Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
अपपातिकसूत्र
२६८
- त्थमणविणए । से किं त पसत्थमणविणए 2 पत्थमणविणएत चेव पत्थं यव्व । एवं चैव वडविणओवि एहिं पएहिं चेव यव्वो । सेतविणए ।
'सत्यमणोरण' प्रास्तमनोविनय 'त चैत्र पसत्य यन्त्र' तदेव प्रशस्त नेतव्यम् =अप्रास्ते यद्विशेपण तदेन प्रस्तरूपेग परिवर्तयम, यथा-ग्राऊ तन साथि मित्युक्त, अत्र तु निरवद्यमिति वाच्यम् । हृत्य सनाणि विशेषणानि परिवर्तनीयानि, तथा सति प्रशस्तमनोनय । ' एव चेन वणिओ एएहिं पएहिं चेत्र णेयव्त्रो' एवमेव बाग्
(पसत्थमणविणए त चैत्र पसत्य यन्त्र) अप्रशस्त मन के जो निशेषण है उनका प्रश स्तरूप में परिवर्तन करने से प्रास्तमन होता है । जैसे- जो मन निरवद्य - पापरहित हो १, अकिय-प्राणातिपातान्कि किया से निरत हो २, अफर्कश-प्रेमसहित हो ३, अकटुकस्वपर का उद्वेग करने वाला नहीं हो ४, अनिष्ठुर - दयायुक्त हो ५, अपस्प - कोमल हो ६, अनास्रवकर-वरयुक्त हो ७, अच्छेदकर -छेदकर नहीं हो, अर्थात् स्यमसमाधि से युक्त हो ८, अभेदकर-भेदकर नहां हो, अर्थात् समाधियुक्त हो ९, अपरितापनकर - प्राणियों के लिये सत्तापकर नहीं हो, अर्थात् शान्तिजनक हो १०, अनुपद्रवकर - प्राणियों का उपद्रवकारी नहीं हो ११, और अभूतोपघातिक - प्राणियों का उपघात करनेवाला नहीं हो १२। ऐसा मन प्रास्तमन कहा गया है । इसका जो विनय-आदर सो प्रशस्तमनोविनय है । ( एव चेव विणओवि एएहिं पएहि चेव णेयब्बो ) इसी प्रकार वचन का विनय भी प्रास्त
अशन्तमनोविनयशु है ? उत्तर- (पसत्यमणविणए-त चेव पसत्थ यव्य) अप्रशस्त મનના જે વિશેષણા છે તેમનુ પ્રશસ્ત ૩૫મા પરિવર્તન કરવાથી પ્રશસ્ત મન થાય છે જેમકે-જે મન નિરવઘ–પાપરહિત હોય, અક્રિય-પ્રાણાતિપાતાદિક ક્રિયાએથી વિરત હાય, અર્ક શ–પ્રેમસહિત હોય, અટુક-પરના ઉદ્વેગ કરવાવાળુ ન હાય, मनिष्ठुर-हयावाणु होय, गयष-जेभण होय, मनासवडर-सवरवाणु होय, અદર-છેદન કચ્વાવાળુ ન હોય અર્થાત્ સયમસમાધિથી યુક્ત હોય, અભેદકર-ભેદ કરનાર ન હોય, અર્થાત સમાધિયુક્ત હોય, અપરિતાપનકર પ્રાણિઓને માટે સતાપર ન હોય, અર્થાત્ શાતિજનક હોય, અનુપદ્રવ-રપ્રાણિઓને ઉપદ્રવકારી ન હોય અને અભૂતપઘાતિક-પ્રાણિઓને ઉપઘાર્ત કરનાર ન હોય, એવુ મન પ્રશસ્તમન કહેવાય છે તેને જે વિનય-આદર ते प्रशस्तमनोविनय छे (एव चेव वइविणओवि एएहिं परहिं चेन स वो) मे ०४
