Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
पीयूपषिणी-टोका सू ३० प्रायश्चित्तभदवर्णनम्
२५३ नगयां यस्मिन् गृहस्थकुल दोष उपन , उपन्स्यते वा, तनाये मुले प्रवेष्टु वारगीय । तथा-पत्र निर्गमप्रवेशयोद्वारमेकमेवास्ति तर, तथा द्वयोग्रामयोरपान्तराले यत्र द्वयादिगृहाणा सनिवेश स्तनापि गमनागमन वारणायम् । अय क्षेत्रपाराश्चिक इत्युच्यते ।
द्विविधेऽपि दुष्टपाराश्चिक प्रथमभङ्गापिकार । शेपागि पुनर्द्वितीयभद्गादीनि शिष्यबुद्धिवैशयार्थ प्रदर्शितानि ।
अथ प्रमत्तपाराधिक उच्यते-स्यानदिनिद्रावान प्रमत्तपाराञ्चिर , तस्य सामान्यरोकवलाद द्विगुण त्रिगुण चतुर्गुण वा चल भवति, तस्मानसी गुरुणा एव प्रज्ञापनीय - सौम्य ! लिट्न मुश्च, चारित तर नास्ति । यद्येव गुरुणा सानुनयमुक्त साधुवेप मुश्चति, तत जिन ग्रामनगरादि स्थानों म विहार करता है वहाँ विहार नहीं करने दिया जाता है । द्वितायभग के माधु को जिस नगर। म, जिस कुलमें उससे टोप हो गया और होने की भावना है, वहा नहीं जाने दिया जाता है, और जहाँ निकलने तथा प्रवेश करने का द्वार एक ही है वही, तथा दो गावों के बीच में जहाँ दो तीन धर वसे हुए हाँ वहाँ भी, इस सावु का गमनागमन रोक लिया जाता है । यही क्षेत्रपाराश्चिक कहा जाता है।
प्रतिसेवनापाराश्चिक के दुष्ट नामक प्रथम भेद के कपायदुष्ट और पिपयदुष्ट ये दो भेट हुए । इन दोनों मेदों में प्रथम भङ्गका ही यहाँ अविकार है , क्यों कि प्रथम भङ्ग में हा पाराञ्चिकाई प्रायश्चित्त दिया जाता है । द्वितीयभङ्ग आदि तो शिष्यों की बुद्धि विशद हो, इसलिये दिखलाये गये है।
अन प्रमत्तपाराञ्चिक कहते । त्यानर्द्धिनिद्रावान् साधु प्रमत्तपाराञ्चिक है । उसे सामान्य लोगों के वलसे द्विगुण, त्रिगुण वा चतुर्गुण बल होता है। ऐसे साधु को
દ્વિતીય ભગના સાધુને, જે નગરીમાં જે કુળમા તેનાથી દોષ થઈ ગયા હોય અને હવાની સંભાવના હોય ત્યાં જવા દેવાતા નથી અને જ્યાં નીકળ વાનું તથા પ્રવેશ કરવાનું દ્વાર એક જ હોય ત્યા, તથા બે ગામની વચ્ચે
જ્યા બે ત્રણ ઘર વસેલા હોય ત્યાં પણ તે સાધુનું ગમનાગમન રેકવામા આવે છે, આ જ ક્ષેત્રપારાચિક કહેવાય છે
પ્રતિસેવનાપારાચિકના દુઇ નામના પ્રથમ ભેદના કાયદુ અને વિષય દુઇ, એ બે પ્રકાર થયા એ બન્ને પ્રકામાં પ્રથમ ભ ગને જ અહી અધિકાર છે, કેમકે પ્રથમ ભાગમાં જ પારાચિકાણું પ્રાયશ્ચિત્ત દેવાય છે દ્વિતીય ભ ગ આદિ તે શિષ્યોની બુદ્ધિ વિશદ થાય તે માટે બનાવ્યા છે
હવે પ્રમત્તપારાચિક કહે છે ત્યાન િનિદ્રાવાન સાધુ પ્રમત્તપારાચિક છે તેનામાં સામાન્ય કેના બળ કરતા બમણુ ત્રણગણુ અથવા ચારગણુ બળ
