Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI supArzvanAtha caritra bhASa 1 jo. ESSESS EASEEmms anuvAdakartA, prAcAryazrIajitasAgarajI mahArAja..
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. jenA nirmaLa saMyame jagatamAM jyoti prasArI ahA ! kIrtikAnana kezarI prakharane vidvAna jJAnI mahA ! jenI lekhInIe lakhyA aNamulA gratho sujJAne bharyA ! jJAnI ! aMtara saddagurU nivasa zrI buddhisAgara sadA ! pAdarAkara. '' sauMdarya vibhUSita, sAhitya sAgaranA tarala taraMga uchALanAra padalAlityanA parama premabharyA parAga parimalathI vizvane vimudha banAvI denAra, bhavya janone rasabhara kathAmRtanA pAna sAtheja sajJAnanI guTikAnuM sevana karAvanAra, zrI abhayadevasUrinA praziSya zrI lakSma | gaNijI viracita zrI supArzvanAtha caritranA saraLa. ane sundara anuvAdanA prathama vibhAganI prastAvanA cha mAsapara jyAre meM lakhI tyAre kalpanAye na hatI ke bIjo bhAga paNa prastAvanA mATe mArI pAse Avaze. vyavasAyI ane sAhitya sevAnA chaMdavALo huMja A pustaka prakAzananA vilaMbano kAraNabhUta banyo ? bhAvanagara gurjara sAhitya pariSad. pachI turtaja jaina sAhitya pariSad bharavAnA kAryamAM DUbele ane tatpazcAta teno riporTa taiyAra karavAmAM guMthAyela mane AcArya zrI ajItasAgara surijIe ghaNe Tekyo chatAM utAvaLe huM naja A kAma ukelI zakyo ane tethI Aje meDo moDoye vAMcakanA karakamaLamAM AvuM chuM. AvI sundara kRtinA rasamaMdira para-mahAre mAruM kathanaTAMkaNuM mRdutAthIja pheravavuM paDe-temAM avanavA raMge pUravA mArI pIMchI AstethIja calAvavI paDe e jJAta cheja-ke rakhene huM mULa vastune virUpana karI bese.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAraMbhamAM caritranA prathama pRinA mathALe sUrijI pitAnA sadagurU devanA caraNasarejamAM vaMdana karatAM kathe che ke - // zAstravizArada jainAcArya yoganiSTAdhyAtmajJAnadivAkara sadguru gacchAdhirAja zrImad buddhisAgarasUri caraNasarojebhyo namaH // vinaya ane vivekavaDe vibhUSita ApaNA caritra lekhanI lekhinI have caritra lekhananA medAnamAM pUra vegathI cAle che. A lekhaka AcAryazrInI lekhanazakti pAMDitya ane kavitvazaktinuM pIchAna te huM prathama bhAgamAM ja karAvI gayo chuM. eTale have kathAnA rasakuMDamAMja DUbakI mAravI rahe che. dharma jIjJAsu, pitAnA manuSyabhavane saphaLa karavAnI mahecchAvALA zrAddhajanone nitya sevavAgya-muktimArga dAtA bhagavate bhAkhela samakata mUla bAravrata, tenA aticAra ane enA sevanathI thatAM aniSTa tathA vrata pratipAlanathI thatAM utkRSTa phaLa nirdeza A graMthamAM uttama rItyA varNavyo che. ne te umadA daSTAtivaDe vizALatAthI kahevAmAM Avyo che. vaLI te kathA varNanamAM cAturya-uttama buddhi vilAsa, janasvabhAva darzana, addabhuta gUDha gaMbhIra tatvajJAna prarUpaNA, tatsamayanA lekacAra dhArmika-vyAvahArika-sAmAjIka, rAjakIya paristhiti, prabaLa vairAgya bhAvanA, ane saMsAranI asAratA Adi vikaTa praznonA ukela saraLa ane saphaLatAthI kyAM che. vidvAna ane sAmAnya jJAna pAmela manuSyane vA dharmajIjJAsu vanitA vargane paNa sulabhatAthI sahaja samajAya tevo A dharmakathA graMtha che. lekhaka mahAzaya potAnI surasa rasabhara varNana relI A ditIya vibhAgamAM paNa eka sarakhI rIte ja calAvye jAya che. vaLI tema karavA jatAM temAM kaI jAtano deSa na AvatAM ulaTAM navina rasanApUra temAM chavAtA jAya che, vAMcaka temAM lina banato jAya che. zrI supArzvanAtha prabhune vaMdana karIne have mahA bhAgyavAna-tatvajJAnanA jIjJAsu ? kAnIyuM rAjI prabhune trIjA avratanuM svarUpa jaNAvavA vinaMtI kare che. grAma, Akara ane nagarAdika sthAnamAM sacina, acitta ane mizra ema traNa prakAranA vera nyAronuM alaga heAya tene
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 sarvathA tyAga karavA-A sthulAdattadAna viramaNa vrutta upara prabhu deva yazanuM draSTAMta Ape che:-- " sUryapUra nagara hajAra AmravRkSathI vibhUSita hatuM. atyAranA kSudra jaMgacAe sAthe pUrvakAlIna sahasrAmravana sarakhAvatAM te samayamAM vRkSAnu keTaluM parizIlana thatu haze ? ne medhavRSTi vRkSAnI vipulatA para avala e che ema kahevAya che tethI medhanA abhAva tatsamayamAM AcheA sabhave che te satya che. munisamAna nayasAra rAjA " A zabdoja bhUtakALanA nRpatie nI dharmavRtti, nyAyaparAyaNatA ane vizuddhatA sUcave che. nayasAra=nyAyanA samasta sAranA jJAtA ! kevuM arthabhAvapUrNa sundara nAmAbhidhAna ? zIlaguNamAM zirAmaNi samAna surasundarI rANI paNa AdarzapAtra che. dhanADhaya zreSThinI patnI paNa ' bahu dayALu ' varNavI che. devayaza zreSThiputra ! chanarAja bhagavAnanA vacanAmAM draDha zradghALu, viveka tetrAthI vibhUSita ! guNu ratnAne mahAnidhi evA ! tenI stro premarasanuM kulabhavana, jaina matanI uttama bhAvanAvALI zreSTha zrAvikA ! devayaza zrAvaka paNa bAra prakAranA zrAvaka dharma pALatA, dareka parva divase pauSadha pratimAnA abhyAsa karanAra ne vizuddhAcArathI lAkamAM prasiddha, zuddha vyApArathI vipUla dravya meLavanAra ! A kathAnA A Adarza pAtrA tatsamayanI dharmabhAvanA pUrNa uttama cAritra, parama prema parabrahmanAM ArAdhana karanAra-tratadhArI ane nyAyeApAta-dravya upArjana karI sukhapUrNAMka jIvana jIvanAra jaNAya che. AjanA chaLa prapaMcathI yena kena prakAreNu jIvana gALanAra ApaNAM keTalAka badhu bhaginIone mATe uttama dhadAyaka A pAtrA kharekhara che. ekadA devayaza jInamaMdire darzanArthe jatAM rAjamudrikA mArgamAM jaNAtAM sarpanA bhayathI mArgane tyAge tema te mArga badalI anya mArge gayA. lAvivajitaniHsvArtha -pApabhIrU satpurUSo sarvathA adattavastuthI vegaLA nAsI peAtAnAM vrata ne zIla sAcave che. devayazanu A vana niHsazaya prekSaNIya evaM AdaraNIyaja gaNAya. tene kuTilamitra dhanadeva pitarAibhA thatA hAi devayazanA teja dvethI tene AphatamAM lAvavA te mudrikA lai bhALA devayazane tyAM jamI--rahI te mudrikA dezayazanI peTImAM satADI rAjAne jAhera kare che. rAjA teA te mudrikA zeAdhatA abhaya
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAnano paDaha vajaDAve che ne pAMca divasamAM mudrikA AvI javA prajAne sUcave che nahI te pachI cArane dehAMta daMDane bhaya batAve che. ahiM devayazane pUchatAM nA kahetAM-tapAsa thAya che. dhanadeva devayazanI peTImAMthI mudrikA kADhI batAve che. paNa sAthe sAthe navakAra maMtranuM phaLa ane parigrahanuM pramANapatra paNa nIkaLe che. rAjA devayazane vadhastaMbha para mokale che. dhanadeva rAjI thAya che, rAjAne Adeza to satyaja che. "khuda rAjAne putra haze te tene paNa dehAMta daMDanI zikSA karavAmAM Avaze !" A paDahamAM rAjAnI nyAyavRtti . jaNAya che. vaLI pAMca divasamAM jaDelI vastu pAchI ApI janArane abhayadAna devAnI rAjAnI vRttine naiti paNa uttama gaNAya. devayazane rAjA jyAre mudrikA mATe puche che tyAre te to spaSTaja jaNAve che ke, "A leka ane paralokamAM trIjA vRta bhaMgathI utpana thayelAM narakAdiduHkhanAM kAraNabhUta pApa bhogavavAM paDe tenI zI gati thAya ?" "prANa tyAga thAya to paNa A corInuM kAma te huM na ja karUM ?" devayazanA A zabdo kharekhara eka uttama purUSane zobhe tevAja che. dharmaparanI adabhuta pratIti-ane satya pratijJApAlanamAM utkaTa AtmabaLa-chatAM niDaratA ? adabhuta jaNAya che. devayazanI peTImAMthI mudrikA nIkaLe che tyAre rAjA bole che; "amRtamAMthI viSa utpanna thayuM " hA! sapurUSone A zabdo ja ati bhayaMkara zikSA samAna che. devayaza mAtra eTaluM ja kahe che "A sarva devanuM kartavya che" vAha zairya ne pUrvakarmamAM acaLazraddhA ! - strI e purUSanI ardhAganA-sukha duHkhanI bhAgIdAra che. devayaza para Avela kaSTa jANuM tenI strI rUkamaNI mUcchita thAya che ne parijananA zipacArathI sahaja zAMti maLatA eTalAja zabda bole che -"re! pApiSTa daiva ! AvA dhArmika purUSanA deha para tuM prahAra karate kema aTakto nathI?" potAnA patinA cAritra para keTale vizvAsane zraddhA ? have "kimaNi" "have kheda karavAthI zuM ?" ema jANuM "je karavAnuM karUM" evA nizcaya pUrvaka zuddha thaI pauSadhazALAmAM jaI hadayamAM zAsana devInuM smaraNa karI, nAsikAnA agrabhAga para-daSTi rAkhI, kAyotsarga kare che. eTale paMca parameSinA dhyAnanA prabhAve zAsana devI prakaTa thAya che ne dhIraja Ape
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. rUkimaNInI patibhakti dharmazraddhA patinA kaSTa prasaMge na gabharAtAM dhIraja pUrvaka dharmArAdhana dvArA patinA uddhAra karavAnI zakti ane te rIte zAsana devInI nhAya meLavavAmAM strIdhanI parAkASTA batAve che. have zAsana devI devayaza jevA dharmiSTha purUSa paranA asatya AreApathI krodhita banI tathA rUkimaNI jevI pavitra pativratAne shAya karavA arthe rAjyamAM camatkArika upadrava upajAve che te rAjabhavanamAM anna, jaLa, tAMbUla Adi apaharI rAjAnAM netra khAle che. rAjA sthagidhara pAse tAMSula mAMge che. e sUcave che ke, pUrve paNa tAMbUla caNu vidhi hAvA joIe ane te rAja mAnya upahAranuM cinha che. khIDI hukko Adine badale tAMbUlabhakSaNa vadhu nirdoSa ane upabhAgya pUrve rAjAo paNa gaNatA hAya ema lAge che. maMtrIne tyAM paNa AvA ja upadrava jaNAtAM maMtrI rAjAne devayazanI nirdeSatA hAya ema lAgatu jaNAve che. eTalAmAM cAmaradhAriNInA zarIramAM zAsanadevI pravezI matrIne pA Ape che, "dharmiSThapara julama gujAranAra potAnA svAmI ( rAjA ) ne aTakAvatA nathI. te tuM matrI zAnA? x x x maMtrIe asatya mArge cAlanAra rAjAnI upekSA karavI na joie. i " A pakAmAM matrIdhama ane rAjadharmanAM zAsana tarI uThe che. maMtrIzvare rAjAne duSkRtya karatAM vAraveja joie. nahi to te matrIja zAnA ? A mAnyatA atyAranA matrIomAM hAta tA dezI rAjyAnI AvI dazA hAta nahIM. A pachI devI dhanadevanu tamAma kapaTa khullu kare che. tyAM AkAzamAMthI vimAnArUDha devayaza Ave che. cAmaradhAriNI, rAjA, maMtrI saiA tene mAna Ape che. rAjAe tene bahumAna pUrvaka potAnA siMhAsane besADI anya Asane sthAna lIdhuM. guNi, nirdoSa, dharmiSTha, purUSonuM rAjAe paNa rAjamada- abhimAna tyAgI bahumAna karatA-potAnA siMhAsane padharAvatA ne dhanya thatA. zAsanadevI devayazane prArthanA pUrNAMka kahe cheH--tu jaina matA rAgI che. temaja dayAdhamAM agraNI che. vaLI te utkRSTa rIte gRhIdhA svIkAra kayAM che ane sarvathA nirdoSa che ! huM jaina zAsananI rakSaka devI. hArI 'strIe kAyAtsarga karI mane khelAvI che. huM tane viDaMbanA karanArane zikSA karIza. devamadada pAmanAra devayaza potAnA udArabhAvane prakaTa karatA devIne tema karatAM vAre che ane e viDaMbanA potAnA azubhakarmane lIdhe thaI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaNAve che ane duzmananA prANano bacAva eja potAnuM svAmivAtsalya mAne che. moTA mananA sapurUSonI sarvadA sarvatra AvI ja kRti hoya che. rAjA pachI potAnI paTarANIne devayazanI patnI rukimaNI pAse moklI tene pAlakhImAM teDAve che ne pote tene page paDe che. tene AziSa ApatAM rukimaNI kahe che-"he! narAdhIza! Apa zrI kalyANanA pAtra thAo! " rAjA rukimaNune pachI bhadrAsane padharAvI hAtha joDI-dharmabhaginI" zabda saMbodhI potAnA gunAhanI kSamA yAce che ne sarva rAjyasaMpatti tene caraNe dhare che. tyAM devayazano putra Ave che ne potAnA mAtApitAne namI sarvano satkAra kare che. rAjAno viveka ne devayazanA putrano vinaya ne mAtapitAnI bhakti AdaraNIyaja gaNAya. A pachI devayaza saune laI udyAnamAM AvelA sUrIndrane vaMdana karavA jAya che. ne haLukamI mahAbhAga devayaza strI sahita dIkSA levA rAjA pAse AjJA mAMge che. daza divasa pachI rAjA ane saMbaMdhI varganI sammati pUrvaka ThAThamAThathI-sarva nagaramAM amArI ghoSaNuM karAvI-sanamArge dravya vyaya karAvI, caturvidha saMghanI bhaktipUrvaka dIna anAtha daridrIone yathAcita dAna daI patnI sahavartamAna dIkSA aMgIkAra karI. rAjAe bahudhana ApI tenA putrane zreSThI (nagarazeTha) pade sthApana karyo. rAjAe paNa) hIdharma svIkAryo ne jenazAsana bahuja dIpavA lAgyuM. devayaza muni ane rukimaNI sALI samyak prakAre cAritra pALI-kevaLajJAna pAmI taddabhave mukti pAmyAM sthUlAdattAdAna viramaNa vrata pratipAlanathI Ama A pavitra devayaza muni mukti pAmyA. A pramANe prathama kathA prabhue zrI dAnavIrya rAjAne saMbhaLAvI. have bIjI kathAmAM prabhu dAnavIryarAjane nATa zreNInI kathA kahe che. trIjA aNuvratanA prathama aticAranuM svarUpa samajAvatA prabhu vistAre che. dAnavIya rAjA ane bIjA sau jIjJAsuo A prabhu vacanAmRtanuM pAna cAtakanI jema kare che - vizALa lakSmInA kamalamandira samAna bhaddilapura nagare sthiradeva zreSTi ane kamalazrI tenI bhAryAM vase che. tenA lebhI ane unmArgagAmI nAhaTa nAme putrane koI tene mitra vyApArane lebha batAvI nagara bahAra aneka
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ munigaNathI paravArelA eka sUri pAse laI jAya che ane vinaMtI karatAM dharmane rogya jANu sUri te zreSThIputra nAhaTane pitAnI pAsenA kIMmatI ratna batAve che. samyatvarUpI mahA ratna tane pasaMda paDe te grahaNa kara. A samyakatva ratna jena zAsanarUpI kSIra sAgaramAMthI prakaTa thayeluM che. sarva guNethI saMpUrNa ane cintAmaNuM ratna samAna mane vAMcchita artha ApavAmAM zreSTha che. vaLI zuddha che kAMti jenI e A bIjo prANavadha viratinAme hAra che. jemAM mane vacana kAyA ema traNane traNa guNa karatAM nava thAya evI nava sere rahelI che" vigere yuktipUrvaka vacanovaDe muni dharma ane gRhi dharma vistArathI saMbhaLAvatAM te bannee gRhidharma svIkAryone pAlana karavA lAgyA. paNa lebhI evo nAhaTa pitAnA trIjAvatane kalaMkti karanAra duSkRtyane Adare che ne mitranI vAryo chatAM corelo mAla dhana letAM pakaDAI rAjyadaMDa sahI kulanI kIrti dhana vigere sarvasva gumAvI paryAcanA karyA sivAya marI narakagamana kare che Ama trIjAtanA prathama aticAranuM svarUpa prabhu prakAze che. have trIjA vratanA dvitIyAticAranuM svarUpa saMbhaLAvavAnI dAnavIrya rAjAnI namra vinaMtI uparathI prabhu dvitIya stana pragaticArapara mahananI kathA vistArathI saMbhaLAve che. kusumapura nagara aneka guNi purUSavaDe sevAyeluM jaNAve che. temAM vahana karyo che pRthvIne bhAra jeNe, dayAthI vyApta hRdayavALA-uttama vaMzamAM utpanna thayelA parvata samAna sthira buddhivALA vairAcane rAjA rahe che. A rAjAnA putrano mitra mahAna che. rAjakumAra prajA pADI temanuM dhana Adi harI le che AthI rAjA putrane sakhta Thapake detAM kahe che -"he durAcArI ! mAruM rAjya choDI game tyAM cAlyo jA ! tuM mAre putraja nathI. mArA pUrvajoe mahA yatnathI pALelI prajAne kriyA vaDe luMTI mArI kItine teM duSita karI, pazu ane putramAM samAna rAjanIti rAkhavA paMDite satyaja kahe che. huM tArA khullA doSone chupAvI gyadaMDa nakarU to nIti bhAgathI viparIta cAlanAra gaNAu pitAnA rAjyamAM sarva janenuM samabhAva pUrvaka nItithI pAlana karavuM teja lakSahema-saravara kUvA ane devamadirAdika banAvavA samAna gaNAya."
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ahA ! pUrvanA nRpati ! kevA uccAzaya, nIti ane dharmAMnA temaja zAsananA pAlanakartA-prakhara satya mArgonugAmi ? putrane paNa prajAthI vadhu priya na gaNanAra ! pazu ane putramAM samAna nIti dharanAra ane prajA pAlanamAMja lakSaheAmanu puNya mAnanAra ! AvA ! bhUtakALanA puNya zlAka nRpatie ! AvA atyAre amArA bhArata varSamAM ane zikhavA amArA vamAna nRpatione nRpadharma-prajAdhama ! rAjaputra cAlyA jAya che te raste eka muninAM darzIna tathA kAI uttama ceAga pAmI dharmabhAvanAvALA thAya che. khAda tene bahu prakAre rAjya lAbha vigere thAya che ane rAjya sAthe peAtAnuM lIdheluM vrata yathAsvarUpe pALI meAkSa sukha vare che. jyAre mahana te vratanA apratipAlanathI raudradhyAnavaDe marI trIjI narake jAya che. A pachI bhagavAna supArzva prabhu zrI dAnavIrya rAjAne trIjAvratanA tRtIya virUddha rAjyAtikramAticAra upara uddayana zreSThinI kathA kahI batAve che. tapazcAt tRtIya aNuvratamAM ceAthA aticArapara varUNavaNikanI kathA vistArathI saMbhaLAve che. temAM trIjuM dhRta dhAraNa karI je kuTa ( khATAM ( vajana athavA mAnAdikathI vyavahAra kare che te ubhaya lAkamAM duHkhI thAya che te para A kathAne adhikAra che. A kathAmAM rivikrama rAjA lAkAnI dhyAne lIdhe ( lokA dharma pALe e AzayathI ) cauTAmAM bharatacakravattinuM nATaka karAve che kyAM AjanA taragALA ane bhAMDa bhavaiyAonA kSudra abhinayeAthI rIjhatA vartamAna nRpatie te kyAM pUrvanA gaMbhIra AzayavALA dharma bhAvanAbharyo uttama nATakA dharmaSTie jovAnI lAlAsavALA mahArAjAo. ? bharata narezanA arisA bhavananA prayAga-AMgaLIethI eka mudrikA nIkaLI jatAM upajatA vairAgya-tethI bhAvanA zreNie caDhatAM ujatu kaivalya jJAna ne pAMcaseA rAjA sAthe muniveza laI cAlI nIkaLavuM-A sau tathA vairAgye.padezaka vacane sAMbhaLI treSTiputra vajju vairAgya rUpI raMgazALAmAM utarI paDI potAnA jevA satvahIna mATe kaMI dharmaprAptinA mArgo puche che te tene samyaktyAdi bAra prakArano dharmasabhaLA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 13 vavAmAM Ave che, pitA sahita varUNa vrata aMgIkAra kare che. paNa kuTa tolAdithI dhanaprAptimAM paDI jAya che ne trIjA aNuvratanA cothA aticAranA deSa kare che ne pitA vAre che chatAM mAnato nathI. tenA pitA tene dhanazreSTinuM daSTAMta dai temAM dhanazreSTinuM satvayukta cAritra batAve che. ane kuTavAdIone thatAM duHkha darzAve che chatAM varUNa na Dagyo. eka vakhate koI rAjapurUSa varUNane tyAMthI mAla kharIde che ne te vajanamAM ocho thatAM tenAM kATalAM-mApa vigere rAja darabAramAM maMgAvI tapAsatAM amAtya tenA pitAnI ardhI saMpatti harI laI mahA kaSTa tene jIvato choDe che. paNa draDhabaMdhane prathama baMdhAvAthI jarjarita thaI tenI vedanAthI aMta samaye ArtadhyAna karI marI bhuMDa nimAM avatarI anaMta bhavabhramaNa kare che. have trIjA aNuvrate paMcama tasmRtirUpakavyakSepoticAra upara sAgaracaMdra STinI kathA bhagavAna kahe che. sAgaracaMdra mAlamAM bheLaseLa karavAthI vadha baMghanAdi duHkha veThI vyaMtara thAya che tathA guNacaMdra vRtta prati pAlanamAM draDha rahI mokSa prApta kare che. Ama trIjA azvata para bhagavAne prathaka prathaka kathAo dAnavIrya rAjAne saMbhaLAvI. have pRSTha 50 thI cothA aNuvratanuM svarUpa prabhu samajAve che ne te para mahAsatvavAna-svadArA saMtoSI virakumAranI kathA kahe che. temAM eka munInI AsapAsa sasalAM mRgalAM pADA ghoDA hAthI siMha vAgha Adine paraspara vairavALAM chatAM nirbhayapaNe citrabhAve beThelAM joI vIrakumAra cakti thAya che, sAdhuomAM rahelI dayAbhAvabharI sAtvika vRtti ane tene prabhAva ahIM sAkSAta jaNAya che. tyAM kumAra upadeza sAMbhaLI prathama prathaka vRta bhe che. ne tene parivAra paNa uttama vicAravALo thAya temAM zI navAI ? ekadA rAjA pitAnA kumAranI parIkSA mATe "paMcAla dezano adhikArI varSe daza lAkha sonaiyA utpanna karAvI Ape che, jyAre bIjo paMdara lAkha sonaiyA utpanna karAvI ApavA kahe che te prathamanA adhikArIne jaNAvatAM daza lAkhathI vadhu utpanna pote karAvI zakaze nahIM ema jaNAve che te have zuM karavuM?" evo prazna puche che. sau rAjakumAre paMdara lAkha
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 prApta karAvI ApanArane tyAM nimavA jaNAve che, jyAre vIrakumAra ne pUchatAM te prathamanA adhikArIneja rAkhavAne nyAya nItithIja dravya udbhanna karavA mata ApI keTalAMka uttama rAjanItinAM medhavacana kahe che te chevaTe eka zlAka kahe cheH-- dugdhamAdAya dhenUnAM, mAMsAya stanakartanam / atyupAdAnamarthasya, prajAbhyaH pRthivIbhujAm // a. rAjAoe prajA pAsethI maryAdA uparAMta kara levA te * gAyAnuM dudha lai lIdhA pachI, tenAM mAMsa mATe stana ( AMcaLa ) kApavA barAbara che. " ahA hA ! kevI uttama siddhAMteAnI khANa jevI zikSAvalI ! rAjAone mATe A zloka sarvottama gaNI zakAya tevA Adarza che. vartamAna kALe A blekanu pratipAlana karanAra rAjavIe bhArata varSamAM kyAre pAkaze ? rAjA vIrakumArane mahA buddhizALI ne satvavAna jANI tene vadhu kAi satva ane prabhAva prApti arthe videza mAkalI de che te vimala maMtrIputra sAthe te vIrakumAra dezATane cAlyA jAya che, dhIra vIra puchyo pRthvIpaTe paryaTana karI dhana yaza ane saubhAgya prApta karI lAve che. kumAra kAzalapuramAM AvatAM tyAMnI rAjakumArI je purUSa dUSiNI che tene potAnA buddhibaLavaDe potAnI anugAminI karI paraNe che. rAjA rAjakumAranA rasArDa mAMsAdithI rahita rasavatI bhALI tenuM kAraNa pUchatAM vIra kumAra potAnA mAMsAdi tyAga niyama jaNAvI vivAha nimitte mAMsAdi tyAga karAve che ane upadezAdithI rAjAne paNa mAMsAdi dha karAve che. ekadA dUtI mAte rAjA matrI, nagarazeDa ane pratihAranI strI kumArane bhAga vilAsa mATe kaheNu mAkale che tene ( rAjA samakSa ) kumAra upadezAdithI pratikhAdha Ape che ane aneka dRSTAMte te cArene sanamArge dorI temane parapurUSanA tyAga ane samyakatva vratanA svIkAra karAvI javA de che. A parathI ApaNe ghaNA uttama dha lai zakIye ema che. jarA jarAmAM vicalita manI uDatI caMcaLa vRtti para aMkuza rAkhavA--ati sundara svarUpane bhAgyaja mAnI lekha temAM aMdha banI jatAM, dilane rAkavuM-- *
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAja lobhano tyAga kare e ati muzkela chatAM satvavata bhAgyazALIo, kevI rIte pralebhanene Thokare mAre che te A kathAmAM jovA jevuM che. chevaTe rAjA pratibaMdha pAmI kumArane rAja soMpI rANI sAthe dIkSA le che. kumAra paNa vinayazIla evA vimalane rAjya soMpI pitA pAse jaI temane sadupadeza daI-laI pitA pratrajyA letAM tyAMnuM rAja pAmI cirakALa bhogavI zrAvaka dharma niraticArapaNe pALI dIkSAramaNane varInAnA prakAranA dezarUpI sarovaramAM bhavya prANIrUpa kamalene pratibodha karI sUryanI peThe mokSa pAme che. Ama yuvAna sarva sAmagrI sahita sattArUpa lakSmIne samayAnukula sAmagrI maLe chate cothuM vRta niraticArapaNe pratipAlana karavAmAM Adarza evA vIrakumAranI kathA prabhue kahI. prabhu tatpazcAta vara parigrahItAgAmanAticAra para vaja vaNikanI kathA vistArathI kahe che. temAM dravya ApIne thoDA samaya mATe rAkhelI vezyA strI paNa para strI gaNAya mATe tene saMga karanAra paNuM mahA pApa karI ubhaya lekane bagADe che tenuM varNana vajI vaNikane draSTAMta kahe che. dvitIya aparigrahItA gamanAticAra para durlabha vaNikanI kathAmAM laTA ane anAtha vidhavAo parastrI ja gaNAya te para vistAra pUrvaka dulabha vaNika A vRta khaMDanathI kevAM mahAkaSTo pAmo te jaNAvatAM prabhu keTale upadeza Ape che -"sarva leke dhanane mATe saMbrAMta thaI udyoga kare che paNa dhananuM kAraNa mukhya dharma che ne tene mATe te sarva leke sadAkALa nirUdyogI rahe che. je dharma vinA manovAMcchita emane ema siddha thatAM hatA te samasta TANu lekamAM koNa dukhI rahe ?" bhadilapuranA arikesarI rAjAnI mAtRhInA guNasundarI nAme rAja- . kumArI vastrAbhUSaNathI vibhUSita banI pitAne vaMdana karavA jatAM tyAM tame kenA pratApe A sukha vaibhava bhagavo cho ?" evA rAjapraznanA javAbamAM sau rAjanA prasAde ema kahetAM rAjakumArI te praznanA javAbamAM pitAnAM zubhAzubha karmanA pasAyane AgaLa karatAM krodhe bharAI rAjA tene koI darikI lAkaDAnI bhArI vecanAra sAthe paraNAvI vastrAbhUSaNa laI laI jIrNa vastra sahita daridrI sAthe ravAnA karI de che ne pUrvopArjIta sukRtyano anubhava karavA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 pharamAve che. guNasundarI paNa pati sAthe cAlI jAya che te potAnA caturAi Adi guNAvaDe saddAmathI vipula dhana vaibhava pAmI pitAne maLI tene dharma samajAvI vadhu dha zravaNa mATe saddagurU pAse lai jAya che. te tyAM rAjA uttama edha sAMbhaLI potAnA ( kaDhIyArA ) jamAi puNyapALane rAjya soMpI dIkSA lai aMte meAkSa pAme che.. A dRSTAMta sAMbhaLI pathI vaNika pitA putre bAra prakAranA zrAvaka dharma aMgIkAra karyAM. pitA teA udyama pUrvaka vrata pALe che paNa durlabha kulaTA vigere sAthe kriDA kare che te vAryA chatAM caturthAMvrata kha DIta karI bIjA aNuvratA paNa khaDe che. prAMte eka kSatriyanI bAla vidhavA dIkarI sAthe ceSTA karavA jatAM. tenA pokArathI tenA pari jatAnA prahArAdithI te mRtyu pAmI prathama narake gayA. Ama aparigrahItA strIne sarvathA tyAga karavA pUrNAMkanA vistArathI adhikAra prabhue prakAzyA. tatpazcAt tRtIya anaMga krIDAticAra para dhanadatta zreSThinI kathA tathA caturthAM parivavAhAticAra para durgAzreSThinI kathA, paMcama tIvrAbhilASAticAra para suyazazreSThinI kathA ghaNAja vistAra pUrvaka ane ati rasaprada-dRSTAMtA sahita, madhura vANIvaDe karI vijanane hitakArI jANI dAnavIya rAjAne saMbhaLAvyAM che- A kathAomAM vividha prasaMganA raMganAM Alekhana lekhake bahuja khubIthI karyAM che. pRSTha 101 thI sthUla parigraha parimANu ghRt para upadeza ApavA prabhune dAnavIra rAjA vinaMtI karatAM kahe che ke he dharma rakSaka ! jagaddagurU ! paMcama aNuvRtanuM svarUpa samajAve ! < kSetra, hiraNya, suvarNa, dhana, dhAnya, manuSya, pazu ane anya dhAtu vigere vastuonu parimANu karavuM te sthUla parigraha parimANa vrata kahe vAya che. A vrata para prabhu supArzvasvAmi sundara evaM sakSeAdhadAyaka senazreSThinI savistara kathA kahe che. suvarNamaya dhvaja patAkAothI suzaeNAbhita tathA aneka jaina maMdire jemAM zAbhI rahelAM che evI kAMcI nAme nagarImAM narapAla nAme rAjA rAjya kare che. bhUtakALamAM suvarNa dhvajApatAkAe dhanADhayAnI havelIo para pharakayAM karatI hoya ema jainamaMdiranI vipulatA jaNAya che. A varNana
