avasthitasaMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase alpatarasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase bhujagArasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase avasthitasaMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| isI prakAra manuSyaparyApta aura manuSyiniyoMmeM alpabahutva hai| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtaguNeke sthAnameM saMkhyAtaguNA karanA cAhie / zeSa mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| isa prakAra alpabahutvake samApta honepara bhujagArasaMkrama anuyogadvA samApta huaa| . * padanikSepameM tIna anuyogadvAra hote haiM / 6450. jaghanya aura utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAnapadoMkA kathana karanevAlA honese padanikSepa isa saMjJAko dhAraNa karanevAlA padanikSepa nAmaka jo adhikAra hai usakI isa samaya arthaprarUpaNA karate haiN| usameM tIna anuyogadvAra hote haiM / ve tIna anuyogadvAra kauna haiM isa prakArakI sUcanA karanevAle Ageke pRcchAvAkyako kahate haiM * ythaa| 6451. yaha sUtra sugama hai| * prarUpaNA, svAmitva aura alpavahutva / 6452. isa prakAra padanikSepako viSaya karanevAle ye tIna hI anuyogadvAra haiM, kyoMki anya anuyogadvAra vahA~ para asambhava haiM / inameMse sarva prathama prarUpaNAnugamako batalAte haiM isa abhiprAyase sUtra kahate haiM 16 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * parUvaNAe savvesiM kammANamatthi ukkassiyA vaDhI hANI avaTThANaM / jahapiNayA vaDDI hANI avaThThANaM / 6 453. edANi do vi suttANi sugamANi , evaM savyakammavisayatteNa paravidajahaNNakassabaDDi-hANi-avaTThANANamaviseseNa sammatta-sammAmicchattesu vi aippasaMge tattha paTTisaMkamAbhAvapaduppAyaNaTThamuttarasuttamAha OM vari sammatta-sammAmicchattANaM vaDDI ptthi| 6454. kudo ? tadubhayANubhAgassa vaDDiviruddhasahAvattAdo / tamhA jahaNNukkassahANiavaTThANANi cetra sammatta-sammAmicchattANamathi tti siddhaM / evamogheNa parUvaNA samattA / AdeseNa savvamaggaNAsu vihattibhaMgo / saMpahi sAmittaparUvaNaTThamuvarimo suttapabaMdho * sAmittaM / 6455. sugamamedamahiyArasaMbhAlaNavayaNaM / taM ca sAmittaM duvihaM jahaNNakassapadavisayabheeNa / tassukkassapadavisayameva tAva sAmittaNidesaM kuNamANo suttamuttaraM bhaNai micchattassa ukkassiyA vaDDI kassa ? 6456. sugamamedaM pucchaasuttN| * prarUpaNAkI apekSA saba karmoM kI utkRSTa vRddhi, utkRSTa hAni aura utkRSTa avasthAna hai| * tathA saba karmo kI jaghanya vRddhi, jaghanya hAni aura jaghanya aprasthAna hai / 6453. ye donoM sUtra sugama haiM / isa prakAra saba karmo ke viSayarUpase kahe gaye jaghanya aura utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAnakA sAmAnyase samyaktva aura samyagmithyAtvake viSayameM bhI atiprasaGga hone para vahA~ vRddhisaMkramake abhAvakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * mAtra itanI vizeSatA hai ki samyaktra aura samyagmithyAtvako vRddhi nahIM hotii| 6454. kyoMki una donoMkA anubhAga vRdvike viruddha svabhAvavAlA hai| isalie samyaktva aura samyagmithyAtvakI jaghanya hAni aura jaghanya avasthAna tathA utkRSTa hAni aura utkRSTa avasthAna hI hote haiM yaha siddha huaa| isa prakAra oghase prarUpaNA samApta huii| Adezase saba mArgaNAoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / aba svAmitvakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * aba svAmitvako kahate haiN| 6455. adhikArakI sambhAla karanevAlA yaha vacana sugama hai| jaghanya aura utkRSTapadoMko viSaya karanerUpa bhedase vaha svAmitva do prakArakA hai| unameM se utkRSTa padaviSayaka svAmitvakA hI sarva prathama nirdeza karate hue bhAgekA sUtra kahate haiM * mithyAtvakI utkRSTa vRddhikA svAmI kauna hai ? 6456. yaha pRcchAsUtra sugama hai / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasaMka me pada kkhei sAmitta 123 * sariNapAoggajahae gae aNubhAgasaMkrameNa acchido ukkassasaMkilesaM gado tado ukkassayamaNubhAgaM pabaDo tassa AvaliyAdIdassa ukkassiyA vaDDhI | SS 457, etthaM saNNipAoggajahaNNANubhAga saMkamavisesaNameDa diyA dipAoggajahaNgANubhAgasaMkamapaDisehaTTha N / kimaDa tappaDiseho kIrade ? Na, tadavasthApariNAmassa ukassAraNubhAgabaMdhavirohittAdo | ukkassasaMkilesaM gado ti NiddeseNANukassasaMkilesapariNAmapaDiseho kao / kiM phalo tappaDiseho ? Na, ukkassasaMkileseNa viNA ukassAraNubhAgabaMdhoNa hodi ti jANavaNaphalatA do / edasseva phuDIkaraNaDumidaM vuccadetado ukkassayamaNubhAgaM patraddhoti / tado ukassasaMkilesa pariNAmAdo ukassANubhAgaM pajavasANANubhAgabaMdhaTTANaM baMdhidumADhatto ti hodi | ukassA bhAgabaMdhapaDhamasamae caitra saMkamapAoggabhAvo Natthi, kiMtu dhAvaliyAdIdassa caiva hoi ti padupAyaNamidamAha -- tassa AvaliyAdIdassa ukassiyA baDhi i ettha pimANamasaMkheja logamettANi chaTTANANi anaMtara heDimasamaya tappA oggajahaNNacauNANubhAgasaMkame ukassANubhAgabaMdhammi sohide suddha se sammi tappamANadaMsaNA do / evamukassa * saMjJiyoMke yogya jaghanya anubhAgasaMkamake sAtha sthita huA jo jIva utkRSTa saMklezako prApta hokara utkRSTa anubhAgakA bandha karatA hai, bandhase eka Avalike bAda vaha utkRSTa vRddhikA svAmI hai / 457. yahA~ para sUtra meM jo saMjJiyoMke yogya jaghanya anubhAgasaMkramarUpa vizeSaraNa diyA hai vaha ekendriyAdi jIvoMke yogya javanya anubhAgasaMkramakA niSedha karaneke lie diyA hai / zaMkA-usakA niSedha kisalie karate haiM ? samAdhAna-- nahIM, kyoMki usa prakArakI avasthAse yukta pariNAma utkRSTa anubhAgabandhakA virodhI hai / sUtra meM 'utkRSTa saMklezako prApta huA' isa prakArake nirdezadvArA anutkRSTa saMklezarUpa pariNAmakA niSedha kiyA / zaMkA-usake niSedhakA kyA phala hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki utkRSTa saMklezake binA utkRSTa anubhAgakA bandha nahIM hotA hai isa bAtakA jJAna karAnA usakA phala hai / punaH isI bAta spaSTa karane ke lie 'usase utkRSTa anubhAgakA bandha kiyA' yaha vacana kahA hai / 'tado' arthAt utkRSTa saMklezarUpa pariNAma se utkRSTa anubhAgako arthAt antima anubhAgavandhasthAnako bA~dhane ke lie prArambha kiyA yaha ukta kathanakA tAtparya hai / utkRSTa anubhAgavandhake prathama samayameM hI saMkramake yogya karma nahIM hotA / kintu bandhAvalike vyatIta hone para hI vaha saMkramake yogya hotA hai isa bAtakA kathana karaneke lie 'eka prAvali vyatIta hone ke bAda usakI utkRSTa vRddhi hotI hai' yaha vacana kahA hai / yahA~ para vRddhikA pramANa asaMkhyAta lokapramANa chaha sthAna haiM, kyoMki anantara adhastana samayake tatprAyogya jaghanya catuHsthAna anubhAgasaMkramako utkRSTa anubhAgabandhase ghaTA dene para zeSa bace hue anubhAga meM asaMkhyAta lokapramANa chaha sthAna dekhe jAte haiM / isa prakAra Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 vaDDI sAmittaviNiNNayaM kADhUNa saMpahi ettha ukassAvadvANassa vi sAmittavihANamuttara suttAyAro * tassa ceva se kAle ukkassayamavadvANaM / 9 558. jo ukassIe sAmitteNa pariNado tasseva tadanaMtarasamae ukassayamavaTThANaM daTThavtraM / kudo ? tatthukassavapimANeNa saMkamaDANAvaTThANadaMsaNAdo / saMpahi ukassahANivisayasA mittagavesaNadvamuttaramuttaM-- * ukkassiyA hAMNI kassa ? 6 456. sugamamedaM pucchAsuttaM / * jassa ukkassayamaNubhAgasaMtakammaM teNa ukkassayamaNubhAgakhaMDayamAgAidaM tammi khaMDaye ghAdide tassa ukkassiyA hANI / 6 460. jassa ukassayamaNubhAgasaMtakammaM jAdaM teNa visohipariNadeNa savvukkassayamaraNubhAgakhaMDayamAgAidaM tado tammi khaMDaye ghAdijamANe ghAdide tatthukkassiyA hANI hoi, tatthANubhAgasaMtakammassANaMtANaM bhAgANamasaMkhejalogamettachANAvacchiNANamekavAreNa hANi - daMsaNAdo | saMpahi kimesA ukassiyA hANI ukassavapimANA, Aho UNA ahiyA vAi evaMvihasaMdehaNirAya raNamuheNa appA bahuasAhaNamettha kiMci atthaparUvaNaM kuNamANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNa - utkRSTa vRddhi svAmitvakA nirNaya karake aba yahA~ para utkRSTa avasthAnake bhI svAmitvakA vidhAna karaneke lie Ageke sUtrakA avatAra huA hai * tathA vahI anantara samayameM utkRSTa avasthAnakA svAmI hai / 9 458. jo utkRSTa vRddhikA svAmI hai vahI anantara samayameM utkRSTa avasthAnakA svAmI jAnanA cAhie, kyoMki vahA~ para utkRSTa vRddhike pramANase saMkramakA avasthAna dekhA jAtA hai / aba utkRSTa hAniviSayaka svAmitvakA vicAra karaneke lie zrAgekA sUtra kahate haiM * utkRSTa hAnikA svAmI kauna hai ? 6 456. yaha pRcchAsUtra sugama hai / * jisake utkRSTa anubhAgasatkarma hai vaha jaba utkRSTa anubhAgakANDakako grahaNa kara usa kANDakA ghAta karatA hai taba vaha utkRSTa hAnikA svAmI hai / 9 460. jisake utkRSTa anubhAgasatkarma vidyamAna hai, vizuddhi se pariNata hue usane sabase utkRSTa anubhAgakANDakako grahaNa kiyA / anantara jaba vaha usa kANDakakA ghAta karate hue pUrI tarahase ghAta kara detA hai taba usake utkRSTa hAni hotI hai, kyoMki vahA~ para anubhAgasatkarmake asaMkhyAtalokapramANa chaha sthAnoMse yukta ananta bhAgoMkI hAni dekhI jAtI hai / aba yaha utkRSTa hAni kyA utkRSTa vRddhi ke barAbara hai athavA usase nyUna yA adhika hai isa prakAra isa taraha ke sandehako dUra karane ke abhiprAya se alpabahutvakI siddhi karaneke lie kucha arthaprarUpaNAko karate hue AgekI sUtraparipATIkA kathana karate haiM Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame padaNikkheve sAmitta 125 * tappAtroggajahaNaNANubhAgasaMkamAdo ukkassasaMkilesaM gaMtUNa jaM baMdhadi so baMdha bahugo / SS 461. katto edassa bahuttaM vivakkhiyaM ? uvari bhaNissamANANubhAgakhaMDayAyAmAdo / * jamaNubhAgakhaMDayaM geNhai taM visesahoNaM / SS 462. kettiyametteNa 1 tadaNaMtimabhAgametteNa / kudo ? vidAraNubhAgassa NiravasesaghAdasattIe asaMbhavAdo / * edamappAbahutrassa sAhaNaM / SS 463. edamaNaMtaraparUvidamukassabaMdhavuDIdo ukkassA NubhA gakhaMDayasisesahINattamuvari bhaNissamANamappA bahuassa sAhaNaM, aNNahA taNNiSNayovAyAbhAvAdo tti bhaNidaM hoi / * evaM solasakasAya- evaNokasAyANaM / 9 464. jahA micchattassa tiNhamukkassapadANaM sAmittaviNiyo kao evamedesi pi kammANaM kAyavtro, visesAbhAvAdo / * sammatta sammAmicchattANamukkassiyA hANI kassa ? 465. sugamaM / * tatprAyogya jaghanya anubhAgasaMkramase utkRSTa saMklezako prApta karake jisakA bandha karatA hai vaha bahuta hai / 6461. zaMkA -- kisase isakA bahutva vivakSita hai ? samAdhAna-ge kahe jAnevAle anubhAgakANDaka ke AyAmase isakA bahutva vivakSita hai / * usase jisa anubhAgakANDakako grahaNa karatA hai vaha vizeSa hIna hai / 6462. kitanA hIna hai ? usakA anantavA~ bhAga hIna hai, kyoMki vRddhiko prApta anubhAgakA pUrI taraha se ghAta karanerUpa zaktikA honA asambhava hai / * yaha vakSyamANa alpabahutvakA sAdhaka hai / 9 463. yaha jo pahale utkRSTa bandhavRddhi se utkRSTa anubhAgakANDakavizeSakI hInatA kahI hai so vaha Age kahe jAnevAle alpabahutvakA sAdhaka hai, anyathA unakA nirNaya nahIM ho sakatA yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * isI prakAra solaha kaSAya aura nau nokavAyoMkI utkRSTa vRddhi, utkRSTa hAni aura utkRSTa avasthAnakA svAmI jAnanA cAhie / 6 464. jisa prakAra midhyAtva ke tIna ukRSTa padoMke svAmIkA nirNaya kiyA usI prakAra ina kabhI ukta padoM ke svAmIkA nirNaya karanA cAhie, kyoMki inake svAmitvake nirNaya karanemeM anya koI vizeSatA nahIM hai / * samyaktva aura samyagmithyAtvakI utkRSTa hAnikA svAmI kauna hai ? 465. yaha sUtra sugama hai / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 * daMsaNamohaNIyakkhavayassa vidiyaaNubhAgakhaMDayapaDhamasamayasaMkAmayassa tassa ukkassiyA hANI | $ 466. daMsaNamohakkhavaNAe apuvtrakaraNapaDhamANubhAgakhaMDayaM ghAdiya vidiyANubhAgakhaMDa mANasa paDhamasamae payadakammANamukarasahANI hoi, tattha sammatta sammAmicchattANamaNubhAgasaMtakammarasAgaMtANaM bhAgANamekavAreNa hANI hotRRNANaMtimabhAge' samavANa do | * tassa ceva se kAle ukkassayamavadvANaM / 6 467. tassa caitra ukassaha / NisAmiyassa tadaNaMtarasamae ukassayamavadvANaM hoI, vaDahA vittiyamete caiva tadavANadaMsaNAdo / evamogho samatto / $ 468. AdeseNa maNusatie ovaM / evaM raiyassa / Navari sammA mi0 ukka0 hANI Natthi / sammata0 vihattibhaMgo | evaM paDhamapuDhavi-tirikkha- paMcidiyatirikkhaduga - devA sohammada jAva sahassAra ti / vidiyAdi jAva sattamA tti evaM cetra / Navari sammatta 0 ukka0 hAgI Natthi / evaM joNiNi0 - bhagaNa0 - cANa0 - jodisie ti / paMciM0 tirikkha * jo darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAlA jIva dvitIya anubhAga kANDakA prathama samaya meM saMkramaNa kara rahA hai vaha unakI utkaSTa hAnikA svAmI hai / SS 466. darzanamohanIyakI kSapaNA meM apUrvakaraNa pariNAmoMke dvArA prathama anubhAga kANDakA ghAtakara jo dUsare anubhAga kANDaka meM vidyamAna hai arthAt jisane dUsare anubhAgakANDakake ghAtakA prArambha kiyA hai vaha usake prathama samaya meM prakRta karmoMkI utkRSTa hAnikA svAmI hai, kyoMki vahA~ para samyaktva aura samyagmithyAtyake anubhAgasatkarma ke ananta bahubhAgoM kI ekabAra meM hAni hokara ananta bhAgapramANa anubhAga meM avasthAna dekhA jAtA hai / * tathA vahI jIva anantara samayameM unake utkaSTa avasthAnakA svAmI hai / 9 467. jo utkRSTa hAnikA svAmI hai usIke anantara samaya meM utkRSTa avasthAna hotA hai, kyoMki vRddhi aura hAnike binA utane meM hI samyaktva aura samyagmithyAtva ke saMkrAmakakA sthAna dekhA jAtA hai / isa prakAra gha prarUpaNA samApta huI / 46. Adeza se manuSyatrika meM ke samAna bhaGga haiN| isI prakAra nArakiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM samyagmithyAtva kI utkRSTa hAni nahIM hai / tathA samyaktvakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai| isI prakAra pahilI pRthivIke nArakI, sAmAnya tiryaJca, paJcendriyatiryaJcadvika, sAmAnya deva aura saudharma kalpase lekara sahasrAra kalpa takake devoM meM jAnanA caahie| dUsarI pRthivI se lekara sAtavIM pRthivI takake nArakiyoM meM isI prakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI utkRSTa hAni nahIM hai / isI prakAra yoninI tiryaJca, bhavanavAsI, vyantara aura jyotipI devoM meM jAnanA cAhiye / paJcendriya tiryaJca aparyApta, manuSya aparyApta aura anAdi 1 tA0pratau ' -vAreNa ho (hA) dUgArAMtibhAge' zrA0 pratI ' -vAreNa hoidUgArAMtimabhAge' iti pAThaH / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame padaNikkheve sAmitta 127 apaja0-maNusaapaja0-ANadAdi sabaTThA ti vihttibhNgo| evaM jAva0 / ___evamukkassasAmittaM samattaM / 6466. saMpahi jahaNNasAmittavihAsaNaTThamuvarimo suttasaMdabho micchattassa jahaNiyA vaDDI kassa ? 6470 sugamaM / * suhumeiMdiyakammeNa jahaeNaeNa jo aNaMtabhAgeNa vaDDido tassa jahaeiNayA vddddii| 6471. jo jIvo suhumeI diyakammeNa jahaNgaeNa acchido saMto pariNAmapaccaeNANaMtabhAgeNa vaDido tassa payadajahaNNasAmittaM hoi ti suttatthasabbhAvo / kalpase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha--manuSyatrikako chor3akara anyatra darzanamohanIyakI kSapaNAkA prArambha nahIM hotA, isalie sAmAnya nArakI, prathama pRthivIke nArakI, sAmAnya tiryazcadvika, sAmAnya deva aura saudharma kalpase lekara sahasrAra kalpa takake devoMmeM samyagmithyAtvakI utkRSTa hAnikA niSedha kiyA hai / kintu ina mArgaNAoMmeM kRtakRtyabedakasamyagdRSTi utpanna hotA hai aura usake samyaktvakI utkRSTa hAni bhI dekhI jAtI hai| phira bhI vaha oghake samAna sambhava na honese use anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA kI hai| dUsarI pRthivIse lekara sAtavIM pRthivI takake nArakI, yoninI tiryaJca, bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM kRtakRtyavedaka samyagdRSTi nahIM utpanna hotA, isalie inameM samyagmithyAtvake samAna samyaktvake jAnanekI sUcanA kI hai| vahAM samyaktya aura samyagmithyAtvake sivA anya saba prakRtiyoMkA bhaGga oghake samAna hai yaha spaSTa hI hai / aba rahIM paJcendriya tiryaJca aparyApta, manuSya aparyApta aura Anata kalpase lekara sarvArthasiddhi takake deva ye mArgaNAeM so inameM anubhAgavibhaktimeM jisa prakAra svAmitvakA nirdeza kiyA hai usI prakAra yahA~ svAmitvake prApta hone meM koI . bAdhA nahIM AtI, isalie inameM anubhAgavibhaktike samAna svAmitvake jAnanekI sUcanA kI hai| zeSa kathana sugama hai| ___ isa prakAra utkRSTa svAmitva samApta huaa| 6466. aba jaghanya svAmitvakA byAkhyAna karaneke lie Ageke sUtrasaMdarbhako prakAzameM lAte haiM * mithyAtvakI jaghanya vRddhikA svAmI kauna hai ? 6470, yaha sUtra sugama hai| * jo jIva sUkSma ekendriyasambandhI jaghanya karmake sAtha usameM anantabhAgavRddhi karatA hai vaha jaghanya vRddhikA svAmI hai| 6471. jo jIva sUkSma ekendriyasambandhI jaghanya satkarmake sAtha sthita hotA huA pariNamavaza anantabhAgavRddhiko prApta huA usake prakRta jaghanya svAmitva hotA hai isa prakAra sUtrArthakA sadbhAva hai| Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 bhAdo 1 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * jahaNiyA hANI kassa ? 6472. sugamaM / * jo vAvido tammi ghAdide tassa jahaNiyA hANI / 6 473. suhumaNigodajahaNgANubhAgasaMkamAdo jo vAvido aNubhAgo savjIvarAsapaDibhAgio tammi caiva visohipariNAmavaseNa ghAdide tassa jahaNNiyA hANI hor3a, siyAbhAgasseva tattha hANisarUveNa prinnaamdNsgaado| Na cANaMtimabhAgassa khaMDavAdo Natthi ti pacavayaM saMsArAvatthAe chavihAe hANIe khaMDayavAdassa pavuttiabbhuvagamAdo / tassa ca NibaMdhaNamedaM cetra suttamidi Na kiMci viSpaDisiddhaM / * egadaratthamavadvANaM / 9 474. kudo ? jahaNa -hANINamaNNadarassa se kAle abaTThA gasiddhIe pabAhANuva * evamaThThakasAyANaM / 475. sugamamedamappaNAsuttaM, pattado / [ baMdhago 6 micchattAdo sAmittamedAbhAva medesimavalaMbiya * jaghanya hAnikA svAmI kauna hai ? 6472. yaha sUtra sugama hai / * anantavRddhirUpa jo anubhAga bar3hAyA gayA usakA ghAta karane para vaha jaghanya hAnikA svAmI hai / 9403. sUkSma nigodake jaghanya anubhAga saMkramase saba jIva rAzikA bhAga dekara jo anubhAga bar3hAyA gayA usakA hI vizuddha pariNAmavaza ghAta karane para usake jaghanya hAni hotI hai, kyoMki jaghanya vRddhi ke viSayabhAvako prApta hue anubhAgakA hI vahA~ para hAnirUpase pariNamana dekhA jAtA hai / ananta bhAgakA kANDakaghAta nahIM hotA aisA nizcaya karanA ThIka nahIM, kyoMki saMsAra avasthA meM chaha prakArakI hAnirUpase kANDakaghAtakI pravRtti svIkAra kI gaI hai| aura isa bAtake jJAnakA kAraNa yahI sUtra hai, isalie kucha bhI vipratipatti nahIM hai / * tathA inameM se kisI eka sthAna para anantara samayameM vaha jaghanya avasthAnakA svAmI hai / SS 474. kyoMki jaghanya vRddhi aura jaghanya hAni inameM se kisIkA anantara samayameM aksthAnarUpa pravAha upalabdha hotA hai / * isI prakAra ATha kaSAyoMkI jaghanya vRddhi, jaghanya hAni aura jaghanya avasthAnakA svAmI jAnanA cAhie / 6475. yaha arpaNAsUtra sugama hai, kyoMki midhyAtva se inake svAmiyoMmeM bheda nahIM hai isa tathyakA avalambana kara isa sUtra kI pravRtti huI hai / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126. gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame padaNikkheve sAmitta OM sammattassa jahariNayA hANI kassa ? 6476. sugamamedaM pucchAsuttaM / * dasaNamohaNoyakkhavayassa samayAhiyAvaliyaakkhINadasaNamohaNIyassa tassa jahariNayA hANI / 477. kudo ? tatthANusamayovaTTaNAvaseNa suTTha thotrIbhUdANubhAgasaMtakammAdo takkAle thovyraannubhaagsNkrmhaannidNsnnaado| * jahaeNayamavahANaM kassa ? 6478. sugamaM / * tassa ceva ducarime aNubhAgakhaMDae hade carimaaNubhAgakhaMDae vhmaannkhvyss| 6476. tassa ce daMsaNamohakkhAyassa ducarimANubhAgakhaMDayaM ghAdiya tadaNaMtarasamayatappAoggajahaNNahANIe pariNadassa carimANubhAgakhaMDayavidiyasamayappahuDi jAvaMtomuhuta jahaNagAvaTThANasaMkramo hoi, tattha pyaarNtraasNbhvaado| * sammAmicchattassa jahapiNayA hANI kassa ? 6480.sugamaM / * samyaktvakI jadhanya hAnikA svAmI kauna hai / 6476. yaha pRcchAsUtra sugama hai / * darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAle jIvake jaba usakI kSapaNAmeM eka samaya adhika eka Avali kAla zeSa rahatA hai taba vaha samyaktvakI jaghanya hAnikA svAmI hai| 6477. kyoMki vahA~ para pratyeka samayameM honevAlI apavartanAke kAraNa atyanta thor3e anubhAga satkarmase usa samaya stokatara anubhAgakI saMkrama hAni dekhI jAtI hai| ____ * isake jaghanya avasthAnakA svAmI kauna hai ? 6478. yaha sUtra sugama hai| * jaba vahI kSapaka dvicarama anubhAgakANDakakA ghAta honeke bAda carama anubhAgakANDakameM avasthita rahatA hai taba vahI darzanamohanIyakA kSapaka jIva usake jaghanya avasthAnakA svAmI hai| 6476. dvicarama anubhAgakANDakakA ghAtakara anantara samayameM tatprAyogya jaghanya hAnirUpase pariNata hue usI darzanamohanIyake kSapaka jIvake antima anubhAgakANDakake dUsare samayase lekara antamuhUrta kAla taka jaghanya avasthAnasaMkrama hotA hai, kyoMki vahA~ para anya prakAra sambhava nahIM hai / * samyagmithyAtvakI jaghanya hAnikA svAmI kauna hai ? 6480. yaha sUtra sugama hai / Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 * daMsaNamohaNIyakkhavayassa ducarime aNubhAgakhaMDae hade tassa jahariyA hANI | 948 1. kudo durimANubhAgakhaMDayasaMkamA do anaMtaguNahANIe hAidUNa carimANubhAgakhaMDayasarUveNa pariNadassa paDhamasamae jahaNNabhAvasiddhIe vAhAvalaMbhAdo / * tassa ceva se kAle jahaNaNayamavadvANaM / 130 6 482. tassa caiva jahaNNahANisaMkamasAmiyassa se kAle jahaNNayabhavadvANaM hor3a, tattha jANimAva kamAvadvANadaMsaNAdo / * tANabaMdhINaM jahaNiyA vaDDI kassa ? 483. sugamaM / * visaMjoedUNa puNo micchattaM gaMtUNa tappAtroggavisuddha pariNAmeNa vidiyasamae tappA oggajahaNaNANubhAgaM baMdhiUNa AvaliyAdIdassa tassa jahariyA vaDDI | 9 484. edassa suttassa attho / taM jahA - aNatANubaMdhica ukka visaMjoedRNa puNo tappAoggavisuddhapariNAmeNa micchattaM gaMtUNa vidiyasamae tri tappA oggavisuddhapariNAmeNa pariNado saMto jo tappA oggajahaNNANubhAgaM baMdhiUNAvaliyAdIdo tassa payadajahaNNasAmitta hoi ti * jo darzanamohanIyakA kSapaka jIva samyagmithyAtvake dvicarama anubhAgakANDakakA ghAta kara cukatA hai vaha usakI jaghanya hAnikA svAmI hai / 9481. kyoMki dvicarama anubhAgakANDakasaMkramase anantaguNahAnidvArA antima anubhAgakANDakarUpase pariNata hue jIvake prathama samayameM jaghanyabhAvakI siddhi hone meM koI bAdhA nahIM upalabdha hotI / * tathA vahI anantara samayameM jaghanya avasthAnakA svAmI hai / 6 482. jaghanya hAnisaMkramakA svAmI hai usIke anantara samayameM jaghanya avasthAna hotA hai, kyoMki vahA~ para jaghanya ha nike pramANarUpase hI saMkramakA avasthAna dekhA jAtA hai / * anantAnubandhiyoMkI jaghanya vRddhikA svAmI kauna hai ? 6 483. yaha sUtra sugama hai / * jo visaMyojanA karake punaH mithyAtvameM jAkara tatprAyogya vizuddha pariNAmase dUsare samaya meM tatprAyogya jaghanya anubhAgakA bandha kara eka Avali kAla vyatIta karatA hai| vaha unakI jaghanya vRddhikA svAmI hai / 6484. isa sUtra kA artha, yathA - anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karake punaH tatprAyogya vizuddha pariNAma ke sAtha midhyAtvameM jAkara dUsare samaya meM bhI tatprAyogya vizuddha pariNAmase pariNata hokara jisane tatprAyogya jaghanya anubhAgakA bandha kara eka Avali kAla vyatIta kiyA hai usake prakRta Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ga!0 58 ] uttaraparyADapraNubhAgasa~ka padaNikkheve sAmitta suttatsaMbaMdho / ettha tappA oggavisuddhapariNAmeNe ti Niddeso paDhamasamayajahaNNANubhAgadhAdo vidiyasamae jahaNNavuDDisaMgahaNaDo / ettha paDhamasamayajahaNNabaMdhAdo vidiyasamaya tappA oggajahaNNANubhAgabaMdhI kadamAe vaDDIe vaDhido ? anaMtaguNabaDDIe / kudo evaM caitra ? saMjutta paDhama samaya pahuDi jAva aMtomuhuttaM tAtra aNaMtaguNabaDDIe saMkilesa Dii paramairiovasAdo | evaM vRttavihANeNa vidiyasamae vaDDhidUNa tatto AvaliyAdIdassa tassa jahaNiyA baDDI, agaicchAvidabaMdhAvaliyamsa NavakabaMdhassa saMkramapAoggabhAvANuvavattIdo / ettha micchattasseva suhumahadasamuppattiyakammAdo arNatabhAgabaDDIe vaDDidassa jahaNNasAmittaM kAvyamidi NAsaMkA kAyantrA NatrakabaMdhasarUvAdo edamhAdo tassANaMtaguNatteNa tahA kAdumasakiyattAdo / NAnaMtaguNattama siddhaM, uvarimasuttabaleNa siddhasarUvattAdo | * jahariNayA hANI kassa ? 139 485. sugamaM / * visaMjoeUNa puNo micchattaM gaMtUNa aMtomuhutta saMjute vi tassa suhamassa heTThado saMtakammaM / jaghanya svAmitva hotA hai / isa prakAra yaha sUtrArthakA sambandha hai / yahA~ para sUtrameM 'tappA oggavisuddhipariNAmeNa' yaha nirdeza prathama samaya meM honevAle jaghanya anubhAgabandhase dUsare samaya meM honevAlI janya vRddhi ke saMgraha ke lie diyA hai / zaMkA--yahA~ para prathama samayake jaghanya bandhase dUsare samayakA tatprAyogya jaghanya anubhAgabandha kaunasI vRddhi dvArA vRddhiko prApta huA hai ? samAdhAna -- anantaguNavRddhike dvArA vRddhiko prApta huA hai / zaMkA- aisA kisa kAraNa se hai ? samAdhAna --kyoMki saMyukta hone ke prathama samayase lekara antarmuhUrta kAlataka anantaguNavRddhirUpa se saMklezakI vRddhi hotI hai aisA parama AcAryo kA upadeza hai / isa prakAra ukta vidhi se dUsare samaya meM vRddhi karake vahA~se eka Avalike bAda sthita hue jIvake jaghanya vRddhi hotI hai, kyoMki atisthApanArUpase sthApita bandhAvali kAlake bhItara navakabandha saMkramake yogya nahIM hotA / yahA~ para mithyAtva karmake samAna sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattikakarma se jisakA anantAnubandhIcatuSka anantabhAgavRddhi ke dvArA vRddhigata huA hai usake jaghanya svAmila karanA cAhie aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki navakabandharUpa isase vaha anantaguNA hai, isalie vaisA karanA azakya hai / vaha anantaguNA hai yaha bAta asiddha bhI nahIM hai, kyoMki uparima sUtrake balase siddha hI hai / * unakI jaghanya hAnikA svAmI kauna hai ? 9485. yaha sUtra sugama hai / . * bisaMyojanA karake tathA punaH mithyAtvameM jAkara saMyukta honeke bAda antarmuhUrta kAla hone para bhI jisake ukta prakRtiyoMkA satkarma sUkSma ekendriyake satkarmase kama hai / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6486. payadajahaNNasAmittasAhaNaTThamidaM tAva puvameva NiddiTTamaTThapadaM visaMjoyaNApunvasaMjogavisayaNavakabaMthANubhAgassa aMtomuhuttakAlabhAviyassa suhumANubhAgAdo aNaMtaguNahINatapaduppAyaNaparattAdo / Na ca tatto edassANaMtaguNahINattAbhAve tapparihAreNettha sAmittavihANaM jutta, tahA saMte tattheva sAmittavihANe laahdsnnaado| edeNa pucillaM pi jahaNNavaDDisAmittaM samatthiyaM daTThavvaM, eyaMtANuvaDDhicarimANubhAgAdo aNaMtaguNahINassa tassa suhamANabhAgado heTThado samavaTThANe visaMvAdANuvalaMbhAdo / evamedaM sAmittasAhaNamaTThapadaM parUviya saMpahi ettha jahaNNahANisaMbhavakkamapadaMsaNaTThamidamAha * tado jo aMtomuhuttasaMjutto jAva suhumakammaMjahaeNayaM Na pAvadi tAva ghAdaM krejj| 6487. jado evaM tado jo aMtomuhuttasaMjutto jIvo so jAva suhumakammaM jahaNNaM Na pAvai tAva saMkilesAdo visohiM gaMtUNANubhAgakhaMDayadhAdaM siyA kareja, saMte saMbhave sakAraNasAmaggIvaseNa tappavuttIe 'pddibNdhaabhaavaado| edeNa suhumANubhAgasaMtakammamavolINassa khaMDayaghAdAsaMbhavAsaMkA paDisiddhA daTTayA / tatto heTThA ceva eyaMtANuvaDDikAlassa pariccheda wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww 6486. prakRta jaghanya svAmitvakI siddhike lie pahale hI isa arthapadakA nirdeza kiyA hai, kyoMki yaha vacana visaMyojanApUrvaka punaH saMyukta honepara antarmuhUrtakAla taka honevAle navakabandhasambandhI anubhAgake sUkSma ekendriyasambandhI anubhAgase anantaguNI hInatAke kathana karanemeM tatpara hai / yadi kahA jAya ki usase yaha anantaguNA hIna nahIM hai, isalie usake parihAra dvArA yahIM para svAmitvakA vidhAna karanA yukta hai so aisA kahanA bhI ThIka nahIM hai, kyoMki vaisI avasthAmeM vahIM para svAmitva kA vidhAna karanemeM lAbha dekhA jAtA hai / isa vacana dvArA pUrvokta jaghanya vRddhike svAmitvako bhI samarthita jAna lenA cAhie, kyoMki vaha ekAntAnuvRddhike antima anubhAgase anantaguNA hIna hai, isalie usake sUkSma ekendriyasambandhI anubhAgase kama hokara avasthita rahane meM koI visaMvAda nahIM pAyA jAtA / isa prakAra svAmitvakA sAdhana karanevAle isa arthapadakA kathana karake aba yahA~ para jaghanya hAnike sambhava kramako dikhalAneke lie AgekA sUtra kahate haiM * tadanantara antamuhUrta kAlataka saMyukta huA jo jIva jabataka jaghanya sUkSma ekendriyasambandhI karmako nahIM prApta karatA hai taba taka ghAta karatA hai / 6487. yataH aisA hai ataH antamuhUrta kAlataka saMyukta huA jo jIva hai vaha jabataka jaghanya sUkSma ekendriyasambadhI karmako nahIM prApta karatA hai taba taka saMklerAse vizuddhiko prApta karake kadAcit anubhAgakANDakaghAta karatA hai, kyoMki sambhava hone para apanI kAraNasAmagrIke kAraNa usakI utpatti honemeM koI pratibandha nahIM hai| isase jisakA sUkSma ekendriyasanbandhI anubhAgasatkarma abhI gata nahIM huA hai aise usa jIvake kANDakaghAta asambhava hai aisI AzaMkAkA niSedha jAna lenA cAhie, kyoMki usase nIce hI ekAntAnuvRddhike kAlakA sadbhAva svIkAra kiyA gayA 1. tA pratau pa [ya] Di, pA pratau payaDi iti pAThaH / Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame padaNikkheve sAmitta 133 bhuvgmaado| evaM ca saMbhavo hoi ti kayaNicchayo payadajahaNNasAmittavihANametyeva juttaM pecchamANo taNNiddhAraNaTThamuttarasutta bhaNai tado savvatthovANubhAge dhAdijamANe ghAdide tassa jahaNiyA haannii| 6488. jado esa saMbhavo tado tassa aMtomuhuttasaMjuttamicchAidvissa satthANavisohiNibaMdhaNakhaMDayaghAdapariNadassa jahaNiyA hANI daTTayA ti sutttthsNbNdho| ettha savvatthovANubhAge ghAdijjamANe ghAdide tti vutte chabihAe hANIe vi khaMDayaghAdasaMbhave jahaNNasAmittAviroheNANaMtabhAgahANIe khaMDayaghAdeNa pariNado ti ghettavyaM / * tasseva se kAle jahaeNayamavahANaM / 6486. tasyaivAnaMtaranirdiSTahAnisaMkramasvAminaH tadanaMtarasamaye jaghanyakamavasthAnamiti yAvat / * kohasaMjalaNassa jahariNayA vaDDI micchttbhNgo| 6460. Na ettha kiMci bottavyamasthi,micchattajahaNgavaDDisAmittasutteNeva gayatthAdo / jahaNiNayA hANI kassa ? 6461. sugamaM / hai| aisA sambhava hai aisA nizcaya karane ke bAda prakRta jaghanya svAmitvakA vidhAna yahIM para yukta hai aisA samajhate hue usakA nirdhAraNa karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * anantara sabase stoka ghAte jAnevAle anubhAgake ghAtita hone para vaha jaghanya hAnikA svAmI hai| 6488. yataH aisA sambhava hai ataH antarmuhUrta kAla taka saMyukta hue tathA svasthAna vizuddhi nimittaka kANDakaghAtarUpase pariNata hue usa mithyAdRSTi jIvake jaghanya hAni jAnanI cAhie isa prakAra sUtrArthakA sambandha hai / yahA~ para sUtra meM 'savatthovANubhAge ghAdijamANe ghAdide' aisA kahane para yadyapi chaha prakArakI hAni dvArA kANDakayAta sambhava hai ro bhI javanya svAmitvakI avirodhinI anantabhAgahAnike dvArA honevAle kANDakabAtarUpase pariNata huA aisA grahaNa karanA caahie| * tathA vahI anantara samayameM jaghanya avasthAnakA svAmI hai / 6486. jo anantara hAnisaMkramakA svAmI kaha Aye haiM usIke tadanantara samayameM jaghanya avasthAna hotA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * krodhasaMjvalanakI jaghanya vRddhike svAmIkA bhaGga mithyAtvake samAna hai| 6460. yahA~ para phucha vaktavya nahIM hai, kyoMki mithyAtvakI jaghanya vRddhike svAmitvakA kathana karanevAle sUtrase hI yaha sUtra gatArtha ho jAtA hai| * usakI jaghanya hAnikA svAmI kauna hai ? 6461. yaha sUtra sugama hai| Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * khavayassa carimasamayabaMdhacarimasamayasaMkAmayassa / 462. ettha carimasamayabaMdho ti vutte kohatadiyasaMgahakiTTivedayacarimasamayabaddhaNavakabaMdhANubhAgo dhettavyo / tassa carimasamayasaMkAmaoMNAma mANavedagaddhAe dusamaUNadoAvaliyacarimasamae vaTTamANo ti gaheyavyaM / tassa kodhasaMjalaNANubhAgasaMkamaNibaMdhaNA jahaNiyA hANI hoi| OM jahaeNayamavaTThANaM kassa ? 6463. sugmN| 8 tasseva carima aNubhAgakhaMDae vttttmaannyss| (464. tasseva khavayassa jahaNNayamavaTThANaM hoi tti sAmittasaMbaMdho kAyayo / kadamAe avatthAe vaTTamANassa tassa sAmitnAhisaMbaMdho ? carime aNubhAgakhaMDae vaTTamANayassa / carimANubhAgakhaMDayaM NAma kiTTikArayacarimAvatthAe ghettavyaM, uparimaNusamayovaTTaNAvisae khNddyghaadaasNbhvaado| tado ducarimANubhAgakhaMDayaM ghAdiya carimANubhAgakhaMDayapaDhamasamae tappAoggahANIe pariNadassa vidiyasamae payadajahaNNasAmittaM daDavyaM / * antima samayameM hue bandhakA antima samayameM saMkrama karanevAlA kSapaka jIva usako jaghanya hAnikA svAmI hai| 6462. yahA~ para sUtrameM 'antima samayameM huA bandha' aisA kahane para usase krodhakI tIsarI saMgrahakRSTikA vedana karanevAlake antima samayameM ba~dhe hue navakabandhakA anubhAga lenA caahie| usakA antima samayameM saMkramaNa karanevAlA aisA kahanese mAnavedaka kAlake do samaya kama do Avalike antima samayameM vidyamAna jIva lenA caahie| usake kroghasaMjvalanake anubhAgasaMkramasambandhI jaghanya hAni hotI hai| * jaghanya avasthAnakA svAmI kauna hai ? 6463. yaha sUtra sugama hai| * antima anubhAgakANDakameM vidyamAna vahI jIva jaghanya avasthAnakA svAmI hai| 6464. vahI kSapaka jaghanya avasthAnakA svAmI hai isa prakAra svAmitvakA sambandha karanA caahie| zaMkA-kisa avasthAmeM vidyamAna hue usake svAmitvakA sambandha hotA hai ? samAdhAna-antima anubhAgakANDakameM vidyamAna jIvake hotA hai / antima anubhAgakANDaka kRSTikArakakI antima avasthA meM hotA hai aisA grahaNa karanA cAhie, kyoMki Age pratyeka samayameM honevAlI apavartanAke sthalapara kANDakaghAtakA honA asambhava hai| isalie dvicarama anubhAgakANDakakA ghAta karake antima anubhAgakANDakake prathama samayameM tatprAyogya hAnirUpase pariNata hue jIvake dvitIya samayameM prakRta jaghanya svAmitva jAnanA caahie| Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame padaNikkheve sAmitta * evaM mANa-mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM / 9 465. kudo ? vaDDIe micchattabhaMgeNa hANi avaTThANANaM pi khavayassa carimasamayaNavakabaMdhaca rimaphAlivisayatteNa carimANubhAgakhaMDayavisayatteNa ca sAmittaparUvaNaM paDi visesAbhAvAdo / * lohasaMjalaNassa jahaNiyA vaDDI micchatta bhaMgI / 9 466. sugamaM / * jahaNiyA hANI kassa ? 47. sugamaM / 135 * khavayassa samayAhiyAvali yasakasA yassa / 6 468. samayAhiyAbaliyasakasAyo NAma suhumasAMparAo sagaddhAe samayA hiyAvaliyasesAe baTTamANo ghettavyo / tassa payadajahaNNasAmittaM davvaM eto suhumadarahANIe lohasaMjalA bhAga saMkamaNibaMdhaNAe. aNNatthAvala dvIdo / * jahaNNayamavaTThANaM kassa ? 466. sugamaM / * isI prakAra mAnasaMjvalana, mAyAsaMjvalana aura puruSavedakA jaghanya svAmitva jAnanA cAhie / 9 465. kyoMki vRddhikI apekSA mithyAtvake bhaGga tathA hAni aura avasthAnakI apekSA bhI kSapake antima samaya meM honevAle navakabandhake antima phAlike vipayarUpase aura antima anubhAgaarusthaparUpase svAmitvake kathana karaneke prati koI vizeSatA nahIM hai / * lobhasaMjvalanakI jaghanya vRddhike svAmIkA bhaGga mithyAtvake samAna hai / 6466. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya hAnikA svAmI kauna hai ? 6467. yaha sUtra sugama hai / * jisa kSapakake saMjvalanalobhakI kSapaNA meM eka samaya adhika eka Avali kAla zeSa hai vaha usako jaghanya hAnikA svAmI hai / 9 468. yahA~ para 'samayAdhika AvalisakasAya' padase apane kAlameM eka samaya adhika eka vali kAla zeSa rahane para vidyamAna sUkSmasAmparAyika jIva lenA caahiye| usake prakRta jaghanya svAmitva jAnanA cAhie, kyoMki isase lobha saMjvalana ke anubhAgake saMkramase honevAlI sUkSma hAni anyatra nahIM upalabdha hotI / * jaghanya avasthAnakA svAmI kauna hai| 6466. yaha sUtra sugama hai / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * ducarime aNubhAgakhaMue hade carime aNubhAgakhaMDae vaTTamANayassa / 6500. kohasaMjalaNajahaNgAvaTThANasaMkamasAmittasuttasseva giravayavamedassa suttassatthaparUvaNA kaayyaa| * itthivedassa jahariNayA vaDDI micchttbhNgo| 6501. kudo ? suhumahadasamuppattiyakammeNa jahaNNaeNANaMtabhAgavaDDIe paTTidammi sAmittapaDilaMbhaM paDi tatto edassa bhedAbhAvAdo / * jahaNiyA hANI kassa ? 6502. sugamaM / carime aNubhAgakhaMDae paDhamasamayasaMkAmide tassa jahapiNayA haannii| 6503. isthivedassa ducarimANubhAgakhaMDayacarimaphAliM saMkAmiya carimANubhAgakhaMDayapaDhamasamae vaTTamANassa jahaNiyA hANI hoi, tattha kharagapariNAmehi ghAdidAvasesassa tadaNubhAgassa suTTa jahaNNahANIe hAidUNa sNkNtidsnnaado| tasseva vidiyasamae jahaeNayamavahANaM / 6504. tasseva carimANubhAgakhaMDayasaMkame vaTTamANakhavayassa vidiyasamaye jahaNNaya * dvicarama anubhAgakANDakakA ghAta kara antima anubhAgakANDakameM vidyamAna jIva usake jaghanya avasthAnakA svAmI hai| 6500. krodhasaMjvalanake jaghanya avasthAnarUpa saMkramake svAmitvakA kathana karanevAle sUtrake samAna hI pUrI tarahase isa sUtrake arthakA kathana karanA cAhie / .* strIvedakI jaghanya vRddhike svAmitvakA bhaGga mithyAtvake samAna hai| 6501. kyoMki sUkSma ekendriyasambandhI jaghanya hatasamutpattika karmase anantabhAgavRddhimeM vidyamAna jIva javanya svAmI hai isa dRSTise mithyAtvakI apekSA isameM koI bheda nahIM hai| * jaghanya hAnikA svAmI kauna hai ? 6502. yaha sUtra sugama hai| - * antima anubhAgakANDakakA prathama samayameM saMkrama karake sthita huA jIva jaghanya hAnikA svAmI hai| 6503. strIvedake dvicarama anubhAgakANDakakI antima phAlikA saMkrama karake antima anubhAgakANDakake prathama samayameM vidyamAna jIvake jaghanya hAni hotI hai, kyoMki vahA~ para Apaka pariNAmoMke dvArA ghAta karanese zeSa bace hue usake anubhAgakA atyanta jaghanya hAnike dvArA ghAta karake saMkramaNa dekhA jAtA hai| * tathA vahI dUsare samayameM jaghanya avasthAnakA svAmI hai| 6504. antima anubhAgakANDakake saMkramameM vidyamAna usI kSapaka jIvake dUsare samayameM Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0ye uttarapayaDiaNubhAgasaMkame padaNikkheve sAmitta 137 mavaTThANaM hoi / kudo ? paDhamasamae jahaNNahANivisayIkANubhAgassa vidiyasamae tttiymettpmaannennaavtttthaanndNsnnaado| evaM nnqsyved-chennoksaayaannN| 6505. sugamamedamappaNAsuttaM / evamogho samatto / 6506. AdeseNa Neraiya0 miccha0-bArasaka0-NavaNoka. jaha0 vaDDI kassa ? aNNadarassa aNaMtabhAgeNa vaDidUNa vaDDI, hAidUNa hANI, eyadaratthAvaTThANaM / aNaMtANu04 oghaM / samma0 jaha. kassa ? aNNadara0 samayAhiyAvaliyaakkhINadaMsaNamohaNIyassa / evaM paDhamapuDhavi-tirikkha-paMciMdiyatirikkhado-devA sohammAdi jAva sahassAra ti / evaM chasu heTThimAsu puDhavIsu / Navari samma0 nntthi| evaM joNiNI0-bhavaNa0-vANa0-jodisi0 / paMciMtirikkhaapaja-maNusaapaja. vihttibhNgo| maNusatiya miccha0-aTThaka0 jaha0 vaDDI kassa ? aNNada0 suhumei diyapacchAyadassa aNaMtabhAgeNa vaDhidUNa vaDDI, hAidUNa hANI, egadaratthAvaTThANaM / samma0-sagmAmi0-aNaMtANu04 oghaM / cadusaMjala0-NavaNoka0 oghN| jaghanya avasthAna hotA hai, kyoMki prathama samayameM jaghanya hAnike viSayabhUta anubhAgakA dUsare samayameM utane hI pramANarUpase avasthAna dekhA jAtA hai| * isI prakAra napusakaveda aura chaha nokaSAyoMkI jaghanya vRddhi, jaghanya hAni aura jaghanya avasthAnakA svAmI jAnanA caahie| 6505. yaha arpaNAsUtra sugama hai| ___ isI prakAra oghaprarUpaNA samApta huii| . 6506. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtva, bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkI jaghanya vRddhikA svAmI kauna hai ? jo anantabhAgavRddhirUpase vRddhi karatA hai aisA anyatara jIva jaghanya vRddhikA svAmI hai, tathA jo anantabhAgahAnirUpase hAni karatA hai aisA anyatara jIva jaghanya hAnikA svAmI hai / tathA inameMse kisI eka sthAnameM jaghanya avasthAnakA svAmI hai| anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga Agha ke samAna hai| samyaktvakI jaghanya hAnikA svAmI kauna hai ? jisake darzanamohanIyakI kSapaNAmeM eka samaya adhika eka Avali kAla zeSa hai vaha usakI jaghanya hAnikA svAmI hai| isI prakAra pahalI pRthivIke nArakI, sAmAnya tiryaJca, paJcedriyatiryaJcadvika, sAmAnya deva aura saudharma kalpase lekara sahastrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie / isI prakAra nIcekI chaha pRthiviyoMmeM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki unameM samyaktvakA hAnisaMkrama nahIM hotaa| isI prakAra yoninI tiryaca, bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM jAnanA caahie| paJcandriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| manuSyatrikameM mithyAtva aura ATha kaSAyoMkI jaghanya vRddhikA svAmI kauna hai ? jisane sUkSma ekendriya paryAyase bhAkara anantabhAgavRddhirUpa vRddhi kI hai aisA anyatara tIna prakArakA manuSya jaghanya vRddhikA svAmI hai, anantabhAgahAni karane para yahI anyatara manuSya jaghanya hAnikA svAmI hai aura inameMse kisI eka sthala para jaghanya avasthAnakA svAmI hai / samyaktva, samyagmidhvAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA bhaMga oghake samAna hai| cAra saMjvalana aura nau nokaSAyoMkA bhaGga bhI oghake samAna hai / kintu itanI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 Navari suhamei diyapacchAyadassa aNaMtabhAgeNa vaDidassa tassa jaha0 bddddo| maNasiNI0 purisa0 chaNNokabhaMgo / ANadAdi NavagevajA ti vihattibhaMgo / Navari samma0-aNaMtANu0 devoghaM / aNudisAdi sabaDhe tti vihattibhaMgo / Navari samma0 devoghaM / aNatANu0 jaha0 hANisaMkamo kassa ? aNNada0 aNaMtANu0caukka visaMjoetassa ducarime aNubhAgakhaMDae hade tassa jaha0 hANI / tasseva se kAle jahaNNayamavaTThANaM / evaM jAva0 / appaabhuaN| 6507. sugamamedamahiyArasaMbhAlaNasuttaM / savvatthovA micchattassa upassiyA hANI / 6508. ettha sambaggahaNeNa micchatANubhAgasaMkamavisayANamukassavaDi-hANiavaTThANapadANaM gahaNaM kAyavvaM, tesu savvesu savvehito vA thovA ukka0 hANI / sA ca uka0 hANI ukasANu0khaMDayapamANA / vizeSatA hai ki jisane sUkSma ekendriya paryAyase Akara anantabhAgavRddhi kI hai vaha jaghanya vRddhikA svAmI hai / manuSyiniyoMmeM puruSavedakA bhaGga chaha nokaSAyoMke samAna hai| Anata kalpase lekara nau veyaka takake devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizaSatA hai ki samyaktva aura anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga sAmAnya devoMke samAna hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| itano vizeSatA hai ki samyaktvakA bhaGga sAmAnya devoMke samAna hai / anantAnubandhIcatuSkake jaghanya hAnisaMkramakA svAmI kauna hai ? anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karanevAlA jo anyatara jIva dvicarama anubhAgakANDakakA ghAta kara detA hai vaha jaghanya hAnikA svAmI hai| tathA vahI anantara samayameM jaghanya avasthAnakA svAmI hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha--yahA~ para Adezase svAmitvako samajhaneke lie ina bAtoM para vizeSarUpase dhyAna rakhanA cAhie ki darzanamohanIyakI kSapaNAkA prArambha manuSyatrikameM hI hotA hai, isalie samyagmithyAtvakI jaghanya hAni aura avasthAna inhIM mArgaNAoMmeM ghaTita hote haiM, gatisambandhI anya mArgaNAoMmeM nahIM / yadyapi manuSyatrikameM to samyaktvakI hAni aura avasthAna donoM bana jAte haiN| parantu gatisambandhI anya jina mArgaNAoMmeM kRtakRtyavedakasamyagdRSTi jIva marakara utpanna hotA hai unameM isakI kevala hAni hI banatI hai aura jina mArgaNAoMmeM kRtakRtyavadakasamyagdRSTi jIva marakara nahIM utpanna hotA unameM isakI hAni bhI nahIM banatI / zeSa kathana spaSTa hI hai| * aba alpabahutvako kahate haiN| 6507. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai| * mithyAtvakI utkRSTa hAni sabase stoka hai| 6508. yahA~ para sUtrameM 'sarva' padake grahaNa karanese mithyAtvake anubhAgasaMkramaviSayaka utkRSTa vRddhi, utkRSTa hAni aura utkRSTa avasthAna ina tInoM padoMkA grahaNa karanA caahie| una sabameM yA una sabase utkRSTa hAni sabase stoka hai aura vaha utkRSTa hAni utkRSTa anubhAgakANDakapramANa hai| 1. tA0pratau -mavaTTANaM |.........evN' iti pAThaH / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayabhAgasaMkame padaNikkheve appA bahu * vaDDI avadvANaM ca visesAhiyaM / $ 506. ukassarvADDi-atraTThANANi samANavisayasAmitteNa tullANi hodUNa tatto visesAhiyANi tti vRttaM hoi / kudo vuNa tatto edesiM visesAhiyaNicchayo ? Na, vaDidANubhAgassa NiravasesaghAdaNasattIe asaMbhaveNa tatriNicchayAdo khedamasiddhaM putramapyAvahuasAhasAmittamupaviTThapadAvabhavaleNa tavviNiNNayasiddhIdo / * evaM solasakasAya-evaNokasAyANaM / $ 510. sugamamedama paNa suttaM, visesAbhAvamassiUNa payaTTattAdo / * sammatta-samma micchattANamukkassiyA hANI avadvANaM ca sarisaM / 9 511. kudo ? ukassahANIe ceva ukkassAvaDA esA mittadaMsaNAdo / vogho samatto / 512. AdeseNa vihattibhaMgo / 136 evamukassappAbahuaM samattaM / * usase utkRSTa vRddhi aura avasthAna vizeSa adhika haiM / 6 506. utkRSTa vRddhi aura avasthAna svAmIke samAna honese tulya hokara bhI utkRSTa hAnise vizeSa adhika haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai / zaMkA-usase ye vizeSa adhika haiM isakA nizcaya kaise hotA hai ? huA hai| samAdhAna -- nahIM, kyoMki bar3e hue anubhAgakA pUrI tarahase ghAta karanekI zakti na honese utkRSTa hAnise ye donoM vizeSa adhika haiM isakA nizcaya hotA hai aura yaha asiddha bhI nahIM hai, kyoMki pahale alpabahutvakI siddhi karaneke lie svAmitva sUtra meM kahe gaye arthapadake avalambana karanese ukta viSaya ke nizcayakI siddhi hotI hai / * isI prakAra solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkI utkRSTa vRddhi, utkRSTa hAni aura utkRSTa avasthAnakA svAmI jAnanA cAhie / SS 510. yaha arpaNAsUtra sugama hai, kyoMki vizeSake abhAva ke Azrayase yaha sUtra pravRtta * samyaktva aura samyagmithyAtvakI utkRSTa hAni aura avasthAna sadRza haiM / $ 511. kyoMki utkRSTa hAnike hone para hI utkRSTa avasthAnakA svAmitva dekhA jAtA hai / isa prakAra ogha prarUpaNA samApta huI / 512. Adeza anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / vizeSArtha -- anubha. gavibhaktimeM Adezase saba prakRtiyoMkI apekSA utkRSTa vRddhi, utkRSTa hAni aura utkRSTa avasthAnakA jisa prakAra alpabahutva kahA hai usI prakAra yahA~ para bhI usakA kathana karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / isa prakAra utkRSTa alpabahutva samApta huA / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ baMdhago 6 * jahaNaNayaM / $ 513. ukassappA bahuasamattisamaNaMtaramidANiM jahaNNayamappAbahuaM vaNNaissAmo tti paiNNAmuttamedaM / * micchattassa jahaSiNayA vaDDI hANI avaTThANasaMkamo ca tullo / 8 514. kudo ? tinhamedesiM suhumahadasamuppattiyajahaNNANubhAgassa anaMtimabhAge biddhatAdo | 140 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * evamakasAyANaM / 515. jahA micchattassa jahaNNavaDhi hANi avaDDANANamabhiNNatrisayANaM sarisatamevamedesi pi kammANaM daTThavtraM / * sammattassa savvatthovA jahariNayA hANI / 9 516. kudo ? aNusamayovaTTaNAe pattaghAdasammattANubhAgassa samayAhiyAvaliyaakkhINadaMsaNamohaNIyammi jahaNNahANibhAvamuvagayassa savvatthovatte virohANuvalaMbhAdo | * jahaeNayamavadvANamaNaMtaguNaM / 517 kudo ? aNusamayovaTTaNApAraMbhAdo putrameva carimANubhAgakhaMDayavisae jahaNNabhAvamuvagayattAdo | * aba jaghanya alpabahutvako kahate haiM / SS 513. utkRSTa alpabahutvakI samAptike bAda aba jaghanya alpabahutvako batalAte haiM isa prakAra yaha pratijJAsUtra hai / . * mithyAtvakI jaghanya vRddhi, jaghanya hAni aura jaghanya avasthAnasaMkrama tulya hai / SS 514. kyoMki ye tInoM sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattika jaghanya anubhAgake ananta bhAgameM pratibaddha haiM / * isI prakAra ATha kaSAyoMke jaghanya vRddhi, jaghanya hAni aura jaghanya avasthAna saMkramakA alpabahutva jAnanA cAhie / 515. jisa prakAra midhyAtvake abhinna viSayavAle jaghanya bRddhi, jaghanya hAni aura jaghanya avasthAna samAna haiM usI prakAra ina karmoM ke bhI jAnane cAhie / * samyaktvakI jaghanya hAni savase stoka hai / 516. kyoMki pratisamaya honevAlI apanA ke dvArA ghAtako ta huA samyaktvakA anu bhAga darzanamohanIyakI kSapaNA meM eka samaya adhika eka Avali kAlake zeSa rahane para jaghanyapaneko prApta ho jAtA hai, isalie usake sabase stoka honemeM virodha nahIM pAyA jAtA / * usase jaghanya avasthAna anantaguNA hai / SS 517. kyoMki prati samaya honevAlI apavartanA ke prArambha honeke pUrva hI antima anubhAgakANDakameM isakA jaghanyapanA upalabdha hotA hai / Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipraNubhAgasaMkrame padaNikkheve appA bahu * sammAmicchattassa jahaNiyA hANI avadvANasaMkamo ca tullo / $ 518. kudo do hamedesiM daMsaNamohakkhavayaducarimANubhAgakhaMDayapamANeNa hAiguNa laddhajahaNNabhAvANamaNgoNeNa samANattasiddhIe vippaDisehAbhAvAdo / * aNaMtANubaMdhINaM savvatthovA jahariyA vaDI | $ 516. kudo ? tappA oggavisuddhapariNAmeNa saMjuttavidiyasamayaNatrakabaMdhassa jahaNNabhAve vivakkhiyattAdo / 141 * jahaNiyA hANI avaTThANasaMkamo ca praNataguNo / SS 520. kudo ? aMtomuhuttasaMjuttassa eyaMtAguvaDIe vahidA bhAgavisa savyatthovA bhAgakhaMDayaghAde kade jahaNNahANi aTThANANaM sAmittadaMsaNA do / * cadusaMjalaNa-purisavedANaM savvatthovA jahariNayA hANI / 6521. kudo ? tiNisaMjalaNa - purisavedANaM sagasagacarimasamayaNavakabaMdhacarimasamayasaMkrAmayakhatrayammi lobhasaMjalaNassa smy| hiyAvaliyasa kasAyammi payada jahaNNasAmittAva | * jahaNaNayamavadvANaM ataguNaM / * samyagmithyAtvakA jaghanya hAni aura jaghanya avasthAnasaMkrama tulya hai / $ 518. kyoMki darzanamohake kSapaka jIvake dvicarama anubhAgakANDakapramANa hAni hokara jaghanyapaneko prApta hue ina donoMmeM paraspara samAnatA kI siddhi honemeM kisI prakArakI vipratipatti nahIM hai| * anantAnubandhiyoMkI jaghanya vRddhi sabase stoka hai / SS 516. kyoMki tatprAyogya vizuddha pariNAma se saMyukta honeke dUsare samayameM huA navakabandha vRddhirUpase yahA~ para vivakSita hai / * usase jaghanya hAni aura jaghanya avasthAnasaMkrama anantaguNe haiM / 520. kyoMki saMyukta honeke bAda antarmuhurta kAla taka ekAntAnuvRddhirUpase jo anubhAgakI vRddhi hotI hai usameM sabase stoka anubhAgakANDakaghAtake hone para jaghanya hAni aura avasthAnakA svAmitva dekhA jAtA hai / * cAra saMjvalana aura puruSaveda kI jaghanya hAni sabase stoka hai / 9521. kyoMki tIna saMjvalana aura puruSavedakA jaghanya svAmitva apane apane bandhake antima samayameM hue navakavandhakA apane apane saMkramake antima samayameM saMkramaNa karanevAle kSapaka jIva hotA hai aura lobhasaMjvalanakA jaghanya svAmitva kSapaka jIvake sakaSAya avasthA meM eka samaya adhika eka Avali kAla rahane para hotA hai, ataeva prakRtameM isa jaghanya svAmitvakA avalambana liyA gayA hai| * usase jaghanya avasthAna anantaguNA hai / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6 522. keNa kArageNa ? cirANasaMtakammacarimANubhAgakhaMDayammi pydjhnnnnaavtttthaannsaamittaavlNbnnaado| * jahaNiyA vaDDI aNaMtaguNA / 6 523. kudo ? etto aNaMtaguNasuhumANubhAgavisae lddhjhnnnnbhaavttaado| * aTThaNokasAyANaM jahaNiNayA hANo avaTThANasaMkamo ca tullo thovo| $ 524. kudo ! doNhamedesi padANamappappaNo carimANubhAgakhaMDayavisae jhnnnnsaamittdNsnnaado| * jahaNiyA vaDDI annNtgunnaa| 6 525. kudo suhumANubhAgavisae pydjhaannsaamittsmublddhiido| evamogho gdo| 6 526. AdeseNa Neraiya0 miccha0-cArasaka0-gavaNoka0 jaha0 baDDI hANI avaTThANasaMkamo ca sriso| aNaMtANu04 oghaM / evaM sabaNeraiya0-tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiya3-devA jAva sahassAra ti / paMciMdiyatirikkhaapaja-maNusaapaja0 jaha0 vihattibhaMgo / saNusatie 3 oghaM / Navari maNusiNIsu purisagheda0 chnnnnoksaaybhNgo| 6522. kyoMki prAcIna satkarmasambandhI antima anubhAgakoNDakake samaya prApta honevAle prakRta jaghanya avasthAnaviSayaka svAmitvakA yahA~ para avalambana liyA gayA hai| * usase jaghanya vRddhi anantaguNI hai| 6 523. kyoMki javanya avasthAnasaMkramase anantaguNe sUkSma ekendriyasambandhI anubhAgake Azrayase isakA jadhanyapanA prApta hotA hai| * ATha nokaSAyoMke jaghanya hAni aura jaghanya avasthAnasaMkrama paraspara tulya hokara sabase stoka haiN| 652 . kyoMki ina donoM padoMkA apane apane antima anubhAgakANDakake samaya jaghanya svAmitva dekhA jAtA hai| * unase jaghanya vRddhi anantaguNI hai|| 6 525. kyoMki sUkSma ekendriyasambandhI anubhAgameM anantabhAgavRddhi hone para prakRta jaghanya . svAmitva upalabdha hotA hai| isa prakAra aodha prarUpaNA samApta huii| 6526. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtva, bAraha kapAya aura nau nokaSAyoMke jaghanya bRddhi, jaghanya hAni aura jaghanya avasthAnasaMkrama tulya haiN| anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga Apake samAna hai| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaJca, paJcendriya tiryaJcatrika, sAmAnya deva aura sahasrAra kalpa takake DhevoMmeM jAnanA cAhie / paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM anubhAga Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasaMka me vaDDIe samukkittaNA 143 AdAdi jAva NavatrajA ttivihattibhaMgo / Nari agaMtAgu04 oghaM / aNuddisAdi jAva savvaTThA tti micchatta0 - solasaka0 gaNoka0 jaha0 hANI aANaM ca sarisaM / evaM jAva0 / evamappA hue samate padaNikkhevo samatto / * vaDDIe tirie aNiogaddArANi samu vittaNA sAmitta mappAbahutraM ca / 9527. padaNikkhevaviseso vaDDI NAma / tatthedANi tiNi caivANiogaddArANi bhavaMti, sesANametthebaMtabbhAvadaMsaNAdo | evamuddisamuttiNAdi aNiyogadA resu samuttiNA tAva karaditti jANAvaNamidamAha - * samukkittaNA / 6528. sugamaM / * micchattassa atthi chavvihA vaDDI, chavvihA hANI avadvANaM ca / 526. kAo tAva chabaDDIo' ? anaMtabhAgavadvi-asaMkhejjabhAgavaDDi-saMkhejabhAgavaDisaMkhejjaguNavadvi-asaMkhejJaguNavaDDi-anaMtaguNavasiNNidAo / evaM hANIo vi vattavtrAo / tattha chabaDDINaM parUvaNA jahA aNubhAgavihattIe tahA Niravasesavibhaktike samAna bhaGga hai / manuSyatrimeM oghake samAna bhaGga haiM / itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM puruSavedakA bhaGga chaha nokaSAyoM ke samAna hai / zranatakalpase lekara nau graiveyaka takake devoMmeM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga haiM / itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga ghake samAna hai / anudizase lekara sarvArthasiddhi taka devoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkI jaghanya hAni aura sthAna ye donoM pada samAna haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| isa prakAra alpabahutvake samApta honepara padanikSepa samApta huA / * vRddhimeM tIna anuyogadvAra hote haiM-- samutkIrtanA, svAmitva aura alpabahutva | SS 527. padanikSepa vizeSako vRddhi kahate haiM / usameM ye tIna hI anuyogadvAra hote haiM, kyoMki zeSa anuyogadvAroMkA inhIM meM antarbhAva dekhA jAtA hai / isa prakAra sUcita kiye gaye samutkIrtanA Adi anuyogadvAroM meM se sarva prathama samutkIrtanAkA kathana karate haiM isa bAtakA jJAna karAne ke lie yaha sUtra kahate haiM * aba samutkIrtanAko kahate haiM / 52. yaha sUtra sugama hai / * mithyAtvakI chaha prakArakI vRddhi, chaha prakArakI hAni aura avasthAna hai / zaMkA- chaha vRddhiyA~ kauna haiM ? samAdhAna -- anantabhAgavRddhi, asaMkhyAtabhAgavRddhi, saMkhyAtabhAga vRddhi, saMkhyAtaguNavRddhi, asaMkhyAtaguNavRddhi aura anantaguNavaddhi ina nAmoMvAlI chaha vRddhiyA~ haiM / 6526. isI prakAra chaha hAniyoMkA bhI kathana karanA caahie| unameM se chaha vRddhiyoMkI prarUpaNA jisa prakAra anubhAgavibhaktimeM kI hai usI prakAra sabakI saba yahA~ para karanI cAhie, 1. zrA0 pratau chatraDDIrNaM parUvaNAtra iti pATha / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 metha vikAyantrA, visesAbhAvAdo / saMpahi hANINaM parUvaNe kIramANe savbukassANubhAgasaMtakammieNa carimuvyaMke ghAdide paDhamo anaMtabhAgahANiviyappo hoi, teNeva carima- ducarimuvyaMkesu ghAdidesu vidio anaMtabhAgahANiviyappo hoi / evamaNeNa vihANeNa heDA oyAreyavtraM jAtra kaMDayamettamoiNNassa pacchAraNuputrIe paDhamasaMkheJjabhAgavaDDhiDDANaM ti / puNo teNa saha uvarimANubhAge ghAdide asaMkhejabhAgahANipAraMbho hoi / eto pahuDa asaMkhejjabhAgahANivisao jAva pacchANuputrIe paDhamaM saMkhejabhAgavaDDhiDANamuppaNNaM ti / eto heTThA ghAdemANassa saMkhejjabhAgahANivisao hoNa tAva gacchai jAva pacchANuputrIe ukassasaMkhejassa sAdireyaddhamettA saMkhejjabhAgavaDDiviyappA parihINA tti / tattha paDhamaduguNahINaTThANamuppaJjai / to pahuDi saMkhejaguNahANIe visao hotRRNa tAva gacchai jAva jahaNNaparittAsaMkhejachedaNayametadguNahANIo TThA odiNNAo tti / tatto pyahuDi asaMkheja guNahANivisao hodUna tAtra gacchai jAva pacchAkhupubbIe saMkhejabhAgavaDDi viyappANamasaMkheje bhAge saMkhejaguNavaDDi- asaMkhejaguNavaDDisayaladdhANaM tatto heTThimacaduvaDDi advANaM ca visaIkariya carimaTThakaTThANaM patto I ettha carimANaM mottUNa sesarUvUNachaTTaNamettaM kaMDayaghAdaM karemANassa asaMkhejaguNahaNIe carimaviyappo hoi tti bhAvattho / puNo carimaTThakaTThANeNa saha kaMDayaghAdaM kuNamANassANaMtaguNahANI pArabhadi / to pahuDi jAva savvukassANubhAgakaMDayaM ti tAva ghAdemANassa, anaMtaguNahANivisao hoi / tatto heTThimANubhAgassa pajavasANaTThANeNa saha ghAdAvalaMbhAdo / kyoMki usase isameM koI vizeSatA nahIM hai| aba hAniyoMkA kathana karane para sabase utkRSTa anubhAgasatkarmavAle jIvake dvArA antima Urva kakA ghAta karanepara prathama anantabhAgahAnirUpa bheda hotA hai / usake dvArA antima aura dvicarama Uva koMkA ghAta karane para dUsarA anantabhAgahAnirUpa bheda hotA hai / isa prakAra isa vidhise nIce kANDakapramANa utare hue jIvake pazcAdAnupUrvI se prathama saMkhyAta bhAgavRddhirUpa sthAnake prApta hone taka utAranA caahie| punaH usake sAtha uparima anubhAgakA ghAta karanepara asaMkhyAtabhAgahAnikA prArambha hotA hai| yahA~ se lekara pazcAdAnupUrvIse prathama saMkhyAtabhAgavRddhike utpanna hone taka asaMkhyAta bhAgahAni ke viSayarUpa sthAna hote haiN| isase nIce ghAta kiye jAnevAle anubhAga ke pazcAdAnupUrvIse utkRSTa saMkhyAtake sAdhika ardhabhAgapramANa saMkhyAta bhAgavRddhi ke vikalpa parihIna hone taka saMkhyAtabhAgahAnikA viSaya hokara jAtA hai| vahA~ para prathama dviguNa hIna sthAna utpanna hotA hai / yahA~se lekara jaghanya parItAsaMkhyAtake arddhacchedapramANa dviguNahAniyA~ nIce utarane taka saMkhyAtaguNaddAnikA viSaya hokara jAtA hai| vahA~se lekara pazcAdAnupUrvIse saMkhyAta bhAgavRddhi ke bherdoke asaMkhyAta bahubhAgoMko saMkhyAtaguNavRddhi aura asaMkhyAtaguNavRddhike saba adhvAnako tathA usase nIce cAra vRddhiyoMke adhvAnako viSaya karake antima aSTAGkasthAnake prApta hone taka asaMkhyAta - hAnikA viSaya hokara jAtA hai| yahA~ para antima aSTAMka sthAnako chor3akara zeSa eka kama ghaTsthAnapramANa kANDakaghAta karanevAle jIvake asaMkhyAtaguNahAnikA antima vikalpa hotA hai yaha ukta kathanakA bhAvArtha hai / punaH antima aSTAGkasthAnake sAtha kANDakaghAta karanevAleke anantaguNahAnikA prArambha hotA hai / yahA~ se lekara sabase utkRSTa anubhAgakANDakake prApta hone taka usakA ghAta karanevAleke anantaguNahAnikA viSaya hotA hai, kyoMki usase nIce ke anubhAgakA antima sthAnake sAtha ghAta nahIM upalabdha hotA / isI prakAra avasthAnasaMkramakI sambhAvanA kA bhI kathana karanA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 ] uttarapayaDipraNubhAgasaMkame vaDDIe samukkittA 145 evamavaTThANasaMkamassa visaMbhavo vattavtro, vaDDi-hANivisaya savtratthovAvaDDANapasarassa paDisehAbhAvAdo / attavvapadamettha Na saMbhai, micchattANubhAgavisara tadavalaMbhAdo / *sammatta sammAmicchattANamatthi aAMtaguNahANI avaTThANamavatta vvayaM ca / * cAhie, kyoMki vRddhi aura hAnirUpa donoM sthAnoMpara sarvatra hI avasthAnake hone kA niSedha nahIM hai / avaktavyapada yahA~ para sambhava nahIM hai, kyoMki mithyAtva ke anubhAgakA Alamlana lekara usakI upalabdhi nahIM hotI / vizeSArtha - yahA~ para midhyAtva ke anubhAgasaMkrama meM chaha vRddhiyA~, chaha hAniyA~ aura avasthAna saMkrama kaise sambhava hai isakA UhApoha kiyA hai| unameMse chaha vRddhiyoMkA vyAkhyAna anubhAgavibhaktike samaya kara Aye haiM, isalie yahA~ para chaha hAniyoMkA hI mukhya rUpase vizeSa vicAra kiyA hai| yahA~ para jo kucha kahA gayA hai usakA sAra yaha hai ki jo utkRSTa anubhAgasatkarma hai usako yadi ghAta kiyA jAya to Uparase ghAta karate hue nIce kI ora AyA jAyagA / usameM bhI sabase jaghanya anubhAgakANDaka antima Urvaka pramANa hogaa| usase bar3A anubhAgakANDaka carama aura dvicarama U pramANa hogaa| isa prakAra uttarottara eka eka UrvakasthAnake dvArA anubhAgakANDakakA pramANa bar3Ate hue jaba taka kANDakapramAraNa arthAt Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa urvakasthAna nIce utarakara asaMkhyAtabhAgavRddhisthAna nahIM milatA taba taka anantabhAgahAni hI hotI rahatI hai / yahA~ hAnikA prakaraNa hai, isalie Uparase nIce kI ora gaye haiM aura yahI pazcAdAnupUrvI hai / yahA~ itanA vizeSa samajhanA cAhie ki yahA~ para anantabhAgahAnimeM jo anubhAgakANDakakA pramANa kahA hai so antima pramANa bhI ho sakatA hai, carama aura dvicarama UrvakapramANa bhI ho sakatA hai, carama dvicarama aura tricarama UrvakapramANa bhI ho sakatA hai aura isa prakAra uttarottara anubhAgakANDakake pramANameM vRddhi karate hue vaha Avalike asaMkhyAtaveM bhAgake bara! bara caramAdi UrvakapramANa bhI ho sakatA hai / itane U pramANa antima anubhAgakA ghAta hone taka anantabhAgahAni hI hotI hai| hA~ isase adhika anubhAgakA ghAta karane para asaMkhyAtabhAgahAnikA prArambha hotA hai jo jaba taka saMkhyAta bhAgahAni sthAnanahIM prApta hotA hai taba taka jAtI hai / usake bAda saMkhyAtabhAgahAnikA prArambha hotA hai jo jaba taka saMkhyAtaguNahAnisthAna nahIM prApta hotA taba taka jAtI hai| yaha saMkhyAta hAnisthAna kitane sthAna nIce jAne para utpanna hotA hai isakI mImAMsA karate hue batalAyA hai| ki jahA~ke saMkhyAtabhAgahAnikA prArambha huA hai vahA~se utkRSTa saMkhyAtake sAdhika ardhabhAgapramANa saMkhyAta bhAgavRddhi ke vikalpa kama karane para yaha saMkhyAtaguNahAnisthAna utpanna hotA hai| isase Age jaba taka Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa saMkhyAtaguNahAniyA~ hokara asaMkhyAtaguNahAni nahIM utpanna hotI hai taba taka anubhAgakANDakaghAta saMkhyAtaguNahAnikA hI viSaya rahatA hai / usake Age antima aSTAGkasthAnake pUrva taka jitanA bhI anubhAgakANDakaghAta hai vaha saba asaMkhyAta guNahAnikA viSaya rahatA hai / usake Age yadi antima aSTAGkake sAtha kANDakaghAta karatA hai to anantaguNahAnikA prArambha hotA hai / yahA~se zrAge jitanA bhI ghAta hai vaha saba anantaguNahAnikA hI viSaya hai / parantu yahA~ para itanA vizeSa samajhanA cAhie ki kANDakaghAtake dvArA pUre anubhAgakA ghAta nahIM hotA / yahA~ para vRddhiyoM aura hAniyoMke jitane sthAna utpanna hote haiM utane hI avasthAnavikalpa bhI bana jAte haiM / mAtra midhyAtvake anubhAgakA avaktavyasaMkrama kabhI nahIM hotA, kyoMki isake saMkramakA abhAva hokara punaH saMkramakI utpatti sambhava nahIM hai / *samyaktva aura samyagmithyAtvake anantaguNahAni, avasthAna aura avaktavyapada hote haiN| 16 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe baMdhago 6 . 6530. dasaNamohakkhavaNAe aNaMtaguNahANisaMbhavo hANIdo aNNattha savvatthovAvaTThANasaMkamasaMbhavo asaMkamAdo saMkAmayattamuvagayammi avattavyasaMkamo tiNhamedesimettha saMbhayo Na virujjhAde / sesapadANametya Natthi sNbhvo| ___ aNaMtANubandhoNamathi chavvihA vaDDI chavvihA hANI avaThThANamavattavvayaM c| 6531. micchattabhaMgeNetra chabbheyabhiNNavaDhi hAjogamavaTThANassa ya saMbhavadhisayo giravasesametthANugaMtavyo / avattavyasaMkamo puNa misaMjoyaNAputrasaMjoge dttttyo| OM evaM sesANaM kmmaannN| $ 532. ettha sesaggahaNeNa bArasaka0-NavaNoka0gahaNaM kAyavyaM / tesimaNaMtANubaMdhINaM va chavavi-hANi-aTThANAvattavyayANaM samukittagA kAyayA, visesaabhaavaado| NAri savyovasAmaNApaDivAde abattAsaMbhavo vattavyo / etramogho smtto|| 5533. AdeseNa maNusatie oghabhaMgo / sesasavyamagaNAsu vihattibhaMgo / 530. darzanamohanIyakI kSapaNAmeM anantaguNahAni sambhava hai, hAnike sivA anyatra sarvatra hI avasthAnasaMkra / sambhava hai aura asaMkramase saMkramarUpa avasthAko prApta hone para avaktavyasaMkrama hotA hai / isa prakAra ina tInoMkA sadbhAva yahA~ para virodhako nahIM prApta hotaa| mAtra zepa pada yahAM para sambhava nahIM hai| * anantAnubandhiyoMke chaha prakArako vRddhiyA~, chaha prakArako hAniyA~, avasthAna aura avaktavyapada hote haiN| / 6561. jisa prakAra mithyAtvaka prasaGgase kathana kara Aye haiM usI prakAra chaha prakArakI vRddhiyoM yaha prakArakI hAniyoM aura avasthAnakI sambhAvanA pUrI taraha se yahA~ para jAna lenA caahie| parantu avakta saMkrama visaMyojanApUrvaka saMyogake hone para jAnanA caahie| * isI prakAra zeSa karmoM ke viSaya meM jAnanA caahie| 6532. yahA~ para zeSa padake grahaNa karanese vA ha kapAya aura nau nokapAyoMkA grahaNa karanA cAhie / arthAt unake anantAnubandhiyoMke samAna chaha vRddhi, chaha hAni, avasthAna aura avaktavyapadoMkI samutkIrtanA karanI cAhie, kyoMki unake kathanase inake tathanameM koI vizeSatA nahIM hai| itanI vizeSatA hai ki sarvopazamanAse girane para aktavyapada sambhava hai aisA kahanA caahie| isa prakAra oghanarUpaNA samApta huii| 6533. Adezase manuSyatrikameM oghake samAna bhar3A hai| zeSa saba mArgaNAoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| vizeSArtha--manuSyatrikarma oghaprarUpaNakI sava vizeSatAe~ sambhava honese unameM oghake samAna jAnanekI sUcanA kI hai / parantu gatisambandhI anya saba mArgaNAoMmeM oghasambandhI saba prarUpaNA ghaTita na hokara anubhAgavibhaktike samAna bhaGga bana jAnese unameM anubhAgavibhaktike samAna jAnanekI sUcanA kI hai| isa prakAra samutkIrtanA samApta huii| Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 ] uttarapayaDiaNubhAgasaMka me baDIe sAmitta 147 * sAmittaM / 534. samuttiNANaMtaraM sAmittamahikayaM ti ahiyAra saMbhAlaNamuttame / * micchrattassa chavivahA vaDDI paMcavihA hANo kassa ? 9535. kimicchATThissa Aho sammAiTTissa, kiM vA dohaM pi payadasAmitta midi pucchA kyA hor3a / ettha paMcavihA hANi tti vRtte agaMtaguNahANi mottRNa sesapaMcahANIgaM saMgo kAyo / * micchAiTThissa aNNayarassa / 9 536. gAtra sammADDimma micchatA bhAgavisayAINamatthi saMbhavo, tattha tabdhAbhAvAdo | Na ca vaSeNa viNA aNubhAgasaMkramasa baDhI labbhade, tahAguvaladdhIdo / tahA paMcavihA hANI vitattha panthi, suDDu vi maMdavisohIe kaMDayaghAdaM karemANasammAiTThimbhi anaMtaguNahANiM mottRRNa saMsapaMcahANINamasaMbhavAdo / tado micchAiTThisseva NiruddhadhvanipaMcahANINaM sAmittamida suNiNNIdatthamedaM sutaM / aNNadaraggahaNametthoga | haNAdivisesapa DisekaMda | * ataguNahANo avadikamo kassa ? 6537. sugamamaM sutaM, paNhamettavAvArAdo / * aba svAmitvako kahate haiM / 6531. samutkIrtana ke bAda svAmitva adhikRta hai, isalie adhikArakI samhAla karane ke lie yaha sUtra AyA hai / * mithyAtvako chaha prakArakI vRddhiyoM aura pA~ca prakArakI hAniyoMkA svAmI kauna hai ? 9535. kyA midhyAdRSTi yA samyagdRSTi yA donoM hI prakRtameM svAmI haiM isa prakAra pRcchA kI gaI hai / yahA~ para pA~ca prakArakI hAni aisA kahane para anantaguNahAniko chor3akara zeSa pA~ca hAniyoMkA saMgraha karanA cAhie / * anyatara mithyAdRSTi jIva unakA svAmI hai / SS 536. samyagdRSTike to mithyAtyakI anubhAgaviSayaka chaha vRddhiyoMkI sambhAvanA hai nahIM, kyoMki vahA~ para mithyAtvakA bandha nahIM hotA / aura bandhake vinA anubhAgasaMkramakI vRddhi nahIM upalabdha hotI, kyoMki aisA pAyA nahIM jAtA / usI prakAra pA~ca hAniyA~ bhI vahA~ para nahIM haiM, kyoMki atyanta manda vizuddhi bhI kANDakAta karanevAle samyagdRSTi jIvake anantaguNahAniko chor3akara zeSa pA~ca hAniyA~ asambhava haiM / isalie midhyAdRSTike hI vivakSita chaha vRddhiyoM aura pA~ca hAniyoMkA svAmitva hai isa prakAra isa sUtra kA artha sunizIta hai / yahA~ para sUtra meM jo 'anyatara' padakA grahaNa kiyA hai so vaha avagAhanA Adi vizeSake niSedha ke lie jAnanA cAhie / * anannaguNahAni aura avasthitasaMkramakA svAmI kauna hai ? 65.37. yaha sUtra sugama hai, kyoMki praznamAtra meM isakA vyApAra huA hai / Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * aNNayarassa / 9 538. micchAiTThi-samma iTTINamaNNadarassa tadubhayavisayasA mittasaMbadho bhada ho / [ baMdhago 6 * aNNadarassa / 6542. kudo ? micchAiTTha-sammAiTThINaM taduvaladdhIe virohAbhAvAdo | * zravattavvasaMkamo kassa ? 6543. sugamaM / * vidiyasamayauvasamasammAi Dissa | * sammatta sammAmicchattApamaNataguNahANi saMkamo kassa 1 536. sugamamedaM sAmittasaMbaMdhavisesA vekkhaM pucchAsutaM / * daMsaNamohaNIyaM khaveMtassa / 540. kudo daMsaNamohakkhavaNAdo aNNatthedesimaNubhAgaghAdAsaMbhavAdo tado aNNavisayaparihAreNettheva sAmittamidi sammamavahAridaM / * avaTThANasaMkamo kassa ? 6 541. sugamaM / tti * anyatara jIva unakA svAmI hai / 6538. mithyAdRSTi aura samyagdRSTi inameM se anyatarake una donoMke svAmitvakA sambandha hai| yaha ukta kathanakA tAtparya hai / 6541. yaha sUtra sugama hai / * anyatara jIva usakA svAmI hai| * samyaktva aura samyagmithyAtva ke anantaguNahAnisaMkramakA svAmI kauna hai ? SS 536. svAmitvake sambandhavizeSakI apekSA karanevAlA yaha pRcchAsUtra sugama hai / * darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAlA jIva usakA svAmI hai / 6540. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAke sivA anyatra ina prakRtiyoMkA anubhAgaghAta honA sambhava hai, isalie anya viSayake parihAra dvArA yahIM para svAmitva hai isa prakAra samyake prakArase zravadhAraNa kiyA / * unake avasthAnasaMkramakA svAmI kauna hai ? 6 542. kyoMki mithyAdRSTi aura samyagdRSTike usakI upalabdhi honemeM virodha nahIM AtA / * unake avaktavyasaMkramakA svAmI kauna hai ? 6543. yaha sUtra sugama hai / * dvitIya samayavartI upazamasamyagdRSTi jIva usakA svAmI hai / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 gA058) uttarapayaDiaNubhAgasaMkame vaDDIe sAmitta 6544. kudo ? tatthAsaMkamAdo saMkabhappavuttIe pripphuddmuvlNbhaado| * sesANaM kammA micchttbhNgo| 6545. kasAya-NokasAyANamiha sesabhAveNa Niddeso / tesi payadasAmittavihANe micchattabhaMgo kAyavyo, tatto edesi sAmittagayavisesAbhAvAdo ti suttattho / Navari avattavyasaMkamasAmittasaMbhavagao tesiM visesaleso asthi tti taNNihesakaraNaTThamuttaraM suttajugalamAha vari apaMtANubaMdhINamavattavvaM visaMjoedUNa puNo micchattaM gaMtUNa aavliyaadiidss| * sesANaM kammANamavattavvamuvasAmedUNa privdmaannss| 6 546. edANi do vi suttANi suvohANi / evamogheNa sAmittANugamo ko| 6547. saMpahi suttaparUvidatthavisayaNiNNayakaraNaTThametyuccAraNaM vttissaamo| taM jahA-sAmittANugameNa duviho Niddeso-oSeNa AdeseNa ya / ogheNa vihttibhNgo| Navari bArasaka0-NavaNoka0 avatta0 bhuja0saMkamAvattacabhaMgo / evaM maNusatie / sesasavvamaggaNAsu vihttibhNgo| 6548. saMpahi sAmittasutteNa sUcidakAlAdiaNiogaddArANaM vihAsaNa? 65.44. kyoMki vahA~ asaMkramase saMkramarUpa pravRtti spaSTarUpase pAI jAtI hai| * zeSa karmoM kA bhaGga mithyAtvake samAna hai| 6545. yahA~ para 'zeSa' pada dvArA kapAyoM aura nokaSAyoMkA nirdeza kiyA hai| unake prakRta svAmitvakA vidhAna karate samaya mithyAtvake samAna bhaGga karanA cAhie, kyoMki usase inakI svAmitvagata koI vizeSatA nahIM hai yaha isa sUtrakA artha hai| mAtra avaktavyasaMkramake sambandhase svAmitvasambandhI unameM thor3IsI vizeSatA hai, isalie usakA nirdeza karaneke lie Ageke do sUtra kahate haiM . * kintu itanI vizeSatA hai ki jise visaMyojanAke bAda punaH mithyAtvameM jAkara eka Avali kAla huA hai vaha anantAnuvandhiyoMke avaktavyasaMkramakA svAmI hai| * tathA upazAmanAke bAda giranevAlA jIva zeSa karmoM ke avaktavyasaMkramakA svAmI hai| 6546. ye donoM hI sUtra subodha haiM / ___ isa prakAra oghase svAmitvakA anugama kiyaa| 6547. aba cUrNisUtradvArA kahe gaye arthakA nirNaya karaneke lie yahA~ para uccAraNAko batalAte haiM / yathA-svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyasaMkramakA bhaGga bhujagArasaMkramake avaktavyake bhaGgake samAna hai| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA cAhie / zeSa saba mArgaNAoM meM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai| 6548. aba svAmitvasambandhI sUtrake dvArA sUcita hue kAlAdi anuyogadvAroMkA vizeSa Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAya pAhuDe [ baMdhago 6 yetyuccAraNANugataM vattassA mo-- kAlAgugamega duriho gideso / oga hidigo / parivArasaka0 - vaNoka0 avasa0 jaha0 eyasamao / matiya vihamiMgo / pari vArasaka0- gaNoka0 atta0 ovaM / sesamaggagala vihattiyo / I 9 546. aMtarA0 duviho Ni0 / oSeNa vivibaMgo / pAri ra060 avatta0 bhuja0 saMkramaattavyabhaMgo | maNupatie zujasaM / gagAsu Noka0 vihatibhaMgo | 550. NANAjIvehibhaMgavicao bhAgAbhAgo parimANaM khettaM poSaNaM kAlo aMtaraM bhAvoti esimaNiogaddArANaM vihattibhaMgo | NAri saccatya bArasaka0 - gAyaka0 a0 bhujaMgabhaMga | emedesi sugamANamullaMghaNaM kAyAparimaM sutapabaMdhamAha - 15.0 * appAbahu / 6551. ahiyAra saMbhAlaNamuttamedaM sugamaM / * savvatthovA micchattassa prAMtabhAga hANisaMkAmayA / / vyAkhyAna karane ke lie yahA~ para uccAraNAkA anugama karate haiN| kAlAnugamale nirdeza do prakArakA haio aura Adeza | ogha se anubhAgavibhakti ke samAna bhaGga hai| itanA hai ki bAraha vAya aura nau nokaSAyoM ke avaktavya saMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / manuSyatrikoM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki vAha kAya aura nau nokapAyoMke avaktavyasaMkramakA bhaGga ke samAna hai / zeSa mArgaNAoM meM anubhAgavibhakti ke samAna bhaGga hai / vizeSArtha -- anubhAgavibhakti meM bAraha kapAya aura nau nokapayoMkA avaktavyapada sambha nahIM hai jo yahA~ se bana jAtA hai| isalie yahA~ zroprarUpaNA meM aura manuSyatrikoM isa padakA kAla alaga se kahA hai / zeSa kathana spaSTa hI hai / 9 546. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - o aura Adeza / prose anubhAgavibhaktike samAna bhaGga haiM / itanI vizeSatA hai ki opase bAraha kaSAya aura nau nokapAyoM ke avaktavya saMkramakA bhaGga bhujagAra saMkramake avaktavyapadake samAna hai| manuSyatrikoM bhujagAra saMkrAmaka ke samAna bhaGga hai| zeSa mArgalA anubhAgavibhaktike samAna bhakta hai| 550. nAnA jIvoMkI apekSA bhaGgavicaya, bhAgAbhAga, parimANa, kSetra, aura bhAva ina anuyogadvAroM kA anubhAgavibhakti ke samAna hai / bAraha kapAya aura nau nokAyoMke vaktavya saMkramakA bhaGga bhujagAra saMkrAmaka hai / isa prakAra atyanta sugama ina anuyogadvAroMkA ullaMdhana karake alpabahutvakA kathana karane ke lie Age sUtraprabandhako kahate haiM sparzana, kAla, antara tA hai ki sarvatra vaktavyapadake samAna * aba alpabahulako kahate haiM / 6551. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / * mithyAsakI anantabhAgahAnike saMkrAmaka jIna rAvase stoka haiM / Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDaNubhAgasaMkame vaDDI appA bahu 9 552. kudo ? egakaMDayavisayattAdo / * asaMkheja bhAgahANisaMkAmayA asaMkhejjaguNA / 151 453. carimuvvaMkaDANAdo pahuDi anaMtabhAgahA Niaddha ( NamegakaMDayamettaM cetra hodi / desiM puNa tArisANi addhANANi rUvAhiyakaMDayamettANi havaMti, tado tavtrisayAdo payadavisayo asaMkhejjaguNoti siddhamedesi tatto asaMkhejaguNattaM / * saMkhejjabhAgahANisaMkAmayA saMkhejjaguNA / 6554. taM jahA -- vAhiya anaMtabhAgahANi - asNkhejjbhaagh| NiadvANapamANeNa egaM saMkheJjabhAgahANiaddhANaM kAdUNevaMvihANi doNi tiSNi cattAri ti gaNimANe ukkassasaMkhejjayassa sAdireyaddhamettANi addhANANi ghettaNa- saMkheja bhAgahANIe bisao hoi, sainiyamettamaddhANaM gaMtUNa tattha duguNahANIe samuppattidaMsaNA do / tado visayANusAreNukassasaMkhejjayassa sAdireyaddhametto guNagAro tappA oggasaMkhejarUvameto vA / * saMkhejjaguNahANisaMkAmayA saMkhejjaguNA / 9 555. taM kathaM 9 saMkhejjabhAgahANisaMkAmaehiM laMdvadvANapamANeNeyamadvANaM kADhUNa tArisANi jahaNNaparittAsaMkhejjayassa rUvaNaddhacchedaNayamettANi jAva gacchati tAva saMkhejjaguNahANivisao caitra, tatto 'pahuDi asaMkhejaguNahANisamuppattI do / tado ettha vi visayAnusAreNa rUvUNajahaNNaparittAsaMkhejJachedaNayametto tappA oggasaMkhejarUtrametto vA guNagAro / 9552. kyoMki ye eka kANDakako viSaya karate haiM / * unase asaMkhyAta bhAgahAnike saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 6553 . kyoMki antima UrvakasthAnase lekara anantabhAgahAnikA dhyAna eka kANDakapramANa hI hotA hai / parantu inake vaise adhvAna eka adhika kANDakapramANa hote haiM, isalie usake viSayase prakRta viSaya asaMkhyAtaguNA hai / isa kAraNa inakA unase asaMkhyAtaguNatva siddha hai / * unase saMkhyAtabhAgahAnike saMkrAmaka jIba saMkhyAtaguNe haiM / SS 554. yathA - eka adhika anantabhAgahAni aura asaMkhyAta bhAgahAnike adhvApramANa eka saMkhyAtabhAgahAni dhyAnako karake isa prakAra ke do, tIna, cAra ityAdi kramase ginane para utkRSTa saMkhyAtake sAdhika ardhamAtra adhvAnoMko grahaNa kara saMkhyAtabhAgahAnikA viSaya hotA hai, kyoMki tatpramANa adhvAna jAkara vahA~ para dviguNahAnikI utpatti dekhI jAtI hai, isalie viSaya ke anusAra utkRSTa saMkhyAtakA sAdhika ardhabhAgapramANa athavA tatprAyogya saMkhyAta aMka pramANa guNakAra hotA hai / * unase saMkhyAtaguNahAnike saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / SS 555. kyoMki saMkhyAtabhAgahAni ke saMkrAmakoMke dvArA prApta hue adhyAnake pramANase eka adhvAnako karake vaise adhyAna jaba taka jaghanya parItA saMkhyAtake eka kama ardhacchedapramANa ho jAte haiM taba taka saMkhyAtaguNahAnikA hI viSaya rahatA hai, kyoMki vahA~se lekara asaMkhyAtaguNahAnikI utpatti hotI hai / isalie yahA~ para bhI viSaya ke anusAra eka kama jaghanya parItA saMkhyAtake ardhaccheda pramANa athavA tatprAyogya saMkhyAta pramANa guNakAra hotA hai / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 OM asaMkheja guNahANisaMkAmayA asNkhengunnaa|| 6 556. puvANupubIe carimasaMkhejabhAgavaDikaMDayassAsaMkhejadimAge ceva saMkhejabhAgahANi-saMkhejaguNahANIo samappaMti / teNa kAraNeNa carimasaMkhejabhAgavaDikaMDayassa sesA asaMkhejA bhAgA saMkhejA saMkhejaguNavaDDisayaladdhANaM ca asaMkhejaguNahANisaMkAmayANaM visayo hoi / tado tattha visayANusAreNa aMgulassAsaMkhejabhAgameto guNagAro tappAoggAsaMkhejarUvametto vaa| * aNaMtabhAgavaDisaMkAmayA asNkhejgunnaa| . . 557. taM kathaM ? pubuttAsesahANisaMkAmayarAsI eyasamayasaMciMdo, khaMDayaghAdANaM tassamayaM bhottaNaNNattha haannisNkmsNbhvaado| eso vuNa rAsI AvaliyAe asaMkhejabhAgamattakAlasaMcido, paMcaNhaM baDDINamAvaliyAe asNkhejdibhaagmetkaalovesaado| tado kaMDayamattavisayatte vi saMcayakolapAhammeNAsaMkhejabhAgamettamedesi siddhaM / guNagArapamANamatthAsaMkhejA logA ti vattabbaM / kudo evaM ce ? hANipariNAmANaM suTTa dullahattAdo, vaDipariNAmANameva pAyeNa sNbhvaado| OM asaMkhejabhAgavaDisaMkAmayA asNkhejgunnaa| * unase asaMkhyAtaguNahAnike saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 6556. pUrvAnupUrvIke anusAra antima saMkhyAtabhAgavRddhi kANDakake asaMkhyAtaveM bhAgameM hI saMkhyAtabhAgahAni aura saMkhyAtagaNahAni samApta hotI haiN| isa kAraNase antima saMkhyAtabhA vRddhikADaka zepa asaMkhyAta bahubhAga aura saMkhyAtaguNavRddhikA sakala adhvAna asaMkhyAtaguNahAnike saMkrAmakoMkA viSaya hai / isalie yahA~ para viSayake anusAra aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa athavA tatprAyogya asaMkhyAta aGkapramANa guNakAra hai| * unase anantabhAgavRddhike saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 557. kyoMki pUrvokta samasta hAniyoMkI saMkrAmakarAzi eka samayameM saJcita hai, kyoMki kANDakaghAtoMke usa samabako chor3akara anyatra hAnisaMkrama sambhava nahIM hai / parantu yaha rAzi prAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake dvArA saJcita huI hai, kyoMki pA~ca vRddhiyoMke Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlakA upadeza pAyA jAtA hai| isalie isakA viSaya kANDakamAtra rahate hue bhI saJcayakAlako pramukhatAse pUrvokta hAniyoMke saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM yaha siddha hotA hai / yahA~ para guNakArakA pramANa asaMkhyAta loka hai aisA kahanA caahie| zaMkA-aisA kyoM hai ? samAdhAna-kyoMki hAnike kAraNabhUta pariNAma atyanta durlabha haiN| prAyaH karake vRddhike kAraNabhUta pariNAma hI sambhava hai| * unase asaMkhyAtabhAgavRddhike saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAM058 ] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame vaDDIe appAbahu 558. doNhamAvaliyAsaMkhejabhAgamettakAlapaDibaddhatte samANe saMte vi pubvillakAlAdo edassa kAlo asaMkheJjaguNo, puvtrillakAlassa cetra asaMkheJjaguNattaM / kadhameso kAlagao viseso paricchiNNo ? mahAbaMdhaparUvidakAlappAvahuAdo | ahavA visayaM pekkhiUNedassA saMkheaguNataM samattheyavvaM / 153 * saMkheja bhAgavaDDisaMkAmayA saMkhejjaguNA / 8 556. ko guNagAro ? ukassasaMkheayassa addhaM sAdireyaM, visayANusAreNa taduvalaMbhAdo, tappAoggasaMkhejarUvamettotrakamaNasa kamaguNagAreNa taduvalaMbhAdo ? * saMkhejjaguNavaDDisaMkAmayA saMkhejjaguNA / SS 560. ettha vi bisayaM kAlaM ca pahANIkAdRNa puvtraM va guNagArasamatthaNA kAyavtrA / * asaMkhejjaguNavaDDisaMkAmayA asaMkhejjaguNA / 9561. ko guNagAro ? aMgulassa asaMkhejadibhAgo / tappA oggasaMkhejarUtrametto vA visaya-kAlANamaraNusaraNe jahAkamaM taduvaladdhIdo / * traNaMtaguNahANisaMkAmayA asaMkhejjaguNA / 6558. yadyapi donoM vRddhiyoMkA kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgarUpase samAna hai to bhI pUrvokta vRddhike kAla se isakA kAla asaMkhyAtaguNA hai, isalie pUrvokta vRddhike saMkrAmakoMse isake saMkrAmaka asaMkhyAtaguNe siddha hote haiM / zaMkA- yaha kAlagata vizeSatA kisa pramANase jAnau jAtI hai ? samAdhAna -- mahAbandhameM kahe gaye kAlaviSayaka alpabahutvase jAnI jAtI hai / athavA viSayakI apekSA isake asaMkhyAtaguNe honekA samarthana karanA cAhie / * unase saMkhyAtabhAgavRddhike saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / 55. guNakAra kyA hai ? utkRSTa saMkhyAtakA sAdhaka ardhabhAgapramANa guNakAra hai, kyoMki viSayake anusAra usakI upalabdhi hotI hai tathA tatprAyogya saMkhyAta aGka pramANa upakramaNa saMkramaguNakArake dvArA usakI upalabdhi hotI hai / * unase saMkhyAtaguNavRddhi ke saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / SS 560. thahA~ para bhI viSaya aura kAlako pradhAna karake pahalekai samAna guNakArakA samarthana karanA cAhie / * unase asaMkhyAtaguNavRddhi ke saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 561. guNakAra kyA hai ? aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa yA tatprAyogya saMkhyAta aGkapramANa guNakAra hai, kyoMki viSaya aura kAlake anusAra yathAkramase usakI upalabdhi hotI hai / * unase anantaguNahAnike saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 20 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 SS 562. kiM kAraNaM ? asaMkhejaguNavaDhi kAmayarAsI Avali0 asaMkhe0 bhAgametakAlasaMcido ho / kiMtu thoksiyo, eyachaTThANa aMtare ceya tavtrisayaNibaMdhadaMsaNAdo / anaMtaguNAkArAsI puNa jai vi eyasamayasaMcir3ho to vi asaMkheja logametadvANapaDibaddho / do siddhadesiM tatto asaMkhejaguNattaM / 154 guNavasiMkAmayA asaMkhejjaguNA / 6 563. ko guNagAro ? aMtomuhuttaM / kudo do hame simabhiNavisayatte va anaMtaguNavasiMkAmayakAlassa aMtomuttapamANovaese suttabaleNa tavviNiNNayAdo / * vaDidasaMkAmayA saMkhejjaguNA / SS 564. kudo ? anaMtaguNavaDDikAlAdo avaTThidasaMkamakAlassa saMkheJjaguNattAvalaMbaNAdo / * sammatta-sammAmicchattANaM savvatthovA aAMtaguNahANisaMkAmayA / 9 565. kudo ? daMsaNamohakkhavayajIvANaM cetra tabbhAveNa pariNAmovalaMbhAdo / * avattavvasaMkAmayA asaMkhejjaguNA / SS 562. kyoMki asaMkhyAtaguNavRddhikA saMkramaNa karanevAlI rAzi Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake dvArA saMcita hokara bhI stoka viSayavAlI hotI hai, kyoMki eka SaTsthAnake bhItara hI usake viSayakA sambandha dekhA jAtA hai / parantu anantaguNahAnikA saMkramaNa karanevAlI rAzi yadyapi eka samayameM saMcita huI hai to bhI asaMkhyAta lokapramANa SaTsthAnapratibaddha hai, isalie unase ye zrasaMkhyAtaguNe haiM yaha siddha huA / 9 566. kudo ? palidotramAsaMkhejabhAgamettajIvANaM tabbhAveNa pariNadANamuvalaMbhAdo | * avaDidasaMkAmayA asaMkhejaguNA / * unase anantaguNavRddhike saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 6 563. guNakAra kyA hai ? antarmuhUrta hai, kyoMki yadyapi ina donoMkA viSaya eka hai to bhI anantaguNavRddhike saMkrAmakoMkA kAla antarmuhUrtapramANa hai isa upadezakA nirNaya sUtra ke balase hotA hai / * unase avasthitasaMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / 6564. kyoMki anantaguNavRddhike kAlase avasthitasaMkramakA kAla saMkhyAtaguNA pAyA jAtA hai| * samyaktra aura samyagmithyAtvakI anantaguNahAnike saMkrAmaka jIva sabase stoka haiM / SS 565. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAle jIvoMkA hI usa rUpase pariNamana upalabdha hoyA hai / * unase avaktavyasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / SS 566. kyoMki palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa jIva usa rUpase pariNamana karate hue pAye jAte haiN| * unase avasthitasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame vaDDIe appAbahuaM 155 6 567. kudo ? tavyadirittAsesasammatta-sammAmicchattasaMtakammiyajIvANamavahidasaMkAmayabhAveNAvaTThANadaMsaNAdo / ettha guNagArapamANaM avali0 asaMkhe0bhAgametto ghettavyo / 8 sesANaM kammANaM savvatthovA avttvvsNkaamyaa| 6568. kudo ? aNaMtANubaMdhINaM visaMjoyaNApucasaMjoge vaTTamANapalidovamAsaMkhejabhAgamettajIvANaM sesakasAya-gokasAyANaM pisavyAvasAmaNApaDivAdapaDhamasamayamahidvidasaMkhejovasAmayajIvANamabattavyabhAveNa prinndaannmuvlddhiido|| * aNaMtabhAgahANisaMkAmayA aNaMtaguNA / 6566. kado ? sabajIvANamasaMkhejabhAgapamANattAdo / 8 sesANaM saMkAmayA micchttbhNgo|| 6570. sugamamedamappaNAsuttaM / evamogheNappAbahuaM samattaM / 6571. AdeseNa maNusatie vihattibhaMgo / Navari bArasaka0-NavaNoka0 aNaMtANu0 bhaMgo / sesasavvamaggaNAsu vihattibhaMgo / evaM jAva aNAhAri ti / . evaM vaDDisaMkamo samatto / 6567. kyoMki pUrvokta do padavAle jIvoMke sivA samyaktva aura samyagmithyAtvake satkarmavAle zeSa saba jIva avasthitasaMkrama karate hue pAye jAte haiN| yahA~ para guNakArakA pramANa Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa lenA caahie| * zeSa karmoM ke avaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| 6568. kyoMki anantAnubandhiyoMke visaMyojanApUrvaka saMyogameM vidyamAna hue palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa jIva tathA zeSa kaSAyoM aura nokaSAyoke bhI sarvopazamanAse girate hue saMkramake prathama samayameM sthita hue saMkhyAta upazAmaka jIva avaktavyabhAvase pariNamana karate hue upalabdha hote haiN| * unase anantabhAgahAnike saMkrAmaka jIva anantagaNe haiN| 6566. kyoMki ye saba jIvoMke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hote haiN| * zeSa pardoke saMkrAmaka jIrvokA bhaGga mithyAtvake samAna hai| . 6570. yaha arpaNasUtra sugama hai|| isa prakAra oghase alpabahutva samApta huaa| 6571. Adezase manuSyatrikameM anubhAgavibhaktike samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA bhaGga anantAnubandhIke samAna hai / zeSa saba mArgaNAoMmeM anubhAga vibhaktike samAna bhaGga hai| isa prakAra vRddhisaMkrama samApta huaa| Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 * ento dvANANi kAyavvANi / 9 572. saNAdicavIsANiogaddArANaM sabhujagAra - padaNikkheva vaDDIrNa samatti - samaNaMtarametto saMkamadvANaparUvaNA kAyantrA ti pahaNNAvakamedaM / kimaTTamesA dvANaparUvaNA AgayA? vIe pavichADDi-hANINabhaNataraviyappapaduppAyaNamA gayA ? Na, vaDiparUvaNAe caitra yattAdo NiratthayamidaM, tatthAparU vidabaMdhasamuppattiya-hadasamuppattiya-hadahada samuppattiyabhedANaM pAdekamasaMkheja loga mettachANasarUvANamiha parUvaNovalaMbhAdo / jahA saMtakammaTThANANi tahA saMkamaTThANANi / 6573. jahA saMtakammaTThANANi baMdhasamuppattiyA dibheyabhiNNANi aNubhAgavihattIe savitraM paruvANi tahA saMkamadvANANi vi etthANugaMtavtrANi, davtraTThiyaNayAvalaMbaNeNa tatto desi visesAbhAvAdo ta bhaNidaM hodi / * tahA vi parUvaNA kAyavvA / SS 574. tathApi paryAyArthikanayAnugrahArthaM teSAmiha punaH prarUpaNA kartavyaivetyarthaH / saMpahi tesu parUvijamANe tattha saMkamaTThANaparUvaNadAe imANi cattAri aNiyogaddArANi bhavaMti -- samuttiNA parUvaNA pamANamapyAvahuaM ca / tattha samuttiNA - savvesiM kammANamatthi * aba isase Age anubhAgasaMkramasthAnoMkA kathana karanA cAhie / 6 572. bhujagAra, padanikSepa aura vRddhike sAtha saMjJA Adi caubIsa anuyogadvAroMkA kathana samApta honeke bAda Age saMkramasthAnoMkA kathana karanA cAhie isa prakAra yaha pratijJAsUtra hai / zaMkA- yaha sthAnaprarUpaNA kisalie AI hai ? samAdhAna - vRddhi dvArA kahI gaI chaha vRddhiyoM aura chaha hAkyioMke avAntara bhedoMkA kathana karane ke lie yaha prarUpaNA AI hai / vRddhiprarUpaNA ke dvArA kAma cala jAtA hai, isalie isakA kathana karanA nirarthaka hai aisA kahanA bhI ThIka nahIM hai, kyoMki vahA~ para nahIM kahe gaye alaga alaga pratyeka asaMkhyAta lokapramANa SaTsthAnasvarUpa bandhasamutpattika, hatasamutpattika aura hatahatasamutpattikarUpa bhedakA yahA~ para kathana pAyA jAtA hai| .* jisa prakAra satkarmasthAna haiM usI prakAra saMkramasthAna haiM / 6 573. jisa prakAra bandhasamutpattika Adike bhedase aneka prakArake satkarmasthAna anubhAgavibhakti meM vistAra ke sAtha kahe haiM usI prakAra yahA~ para saMkramasthAna bhI jAnane cAhie, kyoMki dravyArthikanayakI apekSA unase inameM vizeSa bheda nahIM hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * to bhI unakI prarUpaNA karanI cAhie / 574. tathApi pryaay| thiMkanayakA anugraha karaneke lie unakI yahA~ para punaH prarUpaNA karanI cAhie yaha isakA tAtparya hai / aba unakA kathana karane para unameMse saMkramasthAnoMkI prarUpaNA meM ye cAra anuyoga dvAra hote haiM - samutkIrtanA, prarUpaNA, pramANa aura alpabahutva / unameM se samutkIrtanA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame hANANi 157 baMdhamamuppattiyasaMkamANANi hadasamuppattiyasaMkamaTThANANi hadahadasamuppattiyasaMkamaTThANANi ca / Navari sammatta-sammAmicchatANaM Nasthi baMdhasamuppattiyasaMkamaTThANANi / evaM sugamattAdo samukittaNAmullaMthiUNa parUvaNaM pamANaM ca ekado bhaNNamANo suttapabaMdhamuttaramADhavedi OM ukassae aNubhAgabaMdhahANe egaM saMtakammaM tamegaM saMkamaTThANaM / 6 575. ukkassae aNubhAgabaMdhaTThANe eyaM saMtakammamego saMtakammaviyappo ti vuttaM hoi, baMdhANaMtarasamae baMdhaTThANasseva sNtkmmvvessiddhiido| tameva saMkamaTThANaM Si, baMdhAvaliyavadikkamANaMtaraM tasseva saMkamaTThANabhAveNa prinnyttaado| tado paJjavasANabaMdhaTThANassa saMtakammaTThANatANuvAdamuheNa saMkamaTThANabhAvavihANamedeNa suneNa kayaM ti daTThavvaM / * ducarime aNubhAgabaMdhaThANe evameva / 6 576. ducarimANubhAgabaMdhaTThANaM NAma carimANubhAgabaMdhaTThANassa . aNaMtaraheTThimabaMdhaTThANaM tattha evaM ceva saMtakammaTThANa-saMkamaTThANabhAvaparUvaNA kAyavA, aNaMtaraparUvidaNNAeNa tadubhayavavaesasiddhIe pddibNdhaabhaavaado| evaM ticarimAdibaMthaTThANesu vi tadubhayabhAvasaMbhavo Nedavyo ti parUvaNaTThamuttarasuttAvayAro * evaM tAva jAva pacchANupuvvIe paDhamamapaMtaguNahINabaMdhaTThANamapatto tti / saba karmoM ke bandhasamutpattikasaMkramasthAna, hatasamutpattikasaMkramasthAna aura hatahatasamutpattikasaMkramasthAna hote haiN| itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvake bandhasamutpattikasaMkramasthAna / hote / isa prakAra sugama honese samutkIrtanAko ullaMghana kara prarUpaNA aura pramANakA eka sAtha kathana karate hue Ageke sUtraprabandhako Arambha karate haiM * utkRSTa anubhAgavandhasthAnameM eka satkarma hotA hai / vaha eka saMkramasthAna hai| 6575. utkRSTa anubhAgavandhasthAnameM eka satkarma arthAt eka satkarmavikalpa hotA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai, kyoMki bandhake anantara samayameM bandhasthAnako hI satkarma saMjJAkI siddhi hai / tathA vahI saMkramasthAna bhI hai, kyoMki bandhAvalike vyatIta honeke bAda vahI saMkramasthAnarUpase pariNata ho jAtA hai / isalie isa sUtrake dvArA antima bandhasthAnakA satkarmasthAnake anuvAdakI mukhyatAse saMkramasthAnabhAvakA vidhAna kiyA aisA jAnanA caahie| * dvicarama anubhAgabandhasthAnameM isI prakAra jAnanA caahie| 6576. antima anubhAgabandhasthAnake anantara adhastana bandhasthAnako dvicarama anubhAgabandhasthAna kahate haiM / vahA~ para isIprakAra satkarmasthAna aura saMkramasthAnabhAvakA kathana karanA cAhie, kyoMki anantara kahe gaye nyAyake anusAra ukta donoM saMjJAoMkI siddhimeM koI pratibandha nahIM hai| isI prakAra tricarama Adi banghasthAnoMmeM bhI ukta donoM bhAvoMkA sambhava jAna lenA cAhie isa prakArakA kathana karaneke lie Ageke sUtrakA avatAra kiyA hai * isa prakAra pazcAdAnupUrvIse jaba taka prathama anantaguNahIna bandhasthAna nahIM prApta hotA taba taka jAnanA caahie| Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 577. evamaNeNa vihANeNa pacchANuSubbIe tAva NedavvaM jAva paDhamamaNaMtaguNahINabaMdhaTThANamapAveUNa tatto uparimardukaTThANaM patto ti / kudo ? tesi savvesiM baMdhasamuppattiyasaMtakammaTThANatta siddhIe pddisehaabhaavaado| tatto heTThA vi esA ceva parUvaNA hoi, kiMtu etthaMtare ko vi visesasaMbhavo asthi ti paduppAemANo suttapabaMdhamuttaramAha * puvvANupuvIe gaNijamANe jaM carimamaNaMtagaNaM baMdhahANaM tassa heTThA aNaMtaramaNaMtaguNahINamedammi aMtare asaMkhejalogamettANi ghaadtttthaannaanni| 6 578. edassa suttassa atthavihAsaNaM kssaamo| taM jahA-puvANupuvI NAma suhumahadasamuppattiyasavvajahaNNasaMtakammaTThANappahuDi chabaDDIe avadvidANamaNubhAgabaMdhaTThANANamAdIdo parivADIe gaNaNA / tAe gaNijamANe jaM carimamaNaMtaguNavaMdhaTThANaM pajavasANaTThANAdo heTThA rUvaNachaTThANamettamosaridUNavadvidaM tassa heTThA aNaMtaramaNaMtaguNahINabaMdhaTThANamapAvedUNa edammi aMtare ghAdaTThANANi samuppajaMti / kettiyamettANi tANi tti vutte asaMkhejalogamettANi tti tesiM pamANaNideso kdo| kado ? rUvaNaTThANapamANauvarimabaMdhaTThANesu pAdekamasaMkhejalogamettANubhAgaghAdaheduvisohipariNAmehiM ghAdijamANesu rUvaNachaTThANavikkhaMbhapariNAmaTThANAyAmahadasamuppattiyaTThANANaM hadahadasamuppattiTThANasahagayANamasaMkhejalogattANamuppattIe virohAbhAvAdo / 6577. 'evaM' arthAt isa vidhise pazcAdAnupUrvI ke anusAra prathama ananta guNahIna bandhasthAnako nahIM prApta karake usase Age aSTAMkasthAnake prApta hone taka le jAnA cAhie. kyoMki una sabake bandhasamutpattikasatkarmasthAnatvakI siddhimeM koI pratiSedha nahIM hai / isase nIce bhI yahI prarUpaNA hai| kintu yahA~ para antarAlameM kucha vizeSa sambhava hai, isalie usakA kathana karate hue Ageke sUtraprabandhako kahate haiM- . ___ * pUrvAnupUrvIse gaNanA karane para jo antima anantaguNita bandhasthAna hai aura usake nIce anantaravartI jo anantaguNahIna vandhasthAna hai, ina donoMke madhyameM asaMkhyAta lokapramANa ghAtasthAna hote haiN| 6578. isa sUtrake arthakA vyAkhyAna karate haiN| yathA-sUkSma ekendriyasambandhI sabase jaghanya hatasamutpattika satkarmasthAnase lekara chaha vRddhirUpase avasthita anubhAgavandhasthAnoMkI prArambhase paripATIkramase gaNanA karanA pUrvAnupUrvI kahalAtI hai| usake anusAra gaNanA karane para jo antima anantaguNita bandhasthAna antima sthAnase nIce eka kama chaha sthAnamAtra utarakara sthita hai| usake nIce anantara anantaguNahIna bandhasthAnako nahIM prApta karake isa antarAlameM ghAtasthAna utpanna hote haiM / ve kitane hote haiM aisA pUchane para asaMkhyAta lokapramANa hote haiM isa prakAra unake pramANakA nirdeza kiyA, kyoMki eka kama SaTsthAnapramANa uparima bandhasthAnoMkA alaga-alaga asaMkhyAta lokapramANa anabhAgaghAtake hetabhata pariNAmoMke dvArA ghAta karane para hatahatasamutpattikasthAnoMke sAtha prApta hue asaMkhyAta lokapramANa eka kama SaTsthAnapramANa viSkambhavAle tathA pariNAmasthAnapramANa AyAmavAle Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDiaNubhAgasaM kame! hArANi 156 edesiM ca parUvaNA aNubhAgavihattIe savittharamagugayA tti roha puNo parUvija de / saMpahi edesimasaMkhejjalogamettaghAdaTThANANaM baMdhasamuppattiyabhAvapaDisehamuheNa saMtakammasaMkamaTThANattavihANaM kuNamANo suttamuttaraM bhaNai * tANi saMtakammaTThANANi tANi caiva saMkamaTThANANi / - SS 576. tANi samaNaMtaraNihidughAdaTThANANi saMtakammaTThANANi, hadasamuppattiyasaMtakammabhAveNAvaTThidANaM tabbhAvA virohAdo / tANi caiva saMkamaTThANANi / kudo ? tesimuppattisamata rasamayappa huDi okaDaNAdivaseNa saMkamapaJjAyapariNAme paDisehAbhAvAdo / tANi ceve tti etthataNaevakAro tANi saMtakammasaMkamaTThANANi ceva, Na puNo baMdhaTTANANi ti avahAraNaphalo / evametthaMtare ghaad| NasaMbhavagayavisesaM paduppAiya saMpahi eto hemabaMdhaTThA - paDibaddhasaMka maTThANANi parUvemANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai * tado puNo baMdhaTThANANi saMkamaTThANANi ca tAva tullANi jAva pacchANupuvvIe vidiyamaNaMtaguNahINabaMdhaTThANaM / 9 580. tado ataraNiddghiATThANasamuppattivisayAdo heTTimANaMtaguNahINabaMdhadvANahuDi puNo vi baMdhaTTANANi saMkamaTThANANi ca tAva sarisANi hodUNa gacchati jAva pacchApuvvI uDDANamettamosariUNa vidiyamaNaMtaguNahINabaMdhaTTANasaMdhimapattANi tti / kudo ! tattha hatasamutpattikasthAnoMkI utpatti honemeM koI virodha nahIM AtA / inakI prarUpaNA anubhAgavibhakti meM vistArake sAtha kI gaI hai, isalie yahA~ para punaH prarUpaNA nahIM karate / aba ye asaMkhyAta lokapramANa ghAtasthAna bandhasamutpattikarUpa nahIM hokara satkarma aura saMkramasthAnarUpa haiM isa bAtakA vidhAna karate hu kA sUtra kahate haiM * ve satkarmasthAna haiM aura ve hI saMkramasthAna haiM / SS 576. anantara pUrva kahe gaye ve ghAtasthAna satkarmasthAna haiM, kyoMki ve hatasamutpattika satkarmarUpase avasthita haiM, isalie unake una rUpa hone meM koI virodha nahIM AtA / aura ve hI saMkramasthAna haiM, kyoMki utpatti honeke anantara samayase lekara apakarSaNa Adike vase unakA saMkramaparyAyarUpase pariNamana karanemeM koI pratibandha nahIM hai / 'tANi ceva' isa prakAra yahA~ para jo evakAra hai so isa avadhAraNakA yaha phala hai ki ve satkarmasthAna aura saMkramasthAna hI haiM / parantu bandhasthAna nahIM haiM / isa prakAra yahA~ para antarAlameM ghAtasthAnoM meM sambhava vizeSatAkA kathana karake ba yahA~se nIce bandhasthAnoMse sambandha rakhanevAle saMkramasthAnoMkA kathana karate hue Age sUtraprabandhako kahate haiM * vahA~ se lekara pazcAdAnupUrvIse dvitIya anantaguNahIna bandhasthAnake prApta hone taka jitane bandhasthAna aura saMkramasthAna prApta hote haiM ve saba tulya hote haiM / 580. 'tado' arthAt anantara pUrva kahe gaye ghAtasthAnasamutpattiviSayase nIce jo anantahIna bandhasthAna hai usase lekara punarrApa bandhasthAna aura saMkramasthAna taba taka sadRza hokara jAte Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 tadubhayasaMbhave virohANuvalaMbhAdo / saMtakammaTThANattamedesi kiNNa parUvidaM ! Na, aNuttasiddhattAdo / evamedAsi parUvaNaM kAdUNa saMpahi vidiyaaNaMtaguNahINabaMdhaTThANassa uvarille aMtare puvaM va ghAdaTThANANi hoti ti paravemANo suttamuttaraM bhaNai-- * vidiyaapAMtaguNahINabaMdhaTThANassuvarille aMtare asaMkhejalogamettANi ghATThANANi / ___581. kudo ? egachaTThANeNaNANubhAgasaMtakammiyamAdi kAdUNa jAva pacchANupuvIe vidiyaaTThakaTThANe ti tAva edesu hANesu ghAdijamANesu payadaMtare asaMkhejalogamettaghAdaTThANANamuppattIe paripphuDamuvalaMmAdo / __(r) evamaNaMtaguNahoNabaMdhaTThANassuvari aMtare asaMkheja logamettANi ghaavtttthaannaanni| 6582. evamaNaMtaraparUvidavihANeNa asaMkhejalogamettaghAdaTThANANi ti carimAdihedvimAsesaaTuMkuvbaMkANamaMtaresu abbAmoheNa parUveyavANi ti bhaNidaM hodi / Navari suhumahadasamuppattiyajahaNNaTThANAdo uparimANaM saMkhejANamaTuMkuvvaMkANamaMtaresu hadasamuppattiyasaMkamaTThANANa haiM jaba taka pazcAdAnupUrvIse SaTsthAnamAtra utara kara dUsare anantaguNahIna bandhasthAnakI sandhiko nahIM prApta hote, kyoMki vahA~ para una donoMke sanbhaka hone meM koI virodha nahIM pAyA jaataa| zaMkA-ye satkarmasthAna bhI haiM aisA kyoM nahIM kahA ? samAdhAna nahIM, kyoMki yaha bAta binA kahe hI siddha hai| isaprakAra inakA kathana karake aba dvitIya anantaguNahIna bandhasthAnake uparima antarameM pahaleke samAna ghAtasthAna hote haiM isa bAtakA kathana karate hue AgekA sUtra kahate haiM * dvitIya anantaguNahInabandhasthAnake uparima antarameM asaMkhyAta lokapramANa ghAtasthAna hote haiN| 6581. kyoMki SaTsthAnase nyUna anubhAgasatkarmase lekara pazcAdAnupUrvIse dvitIya aSTAMkasthAnake prApta hone taka ina sthAnoMke ghAta karane para prakRta antarameM asaMkhyAta lokapramANa ghAtasthAnoMkI utpatti spaSTarUpase upalabdha hotI hai|| * isa prakAra pratyeka anantaguNahIna bandhasthAnake antarAlameM asaMkhyAta lokapramANa ghAtasthAna hote haiN| 6582. isa prakAra anantara pUrva kahe gaye vidhAnake anusAra antima Adi adhastana saba prayAMka aura urvakoMke antarAloMmeM asaMkhyAta lokapramANa ghAtasthAnoMkA vyAmoha rahita hokara kathana karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / kintu itanI vizeSatA hai ki sUkSma ekendriyasambandhI hatasamutpattika jaghanya sthAnase lekara uparima saMkhyAta aSTAMka aura urvakoMke antarAloMmeM hata Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame dvANANi 161 muppattI Natthi ti vattavvaM / sutteNa viNA kathamedaM paricchiAde ? Na, suttAviruddhaparamaguruparaMparAgayavisiTThovaesabalega tadavagamAdo / saMpahi uttatthavisayaNiNNayadaDhIkaraNaTThamuvasaMhAravakkamAha * evamaNaMtaguNahINabaMdhaTThANassa uvarille aMtare asaMkhejjalogamettANi ghAdaTThANaNi bhavaMti patthi apnnmmi| 6583. sugamamedamuvasaMhAravakkaM / Navari aTuMkuvvaMkANaM viccAlesu ceva ghAdaTThANANi hoMti, NAgatthe tti jANAvaNaTuM 'Natthi aNNamhi' ti bhaNidaM / evamedamuvasaMhariya saMpahi baMdha-saMkamaTThANANamaNgoNNavisayAvahAraNakkamapadaMsaNaTThamidamAha * evaM jANi baMdhahANANi tANi NiyamA saMkamaTThANANi / ___6584. kiM kAraNaM 1 puvvutteNa NAeNa savvesiM baMdhaTThANANaM saMkamaTThANattasiddhIe virohaabhaavaado| * jANi saMkamaTThANANi tANi baMdhahANANi vA Na vA / 6 585. kudo ? baMdhaTThANehiMto pudhamUdaghAdaTThANesu vi sNkmtttthaannaannmnnubuttidNsnnaado| samutpattika saMkramasthAnoMkI utpatti nahIM hotI aisA kahanA caahie| zaMkA-sUtrake binA isa tathyakA jJAna kaise hotA hai ? samAdhAna-nahIM, kyoMki sUtrake avirodhI parama guruoMke paramparAse Ae hue viziSTa upadezake balaMse isa tathyakA jJAna hotA hai| aba ukta viSayake nirNayako dRr3ha karaneke lie upasaMhArarUpa sUtrako kahate haiM- . * isa prakAra pratyeka anantaguNahIna bandhasthAnake uparima antarAlameM asaMkhyAta lokapramANa dhAtasthAna hote haiM, anyameM nhiiN| 6583. yaha upasaMhAra vacana sugama hai| itanI vizeSatA hai ki aSTAMka aura urvakoMke antarAloMmeM hI ghAtasthAna hote haiM, anyatra nahIM hote isa bAtakA jJAna karAneke lie 'etthi aNNamhi' yaha vacana kahA hai| isa prakAra isakA upasaMhAra karake aba bandhasthAnoM aura saMkramasthAnoMke paraspara viSayakA avadhAraNakrama dikhalAneke lie AgekA sUtra kahate haiM * isa prakAra jo bandhasthAna haiM ve niyamase saMkramasthAna haiN| 6584 kyoMki pUrvokta nyAyase saba bandhasthAnoMke saMkramasthAnarUpase siddhi honemeM koI virodha nahIM aataa| * tathA jo saMkramasthAna haiM ve bandhasthAna haiM bhI aura nahIM bhI haiN| 6585. kyoMki bandhasthAnoMse pRthagbhUta ghAtasthAnoM meM bhI saMkramasthAnoMkI anuvRtti dekhI jAtI hai| Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * tado baMdhahANANi thovaanni| 6 586. jado evaM ghAdaTThANesu baMdhaTThANANaM saMbhavo Natthi tado tANi thovANi ti bhaNidaM hoi| 8 saMtakammaTThANANi asaMkhejaguNANi / 6587. kudo ? baMdhaTThANehito asaMkhejaguNaghAdaTThANesu vi saMtakammaTThANANaM sNbhvdNsnnaado| jANi ca saMtakammahApANi tANi saMkamahApANi / 6 588. kudo 1 baMdha-ghAdaTThANasarUvasaMtakammaTThANANaM savvesimeva saMkamaTThANattasiddhIe aNaMtarameva pruuvidttaado| evamettieNa pabaMdheNa saMkamaTThANANaM parUvaNaM pamANANugamaM ca kAdUNa saMpahi tesi savvAo payaDIo assiUNa satthANa-paratthANehi appAbahuaparUvaNa?muttarasuttamAha * appAbahuaM jahA sammAiDige baMdhe thaa| 6586. jahA sammoiTThibaMdhe baMdhaTThANANamappAbahuaM parUvidaM sabakammANaM tahA ettha vi saMkamaTThANANamappAbahuaM parUveyavyamidi bhaNidaM hoi / edeNa sutteNa paratthANappAbahumaM sUcidaM / satthANappAbahuaM pi desAmAsayabhAveNa sUcidamidi ghettavyaM / tado satthANa-paratthANa * isalie bandhasthAna thor3e haiN| 6586. yataH isa prakAra ghAtasthAnoMmeM bandhasthAna sambhava nahIM haiM ataH ve stoka haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * unase satkarbhasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| 6587.kyoMki bandhasthAnoMse asaMkhyAtaguNe ghAtasthAnoMmeM bhI satkarmasthAnoMkI sambhAvanA dekhI jAtI hai| * jo satkarmasthAna haiM ve sakramasthAna haiN| 6588. kyoMki bandhasthAna aura ghAtasthAnarUpa sabhI satkarmasthAna saMkramasthAna haiM isakI siddhikA kathana pahale hI kara Aye haiN| isa prakAra itane prabandhake dvArA saMkramasthAnoMkA kathana aura pramANAnugama karake ava unakI saba prakRtiyoMkA Azraya lekara svasthAna aura parasthAna donoM prakArase alpabahutvakA kathana karaneke lie bhAgekA sUtra kahate haiM * jisa prakAra samyagdRSTike bandhasthAnoMkA alpabahutva kahA hai usI prakAra yahA~ para jAnanA caahie| 586. jisa prakAra samyagdRSTisambandhI bandha anuyogadvArameM saba karmoM ke bandhasthAnoMkA alpabahutva kahA hai usI prakAra yahA~ para bhI saMkramasthAnoMke alpabahutvakA kathana karanA cAhiye yaha ukta kathanakA tAtparya hai / isa sUtrake dvArA parasthAna alpabahutvakA sUcana kiyA hai| tathA dezAmarSaka Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame hANANi 163 bhedeNa duvihaM pi appAbahuametya battaissAmo / taM jahA, satthANe payadaM-micchattassa savvatthovANi baMdhasamuppattiyasaMkamaTThANANi / hadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asNkhejgunnaanni| hadahadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / ko guNagAro ? asaMkhejA logaa| kAraNaM sugamaM / evaM savyakammANaM / Navari samma0-sammAmi0 savvatthovANi ghAdaTThANANi, daMsaNamohakkhavaNAe ceva tesimuvlNbhaado| saMkamaTThANANi visesAhiyANi / kettiyametteNa ! egarUvametteNa / kudo ! ukkassANubhAgaTThANassa vi tattha pvesuvlNbhaado| evaM satthANappAbahuaM samattaM / 560. saMpahi paratthANappAbahuaM vttissaamo| taM jahA-savvatthovANi sammAmi0 aNubhAgasaMkamaTThANANi / kudo ? sNkhejshsspmaannttaado| sammatta aNubhAgasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / kado ? aNtomuhuttpmaannttaado| hassabaMdhasamuppattiyasaMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / hadasamuppattiya0TA0 asaMkhejaguNANi / hadahadasamuppattiya0TA0 asaMkhejaguNANi / radIe baMdhasamu0saMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / hadasamuppa0saMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / hadahadasamuppattiyasaMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / purisavedassa baMdhasamuppattiyasaMkamaDANANi asNkhejgunnaanni| hadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / hadahadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / ithivedassa baMdhasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / hadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / hadahadasamuppattiyasaMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / bhAvase svasthAna alpabahutvakA bhI sUcana kiyA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai| isalie svasthAna aura parasthAnake bhedase donoM prakArake alpabahutvako yahA~ para batalAte haiN| yathA-svasthAnakA prakaraNa hai / mithyAtvake bandhasamutpattika saMkramasthAna sabase stoka haiN| unase hatasamutpattika saMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe hai| guNakAra kyA hai ? asaMkhyAta loka guNakAra hai| kAraNa sugama hai| isI prakAra saba karmo ke ukta sthAnoMkA alpa bahutva jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvake ghAtasthAna sabase stoka haiM, kyoMki be darzanamohanIyakI kSapaNAmeM hI upalabdha hote haiN| unase saMkramasthAna. vizeSa adhika haiN| kitane adhika haiN| eka aGkapramANa adhika haiM, kyoMki utkRSTa anubhAgasthAnakA bhI unameM praveza dekhA jAtA hai / isa prakAra svasthAna alpabahutva samApta huaa| 6560. aba parasthAna alpabahukhako batalAte haiN| yathA-samyagmithyAtvake anubhAgasaMkramasthAna sabase stoka haiM, kyoMki ve saMkhyAta hajAra haiN| unase samyakatvake anubhAgasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM, kyoMki ve antarmuhUrtake samayapramANa haiN| unase hAsyake bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtanuNe haiN| unase hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase ratike bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase puruSavedake bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase iMtahatasamutpattikasaMkramastha na asaMkhyAtaguNe haiM / unase strIvedake bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 dugu chAe baMdhasamu0saM0 DA0 asaMkheJjaguNANi / hadasamuppattiya saMkramaTThA0 asaMkheJjaguNANi / hadahadasamuppattiyasaMkamaTThA0 asaMkhejjaguNANi / bhayassa baMdhasamuppattiyasaMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / hadasamuppattiyakamaTThANANi asaMkhejjaguNANi / hada hadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejjaguNANi / sogassa baMdha samuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkheJjaguNANi / hadasamupattiyasaMkabhaTThANANi asaMkhejjaguNANi / hadahadasamuppattiyasaMkamaTThA 0 asaMkhejjaguNANi / aradIe baMdha samupapattikamA 0 asaMkheJjaguNANi / hadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkheja guNANi / hadahadasamuppattiya saMkramaDA 0 asaMkheJjaguNANi / NatruMsayavedasta baMdha samuppattiya saMkramaTThANANi asaMkhejjaguNANi / hadasamuppattiyasaMkamaTThA NANi asaMkheJjaguNANi / hRdahadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / apaccakkhANamA Nassa baMdha samuppattiyasaMkamaDANANi asaMkheJjaguNANi / kodhe0 visesAhiyA 0 / mAyAe visesA0 / lobhe visesA 0 / apaccakkhANamANassa hadasamuppattiyasaMkamaTTA * asaMkhejjaguNANi / kohe0 visesA 0 / mAyAe0 visesA0 / lobhe0 visesA0 / apaccakkhANamANassa hadahadasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / kohe0 vise0 / mAyAe0 visesA0 / lobhe0 visesA0 / paccakkhANamANassa baMdhasamu0 saMkamaTThA * asaMkhejaguNANi / kohe vise0 / mAyAe vise0 / unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase jugupsa ke bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase bhayake bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase zokake bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe hai / unase hatasamutpattikasaMkramasthAna saMkhyAtaguNe haiN| unase hatahatasamutpattikasaMkrama sthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase aratibandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM / unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase napuMsaka veda ke bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM | unase htasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase apratyAkhyAnamAnake vandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase pratyAkhyAnakrodha ke bandhasamatpattika saMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase apratyAkhyAnamAyAke bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase apratyAkhyAnalobha bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase apratyAkhyAnamAnake hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM | unase pratyAkhyAnakrodhake hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / unase apratyAkhyAnamAyAke hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase apratyAkhyAna lobha ke hRtasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase apratyAkhyAnamAna ke hata hatasamutpattika saMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase pratyAkhyAnakrodhake hatahatasamutpattikasaMkramalyAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnamAyA ke tahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase apratvAkhyAnalobhake itahatasamatpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnamAna ke bandhasamatyattikasaMkramasthAna asakhyAtaguNe haiN| unase pratyAkhyAna kodhake bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa 1 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDiaNubhAgasaMkame hANANi 165 lobhe vise / paccakkhANamANassa hadasamu0saMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / kohe vise0 / mAyAe vise0 / lohe vise0 / paccakkhANamANassa hadahadasamuppattiyasaMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / kohe vise0 / mAyAe vise0 / lohe vise0 / mANasaMalaNassa baMdhasamu0saMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / kohe vise0 / mAyAe vise / lohe vise0 / mANasaMjalaNassa hadasama0saMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / kohe vise0 / mAyAe visesA0 / lohe pise / mANasaMjalaNa0 hadahadasamu0saMkamaTThA0 asNkhejjgunnaanni| kohe vise0 / mAyAe vise0 / lohe vise0 / aNaMtANu0mANassa baMdhasamu0saMkaTThA0 asaMkhejaguNANi / kohe vise0 / mAyAe vise0 / lohe vise0 / arNatANu0mANassa hada0samu0saMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / kohe vise / mAyAe vise0 / lohe vise0 / aNaMtANu0mANassa hadahadasamuppa0saMkamaTThA0 asaMkhejaguNANi / kohe vise0 / mAyAe vise / lohe adhika haiN| unase pratyAkhyAnamAyAke bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnalobhake bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnamAnake hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase pratyAkhyAnakrodhake hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnamAyAke hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnalobhake hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnamAnake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase pratyAkhyAnakrodhake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnamAyAke hatahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase pratyAkhyAnalobhake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase mAnasaMjvalanake bandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase krodhasaMjvalanake vandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase saMjvalanamAyAke bandhasamatpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase saMjvalanalobhake bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase mAnasaMjvalanake hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase krodhasaMjvalanake hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase mAyAsaMcalanake hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase lobhasaMjvalanake hatasamatpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase mAnasaMjvalanake hatahatasamatpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase krodhasaMjvalanake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase mAyAsaMjvalanake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase lobhasaMjvalanake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase anantAnubandhImAnake bandhasamasattika saMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase anantAnubandhIkrodhake bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase anantAnubandhImAyAke bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / unase anantAnubandhIlAbhake bandhasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase anantAnubandhI mAnake hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase anantAnubandhIkrodhake hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase anantAnubandhImAyAke hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase anantAnandhIlobhake hatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / unase anantAnubandhImAnake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase anantAnubandhI krodhake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase anantAnubandhImAyAke hatahatasamutpattika Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe vise0 [ baMdhago 6 0 / micchattassa baMdhasamuppattiyasaMkamaTThANANi asaMkhejjaguNANi / hadasamupya0 saMkamaNANi asaMkhekhaguNANi / hRdahadasamuppa 0 saMkamaTThA 0 asaMkhejaguNANi / ettha savvattha guNagAro asaMkhejA logA / biseso ca savvatthAsaMkheja logapaDibhAgio ghettavyo / jesiM kammA - maNubhAgasaMtakammamaNaMtaguNaM tesimabhAgasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / jesiM puNa visesAhiyamaNubhAgasaMtakammaM savvesiM saMkamaDANANi visesA hiyANi tti / etthamatthapadaM sAhaNaM kAUNappA bahugamidaM sakAraNamaNumaggidaM / evamappA bahuaM samattaM / tado aNubhAgasaMkamadvANaparUvaNA samattA / evaM 'saMkA medi kardi vA' tti edassa padassa atthaM samANiya aNubhAgasaMkamo samatto / *@#-- saMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase anantAnubandhIlobhake hatahatasamutpattikasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| unase midhyAtva ke vandhasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatasamutpattikasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase hatahatasamutpattikasaMkramasthAna zrasaMkhyAtaguNe haiM / yahA~ para sarvatra guNakAra asaMkhyAta loka aura vizeSa asaMkhyAta lokakA bhAga dene para jo labdha Ave utanA grahaNa karanA caahie| jina karmoMkA anubhAgasatkarma anantAguNA hai unake anubhAgasaMkramasthAna saMkhyAtaguNe haiM / aura jinakA anubhAgasatkarma' vizeSa adhika hai una sabake saMkramasthAna vizeSa adhika haiN| isa prakAra yahA~ para arthapadakA sAdhana karake isa alpabahutvakA sakAraNa vicAra kiyA / isa prakAra alpabahutva samApta huA / anantara anubhAgasaMkramasthAna samApta huA / isa prakAra 'kAbhedi kadi vA' isa padake arthakA vyAkhyAna karake anubhAgasaMkrama samApta huA / 0 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siriMjaivasahAiriyaviraiya-cuNNimuttasamaNidaM siri-bhavaMtaguNaharabhaDAraovaiTeM ka sA ya pA hu DaM tassa siri-vIraseNAiriyaviraiyA TIkA jayadhavalA tattha baMdhago NAma chaTTho atyAhiyAro paNamiya mokkhapadesaM padesasaMkaMtivirahiyaM savagayaM / payaDiya dhammuvaesaM vocchAmi padesasaMkamaM NIsaMkaM // pradezake saMkramaNase rahita aura sarvaga mokSapradezako arthAt, siddhaparameSThIko praNAma karake dharmopadezako prakaTa karate hue niHzaMka hokara pradezasaMkrama adhikArako kahatA hU~ // 1 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 * padesasaMkamo / 6 1. payaDi-vidi-aNubhAgasaMkamavihAsaNANaMtaramidA Nibhavasarapatto padesasaMkamo 'guNaatri at guNavisi idi gAhAsuttAtrayavapaDibaddho vihAsiyantro tti ahiyA saMbhAlaNasuttamedaM / evamahiyassa padesasaMkamassa sarUvavisesaNiddhAraNamuttaro pucchANideso * taM jahA / 6 2. sugamaM / * mUlapadesasaMkamo Natthi / 9 3. kudo sahAvado caitra mUlapayaDINamaNNoNNavisayasaMkaMtIe asaMbhavAdo / * uttarapayaDipadesasaMkamo / SS 4. uttarapayaDipadesasaMkamo asthi ti suttatthasaMbaMdho / kudo tAsiM samayAviroheNa paropparavisayasaMkamassa paDisehAbhAvAdo / aTThapadaM / 5. tattha uttarapayaDipadesasaMkame aTThapadaM bhaNissAmo tti paiNNAvakamedaM / kimaTTha pada NAma ? to vivakhassa payatthassa paricchitI tamaTThapadamidi bhaNade | * aba pradezasaMkramako kahate haiM / 1. prakRtisaMkrama, sthitisaMkrama aura anubhAgasaMkramakA vyAkhyAna karaneke bAda isa samaya gAthAsUtrake 'guNahINaM vA guNavisiddha" isa avayavase sambandha rakhanevAle avasara prApta pradezasaMkramakA vyAkhyAna karanA cAhie isa prakAra yaha sUtra adhikArakI samhAla karatA hai / isa prakAra adhikAra prApta pradezasaMkramake svarUpavizeSakA nizcaya karaneke lie Ageke pRcchAsUtrakA nirdeza karate haiM * yathA 92. yaha sUtra sugama hai / * mUlaprakRtipradezasaMkrama nahIM hai / 63. kyoMki svabhAvase hI mUla prakRtiyoMke paraspara pradezoMkA saMkrama asambhava hai / * uttaraprakRtipradezasaMkrama haiM / 64. uttaraprakRtipradezasaMkrama hai, aisA sUtrakA arthake sAtha sambandha karanA cAhie, kyoMki unake paramANuoMkA samayake virodhapUrvaka paraspara saMkrama honekA niSedha nahIM hai / * usa viSaya meM yaha arthapada hai / 65. vahA~ uttarakRti pradezasaMkramake viSayameM arthapadako kahate haiM isa prakAra yaha pratijJA vacana hai / zaMkA- pada kise kahate haiM ? samAdhAna -- jisase vivakSita padArthakA jJAna hotA hai use arthapada kahate haiN| Age use batalAte haiM-- Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame aTThapadaM 166 (r) jaM padesaggamaeNapayaDiM Nijade jatto payaDIdo taM padesaggaM Nija di tisse payaDIe so pdessNkmo| 66. jaM padesaggamaNNapayaDi Nijjadi so padesasaMkamo ti suttatthasaMbaMdho / so kassa ? kiMpaDiggahapayaDIe Aho paDigejjhamANapayaDIe ti AsaMkiya idamAha-'jatto payaDIdo' iccAdi / jatto payaDIdo taM padesaggamaNNapayaDi Nijade tisse ceva paDigejjhamANapayaDIe so padesasaMkamo hoi, NANNapayaDIe ti bhaNidaM hoi / edeNa parapayaDisaMkatilakkhaNo cetra padesasaMkamo Na okaDDakkaDDaNalakSaNo ti jANAvidaM, dvidi-aNubhAgANaM ca okaDDakkaDaNAhi padesaggassa aNgabhAvAvattIe aNuvalaMbhAdo / saMpahi edassevatthassa udAharaNamuheNa phuDokaraNa?muttarasuttamAha OM jahA micchattassa padesaggaM sammatte saMchuhadi taM padesaggaM micchattassa padesasaMkamo / 67. 'jahA' taM jahA ti bhaNidaM hodi / micchattasarUveNa dvidaM padesaggaM jadA sammattAyAreNa pariNamijadi tadA padesaggaM . micchattassa padesasaMkamo hoi, gANNasse ti bhaNidaM hoi / 8 evaM savvattha / * jo pradezAgra jisa prakRtise anya prakRtiko le jAyA jAtA hai vaha pradezAgra yataH le jAyA jAtA hai isalie usa prakRtikA vaha pradezasaMkrama hai| 66. jo pradezAgra anya prakRtiko le jAyA jAtA hai vaha pradezasaMkrama hai isa prakAra isa sUtrakA arthake sAtha sambandha hai / vaha kisakA hotA hai, kyA pratigraha prakRtikA hotA hai yA pratigrAhyamAna prakRtikA hotA hai isa prakAra AzaMkA karake 'jatto payaDIdo' ityAdi vacana kahA hai| jisa prakRtise vaha pradezAgra anya prakRtiko le jAyA jAtA hai usI pratigrAhyamAna prakRtikA vaha pradezasaMkrama hotA hai, anya prakRtikA nahIM hotA yaha ukta kathanakA tAtparya hai / isa vacana dvArA paraprakRtisaMkramalakSaNa hI pradezasaMkrama hai, apakarSaNa utkarSaNalakSaNa nahIM yaha jJAna karAyA gayA hai, kyoMki jisa prakAra apakarSaNa-utkarSaNake dvArA sthiti aura anubhAgakA anyarUpa honA pAyA jAtA hai usa prakAra una dvArA pradezAgrakA anyarUpa honA nahIM pAyA jaataa| * jaise mithyAtvakA pradezAgra samyaktvameM saMkrAnta kiyA jAtA hai, ataH vaha pradezAgra mithyAtvakA pradezasaMkrama hai| 67. sUtrameM 'jahA' pada 'taM jahA' ke arthameM AyA hai aisA samajhanA caahie| mithyAtvarUpase sthita huA pradezAgra jaba samyaktvarUpase pariNamAyA jAtA hai taba vaha pradezAgra mithyAtvakA pradezasaMkrama hotA hai, anyakA nahIM yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * isI prakAra sarvatra jAnanA cAhiye / 22 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 68. jahA micchattassa padesasaMkamo Nidarisido evaM sesakagmANaM pi sagasagapaDiggahAviroheNa Nidariseyavyo ti bhaNidaM hoi / * edeNa ahupadeNa tattha paMcaviho sNkmo| 66. edeNANaMtaraparUvideNa aTThapadeNa uttarapayaDipadesasaMkame bihAsaNije tattha imo paMcaviho saMkamaviyappo NAyaco ti bhaNidaM hoi taM jhaa| 610. sugamamedaM payadasaMkamaviyappasarUvaNiddesAvekkhaM pucchAvakka / * uvvellaNasaMkamo vijjhAdasaMkamo adhApavattasaMkamo guNasaMkamo savvasaMkamo c| 6 11. evamede uvvellaNAdayo paMcaviyappA padesasaMkamassa hoti ti sutttysmuccyo| tatthuvbellaNasaMkamo NAma karaNapariNAmehi viNA rajjavvellaNakameNa kammapadesANaM parapayaDi 8. jisa prakAra mithyAtvake pradezasaMkramakA udAharaNa diyA hai usI prakAra zeSa karmokA bhI apanI apanI pragriha prakRtiyoMke avirodharUpase udAharaNa dikhalAnA cAhiye yaha ukta kathanakA tAtparya hai| vizeSArtha-yahA~ para pradezasaMkramakA vicAra cala rahA hai| mUla prakRtiyoMkA to parasparameM saMkrama nahIM hotA, uttara prakRtiyoMkA yathAyogya saMkrama avazya hotA hai| tadanusAra jisa prakRtike pradeza anya prakRtimeM saMkrAnta kiye jAte haiM usa prakRtikA vaha pradezasaMkrama kahalAtA hai| udAharaNa mUlameM diyA hI hai / tAtparya yaha hai ki utkarSaNa aura apakarSaNa eka hI prakRtimeM hotA hai| para pradezasaMkramake lie do prakArakI prakRtiyA~ vivakSita hotI haiN| eka ve jinameM anya prakRtiyoMke pradezoMkA saMkramaNa hotA hai, inheM pratigraha prakRtiyoM kahate haiM aura dUsarI ve jinake pradezoMkA anya prakRtiyoMmeM saMkramaNa hotA hai, inheM pratigrAhyamAna prakRtiyA~ kahate haiN| yahA~ itanA vizeSa jAnanA cAhie ki amuka prakRtiyA~ pratigraharUpa haiM aura amuka prakRtiyA~ pratigrAhyamAna haiM isa prakAra ve kucha baTI huI nahIM haiN| yathA samaya samayAnusAra sabhI prakRtiyA~ pratimaharUpa haiM aura sabhI prakRtiyA~ pratigrAhyamAnarUpa haiN| AgamameM niyama diye haiM unake anusAra yaha saba vidhi jAna lenI cAhiye / isa vidhikA vizeSa vicAra prakRtisaMkrama adhikArameM kara hI Aye haiM, isalie punarukta doSake bhayase yahA~ para punaH vicAra nahIM kiyA hai| * isa arthapadake anusAra pradezasaMkrama pA~ca prakArakA hai| 66. isa pahale kahe gaye arthapadake anusAra uttaraprakRtipradezasaMkramakA byAkhyAna karane yogya hai| usameM yaha pA~ca prakArakA saMkrama jAnanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * ythaa| 10. prakRta saMkramake bhedoMke svarUpake nirdezakI apekSA rakhanevAlA yaha pRcchAsUtra sugama hai| * udvalanAsaMkrama, vidhyAtasaMkrama, adhaHpravRttasaMkrama, guNasaMkrama aura sarvasaMkrama / 611. isa prakAra pradezasaMkramake ye udvelanA Adika pA~ca bheda hote haiM yaha sUtrArthakA samuSaya hai| unameMse karaNapariNAmoMke binA rassIke ukelaneke samAna karmapradezoMkA paraprakRtirUpase Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 pI058] uttarapayaDipadesasaMkame paMcavihasaMkamasarUvaNideso sarUveNa saMchohaNA / tassa bhAgahAro aMgulassAsaMkheja dibhaago| edassa visayo vuccade-taM jahA-sammAiTThI micchattaM gaMtUNa jAva aMtomuhuttaM tAva sammatta-sammAmicchattANamadhApavattasaMkamaM kuNai / tatto paramuvvellaNAsaMkamaM pArabhiya sammatta-sammAmicchattANaM vidighAdaM kuNamANassa jAva palido0 asaMkhe0bhAgametto taduvvellaNAkAlo tAva NiraMtaramavvellaNabhAgahAreNa visesahINo padesasaMkamo hoi / visesahANIe kAraNaM bhaJjamANadavvaM samayaM paDi visesahINaM hodUNa gacchadi ti vattavvaM / Navari sammatta-sammAmicchattANaM carimaTTidikhaMDayammi guNasaMkamo savvasaMkamo ca jAyade / evamuvellaNasaMkamasarUvaparUvaNaM kayaM / / 12. saMpahi vijjhAdasaMkamassa parUvaNA kIrade / taM jahA--vedagasammattakAlabhaMtare savvatyeva micchatta sammAmicchattANaM vijjhAdasaMkamo hoi jAva daMsaNamohakkhavayaadhApavattakaraNacarimasamayo ti / uvasamasammAiTThimmi vi guNasaMkamakAlAdo upari savvattha vijjhAdasaMkamo hoi / edassa vi bhAgahAro aNgulssaasNkhe0bhaago| Navari uvvellaNabhAgahArAdo asNkhengunnhiinno| evamaNNAsi vi payaDINaM jahAsaMbhavaM vijjhAdasaMkamavisao annugNtvyo| 13. saMpahi adhApavattasaMkamassa lakkhaNaM vuccde| baMdhapayaDINaM sagabaMdhasaMbhavavisae jo padesasaMkamo so adhApavattasaMkamo ti bhaNNade / tassa paDibhAgo palido0 asNkhe0bhaago| taM jahA-carittamohapayaDINaM paNuvIsahaM pi sagabaMdhapAoggavisae bajjhamANapayaDipaDiggaheNa adhApavattasaMkamo hoi| saMkrAnta honA udvelanAsaMkrama hai / usakA bhAgahAra aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| aba isakA viSaya kahate haiM / yathA-samyagdRSTi jIva mithyAtvameM jAkara antarmuhUrta taka samyaktva aura samyagmidhyAtvakA adhaHpravRtasaMkrama karatA hai| usake bAda udvelanAsaMkramakA prArambha kara samyaktva aura samyagmithyAtvakA sthitighAta karanevAle usake palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa udvelanA kAlake anta taka nirantara ulanA mAgahArake dvArA vizeSa hIna pradezasaMkrama hotA hai / yahA~ para bhajyamAna dravya pratyeka samayameM vizeSa hIna hotA jAtA hai ise vizeSa hAnikA kAraNa kahanA caahie| itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvake antima sthitikANDakameM guNasaMkrama aura sarvasaMkrama ho jAtA hai / isa prakAra udvelanA saMkramake svarUpakA kathana kiyaa| 6 12. aba vidhyAtasaMkramakA kathana karate haiN| yathA-vedakasamyaktvake kAlake bhItara darzanamohanIyakI kSapaNAsambandhI adhaHpravRttakaraNake antima samaya taka sarvatra hI mithyAtva aura samyamithyAtvakA vidhyAtasaMkrama hotA hai| tathA upazamasamyagdRSTike bhI guNasaMkramake kAlake bAda sarvatra vidhyAtasaMkrama hotA hai| isakA bhI bhAgahAra aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramAga hai| itanI vizeSatA hai ki udvelanAke bhAgahArase yaha asaMkhyAtaguNA hIna hai| isI prakAra anya prakRtiyoMke bhI yathAsambhava vidhyAtasaMkramakA viSaya jAnanA caahie| 13. aba adhaHpravRttasaMkramakA lakSaNa kahate haiM-bandhaprakRtiyoMkA apane bandhake sambhava viSayameM jo pradezasaMkrama hotA hai use adhaHpravRttasaMkrama kahate haiN| usakA pratibhAga palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| yathA-cAritramohanIyakI paccIsoM prakRtiyoMkA apane bandhake yogya viSayoM badhyamAna prakRtipratigraharUpase adhaHpravRttasaMkRma hotA hai / Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ dhago 6 9 14. saMpahi guNasaMkamassa lakkhaNaM buccade / taM jahA - samayaM paDi asaMkhejjaguNAe seTIe jo padesasaMkamo so guNasaMkamo ti bhaNNade / taM jahA - apuvtrakaraNapaDhamasamayappahuDi daMsaNamohakkhavaNAe carittamohakkhavaNAe uvasamaseDhimmi anaMtANabaMdhivisaMjoyaNAe sammattuppAyaNAe sammatta-sammAmicchattANamuvvellaNacarimakhaMDae ca guNasaMkamo hoi / edassa bibhAgahAro palido 0 asaMkhe0 bhAgo hoMto vi adhApavattabhAgahArAdo asaMkhe 0 guNahINo / 15. saMpahi savvasaMkamassa sarUvaM buccade / taM jahA - savvasseva padesaggassa jo kamo so savtrasaMkamo tti bhaNNade / so kattha hoi ? ubvellaNAe visaMjoyaNAe khavaNAe ca carimaTThidikhaMDayacarimaphAlisaMkamo hoi / tassa bhAgahAro eyarUtrametto / evameso paMcavi kamo sutdeNa Nioi / etthuvasaMhAragAhA-- 172 ubvellaraNa-vijjhAdo zradhApavatta - guNasaMkamo ceya | taha savvasaMkamo ttiya paMcaviho saMkamo yo // 1 // 16. evamedesi padesasaMkamabhedANaM sarUvaNiddesaM kADhUNa saMpahi tesiM cetra davvagayavisesajANAvaNa appA bahuamettha kuNamANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai * uvvellaNasaMkame padesaggaM thovaM / $ 17. kudo 1 aMgulA saMkhejjabhAgapaDibhAgiyattAdo / - 14. aba guNasaMkramakA lakSaNa kahate haiM / yathA - pratyeka samaya meM asaMkhyAta guNita - rUpase jo pradezasaMkrama hotA hai use guNasaMkrama kahate haiM / yathA - pUrvakaraNa ke prathama samaya se lekara darzana mohanIyakI kSapaNa meM, cAritramohanIyakI kSapaNA meM, upazramazreNimeM, anantAnubandhIkI visaM yojanAmeM, samyaktvakI utpattimeM tathA samyakva aura samyagmithyAtvakI udvelanA ke antima kANDakakrama hotA hai / isakA bhI bhAgahAra palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hokara bhI adhaHpravRttabhAgahArase asaMkhyAtaguNA hIna hai / SS 15. aba sarbasaMkramake svarUpako kahate haiM / yathA - sabhI pradezoMkA jo saMkrama hotA hai use sarvasaMkrama kahate haiN| vaha kahA~ para hotA hai ? udvelanAmeM, visaMyojanA meM aura kSapaNA meM antima sthitikANDakakI antima phAlike saMkramake samaya hotA hai| usakA bhAgahAra eka pramANa hai / isa prakAra yaha pA~ca prakArakA saMkrama isa sUtradvArA dikhalAyA gayA hai / isa viSaya meM yahA~ para upasaMhAra gAthA udva lanasaMkrama, vidhyAtasaMkrama, adhaHpravRttasaMkrama, guNasaMkrama aura sarvasaMkrama isa prakAra pA~ca prakArakA saMkrama jAnanA cAhiye // 1 // SS 16. isa prakAra ina pradezasaMkramake bhedoMke svarUpakA nirdeza karake aba unhoMkI dravyagata vizeSatAkA jJAna karAne ke lie yahA~ para alpabahutvako karate hue zrAgeke sUtraprabandhako kahate haiM * udvelana saMkrama meM pradezAgra sabase stoka hai / SS 17. kyoMki use lAnekA bhAgahAra aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame paMcaviisakamaappAbahuaNideso 173 . OM vijjhAdasaMkame padesammamasaMkhejjaguNaM / 6 18. kudo ? doNhamedesigulAsaMkhejabhAgapaDibhAgiyatte samANe vi pucillabhAgahArAdo vijjhaadbhaaghaarssaasNkhejgunnhiinnttbbhuvgmaado| * adhApavattasaMkame padesaggamasaMkhejaguNaM / 616. ki kAraNaM ? plidovmaasNkhejbhaagpddibhaagiyttaado| OM guNasaMkame padesaggamasaMkhenaguNaM / / 20. kiM kAraNaM ? pubillabhAgahArAdo edassa asNkhejgunnhiinnbhaaghaarpddivddhttaado| 8 savvasaMkame padesaggamasaMkhenaguNaM / 621. kiM kAraNaM ? egarUvabhAgahArapaDibarAdo / evaM dabappAbahuamuheNa paMcaNhamedesi saMkamabhedANaM bhAgahAraviseso vi jaannaavido| tado edeNa sUcidabhAgahArappAbahuaMpi vilomakkameNa NedavvaM / evamedesi saMkamapabhedANaM sarUvaparUvaNaM kAdUNa saMpahi edeNa aTThapadeNa uttarapayaDipadesasaMkamANugame kAyavve tattha imANi cauvIsamaNiogaddArANisamukittaNA bhAgAbhAgo jAva appAbahue ti / bhujagAra-padaNikkheva-vaDi-hANANi ca / tattha samukttiNA duvihA jahaNNakassabheeNa / tatthukkasse payadaM / duviho giddeso-opeNa AdeseNa ya / ogheNa aTThAvIsaM payaDINamatthi ukassao padesasaMkamo / evaM cadugadIsu / * usase vidhyAtasaMkramameM pradezAgra asaMkhyAtaguNA hai / 618. kyoMki ina donoMko lAnekA bhAgahAra aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgarUpase samAna hone para bhI pahaleke bhAgahArase vidhyAtasaMkramakA bhAgahAra asaMkhyAtaguNA hIna svIkAra kiyA gayA hai / * usase adhaHpravRttasaMkramameM pradezAgra asaMkhyAtaguNA hai / 6 16. kyoMki ise lAneke lie bhAgahAra palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| * usase guNasaMkramameM pradezAgra asaMkhyAtaguNA hai / 20. kyoMki pUrva dravyake bhAgahArase yaha dravya asaMkhyAtaguNe hIna bhAgahArase sambandha rakhatA hai| * usase sanasaMkramameM pradezAgra asaMkhyAtaguNA hai| 6 21. kyoMki yaha dravya eka aGkapramANa bhAgahArase sambandha rakhatA hai| isa prakAra dravyoMke alpabahutvake dvArA ina pA~ca saMkramabhedoMke bhAgahAravizeSakA bhI jJAna karA diyA hai / isalie isa dvArA racita hue bhAgahAroMke alpabahutvako bhI vilomakramase le jAnA caahie| isa prakAra ina saMkramake bhedoMke svarUSakA kathana karake aba isa arthapadake anusAra uttaraprakRtipradezasaMkramakA anugama karate samaya usa viSayameM samutkIrtanA aura bhAgAbhAgase lekara alpabahutva taka ye caubIsa anuyogadvAra hote haiM / tathA bhujagAra, padanikSepa vRddhi aura sthAna ye anuyogadvAra aura hote haiN| unameMse samutkIrtanA do prakArakI hai-jaghanya aura utkRSTa / unameMse utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA haiogha aura aadesh| oghase aTThAisa prakRtiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama he| isI prakAra ca Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 Navari paMciMdi tiskkhiapaja0-maNusaapaja0 aNuddisAdi saba? ti sattAvIsaNhaM payaDINaM asthi ukkassao padesasaMkamo / evaM jAva0 / evaM jahaNNayaM piNedavyaM / 22. bhAgAbhAgo duviho-jIvavisayo padesavisao ca / tattha jIvabhAgAbhAgamuvari jhaavsrmnnuvttissaamo| padesabhAgAbhAgo tAva vuccade / so duviho-jahaNNao ukassao ca / ukasse payadaM / duviho Niddeso-ogheNa AdeseNa ya / odheNa moha. aTThAvIsaMpayaDINaM pdesvihttibhaagaabhaagbhNgo| Navari daMsaNatiyacadusaMjalaNabhAgAbhAge smmtt-lohsNjlnndvymsNkhe0bhaago| 623. estha satthANabhAgAbhAge kIramANe micchattadabamasaMkhejANi khaMDANi kAdaNa tattha bahubhAgA savvasaMkamadaLa hoi / .sesamasaMkhejje bhAge kAdUNa tattha bahubhAgA guNasaMkamadavvaM hoi| seseyabhAgo vijjhAdasaMkamada hoi| sammattadavyamasaMkhejje bhAge kAdUNa tattha bahubhAgA adhApavattasaMkamadavvaM hoi / sesamasaMkheje bhAge kANa tattha vahubhAgA savvasaMkamadavvaM hoi / sesamasaMkhejje bhAge kAdUNa tattha bahubhAgA gatiyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiryazca aparyApta, manuSya aparyApta aura anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM sattAIsa prakRtiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| isI prakAra jaghanya pradezasaMkramakA bhI kathana karanA caahie| vizeSArtha--pazcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyApta jIvoMmeM samyaktvakI prApti na honese mithyAtvakA utkRSTa aura jaghanya kisI prakArakA pradezasaMkrama nahIM pAyA jaataa| tathA anudizAdi devoMmeM mithyAtvaguNasthAna na honese samyaktvaprakRtikA kisI bhI prakArakA pradezasaMkrama nahIM pAyA jAtA / ina mArgaNAoMmeM isIlie sattAIsa prakRtiyoMkA utkRSTa aura jaghanya pradezasaMkrama kahA hai| kintu inake sivA gatiyoMke jitane avAntara bheda haiM unameM mithyAtva aura samyaktva donoMkI prApti sambhava hai, isalie unameM aTThAIsa prakRtiyoMkA utkRSTa aura jaghanya pradezasaMkrama kahA hai| 622. bhAgAbhAga do prakArakA hai-jIvaviSayaka bhAgAbhAga aura pradezaviSayaka bhAgAbhAga / unameMse jIvabhAgAbhAgako yathAvasara Age btlaaveNge| yahA~ para pradezabhAgAbhAgako kahate haiN| vaha do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase mohanIyakI aTThAIsa prakRtiyoMkA utkRSTa bhAgAbhAga pradezavibhaktike utkRSTa bhAgAbhAgake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki tIna darzanamohanIya aura cAra saMjvalanoMke bhAgAbhAgameM samyaktva aura lobhasaMjvalanakA dravya asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 623. yahA~ para svasthAnabhAgAbhAgake karane para mithyAtvake dravyake asaMkhyAta bhAga karake unameMse bahubhAgapramANa sarvasaMkrama dravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karake unameMse bahubhAgapramANa guNasaMkramadravya hai| tathA zeSa eka bhAgapramANa vidhyAtasaMkrama dravya hai / samyaktvake dravyake asaMkhyAta bhAga karake unameMse bahubhAgapramANa adhaHpravRttasaMkrama dravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karake unameMse bahubhAgapramANa sarvasaMkramadravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame satthANabhAgAbhAgo guNasaMkamadavvaM hoi / seseyabhAgamettamuvvelaNasaMkamadavvaM hoi / sammAmicchattadavyamasaMkhejjANi khaMDANi kAdaNa tattha bahubhAgA savvasaMkamadavvaM hoi / sesamasaMkhejANi khaMDANi kAdaNa tattha vahukhaMDapamANaM guNasaMkamadaca hoi / sesamasaMkhe0khaMDANi kAdUNa tattha bahubhAgA adhApavattasaMkamadavya hoi| sesamasaMkhe0khaMDANi kAdUNa tattha bahubhAgA vijjhAdasaMkamadabya hoi / seseyabhAgamettamuvvellagasaMkamadavya hoi / evaM bArasaka0-itthi-NavaMsayavedArai-sogANaM / Navari uvvellaNasaMkamo nntthi| purisaveda-koha-mANa-mAyAsaMjalaNANamappappaNo dabamasaMkhejakhaMDANi kAdaNa tattha bahubhAgA savvasaMkamada hoi / seseyakhaMDapamANamadhApavattasaMkamadamba hoi / hassa-rai-bhaya-duguMchANamappappaNo dabamasaMkhejakhaMDANi kAdaNa tattha bahukhaMDapamANaM sabyasaMkamadavya hoi / sesamasaMkhejANi khaMDANi kAdUNa tattha bahukhaMDapamANaM guNasaMkamadavya hoi / seseyabhAgamettamadhApavattasaMkamada hoi / lohasaMjalaNassa Natthi bhAgAbhAgavihANaM / kiM kAraNaM ? ego ceva adhApavattasaMkamo ti / evaM mnnustie| AdesabhAgAbhAgo jahaNNabhAgAbhAgo ca jANidUNa Nedavyo / tado padesabhAgAbhAgo samatto / 24. savvasaMkamaNosavvasaMkamo ti duviho Nidde so-ogheNa AdeseNa ya / ogheNa savvapayaDINaM savvukkassayaM padesaggaM saMkamamANayassa savvasaMkamo / tadUrNa saMkAmemANassa NosavvasaMkamo / evaM jAva0 / karake unameMse bahubhAgapramANa guNasaMkramadravya hai / tathA zeSa eka bhAgapramANa udvelanAsaMkrama dravya hai| samyagmithyAtvake dravyake asaMkhyAta khaNDa karake unameMse bahubhAgapramANa sarvasaMkrama dravya hai| zatha eka bhAgake asaMkhyAta khaNDa karake unameMse bahubhAgapramANa guNasaMkrama dravya hai / zeSa eka bhAgake asaMkhyAta khaNDa karake unameMse bahubhAgapramANa adhaHpravRttasaMkrama dravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta bhAga karake unameMse bahubhAgapramANa vidhyAtasaMkramadravya hai / tathA zeSa eka bhAgapramANa udvelanAsaMkramadravya hai| isIprakAra bAraha kaSAya, strIveda, napuMsakaveda, aura zokake viSayameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki ina prakRtiyoMkA udvelanAsaMkrama nahIM hotaa| puruSabeda, krodhasaMjvalana, mAnasaMjvalana aura mAyAsaMjvalanake apane apane dravyake asaMkhyAta khaNDa karake unameMse bahubhAgapramANa sarvasaMkramadravya hai| tathA zeSa eka bhAgapramANa adhaHpravRttasaMkramadravya hai / hAsya, rati, bhaya aura jugupsAke apane apane dayake asaMkhyAta khaMDa karake unameMse bahabhAgapramANa sarvasaMkramadravya hai| zeSa eka bhAgake asaMkhyAta khaNDa karake unameMse bahubhAgapramANa guNasaMkramadravya hai / tathA zeSa eka bhAgapramANa adhaHpravRttasaMkramadravya hai| lobhasaMjvalanakA bhAgAbhAgavidhAna nahIM hai, kyoMki isameM ekamAtra adhaHpravRttasaMkrama hotA hai| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA cAhie / zrAdeza bhAgAbhAga aura jaghanya bhAgAbhAga jAnakara lejAnA caahie| isa prakAra pradezabhAgAbhAga samApta huaa| 624. sarvasaMkrama aura nosarvasaMkramakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura Adeza / oghase saba prakRtiyoMke sarvotkRSTa pradezAprakA saMkrama karanevAle jIvake sarvasaMkrama hotA hai| tathA isase nyUna pradezAgrakA saMkrama karanevAle jIvake nosarvasaMkrama hotA hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNa taka jAnanA caahie| Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 625. ukkassasaMkamo aNukassasaMkamo jahaNNasaMkamo ajahaNNasaMkumo tti vihattibhaMgo / Navari kAmayAlAvo kAyavyo / 26. sAdi-aNAdi-dhuva-adbhuvANugameNa duviho Nideso-ogheNa AdeseNa ya / ogheNa miccha0-samma0-sammAmicchattANamukka0-aNukka0-jaha0-ajahaNNapadesasaMkamo kiM sAdio 4 1 sAdI adbhvo| sesapayaDINamukka0-jaha0pade0 kiM sAdi04 1 sAdI addha vo / aNu0-ajaha0pade0 kiM sAdi04 ? sAdio aNAdio dhuvo addhayo vA / sesamaggaNAsu savvapaya0 ukka0-aNukka0-jaha0-ajaha0 pade0saMka0 ki0 sAdi04 ? sAdI addha vo / evaM jAva0 / 27. evamedesimaNiogaddArANaM sugamattAhippAeNa parUvaNamakAdUNa saMpahi sAmittaparUvaNaTThamuttaraM sutapabaMdhamAha etto saamittN| 625. utkRSTasaMkrama, anutkRSTasaMkrama, jayanyasaMkrama aura ajaghanyasaMkramakA bhaGga pradezavibhaktike samAna hai| itanI vizeSatA hai ki pradezasatkarmake sthAna para pradezasaMkramakA AlApa karanA caahie| 626. sAdi, anAdi, dhruva aura adhruvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkrama kyA sAdi hai,anAdi hai,dhruva hai yA adhruva hai ? sAdi aura adhruva hai| zeSa prakRtiyoMkA ukRSTa aura jaghanya pradesaMkrama kyA sAdi hai, anAdi hai, dhruva hai yA adhruva hai ? sAdi, aura adhruva hai| anutkRSTa aura ajaghanya pradezasaMkrama kyA sAdi hai, anAdi hai, dhruva hai yA adhruva hai ? sAdi, anAdi, dhava aura adhrava hai| zeSa mArgaNAoMmeM saba prakRtiyoMkA utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkrama kyA sAdi hai, anAdi hai, dhruva hai yA adhruva hai ? sAdi aura adhruva hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNAtaka yathAyogya jAnanA caahie| vizeSArtha-mithyAtva prakUti sarvadA pratigraha prakRti nahIM hai,tathA samyaktva aura samyagmithyAtva prakRti hI sAdi haiM, ataH inake utkRSTa zrAdi cAroM sAdi aura adhrava haiM / aba rahIM zeSa prakRtiyA~ so inakA utkaSTa pradezasaMkrama guNitakarmAza jIvake aura jaghanya pradezasaMkrama kSapitakarmAzajIvake yathAyogya sthAnameM hote haiM, ataH ye bhI sAdi aura adhruva haiN| tathA inake anutkRSTa aura ajaghanya pradezasaMkrama upazamazreNike prApta honeke parva taka anAdi haiM, upazamazroNise giraneke bAda sAdi haiM tathA bhavyoMkI apekSA adhruva aura abhavyoMkI apekSA dhruva haiN| gatisambandhI avAntara mArgaNAaiM kAdAcitka haiM, ataH inameM saba prakRtiyoMke utkRSTa Adi cAroM sAdi aura adhruva haiN| isI prakAra anya mArgaNAoMmeM bhI yathAyogya jAna lenA caahie| 627. isa prakAra ye anuyogadvAra sugama haiM isa abhihAyase prarUpaNa na karake aba svAmitvakA kathana karaneke lie Ageke sUtrako kahate haiM * Age svAmitvako kahate haiN| Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame sAmitta 628. etto aNaMtarasAmittamaNuvattaissAmo ti paiNNAsuttamedaM / * micchattassa ukassayapadesasaMkamo kassa ? 626. sugmN| . * guNidakammaMsio sattamAdo puDhavIdo uvvvido| 630. jo guNidakammaMsio sattamapuDhavIdo uvvaTTido so payadukkassasaMkamadavyasAmio hodi ti suttatthasaMbaMdho / kimaTThameso tatto uvaTTAvido ? Na, Neraiyacarimasamae ceva payadukkassasAmittavihANovAyAbhAveNa thaakrnnaado| kudo tattha tadasaMbhavoce ? maNusagadIdo aNNattha IsaNamohakkhavaNAe asaMbhavAdo / Na ca daMsaNamohakkhavaNAdo aNNattha savvasaMkamasarUvo micchattukkassapadesasaMkamo atthi tamhA guNidakammaMsio sattamapuDhavIdo uvaTTido tti susaMbaddhamedaM / * do tiSiNa bhavaggahaNANi paMciMdiyatirikkhapajattaesu uvvenno| 631. kimaTThameso paMciMdiyatirikkhesuppAido ? Na sattamapuDhavIdo upaTTidassa do-tiNNipaMciMdiyatirikkhabhavaggahaNehiM viNA tadaNaMtarameva maNusagadIe uppjnnaasNbhvaado| 28. isase Age svAmitvako batalAveMge isa prakAra yaha pratijJAsUtra hai| * mithyAtvake utkRSTa pradezasaMkramakA svAmI kauna hai ? 626. yaha sUtra sugama hai| * jo guNitakarmA zika jIva sAtavIM pRthivIse nikalA / 630. jo guNitakarmA zika jIva sAtavIM pRthivIse nikalA vaha prakRta utkRSTa saMkramadravyakA svAmI hai aisA sUtrakA arthake sAtha sambandha kara lenA caahie| zaMkA-isa jIvako vahA~se kisalie nikAlA hai| samAdhAna nahIM, kyoMki nArakiyoMke antima samayameM hI prakRta utkRSTa svAmitvake vidhAnakA anya upAya na honese vaisA kiyA hai| zaMkA-vahA~ arthAt narakameM utkRSTa svAmitva asambhava kyoM hai ? samAdhAna-kyoMki manuSyagatike sivA anyatra darzanamohanIyakI kSapaNA honA asambhava hai aura darzanamohanIyakI kSapaNAke sivA anyatra sarvasaMkramarUpa mithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama pAyA nahIM jAtA, isalie guNitakarmA zika jIva sAtavIM pRthivIse nikalA isa prakAra yaha sUtra susambaddha haiN| * vahA~se nikalakara tathA paJcendriya tiryazca paryAptakoMmeM do-tIna bhava dhAraNa karake utpanna huaa| 6 31. zaMkA-ise paJcendriya tiryazcoMmeM kisalie utpanna karAyA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki sAtavIM pRthivIse nikalA huA jIva paJcendriya tiryaJcoMmeM dotIna bhava dhAraNa kiye binA vahA~se nikalaneke bAda hI manuSyagatimeM nahIM utpanna ho sakatA / 23 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 * aMtomuhutteNa maNusesu Agado / 9 32. paMcidiyatirikkhesu tasaTThidi samANiya puNo ei diesuppajiya aMtomuhutta kAle masaga mAgado ti bhaNidaM hoi / * savvalahuM daMsaNamohaNIyaM khavedumADhato / savvalahuNiddeseNa ganbhAdi avassA NamaMto muhuttambhahiyANamubari 9 33. ettha daMsaNamohavaNAe abbhuTTido tti ghettavtra / jAdhe micchataM sammAmicchattaM savvaM saMchubhamANaM saMkruddhaM tAve tassa micchattassa ukkassao pasasaMkamo / 34. puvvattavihAroNAgatUNa maNuse suppaJjiya savvalahuM daMsaNamohakkhavaNAe abbhuTThideNa jAdhe micchattasavvadavvamudayAvaliyavajjaM sammAmicchattassuvari savvasaMkameNa saMkruddha tAdhe tassa jIvassa micchattassa ukassao padesasaMkamo hoi / tattha guNaseDhiNiJjarAsahidaguNasaMkramadavveNUNadivaDha guNahANimettukassasamayapabaddhANamekavAreNeva sammAmicchattasarUveNa saMkatidaMsaNAdo / * sammattassa ukkassao padesasaMkamo kassa ? 35. sugamaM / * punaH antarmuhurtameM manuSyoMmeM A gayA / SS 32. paJcendriya tiryaJcoM meM trasasthitiko samApta karake punaH ekendriyoMmeM utpanna hokara antarmuhUrtakAlameM hI manuSyoM meM A gayA yaha ukta sUtrakA tAtparya hai / * vahA~ atizIghra darzanamohanIyakI kSapaNA ke lie udyata huA / 9 33. yahA~ para sUtrameM jo 'savvalahuM' padakA nirdeza kiyA hai usase garbhase lekara ATha varSa aura muhUrta ke bAda darzanamohanIyakI kSapaNA ke lie udyata huA aisA grahaNa karanA cAhie / * jisa samaya mithyAtvako samyagmithyAtvameM sarvasaMkramarUpase saMkramita kiyA usa samaya usake mithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / 34. pUrvokta vidhi kara aura manuSyoMmeM utpanna hokara atizIghra darzanamohanIyakI kSaparaNA ke lie udyata hue usane jaba mithyAtvake udadyAvalike sivA anya saba dravyako samyagmidhyAtvameM sarvasaMkramake dvArA saMkramita kiyA taba usa jIvake mithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai, kyoMki vahA~ para guNazreNi nirjarA sahita guNasaMkrama dravyase nyUna Der3ha guNahAnipramANa utkRSTa samayaprabaddhoMkA eka bArameM hI samyagmithyAtvarUpase saMkrama dekhA jAtA hai ? * samyaktvake utkRSTa pradezasa kramakA svAmI kauna hai ? 