Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
७४
समवायाङ्गस्ने टीका--'पंव किरियाओ' इत्यादि । पञ्च 'किरियाओ' क्रियाः व्यापारविशेषरूपाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-'काइया' कायिको, कायेन निवृत्ता काये भवा वा क्रिया, कायकी-कायचेष्टारूपेत्यर्थः । 'अहिगरणिया' अधिकरणिकी, आधि. क्रियते नारकादियोनि विशेषेषु स्थाप्यते आत्माऽनेति अधिकरणम् अनुष्ठानविशेषो वाह्यं वस्तु खड्गचक्रादि च, तत्र भवा, तेन निवृत्ता वा अधिकरणिकी खड्गादिनिर्वर्तनादिलक्षणेत्यर्थः 'पाउसिया' माद्वेषिकी, प्रद्वेषो मत्सरः कर्मबन्ध हेतुरकुशलो जोवपरिणामविशेषः, तत्र भवा, तेन नित्ता वा प्रादेषिकी, मत्सरादि जन्याक्रियेत्यर्थः । 'पारियावणिया' पारितापनिकी,- परितापनं ताडनादिदुःखविशेषलक्षणम् पीडाकरणमित्यर्थः, तेन निवृत्ता, परितापनिकी। पाणाइवायकिरिया' पाणातिपातक्रिया प्राणाः पाणिनः तेषामतिपातो विनाशः, तद्विषया, एव वा क्रिया प्राणातिपातक्रिया । पञ्च 'महन्वया' महाव्रतानि महान्ति व्रतानि नियमा महाव्रतानि प्रज्ञप्तान, तानि च प्राणातिपाताद् 'वेरमणं' विरमणं-निवृत्तिः सर्वतः मृषावादात् असत्यभाषणात् विरमणम् । सर्वतः अदत्तादानात् , विरमणम् । सर्वतः मैथुनाद् विरमणम् । सर्वतः परिग्रहात धर्मोपकरणातिरिक्तानद् विरमणम् । पञ्च कामगुणा:-काम्यन्ते अभिलष्यन्ते ये ते कामा: अभिलाषविषयाः ते च ते गुणाः -पुद्गलधर्माः शब्दादयः इति कामगुणाः इन्द्रिय सुखदाः सद्वस्त्रसस्य मिष्टान्त्रपुष्यचन्दननाटकगीततालवेणुवीणाकलीतकाकलीगीतादिपदार्थाः-इत्यर्थः अथवा कामस्य मदनोद्दीपकस्य गुणाः बर्द्धकाः कामगुणाः शब्दादयः प्रज्ञप्ता कथिता:
अब सूत्रकार पंचम समवायांग को कहते हैं-'पंचकिरिया' इत्यादि। टीकार्थ-पांच क्रियाए कही गई है। वे इस प्रकार है-कायिकी क्रिया, अधिकरणिकी क्रिया, पारितापनिकी क्रिया और प्राणातिपातक्रिया। पांच महाव्रत होते हैं वे ये हैं-सर्व प्रकार के प्राणातिपात से विरमण होना१, सर्व प्रकार के मृषावाद से विरमण होना२, सर्व प्रकार के अदत्तान से विरमण होना३, सर्वप्रकार के मैथुन से विरमण होना४, और सर्वप्रकार के परिग्रह से विरमण होना ५। पांच कामगुण होते हैं वे इस प्रकार से
હવે સૂત્રકાર પાંચમા સમવાયાંગનું કથન કરે છે– "पंच किरिया" इत्यादि । ટીકાથ-ફ્લિાઓ પાચ છે–કાયિક ક્રિયા, અધિકરણિકી કિયા પ્રહેષિકી ક્રિયા પારતાપનિકી ક્રિયા, અને પ્રાણાતિપાત કિયા, મહાવ્રત પાંચ છે– (૧) સર્વ પ્રકારના પ્રાણાतिपानथी विरमा (२)स प्रारना भृष वा विरमा), (3) स प्रान। भEત્તાદાનનું વિરમણ, (૪) સર્વ પ્રકારના મિથુનનું વિરમણ (૫) અને સર્વ પ્રકારના પરિગ્રહનું વિરમણ કરવું. પાંચ કામગુણ હોય છે. તે આ પ્રમાણે છે- શબ્દ, રૂપ
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