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 bhutakALanA gata vaibhavA ane jainadhama pracAranI sthiti pratipAdana kare che. ahu dhanADhaya evA senazreSThinI kamalanI mAlA samAna sarvaguNa saMpanna evI kuvalayamAlA nAme patnI che. A nAma kevu sundara che ? . temane traNa putrA hira, hara, brahmA. te suva samAna kAMtivALA, sarva kalAonA pAragAmI ane nItizAstranA nidhAna rUpa hatA. taMdurasta ane khAnadAna olAdanAM saMtAnanI kAMti suvarNa samAna hoya, sarva kalAonA pAragAmI ( khI. e, ela, ela, khI ke ema e thAya teja vidvAna agara klAdharA gaNAtA A jamAnAmAM kalAdharA 64 ke 72 kalAonA pAragAmI haze ? ) ane nItizAstranA nidhAna heAya emAM zI navAi ? A kathAmAM sena zreSThinI vrata pratipAlananI tivra abhilASA pUrvakanI pravRtti niHsvArtha ane satASavRtti, tathA vyaMtara. shAya chatAM rAjaprati vaphAdArI anukaraNIya che. AmAM sena treSTi rAjAnI madadathI rAjAnu tathA vyaMtaranI madadathI pAte meLavelu anargaLa dravya sAte kSetrAmAM vAparI dIkSA lai karmAM khapAvI aMte te siddhi pada vare che. satASa rUpI rasAyananu pAna e Adarzo A kathAmAM che, tapazcAt prabhu dAnavIra rAjAne temanI ati vinIta vinatIthI prathama kSetra vastu parimANatikramAticAra para navadhana zeThanI sundara kathA vistArathI kahe che. dvitIya raukha suvarNa parimANAtikramAticAra para bharatazreSThinI kathA bahuja suMdara rIte saMbhaLAvI che. je purUSa naredrAdikanI shAya meLavIne parigRhIta niyamathI vadhAre dravya meLavIne pachI te dravya potAnA mitrA vigerene vaheMcI Ape che te dravya viratinuM vrata khaMDana kare che. A upara bharata zreSThinI kathA atizaya manana zIla che--AdaraNIya che. dhAnyakheTa nagaranA mAnavarAja nAmanA nRpatinA rAjyamAM zakhazreSThine kSemikA nAma patnI tathA bharata ane ratna nAme be putrA hatA. sau kuTuMba sa MpIluM ane paraspara snehabhAvathI vanAra hatu. udyAnamAM vijayasUri gaNi padhArelA. tyAM kriDA arthe gayelA cAra jJAna sahita kSamAnA sAgara samAna beu badhuoe temane joyA-bhaktipUrvaka
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 vAMghA ne sUrijIe temane yathAyogya upadeza dIdho ne tethI pratibaMdhIta bannee samyakta mULa gRhIdharma svIkAryo tathA paMcamavRta vizeSa vadhu saMkIrNatAthI lIdhuM. gurUe vAravA chatAye jANe tenI parIkSA mATe hoya tema lakSmI devI tenA nA pADavA chatAM kaTi dravya ApI jAya che ne potAnAM sagAne vaheMcI ApavA jaNAve che ane te pramANe te kare che. A joI rasa pitAnA bhAIne zikhAmaNa daI daSTAMta de che ke eka dhanazreSTimithyA draSTi chatAM lakSmI devI javAnI rajA mAge che tyAre turta cAlI javA jaNAve che. tethI prasanna thaI lakSmI vara mAMgavA kahetAM dhanazreNi "mArU kuTuMba keIpaNa samaye data kalezathI chuTuM na paDe tevA babista karavA" jaNAve che. kuTuMbasaMpa heya tyAMja lakSmI vase e sUtra barAbara samajanAra zreSTinI caturAI samajI jaI tyAM ja vasI. che. jo ke miththA draSTi chatAM dhake lakSmIne lebhanakaryo ne tuM jJAnI, zrAvaka ne parihagranA niyamavALo thaI A zuM kare che? AthI ulaTo bharata tene tiraskAra karI tene nibaMse che ne rasa tene kAMI na kahetAM judo rahe che. ane vidhipUrvaka dharma tathA vRtArAdhana kare che. bharata vrata bhaMga karatAM rAjadaMDa pAme che ne daDAI daridrAvasthA pAme che, jyAre rasa dhana-vaibhava saMpanna thAya che. ekadA koI cADIyAnA kahevA parathI dhanavAna rabhasa pAsethI nANAM kaDhAvavA rAjA yukti karI tene tyAM maMtrIne mokale che-maMtrI peTI khAlI juve che ne AzcaryacakIta bane che. rAjA pAse rabhasane laI jatAM pote rUpIA daza hajAra hamaNAMja peTImAM mukelA chatAM kyAM gayA te samajI zakato nathI ema jaNAve che ane gupta rahelI devI AkAzavANI karI rAjAne rasanI nirdoSatAnI khAtrI ApI te jainadharmI che ne tene pIDavAmAM Avaze tyAM te tenA dravya ke kaI vastupara badanajara karavAmAM Avaze te rAjAne saparivAra surecurA karIza ema kahI te cADI karanAranuM mukha vAMku karI che te pachI sarva dravya pAchuM rabhasanuM jaNAvA lAgyuM. pachI rabhasa paNa anAthAdine dAna ApavA lAgyo ane dharmArAdhana karI samAdhi maraNavaDe brahmalokamAM upanyo. ane trIje bhave mokSe jaze tathA bharata paMcama vratane kalaMkIta karI nAgalekamAM utpanna thaI ghaNuM kALane aMte mekSa sukha pAmaze. pRSTa 125 thI zrI supArzvanAtha prabhu dAnavIrya rAjAne dhana dhAnya
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 parimANAtikramAticAra para dezaLa zrAvakanI kathA saMbhaLAve che tathA caturtha dvipada catuSpada parimANAti kramAticAra para durlabha gopanI kathA vistArathI varNave che. pacama mukhya parimANAtikramAticAra ( eTale peAtAnA mULa niyamathI adhika tha gayelI pAtrAdika vastu bhAMgIne krIthI teTalI saMkhyA pUrNa karavI te ) upara mAnadevanI kathA kahI batAve che. ahIM pAMce aticAranuM svarUpa pUrNa thAya che. A kathAmAM ADa kathAo paNa rasamAM vRddhi karI upadezane vadhu rasALa ne draDha kare che. chaThThA digparimANuvrata ( je zrAvaka uMcI nIcI ane tikdizA sabadhI gamanAgamanathI yeAjana saMkhyAnuM pramANa kare che te cauda rajju pramANa lAkamAM rahelA jIvAne abhayadAna ApavAmAM hetubhuta thAya che) upara maneAratha viNakanI kathA kahe che. AmAM sudhana zreSTinI mahimA patnIthI utpanna thayelA medharatha ane manAratha nAme be putrA ekadA AzravanamAM krIDAthe jatA hatA tyAM mahA prabhAvika munIMdrane jotAMja temane namI teoe AvA bhar yauvanamAM kAM dIkSA lIdhI ema puchatAM vairAgya uparAMta eka rAjakanyA paNa mArA vairAgyane hetubhuta che e jaNAvatAM tenuM caritra paNa teo pUche che, te muni peAtAnu jIvana vRttAMta upakAra daSTie kahe che. dharaNI tilaka nagaranA rAjA mahezvaranI tilAttamA nAmanI ati sundara ne jJAnI putrIne rAjA prazna kare che--putrI ! tyAre bhartA kANu thaze ? tenA javAbamAM te rAjakanyA peAtAnA bhartA subhaTa, naimittika athavA vijJAnavettA thaze ema jaNAve che. A parathI tasamayanI lalanAonI zUravIratAparanI prIti, naimittika jJAna tathA vijJAna paranI bhakti Asakti prakaTa jaNAya che. AjanI zuSka keLavaNI ane te samayanA jJAnamAM AtmAna jamInanA kka A parathI avameAdhAya cheja. have rAjA tevA keAI guNe vibhUSita vIra, naimittika ke vijJAna zAstrIne jAmAtR tarIke zodhI lAvavA anucarA pAve che. te jude jude sthaLe tapAsa karavA matrI pratihAra Adi nIkaLI paDe che maMtrIne eka zUravIra nara maLe che je peAtAnuM addabhuta vIratva matrIne batAvavA maMtrInA hajAra
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 subhaTane kSaNamAM hajAra khANA vaDe ekalAja parAjita kare che. A caturAi ane vIratA joi tene peAtAnI sAthe jamAi tarIke pasaMda karI laI jAya che. te jozInA kathanAnusAra sAtame divase lagna nakkI kare che. pratihAre eka vaizya vijJAna zAstrIne mahA parizrame zeAdhI kahADI tenA anAvelA adbhuta kArIgarIvALA rathamAM besI te sUtradhArane potAnA sthaLe javA sUcavatAM te sUtradhAra te yatrAvALA rathane AkAzamArge bhamAvI kIlikAprayAgavaDe dharaNItilaka rAjA pAse laI gayA. tyAM tenI te kumArInI mulAkAta thai te kumArIe tene pasaMda karyAM te te sUtradhAra tyAMja rahyo. sthagidhare bhramaNa karatAM eka trikALadarzI sudana nAme uttama naimittikane zeAdhI kADhavo ane poteja tyAM AvI teNe sAtame divase lagna nidhAryuM. have subhaTa-thakAra ne naimittika e traNe kumArInA umedavAra thayA. eTalAmAM kAika te tilAttamA kumArIne harI gayA. rAjAe nimitIAne puchatAM teNe batAvela sthaLe rathakAranA rathanI madadavaDe te subhaTa viMdhyAravImAM gayA tA tyAM eka purUSa te kanyAne madhura vacane vinavatA joyA. tene AvAhana karI harAvI kanyAne rAjA pAse lAvavAmAM Ave che ane te traNe jaNa kanyAne paraNavA paraspara laDhe che. aMte saue peAtAtAnA prabhAvathI kanyAne lAvavAmAM karelI madada jaNAvI paNa Akhare subhaTane te kanyA varI te bIjA e vilakhA thaI pAchA pharyA. AmAM pUrvakAlIna kaLAone Adarza ApaNI samakSa raju thAya che. ekaja mANasa hajAra khANu sAmaTAM cheDI duzmanane parAjIta karI zake e khaLa-kaLanuM addabhuta dana ahIM thAya che. sUtradhAra yaMtrodrArA z banAvI AkAzamAM uDAvI nimeSamAtramAM icchela ThekANe paheAMce. ekalA kArIgarInA Adarza tathA naimittika jJAnathI kANa kayAM haze tenI khabara meLavI te kAme lagADI zakAya e jJAnanI viziSTatA ! have rathakAra kumArIne pAmI na zakavAthI potAnAM svajana, saMpatti, dhana, parijana ke vijJAnane aphaLa mAnatA jIvita parityAga karavA uMcA parvatanA zikhara para jatAM tyAM dhyAnastha munine jotAM temanI pAse jai vaMdana karI besatAM munie puchatAM sa` vRtAMta temane saMbhaLAvI de che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni evA akAryathI tene.vArI muni dharmano upadeza ApI dIkSA Ape che, teja muni huM pote. A zravaNuM karI vairAgya pUrvaka pote megharatha tathA tene baMdhu samyakatvAdi vRta le che, temAM vizeSa digavata grahaNa kare che. anyadA be bhAIo dravyothe videza jatAM kariyANuM vecavA dUra dezAvara javAnA nirNaya para AvavA carcA karatAM megharatha vrata bhaMga karIne paNa javA kaTibaddha thatAM mane ratha sarvamAla tene ApI daI nivRtta thAya che ne megharatha AgaLa vadhe che. raste vArANasImAM dANa cerI kare che ne apamAna pAme che. ne bajAra se thaI jatAM nukazAnamAM AvI jaI dharmathI paNa patita thAya che. ahIM mane ratha ujayanImAM rahe che. tyAM rAjaputrane sarpadaMza thatAM gArUDIyonA ghaNA prayatna viSa nathI utaratuM, tyAre nagaramAM hAhAkAra banI jatAM paha vajaDAve che ne adhuM rAjya laI sarpa utAranArane AmaMtre che. maratha pite jyAM rahe che te mahendrasiMhanI AjJA laI javA taptara thAya che. ne tyAM jaInaSedhakInA upacAra pUrvaka paMca parameSTi stotranA smaraNa pUrvaka namaskAra maMtrathI rAjakumArane sajIvana kare che. tyAM paramedinA zravaNathI rAjakumArane pUrvabhavanuM jJAna thAya che. ne mithyAtva dUra thAya che. je vyaMtare te kumAramAM sarpapaNe DazI praveza kare te vyaMtara pUrvabhavamAM dezavirati vratathI bhraSTa thayelo hato tema jaNAya che. te vyaMtara dezAvirati vRtathI kema calita thayo te pitAnA pUrvabhavanI laMbANa kathA kahe che temAM ghaNuM ADa kathAo Ave che. 'rAjA manorathanA A mahA kAryathI prasanna thaI tene pitAnuM rAjya ApavA jaNAve che paNa niHspRha manoratha te na letAM rAjAne dharmamAM sthira kare che ne rAjA tene nagarazeThanA pade niyukta kare che. ne te jaina dharma pratipAlana karato thake tyAM sukhapUrvaka vase che. vaibhavazALI mane rathanI hakIkta megharathanA jANavAmAM AvatAM daridrI thayela te bhAInA dvAre Ave che ne manoratha paNa tene pitAne tyAM ja pitAnI jema rAkhe che ne pitAnA mAtA pitAne paNa bolAvI saune dharma,
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 dhyAnamAM draDha kare che. Ama dig parimANa vratanA pAlananeA prabhAva jo sau e vratamAM draDha bane che. A kathAmAM te lekhake kamAla karI jaNAya che. pachI prabhu dAnavI rAjAne bhAga paribhAga viramaNa vrata para vizvasena kumAranI kathA laMbANuthI kahe che. ane dvitIya aNuvratamAM lAgatA aticAra para madya mAMsa dyUta ane rAtribhojanapara datta zreSThinI kathA karI sabhaLAve che. A kathAmAM to madya mAMsa vratane rAtribhojana para aneka kathAe rasabhara vaNunA sahita kartAe bahu suMdara rItyA varNavI jaNAya che. anartha daMDa viramaNa vrata-- anane mATe je zastra agni muzaLa vigere dhAtaka vastuo. anyane ApavI--apAvavI te anaM daMDa) para vimaLa zrAvaka trIjuM guNavrata pALIne svarga temaja meAkSasukha kevIrIte pAme che te darzAve che. prathama kaMdarpItsapaNa vacanAticAra para trIjuM guNuvrata dhAraNa karI kAmoddIpaka vacana khele te ) mitrasenanI tathA dvitIya kAkumyAticAra ( netrAdika aMgeAnA nAnA prakAranA vikAra sahita je ceSTA karavI te ) para siMhavaNikanI kathA prabhue saMbhaLAvI che. A pachI prabhue dAnavIrya rAjAne anukrame nIce pramANe kathAo sabhaLAvI cheH---- tRtIya mAkhaticAra--te trIjA guNavratane dhAraNa karI je zrAvaka vAcALapaNAthI kAine mithyA apavAda Ape te upara padmaviNakanI kathA. caturtha adhikaraNAticAra--Ti khAMDaNIyA sAMbelu vigere dUSita sAdhanA jaththAbaMdha bhegAM karI rAkhavAM te para durlabha viNakanI kathA. pacama bhAgAtirekAticAra--te trIjA guNavratane dhAraNa karIne je atizaya bhAga sAdhanAnu sevana karavuM te para muLadeva viNakanI kathA. sAmAyika vrata--sAvadya yAganA pratipakSI-nA sevana para nAgadatta kumAranI kathA. manAdupraNidhAnAticAra sAmAyika laI manamAM duoNna karavuM te-para mAna vaNikanI kathA.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya vacana dupraNidhAnAticAra-sAmAyika grahaNa karI ane gya vacana bolavuM te-para visaDha zreSTinI kathA. tRtIya krayaduppaNidhAnAticAra-sAmAyikamAM rahI upaga nya thaI apramAta sthAnamAM AsanAdi karavuM te-para zyAmala vaNikanI kathA. caturtha anavasthAnAticAra-sAmAyika grahaNa karI tene mayadA yukta samaya pUrNa na karo vA sAmAyikamAM svecchA pramANe pravRtti karavI te-para varUNa zreSThinI kathA. paMcama smRti vihInatAticAra-cittanI zUnyatAne lIdhe grahaNa kareluM sAmAyika zunyacitte pALavuM te-para soma vaNikanI sthA. dezAvakAzika vRtta-vistAra sahita evAM paNa dareka vratanA grahaNa karelA niyamane prAye je saMkSepa karavAmAM Ave tepara zaMkhakumAranI kathA. prathama AnAyanAticAra grahaNa karelA avadhinI bahArathI, grAma tathA gRhAdikamAM rahelI vastuone je bIjAnI pAse maMgAve te-para viMdhya vaNikanI kathA. dvitIya preSaNAticAra-digavakAzana niyama laI-pote na jatAM bIjAne mola te-para saTTa zreSTinI kathA. tRtIya zabdAticAra-dezAvakAzika vRta laI kAsAdika (khuMkhArAdika) nA nimitte zabda karavA te-para atisAgara maMtrinI kathA. . caturtha svarUpa pradarzanAticAra-dezAvakAzika vrata grahaNa karI kaI kAryane lIdhe dUra rahelA purUSane pitAnA svarUpanuM bhAna karAvavuM te-para kRSNanI kathA. paMcama pudgala kSepoticAra--dezAvakAzika vrata grahaNa karI kAMkarA vigere vastuonA prakSepavaDe potAne jAhera kare te-para samaSTinI kathA. paSadhavrata-bhavya prANioe AhAra-dehasatakAra-brahmacarya ane vepAra ema cAra prakAranuM pauSadhavata dezathI kivA sarva prakAre pALavuM tepara malayaketu rAjAnI kathA.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 pASadhanA pAMca aticAra--pauSadhamAM rahI amatilekhita, duSkRtilekhita, apramAta, ane duSpramArjIta zayyAnu sevana karavu temaja samyak prakAre pauSadha lai tenuM pratipAlana na karavuM te para vaizramaNa putrAnI kathA. atithi saMvibhAga vRtagRhasthIe zraddhAvaDe, vizuddha, nyAyeApAIta dravyavaDe lAveluM ane nirdoSa evuM bhAjanAdika peAtAne tyAM AvelA supAtra munione arpaNu karavu' te; temaja praphullamana vaDe karI rAmAMcita thaI satpAtra sAdhuone zuddha dAna ApavuM te-para zAMtimatInI kathA. prathama sacitta nikSepaNAticAra--atithI savibhAganA niyama lai duSTa cittavaDe enAdika padArtha sacitta vastuomAM mukavA teupara lakSmI zrAvikAnI kathA. dvitIya sacitta pidhAnAticAra atithi vibhAganA niyama la dAna ApavA lAyaka vastune sacitta vastuthI DhAMkI devI te-upara vijayA zeThANInI kathA. tRtIya kAlAtikramaNAticAradAnanA niyama karavA chatAM hRdayamAM zaThatA rAkhavI te-upara devacaMdra zrAvakanI kathA. caturthAM parabyapadezAticAra--atithidAnano niyama lai potAne tyAM satpAtra Ave chatAM peAtAnA dravyane kapaTathI parAyuM kahevuM te-upara sthavirAnI kathA. paMcama mAtsaryAticAra--A paNa dAna Ape che teA zuM enAthI paNa hu azakta chuM ! evA mAtmabhAvathI je dAna ApavuM te-upara naMdavaNanI kathA. Ama tratA--aticArAdikanu dRSTAMta sameta prabhue vivecana karI sabhaLAvavAthI vikasvara thayela rAmavALA dAnavIrya rAjA prabhune aMjalI joDI have kahe che huM patita pAvana ! he zaileAkaya baMdhu ! yati ane zrAvaka dharmAnuM savistara svarUpa Ape sabhaLAvyu` temaja dareka vratanA aticAra paNa sadaSTAMta kathA. have teA aMta samayamAM samAdhipUrvaka maraNa thAya tene vidhi batAvI amane kRtArtha karo. AnA pratyuttaramAM dayAnA sAgara-akAraNa baMdhu jagaduddhAraka-prabhu mAlyA-he bhUpALa je zrAvake bAravrata aMgIkAra
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI vidhi sahita pALyAM hoya, teNe aMta samayamAM upayogapUrvaka samAdhi maraNa mATe saMlekhanA karavI. A upara malayacaMdranuM daSTAMta prabhu kahe che.. A kathAvALuM prakaraNa ati upayogI che. manuSya mAtrane mRtyu AvavAnuM ja che. te aMta samaye je dharmanA ArAdhanapUrvaka samAdhi maraNa pAmavuM te durlabha che. saMlekhanA utkRSTa bAra varSanI tathA jadhanyathI cha mAsanI che. ane je dharmadhyAna-vratapratipAlana-samyakatvamUla bAravratanAM ArAdhana Adino abhyAsa hoya to chevaTe abhyAsathI paNa samAdhi maraNa thAya. A kathAmAM mahAsena rAjA ane malayacaMda nAme tene mitra svArI sahita suMdara aopara besI pharavA nIkaLe che. te rAjAnA siddhArtha nagaranA varNanamAM te nagaranA vaibhava AdinA varNanamAM lekhake pAMDityanI parAkASTA karI che. chatAM tatsamayanAM nagara darzana karAvI te nagaranAM vakhANa karavAmAM apUrva cAturya batAvyuM che - siddhArthanagara ! temAM baMdha te kAvyamAM ane sarovaranI pALamAMja rahele che ! anyamAM nahi !'ciMtA te dharma kAryamAMja! rAga te munio ane sarjana uparaja ! vyasana dAna ApavAnuM ja ! vilAsa ! vilAsavatI strIonA keza kalApamAMja ! vAha vaNana zailI ! apratima kalpanAnA bhogI rasataraMgomAM viharatA, dharmaratnanA jhaverI A graMthanA A lekhakane te namAja paDAya che. * ' rAjA tathA teno mitra bane ghora jaMgalamAM AvI pahoMce che. ghoDAo viramatAM ja mRtyu pAme che. tRSAtura rAjA malayacaMdrane pANInI zodhamAM mokale che. tyAM mahAmunine jotAMja pANI batAvavA vinavatAM mahAna rAjAnuM nAma de che. muni te mauna rahe che paNa tyAM beThelI eka mRgalI A mahAsena nAma sAMbhaLI ubhI thaI-malayacaMdrane sAna karI derI jaI pANI apAve che ne rAjA pAse malayacaMdra sAthe jAya che. rAjA tathA mRgalI sAthe malayacaMdra gurUdeva pAse AvI dharmazravaNa karI rAjA mRgalIne adhikAra jANavA munine puchatAM te tenI pUrvabhavanI strI baMdhumatI che ema kahI tenuM purNa vRttAMta jaNAve che. pUrvabhavamAM baMdhumatino rAjAe asatkAra karavAthI teNI upavanamAM jaI uMcI dharmabhAvanAo bhAve che ane Ama vicAramAM
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimagna premathI vaMcita pativirahIte chAtI kuTI IrSAthI maraNa pAmI mRgalI thAya che. ane rAjAnuM nAma sAMbhaLatAMja tene jAtismaraNa jJAna utpanna thAya che. A parathI rAjAne potAnA pApanuM prAyazcita karavA tathA dharmazravaNa mATe Atura dekhI gurUdeva tene dharmanuM svarUpa vistArathI saMbhaLAve che. samyaktvanA bheda vistArathI kahI gRhIdharmathI mAMDI TheTha saMlekhanA paryata gRhidharma saMbhaLAve che. saMkhanAnuM utkRSTa svarUpa samajAve che. tathA jaghanya saMkhanA paNa jaNAve che. A sAMbhaLI rAjA, malayacaMdra tathA mRgalI samyakatva sahita dezavirati dharmane svIkAra kare che. mRgalI kALa karI saudharma devalokamAM jaze. rAjA tathA malayacaMdra pAchI svasthane Ave che ne malayacaMdra vyArSiprasta thatAM anazana vRta dhAraNa karavA AjJA ApavA rAjane vinave che. praNa rAjA vaidonI sAravAra karavA jaNAve che. evAmAM subhAgye teja samaye cAraNa muni AkAzethI utarI tyAM Ave che. ne temane malayacaMdra pAse laI javAmAM Ave che. tyAM malayacaMdrane muni dharmopadeza daI anazana vrata Ape che ne vizuddhapaNe niraticAra pALI samAdhipUrvaka kALa karI te brahmalekamAM jAya che. rAjA zaka paripUrita thatAM muni tene saMsAranI anityatA samajAvI zoka dUra karAvI dharmamArge vALI bhavyajanone pratibaMdha ApI anyatra vihAra karI jAya che. ahiM rAjAne eka duHsvapna Ave che ne tenuM phaLa svapna pAThakane puchatAM teo A gUDha svanano artha na karI zakavAthI akasmAta AvI caDhelA samayasAgarasUrine puchatAM tenA phaLane teo jaNAve che ke te rAjA kALadharma pAmI nibaMdha sthAnamAM jaze. AthI rAjA samaya oLakhI gurU pAse dIkSA laI kevaLajJAna pAmI alpa samayamAMja acaLa ane sarvadA nirbhaya evA mokSapadane pAme che. IcchAno tyAga karI je prANI anazana vrata grahaNa kare che te jIva teja bhavamAM yAte chevaTe prAye trIje bhave siddha thAya che. A kathA ghaNAja arthabhAvane dhAraNa karavAvALI che AdaraNIya che. . graMthakAra have zrI supArzvaprabhunA nirvANavarNanane varNavatAM varNavatAM jANe parizramita thayA hoya tema lAge che. prabhu dAnavIrya rAjAne kahe che ke he rAjana ! samyakatva sahita bAra
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 prakArano zrAvakadharma saMlekhanA paryata tathA aticAranuM svarUpa samyapha prakAre daSTAMta sahita vistArathI tane kahyuM. have tuM niraticAra gRhidharma pratipAlanamAM sAvadhAna thA. pachI rAjAnI vinaMtIthI tene vidhi sahita dharmadAna karI prabhu zrI naMdivardhana nagarathI vihAra karI zatruMjaya girinAM darzana karI grAmanagarapura vicaratA dharmadAna detA vizvane uddharatAM vicAravA lAgyA. bhagavAnanI sevAmAM paMcANuM gaNadhare, traNa lAkha muni, cAra lAkha trIsa hajAra sAdhvI, be lAkha sattAvana hajAra zrAvake ne cAra lAkha trANuM hajAra zrAvikAo, be hajAra ne trIza caudapUrvadhara muni, agiyAra hajAra kevaLI muni, paMdara hajAra traNaso vaikriya labdhivALA, ATha hajAra cAraso vAdamuni, nava hajAra avadhijJAnI, nava hajAra ekaso pacAsa mana:paryava jJAnI hatA. anyatra viharatAM vizvopakAra karatAM prabhu jJAnavaDe mekSa samaya najIka jANI mAsanuM anazana vrata le che. ane prabhu rAzI lAkha varSanuM eka aMga thAya temAM cAra aMga nyUna evuM ekapUrvalakSa cAritra paryAya pALI patyeka Asane virAjayA. surAsure ke prabhune mekSAbhimukha thayelA jANI AvyA ne prabhunI stuti karavA lAgyA. teTalAmAM te jagaddagurU sarva pApakArone rodha karanAra zailezI dhyAnamAM sthira thayA. ane sarvathA karmathI mukAyelA prabhu phAgaNa vadI sAtamanA roja pAMca muni sAthe deha tyAga karI mokSe gayA. devatAo prabhu virahe abu sAthe prabhune saMbhAratA vidhipUrvaka zuddha sthAnamAM gazIrSa caMdana tathA agurU caMdananI citAo racI ekamAM prabhunAM tathA bIjImAM pAMca munionA kalevara sthApyAM. te vidhi sahita citAmAM asmIbhUta karyA. medhakumAree bhagavAnanI citA ThArI dIdhI. graMthakAra prazastimAM vistArathI graMthAlekhananuM kAraNa samaya sthaLAdi jaNAve che. chevaTe kumArapALa nRpatinA samayamAM temanA rAjyamAM gurUmaMDalI (garImAM zaAsutanA upAzrayamAM vAsa karatA zrImAna lamaNagaNie vi. saM. 1119 mAM mahA suda 10 mI ane gurUvAre A caritra racyAnuM jaNAvavAmAM AvyuM che. ekaMdara ati rasALa-rasa maMjarIo vaDe suvAsita tarUvaranI jema
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 aneka dhama bhAvanAbharI kathAonA samUhathI vibhUSita A graMtha ati vizALa arthabhAva-gAMbhIrya-rasa-kAvya-kathA-daSTAMta-Adi zAkhA pallava yukta evo ati manohara racanA yukta racAyo che ne tene anuvAda paNa zrI ajItasAgara sUrIzvare ati kuzaLatAthI rasane kSata na thavA detAM temAM ora vRddhi karavA pUrvaka-pitAnA jJAna sAmarthyane prakaTa karo cho temanI kIti-parAga parimaLane prasAra ema addabhuta rIte taiyAra karyo jaNAya che. ane kharekhara - jenA saddagurUrAja, zrI zrI dhI nidhi vizvamAM! . bhavijana tAraNa jhahAjha, bhAnupare vilasI rahyo! vaktA ne kavirAja ajitasUri guru bhakta zA? pAmo Atma svarAjya svAnubhave jaga dohylaa.|| - A graMthamAM sarva prakAranA rasa-vRttarUpI ratnonA hAra-aticAra nivAraNarUpa vakavaca ane kathArUpI rasAyana bharyuM che; chatAMye temAM adhyAtmajJAnanuM amRta biMdu yogya pramANamAM mizra thayuM che tethI maMdirane zikhara dhvajA jevo amulya lAbha vizvane A pustakathI maLe tema che temAM kaMI nyUnatA nathI. A mATe zrImad AcArya zrImadda ajitasAgarasUrijIne abhinaMdana ApyA zavAya cAlatuM nathI. adhyAtmajJAna gaganamaNisAgaragacchAdhipati, dharmadhuraMdhara, kavi cUDAmaNigirAja, AcArya mahArAja zrImad buddhisAgara surIzvarajIne AvA ziSyaratna taiyAra karavA badala namyA sivAya rahI zakAtuM nathI. ane e garavA gurUdevane - adhyAtmajJAna gagane, raviNA prakAze, paMDita je prakhara vizva viSe virAje; the zatAdhika mahAmUlanA vikAse, tatvAmRta bhavajane jasaniya rAce. padarzane nipuNa je ati gUDha jJAne khAkhI sudhyAna tapa tyAga virAgatAne!