6 35. yaha sUtra sugama hai / Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058) uttarapayaDipadesasaMkame sAmitta 176 OM guNidakammasieNa sattamAe puDhavIe NeraieNa micchattassa ukkassapadesasaMtakammamaMtomuhutteNa hohidi tti sammattamuppAidaM, savvukkassiyAe pUraNAe sammattaM pUridaM, tado uvasaMtaDAe puNNAe micchattamudIrayamANassa paDhamasamayamicchAiDissa tassa ukkasso pdessNkmo| 636. ettha guNidakammaMsiyaNideseNAguNidakammaMsiyapaDiseho ko| sattamapuDhiviNeraiyaNiheseNa vi aNeraiyapaDiseho aNNapuDhaviNeraiyapaDiseho ca kao ti daTThayo / micchattassa ukassayaM padesasaMtakammaM aMtomuhutteNa hoidi ti sammattamuppAidamidi bhaNide aMtomuhuneNa carimasamayaNeraiyabhAveNa pariNamiya micchattapadesasaMtakammamukkassaM kAhidi tti edammi avatthAvisese tiNNi vi karaNANi kAdUNa teNa paDhamasammattamuppAidamidi vuttaM hoi / savvukkassiyAe pUraNAe sammattaM pUridamidi bhaNide savvajahaNNaguNasaMkamabhAgahAreNa savvukassaguNasaMkamapUraNakAleNa ca sammattamAvaridamidi bhaNidaM hoi / evaM ca pUridUNa kameNa micchattaM paDivaNNassa paDhamasamae ce payadukkassasAmittaM hoi, NANNatthe ti jANAvaNaTumidaM vayaNaM-'tado uvasaMtaddhAe puNNAe micchattamudIrayamANassa' icAdi / etaduktaM bhavati, tahA pUridasammatto teNa davveNAviNadveNuvasamasammattakAlamatomuhuttamettamaNupAleUNa tadavasANe micchattamudIrayamANo paDhamasamayamicchAiTTho jaado| tassa paDhamasamayaminchAihissa * jisa guNitakarmA zika sAtavIM pRthivIke nArakIke antarmuhUrta vAda mithyAtvakA utkRSTa pradezasatkarma hogA, ataeva jisane antamuhUrta pahale hI samyaktvako utpanna kara sabase utkRSTa pUraNAke dvArA samyaktvako pUrita kiyA / tadanantara jo upazamasamyaktvake kAlake pUrA honepara mithyAtvakI udIraNA kara rahA hai aise prathama samayavartI mithyAdRSTi jIvake samyaktvakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / 36. yahA~ para 'gaNitakA zika' padake nirdeza dvArA aguNitakarmA zikakA niSedha kiyA gayA hai| 'sAtavIM pRthibIkA nArakI' isa padake nirdeza dvArA bhI jo nArakI nahIM haiM yA anya pRthiviyoMke nArakI haiM unakA niSedha kiyA gayA jAnanA cAhie / 'mithyAtvakA utkRSTa pradezasatkarma antamuhUtameM hogA aisI avasthAmeM samyaktvako utpanna kiyA aisA kahane para usase isa avasthAvizeSa meM tInoM hI karaNoMko karake usane prathama samyaktvako utpanna kiyA yaha ukta kathanakA tAtparya hai| sabase utkRSTa pUraNAke dvArA samyakatvako pUrita kiyA aisA kahanepara usase sabase jaghanya guNasaMkrama bhAgahAra aura sabase utkRSTa guNasaMkramakAlake dvArA samyaktvako pUrita kiyA yaha ukta kathanakA tAtparya hai / isa prakAra pUrita karake kramase mithyAtvako prApta hue usa jIvake prathama samayameM hI prakRta utkRSTa svAmitva hotA hai, anyatra nahIM isa bAtakA jJAna karAneke lie 'tadanantara upazamasamyaktvake kAlake samApta hone para mithyAtvakI udIraNa karanevAle jIvake' ityAdirUpase yaha vacana diyA hai| ukta kathanakA yaha tAtparya hai ki jo usa prakArase samyaktvako pUritakara usa dravyako naSTa kiye binA antamuhUrtapramANa samyaktvake kAlako pAlanakara usake antameM mithyAtvakI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 payadukkassasAmittAhisaMbaMdho tti / kiM kAraNametthevukkassasA mittaM jAdamidi ce 9 sammattassa tadavatthAe micchattaguNaNibaMdhaNa madhApavattasaMkamapajAeNa savvukkassaeNa pariNamaNadaMsaNAdo | saMpa dassevatthassa phuDIkaraNamuttaraM suttAbayavamAha - 180 * sI vuNa adhApavattasaMkamo / 37. so vuNa sAmittasamayabhAvio adhApavattasaMkamo cetra NANNo / kudo evaM 1 baMdhasaMbaMdhAbhAve va sahAvado ceva sammatta - sammAmicchattANaM micchAiTThimmi aMtomuhutta - mettakAlamadhApavattasaMkamapavuttIe saMbhavababhruvagamAdo / edeNuvvellaNacarimaphAlIe sAmitta - vihANAsaMkA paDisiddhA, adhApavattabhAgahArAdo ubvellaNakAlabbhaMtaraNANAguNahANisalA gANamaNNoSNabbhattharAsIe asaMkheaguNattA do / taM kudovagammade 1 edamhAdo ceva suttAdo | ettha sAmittavisaIkayadavbassa pamANANugame kIramANe divngkgunnh| NiguNidukassasamayapabaddhaM Thaviya tatto guNasaMkameNa sammattassuvari saMkaMtadavvamicchAmo tti kiMcUNacarimaguNasaMkamabhAgahAro tassa bhAgahAratteNa Thaveyavtro / puNo tatto paDhamasamayaminchAiDDiNA adhApavatteNa saMkAmidadavtramicchAmo tti adhApavattasaMkamabhAgahAro vi tassa bhAgahAratteNa Thaveyantro / evaM udIraNA karatA huA prathama samayabartI mithyAdRSTi ho gayA usa prathama samayavartI mithyAdRSTike prakRta utkRSTa svAmitvakA sambandha hotA hai / zaMkA-yahIM para utkRSTa svAmitva prApta huA isakA kyA kAraNa hai ? samAdhAna--kyoMki usa avasthA meM mithyAtvaguNanimittaka sarvotkRSTa adhaHpravRtta saMkramarUpa paryAyake dvArA samyaktvake dravyakA mithyAtvarUpase pariNamana dekhA jAtA hai / * aura vaha adhaHpravRttasa krama hotA hai / 37. aura vaha svAmitva ke samaya honevAlA adhaHpravRttasaMkrama hI hai, anya nahIM / * zaMkA -- aisA kyoM hotA hai ? samAdhAna --kyoMki bandhakA sambandha nahIM hone para bhI svabhAvase hI samyaktva aura samyagmithyAtva ke mithyAdRSTi guNasthAna meM antarmuhUrta kAla taka adhaHpravRttasaMkramakI pravRttikI sambhAvanA svIkAra kI gaI hai| isa dvArA unakI antima phAlikI apekSA svAmitvake vidhAnakI AzaMkAkA niSedha ho gayA, kyoMki adhaHpravRttabhAgahArase udvelanAkAlake bhItara nAnAguNahAnizalAkAoM kI anyonyAmyasta rAzi saMkhyAtaguNI hotI hai| zaMkA- vaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna -- isI sUtra se jAnA jAtA hai| yahA~ para svAmitvarUpase viSaya kiye gaye dravyake pramANakA anugama karane para Der3ha guNahAnise guNita utkRSTa samayabaddhako sthApita kara usameM se guNasaMkrama ke dvArA samyaktvake Upara saMkrAnta hu dravyakI icchAse kucha kama antima guNasaMkrama bhAgahArako usake bhAgahArarUpase sthApita karanA caahie| punaH usameMse prathama samayavartI mithyAdRSTi jIvake dvArA adhaHpravRttake dvArA saMkrama karAye Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] . uttarapayaDipadezasaMkame samitta 181 Thavide payadukkassasAmittavisaIkayadavyamAganchadi / evaM sammattassa sAmittANugamaM kAdUNa saMpahi sammAmicchattassa sAmittavihAsaNaTThamuttarasuttaM bhaNai * sammAmicchattassa ukasso padesasaMkamo kassa ? 638. sugmN| * jeNa micchattassa ukkassapadesaggaM sammAmicchatte pakkhittaM teNeva jAdhe sammAmicchattaM sammatte saMpakkhittaM tAdhe tassa sammAmicchattassa ukasso pdessNkmo| 636. edassa sAmittasuttassAvayavatthaparUvaNA sugamA ti samudAyatthavivaraNameva kassAmo / taM jahA-jeNa guNidakammaMsieNa maNusagaimAgaMtUNa sabalahu daMsaNamohakkhavaNAe abbhuTThideNa jahAkamamadhApavattAputrakaraNANivoliya aNiyaTTikaraNaddhAe saMkhejjadibhAgasese micchattassa ukssapadesaggaM sagAsaMkhe0bhAgabhUdaguNaseDhiNijjarAsahidaguNasaMkamadavyaparihINaM sabasaMkameNa sammAmicchatte saMpakkhittaM teNeva micchattukkassapadesasaMkamasAmieNa jAdhe sammAmicchattaM sammatte pakkhittaM tAdhe tassa sammAminchattavisayo ukassao padesasaMkamo hoi tti eso sutttthsNgho| * aNaMtANubaMdhINamukkasso padesasaMkamo kassa ? dravyakI icchAse usake bhAgahArarUpase adhaHpravRttasaMkrama bhAgahArako bhI sthApita karanA caahie| isa prakAra sthApita karane para prakRta svAmitvakA viSayabhUta dravya AtA hai| isa prakAra samyaktvake svAmitvakA anugama karake aba sammagmithyAtvake svAmitvakA vyAkhyAna karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 638. yaha sUtra sugama hai| * jisane mithyAtvake utkRSTa pradezAgrako samyagmithyAtvameM prakSipta kiyA vahI jaba samyammithyAtvako samyaktvameM prakSipta karatA hai taba usake samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| 636. isa svAmitvasUtrakI arthaprarUpaNA sugama hai, isalie samudAyarUpa arthakA vivaraNa hI karate haiM / yathA-jisa guNitakamAMzika jIvane manuSyagatimeM Akara atizIghra darzanamohanIyakI kSapaNAke, lie udyata hokara kramase adhaHpravRtta aura apUrvakaraNako vitAkara anivRttikaraNake saMkhyAtaveM bhAgake zeSa rahane para apane asaMkhyAtaveM bhAgarUpa guNizreNi nirjarAsahita guNasaMkrama dranyase hIna mithyAtvake utkRSTa pradezAgrako sarvasaMkramake dvArA samyagmithyAvvameM prakSipta kiyaa| tathA mithyAtvake utkRSTa pradezasaMkramakA svAmI vahI jIva jaba samyagmithyAtvako samyaktvameM prakSipta karatA hai taba usake samyagmithyAtvaviSayaka utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| isa prakAra yaha sUtrArthasaMgraha hai| * anantAnubandhiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 640 sugamaM / * so ceva sattamAe puDhavIe raiyo guNidakammaMsio aMtomuhutteNeva tesiM ceva ukkassapadesasaMtakammaM hohidi tti ukkassajogeNa ukkassasaMkile se caNIdo, tado teNa rahassakAle sese sammattamuppAiyaM / puNo so ceva savvalahumaNaMtANubaMdhINaM visaMjoedumAdatto tassa carimaTThidikhaMDayaM carimasamayasaMhamANayassa tesimukasso padesa saMkamo / 6 41. edassa suttassa atthaparUvaNaM kassAmo / taM jahA--so cevANaMtaraparUvidalakkhaNo sattamapuDhavIe geraio guNidakammaMsio payadakammANamukkassapadesasaMkamasAmio hoi ti tatsaMbaMdho / so vuNa kadamammi avatthAvisese kadareNa vAvAraviseseNa pariNado payadukkassasaMkamasAmittamalliyadi tti AsaMkAe idamuttaraM 'aMtomuhutte ' iccAdi / aMtomuhutteNa Neraiyacarimasamayammi tesiM caiva aNatAraNubaMdhINamoghukassayaM padesasaMtakammaM hohidi tti damma aMtare jahAsaMbhavamukassajogeNukassasaMkilesasahagadeNa pariNado tti bhaNidaM hoi / kimaTThe meso ukassaMjogamukassasaMkilesaM vA Nijjade ? Na, baMdheNa bahupoggalaggahaNa bahudavvukaDDaNaNimittaM ca tahA karaNAdo / tado teNa rahassakAleNa sammattamuppAdamiccAdi suttAvayava 640. yaha sUtra sugama hai / * usI sAtavIM pRthivIke guNitakamAzika nArakIke antarmuhUrtakAlake dvArA unhIM anantAnubandhiyoMkA utkRSTa pradezasatkarma hogA / kintu antarmuhUrta pahale hI vaha utkRSTa yoga aura utkRSTa saMkleza se pariNata huA / anantara usane svalpa kAla zeSa rahanepara samyaktvako utpanna kiyA / punaH vahI atizIghra anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA karaneke lie udyata huA usake antima sthitikANDakakA antima samayameM saMkrama karate samaya anantAnubandhiyoM kA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / 41. isa sUtra ke arthakA kathana karate haiN| yathA- vahIM pahale kahe gaye lakSaNavAlA sAtavIM pRthivIkA guNitakarmazika nArakI jIva prakRta karmoMke utkRSTa pradesaMkramakA svAmI hai isa prakAra sUtrArthakA sambandha hai | parantu vaha kisa avasthAvizeSameM kisa vyApAra vizeSa se pariNata hokara prakRta utkRSTa pradezasaMkramake svAmitvako prApta karatA hai aisI AzaMkA honepara yaha uttara hai- 'antarmuhUrtake dvArA' ityAdi / antarmuhUrtake dvArA nArakiyoMke antima samayameM unhIM anantAnubandhiyoMkA gha utkRSTa pradezasatkarma hogA ki isI bIca yathAsambhava utkRSTa saMklezake sAtha prApta hue utkRSTa yogase pariNata huaa| yaha ukta kathanakA tAtparya hai / zaMkA - yaha utkRSTa yoga aura utkRSTa saMklezako kisalie prApta karAyA gayA hai ? samAdhAna -- nahIM, kyoMki bandhake dvArA bahuta pudgaloMkA grahaNa karaneke lie aura bahuta pudgaloMkA utkarSaNa karaneke lie usa prakAra karAyA gayA hai / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame sAmitta 183 kalAveNa saMkilesAdo NiyattidUNa visohisamAvaraNeNa paDhamasammattamuppAiya tatkAlabhatare cetra aNatANubaMdhivisaMoyaNAe pariNado tti jANAvidaM, aNNahA payadukkassasAmittavihANANavavattIdo / evaM visaMjoemANassa tassa Neraiyassa carimaTThidikhaMDayaM carimasamayasaMchuhamANayassa tesimarNatANubaMdhINamukkassao padesasaMkamo hodi, tattha savvasaMkameNANatANuvaMghidavyassa kammaTThidiabbhaMtarasaMgalidassa thovaNassa sesakasAyANamuvari saMkamaMtassukkassabhAvasiddhIe virohaabhaavaado| aTThaNhaM kasAyANamukkasso padesasaMkamo kassa ? 6.42. sugamaM / * guNidakammaMsio savvalahuM maNusagaimAgado, aTThavassio khavaNAe abbhuDhido, tado ahaNhaM kasAyANamapacchimahidikhaMDayaM carimasamayasaMchuhamANayassa tassa aTThaehaM kasAyANamukkasso pdessNkmo| 643. gayatthamedaM suttaM / evamaTThakasAyANaM sAmittaviNiNNayaM kAdaNa chaNNokasAyANaM pi eso ceva sAmittAlAvo kAyayo, visesAbhAvAdo tti paduppAyaNaTThamappaNAsuttaM bhaNai * evaM chapaNokasAyANaM / 44. sugamamedamaSpaNAsuttaM / 'tado teNa rahassakAleNa sammmattamuppAidaM' ityAdi rUpase jo sUtra vacanakalApa kahA hai so usa dvArA saMklezase nivRtta hokara vizuddhiko 1 bhItara hI anantAnubandhiyoMkI visaMyojanAse pariNata huA yaha jJAna karAyA gayA hai, anyathA prakRta utkRSTa svAmitvakA vidhAna nahIM bana sktaa| isa prakAra visaMyojanA karanevAle usa nArakIke antima sthitikANDakako saMkramita karaneke antima samayameM una anantAnubandhiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai, kyoMki vahA~ para karmasthitike bhItara gala kara thor3e kama hue tathA zeSa kaSAyoMke Upara saMkramaNa karate hue anantAnubandhIke dravyake utkRSTabhAvakI siddhimeM virodha nahIM paataa| ___ * ATha kapAyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 6 42. yaha sUtra sugama hai| * koI guNitakarmA zika jIva atizIghra manuSyagatimeM AyA / tathA ATha varSakA hokara kSapaNAke lie udyata huA / anantara ATha kapAyoMke antima sthitikANDakakA antima samayameM saMkrama karate hue usake ATha kaSAyoMkA utkRSTa pradezasaMkrabha hotA hai / 643. yaha sUtra gatArtha hai| isa prakAra ATha kapAyoMke svAmitvakA nirNaya karake chaha nokaSAyoMkA bhI isI prakAra svAmitvAlApa karanA cAhie, kyoMki usameM koI anya vizeSatA nahIM hai isa prakAra kathana karaneke lie arpaNasUtrako kahate kahate haiM * isI prakAra chaha nokaSAyoMkA utkRSTa svAmitva jAnanA caahie| 644. yaha arpaNAsUtra sugama hai / Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 jayadhavalAsa kasAyapahideAhuDe * itthavedassa ukkassao padesa saMkamo kassa ? 45. sugamaM / * guNidakammaMsio asaMkhejjavassAuesa itthivedaM pUreNa tado kameNa pUridakammaMsio khavaNAe RbhuDido, tado carimaTThidikhaMDayaM carimasamayasaMchuhamANyassa tassa itthivedassa ukkassao padesasaMkamo / 6 46. edassa suttassa attho buccade / taM jahA -- guNidakammaMsio palidovamassAsaMkhejjadibhAgamettakAleNUNiyaM kammaTThidiM bAdarapuDhavijIvesu tasakAiesu ca samayAviroheNANupAleUNa tado asaMkhejjavassAuesa palidovamassAsaMkhejjadibhAgamettAuTThadIe samuppajiUNa tattha buMsayavedabaMdhavocchedaM kADhUNa tattha baMdhagaddhAe saMkhejje bhAge itthivedabaMdhagaddhaM pavesiya baMdhagaddhAmAhappeNitthivedadavtraM pUremANo gacchadi jAva sagAuTThadicarimasamayo tti / evamitthi - vedadavtramukkassaM kariya tattheva kammaTThidiM samAniya tatto NissariUNa dasavassasahassAuesu deveo / tattha * sammattaM ghettaNa sagAuTThadimaNupA liya tatto cudo maNusesuvavaNNo / evamitthivedaM pUredUNa maNusesuvavaNNassa khavayacarimaphAlIe sAmittavihANaGkamidaM vayaNaM--'tado kameNa pUridakammaMsio' iccAdi / ettha saMcayAgugame vihattibhaMgo / vari divaDa guNahANINaM saMkhejjAbhAgamettitthivedukassasaMcayadavtraM thovUNamettha sAmittavisayIkayadavyamidi ghettavyaM, [ baMdhago 6 * strIvedakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 945. yaha sUtra sugama hai / * koI gugitakarmAzika jIva asaMkhyAta varSakI AyuvAloM meM strIvedako pUraNa karake anantara kramase pUrita karmAzika hokara kSapaNAke lie udyata huA / anantara antima sthiti - arusrat antima samayameM saMkramita karanevAle usa jIvake strIvedakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / 46. aba isa sUtra artha kahate haiM / yathA - koI eka guNitakarmazika jIva palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlase nyUna karmasthitipramANa kAlako bAdara pRthivI jIvoMmeM aura trasakAyikoMmeM samaya ke avirodhapUrvaka bitAkara anantara asaMkhyAta varSa kI AyuvAloMmeM, palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANAsthiti ke sAtha utpanna hokara pazcAt vahA~ para napuMsakavedakI bandhavyucchitti karake tathA usa bandhakakAlake saMkhyAta bahubhAgako strIveda ke bandhakakAla meM praveza karA ke bandhakakAla ke mAhAtmyavaza strIvedakedravyako pUraNa karatA huA apanI Ayusthitike antima samayako prApta hotA hai| isa prakAra strIvedake dravyako utkRSTa karake aura vahIM para karmasthitiko samAptakara vahA~se nikala kara dasa hajAra varSakI yuvAle devoMmeM utpanna huA / pazcAt vahA~ para samyaktvako grahaNakara aura apanI AyusthitikA pAlanakara vahA~se cyuta hokara manuSyoM meM utpanna huA / isa prakAra strIvedako pUra karake manuSyoMmeM utpanna hue usa jIvake kSapakasambandhI strIvedakI antima phAlimeM svAmitvakA vidhAna karaneke lie yaha vacana AyA hai - 'tado kameNa pUridakammaMsio' ityAdi / yahA~ para sayakA anugama karane para usakA bhaGga anubhAgavibhaktike samAna hai / itanI vizeSatA hai ki Der3ha guNahAniyoMke kucha kama saMkhyAta bahubhAgapramANa strIvedakA utkRSTa saJcayadravya yahA~ para svAmitvakA viSaya Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame sAmitta 185 adhaTThidigalaNAe guNaseDhiNijarAe guNasaMkameNa ca gadAsesadavvassa tdsNkhejdibhaagpmaannttaado| * purisavedassa ukkasso padesasaMkamo kassa ? 647. sugmN| * guNidakammaMsio itthi-purisa-NavaMsayavede pUredUNa tado savvalahuM khavaNAe abbhuhido purisavedassa apacchimahidikhaMDayaM carimasamayasaMchuhamANayassa tassa purisavedassa ukkasso pdessNkmo| 648. edassa suttassatthe bhaNNamANe vihattisAmittasuttANusAreNa vattavyaM, tivedapUridakambhaMsiyammi sAmittavihANaM paDi tatto edassa visesaabhaavaado| Navari NaqsayavedaM pakkhividUNa jammi itthivedo purisavedassupari pakkhitto tadavatthAe vihattisAmittaM jAdaM / ettha puNa NavaMsaya-itthivedasavyasaMkamaM paDicchiUNaMtomuhuttAdIdeNa janmi samae purisavedacarimaphAlI savvasaMkameNa chaNNokasa ehi saha kohasaMjalaNe pakkhittA tAdhe purisavedukassapadesasaMkamasAmittamidi eso etthataNo viseso / jaNNaM ca parodaeNeva sAmittamettha gaheyavvaM, sodaeNa dIhayarapaDhamaTThidimmi guNaseDhIe bhudvyhaannippsNgaado| * eqsayavedassa ukkasso padesasaMkamo kassa ? kiyA gayA dravya hai aisA grahaNa karanA cAhie, kyoMki adhaHsthitigalanA, guNazreNinirjarA aura guNasaMkramake dvArA gayA huA samasta dravya usake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai| * puruSavedakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 647. yaha sUtra sugama hai| * koI eka guNitakamAMzika jIva strIveda, puruSaveda aura napusakavedako pUraNa karake anantara atizIghra kSapaNAke lie udyata huA / punaH puruSavedake antima sthitikANDakakA antima samayameM saMkrama karanevAle usa jIvake puruSavedakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| 648. isa sUtrake arthakA kathana karane para vaha anubhAgavibhaktike svAmitvasUtrake anusAra kahanA cAhiye, kyoMki jisane tIna vedoMko pUraNa kiyA hai aisA kamAMzika jIva svAmI hai isa dRSTise usase isameM koI bheda nahIM hai / kintu itanI vizeSatA hai ki napuMsakavedako saMkramita karAke jahA~ strIveda puruSavedake Upara prakSipta hotA hai usa avasthAmeM anubhAgavibhaktisambandhI svAmitva prApta huA hai / parantu yahA~ para napuMsakaveda aura strIvedakA sarvasaMkrama karake antarmuhUrtake bAda jisa samaya puruSavedakI antima phAli sarvasaMkramake dvArA chaha nokaSAyoMke sAtha krodhasaMjvalanameM prakSipta hotI hai usa samaya puruSavedake utkRSTa pradezasaMkramakA svAmitva hotA hai itanI yahA~ para vizeSatA hai| dUsarI vizeSatA yaha hai ki yahA~ para parodayase hI svAmitva grahaNa karanA cAhie, kyoMki svodayase prathama sthitike apekSAkRta bar3I honepara guNazreNike dvArA bahuta dravyakI hAnikA prasaGga AtA hai| * nasakavedakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 24 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 jayadhavanAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 46. sugamaM / * guNidakammaMsio IsANAdo bhAgado savvalahu~ khavedumADhatto, tado evaMsayavedassa apacchimahidikhaMDayaM carimasamayasaMchuhamANayassa tassa Navusayavedassa ukkasso pdessNkmo| 50. jo guNidakammaMsio jAva sakka tAva IsoNadevesu ceva Naqsayavedakamma guNedaNa tatva kammadvidiM samANiya tatto cudo saMto maNasesuppajjiya savvalahumaTThavassANamaMtomuhuttAhiyANamuvA kharagaseDhimAruhiya aNiyaTTikaraNaddhAe saMkhejjesu bhAgesu samaikkatesu NaqsayavedassApacchimaTThidikhaMDayaM purisavedassuvari savyasaMkameNa saMchuhamANayassa .tassa divaDDaguNahANimettaguNidasamayapabaddhANaM saMkhejje bhAge ghettaNa NavaMsayavedassa ukassao padesasaMkamo hoi tti eso ettha sutttthsNgho| ettha vi parodaeNeva sAmitraM dAyaba', sodaeNa paDhamaTThidIe guNaseDhisarUveNa glmaannyhudvvprirkkhnntttth| * kohasaMjalaNassa ukkasso padesasaMkamo kassa ? 651. sugamaM / OM jeNa purisavedo ukkasso saMchuDo kodhe teNeva jAdhe mANe kodho savvasaMkameNa saMbhadi tAdhe tassa kodhassa ukkasso pdessNkmo| 646. yaha sUtra sugama hai| * koI eka guNitakamAMzika jIva IzAna kalpase Akara atizIghra kSaya karaneke lie udyata huA / anantara napuMsakavedake antima sthitikANDakako antima samayameM saMkramita karanevAle usake napusakavedakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| 50. jo guNitakarmA zika jIva jaba taka zakya ho taba taka IzAnakalpake devoMmeM hI napuMsakavedakarmako guNita karake tathA vahIM para karmasthitiko samApta karake vahA~se cyuta hokara manuSyoMmeM utpanna huA / punaH atizIghra antarmuhUrta adhika ATha varSake bAda kSapakoNipara ArohaNa karake anivRttikaraNake kAlameMse saMkhyAta bahubhAgake vyatIta hone para napuMsakavedake antima sthitikANDakako puruSavedake Upara sarvasaMkramake dvArA saMkramita karatA hai usake Der3ha guNahAniguNita samayaprabaddhoMke saMkhyAta bahubhAgako grahaNa kara napuMsakavedakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai isa prakAra yaha yahA~ para satrArthasaMgraha hai| yahA~ para bhI parodayase hI svAmitva denA cAhie, kyoMki svodayase prathama sthitike guNazreNirUpa honeke kAraNa bahuta dravyakA galana sambhava hai, ataH usakI rakSA karanA Avazyaka hai| . * krodhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 651. yaha sUtra sugama hai| * jisane utkRSTa puruSavedako krodhameM saMkramita kiyA hai vahI jIva jaba krodhako sarvasaMkramake dvArA mAnameM saMkramita karatA hai taba usake krodhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapaDipadesasaMkame sAmittaM 187 52. jeNa tiNhaM vedANaM pUridakammaMsieNa purisavedo ukkassao kohasaMjalaNe saMchuddho teNeva tatto aMtomuhuttamuvari gaMtUNa jAdhe kodhasaMjalaNaNo savyasaMkameNa mANasaMjalaNe saMchubbhade tAdhe tassa jIvassa kohasaMjalaNavisayo ukassao ya esa saMkamo hoi ti sutttthsNbNdho| parodaeNeva sAmittAvahAraNamettha vi kAyavyaM; sodaeNa sAmittavihANe paDhamadvidIe bhudbhaannippsNgaado| evaM kohasaMjalaNassa sAmittaparUvaNaM kADhUNa saMpahi mANa-mAyAsaMjalaNANaM pi eso ceva sAmittAlAvo thovayaravisesANuviddho kAyavyo ti paduppAyaNa?muttarasuttaddayamAha 8 edassa ceva mANasaMjalaNassa ukkassao padesasaMkamo kaayvvo| pavari jAdhe mANasaMjalaNo mAyAsaMjalaNe saMchabhai taadhe|| (r) edassa ceva mAyA- saMjalaNassa ukkasso padesasaMkamo kaayvvo| pavari jAdhe mAyAsaMjalaNo lobhasaMjalaNe saMchunbhaha taadhe| 53. edANi do vi suttANi sugamANi / Navari mAyA-lohodaehi vaDDidassa mANasaMjalaNasAmittaM vattavyaM / lobhodaeNeva seDhimArUDhassa mAyAsaMjalaNasAmittaM hoi ti dtttthvvN| * lobhasaMjalaNassa ukkasso padesasaMkamo kassa ? 52. tIna vedoMke kamAMzako pUrita kara jisane utkRSTa puruSavedako krodhasaMjvalanameM saMkramita kiyA hai vahI jaba vahA~se antarmuhUta Age jAkara krodhasaMjvalanako sarvasaMkramake dvArA mAnasaMjvalanameM saMkramita karatA hai taba usa jIvake krodhasaMjvalanaviSayaka yaha utkRSTa saMkrama hotA hai isa prakAra yaha sUtrArthasambadha hai / yahA~ para bhI parodayase hI svAmitvakA nizcaya karanA cAhie, kyoMki svodayase svAmitvakA kathana karane para prathama sthitike dvArA bahuta dravyakI hAnikA prasaGga AtA hai| isa prakAra krodhasaMjvalanake svAmitvakA kathana karake aba mAna aura mAyAsaMjvalanakA bhI yahI svAmitvasambandhI AlApa apekSAkRta thor3I vizeSatAko lie hue karanA cAhie isa bAtakA jJAna karAneke lie Ageke do sUtra kahate haiM__* isI jIvake mAnasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama karanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki jaba mAnasaMmbalana mAyAsaMjvalanameM prakSipta hotA hai usa samaya mAnasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| * tathA isI jIvake mAyAsaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama karanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki jaba mAyAsaMjvalana lobhasaMjvalanameM saMkramita hotA hai taba mAyA saMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / 653. ye donoM hI sUtra sugama haiM / itanI vizeSatA hai ki mAyA aura lobhake udayase zreNi para ArohaNa karanevAle jIvake mAnasaMjvalanakA svAmitva kahanA cAhie / tathA mAtra lobhake udayase zreNipara car3he hue jIvake mAyAsaMjvalanakA svAmitva hotA hai aisA jAnanA caahie| * lobhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 $ 54. sugamaM / * guNidakammasino savvalahuM khavaNAe anbhuTTido aMtaraM se kAle kAdRNa lohassa asaMkAmago hohidi tti tassa lohassa ukasso pdessNkmo| 655. edassa suttassattho vuccade / taM jahA--jo guNidakammaMsio sattamapuDhavIe davyamukkassaM kAdUNa samayAviroheNa maNusagaimAgaMtUNa tattha tappAoggasaMkhejavassametadomaNusabhavaggahaNesu cattAri vAre kasAe uvasAmeUNa tado sabalahuM khavaNAe abbhuDhido tassa aNiyaTTikaraNaM paviTThassa aMtarakaraNaM kAdaNa se kAle lohassAsaMkAmago hohidi ti edammi avatthAvisese vaTTamANassa lohasaMjalaNapadesasaMkamo uttassao hoi, adhApavattasaMkameNa tattha divaDDaguNahANimettaguNidakammaMsiyasamayapabaddhANamasaMkhejadibhAgassa sesasaMjalaNANamu vari sNkNtidsnnaado| kimaTThameso cattAri vAre kasAyovasAmaNAe payaTTAvido 1 Na, tatthAbajjhamANaNaqsayavedArai-sogAdipayaDINaM guNasaMkamadavvapaDiggahaNaTuM thaakrnnaado| taM kadhamedeNa sutteNANuvaiTThamedaM cadukkhutto kasAyANamuvasAmaNaM labbhade ? Na, vakkhoNAdo taduvaladdhIe uvari bhaNissamANukassavaDDisAmittasuttabaleNa ca tdvgmaado| 654. yaha sUtra sugama hai| * jo guNitakamAMzika jIva kSapaNAke lie udyata ho karake tadanantara samayameM lobhakA asaMkrAmaka ho jAyagA usake isa avasthAmeM rahate hue lobhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| 655. aba isa sUtrakA artha kahate haiN| yathA-jo guNitakamAMzika jIva sAtavIM pRthivImeM utkRSTa dravya karake samayake avirodhapUrvaka manuSya gatimeM Akara aura vahA~ para tatprAyogya saMkhyAta varSapramANa kAlake bhItara do manuSyabhavoMko grahaNa karake unameM rahate hue cAra bAra kaSAyAMkA u karake anantara atizIghra kSapaNAke lie udyata ho tathA anivRttikaraNameM pravezapUrvaka antarakaraNa karake anantara samayameM lobhakA asaMkrAmaka hogA usake isa vizeSa avasthAmeM rahate hue lobhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai, kyoMki vahA~ para adhaHpravRttasaMkramake dvArA Der3ha guNahAniguNita satkarmarUpa samayaprabaddhoMke asaMkhyAtaveM bhAgakA zeSa saMjvalanoMke Upara saMkrama dekhA jAtA hai| zaMkA-ise cAra bAra kaSAyoMkI upazAmanArUpase kisalie pravRtta karAyA hai| samAdhAna nahIM, kyoMki vahA~ para nahIM ba~dhanevAlI napuMsakaveda, arati aura zoka Adi prakRtiyoMke guNasaMkramake dvArA dravyako grahaNa karaneke lie vaisA kiyA hai| __ zaMkA-isa sUtrameM to yaha bAta nahIM kahI gaI hai phira yaha cAra bAra kaSAyoMkI upazAmanA kaise prApta hotI hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki eka to vyAkhyAnase usakI upalabdhi hotI hai| dUsare Age kahe jAnevAle utkRSTa vRddhisambandhI svAmitvaSiSayaka sUtrake balase isakA jJAna hotA hai| Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame sAmittaM ha SS 56. evamogheNa sabtrakammANamukassasAmittaviNiNNayaM suttANusAreNa kADhUNa etto edeNa sutteNa sUcidAdesaparUvaNaTTha 'muccAraNAgaMthamihANuvattaissAmo / taM jahA - sAmittaM duvihaM - jahaNamukasyaM ca / ukka0 payadaM / duviho Nideso / oghaM mUlagaMthasiddhaM / AdeseNa raiya0 miccha0 -sammAmi0 uka0 padesasaMkamo kassa ? aNNadarassa guNidakamma siyassa jo . aMtomuhuttamosakiUNa sammattaM paDivatriya guNasaMkameNa savvukkassiyAe pUraNAe pUrido se kAle vijjhAdaM paDihidi ti tassa ukassao padesasaMkamo / sammatta0 so ceva AlAvo kAyantro | Nari vijjhAdaM paDidUtomuhutteNa micchattaM gado tassa paDhamasamayamicchAdiTThissa ukkassapadesasaMkamo / jai evaM sammAmicchattassa vi sammattega saha sAmitaNiddeso kAyavvo, aMgulassAsaMkheja dimAga paDibhAgiya vijjhAdaguNasaMkamAdo adhApavattasaMkamadavtrassA saMkhejaguNadaMsaNAdoti / sacamedaM, jai sammAmicchattavisae vijjhAdaguNasaMkamo aMgulassAsaMkhejabhAgapaDibhAgio tti ettha vivakkhio hoja / Navari Na tahAviho ettha uccAraNA hippAyo / kiMtu micchattasseva palido 0 asaMkhe 0 bhAgametto sammAmicchattaguNasaMkamabhAgahAro ti evaMviho uccAraNAhippAo, adhApavattasaMkamaparihAreNa tavtrisayasA mittavihANaNNahA NuvavattIdo / 56. isa prakAra sUtrAnusAra ogha se saba karmoM ke utkRSTa svAmitvakA nirNaya karake Age isa sUtra sUcita hue AdezakA kathana karaneke lie yahA~ para uccAraNAgranthako batalAte haiM / yathA - svAmitva do prakArakA hai-- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai / nirdeza mUlagranthase siddha hai / pradezase nArakiyoMmeM mithyAtva aura samyagmithyAtvakA utkRSTa 'pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara guNitakarmAzika jIva antarmuhUrta bAda samyaktvako prAptakara guNasaMkramake dvArA sabase utkRSTa pUraNA ke rUpase pUrita ho anantara samayameM vidhyAtasaMkramako prApta hogA usake utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / samyaktva prakRtikA vahI AlApa karanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki vidhyAtasaMkramako prApta kara jo antarmuhUrta meM mithyAtva meM gayA usa prathama samayavatA mithyAdRSTike utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / zaMkA-yadi aisA hai to samyagmithyAtva ke bhI svAmitvakA nirdeza samyaktvake sAtha karana cAhie, kyoMki aGgalake asaMkhyAtaveM bhAgarUpase pratibhAgako prApta hue vidhyAtasaMkrama aura guNasaMkramase adhaHpravRttasaMkramakA dravya asaMkhyAtaguNA dekhA jAtA hai ? samAdhAna --yaha satya hai, yadi samyagmithyAtvake biSayameM vidhyAtasaMkrama aura guNasaMkrama yahA~ para aGga sakhyAtaveM bhAgakA pratibhAgI vivakSita hotA / parantu usa prakArakA yahA~ para uccAraNAkA abhiprAya nahIM hai / kintu midhyAtvake samAna palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa samaya - gminyAtvakA guNasaMkramabhAgahAra hai isa taraha isa prakArakA uccAraNAkA abhiprAya hai, kyoMki anyathA adhaH pravRttasaMkramake parihAra dvArA tadviSayaka svAmitvakA vidhAna nahIM bana sktaa| cUrNisUtra ke 1. tA0 pratau yassa ( gaTTha ) muccAraNA-, zrA0 pratau Nassa nuccAraNA- iti pAThaH / Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 cuNNisuttAhippAeNa puNa sammAmicchattavisayavijjhAdaguNasaMkamabhAgahAro aMgulassAsaMkhejabhAgametto, uvari bhaNissamANukassahA isAmitasuttabalega tahAbhUdAhippAyasiddhIdo / tamhA doNhamedesimahippAyANaM thappabhAveNa vakkhANaM kAyavyaM / solasaka0-chaNNoka0 uka0 padesasaMkama0 kassa ? aNNada0 guNidakammaMsiyassa jo aMtomuhuttakammaM guNehidi ti sammattaM pddivnnnno| puNo aNaMtANu0caukka bisaMjoedi tassa visaMjoeMtassa carimavidikhaDayaM carimasamayasaMkAmayassa ukka0 pade0saMka0 / tihaM vedANamukka0 pade0 saMka0 kassa ? aNNada. jo pUridakammaMsio Neraiesu uvavaNNo aMtomu0 sammattaM paDivaNNo, puNo aNaMtANu0caukta visaMjoedi tassa carimadvidikhaMDayacarimasamayasaMkAmayassa ukka0 pade0saMka0 / ettha vijjhAdasaMkameNisthi-NavusayavedANamukkassasAmittavihANe uccAraNAhippAo jANiya vattavyo, aNNahA micchaTThimmi adhApavattasaMkameNa tadukkassasAmitte lAhadasaNAdo / evaM sattamAe / 657. paDhamAe jAva chaTTi ti miccha0-sammAmi0 uka0 padesasaMka0 kassa ? aNNada. jo guNidakammaMsio saMkhejatiriyabhave adicca appappaNo NeraiesuvavaNNo aMtomuhutteNa sammattaM paDivaNNo, savvukvassiyAe pUraNaddhAe pUridaNa se kAle vijjhAdaM paDihidi tti tassa ukka0 pade0saMka0 / sammatta0 so caalaayo| Navari vijjhAdaM paDidUNa aMtomu0 abhiprAyase to samyagmithyAtvaviSayaka vidhyAta aura guNasakrama bhAgahAra aGgalake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, kyoMki Upara kahe jAnevAle utkRSTa hAnisambandhI svAmitvaviSayaka sUtrake balase usa prakArake abhiprAyakI siddhi hotI hai, isalie ina donoM hI abhiprAyoMko sthApita karake byAkhyAna karanA caahie| solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara guNitakamAMzika jIva antamuharta meM karmo ko guNitakAMzika karegA / kintu isI bIca samyaktvako prApta ho anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usa visaMyojanA karanevAle jIbake antima sthitikANDakakA antima samayameM saMkramaNa karate hue utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| tIna vedoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara pUritakamAMzika jIva nArakiyoMmeM utpanna hokara antarmuhUtameM samyaktvako prApta huA / pun| jo anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usake antima sthitikANDakakA antima samayameM saMkramaNa karate hue utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| yahA~ para vidhyAtasaMkramake dvArA strIveda aura napuMsakavedake utkRSTa svAmitvakA kathana karane para uccAraNAkA abhiprAya jAnakara kahanA cAhie, anyathA mithyAdRSTi jIvameM adhaHpravRttasaMkramake dvArA unake utkRSTa svAmitvake prApta karanemeM lAbha dekhA jAtA hai| usI prakAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA cAhie / 657. pahilIse lekara chaTI pRthivI takake nArakiyoMmeM mithyAtva aura samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakA zika jIva saMkhyAta tiryaJcabhavoMko ullaMghana kara apane apane nArakiyoMmeM utpanna ho amtamuhUrtameM samyayatvako prApta huaa| anantara sabase utkRSTa pUraNakAlake dvArA pUraNa karake anantara samayameM vidhyAtako prApta karegA usake utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / samyaktvakA vahI AlApa hai / itanI vizeSatA hai ki vidhyAtako prApta karake anta Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame sAmitta 161 micchattaM gado tassa paDhamasamayamicchAdihissa ukka0 pade0saMka0 / so vuNa adhaapvttsNkmo| solasaka0-chaNNoka0 ukka0 pade0saMka0 kara.. ? jo guNidakammaMsio saMkhejatiriyabhave kAdUNa payadaNeraiesu uvavaNNo, aMtomu0 sammattaM paDivaNNo / puNo aNaMtANu0caukka visaMjoedi tassa carime dvidikhaMDae carimasamayasaMkAmayassa ukka0 pade0 saMka0 / tiNhaM vedANaM nnaarybhNgo| 58. tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiya03 miccha0-sammAmi0 ukka0 pade0saMka0 kassa 1 jo guNidakammaMsio saMkhejjatiriyabhavaM kAdarNappappaNo tirikkhesu uvavaNNo, savvalahuM sammattaM paDivajiya savvukkassiyAe guNasaMkamaddhAe pUredUNa se kAle vijjhAdaM paDihidi tti tassa ukka0 padesasaMka0 / sammattassa so ceva uvasaMtaddhAe puNNAe micchattaM paDivaNNo tassa paDhamasamayamicchAdihissa sammatta0 ukka0 pade0saMka0 / solasaka0-chaNNoka0 ukka0 pade0saMka0 kassa ? aNNada0 jo guNidakammaMsi0 appappaNo tirikkhesu uvavaNNo sabalahaM sammattaM paDivaNNo, puNo aNaMtANubaMdhicaukta visejoedi tassa carime dvidikhaMDae carimasamayasaMkAta0 tassa ukka0 pade0saMka0 / purisave0-Navusa0 nnaarybhNgo| Navari appappaNo tirikkhesuvvjaaveyvyo| ithiveda0 ukka0 padesasaMka0 kassa ? jo guNidakammaMsi0 appappaNo tirikkhesu asaMkhejjavassAuesu upavajidUNa palido0 asaMkhe0bhAgeNa kAleNa muhUrtameM mithyAtvameM gayA usa prathama samayavartI mithyAdRSTike utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| aura vaha adhaHpravRttasaMkrama hotA hai / solaha kapAya aura chaha nokaSAyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakamAMzika jIva saMkhyAta tiryaJcabhavoMko karake prakRta nArakiyoMmeM utpanna ho antamuhUrtameM samyaktvako prApta huaa| punaH jo anantAnuvandhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usake antima sthitikANDakakA saMkrama karaneke antima samayameM utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| tIna vedoMkA bhaGga nArakiyoMke samAna hai| 58. sAmAnya tiryaJca aura paJcendriya tiryaJcatriko mithyAtva aura samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakarmA pika jIva tiryaJcoMke saMkhyAta bhavoMko karake apane apane tiryaJcoMmeM utpanna ho atizIghra samyaktvako prAptakara sabase utkRSTa guNasaMkrama kAlake dvArA pUraNa karake anantara samayameM vidhyAtasaMkramako prApta karegA usake utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| samyaktvakA vahI AlApa hai| kintu jo upazamasamyaktvake kAlako pUrAkara mithyAtvako prApta huA usa prathama samayavartI mithyAdRSTike samyaktvakA utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara guNitakamAMzika jIva apane apane tiryaJcoMmeM utpanna ho, atizIghra samyaktvako prAptakara anantara anan nundhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usake antima sthitikANDakake saMkrama karaneke antima samayameM utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| puruSaveda aura napuMsakavedake utkRSTa pradezasaMkramake svAmitvakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki apane apane tiryaJcoMmeM utpanna karAnA cAhie / strIvedakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakamAMzika jIva apane apane asaMkhyAta varSakI AyuvAle tiyeJcoMmeM utpanna ho, palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake dvArA strIvedako pUraNa karake Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 itthavedaM pUreNa sammattaM paDiva0 / puNo anaMtANu 0 cauka visajoedi tassa carime TThidikhaMDae carimasamayasaMkAmayassa tassa ukka0 padesa 0 saMka0 / paDhamasamayaubavaNNallayassa 56. paMci0tirikkhaapaja 0 maraNusa apaja0 samma0 - sammAmi0 ukka0 pade 0 saMka0 kassa ? jo guNidakammaMsio tirikkhesu uvavaNNo, savvalahu~ sammattaM paDivaNNo, savbukkassiyAe pUraNAe pUreUNa micchattaM gado, aviNaTTAsu guNaseDhIsu mado apajattaesu uvavaNNo tassa ukka0 pade0saM0 | solasaka0 chaNNoka0 ukka0 pade 0 saMka 0 kassa 0 1 jo guNidakammaMsio saMkhejjatiriyabhavaM kADhUNa apajjattesu uvavaNNo tassa aMtomuhuttautravaNNallayasma tappA oggavisuddhassa ukka0 padesasaMka0 / tiSNaM vedANaM ukassapadesasaMkamo kassa ? jo pUridakammaMsio apajjattarasu ubavaNNo tassa aMtomuhuttaM uvavaNNallayassa tappA oggavisuddhassa tassa ukkassapadesasaMkamo / SS 60. maNusatie aughaM / Nari sammata uka0 pade 0 saMka0 kassa ? jo guNidakammaMsio saMkhejjatiriyabhatraM kADhUNa tado maraNusesu utravaNNo savvalahu sammattaM paDivaNNo, sakassiyAe pUraNAe pUredUNa micchattaM gado tassa paDhamasa0 micchA0 uka0 pade0saM0 / atANu 0 caukkassa vi evaM cetra maNusesuppAiya trisaMjoyaNacarimaphAlIe sAmittaM vattavtraM / SS 61. devesu paDhamapuDhavibhaMgo / vari purisaveda 0 ukka0 padesa 0 saMka0 kassa ? samyaktvako prApta ho punaH anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usake antima sthitikANDakA saMkrama karaneke antima samayameM utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / 6 56. paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM samyaktva aura samyagmibhyAtvakA UtkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakarmIMzika jIva tiryaJcoM meM utpanna hokara, atizIghra samyaktvako prApta ho sabase utkRSTa pUraNA ke dvArA pUraNa karake mithyAtva meM gyaa| phira ziyoMke naSTa hone pahale marakara aparyAptakoM meM utpanna huA usake utpanna honeke prathama samayameM utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakarmazika jIva tiryaJcoMke saMkhyAta bhava karake vivakSita aparyAptakoM meM utpanna huA, utpanna hone antarmuhUrtameM tatprAyogya vizuddha hue usake utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| vedoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo pUritakarmazika jIva aparyAptakoMmeM utpanna huA, utpanna hone ke antarmuhUrtameM tatprAyogya vizuddha hue usake utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / 6 60. manuSyatrimeM dhake samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki samyaktvakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakarmIMzika jIva tiryaJcoMke saMkhyAta bhava karake anantara manuSyoMmeM utpanna ho atizIghra samyaktvako prApta karake tathA sabase utkRSTa pUraNAke dvArA puraNa karake midhyAtvameM gayA usa prathama samayavartI midhyAdRSTike utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / anantAnubandhI catuSkakA bhI isI prakAra manuSyoM meM utpanna karAke visaMyojanAkI antima phAlike patana ke samaya utkRSTa svAmitva kahanA cAhie / SS 61. devoMmeM prathama pRthivIke samAna bhaGga hai / itanI pizeSatA hai ki puruSavedakA 'utkRSTha pradeza Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame sAmitta 163 0 jo guNika maMsio IsA giesu evaMsa * pUredUNa asaMkhejjavarasAuesu palido0 asaMkhe 0bhAgamettakAleNa itthivedaM pUredUNa sammattaM laGgUNa palidovamaTThidiesa devesu uvavaNNo, tattha ya bhavaTThidimaNupAledUNa aMtomu0 kammaM guNehadi ti anaMtApu0 cauka trisaMjoedi tassa caribhe dvidikhaMDae carimasamayasaMkA 0 tassa uka0 pade 0 saMka0 | NakuMsayaveda 0 ukka0 pade0 saMka0 kassa ? jo guNidakammaMsio IsANigesu NavuMsave0 aMtomu0 pUrehadi ti sammattaM paDivaNNo puNo atANu 0 cauka0 visaMjoedi tassa carimeTThidikhaMDae carimasamaya saMkA 0 0 tassa ukka0 padesasaMka0 / evaM sohammIsANe / bhavaNa vANaveM - jodisi - sakkumArAdi jAva sahassAre ti paDhamapuDhavibhaMgo / 1 62. ANadAdi NavagevajjA tti miccha0 -sammAmi0 ukka0 pade 0 saMka0 kassa 1 aNNada 0 jo guNidakammaMsio saMkhejjatiriyabhavaM kADhUNa maNusesu ubavaNNo, savcalahuM davtraliMgI jAdo, aMtomuhuttaM mado devo jaado| atomu0 sammattaM paDiva0 savbukassaguNasaMkameNa saMkAmeNa se kAle vijjhAdaM paDihadi ti tassa ukka0 pade0 saMka0 / samma0 so caitra bhaMgo / vari uvasaMtaddhAe puNNAe micchattaM gado tassa paDhamasamayamicchAdiTThissa ukka0 pade 0 saMka0 | solasaka0 chaNNoka0 micchattabhaMgo / Navari sammattaM paDivajiUNa 1 saMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakamAzika jIva aizAna kalpake devoM meM napuMsakavedako pUraNa karake punaH asaMkhyAta varSakI AyuvAloMmeM palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake dvArA strIvedako pUraNa karake tathA samyaktvako prApta karake palyapramANa sthitivAle devoMmeM utpanna huA aura bahA~ para bhavasthitikA pAlana kara antarmuhUrtameM karmako guNitakarmAzika karagA ki isI bIca - anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usake antima sthitikANDakake antima samayameM utkRSTa pradeza saMkrama hotA hai / napuMsaka vedakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakamAMzika jIva aizAna kalpake devoMmeM napuMsaka vedako antarmuhUrta meM pUraNa karegA ki isI bIca samyaktvako prApta karake anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usake antima sthitikANDakake saMkrama karane ke antima samaya meM utkRSTha pradezasaMkrama hotA hai / isI prakAra saudharma aura aizAna kalpameM jAnanA cAhie / bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI aura sanatkumArase lekara sahasrAra kalpa takake devoMmeM pahilI pRthivIke samAna bhaGga hai / SS 62. dhyAnarata kalpase lekara nau praveyaka sakake devoMmeM mithyAtva aura samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakarmazika jIba tiryadhcoMke saMkhyAta bhoMko karake manuSva meM utpanna ho atizIghra dravyaliGgI ho gayA / punaH antamuhUrtameM marakara zrAnatAdi kalpoMkA deva ho gayA / pazcAt antarmuhUrta meM samyaktvako prApta ho sabase utkRSTa guNasaMkramake dvArA saMkrama karake anantara samayameM vidhyAtako prApta hogA usake vidhyAtako prApta honeke anantara pUrva samaya meM utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / samyaktvakA vahI bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki upazamasamyaktvake kAlake pUrNa hone para mithyAtvameM gayA usa prathama samayavartI midhyAdRSTike utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga mithyAtvake samAna hai / itanI vizeSatA hai ki samyaktvako prAptakara jo anantara anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usake antima sthitikANDakakA 25 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jayadhavalAsa kasAyapahideAhuDe [ baMdhagI 6 puNo anaMtApu0 visaMjoedi tassa carime DiTThadikhaMDae carimasamaya 0 saMkAma0 tassa uka0 padesa 0 saMka0 / tinhaM vedANamevaM cetra / Navari pUridakammaMsio maNuse suvavajjAveyavtro / 963. aNuddisAdi sA tti miccha0 samma mi0 ukka0 padesasaMka0 kassa ? jo guNidakammaMsio saMkhejjatiriyabhavaparibbhamaNaM kADhUNa maNusesu utravaNgo, sancala hu~ samma paDiva0, aviNaTThAsu guNaseDhIsu mado devesu ubavaNgo tassa paDhamasamayavavaNNa0tassa ukka0 pade0saM0 | solasaka0 - uNNoka0 evaM caitra / Nari deveSu upavajiUga aMtomuhuttaM atANu0 cauka visaMjoedi tassa caribhe TThidikhaMDae carimasamayasaMkA 0 tassa ukka0 pade 0 saMka0 / evaM tinhaM vedANaM / Navari pUridakammaMsio maNusesu uvavajjAvedavvo / evaM jAva aNAhAri ti / 1 evamukka0 sAmittaM samattaM / * etto jahaeebaM / 964 to uvari jahaNNayaM sAmittamahikayaM ti ahiyAra saMbhAlaNavakamedaM / * micchattassa jahaNNao padesa saMkamo kassa ? 65. sugamaM / saMkrama karaneke antima samayameM utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| tIna vekA isI prakAra utkRSTa svAmitva jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki pUrita karmazika jIvako manuSyoMmeM utpanna karAnA cAhie / 963. anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoM meM mithyAtva aura samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo guNitakarmazika jIva tiryabcoMke saMkhyAta bhavoMmeM paribhramaNa karake manuSyoMmeM utpanna ho atizIghra samyatvako prApta huA / punaH guNazreNiyoMke naSTa honeke pUrva hI marakara devoMmeM utpanna huA, prathama samayameM utpanna hue usa devake utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMkA utkRSTa svAmitva isI prakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki jo devoMmeM utpanna hokara antarmuhUrta meM anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karatA hai usake antima sthitikANDakake saMkrama karaneke antima samaya meM utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai| isI prakAra tIna vedoMkA utkRSTa svAmitva jAnanA cAhiye / itanI vizeSatA hai ki pUrita karmAzika jIvako manuSyoM meM utpanna karAnA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / isa prakAra utkRSTa svAmitva samApta huA / * Age jaghanya svAmitvako kahate haiM / 6 64. isase zrAge jaghanya svAmitva adhikRta hai isa prakAra yaha vacana adhikArakI saMmhAla karatA hai / * mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 9 65. yaha sUtra sugama hai / Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hipa gAM058] uttarapayaDipadezasaMkame samitta khavidakammasio eiMdiyakammeNa jahaNaNaeNa maNusesu Agado, savvalahuM ceva sammattaM paDivaeNo, saMjama saMjamAsaMjama ca bahuso labhidAugo, cattAri vAre kasAe uvasAmittA vechAvadvisAgaro0 sAdireyANi sammattamaNupAlidaM, tado micchattaM gado, aMtomuhutteNa puNo teNa sammattaM laDaM, puNo sAgarovamaputhattaM sammattamaNupAlidaM, tado disaNamohaNIyakkhavaNAe abhUhido tassa carimasamayaadhApavattakaraNassa micchattassa jahaeNo pdessNkmo| 666. edassa suttassa attho buccde| taM jahA-ettha khavidakamma siyaNidda so sesakammasiyapaDisehaphalo / eiMdiyakammeNa jahaNNaeNe ti vayaNeNa bhavasiddhiyANamabhavasiddhiyANaM ca sAhAraNamRdaM khavidakammasiyalakkhaNamuvaiTuM, suhumeha diesa chAvAsayavisuddhakhavidakiriyAe kammahidimettakAlamacchidassa tadubhayasAhAraNajahaNNeI diyakammasamuppattidaMsaNAdo / evamei diesu kammahidi samayAviroheNANupAleUNa tado maNussesu aagdo| kimaTThameso maNusagaimANIdo 1 sammattuppattiyAdiguNaseDhiNijjarAhi bahukammapoggalaggAlaNaM kAdRNa bhavasiddhiyapAoggajahaNNasaMtakammuppAyaNaTuM / edassa ce asthavisesassa jANAvaNa? * kisI eka kSapitakamAMzika jIvane ekendriyasambandhI jaghanya satkarbhake sAtha manuSyoMmeM Akara atizIghra samyaktvako prApta kiyA, anekabAra saMyama aura saMyamAsaMyamako prApta kiyA, cAra bAra kaSAyoMkA upazama kiyA, sAdhika do chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktvakA pAlana kiyA, anantara mithyAtvameM gayA, punaH antarmuhUrtameM samyaktvako prApta kiyA aura sAgarapRthaktva kAlataka samyaktvakA pAlana kiyA, anantara darzanamohanoyakI kSapaNAke lie udyata huA, adhaHpravRttakaraNake antima samayameM vidyamAna usake mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai| 666. aba isa sUtrakA artha kahate haiM / yathA- yahA~ para 'kSapitakamAMzika' padake nirdezakA phala zeSa kamIMzikoMkA niSedha karanA hai| 'ekendriyasambandhI jaghanya satkarmake sAtha' isa vacanase bhavyoM aura abhavyoMke kSapitakarma'zikakA sAdhAraNabhUta lakSaNa kahA gayA hai, kyoMki jo sUkSma ekendriyoMmeM chaha AvazyakoMse vizuddha kSapita kriyAke sAtha karmasthitipramANa kAla taka rahA hai usake bhavya aura abhavya donoMke sAdhAraNabhUta ekendriyasambandhI jaghanya satkarma pAyA jAtA hai| isa prakAra ekendriyoMmeM karmasthitikA samayake avirodhase pAlanakara anantara manuSyoMmeM AyA / zaMkA-ise manuSyagatimeM kisalie lAyA gayA hai ? samAdhAna-samyaktvakI utpattise lekara guNazreNinirjarAke dvArA bahuta karma pudgaloMkA gAlana karake bhavyoMke yogya jaghanya satkarmako utpanna karaneke liye ise manuSyagatimeM lAyA gayA hai| Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 midaM vayaNaM--'savvalahuM sammatta paDivaNNo saMjama saMjamA jame ca bahuso lahidAugo' ti / ei diehito AgaMtUNa maNussesuppajjiya tastha aduSassANamatomuhuttaSmahiyANamuvari sammattaM saMjama ca jugavaM paDivanjiya saMjamaguNaseDhiNijjaraM kAdaNa tado kameNa palido0 asaMkhe0bhAgametasammatta-saMjamAsaMjamANatANa0visaMjoyaNakaMDayANi thoSaNaTThasaMjamakaMDayANi ca kuNamANo guNaseDhiNijjarAvAvAreNa palido0 asaMkhe0bhAgametakAlamacchido ti vuttaM hoi / 'cattAri vAre kasAe uvasAmittA' ithedeNa vi suttAvayaSeNa cauNhameva kasAyovasAmaNavArANaM saMbhavo NAdirittANamidi jANAvidaM / epaM ca guNaseDhiNijjarAe jahaNNIkayadavvassa puNo vi payadasAmittobajogivisesatarapaduppApaNahamidaM vuttaM chAvadvisAgaro0 sAdireyaM sammattamaNupAlido ti| kimaTThameva sAdireyaM vechAvadvisAgarovamANi sammattamaNupAlAvido ? Na, tattiyametamicchattagopucchANamadhaDidigalaNeNa NijjaraM kAdUNa jahaNNasAmittavihANaTuM thaakrnnaado| evaM chAbahisAgarovamANi paribhamiya tado micchattaM gado ti kimadvaM vuccade 1 Na, micchatteNANataridassa puNo sAgarovamapudhattamettakAlaM sammatteNAvaTThANavirohAdo / tadeva pradazayamAha-puNo teNa sammattaM laddhamiccAdi / NedaM ghaDade, isI arthavizeSakA jJAna karAneke lie 'atizIghra samyaktvako prApta ho aneka bAra saMyama aura saMyamAsaMyamako prApta kiyA, yaha vacana pAyA hai| ekendriyoMmeMse Akara tathA manuSyoMmeM utpanna hokara vahA~ ATha varSa aura antamuhUrta ke bAda samyaktva aura saMyamako eka sAtha prAptakara tathA saMyamaguNazreNinirjarA karake anantara kramase palyake asaMkhyAtaveM bhAga vAra samyaktva, saMyamAsaMyama aura anantAnubandhIke visaMyojanArUpa kANDakoMko karake tathA phala kama ATha saMyamakANDakoMko karake guNazreNinirjarAke vyApAra dvArA palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka sthita rahA yaha ukta kathanakA tAtparya hai| 'cAra bAra kaSAyoMkA upazama kiyA' ityAdi sUtra bacana dvArA bhI kaSAyoMke cAra hI upazama bAra sambhava haiM adhika nahIM yaha jJAna karAyA gayA hai| isa prakAra guNazreNinirjarA dvArA jisane dravyako jaghanya kiyA hai usake prakRta svAmitvameM upayogI aura bhI vizeSatAkA kathana karaneke lie 'sAdhika do chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktvakA pAlana kiyA, yaha bacana kahA hai| zaMkA-isa prakAra sAdhika do chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktvakA pAlana kisalie karAyA hai ? samAdhAna-nahIM, kyoMki mithyAtvakI tAvanmAtra gopucchAoMkI adhaHsthitigalanAke dvArA nirjarA karake jaghanya svAmitvakA vidhAna karaneke lie vaisA kiyA hai| zaMkA-isa prakAra do chayAsaTha sAgara kAlataka paribhramaNa karake anantara mithyAtvameM gayA aisA kisalie kahate haiM ? samAdhAna-nahIM, kyoMki mithyAtvake dvArA antarako nahIM prApta hue ukta jIvakA punaH sAgarapRthaktva kAla taka samyaktvake sAtha rahanemeM virodha AtA hai| ataH isI bAtako dikhalAte hue 'punaH usane samyaktvako prApta kiyA' ityAdi vacana Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 go058 uttarapaDipadesasaMkame sAmitta vechAvahisA0 sammatteNAbahidajIvassa puNo sAgarovamapudhattametakAlaM paribhamaNAsaMbhavAdo / Na esa doso, edassa suttassAhippAe vechAvaTThIo sammaNa paribhamidassa vi puNo sAgarovamapudhattamettakAla smmsgunnennaavddaannsNbhvdsnnaado| Na vihattisAmittasutteNedassa viroho AsaMkaNijjo; tatto upaesaMtarapadasaNaTThamedassa pyttttttaado| evaM vechAvadvisAgarovamabahinbhUdasAgarovamapudhattamettavedayasammattakAlamaNaMtaraparUvidovavattIe ti esamaNupAliya apacchime maNusabhavaggahaNe desUNaputrakoDiM saMjamaguNaseDhiNijjaraM kAdUNa tadodaMsaNamohakkhavaNAe abbhuDhido / evaM ca daMsaNamohakkhavaNAe abhuTTiyassa adhApavattakaraNacarimasamae micchattassa jahaNNapadesasaMkamo hoi ti sAmittAhisaMbaMdho, tassa tAdhe vijjhAdasakameNa jahaNNabhAvasiddhIe vippddisehaabhaavaado| adhApavattakaraNacarimasamayAdo upari sAmittavihANamettha kiNNa kayaM ? Na, tattha guNasaMkamapAraMbheNa saMkamadavvassa jahaNNabhAvANuvavattIdo / heTThA tarihi adhApavattakaraNavisohIdo arNataguNahINavisohIe vijjhAdasaMkamo jahaNNo hodi ti NAsaMkaNijjaM, vijjhAdasaMkamassa prinnaamvisesnnirvekkhttaado| kathamedaM paricchinJjade ? zaMkA-yaha vacana nahIM banatA, kyoMki jo jIva do chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktvake sAtha rahA hai usakA punaH sAgara pRthaktva kAla taka usake sAtha paribhramaNa karanA nahIM bana sakatA ? samAdhAna--yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki isa sUtrake abhiprAyase jisane do chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktyake sAtha paribhramaNa kiyA hai usakA phira bhI sAgara pRthaktva kAla taka samyaktva guNake sAtha avasthAna honA sambhava dikhAI detA hai| prakRtameM pradezavibhaktiviSayaka svAmitva sUtrake sAtha isa sUtrakA virodha hai aisI AzaMkA karanA ThIka nahIM hai, kyoMki usase bhinna upadezake dikhalAneke lie yaha sUtra pravRtta huA hai| isa prakAra do chayAsaTha sAgara kAlake bAhara sAgara pRthaktva kAla taka vedakasamyaktva kA pahale kahA gayA kAla bana jAtA hai, isalie usakA pAlana kara antima manuSyabhavameM kucha kama eka pUrva koTi kAla taka saMyama guNane NinirjarA karake anantara darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata huA / isa prakAra darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata hue jIvake adhaHpravRttakaraNake antima samayameM mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai isa prakAra svAmitvakA abhisambandha karanA cAhie, kyoMki usa samaya usake adhaHpravRttasaMkramake dvArA jaghanyabhAvakI siddhi meM kisI prakArakA niSedha nahIM hai| zaMkA-adhaHpravRttakaraNake antima samayase Upara svAmitvakA kathana yahA~ para kyoM nahIM kiyA ? samAdhAna-nahIM, kyoMki vahA~ para guNasaMkramakA prArambha ho jAnese saMkrama dravyakA jaghanyapanA nahIM bana sktaa| zaMkA-to nIce adhaHpravRttakaraNakI vizuddhise anantaguNI hIna vizuddhi hotI hai, ataH bhadhaHpravRttakaraNa jaghanya ho jAyagA ? samAdhAna, aisI mAzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki vidhyAtasaMkrama pariNAmavizeSakI Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 edamhAdo ceva suttaado| aMtomuhuttamettaguNaseDhiNijarAlAhasaMgahaNaTuM ca adhApavattakaraNacarimasamae sAmittavihANaM saMjuttaM pecchAmahe / 67. ettha sAmittavisaIkayadavvapamANANayaNamevaM kaayb| taM jahA--divaDDaguNahANiguNidei diyasamayapatraddhaM Thaviya tatto ukkaDDidadavyAmicchAmo ti tassokaDDakkaDDaNabhAgahAro aMtomuhuttovaTTido bhAgahAratteNa Thave yayo / puNo ukkaDidadavvAdo sAgarovamapudhattAhiyavechAvaTThisAgarovamakAlabhaMtare galidasesadabamicchiya takAlabhaMtaraNANAguNahANisalAgANamaNNoNNabbhattharAsI bhAgahAro tthveyvyo| evaM Thavide sAmittasamayagalidasesAsesamicchattadavyamAgacchai / etto vijjhAyasaMkameNa saMkAmidadavyamicchAmo ti aMgulassAsaMkhejadibhAgameto vijjhAdasaMkamabhAgahAro avahArabhAveNa Thadheyayo / evaM Thavide sAmittavisaikayajahaNNadatramAgacchai / sammatta-sammAmicchattANaM jahaeNo padesasaMkamo kassa ? - 668. sugamaM / * eso ceva jIvo micchattaM gado, tado palidovamassa asaMkhevadibhAgaM apekSA na karake hotA hai| zaMkA--yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna--isI sUtrase jAnA jAtA hai / tathA antamuhUrta kAla taka honevAlI guNazreNinirjarAke lAbhakA saMgraha karanekelie adhaHpravRttakaraNake antima samayameM svAmitvakA kathana saMyukta hai aisA hama samajhate haiN| . 667. yahA~ para svAmitvaka viSayabhAvako prApta hue dravyakA pramANa isa prakAra lAnA caahie| yathA-Der3ha guNahAnise guNita ekendriyasambandhI samayaprabaddhako sthApita kara usameMse utkarSaNako prApta hue dravyakI icchA karake usakA antamuhatase bhAjita apakarSaNa-utkarSaNa bhAgahAra bhAgahArarUpase sthApita karanA caahie| punaH utkarSita dravyameMse sAgarapRthaktva adhika do chayAsaTha sAgarapramANa kAlake bhItara galakara zeSa bace hue dravyako lAnekI icchAse usa kAlake bhItara jitanI nAnA guNahAnizalAkAe~ hoM unakI anyonyAbhyastarAziko bhAgahArarUpase sthApita karanA caahie| isa prakAra sthApita karane para svAmitva samayameM galakara zeSa bacA huA mithyAtvakA samasta dravya AtA hai / isameMse vidhyAtasaMkramake dvArA saMkramako prApta hue dravyako lAnekI icchAse aGgalake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa vidhyAtasaMkramabhAgahArako bhAgahArarUpase sthApita karanA caahie| isa prakAra sthApita karane para svAmitvake viSayabhAvako prApta huA jaghanya dravya AtA hai| * samyaktva aura samyagmithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 668. yaha sUtra sugama hai| * yahI jIva mithyAtvameM gyaa| anantara panyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlako Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesa kame sAmitta 166 gaMtUNa appaSpaNo durimaTThidikhaMDayaM carimasamayauvvellamANyassa tarasa jahaNao padesasaMkamo / 6 66. eso vAtaraNiddiSTTho micchattajahaNNasAmittAhimuho khavidakammaMsiyajIvo daMsaNamohakkhavaNAe aNabhuTTiya putramevatomuhuttamatthi tti saMkile samAvariya pariNAmapaccaeNa micchattaM gado to aMtomuhutteNuvvellaNamADhaviya palido0 asaMkhe 0 bhAgamettakAlaM gaMtUNa jahAkamamappappaNo durimaTThidikhaMDayassa carimasamaya ucvellamANago jAdo tassa payadakammANaM jahaNNasAmittaM hodi / carimuvvellagakaMDayacarimaphAlIe jahaNNasAmittamedaM kiNNa divi ? Na, tattha savtrasaMkameNa saMkamaMtANaM sammatta sammAmicchattANaM jahaNNabhAvavirohAdo | to kkhahi carimaTThidikhaMDayaducarimAdikAlIsu payadasAmittavihANaM kassAmo ti NAsaMkaNijjaM, tattha vi guNasaMkramasaMbhaveNa jahaNgabhAvANutravatIdo / SS 70. ettha jahaNNasAmitta visaI kayadavtrayamANamevamaNa gaMtavyaM / taM jahA - chAvaTThisAgarotramANamAdIe paDhamasammattamuppAe tega micchattassa divaDuguNahANimettaei diyasamayapatraddhehiMto sammata-sammAmicchatANamuvari guNasaMkrameNa saMkA midadavtramukaDaNapaDimA giya batAkara jaba vaha apane apane dvicarama sthitikANDakakI antima samaya meM ulanA karatA hai taba usake ukta karmo kA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / 66. yahI anantara pUrva kahA gayA mithyAtvake jaghanya svAmitva ke abhimukha huA kSapitakarmAzika jIva darzanamohanIyakI kSapaNA ke lie udyata hone ke antarmuhUrta pUrva hI saMklezako pUrakara pariNAmavaza mithyAtvameM gayA / anantara antarmuhUrtameM udvelanA Arambha karake palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlako bitAkara jaba kramase apane apane dvicarama sthitikANDakake antima samayameM udvelanA karanevAlA huA taba prakRta karmoMkA jaghanya svAmitva hotA hai / * zaMkA -- antima udvelanAkANDakakI antima phAlike samaya yaha jaghanya svAmitva kyoM nahIM diyA ? samAdhAna nahIM, kyoMki vahA~ para sarvasaMkramake dvArA saMkramako prApta hue samyaktva aura samyagmithyAtvakA jaghanyapanA hone meM virodha AtA hai| zaMkA- to antima sthitikANDakakI dvicarama Adi phAliyoMke samaya prakRta svAmitvakA kathana karanA cAhie ? samAdhAna - aisI AzaMkA karanA ThIka nahIM hai, kyoMki vahA~ para bhI guNasaMkrama sambhava honese jaghanyapanA nahIM bana sakatA / SS 70. yahA~ para jaghanya svAmitvake viSayabhAvako prApta hue dravSake pramANakA anugama karanA cAhie / thathA - do chayAsaTha sAgarapramANa kAlake prArambha meM prathama samyaktvako utpanna karake jo mithyAtvake Der3ha guNahAnipramANa ekendriyasambandhI samayaprabaddhoM meMse guNasaMkrama bhAgahArake dvArA samyaktva aura samyagmithyAtvake Upara dravya saMkramita hotA hai usameMse utkarSaNako prApta hue dravya Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 micchAmo tti aMtomuhuttotravidukaGkaNabhAgahArapaduppaNNaguNasaMkamabhAgahAro khavidakammaMsiyakammaTThidisaMcayassa bhAgahArateNa Thaveyavvo / edaM dhettaNa vechAvaTTisAgaromANi sAgarovamadhattamettakAlaM ca aTThidigalagAe gAlidaM ti takkAlabdhaMtaraNANAguNahANisalA gANamagoNattharAsI edassa bhAgahArabhAveNa Thaveyavvo / puNo dIhuvyellaNakAlapaJjasANe ulaNasaMkameNa sAmittaM jAdamidi ubvellaNakAlabbhaMtaraNANAguNahANisalA gANamaNNoSNabhattharAsI ullabhAgahAro ca edassa bhAgahArateNa Thaveyavtro / evaM Thavide payadasAmittavisakayajahaNNadavyamupajjadi tti ghettavtraM / * aNaMtANubaMdhINaM jahaNNao padesasaMkamo kassa ? 9 71. sugamaM / * eiMdiyakammeNa jahaNaeNa tasesu Agado, saMjamaM saMjamAsaMjamaM ca bahuso laDU cattAri vAre kasAe uvasAmittA tado eiMdiesu palidovamassa asaMkhe0 bhAgamacchido jAva uvasAmayasamayapavaDA NiggalidA tti / tado puNo tasesu gado, savvalahuM sammattaM laDaM, aNaMtANubaMdhiNo ca visaMjoidA, puNo micchattaM gaMtUNa aMtomuhutta saMjoedUNa puNo teNa sammattaM pratibhAgakI icchA se antarmuhUrtase bhAjita zrapakarSaNa- utkarSaNa bhAgahArase guNita guNasaMkramabhAgahArako kSapitakarmazikaka karmasthitika bhItara sancita hue saJcayake bhAgahArarUpase sthApita karanA cAhie / punaH ise prAkara do chayAsaTha sAgara aura sAgarapRthaktva kAlake bhItara adhaH sthitigalanAke dvArA dravya galita huA hai, isalie usa kAlake bhItara nAnA guNahA nizalAkAoMkI anyonyAbhyasta rAziko isake bhAgahArarUpase sthApita karanA cAhie / punaH dIrgha udvelanA kAlake anta meM udvelanA saMkramake dvArA svAmitva utpanna huA hai, isalie udvelanA kAlake bhItara prApta huIM nAnA guhA nizalAkAoM kI anyonyAbhyastarAziko aura udvelanAbhAgahArako usake bhAgahArarUpase sthApita karanA caahie| isa prakAra sthApita karanepara prakRta svAmitvake viSayabhAvako prApta huA janya dravya utpanna hotA hai aisA yahA~ para grahaNa karanA cAhie / * anantAnubandhiyoMkA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 9 71. yaha sUtra sugama hai / * jo ekendriyasambandhI satkarmake sAtha soMmeM AyA / vahA~ para saMyama aura saMyamAsaMyamako aneka bAra prAptakara aura cAra bAra kapAyoMkA upazama kara anantara ekendriyoMmeM tAvatpramANa palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlataka rahA jaba taka upazAmakasambandhI samayapratraddhoMko galAyA / anantara punaH trasoMmeM AyA tathA atizIghra samyaktvako prApta kara anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA kI / punaH mithyAtvameM jAkara aura antarmuhurta kAla taka saMyukta hokara punaH usane samyaktvako prApta kiyA / anantara do chyAsaTha sAgara kAla Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttaraparyApadesasaMkame sAmittaM laDa, tado sAgarovamavedvAvaTThIo aNupAlida, tado visaMjoedumADhatto tassa adhApavattakaraNacarimasamae aNaM / NubaMdhINaM jahaNaNao padesasaMkamo / 201 SS 72. etthei diyajahaNgakammAvalaMbaNaM payadasAmiyassa khavidakammaMsiyattapaduppAyaNaGkaM / tasesu tassANayaNaM saMjama saMjamA saMjama - sammattANaMtANubaMdhivisaMjoyaNAkaMDaehi bahupoggala - gAlaGkaM / cadukkhutto kasAyotrasAmaNakaraNaM pi tadaTThameve tti daTThavvaM / puNo evaM diesa palido 0 asaMkhe0 bhAgamettakAlAvaNaM pi uvasAmayasamayapabaddhANaM tatthataNaTThidikhaMDayajaNidathUlayaragovucchAyAreNAdhaTThidIe NiggAlaNaGkaM / tatto puNo vi tasesu AgamaNanbhuvagamo salahu sammataM paDavajjAvaNaphalo / tatthANaMtAraNubaMdhivisaMjoyaNaM pi tesiM NistI - karaNaphalaM / puNo micchattathAvaNamaNaMtANubaMdhINaM visaMjoyaNAvaseNAsanbhUdANaM saMtakammamuppAyaNaphalaM / Na tadavalaMbaNassa payadANuvajogittamAsaMkaNijjaM, aNaMtAraNubaMdhicirANasaMtakammassa NimmUlAvaNayaNaM kADhUNa puNo micchataM gayassa aMtomuhuttamettaNavakabaMdhasamayapabaddhehiM saha sesakasAehiMto takAlapaDicchidadavtraM ghettUNa puNo sammattapaDilaMbheNa vechAvaTTisAgarovamANamaNupAlaNeNa Niruddhadavtrassa muDDu jahaNNIbhAvasaMpAdaNAe payado jogittasiddhIdo / evaM vechAvaTTisAgarovamANi sanmattamaNupAliya jahagIkayANatANubaMdhikammo tadavasANe taka usake sAtha rahA / anantara jaba visaMyojanAkA Arambha karatA hai taba usake adhaHpravRttakaraNake antima samayameM anantAnubandhiyoMkA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / 6 72. yahA~ para prakRta svAmI kSapitakarmazika hotA hai isa bAtakA kathana karaneke lie ekendriyasambandhI jaghanya satkarmakA avalambana kiyA hai / saMyama, saMyamAsaMyama, samyaktva aura anantAnubandhiyoMke visaMyojanAkANDakoMke dvArA bahuta pudgaloMke galAneke lie ukta jIvako soMmeM lAyA gayA hai| tathA isIlie cAra bAra kaSAyakA upazama karAyA gayA hai aisA jAnanA cAhie / punaH upazAmakasambandhI samayaprabaddhoM ke sthitikANDakoMse utpanna huI sthUlatara gopucchAoMkI adhaHsthiti ke dvArA galAne ke lie use ekendriyoMmeM palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka rakhA hai / anantara vahA~se phira bhI trasoM meM Agamana ke strIkAra ke phalasvarUpa atizIghra samyaktvako prApta karAyA hai / tathA vahA~ para anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA karAnekA phala bhI unakA nisattva karanA hai / punaH mithyAtvameM sthApita karanekA phala visaMbojanAke vazase asadbhAvako prApta hue anantAbandhiyoMke satkarmako utpanna karanA hai / yahA~ para usakA avalambana karanA prakRtameM upayogI nahIM hai| aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki anantAnubandhiyoMke prAcIna satkarmakA nirmUla apanayana karake punaH mithyAtvako prApta hue jIvake antarmuhUrta pramANa navakabandhake samayaprabaddhoMke sAtha zeSa kaSAyoMmeMse tatkAla saMkramita hue dravyako grahaNakara punaH samyaktvake prApta honese aura usakA do chayAsaTha sAgara kAla taka pAlana karanese vivakSita dravyake atyanta jaghanyarUpase sampAdana karanemeM prakRtameM upayogIpanekI siddhi hotI hai| isa prakAra do chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktvakA pAlanakara jo anantAnubandhIkarmako jaghanya karake usake antameM visaMyojanA karaneke lie udyata huA hai| 26 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 visaMjoe mADhato tassa adhApavattakaraNacarimasamae vijjhAdasaMkrameNa payadakammANaM jahaNNao padesako ho / 1 9 73. ettha jahaNNasAmittavisaIkayadavtrapamANAnugamo evaM kAyavtro / taM jahA - divaDDaguNahANiguNidaei diyasamayapabaddhaM Thatriya aMtomuhuttovaTTidokaDDa kaDDaNabhAgahArapaduppaNNeNa adhApavattasaMkramabhAgahAreNovaTTide saMjuttapaDhamasamaya pahuDi aMtomuhuttamettakAlamadhApavattasaMkameNa sekasA ehito paDicchida / NaMtAraNubaMdhidavyamukkaDDa gapaDibhAgiyamAgacchai / puNo vechAvaTThisAgarovamabbhaMtaragalida sesadavvamicchAmo tti takAlabbhaMtaraNANAguNahANisalAgANama0 goNNabhAsajaNidarAsiNA tammi oTTide galida sesadavyaM hoi / tatto vijjhAdasaMkrameNa gadadavtramicchAmo tti aMgulassAsaMkhejjabhAgamettatabbhAgahAreNa oTTide jahaNgasAmittavisaIkayadavyamAgacchadi | ahavA ettha vi vechAvaTTisAgarovamANamatrasANe micchattaM NeduNaMtomuhutteNa puNo vi sammattapaDilaMbheNa sAgarotrama pudhattamettakAlaM gAliya visaMjoyaNAe anbhuTThidassa adhApavattakaraNacarimasamae jahaNNasAmittamidi eso vi suttayArAhippAo edammi sutte NilINo tti vakkhANeyavtro / kathamedaM vtrade ? uvari bhaNissamANappA bahuasuttAdo / tatva tassavavatti bhaNissAmo / padesasaMkamo kassa ? * ahaM kasAyANaM jahaNaNa usake adhaHpravRttakaraNa ke antima samayameM vidhyAtasaMkramake dvArA prakRta karmoM kA jaghanya pradezakrama hotA hai / 9 73. yahA~ para jaghanya svAmitva ke viSayabhAvako prApta hue dravya ke pramANakA anugama isa prakAra karanA caahie| yathA - Der3ha guNahAnise guNita ekendriyasambandhI samaprabaddhako sthApitakara antamuhurtase bhAjita zrapakarSaNa - utkarSaNabhAgahAra se guNita adhaHpravRttasaMkramabhAgahArase bhAjita karane para saMyukta honeke prathama samayase lekara antarmuhUrta kAla taka adhaHpravRttasaMkramake dvArA zeSa kaSAyoM meM se saMkramita huA anantAnubandhIkA draya utkarSaNakA pratibhAgI hokara AtA hai / punaH do chayAsaTha sAgara kAlake bhItara galita hue zeSa dravyakI icchAse usa kAlake bhItara prApta huI nAnA guNahAnizalAkAkI anyonyAbhyasta rAzise usake apavartita karane para galita honeke bAda zeSa bacA huA dravya AtA hai / punaH usameM se vidhyAtasaMkramake dvArA gaye hue dravyakI icchAse aGgalake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa usake bhAgahAra ke dvArA bhAjita karane para jaghanya svAmitva ke viSayabhAvako prApta huA dravya AtA hai| athavA yahA~ para bhI do chayAsaTha sAgara kAlake antameM mithyAtvameM le jAkara - muhUrta bAda phira bhI samyaktvako prApta kara aura sAgarapRthaktva kAla taka usake sAtha raha kara visaMyojanA ke lie udyata hue jIvake adhaHpravRttakaraNa ke antima samayameM jaghanya svAmitva hotA hai / isa prakAra yaha bhI sUtrakArakA abhiprAya isa sUtra meM garbhita hai aisA vyAkhyAna karanA cAhie / zaMkA- yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna -- Age kahe jAnevAle alpabahutva sUtrase jAnA jAtA hai / usakI upapattikA kathana vahIM para kareMge / * ATha kaSAyoMkA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 uttarapaDipadesasaMkame sAmitta 203 674. sugm| * eiMdiyakammeNa jahaNNaeNa tasesu Agado, saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso gado, cattAri vAre kasAe uvasAmittA tado eiMdiemu gado, asaMkhejjANi vassANi acchido jAva uvasAmayasamayapabaddhA NiggalaMti / tado tasesu Agado, saMjamaM savvalahuM laDo, puNo kasAyakkhavaNAe uvahido tassa adhApavattakaraNassa carimasamae aTThaehaM kasAyANaM jahaeNo pdessNkmo| 75. ettha eI diyakammeNa jahaNNaeNa tasesu AgamaNakAraNaM punvaM va vattavyaM / evamaNeyavAraM sammattANaviddhasaMjamAdipariNAmehi guNaseDhiNijjaraM kAdUNa puNo cadukkhutto kasAyovasAmaNAe ca vaavdo| ettha . vi kAraNaM guNaseDhiNijjarAbahuttaM guNasaMkameNa bahudavvAvaNayaNaM ca daTTancha / evamettha guNaseDhiNijjarAe bahudanagAlaNaM kAdaNa puNo vi micchattapaDivAdeNei diesu paiTTho tti jANAvaNahamidaM vayaNaM-'tado eIdiesu gao' ti / NedaM NiratthayaM, palido0 asaMkhe0bhAgamettamappayarakAlaM tatthacchiUNa TThidikhaMDayaghAdavaseNavasAmayasamayapabaddhaM gAlaNAe sahalattadasaNAdo ti paduppAyaNa?medaM vuttaM--'asaMkhejjANi vassANi acchido' iccAdi / Na ca tatthataNabaMdhabahuttamassiUNa payadatthavihaDAvaNaM juttaM, 674. yaha sUtra sugama hai| * jo ekendriyasambandhI jaghanya satkarmake sAtha trasoMmeM aayaa| saMyamAsaMyama aura saMyamako bahuta vAra prApta kiyaa| tathA cAra bAra kaSAyoMkA upazamaM karake anantara ekendriyoMmeM gyaa| vahA~ upazAmakasambandhI samayaprabaddhoke galanemeM laganevAle asaMkhyAta varSa kAla taka rahA / anantara trasoMmeM Akara aura atizIghra saMyamako prApta kara punaH kaSAyoMkI kSapaNAke lie udyata huA usake adhaHpravRttakaraNake antima samayameM ATha kaSAyoMkA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai| 675. yahA~ para ekendriyasambandhI jaghanya karmake sAtha trasoMmeM Aneke kAraNakA pahaleke samAna kathana karanA cAhie / isa prakAra aneka vAra samyaktvase yukta saMyama Adi rUpa pariNAmoMke dvArA guNazreNinirjarA karake punaH cAra bAra kaSAyoMkI upazAmanA karanemeM vyApta huaa| yahA~ para guNazreNinirjarAke bahutvarUpa aura guNasaMkramake dvArA bahuta dravyake apanayanarUpa kAraNako jAnanA cAhie / isa prakAra yahA~ para guNazreNinirjarAke dvArA bahuta dravyakA gAlana karake phira bhI mithyAtvameM girakara ekendriyoMmeM praviSTa huA isa prakAra isa bAtakA jJAna karAneke lie 'anantara ekendriyoMmeM gayA' yaha bacana kahA hai aura yaha vacana nirarthaka bhI nahIM hai, kyoMki palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa alpatara kAla taka vahA~ rahakara sthitikANDakaghAtake vazase upazAmakasambandhI samayaprabaddhoMkI galanerUpa saphalatA dekhI jAtI hai, isalie isa bAtake kathana karaneke lie 'asaMkhyAta varSa taka rahA' ityAdi vacana kahA hai| yadi kahA jAya ki vahA~ para honevAle bahuta bandhake Azrayase prakRta Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 jayadhavalAsahide kasA pAhuDe [ baMdhago 6 irat fair tattha bahuttovalaMbhAdo / evamuvasAmayasamayapavaddhe gAliya tado tasesu Agado, savvalahuM saMjamaM laddho / puNo kasAyakkhavaNAe ubaTThido ti / etaduktaM bhavati - maNusesu panjiya gabbhAdiavassANamuvari sammattaM saMjamaM ca jugavaM paDivajjiya desUNapuvvakoDimettakAlaM guNaseDhiNijjaramaNupAliya pacchA aMtomuhutta sese sijjhidavtrae kadAsesaparikaro kasAyakkhavaNAe anbhuTThido ti / evamavadissa tassa adhApavattakaraNacarimasamae bijjhAdasaMkameNa aTukasAyANaM jahaNao padesasaMkramo hoi ti sAmittasaMbaMdha / etthuvasaMhAraparUvaNA sugamA / evamedaM sAmittamuvasaMhariya edeNa sarisasAmittAlAvANamaradi- sogANamappaNaM kuNamANo suttamuttaraM bhaNNai evamarai- sogANaM $ 76. sugamamedamappaNAsuttaM / - * hassa-raha-bhaya-durgudvANaM pi evaM ceva / evari apuvvakaraNassAvaliyapaviTThassa / SS 77. hassa-rai-bhaya-dugu chANamevaM cetra khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa khavaNAe sajaNasAmittaM hoi / viseso du adhApavattakaraNaM voliya apuvtrakaraNaM paviTThassa artha vighaTita ho jAtA hai so aisA kahanA ThIka nahIM hai, kyoMki vahA~ para bandhakI apekSA bahuta nirjarA upalabdha hotI hai / isa prakAra upazAmakasambandhI samayaprabaddhoMko galAkara anantara soMmeM AyA aura atizIghra saMyamako prApta huA / punaH kaSAyoMkI kSapaNAke lie udyata huA / kahane kA tAtparya yaha hai ki manuSyameM utpanna hokara garbhase lekara ATha varSake bAda samyaktva aura saMyamako yugapat prApta hokara kucha kama eka pUrvakoTi kAla taka guNazreNinirjarAkA pAlanakara pazcAt siddha hone ke lie kAla zeSa rahane para pUrI taiyArIke sAtha kaSAyoMkI kSapaNAke lie udyata huA / isa prakAra avasthita hue usake adhaHpravRttakaraNa ke antima samaya meM vidhyAtasaMkramake dvArA ATha kaSAyakA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai aisA yahA~ svAmitvakA sambandha karanA caahie| yahA~ para upasaMhArakI prarUpaNA sugama hai / isa prakAra isa svAmitvakA upasaMhAra karake isake svAmitva ke sadRza kathanavAle arati aura zokakI mukhyatA karate hue AgekA sUtra kahate haiM * isI prakAra arati aura zokA jaghanya svAmitva jAnanA cAhie / hai 6 76. yaha arpaNA sUtra sugama * hAsya, rati, bhaya aura jugupsAkA bhI jaghanya svAmitva isI prakAra jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki ina karmo kA jaghanya svAmitva jise apUrNakaraNameM praviSTa hue eka Avali huA hai usake hotA hai / SS 77. hAsya, rati, bhaya aura jugupsAkA isI prakAra kSapitakarmazikavidhise Akara kSapaNA ke lie udyata hue jIvake jaghanya svAmitva hotA hai / vizeSatA itanI hai ki adha:karaNako bitAkara pUrvakaraNameM praviSTa hue jIvake prathama Avalike antima samayameM adhaH pravRttasaMkramake dvArA yaha Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame sAmitta 205 paDhamAvaliyacarimasamae adhApavattasaMkrameNedaM sAmittaM kAyanamidi / jai evaM, apudhakaraNacarimasamae jahaNNasAmittamedesiM dAhAmo, apuvvaguNaseDhiNijjarAe NijiNNasesANaM tattha suGa jahaNNabhAvovavattodo tti Na pacavaTThANaM kAyavvaM, tatthataNaguNaseDhiNijarAdo samayaM paDi arai-sogAdiavajjhamANapayaDIhito guNasaMkameNa DhukkamANadavvassAsaMkhejjaguNatteNa tahA kaadumskiyttaado| kohasaMjalaNassa jahaeNo padesasaMkamo kassa ? 78. sugamaM / * uvasAmayassa carimasamayapabaddho jAdhe uvasAmijjamANo uvasaMto tAghe tassa kohasaMjalaNassa jahaeNo pdessNkmo| 76. aNNadarakammasiyalakkhaNeNAgaMtUNa uvasamaseDhimArUDhassa jAdhe koSasaMjalaNacarimasamayajahaNNaNavakabaMdho baMdhAvaliyavadikkatasamayappahuDi saMkamaNAvaliyambhaMtare kameNovasAmijjamANo uvasaMto tAdhe tassa payadajahaNNasAmittaM hoi tti ghettavyaM / OM evaM mANa-mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM / 680 jahA kohasaMjalaNassa uvasAmayacarimasamayaNavakabaMdhasaMkamaNacarimasamayammi jahaNNasAsittaM diNNa evamedesi pi kammANaM kAyavvaM, visesaabhaavaado| svAmitva karanA caahie| yadi aisA hai to apUrvakaraNake antima samayameM ina karmo kA jaghanya svAmitva denA cAhie, kyoMki apUrva gaNazreNinirjarAke dvArA nirjIrNa hokara zeSa bace ananta karma paramANuoMkI atyanta jaghanyarUpase upapatti bana jAtI hai so aisA nizcaya karanA ThIka nahIM hai, kyoMki bahA~ honevAlI guNazreNi nirjarAkI apekSA pratyeka samayameM nahIM baMdhanevAlI arati aura zoka Adi prakRtiyoMmeMse guNasaMkramake dvArA prApta honevAlA dravya asaMkhyAtaguNA honese vaisA karanA azakya hai| * krodhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 678. yaha sUtra sugama hai| * upazAmakake antima samayavartI samayaprabaddha jaba upazamako prApta hotA huA upazAnta hotA hai taba usake krodhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai| 676. anyatara kSapitakamAMzikavidhise Akara upazamazreNi para ArUr3ha hue jIvake jaba krodhasaMjvalanakA antima samayavartI jaghanya navakabandha bandhAvalike bAda prathama samayase lekara saMkramaNAvalike bhItara kramase upazamako prApta hotA huA upazAnta hotA hai taba usake prakRta jaghanya svAmitva hotA hai aisA yahA~ grahaNa karanA caahie| * isI prakAra mAnasaMjvalana, mAyAsaMjvalana aura puruSavedakA jaghanya svAmitva jAnanA caahie| 80. jisa prakAra upazAmakake antima samayavartI navakabandhake saMkramaNake antima samayameM krodhasaMjvalanakA jaghanya svAmitva diyA hai usI prakAra ina karmoM kA bhI jaghanya svAmitva karanA cAhie, kyoMki koI vizeSatA nahIM hai| Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 . jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 OM lohasaMjalaNassa jahaNaNo padesasaMkamo kassa ? 681. khavida-guNidakammaMsiyAdivisesAvekkhamedaM pucchAsuttaM / * eidiyakammeNa jahaeNaeNa tasesu Agado, saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso laDUNa kasAesu kiM pi No uvsaamNdi| dohaM saMjamaDamaNupAlidUNa khavaNAe abbhuDhido tassa apuvakaraNassa zrAvaliyapaviTThassa lohasaMjalaNassa jahaeNo pdessNkmo| 82. ettheidiyakammeNa jahaNNaeNa tasesu AgamaNe bahuso saMjamAdipaDilaMbhe ca kAraNaM puvaM parUvidameva / saMpahi saipi kasAe No uvasAmedi ci aittha kAraNaM vuncadejai cArittamohovasAmayaguNaseDhiNijjarANupAlaNaTThameso seDhimAruhijade. to tatthAbajjhamANapayaDIhito guNasaMkameNa paDicchijamANadavvaM guNaseDhiNijarAdo samayaM par3i asaMkhejaguNamatthi / evaM saMte lohasaMjalaNassa tatthuvacao ceve tti / edeNa kAraNeNa kasAesu ki pi No uvasAmedi ti vuttaM / tado sesaguNaseDhiNijjarAo jahAvutteNa kameNANupAliya puNo aMtomuhuttasese sijjhidavyae ti kasAyakkhavaNAe uvaDhido tassa adhApavattakaraNaM volAviya apuvakaraNe AvaliyapaviTThassa adhApavattasaMkameNa lohasaMjalaNajahaNNasAmittaM hoi ti eso sutttthsbbhaavo| ___ * lobhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 681. kSapitakamAMzika aura guNitakamAMzika AdirUpa vizeSatAkI apekSA karanevAlA yaha pRcchAsUtra hai| ___* joekendriyasambandhI jaghanya satkarmake sAtha trasoMmeM Akara tathA saMyamAsaMyama aura saMyamako bahuta bAra prAptakara kaSAyoMkA eka bAra bhI upazama nahIM karatA hai| mAtra dIrghakAla taka saMyamakA pAlamakara kSapaNAke liye udmata huA hai usake apUrvakaraNameM praviSTa honeke Avalike antima samayameM lobhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / 82. yahA~ para ekendriyasambandhI jaghanya satkarmake sAtha trasoMmeM AnekA aura anekabAra saMyama Adi prApta karanekA kAraNa pahale aneka bAra kaha hI Aye haiM / tatkAla ekabAra bhI kaSAyoMkA upazama nahIM karatA hai' yaha jo sUtravacana kahA hai so isake kAraNakA nirdeza karate haiM-yadi cAritramohake upazAmakasambandhI guNazreNinirjarAke pAlana karaneke lie yaha jIva zreNipara ArohaNa karatA hai to vahIM para nahIM ba~dhanevAlI prakRtiyoMmeMse guNasaMkramake dvArA saMkramita honevAlA dravya guNazreNinirjarAkI apekSA pratyeka samayameM asaMkhyAtagaNA hotA hai aura aisA hone para lobhasaMjvalanakA vahA~ para upacaya hI hogaa| isa kAraNase vaha kaSAyoMkA eka bAra bhI upazama nahIM karatA hai aisA kahA hai, isalie zeSa guNazreNinirjarAoMkA yathokta kramase pAlanakara puna siddha honeke lie antarmuhUrta zeSa rahane para jo kaSAyoMkI kSapaNAke lie udyata huA usake adhaHpravRttakaraNako bitAkara apUrvakaraNameM eka AvalikAla praviSTa hone para usake antima samayameM adhaHpravRttasaMkramake dvArA lobhasaMjvalanakA jaghanya svAmitva hotA hai yaha isa sUtrakA artha hai| Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame sAmitroM NaNayavedassa jahaNaNo padesasaMkamo kassa ? 83. sugamaM / 8 eidiyakammeNa jahaeNaeNa tasesu Agado tipalidovamiesu uvavaeNo, tipalidovame aMtomuhutte sese smmttmuppaaidN| tado pAe sammatteNa apaDivadideNa sAgarovamachAvahimaNupAlideNa saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso laDo, cattAri vAre kasAe uvasAmidA / tado sammAmicchattaM gaMtUNa puNo aMtomuhutteNa sammattaM ghettUNa sAgarovamachAvahimaNupAlidUNa maNusabhavaggahaNe savvaciraM saMjamamaNupAlidUNa khavaNAe uvaDhido tassa adhApavattakaraNassa carimasamae Naqsayavedassa jahaNaNo pdessNkmo| 84. edassa suttassa atthaparUvaNA vihattisAmittANusAreNa pruuveyvyaa| Navari vechovadvisAgarovamANamava ANe micchattaM gaMtUNa sodaeNa maNusesuppaNNassa tattha sAmittaM diNNaM, aNNahA jhnnnnsomittvihaannaannuvvttiido| ettha puNa micchattamagaMtUNa purisavedodaeNeva khavayaseDhimAruhamANayassa adhApavattakaraNacarimasamae jahaNNasAmittamidi eso viseso nnaaybbo| * napuMsakavedakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? 683. yaha sUtra sugama hai| * jo ekendriyasambandhI jaghanya satkarmake sAtha trasoMmeM oyaa| vahA~ tIna palyakI AyuvAloMmeM utpanna huaa| tIna palyameM antamuhUrta zeSa rahane para samyaktvako utpanna kiyA / anantara vahA~se lekara samyaktvase cyuta na hokara tathA chayAsaTha sAgara kAla taka usakA pAlana karate hue jisane saMyamAsaMyama aura saMyamako anekavAra prApta kiyA aura cAra bAra kaSAyoMkA upazama kiyA / anantara samyagmithyAtvako prApta kara punaH antarmuhUrtameM samyaktvako grahaNa kara aura chayAsaTha sAgara kAla taka usakA pAlanakara antameM manuSyabhavako prAptakara cirakAla taka saMyamakA pAlana karate hue jo kSapaNAke lie udyata huA usake adhaHpravRttakaraNake antima samayameM napuMsakavedakA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / 684. isa sUtrake aryakA kathana pradezavibhaktike svAmitvasUtrake anusAra karanA caahie| itanI vizeSatA hai ki do chayAsaTha sAgarake antameM mithyAtvameM jAkara svodayase manuSyoMmeM utpanna hue jIvake vahA~ para svAmitva diyA hai, anyathA jaghanya pradezasvAmitva nahIM bana sktaa| kintu yahA~ para mithyAtvameM nahIM jAkara puruSavedake udayase hI kSapakazreNi para ArohaNa karanevAle jIvake adhaHpravRttakaraNake antima samayameM jaghanya svAmitva diyA hai isa prakAra donoMmeM itanA vizeSa jAna lenA caahie| Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * evaM ceva itthivedassa vi / Navari tipalidovamiesu e acchidaaugo| 85. edassa suttassa attho sugmo| evamogheNa sanakammANaM cuNNisuttANusAreNa jahaNNasAmittavihAsaNA kayA / etto edeNa sUdidAdesajahaNNasAmittavihAsaNaTThamuccAraNaM battaissAmo / taM jahA * 86. jahaNNae payadaM / duviho Niddeso / ogho mUlagaMthasiddho / AdeseNa Neraiya0 miccha0 jaha0 pade0saMka0 kassa ? aNNada0 jo khavidakammaMsio vivarIyaM gaMtUNa dIhAe AuTThidIe uvavajidUNa aMtomutteNa sammattaM paDivaNNo, puNo aNaMtANu0caukka visaMjoedUNa tattha bhavaTThidimaNupAliya se kAle micchattaM gAhidi tti tassa jaha0 pde0sNk0| evamitthiNavaMsa0vedANaM / samma0-sammAmi0 jaha0 padesasaMka0 kassa ? aNNada0 jo khavidakammaMsi. vivarIdaM gaMtUga Neraiesu ubavaNNo, dIhAe utghellaNaddhAe uvvelleUNa ducarimadvidikhaMDayassa carimasamayasaMkAmeMtayassa tassa jaha0 pde0sNkmo| aNaMtANu0caukka0 jaha0 pade0saMka0 kassa ? aNNadaro khavidakammaMsio vivarIyaM gaMtUNa Neraiesu dIhAudvidiesuvavaNNo aMtomuhuttaM sammattaM pddivnnnno| puNo jaNaMtANu04 visaMjoedaNa micchattaM gado savvalahuM puNo vi sammattaM paDivaNyo, tattha bhavaTThidimagupAleUNa thovAvasese * isI prakAra strIvedakA bhI jaghanya saMkramasvAmitva jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki yaha tIna palyakI AyuvAloMmeM utpanna huA nahIM hotA hai| 85. isa sUtrakA artha sugama hai| isa prakAra oghase cUrNisUtrake anusAra saba karmoMke jaghanya svAmitvakA vyAkhyAna kiyA / aba Age isase sUcita honevAle samasta jaghanya svAmitvakA vyAkhyAna karaneke lie uccAraNAko batalAte haiM / yathA 686. jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| ogha mUla pranthase siddha hai| Adezase nArakiyoMmeM mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmAzika jIva viparIta jAkara dIrgha AyuvAle nArakiyoMmeM utpanna hokara samyaktvako prApta huA / punaH anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karake aura vahA~ bhavasthiti kAla taka usakA pAlana kara anantara samayameM mithyAvako grahaNa karegA usake jaghanya pradezasaMkrama hotA hai| isI prakAra strIveda aura napuMsakaveda ke jaghanya pradezasaMkramakA svAmitva jAnanA caahie| samyaktva aura samyagmithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakamAMzika jIva viparIta jAkara nArakiyoMmeM utpanna huA / tathA dIrgha udvelanAkAlake dvArA samyaktva aura samyagmithvAtvakI udvelanA karake usake antima samayameM dvicarama sthitikANDakakA saMkrama karatA hai usake ukta prakRtiyoMkA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai| anantAnubandhIcatuSkakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmA zika jIva viparIta jAkara dIrgha AyuvAle nArakiyoMmeM utpanna hokara antarmuhUrtameM samyaktvako prApta huaa| punaH anantAnubandhIcatuSkakI bisaMyojanA karake mithyAtvameM gyaa| tathA phira bhI atizIghra samyaktvako prApta kara vahA~ bhavasthiti kAla taka usakA pAlana karate hue jIvanake thor3A zeSa rahane para jaba mithyAtvake abhimukha hotA hai taba usake Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame sAmitta 206 jIvidavbae ti micchatAhimuhacarimasamayasammAiDissa jaha0 pade0saMka0 / bArasaka0bhaya-duguchANaM jaha0 pade0saMka0 kassa ? aNNada0 khavidakammaMsio vivarIyaM gaMtUNa Neraiesu ubavaNNo tassa paDhamasamayauvavaNNallayassa jaha0 pde0sNkmo| paMcaNoka0 jaha0 pade0saMka0 kassa ? aNNada0 khavidakammaMsiyassa vivarIyaM gaMtUNa Neraiya0 uvavaNNassa tassa aMtomuhuttabavaNNallayassa tesiM jaha0 pade0saMka0 / evaM sattamAe / 687. paDhamAdi jAva chaTTi ti miccha0-isthive0-NavaMsa. jaha0 pade0saMka0 kassa ? aNNada0 khavidakammasi0 vivarIyaM gaMtUga dIhAe AuhidIe ujjidUNa aMtomuhutteNa sammattaM pddivnnnno| aNaMtANu0caukka visaMjoedaNa tattha bhavavidimaNupAliya carimasamayaNippiDimANayassa tassa jaha0 pdessNkmo| samma0 sammAmi0-bArasaka0sattaNoka0 NiraoghabhaMgo / aNaMtANu04 jaha0 padesasaMkamo kassa ? aNNa0 khavidakammaMsiyassa vivarIyaM gaMtUNa dIhAe AudvidIe uavajidUNa sammattaM paDivaNNo, puNo arthatANu0cauka visaMjoedUNa saMjutto, tado aMtomuhutasammattaM paDivaNgo, tattha bhavahidimaNupAledUNa carimasamayaNippidamANa0 tassa0 jaha0 padesasaMka0 / (88.tirikkhANaM pddhmpuddhviimNgo| Navari tipalidovamiesu uvavajAveyavyo / Navari itthi-NavaMsa0 jaha0 pade0saMka0 kaspta ? aNgada0 khavidakammaMsi0 khaiyasammAiTThI samyaktyake antima samayameM jaghanya pradezasaMkrama hotA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmA zika jIva viparIta jAkara nArakiyoM utpanna huA usake vahA~ utpanna honeke prathama samayameM ukta karmo kA javanya pradezasaMkrama hotA hai| pA~ca nokaSAyoMkA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmA zika jIva viparIta jAkara nArakiyoMmeM Utpanna huA usake vahA~ utpanna hokara antarmuhUrta hone para usake antima samayameM ukta karmo kA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / isI prakAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA caahie| 687. pahalI pRthivIse lekara chaTI pRthivI taka nArakiyoM mithyAtva, strIveda aura napuMsakavedakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakAMzika jIva viparIta jAkara dI AyuvAle nArakiyoMmeM utpanna hokara antamuhUrta meM samyaktvako prApta huaa| pazcAt anantAnubandhI catuSkakI visaMyojanA karake vahAM bhavasthiti kAla taka usakA pAlana karate hue rahA, usake vahAM se nikalaneke antima samayameM ukta karmokA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / samyaktva, samyagyithyAtva, bAraha kaSAya aura sAta nokapAyoMke javanya svAmityakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai| anantAnubadhIcatuSkakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakauzika jIva viparIta jAkara dIrgha AyuvAle nArakiyoMmeM utsanna hokara samyaktvako prApta huA / punaH anantAnubandhIcatuzkakI visaMyojanA karake saMyukta huA / tadanantara antamuhUrtameM samyaktvako prApta ho vahA~ usakA bhavasthiti kAla taka pAlana kara jo nikala rahA hai usake vahA~se nikalaneke antima samayameM anantAnuvandhI catuSkakA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / 68. tiryaJcoMmeM jaghanya svAmitvakA bhaGga pahilI pRthivIke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inheM tIna palyakI AyuvAloMmeM utpanna karAnA caahie| itanI aura vizeSatA hai ki strIveda aura Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 jayadhavalAsa kasAyapahideAhuDe [ baMdhago 6 vivarIyaM gaMtUNa tirikkhesu tipalidovamisu uvavaNNo tassa carimasamayaNippidamANa 0 jaha0 pade 0 saMkamo | evaM paMci 0 tirikkhatie / Navari joNiNI 0 itthive 0 - Natru sayaveda micchattabhaMgo / 0 86. paMciM0 tirikkha apaja0 - maNusa apaja 0 samma0 - sammAmi 0 jaha0 pade 0 saMka 0 kassa ? aNNada 0 khavidakammaMsi0 vivarIyaM gaMtUNa dIhAe ubvellaNaddhAe ubvellamANaga apatta uvavaNNo, jAdhe ducarimaTThidikhaMDayacarimasamayasaMkAmao jAdo tAdhe tassa jaha0 pade0saMka0 / solasaka0 -bhaya-dugu chA0 jaha0 pade 0 saMka0 kassa ? aNNada 0 khavidakammaMsi0 vivarIyaM gaMtUNa apaja0 uvavaNNo tassa paDhamasamayauvavaNNallayassa jahaNNapadesa saMkramo / sattaNoka0 jaha0 pade 0 saMka0 kassa ? aNNada 0 khavidakammaMsi0 vivarIyaM gaMtUga apaja 0 aMtomu0 utravaNNallayassa0 / 6 60. maNusatie oghaM / Navari maNusiNI 0 purisave 0 bhaya - dugu chabhaMgo | 61. devesu miccha0 jaha0 pade0 saMka0 kassa ? aNNada0 khavidakammaMsi0 vivayaM gaMtUNa cavIsasaMtakammio dIhAe AuTThadIe uvavajjiya carimasamayaNippidamANa 0 tassa jaha0 pade 0 saMkamo / samma0 - sammAmi 0 - bArasaka0 - gaNoka0 tirikkhabhaMgo | Nari napuMsaka vedakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmazika kSAyikasamyagdRSTi jI biparIta jAkara tIna palyakI AyuvAle tiryoM meM utpanna huA usake vahA~se nikalane ke antima samayameM ukta karmoM kA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai| isI prakAra paJcendriya tiryaJcatrika meM jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki yoninI tiryaJcoMmeM strIveda aura napuMsakavedake jaghanya svAmitvakA bhaGga midhyAtva ke samAna hai / SS 86. paJca ndriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM samyaktva aura samyagmithyAtvakA jaghanya pradeza saMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakamAzika jIva viparIta jAkara dIrgha udvelanAkAlake dvArA samyaktva aura samyagmithyAtvakI udvelanA karatA huA aparyAptakoM meM utnanna huaa| vaha jaba dvicarama sthitikANDakakA usake antima samayameM saMkramaNa karatA hai taba usake ukta karmo kA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmAzika jIva viparIta jAkara aparyAptakoMmeM utpanna huA, prathama samaya meM utpanna hue uzake ukta karmoMkA jaghamya pradezasaMkrama hotA hai / sAta nokaSAyakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai? jo zranyatara kSapitakamAMzika jIva viparIta jAkara aparyAptakoM meM utpanna huA usake vahA~ utpanna hone ke bAda antarmuhUrta ke antima samayameM jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / 10. manuSyatrika meM jaghanya svAmitvakA bhaGga zradhake samAna hai / itanI vizeSatA hai ki manuSyaniyoMmeM puruSavedakA bhaGga bhaya aura jugupsAke samAna hai / 61. devoM meM mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmazika jIva viparIta jAkara caubIsa satkarmake sAtha dIrgha AyuvAle devoMmeM utpanna hokara vahA~se nikalane ke antima samayameM vidyamAna hai usake midhyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / samyaktva, Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapaDhipadesasaMka me sAmitta ' 211 jammi tiSNi palidovamANi tammi tettIsaM sAgarovamA * uvavajjAveyavtro / anaMtANu0cauka0 jaha0 pade 0 saMka0 kassa 1 aNNada0 khavidakammaMsiyassa vivarIyaM gaMtUNa aTThAvIsasaMtakamma0 sammAiTThI0 tettIsasAgarovamiesu devesuvavajjiya carimasamayaNippidamANa 0 tassa jaha0 par3he 0 saMka0 / evaM sohammAdi NavagevajA tti / Navari sagaTTidI | bhavaNa0 vANa0jodisi0 paDhamapuDhavibhaMgo / aNuddisAdi savvaTTA tti miccha0 - anaMtANu 0 4 - itthave 0 ' - vuMsa0 devoghaM / sammAmi0 micchattabhaMgo / bArasaka0 - purisaveda-bhaya-dugu chA0 jaha0 pade 0 saMka 0 60 kassa 1 aNNada0 khavidakammaMsi0 khaiyasammAdiTThissa vivarIyaM gaMtUNa devesu paDhamasamayauvavaNNallayassa / caduNoka0 jaha0 pade0saMka0 kassa ? aNNada0 khavidakammaMsi0 vivarIyaM gaMtUNa khaiyasammAdiTThidevesa aMtomuhutta uvavaNNallayassa tassa jaha0 pade 0 saMka0 / evaM jAva0 / evaM jahaNNayaM sAmittaM samattaM / * eyajoveNa kAlo / samyagmithyAtva, bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA bhaGga tiryanoMke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki jahA~ para tIna palya kahe haiM vahA~ para tetIsa sAgarapramANa zrAyuvAloMmeM utpanna karAnA cAhie / anantAnubandhIyatuSkakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmAzika jIva viparIta jAkara aTThAIsa satkarmake sAtha samyagdRSTi hokara tetIsa sAgarakI yuvAle devoM meM utpanna hokara vahA~ se nikalaneke antima samayameM vidyamAna hai usake ukta karmoMkA jabanya pradezasaMkrama hotA hai / isI prakAra saudharma kalpase lekara nau maiMveyaka takake devoMmeM saba karmoM kA jaghanya svAmitva jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI apanI sthiti kahanI cAhie / bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM saba karmoMke jadhanya svAmitvakA bhaGga pahalI pRthivIke samAna hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoM mithyAtva anantAnubandhIcatuSka, strIveda aura napuMsakavedake jaghanya svAmitvakA bhaGga sAmAnya devoMke samAna hai / samyagmithyAtva jaghanya svAmitvakA bhaGga midhyAtvake samAna hai / bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmA zikra kSAyikasamyagdRSTi jIva viparIta jAkara devoMmeM utpanna huA hai usake vahA~ utpanna honeke prathama samayameM ukta karmoM kA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai| cAra nokaSAyakA jaghanya pradezasaMkrama kisake hotA hai ? jo anyatara kSapitakarmazika jIva viparIta jAkara kSAyika samyaktvake sAtha devoMmeM utpanna hokara antarmuhUrta kAla bitA cukA hai usake antamuhUrtake antima samayameM ukta karmoM kA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / isa prakAra jaghanya svAmitva samApta huA / * eka jIvako apekSA kAlakA kathana karate haiM / 1. tA0 zrA0 pratyo: miccha - itthive0 iti pAThaH / Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 62. eto eyajIveNa visesio kAlo vihAsiyayo ti ahiyaarsNbhaalnnvynnmedN| 8 savvesi kammANaM jahaNNukassapadesasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 63. sugamaM / OM jahaNNukasseNa eysmjho| 664. kudo ? savvesi kammANaM jahaNNukkassapadesasaMkamANameyasamayAdo uprimvtttthaannaasNbhvaado| saMpahi edeNa sutteNa sUcidatthavivaraNamuccAraNaM vattaissAmo / taM jahAkAlo duviho-jaha0 ukka0 / uksse payadaM / duviho Ni0-oghe0 Adese0 / ogheNa miccha0 ukka0 pade0saMka0 ke0 1 jahaNgaka0 eyasa0 / aNukka0 jaha* aMtomu0, ukka0 chAvahisAgarovamANi sAdire / sammA0 uka0 padesa0saMkA0 jahaNNukka0 eyasa0 / aNukka0 jaha0 aMtomu0, ukka0 palido0 asNkhe0bhaago| sammAmi0 ukka0 pade0saMkA0 jahaNNukka0 eyasa0 / aNu0 jaha0 aMtomu0, uka0 becchAvahisAgaro0 sAdire / solasaka0-NavaNoka0 ukka0 pade0saMkA0 keva0 ? jahaNNaka0 eyasa0 / aNukka0 tiNNi bhaMgA / jo so sAdio sapajavasido jaha* aMtomu0, ukka0 ubddddpogglpriytttt| 662. Age eka jIbakI apekSA kAlakA vyAkhyAna karate haiM isa prakAra yaha adhikArakI samhAla karanevAlA vacana hai| * saba karmoM ke jaghanya aura utkRSTa pradezasaMkramakA kitanA kAla hai ? 663. yaha sUtra sugama hai| * jadhanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 664. kyoMki saba karmoMke jaghanya aura utkRSTa pradezasaMkramoMkA eka samayase adhika kAla taka avasthAna pAyA jAnA asambhava hai| aba isa sUtrake dvArA sUcita honevAle arthake vivaraNa pa uccAraNAko batalAte haiN| yathA-kAla do prakArakA hai, jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase mithyAtvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla sAdhika chayAsaTha sAgarapramANa hai / samyaktvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhurta hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / samyagmithyAtvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa hai / solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakake tIna bhaGga haiN| unameMse jo sAdi-sAnta bhaGga hai usakI apekSA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla upAdhaM pudgalaparivartanapramANa haiN| Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame eyajIveNa kAlo 65. AdeseNa Neraiya0 miccha0 ukka0 pade0saMkA0 jahaNNaka0 eyasa0 / aNu0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tetIsaM sAgaro0 desUNANi / samma0 uka0 pade0saMkA0 jahaNNukka0 eyasamao / aNu0 jaha0 eyasa0,ukka0 palido0 asNkhe0bhaago| sammAmi0-aNaMtANu04 uka0 pade0saMkA0 jahaNNu0 eyasa0 / aNu0 jaha0 eyasa0, ukka0 tetIsaM sAgarotramaM / vizeSArtha-svAmitvake anusAra saba karmoM kA utkRSTa pradezasaMkrama eka samayake lie hotA hai, isalie sarvatra isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| mAtra saba karmo ke anutkRSTa pradezasaMkramake kAlameM pharaka hai jisakA khulAsA isa prakAra hai-mithyAtvakA pradezasaMkrama mAtra samyagdRSTike hotA hai aura 28 prakRtiyoMkI sattAvAle samyagdRSTikA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla sAdhika chayAsaTha sAgara hai, isalie isake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla sAdhika chayAsaTha sAgara kahA hai / samyaktvakA pradezasaMkrama mithyAtva guNasthAnameM hotA hai / yataH mithyAtvakA jaghanya kAla antamuharta hai aura mithyAtvameM rahate hue samyaktvakA adhikase adhika sattva palyake asaMkhyAtaveM mAgapramANa kAla taka rahatA hai, isalie isake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhurta aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai / samyagmithyAtvakA pradezasaMkrama mithyAtva guNasthAnameM bhI hotA hai aura usakI sattAvAle samyagdRSTike bhI hotA hai / ina guNasthAnoMmeM kamase kama rahanekA kAla antamuhUte hai yaha to spaSTa hI hai / sAtha hI yadi kAI jIva madhyameM vedaka kAla taka mithyAtvameM rahakara mithyAtvameM rahane ke pahale aura bAdameM kula milAkara do chayAsaTha sAgara kAla taka vedaka samyaktvake sAtha rahe / tathA vahA~se Akara punaH mithyAtvameM samyagmithyAtvake utkRSTa pradezasaMkramake kAla taka rahatA huA usakA saMkrama kare to yaha sambhava hai| sAtha hI samyaktvake sAtha prathama chayAsaTha sAgara kAlameM praveza karaneke pUrva bhI vaha samyagmithyAtvakI sattAvAlA hokara apane saMkramake utkRSTa kAla taka usakA saMkrama kare to yaha bhI sambhava hai / inhIM saba bAtoMkA vicAra kara yahA~ para samyagmithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla sAdhika do chayAsaTha sAgara kahA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kSapaNAke samaya hotA hai| isake pahale inakA anutkRSTa pradezasaMkrama hotA hai, isalie bhavyoMkI apekSA to yaha anAdi-sAnta aura sAdi-sAnta hai| kintu abhavyoMke sadAkAla honeke kAraNa anAdi-ananta hai / sAdi-sAnta vikalpa una bhanyoMke hotA hai jo upazamaNi para ArohaNa kara cuke haiM aura aise jIva yA to antarmuhUrtameM kSapakaneNi para ArohaNa kara anutkRSTa pradezasaMkramakA anta kara dete haiM yA upArdha pudgalaparivartana kAla taka usake sAtha rahate haiM, isalie yahA~ para ukta prakRtiyoMke anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla upAdhaM pudagalaparivartanapramANa kahA hai| 65. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai / samyaktvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tetIsa Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 bArasaka0-NavaNoka0 ukka0 pade0saMkA0 jahaNNaka0 eyasa0 / aNu0 jaha0 aMtomuhattaM, ukka0 tettIsaM sAgarovamaM0 / evaM savaNeraiya0 / Navari sgddhidii| Navari sattamAe aNaMtANu04 aNu0 jaha0 aMtomu0 / 666. tirikkhesu miccha0 ukka0 pade0saMkA0 jahaNNu0 eyasa0 / aNu0 jaha. aMtomu0, ukka0 tiNNi palido0 desUNANi / samma0 NArayabhaMgo / sammAmi0 ukka0 sAgara hai / bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| isI prakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanI apanI Ayusthiti kahanI caahie| tathA itanI aura vizeSatA hai ki sAtavIM pRthivImeM anantAnubandhIcatuSkake anatkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamahata hai| vizeSArtha--sAmAnyase aura pratyeka pRthivIkI apekSA saba nArakiyoMmeM saba prakRtiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama apane svAmitva kAlameM eka samayake lie hI hotA hai isalie isakA sarvatra jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| kisI nArakIkA samyagdRSTi hokara kama se kama antamuhUrta taka aura adhika se adhika kucha kama tetIsa sAgara taka mithyAtvakA anutkRSTa pradezasaMkramake sAtha rahanA sambhava hai, isalie yahA~ para mithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara kahA hai| yaha sambhava hai ki koI eka jIva samyaktvakI udvelanA karate hue usake saMkramameM eka samaya zeSa rahane para narakameM utpanna ho aura yaha bhI sambhava hai ki anya koI jIva narakameM udvelanAke utkRSTa kAla taka vahA~ rahakara usakA saMkrama kare, isalie samyaktvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| samyagmithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya isI prakAra ghaTita kara lenA cAhie / mAtra utkRSTa kAla tetIsa sAgara prApta karaneke lie adhikatara samaya taka vedakasamyaktvake sAtha rakhakara prArambhameM aura antameM mithyAtvameM rakhakara usakA saMkrama karAke prApta karanA cAhie / solaha kaSAyoM aura nau nokaSAyoMke anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai yaha to spaSTa hI hai / jaghanya kAlakA khulAsA isa prakAra hai-koI eka anantAnubandhIcatuSkakA visaMyojaka jIva sAsAdanameM jAkara aura anantAnubandhIkA eka samaya taka saMkrAmaka hokara anya gatimeM calA jAya yaha sambhava hai. isalie isake anatkRSTa pradezasaMkramaka jaghanya kAla eka samaya kahA hai / bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA jisa nArakIke utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai vaha usake bAda kamase kama antamuhUrta kAla taka narakameM avazya rahatA hai, isalie inake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta kahA hai / yaha jaghanya aura utkRSTa kAla saba narakoMmeM bhI bana jAtA hai, isalie unameM sAmAnya nArakiyoMke samAna jAnanekI sUcanA kI hai| mAtra pratyeka narakakI alaga alaga Ayusthiti honese usakA nirdeza alagase kiyA hai| yahA~ itanA vizeSa jAna lenA cAhie ki sAtaveM narakameM samyagdRSTi nArakI mithyAtvameM jAkara antamuhUrta kAla vyatIta hue binA maraNako nahIM prApta hotA, isalie vahA~ anantAnubandhIcatuSkake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta kahA hai| 666. tiyeccoMmeM mithyAtvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai| Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadezasaMka me eyajIveNa kAlo 215 pade0 saMkA * jahaNNu0 eyasamao / aNu0 jaha0 eyasa0, ukka0 tiNNi palido 0 sAdireyANi / solasaka0 - NavaNoka0 ukka0 pade 0 saMkA0 jahaNNu0 eyasa0 / aNu0 jaha0 khuddAbhavaggahaNaM, aNaMtANu04 eyasa0, ukka0 savvesimaNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / evaM paMcidiyatirikkhatiya0 / Navari jamhi anaMtakAlaM tamhi tiSNi palido0 puntrakoDidhattebhahiyANi / sammA mi0 aNu0 jaha0 eyasa 0, uka0 tiNNi palido0 puvvako Dipudha0 / 9 67. paMciMdiyatirikkhaapaja0 - maNusa apajja0 sattAvIsaM payaDINaM ukka0 pade0 samyaktvakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / samyagmithyAtvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAdhika tIna palya hai / solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla kSullakabhavagrahaNapramANa hai, anantAnubandhIcatuSkakA eka samaya hai tathA sabakA utkRSTa kAla ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanoMke barAbara hai / isI prakAra paJcendriya tiryaJcatrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki jahA~ para ananta kAla kahA hai vahA~ para pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya kahanA cAhie | tathA samyagmithyAtva ke anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai / vizeSArtha -- tiryaJcoM meM samyaktvakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai, isalie inameM mithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya kahA hai / samyaktvakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai yaha spaSTa hI hai / samyagmithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramake jaghanya kAla eka samayakA khulAsA nArakiyoMke samAna kara lenA cAhie / utkRSTa kAla sAdhika tIna palya kahanekA kAraNa yaha hai ki uttama bhogabhUmimeM vedaka samyaktvake sAtha rakhakara to kucha kama tIna palya kAla prApta ho hI jAtA hai| sAtha hI isake pUrvatirtha paryAya meM samyagmithyAtvakI sattA ke sAtha yathAsambhava adhika se adhika kAla taka rakhe aura isa prakAra sAdhika tIna palya kAsa le Ave / tiryaJcoMmeM rahaneke jaghanya kAla aura utkRSTa kAlako dhyAna meM rakha kara vahA~ solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke anutkRSTa pradezasaMkramakA jadhanya kAla kSullaka bhavagrahaNapramANa aura utkRSTa kAla anantakAla kahA hai / mAtra anantAnubandhIcatuSkakA jaghanya kAla eka samaya nArakiyoMke samAna yahA~ bhI bana jAtA hai, isalie usakA alaga se nirdeza kiyA hai | paJcendriya tiryaJcatrikameM utkRSTa kAryasthiti pUrvakoTi pRthaktva adhika tIna palya honese unameM anantakAlake sthAnameM ise kahanA cAhie yaha sUcanA kI hai| inake samyagmithyAtva ke anutkRSTa pradezasaMkramake utkRSTa kAlakA nirdeza bhI alagase isI dRSTise kiyA hai / zeSaM kathana sugama hai / 67. paJcendriyatiryaJca aparyAptakoMmeM aura manuSya aparyAptakoM meM sattAIsa prakRtiyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe saMkA * jahaNNuka0 eyasa0 / aNu0 jaha0 aMtosu0, samma0 -sammAmi 0 savvesimuka aMtomu0 / [ baMdhago 6 0 egasa0, 1 68. maNusatie miccha0 samma0 tirikkhabhaMgo / sammAmi :- solasaka0 NavaNoka0 uka0 pade 0 saMkA * jahaNNu0 eyasa0 / aNuka0 jaha0 aMtomu0, sammAmi0 anaMtANu 04 eyasa0, ukka0' tiSNi palido 0 puvtrako 0 / 0 6 66. devesu miccha0 ukka0 padesasaMkA * jahaNNukka0 eyasa0, aNuka0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgarovamaM / evaM bArasaka0 - NavaNoka0 / samma0 NArayabhaMgo / sammAmi0-aNaMtANu04 ukka0 pade0saMkA0 jaha0gu0 eyasa0 / aNu0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsa sAgarotramaM / evaM bhavaNAdi NavagevajjA ti / Nari sagaTThidI / aNuddisA di savtraTThA tti miccha0 - sammAmi0 ukka0 pade 0 saMkA 0 jahaSNu0 eyasa0 / aNu0 jaha0 jaghanya kAla antarmuhUrta hai, samyaktva aura samyamithyAtvakA jaghanya kAla eka samaya hai aura sabakA utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / trizeSArtha -- ukta jIvoMpeM eka mAtra mithyAtva guNasthAna honese midhyAtvakA prada ezasaMkrama sambhaba nahIM, isalie usake kAlakA nirdeza nahIM kiyaa| zeSa prakRtiyoM ke anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla antamuhUrta bana jAnese ukta pramANa kahA hai| mAtra samyaktva aura samya mithyAtvakA jaghanya kAla nArakiyoMke samAna eka samaya bhI vana jAtA hai, isalie usakA alagase nirdeza kiyA hai| zeSa kathana sugama hai / 68. manuSyatrika meM mithyAtva aura samyakyakA bhaGga tiryaJcoM ke samAna hai / samya mithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai, samyagmithyAtva aura anantAnandhI catuSkakA eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTi pRthaktva adhika tIna palya hai / vizeSArtha - manuSyatrikakI jaghanya sthiti antarmuhUrta aura utkRSTa kAyasthiti pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya honese inameM samyagmibhyAttra Adi chabbIsa prakRtiyoM ke anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya kahAM hai / mAtra samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA javanya kAla eka samaya bhI bana jAtA hai, isalie isakA alaga se nirdeza kiyA hai| zeSa kathana sugama hai / SS 66. devoMmeM mithyAttrake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA javanya kAla antama hUrta hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| isI prakAra bAraha kaSAya aura nau nokapAyoMkA bhaGga jAnanA caahie| samyaktrakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / samyagmiyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA javanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / aSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai / isI prakAra bhavanavAsI devoMse lekara nau praveyaka takake devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI apanI sthiti kahanI caahie| anudizale lekassarvArthasiddhi taka ke devoM meM midhyAtva 1. tA0 - zrA0 pratyoH zraMtomu0, ukka0 iti pAThaH / Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame eyajIveNa kAlo 217 jahaNNavidI samaya'NA, ukka. ukssdvidii| solasaka0'-NavaNoka0 ukka0 pade0saMkA0 jahaNNaka0 eyasa0 / aNu0 jaha0 aMtomu0, ukka0 ukassahidI / evaM jAva0 / 6100. jahaNNae payadaM / duviho Ni0-oghe0 Adese0 / ogheNa miccha0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNukka0 eysmo| ajaha0 jaha* aMtomu0, ukka0 chAvahisAgaro0 sAdireyANi / samma0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNaka0 eyasa0 / aja0 jaha* eyasa0,uka0 palido0 asaMkhe0bhAgo / sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNu0 eyasa0 / ajaha0 jaha. aMtomu0, ukka0 vechAvadvisAgaro0 sAdireyANi / solasaka0-NavaNoka0 ukssbhNgo| aura samyagmithyAtvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samayakama jaghanya sthitipramANa hai aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa hai / solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa hai / isa prakAra anAhArakamArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha devoMmeM sanyaktvake jaghanya aura utkRSTa kAlako dhyAnameM rakhakara yahA~ para mithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla teMtIsa sAgara kahA hai| yaha kAla vAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA bhI vana jAtA hai, isalie use mithyAtvake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| isI prakAra samyagmidhyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake viSayameM bhI jAnanA cAhie / mAtra inake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya nArakiyoMke samAna vana jAnese yaha eka samaya kahA hai| samyaktvakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai yaha spaSTa hI hai| bhavanavAsI Adi nau veyaka takake devoMmeM anya saba kAla isI prakAra bana jAtA hai| mAtra tetIsa sAgarake sthAnameM apanI apanI sthiti kahanI caahie| tathA bhavanatrikameM mithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa kAla kahate samaya vaha kucha kama apanI apanI utkRSTa sthitipramANa kahanA cAhie, kyoMki ina devoMmeM samyagdRSTi jIva marakara utpanna nahIM hote, ataeva vahA~ bhavake prathama samayase samyagdarzana sambhava nahIM honese mithyAtvakA samyaktva prAptike pUrva saMkrama nahIM bana sktaa| anudiza AdimeM saba jIva samyagdRSTi hI hote haiM, ataeva unameM samyaktvakA pradezasaMkrama sambhava nahIM honese usakA nirdeza nahIM kiyaa| mithyAtva aura samyagmithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya kama jaghanya sthitipramANa kahanekA kAraNa utkRSTa pradezasaMkramake eka samayako kama karanA hai| zeSa kathana sugama hai| 100. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtvake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla sAdhika chayAsaTha sAgara hai / samyaktvake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghandha pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| samyagmithyAtvake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| aMjaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA bhaGga utkRSTake samAna hai| vizeSArtha-saba prakRtiyoMkA apane-apane jaghanya svAmitvake samaya jaghanya pradezasaMkrama 1 tA0pratau ukkassahidI...solasaka0 iti pAThaH / 28 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 jayadhavanAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6101. AdeseNa jeraiya0 miccha0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNa eyasa0 / ajaha0 jaha* aMtomuhuttaM, ukka0 tettIsaM sAgaro0 desUNANi / samma0 oghN| sammAmi0. arNatANu04 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNa0 eyasa0 / ajaha0 jaha0 eyasa0, uka0 tettIsaM sAgarovamANi / evaM sattaNokasAMya0 / Navari aja0 jaha0 aMtomu0 / bArasaka0bhaya-dugucha0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNu0 eyasa0 / ajaha0 jaha0 dasavassasahassANi samayUNANi, ukka0 tetIsaM sAgaro / evaM stmaae| Navari bArasaka0-bhaya-dugucha0 aja0 jaha0 vAvIsaM sAgaro / aNaMtANu04 aMtomu0 / hotA hai, isalie usakA sarvatra jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| aba rahA ajaghanya pradezasaMkramake kAlakA vicAra so samyagdarzanakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla sAdhika chayAsaTha sAgara honese mithyAtvake jaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarnuhUrta aura utkRSTa kAla sAdhika chayAsaTha sAgara kahA hai| yahA~ para sAdhika chayAsaTha sAgarase upazama samyaktva aura mithyAtvakI kSaraNA honeke pUrva takakA vedakasamyaktvakA utkRSTa kAla lenA caahie| usameM bhI jaba taka mithyAtvakA saMkramaNa hotA rahatA hai usa samaya takakA kAla lenA caahie| samyaktvake ajaghanya pradezasaMkramakA jadhanya kAla eka samaya jaghanya saMkramake eka samaya pazcAt samyaktva prApta karAkara le AnA caahie| tathA utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa isake utkRSTa udvelanA kAlako dhyAna meM rakhakara le AnA caahie| samyagmithyAtvake ajavanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla sAdhika do chayAsaTha sAgara jisa prakAra anutkRSTakA ghaTita karake batalA Aye haiM usa prakAra ghaTita kara lenA caahie| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA bhaGga utkRSTake samAna hai yaha spaSTa hI hai| 6101. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtvake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTha kAla kucha kama tetIsa sAgara hai / samyaktvakA bhaGga oghake samAna hai| samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| isI prakAra sAta nokaSAyoMkI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuharta hai / bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAke jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA eka samaya kama dasahajAra varSa hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| isI prabAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAke ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla bAIsa sAgara hai aura anantAnubandhIcatuSkake ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai| vizeSArtha- yahA~ va Age sarvatra saba prakRtiyoMke jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla apane-apane svAmitvakI apekSA eka samaya hai yaha spaSTa hai, ataH usakA sarvatra ullekha na kara kevala ajaghanya pradezasaMkramake jaghanya va utkRSTa kAlakA khulAsA kreNge| narakameM sanyaktvakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgarako dhyAnameM rakhakara yahA~ para mithyAtvake ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla kahA hai| samyaktvake ajaghanya pradezasaMkramakA jo kAla oghake samAna batalAyA hai vaha yahA~ bhI bana jAtA hai, ataH isa prarUpaNAko yahA~ para oghake samAna jAnanekI sUcanA kI hai / samyagmithyAtvake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 ] uttarapayaDipadesasaMkame eyajIveNa kAlo 216 0 1 9 102. paDhamAe jAva chaTTi tti miccha0 jaha0 pade 0 saMkA * jahaNNu0 eyasa0 / ajaha0 jaha0 aMtosu0, ukka0 sagaTTidI deNA / samma0 oghaM / sammAmi 0 - anaMtANu 04 jaha0 pade 0 saMkA * jahaNgu0 eyasa0 / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 sagaTThidI / evaM paMcaNoka0 | Navari aja0 jaha0 aMtosu0 / bArasaka0 -bhaya- dugucha0 jaha0 pade 0 saMkA 0 jaNu 0 yasa0 / aja0 jaha0 jahaNNahidI samayUNA, ukka0 ukassaTThidI / evamitthibedasaya0 / vari ajaha * jahaNNakassaTThidI bhANidavvA / eka samaya aise jIva ke jAnanA cAhie jo isake udvelanAsaMkramameM eka samaya zeSa rahane para narakameM utpanna huA hai| tathA anantAnubandhIcatuSkake ajaghanya pradezasaMkramakA jabanya kAla eka samaya aise jIvake jAnanA cAhie jo anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanAke bAda sAsAdanameM Akara tathA punaH saMyukta hokara eka samaya eka AvalikAla taka narakameM rahakara anya gatiko prApta ho gayA hai / samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake jaghanya pradezasaMkramakA utkRSTa kAla tetIsa sAgara spaSTa hI hai, kyoMki yathA yogya mithyAtva aura samyaktvameM rakhakara samyagmithyAtvakA aura mithyAtva meM rakhakara anantanubandhIcatuSkakA yaha kAla prApta kiyA jA sakatA hai| sAta nokaSAyakA utkRSTha kAla anantAnubandhIke samAna hI ghaTita kara lenA caahie| mAtra jaghanya kAlameM pharaka hai / vAta yaha hai ki strIveda aura napuMsakavedakA bhavasthitimeM antarmuhUrtakAla zeSa rahane para jaghanya pradezasaMkrama hokara antima antarmuhUrta meM ajaghanya pradezasaMkrama honA sambhava hai tathA pA~ca nokaSAyoMkA narakameM utpanna hone ke bAda jaghanya pradezasaMkrama hone ke pUrva prathama antarmuhUrta meM ajaghanya pradezasaMkrama honA sambhava hai, isalie inake jaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta kahA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA jaghanya pradezasa~krama bhavake prathama samayameM hotA hai, isalie inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya kama dasahajAra varSa aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara kahA hai| sAtaveM naraka meM yaha kAla isI prakAra bana jAtA hai| mAtra vahA~ kI jaghanya Aya eka samaya adhika bAIsa sAgara hai, isalie unameM bAraha kaSAya, bhaya aura juguSmAke ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla bAIsa sAgara kahA hai / inameM se eka samaya inake jaghanya pradezasaMkramakA kAla ghaTA diyA hai / tathA jo samyagdRSTi antameM midhyAdRSTi hotA hai vaha sAtaveM narakameM antarmuhUrta hue binA maraNa nahIM karatA, isalie yahA~ anantAmubandhIca tuSkake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta kahA hai| 9 102. pahilI pRthivIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoMmeM midhyAtvake jaghanya pradeza - saMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla muhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama apanI-apanI sthitipramANa hai / samyaktvakA bhaGga zroghake samAna hai / samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai / isI prakAra pA~ca nokabAyakA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai / vAraha kaSAya, bhaya aura jugupzAke jaghanya pradezasaMkrAmakakA jadhanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / zrajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanyaH kAla eka samaya kama apanI-apanI jaghanya sthitipramANa hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI utkRSTa sthitipramANa hai / isI prakAra strIveda aura napuMsakavedakA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla apanI-apanI jaghanya sthitipramANa aura utkRSTa kAla apanI-apanI utkRSTa sthitipramANa kahanA cAhie ! / Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 1103. tirikkhesu ukssbhNgo| Navari hassa -radi- aradi-soga - purisave0 jaha0 pade0 jahaNNu0 eyasa0 / aja0 jaha0 aMtomu0, ukka0 anaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / paMcidiyatirikkhatiya0 ukassabhaMgo | Navari hassa -radi- aradi soga - purisave 0 ajaha0 jaha0 aMtomu0 / 6 104. paMciMdiyatirikkhaapaja 0 - maNusa apaja : solasaka0 -bhaya- dugu chA0 jaha0 pade 0 saMkA 0 jaNu 0 [0 eyasa0 / aja0 jaha0 khuddAbhavaggahaNaM samayUrNa, ukka0 aMtomu0 / samma0 - sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNu0 eyasa0 / aja0 jaha0 egasa 0, ukka 0 aMtomu0 / sattaNoka0 jaha0 pade0 saMkA * jahaNgu0 aMtomu0 / 220 vizeSArtha -- pUrva meM sAmAnya nArakiyoMmeM kAlakA spaSTIkaraNa kara Aye haiM / usI prakAra yahA~ bhI kara lenA cAhiye / mAtra yahA~ para strIveda aura napuMsakavedake jaghanya pradezasaMkramakA jaghanya va utkRSTa kAla jo jaghanya va utkRSTa sthitipramANa kahA hai so isakA kAraNa yaha hai ki ina narakoMmeM ukta prakRtiyoMkA jaghanya pradezasaMkrama jaghanya sthitivAloMmeM nahIM hotA, ataH yahA~ para ina prakRtiyoMke jaghanya pradezasaMkramakA jaghanya va utkRSTa kAla jaghanya va utkRSTa sthitipramANa bana jAtA hai| zeSa kathana sugama hai / 103. tiryoM meM utkRSTake samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki hAsya, rati, arati, zoka aura puruSavedake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla ananta kAma hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai / paJcendriya tiryaJcatrika utkRSTake samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki hAsya, rati, rati, zoka aura puruSavedake ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai / vizeSArthatiryoM aura paJcendriya tiryaJcatrika hAsya Adi pA~ca nokaSAyakA javanya pradezasaMkrama aise jIvake hotA hai jo kSapitakarmAzika jItra viparIta jAkara tiryoM meM utpanna hotA hai | usameM bhI utpanna hone ke antamuhUrtabAda hotA hai| tathA isake pahale ina prakRtiyoMkA tamuhUrta taka jaghanya pradezasaMkrama hotA hai, isalie yahA~ para ina prakRtiyoMke ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta kahA hai| zeSa saba kAla apane apane svAmitvako dhyAna meM rakhakara utkRSTake samAna ghaTita kara lenA cAhie / SS 104. paJcendriya tiryaca aparyAptakoM meM aura manuSya aparyAptakoMmeM solaha kaSAya, bhaya aura jugupsA ke jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / jaghanya pradeza - saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya kama kSullaka bhavagrahaNapramANa hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrya hai / sAta nokaSAyake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya pradeza saMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / vizeSArtha -- ukta jIva meM solaha kaSAya, maya aura jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama prathama samayameM hotA hai, isalie yahA~ inake jaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya kama tullaka Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 gA058] ___ uttarapayaDipadesasaMkame eyajIveNa kAlo 6105. maNusatie miccha0 samma tirikkhbhNgo| sammAmi0-solasaka0NavaNoka0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNa0 eyasa0 / ajaha0 jaha0 eyasa0,+ uka0 tiNNi palido0 puvakoDiputteNabbhahiyANi / 6106. devesu miccha0 paMcaNoka0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNu0 eysmo| ajaha. jaha0 aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 / evaM smmaami0-anntaannu04| Navari aja0 jaha0 eyasa0 samma0 oghaM / bArasaka0-caduNoka0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNNa0 eyasa0 / ajaha0 jaha0 dasabassasahassANi, uka0 tettIsaM sAgarovamaM / bhavagrahaNapramANa aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| inameM sanyaktva aura samyagmithyAtvakI udvelanAkI apekSA eka samaya taka saMkrama ho yaha bhI saMbhava hai aura kAyasthitipramANa kAla taka saMkrama hotA rahe yaha bhI sambhava hai, isalie yahA~ inake ajavanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antamuhUrta kahA hai| sAta nokaSAyoMkA jaghanya pradezasaMkrama ina jIvoMmeM antamuhUrta ke bAda prApta hotA hai / isake pahile ajaghanya pradezasaMkrama hotA hai| tathA jisake jaghanya pradezasaMkama nahIM hotA usake kAyasthitipramANa kAla taka inakA ajaghanya pradezasaMkrama hotA rahatA hai / yataH ye donoM kAla antarmuhUrtapramANa haiM, ataH yahA~ inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla antamuhUrta kahA hai| 6105 manuSyatrikameM mithyAtva aura sanyaktvakA maGga tiryazcoke samAna hai / samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai| vizeSArtha--manuSyatrikameM mithyAtva aura samyaktvake jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkramakA kAla tiyaJcoMke samAna bana jAnese unake samAna kahA hai| samyamithyAtvake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya udvelanAkI apekSA aura solaha kaSAya, bhaya va jugupsAke ajaghanya pradeza1. makA jaghanya kAla eka samaya upazama zreNise utarate samaya eka samaya inakA saMkrama karAkara maraNakI apekSA bana jAtA hai, isalie yahA~ para ina prakRtiyoMkA yaha kAla eka samaya kahA hai| tathA utkRSTa kAla kAyasthitipramANa hai yaha spaSTha hai| yahA~ itanA pizeSa jAnanA cAhie ki samyagmithyAtvakA utkRSTa kAla isakI sattAvAle jIvako yathAyogya samyaktva aura mithyAtvameM rakha kara yaha kAla le AnA caahie| 6106. devoMmeM mithyAtva aura pA~ca bhokaSAyoMke jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| isI prakAra samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkaMkA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya hai| samyaktvakA bhaGga oghake samAna hai / vAraha kaSAya aura cAra nokaSAyoMke jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla dasa hajAra varSa hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgarapramANa hai| vizeSArtha devoMmeM samyaktvakA jayanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai, isalie to inameM mithyAtvake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6107. bhavaNAdi jAva NavagevajA ti miccha0-paMcaNoka0 jaha0 jahaNNu0 eyasa0 / aja0 jaha0 aMtomu0, + ukka. sgddh'idii| evaM sammAmi0-aNaMtANu04 / Navari ajaha0 jaha0 eyasa0 / samma0 oghaM / bArasaka0-bhaya-dugucha0 jaha0 pa0saM0 jahaNa0 eyasa0 / ajaha0 jaha0 jahaNNadvidI samayUNA, ukka. uksshidii| ithive0Nasa0 jaha0 pa0saMkA0 jahaNgu0 eyasa0 / ajaha* jahaNNukka0 jhnnnnuksshidii| 6108. aNuddisAdi sabaTThA ti miccha0-sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 jahaNgu0 eyasa0 / ajaha0 jahaNNukka0 jahaNNukassahidI / evamithi0-Nasa0 / evaM vArasaka0 kAla tetIsa sAgara kahA hai / tathA tatprAyogya devake deva honeke antamuhUrta bAda pA~ca nokaSAyoMkA jaghanya pradezasaMkrama hotA hai, isake pahale antarmuhUrta taka ajaghanya pradezasaMkrama hotA hai / tathA anya devoMkI pUrI paryAya taka inakA ajaghanya pradezasaMkrama sambhava hai, isalie yahA~ para ukta prakRtiyoMke ajavanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara kahA hai / samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA yaha kAla isIprakAra bana jAtA hai / mAtra javanya kAla eka samaya prApta hotA hai so isakA khulAsA sAmAnya nArakiyoMke samAna kara lenA cAhie / samyaktvakA bhaGga oghake samAna hai yaha spaSTa hI hai| bAraha kaSAya aura bhaya va jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama kSapitakarmA zika nArakIke prathama samayameM hotA hai| strI va napuMsaka vedakA javanya pradezasaMkrama tetIsa sAgarakI AyuvAloMke antima samayameM hotA hai, isalie bAraha kaSAyAdi ukta pravRttiyoMke ajaghanya pradezasaMkramakA javanya kAla dasa hajAra varSa aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara kahA hai| 6107. bhavanavAsiyoMse lekara nau greveyaka takake devoMmeM mithyAtva ora pA~ca nokaSAyoM ke javanya pradezasaMkrAmakakA javanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajadhanya pradezasaMkrAmakakA javanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai| isI prakAra samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake ajavanya pradezasaMkrAmakakA javanya kAla eka samaya hai| samyaktvakA maGga oghake samAna hai| bAraha kaSAya,bhaya aura jugupsAke javanya pradezasaMkrAmakakA javanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajavanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya kama javanya sthitipramANa hai aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa hai / strIveda aura napuMsakaveda ke jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla jaghanya sthitipramANa aura utkRSTha kAla utkRSTa sthitipramANa hai| vizeSArtha--bhavanavAsI Adi devoMmeM bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA jaghanya pradezasakrama bhavake prathama samayameM hotA hai, isalie yahA~ inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya eka samaya kama jaghanya sthitipramANa aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai jo apane svAmitvako jAnakara ghaTita kara lenA caahie| 6 108. anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM, mithyAtva aura samyagmithyAtvake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla jaghanya sthitipramANa aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa hai / isI prakAra strIveda aura napuMsakavedakA Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesa kame eyajIveNa aMtaraM 223 bhaya - dugu cha0 - purisave 0 / Navari ajaha0 jaha0 jahaNNaTThidI samayUNA / anaMtA 04 hassa - radi - aradi- soga0 jaha0 pade 0 saMkA0 jahaSNu0 eyasa0 / ajaha0 jaha0 aMtomuhutaM, ukka0 sagaTTidI | Navari savtraTThe itthive 0 - NavuMsave 0 - miccha0 - sammAmi0 sagadI samayUNA / evaM jAva0 / 0 ajaha0 evaM kAlAgamo samatto / * aMtaraM / 106. sugamamedamahiyArasaMbhAla gavaka' / * savvesiM kammANamukkassapadesasaMkAmayassa patthi aMtaraM / jAnanA caahie| tathA isI prakAra bAraha kaSAya, bhaya, jugupsA aura puruSavedakA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya kama javanya sthitipramANa hai / anantAnuthandhIcatuSka, hAsya, rati, arati aura zokake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla apanI apanI sthitipramANa hai / itanI vizeSatA hai ki sarvArthasiddhi meM strIveda, napuMsakaveda, mithyAtva aura samyagmithyAtva ke ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya kama apanI sthitipramANa hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA jAnanA cAhie / vizeSArtha -- anudiza AdimeM mithyAtva aura samyagmidhyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama dIrgha yuvAloMmeM vahA~se nikalane ke antima samayameM hotA hai, isalie inameM ukta prakRtiyoMke ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla apanI apanI jaghanya sthitipramANa aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa kahA hai| strIveda aura napuMsakaveda ke ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla jaghanya sthiti - pramANa aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa isI prakAra ghaTita kara lenA caahie| bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama bhavake prathama samaya meM aise jIvoMke bhI hotA hai jo jaghanya yu lekara vahA~ para utpanna hue haiM, isalie inameM ukta prakRtiyoMke jaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya kama jaghanya sthitipramANa vizeSa rUpase kahA hai / utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa hai yaha spaSTa hI hai / ina devoMmeM anantAnubandhIcatuSkakA ajaghanya pradezasaMkrama antamuhUrta taka hokara unakI visaMyojanA honA sambhava hai / tathA vedaka samyagdRSTike jIvana bhara inakA ajaghanya pradezasaMkrama hotA rahatA hai, isalie to inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antamuhUrta aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa kahA hai| aba rahIM cAra nokaSAya prakRtiyA~ so inakA jaghanya pradezasaMkrama vahA~ utpanna honeke antamuhUta bAda honA sambhava hai, isalie inake bhI zrajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa kahA hai| sarvArthasiddhimeM yaha kAla isI prakAra ghaTita ho jAtA hai / mAtra vahA~ jaghanya aura utkRSTa sthitikA bheda nahIM honese mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakaveda ke ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya kama rithatipramANa aura utkRSTa kAla apanI sthitipramANa prApta hone se se alaga se kahA hai / zeSa kathana spaSTa hai / isa prakAra kAlAnugama samApta huA / * ava antarakA kathana karate haiN| 106. adhikAra kI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / * saba karmoke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakola nahIM hai / Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6110. hou NAma kharagasaMbaMdheNa ladbhukassamAvANaM micchattAdikammANamaMtarAbhAvo, Na vuNa sammattANatANubaMdhINamaMtarAbhAvo jutto, tesimakhavayavisayatveNa laddhakkassabhAvANamaMtarasaMbhave vippaDisehAbhAvAdo ?Na esa doso, guNidakammasiyalakkhaNeNeyavAraM pariNadassa puNo jahaNgado vi addhapoggalapariyaTTamettakAlabhaMtare tabbhAvapariNAmo Nathi ti evaMvihA. hippAraNedassa suttassa payaTTattAdo / eso tAva eko uvaeso cuNNisuttayAreNa sissANaM parUvido / aNNeNovaeseNa puNa sammattANatANubaMdhINaM aMtarasaMbhavo asthi ti tappamANAvahAraNaTuM uttarasuttaM bhaNai OM adhavA sammattANatANubaMdhoNaM ukassasaMkAmayassa aMtaraM kevaciraM ? 6 111. aNNeNovaeseNa sammattANatANubaMdhINamukkassapadesasaMkAmayaMtaraM saMbhavai / puNa kevaciramaMtaraM hoi ti pucchA kayA hoi / jahaNaNeNa asaMkhejA logaa| 6112. guNidakammasiyalakkhaNeNAgaMtUNa NeraiyacarimasamayAdo heTThA aMtomuhuttamosariya paDhamasammatamuppAiya jahAvutapadese sammattANatANubaMdhINamukkassapadesasaMkamassAdi 6 110. zaMkA-mithyAtva Adi karmokA utkRSTa pradezasaMkrama kSapaNA karanevAle jIvake honeke kAraNa inake utkRSTa pradezasaMkramakA antara na hobo yaha ThIka hai| kintu samyaktva aura anantAnuvandhIcatuSkake utkRSTa pradezasaMkramake antarakA abhAva yukta nahIM hai, kyoMki inakA utkRSTa pradezasaMkrama kSapakako viSaya nahIM karatA, isalie unake utkRSTa pradezasaMkramakA antara sambhava honese usakA niSedha nahIM banatA ? samAdhAna--yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki guNitakarmA zika lakSaNase eka bAra pariNata hue jIvake punaH jaghanya rUpase mI usake yogya pariNAma ardhapugdla parivartanapramANa kAlake bhItara nahIM hotA isa prakAra aise abhiprAyase yaha sUtra pravRtta huA hai| yaha eka upadeza hai jo sUtrakArane ziSyoMke lie kahA hai| parantu anya upadezake anusAra samyaktva aura anantAnubandhIcatuSkake utkRSTa pradezasaMkramakA antara sambhava hai, isalie usake pramANakA avadhAraNa karaneke lie Age kA sUtra kahate haiM * athavA samyaktva aura anantAnubandhiyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6 111. anyake upadezAnusAra samyaktva aura anantAnubandhiyoMke utkRSTa pradezAsaMkrAmakakA antara sambhava hai / parantu vaha kitanA hai yaha pRcchA isa sUtra dvArA kI gaI hai| * jaghanya antara asaMkhyAta lokapramANa hai| 6112. guNitakarmA zika lakSaNase Akara nArakIke antima samayase pIche antarmuhUrta rahakara arthAt nArakIke antima samayake prApta honeke antarmuhUrta pahile prathama samyaktvako utpannakara yathokta sthAnameM samyaktva aura anantAnubandhiyoMke utkRSTa pradezasaMkrama pUrvaka usakA antara karake anutkRSTa Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame eyajIveNa aMtaraM 225 kAdaNa aMtariya aNukassapariNAmesu asaMkhe0logapamANesu tettiyamettakAlamacchiUNa puNo savvalahu~ guNidakiriyAsaMbaMdhamuvasAmiya puvvutteNeva kameNa paDivaNNatabbhAvammi tvlNbhaado| * ukasseNa uvaDDapoggalapariyaha / 1113. puvvuttavihANeNevAdi kariya aMtaridassa desUNaddhapoggalapariyaTTamettakAlaM parimamiya tadavasANe guNidakammaMsio hodUNa sammattamuppAiya puvvaM va paDivaNNatabbhAvammi tduvlddhodo| 6114. evamogheNukassapadesasaMkAmayaMtarasaMbhavAsaMbhavaNiNNayaM kAdaNa saMpahi edeNa sUcidadesaparUvaNaTThamuccAraNaM vttissaamo| taM jahA-aMtaraM duvihaM jaha0 ukka0 / ukka0 payadaM / duviho Ni0-oghe0 Adese0 / ogheNa miccha0-sammAmi0 ukka0 pade0 saMkA0 Natthi aMtaraM / aNu0 jaha0 aMtomuhuttaM, ukka. uvddvpogglpriytttt| Navari sammAmi0 aNu0 jaha0 eyasa0 / samma0 micchttmNgo| aNatANu04 ukka0 Natthi aMtaraM / aNu0 jaha0 aMtomu0, ukka0 vechAvadvisAgaro0 sAdireyANi / bArasaka0-NavaNoka0 ukka0 Natthi aMtaraM / aNu0 jaha* eyasa0, ukka0 aMtomu0 / ' pradezasaMkramake yogya asaMkhyAta lokapramANa pariNAmoMmeM utane hI kAla taka rahakara punaH atizIghra guNitakriyAvidhiko upazamA kara pUrvokta kramase ho ukta karmoM ke utkRSTa bhAvake prApta hone para ukta antara prApta hotA hai| * utkRSTa antara upArdha pudgala parivartana pramANa hai| 6 113. pUrvokta vidhise utkRSTa pradezasaMkramake antarakA prArambha karake tathA kucha kama ardha pudgalaparivartanapramANa kAla taka paribhramaNa karake usake antameM guNita karmA zika hokara tathA samyaktvako utpannakara pahileke samAna utkRSTa bhAvake prApta hone para ukta antarakAla prApta hotA hai| 6114. isa prakAra oghase utkRSTa pradezasaMkrAmakake antarasambandhI sambhavAsambhava bhAvakA nirNaya karake aba isase sUcita honevAle AdezakA kathana karaneke lie uccAraNAko batalAte haiN| yathA-antara do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura zrAdeza / oghase mithyAtva aura samyagmithyAtvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara upAdhapudgalaparivartanapramANa hai| itanI vizeSatA hai ki samyagmithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai / samyaktyakA bhaGga mithyAtvake samAna hai| anantAnubandhI catuSkake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antamaharsa hai aura utkRSTa antara sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa hai| bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antamuhUrta hai| 1 tA0 pratau 'aNu0 jaha* aMtomu* eyasa0' iti pAThaH / 26 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6115. AdeseNa Neraiya0 miccha0-sammAmi0 ukka0 pade0saMka0 Natthi aMtaraM / aNu0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 desUNANi / evaM samma0-aNaMtANu04 / Navari aNu0 jaha0 aMtomuhuttaM / bArasaka0-NavaNoka0 ukka0 Natthi aMtaraM / aNuka0 jahaNNukka0 eyasamao / evaM scnneriy0| Navari sagahidI desUNA / vizeSArtha--saba prakRtiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama kSapaNAke samaya hotA hai isase yahA~ para unake utkRSTa pradezasaMkramake antarakAlakA niSedha kiyA hai| aba rahA anutkRSTake antarakAlakA vicAra so sAdi mithyAdRSTikA mithyAtvameM rahanekA jaghanyakAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla upArdhapudgalaparivartanapramANa hai, isalie isake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara antamuhUrta aura utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa kahA hai| samyagmithyAtva guNasthAnameM bhI darzanamohanIyakA saMkramaNa nahIM hotA, isalie isa apekSAse bhI mithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara antamuhUrta le AnA caahie| koI sAdi mithyAdRSTi palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake dvArA samyagmithyAtvakI udvelanA karake upArdhapudgalaparivartanapramANa kAla taka usakI sattArahita rahatA hai| tathA koI sAdi mithyA dRSTi prathama samayameM samyagmithyAtvakA sarvasaMkrama dvArA abhAva karake aura dUsare samayameM upazama samyagdRSTi hokara tIsare samayameM punaH usakA saMkrama karane lagatA hai, isalie yahA~ para samyagmithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa kahA hai| samyaktvakA bhaGga mithyAtvake samAna hai yaha spaSTa hI hai| mAtra yahA~ para samyaktvakI sattAvAle sAdi mithyAdRSTiko antamuhUrta taka samyaktvameM rakha kara mithyAtvameM le jAkara jaghanya antara ghaTita karanA caahie| tathA utkRSTa antara udvelanAke bAda upAdhapudgalaparivartanapramANa kAla taka mithyAtvameM rakhakara tadanantara upazamasamyaktva prApta karAke punaH mithyAtvameM le jAkara lAnA caahie| visaMyojanApUrvaka samyaktvakA jaghanyakAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla sAdhika do chayAsaTha sAgara pramANa hai yaha dekhakara anantAnubandhI catuSkake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara antamuhUrta aura utkRSTa antara sAdhika do chayAsaTha sAgara pramANa kahA hai| bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA upazama zreNImeM maraNakI apekSA eka samaya aura car3hakara utaranekI apekSA antamuhUrta saMkramakA antara bana jAtA hai, isalie yahA~ para inake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antamuhUrta 6115. