Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
चतराध्ययन
सर्वमजानुकम्पितु शील यस्य स तथा समस्तमाणिदयापरो भूखा आर्याणि शिष्ट जनोचितानि कर्माणि दयादीनि कुरु । ततः = भार्य कर्म करणानन्तरम् इतः अस्मात् भवादनुवैकयी-रियाशक्तिविशिष्टो वैमानिको दनो भविष्यसि ॥ ३२ ॥ , छोडने में अपने आपको अशक्त मानते हो तो (धम्मे टिओ- धर्मे स्थितः) सम्यग्दृष्टि आदि शिष्ट जनों द्वारा आचरित आचाररूप गृहस्वधर्ममें स्थित होते हुए तथा (सव्यपयाणुकपी - सर्वप्रजानुरूपी) सर्व प्राणियों पर दयाभाव रखते हुए (अज्जाइ कम्माइ करेहि-आर्याणि कर्माणि कुरुथ्व) शिष्ट जनोचित दया आदि सत्कमों को करते रहो। (तओ-तत) इससे आप (वैकियी) चिक्रियाशक्ति विशिष्ट (देशो देवः) देय (इओ - इतः) इस पर्याय को छोड़कर (भविस्सर - भविष्यसि ) हो जाओगे ।
- इस सूत्र द्वारा सूत्रकार चक्रवर्तीको यह बात समझा रहें है। कि यदि आप चक्रवर्ती पदमें रहते हुए शब्दादिक विषय भोगोंका परित्याग नही कर सकते हो तो इतना तो कर सकते हो कि जो मार्ग सम्यग्दृष्टि जैसे शिष्ट पुरुषों द्वारा सेवित किया जाता है उसका आप सेवन करते रहो। इस मार्ग में सर्व प्रथम दयाको प्रधानता दी गई है । साथमें प्रशम, सवेग भी सेवित किये जाते है । आस्तिक्य भावके आने से ही इन भावोकी प्रतिष्ठा होती है । अतः प्रशम, सवेग, अनुकपा और आस्तिक्य सम्यग्दृष्टि द्वारा सेवित इन मार्गो का अनुसरण करते हुए आप सदा .. आर्य कर्मो को करते रहो। इससे आपको यह लाभ होगा कि आप इस
७९०
मशस्त मानता है। तो धम्मे ठिभो - धर्मे स्थित सभ्यगुहाटी याहि शिष्ट
દ્વારા આચરવામાં આવતા આચારરૂપ ગૃહસ્થધમમાં સ્થિત અનીને તથા સવ્વ पया कपी - सर्वप्रजानुकम्पी सर्प आओ पर सभलाव राभीने अज्जाई कम्माइ करेहि - आर्याणि कर्माणि कुरुष्व शिष्ट भनी भाटे उचित हया आदि भम्भने रता • રહે! આથી આપ આ પર્યાયને છેડીને વિક્રિયાશક્તિ વિશિષ્ટ દેવ થઈ શકશે
लावार्थ -- —— સૂત્રદ્વારા સૂત્રકાર ચક્રવતીને એ વાત સમજાવે છે કે, આપ ચક્રવતી પદ ઉપર રહેવાને કારણે જે શબ્દાદિક વિષય ભાગાને છેાડી શકતા નથી તેા પણ આટલું તો જરૂરથી કરી શકો તેમ છે કે જે માગ સમ્યગ્ દ્રષ્ટિ જેવા શિષ્ટ પુરુષા દ્વારા પાળવામા આવી રહેલ છે એનુ આપ સેવન કરતા રહે આ મામા સર્વ પ્રથમ ક્રયાને પ્રધાનતા આપવામા આવેલ છે આથી પ્રશમ, આસ્તિકય ભાવ આવવાથી જ આ ભાવાની પ્રતિષ્ઠા થાય સવેગ, અનુકપા અને આસ્તિકય 'સમ્યગ્દ્રષ્ટિ દ્વારા સેવાતા આ માર્ગનું અનુસરણ કરતા ફરતા આપ સદા આય કર્મોને કરતા રહેા આનાથી આપને