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 ( evA ) zrI vuddhisAgarasUri mahAyoTiMga rAje ! jyAM tuccha che maLi jayAM mahArAjya sheje ! * vizvamAM ekaja ! emanA hAthanA vAsakSepa je zirapara paDayA hAyaemanA ziSya thavAnuM mahAna gaurava jemane sa MprApta thayuM hoya, emanAja hAthe je gaNi ane AcArya pada prApta karI zakayA hAya, emanIja AjJAmAM sadAdita jeo viharatA hoya evA, prakhara vaktA, vyAkhyAna vAcaspati samA, sundara kavi, ane sulalita lekhaka AcAya pravara zrIajitasAgara rivarane AvA aNumAla graMtha taiyAra karI vizvanA kalyANa arthe vizva samukha raju karavA mATe dhanyavAda ApavA sivAya rahI zakatA nathI. zrI jaina AtmAnaMda sabhA AvA graMthAnA prakaTIkaraNa mAMTe je je sundara yatno sevI rahI che te mATe tenA kAryakartA zrIyut vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhIne dhanyavAda ghaTe che. ekaMdara A mahA graMtha uparathI bhAratavarSanI jAjavalyamAna jAheAjalAlI, jainadharmanI vijayapatAkAnuM vizvamAM jayavaMta vavuM, rAjAe paNa jaina dharmane mAnavAvALA, nItivAna, guNi, rasika, kavi-paDitAnA pUjArI, rANIe paNa mahApativratA, catura, rasika, peAtAnA dharmane, samajanArI rAjakumArA paNa dakSa-zUra, dhinayI, dharmiSTha, sAhasika ne jainadharmImAM raktacitta hatA ema avoASAya che. niSkAraNu badhu evA jJAnakriyA ane meAkSamArganA ArAdhaka, muni vizvanA uddhArAthe sthaLe sthaLe bhramaNa karI pRthviIne pAvana karI rahelA. zreSTi ( zerDa ) jaina vyApArIja gaNAtA ane temanu vajana-mAna=kIrti-mAbhA rAjadarabArAmAM atizaya hatA. tatsamayanA zreSThi putrA paNa gabhIra, sAhasika-paradezamAM aTana karavAmAM rasIyA, vinayI vivekI-udAra ane rasika hatA. mahA dhuraMdhara, gItA, caudapUrva dhArI, kevaLajJAnI, evA munirAjonA vicaraNathI jainadharmanA vijayadhvaja vizvamAM nira tara pharapharatA hatA, tatsamayamAM divya vaibhavA chatAM sAdAI viveka--ga bhIratA, maryAdA, nIti, prIti, dharmabhAvanA, paDitAparaprema, klAe prati ati Adara, zaurya, saMpa, ane vRkSarAjInI vipulatA prati eTalA badhA AdarabhAva paridrazyamAna thAya che ke jevA Aje kyAMya nathI. jaNAtA. AvAM AvAM
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 aneka gatakAlIna, vaibhava-rIti-sthiti-dharma-AdinAM darzana karAvatA A adabhuta graMtha che. e vizvamAM vijayavaMta varte ane bhavijananA hitanA arthe he ema IcchAya che. Ila vistareNu? A zrI supArzvanAtha caritra graMtha vizvanA tathA vizvavAsIonA Atmika ane vyAvahArika kalyANane arthe he ne vizvamAM bhAnu-caMdra tape tyAM sudhI vijayavaMta vArtA e zubhAzA sahita viramatAM pUrNAhuti maMgaLa karuM chuM. jenA guNoja gaNanA janathI na thaaye| .. . nA zeSanAga jIbhathI gaNatAM gaNAye // joDI dvi hasta zubha AziSa nitya yAcaM / ___ zrI buddhisAgara sUri zaraNuja sAcuM // uMOM zAMtiH zAMtiH zAMtiH saddagurU pAdapadma bhramara 20-7-24 pAdarA. (gujarAta) / maNilAla mehanalAla-pAdarAkara,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 sUcanA. prathama A graMtha prasiddha karavAne zrIyuta viThThalarAya jIvAbhAi mI. e. taiyAra hatA; paraMtu te daramyAna tene jApAna javAnuM thatAM A graMthanA anuvAdaka zrImAn jainAcArya achatasAgarajI sUri mahArAjane, jagataprasiddha ane prAcIna sAhityane prakAzamAM lAvanAra, tathA uALA pracAra karanAra zrI jaina AtmAnaMda sabhA bhAvanagara taraphathI tenA sekreTarI gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAse A graMtha A sabhAne arpaNu karavA ane saccAritra cUDAmaNi gacchAdhipati zrImAna sukhasAgarajI mahArAjanA nAmathI sIrIjha tarIke pragaTa karavA viMna Mti karavAthI, ukta mahAtmAe A graMtha A sabhAne peAtAnA nAmathI nahIM paraMtu uparAkata dAdA gurUrAjanI bhakti nimitte teozrInA nAma smaraNArthe te mahApurUSanu nAma jaina samAjanA smaraNumAM rAkhavA A kArya ukata sabhAne tenA sekreTarI mAraphata suprata karavAmAM Avela che. OM zAMtiH 3
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAsa AbhAra. --Xoxoto - prAtaHsmaraNIya saccAritra cUDAmaNi, zudrakriyA pUrNa gI, gacchAdhipati, bALabrahmacArI zrImAna sukhasA | garajI mahArAjanA ziSya zAstravizArada jenAcAryuM ganiSTAdhyAtmajJAna divAkara zrImad buddhisAgarajI sUrI- | zvarajI mahArAjanA ziSya jainAcArya prasiddhavaktA zrImad ! ajItasAgarajI ke, jeo jJAnoddhAranuM kArya karavA sAthe ja prasiddha vaktA I vartamAna jamAnAne anusarI jana samUhane upadeza devAnuM mahata kArya hAthamAM laI, gujarAta ane kAThiyAvADa vigere dezamAM aneka sthAnevihAra karI, dareka sthaLe dhArmika ane sAmAjika bhASaNa dvArA upadeza ApI upakAra karI rahyA che. jene samAja dhArmika ja 1 jJAna kema vadhAre prApta kare tene mATe aneka upayegI gadya 1 padyonA graMtho lakhIne paNa samAjanI unnati mATe aneka prayatna karI rahyA che. A sabhA upara paNa teozrIne prema hevAthI A zrI supArzvanAtha prabhunA caritranuM ta, bhASAMtara ghaNeja zrama laI pote karI ApI sAthe jJAne- ! ddhAranA A kArya mATe upadezadvArA Arthika sahAya apAvI A graMthano A bIjo bhAga ukta mahAtmAe pitAnA dAdAgurU zrI sukhasAgarajI mahArAjanI gurU bhakti nimitte ane nAma smaraNArthe sabhAnA dhArA mujaba A sIrIjha tarIke prakaTa karavAnI A sabhAne AjJA karI che. che jethI A atyuttama graMtha prakaTa karavA A sabhA che 9 bhAgyazAlI thaI che. jethI A sabhA ukta mahAtmAne 4 ata:karaNa pUrvaka AbhAra mAne che. 3 zAMtiH |
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA. 24 2 5 % >> 3 O viSaya. pRSTha. viSaya. // tRtIya sthUlAdattAdAna kumAranI dharmajIjJAsA. jamAlI pallIpati. devayaza zreNInI kathA. 1 | paryAlacanA. dhanadevanI IrSyA. mAkSa padavI. dhanadevanuM kapaTa. tRtIya viruddha raajyaatikmudrikAne tapAsa marivAra udayana zreNInI kathA. 28 dhanadevanuM kAvataruM. trIje aticAra. devayazane zikSA. eka bALAnuM darzana. | bALAnuM caritra. devayazanI strIne mUccha. * 8 bALAne abhiprAya. zAsanadevIne camatkAra. udayananuM kapaTa. devInuM vacana. caturtha kUTatulA mAnAticAra 34 dhanadevane zikSA. | varUNa dRSTAMta. devayazanI mekSa gati. - 12 kevaLajJAna. 35 prathama stenAhata krayAti- dhanazreNInuM daSTAMta. cAra nAhaTa zreSThInI kathA. 13 eka AbhIranI strI. 38 nAhaTa zreNI daSTAMta. varUNane zikSA. sUridarzana. 14. parama tawtaew pvyaurmitrane upadeza. ticAra nAhaTanI sthiti. 18 sAgaracaMdra guNacaMdra dvitIyastena prayogAticAra pitA putrane samAgama. mahananI kathA. . 12| sAgaracaMdrane kadAgraha. 19 mahana daSTAMta. . 20 caturtha paradAragamana virlekeno pikAra. patrita 50 siddhaputrano zApa. 22 vIrakumAranuM daSTAMta. * 11 35 317 . 50
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya. pRSTha. viSaya. A pRSTha. addabhuta munidarzana. 51 punaH kApAlikano samAgama. 90 kumAranI parIkSA. uttamatAmitrAtijAra 91 , vIra kumArane pravAsa. 55 | suyaza daSTAMta. dUtinuM Agamana. 58 jugAranI sthiti. kumAranuM kartavya. vidyAsiddhi. | rAjadIkSA. vidyAno prabhAve. vira kumArano mekSa. . merane camatkAra. . jaijha iyara risRhIta - meradhvaja rAjA. manativAra. 65 6 sthUla parigraha primaannvajI daSTAMta. 65 trata 101 devanuM Agamana. 66 jagadgurU. 101 vajano durAcAra. senazreNInI kathA. 101 badya apafthatA amanAM nAnI mata 102 vicAra.. durlabha daSTAMta. kuTuMba kaleza. senane upadeza. 104 guNasuMdarInI kathA 105 suvarNasiddhi. vyaMtara. dIkSA mahotsava. senazikSA. | durlabhano durAcAra. prathama kSetraSastu parimA NAti kramAticAra 108 tRtIya anaMga krIDAticAra dhanazreNInI kathA. 78 | navadhana zeThanI kathA. 109 zekANunI caturAI. 110 vairAgya kAraNa. bhuvanAnaMdAnI buddhi. maMtrI vagerenI viDaMbanA. 112 rAjAnI pravRtti. saMpara zeThANIe ApelI ( zikhAmaNuM 115 putrajanma. dhanavaNikane durAcAra. zrI caMdramuni 116 caturtha paravivAhAticAra 87 navaghana pramAda. 117 durga daSTAMta. dvitIya pya suvarNa pari.. vidyAsAdhana. 88 | mArizamativAra 118 103 107
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 119 155 126 127 128 viSaya.. pRSTha. viSaya. bharata zreNInI kathA. 118 prathama gujarAtavira. vijayasUri * lakSmIdevInuM Agamana. 119 : mane ratha vaNanI kathA. 146 rasane upadeza. 120 vairAgya kAraNa. 147 dhanazreNI. 121 maMtryAdinuM prayANa. 148 dharmano camatkAra. 123 rathakAra caritra. 151 tRtIya dhanadhAnya parimA megharatha. 15ra jAtimativAra 125 | megharatha ane manoratha. 153 dezala zrAvakanI kathA. - 125 mane rathane sadAcAra. kAryavyavasthA. vidyAne camatkAra. 156 badhu vivAda. vyaMtarano pUrvabhava. 15 vaizramaNa zeThanI buddhi. rAjaniyoga. 161 kezalano prabhAva 129 zivabhadrazreNI. 163 maMtrIonuM kapaTa. bAlapaMDitA. AjJAne camatkAra.. 132 tridaMDI.. 166 dezalano atyAcAra. caturtha dvipada catuSpada pari.. vAsavadattA ane maMtrIputra. 168 matimativAra 135 putrajanma. 169 durlabha gopanI kathA. 135 maMtrIputrane samAgama. devano pUrvabhava. rAjAno mokSa 171 dharmopadeza. maheMdrasiMha. 172 138 dharmane prabhAva. vyaMtara devI. 173 gaMdharvane pazcAttApa. 175 guNacaMdra. 140 176 paMcama kupya parimANAti suMdara vaNika. mAtivAra 140 | yazazcaMdra mAnadeva zreNInI kathA. 141zivabhakano upadeza. 179 vidyAne camatkAra. 143 | mane ratha zreNI. 180 amRtalaza zreNI, 145 | megharatha. 181 14 "134 170 137 138 178
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 6 183 1/4 184 1/8 191 196 viSaya. | pRSTha. viSaya. pRSTha. dvitIya guNavrata mogapasimona sabhAmAM saMgIta. rara0 viramaNa vrata. rAkSasana pUrvabhava. 220 vizvasena kumAranI kathA. sulasane zithila AcAra. ra21 puraMdara rAjA. 184 | tulasanuM maraNa. rara3 vizvasena kumAra. | vasumitrano vilApa. 224 vidyAdharane pazcAttApa. dattane niyama. ra24 devonuM saMgIta. tRtIya guNavrata anartha daMDa . kumArane upadeza. 19ra viramaNa vrata. 226 vasaMta krIDA. 193 vimala zrAvakanI kathA. rara7 prachanna rUpadhArI vidyAdhara. 15 munidarzana 227 kanakazrIno samAgama. dharma sevana-pathika samAgama. ra29 kanakazrInuM caritra. 197 dIvya svarUpa. 231 pharIthI vidyAdharInuM Agamana. 198 nagaramAM praveza. 232 dharmamahimA. 199 kumArane sarpadaMza. 233 vizvasena gRhasthAzrama. 200 maNino prabhAva. kanakakI. 202 vimala ane rAjAnI mulAkAta. 235 surasuMdarI. rAjya dAna. 236 vizvasena rAjA. prathama kaMdapotsarpaNa vcnaaudyAnapAlanuM Agamana. ra05 tivAra. 238 magha mAMsa ghata rAtribhojana. 07 mitrasenanI kathA. 238 datta chInI kathA. 208 mitrasenano camatkAra. 239 : munidezanA. 208 | durAcAranI zikSA. bhojAInuM kapaTa. | TwtIza kurivAra, 241 akasmAta saMkaTa. siMhavaNikanI kathA. 241 sudarzana zreNI. 212 munidAsa zreNI. 142 rAtribhojana. 216 zeThano dRDha nizcaya 243 siddharAja. 217 | dharmabhAvanA. ' asitAkSa yakSa. 218 | sUrino upadeza. 245 234 203 204 211 211 - 243
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 250 286 - 37 viSaya. pRSTha. viSaya. pRSTha. kapada yakSa. 245 pazcAttApapUrvaka vairAgya. ra71 pUjA prabhAve. 246 henano upadeza.' 274 eka viTa purUSa. mULadevanI udAratA. - ra75 siMhanuM maraNa. 275 zatruonI dhADa 249 prathama zikSAvrata sAmAyitRtIya maukharyAticAra. 250 padma vaNikanI kathA. 277 250 vrata, vijayapALa. 277 nAgaeNdata kumAranI kathA. 278 maMtrIne upadeza. 251 yuvatine samAgama. 280 zakuna vicAra. lakSmInuM maraNa, 251 nRpavilApa. 252, 282 munidarzana. gRhidharmane svIkAra. . . maMtrInI yukti. : 285 252 rAjAnA hukama. 254 sAmAyikanuM lakSaNa. padmavaNika malayaketunI kanyAo. 286 kRtrima devIne samAgama. 256 nagaravAsI yakSa. kapada yakSa. 288 caturtha adhikaraNAticAra. 258 rAjyabhiSeka. 289 durlabha vaNiktI kathA. 258 rAjAno upadeza. 290 munino upadeza. prathama manovRSiAnAsAgaradatta zreNI 260 ticAra. kArpeTikanuM kapaTa. mAna vaNikanI kathA. sAgaradatane pazcAttApa. 262 zikSApayogI dezanA. dravyanI pharIyAda. vairAgya bhAvanA. nipuNyakane pazcAttApa. . 214 nyAya svarUpa. durlabha pramAda. 265 ucca sthiti. 296 nAmAMkti khaDraga. 266 durgAna. 297 durlabhane zikSA. 267 utIra vanagsfrSApNcm bhogAMgAtirekAti- nAticAra. 298 ra. . 268 visaDha zreNInI kathA. 298 mULadeva vaNikanI sthA. - 269 munidarzana. 299 vairAgya kAraNa. 270 dravya ane bhAvamArga. 299 - 255 287 259 261 296 282 202 263. 284 295
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 ( o 0 viSaya. pRSTha. viSaya. sAmAyikamAM zithilatA. 300 | vikramarAjA. 3ra7 zAMta zreSinI niSpharatA. 301 | AkAzacArI subheTa. 328 sadAcArI niSaDha. 302 baMne subhaTane vivAda. 324 tava yahuSiAnA raNasaMgrAma. 330 tivAra. 304 zaMkha ane subhaTa. 330 zyAmala vaNikanI kathA. 304 devano upadeza. 331 visaMtaRtu. 304 dezAvakAzika vrata. cAraNa muninuM Agamana. 305 | devanI prasannatA. - 333 cAraNa munino upadeza. 306 | akasmAta thavedanA. - 334 zyAmalano pramAda. 308 zaMkharAjAne prabhAva. 335 caturtha anavasthAnAticAra.308 prathama AnAyanAticAra. 337 varUNa chInI kathA. 310 | vidhyavaNikanI kathA. 337 338 310 | vidhyano mahatsava. cAraNa munine upadeza. viMdhyanI mAMdagI, cArabhaTa kSatriya. viMdhyanI zithilatA. 340 mohananuM parAkrama. cArabhaTanI vyagratA. viMdhyane zikSA. 341 cArabhaTane bakSIsa. | dvitIya preSaNAticAra. paMcama smRtivihInatA- saddakInI kathA. 34 314 saTTanI durdazA. . 34 sema vaNikanI kathA. 314 munidarzana. 344 eka navIna kathA. 315 munine prazna. 345 bALake karele upakAra. 316 muninuM caritra. 341 kRtana sonI. 317 dhanano prabhAva. 347 gArUDIne pratyupakAra. | divratano saMkSepa. 347 dayALu brAhmaNa. 319 lekhavAhaka. 348 municaritra. 321 sadrane pazcAttApa. 348 somakIne prasAda 323 ) vRta tivAra. - 349 dvitIya zikSAvratadezA- matisAgara maMtrInI sthA. 349 INAta. 326 suyazAe Apele uttara. 351 zaMkhakumAranI kathA. 326 | zrAvaka dharma. 354 o * * % 342 318) (
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 359 o o viSaya. ' pRSTha. viSaya. pRSTha maMtrInI kadarthanA. * 354 | addabhuta kathA. 380 caturtha svarUpa pradarzanAti- amara gurUnI tapAsa. 31 356 bAla paMDitAnuM lama. 383 kRSNanI kathA. praznano uttara. 384 meranuM caritra. 357 devakRta upasarga. 386 strInI zodha. 358 rAjAno mokSa. 388 sArthavAhane upadeza. | pauSadhanA pAMca aticAra. 388 kevaLI bhagavAna. 360 vaizramaNa putronI kathA. 390 kRSNanI zithilatA. 360 vaizramaNanI mAMdagI. 390 aticAranI vedanA. maraNakAla. 391 paMcama pudgalakSepAticAra. 312 | kevalI bhagavAna. 391 semachInI kathA. 392 dharmopadeza. 363 saubhAgyano upAya. prathama, dvitIya aticAra. 394 gurUmahArAja. trIjo cotha, pAMcamo atidhanazrI upara dveSa. 395 eka parivrAjakA. caturtha zikSAvrata atithi. . vimalane asatya vicAra. . 367 saMvibhAga vrata. 397 strI pratye vimalane ugAra. 368 | zAMtimatInI kathA. 307 mAbApane zAka. 18 abhayadevasUri. 398 sAthvIno samAgama. dAnazraddhA. 399 zrI prabhAnI vedanA. varSAkALa. 399 vimalane pazcAttApa. 371 prathama jiniuradhanazrIne upadeza. 373 401 vratanI virAdhanA. 375 lakSmI zrAvikAnI kathA. 41 tRtIya zikSAbata-pauSadha jJAnI mahAtmAne upadeza. 402 li. | lakSmIne kapaTabhAva. 404 malayaketurAjAnI kathA. - 377 | jilI jijafSAnamuninuM Agamana. 378 tivAra. 406 dharma dezanA. 378 vijayA zeThANuM kathA. 401 malayaketu 379 | vijayAne pratibedha. cAra. o o 370 370 377 406
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43. 0 433 410 414 437 416 viSaya. pRSTha. viSaya. vijayAnI dAnabhakti. 408 samya svarUpa. ' vaya hati ati- utkRSTa-jadhanya salekhanA. 431 vara, 409 malayacaMdranI bhAvanA. 432 devacaMdra zrAvakanI kathA. 410 anazana vrata. sUranuM Agamana. rAjAne zeka. 434 zaSya pratye gurUvacana. 412 svapnavicAra. 435 kRpaNatAnuM phaLa. 413 svamane uttara. 436 caturtha paravyapadezAticAra414 samayasAgarasUri 436 sthavirAnI kathA. mahAsena rAjAne mekSa. malayacaMdrasUri. 415 nirvANa varNana.. 438 kapaTavRtti. tIrthayAtrA. 438 paMcamamAtsaryAticAra. 417 sura tathA sUre dronuM Agamana. 439 naMda vaNiktI kathA. 417 nirvANapada. 440 kAyotsargamAM rahelA muni. virahabhAva. 440 dharmadezanA. . 419 naMdIzvaranI yAtrA. 442 vairAgyanuM kAraNa. 419 thavAnI ghara. 443 pataMganuM maraNa. zrI giranAra mana zrI neminAtha muniveSa dhAraNa. stavana. 1 rANuonI prArthanA. 421 zrI ajarAmara pArzvanAthajInuM eka yakSa. guNacaMdrasUri. 43 stavana. 2 naMdavaNika. 4ra4 mahuvA maMDana zrI mahAvIra jIna saMlekhanA. 426 - stavana. 3 malayacaMdranI sthA. 4ra6 godhA maMDana zrI navakhaMDA 4ra6 mahAsenarAjA. 4ra7 ! pArzvajhana stavana. 4 munidarzana 4ra7 zrI amIjharA pArzvanAthanuM stavana. 5 mRgalI ane rAjAne saMbaMdha. 428 zrI mahAvIra jana stavana. '418 ' 420 kara 423
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupArzvanAthacaritra. bhAga 2 le.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhitya sAdhaka AcArya zrI ajitasAgarajI mahArAja. dhI 'Ana da' presa-bhAvanagara.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zAstravizAradajanaimacAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkarasadgurugacchAdhirAjazrImadbuddhisAgarasUricaraNasarojebhyonamaH // zrIsupArzvanAtha caritra. dvitIyavibhAga. ( anuvAdaka-prasiddhavaktA panyAsajI zrIajItasAgarajI gaNI ) devayazazreSThInI kathA. sthUlAdattadAnaviramaNavrata. dAnavIya rAjA ekScA, he jagadgurU ! have trIjA aNuvratanuM svarUpa amane samajAvo. zrIsupArzva prabhu mAlyA, he rAjana! grAma, mAkara . ane nagarAdika sthAnAmAM sacitta, acitta ane mizra ema traNa prakAranI cArI caDhAvanAra evuM je adatta sthula dravya hoya tenA sathA tyAga karavA. temaja je purUSa paradravyane DhekuM, pASANu ke tRNu samAna mAne che. tenA mhoTA yazarUpI paTahu devayaza zrAvakanI mAphaka A jagamAM vAge che. A bharatakSetramAM vajramaNIne dhAraNa karanAra, sumanas ( deva-paDitA ) thI sevAyeluM ane hajAra devayAnuM dRSTAMta. AmravRkSa ( netrA) vaDe sahita IMdranA zarIra samAna `pura nAme nagara che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) zrI supArzvanAtha caritra. temAM gaja athavA gata ( hastI--gayelA } che parigraha jenA chatAM paNa sakalatra ( zrI sahita ) sakala prANIonuM rakSaNa karanAra muni samAna nayasAra nAme rAjA che. vaLI te kubera samAna udAra che, chatAM paNa gata (ja) dAnanA abhAvavarDa ( hastInA dAnavarDa ) vikhyAta che. zIlaguNamAM zirAmaNi samAna, tatkAla vikasvara thayelA kamaladala samAna che netra jenAM ane gatinA vilAsa vaDe jeNe rAjahaMsIno parAjaya karyA che evI surasuMdarI nAme tenI strI che. vaLI te nagaramAM dhanADhya nAme zreNI rahe che ane bahu dayALu evI malayamatI nAme tenI strI che. teone devayaza nAme putra thayA. rUpamAM kAma samAna, jIna rAja bhagavAnanA vacanamAM hRDha zraddhALu, vivekarUpI netrAthI vibhUSita ane guNu rUpI ratnAnA mahAnidhi evA te phreyaza rAjAne badhu samAna priya hatA. tenI strInuM nAma rUkamaNI hatuM. te paNa premarasanu kulabhavana ane jainamatanI uttama bhAvanAvALI zreSTha zrAvikA hatI. vaLI khAra prakAranA zrAvaka dharma pALatA ane dareka parvanA divaseAmAM rASadha pratimAnA abhyAsa karatA te devayaza zrAvaka vizuddha AcArathI leAkamAM bahu prasiddha thayA. ane niraMtara zuddha vyApArathI teNe ghaNuM dravya meLavyuM. svabhAvanA kara evA dhanadeva nAme tenA pitrAI bhAI hatA, te hammezAM tenA upara khaDu dveSa karatA dhanadevanI irSyA. hatA. jema jema tenI prazaMsA sAMbhaLe tema tema kuka nA vazathI te tenI bahu niMdA karatA, temaja koipaNu mANusa tenA zuddha-vepAranI vAta tenI AgaLa karatA tene emaja kahetA ke e adhama phUTabyavahArInu nAma mhArI AgaLa khelavuM nahIM. pAMca divasa pachI enI majA dekhaze ke zuM thAya che. hAlamAM teA rAjAnI maheramA
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ devayazazreNInI kathA. (3) nIthI dhamadhamATa phare che, ThIka pharavA . enA jevA ghaNu badamAsa A nagaramAM ame joyA. ane bahu ustAdo dhuLabhegAe thaI gayA. e pramANe devayazanI pAchaLa te niMdA karate hate. ane tenI pAse jAya tyAre tenA chidro zedhavAnI dRSTithI aneka priya vacana bolI tene khuza karatA hatA. chatAM paNa te devayaza te nehathI potAnA baMdhu tarIke tene jete hate. ane bahu prItithI saMbhASaNa pUrvaka tenuM sanmAna kare che te paNa te dhanadeva pitAnI kuTila prakRti choDatuM nathI. eka divasa devayaza vaNika devavaMdana mATe udAnamAM jainama dira tarapha jate ho. tene joI dhanadeva dhanadevanuM kapaTa, belyo, he mitra! mahAre paNa darzana mATe ApanI sAthe AvavuM che. mATe thoDIvAra tame ubhA rahe, teTalAmAM huM zuddha vastra paherI AvuM chuM. devayaza paNa tyAM ubhe rahyA. tevAmAM rAjapATamAMthI pAchA AvatA rAjAe tene ubhele je tethI pUchayuM ke tuM ekale ahIM kema ubhe che? praNAma karI te be , he nareMdra! huM derAsaramAM darzana mATe jAuM chuM. ema devayazanuM vacana sAMbhaLI rAjA pitAne raste cAlatA thaye. dhanadeva haju sudhI na AvyuM. eTale je Avaze te te mahane jenamaMdiramAM maLaze. ema vicAra karI devayaza cAlate thaye. AgaLa cAlatAM dhuLamAM dabAelI ane kaMIka bhAga bahAra caLakato jene dekhAtuM hatuM. evI rAjAnI mudrikA tenA jevAmAM AvI. sapanA bhayathI jema koI ekadama rasto choDI cAlyA jAya tema devayaza te mArga cheDI pAchA vaLIne AgaLa cAlyA gaye. pAchaLa AvatA dhanadeve tene pAcho vaLate joI vicAra karyo ke zAmATe A pAcho vaLe? zuM A mArgamAM sarpa haze ? ke jethI pAcho vaLI A anya raste cAle gaye. ema saMzaya karate.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) zrI supArzvanAtha caritra. dhanadeva tyAM jaI vizeSa tapAsa karavA lAgyA. tyAM svaccha vAdaLathI AcchAdita, tejasvI sUryanA biMba samAna kAMtimaya ane dhuLathI dabAelI, rAjAnI mudrikA tenA jevAmAM AvI ke tarataja ADuM avaLuM joI keIna dekhe tevI rIte mudrikA laI potAnA vastranA cheDe bAMdhI dIdhI. pachI te devayazanI pAchaLa cAlyA ane jainamaMdiramAM gaye. tyAM devayazanI sAthe bhagavAnanI pUjA karI, caitya vaMdanAdika vidhi samApta karI tyAMthI nivRtta thaI, daivayazanI sAthe tene ghera gaye. bhejana paNa tenI sAthe karyuM ane rAtrie zayana paNa tyAM ja karyuM. jyAre gharanAM sarva mANaso uMghI gayAM tyAre dhanadeve vicAra karyo ke, Ane uccheda karavAne A samaya Thaka Avyo che. ema jANe kaI paNa na jANI zake tevI rIte cAmaDAnA sAMdhA teDI tenI peTInI aMdara te mudrikA mUkI dIdhI. have rAjAe pitAnA makAnamAM AvI sarva alaMkAra na utAryA eTale mudrikA tenA jevAmAM AvI mudrikAne tapAsa nahIM. tethI teNe jANyuM ke jarUrI mArgamAM - mudrikA paDI gaI. ema jANe te vAta teNe pitAnA sevakane karI. teNe paNa mArgamAM AvatA jatA. mANane pUchI bahu upAya sAthe rAjamArgamAM bahu zodha karA, temaja dhuLayA lekenI pAse sarva retI jevarAvI, paraMtu mudrikAne patto lAgyA nahIM. eTale te vAta teNe nareMdrane jaNAvI. tethI rAjAe paNa sarva nagaramAM paTaha gheSaNa karAvI ke jene rAjamudrikA jaDI hoya teNe pAMca divasanI aMdara ApI javI. ane te mudrikA ApanArane huM abhayadAna ApuM chuM. chatAM tyArabAda je te cora pakaDavAmAM Avaze te te khuda rAjAne putra haze to paNa tene dehAMta zikSA karavAmAM Avaze. A pramANe ghoSaNuM sAMbhaLI devaze dhanadevane bolAvI kahyuM ke mitra. te vakhate hai
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ devayazazreNInI kathA. (5) rAja mudrikA jeI hatI? dhanadeva che, te vakhate eTale kayAre? AvuM saMbaMdha vinAnuM tuM zuM bele che ? ema ulaTuM bolI teNe pitAne abhiprAya jaNAvyuM. tyAre devayaza bolyA, jyAre tuM mahArI pAchaLa udyAnamAM darzana mATe AvatA hatA. tyAre maheM paNa te mudrikA jeI hatI. mATe je heM lIdhI heya te veLAsara rAjAne ApI de. nahIM to pachI bahu muzkelI thaI paDaze. temaja A hAra vaMzane cArane asahya apavAda lAgaze. dhanadeva bolyA, hemitra! huM jANuM chuM ke hArA saMgathI sArUM phala nathI ja maLavAnuM. ThIka, uparathI corInuM kalaMka paNa tuM mane Ape che. tyArA jevA sajajana te kaI nA joyA. tArA sahavAsathI have sayuM, ema kahI pitAnA manamAM AnaMda mAnate dhanadeva pitAne ghera gaye. rAjAnA pratIhArane ekAMtamAM lAvI dhanadeve kahyuM ke khAsa kAryane lIdhe rAjAne mahAre ekAMtamAM kaMIka dhanadevanuM kAvataruM kahevAnuM che, mATe rAjAne meLApa tuM mahane karAva. tyArabAda pratIhAra tene rAjA pAse laI gayo. dhanadeva namaskAra karI bolyA, he naradeva ! ApanI mudrikA devayaze lIdhelI che ane te vAta nakakI che; vaLI teNe dharmanA kapaTathI lekene luMTI lIdhA che, chatAM paNa haju teo samajatA nathI. vaLI he rAjana ! je divase ApanI vIMTI paDI gaI hatI te divase devayaza jainamaMdiramAM jatA hatA, tyAre huM paNa tenI pAchaLa gayA hatA ane mahArA dekhatAM teNe gupta rIte nIce namI jamIna uparathI te laI lIdhI. te joI hune saMzaya AvavAthI teNe te vIMTI saMtADI dIdhI. ane te mudrikA teNe potAnA zayanagRhamAM peTInI aMdara mUkelI che. ApanuM kArya jANIne ja A vAta karI che. nahIMte pitAnuM peTa keNa cAre? kAraNake te mAro bhAI thAya che. tyAbAda rAjAe jANyuM ke A vAta satya che. kAraNake
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) zrI supA nAtha caritra. huM AvatA hatA te samaye devayazane mhe' paNa te ThekANe ubhelA joyA hatA, ema vicAra karI dhanadevane kahyuM ke tu rAjabhakta che, tethI hArI sevAne ceAgya satkAra karIza. paraMtu hAlamAM dvArapALanA kahyA pramANe kSaNamAtra tuM besI rahe. ema kahI tene dvArapAlane svAdhIna karI, kATavALane mAkalI kAryAMtaranA uddezathI devayazane khelAvarAvyeA. devayaza paNa tatkALa tyAM mAnyA eTale ekAMtamAM tene lai jai rAjAe pUchyuM ke he bhadra ! jainama MdiranA mArgomAM paDI gayelI mhArI mudrikA te vakhate tane jaDI che, ema amArA sAMbhaLavAmAM Avyu che. mATe jo e vAta satya hAya tA hAla te ApI de. hajI paNa huM thane abhayadAna Apu chuM ane kaMipaNa vhene harakata karIza nahI, tuM paNa jANe che ke satyamAM sukha che, vaLI amhArI A rAjya sthiti paNa te mudrikAnA prabhAvathIja cAlI Ave che. A pramANe viSama vacana sAMbhaLI devayaza khelyA, 'huM naredra'! ApanI mudrikA mhe lIdhI nathI. sevake upara Apa svAbhAvikaja dayALu che. temaja ApanI pratijJA satya che. jethI mhane abhayadAna maLe temAM kai saMzaya nathI. paraMtu A leAka ane paraleAkamAM trIjA vratanA bhaMgathI utpanna thayelAM narakAdika du:khanA kAraNabhUta pApA bhAgavavAM paDe tenI zI gati thAya ? mATe huM svAmin ! prANanA tyAga thAya paNa A cArInu kAma huM naja karUM. rAjA kheAhyA, thArU kahevuM satya che, paraMtu thArA zayana sthAnamAM palaMga pAse peTImAM te vIMTI huM gopavI che, ema dhanadevanu kahevu che. mATe tame ahIM rahA ane te peTIne amArA purUSa! ahIM lAve tevI geAThavaNa karA. vaLI tenA tapAsa karatAM jo mudrikA nahIM nIkaLe teA huM te pizAca rUpa adhamane bhUtanu balidAna karIza. tyArabAda devayaze te ja pramANe peTI tyAM magAvI,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ viyazazreNInI kathA. (7) tyArabAda te peTI khullI karI joyuM te temAMthI parigrahanuM * pramANa ane navakAra maMtranuM phala jemAM devayazane zikSA lakheluM hatuM evuM ekaTippaNanuM kAgaLIyuM rAjAnA jovAmAM AvyuM. te vAMcavAthI rAjA samajI gayo ke jenA niyame AvA utkRSTa che, te mANasa AvuM kArya naja kare. tethI dvArapAlane hukama karyo ke dhanadevane te jaladI ahIM lAve, kAraNake teNe AvI kharAba vAta zA mATe karI? dvArapALe tarataja tene dAkhala karyo. rAjA bolyA, re adhama ! hAruM kahevuM asatya che. ema rAjAnA kahevAthI dhanadeve te peTI khaMkherI ke tarata ja temAMthI vIMTI nIce paDI. te joI pAse ubhelA leka belyA, A heTuM Azcaya che ke amRtamAMthI viSa utpanna thayuM. tyArabAda bhUpatie kopAyamAna thaI devayazane baha tiraskAra pUrvaka kahyuM, re dhRSTa ! phUTa dhArmika ! A zuM? devayaza be, he rAjana ! A sarva daivanuM kartavya che. rAjA che, te vAta satya che. daiveja tvane AvI buddhi ApI haze. ema kahI rAjAe bahu viDaMbanA pUrvaka vadhasthAne tene laI javAnI AjJA ApI. ArakSake tene vRddha khara upara besADI, gerUthI zarIra raMgI suMdara lAla kaNeranA puSponI mAlA henA kaMThamAM paherAvI ane AgaLa DiMDima nagArAnA ghoSa sAthe bahu ThAThathI nagaranI aMdara keI navIna prakArane varaghoDe kADhyo. temAM eka purUSa pitAnA hasta vaDe uMcA vAMsaDA upara laTakAvelI mudrA ratnane bhamAve che. te jANe anyAyane pokAra karavA mATe nagara lakSmIne uMco karelo hAtha heyane zuM ? tema dekhAya che. A pramANe devayazane tiraskAra joI tenA svajana ane parijano rUdana karavA lAgyA, temaja vaLI pazu ane pakSio paNa bahu duHkhI thaI AkaMda karavA lAgyA. temaja lokonI vANI zravaNa gocara thavA lAgI ke ahe ! rAjAe