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtva aura samyagmithyAtvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara hai| isI prakAra samyaktva aura anantAnubandhIcatuSkakA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara antamuhUrta hai| bAraha kaSAya aura nau nokapAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai| isI prakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI-apanI sthiti kahanI caahie| vizeSArtha--sAmAnya nArakiyoM aura pratyeka pRthivIke nArakiyoMmeM saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezasaMkramakA antarakAla na honekA kAraNa yaha hai ki inameM do bAra inakA utkRSTa pradezasaMkrama sambhava nhiiN| isI prakAra AgekI mArgaNAoMmeM bhI jAnanA caahie| anutkRSTa pradezasaMkramake Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDidesasaMkame eyajIveNa aMtaraM 227 6116. tirikkhesu miccha0-sammAmi0-samma0 ukka0Natthi aMtaraM / aNu0 jaha0 egasa0, samma0 aMtomu0, ukka0 ubddddpogglpriytttt| aNatANu04 ukka0 Natthi aMtaraM / aNu0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tiNNi palido0 desUNANi / bArasaka0-NavaNoka0 ukka0 Natthi aMtara / aNukka0 jahaNNu0 eysmo| antarakAlakA khulAsA isa prakAra hai-yahA~ para mithyAtva aura samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama eka samayake lie hotA hai isalie to inake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya kahA hai / tathA prArambhameM aura antameM samyaktvameM rakhakara madhyameM kucha kama tetIsa sAgarakAla taka mithyAtvameM rakhanese mithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara prApta honese vaha-tatpramANa kahA hai| tathA prArambhameM aura antameM samyagmithyAtvakA saMkramaNa karAve aura madhyameM udvelanA dvArA usakA abhAva ho jAnese kucha kama tetIsa sAgarakAla taka usakI sattAke binA rakhe / isa prakAra samyagmithyAtvake anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara prApta honese vaha ukta pramANa kahA hai| samyaktvake anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara isI prakAra ghaTita kara lenA caahie| mAtra yaha antara madhyameM kucha kama tetIsa sAgarakAla taka samyaktvake sAtha rakhakara prApta karanA caahie| samyaktvake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara antamuhUrta kahanekA kAraNa yaha hai ki isakA utkRSTa pradezasaMkrama aise jIvake hotA hai jo samyaktvasecyata hokara mithyAtvake prathama samayameM sthita hai| yahA~ jo samyaktvakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai vahI isake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antarakAla jAnanA caahie| bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkramakA kAla eka samaya hai vahI yahA~ inake anutkuSTa pradezasaMkramakA antarakAla hotA hai, isalie yahA~ ukta prakRtiyoMke anutkRSTa pradeza saMkramakA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya kahA hai / yaha sAmAnyase nArakiyoMmeM antarakAlakA vicAra hai| pratyeka pRthivImeM yaha antarakAla isI prakAra ghaTita kara lenA caahie| mAtra jahA~ para kucha kama tetIsa sAgara kahA hai vahA~ para vaha kucha kama apanI-apanI utkRSTa sthitipramANa kahanA caahie| 6 116. tiryazcoM meM mizyAtva, samyagmithyAtva aura samyaktvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai, samyaktvakA antamu hUrta hai aura sabakA utkRSTa antara uvArdhapudgalaparivartanapramANa hai| anantAnubandhIcatuSkake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antaramuhUrta hai aura utkRSTa anta kucha kama tIna palya hai / bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai| vizeSArtha--yahA~ para anya saba antarakAla nArakiyoMke samAna ghaTita kara lenA caahie| kevala mithyAtva Adi tIna prakRtiyoMke anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa kahanekA kAraNa yaha hai ki tiryazca paryAyameM koI bhI jIva itane kAla taka rahakara prArambhameM aura antameM inakA saMkrama kare aura madhyameM na kare yaha sambhava hai, isalie to inake anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa antara ukta kAlapramANa kahA hai, tathA anantAnubandhIcatuSkakA aisA tiryaJca hI asaMkrAmaka ho sakatA hai jisane inakI visaMyojanA kI hai aura yaha kAla kucha kama tIna palya hI ho sakatA hai, isalie tiyaJcoMmeM inake anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa antara ukta kAlapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 117. paMci0tiri03 miccha0 - sammAmi0 samma ukka0 pade0 saMkA0 Natthi aMtaraM / aNu0 jaha0 eyasa0, samma0 aMtomu0, ukka0 tiNNi palido0 puvtrakoDipudhatteNabbhahiyANi / solasaka0 - NavaNoka0 tirikkhabhaMgo / 118. paMciMdiyatiri0 apaJja0 - maNusaapaja0 paNuvIsapaya0 ukka0 Natthi aMtaraM / aNuka0 jaha0 eyasa0 / samma0 - sammAmi0 ukka0 aNukka0 pade 0 saMkA 0 Natthi aMtaraM / 228 116. maNusatie miccha0 - sammAmi0 samma0 ukka0 pade0 saMkA 0 Natthi aMtaraM / aNukka0 jaha0 aMtomu0, sammAmi0 eyasa0, ukka0 tiSNipalido0 puvvakoDipudha0 / anaMtANu04 tirikkhabhaMgo / bArasaka0 - NavaNoka0 ukka0 pade0 saMkA0 Natthi aMtaraM / aNuka* jahaSNu * aMtosu0 / Navari purisave0 tiNNisaMja0 aNu0 jaha0 eyasa0 / 117. pacendriya tiryaJcatrikameM mithyAtva, samyagmidhyAtva aura samyaktvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai, samyaktvakA antarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai / solaha kaSAya aura nau nokaSAyakA bhaGga sAmAnya tiryaJcoMke samAna hai / vizeSArtha -- paMcendriya tiryaJcatrikakI utkRSTa kAryasthiti pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hone se yahA~ para mithyAtva Adi tIna prakRtiyoMke anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa antara ukta kAlapramANa kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai / 118. paJcendriya tirtha aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM pacIsa prakRtiyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai / samyaktva aura samyagmithyAtva ke utkRSTa aura anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla vizeSArtha ---- utkRSTa svAmitvako dekhanese vidita hotA hai ki ina jIvoMmeM paccIsa prakRtiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama bhavake prathama samayameM na hokara madhyameM hotA hai| sAtha hI vaha paryApta paryAya se Akara hotA hai, isalie inameM paccIsa prakRtiyoMke utkRSTa pradezasaMkramake antarakA to niSedha kiyA hai aura anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya kahA hai / tathA zeSa tIna prakRtiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama bhavake prathama samayameM hotA hai, isalie inake utkRSTa aura anutkRSTa donoM prakArake pradezasaMkramakA antara sambhava na honese donoMke antarakA niSedha kiyA hai| 11. manuSyatrimeM mithyAtva, samyagmithyAtva aura samyaktvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai, samyagmithyAtvakA eka samaya hai aura sabakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna patya hai / anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga tiryoMke samAna hai / bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradeza saMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / itanI vizeSatA hai ki puruSaveda aura tIna saMjvalanake anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDidesaka eyajIveNa aMtaraM ukka0 aMtomu0 / Navari maNusiNI purisave 0 aNu0 jahaSNu0 aMtomu0 / 120. devagadIpa devesu 226 miccha0 - sammAmi0 - samma0 ukka0 Natthi aMtaraM / aNu0 jaha0 eyasa0, samma0 aMtomu0, ukka0 ekatIsaM sAgaro0 desUNANi / aNaMtANu04 sammattabhaMgo / bArasaka0 NavaNoka0 ukka0 Natthi aMtaraM / aNuka0 jaha0pu0 eyasamao / evaM bhavaNAdi jAva NavagevajA tti / vari sagaTThidI deNA / utkRSTa antara antarmuhUrta hai / itanI aura vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM puruSavedake anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / vizeSArtha -- manuSyatrika meM mithyAtva Adi saba prakRtiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama guNitakarmA - zika jIvake hotA hai aura manuSyatrika paryAyake cAlU rahate jIvakA do bAra guNitakarmAzika honA sambhava nahIM hai. isalie inameM saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezasaMkramake antarakAlakA niSedha kiyA hai : aba rahA anutkRSTa pradezasaMkramakA antara kAla so samyaktva aura mithyAtvakA jaghanya kAla antarmuhUrta honese inameM midhyAtva aura samyaktva karmake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara antarmuhUrta kahA hai / kAraNa ki samyaktva guNa-sthAna meM samyaktvakA aura mithyAtva guNasthAna meM mithyAtvakA saMkrama nahIM hotA / parantu donoM guNasthAnoMmeM samyagmithyAtvakA saMkrama sambhava hai, isalie isake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya kahA hai / kAraNakA vicAra zragha prarUpaNAke samaya kara Aye haiM / ina tInoM prakRtiyoMke anutkRSTa pradezasaMkramakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai yaha spaSTa hI hai jo apanI apanI kAryasthitike prArambhameM aura antameM anutkRSTa pradezasaMkramake karAne se prApta hotA hai aisA yahA~ samajhanA cAhiye / anantAnubandhI catuSkake utkRSTa aura anutkRSTa pradezasaMkramakA antara tiryaJcoMke samAna yahA~ ghaTita ho jAnese use alaga se nahIM kahA hai| so tiryaJcoM meM ina prakRtiyoMke antarako jAna kara yahA~ para bhI use sAdha lenA cAhie / yahA~ para bAraha kaSAya aura nau nokaSAyake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta upazamazra NikI apekSAsa kahA hai / kAraNa ki mAtra upazamazreNimeM antarmuhUrta kAla taka ina prakRtiyoMkA saMkrama nahIM hotA / kintu itanI vizeSatA hai ki puruSaveda aura tIna saMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama kSapaka meiM eka samayake lie hotA hai / kintu isake pahale aura bAda meM unakA anutkRSTa pradezasaMkrama hotA rahatA hai, isalie inake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara upazamazra NikI apekSA antarmuhUrta kahA hai / mAtra manuSyaniyoMmeM puruSaveda ke anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya nahIM banatA, kyoMki parodayase kSapakazreNi para car3he hue jIvake puruSavedakI kSaparaNAke antima samaya meM usakA utkRSTa pradezasaMkrama prApta hotA hai, isalie manuSyiniyoM meM isake anutkRSTa pradezasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai / $ 120. devagatimeM devoMmeM midhyAtva, samyagmithyAtva aura samyaktvake utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai, samyavatvakA antarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai / anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga samyaktvake samAna hai| bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antara nahIM hai / anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai / isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara nau vaiyaktakake devoMmeM kahanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA utkRSTa antara kucha kama apanI apanI utkRSTa sthiti pramANa kahanA cAhie / Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe / baMdhago 6 121. aNudisAdi savvaTThA ti miccha0-sammAmi0-aNatANu04 uka0 aNukka0 Natthi aMtaraM / bArasaka0-NavaNoka0 ukka0 Natthi aMtaraM / aNukka0 jahaNNu0 eyasa0 / evaM jAva0 / * etto jhnnnnyN| 6 122. etto ukkassaMtara vihAsaNAdo uvari jahaNNayamaMtaramidANiM vihAsaissAmo tti ahiyArasaMbhAlaNavakkamedaM / * kohasaMjalaNa-mANasaMjalaNa-mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM jahaNNapadesasaMkAmayassaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6123. sugamaM / vizeSArtha-apane apane svAmitvako dekhate hue nArakiyoMke samAna devoMmeM bhI saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezasaMkramakA antarakAla nahIM banatA yaha spaSTa hI hai| tathA inake anutkRSTa pradezasaMkramakA jo alaga alaga jaghanya aura utkRSTa antarakAla kahA hai so use jisa prakAra hama nArakiyoMmeM ghaTita kara batalA Aye haiM usI prakAra yahA~ para bhI ghaTita kara lenA cAhie / mAtra yahA~ utkRSTa antara apanI apanI kucha kama utkRSTa sthitipramANa hI kahanA caahie| anya koI vizeSatA na honese isakA alagase spaSTIkaraNa nahIM kiyA hai| 6121. anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva aura anantAnubandhI catuSkake utkRSTa aura anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| anutkRSTa pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai| isI prakAra anAhAraka mAgeNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha--ukta devoMmeM mithyAtva aura samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama bhavake prathama samayameM prApta hotA hai / tathA anantAnubandhIkA vahA~ utpanna honeke antamuhUrta bAda visaMjojanAke antima samayameM prApta hotA hai, isalie inake utkRSTa aura anutkRSTa pradezasaMkramakA antara sambhava nahIM honese usakA niSedha kiyA hai| tathA bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama bhI vahA~ utpanna honeke antarmuhUrta bAda apane svAmitvake anusAra hotA hai, isalie vahA~ inake utkRSTa pradezasaMkramakA antara sambhava na honese usakA to niSedha kiyA hai aura anutkRSTa pradezasaMkramakA eka samaya antara prApta honese jaghanya aura utkRSTa donoM prakArakA vaha eka samaya kahA hai| isa prakAra utkRSTa antarakAla samApta huaa| * isase Age jaghanya antarakAlakA vyAkhyAna karate haiN| 6 122. isase arthAt utkRSTa antarakAlake vyAkhyAnake bAda aba jaghanya antarakAlakA vyAkhyAna karate haiM isa prakAra yaha sUtravacana adhikArakI samhAla karatA hai| * krodhasaMjvalana, mAnasaMjvalana, mAyAsaMjvalana aura puruSavedake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antarakAla kitanA hai / 6 123. yaha sUtra sugama hai| Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 gA058] uttarapayaDidesasaMkame eyajIveNa aMtaraM (r) jahaNNeNa aMtomuhuttaM / 6124. taM jahA-cirANasaMtakammamedesimuvasAmiya gholamANajahaNNajogeNa baddhacarimasamayaNakavaMdhasaMkAmayacarimasamayammi jahaNNasaMkamassAdi kAdUNa vidiyAdisamaesu aMtariya uvariM caDhiya oiNNo saMto pugo vi sabalahumaMtomuhutteNa visujjhidUNa seDhisamArohaNaM kariya puvuttapadese teNeva vihiNA jahaNNapadesasaMkAmao jAdo, laddhamaMtaraM / * ukasseNa uvddyuupogglpriy| / 125. taM kathaM 1 puvvuttakameNevAdi kariya aMtarido saMto desUNaddhapoggalapariyaTTamettakAlaM pariyaTTidUNa puNo aMtomuhuttasese saMsAre uvasamaseDhimAruhiya jahaNNapadesasaMkAmao jAdo, laddhamukkassaMtaraM / 8 sesANaM kammANaM jANiUNa NedavvaM / 6126. sesANaM kammANamaMtaramatthi Natthi ti NAdaNa Nedavvamidi sodArANamattha samappaNaM kayamedeNa sutteNa / 6 127. saMpahi edeNa sutteNa sUcidatthassa parUvaNaTThamuccAraNaM vttissaamo| taM jahA-jaha0 pydN| duviho Nideso--oghe0 Adese0 / ogheNa miccha 0-samma0-sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 Nasthi aMtaraM / ajaha0 jaha0 eyasa0, ukka. ubaDDapoggalapariyaTTa / * jaghanya antarakAla antamuhate hai| 6 124. yathA-jo ina karmoM ke prAcIna satkarmako upazamA kara gholamAna jaghanya yogake dvArA antima samayameM bA~dhe gaye navakabandhake saMkramake antima samayameM jaghanya saMkramakA prArambha karake aura dvitIyAdi samayoMmeM usakA antara karake Upara car3hakara upazamaNise utara AyA hai| tathA phira bhI sabase laghu antamuhUrtake dvArA vizuddha hokara aura upazamaNi para ArohaNa karake pUrvokta sthAnameM jAkara usI vidhise ukta karmoM ke jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka huA hai isa prakAra ukta karmo ko jaghanya pradeza saMkramakA jaghanya antarakAla prApta ho gyaa| * utkRSTa antarakAla upArdhapudgalaparivartanapramANa hai| 125. vaha kaise ? pUrvokta vidhise hI jaghanya saMkramakA prArambha karake aura usakA antara karake kucha kama ardhapudgalaparivartana kAla taka paribhramaNa karake punaH saMsArake antamuhUrta pramANa zeSa rahane para upazamaNi para ArohaNa karake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka ho gayA, isa prakAra utkRSTa antarakAla prApta huaa| * zeSa karmoM kA antarakAla jAnakara le AnA cAhie / 6 126. zeSa karmo kA antarakAla hai yA nahIM hai aisA jAnakara use le AnA cAhie / isa prakAra isa sUtra dvArA zrotAoMko arthakA jJAna karAyA gayA hai| 6127. aba isa sUtra dvArA sUcita hue arthakA kathana karane ke lie uccAraNAko batalAte haiN| yathA-jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| ajaghanya pradeza Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 aNaMtANu04 jaha0 Natthi aNtrN| ajaha* jaha0 eyasa0, ukka0 vechAvahisA0 sAdireyANi / bArasaka0-NavaNoka0 jaha0 Natthi aMtaraM / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aNtomuH| Navari tiNNisaMjala-purisave0 jaha0 pade0saMkA0 jaha* aMtomu0, ukka0 ubddddpogglpriytttt| saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa hai| anantAnubandhI catuSkake jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAdhika do chayAsaTha sAgara pramANa hai| bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke javanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki tIna saMjvalana aura puruSavedake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartana pramANa hai| vizeSArtha--oghase mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama kSapita karmA zika jIvake kSapaNAkA prArambha kara adhaHpravRttakaraNake antima samayameM tathA samyaktva aura samyagmi yAtvakA jaghanya pradezasaMkrama kSapitakarmA zika jIvake antameM udvelanA karate hue dvicaramakANDakake patanake antima samayameM hotA hai / yataH yaha vidhi dUsarI bAra sambhava nahIM hai, isalie ina karmoM ke jaghanya pradezasaMkramake antarakAlakA niSedha kiyA hai / ina karmoM kA jaghanya pradezasaMkrama eka samayake lie hotA hai isalie to inake ajaghanyapradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya kahA hai| tathA inakA ajaghanya pradezasaMkrama ardhapudgalaparivartanake prArambhameM aura antameM ho, madhyameM na ho yaha sambhava hai, isalie inake ajaghanya pradezasaMkramakA utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa kahA hai| anantAnubandhIcatuSkakA jaghanya pradezasaMkrama kSapita karmA zika jIvake unakI visaMyojanA karate samaya adhaHpravRttakaraNake antima samayameM hotA hai, isalie isake antarakAlakA nirodha kiyA hai / tathA inake jaghanya pradezasaMkramakA kAla eka samaya honese inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya kahA hai aura adhikase adhika sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa kAla taka inakA abhAva rahatA hai, isalie inake ajaghanya pradezasaMkramakA utkRSTa antara ukta kAlapramANa kahA hai| bAraha kaSAya, lobhasaMjvalana, chaha nokaSAya, strIveda aura napuMsakavedakA jaghanya pradezasaMkrama kSapitakarmA - zika jIvake kSapaNAke samaya hI yathAsthAna prApta hotA hai, isalie inake javanya pradezasaMkramakA antarakAla nahIM bananese usakA niSedha kiyA hai / tathA inake jaghanya pradezasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya hai, isalie inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya kahA hai aura upazamazreNimeM inake ajaghanya pradezasaMkramakA antamuhUrta kAla prApta honese utkRSTarUpase vaha tatpramANa kahA hai| aba rahe krodhasaMjvalana Adi tIna saMjvalana aura puruSaveda so inake jaghanya pradezasaMkramakA jaghanya antara antamuhUrta aura utkRSTa antara upArdhapudgalaparivartanapramANa pahale mUlameM hI ghaTita karake batalA pAye haiM, isalie vahA~se jAna lenA caahie| tathA inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antarmuhUrta bAraha kaSAya Adike samAna hI prApta hotA hai, isalie isa antarakAlakA kathana unake sAtha kiyA hai| Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame eyajIveNa aMtaraM 233 $ 128. Adese 0 goraiya 0 miccha0 samma0 sammAmi0 - anaMtANu04 jaha0 Natthi aMtaraM / ajaha0 jaha0 eyasa0, miccha0 aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgaro 0 desUNANi / bArasaka0 -bhaya-dugu cha0 jaha0 ajaha0 Natthi aMtaraM / sattaNoka0 jaha0 pade0saMkA 0 Natthi aMtaraM / ajaha0 jahaNNu0 eyasamao / evaM sattamAe / paDhamAe jAva chaTTi ti evaM caiva / vari sagaTThidI dekhaNA / itthiveda 0 NavuMsa0 jaha0 ajaha0 pade0 saMkA 0 Natthi aMtaraM / anaMtANu 04 ajaha0 jaha0 aMtomu0 / 1 $ 128. dezase nArakiyoMmeM mithyAttra, samyaktva, samyagmithyAtva aura anantAnubandhI catuSkake jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai, mithyAtvakA antarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgarapramANa hai / bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAke jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkrAmakakA antara hai / sAta nokaSAyoM ke jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai / isI prakAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA caahie| pahalI pRthivI se lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoM meM isI prakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI-apanI sthiti kahanI caahie| tathA inameM strIveda aura napuMsakavedake jaghanya aura ajaghanya pradeza saMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / anantAnubandhIcatuSkake ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai / vizeSArtha -- sAmAnya nArakiyoMmeM aura pratyeka pRthivIke nArakiyoMmeM saba prakRtiyoM ke jaghanya pradezasaMkramakA antarakAla na honekA kAraNa yaha hai ki inameM inakA dobAra jaghanya pradezasaMkrama sambhava nahIM hai / isI prakAra gatimArgaNA ke saba avAntara bhedoM meM bhI jAnanA cAhie / ajaghanya pradezasaMkramake antarakAlakA khulAsA isa prakAra hai -- samyaktva aura samyagmithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama eka samayake lie hotA hai aura Age-pIche ajaghanya pradezasaMkrama hotA rahatA hai, isalie to inake jaghanya pradezasaMkamakA jaghanya antara eka samaya kahA hai / tathA mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama apane svAmitvake anusAra samyaktvase cyuta honeke antima samayameM hotA hai aura usake bAda mithyAtvakA asaMkrAmaka ho jAtA hai, isalie mithyAtva guNasthAnake jaghanya kAla antarmuhUrtakI apekSA isake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta honese vaha ukta pramANa kahA hai| inake ajaghanya pradezasaMkramakA utkRSTa antara kAla kucha kama tetIsa sAgara kahA hai so ise inake anutkRSTa pradezasaMkramake utkRSTa antarakAlake samAna ghaTita kara lenA caahie| usase isameM koI vizeSatA na honeke kAraNa isakA alagase spaSTIkaraNa nahIM kiyA haiM / bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama bhavake prathama samayameM prApta hotA hai, isalie inake donoM prakArake pradezasaMkramakA antarakAla nahIM bananese usakA niSedha kiyA hai| sAta nokapAyakA jaghanya pradezasaMkrama eka samayake lie hotA hai, isalie inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya prApta honese vaha ukta pramANa kahA hai| yaha sAmAnya nArakiyoM aura sAtavIM pRthivIke nArakiyoMmeM antarakAlakA vicAra hai / anya pRthiviyoMmeM ise isI prakAra ghaTita kara lenA caahie| mAtra unameM jo vizeSatA hai usakA alaga se ullekha kiyA hai| bAta yaha hai ki eka to pratyeka pRthivIke nArakiyoMkI bhavasthiti alaga alaga hai isalie jahA~ bhI ajaghanya pradezasaMkramakA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara kahA hai vahA~ vaha apanI apanI bhavasthiti 30 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 126. tirikkhesu miccha0-samma0-sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 Natthi aNtrN| ajaha. jaha0 eyasa0, miccha0 aMtomu0, ukka. ubaDDapoggalapariyaTTa / aNaMtANu04 jaha0 pade0saMkA0 Natthi aMtaraM / aja0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tiNNi palido0 desUNANi / bArasaka0 caduNoka0 jaha. ajaha0 pade0saMkA0 Natthi aMtaraM / hassa-radi-aradi-soga-purisave0 ja0 pade0saMkA0 Nasthi aMtaraM / aja0 jahaNNu0 eyasa0 / evaM paMciMdiyatirikkhatiya3 / Navari miccha0-samma0-sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 Natthi aNtrN| aja. jaha0 eyasa0, miccha0 aMtomu0, ukka0 tiNipalido0 puvakoDipudha0 / pramANa jAnanA cAhie / dUsare inameM strIveda aura napuMsakavedakA jaghanya pradezasaMkrama bhavake antima samayameM prApta honese inake ajaghanya pradezasaMkramakA antarakAla nahIM banatA, isalie usakA niSedha kiyA hai| tIsare inameM anantAnubandhI catuSkakA jaghanya pradezasaMkrama bhI bhavake antima samayameM prApta hotA hai, ataH visaMyojita anantAnubandhIke jaghanyakAla antarmuhUrtako dhyAnameM rakhakara yahA~ para inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya antara antamuhUrta kahA hai / 6 126. tiryaJcoMmeM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya he, mithyAtvakA antarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara upArdha pudgala parivartana pramANa hai / anantAnubandhI catuSkake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antamuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya pramANa hai / bAraha kaSAya aura cAra nokaSAyoM ke jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| hAsya, rati, arati, zoka aura puruSavedake jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai| isI prakAra paJcendriya tiryaJcatrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtva ke jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai, mithyAtvakA antamuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara kucha kama pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya pramANa hai| vizeSArtha-vahA~ para antarakAlakA saba spaSTIkaraNa prathamAdi chaha pRthiviyoM ke samAna kara lenA caahie| jo thor3I-bahuta vizeSatA hai usakA khulAsA isa prakAra hai| tiryazcoMmeM strIveda aura napuMsakavedakA jaghanya pradezasaMkrama bhavake antima samayameM prApta hotA hai, isalie yahAM para ina prakRtiyoMko bhI bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAmeM sammilita kara unake donoM prakArake pradezasaMkramakA niSedha kiyA hai| eka vizeSatA to yaha hai / dUsarI vizeSatA hai tiyaJcoMkI kAyasthitikI apekSAse / bAta yaha hai ki tiryaJcoMkI kAyasthiti bahuta adhika hai, isalie unameM mithyAtva Adi tIna prakRtiyoMke ajaghanya pradezasaMkramakA utkRSTa antarakAla kucha kama ardhapudgala parivartana pramANa bana jAnese vaha ukta kAlapramANa kahA hai| tIsarI vizeSatA anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanAkI apekSAse / bAta yaha hai ki tiryaJcoMmeM vedakasamyaktvakI apekSA anantAnubandhI cakakI visaMyojanAkA kAla kucha kama tIna palyase adhika nahIM hai, isalie inameM ina prakRtiyoM ke ajaghanya pradeza Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame eyajIveNa aMtaraM 235 130. paMciM0tiri0apaja0-maNusaapaja. solasaka0-bhaya-duguMchA0 jaha0 ajaha0 Natthi aNtrN| samma-sammAmi02-sattaNoka0 jaha0 Nathi aMtaraM / ajaha0 jahaNNu0 eys0| 131. maNusatie daMsaNatiyassa jaha0 padesa0saMkA0 Natthi aMtaraM / ajaha. jaha0 eyasa0, ukka0 tigipalido0 pucakoDipudha0 / aNaMtANu0cau0 jaha0 pade0. saMkA0 Natthi aNtrN| aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 tiNNipalido0 desU0 / NavakasAyaaTThaNoka yi-jaha0pade0saMkA0 Natthi aNtrN| ajaha0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / tiNNisaMjana-purisaveda0 jaha0 pade0saMkA. jaha. aMtomu0, ukka0 puvakoDipudha0 ajaha0 jahaNNukka0 aMtomu0 / Navari maNusiNI0-purisave0 jaha0 pade0saMkA0 Natthi aMtaraM / ajaha0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / saMkramakA utkRSTa antara kucha kama tIna palya kahA hai| yaha sAmAnya tiryaJcoMkI apekSA vizeSatA ka spaSTIkaraNa hai| paJcendriyatiryacatrikameM anya saba antarakAla isI prakAra bana jAtA hai| mAtra inakI kAyasthiti pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya honese inameM mithyAtva Adi tIna prakRtiyoMke ajaghanya pradezasaMkramakA utkRSTa antara ukta kAla pramANa prApta honese vaha utanA kahA hai| 6130. paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkramakA antarakAla nahIM hai| samyaktva, sanyagmithyAtva aura sAta nokaSAyoMke jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai| vizeSArtha--ina jIvoMmeM solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA jaghanya saMdezasaMkrama bhavake prathama samayameM prApta hotA hai, isalie inameM ukta prakRtiyoMke jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkramake antarakAlakA niSedha kiyA hai / tathA samyaktva aura samyagmithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama dvicarama kANDakake patanake antima samayameM aura sAta nokaSAyoM kA jaghanya pradezasaMkrama inameM utpanna honeke antamuhUrta bAda prApta hotA hai| isa kAraNa yataH inameM ukta nau prakRtiyoMke jaghanya pradezasaMkramakA antarakAla sambhava na honese usakA niSedha kiyA hai aura ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya prApta honese vaha ukta kAla pramANa kahA hai| 6131 manuSyatrikameM darzanamohanIyatrikake jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / aja. ghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna pUrva koTipRthaktva adhika tIna palya hai / anantAnubandhI catuSkake jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya hai| nau kaSAya aura ATha nokaSAyoMke jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / tIna saMjvalana aura puruSavedake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antamuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva pramANa hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara antamuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM puruSavedake jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai, utkRSTa antara antamuharta hai| Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 6132. devagaI deveSu miccha0-anaMtApu0 cau0 jaha0 Natthi aMtaraM / aja0 jaha0 aMtomu0, ukka0 ekattIsa sAgaro0 debhrUNANi / evaM samma0 sammAmi0 / Navari aja0 jaha0 eyasa0 / bArasaka0 caduNoka0 jaha0 aja0 Natthi aMtaraM / paMcaNoka0 jaha0 pade0 saMkA 0 Natthi aMtaraM / ajaha0 jahaNNu0 eyasa0 / evaM bhavaNAdi jAva NavagevajA ti / vari sagadI dekhaNA / 236 6133. aNuddisAdi sabbaTThA ti miccha0-sammAmi0 - solasaka0 tiNNive 0bhaya-dugu 0 jaha0 ajaha0 Natthi aMtaraM / hassa - rai-araha-soga ja0 pade 0 saMkA 0 Natthi aMtaraM / ajaha * jahaNu0 eyasa0, evaM jAva0 / vizeSArtha -- sAdhAraNa zrodhaprarUpaNA ke samaya jo antarakAla ghaTita karake batalA zrAye haiM usake anusAra yahA~ para bhI ghaTita kara lenA caahie| mAtra kAyasthiti aura inameM vedakasamyaktvake sAtha anantAnubandhIke visaMyojanAkAla AdikI apekSA jo vizeSatA AtI hai use alaga se jAna lenA cAhie / 132. devagati meM devoMmeM midhyAtva aura anantAnubandhI catuSkake jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai| isI prakAra samyaktva aura samyagmithyAtvake viSayameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inake ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai / bAraha kaSAya aura cAra nokaSAyake jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / pA~ca nokapAyoMke jaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / ajaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai / isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara nau graiveyakatakake devoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI apanI sthiti kahanI cAhie / vizeSArtha -- devoMmeM midhyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA jaghanya pradezasaMkrama bhavasthiti antima samaya meM prApta honese inake jaghanya pradezasaMkramake antarakAlakA niSedha kiyA hai| tathA inameM ukta prakRtiyoMkA ajaghanya pradezasaMkrama kamase kama antarmuhUrta kAla taka aura adhika-se-adhika kucha kama ikatIsa sAgara kAla taka na hokara isa kAlake pUrva aura bAdameM ho yaha sambhava hai, isalie inameM ukta prakRtiyoM ke ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara kahA hai / samyaktva aura samyagmithyAtvakA yaha antarakAla isI prakAra ghaTita kara lenA caahie| mAtra ina prakRtiyoMkA jaghanya pradezasaMkrama udvelanAke samaya dvicarama kANDaka patanake samaya hotA hai, ataH inakA ajaghanya pradezasaMkrama isake bAda bhI prApta honese inake ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya antara eka samaya kahA hai| zeSa prakRtiyoMkA antarakAla yahAM para bhI tiryoMke samAna bana jAnese use unake samAna yahAM para bhI ghaTita kara lenA caahie| vizeSa khulAsA hama pahale kara hI Aye haiM / bhavanavAsI AdimeM yaha antarakAla isI prakAra hai / mAtra unakI bhavasthiti alaga alaga honese jahAM kucha kama ikatIsa sAgara antarakAla kahA hai vahA~ usakA vicAra kara lenA caahie| 6133. anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoM meM mithyAtva, samyagmithyAtva, solaha kaSAra, tIna veda, bhaya aura jugupsA ke jaghanya aura zrajaghanya pradezasaMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / hAsya, rati, arati aura zokake jaghanya pradezasaMkrAmakakA jaghanya anantarakAla nahIM hai / ajaghanya Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saNNiyAso 237 * seinnyaaso| 6 134. etto uvari saNNiyAso ahikAo ti ahiyAra paDibohaNa suttamedaM / OM micchattassa ukassapadesasaMkAmamao smmttaanntaannubNdhiinnmsNkaammo| 135. kudo 1 sammAiDimmi sammattassa saMkamAbhAvAdo, arNatANubaMdhINaM ca putrameva visNjoiyttaado| sammAmicchattassa NiyamA aNukassaM padesaM sNkaamdi| 6 136. kudo 1 micchattukkassapadesasaMkamaM paDicchiUNa atomuhureNa sammAmicchatassa ukkassa pdessNkmuppttidNsnnaado| ukkassAdo aNukassamasaMkhejjaguNahINaM / 6 137. kudo ? sammAmicchattukassapadesasaMkamAdo savvasaMkamasarUvAdo etthataNasaMkamassa guNasaMkamasaruvassa asaMkhe0guNahINatte sNdehaabhaavaado| pradezasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-ina devoMmeM mi yAtva Adi 23 prakRtiyoMmeMse kuchakA jaghanya pradezasaMkra yA to bhavasthitike prathama samayameM yA antima samayameM prApta honese yahAM inake jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkramake antarakAlakA niSedha kiyA hai| tathA cAra nokaSAyoMkA jaghanya pradezasaMkrama vahA~ utpanna honeke antamuharta bAda prApta hotA hai| yataH yaha eka paryAyameM do bAra sambhava nahIM hai, isa lie inake jaghanya pradezasaMkramake antarakAlakA niSedha kara ajaghanya pradezasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya kahA hai| isa prakAra eka jIvakI apekSA antarakAla samApta huaa| * aba sanikarSakA adhikAra hai|| 6 134. isase Age arthAt eka jIvakI apekSA antarakAlake kathanake bAda aba sannikarSa adhikAra prApta hai isa prakAra adhikArakA jJAna karAnevAlA yaha sUtra hai| _*mithyAtvake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyaktva aura anantAnubandhiyoMkA asaMkrAmaka hotA hai| 6 135. kyoMki samyagdRSTi guNasthAnameM samyaktvakA pradezasaMkramaNa nahIM hotA aura anantAnubandhiyoMkI pahale hI visaMyojanA ho letI hai| * vaha samyagmithyAtvake niyamase anutkRSTa pradezoMkA saMkramaNa karatA hai| 6136. kyoMki mithyAtvake utkRSTa pradezoMkA anya prakRtiyoMmeM saMkramaNa karaneke antamuhUrta bAda samyagmithyAtvake utkRSTa pradezoMke saMkramaNakI utpatti dekhI jAtI hai| * kintu vaha anutkRSTa pradezasaMkrama apane utkRSTakI apekSA anantaguNAhIna hotA hai| 6137. kyoMki samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama sarvasaMkramasvarUpa hai, aura yahA~ para honevAlA saMkrama guNasaMkrama svarUpa hai, ataH usase yaha asaMkhyAtaguNa hIna hai isameM sandeha nahIM hai| Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 OM sesANaM kammANaM saMkAmo NiyamA aNukkassaM saMkAmedi / 6138. kudo ? savvesimappappaNo guNidakammaMsiyakkhavayacarimaphAlIsaMkame laddhakkassabhAvANametthANukassabhAvasiddhIe visNvaadaabhaavaado| * ukkassAdo aNukassaM NiyamA asaMkhejjaguNahINaM / 6 136. kiM kAraNaM ? appappaNo khavayacarimaphAlisaMkamAdo esthataNasaMkamassa asaMkhejjaguNahINataM mottaNa payAraMtarA sNbhvaado| * vari lobhasaMjalaNaM visesahINaM sNkaamedi| 6140. kudo ? daMsaNamohakkhavaNAvisae lohasaMjalaNassa adhApayattasaMkamAdo carittamohakkhavayasAmittavisaIkayaadhApavattasaMkramassa . guNaseDhiNijjarAparihoNaguNasaMkamadanassAsaMkhejjadimAgametteNa visesaahiyttdNsnnaado| 8 sesANaM kammANaM sAheyavvaM / 6141. sammattAdisesapayaDINaM edeNANumANeNukassasaNNiyAsavihANaM jANiUNa bhANidAmidi sissANamatthasamappaNaM kayamedeNa suttapadeNa / saMpahi edeNa sutteNa samappidatthassa paripphuDIkaraNaTThamuccAraNANugamamiha kssaamo| taM jahA-saNNiyAso duviho, jaha0 ukkassao ca / ukka0 payadaM / duviho Niddeso-ogheNa AdeseNa ya / ogheNa miccha0 ukka0 * vaha zeSa karmoM kA saMkrAmaka hotA huA niyamase anutkRSTa pradezoMkA saMkramaNa karatA hai| 6138. kyoMki sabakA utkRSTa pradezasaMkrama apane-apane guNitakarmA zika kSapakasambandhI antima phAlike saMkramaNake samaya prApta hotA hai, isalie yahA~ para unake pradezasaMkramake anutkRSTarUpase siddha honemeM kisI prakArakA visaMvAda nahIM hai| ___* kintu vaha anutkRSTa pradezasaMkrama apane utkRSTakI apekSA asaMkhyAtaguNA hIna hotA hai| 6136. kyoMki apane apane kSapakasambandhI antima phAlike saMkramaNase yahA~ para honevAlA saMkramaNa asaMkhyAtaguNA hIna hotA hai isake sivA prakRtameM anya koI prakAra sambhava nahIM hai| * itanI vizeSatA hai ki lomasaMjvalanako vizeSahIna saMkramaNa karatA hai| 6140. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAviSayaka lobhasajvalanake adhaHpravRttasaMkramase cAritra mohakSapakasambandhI svAmitvako viSaya karanevAlA adhaHpravRttasaMkrama guNoNinirjarAse hIna guNasaMkramadravyake asaMkhyAtavA~ bhAga adhika dekhA jAtA hai| * zeSa karmo kA sanikarSa sAdha lenA cAhie / 6141. samyaktva Adi zeSa prakRtiyoMkA bhI isa anumAnase utkRSTa sannikarSa vidhAna jAna kara kahanA caahie| isa prakAra isa sUtrake dvArA ziSyoMko arthakA samarpaNa kiyA gayA hai| aba isa sUtrake dvArA samapita arthakA spaSTIkaraNa karaneke lie yahA~ para uccAraNAkA anugama karate haiN| yathA-sannikarSa do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame saNNiyAso 236 pade0saMkA0 sammAmi0-bArasaka0-NavaNoka0 NiyamA aNukka0 asaMkhe0guNahINaM / Navari suttAhippAeNa lohasaMjalaNaM visesahINaM / eso atyo uvari vi jahAsaMbhavamaNugaMtavyo / samma0-asaMkAmaya0 aNaMtANubaMdhI Natthi / evaM sammAmi0 / NAri miccha0 Natthi / samma0 ukka0 pade0saMkA0 sammAmi0-solasaka0 NavaNoka0 NiyamA aNuka0 asaMkhe0guNahINaM miccha0 asNkaam| 142. aNaMtANu0kodha0 ukka0 pade0saMkA0 miccha0-sammAmi0 bArasaka0. NavaNoka0 NiyamA aNuka0 asaMkhenguNahINaM / tiNhaM kasAyANaM Niya0 taM tuviTThANapadidaM aNaMtabhAgahINaM vA asaMkhe0 bhAgahINaM vA / samma0 asaMkA0 / evaM tihaM kasAyANaM / 6143. apaccakkhANa-kodha0 ukka0 pade0saMkA0 cadusaMja0-NavaNoka0 NiyamA aNukka0 asaMkhenguNahINaM / sattakasA0 Niya0 taM tu viTThANapadi0 aNaMtamAgaho0 asaMkhe0bhAgahINaM vA / sesaM Nasthi / evaM sattakasAyANaM / 6144. kohasaMja0 uka0 pade0saMkA. dosaMjala0 NiyamA aNu0 asaMkhe0hai-zrodha aura Adeza / oghase mithyAtvake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyagmithyAtva, vAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| itanI vizeSatA hai ki cUrNisUtrake abhiprAyAnusAra lobhasaMjvalanake vizeSahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / yaha artha Age bhI yathAsambhava jAnanA caahie| vaha samyaktvakA asaMkrAmaka hotA hai aura usake anantAnubandhI catuSkakA sattva nahIM hotaa| isI prakAra samyagmithyAtvake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki usake mithyAtvakA sattva nahIM hotA / samyaktvake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyagmidhyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke asaMkhyAta guNahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| vaha mithyAtvakA asaMkrAmaka hotA hai| 6142. anantAnubandhI krodhake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva mithyAtva, samyagmithyAtva, bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| anantAnukndhI mAna Adi tIna kaSAyoMkA niyamase saMkrAmaka hotA hai jo utkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to kadAcit ananta bhAgahIna aura kadAcit asaMkhyAta bhAgahIna isa prakAra dvisthAna patita pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / vaha samyaktvakA asaMkrAmaka hotA hai| isI prakAra anantAnubandhI mAna Adi tIna kaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 6143. apratyAkhyAnAvaraNa krodhake utkRSTa pradezakA saMkrAmaka jIva cAra saMjvalana aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAtagaNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| sAtakaSAyoMkA niyama se saMkrAmaka hotA hai jo utkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to kadAcit anantabhAgahIna aura kadAcit asaMkhyAta bhAgahIna dvisthAna patita anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isake zeSa prakRtiyoMkA sattva nahIM pAyA jAtA / isI prakAra sAta kaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 6 144. krodhasaMjvalanake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva do saMjvalanoMkA niyamase asaMkhyAta Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ bdhago 6 guNaM / setthi / mANasaMja0 ukka0 pade 0 saMkA0 / mAyAsaMjala0 Niya0 aNu0 asaMkhe0 guNahINaM / sesaM Natthi / mAyAsaMja0 uka0 pade0 saMkA0 savvettimasaMkAmago / lobhasaMja 0 ukka0 padesasaMkA 0 tiNisaMja0 - NatraNoka0 Niya0 aNu0 asaMkhe0 guNahINaM / setthi / 9 145. itthave 0 ukka0 pade0 saMkA0 tiNNisaMja0 sattaNoka0 NiyamA aNu0 asaMkhe 0guNahINaM / NavaMsa0 siyA atthi siyA Natthi / jadi atthi Niya0 aNu0 asaMkhe0 bhAgahINaM / NatruMsa0 uka0 pade0 saMkA0 tiSgisaMja0 aTugoka0 Niya aNu0 asaMkhe0guNahINaM / purisave0 uka0 pade0 saMkA0 tiNgisaMjala0 Niya0 aNuka0 asaMkhe0 guNahI 0 chaNgoka0, Niya aNuka0 asaMkhe 0 bhAgahINaM / $ 146. hassassa uka0 pade0 saMkA0 paMcaNoka0 giya0 taM tu biTThANapaDi 0 anaMtabhAgahI * asaMkhe 0 bhAgahI 0, purisave0 Niya0 aNuka0 asaMkhe0 bhAgahI 0, tiha saMjala * piya0 aNuka0 asaMkhe0, guNahINaM / evaM paMcaNoka0 / 0 S 147. AdeseNa raiya0 miccha0 ukka0 pade0saMkA 0 sammAmi0 Niya 0 ukassaM / solasaka0 - NavaNoka0 piya0 aNuka0 asaMkhe0guNahINaM, evaM sammAmi0 samma 0 guNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / isake zeSa prakRti arthAt saMjvalana lobhakA saMkrama nahIM hai / mAnasaMjvalana ke utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva mAyAsaMjvalanake niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isake zeSa arthAt lobhasaMjvalanakA saMkrama nahIM hai / mAyAsaMjvalana ke utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva sabakA asaMkrAmaka hotA hai / lobhasaMjvalana ke utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva tIna saMjvalana aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isake zeSa prakRtiyoMkA sattva nahIM hai / 9 145. strIvedake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva tIna saMjvalana aura sAta nokaSAyoMke niyamase zrasaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isa jIva ke napuMsakavedakA sattva kadAcit kadAci nahIM hai / yadi hai to niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hAtA hai / napuMsaka veda ke utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva tIna saMjvalana aura ATha nokaSAyoM ke niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkR pradezakA saMkrAmaka hotA hai / puruSavedake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva tIna saMnvalanake niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / chaha nokaSAyoM ke niyamase asakhyAta bhAgahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / SS 146.hAsyake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva pA~ca nokaSAyoMke utkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| to niyamase kadAcit anantabhAgahIna aura kadAcit zrasaMkhyAtabhAgahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / puruSavedake niyamase asaMkhyAtabhAgahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / tIna saMjvalanoMke niyamase asaMkhyAtaguNahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra pA~ca nokaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 147. dezase nArakiyoMmeM mithyAtvake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyagmithyAtva ke niyamase utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAtaguNe Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saNNiyAso 241 uka0 pade0saMkA0 sammAmi0-solasaka0-NavaNoka0 Niya0 aNukka0 asaMkhe guNahI0 148. arNatANu0koha. uka0 pade0saMkA0 miccha0 sammAmi0 Niya. aNuka0 asaMkhenguNahI0, paNNArasaka0-chaNNoka0 Niya0 taM tu viTThANapadidaM arNata. mAgahINaM asaMkhe0bhAgahINaM / tiNNaM vedANaM Niya0 aNukka. asaMkhe0bhogahINaM / evaM paNNArasaka0-chaNNoka0 / / 6146. itthiveda0 ukka0 pade0saMkA0 solasaka0-aTuNoka0 Niya0 aNukka0 asaMkhe0bhAgahI0 / miccha0-sammAmi0 Niya0 aNu0 asaMkheguNahI0 / evaM purisaNavaMsayavedANaM / evaM savvaNeraiya-tirikkha0-paMci0 tiritiya-devA bhavaNAdi jAva NavagevajA tti / 150. paMci0tiri0 apaja0-maNu0apaja0 samma0 uka0 pade0saMkA0 sammAmi0 Niya0 taM tu viTThANapadidaM aNaMtabhAgahI. asaMkhe0bhAgahINaM vA / solasaka0NavaNoka0 Niya0 aNu0 asaMkhe0bhAgahI0 / evaM sammAmi0 / hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra samyagmidhyAtvakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| samyaktvake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| 6148. anantAnubandhI krodhake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva mithyAtva aura samyagmithyAtvake niyamase asaMkhyAtaguNe hIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| pandraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMke utkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase kadAcit anantabhAgahIna aura kadAcit asaMkhyAtabhAgahIna ina dvisthAna patita anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / tIna vedoMkA niyamase asaMkhyAta bhAgahona anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra pandraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| ___ . 6146. strIvedake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva solaha kaSAya aura ATha nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAtabhAgahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| mithyAtka aura samyagmithyAtvake niyamase asaMkhyAtaguNahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra puruSaveda aura napuMsakavedakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / yaha sAmAnya nArakiyoMmeM jo sannikarSa kahA hai isI prakAra saba nArakI, tiryaJca, paJcendriyatiryazcatrika, sAmAnyadeva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau praveyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| 6 150. paJcendriya tirthaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM samyaktvake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyagmithyAtvakA niyamase saMkrAmaka hotA hai / jo utkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantabhAgahIna yA asaMkhyAtabhAgahIna dvisthAnapatita anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| solaha kapAya aura nau nokaSAyoMke asaMkhyAtabhAgahIna anutkRSTa pra isI prakAra samyagmithyAtvakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 31 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 6151. anaMtApu0 kodha0 uka0 pade0 saMkA0 paNNA rasaka0 chaNNoka0 Niya 0 taMtu vidvANapada * anaMtabhAgahI 0 asaMkhe 0 bhAgahI 0 / tinhaM vedANaM Niya0 asaMkhe 0 bhAgahI 0 / evaM paNNArasaka00 chaNNokasAyANaM / 0 I aNuka0 6152. ithive 0 uka0 asaMkhe 0 bhAgahI 0 / evaM NavaMsa0 aNukka0 asaMkhe0 / 242 pade 0 saMkA0 solasaka0 aTTaNoka0 Niya 0 evaM purisave 0 / Navari samma0 sammAmi0 Niya 0 aNuka0 / 9 153. maNusatie oghaM / Navari maNusiNI - itthive 0 uka0 padesasaMkA 0 NavaMsa * Natthi / 154. adisAdi savvaTTA ti miccha0 ukka0 pade 0 saMkA 0 sammAmi0 niya0 taM tu vidvANapadi * anaMtabhAgahI 0 asaMkhe 0 bhAgahI 0 vA / solasaka0 NavaNoka0Niya 0 a0 asaMkhe0 guNahI 0 / evaM sammAmi0 / 0 155. anaMtAkodha0 ukka0 pade0 saMkA0 miccha0 sammA mi0 tiSNive 0 Niya0 aNukka0 asaMkhe 0 bhAgahI 0 / paNNA rasaka0 chaNNoka0 Niya0 taM tu viTThANapadi 0 6 151. anantAnubandhI krodhake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva pandraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA niyamase saMkrAmaka hotA hai jo utkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantabhAgahIna yA zrasaMkhyAtabhAgahIna dvisthAnapatita anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / tIna vedoMke niyamase zrasaMkhyAtabhAgahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra pandraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / 6 152. strIvedake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva solaha kaSAya aura ATha nokaSAyoM ke niyama se asaMkhyAta bhAgahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra napuMsakavedakI mukhyatA se sannikarSa jAnanA caahie| tathA isI prakAra puruSavedakI mukhyatA se sannikarSa jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtva ke niyamase asaMkhyAtaguNahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / 9 153. manuSyatrika zroghake samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM strIvedake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvake napuMsakaveda nahIM hai / 154. anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtvake utkRSTa pradezoM saMkrAmaka jIva samyagmithyAtvake utkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi anutkRSTa pradezokA saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantabhAgahIna yA asaMkhyAta bhAgahIna dvisthAnapatita anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / solaha kaSAya aura nau nokapAyoMke niyamase asaMkhyAtaguNahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra samyagmithyAtva kI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / $ 155. anantAnubandhI krodhake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva midhyAtva, samyagmithyAtva aura tIna vedoMke niyamase asaMkhyAta bhAgaddIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / pandraha kaSAya Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 243. gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame saNNiyAso aNaMtabhAgahI asaMkhe bhAgaho0 / evaM paNNArasaka0-chagNoka0 / 6156. itthive. ukka0 pade0saMkA0 miccha0-sammAmi0-solasaka0-aTThaNoka0 Niya0 aNuka0 asaMkhe bhAgahINaM / evaM purisa0 NavaMsa0 / ettha savvattha tivedasaNNiyAso parisAhiya vattavyo / evaM jAva0 / evamukassasaNNiyAso samatto / OM savvesiM kammANaM jahaNaNasapiNayAso vi saaheyvvo| 6157. edeNa sutteNa jahaNNasaNNiyAso oghAdesabheyamiNNo savittharametthANugaMtavyo ti sissANamatthasamappaNaM kayaM hoi| saMpahi edeNa sutteNa suucidtthvivrnnmuccaarnnaablennaannuvttissaamo| taM jahA-jaha0 paya0 duviho Ni0-ogheNa Adese0 / ogheNa miccha0 jaha0 pade0saMkA0 sammAmi0-purisa-tiNNisaMjala0 Niya0 ajaha. asaMkhe0 guNabbha0 / Navaka0-aTThaNo0 Niya. aja0 asaMkhe0bhAgabbhahiyaM / sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 terasaka0-aTThaNoka0 NiyamA aja0 asaMkhe bhAgabhahiyaM / purisave.. aura chaha nokaSAyoMke utkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura anutkRSTa pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantabhAgahIna yA asaMkhyAtabhAgahIna dvisthAnapatita anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra pandraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 6156 strIvedake utkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka jIva mithyAtva, samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura ATha nokapAyoMke niyamase asaMkhyAtabhAgahIna anutkRSTa pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra puruSaveda aura napuMsakavedakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| isI prakAra sarvatra tIna vedoMke sannikarSako sAdhakara kahanA cAhie / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / ___ isa prakAra utkRSTa sannikarSa samApta huaa| * saba karmoM kA jaghanya sannikarSa bhI sAdha lenA caahie| 6 157. zrodha aura Adezake bhedase bhedako prApta huA jaghanya sannikarSa vistArake sAtha yahA~ para sAdha lenA cAhie / isa prakAra isa sUtradvArA ziSyoMko arthakA samarpaNa kiyA gayA hai| aba isa sUtra dvArA sUcita hue arthake vivaraNako uccAraNAke balase batalAte haiN| yathA-jaghanya sannikarSakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase mizyAtvake jaghanya pradezo kA saMkrAmaka jIva samyagmithyAtva, puruSaveda aura tIna saMjvalanoM ke niyamase asaMkhyAtaguNe adhika ajaghanya pradezoM kA saMkrAmaka hotA hai| nau kapAya aura ATha nokaSAyoM ke niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika ajaghanya pradezoM kA saMkrAmaka hotA hai| samyagmithyAtvake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva teraha kapAya aura ATha nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| puruSaveda aura tIna saMjvalanake niyamase asaMkhyAtaguNA Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 jayadhavalAsa hide kaSAyapAhuDe [ baMdhago 6 tiNNisaM ja0 Niya0 aja0 asaMkhe0 guNa bha0 / evaM samma0 / Nari sammA mi0 0 ajaha0 asaMkhe 0 bhAgabbhahiyaM / Niya 0 pade0saMkA 0 miccha0- Natraka0 -aTThaNoka0 sammAbhi0 - purisave0 - tiSNisaMja0 Niya0 taM tu vidvANapadi0 anaMtabhAganbha0 / $ 158. anaMtANu0 kodhassa jaha0 Niya 0 ajaha 0 asaMkhe0 bhAgabbhahiyaM / ajaha0 asaMkhe0 guNabha0 / tinhaM kasA0 ziya0 asaMkhe 0 bhAgabhahiyaM vA / evaM tihaM kasAyANaM 156 apaccakkhANakoha0 jaha0 pade 0 saMkA 0 itthaveda - NavuMsa0-hassa-radibhaya-dugu cha0 - lohasaMja0 Niya 0 asaMkhe 0 bhAgabha0 / purisave 0 - tiSNisaMja0 Niya0 ajaha0 asaMkhe0 guNagbhahiyaM / sattaka 0 -aradi- soga0 Niya0 taM tu viTThANapadi 0 anaMtabhAgabha0 asaMkhe0 bhAgabbhahi0 vA / evaM sattakasAya aradisogANaM / ajaha0 8 960. kohasaMja0 0 jaha0 pade0 saMkA0 aTThaka0 piya0 aja0 asaMkhe 0 guNanbha 0 miccha0 siyA asthi / jadi atthi Niya0 ajaha0 asaMkhe0 bhAgabbha0 / evaM sammAmi0 / vara asaMkhe 0 guNabha0 / evaM mANasaMjala0 / Navari paMcaka0 bhANidavvA / evaM mAyA adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra samyaktvakI mukhyatA se sannikarSa jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki samyagmithyAtva ke niyamase zrasaMkhyAtabhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / SS 15=. anantAnuvandhI krodha ke jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva mithyAtva, nau kaSAya aura ATha nokaSAyake niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / samyagmithyAtva, puruSaveda aura tIna saMjvalanoMke niyamase asaMkhyAta guNa adhika ajaghanya pradezoM kA saMkrAmaka hotA hai| tIna kaSAyoMke niyamase jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantabhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAna patitA jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA haiM / isI prakAra tIna kapAyoMkI mukhyatAse sanikapaM jAnanA caahie| SS 156. apratyAkhyAna krAdhake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, bhaya, jugupsA aura lobhasaMbvalanake niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / puruSaveda aura tIna saMjJalanake niyama se asaMkhyAtaguNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| sAta kaSAya, rati aura zokake niyamase jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantabhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra sAta kaSAya, arati aura zokakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / SS 160. krodhasaMjvalanake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva ATha kaSAyake niyamase asaMkhyAta guNa adhika ajavanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isake mithyAtva kadAcit hai / yadi hai to niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra arthAt midhyAtvake samAna samyagmithyAtvakA sannikarSa hai / itanI vizeSatA hai ki isake asaMkhyAtaguNa Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttaraparyADapadesasaMkame saNayAso 245 saMjala 0 | ra duvihaM lobhaM Niya0 ajaha0 asaMkhe 0guNanbha0 / lohasaMja0 jaha0 pade0 saMkA0 ekkArasaka0 - tiNNive0 aradi-soga Niya0 ajaha 0 asaMkhe0 guNabha0 / hasta-radi-bhaya-dugu cha0 NiyamA 0 ajaha0 asaMkhe 0 bhAgabbha0 / aja0 0 61. ithive 0 jaha0 pade 0 saMkA0 Navaka0 sattaNoka0 Niya0 aja0 asaMkhe 0bhAgama0 / tiSNisaMja0 - purisave 0 Niya 0 asaMkhe0 guNabha0 | evaM NavuMsa0 / purisave * kohasaMjalabhaMgo / Navari ekArasaka0 Niya0 ajaha0 asaMkhe 0 guNanbha 0 / $ 162. hassassa jaha0 pade 0 saMkA 0 ekkArasaka0 - tiNNive 0 -aradi- so0 Niya 0 aja0 asaMkhe0 guNabha0 / lohasaMja0 Niya ajaha * asaMkhe 0 bhAgabbha0 / radi0bhaya-duguM0 Niya0 taM tu vidvANapadidaM asaMkhe 0 bhAgabbha0 / evaM di. bhaya-dugu cha0 / 0 0 anaMtabhAgabbha0 jaha0 $ 163. Adese0 Neraiya 0 - miccha0 ajaha. asaMkhe0guNanbha0 | bArasaka0 NavaNoka0 Niya 0 pade 0 saMkA 0 sammAmi 0 Niya 0 ajaha0 asaMkhe 0 bhAgabbha0 / adhika zrajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra mAnasaMjvalanakI mukhyatA se sannikarSa kahanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki isake ATha kaSAyoMke sthAnameM pA~ca kaSAya kahalAnA caahie| isI prakAra mAyAsaMjvalanakI mukhyatAse sannikarSa kahanA caahie| itanI vizeSatA hai ki yaha do prakArake lobhoM ke niyamase asaMkhyAtaguNa adhika jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / lobhasaMjvalana ke jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva gyAraha kaSAya, tIna veda, arati aura zokake niyamase asaMkhyAtaguNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / hAsya, rAta, bhaya aura jugupsA ke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / 161. strIvedake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva nau kaSAya aura sAta nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| tIna saMjvalana aura puruSaveda ke niyamase asaMkhyAta guNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra napuMsakavedakI mukhyatA se sannikarSa jAnanA caahie| puruSaveda kI mukhyatAse sannikarSakA bhaGga krodhasaMjvalana ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki yaha gyAraha kaSAyoMke niyamase asaMkhyAta guNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / 8 162. hAsyake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva gyAraha kaSAya, tIna veda, arati aura zoka ke niyama se asaMkhyAta guNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| lobhasaMjvalana ke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika jaghanya pradezoM kA saMkrAmaka hotA hai / rati, bhaya aura jugupsA ke niyamase jaghanya pradezoM kA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase ananta bhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra rati, bhaya aura jugupsAkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / $ 163. dezase nArakiyoMmeM mithyAtvake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyagmithyAtva ke niyamase zrasaMkhyAtaguNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / bAraha kaSAya aura nau kaSAyoM ke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| samyaktvake Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 samma0 jaha0 pade0 saMkA 0 sammAmi0 Niya0 ajaha0 asaMkhe 0 bhAgabbha0 / solasaka0NavaNoka0 Ni0 aja 0 asaMkhe0 bhAgabbha0 / miccha0 asaMkA0 / evaM sammAmi0 / Navari samma0 asaMkA 0 / samma0 sammA mi0 Niya 0 $ 164. anaMtANu0 kodhassa jaha0 pade 0 saMkA 0 ajaha * asaMkhe0 guNa bha0 / bArasaka0 NavaNoka0 niya0 ajaha0 asaMkhe 03 tinhaM kasAyANaM Niya0 taM tu vidvANapadi * anaMtabhAgabbha0 asaMkhe 0 bhAgabbha0 vA / evaM tinhaM kasAyANaM / [0 bhAgabbha0 / 9 165. apaccakkhANakodha0 jaha0 pade 0 saMkA samma0 sammAmi 0 - anaMtANu 0 caukabhaMgo / sattaNoka0 - aNatAraNu04 piya0 ajaha0 asaMkhe 0 bhAgabbha0 duguM 0 Niya0 taM tu vidvANapadi 0 anaMtabhAgabbha0 bhaya-dugu chA0 / ekArasaka0-bhayaasaMkhe 0 bhAganbha0 / evamekArasaka 0 166. ithiveda 0 jaha0 pade0 saMkA0 samma0 sammAmi0 aNaMtANu 04 bhaMgo / solasaka0 - aTTaNoka0 Niya0 ajaha0 asaMkhe0 bhAga0bha0 / evaM purisaveda 0 Nava saveda 0 | jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyagmithyAtva ke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezakA saMkrAmaka hotA hai / solaha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / mithyAttrakA asaMkrAmaka hotA hai / isI prakAra samyagmithyAtva kI mukhyatA se sannikarSa jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki yaha samyaktvakA saMkrAmaka hotA hai / 164. anantAnubandhI krodhake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyaktva aura samyagmithyAtvake niyamase asaMkhyAtaguNa adhika ajaghanya pradezoM kA saMkrAmaka hotA hai / bAraha kaSAya nokaSAyake niyamase asaMkhyAta bhAga adhika jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / kaSAya niyamase jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantabhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra tIna kaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / SS 165. pratyAkhyAna krodha ke jaghanya pradezoM ke saMkrAmaka jIvake samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaGga anantAnubandhI catuSkake samAna hai / sAta nokaSAya aura anantAnubandhacatuSkake niyamase asaMkhyAta bhAgaM adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / gyAraha kaSAya, bhaya aura jugupsA ke niyamase jaghanya pradezoM kA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka . hotA hai / yadi ajaghanya pradezoM kA saMkrAmaka hotA hai to niyamase anantabhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra gyAraha kaSAya, bhaya sAkI mukhyatA se sannikarSa jAnanA cAhie / 9 166. strIvedake jaghanya pradezoM ke saMkrAmaka jIvake samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga anantAnubandhacatuSkake samAna hai / solaha kaSAya aura ATha nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra puruSaveda aura napuMsakavedakI mukhyatAse sannikarSe jAnanA cAhie / Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saNNiyAso 247 167. hassassa jaha0 pade0saMkA0 itthivedbhNgo| Navari radIe Niya0 taM tu viTThANapadi0 aNaMtabhAgabha0 asaMkhe bhAgaHbha0 / evaM radIe / evamaradisogANaM / evaM sattamAe / paDhamAe jAva chaTTitti evaM ceva / Navari aNaMtANu04 jaha0 pade0saMkA0 samma0asaMkA0 / miccha0 Niya0 ajaha0 asaMkhe0bhAganbha0 / itthiveda0 jaha0 pade0saMkA0 miccha0-bArasaka0-aTThaNoka0 Niya0 ajaha0 asaMkhe0bhAgAbha0 / sammAmi0 Niya0 ajaha. asaMkheguNabha0 / evaM Nava'saH / 6168. tirikkha-paMcitirikkhaduga0 paDhamapuDhavibhaMgo / Navari itthive0-Navusa0 jaha0 pade0saMkA0 miccha0 samma0-sammAmi0-aNaMtANu04 asaMkAma0 / joNiNI pddhmpuddhvibhNgo| 6166. paMciMdiyatirikkhaapajja0 samma0 jaha0 pade0saMkA0 solasaka0-NavaNoka0 Niya0 ajaha0 asaMkhe0bhAgabha0 / sammAmi0 Niya0 aja0 asaMkhe0bhAgabhahi0 / sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 solasaka0-NavaNoka0 Niya0 aja0 asaMkhe bhAgabha0 / 6 167. hAsyake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvakA bhaGga strIvedake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki ratike niyamase jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase ananta bhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra ratikI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / tathA isI prakAra arati aura zokakI mukhyatAse bhI sannikarSa jAnanA caahie| isI prakAra sAtavIM pRthivIke nArakiyoMmeM jAnanA caahie| pahilI pRthivIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoMmeM bhI isI prakAra jAnanA caahie| itanI vizapatA hai ki inameM anantAnubandhIcatuSkakA saMkrAmaka jIva samyaktvakA asaMkrAmaka hotA hai| mithyAtvake niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / strIvedake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva mithyAtva, bAraha kapAya aura ATha nokarAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaMghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / samyagmithyAtvake niyamase asaMkhyAta guNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra napuMsakavedako mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 6168. sAmAnya tiryaJca aura paJcendriya tiryaJcadvikameM pahalI pRthivIke samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki strIveda aura napuMsakavedake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva mithyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA asaMkrAmaka hotA hai| yoninI tiryaJcoMmeM pahalI pRthivIke samAna bhaGga hai| 6166. paJcendriya tiryaJca aparyAptakoMmeM samyaktvake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / samyagmizyAtvake niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| samyagmithyAtvake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva solaha kapAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6 170. aNatANukodha0 jaha0 pade0saMkA0 bArasaka0-NavaNoka0 Niya0 ajaha. asaMkhe0 bhAga-bha0 / samma0 sammAmi0 Niya0 ajaha0 asaMkhe0 guNavma / tiNhaM kasA0 Niya0 te tu. viTThANapadi0 aNaMtabhAgama0 asaMkhe0 bhAgambha0 / evaM tihaM kasAyANaM / 6171. apaccakkhANakodha0 jaha0 pade0 saMkA0 samma0-sammAmi0 arnntaannu0cukkbhNgo| aNaMtANu0cau0-sattaNoka0 Niya0 ajaha0 asaM bhAgababha0-ekkArasakabhaya-dugu NiyamA taM tu viTThANapadi0 aNaMtabhAgabha0 asaMkhe bhAgabha0 vA / evamekkArasake0 bhy-duguch0| 6 172. itthiveda0 jaha0 pade0saMkA0 solasaka0 aTThaNoka0 Niya0 ajaha0 asNkhe0bhaagbhH| samma0-sammAmi0 giya0 ajaha0 asNkhengunnnbhH| evaM purasave0 NavaMsa0 / evaM hassa-radI0 / Navari radi viTThANapadi0 / evaM radIe / evamaradi-sogANaM / evaM mnnusapjj| RANAanana 6 170. anantAnubandhI krodhake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake niyamase asaMkhyAta guNa adhika ajavanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| tIna kaSAyoMke niyamase jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase ananta bhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai / isI prakAra anantAnubandhI mAna Adi tIna kaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 6171. apratyAkhyAna krodhake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvake samyaktva aura samyagmibhyAtvakA bhaMGga anantAnubandhIcatuSkake samAna hai| anantAnubandhIcatuSka aura sAta nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| gyAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAke niyamase jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi ajavanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase ananta bhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra gyAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI mukhyatAse sannikarSe jAnanA caahie| 6172, strIvedake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva solaha kaSAya aura ATha nokaSAyoMke asaMkhyAta bhAga adhika ajavanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake niyamase asaMkhyAta guNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra puruSaveda aura napuMsakaveda kI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| tathA isI prakAra hAsyakI mukhyatAse bhI sannikarSa jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai isake ratikA dvisthAnapatita sannikarSa kahanA cAhie / isI prakAra ratikI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| arati aura zokakI mukhyatAse bhI sannikaSa isI prakAra kahanA caahie| isI prakAra arthAt tiryaJca apayAptakoMke samAna manuSya aparyAptakoMmeM bhI sannikarSa jAnanA caahie| Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saNNiyAso , 246 6173. maNusatie oghN| Navari bhaNusiNI0 purisa0 jaha0 pade0saMkA0 ekkArasaka0-itthivedaNasa0-aradi-sogANaM Niya0 ajaha0 asaMkhenguNabbha0 / lobhasaMja0 hassa-radi-bhaya-duguchA0 Niya0 ajaha0 asaMkhe bhAgabbha0 / 6174. devesu tirikkhabhaMgo / evaM sohammAdi NavagevajA ti / bhavaNavANajodisi0 NArayabhaMgo / aNudisAdi sabaTThA ti miccha0 jaha0 pade0saMkA0 sammAmi0 Niya0 taM tu viTThANapadi0 arNatabhAgabha0, asaMkhe0bhAgama0 / bArasaka0-NavaNoka0 Niya0 aja0 asaMkhemAgabha0 / evaM sammAmi0 / 6175. aNatANu0kodha0 jaha0 pade0saMkA0 miccha0 sammAmi0-bArasaka0 NavaNoka0 Niya. ajaha. asaMkhe bhAgabha0 / tiNDaM ka. Niya. taM tu viTThANapadi0 / evaM tiNhaM k0| 6 176. apacakkhANakoha. jaha0 pade0saMkA0 ekArasaka0-purisave0-bhayaduguchA0 Niya0 taM tu vitttthaannpdidN| chaNNoka0 Niya0 ajaha. asaMkhe0bhAgabbha0 / 6 173. manuSyatrikameM zrodhake samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM puruSavedake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva gyAraha kaSAya, strIveda, napuMsakaveda, arati aura zokake niyamase asaMkhyAta guNa adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| lobhasaMjvalana, hAsya, rati, bhaya aura jugupsAke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| 6174. devoMmeM sAmAnya tiryaJcoMke samAna bhaGga hai| isI prakAra saudharma kalpase lekara naume veyaka takake devoMmeM jAnanA cAhie / bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoM meM nArakiyoMke samAna bhaGga hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM mithyAtvake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva samyagmithyAtvake niyamase jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase ananta bhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra samyagmithyAtbakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 6175. anantAnubandhI krodhake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva mithyAtva, samyagmithyAtva, bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| tIna kaSAyoMke jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai| yadi ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase ananta bhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra mAna Adi tIna kaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 6176. apratyAkhyAna krodhake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva gyAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke jaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai aura ajaghanya pradezoMkA bhI saMkrAmaka hotA hai / yadi ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai to niyamase ananta bhAga adhika yA asaMkhyAta bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| chaha nokaSAyoMke 32 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 jayadhavalA sahide kasAya pAhuDe [ baMdhago 6 evamekArasaka0 - purisave 0 -bhaya-duguM 0 / $ 177. itthave 0 jaha0 pade 0 saMkA0 bArasaka0 - aTThaNoka0 Niya0 ajaha0 asaMkhe0 bhAga bha0 / evaM vaMsa0 / evaM hassa0 / Navari radIe vidvANapadi 0 / evaM radIe / evamaradi- sogANaM / evaM jAva0 / 178. edammi jahaNasaNNiyAse kattha vi kattha vi padavisese visaMvAdo atthi, tatthuccAraNAiriyAhippAyamaNumANiya vivarIyapadesaviNNA sAvalaMbaNeNANNahA vAsamatthaNA kAyavtrA / 9 176. saMpahi etthudde se sugamattA hippAeNa cuNNisuttAyAreNa parUvidANaM NANAjIvabhaMgavicayAdI mahamaNiyogaddArANaM uccAraNAbaleNa parUvaNaM vattaissAma / taM jahA - NANAjIvehi bhaMgavicao duviho - naha 0 uka0 ca / uka0 payadaM / duviho Ni0 - ogheNa Adese 0 | oghe0 savvapayaDI ukka0 padesassa siyA savve asaMkAmayA, siyA asaMkAmayA ca saMkrAmao ca, siyA asaMkAmayA ca saMkAmayA ca 3 / aNukkassapadesassa siyA savve saMkAmayA, siyA saMkAmayA ca asaMkAmao ca, siyA saMkAmayA ca asaM kAmayA ca 3 / evaM cadusu gadIsu / Navari maNusa apaja0 ukka0 0 niyamase asaMkhyAta bhAga adhika jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra gyAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / 177. strIvedake jaghanya pradezoMkA saMkrAmaka jIva bAraha kaSAya aura ATha nokaSAyoMke niyamase asaMkhyAta bhAga adhika ajaghanya pradezoMkA saMkrAmaka hotA hai| isI prakAra napuMsaka veda kI mukhyatA se sannikarSa jAnanA caahie| isI prakAra hAsyakI mukhyatAse bhI sannikarSa jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki isake ratikA dvisthAnapatita sannikarSa hotA hai| isI prakAra ratikI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| tathA isI prakAra arati aura zokakI mukhyatAse bhI sannikarSa jAnanA cAhie / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / 18. isa jaghanya sannikarSa meM kahIM-kahIM padavizeSameM visaMvAda hai so vahA~ para uccAraNAcArya ke abhiprAyakA anumAna karake viparIta pradezavinyAsa ke avalambana dvArA anya prakArase usakI avasthitikA vicAra karanA cAhie / SS 176. 'aba isa sthala para sugama haiM' isa abhiprAyase cUrNisUtrakAra dvArA nahIM kahe gaye 'nAnA jIvoMkI apekSA bhaGgavicaya' Adi ATha anuyogadvAroMkA uccAraNA ke balase kathana karate haiM / yathA - nAnA jIvoM kI apekSA bhaGga vicaya do prakArakA hai-- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakAra hai - zragha aura Adeza / oghase saba prakRtiyoM ke utkRSTa pradezoM ke kadAcit saba jIva asaMkrAmaka haiM 1, kadAcit nAnA jIva asaMkrAmaka haiM aura eka jIva saMkrAmaka hai 2 tathA kadAcit nAnA jIva asaMkrAmaka haiM aura nAnA jIva saMkrAmaka hai / 3 anutkRSTa pradezoMke kadAcit saba jIva saMkrAmaka haiM 1, kadAcit nAnA jIva saMkrAmaka haiM aura eka jIva asaMkrAmaka hai| 2 tathA kadAcit nAnA jI saMkrAmaka haiM aura nAnA jIva asaMkrAmaka haiM 3 / isI prakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki manuSya aparyAptakoMmeM utkRSTa aura anutkRSTa Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapatipadesa kame bhAgAbhAgo aNuka0 pade 0 saMkA * aDDa bhaMgA / evaM jahaNNayaM pi khedavvaM / 0 251 9180. bhAgAbhAgo duviho - jahaNNamukassaM ca / ukkasse payadaM / duviho Ni0ogheNa AdeseNa ya / ogheNa miccha0 samma0 - sammAmi0 ukka0 pade 0 saMkA0 savvajIvANaM 0 bhAgo ? asaMkhe 0 bhAgo / aNu0 asaMkhejjA 1 bhAgA / solasaka0 -NavaNoka0 ukka0 pade0 saMkA * anaMtabhAgo / aNuka0 aNaMtA bhAgA / evaM tirikkhA 0 / 6181. AdeseNa raiya0 savyapayaDI0 ukka0 pade 0 saMkA * savvajI0 asaMkhe0bhAgo / aNukka0 asaMkhejjA bhAgA / evaM savtraraiya- savtrapaMciM0 tirikkha0 - maNusaapaja 0 -devagadidevA bhavaNAdi jAva avarAjidA ti / maNussesu NArayabhaMgo / vari miccha0 ukka0 pade0 saMkA 0 saMkhe 0 bhAgo / aNuka * saMkhejA bhaagaa| maNusapaJja0* maNusiNI 0 - saba0 devA0 savvavayaDI ukka0 pade0 saMkA0 saMkhe 0 bhAgo / aNuka0 saMkhejA bhAgA / evaM jAva0 / 182. jahaNNayaM pi ukkastabhaMgeNa davvaM / pradezoMke saMkrAmaka jIvoMke ATha bhaGga hote haiN| isI prakAra jaghanya saMkramakI mukhyatAse bhI jAnanA cAhie / 180. bhAgAbhAga do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / zraghase mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM tathA anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / solaha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke utkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva anantaveM bhAgapramANa haiM tathA anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva ananta bahubhAgapramANa haiM / isI prakAra sAmAnya tiryaJcoMmeM jAnanA cAhie / 1 181. Adeza se nArakiyoMmeM saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva saba jIvoMke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa isI prakAra saba nArakI, saba pancendriya tiryaJca, manuSya aparyApta, devagatimeM sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita vimAna takake devoMmeM jAnanA caahie| manuSyoMmeM nArakiyoMke samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki mithyAtvake utkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM tathA anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhi ke devoMmeM saba prakRtiyoM ke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM aura anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / SS 182. jaghanya pradeza bhAgAbhAgako bhI utkRSTake samAna le jAnA cAhie / vizeSArtha -- yadyapi sAmAnya manuSya asaMkhyAta haiM tathApi unameM mithyAtvake saMkrAmaka ( samyagdRSTi ) saMkhyAta haiM / unameMse saMkhyAtaveM bhAga utkRSTa pradeza saMkrAmaka hai / zeSa bahu bhAga anutkRSTa pradeza saMkrAmaka hai / 1. tA0 pratau saMkhebjA iti pAThaH / Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 6 183. parimANaM duvihaM jaha0 uka0 ca / ukkasse payadaM duviho / Ni0 -- oghe 0 Adese 0 | ogheNa miccha0 -sammAmi0 uka0 pade 0 saMkA0 kettiyA ? saMkhejA / aNukka 0 tti 0 1 asaMkhejA | samma ukka0 aNuka0 pade 0 kA 0 kettiyA ? asaMkhejjA / anaMtAgu0 cakka0 ukka0 pade 0 saMkA0 ti0 ? asaMkhejA / aNukka0 ketti 0 1 anaMtA / evaM bArasaka0-NavaNoka0 | Navari ukka0 pade 0 saMkA0 ketti 0 ? saMkhejjA / * 252 1 I $ 184. AdeseNa raiya0 savtrapayaDI ukka0 aNukka0 pade 0 saMkA ketti0 ? asaMkhejA / evaM savvaNeraiya- savtrapaMci 0 - tirikkhamaNusa apajja0 devA bhavaNAdi jAva sahassAra ti / tirikkhesu daMsaNatiya ukka0 aNukka0 keti ? asaMkhejA / solasaka0 - NavaNoka0 ukka0 pade0saMkA0 ketti 0 ? asaMkhejA / aNukka0 ketti 0 1 anaMtA / maraNasesu miccha. ukka0 aNukka0 pade 0 saMkA * kettiyA ? saMkhejjA | sesakammANamuka0 ketti0 ? saMkhejA / aNukka asaMkhejA / maNusapajja0 - maraNusiNI savvadevA ukka0 aNuka0 pade0saMkA * ketti 0 1 saMkhejjA / ANadAdi avarAidA tti savvapayaDI ukka0 pade 0 saMkA 0 ketti 0 1 saMkhejA / aNukka0 pade 0 saMkA0 keti 0 1 asaMkhejjA / evaM jAya0 / 0 6183. parimANa do prakArakA hai- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - prodha aura Adeza / oghase midhyAtva aura samyagmithyAtva ke utkRSTa pradezoM ke sakrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / samyaktvake utkRSTa aura anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / anantAnubandhIcatuSkake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? ananta haiM / isI prakAra bAraha kapAya aura nau nokaSAyoMkI apekSA parimANa jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / 184. Adeza se nArakiyoMmeM saba prakRtiyoMke utkRSTa aura anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isI prakAra saba nArakI, saba paJcendriya tiryaJca manuSya aparyApta sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpa takake devoM meM jAnanA cAhie / sAmAnya tiryaJcoM meM darzanamohanIyatrika ke utkRSTa aura anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM | solaha kapAya aura nau nokaSAyake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM ? anutkRSTa pradezoMke sakrAmaka jIva kitane haiM ? ananta haiM / manuSyoM meM mithyAtva ke utkRSTa aura anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| zeSa karmoM ke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| anutkRSTa pradezoMke saMkrAma jIva asaMkhyAta haiN| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhike devoMmeM utkRSTa aura anutkRSTa pradezoM meM saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / zrAnata kalpase lekara aparAjita vimAna takake devoMmeM saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame parimANaM 253 6 185. jahaNNae payadaM / duviho Nideso-oghe0 Adese0 / oghe0 miccha0samma0-sammAmi0 jaha0 pade0saMkA0 ketti ? sNkhejaa| ajaha0 ketti0 1 asaMkhe0 / solasaka0-NavaNoka0 jaha0 pade0saMkA0 ketti ? sNkhejaa| ajaha0 ketti0 ? aNaMtA / evaM tirikkhA / / 186. AdeseNa Neraiya0 savyapayaDI0 jaha0 ketti0 ? sNkhejaa| ajaha 0 ketti ? asaMkhejjA / evaM savyaNeraiya0-savyapaMciMdiya-tirikkha-maNusaapaja0-devagaideva bhavaNAdi jAva abarAida tti / maNusesu miccha0 jaha0 ajaha0 pade0saMkA0 ketti0 ? saMkhejA / sesakammANaM jaha0 sNkhejaa| ajaha0 ketti ? asNkhejaa| maNusapaja0maNusiNI0 sacaTThadevA savvapayaDI jaha0 ajaha0 pade0saMkA0 ketti0 ? sNkhejaa| evaM jAva0 / 6187. khettaM duvihaM-jaha0 ukka0 ca / ukkasse payadaM / duviho Ni0-oghe0 Adese0 / ogheNa daMsaNatiya ukka0 aNukka0 pade0saMkA0 logassa asaMkhe0bhAge / solasaka0-NavaNoka0 ukka0 pade0saMkA0 logassa asaMkhe bhaage| aNukka0 savvaloge / evaM tirikkhesu / sesagaimaggaNAsu savvapayaDI uka0 aNukka0 pade0saMkA0 loga0 asaMkhe0bhAge / evaM jAva0 / evaM jahaNNayaM piNedavvaM / 15. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? ananta haiM / isI prakAra sAmAnya tiryaJcoMmeM jAnanA caahie| 186. Adezase nArakiyoMmeM saba prakRtiyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| ajaghanya prakRtiyoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isI prakAra saba nArakI, vendriya tina, manaSya aparyApta devagatimeM sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita vimAna takake devoMmeM jAnanA caahie| manuSyoMmeM mithyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| zeSa karmo ke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva saMkhyAta haiM / ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| manuSyaparyApta, manuSyinI aura sarvArthasiddhike devoMmeM saba prakRtiyoMke jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| isI prakAra anAhAraka mArNaNa taka le jAnA caahie| . , 6 187. kSetra do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase darzanamohanIyatrikake utkRSTa aura anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoM kA kSetra kitanA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai tathA anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kSetra sarva loka hai / isI prakAra sAmAnya tiryazcoMmeM jAnanA caahie| gatisambandhI zeSa mArgaNAoMmeM saba prakRtiyoMke utkRSTa aura anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kSetra lokake va bhAgapramANa hai| isI prakAra anAhAraka mAgaNA taka jAnanA caahie| tathA isI prakAra jaghanya kSetrako bhI le jAnA caahie| saba par3a Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsa hide kaSAyapAhuDe [ baMdhago 6 188. posaNaM duvihaM - jahaNNamukassaM ca / ukasse payadaM / duviho Niso - oghe0 Adese 0 | ogheNa miccha0 ukka0 pade 0 saMkA0 keva0 posidaM ? logassa asaMkhe0 bhAgo / aNukka0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo aTThacoddasa 0 desUNA / samma0 sammAmi0 uka0 pade0saMkA * logassa asaMkhe 0 bhAgo aNuka0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo, aTThacoddasa bhAgA vA deNA savvalogo vA / solasaka0 NatraNoka0 ukka0 padesa0 logassa aka0 savvalogo / asaMkhe0 bhAgo / 254 saMkrAmaka jIva vizeSArtha -- ghase saba prakRtiyoMmeMse kinhIM prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkhyAta haiM aura kinhIM prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIva asaMkhyAta haiM, isalie inakA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa prApta honese vaha tatpramANa kahA hai| mAtra solaha kaSAya aura pAya aSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva ananta haiM, isalie inakA sarvaloka kSetra prApta honese vaha tatpramANa kahA hai| sAmAnya tiryaJcoMmeM yaha vyavasthA bana jAtI hai, isalie unameM kSetra prarUpaNAko ogha ke samAna jAnanekI sUcanA kI hai| gatisambandhI zeSa mArgaNAoMkA kSetra hI lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM, isalie unameM saba prakRtiyoMke utkRSTa aura anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| Age anAhAraka mArgaNA taka yaha yathAyogya isI prakAra ghaTita kiyA jAne yogya hai yaha jAnakara use isI prakAra jAnane kI sUcanA kI hai / jaghanya kSetrameM utkRSTase anya koI vizeSatA nahIM hai aisA samajhakara use bhI isI prakAra le jAne kI sUcanA kI hai| 61. sparzana do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai - aura Adeza / zraghase mithyAtva ke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetra kA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa, trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAga mANa aura saba loka pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne saba lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / vizeSArtha -- ghase eka samyaktva prakRtiko chor3akara zeSa saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMkA saMkrama apanI apanI kSapaNA ke samaya yathA yogya sthAnameM hotA hai / samyaktva kA bhI utkRSTa pradezasaMkrama svAmitva ke anusAra sAtaveM narakake nArakIke hotA hai / yataH ina saba jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANase adhika nahIM hai, ataH zraghase saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana ukta pramANa kahA hai| aba rahA anutkRSTakA vicAra so midhyAtvakA saMkrama samyagdRSTike hI sambhava hai, ataH samyagdRSTiyoMke sparzanako dekhakara mithyAtva ke anutkRSTa pradezAMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kahA he / samyaktva aura samyagmithyAtva ke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka cAroM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame posaNaM 6186. AdeseNa Neraiesu miccha0 ukka0 aNukka0 padesasaMkAma0 logassa asaMkhe0 / samma0-sammAmi0-solasaka0-NavaNoka0 ukka0 pade0saMkA0 logassa asaMkhe0. bhAgo / aNukka0 logassa asaMkhe0bhAgo cha coddasa bhAgA vA desUNA / evaM vidiyAdi jAva sattamA tti / Nayari sagaposaNaM / paDhamAe khettaM / / 6160. tirikkhesu micchattassa ukkassapade0saMkA0 loga0 asNkhe0bhaago| aNukkassa0 loga0 asaMkhe0bhAgo cha codasa0 desUNA / samma0-sammAmi0-ukka0 pade0. gatiyoMke jIva hote haiM, parantu unakA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgase adhika nahIM hotaa| mAtra atIta kAla kI apekSA inakA sparzana yA to vihAravatsvasthAna AdikI apekSA trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa aura ekendriya Adike mAraNAntika samudghAta aura upapAdapadakI apekSA sarvaloka pramANa bana jAtA hai| yaha dekhakara inake anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa, trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa aura sarvaloka pramANa kahA hai| tathA solaha kaSAya aura no nokaSAyoMkA pradeza saMkramaNa nirbAdharUpase sarvatra sarvadA hotA rahatA hai, isalie inake anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana vartamAna aura atIta donoM prakArake kAloMkI apekSA ekamAtra sarvaloka kahA hai| 6186. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtvake utkRSTa aura anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / samyaktva, samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra dvitIyAdi pRthiviyoMke nArakiyoMmeM sparzana jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanA apanA sparzana kainA cAhie / pahalI pRthivImeM sparzanakA bhaGga kSetrake samAna hai|| vizeSArtha-- mithyAtvakA saMkramaNa samyagdRSTi hI karatA hai aura naraka samyagdRSTiyoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANase adhika nahIM hai isalie to nArakiyoMmeM mithyAtvake anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| tathA zeSa prakRtiyoMkA saMkramaNa mAraNAntikasamuddhAta aura upapAdapadake samaya bhI sambhava hai, kintu nArakiyoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI hai, isalie yahA~ para zeSa saba prakatiyoM ke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura asanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kahA hai| dvitIyAdi pRthiviyoMmeM yaha sparzana isI prakAra bana jAtA hai / mAtra trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgake sthAnameM apanA-apanA sparzana kahanA cAhie / pahalI pRthivIke saba nArakiyoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI hai| inakA kSetra bhI itanA hI hai . isalie yahA~ para pahalI pRthivImeM sparzanako kSetrake samAna jAnanekI sUcanA kI hai / zeSa kathana sugama hai| 6160. tiryaJcoMmeM mithyAtvake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 saMkA0 loga0 asaMkhe bhaago| aNuka0 lo0 asaMkhe0bhAgo savvalogo vA / solasaka0NavaNoka0 ukka0 padesasaMkAmaehi loga0 asaMkhe bhaago| aNukka0 savvalogo vA / evaM paMciMdiyatirikkhatie / Navari paNuvIsaM payaDINaM aNu0 loga0 asaMkhe bhAgo savvalogo vaa| paMciMdiyatirikkhaapaja0-maNusaapaja. evaM ceva / Navari micchattaM Nasthi / maNusatie evaM ceva / Navari miccha0 ukka0 aNukka0 pade0saMkA0 loga0 asNkhe0bhaago| samyaktva aura samyagmithyAtvake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvone lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sarvalokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne sarvaloka kSetrakA sparzana kiyA hai / isI prakAra paJcendriya tiryazcatrikameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki paccIsa prakRtiyoMke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sarvaloka pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| paJcendriya tiyeJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM isI prakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM mithyAtvakA saMkramaNa nahIM hotA / manuSyatrikameM isI prakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM mithyAtvake utkRSTa aura anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha-samyagdRSTi tiryaccoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa aura atIta sparzana trasanAlIke kucha kama chahabaTe caudaha bhAga pramANa hai, isalie sAmAnya tiryazcoM meM mithyAtvake anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa aura trasanAlI ke kucha kama chaha baTe caudaha bhAga pramANa kahA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvakI sattA vAle tiryaJcoMkA bartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa aura mAraNAntika samu. ddhAta AdikI apekSA atIta sparzana sarvaloka pramANa hai, isalie sAmAnya tiryaJcoMmeM inake anuskRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa aura sarva loka pramANa kahA hai / solaha kapAya aura nau nokaSAyoMke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana sarvaloka pramANa donoM kAloMkI apekSAse hai yaha spaSTa hI hai| paJcendriya tiryacatrikarma aura saba sparzana to sAmAnya tiryaJcoMke samAna bana jAtA hai| mAtra inakA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa aura atIta sparzana sarvaloka pramANa honese inameM solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa aura saba loka pramANa kahA hai| paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM anya saba sparzana to tiryaJcatrikake samAna bana jAtA hai / mAtra inameM ekamAtra mithyAtva guNasthAna honese mithyAtvakA saMkramaNa sambhava nahIM hai, isa lie usakA niSadha kiyA hai| manuSyatrikameM anya saba sparzana to ukta apayoptakaki samAna bana jAtA hai / mAtra inameM samyagdRSTi jIva honeke kAraNa mithyAtvakA saMkramaNa sambhava hai / parantu inameM aise jIvoMkA vartamAna aura atIta sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga se adhika prApta na honeke kAraNa mi yAtvake anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA bhI ukta kSetrapramANa sparzana kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai| Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame posaNaM 257 6161. devesu miccha0 ukka0 pade0saMkA0loga asNkhe0bhaago| aNukka0 loga0 asaMkhe0bhAgo aTThacodasa0desUNA / sesakammANamukka0 khettaM / aNukka0 loga0 asaMkhe0bhAgo, aTTha Navacodasa0 desUNA / Navari purisa0-NabuMsa0 ukka0 pade0saMkA0 aTThacodasa0 desUNA / evaM sohammIsANa / 6162. bhavaNa-vANave0-jodisi0 miccha0 ukka0 pade0saMkA0 loga0 asaMkhe0bhAgo / aNukka0 loga0 asaMkhe0bhAgo adbhuTTa aTThacodasa0 desUNA / sesakammANaM ukka0 pade0saMkA0 loga0 asaMkhe0bhAgo / aNuka0 lo0 asaMkhe0bhAgo, advaTThaaTTha-Nava-coddasandesUNA / 6 161. devoMmeM mithyAtvake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa karmoM ke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana kSetrake samAna hai| anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA sanAlIke kucha kama ATha aura nau baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki purupaveda aura napuMsakavedake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra saudharma aura aizAna kalpavAsI devoMmeM jAnanA caahie| vizeSArtha-samyagdRSTi devoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa honese inameM mithyAtvake anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana ukta kSetra pramANa kahA hai| devoMkA ukta sparzana to hai hii| mAraNAntika samuddhAtakI apekSA inakA sparzana trasanAlIke kucha kama nau vaTe caudaha bhAgapramANa hai aura ina saba sparzamoMke samaya zepa saba prakRtiyoMke anutkRSTa pradezoMkA saMkrama hotA hai, isalie yahA~ para devoMmeM zeSa prakRtiyoMke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA vasanAlI ke kucha kama ATha aura kucha kama nau baTe caudaha bhAgapramANa kahA hai| yahA~ para puruSavaMda aura napuMsakavedake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMke sparzanameM anya prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMke sparzanase kucha vizeSatA hai, isalie usakA nirdeza alagase kiyA hai / bAta yaha hai ki saudharma aura aizAna kalpakI apekSA sAmAnya devoMmeM puruSaveda aura napuMsakavedakA utkRSTa pradezasaMkrama vihAravatsvasthAna Adike samaya bhI sambhava hai, isalie inameM ukta karmoM ke utkRSTa pradezasaMkrAmaka jIvoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana vasanAlIke kucha kama ATha vaTe caudaha bhAgapramANa bana jAnese vaha alagase kahA hai| yaha sparzana saudharma aura aizAna kalpameM avikala ghaTita ho jAtA hai, isalie ise sAmAnya devoMke samAna jAnanekI sUcanA kI hai| zeSa kathana sugama hai / 16. bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM mithyAtvake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA trasanAlIke kucha kama sAr3he tIna aura ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa karmoke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA trasanAlIke kucha kama sAr3he tIna, kucha kama ATha aura kucha kama nau baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 33 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 163. saNakkumArAdi accudA ti sabapayaDi. ukka0 pade0saMkA0 loga0 asaMkhe bhaago| aNukka0 sagaposaNaM / uvari khettaM / evaM jAva0 / 164. jaha0 payadaM / duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / ogheNa miccha0 jaha0 pade0saMkA0 loga0 asNkhe0bhaago| ajaha0 loga0 asaMkhe0bhAgo aTThacodda0 desUNA / samma0-sammAmi0 jaha0 ajaha0 pade0saMkA0 loga0 asaMkhe0bhAgo aTThacodda0 desUNA savvalogo vA / solasaka0-NavaNoka0 jaha0 pade0saMkA0 loga0 asNkhe0bhaago| ajaha sblogo| vizeSArtha--samyagdRSTi ukta devoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana kucha kama sAr3he tIna aura kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa honese inameM mithyAtvake anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana uktapramANa kahA hai| zeSa karmoM ke anutkRSTa pradezoMkA saMkrama ukta devoMkI saba avasthAoMmeM bhI sambhava hai, isalie unameM unake anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA sanAlIke kucha kama sAr3he tIna, kucha kama ATha aura kucha kama nau baTe caudaha bhAga pramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 6163. sanatkumArase lekara acyuta kalpa takake devoMmeM saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| tathA anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana apane-apane kalpake sparzanake samAna jAnanA caahie| Age nau praiveyaka AdimeM sparzana kSetrake samAna jAnanA cAhie / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha-Age sanatkumAra Adi kalpoMmeM mithyAdRSTi aura samyagdRSTi devoMke sparzanameM koI pharaka nahIM hai, isalie vahA~ saba prakRtiyoMke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana eka sAtha kahA hai / sAtha hI jisa kalpameM jo sparzana hai vahI prApta hotA hai, isalie use apane-apane sparzanake samAna jAnanekI sUcanA kI hai / nau praidheyaka AdimeM sparzana kSetrake samAna honese saba prakRtiyoMke utkRSTa aura anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMke sparzanako kSetrake samAna jAnanekI sUcanA kI hai / zeSa kathana sugama hai| 6164. jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtvake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| ajaghanya pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga-pramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAga pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa, trasanAlIke kucha kama AThabaTe caudaha bhAga pramANa aura sarvaloka pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| ajavanya pradezake saMkrAmaka jIvoMne sarvaloka pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha-oghase mithyAtva kA jaghanya pradezasaMkrama kSapita kamAMzika jIvake kSapaNAke samaya hotA hai, isalie isake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai / tathA isake ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana jo lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kahA hai so isakA khulAsA Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame posaNaM raha 6 165. AdeseNa Neraiya0 miccha0 jaha0 ajaha0 pade0saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhaago| sesA0 jaha0 loga0 asNkhe0bhaago| ajaha0 loga0 asaMkhe0bhAgo, chacoisa bhAgA vA desUNA / evaM vidiyAdi jAva sattamA ti / Navari sagaposaNaM / paDhamAe khet| F166. tirikkhesu mincha0 jaha0 pade0saMkA0 loga0 asNkhe0bhaago| ajaha loga0 asaMkhe0bhAgo chacodasa0 desuunnaa| samma0-sammAmi0 jaha0 ajaha. jaisA isake anutkRSTa pradezasaMkramake samaya kara Aye haiM usI prakAra yahA~ para bhI kara lenA caahie| samyaktva aura samyagmithyAtvakA jaghanya aura ajaghanya pradezasaMkrama ekendriyAdi jIvoMke bhI sambhava hai| kintu aise jIvoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA atIta sparzana vihAravatsvasthAna AdikI apekSA trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa aura mAraNAntika samuddhAta va upapAdapadakI apekSA sarvalokapramANa prApta honese vaha tatpramANa kahA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA jaghanya pradezasaMkrama adhikatarakA kSapaNAke samaya aura kuchakA upazamanAke samaya prApta hotA hai / yataH aise jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, isalie ina karmo ke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| tathA inakA ajaghanya pradezasaMkrama kucha guNasthAnapratipanna jIvoMko chor3akara prAyaH saba jIva karate haiM, isalie inake ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana sarvalokapramANa kahA hai / 6 165. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtvake jaghara, aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa prakRtiyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai ! tathA ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra dUsarI pRthivIse lekara sAtavIM pRthivI takake nArakiyoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanA apanA sparzana kahanA caahie| pahalI pRthivIke nArakiyoMmeM kSetrake samAna sparzana hai| vizeSArtha-narakameM sarvatra samyagdRSTiyoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, isalie inameM mithyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai / zeSa prakRtiyoMkA jaghanya pradezasaMkrama kSapitakamAMzika jIvoMke yathAsthAna hotA hai aura aise jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, isalie inake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| inake ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa hai yaha spaSTa hI hai / zepa kathana sugama hai| 6166. tiryazcoMmeM mithyAtvake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| ajaghanya pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyA Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 pade0saMkA0 loga0 asaMkhe0bhAgo sabbalogo vA / solasaka0-gavaNoka0 jaha0 pade0. saMkA0 loga0 asaMkhe bhaago| ajaha0 svvlogo| 167. paMciMdiyatirikkhatie miccha0-samma0-sammAmi0 tirikkhabhaMgo / solasaka0-NavaNoka0 jaha0 khettaM / ajaha0 pade0kAma0 loga0 asaMkhe0bhAgo sabalogo vaa| evaM paciMdiyatirikkha0apajja0-maNusaapaja / Navari miccha0 Nasthi / evaM maNusatie / Navari miccha0 jaha0 ajaha0 pade0saMkA0 loga0 asNkhe0bhaago| taveM bhAgapramANa aura sarvalokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne sarvalokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha-tiryaJcoMmeM mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama uttama bhogabhUmimeM kSApatakamAMzika jIvake antima samayameM sambhava hai / yataH aise jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai ataH inameM mithyAtvake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana ukta pramANa kahA hai| tathA samyagdRSTi tirthaJcoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana vasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa hai ataH inameM mithyAtvake ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana ukta pramANa kahA hai| samyaktva aura samyagmizyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveMbhAgapramANa aura saba lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai yaha spaSTa hI hai, kyoMki samyaktvakA jaghanya aura ajaghanya donoM prakArakA sparzana to mithyAdRSTiyoMke hotA hI hai / samyagmithyAtvakA bhI yaha saMkrama mithyAdRSTiyoMke sambhava hai aura mithyAdRSTi tiyecoMkA sparzana ukta pramANa hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke jaghanya saMkramake svAmitva para alaga-alaga vicAra karane para vidita hotA hai ki ina prakRtiyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgase adhika nahIM bana sakatA isalie yaha ukta kSetrapramANa kahA hai / tathA inakA ajaghanya pradezasaMkrama ekendriyAdi saba tiryaJcoMke sambhava hai, isalie inake ajaghanya pradezoMka saMkrAmaka jIvoMkA sparzana sarvalokapramANa kahA hai| 6567. paJcendriya tiryazcatrikameM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana sAmAnya tiryaccoMke samAna hai / solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana kSetrake samAna hai / ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lAkake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarvalokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki ye mithyAtvaka saMkrAmaka nahIM hote / isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki unameM mithyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha-sAmAnya tiryancoMmeM mithyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana paJcendriya tiryaJcatrikakI mukhyatAse hI kahA hai| tathA samyaktva aura samyagmithyAtvake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmakoMkA jo sparzana sAmAnya tiryaJcoMmeM hai vaha Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapaya DapadaisasaMkame posaNaM 261 9 168. devesu miccha0 jaha0 pade0 saMkA0 logassa asaMkhe0 bhAgo / ajaha0 loga0 asaMkhe0 bhAgo aTThacodasa0 desUNA | samma0 sammAmi0 jaha0 ajaha0 pade 0saMkA 0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo, aTThaNatra cohasa0 dekhaNA / sesANaM jaha0 khettaM / ajaha0 [loga * asaMkhe 0] aTTaNava codasa0 desUNA / evaM savvadevANaM / vari sagaposaNaM davdhaM / vari jodisi0 samma0 sammAmi0 jaha0 pade 0 saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhAgo, aTThacoda0 de0 | ajaha 0 lo0 asaMkhe0bhAgo adbhuTThaaTTaNa codasa0 dekhaNA / evaM jAva0 / aTTha gA0 58 paJcendriya tiryaJcatrikameM bhI bana jAtA hai / isalie inameM ukta tInoM prakRtiyoMke jaghanya aura ajaghanya pradezoM ke saMkrAmakoMkA sparzana sAmAnya tiryaJcoMke samAna kahA haiN| solaha kaSAya aura nau nokapAyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa prApta hone se use kSetrake samAna jAnane kI sUcanA kI hai / tathA ukta tiryaJcoM ke sarvatra inakA jaghanya pradezasaMkrama sambhava hai, ataH ukta tiryaJcoMke sparzanako dekhakara yahA~ para inake jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana sarvalokapramANa kahA haiM / paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM yaha sparzana vila bana jAtA hai isalie unameM paJcendriyatiryaJcatrika ke samAna jAnane kI sUcanA kI hai / mAtra inameM mithyAtvakA saMkrama nahIM hotA, isalie usakA niSedha kiyA hai| mAyake jaghanya aura ajavanya pradezoM ke saMkrAmaka jIva samyagdRSTi hote haiM aura manuSyoMmeM aise jIvoMkA sparzanaM lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai jo tInoM prakArake manuSyoM meM sambhava hai / mAtra isa vizeSatA ko chor3akara anya saba sparzana inameM ukta aparyApta jIvoMke samAna bana jAnese unake samAna jAnane kI sUcanA kI hai| 168. devoM mithyAtva ke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sanAlIke kucha kama ATha baMTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtva jaghanya aura ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA trasanAlIke kucha kama ATha aura kucha kama nau baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa prakRtiyoMke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMke sparzanakA bhaGga kSetrake samAna hai / jaghanya pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA trasanAlIke kucha kama ATha aura kucha kama nau baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI kAra saba deva jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki apanA-apanA sparzana le jAnA caahie| itanI aura vizeSatA hai ki jyotiSI devoMmeM samyaktva aura samyagmithyAtva ke jaghanya pradezoMka sakrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA trasanAlIke kucha kama sAr3he tIna aura kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / ajaghanya pradeza ke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA nAlIke kucha kama sAr3he tIna, kucha kama ATha aura kucha kama no baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - jyotiSI devoMko jaghanya Ayu palyake AThaveM bhAgase kama nahIM hotI, ataeva inameM isake pUrva mAraNAntika samudghAta sambhava nahIM hai / yahI kAraNa hai ki inameM samyaktva aura Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 jayadhavalAsahide kaSAyapAhuDe [baMdhago 6 6166. kAlo duviho-jahaNNamukkassaM ca / uksse payadaM / duviho Ni0-ogheNa AdeseNa y| ogheNa miccha0-sammAmi0-bArasaka0-NavaNoka0 ukka0 pade0saMkA0 kevaciraM0 1 jaha0 eysmo| uka0 saMkhejA samayA / aNukka0 savvaddhA / samma0aNaMtANu0 caukka0 ukka0 pade0saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 Avali0 asaMkhe0. bhAgo / aNukka0 sadhaddhA / 6 200. AdeseNa Neraiesu savvapayaDI0 ukka0 pade0saMkA0 jaha0 eyasa0 / uka0 Avali0 asNkhe0bhaago| aNukka0 savvaddhA / evaM satraNeraiya-savyatirikkha0-devA jAva sahassAra ti / maNusatiya ANadAdi sabvaTThA ti sabapayaDI0 ukka0 pade0saMkA0 samyagmidhyAtyake jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA sparzana trasanAlIke kucha kama nau baTe caudaha bhAgapramANa na batalAkara mAtra lokake asaMkhyAtaveM bhAmapramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa batalAyA hai| zeSa kathana sugama hai| 6166. kAla do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase mithyAtva, samyagmithyAtva, bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kitanA kAla hai ? jaghanyakAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai| samyaktva aura anantAnubandhI cataSkake utkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai| vizeSArtha--oghase mi yAtva Adi 23 prakRtiyoMkA utkRSTa pradezasaMkrama manuSyoMmeM kSapaNAke samaya prApta hotA hai / yaha sambhava hai ki nAnA manuSya eka sAtha inakA utkRSTa pradeza saMkrama kareM aura dUsare samayameM anya manuSya na kreN| sAtha hI yaha bhI sambhava hai ki nAnA manuSya alaga-alaga saMkhyAta samaya taka inakA utkRSTa pradezasaMkrama karate raheM, isalie inake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai| samyaktva aura anantAnubandhI catuSkakA utkRSTa pradezasaMkrama sAtaveM narakake nArakI karate haiN| ye jIva eka samaya taka inakA utkRSTa pradezasaMkrama karake dvitIyAdi samayoMmeM anya jIva na kareM yaha to sambhava hai hii| sAtha hI yahA~ para samyaktvakA upakramaNakAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa honese inakA utkRSTa pradeza saMkrama itane kAla taka bhI sambhava hai, isalie oghase inake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvo .. jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai / sabhI aTThAIsa prakRtiyoM ke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai yaha spaSTa hI hai| 6200. Adezase nArakiyoMmeM saba prakRtiyoM ke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanyakAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai / isI prakAra saba nArakI, saba tiryaJca, sAmAnya deva aura sahastrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie / manuSyatrika aura Anatakalpase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA javanyakAla eka samaya hai aura utkRSTa Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame kAlo 263 jaha0 eyasa0 / ukka0 saMkhejA samayA / aNuka0 savvaddhA / maNusa apaja0 sattAvIsaM paDI uka0 pade0saMkA 0 jaha0 eyasamao / ukka0 Avali0 asaMkhe 0 bhAgo / aka0 jaha0 aMtomuhuttaM / ukka0 palido 0 asaMkhe 0 bhAgo / Navari samma0 -sammAmi0 aNuka0 jaha0 aMtomu0 / ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo - Navari samma0 sammA mi0 aNuka0 jaha0 eyasa0 / evaM jAva0 / 1 201. jahaNNa padaM / duviho Ni0 - oghe0 - Adese 0 | ogheNa sabapayaDI0 jaha0 pade 0 saMkA 0 jaha0 esa0 / ukka0 saMkhejjA samayA / ajaha0 savvaddhA / evaM cadusu dI va majja0 ajaha0 aNuka0 bhaMgo | Navari solasaka0 -bhaya-dugu chA0 ajaha0 I kAla saMkhyAta samaya hai / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai / manuSya aparyAptakoM sattAIsa prakRtiyoM ke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanyakAla muhUrta utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtva ke anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNAtaka le jAnA cAhie / vizeSArtha -- yahA~ para jina mArgaNAoM kI saMkhyA saMkhyAtase adhika hai unameM saba prakRtiyoM ke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAga pramANa hai tathA jinakA parimANa saMkhyAta hai unameM saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai yaha spaSTa hI hai mAtra isakA eka apavAda hai vaha yaha ki Anatakalpase lekara aparAjita vimAna taka deva yadyapi parimANa saMkhyAta hote haiM phira bhI inameM saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya batalAyA hai so isakA kAraNa svAmitvasambandhI vizeSatA hai / bAta yaha hai ki inameM guNitakarmazika manuSya yAkara saba prakRtiyoMkA utkRSTa pradeza saMkrama karate haiM, isalie inameM saba prakRtiyoM ke utkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoM kA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hI banatA hai / sarvatra saba prakRtiyoM ke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai yaha spaSTa hI hai / mAtra manuSya aparyAptakoM kA jaghanya kAla antautkRSTa kApalyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa honese inameM saba prakRtiyoMke anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoM ke jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| isameM itanI aura vizeSatA hai ki yaha sAntara mArgaNA honese inameM samyaktva aura samyagmithyAtva ke anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIva eka samaya taka raheM aura dUsare samayameM saMkrAmaka ho jAya~ yaha sambhava haiM, isalie yaha kAla eka samaya kahA hai / 1 201. jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura pradeza / zraghase saba prakRtiyoM ke jaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanyakAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / ajaghanya pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA kAla sarvadA hai / isI prakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSya aparyAptakoMmeM saba prakRtiyoMke ajaghanya pradezoMke saMkrAmaka jIvoMke kAlakA bhaGga anutkRSTake samAna hai| itanI aura vizeSatA hai ki Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 264 jaha0 khuddAbhava0 samaUNaM / evaM jAva0 / 6202. aMtaraM duhiM- - jaha0 ukka0 / ukkasse payadaM / duviho gi0 - oghe0 Ade0 / ogheNa satrapaDI0 uka0 pade0 saMkA0 jaha0 eyasamao ukka0 anaMtakAlamasaM khejjA poggala pariyaTTA / aNuka0 Nasthi aMtaraM / evaM cadusu, gadIsu / Navari maNusa apajja0 aNuka0 jaha0 eyasa0 / ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / evaM jAva0 / 6 203. evaM jahaNyaM pi khedavyaM / NAri oghe tignisaMjala0 purisa0 jaha0 eyasamao ukka0 seDhIe asaMkhe0 bhAgo / evaM maNusatie / Navari maraNusiNI 0 purisa 0 ukassabhaMgo / solaha kaSAya, bhaya aura jugupsA ke jaghanya pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya kama cullaka bhavagrahaNapramANa hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / vizeSArtha - - manuSya paryAptakoM solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama bhava prathama samaya meM hotA hai. isalie inameM inake jaghanya pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya kama kSullaka bhavagrahapramANa kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai / 202. antara do kArakA hai - javanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - aura Adeza / zraghase saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai / anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA antarakAla nahIM haiN| isI prakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSya aparyAptakoM meM anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANae hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / 203. isI prakAra jaghanya pradezasaMkrAmakoM ke antarakAlako bhI jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki oghase tIna saMjvalana aura puruSavedakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara zreNI asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoM meM puruSavedakA bhaGga utkRSTake samAna haiM / vizeSArtha -- oghase nAnA jIva saba prakRtiyoMke utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka eka samaya ke antarase hoM vaha to sambhava hai hI / sAtha hI guNita karmAzika jIvoMke utkRSTa antarakAlako dekhate hue ve anantakAla taka na hoM yaha bhI sambhava hai, isalie inake utkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara ananta kAla kahA hai / inake anutkRSTa pradezoMke saMkrAmaka jIvoMkA antarakAla nahIM hai yaha spaSTa hI hai / cAroM gatiyA~ nirantara mArgaNAe~ honese unameM bhI yaha antarakAla bana jAtA hai| isalie unameM zradhake samAna jAnanekI sUcanA kI hai / mAtra manuSya paryApta sAntara mArgaNA hai, isalie unameM ukta mArgaNA ke antarakAlake anusAra saba prakRtiyoMke anutkRSTa pradezoM ke saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya aura utkRSTa antara kAla kahA hai / yahA~ para utkRSTa kI apekSA jisa prakAra vicAra kiyA hai usI prakAra jaghanyakI apekSA bhI vicAra kara lenA cAhie / jo isameM vizeSatA hai usakA alaga se nirdeza kara diyA hai / Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 uttarapaDipadesasaMkame appAbahuzra 265 6204. bhAvo savvattha odaio bhaavo| * appASahudha / 6 205. sugamamedamahiyArasaMbhAlaNa vakta / * savvatthovo samatte uksspdessNkmo| (206. kudo ? sammattadavve adhApavattabhAgahAreNa khaMDide tttheykhNddpmaannttaado| * apaccakkhANamANe ukasso padesasaMkamo asaMkhejjaguNo / 6207. kudo ? micchattasayaladavvAdo AvaliyAe asaMkhejjabhAgapaDibhAgeNa parihINadavyaM ghettUNa svvsNkmennedssukksssaamittvihaannaado| ettha guNagAro gunnsNkmmaaghaarpduppnnnnadhaapvttbhaaghaarmetto| . * kohe ukkassapadesasaMkamo visesaahio| 6 208. kudo ? doNhamedesi sAmitta bhedAbhAve vi payaDivisesametteNa tatto edssaahiybhaavovlddhiido| OM mAyAe ukassapadesasaMkamo visesaahitro| * lobhe ukkassaMpadesasaMkamo visesaahio| OM paJcakkhANamANe ukassapadesasaMkamo visesaahiyo| * kohe ukkassapadesasaMkamo visesaahio| 6204. bhAva sarvatra audayika bhAva hai / * alpabahutvakA adhikAra hai| 6 205. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtravacana sugama hai / * samyaktvakA utkRSTa pradezasaMkrama sabase stoka hai| 6 206. kyoMki samyaktvake dravyako adhaHpravRtta bhAgahArase bhAjita karane para vaha usameMse eka bhAgapramANa hai| * usase apratyAkhyAnamAnakA utkRSTa pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6207. kyoMki mithyAtvake samasta dranyase zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgarUpa pratibhAgase hIna dravyako grahaNa kara sarvasaMkramake Azrayase isake utkRSTa svAmitvakA vidhAna kiyA gayA hai| * usase apratyAkhyAna krodhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 208. kyoMki ina donoMke svAmImeM bheda nahIM hone para bhI prakRtivizeSake kAraNa usameM isakA adhikapanA upalabdha hotA hai| * usase apratyAkhyAnamAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAnalobhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnamAnakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnakrodhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 34 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe * mAyAe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / * lobhe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / * aNatANubaMdhimANe ukkassapadesasaMkamo visesAhiyo / * kohe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / [ baMdhago 6 * mAyAe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / * lobhe ukkassapadesa saMkamo visesAhio / 206. dANi suttANi payaDivisesamettakAraNapaDibaddhANi sugamANi / * micchattassa ukkassapadesasaMkamo* visesAhio / 9 210. kettiyametteNa ? Avali0 asaMkhe 0 bhAgeNa khaMDideya khaMDametteNa / * sammAmicchatte ukassapadesasaMkamo visesAhio / $ 211. micchataM kAmiya puNo jeNa kAlena sammA micchattaM savtrasaMkameNa saMkAmedi takAlavbhaMtare NaTThAsesadavtraM sammAmicchattamUladavyAdo asaMkhejaguNahINaM ti kaTTu, tattha tammi sohi suddhasamette visesAhiyattamidi vRttaM hoi / * lohasaMjalaNe ukkassapadesasaMkamo ataguNo / 9 212. kudo desaghAdittAdo / * usase pratyAkhyAnamAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase pratyAkhyAnalobhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase anantAnubandhImAnakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase anantAnubandhIkrodhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase anantAnubandhImAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase anantAnubandhIlobhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 206. ye sUtra prakRti vizeSamAtra kAraNa se sambandha rakhate haiM, isalie sugama haiM / * usase mithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 210. kitanA adhika hai ? AvalI ke asaMkhyAtaveM bhAgakA bhAga dene para jo eka bhAga labdhazrave utanA adhika hai / * usase samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / SS 211. midhyAtvako saMkramaNa karake punaH jitane kAlameM samyagmithyAtvakA sarvasaMkramake dvArA saMkramaNa karatA hai usa kAlake bhItaraM naSTa huA samasta dravya mithyAtva ke mUla dravyase asaMkhyAta guNAhIna hai aisA samajhakara use usameMse kama kara dene para jo zeSa bace utanA vizeSa adhika hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * usase lobhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama anantaguNA hai / 1212. kyoMki yaha dezaghAti prakRti hai / Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDipadesasaMkame appA bahuaM * hasse ukkassapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo / 9 213. kudo ? dohaM desaghAdittAvisesevi adhApavattasavtrasaMkamavisayasAmitta - bhedAvalaMbaNeNa tahAbhAvasiddhIe virohAbhAvAdo / * radIe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / 9 214. payaDiviseseNa / gA0 58 ] 267 * itthivede ukkassapadesasaMkamo saMkhejjaguNo / 215. kudo 1 hassaraibaMdhagaddha do saMkhejjaguNakuravitthivedabaMdhagaddhAe saMcidattAdo / * soge ukkassapadesasaMkamo visesAhio / 6 216. ettha vi addhA visesamassiUNa saMkhejjabhAgAhiyattaM daTThavvaM kuravitthivedabaMdhagaddhAdo raiyANamaradisogabaMdhagaddhAe saMkhejabhAganbhahiyattadaMsaNAdo / * aradoe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / 6 217. payaDivisesamettameva kAraNametthANugaMtavvaM / * evuMsayavede ukkassapadesasaMkamo visesAhiyo / 6 218. kudo ? addhAvisesamassiUNa hassaraibaMdhagaddhAe saMkhejjabhAgasaMcayassa ahiyatvalaMbhAdo / * usase hAsyakA utkRSTa pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 6 213. kyoMki dezaghAtirUpase donoMmeM bheda nahIM hai to bhI adhaH pravRttasaMkrama aura sarvasaMkramaviSayaka svAmitvarUpa bhedakA avalambana karanese usa prakArakI siddhi honemeM koI virodha nahIM AtA / * usase ratikA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 6214. isakA kAraNa prakRti vizeSa hai / * usase strIvedakA utkRSTa pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai / SS 215. kyoMki hAsya aura ratike bandhakakAlase saMkhyAtaguNe kurukSetrasambandhI strIvedake bandhakakAla dvArA isakA samaya huA hai / * usase zokakA utkRSTa pradezasaJcaya vizeSa adhika hai / SS 256. yahA~ para bhI kAlavizeSakA Azraya kara saMkhyAtabhAga rUpase adhikatA jAnanI cAhie, kyoMki kurukSetra meM strIveda ke bandhakakAlase nArakiyoMmeM arati-zokakA bandhakakAla saMkhyAtaveM bhAga adhika dekhA jAtA hai / * usase aratikA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 217. yahA~ para prakRtivizeSa mAtra kAraNa jAnanA cAhie / * usase napuMsakavedakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 218. kyoMki kAlavizeSakA Azraya kara hAsya ratike bandhakakAlase saMkhyAta bhAgameM hue saJcayameM vizeSa adhikatA upalabdha hotI hai / Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * duguMchAe ukassapadesasaMkamo visesAhio / 6 216. kudo ? dhuvbNdhittaado| * bhae ukassapadesasaMkamo visesaahio| hu 220. sugamamedaM pyddivisesmettkaarnnpddibddhttaado| (r) purisavede ukassapadesasaMkamo visesaahio| 6 221. kudo 1 doNhaM dhuvabaMdhitteNa samANavisayasAmittapaDilame vi payaDivisesamassiUNa pugvinlAdo edassa visesAhiyattasiddhIe virohaabhaavaado| * kohasaMjalaNe ukassapadesasaMkamo sNkhejjgusso| 6 222. ko guNagAro ? egarUvacaubhAgAhiyANi charuvANi / kudo ? kasAyacaubhAgeNa saha sayalaNokasAyabhAgassa kohasaMjalaNAyAreNa prinndssuvlNbhaado| ettha saMdiTThIe mohaNIyasavvadavvamettiyamidi ghettavvaM 40 / tadaddhamettaM kasAyadavvamedaM 20 / NokasAyadavvaM pi ettiyaM ceva hoi 20 / puNo edassa paMcabhAgametto purisavedukkassasaMkamo ettio hoi 4 / edaM chagguNaM kariya caubhAgAhie kade kohasaMjalaNadavyamettiyaM hoi 25 / mANasaMjalaNe ukassapadesasaMkamo visesaahio| 6 223. kettiyametteNa 1 paMcamabhAgametteNa / tassa saMdiTThI 30 / * usase jugupsAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 216. kyoMki yaha dhruvabandhinI prakRti hai| * usase bhayakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 220. yaha sUtra sugama hai, kyoMki yaha prakRtivizeSamAtra kAraNase sambandha rakhatA hai| * usase puruSavedakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6221. kyoMki donoM dhruvabandhI honese inakA svAmI samAna viSayase sambandha rakhatA hai to bhI prakRti vizeSakA Azraya kara pUrva prakRtise isake vizeSa adhikake siddha honemeM koI virodha nahIM paataa| * usase krodha saMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai| 6222. guNakAra kyA he ? ekakA caturthabhAga adhika chaharUpa guNakAra hai, kyoMki kaSAyake caturthabhAgake sAtha nokaSAyoMkA samasta bhAga krodhasaMjvalanarUpa se pariNata hotA huA upalabdha hotA hai| yahA~ para saMraSTike liye mohanIyakA samasta dravya 40 grahaNa karanA cAhie / usakA ardhamAtra kaSAyakA dravya itanA hai 20 / nokaSAyoMkA dravya bhI itanA hI hotA hai 20 / punaH isakA pA~cavA~ bhAgamAtra puruSavedakA utkRSTa saMkrama itanA hotA hai 4 / ise chahase guNA karake usane isakA caturthabhAga adhika karane para krodhasaMjvalanakA dravya itanA hotA hai 25 / * usase mAnasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6223. kitanA adhika hai ? pA~cavA~ bhAgamAtra adhika hai / usakI saMdRSTi 30 hai| Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame appAbahuaM . 266 * mAyAsaMjalaNe ukassapadesasaMkamo visesaahitro| 6 224. kettiyametteNa 1 chababhAgametteNa / tassa saMdiTThI 35 / evamoghappAbahuamukkassaM samattaM / / 6 225. etto AdesappAbahuaparUvaNaTThamuttarasuttapabaMdhamAha8 NirayagaIe savvatthovo sammatte ukksspdessNkmo| 6226. kudo 1 micchattAdo guNasaMkameNa paDicchidadavyamaghApavattabhAgahAreNa khNddideykhNddpmaannttaado| * sammAmicchatte ukassapadesaMsaMkamo asNkhejjgunno| - 6227. kudo ? doNhameyavisayasAmittapaDilame vi sammattamUladabbAdo sammAmicchattamUladavvassAsaMkhejjaguNattamassiUNa thaabhaavsiddhiido| * apacakkhAemANe ukassapadesasaMkamo asNkhejgunno| 6228. doNhamadhApavattasaMkamavisayatte vi . drgyvisesovlNbhaado| taM kadhaM ? micchattadavvaM guNasaMkamabhAgahAreNa khaMDideyakhaMDamettaM sammAmicchattadavvaM adhApavattabhAgahAra paDibhAgeNa saMkamadi / apacakkhANamANadavvaM puNa micchattAdo payaDivisesahINaM hoUNAdhApavattasaMkameNa ukkassaM jAdamedeNa kAraNeNa tato edassAsaMkhejjaguNattaM siddh| * usase mAyAsaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 224. kitanA adhika hai ? chaThavA~ bhAgamAtra adhika hai| usakI saMdRSTi 35 hai| isa prakAra utkRSTa ogha alpabahutva samApta huaa| 6 225. Age Adeza alpabahutvakA kathana karaneke lie Ageke sUtra prabandhako kahate haiM* narakagatimeM samyaktvakA utkRSTa pradezasaMkrama sabase stoka hai| 6226. kyoMki mithyAtvake dravyameM se guNasaMkramake dvArA saMkramita hue drabyako adhaHpravRttabhAgahArase bhAjita karake jo eka bhAga labdha Ave tatpramANa samyaktvakA utkRSTa pradezasaMkrama hai| - *usase samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6227. kyoMki donoMkA svAmitva eka viSayako avalambana karanevAlA hai to bhI samyaktva ke mUladravyase samyagmithyAtvakA mUla dravya asaMkhyAta guNA hai, isalie usa prakArakI siddhi hotI hai| * usase apratyAkhyAnamAnakA utkRSTa pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6228. kyoMki ye donoM adhaHpravRttasaMkramako viSaya karate haiM to bhI dravyagata vizeSatA upalabdha hotI hai| zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-mithyAtvake dravyako guNasaMkrama bhAgahArake dvArA bhAjita karake jo eka bhAga labdha Ave utanA samyagmithyAtvakA dravya hai jo adhaHpravRttabhAgahArake pratibhAgarUpase saMkramita hotA hai / parantu apratyAkhyAna mAnakA dravya mithyAtvase prakRti vizeSa rUpase hIna hokara adhaHpravRttasaMkramake dvArA utkRSTa huA hai| isa kAraNase usase yaha asaMkhyAta guNAsiddha hotA hai| Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * kodhe upassapadesasaMkamo visesaahio| mAyAe ukassapadesasaMkamo visesAhitro / OM lohe ukkassapadesasaMkamo visesaahitro| paJcakkhANamANe ukassapadesasaMkamo visesAhio / * kohe ukassapadesasaMkamo visesaahio| OM mAyAe ukassapadesasaMkamo visesAhitra / OM lohe ukassapadesasaMkamo visesaahitro| 6 226. ettha savvattha payaDivisesametameva visesAhiyattakAraNamaNugaMtavvaM / micchutte ukkassapadesasaMkamo asNkhejgunno| 6 230. kiM kAraNaM 1 adhApavattasaMkamAdo pucinlAdo guNasaMkamadavyassedassAsaMkhejjaguNatte visNvaadaannuvlNbhaado| OM aNaMtANubaMdhimANe ukassapadesasaMkamo asaMkhejaguNo 6231. keNa kAraNeNa ? savvasaMkameNa paDiladdha kassa bhaavttaado| kodhe ukassapadesasaMkamo visesAhiyo / mAyAe ukassapadesasaMkamo visesaahitro| * usase apratyAkhyAna krodhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAnamAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAnalobhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase pratyAkhyAnamAnakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnakrodhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnamAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnalobhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 226. yahA~ sarvatra prakRti vizeSamAtra hI vizeSa adhikapanekA kAraNa jAnanA caahie| * usase mithyAtvameM utkRSTa pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6230. kyoMki pahaleke adhaHpravRttasaMkramase isa guNasaMkramadravyake asaMkhyAtaguNe honemeM visaMvAda nahIM pAyA jaataa| * usase anantAnubandhomAnakA utkRSTa pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 6231. kyoMki sarvasaMkramake dvArA isakA utkRSTa dravya prApta huA hai| * usase anantAnubandhIkrodhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhImAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame appAbahuaM * lobhe ukassapadesasaMkamo visesaahio| ( 232. edANi suttANi sugamANi / * hasse ukassapadesasaMkamo annNtgunno| 6233. kudo ? sabaghAdipadesaggaM pekkhiUNa desaghAdipadesaggassANaMtagaNatte sNdehaabhaavaado| OM radoe ukassapadesasaMkamo visesAhio / 6234. pyddivisesenn| itthivede ukassapadesasaMkamo sNkhengunno| OM soge ukassapadesasaMkamo visesaahio| 8 aradIe ukassapadesasaMkamo visesAhio / * Navusayavede ukassaMpadesasaMkamo visesaahiyo| 8 duguMchAe ukassapadesasaMkamo visesAhio / * bhae ukassapadesasaMkamo visesaahishro| OM purisavede ukassapadesasaMkamo visesaahio| 6 235. ettha savvattha oghANusAreNa kAraNamaNugaMtavvaM / * usase anantAnubandhIlobhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 6232. ye sUtra sugama haiN| * usase hAsyakA utkRSTa pradezasaMkrama anantaguNA hai| 6233. kyoMki sarvaghAti dravyako dekhate hue dezaghAti dravyake anantaguNe honemeM sandeha nahIM hai| * usase ratikA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 6234. kyoMki yaha prakRti vizeSa hai| * usase strovedakA utkaSTa pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai / * usase zokakA utkaSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase aratikA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase napusakavedakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase jugupsAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase bhayakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase puruSavedakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6235. yahA~ para sarvatra oghake anusAra kAraNa jAnanA caahie| Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * mANasaMjalaNe ukkassaMpadesasaMkamo visesAhio / 9 236. kettiyametto viseso 1 purisavedadantrassa sAdireyacaubbhAgametto / * kohasaMjalaNe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / * mAyAsaMjalaNe ukkassapadesa saMkramo visesAhio / * lohasaMjalaNe ukkassa padesa saMkamo vise sAhio / [ baMdhago 6 237. dANi muttANi payaDivisesameta kAraNapaDibaddhANi subohANi / evaM riyogho parUvido | evaM caiva sattasu puDhavIsu; visesAbhAvAdo / * evaM sesAsu gadIsu davvaM / 9 238. edeNa sutteNa sesagadINamappA bahuaM sUcidaM / taM jahA -- tirikkhapaMciMdiyatirikkhatiya devA bhavaNAdi jAva NavagevajjA tti Nirayogho / aNuddisANuttaradevesu evaM ceva / raft samma kama thi; itthi - gavuMsayavedANaM pi tattha vijjhAdasaMkamo cevetti visesamavahAriUNappA bahuamaNugaMtavrvvaM / maNusatie oghabhaMgo / paMci0tirikkha- apajja0 maNusaapajasa purado bhagNamAroha diya pyAbahuabhaMgo | I * usase mAnasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 9 236. vizeSakA pramANa kitanA hai ? puruSavedake dravyakA sAdhika caturtha bhAgamAtra vizeSa pramANa hai| * usase krodhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase mAyAsaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase lobhasaMjvalanakA utkaSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 237. ye sUtra prakRtivizeSamAtra kAraNase pratibaddha haiM, isalie sugama haiN| isa prakAra sAmAnyase nArakiyoM meM utkRSTa pradezasaMkrama alpabahutvakA kathana kiyA / isI prakAra sAtoM pRthiviyoMmeM jAnanA cAhie, kyoMki usase yahA~ para anya koI vizeSatA nahIM hai / * isI prakAra zeSa gatiyoM meM le jAnA cAhie / 6238. isa sUtra dvArA zeSa gatiyoMmeM alpabahutvakA sUcana kiyA hai / yathA - sAmAnya tiryana, paJcendriya tiryavatrika, sAmAnyadeva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau praveyaka takake devoM meM sAmAnya nArakiyoM ke samAna bhaGga hai| anudiza aura anuttara devoMmeM isI prakAra jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvakA saMkrama nahIM hai / tathA vahA~ para strIveda aura napuMsakavedakA bhI vidhyAtasaMkrama hI hai / isa prakAra isa vizeSatAko jAnakara alpabahutva samajha lenA cAhie / manuSyatrikameM zroghake samAna bhaGga hai / paJcendriya tiryazva aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM Age kahe jAne vAle ekendriya sambandhI alpabahutva ke samAna bhaGga hai / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 8 uttarapayAMDapadesasaMkame appAbahuaM 273 $ 236. saMpahi sesamaggaNANaM desAmA sayabhAveNiMdiyamamgaNAvayavamUdeyiMdie payadappA bahuaparUvaNaTTamuttaramuttapabaMdhamADhavei / * tado eiMdie savvatthovo sammatte ukkassapadesasaMkamo / SS 240. tado gaimaggaNappAbahuavihAsaNAdo aNaMtaramei dietu appA bahuagavesaNe kIramANe tattha sanvatthovo sammatte ukassapadesasaMkamo tti vRttaM hoi / * sammAmicchattassa ukkassapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo / 6 241. kudo do hamedesiM adhApavatteNa sAmittapaDilaMbhAvisese vi davvavisesamassiUNa tatto edassAsaMkhejjaguNabbhahiya kameNAvANadaMsaNAdo / * apaccakkhANamANe ukkassapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo / 6 242. etthakAraNaparUvaNAe NArayabhaMgo / * kohe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / * mAyAe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / * lohe ukkassapadesasaMkamo visesAhiyo / * paccakkhANamANe ukkassapadezasaMkamo visesAhio / * kohe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / SS 236. aba zeSa mArgaNAoM ke dezAmarSakabhAva se indriyamArgaNA ke avayavabhUta ekendriyoM meM prakRta alpabahutvakA kathana karaneke lie Age sUtraprabandhakA AloDana karate haiM * isake bAda ekendriyoMmeM samyaktvakA utkRSTa pradezasaMkrama sabase stoka hai / 240. isake bAda arthAt gatimArgaNA meM alpabahutvakA vyAkhyAna karane ke bAda ekendriyoM meM zralpabahutva kI gaveSaNA karane para vahA~ samyaktvakA utkRSTa pradezasaMkrama sabase stoka hai yaha ukta kathA hai | * usase samyagmithyAtvakA utkRSTa pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 6 241. kyoMki ina donoMke adhaHpravRttasaMkramake dvArA svAmitvake prApta karanemeM vizeSatA na hone para bhI dravyavizeSakI apekSA usase isakA asaMkhyAtaguNe adhikarUpase abasthAna dekhA jAtA hai / * usase apratyAkhyAnamAnakA utkRSTa pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / SS 242. yahA~ para kAraNakA kathana karane meM nArakiyoMke samAna kAraNa jAnanA cAhie / * usase apratyAkhyAnakrodhakA utkaSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAnamAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase apratyAkhyAnalobhakA utkaSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase pratyAkhyAnamAnakA utkaSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase pratyAkhyAnakrodhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 35 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 [baMdhagoda jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * mAyAe ukassapadesasaMkamo visesaahio| lobhe ukkassapadesasaMkamo visesaahio| * aNaMtANubaMdhimANe ukkassapadesasaMkamo visesaahio| kohe ukassapadesasaMkamo visesaahitro| OM mAyAe ukkassapadesasaMkamo visesaahio| 8 lobhe ukassapadesasaMkamo visesaahio| * hasse ukassapadesasaMkamo avNtgunno| radIe ukassapadesasaMkamo visesAhio / OM itthivede ukassapadesasaMkamo sNkhejgunno| soge uphassapadesasaMkamo visesaahitro| * aradIe ukassapadesasaMkamo visesaahio| OM sayavede ukassapadesasaMkamo visesAhiyo / * duguMchAe ukassapadesasaMkamo visesaahio| OM bhae ukassapadesasaMkamo visesaahio| * purisavede ukassapadesasaMkamo visesaahio| ERE * usase pratyAkhyAnamAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnalobhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhImAnakA utkaSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * u.se anantAnubandhIkrodhakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhImAyAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhIlobhakA utkRSTa pradesasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase hAsyakA utkRSTa pradezasaMkrama anantaguNA hai| * usase ratikA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase strIvedakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase zokakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase aratikA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase napuMsakavedakA utkRSTa pradesasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase jugupsAkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase bhayaMkA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase puruSavedako utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame appAbahuaM mANasaMjalaNe ukkassapadesasaMkamo visesaahio| * kohasaMjalaNe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / mAyAsaMjalaNe ukkassapadesasaMkamo visesaahio| * lobhasaMjalaNe ukkassapadesasaMkamo visesaahio| 6243. edANi suttANi sugamANi / evaM jAva0 tado ukssapadesappAbahuaM samattaM / * etto jahaeNapadesasaMkamadaMDo / 6 244. etto uvari jahaNNapadesasaMkamapaDibaddhappAbahua-daMDao kAyavyo ti ahiyArasaMbhAlaNavakamedaM / 8 savvatthovo sammatte jhennpdessNkmo| 6245. sammAmicchattAdisesasavapayaDINaM jahaNgapadesasaMkamehito sammattajahaNNapadesasaMkamo thovayaro ti suttattho / OM sammAmicchatte jahaNNapadesasaMkamo asNkhejjgunno| 6246. kudo ? doNhamedesi sAmittabhedAbhAve pi sammattamUladavyAdo sammAmicchattamUladavyassAsaMkhejjaguNakameNAvaTThANadaMsaNAdo / sammatte uvvellide jo sammAmicchattabvelaNakAlo tassa eyaguNahANoe asaMkhejjadibhAgapamANatambhuvagamAdo ca / * usase mAnasaMjvalanakA utkaSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase krodhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama vizepa adhika hai| * usase mAyAsaMjvalanakA utkaSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase lobhasaMjvalanakA utkRSTa pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6243. ye sUtra sugama haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| isa prakAra utkRSTa pradezasaMkrama alpabahutva samApta huaa| * isase Age jaghanya pradezasaMkrama daNDakakA adhikAra hai| 6244. isase Age jaghanya pradezasaMkramase sambandha rakhanevAlA alpabahutvadaNDaka karanA cAhie / isa prakAra adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra vacana hai / * samyaktvakA jaghanya pradezasaMkrama sabase stoka hai|| 6245. samyagmithyAtva Adi zeSa saba prakRtiyoMke jaghanya pradezasaMkramase samyaktvakA jaghanya pradeza saMkrama stoka hai yaha isa sUtrakA artha hai| * usase samyagmithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6246. kyoMki ina donoMke svAmitvameM bheda nahIM hone para bhI samyaktvake mUla dravyase samyagmithyAtvake mUladravyakA asaMkhyAtaguNita kramase avasthAna dekhA jAtA hai| tathA samyaktvakI udvelanA hone para jo sabhyagmithyAtvakA udvelanAkAla rahatA hai usakI eka guNahAni asaMkhyAtaveM bhAgapramANa svIkAra kI gaI hai / arthAt vaha kAla eka guNahAnike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 . * aNaMtANubaMdhimANe jahaNNapadesasaMkamo asNkhejjgunno| 247. ki kAraNaM 1 visaMjoyaNApuvyasaMjogaNavakabaMdhasamayapabaddhANamaMtomuhuttamettANamuvari sesakasAyANamadhApavattasaMkamamukkaDDaNApaDibhAgeNa paDicchiya sammattapaDilaMbheNa bechAvahisAgarovamANi parihiMDiya tappajjavasANe visaMjoyaNAe uvavidassa adhApavattakaraNacarimasamae vijjhAdasaMkameNedassa jahaNNasAmittaM jaadN| sammAmicchattassa puNa be chAvadvisAgarovamANi sAgarovamapudhattaM ca paribhamiya dIhubvenlaNakAleNa uvvellemANassa ducarimavidikhaMDayacarimaphAlIe uvvellaNabhAgahAreNa jahaNNaM jAdaM / tado uvvellaNabhAgahAramAhappeNaNNoNNabhattharAsimAhappeNa ca sammAmicchattadavvAdo edamasaMkhejjaguNaM jaadN| * kohe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| (r) mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| * lohe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| 6248. edANi suttANi sugamANi / * micchatte jahaeNapadesasaMkamo asNkhengunno| 6 246. kiM kAraNa; aNatANubaMdhINaM visaMjoyaNAputrasaMjogeNaNavakabaMdhassuvari adhApavattabhAgahAreNa paDicchidasesakasAyadavvassukkaDDaNApaDibhAgeNa bechAvadvisAgarovamagAlaNAe * usase anantAnubandhImAnakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAta guNA hai| 6247. kyoMki visaMyojanApUrvaka saMyoga hone para antamuhUrta kAlake bhItara jo nabakabandhake samayaprabaddha prApta hote haiM unake Upara zeSa kaSAyoMke adhaHpravRttasaMkramako utkarSaNake pratibhAgarUpase nikSipta karake samyaktvakI prApti dvArA do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa karake usake antameM visaMyojanAke lie upasthita hue jIvake adhaHpravRttakaraNake antima samayameM vidhyAtasaMkramake dvArA isakA jaghanya svAmitva huA hai / parantu samyagmithyAtvakA do chayAsaTha sAgara aura sAgarapRthaktva kAla taka paribhramaNa karake dIrgha udvelanAkAlake dvArA udvelanA karanevAle jIvake dvicarama sthitikANDakakI antima phAlike prApta hone para udvelanAbhAgahArake Azrayase jaghanya svAmitva prApta hA hai, isalie udvelanAbhAgahArake mAhAtmyavaza aura anyonyAbhyastarAzike mAhAtmyavaza samyagmidhyAtvake dravyase isakA dravya asaMkhyAtaguNA ho gayA hai| * usase anantAnubandhI krodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhImAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhIlobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6248. ye sUtra sugama haiN| * usase mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6246. kyoMki anantAnubandhiyoMkA visaMyojanApUrvaka saMyogadvArA navakabandhake Upara adhaHpravRttabhAgahAra dvArA prApta hue zeSa kaSAyoMke dravyake utkarSaNa-apakarSaNabhAgahArarUpa pratibhAgake Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame appAbahuaM 277 jahaNNasAmittaM jAdamedassa puNa adhApavattabhAgahAreNa viNA kammadvidijahaNNasaMcayAdo ukkaDDidadavvassa sAdireyabechAvadvisAgarovamANamadhaTTidigAlaNAe jahaNNabhAvo saMjAdo teNa kAraNeNANatANubaMdhilobhajahaNNapadesasaMkamAdo micchatajahaNNapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo NedaM ghaDade, micchattassevANatANubaMdhINaM bechA vhisaagrovmbhinbhuudsaagrovmpudhttmettkaalgaalnnaabhaavaado| Na, sAgarovamapudhattakAlapaDibaddhaNNoNNabhattharAsIe adhApavattabhAgahArAdo asaMkhejjaguNahINattAvalaMbaNeNa payadappAbahuasamatthANaM vi juttimaMtayaM / uvvellaNakAlabhaMtaraNANAguNahANisalAgaNNoNNabbhattharAsIdo vi asaMkhejaguNahINassa tassa sAgarovamapudhattapaDibaddhaNNoNNabbhattharAsIdo asNkhejjgunntvirohaado| tamhA jahAvutteNa NAeNa hevari NivadeyavyamedeNappAbahueNe tti ?Na esa doso, aNaMtANubaMdhINaM micchattabhaMgeNa sAgarovamapudhattaM gAliya visaMjoyaNAe abbhuTThidammi jhnnnnsaamittaavlNbnnaado| Na sAgarovamapudhattaparibbhamaNaTuM bechAvaTThINamavasANe micchattabhuvaNamaMtassa sesakasAehito adhApavattasaMkameNa bahudavyapaDicchaNametthAsaMkaNijja; tassa vayANusArittabbhuvagamAdo / Na sAmittasutteNa saha viroho viH tattha sAgarovamapudhattaNidesAbhAve vi edamhAdo ceva tdtthittsmtthnnaado| Azrayase do chaya saTha sAgara kAla taka galane para jaghanya svAmitva prApta huA hai| parantu isakA adhaHpravRtta bhAgahArake binA karmasthitike bhItara hue jaghanyasaMcayameMse utkarSaNako prApta hue dravyako sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa kAla taka adhaHsthitike dvArA galAne para jaghanyapanA prApta huA hai| isa kAraNa anantAnubandhIlobhake jaghanya pradezasaMkramase mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| zaMkA-yaha alpabahutva ghaTita nahIM hotA, kyoMki mithyAtvake samAna anantAnubandhiyoMkA do chayAsaThasAgarake bAhara sAgarapRthaktva kAla taka galana nahIM hotA ? yadi sAgarapRthaktvakAlase sambandha rakhanevAlI anyonyAbhyasta rAzi adhaHpravRttabhAgahArase asaMkhyAtaguNI hIna hai isa bAtakA avalambana karanese prakRta alpabahutvakA samarthana kiyA jAya so aisA karanA bhI yuktiyukta nahIM hai, kyoMki udvelanAkAlake bhItara prApta huI nAnAguNahAniyoMkI anyonyAbhyasta rAzise bhI asaMkhyAtaguNehIna usake sAgarapathaktvakAlase pratibaddha anyonyAbhyasta rAzise asaMkhyAtaguNe honekA virodha hai / isalie yathokta nyAyake anusAra isa alpabahutvako nIce-Upara nikSita karanA cAhie ? samAdhAna--yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki mithyAtvake samAna sAgarapRthaktva kAla taka galAkara anantAnubandhiyoMkI visaMyojanAke lie udyata hone para jaghanya svAmitvakA avalambana kiyA hai / yadi koI aisI AzaMkA kare ki sAgarapRthaktva kAla taka paribhramaNa karaneke lie do chayAsaTha sAgara kAlake antameM mithyAtvako prApta hue jIvake zeSa kaSAyoMmeM se adhaHpravRttasaMkramake dvArA bahata davya saMkramita ho jAtA hai so yahA~ para aisI AzaMkA karanA bhI ThIka nahIM hai, kyoMki Ayako vyayake anusAra svIkAra kiyA hai| isase svAmitva sUtrake sAtha virodha AtA hai yaha kahanA bhI ThIka nahIM hai. kyoMki svAmitva sUtrameM yadyapi sAgara pRthaktvakA nirdeza nahIM hai to bhI isase hI usa ke astitvakA samarthana hotA hai| Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2.18 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 * apacakkhANamANe jahaeNapadesasaMkamo asNkhejgunno| 6 250. kudo ? bechAvadvisAgarovamaparibhamaNeNa viNA lddhjhnnnnbhaavttaado| * kohe jahaNNapadesasaMkamo visesaahitro| * mAyAe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| * lohe jahaSaNapadesasaMkamo visesAhio / OM paJcakkhANamANe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| 8 kohe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| * mAyAe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| OM lobhe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| 6 251. ettha savvattha visesapamANamAvali0 asaMkhe0 bhAgeNa khaMDideyakhaMDamettaM / OM buMsayavede jahaeNapadesasaMkamo annNtgunno| 6 252. jaivi tipalidovamAhiyabechAvaDhisAgarovamANi parigAliya Naqsayavedassa jahaNNasAmittaM jAdaM, to vi pucilladavvAdo aNaMtaguNameva NavaMsayavedadavyaM hoi; desaghAi pddibhaagiyttaado| OM itthivede jahaNNapadesasaMkamo asaMkhejaguNo / * usase apratyAkhyAnamAnakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6250. kyoMki do chayAsaTha sAgara kAla taka bhramaNa kiye binA isakA jaghanyapanA prApta hotA hai| * usase apratyAkhyAnakrodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAnamAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAnalobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnamAnakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnakrodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnamAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAnalobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6251. yahA~ para sarvatra vizeSa adhikakA pramANa Avalike asaMkhyAtaveM bhAgase bhAjita kara jo eka bhAga labdha Ave utanA hai / ___* usase napusakavedakA jaghanya pradezasaMkrama anantaguNA hai / .6252. yadyapi tIna palya adhika do chayAsaTha sAgarako galAkara napuMsakavedakA jaghanya svAmitva utpanna huA hai to bhI pahaleke dravyase napuMsakavedakA dravya anantaguNA hI hai, kyoMki pratibhAga hokara ise dezaghAtikA dravya milA hai| * usase strIvedakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAta guNA hai / Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame appAbahuzra 6253. kudo 1 NavaMsayavedajahaNNasAmiyasse vitthivedajahaNNasAmiyassa tisu palidovamesu pribbhmnnaabhaavaado| OM soge jahaeNapadesasaMkamo asNkhejgunno| 6 254. kudo? itthivedajahaNNasAmiyasseva payadajahaNNasAmiyassa bechaavttttisaagrotrmaannmpribbhmnnaado| aradIe jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| . 6 255. kudo ? payaDiviseseNeva savvakAlamedesimaNNoNaM pekkhiUNa savvattha visesahINAhiyabhAveNAvaTThANadaMsaNAdo / * kohasaMjalaNe jahaeNapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo . ( 256. kudo ? vijjhAdabhAgahArovahridadivaDDaguNahANimetteindiyasamayapabaddhehito adhApavattabhAgahAro vaTTidapaMciMdiya samayapabaddhassAsaMkhejjaguNattuvalaMbhAdo / OM mANasaMjalaNe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| . 