Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૧૫
મંત્રી કુમારને વજાયુધરાજા પાસે લઈ ગયો, તેને દેખી રાજાએ ઉભા થઈ સત્કાર કરી પોતાની નજીકમાં આસન આપ્યું. રાજાએ તેનો વૃત્તાન્ત પૂછયો, એટલે પોતાનો સર્વ વૃત્તાન્ત યથાર્થ જણાવ્યો. ભોજન કર્યા પછી રાજાએ કહ્યું કે, “અમો તમારું વિશિષ્ટ પ્રકારનું સ્વાગત કાર્ય કરવા સમર્થ નથી. તો અત્યારે મારી શ્રીકાન્તા નામની પુત્રી સાથે પાણિગ્રહણ કરો. કોઈક સારા શુભ દિવસે વિવાહવિધિ કર્યો. ત્યાર પછી કુમારે શ્રીકાન્તાને પૂછયું કે, “એકાકી અને અપરિચિત હોવા છતાં મને તું કેમ અર્પણ કરાઈ ?” શ્વેત દંતપંક્તિની કાંતિથી હોઠને ઉજ્જવલ કરતી શ્રીકાન્તા કહેવા લાગી કે “આ મારા પિતાજીએ બહુ સૈનિકોવાળા પિતરાઈઓથી પીડા પામતાં અતિવિષમ પલ્લી માર્ગનો આશ્રય કર્યો એટલે કે બહારવટે ચડીને દરરોજ નગર અને ગામોમાં જઈ આ કિલ્લામાં ભરાઈ જાય છે. શ્રીમતી નામની પત્નીથી તેમને ચાર પુત્રો જન્મ્યા, તેના ઉપર મારો જન્મ થયો. પિતાજી મને પોતાના પ્રાણ કરતાં પણ અધિક વલ્લભ ગણે છે. તરુણપણાને પામી એટલે પિતાજીએ મને કહ્યું કે, “હે પુત્રી ! આ સર્વે રાજાઓ મારા વિરોધી છે, તો અહીં કોઈ તેવો પુરુષ તને દેખાય છે, જેના તરફ તારું મન ખેંચાય એવો ભર્તાર દેખે, તો તું મને જણાવજે, જેથી હું યથાયોગ્ય કરીશ. કોઈક દિવસે કુતૂહલથી આ પલ્લીનો ત્યાગ કરી તમે જયાં સ્નાન કર્યું, તે સરોવર પાસે હું આવી પહોંચી ત્યાં સારા લક્ષણવાળા ! સૌભાગ્યશાળી માનિનીઓને મદ ઉત્પન્ન કરનાર એવા આપનાં દર્શન થયાં. આપે જે પૂર્વે પ્રશ્ન કર્યો હતો, તેનો આ ઉત્તર સમજવો. કુમાર શ્રીકાન્તા પત્ની સાથે ગાઢ વિષયસુખ અનુભવતો પોતાનો કાળ પસાર કરતો હતો. કોઈક દિવસે પલ્લીનાથ પોતાના સૈન્ય સહિત નજીકના દેશ ઉપરચડાઈ કરવાની ઇચ્છાથી નીકળ્યો, ત્યારે કુમાર પણ તેની સાથે ચાલી નીકળ્યો. જે ગામ લૂંટવાના હતા, તેની બહાર કમલ-સરોવરના કિનારે એકદમ વરધનું મિત્ર જોવામાં આવ્યો. તેણે પણ કુમારને જોયો. તે વખતે તે બન્ને પ્રથમ વરસેલા મેઘની જળ-ધારાથી સિચાએલ મરુસ્થલનાં સ્થાનોની માફક, પૂર્ણિમાની ચંદ્રકૌમુદીને પામીને ખીલેલા ઉનાળાના કુમુદની જેમ કંઈ ન કહી શકાય તેવી દાહશાંતિ અનુભવીને તેઓ રુદન કરવા લાગ્યા. ત્યાર પછી વરધનુએ કુમારને શાન્ત કર્યો અને બેસાડ્યો. કુમારને પૂછ્યું કે, “હે ભાગ્યશાળી ! મારી ગેરહાજરીમાં તમે શું શું અનુભવ્યું ? ત્યારે કુમારે પણ અનુભવેલું પોતાનું સર્વ ચરિત્ર જણાવ્યું. વરધનુએ કહ્યું કે, “હે કુમાર ! મારો વૃત્તાન્ત પણ સાંભળો –
તે વખતે હું તમોને વડલાના વૃક્ષ નીચે સ્થાપીને પાણી લેવા માટે ગયો. એક મોટું સરોવર દેખ્યું. એટલે નલિનીપત્રના પડીયામાં જળ ભરીને તમારી પાસે જયારે આવતો હતો, ત્યારે કવચ પહેરલા હથિયારસજેલા દીર્ઘરાજાના સૈનિકોએ મને જોયો અને મને ઘણો માર માર્યો. મને પૂછ્યું કે, “અરે વરધનું ! બોલ બ્રહ્મદત્ત ક્યાં છે ?” કહ્યું કે, “મને ખબર નથી.' તો મને સજ્જડ માર માર્યો.વધારે ભાર સહન ન થવાથી મેં કહ્યું કે, “તેને વાઘે ફાડી ખાધો.” ત્યારપછી કપટથી આમતેમ ફરતા હું તું દેખી શકે તેવા સ્થાનમાં આવ્યો અને તમોને ઇસારો કર્યો કે, “અહીંથી પલાયન થાવ.” ત્યાર પછી પરિવ્રાજકે આપેલી રોગવેદના દૂરકારી ગુટિકા મેં મુખમાં નાખી એટલે મડદા જેવો બની ગયો. “આ મરી ગયો છે' એમ સમજીને