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) zrI supArzvanAtha caritra. A bahu mayukta karyuM. AvA dhArmika purUSane paNa dehAMtadaMDa karyo. A aparAdha enA saMbhavatA nathI. paraMtu pApI dhanadevanuM ja A karttavya che. mATe A dhI purUSanuM azubha karavAthI deza, nagara, rAjya ke rAjAnA dehanuM jarUra aniSTa thavAnu che. vaLI dhanadeva AvI viDaMkhanAnuM pAtra khanelA devayazane joi khelyA, je purUSa pArakAnuM aniSTa ciMtave che te tenA peAtAnA uparaja AvI paDe che. rAjAnI AjJAthI rAjapurUSoe tenA gharanA kamajo peAtAne svAdhIna karyAM. A praNANe rAjya taraphathI aciMtya khalAtkAra joi temaja peAtAnA patinI duravasthAne sAMbhaLI tenI strI ekakrama sUSThita thaI gaI, paNa parijananA zItAdika upacArathI sacetana thai bahu du:khathI vilApa karavA lAgI. re pApiSTha deva ! AvA dhArmika purUSanA deha upara tu prahAra karatA kema aTakatA nathI, kemake jeenA hRdayamAM kalaMkanI zaMkA paNa nathI, teone mhAM kalaMka Ape che. athavA huve kheda karavAthI zuM ? ahIM je karavAnu che te karUM. ema nizcaya karI zuddha thai pASadhazAlAmAM gai. ane hRdayamAM zAsana devInuM smaraNa karI, nAsikAnA agrabhAga upara draSTi rAkhI, kAyAtsa karyAM, eTale paMcaparameSThInA dhyAnanA prabhAvathI tatkALa zAsana devI prasanna thai elI, he vatse ! kheda karIza nahIM, sa` sArU thaze. devayazanI strIne mUrchA ema kahI devIe ekadama peAtAnA camatkAra batAnyA ke rAjabhavanamAM anna, jala, tAMbulArdika vastuzAsanadevInA AnA apahAra karyA. temaja maMtrI vigerenA camatkAra tyAMthI paNa tevIja rIte-jalAdikanA abhAva karyAM.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'devayazaSTInI kathA. (9) tyArabAda rAjAe pIvA mATe jala mAgyuM, tyAre jaladharIyAe gAgara, ghaDA vigere sarve jalapAtra joyAM, paraMtu biMdumAtra paNa jala dekhyuM nahIM, tethI bhayabhIta banI teNe rAjAne jaNAvyuM ke, sarva jalapA bharelAM hatAM, temaja pAtramAM chidra paNa dekhAtuM nathI. tema chatAM nAmAluma zuM thayuM ke, keI ThekANe pANIne chAMTe paNa dekhAtuM nathI. tyArabAda sthagidharane kahyuM ke eka pAnanuM bIDuM taiyAra karI lAva. tepaNa pAnadAnImAM hAtha nAMkhI jue che te, aMdara eka paNa pAna maLe nahIM. e pramANe je je vastuo maMgAvI te sarva nathI ema javAba maLavAthI, rAjAe maMtrIne lAvI A hakikata jaNAvI, eTale maMtrI be, he rAjan ! mahAre ghera paNa Aja banAva thaI rahyo che, temaja ApanA sarva sevakene tyAM paNa AvI ja sthiti thaI paDI che. te sAMbhaLI rAjA bolyA, ekadama Ama thavAnuM zuM kAraNa? tene tame vicAra kare. tyArabAda maMtrI be, he rAjana ! devayazavaNika nirdoSa dekhAya che, chatAM dhanadeve AnI upara Arepa karyo che. vaLI te dhanadeva bahu duSTAtmA che, mATe tenuM ja deSane A kaMIka kukRtya che. vaLI A devayaza prANAte paNa A kAma naja kare. ema teonA vAtacita cAlatI hatI, teTalAmAM cAmaradhAriNunA zarIramAM praveza karI zAsatadevI belI, re mUDha! A pramANe dharmiSTha upara julama gujAranAra pitAnA svAmIne paNa aTakAvatA nathI, te tuM maMtrI zAna kahevAya che? vaLI tuM ema kahI zake ke A kAryamAM huM kaMI paNa jANatA nathI ane rAjAe pitAnI meLe ja A sAhasa kareluM che. mATe emAM mahAre zAmATe vacce paDavuM joIe. ema je tuM mAnate hoya te tepaNa hArI maheTI bhUla che. kemake nIti zAstramAM kahyuM che ke tuvRttavRSyatveSa, yathA mAtA hitaiSiNI / durvRtte'pi tathA rAjJi, nopekSA sacivo'rhati // artha "jema durAcArI evA putrAdika upara paNa potAnI mAtA yazavaNikaricAra kare Aro
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) zrI supArzvanAthacaritra. hitabuddhi rAkhe che, tema maMtrIe paNa asatya mArge cAlanAra rAjAnI upekSA karavI na joIe. vaLI dhanadeve A mudrikA kapaTavR nnivaDe te peTImAM nAMkhI hatI temaja devayazanI sAthe irSyAne lIdhe te pApIe A samagra kRtya karyuM che. mA pramANe te cAmaradhAriNI strInu' vacana sAMbhaLI, AnA zarIramAM kAika devI AvelI che, ema jANI rAjA, maMtrI vigere leAkeA namaskAra karI aneka upacArAvaDe kSamA mAgatA hatA, tevAmAM avaLuM thai gayu che mukha jevu evA te dhanadeva, laguDAdika (lAkaDI vigere) nA prahAravaDekUTAelAnI mAphaka, smRti karUNa zabdothI pokAra karatA tyAM AvyA ane khelyA ke; mhe pApIe dveSabuddhithI sphaTika samAna zuddha evA deyaza upara A akRtya karyu che. ema tyAM kAlAhala thai rahyo che, tevAmAM AkAzagAmI vimAnamAM beTheleA, harSAzrune vahana karatA ane sajjanA jenI stuti kare che evA deyaza paNa tyAM dekhAyA, tethI tenI viDaMbanA karanArA ArakSaka purUSo TvIna thaI gayA ane uMcA hAtha karI trAsajanaka meA pADavA lAgyA. teTalAmAM vimAna rAjamahela upara AvI pahoMcyuM. devayazane vimAnamAMthI nIce utaratA joi cAmaradevInuM vacana, dhAriNI jhaTa ubhI thai. teja pramANe rAjA, maMtrI vigere anya janAe paNa abhyutthAna ApyuM. tyArabAda te strIe devayazane potAnA hastanuM avalaana ApI vimAnamAMthI nIce utAryA. pachI rAjAe paNa tene ahu mAnapUrvaka si'hAsana upara besADyo ane pete bIjA mAsana upara beThA. tyArabAda zAsanadevIe devayazane prArthanA karI kahyu ke tu jainamatanA rAgI che, temaja dayAdha mAM agraNI che. vaLI haiM utkRSTa rIte gRhidhanA svIkAra karyAM che. ane sa`thA tu nidoSa che, chatAM je leAkeAe hArI A pramANe viDaMbanA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezachInI kathA. (11) karI che tene huM zikSA karUM chuM. kAraNa ke huM jenazAsananI sevA karanArI devI chuM. vaLI hArI strIe kAryotsarga karI mahine lAvI che, eTale huM teone zikSA karyA vinA rahIza nahIM. A pramANe devIno abhiprAya jANa devayaza bolyo, he devi? mahArA duSkarmane lIdhe mahane A viDaMbanA thaI che. vaLI A du:kha paDavAthI te karmono nAza karavAmAM huM samartha thaye, temaja mahArA prANanI rakSA thaI ane duSkIrtirUpa kalaMka paNa dUra thayuM. te sarva hArA prabhAvathIja thayuM che. eTale devi ! have mamhArI sevA karavAmAM huM kaMI paNa bAkI rAkhyuM nathI, chatAM paNa have A sarva lokone upadravathI vimukta kara? eTale te paNa hArUMja vAtsalya thayuM tema huM mAnIza. tyArabAda devI te pramANe sarvane svastha karI devayazanI AjJA laI potAnA sthAnamAM gaI. rAjAe hukama karyo ke viDaMbanApUrvaka dhanadevane dehAMta zikSA na kare. te sAMbhaLI devayazane dayA AvI dhanadevane zikSA. tethI teNe rAjAne kahI tene mukta karAvyuM. - tyArabAda rAjAe pitAnI paTTarANIne devayazane tyAM mokalI ane tenI strI rukimaNune pAlakhImAM besADI pitAne tyAM bolAvarAvI. jyAre te pitAnI najIka AvI tyAre rAjA ubhe thaI tenA pagamAM paDyo eTale rUkima belI, he narAdhIza ! sarva kalyANanA pAtra Apa thAo. ema AzIrvAda ApyA bAda rAjAe tene bhadrAsana upara besADI. pachI kRtajJa purUSamAM ziremaNi samAna rAjA hAtha joDI sarva sabhA samakSa bolyA, he dharmabhagini? huM Apane gunhegAra chuM tema chatAM A pApathI have huM mukta karyo mATe huM tyAre mahaTe upakAra mAnuM chuM. rAjya athavA A dehathI paNa tene badalo vALavAne huM samartha nathI. havethI A sarva rAjya saMpatti hArI che mATe
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) zrI supArzvanAtha caritra. hane jema egya lAge tema tyAre poteja tenI vyavasthA karavAnI che. te prasaMge devayazane putra jene dhAnya kheTa nAmanA upanagaramAM svajanee mUkyuM hatuM te tyAM rAjadvAramAM AvyA ane dvAra pAlanI sUcanAthI rAjAe tene pitAnI pAse bolAvyuM. tarataja te aMdara praveza karI rAjAne na pachI pitAnAM mAtApitAne namI sarvane yathAgya satkAra karyo. tyArabAda rAjAe tene AliMgana karI potAnA khoLAmAM besADyo. pachI devayaza belya, rAjAe A samagra rAjyAdika saMpatti rUkamaNane svAdhIna karI che. vaLI te strI mahAre svAdhIna che. ane huM jaina siddhAMtanA jJAtA evA sadagurUnA svAdhIna chuM. mATe hAla bhajana karI cAlo ApaNe teone vaMdana karavA jaIe, kAraNa ke teo Aje naMdanaudyAnamAM AvelA che, te vAta nakkI che, kemake vimAnamAM besI jyAre huM ahIM AvatA hatA tyAre temanAM darzana karIne praNAma paNa moM karyA hatA. mATe parama upakArI evA te munIMdranI AjJA rukimaNI sahita amAre mAnya karavI joIe. vaLI he rAjana ! Ape paNa yathAzakti dharmasevA aMgIkAra karavI egya che. bhejana karyA bAda rAjA mahATA vistArathI devayaza, rukimaNI ane tenA putra sahita sUradranI pAse gaye. devayazanI temaja vinayapUrvaka vaMdanavidhi karI teo tyAM mekSagati. beThA eTale sUrie dharmalAbha ApI yati dharma ane gRhidharmane upadeza Ape. te sAMbhaLI nRpAdika sarve yathArtha bodha pAmyA. rUkimaNI sahita devayaze dIkSA levA mATe rAjAnI AjJA mAgI. rAjAe.javAbamAM jaNAvyuM ke tahArUM kahevuM satya che. paraMtu daza divasa pachI te kArya siddha thaze. zreNIe paNa te pramANe kabula karyuM. tyArabAda pharIthI vidhipUrvaka gurU mahArAjane vaMdana karI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAhaTazreSThInI kacA. (13) rAjA sarvane sAthe lai peAtAnA sthAnamAM gayA. tyAM rAjAe tenI pAse temanA sarva saMbadhIone khelAvI tenI saMmati lIdhI. ane sarva nagaramAM amArI ghANA karAvI. temaja peAtAnA khajAnAmAMthI tenI icchA pramANe jainamadirAmAM dravya apAvarAvyuM ane caturvidha saMghanI bahu bhakti karAvI temaja dIna, anAtha ane dAridrane yathAcitta dAna devarAvyuM. pachI tenA putrane bahu dhana ApI zreSThIpaTTe sthApana karyAM. tyArabAda rAjAe vidhipUrvaka tene dIkSA apAvI ane peAte paNa vRddhidharmanA svIkAra karyAM. tethI jainazAsana bahu dIpavA lAgyuM. devayaza muni ane kimaNI sAdhvI ane samyak prakAre cAritrapALI kevaLa jJAna pAmI teja bhavamAM siddhipada pAmyAM. // iti tRtIyAyuvrate devayazaH kathAnakaM samAptam // ~*(c) -- nAha zreSThInI kathA. prathamastenAhRtakrayAticAra. dAnavIya rAjAe prazna karyo ke, he bhagavan ! ApanA mukhAraviMdamAMthI nIkaLatA trIjA aNuvratanI kathArUpa amRtanuM pAna karI ame tRpta thayA chIe, paraMtu tenA matIcArAnI vyAkhyA draSTAMta sahita saMbhaLAvI amane kRtArtha karo. zrI supArzva prabhu melyA, je vika cArAe apahAra kareluM dhana gupta rIte grahaNa kare che te nAhaTanI mAphaka ubhaya leAkamAM vadha baMdhanane pAtra thAya che. vidruma-paravALAe vaDe maneAhara, vizAla lakSmInu' kamala
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI ane nAme te bhAyo had bharI che tenA (14) zrI supArzvanAtha caritra maMdira evuM samudra samAna bhadripura nAme nAhaTadaSTAMta. nagara che. temAM sthiredeva nAme zreNI rahete hate. kamalazrI nAme tenI bhAryA hatI, te zIla guNamAM agraNI hatI. nAhaTa nAme teone eka putra hatuM. te svabhAvathI lobhI ane vepAramAM nirbhaya hate. eka divasa koIka tenA mitre tene lebhAvI kahyuM ke bahu karIyANuM bharI ghaNuM vepArI loka nagaranI bahAra AvyA che. te sAMbhaLI nAhaTa paNa vepAranA lejathI mitranI sAthe tyAM gaye te keIpaNa vepArI tyAM maLe nahIM, pachI teNe pUchayuM ke, hemitra ! te vepArIo kyAM che? te jaladI batAva? A sAMbhaLI aneka muniothI parivRtta udyAnamAM beThelA sUrine teNe batAvyA. te joI nAhaTa ridarzana. be, Ate nirgatha (tyAgI ) che. mitra che, he bhadra! pote muni dharmamAM rahelA che. paraMtu emanI pAse bahu amUlya vastuo che. ane te paNa bahu meMghA bhAve Ape che. chatAM paNa je te vastuo ApaNane prApta thAya che, tenA pratApathI lAbha sahita dAridrarUpI vaitAla nAzI jAya che. A pramANe nAhaTane samajAvIne tene mitra praNAma karI be , he sUrIzvara ! A vaNika putra vyApAra mATe ApanI pAse Avyo che. mATe ApanA hRdaya rUpI gAMThaDImAM dhAraNa karelI, bahu kiMmatI ratna, maiktika vigere kaMIpaNa kimatI vastuo batAvo. gurUmahArAja bolyA, hArUM kahevuM satya che. paraMtu ene kharIdavAno vicAra hoya te batAvIe, nahIMte nirarthaka belavAthI zuM vaLe? kemake mAtra batAvIne pAchuM mUkavAthI kheda utpanna thAya. nAhaTa bolyA, graMthio cheDIne ratna batAve. jeyA vinA mAtra mukhe bela
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAhaTaNInI kathA. (15) vAthI kimata kevI rIte thAya ? tyArabAda kAnane amRta samAna sukhadAyaka gaMbhIra vANI vaDe munIMdra bolyA, je samyaktva rUpI mahAratna hane pasaMda paDe te grahaNa kara. A samyaktva ratna jene zAsana rUpI kSIra sAgaramAMthI pragaTa thaeluM che. temaja sarva guNathI saMpUrNa ane ciMtAmaNI samAna manavAMchita artha ApavAmAM zreSTha che. ane vaLI zuddha che kAMti jenI e A bIje prANivadha virati nAme hAra che, jenI aMdara mana, vacana ane kAyA ema traNane traNa karaNe guNatAM nava thAya evI navase rahelI che. vigere yuktipUrvaka vacane vaDe muni dharma tathA gRhidharma paNa vistArapUrvaka saMbhaLAvyuM. kamanA kSapazamathI te banne jaNAe gRhidharmane svIkAra karyo. tyArabAda munine namaskAra karI ane potapotAnA ghera gayA. ane vidhi pramANe te dharmanuM pAlana karavA lAgyA. eka divasa nAhaTa pitAnI dukAnamAM kAma karate hate tevAmAM tyAM cera leke bahu suvarNAdika dhana mitrane upadeza. laIne AvyA. teNe paNa koI na jANe tevI rIte yuktipUrvaka te dhana laI tenA badalAmAM kaMIka ApI teone vidAya karyo. A pramANe kUTa vyavahAra karatAM nAhaTane tenA mitra che ane mitra samajI gaye ke A avaLe raste caDhI gaye che ema jANI teNe ekAMtamAM upadeza Apyo ke he nAhaTa ! tuM A kAma karavuM choDI de, AthI hArUM trIjI vrata kalaMkita thAya che. te sAMbhaLI nAhaTa bolyo ke, he mitra! adattAdAnanuM ja he pratyAkhyAna karyuM che. bIjA kAryane huM niSedha karyo nathI. mitra che, gurUe trIjAvatamAM corInuM dhana levuM tene aticAra (doSa) kahela che. mATe cerInuM dhana sarvathA na levuM e niyama kara. ema kahI
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) zrI supArzvanAtha caritra. te peAtAne ghera gayeA. tyAramAda nAhaTa peAtAnA manamAM vicAra karavA lAgyA ke gurUetA munidhanA paNa upadeza ApyA hatA, tethI te paNa pALavA joie ? hAya, te te temane kahevAne ane ApaNA sAMbhaLavAnA dharma che. ema mAnI peAtAnA duSkRtathI aTakayA nahIM. vaLI eka divasa kAika cAra ratnAvalI hAra laI tenI pAse AvyeA. eTale teNe prathamanI mAphaka svalpa kiMmata ApI te hAra lai lIdheA. te samaye vimala rAjAnA kArabhArI tenI dukAne levaDa-devaDanA saMbadha hAvAthI nAhaTanI pAse AvI elyA, huM zeTha ! Aje hamAre rezmI kApaDa levAnu che mATe khatAvA te ThIka hAya tA laIe. tarataja pAte ubhA thaI gAMzaDI laI bahAra AvyeA. eTale keDamAM khAselA hAra vajananA lIdhe nIce paDI gayA. je tarataja te kArabhArIe laI lIdheA ane tapAsa karIne elye, huM zreSThA ! A zuM ? nAhaTa gabharAI gayA. ane kaMi paNa javAba ApI zakayA nahIM. tyAre teneA hAtha pakaDI kArabhArI lye, A hAranI sAthe khIjA kuMDalAdika mala'kArA gaelA che, te hArI pAse che ? te sAMbhaLI nAhaTa AyeA, dezAMtarathI vepArIe AvyA hatA tenI pAsethI lakSa sAnaiyA ApI A ratnAvalI hAra mhe lIdhe che. kArabhArI khelyA, he nAhaTa ! have huM khelavAthI hAr' kai vaLe tema nathI. kAraNake maneAhara prANapriyAnA samAna rAjAne A hAra bahu priya che. vaLI A hAramAM maDu guNA rahelA che. mATe tuM poteja rAjAne vinaya pUrNAMka ApI de, nahIMtA rAjAne mAluma paDaze te dhana ane dehathI paNa hArA chuTakAro thaze nahIM, ema teo khelatA hatA teTalAmAM ekadama tyAM rakSaka AvyA ane mArA, mArA, ema khAlI tIvra khaDunA prahAra karIne tene avaLA hAthe mAMdhyA, tethI nAhaTa bahu dIna thai rUdana
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAhaTakathA. (17) karavA lAge. te joI kArabhArIe ArakSakane pUchayuM, ekadama tene bAMdhavAnuM zuM kAraNa? ArakSaka che , sAheba! eka cera amArA jhapATAmAM AvyA hatA. nAsatAM bhAgatAM teNe kahyuM ke ghaNAkharA rAjAnA alaMkAre nAhaTane tyAM che. mATe ene rAjA pAse laI ja ucita che. ema kahI ArakSaka ratnAvalI hAra sahita nAhaTane naredranI pAse laI gayA. tyArabAda bIjA cerene pUchavAthI teoe paNa kahyuM ke he rAjan ! dareka cArene mAla pote vaNika hovA chatAM paNa teNe harIlaIne pitAne ghera rAkhyo che. te sAMbhaLI rAjAnI kopAyamAna daSTi maMtrI tarapha paDI. maMtrIe paNa nAhaTane ekAMtamAM bahu samajAvyuM ke rAjAnA temaja anya lekanA dAgInA hArI pAse je hoya te. veLAsara ApI de. nahIM te AkaDAnA phUlanI mAphaka tuM kyAM uDI jaIza, ane bhUMDA hAle marI jaIza. nAhaTa belyA, eka hAra vinA huM je dAgInA lIdhelA che te sarva pAchA ApuM chuM. mAtra hAra mahArI pAse nathI, kAraNa ke hArI pAsethI kapaTa 3 . karI te hAra koIka mANasa laI gayA che. maMtrI bolyA, re dhUrta ! traNa lokanuM tatva A hAramAM raheluM che, tethI je te tuM nahIM Ape te tyAre A deha rahevAne nathI ema jarUra samajavuM. ema dhamakI ApI merabaMdhathI sajajaDa bAMdhIne cAbukanA prahAra karavA mAMDayA te paNa teNe hAra ApavAnI vAta mAnI nahIM. jethI maMtrIe tenA pitAne bolAvI kahyuM ke tumhArA putrane A vAta pUchI juo, nahIMtara AmAMthI tamhAre bahu nukazAna veThavuM paDaze. ema sAMbhaLI tenA pitAe nAhaTane ekAMtamAM laI jaI bahu samajAvyuM ane kahyuM ke are kuladUSaka ! huM prathamathI nA pADato hato chatAM huM enI sAthe vepAra
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) zrI supArzvanAtha caritra. karyo tenuM A phaLa AvyuM. ati bharUpI grahavaDe grahaNa karAyele tuM kaMipaNa samaye nahIM ane A rAjavirUddha kArya karyuM. kAgaDAnI peThe pIMDa sAme dRSTi karI paNa pachavADe lakhoTAne prahAra na je. phUTa vyavahArathI upArjana kareluM dhana anarthanuM kAraNa thAya che. temaja te Aloka ane paralekamAM aneka duHkha Ape che. vaLI vizvasta janane duHkhI karavAthI, bheLA lekene chetaravAthI ane parapIDAjanaka kaI paNa kArya karavAthI nirdaya cittavaDe je pArakuM dhana grahaNa karavAmAM Ave che, te dhana pUrvepArjita saMpattine kSaya kare che. temaja ghera bhayajanaka thAya che. mATe he putra! A kAryathI jarUra lhArUM mRtyu thavAnuM che. vaLI je tyAre jIvavAnI IcchA hoya to te hAra jyAM huM mUkyA hoya athavA koIne Ave che te kahI de, jethI tyAruM rakSaNa karUM. nAhaTa be, he pitAjI! hAranI vAta karavI ja nahIM, kAraNake te hora maheM keI hArA mitrane Ape che. mATe dravya tathA kuTuMba sahita mahArA mitrane kaI paNa jAtanI harakata na thavI joIe. kUTanItithI vartanAra huM pApI chuM tethI mahAre ane rAjAne jema thavuM hoya tema bhale thAya. A pramANe pitAnA putrane nizcaya jANI zeTha manamAM bahu khuzI thayA, ane vicAra karavA lAgyA ke A enuM sajanapaNuM gaNuya, kAraNa ke pitAnI AvI sthiti chatAM paNa te pitAnA mitranuM rakSaNa karavA Icche che. tyArabAda sthiradevazreSThI rAjA pAse jaI prArthanApUrvaka kahevA lAge ke he narAdhirAja ! huM Apane nAhaTanI sthiti. vaNika chuM mATe hArI upara kRpA karo ane te phakta hAra vinA bAkInI sarva vastuo purepurI pAchI Apaze, temaja mahArA bhaMDAramAM pAMca karoDa soyA che, temAMthI hAranI kiMmata athavA tethI adhika
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahananI kayA. ( 19 ) paNa jeTaluM dhana joie teTalu grahaNa karI. vaLI enA daMDa nimitte paNa je joie te sukhethI laIne tene mukta kare. ema zeThanu vacana sAMbhaLI rAjA khelyA, amRtamAMthI viSa pragaTa thAya tema mA mhATuM Azcarya gaNAya, kAraNa ke sthiradevanA putra thai AvuM viSama kaSTa paDyu chatAM paNa dhananA mAhathI prasiddha vAta 'uDAvI de che. paraMtu A zeTha teA sarala buddhinA hAvAthI potAnA nidhAnamAM rahelA dhanane paNa pragaTa kare che. tyArabAda rAjAe nAhaTane tyAM lAvI zeThane soMpI dvIdhA ane kahyu ke tamhArI zaramathI ane mukta karyo che; paraMtu tamhAre tyAM je mAla DAya te mApI do, ema sAMbhaLI mhoTI maherabAnI' ema kahI rAjAne namaskAra karI putra sahita zeTha pAtAnA ghera gayA ane rAjAnI AjJA pramANe sarva kArya karyuM. tyArabAda nArhaTa vaNika polAcanA karyo sivAya tyAMthI marIne narakasthAnamAM gayA. mATe hu anya prANIe ! A trIjA vratanA aticAranuM svarUpa jANu avazya tene dUrathI vajra vA. iti tRtIyANutrate prathamAticAradRSTAnte nATakathA samAptA || mahananI kathA. dvitIya stana prayogAticAra. dAnavirya rAjA khelyA, kRpAnA sAgara evA he bhagavan ! trIjA vratamAM dvitIya aticAranuM svarUpa jANavAnI amArI bahu utkaMThA che teA kRpA karI Apa sa MbhaLAveA. zrI supArzva prabhu AlyA, je trIjuM vrata grahaNa karIne cAra leAkeAne cArI karavAmAM
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) zrI supArzvanAtha caritra. sahAya Ape che, te purUSa mahunanI peThe ubhaya leAkamAM mahu du:khI thAya che. A bharatakSetramAM saprAkA ( poMdhA ) maiM killA sahita ( sarpanuM mukhya sthAna ), bahu saguNa mahenadRSTAMta. ( zakuna ) aneka guNi purUSA ( pikSa ) vaDe sevAyalu, temaja bahu zrAvaka ( zvApada) zIkArI pazuovaDe vyApta mhoTA araNyanI mAphka kusumapura nAme suprasiddha nagara che. . tenI aMdara vahana karyA che pRthvInA bhAra jeNe, yAvaDe vyApta che, hRdaya jevuM ( jaLathI bharelA che dareka lAga jene ) ane uttama vaMzamAM utpanna thayelA ( ugyA che mhATA vAMsaDAo jenI aMdara ) evA paryaMta samAna sthira buddhivALA verAcana nAme rAjA che. vaLI sAra'ga dhanuSa zreSThaaMga) sudana ( cakra=maneAhara dazmana ) vaDe AnaMdajanaka, uttama vilAsavaDe pragaTa karI che zaiAbhA jeNIe mane lakSmI ( devI=zarIranI kAMti ) vaDe vibhUSita evI kRSNanI mUrtti samAna lalitA nAme tenI strI che. devatAonI madhye asura samAna aneka duHkhAne utpanna karanArA dula bharAja nAme teone eka putra che ane mahana nAme tenA eka mitra che. have te durlabharAja koinuM dhana tA kAInI strInu khalAtkAre haraNa kare che. vaLI naya ( naga ) nItivrukSAnA samUhane niraMkuza-unmatta, hastInI mAphaka te nirmUla kare che. tethI nagaranA leAkeAe rAjAnI AgaLa peAkAra karyo ke hai narAdhIza ! ApanI chAyAmAM ame rahyA lAkAnA pAkAra. chIe chatAM anAthanI mAphaka A nagarIne ApanA kumAre luMTI lIdhI che. rAjAe krodhAtura thai kumArane bahu dhikkAra ApyA. re durAcArI ! hArU
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahananI kathA. (21) rAjya choDI koIpaNa sthAne hune phAve tyAM tuM cAlyuM jA. tyArU mukha mahane dekhADIza nahIM. tuM hAre putra ja nathI kemake hArA pUrvajoe mahA-yatnathI pALelI prajAne krIDAvaDe luMTavAthI hArI kIrtine paNa huM dUSita karI. pazu ane putramAM rAjyanIti samAna rAkhavI ema je paMDito kahe che te satya che. vaLI je huM hArA khullA deSane chupAvI yogya daMDa na karUM te huM nItimArgathI viparIta cAlanAra gaNAuM, kemake pitAnA rAjyama sarvajananuM samabhAva pUrvaka nItithI pAlana karavuM teja lakSahema, sarovara, kUvA ane devamaMdirAdika banAvavA samAna gaNAya. zAstramAM paNa kahyuM che ke - duSTasya daNDaH svajanasya pUjA, nyAyena kozasya ca saMpravRttiH / apakSapAto ripurASTrarakSA, paJcaiva yajJAH kathitA nRpANAm // kiM devakAryeNa narAdhipAnAM, kRtvA hi manyuM viSamasthitAnAm / taddevakArya ca sa eva yajJo-yadazrupAtA na bhavanti rASTre // artha-"duchano daMDa, sajananI pUjA, nyAyathI keza (khajAnA)nI vRddhi, sarvathA pakSapAtane tyAga ane zatruothI dezanI rakSA karavI e pAMce kAryo rAjAone mATe khAsa yajJabhUta kahyAM che. viSama samayamAM AvI paDelA rAjAo je krodha vaza na thAya te pachI deva saMbaMdhI kAya karavAthI zuM? kAraNake rAjyamAM koI paNa ThekANe azupAta na thAya teja kArya ane teja yajJa jANo." vaLI jeonA mATe huM niraMtara TADha, taDako, kSudhA ane tRSA sahana karuM chuM, teone gRhasAra tathA strIone balAtkAre tuM haraNa kare che mATe mahAre hAruM kAma nathI, tethI tuM jaladI hArUM rAjya choDI anya sthaLe cAlyo jA, hArUM mukha jevAne paNa have dharma rahyo nathI. kemake eraTAonI vastI karatAM zUnyasthAna ghaNA darajaje zreSTha gaNAya.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) zrI supArzvanAtha caritra e pramANe potAnA pitAnA vacana rUpa dAvAnaLathI pradIpta thayuM che zarIra jenuM evo te kumAra mahanasiddhaputrane zApa. sahita nagara cheDI cAlyA gaye. AgaLa jatAM eka nagara AvyuM. tyAM nagaranA bahAra taLAvanI pALa upara beThelA ane eka siddhaputra jemanA caraNanI sevA karatA hatA evA munIMdrane namaskAra karI rAjakumAra mitra sahita tyAM beThe. tevAmAM suMdara piArAMganAonuM eka mukhya maMDala AvyuM. munIne joI teomAMthI eka strI bolI, sakhI! alI sakhI! je je A eka Azcarya che. A bhikSukanuM svarUpa netrane AnaMdajanaka kevuM suMdara dIpe che te sAMbhaLI potAnA rUpathI garviSTa thaelI anya strI thankAra karI bolI, sakhi! enA gAla te sukAI gayA che tethI suMdaratAnuM kayAM ThekANuM che? mATe ene pati na karIza. A vAta siddhaputranA sAMbhaLavAmAM AvI tethI teNe jAyuM ke A paNa gurUnuM hoTuM apamAna thayuM gaNAya. ema samajI siddhapurUSa te strI upara ekadama kopAyamAna thaI gaye ane potAnI vidyAnA baLathI mazkarI karanAra te strIne muni upara rAmavAlI karI. tyArabAda te strI anya strIonI samakSa muni pratye bolI, suMdara aMgavALA evA he bhAgyavAna ! mhArA vinA ahIMthI cAlavAne hArA paga upaDatA nathI ! tenI sakhIo belI, priya sakhI! prathama ene joI haeN thakAra karyo tenuM A phaLa AvyuM! jeNInuM mukha dInatAmAM AvI paDayuM che evI te strI belI, mahArI sakhIo thaI tame jyAre kSata upara kSAra nAkhaze te pachI mahAre zaraNa kenuM rahyuM? vaLI tame have A chevaTanI jalAMjali Ape che ema nakkI samajajo. tyArabAda tarataja bahu du:khathI pIDAelI te strI pRthvI para paDI gaI ane bahu vilApa karavA lAgI. te sAMbhaLI siddhaputra, pitAnI vidyA
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahananI kathA. (23) sameTI lai olyA ke A munIMdra tA strIone cAMDAlinI samAna aspRzya mAne che. mATe mahIM tane khahu kaleza thaze, ema samajI viSayavAsanAne tyAga karI ... tuzAMta thA. vaLI A suni upara hArI rAga hAya ane thArA AtmAne emanA mAdhIna mAnatI hAya tA emanu' sthira ane parama sukhadAyaka evuM vacana grahaNa kara. te sAMbhaLI mAnane namaskAra karI strI elI, jagatprabhu ! mhArA ceAgya je karavAnuM hAya te karamAvA. munimahArAja melyA, saMsAra e duHkhanA bhaMDAra che ane mukti e parama sukhanu sthAna che. vaLI te muktinuM kAraNa jainadharma che. ane te dharmanuM kAraNa ahiMsA che. te ahiMsA kAmAdikaSAyAnA abhAvathI siddha thAya che. vaLI kaSAyAnA tyAga ArabhathI vimukata thaelA mahAmAe karI zake che temaja ArabhanA tyAga viSayeAthI virakata thaelA purUSo karI zake che. ema keTaluMka dharmasvarUpa batAvI samyaktva sahita mahAvrata ane aNuvratanu svarUpe kahyuM. eka bAjue beThelA kumAre paNa te dharma tattva sAMbhaLI temAM thI paramArtha grahaNa karyo ane munine vaMdana karI kahevA lAgyA ke hai dInabaMdhu ! niSkAraNu vatsala, kRpAsiMdhu evA hai munIMdra ! viSaya tRSNAnA tyAga karI ApanI sevAmAM rahevuM teja ucita che. para Mtu te yAga hAlamAM ane tevA mhArA bhAgyeAdaya natho, AgaLa upara te pasiddha thaze. paNa he prabhu! hAlamAM kRpA karI mhane gRhidhanA upadeza Ape. temaja tenA mitra mahane ane anaMgasenA vArAMganAe paNa zrAvaka dhanI prArthanA karI, munie paNa tenA vacananI ghaNI prazaMsA karI zrAvaka dharmanA upadeza ApyA, je sAMbhaLI khIjI khAjue ubhuMlI keTalIka vezyAe paNa madya mAMsanA tyAga karyAM. tyArabAda kumAranI dharma jIjJAsA
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) zrI supArzvanAtha caritra. munine vaMdana karI sarve pitapotAnA sthAnamAM cAlyA, te samaye anaMgasenAe jANyuM ke A kumAra sAdharmika che tethI mahana sahita kumArane potAne ghera laI gaI ane bahu sanmAna pUrvaka tenI sevA karI, tyArabAda kumAre anaMgasenAne pitAnuM yathArtha vRtAMta saMbhaLAvyuM, pachI mitra sahita te tyAMthI nIkaLe ane tenI sAthe anaMgasenA vezyA paNa gaI. AgaLa cAlatAM pura nAme eka nagara AvyuM. A nagara potAnA pitAnA dezanI saMdhimAM hatuM. jamAlI ane te deza vizvasena rAjAne hate. strI palIpati. ane mitra sahita kumAre nagaranI aMdara praveza karyo ane jainamaMdiramAM caityavaMdana karate hatA tevAmAM teja nagaranA adhikArI bhagavAnanA darzana mATe tyAM AvyA. bahu bhakitabhAvathI remAMcita thayAM che mAtra jenAM ane ekAgra draSTithI jInapratimAnuM dhyAna karatA evA kumArane teNe joye. tyAre te potAnA manamAM vicAra karavA lAgyA ke A AkRti jotAM A purUSa sAmAnya nathI. tethI tenA mitrane eka tarapha belAvI teNe pUchayuM ke A keNa che? mane paNa kumAranuM vRttAMta yathAsthita kahyuM. jethI adhikArI hAtha joDI prArthanA pUrvaka kumArane pitAne ghera laI gaye. ane sanmAnapUrvaka bahu sevA karI AnaMda ApavA lAgyA. tevAmAM ja mAlipalIpatie uDatI vAta sAMbhaLI ke vizvasena rAjA maraNa pAme tethI pitAnuM sinya laI ne jamAli dezano hakka pitAne tAbe karavA tyAM Avyo ane teNe nagaranI cAre tarapha ghero ghAlyuM. have nagaranI aMdara jaLa nahotuM ane bahAranuM jaLa zatruoe rekI lIdhuM. tethI leke bahu taraphaDavA mAMDyA ane adhikArInI pAse jaI kahevA lAgyA ke have jaLa vinA kSaNa mAtra paNa amAre