6 257. kiM kAraNaM 1 kohasaMjalaNadavvameyasamayapaddhassa caubbhAgamettaM / mANasaMjalaNadavvaM puNa tattibhAgamettaM, teNa visesAhiyaM jaad|| * purisavede jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| 258. kudo ? smypbddhdubhaagpmaannttaado| 6253. kyoMki napuMsakavedake svAmIke samAna strIvedakA svAmI tIna palyake bhItara paribhramaNa nahIM krtaa| * usase zokakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6254. kyoMki strIvedake jaghanya svAmIke samAna prakRta jaghanya svAmI do chayAsaTha sAgara kAlake bhItara paribhramaNa nahIM krtaa| * usase aratikA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6255. kyoMki prakRtivizeSake kAraNa hI sarvadA inakA eka dUsareko dekhate hue sarvatra vizeSahIna adhika rUpase avasthAna dekhA jAtA hai| * usase krodhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 6256. kyoMki vidhyAtabhAgahArase bhAjita Der3haguNahAnimAtra ekendriya sambandhI samayaprabaddhoMse adhaHpravRttabhAgahArase bhAjita paJce ndriyasambandhI samayaprabaddha asaMkhyAtaguNe upalabdha hote haiN| * usase mAnasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6257. kyoMki krodhasaMjvalanakA dravya eka samaya prabaddhake cauthe bhAgapramANa hai| parantu mAnasaMjvalanakA dravya usake tRtIya bhAgapramANa hai, isalie yaha usase vizeSa adhika hai| * usase puruSavedakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6258. kyoMki yaha samayaprabaddhake dvitIya bhAgapramANa hai| Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * mAyAsaMjalaNe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| 6256. kudo ? dohaM pi samayapabaddhamANattAvisese vi NokasAyabhAgAdo kasAyabhAgassa pyddivisesmettennaahiyttdNsnnaado| OM hasse jahaeNapadesasaMkamo asNkhejjgunno| 6 260. kudo ? adhApayattabhAgahAro badvidadivaDDaguNahANimetteI diyasamayapabaddhesu asaMkhejjANaM pNcidiysmypbddhaannmuvlNbhaado| (r) radIe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| 5 261. kettiyametteNa ? payaDivisesametteNa / OM duguMchAe jahaeNapadesasaMkamo saMkhejagaNo / 262. kudo ? hassaradipaDivakkhabaMdhakAle vi duguchAe bNdhsNbhvaado| bhae jahaeNapadesasaMkamo visesaahitro| 6263. kudo? pyddivisesaado| OM lobhasaMjalaNe jahaeNapadesasaMkamo visesAhio / 6264. kettiyametteNa ? cubhaagmettenn| kudo?NokasAyapaMcabhAgametteNa bhayadavveNa kasAyacaubhAgametalohasaMjalaNajahaNNasaMkramadadhe ovahide scubhaagegruuvaagmdNsgaado| * usase mAyAsaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6256. kyoMki donoMke hI samayaprabaddhoMke pramANameM vizeSatAke nahIM hone para bhI nokaSAyake bhAgase kaSAyakA bhAga prakRtivizeSa honeke kAraNa adhika dekhA jAtA hai| * usase hAsyako jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 6260. kyoMki adhaHpravRttabhAgahArase bhAjita Der3ha gaNahAnipramANa ekendriya sambandhI samayaprabaddhoMmeM asaMkhyAta paJcendriyasambandhI samayaprabaddha upalabdha hote haiM / * usase ratikA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6261. kitanA adhika hai ? prakRti vizeSamAtra adhika hai| * usase jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai / 6262. kyoMki hAsya aura ratikI pratipakSa prakRtiyoMka bandhake samaya bhI jugapsAkA bandha sambhava hai| * usase bhayakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 263. kyoMki yaha prakRti vizeSa hai| * usase lobhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6264. kitanA adhika hai ? caturtha bhAgamAtra adhika hai, kyoMki nokaSAyoMke pA~caveM bhAgamAtra bhayake dravyase kaSAyoMke caturtha bhAgamAtra lobhasaMjvalanake jaghanya saMkramadravyako bhAjita karane para caturthabhAgake sAtha eka pUrNAGkakI prApti dekhI jAtI hai (41x%3D%3D1) / Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame appAbahuaM 281 265. evamoghappAbahuaM parUviya saMpahi AdesaparUvaNAe NirayagaipaDibaddhamapyAbahuaM kuNamANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai / / * NirayagaIe savvatyovo sammatte jhennpdessNkmo| 6266. sugamaM / 8 sammAmicchatte jahaNNapadesasaMkamo asNkhejjgunno| 6267. edapi sugama, oghammi pruuvidkaarnnttaado| * aNaMtANubaMdhimANe jahaeNapadesasaMkamo asNkhejjgunno| 6268. ettha vi kAraNamoghaparUvaNANusAreNa vattavyaM / * kohe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| * mAyAe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| * lobhe jahaeNapadesasaMkamo visesAhio / 6266. edANi tiNi vi suttANi subohANi / * micchatte jahaeNapadesasaMkamo asNkhengunno| 6 270. doNhamedesi jaivi thovaNa tettIsasAgarovamettagovucchAgAlaNeNa sammAiTicarimasamayammi vijjhAdasaMkameNa jahaNNasAmitamavisiTuM to vi pucillAdo edassAsaMkhejjaguNattamaviruddhaM, adhApavattabhAgahArasaMbhavAsaMbhavaM kaya visesovttiido| 6265. isa prakAra ogha alpabahutvakA kathana karake aba Adeza alpabahutvakA kathana karane para narakagatise sambaddha alpabahutvako karate hue AgekA sUtraprabandha kahate haiM * narakagatimeM samyaktvakA jaghanya pradezasaMkrama sabase stoka hai / 6266. yaha sUtra sugama hai| * usase samyagmithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / .6267. yaha bhI sugama hai, kyoMki ovaprarUpaNAke samaya isake kAraNakA kathana kara Aye haiN| * usase anantAnubandhImAnakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 6268. yahA~ para bhI kAraNakA kathana oghaprarUpaNAke anusAra kahanA cAhie / * usase anantAnuvandhI krodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhI mAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhI lobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6266. ye tInoM hI sUtra subodha haiN| * usase mithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 6 270. ina donoMkA hI yadyapi kucha kama tetIsa sAgarapramANa gopucchAoMke galAnese samyagdRSTike antima samayameM vidhyAtasaMkramake dvArA jaghanya svAmitva avasthita hai to bhI pahalese yaha asaMkhyAtaguNA hai isameM koI virodha nahIM AtA, kyoMki adhaHpravRttabhAgahArakI sambhAvanA aura asambhAvanAke nimittase yaha vizeSatA bana jAtI hai / Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe apaJcakkhANamANe ukkassapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo / 6 271. kiM kAraNaM ? khavida kammaMsiyala kkharoNAgaMtUNa gerai esuppaNNapaDhamasamae adhApavatta saMkameNedassa sAmittAvalaMbaNA do / 282 * kohe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / * mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / * lobhe jahaNNapadesasaMkamo visesAhiyo / * paJcakkhANamANe jahaNaNapadesasaMkamo visesAhio / * kohe jahaNapadesasaMkamo visesAhiyo / * mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / * lobhe jahaNNapadesasaMkamo visesAhiyo / visesapamANamAvali0 6 272. ettha savvattha ghetaM / [ baMdhago 6 asaMkhe0 bhAgapaDimA giyamidi * itthavede jahaNNapadesasaMkamo ataguNo / 9 273. jaitri sammattaguNapA hamme NitthIvedassa baMdhavocchedaM kADhUNa tettIsasAgarovANi deNANi gAlaya vijjhAdasaMkamega jahaNNasAmittaM jAdaM / to videsaghAdimAha - peNAtaguNatta medassa villAdoNa virujjhade | * usase apratyAkhyAnamAnakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 9 271. kyoMki kSapitakarmA' zikalakSaNa se Akara nArakiyoMmeM utpanna hone ke prathama samayameM zradhaH pravRttasaMkramake dvArA isake svAmitvakA avalambana kiyA gayA hai / * usase apratyAkhyAna krodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase apratyAkhyAna mAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase apratyAkhyAna lobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase pratyAkhyAna mAnakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase pratyAkhyAna krodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAna mAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase pratyAkhyAna lobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 6 272. yahA~ para sarvatra vizeSa kA pramANa Avalike asaMkhyAtaveM bhAgakA bhAga dene para jo labdha ve utanA lenA cAhie / * usase strIvedakA jaghanya pradezasaMkrama anantaguNA hai / 6 273. yadyapi samyaktvaguNake mAhAtmyavaza strIvedakI bandhavyucchitti karake usake sAtha kucha kama tetIsa sAgara galAkara vidhyAtasaMkramake dvArA jaghanya svAmitva huA hai tathApi dezaghAti honeke mAhAtmyavaza isakA pUrva prakRtike pradezasaMkramase anantaguNA honA virodhako nahIM prApta hotA / Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame appAbahuaM * NavaMsayavede jahaeNapadesasaMkamo sNkhejgunno| 6 274. kudo ? baMdhagaddhAvaseNedassa tatto saMkhe0guNattaM paDi virohaabhaavaado| * purisavede jahaeNapadesasaMkamo asNkhejjgunno| 6 275. kudo ? kharidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa NeraiesuppaNNassa paDivakkhabaMdhagaddhAmettagalaNeNa purisavedassa adhApavattasaMkamaNibaMdhaNajahaNyasAmittAvalaMbhAdo / OM hasse jahaeNapadesasaMkamo sNkhejjgunno| 6 276. kudo ? purisavedabaMdhagaddhAdo hassaraibaMdhagaddhAe sNkhejjgunnkmennaavtttthaanndsnnaado| radIe jahapaNapadesasaMkamo visesaahio| 277. payaDi visesmettenn| OM soge jahaNNapadesasaMkamo sNkhejgu0| 6 278. kudo ? baMdhagaddhApaDivaddhaguNagArassa tahAbhAvovalaMbhAdo / aradoe jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| 6 276. kettiyametteNa ? payaDi visesameNa / OM duguMchAe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| 6280. ketiyametteNa hassaradivaMdhagaddhA paDibaddhasaMkhejjadibhAgametteNa / * usase napuMsakavedakA jaghanya pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai / 6274. kyoMki bandhakakAlake vazase isake usase saMkhyAtaguNe honemeM virodha nahIM aataa| * usase puruSavedakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 25. kyoMki kSapitakamAMzika lakSaNase Akara nArakiyoM meM utpanna hae jIvake pratipakSa bandhakakAlake galanese puruSavedake adhaHpravRttasaMkrama nimittaka jaghanya svAmitva upalabdha hotA hai| * usase hAsyakA jaghanya pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai| 6276. kyoMki puruSavedake bandhaka kAlase hAsya-ratike bandhakakAlakA saMkhyAta guNita rUpase avasthAna dekhA jAtA hai| * usase ratikA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 277. kyoMki isakA kAraNa prakRti vizeSamAtra hai| * usase zokakA jaghanya pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai / 6278. bandhaka kAlase sambandha rakhanevAle guNakArakI isa prakArase upalabdhi hotI hai| * usase aratikA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 276. kitanA adhika hai ? prakRti vizeSamAtra adhika hai| * usase jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6280. kitanA adhika hai ? hAsya-ratike bandhakakAlake saMkhyAtaveM ga akki hai| Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe * bhae jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / 6 281. kettiyameteNa 1 paya DivisesametteNa / * mANasaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhiyo / 282. kettiyameteNa 1 caubbhAgametteNa / * kohasaMjalaNe jahaNapadesasaMkamo visesAhio / * mAyAsaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhiyo / [ baMdhago 6 * lohasaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / 1 9 283. edANi suttANi sugamANi / evaM NirayoghajahaNNappAbahuaM gayaM / eso caiva appA bahuAlAvA sattasu puDhavIsu aNugaMtavtro, visesAbhAvAdo | * jahA pirayagaIe tahA tirikkhagaIe / 284. sugamamedamappaNA suttamappA bahuAlAvagayatrisesAbhAvamassiUNa payaTTattAdo / tado kheraiyagaIe appA bahugamaNUNAhiyaM tirikkhagaIe vi jojeyavtraM / evaM paMcidiyatirikkhatie maNusatie oghabhaMgo | Navari maraNussiNIsu mAyAsaMjalaNassuvari purisavedajahaNNapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo / tado hasse jahaNNapadesasaMkamo saMkhejjaguNo / sesamoghabhaMgeNa NedavvaM / paMciM0 tiri0apaJja * maNusa apajjattaesa evaM diyabhaMgeNappA bahua muvari kassAmo | 1 * usase bhayakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 281. kitanA adhika hai ? prakRtivizeSamAtra adhika hai / * usase mAnasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / SS 282. kitanA mAtra adhika hai ? caturthabhAgamAtra adhika hai / * usase krodhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase mAyAsaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase lobhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 6283. ye sUtra sugama haiM / isa prakAra sAmAnya nArakiyoMkA jaghanya alpabahutva samApta huA / yahI alpabahutvakA kathana sAtoM pRthiviyoMmeM jAnanA cAhie, kyoMki koI vizeSatA nahIM hai| * jisa prakAra narakagatimeM hai usI prakAra tiryaJcagatimeM jAnanA cAhie / SS 284. yaha arpaNAsUtra sugama haiM, kyoMki alpabahutvagata vizeSatA nahIM hai isa bAtakA Azraya lekara isa sUtra kI pravRtti huI hai| isalie narakagatimeM jo alpabahutva hai use nyUnAdhikatA ke binA tiryaJcagatimeM bhI lagAnA cAhie / isI prakAra paJcendriya tiryaJcatrikameM jAnanA cAhie / manuSyatrika ke samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM mAyAsaMjvalanake Upara puruSavedakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / usase hAsyakA jaghanya pradezasaMkrama saMkhyAvaguNa haiN| zeSa ghabhaMgake sAtha le jAnA caahie| paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya apayA jIvoMmeM alpabahutva ekendriyoMke samAna Age kareMge / yataH yaha prarUpaNA tiryabcagati sAmAnya Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 uttarapaya upadesakame pAhu 285 jesA tirikkhagar3asAmaNNapaNA desAmAsiyA teNeso savtro atthaviseso etyaMta bhUdo ti goat | saMpahi devaIe NANattapadapAyaNamuttarasuttamAha * devagaIe NANattaM; evaMsayavedAdo itthivedo asaMkhejjaguNo / 6 285. devagaIe viNirayagaIbhaMgeNapAbahuaMgadavvaM / taM savedajahaNapadesa saMkramAdo uvari itthiveda jahaNNapadesa saMkamo asaMkhejjaguNo kAyavtro ti / rigaIe tirikkhagaIe ca ithivedAdo NavuMsayavedassa saMkhejjaguNattovalaM bhAdo / kiM kAraNamedaM gANata midi ce buccade - mayavedasya tipattidomisa galida sesassa velAvasAgarovamaparinbhamaNeNa devagaIe jahaNyasA mittaM / itthavedassa puNa tipalido miesa aNupAiya oghabhaMgeNa vechAvadvisAgaromANi gAlAviya jahaNNasAmittavihANamedeNa kAraNeNa NANattamedaM NAdavvaM / SS 286. evaM gaimaggaNAe appAbahuaviNiNNayaM kADhUNa saMvahi sesamaggaNANamutralakkhaNabhAvei die payadyAbahuaparUvaNamuttaraM suttapabaMdhamavattaislAmo | iMdie savvatthovo sammatte jahaNapadesasaMkamo / 287. sugamaM / kI mukhyatA se dezAmarpaka hai, isalie yaha saba artha vizeSa isameM antarbhUta hai aisA jAnanA cAhie / aba devagatimeM nAnAtvakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * devagatimeM itanA bheda hai ki napuMsakavedase khIveda asaMkhyAtaguNA hai / 285. devagati meM bhI narakagatike samAna alpabahutva jAnanA cAhie / parantu itanA bheda hai ki napuMsaka veda ke jaghanya pradezasaMkramase Age strIvedakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA karanA cAhie, kyoMki narakagati aura tiryaJcagatimeM strIvedase napuMsaka veda saMkhyAtaguNA upalabdha hotA hai / zaMkA- nAnAtvakA kyA kAraNa hai ? samAdhAna- - kahate haiM - napuMsakavedakA tIna palyakI AyuvAloMmeM galakara jo antameM zeSa bacatA hai usake sAtha do chayAsaTha sAgara kAlake bhItara paribhramaNa karane ke anantara devagati meM jaghanya svAmitva prApta hotA hai | parantu strIvedakA tIna palyakI AyuvAloMmeM utpanna na karAkara gha samAna do chyAsaTha sAgara kAla galA kara jaghanya svAmitva kahA gayA hai / isa kAraNa se alpabahutva sambandhI yaha bheda jAna lenA cAhie / 9 286 . isa prakAra gatimArgaNA meM alpabahutvakA lakSaNarUpase ekendriyayoMmeM prakRta alpabahutvakA kathana batalAte haiM nirNaya karake aba zeSamArgaNAoM ke upakaraneke lie Age ke sUtraprabandhako * ekendriyoM meM samyaktvakA jaghanya pradezasaMkrama sabase stoka hai / 6287. yaha sUtra sugama hai / Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * sammAmicchatte jahaNaNapadesasaMkamo asNkhejgunno| 6288. sugamamedamoghAdo avisitttthkaarnnpruuvnntaado| OM aNaMtANubaMdhimANe jahaeNapadesasaMkamo asaMkhejaguNo / 6 286. kudo ? adhApayattabhAgahAravaggeNa khaMDidadivaDDaguNahANimettajahaNNasamayapabaddhapamANattAdo / taM pi kudo ? visaMjoyaNApuvyasaMjogeNa sesakasAehito adhApAtasaMkamega paDipichadaHvavidakammaMsiyadavyeNa saha samayAviroheNa sayalahumeidiesuppaNNassa paDhamasamae adhApavattasaMkameNa pydjhnngsaamittaavlNbnnaado| * kohe jahaeNapadesasaMkamo visesAhio / * mAyAe jahaeNapadesasaMkamo visesAhio / * lohe jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| 6260. edANi sutANi sugamANi / OM apacakkhANamANe jahaeNapadesasaMkamo asaMkhejaguNo / 6 261. kudo? khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa divaDDaguNahANimettajahaNNasamayabaddhehiM saha eiMdiesuppaNNapaDhamasamae adhApavattasaMkameNa paDiladdha jhnnnnbhaavttaado| ettha guNagAro adhApavattabhAgahArametto / * samyagmithyAtvakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6288. yaha sUtra sugama haiM, kyoMki isake kAraNakA kathana oghake samAna hI hai / * usase anantAnubandhI mAnakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai| 6286. kyoMki vaha adhaHpravRttabhAgahArake vargase bhAjita Der3ha guNahAnimAtra jaghanya samayaprabaddhapramANa hai| zaMkA-vaha bhI kaise ? . samAdhAna-kyoMki visaMyojanApUrvaka saMyogake kAraNa zeSa kaSAyoMmeM se aghaHpravRtta saMkrama prApta hue kSapita karmA zika dravyake sAtha yathAvidhi ati zIghra ekendriyoMmeM utpanna hue jIvake prathama samayameM adhaHpravRtta saMkramake dvArA prakRta jaghanya svAmitvakA avalambana kiyA gayA hai| * usase anantAnubandhI krodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase anantAnubandhI mAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase anantAnubandhI lobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 6260. ye sUtra sugama haiN| * usase apratyAkhyAna mAnakA jaghanya pradezasaMkrama asaMkhyAtaguNA hai / 6261. kyoMki kSapitakarmA zika lakSaNase Akara Der3ha guNahAnimAtra jaghanya samayaprabaddhoM ke sAtha ekandriyoM meM utpanna honeke prathama samayameM adhaHpravRttasaMkramake dvArA jaghanyapanekI prApti hotI hai / yahA~ para gaNakAra adhaHpravRtta bhAgahAra pramANa hai| Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 gA058] . uttarapayaDipadesasaMkame appAbahuaM kohe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| * mAyAe jahaeNapadesasaMkamo visesaahitro| * lobhe jahaeNapadesasaMkamo visesaahitro| OM paccakkhANamANe jahaeNapadezasaMkamo visesaahio| * kohe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| * mAyAe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| * lobhe jahaeNapadesasaMkamo visesAhio / 6 262. edANi suttANi payaDivisesamettakAraNagabbhANi sugamANi / * purisavede jahaNNapadesasaMkamo annNtgunno| 9 263. kudo ? desghaadikaarnnaavekkhittaado| * itthivede jahaeNapadesasaMkamo saMkhejaguNo / 6264. kudo ? baMdhagaddhAvaseNa taavdigunnttovlNbhaado| * hasse jahaeNapadesasaMkamo sNkhejjgunno| 6 265. ettha vi baMdhagaddhAvaseNa saMkhejaguNattasiddhI daTThavyA / * radoe jahaNaNapadesasaMkamo visesaahitro| * usase apratyAkhyAna krodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAna mAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase apratyAkhyAna lobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAna mAnakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAna krodhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAna mAyAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| * usase pratyAkhyAna lobhakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 262. ina sUtroMmeM prakRti vizeSamAtra kAraNa garbhita hai, isalie ye sugama haiN| * usase puruSavedakA jaghanya pradezasaMkrama anantaguNA hai| 6263. kyoMki isakA kAraNa dezaghAtipanA hai| * usase strIvedakA jaghanya pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai| 6264. kyoMki bandhakakAlavaza utane guNekI upalabdhi hotI hai| * usase hAsyakA jaghanya pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai / 6265. yahA~ para bhI bandhaka kAlavaza saMkhyAtaguNe kI siddhi jAna lenI caahie| * usase ratikA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai| Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe 9 266. payaDivisesavaseNa visesAhiyattamettha daTThavvaM / * soge jahaNaNapadesasaMkamo visesAhiyo / SS 267. kudo ? puvvillabaMdhagaddhAdo saMkhejjaguNabaMdhagaddhAe saMcidadavtrAnusAreNa saMkamapavRtti anbhuvagamAdo / * aradIe jahaNNapadesasaMkamo saMkhejjaguNo / 268. paDivisesameta mettha kAraNaM / * evaM sayavede jahaNapadesasaMkamo visesAhiyo / 26. kettiyametteNa 1 itthipu risavedabaMdhagaddhAparisuddhahassara dibaMdhagaddhA paDibaddhasaMcayametteNa / * durguchAe jahaNNapadesasaMkamo vise sAhiyo / 300. ttiyamette ? itthapurisavedabaMdhagaddhAsaMcayametteNa / * bhae jahaNaNapadesa saMkamo visesAhio / 9 301. kettiyametto viseso ? payaDivisesametto / * mANasaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / 9 302. kettiyametto viseso ? caunbhAgametto / * kohe jahaNapadesasaMkamo visesAhitra / [ baMdhago 6 SS 266. prakRti vizeSa honeke kAraNa yahA~ para vizeSa adhikapanA jAna lenA cAhie / * usase zokakA jaghanya pradezasaMkrama saMkhyAtaguNA hai / 27. kyoMki pUrva prakRtike bandhaka kAlase saMkhyAtaguNe bandhaka kAlameM saJcita hue dravyake anusAra saMkramakI pravRtti svIkAra kI gaI hai / * usase aratikA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 6 268. prakRti vizeSamAtra yahA~ para kAraNa hai / * usase puruSavedakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / SS 266. kitanA adhika hai ? strIveda aura puruSavedake bandhakakAlase nyUna hAsya ratike bandhaka kAlake bhItara jitanA saJcaya hotA hai utanA adhika hai / * usase jugupsAkA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 300. kitanA adhika hai ? strIveda-puruSavedake bandhakakAlameM huA sayamAtra adhika hai / * usase bhayakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 301. vizeSakA pramANa kitanA hai ? prakRtivizeSamAtra vizeSakA pramANa * usase mAna saMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / 6 302. vizeSakA pramANa kitanA hai ? caturtha bhAgamAtra vizeSakA pramANa hai / * usase krodhasaMjvalanakA jaghanya pradezasaMkrama vizeSa adhika hai / hai 1 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 nt0 58] uttarapaDipadesasaMkame bhujagAro OM mAyAe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| lohe jahaeNapadesasaMkamo visesaahio| 6303. edANi suttANi sugamANi / evameiMdiesu jahaNNappAbahuaM samattaM / edaM ceva savvaviyalidiesu paMci0tirikkhamaNusa-apajattaesu vi vihAsiyavvaM, visesAbhAvAdo / paMciMdiesu oghabhaMgo / evaM jAva / ___ evaM jahaNNapadesasaMkamappAbahuaM samattaM / __ tado cauvosamaNiogaddArANi samattANi / * bhujagArassa atttthpdN| ( 304. etto padesasaMkamassa bhujagArokAyavyo; pttaavsrttaado| tattha ya tAba aTThapadaM parUvaissAmo tti jANAvaNaTThamedaM suttaM / * epiMha padese bahudarage saMkAmedi tti usakAvide, appadarasaMkamAvo eso bhujgaarsNkmo| 6305. edassa suttassa padasaMbaMdho evaM kaayvyo| taM jahA--usakAvide aNaMtaravidikkatasamae appayarasaMkamAdo thobayarapadesasaMkamAdo eNhiM vaTTamANasamae bahudarage bahuvayarasaMkhAvacchiNNe kammapadese saMkAmedi tti eso evaM lakkhaNo bhujagArasaMkamo daTTayo * usase mAyAsaMjvalanakA jaghanya dezasaMkrama vizeSa adhika hai / * usase lobhasaMjvalanakA jaghanya dezasaMkrama vizeSa adhika hai| 6 303. ye sUtra sugama haiM / isa prakAra ekendriyoMmeM jaghanya alpabahutva samApta huaa| ise hI saba vikalendriya, paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyApta jIvoMmeM samajha lenA cAhie, kyoMki koI vizeSatA nahIM hai| paJcendriyoMmeM oghake samAna bhaGga hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| isa prakAra jaghanya pradeza saMkrama alpabahutva samApta huA / isase caubIsa anuyogadvAra samApta hue| bhujagAra anuyogadvAra * aba bhujagAra ke arthapadako kahate haiN| 6304. isase Age pradezasaMkramakA bhujagAra karanA cAhie, kyoMki usakA avasara prApta hai / usameM bhI sarva prathama artha padako batalAte haiM / isa prakAra isa bAtakA jJAna karAneke lie yaha sUtra AyA hai| * anantara vyatIta hue samayameM hue alpatara saMkramase vartamAna samayameM bahuta pradezakA saMkrama karatA hai yaha bhujagAra saMkrama hai| 6305. isa sUtrakA padasambandha isa prakAra karanA cAhie / yathA-'osakkAvide' arthAt anantara vyatIta hue samayameM 'appayarasaMkamAdo' arthAt stokatara pradeza saMkramase 'eNhi' arthAt vartamAna samara meM 'bahudarage' arthAt bahutara saMkhyAse yukta karma pradezoMko saMkramita karatA hai isalie 37 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 tti / kudo uNa tArisassa saMkamabhedassa bhujagAra-vavaeso 1 Na, bahudarIkaraNaM ca bhujagAro tti tassa tvvvesovvttiido| (r) epiMha padesaappadarage saMkAmedi osakAvide bahudarapadesasaMkamAdo / esa appyrsNkmo| 306. atrApi pUrvavatpadaghaTanA, tato'yaM sUtrArthaH-idAnImalpatarakAn pradezAn saMkrAmayatItyayamalpatarasaMkramaH / kuto'lpataratvamidAnItanasya pradezasaMkramasya vivakSitamiti cedanantarAtikrAntasamayasambandhibahutarapradezasaMkramavizeSAditi / OM osakAvide eNhiM ca tattige ceva padese saMkAmedi tti esa avhidsNkmo| 6307. anantaravyatikrAntasamaye sAmpratike ca samaye tAvata eva pradezAnanUnAdhikAn saMkrAmayatItyato'vasthitasaMkrama ityuktaM bhavati / / .. asaMkamAdoM:saMkAmadi tti avttvvsNkmo| 6308. pUrvamasaMkramAdidAnImeva saMkramaparyAyamabhUtapUrvamAskandayatItyasyAM vivakSAyAmavaktavyasaMkramasyAtmalAbha ityuktaM bhavati / asya cAvaktavyavyapadezo'vasthAtrayapati'eso' arthAt isa prakArake lakSaNavAlA bhujagAra saMkrama jAnanA caahie| zaMkA-isa prakArake saMkramake bhedakI bhujagAra saMjJA kyoM hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki bahutara karanA bhujagAra hai, isalie isakI bhujagAra saMjJA bana jAtI hai| * anantara vyatIta hue samayameM hue bahutara saMkramase vartamAna samayameM alpatara pradezoMkA saMkrama karatA hai yaha alpatara saMkrama hai| 6 306. yahA~ para bhI pahaleke samAna padaghaTanA hai, isalie sUtrakA artha isa prakAra hotA haiisa samaya alpatara pradezoMko saMkramAtA hai, isalie yaha alpatara saMkrama hai| isa samayake pradezoMkA alpatarapanA kisakI apekSAse vivakSita hai aisA prazna hone para kahate haiM ki anantara vyatIta hue samaya sambandhI bahutara pradezasaMkrama vizeSakI apekSAse yaha vivakSita hai / * anantara vyatIta hue samayameM aura vartamAna samayameM utane hI pradezoMko saMkramAtA hai yaha avasthitasaMkrama hai| 6307. anantara vyatIta hue samayameM aura vartamAna samayameM nyUnAdhikatAse rahita utane hI pradezoMko saMkramAtA hai, isalie yaha avasthita saMkrama hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * asaMkramase pradezoMko saMkramAtA hai yaha avaktavya saMkrama hai| . . 6308. pahale asaMkramarUpa avasthA thI usase isa samaya hI saMkramarUpa abhUtapUrva paryAyako prApta hotA hai isa prakAra isa vivakSAke hone para avaktavya saMkramakA AtmalAbha hotA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / isakI avaktavya saMjJA avasthAtrayake pratipAdaka zabdoMke dvArA anabhilApya Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ 261 gA058] uttarapayAMDapadesasaMkame bhujagAro pAdakairabhilApairanabhilApyatvAditi pratipattavyam / 8 edeNa aTThapadeNa tattha smukittnnaa| 6306. edeNANataraM NiddidveNa?padeNa bhujagArasaMkame parUvaNijje terasANiyogaddArANi tattha NAdavbANi bhavaMti samukttiNA jAva appAbahue ti / tattha tAva sAmittAdINamaNiyogaddArANaM joNIbhUdA samukkitaNA ahikIradi ti jANAvidamedeNa sutteNa / tattha vi oghAdesabhedeNa duvihaNiddesasaMbhave oghaNidesaM tAva kuNamANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai / micchattassa bhujagAra-appadara-avaDida-avattavva-saMkAmayA atthi| 6310. micchattassa padesaggabhedehi cauhi mi payArehi saMkAmeMtA jIvA atthi ti samukkittidaM hodi / tatthedesi padANaM saMbhavavisayo itthamaNugaMtavyo / taM jahA--aTThAvIsasaMtakammiyamicchAiTThiNA vedagasammatte paDivaNNe paDhamasamaye micchattassa vijjhAdeNAvattavyasaMkamo hoi / puNo vidiyAdisamaesu bhujagArasaMkamo avavidasaMkamo appayarasaMkamo vA hoi jAva AvaliyasammAiTThi ti / tatto upari savvattha vedayasammAiDimmi appayarasaMkamo jAva daMsaNamohakkhavaNAe apucakaraNaM paviTThassa guNassaMkamapAraMbho ti guNasaMkamavisae samvattheva bhujagArasaMkamo dttttyo| uvasamasammattaM paDivaNNassa vi paDhamasamae avattavyasaMkamo vidiyAdisamaesu bhujagArasaMkamo jAva guNasaMkamacarimasamayo ti / tado vijjhAdasaMkamavisae savvattha appayarasaMkamo tti ghettavyaM / honese hai aisA yahA~ jAna lenA cAhie / * isa arthapadake anusAra prakRtameM samutkIrtanA kahate haiN| 6306. 'edeNa' arthAt anantara nirdiSTa kiye gaye arthapadake anusAra bhujagAra saMkramakI prarUpaNA karane para usake viSayameM samutkItenAse lekara alpabahatva taka ye teraha anayogadvAra unameMse sarva prathama svAmitva Adi anuyogadvAroMkA yonibhUta samutkIrtanA adhikRta hai yaha isa sUtra dvArA jatAyA gayA hai / usameM bhI ogha aura Adezase do prakArakA nirdeza sambhava hone para sarva prathama ogha nirdezako karate hue Ageke sUtraprabandhako kahate haiN| * mithyAtvake bhujagAra, alpatara, avasthita aura avaktavya saMkrAmaka jIva haiN| 6310. mithyAtvake pradezoMke ina cAra prakAroMse saMkramaNa karanevAle jIva haiM isa prakAra isa sUtra-dvArA yaha samutkIrtanA kI gaI hai| usameMse ina padoMkA sambhava viSaya yahA~ para samajha lenA caahie| yathA-aTThAIsa prakRtiyoMkI sattAvAle mithyAdRSTi jIvake dvArA vedakasamyaktvake prApta hone para prathama samayameM mithyAtvakA vidhyAta saMkramake dvArA avaktavya saMkrama hotA hai| punaH dvitIyAdi samayoMmeM bhujagAra saMkrama, avasthita saMkrama yA alpatara saMkrama hotA hai / jo samyagdRSTike eka AvalipramANa kAla jAne taka hotA hai| usake Age sarvatra vedakasamyagdRSTike darzanamohanIyakI kSapaNAmeM apUrvakaraNameM praviSTa hue jIvake guNa saMkramake prArambha hone taka alpatara saMkrama hotA hai / guNasaMkramakI avasthAmeM sarvatra hI bhujagArasaMkrama jAnanA caahie| upazamasamyaktvako prApta hue jIvake bhI prathama samayameM avaktavyasaMkrama hotA hai aura dvitIyAdi samayoMmeM guNasaMkramake antima samaya taka bhujagAra saMkrama hotA hai / isake bAda vidhyAtasaMkramake hone para sarvatra alpatarasaMkrama grahaNa karanA caahie| para jJAtavya haiM Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 * evaM solasaMkasAya-purisaveda-bhaya duguMchANaM / 6311.edesiM ca kammANaM micchattasseva bhujagAra-appayara-avaTThida-avattavyasaMkAmayANamatthittaM samukkittiyabAmadi bhaNidaM hoi| jatthAgamAdo NijjarA thovA, tattha bhujagArasaMkamo, jatthAgamAdo NijjarA bahugI eyaMtaNijjarA ceva vA, tattha appyrsNkmo| jamhi visae doNhaM pi sarisabhAvo, tamhi avavidasaMkamo / asaMkamAdo saMkamo jattha, tatthAvattavyasaMkamo tti puvvaM va sabametthANugaMtavyaM / Navari avattavyasaMkamo bArasakasAya-purisaveda-bhaya-duguchANaM savyovasAmaNApaDivAde aNatANuvaMdhoNaM ca visaMjoyaNA [Na] apubbasaMjoge daTTavyo / * evaM ceva sammatta-sammAmicchatta-itthiveda-NabuMsayaveda-hassa-raha-rahasogANaM / Navari avaDhidasaMkAmagA ptthi|| 6 312. saMpahi bhujagAra-appadarAvattavbasaMkAmayasaMbhavo edesu sugamo tti kaTTa avavidasaMkamAsaMbhave kiM ci kAraNaparUvaNaM kssaamo| sammatta-sammAmicchatANaM tAva gAvaTTidasaMkamasaMbhavo; baMdhasaMbaMdheNa viNA tesimAgamaNijjarANaM sarisIkAraNo vaayaabhaavaado| itthivedAdINaM pi sAMtarabaMdhINaM sagabaMdhakAle bhujagArasaMkamo cetra; NijjarAdo tatthAgamassa bhuttovlNbhaado| abaMdhakAle vi appayarasaMkamo ceva; paDisamayaM tesiM padesaggassa tattha * isI prakAra solaha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke viSayameM jAnanA caahie| 6311. ina karmoM ke mithyAtvake samAna bhujagAra,alpatara,avasthita aura avaktavyasaMkrAmakoMke astitvakA samutkIrtana karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| jahA~para Agamake anusAra nirjarA stoka hai vahA~ para bhujagArasaMkrama hotA hai, jahA~ para Agamake anusAra nirjarA bahuta haiekAntase nirjarA hI hai vahA~para alpatarasaMkrama hotA hai. jahA~para donoMkI hI samAnatA hai vahA~para avasthitasaMkrama hotA hai aura jahA~para asaMkrama avasthAke bAda saMkrama hai vahA~para avaktavyasaMkrama hotA hai / isa prakAra pahaleke samAna saba yahA~ para jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkA avaktavyasaMkrama sarvopazAmanAse girane para aura anantAnubandhiyoMkA avaktavyasaMkrama visaMyojanApUrvaka saMyogake hone para jAnanA caahie| * isI prakAra samyaktva, strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, arati aura zokake viSayameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai inake avasthita saMkrAmaka jIva nahIM haiN| 6312. aba ina prakRtiyoM ke viSayameM bhujagAra,alpatara aura avaktavya saMkrAmakoMkI jAnakArI sugama hai isalie avasthita saMkramakI sambhAvanAmeM jo kucha kAraNa hai usakA - kathana karate haiMsamyaktva aura samyagmithyAtvakA to avasthitasaMkrama isalie sambhava nahIM hai, kyoMki bandhake sambandhake binA unake Agamana aura nirjarAko eka samAna karanekA koI upAya nahIM hai / strIveda Adi bhI sAntara.bandha prakRtiyoMkA apane bandhakAlameM bhujagArasaMkrama hI hotA hai, kyoMki vahA~ para nirjarAkI apekSA pradezoMkA Agamana bahuta dekhA jAtA hai| abandhakAlameM bhI alpatarasaMkrama hI hotA hai, kyoMki prati samaya vahA~ para unake pradezoMkI nirjarAko chor3akara sancaya nahIM pAyA jaataa| Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ 263 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro galaNaM mottaNa sNcyaannuvlddhiido| tado Na tesimavadvidasaMkramasaMbhavo ti / kiM kAraNamedesiM baMdhakAle AgamaNijjarANaM sarisattAbhAvo ce vuccade-itthiveda-hassa-radINameyasamayaNijjarA samayapabaddhassa saMkhejjadibhAgametI hoi / NaqsayavedAraisogANaM pi saMkhejjabhAgUNasamayapabaddhamattA hoi; baMdhagaddhApaDibhAgeNa sNcygovucchaannmvtttthaannbbhuvgmaado| Agamo puNa savvesimeyasamayapabaddho saMpuNNo labbhade; tatkAliyaNavakabaMdhassa NippaDivakkhamedesi baMdhakAle samAgamaNadaMsaNAdo / edeNa kAraNeNa parAvattaNapayaDINamavadvidasaMkamo Natthi tti siddhaM palido0 asaMkhe0bhAgamettakAlaM piraMtarabaMdheNa viNA AgamaNijjarANaM srisbhaavaannuppttiido| evamoghasamukttiNA gadA / 6 313. AdeseNa Neraiya0 miccha0-aNaMtANu04caukka0-sammatta-sammAmicchatANamoghaM / bArasaka0-purisaveda-bhaya-dugucha0 atthi bhuja0 appa0 avaDhi0 / itthi. NauMsa0 hassa-rai-arai-sogANamasthi bhuja0 appa0 / evaM satraNeraiyatirikkha4 devA bhavaNAdi jAva NagevajA ti paMciMdiyatirikkhamaNusaapajja0 samma0-sammAmi0 tiNNiveda-hassa-rai-arai-sogANamatthi bhuja0 app0| [miccha0]solasaka0 bhayadugucha0 atthi bhuja0appa0 abaDhi0 / maNusatie oghaM / aNuddisAdi sabaTThA tti miccha0-sammAmi0-isthiisalie inakA bhI avasthitasaMkrama sambhava nahIM hai / zaMkA-inakA bandhakAlameM Agamana aura nirjarA samAna nahIM hote isakA kyA kAraNa hai ? samAdhAna-strIveda hAsya aura ratikI eka samayameM honevAlI nirjarA samayaprabaddhake saMkhyAtaveM bhAgapramANa hotI hai| napuMsakaveda, arati aura zokakI mI saMkhyAtavA~ bhAga kama samayaprabaddhapramANa nirjarA hotI hai, kyoMki bandhakakAlako pratibhAga karake saJcaya gopucchAoMkA avasthAna upalabdha hotA hai| parantu ukta sabhI karmokI Aya sampUrNa eka samayaprabaddhapramANa upalabdha hotI hai, kyoMki ina karmoMke bandhakAlake bhItara tatkAla honevAle navakabandhakA pratipakSake binA A mana dekhA jAtA hai| isa kAraNase badala-badala kara baMdhanevAlI prakRtiyoMkA avasthitasaMkrama nahIM hotA yaha siddha huA, kyoMki palyake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa kAla taka nirantara bandhake binA Agamana aura nirjarAkI samAnatA nahIM bana sktii| isa prakAra oghasamutkIrtanA samApta huii| 6313. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtva, anantAnubandhI catuSka, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga oSake samAna hai| bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra, alpatara aura avasthita saMkrAmaka jIva haiM / strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, arati aura zokake bhujagAra aura alpatarasaMkrAmaka joka haiM / isI prakAra saba nArakI, tiryaJcacatuSka, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau praiveyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| paJca ndriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM samyaktva, samyagmithyAtva, tIna veda, hAsya, rati, arati aura zokake bhujagAra aura alpatarasaMkrAmaka jIva haiM / mithyAtva, solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke bhujagAra alpatara Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 . jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 NavaMsa0 atthi appa0 / aNaMtANu04-caduNoka0 atthi bhuja0 appa0 / bArasaka0purisaveda-bhaya-duguchA0 atthi bhuja0 appa0 avaTThiH / evaM jAva0 / sAmittaM / 314. evaM samukkittidANaM bhujagArAdipadANamidANiM sAmittamahikIradi tti ahiyArasaMbhAlaNamedeNa kayaM hoi| tassa duviho Nidda so oghaadesbheenn| tatthogheNa payaDi parivADIe bhujagArAdipadANaM mitta vihANaM kuNamANo pucchAvakamAha / * micchattassa bhujagArasaMkAmo ko hoi ? 6315. sugm| * paDhamasammattamuppAdayamANago paDhamasamae avttvvsNkaamgo| sesesu samaesu jAva guNasaMkamo tAva bhujgaarsNkaamgo| 6316. paDhamasammattamuppAdemANago taduppattipaDhamasamae micchattassAvattavvasaMkamaM kuNai / punamasaMketassa tassa tAghe 'ceca sammatta-sammAmicchattasarUveNa . saMkaMtidasaNAdo / sesesu puNa vidiyAdisamaesu bhujagArasaMkAmago hodi jAva - guNasaMkamacarimasamao * ti / kudo ? paDisamayamasaMkhejjaguNAe seDhIe guNasaMkameNa micchattapadesaggassa tattha saMkaMti AAAAAA.A.A.ALAN aura avasthita saMkrAmaka jIva haiM / manuSyatrikameM oghake samAna bhaGga hai / anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakavedake alpatarasaMkrama jIva haiN| anantAnubandhIcatuSka aura cAra nokaSAyoMke bhujagAra aura alpatarasaMkrAmaka jIva haiM / bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra, alpatara aura avasthitasaMkrAmaka jIva haiN| isI prakAra anAhAraka mAgeNA taka jAnanA caahie| * aba svAmitvakA adhikAra hai| 6 314. isa prakAra jinakI samutkIrtanA kI hai aise svAmitva Adi padoM kA isa samaya svAmitva adhikRta hai isa prakAra isa sUtra dvArA adhikArakI samhAla kI gaI hai| usakA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / unameMse oghako apekSA prakRtiyoMke kramAnusAra bhujagAra Adi padoMke svAmitvakA vidhAna karate hue pRcchAvAkyako kahate haiM * mithyAtvakA bhujagAra saMkrAmaka kauna hai ? 6315. yaha sUtra sugama hai| * prathama samyaktvako utpanna karanevAlA jIva prathama samayameM avaktavyasaMkrAmaka hai| zeSa samayoMmeM guNasaMkramake hone taka bhujagAra saMkrAmaka hai| 6316. prathama samyaktvako utpanna karanevAlA jIva usake utpanna honeke prathama samayameM mithyAtvakA avaktavyasaMkrama karatA hai, kyoMki pahale saMkramita nahIM honevAle usakA usa samaya hI samyaktva aura samyagmidhyAtvarUpase saMkramaNa dekhA jAtA hai| parantu dvitIyAdi zeSa samayoMmeM guNasaMkramake antima samaya taka bhujagAra saMkrAmaka hotA hai, kyoMki pratyeka samayameM asaMkhyAta guNita zreNirUpase guNasaMkramake dvArA mithyAtvake pradezoMkA samyaktva aura samyagmithyAtvameM saMkramaNa Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro daMsaNAdo | evaM paDhamasammattappattIe vidiyAdisamaesa aMtomuhuttamettaguNasaMkamakAlapaDibaddhaM bhujagAra saMkamasAmittaM parUviya - payAraMtareNa vi tassa saMbhavapaduSpAyaNamuvarimattaM maNai / * jo vi daMsaNamohaNIyakkhavago puvvakaraNassa paDhamasamayamAdiM kAdUNa jAva micchruttaM savvasaMkameNa saMchuhadi tti tAva micchattassa bhujagArasaMkAmago / 265 $ 317. jo vidaMsaNamohaNIya khatrago so vi micchattassa bhujagAra saMkAmago hoditti ettha padAhisaMbaMdhI / tattha vi adhApavattakaraNapaDhamasamayappahuDi bhujagAra saMkamasAmittAippa saMge taNNivAraNamidaM vuttamapuvyakaraNaghaDhamasamayamAdi kADhUNa iccAdi / aputrakaraNaddhAra savvattha aNiyaTTikaraNaddhAe ca jAva micchattassa savtrasaMkama samayo ? tAva aMtamuttamettakAlaM guNasaMkrameNa bhujagAra saMkAmago hoi tti bhaNidaM hoi / vaso vidiyo sAmittapayAro ziddiTTho / saMpahi tadiyo vi payAro micchattabhujagArapadesa saMkrAmayassa saMbhavaiti paduppAemANo suttapabaMdhamuttaramAha * jo vi puvvupparaNeNa sammatteNa micchattAdo sammattamAgado tassa paDhamasamayasammAiTThissa jaM baMdhAdo AvaliyAdodaM micchattassa padesaggaM taM vijjhAdasaMkameNa saMkAmedi / zrAvaliyacarimasamayamicchAiDimAdiM kADhUNa dekhA jAtA hai / isa prakAra prathama samyaktvakI utpatti hone para dvitIyAdi samaya meM antarmuhUrta pramANa guNasaMkramakAlase sambandha rakhanevAle bhujagAra saMkrama sambandhI svAmitvakA kathana karake prakArAntarase bhI vaha sambhava hai isa bAtakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM - * aura jo bhI darzanamohanIyakA kSapaka jIva hai vaha apUrvakaraNa ke prathama samayase lekara jisa sthAna para sarvasaMkramake dvArA mithyAtvakA saMkramaNa karatA hai usa sthAna taka mithyAtvakA bhujagAra saMkrAmaka hai / 1 SS 317. jo bhI darzanamohanIyakA kSapaka jIva hai vaha bhI mithyAtvakA bhujagArasaMkrAmaka hotA hai isa prakAra yahA~ para padasambandha karanA caahie| usameM bhI adhaH pravRttakaraNa ke prathama samayase lekara bhajagAra saMkramake svAmitvakA atiprasaGga prApta hone para usakA nivAraNa karaneke lie " pUrvakaraNa ke prathama samayase lekara' ityAdi vacana kahA hai / apUrvakaraNake kAla meM sarvatra aura nivRttikaraNa ke kAlameM jaba jAkara mithyAtvakA sarva saMkrama hotA hai vahA~ taka antarmuhUrta kAla taka guNasaMkramake dvArA bhujagAra saMkrAmaka hotA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / isa prakAra yaha dUsarA svAmitva prakAra nirdiSTa kiyA hai / aba mithyAtvake bhajagAra pradeza saMkrAmakAkA tIsarA prakAra bhI sambhava hai isa bAtakA kathana karate hue Age sUtra prabandhako kahate haiM - * tathA jo bhI pUrvotpanna (vedaka ) samyaktvake sAtha mithyAtvase samyaktvameM AyA hai usa prathama samayavartI samyagdRSTike bandhakI apekSA jo eka Avali pUrvake arthAt dvicaramAvali mithyAtvake pradeza haiM unheM vidhyAtasaMkramake dvArA saMkramAtA hai / Avalike 1. visayo tA0 / Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe baMdhago 6 jAva carimasamayamicchAiTThi tti / ettha je samayapabaddhA te samayapabaDe paDhamasamayasammAiTThitti Na saMkAmeha / sekAlappahuDi jassa jassa baMdhAvaliyA puraNA tado tado so saMkAmijjadi / evaM puvvuSpAideNa sammatteNa jo sammattaM paDivajjai taM dusamayasammAiTThimAdiM kADhUNa jAva AvaliyasammAiTThiti tAvamicchattassa bhujagArasaMkamo hojja / SS 318. edassa suttassa attho buccade / taM jahA - jo jIvo puvvuppaNNeNa sammatteNa micchattAdo sammattaM gaMtUNa puNo aviNaTThavedagapAoggakAlabbhaMtare caiva sammattamuvagao tassa paDhamasamayasamma iTThassa micchattaM cirANasaMtakammaM savvameva saMkamapAoggaM hoi / taM puNa so vijjhAdasaMkameNAvattavtrabhAveNa saMkAmedi tti paNa tattha bhujagArasaMkamasaMbhavo / kiMtu micchAiTThicarimAvaliyaNavakabaMdha samayapatraddhe assiUNa tassa vidiyAdisamaesa bhujagArasaMkamo saMbhavai / taM kadhamAvaliyacarimasamayamicchAiTTippahuDi jAva carimasamayamicchAiTThati / etyaMtare je baddhA samayapatraddhA te paDhamasamayasammAiTThI Na saMkAmei / kudo 1 tattha tesi baMdhAvaliyAeM asmttiido| Navari AvaliyacarimasamayamicchAiTTiNA baddhasamayapabaddho tattha saMkamapAoggo hodi; micchAiTThicarimasamae pUridabaMdhAvaliyattAdo / jai evaM, tamAdi carama samayavartI mithyAdRSTise lekara antima samayavartI mithyAdRSTi taka isa antakAlameM jo samayamabaddha haiM una samayabaddhoM ko prathama samayavartI samyagdRSTi jIva nahIM saMkramAtA hai tadanantara kAlase lekara jisa jisakI bandhAvali pUrNa hotI jAtI hai vahA~ se lekara usa usa samayabaddhako vaha saMkramAtA hai / isa prakAra pahale utpanna kiye gaye samyaktvake sAtha jo samyaktvako prApta hotA hai usa samyagdRSTike dUsare samaya se lekara samyagdRSTi hone ke eka Avali kAla taka vaha mithyAtvakA bhujagAra saMkrAmaka hai / 1 SS 31 . aba isa sUtrakA artha kahate haiN| yathA- - jo jIva pahale utpanna kiye gaye samyaktvake sAtha midhyAtvase samyaktvako prApta karake punaH nahIM naSTa hue vedakakAlake bhItara hI samyaktvako prApta huA hai usa prathama samayavatIM samyagdRSTike mithyAtvakA prAcIna satkarma sabhI saMkramaNake yogya hai / parantu use vaha vidhyAtasaMkramake dvArA avaktavya rUpase saMkramAtA hai, isalie vahA~ para bhujagArasaMkrama sambhava nahIM hai| kintu midhyAdRSTiko antima Avalike navakabandha samayaprabaddhoM kA Alambana lekara usake dvitIyAdi samayoMmeM bhajagAra saMkrama sambhava hai / zaMkA- so kaise ? samAdhAna -- ukta zrAvalike carama samayavartI mithyAdRSTise lekara antima samayavartI mithyAdRSTike hone taka isa antarAla meM jo samayaprabaddha bandhako prApta hue haiM unheM prathana samayavartI samyagdRSTi jIva nahIM saMkramAtA hai, kyoMki vahA~ para unakI bandhAvali samApta nahIM huI hai / itanI vizeSatA hai ki ukta Avalike antima samayavartI midhyAdRSTike dvArA bandhako prApta huA samayaprabaddha 1. 'ta' tA0 / 2. 'sutte sUtta" tA0 / Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 8 ] uttaraparyADhapadesasaMkame bhujagAro 267 1 kAdUNe ti NedaM vayaNaM ghaDade samayUNAvaliyacarimasamayamicchAiTThimAdi kAdUNe tti vattavyaM 1 saccamedaM; Avaliyacarimasamaya micchAiTThimubalakkhaNaM kAdRNa sesasamayamicchAiTThINaM gahaNaNimitta N sutte tassa Niddeso kado / parvatAdIni kSetrANItyAdivat / tado sammA iTThipaDhamasamae asaMkamapAoggANaM samayUNAvaliyametta samayapabaddhANaM majjhe sammAss vidiyasamaya pahuDi jahAkamaM baMdhAvaliyavadikkatava seNa jassa jassa saMkramapAoggabhAvo hoi so so samayapatraddho saMkAmijjadi / evaM saMkAmijjamAsu tesu taM vidiyasamayasammA mAdi kA jAva Avaliya sammAiTThi tti tAva etthaM bhujagAra saMkamasaMbhavo hoja / kiM kAraNaM 1 etthataNaNijjarAdo saMkamapAoggabhAveNa dukamANasamayapabaddhassa bahutte saMte bhujagAra saMkramasaMbhavasa tattha pariSkuDamulaMbhAdo / tado edammi visae micchattassa bhujagArasaMkramasAmittaM hoi ti siddhaM / saMpahi ettha bhujagAra saMkamo cevetti avahAraNapaDisehamidamAha - * ehu savvattha AvaliyAe bhujagAra saMkamo jahaNaNeNa eyasamao / ukasseNAvaliyA samayUSA / vahA~ para saMkramake yogya hotA hai, kyoMki usakI mithyAdRSTike antima samaya meM bandhAvali pUrNa gaI hai| zaMkA - yadi aisA hai to usase 'lekara' yaha vacana nahIM banatA / kintu isake sthAna meM 'eka samaya kama Avalike antima samayavartI mithyAdRSTise lekara' aisA kahanA cAhie ? samAdhAna - yaha satya hai / kintu zrAvalike antima samayavatI midhyAdRSTiko upalakSaNa karake zeSa samayavartI mithyAdRSTiyoMkA grahaNa karaneke lie sUtrameM ukta vacanakA nirdeza kiyA hai / jisa prakAra loka meM parvatase lage hue kSetrakA jJAna karAne ke lie 'parvatAdi kSetra' vacanakA vyavahAra hotA hai usI prakAra prakRtameM jAna lenA cAhie / isalie samyagdRSTi ke prathama samaya meM saMkramake yogya eka samaya kama AvalimAtra samayaprabaddhoMmeMse samyagdRSTike dusare samayase lekara kramase bandhAvalike vyatIta honeke kAraNa jo jo samayaprabaddha saMkramaNake yogya hotA hai vaha vaha samayaprabaddha saMkramAyA jAtA hai / isa prakAra una samayaprabaddhoM ko saMkrAmita karate hue dvitIya samayavartI samyagdRSTise lekara samyagdRSTike eka valikAla hone taka yahA~ para bhumArasaMkrama sambhava hai, kyoMki yahA~ para honevAlI nirjarAse saMkramake yogyarUpase prApta honevAle samayabaddha ke bahuta hone para vahA~ para bhujagAra saMkramakI sambhAvanA spaSTarUpa se upalabdha hotI hai isalie isa sthala para jIva mithyAtvake bhujagAra saMkramakA svAmI hotA hai yaha siddha huA / aba yahA~ para bhujagAra saMkrama hai hI isa nizcayakA niSedha karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * mAtra sarvatra AvalikAlake bhItara bhujagArasaMkrama na hokara usakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla eka samaya kama eka Avali hai / 38 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasA pAhuDe [ ba~dhago 6 6316. puvvattAvaliyamettakAlabbhaMtare savvattha bhujagArasaMkamo caiveti NAvahAraNamida kAyabaM; kiMtu AgamaNijjarAvaseNa jahagaNeNeyasamayamukasseNa samayuNAvaliyamettakAlaM, damma vier bhujagAra saMkamo saMbhavaditti vRttaM hoi / * evaM tisu kAlesu micchattassa bhujagAra saMkAmago / S 320. evamede caiva taraNiddiTThesu tisu uddesesu micchattassa bhujagArasaMkAmago ho, NANat ti bhaNidaM hoi / saMpahi edesiM ceva tinhaM bhujagArasaMkamavisayANamuvasaMhAramuNa phuDIkaraNamuttarapabaMdhamAha 268 * taM jahA / 321. sugamaM / * uvasAmaga-dusamayasammAiDimAdiM kADhUNa jAva guNasaMkamo ti tAva piraMtaraM bhujagAra saMkamo / khavagassa vA jAva guNasaMkameNa khavijjadi micchutaM tAvaNiraMtaraM bhujagAra saMkamo / puvvuppAdideNa vA sammatteNa jo sammattaM paDivajjadi taM dusamayasammAiTTimAdi kADhUNa jAva AvaliyasammATThi ti ettha jattha vA tattha vA jahaNaNeNa eyasamayaM, ukkasseNa Ava 6316. pUrvokta AvalimAtra kAlake bhItara sarvatra bhujagArasaMkrama hotA hI hai aisA nizcaya nahIM karanA cAhie kintu honevAlI Aya aura nirjarA ke kAraNa jaghanyase eka samaya taka aura utkRSTase eka samaya kama eka Avali taka isa kAlake bhItara bhujagArasaMkrama sambhava hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * isa prakAra tIna kAloMmeM jIva mithyAtvakA bhujagAra saMkrAmaka hai / 9 320. isa prakAra pahale batalAye gaye inhIM tIna sthAnoMmeM jIva mithyAtvakA bhujagAra saMkrAmaka anyatra nahIM yaha ukta kathanakA tAtparya hai / aba inhIM tIna bhujagArasaMkrama viSayoMkA upasaMhAra dvArA spaSTa karane ke lie Age sUtraprabandhako kahate haiM * yathA 321. yaha sUtra sugama hai / * upazAmaka samyagdRSTike dvitIya samayase lekara guNasa kramake antima samaya taka nirantara bhujagAra saMkrama hotA hai| athavA kSapakake jaba taka guNasaMkramake dvArA mithyAtvakI caMpaNA hotI hai taba taka nirantara bhujagArasaMkrama hotA hai / athavA pahale utpanna kiye gaye samyaktvake sAtha jo samyaktvako prApta hotA hai usa samyagdRSTike dUsare sayayase lekara samyagdRSTi eka AvalikAla hone taka isa kAlake bhItara jahA~-kahIM jaghanyase eka samaya Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 ] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 266 liyA samayUNA bhujagArasaMkamo hojja / evamedesu tisu kAlesu micchuttassa bhujagAra saMkamo / 6322. dANi suttANi sugamANi / desi puNaruttabhAvo Na AsaMkaNijjo; puvvuttattho va saMhAramuheNa payaTTANaM tahAbhAvavirohAdo / evamettieNa pabaMdheNa micchattabhujagAra saMkamasAmittaM parUviya saMpahi sesapadANaM sAmittavihANamuttarapabaMdhamAha - * sesesu samaesu jai saMkAmago appayarasaMkAmago vA zravattavvasaMkAmago vA / SS 323. puvvattotrasAmagakhAgaguNasaMkamakAlaM puppaNNasammattamicchAiTThi pacchAyadavedayasammATThi paDhamAvaliya vidiyAdi samaya ca mottaNa sesesu samaesa jaI micchattassa kAmago to jahAsaMbhavaM so appayarasaMkAmago avatavya kAmago vA hodi tti ghetavtro; payAraMta saMbhavAdo | * uvadisaMkAmago micchattassa ko hoi ? 9 324. sugamaM / * puvvuppAdideSa sammatteNa jo sammattaM paDivajjadi jAva AvaliyasammAiTThinti ettha hojja avaTThidasaMkAmago ammi patthi / taka aura utkRSTase eka samaya kama eka Avalitaka bhujagAra saMkrama ho sakatA hai / isa prakAra ina kAloMke bhItara mithyAtvakA bhujagAra saMkrama hotA hai / SS 322. ye sUtra sugama haiM / ye sUtra punarukta haiM aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki pUrvokta arthake upasaMhAra dvArA ye sUtra pravRtta hue haiM, isalie punarukta doSa hone meM virodha AtA hai / isa prakAra itane prabandhadvArA mithyAtva ke bhujagArasaMkramake svAmitvakA kathana karake aba zeSa padoM ke svAmitvakA kathana karaneke lie Ageke sUtra prabandhako kahate haiM * zeSa samayoM meM yadi saMkrAmaka hai to yA to alpatarasaMkrAmaka hotA hai yA avaktavya saMkrAmaka hotA hai / 323. pUrvokta upazAmaka aura kSapakake guNasaMkramake kAlako chor3akara tathA pUrvotpanna samyaktva pUrvaka midhyAdRSTi hokara jo punaH vedakasamyagdRSTi huA hai usakI prathamAvalike dvitIyAdi samayako chor3akara zeSa samayoM meM yadi mithyAtvakA saMkrAmaka hotA hai to yathAsambhava vaha alpatarasaMkrAmaka yA avaktavyasaMkrAmaka hotA hai aisA yahA~ para grahaNa karanA cAhie, kyoMki anya koI prakAra nahIM hai / * mithyAtvakA avasthita saMkrAmaka kauna hai ? 9 324. yaha sUtra sugama hai / * pUrva utpAdita samyaktvake sAtha jo samyaktvako prApta hotA hai vaha samyagdRSTi honeke eka AvalikAla taka isa avasthAmeM avasthitasaMkrAmaka ho sakatA hai / anyatra avasthitasaMkrAmaka nahIM hotA / Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 325. edammi cetra puvvuppAidasammattamicchAidvipacchAyadavedagasammAiDipaDhamAvaliyavisayamicchAiTThicarimAvaliyaNakabaMdhasaMbaMdheNAgamaNijjarANaM sarisattAvalaMbaNeNAvaDhidasaMkamasaMbhavo gANNatthe ti suttattha smuccyo| * sammattassa bhujagArasaMkAmago ko hodi ? 6326. sugamaM / * sammattamuvvellamANayassa apacchime dvivikhaMDae savvamhi ceva bhujgaarsNkaamgo| 6327. kudo ? ttthgunnsNkmnniymdNsnnaado| * tavvadiritto jo saMkAmago so appayarasaMkAmago vA avattavvasaMkAmago vaa| 6 328. kiM kAraNaM 1 uvvellaNacarimaTThidikhaMDayAdo aNNattha jahAsaMbhavamappadarAvattavvasaMkamANaM ceva sNbhvdNsnnaado| OM sammAmicchattassa bhujagArasaMkAmago ko hoi ? 6326. sugamaM / * ucvellamANayassa apacchime dvivikhaMDae savvamhi ceva / 6325. jisane pahale samyaktvako utpanna kiyA vaha mithyAdRSTi hokara jaba punaH vedakasamyadRSTi hotA hai taba usake prathama AvalimeM mizyAdRSTikI antima zrAvalike navakabandhake sambandhase Aya aura nirjarAkI sadRzatAkA avalambana lenese avasthita saMkramakI sambhAvanA jAnanI cAhie anyatra nahIM yaha sUtrakA samuccaya artha hai| * samyaktvakA bhujagArasaMkrAmaka kauna hai ? 6326. yaha sUtra sugama hai| * samyaktvakI udvalanA karate hue antima sthitikANDakameM sarvatra hI jIva bhujagAra saMkrAmaka hai| 6327. kyoMki vahA~ para niyamase guNasaMkrama dekhA jAtA hai| * isake sivA jo saMkrAmaka hai vaha yA to anpatarasaMkrAmaka hai yA avaktavya. saMkrAmaka hai| 32. kyoMki udvelanAke antima sthitikApaDakake sivA anyatra yathAsambhava alpatara saMkrama aura avaktavya saMkramakI hI sambhAvanA dekhI jAtI hai| * samyagmithyAtvakA bhujagArasaMkrAmaka kauna hai ? 6 326. yaha sUtra sugama hai| * udghalanA karate hue antima sthitikANDakameM sarvatra hI samyagmidhyAtvakA bhujagArasaMkrAmaka hai| Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 gA058] uttarapayAMDapadesasaMkame bhujagAro 6 330. kudo ? tattha guNasaMkamaNiyamadaMsaNAdo / khavagassa vA jAva guNasaMkameNa saMchuhadi sammAmicchat tAva bhujgaarsNkaamgo| 6331. kudo 1 daMsaNamohakkhavayApubakaraNapaDamasamayappahuDi jAva savvasaMkamo tti tAva sammAmicchattassa guNasaMkamasaMbhavavaseNa tattha bhujagArasiddhIe visNvaadaabhaavaado| * paDhamasammattamuppAdayamANayassa vA tadiyasamayappahuDi jAva vijjhAdasaMkamapaDhamasamayAdo tti| 6332. NissaMtakammiya micchAiTThiNA paDhamasammatte uppAdide paDhamasamayammi sammAmicchattassa saMtaM hodUNa vidiyasamae avattavvasaMkamo hoi / puNo tadiyAdisamaesu guNasaMkamavaseNa bhujagArasaMkamo hodUNa gacchadi jAva vijjhAdasaMkamapAraMbhapaDhamasamayo ti / evaM NissaMtakammiya micchAiDhi paDucca vuttaM / saMtakammiya micchAihiNA puNa uvasamasammatte samuppAide tappaDhamasamayappahuDi jAva guNasaMkamacarimasamayo ti tAva bhujagArasaMkamasAmittama viruddhaM daTTavvaM; uvvenlaNasaMkramAdo guNasaMkamapAraMbhasamae ceva bhujagArasaMbhavaM paDi virohaabhaavaado| evameso sammAmicchattassa bhujagArasaMkamasAmittavisayo tIhi payArehi NihiTTho / jado edaM desAmAsiyaM tado sammAidviNaH micchatte paDivaNNe tappaDhamasamayammi 6330. kyoMki vahA~ para guNasaMkramakA niyama dekhA jAtA hai / * athavA kSapakake jaba taka guNasaMkramake dvArA samyagmithyAtvakA saMkramaNa hotA hai tava taka vaha usakA bhujagArasaMkrAmaka hai| 6331. kyoMki darzanamohanIyake kSapakake apUrvakaraNake pahale samayase lekara sarvasaMkrama hone taka samyagmithyAtvakA guNasaMkrama sambhava honese vahA~ bhujagArakI siddhimeM koI visaMvAda nahIM hai| ___* athavA prathama samyaktvako utpanna kara tIsare samayase lekara vidhyAtasaMkramake prathama samayake prApta hone taka samyagmithyAtvakA bhujagArasaMkrAmaka hai| 6332. samyagmithyAtvakI sattAse rahita mithyAdRSTi jIvake dvArA prathama samyaktvako utpanna karane para prathama samayameM samyagmithyAtvakA satva hokara dUsare samayameM avaktavyasaMkrama hotA hai / punaH tRtIya Adi samayoMmeM guNasaMkramavaza bhajagArasaMkrama hokara vidhyAtasaMkramake prArambhake prathama samayake prApta hone taka jAtA hai / yaha samyagmithyAtvakI sattAse rahita mithyAdRSTikI apekSA kathana kiyA hai| satkarma mithyAdRSTi ke dvArA to upazamasamyaktva utpanna karane para usake pahale samayase lekara guNasaMkramake antima samaya taka bhujagArasaMkramakA svAmitva nirvirodha jAnanA cAhie, kyoMki udvelanAsaMkramake bAda guNasaMkramake prArambha honeke samayameM hI bhujagAra sambhava honeke prati koI virodha nahIM AtA / isa prakAra samyagmithyAtvakA bhujagArasaMkramaviSayaka yaha nirdeza tIna prakArase kahA hai| yataH yaha dezAmarSaka hai ataH samyagdRSTi jIvake mithyAtvako prApta hone para usake prathama Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 adhAvattasaMkrameNa bhajagAra saMkamo hoi tahA uvvellamANa micchAiTTiNA vedayasammatte gahide tassa paDhamasamae vi vijjhAdasaMkameNa bhujagAra saMkamasaMbhavo vattavvo / * tavvadiritto jo saMkAgo so appadarasaMkAgo vA avattasaMkAmago vA / 9 333. puvvutta bhujagArasaMkAmaNAdo aNNo jo saMkAmago so jahAsaMbhavamappayarakAmago vA attavtrasaMkAmago vA hoi; tattha payAraMtarAsaMbhavAdo / * solasakasAyANaM bhujagArasaMkAmago appadarasaMkAmago avaTThidasaMkAmago avantavvasaMkAmago ko hodi ? 302 9 334. sugamamedaM pucchAvakkaM / * aNNadaro / 6 335. anaMtANubaMdhINaM tAva bhujagAra saMkAmago aSNadaro micchAiTThI sammAiTThI vA hoi, micchAiTThimmi NiraMtabaMdhINaM tesiM tadavirohA do / sammAiDammi vi guNasaMkamapariNadammi sammattaggahaNapaDhamAvaliyAe vA vidiyAdisamaesu taduvaladdhIdo / appayarasaMkrAmao vi aNNayaro micchAiTThI sammAiTThI vA hoi; uhayattha va appayarasaMbhave virohAvabhAdo / tahA dAmo vi aNNadaro micchAiTThI sAsa sammATThI vA hoi; tatto aNNattha tadaNuvalaMbhAdo / micchAiTThissa sammattasamayameM adhaHpravRttasaMkramake dvArA bhujagArasaMkrama hotA hai / usI prakAra udvelanA karanevAle mithyAdRSTike vedaka samyaktvako prApta hone para usake prathama samaya meM bhI vidhyAtasaMkrama ke dvArA bhujagAra saMkrama sambhava hai aisA kahanA cAhie / * usase bhinna jo saMkrAmaka hai vaha yA to alpatara saMkrAmaka hai yA avaktavya saMkrAmaka hai| 9 333. pUrvokta bhujagArasaMkrAmakase anya jo saMkrAmaka hai vaha yathAsambhava yA to alpatara saMkrAmaka hai yA vaktavyasaMkrAmaka hai, kyoMki vahA~ anya prakAra sambhava nahIM hai / * solaha kaSAyoMkA bhujagArasaMkrAmaka, alpatarasaMkrAmaka, avasthitasaMkrAmaka aura avaktavyasaMkrAmaka kauna hai ? 9 334. yaha pRcchAsUtra sugama hai / * anyatara jIva hai / 6 335. anantAnubandhiyoMkA to bhujagAra saMkrAmaka anyatara mithyAdRSTi yA samyagdRSTi jIva hai, kyoMki mithyAdRSTi jIvake nirantara ba~dhanevAlI ukta prakRtiyoMkA bhujagAra saMkrama honemeM koI virodha nahIM AtA / samyagdRSTi jIvake bhI guNasaMkama rUpase pariNata hone para yA samyaktvako grahaNa karane kI prathama vali dvitIyAdi samayoMmeM bhujagAra saMkramakI upalabdhi hotI hai| inakA zralpatarasaMkrAmaka bhI anyatara midhyAdRSTi yA samyagdRSTi jIva hai, kyoMki donoM hI sthaloMmeM alpatarasaMkramake hone meM koI virodha nahIM pAyA jaataa| tathA avasthita saMkrAmaka bhI mithyAdRSTi yA sAsAdana "samyagdRSTi jIva hai, kyoMki ina do sthAnoMke sivA anyatra usakI upalabdhi nahIM hotI / Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDipadesasakame bhujagAro 303 muvagayassa paDhamAvaliyoe AyavyayANaM sarisattAvalaMbaNeNa micchattasseva tesimavaTThANasaMbhavo kiNNa hoi ? Na, tattha micchAiTThi carimAvaliyAe paDicchidadavvavaseNa bhujagArasaMkamaM mottnnaavtttthaannaasNbhvaado| saMpahi aNaMtANubaMdhINamavattavyasaMkAmago aNNadaro ti vutte visaMjoyaNAputrasaMjogapaDhamasamayaNakabaMdhamAvaliyAdikkataM saMkAmemANayassa micchAiTThissa sAsaNasammAidvissa vA gahaNaM kAyavvaM / evaM ceva sesakasAyANaM pi bhujagArAdipadANamaNNadarasAmitAhisaMbaMdho aNugaMtavyo / Navari tesimavattavyasaMkAmago aNNadaro sadhovasAmaNApaDivAdapaDhamasamae vaTTamANago sammAiTTho ce hoi jANNo ti vattavyaM / aNNadaraNidda seNa vi ogAhaNAdi visesapaDiseho daTTavyo / * evaM purisaveda-bhaya-duguMchANaM / 6336. kudo ? bhujagArAdipadANamaNNadarasAmi paDi pucillasAmittAdo visesaabhaavaado| purisavedAvadvidasaMkamasAmittagao ko vi visesasaMbhavo asthi ti taNNidda sakaraNaTThamuttaraM suttamAha / OM vari purisaveda-avahidasaMkAmago NiyamA sammAiTThI / 337. kudo ? sammAiTThIdo aNNattha purisavedassa nnirNtrbNdhittaabhaavaado| Na ca zaMkA-jo mithyAdRSTi jIva samyaktvako prApta hotA hai usakI prathama AvalimeM Aya aura vyayakI samAnatAkA avalambana karanese mithyAtvake samAna anantAnubandhiyoMkA avasthAna kyoM sambhava nahIM hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki samyagdRSTikI prathama AvalimeM mithyAdRSTikI antima zrAvalike dravyake saMkramita honeke kAraNa vahA~ bhajagArasaMkramako chor3akara avasthAnasaMkrama sambhava nahIM hai / aba anantAnubandhiyoMkA avaktavyasaMkrAmaka jIva anyatara hotA hai aisA karane para visaMyojanA pUrvaka saMyogake prathama samayameM hue navakabandhako bandhAvalike bAda saMkramaNa karanevAle mithyAdRSTi yA sAsAdana samyagdRSTikA grahaNa karanA caahie| isI prakAra zeSa kaSAyoMke bhI bhuja dipadoMkA anyatara jIva svAmI hai usakA sambandha samajha lenA caahie| itanI vizeSatA hai inakA pravaktavyasaMkrAmaka anyatara sarvopazAmanAse giraneke prathama samayameM vidyamAna samyagdRSTi jIva hI hotA hai, anya jIva nahIM aisA yahA~ para kathana karanA cAhie / sUtrameM anyatara padakA nirdeza karanese avagAhanA Adi vizeSakA niSedha jAna lenA caahie| * isI prakAra puruSaveda, bhaya aura jugupsAkA svAmitva jAnanA caahie| 6336. kyoMki bhujagAra Adi padoMke anyatara jIvake svAmI honekI apekSA pahale kahe gaye svAmitvase isameM koI vizeSatA nahIM hai| mAtra puruSavedake avasthita saMkramake svAmitvameM kucha vizeSatA sambhava hai, isalie usakA nirdeza karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM ___ * itanI vizeSatA hai ki puruSavedakA avasthita saMkrAmaka niyamase samyagdRSTi jIva hai| 6337. kyoMki samyagdRSTike sivA anyatra puruSavedakA nirantara bandha nahIM hotaa| aura Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe niraMtarabaMdheNa viNA avadisaMkamasAmittavihANasaMbhavo virohAdo / * itthi evaM sayaveda-hassa-raha- arai- sogANaM bhujagAra - appadara avattavva saMkamo kassa ? [ baMdhago 6 9338. sugamaM / * paNadarassa / 1 9 336. etthaNNadaraNidda seNa micchAiTThi-sammAiTThINaM gahaNaM kAyantraM bhujagArappadarasAmittANamuhattha vi saMbhave virohAbhAvAdo / taM jahA - micchAiTThimmi tAtra apyappaNI baMdhagaddhAmettakAlaM bhujagAra saMkamo hoi; tatthAgamAdo NijjarAe thovabhAvovalaMbhAdo / taM kathaM ? itthaveda-hassarINaM takkAlabaMdhAvaliyA dikkataNavakabaMdho saMpuNNasamayapatraddhametto NiJjarAgobucchA vuNa samayapabaddhassa saMkhejjabhAgamettI caiva baMdhagaddhAnusAreNa savvattha saMcayasiddhIdo / NavuMsayavedAraisogANaM pi NatrakabaMdhAgamAdo takkAlabhAvigovu cchaNijjarA saMkhejabhAgahINA / edassa kAraNaM baMdhagaddhANusaraNeNa vattanvaM / evaM ca saMte bhujagAra saMkamasA mittametthA - viruddhaM siddhaM / baMdhavicchedakAle puNa appayassaMkamo caitra doha; tatthAgamAmAveNeyaM ta nirantara bandhake binA avasthita saMkramake svAmitvakA vidhAna karanA sambhava nahIM hai, kyoMki usameM virodha AtA hai / * strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, arati aura zokakA bhujagAra, alpatara aura avaktavya saMkrama kisake hotA hai ? 9338. yaha sUtra sugama hai / * anyatara jIvake hotA hai / 33. yahA~ para anyatara padakA nirdeza karanese mithyAdRSTi aura samyagdRSTi jIvoMkA grahaNa karanA cAhie, kyoMki bhujagAra aura alpatara saMkramakA svAmitva ubhayatra hI sambhava hone meM koI virodha nahIM AtA / yathA - miyAdRSTike to apane - apane bandhakakAlapramANa kAla taka bhujagAra saMkrama hotA hai, kyoMki vahA~ para Ayase nirjarA stoka upalabdha hotI hai / zaMkA- vaha kaise ? samAdhAna -- kyoMki strIveda, hAsya aura ratikA bandhAvalike bAda tAtkAlika jo navakabandha hai vaha sampUrNa samayabaddha pramANa hai / parantu nirjarAsambandhIgopucchA samaya prabaddha ke zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI hai, kyoMki bandhakakAla ke anusAra sarvatra saJcayakI siddhi hotI haiM / napuMsaka veda, aura zokake navakavandhake Ayase tatkAlabhAvI gopucchAkI nirjarA saMkhyAtaveM bhAgahIna hai / isakA kAraNa bandhakakAlake anusAra kahanA cAhie aura aisA hone para bhujagAra saMkramakA svAmitva yahA~ para avirodha rUpase siddha hotA hai / bandhavicchedake kAlameM to alpatarasaMkrama hI hotA hai, kyoMki Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 305 NijarA-pariNadANamedesi tdvirohaado| evaM ceva sammAivimhi vi tadubhayasAmittAviroho dahavyo / Navari itthi-NavaMsayavedANaM sammAiTThimmi baMdhavirahiyANamappayarasaMkamo cevetti guNasaMkamasie tesiM bhujagArasAmittamavahAreyavyaM / savvesimabattavyasaMkamo sayovasAmaNApaDivAdapaDhamasamae daTThavyo / evamogheNa sAmittANugamo smtto|| 6340. AdeseNa Neraiya0 miccha0 bhuja0 appa0 avaDhi0 saMka0 kassa ? aNNada0 sammAiTThi0 / avatta0 saMka0 kassa ? aNNada0 sammAihissa paDhamasamayasaMkAmayassa samma0 bhuja0 appa0 saMka0 kassa ? aNNada0 micchAiTTi0 avatta0 saMka0 kassa ? aNNada0 paDhamasamayasaMkA0 micchAiTThi0 sammAmi0 bhuja0 appa0 saMka0 kassa ? aNNada0 sammAiTTi0 micchAiTTi vA / evamavatta0 aNaMtANu0caukka0 bhuja0 appa0 saMka0 kassa ? aNNada0 sammAiTThi0 micchAidvissa vA / abaDhi0 saMka0 kassa ? aNNada0 micchAiDhi0 / avatta0 saMka0 kassa ? aNNada0 micchAdiDhi0 paDhamasamayasaMkA0 bArasaka0-bhaya-duguchA0 ogha / Navari avatta0 Nasthi / purisave0 bhuja0 appa0 saMka0 kassa ? aNNada0 sammAiDi. micchAiTThissa vA / abaDhi0 saMka0 kassa ? aNNada0 smmaaittttho| itthIve. gasa0 bhuja0 ~ ~ vahA~ para AyakA abhAva ho jAnese ekAntase nirjarArUpase pariNata hue ina karmoM ke alpatarasaMkramake hone meM koI virodha nahIM aataa| isI prakAra samyagdRSTi jIvake bhI ina donoMke svAmitvakA aviro jAna lenA cAhie / itanI vizeSatA hai ki strIveda aura napuMsakavedakA samyagdRSTike bandha nahIM hotA isalie vahA~ inakA alpatarasaMkrama hI hai| tathA guNasaMkramake samaya unake bhujagArasaMkramakA svAmitva jAnanA caahie| sabakA avaktavyasaMkrama saryopazAmanAse giraneke prathama samayameM jAnanA caahie| __ isa prakAra oghase svAmitvAnugama samApta huA 6340. zrAdezase nArakiyoMmeM mithyAtvakA bhujagAra, alpatara aura avasthitasaMkrama kisake hotA hai ? anyatara samyagdRSTike hotA hai| pravaktavyasaMkrama hotA hai ? prathama samayameM saMkramaNa karanevAle anyatara samyagdRSTike hotA hai| samyaktvakA bhajagAra aura alpatara saMkrama kisake hotA hai. ? anyatara mithyAdRSTike hotA hai| avaktavyasaMkrama kisake hotA hai ? prathama samayameM saMkramaNa karanevAle anyatara mithyAdRSTike hotA hai| samyagmithyAtvakA bhujagAra aura alpatarasaMkrama kisake hotA hai ? anyatara samyagdRSTi yA mithyAdRSTike hotA hai / isI prakAra avaktavyasaMkramakA svAmitva jAnanA caahie| anantAnuvandhIca tukakA bhajagAra aura alpatarasaMkrama kisake hotA hai ? anyatara samyagdRSTi yA mithyAdRSTike hotA hai| avasthitasaMkrama kisake hotA hai ? anyatara mithayAdRSTike hotA hai / avaktavyasaMkrama kisake hotA hai ? prathama samayamai saMkramaNa karanevAle anyatara mithyAdRSTike hotA hai / bAraha kaSAya bhaya aura jugupsAkA bhaGga oghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki yahA~.para inakA pravaktavyasaMkrama nahIM hai| puruSavedakA bhajagAra aura alpatarasaMkrama kisake hotA hai ? anyatara samyagdRSTi aura mithyAdRSTike hotA hai| avasthitasaMkrama kisake hotA hai ? anyatara samyagdRSTike hotA hai| strIveda aura napuMsakavedakA bhajagArasaMkrama 36 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 saMka0 kassa ? aNNada0 micchAiTThi / appada0 saMka0 kassa ? aNNada0 sammAiTThi0 micchAiTThi0 vA / hassa-raha-arai-sogANaM bhuja0 appa0 saMka0 kassa ? aNNada0 sammAiDi. micchaaiddhi0| evaM satraNeraiya-tirikkhapaMciMdiya-tirikkhatiya-devagadidevabhavaNAdi jAva NavagevajA tti / 341. paMciMdiyatirikkhaappa0-maNusaapajja0-samma0-sammAmi0-sattaNoka0 bhaja. appada. saMka0 kassa ? aNNada0-solasaka0-bhaya-dugucha0 bhuja0 appa0 abaDhi0 saMka0 kassa ? annnnd| 6342. maNusatie oghaM / Navari bArasaka0-NavaNoka0 avatta0 devo ti Na bhANidavyo / aNudisAdi samvaTThA ti miccha0-sammAmi0 ithiveda0-NavaMsa0-appa0 aNatANu0 cauka0, caduNoka0 bhaja0 appa0-bArasaka0-purisave-bhaya-duguchA0 bhaja0 appa0 avaDhi0 saMka0 kassa 1 aNNada0 / evaM jAva0 / kAlo eyjiivss| 6343. bhajagArAdipadavisayasAmittavihAsaNANaMtaramette / eyajIvasaMbaMdhio kAlo bhajagArAdipadANa vihAsiyavyo ti ahiyArasaMbhAlaNAparamidaM suttaM / * micchattassa bhujagArasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? kisake hotA hai ? anyatara mizyAdRSTike hotA hai| alpatarasaMkrama kisake hotA hai ? anyatara samyagdRSTi aura mithyAdRSTike hotA hai| hAsya, rati, arati aura zokakA bhujagAra aura alpatara saMkrama kisake hotA hai ? anyatara samyagdRSTi aura mizyAdRSTike hotA hai| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiryanca, paJcendriya tiryaJcatrika, sAmAnyadeva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau praiveyaka takake devoM meM jAnanA caahie| 6341. paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM samyaktva, samyagmithyAtva aura sAta nokaSAyoMkA bhajagAra aura alpatarasaMkrama kisake hotA hai ? anyatarake hotA hai| solaha kakSAya, bhaya aura jugupsAkA bhujagAra, alpatara aura avasthitasaMkrama kisake hotA hai ? anyatarake hotA hai| 342. manuSyatrikameM oghake samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki yahA~ para bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA avaktavyasaMkrama devoMke hotA hai aisA nahIM kahanA caahie| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakavedakA alpatara, anantAnubandhIcatuSka aura cAra nokaSAyoMkA bhujagAra aura alpatara, bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkA bhujagAra, alpatara aura avasthitasaMkrama kisake hotA hai ? anyatarake hotA hai| isI prakAra anAhArakamArgeNA taka le jAnA caahie| isa prakAra svAmitva samApta huaa| * eka jIvakI apekSA kAlakA adhikAra hai| - 6343. bhajagAra Adi padoMke svAmitvakA vyAkhyAna karaneke bAda Age bhujagAra Adi padoMkA eka jIva sambandhI kAlakA vyAkhyAna karanA caahie| isa prakAra adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra hai| * mithyAtvake bhujagArasaMkramakA kitanA kAla hai ? Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA58) uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 307 6 344. sugamamedamogheNa micchattabhajagArasaMkAmayassa jahaNNukkassakAlaNidesAvekkhaM punchAsuttaM / * jahaeNeNa eyasamo / / 6345. taM jahA--pubuppaNNeNa sammatteNa micchatAdo vedagasammattabhAgayassa paDhamasamae vijjhAdasaMkame gAvattavyasaMkamo hoi / puNo vidiyAdINamaNNadarasamae jattha vA tattha vA carimAvaliyamicchAidviNA vavidaNabaMdhaNavakabaMdhasamayapabaddha baMdhAvaliyAdikkaMtaM bhujagArasarUveNa saMkAmiya tadaNaMtarasamae appadaramavadvidaM vA gayassa laggo' micchattabhujagArasaMkAmayassa jahaNNakAlo eysmymetto| * ukasseNa pAvaliyA samayUNA / 6346. taM kadhaM ? puvvuppaNNasammatapacchAyadamicchAidviNA carimAvaliyAe NiraMtaramudayAvaliyaM pavisamANagovucchehito abhahiyakameNa baMdhidUNa vedagasammatte paDivaNNe tassa paDhamasamae avattavyasaMkamo hodUNa puNo vidiyAdisamaesu puvvuttaNavakabaMdhavaseNa NiraMtaraM bhujagArasaMkame saMjAde laggora micchattabhujagArasaMkamassa samayUNAvaliyametto ukksskaalo| evaM tAva puvvuppaNNasammattamicchAiDiNavakabaMdhAvalaMbaNeNa samayUNAvaliyametta-micchatta bhujagArasaMkamukkassakAlasaMbhavaM parUviya saMpahi guNasaMkamakAlAvekkhAe aMtomuhuttametto payadukassa 6344. oghase mithyAtvake bhajagArasaMkrAmakake jaghanya aura utkRSTakAlake nirdezakI apekSA karanevAlA yaha pRcchAsUtra sugama hai| * jaghanyakAla eka samaya hai| 6345. yathA-pahale utpanna hue sammaktvake sAtha mithyAtvase vedakasamyaktvako prApta hue jIvake prathama samayameM vidhyAtasaMkramake dvArA avaktavyasaMkrama hotA hai| punaH dvitIya Adi samayoMmeMse kisI samayameM jahA~ kahIM antima AvalimeM vidyamAna mithyAdRSTike dvArA bar3hAkara bA~dhe gaye navakabandha samayaprabaddhako bandhAvalike bAda bhujagArarUpase saMkramA kara tadanantara samayameM alpatara yA avasthitasaMkramako prApta hue jIvake mithyAtvake bhujagAra saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya prApta huaa| * utkRSTa kAla eka samaya kama eka AvalipramANa hai| 346. zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-pahale utpanna hue samyaktvase pIche pAye hue mithyAdRSTike dvArA caramAvalike nirantara udayAvalimeM praveza karanevAle gopucchAse adhika rUpase bA~dhakara vedakasamyaktvake prAna hone para usake prathama samaya meM pravaktavyasaMkrama hokara punaH dvitIyAdi samayoM meM pUrvokta navakabandhake vazase nirantara bhujagArasaMkramake hone para mithyAtvake bhujagArasaMkramakA utkRSTa kAla eka samaya kama eka AvalipramANa upalabdha huA / isa prakAra sarvaprathama pUrvotpanna samyaktvase mithyAdRSTi hokara vahA~ para hAnavAla navakabandhaka avalambanase mithyAtvake bhujagArasaMkramake eka samaya kama eka AvalipramANa utkRSTakAlako sambhAvanAkA kathana karake aba guNasaMkrama kAlakI apekSAse prakRta utkRSTa kAla 1. 'lo' taa0| Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe ! baMdhago 6 kAlo hoi tti jANAvemANo suttamuttaraM bhaNai / adhavA aMtomuhuttaM / 6347. taM jahA--dasaNamohamuvasAmeMtayassa vA jAva guNasaMkamo tAva NiraMtaraM bhujagArasaMkamo cetra; tattha payAraMtarAsaMbhAdo / so ca guNasaMkamakAlo aMtomuhuttameto tado payadukkassakAlavalaMbho Na viruddho / * appayarasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi? 6348. sugamamedaM / * eko vA samayo jAva prAvaliyA dusmyuunnaa| 346. pubuppaNNasammattapacchAyadamicchAiTi-cara-vedayasammAiTThi paDhamAvaliyAvekkhAe eso kAlaviyappo nnitttthio| taM jahA-tahAvihasammAiTThiNo paDhamasamae avattavvasaMkAmago kAdUNa vidiyasamayammi appayarasaMkameNa pariNamiya tadaNaMtarasamae carimAvaliyamicchAiTibaMdhavaseNa bhujagAramavadvidabhAvaM vA gayassa laddho eyasamayametto appyrkaaljhnnnnviyppo| evaM dusamaya-tisamayAdikameNa NedavvaM jAva AvaliyA dusamayUNA tti / tattha carimaviyappo vuccade-paDhamasamae avattavyasaMkAmago hodUNa vidiyAdi samaesu antarmuharta pramANa hotA hai isa bAtakA jJAna karAte hue AgekA sUtra kahate haiM * athavA utkRSTakAla antamuhU ta hai| 6347. yathA-darzanamohanIyakA upazama karanevAle jIvake jaba taka guNasaMkrama hotA hai tabataka nirantara bhujagArasaMkrama hI hotA hai, kyoMki guNasaMkramake samaya anya koI prakAra sambhava nahIM hai / aura vaha guNasaMkramakA kAla antarmuhUrta pramANa hai, isalie prakRta utkRSTa kAlakI prApti virodhako nahIM prApta hotii| * alpatarasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6348. yaha sUtra sugama hai| * eka samayase lekara do samaya kama Avali taka kAla hai| 6 346.pahale utpanna hue samyaktvase pIche Akara jo mithyAdRSTi huA hai aura bAdameM jo vedakasamyagdRSTi huaA hai usakI prathama prAvalikI apekSAse yaha kAlakA vikalpa nirdiSTa kiyA hai| yathAprathama samayameM avaktavyasaMkrAmaka hokara dUsare samayameM alpatarasaMkrama rUpase pariNamana kara usake anantara samayameM antima AvalimeM hue mithyAdRSTike bandhake kAraNa bhujagArasaMkrama yA avasthitasaMkramako prApta hue usa prakArake samyagdRSTike alpatarasaMkramakA jaghanya vikalparUpa eka samaya kAla prApta huA / isa prakAra do samaya aura tIna samaya Adike kramase do samaya kama eka AvalipramANa kAla taka le jAnA caahie| usameM antima vikalpako kahate haiM-prathama samayameM avaktavyasaMkrAmaka hokara dvitIyAdi saba samayoMmeM hI alpatara saMkramako karake punaH prathama Avalike antima samayameM 1. 'hodUNa' taaH| Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 306 savvesu ceva appayarasaMkamaM kAdUNa puNo paDhamAvaliyacarimasamae bhujagArAvaTThidANamaNNayara saMkamapajjAyaM gado laddho dusamayUNAvaliyametto / micchattappayarasaMkama kAdUNa samayUNAvaliyameto appayarakAlaviyappo kiNNa parUvido ? Na, tahA kIramANe appayarakAlassa vvcchedkrnnovaayaabhaavaado| * adhavA aMtomuhuttaM / / 6 350. taM jahA-bahuso diTThamaggeNa micchAiTThiNA vedagasammattamuppAidaM / tassa paDhamAvaliyacarimasamae puvvutteNa NAeNa bhujagArasaMkama kAdaNa tado appayarasaMkamaM pAramiya savvajahaNNeNa kAleNa micchatta-sammAmicchattANamaNNadaraguNaM gayassa jahaNNeNaMtomuhuttapamANo appayarakAlaviyappo lbbhde|| 8 tado samayuttaro jAva chAvahisAgarovamANi sAdireyANi / 6 351. tado sabajahagaMtomuhuttamettappadarakAlAdo samauttarAdikameNappayarasaMkamakAlaviyappo NiraMtaramaNugaMtavyo jAva sAdireyachAvadvisAgarovamametto tadukkassakAlo samuvaladdho ti / tattha savapacchimaviyappaM vattaissAmo / taM jahA-aNAdiyamicchAiTThiNA sammatte samuppAide aMtomuhuttakAlaM guNasaMkamo hodi, tado vijjhAde padidassa NiraMtaramappayarasaMkamo hodUNa gacchadi jAvaMto muhuttamettuvasamasammattakAlaseso vedagasammattakAlo ca desUNa chAvaDhisAgarovamametto tti / tatthaMto muhuttasese vedagasammattakAle khavaNAe abbhuTThidassApucabhujagAra yA avasthita inameMse kisI eka saMkramarUpa paryAyako prApta huaa| isa prakAra mithyAtvake alpatarasaMkramakA do samaya kama eka AvalipramANa kAla prApta huaa| zaMkA-antima samayameM bhI alpatarasaMkramako karake alpatara saMkramakA eka samaya kama eka prAvalipramANa kAla prApta kiyA jA sakatA hai vaha yahA~ para kyoM nahIM kahA ? samAdhAna nahIM, kyoMki vaisA karane para alpatarasaMkramake kAlakA viccheda karanekA koI upAya nahIM rhtaa| ___* athavA antamuhUrtakAla hai| 6350. yathA-jisane bahuta bAra mArgako dekhA hai aise mithyAdRSTine vedakasamyaktvako utpanna kiyA vaha prathamAvalike antima samayameM pUrvokta nyAyake anusAra bhujagArasaMkramako karake anantara alpatarasaMkramakA prArambha karake sabase jaghanya kAla dvArA mithyAtva yA samyagmithyAtva inameMse kisI eka guNasthAnako prApta huA / isa prakAra usake alpatara kAlakA vikalpa jaghanyase antamuhUrta pramANa prApta hotA hai| ___ * isake bAda eka eka samaya bar3hAte hue sAdhika chayAsaTha sAgara kAla prApta hotA hai| 6351. 'tado' arthAt sabase jaghanya antarmuhUrtapramANa kAlase lekara eka-eka samaya adhikake kramase bar3hAte hue alpatarasaMkrama kAlakA vikalpa sAdhika chayAsaTha sAgarapramANa usakA utkRSTa kAla upalabdha hone taka nirantarakramase jAnanA cAhie / aba usameM sabase antima vikalpako batalAte haiN| yathA-anAdi mithyAdRSTike samyaktvako utpanna karane para antamuhUte kAla taka guNasaMkrama hotA hai| usake bAda vidhyAtasaMkramako prApta hue usake nirantara alpatarasaMkrama ansamuhUrtapramANa upazama - ~ Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 karaNapaDhamasamae guNasaMkamapAraMbheNAppayarasaMkamassa pajjavasANaM hoi / tado saMpuNNAchAvaTThisAgarovamamettavedagasammattakassakAlammi apuvANiyaDhikaraNaddhAmettamappayarasaMkamassa Na labhai tti / tammi pughillorasamasammattakAlanbhaMtaraappayarakAlAdo sohide suddhasesametteyasAdireyachAvadvisAgarovamapamANo payadukkassakAlaviyappo samubaladdho hoi / * avahidasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6352. sugmmedN| * jahaeNeNa eysmpro| 6 353. puvvuppaNNeNa sammatteNa micchattAdo paDiNiyattiya vedayaMsammattamuvagayassa paDhamAvaliyAe vidiyAdisamaesu jattha vA tattha vA eyasamayabhAgagaNijjarANasarisattara seNAvaTThidasaMkamaM kAdUNa tadaNaMtarasamae bhujagAramappayarabhAvaM vA gayassa eysmymettaavhidsNkmjhnnnnkaalovlNbhaado| * ukkasseNa saMkhejA smyaa| 8 354. tatva sattaTThasamaesu AgamaNijarANaM sarisattasaMbhaveNa tettiyamettAvahidasaMkamamukassakAlasiddhIe virohaabhaavaado| samyaktvakA kAla zeSa rahane taka tathA kucha kama chayAsaTha sAgarapramANa vedaka samyaktvake kAlake pUrNa hone taka hotA rahatA hai| usameM vedakasamyaktvake antarmuhUrta kAlake zeSa rahane para kSapaNAke lie udyata hue usake apUrvakaraNake prathama samayameM guNasaMkramakA prArambha honese alpatarasaMkramakA anta hotA hai / isalie vedakasamyaktvake sampUrNa chayAsaTha sAgarapramANakAlameM jo apUrvakaraNa aura anivRttikaraNakA kAla hai utanA alpatarasaMkramakA kAla nahIM prApta hotA, isalie isa apUrvakaraNa aura anivRttikaraNake kAlako pUrvokta upazamasamyaktvake bhItara prApta hue alpatarasaMkramake kAlameMse ghaTA dene para jo kAla zeSa bace use kucha nyUna vedakasamyaktvake utkRSTakAlameM jor3a dene para sAdhika chayAsaTha sAgarapramANa prakRta utkRSTa kAlakA vikalpa prApta hotA hai| * avasthitasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6 352. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6353. pUrvotpanna samyaktvase mithyAtvameM jAkara aura vahA~se nivRtta hokara vedakasamyaktvako prApta hue jIvake prathama Avalike dvitIyAdi samayoMmeM jahA~-kahIM eka samayake lie Aya aura nirjarAke samAna honeke kAraNa avasthita saMkramako karake usake anantara samayameM bhujagArasaMkrama yA alpatarasaMkramako prApta hone para avasthita saMkramakA jaghanya kAla eka samaya mAtra upalabdha hotA hai| * utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| 6354. vahIM para Aya aura nirjarAke sAta-ATha samaya taka samAna rUpase sambhava honeke Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayAMDapadaisasaMkame bhujagAro * avattavvasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6355. sugamaM / * jahaNNukkasseNa eyasamatro / 356. sammAiTThipaDhamasamayaM motUNaNNattha tadabhAvaviNiNNayAdo / * sammattassa bhujagArasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 9357. sugamaM / gA0 58 ] 311 * jahaNaNeNa eyasamatro / 9 358. taM jahA - ullemANamicchAiTTiNA sammattA himuheNa micchattapaDhamaTThidicarimasamae carimuvellaNakhaMDa yapaDhamaphAliguNasaMkameNa saMkAmidA / tado antarasamae sammattamupAiya asaMkAmago jAdo laddho jahaNNeNeyasayametto sammatta bhujagAra saMkAmayakAlo / * ukasseNa aMtomuhuttaM / 9 356. kudo ? carimuvvella kaMDae sannattheva guNasaMkrameNa pariNadammi payadabhujagAramukassakAlarasa tapyamANattovalaMbhAdo | * appayarasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? kAraNa avasthita saMkramake utane mAtra utkRSTa kAlakI siddhimeM koI virodha nahIM AtA / * avaktavya saMkramakA kitanA kAla hai / 6 355. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 9 356. kyoMki samyagdRSTike prathama samayako chor3akara anyatra midhyAtvakA avaktavya saMkrama nahIM hotA aisA nirNaya hai / * samyaktvake bhujagArasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6 357. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / 63588. yathA - udvelanA karanevAle aura samyaktva ke abhimukha hue midhyAdRSTi jIvane mithyAant prathama sthiti antima samaya antima sthiti kANDakakI prathama phAliko guNasaMkramake dvArA saMkramita kiyA / usake bAda anantara samaya meM samyaktvako utpanna karake vaha asaMkrAmaka ho gayA / isa prakAra samyaktvake bhujagAra saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya prApta ho gayA / * utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / 6 356. kyoMki antima udvelanA kANDakake sarvatra hI guNasaMkramarUpase pariNata hone para prakRta bhujagAra saMkramakA utkRSTa kAla tatpramANa upalabdha hotA hai / * alpatarasaMkramakA kitanA kAla hai ? Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 jayadhavalAsahide phasAyapAhuDe [baMdhago 6 6360. sugamaM / jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 6 361. sammattAdo micchattaM gaMtUNa sabalahaNatomuhuttamettakAlamappayarasaMkamaNa pariNamiya puNo sammattamuvagaMtUNAsaMkAmayabhAveNa pariNadammi taduvalaMbhAdo / ukkasseNa palidovamassa asNkhendibhaago| 4362. kudo ? sammattAdo micchattaM gaMtUNa savvukkasseNuvvellaNakAleNuvbellamANayassa tduvlNbhaado| (r) avattavvasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6363. sugamaM / * jahaeNukasseNa eysmo| 364. sammattAdo micchattamuvagayassa paDhamasamayAdo aNNattha tdbhaavvinninnnnyaado| * sammAmicchattassa bhujagArasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6365. sugamaM / 8 eko vA do vA samayA evaM samayuttaro uphasseNa jAva carimuvve. llnnkNddyukaarnnaatti| 6 360. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla antarmuhUrta hai / / 6 361. kyoMki samyaktvase mithyAtvameM jAkara sabase jaghanya antarmuhUrta kAla taka alpatara saMkramarUpase pariNamana karake punaH samyaktvako utpanna karake asaMkrAmakabhAvase pariNata hone para ukta kAla upalabdha hotA hai| * utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 6362. kyoMki samyaktvase mithyAtvameM jAkara sabase utkRSTa udvelanA kAlake dvArA udveln| karanevAle jIvake ukta kAlakI upalabdhi hotI hai| * avaktavyasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6363. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 6364. kyoMki samyaktvase mithyAtvako prApta hue jIvake prathama samayako chor3akara anyatra usake abhAvakA nirNaya hai| * samyagmithyAtvake bhujagAra saMkramakA kitanA kAla hai ? 6365. yaha sUtra sugama hai| * eka samaya aura do samaya bhI hai| isa prakAra eka samaya bar3hAte hue utkRSTa kAla antima udvalanA kANDakake utkIraNa karanemeM jitanA samaya lage utanA hai / Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 6366. ettheyasamayaparUvaNA tAva kiirde| taM jahA-uvvellamANamicchAdiTThiNA micchattapaDhamaTThidicarimasamae carimuvyellaNakhaMDayaM paDhamaphAlIe guNasaMkrameNa saMkAmidAe eyasamayaM bhujagArasaMkamo hodaNa sammattappattipaDhamasamae appayarasaMkamo jAdo lado eyasamayameto smmaamicchttbhujgaarsNkmjhnnnnkaalo| 'do vA samayA' puvvaM va uvvellemANaeNa dosu samaesu carimuvvellagakhaMDayaM saMkAmiya sammatte samuppAide taduvalaMbhAdo / evaM tisamaya-cadusamayAdibhujagArasaMkamakAlaviyappA samuppAeyavvA jAva ukasseNa aMtomuhuttametacarimuvellagakhaMDayukIraNaddhApamANo sammAmicchattabhujagArasaMkAmayakAlo saMjAdo tti / saMpahi sammAmicchattassa payAraMtareNAvi aMtomuhuttametabhujagArukassakAlasaMbhavapaduppAyaNaTuM suttapabaMdhamuttaraM bhaNai / adhavA sammattamuppAdemANayassa vA tado khavemANayassa vA jo guNasaMkamakAlo so vi bhujagArasaMkAmayassa kaayvvo| 6367. kudo ? guNasaMkamavisae bhujagArasaMkamaM mottUNa pyaarNtraasNbhvaado| 8 appadarasaMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi ? 6368. sugamaM / OM jahapaNeNa aMtomuhuttaM / 6366. yahA~ para sarva prathama eka samayakI prarUpaNA karate haiN| yathA-udvelanA karane vAle mithyASTike dvArA mithyAtvakI prathama sthitike antima samayameM antima udvelanA kANDakakI prathama phAlike guNasaMkramake dvArA saMkramita karane para eka samaya taka bhujagAra saMkrama hokara samyaktvakI utpattike prathama samayameM alpatara saMkrama ho gyaa| isa prakAra samyagmithyAtvake bhujagAra saMkramakA jaghanya kAla eka samaya prApta huaa| athavA do samaya kAla hai, kyoMki pahaleke samAna udvelanA karanevAle jIvake dvArA do samaya taka antima udvelanA kANDakako saMkramA kara samyaktvako utpanna karane para ukta do samaya kAla upalabdha hotA hai| isa prakAra do samaya aura tIna samaya Adi bhujagAra saMkrama kAlake vikalpa utkRSTase antamuhUrta mAtra antima udvelanA kANDakake utkIrNa kAla pramANa samyagmithyAtva sambandhI bhujagAra saMkrAmaka kAlake utpanna hone taka utpanna karane caahie| aba samyagmithyAtvake bhujagAra saMkramakA utkRSTa kAla antamuhUrta pramANa prakArAntarase bhI sambhava hai isa bAtakA kathana karaneke lie bhAgeke sUtraprabandhako kahate haiM * athavA samyaktvako utpanna karanevAlekA tathA kSapaNA karanevAlekA jo guNa saMkramakA kAla hai vaha bhI bhujagAra saMkrAmakakA karanA caahie| 6 367. kyoMki guNasaMkramameM bhujagAra saMkramako chor3akara anya koI prakAra sambhava nahIM hai| * alpatara saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6368. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla antarmuhUrta hai| Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 SS 366. sammAmicchattAdo vedayasammattaM micchattaM vA gaMtUNa tattha savtrajahaNNaMtomuhuttamettakAlamappayarasaMkamaM kAdRNa puNo sammAmicchattamuvaNamiya asaMkAmayabhAveNa pariNadammi taduvalaMbhAdo | ahavA sammAmicchattAdo vedayasammattaM gaM tU to muhuttamappayarasaMkamaM kariya savvalahuM khavaNAe anbhuTThidassa apuvyakaraNapaDhamasamae bhujagAra saMkamapAraMbheNa payadajahaNNakAlo vattavvo / * eyasamayo vA / $ 370. edassa saMbhavavisayo uccade / taM jahA -: - carimuvvellaNakaMDayaM guNasaMkameNa saMkAmetaeNa sammattamuppA idaM / tassa paDhamasamae vijjhAdeNappayarasaMkamo jAdo / puNo vidiyasamae guNasaMkamapAraMbheNa bhujagArasaMkamo jAdo, laddho eyasamayametto sammAmicchattappayarasaMkamakAlo / saMpahi tadukasa kAlaNiddesakaraNaTuM suttamoiNNaM / * ukkasseNa chAvaTThisAgarovamANi sAdireyANi / 9 371. taM jahA - aNAdi yamicchAi Diuvasama sammattamuppAiya guNasaMkamakAle volINe vijjhAdasaMkameNappayarapAraMbha kADhUNa vedayasammattaM paDivajjiya aMtomuhuttUNa chAbaDisAgarobamANi paribhamiya daMsaNamohakkhavaNAe anbhuTThido tassApuvtrakaraNappaDhamasamae guNasaMkamapAraMbheNa appayarasaM kamassAbhAvo jAdo / evaM sAdireyachAvaTTisAgarovamametto sammAmicchattappayara saMkamakAlo laddho hoi / uvasamasammattakAlabbhaMtare vijjhAdaM padidassa asaMkhejja 314 SS 366. kyoMki samyagmithyAtvase vedaka samyaktva yA mithyAtvako prApta kara vahA~ para sabase jaghanya muhUrta kAla taka alpatara saMkramako karake punaH samyagmithyAtvako prApta hokara jo asaMkrAmaka bhAvako prApta hotA hai usake ukta kAla upalabdha hotA hai / athavA samyagmithyAtva se vedaka samyaktvako prApta kara antarmuhUrta kAla taka alpatara saMkrama karake atizIghra kSapaNA ke lie udyata hue jIvake apUrvakaraNake prathama samayameM guNasaMkramakA prArambha ho jAnese prakRta jaghanya kAla kahanA cAhie / * athavA jaghanya kAla eka samaya hai / SS 370. yaha kahA~ para sambhava hai ise batalAte haiM / yathA - antima udvelanA kANDakako guNasaMkramake dvArA saMkramita karanevAle jIvane samyaktvako utpanna kiyA / usake prathama samayameM vidhyAta saMkramake dvArA alpatara saMkrama huA / isa prakAra samyagmithyAtva ke alpatara saMkramakA jaghanya kAla eka samaya prApta ho gyaa| aba usake utkRSTa kAla kA nirdeza karaneke lie AgekA sUtra AyA hai * utkRSTa kAla sAdhika chayAsaTha sAgara pramANa hai / 6 379. yathA - eka anAdi midhyAdRSTi jIva upazama samyaktvako utpanna karake guNa saMkramake vyatIta ho jAne para vidhyAta saMkramake dvArA alpatara saMkramakA prArambha karake tathA vedaka samyaktvako prApta ho antarmuhUrta kama chayAsaTha sAgara kAla taka usake sAtha paribhramaNa karake darzana mohanI yakI kSapaNAke lie udyata huA / usake apUrvakaraNake prathama samayameM guNasaMkramakA prArambha ho jAne se alpatarasaMkramakA abhAva ho gyaa| isa prakAra samyagmithyAtva ke alpatarasaMkramakA utkRSTa Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMka me bhujagAro 315 bhAgavaDDIe bhujagAra saMkamo ceva hoi, tattha sammAmicchattAdo sammattaM gacchamANadavvaM pekkhiUNa micchattAdo sammAmicchattamAgacchamANadavyassA saMkhejjaguNattadaMsaNAdo tti bharNatANamAiriyANamahippAraNa desUNa chAvaTTisAgarotramametto sammAmicchattappayarasaMkamakAlo hoi;. tattha suttAviroho jANiya vattavyo / * avattavvasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 372. sugamaM / * jahaNNukkasseNa eyasamatra / 9 373. edaM pi sugamaM / *tANubaMdhINaM bhujagAra saMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi / 9 374. sugamaM / * jahaNNeNa eyasaMmayo / SS 375. kudo ? micchaiTThissa eyasamayaM bhujagAra saMkameNa pariNamiya bidiyasamae appadaramavadibhAvaM vA gayassa taduvalaMbhAdo | * ukasseNa palidovamassa asaMkhejjadibhAgo / 9 376. taM jahA - thAvarakAyAdo AgaMtUNa tasakAesuppaNNassa jAva palidovamA kAla sAdhaka chaTha sAgara pramANa prApta ho gayA / upazamasamyaktvake kAlake bhItara vidhyAtasaMkrama ko prApta hue jIvake asaMkhyAta bhAgavRddhi ke dvArA bhujagArasaMkrama hI hotA hai, kyoMki vahA~ para samyagmithyAtva meM se samyaktvako prApta honevAle dravyako dekhate hue mithyAtvameMse samyagmithyAtvameM AnevAlA dravya asaMkhyAtaguNA dekhA jAtA hai aisA kathana karanevAle AcAryoM ke abhiprAyAnusAra samyagmithyAttrakA alpatarasaMkramakAla kucha kama chayAsaTha sAgarapramANa hotA hai so yahA~ para jisa prakAra sUtrase virodha ho aisA jAnakara kathana karanA cAhie / * avaktavya saMkramakA kitanA kAla hai ? 9 372. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTakAla eka samaya hai / 6 373. yaha sUtra bhI sugama hai / * anantAnubandhiyoMke bhujagArasaMkrAmakakA kitanA kAla hai / 9 374. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / 9 375. kyoMki jo mithyAdRSTi jIva bhujagArasaMkramarUpase pariNamana karake dUsare samaya meM alpatara yA avasthita bhAvako prApta ho gayA hai usake ukta kAla upalabdha hotA hai / * utkRSTakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / SS 376. yathA-- sthAvarakAyameMse Akara trasakAyikoM meM utpanna hue jIvake palyake asaMkhyAtaveM Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 saMkhejjabhAgamettakAlI gacchadi tAtra Agamo bahugo, NijjarA thovayarA hoi; tamhA palido - vamAsaMkhejjabhAgametto payadabhujagAra saMkamukassa kAlo Na virujjhade / * padarasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 9 377. sugamaM / 316 * jahaNNeNa eyasamao / 9 378. edaM pi sugamaM / * ukkasseNa bechAvadvisAgarovamANi sAdireyANi / 9 376. taM jahA - putraM palidotramA saMkhejjabhAgametta kAlamappayara saMkramaM kADhUNa puNo sammatamupAiya paDhama tridiya chAbaDIo1 jahAkamamaNupAliya tadavasANe anaMtANubaMdhivijayA abhbhuTTidegA puNya karaNADhama samae pAraddhaguNasaMkrameNappayara saMkramasaMtANassa vicchedo ko | emeso palidoSamA saMkhejjabhAgeNa sAdireyave chAvaTTisAgarovamameto aNaMtANubaMdhINamappayara saMkramukassakAlo hoi / * zravaTThidasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6380 sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamazra / 9 381. edaM pi sugamaM / bhAgapramANakAlake jAne taka zrAya bahuta hotI hai aura nirjarA usakI apekSA stoka hotI hai, isalie prakRta bhujagAra saMkramakA utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa virodhako nahIM prApta hotA / * alpatarasaMkramakA kitanA kAla hai ? 9 377. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / 9 378. yaha sUtra bhI sugama hai / * utkRSTa kAla sAdhika do chyAsaTha sAgarapramANa hai / 636. yathA- pahale palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka alpatarasaMkrama karake punaH samyaktvako utpannakara prathama aura dvitIya chayAsaThasAgarakA kramase pAlanakara usake anta meM anantAnubandhIkI visaMyojanA ke lie udyata hue jIva pUrvakaraNa ke prathama samaya meM guNasaMkramakA prArambhakara alpatarasaMkramakI santAnakA viccheda kiyA / isa prakAra anantAnubandhiyoMke alpatarasaMkramakA yaha utkRSTa kAla palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga adhika do chayAsaTha sAgara pramANa hotA hai / * avasthitasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6 380. yaha sUtra sugama 1 * jaghanyakAla eka samaya hai / 9 3 89. yaha sUtra bhI sugama hai / 1. 'ca' tA0 / Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro * ukasseNa saMkhejjA smyaa| 6 382. AgamaNijjarANaM sarisattavaseNa sattaTThasamaesu avaDidasaMkramasaMbhave virohaabhaavaado| avattavvasaMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi ? 6383. sugamaM / * jahaeNukkasseNa eysmo| 6 384. visaMjoyaNApudhasaMjogaNababaMdhAvaliyavadikkaMtapaDhamasamae tduvlNbhaado| OM bArasakasAya-purisaveda-maya-duguMchANaM bhujagAra-appadarasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi? 6385. sugamaM / * jhennnneysmbho| 6386. bhujagArAdo appayaramappayarAdo vA bhujagAraM gayassa tadaNaMtarasamae padaMtaragamaNeNa tduvlNbhaado| OM ukasseNa palidovamassa asNkhejjdibhaago| 387. ei diehito paMcidiesu paMcidiehiMto vA eiMdiesuppaNNassa jahAkama * utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| 6382. kyoMki Aya aura nirjarAke samAna honeke kAraNa sAta-ATha samaya taka avasthitasaMkrama sambhava hai isameM koI virodha nahIM aataa| avaktavyasaMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6383. yaha sUtra sugama hai| . * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 6384. kyoMki visaMyojanApUrvaka saMyoga hone para jo navakabandha hotA hai usakI bandhAvalike vyatIta hone ke prathama samayameM usa kAlakI upalabdhi hotI hai / * bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra aura alpatarasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6385. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6386. kyoMki bhujagArase alpatarako yA alpatarase bhujagArako prApta hue jIvake tadanantara samayameM dUsare padako prApta karanese ukta kAla upalabdha hotA hai| * utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 6387. kyoMki ekendriyoMse pancendriyoMmeM athavA pancendriyoMse ekendriyoM meM utpanna hue Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 tadubhayakAlassa tappamANattasiddhIe virohaabhaavaado| Navari purisavedassa sammAivimmi tadubhayamukkassakAlasaMbhavo dvyo| * avaTThidasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 6 388. sugamaM / * jahaeNeNa eysmtro| , 386. sugamamedaM / * ukasseNa saMkhejA smyaa| 6360. saMkhejjasamae mottaNa tatto uvari saMtakammAvaTThANAbhAveNa tadaNusAriNo saMkamassa vi tahAbhAvasiddhIe virohaado|| OM avattavvasaMkamo kevaciraM kAlAvo hovi ? 6 361. sugamaM / OM jahaeNukasseNa eysmbho| $ 362. savyovasAmaNApaDivAdapaDhamasamayAdo aNNattha tdsNbhvnninnnnyaado| OM itthivedassa bhujagArasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi| 6363. sugama / jIvake yathAkrama una donoM ke kAla ke ukta pramANa siddha honemeM virodha nahIM aataa| itanI vizeSatA hai ki puruSavedake ukta donoM padoM kA utkRSTa kAla samyagdRSTi jIvake sambhava jAnanA caahie| * avasthitasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6388. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6 386. yaha sUtra sugama hai| * utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| 6360. kyoMki saMkhyAta samayako chor3akara usase adhika kAla taka satkarmakA samAnarUpase avasthAnakA abhAva honese usake anusAra honevAle saMkramakA bhI usase adhika kAla taka siddha honemeM virodha AtA hai| .. * avaktavyasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6 361. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 6362. kyoMki sarvopazAmanAse giraneke prathama samayake sivA anyatra usakA honA asambhava hai aisA nirNaya hai| * strIvedake bhujagArasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6363. rAha sUtra sugama hai| Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesa saMkame bhajagAro 316 * jahaeNaNa payasamo / 6364. taM kadhaM ? aNNavedabaMdhAdo eyasamayamitthivedabaMdhaM kAdUNa tadaNaMtarasamae puNo vi paDivakkhavedabaMdhamADhaviya baMdhAvaliyavadikkaMtasamae kameNa saMkAmemANayassa eyasamayametto ithivedassa bhujagArasaMkamakAlo jahaNNakAlo hoi| * ukasseNa aMtomuhuttaM / 6 365. sagabaMdhagaddhAe savatva baMdhAvaliyAdikkatasamayapabaddhasaMkamavaseNa tettiyametakAlaM bhujagArasiddhIe NivyAhamubalaMbhAdo / adhavA guNasaMkamakAlo dhettvyo| * appayarasaMkamaM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6366. sugama / * jahaNaNeNa egasamo / (367. taM jahA-itthivedaM baMdhamANo egasamayaM paDivaksapayaDibaMdhaM kAdaNa puNo vi ithivedaM cetra baMdhiya baMdhAvaliyavadikkame egasamayamaSpayarasaMkAmago jAdo laddho egasamayameta jhnnnnkaalo| * ukkasseNa ghechAvahisAgarovamANi saMkhenavassabhahiyANi / * jaghanyakAla eka samaya hai / 6364. zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna--kyoMki anya vedake bandhake bAda eka samaya taka strIvedakA bandha karake usake bAda dUsare samayameM phira bhI pratipakSa vedakA bandha karake bandhAvaliko bitAkara anantara samayameM kramase saMkramaNa karanevAle jIvake strIvedake bhujagArasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya prApta hotA hai| __* utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / .6365. kyoMki apane bandhaka kAlameM sarvatra hI bandhako prApta hue samayaprabaddhoMkA bandhAvali ke bAda saMkrama honese bhujagAra saMkramakA utanA kAla nirvAdharUpase siddha hotA huA upalabdha hotA hai / athavA yahA~ para guNasaMkramakA kAla grahaNa karanA caahie| * alpatarasaMkramakA kitanA kAla hai ? 6366. yaha sUtra sugama hai| . * jaghanya kAla eka samaya hai| 6367. yathA-strIvedakA bandha karanevAlA jIva eka samaya taka pratipakSa prakRtikA bandha karake phira bhI strIvedakA hI bandha karake bandhAvalike vyatIta hone para eka samaya taka strIvedakA alpatarasaMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra eka samayamAtra jaghanya kAla upalabdha huaa| * utkRSTa kAla saMkhyAta varSa adhika do chayAsaTha sAgarapramANa hai| 1. 'vAsa' tA0 / Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 6 368. taM jahA -- paDhamasammattaM geNhamANo putrametra aMtomuttamatthi tti itthivedassa appadarasaMkarma kAdUna sammattamuppAiya tado vedagasammattaM paDivajjiya paDhamachAvamippayara saMkameNApAliya tadavasANe sammAmicchatteNaMtariya puNo vedagasammattaM ghettaNa bidiyachAvahiappayara saMkramamaNupAlemANo apUNa tettIsa sAgarotramamettakAlaM devesu bhamiya tado putrako DAuama se suvaNgo tattha ganbhAdiaDassANamaMto muhutta bhahiyANamuvari daMsaNamohaNIyaM khavi puvtrakoDijIvidAvasANe tettIsasAgarotramiyadeve suvavajjiya tatto kameNa cudo saMto puNo triputra koDAuamaraNusesutravaNNo aMtomuhuttAvasese jIvidavvae khatraNAe abhuTThido tassa dhApayattakaraNacarimasamae payadappayarakAlaparisamattI jAdA / tado deNaputrako DIhi sAdireyave chAvaTTisAgarotramametto payadukkassakAlo lado ho / * avattavvasaMkamo kevaciraM kAlAdo ? 366. sugamaM / * jahaNukkasseNa eyasamatro / 400 savtrovasAmaNApaDivAdapaDhamasamae caiva taduvalaMbhAdo / * evu sayavedassa appayarasaMkamo kevaciraM kAlAdo ? 401. sugamamedaM pucchAsutaM / 320 9 38. yathA - prathama samyaktvako grahaNa karanevAlA koI jIva antarmuhUtekAla pahale strIvedakA alpatarasaMkrama karake aura samyaktvako utpanna karake usake bAda vedakasamyaktvako utpanna karake prathama chayAsaTha sAgara kAla taka alpatarasaMkramako karate hue usake anta meM samyagbhithyAtyake dvArA vedakasamyaktvakA antara karake isake bAra punaH vedaka samyaklako grahaNa kara dUsarI bAra chayAsaTha sAgara kAla taka alpatarasaMkramako karate hue ATha varSa kama tetIsa sAgara kAla devoM meM vyatIta kara usake bAda pUrvakoTi kI AyuvAle manuSyoM meM utpanna huA / yahA~ para garbha se lekara ATha varSa aura antarmuhUrta ke bAda darzana mohanIya kI kSapaNA karake pUrvakoTipramANa jIvana ke anta meM taiMtIsa sAgarakI AyuvAle devoM meM utpanna hokara phira vahA~ se kramase cyuta hotA huA phira bhI pUrvakoTikI AyuvAle manuSyoM meM utpanna huaa| vahA~ jIvana meM antarmuhUrta zeSa rahane para kSaNa ke lie udya huA / usake adhaHpravRttakaraNa ke antima samayameM prakRta atara saMkramakI samApti ho gii| isalie prakRta utkRSTa kAla kucha kama do pUrvakoTi adhika do chayAsaTha sAgarapramANa prApta huA / * avaktavya saMkramakA kitanA kAla hai ? 6366. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 400 kyoMki sarvopazAmanA se girane ke prathama samaya meM hI avaktavya saMkrama upalabdha hotA hai / * napu Msakavedake alpatarasaMkramakA kitanA kAla hai ? 401. yaha pRcchAsUtra sugama hai / Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapaDipadesa saMkame bhajagAro 321 * jahaNNeNa eyasamabho / 402. edaM pi sugamaM; itthivedappayarajahaNNakAlaiNa samANaparUvaNattAdo / *ukasseNa be chAvadvisAgarovamANi tiriNa palidovamANi sAdi reyANi / 9403. edassa vi kAlassa parUvaNA itthivedappadarukassakAle samANA vari paDhamaM tipalidovamisu panjiya NavuMsayavedassappayara saMkramaM kuNamANo tadavasANe sammattalaMbheNa vechAvaTTisAgaromANi saMkheja vassA hiyANi hiMDAveyantro / * sesApi itthovedabhaMgo / 9404. sesANi bhujagArAvatavtrapadANi NavuMsayavedapaDibaddhANi itthivedabhaMgeNANugaMtantrANi, bhujagArassa jahaNoNa eyasamao, ukasseNa aMtomuhucaM, atrattavvassa jahaNNukasse eyasamao tti deNa bhedAbhAvAdo / * hassa-raha-araisogANaM bhujagAra- appayarasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? 405. sugamaM / * jahaNNeNa eyasamatra / * jaghanya kAla eka samaya hai / 6402. yaha sUtra bhI sugama hai, kyoMki strIvedake alpatarasaMkramake jaghanya kAlake samAna isakA kathana hai / * utkRSTa kAla tIna palya adhika do chyAsaTha sAgarapramANa hai / 9403. isa kAlakI prarUpaNA strIvedake alpatarasaMkramake utkRSTa kAlake samAna hai / itanI vizeSatA hai ki sarvaprathama tIna palyakI AyuvAloMmeM utpanna hokara napuMsakavedake zralpatarasaMkramako karake usake antameM samyaktvakI prAptike sAtha saMkhyAta varSa adhika do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa karAve | * zeSa padoM kA bhaGga strIvedake samAna hai / SS 404. napuMsakavedase sambandha rakhanevAle zeSa bhujagAra aura avaktavyapara strIveda ke bhaGgake samAna jAnane cAhie, kyoMki bhujagArasaMkramakA jaghanya kAla eka samaya hai / aura utkRSTa kAla muhUrta hai tathA avaktavyasaMkramakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai isa prakAra isa dvArA donoMke kathana meM koI bheda nahIM hai / * hAsya, rati, arati aura zokake bhujagAra aura anpatara saMkramakA kitanA kAla hai ? 9405. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / 41 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 6406. itthivedasseva eso jahaNNakAlo saaheynno| * uphasseNa aMtomuhutaM / . 6407. appappaNo baMdhakAle bhujagArasaMkamo hoi, paDivakkhapayaDibaMdhakAle edesimappayarasaMkamo hodi ti payadukkassakAlasiddhI vttvyaa| * avattavvasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi| 6408. sugamaM / jahaeNukasseNa eysmyo| 6406. sugamaM / evamogheNa kAlANugamo kAdUNa saMpahi AdesaparUvaNamuttarasutta bhnni| 8 evaM cadugadosu bhogheNa sAdUNa nnedvyo| 6410. evamedIe disAe cadusu vi gadIsuH bhujagArAdisaMkamayANaM kAlo oghaparUvaNANusAreNa citiya Nedavyo ti vutta hoi / saMpahi edeNa sutteNa sUcidamatthamuccAraNAvalaMbaNeNa vttissaamo| taM jahA-AdeseNa Neraiya0-miccha0 bhuja0 avaDhi0 avatta0 saMkA0 oghaM / appa0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 tetIsaM sAgaroSamANi desUNANi / samma0 bhuja0 avatta0 oghaM / appa0 saMkA0 jaha* eyasa0 ukka0 palido0 asNkhe0bhaago| sammAmi0 bhuja0 saMkA0 jaha* eysmo| uka0 aMtomuhutta / 6406. strIvedake ina padoMke jaghanya kAla ke samAna yaha jaghanya kAla sAdha lenA caahie| * utkRSTa kAla antarmuhUte hai| 6407. apane apane bandhakAlameM bhajagArasaMkrama hotA hai tathA pratipakSaprakRtike bandhakAlameM inakA alpatarasaMkrama hotA hai isa prakAra prakRta utkRSTa kAlakI siddhi kahanI cAhie / * avaktavya saMkramakA kitanA kAla hai ? 6408. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 6 406. yaha sUtra sugama hai isa prakAra oghase kAlakA anugama karake aba Adeza kA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * isa prakAra cAroM gatiyoMmeM oSase sAdha kara le jAnA cAhie / 6410. 'evaM' arthAt isa dizAke anusAra cAroM hI gatiyoMmeM bhujagAra Adi saMkrAmakoMkA kAla oghaprarUpaNAke anusAra vicAra kara le jAnA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| aba i| sUtrake dvArA sUcita hue arthako uccAraNAkA avalambana lekara batalAte haiM / yathA-Adezase nArakiyoMmeM mithyAtvake bhujagAra avasthita aura avaktavya saMkrAmakakA kAla oghake samAna hai / alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai / samyaktvake bhujagAra aura pravaktavya saMkrAmakakA kAla oghake samAna hai| alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa hai / samyagmizyAtvake Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesa saMkame bhujagAro 323 appa 0 saMkA 0 jaha0 eyasa0 / ukka0 tettIsaM sAgaro0 desUNANi / avata0 oghaM0 / atA 04 bhuja0 avaDi0 avatta0 saMkA0 oghaM0 / appa0 saMkA0 micchattabhaMgo / bArasaka0 - purisaveda-u0 gokasAya odhbhNgo| Navari avatta0 Natthi / itthaveda - esa0 bhuja0 oghaM / appa0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 tettIsa sAgaro0 denUNANi / evaM sattamA / evaM chasu uvarimAsu puDhavIsu / gari sagahidI / anaMtAgu04 appada0 taM / 411. tirikkhesu miccha0 bhuja0 avaTThi0 avatta0 ovaM / appa0 saMkA0 jaha0 esa0 / ukka0 tiNNi palido0 desuNANi / samma0 NArayabhaMgo / sammAmi0 bhuja0 avatta0 saMkA0 NArayabhaMgo / appa0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / uka0 tigi palido * deNANi | aNu04 bhuja0 aDi0 avata0 oghaM / appa0 saMkA0 jaha0 egasa0 / uka0 tigi palido0 sAdireyANi / vArasaka0 - purisaveda - chapaNoka0 0 bhujagAra saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai / avaktavya saMkrAmakakA kAla oghake samAna hai / anantAnubandhIcatuSkake bhujagAra, avasthita aura avaktavyasaMkrAmakakA kAla oghake samAna hai / alpatara saMkrAmakakA bhaGga midhyAtva ke samAna hai / bAraha kaSAya, puruSaveda aura chahanokapAyoMkA bhaGga ogha ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki yahA~ para inakA vaktavya pada nahIM haiM / strIveda aura napuMsakavedake bhujagAra saMkrAmakakA bhaGga ogha ke samAna hai / alpatara saMkrAmakakA javanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai / isI prakAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA caahie| tathA isI prakAra chaha UparakI prathiniyoMneM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki jahA~ tetIsa sAgara kahA hai vahA~ apanI apanI sthiti kahanI cAhie | tathA anantAnubandhI catuSkake alpatara saMkrAmakakA dezonapanA nahIM hai / * vizeSArtha -- sAmAnyase nArakiyoMmeM aura sAtavIM pRthivIke nArakiyoMmeM vedakasamyaktvakA utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai, isalie inameM midhyAstra, samyagmithyAtva anantAnubandhIcatuSka, strIveda aura napuMsaka veda ke alpatara saMkrAmakakA utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara kahA hai, kyoMki isa kAlake bhItara inakA sarvadA alpatara saMkrama sambhava hai / zeSa kAlaprarUpaNA oghako dekhakara jo yahA~ sambhava ho use ghaTita kara lenA cAhie / jahA~ ogha se kAla meM kucha vizeSatA hai| usakA nirdeza kiyA hI hai / SS 411. tiryabcoMmeM midhyAtvake bhujagAra avasthita aura avaktavya saMkrAmakakA bhaGga ke samAna hai / alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai ! samyaktvA bhaGga nArakiyoM ke samAna hai / samyagmithyAtva ke bhujagAra aura avaktavya saMkrAmakakA bhaGga nArakiyoM ke samAna hai / alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna patya hai / anantAnubandhI catuSkake bhujagAra, avasthita aura avaktavya saMkrAmakakA bhaGga oghake samAna hai / alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAdhika tIna palya hai / bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyakA bhaGga nArakiyoMke samAna Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 NArayabhaMgo / ithiveda-Navusa0 bhuja0 saMkA0 oghaM / appa0 saMkA0 jaha* eyasa0 / ukka0 tiNNi palidovamANi / evaM paMciMdiyatirikkhatie / Navari joNiNo0-itthiveda.. Nasa0 appa0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 tiNNi panido0 desuunnaanni|| 6412. paMcitirikkha-apajja0 - maNusaapaja0-samma0 - sammAmi0-sattaNoka0 bhuja0 appa0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 aMtomu0 / solasaka0-bhaya0-duguchA0 bhuja0 saMkA0 jaha0 eyasamao, ukka0 aMtomu0 / abaDhi saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 saMkhejA samayA / appa0 saMkA0 bhuja0 bhNgo|| 413. maNusatie pNciNdiytirikkhtiybhNgo| Navari jAsiM avatta0 saMkA0 tAsi jahaNNukka0 / Navari maNusa-maNusapaja0-itthive.--.sa. appa0 saMkA0 baha0 hai| strIveda aura napuMsakavedake bhujagAra saMkrAmakakA bhaGga oghake samAna hai / alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tIna palya hai / isI prakAra pazcendriya tiryacatrikameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki yoninI tiryaJcoMmeM strIveda aura napuMsakavedake alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kacha kama tIna palya hai vizeSArtha-tiryazcoMmeM aura paJce ndriya tiryazvatrikameM vedakasanyaktvakA kAla kucha kama tIna palya hai, isalie inameM mithyAtva aura samyagmithyAtvake alpatara saMkrAmakakA utkRSTa kAla kucha kama tIna palya kahA hai| inameM anantAnubandhIcatuSkake alpatara saMkrAmakakA utkRSTa kAla sAdhika tIna palya kahanekA kAraNa yaha hai ki jina tiryaJcoMne pahale anantAnubandhIcatuSkakA alpatara saMkrama kiyA usake bAda ve tIna palyakI AyuvAle tiryaJcoMmeM utpanna hokara aura vedaka samyaktvako utpanna kara jIvana bhara unakA alpatara saMkrama karate rahe unake inake alpatara saMkramakA sAdhika tIna palya utkRSTa kAla bana jAtA hai| inameM strIveda aura napuMsakavedake alpatara saMkrAmakakA utkRSTa kAla jo tIna palya kahA hai so vaha kSAyika samyagdRSTiyoMkI apekSAse ghaTita kara lenA cAhie / mAtra yoninI tiryaJcoMmeM kSAyika samyagdRSTi nahIM utpanna hote, isalie unameM ukta kAla kucha kama tIna palya prApta honese ukta pramANa kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai, kyoMki usakA vyAkhyAna ogha prarUpaNAke samaya vizada rUpase kara Aye haiN| 6412. paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM samyaktva, samyagmidhyAtva aura sAta nokaSAyoMke bhajagAra aura alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke bhujagAra saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| avasthita saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / alpatara saMkrAmakakA bhaGga bhujagArake samAna hai| vizeSArtha-ukta mArgaNAoMkI eka jIvakI kAyasthiti hI antarmuhUta pramANa hai, isalie yahA~ para use dhyAnameM rakhakara kAlakA nirUpaNa kiyaa| zeSa vicAra ogha prarUpaNAko dekhakara kara lenA caahie| 6413. manuSyatrikameM paJcendriyatiryaJcatrikake samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM jina prakRtiyoMke pravaktavyasaMkrAmaka hote haiM unakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 325 eya30 / uka0 tiNNi palidovamANi punakoDitibhAgeNa sAdireyANi / 6414. devesu mincha0-sammAmi0-aNaMtANu0caukka.itthive0-Naqsa0 nnaarybhNgo| Navari appa0 saMkA. jaha0 eysH| uka. tettIsaM sAgarovamANi / sammabArasaka0-purisave0-chaNNoka0 NArayamaMgo / evaM bhavaNAdi jAva Nava gevajA tti / Navari saTThadI jANiyavvA / 6415. aNudisAdi savvaTThA ti miccha0-sammAmi0-isthive0-gavaMsa0 appa0 saMkA0 jahaNNukka0 jahaNNukkassaTThidI / aNaMtANu0caukka0 bhuja0 jahaNNuka0 aMtomu0 / appa0 saMkA0 jaha0 aMtomu0 / ukka0 sagahidI / bArasaka0-purisave0-chaSNoka0 devoghaM / itanI aura vizeSatA hai ki sAmAnya manuSya aura manuSyaparyAptakoMmeM strIveda aura napuMsa vedake alpatarasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTikA tribhAga adhika tIna palya hai vizeSArtha--sAmAnya manuSya aura manuSyaparyApta adhikase adhika pUrvakoTikA tribhAga adhika tIna palyataka hI samyagdRSTi rahate haiM, isalie inameM strIveda aura napuMsakavedake alpatarasaMkramakA utkRSTa kAla ukta pramANa kahA hai / zeSa kathana sugama hai| 6414. devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, anantAnubandhIcatuSka, strIveda aura napuMsaka vedakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki inameM ukta karmo ke alpatarasaMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla teMtIsa sAgara hai / samyaktva, bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara nau graiveyaka taka jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanI apanI sthiti jAnanI caahie| vizeSArtha-devoMmeM samyaktvakA utkRSTa kAla teMtIsa sAgara hai, isalie inameM mithyAtva Adi ATha karmoM ke alpatarasaMkrAmakoMkA utkRSTakAla tetIsa sAgara bana jAnese vaha ukta kAlapramANa kahA hai / saudharma kalpase lekara nau praiveyakatakake devoMmeM bhI yaha kAla apanI apanI utkRSTa sthitipramANa isI prakAra ghaTita kara lenA caahie| bhavanatrikoM meM yadyapi samyagdRSTi jIva marakara nahIM utpanna hote phira bhI jo jIva vahA~ utpanna honeke pUrva antamuhUrta taka alpatara bandha kara rahe haiM unake vahA~ utpanna hone para aura atizIghra samyaktvako svIkAra kara lene para unake bhI ina karmoM ke alpatara saMkrAmakoMkA apanI apanI utkRSTa sthitipramANa yaha kAla bana jAtA hai, isalie inameM bhI yaha kAla apanI sthitipramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 6415. zvanudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoM meM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakavedake alpatara saMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla apanI apanI jaghanya aura utkRSTa sthiti pramANa hai / anantAnubandhI catukake bhujagArasaMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla antamuhUrta hai / alpatarasaMkrAmakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla apanI apanI utkRSTa sthitipramANa hai / bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga sAmAnya devoMke samAna hai| vizeSArtha-ukta devoMmeM saba jIva samyagdRSTi hI hote haiM, isalie inameM mithyAtva Adi cArake alpatarasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla apanI apanI jaghanya sthitipramANa aura utkRSTa kAla 1. mANiyanvA / Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 9 416. evaM cadusu gaddIsu kAlaviNiNNayaM kADhUNa puNo sesamaggaNANaM desA mAsayabhAveNi diyamaggaNAvayavamUdei diesu payadakAla vihAsaNamuttaraM suttapabaMdhamAha / * ei diesu savvesiM kammANamavattavvasaMkamo Natthi | 6417. kudo ? guNaMtarapaDivattipaDivAdaNibaMdhaNassa savvesimavattavtrasaMkamasseI die asaMbhavAdo / tado tabdhisayakAlaparUvaNaM mottaNa sesapadavisayametra kAlaNidda saM sAmoti jANAdimeNa sutteNa / tattha ya micchattasaMkamo ei diesu Natthi cetreti kayaNicchayo sesapayaDINametra bhujagArAdipadavisayakAlAnusAreNa vihANadumuttaraM 2 dhamAve | * sammatta sammAmicchattANaM bhujagAra saMkAmo kevaciMra kAlAdo hodi ? 418. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamatro / apanI apanI utkRSTa sthitipramANa kahA hai| anantAnubandhIcatuSkakA samyagdRSTike guNasaMkramake samaya bhujagArasaMkrama hotA hai, aura guNasaMkramakA kAla antarmuhUrta hai, isalie inameM ukta prakRtiyoMke bhajagAra saMkrAmakakA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai / yahA~ para inake alpatara saMkrAmakoMkA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla kucha kama apanI apanI utkRSTa sthiti pramANa hai yaha spaSTa hI hai / zeSa kathana sugama hai / 6 416. isI prakAra cAroM gatiyoMmeM kAlakA nirNaya karake punaH zeSa mArgaNAoMke dezAmarSakarUpase indriya mArga ke avayavabhUta ekendriyoM meM prakRta kAlakA vyAkhyAna karane ke lie Age ke sUtraprabandhako kahate haiM - * ekendriyoMmeM saba karmoM kA avaktavya saMkrama nahIM hai / 417. kyoMki anya guNasthAnako prApta hokara vahA~se giraneke kAraNa honevAlA saba karmoM kA avaktavya saMkrama ekendriyoMmeM asambhava hai / isalie tadviSayakakAlakI prarUpaNA chor3akara zeSa padaviSayakAlakA hI yahA~ para nirdeza karate haiM isa prakAra isa sUtra dvArA isa bAtakA jJAna karAyA gayA hai / usameM bhI ekendriyoMmeM mithyAtvakA saMkrama nahIM hI hotA aisA nizcaya karake zeSa prakRtiyoMke hI bhujagAra Adi padoMke kAla ke anusAra vyAkhyAna karaneke lie Age ke sUtra prabandhakA AloDana karate hai * samyaktva aura samyagmithyAtvake bhujagAra saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 41. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / 1. ra tA0 / 2. ra tA0 / Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayAMDapadesasaMkame bhujagAro 327 416. kudo ? carimuvelaNakhaMDayaducarimaphAlIe saha tatthuppaNNassa vidiyasamayammi tduvlNbhaado| ducarimuvelaNakhaMDayacarimaphAlisaMkamAdo carimuvvellaNakhaMDaya-. paDhamaphAli saMkAmiya tadarNatarasamae tato NissAridassa vA tduvlNbhsNbhvaado| * ukasseNa aMtomuhurta / / . 420. kudo ? carimaTThidokhaMDayaukIraNakAlassANaNAhiyassa bhujagArasaMkama- . visaIkayassa ttthuvlNbhaado| * appadarasaMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi ? 6421. sugamaM / OM jahaeNeNa eysmjho| $ 422. kudo? ducarimubellaNakhaMDaya ducarimaphAlIe saha tatthuvavaNNayammi tduvlddhiido| (r) ukasseNa palidovamassa asNkhejdibhaago| 6 423. kudo 1 appdrsNkmaavinnaabhaavidiihuvvelnnkaalaavlNbnnaado| OM solasaMkasAya-bhayaduguMchANamogha apcckkhaannaavrnnbhNnno| 6416. kyoMki carama udvelanA kANDakakI dvicarama phAlike sAtha vahA~ utpanna hue jIvake dUsare samayameM ukta prakRtiyoMke bhujagAra saMkramakA jaghanya kAla eka samaya upalabdha hotA hai| athavA dvicarama udvelanA kANDakakI carama phAlike saMkramake bAda carama udvelanA kANDakakI prathama phAliko saMkramAkara usake anantara samayameM vahA~se nikale hue jIvake jaghanya kAla eka samaya upalabdha hotA hai| * utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| 6420. kyoMki ekendriyoMmeM bhujagAra saMkramakA viSayabhUta carama sthiti kANDakakA utkIraNakAla nyUnAdhikatAse rahita antarmuhUrta pramANa pAyA jAtA hai| . * alpatara saMkrAmakakA kitanA kAla hai ? 6421. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 6422. kyoMki dvicarama udvalana kANDakakI dvicarama phAlike sAtha vahA~ para utpanna hone para jaghanya kAla eka samaya upalabdha hotA hai| * utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa hai| 6423. kyoMki alpatara saMkramake avinAbhAvI dIrgha udvelana kAlakA avalambana liyA gayA hai| * solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA maGga ogha apratyAkhyAnAvaraNake samAna hai / Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 jayadhavalAsahidekasAyapAhuDe [baMdhago 6 6 424. kudo 1 bhujagAra-appadarANaM jaha0 egasamao, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo, avaDhi0 jaha0 egasa0, uka0 saMkhejA samayA iccedeNa bhedaabhaavaado| * sattaNokasAyANaM ogha-hassa-ravINaM bhNgo| 6425. kudo ? bhuja0appa0 saMkAmayANaM jaha eyasamao, ukka0 aMtomu0 iccedeNa tato bhedaannuvlNbhaado| * eyajIveNa aNtrN| 6426. eyajIvasaMbaMdhikAlavihAsaNANatarameyajIvavisesidamaMtarameto vattaissAmo tti ahiyArasaMbhAlaNasuttamedaM / tassa ya duviho Nideso; odhAdesameeNa / tatthoSaNidesa tAva kuNamANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai / * micchattassaM bhujagArasaMkAmayaMtara kevaciraM kAlAdo hodi ? 6427. sugamaM / OM jahaNaNeNa eyasamo vA dusamao vA; evaM piraMtaraM jAva tisama. uunnaavliyaa| 6428. taM jahA-puvvuppaNNasammata-micchAidviNA vedayasammatte paDivaNNe tassa paDhamasamae attavvasaMkamAdo vidiyasamayammi bhujagArasaMkame jAde AdivAra tado 424. kyoMki oghase apratyAravyAnAvaraNake bhujagAra aura alpatara saMkramakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa tathA avasthita saMkramakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai / usase isameM koI bheda nahIM hai / * sAta nokaSAyoMke kAlakA bhaGga oghase hAsya-ratike samAna hai| 6425. kyoMki oghase hAsya-ratike bhujagAra aura alpatara saMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTaH kAla antamuhUrta batalA Aye haiN| usase isameM koI bheda nahIM upalabdha hotaa| * aba eka jIva ko apekSA antarakAlakA adhikAra hai| 6426. eka jIva sambandhI kAlakA vyAkhyAna karaneke bAda Age eka jIva sambandhI antarakAlako batalAte haiM / isa prakAra yaha sUtra adhikArakI samhAla karatA hai| usakA nirdeza do prakArakA hai- ogha aura Adeza / unameMse sarva prathama ogha prarUpaNAkA nirdeza karate hue AgekA * mithyAtvake bhujagAra saMkrAmakakA antara kAla kitanA hai ? 6427. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai, do samaya hai / isa prakAra nirantara kramase tIna samaya kama eka Avali pramANa hai| 6428. yathA- pahale utpanna hue samyaktvase mithyA dRSTi hokara vedaka samyaktvake prApta karane para usake prathama samayameM hue avaktavyasaMkramake bAda dUsare samayameM bhujagAra saMkramake 1. zrAdIdiTTA taa.| -~ -~ ~- ~ sUtra kahate haiM Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro tadiyasamae appadareNAvaTThideNa vA aMtariyacautthasamae puNo vi bhujagArasaMkAmago jAdo laddhamegasamayamettaM payadajahaNaMtaraM / dusamayo vA putraM va Adi kADhUNa dosu samaesu viruddhapadeNaMtariya puNo paMcasamayammi bhujagArasaMkamapariNadammi taduvaladdhIdo / evaM tisamaya cadusamayAdikameNeda maMtaraM vaDDAviya davvaM jAva sammATTha - paDhamAvaliyabidiyasamae puvvaM va Adi kADhUNa puNo tadiyAdisamaesa paNivakkhapadasaMkameNaMtariya paDhamA - valiya carimasamae bhujagAra saMkrameNa laddhamaMtaraM kADhUNa TThido ti / evaM kade tisamaUNAvaliyamettA caiva payadaM taratriyA samayuttarakameNa laddhA hoMti; etto uvari laddhamaMtarakaraNovAyAbhAvAdo / evaM putrappaNNasammattamicchA iTThipacchAyada vedayasammAiTThipaDhamAvaliyAvalaMbaNeNa tisamaUNAvaliyamettaMtara-viyappapaduppAyaNaM kADhUNa eto aNNattha jahaNaMtaramaMtomuhuttAdo heDA golabhadi ti jANAvemANo suttamuttaraM bhaNai | 326 * adhavA jahaNaNe aMtomuhuttaM / SS 426. taM kathaM ? uvasamasammA iTThiguNasaMkameNa bhujagAraM saMkamamAdiM kAdUNa vijjhAdeNaMtariya puNo sancalahu daMsaNamohakkhavaNAe abbhuTTido tassApuvtrakaraNa paDhamasamae hone para usakA prArambha huA / anantara tIsare samaya meM alpatarasaMkrama yA avasthitasaMkramake dvArA antara karake cauthe samayameM phirase bhujagAra saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra prakRta jaghanya antara eka samaya prApta ho gayA / athavA do samaya antara hai, kyoMki pahale ke samAna bhujagAra saMkramakA prArambha karake usake bAda do samaya taka viruddha padoMke dvArA antara karake punaH pA~caveM samaya meM bhujagAra saMkramase pariNata hone para ukta do samaya antara kAlakI upalabdhi hotI hai / isa prakAra tIna samaya aura cAra samaya Adike kramase antara kAlako bar3hAkara samyagdRSTikI prathama Avalike dvitIya samaya meM pahale ke samAna bhujagAra saMkramakA prArambha karake punaH dvitIyAdi samayoMmeM pratipakSa padoMke saMkramaNa dvArA usakA antara karake prathama Avalike antima samayameM bhujagAra saMkramake dvArA antarako prApta karake sthita hone taka le jAnA caahie| aisA karane para eka eka samaya adhika ke kramase tIna samaya kama eka Avali pramANa hI prakRta antara kAlake vikalpa prApta hote haiM, kyoMki inase adhika antara karanekA anya koI upAya nahIM prApta hotA / isa prakAra pahale utpanna hue samyaktvase mithyAttrameM Akara punaH vedaka samyagdRSTi hue jIvake prathama Avalike avalambana dvArA tIna samaya kama zrAvali pramANa antara kAlake vikalpoMko utpanna karake isake sivA anyatra jaghanya antara kAla antarmuhUrtase kama nahIM upalabdha hotA isa bAtakA jJAna karAte hue AgekA sUtra kahate haiM * athavA jaghanya antara kAla antarmuhUrta hai / 6426 zaMkA - vaha kaise ? samAdhAna -- koI upazama samyagdRSTi jIva guNasaMkramake dvArA bhajagAra saMkramakA prArambha karake aura vidhyAta saMkramake dvArA usakA antara karake punaH ati zIghra darzanamohakI kSapaNa ke lie udyata huA / usake apUrvakaraNake prathama samayameM guNasaMkramakA prArambha ho jAne se prakRta antara 42 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 guNasaMkamapAraMbheNa payadaMtaraparisamattI jAdA laddho jahaNNeNaMtomuhuttametto payadabhujagAraM. trkaalo| * ukasseNa uvaDhapoggalapariyahU~ / 6430. taM jahA?-eko aNAdiyamicchAiTThI paDhamasammattaM paDivajiya guNasaMkameNa bhujagArasaMkAmago jaado| tado sabajahaNNaguNasaMkamakAle bolINe appayarasaMkameNaMtariya kameNa saMkAmago hodUNaddhapoggalapariyaTTa desUrNa paribhamiya tadavasANe aMtomuhattasese uvasamasammattaM ghettaNa guNasaMkamavaseNa bhujagArasaMkAmago jAdo laddho AdinlaM tillehiM dohiM aMtomuhuttehiM parihINaddhapoggalapariyaTThameto pydukkssNtrkaalo| - (r) evmppdraavhidsNkaamyNtrN| 6431. jahA bhujagArasaMkAmayaMtaraM parUvidamevamedesi pi padANaM parUveyavvaM visesA. bhaavaado| Navari jahaNNeNaMtomuhuttaparUvaNA appadarasaMkamassa2 jahaNNamicchattakAleNaM. taridassa parUveyayA / avaTThidasaMkamassa vi puvvuppaNNasammatteNa micchattAdo sammatta. muvagayassa paDhamAvaliyAe carimasamae Adi kAdUNa puNo savvajahaNNavedayasammattakAlaseseNa tappAoggajahaNNaMtomuhattapamANamicchattakAleNa cAMtaridassa puNo vedayasammatta kAlakI samApti ho gii| isa prakAra prakRta bhujagAra saMkramakA jaghanya antara antamuhUrta prApta ho gyaa| * utkRSTa antara kAla upArdha pudgala parivartana pramANa hai| . 6430. yathA-eka anAdi mithyAdRSTi jIva prathama samyaktvako prApta karake guNasaMkramake dvArA bhujagAra saMkrAmaka ho gyaa| usake bAda sabase jaghanya guNasaMkramake kAlake vyatIta hone para usakA alpatara saMkramake dvArA antara karake tathA kramase asaMkrAmaka hokara kucha kama ardhapudgana parivartana kAla taka paribhramaNa karake usake antameM antamuhUrta kAla zeSa rahane para upazamasamyaktva ko grahaNa karake guNasaMkramake dvArA bhujagAra saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra prakRta utkRSTa antarakAla Adi aura antake do antamuhUtoMse hIna ardhapudgala parivartana pramANa prApta ho gyaa| * isI prakAra alpatara aura avasthita saMkrAmakoMkA antara kAla jAnanA caahie| 6431. jisa prakAra bhajagAra maMkrAmakakA antara kAla kahA hai usI prakAra ina padoMkA bhI antara kAla kahanA cAhie, kyoMki koI vizeSatA nahIM hai / athavA itanI vizeSatA hai ki mithyAtvake alpatara saMkrAmakakA jaghanya antarakAla antama hata kahanA caahie| tathA avasthita saMkramakA bhI, pahale.utpanna hae samyaktvame mizyAtvameM jAkara punaH samyaktvako prApta hue jIvake prathama prAvalike antima samayameM avasthita saMkramako pana: zeSa rahe sabase jaghanya vedakasamyaktvake kAla dvArA tathA midhyAtvake tatprAyogya jaghanya antarmuhUrta pramANa kAlake dvArA usakA antara phirAke punaH vedakA samyaktvako prApta karake usakI prathama zrAvalike dvitIya samayameM, antara kAla prApta kara lenA caahie| 1. kudo / tA0 / 2. kAlassa ta / Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gama058] uttarapayaDipadesasaMkame bhajagAro paDila bhapaDhamAvaliyAe vidiyasamayammi laddhamaMtaraM kAyavvaM / evamukkasseNuvaDhapoggalapariyaTTamettaMtaraparUvaNAe vi jANiya vattavyaM / / OM avattavvasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6432. sugamaM / OM jahapaNeNaMtomuhuttaM / 6433. sammAiTipaDhamasamae Adi kAdaNa vidiyAdisamaesu aMtariyasavvalahuM micchattaM gaMtUNa paDiNiyattiya pddivnnnntbbhaavmbhitttuvlddhiido| * ukkasseNa uvddddupogglpriyh|| 6434. paDhamasammattaggahaNapaDhamasamae laddhappasarUvassAvattavyasaMkamassa puNo micchattaM gaMtUNa sabukkasseNaMtareNa sammattaM paDivaNNassa paDhamasamae laddhamaMtaramettha kAyavvaM / OM sammattassa bhujagArasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6435. sugama / OM jahapaNeNa plidovmssaasNkhejvibhaago| 6436. taM jahA-carimuvvelaNakaMDayammi guNasaMkameNa payadasaMkamassAdi kariya tadaNaMtarasamae sammattamuppAiya asaMkAmago hodUrNatariya sabalahuM gaMtUNa savvajahaNNuvvellaNaisI prakAra inake upArdha pudgala parivartana pramANa utkRSTa antara kAlakI prarUpaNA bhI jAnakara karanI caahie| * avaktavyasaMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6432. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla antarmuhUrtapramANa hai / 6433. kyoMki samyagdRSTike prathama samayameM usakA prArambha karake tathA dvitIyAdi samayoM meM antara karake atizIghra mithyAtvameM jAkara aura lauTakara punaH avaktavya saMkramake prApta hone para ukta antarakAna prApta hotA hai| * utkRSTa antarakAla upAdhaM pudgala parivartana pramANa hai| 6434. prathama samyaktvagrahaNake prathama samayameM avaktavyasaMkramakA svarUpa lAbha kiyA / punaH mithyAtvameM jAkara aura sabase utkRSTa kAlataka yahA~ rahakara samyaktvako prApta kara avaktavyasaMkrama kiyA / isa prakAra yahA~ avaktavyasaMkramakA utkRSTa antarakAla prApta kara lenA cAhie / * samyaktvake bhujagAra saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6435. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla panyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 6436. yathA-antima udvelanAkANDakameM guNasaMkramake dvArA prakRta saMkramakA prArambha karake usake anantara samayameM samyaktvako utpanna kara asaMkrAmaka hokara aura usakA antara Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe kAleNuvvellamANayassa carimaTThidikhaMDae paDhamasamae laddhamaMtaraM hoI / * ukasseNa uvaDapoggalapariyahaM / SS 437. taM kadhaM ? aNAdiyamicchAiTThI sammattamuppAiya savvalahu micchattaM gaMtUNa jahaNNuvvellakA leNuvvellamANo carimaTThidikhaMDayammi bhujagAra saMkamassAdi kADhUNaMta riya dekhaNaddhapoggalapariyaDa' paribhamiya puNo palidovamA saMkhejabhAgamettasese sijjhaNakAle sammattaM ghettaNa micchattapaDivAdeNuvvellemANayassa carime TThidikhaMDae laddhamaMtaraM kAyantraM / evamAdillaMtillehi palido. asaMkhe0 bhAgaMto muhuttehi parihINadvayoggala pariyamettaM payadukassaMtaramA hodi / * appadarAvattavvasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 1438. sugamaM / * jahaNaNe aMtomuhuttaM / 436. appayaras tAva uccade | micchAiTThI sammattassa appayarasaMkamaM kuNamANo sammattaM paDivaNNo / tattha savvajahaNaMtomuhuttamettamaMtariya puNo micchattaM gado, tassa bidiya - samae laddhamaMtaraM hoI / avattavvasaMkamassa vi sammattAdo micchataM paDivaNNassa paDhamasama 332 [ baMdhago 6 karake atizIghra mithyAtvameM jAkara sabase jaghanya udvelanA karanevAle jIvake antima sthitikANDakake prathama samaya antarakAla prApta hotA hai| * utkRSTa antara upArzvapudgala parivartana pramANa hai / 6 437. zaMkA --vaha kaise ? samAdhAna -- jo anAdi midhyAdRSTi jIva samyaktvako utpanna karake tathA atizIghra midhyAtvameM jAkara jaghanya udvelanA kAlake dvArA udvelanA karatA huA carama sthitikANDaka prApta hone para bhujagAra saMkramakA prArambha karake tathA usakA antara karake kucha kama ardha pudgala parivartana pramANa paribhramaNa karake punaH siddha honeke kAlameM palyake zrasaMkhyAtaveM bhAga pramANa zeSa rahane para samyaktvako grahaNa kara aura mithyAtvameM jAkara punaH samyaktvakI udvelanA karate hue antima sthitikANDakameM sthita hotA hai usake bhujagArasaMkramakA utkRSTa antara kAla prApta karanA cAhie / isa prakAra prArambha aura antake palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura antarmuhUrtase hIna a pudgala parivartana mAtra prakRta utkRSTa antarakAlakA pramANa hotA hai / * alpatara aura avaktavyasaMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 438. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai / 43. unameM se sarva prathama alpatara saMkrAmakakA jaghanya antarakAla kahate haiM - eka mipAdRSTi jIva samyaktvakA alpatara saMkrama karatA huA samyaktvako prApta huaa| vahA~ para sabase jaghanya antarmuhUrta pramANa kAlakA antara karake midhyAtvameM gayA / usake dUsare samaya meM yaha jaghanya antarakAla prApta ho jAtA hai| isI prakAra jo jIva samyaktvase midhyAtvameM jAkara usake prathama Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 333 Adi kAdUNa savtrajahaNNamicchattaddhamacchiya sammattaM ghettUNa puNo savvalahu micchattaM gadassa paDhamasamae laddhamaMtaraM kAyavvaM / * ukasseNa uvaDapoggalapariyahaM / $ 440. taM kathaM ? eko aNAdiyamicchAiTThI addhappoggalapariyaTTAdisamae sammattamuppAiya savvalahu pariNAmapaccaeNa micchattamuvagao tado sammattassuvvellaNAvaseNappadarasaMkarma karemANo gacchadi, jAtra savvajahaNNuvvellaNakAleguvvellemANayassa ducarimaTThidikhaMDayacarimaphAliti / tattoppahuDipayadaMtarapAraMbhaM kADhUNa desUNamaddhapoggalapariyaTTaM pariyaTTidUNa tadavasANe aMtomuhuttAvasese saMsAre sammattaM paDivaNNo saMto puNo vi micchatte padido tassa bidiyasamae appayarasaMkAmayassa laddhamaMtaraM hoi / evamavattavtrasaMkAmayassa vitta vara addhapoggalapariyaTTA disamae paDhamasammattamuppAiya savvalahu micchattaM paDivaNNassa paDhamasamae payadasaMkamassAdi kADhUNa puNo dIhaMtareNa sammatamuppAiya micchatta muvagayassa paDhamasamayammi laddhamaMtaraM kAyavvaM / * sammAmicchattassa bhujagAra - appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? samayameM vaktavya saMkramakA prArambha karake aura sabase jaghanya kAla taka mithyAtvameM raha kara tathA samyaktvako grahaNa kara punaH atizIghra mithyAtvako prApta hokara usake prathama samayameM avaktavya saMkrama karatA hai usake avaktavya saMkramakA bhI antarakAla prApta karanA cAhie / * utkRSTa antarakAla upArtha pudgala parivartana pramANa hai / - vaha kaise ? 1440. zaMkA samAdhAna - eka anAdi mithyAdRSTi jIva ardhapudgala parivartanake prathama samaya meM samyaktva utpanna karake ati zIghra pariNAma vaza mithyAtvako prApta huA / anantara samyaktvaka udvelanAke kAraNa alpatara saMkramako karatA huA vaha bhI sabase jaghanya udvelanA kAlake dvArA udvelanA karatA huA dvicaramasthiti kANDakakI antima phAlike prApta hone taka jAtA hai| isake bAda vahA~ se lekara prakRta saMkramake antarakAlakA prArambha karake tathA kucha kama ardhapudgala parivartana kAla taka paribhramaNa karake usake antameM saMsArameM rahanekA antarmuhUrta pramANa kAla zeSa rahane para samyaktvako prApta hokara punaH mithyAtvameM gayA / usake midhyAtvameM jAne ke dUsare samaya meM alpatara saMkrAmakakA utkRSTa antarakAla prApta hotA hai| isI prakAra avaktavya saMkrAmakakA bhI antara kAla karanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki ardhapudgala parivartanake prathama samayameM prathama samyaktvako utpanna karake aura atizIghra mithyAtvameM le jAkara usake prathama samayameM prakRta saMkramakA prArambha karAve / punaH dIrgha antarakAlake bAda samyaktvako utpanna karAke aura mithyAtvameM le jAkara usake prathama samayameM prakRta saMkramakA antarakAla prApta kara lenA cAhie / * samyagmithyAtvake bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai / Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6441. sugama / . jahaeNaNa eyasamo / 6442. taM jahA-carimuvellaNakaMDayammi bhujagArasaMkamassAdi kAdUNa tadaNaMtarasamae sammattamuppAiya appayarabhAveNeyasamayamaMtariya puNo vi bidiyasamae guNasaMkamavaseNa bhujagArasaMkAmago jAdo lddhmNtrN| appayarassa buJcade-ducarimuvvelaNakaMDayacarimaphAlIe appayarasaMkamaM kuNamANo carimuvelaNakhaMDayapaDhamaphAlivisayaguNasaMkameNeyasamayamaMtariya puNo vi sammattuppattipaDhamasamae appayarasaMkAmago jAdo laddhamaMtaraM / * ukasseNa uvaDDapoggalapariyaDheM / 6443. taM jahA-bhujagArasaMkamassa sammattabhaMgeNa carimuvbellaNakaMDayammi Adi kAdaNaMtariyassa puNo dIhatareNasammatte samuppAide tadiyasamayammi guNasaMkamavaseNa laddhamaMtaraM kAyavvaM / appayarasaMkamassa vi sammata-maMgeNa payadaMtaraparUSaNA kAyayA / Navari dIhatareNa sammattaM paDivajiya guNasaMkamAdo vijjhAde padidassa laddhamaMtaraM daTThavaM / * avattavvasaMkAmayaMtaraM kevacirakAlAdo hodi ? 6444. sugamaM / 6441. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6442. yathA-antima udvelanA kANDakameM bhujagArasaMkramakA prArambha karake usake anantara samayameM samyaktvako utpanna karAke usa samaya hue alpatarasaMkramake dvArA eka samayakA antara dekara punaH dUsare samayameM guNasaMkrama honeke kAraNa bhujagArasaMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra bhujagAra. saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya prApta ho jAtA hai / aba alpatara saMkramakA antara kAla kahate haiM-dvicarama udvelanA kANDakakI antima phAlimeM alpatara saMkramako karatA huA antima udvelanA kANDakakI prathana phAliviSayaka guNasaMkramake dvArA usakA antara karake punaH samyaktvakI utpattike prathama samayameM alpatara saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra alpetara saMkramakA jaghanya antara eka samaya prApta huaa| * utkRSTa antarakAla upAdhaM pudgalaparivartana pramANa hai| 6443. yathA-samyaktva ke samAna isake bhujagAra saMkramakA antima udvelanA kANDakameM prArambha karake tathA anantara samayameM usakA antara karake punaH dIrgha antara dekara samyaktvake utpanna karAne para usake tIsare samayameM guNasaMkramake kAraNa bhujagAra saMkrama karAke antarakAla prApta kara lenA cAhie / tathA isake alpatara saMkramakI bhI samyaktvake samAna utkRSTa antarakAlakI prarUpaNA kara lenI cAhie / itanI vizeSatA hai ki dIrgha antarake bAda samyaktvako prApta karAke guNasaMkrama hokara vidhyAta saMkramako prApta hue jIvake antarakAla hotA hai aisA jAnanA caahie| * avaktavya saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6444. yaha sUtra sugama hai| Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame bhujagAro 335 chajahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 445. taM kadhaM ? NissaMtakammiyamicchAiTThiNA sammattamuppAidaM tassa bidiyasamayammi avattavyasaMkamassAMdI diTThA / tado aMtariya uvasamasammattakAlAvasANe sAsaNaM paDivajiya micchatte padidassa paDhamasamae laddhamaMtaraM kAyavyaM / * ukkassaseNa uvaDDapoggalapariyaDeM / 6446. taM jahA--addhapoggalapariyaTTAdisamae sammattuppAyaNAe vAvadassa bidiyasamae AdI diTThA / tado dIhatareNaMtariya aMtomuhuttasese saMsArakAle sammattuppattIe pariNadassa bidiyasamayammi laddhamaMtaraM hoI / / * aNaMtANubaMdhINaM bhujagAra-appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM ? 6447. sugamaM / . (r) jahapaNeNa eysmgro| 6448. bhujagArappadarANamaNappidapadeNeyasamayamaMtaridANaM tduvlNbhaado| * ukasseNa bechAvahisAgarovamANi sAdireyANi / * jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai| 6445. zaMkA-vaha kaise ? * samAdhAna-samyagmithyAtvakI sattAse rahita kisI eka mithyAdRSTi jIvane samyaktvako utpanna kiyA usake dUsare samayameM zravaktavya saMkramakA prArambha dikhAI diyaa| usake bAda usakA antara karake upazama samyaktvake kAlake antameM sAsAdanako prApta hokara mithyAtvameM jAkara usake prathama samayameM punaH usakA avaktavya saMkrama kiyaa| isa prakAra antamuhUrtapramANa jaghanya antara kAla prApta kara lenA caahie| * utkRSTa antarakAla upApudgala parivartana pramANa hai| 6446. yathA-ardhapudgala parivartana pramANa kAlake prathama samayameM samyaktvake utpanna karanemeM lage hue jIvake usake dUsare samayameM avaktavya saMkramakA prArambha dikhalAI diyA / usake bAda dIrgha kAla taka antara dekara saMsArameM rahanekA kAla antarmuhUrta zeSa rahane para samyaktvake utpanna karanemeM pariNata hue jIvake dUsare samayameM punaH avaktavya saMkrama honese utkRSTa antarakAla ukta kAla pramANa prApta hotA hai| * anantAnubandhiyoMke bhujagAra aura anpatara saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6447. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 448. kyoMki anapita padake dvArA antarako prApta hue bhujagAra aura alpatara saMkramako jaghanya antara eka samaya upalabdha hotA hai| * utkRSTa antarakAla sAdhika do chayAsaTha sAgara pramANa hai| Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 1446. taM jahA - paMcidie bhujagAra saMkamassAdi kAdUI diesa palidovamAsaMkhejamAgamettappayara koleNaMtariya puNo asaSNipaMcidiesa devesu ca samayAviroheNa jAkamamupajaya tado sammattaM ghettaNa bechAvaTTisAgarovamANi paribhamiya tadavasANe micchattaM gaMtUNa bhujagAra saMkAmago jAdo laddhamaMtaraM payadabhujagArasaMkrAmayassa palidovamassA. saMkhedibhAgeNa sAdireyavechA vahisAgarovamametamukasseNa saMpahi appayara saMkamassa uccade / taM jahA - ekko micchAiTThI uvasamasammattaM ghettaNa takkAlabbhaMtare caiva visaMjoyaNAe amuTThido / tatthAputrakaraNapaDhamasamae payadaMtarassAdi kADhUNa kameNa vedayasammatta' paDi - vajaya paDhama bidiyachAvaTThIo sammAmicchattaMtaridAo jahAkamamaNupAliya tadavasANe pariNAmapaccaeNa micchattaM gado tattha vi palidovamAsaMkheja bhAgamettakAlaM bhujagArasaMkAo hoNa tado appayara saMkAmao jAdo laddhamaMtaramukasseNa padayappayarasaMkAmayas puvvila tomuhutte pacchilla palidovamA saMkhejjadibhAgeNa ca sAdireyabechAvaTTisAgarovamamettaM / * avadvidasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 336 450. sugamaM / * jahaNaNeNeyasamaco / SS 451. taM jahA - abaTThidasaMkamAdo bhujagAramappadaraM vA eyasamayaM kADhUNa tadaNaMtarasama puNo vi avadi saMkAmao jAdo laddhamaMtaraM / 6446. yathA - - koI eka jIva paJcendriyoMmeM bhujagAra saMkramakA prArambha karake ekendriyoMmeM palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka raha kara punaH asaMjJI paJcendriyoM aura devoMme yathAvidhi kramase utpanna hokara anantara samyaktvako grahaNa kara do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara usake antameM mithyAtvameM jAkara bhujagArasaMkrAmaka ho gyaa| isaprakAra prakRta bhujagAra saMkrAmakakA utkRSTa antarakAla palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga adhika do chyAsaTha sAgara pramANa prApta ho gayA / aba alpatarasaMkramakA utkRSTa antarakAla kahate haiM / yathA-- koI eka mithyAdRSTi jIva upazama samyaktvako grahaNa kara usa kAlake bhItara hI visaMyojanA ke lie udyata huA / vahA~ para vaha apUrva - karaNa ke prathama samaya meM prakRta saMkramake antarakAlakA prArambha karake tathA kramase vedakasamyaktvako prApta hokara samyagmithyAtvase antarita prathama aura dvitIya chayAsaTha sAgara kAlakA kramase pAlana karake unake antameM pariNAmavaza midhyAtva meM jAkara vahA~ para bhI palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlataka bhujagAra saMkrAmaka hokara anantara alpatara saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra prakRta alpatara saMkrAmakakA utkRSTa antarakAla pahalekA antarmuhUrta aura bAdakA asaMkhyAtavA~ bhAga adhika do chayAsaTha sAgara pramANa prApta ho gayA / * avasthitasaMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6450. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antarakAla eka samaya hai / 6 451. yathA-- avasthita saMkramake bAda eka samaya taka bhujagAra yA alpatara saMkrama karake usake anantara samayameM phira bhI avasthita saMkrAmaka ho gyaa| isa prakAra jaghanya antara eka samaya prApta ho gyaa| Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame bhujagAro . 337 * uphasseNa aNaMtakAlamasaMkhejA pogglpriyaa| 452. kudo eyavAramavadvidasakameNa pariNadassa puNNe tdsNbhvennaasNkhejpogglpriyttttmettkaalmukkssennaavtttthaannbhuvgmaado| asaMkheja-logamettamukkassaMtaramavaDidapadassa parUvidamuccAraNAkAreNa kathamedeNa sutteNa tassAviroho ti Na, uvesNtraavlNbnnennaavirohsmtthnnaado| * avattavvasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? . 6453. sugamaM / * jahaNaNeNa aMtomuttaM / 6454. taM jahA-visaMjoyaNApubbaM saMjoge NAkabaMdhAvaliyAdikkatapaDhamasamaeAttatrasaMkamassAdi kAdUrNatariya puNo sabalahuM sammattaM paDivajiya visaMjoedUNa saMjuttassa baMdhAvaliyavadikkame laddhamaMtaraM hoi|| * ukAsseNa uvaDapoggalapariyahU~ / 6455. taM kadhaM 1 addhapoggalapariyaTThAdisamae sammattamuppAiya uvasamasammatta* utkRSTa antarakAla anantakAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartana ke barAbara hai| 6452. kyoMki eka bAra avasthita saMkramase pariNata hue jIvake punaH vaha asambhava honese avasthita saMkramakA utkRSTa antarakAla asaMkhyAta pudgala parivartana pramANa svIkAra kiyA gayA hai| zaMkA-uccAraNAkArane avasthita saMkramakA utkRSTa antarakAla asaMkhyAta lokapramANa kahA hai, isalie sUtrake sAtha usakA avirodha kaise ghaTita hotA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki upadezAntarake avalambana dvArA avirodhakA samarthana kiyA gayA hai| * avaktavya saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6453. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla antamuhUrta hai| 6454. yathA-visaMyojanApUrvaka saMyoga hone para navakabandhAvalike vyatIta honeke prathama samayameM pravaktavya saMkramakA prArambha karake aura usakA antara karake punaH atizIghra samyaktvako prApta karake visaMyojanApUrvaka saMyukta honeke bAda bandhAvalike vyatIta hone para punaH avaktavyasaMkrama hokara usakA jaghanya antara antarmuhUrta pramANa prApta hotA hai| * utkRSTa antarakAla upAdhaM pudgala parivartana pramANa hai| 6455. zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-ardha pudgala parivartana pramANa kAlake prathama samayameM samyaktvako utpanna karake puva taa0| 43 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 kAlabhaMtare cevANatANubaMdhicaukkaM visaMjoiya savvalahuM saMjutassa baMdhAvaliyAdikkatapaDhamasamae avattavyasaMkamassAdI diTThA / tado savvaciramaMtaridUNaddhapoggalapariyaTTAvasANe aMtomuhuttAvasese sammattamuppAiya visaMjoyaNApuvaM saMjuttassa baMdhAvaliyAdikkame laddhamaMtaraM hoi / pArasakasAya-purisaveda-bhayaduguMchANaM bhujagArappayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6456. sugamaM / . . * jahaNaNeNa eysmo| 6 457. kudo ? bhujagArappadarANamaNappidapadeNeyasamayamaMtaridANaM tduvlddhiido| . * ukasseNa palidovamassa asNkhecvibhaago| 6 458. kudo ? bhujagArappayarANamaNNoNNukkassakAleNAvadvidakAlasahideNaMtaridANamukkassaMtarassa tppmaanntovlNbhaado| * avaDivasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdohodi ? 6456. sugama / * jahaNaNeNa eysmo| upazamasamyaktva kAlake bhItara hI anantAnubandhI catuSkakI visaMyojanA karake ati zIghra saMyukta hue jIvake bandhAvalike vyatIta honeke prathama samayameM avaktavyasaMkramakA prArambha dikhAlAI diyaa| usake bAda bahuta dIrgha kAla taka usakA antara karake ardhapudgala parivartana pramANa kAlake antameM antarmuhUrta zeSa rahane para samyaktvako utpanna karake visaMyojanApUrvaka saMyukta hue jIvake bandhAvalike vyatIta hone para punaH avaktavya saMkrama honese usakA ukta antarakAla prApta ho jAtA hai| * bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6456. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6457. kyoMki anarpita pada dvArA eka samayake lie antarita kiye gaye bhujagAra aura alpatara padoMkA jaghanya antara eka samaya upalabdha hotA hai| * utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 6458. kyoMki avasthita padake kAlake sAtha eka dUsareke utkRSTa kAlase antarako prApta hue bhujagAra aura alpatara saMkramakA utkRSTa anta ukta kAlapramANa upalabdha hotA hai| * avasthita saMkrAmakakA antara kAla kitanA hai ? 6456. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 gA0 ] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 6 460. bhujagArappadarANamaNNadarasaM krameNeyasamayamaMtaridassa taduvaladdhIdo / * ukkasseNa aNatakAlasaMkhejjA poggalapariyaTTA / 336 9 461. sugamamedaM; aNaMtANubaMdhINamavadvidukassaMtaraparUvaNAe samANattA do / saMpahi edeNa sutte purisavedassa vi asaMkhejapoggalapariyaTTamettAvaTThidasaMkamukassaMtarAvi1ppasaMge tadasaMbhavapadupAyagaduvAreNa tattha degaddha poggala pariyaTTamenaMtara vihAsaNamuttaramuttaM bhaNai / * Navari purisavedassa ucadupoggalapariyahaM / 6 462. kudo 1 sammAiTThimmi cetra tadavaTThida saMkramassa saMbhavaNiyamAdo / * savvesimavattavvasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 9 463. sugamamedaM pucchAvaka N / * jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 464. savvAsAmaNApaDivAda jahaNaMtarassa tapyattovalaM bhAdo / * ukkasseNa uvaThThapoggalapariyahaM / 9 465. addhapoggalapariyaTTA disamae paDhamasammattamuppAiya sAmaNApaDivAdeNAdi kAdUNaMta risassa puNNo tadavasANe aMtomuhuttasese santrovasAmaNA salahu savtrova - 6460. kyoMki bhujagAra aura alpatara saMkramake dvArA eka samaya ke lie anvara ko prApta avasthita saMkramakA jaghanya antara eka samaya upalabdha hotA hai / * utkRSTa antara anantakAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanoMke barAbara hai / 461. yaha sUtra sugama hai, kyoMki yaha anantAnubandhiyoMke avasthita saMkramake utkRSTa antarake kathana ke samAna hai| aba isa sUtra dvArA puruSavedake bhI avasthita saMkramakA utkRSTa antara asaMkhyAta lokapramANa prApta hone para vaha asambhava hai isake kathana dvArA usameM kucha kama ardhapudgala parivartana pramANa antarakA kathana karaneke lie AAgekA sUtra kahate haiM. * itanI vizeSatA hai ki puruSavedakA ukta antarakAla upArdhapudgala parivartana pramANa hai / 6 462. kyoMki samyagdRSTike hI puruSavedake avasthita saMkramakI sambhAvanAkA niyama hai / * ukta saba karmoM ke avaktavya saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6 463. yaha pRcchA vAkya sugama hai / * jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai / 6 464. kyoMki sarvopazAmanA ke pratipAtake jaghanya antarakAla pramANa vaha upalabdha hotA hai / * utkRSTa antarakAla upArzvapudgala parivartana pramANa hai / 6465. ardhapudgala parivartanake prathama samayameM prathama samyaktvako utpanna karake atizIghra sarvopazAmanAse giraneke kAraNa avaktavya saMkramakA prArambha karake usake antarako prApta hue jIvake punaH ardhapudgala parivartanake anta meM antarmuhUrta pramANa kAla zeSa rahane para sarvopazAmanA ke pratipAta 1. rAI, tA0 / Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 paDivAdeNa laddhamaMtaramettha kAyavvaM / * itthivevassa bhujagArasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAvo hovi ? 6466. sugamaM / (r) jahaNaNeNa eysmjho| 6467. sagabaMdhaNiruddhayasamayametapaDivakkhabaMdhakAlAvalaMbaNeNa payadaMtarasAhaNaM kAyavvaM / OM ukasseNa ghechAvaThisAgaroSamANi saMlejavassanmahiyANi / 6468. kudo ? tadappayarasaMkamukAsakAlassa payadaMtaratteNa vivkkhiyttaado| * appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAvo hodi ? 6466. sugama / * jhnnnnenneysmbho| 6470. kudo ? paDivakkhabaMdhaNiruddha yasamayametasagabaMdhakAlammi taduvalaMbhAdo / * ukAsseNa aMtomuttaM / 6471. kudo ? sagabaMdhagaddhAmetabhujagArakAlAvalaMbaNeNa payadaMtarasamatthaNAdo / * avattavvasaMkAmayaMtara kevaciraM kAlAdo hovi ? dvArA punaH avaktavya saMkrama prApta honese yahA~ para utkRSTa antarakAla prApta kara lenA caahie| * strIvedake bhujagAra saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6466. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6467. apane bandhake rukane para pratipakSa prakRtike eka samaya taka hone vAle bandhakA avalambana lenese prakRta antarakAlakI siddhi kara lenI caahie| *utkRSTa antarakAla saMkhyAta varSe adhika do chayAsaTha sAgara pramANa hai| 6468. kyoMki prakRta antarakAlarUpase usake alpatara saMkramakA utkRSTa kAla vivakSita hai| * alpatara saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6466. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6470. kyoMki pratipakSa prakRtike bandhake rukane para eka samaya mAtra apane bandhakAlameM usakI upalabdhi hotI hai| * utkRSTa antarakAla antamuhUrta hai| 6 471. kyoMki apane bandhakAla mAtra bhujagAra kAlakA avalambana lenese:prakRta antara kAlakA samarthana hotA hai| * avaktavya saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai? Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 341 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 341 6472. sugarma / jaharaNeNa aMtomukhataM / 6473. sugama / ukasseNa ughaDapoggalapariyaDeM / 6474. edapi sugamaM / OM NavusayavevabhujagArasaMkAmayaMtara kevadhira kAlAdo hodi ? 6475. sugamaM / OM jahaeNeNa eysmbho| 476. edapi sugamaM / * ukasseNa ghechAvahisAgarovamANi tipiNa palidovamANi sAdi. reyaanni| 6477. kudo ? tadappayarukkassakAlassa payadaMtaratteNa vivkkhiyttaado| * appayarasaMkAyaMtara kevaciraM kAlAdo hodi ? OM jahaNaNeNa eysmmo| OM ukasseNa aMtomuhutaM / * pravattavvasaMkAmayaMtara kevacira kAlAdo.hodi ? - ~ 6472. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai| 6473. yaha sUtra sugama hai| / * utkRSTa antarakAla upApudgala parivartana pramANa hai| 6474. yaha sUtra bhI sugama hai| * * napuMsakavedake bhujagAra saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6475. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6476. yaha sUtra bhI sugama hai| * utkRSTa antarakAla tIna panya adhika do chayAsaTha sAgara pramANa hai / 6477. kyoMki usake alpatara saMkramakA utkRSTakAla prakRta antarakAla rUpase vivakSita hai| * alpatara saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? . * jaghanya antarakAla eka samaya hai| * utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| * avaktavya saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe * jahaNNeNa aMtomuhuttaM / * ukkasseNa uvaDapoggalapariyahaM / 6478. dANi suttANi sugamANi / * hassa-rai-araha-sogANaM kAlAdo hodi ? 476. sugamaM / bhujagAraappayarasaMkAmayaMtaM kevacira * jahaNaNeNa eyasamao / 6 480. kudo 1 bhujagArappadarANamaNNoSNoNaMtaridANaM taduvalaMbhAdo / ukkasseSa aMtomuDuttaM / [ baMdhago 6 481. paDivakkhabaMdhagaddhAe sagabaMdhakAleNa ca jahAkamamaMtaridANaM payadabhujagArappayarasaMkaMmANaM tettiyamettu kassaMtarasiddhIe paDibaMdhAbhAvAdo / saMpahi puvvusutaNiddiTTheyasamayametajahAMtarassa phuDIkaraNaGkaM sutapabaMdhamuttaraM bhaNai / * kathaM tAva hassa-radi-bharadisogANameyasamayamaMtara ? 482. sugamamedaM sissA hippAyAsaMkAvayaNaM / * jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai / * utkRSTa antarakAla upArdha pudgala parivartana pramANa hai ! 6478. ye sUtra sugama haiM / * hAsya, rati, arati aura zokake bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6476. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antarakAla eka samaya hai 1 480. kyoMki eka dUsareke dvArA antarako prApta bhujagAra aura alpatara saMkramoMkA jaghanya antara eka samaya upalabdha hotA hai / * utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / 481. kyoMki pratipakSa prakRtiyoMke bandhaka kAla aura apane apane bandhakakAlake dvArA yathAkrama antarako prApta hue prakRta bhujagAra aura alpatara saMkramakA antarmuhUrta pramANa utkRSTa antara kAlake siddha hone meM koI rukAvaTa nahIM pAI jaatii| aba pUrvokta sUtrameM nirdiSTa eka samayamAtra jaghanya antarako spaSTa karaneke lie Ageke sUtra prabandhako kahate haiM * hAsya, rati, arati aura zokakA eka samaya antarakAla kaise hai ? 6482. ziSyoMke abhiprAyako pragaTa karanevAlA yaha AzaMkA vacanaM sugama haiN| Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhajagAro 343 OM hassa-ravibhujagArasaMkAmayaMtara jai icchAsi, aradi-sogANameyasamaya bNdhaavedvyo| 483. taM jahA-hassaradIo baMdhamANo eyasamayamarei-sogabaMdhago jAdo / tado puNo vi tadaNaMtarasamae hassaradINaM baMdhago jAdo / evaM baMdhidUNa baMdhAvaliyavadikkame baMdhANusAreNa saMkAmemANayassa laddhameyasamayamettabhujagArasaMkAmayaMtaraM / / * jai appayarasaMkAmayaMtaramicchasi hassaradomo eyasamayaM bNdhaaveyvvaao| 6.484. edassa NidarisaNaM-edo aradisogabaMdhago eyasamayaM hassaradibaMdhago jAdo / tadarNatarasamae puNo vi pariNAmapaccaeNAradisogANaM baMdho paarddho| evaM baMdhiUNa baMdhAvaliyA dikkamedeNevara kameNa saMkAmemANayassa laddhameyasamayametaM payadajahaNNaMtaraM / edeNeva NidarisaNeNAradisogANaM pi bhujagArappayarasaMkAmayaMtarameyasamayamettaM / hassa-rai-vivajAseNa jojeyavvaM / isthi-NaqsayavedANaM vi bhujagArappayarajahaNNaMtaramevaM ce sAheyavvaM visesaabhaavaado| * avattavvasaMkAmayaMtara kevaciraM kAlAvo hodi ? 6485. sugarma / * hAsya aura ratike bhujagAra saMkrAmakakA yadi antara lAnA iSTa hai to arati aura zokakA bandha karAnA caahie| 6483. yathA-hAsya aura ratikA bandha karanevAlA jIva eka samayake lie arati aura zokakA bandha karanevAlA ho gyaa| usake bAda phira bhI usake anantara samayameM hAsya aura ratikA bandha karanevAlA ho gyaa| isa prakAra bandha karake bandhAvalike vyatIta hone para bandhake anusAra saMkrama karanevAle jIvake bhujagAra saMkramakA eka samayapramANa antarakAla prApta ho jAtA hai| * yadi alpatara saMkrAmakakA antarakAla lAnA iSTa hai to hAsya aura ratikA eka samaya taka bandha karAnA caahie| 6484. isakA udAharaNa-arati aura zokakA bandha karanevAlA koI eka jIva eka samaya taka hAsya aura ratikA bandha karanevAlA ho gyaa| usake bAda anantara samayameM usane phira bhI pariNAma vaza arati aura zokakA bandha prArambha kiyaa| isa prakAra bandha karake bandhAvalike vyatIta honeke kAraNa kramase saMkrama karanevAle usake prakRta jaghanya antarakAla eka samayamAtra prApta ho jAtA hai / isI udAharaNake anusAra arati aura zokake bhI bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA jaghanya antarakAla eka samaya mAtra hAsya aura ratiko arati aura zokake sthAnameM rakhakara lagA lenA caahie| strIveda aura napuMsakavedake bhI bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA jaghanya antara kAla isI prakAra sAdha lenA cAhie, kyoMki parvokta kathanase isa kathanameM koI vizeSatA nahIM hai| * avaktavya saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6485. yaha sUtra sugama hai| Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * jahaNNeNa aMtomuDuttaM / 9 486. kudo ? savvovasAmaNApaDivAda jahaNaMtarassa tapyamANovalaMbhAdo / * ukkasseNa uvaDapoggalapariyahaM / [ baMdhago 6 9 487. kudo 1 tadukkassavirahakAlassa tapyamANattovalaMbhAdo / evamogheNa savtrapaDINaM bhujagArAdipada saMkAmaya jahaNNukassaMtarapamANaviNiNNayaM kADhUNa saMpahi tadAdesa - parUvaNANibaMdhaNamuttaramuttapadamAha / * gadIsu ca sAheyavvaM / 488. edIe disAe gadIsu ca NirayAdisu payadaMtaraM vihANa maNumA thiya davyamidi vRttaM hoi / 486. saMpahiedeNa bIjapadeNa sUcidatthassa uccAraNAiriyaparUvida vivaraNamaNuvattasAmo / ta jahA -- AdeseNa NeraiyamicchattaanaMtANu04 bhuja0 appa0 avaTTi 0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / avatta0 jaha0 aMtomu0 / samma0 bhuja0 jaha0 palido 0 asaMkhe 0 bhAgo / aSpa 0 avata0 saMkA0 jaha0 aMtomu0 / sammAmi0 bhuja0 appa0 saMkA 0 jaha0 eyasa0 / avatta0 jaha0 aMtomu0 / ukka0 savvesiM tettIsaM sAgarovamANi * jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai / SS 486. kyoMki sarvopazAmanA ke pratipAtakA jaghanya antarakAla tatpramANa upalabdha hotA hai / * utkRSTa antarakAla upArdhapudgala parivartana pramANa 1 6 487. kyoMki sarvopazAmanAke pratipAtakA utkRSTa virahakAla tatpramANa upalabdha hotA hai / isa prakAra se saba prakRtiyoM ke bhujagAra Adi padoMke saMkrAmaka jIvoMke jaghanya aura utkRSTa antarakAla ke pramANakA nirNaya karake aba unakI Adeza prarUpaNAko batalAne vAle Age sUtrako kahate haiM * isI prakAra cAroM gatiyoMmeM antarakAla sAdha lenA cAhie / 488. isI dizAse nAraka Adi gatiyoMmeM prakRta antarakAlake vidhAnakA anumAna karake le jAnA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / 6486. aba isa bIja padase sUcita honevAle arthakA uccAraNAcAryake dvArA kahe gaye vivaraNako batalAte haiM / yathA - Adeza se nArakiyoMmeM midhyAstra aura anantAnubandhIcatuSkake bhujagAra, alpatara aura avasthita saMkrAmakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura avaktavya saMkrAmakakA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai / samyaktvake bhujagAra saMkrAmakakA jaghanya antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa hai tathA alpatara aura avaktavya saMkrAmakakA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai / samyagmithyAtvake bhujagAra aura atpatara saMkrAmakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai tathA saMkrAmakakA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai / tathA ukta saba prakRtiyoMke apane apane saba padoMke saMkrAmakkoMkA utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa sAgara hai| bAraha kaSAya, puruSa Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame bhujagAro 345 desUNANi / bArasaka0-purisaveda-bhaya-dugucha0 bhuja0 appa0 saMkA0 jaha0 eyasamayo / ukka0 palido0 asaMkhe bhaago| avaDhi0 micchttmNgo| itthiveda-Naqsave. bhuja0 saMkA0 micchttbhNgo| appa0saMkA0 jaha0 eyasa0 / uka0 aMtomu0 / caduNoka0 bhuja. appa0saMkA0 jaha* eysmo| uka0 aMtomu0 / evaM savvaNeraiesu / Navari sagahidI desuunnaa| 6460. tirikkhesu miccha0 samma0-sammAmi0 oghaM / arNatANu04 bhuja0 jaha* eyasa0 / ukka0 tiNNipalido0 saadireyaanni| appa0saMkA. jaha* eyasa0 / ukka0 tiNipalido0 desUNANi / abaDhi0 avatta0 oghN| bArasaka0-purisave.. bhaya-dugucha0 bhuja0 appa0 avaDhi0 oghaM / ithive. bhuja0 purisave0 avaDhi0 jaha. eyasa0 / uka0 tiNipalido0 desuunnaanni| ithiveda-appa0saMkA0 oghaM / Nasa0 bhuja0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 pucakoDI desUNA / appa0saMkA0 oghaM0 / caduNoka0 bhuja. appa0 oghaM / veda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| avasthita padakA bhaGga mithyAtvake samAna hai| strIveda aura napuMsakavedake bhajagAra saMkrAmakakA bhana mithvAtvake samAna hai| alpatara saMkrA. makakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antamuhUrta hai / cAra nokaSAyoMke bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antamuhUrta hai| isI prakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI apanI sthiti kahanI caahie| vizeSArtha--pahale oghaprarUpaNAke samaya saba prakRtiyoMke alaga-alaga padoMke jaghanya aura utkRSTa antarakAlakA spaSTIkaraNa kara Aye haiM / usI prakAra yahA~para jina prakRtiyoMke jo pada sambhava haiM unake antarakAlako samajha lenA caahie| mAtra aodhaprarUpaNAke samaya utkRSTa antarakAla batalAte samaya jahA~ sAmAnya nArakiyoMkI aura pratyeka pRthivIke nArakiyoMkI utkRSTa sthitise adhika antarakAla batalAyA hai vahA~ nArakiyoMmeM kucha kama apanI-apanI utkRSTa sthiti le lenI caahie| 6460. tiryazcoMmeM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga oghake samAna hai| anantAnubandhI catuSkake bhujagAra saMkrAmakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antara* kAla kucha kama tIna palya hai / avasthita aura pravaktavya saMkrAmakakA bhaGga poSake samAna hai| bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra, alpatara aura avasthita saMkrAmakakA bhaGga oghake samAna hai| strIvedake bhujagAra aura puruSavedake avasthita saMkrAmakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama tIna palya hai| strIvedake alpatara saMkrAmakakA bhaGga oghake samAna hai| napuMsakavedake bhujagArasaMkramakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama eka pUrvakoTi hai / alpatara saMkrAmakakA bhaGga bhopake samAna hai| cAra nokaSAyoM ke bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA bhaGga oSake samAna hai| 44 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 jayadhavalAsahide kasAyapAhure [baMdhago6 461. paMciMdiya tirikkhatie miccha0 bhuja0 appa0 avavi0 saMkA0 jaha. eyasa0 / avatta0 jaha* aMtomu0 / samma0 bhuja0 jaha0 palido0 asaMkhe0mAgo / appa0 avatta0 jaha. aMtomu0 / sammAmi0 bhaja0 appayara0saMkA0 jaha0 eyasa0 / avatta0 jaha0 aMtomu0 / ukka0 savvesi tiNipalido0 puvakoDipudhatteNanmahiyANi / aNatANu04 bhuja0 avaDhi0 avatta0 micchtbhNgo| appa0saMkA0 jaha* eyasa0 / ukka0 tiNipalido0 desUNANi / bArasaka0-bhaya-dugu bhuja0 appa0saMkA0 oghaM0 / avaDhi0saMkA0 micchattabhaMgo, purisave. bhaja. appasaMkA0 oghN| avaDhi0 jaha0 eyasa0ukka0 tiNNi palido0 desUNAM / isthive0-Nasa0-caduNoka0 tirikkhoghaM / vizeSArtha-yahA~para anya saba prarUpaNA oghake samAna honese use dekhakara ghaTita kara lenA caahie| anantAnubandhI catuSkake bhajagAra saMkramakA utkRSTa antarakAla sAdhika tIna palya kahanekA kAraNa yaha hai ki saMjJI paJcendriyoMmeM inakA bhujagAra karake bAdameM antara karake yathA yogya tiryazca sambandhI paryAyoMmeM utpanna hokara tathA antameM tIna palyakI AyuvAle tiryaJcoMmeM utpanna hokara jIvanake antameM samyaktvako prApta kara ananvAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karate hue guNa saMkrama dvArA punaH mujagArasaMkrama karanese yaha antarakAla sAdhika tIna palya bana jAtA hai, isalie ukta antarakAla kahA hai| uttama bhogabhUmike tiryacoMmeM vedakasamyaktvako prApta karAke anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA karAte samaya alpatara saMkrama kraave| usake bAda jIvanake antameM saMyukta honeke bAda punaH alpatara saMkrama kraave| isa prakAra alpatarasaMkramakA utkRSTa antarakAla kucha kama tIna palya prApta honese ukta pramANa kahA hai| isameM puruSavedake avasthita saMkramakA utkRSTa antarakAla kucha kama tIna palya kahA hai so vicAra kara lenA caahie| bhogabhUmija paryApta tiyaJcoMmeM napuMsakavedakA bandha nahIM hotA isalie inameM bhujagArasaMkramakA utkRSTa antarakAla kucha kama eka pUrvakoTi prApta honese vaha ukta pramANa kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai| 6461. pancendriya tiryacatrikameM mithyAtvake bhujagAra, alpatara aura avasthita saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai, avaktavya saMkrAmakakA jaghanya antara antamuhUrta hai, samyaktvake bhujagAra saMkrAmakakA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, alpatara aura avaktavya saMkrAmakakA jaghanya antara antamuhUrta hai, samyagmithyAtvake bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai, avaktavya saMkrAmakakA jaghanya antara antamuhUrta hai aura ina saba prakRtiyoMke ukta padoMkA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai| anantAnubandhI catuSkake bhujagAra, avasthita aura avaktavya saMkrAmakakA bhaGga mithyAtvake samAna hai| alpatara saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya hai / bAraha kaSAya. bhaya aura jugupsAke bhajagAra aura alpatara saMkrAmakakA bhaGga oghake.samAna hai| avasthita saMkrAmakakA bhaGga mithyAtvake samAna hai| puruSavedake bhajagAra aura alpatara saMkrAmakakA bhaGga oghake samAna hai| avasthita saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya hai / strIveda, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyoMkA bhaGga sAmAnya tiryaJcoMke samAna hai| vizeSArtha-paJcendriya tiryaJcatrikakI utkRSTa kAyasthiti pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai, isalie yahA~ para mithyAtva, samyaktva aura samyagminyAtvake ukta tiryaJcoMmeM sambhava padoMkA Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 347 462. paMciM0 tiri * apaja0 maraNusa-apaja0 samma0 sammA mi0 bhuja0 appa0 Natthi aMtaraM / solasaka0 -bhaya- dugu chA0 bhuja0 appa0 avaTThi 0 saMkA 0 jaha0 eyasa0 / ukka0 aMtomu0 / sattaNoka0 bhuja0 appa0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 aMtomu0 / 6 463. maNusatie paMcidiyatirikkhabhaMgo / Navari maNusa 0 maNusapaJja0 - purisave 0avaDi0 tiSNipalido0 puvvakoDipudhatteNanmahiyANi / Navari bAra saka0-NavaNoka0 avatta0 jaha0 aMtomu0 / ukka0 puvvakoDipudhattaM / utkRSTa antarakAla ukta pramANa kahA hai| itanA avazya hai ki ukta kAyasthitike prArambhameM aura antameM yathAyogya ina padoMkI prApti karA kara yaha antarakAla le AnA caahie| inameM anantAnubandhIcatuSkake alpatara saMkramakA utkRSTa antarakAla kucha kama tIna palya pramANa jisa prakAra sAmAnya tiryoM meM ghaTita karake batalAyA hai usI prakAra yahA~ para bhI ghaTita kara lenA cAhie / isI prakAra anya antarakAla bhI progha prarUpaNA aura sAmAnya tiryoM meM kI gaI prarUpaNAko dekha kara ghaTita kara lenA cAhie / anya koI vizeSatA na honese hama yahA~ para alagase khulAsA nahIM kara rahe haiN| 42. paJcendriya tiryanva aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM samyaktva aura samyagmidhyAtvake bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA antarakAla nahIM hai / solaha kaSAya, bhaya aura jugupsA bhujagAra, alpatara aura avasthita saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara muhUrta hai / sAta nokaSAyoM meM bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai| aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / vizeSArtha -- ukta jIvoMmeM samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhujagAra aura alpatara saMkrama udvelanA ke samaya hI sambhava hai aura inakI kAyasthiti mAtra antarmuhUrta hai, isalie inameM ukta prakRtiyoMke ina padoMkA antarakAla sambhava na honese usakA niSedha kiyA hai| zeSa prakRtiyoM ke yathA sambhava padoMkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai yaha spaSTa hI hai / 6463. manuSyatrika meM paJcendriyoMkA tiryakcoMke samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki manuSya aura manuSyaparyAptakoMmeM puruSavedake avasthita saMkrAmakakA utkRSTa antara pUrvakoTi pRthaktva adhika tIna palya hai / itanI aura vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavya saMkrAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva pramANa hai / vizeSArtha -- puruSavedakA avasthita saMkrama niyamase samyagdRSTike hotA hai, isa lie yahA~ para manuSya aura manuSyaparyAptakoMmeM puruSavedake avasthita saMkramakA utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya bana jAnese vaha ukta pramANa kahA hai| yadyapi paJcendriyatiryaJcatrika aura manuSyaniyoM meM apanI kAryasthitike prArambhameM aura antameM samyaktva utpanna karA kara puruSavedake avasthitasaMkramakA yaha antarakAla prApta karanA sambhava hai / isI prakAra sAmAnya tiryazcoM meM zoSake samaya yaha antarakAla prApta karanA sambhava hai, anyathA zroghaprarUpaNAkI vyApti nahIM bana sktii| phira bhI usakA nirdeza na kara vaha kucha kama tIna palya hI kyoM kahA hai yaha avazya hI vicAraNIya hai| abhI hama isakA nirNaya nahIM kara sake haiN| manuSyatrikakA uttama bhogabhUmimeM utpanna honeke bAda punaH manuSya honA sambhava nahIM hai, isalie inameM bAraha kaSAya aura nau Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe (baMdhago 6 464. devesu miccha0 samma0 sammAmi0-aNaMtANu04-itthiHNasa0 NArayabhaMgo / Navari jammi tettIsaM sAgaro0 desUNANi tammi0 ekattIsaM sAgaro0 desUNANi / bArasaka0 purisave0-chaNNoka0 nnaarybhNgo| evaM bhavaNAdi jAva NavagevajA ti / Navari sagaDhidI desuunnaa| 6465. aNudisAdi savvaTThA ti miccha0 sammAmi0-itthive..NavaMsa0 NatthiaMtaraM / aNaMtANu04 bhaja0 appa0saMkA gatthi aMtaraM / bArasaka0-purisave0-bhaya-duguMcha. bhaja0 appa0 oghN| avaDhi0 saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 sagahidI desUNA / cadu. Noka0 bhuja0 appa0saMkA0 jaha0 eyasa0 / ukka0 aMtomu0 / evaM gaimaggaNA samattA / nokaSAyoMke pravaktavya saMkramakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva, pramANa kahA hai, kyoMki ina prakRtiyoMkA pravaktavya saMkrama upazamazreNimeM hotA hai aura upazama zreNikA ArohaNa karmabhUmija manuSyoMmeM hI sambhava hai| vizeSArtha (2)-puruSavedako avasthitakA antara oghameM ardhapudgala parivartana, sAmAnya manuSya va manuSyaparyAptameM pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya kahanekA yaha kAraNa jJAta hotA hai ki puruSaveda vAle manuSyake samyagdarzanameM puruSavedako avasthita ho jAne para mithvAtvameM jAkara antara ho gayA punaH jaba vaha puruSaveda vAlA manuSya hokara samyaktva grahaNa kiyA usake punaH puruSavedako avasthita huii| kintu anya jIvoMke samyaktva kAlake prAraMbha aura antameM puruSavedako avasthita honese antara kahA hai unake mithyAtva avasthAmeM pahuMcakara punaH samyaktvakI prApti honepara puruSavedako avasthitakA antara upalabdha nahIM hotaa| isameM kAraNa kyA hai yaha samajhameM nahIM aataa| phira bhI antarakAla uparyukta dRSTise kahA gayA hai yaha bAta samajhameM AtI hai| 6464. devoMmeM mithyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva, anantAnubandhIcatuSka, strIveda aura napuMsakavedakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki jahA~ para kucha kama tetIsa sAgara kahA hai vahA~ para kucha kama ikatIsa sAgara kahanA caahie| bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga nArakiyoMke samAna hai| isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara nau praiveyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| vizeSArtha devoMmeM samyaktva aura mithyAtva donoM guNoMkI prApti nau praiveyaka taka hI sambhava hai, isalie inameM nArakiyoMkI apekSA itanI vizeSatA kahI hai| zeSa kathana spaSTa hai| 6465. anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakavedake sambhava padoMkA antarakAla nahIM hai| anantAnubandhI catuSkake bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA antarakAla nahIM hai| bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra alpatara saMkrAmakakA bhaGga oghake samAna hai| avasthita saMkrAmakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| vizeSArtha bAraha kaSAya Adike bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa honese yahA~ inakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| kintu inake avasthita saMkramakA aisA koI niyama nahIM hai| vaha eka samayake antarase bhI ho sakatA hai aura madhyameM na bhAraa Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 gA058] uttarapayadeDipasasaMkame bhujagAro 6466. etto sesamaggaNANaM desAmAsayabhAveNidiyamaggaNeyaradesabhUdeeIdiesu pydNtrvihaasnnttumuttrppbNdhmaah| 8 eiMdiesu sammatta-sammAmicchattANaM patyi kiMci vi aNtrN| 6467. kudo ? tattha saMbhavaMtANaM piM bhujagArappadarapadANaM lddhNtrkrnnovaayaamaavaado| solasakasAya-bhaya-duchANaM bhujagAra-appayara-saMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi? 6468. sugamaM / jahaNaNeNa eysmyo| 6 466. bhujagArappadarANamaNNoNNeNAvaDidasaMkameNa vA eyasamayamaMtaridANaM vidiyasamaye puNo vi saMbhavaM paDi virohaamaavaado| ukasseNa patidovamassa asNkhejvibhaago| hokara jIvana ke prArambhameM aura antameM bhI ho sakatA hai / yahI kAraNa hai ki yahA~ para inake avasthita saMkramakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara kucha kama apanI apanI sthiti pramANa kahA hai / cAra nokaSAyoMke bhujagAra aura alpatara saMkramakA jaghanya saMkramakAla eka samaya aura utkRSTa saMkramakAla antamuhUrta honese yahA~ para inakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai| zeSa kathana sugama hai| isa prakAra gatimArgaNA samApta huii| 6466. aba zeSa mArgaNAoMke dezAmarSaka bhAvase eka dezabhUta ekendriya mArgaNake ekendriyoM meM prakRta antarakAlakA vyAkhyAna karaneke lie Ageke sUtrapravandhako kahate haiM * ekendriyoMmeM samyaktva aura samyagmithyAtvakA kucha bhI antarakAla nahIM hai| 6467. kyoMki vahA~ para yadyapi ukta prakRtiyoMke bhujagAra aura alpatara saMkrama hote haiM phira bhI unake antara karanekA koI upAya nahIM pAyA jaataa| * solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke bhujagAra aura alpatarasaMkrAmakakA antara kAla kitanA hai? 6468. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6466. kyoMki paraspara yA avasthita saMkramake dvArA eka samayake lie antarako prApta hue bhujagAra aura alpatarasaMkrama phira bhI sambhava haiM isameM koI virodha nahIM pAyA jaataa| * utkRSTa antarakAla panyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 1. 'yadesa' taa| Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ daMdhago 6 500. kudo 1 bhujagArappayarakAlAgamukkasseNa palidovamAsaMkhejjabhAgapamANANaM johedarapakkhANaM va pariyattamANANamaNNopaNeNaMtaridANamei die saMbhave virohAbhAvAdo / * avaTThidasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoti ? 501. sugamaM / 350 * jahaNNeNa eyasa'matro / SS 502. bhujagAreppadarANamaNNadareNeyasamayamaMtaridassa taduvalaMbhAdo / * ukkasseNa aNaMtakAlamasaMkhejjA poggalapariyaTTA / 6503. gayatthamedaM suttaM; ogheNa samANaparUvaNattAdo / * sesANaM sattaNokasAyANaM bhujagAra- appayara- saMkAmayaMtaraM kevaciraM lAdo hodi ? 8 504. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamatro / 9505. paDivakkhabaMgheNa sagabaMgheNa ca eyasamayamaMtaridassa taduvalaMbhAdo / * ukasseNa aMtomuhuttaM / 500. kyoMki : bhujagAra aura alpatara saMkramakA utkRSTa kAla palyake zrasaMkhyAtaveM bhAga pramANa hai| isake bAda ve zukla aura kRSNapakSa ke samAna paraspara niyamase antarako prApta ho jAte haiM, isalie ekendriyoMmeM isa antarakAlake prApta honemeM koI virodha nahIM AtA / * avasthita saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6501. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya atarakAla eka samaya hai / 6502. kyoMki bhujagAra aura alpatarasaMkramake dvArA eka samayake lie antarako prApta hue isakA ukta antarakAla upalabdha hotA hai / * utkRSTa antara anantakAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanake barAbara hai / 6503. yaha sUtra gatArtha hai, kyoMki isakI prarUpaNA oghake samAna hai / * zeSa sAta nokaSAyoMke bhujagAra aura alpatara saMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 504. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antarakAla eka samaya hai / 505. kyoMki pratipakSa prakRtike bandha se aura apane bandhase eka samayake lie antarako prApta hue ukta saMkramoMkA yaha antarakAla upalabdha hotA hai / * utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhajagAro 351 6506. pariyattamANabaMdhapayaDIsu bhujagArappayarakAlassa aMtomuhuttapamANassa aNNobNaMtarabhAveNa samuvaladdhIe visNvaadaannuvlNbhaado| evamedeNa bIjapadeNa sesamaggaNA vi jANiUNa NedavvaM jAva aNAhAri ti / * pANAjIvehi bhNgvicyo| 6507. ahiyArasaMbhAlaNaparamedaM suttaM / * aTThapadaM kAyavvaM / F508. tattha bhaMgavicaye adrupadaM tAva kAyanvaM; aNNahA tbisynninnnnyaannuppttiido| OM jA jesu payaDI atyi tesu payadaM / 6506. jesu jIvesu jA payaDI asthi, tesu ceva pyd| kudo ? akammehi avvvhaaraado| * savvajIvA micchattassa siyA appayarasaMkAmayA ca asNkaamyaac| 6510. ettha sabajIvaNidde seNa micchattasaMtakammiyasavvajIvANaM gahaNaM kAyavvaM / kudo 1 evmnnNtrnnihitttthpdsaamtthiyaado| tesu appayarasaMkAmayA asaMkAmayA ca NiyamA asthi / kudo ? micchattappayara-saMkAmayavedayasammAiTThINaM tadasaMkAmaya micchAiTThINaM ca savvakAlamavaTThANaNiyamadaMsaNAdo / 8506. kyoMki parivartamAna bandha prakRtiyoMmeM bhujagAra aura alpatara saMkramakA utkRSTa kAla antamuharta pramANa hai| usake paraspara antarakAla rUpase upalabdha hone meM koI visaMvAda nahIM pAyA jAtA / isa prakAra isa bIjapadake anusAra zeSa mArgaNApromeM bhI jAnakara anAhAraka mANA taka le jAnA caahie| isa prakAra eka jIva kI apekSA antarakAla samApta huaa| * aba nAnA jIvoMkI apekSA bhaGga vicayakA adhikAra hai| 6507. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra hai| * usameM arthapada karanA caahie| 6508. usameM arthAt bhaGgavicayameM sarva prathama arthapada karanA cAhie anyathA usake viSaya kA nirNaya nahIM ho sktaa| * jinameM jo prakRti vidyamAna hai unameM prakRta hai| 6506. jina jIvoMmeM jo prakRti vidyamAna hai unameM hI prakRta hai, kyoMki karmarahita jIvoMkA yahA~ upayoga nahIM hai| * saba jIva mithyAtvake kadAcit alpatara saMkrAmaka haiM aura asaMkrAmaka haiN| 6510. yahA~ para sarva jIva padake nirdeza dvArA mithyAtvake satkarma vAle saba jIvoMkA grahaNa karanA cAhie, kyoMki anantara nirdiSTa arthapadakI sAmarthyase aisA hI nirNaya hotA hai| unameM alpatara saMkrAmaka aura asaMkrAmaka jIva niyamase haiM, kyoMki mithyAtvake alpatarasaMkrAma vedaka samyagdRSTiyoM ke aura mithyAtvake asaMkrAmaka mithyAdRSTiyoMke sarvadA avasthAnakA niyama dekhA jAtA hai| Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 siyA edeca, bhujagArasaMkAmamo ca, avaDivasaMkAmago ca, avatavyasaMkAmago c| 6511. taM jahA-siyA ede ca bhujagArasaMkAmago ca ? kadAimappayarasaMkAmaehi saha bhujgaarpjaayprinndeyjiivsNbhvovlNbhaado| siyA ede ca avaDhidasaMkAmago ca; pugvinlehi saha kAmahimira avavidapariNAmapariNadeya-jIvasaMbhavovirohAdo 2 / siyA ede ca avattavvasaMkAmago ca; kayAIdhuvapadeNa saha avattavvasaMkamapanjAeNa pariNadeyajIvasaMbhave vippaDisehAbhAvAdo 3 / evameyavayaNeNa tiNNi bhaMgA NihiTThA / ede ceva bahuvayaNasaMbaMdheNa vi jojeyavvA / evamede eyasaMjogabhaMgA parUvidA / saMpahi ede ceva dusaMjogatisaMjogaviyappehi sattAvIsabhaMgasamuppattIe NimittaM hoti ti jANAvaNahamidamAha / * evaM sttaaviisbhNgaa| 6 512. evamedeNa kameNa sattAvIsabhaMgA uppAeyavvA / tesimuccAraNA sugamA / sammattassa siyA appayarasaMkAmayA ca asaMkAmayA ca nniymaa| 6513. sammattassa appayarasaMkAmayA NAma uvvellaNANamicchAdiviNo asaMkAmayA ca vedagasammAiTThiNo savve ce; tesimeya pAhaNiyAdo / tesimubhaesiM NiyamA asthitta * kadAcit ye jIva haiM aura eka eka bhujagAra saMkrAmaka, avasthita saMkrAmaka aura avaktavya-saMkrAmaka jIva hai| 6511. yathA-kadAcit ye jIva haiM aura eka bhujagAra saMkrAmaka jIva hai, kyoMki kadAcit alpatara saMkrAmaka jIvoke sAtha bhujagAra paryAyase pariNata huA eka jIva sambhava rUpase upalabdha hotA hai| kadAcit ye jIva haiM aura eka avasthita saMkrAmaka jIva hai, kyoMki pUrvokta jIvoMke sAtha kadAcit avasthita paryAyase pariNata hue eka jIvake sambhava honemeM koI virodha nahIM hai / / kadAcit ye jIva haiM aura eka pravaktavya saMkrAmaka jIva hai, kyoMki kadAcit dhruvapadake sAtha pravaktavya saMkrAmaka paryAyase pariNata hue eka jIvake sambhava honemeM koI niSedha nahIM hai 3 / isa prakAra eka vacanake dvArA tIna bhaGga nirdiSTa kiye gaye haiN| tathA ye hI bahuvacanake sAtha mI lagA lene caahie| isa prakAra ye eka saMyogI bhaGga kahe / aba ye hI dvisaMyogI aura trisaMyogI vikalpoMke sAtha sattAIsa bhaGgoM kI utpattimeM nimitta hote haiM isa bAtakA jJAna karAneke lie yaha sUtra kahate haiM * isa prakAra sattAIsa bhaGga hote haiN| 6512. isa prakAra isa kramase sattAIsa bhaGga utpanna karane caahie| unakI uccAraNA sugama hai| . * samyaktvake kadAcit alpatara saMkrAmaka aura asaMkrAmaka jIva niyamase haiN| 6513. samyaktvake alpatara saMkrAmaka udvelanA karanevAle mithyAdRSTi jIva aura asaMkrAmaka sabhI vedaka samya dRSTi jIva hote haiM, kyoMki unakI yahA~ para pradhAnatA hai| una donoM prakArake jIvoM kA niyamase astitva hai yaha sUtra dvArA jatalAyA gayA hai| yadi aisA hai to yahA~ para syAt 1.kayA tA Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame bhujagAro 353 medeNa sutteNa jANAvidaM / jai evaM; etya siyA saddo Na payottayo ti NAsaMkaNijaM, uvarima-bhayaNijabhaMgasaMjogAsaMjogavivakkhAe dhuvapadassa vi kadAcikkabhAva siddhIdo / sesasaMkAmayA bhajiyavvA / 6514. ettha sesasaMkAmayA NAma bhujagArAvattavyasaMkAmayA, te ca bhayaNijA; siyA atthi, siyA Nasthi ti / kudo ? tesi kdaacikkbhaavdNsnnaado| tado edesimegabahuvayagavisesidANamega-du-saMjogeNaTThabhaMgasamuppattI vattayA / dhuvabhaMgeNa saha savebhaMgA Nava hoti / OM sammAmicchattassa appayarasaMkAmayA nniymaa| 6515. kudo ? uvvellamANamicchAiTThINaM vedayasammAiTThINaM ca tadappayarasaMkAmayANaM svvkaalmuvlNbhaado| tado edesiM 'dhruvabhAveNa sesasaMkAmayANamettha bhayaNI1 yattapaduppAyaNamuttarasuttamoiNNaM / 8 sesasaMkAmayA bhajiyavvA / 6516. ettha sesaggahaNeNa bhujagArAvattavyasaMkAmayANamasaMkAmayasahidANaM gahaNaM kAyavvaM / te bhajidayA / kudo ? tesi dhuvbhaavitaabhaavaado| tado sattAvIsabhaMgANametthuppattI vattavyA / sesANaM kammANaM avattavvasaMkAmagA ca asaMkAmagAca majidavvA / zabdakA prayoga nahIM karanA cAhie isa prakAra yahA~ para AzakA nahIM karanI cAhie kyoMki Ageke bhajanIya bhaGgoMke saMyoga aura asaMyogakI vivakSA hone para dhruvapadakI bhI kAdAcitkabhAva kI siddhi hotI hai| * zeSa padoM ke saMkrAmaka jIva bhajanIya haiM / 6514. yahA~ para zeSa padoMke saMkrAmakoMse bhajagAra aura avaktavya saMkrAmaka jIva liye gaye haiN| ve bhajanIya haiM arthAt kadAcit hote haiM aura kadAcit nahIM hote, kyoMki unakA kAdAcitkabhAva dekhA jAtA hai / isalie ekavacana aura bahuvacanase vizeSatAko prApta hue inake eka saMyogI aura dvisaMyogI ATha bhaGgoMkI utpatti karanI caahie| dhruvabhaGgake sAtha saba bhaGga nau hote haiN| * samyagmithyAtvake alpatarasaMkrAmaka jIva niyamase haiN| 6515. kyoMki udvelanA karanevAle mithyAdRSTi aura vedaka samyagdRSTi jIva sammagmithyAtva kI alpatara saMkrama karate aura ve sarvadA pAye jAte haiM isake lie inake dhruvabhAvake sAtha zeSa padoMke saMkrAmakoMkI bhajanIyatAkA yahA~para kathana karaneke lie AgekA sUtra AyA hai| * zeSa padoMke saMkrAmaka jIva bhajanIya haiN| 6516. yahA~para zeSa padake grahaNa karanese asaMkrAmakoMke sAtha bhujagAra aura avaktavya saMkrAmakoMkA grahaNa karanA cAhie / ve bhajanIya haiM, kyoMki ve dhruva nahIM haiN| isalie sattAIsa bhaGgoMkI utpattikA yahA~ para kathana karanA cAhie / * zeSa karmo ke avaktavyasakrAmaka aura asaMkrAmaka jIva bhajanIya haiN| 1'Ni' taa0| Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe ( baMdhago6 6517. ettha sesakammaggahaNeNa solasakasAya-NavaNokasAyANaM saMgaho kAyayo / tesimavattavyasaMkAmayA asaMkAmayA ca bhajiyayA / kudo 1 tesi svvkaalmtthittnniymaannuvlNbhaado| 8 sesA nniymaa| 6518. ettha sesaggahaNeNa bhujagArappayarAvaTThidasaMkAmayANaM jahAsaMbhavaggahaNaM kAyavyaM / te NiyamA atthi tti saMbaMdho kAyavyo / sesaM sugamaM / edeNa sAmaNNaNiddeseNa purisavedAdvidasaMkAmayANaM pi dhuvabhAvAippasaMge taNNivAraNamuheNa tesima vattaparUvaNadRmuttarasuttamoiNNaM / * pavari purisavevassAvahivasaMkAmayA bhajiyavvA / __6516. kudo ? tesimaddhavabhA vitteNa sammAiTThIsu katthavi kadAibhAvibhAvadaMsaNAdo / tado bhujagArappayarasaMkAmayANaM dhuvabhAveNAvahidAvattavvA / saMkAmayANaM bhayaNAvaseNa purisavedassa sattAvIsabhaMgA samuppAedavyA / evamogheNa bhaMgavicayo sambakammANaM parUvido / saMpahi AdesaparUvaNaTTamuccAraNaM vattaissAmo / taM jahA 6520. AdeseNa Neraiya-miccha0-samma0-sammAmi0 oghaM0 / aNaMtANu04bhuja. appa0saMkA0 Niya0 asthi / sesa padANi bhayaNijANi / bArasaka0-purisave0 6597. yahA~para zeSa karmoMke grahaNa karanese solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA grahaNa karanA cAhie kyoMki unake sarvadA astitvakA niyama nahIM upalabdha hotaa| * zeSa padoMke saMkrAmaka jIva niyamase haiN| 6518. yahA~ para zeSa padakA grahaNa karanese bhajagAra, alpatara aura avasthita saMkrAmakoMkA yathA sambhava grahaNa karanA cAhie / ve niyamase haiM aisA sambandha karanA caahie| zeSa kathana sugama hai| isa sAmAnya nirdezase puruSavedake avasthita saMkrAmakoMke bhI dhruvapanekI prAptikA prasaGgaAyA, isalie usake nivAraNa karaneke abhiprAyase unake adhravapanekA kathana karaneke lie AgekA sUtra AyA hai * itanI vizeSatA hai ki puruSavedake avasthitasaMkrAmaka jIva bhajanIya haiN| 6516. kyoMki unake adhruva honeke kAraNa samyagdRSTiyoMmeM unakA kahIM para kadAcit sadbhAva dekhA jAtA hai| isalie bhujagAra aura alpatara saMkrAmakoMke dhruva honeke kAraNa tathA avaktavya saMkrAmaka tathA asaMkrAmakoMke bhajanIya honeke kAraNa puruSavedake sattAIsa bhaGga utpanna karane cAhie / isa prakAra oghase saba karmoMkA bhaGgavicaya kahA / aba Adezase prarUpaNA karaneke lie uccAraNAko batalAte haiM / yathA 6520. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga oghake samAna hai| anantAnubandhIcatuSkake bhajagAra aura alpatara saMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiM / bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra aura alpatara saMkrAmaka 1 semANi taa| Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro rUpaNa bhaya-duguMchA0 bhuja0. appa0saMkA0 Niya0 atthi| siyA ede ca avavidasaMkAmago ca, siyA ede ca avaTThidasaMkAmayA ca 3 / itthiveda0-NavUsa0-caduNoka0-bhuja0-appa0saMkA0 Niya0 atthi| evaM savvaNeraiya0 paMci0tirikkhatiya devA bhavaNAdi jAva gavagevajA ti| 6521. tirikkhesu miccha0 samma0-sammAmi0-aNaMtANu04 oghaM / bArasaka0bhaya-duguchA0 bhuja0 appa0 avaDhi0 Niya0 asthi / tiNNiveda-caduNoka0-NAraya. bhaMgo / paMciMdiyatirikkha-apaja0-samma0-sammAmi0 appa0 Niya0 asthi siyA ede ca bhuja0 saMkAmago ca, siyA ede ca bhujagArasaMkAmagA ca 3 / solasaka0-bhaya-duguMchA0 bhuja0 appa0saMkA0 Niya0 asthi / avaDhi0saMkA0 bhaya-NijjA / tiNNiveda-caduNoka0 bhuja0 appasaMkA0 NiyamA asthi / 6522. maNusatie miccha0 samma0-sammAmi0-itthi0-NavaMsa0-caduNoka0 oghaM / solasaka0-purisave0-bhaya-duguMchA0 bhuja0 appa0saMkA0 Niya. asthi / sesANi bhayaNijANi padANi / maNusaapaja0 sattAvIsa payaDINaM sadhapadasaMkA0 bhaya-NijjA / aNuddisAdi sabaTThA ti miccha0-sammAmi0-itthiveda0-NavUsa0 appa0saMkA0 Niya0 nAnA jIva niyamase haiN| kadAcit ye haiM aura eka avasthita saMkrAmaka jIva hai 2 / kadAcit ye haiM aura eka nAnA avasthita saMkrAmaka jIva haiM 3 / strIveda, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyake bhujagAra aura alpatara saMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| isI prakAra saba nArakI, paJcendriya tiryaJcatrika, deva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau greveyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| 6521. tiryaJcoMmeM mithyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga oghake samAna hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAke bhujagAra, alpatara aura avasthita saMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiM / tIna veda aura cAra nokaSAyoMkA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / paJcendriya tiryaJca aparyAptakoMmeM samyaktva aura samyagmidhyAtvake alpatara saMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| kadAcit ye nAnA jIva haiM aura bhajagAra saMkrAmaka eka jIva hai 2 / kadAcit ye nAnA jIva haiM aura bhajagArasaMkrAmaka nAnA jIva haiM 3 / solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke bhujagAra aura alpatarasaMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| avasthita saMkrAmaka jIva bhajanIya haiM / tIna veda aura cAra nokaSAyoMke bhujagAra aura alpatarasaMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| 6522. manuSyatrikameM mithyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtva, strIveda, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyoMkA bhaGga oghake samAna hai| solaha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagAra aura alpatarasaMkrAmaka nAnA jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| manuSya aparyAptakoMmeM sattAIsa prakRtiyoMke saba padoMke saMkrAmaka jIva bhajanIya haiM / anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakavedake alpatara saMkrAmaka nAnA jIva niyama 1. 'padANi' iti tA0 pratau naasti| Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 0 saMkA 0 Niya0 atthi bhuja0 saMkA0 bhaya NijA / bArasaka0 356 atthi / anaMtAgu04 appa 02 purisave 0 chaNNoka0 devodhaM / evaM jAtra0 / * NANAjIvehi kAlo edANumANiya aidavvo / 6523. edeNa sutteNa NANAjIvehi kAlo bhaMgavicayAdo sAhiUNa vedavyo ti sissANamatthasamapaNA kayA hoi| Na kevalaM kAlAgugamoM cetra davvo, kiMtu bhAgAbhAga-parimANa -kheta-posaNANi vi edANumANiyaM davvANi; suttassedassa desAmA sayabhAveNAvagamAdo / tado uccAraNAvaseNa tesimetthAgamaM kassomo / taM jahAbhAgAbhAgA gameNa duviho Nidda so oghAdesa bheeNa | ogheNa miccha0 samma0 sammAmi0 appa 0 kA 0 savvajIva0 kevaDio bhAgo ? asaMkhejjA bhaagaa| sesapadasaMkA 0 savvaMjI 0 keva0-bhAgo ? asaMkhe0 bhAgo / solasaka0 -bhaya- dugu chA0 avatta0 savtra 0 ke 0 1 anaMtabhAgo / aDi0 asaMkhe 0 bhAgo / appa0 saMkA 0 saMkhe 0 bhAgo / bhuja0 saMkA0 saMkhejA bhAgA / itthaveda-hasa- di0 avatta0 saMkA0 anaMtabhAgo / bhAgo / appa 0 saMkA 0 saMkhejA bhAgA / evaM purisave 0 / Navari attabhAgo / NavuMsayave 0 -aradi-soga0 avatta 0 saMkA0 se haiM / anantAnubandhI catuSkake alpatara saMkrAmaka nAnA jIMva niyamase haiM / bhujagAra saMkrAmaka jIva bhajanIya haiM / bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga sAmAnya devoM ke samAna hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / bhuja0 saMkA 0 ke 0 1 saMkhe 0 avaTThi 0 saMkA 0 ke 0 ? savvajI0 ke0 1 anaMtabhAgo / -- * nAnA jIvoMkI apekSA kAla isase anumAna karake le jAnA cAhie / 1 65.23. isa sUtra se nAnA jIvoMkI apekSA kAla bhaGga vicayake anusAra sAdhakara le jAnA cAhie / isa prakAra ziSyoMke lie arthakI samarpaNA kI gaI hai| kevala kAlAnugama hI nahIM le jAnA cAhie kintu bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzana bhI isase anumAna kara le jAnA cAhie, kyoMki isa sUtra ko dezAmarSaka bhAva se avasthita svIkAra kiyA gayA hai / isalie uccAraNA ke anusAra unakA yahA~ para anugama karate haiN| yathA-bhAgAbhAgAnugamase nirdeza ogha aura Adeza ke bhedase do prakArakA hai / zraghase midhyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtva ke alpatara saMkrAmaka jIva saba jIvoM ke kitane bhAga pramANa haiM ? asaMkhyAta bahubhAga pramANa haiM / zeSa padoMke saMkrAmaka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| solaha kaSAya, bhaya aura jugupsA ke vaktavyasaMkrAmaka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? anantaveM bhAgapramANa haiM | avasthita saMkrAmaka jIva zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / alpatara saMkrAmaka jIva saMkhyAtaveM bhAga pramANa haiM / bhujagAra saMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAga pramANa haiM / strIveda, hAsya aura ratike 1 vaktavya saMkrAmaka jIva anantaveM bhAgapramANa haiM / bhujagAra saMkrAmaka jIva kitane bhAgapramANa haiM ? saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / alpatara saMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / isI prakAra puruSaveda kI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki avasthita saMkrAmaka jIva kitane haiM ? anantaveM bhAgapramANa haiM / napuMsakaveda, arati aura zokake avaktavya saMkrAmaka jIva saba jIvoMke kitane mAgapramANa haiM ? anantaveM bhAgapramANa haiM / bhajagAra saMkrAmaka jIva kitane bhAgapramANa haiM ? 1. 'ya' tA0 / Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 8 ] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 357 bhuja 0 saMkA 0 ke 0 ? saMkhejA bhAgA / appa 0 saMkA0 savvajI0 ke0 bhAgo ? saMkheja di bhAgo / 1 6524. AdeseNa raiya0 - miccha0 samma0 sammAmi0 oghabhaMgo / anaMtANu 0 4 oghaM / Navari avatta 0 saMkA 0 asaMkhe0 bhAgo / bArasaka0 -bhaya-dugu chA0 oghaM / vari atta0 Natthi / purisave 0 aTTi0 asaMkhe0 bhAgo / bhuja 0 saMkA 0 saMkhe0 bhAgo / appa 0 saMkA 0 saMkhejA bhAgA / evamitthiveda 0 hassa-redi0 / vari avaTTi0 saMkA 0 Natthi / NavuMsa0 - aradi-soga0 oghaM / Navari avatta 0 saMkA 0 Natthi / evaM savvaNeraiya 0paMcidiyatirikkhatiyadevagaidevA bhavaNAdi jAva sahassAra ti / 6525. tirikkhesu oghaM / Navari bArasaka0 NavaNoka0 avatta0 saMkA 0 Natthi / paMciMdiyatirikkhaapaja0 maNusa apaja0 samma0 sammA mi0 bhAgo / appa 0 saMkA 0 asaMkhejA bhaagaa| solasaka0 NavaNoka0 anaMtA 04 avata0 Natthi / purisaveda 0 avaTThi- saMkA 0 Natthi / 9526. maNusesu miccha0 appa 0 saMkA0 saMkhejA bhaagaa| sesaM saMkhe0 bhAgo / samma0 - sammAmi0 oghaM / solasaka0-NavaNoka0 NArayabhaMgo / Navari bArasaka0 NavaNoka 0 bhuja0 saMkA 0 asaMkhe 0 tirikkhoghaM / Navari saMkhyAta bahubhAga pramANa haiM / alpatara saMkrAmaka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM | 6524. Adeza se nArakiyoMmeM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga odhake samAna hai / anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga oghake samAna hai / itanI vizeSatA hai ki avaktavya saMkrAmakai jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA bhaGga ogha ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki avaktavya saMkrAmaka jIva nahIM haiN| puruSavedake avasthita saMkrAmaka jIva . asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / bhujagAra saMkrAmaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / alpatara saMkrAmaka jIva saMkhyA bahubhAgapramANa haiN| isI prakAra strIveda, hAsya aura ratikI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki avasthita saMkrAmaka jIva nahIM haiN| napuMsakaveda, arati aura zokakA bhaGga zroghake samAna haiM / itanI vizeSatA hai ki avaktavya saMkrAmaka jIva nahIM haiN| isI prakAra saba nArakI, paJcendriya tiryaJcatrika, devagatimeM sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpa takake devoM meM jAnanA cAhie / $ 525. tiryoM meM ghake samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavya saMkrAmaka jIva nahIM haiM / paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM samyaktva aura samyagmithyAttra ke bhujagAra saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaveM bhAMgapramANa haiM / alpatara saMkrAmaka jIva asaMkhyAta bahubhAga pramANa haiM / solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA bhaGga sAmAnya tiryaJcoMke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhIcatuSkake avaktavya saMkrAmaka jIva nahIM haiM / tathA puruSavedake avasthita saMkrAmaka jIva nahIM haiM / 6526. manuSyoM meM midhyAtvake alpatara saMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAga pramANa haiM / zepa padoMke saMkrAmaka saMkhyAtaveM bhAga mAraNa haiM / samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga zroghake samAna Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka jayadhavanAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 avatta0saMkA0 asaMkhe0 bhAgo / evaM maNusapajattamaNusiNi0 / Navari saMkhenaM kAyavvaM / 6527. ANadAdi Nava gevajA ti miccha0 samma0 sammAmi0 oghaM / aNaMtANu0caukka0 bhuja0 saMkhe0 bhAgo / appa0 saMkhejA bhaagaa| avaDhi0 avatta0 asaMkhe0 bhaago| bAra saka0 puri ve0.bhaya-dugucchA0 bhuja0saMkA0 saMkhejA bhAgA / appa0. saMkA0 saMkhe0 bhAgo / avaDhi0saMkA0 asaMkhe0 bhAgo / evamaradisogA0 / Navari avaDhi0 saMkA0 Natthi / Naqsayaveda itthiveda-hassa-rai0 bhuja0 saMkhe0 bhaago| appa0 saMkhejA bhAgA / aNuddisAdi sabaTThA ti miccha0 sammAmi0 isthive0-NavaMsa0 Natthi bhaagaabhaago| aNaMtANu04 bhuja0saMkA0 asaMkhe0 bhaago| appa0 asaMkhejA bhAgA / bArasaka0 -purisave0-chaNNoka0 ANadabhaMgo / Navari sabaDhe saMkhejaMkAyavvaM evaM jAva0 / .. 6528. parimANANugameNa duviho Ni so ogheNa AdeseNa ya / ogheNa daMsaNatiya savvapada saMkA0 kettiyA ? asaMkhejA / solasaka0-NavaNoka0 sayapada0 ketiyA ? aNaMtA / Navari avatta0saMkA0 keti0 1 saMkhejA / aNaMtANu04 avatta0 saMkA0 hai / solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / itanI vizaSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke pravaktavya saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| isI prakAra manuSya paryApta aura manuSyiniyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtake sthAnameM saMkhyAta karanA caahie| 6527. Anata kalpase lekara nau veyaka takake devoMmeM mithyAtva, samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaGga oghake samAna hai| anantAnubandhI catuSkake bhujagAra saMkrAmaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| alpatarasaMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / avasthita aura avaktavya saMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| avasthita aura avaktavyasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAke bhujagArasaMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| alpatarasaMkrAmaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| avasthitasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| isI prakAra arati aura zokakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki zravasthitasaMkrAmaka jIva nahIM haiM / napuMsakaveda, strIveda, hAsya aura ratike bhujagAra saMkrAmaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| alpatarasaMkrAmaka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakaveda kI apekSA bhAgAbhAga nahIM hai / anantAnubandhIcatuSkake bhujagAra saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| alpatarasaMkrAmaka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga Anata kalpake samAna haiN| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtake sthAnameM saMkhyAta karanA cAhie / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA caahie| 6528. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / moghase tIna darzanamohanIyake saba padoke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke saba padoMke saMkrAmaka jIva tine haiM ? ananta haiN| itanI vizeSatA hai ki avaktavyasaMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| tathA anantAnubandhI catuSkake avaktavya saMkrAmaka jIva asaMkhyAta haiN| 1. 'saMkhejjaguNaM' taa0| Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 58 uttarapaDipadesasaMkame bhujagAro 356 asaMkhejA / purisave0 avaDhi0 asaMkhejA / evaM tirikkhA / Navari bArasaka0-NavaNoka0 avatta0saMkA tthi / 6526. AdeseNa Neraiya0 savvapayaDI0 savyapada saMkA0 kettiyA ? asaMkhejA / evaM savvaNeraiya-savvapaMciM0-tirikkha0 maNusa-apaja0-devagadidevA bhavaNAdi jAva avarAjidA ti / maNusesu nnaarybhNgo| Navari savapaya0 avatta0 micchatta-sabapadasaMkA purisave0 avavidasaMkA0 saMkhejA / maNusapaja0.maNusiNI0 savvaTThadevA savvapaya0 savvapadasaMkA0 kettiyA ? saMkhejA / evaM jAva0 / / 6530. khettANu0 duviho Nidda so ogheNa AdeseNa ya / ogheNa savapadasaMkA0 keva0 khette ? logassa asaMkhe0 bhAge / solasaka0-bhaya-dugucha0 avatta0 loga0 asaMkhe0 bhaage| sesapadasaMkA0 sabaloge / sattaNoka0-avatta-purisave0 abaDhi0 loga0 asaMkhe0 bhaage| sesapadasaMkA0 svvloge| evaM tirikkhA0 / Navari bArasaka0.NavaNoka0 avatta0 Natthi / sesagadIsu savvapayaDI0 savvapadasaMkA0 logassa asaMkhe0 bhAge / evaM jaav0| 6531. posaNANu0 duviho Ni0 oghe0 Adese0 / ogheNa miccha0 savapadasaM0 loga0 asaMkhe0 bhAgo, aTThacoisa0 ( desUNA ) / samma0-sammAmi0 bhuja0appa0 puruSavedake avasthitasaMkrAmaka jIva asaMkhyAta haiN| isI prakAra sAmAnya tiryaJcoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyasaMkrAmaka jIva nahIM haiN| 6526. Adezase nArakiyoMmeM saba prakRtiyoMke saba padoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isI prakAra saba nArakI. saba paJcendriya tiryaJca, manuSya aparyApta, devagatimeM sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita vimAna takake devoMmeM jAnanA caahie| manuSyoMmeM nArakiyoMke samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki saba prakRtiyoMke avaktavyasaMkrAmaka jIva, mithyAtvake saba padoMke saMkrAmaka jIva aura puruSavedake avasthita saMkrAmaka jIva saMkhyAta haiN| manuSya paryApta, manuSyinI aura sarvArthasiddhike devoMmeM sava prakRtiyoMke saba padoMke saMkrAmaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA caahie| 8130.kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura aadesh| oghase darzanamohanIyatrikake saba padoMke saMkrAmaka jIvoMkA kitanA kSetra hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai| solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke avaktavyasaMkrAmakoMkA lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai| zeSa padoMke saMkrAmakoMkA saba loka kSetra hai| sAta nokaSAyoMke avaktavyasaMkrAmakoMkA aura puruSavedake avasthitasaMkrAmakoMkA lokake asaMkhyAveM bhAga pramANa kSetra hai| zeSa padoMke saMkrAmakoMkA saba loka kSetra hai / isI prakAra sAmAnya tiryaJcoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavyasaMkrAmaka nahIM haiN| zeSa gatiyoMmeM saba prakRtiyoMke saba padoMke saMkrAmakokA lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA caahie| 6531. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtvake saba padoMke saMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha vaTe Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 jayadhavalA sahide kasAya pAhuDe [ baMgadho 6 saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhAgo aTThacoddasa 0 ( desUNA ) savvalogo vA / avatta 0 saMkA 0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo aTThabAraha cohasa0 ( de0 ) / anaMtANubaMdhI 4 avaTThi 01 a0 saMkA * loga0 asaMkhe0 bhAgo aTThacodasa 0 ( dekhUNA ) / sesapadasaMkA 0 savvalogo / bArasaka0 voka * savvapadasaMkA * savvalogo / Navari avata0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo / purisave 0 0 0 ava0 saMkA * loga0 asaMkhe0 bhAgo aTThacoddasa 0 ( desUNA ) | 0 6532. AdeseNa raiya0 miccha0 savvapada 0 saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhAgo / samma0 sammAmi0 avatta0 loga 0 asaMkhe 0 bhAgo paMcacoddasa 0 ( dekhaNA ) / bhuja0 appa0 saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhAgo chattohasa0 ( dekhaNA ) / solasaka0 NavaNoka 0 savvapadasaM0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo cha coddasa 0 ( desUNA ) / vari anaMtANu0 cauka avatta0 purisa0 avaTThi0 saMkA0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo / evaM savvaNeraiya / Navari sagaposaNaM evaM sattamAe / vari samma0 sammAmi0 avatta 0 saMkA * loga0 asaMkhe 0 bhAgo / vari paDhamAe khetabhaMgo / caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake bhujagAra aura alpatara saMkrAmakane lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa, trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAga pramANa aura saba loka kSetrakA sparzana kiyA hai / avaktavyasaMkrAmaka jIvoMne lokake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA trasanAlI ke kucha kama ATha aura kucha kama bAraha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / anantAnubandhI catuSkake avasthita aura avaktavyasaMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / zeSa padoMke saMkrAmaka jIvoMne sarva lokakA sparzana kiyA hai / bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke saba padoMke saMkrAmaka jIvoMne saba lokakA sparzana kiyA hai / itanI vizeSatA hai ki avaktavyasaMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| tathA puruSavedake avasthita saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / 9532. Adeza se nArakiyoMmeM mithyAtva ke saba padoMke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtva ke avaktavyasaMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama pA~ca baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / bhujagAra aura alpatarasaMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoM ke saba padoM ke saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhI catuSkake avaktavyasaMkrAmaka aura puruSavedake avasthita saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra saba nArakiyo meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanA-apanA sparzana karanA caahie| sAtavIM pRthivImeM bhI isI prakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvake avaktavya saMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA haiM / itanI aura vizeSatA hai ki pahilI pRthivIM meM kSetrake samAna bhaGga hai / 1. 'zravatta' tA0 / Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame bhajagAro 361 533. tirikkhesu miccha0 bhuja0 avaDhi0-avatta0 saMkAma0 loga0 asaMkhe0 bhaago| appa0saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhAgo cha coisa0 (desUNA ) / samma0sammAmi0 bhuja0 appa0saMko0 loga. asaMkhe0bhAgo, savvalogo vA / avatta0saMkA0 loga0 asaMkhe bhAgo, satta codasa0 ( desUNA ) / solasaka0.NaNoka0 savapadasaMkA0 sabalogo / Navari aNaMtANu04 avatta0 purisave0 avaDhi0saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhaago| 6534. paMciMdiyatirikkhatie miccha0-samma0-sammAmi0 tirikkhoghaM / solasaka0 NavaNoka0 sayapadasaMkA0 loga. asaMkhe0bhAgo, savvalogo vA / Navari aNaMtANu0 caukka0 avatta0 purisave0 avaTTi. itthive. bhuja0 loga0 asNkhe0bhaago| purisave0 bhuja0 loga0 asaMkhe0 bhAgo, cha coisa0 ( desuunnaa)| evaM maNusatie / Navari miccha0 appa0 purisave. bhuja0 bArasaka0 NavaNoka0 avatta0 loga0 asaMkhe0 bhaago| paMci0 tirikkha apaja0-maNusaapaja0 sattAvIsaM payaDINaM savapadasaM0 lo0 asaMkhe0 bhAgo, savvalogo vA / Navari itthiveda0 purisaveda bhuja0 saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhaago| mmmmmm 6533. tiryaJcoMmeM mithyAtvake bhujagAra, avasthita aura avaktavyasaMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| alpatarasaMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / samyaktva aura samyagmi yAtvake bhujagAra aura alpatara saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sarva lokaka sparzana kiyA hai| pravaktavya saMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama sAta baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA spazena kiyA hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke saba padoMke saMkrAmakoMne saba lokakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhIcatuSkake pravaktavya saMkrAmakoMne aura puruSavedake avasthitasaMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 6534. pavendriya tiryaJcatrikameM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga sAmAnya tiryaJcoMke samAna hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke saba padoMke saMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa kSetrakA aura saba lokakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki . anantAnubandhIcatuSkake avaktavya saMkrAmaka, puruSavedake avasthitasaMkrAmaka aura strIvedake bhujagAra saMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| puruSavedake bhujagArasaMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke kucha kama chaha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki mithyAtvake alpatara saMkrAmaka,puruSavedake bhujagAra saMkrAmaka tathA bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke pravaktavyasaMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM sattAIsa prakRtiyoMke saba padoMke saMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA aura saba lokakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki strIveda aura puruSavedake bhujagArasaMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 46 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 535. devesu miccha0 savvapade saMkA0 loga0 asaMkhe0 bhAgo, aTTa coisa0 desuunnaa| samma0-sammAmi0-solasaka0-NavaNoka0 savvapadasaMkA0 loga0 asaMkhe0bhAgo aDha Nava codasa0 desuunnii| Navari aNatANu0-caukka0-avatta0 purisave0 bhuja0 avaDhi0 itthive0 bhuja0 saMkA0 loga0 asaMkhe bhAgo aTucodasa0 desUNA / evaM bhavaNAdi jAva accudA tti / Navari sagaposaNaM jANiyavvaM / uvari khetbhNgo| 6536. kAlANu0 duviho Niheso-oghe0 Adese / oghe0 miccha0 bhuja. saMkA0 jaha0 eyasamao, ukka0 palido0 asNkhe0bhaago| appa0 saMkA0 savvaddhA / avaDhi0 avatta0 saMkA0 jaha* eyasamao, ukka0 Avali0 asNkhe0bhaago| evaM samma0 / Navari avaDhi0 Natthi / sammAmi0 bhuja0 jaha. eyasa0, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / appa0 saMkA0 savvaddhA / avatta0 saMkA0 micchttbhNgo| aNaMtANu04 bhuja0appa0-avadvi0 saMkA0 savvaddhA / avatta0 micchttbhNgo| evaM bArasaka0-bhaya-duguchA0 / Navari avatta0 saMkA0 jaha. eyasamao, ukka0 saMkhejA samayA / evaM purisaveda0 / Navari 535. devoMmeM mithyAtvake saba padoMke saMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva, samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMke saba padoMke saMkrAmakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA sanAlIke kucha kama ATha aura kucha kama nau baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhIcatuSkake avaktavya saMkrAmake, puruSavedake bhujagAra aura avasthitasaMkrAmaka tathA strIvedake bhujagArasaMkrAmaka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sanAlIke kucha kama ATha baTe caudaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara acyutakalpa takake devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanAapanA sparzana jAnanA caahie| Ageke devoMmeM kSetrake samAna bhaGga hai| vizeSArtha-yahA~para hamane sparzanakA vizeSa khulAsA nahIM kiyA hai / isakA kAraNa itanA hI hai ki svAmitva aura apane-apane sparzanako dhyAnameM rakhakara vicAra karane para yahA~ jisa prakRtike jisa padakI apekSA jitanA sparzana kahA hai vaha spaSTa rUpase pratibhAsita hone lagatA hai| nAnA jIvoMkI apekSA kAla 6536. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase mithyAtvake bhujagAra saMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveMbhAgapramANa hai| alpatarasaMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| avasthita aura avaktavyasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra samyagmithyAtvakI apekSA kAla jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakA avasthitapada nahIM hai| tathA samyagmithyAtvake bhujagAra saMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| alpatarasaMkramakoMkA kAla sarvadA hai| pravaktavyasaMkrAmakoMkA bhaGga mithyAtvake samAna hai| isI prakAra bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki zravaktavyasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| isI prakAra Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 363 avaDhi0 saMkA0 jaha0 egasa0, uka0 Avali0 asaMkhe0 bhAgo / evamitthive0-Navusa0caduNoka0 / Navari abaDhi0 Natthi / 6537. AdeseNa Neraiya0 daMsaNatiyassa oghaM / arNatANu04 avaDhi0 avata. saMkA0 jaha0 egasa0, ukka0 Avali asaMkhe0 bhaago| bhuja0 appa0 saMkA0 savvaddhA / evaM bArasaka0-purisave0-bhaya-dugucha0 / Navari avatta0 patthi / evamitthiveda-Navusa0caduNoka0 / Navari avaDhi0 Natthi / evaM sadhaNeraiyapaMciMdiya tirikkhatiya-devagadi devA bhavaNAdi jAva NavagevajA ti| 6538. tirikkhA0 oghN| Navari bArasaka0-NavaNoka0 avatta0 Natthi / paMciMdiyatirikkhaapaja0 samma0-sammAmi0 nnaarybhNgo| Navari avatta0 Natthi / solasaka0-NavaNoka0 NArayabhaMNo / Navari arNatANu04 avatta0-purisave0 avaDhi0 Natthi / 6536. maNusesu miccha0 bhuja0 saMkA0 jaha. eyasa0 ukka0 aMtomuhutaM / appa0 saMkA0 sambaddhA / avaDhi0 avatta0 saMkA0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhejA samayA / samma0-samAmmi0 bhuja0 appa0 saMkA0 nnaarybhNgo| avatta0 micchttbhNgo| solasaka0 bhaya-duguMchA0 NArayabhaMgo / Navari avatta0 micchattabhaMgo / purisaveda0 avaDhi0 puruSavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki avasthisaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isI prakAra strIveda, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyoMkI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inakA avasthitapada nahIM hai| 6537. Adezase nArakiyoMmeM darzanamohatrikakA bhaGga oghake samAna hai| anantAnubandhI cataSkake avasthita aura avaktavyasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTakAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| bhujagAra aura alpatarasaMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| isI prakAra bAraha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki avaktavyapada nahIM hai / isI prakAra strIveda, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyoMkI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki avasthitapada nahIM hai| isI prakAra saba nArakI, pancendriya tiryazcatrika, devagatimeM sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau veyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| 6538. tiryazcoMmeM oghake samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA pravaktavyapada nahIM hai / paJcendriya tiryazca aparyAptakoMmeM samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki inakA avaktavyapada nahIM hai| solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA bhaGga nArakiyoMke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhIcatuSkakA pravaktavyapada aura puruSa vedakA avasthitapada nahIM hai| 536. manuSyoMmeM mithyAtvake bhujagArasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antamuhUte hai| alpatarasaMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| avasthita aura pravaktavyasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / samyaktva aura samyagmithyAtvake bhujagAra aura alpatarasaMkrAmakoMka bhaGga nArakiyoMke samAna hai / avaktavya saMkrAmakoMkA bhaGga mithyA. tvake samAna hai / solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA bhaGga nArakiyoMke samAna hai| itanI vizeSatA Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 avatta0 saMkA0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhejA samayA / sesaM sambaddhA / ithiveda0. NavaMsave0-caduNoka0 oghaM / evaM maNusapaja0-maNusiNI0 / jamhi Avali0 asaMkhe0 bhAgo tamhi saMkhejA smyaa| samma0-sammAmi0 bhuja0 saMkA. jaha0 eyasa0 ukka0 aMtomu0 / maNusa-apaja. sadhapayaDI0 savvapadasaMkA0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 asNkhe0maago| Navari solasaka0- bhaya-duguMchA0 abaDhi0 jaha0 eyasa0, Avali. asNkhemaago| 540. aNudisAdi sabaTThA ti miccha0-sammAmi0-itthiveda0 NavaMsa0 appa0 saMkA0 sambaddhA / aNaMtANu04 bhuja0 saMkA0 jaha* aMtomu0, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / appa0 saMkA0 sambaddhA / bArasaka0-purisave0 uNNoka0 devoghaM / Navari savvaM? jammi Avali0 asaMkhe bhAgo tammi saMkhejA samayA / aNaMtANu0 caukka. bhuja0 saMkA0 jaha0 uka0 aMtomu0 / evaM jaav| pANAjovehi aNtrN| 6 541. etto gANAjIvavisesidamaMtaraM bhujagArAdi saMkAmayavisayamaNuvattaissAmo ti ahiyArasaMbhAlaNavakkamedaM / hai ki avaktavyasaMkrAmakoMkA bhaGga mithyAtvake samAna hai| puruSavedake avasthita aura pravaktavyasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTakAla saMkhyAta samaya hai| zeSa padoMke saMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| strIveda, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyoMkA bhaGga oghake samAna hai| isIprakAra manuSya paryApta aura manuSyiniyoMmeM jAnanA cAhie / mAtra jahA~ Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla kahA hai vahA~ saMkhyAta samaya kAla jAnanA cAhie / samyaktva aura samyagmithyAtvake bhujagArasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antamaharta hai| manuSya aparyApakoMmeM saba prakatiyoM ke saba padasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| itanI vizeSatA hai ki solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke avasthitasaMkrAmakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 6540. anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakavedake alpatara saMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| anantAnubandhIcatuSkake bhujagAra saMkrAmakoMkA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla pelyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| alpatara saMkrAmakoMkA kAla sarvadA hai| bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga sAmAnya devoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki jahA~ Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla kahA hai vahA~ sarvArthasiddhimeM saMkhyAta samaya kAla kahanA caahie| anantAnubandhIcatuSkake bhujagAra saMkrAmakoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnamA caahie| * aba nAnA jIvoMkI apekSA antarakA adhikAra hai| 6541. aba Age bhujagAra Adi padoMkA saMkrAmaka karanevAle nAnA jIvoM sambandhI antarako batalAte haiM isa prakAra adhikAra kI samhAla karanevAlA yaha vAkya hai| Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 365 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro (r) micchattassa bhujagAra-pravattavva-saMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo? 6542. sugamaM / * jahaNaNeNa eysmjho| $ 543. bhujagArasaMkAmayANaM tAva uccade-eko vA do vA tiSNi vA evamukkasseNa palido0 asaMkhe0 bhAgamettA vA micchAiTThI ubasamasamma paDivajiya guNasaMkamacarimasamae vaTThamANA bhujagArasaMkAmayA diTThA, gaTTho ca tadaNaMtarasamae tesiM pAho / evameya. samayamaMtaridapavAhANaM puNo vi NANAjIvANusaMdhANeNANaMtarasamae samubhavo diTTho viNaDhamaMtaraM hoi / evamavattavyasaMkAmayANaM vi vattavyaM / Navari sammattaM paDivaNNapaDhamasamae AdI kAyayA / * ukkasseNa satta raabiNdiyaanni|| 6544. kudo 1 sammattaggAhayANamukkassaMtarassa tppmaanntovesaado| * appayarasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi / 6545. sugamaM / * patthi aNtrN| * mithyAtvake bhujagAra aura alpatarasaMkrAmaka jIvoMkA antarakAla kitanA hai? 6542. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6543. sarva prathama bhujagArasaMkrAmakoMkA antarakAla kahate haiM-eka, do yA tIna isa prakAra utkRSTa rUpase palyake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa mithyAdRSTi jIva upazamasamyaktvako prApta kara guNasaMkramake antima samayameM rahate hue bhujagArasaMkrAmaka dekhe gaye aura tadanantara samayameM unakA pravAha naSTa ho gayA / isa prakAra eka samaya taka pravAhakA antara dekara phira bhI nAnA jIvoMke pravAha rUpase anantara samayameM utpatti dekhI gayI / tathA isake bAda vaha pravAha bhI naSTa ho gyaa| isa prakAra bhujagArasaMkrAmaka nAnA jIvoMkA jaghanya antara eka samaya hotA hai| isI prakAra pravaktavyasaMkrAmakoMkA bhI jaghanya antara eka samaya kahanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki samyaktvako prApta hone ke prathama samayameM Adi karanI caahie| * utkRSTa antarakAla sAta rAtri-dina hai| 6544, kyoMki samyaktvako grahaNa karanevAle jIvoMkA utkRSTa antarakAla tatpramANa hai aisA upadeza hai| * alpatara saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai| 6545. yaha sUtra sugama hai| * antarakAla nahIM hai| Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6 546. kudo ? tadappayarasaMkAmayANaM vedysmmaaitttthiinnmtuttttsNtaannkkmennaavtttthaannnniymdNsnnaado| * avaDidasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6547. sugamaM / * jahaNaNeNa eysmbho| 6548.taM jahA-puvvuppaNNasammattamicchAiTThINaM kettiyANaM pi avavidapAoggasatakammeNa sammattaM paDivaNNANaM paDhamAvaliyAe-avavidasaMkarma kAdaNeyasamayamaMtaridANaM puNo tadarNatarasamae kettiyANaM pi avaDidasaMkAmayANamavaTThANeNa viNAsidaMtaraMtarANaM laddhamaMtaraM kAyavvaM / * ukkasseNa asaMkhejjA logaa| 6546. kudo ? eyavAramavahidapariNAmeNa pariNadaNANAjIvANamettiyamettukkassaMtareNa puNo avaDhidasaMkamahedupariNAmavisesapaDilamAdo / * sammattassa bhujagArasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAvo hodi ? 6550. sugamaM / jaharaNeNa eyasamo / AAAAAAAmmmmmmmmmm 6546. kyoMki mithyAtvake alpatarasaMkrAmaka vedakasamyagdRSTikA atruTita santAna rUpase avasthAna niyama dekhA jAtA hai| * abasthitasaMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6547. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai / 6548 yathA-jinhoMne pahale samyaktvako utpanna kiyA hai aise kitane hI mithyAdRSTi jIva avasthita padake yogya satkarmake sAtha samyaktvako prApta kara prathama prAvalimeM avasthita saMkramako karake eka samayake lie usakA antara karate haiM tathA usake anantara samayameM kitane hI avasthita saMkrAmaka jIva avasthita padake dvArA antarakA vinAza karate haiM / isa prakAra mithyAtvake avasthita padakA eka samaya jaghanya antara prApta hotA hai| * utkRSTa antarakAla asaMkhyota lokapramANa hai| 6546. kyoMki eka bAra avasthita pariNAma rUpase pariNata nAnA jIvoMkA itane mAtra utkRSTa antarakAlake bAda punaH avasthitaHsaMkramake hetubhUta pariNAma vizeSa upalabdha hote haiN| * samyaktvake bhujagArasaMkrAmaka jIvoMkA antarakAla kitanA hai ? 6550. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara kAla eka samaya hai / Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 gA58 uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 367 6551. kado ? uvvellaNAcarimaTThidikhaMDae bhujagArasaMkama kANaMtaridANameya samayAdo uvari NANAjIvAvekkhAe puNo vi bhujagArapajjAyapariNamaNe virohaabhaavaado| * ukkasseNa cauvIsamahoratte saadireye| $ 552. kudo ? ujvellaNApavesayANamukkassaMtarassa tppmaannttovesaado| appayarasaMkAmayANaM patthi aNtrN|| 6553. kudo ? sammattappayarasaMkAmayANamuvellaNApariNadamicchAiTThINamavocchiNNakameNa savvaddhamavaTThANaNiyamAdo / * avattavvasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi| 6554. sugmN| OM jahaeNeNa eysmo| 6555. sammattAdo micchattaM paDibajamANaNANAjIvANamayasamayameta jahaNNaMtarasiddhIe visNvaadaabhaavaado| * ukkasseNa satta rAdidiyANi / 5 556. kudo ? sammattappattipaDibhAgeNeva tatto micchetta gacchamANa jIvANamukkassaMtarasaMbhavaM paDi virohaabhaavaado| jai edamaNaMtarasuttaNihiTThabhujagArasaMkamukkassaMtareNa 6551. kyoMki udvelanA saMkramake antima sthiti kANDakake samaya nAnA jIvoMne bhujagAra saMkrama karake antara kiyaa| punaH eka samayake bAda nAnA jIvoMkI apekSA anya jIvoMkA bhajagAra paryAyarUpase pariNamana karanemeM koI virodha nahIM paataa|| * utkRSTa antarakAla sAdhika caubIsa dina-rAtri hai| 6552. kyoMki udvelanA saMkramameM praveza karanevAle jIvoMkA utkRSTa antarakAla tatpramANa hai aisA upadeza hai| * alpatara saMkAmaka jIvoMkA antarakAla nahIM hai / 6553. kyoMki samyaktvakA alpatara saMkrama karanevAle aise udvelanA saMkrama rUpase pariNata hue mithyAdRSTi jIvoMkA avicchinnakramase sarvadA avasthAna niyama dekhA jAtA hai| * avaktavya saMkrAmaka jIvoMkA antarakAla kitanA hai ? 554. yaha sUtra * jaghanya antarakAla eka samaya hai / 6555. samyaktvase mithyAtvako prApta hone vAle nAnA jIvoMke eka samaya pramANa jaghanya antarakAlake siddha hone meM koI visaMvAda nahIM upalabdha hotaa| * utkRSTa antarakAla sAta rAtri-dina hai| 6556. kyoMki jitane jIva samyaktvako utpanna karate haiM usake anusAra hI samyaktvase mithyAtvakoprApta hone vAle jIvoMke utkRSTa antarakAla sambhava honemeM koI virodha nahIM aataa| zaMkA-yadi aisA hai to anantara sUtrameM nirdiSTa bhujagArasaMkramakA utkRSTa antara Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 vi sattarAdidiyametteNa hodavvaM, uvvellaNApavesaNANusAreNeva tatto NissaraNassa NAiyattAdo ti NAsaMkaNija N / kiM kAraNaM 1 sammattAdo micchattaM paDivaNNasavvajIvANamuvvellaNApavesaniyamAbhAvAdo ubvellaNAe pavidvANaM pi savveMsimeva NissaMtIkaraNaNiyamANanbhuvagamAdo ca / * sammAmicchuttassa bhujagAra avantavvasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 6557. sugamaM / * jahaNaNeNa eyasamatra / 6 558. kudo ? payadabhujagArAvattavtrasaMkAmayaNANAjIvANameyasamayamaMtaridANaM puNo NANAjIvANusaMdhANeNa tadaNaMttarasamae tahAbhAvapariNAmAvirohAdo / * ukkasse santa rAviMdiyANi / 6556. kudo ? sammattappAdayANamukassaMtarassa vi tanbhAva siddhIe paDibaMdhAbhAvAda / deNa sAmagaNidda seNAvattavtrasaMkAmayANaM pi pamadaMtarA ippasaMge tattha payAraMtarasaMbhavapaduppAyaNadvamuttaramuttamoiNNaM / * evari avattavvasaMkAmayANamukkasse caDavIsamahorate sAdireye / kAla bhI sAta, rAtri-dina pramANa honA cAhie, kyoMki udvelanA saMkramameM praveza karanevAle jIvoke anusAra hI usameM se nikalanA nyAya prApta hai ? samAdhAna -- aisI AMzakA nahIM karanI cAhie, kyoMki samyaktvase mithyAtvako prApta honevAle saba jIvoMkA udvelanAsaMkramameM praveza karanekA koI niyama nahIM hai tathA udvelanAsaMkrama meM praveza karanevAle sabhI jIva nisattva karate haiM aisA niyama bhI nahIM svIkAra kiyA gayA hai / * samyagmithyAtva bhujagAra aura avaktavyasaMkrAmakakA antarakAla kitanA hai ? 6557. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antarakAla eka samaya hai / 6 558. kyoMki prakRta bhujagAra aura avaktavyasaMkrama karanevAle nAnA jIvoMke eka samayakA antara karane ke bAda punaH nAnA jIvoMke krama paripATIse tadanantara samayameM usa prakAra ke pariNAma ke mAnanemeM koI virodha nahI: zrAtA / * utkRSTa antara sAta rAtri - dina hai / SS 556. kyoMki samyaktvako utpanna karanevAle jIvoMkA jo utkRSTa antara he usake tadbhAvakI siddhiM honemeM koI rukAvaTa nahIM aatii| yahA~ isa sAmAnya nirdezase avaktavya saMkrAmaka jIvoMke bhI prakRta antarake prAyaH honepara vahA~para prakArAntara sambhava hai isakA kathana karaneke lie AgekA sUtra AyA hai / yathA * itanI vizeSatA hai ki avaktavya saMkrAmakakA utkRSTa antarakAla sAdhika cauvIsa rAtri-dina hai| Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 366 560. NedamukkassaMtaravihANaM ghaDatayamuvasamasammattaggAhayANamukkassaMtarassa sattarAdidiyapamANaM mottUNa sAdireyacaucvIsAhorattapamANatANuvaladdhIdI / ettha parihAro uccade-hou NAmovasamasamattaggAhINaM sattarAdidiyamettukkassaMtaraNiyamo, tattha visaMghAdANuvalaMbhAdo / kiMtu NIsaMtakammiyamicchAiTThINamuvasamasammattaM geNhamANANamedamukkassaMtaramiha sutte vivakkhiyaM, sasaMta'kammiyANamuvasamasammattaggahaNe avattavvasaMkamasaMbhavANuvalaMbhAdo / OM appayasaMkAmayANaM Natthi aMtaraM / 6561. kudo ? sammAmicchattappayarasaMkAmayavedayasammAiTThINamuvvenlamANamicchAiTThINaM ca pavAhocchedeNa viNA svvddhmvtttthaannnniymaado|| * aNaMtANubaMdhIeM bhujagAra-appadara-avaTTidasaMkAmayaMtaraM tthi / 6562. kudo ? svvddhmedesimvcchiennpvaahkmennaavtttthaanndNsnnaado| (r) avattavvasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM ? 6 563. sugamaM / * jahaeNeNa eyasamo / F560. zaMkA yaha utkRSTa antarakAlakA kathana ghaTita nahIM hotA, kyoMki upazama samyaktvako grahaNa karanevAle jIvoMkA utkRSTa antarakAla sAta rAtri-dina pramANa ise hai, chor3akara sAdhika caubIsa dina-rAtripramANa nahIM upalabdha hotA ? samAdhAna-yahA~ para ukta zaMkAkA parihAra karate haiM-upazama samyaktvako grahaNa karanevAle jIvoMke sAta rAtri-dinapramANa utkRSTa antarakAlakA niyama hoo, kyoMki isameM koI visaMvAda nahIM upalabdha hotA / kintu jinhoMne samyagmithyAtvako niHsattva kara diyA hai aise upazama samyaktva ko grahaNa karanevAle jIvoMkA yaha utkRSTa antarakAla yahA~ sUtra meM vivakSita hai, kyoMki samyagmithyAtva kI sattAvAle jIvoMke upazama samyaktvako grahaNa karane para avaktavya saMkrama sambhava nahIM hai| * anpatara saMkrAmakoMkA antarakAla nahIM hai / 6561. kyoMki samyagmithyAtvakA alpatara saMkrama karanevAle vedaka samyagdRSTiyoMkA tathA usIkI udvelanA karanevAle mithyAdRSTiyoM ke pravAhakA viccheda hue binA sarvadA avasthAna rahanekA niyama hai| * anantAnubandhiyoMke bhujagAra, alpatara aura avasthita saMkrama karanevAloMkA antarakAla nahIM hai| 6562. kyoMki inakA sarvatra avicchinna pravAhakramase avasthAna dekhA jAtA hai| * avaktavya saMkrAmakoMkA antarakAla kitanA hai ? 6563. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antarakAla eka samaya hai| 1. tA. pratau satsaMta ( tassaMta ) iti pAThaH / Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6564. visaMjoyaNAdo saMjujaMtamicchAiTThINaM jahaNNaMtarassa tappamANattAdo / (r) ukasseNa cauvIsamahoratte sAdirege / 6565. aNaMtANubaMdhivisaMjojayANaM va tassaMjojayANaM pi ukkarasaMtarassa tappamANattasiddhIe virohaabhaavaadii| 8 evaM sesANaM kammANaM / 6566. sugamamedamappaNAsuttaM / edeNa sAmaNNaNideseNAvattavyasaMkAmayANaM sAdireya cauvIsaahorattamettukkassaMtarAippasaMge taNNivAraNamuheNa tattha payAraMtarasaMbhavapaduppAyaNaTThamuttarasuttamoiNNaM / OM pavari avattavyasaMkAmayANamukkasseNa vAsapudhattaM / 6567. kiM kAraNaM? savvovasAmaNApaDivAdukkassaMtarassa tppmaannttovlNbhaado| Na kevalamettiyo ceva viseso, kiMtu aNNo vi asthi ti paduppAyaNaTThamuttarasuttaM bhaNai (r) purisavedassa bhavadvivasaMkAmayaMtaraM jahaeNeNa eyasamo / 68. sugmmedN| * ukasseNa asaMkhejA logaa| 6564. kyoMki visaMyojanAke bAda saMyojanAko prApta honevAle mithyAdRSTiyoMkA jaghanya antarakAla tatpramANa upalabdha hotA hai| * utkRSTa antarakAla caubIsa dina-rAtri hai| 6565. kyoMki anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA karanevAle jIvoMke samAna unakI saMyojanA karanevAle jIvoMke bhI utkRSTa antarakAlake tatpramANa siddha hone meM koI virodha nahIM aataa| * isI prakAra zeSa karmoMke sambhava padoMkA antarakAla jAnanA caahie| 6566. yaha arpaNAsUtra sugama hai| isa sAmAnya nirdezase avaktavya saMkrAmakoMkA utkRSTa antarakAla sAdhika caubIsa dina-rAtripramANa prApta honepara unake nivAraNa karaneke dvArA vahA~para prakArAntara sambhava hai isa bAtakA kathana karaneke lie AgekA sUtra AyA hai| * itanI vizeSatA hai ki avanavya saMkrAmakoMkA utkRSTa antarakAla varSapRthaktva pramANa hai| 6567. kyoMki sarvopazAmanAse giranekA utkRSTa antarakAla tatpramANa upalabdha hotA hai| kevala itanI hI vizeSatA nahIM hai, kintu anya vizeSatA bhI hai isa bAtakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * puruSavedake avasthita saMkrAmakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai| 6568. yaha sUtra sugama hai| * utkRSTa antarakAla asaMkhyAta lokapramANa hai / Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 58] uttarapayaDipadesasaMkame bhajagAro 371 6566. kudo ? egavAraM purisavedAvadvidasaMkameNa pariNadaNANAjIvANaM suTTa bahuaM kAlamaMtaridANamasaMkhejalogamettakAle bolINe NiyamA tbbhaavsNbhvotresaado| evamogho smtto|| 6570. saMpahi AdesaparUvaNaTThamuccAraNaM vattaissAmo / aMtarANugameNa duviho Niddesooghe0 Adese0 / ogheNa miccha, bhaja0 avatta saMkA0 jaha0 eyasa0, ukka0 sttraadidiyaanni| appa0saMkA0 Natthi aNtrN| avaDhi saMkA0 jaha0 eyasa0, uka0 asaMkhejA logA / evaM samma-sammAmi0 / Nari advi0 Nasthi / samma0 bhuja0 sammAmi0 avatta0 ja0 egasa0, ukka0 caughIsamahoratte sAdirege / aNaMtANu04 vihattibhaMgo / evaM bArasaka0-bhaya-dugu chA0 / Navari avatta0 jaha0 egasa0, ukka0 vAsapudhattaM / evaM purisaveda0 / Navari abaDhi saMkA. jaha0 eyasa0, ukka0 asaMkhejjA logA / evamitthiveda-Nasa0-caduNoka0 / Navari abaDhi Nasthi / 6571. AdeseNa Neraiya0 daMsaNatiyassa oghaM / aNaMtANu0caukka0 oghaM / Navari ahi0 jaha* eyasamao, ukka0 asaMkhejjA logA / evaM bArasaka0-bhaya-dugucha0 566. kyoMki eka bAra purupavedake avasthita saMkramarUpase pariNata hue nAnA jIvoMkA atyanta bahuta kAla taka antara ho to bhI asaMkhyAta lokapramANa kAlake jAne para niyamase tadbhAva sambhava hai aisA upadeza hai| isa prakAra oghaprarUpaNA samApta huI / 6570. aba AdezakA kathana karane ke lie uccAraNAko batalAte haiM-antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtvake bhujagAra aura pravaktavya padake saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAta rAtri-dina hai| alpatara saMkrAmakoMkA antarakAla nahIM hai| avasthita saMkrAmakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla asaMkhyAta lokapramANa hai| isI prakAra samyaktva aura samyagmithyAtvake viSayameM bhI jAna lenA caahie| itanI vizeSatA hai ki yahA~ inakA avasthita pada nahIM hai tathA samyaktvake bhujagAra aura samyagmithyAtvake avaktavya padake saMkrAmaka jIvoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika caubIsa dina-rAtri hai / anantAnubandhI catuSkakA bhaMga vibhaktike samAna hai| isI prakAra bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAke viSayameM bhI jAna lenA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake avaktavya saMkrAmakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla varSapRthaktva pramANa hai / isI prakAra puruSavedake viSayameM bhI jAna lenA cAhie / itanI vizeSatA hai ki avasthita saMkrAmakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla asaMkhyAta lokapramANa hai| isI prakAra strIveda, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyoMke viSayameM bhI jAna lenA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inakA avasthitapada nahIM hai| 6571. Adezase nArakiyoM meM tIna darzanamohanIyakA bhaGga oghake samAna hai| anantAnubandhIcatuSkakA bhaGga oghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inake avasthita saMkrAmakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla asaMkhyAta lokapramANa hai| isI prakAra bAraha Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 purisaveda0 / Navari avatta0 Natthi / itthive0-Nasa0-carduNoka. bhuja0-appa0 Natthi aNtrN| evaM savaNeraiya-paMciMdiyatirikkhatiya3-devagaidevA bhavaNAdi jAva NavagevajjA tti / tirikkhANamoghaM / Navari bArasaka0-NavaNoka0 avatta0 Natthi / paMciM0tirikkhaapajja0 nnaarybhNgo| Navari aNaMtANu0cauka0 avatta0 purisave0 abaDhi0 samma0sammAmi0 avatta0 Natthi / micchattassa asaMkA0 / 6572. maNusatie nnaarybhNgo| Navari bArasaka0-NavaNoka0 abatta0 oghaM / maNusaapaja. sattAbIsaM payaDINaM savapadasaMkA0 jaha0 egasa0, ukka0 palido0 asNkhe0bhaago| Navari solasaka0-bhaya-duguchA0 avaDhi0 jaha0 eyasa0, uka0 asaMkhejA logaa| aNudisAdi jAva savvaTThA ti miccha0-sammAmi0-itthive0-Nasa0 appa0. saMkA0 Natthi aMtaraM, NiraMtaraM / aNaMtANu04 bhuja0saMkA. jaha0 eyasa0, ukka0 vAsapradhattaM palido0 asaMkhe bhaago| appa0 Natthi aNtrN| bArasaka0-purisaveda-chaNNoka0 devoghaM / evaM jAva0 / 6573. bhAvo savvattha odaio bhovo| kaSAya, bhaya, jugupsA aura puruSavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakA avaktavyapada nahIM hai| strIveda, napuMsakabeda aura cAra nokaSAyoMke bhujagAra aura alpatara padakA antarakAla nahIM hai| isI prakAra saba nArakI, paJcendriya tiryamcatrika, deva gatimeM deva aura bhavanavAsiyoMse lekara naugrIveyaka takake devomeM jAnanA caahie| sAmAnya tiryaJcoMmeM oghake samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA avaktavyapada nahIM hai| pancendriya tiryaca aparyAptakoM meM nArakiyoMke samAna bhaGga hai / itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhI catuSkakA pravaktavyapada, puruSavedakA avasthita pada tathA samyaktva aura samyagmithyAtvakA zravaktavyapada nahIM hai / ye mithyAtvake asaMkrAmaka hote haiM / 6572. manuSyatrikameM nArakiyoMke samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMke avaktavya saMkrAmakoMkA bhaGga oghake samAna hai| manuSya aparyAptakoMmeM sattAIsa prakRtiyoM ke saba padoMke saMkrAmakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| itanI vizeSatA hai ki solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke avasthita saMkrAmakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla asaMkhyAtaM loka pramANa hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsakavedake alpatara saMkrAmakoMkA antarakAla nahIM hai nirantara haiN| anantAnubandhIcatuSkake bhujagAra saMkrAmakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai tathA utkRSTa antarakAla nau anudiza aura cAra anuttara vimAnoMmeM varSa pRthaktvapramANa aura sarvArthasiddhimeM palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| alpatarapadakA antarakAla nahIM hai / bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga sAmAnya devoMke samAna hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 6573. bhAva sarvatra audayika bhAva hai| Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 373 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro * appaabhuaN| 6574. eto bhujagArAdisaMkAmayANamappAbahuaM bhaNissAmo ti vuttaM hoi / tassa duviho Nideso-oghAdesabhedeNa / tatthoSaNidde sakaraNa?muttaro suttpbNdho| 8 savvatthovA micchattassa avddivsNkaamyaa| 6575. micchattassAvadvidasaMkAmayA NAma puvvuppaNNeNa sammatteNa micchattAdo sammattapaDivaNNapaDhamAvaliyavaTTamANA ukkasseNa saMkhejasamayasaMcidA te savvatthovA; uvari bhaNissamANAsesapadehito thovayarA ti vuttaM hoi / avattavvasaMkAmayA asNkhejgunnaa| 6576. kathaM saMkhejasamayasaMcayAdo pucillAdo eyasamayasaMcido avattavyasaMkAmayarAsI asaMkhejaguNo hoi ti NehAsaMkaNijaM, kudo ? sammattaM paDivajamANajIvANamasaMkhejadibhAgassevAvadvidabhAveNa prinnaamnbhuvgmaado| kudo ? evamavadvidapariNAmassa muTu dullhttaado| OM bhujagArasaMkAmayA asNkhejgunnaa| 6 577. kiM kAraNaM ? aNtomuhuttmettkaalsNcidttaado| * alpabahutvakA adhikAra hai| 6574. Age bhujagAra Adi padoMke saMkrAmakoMke alpabahutvako batalAte haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai / usakA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / unameM se oghakA nirdeza karaneke lie AgekA sUtra prabandha hai * mithyAtvake avasthita saMkAmaka jIva sabase stoka haiN| 6575. jinhoMne pahale samyaktvako utpanna kiyA hai aise jo jIva mithyAtvase samyaktvako prApta kara usakI prathamAvalimeM vidyamAna haiM aura jo utkRSTa rUpase saMkhyAta samayoMmeM samcita hue haiM ve mithyAtvake avasthita saMkrAmaka jIva haiN| ve sabase stoka haiN| Age kahe jAnevAle padoMse stokatara haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * unase avaktavya saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 6576. zaMkA-saMkhyAta samayameM sancita huI pUrvakI rAzise eka samayameM saJcita huI avaktavya saMkrAmaka rAzi asaMkhyAtaguNI kaise ho sakatI hai ? samAdhAna-aisI yahA~ AzaMkA nahIM karanI cAhie; kyoMki samyaktvako prApta honevAle jIvoMke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa jIvoMkA hI avasthitarUpase pariNAma svIkAra kiyA gayA hai| kAraNa ki isa prakAra avasthita pariNAma atyanta durlabha hai| * unase bhujagAra saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 6577. kyoMki.antarmuhUrtakAlameM inakA saJcaya hotA hai| Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhagA 8 appayarasaMkAmayA asNkhejgunnaa| 6578. kudo ? chAvadvisAgarovamamettavedayasammattakAlabbhaMtarasaMcayAvalaMbaNAdo / * sammatta-sammAmicchattANaM savvatthovA avttvvsNkaamyaa| 6 576. kudo 1 eysmysNcyaavlNbnnaado| * bhujagArasaMkAmayA asNkhejgunnaa| 6 580. kudo ? aNtomuhuttsNcidttaado| * appayarasaMkAmayA asaMkhejaguNA / 6581. kudo 1 sammAmicchattassa uvvellamANamicchAiTThIhiM saha chAvahisAgaro. vamakAlabhaMtarasaMcidavedayasammAidvirAsissa sammattassa vi palidovamAsaMkhejabhAgamettavvellaNakAlabhaMtarasaMkalidarAsissa gahaNAdo / * solasakasAya-bhaya-duguMchANaM savvatthovA avttvvsNkaamyaa| 6 582. kudo ? aNaMtANubaMdhINaM visaMjoyaNApuvasaMjoge vaTTamANANamayasamayasaMcidaM palido0 asaMkhe0bhAgamettajIvANaM sesANaM ca savvovasAmaNApaDivAdapaDhamasamae payaTTamANasaMkhejovasAmayajIvANaM ghnnaado| * avaDhidasaMkAmayA arnntgunnaa| * unase alpatara saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| $ 578. kyoMki chayAsaTha sAgarapramANa vedakasamyaktvake kAlake bhItara hue saJcayakA yahA~ avalambana liyA gayA hai| * samyaktva aura samyagmithyAtvake abaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| 6576. kyoMki yahA~ para eka samayake saJcayakA avalambana liyA gayA hai| * unase bhujagArasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtagaNe haiN| 6580. kyoMki inakA saJcaya antarmuhUrtameM hotA hai| * unase alpatara saMkrAmaka jIva asaMkhyAtagaNe haiN| 6581. kyoMki samyagmithvAtvako udvelanA karanevAlI rAzike sAtha chayAsaTha sAgara kAlake bhItara saJcita huI vedakasamyagdRSTi rAziko tathA samyaktvakI apekSAse palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake bhItara saJcita huI rAziko yahA~ para grahaNa kiyA hai| * solaha kaSAya, bhaya aura jugapsAke avaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| 6582. kyoMki anantAnubandhiyoMkI apekSA visaMyojanApUrvaka saMyogameM vidyamAna eka samayameM saJcita hue palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa jIvoMko tathA zeSa karmoMkI apekSA sarvopazAmanAse giraneke prathama samayameM vidyamAna saMkhyAta upazAmaka jIvoMko yahA~ para grahaNa kiyA hai| * unase avasthita saMkrAmaka jIva anantaguNe haiN| Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 375 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 583. kudo ? saMkhejasamayasaMcideiMdiyarAsissa pahANImAveNetthavivakkhiya ttaado| (r) appayarasaMkAmayA asaMkhejaguNA / $ 584. kiM kAraNaM ! plidovmaasNkhejbhaagmettppyrkaalsNcyaavlNbnnaado| * bhujagArasaMkAmayA saMkhejaguNA / 585. kudo? dhuvabaMdhINamappayarakAlAdo bhujagArakAlassa sNkhejgunnttovesaado| * itthivedahassaradINaM savvatthovA prvttvysNkaamyaa| 6586. saMkhejovasAmayajIvavisayatteNa payadAvattavvasaMkAmayANaM thovabhAvasiddhIe virohaabhaavaado| (r) bhujagArasaMkAmayA aNaMtaguNA / $ 587. kudo ? aMtomuhuttamesasagabaMdhakAlasaMcideiMdiyarAsissa ghnnaado| appayarasaMkAmayA saMkhejaguNA / $ 588. kudo 1 sagabaMdhakAlAdo saMkhejaguNapaDivakkhabaMdhagaddhAe saMcidarAsissa ghnnaado| www 6583. kyoMki saMkhyAta samayake bhItara saJcita huI ekendriya jIva rAzipradhAnarUpase yahA~ para vivakSita hai| * unase alpatara saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 6584. kyoMki palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa alpatara kAlake bhItara hue saJcayakA yahA~ para avalambana liyA gayA hai| * unase bhujagArasaMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| 6585. kyoMki dhruvabandhI prakRtiyoMke alpatara kAlase bhujagArakAlake saMkhyAtaguNe honekA upadeza hai| * strIveda, hAsya aura ratike avaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| 6586. kyoMki saMkhyAta upazAmaka jIvoMke sambandhase prakRta avaktavyasaMkrAmaka jIvoMke stokapaneke siddha honemeM koI virodha nahIM aataa| ___ * unase bhujagArasaMkrAmaka jIva anantaguNe haiN| 6587. kyoMki antarmuhUrtapramANa apane bandhakAlake bhItara sazcita huI ekendriya jIva rAziko yahA~ para grahaNa kiyA hai| * unase alpatara saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| 6588. kyoMki apane bandhakAlase saMkhyAtaguNe pratipakSa bandhaka kAlake bhItara saJcita huI jIvarA ziko yahA~ para grahaNa kiyA hai| Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 - jayadhavalA sahide kasAya pAhuDe * purisavedassa sambatthovA avaktavvasaMkAmayA / 589. sugamaM / [ baMdhago 6 * disaMkAmayA asaMkhejjaguNA / $ 590. kudo ? palidovamAsaMkheja bhAgamettasammAiTTijIvANaM purisavedAvaTThida saMkamapajAeNa pariNadANamuvalaMbhAdo / * bhujagAra saMkamayA ataguNA / $ 591. sagabaMdha kAlabbhaMtarasaMcideiMdiyarAsissa gahaNAdo / * appayara saMkAmayA saMkhejjaguNA / 9.592. paDivakkhabaMdhagaddhA guNagArassa tapyamANattovalaMbhAdo / 'sayaveda-arai- sogANaM savvatthovA bhavattavya saMkAmayA / $ 593 . saMkhejovasAmayajIvavisayattAdo / * appayarasaMkAmayA aAMtaguNA / $ 594. kiM kAraNaM ? aMtomuhuttamettapaDivakkhabaMdhagaddhA saMci deiMdiyarA sissa samavalaMbaNAdo / * bhujagAra saMkAmayA saMkhejjaguNA / * puruSavedake avaktavya saMkrAmaka jIva sabase stoka haiM / 9 586. yaha sUtra sugama hai| 1 * unase avasthita saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 50. kyoMki puruSavedakI avasthita saMkrAmaka paryAyarUpase pariNata aise palyake asaMkhyAtabhAgapramANa samyagdRSTi jIva upalabdha hote haiM / * unase bhujagAra saMkrAmaka jIva anantaguNe haiM / 51. kyoMki apane bandhakAlake bhItara saJcita huI ekendriya jIvarAziko yahA~ para grahaNa kiyA hai / * unase anpatara saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / $ 52. kyoMki pratipakSa bandhakakAlakA guNakAra tatpramANa upalabdha hotA hai / * napuMsakaveda, arati aura zokake avaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiM / 53. kyoMki saMkhyAta upazAmaka jIva isa padake viSaya haiM / * unase anpatara saMkrAmaka jIva anantaguNe haiM / SS 564. kyoMki antarmuhUrta pramANa pratipakSabandhaka kAla ke bhItara sacita huI ekendriya jIvarAzikA yahA~ para avalambana liyA hai / * unase bhujagAra saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 377 6 565. kudo ? edesi kammANaM paDivakkhabaMdhagaddhAdo sagabaMdhakAlassa sNkhejgunntovlNbhaado| evamoghappAbahuaM samattaM / 6566. AdeseNa NeraiyadaMsaNatiyamoghaM / aNatANu04 savvatyovA avatta0saMkA0 / abaDhi0saMkA. asaMkhejaguNA / appa0saMkA0 asaMkhe0guNA / bhuja saMkA0 saMkhe0guNA / evaM bArasaka0-bhaya-duguchA0 / Navari avatta0 Natthi / purisave0 sabasthovA aTThi0saMkA0 / bhuja0saMkA0 asNkhe0gunnaa| appasaMkA0 saMkhe0guNA / ekmitthiived-hss-rdi0| Navari abaDhi0saMkA0 nntthi| NavUsa0-aradi-soga0 savvatthovA appa0saMkA0 / bhuja0saMkA0 saMkhe0guNA / evaM satraNeraiya-paMciMdiyatirikkhatiya-devagaidevA bhavaNAdi jAva sahassAra ti| paMcitirikkhaapaja0-maNusa. apaja. NArayabhaMgo / Navari samma-sammAmi0-aNaMtANu04 avatta0 purisave0 abaDhi0 patthi / micchattassa asaMkAmayA / tirikkhANamoghaM / Navari bArasaka0 NavaNoka0 avatta0 patthi / 6567. maNusesu miccha0 savvatthovA avaTThi0 saMkA0 / avatta0saMkA0 saMkhe0. 6565. kyoMki ina karmoMkA pratipakSa bandhakakAlase apanA bandhakakAla saMkhyAta guNA upalabdha hotA hai| isa prakAra ogha alpabahutva samApta huaa| 6566. Adezase nArakiyoMmeM darzanamohanIyatrikakA bhaGga oghake samAna hai| anantAnubandhiyoMke avaktavya saMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase avasthita saMkrAmaka jIva asaMkhyAta guNe haiN| unase alpatara saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase bhujagAra saMkrAmaka jIva saMkhyAta guNe haiM / isI prakAra bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI apekSAse jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inakA avaktavyapada nahIM hai / puruSavedake avasthita saMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase bhujagAra saMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase alpatara saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| isI prakAra strIveda, hAsya aura ratikI apekSAse jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake avasthita saMkrAmaka jIva nahIM haiN| napuMsakaveda, arati aura zokake alpatara saMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase bhajagArAsaMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| isI prakAra saba nArakI, paJcendriya tiryacatrika, devagatimeM deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatakake devoM meM jAnanA cAhie / paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptaka jIvoMmeM nArakiyoMke samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktva, samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA avaktavya pada tathA puruSavedakA avasthitapada nahIM hai| tathA ye mithyAtvake asaMkrAmaka hote haiN| sAmAnya tiryaJcoMmeM oghake samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA avaktavyapada nahIM hai| 6567. manuSyoMmeM mithyAtvake avasthita saMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase avaktavya saMkrAmakajIva saMkhyAtaguNe haiN| unase bhujagAra saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase alpatara saMkrAmaka 48 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 3 guNA / bhuja0 saMkA0 saMkhe0 guNA I appa 0 kA 0 saMkhe0 guNA / samma0 - sammAmi0atAyo 104 NArayabhaMgo / bArasaka0-bhaya-dugu chA0 anaMtANu 0 4bhaMgo / purisaveda 0 savvatthovA avatta0 saMkA0 / avaTThi 0 saMkA 0 saMkhe 0 guNA / bhuja0 saMkA 0 asaMkhe 0guNA / appa 0 kA 0 saMkhe0 guNA / itthaveda-hassa-radi0 savvatthovA avatta0 saMkA0 / bhuja0 saMkA * asaMkhe0 guNA / appa0 saMkA0 saMkhe0 guNA / NavuMsayaveda- aradi-soga0 savtratthovA avatta 0 saMkA0 / appa0 saMkA0 asaMkhe0 guNA / bhuja0 saMkA 0 saMkhe 0 guNA | evaM maNusa 0 - maNu siNI0 / Natrari saMkhe0 guNaM kAyavyaM / 6 568. ANadAdi jAva NatragetrajA tti miccha0 samma 0- sammA mi0 cArasaka0itthave 0 chaNNoka0 devoghaM / anaMtApu04 sanvatthovA avatta0 saMkA0 / abaTThi0 saMkA0 asaMkhe0 guNA / bhuja 0 saMkA0 asaMkhe0 guNA / appa0 saMkA0 saMkhe0 guNA / purisaveda 0 apaccakkhANabhaMgo | NavuMsa0 itthIvedabhaMgo / aNuddisAdi savbaTTA tti miccha0 sammAmi0itthave 0 - buMsa0 Natthi appAbahuaM / anaMtAgu04 savtratthovA bhuja0 saMkA0 / appa0saMkA0 asaMkhe0 guNA / bArasaka0 - purisaveda - chaNNoka0 aanndbhNgo| Navari saTTe saMkhe kAyantraM / evaM jAva0 / anurag samate bhujagAro samatto / | jIva saMkhyAtaguNe haiN| samyaktva samyagmithyAtva aura anantAnubandhI catuSkakA bhaGga nArakiyoM ke sama kaSAya, bhaya aura jugupsAkA bhaGga anantAnubandhIcatuSka ke samAna hai / puruSaveda ke vaktavya - saMkrAmakajIva sabase stoka haiN| unase avasthita saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase bhujagArasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase alpatara saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / strIveda, hAsya aura ratike avaktavya saMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase bhujagAra saMkrAmaka jIva asaMkhyAta haiM / 'alpatarasaMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| napuMsakaveda, arati aura zokake avaktavyasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase alpatarasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase bhujagAra saMkrAmaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / isI prakAra manuSyaparyApta aura manuSyiniyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai| ki inameM saMkhyAtaguNA karanA cAhie / SS 568. zranata kalpase lekara nau graiveyaka taka ke devoMmeM midhyAtva, samyaktva, samyamiyA, bAraha kaSAya, strIveda aura chaha nokaSAyoMkA bhaGga sAmAnya devoMke samAna hai / anantAnubandhIcatuSkake vaktavya saMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase avasthita saMkrAmaka jIva asaMkhyAta - guge haiN| unase bhujagArasaMkrAmaka jIva zrasaMkhyAtaguNe haiN| unase alpatarasaMkrAmaka jIva saMkhyA - guNe haiM / puruSavedakA bhaGga apratyAkhyAnAvaraNa ke samAna hai| napuMsakavedakA bhaGga strIvedake samAna hai / anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, strIveda aura napuMsaka vedakA alpabahutva nahIM hai / anantAnubandhIcatuSkake bhujagArasaMkrAmaka jIva sabase stoka haiN| unase alpatarasaMkrAmaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / bAraha kaSAya, puruSaveda aura chaha nokaSAyoM kA bhaGga Anatakalpake samAna hai / itanI vizeSatA hai ki sarvArthasiddhi meM saMkhyAtaguNA karanA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / isa prakAra alpabahutvake samApta hone para bhujagAra samApta huA / Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame padaNikkhevo 376 * etto pdnnikkhevo| . 566. eto bhujagAraparisamattIdo aNaMtaraM padaNikkhevo ahikao ti dttttyo| ko padaNikkheyo NAma ? padANaM Nikkhego padaNikkhevo / jahaNNukassabaDDi-hANi-avaTThANapadANa sAmitAdiNidesamuheNa gicchapakaraNaM padaNikkheto ti bhnnnnde| evamahiyArasaMbhAlaNaM kAdUNa saMpahi tandhisayANamaNiyogaddArANamiyattAbahAraNamuttarasuttaM bhaNai OM tattha imANi tiSiNa anniyogddaaraanni| hu 600. tattha padaNikkheve imANi bhaNissamANANi tiNNi aNiogaddArANi NAdavANi bhavaMti, aNiyogaddAraNiyameNa viNA savvesi atthAhiyArANaM parUvaNANuvattIdo / kANi tANi tiNNi aNiogaddArANi ti pucchide tesiM NAmaNidda sokIrade * taM jahA 6601. sugamaM / OM parUvaNAsAmittamappAbahugaM ca / 6602. evamedANi tiNNi cevANiogaddArANi payadatthaparUvaNAe saMbhavaMti / tattha tAva parUSaNaM bhaNissAmo tti jANAvaNadvamuvarimasuttaNiheso * Age padanikSepakA adhikAra hai| F566. 'etto' arthAt bhujagArakI samAptike bAda padanikSepakA adhikAra hai aisA yahA~ jAnanA caahie| zaMkA-padanikSepa kise kahate haiM ? samAdhAna--padoMke nikSepako padanikSepa kahate haiN| jaghanya aura utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAnarUpa padoMkA svAmitva Adike nirdeza dvArA nizcaya karanA padanikSepa kahA jAtA hai| isa prakAra adhikArakI samhAla karake aba tadviSayaka anuyogadvAroMkI iyattAkA nizcaya karane ke lie AgekA sUtra kahate haiM * usameM ye tIna anuyogadvAra hote haiM / 6600. usa padanikSepameM ye Age kahe jAnevAle tIna anuyogadvAra jJAtavya haiM, kyoMki anuyogadvAroMkA niyama kiye binA saba arthAdhikAroMkI prarUpaNA nahIM bana sktii| ve tIna anuyogadvAra kauna haiM aisA pUchane para unakA nAmanirdeza karate haiM * yathA / 6601. yaha sUtra sugama hai| * prarUpaNA, svAmitva aura alpabahutva / 6602. isa prakAra prakRta arthakI prarUpaNAmeM ye tIna anuyogadvAra hI sambhava haiN| unameMse sarva prathama prarUpaNAkA kathana karate haiM isa bAtakA jJAna karAneke lie Ageke sUtrakA nirdeza karate haiM Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 jayadhabalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 * prvnnaa| 6603. sugmmedmhiyaarpraamrsvk| sA vuNa duvihA parUvaNA jahaNNukkassapadavisayabhedeNa / tAsi jahAkamamoghaNideso tAva kIrade 8 savvAsiM payaDoNamukkassiyA vaDDI hANI avaThThANaM ca asthi / 6604. kudo ? savvesimeva kammANaM jahANiddiDhavisae savvukkassavaDi-hANiavaTThANasarUveNa padesasaMkamapavuttIe baahaannuvlNbhaado| * evaM jahaNaNayassa vi NedavvaM / 6605. taM jahA-savvesi kammANaM jahaNiyA vaDDhI hANI avaTThANaM ca asthi / kudo ? sabajahaNNavaDDi-hANi-avaTThANasarUveNa saMkamapavuttIe savvattha paDisehAbhAvAdI / evaM sAmaNNeNa jahaNNukassavaDDi-hANi-avaTThANANamatthittaM paduppAiya saMpahi jesimavaTThANasaMbhavo Natthi tesi pudha Nidda so kIrade * pavari sammatta-sammAmicchatta-itthi-Navusayaveda-hassa-raha-bharaisogANamavahANaM ptthi| 6606. kudo ? savvakAlamedesi kammANamAgamaNijarANaM sarisattAbhAvAdo / evamoghaparUSaNA gyaa| jahAsaMbhavametthAdesaparUvaNA vikAyayA / tado parUvaNA samattA / * prarUpaNAkA adhikAra hai| 6603. adhikArakA parAmarza karanevAlA yaha sUtravacana sugama hai| jaghanya padaviSayaka prarUpaNA aura utkRSTa padaviSayaka prarUpaNAke bhedase vaha prarUpaNA do prakArakI he / unakA yathAkramase oghanirdeza karate haiM * saba prakRtiyoMkI utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAna hai| 660.4 kyoMki sabhI karmoMke yathAnirdiSTa viSayameM sarvotkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAna rUpase pradezasaMkramakI pravRttimeM bAdhA nahIM upalabdha hotii| * isI prakAra jaghanyakA bhI kathana jAnanA caahie| 6605. yathA-sabhI karmokI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna hai, kyoMki sabase jaghanya vRddhi hAni aura avasthAnarUpase saMkramakI pravRtti honemeM sarvatra pratiSedhakA abhAva hai| isa prakAra sAmAnyase jaghanya aura utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAnake astitvakA kathana kara aba jinakA avasthAna sambhava nahIM hai unakA alagase nirdeza karate haiM * kintu itanI vizeSatA hai ki samyaktva, samyagmithyAtva, strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, arati aura zokakA avasthAna nahIM hai| 6606. kyoMki ina koMkI sadA kAla Agamana aura nirjarAmeM sadRzatA nahIM upalabdha hotii| isa prakAra oghaprarUpaNA samApta huii| yahA~ para yathAsambhava Adeza prarUpaNA bhI karanI cAhie / isake bAda prarUpaNA samApta huii| Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame padaNivakhevo 301 OM sAmittaM / 6607. etto uvari sAmittamahikayaM ti daTTavvaM / taM puNa sAmittaM duvihaM-jahaNNayamukkassayaM ca / tatthukkasse tAva payadaM / tattha duviho Nidda so oghAdesameeNa / tatthoghaparUvaNaTThamuttaro suttpbNdho| * micchattassa ukkassiyA vaDhI kassa ? 6608. sugamaM / * guNidakammaMsiyassa micchattakkhavayassa savvasaMkAmayassa / 6606. jo guNidakammaMsiyo sattamAe puDhavIe Neraiyo tatto uvyaTTidUNa savvalahuM samayAviroheNa maNusesuppanjiya gambhAdiaduvassANi gamiya tado daMsaNamohakkhavaNAe abbhudvido tassa aNiyaTTiaddhAe saMkhejesu bhAgesu gadesu micchattacarimaphAliM savvasaMkameNa saMchuhamANayassa payadukkassasA mittaM hoi / tattha kicUNadivaDDhaguNahANimettasamayapabaddhANamukkassavaDiDhasarUveNa saMkamadaMsaNAdo / * ukkassiyA hANI kassa ? 6610. sugama / * guNidakammaMsiyassa sammattamuppAedUNa guNasaMkameNa saMkAmidUNa * svAmitvakA adhikAra hai| 6607. isase Age svAmitvakA adhikAra hai aisA, jAnanA cAhie / vaha svAmitva do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / unameMse sarva prathama utkRSTakA prakaraNa hai| usake viSayameM ogha aura Adezase nirdeza do prakArakA hai / unameMse oghakA kathana karane ke lie AgekA sUtrapravandha hai * mithyAtvakI utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? 6608. yaha sUtra sugama hai| * jo guNitakarmA zika mithyAtvakA kSapaka jIva sarvasaMkrama kara rahA hai usake mithyAtvakI utkRSTa vRddhi hotI hai / 6606. jo guNitakarmA zika sAtavIM pRthivIkA nArakI jIva vahA~se nikalakara atizIghra samayake avirodha pUrvaka manuSyoMmeM utpanna hokara aura garbhase lekara ATha varSa bitAkara anantara darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata huA usake anivRttikaraNake kAlake saMkhyAta bahubhAga vyatIta honepara mithyAtvakI antima phAlikA sarvasaMkramake dvArA saMkrama karate hue prakRta utkRSTa svAmitva hotA hai, kyoMki vahA~ para kucha kama Der3ha guNahAnipramANa samayaprabandhoMkA utkRSTa vRddhi rUpase saMkrama dekhA jAtA hai| * utkRSTa hAni kisake hotI hai ? 6610. yaha sUtra sugama hai| * jo gaNitakarmA zika jIva samyaktvako utpanna kara guNasaMkramake dvArA saMkrama Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 pddhmsmyvijjhaadsNkaamyss| 6611. jo guNidakammaMsio sattamAe puDhavIe Neraiyo aMtomuhutteNa kammamukkassaM kAhidi ti vivarIyabhAvamuvagaMtUNa sammattappAyaNAe vAvado tassa savvukkasseNa guNasaMkameNa micchattaM saMkAmemANayassa carimasamayaguNasaMkamAdo paDhamasamayavijjhAdasakame padidassa payadukkassasAmittaM hoi| tattha kiMcUNacarimaguNasaMkamadavdhassa hANisarUveNa sNbhvdNsnnaado| 9 ukassayamavahANaM kassa ? 6612. sugamaM / 8 guNidakammaMsio puvvuppaeNeNa sammatteNa micchattAdo sammattaM gado, taM dusamayasammAiDimAdi kAdUNa jAva prAvaliyasammAihi tti ettha aNNadaramhi samaye tappAoggaukkasseNa vaDDiM kAdUNa se kAle tattiyaM saMkamamANayassa tassa ukassayamavaTThANaM / / 6613. edassa muttassa attho vuccade-jo guNidakammaMsio sammattamuppAiya savvalahu micchattaM gdo| tatto paDiNiyattiya tappAoggeNa kAleNa puNo vedayasammattaM paDivaNNo / taM dusamayasammAiTThimAdi kAdUNa jAva AvaliyasammAihi ti etyaMtare samayA karake prathama samayameM vidhyAta saMkrama karatA hai usake mithyAtvakI utkRSTa hAni hotI hai / 6611. jo guNitakarmAzika sAtavI pRthivIkA nArakI jIva antarmuhUrtake dvArA karmako utkRSTa karegA, kintu viparIta bhAvako prApta hokara samyaktvake utpanna karanemeM vyApta huA usake sabase utkRSTa guNasaMkramake dvArA mithyAtvakA saMkrama karate hue antima samayavartI guNasaMkramase prathama samayavartI vidhyAtasaMkramameM patita honepara prakRta utkRSTa svAmitva hotA hai, kyoMki vahA~ para kucha kama antima guNasaMkrama dravyakI hAnirUpase sambhAvanA dekhI jAtI hai / * utkRSTa avasthAna kisake hotA hai ? 6612. yaha sUtra sugama hai| * jo pahale utpanna hue samyaktvake sAtha rahA hai aisA jo gaNitakarmA zika jIva mithyAtvase samyaktvako prApta huA, usa samyagdRSTike samyaktva utpanna honeke dvitIya samayase lekara eka Avali kAlake bhItara kisI eka samayameM tatprAyogya utkRSTa vRddhi karake tadanantara samayameM utanA hI saMkrama karane para utkRSTa avasthAna hotA hai / * 6613. aba isa sUtrakA artha kahate haiM-jo guNitakarmA zika jIva samyaktvako utpanna karake atizIghra mithyAtvako prApta huA / phira usase nivRtta hokara tatprAyogya kAlake dvArA punaH vedakasamyaktvako prApta huaa| usa dvitIya samayavartI samyagdRSTise lekara eka Avali praviSTa samyagdRSTi hone taka isa kAlake madhya samayake avirodha pUrvaka vRddhiko karake tRtIya Adi kisI Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 383 viroheNa vaDhi kAdUNa tadiyAdINamaNNadaramhi samae baTTamANassa payadasAmitasaMbaMdho dahavyo / taM jahA-tahA sammattaM paDivaNNassa paDhamasamae avattavyasaMkamo hoi / puNo vidiyasamae tappAoggukassaeNa saMkamapajjAeNa paTTidassa vaDiDhasaMkamo jAyade / eso ca vaDDisaMkamo smypbddhssaasNkhejdibhaagmetto| evamedeNa tappAoggukasseNAsaMkhejadibhAgeNa baDDidaNa se kAle AgamaNijjarANaM sarisattavaseNa tattiyaM cetra saMkAmemANayassa tassa ukkastayamavaTThANaM hodi / evaM tadiyodisamaesu vi tappAoggukasseNa saMkamapajjAeNa paTTidaNa tadagaMtarasamae tattiyaM ceva saMkAmemANayassa payadasA mittamaviruddha NedavyaM jAya ducarimasamae tappAoggukassasaMkamavuDDIe vaDhi kAdUNa? carimasamae ukasAvaTThANapajAe pariNadAvaliyasammAiDi ti ettiyo cevukassAvaTThANasAmittavisae / ettha paDhamasamayovattavyasaMkramAdo vidiyasamayammi tattiyaM ceva saMkAmemANayassa payadukkassAvaTThANasAmittaM kiNNa gahidaM ? Na, vavi-hANINamaNNadaraNibaMdhaNassa saMkamAvaTThANasseha vivkkhiyttaado| * sammattassa ukkassiyA vaDDI kassa ? 6614. sugamaM / * udhvellamANayassa carimasamae / 6615. gaNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa sammattamuppAiya savvukkassiyAe pUraNAe eka samayameM vidyamAna rahate hue usake prakRta svAmitvakA sambandha jAnanA caahie| yathA-isa prakAra samyaktvako prApta honevAle jIvake prathama samayameM avaktavya saMkrama hotA hai| punaH dUsare samaya meM tatprAyogya utkRSTa saMkrama paryAyarUpase rahate hue usake vRddhi saMkrama utpanna hotA hai| yaha vRddhi saMkrama samayaprabaddhake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai / isa prakAra isa tatprAyogya utkRSTa yAtava bhAgarUpale vRddhi hokara anantara samayame Aya aura nirjarAkI samAnatAke kAraNa utane hI dravyakA saMkrama karanevAle usa jIvake utkRSTa avasthAna hotA hai / isI prakAra tRtIya Adi samayoM meM bhI tyAyogya utkRSTa saMkrama paryAyase vRddhi karake tadanantara samayameM utanA hI saMkrama karanevAle usake prakRta svAmitva aviruddharUpase jAnanA caahie| jo ki dvicarama samayameM tatprAyogya utkRSTa saMkrama vRddhi ke dvArA vRddhi karake antima samayameM utkRSTa avasthAna paryAyarUpase pariNata hue Avali praviSTa samyagdRSTi jIvake hone taka itanA hI utkRSTa avasthAnake viSayameM sambhava hai| zaMkA- yahA~ prathama samayameM hue avaktavya saMkramase dUsare samayameM utanA hI saMkrama karane vAle jIvake prakRta utkRSTa avasthAna saMkrama kyoM nahIM grahaNa kiyA ? samAdhAna--nahIM, kyoMki vRddhi aura hAni iname se kisI ekakA avalambana lekara huzrA saMkrama avasthAna yahA~ para vivakSita hai| * samyaktvakI utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? / 6614. yaha sUtra sugama hai|| * udvalanA karanevAle jIvake antima samayameM samyaktvakI utkRSTa vRddhi hotI hai| 6615. guNitakarmA zika lakSaNase Akara aura samyaktvako utpanna kara tathA sarvotkRSTa 1. tA0 pratau vaDiDhadUNa iti pATha / Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 sammattamAvariya tado micchattaM paDivajiya savvarahasseNuvvellaNakAleNuvvellamANayassa carima. vidikhaMDayacarimasamae payadukkassasAmittaM hoi / tattha kiMcUNasavvasaMkamadavvamettassa ukkssvddddisruuvennuvlddhiido| * ukkassiyA hANI kassa ? 6616. sugamaM / * guNidakammaMsiyo sammattamuppAedUNa lahuM micchattaM go tassa micchAihissa paDhamasamae avattavvasaMkamo vidiyasamaye ukkasiyA hANI / 6617. edassa suttassa attho vuccade-jo guNidakammaMsiyo aMtomuhutteNa kamma guNehadi tti vivarIyaM gaMtUNa sammattamuppAiya savvukassiyAe pUraNAe sammattamAvariya tado savvalahu micchattaM gado tassa bidiyasamayamicchAidvissa ukkassiyA sammattapadesasaMkamahANI hoi / kudo ? tattha paDhamasamaya-adhApavattasaMkamAdo avattavyasarUvAdo vidiyasamae hIyamANasaMkamadavyassa uvarimAsesahANidavvaM pekkhiUNa bhuttovlNbhaado| ettha codao bhaNai-NedamukkassahANisAmittaM ghaDade, etto aNNassa hANidavvassa bahuttovalaMbhAdo / taM jahA-guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa sammattamuppAiya micchattaM gaMtUrNatomuhuttamadhApavattasaMkama kAdaNa tado uvvellaNasaMkameNa pariNadassa paDhamasamae ukkassiyA hANI kAyadyA, pubilla pUraNAke dvArA samyaktvako pUra kara anantara mithyAtvameM jAkara sabase laghu udvelanA kAlake dvArA udvelanA karanevAle jIvake antima sthitikANDakake antima samayameM prakRta utkRSTa svAmitva hotA hai. kyoMki vahA~ para kucha kama sarvasaMkrama pramANa dravyakI utkRSTa vRddhirUpase upalabdhi hotI hai| * isakI utkRSTa hAni kisake hotI hai ? 6 616. yaha sUtra sugama hai| * jo gaNitakarmA zika jIva samyaktvako utpanna kara atizIghra mithyAtvameM gayA usa mithyAdRSTi jIvake prathama samayameM avaktavyasaMkrama hotA hai aura dUsare samayameM utkRSTa hAni hotI hai| 6617. isa sUtrakA artha kahate haiM-jo guNitakarmAzika jIva antarmuhUrta ke dvArA karmako guNita karegA; kintu viparIta jAkara aura samyaktvako utpanna kara sarvotkRSTa pUraNAke dvArA samyaktvako pUrakara anantara atizIghra mithyAtvako prApta huA usa dvitIya samayavartI mithyAdRSTi jIvake utkRSTa pradezasaMkrama hAni hotI hai, kyoMki vahA~ para prathama samayameM honevAle avaktavyarUpa adhaH pravRtta saMkramase dUsare samayameM hIyamAna saMkrama dravya uparima samasta hAnirUpa dravyako dekhate hue vahuta upalabdha hotA hai| - zaMkA-yahA~ para zaMkAkAra kahatA hai ki yaha utkRSTa hAnikA svAmitva ghaTita nahIM hotA, kyoMki isase anya hAni dravya bahuta upalabdha hotA hai / yathA-guNita kAMzika lakSaNase Akara aura samyaktvako utpanna kara githyAtvameM jAkara antamuhUrta kAla taka adhaHpravRtta saMkrama kara tadanantara udvelanA saMkramarUpase pariNata hue usake prathama samayameM utkRSTa hAni karanI cAhie, Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame padaNikkhevo 385 hAdivvAdo etthataNahANidavyassAsaMkheJjaguNattadaMsaNAdo / tado putrillavisayaM mottUtthe sAmiteNa hodavyamidi ?Na esa doso, pariNAmavisesamassiUNa payaTTamANassa saMkamassa bidiyasamayaM mottUNa uvari anaMtaguNasaMkilesavisae bahuttavirohAdo / kudo edaM road ? mhAdo cai suttAdo | * sammAmicchattassa ukkassiyA vaDDo kassa ? 6618. sugamamedaM pucchAvaka / * guNidakammaMsiyassa savvasaMkAmayassa / 6 616. edassa suttassa atthaparUvaNAe micchattabhaMgo / * ukkassiyA hANI kassa ? 620. sugamaM / * uppAdide sammatte sammAmicchAttAdo sammatte jaM saMkAmedi taM padesaggamaMgulassAsaMkhejjabhAga paDibhAgaM / tadoukka sisayAhANI Na hodi ti / 9 621. edassAhippAo uvasamasammatte samuppAdide micchattasseva sammAmicchattassa vi guNasaMkamo asthi caitra, uvasamasammatta vidiya samaya ppahuDi paDisamayamasaMkhejaguNAe kyoMki pUrvokta hAni dravyase yahA~ para prApta huA hAni dravya asaMkhyAtaguNA dekhA jAtA hai / isa lie pUrvokta viSayako chor3akara yahA~ para hI svAmitva honA cAhie ? samAdhAna - yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki pariNAmavizeSakA Azraya kara pravartamAna hue saMkramakA dUsare samaya ke sivA zrAge anantaguNe saMkleza ke sadbhAva meM bahuta hone kA virodha hai / zaMkA- yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna --- isI sUtra se jAnA jAtA hai / * samyagmithyAtvakI utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? 618. yaha pRcchAvAkya sugama hai / * sarvasaMkrama karanevAle guNitakarmAzika jIvake hotI hai / 61. isa sUtra kI arthaprarUpaNA, jisa prakAra mithyAtvakI utkRSTa vRddhi ke svAmIke pratipAdaka sUtrakI arthaprarUpaNA kara Aye haiM, usake samAna hai / * utkRSTa hAni kisake hotI hai ? 620. yaha sUtra sugama haiM / * samyaktvako utpanna karane para samyagmithyAtva se samyaktvameM jo dravya saMkramita hotA hai vaha dravya aMgula asaMkhyAtaveM bhAgarUpa bhAgahArase labdha hotA hai, isalie yahA~ pare utkRSTa hAni nahIM hotI hai / 6621. ina sUtrakA abhiprAya - upazamasamyaktvake utpanna karane para mithyAtva ke samAna samyagmithyAtvakA guNasaMkrama hai hI, kyoMki upazama samyaktvake dUsare samaya se lekara pratyeka samaya meM 46. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe (baMdhago 6 seDhIe sammAmicchattAdo sammattasarUveNa saMkamapavuttIe vaahaannuvlNbhaado| kiMtu tahA saMkramamANasammAmicchattadavyassa paDibhAgo aNgulssaasNkhejdibhaago| kudo edamavagammade ? edamhAdo ceva suttaado| evaM ca saMte tatto vijjhAdasaMkame padidassa ukkassiyA hANI Na hoi, bijjhAda-guNasaMkamAdo vijjhAdasaMkameNa pariNadammi savvukka ssiyAe hANIe sNbhvvirohaado| tado edaM mottaga visayaMtare sAmittAvihANeNa hodavvamidi / evaM ca kayaNicchayo taNNidda sakaraNaTThamuttarasuttamAha * guNidakammaMsio saMmmattamuppAedUNa lahuM ceva micchattaM gavo, z2ahariNayAe micchattaddhAe pugaNAe sammattaM paDivagaNo, tassa paDhamasamayasammAiDissa ukkassiyA haannii| 6622. edassa sAbhittasuttassa attho buccade / taM jahA-guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa sammattamuppAiya savvukassagaNasaMkameNa sammAmicchattamAvariya tado lahuM ceva micchattamuvagao / kimaTThameso micchattamuvaNijade ? adhApavattasaMkameNa bahudavyasaMkramaM kAdUNa tatto sammattaM paDivaNNassa paDhamasamae vijjhaadsNkmennuksshaannisaamittvihaannttuN| sesaM asaMkhyAtaguNI zreNirUpase samyagmithyAtvake dravyameMse samyaktvarUpase saMkramakI pravRtti hone para bhI koI bAdhA nahIM upalabdha hotI / kintu isa prakArase saMkramako prApta honevAle samyagmithyAtvake dravyakA pratibhAga aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai / zaMkA-yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna-isI sUtrase jAnA jAtA hai| aura aisA hone para usake bAda vidhyAtasaMkramameM patita hue usakI utkRSTa hAni nahIM hotI, kyoMki vidhyAta aura guNasaMkramase vidhyAtasaMkramarUpase pariNata hone para sarvotkRSTa hAnike sambhava honemeM virodha hai| isalie ise chor3akara dUsare sthala para svAmitvakA vidhAna honA cAhie isa prakAra ukta prakArakA nizcaya karake usakA nirdeza karane ke lie AgekA sUtra kahate haiM___* jo guNitakarmA zika jIva samyaktvako utpanna kara atizIghra mithyAtvameM gayA / punaH jaghanya mithyAtvake kAlake pUrNa hone para samyaktvako prApta huA, usa prathama samayavartI samyagdRSTike utkRSTa hAni hotI hai| 6 622. isa svAmitva sUtrakA, artha kahate haiN| yathA-guNitakarmA zikalakSaNase Akara samyaktvako utpanna kara sarvotkRSTa guNasaMkramake dvArA samyagmithyAtvako pUrA kara anantara atizIghra mithyAtvako prApta huaa| zaMkA-yaha mithyAtvako kisalie prApta karAyA jAtA hai ? samAdhAna-adhaHpravRttasaMkramake dvArA bahuta dravyakA saMkrama karake anantara samyaktvako prApta hue jIvake prathama samayameM vidhyAtasaMkramake dvArA utkRSTa hAnike svAmitvakA vidhAna karaneke lie ise sarva prathama mithyAtvako prApta karAyA jAtA hai / Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttaraparyADapadesasaMkame padaNikkhevo suttANusAreNa vattaM / ettha hANidavtrapamANe ANi mAge sammAiTThipaDhamasayayavijjhAdasaMkamadavyamadhApavattasaM kamadavyAdo sohide suddhasesametaM hoi tti vattavvaM / tado vijjhAdaguNamaNihANidavvAdo payadahANidavvamasaMkheJjaguNamidi tapparihAreNettheva sAmita - viANamaviruddhaM siddha / adhApavattasaMkramAdo ubvellaNAsaMkrameNa pariNadamicchAiTThimmi payadukassasAmittAvalaMbaNe suTTu lAho dissadi ti NAsaMkaNiaM ubvellaNAhimuhassa adhApavattasaMkramAdo etthataNaadhApavattasaMkamasta pariNAmapAhammeNa bahuttovalaMbhAdo / khedamasiddhaM, dAdo caitra somittasutAdo tassiddhIe / * aNaMtANubaMdhoNamukkassiyA vaDDI kassa ? 6623. sugabhaM / " 387 * guNadakamma' siyassa * savvasaMkAmayassa / 6624. guNika maMsiyalakkhaNeNAgatUNa savvalahuM trisaMjoyaNAe abbhuTThidassa carimaphAlIe sandhasaMkrameNa payadukassasAmittaM hoi, tattha kiMcUNakammaTThidisaMcayassa varUNa saMkaMtidaMsaNAdo / * ukka ssiyA hANI kassa ? 625. sugamaM 6623. yaha sUtra sugama hai / * sarvasaMkrAmaka guNitakarmAzika jIvake hotI hai / zeSa kathana sUtra ke anusAra karanA cAhie / yahA~ para hAnikA dravyapramANa lApara samyagdRSTi prathama samaya ke vidhyAtasaMkrama dravyako adhaHpravRttasaMkramake dravyameMse ghaTA dene para jo zeSa bace utanA hotA hai aisA kahanA caahie| isalie vidhyAta aura guNasaMkramase utpanna hue hAnidravyase prakRta hAnidravya asaMkhyAtaguNA hotA hai, isalie usakA parihAra karake yahIM para svAmitvakA vidhAna zraviruddha siddha hotA hai / adhaHpravRttasaMkramase udvelanAsaMkramake dvArA pariNata hue midhyAdRSTi jIva meM prakRta utkRSTa svAmitvakA avalambana karane para acchA lAbha dikhAI detA hai| aisI AzaMkA bhI nahIM karanI cAhie, kyoMki udvelanAke abhimukha hue jIvake honevAle adhaHpravRttasaMkramase yahA~ para honevAlA adhaHpravRttasaMkrama pariNAmoMke mAhAtmyavaza bahuta upalabdha hotA hai| aura yaha siddha bhI nahIM hai, kyoMki isI svAmitva sUtrase usakI siddhi hotI hai / 1 * anantAnubandhiyoMkI utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? jIvake 6624. guNitakarmA' zikalakSaNa se Akara atizIghra visaMyojanA karanemeM udyata hue: carama phAlikA sarvasaMkrama karanepara prakRta utkRSTa svAmitva hotA hai, kyoMki vahA~ para kucha kama karmasthiti saJcayakI vRddhirUpase saMkrAnti dekhI jAtI hai / * utkRSTa hAni kisake hotI hai ? 6 625. yaha sUtra sugama hai / Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ badhagI 6 * guNidakamma sio tappA oggaukkassiyAdo adhapavattasaMkamAdo sammattaM yaDivajjiUNa vijjhAdasaMkAmago jAdo, tassa paDhamasamayasa'mmAiTThissa ukkassiyA hANI / 9 626. guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa micchAiTThicarimasamae tappA oggukassaeNa adhApavattasaMkrameNa pariNamiya tadaNaMtarasamae sammattapaDilaMbhavaseNa vijjhAda saMkAmago jAdo tassa paDhamasamayasammAiTThissa payadukkassahANisAmittAhisaMbaMdho / sesaM sugamaM / * ukkassayamavaTThANaM kassa ? 388 627. sugamaM / * jo adhApavattasaMkameNa tappA oggukkassaeNa vaDidU avaTThido tas ukkassayamavaTThANaM | 6628. jo guNidakammaMsio tappA oggukassaeNAdhApavattasaMkrameNa vivakkhiyasamayammi vaDaUNa tadaNaMtarasamae tettiyametteNAvaTThido tassa payadasamittAhisaMbaMdhoti suttatthasamuccayo / etthukkassahANivisaya mukassAvadvANaM geNhAmo, payadavasiya saMkamA - vANAdo tassAsaMkhejaguNattasamuvalaMbhAdo 1 Na esa doso, guNidakammaMsiyalakkhaNA gaMtUNa sammattamuppAiya ukka sahANIe pariNadassa vidiyasamae avaTThANakaraNovAyAbhAvAdo / taM * jo guNitakarmAzika jIva tatprAyogya utkRSTa adhaHpravRttasaMkramase samyaktvako prApta kara vidhyAtasaMkrAmaka ho gayA usa prathama samayavartI samyagdRSTike utkRSTa hAni hotI hai / 6 626. kyoMki guNitakarmA zikalakSaNase Akara mithyAdRSTike antima samayameM tatprAyogya utkRSTa zradhaHpravRttasaMkramarUpase pariNama kara tadanantara samaya meM samyaktvako prApta karaneke kAraNa viSyAta saMkrAmaka ho gayA usa prathama samayavartI samyagdRSTi jIvake prakRta utkRSTa hAnike svAmitvakA abhisambandha hai / zeSa kathana sugama hai / * utkRSTa avasthAna kisake hotA hai ? SS 627. yaha sUtra sugama hai / * jo tatprAyogya utkRSTa adhaHpravRttasaMkramake dvArA vRddhi kara avasthita hai usake utkRSTa avasthAna hotA hai / 6628. kyoMki jo guNitakarmAzika jIva tatprAyogya utkRSTa adhaHpravRttasaMkramake dvArA vivakSita samaya meM vRddhi karake tadanantara samaya meM utane hI saMkramarUpase avasthita hai usake prakRta svAmitvakA sambandha hotA hai yaha sUtrArthakA samuccaya hai / zaMkA - yahA~ para utkRSTa hAni viSayaka utkRSTa avasthAnako grahaNa karate haiM, kyoMki prakRta vRddhiviSayaka saMkramake avasthAnase vaha asaMkhyAtaguNA upalabdha hotA hai ? samAdhAna -- yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki guNitakarmAzika lakSaNase Akara aura samyaktvako utpanna kara utkRSTa hAnirUpase pariNata hue jIvake dUsare samaya meM avasthAna karanekA koI upAya nahIM hai| Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA'58] uttarapayaDipadesasaMkame padaNikkheva 386.. pi kudo ? tattha micchAiTivarimAvaliyAe paDicchidadabavaseNAvaliyakAlabhaMtare vaDisaMkamasseva dNsnnaado| * aTThakasAyANamukkassiyA vaDDI kassa ? 6626. sugamaM / OM guNidakammasiyassa savvasaMkAmayassa / 6630 guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa sabalahuM khavaNAe abbhuTThiya savvasaMkameNa pariNadammi payadakammANamukkassiyA vaDDI hoi, tattha savvasaMkameNa kiMcUNadivaDDaguNahANimettasamayapabaddhANaM payadavavisarUveNa sNkNtidsnnaado| * uphassiyA hANI kassa ? 6631. sugamaM / * guNidakammasiyo paDhamadAe kasAyauvasAmaNaDAe jAdhe duvihassa kohassa carimasamayasaMkAmago jAdo, tado se kAle mado devo jAdo tassa paDhamasamayadevassa ukkassiyA haannii| 6632. 'duvihassa- kohassa' aTThasu kasAesu duvihassa tAva kohassa payadukkassahANisAmittamedeNa sutteNa nniddiddhN| taM jahA-guNidakammaMsiyo aNNAhiyaguNidakiriyAe zaMkA-yaha bhI kaise ? samAdhAna--kyoMki vahA~ para mithyAdRSTi jIvakI antima AvalimeM saMkrAmaka hue dravyake kAraNa eka Akali kAlake bhItara vRddhikA saMkrama hI dekhA jAtA hai| * ATha kaSAyoMkI utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? . 6626. yaha sUtra sugama hai| * sarvasaMkrAmaka gaNitakarmA zika jIvake hotI hai| 6630. guNitakarmA zikalakSaNase Akara atizIghra kSapaNAke lie udyata ho sarvasaMkramarUpase pariNata hone para prakRta karmoMkI utkRSTa vRddhi hotI hai, kyoMki vahA~ para sarvasaMkramake dvArA kucha kama Der3ha guNahAnimAtra samayaprabaddhoMkA prakRta vRddhirUpase saMkrama dekhA jAtA hai| * utkRSTa hAni kisake hotI hai ? 6631. yaha sUtra sugama hai| * jo guNitakarmA zika jIva sarva prathama kaSAyoMke upazAmanA kAlake bhItara jaba do prakArake krodhakA antima samayavartI saMkrAmaka humA aura usake bAda mara kara deva huA usa prathama samayavartI devake utkRSTa hAni hotI hai| 6632. 'duvihassa kohassa' isa padakA nirdeza kara sarva prathama ATha kaSAyoMmeMse do prakArake krodhake prakRta utkRSTa hAnikA svAmitva isa sUtra dvArA nirdiSTa kiyA gayA hai| yathA-koI eka Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 AgaMtUNa maNusesuppanjiya gambhAdiaTThavassANamuvari paDhamadAe kasAyauvasAmaNAe uvvido| ettha paDhamadAe kasAyauvasAmaNAe tti vayaNaM vidiyAdikasAyovasAmaNANaM pddisehkrnnttuN| taM pi guNasaMkrameNa gacchamANadatraparirakkhaNaTThamidi ghettavyaM, aNNahA guNasaMkameNa payadakammANaM bahudavahoNippasaMgAdo / tassa kadamammi? avatthAvisese sAmittasaMbaMdho ti vutte buccade-jAdhe duvihassa kohassa guNasaMkrameNa saMkAmijamANayassa carimasamayasaMkAmao jAdo, tado se kAle mado devo jAdo tassa paDhamasamayadevapajAe vaTTamANayassa payadukkassasAmittAhisaMbaMdho / tattha guNasaMkamAdo adhApavattasaMkameNa pariNadassa hANIe ukssmaavdsnnaado| tappAogajahaNNaadhApavattasaMkamadavye savvukkassaguNasaMkamadabAdo sohide suddhasesadanapaDibaddhamedamukkassahANisAmittamidi NiccheyavvaM / (r) evaM duvihamANa-duvihamAyA-duvihalohANaM / 6633. kudo ? carimasamayagaNasaMkamAdo adhApevattasaMkramapajAeNa pariNadapaDhamasamayadevammi sAmittaM paDi visesaabhaavaado| thoSayaro du visesasaMbhavo atthi ti tappaduppAyaNaTThamuttarasuttamoiNNaM guNitakarmA zika jIva nyUnAdhikatAse rahita guNita kriyAke dvArA Akara aura manuSyoMmeM utpanna hokara garbhase lekara ATha varSake bAda sarva prathama kaSAyoMkI upazAmanA karaneke lie udyata huaa| yahA~ para 'peDhamadAe kasAyauvasAmaNAe' yaha vacana dvitIya Adi bAra kaSAyoMkI upazAmanAkA pratiSedha karane ke lie diyA hai| vaha bhI gaNasaMkramake dvArA jAnevAle dravyakI rakSA karaneke lie diyA hai aisA yahA~ para grahaNa karanA cAhie, anyathA guNasaMkramake dvArA prakRta karmo ke bahuta dravyako hAnikA prasaMga AtA hai| usakA kisa avasthAvizeSameM svAmitvakA sambandha hai aisA pUchane para kahate haiM-jaba do prakArake krodhakA guNasaMkramake dvaar| saMkrama karate hue antima samayavartI saMkrAmaka huA, phira tadanantara samayameM marakara deva ho gayA usake prathama samayasambandhI devaparyAyameM rahate hue prakRta utkRSTa svAmitvakA sambandha hotA hai, kyoMki vahA~ para guNasaMkramase adhaHpravRttasaMkramarUpase pariNata hue jIvake hAnikA utkRSTapanA dekhA jAtA hai| tatprAyogya jaghanya adhaHpravRttasaMkramake dravyako sabase utkRSTa guNasaMkramake dravyameMse ghaTAne para zuddha zeSa dravyase sambandha rakhanevAlA yaha utkRSTa hAniviSayaka svAmitva hai aisA yahA~ para nizcaya karanA caahie| * isI prakAra do prakArake mAna, do prakArakI mAyA aura do prakArake lobhakI utkRSTa hAnikA svAmitva hai| 6633. kyoMki antima samayasambandhI guNasaMkramase adhaHpravRttasaMkramaparyAyarUpase pariNata hue prathama samayavartI devake svAmitvakI apekSA koI vizeSatA nahIM hai| kintu kucha thor3IsI vizeSatA sambhava hai, isalie usakA kathana karaneke lie AgekA sUtra avatIrNa huA hai 1 A. pratau kadadavvassa tA.pratau kadamammi (1) iti pAThaH / Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to 58 ] uttarapayaDipadesakame padaNikkhevo 361 * evari appappaNo carimasamayasaMkAmago hodUNa se kAle mado devo jAdo tassa paDhamasamayadevassa ukkassiyA hANI / 9 634. sugamamedaM / * ahaM kasAyANamukkassaMyamavadvANaM kassa 1 9 635. sugamaM / * adhApavatta saMkameNa zravadikAmago jAdo tassa ukkassayamavadvANaM / 9 636. edassa suttassatthe bhaNNamANe anaMtAraNubaMdhINamukkassA vaTTa (NasAmittasuttasseva parUvaNA kAyantrA, visesAbhAvAdo / tappA oggaukkassaeNa vaDDidUpa se kAle * kohasaMjalaNassa ukkassiyA vaDDI kassa ? 8 637. sugamaM / * jassa ukkassao savvasaMkamo tassa upassiyA vaDDI / 6 638. guNidakammaM siyalakkhaNANUNAhieNAgaMtUNa maNusesuppatriya savvalahu khavaNAe anbhuTThidassa kohasaMjalaNacirANasaMtakammaM savvasaMkameNa saMchuhamANayassa ukkassao * kintu itanI vizeSatA hai ki apanA apanA antima samayavartI saMkrAmaka hokara tadanantara samaya meM marA aura deva ho gayA, isa prathama samayavartI devake utkRSTa hAni hotI hai| 6634. yaha sUtra sugama hai I * ATha kaSAyoMkA utkRSTa avasthAna kisake hotA hai ? 6635. yaha sUtra sugama hai / * tatprAyogya utkRSTa adhaHpravRttasaMkramake dvArA vRddhi karake tadanantara samaya meM avasthita saMkrAmaka ho gayA, usake utkRSTa avasthAna hotA hai 1 9636. isa sUtra ke arthakA kathana karanepara anantAnubandhiyoMke utkRSTa avasthAnake svAmitva kA kathana karanevAle sUtra ke samAna prarUpaNA karanI cAhie, kyoMki usase isameM koI vizeSatA hai| * krodhasaMjvalanakI utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? 6637. yaha sUtra sugama hai / * jisake usakA utkRSTa sarvasaMkrama hotA hai usake utkRSTa vRddhi hotI hai / 638. nyUnAdhikatA se rahita guNitakarmAzika lakSaNase Akara manuSyoM meM utpanna hokara atizIghra kSapaNA ke lie udyata ho krodha saMjvalana ke prAcIna satkarmakA sarvasaMkramake dvArA sakrama karanevAle jIvake utkRSTa pradezasaMkrama hotA hai / usIke utkRSTa bRddhike svAmitvakA nizcaya karanA Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 padesasaMkamo hoi / tasseva ukkassavahisAmittamavahAreyavvaM, tattha kiMcUNasavyasaMkamadabassa ukkassavavisarUveNa sNkNtidNsnnaado| tasseva se kAle ukkassithA haannii| 6636. tassevANaMtaraNihiTThavaDisAmiyassa tadaNaMtarasamae ukkassiyA hANI hoi ti sAmittasaMbaMdho kAyayo / kadhaM tattha hANIe ukassabhAvo ce 1 vuccade-ciroNasaMtakammacarimaphAliM sabasaMkameNa saMkAmiya tadaNaMtarasamae NavakabaMdhasaMkamamADhavedi / teNa kAraNeNa tatthukkassahANisAmittasaMbaMdho Na virujjhade / etthovajogivisesaMtarapaduppAyaNa?muttarasuttamAha OMNavari se kAle saMkamapAoggA samayapaSaDA jahapaNA kAyavvA / 6640. savvukkassapadesasaMkamAdo hAidUNa suTTa jahaNNapadesasaMkame pAraddhe ukkassiyA hANI hoi, NANNahA / tado savvukassahANisaMkamaggahaNaTuM se kAle saMkamapAoggA NavakabaMdhasamayapabaddhA jahaNNA kAyavvA ti edassasthavisesassa parUvaNaM kuNamANo suttamuttaraM bhaNai *taM jhaa| cAhie, kyoMki vahA~ para kucha kama sarvasaMkramadravyakA utkRSTa bRddhirUpase saMkrama dekhA jAtA hai / * usIke tadanantara samayameM utkRSTa hAni hotI hai| 6636. jisa jIvake pUrva meM saMjvalana krodhakI utkRSTa vRddhike svAmIkA nirdeza kiyA hai usIke tadanantara samayameM utkRSTa hAni hotI hai isa prakAra yahA~ para svAmitvakA sambandha karanA caahie| zaMkA-vahA~ utkRSTa hAni kaise sambhava hai ? samAdhAna--kyoMki prAcIna satkarmakI antima phAlikA sarvasaMkramake dvArA saMkrama karake tadanantara samayameM navakabandhake saMkramakA prArambha karatA hai, isa kAraNase vahA~ para utkRSTa hAnikA svAmitva sambandha virodhako prApta nahIM hotaa| aba yahA~ para upayogI dUsarI vizeSatAkA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * kintu itanI vizeSatA hai ki tadanantara samayameM saMkramake yogya samayaprabaddhoMko jaghanya karanA caahie| 6640. kyoMki sabase utkRSTa pradezasaMkramase ghaTAkara ati kama jaghanya pradezasaMkramakA prArambha karane para utkRSTa hAni hotI hai, anyathA nhiiN| isalie sabase utkRSTa hAni saMkramako grahaNa karaneke lie tadanantara samayameM saMkramake yogya navakabandha samayaprabaddhoMko jaghanya karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / ve samayaprabaddha kitane haiM athavA unheM jaghanya kaise karanA cAhie isa prakAra isa arthavizeSakA kathana karate hue AgekA sUtra kahate haiM * ythaa| Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 363 gA058 uttarapayaDipadesasaMkame padaNikkhevo 6641. sugamaM / OM jesiM se kAle prAvaliyamettANaM samayapabaddhANaM padesaggaM saMkAmija hidi te samayapabaddhA tappAoggajahANA / 6642 etaduktaM bhavati-jesimAvaliyametaNavakabaMdhasamayapabaddhANaM baMdhAvaliyAdikkatasarUvANaM vaDDisamayaM pekkhiUNANaMtarasamae saMkamo bhavissadi te samayapabaddhA sagabaMdhakAle ce tappAoggajahaNNajoNeNa baMdhAveyavA, aNNahA savvukkassahANIe asNbhvaado| edassevatthassovasaMhArabakkamuttaraM * edIe parUvaNAe savvasaMkamaM saMchuhidaNa jassa se kAle puvvaparUvido saMkamo tassa ukkassiyA hANI kohsNjlnnss| 6643. gayatthamedaM suttaM / 8 tasseva se kAle ukkssymvtttthaannN| 6644. tasseva hANisAmiyassa se kAle baMdhAvaliyAdikkataNavakabaMdhaMtarasaMbaMdheNa tettiyamettaM saMkAmemANayassa ukassAvaTThANasAmittaM daTTavyaM, ukkassahANipamANeNeva ttthaavtttthaanndNsnnaado| OM jahA kohasaMjalaNassa tahA mANa-mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM / 6641. yaha sUtra sugama hai| * utkRSTa vRddhike anantara samayameM AvalimAtra jina samayaprabaddhoMke pradezAgra saMkramita hoMge ve samayaprabaddha tatprAyogya jaghanya hote haiM / 6642. kahanekA yaha tAtparya hai ki jo prAvalimAtra navaka samayaprabaddha bandhAvaliko ullaMghana kara sthita haiM unakA vRddhi samayako dekhate hue anantara samayameM saMkrama hogA una samayaprabaddhoMko apane bandhakAlameM hI tatprAyogya jaghanya yogake dvArA bandha karAnA cAhie, anyathA sarvotkRSTa hAni nahIM ho sakatI / aba isI arthakA upasaMhAra karate hue AgekA vAkya kahate haiM . * isa prarUpaNAke anusAra savasaMkramake Azrayase saMkrama karake jisake tadanantara samayameM pahale kahA huA saMkrama hotA hai usake krodhasaMjvalanakI utkRSTa hAni hotI hai| 6643. yaha sUtra gatArtha hai| * usIke tadanantara samayameM utkRSTa avasthAna hotA hai / 6644. utkRSTa hAnike svAmI usI jIvake tadanantara samayameM bandhAvaliko ullaMghana kara sthita hue dUsare navakabandhake sambandhase utane hI dravyakA saMkrama karanevAle jIvake utkRSTa avasthAnakA svAmitva jAnanA cAhie, kyoMki vahA~ para utkRSTa hAnipramANa hI avasthAna dekhA jAtA hai| ___* jisa prakAra krodhasaMjvalanakI utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAnakI prarUpaNA kI hai usI prakAra mAna saMjvalana, mAyA saMjvalana aura puruSavedakI utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAnakI prarUpaNA jAnanI cAhie / Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 6645. sugmmedmppnnaasuttN| * lohasaMjalaNassa ukkassiyA vaDDI kassa ? F646. sugamaM / * guNidakammaMsieNa lahuM cattArivAre kasAyA uvasAmidA, apacchime bhave do vAre kasAe uvasAmeUNa khavaNAe abbhuTThido jAdhe carimasamae aMtaramakadaM tAdhe ukasisayA vddddii| 6647. kimaTTameso guNidakammaMsio cadukkhutto kasAyovasAmaNAe payaTTAvido ? avajjhamANapayaDIhiMto guNasaMkameNa bhudvysNghnnttuN| tado gaNidakammaMsiyalakkhaNeNa sattamapuDhavIdo AgaMtUNa maNusesuvavajiya gambhAdiavassANamuvari dovAre kasAyovasAmaNAe pariNamiya puNo micchattapaDivAdeNa savvalahuM kAlaM kAdUNa maNusesu ubavaNNeNa apacchime tammi maNusabhavaggahaNe do vAre kasAyA uvasAmidA / tado heTThA osaridUNa khatraNAe abbhudvideNa teNa jAdhe carimasamae aMtaramakadaM tassa ukkassiyA lohasaMjalaNapadesasaMkamavisayA vahI hoi ti ghettavvaM, heTimAsesasaMkahito tatthataNasaMkamassa bhuttovlNbhaado| ukkassiyA hANI kassa ? 6645. yaha arpaNAsUtra sugama hai| * lobhasaMjvalanakI utkRSTa vRddhi kisakeM hotI hai| 6646. yaha sUtra sugama hai| * jisa guNitakarmA zika jIvane atizIghra cAra bAra kaSAyoMkI upazAmanA kI hai| usameM bhI antima bhavameM do bAra kaSAyoMko upazamA kara jo kSapaNAke lie udyata huA / usane jaba antima samayameM antara nahIM kiyA taba usake saMjvalana lobhako utkRSTa vRddhi hotI hai| 6647. zaMkA-isa guNitakarmA zika jIvako cAra bAra kaSAyoMkI upazAmanAke lie kyoM pravRtta karAyA hai ? samAdhAna- nahIM ba~dhanevAlI prakRtiyoMmeMse guNasaMkramake dvArA bahuta dravyakA saMgraha karaneke lie aisA kiyA hai| isalie guNitakarmA zika lakSaNake sAtha sAtavIM pRthivIse Akara manuSyoM meM utpanna ho garbhase lekara ATha varSake bAda dobAra kaSAyoMkI upazAmanArUpase pariNamA kara punaH mithyAtvameM giraneke sAtha atizIghra marakara aura manuSyoMmeM utpanna hokara antima usa manuSyabhavameM dobAra kaSAyoMkI upazAmanA kii| tadanantara nIce Akara kSapaNAke lie udyata hue usane jaba antima samayameM antara nahIM kiyA taba usake lobhasaMjvalanakI pradezasaMkramaviSayaka utkRSTa vRddhi hotI hai aisA yahA~ para grahaNa karanA cAhie, kyoMki pUrvake samasta saMkramoMse yahA~kA saMkrama bahuta upalabdha hotA hai| * utkRSTa hAni kisake hotI hai ? Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 365 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 6648. sugm| * guNidakammasiyo tiNi vAre kasAe uvasAmeUNa cautthIe uvasAmaNAe uvasAmemANo aMtare carimasamaya-akade se kAle mado devo jAdo, tassa samayAhiyAvaliyauvavaeNayassa ukkassiyA haannii| 6646. edassattho vuccade-jo guNidakammaMsio cadukkhutto kasAe uvasAmemANo tattha tiNi vAre volAviya cautthIe uvasAmaNAe aMtarakaraNamADhaviya se kAle aMtaraM pillevihidi ti kAlaM kAdUNa devesuvavaNNo tassa samayAhiyAvaliyadevassa payadukkassahANisAmittaM dadvanvaM / kiM kAraNaM ? aMtaracarimaphAlIe gacchamANAe paDicchidaguNasaMkamadavyaM tatkAliyaNavakabaMdheNa sahidamAvaliyadevabhAveNa saMkAmiya puNo tadaNaMtarasamae paDhamasamayadevovavAdajogeNa baddhaNatrakabaMdhasamayapabaddhamadhApavattasaMkameNa tattha paDicchidadavveNa saha saMkAmemANayassa savvukkassahANIe virohaamaavaado| 8 ukssNymvtttthaannmpcckkhaannaavrnnbhNgo| 6650. sugmN| * bhaya-duguMchANamukkassiyA vaDDI kassa ? 6648. yaha sUtra sugama hai| * jo guNitakarmA zika jIva tIna bAra kaSAyoMko upazamAkara cauthI upazAmanAke dvArA upazama karatA huA antima samayameM honevAle antarako kiye binA tadanantara samayameM marA aura deva ho gayA usake utpanna honeke eka samaya adhika eka Avali hone para utkRSTa hAni hotI hai| 6646. isa sUtrakA artha kahate hai-jo guNitakarmAzika jIva cAra bAra kaSAyoMkI upazAmanA karatA huA unameMse tIna bAroMko bitAkara cauthI upazAmanAmeM antarakaraNakA prArambha kara tadanantara samayameM antarako samApta karegA ki marakara devoMmeM utpanna huA usa devake eka samaya adhika eka zrAvali kAla hone para prakRta utkRSTa hAnikA svAmitva jAnanA caahie| zaMkA-kyA kAraNa hai ? . samAdhAna-kyoMki antarakI antima phAlike jAte hue saMkramako prApta hue guNasaMkramake dravyako tatkAlIna navakabandhake sAtha eka Avali kAlataka devabhAvake sAtha saMkramita kara punaH tadanantara samayameM prathama samayavartI devake upapAdayogake sAtha ba~dhe hue navakabandhake samayaprabaddhako adhaHpravRtta saMkramake dvArA vahA~ saMkramita kiye gaye dravyake sAtha saMkrama karanevAle jIvake sabase utkRSTa hAni honemeM virodhako abhAva hai| * utkRSTa avasthAnakA bhaGga apratyAkhyAnAvaraNake samAna hai| 6650. yaha sUtra sugama hai| * bhaya aura jugupsAko utkRSTa dhRddhi kisake hotI hai ? Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 jayadhabalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 6651. sugamaM / * guNidakammaMsiyassa svvsNkaamyss| 6652. guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa kharagaseDhimAruhiya savvasaMkameNa pariNadammi savvukkassavadvisaMbhavaM pddivirohaabhaavaado| * ukkassiyA hANI kassa ? 6653. sugamaM / * guNidakammaMsio paDhamadAe kasAe uvasAmemANo bhaya-duguMchAsu carimasamayaaNuvasaMtAsu se kAle mado devo jAdo, tassa paDhamasamayadevassa ukkassiyA haannii| 6654. guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa paDhamavAraM kasAyovasAmaNaM paTTaviya tattha bhayadugu'chAsu carimasamayaaNuvasaMtAsu sabukkassaguNasaMkrameNa pariNamiya tatto se kAle kAlaM kAdUNa devesuppaNNassa paDhamasamae payadukkassahANisAmittaM hoi, savvukkassaguNasaMkamAdo adhApavattasaMkameNa pariNadammi tadavirohAdo / * ukkssymvhaannmpcckkhaannaavrnnbhNgo| 6655. sugamamedamappaNAsuttaM / 6 651. yaha sUtra sugama hai| * savesaMkrAmaka gaNitakarmA zika jIvake hotI hai| 6652, kyoMki guNitakarmA zika lakSaNase Akara aura kSapakaneNi para ArohaNa kara sarvasaMkramarUpase pariNata hone para sabase utkRSTa vRddhi ke sambhava hone meM koI virodha nahIM aataa| * utkRSTa hAli kisake hotI hai ? 6 65.3. yaha sUtra sugama hai| * jo gaNitakA zika jIva prathama bAra kaSAyoMkA upazama karatA huA bhaya aura jugapsAkA antima samayameM upazama kiye binA anAtara samayameM marakara deva ho gayA usa prathama samayavartI devake utkRSTa hAni hotI hai| 6654. guNitakarmA zikalakSaNase Akara aura prathama bAra kaSAyoMkI upazAmanAkI prasthApanA kara vahA~ bhaya aura jugupsAke antima samayameM anupazAnta rahate hue jo sarvotkRSTa guNasaMkramarUpase pariNamana kara usake bAda tadanantara samayameM marakara devoMmeM utpanna huA usake prathama samayameM prakRta utkRSTa hAnikA svAmitva hotA hai, kyoMki sabase utkRSTa guNasaMkramake bAda adhaHpravRttarUpase pariNata hone para usake hone meM koI virodha nahIM aataa| * utkRSTa avasthAnakA bhaGga apratyAkhyAnAvaraNake samAna hai| 6655. yaha arpaNA sUtra sugama hai / Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipedesasaMkame padaNikkhevo 367 8 evamitthi-NavaMsayaveda-hassa-raha-arai-sogANaM / 6656. jahA bhayaduguchANamukkassasAmittaM parUvidaM tahA edesi pi parUveyavvaM / saMpahi edeNa sAmaNNaNi seNedesi kammANamavaTThANasaMkamassa vi atthittappasaMge taNNivAraNa?muttarasuttaM bhaNai - * vari avaTThANaM Natthi / 6657. kudo? praavttnnpyddiinnmedaasimvtttthaannsNbhvaabhaavaado| evamogheNukassasAmittaparUvaNA gayA / edIe disAe AdesaparUvaNA ca vihAsiyavvA / tado ukkassasAmittaM samattaM / * micchattassa jahaeiNayA vaDaDhI kassa ? 6658. sugamamedaM pucchAsutaM / evaM pucchAvisayIkayasAmittaNidese kAyavve tattha tAva sabakammANaM sAhAraNabhAveNa jahaNNavaDihANi-avaTThANANaM pamANAvahAraNaTThamaTThapadaM parUvemANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai * jassa kammasa avahidasaMkamo atthi tassa asaMkhejjA logapaDibhAgo vaDDI vA hANI vA avaTThANaM vA hoi| * isI prakAra strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, arati aura zokakA utkRSTa svAmitva jAnanA caahie| 6656. jisa prakAra bhaya aura jugupsAke utkRSTa svAmitvakA kathana kiyA usI prakAra ina prakRtiyoMke utkRSTa svAmitvakA bhI kathana karanA caahie| aba isa sAmAnya nirdezase ina karmoM ke avasthAna saMkramakA bhI astitva prApta hone para usakA nivAraNa karaneke tie AgekA sUtra kahate haiM * kintu itanI vizeSatA hai ki ukta prakRtiyoMkA avasthAna saMkrama nahIM hai| 6657. kyoMki parAvartamAna ina prakRtiyoMkA avasthAna sambhava nahIM hai / isa prakAra oghase utkRSTa svAmitvakA kathana samApta huaa| isI paddhatise Adeza prarUpaNAkA vyAkhyAna kara lenA caahie| isa prakAra utkRSTa svAmitva samApta huaa| * mithyAtvakI jaghanya vRddhi kisake hotI hai ? 