Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
औपपाकिसने
मोहणिजं कम्म वेदेमाणे वेयणिज्ज कम्म बंधइ, णो मोहणिज्ज कम्मं बधइ ॥ सू०५॥ किारूप चरममोहनायमित्युच्यते, तद्वेदयन् जीव , 'वेयणिज्ज कम्मं वधइ ' वेदनीय कमे व नाति, यतो हि अयोगिन एव वेदनीयफर्मणो बधाभाव , 'णो मोहणिज्ज कम्म संघइ' नो मोहनाय कर्म वनाति-सूदममपरायस्य मोहनीयायुप्फवर्जाना पण्गामेव प्रकृतीना बन्धकत्वादिति ॥ सू० ५॥ नामक चौदहवे गुणस्थान मे ही वेदनीय कर्म के बन्ध का अभाव है, (णो मोहणिज्ज कम्म वधइ) इसलिये सूक्ष्मसपराय वाला जीव मोहनीय एव आयुकर्म को छोडकर शेष ज्ञाना वरणीयादि छ प्रकृतियों का बधक होता है ।
भावार्थ-प्रश्न इस प्रकार है कि मोहनीय कर्म का वेदन करने वाला जीव मोह नीय कर्म का नध करता है कि वेदनीय कर्म का वध करता है ? उत्तर-वेदनीय कमें का ___ भा बध करता है और मोहनीय कर्म का भी वध करता है, परन्तु अतिम मोहनीय-सूक्ष्म
लोभ का क्षय करते समय (बारहवे गुणस्थान मे) वेदनीय कर्म का तो वध करता है परतु मोहनीय कर्म का बध नहीं करता । कारण कि मोहनीय कर्म का क्षय १० वे गुणस्थान मे ही हो जाता है, आगे सिर्फ ११ वेदनीय कर्म का बध होता है सो यह भी केवल तेरहवे गुणस्थान तक ही जानना चाहिये, क्यों कि १४ वें गुणस्थान में वेदनीय कर्म के बध का अभाव है ।। मू ५॥ કરનારા જીવ વેદનીય કમને બધ કરે છે કેમકે અગી નામના ચૌદમાં शुशुस्थानमा वहनीय भनामधन समाप छ (णो मोहणिज्ज कम्म बधइ) मा माटे सूक्ष्भस ५२सयामा ५ माडनीय तभ०४ माभन છેડીને બાકીની જ્ઞાનાવરણીય આદિ છ પ્રકૃતિના બ ધડ થાય છે
ભાવાર્થ–પ્રશ્ન એવા પ્રકારને છે કે મેહનીયમનુ વેદન કરવાવાળા જીવ મેહનીય કર્મને બધ કરે છે કે વેદનીય કમને બધ કરે છે?
ઉત્તર–વેદનીય કમને ય બ ધ કરે છે અને મેહનીય કર્મને પણ બધ કરે છે પર તુ અતિમ મેહનીય સૂમલોભનો ક્ષય કરતી વખતે (બારમાં ગુણસ્થાનમા) વેદનીય કમેને તે બધ કરે જ છે, પરંતુ મોહનીય કમને બધ કરતા નથી, કારણ કે મેહનીય કર્મનો ક્ષય ૧૦ મા ગુણસ્થાનમાં જ થઈ જાય છે આગળ માત્ર ૧ વેદનીય કમને જ બધ થાય છે, અને તે પણ કેવળ તેરમા ગુણસ્થાન સુધી જ જાણવો જોઈએ, કેમકે ૧૪ મા ગુણસ્થાનમાં વેદનીય ડેમના બ ધને અભાવ છે (સૂ ૫)