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahananI kathA. (25) cAle tema nathI, mATe kRpA karI A nagara jamAline ApI de. cyA pramANe leAkeAnA pokAra sAMbhaLI adhikArI ekadama gabharAI gayA mane have zuM karavuM ? kyAM javuM? ema mUDha banI vicAratA adhikArIne joi kumAre tene ekAMtamAM khelAvI kahyuM ke mA khAkhatanI tamhAre kAMI ciMtA karavI nahIM. temaja A leAkeAne tame ema kaheA ke jema cAgya lAgaze te pramANe enA upAya ame savAre karIzuM, mATe sukhethI ghera jAA ane ciMtA karaze! nahIM. tyAra Ada adhikArIe paNa te pramANe kahI leAkeAne vidAya karyo. pachI teNe kumArane pUchyuM', huve AnA upAya zeSa karavA ? kumAre jaNAvyu ke je karavAnu che te tamane savAramAMja kahIza, hAla kahevAya tema nathI. ema tene samajAvIne zAMta karyA. rAtrInA samaye kumAra peAtAnI vidyAnA baLathI prasArelA kiraNanA AdhAre killAnuM ullaMghana karI padmIpatinA AvAsamAM gayA. tenu zayana sthAna yaMtrathI goThavelA kAinA mALA upara hatuM, tethI te mALA upara paNa vidyAbaLathI ja caDhayo. tyAM sutelA te jamAlane joi tene bAhuvaDe pakaDIne kahyu ke, huM yakSa chuM ane mA nagaranA rakSaka chuM. mATe jo savAre ahIM ubhA rahIza tA jarUra thArUM mRtyu thaze. ema kahI tenA nAmavALI mudrikA tenA hastamAMthI lai teja pramANe kiraNa prayAgavaDe peAtAnA sthAnamAM gayA. pakSIti paNa AvA dekhAva joI ekadama bhayabhIta thaI gayA ane teja vakhate peAtAnA parijanane yakSanI samagra vAta kahIne tyAMthI teNe prayANa karyuM. tyArabAda ArakSakane khabara paDI ke pannIpati jamAlI nAzI gayA, eTale teja samaye teNe potAne paryAlAcanA.sevaka mAkalI adhikArIne jaNAvyuM ke mApaNA verI sainya sahita rAtamAM nAzI gaye
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) zrI supArzvanAtha caritra. che. tyArabAda adhikArIe paNa te vAta kumArane jaNAvI tenI ahu prazaMsA karI, kumAra khelyA, he rAjapurUSa ! tamhArA puNyAyane lIdhe A kArya siddha thayuM che. tyArabAda kumAranI AMgaLIe bahu caLakatI mudrikA adhikArInA jovAmAM AvI, jethI potAne ahuM Azcarya lAgyuM ane tethI te mudrikA peAtAnA hAthamAM lakSya jovA lAge. tenI upara jamAlInu nAma joI ahu khuzI thayA ane te khelyA, huM purUSa ratna ! A sAhasa kAmAM hArAja udyama jaNAya che. kumAra khelyA, Apanu kahevuM satya che paraMtu A kArya karavAthI mhArA trIjA vratanA bhaga cA. adhikArI elyA, Apanu kahevuM paNa satya che paraMtu huM ApanA sAdharmika chuM. tA Ape mhArI upara bahu dayA karI, tethI ApanA mhArA upara mhoTA upakAra thayA, kAraNa ke caturvidha saMgha parama pUjya evA sUri mahArAja ane jainamadiza upara upakAra karavA ema kevalI bhagavAne kahyu che. tema chatAM paNu hAla ahIM gurU mahArAja padhArelA che mATe temanI pAse jai Apa AleAcana karA ane tethI trIjA vratanI zuddhi thaze. kumAra paNa teja pramANe gurU samakSa AlecanA karI nirdoSa thayA. anukrame vizvasena rAjA paNa roga zAMta thavAthI svastha thaye tevA samAcAra adhikArI upara AvI gayA. meAkSapadavI. vaLI hAlamAM kumAranA parAkramavaDe nagarane koI prakAranA bhaya nathI ema jANI kumArane sAthe laI adhikArI vizvasena rAjAne maLavA mATe gayA. paraspara keTalIka vAtacitta thayA bAda adhikArIe kumAranu vRttAMta jaNAvyu, te sAMbhaLI rAjAe vicAra karyAM ke mhAre putra nathI teA Aneja putra karavA ThIka che. vaLI enAmAM eka mhATA guNu che ke skula ane anaparAdhI prANIonA vadhathI e virakta
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahananI kacA. ( 20 ) thaele che. mATe enA vizvAse rahIza tApaNu enAthI kAI prakAranA bhaya nahIM thAya ema jANI rAjAe kumArane yuvarAjapadavI ApI ane rAjya kArabhAranA adhikAra sAMkhyA, ane pote nivRtta thai tenA saMgathI samyakRtva pAmI jainazAsananI unnati karavA lAgyA. tyArabAda prathama paddabhraSTa karelA rAjAnA dezamAM mahunane daMDAdhipanuM sthAna ApyuM. eTaluM mahana zreSThI unmatta dazAmAM AvI gayA. te prasa Mge te dezanA cAraleAkeA, para rAjyanA najIkanA deze! luMTI letA hatA. leAkeAnuM dhana ane keTalAka manuSyAne paNa haraNa karI tyAM lAvatA hatA. mahuna tene bahu utsAha ApatA hatA. cAraleke paNa dareka padArtho mAMthI chaThTho bhAga tene ApatA hatA. A pramANe lAbhamAM lakhya thaI teNe trIjA vratanu dUSaNa paNa gaNyu nahIM. bAda sImADAnA rAjAee te vAta jANI tema vicAra karyA ke A daMDanAyaka deza luMTAvA chatA zAMta nahIM thAya, mATe kAika ghAtaka subhaTa pAse mahunane mArI naMkhAvyeA. pachI te mahana trIjA vratanA bhaga karI ekaThA karelA padArthomAM mUti thai ghAtaka upara bahu krodhAyamAna thayA chatA rIdradhyAnavaDe maraNa pAmI trIjI naraka bhUmimAM gayA. tyAMthI nIkaLyA bAda saMsAramAM ahukALa paribhramaNa karaze. mATe he bhavya purUSo ! jo mekSa sukhanI icchA hAya te cArane sahAya rUpa trIjA vratanA khIjA aticAranA tyAga kare. vaLI kumAra paNa cirakALa rAjyadharma pALI chevaTe utkRSTa niraticAra cAritra ArAdhIne meAkSa sukha pAmyA, temaja anaMgasenA paNa teja padavIne pAmI. iti zrI tRtIyAgute dvitIyAtIcAravipA ke mahanakathA samAptA //
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) zrI supArzvanAtha agni. Udayana zreSThInI kathA. ja bolyA ja karI e virUddha tRtIya virUddharAjyAtimAticAra. - dAnavirya rAjAe prazna karyo, he bhagavana ! trIjA atIcAranuM * svarUpa saMbhaLAvo ane tenuM sevana karavAthI trIjo atIcAra kaI gati thAya che te paNa Apa kRpA karI kahe. zrI supArzva prabhu belyA, he rAjana ! je purUSa potAnA rAjyathI virUddha rAjyamAM vepAra kare che, te udayananI mAphaka trIjA vratane trIjo aticAra karavAthI dhana ane zarIrano nAza kare che. jemake-aneka munionA caraNuraviMdathI bahu pavitra temaja aneka vidvAnethI vibhUSita je nagara mAtra sAta muni (rUSi) thI sevAyaluM ane eka jemAM budha rahele che evA AkAzane hase che tevuM zivabhadra nAme nagara A bharatakSetramAM tilaka samAna zobhe che. tenI aMdara uttama suvarNa vaDe yukta surana (jana) (sArAM ratna-saraMjana) thI sevA, sannadana (zreSTha naMdanavana=uttama putro) vaDe suzobhita megiri samAna sthira prakRtivALo ratnAkara nAme zreNI che. temaja sthira che vana jenuM, suvarNa samAna kAMti che jenI, mimpiSa rahita che daSTi jenI ane bahu vibudhajana (deva=vidvAne) mAM mAne pAmelI devAMganA samAna suMdarI nAme tenI strI che. saguNa (zakuna ) guNavAnu-pakSioe karI che, sevA jenI evA garUDa samAna uttamanItivALo ane sarva kalAomAM bahudakSa temaja vinayavAna rAjapAla nAme teone eka putra che. temaja kanakadhvaja zeThano putra udayana nAme tenA mitra che. banne mitro nadI, sarovara ane udyAnAdikamAM kIDAo kare che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ udayananI kathA. (29) eka divasa nadImAM banne ramatA hatA. tevAmAM tyAM uttama rUpavatI eka bALA teonA jovAmAM AvI. ekaMbAlAnuM dIvya alaMkArene dhAraNa karatI jANe jaladarzana, devI hAyane zuM ? tema netrane AnaMda ApatI te bAlA kASTanuM avalaMbana laI jalamAM taratI hatI, kSaNamAM DubI jAya ane kSaNamAM bahAra nIkaLe, tethI pitAnA AtmAne mRtaprAya mAnatI te bAlAe paNa dUrathI te banne mitrone joyA ane te belI, maraNa bhayathI bhIrU, zaraNahIna ane dIna avasthA anubhavati ane A samaye tame prANa zikSA Apo. anAthanI rakSA karavAmAM upekSA na kare. A pramANe bAlAnuM vacana sAMbhaLI teo kSaNArdhamAM nadInA pravAhamAMthI tene bahAra kADhI pUchavA lAgyA, tuM koNa che ane A sthitimAM zAthI AvI paDI? bAlA pitAnuM vRttAMta kahevA lAgI. siddhezvara nAme nagara che, temAM guNasena nAme bahu dhanAlya - zeTha rahe che. jyazrI nAme tenI bhAryA che. bAlAnuM caritra. teone sAta putra ane chevaTamAM bahu mAna tAothI huM eka putrI thaI temaja teone rahArI upara bahu prema hovAthI durlabhadevI evuM mahAruM nAma pADyuM. anukrame yauvana avasthAmAM AvI. jethI mahane paraNavA, aneka vaNika putra mAgaNI karavA lAgyA. huM teone hA pADatI nahatI, tethI mahArA mAtA pitAe mahane bahu samajAvI te paNa mahAruM maMtavya he teja pramANe satya rAkhyuM che. vaLI te zreSThIputra! uttama zrAvaka kuLamAM mahAre janma che. niraMtara sAdhu saMgamAM hArI prIti che, temaja karmanI laghutAne lIdhe manathI paNa huM saMsAravA IcchatI nathI. mAtra saMyamanIja vAMchA karuM chuM. paraMtu sanehapAzane lIdhe hArA mAtApitA mahane raja A nahI ki ane mArA avasthAmAM AvI che evuM
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) zrI supArzvanAtha caritra patA nathI tethI hAla huM zrAvaka dharma pALuM chuM. mArA mAtApitAnI draSTigocara rahIne sukhethI grahavAsamAM rahuM chuM. have eka divasa huM darzana mATe jainamaMdiramAM jatI hatI, tyAre mArgamAM be rAjaputrae mahane joI eTale temAMthI eka be, he mR. gAkSi ! prasanna thaI mahArA svAmI draSTi kara ke jethI hArI driSTirUpa amRtathI huM zAMta thAuM. pachI bIje bolyA, he tanvagI ! je dayA dharma pALanArI tuM satya zrAvikA hAya te hane choDIne manathI paNa bIjAnI prArthanA karIza nahIM, anyathA jarUra hArA prANa paralokamAM padhAraze. A pramANe bannenAM asabhya vacana sAMbhaLI jaladI huM jainamaMdiramAM gaI. vidhi sahita pUjana vaMdana karI tyAMthI bahAra nIkaLI graha tarapha AvatI hatI teTalAmAM te banne jaNa AgaLa mArga rekI ubhA hatA. temane joI huM ADe raste nAThI ane zIkhavratanI rakSA mATe dUra cAlI gaI, te paNa teo hArI pAchaLa pAchaLa AvatA hatA. evAmAM eka zaMkaranuM maMdira AvyuM eTale ekadama tenI aMdara huM pesI gaI ane dvAra baMdha karyo. teTalAmAM teo bahAra AvIne para spara yuddha karavA lAgyA. eka kahe mhArI strI che ane bIje kahe mahArI strI che ! ema vivAdamAM eka bIjAnA khathI banne jaNa prANa mukta thayA. e pramANe teonuM maraNa jaI dvAra ughADIne heM tyAM AvI joyuM to teja sthitimAM bannene joyA. tyArabAda mahane vicAra thaye ke aremahane dhikkAra che. A bannenA maraNanuM kAraNa huM poteja thaI. athavA Ate mehane vilAsa che. emAM mahAraze deva ? vaLI strIone deha azuci rasathI bhareluM che. asthi, vijhA temaja cAmaDI tathA nasothI vyApta che. te A dehamAM kaDA 9i) jIje # jasataM thAya? yuvaMtiene nitaMba bhAga kAmadevane vikAsa karavAnI rAjadhAnI che
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ udayananI kathA. (31) ema viSayI leke jANe che, paraMtu azuci evA maLamUtranI piTalI che tema jANatA nathI. ahA! meha mAhAsya kevuM che? vivalI rUpatarothI yukta strIonI nAbhine mUDha purUSa amRta kuMDa mAne che. paNa asaMkhya du:khanuM sthAna mAnatA nathI. mATe jevI rIte A banne ne joI mahita thayA ane maraNa paNa pAmyA, tevI rIte bIjAonI sthiti na thAya teTalA mATe huM cokkasa vicAra karI AtmaghAta mATe nadImAM paDI, paNa pachI hane vicAra thaye ke are ! A hetuM pApa AcaryuM, kemake jIteMdrabhagavAne pitAnA ane paranA vadhane niSedha karyo che. ema jANI AtmahatyAnA pApathI bhIrU thayelI evI huM tahArA jevAmAM AvI. niSkAraNa dayALu evA tamee mahane jIvitadAna ApyuM. tyArabAda teo belyA, dharmanA saMbaMdhathI tuM amArI bahena che. mATe he bhAgyavatI ! cAla, amAre ghera, pachI hArA pitAne tyAM have ame laI jaIzuM. tyArabAda te bAlA teonI sAthe ratnAkara zeThane tyAM gaI. putranA mukhathI bAlAnI sarva hakIkata jANu zeThe paNa sArI rIte tenI sevA karI. bAlAe zeThane kahyuM ke hArA viyegathI hArA mAtApitAne bahu ciMtA thatI haze. tethI temane khabara mekalA ratnAkare paNa te pramANe samAcAra mokalAvyA. A lekene dharmamAM deravA joIe ema jANuM bAlAe paNa tyAM rahIne sarva kene zrAvaka dharmane upadeza Ape. teoe paNa potAnI zakti pramANe saddagurUnA caraNa kamalamAM gRhI dharmane svIkAra karyo. thoDA divasamAM te bAlAnAM mAtapitA paNa tyAM AvyAM. ratnAkara zeThe teonI bahu bhakita karI ane bALAnuM sarva vRttAMta kahyuM. tamAre viyega hatuM chatAM paNa tamhArI putrIe amAre janma jainadharmanA upadezathI saphala karyo, kAraNake
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) zrI supArzvanAtha caritra. yadyapi vipadi vinazyati, paramupakurute tathA'pi khalu sujanaH / svayamagururdahyannapi, samIpalokantu surabhayati // artha jema agurU dhUpa pote baLatA chatA paNa samIpamAM rahelA prANIne sugaMdha Ape che, tema sajjana purUSa joke vipatkALamAM vinAza pAme te paNa paropakArathI vimukha thatA nathI." e vAkya teNIe satya karyuM. tyArabAda tenAM mAtApitAe vicAra karyo ke A putrIne ApaNe saMsAramAM joDIe evI AzA ApaNI nirarthaka che. kAraNa ke je anya leAkeAne viSaya uparathI virakata karI dharmamAM joDe che te peAte A saMsAramAM viSayabhAgamAM kevI rIte Asakata thAya tyAramAda putrI mAtApitAnA caraNamAM praNAma karI khAlI, huM tAta ! huM mAta ! mhArI upara dayA karI ahIMja hune dIkSA apAve, kAraNa ke huM bahu vicitra dazAmAM AvI paDI chuM. prathama te viSaya vAsanAthI dIna khanelA rAjaputrAnAM maraNunuM huMkAraNa thaI. tyArabAda tameAe pAlana pASaNa karelA ane saMsAra janya du:khAne nirmala karavAmAM samartha evA A dehane mheM ajJAna buddhithI nadImAM nAkhyA. jo A banne jaNe hane na kADhI hota te huM ajJAna maraNu sAdhIne bhavATavImAM lAkhkhA du:khAnu pAtra thAta. pachI tenA pitA olyA, vivekanA kuladira samAna evI he putrI ! mamane paNa A sugurUnu vacana rUcikAraka thayu che. tethI thArI icchA pUrNa karavA mATe ame paNa pravRtti karAzuM, paraMtu asAdhAraNa zIlaguNu, uttama viveka yukta cana ane vinayAdika thArA guNAthI rajIta thaelA svajana sahasA hArU adarzana mAlAnA abhiprAya,
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ udayananI kacA. (33 ) thavAthI du:khasAgaramAM DubI gayA che. te tene hArda"na nAva samAna thai paDaze tethI hAla tuM jaladI tyAM cAla. tyAM gayA Ada thArA manoratha saphaLa karIzuM. ema peAtAnI putrIne kahI guNasena zreSThIe siddhezvara nAme peAtAnA nagaramAM javA mATe ravAkara zeThanI AjJA mAgI. tyAre te khelyA, kalpavRkSa samAna vAMchitadAyaka evA jainadharmImAM A durlabhadevIe amane sthApana karI amArUM pazupaNuM dUra karIne manuSyapaNAmAM dAkhala karyo che. kahyuM che ke: na AhAranidrAbhayamaithunAni, tulyAni sArddhaM pazubhirnarANAm // jJAnaM vizeSaH pazumAnuSANAM, jJAnena hInAH pazavo manuSyAH // (6 - ma -- pazu ane manuSyAne mAhAra, nidrA, bhaya ane maithuna samAna hAya che, ubhayamAM jJAnamAtra vizeSa hAya che. mATe jJAna vinAnA manuSyA pazutulya jANavA." A pramANe ratnAkara zreSThIe vinaya sahita vacana pUrNAMka vastrAbharaNeAthI sanmAna karI tene vidyAya ryAM. anukrame tee paNa potAnA nagaramAM gayA. tyArabAda durlabhadevI mAtapitAnI AjJA laI sugurUnA caraNakamaLamAM dIkSA grahaNa karI ekAdaza agAnu adhyayana karI cirakALa vihAra karI kevaLa jJAna pAmI bahu lokonA saMsArasAgaramAMthI uddhAra karI te mAkSa sukha pAmI. have ratnAkarazeTha paNa kuTuMba sahita agikAra karelA gRhidharmImAM udyukta thayA. tenA putra rAjapAla paNa teja pramANe hamezAM dharmArAdhanamAM tatpara rahetA hatA. tenA sa'sathI udayana udayananu kapaTa. paNa dharma kArya mAM udyakata thayA. prAye teo banne mitrA sAtheja vepAra paNa karatA hatA. tevAmAM potanapura rAjAnA samasta dezamAM 3
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (34) zrI supArzvanAtha caritra. ati bhayaMkara duSkALa paDyo ane zivabhadra nagaramAM temaja samagra peAtAnA dezamAM sukALa ja hatA. tethI te dezanA rAjAe sarvane khabara ApI ke je koi vepArI potanapura dezamAM eka maNu paNa dhAnya mAkalaze teA tenA huM mhoTA daMDa karIza. temaja tenuM satra haraNa karI laiza. A pramANenA DhaDherA pote jANe che chatAM paNa uddayana gupta rIte vepArIe sAthe te dezamAM dhAnya meAkalAvavA lAgyA. te vAta rAjapAlanA: jANavAmAM AvI ke tarataja teNe udayanane kahyuM ke virUddha rAjyamAM vyavahAra karavA une cAgya gaNAya nahIM. temaja jo haeNne rAjAnI mAnA sAMbharatI hAya tA te vepAra baMdha kara. kAraNake trIjA vratamAM aticAra lAgavAtho A kArya dharma virUddha paNa thaze. vaLI rAjAnA kApa thavAthI thArA dhananA paNa nAza thaze. mAnanI hAni ane jIvavuM paNa durlaObha thai paDaze. vaLI adhama leAkeAne Anadra thaze. ane svajana varga ne bahu pIDA thaze. e pramANe rAjapAle bahu vAryuM tApaNu te adharmathI virAma pAmyA nahIM. anukrame te vAta rAjAnA jANavAmAM AvI. jethI tenu sarvIsva harI laI rAjAe tene vadhyasthAne laI javAnI AjJA karI. pAtAMne mitra jANI tenI upara rAjapAlane dayA AvI. jethI mahA kabje tene cheDAvyeA. paraMtu te AleAcana karyA vinA kharaNa pAmI bhavasAgaramAM bahu samaya paribhramaNa karaze. vaLI ratnAkara zrAvakanu kuTuMba paNa zrAvaka dharmanuM sArI rIte ArAdhana karI uttama devalAka tathA manuSya bhava pAmI svapa samayamAM mAkSa sukha pAmaze. iti tRtIyANutrate viruddharAjyAtikramA'ticAre udayanakathAnakaM samAptam // ~~~^[]*] *
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ varUNanI sthA. (35) varuNavaNikanI kathA. phUTatulAmAnAticAra. dAnaviya rAjAe vinaya pUrvaka prazna karyo ke he bhagavAna! he kRpAsAgara ! tRtIya aNuvratamAM ceAthA aticAranuM svarUpa draSTAMta sahita saMbhaLAvIne amane kRtArtha karI. zrI supArzva prabhu rAjAnA prazna sAMbhaLI bahu utsAha ApIne belyA, he narAdhIza ! trIjuM vrata dhAraNa karI je phUTa ( khATAM ) vajana athavA mAnAdikathI vyavahAra kare che, te purUSa vastunI peThe ubhaya leAmAM avazya du:khI thAya che. A bharatakSetramAM suvarNa ( uttama kAMti- seAnuM athavA brAhmAdika uttama jAti ) vaDe vibhUSita, varUNlRdraSTAMta. temaja pravara gadA ( gaja ) zreSTa gadA nAme Ayudha ( uttama hasti ) nA AdhAra bhUta viSNunA zarIra samAna maNikheTa nAme suprasiddha nagara che. temAM niraMtara dAna ( mada ) nI vRSTi karavAmAM atidakSa gajeMdra samAna harivikrama nAme rAjA rAjya kare che. caMdralekhA nAme . tenI strI che. vaLI te nagaramAM devasena nAme nagarazeTha che. temanI srInu nAma vijyA che. ane varUNa nAme teone eka putra che te dareka kalAmAM bahu kuzala chatAM niraMtara potAnA mitra sAthe smazAna bhUmimAM temaja jaMgalamAM bhramaNa kare che. mAtra anatha kArya mAMja te AnaMda mAne che. eka divasa harivikrama rAjAe leAkeAnI dayAne lIdhe cATAmAM bharatacakravartinuM nATaka karAvyuM. lAkA bahu umaMgathI ekaThA thayA. varUNa paNa te khela jovA lAgyA. te prasa`ge nATakiAe bhara kevaLajJAna.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) zrI supArzvanAtha caritra. tanarezvarane ArIsA bhavanano praveza Abehuba bhajavI batAvyuM. jemake-suMdara alaMkArothI vibhUSita pitAnuM zarIra joI bharata rAjA bahu khuzI thayA. pachI potAnI AMgaLIethI mudrikA nIkaLI paDI tethI zobhA rahita AMgaLI je anukrame sarva alaMkAra tyajI dIdhA, eTale zabhA rahita potAnuM zarIra joyuM. te uparathI A saMsAramAM sarva vastuonI zobhA kRtima che ema mAnI bharatacakI vairAgya pAmyA. kSaNa mAtramAM kevalajJAna utpanna thayuM. devoe muniveSa arpaNa karyo. sureMdroe namaskAra karyo. tyArabAda bhavanamAMthI nIkaLatAM temanI pAchaLa pAMcaso rAjAo paNa nIkaLI cAlyA. te jevAthI temaja vaLI vairAgyanAM vacana sAMbhaLavAthI varUNa vairAgya rUpI raMgazALAmAM utarI paDyo. ane pite vivekI banI sUtradhArane pUchavA lAge ke A bharata svA. mInA mArgane A heTA prabhAvika rAjAo anusaryA. paraMtu amArA sarakhA satvahIna prANIonI keIpaNa sugati thAya te raste che? hA che. ema kahIne teNe samyaktvAdi bAra prakArane zrAvaka dharma kahyo, potAnA pitA sahita varUNe sAvadhAnapaNe te aMgIkAra karyo. pitAnI vRddha avasthA hovAthI varUNa dukAnanuM kAma potAnI buddhithI calAvatA hatA temanA kuTuMbanA nirvAha jeTaluM dhana paNa kamAyo hato. paraMtu lokamAM mAna pAmelA anya dhanADhya lekene joI teNe jANyuM ke lokamAM kIrti te dhanathI ja thAya che. ema vicAra karatAM tene dhanane lobha bahu vadhI gayA ane temAMja Asakta thavAthI te zuddha bhAva uparathI paDI gaye. jyAre potAne levuM hoya tyAre moTA vajanathI tALe che ane ApavuM hoya tyAre nAnA vajanathI teLe che! temaja dhAnya, ghI, tela vigerenAM mApa paNa tevI ja rItanAM rAkhI phUTa vyavahAra karavA lAgyuM. A vAta tenA pitAnA jANavAmAM AvI tethI teNe bahu
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ varNanI kathA. (37) samajAvIne kahyuM ke he putra ! A phUTa vyavahAra karavA ApaNane ucita na gaNAya. vaLI vratamAM aticAra lAge che. ema ahu kahyu tApaNu varUNe paisAnA lAbhathI phUTeva cheDI nahIM. tyArabAda tenA pitAe tenA upara eka dRSTAMta kahyuM, jemakezAMti gAmamAM dhana nAme viSNu hatA. te dhanazreSThInuM dRSTAMta svabhAvathI ja satyavAdI hatA. temaja thADA lAbhathI mhoTA vepAra karatA hatA. jethI eTalI badhI tenI prasiddhi thai ke anya dukAneAnA tyAga karI sarva leAkeA tenIja dukAne AvatA hatA. temaja leAkeAnI eTalI badhI gIradI thatI. ke jamavAnA samaya paNa tene purA maLatA nahAtA. vaLI te leAkeAne emaja kahetA ke zuM mhArI ekaja dukAna che ? ahIMthI cAlyA jAo! mhArI ekalAnI pAchaLa lAgyA che. mhAre tamArA vadhAre lAbha nathI joitA. suMdara bhejana paNa maryAdA uparAMta karavAthI udvega kAraka thAya che. ema te varUNa khelatA hatA, paraMtu leAkeAe tenI dukAna cheDI nahIM. khIjI badhI dukAno cheDIne tenI dukAne divase divase ghaNA loko AvavA lAgyA. te vAta sAMbhaLI pAsenA vepArIe leAkAne kahevA lAgyA ke are! tame kevA murkhAo che! tamhArUM apamAna kare che tApaNu te jUThA dhRta nI dukAna kema cheADatA nathI ! e paNa potAnA lAbha mATe vepAra kare che. mata te nathI karatA ? vaLI ame paNa karImANu' ApyA sivAya tA paisA nathI letA ! te sAMbhaLI keTalAka grAhakA AvyA, tame sarve vepArIee cArInA dhaMdhA Adaryo che. tamane sarvene ame barAbara eLakhIe chIe. vaLI tame olyA vinA tAla karI che.. pUchavAthI purA javAba paNa mApatA nathI. evI rItanA veSadhArI viSNuka banIne tame sarve leAkeAne luMTI lIdhA satyathI vepAra karatA A vaNIka tamArI dRSTie bhale dvitu Da (esu
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) zrI supArzvanAtha caritra khavALo) hoya, paraMtu amane te sAro lAge che, kAraNa ke regane zAMta karanAra auSadha kaDavuM hoya te paNa priya lAge che. te pramANe lekenuM vacana sAMbhaLI anya vepArIo dhanazreNI upara vizeSa dveSa karavA lAgyA, ane dareka kAryamAM tenAM chidra zodhatA hatA paraMtu kiMcitmAtra paNa tenI bhUla dekhavAmAM AvatI na hatI. vepArI kemanA keIeka vaNike taratane marele eka bALaka tyAM paDela je. pachI sarve vepArIonI eka AbhIranI strI saMmaMti laI teNe eka AbhIrIne bolAvI tene lAMca ApI potAne svAdhIna karI ane kahyuM ke amAruM ATaluM kArya tyAre karavAnuM che. teNIe paNa te pramANe kabula karyuM, tyArabAda te bharavADanI strIne eka vastramAM vIMTIne marelo te bALaka Ape ane kahyuM ke A bALakane keDamAM besArI te dhanazreNInI dukAne tuM ja, pachI te pramANe sajIne tenI dukAna AgaLa gaI ane sutarane badale tela mAMgyuM. te samaye anya grAhakonI sAthe te Apa le karate hatuM tethI teNe kaMI javAba paNa Ape nahIM, eTale te kepa karI bolI, re bhilla ! tuM amane uttara paNa Apate nathI? A pramANe AbhIrInuM vacana sAMbhaLI bahu phodhAtura thaI dhanazrechIe te AbhIrIne kaMIka ThapakAvI. jethI tarataja marelA bAlakane pRthvI para pheMkI daIne huM luMTAI luMTAI ema pikAra karavA lAgI. te sAMbhaLI ArakSaka leke deDatA tyAM AvyA ane joyuM te AbhIrInuM tephAna teonA jovAmAM AvyuM. temaja teNIe kahyuM ke A vANuAe mahArA chekarAne mArI nAMkhe. ArakSakoe te vAta satya mAnI dhanazreNI ane marelA bALaka sahita AbhIrIne pakaDI laI grAmAdhipanI AgaLa hAjara karI sarva vRttAMta nivedana karyuM eTale prAmAdhipa
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ varUNanI kathA. (39) te saMbaMdhI tapAsa karatA hatA. te vAta gAmanA lekanA jANa vAmAM AvI, tethI mitra, putra temaja potAnA pitA samAna gaNAtA te dhanazreNInI Apattine nahIM sahana karatA evA gAmanA AgevAna sarve ekaThA thaI adhikArInA ghera gayA, ane kahevA lAgyA ke A vAta asatya che, mAtra heSi lokee A tarakaTa raceluM che. kAraNa ke dhanazreSThI samAna A nagaramAM kaI paNa satyavAdI vepArI nathI, temaja pate nyAyamAge cAlanAra che, vaLI jaina dharmamAM bahu zraddhALu che. ema sarve leke jANe che. e pramANe lekenI prArthanAthI adhikArI paNa samajyo ke A mahAjana lokonuM kahevuM satya che. ema jANI AbhIrIne khuba dhamakI ApIne kahyuM, re rAMDa! marelo bALaka keDamAM laI jeNe tane mekalI heya tenuM nAma bola, nahIM te hArA kAna ane nAka kApI laIza. te sAMbhaLI AbhIrI bahu gabharAI ane bolI ke dezAMtaramAMthI anAtha vAchaDI samAna huM ahIM AvI chuM. vaNika lekonA kahevAthI heM A duSkRtya karyuM che. adhikArI be, teo koNa hatA te batAva! AbhIrIe tyAM jevA mATe AvelA te vaNika janane batAvyA. eTale teone kabaje karIne adhikArIe paNa dhanazreSThI satyavAdI, nirlobhI ane sarva lokene saMmata che ema siddha karI batAvyuM. ane bAkInA vepArIo mAyAvI che eTale teo lekane phasAvanAra che. tethI teoe zreSane lIdhe A kArya karyuM che, mATe bahu virUddhavAdI A vaNika loke upara A tarakaTa paDe. tyArabAda AbhIrIne ApeluM dravya pAchuM maMgAvIne te kapaTI kone nirUttara karI Adhapatie teonuM sarva dhana luMTI lIdhuM. ane teone kArAgRhamAM dAkhala karyA, temaja dhanazreSThIne bahu sanmAna karI vidAya karyo eTale gAmanA sarve leke maLavA mATe dhanazreNInA ghera
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) zrI supArzvanAtha caritra. gayA ane harSa pUrvaka belyA ke sarvatra satyane jaya thAya che e vAta satya che. A pramANe dhanazreSThIne mahimA sarva lekemAM phelAI gayo. tyArabAda dhanazreNInA kahevAthI gAmanA lokoe sIpAsa karI te phUTavAdIone kArAgRhamAMthI mukta karAvyA. mATe he vatsa! phUTa vyavahAra cheDI de ane hArUM vacana mAnya kara. tethI tane sukha maLaze. ema tenA pitAe bahu samajAvyuM te paNa varUNe pitAne kadAgraha cheDe nahIM. chevaTe tenA pitAe svajana samakSa bhAga ApIne tene pRthaka karyo. tyAra bAda koIka divase eka rAjapurUSa varUNanI dukAnethI geLa, khAMDa, jIrU vigere keTalIka vastuo varUNane zikSA kharIdIne potAnA mitrane tyAM gaye te te mitra paNa bIjAnI dukAnethI teja vastuo laI teja vakhate pitAne tyAM beThA hatA. banne jaNe eka bIjAnI vAta karI. kiMmatamAM bannenI vastuo sarakhI hatI, paraMtu telamAM jUnAdhika lAgI. tethI te rAjapurUSe potAnI vastuo bIjI dukAne jaI telAvI joI te trIjA bhAganI ochI paDI. te vAta teNe amAtyanI pAse jaI nivedana karI. jethI teNe potAnI pAse varUNane bolAvI tenI dukAnanAM sarva vajana-kATalAM tolAvI jemAM te te mApa nyUnAdhika thayAM. tethI varUNane bahu baMdhana vaDe daDha baMdhAvIne kabaje karyo. te vAta devasena zeThanA jANavAmAM AvI eTale te amAtyanI pAse gayA ane vinati karavA lAgyA, teTalAmAM teNe Thapako Ape ke hazeTha! tamhAre putra A pramANe kUTa vepAra kare che? zeTha bolyA mahAzaya! je thavAnuM hatuM tethayuM. have ApanI zI marajI che! maMtrI balya, A aparAdha mATe hasta chedana, netra kheMcI levA ane sarva saMpattine apahAra karavo joIe, te vAta tame paNa jANe che. te paNa tayyArI zaramathI adhI gRhasaMpatti