6658. yaha pRcchA sUtra sugama hai / isa prakAra pRcchAke dvArA viSaya kiye gaye svAmitvakA nirdeza karate samaya usameM sarva prathama saba karmoM ke sAdhAraNa bhAvase jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnake pramANakA avadhAraNa karane ke lie prathepadakA kathana karate hae Ageke sUtrapravana kahate haiM ___ * jisa karmakA avasthita saMkrama hotA hai usa karmakI asaMkhyAta loka pratibhA rUpase vRddhi, hAni aura avasthAna hotA hai / Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasA pAhuDe [ baMdhago 6 I 6 656. edassa suttassattho buccade - - jassa kamassa niraMtarabaMdhavaseNAvaTThida saMkamo saMbhavai tassa jahaNNavaDDi- hANi-avaTThANapamANamasaMkhejjalogapaDibhAgo hoi / kiM kAraNaM ? aNasaM kamapAoggapayaDIsu egegasaMtakammapakkhevuttarakameNa saMtakammaviyappANaM payadajahaNavaDDi-hANi-abaTThApaNibaMdhaNANamuppattIe virohAbhAvAdo / ettha visesaNiNNayamuvarimasAmaNi se kassAma / tado jesiM kammANamavadvida saMkramasaMbhavo asthi tesimasaMkhejjalogapaDibhAgeNa jahaNNavaDihANiavaTThANasAmittANugamo kAyanvo tti siddhaM / saMpahi jesi - maTThANasaMbhavo Natthi tesimesa kamo Na saMbhavadi tti paduppAyaNaTTamuttaramuttamohaNaM -- * jassa kammassa avadikamo patthi tassa vaDDo vA hANI vA asaMkhejjA logabhAgo e labhai / 368 SS 660. kiM kAraNaM 1 tattha taduvalaMbhakAraNasaMtakammaviyappANamaguppattIdo / tado tatthAgama - NijjarAvaseNa palido 0 asaMkhe0 bhAgapaDibhAgeNa saMtakammassa vaDDI vA hANI vA sts ti tadaNusAreNeva saMkramapavuttI daTThavvA / * esA parUvaNA aTThapadabhUdA jahariNayAe vaDDIe vA hANIe vA avaTThAssa vA / 661. esa anaMtaraNiddiTThA parUvaNA jahaNNavaDDi-hANi - avaTThAgANaM sarUvAvahAraNa 656. aba isa sUtra kA artha kahate haiM - jisa karmakA nirantara bandha honese avasthita saMkrama sambhava hai usakI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnakA pratibhAga asaMkhyAta lokapramANa hotA hai, kyoMki avasthAnasaMkramake yogya prakRtiyoMmeM eka eka satkarma prakSepa adhika ke kramase prakRta jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna ke kAraNabhUta satkarma vikalpoMkI utpatti hone meM koI virodha nahIM AtA / yahA~ para vizeSa nirNaya Age svAmitvakA nirdeza karate hue kareMge, isalie jina karmAkA avasthita saMkrama sambhava hai unakI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnake svAmitvakA anugama asaMkhyAta lokako pratibhAga banA kara karanA cAhie yaha siddha huA / tatkAla jinakA avasthAna saMkrama nahIM hotA unakA yaha krama sambhava nahIM hai yaha batalAne ke lie AgekA sUtra AyA hai - * jisa karmakA avasthitasaMkrama nahIM hotA isa karmake asaMkhyAta loka pratibhAga rUpa se vRddhi aura hAni nahIM upalabdha hotA / SS 660. kyoMki vahA~ para usakI upalabdhike kAraNabhUta satkarma vikalpa nahIM utpanna hote / isalie vahA~ para Aya aura nirjarAke kAraNa palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa pratibhAgarUpase satkarmakI vRddhi aura hAni hotI hai, ataeva tadanusAra hI saMkramakI pravRtti jAnanI cAhie / * yaha prarUpaNA jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnakI arthapadabhUta hai / 6661. yaha anantara pUrva kahI gaI prarUpaNA jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnake svarUpakA nicaya karane ke lie arthapadabhUta hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / aba isa prakAra kahe gaye Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame bhujagAro 39 maTThapadabhUdA ti bhaNidaM hoi / saMpahi evaM parUvidamaTThapadamassiUNa payadajahaNNasAmittavihAsaNaTThamuttaro suttapabaMdho 8 edAe parUvaNAe micchattasasa jahariNayA vaDDI hANI pravaTThANaM vA kasasa ? 6662. sugamamedaM pucchAsuttaM / NedametthAsaMkaNijaM, puvameva micchattajahaNNavaddhisAmittavisayapucchANidde sassa kayattAdo puNaruvaNNAso Niratthavo ti| kudo ? atthaparUvaNAe aMtaridasssa tasseva saMbhAlaNaTuM puNavaNNAse dosAbhAvAdo pubillapucchANideseNAsaMgahiyANaM hANi-aTThANasAmittANamettha saMgahovalaMbhAdo ca / OM jamhi tappAoggajahaeNageNa saMkamaNa se kAle avahidasaMkamo saMbhavadi tamhi jahapiNayA vaDDI vA hANI vA se kAle jahaNaNayamavaTThANaM / 6663. jamhi visae tappAoggajahaNNaeNa saMkameNa pariNadassa se kAle avavidasaMkamapariNAmasaMbhavo tamhi visae payadajahaNNasAmittamaNugaMtavvaM / kamhi puNa visaye arthapadakA Azraya kara prakRta jaghanya svAmitvakA vyAkhyAna karaneke lie AgekA sUtra prabandha kahate haiM * isa prarUpaNAke anusAra mithyAtvakI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna kisake hotA hai ? 6662. yaha pRcchAsUtra sugama hai / yahA~ para yaha zaMkA nahIM karanI cAhie ki mithyAtvakI jaghanya vRddhike svAmitvasambandhI pRcchAkA nirdeza pUrvameM hI kara Aye haiM, isalie usakA punaH upanyAsa karanA nirarthaka hai, kyoMki arthaprarUpaNAke dvArA vyavadhAnako prApta hue ukta kathanakI samhAla karaneke lie punaH upanyAsa karanemeM koI doSa nahIM hai tathA pUrvameM kiye pRcchAnirdezake dvArA saMgRhIta nahIM kiye gaye hAni Ara avasthAnasambandhI svAmitvakA yahA~ para saMgraha upalabdha hotA hai, isalie bhI koI doSa nahIM hai| * jahA~ para tatprAyogya jaghanya saMkramase tadanantara samayameM avasthAna saMkrama sambhava hai vahA~ para jaghanya vRddhi yA jaghanya hAni tathA tadanantara samayameM jaghanya avasthAna hotA hai| 6663. jisa viSayameM tatprAyogya jaghanya saMkramase pariNata hue jIvake tadanantara samayameM avasthita saMkramake anurUpa pariNAmakA saMkrama sambhava hai usa viSayameM prakRta jaghanya svAmitva jAnanA caahie| zaMkA to kisa viSayameM mithyAtvakA tatprAyogya jaghanya saMkramarUpase avasthAna saMkrama sambhava hai ? samAdhAna-kahate haiM-jo jIva kSapitakarmA zika lakSaNase Akara pUrvameM utpanna hue samyaktvase mithyAtvako prApta hokara tatprAyogya kAlake dvArA phirase vedaka samyaktvako prApta huA hai vaha prathama Avalike dvitIyAdi samayoM meM avasthita saMkramake yogya hotA hai, kyoMki mithyAdRSTikI Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 jaiyadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 3 micchattassa tappAoggajahaNNasaMkameNAvaTThANasaMbhavo ? vuccade-khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa puvvuppaNNasammattAdo micchattamuvaNamiya tappAoggeNa kAleNa puNo vi vedagasammattaM paDivaNNassa paDhamAvaliyAe vidiyAdisamaesu avadvidasaMkamapAoggo hoi, micchAidvicarimAvaliyaNaMvakabaMdhavaseNa tatthAgama-NijarANaM srisiikrnnsNbhvaado| tado tahAbhUdasammAidvipaDhamAvaliyAvalaMbaNeNa payadasAmittasamatthaNamevaM kAyavvaM / taM jahA-tappAogga vidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa puvvuppaNNasammattAdo micchattaM gaMtUNa puNo sammattaM paDivaNNassa paDhamasamae tappAoggajahaNNaM micchattassa padesasaMtakammaTThANaM hoi / 6664. saMpahi ettha sammAiTThipaDhamasamae NiruddhasaMtakammapaDibaddhasaMkamaTThANANaM kAraNabhUdANi asaMkhejalogametajjhavasANaTThANANi hoti / tattha jahaNNajjhavasANaTThANeNa saMkAmemANassa jhnnnnsNkmtttthaannmuppjdi| puNo tammi ceva jahaNNasaMtakammammi asaMkhejalogabhAgavaDiheduvidiyajjhavasANaTThANeNa pariNamiya saMkAmijamANe aNNaM sNkmtttthaannmpunnruttmuppjdi| evamedeNa kameNa tadiyAdiajjhabasANaTThANANi vi jahAkamaM pariNamiya saMkAmemANassAsaMkhejalogabhAguttarakameNegegasaMkamaTThANapakkhevavaDaDhIe NiruddhajahaNNasaMtakammaTThANammi asaMkhejalogamettasaMkamaTThANANamapuNaruttaNamuppattI vattavvA / 6665. saMpahi edesu saMkamaTThANesu sammAiTThipaDhamasamayammi jahaNNasaMkamaTThANamavattavyabhAveNa saMkAmiya puNo sammAiDividiyasamayammi vidiyasaMkamaTThANe saMkAmide jahaNNayA vaDDI hoi, pariNAmavisesamassiUNa tatthAsaMkhejalogapaDibhAgeNa saMkamassa antima AvalimeM hue navakabandhake kAraNa vahA~ para Aya aura nirjarAkA samAna honA sambhava hai| ataH usa prakArake samyagdRSTikI prathama Avalike avalambana dvArA prakRta svAmitvakA samarthana isa prakAra karanA cAhie / yathA-jo jIva kSapitakarmA zika lakSaNase Akara aura pUrva meM utpanna hue samyaktvase mithyAtvameM jAkara punaH samyaktvako prApta huA hai usake prathama samayameM mithyAtvakA tatprAyogya jaghanya pradezasaMkramasthAna hotA hai| 6664. yahA~ para samyagdRSTike prathama samayameM vivakSita satkarmase sambandha rakhanevAle saMkrama sthAnoMke kAraNabhUta asaMkhyAta lokapramANa adhyavasAnasthAna hote haiM / vahA~ para jaghanya adhyavasAnake dvArA saMkrama karanevAle jIvake jaghanya saMkramasthAna utpanna hotA hai / punaH asaMkhyAta lokarUpa bhAgavRddhike kAraNabhUta dvitIya adhyaksAnarUpase pariNamana kara usI jaghanya satkarmakA saMkrama ka'ne para dUsarA apunarukta saMkramasthAna utpanna hotA hai| isI prakAra isa kramase tRtIya Adi adhyavasAna sthAnoMko bhI pariNamAkara saMkrama karanevAle jIvake asaMkhyAta loka bhAga adhikake kramase eka eka saMkramasthAna prakSepavRddhike Azrayase vivakSita jaghanya satkarmasthAnameM asaMkhyAta lokapramANa apunarukta saMkramasthAnoMkI utpatti karanI caahie| 6665. aba ina saMkramasthAnomeMse samyagdRSTike prathama samayameM jaghanya saMkramasthAnako avaktavyarUpase saMkramAkara punaH samyagdRSTike dUsare samayameM dUsare saMkramasthAnake saMkramita karAne Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame padaNikkhevo 401 vhidsnnaado| adha paDhamasamayammi vidiyasaMkamaTThANaM saMkAmiya puNo vidiyasamayammi jahaNNasaMkamaTThANa1 jai saMkAmedi to jahaNiyA hANI hoi, jahaNNavahimettasseva tattha hANidaMsaNAdo / aha jai bidiyasamayammi jahaNNabhAvAviroheNa vaDidaNa hAidaNa vA puNo tadiyasamayammi AgamaNijjarAvaseNa tattiyaM ceva saMkAmedi to tassa jahaNNayamavadvANaM hoi, dosu vi samaesu avadvidapariNAmeNa pariNadammi tadavirohAdo / evamesA thUlasarUveNa jahaNNavaDi-hANi avaTThANANaM sAmittaSarUvaNA kayA / 6666. saMpahi suhumatthaparUvaNaM kssaamo| taM jahA-puvvuttajahaNNasaMtakammahANammi egaparamANummi vaDide sA ce putraparUvidasaMkamaTThANaparivADI uppajadi / evaM do-tiNNiAdisaMkhejAsaMkhejANaMtaparamANusu vaDidesu vi tANi ce saMkamaTThANANi uppajjati, tahAbhUdasaMtakammaviyappANaM visarisasaMkamaTThANaMtaruppattIe annimittttaado| puNo kettiyamettaparamANaNaM vaDDIe visarisasaMkamaTThANuppattiNimittasaMtakammaviyappuppattI hoi ti vutte vuccade-jaM jahANasaMtakammaTThANammi paDibaddhajahaNNasaMkamaTThANaM taM tasseva vidiyasaMkamaTThANAdo sohiya suddhasesamasaMkhecalogehi bhAge hide tattha bhAgaladdhamette jahaNNasaMtakammaTThANassuvari vaDDide paDhamasaMkamaTThANaparivADIe ubari bidiyasaMkamaTThANaparivADiuppAyaNakAraNabhUdaM vidiyaM sNtkmmtttthaannmuppjjdi| vijjhAdabhAgahAramasaMkhejalogavaggaM ca aNNoNNapara javanya vRddhi hotI hai, kyoMki pariNAmavizeSakA Azraya kara vahA~ asaMkhyAta loka pratibhAgase saMkramakI vRddhi dekhI jAtI hai| tathA prathama samayameM dvitIya saMkramasthAnako saMkramAkara dvitIya samayameM jaghanya saMkramasthAnako yadi saMkramita karatA hai to jaghanya hAni hotI hai, kyoMki vahA~ para jaghanya vRddhimAtrakI hI hAni dekhI jAtI hai / tathA yadi dUsare samayameM jaghanyabhAvake avirodha pUrvaka ya vRddhi yA hAni karake punaH tIsare samayameM Aya aura vyayake kAraNa utanekA hI saMkrama karatA hai to usake jaghanya avasthAna hotA hai, kyoMki donoM hI samayoM meM avasthita pariNAma rUpase pariNata hone para jaghanya avasthAnake honemeM koI virodha nahIM aataa| isa prakAra yaha sthUlarUpase jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnakI svAmitva prarUpaNA kii| .6666. aba sUkSma arthakA kathana karate haiN| yathA-pUrvokta jaghanya satkarmasthAnameM eka paramANukI vRddhi hone para vahI pahale kahI gaI saMkramasthAna paripATI utpanna hotI hai / isa prakAra do, tIna Adi saMkhyAta, asaMkhyAta aura ananta paramANuoMkI vRddhi hone para bhI ve hI saMkrAmasthAna utpanna hote haiM, kyoMki isa prakArake satkarma vikalpa visadRza dUsare saMkramasthAnakI utpattimeM nimitta nahIM haiN| punaH kitane paramANuoMkI vRddhi hone para visadRza saMkramasthAnakI utpattike kAraNabhUta satkarma vikalpakI utpatti hotI hai aisA pUchane para kahate haiM-jaghanya satkarmasthAnameM pratibaddha jo jaghanya saMkramasthAna hai use usIke dUsare saMkramasthAnameMse ghaTAkara jo zeSa bace usameM asaMkhyAta lokakA bhAga dene para jo bhAga labdha Ave use jaghanya satkarmasthAnake Upara bar3hAne para prathama saMkramasthAnakI paripATIke upara dUsarI saMkramasthAna paripATIko utpanna karanekA kAraNabhUta dUsarA 1. Apratau paDhamasayammi jahaNNasaMkamADhaNaM iti paatthH| Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4.2 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 guNaM kariya jahaNNasaMtakammaTThANe bhAge hide tattha jaM bhAgaladdhaM tammi tatva jahaNNasaMtakammaTThANammi paDirAsiya pakkhitte bidiyasaMtakammaTThANamuppajadi ti vuttaM hoi / kudo edaM Nabade ? uvarimasaMkamaTThANaparUvaNAe nnibddhcunnnnisuttaado| edisse saMtakammavaDDIe saMtakammapakkhevo ti snnnnaa| 6667. saMpahi evaMvihapakkhevuttarasaMtakammaTThANamassiUNa payadajahaNNavaddhi hANiavaTThANANamevaM sAmittaparUvaNA kAyavvA / taM jahA-jahaNNapariNAmaTThANeNa pariNamiya saMpahi NiruddhapakkhevattarasaMtakammaTThANaM saMkAmemANassa etthataNajahaNNasaMkamaTThANaM hodi / hotaM pi jahaNNasaMtakammaTThANapaDibaddhajahaNNasaMkamaTThANAdo asaMkhejamAgabhahiyaM hodaNa tasseva vidiyasaMkamaTThAgAdo vi asaMkhejabhAgahINaM hodUNa cehadi / kiM kAraNaM ? tatthataNasaMkamaTThANavisesassAsaMkhejadimAgabhUdasaMtakammapakkheve bijjhAdabhAgahAreNa khaMDide tattheyakhaMDametteNa pavillajahaNNasaMkamaTThANAdo edassa bidiyaparivADijahaNNasaMkamaTThANassamahiyattadasaNAdo / evaM hoi ti kAdUNa sammAiTThipaDhamasamayammi paDhamasaMkamaTThANaparivADijahaNNasaMkamaTThANamavattavyabhAveNa saMkAmiya puNo vidiyasamayammi vidiyasaMkamaTThANaparivADIe jahaNNasaMkamaTThANe saMkAmide jahaNiyA vaDDI hoi / satkarmasthAna utpanna hotA hai| vidhyAtabhAgahArako aura asaMkhyAta lokake vargako paraspara guNita kara usakA jaghanya satkarmasthAnameM bhAga dene para vahA~ jo bhAga labdha Ave use vahIM para jaghanya satkarmasthAnako prati rAzikara milA dene para dUsarA satkarmasthAna utpanna hotA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai| zaMkA-yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna-Age saMkramasthAna prarUpaNAmeM nibaddha cUrNisUtrase jAnA jAtA hai / isa satkarma vRddhikI satkarma prakSepa yaha saMjJA hai| 6667. aba isa prakAra prakSepa adhika satkarmasthAnakA Azraya lekara prakRta jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnake svAmitvakI isa prakAra prarUpaNA karanI caahie| yathA-jaghanya pariNAmasthAnarUpase pariNamana kara aba vivakSita prakSepa adhika satkarmasthAnakA saMkrama karanevAle jIvake yahA~kA jaghanya saMkramasthAna hotA hai / jo hotA huA bhI jaghanya satkarmasthAnase pratibaddha jaghanya saMkramasthAnase asaMkhyAtavA bhAga adhika hokara tathA usIke dUsare saMkramasthAnase bhI asaMkhyAtavA~ bhAga hIna hokara sthita hai, kyoMki vahA~ke saMkramasthAnavizeSake asaMkhyAtaveM bhAgarUpa satkarmaprakSepameM vidhyAtabhAgahArakA bhAga dene para jo eka bhAga labdha Ave utanI pahaleke jaghanya saMkramasthAnase dUsarI paripATImeM utpanna isa jaghanya saMkramasthAnakI adhikatA dekhI jAtI hai| aisA hotA hai aisA karake samyagdRSTike prathama samaya meM prathama saMkramasthAna paripATIke jaghanya saMkramasthAnako avaktavyarUpase saMkramAkara punaH dUsare samayameM dUsarI saMkramasthAna paripATIke jaghanya saMkramasthAnake saMkramita karanepara jaghanya vRddhi hotI hai| Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 403 To 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame padaNikkhevo SS 668. saMpahi jahaNgahANisaMka me icchijjamA paDhamasamayammi vidiyasaMkamaTThANaparivADIe paDhamasaMkamaTThANaM saMkAmiya puNo vidiyasamayammi paDhamasaMkamaTTANaparivADIe jasaM maTThANe saMkA miMde jahaNiyA hANI hoi tti vattavtraM / puNo bidiyasamayambhi aNa vihiNA -hANINamaNNadarapariNAmaM gaMtUNa tado tadiyasamayammi Agama- NiJjarAvase tettiyaM caiva kAmemANassa jahaNNamavadvANaM hodi tti daTThavvaM / edaM ca jahaNavaDi* hANi-avaTThANadavvaM puvvillaparUvaNA visaI kayajadaNNavaDDi-hANi-avaTThANadavvAdo asaMkhejahodi / dasa kAraNaM sugamaM / tamhA edammi ce| gahide savvajahaNNavahA aANi hoti tti siddha / * samyattassa jahariyA hANI kassa 6666. sugamaM / * jo sammAiTTho? tappA oggajahaNaNae kammeNa sAgarovamave sarastra gAlidu micchattaM gado, savvamahaMta ucvellaekAle uvvellemANagassa tassa ducarimaTThidikhaMDayassa carimasamae jahariNayA hANI / SS 670. jahaNNasAmittavihAroNAgaMtUna sammattamuppAhaya bechAvaTTisAgaropamANi sammattamaNupAliya tadavasANe pariNAmapaccaeNa micchatta muvaNamiya dIhuvvellaNakAlebvellemANayassa ducarimaTThidikhaMDayacarimaphAlIe aMgulassA saMkhejabhAgapaDibhAgeNu 6 668. aba jaghanya hAni saMkramake lAne kI icchA honepara prathama samaya meM dUsarI saMkramasthAna paripATI ke prathama saMkramasthAnako saMkramAkara punaH dUsare samaya meM prathama saMkramasthAna paripATIke jaghanya saMkramasthAna ke saMkramita karane para jaghanya hAni hotI hai aisA kahanA caahie| punaH dUsare samayameM isa vidhi vRddhi aura hAnisambandhI anyatara pariNAmako prApta hokara tadanantara tIsare samaya meM Aya-vyaya ke kAraNa utanA hI saMkrama karanevAle jIvake jaghanya avasthAna hotA hai aisA jAnanA caahie| yaha jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna dravya pahalI prarUpaNA meM viSaya kiye gaye jaghanya vRddha, sthAna dravyase asaMkhyAtaguNA hIna hotA hai / isakA kAraNa sugama hai, isalie isIke grahaNa karane para sabase jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna hote haiM yaha siddha huA / * samyaktvakI jaghanya hAni kisake hotI hai ? 9 666. yaha sUtra sugama hai / * jo samyagdRSTi jIva tatprAyogya jaghanya karmake sAtha do chyAsaTha sAgarapramANa kAla bitAkara mithyAtvako prApta huA, sabase bar3e udva elanAkAlake dvArA udva elanA karaneusa jIvake dvicarama sthitakANDakake antima samaya meM jaghanya hAni hotI hai / 6670. jaghanya svAmitva vidhise zrAkara samyaktvako utpanna kara tathA do chayAsaTha sAgara kAla taka samyaktvakA polana kara usake anta meM pariNAmavaza midhyAtvako prApta hokara dIrgha udvelanA kAlake dvArA udvelanA karanevAle jIvake dvicarama sthitikANDakakI antima phAlikA aMgulake Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe. [baMdhago6 vvenlaNAsaMkameNa jahaNNahANisAmittamedaM hoi ti sutttyo| ducarimadvidikhaMDayaducarimaphAlidavvAdo tasseva carimaphAlidavve sohide suddhasesamettamettha hANipamANaM hoi / (r) tasseva se kAle jahapiNayA vddddii| hu 671. tasseva hANisAmiyassa tadaNaMtarasamae jahaNiyA vaTThI hoi / kudo ? tattha palidovamAsaMkhejabhAgapaDibhAgiyaguNasaMkrameNa jahaNNabhAvAviroheNa pariNadammi tduvlddhiido| evaM sammAmicchattassa vi| 6 672. jahA sammattassa duvihA sAmittaparUvaNA kayA evaM sammAmicchattassa vi kAyanvA, visesaabhaavaado| Navari jahaNNavahisAmitte bhaNNamANe ducarimuvvenlaNakaMDayacarimaphAlimuvvenlaNabhAgahAreNa saMkAmiya tado uvarimasamayammi sammattamuppAiya vijjhAdasaMkameNa saMkAmemANayassa jahaNiyA vahI daTThavvA, guNasaMkamajaNidavaDDIdo vijjhAdasaMkamajaNidavaDIe suTu jahaNNabhAvovavattIdo / tattha vi guNasaMkamo atthi ti NAsaMkaNijaM, tatthataNasammAmicchattaguNasaMkamabhAgahArassa aNgulssaasNkhejbhaagpmaannttovesaado| Na ca eso atyo sutte Natthi, se kAle jahaNiyA vaDDI hoi ti sAmaNNasarUveNa payaTTaH sucammi edassa atthavisesassa sNbhvovlNbhaado| asaMkhyAtaveM bhAgarUpa pratibhAgake dvArA udvelanA saMkrama honese yaha jaghanya svAmitva hotA hai yaha isa sUtrakA artha hai / dvicarama sthitikANDakake dvicarama phAli dravyameMse usIkI antima phAlike dravyake ghaTAne para jo zeSa bace utanA yahA~ para jaghanya hAnikA pramANa hotA hai| * usIke anantara samayameM jaghanya vRddhi hotI hai| 6671. jo jaghanya hAnikA svAmI hai usIke tadanantara samayameM jaghanya vRddhi hotI hai, kyoMki vahA~ para jaghanyapaneke avirodhI. palyake asakhyAtaveM bhAgapramANa bhAgahArarUpa guNasaMkramarUpase pariNata honeSara jaghanya vRddhikI upalabdhi hotI hai| * isIprakAra samyagmithyAtvake bhI jaghanya svAmitvakI prarUpaNA karanI cAhie / 66.2. jisa prakAra samyaktvake svAmitvakI do prakArakI prarUpaNA kI hai usI prakAra samyagmithyAtvakI bhI karanI cAhie, kyoMki usase isameM koI vizeSa nahIM hai| kintu itanI vizeSatA hai ki jaghanya vRddhike svAmitvakA kathana karate samaya dvicarama udvelanAkANDakakI antima phAliko udvelanAbhAgahArake dvArA saMkramAkara anantara agale samayameM samyaktvako utpanna kara vidhyAtasaMkramake dvArA saMkrama karanevAle jIvake jaghanya vRddhi jAnanI cAhie, kyoMki guNasaMkramase utpanna huI vRddhikI apekSA vidhyAtasaMkramase utpanna huI vRddhikA acchItaraha jaghanyapanA bana jAtA hai| vahA~ para bhI guNasaMkrama hai aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki vahA~ para jo samyagmithyAtva kA guNasaMkrama bhAgahAra hotA hai vaha aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI hotA hai aisA upadeza pAyA jAtA hai| yaha arya sUtra meM nahIM hai yaha kahanA ThIka nahIM hai, kyoMki 'tadanantara samayameM jaghanya vRddhi hotI hai| isa prakAra sAmAnyarUpase prabRta hue sUtra meM isa arthavizeSakI sambhAvanA upalabdha hotI hai| Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 58] uttarapayaDipadesasakame padaNikkhevo * aNaMtANubaMdhoNaM jahaNiyA vaDDI hANI avaThThANaM ca kassa ? 6673. sugmN| OM jahaeNageNa eiMdiyakammeNa visaMjoedUNa saMjoido, tavo tAva gAlidA jAva tesiM galidasesANamadhApavattaNijjarA jahapaNeNa eiMdiyasamayapabaddhaNa sarisI jAdA tti / kevaciraM puNa kAlaM gAlidassa aNaMtANubaMdhINamaghApavattaNijjarA jahaeNaeNa eiMdiyasamayapaSaddhaNa sarisI bhavadi ? tado palidovamassa asaMkhejavibhAgakAlaM gAlidassa jahaNaNeNa eiMdiyasamayapabaddhaNa sarisI NijjarA bhvdi| jahaeNeNa eiMdiyasamayapabaddhaNa sarisI NijjarA prAvaliyAe samayuttarAe ettieNa kAleNa hohidi tti tado mado eidiyo jahaNNajogI jAvo / tassa samayAhiyAvaliya. uvavaeNassa aNaMtANubaMdhoNaM jahariNayA vaDDI vA hANI vA avaThThANaM vaa| 6674. edassa suttassatthaparUvaNaM kssaamo| taM jahA--'jahaNgaeNa eI diyakammeNe' ti vutte suhumaIdiemu khavidakammaMsiyalakkhaNeNa kammaTThidimaNupAlemANeNa saMcidajahaNgadavvassa gahaNaM kAyavyaM, tatto aNgassa ei diyajahaNgakammassANuvalaMbhAdo / teNa saha w ww - - * anantAnubandhiyoMkI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna kisake hotA hai ? 6673. yaha sUtra sugama hai| * jo ekendriyasambandhI jaghanya satkarmake sAtha anantAnubandhIkI visaMyojanA kara usase saMyukta huaa| anantara usane galita zeSa unakI nirjarAke ekendriyasambandhI jaghanya samayaprabaddhake samAna hone taka unheM galAyA / kitane samaya taka galAye gaye anantAnubandhiyoMkI adhaHpravRtta nirjarA ekendriyasambandhI jaghanya samayaprabaddhake sadRza hotI hai ? ekendriyoMmeM Aneke bAda palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka galAye gaye anantAnubandhiyoMkI nirjarA ekendriyasambandhI jaghanya samayaprabaddhake samAna hotI hai / kintu ekendriyasambandhI jaghanya samayaprabaddhake samAna yaha nirjarA eka samaya adhika eka Avali kAlake bAda hogI ki vaha marA aura jaghanya yogase yukta ekendriya ho gayA usake utpanna honeke eka samaya adhika eka Avalike bAda anantAnubandhiyoMkI jaghanya vRddhi, jaghanya hAni yA jaghanya avasthAna hotA hai| 674. aba isa sUtrake arthakA kathana karate haiN| yathA-'jahaNNaeNa eiMdiyakammeNa'. aisA kahane para sUkSma ekendriyoMmeM kSapitakarmA zika lakSaNarUpase karmasthitikA pAlana karanevAle jIvake dvArA saMcita hue jaghanya dravyakA grahaNa karanA cAhie, kyoMki usake sivA anya jIvake ekendriyasambandhI jaghanya karma upalabdha nahIM hotaa| isa prakAra usa dravyake sAtha Akara aura 1. Apratau vaDDI kassa tA0pratau vaDDI [ hANI akvANaM ca ] kassa iti pAThaH / Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhagA 6 AgaMtUNa paMcidie samayAviroheNuppanjiya savvalahu sammattaM ghettaNANatANubaMdhINaM visaMjoyaNApuvtramaMtomuhutteNa puNo vi saMjutto jAdo / kimadumettha visaMjoyaNAputraM puNo saMtabhAvo kIrade ? Na, anaMtANubaMdhINaM visaMjoyaNAe NistIbhAvaM kADhUNa puNo saMjuttassa thoradavyaM gheNa jahaNNasAmittavihANa tahAkaraNAdo / jai evaM, evaM diyaja haNNasaMtakammAvalaMvaNamaNatthayaM, visaMjoedUNa viNA siJjamA NANamaNaMtANubaMdhINaM saMtakammassa jahaNNabhAve phalavisAvalaMbhAdo ? Na esa doso, sesaka sAehiMto adhApavattasaMkameNa paDichinamANa - 'davyassa jahaNNabhAvavihANaDumeha' diyajahaNNasaMta kmmaavlNbnnaado| 'tado tAva gAlidA 0 'sarisI jAdA' tti edassattho - tado visaMjoyaNApuvtrasaMjogAdo anaMtara mei diesa pavisiya tAtra gAlidA anaMtANubaMdhiNo jAva tesiM galidAvasi / NamadhApavattaNijarA adhaTThidiNijarA jahaNNeNa ei diyasamayapabaddheNa jahaNNovabAda jogapaDibaddheNa samANA jAdA ti / etadukta N bhavati -- visaMjoyaNASu vvasaMjogeNei die paviTThassa aNatAraNubaMdhI - madirA eha diyasayapabaddhAdo thotrayarA hoMti tAva gAleyavtrA jAva paDisamayamei diyasaMcayavaseNa ahikaya gobucchAvisaye jahaNNaeNa evaM diyasamayapabaddheNa sarisatta' pattA paJcendriyoMmeM samaya ke avirodha pUrvaka utpanna hokara tathA atizIghra samyaktvako grahaNa kara anantAnubandhiyoMkI visaMyojanApUrvaka antarmuhUrtameM punaH unase saMyukta huA / zaMkA - yahA~ para visaMyojanApUrvaka punaH saMyukta kisalie karAyA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki anantAnubandhiyoMkI visaMyojanA dvArA unheM niHsattva karake punaH saMyukta hue jIvake stokatara dravyako grahaNa kara jaghanya svAmitvakA vidhAna karane ke lie isa prakAra kiyA hai| zaMkA- yadi aisA hai to ekendriyasambandhI jaghanya satkarmakA avalambana karanA nirarthaka hai, kyoMki visaMyojanA karake vinAzako prApta honevAlI anantAnubandhiyoM ke satkarmake jaghanyapane meM vizeSa phala nahIM upalabdha hotA ? samAdhAna - yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki zeSa kaSAyoMmeMse adhaHpravRttasaMkramake dvArA saMkramita honevAle dravyako jaghanya karaneke lie ekendriyasambandhI jaghanya satkarmakA avalambana liyA hai / 'to tAba gAlidA0 sArisI jAdA' isakA artha- 'tado' arthAt visaMyojanApUrvaka saMyogake bAda ekendriyoM meM praveza karAkara anantAnubandhiyoMko tabataka galAyA jaba jAkara galitAvaziSTa unakI adhaHpravRtta nirjarA arthAt adhaH sthitigalanarUpa nirjarA jaghanya upapAdayoga ke sambandhase ekandriyasambandhI jaghanya samayaprabaddha ke samAna ho gii| isakA yaha tAtparya hai ki visaMyojanA pUrva saMyoga ke bAda ekendriyoMmeM praviSTa hue jIva ke anantAnubandhiyoMkI adhaH sthitigalana rUpa nirjarA ekendriyasambandhI samayaprabaddha se stokatara hotI hai, isalie unheM taba taka galAnA cAhie jaba jAkara pratyeka samayameM ekendriyoMmeM hue saJcayake kAraNa adhikRta gopucchAkA Azraya kara vaha ekendriyasambandhI jaghanya samayaprabaddha ke samAna ho jAtI hai / Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 407 gA058] uttarapaDipadesasaMkame padaNikkhevo tti / kimaTThamevaM kIrade ce ?Na, aNNahA Agama-NijarANaM sarisattAbhAveNa1 pydjhnnnnsaamittvihaannaannuvvttiido| 6675. saMpahi eidiesu paiTThassa kettieNa kAleNa Agama-NijarANaM sarisattasaMbhavo hoi ? edisse pucchAe NiNNayavihANaTThamuttaro suttAvayavo-'tado palidovamassAsaMkhejadibhAgakAlaM gAlidassa iccAdi / ki kAraNaM ? aiidiesu tappAoggapalidovamAsaMkhejjabhAgamettakAlAvaTThANeNa viNA Agama-NijarANaM sristtvihaannovaayaabhaavaado| tamhA tettiyamettaM bhujagArakAlaM gAliya appayarakAlasaMdhIai vaTTamANassa avadvidapAoggavisaai sAmittavihANamedamaviruddhaM siddhaM / evamavadvidapAoggaM jahaNNasaMtakammaM kAdaNa tattha jahaNNasAmittANugame kIramANe eso viseso aNugaMtavyo ti paduppoyaNaTThamuvari suttAvayavakalAvo--'jahaNNeNa eIdiyasamayapabaddhaNa sarisI NijjarA AvaliyAe samayuttarAai iccAdi / edassAvayavattho sugamo / kimaTThamevaM jahaNNovavAdajogeNa pariNAmijjade ? Na, aNNahA sAmittasamayabhAviNIe jahaNNaNijjarAe saha vivakkhiyasamayapabaddhassa srisbhaavaannussvttiido| Na ca tANaM sabajahaNNabhAveNa sarisatAbhAve payadajahaNNasAmittavihANasaMbhavo, zaMkA-aisA kisalie karate haiM ? samAdhAna--nahIM, kyoMki anyathA Apa aura vyayake samAna na honeke kAraNa prakRta jaghanya svAmitvakA vidhAna nahIM bana sktaa| 6675. aba ekendriyoMmeM praviSTa hue isa jIvake kitane kAlake dvArA Aya aura vyayakA sahazapanA sambhava hai aisI pRcchA hone para nirNayakA vidhAna karaneke lie AgekA sUtra avayava AyA hai-'tado palidovamassAsaMkhejjadibhAgaM kAlaM gAlidassa' ityAdi / kyoMki ekendriyoM meM tatprAyogya palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka avasthAna hue binA Aya aura vyayake sahazapaneke vidhAnakA anya koI upAya nahIM pAyA jaataa| isalie utane mAtra bhajagAra kAlataka galA kara alpatara kAlakI sandhimeM vidyamAna hue jIvake avasthitapadake yogya dravyake honepara yaha svAmitvakA vidhAna aviruddha siddha hotA hai| isa prakAra avasthitapadake yogya jaghanya satkarmako karake vahA~ para jaghanya svAmitvakA anugama karane para yaha vizeSa jAnane yogya hai yaha kathana karaneke lie AgekA sUtrAvayavakalApa AyA hai-'jahaNNaNa eiMdiyasamayapavaddheNa sarisI NijarA avaliyAe samayuttarAe' ityAdi / isa avayavakA artha sugama hai| zaMkA-isa prakAra jaghanya upapAda yogarUpase kisalie pariNamAyA jAtA hai ? samAdhAna--nahIM, kyoMki anyathA svAmitvake samayameM honevAlI jaghanya nirjarAke sAtha vivakSita samayaprabaddhakI sadRzatA nahIM bana sakatI, isalie isa jIvako jaghanya upapAda yogarUpase pariNamAyA hai / yadi kahA jAya ki unakA sabase jaghanyarUpase sadRzapanA nahIM hone para bhI prakRta jaghanya svAmitvakA vidhAna sambhava hai so aisA kahanA ThIka nahIM hai, kyoMki isakA niSedha hai| 1. A0 pratau sarisattAbhAgeNa tA0 pratau sarisattAbhAge (ve) Na iti pAThaH / Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 trippaDisehAdo / tado evaMviNa payattaviseseNa tattha baMdha kADhUNa baMdhAvaliyA dikkatassa payada jahaNNasAmittaM hoi / saMpahi kathamettha jahaNNatra-ihANi-avaTThANANi jAdANi ti edassa NiNNayakaraNaDumidaM buccade - - evamavadvidasa kamapAoge edammi visaye jai Agamado NijjarA egasa takammapakkheveNaNA hoi to jahaNNava DisA mittamettha hoi / jai puNa Agamado NijjarA egasaMtakammapakkhevameteNa bhahiyA hoi to jahaNNiyA hANI jAyade / evaM vaDDi-hANoNamaNNadarapajjAeNa pariNadassa se kAle tattiyaM caitra saMkAmemANayassa jahaNayamANaM hoi tti ghettavdhaM / ettha saMtakammapakvapamANaM purado bhaNissAmo / evamatAdhaNaM jahaNNavaDDi-hANi avaDa ( NasAmittaM parUviya saMpahi aTThakasAya-bhayaduchA tapparUvaNamuttaramuttapabaMdhamAha - * aTTahaM kasAyANaM bhaya-du guMchANaM ca jahariNayA vaDDI hANI avahAca kassa ? 9 676. sugamaM / * ei diyakammeNa jahaNaNeNa saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso gado, teNeva cattAri vAre kasAyamuvasAmidA / tado ei die gado palidovamassa asaMkhejjadibhAgaM kAlamacchiUNa uvasAmayasamayapabaddha galidesu jAghe 408 isalie isa prakAra prayatna vizeSase vahA~ para bandha karake bandhAvalike bAda usake prakRta jaghanya svAmitva hotA hai| aba yahA~ para jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna kaise hue isa prakAra isa bAtakA nirNaya karaneke lie kahate haiM - isa prakAra avasthita saMkramake yogya isa viSaya meM yadi AyakI apekSA nirjarA eka satkarma prakSepa nyUna hotI hai to yahA~ para jaghanya vRddhikA svAmitva hotA hai / yadi yakI apekSA nirjarA eka satkarma prakSepamAtra adhika hotI hai to jaghanya hAni utpanna hotI hai / tathA isa prakAra vRddhi aura hAnimeMse kisI eka paryAyase pariNata hue. jIvake tadanantara samayameM utanA hI saMkrama karanepara jaghanya avasthAna hotA hai aisA yahA~ para grahaNa karanA cAhie / yahA~ para satkarmake prakSepakA jo pramANa hai vaha Age kaheMge / isa prakAra anantAnubandhiyoM kI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnakA kathana kara aba ATha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnakA kathana karaneke lie zrAgeke sUtraprabandhako kahate haiM-- * ATha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna kisake hotA hai ? 9 676. yaha sUtra sugama hai * koI eka jIva ekendriyasambandhI jaghanya satkarmake sAtha saMyamAsaMyama aura saMyamako bahuta bAra prApta huA / usIne cAra bAra kaSAyoM kA upazama kiyA / tadanantara ekendriyoM meM gayA aura vahA~ panyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka rahakara upazAmaka Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 uttarapayaDipadesa kame padaNikkhevo 406 baMdheNa NijjarA sarisI bhavadi tAghe edesiM kammANaM jahaNNiyA vaDDI ca hANI ca avadvANaM ca / 6677. edassa suttassattho / taM jahA -- ' jahaNgeNei diyakammeNe' tti jidda so khavidakam maMsiyalakkhaNeNAgada ei diyassa jahaNNasa takammagahaNaphalo / 'sa' jamAsa jamaM ca bahuso gado' tti vayaNamei diesu khavidakammaMsiyalakkhaNeNa kammaTThidimaNupAledUNa tatto nissariya tasesuppaNNassa savvukkassasaMjamA saMjama -saMjamapariNAmaNibaMdhaNaguNase DhiNiJjarAe jahaNe 'diyasaMtakammassa suTTha jahaNNIkaraNaTTamidaM daTThavvaM / edeNa palidovamANaM asaMkhejabhAgameta saMjamA saMjama kaMDayANaM tappA oggasaMkheja saMjamakaMDayANaM ca saMbhavo suucido| ettha sammattANatANuvaM dhivisaMjoyaNakaMDayAnaM pi aMtabbhAvo vattavyo / 'cattAri vAre kasAyA uvasAmidA' ttiddi seNa uvasAmayapariNAmaNibaMdhaNaba hukamma poggalaNiJjarAe saMgaho kao daTThavvo / evaM padakammANaM bahupoggalagAlaNaM kADhUNa tado evaM die gado / kimaTThameso ei diesa pavesido 1 Na, tattha palidoSamAsaMkhez2a bhAgametta appayarakA labbhaMtare cirANasaMtakammeNa saha uvasAmagasamayapabaddhesu aNAgAlidisu jhnnnnyrsNtkmmaarnnuppttiido| evamuvasAmaya samayapabaddhe avasthAsambandhI samayaprabaddhake galI denepara jaba bandhase nirjarA samAna hotI hai taba ina karmo kI jaghanya vRddhi, jaghanya hAni aura jaghanya avasthAna hotA hai / SS 677. aba isa sUtrakA artha kahate haiN| yathA-sUtra meM 'jahoNei diyakamme ' isa padaka nirdeza kSapitakarmAzika lakSaNa se Aye hue ekendriya jIvake jaghanya satkarmake grahaNa karaneke lie kiyA hai / 'saMjamA saMjamaM saMjamaM ca bahusoM gado' yaha vacana ekendriya jIvoMmeM kSapitakarmAzika lakSaNa ke sAtha karme sthitikA pAlana kara phira vahA~se nikalakara trasoMmeM utpanna hue jIvake sabase utkRSTa saMyamAsaMyama aura saMyamarUpa pariNAmoMke nimittase honevAlI guNazra NinirjarAke dvArA ekendriyasambandhI jaghanya satkarmako acchI taraha jaghanya karane ke lie jAnanA caahie| isa vacana ke dvArA palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa saMyamAsaMyamakANDaka aura tatprAyogya saMkhyAta saMyamakANDaka sambhava haiM yaha sUcita kiyA gayA hai / yahA~ para samyaktvake kANDakoMkA aura anantAnubandhIke visaMyojanAkANDakoM kA antarbhAva kahanA cAhie / 'cattAri vAre kasAyA ubasAmidA' isa vacana dvArA upazAmaka sambandhI pariNAmoMke kAraNa huI bahuta karmoMkI nirjarAkA saMgraha kiyA gayA hai aisA jAnanA cAhie / isa prakAra prakRta karmoMke bahuta pudgaloMko galAkara usake bAda ekendriyoM meM gyaa| zaMkA- ise ekendriyoM meM kisalie praviSTa karAyA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki prakRtameM palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa alpatara kAlake bhItara prAcIna satkarmake sAtha upazAmakasambandhI samayaprabaddhoMke agAlita rahane para jaghanyatara 52 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 3 gAliya jattha jahaNNaeNa eiMdiyasamayabaddheNa sarisI NijjarA hoi tattha jahaNNasAmittavihAsaNahamidamAha--'jAdhe baMdheNa sarisI NijarA havai tAdhe' iJcAdi / edassatthouvasAmayasamayapabaddhesu galidesu jAdhe sAmittasamayAdo samayuttarAvaliyamettamosakkiUNa baddhatappAoggajahaNNeI diyasamayapabaddheNa sAmittasamakAlabhAviNI NijarA sarisI bhavadi tAdhe edesi payadakammANa jahaNNavaDDi-hANi-abaDhANANi hoti, egasaMtakammapakkhevaNibaMdhaNajahaNNavaDDi-hANi-avaTThANANamettha dNsnnaado| * cadusaMjalaNANaM jahapiNayA vaDDI hANo avaTThANaM ca kassa ? 6 678. sugamaM / kasAe aNuvasAmeUNa saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso laDANa eiMdie gdo| jAdhe baMdheNa NijarA tullA tAdhe cadusaMjalaNassa jahaNiyA vaDDI-hANo avaThThANaM c| 6676. kimaTThametya cadukkhutto kasAyovasAmaNaM Na icchijade 1 Na, uvasamaseDhIe cadusaMjalaNANaM baMdhasaMbhaveNa sesAbajjhamANapayaDINaM guNasaMkamapaDiggahe tattha payadovajogi - satkarmakI utpatti nahIM ho sakatI, isalie ukta jIvako ekendriyoMmeM praviSTa karAyA hai| isa prakAra upazAmakasambandhI samayaprabaddhoMko galA kara jahA~ para ekendriyasambandhI jaghanya samayaprabaddhake samAna nirjarA hotI hai vahA~ para jaghanya svAmitvakA vyAkhyAna karaneke lie yaha vacana kahA hai-'jAdhe baMdheNa sarisI NijjarA havaha tAdhe, ityAdi / isakA artha-upazAmakasambandhI samayaprabaddhoMke galA dene para jaba svAmitvake samayase eka samaya adhikAvali mAtra pIche jAkara bandhako prApta hue ekendriya sambandhI tatprAyogya jaghanya samayapravaddha ke samAna svAmitvake kAlameM honevAlI nirjarA hotI hai taba ina prakRta karmoMkI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna hote haiM, kyoMki eka satkarmaprakSepanimittaka jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna yahA~ para dekhe jAte haiN| * cAra saMjvalanoMkI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna kisake hotA hai ? 6678. yaha sUtra sugama hai| * kaSAyoMkA upazama kiye vinA aneka bAra saMyama aura saMyamAsaMyamako prApta kara ekendriya paryAyameM mara kara utpanna huaa| vahA~ jaba bandhaka samAna nirjarA hotI hai taba cAra saMjvalanoMkI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna hotA hai| 6676. zaMkA-yahA~ para cAra bAra kaSAyoMkI upazamakriyA kisalie svIkAra nahIM kI samAdhAna-nahIM, kyoMki upazamana NimeM cAroM saMjvalanoMkA bandha sambhava honese nahIM baMdhanevAlI zeSa prakRtiyoMkA guNasaMkramake dvArA pratigraha hone para vahA~ para prakRtameM upayogI phalavizeSa Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame padaNikkhevo 411 phalavisesANuvaladdhIdo / Na tattha guNaseDhiNijarAe bahudavvaviNAso AsaMkaNijo, tatto guNasaMkrameNa pddicchinnyjmaanndvvssaasNkhejgunnttdNsnnaado| tado saI pi kasAe aNuvasAmeNa sesaguNaseDhiNijarAhiM vahuso pariNAmiUNa puNo eidiesu gadassa khavidakammasiyassa palidovamAsaMkhejabhAgamettakAleNa gAlidAsesaguNaseDhiNijjarAkAlabhaMtarasaMgalidasamayapabaddhassa jAdhe saMkamapAoggabhAveNa DhukkamANatappAoggajahaNNeidiyasamayapabaddhaNa saha sarisI NijjarA jAdA tAdhe caduNhaM saMjalaNANaM jahaNNavaDvi-hANi-avaTThANasAmittAhisaMbaMdho ti susaMbaddhamedaM suttaM / * purisavedassa jahaeiNayA vaDDI hANI avaTThANaM ca kassa ? 6680. sugama / (r) jamhi avaTThANaM tamhi tappAoggajahaeNaeNa kammeNa jahaNiyA vaDDI vA hANI vA avaThThANaM vA / 6681. jamhi visaye purisavedapadesasaMkamassAvaTThANasaMbhavo tamhi tappAoggajahaNNaeNa kammeNa saha vaTTamANayassa payadajahaNNavahi:hANi-avaTThANasAmittasaMbaMdho daTTayo / ki kAraNaM ? avavidapAoggavisaye asaMkhejalogapaDibhAgeNa jahaNNavaDi-hANi-avaTThANANamuvalaMme virohAbhAvAdo / sesaM suganaM / upalabdha nahIM hotA aura isalie vahA~ para guNazreNi nirjarAke dvArA bahuta dravyake vinAzakI AzaMkA karanA ThIka nahIM hai, kyoMki usase guNasaMkramake dvArA pratigraharUpase prApta honevAlA dravya asaMkhyAtaguNA dekhA jAtA hai / isalie eka bAra bhI kaSAyoMko nahIM upazamA kara tathA zeSa dravyako guNazreNi nirjarAke dvArA bahuta bAra pariNamA kara punaH ekendriyoMmeM mara kara utpanna hue usa kSapitakarmA zika jIvake palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake dvArA nirjINa kI gaI samasta guNazreNinirjarAoMke kAlake bhItara samayaprabaddhoMko nijINa karane para jaba saMkramake yogyarUpase prApta honevAle tatprAyogya ekendriyasambandhI samayaprabaddhake samAna nirjarA hotI hai taba cAroM saMjvalanoMkI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnake svAmitvakA sambandha hotA hai isalie yaha sUtra susambaddha hai| * puruSavedakI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna kisake hotA hai ? 6680. yaha sUtra sugama hai| * jahA~ para avasthAna hotA hai vahA~ para tatprAyogya jaghanya karmake sAtha jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna hotA hai| 6681. jisa viSayameM puruSavedake pradezasaMkramakA avasthAna sambhava hai vahA~ para tatprAyogyajaghanya karmake sAtha vidyamAna hue jIvake prakRta jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnake svAmitvakA sambandha jAna lenA cAhie, kyoMki avasthitapadake yogya viSayameM asaMkhyAta lokapramANa pratibhAgake kAraNa jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnake prApta hone meM koI virodha nahIM AtA / zeSa kathana sugama hai| Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 jayadhabalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 (r) hassa-radoNaM jahaNiyA vaDDI kassa ? 6682. sugamamedaM pucchAvaka / Nari hANivisayA vi pucchA ettheva NilINA ti daTThavyA, dopaNamegapaghaTTaeNa saamittnniddesdsnnaado| * eiMdiyakammeNa jahaNaNaeNa saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso laGkaNa cattAri vAre kasAe uvasAmeUNa eiMdie gado, tado palidovamassAsaMkhejadibhAgaM kAlamacchiUNa saeNo jaado| savvamahaMtimaradi-sogabaMdhagaDa kAdUNa hassa-raio paSaDAno paDhamasamayahassa-rai-baMdhagassa tappAoggajahaeNI baMdho ca bhAgamo ca, tassa zrAvaliyahassa-raibaMdhamANayasasa jahariNayA haanno| 6683. ettha jahaNNeI diyakammAvalaMbaNe bahuso saMjamAsaMjamAdipaDilaMbhe cadukkhutto kasAyovasAmaNApariNAme puNo eI diesu palidovamAsaMkhejabhAgamettappadarakAlAvaTThANe ca puvvaM va 1payojaNuvavaNNaNaM kAyavaM, visesAmAvAdo / tado sagI jaado| kimaTThameso puNo vi saNosuppAido ? Na, savvamahatti paDivakkhabaMdhagaddha tattha gAledaNa * hAsya aura ratikI jaghanya vRddhi kisake hotI hai ? 6 682. yaha pRcchAvacana sugama hai / kintu itanI vizeSatA hai ki hAniviSayaka pRcchA bho isI sUtra meM garbhita hai aisA jAnanA cAhie, kyoMki donoMkA eka hI racanA dvArA svAmitvakA nirdeza dekhA jAtA hai| ___* koI eka jova ekendriyasambandhI jaghanya karmake sAtha saMyamAsaMyama aura saMyamako bahuta bAra prApta kara tathA cAra bAra kaSAyoMko upazamAkara ekendriya paryAyameM gayA / tadanantara panyake asaMkhyotaveM bhAgapramANa kAlataka raha kara saMjhI ho gayA / vahA~ arati zokake sabase bar3e bandhakakAlako karake hAsya-ratikA bandha kiyaa| hAsya aura ratikA bandha karanevAle usake prathama samayameM jaghanya bandha hai aura anya prakRtithoMmeMse saMkramita honevAle dravyako Aya hai| eka Avali kAla taka hAsya-ratikA vandha karanevAle usa jIvake jaghanya hAni hotI hai| 6683. yahA~ para ekendriyasambandhI jaghanya kakA avalambana karane para usane bahuta bAra saMyamAsaMyama Adi kI prApti kI, cArabAra kaSAyoMkA upazama kiyA, punaH ekendriyoMmeM palvake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa alpatara kAlataka avasthita rahA ina sabakA pUrvake samAna varNana karanA cAhie, kyoMki isameM koI vizeSatA nahIM hai / usake bAda saMjJI ho gyaa| zaMkA-ise punaH saMjJiyoMmeM kisalie utpanna karAyA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki vahA~ para sabase bar3e pratipakSa bandhaka kAlako galAkara galakara zaSa 1 A0pratau payojaNANuva- tA0 pratau payoja [ NA ] Nuva iti pAThaH / Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 413 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame padakkhevo galidAvasesajahaNNasaMtakammAvalaMbaNeNa payadasAmittavihANahU~ tahA karaNAdo / eidiesu cetra paDivakkhabaMdhagaddhA kiNga gAlidA ? Na, eI diyapaDivakkhabaMdhagaddhAdo saNNi.. paMcidie paDibakkhabaMdhagaddhAe sNkhejgunnttvlNbhaado| kudo edamavagammade ? 'savvatthovA eI diyANamaradi-sogabaMdhagaddhA / bIidiya baMdhagaddhA saMkhejaguNA / evaM tIidiya0cauridiya0-asaNNi0-saNNibaMdhagaddhAo jahAkama saMkhejaguNAo' ti parUvidaddhappAbahugAdo / tado evaMvihapaDivakkhabaMdhagaddhaM gAledUNa sAmittavihANaTuM saNNIsuppoido tti dahavvaM / tadevAha-'sabamahaMtimaradi-sogabaMdhagaddhaM kAdaNe ti / saNNIsu aradi-sogavaMdhagaddhA jahaNNA vi asthi ukassA vi asthi / tattha savvukkasrAiyamaradisogabaMdhagaddha kAdUNa hassa-radINaM padesaggamadhaTThidIe gAladi ti buttaM hoi / evaM paDivakkhabaMdhagaddha gAlidUNAvahivassa puNo vi sagabaMdhakAlabhaMtare AvaliyametakAlaM gAlaNasaMbhavo ti paduppAyaTTamAha-'hassa-radIo pabaddhAo' ti / hassa radibaMdhe pAraddhe NakavaMdhavaseNa saMkamo bahugo hodi ti NAsaMkaNijaM, baMdhAvaliyamettakAlabbhaMtare NavakabaMdhapadesANaM sNkmpaaoggtaabhaavaado| Na ca sagabaMdhapAraMbhe paDicchijamANadabassa bahuttamAsaMkaNijaM, tassa vi AvaliyamettakAlaM sNkmaabhaavdsnnaado| tado bace hue jaghanya satkarmake abalambana dvArA prakRta svAmitvakA vidhAna karaneke lie usa prakArase kiyA hai| zaMkA-ekendriyoMmeM hI pratipakSa bandhakakAlako kyoM nahIM galAyA ? samAdhAna nahIM, kyoMki ekendriyoM ke pratipakSa bandhakakAlase saMjJI paJcendriyoMmeM pratipakSa bandhakakAla saMkhyAtaguNA upalabdha hotA hai| zaMkA-yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna-ekendriyoMmeM arati-zokakA bandhakakAla sabase stoka hai / usase dvIndriyoM meM bandhakakAla saMkhyAtaguNA hai / isa prakAra trIndriya, caturindriya, asaMjJI aura saMjJI jIvoM meM bandhakakAla kramase saMkhyAtaguNe haiM / isa prakAra kahe gaye kAla viSayaka alpabahutvase jAnA jAtA hai / isalie isa prakArake pratipakSa bandhakakAlako galAkara svAmitvakA vidhAna karane ke lie saMjJiyoM meM utpanna karAyA aisA jAnanA caahie| yahI kahA hai-'savvamahaMtimadi-sogabaMdhagaddhaM kAdaNa' / saMjJiyoMmeM arati-zokakA bandhakakAla jaghanya bhI hai aura utkRSTa bhI hai| usameMse aratizokake sarvotkRSTa bandhakakAlako karake hAsya-ratike pradezAprako adhaHsthitike dvArA galAtA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / isa prakAra pratipakSa bandhakakAlako galAkara avasthita hue jIvake phira bhI apane bandhakakAlake bhItara eka AvalikAla taka galanA sambhava hai isa bAtakA kathana karaneke lie kahA hai ---'hasya-radIo pbddhaao|' hAsya-ratikA bandha prArambha hone para navakavandhake kAraNa saMkrama bahuta hotA hai aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki bandhAvalimAtra kAlake bhItara navakabandhake pradeza saMkramake yogya nahIM hote| apane bandhakA prArambha hone para pratigrAhyamAna dravya bahuta hotA hai aisI bhI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki usakA bhI eka zrAvalikAla Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhaga 6 sagabaMdhapAraMbhAdo Avaliyacarimasamaye vaTTamANassa jahaNNasAmittavihANamedaM1 hiravajaM / 6684. tattha vi paDhamasamayahassaradibaMdhagammi ko vi viseso atthi ti paduppAyaNaTThamAha-'paDhamasamayahassa-radibaMdhagassa' icAdi / kimaTThametthataNabaMdho adhApavattasaMkameNa paDicchiJjamANasesapayaDidavvAgamo ca jahaNNo icchiJjade ? Na, aNNahA vaDi sAmittassa jahaNNabhAvANuvavattIdo / tado vaDDisAmittaM paDuca vuttamedaM ti daTTavvaM / hANitAnittAvekkhAe puNa tatthataNabaMdhAgamANaM jahaNNukkassabhAveNa kiMci payadovajogaphalamatthi, tabbaMdhAvaliyacarimasamae ce hANisAmittassa jhnngbhaavvihaannaado| yadAha-'tassa Avaliyahassa-radibaMdhamANagassa jahaNiyA hANi' ti / kiM kAraNaM ? etto uparimasagabaMdhamAhappeNa vaDivisaye haannisaamittvihaannaannuvvttiido| * tasseva se kAle jahaNiyA vddddii| 6685. tassevANaMtaraNihiTThahANisAmiyassa tadaNaMtarasamae jahaNiyA vaDDI hoi / ki kAraNaM 1 pudhamAdiTThajahaNgabaMdhAgamANaM tAghe saMkamapAoggabhAveNa ddhukmaannNjhnnnnvddikaarnnttaado| tado hoNisAmittasamayabhAvisaMkamadavve vahisAmittasamayasaMkamadavvAdo taka saMkrama nahIM dekhA jAtA / isalie apane bandhake prArambhase lekara eka AvalikAlake antima samaya meM vidyamAna hue jIvake yaha jaghanya svAmitvakA vidhAna nirdoSa hai| 6684. usameM bhI hAsya-ratikA prathama samayameM bandha karanevAle jIvake kucha vizeSatA hai isa bAtakA kathana karaneke lie kahA hai-'paDhamasamayahassa-radibaMdhagassa' ityaadi| zaMkA _yahA~ honevAlA bandha aura adhaHpravRttasaMkramake dvArA pratigrAhyamAna zeSa prakRtiyoMke dravyakA Agamana jaghanya kyoM svIkAra kiyA gayA hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki anyathA vRddhikA svAmitva jaghanya nahIM bana sakatA, isalie vRddhike svAmitvako lakSya kara yaha kahA hai aisA jAnanA caahie| hAnike svAmitvako vivakSA hone para to bahA~ honevAle bandha aura adhaHpravRttasaMkrama dvArA prApta honevAlI AyakA jaghanya aura utkRSTapanA prakRtameM kucha bhI upayogI phalavAlA nahIM hai, kyoki usakI bamdhAvalike antima samayameM hI hAnike svAmitvake jaghanyapanekA vidhAna kiyA hai| isalie kahA hai-'tassa Avaliyahassa-radibaMdhamANagassa jahaNNiyA haannii| kyoMki isake Age apane bandhake mAhAtmyavaza vRddhikA sthala prApta hone para hAnike svAmitvakA vidhAna nahIM bana sktaa| * usIke tadanantara samayameM jaghanya vRddhi hotI hai| 6685. jo anantara pUrva hAnikA svAmI kaha Aye haiM usIke tadanantara samayameM jaghanya vRddhi hotI hai, kyoMki pUrvameM kahe gaye jo bandha aura Agama dravya haiM jo ki saMkrama prAyogyarUpase prApta honevAle haiM ve usa samaya jaghanya vRddhike kAraNa haiN| isalie hAnike svAmitvake samayameM honevAle saMkramadravyako vRddhike svAmitvake samayake saMkrama dravyameMse ghaTA dene para jo zuddha zeSa bace 1. A pratau metta (daM) iti pAThaH / Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame padaNikkhevo 415 sohide suddhasamettamettha sAmittavisakayadavyaM hoi / ettha codago bhaNadi -hou NAma simitaM cetra, tattha payAraMtarAsaMbhavAdo | DisAmittaM puNa ei diesu satthANe caitra paDivakkhadhagaddhaM gAliya sagabaMdhapAraMbhAdo AvaliyAdIdassa kAyavvaM, tattha saMkamapAoggabhAveNa dukamANatappooggajahaNNei diyasamayapabaddhassa puvvilasA mittavisaya paMcidiyasamayabaddhAdo asaMkhejaguNahINassa gahaNe suTTha jahaNNabhAvovavattodo tti ? Na esa doso, pariNAmaM visesamassiUNetthataNasuddha sesasaMkamadavtrassa thovattanbhuvagamAdo / taM kathaM 1 ei diyasaMkilesAdo paMcidiyassa saMkileso anaMtaguNo hoi, teNa sAmittasamayodo heTThA samayAhiyAvalimettamosaridUNa jahaNNajogeNa baMdhamANAvasthAe ei dieNa paDicchikhamANadavvAdo paMcidieNa paDicchimANadavvaM thovayaraM cetra hodi ti tadanusAreNa suddhasevadivyaM pi tattheva thotrayaraM hoI / Na ca NatrakabaMdhassettha pahANabhAvo atthi, tatto asaMkhejaguNaM paDicchijamANadavvaM mottRNa tassa pahANattANuvalaMbhodo | ahavA jahaNNahANivisayAceva jaNavaDI suttAreNettha vivakkhiyA ttiNa kiM ci virujjhade / * aradi-sogANamevaM ceva / evari puvvaM hassa-radIo baMdhAveyavvAo / utanA yahA~ para svAmitvarUpase viSaya kiyA gayA dravya hotA hai / zaMkA--yahA~ para zaMkAkAra kahanA hai- hAnikA svAmitva rahA Ave, kyoMki vahA~ para dUsarA / prakAra sambhava nahIM hai / vRddhikA svAmitva to ekendriyoMke svasthAnameM hI aise jIvake karanA cAhie jisane pratipakSa bandhakakAlako galAkara apane bandhake prArambha honese lekara eka zrAvalikAla bitA diyA hai, kyoMki vahA~ para saMkramake yogyarUpase prApta honevAlA ekendriya sambandhI tatprAyogya jaghanya samayabaddha pUrva meM kahe gaye svAmitva viSayaka paJcendriya sambandhI samayaprabaddhase asaMkhyAtaguNA hI hotA hai, isalie usake grahaNa karane para usakA acchI taraha jaghanyapanA bana jAtA hai ? samAdhAna- yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki pariNAma vizeSakA Azrayakara yahA~ kA zuddha zeSa bacA huA saMkramadravya stoka hai aisA svIkAra kiyA gayA hai / --vaha kaise ? zaMkA samAdhAna --kyoMki ekendriyajIva ke saMklezase paJcendriyajIvakA saMkleza anantaguNA hotA hai, isalie svAmitva samaya se pUrva eka samaya adhika eka Avali pIche saraka kara jaghanya thoke dvArA bandha hone kI avasthA meM ekendriya jIvake dvArA pratigrAhyamAna dravyase paJcendriya jIvake dvArA pratigrAhyamAna dravya stokatara hI hotA hai ataeva usake anusAra zuddha zeSa vRddhirUpa dravya bhI usa paJcendriyajIvake stokatara hotA hai aura navakabandhakI yahA~ para pradhAnatA nahIM hai, kyoMki usase asaMkhyAtaguNe pratigrAhyamAna dravyako chor3akara usakI pradhAnatA nahIM upalabdha hotI / athavA sUtrakArane jaghanya hAniviSayaka hI jaghanya vRddhi yahA~ para vivakSita kI hai isalie kucha bhI virodha nahIM hai / * arati aura zoka kI jaghanya vRddhi AdikA svAmitva isI prakAra hai / kintu itanI vizeSatA hai ki pahale hAsya aura ratikA bandha karAve / tadanantara eka Avali Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 tado mAvaliyaaradi-sogabaMdhagassa jahapiNayA hANI / se kAle jahapiNayA vddddii| 6686. jahA hassa-radINaM jahaNNavahi-hANisAmittaparUvaNA kayA tahA aradisogANaM pi kAyayA / Navari puvamettha hassa-radIo baMdhAviya paDivakkhabaMdhagaddhAgAlaNaM kAdUNa tado Avaliyaaradi-sogabaMdhagaddhammi payadakammANaM jahaNNahANisAmittaM / se kAle ca puvvutteNeva vihiNA jahaNNavavisAmittamidi eso viseso sutteNedeNa NipiTTho / evamitthiveda-NaQsayavedANaM / 6687. jahA hassa-raha-arai-sogANaM khavidakammaMsiyassa paDivakkhabaMdhagaddhAgAlaNeNa sAmittavihANaM kayaM, evamedesi pi doNhaM kammANaM kAyadhvaM,visesAbhAvAdo / Navari paDivakkhabaMdhagaddhAgAlaNAvisaye doNhaM kammANaM kamaviseso asthi tti tappaduppAyaNadvamuttarasuttaddayamAha.*Navari jai itthivedassa icchasi, puvvaM pavu sayaveda-purisavede baMdhAvedUNa pacchA itthivedo bNdhaaveyvvo| tado AvaliyaitthivedabaMdhamANayassa isthivedassa jahapiNayA hANI / se kAle ja hariNayA vddddhii| AR kAla taka arati aura zokakA bandha karanevAle jIvake jaghanya hAni hotI hai aura tadanantara samayameM jaghanya vRddhi hotI hai / 6686. jisa prakAra hAsya aura ratikI jaghanya vRddhi aura hAnikA kathana kiyA hai usI prakAra arati aura zokakA bhI kathana karanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki pUrvameM yahA~ para hAsya aura ratikA bandha karAkara tathA pratipakSa bandha kAlako samApta kara tadanantara eka Avali pramANa arati ora zokake bandhakakAlake antameM prakRta karmoM kI jaghanya hAnikA svAmitva hotA hai / aura tadanantara samayameM pUrvokta vidhise hI jaghanya vRddhikA svAmitva hotA hai isa prakAra itanI vizeSatA isa sUtrake dvArA nirdiSTa kI gaI hai| * isI prakAra strIveda aura napusakavedake svAmitvakA kathana karanA caahie| 6687. jisa prakAra kSapitakarmA zika jIvake pratipakSa bandhakakAla ko bitAne ke bAda hAsyarati aura arati-zokake svAmitvakA vidhAna kiyA hai isI prakAra ina donoM karmoM kA bhI vidhAna karanA cAhie, kyoMki usase isameM koI vizeSatA nahIM hai| kintu itanI vizeSatA hai ki pratipakSa bandhakakAlake galAneke viSayameM donoM karmoMke kramameM kucha vizeSatA hai, isalie isakA kathana karaneke lie Ageke do sUtra kahate haiM * kintu itanI vizeSatA hai ki yadi strIvedake svAmitva kathanakI icchA ho to pUrvameM napusakaveda aura puruSavedakA bandha karAkara bAdameM strIvedakA bandha karAve / isa prakAra eka AvalikAla taka strIvedakA bandha karanevAle jIvake strIvedakI jaghanya hAni hotI hai aura tadanantara samayameM jaghanya vRddhi hotI hai| Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058 uttarapaDipadesasaMkame padaNikkhevo 417 OMja di pavusayavedassa icchasi, puvvamitthiparisavede baMdhAvedUNa pacchA evaM sayavedo baMdhAvayavva / tado prAvaliyaNavaMsayavedabaMdhamANayassa evaMsayavedassa jahapiNayA hANo se kAle jahapiNayA vddddhii| : * 688. edANi do vi suttANi sugamANi / ettha codago bhaNai--hou NAma ... jahaNNavaDisAmittamevaM cetra, tattha pyaarNtraasNbhvaado| kiMtu jahaNNahANisAmittamedamitthi. gavUsayavedapaDibaddhaMNa ghaDade / kudo ? kharidakammaMsiyalakkhaNeNANiya bechAvadvisAgaro* vamANi tipalidovamAhiyavechAvadvisAgarovamANi ca jahAkameNa gAliya galidasesajahaNNa saMtakammamadhApavattakaraNacarimasamayammi vijjhAdasaMkameNa saMkAmemANayammi sAmittavihANe .hANIe suTTu jahaNNabhAvovaladdhIdo ? ettha parihAro vuccade-saccamedaM, oghajahaNNasAmitte . vivakkhie evaM ceva hodi tti icchijjmaannttaado| kiMtu AdesajahaNNasAmittavivAe payaTTamedaM suttamidi Na kiMci virujjhade, appidANappidasiddhIe savvattha pddisehaabhaavaado| kimidi tadavivakkhA ce 1 jahaNNavaDisaMbhavavisaye ce| jahaNNahANisAmittavihANAhippAeNa __* yadi napuMsakavedake jaghanya svAmitvako lAnekI icchA ho to pahale strIveda aura puruSavedakA bandha karAkara bAdameM napuMsakavedakA bandha karAve / isa prakAra eka Avali kAla taka napuMsakavedakA bandha karanevAle jIvake napuMsakavedakI jaghanya hAni hotI hai aura tadanantara samayameM jaghanya vRddhi hotI hai| 6688. ye donoM hI sUtra sugama haiN| zaMkA-yahA~ para zaMkAkAra kahatA hai ki jaghanya vRddhikA svAmitva isI prakAra hozro, kyoMki usa viSayameM anya prakAra sambhava nahIM hai| kintu strIveda aura napuMsakavedase sambandha rakhane vAlA yaha jaghanya hAnikA svAmitva ghaTita nahIM hotA, kyoMki kSapitakarmA zikalakSaNase Akara tathA kramase do chayAsaTha sAgara aura tIna palya adhika do chayAsaTha sAgara kAlako bitAkara galAkara zeSa bace jaghanya satkarmako adhaHpravRttakaraNake antima samayameM vidhyAtasaMkramake dvArA saMkramita karAne para svAmitvakA vidhAta karane para hAnikA acchI taraha jaghanya svAmitva upalabdha hotA hai? samAdhAna- yahA~ para parihArakA kathana karate haiM- yaha satya hai, ogha jaghanya svAmitvakI vivakSA hone para isI prakAra hotA hai, kyoMki yaha svIkAra hai| kintu Adeza jaghanya svAmitvakI vivakSAmeM yaha sUtra pravRtta huA hai, isalie kucha bhI virodha nahIM hai, kyoMki arpita aura anarpitakI siddhikA sabhI jagaha niSedha nahIM hai / 1. zrA0-di pratyoH mANayassa jahariNayA tA0pratau mANayassa iti paatthH| Nabusayavedasya ] jahariNayA 53 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 tavivakkhA Na kayA suttayAreNa, sesasambakammesu tahA ceva jahaNNasAmittapavuttidaMsaNAdo / evamogheNa sambakammANaM jahaNNasAmittaM parUvidaM / eto AdesaparUvaNA ca jANiya kAyanvA / tado sAmitvaM samattaM / * appaabhuve| .6686. ahiyAraparAmarasavakkamedaM / taM puNa duvihamappAbahugaM jahaNNukassameeNa / tatthukkassappAbahugaM tAva vattaissAmo ti jANAvaNahamidamAha - OM ukassayaM tAva / 6660. jahaNNukkassappAbahugANamakameNa parUvaNA Na saMbhavadi ti ukassappAbahuaparUva gAvisayamedaM paiNNAvakaM / tassa duviho Niddeso oghAdesameeNa / tatthogheNa tAva sabakammANamappAvahuaparUvaNamuttarasuttapabaMdhamAha (r) micchattassa savvatyovamukassayamavahANaM / zaMkA-usakI avivakSA yahA~ para kyoM kI gaI hai ? samAdhAna-kyoMki jaghanya vRddhike sambhava sthala para hI jaghanya hAnike svAmitvake kathana karaneke abhiprAyase hI sUtrakArane usakI vivakSA nahIM kI hai tathA zeSa saba karmoM meM usI prakArase jaghanya svAmitvakI pravRtti dekhI jAtI hai| isa prakAra oghase saba karmo ke jaghanya svAmitvakA kathana kiyaa| Age AdezaprarUpaNA jAnakara lenI caahie| - isake bAda svAmitva samApta huaa| * alpabahutvakA adhikAra hai| 6686. adhikArakA parAmarza karAnevAlA yaha vacana sugama hai| jaghanya aura utkRSTa ke bhedase vaha alpabahutva do prakArakA hai| unameMse sarva prathama utkRSTa alpabahutvako batalAveMge isa prakAra isa bAtakA jJAna karAneke lie yaha vacana kahA hai * sarva prathama utkRSTa anpabahutvakA adhikAra hai| 6660. jaghanya aura utkRSTa alpabahutvoMkI prarUpaNA eka sAtha karanA sambhava nahIM hai, isalie utkRSTa alpabahutvakI prarUpaNAko viSaya karanevAlA yaha pratijJAvAkya hai| ogha aura Adezake bhedase usakA nirdeza do prakArakA hai| unameMse sarva prathama ogha alpebahutvakA kathana karaneke lie AgekA sUtra prabandha kahate haiM * mithyAtvakA utkRSTa avasthAna sabase stoka hai| Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame padaNikkhevo 416 6661. kudo 1 eysmypbddhaasNkhejjdibhaagpmaannttaado| taM jahA-guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgadapuvuppaNgasammattamicchAidvissa sammattapaDivaNNassa paDhamAvaliyavidiyasamaye vaTTamANassa asaMkamapAoggabhAveNudayAvaliyaM pavisamANagovucchadavvaM paDhamasamayavijjhAdasaMkamadavasahidaM thovaNamegasamayapabaddhamettaM hoi, tattheva saMkamapAoggabhAveNa DhukamANaM sayaleyasamayapabaddhamattaM hoi / evaM hoi ti kAdUNa saMkamapAoggabhAveNa gadadavyamettaM saMkamapAoggaM hoNAgacchamANasamayapapaddhammi ghettaNa cirANasaMtakammassuvari pakkhiviya vijjhAdabhAgahAreNa bhAjide bhAgaladdha paDhamasamayasaMkAmidadavyamettaM catra vidiyasamayasaMkamadavyaM hoi / puNo sesamasaMkhejadimAgaM pi teNeva bhAgahAreNa saMkAmedi tti vijjhAdabhAgahAreNa bhAjide bhAgaladdhamasaMkhejadibhAgassa vi asaMkhejjabhAgametaM hodUNa vidiyasamayavaDidavvaM hodi / evaM vidiyasamae vaDDiUNa puNo tadiyasamayammi tattiyamete cetra saMkAmide vahidavyametaM cetra ukasAvaTThANavisesidadavvaM hoi / tado savvatthovamedaM ti siddh| 6662. ahavA jai vi egasamayapabaddhassAsaMkhejjANaM bhAgANamasaMkhejjadibhAgametamavadvidadavvaM hoi to vi savvatthovattamedassa Na virujjhde| taM kadhaM ? puvvuppaNNa 6661. kyoMki vaha eka samayaprabaddhakA asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| yathA-jo guNita karmA zikalakSaNase AyA hai aura jisane pUrvameM samyaktvako utpanna kiyA hai aise mithyAdRSTi jIvake samyaktvako prApta hone para prathama Avalike dUsare samayameM vidyamAna rahate hue asaMkramake yogya udayAvalimeM praveza karanevAlA gopucchAkA dravya prathama samayameM vidhyAtasaMkramake dravyase yukta hokara kucha kama eka samayaprabaddha pramANa hotA hai / tathA vahIM para saMkramake yogyarUpase prApta honovAlA dravya sakala eka samayaprabaddhapramANa hotA hai / isa prakAra hotA hai aisA samajhakara saMkramake prAyogyabhAvase gata dravya pramANa saMkramaprAyogya hokara AnevAle samayaprabaddha meMse grahaNakara prAcIna satkarmake Upara prakSipta kara vidhyAtabhAgahArake dvArA bhAjita karane para jo bhAga labdha Ave utanA prathama samayameM saMkramita honevAlA dravya hotA hai aura utanA hI dUsare samayameM saMkramita honevAlA dravya hotA hai / punaH punaH zeSa asaMkhyAtaveM bhAgapramANa dravya bhI usI bhAgahArake Azrayase saMkramita hotA hai isalie vidhyAtabhAgahArake dvArA bhAjita karane para jo bhAga labdha prAve vaha asaMkhyAtaveM bhAgakA bhI asaMkhyAtavAM bhAga hokara dUsare samayameM vRddhi rUpa dravyakA pramANa hotA hai| isa prakAra dUsare samayameM vRddhi karake puna tIsare samayameM utane hI dra0ke saMkramita karane para vRddhi dravyake barAbara hI utkRSTa avasthAnase yukta dravya hotA hai, isalie yaha sabase stoka hai yaha siddha huaa| 6662. athavA yadyapi eka samaya prabaddhake asaMkhyAta bahubhAgoMke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa avasthita dravya hotA hai to bhI yaha sabase stoka hai yaha bAta virodhako nahIM prApta hotI / zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-kyoki pUrva meM utpanna hue samyagdRSTijIvake dUsare samayameM asaMkramaprAyogya Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 sammAiTThividiyasamae asaMkamapAoggaM hodUNa gacchamANagovucchadavyamokaDDaNAdivaseNa eyasamayapabaddhassAsaMkheja dimAgametaM hoi / saMkamapAoggaM hodUNAgacchamANadavvaM puNa sayalameyasamayapabaddhameta hoi| evaM hoi ti kaTTa, asaMkamapAoggabhAveNa gadadavyametta saMkamapAoggabhAveNa DhukkamANassa samayapabaddhammi ghettaNa cirANasaMtakammammi pakkhiviya bhAge hide pubillasamayasaMkAmidadavvamettaM caiva vidiyasamayasaMkamada hoi / puNo sesaasaMkhejjabhAgA vi teNeva bhAgahAreNa saMkAmijjati ti tesu vijjhAdabhAgahAreNovaTTidesu samayapabaddhAsaMkhejjANaM bhAgANamasaMkhe0bhAgametavidiyasamayavaDidadavvaM hoi / evaM vahidaNa tadiyasamayammi tattiyamettaM ceva saMkAmemANayastAvadvidasaMkamo hoi tti samayapabaddhassAsaMkhejANaM bhAgANamasaMkhejjadibhAgotti vuttaM / *hANI asaMkhejjaguNA / 6663. kiM kAraNaM ? carimasamayasaMkamAdo vijjhAdasaMkamammi padidassa paDhamasamayaasaMkhejasamayapabaddhe hAidUNa hANI jAdA / teNedaM padesaggamasaMkhejjaguNaM bhaNidaM / * vaDDI asaMkhejjaguNA / 6664. kudo ? savvasaMkamammi ukssvddddisaamittaavlNbnnaado| (r) evaM bArasakasAya-bhaya-duguMchANaM / / hokara jAtA huA gopucchAkA dravya apakarSaNa Adike vazase eka samayaprabaddhake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai| parantu saMkrama prAyogya hokara AnevAlA dravya pUrA eka samayaprabaddhapramANa hotA hai| isa prakAra hotA hai aisA samajha kara asaMkramaprAyogyabhAvase jAnevAle dravyapramANako saMkramaprAyogyabhAvase prApta honevAle dravyake samayaprabaddha meMse grahaNa kara tathA prAcIna satkarmameM prakSipta kara bhAjita karane para pahale ke samayameM saMkrama karAye gaye dravyake barAbara hI dUsare samayakA saMkramadravya hotA hai / punaH zeSa asaMkhyAta bahubhAgapramANa dravya bhI usI bhAgahArake dvArA saMkramita karAyA jAtA unake vidhyAta bhAgahArake dvArA bhAjita karane para samayaprabaddhake asaMkhyAta bahubhAgake vRddhidravya hotA hai| isa prakAra bar3hAkara tIsare samayameM utane hI dravyakA saMkrama karAnevAleke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa dUsare samayakA avasthitasaMkrama hotA hai, isalie samayaprabaddhake asaMkhyAta bahubhAgakA asaMkhyAtavAM bhAga aisA kahA hai| * usase hAni asaMkhyAtaguNI hotI hai| 6663. kyoMki antima samayameM hue saMkramase vidhyAtasaMkramameM patita hue jIvake prathama samayameM asaMkhyAta samayaprabaddha kama hokara hAni ho gaI, isalie yaha pradezAgra asaMkhyAta guNA kahA hai| * usase vRddhi asaMkhyAtaguNI hai| 6664. kyoMki sarvasaMkramameM utkRSTa vRddhi ke svAmitvakA avalambana liyA hai| * isI prakAra bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA alpabahutva jAnanA cAhie / Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ go0 58 ] uttaraparyADapadesasaMkame padaNikkhevo 421 6 665. jahA micchattassa payadappA bahuaparUvaNA kayA evamedesi pi kammANaM kAyantrA, appA bahugAlAvagaya visesAbhAvAdo / saMpahi davyaTThiyaNayamassiUNa payaTTassedassa appaNAsuttassa pajjavaTThiyaNayaparUvaNA kIrade / taM jahA - anaMtApu04 savtratthovamukassamANaM / kiM kAraNaM 1 eyasamayapatraddhA saMkhejjadibhAgapamANattAdoM / ettha avadidavvapamA ThANe samavaddhaM ThatriyaM tappA oggapalidovamA saMkheja bhAgeNovaTTide suddha se sadavtrapamANamAgacchadi, Agamassa NijarAdo asaMkhejadibhAganmahiyattAdo / puNo tassa adhApavattamAgahAre bhAgahAratteNa Thavide tappA oggukassaeNa adhApavattasaMkameNa vaDidUNAvaTTidadav hodi tvatvvaM / hANI asaMkhejaguNA / kiM kAraNaM ? asaMkhejjasamayapabaddhapamANattAdo / taM jahA--tappAoggukassaadhApavattasaMkramAdo sammattaM paDivajjiya vijjhAdasaMkameNa padidassa paDhamasamayammi ukassahA NisAmitta jAdaM / tattha sAmitta visaIkayadavyapamANe TharvijjamANe divaDa guNahANiguNidamukassasamayapabaddhaM Thaviya adhApavattabhAgahAreNovaTTiya tatto sammavaiTThipaDhamasamaya vijjhAdasaMka madacce avaNide ukassahA NipamANamAgacchai / edaM ca davyamasaMkhejjasamayapacaddhapamANaM, adhApavattabhAgahArAdo divaDa guNahANiguNagArassAsaMkhejjaguNattadaMsaNAdo / vaDDI asaMkhejjaguNA / kiM kAraNaM 1 savtrasaMkamammi tadukkassasA mittapaDilaMbhAdo / evamadRkasAya-bhaya-dugu chANaM pi vattavvaM, visesAbhAvAdo | Navari utrasAmaga 6665. jisa prakAra mithyAtva ke prakRta alpabahutvakI prarUpaNA kI usI prakAra ina karmoMkI bhI karanI cAhie, kyoMki mithyAtvase ina karmoM meM alpatva AlApagata koI vizeSatA nahIM hai / aba dravyArthikanayakA Azraya lekara pravRtta hue isa arpaNAsUtrakI paryAyArthikanaya prarUpaNA karate haiN| yathA--anantAnubandhIyatuSkakA utkRSTa zravasthAna sabase stoka hai, kyoMki vaha eka samaya prabaddhakA asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / yahA~ para avasthitadravyake pramANake sthApita karane para eka samaya prabaddhako sthApita kara tatprAyogya palyake asaMkhyAtava bhAgase bhAjita karane para zuddha zeSa dravyakA pramANa AtA hai, kyoMki zrAya nirjarAse asaMkhyAtaveM bhAga pramANa adhika hai / punaH usakA adha pravRttabhAgahArako bhAgahArarUpase sthApita karane para tatprAyogya utkRSTa adhaHpravRttabhAgahArake dvArA bar3hAne para avasthita dravya hotA hai aisA kahanA caahie| usase hAni asaMkhyAtaguNI hotI hai| kyoMki usakA pramANa asaMkhyAta mayaprabaddha hai / yathA -- tatprAyogya utkRSTa adhaH pravRtta saMkramake bAda samyaktvako prApta hokara vidhyAta saMkramake prApta hone para prathama samaya meM utkRSTa hAnikA svAmitva prApta hotA hai / vahA~ svAmitvarUpase viSaya kiye gaye dravyapramANake sthApita karane para Der3ha guNahAniguNita utkRSTa samayaprabaddhako sthApita kara use adhaHpravRttabhAgaddArake dvArA bhAjita kara usameMse samyagdRSTi ke prathama samaya meM vidhyAta saMkramake dravyake kama kara dene para utkRSTa hAnikA pramANa AtA hai| yaha dravya asaMkhyAta samayaprabaddha pramANa hai, kyoMki adhaHpravRtta bhAgahArase Der3ha hAnikA guNakAra asaMkhyAtaguNA dekhA jAtA hai| usase vRddhi asaMkhyAtaguNI hai, kyoMki sarvasaMkramameM usakA utkRSTa svAmitva prApta hotA hai| isI prakAra ATha kaSAyoM, bhaya aura jugupsAkA Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 carimasamayaguNasaMkamAdo kAlaM kAdUNa devesuppaNNapaDhamasamaye ukkassahANisaMkamo hoi ti tadaNusAreNa guNagAraparUvaNA kAyavvA / sammattassa savvatthovA ukkassiyA vaDUDho / 6666. kiM kAraNaM ? uvvellaNakAlabbhaMtare galidasesadavvassa carimuvvellaNakaMDaduyacarimaphAlIe laDhukkassabhAvattAdo / jai vi savvatthovamedaM to vi asaMkhejjasamayapabaddhapamANamidi ghettavyaM, guNasaMkamabhAgahAragaNiduvvelaNakAlabhaMtaraNANAgaNahANisalAgaNNoNNabbhattharAsIdo samayapabaddhaguNagArabhUdadivaDaDhaguNahANIe tNtjuttivlennaasNkhejgunnttdNsnnaado| * hANI asaMkhenaguNA / 6 667. kudo ? micchattauM gayassa vidiyasamayammi adhApavattasaMkrameNa paDiladdhakassabhAvattAdo / adhApavattabhAgahArAdo uvvenlaNakAlabhaMtaraNANAguNahANisalAgaaNNoNNabhattharAsIe asaMkhejjaguNattadaMsaNAdo NedametyAsaMkaNijjaM, paDhamasamayaadhApavattasaMkamAdo vidiyasamayaadhApavattadavve sohide suddhasesamettamukkassahANisAmittavisaIkayadavyaM hoi / taM ca suddhasesadavyametiyamidi paripphuDaM Na NaJcade / tado asaMkhejjasamayapabaddhAvacchiNNapamANAdo puvillAdo edassAsaMkhejjaguNatta saMdiddhamidi / kiM kAraNa ? suddhasesadabammi w rrrrrrrwwwwwwwww. bhI kahanA cAhie, kyoMki pUrvokta kathanase isameM koI vizeSatA nahIM hai| kintu itanI vizeSatA hai ki upazAmaka jIvake antima samayameM guNasaMkramake sAtha marakara devoMmeM utpanna honeke prathama samayameM hotA hai, isalie usake anusAra guNakArakA kathana karanA caahie| * samyaktvakI utkRSTa vRddhi sabase stoka hotI hai| 6666. kyoMki udvelanAkAlake bhItara galakara zeSa bace hue dravyakA antima udvelanA kANDakakI antima phAlimeM prApta hazrA utkaSTapanA prApta hotA hai| yadyapi yaha sabase stoka hai to bhI yaha asaMkhyAta samayaprabaddhapramANa hai aisA grahaNa karanA cAhie, kyoMki guNasaMkramabhAgahAra dvArA guNita udvelanA kAlake bhItara nAnA guNahAni zalAkAoMkI anyonyAbhyastarAzise samayaprabaddhakI guNakArabhUta Der3ha guNahAni Agama aura yuktike balase asaMkhyAtaguNI dekhI jAtI hai| * usase hAni asaMkhyAtaguNI hai| 6667. kyoMki mithyAtvako prApta hue jIvake dUsare samayameM adhaHpravRttasaMkramake dvArA utkRSTapanA prApta hotA hai| yadi kaho ki adhaHpravRttasaMkrama bhAgahArase udvelanAkAlake bhItara nAnA guNahAnizalAkAoMkI anyonyAbhyasta rAzi asaMkhyAtaguNI dekhI jAtI hai so yahA~ para aisI AzaMkA karanA ThIka nahIM hai, kyoMki prathama samayake adhaHpravRttasaMkramameM se dUsare samayake adhaHpravRttasaMkramake dravyake ghaTAne para jo zuddha zeSa rahe utanA utkRSTa hAnike svAmitva dvArA viSaya kiyA gayA dravya hai aura vaha zuddha zeSa bacA huA dravya itanA hai yaha spaSTarUpase nahIM jAnA jAtA hai| ataeva asaMkhyAta samayaprabaddharUpase avacchinna pramANavAle pahaleke dravyase yaha asaMkhyAtaguNA Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame padaNikkhevo 423 vi tatto asaMkhejjaguNANamasaMkhejjasamayapabaddhANa pripphuddmevoplNmaado| taM jahA 6668. divaDaDhaguNahANiguNidasamayapabaddhamegaM Thaviya guNasaMkamabhAgahAreNa adhApavattabhAgahAreNa ca tammi ovaTTide paDhamasamayaadhApavattasaMkamo hoi / puNo bidiyasamayaadhApavattasaMkamadayamicchiya tasseva asaMkhejje bhAge Thaviya adhApavattabhAgahAreNovaDide vidiyasamayaadhApavattasaMkamadayamAgacchadi / evaM hidi ti pubilladabAdo edammi dadhe sohide suddhasesamadhApavattabhAgahAravaggeNa guNasaMkamabhAgahAreNa ca khaMDida divaDhagaNahANimettasamayapabaddhapamANaM hoi / jeNeso adhApavattabhAgahAravaggo uvvellaNaNANAgaNahANiaNNoNNabhattharAsodo asaMkhejjaguNahINo teNukassabahodo ukkassiyA hANI asaMkhejjaguNA ti Na virujjhde| kadhamadhApavattamAgahAravaggAdo uvvelaNaNANoguNahANiaNNoNNabhattharAsIe asaMkhejjagaNatAvagamo ti NAsaMkaNIyaM, edamhAdo ce suttAdo tdvgmovvttiido| * sammAmicchattassa savvatthovA ukkassiyA haannii| 6666. kudo 1 adhApavattasaM kamAdo vijjhAdasakame padidapaDhamasamayasammAiTimmi kiMcUNaadhApavattasakamadabamettukkassahANibhAveNa pariggahAdo / hai yaha bAta saMdigdha hai, kyoMki zuddha zeSa dravyameM bhI usase asaMkhyAtaguNe asaMkhyAta samayaprabaddhoM kI spaSTarUpase upalabdhi hotI hai / yathA 6668. Der3ha guNahAnise guNita eka samayaprabaddhako sthApita kara guNasaMkramabhAgahAra aura adhaHpravRttabhAgahArake dvArA use bhAjita karane para prathama samayakA adhaHpravRttasaMkrama dravya hotA hai / punaH dvitIya samayake adhaHpravRttasaMkrama dravyako lAnekI icchAse usake asaMkhyAta bahubhAgako sthApita kara adhaHpravRttabhAgahArase bhAjita karane para dvitIya samayasambandhI adhaHpravRttasaMkrama dravya bhAtA hai / isa prakAra hai, isalie pahaleke dravyameMse isa dravyake ghaTA dene para jo zuddha rahe usakA pramANa adhaHpravRttabhAgahArake varga aura guNasaMkrama bhAgahArase DeDha guNahAnapramANa samayaprabaddhoMke bhAjita karane para jo labdha pAve utanA hotA hai| yataH yaha bhAgahArakA varga pahale kI nAnA guNahAniyoMkI anyonyAbhyastarAzise asaMkhyAtaguNA hIna hai, isalie utkRSTa vRddhise utkRSTa hAni asaMkhyAtaguNI hai yaha bAta virodhako prApta nahIM hotii| . zaMkA-adhaHpravRttabhAgahArake vagaise udvelanA sambandhI nAnA guNahAniyoMkI anyonyAbhyastarAzi asaMkhyAtaguNI hai yaha phaise jAnA jAtA hai ? samAdhAna-aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki isI sUtrase usakA jJAna hotA hai| * samyagmithyAtvakI utkRSTa hAni sabase stoka hai| 6.666. kyoMki adhaHpravRttasaMkramase vidhyAtasaMkramako prApta hue prathama samayavartI samyagdRSTi jIvake kucha kama adhaHpravRttasaMkrama dravyako utkRSTa hAnirUpase grahaNa kiyA hai| Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ badhago 6 * ukkassiyA vaDDI asaMkhejjaguNA / 6700. kudo ? daMsaNamohakkhavaNAe savvasaMkrameNa tadukkassasA mittapaDilaMbhAdo / * evamitthi evaM sayaveda-hassa' -raha- arai - sogANaM / 6 701. jahA sammAmicchattassa ukassahANi - gaDDhoNamappAbahuaM kayaM evamedesi pi kammANaM kAyantraM visesAbhAvAdo / taM jahA -- sanvatthotrA ukkassiyA hANI / kiM kAraNa, usAcarimasamayaguNasaMkramAdo paDhamasamayadevassa aghApavattasaMkamadanye sohide suddhasepamAttado / vari itthi - buMsayavedANaM vijjhAdasaMkramadavtraM soheyavyaM / vahI asa kheguNA / kudo ? khavagacarimaphAlIe savtrasa kameNa tadukkassasA mitta paDilaMbhAdo | * kohasaMjalaNassa savvotthovA ukkassiyA vaDDhI / 9702. taM jahA- cirANasaMta kamma ducarimasamaya adhApavatta saMkramadavve savtrasaMkamadavvAdo sohide suddhasametamuka sabaDivisaI kayadavyaM hor3a / edaM savvatthavamidi bhaNidaM / * hANI avadvANaM ca visesAhiyauM / * usase utkRSTa vRddhi asaMkhyAtaguNI hai / 9700, kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNA meM sarvasaMkramake dvArA usakA utkRSTa svAmitva prApta hotA hai| * isI prakAra strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, arati aura zokakA alpabahutva jAnanA cAhie / SS 701. jisa prakAra samyagmithyAtva kI utkRSTa hAni aura vRddhi kA alpabahutva kiyA hai| usI prakAra ina karmoMkA bhI karanA cAhie kyoMki usase isameM koI vizeSatA nahIM hai / yathA-utkRSTa hAni sabase stoka hai, kyoMki upazAmaka ke antima samaya sambandhI guNasaMkramadravyameMse prathama samavartI devake adhaH pravRttasaMkrama dravyake ghaTA dene para jo zuddha zeSa rahe utanA usakA pramANa hai / kintu itanI vizeSatA hai ki strI aura napuMsaka vedakI apekSA vidhyAta saMkramake dravyako ghaTAnA caahie| usase vRddhi asaMkhyAta guNI hotI hai, kyoMki kSapakakI antima phAlimeM sarva saMkramake dvArA usakA utkRSTa svAmitva upalabdha hotA hai / * krodhasa jvalanakI utkRSTa vRddhi sabase stoka hotI hai / SS 702. yathA--prAcIna satkarmameMse dvicarama samaya sambandhI adhaHpravRttasaMkrama dravyako sarvasaMkrAmakadravyameM se ghaTA dene para jo zuddha zeSa bace utanA utkRSTa vRddhi ke dvArA viSaya kiyA dravya hotA hai / yaha sabase stoka hai yaha kahA hai / * usase hAni aura avasthAna vizeSa adhika hai / 1. di0 pratau - vedassa issa - iti pAThaH / Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 425 gA058 uttarapaDipadesasaMkame padaNikkhevo 6703. etya kAraNaM vuccade-savvasaMkamAdo tadaNaMtarasamayatappAoggajahaNNaNavakabaMdhasaMkamadavve sohide suddhasesamukkassahANipamANaM hoi / edaM cevukkassAvaTThANapamANaM pi, se kAle tattiyaM ceva saMkAmemANayammi tadavirohAdo / edaM ca pucilladavvAdo visesAhiyaM, tattha sohijjamANaducarimasamayaadhApavattasaMkamadavvAdo? ettha sohijaNavakabaMdhasaMkamassa sNkhejgunnhiinnttdNsnnaado| * evaM mANa-mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM / 6704. sugamamedamappaNAsuttaM / * lohasaMjalaNassa savvatthovamukkassamavahANaM / 6705. ki pamANamedamavaTThidada ? asaMkhejasamayapabaddhapamANamedaM / ki kAraNaM ? tappAoggukassaadhApavattasaMkameNa vahidAvadvidammi vahiNimittamUladavveNa shaavtttthaannbhuvgmaado| tado divaDDaguNahANimetasamayapabaddhANamadhApavattabhAgahArapaDimAgeNAsaMkheadibhAgamettaM hodaNa saba tyovamedaM ti ghettavvaM / OM hANI visesaahiyaa| 6703. yahA~ para kAraNakA kathana karate haiM-sarvasaMkramameM se tadanantara samayameM hue tatprAyogya jaghanya navakabandha sambandhI saMkramadravyake ghaTAne para jo zuddha zeSa bace utanA utkRSTa hAnikA pramANa hotA hai aura yahI utkRSTa avasthAnakA pramANa bhI hotA hai, kyoMki tadanantara samayameM utane hI dravyakA saMkrama karAne para avasthAna dravyake utane hI prApta hone meM koI virodha nahIM aataa| aura yaha pahaleke dravyase vizeSa adhika hai, kyoMki vahA~ para ghaTAye gaye dvicarama samayasambandhI adhaHpravRttasaMkramadravyase yahA~ para ghaTAye jAnevAle navakabandhakA saMkrama saMkhyAtaguNA hIna dekhA jAtA hai| * isI prakAra mAnasaMjvalana, mAyAsaMjvalana aura puruSavedakA alpabahutva jAnanA caahie| 67.4. yaha arpaNAsUtra sugama hai| * lobhasaMjvalanakA utkRSTa avasthAna sabase stoka hai| 705. zaMkA- isa avasthita dravyakA kyA pramANa hai ? samAdhAna-isakA pramANa asaMkhyAta samayaprabaddha hai, kyoMki tatprAyogya utkRSTa adhaHpravRttasaMkramake dvArA vRddhikara avasthita honepara vRddhi ke nimittabhUta mUladravyake sAtha avasthAna svIkAra kiyA hai / isAlae Dar3ha guNahAnipramANa samayaprabaddhauMkA adhaHpravRtta bhAgahAra dvArA pratibhAgarUpase asaMkhyAtavA~ bhAga hokara yaha sabase stoka hai aisA yahA~ grahaNa karanA caahie| * usase hAni vizeSa adhika hai| 1 A. pratau-saMkamAdo davvAdo iti pAThaH / Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhamA 6 6706. kiM kAraNaM ? uvasamaseDhoe savvukassaguNasaMkamadavvaM paDicchiya kAlaM kAdUNa devesuvavaNNassa samayAhiyAvaliyAe aNUNAhiyatakAlabhAve adhApavattasaMkameNa haannivvhaarbbhuvgmaado| hIyamANasaMkamadabbe pamANatteNa gheppamANe ko ettha doso ce ? Na, tahAvalaMbijamANe pucillAvaTThANadavyAdo edassa visesAhiyattaM mottaNAsaMkhejaguNa. hINattappasaMgAdo / NedamasiddhaM, hIyamANadavyAgamaNaTuM divaDaguNahANIe adhApayattabhAgahAravaggassa paDibhAgadasaNAdo / taM jahA-uvasAmagacarimasamayasavvukassaguNasaMkamadavyeNa sahadivaDDaguNahANimettasamayapabaddhe Thaviya tesimadhApavattabhAgahAreNobaTThaNAe kadAe AvaliyovavaNNadevassa tappAoggukkassaadhApayattasaMkamadadhamAgacchadi / puNo tamegabhAgaM mottaNa sesabahubhAge ghettaNa aNNeNa adhApayattabhAgahAreNa bhAge hide bhAgaladdhamettaM samayAhiyAvaliyadevassa hANisAbhittavisayamadhApavattasaMkamamadavvaM hoi / puNo pubilladavvAdo kaya sarisacchedAdo edammi davve sohide suddhasesadavyamAgacchadi / taM puNa pudhasamayasaMphamadavyaM adhApavatabhAgahAreNa khaMDide tattheyakhaMDamettaM hoi / tado suddhasesadavyAgamaga8 adhAparattabhAgahAravaggo, divagaNahANIe paDibhAgo vi siddhaM / tamhA sesadabAvalaMbaNe virosAhiyattamedassa Na saMbhavadi ti aNaNAhiyasAmittasamayasaMkamadanameva ghettaNa visesAhiyattamevamaNugaMtavvaM / taM kadhaM ? avaThThANasaMkramo NAma satthANaguNidakammaMsiyassa tappAoggukassa 6706. kyoMki upazama zreNimeM sarvotkRSTa guNasaMkramadravyako saMkramita kara tathA marakara devoM meM utpanna hue jIvake eka samaya adhika eka AvalikAla hone para nyUnAdhikatAse rahita adhA pravRttasaMkramake dvArA hAnivyavahAra svIkAra kiyA hai| zaMkA-hIyamAna dravyako pramANarUpase grahaNa karane para yahA~ para kyA doSa hai ? samAdhAna-nahIM. kyoMki pramANake viSayarUpale avalambana karane para pahaleke avasthAnadravyase yaha vizeSAdhika na hokara saMkhyAtaguNA hIna prApta hotA hai| aura yaha asiddha bhI nahIM hai, kyoMki hIyamAna dravya lAne ke lie Der3ha guNahAni adhaHpravRtta bhAgahArake vargakA pratibhAga dekhA jAtA hai / yathA-upazAmakake antima samayameM sarvotkRSTa guNasaMkrama dravyake sAtha Der3haguNahAnipramANa samayaprabaddhoMko sthApitakara unake adhaHpravRttasaMkrama bhAgahArase bhAjita karane para devoM meM utpanna honeke eka prAvalike antameM tatprAyogya utkRSTa adhaHpravRttasaMkrama dravya AtA hai| punaH usameM se eka bhAgako chor3akara zeSa bahubhAgako grahaNakara anya adhaHpravRttabhAgahArake dvArA bhAjita karane para jo eka bhAga labdha Ave utanA devake eka samaya adhika eka Avalike antameM hAnisambandhI svAmitvaviSayaka adhaHpravRttasaMkrama dravya hotA hai| punaH pahaleke dravya meM se samAna cheda karake isa dravyake ghaTAne para zuddha zeSa dravya pAtA hai / parantu vaha pUrva samayake saMkramadravyako adhaHpravRttabhAga hArake dvArA bhAjita karane para vahA~ eka khaNDapramANa hotA hai, isalie zuddha zeSa dravyako lAneke lie adhaHpravRttabhAgahArakA varga DeDhaguNahAnikA pratibhAga hotA hai yaha siddha huaa| isalie zeSa dravyakA avalambana karane para isakA vizeSa adhikapanA sambhava nahIM hai, ataH nyUnAdhikatAse rahita svAmitva samayabhAvI saMkramadravyako hI grahaNa kara vizeSAdhikapanA hI jAnanA cAhie / Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 427 gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame padaNikkhevo saMtakammavisayatteNa paDiladdhakkassabhAvo / hANisaMsmo puNa guNidakammaMsiyasatthANukassasaMtakammAdo gaNasaMkramalAhabaseNa sisaahiyuvsaamsevinnivNdhnnuksssNtkmmpddivto| teNa visesAhiyatamedassa tatto Na vijjhade, risAhiyatakammavisayasaMkamassa vi tahAbhAvasiddhIe virohaabhaavaado| tamhA NijarAparisuddhaguNasaMkamalAhassAsaMNejabhAgamettavisesAhiyapamANamidi ghettavyaM / saMpahi edameva NathamassiUga baDhIe visesaahiyttpduppaaynntttthbhuttrsuttmaah| * vaDDI visesaahiyaa| 6707. kettiyameto ettha viroso ? khggnnsNkmlaahssaasNkhejbhaagmeto| ki kAraNaM ? ubhayattha aNaNAhiyaadhApayattasaMkamaNa sAmittapaDilaMbhe : samANe saMte upasamaseDhiguNasaMkamalAhAdo asaMkhejagaNalagasaMkramalAhameteNukassaDivisayasaMtakammassa visesaahiyttdNsnnaado| Na ca visesAhiyasaMtakammAdo samuppaNNasaMkamassa visesAhiyattamasi, kAraNANusArikajapavuttIe svytyaaddibNdhaabhaavaado| kAraNe kajuvayAreNAvaTThANAdisaMkamaNibaMdhaNasaMtakammANamevedamappAbahuamidi vA payadatthasamatthaNA kAyadyA, virohAbhAvAdo / savvattha suddhasesadavyAlaMbaNeNAppAbahuaparUvaNaM kAdUNa ettha payAraMtarAvalaMbaNe zaMkA--vaha kaise ? samAdhAna--svasthAna guNitakarmA zika jIvake tatyAyogya utkRSTa satkarma viSayarUpase jo utkRSTatA prApta hotI hai vaha avasthAna saMkrama hai| parantu guNitakarmAzikake svasthAna utkRSTa satkarmakI apekSA guNasaMkramarUpa lAbhake kAraNa upazamaNinimittaka vizeSa adhika utkRSTa satkarmase sambandha rakhanevAlA hAnisaMkrama hai, isalie usase isakA vizeSa adhikapanA virodhako nahIM prApta hotA, kyoMki vizeSa adhikasatkarmaviSayaka saMkramake bhI usa prakArase siddha hone meM koI virodha nahIM AtA / isalie nirjarA parizuddha guNasaMkrama sambandhI lAbhake asaMkhyAtaveM bhAgamAtra viroSAdhikakA pramANa hai aisA yahA~ para grahaNa karanA cAhie / aba isI nayA Azraya lekara vRddhi ke vizeSa adhikapanekA kathana karane ke lie AgekA sUtra kahate haiM * usase vRddhi vizeSa adhika hotI hai| 6707. zaMkA -yahA~ para vizeSa pramANa kitanA hai ? samAdhAna-kSapakake guNasaMkrama sambandhI lAbhake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa hai, kyoMki ubhayatra nyUnAdhikatAse rahita adhaHpravRttasaMkramake dvArA svAmitvakI prApti samAna hone para upazama zreNimeM prApta hue guNasaMkramaviSayaka lAbhase kSapakasambandhI asaMkhyAtaguNe saMkramaviSayaka jo lAbha hai utanI vRddhiviSayaka satkarmameM vizeSAdhikatA dekho jAtI hai : aura vizeSa adhika satkarmase utpanna hue saMkramakI vizeSa adhikatA asiddha hai yaha bAta bhI nahIM hai, kyoMki sarvatra kAraNa ke anusAra kAryakI pravRtti honemeM koI rukAvaTa nahIM hai| athavA kAraNameM kAryakA upacAra kara avasthAnAdi saMkramakAraNaka satkarmoMkA hI yaha alpabahutva hai aisA prakRta arthakA samarthana karanA cAhie, kyoMki aisA artha karanemeM virodhakA abhAva hai| sarvatra zuddha zeSa dravyakA avalambana kara alpabahutvakA Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 puvtrAvaraviroho hoha ttiNa paJcavaTTheyaM, jattha jahAvalaMvijamANe suttaviroho Na hoi, tattha tA vkkhaannaavlNbnnaado| adhavA suddha sesa davvAvalaMbaNe vi jahA visesAhiyattaM Na virujjhade tA vakkhAyantraM, suhumadiTThIe NihAlijamANe tattha visesAhiyattaM mottaNa payAraMtarAvalaMbhAdo / eso ettha paramattho / evamogheNukassappA bahuaM parUvidaM / edIe disAe AdesaparUvaNA vi kAyavtrA / tado ukassappA bahuaM samattaM / 428 * eto jahaNNayaM / 1708. eto uvari jahaNNayamappA bahuaM vattaissAmo tti paiNNAvakamedaM / tassa duviho Nidda so oghAsabheeNa / tatthoghaparUvaNA tAva kIrade, tatto caiva desAmA sayamAveNAdesa parUvaNAvagayovavattIdo / * micchattara-solasakasAya- purisaveda-bhaya-durguchANaM jahariNayA vaDDI hANI avadvANaM ca tullANi / 9706. kudo ? edesi kammANamegasaMtakammapakkhevAvalaMbaNeNa jahaNgavaDDi- hANiaDANA sAmitta paDilaMbhAdo / kathana kiyA jAtA hai / kintu yahA~ para prakArAntarakA avalambana karane para pUrvAparakA virodha hotA hai so aisA nizcaya nahIM karanA cAhie, kyoMki jahA~ para jisa prakArase avalambana karane para virodha nahIM hotA hai vahA~ para usa prakArake vyAkhyAnakA avalambana liyA hai| athavA zuddha zeSa dravyakA avalambana karane para bhI jisa prakAra vizeSAdhikapanA virodhako nahIM prApta hove usa prakAra vyAkhyAna karanA cAhie, kyoMki sUkSma dRSTi se dekhane para vahA~ para vizepAdhikapaneko chor3akara dUsarA prakAra upalabdha nahIM hotA / yaha yahA~ para paramArtha hai / isa prakAra ogha se utkRSTa alpabahutvakA kathana kiyA / isI paddhatise Adeza prarUpaNA bhI karanI cAhie / isake bAda utkRSTa alpabahutva samApta huA / * Age jaghanya alpabahutvakA prakaraNa hai / SS 708. isake zrAge jaghanya alpabahutvako batalAte haiM isa prakAra yaha pratijJAvAkya hai / aura deza ke bhedase usakA nirdeza do prakArakA hai / usameM sarva prathama prarUpaNA karate haiM, kyoMki usIke dvArA dezAmarSakabhAvase Adeza prarUpaNAkA jJAna ho jAtA hai / * mithyAtva, solaha kaSAya, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna tulya hai / SS 706. kyoMki ina karmoM ke eka. satkarma prakSepakA avalambana karanese jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAnakA svAmitva prApta hotA hai / 1 A. pratau esottha tA. pratau, eso [ e ] stha iti pAThaH / 2. tA0 pratau micchatta [ sa ] solasa - di0 pratau micchattassa soglasa - iti pAThaH / Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDipadesa kame padaNikkhevo * sammatta-sammAmicchattANaM savvatthovA jahaNiyA hANI / $ 710. kiM kAraNaM ? khabida kammaM siyaduca rimuvvella NakhaMDayaM carimaphAlIe paDiladdhabhAvattado / gA0 58 ] 426 * vaDDI asaMkhejjaguNA / 6 711. kudo ? sammattassa carimuvvenlaNakhaMDayapaDhamaphAlIe guNasaMkameNa jahaNNabhAvapaDilaMbhAdo / sammA micchattassa viducarimuvvellaNakhaMDayacarimaphAliM saMkA miya sammattaM paDavaNNassa paDhamasamaye vijjhAdasaMkameNa jahaNNasAmittadaMsaNAdo / * itthi - NavuMsayaveda-hassa-raha- arai-sogANaM savvatthovA jahariNayA hANI | 9 712. kiM kAraNaM 9 khavida kammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa ei diesu palidovamassa asaMkheadibhAgamettakAlaM gAliya puNo saSNipaMcidiesuppajiya paDivakkhabaMdhagaddha bolAviya sagabaMdhapAraMbhAdo Avaliyacarimasamaye vaTTamANassa galida se sajahaNNasaMta kamma visaya, adhApavattasaMkameNa paDiladdhajahaNNabhAvattAdo / * vaDDho visesAhiyA / * samyaktva aura samyagmithyAtvakI jaghanya hAni sabase stoka hai 1 6710. kyoMki kSapitakarmAzika jIvake dvicarama udvelanA kANDakakI antima phAlise sambandha rakhanevAlA isakA jaghanyapanA hai / * usase vRddhi asaMkhyAtaguNI hai / 6 711. kyoMki samyaktvake antima udvelanA kANDakakI prathama phAlikA guNasaMkrama Azrayase jaghanyapanA upalabdha hotA hai / tathA samyagmithyAtva ke bhI dvicarama udvelanA kANDakakI antima phAliko saMkramA kara samyaktvako prApta hue jIvake prathama samayameM vidhyAta saMkramake dvArA jaghanyapanA dekhA jAtA hai / . strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, arati aura zokakI jaghanya hAni sabase stoka hai| *. 6712. kyoMki kSapitakarmA zikalakSaNase Akara ekendriyoMmeM palyake asaMkhyAtaveM bhAga pramANa kAlako galAkara punaH saMjJI paJcendriyoM meM utpanna hokara pratipakSa bandhakakAlako bitAkara apane bandhake prArambha honeke bAda eka Avalike antima samayameM vidyamAna hue jIvake galakara zepa bace jaghanya satkarmaviSayaka zradhaH pravRttasaMkramake Azrayase jaghanyapanekA sambandha pAyA jAtA hai / * usase vRddhi vizeSa adhika hai / Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 713. ki kAraNa ? puvyutteNeva kameNAgaMtUNa saNNipaMcidiesu appappaNo paDikkvabaMdhagaddhaM gAliya sagadhapAraMbhAdo samayAhiyAvaliyAe vaTTamANassa pugvillasaMtAdo visesAhiyasaMtakammavisayatteNa pddivssnnjhnnbhaavttaado| evamoghaparUvaNA samattA etto AdesaparUvaNA ca vihAsiyabvA / tado padaNikkheze smto|| * vaDDIe tiriNa aNiyogadArANi samaphittaNA sAmittamappApahubhaM ca / . 6714. etto padesasaMkamassa. baDDI kaaycaa| tattha samukttiNAdINi tiNNi aNiyogaddorANi NAdavyANi bhavaMti / aNNastha baDhIe terasa aNiyogAddArANi kathametya tesimaMtabbhAvo ? Na, desAmAsayamAvaNestha tesimaMta bhaavdsnnaado| * smukittnnaa| 6715. jugamaM vottamasattIdo paDhama tAva samukttiNA kAyavyA ti bhaNidaM hoi / tatthoghAdesameeNa duvihaNidesasaMbhave oghasamukttiNaM tAva kuNamANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai / 8 micchattassa atthi asaMkhejabhAgavaDDihANI asaMkhenaguNavaDDihANI zravaTThANamavattavvayaM ca / 6:13 kyoMki pUrvokta kramase hI aAkara saMjJI paJcendriyoM meM apane apane pratipakSa bandhaka kAlako galAkara apane bandhake prArambha honese lekara eka samaya adhika eka prAvalike antameM vidyamAna hue jIvake pahale ke satkarmase vizeSa adhika satkarmake viSayarUpaple jaghanyapanA prApta hotA hai| isa prakAra aMvatrarUpamA samApta huI / zrAge zrAdezaprarUpaNAkA vyAkhyAna karanA caahie| isake bAda padanikSepa samApta huaa| * vRddhi meM tIna anuyogadvAra haiM-samutkIrtanA, svAmitva aura alpabahutva / 714. zrAge pradezasaMkrama vRddhi karanI cAhie / usameM samutkIrtanA Adi tIna anuyogadvAra jAnane caahie| zaMkA-anyatra vRddhike teraha anuyogadvAra kahe haiM inameM unakA antarbhAva kaise hotA hai ? samAdhAna--dezAmarpakabhAvapte isameM unakA antarbhAva dekhA jAtA hai| * samutkItanA karanI cAhie / 6715. eka sAtha savakA kathana karanA zakya na honese sarva prathama samutkIrtanA karanI cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| usakA ogha aura prAdezase do prakArakA nirdeza sambhava hai, usameM sarvaprathama ogha samutkotanA ko karate hue Ageke sUtra prabandhako kahate haiM * mithyAtvakI asaMkhyAtabhAgavRddhi, asaMkhyAtabhAgahAni, asaMkhyAtaguNavRddhi, asaMkhyAtaguNahAni, avasthAna aura avaktavyapada hote haiN| Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame samukkittaNA 6716. micchattapadesasaMkamavisaye edANi padANi saMbhavaMti tti samukitidaM hodi / saMpahi edesi padANaM saMbhavavisayo vuccade / taM jahA puvvuppaNNasammattapacchAyadamicchAiTThiNA vedayasammatte paDivaNNe tassa paDhamAvaliyAe avattavyapurassaro asaMkhejabhAgavaddhisaMkamo hoi / avaTThANaM pi visayaMtaraparihAraNa tattheva daTThavyaM, micchAidvicarimAvaliyaNavakabaMdhavaseNa tattha tadubhayasaMbhave virohaabhaavaado| puNo sammattaM ghettaNa ciTThamANassa vedayasamyattakAlabhaMtare savvatthevAsaMkheUbhAgahANI hodga gacchai jAva daMsaNamohakkhavayaadhApavattakaraNacarimasamayo ti / tado apuyANiyaTTikaraNesu guNasaMkamavaseNAsaMkhejaguNavaDDisaMkamo jAyade / aNNaM ca uvasamasammattaggahaNapaDhamasamae 'avattavyasaMkamo hodUNa puNo gaNasaMkamakAlabhaMtare savvatthevAsaMkhejagaNavaDisaMkamo hoi, tattha payAraMtarAsaMbhavAdo / puNo tattheva gaNasaMkramAdo vijjhAdapadidapaDhamasamayammi asaMkhejaguNahANI jAyade / tatto paramasaMkhejabhAgahANI ceva evamedesi saMbhavo asthi ti kAdaNa tesimettha samukttiNA kadA / (r) evaM bArasakasAya-bhaya-duguMchANaM / 6717. jahA micchattassa asaMkhejabhAgavatihANi-asaMkhejaguNavatihANiavaTThANANamavattavyasahagayANamatthittaM samukkittidaM evamedesi pi kammANaM samukitteyadhvaM, visesA 6716. mithyAtvakA pradezasaMkrama hone para ye pada sambhava hai yaha kahA gayA hai| aba ye pada kisa viSayameM sambhava haiM yaha kahate haiN| yathA-jo pahale samyaktvako utpanna kara mithyAdRSTi huyA hai usake vedakasamyaktvako prApta karane para usakI prathama AvalimeM avaktavya saMkramapUrvaka asaMkhyAta bhAga vRddhi saMkrama hotA hai / viSayAntarakA parihAra kara avasthita pada bhI vahIM para jAnanA cAhie, kyoMki mithyAdRSTikI antima AvalimeM hue navakabandhake kAraNa vahA~ para una donoMke sambhava hone meM virodha nahIM hai| punaH samyaktvako grahaNa kara Thahare hue jIvake vedakasamyaktvake kAlake bhItara sarvatra asaMkhyAtabhAga hAni hokara jAtI hai jo darzanamohanIyakI kSapaNA ke antima samaya taka hotI hai| usake bAda apUrvakaraNa aura anivRttikaraNameM guNasaMkramake kAraNa asaMkhyAtaguNa vRddhisaMkrama hotA hai| dUsare upazama samyaktvako grahaNa karaneke prathama samayameM avaktavyasaMkrama hokara punaH guNasaMkramake kAlake bhItara sabhI jagaha asaMkhyAtaguNavRddhisaMkrama hotA hai, kyoMki vahA~ para anya prakAra sambhava nahIM hai / punaH vahIM para guNasaMkramase vidhyAtasaMkramameM Ane para usake prathama samayameM asaMkhyAtaguNahAni saMkrama hotA hai| usake bAda asaMkhyAtabhAga hAnisaMkrama hI hotA hai / isa prakAra ye saMkrama sambhava haiM aisA karake unakI yahA~ para samutkIrtanA kI hai| * isI prakAra bAraha kapAya, bhaya aura jugupsAke viSayameM jAnanA caahie| 6 717. jisa prakAra mithyAtvakI asaMkhyAtabhAgavRddhi, asaMkhyAtabhAgahAni, asaMkhyAtaguNa. vRddhi, asakhyAtaguNahAni, avasthita aura avaktavyapadake sAtha prApta hue saMkramoMke astitvakI samutkIrtanA kI usI prakAra ina karmoM ke ukta saMkramAMkI samutkIrtanA karanI cAhie, kyoMki koI Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 bhAvAdo / Nari tesiM visayavibhAgo evamaNugaMtavyo / taM jahA-asaMkhejabhAgavaDi-hANi aTThANANi satthANe savvattha ce payadakammANaM hoMti, tesiM tattha pddibdhaamaavaado| aNaMtANubaMdhINamasaMkhejaguNavaDDI visaMjoyaNAe apuvANiyaTTikaraNesu hoi vijjhAdasaMkamAdo micchattaM paDivaNNapaDhamasamae vi asaMkhejaguNavaDhI lanbhade, tesiM cevAsaMkhejaguNahANI adhApavattasaMkamAdo sammattaM ghettaNa vijjhAdasaMkrame padidapaDhamasamaye hoi, tatthAsaMkhejaguNahANi mottaNa pyaarNtraannuvlNbhaado| avattavyasaMkamo vi tersi visaMjoyaNApuvvasaMjogAdo AvaliyAdIdassa paDhamasamaye hodi ti vattavvaM / aTThakasAya-bhaya-duguchANaM carittamohakkhavaNAe kasAyovasAmaNAe ca guNasaMkamaNa saMkAmemANassa asaMkhejaguNavaDI hoi / tesiM ceva uvasamaseDhIe guNasaMkamAdo kAlaM kAdaNa devesuppaNNapaDhamasamaye adhApavattasaMkameNAsaMkhejaguNahANI hoi / aNNaM ca aTThakasAyANamadhApavattasaMkamAdo saMjamaM saMjamAsaMjamaM vA paDivajiya vijjhAdasaMkame padidassa paDhamasamaye asaMkhejaguNahANI hoi / edesi ceva vijjhAdasaMkamAdo heDimaguNaTThANapaDivAdeNa adhopavattasaMkamaNa pariNadassa paDhamasamae asaMkhejaguNavaDDI hoi ti vattavvaM / avattavyasaMkamo puNa sajesimeva sayosAmaNapaDivAdapaDhamasamae hoi ti ghettavyaM / / vizeSatA nahIM hai / kintu itanI vizeSatA hai ki unakA viSayavibhAga isa prakAra jAnanA caahie| yathA-prakRta karmoM ke asaMkhyAtabhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthAnasaMkrama svasthAnameM hI hote haiM, kyoMki unake vahA~ honemeM koI rukAvaTa nahIM hai| anantAnubandhiyoMkA asaMkhyAtaguNavRddhisaMkrama visaMyojanAke samaya apUrvakaraNa aura anivRttikaraNameM hotA hai| vidhyAtasaMkramasemithyAtvako prApta honevAle jIvake prathama samayameM bhI asaMkhyAtaguNavRddhisaMkrama prApta hotA hai / tathA unhIMkA asaMkhyAtaguNahAnisaMkrama adhaHpravRttasaMkramake sAtha samyaktvako grahaNakara vidhyAtasaMkramake prApta honeke prathama samayameM hotA hai, kyoMki yahA~ para asaMkhyAtaguNahAniko chor3akara anya prakAra nahIM upalabdha hotA / avaktavyasaMkrama bhI unakA visaMyojanApUrvaka saMyoga hokara jisakA eka AvalikAla gayA hai aise jIvake prathama samayameM hotA hai aisA karanA cAhie / ATha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA cAritramohanIyakI kSapaNAmeM aura kaSAyoM kI upazAmanAmeM guNasaMkramake dvArA saMkrama karanevAle jIvake asaMkhyAtaguNavRddhisaMkrama hotA hai / unhIMkA upazamazreNimeM guNasaMkramake sAtha marakara devoMmeM utpanna honeke prathama samayameM adhaHpravRttasaMkramake dvArA asaMkhyAtaguNahAnisaMkrama hotA hai| dUsare adhaHpravRttasaMkramase saMyama aura saMyamAsaMyamako prApta karake vidhyAtasaMkramameM par3e hue jIvake prathama samayameM ATha kaSAyoMkA asaMkhyAtaguNahAnisaMkrama hotA hai / tathA inhIM kA vidhyAtasaMkramase nIceke guNasthAnoMmeM giranese adhaHpravRttasaMkramarUpake pariNata hue jIvake prathama samayameM asaMkhyAtaguNavRddhisaMkrama hotA hai aisA kahanA cAhie / parantu avaktavyasaMkrama sabhI karmoM kA sarvopazAmanAse giraneke prathama samayameM hotA hai aisA grahaNa karanA cAhie / Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDipadesasaMkame samuktiNA * evaM sammAmicchattassa vi, vari avadvANaM Natthi / 718. sammAmicchattassa vi evaM cetra samukkittaNA kAyantrA, asaMkhejabhAga - dipadA matthittaM paDi visesAbhAvAdo / viseso du sammAmicchatassAvaTThANakamo Natthi ti NAyavvo / saMpahi edesiM padANaM saMbhavavisayo parUvijade / taM jahA - uvasamasammAiTThimmi guNasaMkamAdo vijjhAde padidammi tabbidiyasamayapyahuDi jAva uvasamasammattakAlo tAva NiraMtaramasaMkhejjabhAgavaDI caitra hoi / kiM kAraNaM, vayAdo tatthAyAhiyattadaMsaNA do / taM jahA - devaDDuguNahANimetta samayapabaddheSu guNasaMkamabhAgahAreNa vijjhAdabhAgahArapaduppaNNeNovaTThidesu sammAmicchattAdo sasammattaM gacchamANadavvaM hoi / eso sammAmicchattassa vayo | Ayo vuNa etto asaMkhejaguNo, vijjhAdabhAgahAreNa micchattasayaladuvve khaMDide tattheyakhaMDapamANatAdo / jado evaM tado AyAdo vaye parisohide suddha sesametteNa sagamUladavtrassA saMkheJja dibhAgabhUdeNa paDisamayasammAmicchattasaMtakammassa tattha va hoi ti tadaNusAriNo saMkamassa vi tahAbhAvovavattIdo siddhamasaMkheja bhAgavaDivisayo eso. ti / jai evaM bhujagArANiyogaddAre eso vi visayo bhujagAra saMkamassa kAyavvo / ca sute tahA parUvaNA atthi, ubvenLaNAcarimakhaMDayasammattappattiguNa saMkamadaMsaNamohakkhAgaguNasaMkamavisaya teNa tattha tisu addhAsu bhujagArasA mittassa NiyAmidattAdo / gA0 58 433 * isI prakAra samyagmithyAtvake viSayameM bhI jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isakA avasthA saMkrama nahIM hotA / 718. samyagmithyAtvakI bhI isI prakAra samutkIrtanA karanI cAhie kyoMki asaMkhyAta - bhAgahAni aura asaMkhyAta bhAgavRddhi Adi padoM ke astittrake prati koI vizeSatA nahIM hai / kintu itanI vizeSatA hai ki samyagmithyAtvakA avasthAnasaMkrama nahIM hotA aisA jAnanA cAhie / aba - ina padoMkA sambhava viSaya kahate haiN| yathA-upazamasamyagdRSTi jIvake guNasaMkramase vidhyAtasaMkrama meM Ane para usake dUsare samaya se lekara upazamasamyaktvake kAlataka nirantara asaMkhyAta bhAgavRddhisaMkrama hI hotA hai, kyoMki vyayakI apekSA vahA~ para AyakI adhikatA dekhI jAtI hai / yathA- vidhyAtasaMkramabhAgahArase guNita guNasaMkramabhAgahArake dvArA Der3ha guNahAnipramANa samayaprabaddhoMke bhAjita karane para samyagmidhyAtvameM se vaha samyaktvako prApta honevAlA dravya hotA hai / yaha samyagmithyAtvakA vyaya hai / parantu Aya isase asaMkhyAtaguNA hai, kyoMki viSyAta bhAgahArake dvArA mithyAtva ke samasta dravyake bhAjita karane para vaha eka khaNDapramANa hotA hai| yadi aisA hai to zrayameMse vyayake kama kara dene para apane mUla dravyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa zuddha zeSa dravyake zrAzrayase pratyeka samayameM vahI~ samyagmithyAtva satkarmakI vRddhi hotI hai, isalie usakA anusaraNa karanevAlA saMkrama bhI usI prakAra bana jAnese asaMkhyAta bhAgavRddhikA viSayabhUta yaha siddha huA / zaMkA- yadi aisA hai to bhujagAra anuyogadvAra meM bhujagAra saMkramakA yaha viSaya bhI kahanA caahie| parantu sUtra meM usa prakArako prarUpaNA nahIM hai, kyoMki udvelanAkA antima khaNDa, samyaktvakI utpatti ke samaya honevAlA guNasaMkrama aura darzanamohanIyakI kSapaNA ke samaya honevAlA 55 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 tado puvyAvaraviruddhamedaM ti ?Na esa doso, asaMkhejaguNavaDibhujagArassa tattha pahANabhAveNa vivakkhiyattAdo / Na ca eso bhujagAravisayo tattha ga vivakkhio tti edassobhAvo vottasakiJjade, appidANappidasiddhIe savvattha paDisehAbhAvAdo / adhavA edammi visaye appayarasaMkamo ceve ti suttyaaraahippaao| kudo edaM Navvade 1 sammAmicchattappayarasaMkamassa sAdireyachAvahisAgarovamakAlaparUvayasuttAdo / aNNahA desUNachAvahisAgaro. vmkaalppsNgaado| evaM ca saMte sammAmicchattassAsaMkhejabhAgavahivisao kA hoi ti pucchide micchattaM gaMtUNa adhApavattasaMkamaM kuNamANassa sammattAhimuhAvatthAe aMtomuhuttakAlabhatare pariNAmavaseNa asaMkhejabhAgavadivisayo ghettavyo / tatthAsaMkhejabhAgavaDDI hoi tti kudo Nabade 1 sammAmicchattakassahANi saamittsuttaado| evameso asaMkhejabhAgavaDivisayo annumggido| asaMkhejabhAgahANi-avattavyavisayo puNa micchattabhaMgeNAvagaMtavyo, visesAbhAvAdo / Navari micchAiDimmi vi jAva uvvenlaNAducarimakhaMDayacarimaphAli ti tAva asaMkhejabhAgahANivisayo vattavyo / guNasaMkrama ina tInoMke viSayarUpase vahA~ para tInoM kAloMmeM bhujagArake svAmitvakA niyama kiyA hai| isalie yaha pUrvApara viruddha hai ? samAdhAna--yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki vahA~ para asaMkhyAtaguNavRddhi bhujagArakI pradhAna rUpase vivakSA kI hai| yaha bhujagArakA viSaya vahA~ para vivakSita nahIM hai, isalie isakA abhAva kahanA zakya nahIM hai, arpita aura anarpita rUpase siddhi hotI hai isakA sarvatra pratiSedhakA abhAva hai / athavA isa viSayameM alpatarasaMkrama hI hotA hai aisA sUtrakArakA abhiprAya hai| zaMkA-yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna-samyagmithyAtvake alpatarakAla sAdhika chayAsaTha sAgara pramANa kathana karane vAle sUtrase jAnA jAtA hai| anyathA kucha kama chayAsaTha sAgara kAlakA prasaMga prApta hotA hai| aisA hone para samyagmithyAtvake asaMkhyAtabhAgavRddhisaMkramakA viSaya kyA hai aisA pUchane para mithyAtvameM jAkara adhaHpravRttasaMkrama karanevAle jIvake samyaktvake abhimukha hone kI avasthA hone para antarmuhUrtakAlake bhItara pariNAmavaza asaMkhyAtabhAgavRddhikA viSaya prahaNa karanA caahie| zaMkA-vahA~ para asaMkhvAtabhAgavRddhisaMkrama hotA hai yaha kisa pramANa se jAnA jAtA hai ? samAdhAna- samyagmithyAtvakI utkRSTa hAnikA kathana karanevAle svAmitvaviSayaka sUtrase jAnA jAtA hai| . isa prakAra yaha asaMkhyAtabhAgavRddhikA viSaya jAnanA cAhie / parantu asaMkhyAtabhAgahAni aura avaktavyasaMkramakA viSaya mithyAtvake bhaMgake samAna jAnanA cAhie, kyoMki usase isameM koI vizeSatA nahIM hai| kintu mithyAdRSTiguNasthAnameM bhI jaba taka udvelanA dvicarama kANDakakI antima phAli hai taba taka asaMkhyAtabhAgahAnikA viSaya kahanA caahie| Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] ___ uttarapayaDipadesasaMkame samukittaNA 435 716. saMpahi asaMkhejaguNavaDivisayo vuccade / taM jahA--uvvenlaNasaMkamAdo vedagasammattaM paDivaNNapaDhamasamaye vijjhAdasaMkamAdo micchattaM paDivaNNasammAidvipaDhamasamaye vA samvaM hi cetra carimuvelaNakhaMDae vA sammattappattiguNasaMkamakAlabhaMtare dasaNamohakkhavaNaguNasaMkamakAlabhaMtare vA asaMkhejaguNavaDDI hoi / guNasaMkamAdo vijjhAdasaMkame padidasammAiDipaDhamasamae adhApavattasaMkamAdo vijjhAde padidasammAiTipaDhamasamae uvvenlaNAe pariNadamicchAiTipaDhamasamae vA asaMkhejaguNahANisaMkamo hoi / . sammattassa asaMkhejabhAgahANi-asaMkhenaguNavaDDI hANo avattavvayaM ca asthi / 6 720. uvvellemANamicchAiTThimmi jAva ducarimadvidikhaMDayo ti tAva asaMkhejabhAgahANisaMkamo carimuvelNakhaMDae asaMkhejaguNavAhisaMkamo adhApavattasaMkamAdo uvvenlaNapariNAmamuvagayamicchAidvipaDhamasamae asaMkhejaguNahANisaMkamo sammattAdo micchattaM paDivaNNapaDhamasamae avattasaMkamo ti cauNhamedesi padANamettha saMbhavo Na virujjhade / * tisaMjalaNapurisavedANamatthi pattAri vaDDhI cattAri hANIyo pravaTThANamavattavvayaM ca / 6716. aba asaMkhyAtaguNavRddhikA viSaya kahate haiM / yathA-udvelanA saMkramase vedakasamyaktvako prApta honeke prathama samayameM athavA vidhyAtasaMkramase mizyAtvako prApta honevAle samyagdRSTi jIvake prathama samayameM athavA sampUrNa antima udvelanAkANDakameM, samyaktvakI utpatti hone para guNasaMkrama kAlake bhItara athavA darzanamohanIyakI kSapaNAmeM guNasaMkrama kAlake bhItara asaMkhyAtaguNavRddhisaMkrama hotA hai / tathA guNasaMkramase vidhyAtasaMkramameM Aye hue samyagdRSTike prathama samayameM, adhaHpravRttasaMkramase viSyAtasaMkramameM Aye hue samyagdRSTike prathama samayameM athavA udvelanAsakramarUpase pariNata hue mithyAdRSTike prathama samayameM asaMkhyAtaguNahAnisaMkrama hotA hai| * samyaktvakA asaMkhyAtabhAgahAni, asaMkhyAtaguNavRddhi, asaMkhyAtaguNahAni aura abaktavyasaMkrama hotA hai| 6720. udvelanA karanevAle mithyAdRSTike jaba taka dvicarama sthitikANDaka hai taba taka asaMkhyAtabhAgahAnisaMkrama, antima udvelanAkANDakameM asaMkhyAtaguNavRddhisaMkrama, adhaHpravRttasaMkramase udvelanApariNAmako prApta hue mithyAdRSTi jIvake prathama samayameM asaMkhyAtaguNahAnisaMkrama aura samyaktvase mithyAtvako prApta hue jIvake prathama samayameM avaktavyasaMkrama hotA hai isa prakAra ina cAroM padoMkA sambhava yahA~ para virodhako prApta nahIM hotaa| ___ * tIna saMjvalana aura puruSavedakI cAra vRddhi, cAra hAni, avasthita aura avaktavyasaMkrama hotA hai| Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 SS 721. ettha tisaMjalaNaggahaNeNa lohasaMjalaNavajiyAnaM tinhaM saMjalaNANaM gahaNaM kAya, lohasaMjalaNassa uvarimasutte samuttiNAdo / edesiM tisaMjalaNa - purisavedANamatthi cavhAo vI-hANIo avaTThANamavattavtrayaM ca / kudo ? saMsArAvatthAe savvatthAsaMkhejabhAga- hANi aDANAmuvalaMbhAdo | cirANasaMtakammacArimaphAlIe tadaNaMtarasamayabhAviNavakabaMdhasaMkame ca jahAkamamasaMkhejaguNavadihANisaMkamANamuvalaMbhAdo / tattheva NavakabaMdhasaMkame vAvadassa jogavisesamassiUNa saMkhejabhAgavaDi-hANi saMkhejaguNava-hANINaM saMbhavo valaMbhAdo | ettheva sesavaDa- hANi avANANaM pi saMbhavadaMsaNAdo ca / Nabari purisavedAvaDANassa bhujagArabhaMga / savvovasAmaNApaDivAde savvesimavattavyasaMbhavo daTThavvo / * lohasaMjalaNassa asthi asaMkhejjabhAgavaDDI hANI avadvANamavatavvayaM ca 436 SS 722. kudo 1 sesavaDi-hANINametthAsaMbhavo 9 Na, lohasaMjalaNavisa adhApavattasaMkarma mottaNaNNasaMkamAbhAveNa suddhaNavaka baMdhasaMkamAbhAveNa ca tadabhAvaNiNNayAdo / tamhA lohasaMjaNassa asaMkhejabhANavaDDi- hANi - avaTThANasaMkamA cetra, NANNo saMkamo tti siddhaM / vari sovasAmaNApaDivAdama ssiUNAvattavvasaMkamo samukkittiyantro ! 721. yahA~ para tIna saMbvalanoMke grahaNa karanese lobhasaMjvalana ko chor3akara zeSa tIna saMjvalanakA praNa karanA cAhie, kyoMki lobhasaMjvalana kI Age sUtra meM samutkIrtanA kI hai| ina tIna saMjvalana aura puruSavedakI cAra prakArakI vRddhiyA~, cAra prakArakI hAniyA~, avasthAna aura avaktavyapada haiM, kyoMki saMsAra avasthAmeM sarvatra asaMkhyAta bhAgavRddhi, saMbhAgahAni aura sthAna saMkrama upalabdha hote haiM / tathA prAcIna satkarmakI antima phAliseM aura tadanantara samayameM honevAle navakabandhasambandhI saMkramameM kramase zrasaMkhyAtaguNavRddhisaMkrama aura asaMkhyAtaguNahAni saMkrama upalabdha hote haiM / tathA vahIM para navakabandhake saMkramameM vyApta hue jIvake yoga vizeSakA Azraya kara saMkhyAtabhAgavRddhi, saMkhyAtabhAgahAni, saMkhyAtaguNavRddhi aura saMkhyAtaguNahAnisaMkrama sambhava rUpase upalabdha hote haiM aura vahIMpara zeSa vRddhi, hAni aura avasthAna saMkrama sambhava rUpase dekhe jAte haiM / kintu itanI vizeSatA hai ki puruSa vedake avasthAna saMkramakA bhaMga bhujagArake samAna jAnanA cAhie / taba sarvopazAmanA se girate samaya sabakA avaktavya saMkrama jAnanA cAhie / * lobhasaMjvalanakI asaMkhyAtabhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni, avasthAna aura avaktavya saMkrama hai / 6 722. zaMkA - yahA~ para zeSa vRddhiyA~ aura hAniyA~ asambhava kyoM haiM ? samAdhAna -- nahIM, kyoMki lobhasaMjvalana ke viSaya meM adhaHpravRttasaMkramako chor3akara anyasaMkrama sambhava na honese tathA zuddha navakabandhake saMkramakA abhAva honese zeSa vRddhiyoM aura hAniyoMke abhAva kA nirNaya hotA hai / isalie lobhasaMjvalanake asaMkhyAta bhAgavRddhisaMkrama, asaMkhyAta bhAgahAnisaMkrama sthAnakrama hI hote haiM, anyasaMkrama nahIM hotA yaha siddha huA / kintu itanI vizeSatA hai ki sarvopazAmanA se pratipAtakA Azrayakara avaktavyasaMkramakI samutkIrtanA karanI cAhie / Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame samukttiNA 437. ___ 8 ityi-Navusayaveda-hassa-raha-araha-sogANamatthi do vaDDI hANIo pravattavvayaM ca / 723. kudo ? edesu kammesu asaMkhejabhAgavahi-hANi-asaMkhejaguNabaDDi-hANiavattavvasaMkamANaM ceva saMbhavadaMsaNAdo / taM kadhaM, edesi kammANaM sagabaMdhakAle AvaliyAdIdassa asaMkhejabhAgavahisaMkamo ceva jAva paDivakkhabaMdhagaddhApaDhamAvaliyacarimasamao ti / puNo paDivakkhabaMdhakAle savvatthAsaMkhejabhAgahANisaMkamo ceva, tattha pyaarNtraasNbhvaado| khavagovasamaseDhIsu guNasaMkamabaseNAsaMkhejaguNavahisaMkamo uvasAmagasya guNasaMkramAdo kAlaM kAdUrNa devesuppaNNassa paDhamasamae asaMkhejaguNahANisaMkamo hoi / Navari itthi-NavaMsayavedANamaNNattha vi asaMkhejaguNavahi-hANIo saMbhavaMti, sammAiDimmi micchattaM paDivaNNe micchAiTThimmi vi sammattaguNeNa pariNadammi jahAkama tdubhysNbhvdNsnnaado| sabovasAmaNApaDivAde ca savvesimavattavyasaMbhavo daTThavyo / evaM sambesi kammANamoghasamukittaNA gayo / etto AdesasamukittaNA ca jANiya NeyavvA / ___ tado samukttiNA samattA / (r) sAmitte appASahue ca vihAside vaDDI samattA bhavadi / * strIveda, napuMsakaveda, hAsya, rati, arati aura zokake do vRddhi, do hAni aura avaktavyasaMkrama hote haiN| 6723. kyoMki ina karmoM meM asaMkhyAtabhAgavRddhi, asaMkhyAtabhAgahAni, asaMkhyAtaguNavRddhi, asaMkhyAtaguNahAni aura avaktavyasaMkrama hI sambhava dekhe jAte haiN| zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna -kyoMki ina karmoM ke navakabandhake kAlameM eka Avalike.bAda asaMkhyAtabhAgavRddhisaMkrama hI hotA hai jo pratipakSabandhaka kAlakI prathama prAvalike antima samaya taka hotA haiN| punaH pratipakSa bandhaka kAlake bhItara sarvatra asaMkhyAtabhAgahAnisaMkrama hI hotA hai, kyoMki yahA~ para anya prakAra sambhava nahIM hai / kSapaka aura upazamaneNiyoMmeM guNasaMkramake kAraNa asaMkhyAta guNavRddhisaMkrama hotA hai| upazAmaka jIvake guNasaMkramase marakara devoMmeM utpanna hone para prathama samayameM asaMkhyAtaguNahAnisaMkrama hotA hai| kintu itanI vizeSatA hai ki strIveda aura napuMsaka vedake panyatra bhI asaMkhyAtagaNavRddhisaMkrama aura asaMkhyAtaguNahAnisaMkrama sambhava hai, kyoMki samyagdRSTi jIvake mizyAtvako prApta honepara tathA mithyAdRSTi jIvake bhI samyaktvaguNarUpase pariNata honepara kramase ve donoM saMkrama sambhava dekhe jAte haiN| sarvopazAmanAse girane para sabhI karmoM kA avaktavyasaMkrama sambhava dekhA jAtA hai / isa prakAra saba karmoM kI oghasamutkIrtanA samApta huI / Age AdezasamukIrtanA jAnakara kara lenI caahie| isake bAda samutkIrtanA samApta huii| * svAmitva aura anpahatvakA vyAkhyAna karane para vRddhi samApta hotI hai| Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 6724. to samuttiNANusAreNa sAmitte appA bahue ca vihAside tado bar3I samapaditti bhaNidaM hoi / jeNedaM desAmAsayasutaM teNettha kAlAdiaNiyogaddArANaM pi vihAsaNA sutaviddhAti daTThavtrA / tado davtrayiNayAvalaMbaNeNa payaTTassedassa suttassa paJjavaTThiya parUvaNA jANidUNa davtrA / to vast samattA | 438 * ento dvANANi / 1725. eto uvari padesasaMkamaTTaNANi parUveyavtrANi tti bhaNidaM hoi / saMpahi tattha saMbhavatANamaNiyogaddArA Namiyatta / vahA raNadumuttaramuttaM bhaNai / * padesasaMkamadvANANaM parUvaNA appAbahuaM ca / 6 726. evamedANi doNi ANiogaddArANi / padesasaMkamaTThA NasarUvajANAvaNamettha parUveyavtrANi tti bhaNidaM hoi / samuttiNA parUvaNApamANama appA bahuaM cedi cattAri aNiyogAddArANi kimettha Na vRttANi 1 Na, samuttiNAe parUvarNatanbhAvAdo / pamANANiogaddArassa vi appA bahuaMtabhUdattAdo / tattha parUtraNA NAma savtrakamme padesasaMkamANAmupapattikamaNirUvaNA / tesiM ceva pamANavisayaNiNNayajaNaNaGkaM thovabahutta parikkhA appA humidi bhade | 6 724. Age samutkIrtanA ke anusAra svAmitva aura alpabahutvakA vyAkhyAna karane para isake bAda vRddhi samApta hotI hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / yataH yaha dezAmardhaka sUtra hai ataH yahA~ para kAlAdi anuyogadvAroMkA bhI vyAkhyAna sUtra nibaddha hai aisA jAnanA cAhie / isalie dravyArthikanakA avalambana kara pravRtta hue isa sUtrakI paryAyA thiMka prarUpaNA jAnakara le jAnI cAhie / / isake bAda vRddhi samApta huI / * Age saMkramasthAnoM kA prakaraNa hai / 6 725. isase Age pradeza saMkramasthAnoMkA kathana karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| aba isa prakaraNa sambhava anuyogadvAroM ke pramANakA nirdhAraNa karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * pradeza saMkramasthAnoMke prarUpaNA aura alpabahutva isa prakAra ye do anuyoga dvAra haiM / 6 726. pradezasaMkrama sthAnoMke svarUpakA jJAna karAneke lie yahA~ para kathana karanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / zaMkA - samutkIrtanA, prarUpaNA, pramANa aura alpabahutva isa prakAra cAra anuyogadvAra yahA~ para kyoM nahIM kahe ? samAdhAna nahIM, kyoMki samutkIrtanAkA prarUpaNA meM antarbhAva ho jAtA hai / tathA pramANa anuyogadvArakA bhI alpabahutvameM antarbhAva ho gayA hai| 1 prakRta saba pradeza saMkramasthAnoMkI utpattike kramakA nirUpaNa karanA prarUpaNA hai / unhIM ke pramANaviSayaka nirNayakA jJAna karAne ke lie thor3e bahutakI parIkSA karanA alpabahutva kahA jAtA hai| Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANaM OM parUvaNA jhaa|... 6727. parUvaNANiogaddAraM kathaM hoi ti pucchA edeNa kadA hoi / (r)micchattassa abhavasiddhiyapAoggeNa jahaeNaeNa kammeNa jahaeNayaM sNkmtttthaannN| 6 728. edeNa sutteNa micchattassa jahaNNasaMkamaTThANaparUvaNA kadA / taM jahAabhavasiddhiyapAoggajahaNNakammeNe ti vutte eIdiesu khavidakammaMsiyalakkhaNeNa kammahidimacchiUNa saMcidajahaNNasaMtakammassa gahaNaM kAyavvaM, tatto aNNassa abhavasiddhiyapAoggajahaNNasaMtakammassANuvaladdhIdo / edeNa jahaNNakammeNa sabajahaNNasaMkamaTThANaM samuppajadi ti aiso viseso etthaannugNtvyo| taM kadhaM ? edeNa jahaNNakammeNAgaMtUNa asaNNipaMcidiesuvavaJjiya pajattayado hodUNa tattha devAuaMbaMdhiya sabalahuMkAlaM koNa devesukvajiya chahiM pajattIhiM pajattayado hodUNa paDhamasammattamuppAiya tado vedayasammattaM paDivajiya vechAvadvisAgarovamANi sammattamaNupAliya tadavasANe aMtomuhuttasese dasaNamohakkhavaNAe abbhuTTido jo jIvo tassa adhApavattakaraNacarimasamaye vaTTamANassa jahaNNapariNAmaNibaMdhaNavijjhAdasaMkrameNa sabajahaNNapadesasaMkamaTThANaM hoi| kadhameso viseso * prarUpaNA, yathA / 6727. prarUpaNA anuyogadvAra kisa prakArakA hai yaha pRcchA isa sUtra dvArA kI gaI hai| * mithyAtvakA abhavyoMke yogya jaghanya karmake Azrayase jaghanya saMkramasthAna hotA hai| 6728. isa sUtra dvArA mithyAtvake jaghanya saMkramasthAnakI prarUpaNa kI gaI hai| yathaabhavyoMke yogya jaghanya karmake Azrayase aisA kahane para ekendriyoMmeM kSapitakarmA zikalakSaNase karmasthitikAla taka avasthita rahakara saJcita hue jaghanya satkarmakA grahaNa karanA cAhie, kyoMki usase anya abhavyoMke yogya jaghanya satkarma nahIM upalabdha hotaa| isa jaghanya satkarmake Azrayase sabase jaghanya saMkramasthAna utpanna hotA hai isa prakAra itanA vizeSa yahA~ para jAna lenA caahie| zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-isa jaghanya karmake sAtha Akara, asaMjJI paJcendriyoMmeM utpanna hokara tathA paryApta hokara punaH vahA~ devAyukA bandhakara atizIghra marakara aura devoMmeM utpanna hokara tathA chaha paryAptiyoMse paryApta hokara isake bAda prathama samyaktvako utpanna kara phira vedakasamyaktvako prApta kara do chayAsaTha sAgara kAlataka samyaktvakA pAlana kara usake antameM antamuhUrta kAla zeSa rahane para jo jIva darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata hA hai usake adhaHpravRttakaraNake antima samayameM vidyamAna hone para jaghanya pariNAmanimittaka vidhyAtasaMkramarUpase sabase jaghanya pradeza saMkramasthAna hotA hai| Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 suteAvo parichajade ?Na, vakkhANAdo visesapaDivattI hoi ti NAyabaleNa taduvalado | abhavasiddhiyapAoggajahaNNakammeNe tti aidassa visesaNassa uvalakkhaNabhAveNa avaTThidattAdo ca / tamhA tahAbhUdeNa jahaNNasaMtakammeNovalakkhiyassa jIvassa adhApavattakaraNacarimasamayajahaNNapariNAmeNa micchattassa jahaNNapadesasaMkramaTThANaM hoi ti siddhoM suttattho / 440 6726. saMpahi evaMbhUdajahaNgasaMtakammapaDibaddhajahaNNasaMkamaTThANassa putramavahAridAvA kADhUNa to ajahaNNasaM kamaTThANANaM parUvaNadvamuttaro suttapabaMdho / * pratahi caiva kamme asaMkhejjalo gabhAguttaraM saMkamaTThANaM hoi / 9730. ettha tAva saMkamaTThANANaM sAhaNaGkaM takAraNabhUda pariNAma NANaM parUvaNaM kassAma / taM jahA - adhApavattakaraNacarimasamae asaMkheja logamettapariNAmaTThANANi atthi / tANi ca jahaNNapariNAmappahuDi jAnukassapariNAmo ti tAva chavaDikameNAvaTTidANi simAdadopahuDa asaMkheja logamettapariNAmaTThANANi savtrapariNAmaTThANapaMtiAyAmassAsaMkhejjabhAgapamANANi pariNamiya jahaNNasaMtakammaM saMkAmemANassa jahaNNasaMkamaTThANamevuppaJjadi, visarisa saMka mahAguppattIe tesimaNimittatAdo / tado ettha bidiyAdipariNAmaTThANANamavaNavaNa kADhUNa jahaNNapariNAmaTThAsseva gahaNaM kAyavvaM / puNo tadaNaMtarovarimapariNAmappa zaMkA- sUtrameM nahIM kahA gayA yaha vizeSa kaise jAnA jAtA hai ? samAdhAna -- nahIM, kyoMki vyAkhyAna se vizeSa pratipatti hotI hai isa nyAya ke balase usakI upalabdhi hotI hai / tathA abhavyoMke yogya jaghanya karmake zrAzrayase yaha vizeSaNa upalakSaNarUpase avasthita hai, isalie ukta prakArake jaghanya satkarmake yukta jIvake adhaHpravRttakaraNake antima samaya meM jaghanya pariNAma se mithyAttrakA jaghanya pradezasaMkramasthAna hotA hai yaha sUtrakA artha siddha huA / 6726. aba jisake svarUpakA pahale avadhAraNa kiyA hai aise jaghanya satkarma se sambandha rakhanevAle jaghanya saMkramasthAnakA anuvAda karake Age ajaghanya saMkramasthAnoMkA kathana karane ke lie AgekA sUtraprabandha zrAyA hai * usI karma meM asaMkhyAta loka pratibhAga adhika dUsarA saMkramasthAna hotA hai / SS 730. yahA~ para sarva prathama saMkramasthAnoMkI siddhi karaneke lie unake kAraNabhUta pariNAma * sthAnoMkA kathana kareMge / yathA - zradhaH pravRttakaraNake antima samayameM asaMkhyAta lokamAtra pariNAmasthAna hote haiM / ve jaghanya pariNAmase lekara utkRSTa pariNAma taka chaha vRddhikramase avasthita haiN| unake prArambhase lekara jo asaMkhyAta lokapramANa. pariNAmasthAna haiM jo ki saba pariNAmasthAna paMktike zrAyAmake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai unheM pariNamAkara jaghanya satkarmakA saMkrama karanevAle jIvake jaghanya saMkramasthAna hI utpanna hotA hai, kyoMki ve pariNAma visadRza saMkramasthAnakI utpatti nimitta nahIM haiM / isalie yahA~ para dvitIya Adi pariNAmasthAnoMkA apanayana kara jaghanya pariNAma sthAnakA hI grahaNa karanA caahie| punaH tadanantara uparima pariNAmase lekara asaMkhyAta lokamAtra Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapabpidesasaMkame saMkamaTThANANi 441 huDi asaMkhejalogametapariNAmaTThANehi pariNamiya saMkAmemANassa aNNamapuNaruttamasaMkhejalogabhAguttarasaMkamaTThANamuppajadi ti / ettha vi puvaM va vidiyAdi-pariNAmapaJcAgeNa jahaNNapariNAmaTThANasseva saMgaho kAyavyo / Navari puvinlajahaNNapariNAmaTThANAdo saMpahiyajahaNNapariNAmaTThANamaNaMtaguNamahiyamasaMkhejalogametachaTANANi, tatto samunlaMghiya edssaavtttthaanndNsnnaado| evamedeNa vihiNA sesapariNAmaTThANesu asaMkhejalogametaddhANaM gaMtUNa egegapariNAmaTThANapuNaruttasaMkamaTThANuppattiNimittamuvalanmai ti tahAbhUdANaM ceva pariNAmaTThANANamucciNidaNa gahaNaM kAyavvaM jAva adhApavattakaraNacarimasamayasavyapariNAmaDANANi NiTThidANi ti / evamucciNidaNa gahidAsesapariNAmaTThANANamaNNoNNaM pekkhiUNArNatagugabmahiyakameNAvahidANamavadvidapakkhevuttarakameNAsaMkheja logamAguttaravisarisasaMkamahANuppattiNimittabhUdANaM pamANamasaMkhejA logaa| 6731. saMpahi edekhi pariNAmaTThANANamadhApavattakaraNacarimasamaye kameNa racaNaM kAdaNa NANAkAlamassiUNa NANAjIvehi parivADIe pariNamAviya suttANusAreNa paDhamasaMkamaTThANaparivADiparUvaNaM kassAmo / taM jahA-adhApavattakaraNacarimasamayammi sabajahaNNapariNAmaTThANaM pariNamiya puvaNiruddhajahaNNasaMtakammaM saMkamemANassa jahaNNasaMkamaTThANaM hoi / puNo edaM ceva jahaNNasaMtakammamadhApavattakaraNacarimasamayavidiyapariNAmaTThANeNa1 pariNamiya pariNAma sthAnorUpase pariNamana kara saMkrama karanevAle jIvake asaMkhyAta loka bhAga adhika anya apunarukta sthAna utpanna hotA hai / yahA~ para bhI pahaleke samAna dvitIyAdi pariNAmoMkA tyAgakara jaghanya pariNAmasthAnakA hI grahaNa karanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki pUrvokta jaghanya pariNAmasthAnase sAmpratika jaghanya pariNAmasthAna anantaguNA adhika hai, kyoMki usase .asaMkhyAta lokamAtra chaha sthAnoMko ullaghana kara isa sthAnakA avasthAna dekhA jAtA hai / isa prakAra isa vidhise zeSa pariNAmasthAnoM meM asaMkhyAta lokamAtra adhvAna jAkara saMkramasthAnakI utpattikA nimittabhUta eka eka apunarukta pariNAmasthAna upalabdha hotA hai, isalie adhaHkaraNake antima samayake saba pariNAmasthAnoMke prApta hone taka usa prakArake pariNAmasthAnoMko hI saMcaya karake grahaNa karanA caahie| isa prakAra eka dUsareko dekhate hue jo ki anantaguNa adhikake kramase avasthita haiM aura jo abasthita prakSepa adhikake kramase asaMkhyAta lokabhAga adhika visadRza saMkramasthAnoMkI utpattike nimittabhUta haiM aise ucalakara grahaNa kiye gaye una samasta pariNAmasthAnoM kA pramANa asaMkhyAta loka hai| 6731. aba ina pariNAmasthAnoMkI adhaHpravRttakaraNake antima samayameM kramase racanA karake nAnA kAlakA Azraya lekara nAnA jIvoMke dvArA kramase pariNamA kara sUtrake anusAra prathama saMkramasthAnakI paripATIkI prarUpaNA kreNge| yathA-adhaHpravRttakaraNake antima samayameM sabase jaghanya pariNAmasthAnako pariNamA kara pUrvameM vivakSita hue jaghanya satkarmakA saMkrama karanevAle jIvake jaghanya saMkramasthAna hotA hai| punaH isI jaghanya satkarmako adhaHpravRttakaraNake antima samayameM dUsare pariNAmasthAnake dvArA pariNamA kara pUrvameM vivakSita kiye gaye jaghanya satkarmakA 1. tA pratau 'TThA [NA ] NaM NA-' iti pAThaH / Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago punaNiruddhajahaNNasaMtakammaM saMkAmemANassa vidiyamasaMkhejalogamAguttaraM saMkamaTThANaM hodi, jahaNNasaMkamaTThANamasaMkhejalogehi khaMDeyUNa eyakhaMDametteNa tatto edassa ahiyttdNsnnodo| edaM ca vidiyasaMkamaTThANamedeNa sutteNa NihiTThamaNatamhi ce kamme asaMkhejalogabhAguttarasaMkamaTThANaM hoi ti edeNa vidhiNA tadiyAdipariNAmaTThANANi vi jahAkama pariNamiya saMkAmemANANamasaMkhejalogabhAguttarakameNAsaMkhejalogamettasaMkamaTThANANi samupajaMti ti paduppAyaNaTThamuttarasuttaM bhaNai-- (r) evaM jahapaNae kamme asaMkhejA logA sNkmtthaannaanni| 6732. kudo ? NANAkAlasaMbaMdhiNANAjIvehi tadiyAdipariNAmaTThANehiM parivADIe pariNamAviya tammi jahaNNasaMtakamme saMkAmijamANe avavidapakkhevuttarakameNa punaviracidapariNAmaTThANamettANaM ceva saMkamaTThANANamuppattIe paripphuDamuvalaMbhAdo / evaM paDhamaparivADIe saMkamaTThANaparUvaNA gyaa| saMpahi vidiyaparivADIe saMkamaTThANANaM parUvarNa kuNamANo tattha tAva taNNibaMdhaNasaMtakammaviyappagavesaNahamuttaraM suttapabaMdhamAha OM tavo padesuttare dupadesuttare vA evamaNaMtabhAguttare vA jahaNNae saMtakamme tANi ceva sNkmtttthaannaanni| saMkrama karanevAle jIvake dUsarA asaMkhyAta loka bhAga adhika saMkramasthAna hotA hai, kyoMki jaghanya saMkramasthAnako asaMkhyAta lokase bhAjita kara jo eka bhAga labdha Ave utanA mAtra pUrvokta sthAnase yaha saMkramasthAna adhika dekhA jAtA hai / yaha dusarA saMkramasthAna isa sUtra dvArA nirdiSTa kiyA gayA hai| punaH usI kamemeM asaMkhyAta loka pratibhAga adhika anya saMkramasthAna hotA hai isa prakAra isa vidhise tRtIya Adi pariNAmasthAnoMko bhI kramase pariNamA kara saMkrama karanevAle jIvake asaMkhyAta loka bhAga adhikake kramase asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna utpanna hote haiM isa prakAra yaha bAta batalAne ke lie AgekA sUtra kahate haiM - * isa prakAra jaghanya karmameM asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna hote haiN| 6732. kyoMki nAnA kAla sambandhI nAnA jIvoMke dvArA tRtIya Adi pariNAmasthAnoMke Azrayase kramase pariNamAkara usa jaghanya satkarmake saMkramita karane para avasthita prakSepa adhikake kramase pUrva meM racita pariNAmasthAnapramANa hI saMkramasthAnoMkI utpatti spaSTarUpase upalabdha hotI hai| isa prakAra prathama paripATIse saMkramasthAnoMkI prarUpaNA samApta huii| aba dvitIya paripATIse saMkramasthAnoMkA kathana karate hue vahA~ sarva prathama unake kAraNabhUta satkarmake bhedoMkA vicAra karane ke lie Age kA sUtraprabandha kahate haiM____* usase jaghanya satkarmameM eka pradeza adhika yA do pradeza adhika yA isa prakAra eka eka pradeza adhika hote hue ananta mAga adhika hone para ve hI saMkramasthAna hote haiN| Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 443 ___ 733. tado puvvaNiruddhajahaNNasaMtaTThANAdo padesuttare saMtakamme jAde tattha vi tANi ceva paDhamaparivADIe parUvidANi asaMkhejalogamettasaMkamaTThANANi samuppachati / ki kAraNaM 1 tahAbhUdasaMtakammaviyappassa saMkamaTThANataruppattIe aNimittattAdo / evaM dupadesuttare vA tipadesuttare vA cadupadesuttare vA paMcapadesuttare vA saMkhejapadesuttare vA asaMkhejapadesuttare vA aNaMtapadesuttare vA jahaNgae saMtakamme toNi cetra saMkamaTThANANi samuppajaMti ti ghettavvaM / evamaNaMtabhAgavaDDIe gaMtUNa jahaNNasaMtakammaTThANaM jahaNNaparittANateNa khaMDeUNa tattheyakhaMDamettaparamANusu tattha vahidesu vi tANi ce saMkamaTThANANi puNaruttANi samuppajati tti aiso edassa bhaavttho| (r) asaMkheLalogabhAge pakkhitte viviyasaMkamANaparivADI hoi / 6734. etaduktaM bhavati-jahaNNasaMtakammaTThANaM tappAoggAsaMkhejalogehiM bhAgaM ghetUNa mAgaladdhe tatthe paDirAsiya pakkhitte jaM saMtakammaTThANamuppajadi tatto pariNAmaTThANANi assiUNa paDhamasaMjamaTThANaparivADI pariNAmaTThANamettAyAmA samuppajadi ti edeNa asaMkhejabhAgavavivisae vi aNaMtANi saMtakammaDDANANi ujlaMghiUNa taditthatisae payadasaMtakammaTThANuppattI hodi tti jaannaavidN| saMpahi 'asaMkhejalogabhAge pakkhitte' iccedeNa sAmaNNa. 6733. 'tado' arthAt pUrvameM vivakSita jaghanya satkarmasthAnase eka pradeza adhika satkarmake hone para vahA~ para bhI ve hI prathama paripATImeM kahe gaye asakhyAta lokapramANa saMkramasthAna utpanna hote haiM, kyoMki usa prakArake satkarmake bhedameM anya saMkramasthAnakI utpattikA niyama nahIM hai / isa prakAra do pradeza adhika, tIna pradeza adhika, cAra pradeza adhika, pA~ca pradeza adhika, saMkhyAta pradeza adhika, asaMkhyAta pradeza adhika yA ananta pradeza adhika jaghanya satkarmameM ve hI saMkramasthAna utpanna hote haiM aisA grahaNa karanA cAhie / isa prakAra ananta bhAgavRddhike sAtha jAkara jaghanya satkarmasthAnako jaghanya parItAnantase bhAjita kara vahA~ para prApta hue eka khaNDamAtra paramANu usa jaghanya satkarmameM milAne para bhI ve hI punarukta saMkramasthAna utpanna hote haiM yaha isa sUtrakA bhAvArtha hai| * asaMkhyAta lokabhAga pramANa dravyake prakSipta karane para dUsarI saMkramasthAna paripATI hotI hai| 6734. yaha tAtparya hai ki jaghanya satkarmasthAnameM tatprAyogya asaMkhyAta lokakA bhAga dene para jo eka bhAga labdha Ave use usI rAzimeM prakSipta karane para jo satkarmasthAna utpanna hotA hai usase pariNAmasthAnoMkA Azraya lekara prathama saMkramasthAna paripATIke Age pariNAmasthAnapramANa AyAmavAlI dUsarI saMkramasthAnaparipATI utpanna hotI hai / isa prakAra isa sUtra dvArA asaMkhyAta bhAgavRddhike viSayameM bhI ananta satkarmasthAnoMko ullaMghana kara vahA~ prApta hue viSayameM prakRta satkarmasthAnakI utpatti hotI hai yaha jJAna karAyA gayA hai / ava 'asaMkhejjalogabhAge pakkhitte' isa 1. tA0 pratau 'TANatappA- iti pAThaH / Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 vayaNeNa saMtakammapakkhevapamANavisayo sammamavagamo Na jAdo tti puNo vi visesiUNa saMtakammapakkheva pamANAvahAraNa uvarimasuttAyAro * jo jahaNNago pakkhevo jahaNNae kammasarIre tado jo ca jahapaNage kamme vidiyasaMka maTThANaviseso so asaMkhejjaguNo / 9 735. ettha jahaNNae kammasarIre ti bayaNeNa adhApavattakaraNacarimasamayajahaNasaMtakammassa gahaNaM kAyavyaM / kammassa sarIraM kammasarIramidi kammakkhaMdhasseva vivavikhayatAdo / tattha jo jahaNNago pakkhevo tti kutte bidiyasaM kamaTThANaparitrADiNibaMdhaNasaMtakammapakkhevassa gahaNaM kAyavvaM / kimeso saMtakammapakkhevo bahuo, kiM vA jahaNNae caitra kamme jaM vidiyaM saMkamaTThANaM tassa viseso bahugo ti evaMvihAsaMkAe NirAregIkaraNamidaM buccade - 'tado jo ca jahaNNae kamme' iccAdi / etaduktaM bhavati - tado saMtakammapakkhevAdo jahaNNasaMtakammassA saMkheja logapaDibhAgiyAdo jo jahagae kamme saMkA mijamoNe vidiyasaMkamA Nassa viseso so asaMkhejaguNo hoi ti / taM jahA-jahaNNasaMkamaTThA NamasaMkheja logehi khaMDeUroga khaMDe tattheva paDirAsiya pakkhitte paDhamaparivA Dibidiya saMka maTThANamupadi / ettha pakkhittameya khaMDapa mANabidiya kamAviseso NAma / evaMvihasaMka maTThANavisese puNo vi tappA oggAsaMkheja logametta sAmAnya vacana dvArA satkarmake prakSepakA pramANa kitanA hai yaha ThIka tarahase nahIM jAnA jAtA hai| isalie phira bhI vizeSarUpase satkarmake prakSepa pramANakA nizcaya karane ke lie Age sUtrakA avatAra karate haiM jaghanya satkarmameM jo jaghanya prakSepa hai, usase jaghanya satkarma meM jo dUsarA saMkramasthAnavizeSa hai, vaha asaMkhyAtaguNA hai / 6735. yahA~ para jaghanya karmazarIra isa vacanase adhaHpravRttakaraNa ke antima samayameM prApta hue jaghanya satkarmakA prahaNa karanA cAhie, kyoMki karmakA zarIra vaha karmazarIra isa prakAra isa pada dvArA karmaskandha hI vivakSita kiyA gayA hai / usameM jo jaghanya prakSepa hai aisA kahane para dvitIya saMkramasthAna paripATIke kAraNabhUta satkarmake prakSepakA grahaNa karanA caahie| kyA yaha saMkramaprakSepa bahuta hai yA kyA jaghanya karmameM hI jo dUsarA saMkramasthAna hai usakA vizeSa bahuta hai isa prakArakI AzaMkA hone para usakA nirAkaraNa karaneke lie yaha kahate haiM-tado jo ca jahaNae kamme ityAdi / yaha ukta kathanakA tAtparya hai ki usa satkarmaprakSepase, jaghanya satkarmake asaMkhyAta lokabhAga adhika jaghanya satkarmake saMkramita hone para jo dvitIya saMkramasthAnakA vizeSa prApta hotA hai, vaha asaMkhyAta guNA hotA hai / yathA - jaghanya saMkramasthAna vizeSako asaMkhyAta lokoM se bhAjita kara jo eka khaNDa prApta ho use usI jaghanya saMkramasthAna meM milA dene para prathama paripATIkA dUsarA saMkramasthAna utpanna hotA hai / yahA~ para milAyA gayA eka khaNDakA pramANa dvitIya saMkramasthAnakA vizeSa hai / isa prakAra ke saMkramasthAna vizeSako phira bhI tatprAyogya asaMkhyAta lokapramANa saMkhyAse bhAjita Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] mattarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 4450 svehi bhAge hide bhAgaladdhametto saMtakammapakkhevo ti bhaNNade / jai vi vidiyasaMkamaTThANavisesassAsaMkhejadibhAgo ti sutte sAmaNNeNa parUvidaM to vi tassAsaMkhejalogapaDibhAgio ti Nabade vkkhaannaado| 736. saMpahi jahaNNasaMtakammamassiUNa saMtakammapakkhevapamANamANijade / taM jahAegamei diyasamayapabaddhaM Thaviya divaDDaguNahANIe guNide ei diyajahaNNasaMtakammamAgacchadi / puNo aMtomuhutteNovaTTidokaDa kaDaNabhAgahAro tassa bhAgahAratteNa tthveyvyo| evaM Thavide asaNNipaMcidiesu devesu ca ukkaDDidadavvamAgacchadi / evamukkaDDidadavvaM bechopaTTikAlabbhaMtare gAledi ti tatkAlabhaMtaraNANAguNahANisalAgAo viraliya vigaM kariya aNNoNNabbhattharAsiNA tammi ovaTTide etiyamettakAlagalidAvasesamadhApavattakaraNacarimasanayajahaNNasaMtakammamAgacchadi / etto adhApavattakaraNacarimasamae saMkAmidadavyamicchAmo ti aMgulassAsaMkhejabhAgamettavijjhAdamAgahAreNa tammi bhAge hide jahaNNasaMkamaTThANamuppajadi / puNo tammi tappAoggAsaMkhejalogamettabhAgahAreNopaTTide vidiyasaMkamaTThANaviseso hoi / puNo aNNeNAsaMkhejalogabhAgahAreNa tammi bhAjide saMtakammapakkhevapamANamAgacchadi ti Nicchao kAyo / tado evaMvihasaMtakammapakkheve paDirAsidajahaNNasaMtakammassuvari pakkhitte vidiyasaMkamaTThANaparivADiNimittabhUdamasaMkhejalogabhAguttaravidiyasaMtakamgaTThANamuppajadi ti siddhaM / karane para jo bhAga labdha prAve tatpramANa satkarmaprakSepa kahA jAtA hai / yadyapi vaha dvitIya saMkramasthAna vizeSakA asaMkhyAtavAM bhAgapramANa hai aisA sUtra meM sAmAnya rUpase kahA gayA hai to bhI vaha asaMkhyAta lokase bhAjita hokara eka bhAgapramANa hai yaha bAta vyAkhyAnase jAnI jAtI hai| 6736. aba jaghanya satkarmakA Azraya lekara satkarmake prakSepakA pramANa lAte haiM / yathAekendriyasambandhI eka samayaprabaddhako sthApita kara dvayardha guNahAnise guNita karane para ekendriya sambandhI satkama AtA hai| punaH antamuhUtese bhAjita apakarSaNa-utkarSaNabhAgahArako usake bhAgahArarUpase sthApita karanA cAhie / isa prakAra sthApita karane para asaMjJI paJcendriyoMmeM aura devoMmeM utkarSaNako prApta huA dravya AtA hai| isa prakAra utkarSita hue dravyako do chayAsaTha sAgara kAlake bhItara galAtA hai isalie usa kAlake bhItara prApta huI nAnA guNahAnizalAkAoMkA viralana karake aura viralita rAzike pratyeka ekako dunA karake paraspara guNA karanese jo rAzi utpanna ho usase usake bhAjita karane para itane kAlake bhItara galAkara jo rAzi zeSa bacatI hai tatpramANa adhaHpravRttakaraNake antima samayameM jaghanya satkarma AtA hai / aba isameMse adhaHpravRttakaraNake antima samayameM saMkramita honetrAlA dravma lAnA cAhate haiM isalie aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa vidhyAta bhAgahArake dvArA usake bhAjita karane para javanya saMkramasthAna utpanna hotA hai| punaH usameM tatprAyogya asaMkhyAta lokapramANa bhAgahArakA bhAga dene para dvitIya saMkramasthAnake vizeSakA pramANa hotA hai| punaH anya asaMkhyAta lokapramANa bhAgahArakA usameM bhAga dene para satkarmaprakSepakA pramANa AtA hai aisA yahA~ nizcaya karanA cAhie / isa lie isa prakArake satkarmaprakSepako pratirAzibhUta jaghanya satkarmake Upara prakSipta karane para dvitIya saMkramasthAna paripATIkA nimittabhUta asaMkhyAta lokase bhAjati Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 saMpahi evaM vihapakkhevuttarajahaNNasatakammamavalaMbiya adhApavattakaraNacarimasamayajahaNNAdipariNAmaTThANesu jahAkarma pariNadaNANAkAlasaMbaMdhiNANAjIvasa kamavaseNa vidiyasakamadvANaparivADiparUpaNA paDhamaparivADibhaMgeNANugaMtavvA / Nari paDhamaparivADijahaNNasaM kamaTThANAdo asaMkhejalogabhAguttaraM hodUNa tatthataNavidiyasakamaTThANAdo visesahINamasaMkhejalogapaDibhAgeNa saMpahiyajahaNNasa kamaTThANamuppajadi ti ghettavvaM / evaM vidiyAdo bidiyaM tadiyAdo tadiyamiccAdikameNa savvattha NedavvaM / sapahi edassevatthassa phuDIkaraNadvamuttarasuttaM bhaNai * etya vi asaMkhejA logA sNkmtttthaannaanni| 6737. jahA jahaNNae saMtakammaTThANe asaMkhejalogametANi saMkamaTThANANi parUvidANi evamettha vi pakkhevutarajahaNNasaMtakammaTThANe tattiyamettANi ceva saMkamaTThANANi NiravasesamaNugaMtavyANi, visesAbhAvAdo ti maNidaM hoi / evaM vidiyaparivADIe sakamadvANaSarUpaNA samatA / saMpahi edIe disAe tadiyAdiparivADINaM pi parUSaNA kAyadA ti samappaNaM kuNamANo suttamuttaraM bhaNai * evaM savvAsu privaaddosu| eka bhAga adhika dvitIya satkarmasthAna utpanna hotA hai yaha siddha huA / yahA~ para isa prakAra eka prakSepa adhika jaghanya satkarmakA avalambana lekara adhaHpravRttakaraNake antima samayasambandhI jaghanya Adi pariNAmasthAnoMmeM kramase pariNata hue nAnA kAlasambandhI nAnA jIvoMke saMkramake vazase dvitIya saMkramasthAnaparipATIko prarUraNA prathama paripATIke samAna jAna lenA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki prathama paripATIke jaghanya saMkramasthAnase asaMkhyAta lokase bhAjita eka bhAga adhika hokara vahA~ sambandhI dvitIya saMkramasthAnase vizeSa hIna asaMkhyAta bhAgarUpase sAmpratika jaghanya saMkramasthAna utpanna hotA hai aisA yahAM grahaNa karanA cAhie / isa prakAra dUsarese dUsarA aura tIsarese tIsarA ityAdi kramase sarvatra jAnanA caahie| aba isI arthako spaSTa karane ke lie bhAge kA sUtra kahate haiM * yahA~ para bho asakhyAta lokapramANa saMkramasthAna hote haiM / 6737. jisa prakAra jaghanya satkarmasthAnameM asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna kahe haiM usI prakAra yahA~ para bhI eka prakSetra adhika jayanya satkarmasthAna meM utane hI saMkramasthAna pUre jAnane cAhie, kyoMki yahA~ para anya koI vizastA nahIM hai yaha ukta kathana kA tAtparya hai / isa prakAra dUsarI paripATIke anusAra saMkramasthAnoMko prarUpaNA samApta huii| aba isI paddhatise tRtoyAdi paripATiyoM kI bhI prarUpaNA karanI cAhie isa prakArake kathanakI mukhyatA karake prAgekA sUtra kahate haiM * isI prakAra saba paripATiyoM meM jAnanA cAhie / Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttaraparyAGapadesasaMkame saMka maTThA i 447 6738. saMpahiedeNa sutteNa samappidatadiyAdiparivADINaM parUvaNaM vattaissAmo / taM jahA -- jahasatakammassuvari dosatakammapakkhe pamANe vade tadiyaparivADIe iimattabhUdamaNaM saMtakammaTThANamuppajadi / puNo evaMvihasa takammamadhApavattakaraNacarimasamaye jahaNNapariNAmeNa sakAmemANassa bidiyaparivADijahaNNa saMkamadvANassuvarimasaMkhejaloga bhAganmahiyaM hotRRNa tadiyasaMkramaTThANaparivADIe paDhamasaMkramaTThANamuppajjadi / evaM bidiyAdipariNAmehi mi pariNamiya saMkAmemANANamavadvidapakkhevuttarakrameNa pariNAmaTThANa - tANi caitra saMkramaNANi samuppAeyavtrANi / evamuppAide tadiyaparivADIe saMkamaTThANaparUvaNA samattA hoi / 6736. saMpahi cautthaparivADIe bhaNNamANAe jahaNgasaMtakammassuvari tinhaM saMtakammapakkhevANaM va kAduNAgadassa adhApavattakaraNacarimasamayammi jahaNNapariNAmeNa pariNamiya vijjhAdasaM kamabhAgahAreNa saMkAmemANassa tadiyaparivADijaNNasaMkamaTThA Nassuvari visesAhiyaM hodUna cautthaparivADIe paDhamaM saMkamaTThANamuppajadi / saMpahi edaM sataM kammaM dhuvaM kADhUNa vidiyAdipariNAmehi saMkAmemANaNANAjIce assiUNa asaMkheja logamettasaMkamaTThANANi avadvidapakkhevuttarakrameNa puvtraM va samuppAiya geNhidavvANi / tado cautthaparivADI samatA hoi / evamegegasaMtakammapakkhevamaNaMtarAnaMtara saMta kammaTThANAdo ahiyaM kADhUNa paMcamAdiparivADIo vi davvAo, jattha asaMkheja logamettANametthataNasantrapari 6738. aba isa sUtra ke dvArA vivakSita kI gaI tRtIya Adi paripATiyoMkA kathana karate haiM / yathA - jaghanya satkarmake Upara do satkarmaprakSepake pramANoM ke bar3hAne para tIsarI paripATIkA nimittabhUta anya satkarmasthAna utpanna hotA hai / punaH isa prakArake satkarma kA adhaHpravRttakaraNake antima samaya meM jaghanya pariNAmake dvArA saMkrama karanevAle jIva ke dUsarI paripATIse utpanna hue jaghanya saMkramasthAnake Upara asaMkhyAta loka bhAga adhika hokara tRtIya saMkramasthAna paripATIse prathama saMkramasthAna utpanna hotA hai / isI prakAra dvitIya Adi pariNAmoMke avalambanase bhI pariNamA kara saMkrama karane vAle jIvoMke avasthita prakSepa adhika ke kramase pariNAmasthAna mAtra hI saMkramasthAna utpanna karane caahie| isa prakAra utpanna karane para tIsarI paripATI samApta hotI hai / 9 736. aba cauthI paripATIkA kathana karane para jaghanya satkarmake Upara tIna satkarmaprakSepoMkI vRddhi karake prApta hue karmako adhaHpravRttakaraNa ke antima samayameM pariNamA kara vidhyAtasaMkramabhAgahAra ke dvArA saMkrama karanevAle jIvake tRtIya paripATI ke jaghanya saMkramasthAna ke Upara eka vizeSa adhika hokara caturtha paripATIke anusAra prathama saMkramasthAna utpanna hotA hai| aba isa satkarmako dhruva karake dvitIya Adi pariNAmoMke Azrayase saMkrama karanevAle nAnA jIvoMkA avalambana lekara uttarottara avasthita prakSepa adhikake kramase asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna pahale ke samAna utpanna karake grahaNa karane cAhie / taba jAkara caturtha paripATo samApta hotI hai| isa prakAra anantara prApta hue satkarmasthAnase eka satkarmaprakSepako adhika karake pA~cavIM Adi paripaTiyA~ bhI le AnI cAhie / Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vadhago 6 vADIgamacchimArivADI pariNAmaTThANamettAyAmA samuppaNNA ti / tattha carimaviyapaM vattaissAmo / taM jahA- 740. ego guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa sattamapuDhavIe upajiya tatya micchattadavyamukkassaM kAdUNa tatto Nippidiya puNo do-tiNNitirikkhabhavaggahaNANi aMtomuhuttakAlapaDivaddhoNi samaNupAliya tado samayAviroheNa devesupvanjiya savvala savvAhi pajattIhi pajatayado sammattaM ghettaNa bechAvahisAgarovamANi parimamiya tadavasANe maNusesuvadhajjiya gambhAdiavassANamaMtomuhattabmahiyANamuvari dasaNamohakkhavaNAe abbhuTThiya adhApavattakaraNacarimasamae jANAjIvasaMbaMdhiNANApariNAmaNibaMdhaNacarimaparivADIe ducarimAdisamvaviyappe ukkassapariNAmeNa saMkAmemANo etthataNacarimaviyappasAmiyo hoi / evamuppaNNAsesasaMkamaTThANaparivADIo asaMkhejalogametIo hoti, jahaNNasaMtakammamukkassasaMtakammAdo sohiya suddhasesammi saMtakammapakkhevapamANeNa kIramANe asaMkhejalogamettANaM saMtakammapakkhevANamuvalaMbhAdo / taM jahA 6741. jahaNgadabamicchiya divaguNahANiguNidamegameI diyasamayapabaddhaM uviya aMtomuhattovaTTidokaDa kaDDaNabhAgahArapaduppaNNeNa bechAvadvisAgaro0NANAguNahANisalAgANamaNNoNNabhattharAsiNA tammi ovaTTide adhApavattakaraNacarimasamayajahaNNadavvaM hoi / puNo aba jahA~ para asaMkhyAta lokapramANa yahA~ sambandhI saba paripATiyoMkI antima paripATI pariNAma- . sthAna mAtra AyAmavAlI utpanna hotI hai| vahA~ para antima bhedako batalAte haiM / yathA 6740. guNitakarmA zikalakSaNase Akara koI eka jIva sAtavIM pRthivImeM utpanna ho, vahA~ mithyAtvake dravyako utkRSTa kara phira vahA~se nikala kara punaH antarmuhUrta kAlake bhItara tiyazcoMke do-tIna bhava grahaNa kara anantara jisase zAstrameM virodha na Ave isa vidhise devoMmeM utpanna ho aura atizIghra saba paryAptiyoMse paryApta ho tathA samyaktvako grahaNa kara do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara usake antameM manuSyoMmeM utpanna ho garbhase lekara ATha varSa aura antamuhartake bAda darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata ho adhaHpravRttakaraNake antima samayameM nAnA jIvoMke sambandhase nAnA pariNAmanimittaka antima paripATIke dvicarama Adi saba vikalpoMko vitA kara utkRSTa pariNAmase saMkramaNa karanevAlA jIva yahA~ke antima vikaspakA svAmI hotA hai| isa prakAra utsanna huI samasta saMkramasthAnoMkI paripATiyA asaMkhyAta lokapramANa hotI hai, kyoMki jaghanya satkarmako utkRSTa satkarmameMse ghaTA kara jo zeSa bace use satkarmaprakSepake pramANase karanepara asaMkhyAta lokapramANa satkarmaprakSepa upalabdha hote haiM / yathA . 741. jaghanya dravyakI icchAse Der3ha guNahAniguNita samayaprabaddhako sthApita kara mantamuhUrtase bhAjita apakarSaNa-utkarSaNa bhAgahArase utpanna do chayAsaTha sAgara kAlake bhItara prApta nAnA guNahAnizalAkAoMkI anyAnyAbhyasta rAzise usake bhAjita karane para adhaHpravRttakaraNake antima samayameM jaghanya dravya prApta hotA hai| punaH vahIM para utkRSTa dravya lAnA cAhate haiM isalie jaghanya dravyake apakarSaNa-utkarSaNabhAgahArase guNita yogamuNakArake guNakArabhAvase sthApita karane Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] ___ uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 446 tatthevukkassadavyamicchAmo tti jahaNNadabassa okaDakaDDaNabhAgahAraguNidajogaguNagAre guNagArabhAveNa Thavide guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa bechAvahisAgarovamANi paribhamiya daMsaNamohakkhavaNAe abbhuTThiya adhApavattakaraNacarimasamae vaTTamANassa payadukassadavyamAgacchadi / evamedANi doNNi davyANi Thaviya ettha jahaNNadavveNukkassadavye ovaTTide jogagugagArapaduppaNNokaDDukkaDDaNabhAgahAro Agacchadi / puNo edeNa bhAgaladdheNa jahaNNadadhAvaNayaNaTuM rUvaNIkaeNa jahaNgadavye guNide jahaNNavve ukkassadavvAdo sohide suddhasesadavyamAgacchadi / saMpahi evaM davyaM saMtakammapakkhevapamANeNa kassAmo taM kadhamedassa heTThA vijjhAdamAgahAraM veasaMkhejaloge jogaguNagArokaDDakkaDDaNabhAgahArANaM rUvaNaNNoNNaguNidarAsiM ca saMvaggiya viraleUNa suddhasesadavve samakhaMDa kAdUNa diNNe ekkekassa rUvasa saMtakammapakkhevapamANaM pAvai / saMpahi edisse viralaNAe jattiyANi svANi tattiyAo ce etthuppaNNasaMkamaTThANaparivADIo havaMti, saMtakammapakkhevaM paDi eka kisse ce| saMkamaTThAgArivADIe samuppAidattAdo / edisse ca viralaNAe AyAmo asaMkhejalogameto ti Natthi saMdeho, puvvutapaMcabhAgahArANamaNgoNNasaMvaggeNuppaNNarAsissa tappamANattAvirohAdo / NAri jahaNNasaMtakammaNibaMdhaNapaDhamaparivADisaMgahaNahamesA viralaNA rUvAhiyA kAyayA / puNo edeNAyAmeNa pariNAmaTThANamettavikkhaMbhe gugide savyAsi para guNitakamA zikalakSaNase Akara do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara darzanamohanIyakI kSapaNA ke lie udyata ho adhaHpravRttakaraNake antima samayameM vidyamAna jIvake prakRta utkRSTa dravya prApta hotA hai / isa prakAra ina donoM dravyoMko sthApita kara yahA~ para jaghanya dravyakA utkRSTa dravyameM bhAga dene para yogaguNakArasa guNita apakarSaNa-utkarSaNabhAgahAra AtA hai| punaH jaghanya dravyake ghaTAne ke lie isa bhAgalabdhako eka kama karake usase jaghanya dravyake guNita karane para tathA jaghanya dravyako utkRSTa dravyoMmeMse ghaTAne para zuddha zaSa dravya AtA hai| aba isa dravyako satkarma prakSepake pramANase karate haiN| zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-isake nIce vidhyAta bhAgahArako tathA do asaMkhyAta loka aura yogaguNakAra tathA apakarSaNa utkarSaNabhAgahArakI eka kama paraspara guNita rAziko paraspara saMvargita kara aura viralana kara usa viralita rAzike pratyeka eka para zuddha zeSa dravyako samAna khaNDa kara dene para eka eka rUpake prati satkarma prakSepakA pramANa prApta hotA hai| yahA~ para isa viralanake jitane rUpa haiM utanI hI yahA~ para utpanna huI saMkrama paripATiyA~ hotI haiM, kyoMki satkarma prakSepake prati niyamase eka eka saMkramasthAna paripATI utpanna kI gaI hai| aura isa viralanakA AyAma asaMkhyAta lokapramANa hai isameM sandeha nahIM, kyoMki pUrvokta pA~ca bhAgahAroMke paraspara guNA karanese utpanna huI rAzi tatpramANa hone meM koI virodha nahIM AtA / kintu itanI vizeSatA hai ki javanya satkarmanimittaka prathama paripATIkA saMgraha karane ke lie yaha viralana eka adhika karanA cAhie / punaH isa AyAmase pariNAmasthAna mAtra 57 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapa0 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 parivADINaM savvasaMkamaTThANANi asaMkhejalogamettANi hoti / kimettha saMkamaTThANaparivADINamAyAmo bahugo ki vA vikkhaMbho ti pucchide vikhaMbhAdo AyAmo asaMkhejaguNo / kudo edamavagammade ? paDhamaparivADijahaNNasaMkamaTThANAdo tatthevukassasaMkamaTThANaM visesAhiyaM idi suttAviruddhapuvAiriyavakkhANAdo / tado etthuppaNNAsesasaMkamaTThANANaM pamANamasaMkhejA logA ti siddhaM / 742. saMpahi edaM carimaviyappapaDibaddhasaMtakammaM samaUNadusamaUNAdikameNa bechAvaTikAlaM savvamodAriya guNidakammaMsiyassa kAlaparihANIe ThANaparUvaNaM vattaissAmo / taM jahA--ego guNidakammaMsio sattamapuDhavIe micchattadavyamukkassaM karemANo eyagovucchametteNaNaM kAdaNa tatto NippiDiya do-tiNNitirikkhabhavaggahaNANi bolAviya sabalahu devesuppajiya sammattapaDilaMmeNa samaUNabechAvaTThIo bhamiyUNa daMsaNamohakkhavaNAe abbhuTThiya adhApavattakaraNacarimasamayammi vaTTamANo sayalabechAvaTThIo bhamiya adhApavattacarimasamayammi puvvamuppAidasaMkramaTThANasaMtakammieNa sariso-taM mottaNa imaM ghettUNa appaNo UNIkayadavyamettametya vaDAveyadhvaM / taM kadhaM vaDDAvijadi ti vutte vuccade / okaDDakkaDaNamAgahAraM jogaguNagAraM vijjhAdasaMkamabhAgahAraM beasaMkhejA loge ca aNNoNNaguNe kAdUNa mmm viSkambhake guNita karane para saba paripATiyoMke sava saMkramasthAna asaMkhyAta lokapramANa hote haiM / kyA yahA~ para saMkramasthAna paripATiyoMkA AyAma bahuta hai yA viSkambha bahuta hai aisA pUchane para viSkambhase AyAma asaMkhyAtaguNa hai| zaMkA-yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna-prathama paripATIke jaghanya saMkramasthAnase vahIM para utkRSTa saMkramasthAna vizeSa adhika hai isa sUtrake aviruddha pUrvAcAryake vyAkhyAnase jAnA jAtA hai| ___ isalie yahA~ para utpanna hue samasta saMkramasthAnoMkA pramANa asaMkhyAta loka yaha siddha huaa| 742. aba antima vikalpase sambandha rakhanevAle isa satkarmako eka samaya kama, do samaya kama Adike kramase do chayAsaTha sAgarake saba kAlako utAra kara guNitakA zika jIvake kAla parihAnise sthAna prarUpaNAko batalAte haiN| yathA-sAtavIM pRthivImeM mithyAtvake dravyako utkRSTa kara tathA usameMse eka gopucchAmAtra kama karake aura vahA~se nikala kara tathA do-tIna tiryaJca bhavoMko bitAkara atizIghra devoMmeM utpanna hokara samyaktvako prApta kara eka samaya kama do chayAsaTha sAgara kAla taka bhramaNa kara tathA darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata ho adhaHpravRttakaraNake antima samayameM vidyamAna koI eka guNita karmA zika jIva pUre do chayAsaTha sAgara kAla taka bhramaNa kara adhaHpravRttakaraNake antima samayameM pUrvameM utpAdita saMkramasthAnasatkarmake samAna hai, isalie use chor3a kara aura ise grahaNa kara apanA kama kiyA gayA mAtra dravya yahA~ para bar3hAnA cAhie / vaha kaise bar3hAyA jAtA hai aisA pUchane para kahate haiM-apakarSaNa-utkarSaNa bhAgahAra, yogaguNakAra, viSyAta saMkramabhAgahAra aura do asaMkhyAta lokoMko paraspara guNitakara tathA DeDha guNahAnise bhAjita Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANAi diguNahANI oTTiya viraliUNeyagobucchadavtraM samakhaMDa kariya dipaNe tatthegegarUvassa egegasaMtakam mapakvapamANaM pAvai / puNo etthegarUtradharidaM ghettUNa puvvillasaMtakammassuvari pakkhitte aNNamapuNaruttasaMkamaNaNibaMdhaNaM saMtakammaTThANamuppajadi / edamassidUNa puSpaNasaMkramaNANamuvari pariNAma Nameta vikkhaMbheNA saMkheJja loga bhAgabaDDIe aNNA apuNaruttasaMtakammaTThANa parivADI samuppAeyantrA / evamuppaNNuppaNNasaMta kammassuvari egegasaMtakammapakkhevaM pakkhitriya davvaM jAva viralaNarAsimettA saMtakammapakkhevA paTThA si / evaM paviTThe puppaNNasaMkamaTThANANamuvari viralaNarA simettIo cetra apuNaruttasaMkamaTThANaparivADIo samuppaNNAo / evaM vaDDAvide samayUNave chAvaTThi carimasamaya adhApavattadavyaM pi ukassaM jAdaM / Navari eyasamayamokaDDiUNa viNA sidadavyamettamegasamaya vijjhAda saMkramadavyamettaM ca ettha adhiyamatthi / taM vi saMtakammapakkhevapamANaM kADhUNa jANiya vaDhAveyavvaM / so visesa variva savvattha vattavyo / 451 9 743. puNo aNNego guNidakammaMsio satamapuDhavIe micchattadavtramukassaM karemANo tattheyagovucchadavyametteNaNaM kADhUNa tatto Nissariya puvtravihANeNa savvala hu sammattamuppAiya dusamaUNavechAvaDIo paribhamiya daMsaNamohakkhavaNAe anbhuTTiya carima. samayaadhApattakaraNo hoDhUNa TThido / eso puvvilleNa sariso / puNo tapparihAreNa imaM gheNa pucavihAroNa apaNo UNIkayadavyamettamettha vaDDAviya geNhidavtraM / edeNa vidhiNA kara jo labdha Ave use viralana kara usa para eka gopucchAmAtra dravyako samAna khaMDa kara dene para vahA~ eka eka viralana aMka ke prati eka eka satkarma prakSepakA pramANa prApta hotA hai / punaH yahA~ para eka viralana kake prati prApta dravyako grahaNa kara pahale ke satkarmake Upara prakSipta karane para anya apunarukta saMkramasthAnakA kAraNabhUta satkarmasthAna utpanna hotA hai / aba isakA Azraya kara pUrva meM utpanna hue, saMkramasthAnoM ke Upara pariNAmasthAnamAtra viSkambha ke sAtha asaMkhyAta loka bhAgavRddhise anya apunarukta satkarmasthAna paripATI utpanna karanI caahie| isa prakAra punaH utpanna hue satkarmake Upara eka eka satkarma prakSepako prakSipta kara viralana rAzike barAbara satkarmaprakSepoM ke praviSTa hone taka le jAnA cAhie / isa prakAra praviSTa hone para pUrva meM utpanna hue saMkramasthAnoMke Upara viralana rAzi pramANa hI apunarukta saMkramasthAna paripATiyA~ utpanna huI haiN| isa prakAra bar3hAne para eka samaya kama do chayAsaTha sAgara kAlake antima samayameM adhaHpravRtta dravya bhI utkRSTa ho gayA / kintu itanI vizeSatA hai ki eka samaya meM apakarSita hokara vinAzako prApta honevAlA dravya tathA eka samaya meM vidhyAtasaMkramadravya yahA~ para adhika haiM, isalie use bhI satkarmaprakSepapramANa karake jAnakara bar3hAnA cAhie / yaha vizeSa Age bhI sarvatra kahanA cAhie / 9 743. punaH sAtavIM pRthivI meM mithyAtvake dravyako utkRSTa karanevAlA anya eka guNita karmAzika jo jIva usameM eka gopucchAmAtra dravyase nyUna karake aura vahA~ se nikala kara pUrvokta vidhise atizIghra samyaktvako utpanna kara do samaya kama do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara darzanamohanIyakI kSapaNA ke lie udyata ho antima samayavartI adhaHpravRttakaraNa hokara sthita hai vaha pahale jIvake sadRza hai / punaH usake parihAra dvArA ise grahaNa kara pUrva vidhise apane kama kiya Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45ra jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 tisamaUNacadusamaUNa-paMcasamaUNAdikameNa bechAvadvikAlo savvo saMdhIo jANiUNodAreyavo jAva carimaviyappaM patto ti / tattha sabacarimaviyappe bhaNNamANe ego guNidakammaMsio sattamapuDhavIe micchattadavyamoghukkassaM kAdaNa do-tiNNibhavaggahaNANi tirikkhesu gamiya tado maNusesuvavanjiya avassANamaMtomuhuttAhiyANamuvari uksamasammattaM ghettaNa takAlabhaMtare cevANatANubaMdhicaukta visaMjoiya tado vedayasammattaM paDivajiya sabajahaNNNaMtomuhutakAleNa daMsaNamohakkhavaNAe abbhuTThiya adhApavattakaraNacarimasamae vaTTamANo etthataNasavapacchimaviyappasAmio hoi| .6744. saMpahi evamuppaNNAsesasaMkamaTThANANamAyAmavikkhaMbhapamANaM kettiyamidi maNide asaMkhejalogametaM hoi / taM kathaM ? khavidakammaMsiyajahaNNadavvaM guNidukkassadavvAdo sohiya suddhasese jattiyA saMtakammapakkhevA labhaMti tattiyamettametthAyAmapamANaM hoI / tammi ANijamANo jahaNNadavyamicchiya divaguNahANiguNidamedamei diyasamayapabaddhaM Thaviya aMtomuhutovaTTidokaDukkaDaNabhAgahAreNa bechAvadvikAlabhaMtare jANAguNahANisalAgANamaNNoNNanmattharAsiNAra tammi bhAge hide adhApavattacarimasamayajahaNNadadhamAgacchadi / edamevaM ceva Thaviya ukkassadabamicchAmo ti divaDDaguNahANiguNidamegamei diyasamayapabaddhaM gaye dravyamAtrako bar3hA kara grahaNa karanA caahie| isa vidhise tIna samaya kama, cAra samaya kama aura pAMca samaya kama Adi kramase pUrA do chayAsaTha sAgara kAla sandhiyoMko jAnakara antima vikalpake prApta hone taka utAranA cAhie / vahA~ sabase antima vikalpakA kathana karane para jo koI eka guNitakarmA zika jIva sAtavIM pRthivImeM mithyAtvake dravyako ogha utkRSTa karake tathA tiryaJcoMmeM do-tIna bhava bitAkara anantara manuSyoMmeM utpanna hokara ATha varSa aura antamuhUrta ke bAda upazama samyaktvako prahaNa kara usa kAlake bhItara hI anantAnuvandhI catuSkakI visaMyojanA karake anantara vedakasamyaktvako prApta hokara sabase jaghanya antarmuhUrta kAlake dvArA darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata hokara adhaHpravRttakaraNake antima samayameM vidyamAna hai vaha yahA~ke sabase antima vikalpakA svAmI hotA hai|| 744. aba isa prakAra utpanna hue samasta saMkramasthAnoMke AyAma aura viSkambhakA pramANa kitanA hai aisA pUchane para asaMkhyAta lokapramANa hai| zaMkA-vaha kaise? samAdhAna-kyoMki kSapita karmAzika jIvake jaghanya dravyako guNitakarmA zika jIvake utkRSTa dravyameMse ghaTA kara zeSa bace dravyameM jitane satkarmaprakSepa prApta hote haiM utanA yahA~ para AyAma kA pramANa hotA hai| usake lAne para jaghanya dravyake lAnekI icchAse Der3ha guNahAnise guNita ekendriya sambandhI eka samayaprabaddhako sthApita kara antarmuhUrtase bhAjita apakarSaNa-utkarSaNabhAgahArase tathA do chayAsaTha sAgara kAlake bhItara nAnA guNahAnizalAkAoMkI anyonyAbhyasta rAzise usake bhAjita karane para adhaHpravRttakaraNake antima samayameM jaghanya dravya AtA hai| punaH ise isI 1 Apratau rAsI ca tAprato rAsI (siNA ) iti pAThaH / Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipedesasaMkame saMkamaTThANA i Thaviya jogaguNagAreNa guNide payadavisayuktassadandhaM hoi / ettha jahaNNadavveNukassadavve bhAge hide bhAgaladdhamokaDakaDDaNabhAgahAra0 - bechAvaTThi 0 aNNoSNanmattharAsi jogaguNagArANamaNgoNNasaMvaggamettaM hoi / puNo edeNa bhAgala dveNa rUvaNeNa jahaNNadavve guNide jahaNNadavvakassadavAdI sohiya suddha sesadavyamAgacchai / 453 -eya 9 745. saMpahi evaM davyaM saMtakammapakkhevapamANeNa kassAmo / taM jahA - jahaNNasaMtakammamettadavvAdo jai vijjhAdabhAgahArabe asaMkhejja logANamaNNoNNabhAsajaNiMdarAsimettA saMtakammapakkhevA labbhaMti to okaDakaDDaNa 0 bhAgahAravechAvaTThi- aNNoSNanmattharAsi jogaguNagArANamaNoSNasaM traggaja Nida rUvaNarA simetajaha saMta kamme kettiyamette saMtakammapakkheve labhAmo tti pamANeNa phalaguNidicchAe obaTTidAe okaDDu0 bhAgahAravechAvasAgarovama aNNoSNanbhattharA si- jogaguNagAra - vijjhAva bhAgahAra veasaMkheja logANamaNNoSNasaMvaggamettA saMtakammapakkhevA laddhA havaMti / tado ime chabbhAgahAre aNNona=matthasarUve viraleUNa pubbinlasuddha sesadandhe samakhaMDa kariya diNNe biralaNarUvaM paDi ege saMta kamma pakvapamANaM pAvedi tti etthuppaNNA se sasaMtakammaTThANaparivADINamAyAmo viralaNarA simetto caiva hoi / Navari jahaNNasaMtakammavisayajahaNNaparivADIsaMgahaNamesA - prakAra sthApita kara utkRSTa dravya lAnekI icchA se Der3ha guNahAni se guNita ekendriya sambandhI eka samaya prabaddhako sthApita kara yogaguNakArake dvArA guNita karane para prakRta viSaya sambandhI utkRSTa dravya hotA hai / yahA~ para jaghanya dravyakA utkRSTa dravyameM bhAga dene para jo labdha zrAve vaha apakarSaNautkarSaNabhAgaddAra, do chayAsaTha sAgarakI anyonyAbhyastarAzi aura yogaguNakArake paraspara saMvargita pramANa hotA hai / punaH eka kama isa bhAga labdhase jaghanya dravya ke guNita karane para jaghanya dravyako utkRSTa dravya meM se ghaTA kara zuddha zeSa dravya AtA hai / 9 745. aba isa dravyako satkarma prakSepa pramANa karate haiN| yathA- eka jaghanya satkarmamAtra dravyase yadi vidhyAta bhAgaddAra aura do asaMkhyAta lokoMke paraspara guNA karanese utpanna huI rAzi - pramANa satkarma prakSepa prApta hote haiM to apakarSaNa- utkarSaNabhAgahAra, do chayAsaTha sAgarakI anyonyAbhyasta rAzi aura yogaguNakAra ke paraspara saMvargase utpanna huI eka kama rAzipramANa jaghanya satkarmoM meM kitane satkarma prakSepa prApta hoMge isa prakAra phala guNita icchA meM pramANakA bhAga dene para apekarSaNa- utkarSaNabhAgahAra, do chayAsaTha sAgarakI anyonyAbhyasta rAzi, yogaguNakAra, vidhyAta bhAgaddAra aura do asaMkhyAta lokoMke paraspara saMvargamAtra satkarmaprakSepa prApta hote haiM / isalie paraspara guNitarUpa ina chaha bhAgaddAroMkA viralanakara pUrva ke zuddha zeSa dravyako samakhaNDa karake dene para pratyeka viralana ke prati eka eka satkarma prakSepakA pramANa prApta hotA hai, isalie yahA~ para utpanna huI samasta satkarmasthAna paripATiyoMkA AyAma viralana rAzipramANa hI hotA hai / kintu itanI vizeSatA hai ki jaghanya satkarmaviSayaka jaghanya paripATIkA saMgraha karaneke lie yaha viralana eka adhika karanA Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 jayadhavalAsahide kasAthapAhuDe . [baMdhago 6 viralaNA rUvAhiyA kAyayA / vikkhaMbho puNa parigAmaTThANametto savvaparivADIsu, tassAvadvidasarUveNu laMbhAdo / puNo edesi vikkhaMbhAyAmANaM saMvagge kade etthuppaNNAsesaparivADINaM savvasaMkamaTThANANi hoti / evaM guNida0kAlaparihANIe saMkamaTThANaparUvaNA samattA / 6746. saMpahi tasseva saMtamassiUNa hANaparUvaNaM kssaamo| taM jahA-ego khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa asaNNipaMcidiesu devesu ca kameNuppanjiya aMtomuhutteNa savvavisuddho hodUNa sammattappAyaNaTuM tiNNi vi karaNANi kuNamANo adhApavattakaraNamaNaMtaguNoe visohIe boliya apucakaraNaM paviTTho tattha guNaseDhimADhavedi / tatthApuvakaraNapaDhamasamae asaMkhejalogamettANi guNaseDhiNibaMdhaNapariNAmaTThANANi asthi / evaM vidiyAdisamaesu vi / tesu paDhamasamayajahaNgapariNAmAdo tatthevukassapariNAmaTThANamaNaMtaguNaM, paDhamasamayaukassapariNAmaTThANAdo bidiyasamayajahaNNapariNAmaTThANamaNaMtaguNaM, tatto tatvukkassapariNAmaTThANamaNaMtaguNaM, vidiyasamayaukkassapariNAmAdo tadiyasamayajahaNNapariNAmaTThANamaNaMtaguNaM, tatthevukassapariNAmaTThANamaNaMtaguNaM / evamatomuhuttakAlaM gacchadi jAva apunnakaraNacarimasamayo tti / etyukassapariNAmehi ce guNaseDhimetto karAveyavbo / kimaTThamevaM karAvijade 1 Na, aNNahA micchattadavvassa jhnnnnbhaavaannuppttiido| cAhie / parantu viSkambha pariNAmasthAna pramANa hai, kyoMki saba paripATayoMmeM vaha avasthita rUpase upalabdha hotA hai / punaH ina viSkambhoM aura AyAmoMkA paraspara saMvarga karane para yahA~ para utpanna huI saba paripATiyoMke saba saMkramasthAna hote haiN| isa prakAra guNitakarmA zika jIvake kAla parihANikA Azraya lekara saMkramasthAnoMkI prarUpaNA samApta huii| 6746. aba usI jIvake satkarmakA Azraya lekara sthAnoMkI prarUpaNA karate haiM / yathAkoI eka jIva kSapitakarmA zikalakSaNase Akara asaMjJI paJcendriyoMmeM aura devoMmeM kramase utpanna hokara tathA antamutameM sarva vizuddha hokara samyaktvako utpanna karane ke lie tInoM hI karaNoMko karatA huA adhaHpravRttakaraNako anantaguNI vizuddhike sAtha bitAkara apUrvakaraNameM praviSTa huA aura vahA~ guNazroNiracanAkA Arambha kiyaa| vahA~ apUrvakaraNake prathama samayameM asaMkhyAta lokamAtra guNazroNike kAraNabhUta pariNAmasthAna hote haiN| isI prakAra dvitIyAdi samayoMmeM bhI ve hote haiN| unameM prathama samayake jaghanya pariNAmase vahAM utkRSTa pariNAmasthAna anantaguNA hai| tathA prathama samayake utkRSTa pariNAmasthAnase dUsare samayakA jaghanya pariNAmasthAna anantaguNA hai aura usase vahIM para utkRSTa pariNAmasthAna anantaguNA hai| dUsare samayake utkRSTa pariNAmasthAnase tIsare samayakA jaghanya pariNAma sthAna anantaguNA hai| vahIM para utkRSTa pariNAmasthAna anantaguNA hai| isa prakAra apUrvakaraNakA antima samaya prApta hone taka antamahataM kAla calA jAtA hai| yahA~ para utkRSTa pariNAgeke dvArA hI guNazreNikI racanA karanI caahie| zaMkA-isa prakAra kisalie karAyA jAtA hai ? samAdhAna-nahIM, kyoki aisA karAye binA mithyAtvake dravyakA jaghanyapanA nahIM utpanna ho sktaa| Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesa kame saMkamadvArA i pa 6 747. tado edeNa vihAroNAputrakaraNaM samANiya aNiyaTTikaraNaM paviTTho / evaM paviTThassa asaMkhejjalogamettapariNAmaTThANA Ni Natthi, aMto muhutta kAlamekkeko ceva aNi - pariNAma ho / tado ettha vi guNaseDhoe bahudavyagAlaNaM kADhUNa carimasamaya micchATTI jAdo / sekAle uvasamasammAiTThI hodUNa takAle caitra sammattasammA micchattANi guNasaMkrameNa pUremANo savvakassaguNasaMkamakA leNa savvajahagaguNasaMkramabhAgahAreNa ca pUre di tti vattavvaM micchattadavtrassa jahaNNIkaraNaGkaM aNNA tadappattIdo / edeNa vihiNA guNasaMkamakAlaM boliya vijjhAdasaMkrame paDiya aMtomuhutteNa vedayasammattaM paDivaNNo bechAsAgaromANi paribhamiya aMtomuhuttAse se daMsaNamohakkhavagAe abbhuTThiya adhApavattakaraNacarimasamayammi jahaNNapariNAmaNibaMdhaNavijjhAdasaMkrameNa saMkAmemANo jahaNNasaMkamasAmio hoi / saMpahi edamAdi kADhUNa asaMkheja logamettasaMkramadvANANi puvvavihANeguppA gehiyavyANi jAva etthataNadavtramukassaM jAdaM ti / 6748, do beTTikAlaM savvaM saMtakamme odArijamANe aNNego guNidakammaMsio sattamapuDhavIe micchattadavtramukassaM karemANo tattheyagovucchadavvamettameyasamaya moka. DaNAe viNA sidadavtramettameyasamaya vijjhAda saMkamadavyamettaM ca UNIkariyAgaMtUNa asaNNipaMcidiesa devesu ca jahA kamamuppajiya sammattapaDilaMbheNa bechAvaDIo bhamiya ducarimasamaya * 9 747. isalie isa vidhi se apUrvakaraNako samApta kara anivRttikaraNa meM praviSTa huaa| isa prakAra praviSTa hue jIvake asaMkhyAta lokaprANa pariNAmasthAna nahIM haiM, kyoMki antarmuhUrta kAlataka eka eka hI anivRtti pariNAma hotA hai / isalie yahA~ para bhI guNana pike dvArA bahuta dravyako galAkara antima samayavartI midhyAdRSTi ho gayA / tathA anantara samaya meM upazamasamyagdRSTi hokara usI samaya samyaktva aura samyagmidhyAttrako guNasaMkramake dvArA pUratA huA sabase uttkRSTa guNasaMkramake kAlake dvArA aura sabase jaghanya guNasaMkramake bhAgahAra dvArA pUratA hai aisA yahA~ para mithyAtva ke dravyako jaghanya karaneke lie kahanA cAhie, anyathA vaha jaghanya nahIM kiyA jA sakatA | punaH isa vidhi se guNasaMkramake kAlako bitAkara viSyAtasaMkrama meM girakara antarmuhUrta kAlake dvArA vedakasamyaktvako prApta huaa| phira chayAsaTha sAgara kAlataka paribhramaNa karake anta muhUrta kA zeSa rahane para darzana mohanIyakI kSapaNA ke lie udyata hokara adhaHpravRttakaraNa ke antima samayameM jaghanya pariNAmake kAraNabhUta vidhyAtasaMkramake dvArA saMkrama karatA huA jaghanya saMkramasthAnakA svAmI hotA hai| aba isa sthAna se lekara yahA~kA dravya utkRSTa hone taka asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna pUrva vidhise utpanna karake grahaNa karane cAhie / 6748. anantara sampUrNa do chayAsaTha sAgara kAlataka satkarmake utArane para jo anya eka guNitakarmAzika jIva sAtavIM pRthivI meM mithyAtva ke dravyako utkRSTa karatA huA vahA~ para eka gopucchA mAtra dravyako, eka samaya taka akarSaNa ke dvArA vinAzako prApta hue dravya ko tathA eka samaya taka viSayAta saMkrama dravyako kama karake AyA aura asaMjJI paJca ndriyoM tathA devoM meM kramase utpanna hokara samyaktvakI prAptike sAtha do chayAsaTha sAgara kAlataka paribhramaNa kara dvicaramasamayameM adhaH Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago avApata karaNo hohUNa dvido eso puvvilleNa saha sariso / saMpahi imaM ghettUNa ime NIyadavyami jAvadiyA saMtakammapakkhevA saMbhavaMti tAvadiyamettasaMka maTThANaparivADIo samuppAdavtrAo / ettha saMtakammapakkhevabaMdhaNavihANa jANiya kAyavvaM / evamedeNa vihANeNa saMdhIo jANiUNa odAredavvaM jAva bechAtraTTINamAdIe Avaliya vedagasammAdiTThati / tatto heTThA odArijamANe micchattassa govucchadavtraM Natthi tti vijjhAda saMkamadanyameteNaNaM kariyAgaMtUNa heTThimAnaMtarasamayammi TThideNa puvvillaM sarisaM kAdUNa tadUNIkayadatraM puNo vi vaDDAviya odAreyavtraM jAva uvasamasammattaddhAe saMkhejje bhAge oyariya vijjhAdaM padidapaDhamasamayaM patto ti / saMpahi etto heTThA odAredu Na sakkade / kiM kAraNaM ? ettheva vijjhAdasaMkamo smtto| etto heTThA guNasaMkamavisayo teodassa sarisakaraNovAyAbhAvAda / evaM guNidakammaM siya saMta massiUNa dvANaparUvaNA gayA / 1 9 746. saMpahi khavidakammaMsiyassa kAlaparihANiM kADhUNodA rijamANe guNidakammaMyibhaMgo caitra / vari jattha UNaM kadaM tatthegegagovucchadavvamettamegasamayamokaDaNAe viNAsidadavyamettaM ca vijjhAdasaMkamadavtreNa saha uvarimasamayadavvammi vaDDAviya heDimasama davtreNa sarisaM kADhUNa samaUNAdikameNa saMghIo jANiUNa odAredavtraM jAva aMtohutUpaDhamachADi savvamoiNNo tti / puNo tattha Truviya cattAri purise assiUNa vaDAveyantra pravRtta karaNa hokara sthita huA vaha pahale ke jIvake samAna hai| aba ise grahaNa kara isake dvArA kama kiye gaye dravyameM jitane satkarmaprakSepa sambhava haiM utanI saMkramasthAna paripATiyA~ utpanna karanI cAhie / yahA~ para satkarmaprakSepakI vRddhi ke vidhAnako jAnakara karanA caahie| isa prakAra isa vidhi se sandhiyoMko jAnakara do chayAsaTha sAgarake prArambha meM vedakasamyagdRSTike eka zrAvalikAla ke honetaka utAranA caahie| usase nIce utArane para mithyAtvakA go ucchadravya nahIM hai isalie vidhyAtasaMkramapramANa dravyase nyUna kara Akara anantara adhastana samaya meM sthita hue jIvake dvArA pahale dravyako samAna kara usa kama kiye gaye dravyako phira bhI bar3hA kara upazamasamyaktvake kAlake saMkhyAta bahubhAga utArakara vidhyAtasaMkramake prathama samaya ke prApta honetaka utAranA caahie| aba isase nIce utAranA zakya nahIM hai, kyoMki yahIM para vidhyAtasaMkrama samApta ho gayA hai| isase nIce guNasaMkramakA viSaya hai, isalie isake sadRza karanekA koI upAya nahIM hai| isa prakAra guNita karmAzika jIvake satkarmakA Azraya kara sthAnaprarUpaNA samApta huI / 9746. aba kSapitakarmAzika jIvake kAlaparihAniko karake utArane para guNita karmAzika ke samAna hI bhaMga hotA hai / kintu itanI vizeSatA hai ki jahA~ para eka kama kiyA gayA hai vahA~para eka eka go pucchApramANa dravyako aura eka samaya meM apakarSaNake dvArA vinAzako prApta hue dravyako vidhyAtasaMkramake dravyake sAtha agale samayake dravyameM bar3hAkara adhastana samaya meM sthita dravya ke sAtha samAna karake eka samaya nyUna Adike kramase sandhiyoMko jAnakara antarmuhUrta kama prathama chayAsaTha sAgara ke saba dravyake utarane taka utAranA cAhie / punaH vahA~ para sthApita kara cAra puruSoMkA Azraya kara guNitakarmAzika jIvake adhaH pravRttakaraNake antima samayake yogya utkRSTa saMkrama dravyake prApta hone taka bar3hAnA Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 457 jAva gaNidakammaMsiyaadhApavattacarimasamayapooggukkassasaMkamadavaM pattaM ti / saMpahi tasseva saMtakamme odArijamANe govucchadavyaM vijjhAdasaMkamadavyamettaM puNo egasamayamokaDDaNAe viNAsidadavyamettaM ca vaDDAviya dvidacarimasamayaadhApavattakaraNo ca aNNego puvvavihANeNAgaMtUNa ducarimasamae dvido ca do vi sarisA / evaM jANiUNodAreyavyaM jAba vijjhAdasaMkamapaDhamasamayo ti / evamodAride micchattassa vijjhAdasaMkamamassiUNa hANaparUvaNA samattA hoi| 6750. saMpahi suttasAmittamassiUNa hANaparUvaNe kIramANe bechAvadvisAgarovamANi sAgarovamapudhattaM ca payadaparUvaNAe visayo hoi ? tattha kAlaparihANIe saMtakammodIraNAe ca eso cA bhaMgo NiravasesamaNugaMtavyo, visesobhaavaado| Navari bhaja-bhAgahAravisayaM kiMci NANattamatthi tti taM jANiya vattavyaM / evamuppaNNAsesasaMkamaTThANANamasaMkhejalogamettavikkhaMbhAyAmANaM egapadarAgAreNa racaNaM kAdUNa ettha puNaruttApuNaruttabhAvaparikkhA kIrade / taM jahA 6751. paDhamaparivADijahaNNasaMkamaTThANamasaMkhejalogehiM khaMDeUNa tattheyakhaMDe tammi ceva paDirAsiya pakkhitte tattheva vidiyasaMkamaTThANaM hoi / puNo edeNa asaMkhejalogamettasaMkamaTThANaparivADIo samullaMghiUNAvaTThidasaMkamaTThANaparivADIe paDhamasaMkamaTThANaM ca samANaM cAhie / aba usI ke satkarmake utArane para vidhyAtasaMkramasambandhI dravyake barAbara gopucchAke dravyako aura eka samayameM apakarSaNake dvArA vinAzako prApta hue dravyako bar3hAkara sthita huA antima samayavartI adhaHpravRttakaraNa jIva tathA pUrvokta vidhise Akara dvicarama samayameM sthita huA jIva ye donoM samAna haiN| isa prakAra jAnakara vidhyAtasaMkramake prathama samayake prApta honetaka utAranA cAhie / isa prakAra utArane para vidhyAtasaMkramake Azrayase mithyAtvakI sthAnaprarUpaNA samApta hotI hai| 6750. aba sUtra meM nirdiSTa svAmitvakA Azraya lekara hAni prarUpaNAke karane para do chayAsaTha sAgara aura pRthaktva pramANakAla prakRta prarUpaNakA viSaya hotA hai / vahA~ para kAla parihAnike Azrayase aura satkarmakI udIraNAke Azrayase yahI bhaMga pUrI tarahase jAnanA cAhie, kyoMki isameM usase koI vizeSatA nahIM hai / kintu bhajyamAna-bhAgahAraviSayaka kucha bheda hai so use jAnakara kahanA caahie| isa prakAra utpanna hue samasta saMkramasthAnoMke asaMkhyAta lokapramANa viSkambharUpa AyAmoMkI eka pratarAkArarUpase racanA karake yahA~ para punarukta aura apunaruktabhAvakI parIkSA karate : haiM / yathA 6751. prathama paripATIsambandhI jaghanya saMkramasthAnako asaMkhyAta lokoMse bhAjita kara usameMse eka khaNDake usImeM pratirAzi banAkara prakSipta karane para vahIM para dUsarA saMkramasthAna hotA hai / punaH asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna paripATiyoMko ullaMghana kara avasthita saMkramasthAna paripATIkA prathama saMkramasthAna isake samAna hotA hai| zaMkA-vaha kaise ? Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 jayadhavalAsa hide kasAyapAhur3e [ baMdhago 6 hoi / taM kathaM ? saMtakammapakkhevAgamaNaNimittabhUdamasaMkheja logabhAgahAraM vijjhAdabhAgahAraM ca aNNoSNaguNaM kADhUNa tattha jattiyANi rUvANi tattiyamettasaMtakammapakkhevesu paviTThesu jA saMkaTThANaparivADI samuppajadi tisse paDhamasaMkramaTThANaM paDhamaparibA DividiyasaMka maTThAroNa saha sarisaM hodi / kiM kAraNaM ? tattha dvidasaMtakammapakkhevesu vijjhAdabhAgahA reNovaTTidesu ekamaTThANavise suppattIe pari phuDa muvalaMbhAdo / 6 752. edassevaddhANassa NiruttIkaraNaGkaM bhaja-bhAgahAramuheNa kiMci parUvaNamettha vattaislAmo / taM jahA - jahaNNasaMta kammaThANammi aMgulassA saMkheja dibhAgabhUda vijjhAdabhAgahAreNa bhAge hide bhAgaladdhaM paDhamaparivADIe jahaNNasaMkamaTThANaM hoi / puNo tammi ceva jahaNNasaMta kamme jahaNNasaM kamaTThANAdo asaMkhejaloga bhAganbhahiya saMkamaTThANAgamaNahedubhUdavijjhAdabhAgahAreNa bhAjide tattheva vidiyasaMkamaTThANaM hoi / saMpahi ettha paDhamasaMkramadvANAdo abbhahiyavidiyasaMkamadvANavisesaM ghettaNa asaMkhejaloge viraliya samakhaMDa kADhUNa di viraNarUvaM pasi egegasaMtakammapakvapamANaM pavAdi / tattha paDhamarUvadharidaM ghettaNa jahaNNasaMtadvANastuvari paDirAsiya pakkhitte vidiyasaMka maTThANaparivADIe NimittabhUrda vidiyasaMta kammaTTANamuppaJjadi / ettha jahaNNasaMtaTThANAdo ahiya vidiya saMta dvANammi pakkhitta saMta kamma pakkhevamavaNeUNa pudha dutriya puNo se sadavvammi aMgulassA saMkhe 0 bhAgeNa samAdhAna -- kyoMki satkarmasambandhI prakSepake lAnekA nimittabhUta asaMkhyAta lokapramANa bhAgahArako aura vidhyAta saMkramasambandhI bhAgahArako paraspara guNita karake vahA~ jitane rUpa prApta hoM tAvanmAtra satkarmaprakSepoMke praviSTa hone para jo saMkramasthAnaparipATI utpanna hotI hai usakI prathama saMkramasthAnasambandhI paripATI dUsare saMkramasthAna ke sAtha samAna hotI hai, kyoMki vahA~ para sthita satkarma prakSepoM ke viSyAtasaMkrama bhAgahArake dvArA bhAjita karane para eka saMkramasthAna vizeSakI utpatti spaSTarUpase upalabdha hotI hai / 6 752. aba isI adhvAnakI nirukti karaneke lie bhavyamAna bhAgahArake dvArA kucha prarUpaNA yahA~ para batalAte hai / yathA-- jaghanya satkarmasthAnake aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa bhAgahAra ke dvArA bhAjita karane para jo bhAga labdha Ave utanA prathama paripATIkA jaghanya saMkramasthAna hotA hai / punaH usI jaghanya satkarma meM jaghanya saMkramasthAnase asaMkhyAta loka bhAga adhika saMkramasthAna ke lAne hetubhUta vidhyAtabhAgahArake dvArA bhAga dene para vahIM para dUsarA saMkramasthAna hotA hai / aba yahA~ para prathama saMkramasthAnase adhika dUsare saMkramasthAna vizeSako prahaNa kara use asaMkhyAta lokakA viralana kara samAna khaNDa karake dene para eka-eka viralana aMkake prati satkarmakA eka-eka prakSepakA pramANa prApta hotA hai / unameMse prathama aMkake prati prApta prakSepa dravyako prahaNa kara jaghanya satkarma sthAnake Upara pratirarAzi karake prakSipta karane para dUsarI saMkramasthAna paripATIkA nimittabhUta dUsarA satkarma sthAna utpanna hotA hai / yahA~ para jaghanya satkamasthAnase adhika dUsare satkarmasthAnameM prakSipta kiye gaye satkarmaprakSepako ghaTA kara aura alaga sthApita kara punaH zeSa drayameM aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgakA bhAga Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttaraparyADapadesasaMkame saMka maTThANa i bhAge hide jaM bhAgaladdhaM jahaNNasaMtANaM jahaNNasaMkamaTThANapamANaM hoi / evaM puNo atraNedNa atikama vebassa vi teNeva bhAgahAreNa bhAgo gheppadi tti aMgulassAsaMkhejjadibhAgaM heTThA viraliya ahiyadavyaM samakhaMDaM kADhUNa diNNe viralaNarUvaM paDi saMtakammapakkhevassA saMkhejjadibhAgo pAtradi / tattheyakhaMDa ghettaNa puvvilladanyassuvari pakkhitte jahaNNasaMtaTThANaM paDhamasaMkamaGkANAdo asaMkhejjalogabhAguttaraM hotRRNa tattheva vidiyasaMkama do visesahINamasaMkheja logapaDibhAgeNa vidiyasaMtaGkANassa paDhamasaMka maTTaNamuppaJjadi / 1753. saMpahi evamupasaMkamaThANammi saMtakammapakkhevamaMgulassA saMkheja dibhAgeNa khaMDeUNa tattheyakhaMDapamANaM paviI, tadiyasaMtadvANapaDhamasaMkamaTTANammi vArisANi doNNi khaMDANi paviTThANi catthasaMtadvANapaDhamasaMkamaTThANammi tArisANi tiNNi khaMDANi pANi / edeNa kameNa aMgulassA saMkheja dibhAgametadvANaM gaMtUNa dvidasaMtadvANapaDhama saMkamadvANAmmi tArisANi aMgulassA saMkheja dibhAgamettakhaMDANi paviTThANi / saMpahi imANamaMgu lassA saMkhejjadibhAga mettakhaMDANaM pamANaM kettiyamidi bhaNide jahaNNasaMtadvANapaDhamasaMkamaDANAdo tasseva vidiyakamadvANammi ahiyadavyamasaMkhejjalogehiM khaMDedNeya khaMDamettaM ho / uvarimaviralaNAe sayaleyarUtradharida saMta kammapakvamettamettha saMkamasarUveNa paviTThamidi bhAvattho / dene para jo bhAga labdha Ave utanA jaghanya satkarmasthAnasambandhI jaghanya saMkramasthAnakA pramANa hotA hai / isa prakAra punaH ghaTAkara sthApita karane para adhika satkarmaprakSepakA bhI usI bhAgahArake dvArA bhAga grahaNa hotA hai, isalie aMgula ke asaMkhyAtaveM bhAgako nIce viralana kara adhika dravyako samAna khaNDa kara dene para pratyeka viralanarUpake prati satkarmaprakSepakA asaMkhyAtavA~ bhAga prApta hotA hai| unameM se eka khaNDako grahaNa kara pUrvokta dravyake Upara prakSipta karane para jaghanya satkarmasthAna prathama saMkramasthAna se asaMkhyAta loka bhAga adhika hokara vahIM para dUsare saMkramasthAnase vizeSa hIna asaMkhyAta loka pratibhAgake zrAzrayase dUsare satkarmasthAnakA prathama saMkramasthAna utpanna hotA hai / 9 753. aba isa prakAra utpanna hue saMkramasthAna meM satkarmaprakSepako aMgulake asaMkhya bhAga bhAjita kara vahA~ para eka khaNDa pramANa praviSTa huA hai| tIsare satkarmasthAnameM usa prakArake do khaNDa praviSTa hue haiM aura cauthe satkarmasthAna ke prathama saMkramasthAna meM usI prakAra ke tIna khaNDa praviSTa hue haiN| isa prakAra isa kramase aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa zradhvAna jAkara sthita hue satkarmasthAna ke prathama saMkramasthAna meM usa prakAra ke aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa khaNDa praviSTa hue haiN| aba aMgula asaMkhyAtaveM bhAgapramANa ina khaNDoMkA pramANa kitanA hai aisA kahane para jaghanya satkarmasthAna ke prathama saMkramasthAnase usIke dUsare saMkramasthAna meM sthita adhika dravyako zrasaMkhyAta lokoMse bhAjita kara eka khaNDa pramANa hotA hai / uperima viralanameM eka rUpake prati rakhA gayA samasta satkarmaprakSepa yahA~ para saMkramarUpase praviSTa huA hai yaha isakA bhAvArtha hai / 1 A0 pratI saMtadvANa tA0pratau saMta TThANa ( gaM ) iti pATha: Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 1754. saMpahi jahaNNasaMtadvANappahuDi aMgulassA saMkheja dimAgamettamuvari caDhidasaMtakammaTThANaddhANamegakhaMDayapamANaM kariya tado erisANi eka-do-tiNiAdi jAva asaMkheja logamettakhaMDayANi gaMtUNAdi saMta (mma paDhamaparivADipaTa masaMkamaTThANAdo tattheva vidiyasaMkramaNavisesametadavvaM pavi hoi / vijjhAdabhAgahAreNuvarimaviralaNamoTTiya tattha laddharUtrame takaMDaesa gadesu jaM saMtakammaTThANaM tattha saMkamaTThANa visesametadavvaM saMtakammarUNa paTTamida jaM vRttaM hoi / 460 9755. saMpahi ettiyamettadavve paviTThe jaM saMtakammaTThANaM tassa jahaNNasaMkamaTThANaM jahaNNasaMtaGkANavidiyasaMkamA roga saha sarisa hoi, Aho Na hodi ti pucchideNa hodi / kiM kAraNaM ? jahaNNasaMtadvANAdo NiruddhasaMtaTThANammi ahiyadavvamavaNiya pudha vidU puNo se sadamma aMgulassAsaMkheja dibhAgeNa bhAge hide bhAgaladdhaM jahaNNasaMtaTThANa' paDhamasaMkamaTThANaM ca do triva sarisANi / puNo avaNidadavyassa vi teNeva mAgo gheppadi tti aMgulassA saMkhejadibhAgameta heTThimaviralaNAe tammi davtre samakhaMDa kariya diSNe tattheyarUtradharidamettamettha saMkamasarUveNa vaDidadavtraM hoI / edaM ghettUNa paDirA sidajahaNNasaMkamaTThANammi pakkhitte niruddhasaMtadvANapaDhama saMkamaTThANamuppajadi / edaM ca heTThimaTThANesu visaha sarisaM Na hodi, jahaNNasaMkamadvANAdo saMkramaTThANavi se sassA saMkhejadibhAgamettadavveNAnbhahiyattAdo | SS 754. aba jaghanya satkarmasthAna se lekara aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa Upara prApta hue satkarmasthAna ke adhvAnako eka khaNDa pramANa karake vahA~se isI prakArake eka, do aura tIna se lekara asaMkhyAta lokapramANa khaNDa jAkara sthita hue satkarmasthAnameM prathama paripATI ke prathama saMkramasthAnase vahIM para dUsare saMkramasthAnakA vizeSamAtra dravya praviSTa hotA hai / bidhyAta bhAgaddArase upari viralanako bhAjita kara vahA~ para jitane rUpa prApta hoM utane kANDakoMke jAne para jo satkarma sthAna hai usameM saMkramasthAna vizeSamAtra dravya satkarmarUpase praviSTa huA hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / 755. aba itanemAtra dravyake praviSTa honepara jo satkarmasthAna hai usakA jaghanya saMkramasthAna jaghanya satkarmasthAnake dUsare saMkramasthAnake samAna hotA hai yA nahIM hotA hai aisA pUchane para nahIM hotA hai, kyoMki jaghanya saMtkarmasthAnarUpase vivakSita satkarmasthAnameMse adhika dravyako ghaTAkara aura pRthak sthApita kara punaH zeSa dravyameM aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgakA bhAga dene para jo bhAga labdha Ave utanA jaghanya satkarmasthAna aura prathama saMkramasthAna hotA hai, isalie ye donoM samAna haiM / punaH ghaTAye gaye dravyakA bhI usI prakAra bhAgagrahaNa karanA cAhie, isalie aMgula ke zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa aghastana viralanake Upara usI dravyako samAna khaNDa karake dene para vahA~ eka aMkake pratijitanA dravya prApta ho utanA yahA~ para saMkramarUpase vRddhiko prApta huA dravya hotA hai / ise prahaNa kara pratirAzirUpa jaghanya saMkramasthAnameM prakSipta karane para vivAdita satkarma sthAnakA prathama saMkramasthAna utpanna hotA hai / aura yaha adhastana sthAnoMmeM kisIke bhI sAtha samAna nahIM hotA hai, kyoMki jaghanya saMkramasthAnase saMkramasthAnavizeSa asaMkhyAtaveM bhAgapramANa dravyarUpase adhika hotA hai / Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDapadesasaMkamai saMkamaTThANA i 461 1756. puNo kettiyamANaM gaMtaNa sarisaM hodi ti bhaNide vuccade - jahaNNasaMtadvANapahuDa asaMkheja logamettadvANamuvari gaMttUNa disaMpahiyaNiruddhasaMtakammaTThANAdo uvari sayala heTThimaddhANapamANameya khaMDayaM kADhUNa tArisANi vijjhAdabhAgahArametta kaMDayANi gaMttaNa jaM saMtakammaTThANaM tassa paDhamasaMkramaTThANaM jahaNNasaMtadvANavidiyasaMkramaTThANaM ca do vi sarisANi, uvarimaviralaNarUvadharidasavvadavtrassa saMkramaDANavisesapamANassa Niravasesamettha saMkamasarUveNa pavesadaMsaNAdo / edeNa kAraNeNa vijjhAdabhAgahAramasaMkhe 0 loga bhAgahAraM ca aNNoNNaguNaM kAdUNa caMDidadvANaparUvaNA kayA / 757. saMpahi jahaNasaM taGkANata diyasaMkramaNamaNaM tara NiruddhasaM taGkANavidi yasaMkamaTThANa saha sarisaM hoi / edeNa vidhiNA NiruddhasaMkamaTThANaparivADIe tadiyAdisaMkramadvANANi piDhamaparivADicautthAdisaMka maTThA rohiM saha puNaruttANi hodUNa gacchati jAva paDhamasaMkamaTThANaparivADicarimasaMkramaTThANeNa saha etthataNaducarimasaMkamaDANaM puNaruttaM hoNa giTTidaM ti / puNo etthataNacarimasaMkamaTThANaM heTThimasaM kamaTThAroNa keNa vi samANaM Na hodi tti tado NiyattiNa bidiyasaMkamaTThANaparivADIe vidiyasaMkamaTThANaM ghettUNa teNa saha puvvatasaMtakammiya puNaruttasaMkamaTThAgaparivADIdo uvarimaparivADIe paDhamasaMkamaNassa puNaruttamAvo vattatra / puNo vidiyaparivADI tadiyasaMkamaTThANeNa tatthataNabidiya saMkamaTThANaM purutaM ho / deNa vihiNA sesasaMkamaTThANANi vi puNaruttANi hodUNa gacchati jAva SS 756. punaH kitanA zradhvAna jAkara sadRza hotA hai, aisA pUchane para kahate haiM - jaghanya satkarmasthAna se lekara asaMkhyAta lokapramANa avAna Upara jAkara sthita hue sAmpratika vivakSita satkarma sthAnase Upara samasta adhastana adhvAna pramANa eka khaNDa karake usake samAna vidhyAta. bhAgaddArapramANa kANDaka jAkara jo satkarma sthAna hai usakA prathama saMkramasthAna aura jaghanya satkarma sthAnakA dUsarA saMkramasthAna ye donoM samAna hote haiM, kyoMki uparima viralana rUpake prati rakhe gaye saMkramasthAna vizeSapramANa saba dravyakA pUrI tarahase yahA~ para saMkramarUpase praveza dekhA jAtA hai / isI kAraNa se vidhyAtabhAgaddAra aura asaMkhyAta lokapramANa bhAgahArako paraspara guNita kara Upara car3he hue adhvAnakI prarUpaNA kI hai / 6 757. aba jaghanya satkama sthAnakA tIsarA saMkramasthAna anantara vivakSita satkarma sthAnake dUsare saMkramasthAnake samAna hai| isa vidhi se vivakSita saMkramasthAna paripATIke tIsare Adi saMkramasthAna bhI prathama paripATIke cauthe Adi saMkramasthAnoMke sAtha punarukta hokara taba taka jAte haiM jaba taka prathama saMkramasthAnako paripATI ke antima saMkramasthAnake sAtha yahA~kA dvicarama saMkramasthAna punarukta hokara niSpanna huA hai / punaH yahA~kA antima saMkramasthAna kisI bhI antima saMkramasthAnake samAna nahIM hai, isalie usase lauTakara dUsarI saMkramasthAnaparipATIke dUsare saMkramasthAnako grahaNa kara usake sAtha pUrvokta satkarma sambandhI punarukta saMkramasthAnaparipATIse uparima paripATIke prathama saMkramasthAnakA punaruktapanA kahanA cAhie / punaH dUsarI paripATIke tIsare saMkramasthAnake sAtha vahA~ kA dUsarA saMkramasthAna punarukta hai / isa vidhi se zeSa saMkramasthAna bhI punarukta hokara taba taka jAte haiM jaba taka dUsarI saMkramasthAna Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 vidiyasaMkamaTThANaparivADIe carimasaMkamaTThANeNa puvvuttasaMtakammiyAdo uparimasakamaTThANaparivADIe ducarimasaMkamaTThANaM puNarutta hodaNa pajavasidaM ti / ettha vi giruddhaparivADIe carimasaM kamaTThANaM heTThA keNa vi sarisaNa hoi ti tatto NiyattidaNa paDhamaNivaggaNakaMDayatadiyasakamaTThANaparivADIe vidiyasakamaTThANaM ghetta Na teNa saha puvvuttasaMtakammiyAdo ubarimatadiyasakamaTThANaparivADIe paDhamasa kamaTThANaM sarisa kAdaNa tado pavvuttakameNa sesasa kamaTThANANaM pi puNaruttabhAvo jojeyavyo jAva tatthataNaducarimasa kamaTThANaM heDimatadiyaparivADIe carimasa kamaTThANeNa sarisa hodUNa parisamattaM ti / ettha vi carimasa kamadvANaM heTThA keNa vi sarisaNa hodi ti vattavyaM / 758. evamedeNa kameNa paDhamaNivaggaNakaMDayacautthAdiparivADINaM pi vidiyaNivaggaNakaMDayacautthAdiparivADIhiM puNaruttabhAvo aNugaMtavyo jAva doNhaM NivvaggaNakaMDayANaM carimaparivADIo ti / Navari savAsi parivADINaM paDhamasa kamaTThANANi Na puNaruttoNi, tesiM puNaruttabhAvassa kaarnnaannuvlNbhaado| vidiyaNivvaggaNakaMDayacarimasa kamadvANANi vi apuNaruttANi NivaggaNakaMDayapamANaM puNa vijjhAdabhAgahAraM saMtakammapakkhevAgamaNahedubhRdamasakhejalogabhAgahAraM ca aNNoNNaguNaM kAdaNa tattha laddharUvamettaM hoi ti ghettavyaM / saMpahi ettha paDhamaNibaggaNakaMDayasaparivADINaM vidiyAdisakamaTThANANi vidiyaNivvaggaNakaMDayasa kamaTThANehi puNaruttANi jAdANi tti tesimavaNayaNaM kAyavvaM / paripATIke antima saMkramasthAnake sAtha pUrvokta va satkarmakI apekSA uparima saMkramasthAnaparipATI kA dvicarama saMkramasthAna punarukta hokara antako prApta huA hai / yahA~ para bhI vivakSita paripATIkA antima saMkramasthAna nIce kisIke sAtha bhI samAna nahIM hai isalie usase lauTakara prathama nirvargaNAkANDakakI tIsarI saMkramasthAnaparipATIke dUsare saMkramasthAnako grahaNa kara usake sAtha satkarmakI apekSA uparima tRtIya saMkramasthAnaparipATIkA prathama saMkrasthAna sadRza karake anantara pUrvokta kramase zeSa saMkramasthAnoMkA bhI punaruktapanA taba taka lagA lenA cAhie jaba taka adhastana tIsarI paripATIke antima saMkramasthAnake sAtha sadRza hokara parisamApta hotA hai| yahA~ para bhI antima saMkramasthAna nIce kisIke sAtha bhI samAna nahIM hai aisA kahanA caahie| 6758. isa prakAra isa kramase prathama nirgaNAkANDakakI cauthI Adi paripATiyoMkA bhI dUsare nirvANAkANDakakI cauthI Adi paripATiyoMke sAtha punaruktapanA taba taka jAnanA cAhie jaba taka do nirvargaNAkANDakoMkI antima paripATI prApta ho / kintu itanI vizeSatA hai ki saba paripATiyoMke prathama saMkramasthAna punarukta nahIM haiM, kyoMki unake punaruktapanekA kAraNa nahIM upalabdha hotaa| dUsare nirvargaNAkANDakake antima saMkramasthAna bhI apunarukta haiM / parantu nirvargaNAkANDakakA pramANa vidhyAtabhAgahArako tathA satkarmake prakSepoMke Agamanake hetubhUta asaMkhyAta lokamANa bhAgahArako paraspara guNita karake vahA~ jo labdha Ave utanA hotA hai aisA grahaNa karanA caahie| aba yahA~ para prathama nirvargaNAkANDakakI saba paripATiyoMke dUsare Adi saMkramasthAna dUsare nirvargaNAkANDakake saMkramasthAnoMke sAtha punarukta ho gaye haiM, isalie unako alaga kara denA caahie| jisa prakAra Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 00 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 00 0 0 0 0 0 0 0 0 0 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 463 jahA paDhama-vidiyaNidhaggaNakaMDayANamaNgoNNeNa puNaruttabhAvo parUvido tahA bidiya-tadiyaNibvaggaNakaMDayANaM pi vattavyaM, visesAbhAvAdo / ettha vidiyaNivvaggaNakaMDayasavaparivADINaM bidiyAdisa kamANANi puNastANi ti abaNeyavANi / evamaNaMtaraheTThimaNivvaggaNakaMDayasancaparivADINaM ridiyAdisakamaTThANANi aNaMtarovarimaNivvaggaNakaMDayasAparivADisakamaTThANehiM jahokamaM puNaruttANi kAdaNa NedavANi jAva ducarimaNivaggaNakaMDayasanaparivADINaM vidiyAdisakamaTThANANi carimaNivvaggaNakaMDayasa kamaTThANehi saha puNaruttANi hodaNa payadapavaNAe pajavasANaM pattANi ti / evaM NIde carimaNivvaggaNakaMDayaM mottaNa ducarimAdiheDimAseptaNivvaggaNakaMDayANaM savvANi .. ceva saMkamaTThANANi puNaruttANi hodaNa gdaanni| Navari sambaNivva- 0 0 0 ggaNakaMDayasavvaparivADINaM paDhamasa kamaTThANANi savvANi cebApuNa- 0 0 ruttANi hodaNa ciTThati / 0 0 0 0 0 756. saMpahi pariNAmaTThANavikkhaMbhasa kamANaparivADimettAyAmasayasa kamaTThANapadarAdo puNaruttasaMkamaTThANesu avaNidesu sesasa kamaTThANANi apuNaruttabhAveNa vIyaNAkArANi hodaNa ceTThati / tesimesA ThavaNA / ettha daMDapamANamokaDDa kaDDaNabhAgahAraM vijjhAdabhAgahAraM bechAvaTThi0aNNoNNabbhattharAsiM veasa khejA loge jogaguNagAraM ca evamede chanbhAgahAre aNNoNNaguNe kariya : laddharUvamettaM hoi, saMkamaTThANaparivADINamAyAmassa Niravasesamettha dNddbhaavennaavtttthidttaado| carimaNivvaggaNakaMDayasa kamaTThANANi puNa / prathama aura dvitIya nirvargaNAkANDakoMkA paraspara punaruktapanA kahA hai usI prakAra dUsare aura tIsare nirbargaNAkANDakoMkA bhI kahanA cAhie, kyoMki unase inameM koI vizeSatA nahIM hai| yahA~ para dUsare nirvargaNAkANDakakI saba paripATiyoMke dUsare Adi saMkramasthAna punarukta haiM,isalie unheM alaga kara denA caahie| isI prakAra anantara adhastana nirvargaNAkANDakoMkI saba paripATiyoMke dvitIya Adi saMkramasthAnoMko anantara uparima nirvargaNAkANDakoMkI saba paripATiyoMke saMkramasthAnoMke sAtha kramase punarukta karake taba taka le jAnA cAhie jaba taka dvicarama nirvargaNAkANDakoMkI saba paripATiyoMke dvitIya Adi saMkramasthAna antima nirgaNAkANDakake saMkramasthAnoMke sAtha punarukta hokara prakRta prarUpaNAmeM antako prApta hote haiN| isa prakAra le jAne para antima nirvargaNAkANDaka ko chor3akara dvicarama Adi samasta nirSargaNAkANDakoMke sabhI saMkramasthAna punarukta hokara jAte haiN| kintu itanI vizeSatA hai ki saba nirvargaNAkANDakoMkI saba paripATiyoMke sabhI prathama saMkramasthAna apunarukta hokara hI sthita haiN| 6756. aba pariNAmasthAnamAtra viSkambhayukta aura saMkramasthAna paripATImAtra AyAma yukta sarva saMkramasthAna pratarameMse punarukta saMkramasthAnoMke ghaTA dene para zeSa saMkramasthAna apunaruktarUpase bIjanAkAra rUpa hokara sthita hote haiN| unakI yaha sthApanA hai| (sthApanA mUlameM dekho|) yahA~ para 0 000 0 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago pariNAmaTThANa vikkhaMbheNa puvvaparUvidaNivvaggaNakaMDayAyAmeNa ca vIyaNapadarAgAreNa ci daTThavvANi / evaM vijjhAdasaMkamamassiUNa micchattassa saMkramaTThANaparUvaNA samattA / SS 760. saMpahi apuvtrakaraNammi guNasaMkramamassiUNa micchattassa saMkramaTThANaparUvaNaM kassAma / taM jahA -- khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa puvtravihANeNa devesuppaJjiya savvala hu samma paDhilabheNa bechAvaTTisAgarovamANi paribhamiya daMsaNamohakkhavaNAe anbhuTTiya adhApavattakaraNaM boledUNApuJtrakaraNa paDhamasamayamahiTTiyassa tatthataNajahaNNasaMtakammaM jahaNNapariNAmaNibaMdhaNaguNasaM kamabhAgahAreNa saMkAmemANassa guNasaMkamama ssiUNa jahaNNasaMkamaTThANaM hoI / edaM puNa vijjhAdasaM kamavisayasabukassa saMkramaTThANAdo asaMkhejaguNaM / ettha vi jahaNNasaMtakammassa saMkamapAoggANi asaMkheja logameta pariNAmaTThANANi atthi tesu savvANi Na gheppaMti, jahaNapariNAmaGkANAdo asaMkhejalogamettadvANaM gaMtUNa tatthegapariNAmaTThANamasaMkheja logabhAgutarapadesa kamassa kAraNabhUdamatthi, tassa gahaNaM kAyavyaM / evamavaTThidamasaMkhejalo gamettadvANaM gaMNa ekkekamapuNaruttasaMkramaTThANaNibaMdhaNapariNAmaTThANamuvalabbhai tti tahAbhUda pariNAmaTThANesu sabbe ucciNiNa gahidesu edANi vi asaMkhealogamettANi ekamekadA anaMtaguNAhiya daNDakA pramANaapakarSaNa-utkarSaMNabhAgaddAra, vidhyAtabhAgaddAra, do chayAsaTha sAgaroMkI anyonyAbhyasta rAzi, do asaMkhyAta loka aura yogaguNakAra ina chaha bhAgahAroMko paraspara guNita karane para jo labdha Ave utanA hai, kyoMki saMkrama sthAnoMkI paripATiyoMkA AyAma yahA~ para pUrI taraha se daNDarUpase avasthita hai / parantu antima nirvargaNAkANDakake saMkramasthAna pariNAmasthAnake viSkambha aura pahale kahe gaye nirvargaNAkANDakake AyAmarUpa jo bIjanAkA pratarAkAra usa rUpase sthita hai aisA yahA~ para jAnanA cAhie / isa prakAra vidhyAtasaMkramakA Azraya kara mithyAtvake saMkramasthAnoM kI prarUpaNA samApta huI / SS 760. aba apUrvakararaNa meM guNasaMkramakA Azraya lekara midhyAtvake saMkramasthAnoMkI prarUpaNA kareMge / yathA - kSapitakarmA' zikalakSaNase Akara pUrvokta vidhise devoMmeM utpanna hokara atizIghra samyaktvako prApta karanese do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara tathA darzana mohanIyakI kSapaNA ke lie udyata ho adhaHpravRttakaraNako bitAkara jo apUrvakaraNake prathama samaya meM sthita ho vahA~ jaghanya satkarmako jaghanya pariNAma nimittaka guNasaMkramabhAgahAra ke dvArA saMkrama kara rahA hai| usake guNasaMkramakA Azraya kara jadhanya saMkramasthAna hotA hai / parantu yaha saMkramasthAna vidhyAta saMkramake viSayabhUta sarvotkRSTa saMkramasthAnase asaMkhyAtaguNA hotA hai| yahA~ para bhI jaghanya satkarmake yogya jo asaMkhyAta lokapramANa pariNAmasthAna hote haiM unameMse sabako grahaNa nahIM karate haiM / kintu jaghanya pariNAmasthAnase asaMkhyAta lokapramANa zradhvAna jAkara vahA~ para eka pariNAma sthAna asaMkhyAta loka bhAga adhika pradezasaMkramakA kAraNabhUta hai, isalie usakA praNa karanA cAhie / isa prakAra avasthita zrasaMkhyAta lokapramANa ghadhvAna jAkara eka eka apunarukta saMkramasthAnakA kAraNabhUta pariNAmasthAna upalabdha hotA hai, isalie usa prakArake sabhI pariNAma sthAnoMko uThA kara grahaNa karane para ye bhI paraspara anantaguNe adhika kramase vRddhirUpa hokara asaMkhyAta lokapramANa Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58] nattarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 465 kameNa parivaDDidasarUvANi laddhANi bhavaMti, adhApavattacarimasamayammi ucciNidUNa gahidapariNAmapaMtiAyAmAdo etthataNapariNAmaTThANapaMtiAyAmo ucciNidaNa racidasarUvo asNkhejgunno| 761. saMpahi edassa kiMci kAraNaM bhaNissAmo / taM jahA-adhApavattakaraNacarimasamayammi jahaNNasaMtakammaM jahaNNapariNAmeNa saMkAmemANassa jahaNNasaMkamaTThANAdo taM ceva jahaNgadavyamukkassapariNAmeNa saMkAmemANassa ukassasaMkamaTThANamasaMkhejalogabhAgabbhahiyaM cetra hoi asaMkhejaguNabbhahiyamaNNaM vA Na hoi ti eso nniymo| kathamedaM paricchiNNamidi bhaNNade-micchattassa tisu addhAsu bhujagAro saMkamo padido / uvasamasammAiTThissa vA daMsaNamohakkhavaNAe vA puvvuppaNNasammattamicchAiTiNA vA aviNaTThavedagapAoggeNa kAleNa sammatte gahide tassa paDhamAvaliyakAlabhaMtare bhujagArasaMkamo hoi tti / ettha tadiyapayAre micchAidvicarimAvaliyaNavakabaMdhavaseNa. bhujagArappayarAvadvidANaM tiNhaM pi saMbhavo jojido| tattha paDhamAvaliyavidiyAdisamaesu udayAvaliyamaNuppavisamANagovucchAdo heTThimasamayammi vijjhAdeNa saMketadavvAdo ca saMkamapAoggabhAveNa DhukamANaNavakabaMdhassa ketieNAvi bahuttasaMbhavamassidaNa bhujagArasaMkamo parUvido, so ca asaMkhejabhAgavaDDIe ceva hodi ti vuttaM / jai vuNa vijjhAdasaMkamavisaye vi asaMkhejaguNavahiNimittapariNAmasaMbhavo maaaaamanna prApta hote hai, kyoMki adhaHpravRttakaraNake antima samayameM uThA kara grahaNa kiye gaye pariNAmasthAnoM kI paMktike AyAmase yahA~ko pariNAmasthAnoMkI paMktikA AyAma uThAkara racA gayA asaMkhyAta guNA hotA hai| 6761. aba isake kucha kAraNako kheNge| yathA-adhaHpravRttakaraNake antima samayameM jaghanya satkarmako jaghanya pariNAmake dvArA saMkrama karanevAle jIvake jo jaghanya saMkramasthAna hotA hai usase usI jaghanya dravyako utkRSTa pariNAmake dvArA saMkrama karanevAle jIvake utkRSTa saMkramasthAna asaMkhyAta lokakA bhAga dene para mAtra eka bhAga adhika hotA hai| asaMkhyAtaguNA adhika yA anya nahIM hotA yaha niyama hai| zaMkA-yaha niyama kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhana kahate haiM-mizyAtvakA tIna kAloMmeM bhujagAra saMkrama hotA hai- eka to upazama samyagdRSTike, dusare darzanamohanIyakI kSapaNAke samaya aura tIsare jisane pahale samyaktvako utpanna kiyA hai aise mithyAdRSTike dvArA vedaka samyaktvake yogya kAlakA nAza kiye binA samyaktva ke grahaNa karane para usake prathama zrAvalirUpa kAlake bhItara mujagAra saMkrama hotA hai / unameMse yahA~ para tIsare prakArameM mithyAdRSTikI antima AvalimeM hue navakabandhake kAraNa bhajagAra, alpatara aura avasthita ye tInoM sambhava haiN| unameMse vahA~ prathama zrAvalike dvitIyAdi samayoMmeM udayAvalimeM praviSTa honevAlI gopucchAse aura aghastana samayameM vidhyAtasaMkramake dvArA saMkrAnta hue dravyase saMkramake yogyarUpase prApta hue navakabandhakA kitane hI dravyake dvArA bahutapanekA Azraya kara bhujagAra Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 hojja to asaMkhejaguNavaDIe tattha bhujagArasaMbhavaM parUveja / Na ca tahA parUvidaM, asaMkhejabhAgavIe ceva payadavisaye bhujagArasaMkamo ti NiyamaM kAdUNa tattha parUvidattodo / teNa jANAmo jahA adhApavattacarimasamayammi jahaNgapariNAmeNa saMkAmidajahaNNadavvAdo tatthe. vukkassapariNAmeNa saMkAmidadavvaM visesAhiyaM ceva hoi, duguNAdikameNAsaMkhejaguNabbhahiyaM Na hoi ti| 6762, apucakaraNammi puNa jahaNNapariNAmeNa saMkAmidajahaNNasaMtakammaNibaMdhaNajahaNNasaMtakammaTThANAdo taM ceva jahaNNasaMstakammamukkasapariNAmeNa saMkAmemANayassa ukassasaMkamadanamasaMkhejaguNaM hodi / kudo edaM paricchiAdi ti ce ? suttAviruddhapubAiriyavakkhANAdo / tado ucciNidaNa gahidaadhApavattacarimasamayapariNAmaTThANehiMto apuSaH paDhamasamayammi ucciNidUNa gahidapariNAmaTThANANi asaMkhejaguNANi tti siddhaM / hoMtANi vi adhApavattacarimasamayapariNAmaTThANANi asaMkhejalogaguNagAreNa guNidamettANi hoti ti ghettavyaM / 763. saMpahi evamucciNidUNa gahidapariNAmaTThANANamapucapaDhamasamae parivADIe racaNaM kAdaNa jahaNNasaMtakammaM dhuvabhAveNAvalaMbiya pariNAmaTThANamettANi ce saMkamaTThANANi asaMkhejalogabhAgaDDIe samuppAeyavANi / evamuppAide paDhamaparivADI smttaa| saMkrama kahA hai vaha asaMkhyAta bhAgavRddhirUpa hI hotA hai yaha kahA hai| yadi vidhyAtasaMkramake viSayameM bhI asaMkhyAtaguNavRddhikA nimittabhUta pariNAma sambhava hove to asaMkhyAtaguNavRddhike dvArA vahA~ para bhujagArasaMkramakI prarUpaNA kI jaatii| parantu vaisA nahIM kahA hai, kyoMki asaMkhyAtabhAgavRddhi rUpase hI prakRta viSayameM bhujagArasaMkrama hotA hai aisA niyama karake vahA~ para prarUpaNA kI hai| isase hama jAnate haiM ki adhaHpravRttake antima samayameM jaghanya pariNAmake dvArA saMkrama karAye gaye jaghanya dravyase vahIM para utkRSTa pariNAmake dvArA saMkramita karAyA gayA dravya vizeSa adhika hI hotA hai, dviguNa Adi kramase asaMkhyAtaguNA nahIM hotaa| 6762. apUrvakaraNameM to jaghanya pariNAmake dvArA saMkramita karAye gaye jaghanya satkarmanimittaka jaghanya saMkramasthAnase usI jaghanya satkarmako utkRSTa pariNAmake dvArA saMkrama karanevAle jIvake utkRSTa saMkrama dravya asaMkhyAtaguNA hotA hai / zaMkA-yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna-sUtrake aviruddha pUrvAcAryoMke vyAkhyAnase jAnA jAtA hai| isalie uThAkara prahaNa kiye gaye adhaHpravRttake antima samayasambandhI pariNAmasthAnoMse apUrvakaraNake samayameM uThAkara grahaNa kiye gaye pariNAmasthAna asaMkhyAtaguNe hote haiM yaha siddha huaa| aisA hote hue bhI adhaHpravRttake antima samayameM jo pariNAmasthAna hote haiM ve asaMkhyAta lokapramANa guNakArase guNita tA yahA~ grahaNa karanA caahie| 6763. aba isa prakAra uThAkara grahaNa kiye gaye pariNAmasthAnoMkI apUrvakaraNake prathama samayameM racanA karake tathA jaghanya satkarmakA dhravarUpase avalambana karake pariNAmasthAnapramANa ho saMkramasthAnoMko asaMkhyAta loka bhAgavRddhike dvArA utpanna karanA cAhie / isa prakAra utpanna karane para prathama paripATI samApta huii| Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA:58] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 467 6764. saMpahi jahaNNadabAdo eyasaMtakammapakkhevamahiyaM kAdUNAgadassa vidiyaparivADI hodi / ettha tAva saMtakammapakvapamANANugamo korade-aputrakaraNapaDhamasamayajahaNNadatyADibaddhajahaNNasaMkaTThANe tasseva vidiyasaMkamaTThANAdo sohide suddhaseso saMkamaTThANaviseso NAma / eso ca jahaNNasaMkamaTThANassAsaMkhejalogapaDibhAgio / edammi saMkamaTThANavisese aNNeNAsaMkhejalogabhAgahAreNovaTTide bhAgaladdhametamettha saMtakammapakkhevapamANaM hoI / jahaNgadavve savvukassaguNasaM kamabhAgahAreNa beasaMkhejalogAhieNa bhAge hide bhAgaladdhametamesthataNasaMtakammapakkhepamANamidi vuttaM hoi / evaM vihapakkhevuttarajahaNNasaMtakammamassiUga pariNAmaTThANametasakamaTThANesu NANAkAlasaMbaMdhiNANAjIbe assiUga samuppAidesu vidiyasaMkamaTThANaparivADI samappadi / edeNa vihiNA egegasaMtakammapakkhevaM pakkhiviya tadiyAdisaMkamANaparivADIo ca uppAiya NedavvaM jAva guNidakammaMsiyukkassa. davyaM pAviNa paDhamasamaye apuvakaraNasaMkamaTThANaparivADINamapacchimaviyappo samuppaNNo ti / ettha sesavidhI jahA adhApavattakaraNacarimasamae bhaNido tahA vattavyo, visesAbhAvAdo / Navari jattha vijjhAdabhAgahAro tattha guNasaMkamabhAgahAro vattavyo / 6 765. saMpahi apubdhakaraNassa saMtamodAreDhuMNa sakijadi / kiM kAraNaM 1 adhApavattacarimasamayaTThideNa saha sarisaM kAdUNodArijamANe aputrakaraNasaMkamaTThANaparUvaNapaiNNAe 6764. aba jaghanya dravyase eka satkarmaprakSepa adhika karake Aye hue jIvake dUsarI paripATI hotI hai / yahA~ para sarva prathama satkarmake prakSepake pramANakA anugama karate haiM-apUrvakaraNake prathama samayasambandhI javanya dravya se sambandhita jayanya saMkramasthAnako usIke dUsare saMkramasthAnameMse ghaTA dene para jo zuddha zeSa rahe vaha saMkramasthAna vizeSa kahalAtA hai| aura yaha javanya saMkramasthAnakA asaMkhyAta loka pratibhAgI hai| isa saMkramasthAna vizeSake anya prakhyAta loka pramANa bhAgahArake dvArA bhAjita karane para jo eka bhAga labdha Ave utanA yahA~ para satkarmaprakSepakA pramANa hai / jaghanya dravyake do asaMkhyAta loka bhAga adhika sarvotkRSTa guNasaMkramabhAgahArake dvArA bhAjita karane para jo bhAga labdha Ave utanA satkarmaprakSepakA pramANa hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai| isa prakAra eka prakSepa adhika jaghanya satkarmakA Azraya kara pariNAmasthAnapramANa saMkramasthAnoMke nAnA kAlasambandhI nAnA jIvoMke Ana yase utpanna karane para dUsarI saMkramasthAna paripATI samApta hotI hai| isa vidhise eka eka satkarma prakSepako prakSipta kara tRtIya Adi saMkramasthAna paripATiyoMko utpanna kara guNitakarmA zika jIvake utkRSTadravyako prApta karAkara prathama samayavartI apUrva. karaNasambandhI saMkramasthAna paripATiyoMke antima vikalpake utpanna hone taka le jAnA cAhie / yahA~ para zeSa vidhi jisa prakAra adhaHpravRttakaraNake antima samayameM kahI hai usa prakAra kahanI cAhie, kyoMki usase isameM koI vizeSatA nahIM hai / kintu itanI vizeSatA hai ki jahA~ para vidhyAtabhAgahAra kahA hai vahA~ para guNasaMkramabhAgahAra kahanA caahie| 6765. aba apUrvakaraNake sattvako utAranA zakya nahIM hai, kyoMki adhaHpravRttakaraNake antima samayameM sthita hue dravyake sAtha samAnatA karake utArane para apUrvakaraNasambandhI saMkramasthAnoMkI prarUpaNAko pratijJA vinAzako prApta hotI hai| tathA prathama samayavartI apUrvakaraNa aura Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago6 viNAsappasaMgAdo paDhamasamayApucacarimasamayAdhApavattakaraNANaM saMkamadavyassa sarisIkaraNovAyAbhAvAdo ca / kAlaparihANIe khavidaguNidakammaMsiyANaM ThANaparUbaNe kIramANe jahA adhApavattakaraNacarimasamayaM NiraMbhidUNa parUvidaM tahA parUveyavyaM / 766. saMpahi evamuppaNNAsesasaMkamaTThANANameyapadarAyAreNa racaNaM kAdUNa puNaruttApuNaruttaparUvaNA aNaMtaraparUvidavihANeNeva kAyayA / Navari ettha sarisatte kIramANe guNasaMkamabhAgahAraM saMtakammapakkhevAgamaNaNimittabhUdamasaMkhejalogabhAgahAraM ca aNNoNaguNa kAdUNa tattha laddharUvametaddhANaM gaMtUNa taditthasaMtakammapaDhamasaMkamaTThANa jahaNNasaMtakammiyavidiyasa kamaTThANaM ca do vi sarisANi tti vatta / evamettiyamettaM NivvaggaNakaMDayamavadvidaM gaMtUNa sarisattaM kariya NedavvaM jAva apuvakaraNapaDhamasamayasaMkamANANi samattANi ti / ettha puNaruttANamavaNayaNe kade sesANamapuNaruttasaMkamaTThANANamavaTThANaM puvaM va vIyaNAkAreNa daTTavvaM / tattha vIyaNapadarAyAmo guNasaMkamabhAgahArasaMtakammapakkhevAgamaNaNimittabhUdAsaMkhejalogabhAgahAraaNNoNNasaMvaggametto hoi, vikkhaMbho puNa pariNAmaTThANametto ceva,tattha payAraMtarAsaMbhavAdo / daMDAyAmapamANaM puNa okaDDakkaDDaNabhAgahArabechAvadvisAgarotramaaNNoNNabhattharAsiguNasaMkamabhAgahArabeasaMkhejalogajogaguNagArANamaNNoNNasaMvaggajaNida mettaM guNasaMkamabhAgahAro hoi tti ghetalaM / evamaputrakaraNapaDhamasamae saMkamaTThANaparUvaNA samattA / antima samayavartI adhaHpravRttakaraNake saMkramadravyako sadRza karanekA koI upAya nahIM hai| kAla parihAnike Azrayase kSapitakarmA zika aura guNitakarmA zika jIvoMke sthAnoMkI prarUpaNA karane para jisa prakAra adhaHpravRttakaraNake antima samayako vivakSita kara prarUpaNA kI hai usa prakAra yahA~ para karanI caahie| 6766. aba isa prakAra utpanna hue samasta saMkramasthAnoMkI eka pratarAkArarUpase racanA karake punarukta aura apunarukta prarUpaNA anantara kahI gaI vidhise hI karanI caahie| itanI vizeSatA hai ki yahA~ para sadRzatA karane para guNasaMkrama bhAgahArako aura satkamaprakSepako lAne meM nimittabhUta asaMkhyAta loka bhAgahArako paraspara guNA karake usase jitanA labdha Ave utane sthAna jAkara vahA~kA satkarmasambandhI prathama saMkramasthAna aura jaghanya satkarmavAle jIvakA dvitIya saMkramasthAna ye donoM hI sthAna samAna hote haiM aisA kathana karanA cAhie / isaprakAra itane mAtrake nirvargaNA kANDaka avasthita jAkara sadRza karake apUrvakaraNake prathama samayasambandhI saMkramasthAnoMke samApta hone taka lejAnA caahie| yahA~ para punarukta sthAnoMkA apanayana karanepara zeSa apunarukta saMkramasthAnoMkA avasthAna pahaleke samAna vIjanAkAra jAnanA cAhie / vahA~ vIjanAkA pratarAyAma guNasaMkrama bhAgahAra aura satkarmaprakSepako lAnemeM nimittabhUta asaMkhyAta loka bhAgahArake paraspara saMvargamAtra hai| viSkambha to pariNAmasthAna mAtra hI hai, kyoMki usameM prakArAntara sambhava nahIM hai| daNDAyAmakA pramANa bhI apakarSaNa-utkarSaNa bhAgahAra, do chayAsaTha sAgarakI anyonyAbhyastarAzi, guNasaMkramabhAgahAra, do asaMkhyAta loka aura yogaguNakArake paraspara saMvargase utpanna huI rAzipramANa :guNasaMkramabhAgahAra hai aisA grahaNa karanA cAhie / isa prakAra apUrvakaraNake prathama samayameM saMkramasthAna prarUpaNA samApta huii| Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 466 6767. apucakaraNabidiyAdisamaesu vi evaM cetra parUvaNA kAyavyA jAva apulyakaraNacarimasamao ti, sambattha jahAvuttavikkhaMbhAyAmehiM .saMkamaTThANapadaruppati paDi visesAbhAvAdo / saMpahi paDhamasamayApurakaraNo vidiyasamayApucakaraNo ca do vi sarisANi kAyavvANi / tesimovaTTaNAmuheNa sarisattavihANaM vuccade / taM kadhaM ? divaDDaguNahANiguNidamegameiM diyasamayapabaddhaM Thaviya aMtomuhuttovaTTidokaDDakkaDDaNabhAgahArapaduppaNNavechAvaTTisAgarovamamaNNoNNabbhattharAsiNA paDhamasamayaguNasaMkamabhAgahAreNa ca tammi opaTTide paDhamasamayApucakaraNassa jahaNNasaMkamaTThANaM hoi / bidiyasamayAputrakaraNajahaNNabhAgahAre vi esA ce duvaNA kAyayA / Navari pubillaguNasaMkamabhAgahArAdo saMpahiyaguNasaMkamabhAga. hAro asaMkhejaguNahINo / evaM Thaviya ettha hedvimarAsiNA uvarimarAsimmi ovaTTijamANe guNagAra-bhAgahAraM sarisama Niya vidiyasamayaguNasaMkamabhAgahAreNa paDhamasamayaguNasaMkamabhAgahAre bhAge hide bhAgaladdha palidovamassa asaMkhe bhAgamettaM hoi / / 6768. puNo edeNa guNidajahaNgadavyamettaM vaDDidUNa dvidapaDhamasamayApuvdhajahaNNa. saMkamaTThANaM jahaNgasaMtakammiyavidiyasamayApurakaraNa jahaNNasaMkamaTThANaM ca do vi sarisANi / Navari ettha paDhamasamayApudhakaraNavaDDidadavyaM saMtakammapakvapamANeNa kAdUga caDhida 6767. apUrvakaraNake dvitIyAdi samayoMmeM bhI apUrvakaraNake antima samayake prApta hone taka isIprakAra prarUpaNA karanI cAhie, kyoMki sarvatra pUrvokta viSkambha aura AyAmake dvArA saMkramasthAna prattara kI utpattike prati koI vizeSatA nahIM hai / aba prathama samayakA apUrvakaraNa aura dUsare samayakA apUrvakaraNa ina donoMko hI sadRza karanA cAhie. isalie unakA apavartanA dvArA zahazatvakA vidhAna karate haiN| zaMkA-vaha kaise ? . samAdhAna-Der3ha guNahAni guNita ekendriyasambandhI eka samayaprabaddhako sthApita kara usameM antamuhUrtase bhAjita aSakarSaNa utpakarSaNa bhAgahAra dvArA pratyutpanna do chayAsaTha sAgarakI anyonyAbhyasta rAzikA aura prathama samayasambandhI guNasaMkrama bhAgahArakA bhAga dene para prathama samayasambandhI apUrvakaraNakA jaghanya saMkramasthAna hotA hai| dvitIya samayasambandhI apUrvakaraNaka jaghanya bhAgahArameM bhI yahI sthApanA karanI caahie| itanI vizeSatA hai ki pUrvake guNasaMkrama bhAgahArase sAmpratika guNasaMkramabhAgahAra asaMkhyAtaguNA hIna hai| isa prakAra sthApita karake yahA~ para adhastana rAzidvArA uparima rAzike bhAjita karanepara guNakAra aura bhAgahArako eka samAna nikAla kara dvitIya samayake guNasaMkrama bhAgahArakA prathama samayake guNasaMkrama bhAgahArameM bhAga dene para bhAga labdha palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai| 6768. punaH isake dvArA guNita jaghanya dravyamAtrako bar3hAkara sthita prathama samayasambandhI apUrvakaraNakA jaghanya saMkramasthAna aura javanya satkarmavAlekA dvitIya samayasambandhI apUrvakaraNakA jaghanya saMkramasthAna ye donoM hI samAna haiN| itanI vizeSatA hai ki yahA~ para prathama samayasambandhI Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 . jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 dghANapatraNA kAyavA / etto uvarimasanasaMkamaTThANANi paDhamasamayApuvvapaDibaddhANi vidiyasamathApavyakaraNasaMkamaTThANehiM jahAkama sarisANi hodaNa gacchaMti jAva vidiyasamayApadhakaraNAsa carimaparivADodo heTThA pucillacaDidaddhANamettamosaridaNa dvidasaMkamaTANaparivADI tti / etto uparimANi vidiyasamayApurakaraNasaMkamaTThANANi paDhamasamayApaJcakaraNasaMkamaTThANehiM Na puNaruttANi / kudo ? paDhamasamayApuvakaraNasaMkamaTThANANamettheva nnidvidttaado| 766. saMpahi paDhamasamayApurakaraNo vidiyasamayAputrakaraNo ca tadiyasamayApatrakaraNeNa saha sarisasaMkamapajjAyA asthi tesimovaTTaNAvihANaM puvvaM va kAdUNa sarisabhAvo daTTayo / NAri paDhamasamayApurakaraNo jeNaddhANeNa tadiyasamayApucakaraNeNa sariso hodi tatto bidiyasamayApuvyakaraNassa caDhidaddhANamasaMkhejaguNahINaM hoi / aNukaTTipaJjavasANaM pi Na doNhamakameNa hodi ti daDavvaM / ettha kAraNaM sugamaM / / 6770. evamedeNa bIjapadeNa upari vi sarisattaM kAdaNa NedavvaM jAva apavvakaraNacarimasamayo ti / evaM kAdaNa joide vidiyasamayApurakaraNamAdi kAdaNa jAva ducarimasamayAputrakaraNo ti tAva samuppaNNAsesasaMkamaTThANANi puNarutANi jAdANi / kiM kAraNamidi ce ? paDhamasamayApubdhakaraNasaMkamaTThANehiM carimasamayApubdhasaMkamaTThANehiM ya apUrvakaraNake bar3he hue dravyako satkarmaprakSepake pramANase karake jitane sthAna Age gaye haiM unakI prarUpaNA karanI caahie| isase Age prathama samayasambandhI apUrvakaraNase sambandha rakhanevAle uparima sarva saMkramasthAna dvitIya samayasambandhI apUrvakaraNake saMkramasthAnoMke sAtha yathAkrama sadRza hokara dvitIya samayasambandhI apUrvakaraNakI antima paripATIse nIce pUrvake car3he hue adhvAnamAtra saraka kara sthita saMkramasthAna paripATIke prApta hone taka jAte haiN| yahA~ se Ageke dvitIya samayasambandhI apUrvakaraNake saMkramasthAna prathama samayasambandhI apUrvakaraNake saMkramasthAnoMse punarukta nahIM hai, kyoMki prathama samayasambandhI apUrvakaraNake saMkramasthAnoMkA inhIMmeM nirdeza kiyA hai| 766. aba prathama samayakA apUrvakaraNa aura dUsare samayakA apUrvakaraNa tIsare samayake apUrvakaraNake sAtha sadRza saMkrama paryAyabAlA hai, isalie unake apavartanA vidhAnako pahaleke samAna karake sahazabhAva jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki prathama samayako apUrvakaraNa jisa adhvAnase tRtIya samayake apUrvakaraNake sAtha sahaza hotA hai usase dvitIya samayake apUrvakaraNakA car3hA huA adhvAna asaMkhyAtaguNA hIna hai| anukRSTikA anta bhI donoMkA yugapat nahIM hotA aisA jAnanA cAhie / yahA~ para kAraNa sugama hai / 6770. isa prakAra isa bIjapeda ke anusAra Upara bhI sadRzatA karake apUrvakaraNake antima samaya taka le jAnA caahie| aisA karake yojita karane para dvitIya samayake apUrvakaraNase lekara dvicarama samayake apUrvakaraNake prApta hone taka utpanna hue samasta saMkramasthAna punarukta ho jAte haiN| zaMkA-kyA kAraNa hai ? Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 58] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi jahAsaMbhavaM tesi sarisabhAvadasaNAdo / teNedesi gahaNaM Na kAyavyaM / 6771. saMpahi paDhamasamayopuvacarimasamayApuyANaM pi sarisIkaraNaTThamovaTTaNavihANaM vuccade / taM jahA--paDhamasamayApucakaraNadavyamicchiya divaDDaguNahANiguNidegeiMdiyasamayapavaddhassa aMtomuhuttovaTTidokaDDakkaDDaebhAgahAra0bechAvahisAgarovamaaNNoNNabbhattharAsipaDhamasamayaguNasa kamabhAgahArehi ovaTTaNAe kadAe apuvakaraNapaDhamasamayajahaNNasaM kamadavyaM hoi / puNo apubdhakaraNacarimasamayajahaNNavvamicchAmo tti evaM ceva bhaja-bhAgahAraviSNAso kAyavyo / Navari pubillaguNasakamabhAgahArAdo asakhejaguNa hINo carimasamayaguNasa kamabhogahAro ettha Thaveyavyo / evaM Thaviya heTThimarAsiNA uvarimarAsimovaTTiya tattha bhAgaladdhapalidovamAsakhejamANamettaguNagAreNa guNidajahaNNadavyamettaM vaDDiUNa dvidapaDhamasamayApundhakaraNapaDhamasaMkamaTThANaM jahaNNasaMtakammiyacarimasamayApudhakaraNajahaNNasaMkamaTThANaM ca do vi sarisANi / etto uvarimapaDhamasamayApucakaraNasaMkamadvANANi puNaruttANi ceva hodaNa gacchaMti, teNedesi pi gahaNaM Na kAyavyaM / tado apucapaDhamasamayammi samuppaNNAsaMkhejalogamettasaMkamaTThANANaM heDimAsaMkhejabhAgavisayasaMkamadvANANi carimasamayApubasavasaMkamaTThANANi ca apaNaruttANi hodaNa ciTThati / Navari samAdhAna--kyoMki prathama samaya sambandhI apUrvakaraNake saMkramasthAnoMke sAtha aura antima samayasambandhI apUrvakaraNake saMkramasthAnoMke sAtha yathA sambhava unako sadRzatA dekhI jAtI hai / isalie inakA grahaNa nahIM karanA caahie| 771. aba prathama samayake apUrvakaraNake aura antima samayake apUrvakaraNake bhI sadRza karane ke lie apavartanA vidhAnako kahate haiN| yathA-prathama samayavartI apUrvakaraNake dravyako lAnekI icchAse Der3ha guNahAni guNita ekendriyasambandhI samayaprabaddhameM antamuhUrtase bhAjita apakarSaNautkarSaNa bhAgahAra, do chayAsaTha sAgarakI anyonyAbhyasta rAzi aura prathama samayake guNasaMkrama bhAgahArakA bhAga dene para apUrvakaraNake prathama samayakA jaghanya saMkrama dravya hotA hai / punaH apUrvakaraNake antima samayakA dravya lAnA iSTa hai, isalie isIprakAra bhAjya-bhAjakakA vinyAsa karanA caahie| itanI vizeSatA hai ki pUrvake guNasaMkramabhAgahArase antima samayakA guNasaMkrama bhAgahAra asaMkhyAtaguNA hIna yahA~ para sthApita karanA cAhie / isa prakAra sthApita kara adhastana rAzise uparima rAziko apavartitakara vahA~ para bhAgalabdha palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa guNakArase guNita jaghanya dravyamAtrako bar3hAkara sthita jIvake prathama samayake apUrvakaraNake prathama saMkramasthAna aura jaghanya satkarmavAleke antima samayasambandhI apUrvakaraNakA jadhanya saMkramasthAna donoM hI samAna hai| isase uparima prathama samayasambandhI apUrvakaraNake saMkramasthAna punarukta hI hokara jAte haiM, isalie inakA bhI grahaNa nahIM karanA cAhie / ataH apUrvakaraNake prathama samayameM utpanna hue asaMkhyAta lokapamANa saMkramasthAnoMke adhastana asaMkhyAtaveM bhAgake viSayabhUta saMkramasthAna aura antima samayavartI apUrvakaraNake saba saMkramasthAna apunarukta hokara sthita haiN| itanI vizeSatA Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 jayadhavalA sahide kaSAyapAhuNDe [ baMdhago satthANe tesiM puNaruttabhAvo asthi tti tattha puntrvih| roNa puNaruttANamavaNayaNaM kADhUNApuNaruttANaM caitra gahaNaM kAyavyaM / evamaputrakaraNamastiUNa saMkamadvANaparUvaNA samattA / 1772. saMpahi aNiyaTTikaraNanassiUNa saMkamadvANaparUvaNe kIramANe aNiya TTi - kAlabbhaMtare thovarANi caiva saMkamaTThANANi lanmaMti / kiM kAraNaM ? aNiyaTTipariNAmo samayaM paDi eka ko cetra hodi ti paramagurUvaesodo / taM jahA - khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa paDhamasammattamuppAiya vedayasammattapaDivattipurassaraM vechAvaTTisAgarovamANi paribhamiya daMsaNamohakkhavaNAe anbhuTTiya adhApavattApuvtrakaraNANi jahAkameNa bolAviya aNiyaTTikaraNaM visa paDhamasamae jahaNNasa ta kammaNibaMdhaNaguNa saMkamamassiUNa jahaNNasaMka maTThANamekkaM cetra samuppajadi / evaM bidiyAdisamAsu vi jahaNNasaMtakammamassiUNa ekkeka' caitra saMkamadvANamuppAiya davvaM jAva aNiyaTTikaraNacarimasamayo ti / evamuppAde jahaNa saMtakammamassiUNA Niya dviaddhA mettANi caiva saMkamaTTaNANi aNNo pekkhiUNA saMkhejaguNavaDIe samuppaNNANi / tado paDhamaparivADI samattA / 773. saMpahi edamhAdo jahaNgasaMtakammAdo egasaMtakamma pakkhevamettamahiyaM kAdUNAgadassa N aNiyaTTipaDhamasamae : aNNamapuNaruttasaMkamA NamasaMkhejalogabhAganbhahiyadi / puNo dasa caiva vidiyasamae asaMkhejjaguNavaDIe vidiyasaMkamaTThANamupaJjadi / A hai ki svasthAnameM unakA punarukta bhAva hai isalie vahA~ para pUrva vidhise punarakta saMkramasthAnoMkA apanayana karake punarukta saMkramasthAnoMkA hI grahaNa karanA caahie| isa prakAra apUrvakaraNakA zrAzraya kara saMkramasthAna prarUpeNA samApta huI / 772. ava anivRttikaraNakA Azraya kara saMkramasthAnoMkA kathana karane para anivRttikaraNa ke kAla ke bhItara stokatara hI saMkramasthAna prApta hote haiM, kyoMki anivRttikaraNakA pariNAma pratyeka samaya meM eka eka hI hotA hai aisA parama gurukA upadeza hai / yathA -kSapita karmAzika lakSaNa se kara aura prathama samyaktyako utpanna kara vedakasamyaktvakI prApti pUrvaka do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara tathA darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata ho adhaHpravRtakaraNa aura pUrvakaraNako kramasevitAkara anivRttikaraNa meM praviSTa hue jIvake prathama samaya meM jaghanya satkarma nibandhana guNasaMkramakA zrAzrayakara eka hI jaghanya saMkramasthAna utpanna hotA hai| isI prakAra dvitIyAdi samaya meM bhI jaghanya satkarmakA Azrayakara eka eka hI saMkramasthAnako utpanna karAkara anivRttikaraNa ke antima samaya taka le jAnA caahie| isa prakAra utpanna karAne para jaghanya satkarmakA Azraya kara anivRttikaraNa ke kAlapramANa hI saMkramasthAna paraspara ko dekhate hue asaMkhyAta guNI vRddhirUpase utpanna hote haiN| isase prathama paripATI samApta huI / 6773. aba isa jaghanya satkarmase eka satkarmaprakSepamAtrako adhika kara Aye hue jIvake nivRttikaraNa ke prathama samaya meM asaMkhyAta lokabhAga adhika anya apunarukta saMkramasthAna utpanna hotA hai / punaH isIke dUsare samaya meM asaMkhyAtaguNA vRddhirUpase dUsarA saMkramasthAna utpanna hotA Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 473 evaM tadiyAdisamaesu vi NedavaM jAva aNiyaTTicarimasamayo ti / tado ettha vi aNiyaTTipariNAmamettANi ce saMkamaTThANANi / evaM tadiyAdiparivADIo vi NedavAo jAva asaMkhejalogamettaparivADINaM carimaparivADi ti| 774. tattha carimaviyappo buccade-guNidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa savvalahuM daMsaNamohakkhavaNAe abbhuTThiya adhApavattApurakaraNANi kameNa bolAviUNa aNiyaTTikaraNaM paviTThassa sagaddhAmettANi ce saMkamaTThANANi laddhANi bhavaMti / ettha savvattha aNiyaTTicarimasamayo ti vutte oghacarimasamayo Na ghettvyo| kiMtu micchattakkhavaNavAvadANiyaTTicarimasabhayo gaheyavyo, teNettha pydttaado| 775. saMpahi evamuppaNNAsesasaMkamaTThANANamuvavikkhaMbho aNiyaTTiaddhAmetto / tiricchAyAmo vuNa jahaNNadavvamukkassadavvAdo sohiya suddhasesadavammi saMtakammapakkhevapamANeNa kIramANe jattiyamettA saMtakammapakkhevA atthi tattiyametto hoi / saMpahi ettha puNarutApuNaruttaparUvaNA itthamaNugaMtavvA / taM jahA-aNiyaTTividiyasamayaguNasaMkamabhAgahAreNa paDhamasamayaguNasa kamabhAgahAramovaTTiya tattha laddhAsa khejarUvehiM guNidajahaNNadabamettaM vaDADhaviUNa hidapaDhamasamayANiyaTTisa kamaTThANaM jahaNNasatakammiyavidiyasamayANiyaTTipaDhama hai| isI prakAra tRtIyAdi samayoMmeM bhI anivRttikaraNake antima samaya taka le jAnA caahie| isalie yahA~ para bhI anivRttikAraNake jitane samaya haiM tatpramANa hI saMkramasthAna utpanna hote haiN| isIprakAra tRtIyAdi paripATiyoMko bhI asaMkhyAta lokapramANa paripATiyoMmeM antima paripATIke prApta hone taka le jAnA caahie| 6774. vahA~ antima vikalpako kahate haiM-guNitakarmA zika lakSaNase Akara atizIghra darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata ho adhaHpravRttakaraNa aura apUrvakaraNako kramase vitAkara anivRttikaraNameM praviSTa hue jIvake anivRttikaraNake kAlapramANa hI saMkramasthAna prApta hote haiN| yahA~ sarvatra anivRttikaraNakA antima samaya aisA kahane para ogha antima samaya nahIM lenA caahie| kintu mithyAtvakI kSapaNAmeM vyApta antima samaya lenA cAhie, kyoMki usase yahA~ prayojana hai| 6775. aba isa prakAra utpanna hue samasta saMkramasthAnoMkA Urdhva viSkambha anivRttikaraNake kAlapramANa hai| tiryaka AyAma to jaghanya dravyako utkRSTa dravyameMse ghaTA kara zuddha zeSa dravyako satkarmake prakSepapramANa karane para jitane satkarmake prakSepa haiM utanA hotA hai| aba yahA~ para punaruktaapunarukta prarUpaNA isa prakAra jAnanI caahie| yathA-anivRttikaraNake dvitIya samayasambandhI guNasaMkrama bhAgahArakA prathama samayasambandhI guNasaMkrama bhAgahArameM bhAga dene para vahA~ labdha asaMkhyAta rUpoMse gaNita jaghanya dravyamAtrako bar3hAkara sthita prathama samayasambandhI anivattikaraNakA saMkramasthAna aura jaghanya satkarmabAleke dvitIya samayasambandhI anivRttikaraNakA prathama saMkramasthAna donoM hI samAna hai| isI prakAra dvitIya, tRtIya samayasambandhI anivRttikaraNake saMkramasthAnokA 60 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [bNdhgo| saMkamaTThANaM ca do vi sarisANi / evaM vidiyatadiyasamayANiyaTTINaM pi sarisattaM kAdaNa geNhiyavvaM / edeNa vidhiNAgaMtUNa ducarimacarimasamayANiyaTTINaM pi sarisabhAvo jojeyavyo / ettha sarisANamavaNayaNaM kAdUNa visarisANaM ceva gahaNe kIramANe carimasamayANiyaTTisavvasaMkamaTThANANi ducarimAdisamayANiyaTTisaMkamaTThANANamAdIdo ppahuDi asaMkhejadibhAgaM ca mottaNa sesAsesasaMkamaTThANANi puNaruttANi jAdANi ti tesimavaNayaNaM kAyavvaM / tado aNiyaTTikaraNamassiUNa micchattassa saMkamaTThANaparUvaNA samattA / / 6776. saMpahi micchattassa aNNo vi guNasaMkamavisayo atthi-uvasamasammAiTThipaDhamasamayappahuDi aMtomuhuttakAlaM savvameyaMtANuvaDDipariNAmehi micchattapadesaggassa sammattasammAmicchattesu guNasaMkameNa saMkaMtidaMsaNAdo / tattha vi guNasaMkamapaDhamasamayappahuDi jAva carimasamayo ti saMkamaTThANaparUvaNAe kIramANAe apavvakaraNaparUvaNAdo Na kiMci NANattamatthi tado tesu savittharaM parUviya samattesu guNasaMkamamassiUNa micchattassa saMkamANaparUvaNA samattA / tado evaM savvAsu parivADIsu ti edassa suttassa atthaparUvaNA samattA bhvdi| 6777. saMpahi edeNa sutteNa savvasaMkamANaparivADIsu asaMkhejalogamettANaM ceva saMkamaTThANANamuvaesAdo eto abbhahiyoNi saMkamaTThANANi Na saMbhavaMti ceve ti . vippaDivaNNassa sissassa tahAvihavippaDivattiNirAyaraNamuheNa savvasaMkamamassiUNANatANaM saMkamaTThANANaM saMbhavapaduppAyaNaTThamuttarasuttamoiNNaMbhI sadRzapanA karake grahaNa karanA cAhie / tathA isI vidhise Akara dvicarama samaya aura carama samayake anivRttikaraNasambandhI saMkramasthAnoMkA bhI sadRzapanA lagA lenA caahie| yahA~ / sadRza saMkramasthAnoMkA apanayana karake visadRzoMkA hI grahaNa karane para antima samayake anivRttikaraNasambandhI saba saMkramasthAnoMko aura dvicarama Adi samayake anivRttikaraNasambandhI saMkramasthAnoMke Adise lekara asaMkhyAtaveM bhAgako chor3akara zeSa saba saMkramasthAna punarukta ho gaye haiM, isalie unakA apanayana karanA cAhie / isake bAda anivRttikaraNakA Azrayakara mithyAtvake saMkamasthAnoMkI prarUpaNA samApta huii| 6776. aba mizyAtvakA anya bhI guNasaMkrama viSaya hai, kyoMki upazama samyagdRSTi jIvake prathama samayase lekara antamuhUrta kAla taka ekAntAnuvRddhirUpa pariNAmoMke dvArA midhyAtvake pradezoMkA samyakva aura samyagmithyAtvameM guNasaMkramarUpase saMkrama dekhA jAtA hai / vahA~ bhI guNasaMkramake prathama samayase le kara antima samaya taka saMkramasthAnoMkI prarUpaNA karane para apUrvakaraNakI prarUpaNAse kucha bhI nAnAtva nahIM hai, isalie unake vistArake sAtha prarUpaNA karake samApta hone para guNasaMkamakA Azraya kara mithyAtvakI saMkramasthAnaprarUpaNa samApta huI / isalie 'isa prakAra sava paripATiyoMmeM, isa sUtrakI arthaprarUpaNA samApta hotI hai| 6777. aba isa sUtrase sarvasaMkramasthAnoMkI paripATiyoMmeM asaMkhyAta lokapramANa hI saMkramasthAnoMkA upadeza honese inase adhika saMkramasthAna sambhava nahIM hI haiM isa prakAra vivAdApanna ziSyakI usa prakArakI vipratipattike nirAkaraNa dvArA sarvasaMkramakA Abhayakara ananta saMkramasthAna sambhava haiM isakA kathana karane ke lie AgekA sUtra avatIrNa huA hai Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThAANi * evari savvasaMkame pratANi saMkamaTThANANi / 1778. kevalamasaMkheja logamettANi caitra saMkramaTThANANi, kiMtu savtrasaMkamatrisae atANi saMkamaTThANANi abhavasiddhiehiMto anaMtaguNasiddhANaMtima bhAgamettANi labbhaMti tti bharidaM hodi / saMpahi edeNa sutteNa sUcidANaM savtrasaMkama visaya saMkamaTThANANaM parUvaNaM vattaissAma / taM jahA - ego khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa puvvatteNa kameNa sammataM paDivajiya beLAvaTTisAgarovamANi paribhamidUNa daMsaNamohakkhavaNAe anbhuTTiya jahAkamamadhApavattakaraNamaputrakaraNaM ca boliya aNiyaTTikaraNaddhAe saMkhejesu bhAgesu gadesu tattha micchattacarimaphAliM savtrasaMkameNa sammAmicchattassuvari pakkhimANo savtrasaMkamamassiUNa micchattajahaNgasaMkramaTThANasAmio hoi / puNo edamhAdo uvari paramANuttaraduparamANuttarAdikameNa khavidakammaMsiyassa dobaDDIhiM khavidaguNidadholamA NANaM paMcavaDDIhiM guNidakam maMsiyassa vi duvihAe bIe vAviya davvaM jAva etthataNacarimavippoti / gA0 58 ] 45 6 776. tattha savyapacchima viyappo buccade - ekako guNidakammaMsio sattamapuDhavIe micchattadavyakassaM kariya tatto NissariUNa tirikkhesu do-tiNNibhavaggahANi gamiya samayAviroheNa devesuvavajjiya aMtomuhutteNa sammattaM paDivajjiya bechAvaTTisAgarovamANi * itanI vizeSatA hai ki sarvasaMkrama meM ananta saMkramasthAna haiM / SS 778. kevala asaMkhyAta lokamAtra hI saMkramasthAna nahIM haiM, kintu sarvasaMkrama bhavya anantaguNe aura siddhoMke anantaveM bhAgapramANa ananta saMkramasthAna prApta hote haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai / aba isa sUtra dvArA sUcita hue sarvasaMkramaviSayaka saMkramasthAnoMkA kathana kareMge / yathA koI eka jIva kSapitakarmAzika lakSaNase Akara pUrvokta kramase samyaktvako prAptakara tathA do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara darzanamohanIyakI kSapaNAke lie udyata ho kramase adhaHpravRttakaraNa aura apUrvakaraNako vitAkara anivRttikaraNa ke saMkhyAta bahubhAga ke jAne para vahA~ mithyAtva kI antima phAliko sarvasaMkramake dvArA samyagmithyAtvake Upara prakSipta karatA huA sarvasaMkramakA Azraya kara mithyAtva ke jaghanya saMkramasthAnakA svAmI hotA hai / punaH isake Upara eka paramANu adhika, do paramANu adhika Adike krayase kSapitakarmAzikako do vRddhiyoMke dvArA kSapitaguNita gholamAna jIvoM ko pA~ca vRddhiyoMke dvArA tathA guNitakarmAzika jIvako bhI do vRddhiyoMke dvArA bar3hAkara yahA~ke antima vikalpake prApta hone taka le jAnA cAhie / 776. vahA~ sabase antima vikalpa kahate haiM - eka guNitakarmAzika jIva sAtavIM pRthivI meM mithyAtvake dravyako utkRSTa karake phira vahA~ se nikala kara tiryabcoMmeM do-tIna bhavako vitAkara yathAzAstra devoM meM utpanna ho antarmuhUrtameM samyaktvako prApta kara do chyAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara darzanamohanIyakI kSapaNAkA prasthApana kara samyagmithyAtvake Upara mithyAtvakI Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 paribhamiya daMsaNamohakkhavaNaM paTThaviya sammAmicchattassuvari micchattacarimaphAliM kameNa hidU dvido tassa payadatrisayacarimatriyappo ho / saMpahi carimaphAlidavyamedaM samaUNa-bisamaUNAdikameNa vechAvadvikAlaM savvamohAriya gaheyantraM / taM kadhamodArija di tti bhaNide ego guNidakammaMsio sattamapuDhavIe micchattadavtramukassaM karemANo tattheyagovucchametteNUNaM kariyAgaMtUNa samaUNavechA baTTIo paribhamiya daMsaNamohakkhavaNAe anbhuTTiya micchattacarimaphAliM saMchuhamANo puvvilleNa samANo hoi / eso paramANuttarakameNa appaNo UNIkadame vAyavvo / evamedIe disAe bechAvaTTikAlo sanco parihAveyatro bAva carimaviyappaM pattoti / 780 tattha carimaviyappo - jo guNidakammaM sio sattamAe puDhavIe micchattadavtramoghukarasaM kariyAgaMtU do-tiNibhavaragahaNAgi tirikkhesu gamiya tado maNussesutravajiya ganbhAdi avassAmaMto muhuttanbhahiyANamuvari daMsaNamohaNIyaM khavemANo micchattacarimaphAliM sammAmicchattassuvari saMkAmedUNa TThido so savtrasaMkamamassiUNa micchattassa savvapacchima viyappasAmio hoi / khavidakammaMsiyassa vi kAlaparihANi kAdUNetraM caiva parUvaNA kAyantrA / vari eyagovucchamettamahiyaM kAdUNAgadeNa heTThimasamayadvido sariso tti vattavyaM / odAriya carimaphAlidavve vaDDhAvide imANi savvasaMkamavisaye aNatANi antima phAliko kramase saMkramita kara sthita hai usake prakRta sarvasaMkramaviSayaka antima vikalpa hotA hai| aba isa antima phAlike dravyako eka samaya kama, do samaya kama zrAdike kramase sampUrNa do chayAsaTha sAgara pramANa kAlako utAra kara grahaNa karanA caahie| use kaise utArA jAya aisA pUchane para kahate haiM- - eka guNitakarmAzika jIva sAtavIM pRthivIM meM midhyAtva ke dravyako utkRSTa karatA huA vahA~ eka gopucAmAtra nyUna karake aura Akara eka samaya kama do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara darzanamohanIyakI kSapaNA ke lie udyata ho mithyAtvakI antima phAlikA saMkrama karatA huA pUrvake jIvake samAna hai / yaha eka paramANu adhika Adike kramase apane kama kiye gaye dravyamAtrako bar3hAve | isa prakAra isa dizAse antima vikalpake prApta hone taka samasta do chayAsaTha sAgara kAla ghaTAnA cAhie / 780. aba vahA~ antima vikalpako batalAte haiM - jo guNitakarmAzika jIva sAtavIM pRthivI meM mithyAtva ke dravyako ogha utkRSTa karake aura Akara do-tIna bhava tiryaJcoM meM vitAkara anantara manuSyoM meM utpanna ho garbha se lekara antarmuhUrta adhika ATha varSa ke bAda darzanamohanIyakI kSapaNA karatA huA mithyAtvakI antima phAliko samyagmithyAtva ke Upara saMkramaNa kara sthita hai vaha sarva saMkramako apekSA mithyAtva ke sabase antima vikalpakA svAmI hotA hai / kSapitakarmAzikakI bhI kAkI parihAmi karake isI prakAra prarUpaNA karanI caahie| itanI vizeSatA hai ki eka gopucchamAtra dravyako adhika kara Aye hue jIvake sAtha adhastana samaya meM sthita jIva samAna hotA hai| aisA kahanA cAhie / utAra kara antima phAlike dravyake bar3hAne para sarvasaMkramakI apekSA ye ananta Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 477 saMkamaTThANANi samuppaNNoNi havaMti / hotANi vi khavidajahaNNadavve guNidukkassadavvAdo sohide suddhasese khvAhiyammi jattiyA paramANa asthi tattiyamettA ce saMkamaTThANaviyappA sabbasaMkamamassiUNa samuppaNNA havaMti / 6781. evametieNa pabaMgheNa micchattassa saMkamANaparUSaNaM kADhUNa saMpahi edeNeva gayatthANaM sesakammANaM pi payadatyasamappaNaM kuNamANo suttamuttaraM bhaNai evaM savvakammANaM / 6782. jahA micchattassa saMkamaTThANaparUvaNaM kayaM tahA sesakammANaM pi kAyavyaM / kudo ? sabasaMkame aNaMtANi saMkamaTThANANi tado aNgatthAsaMkhejalogA saMkamaTThANANi hoti, edeNa bhedAbhovAdo / saMpahi edeNa sAmaNNaNidde seNa lohasaMjalaNassa vi sabyasaMkamavisayANamarNatANaM saMkamaTThANANamatthittAippasaMge tappaDisehaduvAreNAsaMkhejjalogamettANaM ceva saMkamaTThANANaM tattha saMbhavaM paduppAyaNaTThamuttarasuttamAha vari lohasaMjalaNassa savvasaMkamo patthi / 6783. kiM kAraNaM 1 parapayaDisaMchohaNeNa viNA khavidattAdo / tamhA lohasaMjalaNassAsaMkhejalogamettANi ceva saMkamaTThANANi adhApavattasaMkamamasiUNa parUveyavANi tti saMkramasthAna utpanna hote haiM / hote hue bhI kSapita karmAzikake jaghanya dravyako guNita karmA zikake utkRSTa dravyameMse kama karane para eka adhika zuddha zeSa meM jitane paramANu haiM utane hI saMkramasthAnake vispa sarvasaMkramake Azrayase utpanna hote haiN| 671. isa prakAra itane prabandhake dvArA mithyAtvake saMkramasthAnoMkI prarUpaNAM karake aba isI paddhatise hI gatArtha zeSa karmoM ke bhI prakRta arthakA samarpaNa karate hue AgekA sUtra kahate haiM___ * isI prakAra saba karmoM ke saMkramasthAna jAnane caahie| 6782. jisa prakAra mithyAtvake saMkramasthAnoMkI prarUpaNA kI hai usI prakAra zeSa karmoM ke saMkramasthAnoMkI prarUpaNA bhI karanI cAhie, kyoMki sarvasaMkramameM ananta saMkramasthAna hote haiM aura usase anyatra asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna hote haiM isa apekSAse koI bheda nahIM hai / aba isa sAmAnya nirdezase lobhasaMjvalanake bhI sarvasaMkramaviSayaka ananta saMkramasthAnoM ke prApta hone para unake pratiSedha dvArA asaMkhyAta lokamAtra hI saMkramasthAna vahA~ sambhava haiM aisA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * itanI vizeSatA hai ki lobhasaMjvalanakA sarvasaMkrama nahIM hotA / 6783. kyoMki para prakRtimeM saMkramaNa hue binA usakA kSaya hotA hai| isalie adhaHpravRttasaMkramake Azrayase lobhasaMjvalanake asaMkhyAta lokamAtra hI saMkramasthAna kahane cAhie yaha ukta kathanakA mAvArtha haiN| aba ina donoM hI sUtroM dvArA pragaTa kiye gaye arthakA spaSTIkaraNa karaneke Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 bhAvattho / saMpahi edehiM dohi mi suttehiM samappidatthassa phuDIkaraNaTThamettha kiMci parUvaNaM kassAmo / taM jahA-bArasakasAya-itthi-Navusaya0-aradi-sogANamappappaNo jahaNNasAmittavihANeNAgaMtUNa aghApavattakaraNacarimasamae vaTTamANassa jahaNNasaMtakammeNa jahaNNapariNAmaNibaMdhaNavijjhAdasaMkramamassiUNa jahaNNasaMkamaTThANamuppajadi / puNo tammi ceva asaMkhejalogabhAguttaraM saMkamaTThANa hodi / evaM jahaNNae kamme asaMkhejA logA saMkramaTThANANi hoti / tado padesuttare dupadesuttare vA evamaNaMtabhAguttare vA jahaNNasaMtakamme tANi ceva saMkamaTThANANi ? kudo tArisasaMtakagmaviyappANamapuNaruttasaMkamaTThANaMtaruppattIe aNimittabhAvodo / tado asaMkhejalogabhAge pakkhitte vidiyasaMkamaTThANaparivADI hoi, egasaMtakammapakkhevamette jahaNNasaMtakammAdo vahide vi sarisasaMkamaTThANataruppattIe NivvAhamuvalaMbhAdo / evaM savvAsu parivADIsu NedavvamiccAdimicchattabhaMgeNa savyamaNugaMtavvaM / Navari adhApavattasaMkamavisae vi edesi kammANamasaMkhejalogamettasaMkamaTThANANi asthi, tesipi parUvaNA jANiya kAvavyA / 6784. evaM hassa-rai-bhaya-duguchANaM pi vattavvaM / Navari apuvakaraNAvaliyapavaThThacarimasamae adhApayattasaMkrameNa jahaNgasAmittamedesiM jAdamidi adhApavattasaMkamaNibaMdhaNAgi asaMkhejjalogamettasaMkamaTThANANi tatthuppAiya geNhiyavyANi / tado aNiyaTTi lie yahA~ para kucha prarUpaNA kreNge| yathA-napuMsakaveda, arati aura zokakA apanA apanA jo javanya svAmitva hai usa vidhise Akara adhaHpravRttakaraNake antima samayameM vidyamAna jIvake jaghanya satkarmake sAtha javanya pariNAma nimittaka vidhyAtasaMkramakA Azraya kara jaghanya saMkramasthAna utpanna hotA hai| punaH usomeM hI asaMkhyAta loka bhAga adhika saMkrama sthAna utpanna hotA hai / isa prakAra jaghanya karmameM asaMkhyAta lokamAtra saMkramasthAna hote haiN| isake bAda eka pradeza adhika, do pradeza adhika isa prakAra anantabhAga adhika jaghanya satkarmameM ve hI saMkramasthAna hote haiM, kyoMki usa prakArake satkarma vikalpa apunarukta saMkramasthAnoMkI anantara utpattimeM nimitta nahIM haiN| isake bAda asaMkhyAta loka bhAgake prakSipta karane para dUsarI saMkramasthAna paripATI hotI hai, kyoMki jaghanya satkarmase eka satkarma prakSepamAtra bar3hAne para bhI sadRza saMkramasthAnakI anantara utpatti nirvAdha upalabdha hotI hai / isa prakAra saba paripATiyoMmeM le jAnA cAhie' ityAdi mithyAtvake bhaMgase saba jAna lenA caahie| itanI vizeSatA hai ki adhaHpravRttasaMkramake viSayameM bhI ina karmoM ke asaMkhyAta lokamAtra saMkramasthAna haiM, isalie unakI bhI prarUpaNA jAnakara karanI caahie| 6784. isI prakAra hAsya, rati, bhaya aura jugupsAkA bhI kathana karanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apUrvakaraNake zrAvali praviSTa antima samayameM adhaHpravRttasaMkramake dvArA inakA jaghanya svAmitva ho gayA hai, isalie adhaHpravRttasaMkramanimittaka asaMkhyAta lokamAtra saMkramasthAnoMko vahA~ utpanna karA kara grahaNa karanA cAhie / isake bAda anivRttikaraNameM saMkamasthAnoM ke utpanna Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkamai saMkaTThA i karaNammi saMkamaTThANuppAyaNe micchatAdo Natthi kiM pi NANataM, tatthedesiM guNasaMkamasaMbhavaM paDi bhedAbhAvAdo | savtrasaMkametriNa kiMci NANattamatthi / evaM lohasaMjalaNassa vi / risako guNasaMkamo ca Natthi / apuvyakaraNAvaliyapaviTThacarimasamaya jahaNNasaMkama mAdi kADhUNa jAssasaMkramaTThANe ti tAva adhApavattasaMkramamassiUNAsaMkheJja loga mettANi caitra saMkramaNANi lohasaMjalaNassa samuppAiya gedivtrANi / 9785. purisaveda-koha- mANa-mAyA saMjalaNANamuvasama seDhIe cirANasaMtakammaM savvavasAmaya vakabaMdhovasAmaNAe vAvadassa carimasamae jahaNNasAmittaM hoi tti tattha - tAyiTTipariNAmameyaviyappamassidUga seDhIe asaMkhe 0 bhAgamettasaMtaviyappehiM seDhIe asaMkhe 0 bhAgametANi caitra saMkamaTThANANi samuppAiya gevhiyantrANi / evaM duvarimAdisamasu vi visesAhiyakameNa saMkamaTThAyANi uppAiya odAreyavvaM jAva NavakabaMdhovasAmaNAe paDhamasamayo ti / 9 786. evamuppAde jogaTThANa dvANAyAmeNa samayuNado AvaliyavikkhaMmeNa Na padakammANaM saMkramaTThANapadaramuppaNNaM hoI / ettha seso vidhI padesavihattibhaMgeNa vattavvo / dhAvatkamamassiUdesi lobhasaMjalaNasaMgeNa dvANaparUvaNA kAyavvA / khavaga karAne meM mithyAtvase kucha bhI bheda nahIM hai, kyoMki vahA~ inakA guNasaMkrama sambhava honeke prati bheda nahIM pAyA jAtA / sarvasaMkrama meM bhI kucha bheda nahIM hai / isI prakAra lobhasaMjvalana ke viSayameM bhI jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isakA sarvasaMkrama aura guNasaMkrama nahIM hai / pUrvakaraNake avalipraviSTa antima samaya meM jaghanya saMkramasthAna se lekara utkRSTa saMkramasthAnake prApta hone taka aghaH pravRttasaMkramakA Azraya kara asaMkhyAta lokamAtra hI saMkramasthAna lobhasaMjvalana ke utpanna kara grahaNa karane cAhie | - 785 purupaveda, krodhasaMjvalana, mAnasaMjvalana aura mAyAsaMjvalana ke upazamazra gimeM samasta prAcIna satkarmako upazamA kara navakabandhakI upazAmanA meM vyApRta hue jIvake antima samaya meM jaghanya svAmitva hotA hai, isalie vahA~ke eka vikalparUpa anivRttikaraNake pariNAmakA zrAzraya kara jaga ke asaMkhyAtaveM bhAgamAtra satkarma vikalpoMse jagana pike asaMkhyAtaveM bhAgamAtra hI saMkramasthAnoMko utpanna kara grahaNa karanA cAhie / isI prakAra dvicarama Adi samayoMmeM bhI vizeSa adhika ke kramase saMkramasthAnoMko utpanna kara navakabandhakI upazAmanAke prathama samayake prApta hone taka utAranA cAhie / 6 786. isa prakAra utpanna karAne para prakRta karmoMkA saMkramasthAnapratara yogasthAnoMke adhvAnake barAbara AyAmavAlA aura eka samaya kama do AvalipramANa viSkambhavAlA utpanna hotA hai / yahA~ para zeSa vidhi pradezavibhaktike samAna kahanI caahie| nIce bhI adhaHpravRttasaMkramakA Azrayakara inakI lobhasaMjvalana ke samAna sthAnaprarUpaNA karanI cAhie / kSapakazra NimeM bhI navaka Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 seDhoe vi NavakabaMdhacarimAdiphAlIo saMchuhamANayassa vihattibhaMgANusAreNa saMkamaTThANaparUvaNA NiyAmohamaNugaMtavyA / savyasaMkame ca pdesvihttibhNgo| 6787. saMpahi sammattasammAmicchAttANamappappaNo jahaNNasAmittavihANeNAgaMtUNa uvvenlaNaducarimakaMDayacarimasamayammi uvvellaNasaMkameNa saMkAmemANassa jahaNNasaMkamaTThANaM hoi / evamAdi? kAdUNa pakkhevuttarakameNa saMtakammaM vaDDhAviya asaMkhejalogamettasaMkamaTThANANi taNNibaMdhaNANi samuppAiya gaheyavyANi / seso vihI jahA micchattassa maNido tahA vattavyo / Navari jamhi vijjhAdabhAgahAro tamhi uvvellaNabhAgahAro ubellaNa.. NANAguNahANisalAgANamaNNoNNabbhattharAsI ca bhAgahAro Thaveyavyo / saMtakammapakkheva pamANaM ca appaNo jahaNgadavvAdo sAheyavyaM / puNo kAlaparihANIe saMtakammodAraNAe ca micchattabhaMgamaNusaMmariya odoreyavvaM jAva sagagAlaNakAlaM sabamoiNNassa ubellaNApAraMbhapaDhamasamayo ti / aivamodAride uvvellaNasaMkamamassiUNa sammatta-sammAmicchattANamasaMkhejalogamettANi saMkamaTThANANi samuppaNNANi bhavaMti / ettha puNaruttApuNaruttANugame micchttvijjhaadsNkmbhNgo| 6788. puNo carimuvelaNakaMDayammi doNhamedesiM kammANaM guNasaMkamasaMbhavo ti / tatthApurakaraNammi micchattassa jahA saMkamaTThANaparUvaNA kayA tahA kAyavvA / tattheva bandhakI antima Adi phAliyoMkA saMkramaNa karanevAle jIvakI vibhaktibhaMgake anusAra saMkramasthAna prarUpaNA vinA vyAmohake karanI cAhie / sarvasaMkramameM pradezavibhaktike samAna bhaMga hai| .6787. aba samyaktva aura samyagmidhyAtvakI apekSA vicAra karane para apane apane jaghanya svAmitvakI vidhise Akara udvelanAke dvicarama kANDakake antima samayameM udvelanAsaMkramake dvArA saMkrama karanevAle jIvake jaghanya saMkramasthAna hotA hai| Age ise Adi karake prakSepottarake kramase satkarmako bar3hAkara tannimittaka asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAnoMko utpanna karake grahaNa karanA cAhie / zeSa vidhi jisa prakAra mithyAtvakI kahI hai usa prakAra kahanI caahie| itanI vizeSatA hai ki jahA~ vidhyAtabhAgahAra kahA hai vahA~ udvelanabhAgahAra aura udvelanAsaMkramakI nAnA guNahAni zalAkAoMkI anyonyAbhyastarAzi bhAgahAra sthApita karanA cAhie / tathA satkarmaprakSepakA pramANa apane jaghanya dravyake anusAra sAdha lenA cAhie / punaH kAlaparihAni aura satkarmake utAranemeM mithyAtvake bhaMgakA smaraNa kara pUrA apane gAlana kA kAla utare hue jIvake udvelanAke prArambha honeke prathama samayake prApta hone taka utAranA cAhie / isa prakAra utArane para udvelanAsaMkramakA Azraya kara samyaktva aura samyagmithyAtvake asaMkhyAta lokamAtra saMkramasthAna utpanna hote haiN| yahA~ para punarukta aura apunaruktake anugamameM mithyAtbake vidhyAtasaMkramake samAna bhaMga hai| 678. punaH antima udvelanAkANDakameM ina donoM karmoMkA guNasaMkrama sambhava hai| so vahA~ apUrvakaraNameM mithyAtvakI jisa prakAra prarUpaNA kI hai usa prakAra karanI cAhie / vahIM para.antima 1.tA0 pratI eva (da ) mAdi iti pAThaH / Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapayaDipadesasaMkame sNkmtttthaannaa| 481 carimaphAliM saMkAmemANassa sabasaMkamo hodi ti tattha aNatANaM saMkamaTThANANaM parUvaNA jANiya kAyayA / aNNaM ca micchattaM paDivaNNassa jAva uvvenlaNasaMkamapAraMbho Na hoi tAba aMtomuhuttakAlamadhApavattasaMkamo hoi ti / ettha vi adhApavattasaMkamacarimasamayamAdi kAdaNa jAva adhApavattasaMkamapaDhamasamayo tti tAva samayaM paDi pAdekamasaMkhejalogamettasaMkamadvANANi saMtakammabhedaM pariNAmabhedaM ca NivaMdhaNaM kAdUNa parUveyavANi / sammAmicchattassa vijjhAdasakameNa daMsaNamohakkhAyApuvANiyaTTiguNasaMkameNa tatthataNasavvasaMkameNa uvasamasammAiTThimmi guNasaMkameNa ca dvANaparUvaNAe kIramANAe micchatabhaMgo / evamogheNa sabakammANaM ThANaparUvaNA samattA / 786. AdeseNa maNusatiyammi evaM ceva vattavyaM / Navari maNusiNIsu purisavedassa apucakaraNAvaliyapaviTThacarimasamayammi jahaNNasAmittaM hoi ti tamAdi kAdUNa parUvaNA kAyayA / sesamaggaNAsu jANidUNa NedavvaM jAva aNAhArae ti / evaM sagatokkhittapamANANugamaM parUvaNANiogaddAraM samattaM / / 6760. saMpahi evaM parUvidasaMkamaTThANANaM pamANavisayaNiNNayuppAyaNaTThamappA bahuaparUvaNaM kuNamANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai * appaabhuaN| phAlikA saMkrama karanevAle jIvake sarvasaMkrama hotA hai isalie vahA~ para ananta saMkramasthAnoMka prarUpaNA jAnakara karanI cAhie / aura bhI mithyAtvako prApta hue jIvake jaba taka udvelanAsaMkramarka prArambha nahIM hotA taba antamuhUrta kAla taka adhaHpravRttasaMkrama hotA hai / yahA~ para bhI adhaHpravRttasaMkrama ke antima samayase lekara adhaHpravRttasaMkramake prathama samaya taka pratyeka samayameM alaga alaga asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna satkarmake bhedako aura pariNAmabhedako nimitta kara kahane cAhie / samyagmithyAtvakI vidhyAtasaMkramake Azrayase darzanamohanIyakI kSapaNA karanevAle jIvake apUrvakaraNa aura anivRttikaraNameM guNasaMkramake Azrayase, vahA~ sarvasaMkramake Azrayase aura upazama zreNimeM guNasaMkramake Azrayase sthAnaprarUpaNA karane para usakA bhaMga mithyAtvake samAna hai / isa prakAra oghase saba karmoM kI sthAnaprarUpaNA samApta huii| 6786. Adezase manuSyatrikameM isI prakAra kahanI caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSyaniyoM meM puruSavedakA apUrvakAraNake zrAvalipraviSTa antima samayameM jaghanya svAmitva hotA hai, isa lie usase lekara prarUpaNA karanI caahie| zeSa mArgaNAoMmeM anAhAraka mArgaNAtaka jAnakara prarUpaNA karanI caahie| isaprakAra jisake bhItara pramANAnugama antalIna hai aisA prarUpaNAnuyogadvAra samApta huaa| 6760. aba isaprakAra kahe gaye saMkramasthAnoMkA pramANaviSayaka nirNaya karaneke lie aspabahutvakA kathana karate hue Ageke sUtraprabandhako kahate haiM * alpabahutvakA adhikAra hai / 61 Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago hu 761. sugamamedamahiyArasaMbhAlaNavakka / 8 savvatthovANi lohasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi / 6762. kudo ? lohasaMjalaNassa savvasaMkamAbhAveNAsaMkhejalogamettANaM cetra sNkmtttthaannaannmuvlNbhaado| (r) sammatta padesasaMkamaThANANi annNtgunnaanni|| 6763. kiM kAraNaM ? abhavasiddhiehito anntgunnsiddhaannmnnNtbhaagpmaannttodo| NedamasiddhaM, uvvellaNacarimaphAlIe savvasaMkamamassiUNa tettiyamettasaMkamaTThANANaM nnippddibddhmuvlNbhaado| * apacakkhANamANe padesasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / . 6 764. kiM kAraNaM ? sammattassa carimuvvelaNakaMDayajahaNNaphAlIe tassevukassacarimaphAlIdo sohidAe suddhasesamettA saMkamaTThANaviyappA hoti / appaccakkhANamANassa vi sagasabajahaNNacarimaphAlIe appaNo ukassacarimaphAlIdo sohidAe suddhasesamettA saMkamaTThANaviyappA savyasaMkamaNibaMdhaNA hoti / hotA vi sammattasuddhasesaTThANaviyappehito asaMkhejaguNA, micchatAdo guNasaMkrameNa paDicchidadadhassa uvyellaNakAlabhaMtaragalidAvasiTThassa smmttcrimphaalisruuvennuvlNbhaado| apaccakkhANamANassa puNa aNaNAhiyakammaDhidisaMcaeNa micchattakassadavAdo visesahINeNa khavaNAe abbhuTThidassa savvukassa 6761. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha vAkya sugama hai| * lobhasaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna sabase thor3e haiN| 6762, kyoMki lobhasaMcalanakA sarvasaMkrama nahIM honese asaMkhyAta lokamAtra hI saMkramasthAna upalabdha hote haiN| * unase samyaktvameM pradezasaMkramasthAna anantaguNe haiN| 6 763. kyoMki ye abhavyoMse anantaguNe aura siddhoMke anantaveM bhAgapramANa haiN| yaha asiddha bhI nahIM hai, kyoMki udvelanAkI antima phAlike sarvasaMkramake Azrayase utane saMkramasthAna binA vAdhAke upalabdha hote haiN| * unase apratyAkhyAnamAnameM pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| 6764. kyoMki samyaktvake antima udvelanAkANDakakI jaghanya phAliko tasIke utkRSTa antima phAlimeMse ghaTA dene para zuddha zeSamAtra saMkramasthAna vikalpa hote haiM / apratyAkhyAnAvaraNa mAnake bhI apanI sabase jaghanya antima phAliko apanI utkRSTa antima phAlimeMse ghaTA dene para zuddha zeSamAtra sarvasaMkramanimittaka saMkramasthAna vikalpa hote haiN| hote hue bhI samyaktvake zuddhazeSa sthAnavikalpoMse asaMkhyAtaguNe hote haiM, kyoMki mithyAtvameMse guNasaMkramake dvArA prApta hue tathA udvelanA kAlake bhItara galakara apaziSTa rahe dravyako samyakhyakI antima phAlirUpase upalabdhi hotI hai / parantu kSapaNAke lie udyata hue jIvake apratyAkhyAnAvaraNa mAnakI sabase utkRSTa phAli nyUnAdhikatAse rahita karmasthitike saMcayapramANa tathA mithyAtvake utkRSTa dravyase vizeSa hIna hiit| Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttaraparyADapadesasaMkame saMkamaTThANAi carimaphAlI hoi ti / edeNa koraNeNA saMkhejjaguNattamedesiM Na virujjhade / * kohe padesasaMkamadvANANi visesAhiyANi / 6 765. kettiyametto viseso ! apaccakkhANamANapadesasaMka maTThAkhANi AvaliyAe asaMkhejjabhAgeNa khaMDeUNa tattheyakhaMDamento / taM jahA - apaccakkhANamANukassasavvasaMkamadavtramapaccakkhANakohassa savvasaMkamukassadavvAdo sohiya suddhasesamettapayaDivisesadavvamaNiya putra ThaveyavvaM / evaM pudha duvide sesadavbaM donhaM pi samANaM hoI / edamhAdo samupaNNA se saheTThima saMkamaTThANANi donhaM pi sarisANa hoMti jai dopahaM pi carimaphAlIo jahaNIo sarisIo hoja / Navari jahaNNacarimaphAlIo donhaM pi sarisIo Na hoMti, mANajahaNNacarimaphAlIdo kohajahaNNacarimaphAlIe paya Divisesamettepa sAdireyattadaMsaNAdo / edeNa kAraNeNa heDimasaMka maTThANesu apaccakkhANamAkheNa laddhasaMkamaTThANANi visesAhiyANi bhavaMti, jahaNNacarimaphAlivisesamettANaM caiva saMkamadvANANametyAhiyANamuvalaMbhAdo / tado puvtramavaNeNa putra Duvidapaya DivisesamettakassacarimaphAlivisesAdo edammi jahaNNaphA livisese sohide suddhase sammi jattiyA paramANa tettiyamettANi caitra saMkamaTThANANi apaccakkhANakoheNuvarimapuvvANi laddhANi, tettiya - mettasaMka maTThA rohiM visesA hiyattamettha daTThavvaM / eso attho uvari paya DiviseseNa hai / isa kAraNa inakA asaMkhyAtaguNApana virodhako nahIM prApta hotA / * unase krodhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 483 765. zaMkA - vizeSakA pramANa kyA hai ? samAdhAna--pratyakhyAnAvaraNa mAnake pradezasaMkramasthAnoMko Avalike asaMkhyAtaveM bhAgabhAjita kara vahA~ jo ekabhAga labdha Ave utanA vizeSakA pramANa hai / yathA -- pratyAkhyAna mAnake utkRSTa sarvasaMkramadravyako apratyAkhyAna krodhake sarvasaMkramasambandhI utkRSTa dravyameM se ghaTAkara zuddha zeSamAtra prakRti vizeSake dravyako pRthak sthApita karanA cAhie / isa prakAra pRthak sthApita karane para zeSa dravya donoMkA hI samAna hotA hai tathA isase utpanna hue azeSa adhastana saMkramasthAna donoM hI samAna hote haiM, yadi donoMkI hI jaghanya antima phAliyA~ sadRza hoveM / parantu itanI vizeSatA hai ki donoMkI jadyamya jatinma phaliyA~ sadRza nahIM hotIM, kyoMki mAnakI jaghanya antima phAlise krodhakI jaghanya antima phAli prakRti vizeSamAtra adhika dekhI jAtI hai| isa kAraNa se adhastana saMkramasthAnoMmeM apratyAkhyAna mAnakI apekSA apratyAkhyAna krodhake prApta hue saMkramasthAna vizeSa adhika hote haiM, kyoMki jaghanya antima phAlimeM vizeSakA jitanA pramANa hai utane hI saMkramasthAna yahA~ para adhika upalabdha hote haiN| isalie pUrvake dravyako ghaTAkara pRthaka sthApita prakRtike vizeSa pramANa utkRSTa antima phAlisambandhI vizeSameMse isa jaghanya phAli sambandhI vizeSako ghaTA dene para zuddha zeSameM jitane paramANu hote haiM utane hI saMkramasthAna apratyAkhyAna krodhake zrAzrayase uparima pUrva hokara prApta hote haiM, isalie itane mAtra saMkramasthAna vizeSa adhika Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 visesAhiyasavvapayaDIsu jojeyavyo / 6766. aNNaM ca doNhamedesiM jahaNNadatrANi ukssadavvesu sohiya suddhasesAdo ahiyadavyamavaNiya sesadavyaM vijjhAdabhAgahArabeasaMkhejAlogajogagaNagArANamaNNoNNabbhattharAsiM vileUNa samakhaMDaM kariya diNNe viralaNarUvaM paDi egegasaMtakammapakkhevapamANaM paavdi| puNo ettiyamettasaMtakammapakkhevesu jahaNNadavbassuvari parivADIe pavesidesu etyuppaNNAsesasaMkamaTThANANi saMtakammapakkhevaM paDi asaMkhejalogamettANi doNhaM pi sarisANi bhavati / puNo pucamavaNedUNa pudha dvavidadavve vi saMtakammapakkhevapamANeNa keramANe asaMkhejalogamettA saMtakammapakkhevA hoti ti / tattha vi asaMkhejjalogamettasaMkamaTThANANi apaccakkhANakohassa vijjhAdasaMkamamassiUNaM abbhahiyANi labbhaMti / evamadhApavattaguNasaMkame vi assiUNa ahiyattaM vattavvaM / tado edehi mi bisesAhiyattamettha daDavvaM / OM mAyAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / OM lohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * paccakkhANamANe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / yahA~ para jAnane caahie| yaha artha Age prakRti vizeSakI apekSA vizeSAdhika saba prakRtiyoM meM lagAnA caahie| 6766. aura bhI-ina donoMke jaghanya dravyoMko utkRSTa dravyoMmeMse ghaTAkara zuddha zeSameMse adhika dravyako kama kara zeSa dravyake vidhyAtabhAgahAra, do asaMkhyAta loka aura yoga guNakAroMkI anyonyAbhyastarAziko viralana kara usake Upara samAna khaNDa karake dene para eka eka viralanake prati satkarmasambandhI eka eka prakSepakA pramANa prApta hotA hai| punaH itane mAtra satkarma prakSepoMke jaghanya dravyake Upara paripATIse praviSTa karA dene para yahA~ para utpanna hue samasta saMkramasthAna satkarmaprakSepake prati asaMkhyAta lokamAtra hote hue donoMke hI samAna hote haiN| punaH pUrvake dravyako alagakara pRthak sthApita dravyake bhI satkarmaprakSepake pramANase karane para asaMkhyAta lokamAtra satkarmaprakSepa hote haiM / vahA~ para bhI apratyAkhyAna krodhake vidhyAtasaMkramake Azrayase asaMkhyAta lokamAtra saMkramasthAna adhika upalabdha hote haiN| isI prakAra adhaHpravRtta aura guNasaMkramake Azrayase bhI adhikapanekA kathana karanA chie| isalie inakI apekSA bhI vizeSAdhikatA yahA~ jAnanI caahie| * unase mAyAmeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase lobhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase pratyAkhyAnamAnameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase krodhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDipadesa kame saMkramaTThAyANi * mAyAe padesasaMkamaThANANi visesAhiyANi / * lohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / gA0 58 ] * shrtaannussNdhim| essa padesasaMkamadvANANi visesa | hiyANi / * kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * mAyAe padesasaMka maTThANANi visesAhiyANi / * lohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * micchattassa padesasaMka maTTAyANi vise sAhiyANi / 6767. edoNi suttANi sugamANi, payaDivisesamettakAraNAvekkhidattAdo | * sammAmicchatte padesasaMka mtttt| e| Ni visesAhiyANi / 6 768. kiM kAraNaM ? micchattajahaNNacarimaphAlimukassacarimaphAlIdo sohiya suddhasesadavvAdo sammAmicchattasuddha se sacarimaphalidavtrassa guNasaMkramabhAgahAreNa khaMDadeya. khaMDametteNa ahiyattadaMsaNAdo / micchAiTThimmi vi sammAmicchattassa anaMtANaM saMkama mahiyANamutralaMbhAdo ca / * hasse padesasaMka maTThA pANi anaMtaguNANi / 766. kudo ? desaghAittAdo / * unase mAyAmeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase lobhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase anantAnubandhI mAnameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase krodhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase mAyAmeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 485 * unase lobhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase mithyAtvameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 6767. ye sUtra sugama haiM, kyoMki yahA~ prakRti vizeSamAtra kAraNakI apekSA hai / * unase samyagmithyAtva meM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 6768, kyoMki mithyAtvakI jaghanya antima phAliko usakI utkRSTa ntima phAlimeM se ghaTA kara jo dravya zuddha zeSa rahe usase samyagmithyAtvakI zuddha zeSa antimaphAlikA dravya guNasaMkramabhAgahArase khaNDita karane para eka khaNDamAtra adhika dekhA jAtA hai / tathA mithyAdRSTi guNasthAna meM bhI samyagmithyAtva ke ananta saMkramasthAna adhika upalabdha hote haiM / * unase hAsyameM pradeza saMkramasthAna anantaguNe haiM / 6 766. kyoMki yaha dezaghAti prakRti hai / Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 cAhie jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe * ravIe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 800. kudo ? payaDivisesAdo / * itthavede pdessNkmtttth| pANi saMkhejjaguNANi / 801. kudo ? baMdhagaddhApA hammAdo / * soge padesasaMkamaTThASANi visesAhiyANi / 6 802. ettha baMdhagaddhA visesamassiUNa saMkhejabhAgAhiyattaM daTThavvaM / * aradIe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 9 8 0 3. kudo ? payaDivisesAdo / * evaM sayavede padesasaMkamadvANANi visesAhiyANi / 804. ettha biMdhagaddhAvisesamassiUNa visesA hiyattamaNugaMtavvaM / * duchAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 6805. kudo ? dhuvabaMdhitteNitthi - purisavedabaMdhagaddhAsu vi saMcayovalaMbhAdo / * bhae padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 9806. paya DivisesametteNa / * unase ratimeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 6 800. kyoMki yaha prakRtivizeSa hai / * unase strIveda meM pradezasaMkramasthAna saMkhyAtaguNe haiM / [ baMdhago 6 SS 801. kyoMki isakA bandhaka kAla bar3A hai . * unase zoka meM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 802. yahA~ para bhI bandhaka kAla vizeSakA zrAzraya kara saMkhyAtavAM bhAga adhika jAnanA * unase aratimeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 9803. kyoMki yaha prakRtivizeSa hai / * unase napuMsakaveda meM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 804. yahA~ para bhI bandhakakAla bizeSakA Azraya kara vizeSAdhikatA jAnanI cAhie / * unase jugupsAmeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 80. kyoMki yaha dhruvabandhinI prakRti honese strIveda aura puruSavedake bandhakakAloMmeM bha isakA saMcaya upalabdha hotA hai| * unase bhayameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 6 806. kyoMki yaha prakRtivizeSa hai / Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 487 gA058 uttarapavaDipadesasaMkame saMkanaTThANANi * purisavede padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 6807. kudo ? pyddivisesaado| * kohasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi saMkhejaguNANi / 6808 kudo ? kasAyacaubhAgeNa saha NokasAyabhAgassa savyasseva kohasaMjalaNacarimaphAlIe savyasaMkamasarUveNa pariNadassuvalaMbhAda / * mANasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * mAyAsaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / hu806. edANi do vi suttANi sugamoNi, vihattIe parUvidakAraNattAdo / evamogho smppo| 5810. etto AdesaparUvaNaTThamuttaro suttapabaMdhI *NirayagaIe savvatthovANi apacakkhANamANe pdessNkmtthaannaanni| 811. edANi asaMkhejjaloNamettANi hodUNa sesasavvapayaDipadesasaMkamaTThANehito thovANi ti bhaNidaM hoi|| (r) kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * mAyAe padesasaMkamaThANANi visesAhiyANi / * unase puruSavedameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| 6807. kyoMki yaha prakRtivizeSa hai| * unase krodhasaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna saMkhyAtaguNe haiN| hu808. kyoMki kaSAyake caturthabhAgake sAtha nokaSAyoMkA bhAga pUrA hI krodhasaMjvalanakI antima phAlimeM sarvasaMkramarUpase pariNata hokara upalabdha hotA hai| * unase mAnasaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase mAyAsaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| 6806. ye donoM hI sUtra sugama haiM, vibhaktimeM isakA kAraNa kaha Aye haiN| isa prakAra ogha samApta huaa| 6810. aba AdezakA kathana karane ke lie AgekA sUtraprabandha batalAte haiM* narakagatimeM apratyAkhyAnamAnameM pradezasaMkramasthAna sabase stoka haiM / 6811. ye asaMkhyAta lokamAtra hokara zeSa saba prakRtiyoM ke pradezasaMkramasthAnoMse stoka hote haiM yaha ukta kathanakA tAtparya haiN| * unase krodhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase mAyAmeM pradezasakramasthAna vizeSa adhika haiM / Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDhe * lohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * paccakkhANamANe padesasaMka maTThANANi vise sAhiyANi / * kohe padesasaMkamaTThASANi visesAhiyANi / * mAyAe padesa saMka maTThANANi visesAhiyANi / * loha padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 812. dANi suttANi payaDibisesametakAraNapaDibaddhANi sugamANi / * micchatte padesasaMkamaTThANANi asaMkhejjaguNANi / 9813 taM jahA - paccakkhANa lobhassa tAva Nirayagaipa DivaddhANi asaMkhejz2alogamettANi saMkamaTThANANi bhavaMti / taM kathaM ? khavidakammaM sayalakkhaNeNAgadAsaSNipacchAyadaNeraiyapaDhamasamayammi santrajahaNNasaMkamapAoggaM paccakkhANalomajahaNNasaMta kammaTThANaM hoi puNo mhAdo uvari paramANuttarAdikameNa saMtakamme vaDDAvijjamANe jAva guNidakammaMsiyassa / paccakkhANa lobhasaM kama pAoggukassasaMta kammaTThANe ti tAva cattAri purise assiUNa vaDidu saMbhavoM asthi ti jahaNNasaMtadvANamukkassasaMtakammaTThANAdo sohiyaM suddhasesada viraliya saMtakammapakkhevabhAgahAssa samakhaMDa kADhUNa dipaNe eka kassa rUvassa savvakammapakkheva * unase lobhameM pradezasakramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase pratyAkhyAnamAna meM pradezasakramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase krodhameM pradeza kramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase mAyA meM pradezasakramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase lobhameM pradezasakramasthAna vizeSa adhika haiM / [ baMdhago 6 6 812. prakRti vizeSamAtra kAraNase sambandha rakhanevAle ye sUtra sugama haiM / * unase mithyAtvameM pradezasaM kramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM / 9813. yathA-- pratyAkhyAna lobhake to narakagatisambandhI saMkramasthAna asaMkhyAta lokamAtra hote haiM / zaMkA- vaha kaise ? samAdhAna -- pitakarmA' zikalakSaNa ke sAtha asaMjJiyoMmeMse Aye hue nArakI ke prathama samaya sabase jaghanya saMkramake yogya pratyAkhyAna lobhakA jaghanya saMtkarmasthAna hotA hai / punaH isase Upara eka paramANu adhika Adike kramase satkarmake bar3hAne para guNitakarmAzika jIvake pratyAkhyAna lobhake saMkramake yogya utkRSTa satkarmasthAnake prApta hone taka cAra puruSoMkA Azraya kara vRddhi karanA sambhava hai, isalie jaghanya satkarmasthAnako utkRSTa satkarmasthAnameMse ghaTAkara zuddha zeSa dravyakA viralana kara usake Upara satkarmaprakSepabhAgaddArake samAna khaNDa kara deyarUpase dene para eka eka rUpake prati satkarmaprakSepakA pramANa prApta hotA hai| satkarmaprakSepabhAgaddAra to asaMkhyAta lokapramANa hai, Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame saMka maTThA i pANaM pavaI / saMkakhe mAgahAro puga asaMkhejalogametto, adhApavattabhAgahArave asaMkheJja loga-rUvaNajogaguNagArANamaNNoSNasa vaggaja NidarAsipamANattAdo / puNo edesu biralaNarAsimecasa takamma pakkhevesu paDhamarUvadharidasaMtakammapakkhevapamANaM ghettaNa paDirAsIkayajahaNNasaMtakammaTThA Nassuvari pakkhitte vidiyaM satakammaTThA Namasa' khejjalo gaMbhAguttaramupadi / puNo vidiyarUbovari dvidasatakamma pakkheve vidiyasa kamaTThANaM paDirAsiya pakkha diyasa kammANaM hoI / evamedeNa vidhiNA asa kheja logamettasa takamma pakkheve dhettaNuppaNNukassasa takamma' paDirAsiya parivADIe pakkhitta paccakkhANalohassAsaMkhejjalogemetasaMtakammaTThANANi samuppaNNANi bhavaMti / edeNa kameNuppaNNA saMkhejjalogamettasaMtakammaTThANANamegega saMtakammammi pAdekamasaMkhejjalogamettasaMkamaTThANANi bhavaMti, satthANamicchAiTThimmi adhApavatta saMkamapAoggANamasaMkheJja logamettapariNAmaTThANANamatthite paDi - sehAbhAvAda / tado riyagadIe ettiyamettasaMkramaTThANANi paMccakkhANalobhapaDibaddhANi hoMti vi siddhaM / 486 814. saMpahi micchattassa vi Nirayagaipa DibaddhANi asaMkheja logamettANi caiva saMkramaTThANANi hoMti / taM jahA - khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgatUNa vechAvaTThIo bhabhiya micchattaM gaMtUNa samayAviroheNa raiesutravajjiya aMtomuhuteNa puNo vi sammattaM ghettUNa tado aMto muhuttUNatettIsaMsA garovamANi tattha bhaTThidimaNupAliya aMtomuttasese sagAue kyoMki vaha adhaHpravRttabhAgahAra, do asaMkhyAta loka aura eka kama yogaguNakArake paraspara saMvargase utpanna huI rAzipramANa hai / punaH ina viralana rAzipramANa satkarmaprakSepoMmeMse prathama rUpake prati prApta satkarmaprakSepake pramANako grahaNa kara pratirAzikRta jaghanya satkarmasthAna ke Upara prakSipta karane para asaMkhyAta loka bhAga adhika dUsarA satkarmasthAna utpanna hotA hai / punaH viralana ke dUsare rUpake Upara sthita satkarma prakSepako dUsare satkarmasthAnako pratirAzi karake usake Upara prakSipta karane para tIsarA satkarmasthAna hotA hai / isa prakAra isa vidhi se asaMkhyAta lokapramANa satkarma prakSepoMko grahaNa kara utpanna hue utkRSTa satkarmako pratirAzi kara kramase prakSipta karane para pratyAkhyAna lobhake asaMkhyAta lokapramANa satkarmasthAna utpanna hote haiM, isa kramase utpanna hue asaMkhyAta lokapramANa satkarmasthAnoMmeM se eka eka satkarma meM alaga alaga asaMkhyAta lokapramANa satkarmasthAna hote haiM, kyoMki svasthAna midhyAdRSTike adhaHpravRttasaMkramake yogya asaMkhyAta lokapramANa pariNAmasthAnoM ke astitva meM koI pratiSedha nahIM hai / isalie narakagatimeM pratyAkhyAna lobhase sambandha rakhanevAle itane saMkramasthAna hote haiM yaha siddha huA / 9 814 aba mithyAtvake bhI narakagati se sambandha rakhanevAle asaMkhyAta loka pramANa hI saMkramasthAna hote haiM / yathA - kSapitakarmAzika lakSaNase Akara tathA do chyAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara midhyAtvako prApta ho samaya ke avirodha pUrvaka nArakiyoMmeM utpanna ho antarmuhUrta meM phira bhI samyaktvako grahaNa kara phira antarmuhUrta kama tetIsa sAgara kAla taka vaha bhavasthitikA pAlana kara apanI Ayu meM antarmuhUrta kAla zeSa rahane para samyaktva ke antima samaya meM vidyamAna 62 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [badhago 6 sammAidvicarimasamayanmi vaTTamANassa micchattajahaNNasaMkamapAoggaM jahaNNasaMtakammaTThANa hodi / edamhAdo upari paramANutarAdikameNa jAva micchattasaMkamapAoggukassasaMtakammadvANaM pAvadi tAva vaDDidu saMbhavo ti jahaNNadavyamukkassadavvAdo sohiya suddhasesammi saMtakammapakkhevapamANANugama kassAmo / taM jahA 6815. suddhasesadavyamokaDDakkaDDaNabhAgahAra-vechAvadvisAgarovamakAlabhaMtaraNANAguNahANisalAgaNNoNNababhattharAsi-tettIsa0aNNoNNabhattharAsi-vijjhAdabhAgahAra-veasaMkhejalo.. jogaguNagArANamedesi sattaNhaM rAsINamaNNoNNasaMvaggajaNidarAsimasaMkhejalogapamANaM viraliya samakhaMDaM kAdUNa dAdacvaM / evaM diNNe eka kassa svassa egegasaMtakammapakkhevapamANaM paavdi| 816. saMpahi ede viralaNarAsimettasaMtakammapakkhebe ghettUNa micchattajahaNNasaMtavANaM paDirAsiya parivADIe pakkhitte asaMkhejalogamettAgi ceva saMtakammaTThANANi micchattapaDibaddhANi bhavaMti / edehito samuppajjamANasaMkamaTThANANi vi asaMkhejalogamettANi hodaNa paccakkhANalobhasaMkamaTThANehito asaMkhejaguNahINANi hoti / tatthataNasaMkamapAoggasaMtakammaviyappehito etthataNasaMkamapAoggasaMtakammaviyappANamasaMkhejaguNata saMte kudo esa saMbhavo ti NAsaMkaNijaM, saMtakammANaM tahAbhAve vijjhAdasaMkamaNibaMdhaNapariNAmaTThANehito adhApavattasaMkamaNibaMdhaNapariNAmaTThANANamasaMkhejaguNAhiyattabbhuvagamAdo / NAbbhuvagamametausake mithyAtvakA jaghanya saMkramake yogya jaghanya satkarmasthAna hotA hai| isake Upara eka paramANu adhika Adike kramase mithyAtvake saMkramake yogya utkRSTa satkarmasthAnake prApta hone taka bddh'aan| sambhava hai, isalie jaghanya dravyako utkRSTa dravmameMse ghaTAkara jo zuddha zeSa rahe usameM satkarmaprakSepake pramANakA anugama kreNge| yathA 815. zuddha zeSa dravyako apakarSaNa-utkarSaNabhAgahAra, do chayAsaTha sAgara kAlake bhItara utpanna huI nAnA guNahAnizAlAkAoMkI anyonyAbhyasta rAzi, tetIsa sAgarakI anyonyAbhyasta rAzi, vidhyAtabhAgahAra, do asaMkhyAta loka aura yogaguNakAra ina sAta rAziyoMke paraspara saMvargase utpanna huI asaMkhyAta lokapramANa rAzikA viralana kara usa para samakhaNDa karake denA caahie| isa prakAra dene para eka eka rUpake prati eka eka satkarmaprakSepakA pramANa prApta hotA hai| 816. aba ina viralana rAzipramANa satkarmaprakSepoMko grahaNa kara mithyAtvake jaghanya satkarmasthAnako pratirAzi kara kramase prakSipta karane para asaMkhyAta lokapramANa hI mithyAtvase sambandha rakhanevAle satkarmasthAna hote haiN| tathA inase utpanna hue saMkramasthAna bhI asaMkhyAta lokapramANa hokara pratyAkhyAna lobhake saMkramasthAnoMse asaMkhyAtaguNe hIna hote haiN| . zaMkA-vahA~ke saMkramaprAyogya satkarmavikalpoMse yahA~ke saMkramaprAyogya satkarma vikalpa asaMkhyAtaguNe hone para yaha sambhava kaise hai ? samAdhAna-aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki saMkramasthAnoMke vaisA hone para vidhyAtasaMkramake kAraNabhUta pariNAmasthAnoMse adhaHpravRttasaMkramake kAraNabhUta pariNAmasthAna asaMkhyAta Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 58] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 461 mebedaM, prmguruprNpraagyvisitttthovesnnibNdhnnttaado| keriso so guruvaeso ti ce ? vuccade-savvatthovANi ubellaNasaMkamaNibaMdhaNapariNAmaTThANANi, vijjhAdasaMkamaNibaMdhaNapariNAmaTThANANi asaMkhejaguNANi, adhApavattasaMkamaNibaMdhaNapariNAmaTThANANi asaMkhejjaguNANi, guNasaMkamaNibaMdhaNapariNAmaTThANANi asaMkhejjaguNANi / guNagAro sabatthAsaMkhejA logA / tado saMtakammaTThANaguNagArAdo pariNAmaguNagArassAsaMkhejaguNatteNa micchattavijjhAdasaMkamaTThANehito paccakkhANalobhassa adhApavattasaMkamaTThANANamasaMkhejaguNattamidi ghettavvaM / jai evaM; micchattasaMkamaTThANANamasaMkhejaguNattamedaM kathaM payadi ti NAsa kaNijaM, guNasaMkamamAhappeNa tesiM thaabhaavsmtthnnaado| taM jahA 6817. puvvuttamicchattajahaNNasatakammaTThANamAdi kAdUNa jAva tassevukkassasa kamaTThANe tti tAva edesimasakheja logamettasatakammaTThANANamegaseDhiAyAreNa parivADIe racaNaM kAdaNa puNo ettha guNasa kamapAoggajahaNNasatakammagavesaNaM kssaamo| taM kadhaM 1 Na tAva etthataNasavajahaNNasatakammaTThANeNa guNasakamasaMbhavo, khavidakammaMsiyalakkhaNeNAgaMtUNa vechAvadvisAgarovamANi paribhamiya micchattaM gaMtUNa Neraiesuvavajiya savvalahu sammattaM guNe adhika svIkAra kiye haiN| aura yaha mAnanAmAtra nahIM hai, kyoMki parama gurukA paramparAse AyA huA upadeza isakA kAraNa hai| zaMkA-vaha gurukA upadeza kisa prakAra kA hai ? samAdhAna-kahate haiM, udvelanAsaMkramake kAraNabhUta pariNAmasthAna sabase thor3e haiN| unase vidhyAtasaMkramake kAraNabhUta pariNAmasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase adhaHpravRttasaMkramake kAraNabhUta pariNAmasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase guNasaMkramake (kAraNabhUta pariNAmasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| guNakAra sarvatra asaMkhyAta loka hai| isalie satkarmasthAnoMke guNakArase pariNAmasthAnoMkA guNakAra asaMkhyAtaguNA honese mithyAtvake vidhyAtasaMkramasthAnoMse pratyAkhyAna lobhake adhaHpravRttasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM aisA grahaNa karanA caahie| zaMkA-yadi aisA hai to mithyAtvake saMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM yaha kaise kahA gayA hai? samAdhAna-aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki guNasaMkramake mAhAsyavaza unakA isa rUpase samarthana kiyA hai / yathA 6817. pUrvokta mithyAtvake jaghanya satkarmasthAnase lekara usIke utkRSTa satkarmasthAna taka ina asaMkhyAta lokapramANa satkarmasthAnoMkI eka zreNike AkArase kramase racanA karake punaH yahA~ guNasaMkramake yogya jaghanya satkarmakI gaveSaNA karate haiN| zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-kyoMki yahA~ke sabase jaghanya satkarmasthAnake Azrayase guNasaMkrama sambhava nahIM hai, kyoMki kSapitakarmA zikalakSaNase Akara do chayAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara mithyAtvameM jAkara nArakiyoMmeM utpanna ho atizIghra hI samyaktvako prApta kara usake sAtha anta Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 paDilaMbheNa tettIsa ' sAgarovamANi aMtomuhuttUNANi gAliya samuppA hadajahaNNasa takammeNa saha mANacarimasama vedayasammAiTThimmi uvasamasammattaggahaNasa bhavAdo / tado evaMbhUdaGet demmeNa NirayAdo uccaTTiUNa tappA oggeNa palidovamAsa khejjabhAgamettakA leNa beda pAoggabhAvaM boliya takkAlabbhaMtarasaMcida palidovamAsaMkhejjabhAgamettasamayapabaddhapaviddhadavyametteNa jahaNNadavtrama bhahiyaM kAdUNAgadassa raiesu aMtomuhuttovavaNNallayassa guNasaMkamapAoggajahaNNasaMtakammaM hodi / edaM ca savvajahaNNamicchattasaMtakammAdo asaMkhejabhAga bhahiyaM, palido |mAsaMkhejjabhAgamettANaM samayapavaddhANametthanbhahiyANamuvalaMbhAdo / saMcayamAhappAdo tatto asaMkhejaguNanmahiya medaM kiNNa hodi ti 1 NAsaMkaNijjaM, puvyuttakAlubdhaMtare ekisse vi guNahANIe vi asaMbhavaNiyamAdo / kudo edamavagammade 1 paramagurUvaesA do / puvyutta savvajahaNNamicchattasa takammAdo pakkhevuttara kameNA saMkheja logamettasaMtakammaviyappe samullaMghiUNa samuppaNNamedaM ti daTThavvaM, ekammi vi samayapabaddha saMtakammapakkhevapamANeNa kIramANe asa khejjalogamettasa takammapakkhevANamuvaladdhIdo | 462 sAgara kAla bitA kara utpanna kiye gaye jaghanya satkarma ke sAtha jo vedakasamyagdRSTi antima samayameM sthita hai usake upazamasamyaktvakA grahaNa sambhava hai| isake bAda isa prakAra ke jaghanya satkarmake sAtha narakase nikala kara tatprAyogya palyake asaMkhyAtaveM bhAga kAlake dvArA vedakaprAyogyabhAvako bitAkara usa kAlake bhItara saMcita palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa samayaprabaddhoM se pratibaddha dravyase jaghanya dravyako adhika kara jo AyA hai aura jise nArakiyoMmeM utpanna hue antarmuhUrta huA hai usake, guNasaMkramake yogya jaghanya satkarma hotA hai / aura yaha sabase jaghanya midhyAtvake satkamese asaMkhyAtavA~ bhAga adhika hotA hai, kyoMki isameM palyake asaMkhyAtaveM bhAgamAtra samayaprabaddha saMcayake mAhAtmyavaza adhika upalabdha hote haiM / zaMkA-usase yaha asaMkhyAtaguNA adhika kyoM nahIM hotA ? samAdhAna -- aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki pUrvokta kAlake bhItara eka bhI hAni sambhava nahIM hai aisA niyama hai / zaMkA- yaha kisa pramANase jAnA jAtA hai ? samAdhAna- parama guruke upadezase yaha jAnA jAtA hai / pUrvokta sabase jaghanya mithyAtvake satkarma se eka prakSepa adhika ke kramase asaMkhyAta lokamAtra satkarma vikalpoMko ullaMghana kara yaha utpanna huA hai aisA yahA~ jAnanA cAhie, kyoMki eka bhI samayaprabaddhako satkarmaprakSepake pramANase karane para asaMkhyAta lokamAtra satkarma prakSepoMkI upalabdhi hotI hai / Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 463 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANaNi 6818. sapahi evaM vihANeNa parUvidatappAoggajahaNNasaMtakammeNa Neraiesuppanjiya aMtomuhutteNa pajattIo samANiya uvasamasammattuppAyaNapaDhamasamae jahaNNapariNAmeNa saMkAmemANassa guNasaMkamamassiUNa savvajahaNNasaMkamaTThANaM hoi / edaM ca vijjhAdasaMkamamassiUNa puncamuppaNNasa kamaTThANesu keNa vi saha sarisaNa hodi / kiM kAraNaM ? tatthuppaNNasavvukassasaMkamaTThANAdo vi aidassa guNasaMkamabhAgahArapAhammeNAsaMkhejaguNabbhahiyattadaMsANAdo / puNo edaM ce NiruddhajahaNNasaMtakammaTThANaM vidiyapariNAmaTThANeNa saMkAmemANassa asaMkhejalogabhAgavaDDIe vidiyasa kamaTThANaM hodi / ettha pariNAmaTThANANamapubdhakaraNabhaMgeNANugamo kAyayo / evamedeNa kameNa tadiyAdipariNAme viNANAkAlasaMbaMdheNa gANAjIvehiM pariNamAviya ubasamasammAiTThipaDhamasamae jahaNNasaMtakammamedaM dhuvaM kAdaNAsaMkhejalogamettasaMkamaTThANANi samuppAeyavyANi / evaM paDhamaparivADI smttaa| 6816. saMpahi edaM saMtakammamassiUNa paDhamasamayammi aNNANi sakamaTThANANi Na uppajjati ti etto pakkhevuttarasaMtakammaM ghetta Na evaM ce pariNAmaTThANamettAyomeNa vidiyaparivADIe saMkamaTThANANamuppattI vattavyA / puvuttakAlabhaMtare egasaMtakammapakkhevametteNamahiyajahaNNadavyasaMcayaM kAdUNAgadassa uvasamasammattaggahaNapaDhamasamae vaTTamANassa taduppattidaMsaNAdo / edeNa bIjapadeNegegasaMtakammapakkheveNAhiyaM saMcayaM karAviya uvasamasammAiTThipaDhamasamayammi saMtakammapakkhevaM paDi asaMkhejjalogamettasaMkamaTThANANi NivyAmohamuppA 6818. aba isa vidhise tatprAyogya jaghanya satkarmake sAtha nArakiyoMmeM utpanna hokara antamuhUrtameM paryAptiyoMmeM pUrAkara upazamasamyaktvako utpanna karane ke prathama samayameM jaghanya pariNAmase saMkramaNa karanevAle jIvake guNasaMkramakA Azrayakara sabase jaghanya saMkramasthAna hotA hai| aura yaha vidhyAtasaMkramakA Azraya kara pUrva meM utpanna hue saMkramasthAnoMmeMse kisI bhI saMkramasthAnake sAtha sahaza nahIM hotA, kyoMki vahA~ para utpanna hue sabase utkRSTa saMkramasthAnase bhI yaha guNasaMkramake bhAgahArake mAhAtmyavaza asaMkhyAtaguNA adhika dekhA jAtA hai| punaH isI vivakSita jaghanya satkarmasthAnakA dUsare pariNAma sthAnake nimittase saMkrama karanevAle jIvakA asaMkhyAta loka bhAgavRddhike sAtha dUsarA saMkramasthAna hotA hai / yahA~ para pariNAmasthAnoMkA apUrvakaraNake bhaMgake anusAra anugama karanA caahie| isa prakAra isa kramase tRtIya Adi pariNAmoMko bhI nAnAkAlake sambandhase nAnAjIvoMke dvArA pariNamA kara upazamasamyagdRSTike prathama samayameM isa jaghanya satkarmako dhruva karake asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna utpanna karAne cAhie / isaprakAra prathama paripATI samApta huii| 816. aba isa satkarmakA Azraya kara prathama samayameM anya saMkramasthAna nahIM utpanna hote, isalie eka prakSepa adhika satkarmako grahaNa kara isI prakAra pariNAmasthAnapramANa AyAmase dUsarI paripATIse saMkramasthAnoMkI utpatti kahanI cAhie, kyoMki pUrvokta kAlake bhItara eka satkarmaprakSepamAtrase adhika jaghanya dravyakA saMcaya karake Aye hue jIvake upazamasamyaktvako grahaNa karaneke prathama samayameM vidyamAna rahate hue usakI utpatti dekhI jAtI hai / isa bIjapadake anusAra eka eka satkarmaprakSepase adhika saMcaya karAkara upazamasamyagdRSTike prathama samayameM satkarmaprakSepake RAAmar Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [baMdhago 6 eyavANi jAva guNidakamma siyassa savvukkassaguNasakamaTThANe ti / evamuvasamasammAiTi. paDhamasamayammi samuppaNNasakamaTThANANaM vikkhaMbhAyAmapamANANugamo sugmo| ubasamasammAiTThividiyAdisamaesu vi evaM cAsa khejjalogavikkhaMbhAyAmeNa sakamaTThANapadaruppattI vattavyA jAva guNasakamacarimasamayo ti / Navari savvattha adhApavattapariNAmapaMtiAyAmAdo etthataNapariNAmapaMtiAyAmo asakhejjagaNo, puvvuttappAbahuabaleNa thaabhaavsiddhiido| 6820. evamuppaNNAsesamicchattaguNasaMkamaTThoNANi paccakkhANalobhasayalasaMkamaThANehito asaMkhejaguNANi / guNagAro palido0 asaMkhe bhAgo asaMkhejA logA ca annnnonnnngunnidmeto| kiM kAraNaM ? AyAmAdo AyAmassa palidovamAsaMkhejabhAgamette guNagAre saMte vikkhaMbhAdo vi vikkhabhassAsaMkhejalogamettaguNagAradasaNAdo / ahavA jai vi ettha AyAma guNagAro palidobamAsaMkhejabhogametto NAbbhuvagammade, paccakkhANalobhasaMkamaTThANaparivADINaM cevAyAmo adhApavattabhogahArapAhammeNAsaMkhejaguNo ti icchijade to vi asaMkhejaguNattamedaM Na virujjhade, AyAmaguNagArAdo pariNAmaDANaguNagArassAsaMkhejalogapamANassAsaMkhejaguNatte sNsryaabhaavaado| jai vi uhayattha vikvaMbhAyAmA sarisA ti gheppaMti to vi NAsakhejaguNapaduppAyaNamedaM vAhijade, tahAnbhuvagame prati asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAna guNitakarmA zika jIvake sabase utkRSTa guNasaMkramasthAnake prApta hone taka vyAmohake binA utpanna karAne caahie| isaprakAra upazamasamyagdRSTike prathama samayameM utpanna hue saMkramasthAnoMkA viSkambha aura AyAmake pramANakA anugama sugama hai| upazamasamyagdRSTike dvitIyAdi samayoMmeM bhI isIprakAra asaMkhyAta loka viSkambha-AyAmarUpase saMkramasthAnoMke pratarakI utpatti gaNasaMkramake antima samayake prApta hone taka kahanI caahie| itanI vizeSatA hai ki sarvatra adhaHpravRtta pariNAmapaMkti AyAmase yahA~kA pariNAmapaMkti AyAma asaMkhyAtaguNA hai, kyoMki pUrvokta alpabahutvake balase yaha bAta siddha hotI hai| 820. isaprakAra mithyAtvake utpanna hue samasta guNasaMkramasthAna pratyAkhyAna lobhake samasta saMkramasthAnoMse asaMkhyAtaguNe haiN| guNakAra palyakA asaMkhyAtavA bhAga aura paraspara guNita asaMkhyAta loka hai, kyoMki AyAmase AyAmakA guNakAra palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hone para viSkambhase bhI viSkambhakA guNakAra asaMkhyAta lokapramANa dekhA jAtA hai / athavA yadyapi yahA~ para AyAmakA guNakAra palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa nahIM svIkAra kiyA jAtA hai / kintu pratyAkhyAna lobhakI saMkramasthAna paripATiyoMkA hI AyAma adhaHpravRtta bhAgahArake mAhAtmyavaza asaMkhyAtaguNA svIkAra kiyA jAtA hai to bhI isakA asaMkhyAtaguNA honA virodhako prApta nahIM hotA, kyoMki AyAmake guNakArase pariNAmasthAnoMke asaMkhyAta lokapramANa guNakArake asaMkhyAtaguNe honemeM koI saMzaya nahIM hai| yadyapi donoM jagaha viSkambha aura AyAma sadRza grahaNa kiye jAte haiM to bhI yaha asaMkhyAtaguNarUpa kathana bAdhita nahIM hotA, kyoMki isa prakAra svIkAra karane Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA058] uttarapaDipadesasaMkame saMkamaTThANAANa 465 vi micchattassa guNasaMkamakAlAvalaMbaNeNa aMtomuhuttamettaguNagAruppattIe pripphuddmuvlNbhaado| * hasse padesasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / . 6821. kudo ? desghaadipaahmmaado| kadhaM puNa desaghAdittamAhappeNANataguNattasaMbhavapAoggavisae asaMkhejaguNattamedaM dhaDadi ti NAsaMkaNijjaM, savvaghAdIsu desaghAdIsu ca savyasaMkamAdo aNNatthAsaMkhejalogamettANaM ceva saMkamaTThANANaM saMbhavabbhuvagamAdo / kudo evaM ceva 1 sayaghAdisaMtakammapakkhevAdo desaghAdisaMtakammapakkhevassANaMtaguNattabbhuvagamAdo / jai evaM, uhayattha saMkamaTThANavikkhaMbhAyAmANamasaMkhejalogapamANatte samANaNe saMte kathamedesimasaMkhejaguNattaM jujadi ti ?Na esa doso, tatthataNavikkhaMbhAyAmehito etthataNavikkhaMbhAyAmANaM desaghAdipAhammeNAsaMkhejaguNatAvalaMbaNAdo / taM jahA 6822. guNasaMkamabhAgahArapuvvuttaNNoNNabhattharAsi-beasaMkhejaloga-joNaguNagArANamaNNoNNasaMvaggametto micchattaguNasaMkamaTThANavarivADINamAyAmo hoi / etthataNo puNa adhApavattabhAgahAra-veasaMkhejAlogaguNagArANamaNNoNNasaMvaggajaNidarAsipamANo hoi / hoto vi pubinlAdo eso asaMkhejaguNo, tatthataNAsaMkhejalogabhAgahorAdo etthataNApara bhI mithyAtvake guNasaMkramakAlake avalambana dvArA antarmuhUrtamAtra guNakArakI utpatti parisphuTa upalabdha hotI hai| * unase hAsyameM pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtagaNe haiN| 6821. kyoMki yaha dezaghAti prakRti hai / usake mAhAtmyavaza aisA hai| zaMkA dezaghAtike mAhAtmyavaza anantaguNe honA sambhava hai, aisA hote hue bhI yaha asaMkhyAtaguNA honA kaise banatA hai ? samAdhAna_aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki sarvaghAti aura dezaghAti prakRtiyoMmeM sarvasaMkramake sivA anyatra asaMkhyAta lokapramANa hI saMkramasthAnoMkI utpatti svIkAra kI gaI hai| zaMkA-aisA hI kaise hai ? ..samAdhAna--kyoMki sarvaghAti satkarmaprakSepase dezaghAtikA satkarmaprakSepa anantaguNA svIkAra kiyA gayA hai| zaMkA-yadi aisA hai to ubhayatra saMkramasthAnoMkA viSkambha aura AyAma asaMkhyAta lokapramANa samAna hone para ye asaMkhyAtaguNe kaise bana sakate haiM ? samAdhAna--yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki vahA~ke viSkambha aura AyAmase yahA~kA viSkambha aura AyAma dezaghAtike mAhAtmyavaza asaMkhyAtaguNA svIkAra kiyA hai / yathA 6822. guNasaMkramabhAgahAra, pUrvokta anyonyAbhyastarAzi, do asaMkhyAta loka aura yoga guNakArakA paraspara saMvargamAtra mithyAtvake guNasaMkramasthAnasambandhI paripATiyoMkA AyAma hotA hai| parantu yahA~ kA AyAma adhaHpravRttabhAgahAra, do asaMkhyAta loka guNakArake paraspara saMvargase utpanna huI rAzipramANa hai| aisA hotA huA bhI pahaleke AyAmase yaha asaMkhyAtaguNA hai, Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDai [baMdhago6 saMkhejalogabhAgahArassa desghaadivisyttennaasNkhejgunnttbhuvgmaado| evaM vikkhaMbhAdo vi vikkhaMbhassosaMkhejaguNattaM vattavvaM / kathaM puNa guNasaMkamapariNAmehito adhApavattasaMkamapariNAmaTThANANamAyAmassAsaMkhejaguNattasaMbhavo ti NAsaMkA kAyavyA, sabaghAdivisayaguNasaMkamapariNAmaTThANehito vi desaghAdINamadhApavattapariNAmapaMtIe asaMkhejaguNatAvalaMbaNAdo / Na ca puvaparUvidappAbahueNa saha viroho, tassa sajAdIyapayaDivisae paDibaddhattAdo / ahavA jai vi etthataNapariNAmapaMtiAyAmo asakhejaguNahINo hoi to vi desaghAdipaDibaddhasatakammapakkhevabhAgahAramAhappaNAsa khejaguNattamedamaviruddhaM daDavvaM / 8 radIe padesasaMkamahApANi visesAhiyANi 6823. kudo ? pyddivisesaado| OM itthivede padesasaMkamaThANANi sNkhejgunnaanni|| 824. sugamamedaM ? oghammi pruuvidkaarnnttaado| Navari vijjhAdasakamaTANANi assiUNAsa khejaguNattasaM bhavAsakAe micchattabhaMgANusAreNa parihAro vattavyo / OM soge padesasaMkamahApANi visesAhiyANi / kyoMki vahA~ke asaMkhyAta loka bhAgahArase yahA~kA asaMkhyAta loka bhAgahAra dezaghAtikA viSaya honese asaMkhyAtaguNA svIkAra kiyA hai / isI prakAra viSkambhase bhI viSkambha ko asaMkhyAtaguNA kahanA caahie| zaMkA-guNasaMkramake pariNAmoMse adhaHpravRttasaMkramake pariNAmasthAnoMkA AyAma asaMkhyAtaguNA kaise sambhava hai ? samAdhAna-aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki sarvaghAtiviSayaka guNasaMkramake pariNAmasthAnoMse nI dezaghAtiyoMko adhaHpravRtta pariNAmapaMktike asaMkhyAta guNepanakA avalambana liyA gayA hai| aisA mAnane para pUrva meM kahe gaye alpabahutvake sAtha virodha hogA yaha bhI nahIM hai, kyoMki vaha sajAtIya prakRtiyoMke viSayameM pratibaddha hai| athavA yadyapi yahA~ kA pariNAmapaMkti zraAyAma asaMkhyAtaguNA hIna hai to bhI dezaghAtisambandhI satkarmaprakSepake bhAgahArake mAhAsyavaza yaha asaMkhyAtaguNA aviruddha jAnanA caahie| * unase ratimeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| 823. kyoMki yaha prakRtivizeSa hai| * unase strIvedameM pradezasaMkramasthAna saMkhyAtaguNe haiN| 6824. yaha sUtra sugama hai, kyoMki oghameM isakA kAraNa kaha Aye haiN| itanI vizeSatA hai ki vidhyAtasaMkramasthAnoMkA Azraya kara asaMkhyAtaguNatva kaise sambhava hai aisI AzaMkA hone para mithyAtvake bhaMgake anusAra parihAra kahanA caahie| * unase zokameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika hai / Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDipadesa kame saMkamaTThAyANi * aradIe padesasaMkamaTThANANi vise sAhiyANi / * evaM sayavede padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * dugaMchAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * bhae padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * purisavede padesasaMka maTThANANi visesAhiyANi / * mANasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * kohasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * mAyAsaMjalaNe padesasaMkamaDANANi visesAhiyANi / * lohasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 825. dANi suttANi sugamANi / * sammanta padesasaMkamaTThANApi zraNaMtaguNANi / gA0 58 ] 6 826. kudo ? ubvellaNacarimaphAlIe savtrasaMkamamassiyuNANatANaM saMkamANAmettha saMbhavAdo / * sammAmicchante padesasaMkamaTThANANi asaMkhejjaguNANi / * unase aratimeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase napuMsaka veda meM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase jugupsAmeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM 1 * unase bhayameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase puruSaveda meM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase mAnasaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase krodhasaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase mAyAsaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / 1 * unase lobhasaMjvalana meM pradezasa kramasthAna vizeSa adhika haiM / ye sUtra sugama haiN| 6 825. * unase samyaktvameM pradezasa kramasthAna anantaguNe haiM / 467 SS 826. kyoMki udvelanAkI antima phAlimeM sarvasaMkramakA Azraya kara ananta saMkramasthAna yahA~ sambhava haiM / * unase samyagmithyAtvameM pradezasa kramasthAna asaM khyAtaguNe haiM / 63 Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 827. kiM kAraNaM 9 doNNaM ubvenlaNacarimaphAlIe savvasaMkameNANatasaMkamasaMbhavAvisese vidavvavisesamassiUNa thaabhaavovvttiidaa| * atANu baMdhimAMNe padesa saMkamaTThANANi asaMkhejjaguNANi / . 6828. kudo ? visaMjoyaNAcarimaphAlIe savvasaMkrameNa samuppaNNANaMta saMkamaTThA khANaM davvamAhappeNa puvvillasaMkamaTThANehiMto asaMkhejJaguNattadaMsaNAdo / ettha guNagAro uvvellaNakAlo bhattharAsI guNasaMkamabhAgahAro ca aNNoNNaguNidametto / 468 * kohe padesasaMkamaTThASANi visesAhiyANi / * mAyAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * lohe padesa saMkamaTThANANi visesAhiyANi / 82. dANi tiNi vi suttANi payaDivisesamettakAraNaganbhANi sugamANiH / evaM Nirayogho samatto / 9 830. evaM caiva sattasu puNavIsu yavvaM, visesAbhAvAda / / evametieNa paNa Nirayagai appA bahuaM samANiya saMpahi tirikkha- devagaINaM pi eso caitra appAbahuAlAvo kAvvotti samappaNaM kuNamANo suttamuttaraM bhaNai -- * evaM tirikkhagai-devagaIsu vi / 6827. kyoMki donoMkI udvelanAkI antima phAlimeM sarvasaMkramake Azrayase ananta saMkramasthAna sambhava haiM, isalie isa dRSTise koI vizeSatA nahIM hai to bhI dravya vizeSakA zrAzraya kara yahA~ zrasaMkhyAtaguNApanA bana jAtA hai / * unase anantAnubandhI mAnameM pradezasAM kramasthAna asaM khyAtaguNe haiM / 6828. kyoMki visaMyojanAkI antima phalimeM sarvasaMkramase utpanna hue ananta saMkramasthAna dravyake mAhAtmyavaza pUrvake saMkramasthAnoMse zrasaMkhyAtaguNe dekhe jAte haiM / yahA~ para guNakAra udvelanA kAlakI anyonyAbhyasta rAzi aura guNasaMkramabhAgaddAra ina donoMko paraspara guNA karane para jo rAzi labdha ve utanA hai / * unase krodhameM pradeza kramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase mAyAmeM pradezasa kramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase lobhameM pradezasakramasthAna vizeSa adhika haiM / SS 826. prakRti vizeSamAtra kAraNa antargarbha ye tInoM sUtra sugama haiM / isa prakAra narakaudha samApta huaa| / 6 830. isI prakAra sAtoM pRthiviyoMmeM jAnanA cAhie, kyoMki vahA~ para isase anya koI vizeSatA nahIM hai / isa prakAra isa prabandha dvArA narakagatisambandhI alpabahutva ko samApta kara ava tiryaJcagati aura devagatikA yahI alpabahutvAlApa karanA cAhie aisA samarpaNa karate hue gekA sUtra kahate haiM * isI prakAra tiryaJcagati aura devagatimeM bhI jAnanA cAhie / Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapayaDipadesasaMka me saMka maTThAAriNa 831. sugamamedamappaNAsuttaM, visesAbhAvamassiUNa payaTTattAdo / NirayagaiappAbahuaM NitrayavametthANugaMtavtraM / Navari aNuddisAdi jAva savtraTThe ti sammattapadesasaMkamaDANA Ni Natthi / sammAmicchattapadesa saMkamaTThA NANi ca savvatthovANi kAyavvANi / tado micchatte padesa saMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / taso apaccakkhANamANe padesasaMkamaTTaNANi asaMkhejaguNANi / tatto visesAhiyakameNa vedavvaM jAva paccakkhANalobhapadesasaMkramaNANi ti / tado itthi0 padesasaMkamaTTANANi asaMkhejjaguNANi / NavuMsaya0 padesasaMkramaNANi saMkheJjaguNANi / hasse padesasaMkamaTThANANi asaMkheJjaguNANi / radIe padesasaMkamadvANANi visesAhiyANi / evaM jAva0 lohasaMjalaNe tti davvaM / tado arNatANu0mANe padesasaMkramaDANANi anaMtaguNANi / koha-mAyA lohesu nahAkamaM visesAhiyANi ti eso viseso sutte Na vitrakkhio, gaisAmaNNappaNAe bhedAbhAvamassiUNa suttassa payaTTattAdo / tirikkhagaIe Natthi kici NANattaM / Navari paMcidiyatirikkhaapajasa uvari bhaNNamANaei diyappobahuabhaMgo / * maNusagaI oghabhaMgo / 832. sugamamedaM, maNusaga isAmaNNappaNAe omaMgAdo bhedAvalaMbhAdo / maNusa apajattasu evaM gaimaggaNA samattA / 466 paJjatamaNusiNivivakkhAe ca paMcidiyatirikkhaapajjattabhaMgo / 831. yaha arpaNAsUtra sugama hai, kyoMki vizeSAbhAvakA Azraya kara yaha sUtra pravRtta huA hai / narakagatisambandhI yaha alpabahutva samasta yahA~ jAna lenA caahie| itanI vizeSatA hai ki anudiza se lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM samyaktva ke pradezasaMkramasthAna nahIM hai / samyagmithyAtva ke pradeza saMkramasthAna sabase stoka karane caahie| unase midhyAtva meM pradezasaMkramasthAna asaMkhyAta - guNe haiN| unase pratyAkhyAna mAnameM pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| isase Age pratyAkhyAna lobhake pradezasaMkramasthAnoMke prApta hone taka vizeSa adhikake kramase le jAnA caahie| unase strIvedameM pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM | unase napuMsakaveda meM pradezasaMkamasthAna saMkhyAtaguNe haiN| unase hAsyameM pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiN| unase ratimeM pradezasaMkramasthAna * vizeSa adhika haiM / isI prakAra lobhasaMjvalana taka le jAnA caahie| unase anantAnubandhI mAnameM pradezasaMkrumasthAna anantaguNe haiN| unase anantAnubandhI krodha, mAyA aura lobhameM krama se vizeSa adhika haiN| yaha vizeSa sUtra meM vivakSita nahIM hai, kyoMki gati sAmAnyakI mukhyatAse bhedAbhAvakA zrAzraya kara sUtrakI pravRtti huI hai| tiryaJcagatimeM kucha bheda nahIM hai / itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiryazva aparyAptakoMmeM Age kahe jAnevAle ekendriya sambandhI alpabahutva ke samAna bhaMga hai / * manuSyagatimeM oghake samAna bhaMga hai / 9832. yaha sUtra sugama hai, kyoMki manuSyagati sAmAnyakI vivakSA meM tathA manuSya paryApta aura manuSyaniyoMkI vivakSAmeM proghabhaMgase bheda nahIM upalabdha hotA / manuSya aparyAptakoM meM pancendriya tiryana, aparyAptakoM ke samAna bhaMga hai / isa prakAra gatimArgaNA samApta huI / Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 833. saMpahi sesamaggaNANaM desAmA siyabhAveNa iMdiyamaggaNAvayatrabhUdeha diesu payadappAbahuagavesaNaTTa muvarimasuttapabaMdhamAha 500 * eidiesu savvatthovANi apaccakkhANamANe padesasaMkamaTThANANi / * kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * mAyAe pradesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * lohe padesasaMka maTThANANi visesAhiyANi / * paccakkhANamANe padesasaMka maTThANANi visesAhiyANi / * kohe padesasaMka maTThANANi visesAhiyANi / * mAyAe pavesasaMka maTThANANi visesAhiyANi / * lobhe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / tANubaMdhimANe padesasaMkamadvANANi visesa hiya. Ni / * kohe padesasaMka maTThANANi visesAhiyANi / * mAyAe padesasaMka maTThANANi visesAhiyANi / * lohe padesasaMkamaTThA Ni visesa higra thi / * hasse padesasaMkamaTThANANi asaMkhejjaguNANi / SS 833. aba zepa mArgaNAoMke dazAmarpakabhAva se indriya mArgaNA ke avayavabhUta ekendriyoMmeM prakRta alpabahutvakI gaveSaNA karane ke lie AAgeke sUtraprabandhako kahate haiM * ekendriyoM meM apratyAkhyAna mAnameM pradezasaMkramasthAna sabase thor3e haiM / * unase krodha meM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase mAyAmeM pradeza saMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase lobhameM pradeza saMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase pratyAkhyAna mAnameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase krodha meM pradezasaMkamasthAna vizeSa adhika haiM / * unase mAyA meM pradeza saMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase lobhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase anantAnubandhA mAnameM pradezasakramasthAna vizeSa adhika haiM * unase krodhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase mAyAmeM pradeza saMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase lobhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase hAsyameM pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM / 1. tA0 pratau0 saMkhejjaguNANi iti pAThaH / Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 501 gA058] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi OM ravoe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 8 ithivede padesasaMkamaTThANANi saMkhejjaguNANi / soge padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / OM aradoe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / vusayavede padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / OM duguMchAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / OM bhae padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 8 purisavede padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / mANasajalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * kohasaMjalaNe padesasaMkamANANi visesAhiyANi / * mAyAsaMjalaNe padesasakamaTThANANi visesAhiyANi / lohasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / * sammatte padesasaMkamaTThANANi aNaMtaguNANi / * sammAmicchatte padesasaMkamaTThANANi asaMkhenaguNANi / www * unase ratimeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase strovedameM pradezasaMkramasthAna saMkhyAtaguNe haiN| * unase zokameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase aratimeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase napuMsakavedameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase jugupsAmeM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase bhayameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase puruSavedameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase mAnasaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase krodha saMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiN| * unase mAyAsaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase lobhasaMjvalanameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / * unase samyaktvameM pradezasaMkramasthAna anantaguNe haiM / * unase samyagmithyAtvameM pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM / Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kaSAyapAhuDe [ baMdhago 6 9 834. sugamattAdo Na ettha kiMci vattavyamatthi / evamei diesu samattamappAbahuaM / bII diya-tIi diya- cauridie vi evaM caiva vattavvaM avisesAdo / paMcidiyapaMcidiyapajattasu oghabhaMgo / paMcidiya apajattaesa ei diyabhaMgo / evaM jANiUNa davyaM jAva aNAhArae ti / evamedamappA bahuaM samANiya saMpahi girayagaipa DibaddhappAva hue vipade kAraNaparUvaNamutrarimapabaMdha mAha 502 * kena kAraNeNa NirayagaIe paJcakkhANakasAyalobhapadesasaMkamaTThANehiMto micchatte padesasaMka maTThANANi zrasaMkhejjaguNANi / . 