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgaracaMdra kathA. (41) sAthe ene jIvate mUku chuM. devasena zreSThIe te vAta kabula karI. jethI maMtrIe te pramANe sarva vyavasthA karI varUNane baMdhanamAMthI mukta karyo. tyArabAda dUThabaMdhana vaDe jenAM aMga namI gayAM che eve varUNa bahu duHkhI thaI pitAne ghera gaye. ane tIvra vedanAthI trIje dIvase maraNa pAmyo. aMta samayamAM ArtadhyAna karavAthI maraNa pAmIne te bhUMDanI nimAM utpanna thaye bAda anaMtabhava bramaNa karI chevaTe anaMtasthAna (mekSa) ne paNa prApta karaze. devasena zeTha pote samyaka prakAre zrAvaka dharma pALI aMtasamayamAM anazana pUrvaka maraNa pAmI saidharma devalokamAM uttama deva thayA. iti vRtiyANuvrate caturthAticAravipAke varuNakathA samAptA. sAgaracaMdrazreSThInI kathA. paMcama tatpatirUpadravyakSepAticAra. dAnavirya rAjA be, he dInabaMdha! have trIjA aNuvratamAM pAMcamA aticAranuM svarUpa saMbhaLAve, sAgaracaMdra. zrI supArzva prabhu bolyA, he rAjana ! - je purUSa sArI vastunI aMdara tevI ja jAtanI kharAba vastu mizra karI vece che. te mANasa sAgaracaMdranI mAphaka A lekamAM temaja palekamAM bahu duHkhI thAya che. vRSabha-zreSTha purUSa (deva) e Azraya kareluM, sanaMdi paMDita (naMdi nAme balIva8) sahita uttama bhUti samRddhi (bhasma) vaDe dhavalagraha eTale havelIo athavA dhavalahara-uvala che zaMkara jene viSe evA kelAsa parvatanA zikhara samAna naMdipura nAme nagara che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) zrI supArzvanAtha caritra. sajjana rUpI kumudavanane praphulla karavAmAM caMdra samAna samaragajendra nAme rAjA temAM rAjya kare che. vinaya guNa saMpanna kumudinI nAme tenI strI che. vaLI te nagaramAM sthira che prakRti jenIe sumati nAme zreNI che, sulasA nAme tenI strI che. temaja teone sAgaracaMdra ane guNacaMdra nAme be putra che. dareka kalAomAM teo kuzala ane gADha sneha pAzathI koI paNa samaye viga sahana karatA nathI. temaja teo vyavahAra tathA vihArAdi dareka kAryomAM svecchA pramANe sAthe ja vicAratA hatA. eka divasa keIka kArya prasaMgane lIdhe banne sAthe grAmAMtara javA nIkaLyA. be gAu gayA eTale eka muni teonA jovAmAM AvyA. tyAre sAgaracaMdra be he baMdhu! Aje ApaNe javAnuM baMdha rAkhe, cAle, ghera jaIe. kAraNake A muninuM darzana apazukana gaNAya che, tethI ApaNane lAbha maLaze nahIM. temaja zukana zAstramAM kahyuM che ke malamalinavasanadeho-muNDitazirastuNDako'zucivadanaH / muvimo mA, daI rya na Hdhati . artha-bajeNe malina vastra paherelAM hoya, mAthuM muMDAveluM hoya, mukha zuddhihIna hoya temaja zArIrika zebhAne jeNe tyAga karyo hoya e bhikSuka mArgamAM daSTigocara thAya te kArya siddhi thAya nahIM." guNacaMdra be, he bAMdhava! AvuM ayogya vacana bolavuM hane ghaTatuM nathI. je AvA mahAtmAnuM darzana paNa apazukana gaNAtuM hoya te pachI bIjuM ke A dunIyAmAM zukana ja nathI. vaLI je munionuM darzana mAtra pApano nAza kare che, vaMdana karavAthI jemAM prANI janene uddhAra kare che. temanuM darzana apazakana kema gaNAya? sAgaracaMdra bole, zrAvakenI sAthe tyAre
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgaracaMdra kathA. (43) saMsarga che. tethI A muni upara tyAre pakSapAta che. jethI te pApanuM phala tuM anubhave che. guNacaMdra be he baMdhu! A muni saMbaMdhI tane dveSa hovAthI ahIM rahIza athavA jaIza tepaNa tane lAbha thavAnuM nathI. jo ke pUjya evA munivare svAbhAvika ja maMgaLa svarUpa hoya che, paraMtu niMdA karanArane atizaya amaMgaLa phaladAyaka thAya che. temaja tene ubhaya lekamAM durgati, dudha ane anaMta du:kha prApta thAya che. mATe he bAMdhava! A tamhAre vicAra bahu kharAba che. vaLI kalyANanA kulabhavana samAna A munIMdranA darzanathI huM jyAM jaIza tyAM mahAre bahu satkAra thaze. temaja bahu zubha kArya karI huM kRtArtha thaIza. mATe hi bAMdhava ! phuraNAyamAna tejanI mUttimaya A muninI haju paNa kSamA mAge. ane zAMta thAo. jayeSTha baMdhu pUrNa haThamAM Avela hovAthI belyo ke, enI kSamA mAgavAthI je zAMti thAya te zAMti mahAre khapa nathI. hArA javAthI paNa hAruM hRdaya baLe che paraMtu huM zuM karuM? tuM bahu DAhyo thaI gayo che, jethI mahane vRSabha samAna paNa tuM gaNatA nathI. ema kahI sAgaracaMdra pAchA vaLe. sAgaracaMdranA gayA bAda guNacaMdra munine namaskAra karI pitAnA kArya mATe AgaLa cAlya, divasa guNacaMdra. te AnaMdamAM vyatIta thaye. rAtrInA samaya thaye eTale prayANa baMdha karI eka nagaranI bahAra viSNunA maMdiramAM mukAma karI pote suI gaye. ardha rAtrinA samaye tene sAMbhaLavAmAM AvyuM ke he svAmin ! guNacaMdra! ubhA thAo, jaladI sajaja karelA rathamAM Apa bese ke jenI aMdara besIne amhArI svAminI ApanA mATe khAsa AvelI che. A pramANe keIka strIne zabda sAMbhaLI guNacaMdra
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) zrI supArzvanAtha caritra. vicAra karyo ke A muni darzananuM ja phaLa che. anyathA Ave anukULa zabda kyAMthI sAMbhaLavAmAM Ave ? pachI guNacaMdra nimaMtraNa karavA AvelI strIne hAtha pakaDI ratha AgaLa gaye. rathamAM beThelI kumArIe potAnA hastanuM avalaMbana ApI guNacaMdrane rathamAM laI lIdhuM. tyArabAda suMdara phalethI bhareluM pAtra tenA hAthamAM ApyuM. pachI ThaMDu pANI pAI sopArI ApI. tyAra bAda kapuranA mizraNa vALA caMdana rasane guNacaMdranA zarIre lepa karyo. pachI bahavegathI ratha calAvyuM. ATha ceMjana gayA eTale sUryodayano prakAza paDyo. jenI sAthe saMketa karyo hate te purUSa karatAM ghaNe suMdara ane navIna thavana vayamAM AvelA guNacaMdrane kumArIe joye ane hRdayamAM bahu khuzI thaI te bolI, he priya vallabha! ahIM ja hune vare. daivanA ApavAthI tame ja mahArA bhartA che. anyathA anya sAthe maheM saMketa karyo hate tema chatAM tamhAro vega kayAMthI thAya? mATe he subhaga ratna! deva yege je thavAnuM hatuM te thayuM. have to tameja hArUM zaraNa che. tamhAre kaI ciMtA karavI nahIM. kaTi mUlyanAM A hAra AbharaNa che te ApanAM ja che. Apa IcchA pramANe AnaMda bhegave. ema kahI teNIe pitAnuM vRttAMta kahyuM ke vasaMta senA nAme huM naMdipuranA rAjAnI putrI chuM. vaLI hArA pitAne vicAra evo che ke potAnA sImADAnA vRddha nareMdranI sAthe mahAre vivAha kare, te vAta mahArA sAMbhaLavAmAM AvI. tethI huM bahu du:khI thaI ane guNacaMdra nAmanA eka kSatriya sAthe te devamaMdiramAM maLavAne mahe saMketa karyo hate, huM rathamAM besI tyAM AvI ane hArIdAsIne bolAvavA mekalI, tethI tame tenI sAthe AvI mahArA rathamAM beThA. vaLI huM ema mAnuM chuM ke mahArA pitAnA bhayathI saMketa kare te purUSa ahIM nahIM AvyA hoya te sAMbhaLI guNacaMdra bolyo ke je A
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgaracaMdra kathA. (45) vAta satya hAya te huM paNa nadipuraneAja rahIza chuM ane jAtanA vANIyA chuM. mATe A duSTa khanAva daive sughaTita karyo, jo hArA kahevA pramANe karUM te kuTuMba sahita mhArA mAtA pitAne bahu mApatti AvI paDe. rAjakumArI elI, tamhAre kAI prakArano bhaya rAkhavA nahIM. kAraNa ke huM... mhArA mAtA pitAne mahu priya chuM. mhArUM vacana teo anyathA karatAM nathI. mhArA sukhathI teoe sukha mAneluM che. A pramANe kumArInA nizcaya jANI guNacaMdra zakuna baLathI tatkAla kumArIne paraNyA. tyArabAda te kumArInI pAchaLa nIkaLelA sarva sAdhana sahita dvArapAla tyAM AvyA ane paraNavAnA cinhavALI kumArIne temaja tenA bhartAne joI teNe namaskAra karyAM. pachI guNacaMdra sahita kumArIne rAjAnI pAse te lai gayA. peAtAnA pati sahita kumArIe pitAnA caraNamAM namaskAra karyA. bhUpatie temane rahevA mATe mhoTA eka prAsAda ApyA. temaja temanA tAkhAmAM deza, hAthI, gheDA, ratnanA bhaMDAra vigere sarva sa'pattie ApI. bIje divase guNacaMdra peAtAnI strI sahita petAnA pitAne ghera javA nIkaLyeA. zerInI aMdara praveza karatAM AgaLa cAlatA purUSane zeThe pUchyuM, bhAi ! A kaNa Ave che? tyAre purUSa bAlyA hai zeThajI ! A te rAjAnA jamAinI svArI tamhAre tyAM Ave che. te sAMbhaLI tarataja zeTha te ciMtAmAM paDyA ke emane ahIM AvavAnuM zuM kAraNa haze ? athavA have ciMtA karavAthI kaMi vaLe tema nathI. prathama emanA Agamanane mUtkAra karavA joie, ema jANI zeTha te utAvaLathI hAmA AvyA. teTalAmAM pitAne joi guNacaMdra hAthiNI uparathI nIce utarI strI sahita pitAnA caraNamAM namyA. zeTha khuzI thaI pitAputranA samAgama.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) zrI supArzvanAtha caritra. khelyA, he putra ! A adbhuta samRddhi kyAMthI maLI ? guNacaMdre paNa munidarzanathI AraMbhI sava vRttAMta nivedana karyuM: tyArabAda teNe pUchyuM he pitAjI! mhArA mhoTA bhAi kema dekhAtA nathI ? pitAe kahyuM bhAi ! thArI sAthe ahIMthI te gayeA che teTalI vAta huM jANuM chuM. tyAra bAda guNacaMdre potAnA anucara mokalI sAgaracaMdranI zeAdha karAvI, anukrame kruratAM karatAM teone sAgaracaMdranA patto lAgyA. tyAMthI tene lai anucarA guNacaMdranI pAse AvyA ane teNe peAtAnA bhAIne vinaya pUrvaka pUchyuM ke muni pAsethI gayA khAda Apane kaI lAbha maLyA ? sAgaracadra khelyA, apazukana thavAthI pAchA vaLI huM nagara tarapha mAvatA hatA teTalAmAM tyAM cAra leke AvI pahoMcyA ane mAre| . mArA ema khelatA teoe daMDAdikanA prahArathI jINu karI haeNne pRthvI upara pADI dIdheA. temaja vastrAdika grahaNa karI mukhamAM vastranA DucA mArI vRkSanA mULamAM mhane sajjaDa bAMdhIne te cAlatA thayA, tyArabAda tyAM eka musAphara AvyA. mhArI dIna avasthA joi tene dayA AvI. jethI mhane ba MdhanathI mukta karyAM, pachI teNe pAtAnI pAsethI gheADuMka khAvAnuM hune ApyuM. vaLI pANI pAyuM, tethI huM zuddhimAM ALyA, pachI mheM vicAra karyo ke guNacaMdranuM kahevuM satya thayuM. muni mahArAja zakuna rUpa 'hAvA chatAM temane ama galika mAnavAthI mhArA mananA vicAra mhane phalIbhUta thaye.. mATe hajI paNa muninI pAse jai temanI kSamA mAguM. vaLI puNyanA udayathI kAi paNa rIte temanu darzAna thAya teA sArUM, ema jANI huM tyAM gayA, daivayeAge muninAM darzona thayAM. namaskArapUrNAMka mhArA doSa pragaTa karI mhe' kSamA mAgI, tyAre.muni khelyA, " dhama ane adharmanu phUla leAkamAM pragaTa vedatA sarala prANIe jANI zake che," anya kuTila jIvA kAi re
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgaracaMdra kathA. (47) paNa prakAre jANatA nathI.. vaLI A saMsAramAM jIvAne eka dharma ja zaraNa che; anya vastuo du:khanuja kAraNa che. ajJAnathI adha aneleA, kaSAyamAM prItivALA temaja viSayamAM Asakta thayelA prANI prasiddha ane sphuTa batAvelA dharmane svikAratA nathI. vaLI vizuddha mA ne prApta thayeleA vivekI jIva dharma sevanathI sarva vastu meLavI zake che, '" A pramANe munie vistArapUrvaka muni ane gRhI dharmanA upadeza ApyA. munidhama pALavAne asakta hAvAthI mhe' gRhIdharma nA svikAra karyAM. temaja pUrvanA aparAdha rUpa maLane dhAvAmAM prAyazcitta rUpa lapravAha vaDe muninA caraNa kamaLamAM Atmazuddhi karatA hatA, teTalAmAM hAza sevake mhane joyA. guNacaMdra khelyA, " jyeSThama ! munIMdranA darzanathI prApta thayelI A rAjyalakSmI ApanI che, ApanI IcchA pramANe bheAgavA." te sAMbhaLI sAgaracaMdra melyeA, muninA caraNakamaLanA prasAdathI jainadharma spune prApta thayA che. tA have pApasthAnarUpI A rAjyanuM mhAre zuM prayeAjana che ? mATe huM badhu ! huM te ahIM rahI dharma sAdhana karIza." mA pramANe sAgaracaMdranA nizcaya jANI guNucadra peAtAnA pitAne rAjyasthAnamAM lai gayeA. tyAramAda teNe naredranI AgaLa muni darzananI vAta kruhI ane mArA mAgI ke "te munIMdrane vAMdavA mATe huM jAuM chuM." rAjA AhyA, " ame paNa AvIe chIe, ' tyArabAI rAjA, strI sahita guNacaMdra, sAgaracaMdra ane sumati nAme tenA pitA vigere save muni pAse jai abhiva'dana karI dharma sAMbhaLavA beThA. dezanAnI mate rAjAe samyaktvavrata grahaNa karyuM. guNudre khAra aNuvrata lIdhAM, khIjAoe samyamAtra temaja keTalAka janAe yathAzakti bhinna bhinna niyama lIdhAM. tyArabAda sunIMdrane namaskAra karI nareMdrArdika sarve peAtAnA
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) zrI supArzvanAtha caritra. sthAnamAM gayA. pUrNimAne caMdra jema sAgaracaMdrane AkAzane dIpAve che tema guNacaMdra dharmamAM kedAgraha. ta5ra thaI jainazAsananI unnati karavA lAge. sAgaracaMdra pitAnI dukAne vepAra karate hate. paraMtu kuTuMbanA piSaNa jeTaluM paNa dhana mahAmuzIbate kamAtuM hatuM, tethI guNacaMdra aneka yuktipUrvaka pitAne tyAMthI keTaluMka dravya tene tyAM mekalAvate, paraMtu mithyAbhimAnanA AvezathI te svIkArate nahIM pachI guNacaMdra tene ghaNe samajAvyA te paNa teNe pitAnI haTha choDI nahIM. temaja guNa caMdranI samRddhi joI ISyane lIdhe te baLavA lAgyA. vaLI dhananI IcchAthI bahu pIDAvA lAgyA. tethI sAgaracaMdra ceLa raMgamAM so raMgI, kesaramAM kusuMbe, kasturImAM karaNanuM mizraNa karI temaja karAdikamAM tevA padArthonuM mizraNa karI mleccha lekenI vastimAM vepAra karavA lAgyA. eka divasa koIka nekaranI sAthe takarAra thaI temAM sAgaracaMdra tenuM apamAna karyuM. tethI teNe svecharAjAne pharIyAda karI ane sAgaracaMdranI dravya mizraNAdika kapaTa vArtA khullI karI. rAjAe tenuM sarva dhana harI laI kArAgRhamAM puryo. temaja bahu kSudhA tRSAdikanI vedanAthI maraNa pAmI te vyaMtara thaye. tyArabAda manuSyabhavamAM anubhaveluM aticAranuM phaLa saMbhArate chate pazcAttApa karavA lAgyo ke adharmanuM phaLa maheM pratyakSa anubhavyuM. je maheM aticAranuM sevana na karyuM hatate hane A vyaMtarapaNuM prApta na thAta. ema samajI teNe jainamaMdiramAM tathA saMgha kAryamAM yathAzakti udyama karI manuSya bhava prApta karyo. ane teja bhavamAM karelA puNyanA udayathI prathama avasthAmAM dIkSA laI vidhi pramANe pALIne sarva karmane kSaya karI sAgaracaMdrane jIva mokSe gaye. temaja guNacaMdra paNa bahu
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgaracaMdranI kathA. (49 ) samaya gRhIdharma pALI strI sahita pite dIkSA grahaNa karI karmane kSaya karI mokSasthAne gaye. vaLI jeo paradravyane apahAra nathI karatA teo narakAdika du:khathI dUra rahe che. temaja teone saubhAgyavaDe vibhUSita evI svarga lakSamI avazya varelI jANavI. vaLI adattAdAnathI virakta thayelA purUSa sarva lekenuM vizvAsa sthAna thaI A lokamAM ja vizALa kIrti ane sukhasaMpattine meLave che. temaja paralokamAM teonA dhananI hAni thatI nathI. ane sarva Icchita kArya siddha thAya che. mAtra ciMtavana karavAthI sukha saMpattine lAbha thAya che. mATe he bhavya leke ! aticAra vimukta juddhara evuM trIjuM vrata jeo dhAraNa kare che teonI satkIrtirUpI velaDI brahmAMDarUpI maMDapa upara phelAya che. ititRtIyANuvrate paJcamAticAravipAke sAgaracandrakathAsamApta / itizrImallakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapagacchAdhirAjazAstravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImadbuddhisAgarasUriziSyaprasiddhavaktetilabdhakhyAtivyAkhyAnakovidapanyAsazrImadajitasAgaragaNikRtagurjarabhASAnuvAde prabhudezanAprabandhe sadRSTAntAtIcAravyAkhyopetaM tRtIyamaNuvrataM samAptam / / ---- ----
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) zrIsupArzvanAthacaritra. paradAragamanaviramaNavrata. vIrakumAranI kathA. dAnavirya rAjA be he bhagavana ! Apa kRpAsiMdhu che mATe kRpA karI dInajanA uddhAra mATe cethA aNuvratanuM svarU5 amane daSTAMta sahita samajAve. zrI supArzvaprabhu belyA, he rAjan ? hArI jIjJAsA pUrNa karavA mATe amane bahu AnaMda thAya che. tyArA praznano uttara sAvadhAna thaI zravaNa kara. cothA vatamAM parastrIne sarvathA tyAga karavAne che. mATe je purUSa para strIne tyAga kare che te bhavyAtmA para dvAranI keIsamaye sevA karatuM nathI. temaja potAnI strI viSe saMtoSa mAnate te purUSa samagra jagatane rakSaka thAya che. vaLI A lekamAM paNa virakumAranI mAphaka parastrIthI virakta thayelAnI kIrti, yaza ane purUSArtho vistAra pAme che. purUSettama kRta zayana (kRSNa vAsudeve jenI aMdara zayana kareluM che= purUSottama kRta sadana) uttama vIrakumAradaSTAMta. purUSoe nirmANa karyA che graha jenI aMdara, uttama ranethI vibhUSita, temaja supAta (zreSTha vahANa sArA bALakonuM kulamaMdira) ane lakSmInuM nivAsasthAna evA samudranA jaLa samAna zrI nilaya nAme suprasiddha nagara che. temAM ripumana nAme rAjA hatA. te sarva kalAonuM sthAna hate. vaLI jene tyAM aneka hastIo zobhatA hatA, temaja dareka zubha kArya tene sevatAM hatAM, eTaluM ja nahIM paraMtu amuka samaye amuka kArya karavuM te dareka kAryane kama teNe gaThavyo hate. vaLI kamalazrI nAme tenI bhAryA hatI. te suMdara vilAsavarDa
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrakumAranI kathA. (51) rati ane raMbhAdika apsarAone parAjaya karatI hatI. A dunIyAmAM vilAsanuM kulabhuvana mAtra teja gaNAtI hatI. vaLI bhuvanarUpI sarovaramAM kamalinI samAna lakSmInuM krIDA sthAna hatI. viSaya sukhamAM Asakta thayelAM teone eka putra thaye, jenuM nAma vIrakumAra hatuM. vaLI te rUpamAM sanaskumArane anusarate ha, zUra, dhIra, tyAgI ane kRtajJa janamAM ziramaNi samAna temaja sarva kalAone pAragAmI hatA chatAM paNa bahu vinayavAnuM hatuM. vaLI te caMdra samAna zItala hatuM paraMtu temAM kaIpaNa prakAranuM lAMchana nahotuM. eka divasa vIrakumAra svArI sAthe zikAra mATe jaMgalamAM gaye. tyAM ekapaNa mRgAdika pazuo tenA addabhutamuni jovAmAM AvyAM nahIM. tethI vismaya pAmI dazanA pitAnA parijana sahita kumAra tyAM ADe avaLe bhramaNa karatA hatA teTalAmAM tyAM ekAMtamAM ekaThA thaI beThelA sasalAe, mRgalA, pADA, ghoDA, hAthI, siMha, vAgha ane citrAo vigere aneka prANIone parasapara vairi chatAM paNa mitra samAna nirbhaya sthitivALA joyA. temaja teonI madhyamAM beThelA ane niraMtara AtmadhyAnamAM rakta evA muniMdranAM darzana thayAM. vaLI te munIMdra zravaNendriyane amRtavRSTi samAna ane megha samAna gaMbhIra evI vANIvaDe dharmadezanA ApatA hatA. evAmAM kumAranA sainikoe te pazuo upara bANa, bhAlA vigere AyudhonA prahAra karyA. paraMtu teone te pIDAkAraka thayA nahIM. tyArabAda pazuomAM varanI zAMti temaja zastronuM vipulapaNuM joI kumAra Azcarya pAme ane teNe jANyuM ke A munIMdrane ja prabhAva che. pachI kumAra praNAma karI muninI AgaLa beThe, A pramANe kumArane AcAra
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (para) zrI supArzvanAthacaritra joI tene parijana paNa vinayapUrvaka namaskAra karI nIce beThe. tyArabAda munie dharmalAbha ApI dharmadezanA prAraMbha karyo. he bhavya prANIo ! ghAsa cArAthI jIvana calAvatA evA anAtha prANuone saMhAra karavAmAM zuM parAkrama gaNAya ? temaja vRddha ane pAMgaLAone vadha karavAthI keNe jaya meLa ? ekane prANa haNavAmAM Ave che ane tene mAranAre khuzI thAya che, e vAta satya che, kAraNa ke dariddhi mANasa gerasa mATe gAyane mAre che. vaLI. meMhathI aMdha banelA ane keNI DhIMcaNa vigere mama sthAnamAM traNanA du:khathI pIDAtA pApI jane A bhavamAM ja zIta, uSNa, kSudhA, tRSAdika aneka kaleze sahana kare che. sarva pApI purUSane prANu vadhanuM pApa narakanuM mukhya kAraNa thAya che. temaja mAMsa bhakSaNa paNa caMDAlanI AjIvikA che. dareka jIvene potAnuM jIvita sadA kALa priya hoya che ane maraNa aniSTa hoya che e vAta siddha thAya che. zAstramAM paNa kahyuM che ke - amedhyamadhye kITasya, sureMdrasya surAlaye / samAnA jIvitAkAMkSA, samaM mRtyubhayaM dvayoH / artha--"viSkAmAM rahelA kIDAne temaja svarga mAM vAsa karatA sureMdrane jIvavAnI AzA sarakhI hoya che ane maraNa bhaya paNa bannene sarakheja hoya che." vaLI durvacana, gALa, prahAra, parAjaya, ThagAI, ane mRtyu jema potAne apriya lAge che tema bIjAone paNa apriya lAge te vAta satya che. je vastu jene iSTa hoya te vastu tene ApavI, jethI te parabhavamAM ApanArane prApta thAya che. jevuM dAna A bhavamAM ApavAmAM Ave che tevuM parabhavamAM maLe che, eka tarapha jIvita ane eka tarapha cakavatI rAjya, e bannemAMthI ekane vinAza thavAne prasaMga Ave che te prasaMge sarva jIne potAnuM
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrakumAranIkathA. ( 53 ) jIvita bahu priya lAge che paraMtu rAjyanI icchA kAi karatuM nathI. dhana, bAMdhava, ke svajanAmAM temaja zrI putrAdikanI apekSAe paNa darekane peAtAnu jIvita atyaMta priya hAya che te vAta AjagamAM anubhava siddha che. jo manuSyA paNa prANIonu mAMsa khAya ane rUdhira pAna kare teA kIDA, tathA kutarAomAM ane temAM ze| taphAvata ? temaja dIna, anAtha, zarahIna evA niraparAdhI jIvatA prANIone mArI teonu mAMsa bhakSaNa ke rUdhirapAna kare teA naraka zivAya tene bIjuM kayu kula maLavAnu ? kAraNa ke pavitra bheAjana vidyamAna hoya chatAM tenA anAdara karI durAcArI leAkeA mAMsa bhakSaNa kare che. jee nirdaya ane nivivekI anI viSTA samAna mAMsanuM bhakSaNa kare che teenA janma ja A lekamAM na thavA te zreSTha che. temaja tevA duSTonuM udara pAtrazu paNu du bha thAya che. mATe para prANI para dayA rAkhavI. A pramANe dezanA sAMbhaLI kumAre utkRSTa evu samyakatva vrata dhAraNa karyuM. temaja saMkalpathI sthUla anaparAdhi prANIonA vadha na karavA tevA niyama lIdheA. temaja tenA parivAre parastrI sevana tathA mAMsa bhakSaNanA niyama lIdhe| tathA anya janAe paNa yathA rUci niyama lIdhA. tyAra bAda munine namaskAra karI tee peAtAnA sthAnamAM gayA. eka divasa rAjAe buddhinI parIkSA mATe kumAreAne pUchyu ke pAMcAla dezamAM prathama je mhe adhikArI kumAronI parIkSA. mUkelA che te bahu kA dakSa ane sarala svabhAvI che. vaLI tyAM eka varSamAM daza lAkha seAnaiyA unna thAya che ema tenu kahevu thAya che. have khIjA madhikArIonu kahevu ema thAya che ke jo A sthAnamAM mhane mUkA tA huM dara varSe padara lAkha ubhanna karI ApuM. A vAta prathamanA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) zrIsupAzvanAthacaritra. adhikArIne ame jaNAvI tApaNu teNe ema jaNAvyu` ke je usanna thAya che teja pramANe thaze, mhArAthI vadhAre thaI zake tema nathI. chatAM Apane jema yeAgya lAge tema karI, mATe have ApaNe zuM karavuM ? A pramANe pitAnA prazna sAMbhaLI vIrakumAra zivAya anya kumAra khelyA. je bahu dhana sanna kare te adhikArIne te deza soMpavA ucita che. tyArabAda rAjAe vIrakumAra tarapha STi karI kahyuM ke tuM kema kaMi khelatA nathI? tyAre te khelyA, huM tAta! mhArA mata evA che ke Ape prathama mAheAza ane satyavAdI je adhikArI mUkelA che teja ApanA hitakArI che. kAraNa ke te adhikArI prajAne pIDavA icchatA nathI. ane prajA sukhI rahevAthI rAjyamAM saMpattie adhika prApta thAya che. vaLI tema thavAthI uttarAttara udyoganI vRddhi thAya che. temaja rAjanIti pramANe kara levAmAM Ave te ahu dhana saMpattiyA prApta thAya che. vaLI nyAya pramANe cAlavAthI dravya ane dharmanI paNa AkhAdI thAya che. zAstramAM paNa kahyuM che ke-- arthAt trivarganiSpatti-nyAyApArjitavarddhanAt / adharmA'narthazeokAnAM viparItAtsamudbhavaH // anyAya vaDe upArjana karelA dhanathI dharma, artha ane kAmanI siddhi thAya che. temaja anyAyathI meLavelI saMpattivaDe adhama, anartha ane zAkanA prAdurbhAva thAya," mATe he pitAjI ! prathamanA je niyAgI che teja ceAgya che. kAraNa ke te nItithI dhana meLave che, vaLI anya niyogI anItithI paMdara lAkha meLavaze khI. para`tu tumhArA niyeAgI thai je anyAyanI pravRtti karaze tethI tame paNa adhamI gaNAze| ane cAre taraphathI ApanI upara duSprIttinA prahAra prApta thaze. vaLI prathama varSamAM te phUTa niyeAgI
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrakumAranI kathA. (55) paMdara lAkha meLavaze paraMtu bIje varSe tene ce bhAga ke trIje bhAga ane trIje varSe te loke kara ApavAne paNa azakta thaze. tethI eka lAkhe paNa meLavavA muzkela thaze. A mahAruM vacana aMte satya thaze. kAraNa ke- __dugdhamAdAya dhenunAM, mAMsAya stanakarttanam / __atyupAdAnamarthasya, prajAbhya pRthivIbhujAm // artha-"rAjAoe prajA pAsethI maryAdA uparAMta kara le te gAyanuM dudha laI lIdhA pachI teonA mAMsa mATe stana (AMcaLa) kApavA barAbara che." A pramANe vIrakumArane abhiprAya sAMbhaLI rAjAe vicAra karyo ke uMmaramAM sarva kumAre karatAM A hAne che. paraMtu buddhimAM te mATe che. mATe rAjyabhAra dhAraNa kara. vAne A lAyaka che. jo ke enA haeNSi lekethI sAvadhAna rahI huM enI rAjyapadanI regyatA pragaTa karIza nahIM, paraMtu tenA svAbhAvika guNone temaja lokonA anurAgane AcchAdana karavAne huM zaktimAna nathI ema jANI te bolyA, he vatsa! A sarve kumAronI buddhi malina che. mAtra tuM ja zuddha buddhimAna che. kAraNa ke sarvanI mAnyatAthI hArI mAnyatA bahu uttama prakAranI che, vaLI anyAyathI meLavelI saMpattine vilAsa lhane rUca nathI. ema hArA bolavA uparathI teonI buddhine tiraskAra khullI rIte thayuM che tethI tuM A rAjya vaibhava temaja A deza cheDI cAlyA jA. jethI tyArI buddhine prabhAva te pragaTa che chatAM paNa bahu prasiddha na thAya. nareMdranI AjJA laI namaskAra karI vimala nAme matisAgara * maMtrInA putra sAthe vIrakumAra tyAMthI nIkavIrakumArane pravAsa. je. rAjAe kumAranI rakSA mATe pitAnA subhaTe mokalyA. teo sAmAnya musAphara
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) zrIsupAzva nAthacaritra. samAna veSa dhAraNa karI kAI na jANe tevI rIte kumAranA Anucara tarIke niraMtara sevAmAM hAjara rahe che. anukrame te kumAra kAzalapuramAM gayA. nagaranI najIkamAM eka sarAvara hatuM. tenA kAMThA upara svaccha havAmAM vizrAMti mATe kumAra beThA hatA tevAmAM suMdara dhvanivaDe maneAhara vAjIMtrInA nAda tenA sAMbhaLavAmAM Avye. vimale tyAM AvatAM kAika nagaravAsIne pUchyuM, bhAI? ahIM kAi mahAtsava che ? ke jethI A vAjItrA vAgI rahyAM che. purUSa khelyA, A nagarane adhipati raNudhavaLa nAme rAjA che, tene kurUmati nAme putrI che. te rAjAne pAtAnA prANathI paNa adhika priya che, paraMtu te kurUti purUSa dveSaNI che. arthAt koi paNa vara tenI dhyAnamAM AvatA nathI. tethI tenA pitAe kuladevInI ArAdhanA karI, jethI kuladevI pragaTa thai. eTalI ke paTTa hastI upara kumArIne besArIne te hAthI chUTA mUke ane te hAthI peAtAnI zuDhavaDe jene varamALA paherAve teja kumArInA vara jANavA, temaja kumArI paNa te purUSa upara bahu premavALI thaze. A pramANe devInuM vacana sAMbhaLI rAjAe te pramANe hAthI zaNagArI chuTA mUkyA che, ane tenI AgaLa vAjI MtrA vAge che. hastI peAte mAlI vADAmAM jaI suMDha upara puSpamALA dhAraNa karIne nareMdra, mAMDalika, sAmata ane senApati maMtrI sahita nagaranI aMdara pharavA nIkaLye che. ema kahI te purUSa mAna rahyo teTalAmAMja te paTTa hastI tyAM AvyA ane vimala maMtrInA jovAmAM AvyeA. jema gaMDasthaleAmAMthI nirmALa mada jaLa jharatu hatuM, temaja tenA sugaMdhathI ekaThA thaelA bhramarAonA gujAravavaDe dizAone vAcalita karatA te paTTa hastIne joi maMtrIe kumArane jAgrut karyo. teTalAmAM te hastI kumAranI pAse AvI gayA. ane zuDhamAM dhAraNa karelI puSpamALA kumAranAM kaDhamAM paherAvI.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ virakumAranIkathA. (57) pachI zuMThavatI varakumArane pitAnA skaMdha upara besAryo. rAjA paNa rUpamAM kAmadeva samAna tene joI bahu khuzI thaye. pUrNimAnA caMdrathI taraMgita evA kSIrasAgara samAna ane vizeSa lAvaNyarUpI taraMgathI saMyukta evA vIrakumArane kumArIe paNa premapUrvaka joye. tyArabAda paMkhavAnI taiyArI karI. te samaye rAjAe varane daza hAthI, hajAra ghoDA, temaja lAkha nayA ApyA. ane vidhi pUrvaka chAyA lagna joI kumAranI sAthe kumArInuM pANigrahaNa karAvyuM. te joI sarva leke bahu saMtuSTa thayA. hastamecana samaye rAjAe daza hajAra gAma AkhA, vaLI rahevA mATe potAne mukhya mahela Ave, kumAra temAM IcchA pramANe vilAsa karatA hatA, kumAre pitAnA carapurUSa dvArA pitAnA pitAne samAcAra mekalAvyA. zubha vRttAMta sAMbhaLI pitA bahu khuzI thayA. vivAhanA divasomAM kumAranA raseDe mAMsAdirahita zuddha rasoI je te rAjAe kumArane pUchayuM. tAre rasoDe mAMsAdika kema vAparatA nathI ? kumAre kahyuM he rAjana? mAMsAdika sAvadya padArthane sarvathA mahAre tyAga che, vigere keTalIka bAbata samajAvIne pharIthI kumAre kahyuM ke he rAjan ? A vivAha prasaMge rasoImAM mAMsa na vaparAya te baMdobasta karAve. rAjAe teja pramANe mAMsa baMdha karAvyuM. vivAhane prasaMga samApta thaye, tyArabAda kumAre rAjAne jaNAvyuM ke mAMsa bhakSaNa nahIM karavAnuM kAraNa e che ke paMceMdriya prANine vadha karyo zivAya mAMsa maLe nahI ane prANivadha e narakanuM mukhya kAraNa che. ema dharmazAstromAM kahyuM che. vigere bahu daSTAMtapUrvaka upadezavaDe mAMsabhakSaNathI thatA dezo kahI batAvyA. temaja prasaMgane lIdhe munidharma ane gRhidharmanuM tatva paNa kahyuM. temaja pite grahaNa karelA anuvratane abhigraha tathA mAMsAdikano tyAga