9 835. evaM pucchaMtassAyamahippAo, paccakkhoNalobhapadesaggAdo micchattassa padesaggaM visesAhiyaM caiva tatto samuppajamANasaMkamaDDANANaM pi tahAbhAvaM mottaNa katha-masaMkheJjaguNattaM ghaDadi ti / saMpahi evaMvihAsaMkAe NirAregIkaraNamuttaramuttamoiNaM* micchattassa guNasaMkamo atthi / paJcakkhA ekasAyalohassa guNasaMkamo Natthi / edeNa kAraNeNa pirayagaIe paccakkhANakasAyalohapadesasaMka maTThANehiMto micchattassa padesasaMkamadvANANi asaMkhejjaguNANi / 9 836. gayatthamedaM suttaM, adhApavattasaMkramapariNAmaTThArohito guNasaMkramapariNAmasaMjaguNattamasUiNa putrametra smtthiyttaado| Na ca pariNAmaTThANANaM tahAbhAvo 9 834. sugama honese yahA~ kucha vaktavya nahIM hai / isa prakAra ekendriyoMmeM alpabahuttra samApta huA / dvIndriya, trIndriya aura caturindriyoMmeM bhI isI prakAra kahanA cAhie, kyoMki koI vizeSatA nahIM hai | paJcendriya aura pazca ndriya paryAptakoM meM zrogha ke samAna bhaMga hai / paJcendriya aparyAptakoM meM ekendriyoMke samAna bhaMga hai| isa prakAra jAnakara anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / isa prakAra isa alpabahutva ko samApta kara aba naraka - gatise pratibaddha alpabahutva ke kinhIM padoMmeM kAraNakA kathana karane ke lie Age ke prabandhako kahate haiM * narakagatimeM pratyAkhyAnakaSAyake lobhasambandhI pradezasaMkramasthAnoMse mithyAtva meM pradezasa MkramasthAna asakhyAtaguNe kisa kAraNase haiM / 9 835. isa prakAra pUchanevAlekA yaha abhiprAya hai ki pratyAkhyAna lobhake pradezoMse mithyAtva ke pradeza vizeSa adhika hI haiM, isalie unase utpanna hue saMkramasthAna bhI usI prakAra ke na hokara asaMkhyAtaguNe kaise ghaTita hote haiN| aba isa prakArakI zaMkAko nirAkaraNa karaneke lie AgekA sUtra avatIrNa huA hai * mithyAtvakA guNasaMkrama hai, pratyAkhyAna lobha kapAyakA guNasaMkrama nahIM hai / isa kAraNa se narakagati meM pratyAkhyAna lobhakaSAya ke pradeza saMkramasthAnoMse mithyAtvake pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM, 6 836. yaha sUtra gatArtha hai, kyoMki adhaHpravRttasaMkramake pariNAmasthAnoMse guNasaMkramake pariNAmasthAna asaMkhyAtaguNe haiM isa bAtakA zrAzraya kara pUrvameM hI isakA samarthana kara Aye haiM / Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 58 ] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamadvArANi 503 asiddho, edamhAdo cai suttAdo tesiM tahAbhAvovagamAdo / evamedaM parUtriya saMpi api yadappA huavisaya matthapadaM parUvemANo suttamuttaraM bhaNai * jassa kammassa savvasaMkamo patthi tassa kammassa asaMkhejjANi padesa saMkamadvANANi / jassa kammassa savvasaMkamo atthi tassa kammassa atANi padesasaMkamaTThANANi / 1837. NirayagadIe savvaghAdimicchattapadesa saMkamA rohiMto desaghAdihassapadesasaMkamaTThANANamasaMkhejJaguNattaM / tattha jai ko videsaghAdipA hammamastiUNANaMtaguNattaM viSNa hodi ti bhaNe tado tassa tahAvihavippaDivattiNirAya raNamuheNa desaghAdINaM savvaghAdINaM ca savvasaMkamAdo aNNatthAsaMkhejA logamettANaM caiva saMkramaTThANANaM saMbhavapaduppAyaNamidaM suttamoiNNaM / Na cAsaMkheja logamettesu saMkramaTThANesu anaMtaguNatta saMbhavo asthi vippaDisehAdo / asaMkhejaguNataM puNa puvvatteNa kameNAgugaMtavyamidi / 6838. ahavA desaghAdi lohasaM jalaNapadesa saMka maTThANehiMto savtraghAdimicchattassAsaMkheja dibhAgabhUdasammatta padesasa kamaTThANANamoghaparUvaNAe NirayAdisu cANaMtaguNataM vida, kadhamedaM juJjadi ti vippaDivaNNassa sissassa tahAvihavippaDivattiNirAyaraNaduvAreNa tantrisaya Nicchaya samupAyaNa memoiNNamidi / edassa suttassAvayAro parUveyacyo, pariNAmasthAnoMkA isa prakArakA honA asiddha bhI nahIM hai, kyoMki isI sUtrase unakA usa prakArakA ho jAnA jAtA hai / isa prakAra isakA prarUpaNa kara aba anya bhI prakRta alpabahutva viSayaka arthapadakA kathana karate hue AgekA sUtra kahate haiM * jisa karmakA sarvasaMkrama nahIM hai usa karmake asaMkhyAta pradedasaMkramasthAna hote haiN| jisa karmakA sarvasaMkrama hai usa karmake ananta pradezasaMkamasthAna hote haiM / 9 837. narakagatimeM sarvaghAti mithyAtva ke pradezasaMkramasthAnoMse dezaghAti hAsyake pradezasaMkramasthAna asaMkhyAtaguNe haiM / vahA~para yadi koI bhI dezaghAti ke mAhAtmyakA Azraya kara anantaguNe kyoM nahIM hote aisA kahe to usakI usa prakArakI zaMkAke nirAkaraNa dvArA dezaghAti aura sarvaghAtiyoM ke sarvasaMkramake sivA anyatra asaMkhyAta lokamAtra hI saMkramasthAna sambhava haiM yaha kathana karane ke lie yaha sUtra AyA hai / aura asaMkhyAta lokapramANa saMkramasthAnoMmeM anantaguNepane kI utpatti nahIM hotI, kyoMki isakA niSedha haiN| asaMkhyAta guNApanA to pUrvokta kramase jAna lenA cAhie / 838. athavA dezaghAti lobhasaMjvalana ke pradezasaMkrama sthAnoMse sarvaghAti midhyAtva ke asaMkhyAtaveM bhAgabhUta samyaktvake pradezasaMkramasthAna oghaprarUpaNA meM aura narakAdi gatiyoMmeM anantaguNe kahe haiM so yaha kaise bana sakatA hai isa prakAra zaMkAzIla ziSyakI usa prakAra kI zaMkAke nirAkaraNa dvArA tadviSayaka nizcayako utpanna karane ke lie yaha sUtra AyA hai| isa prakAra isa Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 to savsa kamavie paramANuttarakameNa vaDDI labbhadi ti / tatthANaMtANi saMkamaTThANANi jAdANi tatto aNNattha puNa asa kheja logapaDibhAgeNetra vaDidaMsaNA do / asaMkheja logamecANi caiva sa kamANANi hoMti tti eso edassa bhAvattho / saMpahi payaDivisesaNa vi sAhiyapI sakamaTThANANaM visesAhiyatte kAraNaparUvaNamuvarimaM suttapabaMdhamAha - * mANassa jahapaNae saMtakammaTThANe asaMkhejjA logA padesasaMkamadvApANi / 9836. sugamaM / * tammi ceva jahaNNae mANasaMtakamme vidiyasaMkamaTThANavisesassa 'asaMkhejjalogabhAgamette pakkhitte mANassa bidiyasaMkamaTThANaparivADI | 6 840. moNajahaNNasa takamme adhApavattama / gahA reNAvaTTide mANajahaNNasa kamaDDANaM hoi puNo tammi asa khejalogameta bhAgahAreNa bhAge hide vidiyasa kamaTThA Naviseso Agacchai / tammi aNNAsa kheja loga bhAgahAreNa bhAjide mANassa satakammapakkhevapamANaM ho / edaM ghettaNa paDirAsida jahaNNasa takammaTThoNassuvari pakkhitce mANassa bidiyasa kamaTThA parivADI hoi, pakkhevuttarajahaNNasa takammAdo pariNAmaTThANamettANaM cetra sakamaTTANA - mupacI nivvAhamuvalaMbhAdo tti eso attho eyeNa suttareNa parUvido / evamedeNa sUtra kA avatAra kahanA caahie| ataeva sarvasaMkramake viSaya meM eka paramANu adhika Adike kramase vRddhi prApta hotI hai, isalie usameM ananta pradezasaMkramasthAna prApta ho jAte haiN| usase anyatra to asaMkhyAta loka pramANa pratibhAga se hI vRddhi dekhI jAtI hai, isalie asaMkhyAta lokapramANa hI saMkramasthAna hote haiM isa prakAra yaha isakA mAvArtha hai / aba prakRti vizeSase vizeSa adhika rUpa prakRtiyoMmeM saMkramasthAnoMke vizeSa adhikapanemeM kAraNakA kathana karaneke lie AgekA sUtraprabandha kahate haiM * mAnake jaghanya satkarmameM asaMkhyAta lAka pradezasaMkramasthAna hote haiM / 83. yaha sUtra sugama hai / * usI jaghanya mAnasatkarma meM dUsare saMkramasthAnakA vizeSa asaMkhyAta lokabhAgamAtra pracipta karane para mAnako dUsarI saMkramasthAna paripATI hotI hai / 68.40 mAnake jaghanya satkarmako adhaHpravRttabhAgahArase bhAjita karane para mAnakA jaghanya saMkramasthAna hotA hai / punaH usameM asaMkhyAta lokamAtra bhAgahArakA bhAga dene para dUsare saMkramasthAnakA vizeSa AtA hai / usameM anya asaMkhyAta lokapramANa bhAgahArakA bhAga dene para mAnake satkarmaprakSepakA pramANa AtA hai / ise prahaNa kara pratirA zirUpase sthApita jaghanya satkarmasthAnake Upara prakSipta karane para mAnakI dUsaro saMkramasthAna paripATI hotI hai kyoMki eka prakSepa adhika jaghanya satkarma se pariNAmamAtra hI saMkramasthAnoMkI utpatti nirvAdharUpase upalabdha hotI hai| isa prakAra yaha artha isa sUtra dvArA kahA gayA hai| isa prakAra isa sUtra se mAnasatkarmake prakSepakA pramANa Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 58] uttarapayaDipadesasaMkame saMkamaTThANANi 501 sutteNa mANasatakammapakkhevapamANaM jANAviya sapahi kohassa vi saMtakammapakkhevo ettio ceva hodi ti jANAvaNaTThamuttarasu tamAha * tattimette ceva padesagge kohassa jahaeNasaMtakammaTThANe pakkhitte kohassa vidiysNkmaannprivaaddii| 6841. edassa suttassa attho vuccade-kohasatakammapakkheve samuppAijamANe mANavidiyasakamaTThANavisesassAsakhejalogapaDibhAgio ti puvvasutte jo parUvido so cevANaNAhio ettha vi avalaMbeyavyo, payaDivisesaNa visa saahiyksoynnoksaaypyddisuttssaavdvidbhaavbhuvgmaado| aNavaTThidasatakammapakkhevanbhuvagame tatthataNasa kamadvANANaM visesaahiybhaavaannuvvttiido| tamhA avaTThidasatakammapakkhevAvalaMbaNeNa tesi visesAhiyattamevamaNugaMtavvaM / taM jahA-apaccakkhANamANakohANaM doNhaM pi jahaNNasatakammabhappappaNo ukassadavvAdo sohidasuddhasesadacammi kohapayaDivisesamettadavvamavaNiya pudha duveyavvaM / evaM pudha havide suddhasesadavvaM doNhaM pi samANaM hoi / puNo edaM davvamasaMkhejalogamettabhAgahAramavaTThidapamANaM dosu uddesesu viraliya samakhaMDaM kAdaNa diNNe doNhaM pi saMtakammapakkhevA sarisA hodUNa viralaNarUvaM paDi pArvati / etthegegasatakammapakhekvaM ghettaNa appappaNo paDirAsidajahaNNasaMtakammappahuDi parivADIe pakkhivijamANe doNhaM pi jAnakara aba krodhakA bhI satkarma prakSepa itanA hI hotA hai yaha jatAneke lie AgekA sUtra kahate haiM * utane hI pradeza krodhake jaghanya satkarmasthAnameM prakSipta karaneke lie krodhakI dUsarI saMkramasthAna paripATI hotI hai| 31. isa sUtrakA artha kahate haiM-krodha satkarmake prakSepake utpanna karane para mAnake dvitIya saMkramasthAna vizeSakA asaMkhyAta loka pratibhAga sambandhI pUrva sUtra meM jo kahA hai usIkA nyUnAdhikatAse rahita yahA~ para bhI avalambana karanA cAhie, kyoMki prakRta sUtra prakRtivizeSatAke kAraNa vizeSAdhikarUpase kaSAya aura nokaSAyoMmeM avasthitarUpako svIkAra karatA hai / anavasthita satkarmaprakSepake svIkAra karane para vahA~ke saMkramasthAnoMmeM vizeSAdhikapanA nahIM bana sakatA / isalie avasthita satkarma prakSepakA avalambana karanese unakA vizeSAdhikapanA hI svIkAra karanA cAhie / yathA-apratyAkhyAna mAna aura krodha ina donoMke bhI jaghanya satkarmako apane apane dravyameMse ghaTAkara jo zuddha zeSa dravya ho usameMse krodha prakRtike vizeSamAtra dravyako nikAlakara pRthaka sthApita karanA cAhie / isa prakAra pRthaka sthApita karane para zuddha zeSa dravya donoMkA hI samAna hotA hai / punaH isa dravyako, avasthita pramANa asaMkhyAta lokamAtra bhAgahArako do sthAnoM para viralana kara usa para samAna khaNDa karake denepara pratyeka viralanake prati donoMke satkarmaprakSepa sadRza hokara prApta hote haiM / yahA~ eka eka satkarmaprakSepako grahaNa kara apane apane pratirAzirUpa jaghanya satkarmase lekara kramase prakSipta karane Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ baMdhago 6 saMkamapAoggasatakammaTThANANi sarisANi hodUNa laddhANi bhavaMti / puNo ettheva mANassa saMtakammaTThANANi samatANi / kohassa puNa Na samappaMti, punamavaNeUNa pudhaTTavidapayaDivisesametadavyassa bhibbhaavdsnnaado| teNa taM pi davvaM mANasaMtakammapakkhevapamANeNa kassAmo ti punaviralaNAe pAse aNNo asakhejalogabhAgahAro viraleyavyo / edassa pamANaM ketiyaM ? pucillaviralaNarAsoai asaMkhejjadimAgametta / tassa ko paDibhAgo ? AvaliyAe asaMkhejadibhAgo / tado evaMbhUdasaM pahiyaviralaNAe payaDi visesadavyaM samakhaMDaM kariya diNNe eka kassa ruvassANaMtaraparUvidasatakammapakkhevapamANaM pAvadi / etthegegarUvadharidaM ghettaNamaNukassasatakammaTThANasamANakohasa kamaTThANappahuDi parivADIe pakkhiviya NedavvaM jAva saMpahiya viralaNarUvamettA saMtakammapakkhevA NidvidA ti / evaM NIde mANasaMtakammaTThANehito kohasakamaTThANANi saMpahiya viralaNamettasatakammaTThANehi kseisAhiyANi jAdANi ti, edehito samuppajamANasaMtakammaTThANANi visesAhiyANi jaadaanni| saMpahi edassevatthassa phuDIkaraNahamidamAha 8 edeNa kAraNeNa mANapadesasaMkamahApANiM thovANi / * kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / para donoMke hI sakramake yogya satkarmasthAna sadRza hokara prApta hote haiN| punaH yahIM para mAnake satkarmasthAna samApta ho gaye, parantu krodhake samApta nahIM hue, kyoMki pahale nikAla kara pRthaka sthApita prakRtivizeSa mAtra pRthaka dekhA jAtA hai| isalie usa dravyako bhI mAnasatkarmaprakSepake pramANase karate haiM, isalie pUrva viralanake pAsameM anya asaMkhyAta loka bhAgahArakA viralana karanA caahie| zaMkA-isakA pramANa kitanA hai ? samAdhAna-pahalekI viralana rAzikA asaMkhyAtavAM bhAgamAtra hai| zaMkA-usakA pratibhAga kyA hai ? samAdhAna-zrAvalikA asaMkhyAtavAM bhAga pratibhAga haiM / ataH isa prakArake sAmpratika viralanake Upara prakRtivizeSadravyako samakhaNDa karake dene para eka eka rUpake prati anantara kahe gaye satkarmaprakSepakA pramANa prApta hotA hai| yahA~ para eka eka rUpake prati prApta dravyako grahaNa kara anutkRSTa satkarmasthAnake samAna krodhasaMkramasthAnase lekara kramase prakSipta karake sAmpratika viralana rUpamAtra satkarmaprakSepa samApta hone taka le jAnA caahie| isa prakAra le jAne para mAna satkarmasthAnoMse krodha saMkramasthAna sAmpratika viralana mAtra satkarmasthAnoMse vizepa adhika ho jAte haiM, isalie isase utpanna honevAle satkarmasthAna vizeSa adhika ho jAte haiM / aba isI arthako spaSTa karane ke lie yaha sUtra kahate haiM * isa kAraNase mAnapradeza saMkramasthAna thor3e haiN| * krodhameM pradezasaMkramasthAna vizeSa adhika haiM / Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA 58] nattarapaDipadesasaMkamai saMkamaTThANANa 507 6842. jeNa kAraNeNa doNhaM pi saMtakammapakkhevapamANaM sarisa teNa kAraNeNa mANasakamaTThANehito kohasa kamaTThANANi visesAhiyANi jAdANi ti bhaNidaM hodi / sa pahi sesANaM pi kammANamevaM ceva kAraNaparUvaNA kAyavvA ti paduppAyaNaTThamuttarasuttamAha * evaM sesesu vi kammesu viNedavvANi / 6843. jahA koha-mANANameso kAraNaNiddeso kao tahA sesakammANaM piNedavyo tti bhaNidaM hoi| saMpahi edassevatthassa phuDIkaraNaTThamedaM saMdiTThIparUvaNaM kassAmo / taM jahA-NirayagaIe mANAdINaM jahaNNasaMtakammettiyametamidi ghettavvaM 4, 5, 6, 7 / tesiM cevukkassasatakammapamANamedaM 20, 25, 30, 35 / etthukkassadavvAdo jahaNNadavve sohide suddhasesadavyapamANamettiyaM hoi 16. 20, 24, 28 / savvesiM saMtakammapakkhevapamANaM dorUvamettamidi ghettavyaM 2 / edeNa pamANeNa appappaNo jahaNNadavvAdo upari kameNa suddhasesadabbe pavesijamANe tattha samuppaNNamANaparivADIo edAo hai / kohaparivADIo 11 / mAyAparivADIo 13 / lohaparivADIo edAo 15 / evamettha dosaMdiTThIe ca moNAdisakamaTThANehito kohAdisakamaTThANANaM visesAhiyattama diddhaM siddhaM / evamappAbahue samatte sakamaTThANaparUvaNA samattA tado padesasa kamo samatto / evaM guNahINaMvA gugavisiTTamidi padassa atyavihAsAe samattAe tado paMcamIe mUlagAhAe atthaparUvaNA samattA 842. jisa kAraNase donoMke hI satkarmaprakSepakA pramANa samAna hai isa kAraNase mAnake saMkramasthAnoMse krodhake saMkramasthAna vizeSa adhika ho jAte haiM yaha ukta kathana kA tAtparya hai / aba zeSa karmokI bhI isI prakAra kAraNa prarUpaNA karanI cAhie isa bAtakA kathana karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM * isa prakAra zeSa karmo meM bhI le jAnA caahie| 6843. jisa prakAra krodha aura mAnake isa kAraNakA nirdeza kiyA usI prakAra zeSa karmoMkA bhI jAnanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / aba isI arthako spaSTa karaneke lie isa saMdRSTikA kathana kreNge| yathA - narakagatimeM mAnAdikakA jaghanya satkarma itanA hai aisA yahA~ grahaNa karanA cAhie 4, 5, 6, 7 / unhIMke utkRSTa satkarmakA pramANa itanA hai-20, 25, 30, 35 / yahA~ utkRSTa dravyameMse jaghanya dravyake ghaTA dene para zuddha zeSa dravyakA pramANa itanA hotA hai16, 20, 24, 28 / sabake satkarmaprakSepakA pramANa do aMka pramANa hai aisA grahaNa karanA caahie-2| isa pramANase apane apane jaghanya dravvake Upara kramase zuddha zeSa dravyako praviSTa karAne para vahA~ para mAnaparipATiyA itano 6 utpanna hotI haiM, krodha paripATiyA~ 11 utpanna hotI haiM, mAyA paripATiyA~ 13 utpanna hotI haiM aura lobhaparipATiyoM itanI 15 utpanna hotI haiN| isa prakAra yahA~ para do saMdRSTiyoMke dvArA mAnAdike saMkramasthAnoMse krodhAdikake saMkramasthAna vizeSa adhika asaMdigdha. rUpase siddha hote haiM / isa prakAra alpabahutvake samApta hone para saMkramasthAna prarUpaNA samApta huii| isake bAda pradezasaMkrama samApta huaa| isa prakAra 'guNahINaM vA guNavisiddhaM' isa pedakI artha vibhApA samApta hone para pA~cavIM mUlagAthAkI arthaprarUpaNa samApta huii| Page #535 -------------------------------------------------------------------------- Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. baMdhagayagAhA-cuNNisucANi cu0 su0-1 baMdhage ti edassa ve aNiyogaddArANi / taM jahA-baMdho ca saMkamo c| 2ettha sutagAhA / (5) kadi payaDozro baMdhadi dvidi-aNubhAge jaharaNamukkassaM / saMkAmei kadi vA guNahoNaM vA guNavisiTuM // 23 // cu0 su0- 3edIe gohAe baMdho ca saMkamo ca sUcido hoi / padacchedo / taM jahA / kadi payaDIo baMdhai si payaDibaMdho / dvidi aNubhAge ti didibaMdho aNubhAgabaMdho ca / 4jahaNgamukkassaM ti pdesbNdho| saMkAmedi kadi vA ti payaDisaMkamo ca dvidisaMkamo ca aNubhAgasaMkamo ca gaheyanyo / guNahINaM vA guNavisiTThati padesasaMkamo sUcio / so vuNa payaDi-dvidi-aNubhAga-padesabaMdho bahuso pruuvido| ____saMkame pydN| 6saMkamassa paMcaviho uvakkamo- ANuputrI NAma pamANaM vatanvadA atyAhiyAro cedi / ettha Nikkhevo kAyanyo / NAmasaMkamo ThavaNasaMkamo danvasaMkamo khelasaMkamo kAlasaMkamo bhAvasaMkamo cedi / Negamo savve saMkame icchai / saMgaha-bavahArA kAlasaMkamamavarNati / ujusudo edaM ca ThavaNaM ca avaNeha / sadassa NAma bhAvo ya / ___10NoAgamado davyasaMkamo tthvnnijjo| khelasaMkamo jahA uDDalogo sNketo| kAlasaMkamo jahA saMkato hemNto| 11bhAvasaMkamo jahA saMkaMtaM pemmaM / jo so NoAgamado danasaMkamo so duviho-kammasaMkamo ca NokammasaMkano ca / NokammasaMkamo jahA kttttsNkmo| 12kammasaMkamo caubiho / taM jahA-payaDisaMkamo DidisaMkamo aNubhAgasaMkamo padesasaMkamo cedi / 13payaDisaMkamo duviho / taM jahA-egegapayaDisaMkamo payaDiTThANasaMkamo ca / payaDisaMkame payadaM / 14tattha tigi suttagAhAo havaMti / taM jahA / saMkama-uvakkamavihI paMcaviho cauvviho ya nnikkhevo| NayavihI payadaM payade ca piggamo hoi ahaviho // 24 // (1) pR0 2 / ( 2 ) pR0 3 / ( 3 ) pR0 4 / ( 4 ) pR0 5 / (5) pR0 6 / (6) pR0 7 / (7) pR08 / (8).pR0 6 / (6) pR0 10 / (10) pR0 11 / (11) pR0 12 / (12) pR0 14 / (13) pR0 15 / (14)pR0 16 / Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe ekkkAe saMkamo dutriho saMkamavihI ya payaDIe / saMkamapaDiggahavihI paDiggaho uttama jahaNo // 25 // 1payaDi-payaDiTThAsa saMkamo asaMkamo tahA duviho / duhi paDiggahavihI duviho apaDiggahabihI ya / 26 // cu0 su0 - 2edAo tiNNi gAhAo payaDisaMkame / edAsiM gAhANaM pdcchedo| taM jahA / saMkama uvakkama vihI paMcaviho ci aidassa padassa attho - paMcaviho uvakkamo, ANuputrI NAmaM pamANaM vatavvadA atyAhiyAro cedi / 2cauntriho yaNikkhevo ti NAmaM vaNaM vajjaM davvaM khettaM kAlo bhAvI ca / 4Naya vihi payadaM tti ettha o vAvvo / payade ca Niggamo hoi aTThaviho ci payaDisaMkamo payaDiasaMkamo payaDiTThANasaMkamo payADa (asaMkamo payaDipaDiggaho payaDiapaDiggaho payaDiTThANapaDiggaho payaDiTThA - aDigaho ti eso Niggamo aDaviho / ekkekAe saMkamo duviho saMkramavihI ya paDI ti padassa attha kAyantro / 6ekkekAe ti egegapaya DisaMkamo, saMkamo duviho tti duviho saMkamo tti bhaNidaM hoi, saMkamavihI ya tti payaDiTThANasaMkamo, payaDIe ti payasiMkamo tti bhaNiyaM hoi / 7 saMkama- paDiggahavihi tti saMkrame payaDipaDiggaho / paDiggaho uttama jahaNNo tti payaDiDANapaDiggaho / payaDi-paryADaTThANesu saMkamo ti payaDiskamo payaDiTThANasaMkamo ca / asaMkamo tahA duviho tti payaDiasaMkamo paryADaasaMkoca / duviho paDiggahavihi tti payaDipaDiggaho payaDiTThANaapaDiggaho ca / sa suttaphAso / 1 rasia paM / 10 ettha sAmittaM / 11 micchattassa saMkrAmao ko hoi ? NiyamA sammATThI | vedagasammAiTThI savvo / uvasAmago ca NirAsANo / 12 sammattassa saMkAmao ko hoi ? NiyamA bhicchAiTThI sammattasaMtakammio | 13Navari AvaliyapaviTThasammatta saMtakammiyaM vaJja / sammAmicchattassa saMkAmao ko hoi ? micchAiTThI ubvellamANao / 14 sammAiTThI vA NirAsANo / mottaNa paDhamasamayaM sammAmicchattasaMta1 kammiyaM / 15 daMsaNamohaNIyaM carittamohaNIe Na saMkamai / carittamohaNIyaM pi daMsaNamohaNIe kama / atAnubaMdhI jattiyAo baMjjhati caritamohaNIyapayaDIo tAsu savvAsu saMkamai / evaM savvAo carittamohaNIyapayaDIo / 16tAo paNuvIsaM pi caritamohaNIyapar3Io aNNadarassa saMkarmati / ( 1 ) pR0 17 / ( 2 ) pR0 18 / ( 3 ) pR0 16 / ( 4 ) pR0 20 / (5) pR0 22 / ( 6 ) pR0 23 / ( 7 ) pR0 24 / (8) pR0 25 / ( 6 ) pR0 26 / (10) pR0 28 / ( 11 ) pR0 26 / ( 12 ) pR0 30 ( 13 ) pR0 31 | ( 14 ) pR0 32 / ( '15 ) pR0 33 | ( 16 ) pR0 34 / Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTThANi 511 aiyajIveNa kAlo / micchattassa saMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhu / ukasseNa chAvadvisogarovamANi saadireyaanni| 2sammattassa saMkAmo kevaciraM kolAdo hodi 1 jahaNNaNa aMtomuhuttaM / ukasseNa palidovamassa asNkhejdibhaago| sammAmicchattassa saMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNa aMtomuhuttaM / 3ukkasseNa vechAvahisAgarovamANi sAdireyANi / sesANaM pi paNuvIsaMpayaDINaM saMkAmayassa tiNNi bhNgaa| tattha jo so sAdio sapaJjavasido jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa ubaDDapoggalapariyaTTa / eyajIveNa aNtrN| micchatta-sammata-sammAmicchattANaM saMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aNtomuhuNtt| 6ukasseNa uvhpogglpriytttt| Navari sammAmicchattassa saMkAmayaMtaraM jahaNNeNa eysmo| aNatANubaMdhINaM saMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhun / ukasseNa vechAvahisAgarovamANi sAdireyANi / sesANamekavIsAe payaDINaM saMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / ukasseNa aMtomuhutaM / / ___NANAjIvehi bhaMgavicao |jesi payaDINaM saMtakammamatthi tesu payadaM / 10 micchattasammattANaM savyajIvA NiyamA saMkAmayA ca asaMkAmayA ca / sammAmicchatta-solasakasAyaNavaNokasAyANaM ca tiNNi bhaMgA kAyavvA / 11NANAjIvehi kaalo| sabakammANaM saMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? 12sambaddhA / 13NANAjIvehi aMtaraM / savvakammasaMkAmayANaM Natthi aMtaraM / / 14saNNiyAso / micchattassa saMkAmao sammAmicchattassa siyA saMkAmao siyA asNkomo| 15sammattassa asNkaamo| aNaMtANubaMdhINaM siyA kammaMsio siyA akammaMsio / jadi kammaMsio siyA saMkAmao siyA asaMkAmao / sesANamevadhIsAe kammANaM siyA saMkAmao siyA asaMkAmao / 16evaM saNNiyAso kAyavyo / . 17appAvahuaM / savvatthovA sammattassa sNkaamyaa| 18micchattassa saMkAmayA asaMkhejaguNA / sammAmicchattassa saMkAmayA visesAhiyA / aNaMtANubaMdhINaM saMkAmayA aNaMtaguNA / aTThakasAyANaM saMkAmayA visesaahiyaa| lohasejalaNassa saMkAmayA visesaahiyaa| 16Nava'sayavedassa saMkAmayA visesAhiyA / isthivedassa saMkAmayA visesAhiyA / (1) pR0 35 / (2) pR0 37 / ( 3 ) pR0 38 / (4 : pR0 36 / (5) pR0 46 / (6) pR0 47 / (7 )[pR0 48 / (8) pR0 46 / ( 6 ) pR0 52 / (10) pR0 53 / ( 11) pR0 56 / (12) pR. 60 / (13) pR0 62 / (14) pR0 63 / (15) pR0 64 / (16) pR0 65 / (17) pR073 / (18) pR0 74 / (16) pR0 75 / Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe chaSNokasAyANaM saMkAmayA visesAhiyA / purisavedassa saMkrAmayA visesA hiyA / mANasaMjalaNassa saMkAmayA visesAhiyA / kohasaMkalaNassa saMkAmayA visesAhiyA / mAyA saMjalaNassa saMkAmayA visesAhiyA / NirayagadIe savtratthovA sammatta saMkAmayA / micchattassa saMkAmayA asaMkhejaguNA / sammAmicchattassa saMkAmayA visesAhiyA / 2aNaMtAraNubaMdhINaM saMkAmayA asaMkhejaguNA / sesANaM kammANaM saMkAmayA tullA visesAhiyA / evaM devagadIe / atirikkhagaIe savvatthovA sammattassa saMkrAmayA / micchattastra saMkAmayA asaMkhejaguNA / sammAmicchattassa saMkrAmayA visesAhiyA / anaMtANubaMdhINaM saMkAmayA anaMtaguNA / sesANaM kammANaM saMkAmayA tullA bisesAhiyA / paMcidiyatirikkhatie NArayabhaMgo / 4 maNusa gaIe savvatthovA micchattassa saMkAmayA / sammattassa saMkrAmayA asaMkhejaguNA / sammA micchattassa saMkAmayA visesAhiyA / anaMtAraNubaMdhINaM saMkAmayA asaMkhejaguNA / sesANaM kammANaM saMkAmayA ogho / 5I diesu sanvatthovA sammattassa saMkAmayA / sammAmicchattassa saMkAmayA visesahiyA 1 sesANaM kammANaM saMkAmayA tullA anaMtaguNA / 512 arit paTThAsaMkramo / tattha puvvaM gamaNijA suttasamukkittaNA / taM jahA / aTThAvIsa cavIsa sattarasa solaseva paraNarasA / ede khalu mottUNaM sesANaM saMkamo hoi // 27 // solasaga bArasaTThaga vIsa vIsaM tigA digadhigA ya / ede khalu mottUrNaM sesANi paDiggahA hoMti // 28 // chavvIsa sattAvIsA ya saMkamo niyama cadusu TThANesu / vAvosa paNNarasage ekkArasa UNavIsAe // 26 // 'sattArasegavIsAsu saMkamo piyama paMcavIsAe / piyamA cadusu gado ya piyamA diTThogae tivihe // 30 // vAvosa paraNarasage sattaga ekkArasUNavIsAe / tevIsa saMkamo puNa paMcasu paMcidiesa have // 31 // cohasaga dasaga sattA aTThArasage va piyama vAvIsA / piyamA maNusa gaIe virade misse avirade ya // 32 // terasaya evaya sattaya sattAraga paNya ekkavIsAe / gAdhigAe vIsAe saMkamo chappi sammante // 33 // ( 1 pR0 76 / ( 2 ) pR0 77 / (3) pR0 78 / (4) pR0 76 / (5) pR0 80 / (6) pR0 81 / (7) pR0 82 / Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 513 parisihANi etto avasesA saMjamamhi uvasAmage ca khavage ca / bosA ya saMkama duge chakke paNae ca boDavvA // 34 // 1paMcasu ca UNavIsA aTThArasa cadusu hoMti boDavvA / coddasa chasu payaDIsu ya terasayaM chakka-paNagamhi // 35 // paMca-caukke vArasa ekkArasa paMcage tiga caukke / dasagaM cauka-paNage gavagaM ca tigamhi boDavvA // 36 // aTTha duga tiga caukke satta cauke tige ca boddhavvA / chakkaM dugamhi NiyamA paMca tige ekaga duge vA // 37 // cattAri tiga cadukke tiSiNa tige ekkage ca boddvyaa| do dumu e gAe yA egA egAe boddhavvA // 38 // 2aNuputvamaNaNupuvvaM jhoNamajhoNaM ca daMsaNe mohe / uvasAmage ca khavage ca saMkame maggaNovAyA // 36 // ekakemhi ya dvANe paDiggahe saMkame tadubhae ca / bhaviyA vA'bhaviyA vA jIvA. yA kesu ThANesu // 40 // kadi kamhi hoti ThANA paMcavihe bhAvavidhivisesamhi / saMkama paDiggaho vA samANaNA vAdha kevaciraM // 41 // pirayagai-amara-paMciMdiesa paMceva sNkmtttthaannaa| savve maNusagaIe sesesu tigaM asaraNosu / / 42 // cadura dugaM tevIsA micchatte missage ya sammatta / / vAvosa paNaya chakkaM virade misse avirade ya // 43 // tevosa sukkalesse chakkaM puNa teu-pammalessAsu / paNa yaM puNa-kAUe bolAe kiehalessAe // 44 / / 3avagayaveda-NavUsaya-itthI-purisesa cANupuvvoe / aTThArasayaM vaya ekkArasayaM ca terasayA // 45 // kohAvI uvajoge cadusu kasAesu cANupuvIe / solasa ya UNavIsA tevosA ceva tevosA // 46 // pANamhi ya tevIsA tivihe ekkamhi ekavIsA y| apaNANamhi ya tivihe paMceva ya saMkamaTThANA // 47 // (1) pR0 83 / (2) pR084 / (3) pR0 85 / Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 514 jayadhavalAsahide phasAyapAhuDe AhAraya-bhavie su ya tevIsaM hoti saMkamahANAM / aNAhAraesa paMca ya eka hANaM abhaviesu // 48 // chavvIsa sattavIsA tevIsA.paMcavIsa vaaviisaa|| ede saNNahANA avagadavedassa jIvassa // 46 // uguvIsahArasayaM coisa ekkArasAdiyA sesaa| ede suSaNahANA Navusae codasA hoti // 50 // aTThArasa coddasayaM dvANA sesA ya dsgmaadiiyaa| ede supaNahANA bArasa itthIsu boddhavvA // 51 // 1caudasaga-NavagamAdI havaMti uvasAmage ca khavage ca / ede saNNaTThANA dasa vi ya purisesu SoDavvA // 53 // Nava aTTha satta chakka paNaga dugaM ekkayaM ca boddhavvA / ede supaNahANA paDhamakasAyovajuttesu / / 53 // satta ya chakaM paNagaM ca ekayaM ceva ANupuvvoe / ede sagaNaDhANA vidiyakasAaovajuttesu // 54 // diha suNNAsuNNe veda-kasAesa ceva hANesu / maggaNagavesaNAra du saMkamo ANupuvvoe // 55 // kammaMsiyahANesa ya baMdhaTThANesa sNkmtttthaanne| ekakaNa samANaya baMdheNa ya saMkamahANe / / 56 // sAdi ya jahaeNa saMkama kadikhutto hoi tAva ekeke / avirahida sAMtaraM kevaciraM kadibhAga parimANaM // 57 / / evaM davdhe khette kAle bhAve ya sariNavAde y| saMkamaNayaM Nayavid NeyA sadadesidamadAraM / / 58 / / cu0 su0- 2suttasamukkitaNAe samattAe ime aNiyogaddArA / taM jahA / ThANasamukkitaNA savyasaMkamo posavyasaMkamo ukassasaMkamo 3aNukkassasaMkamo jahaNNasaMkamo ajahaNNasaMkamo sAdiyasaMkamo aNAdiyasaMkamo dhuvasaMkamo addha vasaMkamo egajIveNa somitta kAlo aMtaraM NANAjIvehi bhaMgavicao kAlo aMtaraM saNNiyAso appAbahugaM bhujagAro padaNikkheko vaDDi tti / ThANasamukiNA ti jaM padaM tassa vihAsA jattha eyA gAhA / 4aTThAvIsa cauvosa sattarasa solaseva pnnnnrsaa| ede khalu mottaNaM sesANaM saMkamo hoi // 27 // (1) pR0 86 / (2) pR0 88 / ( 3 ) pR0 86 / ( 4 ) pR0 60 / Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTThANi 515 0su0 - evamedANi paMcaTThANANi mottUNa sesANi tevIsa saMkamaTThANANi / 1 ettha paDiNiso kAyavvo / aTThAvIsaM keNa kAraNeNa Na saMkamai ? daMsaNa-mohaNIyacaritamohaNIyANi ekkekammi Na saMkarmati / tado carittamohaNIyassa jAo payaDIo bajhaMti tattha paNutrIsaM vi saMkramati / daMsaNamohaNIyassa ukkasseNa do payaDIo saMkamaMti / 2 edeNa kAraNeNa aTThAvIsAe Natthi saMkamo / sattAvIsAe kAo payaDIo ? paNuvIsaM carittamohaNIyoo doNi daMsaNamohaNIyAo / chabbIsAe 3 sammatte uccenlide / ahavA paDhamasamayasammatte uppAde / 4paNuvIsAe sammatta - sammomicchattehi viNA sesAo / cavIsAe kiM kAraNaM Natthi ? 5 anaMtANubaMdhiNo savve avaNijaMti / edeNa kAraNa araare tthi / tevIsAe anaMtAraNubaMdhIsu avagadesu / vAvIsAe micchatte khavide sammAmicchatte sese / 6 ahavA cauvIsa disaMtakammiyassa ANuputrIsaMka me kade jAva savedo aNusaMto | ekavIsa e khINadaMsaNamohaNIyassa akkhavaga-aNuvasAmagassa / cavIsadisaMtakammiyassa vA u sayavede uvasaMte itthivede annuvsNte| vIsAe egavIsa di saMtakammiyassa ANuputrIsaMkame kade jAva NavuMsayavedo aNuvasaMto / cauvIsadisaMtakammiyarasa vA ANuputrIsaMkame kade itthivede uvasaMte chasu kammesu aNuvasaMtesu / I guNI ekavIsa disaMtakammiyassa NavuMsayavede uvasaMte itthivede aNuvasaMte / aTThArahamekavIsa dikam maMsiyassa itthavede uvasaMte jAva chaNNokasAyA aNuvasaMtA / 10 sattA sahaM ke kAraNa Natthi saMkamo ? khatrago ekAvIsAdo ekapahAreNa aTTha kasAe avadi / tado aTukasAesa avaNidesu terasahaM saMkamo hoi / 11 uvasAmagassa vi ekAvIsadikamaMsiyasa chasu kammesu uvasaMtesu bArasahaM saMkamo bhavadi / cauvIsadikammaMsiyassa chasu kammesu uvasaMtesu coddasahaM saMkamo bhavadi / edeNa kAraNa sattArasahaM vA solasaNhaM vA paNNArasahaM vA saMkamo Natthi / 12 codasaNhaM cavIsa dikammaMsiyasa chasu kammesu uvasAmidesu purisavede aNuvasaMte / 13 terasahaM cavIsa dikam maMsiyassa purisavede uvasaMte kasAesa aNuvasaMtesu / khatragassa vA aTThakasA sukhavidesu jova aNANuputrIsaMkamo / 14 bArasahaM khAgassa ANapuccIsaMkamo Adato jAva NakuMsayavedo akkhINo / ekkAvI sadikammaMsiyassa vA chasu kammesu uvasaMtesu purisave asaMte / 15 ekArasahaM kharagassa u sayavede khavide itthavede akkhoNe / ( 1 ) pR0 61 / ( 2 ) pR0 62 / ( 3 ) pR0 63 / ( 4 ) pR0 64 / (5) pR0 65 / (6) pR0 66 / ( 7 ) pR0 67 / (8) pR0 66 / (6) pR0 100 / (10) pR0 101 / ( 11 ) pR0 102 / ( 12 ) pR0 103 ( 13 ) pR0 104 | ( 14 ) pR0 105 / ( 1 ) pR0 106 / Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 516 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe ahavA ekAvIsadikammaMsiyassa purisavede upasaMte aNuvasaMtesu kasAesu / cauvIsadikammaMsiyassa vA duvihe kohe uvasaMte krohasaMjalaNe aNuvasaMte / 1dasaNhaM khavagassa ithivede khINe chasu kammasesu akkhINesu / athavA cauvIsadikammaMsiyassa kodhasaMjalaNe utrasaMte sesesu kasAesu aNuvasaMtesu / raNavaNhaM ekAvIsadikammaMsiyassa duvihe kohe uvasaMte kohasaMjalaNe aNuvasaMte / cauvIsadikammaMsiyassa khagavassa ca Natthi / aTThaNhaM ekAvIsadikammaMsiyassa tivihe kohe upasaMte sesesu kasAe: aNuvasaMtesu / ahavA cauvIsadikammaMsiyassa duvihe mANe uvaMsate mANasaMjalaNe aNuvasaMte / "sattaNhaM cavIsadikammaMsiyassa tivihe mANe upasaMte sesesu kasAesu aNuvasaMtesu / 5chaNhamekAvIsadikammaMsiyassa duvihe mANe ubasaMte sesesu kasAesu aNuvasaMtesu / paMcaNhamekAvIsadikammaMsiyassa tivihe mANe uvasaMte sesakasAesu aNuvasaMtesu / athavA cauvIsadikammaMsiyassa duvihAe mAyAe uvasaMtAe' sesesu aNuvasaMtesu / 6cauNhaM khavagassa chasu kammesu khINesu purisavede akkhINe / ahavA caugrIsadikammaMsiyassa tivihAe mAyAe uvasaMtAe sesesu aNuvasaMtesu / tihaM kharagassa purisavede khoNe sesesu akkhINesu / 7athavo ekAvIsadikammaMsiyassa duvihoe mAyoe ubasaMtAe se sesu aNuvasaMtesu / doNhaM khabagasta kohe khavide sesesu akkhINesu / ahavA ekAvIsadikammaMsiyassa tivihAe mAyAe upasaMtAe sesesu aNuvasaMtesu / ahavA cauvIsadikammaMsiyassa duvihe lohe uvsNte| suhamasAparAiyauvasAmayassa vA ubasaMta. kasAyassa vA / ekkisse saMkamo khavagassa mANe khavide mAyAe akkhINAe / 6etto padANumANiyaM sAmittaM NeyavyaM / 10eyajIveNa kAlo / sattAvIsAe saMkAmao kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa vechAvahisAgarovamANi sAdireyANi tipalidovayassa 11asaMkhejadimAgeNa / chabbIsasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNa egasamao 12ukkasseNa palidovamasta asNkhejdibhaago| paguvIsAe saMkAmae tiNNi bhaMgA / 13tattha jo so sAdio sapaJjavasido jahaNNeNa egasamao / ukkasseNa ughaDapoggalapariyaTTa / 14tevIsAe saMkAmao kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNa aMtomuhutta eyasamao vA / 15ukkasseNa chAvadvisAgarovamANi sAdireyANi / vAvIsAe vIsAe egUNavIsAe aTThArasaNhaM terasaNhaM (1) pR0 107 / (2) pR0 108 / (3) pR0 106 / (4) pR0 110 / (5) pR0 111 / (6) pR0 112 / (7) pR0 113 / (8) pR0 114 / (6) pR0 176 / (10) pR0 186 / (11) pR0 182 / ( 12 ) pR0 183 / (13) pR0 184 / ( 14 ) pR0 185 / (11) pR0 186 / Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisihAi bArasaha ekArasaha dasahaM aTTahaM sattAhaM paMcahaM caunheM tinhaM donhaM pi kAlo jaha eyasamao, ukasseNa aMtomuhutta / 1 ekavIsAe saMkAmao kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNeyasamao / ukasseNa tettIsa sAgarovamANi sAdireyANi / coddasaNhaM NavaNhaM chaNhaM pi kAlo jahaNeNeyasamao / 3 ukasseNa do AvaliyAo samayRNAo / athavA ukasse aMtomuhutta oyaramANassa lagbhai / ekisse saMkomao keAciraM kAlAdo hoi ? jahaNNukkasseNa aMtomuhutta / 517 4 to eyajIveNa aMtaraM / sattAvIsa chantrIsa tevIsa - igivIsasaM kA magaMta raM kevaciraM kAlAdo hodi 9 jahaNoNa eyasamao, ukkaraseNa uvaDapoggalapariyadR / vIsa kAmayataraM kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNoNa. ato muhu', ukasseNa vechAvasiAgarovamANi sAdireyANi / 6vAvIsa-vIsa codasa- terasa ekArasa-dasaa- satta-paMca cadu- doNNisaMkAmayataraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNroNa ato muhuta, ukasseNa upoggalapariyaDauM / ekisse saMkAmayassa Natthi aMtaraM / sesANaM saMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNa atomuhuttaM, ukkasseNa tettIsaM sAgarovamANi sAdireyANi / * I NANAjIvehi bhaMgavicao / jesiM payaDIo atthi tesu payadaM / savtrajIvA sattAvIsA chatrIsA paNuvIsAe tetrIsAe ekavIsAe edesu paMcasu saMkamaTThANesu niyamA kAmagA | sesesu aTThArasasu saMkamaTThANesu bhajiyantrA / 10 NANAjIvehi kAlo / paMcaNDaM dvANANaM saMkrAmayA savvaddhA / 19 sesANaM dvANAnaM kAmayA jahaNa egasamao, ukkasseNa atomuhuttaM / Navari ekisse saMkrAmayA jahaNNukasse to muhutaM / 12NANAjIvehi aMtaraM / vAvIsAe terasahaM bArasahaM ekArasahaM dasaNhaM caduNhaM for domekisse desi NavaNhaM ThANANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahoNa eyasamao, ukasseNa chammAsA | 13 sesANaM NavahaM saMkramaNANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo ? jaNa eyasamao, ukasseNa saMkhejANi vastrANi / 14 jesimavirahidakAlo tesiM Natthi aMtaraM / saNyAsotthi / ( 1 ) pR0 161 / ( 2 ) pR0 162 / (3) pR0 163 / ( 4 ) pR0 164 | ( 16 ) pR0 168 / (5) pR0 202 / (6) pR0 203 / ( 7 ) pR0 206 / (8) pR0 210 / ( 6 ) pR0 211 / (10) pR0 216 | ( 11 ) pR0 217 | ( 12 ) pR0 218 | (13) pR0 220 / (14) pR0 221 // Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe 1appAbahuaM / savvatthovA NavaNhaM sNkaamyaa| chaNhaM saMkAmayA tattiyA ceva / codasaNha saMkAmayA saMkhejaguNA / 2paMcaNhaM saMkAmayA sNkhejgunnaa| aTThaNhaM saMkAmayA visesAhiyA / aTThArasaNhaM saMkAmayA visesohiyA / egUNavIsAe saMkAmayA visesAhiyA / 3cauNhaM saMkAmayA saMkhejaguNA / sattaNDaM saMkAmayA visesAhiyA / vIsAe saMkAmayA visesAhiyA / ekisse saMkAmayA saMkhejaguNA / dohaM saMkAmayA visesAhiyA / dasahaM saMkAmayA visesAhiyA / ekArasahaM saMkAmayA visesohiyA / vArasahaM saMkAmayA visesaahiyaa| tiNhaM saMkAmayA saMkhejaguNA / terasaNhaM saMkAmayA sNkhejgunnaa| yAvIsasaMkAmayA saMkhejaguNA / chabbIsAe saMkAmayA asaMkhejaguNA / ekkavIsAe saMkAmayA asaMkhejaguNA / tevIsAe saMkAmayA asaMkhejaguNA / 6sattAvIsAe saMkAmayA asaMkhejaguNA / paNuvIsasaMkAmayA aNaMtaguNA / 2 hidisaMkamo atyAhiyAro dvidisaMkamo duviho-mUlapayaDiDidisaMkamo uttarapayaDiTThidisaMkamo ca / tattha aTThapadaM-jA dvidI okaDDijadi vA ukkaDDija di vA aNNapayAGi saMkAmijai vA so dvidisaMkamo / seso tttthidiasNkmo| 8okaDDittA kadhaM Nikkhivadi dvidi ? udayAvaliyacaramasamayaapaviTThA jA TThidI sA kadhamokaDDijai 1 tisse udayAdi jAva AvaliyatibhAge tAva Nikkhevo, AvaliyAe vetibhAgA aicchAvaNA / 6udae bahuaM padesaggaM dijai / teNa paraM visesahINaM jAva AvaliyatibhAgo ti / tado jA vidiyA dvidI tisse vi tattigo ceva Nikkhevo / aicchAvaNA samayuttarA / 10evamaicchAvaNA samayuttarA / Nikkhevo tattigo ceva udayAvaliyabAhirAdo ovaliyatibhAgaMtimadvidi tti / 11teNa paraM Nikkhevo vaDai / aicchAvaNA AvaliyA ceva / 12vAghAdeNa aicchAvaNA ekA jeNAvaliyA adirittA hoi / taM jahA / dvidighAdaM karateNa khaMDayamAgAidaM / 13tattha jaM paDhamasamae ukIradi padesaggaM tassa padesaggassa AvaliyAe aicchAvaNA / evaM jAva ducarimasamayaaNukkiNNakhaMDagaM ti / carimasamae jo khaMDayassa aggadvidI tisse aicchAvaNA khaMDayaM samayUrNa / 14esA ukkassiyA aicchAvaNA vAdhAde / 15tado savvatthovo jahaNNao Nikkhevo / jahaNiyA aicchAvaNA dusamayUNA duguNA / 16NivyAghAdeNa ukkassiyA aicchAvaNA (1) pR0 222 / (2) pR0 223 ! ( 3) pR0 224 / (4) pR0 225 / (5) pR0 226 / (6) pR0 227 / (7)pR0 242 / (8) pR0 243 / (6) pR0 244 / (10) pR0 245 / ( 11) pR0 246 / (12) pR0 248 / (13) pR0 246 / (14) pR0 250 / ( 15 ) pR0 251 / (16) pR0 252 / Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTThANi 516 visesAhiyA | vAghAdega ukkassiyA aicchAvaNA asaMkhejaguNA / ukkassayaM TThidikhaMDayaM visesAhiyaM / ukassao Nikkheva visesAhio / ukkassao TThidibaMdho visesAhio / 1 jAo baJjhati dvidIo tAsiM dvidIrNa puvvaNibaddhaTThidimahikicca NivvAghAdeNa ukaDugAe aicchAvaNA AliyA / 2disse aicchAvaNAe AvaliyAe asaMkheja dimAgamAdi kADhUNa jAva ukkassao Nikkhevo ti NiraMtaraM NikkhevaTThANANi / kassao puNa Nikkhevo ketio ? jattiyA ukkassiyA kammaTThidI ukassiyAe AhA samayuttarAvaliyAe ca UgA tattio ukkassao Nikkhevo / 4 vAghAdeNa kathaM ? jai saMtakammAdo baMdho samayuttaro tisse TThidIe Natthi ukkaDagA / jai saMtakammAdo baMdhI dusamayutta tissevi saMtakammaaggahidIe Natthi ukaDaNA / ettha AvaliyAe asaMkhejadibhAgo jahaNNiyA aicchAvaNA / jadi jattiyA jahaNiyA aicchAvaNA tattieNa anmahio saMtakammAdo baMdho tisse vi saMtakammaaggahidIe Natthi ukaDDaNA / aNNo AvaliyA asaMkhejjadibhAgo jahaNNao Nikkhevo / 6 jar3a jahaNNiyAe aichAvaNAe jahaNgaeNa ca NikkheveNa ettiyametteNa saMtakammAdo adiritto baMdho sA saMtakamma aggahidI ukaDDijadi / tado samayuttare baMdhe Nikkheva tattio caitra, aicchAvaNA di / evaM tAba aicchAtraNA vaDDhadda jAva aicchAvaNA AvaliyA jAdA ti / teNa paraM furaat ass jAva ukassao Nikkhevo tti / ukkassao Nikkhevo ko hoi ? jo ukkassiyaM ThidiM baMdhiyUNAvaliyamadika to tamukkassaya TThidimokaDDiyUNa udayAvaliyavAhirAe vidiyAe ThidIe Nikkhivadi / cuNa se kAle udayAvaliyabAhire anaMtara Thidi pAvehidi ti taM padesaggamukaDDiyUNa samayAhiyAe AvaliyAe UNiyAe aggaTThidIe Nikkhivadi / esa ukassao Nikkhevo / evamokaDDa kaDDaNANamaTThapadaM samattaM / eto addhAchedo / jahA ukassiyAe hidIe udIraNA tahA ukassao TThidikamo | 10 eto jahaNNayaM cattahassAmA | 12 micchatta-sammAmicchatta-vArasakasAya- itthisavedANaM jahaDidisaMkamo palidotramassa asaMkhejadibhAgo / sammatta - lohasaMjalaNANaM jaDidisaMkamo eyA dvidI / kohasaMjalaNassa jaNNaDidisaMkamo ve mAsA aMtomuhutUNA / 4 mAgasaMjalaNassa jahaDidisaMkramo mAso aMtomuhuttUNo / mAyAsaMjalaNassa ( 1 ) pR0 253 / (2) pR0 255 / (3) pR0 256 / ( 4 ) pR0 257 / (5) pR0 258 / (6) pR0 256 / (7) pR0 260 / (8) pR0 261 / ( 6 ) pR0 262 / (10) pR0 305 | ( 11 ) pR0 306 | ( 12 ) pR0 307 | Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe jahaNNaDidisaMkamo addhamAso aMtomuhuttaNo / purisavedassa jahaNNaDi dasakamo bhaTTavassANi aMtomuhuttaNANi / uSNokasAyANaM jahaNNaTThidisaMkamo saMkhejANi vastrANi / gadIsu aNumanmiyo / 520 tassa 1 sAmittaM / ukassa Didi saMkAmayassa sAmitaM jahA ukassiyAe dvidIe udIraNA tahA davvaM / 2jahaNgayameyajIveNa sAbhittaM kAyantraM / micchattassa jahaNNao TThidisaMkamo kassa ? micchattaM khavemANayassa apacchimaDidikhaMDaya carimasamayasaMkA mayassa jahaNNayaM / 3 sammattassa jahaNNayadvidisaMkamo kassa ? samayAhiyAvaliya akkhINadaMsaNamohaNIyassa / sammAcchittassa jahaNNaTThidisaMkamo kassa ? apacchimaTThidikhaMDayaM carimasamayasaMchuhamANayassa tassa jahaNNayaM / anaMtAyubaMdhINaM jahaNgaTThidisaMkramo kassa0 ? visaMjoeMtassa tesiM caiva apacchimaTThidikhaMDayaM carimasamaya saMkA mayassa / 4 aGkurahaM kasAyANaM jahaNaTThidisaMkamo kassa ? khatrayassa tesiM cetra apacchimaTThidikhaMDayaM carimasamaya saMkuhamANasa jahaNyaM / kohasaMjalaNassa jahaNgaTThidisaMkramo kassa ? khAyassa ko saMjalaNassa apacchimaTThidibaMdhacarimasamayasaMhamANayassa tassa jahaNNayaM / 5evaM mANa- mAyAsaMjala - 1 purisavedA | lohasaMjalaNassa jahaNNaTTidisaMkamo kassa 1 AvaliyasamayA hiyasakasA yassa khavayassa / 6 ithivedasta jahaNNaTTidisaMkamo kassa / isthivedodayakkhavayaspa tassa apacchima dikhaMDayaM saMhamANayassa tassa jahaNNayaM / 7 sayavedassa jahaNaDidikamo kasa ? sayavedodayakkhavayassa tassa apacchimaTThidikhaMDayaM saMkuhamANyassa tassa jahaNyaM / gokasAyANaM jahaNgaTThidisaMkamo kassa 1 khavayassa tesimapacchimaDikhiMDa yaM saMhamANayassa tassa jahaNNayaM / yajIveNa kAlo / jahA ukkassiyA DidiudIraNA th| ukkassao hidikama | 10 to jahaNaTThidisaMkamakA lo / 11 aTThAvIsAe payaDINaM jahaNNaTThidi saMkamakAlo hari kAlAdo hodi ? jahaNNukkasseNa eyasamao / Navari itthi NavuMsayaveda - chaNNokasAyANaM jahaNNaTThidisaM kama hAlo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukasseNa aMtomuhutaM / 12 to aMtaraM / ukkasya dvidisaM kAmayaMtaraM jahA ukkassaTThidiudIraNAe aMtaraM tahA kAyantraM / 12 to jahaNayaMtaraM / 14 savvAsi payaDINaM Natthi aMtaraM / Navari anaMtANubaMdhINaM jahaNNaTThidisaMkAmayaMtaraM jahaNoNa aMtomuhutaM, ukasseNa ubaDDapoggalapariyaDauM / ( 1 ) pR0 311 / ( 2 ) pR0 312 / ( 3 ) pR0 313 | ( 4 ) pR0 314 | (5) pR0 316 | ( 6 ) 40 317 / ( 7 ) pR0 318 / (8) pR0 316 / ( 6 ) pR0 323 / (10) pR0 326 / ( 11 ) 50 327 | ( 12 ) 50 332 / (13) 50 333 | (14) 50 334 / Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisihANi 521 raNANAjIvehi bhaMgavicao duviho-ukkassapadabhaMgavicao ca jahaNNapadabhaMgavicao ca / tesimaTThAdaM kAUNa ukassao jahA ukassahidiudariNA tahA kAyayA / 2etto jahaNNapadabhaMgavicao / savvAsi payaDINaM jahaNNaDhidisaMkAmayassa siyA savve jIvA asa kAmayA, siyA asaM kAmayA ca saMkAmao ca, siyA asakAmayA ca saMkAmayA ca / 3sesaM vihttibhNgo| jANAjIbehi kAlo / sabAsi payaDINamukkassaTidisaMkamo kevaciraM kolAdo hoi ? jahaNNega eysmo| ukasseNa palidovamassa asaMkhejadibhogo / 4Napari sammattasammAmicchattANamukkassaTidisaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao, ukasseNa AvaliyAe asNkhejdibhaago| etto jahaNNayaM / savvAsi payaDINaM jahaNNadvidisaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi / jahaNNeNeyasamao, ukkasseNa saMkhenA samayA / 5Nari aNaMtANubaMdhINaM jahaNgaDhidisaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi.1 jahaNNeNa eyasamao, ukkasseNa AvaliyAe asaMkhejadimAgo / itthi-Naqsayaveda-chaNNokasAyANaM jahaNNaDhidisaMkamo kevaciraM kAlAdohodi ? jahaNNukasseNatomuhuttaM / 6ettha saNNiyAso kaayvyo| 7 appAbahuaM / savvatthovo nnvnnoksaayaannmukkssddidiskmaa| sAlasakasAyoNamukkassadvidisakamA visesaahio| sammata-sammAmicchattANamukkassaTThidisakamA tullo visesaahio| micchattassa ukassaTidisakamA visesAhio / evaM savvAsu gaIsu / etto jahaNyaM / sabathovo sammatta-lohasaMjalaNANaM jahaNNaDhidisakamA / jaTThidisaMkamA akhejgunne|| mAyAe jahaNahidisaMkamA saMkhejaguNe / jaDhidisaMkamo visesAhio / mANasaMjalaNassa jahaNgahidisaMkamA ghisAhio / jaTThidisaMkamA visesAhio / 1 kohajalaNassa jahaNgahidisaMkamA visesAhio / jahidisaMkamo visesaahio| purisavedassa jahaNNaDhidisaMkamA saMkhejaguNa / jaTThidisaMkamA visesAhio / chaNNAkasAyANaM jahaNgaDhidisaMkamA saMkhejaguNe / ithi-NaqsayavedANaM jahaNgahidisakamA tullo asaMkhejaguNo / aTThaNhaM kasAyANaM jahaNNaDhidisaMkamo asaMkhejaguNe / 11sammAmicchattassa jahaNNadvidisaMkamA asaMkhejaguNe / micchattassa jahaNgahidisaMkamA asaMkhejjaguNA / aNaMtANubaMdhINaM jahaNgaDhidisaMkamA asaMkhejjaguNe / 12NirayagaIe sabatyovo sammattassa jahaNgaDhidisaMkamo / jaTThidisakamA asa khejja (1) pR0 336 / (2) pR0 337 / (3) pR0 338 / (4) pR0 336 / (5) pR0 340 / (6) pR0 342 / (7) pR0 346 / (8) pR0 347 / (6) pR0 348 / (10) pR0 346 (11) pR0 350 / (12) pR0 351 / Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 522 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe guNa / aNaMtANubaMdhINaM jahaNNadvidisakamA asakhejjaguNe / sammAmicchattassa jahaNNaTThidisaMkamo asNkhejjgunno| purisavedassa jahaNNaDhidisaMkamo asaMkhejjaguNo 1isthivede jahaNNadvidisaMkamo visesaahio| hassa-raINaM jahaNgaDhidisaMkamo visesAhio / raNaqsayavedajahaNNaTThidisaMkamo visesaahio| arei-sogANaM jahaNNaTThidisaMkamo visesAhio / bhaya-duguchANaM jahaNNaTThidisaMkamo visesaahio| bArasakasAyoNaM jahaNNavidi. saMkamo visesaahio| 3micchattassa jahaNgaTThidisaMkamo visesaahio| vidiyAe savvatthovo aNaMtANubaMdhINaM jhnnnnddhidisNkmo| sammattassa jahaNNaDhidisaMkamo asaMkhejjaguNo / sammAmicchattassa jahaNNaTThidisaMkamo visesaahio| bArasakasAya-NavaNokasAyANaM jahaNNaDhidisaMkamo tunlo asaMkhejjaguNo / micchattassa jahaNNaTThidisaMkamo visesaahioN| 6bhujagArasaMkamassa aTThapadaM kAUNa sAmittaM kAyavyaM / "micchattassa bhujagAraappayara-advidasaMkAmao ko hodi ? annnndro| 8attavyasaMkAmao nnsthi| evaM sesANaM payaDINaM / Navari avattavyayA asthi / kaalo| micchattassa bhujagArasaMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNoNa eysmo| ukkasseNa cattAri samayA / 10appadarasaMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNeyasamao, ukkasseNa tevadvisAgarovamasada sAdireyaM |11advidsNkaamo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNeyasamao, ukkasseNaMtomuhu taM / sammatta-sammAmicchattANaM bhujagAraavavida-avattavyasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? jahaNNukkasseNeyasamao / 12appadarasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNaMtomuhuttaM, ukkasseNa vechAvadvisAgarovamANi sAdireyANi / 13sesANaM kammANaM bhujagArasaMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNeyasamao, ukkasseNa eguunnviismmyaa| 14sesapadANi micchttbhNgo| 15Navari avattavyasaMkAmayA jahaNNukkasseNa eysmo| 16etto aMtaraM / 17micchattassa bhujagAra-advidasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNa tevaDisogarovamasadaM sAdireya / appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNeyasamao, ukkasseNa aMtomuhuttaM / evaM sesANaM kammANaM sammatta-sammomicchattavajjANa / 18Navari aNatANubaMdhINamappayarasaMkAyayaMtaraM jahapaNeNeyasamao, ukasseNa vechAvadvisAgarovamANi saadireyaanni| savvesimavattavyasaMkAyayaMtaraM - (1) pR0 352 / / (2) pR0 353 / (3) pR0 355 / (4) pR0 356 / (5) pR0 357 / (6. pR0 356 / (7) pR0 360 / (8) pR0 361 / (6) pR0 362 / (10) pR0363 / (11) pR0 366 / ( 12 ) pR0 367 / ( 13.) pR0 368 / (14 ) pR. 366 / ( 15) pR0 370 / (16) pR0 372 / (17) pR0 373 / (18) pR0 374 / Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTTANi kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNega tomuhutta', ukkasseNa addhapoggalapariyaTTa desuunn| sammatta-sammAmicchattANa bhujagAra-avavidasaMkAyayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNatomuhutta / 1appayarasaMkAmayaMtaraM jhnnnnenneysmyo| avattavyasaMkAmayaMtaraM jahaNeNa palidovamassa asaMkhejadibhAgo / ukkasseNa savvesimaddhapoggalapariyaTTa desuunn| 2NANAjIvehi bhaMgavicao / micchattassa savvajIvA bhujagArasaMkAmagA ca appayarasaMkAmayA ca advidasaMkAmA ca / 3sammatta-sammAmicchattAga sattovIsa bhNgaa| sesANa micchattabhaMgo / pari avattavyasaMkAmayA bhajiyavyA / ___ 4NANAjIvehi kaalo| micchattassa bhujagAra-appadara-aadvidasaMkAmayA keciraM kAlAdo hoti ? sambaddhA / sammatta-sammAmicchattANa bhujagAra-avavida-avattavyasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? jhnnnnennemymo| ukkasseNa AliyAe asNkhejjdibhaago| 5appadarasaMkAmayA sambaddhA / sesANaM kammANaM bhujagAra-appayara-advidasaMkAmayA keciraM kAlAdo hoti ? sabaddhA / ataJcasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? jahaNNeNeyasamao, ukkasseNa saMkhejjA smyaa| Nari aNaMtANubaMdhINabhavattavyasaMkAmayANaM smmttbhNgo| 6NANAjIvehi aMtaraM / micchattassa bhujagAra-appadara-advidasaMkAmayaMtaraM keciraM kAlAdo hodi ? Natthi aMtaraM / sammatta sammAmicchattANaM bhujagAra-avattAsaMkAmayaMtaraM keciraM kAlAdo hodi ? jhnnnnnneysmo| ukasseNa cauvIsamahorate sAdireye / appayarasaMkomayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? Nasthi aMtaraM / abaDhidasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNeyasamao / ukkasseNa aMgulassa asNkhejdibhaago| aNaMtAgubaMdhINamavattavyasaMkAmayaMtaraM jahaNaNeNeyasamao, ukasseNa cauvIsamahoratte sAdireye / sesANaM kammANamavattavyasaMkAmayaMtaraM jahaNNeNeyasamao, ukasseNa saMkhejANi vassasahassAgi / solasakasoya-gavaNokasAyANaM bhujagAra-appadara- abaDhidasaMkAmayANaM Natthi aNtrN| apAbahuaM / savvatthovA micchattabhujagArasaMkAmayA / avavidasaMkAmayA asaMkhejaguNA / appayarasaMjhAmayA saMkhejaguNA / 10sammatta-sammAmicchattANaM savvatthovA avvidsNkaamyaa| bhujagArasaMkAmayA asaMkhejaguNA / 11 ayattavyasaMkAmayA asaMkhejaguNA / appayarasamAmayA asNkhejgunnaa| aNaMtANupaMdhoNaM sabathovA avatAsaMkAmayA / (1) pR0 375 / (2) pR0 376 / ( 3) pR0 377 / (4) pR0 376 / (5) pR0 380 / ( 6 ) pR0 381 / (7) pR0 382 / (8) pR0 383 / (6) pR0 384 / (10) pR0 385 / (11) pR0 386 / Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 jayadhavalA sahide kasAya pAhuDe bhujagAra saMkAmayA anaMtaguNA / avaTThidasaMkAmayA asaMkhejaguNA / appayarasaMkAmayA saMjaguNA / 1evaM sANaM kammANaM / padaNikkheve tattha imANi tiNNi aNiyogaddArANi - samuttiNA sAmittamappAbahu ca / tattha samuttiNA savvAsi payaDINamukassiyA vaDDI hANI avadvANaM ca atthi / evaM jahaSNayassa vi davvaM / 1 sAmittaM / micchata- solasakasAyANamukassiyA vaDDI kassa ? jo cauTThANiyajatramajjharasa uvari ato koDA koDi Didi maMto muhuttasaMkAmemANo so savyamahaMtaM dAhaM gado tado kaTTidaM paddho tassAvaliyAdIdassa tassa ukassiyA vaDDI / 4 tasseva se kAle ukkassayamavaTTaNaM / 5 ukkassiyA hANI kassa ? jeNa ukassaTThidikhaMDayaM ghAdidaM tassa ukkassiyA hANI / jaM ukassaTThidikhaMDayaM taM thovaM / jaM savvamahaMtaM dAhaM gado tti bhaNidaM taM visesAhiyaM / 69damayAbahuassa sAhaNaM / evaM NatraNokasAyANaM / NAri kasAyAthamAtra liyUNamukassaTThi dipaDi cchiduNAvaliyAdIdassa tassa ukkassiyA vaDDI se kAle ukassayamatrANaM / 7sammatta - sammAmicchattANamukkassiyA vaDDI kassa ? vedagasammattapAoggajagaDidisaMtakammiyo micchattassa ukassaTThidi baMdhiyUNa dvidighAdamakAUNa atomuhutte samma paDivaNNo tassa vidiyasamayasammAi Dissa ukkassiyA vaDI | -hANI micchattabhaMgo | ukassayama trANaM kassa ? puvvuppaNgAdo sammattAdo samayuttaramicchattadisaMtakampio sammattaM paDivaNNo tassa vidiyasamayasammAiTThissa ukassayamatrANaM / to jahaNiyAe / sammatta - sammAmicchattavajANaM jahaNNiyA vaDDI kassa ? aSpaSpaNo samayUNAdo ukassaTThi disaMkramAdo ukassaDidisaMkAmemANayassa tassa jahaNNiyA baDI | 10 jahaNiyo hANI kassa 1 tappA oggasamayucarajahaNNaDidisaMkamAdo tappA oggajagaTThidi saMkA memANassa tassa jahaNNiyA hANI / eyadaratthamavaTThANaM / 11 sammattasammAmicchatANaM jahagiyA baDDI kassa 9 puvyuppaNasamattAdo dusamayuttara micchattasaMtakammao sammattaM vaDivo tassa vidiyasamayasammAiTThissa jahaNiyA baDDI / hANI kammabhaMgo | aNamukarasabhaMgo / 1 12 appA bahua' / micchatta-solasakasAya- itthi - purisaveda-hassa-radINaM savvatthovA ukkasiyA hANI | vaDDI avadvANaM ca do vi tumlANi visesAhiyANi / sammatta sammA / ( 1 ) pR0 387 / (2) pR0 388 / (3) pR0 386 361 / ( 6 ) pR0 362 / (7) pR0 363 / (8) pR0 364 / 3e6 | ( 11 ) pR0 367 / ( 12 ) pR0 400 | ( 4 ) pR0 360 / (5) pR0 (6) pR0 365 ( 10 ) pR0 Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisidvANi 525 micchattANaM savvatthovo avaTThANasaMkramo / hANisaMkamo asaMkheJjaguNo / 1 vaDDisaMkano visesAhio / saveda - arai- soga - maya- dugu chANaM savvatthovA ukkassiyA vaDDI aagri ca / hANisaMkamo visesAhio / eto jahaNNayaM / savvAsi payaDINaM jahaNNiyA DI hANI avadvANaM dvidisaMkamo tullo / aste tiNi aNiogaddArANi / 2samukkittaNA parUtraNA appAbahue ti / tattha samuttiNA / taM jahA - micchattassa asaMkhejabhAgavadvi-hANI saMkheja bhAgavaDDi-hANI saMkheja guNADDi-hANI asaMkhejaguNahANI aTThANaM ca / 4 avattavtraM Natthi / sammattasammAmicchattANaM cautrihA vaDDI cauvvihA hANI avaTThANamatrattavtrayaM ca / 5sesakrammANaM micchatabhaMgo / 6Navari avAvtrayamatthi | traNA / edAsi vidhiM pudha pudha uvasaMdarisaNA parUvaNA NAma / pAhua' / savvatthotrA micchattassa asaMkhejaguNahANisaMkAmayA / saMkheaguNahANisaMkAmayA asaMkhejaguNA / saMkhejabhAgahANisaMkAmayA saMkhejaguNA / saMkhejaguNavaDDisaMkAmayA asaMkheJjaguNA / saMkheja bhAgavaDDisaMkA mayA saMkhejaguNA / 10 asaMkheja bhAgakAma ataguNA / avaTThidasaMkAmayA asaMkhejaguNA / asaMkhejabhAgahANisaM kAmayA saMkhejaguNA / sammatta sammAmicchattANaM savvatthovA asaMkheJjaguNahANisaMkAmayA / atraTTidakAmayA asaMkheJjaguNA / 11 asaMkheja bhAgavaDDisaMkAmayA asaMkhejjaguNA / asaMkhejaguNa 1 kAmayA asaMkheguNA / saMkhejabhAgavaDDhi saMkAmayA asaMkhejaguNA / 12 saMkhejaguNavaDDikAmayA saMkhejaguNA / saMkhejjaguNahANisaMkAmayA saMkhejaguNA / 12 saMkhe abhAgahA:kAmayA saMkhejaguNA / avatantrasaMkAmayA asaMkhejaguNA / asaMkhejabhAgahANisaMkAmayA asaMkhejaguNA / 14sesANaM kammANaM savvatthovA avatantra saMkAmayA / asaMkhejjaguNahANi - kAmayA saMkherguNA / sesasaMkAmayA micchattabhaMgo / 1 3. aNabhAgasaMkamo atthAhiyAro 15 aNubhAgako duviho - mUlapaya DiaNubhAgasaMkamo ca uttarapayaDiaNubhAgasaMkamo ca / 16tattha aTThapadaM | aNubhAgo okaDDido vi saMkramo, ukkaDiyo vi saMkamo, aNNaparyADa NIdo visaMkramo / 10 okaDaNAe parUtraNA / paDhamaphaDuyaM Na okaDijjadi / vidiyaphaddayaM Na okaDDijjadi / evamatANi phaddayANi jahaNiyA aicchAvaNA, tati ( 1 ) pR0 401 / ( 2 ) pR0 402 / (3) pR0 403 / ( 4 ) pR0 405 / (5) pR0 408 | (6) pR0 406 / (7) pR0 410 / (8) pR0 420 / ( 6 ) pR0 421 / (10) pR0 422 / ( 11 ) pR0 423 / ( 12 ) pR0 424. / ( 13 ) pR0 425 / ( 14 ) pR0 426 / (15) pR0 2 / (16) pR0 3 / (17) pR0 4 / Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 526 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe yANi phaddayANi Na oMkaDDijati / 1aNNANi aNaMtANi phaddayANi jahaNNaNikkhevamettANi ca Na okaDDijjaMti / jahaNNao Nikkhevo jahaNNiyA aicchAvaNA ca tettiyamevANi phaddayANi AdIdo adhicchidNa taditthaphaddayamokaDDijjai / rateNa paraM savvANi phaddayANi okaDDijjaMti / ettha appaabhuaa| 3savvatthovANi padesaguNahANiTThANataraphaddayANi / jahaNNao Nikkhevo aNnntgunno| jahaNiyA aicchAvaNA aNaMtaguNA / ukkassayamaNubhAgakaMDayamaNaMtaguNa / ukkassiyA aicchAvaNA egAe vaggaNAe UNiyA / 4ukkassaNikkhevo visesAhiyo / 5uksso baMdho visesaahio| 6ukkaDDaNAe pruuvnnaa| carimaphaddayaM Na ukkaDijjadi / ducarimaphaddayaM Na ukkaDDiadi / evamaNaMtANi phaddayANi osakkiUNa taM phaddayamukkaDDijadi / savvatthovo jahaNNao Nikkhayo / jahaNiyA aicchAvaNA aNaMtaguNA / ukkassao Nikkhevo annNtgunno| ukssao baMdho visesaahio| 7okaDDaNAdo ukkaDDaNAdo ca jahaNiyA aicchovaNA tullA / jahaNNao Nikkhavo tullo| __edeNa aTThapadeNa muulpyddiannubhaagsNkmo| tattha ca tevIsamaNiogadaurANi saNNA jAva appAbahue ti 23 / bhujagAro padaNikkhevo vaDhi ti bhANidavyo / do uttarapayaDiaNubhAgasaMkamaM cauvIsaaNiogaddArehi vattaissAmo / tattha pujyaM gamaNijjA ghAdisaNNA ca ThANasaNNA ca / sammatta-cadusaMjalaNa-purisavedANaM mottaNa sesANaM kammANamaNubhAgasaMkamo NiyamA savvaghAdI veDhANio vA tihANio vA caudyANio vA / 10Navari sammAmicchattassa veDhANio ce / akkhavaga-aNuvasAmagassa cadusaMjalaNa-purisavedANamaNubhAgasaMkamo micchttbhNgo| 11khavaguvasAmagANamaNubhAgasaMkamo savvaghAdI vA desaghAdI vA veDhANio vA eyaTThANio vA / sammattassa aNubhAgasaMkamo NiyamA desaghodI / 12eyaTThANio veDhAgio vA / 13sAmittaM / micchattassa ukassANubhAgasaMkamo kassa ? ukassANubhAgaM baMghidagAvaliyapaDibhaggassa aNNadarassa / 14evaM sancakammANaM / Navari sammatta-sammAmicchattANamukkassANubhAgasaMkamo kassa 1 15daMsa gamohaNIyakkhavayaM mottaNa jassa saMtakammamatthi tassa ukssonnubhaagsNkmo| (1) pR0 5 / (2) pR0 6 / (3) pR07| (4) pR08 / (5) pR06 / (6) pR0 10 / (7) pR0 11 / (8) pR0 20 / (6 ) pR021 / (10)13 pR0 22 / (11) pR0 23 / (12 pR0 ( 24 / ( 13 ) pR0 27 / (14) pR0 28 / (15) pR0 26 / Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTThANi 527 1etto jahaNNayaM / micchattassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? suhumassa hadasamuppattiyakammeNa aNadaro / 2eiMdio vA veidio vA teiMdio vA cauridio vA paMciMdio vA / 3evamaTTagaM kasAyANaM / sammattassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? samayAhiyAvaliyaakkhINadaMsaNamohaNIo / 4sammAmicchattassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? carimANubhAgakhaMDayaM sNchuhmaanno| aNaMtANubaMdhINaM jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? visaMjoedUNa puNo tappAoggavisuddhapariNAmeNa saMjoegAvaliyAdIdo / 5kohasaMjalaNassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? carimANubhAgabaMdhassa carimasamayaaNillevago / evaM mANa-mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM / lohasaMjalaNassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? samayAhiyAvaliyacarimasamayasakasAo khrgo| itthivedassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? itthivedakkhavago tasseva carimANubhAgakhaMDae vaTTamANao / 7NasayavaMdassa jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? Naqsayavedakkhavago tasseva carime aNubhAgakhaMDae vaTTamANao / chaNNokasAyANaM jahaNNANubhAgasaMkAmao ko hoi ? kharago tesiM ceya chaNNokasAyavedaNIyANaM carime aNubhAgakhaMDae vttttmaanno| eyajIveNa kaalo| micchattassa ukassANubhAgasaMkAmao ketraciraM kAlAdo hodi ? jahaNNu kasseNa aMtomuhuttaM / aNukassANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukkasseNa aNaMtakAlamasaMkhejA pogglpriyttttaa| evaM solsksaay-nnvnnoksaayaannN| sammatta-sammAcchittoNamukkassANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / 10ukkasseNa vechAvadvisAgarovamANi sAdireyANi / aNukassANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukkasseNa aMtomuhuttaM / 11etto eyajIveNa kAlo jhnnnno| micchattassa jahaNNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukasseNa aMtomuhuttaM / 12ajhnnnnaannubhaagsNkaam| kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa asaMkhejA logA / evmttttksaayaannN| sammattassa jahaNNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? 13jahaNukasse eyasamao / ajahaNNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa vechAvahisAgarobamANi sAdireyANi / evaM sammAmicchattassa / 14Navari jahANAbhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukasseNa aMtomuhuttaM / aNaMtAgaNuraMdhINaM jahaNNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukasseNa eyasamao / ajaha (1) pR0 30 / (2) pR0 31 / (3) pR0 32 / (4) pR0 33 / (5) pR0 35 / (6) pR036 / (7) pR0 37 / (8) pR0 36 / (6) pR0 40 / (10) pR0 41 / (11) pR. 42 / (12)pR0 43 / (/13) 0 44 / (14) pR0 45 / Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 528 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe NNANubhAgasaMkAmayassa tiNNi bhNgaa| tattha jo so sAdio sapajjavasido so jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa ubddddpogglpriytttt| cadusaMjalaNa-purisavedANaM jahaNNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukkasseNa eyasamao / ajahaNNANubhAgasaMkAmao aNaMtANubaMdhINaM bhaMgo / itthi-Navusayaveda-chaNNokasAyANaM jahaNNANubhAgasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? 2jahaNNukasseNa aMtomuhutaM / ajahaNNANubhAgasaMkAmayassa tiNNi bhaMgA / tattha jo so sAdio sapaabasido so jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukkasseNa uvhpogglpriytttt| ___ 3etto eyajIveNa aMtaraM / 4micchattassa ukassANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhutaM / ukasseNa asaMkhejA poggalapariyaTTA / aNukkassoNubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukkasseNa aMtomuhuttaM / evaM solasakasAya-NavaNokasAya.NaM / Navari bArasakasAya-NavaNokasAyANamaNukkassANubhAgasaMkAmayaMtaraM jahaNNeNa eysmo| aNaMtANubaMdhINamaNukassANubhAgasaMkAmayaMtara jahaNNeNa aMtomuhuttaM / 6ukasseNa vechAvahisAgarovamANi sAdireyANi / sammatta-sammAmicchattANamukkassANubhAgasaMkAmayaMtaraM kebaciraM kAlAdo hodi ? jhnnnnnneysmo| 7ukkasseNa uvaThThapoggalapariyaTTa / aNukkassANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? Natthi aMtara / eto jahANayaMtaraM / micchattassa jahaNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukkasseNa asaMkhejA logaa| ajahaNNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukasseNa aMtomuhutta / 6evamaTTakasAyANaM / Navari ajahaNNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / sammatasammAmicchattANaM jahaNaNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? patthi aMtaraM / ajahaNNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eysmo| ukasseNa ubaDDapoggalapariyaTTa / 10aNaMtANubaMdhINaM jahaNNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa ughddpogglpriytttt| ajahaNNANubhAgasaMkAmayaMtara kevaciraM kAlAdohodi 11jahaNNeNa aMtomuhutta / ukkasseNa vechAvadvisogarovamANi sAdireyANi / sesANaM kammANaM jahaNNANubhAgasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? patthi aMtara ajahaSNANu bhAgasaMkAmayaMtara kevacira kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / 12ukkasseNa aMtomuhutta / (1) pR0 46 / (2)pR0 47 / (3) pR0 48 / (4) pR0 46 / (5) pR0 50 / (6) pR0 51 / (7) pR0 52 / (8) pR0 53 (6) pR0 54 / (10) pR0 55 / (11) pR0 56 / (12) pR0 57 / Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisihANi para sANNiyAso micchattassa uksassANumAgaM saMkAmeMto samatta-sammAmicchattANaM jai saMkAmao NiyamA ukkassayaM saMkAmedi / sesANaM kammANaM ukkassaM vA aNukkassaM vA saMkAmedi / ukkassAdo aNukkassaM chahANapadidaM / evaM sesANaM kammANaM NAdaNa NedavvaM / 1jahaNNao saNiyAso / micchattassa jahaNNANubhAgaM saMkAmeMto sammatta-sammAmicchattANaM jai saMkAmao NiyamA ajahaNNANubhAgaM saMkAmedi / jahaNNAdo ajahaNNamaNaMtaguNabbhahiyaM / aTThaNNaM kammANaM jahaNNaM vA ajahaNNaM vA saMkAmedi / 2jahaNNAdo ajahaNaM chaTThANapadidaM / sesANaM kammANaM NiyamA ajahaNNaM / jahaNNAdo ajahaNNamaNaMtaguNabbhahiyaM / 3evamaTThakasAyANaM / sammattassa jahaNNANubhAgaM saMkAmeMto micchatta-sammAmicchatta-aNaMtANubaMdhINamakammaMsio / sesANa kammANa NiyamA ajahaNNa saMkAmedi / jahUNNAdo ajahaNNamaNataguNabbhahiyaM / 4evaM sammAmicchattassa vi / Navari sammattaM bijamANehi bhaNiyavvaM / purisavedassa jahaNNANubhAgaM saMkAto caduNDaM kasAyANa NiyamA ajahaNNamaNataguNa. bbhahiyaM / kodhAditie uvarillANa saMkAmao NiyamA ajahaNNamaNataguNabbhahiyaM / 5lohasaMjalaNe NirUddha Natthi snnnniyaaso| 6NANAjIvehi bhaMgavicao duviho-ukkassapadabhaMgavicajo jahaNNapadabhaMgavicao ca / tesimaTThapadaM kAUNa / 7micchattassa savve jIvA ukassANubhAgassa asaMkAmayA / siyA asaMkAmayA ca saMkomao ca / siyA asaMkAmayA ca saMkAmayA ca / evaM sesANa kammANa / 8Navari sammatta-sammAmicchattANa saMkAmagA puvvaM ti bhANivvaM / jhnnnnaannubhaagsNkmbhNgvico| micchatta-aTThakasAyANa jahaNNANubhAgassa saMkAmayA ca asaMkAmayA ca / sesANa kammANa jahaNNANubhAgassa savve jIvA siyA asaMkAmayA / siyo asaMkAmayA ca saMkAmayA ca / 1*NANAjIvehi kaalo| micchattassa ukkassANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti / jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukkasseNa palidovasassa asNkhenjdibhaago| 11aNukkassANubhogasaMkAmayA sanaddhA / evaM sesANa kammANa / Navari sammatta-sammAmicchattANa. mukkassANubhAgasaMkAmayA savvaddhA / aNukkassANumAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoMti ? jahaNNukasseNa aMtomuhuttaM / 12etto jahaNNakolo / micchatta-aTThakasAyANa jahaNNANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? sambaddhA / sammatta-cadusaMjalaNa-purisavedANa jahaNNANubhAgasaMkAmayA kavaciraM kAlAdo hoMti ? jahaNNeNeyasamao / 13ukkasseNa saMkhejA samayo / sammA (1) pR0 61 / ( 2 ) pR0 62 / ( 3 ) pR0 63 / ( 4 ) pR0 64 / (5) pR0 65 / (6) pR0 68 / (7) pR0 66 / (8) pR0 70 / (6) pR0 71 / (10) pR0 73 / (11) pR. 74 / (12) pR0 75 / (13) pR0 76 / Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe micchatta-advaNokasAyANa' jahaNNANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoMti ? jahaNNukasseNa aMtomuhuttaM / aNa'tANubaMdhINa jahaNNANubhAgasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoMti ? jahaNNa eyasamao / 'ukkasseNa AvaliyAe asaMkhejadibhAgo / edesiM kammANamajaNNANubhAgakAmayA kevaciraM kAlAdo hoMti ? savvaddhA / rANojIvehi aMtaraM / micchattassa ukassAraNubhAgasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNeyasamao / ukasseNa asaMkhejA logA / aNukassAraNubhAgasaM kAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? Natthi aMtaraM / evaM sesANaM kammANaM / Nari sammattasammAmicchattANamukassaraNubhAgasaM kAmayaM taraM kevaciraM kAlAdo hodi ? Natthi aMtaraM / araNukassAraNubhAgasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNoga eyasamao / ukasseNa chammAsA / eto jahaNNayaMtaraM / 4micchattassa aDakasAyassa jahaNgANubhAgasaMkAmayANaM kevaciraM aMtaraM ? Natthi aMtaraM / sammatta sammAmicchatta cadusaMjalaNa-NavaNokasAyANaM jahaNNANubhAgasaMkAmayaMtaraM keva ciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNeyasamao | ukasseNa chammAsA | Navari tiSNisaM jalaNa-purisavedA NamukasseNa vAsaM sAdireya / praNavuMsayavedassa jahaNNANubhAga saMkA mayaMtara mukasseNa saMkheANi vAsANi / aNatANubaMdhINa jahaNNANubhAgakAmayataraM ciraM kAlAdo hodi ? jahaNoNa eyasamao / ukkasseNa asaMkhejA logA / 6 desi savve sima jahaNNANubhAgassa keva ciramaMtaraM 1 Natthi aMtaraM / I 7 appA bahuaM / jahA ukassANubhAgavihattI tahA ukassANu bhAgasaMkamo / etto jahaNyaM / savvatthovo lohasaMjalaNassa jahaNNANa bhAgasaMkramo / mAyAsaMjalaNassa jahaNNA - bhAgasaMkamo anaMtaguNo / mANasaMjalaNassa jahaNNANa bhAgasaMkramo aNataguNo / kohasaMjaNassa jahaNgo bhAgasaMkamo anaMtaguNo / sammattassa jahaNNANubhAgasaMkramo anaMtaguNo / purisavedassa jahaNNANa bhAgasaMkamo anaMtaguNo / sammAmicchattassa jahaNNANa bhAgasaMkramo aNa'taguNo / `aNa'tANu baMdhimANassa jahaNNANubhAgasaMkamo ataguNo / kosa jahaNNANa bhAgasaMkamo visesohio / mAyAe jahaNNANa bhAgasaMkramo visesAhio / lobhasa jahaNANa bhAgasaMkamo visesAhio / hassassa jahaNNANa bhAgasaMkamo anaMtaguNo / 10 dIe jahaNNANa bhAgasaMkamo aNa taguNo / dugu chAe jahaNNANa bhAgasaMkamo aNataguNo / bhayasta jagANu bhAgasaMkamo anaMtaguNo / sogassa jahaNNoNa bhAgasaMkamo anaMtaguNo / aradIe jahaNNANa bhAgasaMkamo anaMtaguNo / itthavedassa jahaNgANubhAga saMkramo anaMtaguNo / 'sayavedassa jahaNNANu bhAgasaMkamo anaMtaguNo / 11 apaJcakakhANamANassa jahaNNANa - 9 530 G ( 1 ) pR0 77 / ( 2 ) pR0 78 / (3) pR0 76 / (4) pR0 80 / ( 5 ) pR0 81 / (6) pR0 82 / (7) pR0 83 / (8) pR0 84 / ( 6 ) pR0 85 / (10) pR0 86 / (11) pR0 87 / Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTThANi 531 bhAgasaMkamo aNataguNo / kohassa jahaNNANubhAgasaMkamo visesAhio / mAyAe jahaNNANa - bhAgasaMkamo bisesaahio| lobhassa jahaNNANubhAgasaMkamo visesAhio / paccakkhANamANamsa jahaNNANa bhAgasaMkamo anntgunno| kohassa jahaNNANu bhAgasaMkamo visesAhio / 1mAyAe jahaNNANubhAgasaMkamo visesAhio / lobhassa jahaNNANubhAgasaMkamo visesAhio / micchattassa jahaNNaNubhAgasaMkamo anntgunno| __NirayagaIe savvatthovo sammattassa jahaNNANubhAgasaMkamo / sammAmicchattassa jahaNNANubhAgasaMkamo anntgunno| aNatANubaMdhimANassa jahaNNANubhAgasaMkamo aNataguNo / kohassa jahaNNoNa bhAgasaMkamo visesAhio / 2mAyAe jahaNNANa bhAgasaMkamo visesaahio| lobhassa jahaNNANa bhAgasaMkamo visesAhio / hassassa jahaNNANubhAgasaMkamo anntgunno| radIe jahaNNANANu bhAgasaMkramoM aNataguNo / purisavedassa jahaNNANu bhAgasaMkamo aNa'taguNo / isthivedassa jahaNNANa bhAgasaMkamo aNataguNo / 2dugu chAe jahaNNANu bhAgasaMkamo anntgunno| bhayassa jahaNNANu bhogasaMkamo anntgunno| sogassa jahaNNANa bhAgasaMkamo aNataguNo / aradIe jahaNNANa bhAgasaMkamoM aNataguNo / Navusayavedassa jahaNNANa bhAgasaMkamo anntgunno| apaccakkhANamANassa jahaNNANu bhAgasaMkamo aNataguNo / kodhassa jahaNNANu bhAgasaMkamo visesaahio| mAyAe jahaNNANu bhAgasaMkamo visesAhio / lobhassa jahaNNANa bhAgasaMkamo visesAhio / 4paccakkhANamANassa jahaNNANa bhAgasaMkamo anntgunno| kohassa jahaNNANa bhAgasaMkamo visesAhio / mAyAe jahaNgANubhAgasaMkamo visesAhio / lobhassa jahaNNANa bhAgasaMkamo visesaahio| mANasaMjalaNassa jahaNNANa. bhAgasaMkramo anntgunno| kohasajalaNassa jahaNNANa bhAgasaMkamo visesaahio| mAyA. saMjalaNassa jahaNNANu bhAgasaMkamo visesAhio / lobhasaMjalaNassa jahaNNANu bhAgasaMkamo visesaahio| micchattassa jahaNNANa bhAgasaMkamo aNataguNo / 5jahA NirayagadIe tahA sesAsu gdiisu| ____ eidiesu savvatthovo sagmattassa jahaNNANu bhaagsNkmo| sammAmicchattassa jahaNNANu - bhAgasaMkamo anntgunno| hissassa jahaNNANa bhAgasaMkamo anntgunno| sesANa jahA sammAiTibaMdhe tahA kAyavyo / bhujagAre ti terasa aNiogaddArANi / tattha aTThapadaM / taM jahA / jANi eNhiM phaddayANi saMkAmedi aNaMtarosakkAnide appadarasaMkamAdo bahugANi ti esa bhujgaaro| osakkovide bahudarAdo eNhimappadarANi saMkAmedi ti esa appdro| 6osakkAvide eNhiM ca tattiyANi saMkAmedi tti aisa avtttthidsNkmo| osakAvide asaMkamAdo eNhiM saMkAmedi ti esa avattavvasaMkamo / edeNa aTThapadeNa sAmittaM / 10micchattassa bhujagAra (1) pR0 88 / (2) pR0 86 ! (3) pR0 60 / (4) pR0 61 / (5) pR0 62 / (6) pR0 63 / (7) pR0 64 / (8) pR0 65 / (6) pR066 / (10) pR0 67 / Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 532 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe saMkAmago ko hoi ? micchAiTThI aNNadaro / appadara - avaTTidasaMkAmao ko hoi ? 1 aNNadaro | avattavvasaMkAmao Natthi / evaM sesANaM kammANaM sammatta sammAmicchattavajjANaM / vari avatavyago ca asthi / 2sammata sammAmicchattANaM bhujagAra saMkAmao Natthi / appadara - avattavya saMkAmago ko hoi ? sammAiTThI aNNadaro / avaTTida saMkAmao ko ho ? 3aNada / 1 to eyajIveNa kAlo | micchattassa bhujagAra saMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNa samao / 4ukkasseNa aMtomuhuttaM / appayarasaMkAmao kevaciraM kAlAdo ho ? jahaNNukkasse eyasamao / avaTThidasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hoi ? jahoNa eyasamao / ukkasseNa tevaTTisAgarovamasadaM sAdireyaM / sammattassa appayarasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi 1 6 jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNa aMtomuhutta / aDidakAmao kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukkasseNa vechAvaTTisAgarovamANi sAdireyANi / 7 avatantrasaMkAmao kevaciraM kAlAdoM hoi ? jahaNNukkasseNa eyasamao / sammAmicchattassa appayara- avattavvasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hoi ? jaNu se samayaM / avaTThidasaMkAmao kevicaraM kAlAdo hoi ? jahaNNa aMta / ukkasse ve chAvaTTisAgarovamANi sAdireyANi / sesANaM kammANaM bhujagAraM jahaNeNa eyasamao / ukkasseNa aMtomuhutta / appayarasaMkAmao keviciraM kAlAdoM hoi ? jahaNgukkasseNa eyasamao / dhvari purisavedassa ukasseNa doAvaliyAo mAo / caduhaM saMjalaNANamukkasseNa aMtomuhuttaM / aTThidaM jahaNgeNa eyasamao / ukkastreNa tevaTTisAgarotramasadaM sAdireyaM / attavyaM jahagukkasseNa eyasamao / I 10 etto eyajIveNa aMtaraM / micchattassa bhujagorasaMkAmayaM taraM kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNa tetraTTisAgarovamasadaM sAdireyaM / 11 appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi 1 jahaNoNa atomuhuttaM / ukkasseNa tevaTTisAgarovamasadaM sAdireyaM / atradisaMkAmayataraM kevacira kAlAdo hoi ? jahaNeNa eyasamao / ukkasse atomuhuttaM / 12 sammatta sammAmicchattANamappayarasaMkAmayaM tara kevacira N kAlAdoho ? jahaNNukkasse atomuhutaM / ava hRdasaMkAmaya' tara kevacira kAlAdo hoha ? jo esao / ukkasseNa uvaDapoggalaM pariyadR / 13 avattavtrasaMkAmaya' tara kevaciraM do ho ? jo palidovamassa asaMkhejadibha.go / ukasseNa uvaDapoggalapariyaDU / 1 G (1) pR0 68 / ( 2 ) pR0 66 / ( 3 ) pR0 100 / ( 4 ) pR0 101 / ( 5 ) pR0 102 / ( 6 ) pR0 103 / (7) pR0 104 / (8) pR0 105 / ( 6 ) pR0 106 / ( 10 ) pR0 107 / ( 11 ) pR0 108 / ( 12 ) pR0 106 / (13 ) pR0 110 / L Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTThANi 533 sesANa kammANa micchttbhNgo| 1Navari avattavyasaMkAmayaMtaraM kevacira kAlAdo hoi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukkasseNa uvddpogglpriytttt| 2aNatANubaMdhINamavaTThidasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNa eyasamao / uksseNa vechAvahisAgarovamANi sAdireyANi / ___NANAjIvehi bhNgvico| micchattassa savve jIvA bhujagArasaMkAmayA ca appayarasaMkAmayA ca avaTThidasaMkAmayA ca / 3sammatta-sammAmicchattANaM Nava bhaMgA / sesANaM kammANaM savvajIvA bhujagAra-appayara-avaTThidasaMkAmayA / siyA ede ca avattavyasaMkAmao ca, siyA ede ca avattavyasaMkAmayA ca / ___ 4NANAjIvehi kAlo / micchattassa savve saMkAmayA savvaddhA / sammatta-sammAmicchattANamappayarasaMkAmayA kevaciraM kAlAdo hoti ? jahaNNeNa eysmo| ukasseNa saMkhejA samayA / 5Navari sammattassa ukasseNa aMtomuhuttaM / avadvidasaMkAmayA sambaddhA / avattavyasaMkAmayA kevaciraM kAlAdA hoti ? jahaNNeNa eysmo| ukasseNa AvaliyAe asaMkhejadibhAgo / aNatANubaMdhINaM bhujagAra-appayara-avaTThidasaMkAmayA savvaddhA / 6avattavya saMkAmayA kevaciraM kAlAdA hoMti ? jahaNNeNa eysmo| ukasseNa AvaliyAe asaMkhejadibhAgo / evaM sesANaM kammANaM / Navari avattavyasaMkAmayANamukkasseNa saMkhejA smyaa| eto aMtaraM / 7micchattassa. NANAjIvehi bhujagAra-appayara-avavidasaMkAmayANaM Nasthi aMtaraM / sammatta-sammAmicchatANamappayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? jahaNNeNa eyasamao, ukkasseNa chammAsA / avavidasaMkAmayANaM gasthi aMtaraM / avattavyasaMkAmayaMtaraM jahaNNeNa eyasamao, ukkasseNa cauvIsamahAratte sAdirege / 8aNaMtANubaMdhINaM bhujagAraappayara-avadvidasaMkAmayANaM Natthi aNtrN| avattavyasaMkAmayaMtaraM jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNa cauvIsamahAratte sAdireye / evaM sesANaM kammANaM / Nabari avattavyasaMkAmayANamaMtaramukkasseNa saMkhejANi vassANi / / ___6appaabhua| savvatthovA micchattassa appayarasaMkAmayA / bhujagArasaMkAmayA asaMkhejaguNA / advidasaMkAmayA saMkhejaguNA / sammatta-sammAmicchattANaM savvatthovA appayarasaMkAmayA / avattavyasaMkAmayA asaMkhejaguNA |10avddidsNkomyaa asaMkhejaguNA / sesANaM kammANaM savvatthAvA aprattavyasaMkAmayA / appayarasaMkAmayA aNataguNA / bhujagArasaMkAmayA asaMkhejaguNA / avaTThidasaMkAmayA saMkhejaguNA / (1) pR0 111 / (2) pR0 112 / (3) pR0 113 / (4) pR0 114 / (5) pR0 115 / ( 6 ) pR0 116 / (7) pR0 117 / (8) pR0 118 / (6 ) pR0 116 (10) pR0 120 / Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 534 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe padaNikkheve ti tiNi aNiyogaddArANi / taM jahA / parUvaNA sAmittamappAbahuaM c| parUSaNAe savvesi kammANamatthi ukassiyA baDhI hANI avaTThANa / jahaNiyA vaDDI hANI avaSThANa / vari sammata-sammAmicchattANaM vINasthi / sAmittaM / micchattassa ukkassiyA vaDDI kassa ? siNNipAoggajahaNNaeNa aNubhAgasaMkameNa acchido ukarasasaMkilesaM gadA tadA ukassayamaNubhAgaM pabaddho tassa AvaliyAdIdassa ukkassiyA vaDDI / tassa ceva se kAle ukassayamavaTThANa / ukkassiyA hANI kassa ? jassa ukassayamaNubhAgasaMtakammaM teNa ukassayamaNa bhAgakhaMDayamAgoidaM tammi khaMDaye ghAdide tassa ukkassiyA hANI / 'tappAoggajahaNNANa bhAgasaMkamAdo ukssasaMkilesaM gaMtUNa jaM baMdhadi se baMgho bahugo / jamaNa mAgakhaMDayaM gehai taM viseshiinn| edamappAbahuassa sAhaNaM / evaM solsksaay-nnvnnaaksaayaann| sammatta-sammAmicchattANamukkassiyA hANI kassa 1 6daMsaNamohaNIyakkhavayassa vidiyaaNu bhAgakhaMDayapaDhamasamayasaMkAmayassa tassa ukassiyA hANI / tassa ce se kole ukkssymvtttthaann|| micchatassa jahaNiyA vaDDI kassa ? suhumeiMdiyakammeNa jahaNNaeNa jo aNaMta. bhAgeNa vahido tassa jahaNiyA vaDDI / jahaNiyA hANI kassa ? jo caDDhAvido tammi ghAdide tassa jahaNiyA hANI / egadaratthamavaTThANaM / evamaTThakasAyANaM / sammattassa jahaNiyA hANI kassa ? dasaNamohaNIyakkhavayassa samayAhiyAvaliyaakkhINadaMsaNamohaNIyassa tassa jahaNiyA hANI / jahaNNayamavaTThANa kassa ! tassa ceva ducarime aNa bhAgakhaMDae hade carimaaNa bhAgakhaMDae vaTTamANakhavayassa / sammAmicchattassa jahaNiyA hANI kassa 110dasaNamohaNIyakkhavayassa ducarime aNubhAgakhaMDae hade tassa jahaNiyA hANI / tassa ceva se kAle jahaNNayamavahANaM / aNatANubaMdhINa jahaNiyA vaDDI kassa ? visaMjoedUNa puNo micchattaM gaMtUNa tappAoggavisuddhapariNAmeNa vidiyasamae tappAoggajahaNNANubhAgaM baMdhiUNa AvaliyAdIdassa tassa jahaNiyA vaDDI 11jahaNiyA hANI kassa ? visaMjoeUNa puNo micchattaM gaMtUNa atomuhuttasaMjutte vi tassa suhumassa heDhado saMtakammaM / 12tado jo aMtomuhuttasaMjutto jAva suhumakammaM jahaNNayaM Na pAvadi tAva ghAdaM kareja / 13tado sambatyovANubhAge dhAdiGamANe tassa jahaNiyA hANI / tasseva se kole jahaNNayamavaTThANa / kohasaMjalaNassa jahaNiyA vaDDI micchttbhNgo| jahaNiyA hANI kassa ? 14khavayassa carimasamayabaMdhacarimasamayasaMkAmayassa / jahaNNayamavaTThANa kassa ? tasseva carime aNubhAgakhaMDae vaTTamANayassa / 15evaM mANa-mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM / loha (.)pR0 121 / (2) 122 ( 3 ) pR0 123 / (4) pR0 124 / (5) pR0 125 / (6) pR. 126 / (7) pR0 127 / (8)pR0 128 / (6) pR0 126 / (10 ) pR0 130 / (11) pR0 131 / (12) pR0 132 / (13) pR0 133 / ( 14 ) pR0 134 / ( 15) pR0 135 / Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisihANi parU. saMjalaNassa jahaNiyA vaDDI micchttbhNgo| jahaNiyA hANI kassa 1 khavayassa samayAhiyAvaliyasakasAyassa / jahaNNayamavaTThANa kassa ? ducarime aNubhAgakhaMDae hade carime aNubhAgakhaMDae vaTTamANayassa / ithivedassa jahaNiyA vaDDI micchattabhaMgo / jahaNiyA hANI kassa ? carime aNubhAgakhaMDae paDhamasamayasaMkAmide tassa jahaNiyA hANI / tasseva vidiyasamae jahaNNayamavaTThANaM / 1evaM Naqsayaveda-chaNNokasAyANaM / 2appAbahuaM / sabathovA micchattassa ukkassiyA hANI / 3baDDI avaTThANaM ca visesAhiyaM / evaM solasakasAya-NavaNokasAyANaM / sammatta-sammAmicchattANamukkassiyA hANI avaTThANaM ca sarisaM / jahaNNayaM / micchattassa jahaNiyA vaDDI hANI avaTThANasaMkamo ca tunlo / evamaTTakasAyANaM / sammattassa savvatthovA jahaNiyo hANI / jahaNNayamavaTThANamaNaMtaguNaM / 5sammAmicchattassa jahaNiyA hANI avaTThANasaMkamo ca tullo / aNaMtANubaMdhINaM sambatthovA jahaNiyA vaDDI / jahaNNiyA hANI avaTThANasaMkamo ca annNtgunno| cadusaMjalaNa-purisavedANaM savvatthovA jahaNiyA haanno| jahaNNayamavaTThANaM aNaMtaguNaM / 6jahaNiyA vaDDI aNaMtaguNA / aTThaNokasAyANaM jahaNiyA hANI avaThThANasaMkamo ca tullo thotro / jahaNiyA vaDDI aNataguNA / ___vaDDIe tiNNi aNiogaddArANi-samukttiNA sAmittamappobahuaMca / samukkitaNA / micchattassa asthi chabihA vaDDI chabihA hANI avaTThANa ca / sammatta-sammAmicchattANamathi aNataguNahANI abahoNamavattavyayaM ca / 6aNatANubaMdhINamatthi chabihA vaDDI. chabihA hANI avaTThANamavattavyayaM ca / evaM sesoNa kmmaann| 10sAmittaM / micchattassa chavihA vaDDI paMcavihA~ hANI kassa 1 micchAihissa aNNayarassa / aNataguNahANI avadvidasaMkamo kassa 1 11aNNayarassa / sammatta-sammAmicchatANamaNataguNahANisaMkamo kassa 1 daMsaNamohaNIya kharvatassa / avaTThANasaMkamo kassa ? anngdrss| abattavyasaMkamo kassa ? vidiyasamayauvasamasammAidvissa / 12sesANaM kammANaM micchattabhaMgo / Navari aNaMtANubaMdhINamavattavyaM visaMjoedUNa puNo micchattaM gaMtUNa AvaliyAdIdassa / sesANa kammANamavattanamuvasAmedUNa parivadamANassa / 13appAbahuaM / sambatthovA micchattassa aNaMtabhAgahANisaMkAmayA / 14asaMkhejabhAgahANisaMkAmayA asaMkhejaguNA / saMkhejabhAgahANisaMkAmayA sNkhejgunnaa| saMkhejaguNa (1) pR0 137 / (2) pR0 138 / (3) pR0 138 / (4) pR0 140 / (5) pR0 141 / (6) pR0 142 / (7) pR0 143 / (8) pR0 145 / (6) pR0 146 / (10) pR0 147 / (11) pR0 148 / (12) pR0 146 / (13) pR0 150 / (14) pR0 151 / Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 536 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe hANisaMkAmayA saMkhejaguNA / 1asaMkhejaguNahANisaMkAmayA asaMkhejaguNA / arNatabhAgavadvisaMkAmayA asaMkhejaguNA / asaMkhejabhogavaDisekAmayA asaMkhejaguNA / 2saMkhejabhAgavatisaMkAmayA saMkhejaguNA / saMkhejaguNavahisaMkAmayA saMkhejaguNA / asaMkhejjaguNavaMhisaMkAmayA asaMkhejjagaNA / aNaMtaguNahANisaMkAmayA asaMkhejaguNA / 3aNataguNavaDDisaMkAmayA asaMkhejaguNA / avaTThidasaMkAmayo saMkhejaguNA / sammattasammAmicchAttANa sambatthovA aNataguNahANisaMkAmayA / avattavyasaMkAmayA asaMkhejaguNA / avaDhidasaMkAmayA asaMkhejaguNoM / 4sesoNa kammANa savvatthovA avattavyasaMkAmayA / aNatabhAgahANisaMkAmayA aNataguNA / sesANa saMkAmayA micchttbhNgo| . ___etto hANoNi kAyavyANi / jahA saMtakammaTThoNANi tahA saMkamaTToNANi / tahA vi parUvaNA koyanA / 6ukkassae aNubhAgabaMdhaTThoNe egaM saMtakammaM tamegaM saMkamaTThANa / ducarime aNubhogabaMdhaTThANe evameva / evaM tAva jAva pacchANupubIe paDhamamaNataguNahINabaMdhaTThANamapatto tti / puvvANupuvIe gaNijamANe jaM carimamaNaMtaguNaM baMdhaTThANaM tassa heTThA aNataramaNataguNahINamedammi aMtare asaMkhejalogamettANi ghAdaTThANANi / ptANi saMtakammahANANi tANi ceva saMkamaTThANANi / tado puNo baMdhahANANi saMkamaTThANANi ca tAva tullAgi jAva pacchANupubIe vidiymnntgunnhiinnbNdhaannN| vidiyaaNataguNahINabaMdhaTThANassuvarille aMtare asaMkhejalogamettANi ghAdaTThANANi / evamaNataguNahINabaMdhaTThANassuvari aMtare asaMkhecalogamettANi ghAdavANANi ||10evmnnNtgughiinnbNdhtttthaannss uvarille aMtare asaMkhejalogamettANi ghAdaTThANANi bhavaMti Natthi aNNammi / evaM jANi baMdhaTThoNANi tANi NiyamA saMkamaTThANANi / jANi saMkamaTThANANi tANi baMdhaTThANANi vA Na vA |11tdo baMdhaTThANANi thovaanni| saMtakammaTThANANi asNkhjjgnnaanni| jANi ca saMtakammaTThANANi tANi saMkamaTThANANi / appAbahuaM jahA sammAiTThige baMdhe thaa| padesasaMkamo atthAhiyAro 12padesasaMkamo / taM jahA / mUlapadesasaMkamo Natthi / uttrpyddipdessNkmo| aTThapadaM / 13 padesaggamaNNapayaDi Nijade jatto payaDIdo taM padesaggaM Nijadi tisse payaDIe so padesasaMkamo / jahA micchattassa padesaggaM sammatte saMchuhadi taM padesaggaM micchattassa padesasaMkamo / evaM samvattha / 14edeNa aTThapadeNa tattha paMcaviho saMkamo / taM jahA / uvvellaNa (1) pR0 152 / (2) pR0 153 / ( 3) pR0 154 / (4) pR0 155 / (5) pR0 156 / (6) pR0 157 / (7) pR0 158 / (8) pR0 156 / (6) pR0 160 / (10) pR0 161 / (11) pR0 162 / ( 12 ) pR0 168 / (13) pR0 166 / (14) pR0170 / Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisidvANi saMkamo vijjJAdasaMkramoM adhopavattasaMkamo guNasaMkamo savtrasaMkamo ca / 1 ubellaNasaMkabhe padesagaM thovaM / 2 vijjhAdasaMka me padesaggamasaMkhejaguNaM / adhApavattasaMkame padesaggamasaMkhejaguNaM / guNasaMkame padesaggamasaMkhejjaguNaM / savvasaMkame padesaggamasaMkhejaguNaM / 3to sAmittaM / 4 micchattassa ukassaya padesasaMkamo kassa ? guNidakammaMsio sattamAdo puDhavIdo uccaTThido / do tiNNi bhavaggahaNa | Ni paMcidiyatirikkhapaJjata esu ubavaNNo / aMtomuhutteNa maNusesu Agado / sanvalahu daMsaNamohaNIyaM khavedumADhatto / jAghe micchattaM sammAmicchatte savtraM saMkubhamANaM saMkuddhaM tAdhe tassa micchattassa ukkassao padesasaMkamo / sammattassa ukassao padesasaMkamo kassa ? 6 guNidakammaMsieNa sattamAe puDhatrI raieNa micchattassa ukassapadesasaMtakammamaMto muhutteNa hohidi tti sammattamuppA idaM, savyukassiyAe pUraNAe sammattaM pUridaM tado uvasaMtaddhAe puNNAe micchattamudIrayamANassa paDhamasamayamicchAiTThissa tassa ukkassao padesasaMkamo / so vuNa adhApavattasaMkramo / sammAmicchattassa ukkassao padesasaMkamo kassa ? jeNa micchattassa ukkassapadesaggaM sammAmicchatte pakkhittaM teNeva jAdhe sammAmicchattaM sammatte saMpakkhittaM tAdhe tassa sammAmicchattassa ukkassao padesasaMkamo | aNatAraNubaMdhINamukkassao padesasaMkamo kassa ? so ceva sattamAe puDhavIe raiyo guNidakammaMsio aMtomuhutteNeva tesiM ceva ukkassapadesa saMtakammaM ho hidi tti ussajogeNa ukassasaMkileseNa ca NIdo, tado teNa rahassakAle sese sammattamuppAiyaM / pugo so caitra sabala humaNaM tAraNubaMdhINa visaMjoedumADhatto tassa carimaTThidikhaMDayaM carimasamayasaMchuhamANayassa tesimukassao padesa saMkramo / 10 aTThaNhaM kasAyANamukkassao padesasaMkamo kassa 1 guNidakammaMsio savvalahu maNusagaimAgado, aTThavassio khakhaNAe anbhuTThido, tado aTTahaM kasAyANamapacchimaTThidikhaMDayaM carimasamaya saMchuhamANayassa tassa aTTahaM kasAyANamukassao padesa saMkramo evaM chaNNokasAyANaM / 11 itthivedassa ukkassao padesa saMkramo kassa 1 guNidakammaMsio asaMkheja vassA uesa itthivedaM pUreNa tado kameNa pUridakammaMsio khavaNAe anbhuTTido, tado carimaTThidikhaMDayaM carimasamayasaMkuhamANayassa tassa itthavedassa ukassao padesasaMkamo / 12 purisavedasta ukkassao padesasaMkamo kassa 1 guNidakam maMsio itthi - purisa-buMsayavede pUreNa tado savbalahu khatraNAe andhuTThido purisavedassa apacchimaDidikhaM 'DayaM carimasamayasaMhamANayassa tassa purisavedassa ukassao padesasaMkamo | NavuMsayavedassa ussao padesasaMkamo kassa 1 1 3 guNidakammaMsio IsANAdo Agado sambalahu 537 ( 1 ) pR0 172 / ( 2 ) pR0 173 / (3) pR0 176 (4) pR0 177 / (5) pR0 178 / (6) pR0 176 ! ( 7 ) pR0 180 / (8) pR0 181 / ( 6 ) pR0 182 10 ) pR0 183 / 11 ) pR0 184 / ( 12 ) pR0 185 / (13) pR0 186 | Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 538 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe khavedumADhato, tado gavusayavedassa apacchimadvidikhaDayaM carimasamayasaMchuhamANayassa tassa Naqsayavedasta ukassao pdessNkmo| kohasaMjalaNassa ukassao padesasaMkamo kassa ? jeNa purisavedo ukassao saMchuddho kodhe teNeva jAdhe mANe kodho savvasaMkameNa saMchubhadi tAdhe tassa kodhassa ukassao padesasaMkamo / 1edassa ceva mANasaMjalaNassa ukssa o padesasaMkamo kAyavyo / Navari jAdhe mANasaMjalaNo mAyAsaMjalaNe saMchubhai tAdhe / edassa ceva mAyAsaMjalaNassa ukkassao padesasaMkamo kAyavyo / Navari jAdhe mAyAsaMjalaNo lobhasaMjalaNe saMchubmai tAdhe / lobhasaMjalaNassa ukkassao padesasaMkamo kassa ? 2guNidakammasio savvalahu~ khavaNAe abbhudvido aMtaraM se kAle kAdaNa lohassa asaMkAmago hohidi ti tassa lohassa ukkassao pdessNkmo| ___ 3eto jahaNNayaM ? micchattassa jahaNNao padesasaMkamo kassa ? 4khavidakammaMsio eI diyakammeNa jahaNNaeNa maNusesu Agado, savvalahu ceva samma paDivaNNo, saMjamaM saMjamAsaMjamaM ca bahuso labhidAugo, cattAri vAre kasAe utsAmittA vechAvahisAgaro0 sAdireyoNi sammattamaNupAlidaM, tado micchattaM gado, aMtomuhutteNa puNo teNa samma laddhaM, puNo sAgarovamapudhattaM sammattamaNupAlidaM, tado daMsaNamohaNIyakkhabavaNAe abbhuTTido tassa carimasamayaadhApavattakaraNassa micchattassa jahaNNao pdessNkmo| 5sammatta-sammAmicchattANaM jahaNNao padesasaMkamo kassa ? eso ceva jIvo micchattaM gado, tado palidovamassa asaMkhejadibhAgaM 6gaMtUNa appappaNo ducarimaTThidikhaMDayaM carimasamayauvvellamANayassa tassa jahaNNao padesasaMkamo / 7aNaMtANubaMdhINaM jahaNNao padesasaMkamo kassa ? eha diyakammeNa jahaNNaeNa tasesu Agado, saMjamaM saMjamAsaMjamaM ca bahuso laddhaNa cattAri vAre kasAe utsAmittA tadoM eiMdiaisu palidovamassa asaMkhe0bhAgamacchidoM jAva uvasAmayasamayapabaddhA NiggalidA ti / tado puNo tasesu Agado, savvalahu samamtaM laddhaM, aNaMtANubaMdhiNo ca visaMjoidA, puNo micchattaM gaMtUNa aMtomuhuttaM saMjoedUNa puNo teNa sammattaM pladdha, tado sAgarovamavechAvaTThIo aNupAlidaM, tado visaMjoedumADhatto tassa adhApavattakaraNacarimasamae aNaMtANuvaMdhINaM jahaNNao pdessNkmo| 6aTTaNhaM kasAyANaM jahaNgao padesasaMkamo kassa ? 10eiMdiyakammeNa jahaNNaeNa tasesu Agado, saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso gado, cattAri vAre kasAe utsAmittA tado eidiesu gado, asaMkhejANi vasmANi acchido jAva uvasAmayasamayapabaddhA NiggalaMti / tado tasesu Agado, saMjamaM sabalahu~ laddho, puNo kasAyakkhavaNAe ubaDhido tassa adhApavattakaraNassa carimasamae aTThaNhaM (1) pR0 187 / (2) pR0 188 / ( 3) pR0 164 / (4) pR0 165 / (5) pR0 168 / (6) pR0 168 / (7) pR0 200 / (8) pR0 201 / (6) pR0 202 / (10) pR0 203 / Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisihAi 536 1 kasAyANaM jahaNNao padesa saMkabho / 1 evmri-sogaannN| hassa- rai-bhaya-dugu chANaM pi evaM cetra / Navari apuvtrakaraNassAba liyapaviTThassa / 2kohasaMjalaNassa jahaNNao padesasaMkamo kassa ? uvasAmayassa carimasamayapabaddho jAdhe uvasAmijamANo uvasaMto tAdhe tassa kohasaMjaNassa jahaNNao padesasaMkamo / evaM mANamAyA saMjalaNa - purisaMvedANaM | 3 loha -- saMjaNassa jahaNNao padesasaMkamo kassa ? ei diyakammeNa jahapaNaeNa tasesu Agado, saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso laDUNa kasAesa kiM pi gouvasAmedi / dIhaM saMjamaddhama gupA lidUNa khatraNAe abbhuTThido tassa apuvvakaraNassa AvaliyapaviTThassa lohasaMjalaNassa jahao padesasaMkamo / 4 sayavedassa jahaNNao padesasaMkamo kassa ? ei diyakammeNa jahaNNaeNa tase Agado, tipalidovamiesa uvavaNNo, tipalidovame aMtomuhutte sese samma tamuppAida to pAe sammatteNa apaDivadideNa sAgarovamachAvaTThimaNupAlideNa saMjamAsaMjamaM saMjamaM ca bahuso laddho, cattAri vAre kasAe uvasAmidA / tado sammAmicchattaM gaMtUNa puNo aMtomuhutte sammattaM ghettaNa sAgaro machAvaTTimaNupAliNa maNusabhavaggaNe savcaciraM saMjama - ma pAlidUNa khatraNA ubadvido tassa adhApavattakaraNassa carimasamae NavuH sayavedassa jahaNao padesasaMkramo / 5evaM ceva itthivedassa vi / Navari tipalidova misa na acchidAugo / I 6yajIveNa kAlo | savvesiM kammANaM jahaSNukassapadesa saMkamo ke ciraM kAlAdo ho ? jahaNNukasse eyasamao / aMtaraM / savvesi kammANamukassapadesasaMkAmayassa Natthi aMtaraM / dhadhavA sammattAbaMdhI ukkarasaMkAmayassa aMtaraM kevaciraM ? jahaNoNa asaMkhejA logA | 10 ukkasseNa upoggala pariyahaM / 11 eto jahaNNayaM / kohasaMjalaNa- mANasaMjalaNa-mAyA saMjalaNa-purisavedANaM jahaNNapadesasaM kAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 1 12jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukkasseNa uvaDapoggala pariyaGkaM / sesANaM kammANaM jANiUNa davvaM / 13 saNNiyAso | micchattassa ukassapadesasaMkAmao sammattANatANubaMdhINamasaMkAmao / sammAmicchattassa niyamA aNukkastaM padesa saMkrAmedi / ukkassAdo aNukassamasaMkheJjaguNahINaM / 14 sesA kammANaM saMkrAmao NiyamA aNukassaM saMkrAmedi / ukkassA do aNukarasaM niyamA asaMkhejaguNahINaM / vari lobhasaMjalaNaM visesahINaM saMkAmedi / sesANaM kammANaM sAheyavvaM / 15 savvesi kammANa jahaNNasaNNiyAsoM vi sAheyavvo / (1) pR0 204 / (2) pR0 205 / (3) pR0 206 / ( 4 ) pR0 207 / (5) pR0 208 / (6) pR0 211 / ( 7 ) pR0 212 / (8) pR0 223 / ( 6 ) pR0 224 / ( 10 ) pR0 225 / ( 11 ) pR0 230 / ( 12 ) pR0 231 | ( 13 ) pR0 237 / (14) pR0 238 / (15) pR0 243 / Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe 1 appA bahuaM / savvatthovo sammatte ukassapadesa saMkramo / apaccakkhANamANe ukassao padesasaMkamo asaMkhejaguNo / kohe ukassapadesasaMkamo visesAhio / mAyAe ukassapadesasaMkamo visesAhio / lobhe ukassapadesasaMkamo visesAhio / pcckkhaannm| ye ukassapadesasaMkamo visesA hio / kohe ukassapadesasaMkamo visesAhio / mAyAe ukassapadesasaMkamo visesA hio / lobhe ukassapadesasaMkamo visesAhio / aNaMtANubaMdhimANe ukassapadesa saMkramo visesAhio / kohe ukassapadesa saMkamo visesAhio / mAyAe ukastapadesa saMkamo visesAhio / lobhe ukassapadesa saMkamo visesAhio / micchattassa kassapa desako visesAhio / sammAmicchatte ukassapadesasaMkamo visesAhio / lobhasaMjalaNe ukassapadesasaMkamo anaMtaguNo / 3hasse ukassapadesasaMkamo asaMkhejaguNo / radIe ukassapadesasaMkamo visesAhio / itthavede ukkassapadesasaMkamo saMkhejaguNo / soge ukassapadesa saMkramo visesAhio / aradIe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / yatredeukassapa desakamo visesAhio / 4 dugu chAe ukkassapadesasaMkamo visesAhio / bhae ukassa padesa saMkamo visesAhio / purisavede ukkassapadesasaMkamo visesA hio / kohasaMjalaNe ukassapadesasaMkamo saMkheJjaguNo / mANasaM jaNe ukassapadesasa kamo visAhio | mAyAsa' jalaNe ukassapadesasa kamoM visesAhio / 540 / riyaIe savvatthovo samma ukassapadesasa kamo sammAmicchatte ukkassapadesakama saguNa / apaccakkhANamANe ukassapadesasa kamo asa khejaguNo / kodhe ukkassapadesasa kamo visesAhio / mAyAe ukkassapadesasa kamo visesAhio / lohe ukassapadesasa kamo visesAhio / paccakkhANamANe ukassapadesasa kamo visesAhio / kohe ukassapadesa kamo visesohio / mAyAe ukassapadesasa kamo visesAhio / lohe ukassapadesasa kamo visesAhio / micchate ukassapadesasa kamo asa khejaguNo / dhimA kassapadesasa kamo asa khejjaguNo / kodhe ukkassapadesasa kamo bisesAhio / mAyAe ukkassapadesasa kamo visesAhio / 'lobhe ukkassapade sasa kamo visesAhio / hasse ukkassapadesasa kamo anaMtaguNo / radIe ukkassapadesasa kamo visesAhio / itthavede ukkassapadesasa kamo saMkhejjaguNo / soge uvakassapadesasa kamo visesAhio | aradIe ukkassapadesasa kamo visesAhio / NavuMsayavede ukkassapadesa kamo visesAhio / dugu chAe ukassapadesasaMkamo visesA hio / bhae ukassapadesasaMkamo visesAhio / purisavede ukassapadesasaMkamo visesA hio / mANasaMjalaNe ukassapadesasaMkamo ( 1 ) pR0 265 / ( 2 ) pR0 266 / (3) pR0 267 / ( 4 ) pR0 268 / ( 5 ) pR0 266 | (6) pR0 270 / (7) pR0 271 / (8) pR0 272 / Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTThANi 541 I visesAhio / kohasaMjalaNe ukassapadesasaMkamo visesAhio / mAyAsaMjalaNe ukassapadesakamo visesAhio / lohasaMjalaNe ukkastapadesa saMkramo bisesAhio / evaM sesAsu gadIsu davvaM / 1 'do ei die savvatthovo sammatte ukassapadesasaMkamo / sammAmicchattassa ukassapadesako asaMkhejaguNo / apaccakkhANamANe ukassapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo / kohe ukassapadesa saMkamo visesAhio / mAyAe ukkassapadesasaMkramo visesAhio / lohe ukassapadesako visesAhio / paccakkhANamANe ukassaSadesa saMkamo visesAhio / kohe ussapadesako visesAhio / 2mAyAe ukassapadesasaMkamo visesAhio / lobhe ukassapadesasaMkamo visesAhio / anaMtArabaMdhimANe ukassapadesasaMkamo visesAhio / ko ukassapa desako visesAhio / mAyAe ukassapadesasaMkamo visesAhio / lobhe kassapadesako visesA hio / hasse ukassapadesa saMkramo aNa taguNo / radIe ukassapradesasaMkramo visesAhio / itthivede ukassapadesasaMkamo saMkhejaguNo / soge ukkassapadesasaMkamo visesAhio / aradIe ukassapadesasaMkamo visesAhio / Nava sayavede ukassapadesako visesAhio / durgAM chAe ukassapa desasaMkamo visesAhio / bhae ukkassapadesasaMkamo visesAhio / purisavede ukkassapradesasaMkamo visesAhio / mANasaMjalaNe kassapadesasa kamo visesAhio / kohasa jalaNe ukkassapadesasa kramoM visesAhio / mAyAsa jalaNe ukkassapadesasa kamo visesAhio / lobhasa jalaNe ukkassapadesasa kamo visesAhio / 1 to desa kamadaMDao | sanvatthovo sammatte jahaNNapadesasa kamo / sammAmicchata jahaNNapadesasa kamo asa khejjaguNo / 4aNatANubaMdhimANe jahaNNapadesasa kamo asa' khejjaguNo / kohe jahaNNapadesasa kamo trisesAhio / mAyAe jahaNyApadesasa kamo visesAhio / lohe jahaNNapadesasa kamo visesA hio | micchatta e jahaNNapade sasaMka mo asa khejaguNo / 'apaccakkhANAmAge jahaNgapadesasa kamo asaMkhejaguNo / kohe jahaNNapadesasaMkamo visesA hio / mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / lohe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / paccakkhANAmAge jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / kohe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / lobhe jahaNNApadesasaMkramo visesA hio / NavuMsayavede jahaNNapadesasaMkamo anaMtaguNo / itthavede jahaNNapadesakamo asaMkhejaguNo / 6 soge jahaNNapadesa saMkamo asaMkhejaguNo / aradIe jahaNNapadesa 1 ( 1 ) pR0 273 / ( 2 ) pR0 274 / (3) pR0 275 / (4) pR0 276 / (5) pR0 278 / ( 6 ) pR0 276 / Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe saMkamo visesAhio / kohasaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo asaMkhejaguNo / mANasaMjalaNe jahaNapadesasaMkamo visesAhio / purisavede jahaNNapadesa saMkamo visesA hio / 1 mAyA saMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / hasse jahaNNapadesasaMkamo asaMkheJjaguNo / radIe jahaNNapadesasaMkamo visesohio / dugu chAe jahaNNapadesasaMkamo saMkhejjaguNo / bhae jahaNapadesako visesAhio / lobhasaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / 1 2riyaIe savvatthovo sammatte jahaNNapadesasaMkamo / sammAmicchatte jahaNNapadesasaMkamo asaMkhejaguNo / anaMtAzudhimANe jahaNNapadesasaMkamo asaMkhejjaguNo / kohe jahaNapadesasaMkamo visesAhio / mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesohio / lobhe jahaNapadesa saMkamo visesAhio / micchatte jahaNNapadesasaM kamo asaMkhejjaguNo / 3 apaccakkhANamANe jahaNNapadesasaMkamo asaMkhejaguNo / kohe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio | mAyA jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / lobhe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio | paJcakkhANamANe jahaNNapadesa saMkamo visesohio / kohe jahaNNapadesasaMkamo visesA hio / mAyAe jahaNNapadesa saMkamo visesAhio / lome jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / itthavede jahaNapadesasaMkamo anaMtaguNo / 4NavaMsayavede jahaNNapadesasaMkamo saMkheJjaguNo / purisavede jahaNapadesako asaMkhejaguNo / hasse jahaNNapadesasaMkamo saMkhejaguNo / radIe jahaNapadesako visesAhio / soge jahaNNapadesasaMkamo saMkhejaguNo / aradIe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / dugu chAe jahaNNapadesa saMkamo visesAhio / bhae jahaNapadesasaMkamo visesAhio / moNasaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / kohasaMjalaNe jahaNNAdesasaMkamo visesAhio / mAyA saMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / lohasaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesA hio / jahA NirayagaIe vahA tirikkhagaIe / 6 devagaIe NANattaM, NavuMsayavedAdo itthivedo asaMkhejaguNo / e die savvatthovo sammatte jahaNNapadesa saMkamo / sammAmicchate jahaNNapadesa saMkamo asaMkheJjaguNo / aNaMtANubaMdhimANe jahaNNapadesasaMkamo asaMkhejaguNo / kohe jahaNNapadesakamo visesAhio / mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / lohe jahaNNapadesasaM kamo visesAhio | apaccakkhANamANe jahaNNapadesasaMkramo asaMkhejaguNo / kohe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / lobhe jahaNNapadesairat visesAhio / paccakkhANamANe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / kohe jahaNNapadesakamo visesAhio / mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / lobhe jahaNNapadesasaMkamo ( 1 ) pR0 280 / ( 2 ) pR0 281 / (3) pR0 282 / ( 4 ) pR0 283 / (5) pR0 284 | (6) pR0 285 / (7) pR0 286 / (8) pR0 287 / Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiTThANi 543 visesaahio| purisavede jahaNNapadesasaMkamo arnntgunno| ithivede jahaNNapadesasaMkamo saMkhejaguNo / hasse jahaNNapadesasaMkamo saMkhejaguNo / radIe jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| 1soge jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| aradIe jahaNNapadesasaMkamo saMkhejaguNo / NavaMsayavede jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / duguchAe jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| bhae jahaNNAdesasaMkamo visesaahio| mANasaMjalaNe jahaNNapadesasaMkamo visesAhio / kohe jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| 2mAyAe jahaNNapadesasaMkamo visesaahio| lohe jahaNgapadesasaMkamo visesaahio| bhujagArassa aTThapadaM / ehi padese bahudarage saMkAmedi tti ussakkAvido appadarasaMkamAdo eso bhujgaarsNkmo| 3eNhi padesaappadarage saMkAmedi osakAvide bahudarapadesasaMkamAdo esa appyrsNkmo| osakovide eNhiM ca tattige cetra padese saMkAmedi tti esa avvidsNkmo| asaMkamAdo saMkAmedi ti avttvysNkmo| 4edeNa aTThapadeNa tattha smukittnnaa| micchattassa bhujagAra-appadara-avaTTida-avattavyasaMkAmayA asthi / evaM solasakasAya-purisaveda-bhaya-duguchoNaM / evaM cetra sammata-sammAmicchatta-itthiveda-NavaMsayavedahassa-rai-arai-sogANaM / Navari apaTTidasaMkAmagA Nasthi / 6sAmittaM / micchattassa bhujagArasaMkAmao ko hoi ? paDhamasammattamuppAdayamANago paDhamasamae avattavyasaMkAmago / sesesu samaesu jAva guNasaMkramo tAva bhujgaarsNkaamgo| jo vi daMsaNamohaNIyakkhavago apucakaraNassa paDhamasamayamAdi kAdaNa jAva minchan savyasaMkamaNa saMchuhadi tti tAva micchattassa bhujgaarsNkaamgo| jo vi puSuNapoSaNa samatteNa micchattAdo sampattamAgado tassa paDhamasamayasammAidvissa jaM baMdhAdo AvaliyAdI micchattassa padesaggaM taM vijjhAdasakameNa saMkAmedi / AvaliyacarimasamayamicchAihinAdi kAdUNa jAva carimasamayamicchAiTTi ti ettha je samayapabaddhA te samayapabaddhe paDhamasamayasammAihi ti Na saMkAmei / sekAlappahuDi jassa jassa baMdhAvaliyA puNNA tado tado so saMkAmijadi / evaM puvvuppAideNa sammatteNa jo sammattaM paDivajaha taM dusamayasammAidvimAdi kAdUNa jAva AvaliyasammAiTThi tti tAva micchattassa bhujagArasaMkamo hojja / 6Na savvattha AvaliyAe bhujagArasaMkamo jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNAvaliyA samayUNA / 10evaM tisu kAlesu micchattassa bhujagArasaMkAmago / taM jahA / uvasAmagadusamayasammAiTTimAdi kAdUNa jAva guNasaMkamo ti tAva NiraMtaraM bhujagArasaMkamo / khavagassa vA jAva (1) pR0 288 / (2) pR0888 / (2) pR0 260 / ( 4 ) pR0 261 / (5) pR0 262 (6) pR0 264 / (7) pR0 265 / (8) pR0 266 / (6) pR0 267 ! (10) pR0 298 / Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe guNakameNa khavijadi micchattaM tAva NiraMtaraM bhujagAra saMkamo / puSpAdideNa vA sammatteNa jo sammattaM paDivajadi taM dusamayasammAiTTimAdi kADhUNa jAva AvaliyasammAi ettha jattha vA tattha vA jahaNeNa eyasamayaM, ukkasseNa AvaliyA 1samayUNA bhujagAra saMkamo sha | rai fry kAlesu micchattassa bhujagAra saMkamo / sesesu samaesa jai saMkAmago appara saMkAmago vA avattavtrasaMkAmago vA / avadvidasaMkAmago micchattassa ko hoi ? puvyuppAdideNa sammatteNa jo sammattaM paDivajadi jAva AvaliyasammAiTTi ti ettha hojja avadisaMkAmago aSNammi Natthi / 2 sammattassa bhujagArasakAmago ko hodi ? sammattamuvvellamANayassa apacchime TThidikhaMDa savtramhi cetra bhujagAra saMkAmago / tavyadiritto jo saMkAmago so adhyayara saMkAmago vA attavtrasaMkAmago vA / samnAmicchattassa bhujagArasaMkAmago ko hoi ? ubvellamANayassa apacchime DidikhaMDae savvamhi ceva / khavagassa vA jAva guNakameNa saMhadi sammAmicchattaM tAva bhujagArasaMkAmago / paDhamasammattamuppAdayamANyassa vA tadiyasamaya pahuDa jAva vijjhAdasaM kama paDhamasamayAdo tti / 4tavyadiritto jo saMkAmago so appadarasaMkAmago vA avattavtrasaMkAmago vA / solasakasAyANaM bhujagAra saMkAmago appadarakAma akAmago avatantrasaMkAmago ko hodi 9 aNNadaro / 5evaM purisavedabhaya-dugu chANaM / vari purisaveda avadvidasaM kAmago NiyamA sammAiTThI / itthi - NavuMsayavedaisa-ra-arai- sogANaM bhujagAra - appadara avattavtrasaMkamo kassa ? aNNadarassa / 544 tat aatara | micchattassa bhujagArasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNa eyasamao / ukkasseNa AvaliyA samayuNA / adhavA aMtomuhuttaM / appayarasaMkamo hari kAlAdo ho 1 ekko vA samao jAva AvaliyA dusamayUNA / 10 adhavA. aMtomuhu / tado samayuttaro jAva chAvaTTisAgarovamANi sAdireyANi / 11 avaTThida saMkamo ciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNa saMkhejA samayA / 12 avattaccakama ciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukkasseNa eyasamao / sammattassa bhujagAra saMkamo ciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / ukasseNa aMtomuhuttaM / appayarasaMkamo ciraM kAlAdo hodi 1 13 jahaNoNa aMtomuhutta / ukkasseNa palidovamassa asaMkhea dibhAgo / avatavyasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukkasseNa eyasamao / sammA ( 1 ) pR0 266 ( 2 ) pR0 300 / ( 3 ) pR0 301 / ( 4 ) pR0302 / ( 5 ) pR0 303 / (6) pR0 304 / ( 7 ) pR0 306 / (8) pR0 307 / ( 6 ) pR0 308 / (10) pR0 306 | ( 11 ) pR0 310 / ( 12) pR0 311 | (13) pR0 312 / Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisihANi 545 micchattassa bhujagArasaMkamo ketraciraM kAlAdo hodi ? ekko vA do vA samayA evaM samayuttaro ukkasseNa jAva carimuvelaNakaMDayukkIraNA ti| athavA sammattamuppAdemANayassa vA tado khavemANayassa vA jo guNasaMkamakAlo so vi bhujagArasaMkAmayassa kAyayo / appadarasaMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / 2eyasamayo vaa| ukkasseNa chAvadvisAgarovamANi sAdireyANi / 3atrattavyasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi jahaNNukkasseNa eyasamao / aNaMtANubaMdhINaM bhujagArasaMkAmago kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eysmo| ukasseNa palidovamassa asNkhejdibhaago| 4 appadarasaMkamo kevacira kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eysmo| ukkasseNa vechAvaTThisAgarodhamANi saadireyaanni| abaDhidasakamo kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNa eyasamao / 5ukkasseNa saMjo samayA / avattavasa kAmago kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukasseNa eyasamao / bArasakasAya-purisaveda-bhaya-duguchANaM bhujagAra-appadarasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNeya smo| ukkasseNa palidovamassa asaMkhejjadibhAgo / 6avavidasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eysmo| ukkasseNa saMkhejjA samayA / avattavyasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukkasseNa eyasamao / ithivedassa bhujagArasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNa aMtomuhuttaM / appayarasaMkamaM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa egsmo| ukkasseNa vechAvaTThisAgarovamANi saMkhejavassabbhahiyANi / 8avattavyasaMkamo kevaciraM kAlAdohodi ? jahaNNukasseNa eyasamao / Navusayavedassa appayarasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNa eyasamao / ukasseNa vechAvahisAgarovamANi tigi palidovamANi sAdireyANi / sesANi ithivedabhaMgo / hassa-raha-arai-sogANaM bhujagAra-appayarasaMkamo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / 10ukkasseNa aMtomuhattaM / attabasaMkramo kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNukkasseNa eyasamao / evaM cadugadIsu ogheNa sAdhedUNa nnedvyo| 11eIdiesu savvesi kammANamavattavyasaMkamo Natthi / sammatta-sammAmicchattANaM bhujagArasaMkAmao kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / 12ukkasseNa aMtomuhutaM / appadarasakAmago kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNa eyasamao / ukasseNa palidovamassa asNkhejjdimaago| solasakasAya-bhaya-duguchANamoghaapaccakkhANAvaraNabhaMgo / 13sattaNokasAyANaM oghahassa-redIrNa bhNgo| (1) pR0 313 / (2) pR0 314 / (3) pR0 315 / (4) pR0 316 / (5) pR0 317 / (6) pR0 318 / (7) pR0 316 / (8) pR0 320 / (6) pR. 321 / (10) pR0 322 / (11) pR0 326 / (12) pR0 327 / (13) pR0 328 / Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 jayadhavalAsahidekasAyapAhuDe eyajIveNa aMtaraM / micchattassa bhujagArasaMkAmayaMtaraM ketraciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao vA dusamao vA, evaM NiraMtaraM jAva tisamayUNAvaliyA / 1adhavA jahaNNeNa aMtomuhuttaM / 2ukkasseNa uvddddpogglpriy| evmppdraavtttthidsNkaamyNtrN| 3avattavyasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNaMtomuhutta / ukkasseNa ubaDDapoggalapariyaTTa / sammatassa bhujagArasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNa plidovmssaasNkhejjdibhaago| 4ukkasseNa ubddddpogglpriytttt| appadarAvattavyasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / 5ukkasseNa ubaDDapoggalapariyaTTa / sammAmicchattassa bhujagAra-appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdohodi ? 6jahaNNeNa eysmo| ukkasseNa uvaDDapoggalapariyaTTa / attavyasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa uvaDDapoggalapariyaTTa / aNaMtANubaMdhINaM bhujagAra-appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNa eyasamao / ukasseNa vechAvahisAgarovamANi saadireyaanni| abaDhidasaMkAmayaMtaraM kevacira kAlAdo hodi jahaNNeNeyasamao / 6ukasseNa aNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / avattavyasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa ubddddpogglpriytttt| 1degvArasakasAya-purisaveda-bhayaduguchANaM bhujagArappayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 1 jahaNNeNa eyasamao / ukasseNa palidovamassa asaMkhejadibhAgo / ahidasaMkAmayaMtaraM keAciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamaoM |11ukkssenn aNaMtakAlamasaMkhejA pogglpriyttttaa| Nari purisavedassa ubaDDapoggalapariyaTTa / samvesimavattasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukkasseNa ubaDDaSoggalapariyaE / 12itthivedassa bhujagArasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi?jahaNNeNa eysmo| ukasseNa vechAvadvisAgarovamANi sNkhejjvssbbhhiyaanni| appayarasaMkAmayaMtaraM ketraciraM kAlAdo hodi 1 jhnnnnenneysmo| ukasseNa aMtomuhutta / avattavyasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? 13jahaNNeNa aMtomuhuttaM / ukasseNa ubaDDapoggalapariyaTTa / vusayavedabhujagArasaMkAmayaMtaraM kevacirakAlAdo hodi ? jahaNaNeNa eyasamao / ukasseNa vechAvahisAgarovamANi tiNNi palidovamANi sAdireyANi / appa. yarasaMkAmayaMtaraM kevicarakAlAdo hodi ? jahaNNeNa eysmo| ukasseNa aNtomhtt| avattavyasaMkAmayaMtaraM kevacitaraM kAlAdo hodi 114jahaNNeNa aMtomuhutta / ukasseNa ubaDDapoggalapariyaTTa / hassa-rai-arai-sogANaM bhujagAra-appayarasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? (1) pR. 326 / (2) pR0 330 / (3) pR0 331 / (4) pR0 332 / (5) pR0 333 / (6) pR0 334 / (7) pR0 335 / (8) pR0 336 (6) pR0 337 / (10) pR0 338 / (11) pR0 336 / (12) pR0 340 / (13) pR0 341 / (14 ) pR0 342 / HTHHHHHHHHHI Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisihANi 1 jahaNNeNa eyasamao / ukasseNa aMtA muhutta / kathaM tAva issaraha -aradi-sogANameyasamayamaMtaraM ? 'hassa-radi-bhujagAra saMkAmayaMtaraM jai icchasi aradi- sogANameya samaya baMdhAvedavvo / jai appayara saMkAmaya' tara micchasi hassa-radIo eyasamaya baMdhAveyavtrAo / attavtrasaMkAmataraM vaciraM kAlAdo hAdi ? 2jahaNgeNa aMtomuhutta / ukkasseNa uvaDDapoggalapariya / gadIsu ca sAheyavvaM / 2ei die sammatta sammAmicchattANaM Natthi kiMci vi aMtaraM / solasakasAya-bhayadugu chANaM bhujagora- appayarasaMkAmayataraM kevacira N kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNa palidovamassa asaMkhejadibhAgo / 4 avaTThidasaMkrAmayaM taraM kevaciraM kAlAdo hodi 9 jahaNa eyasamao / ukasseNa anaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / sesANaM satkAyANaM bhujagAra appayara saMkAmayaMtaraM kevacira N kAlodo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / ukkasseNa aMtomuhutta / 5.47 5NANojIvehibhaMgavicayo / aTThapadaM kAyavvaM / jA jesu payaDI atthi tesu payadaM / savvajIvA micchattassa siyA appayarasaMkAmayA ca asaMkAmayA ca / 6siyA ede ca bhujagAra saMka. o ca avadvidasaMkAmao ca avattavtrasaMkAmago ca / evaM sattAvIsabhaMgA / samattassa siyA adhyayarasaMkAmayA ca asaMkAmayA ca NiyamA / sesasaMkAmayA bhajiyavtrA / 1 sammAmicchattassaM appayarasaMkAmayA niyamA / sesasaMkAmayA bhajiyavtrA / sesANaM kammANaM avattavtrasaMkAmagAca asaM kAmagA ca bhajidavyA / sesA NiyamA / Navari purisavedassakAmayA bhajiyavvA / dhNANAjIvehi kAlo dANumANiya vedavvo / 10 NANAjIvehi aMtaraM / 11 micchattassa bhujagAra - avattavvasaMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAda hodi ? jahaNa eyasamao / ukkassega satta rAdidiyANi / appayara saMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kolAdo hodi ? Natthi aMtaraM / 12 avaTThida saMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 9 jahaNgeNa eyasamao / ukkasseNa asaMkhejA logA / sammattassa bhujagAra saMkAmayANamaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi ? jahaNNeNa eyasamao / 13 ukkasseNa cavIsamora te sAdireye / appayarasaMkAmayANaM Natthi aMtaraM / avattavtrasaMkAmayaMtaraM kevaciraM kalAdo ho ? jahaNa eyasamao / ukasseNa satta rAdidiyANi / 14 sammAmicchatassa bhujagora - avattavtrasaMkAmayaMtaraM keAciraM kAlAdo hodi ? jahaNoNa eyasamao / 1 ( 1 ) pR0 343 / ( 2 ) pR0 344 / ( 3 ) pR0 346 ( 4 ) pR0 350 | ( 5 ) pR0 351 / (6) pR0 352 / (7) pR0 353 / (8) pR0 354 / ( 6 ) pR0 356 / (10) pR0 364 / ( 11 ) pR0 365 | ( 12 ) pR0 366 | ( 13 ) pR0 367 / ( 14 ) pR0 368 / Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe ukkasseNa satta raadidiyaanni| Navari avasavyasaMkAmayANamukkasseNa cauvIsamahoratte saadireye| appayarasaMkAmayANaM Nathi aNtrN| aNaMtANubaMdhINaM bhujagAra-appadaraavaTThidasaMkAmayaMtaraM Natthi / avattavyasaMkomayANamaMtaraM kevaciraM ? jahaNNeNa eyasamao / 2ukkasseNa cavIsamahoratte sAdirege / evaM sesANaM kammANaM / Navari avattavyasaMkAmayANamukkasseNa vosapudhattaM / purisavedassa avavidasaMkAmayaMtaraM jahaNNeNa eyasamao / uksse Na asaMkhejjA logaa| 3appAbahuaM / samvatthovA micchattassa avadvidasaMkAmayA avatantrasakAmayA asaMkhejaguNA / bhujagArasaMkAmayA asNkhejgunnaa| 4appayarasaMkomayA asaMkhejaguNA / samatta-sammAmicchattANaM savvatthovA avttvysNkaamyaa| bhujagArasaMkAmayA asaMkhejaguNo / appayarasaMkAmayA asaMkhejaguNA / solasakasAya-bhaya-duguchANaM sabathovA avttvysNkaamyaa| avahidasaMkAmayA annNtgunnaa| 5appayarasaMkAmayA asaMkhejaguNA / bhujagArasaMkAmayA saMkhejaguNA / ithiveda-hassa-radINaM savvatthovA avattavyasaMkAmayA / bhujagArasaMkAmayA aNaMtaguNA / appayarasaMkAmayA saMkhejaguNA / 6purisavedassa savvatthovA avattavyasaMkomayA / avaDidasaMkAmayA asaMkhejaguNA / bhujagArasaMkAmayA aNaMtaguNA / apSayarasaMkAmayA saMkhejaguNA / NavaMsayaveda-arai-sogANaM savvatthovA avattavyasaMkAmayA / appayarasaMkAmayA aNaMtaguNA / bhujagArasaMkAmayA sNkhejgunnaa| eto pdnnikkhevo| tattha imANi tiSNi aNiyogaddArANi / parUvaNI sAmittamappAbahugaM ca / 8parUvaNA / savvAsi payaDINamukkassiyA vaDDI hANI avaTThANaM ca asthi / evaM jahaNNayassa vi NedavvaM / Navari sammatta-sammAmicchatta-itthi-Naqsayaveda-hassa-rahaarai-sogoNamavaTThANaM nntthi| sAmittaM / micchattassa ukkassiyA vaDDI kassa 1 guNidakammaMsiyassa micchattakkhavayassa savvasaMkAmayassa / ukkassiyA hANI kassa 1 guNidakammaMsiyassa sammattamuppAedUNa guNasaMkameNa saMkAmidUNa 10paDhamasamayavijjJodasaMkAmayassa / ukkassayamavahANaM kassa ? guNidakammaMsio puvvuppaNNeNa sammatteNa micchattAdo sammatta gado, taM dusamayasammAiTimAdi kAdaNa jAva ovaliyasammAiDi ti ettha aNNadaramhi samaye tappAoggaukkasseNa vaDhei kAdaNa se kAle tattiya saMkamamANayassa tassa ukassayamavaTThANaM / 11sammattassa ukkassiyA vaDDI kassa ? uvvellamANayassa carimasamae / 12ukkassiyA hANI kassa ? (1) pR0 366 / (2) pR0 370 / ( 3 ) pR0 373 / (4) pR0 374 / (5)pR0 375 / (6) pR0 376 / (7) pR0 376 / (8) pR0 380 / (6) pR0 381 / (10) pR0 382 / (11) pR0 383 / (12) pR0 384 / Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 parisihANi guNidakammaMsiyo sammattamuppAedUNa lahumicchattaM gao tassa micchAidvissa paDhamasamae avattavyasaMkamo / vidiyasamaye ukkassiyA hANI / sammAmicchattassa ukkassiyA vaDDI kassa ? guNidakammaMsiyassa savvasaMkAmayassa / ukkassiyA hANI kassa ? uppAdide sammatte sammAmicchattAdo sammatte jaM saMkAmedi taM padesaggamaMgulassAsaMkhejamAgapaDibhAga / tado ukkassiyA hANI Na hodi ti / guNidakammaMsio sammattamuppAedUNa lahuce micchattaM gado, jahaNiyAe micchattaddhAe puNNAe sammatta paDivaNNo tassa paDhamasamayasammAidvissa ukkassiyA haannii| 3arNatANubaMdhINamukkassiyA vaDDI kassa ? guNidakammaMsiyassa savvasaMkAmayassa / ukkassiyA hANI kassa ? "guNidakammaMsio tappAoggaukkassiyAdo adhApavattasaMkamAdo sammatta paDivajiUNa vijjhAdasaMkAmago jAdo tassa paDhamasamayasammAihissa ukkassiyA hANI / ukkassayamabahANaM kassa ? jo adhApavattasaM kameNa tappAoggukassaeNa vaDidaNa avavido tassa ukassayamavaTThANaM / 5aTThakasAyANamukkasiyA vaDDI kassa ? guNidakammaMsiyassa savvasa kAmayassa / ukassiyA hANI kassa ? guNidakammaMsiyo paDhamadAe kasAya uvasAmaNaddhAe jAdhe duvihassa kohassa carimasamayasakAmago jAdo, tado se kAle mado devo jAdo tassa paDhamasamayadevassa ukkassiyA hANI / 6evaM duvihamANa-duvihamAyA-duvihalohANaM / praNavari appappaNo carimasamayasaMkAmago hodaNa se kAle mado devo jAdo tassa paDhamasamayadevassa ukkassiyA haannii| ___aTThaNhaM kasAyANamukkassayamavaTThANaM kassa ? adhApavattasaMkameNa tappAoggaukassaeNa vaDDidUNa se kAle avaTThidasaMkAmago jAdo tassa ukassayamavaTThANaM / kohasajalagassa ukkassiyA vaDDI kassa ? jassa ukassao sabasa'kamo tassa ukkassiyA vaTThI / ptasseva se kAle ukkassiyA hANI / Navari se kAle saMkamapAoggA samayapabaddho jahaNNA kaayyaa| taM jahA / jesi se kAle AvaliyamettANaM samayapabaddhANaM padesaggaM sakAmijahidi te samayapabaddhA tppaaoggjhnnnnaa| edIe parUvaNAe savvasa kama saMkuhidUNa jassa se kAle puvaparUvido saMkamo tassa ukassiyA hANI kohasa jalaNassa / tasseva se kAle ukassayamavaTThANaM / jahA kohasajalaNassa tahA mANa-mAyAsa jalaNa-purisavedANaM / (1) pR0 385 / (2) pR0 386 / (3) pR0 387 / (4) pR0 388 / (5) pR0 386 / (6) pR0 360 / (7) pR0 361 (8) pR0 362 / (6) pR0 363 / Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 550 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe lohasajalaNassa ukkassiyA vahI kassa 1 guNidakammasieNa laha cattAri vAre kasAyA upasAmidA, apacchime bhave do vAre kasAe uvasAmeUNa khavaNAe anbhuTTido jAghe carimasamae aMtaramakadaM tAdhe ukkassiyA vaDDI / ukkassiyA hANI kassa 1 2guNidakammasiyo tiNNi vAre kasAe uksAmeUNa cautthIe uvasAmaNAe uvasAmemANo aMtare carimasamayaakade se kAle mado devo jAdo tassa samayAhiyAvaliyauvavaNNayassa ukkassiyo hANI / ukassayamavaTThANamapaccakkhANAvaraNabhaMgo / bhaya-duguMchANamukkassiyA baDDI kassa ! 3guNidakammaMsiyassa savvasaM kAmayassa / ukkasiyA hANI kassa / guNidakarmasio paDhamadAe kasAe uvasAmemANo bhaya-duguMchAsu carimasamayaaNuvasatAsu se kAle mado devo jAdo tassa paDhamasamayadevassa ukkassiyA haannii| ukassayamavANamapaccakkhANabhaMgo / 4evamithi-Nava'sayaveda-hassa-rai-araha-sogANaM Navari avadvANaM Nasthi / micchattassa jahaNiyA vaDDI kassa ? jassa kammarasa avavidasakamo atthi tassa asakhejA logapaDibhAgo vaDDI vA hANI vA avaThThANaM vA hoi / 5jassa kammassa avaDidasaMkamo Natthi tassa vaDDI vA hANI vA asaMkhejA logabhAgo Na labbhai / esA parUvaNA aTThapadabhUdA jahaNiyAe vaDDIe vA hANIe vA avaTThoNassa vA / 6edAe parUvaNAe micchattassa jahaNiyA vaDDI hANI avaTThANa vA kassa ? jamhi tappAogAjahaNNageNa saMkamaNa se kAle avavidasaMkamo saMbhavadi tamhi jahaNiyA vaDDI vA hANI vA se kAle jahaNNayamavaTThANaM / sammatassa jahaNiyA hANI kassa ? jo sammAiTThI tappAoggajahaNNaeNa kammeNa sAgarovamavechAvaTThIo gAlidUNa micchattaM gado, savvamahaMtauvvelaNakAleNa uvvellemANagassa tassa ducarimaTThidikhaMDayassa carimasamae jahaNiyA hANI / ptasseva se kAle jahaNiyA vahI / evaM sammAmicchattassa vi / 6aNatANubaMdhINaM jahaNiyA vaDDI hANI abaDhANaM ca kassa ? jahaNNageNa eI diyakammeNa visaMjoedaNa saMjoido, tado tAva gAlidA jAva tesiM galidasesANamadhApavattaNijarA jahaNNeNa eI diyasamayapabaddhaNa sarisI jAdA tti / kevaciraM puNa kAlaM gAlidassa aNatANubaMdhINamadhApavattaNijarA jahaNNaeNa eha diyasamayapabaddheNa sarisI bhavadi 1 tado palidovamassa asaMkhejadimAgakAlaM gAlidassa jahaNNeNa eI diyasamayapabaddhaNa sarisI NijarA bhavadi / jahaNNeNa eIdiyasamayapabaddhaNa sarisI NijjarA AvaliyAe samayuttarAe ettieNa kAleNa hohidi ti tado mado eiMdiyo jahaNNajogI jAdo tassa samayAhiyAvaliyauvavaNNassa aNaMtANubaMdhINaM jahaNiyA baDDI vA hANI vA avaTThANaM vA / () pR0364 / (2) pR0 365 / (3) pR0 366 / (4) pR0 367 / (5) pR0 368 / (6) pR0 366 / (7) pR0 403 / (8) pR0 404 / (6) pR0 405 / Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisidvANi 551 ahaM kasAyANaM bhaya-dugu chANaM ca jahaNgiyA vaDDI hANI avaTThANaM ca kassa ? ei diyakammeNa jahaNa saMjamA saMjamaM saMjamaM ca bahuso gado, teNetra cattAri vAre kasAyamusAmidA / tado e die gado palidovamassa asaMkhejjadibhAgaM kAlamacchiUNa vasAmayasamaya baddheSu galidesu jAdhe baMdheNa NijjarA sarisI bhavadi tAdhe edesiM kammANaM jahaNiyA baDDI ca hANI ca aTThANaM ca / zcadusaMjalaNANaM jahaNNiyA baDDI hoNI aTThANaM ca kassa 1 kasAe aNuvasAmeUNa saMjamA saMjamaM saMjamaM ca bahuso die go / jAdhe baMdheNa NijjarA tumlA tAdhe cadusaMjalaNassa jahaNiyA vaDDI aTThA ca / risavedassa jahaNiyA vaDDI hANI avadvANaM ca kassa ? jamhi advANaM tamhi tappA oggajahaNaNa kammeNa jahaNNiyA vaDDI vA hoNI vA aDANaM vA / hassa-radIgaM jahaNiyA baDDI kassa ? ei diyakammeNa jahaNNaeNa saMjamA saMjamaM saMjamaM ca bahuso laDUNa cAri vAre kasA uvasAmeUNa ei die gado, tado palidovamassA saMkhejjadibhAgaM kAlamacchiUNa saNNI jAdo / savvamahaMtimara disogabaMdhagaddha kADhUNa hassa raIo paddhAo, paDhama samayahassaraiyaMdhagasta tappA oggajahaNNao baMdho ca Agamo ca tassa Avaliyahassa-rai-baMdhayamANayassa jahaNiyA hANI / 6 tasseva se kAle jahaNiyA baDhI / aradiso gANamevaM caiva / Nari putraM hassa-raIo baMdhAveyavtrAo / ptado Avaliya- aradisodhassa jahaNiyA hAMNI / se kAle jahaNNiyA vaDDI / evamitthiveda va saya vedANaM / vari jai ithivedassa icchasi putraM NabuMsayaveda- purisavede baMdhAveNa pacchA itthavedo vAyavtra / tado AvaliyaitthivedabaMdhamANayassa itthavedassa jahaNiyA hANI / se kAle jahaNiyA vaDI / jadi NabuMsayavedassa icchasi punnamitthi - purisavede baMdhAvedUNa pacchA NavuMsayavedo 'baMdhAveyavvo / tado AvaliyaNavaMsayavedabaMdhamANayassa NavuMsayavedassa haNiyA hANI | se kAle jahaNNiyA vahI / I 1 1 10 appA bahuaM / ukkassayaM tAva | micchattassa savtratthovamukkassayamavaNaM / 112 hANI asaMkhejjaguNA / vaDhI asaMkhejjaguNA / evaM bArasakasAya-bhaya-dugu chANaM / 12 sammatassa savtratthovA ukkassiyA vaDDI / hANI asaMkhejaguNA / 13 sammAmicchattassa savvatthotrA ukassiyA hANI | 14ukkassiyA vaDDI asaMkhejjaguNA / evamitthi - Navu sayaveda - hassa-raha ( 1 ) pR0 408 / ( 2 ) pR0 406 / (3) pR0 410 / (4) pR0 411 / ( 5 ) pR0 412 / ( 6 ) pR0 414 / (7) pR0 415 / (8) pR0 416 / (6) pR0 417 I (10) pR0 418 / ( 11 ) pR0 420 / ( 12 ) pR0 422 / (13) pR0 423 / ( 14 ) pR0 424 / Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 552 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe arai-sogANaM / kohasaMjalaNassa sambatthovA ukkassiyA vddddii| hANI avaTThoNaM ca visesA. hiyaM / 1evaM mANa-mAyAsaMjalaNa-purisavedANaM / lohasaMjalaNassa svvtthovmukkssmvtttthaannN| hANI visesAhiyA / vahI visesAhiyA / ___ 3etto jahaNNayaM / micchattassa solasakasAya-purisaveda-bhaya-duguMchANaM jahaNiyo vaDDI hANI avaTThANaM ca tullaanni| 4sammatta-sammAmicchattANaM savvatthovA jahaNiyA honnii| vaDDI asaMkhejjaguNo / itthi-Navusayabeda-hassa-rai-arai-sogANaM savvatthovA jahaNiyA hANI / vaDDI visesaahiyaa| ___baDDIe tiNNi aNiogaddArANi samukttiNA sAmittamappAbahuaM ca / samukittaNA / micchattassa atthi asaMkhejjabhAgavahi-hANI asaMkhejjaguNavaDihANI avaTThANamavattavvayaM ca / evaM bArasakasAya-bhaya duguchANaM / evaM sammAmicchattassa vi| Navari avaTThANaM patthi / sammattassa asaMkhejjabhAgahANI asaMkhejaguNavaDDi-hANI avattavyayaM ca asthi / tisaMjalaNa-purisavedANamatthi cattAri vaDDhI cattAri hANIo avaTThANamavattanvaya ca / lohasaMjalaNassa atthi asaMkhejjabhAgavaDaDhI hANI avaTThANamavattavyayaM ca / 10itthiNava'sayaveda-hassa-rai-arai-sogANamatthi do vaDDhI hANIo avattabdhaya ca / sAmitte appAbahue ca vihAside vaDaDhI samattA bhavadi / 11etto hANANi / padesasaMkamaTThANaM parUvaNA appAbahuaM c| 12parUvaNA jhaa| micchattassa abhavasiddhiyapAoggeNa jahaNNaeNa kammeNa jahaNNaya saMkamaTThANaM / 13aNNaM tamhi ceva kamme asaMkhejalogamAguttaraM saMkamaTThANaM hoi / 14evaM jahaNNae kamme asaMkhejA logA saMkamaTThANANi / tado padesuttare dupadesuttare vA evamaNaMtabhAguttare vA jahaNNae saMtakamme tANi ce saMkamaTThANANi / 15asaMkhejalogabhAge pakkhitte vidiyasaMkamaTThANaparivADI hoi / 16jo jahaNNago pakkhevo jahaNgae. kammasarIre tado jo ca jahaNNage kamme vidiyasaMkamaTThANaviseso so asNkhejgunno| 17ettha vi asaMkhejA logA saMkamaDANANi / evaM savvAsu parivADIsu / 8Navari sabasaMkame aNaMtANi saMkramaTThANANi / 16evaM snkmmaann| Navari lohasaMjalaNassa savvasaMkamo Nasthi / (1) pR0 425 / (2) pR0 427 / ( 3) pR0 428 / (4) pR0 426 (5) pR0 430 / (6) pR0 431 / (7) pR0 433 / (8) pR0 435 / (6) pR0 436 / (10) pR0 437 / (11) pR0 438 / (12) pR0 438 / (13 ) pR0 440 / (14) pR0 442 / (15) pR0 443 / (16) pR0 444 / (17) pR0 446 / (18) pR0 475 / ( 16 ) pR0 477 / Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisihANi pArU 1appaabhuaN| 2savvatthovANi lohasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi / sammatte padesasaMkamaTThANANi aNaMtaguNANi / apaccakkhANamANe padesasaMkamaTThAgANi asaMkhejaguNANi / 3kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 4mAyAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / lohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / paccakkhANamANe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 5mAyAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / lohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / aNaMtANubaMdhimANassa padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / mAyAe padesasaMkramaTThANANi visesAhiyANi / lobhe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / micchattassa padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / sammAmicchatte padesasaMkramaTThANANi visesAhiyANi / hasse padesasaMkamaTThANANi aNaMtaguNANi / 6radIe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / ithivede padesasaMkamaTThANANi saMkhejaguNANi / soge padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / aradIe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / Navusayavede padesasaMkama. dvANANi visesAhiyANi / duguMchAe padesasaMkamaTThANANi visesaahiyaanni| bhae padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / purisabede padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / kohasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi saMkhejaguNANi / mANasaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / moyAsaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / / NirayagaIe savvatthovANi apaccakkhANamANe padesasaMkamaTThANANi / kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / mAyAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / plohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / paccakkhANamANe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / mAyAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / lohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / . micchatte padesasaMkamaTThANANi asaMkhejaguNANi / hasse padesasaMkamaTThANANi asaMkheja. guNANi / 1radIe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / ithivede padesasaMkamaTThANANi saMkhejaguNoNi / soge padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 11aradIe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / Nava sayavede padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / duguMchAe padesasaMkamaDhANANi visesAhiyANi / bhae padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / purisavede padesasaMkamaTThANANi visesaahiyaanni| (1) pR0 481 / (2)pR0 482 / (3) pR0 483 / (4) pR0 484 / (5) pR0 485 / (6) pR0 486 / (7) pR0 487 / (8) pR0 488 (6) pR0 465 / (10) pR. 466 / (11) pR0 447 / Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe mANasaMjalaNe padesasaMka maTThANANi visesohiyANi / kohasaM jalaNe padesaMsaMkramaTTaNANi visesAhiyANi / mAyAsaMjalaNe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / lohasaMjalaNe padesasaMkramaNANi visesAhiyANi / sammatte padesasaMkamaTTha (NANi anaMtaguNANi / sammAmicchatte padesasaMkabhaTThANANi asaMkhejaguNANi / 1 anaMtANubaMdhimANe padesa saMka maTThANANi asaMkhejaguNANi / kohe padesasaMkamaTTANANi visesAhiyANi / mAyAe padesasaMkramaTThANANi visesAhiyANi / lohe padesa saMkramaTThANANi visesAhiyANi / evaM tirikkhagai - devagaIsu vi / 2maNusagaI oghabhaMgo / 3e6 diesu savvatthovANi apaccakkhANamANe padesasaMkramaTThANANi / kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / mAyAe padesasaMkamaDDANANi visesAhiyANi / lohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / paccakkhANamANe padesa saMkramadvANANi visesAhiyANi / kohe padesa saMkramaTThANANi visesA - hiyANi / mAyAe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / lohe padesasaMkamaTThANANi visesA - hiyANi / anaMtANubaMdhimANe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / kohe padesasaM kamaTThANANi sAhiyANi / mAyAe padesasaMkamadvANANi visesAhiyANi / lohe padesasaMkamaTThANA NivisesAhiyANi / hasse padesa saMkramaNANi asaMkhejaguNANi / 4radIe padesasaMkramaTThANANi visesA hiyANi / itthavede padesa kamaTThANANi saMkhejaguNANi / soge padesa saMkamaTThANANi visesA hiyANi / aradIe padesasaMkamadvANANi visesAhiyANi / NaH sayavede padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / dugu chAe padesasaMkamadvANANi visesAhiyANi / bhae padesa saMkramaTThANANi visesAhiyANi / purisavede padesasaMkamaTTANANi visesAhiyANi / mANasaMjalaNe padesasaMkramaNANi visesAhiyANi / kohasaMjalaNe padesasaMka maTThANANi vise sAhiyANi / mAyA saMjalaNe padesasaMkamANANi visesAhiyANi / lohasaMjalaNe padesasaMkramaNANi visesAhiyANi / sammatte padesasaMkamAyA Ni anaMtaguNANi / sammAmicchatte padesasaMkramaNANi asaMkhejaguNANi / in ke kAraNa NirayagaIe paccakkhANakasAyalobhapade sasaM kamaTThANehiMto micchatte padesa kamaTThANANi asaMkhejaguNANi / micchattassa guNasaMkamo atthi / paccakkhANakasAyalohassa guNasaMkamo Natthi / edeNa kAraNeNa NirayagaIe paccakakhANa kasAyalohapade sasaM kamaDANehiMto micchattassa padesasaMkamA NANi asaMkhejaguNANi / 6 jassa kammassa savtrasaMkamo Natthi tassa kammassa asaMkhejANi padesasaMkamaTThANANi / jassa kammassa satrako asthi tassa kammassa anaMtA Ni padesa saMkramaNANi / (1) 10 468 / ( 2 ) pR0 466 / (3) pu0 500 / ( 4 ) pR0 501 / (5) pR0 502 ( 6 ) 503 / Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555 parisihANi 1mANassa jahaNNae saMtakammaTThANe asaMkhejA logA padesasaMkamaTThANANi / tammi ceva jahaNNae mANasaMtakamme vidiyasaMkamaTThANavisesassa asaMkhealogamAgamette pakkhitte mANassa vidiysNkmaannprivaaddii| ratattiyamece ceva padesagge kohassa jahaNNasaMtakammahANe pakkhitte kohassa vidiysNkmtttthaannprivaaddii| 3edeNa kAraNeNa mANapadesasaMkamadvANANi thovANi / kohe padesasaMkamaTThANANi visesAhiyANi / 4evaM sesesu kammesu vi nnedvaanni| evaM guNahINaM vA guNavisiTThamidi atyavihAsAe samattAe paMcamIe mUlagAhAe atthaparUvaNA smtaa| tado padesasaMkamo smto| (1) pR0 504 / (2) pR0 505 / (3) pR0 506 / (4) pR0 507 / Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 AAAAP 2. kaSAyamAbhRtagAthAnukramaNikA pustaka 8 kra0 saM0 gAthA kra0 saM0 gAthA 37 aTTha duga tiga cadukke 32 codasaga dasaga sattaya 51 aTThArasa codasayaM 46 chavvIsa sattavIsA tevIsA 27 aTThAvIsa cauvIsa 81-60 26 chanbIsa sattavIsA ya 36 aNupuvvamaNaNupuvaM 84 53 Nava aTTa satta chakka 45 avagayaveda-Navusaya 47 NANamhi ya tevIsA 48 AhAraya-bhaviesu 42 Nirayagai-amara-paMcidiesu 50 uguvIsahArasayaM ta0 33 terasaya Navaya sattaya 40 ekke kamhi ya ThANe 44 tevIsa sukkalesse 25 ekkekAe saMkamo da0 55 diDhe suNNAsuNNe 34 etto bhavasesA saMjamamhi , 26 payaDi-pamaDihANesu 58 evaM davve khette 36 paMca-caukke bArasa ka0 48 kadi kamhi hoti ThANA 35 paMcasu ca UraNavIsA 23 kadi payaDIo baMdhadi | va0 31 vAvIsa paNNarasage 56 kammaMsiyaTThANesu ya 54 satta ya chakka paNagaM 46 kohAdI uvajoge 30 sattArasegavIsAsu ca0 38 cattAri tiga cadukke 57 sAdi ya jahaNNA saMkama 43 cadura dugaM tevIsA 28 solasaga bArasaTThaga 52 coisaga-NavagamAdI 24 saMkama-uvakkamavihI 3. avataraNasUcI pustaka 8 kramasaM. pR. | ya. yadasti na tadvayamatilaMdhya / a 18 avagayaNivAraNaTuM 8 vartata iti naikagamo naigmH| 4. aitihAsikanAmasUcI pustaka 8 ga. guNaharAiriya 3 / sa. suttayAra 7,26 pustaka A. prAcArya 365 | ca.. cUrNisUtrakAra 12,224 ] sa. sUtrakAra 12,66 u. uccAraNAcArya 12,250 ya. yativRSabhAcArya 202,250,434 ga. guNadharabhaTTAraka 2 pa. vyAkhyAnAcArya 67 FT Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dha. uccAraNA 34, 40, 50, 5.3 60, 66, 164, 208, 213 308, 311, 326, 332, 337, 342, 355, 370, 377, 376, 367, 406, 426, 250, 337, 344, 356, 371, 156. a. anubhAgavibhakti u. uccAraNA 24, 58, 65, 63, 186, 208, 243, pa. a. aicchAvaNA 243, 245 kammaMsi akkhavaNa akkhI di aNNasaMkrama zramINa aTThapada aNupuvva puvI saMkama zrAdiyakama aNAhAra zraNiyogaddAra aNukkasaka aNupu vva aNubhAga zraNubhAgabaMdha aNubhAga saMkama nii : tM : 1 jiH : phi : m 5 5 5 64 105, 106 246 kasAya 74, 101 67 84 5 gAthA - cUrNisUtragatazabdasUcI pustaka 8 242 84 104 pud 85 parisidvANi 4. anthanAmollekha pustaka 8 kaSAyaprAbhRta cUrNisUtra 4,16,114,342 2, 88 ka. ca. 84 3, 4 4, 6 5, 14 pustaka ha uccAraNAprantha ca. cUrNisUtra prAbhRtasUtra aNuvasAmaga vasaMta * zrAMtaguNa zrataradvidi tabaMdhi 7 appA bahuca zrabhaviya 186 20.8 amara avayaveda 2 | sa 67 67, 66 74, 78 aNNANa 18, 22 pattha athAhiyAra 7, 18 adikkata 260 adiritta 248 zraddhAccheda 262 adbhuvasaMkama 31 apacchimaTThidikhaMDaya 312 apacchimaTThidibaMdha 314 apaDiggahavihI 17, 25 73,86 84,85 84 85 261 33, 48 85 ma. mahAbandha sUtrAbhiprAya k paramAcArya upadeza zravirada zravirahida avirahidakAla asaNa aNNa asaMkama A. AgAida ha 131 153 236 82, 84 86 221 84 86 17, 25 asaM kAmaya 53, 63 zrasaMkhejjaguNa 74, 76 zrasaMkhejjadibhAga 37, 182 ahora 382 248 cANupuvvI 7, 18 zraNupuvvIsaMkama 66, 66 zrabAhA 256 zrAvaliyatibhAga 244 zrAvaliyatibhAgaM timaTThidi 245 zrAvaliyapaviTThasammattasaMtakammiya 31 Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka zrAvaliyasamayAhiya sakasAya AvaliyA AhAraya 3. itthiveda 75, 85 itthavedodayakkhavaya 317 u. ukkaDDuNa aMtomuhutta 262 ka. kaTusaMkama 253 3, 5 ukkassaTThidisaMkAmaya 311 ukkassapadabhaMgavicaya 336 ukkassasaMkama di ukkaDDaNA ujusuda uDaloga uttama udAra udIraNA jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe ghoSa 316 bhoramANa 163 naM. aMgula 85 aMtara 16, 24 uttarapayaDiTThidisaMkama 242 udayAvaliyabAhira 261 uvakkama uvajoga uvasAmaga vasA mida ha vasaMta uvasaMtakasAya uvasaMdarisaNA uvvellamA 11 e. ei diya tokoDA koDi kamma kammaTThadi kammasaMkama kammaMsi kammasiyaTThA kasAdha kAu kAraNa kAla kAlasaMkama kiNhalessA 86 262, 311 7, 18 85 poggala pariyaTTa 36,47 sva. khabaga 26,82 khavida khINa khINadaMsaNamohaNIya kheta kheta saMkama koha kohasaM jala kohAdi 78 caritamohaNIya 193 cha. chaSNokasAya 382 chabI kAmaya chAvaTTisAgarovama 46,62 38 ja. jaTThidisaMkama 35,37 jahaNNa 12,14 64,66 256 khaMDaya 12,14 jIva 64 jha. mINa 86 8. TThavaNa 85,86 84 61,62 16, 35 5,e 84 103 67, 66 20 411 31 TO ga. gadi gAvA ekkapadAra 101 ekkavIsadisaMtakammiya 66 ekkavIsadisaMtakammaM siya gu 35. guNahI 3,5. 100 ca. cauTThANiyajava maNpha 386 ekkAvIsadikammaMsiya 102 egegapeyaDisakama 15, 23 eyajIva 35, 46 cavIsadikammaMsiya 102 cavIsadisaMtakammiya 66, 67 caritamohaNIya 33,34 carimasamayasaMkAmaya 312 carimasamaya saMkruddamANya 313 | 47, 182 eyasamaya zro. zrokaDya 262 106,108 75, 108 dae 82,84 104, 106 112 67 16,86 8, 11 248 82 4,86 3, 5. jahAdvidisaMkamakAla 317 jahaNNapadabhaMgavicaya 336 jahaNNasaMkama 86 8 84 16 DA hidi hiudIraNA hidighAda dvidibaMdha hidisaMkama uThavaNa ThavaNasaMkama ThANasamuktiNA e. ea bidU yavihI NAmasaMkama NArayabhaMga gANAjIva Nikkheva 33,34 76, 100 182 35, 186 348 kSA Niggama riyadi girAsA vtriAghAda pIlA 82,84 3,4 323 248 16,20 veda 75,8 vu savedodayakkhavaya 318 pANa 85 NAma 4,6 5, 14 6 8 55 20 86 7,10 G 78 52,56 8,16 255 16, 20 76,84 26,32 253 84 Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisiThThANi 4,6 virada tulla 86 8,11 pemma veda saha 62 Negama payaDihANaasaMkama 20,25 | vahisaMkama 236 poAgama payaDihANapaDiggaha 20,24 vattavvadA NoprAgamadabbasaMkama 12 payaDiTThANasaMkama 15,20 vavahAra pokammasaMkama 12 payaDiNisaha. vAghAda 248,250 posavvasaMkama payaDipaDiggaha 20,24 vidiyakasAaovajutta 86 ta. tipalidovama 181 payaDibaMdha 82,84 tirikkhagai 78 payaDisaMkama 5,14 visesahINa 244 77,78 parimANa visesAhiya 74,75 tettIsasAgarovama 162 palidovama 37 visNjoeN| 313 da. dava 16,86 purisaveda vihAsA dabasaMkama 12 vechAvahisAgarovama 38,48 diTTa paMciMdiya diTThIgaya paMciMdiyatirikkhatiya 78 vedagasammAiTTi 26 ducarimasamayaaNukSiNNa paMcaviha sa. saNNiyAsa 65,ma: khaMDaga 246 ba. baMdha 2,4 saNNivAda devagadi baMdhaga dasaNamoha baMdhaTThANa 86 sapajjavasida 36,184 dasaNamohaNIya 33,61 | bha. bhaviya 84,5 samayAhiyAvaniyaakkhINa. pa. paDiggaha 16,24 bhAva 10,16 daMsaNamohaNIya 313 paDiggahavihi 17,25 bhAvavidhivisesa samayUNa 246 paDhamakasAyovajutta 86 bhAvasaMkama 812 samANaNA paDhamasamayasammatta 63 bhujagAra 86,926 samANaya paDhamasamayasammAmicchatta- bhaMga 38,53 sammatta 30,37 saMtakammiya 32 bhaMgavica 52,86 sammattasaMkAmaya 76 paNuvIsapayaDi ma. maggaNagavesaNA sammattasaMtakammiya 30 padaccheda 4,17 magaNovAya. sammADi ..26,32 padaNikkheva 6,226 maNusagai 76,82 sammAmicchatta.... 31,37 .padANumANiya 176 mANa 106 padesagga mANasaMjalaNa 76,106 ra vvakamma padesabaMdha mAyA 111 savvajIva 210 padesasaMkama 5,14 micchatta 26,35 savvatthoSa 73,78 pamANa 7,18 micchAiTTi 30,31 savvaddhA 60,216 pammalessA 82,84 savvasaMkama 3,4,16 missaga sAdi payaDiapaDigagaha 20,25 / mUlapayaDiTidisaMkama 242 sAdiya 36,184 payaDiasaMkama 20,25 . lobhasaMjalaNa 74 sAdiyasaMkama payaDiTThANa 17,24, loha 113 sAdireya 38,181 payaDihANapaDiggahara0,25] va. vaDi 86,226 / sAmitta 28-6 4 38 savva 65 261 missa payaDi 86 Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAharaNa sukkalessa suNNa suNNhANa suttagAhA suttaphAsa suttasamukkittaNA 81,88 sudadesida suhumasAparAiya jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe sesa 7880 saMkAma 26, 30 sesakasAtha 111 saMkAmayaMtara 46, 47 solasakasAya 53 saMkhejjaguNa 222, 223 saMkama 2,4,6 saMkamauvakkamavihI 16,18 saMjama saMkamaTThANa 84, 86 saMtakamma saMkamaNaya saMtakammaaggahidi saMkamapaDiggahavihI 16, 18 | sAMtara saMkamavihI 22, 23 | ha. hemaMta saMgaha 86 114 22 178 3. pustaka a. aicchAvaNA asaMkhejavassAuna 184 gadi akkhavaga ahoratta 118, 367 galidasesa aTThapada 3, 11 | A. AgAida 124 | guNasaMkama 170 aNiprogahAra 64, 121 ADhatta guNidakammaMsina 176,182 aNupAlida 201 / AvaliyapaDibhagga 27 gha. ghAdaTThANa 158, 160 aNubhAga AvaliyasammAiTi 382 ghAdisaNNA 21 aNubhAgakaMDaya . AvaliyAdIda 265 | cha. chaTThANapadida 58, 62 aNubhAgakhaMDaya 37, 124 | I. IsANa 186 chammAsa aNubhAgasaMkama 2 ukkassajoga 182 | ja. jahaNNaNikkhevametta 5 aNubhAgasaMtakamma 124 ukkassaNikkheva 8 | jahaNNapadabhaMgavicatra 68 aNuvasAmaga 22 ukkassapadabhaMgavicatra 68 jIva 18 aNaMtaguNabbhahiya 61, 63 ukkassasaMkilesa 123,125 | Ta. TThANa 156, 438 aNaMtaguNahANi 145 uttarapayaDiaNubhAgasaMkama 2 ThANasaNNA aNaMtaguNahANisaMkama 148 uttarapayaDipadesasaMkama 168 | Na. Nikkheva aNaMtarosakkAvida 65 uppAdayamANaya 264 Niggalida 200 aNNapayaDi 3 uvahida Nirayagai 88 adhApavattasaMkama uvasAmayasamayapabaddha 200 Neraiya appadara hapa uvasaMtaddhA 176 ta. tappAoggavisuddhapariNAma33 appadarasaMkama 65, 260 ujvellaNasaMkama 170 tihANina apyAbahuzra 6,121 uvvellamANaya 300 teiMdira abhavasiddhiyapAogga 436 ussakkA vida 286 | da. ducarimaphadaya avaThThANa 122, 145 | e0 eidiya 31,62 desaghAdi avaTThidasaMkama 66, 147 eNhiM 15, 286 pakkhitta avattavvaya 145 | pro. osakkAvida 65, 260 pacchANupuvI 157 avattavvasaMkama 66, 260 | ka. kammasarIra 444 paDhamaphaddaya asaMkama 260 | ga. gaNijamANa 15.8 padaNikkheva 11, 121 21 21 my wr 181 Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 446 va. parisiThThANi 361 padesaguNahANiTThANaMtara 7 bhujagArasaMkama. 286 | samukkittaNA 543 padesagga 172 | ma. maNusa sammAiTTiga 162 padesasaMkama 168, 166 maNusagai 183 savvaghAdi padesasaMkamaTThANa 438 mUlapadesasaMkama 168 savvasaMkama 170 parivADI mUlapayaDiaNubhAgasaMkama211 sAdizra 45,47 parivadamANa 146 ra. rAdidiya 365 sAdireya parUvaNA 4, 121 vaggaNA sAmitta 121, 143 puDhavI vaTTamANa 37 suhumakamma 132 puvvANupuvvI vaDi 11, 122 suhumaiidiyakamma 127 puraNA vassa 118 saMkama pUrida 176 vAsa vijjhAdasaMkama saMkamaTThANa paMciMdina 156, 156 vidiyaphaddaya saMkamaTThANaparivADI 443 paMciMdiyatirikkhapajjattaa177 visuddhapariNAma saMchuddha 178 pha. phadaya 4,6 veIditra 31 saMchuhamANatra 33, 148 ba. bahudara 65. veDhANi 21 saMtakammaTThANa 156, 156 baMdhaTThANa sa0 saNNipAoggajahaNNa 123 / saMkkhitta bha. bhavaggahaNa saNNiyAsa 57, 61 ha. hadasamuppattiyakamma 30 bhujagAra 11, 64 sapajjavasida 45, 47 / hANi 122 158 176 80 170 181 6 jayadhavalAgatavizeSazabdasUcI pustaka Negama a. aicchAvaNA 244 / Ta. hidialaMkama 243 / / payaDiTThANasaMkama akammabaMdha hidisaMkama 242 payaDipaDiggaha 21 aNugama 14 e. Nikkheva 243, 244 payaDisaMkama 14, 20 A. AgamadavvapayaDisaMkama 16 NivyAghAda 247 ba. baMdha 2 u. ujusuda bha. bhAvasaMkama 20 uttarapayaDiTidisaMkama 242 poAgamadavapayaDisaMkama16 ma. mUlapayaDiTidisaMkama 242 kaTThasaMkama pokammadavvapayaDisaMkama 19 va. vavahAra kadajumma 244 da. davvaTTiyaNaya 20 vAghAda 248 kammadavyapayaDisaMkama16,20 pa. paDiggaha saMkama 2, 13, 14 kammabaMdha 2,3 paDiasaMkama saMgaha kammavavaesa payaDiTThANaapaDiggaha saddaNaya kAlasaMkama payaDihANapaDiggaha savvapaDisaMkama ka. 20 14 Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 jayadhavalAsahidekasAyapAhuDe 31 / pustaka a. aicchAvaNA 4,5| ussakkAvida 286 | bha. bhAgahAra 171 aNubhAgavihatti 156 | e. eI diya bhujagArasaMkama 65, 260 aNaMtarosakkAvida 15 eNDiM 65,66 vijjhAdasaMkama 171 adhApavattasaMkama 171 | o. osakkAvida 65,66 vijjhAdasaMkamadavya174,175 adhApavattasaMkamadavva 175 ga. guNasaMkama 172 sa. savvasaMkama 172 appadarasaMkama 5 guNasaMkamadavva 175 savvasaMkamadavva 174, 175 alpatarasaMkrama 66,200 guNahANihANaMtara 7 suhuma pravaktavyasaMkrama 66,200 gha. ghAdisaNNA saMkama avasthitasaMkrama 66, 200 Ta. ThANasaNNA saMgahaNayAvalaMbisutta 58 prA. zrAvaliyapaDibhagga 27 | pa. padesaguNahANihANaMtara ha. hadasamuSpattiya u. uvvellaNasaMkama 170 padesasaMkama 166 uvvellaNasaMkamadavva 171 puvvANupuvvI 158 21 Page #590 -------------------------------------------------------------------------- _