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58) zrI supArzvanAthacaritra paNa karI. te sAMbhaLI kumAra upara rAjAnI bahu prIti utpanna thaI, temaja tenA upara vizvAsa paNa sajajaDa thaye. tethI rAjAe paNa mAMsanA tyAga sAthe deva tathA gurUtatvane svIkAra karyo. eka divasa dvArapAlavaDe praveza karAelI keIka hRti saMdhyA. datine Agamana samaye kumAranI pAse AvI ane vinaMti 7 ja karavA lAgI. he kumAreM? A nagaramAM bahu rUpavatI, rAjA, maMtrI, nagarazeTha ane pratIhAra e cArenI strIo Apane je kAmavarathI. bahu duHkhI thaI che. tethI te cAre strIoe vicAra karI ne ApanI pAse ekalI che. mATe teo dareka paraspara A vRttAMta na jANI zake tevI rIte anukrame ApanA samAgamane lAbha teone maLI zake eTalI kRpA kare. tyArabAda pitAne je karavAnuM hatuM tene nizcaya karI. kumAre javAba Apyo ke AvatI kAle rAtrInA prathama praharamAM pratIhAranI strI, bIjA praharamAM zeThANuM, trIjA praharamAM maMtrI nI strI ane cothA prahare rANIne mokalavI. A pramANe kumAranuM vacana sAMbhaLI dUtie jANyuM ke have A kArya siddha thayuM ema samajIne bahu khuzI thaI ane te vRttAMta darekane ghera jaI nivedana, karI pote kRtArtha thaI. bIje divase kumAre rAjAne kahyuM ke Apane huM kaMIka navIna banAva dekhADavA IcchuM chuM. te joI Apa kumAranuM kartavya. keI samaye nahIM jeeluM evuM Azcarya pAmaze. te sAMbhaLI rAjA bolyA: he satparUSa? huM tane vyavahAcchI putra samAna jANuM chuM paNa nizcayathI te hane pitA samAna mAnuM chuM. kAraNake saddharmanA dAnathI mahAre janma leM saphala karyo che. mATe he vatsa? have vikalpa karavAnuM kaMIpaNa kAraNa nathI, ApanI IcachA pramANe huM vartavA.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrakumAranIkathA. ( 59 ) taiyAra chuM. tyArabAda kumAre kahyuM he rAjana ? Aje saMdhyAkALe guptarAte mhArA makAnamAM padhAravA kRpA karaze. rAjAe paNa te pramANe kabula karyuM " ane sa MdhyAsamaya thayA eTale kumAranI pAse gayA. kumAre peAtAno pAzamAM kAI na dekhe tevIrIte eka DhAlIyA upara rAjAne besADyA. have kAika bhAnuM karI pratIhAranI strI pAtAnA gherathI nIkaLI rAtrinA prathama praharamAM kumAranI pAse AvIne yAgya sthAne eDI. eTale kumAre upadezanA prAraMbha karyAM. bhAgAdika viSaye AleAkamAM du:khajanaka che, temaja paralekamAM paNa narakAdi du:khanuM kAraNa thAya che. A uparathI e vAta satya thai ke kAgaDAnuM mAMsa ane tepaNa vaLI ucchiSTa samAna A thayuM. vaLI durgaMtidAyaka viSayAnu sevana karavuM kharU paNu jo ethI tRpti thatI hAya tA anyathA vRthA kaleza zAmATe sevavA ? ucchiSTa leAjana paNa karavuM, jo khAvAthI mIThuM lAgatu hAya te vaLI viSayabhagavavAthI A jIvane tRpti thatI nathI ane paralekamAM narakagati prApta thAya che, te A be daMDa kevIrote sahana ka ravA ? jIvAe deva bhava pAmI ahu samaya svargAdi leAkamAM vi Saya sukha bhAgavyuM, para Mtu hajI sudhI paNa tRpti na thai tA 95 kAlanA jIvitavALA manuSyabhavamAM bhAgavelA tuccha viSaya sukhathA kevIrIte tRpti thAya ? huM suMdara ? jo ke A viSayo - gavatAM'prAraMbhamAM mAnada Ape che, paraMtu pariNAme virasa ane ki'pAkala samAna anajanaka che. mATe viSayAnA tyAga karI iMdriya tathA mananA nigraha karI meAkSamArganuM svarUpa jANIne temAM sadAkALa ughukta thA. vaLI te meAkSamArganuM mukhya kAraNa samyadarzIna, samyajJAna ane cAritra dharma che. pachI te sarvenuM bheda sahita svarUpa tenI AgaLa pragaTa karyuM. jethI te strI pratibaMdha pAmI. tyArabAda kumAre tene paDadAnI aMdara ekAMtamAM besArI. na sva
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ (60) zrIsupA nAcaritra. bIje prahara zeThANI AvI. tene paNa teja pramANe kumAre upadeza ApyA. te sAMbhaLI zeThANI paNa bedha pAmI. * tene paNa te pramANe ekAMtamAM esArI. trIje paheAre maMtrInI strI AvI, tene paNa te pramANe dharma mArgamAM sthira karI peAtAnI pAchaLa paDadAmAM esArI dIdhI. pachI chellA paheAre rANInu mAgamana thayuM. ku mAre zayyAmAMthI ubhA thaI abhyutthAna ApI praNAma karyAM. rANI khelI vitanAtha ? A zu kare che ? A zuM abhyutthAnanA avasara che ? athavA namaskArAdikanA prasaMga che ? ApanA zarIranA samAgamarUpI amRta rasathI mhArU aMga zAMta kara, he svAmIna ? ApanA virahAgnithI pradIpta thayelI mDane kSaNamAtra vi laMbathI sparza karaze! tA haeNne jIvatI joi zakazeA nahI. kAraNake jarUra mhArUM hRdaya phATIne TukaDA thai jaze. ema te khelatI hatI. paraMtu te samaye kumAre tenI tarapha draSTi paNa na karI. kAraNa ke te bahu kAmAtura thayelI che tethI hAlamAM tene upadeza lAgavA nA nathI ema jANI tenA tiraskAra karyA. jethI te khelI he mahAzaya ? satyapratijJAnA pAlana karanAra satpurUSA zuM ApanA jevA haze ? satpurUSanuM lakSaNa te zAstramAM kahyuM che ke-- sakRdapi yatpratipannaM, tatkathamapi na tyajanti satpuruSAH / nendustyajati kalaGka, nojjhati vaDavAnalaM sindhuH | a--" jema caMdramA kalaMkanA tyAga karatA nathI, temaja samudra vaDavAnala agnanA tyAga karatA nathI tevI rIte satpurUSo ekavAra paNa jene svIkAra kare che tene kAipaNa samaye tyAga karatA nathI. te he svAmin ? zu mhArA mada bhAgyane lIdheja Ape svIkAreluM vacana asatya karyuM. nahIM te mhane khelAvIne parAMgamukha kema thayA ? kumAra Albe. hArI ,,
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrakumAranI kathA. (61) dUtInA kahevAthI maheM have ahIM bolAvI che. paraMtu tenuM kAraNa e che ke jainadharmano upadeza karI duraMta duHkhadAyaka A durAcArathI hArUM citta nivRtta karavuM ane zuddha dharmamAM tane sthira karavI e mahAre abhiprAya che. rANI bolI prathama Apa zArIrika sukha Ape ane pachI Apane vicAra paNa satya kare. kumAra bolya lagna samayathI prAraMbhI AjasudhI kAmadeva samAna suMdara AkRtivALA potAnA patinI sAthe viSaya bhogavavAthI tene tRpti na thaI te have cArya tarIke hArA samAgamathI tRpti kayAMthI thaze ? mATe A asadu Agraha cheDI daI nirAbAdha dharma mArganuM sevana kara. A pramANe upadezadvArA kumAre bahu samajAvI te paNa teNue potAne abhiprAya che nahIM ane pharIthI belI he kumAra ? huM hArA kahyA pramANe cAlIza. paraMtu hArI dUti AgaLa je vacana leM kaheluM che te prathama satya kara. anyathA hArA vacanane mahane vizvAsa kema Ave ? tyArabAda kumAre pitAne satya vicAra jaNAvyuM. he subhage! A hArI vAMchA A janmamAM pUrNa thavAnI nathI, kAraNake parastrIne saMga sarvathA hAre tyAjya che. e pramANe kumAranuM asAdhAraNa satva temaja sanmAganAM pratibodhaka vacana ane potAnA duSTa adhyavasAyane vicAra karatI te rANuM vairAgya pAmI kumAranA pagamAM paDI ane bolI ke he dharma bAMdhava? satvanA nidhi samAna tuM hAre nAne baMdhu che ane huM hArI mAtA samAna pApiSTha nhana thAuM chuM, chatAM nirlajaja thaI maryAdAno tyAga karI mahe hArI upara je pApa ciMtavyuM, te pApathI huM kevI rIte mukta thaIza ? vaLI he kumAra! A vRttAMta tuM jANato nathI ke huM hArI oramAna heTI bena thAuM chuM. te vRttAMta huM kahuM chuM. jemake mahAro janma mULa nakSatramAM thaye hato, tethI pitAne prema hAre viSe bIlakula nahIM.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ (62) zrI supArzvanAtha caritra. hovAthI hune tyAMthI vidAya karI. devage huM baMgAla dezamAM gaI. te dezanA adhipati pravarasena rAjA mArA mAmA thAya, tethI temanA tyAM hane rAkhI ane dhAva mAtAoe pALI poSIne heATI karI. anukrame huM ummara lAyaka thaI eTale pravarasena rAjAe hArA sAsarAnI sAthe mane paraNAvI. A vAtane keTalAMka varSa thayAM tyArabAda paranArIne sahodara samAna mAnate e tuM pitAnA kularUpI AkAzamAM caMdra samAna utpanna thayA. mATe ApaNa bhAI bahena thayAM ane A pramANe kalaMkathI malina thayelA mahArA prANane keIpaNa rIte tyajavA mATe huM jAuM chuM. mhArUM AyuSa paNa hane arpaNa karuM chuM. jethI tuM adhika jIva. te sAMbhaLI kumAra belyA AtmaghAta kare e bAla maraNa gaNAya ane tema karavAthI paraMparAe du:khanI bahu vRddhi thAya che. mATe pitAnA sthAnamAM jaI bAkInI rAtrI nirgamana kare. A pApathI chuTavAne upAya huM batAvIza. jethI tamhArUM sarva pApa dUra thaI jaze. A saMbaMdhI bIjo koI paNa kharAba vicAra kare tahane mahArA segana che. tyArabAda rANue paNa kahyuM ke hArUM vacana huM mAnya karuM chuM ane tuM ja mahAre khare AdhAra che. mATe have huM haiye rAkhI AtmaghAta karIza nahIM. ema kahI rANI kumAranI AjJA laI potAnA sthAnamAM gaI. temaja bAkInI traNa strIoe paNa parapurUSa sAthenA saMbhe gane niyama laI samyakatva vratane svIkAra rAjadIkSA karI kumArane namaskAra karyo, tyArabAda pharIthA paNa vizeSa zikSA grahaNa karI teo potAnA sthAnamAM vidAya thaI. tyArabAda bahuM Azcarya pAmela rAjA bolyA he kumAreMdra! hArI upara tame mATe anugraha e huM A mA ! hA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrakumAranIkayA. ( 63 ) karyA, viSacarAga viDaMkhanAnuM A apUrva nATaka batAvyuM. have mhArA sthAnamAM javA mATe rajA mAgu chu. kumAra paNa temanI vidAyagIrI mATe temanI pAchaLa cAlyeA. keTalAka mAge jaI rAjAne namaskAra karI kumAra pALe vaLyA. rAjA peAtAnA mhelamAM gayA. prabhAtakALa thayA. peAtAnA nitya niyama karI kumArane peAtAnI pAse khAlAbyA. kumAr paNa tyAM AvI ucita sthAne beThA. rAjA pote kaika elavAnA vicAra karatA hatA, teTalAmAM izAna kANumAM ati adbhuta tejane vistAra jovAmAM AvyA. rAjAe tatkALa dvArapALane pUchyuM ke A zuM dekhAya che ? dvArapAle kSaNa mAtramAM te tapAsa karI jaNAvyuM ke ahIMyA koI kevaLa jJAnI munIMdra padhAryA che, temane vaMdana karavA mATe vimAnavAsI devatAe jAya che, temenI A kAMti dekhAya che. te sAMbhaLI sakAya ne tyAga karI rAjA kumAranI sAthe samasta rUddhi sahita munIMdrane vAMDhavA mATe tyAM gayA, vidhi pUrNAMka vaMdana karI parijana sahita rAjA munIMdranI AgaLa beThA. pachI rAmAMcita thayu che gAtra jevuM ane pRthvI upara sthira karyuM che. jAnu maMDala jeNe evA kumAra bhalasthAmAM majalI joDI munIndra pratye khelyA hai jagadgurU ! Apa dha dAyaka gurU che, vaLI Apa vitarAga padavIne prApta thayA che; chatAM paNa mhArI upara mhATI kRpA karI, kAraNake peAtAnA caraNa kamalanuM Ape dana karAvyu tyArabAda rAjA khalyA huM kumAra ! huM ema mAnu chu ke mhArA hRdayane anukula evI dIkSA ApIne mhArA upara anugraha karavA mATe prabhunuM Agamana thayuM che. te sAMbhaLI munIMdra khelyA. he rAjana ? thArUM kahevuM satya che ane A samaya thArA udayanA che. tyArabAda peAtAnA sthAnamAM javA mATe ubhA thayeA sabha!sadAne besArI rAjAe peAtAnA parijana sAthe ? kumAranA hasta
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) zrI supArzvanAthacaritra. pakaDI sabhAnI bahAra jaI mukuTAdika sarva alaMkAra kumArane ApI potAnI prajAne kahyuM ke havethI A kumAra tamAre rAjA che. enI AjJAmAM hamezAM vartavuM, ema. upadeza ApyA bAda pari jana sahita kumArane praNAma karI kevalI bhagavAnanA caraNakamalamAM dIkSA grahaNa karI. temaja rANIe paNa navIna rAjagAdIe beThelA kumArane puchI potAnA duzcaritranI zuddhi mATe dIkSA grahaNa karI, temaja keTalIka anya rANIoe paNa dIkSA lIdhI. tyArabAda kevalI bhagavAna ane anya dIkSAdhArI munione namaskAra karI rAjA pitAnA sthAnamAM vidAya thaye. pachI rAjA pote hamezAM munionI sevAmAM hAjara rahe hate. ema karatAM keTalAka divasa potAnA parivAra sahita mudra tyAM rahIne pachI anya dezamAM vihAra karyo. vIrakumAra rAjA nItipUrvaka rAjya calAvate ane prajAnuM saMrakSaNa karatuM hatuM. temaja jainazAsananI vIrakumArane unnati karavAmAM tatpara hatA. vinayaguNa saMmekSa, panna evA maMtrInA putrane dareka sthAne Atma samAna gaNatA hatA. tevAmAM ripumardana rAjAne lekha AvavAthI Deka parivAra sAthe laI vimaLane rAjya kArabhAra soMpI pote zrInilayanagaramAM gaye. tyAM potAnA pitAne samAgama karI dharmatatvane upadeza prApta karyo. ripumardana rAjAe paNa putrathI dharmatatva jANune tene rAjya kArabhAra saMpIne vidhipUrvaka dIkSA lIdhI, tyArabAda vIrakumAra rAjA paNa cirakAla zrAvaka dharma pALI raNadhavala rAjarSinA caraNamAM dIkSA laI nAnA prakAranA dezarUpI sarovaramAM bhavya prANirUpa kamalene bahu samaya pata pratibaMdha karI sUryanI peThe mokSa (asta) pAmyA. mATe he bhavya prANio ! A
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajavaNikanIkathA. (65) pramANe kAmajanya garvane dUra karavAthI lekamAM pragaTa karyo che camatkAra jeNe evA vIra kumAre utkRSTa sukRtaNuM upArjana karI, temaja A lekamAM paNa agamyagamanAdikanuM kAraNa ane sarva janamAM niMdanIyapaNuM prApta thatuM nathI. temAM A daSTAMta che. jema yuvAna chatAM paNa A kumAre niraticAra cethuM vrata pALyuM tema anya lokoe paNa prayatna pUrvaka A vrata pALavuM. iti caturthavrate vIrakumAradRSTAntaH samAptaH vajravaNikanI kathA.. prathama itvaraparigrahItAgamanAticAra. dAnavirya rAjAe prazna karyo ke he bhagavan! cothA vrata upara vIrakumAranuM daSTAMta Ape amane kahyuM, paraMtu tenA atIcAranuM he svarUpa amArI upara kRpA karI kaho. zrI supArzvaprabhu belyA, rAjana ! tuM bahu zraddhALu che, mhArI dhArmika buddhi joI bahuAnaMda mAnavA jevuM che. A brahmacaryavratamAM prathama aticAranuM svarUpa tuM sAvadhAna thaI sAMbhaLa. dravya ApIDA samaya mATe rAkhelI vezyA strI paNa parastrI gaNAya, mATe tene saMga karanAra purUSa vAvaNikanI peThe bahu duHkhI thAya che. A bharatakSetramAM pRthvI rUpI strIne tilaka samAna tilakapura nAme suprasiddha nagara che. temAM uddhata verIvajadraSTAMta, ene garva utAravAmAM bahu parAkramI sema vaja nAme rAjA hate. suyazA nAme tenI
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ (66) zrIsupArzvanAthacaritra. strI hatI. vaLI te nagaramAM yazeAdhavala nAme zreSThI hatA ane jayadevI nAme tenI strI hatI. temaja teone vajranAme eka putra hatA. te vilAsa karavAmAM bahu kuzaLa ane iMdriyAnA viSayAmAM bahu purA hatA, tethI te ha MmezAM peAtAnA mitramaMDaLa sAthe deva maMdira tathA udyAnAdika sthAnAmAM IcchA pramANe karatA hatA. eka divasa prabhAta kALamAM bhAvIbhAvane lIdhe va peAtAnA pitA sAthe narmadA nadInA kInAre gayA. devanuM Agamana. tyAM AgaLa snAnAdika zuddhi karI potAnI nitya kriyA samApta karI khanne jaNu taTa upara beThA hatA, teTalAmAM uttara dizA taraphathI nima agninI javAlA samAna kAMtimAna eka deva tyAM AvyA. ekadama divya svarUpa joI pitA ane putra banne kSeAbhAyamAna thaI gayA. te joI deva khelyA, bhadra ! bhaya pAmavAnuM kai kAraNa nathI. huM tamhArA hita mATe mAgye . tame pUrvabhavamAM myune bahu iSTa hatA, tethI ahIM tamane joi huM pragaTa thayA che. have pUrvabhavanu vRttAMta sAMbhaLeA-prathama huM. A nagaramAM du pALanI strI hatI ane devakI mhArUM nAma hatu. te samaye mhArUM ghara paNa tamhArA dharanI pAse hatu. mhArI svAmI sAmadhvaja nAmanA rAjAnI nokarI karatA hatA. tevAmAM kAika prasaMge rAjA parivAra sahita narmadAnA kInAre mukAma karI rahyo hatA. mhArI svAmI paNa mhane sAthe lai gayA hatA. amArA mukAma kAMThA upara vaDanI nIce hatA. khIjA leAkeA paNa tevIja rIte potapotAnI anukULatA pramANe utaryAM hatA. tApanI bahu garamIne lIdhe jaLakrIDA mATe huM na dAnA pravAhamAM utarI. tevAmAM kAIka jalacare mhArA paga AMdhI lIdhA. jethI rUdana karatI huM bUma pADavA lAgI. khUba dayAjanaka cIsa pADI tethI lAkA jANI gayA tepaNa pAtapeAtAnA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajavaNikanIkyA. (67) sthAnamAMthI koIe paNa hArI saMbhALa lIdhI nahIM ! thoDIkavAra pachI keIne dayA AvI ane te be ke, haiye rAkhIne zAMta rahe, huM hArI sahAya mATe AvuM chuM. ema kahI ekadama teNe nadImAM praveza karyo. ane yamallA samAna caLakatI charIvaDe te jaLacarane chedI nAkhe. paraMtu bahu jesathI jaLanI aMdara charIne ghA karyo tethI te ghA potAnA peTa upara lAgavAthI te purUSanAM AMtaraDAM bahAra nIkaLI paDyAM. jethI hArA banne hAthanuM avalaMbana laI te bahAra nIkaLe ke tarata ja marI gayo. tenA baMdhuone mAluma paDavAthI teo tyAM AvyA ane teja ThekANe jaldI kASThanI citA racI tene suvADI dIdhe, huM paNa nadImAM nAna karI citAnI samIpamAM AvI ane ciMtAmAM paDavAnI taiyArI karatI hatI teTalAmAM mahArA svAmIe hane hAthavaDe pakaDI lIdhI, eTale huM tene kahyuM ke A purUSanI sAthe mahAre citAmAM praveza karyA vinA cAle tema nathI, kAraNake A mahAre papakArI baMdhu che. je vakhate maheM bahu pikAra karyA hatA te samaye tame mukAmamAMthI bahAra kema nahAtA nIkaLyA? bIjA leke paNa joI rahyA hatA, keIe mhArI sahAya karI nahIM. mAtra A vIrapurUSe mahAre dIna pokAra sAMbhaLI jaLamAM praveza karI hArA prANa mATe pitAnA prANane tRNanI mAphaka tyAga karyo. , mATe A purUSanI pAchaLa huM prANa tyAga karIza. tethI mahAre hAtha tame deDI de. ema sAMbhaLI mahAre pati bolyA, he varatanu! mahuM tyAre pokAra sAMbhaLe naheAte. anyathA huM hArI upekSA karUM kharo ? pachI huM tene kahyuM ke, mahArA mATe enA prANa gayelA che mATe enI citAmAM huM avazya praveza karIza. ema samajI velAsara hane choDI de. vaLI mahuM tamAre koIpaNa aparAdha karyo hoya te tenI huM kSamA mAguM chuM. kadAcit mahane
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ (68) zrI supArzvanAthacaritra nahI choDe to paNa huM game te rIte prANa tyAga karIza. A pramANe mahAre daDha Agraha joI teNe mane cheDI dIdhI. jethI citAmAM praveza karI moM deha tyAga karyo. he zreSTi ! vizeSa adhyavasAyane lIdhe te purUSa marIne A tyAre putra thayela che. ane huM vyatara jAtimAM devapaNe utpanna thaI chuM. A pratibaMdhane lIdhe mahuM tahane A mahArUM vRtAMta saMbhaLAvyuM. have je mahArI prArthanA svIkAre te hAla mahAre pratyupakAranI buddhithI vajAne kaMIka kahevAnuM che. vajI bence khuzIthI kahA, mahArA lAyaka haze te huM te karavA taiyAra chuM. deva che, nadInA sAmA kInAre lavalIvelInA maMDapamAM eka muni mahArAja virAje che. mATe tame bane jaNA tyAM jAo ane bhaktipUrvaka temane vaMdana kare. jethI teo paNa munIMdranI pAse gayA. munie paNa dharmalAbhapUrvaka ANuvratAdikane upadeza Apyo. tyArabAda banne jaNe gurU samakSa zraddhApUrvaka zrAvaka dharmane svIkAra karyo. pachI saMtuSTa thaI deva che, tame mahArA gurUbhAI thayA. kAraNake huM paNa A munIzvara pAsethI ja samyakatva pAmyo chuM. mATe vAMchita artha dAyaka evuM A ciMtAmaNiratna tamane sAdharmika vAtsalyamAM arpaNa karuM chuM. ema kahI ciMtAmaNi ApI te deva adazya thaI gaye. tyArabAda pitA putra ane zrAvakadharma pALavA lAgyA. hamezAM muni pAse jatA ane dharma sAMbhaLatA hatA. vajane durAcAra. paraMtu vajane vezyAgamananuM vyasana paDayuM na hatuM te choDatuM na hatuM. keTalIka vezyAone bhADu ApI rAkhI hatI. temaja anya keTalIka strIo sAthe IcchA pramANe vilAsa karatA hatA e pramANe keTalIka kAmakIDAmAM Atura banI rAtrIo vyatIta karate hate. ciMtAmaNinA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajavaNikanIkathA. (69) prabhAvathI bahu dravya tene maLatuM hatuM. ane te sarva dravya jInamaMdira, jInapratimAo, saMgha ane vezyAomAM vAparatA hato. bIjAnI rAkhelI vezyAone pite jANo cho paNa teone tyAga karate nahIM. tethI lekanI sAthe pratidivase tene bahu vaira baMdhAyuM. vaLI te vAta tenA pitAnA jANa vAmAM AvI tyAre teNe vAne bahu vAryo ane kahyuM ke, are ! bIjAnI rAkhelI vezyAe tarapha gamana karavAthI tuM bahu dukhI thaIza. temaja cothAvratane atIcAra na kara, vaLI gurU vacananuM smaraNa kara, ubhayalokamAM virUddha A kArya tuM kare che mATe sajajana purUSoe niMdavA lAyaka A duSkRtyane te sarvathA tyAga karI che ke dareka vezyAgamana karavAthI aneka ane utpanna thAya che, temAM paNa jeo anyanI rAkhelI hoya teo te kAlakUTa viSa samAna che. vija bolyA, he tAta! e vAta satya che, paraMtu vezyAone saMga choDavA mATe huM azakta chuM. tame game tema kahezo paNa te vyasana DArAthI chuTe tema nathI. pitAe kahyuM, he putra! je tyAre A nizcaya daDha hoya te huM atyAre ja dIkSA grahaNa karuM chuM. kAraNake cirakAla IcchA mujaba bhoga bhogavyA, lakSmIne aneka vilAsa anubhavyA, sajajano sAthe AnaMda meLavyuM, mitra tathA baMdhuone prema jALavyuM. temaja dInajanane sukhI karyA, vaLI he vatsa! hAlamAM vRddha avasthA prApta thaI che. maraNa samaya paNa najIka Ave che. mATe Atmahita karavAno A samaya che. ema kahI potAnuM dravya zubha bhAvanApUrvaka dharmasthAnomAM vAparI zreSThIe vidhipUrvaka gura pAse jaI dIkSA grahaNa karI. tyArabAda maryAdArahita pravRtti karavAthI vajane saMga lokoe choDI dIdhuM. eka divasa te vaja vasaMtasenA vezyAnA gharamAM peThe. te vezyA rAjakumAranI rAkhelI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupArzva nAcaritra. hatI, chatAM tenI icchA mujaba tene bahu dravya ApI rAtrinA pahelA praharamAM tenA palaMga upara te beThA hatA teTalAmAM kumAra paNa tyAM AvyA ane tarataja rASathI tene pakaDavA jAya che tevAmAM te nAThA, paraMtu kumAre poteja tene bAjuthI pakaDI thAMbhalA sAthe madhyeA. savAra thayu eTale vezyAe kumArane prArthanA karI bahu mahenate vajAne cheDAvyeA. jethI jIvatA peAtAne ghera gayA. paraMtu sukAmala zarIra hAvAthI khaMdhananI asahya pIDAne lIdhe leAhI bharAi gayu tethI te marIne Artta dhyAna karavAthI bhuMDanI cenimAM utpanna thayA. ane keTalAka ghAra bhava bhramaNa karI krIthI samyaktva pAmI mekSa sukha pAmaze, tenA pitA teA teja bhavamAM zuddha cAritra pALI meAkSagAmI thayA. mATe he bhavya purUSA ! vezyA vyasanarUpa ceAthA vratanA aticAranA sarvathA tyAga kareA. jethI gheADA samayamAM ane kathita utkRSTa siddhi sthAna prApta thAya. iti caturthavrataprathamAticAra vipAke vajrakathAnakaM samAptam / / (70) @m durlabhavaNikanI kathA. dvitIya aparigrahItAgamanAticAra. dAnaviya rAjA khelyA, kRpALu evA he jagadgurU ! have ceAthA vratamAM dvitIya aticAranuM svarUpa sabhaLAvA. te sAMbhaLI zrIsupArzva prabhu khelyA, he rAjan ! kulaTA ane anAtha vidhavAo parastrI naja gaNAya, ema samajI je teone bhAgave che te purUSa pazu dula bhanI peThe bahu du:kha lAgave che. * * samasta nagarAnA garva utAravAmAM cUDAmaNu samAna
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ dula bhavaNikanIkayA. (71) te trijayakheTa nAme nagara che. temAM sarala dula bha. prakRtivALA gAbhadra nAme viNaka rahetA hatA. malayamatI nAme tenI strI hatI. teone du bha nAme eka putra hatA. vaLI te dula bha dareka viNaka kalAonA nidhAna temaja sarva anarthInA kulabhavana hatA. eka divasa pitA ane putra banne jaNA vepAra mATe taiyAra thayA. pAtAnI ceAgyatA pramANe karIyANuM bharI ujiyanI tarapha cAlyA. ardha mArge jatAM dhyAnamAM beThelA eka muni teonA jovAmAM AvyA. jethI temane vaMdana karI tee nIce beThA. dhyAna pUrNa thavAthI muni khelyA huM zeThiyAe! tame kayAM jAo che ? ahI kyAMthI AvyA ? vaLI ahIM AvavAnuM zuM prayeAjana che? teoe paNa praznane ucIta javAba ApyA eTale munie kahyuM, sarva leAkeA dhanane mATe sabhrAMta thaI udyoga kare che. paraMtu dhananuM kAraNa mukhya dharma che. paNa tenA mATe te sa leAkA sadAkALa nirUdyogI rahe che. jo dharma vinA manovAMchita emane emaja siddha thatAM hAya to samasta traNa leAkamAM kANu du:khI rahe ? vaLI pAtAnA pitAe tyajI dIdhelI * guNasuMdarInI mAphaka puNyazAlI jIvAnA sarva manAratha avasya siddha thAya che. guNasu darI. bhaThThilapura nAme nagara che, temAM arikesarI nAme rAjA che, kanakamAlA nAme tenI strI che. sarva kalAAnuM kulabhavana guNasuMdarI nAme eka kanyA teone utpanna thaI. anukrame tene yauvana avasthA prApta thai, teTalAmAM daivayeAge tenI mAtA maraNa pAmI. temaja mAsALa pakSamAM paNa kALe karI kAi rahyuM nahI. tevAmAM eka divasa guNasuMdarI vaMdana mATe peAtAnA pitA pAse gai, aneka prakAranA suMdara alakArAthI vibhUSita guNasuMdarIne temaja
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) zrIsupA nAthacaritra. amUlya AbhUSaNa tathA uttama vastrothI vibhUSita sabhyajanAne joI rAjA bahu khuzI thayA, ane kAmaLa vANIvaDe peAtAnA parijanane puchavA lAgyA ke tame keAnA pratApathI vizALa lakSmInA vaibhava lAgavA che ? te khelyA, rAjAdhirAja ! A sarva ApanAja prasAda che. anya koinA paNa nathI. tyAraJAda guNasu darI mastaka dhuNAvI uMce svare rAjAnI apekSA cheDI daIne elI, hai tAta ! A sarva lakSmI vilAsa bhavitavyatAne lIdhe AvI maLe che. te upara teNIe eka gAthA kahI. sA jayau jae lacchI, jIi prasAraNa IsarajaNassa / saccamaliyaMpi vayaNaM, sayANapurisAvi mannaMti // kayo ke, artha --maheA ! A duniyAmAM mAtra lakSmIdevInA jaya thAo, ke jenA prasAdathI samajI mANasA paNa dhanADhya purUSanuM asatya vacana paNa satya tarIke mAne che." A pramANe tenA abhiprAya jANI svabhAvathI bahu krodhIrAjA bolyeA, putri ! tuM kAnA prasAdathI Anada bhAgave che ? guNasu MdarI elI, pUrve karelAM karmonA phaLa vipAkathI sukha du:kha prApta thAya che. aparAdha ane guEAmAM anya teA nimitta mAtra gaNAya che. rAjAe tarata ja hukama koipaNa nirbhAgya janeAmAM zireAmaNi samAna daridra purUSane ahIM pakaDI lAvA. kAraNa ke ahIM tenuM kAma che. A pramANe rAjAnA hukama sAMbhaLI tarata ja rAjapuchyA chuTyA ane mAthe kASTanI bhArI mUkI pharatA eka daridrane lAvIne rAjAnI AgaLa hAjara karyA. tene joi rAjA khahu khuzI thayA ! te ridrInI sAthe guNasuMdarIne paraNAvI. pachI sarva vastrAdika utArI laI vahikAnAM jINu vastra paherAvIne kahyu ke, huM guNasuMdarI ! tuM have mahIMthI vidAya thA ane pUrvApAta sukRtanA anubhava kara.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ durlabhavaNikanIkathA. (73) temaja sarva lekene AjJA karI ke, je guNasuMdarInI sAthe vAtacita karaze tene phAMsIe laTakAvavAmAM Avaze. jethI te guNasuMdarI pitAnA nirdhana pati sAthe mauna dhAraNa karI cAlI gaI. pitAnA patinA gharamAM praveza karI tenA mastakanA kerA chuTA kare che teTalAmAM ekadama kezamAMthI te uttama sugaMdha phelAI gayo ke jANe gazIrSa caMdanavananA sugaMdhane chaLavA mATe phelAya hAya ne zuM? tema jANu guNasuMdarIe pitAnA patine pUchayuM ke, Aje tamAre kAkane bhAre kyAM mUkyA che ? teNe javAba Ape ke, he suMdarI! Ajane bhAre te kaMdeInI dukAne mUkyo che. pachI guNasuMdarIe tenI sAthe jaIne te bhAre pitAnA ghera aNuvyuM. tyArabAda temAMthI caMdananA kakaDAo vANIyAnI dukAne vecIne keTalAMka vastra dhAnya vigere upayogI sAdhana kharIda karyA. pachI je vRkSa uparathI caMdananAM lAkaDAM lAgyuM hatuM tyAM AgaLa jaI teNIe te vRkSanA TukaDA karAvIne mUrkha majura pAse ardhI rAtrIe sarva kAI potAnA gharamAM bharAvyAM. tyArabAda te vecavAthI anukrame puSkaLa dhana temAMthI tene prApta thayuM. dravyanA prabhAvathI pitAne ucita parivAra ane vAhanAdika sarva sAmagrI taiyAra karI ane strI purUSa suvarNasiddhi vepAra mATe dezAMtara gayA, guNasuMdarIe rAjAe ApelAM vahika vastra (junA ItihAsa lakhelAM vastra) paherelAM hatAM. teomAM lakhelI akSara paMkti tenA jevAmAM AvI, anukrame tapAsa karatAM eka ThekANe suvarNa siddhine prayoga lakhelo tenA jovAmAM AvyuM. pachI lakhyA pramANe sarva sAmagrI ekaThI karI prega karyo, tethI tApa, cheda ane kaSa ema traNa prakAre zuddha suvarNa siddha thayuM. tyArabAda te prayAgavaDe puSkaLa sonuM teoe saMpAdana karyuM. bAda teo
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 74 ) zrI supArzvanAca caritra, bahu vAhana parivAra sahita gaDa dezamAM gayAM. tyAMthI uttama bhadra jAtinA eka hajAra hAthI kharIda karI ThThilapuramAM AvyAM. rAjAe batAvelA sthAnamAM khIjuM jANe bhabhaTTalapura hAya ne zu ? tevI racanA karI guNasuMdarI tyAM rahI. tenA pati paNa dravyanA prabhAvathI dareka kalAomAM kuzaLa thayA hatA,tethI te paNa lokamAM prasiddha thayA. vaLA te vividha vilAsAnu kulabhavana hAvAthI tenu puNyapALa evuM nAma TharAvyuM che. kahyu che ke-- zrIparicayAjjaDA api, bhavantyabhijJA vidagdhacaritAnAm / upadizati kAminInAM, yauvanamada eva lalitAni // artha-lakSmInA paricayathI jaDa purUSaSa paNa vijJa purUSAnA caritranA jANakAra thAya che, temaja yovana avasthAnA mada paNa yuvationA vilAsAnA upadeza Ape che." eka divasa puNyapALe paNa bahu ThAThathI leTa pUrvaka rAjAnI mulAkAta lIdhI. rAjAe paNa tenI pAse hajAra hAthI jANIne kahyu ke, mahAjananA kahyA pramANe kiMmata laI tumhArA hAthI amane Ape. puNyapALa oDhyA, rAjAdhirAja ! janmAMtare paNa A kArya mhArAthI karI zakAya tema nathI, para Mtu mhArA mukAmamAM padhArI Apa bhAjana karI ane hajAra hAthI paNa lai lyA, te ApanAja che, kiMmatanI kaMI paNa jarUra nathI. A pramANe puNyapALanuM khelavuM sAMbhaLI rAjAnu hRdaya pIgaLI gayuM. puNyapALa peAtAnA makAnamAM gayeA. have te makAna kAchanA khaMdhAvelA che ane te yatrathI gAThavelA che. temAM seA thAMbhalA ane cAra dvAra gAThavelAM che. bhAjananA avasara thayA, jethI rAjA pAte jamavA beThA. guNasuMdarI ekalI pIrase che. prathama aneka prakAranAM pIrasIne ma Mdara cAlI gaI, pachI anya veze dhAraNa karI khIjA dvArathI pakavAnna pIrasI gai,
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ dula bhavaNikanIkayA. (75) tevIja rIte navIna navIna veza vheraze zAka, dALa, bhAta, dhI vigere dareka vastuo pIrasI gai, te uparathI rAjAe puNyapALane pUchyuM', ahIM tamhAre strIo ane ceAjaka parivAra keTaleA che ? puNyapALa khelyA, Ape jeTalI joi teTalI. tyArabAda rAjA jamIne pAna seApArI lai gaMgAnA taTa samAna sukeAmala palaMga upara uparanA mALamAM sui gayA. rAjAe ApelA vadghikAkhaDAthI pUrvanI mAphaka veSa karI rAjAnI pAse jai namaskAra karI guNasuMdarI dIkSAmahotsava. belI, sAvadhAna thai Apa avaleAkana kare, hune eLakhA che ? vicAra karatAM rAjA samajI gayA ane azrudhArA vahana karI potAnA kheALAmAM tene besArI elye, he vatse ! tuM mhArI duSpitAnI dIkaro guNasuMdarI che. bhAjana samaye mhe hune joi hatI, paNa eLakhI nahIM, nava navA zaNagAra joi mhane aneka strIonA bhrama thayA. hai putrI ! huve ucita zaNugAra sajI mhArI pAse Ava. e pramANe pitAnuM vacana pramANa karI utkRSTa veSa vherI tyAM AvI ane puNyapALane paNa teNIe tyAM belAbyA. pAtAnA vaibhavanI vAtto rAjAe pUchI, pachI guNasuMdarIe yathArtha potAnu vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM, tyArabAda rAjA meTalyeA, he putrI ! hArA daSTAMtathI mhane nizrcaya thayeA ke vaibhava e kevala dharma nuM ja phaLa che. mATe have rahane te dharmanuM svarUpa samajAva, vaLI te guNasuMdarI paraMparAthI zrAvakanA kuLamAM janmelI hAvAthI peAtAnI mAtAe khAlyAvasthAmAMthI ja jaina dharma mAM pravINa karelI hatI chatAM paNa teNIe kahyu ke, ahIM amArA makAnanI najIkamAM eka sunIMdra rahe che, te vizeSa dharma jANe che temaja teo hamezAM upadeza Ape che mATe cAlA temanI pAse jaie, ema kahI puNyapALa,
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ (76) zrI supArzvanAtha caritra guNasuMdarI ane rAjA sarve muni pAse gayAM. vaMdana karI teo nIce beThAM, munie dhamAlAbha ApI dharmadezanAno prAraMbha karyo. prArthanApUrvaka rAjAe munIMdrane jaNAvyuM ke, rAjyanI sthira vyavasthA karI hAla huM ApanA caraNamAM rahevA IcchuM chuM. munadra belyA, he nareMdra ! dharmakAryamAM nirUdhamI na thavuM. jema bane tema zIvratA karavI. tyArabAda vaMdana karI rAjA potAnA sthAnamAM gaye, pradhAne sAthe vicAra karI putra nahIM hovAthI pitAnA jamAI puNya pALane rAjyamAM sthApana karI vidhipUrvaka dIkSA lIdhI. tyArabAda puyapALa rAjA bahu samaya sudhI nItithI rAjya calAvI jaina dharmanI prabhAvanA karavA lAge guNasuMdarIne sucana nAme eka putra thaye. anukrame tene rAjya gAdIe besAryo. pachI strI sahita teNe dIkSA lIdhI. nirava cAritra pALI anukrame banne mekSasthAne gayA. mATe he bhavya prANio ! anya udyama cheDI daIne paNa dharmane viSe ja udyama karo. jethI ubhaya lekamAM tamArA bannenAM vAMchita kArya siddha thAya. tyAra bAda pitA putra banne belyA, he munIMdra ! muni dharma 'pALavAmAM ame azakta chIe. mATe gRhadurlabhane sthAzramamAM rahIne ame je dharma pALI durAcAra, zakIe te upadeza Apo. munie samya kavAdi gRhIdharma vistAra pUrvaka kahyo. jethI bAra prakArano te zrAvaka dharma banne jaNe vidhipUrvaka svIkAryo. tyAra bAda teo vaMdana karI tyAMthI ujajayinI tarapha cAlyA. tyAM jaI vepAra karI teo potAnA sthAnamAM AvyA. zeTha pote aMgIkAra karelA dharmamAM bahu ughukta thayA. bahu durlabha evA dharmane pAmIne paNa durlabha pitAnI kalpanA pramANe cethA vratamAM aticAra sevavA lAge. jemake-parastrIne niyama karyo che paraMtu
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanadattazreSThinIkathA. ( 77 ) anAtha kulaTAne niyama karyo nathI ema mAnI vidhavA kulaTAe sAthe krIDA karavA lAgyA, eka divasa kulaTA sAthe abhicAra karatA durlabha ArakSakanA jovAmAM AvyA. jethI teNe lAka DInA prahArathI ja karI baMdhanane svAdhIna karyAM. tenA pitAe daMDa bharI tene baMdhanamAMthI cheADAvyeA. e pramANe mahuvAra cheDAvyA tApaNa teNe anAtha kulaTAonA sa`ga cheDyo nahIM. jethI tenA pitA paNa bahu kaMTALI gayA ane te vyasana cheDAvI zakyA nahIM. eka divasa eka kSatriyanI khAla vidhavA dIkarI sAthe kAmAMdha thai ceSTA karavA lAgyA. jethI teNIe bUma pADIne peAtAnA khaMjana ekaThA karyo. teoe dula bhane lAkaDIonA prahArathI khuba kucco, tethI tenA prANAe A bahu duSTa che ema jANI tenA tyAga karyo. tyAMthI te marIne prathama naraka bhUmimAM gayA. tyAM tene bahu pazcA ttApa thayA, jethI te mukta thai . manuSya janma pAmo jaina dIkSA aMgIkAra karI meAkSasthAnamAM gayA. geAbhadra zeTha paNa kalaMka rahita vrata pALI kALa karI sAdharma devaleAkamAM gayA. tyAMthI trIje bhave meAkSa sukha pAmaze. mATe he bhavya prANIe ! parastrInA saMga niraMtara choDI devA joie ema samajI parama du:khanuM kAraNubhUta parigRhita strIne sarvathA tyAga karavA udyukta thAo. iti caturthatratadvitiyAtIcAre durlabhakathA samAptA // ~*]*]~~ dhanadattazreSThInIkathA. tRtIya anaMga krIDAticAra. dAnaviya rAjA kheLye, kRpAsAgara evA hai bhagavan ! have amane trIjA aticAranu svarUpa dRSTAMta sAthe samajAvA. jethI
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ (78) zrIsupArzva nAcaritra, ame atIcAranA doSathI mukta thai cethu . vrata pALI zakIe. zrI supArzva prabhu khelyA, he naredra ! je manuSya rAgAMdha thai kAma krIDA mATe strIonAM stana mukhAdika aMgeA seve che te purUSa dhanazreNInI peThe aneka du:kha bhAgave che, A bharatakSetramAM gaje ( erAvata) thI vibhUSita ane aneka viSNudhA ( devA ) thI vyAsa sAdharma sabhA dhanazreSThI. samAna prasiddhi pAmeluM vikramapura nAme nagara che. temAM vikramarAjA rAjya karatA hatA. vaLI te nagaramAM siddhitilaka nAme zeTha che, ane lakSmInuM kulabhavana evI lakSmI nAme tenI strI hatI. teone dhana ane dhanadevanAme e vikhyAta putra hatA. sarva kalAomAM kuzaLa ane suMdara rUpavALI kulIna mAlikAe sAthe tenAM lagna thayAM hatAM, vaLI dhanakumAra svAbhAvika kAmI hatA ane dhanadeva dharmamAM bahu rAgI hatA. eka divasa te bannene hAlikA parvanA samaye koika sAmAnya mANasa peAtAnA nagaranA samIpa rahelA kSetramAM laI gayA. tyAMthI pUrva dizAmAM eka Amravana hatuM. temAM cAra jJAnanA dhAraka, traNa gusienA pAlaka ane mUrtimAna kAma samAna AkRtine dhAraNa karatA evA eka munIMdra joyA. jethI teoe kauTubikane pUchyuM, bhAI ! ahIM A muni nAsikA upara draSTi rAkhI kASThanI mAphka ceSTA rahita thai kema beThA che? javAkhamAM teNe jaNAvyuM ke, eka mAsathI A pramANe te sthira Asane beThelA che. bhAjana pAnAdikanA sarvathA tyAga karI teo A pramANeja esI rahe che. pachI teo tenI sAthe jai munine namaskAra karI melyA, hai munIMdra ! prathama avasthAmAM Apane vrata grahaNa karavAnuM zuM kAraNa banyuM? muni khAlyA, he bhavyAtmAe ! mhArI sthiti tame sAvadhAna thai sAMbhaLeA.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanadattazreSThinIkathA. (79) vairAgya thavAmAM mukhya kAraNu saMsAraja che tethI kAi anya nathI, paraMtu mhAre vrata grahaNa karavAmAM vairAgyakAraNu vizeSe karI mhArI strI kAraNabhUta thaelI che. dhanadeva bolyA, huM mahAzaya ! strI kevI rIte kAraNa thaI ? te Apa kRpA karI kaheA. munIMdra khelyA, A bharatakSetramAM zubhAvAsa nAme nagara che. temAM ripumana nAme rAjA che, temaja vizAlabuddhi nAme tenA maMtrI ane ratisu darI nAme tenI strI hatI. vaLI te nagarathI pUdizAmAM bagIcA che, temAM rUSabhadeva bhagavAnanuM maMdira che. jenI aMdara hammezAM deva, vidyAdhara ane kinarA nRtyAdika sevAmAM hAjara rahetA hatA. tenA dvAra AgaLa eka AmravRkSa hatu, te sarva rUtuomAM kula ApatA hatA. tenI upara eka popaTanuM joDaluM' hammezAM sukhethI nivAsa karatuM hatuM. evAmAM tene putra thayA, paraspara banne tene pALatAM hatAM. tyArabAda kAika divase te pApaTa anya popaTanI strI upara Asakta thayA, te vAta tenI strInA jANuvAmAM AvI jethI krodhAyamAna thai melI have hArA saMgathI saryuM. thArI vhAlI strInA mALAmAM cAlyA jA. mhArI pAse krIDA nimitte thAre AvavuM nahIM, kAraNake huM daiva ! seMkaDAvAra rUSTa thaIne paNa anya strImAM Asakta thaelA purUSa upara prema, pApa kAya mAM buddhi ane dharmImAM anudyama kei samaye tuM mhane g ApIza nahIM. tyAre pApaTa AlyA, huM priye ! ATale aparAdha kSamA kara. strI khAlI, mhArA chAmu have mukha karIza nahIM, prathamathI ucchiSTa hAya ane pachI tene kAgaDe vaTALelu hAya, vaLI temAM viSa meLavela. hAya, temaja parAdhIna heAya tevA annane kANu buddhimAn purUSa khAvAnI icchA kare ? tyArabAda atizaya vAcALa te pApaTa bAhyA, jo mhArA tyAga karIza tAHhu mhArA
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ (80) zrIsupArzvanAthacaritra putra laI cAlyo jaIza. tyAre tenI strI bolI, putra te mahAra che huM tane nahIM ApuM. e pramANe teone paraspara putra mATe baha vivAda thaye. chevaTa popaTa be, cAlo ApaNe rAjA pAse jaIe. rAjA je nyAya Ape te hAre kabula che e pramANe tenI strIe paNa kabula karyuM, jethI banne jaNa rAja maMdiramAM gayAM. vinayapUrvaka bannee pitAnuM vRttAMta nivedana karyuM. rAjAe nIti vAkyane vicAra karI kahyuM, huM tamahArA vivAdane je cukAde ApuM te tame ekAgra cittathI sAMbhaLe. pitAne putra ane mAtAnI dIkarI gaNAya che. athavA putrI paNa je kevaLa pitAnA bIjathI thayelI hoya te te paNa tAtanI ja gaNAya. jemake kheDuta leka kSetramAM dhAnya vAve che te sarva dhAnya teonuM gaNAya che. mAtra ne te kara (ve) maLe che. A nyAya prasiddha che. tyArabAda popaTanI strI belI, bhale ema hoya to ema karo, paraMtu "AjathI AraMbhIne AvI nIti che e pramANe tamArA copaDAnI aMdara vahikAkhaMDamAM lekha dAkhala kare, rAjAe paNa te pramANe lekha dAkhala karAvyuM. popaTanI sAthe tenI strI pitAnA sthAnamAM gaI. ane popaTane putra haka ApI dIdho. tevAmAM tyAM AmravRkSanI nIce zrutajJAnI munine joyA. temane vaMdana karI pipaTanI strIe pitAnuM AyuSya pUchyuM. munIMdra bolyA, AjathI trIje divase hArUM maraNa thaze. vaLI teM manuSyabhavanuM AyuSa bAMdheluM che tethI tuM maMtrIne tyAM putrIrUpe utpanna thaIza, ane ahIMyAnA rAjAnI strI thaIza. e pramANe munivacana sAMbhaLI te popaTanI strI janamaMdiramAM darzana karavA jaI, bhagavAnane vaMdana karI manamAM vicAra karavA lAgI ke kadAcita bhramaNa karatAM devage mahane jAtismaraNa thAya eTalA mATe maMdiranA uttara bhAganI bhIMta upara eka purUSa pAse muninA kahyA pramANe akSare
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanadattazreSThinI kathA. (81) khAvyA, tyArabAda te peApaTanI srIe pharIthI muni pAse jai vidhipUrvaka anazanavrata grahaNa karI samAdhiyAgavaDe patamAM prANa tyAga karyo. mane vizAlabuddhi maMtrInI bhAryAM ratisu darInI kukSithI uttama suvarNa samAna kAMtivALI putrI rUpe utpanna thai. jIvanAnaMdA tenu nAma pADayuM. anukrame ucita kalAonA abhyAsa karyo. gheADA samayamAM bahu nipuNatA meLavI. eka divase te jIvanAnaMdA udyAnamAM jInamadiranI aMdara prabhunAM darzona karavA gai. tyAM pUrvokta akSara pakti vAMcI tene jAtismaraNa thayuM. vRttAMta sahita pAtAnA pApaTa sava smaraNageAcara thayA. teNIe jANyuM ke A jInezvara bhagavAnanA prabhAvathI huM ma'trIne tyAM janmI chuM. tethI te anedranI pUjA bhaktimAM hammezAM tatpara thai, maMtrIne ghera eka mukhya azva hatA. jenAthI rAjAnI gheADIAne ghaNA azva thayA. te dareka gheADAone bhuvanAnadAnI rAjA pAtAne ghera magAvI letA hatA. te buddhi. vAta bhuvanAna MdAnA jANavAmAM AvI eTale teNIe rAjAne jaNAvyuM ke, A sarva ghA DAo mhArA pitAnA azvathI utpanna thayA che mATe A anya mhArA pitAnA che. emAM tamhArA koipaNa prakAraneA hu nathI. kAraNake prathama popaTa ane tenI strInA putra saMbaMdhI vivAda thayA, tyAre vahikAkhaMDamAM tameAe lakhAvyu` che ke khIja pitAnuM hAya che. te sAMbhaLI rAjA ekadama vismita thaI gayA . ane vahikA vacAvI joyuM teA teja pramANe lekha nIkaLyeA. rAjAe jANyuM ke A khALa paDitA che. jethI maMtrInI pAse mAgaNI karI tenI sAthe pote paraNyA. tyArabAda tenI buddhinI }
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ (82). zrIsupArzvanAthacaritra parikSA mATe rAjAe kahyuM ke, he suMdarI! tuM ati paMDitA che. mATe jyAM sudhI tyAre sarvottama guNavAna putra utpanna thAya tyAMsudhI hAre ghera AvavuM nahIM. teNIe paNa kahyuM ke, he priyatama ! jyAre putra thaze tyAre ja tamAre tyAM huM AvIza, paraMtu ATalI hArI pratijJA sAMbhaLo. "je huM satya paMDitA haIza te tamhArA hAthathI mahArA paga dhavarAvIza, ane mahArA jeThA paNa tamahArI pAse upaDAvIza eTaluM yAda rAkhaje." ema ekAMtamAM kahI te bALA pitAne ghera gaI. bhuvanAnaMdAe ekatamAM besI pitAnA pitAnI AgaLa sarva vRttAMta nivedana karyuM. maMtrI be , he putrI ! ati durghaTa A kArya kevI rIte siddha thaze? putrI balI, he tAta! juo, buddhi AgaLa kaMipaNa durghaTa nathI. maMtrI balya, kAryagati bahu viSama hoya che. dAna, buddhi ke parAkamathI paNa te siddha thatI nathI, mAtra eka devanI sahAyathI ja te siddha thAya che. ema pitAnuM vacana sAMbhaLI bALA bolI he pitAjI? ApanuM kahevuM satya che emAM koI prakArane saMdeha nathI. jene dareka kAryamAM buddhi paNa kama vazathI ja prApta thAya che. vaLI he tAta ! lAMbA vicAranI kaMI jarUra nathI, mAtra karavAnuM eTaluM ja che ke rAjAnA mahelanI pazcima bAjue himAlayanA zikhara samAna eka zrI rUSabhadevanuM maMdira baMdhAve. temAM traNe kALe saMgIta sAthe mahotsava thAya tevI goThavaNa karo. temaja vArAMganAonA mahellAmAM hAre rahevA mATe eka havelI baMdhAve. vaLI keTalIka strIone uttama zaNagAra sAthe sarasa saMgItakalAmAM kuzala karavI joIe, keTalIkane nATayakalA, keTalIkane bharatarAjAnA uttama hAvabhAvamAM kusala, temaja keTalIkane veNu, vINA, mRdaMgAdika vAdya vagADavAmAM pravINa karavI joIe ane te sarva vezyAo hevI joIe. ema te bALAnA kahyA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanadAchinI kathA. (83) pramANe maMtrIe thoDA samayamAM sarva taiyAra karAvyuM. tyArabAda saMgIta sAthe hamezAM jInamaMdiramAM mahatsava thAya che ane te bALA paNa tyAM nRtya karavA jAya che. eka divasa rAjA rAtrInA samaye sutA hatA tevAmAM rUSabhadevanA - maMdiramAM jInendra bhagavAnane mahotsava cAlu rAjAnI pravRtti thaye, te tene sAMbhaLavAmAM AvyuM jethI te rAjA ekAkI pAchaLanA kArathI bahAra nIkaLI jInabhavanamAM AvyuM ane apsarAo samAna vezyAonuM nATya jevA lAge. tevAmAM bhuvanAnaMdA poteja navanavA pAThathI nRtya karavA lAgI. uttama veSa dhAraNuM karI Avele rAjA paNa tenI upara bahuja Asakta thayo. saMgItanI samApti thaI eTale bhuvanAnaMdA menAmAM besI potAnA sthAnamAM cAlI gaI. rAjA paNa tenI sAthe tenA ghera gayo ane te rAtrIe tenI sAthe ja tyAM suI rahyo. e pramANe rasa paDavAthI rAjA hamezAM prekSaNaka jevA Ave che ane rAtrIe bhuvanAnaMdAnI sAtheja tyAM rahe che. rAjA je kaMI vAta kare che te sarva bhuvanAnaMdA potAnA pitAne jaNAve che maMtrI paNa sarva vRttAMta vahikAmAM lakhI le che. eka divasa bhuvanAnaMdA pitAnA makAnanA pagathArIAmAM jeDA mUkI gharanI aMdara cAlI gaI ane rAjAne kahyuM ke, hAlamAM ahIM dAsI nathI mATe tameja jeDA lAvane ? rAjA paNa potAnA mastake caDhAvI jeDA gharanI aMdara lA! ane ardharAtrIe tyAMja suIgaye. pachI bhuvanAnaMda bolI Aje mahArA paga baLe che, mATe dAsIne uThADe, kSaNamAtra siMcana kare te mahane nidrA Ave. teNIe nA pADI tepaNu rAja poteja siMcana karavA lAgyA. pachI te sukhethI suI gaI. tyArabAda teNIe svapnamAM potAnA mukhamAM praveza karate caMdra je, pachI jAgrata thaI bhuvanAnaMdAe potAnI sevAmAM
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ (84) zrIsupArzvanAthacatri. tatpara thaela rAjAne je ekadama ubhI thaIne tene sevAmAMthI mukta karyo. ane tenI AgaLa svapnanI vAta karI. rAjA , he mRgAkSI ! jarUra tyAre uttama guNavAna putra thaze. teTalAmAM ra. trInuM avasAna thayela ane zaMkha vAgye, jethI rAjA uThIne pitAne ghera gayo. bhuvanAnaMdA paNa pitAne svAdhyAya karatI beThI hatI teTalAmAM sUryodaya thaye, tethI gharanAM dvAra baMdha karI pitAne ghera gaI. ane rAtrInuM vRttAMta pitAnI AgaLa nivedana karyuM, tyAra bAda pite ekAMtamAM besI pitAne tyAM rahIne te divasethI utpanna thaelA garbhanuM sukhethI.te pAlana karatI hatI. rAjA teja pramANe bIje divase tenA ghera gaye tyAre tyAM bhuvanAnaMda tenA jevAmAM AvI nahIM, tethI tenI pADesaNune teNe pUchayuM ke, A lIlAvatI kyAM gaI che ? te bolI, he nAtha ! huM te vAta jANatI nathI. pachI rAjA bahu zokAtura thaI gayuM ane tenA virahathI bahu du:khI thaI te rAtrI vyatIta karI. bIje divase teNe maMtrIne pUchayuM ke, tahAre tyAM mukhya gAyana karanArI lIlAvatI nAme strI hatI te kyAM gaI che? maMtrI be, pRthvInAtha! gaIkAle savAre gharamAMthI he tene balAtkAre kADhI mUkI hatI, tethI te hAlamAM rIsAIne keIka ThAkarane tyAM gaelI che. derAsaramAM paNa AvatI nathI. temaja sevAbhakti paNa karatI nathI, ane vizeSa kahevAthI te raDavA lAge che, mATe tenA sthAne bIjI koI paNa gAyana karanArI strI lAvavI paDaze. te sAMbhaLI rAjA sthira thaI gaye. have garbhanA divase pUrNa thavAthI bhuvanAnaMdAne zubha lakSaNa yukta putra janmyo. te gupta rIte maMtrInA putrajanma. gharamAM divase divase vRddhi pAmavA lAge. ane anukrame sarva klAone pAragAmI tha. eka divase maMtrI putra sahita bhuvanAnaMdAne rAjA pAse
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanazreNinI kathA. (85) laI gaye. rAjAe maMtrIne pUchyuM, A strI keNa che? maMtrI be, he rAjana ! A tahArI strI che ane mahArI putrI thAya, vaLI A ene putra che. A pramANe maMtrInuM vacana sAMbhaLI rAjA vimita thaI gaye. ane kaMIka bolavAno vicAra karatA hatA teTalAmAM maMtrIe tenA hAthamAM vahikA (copaDe) ApI, temAM tenI sAthe e aMtamAM je kaMI vAtacita thaI hatI temaja je kaMI karyuM hatuM te sarva savistara lakheluM vAMcI joyuM. pachI rAjAe harSa ane viSAda sAthe kumArane hAthamAM laI AliMgana karI pitAnA khoLAmAM besAryo. ane bhuvanAnaMdAne kahyuM ke, pitAnI pratijJA pUrNa karavAthI temaja putranA lAbhathI hai mahane jItI lIdho ane A kAryathI huM bahu saMtuSTa thayo. mATe A rAjya hArUM che ane hAro putra A dezane adhipati che. vaLI he mRgAkSI! have huM mahArUM Atmahita karavAmAM tatpara thAuM chuM. are ! A hArUM jIvita huM zvAna samAna samaju chuM, mahArA' bhogavilAsane ane rAjyavaibhavane dhikkAra che. maMtrI be, he svAmin ! kheda karavAnuM kaMIpaNa kAraNa nathI, Apane pratApa ane yaza sarvatra vyApI rahyo che, pachI rAjAe maMtrIne hAtha pakaDI kahyuM ke, maheM je dIkSA levAne vicAra karyo che te saMbaMdhI keIe paNa mahane vina karavuM nahIM. ema kahI pitAnA putrane rAjyasana upara besAryo. tenuM nAma paNa teja samaye arisiMha e pramANe sthApana karyuM. tyArabAda he dIkSA grahaNa karI che ane teja huM pote chuM. e pramANe hArA vairAgyanuM mukhya kAraNa tamane kahyuM. athavA saMsAramAM bhavya prANione sarva vastu verAcanuM ja kAraNa che. mATe tahAre paNa jainadharmamAM ughukata thavuM gya che. je munidharma pALavAne tamahArI zakti na hoya te samyakatvAdi gRhastha dharmane svIkAra karo. teo paNa muninA kahyA pramANe gRhIdharma aMgIkAra karI pitAne ghera gayA.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 86) zrIsupArzvanAthacaritra. have banne jaNa sukhethI dharmamAM rAgI thai jInendra bhagavAnanI pUjA sevAmAM tatpara rahetA hatA, dhanadevanuM citta dharmamAM dRDha hatuM. paNa dhanazreNI bahuja viSayAmAM lubdha thayA. nira Mtara pramAda ane madathI vila banI yuvationI aMdara bhramaNa karavA lAgyA. keAinI sAthe hAsya kare che ane kapaTathI keTalIkanA sparza paNa kare che. vaLI keTalIka strIone khaLAtyAre pakaDIne mAliMgana kare che. e pramANe maryAdA rahita vilAsa karatA dhanazreSThine dhanadeve joyA, jethI ekAMtamAM khelAvI kahyuM, he bhadra ! A pramANe icchA mujaba pravRtti karavI te thane yAgya gaNAtI nathI. koi sAdhAraNu mANusa paNa vrata grahaNa karyA bAda AvA pApanuM AcaraNa nathI karatA. vaLI tu te sArA kuLamAM utpanna thayA che. temaja vizeSa prakAre jainadharmanA vettA gaNAya che. dharma zAstramAM zrAvakAne icchA mujaba parastrI sAthe kAmavilA sanA niSedha karelA che chatAM jo tevI kAma krIDA kare to ceAthA vratanA bhaMga thAya che. mATe ubhaya leAka virUddha evA A pApAcaraNane sarva thA tu tyAga kara. dhanazreSThi melyA, hai baMdhu ! mhArI AgaLa tyAre ka'ipaNa khelavuM nahIM, kAraNa ke huM yuvatijaneAmAM bahu Tubdha thayA chuM, tethI viSayasegane huM tyAga karI zakIza nahIM. khAda jAtyadha purUSAthI paNa kAmAMdha purUSo adhika gaNAya che, ema samajI dhanadeve te dhanazreSThine cheDI dIdhA tethI svaccha dacArI thaI jhyA ane sarvatra paribhramaNa karavA lAgyA. jyAM strIone samudAya hAya tyAM tene gayA vAnA cAle ja nahIM. e pramANe kAmakrIDA karavAmAM divase nirgamana karatA hatA, ema karatAM eka divasa kumArapALa kSatrIyanI putrI mahu rUpavatI hatI tenI upara te bahu Asakta thayA, ane tenI sAthe kAma ceSTA dhanavaNikanA durAcAra
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ durgazreNinI kathA. (87) karate hate. tevAmAM tene kumArapAle joye. tethI teNe lAkaDInA prahArothI khuba mArIne coranI mAphaka bAMdhI kArAgRhamAM purI dIdhe. tyAM te ciMtavavA lAgyuM ke, mahane dhikkAra che, tane bhaMga karavAthI pAparUpI vRkSanuM A phala prApta thayuM. have je ekavAra paNa A dukhamAMthI chuTe thAuM te pharIthI huM parastrI sevanane tyAga karUM. tyArabAda tenA pitAe bahudhana ApI dhanazreSine choDAvyuM, ane potAne ghera laI gaye. tyAM te bIje divase marIne nAgakumArapaNe utpanna thayA. tyAMthI nIkaLI saMsAramAM keTalAka samaya paribhramaNa karI te samyakatvanA prabhAvathI avazya mokSagAmI thaze. vaLI dhanadeva trIje bhave mokSasukha pAmaze. he bhavya prANIo! upareta rIte nAnA prakAranI kIDAthI yukta parastrIo sAthe maithuna sevate mANasa dhanadatta zreSThinI peThe A bhavamAM paNa duHkhI thAya che, mATe vivekI purUSee avazya kAmakrIDAno tyAga kare. je purUSa kAma kIDAno tyAga karI atyuttama brahmacarya vrata dhAraNa kare che te manuSya thaDA samayamAM karmane kSaya karI mokSa sukha meLave che. itizrIcaturthavrate tRtIyAticAre dhanadattakathAnakaM samAptam // durgazreSThInI kathA. caturtha paravivAhiticAra. dAnavirya rAjA bolyA he jagaprabhu! have daSTAMtasahita cothA aticAranuM svarUpa kahe. zrI supArzvaprabhu belyA, he pRthvI pati! je kanyAdAnanA phala mATe puNya samajI anyane vivAha kare che, te purUSa dukha sAgaramAM Dube che ane durganI peThe bahu anartha pAme che.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ rec) zrI supArzvanAthacaritra avaMtI dezamAM ujayinI nAme jagata vikhyAta nagarI che. - temAM kulabhUSaNa nAme zreSThI hatuM ane bhUdurgadaSTAMta. paNA nAme tenI strI hatI. vaLI teone ( durga nAme eka putra hatuM, te yuvAna hato chatAM paNa bALakanI mAphaka ceSTAvaDe unmatta thaI nagaranI aMdara bhaTakate hate. vaLI darbhAgyane lIdhe keI paNa strI manathI paNa tene IcchatI nahotI. je te nehathI kaI strIne bolAve te te tene tiraskAra karatI hatI, ema duSkarmane lIdhe bahu duHkhI thaI teNe kaIka kApAlikane pUchayuM ke, tahArI pAse vizeSa sobhAgya karanArI kei vidyA che ? kApAlika bele, hA, tripurA nAme vidyA che. jenI vidhipUrvaka sAdhanA karI hoya te te smaraNa mAtrathI paNa tatkALa saubhAgya pragaTa kare che. durga che, je ema hoya te te vidyA ApavA, hu maherabAnI kare ! A pramANe durganuM vacana sAMbhaLI kApAlie vidhisahita tene vidyA ApI. tyArabAda gugaLanI goLIo sahita eka lAkha kaNavIranAM puSpa laI tripurAdevIne sAdhavA mATe durga vidyAsAdhana, udyAnamAM gaye, tevAmAM tyAM rAjamaMdira AgaLa sabhAmAM beThelA kevaLI bhagavAnanA tene darzana thayAM. deva, kinara ane purUSonI AgaLa mokSamArgane upadeza ApatA bhagavAnane joI teNe vicAra karyo ke jarUra saubhAgya guNanA nidhi ane tripurA vigere vidyAothI siddha evA koI paNa A siddha mahAtmA che. kApAlikathI paNa emanI pAse bahu camatkArI vidyA haze. mATe emanI prArthanA karuM te keI paNa jAtanI vidyA mahane Apaze. e hetuthI teNe vaMdana karyuM, munie paNa dharmalAbha ApI zAMta karyo, jethI te nIce beThe.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ durga zreSThinI kathA. (89) tyArabAda munie paNa tene uddezIne dharmadezanAne prAraMbha karyo. atyaMta kAmAtura thaI je purUSa vidyAmaMtra ke cUrNa gavaDe strIone mehita karI viSayasukha bhegave che te purUSa kALe karIne paNa parastrIone cheDatuM nathI. temaja gamya ke agamya strIne paNa koI vakhata tyAga karato nathI, tethI te pApI purUSa AlokamAM paNa asahya du:kha bhogave che, temaja tene daubhagyanI divase divase vRddhi thAya che. vaLI sarva lekene aniSTa thAya che. ane darbhAgyanA tIvra du:khathI pIDAte chate bhayaMkara saMsAra aTavImAM vAraMvAra bhramaNa kare che. tene nyAyathI prApta thaelA bhago paNa bhayadAyaka ane karma baMdhananA hetu thAya che. te pachI unmArga paNe sevelA ane durguNethI vyApta evA bhegenA te vAta ja zI karavI? vaLI anya koIpaNa guNa na hoya, paraMtu je kevala zIlaguNa hoya te basa che, ke jethI prANIonAM dareka kArya siddha thAya che. temaja jeo zIlaguNa rahita hoya che tevA adhama purUSonI kIrti avazya naSTa thAya che, ane parAjaya tathA kalaMkAdika aneka duHkho tenA upara aciMtya AvI paDe chevaLI he bhavya prANIo ! AlokamAM sarvajJa bhagavAne pAMca mahApApa kahyAM che, jenA sevanathI pApa buddhivALA adhama purUSe ghera duHkhanA bhegI thAya che. jemake prANahiMsA, mRSAvAda, corI, mithuna ane heTA AraMbhavALo parigraha e pAMca mahApApa che vigere dharmadezanA sAMbhaLI sarva sabhyajane verAgyamaya thaI gayA. tyArabAda durga be, he bhagavan! pAMca mahA pApone mahAre tyAga kare che. mATe mahane niyama Ape. jJAnigurUe samyakatvapUrvaka te niyama Ape. tyArabAda munine namaskAra karI durga pitAne ghera gaye. zrAvaka dharmanuM sArI rIte pAlana karavA lAgyA. jethI dharmanA prabhAvavaDe pratidivase tenI
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) zrIsupArzvanAthacaritra.. saMpatti vadhavA lAgI. pachI kAika dhanavAna purUSa potAnI dIkarI tene ApI. tenI sAthe viSayasukha bhogavavAthI tene e. putra thayA. eka divasa du caiATAmAM jatA hatA, tevAmAM tyAM kApAlike tene joyA. jeNe tripurA vidyA ApI punaH kApAlikanA hatI teja A kApAlika hatA. vaLI tenA samAgama. hAthamAM khappara dhAraNa kareluM hatuM. kApAlika klyA, mhArA prabhAvathI haeNne A sarva samRddhi prApta thai che. mATe mhArUM eka vacana sAMbhaLa. jethI he durgaM ! bhavAMtaramAM paNa hane dArbhAgya prApta na thAya. brAhmANAdikane bahu kanyA paraNAvI saMtuSTa kara. te sAMbhaLI durga khelyA, he mahAzaya ! ApanA kahyA pramANe tripurA vidyAnuM mhe sAdhana karyuM nathI ane tenAthI A samRddhi mhane prApta thaI nathI. hune je lakSmI maLI che te teA jaina dharmanA prabhAvathI ja maLI che. ane te dharma paNa muni mahArAjanI kRpAthI prApta thayA che. temAM tamhe paNa kAraNabhUta thayA che, kAraNake tamhArA kahevAthI huM udyAnamAM jatA hatA tevAmAM mhane munIMdranA darzana thayAM. vaLI tame mhane je kanyAe paraNAvavAnu kaheA che. te mhArAthI anI zake tema nathI, kAraNake tema karavAthI mhane brahmacarya vratanA jarUra atIcAra lAge che. temaja leAka vyavahArathI mhArA putrAne paNa te vAta lAgu paDe. kApAlika ehyA, jo ema DAya te paNa mhArUM vacana tA rAkhavu ja paDaze. vaLI A kArya mAM je pApa thAya te mhAre mAthe che, emAM tyAre kaMipaNa doSa nahIM thAya. e pramANe hammezAM te kApAlika durgane kahyA karatA hatA. tyAramA tenA bahu Agrahane lIdheM durgaM kabula karyu ke, huM daza kanyAo paraNAvIza. ema kahI bahu zeSa karI daza S.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ suyazazreSThinI kathA. (1) kanyAo te pitAne ghera lAvyA. ane tevIja rIte lagnanA divase ane guNavAna kumAre bolAvyA. teo paNa pitApitAnA jAnaiyAo sAthe eka bIjAnI IrSAvaDe utAvaLathI maMDapanA dvAra AgaLa AvyA. tyAM paNa prathama praveza karavA mATe teoe paraspara vAyuddhane prAraMbha karyo. pachI kharSanA prahArevaDe mArAmArI cAlI, jethI teo vacce mahAyuddha thayuM. te vAta durganA sAMbhaLavAmAM AvI ke tarataja te teone zAMta karavA mATe utAvaLathI tyAM gaye. vacce paDI teone nivArete hatuM tevAmAM keI subhaTanA nAkhelA bANavaDe te teija vidhAI gaye, eTale jIva laI tyAMthI te nATho ane gharamAM AvI prahAranI vedanAthI buma pADavA lAgyA. tyArabAda teNe vicAra karyo ke cethA vratanA cethA atIcAra rU5 vRkSanuM A puSpa dekhAyuM che, paNa phaLa te janmAMtaramAM prApta thaze. mATe sarvathA huM dubhAMgI haNAyo chuM, kAraNa ke cethA vratane mahuM aticAra lIdhe. ema ciMtavana karatA te durga maraNa pAmI bhavanavAsI devamAM utpanna thayA. tyAMthI cavI trIjA bhave jarUra mokSa sukha pAmaze. iti caturthavrataturyAticArabipAke durgakathAnakaM samAptam / / cha lAkha nAkhelA ja paDI tene zAMta karavA mAM darzanA - suyazazreNInI thA. paMcama tIvrAbhilASAticAra. dAnavirya zA bolyA, he bhagavAna! Apa te bahu kRpALu che mATe brahmacarya vratanA pAMcamA aticAranuM svarUpa draSTAMta sahita mane kahe. zrI supArzvaprabhu bolyA, he rAjana ! je
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) zrI supArzvanAtha caritra. zabdAdika viSayAmAM lubdha thaIne kAmanA tIkSNa khANeAvaDe vidhAyA chatA atizaya kAmAtura thAya te purUSa suyazanI peThe nira Mtara du:khI thAya che. bahu lAgI eTale vilAsI purUSa athavA sovaDe saMyukta caMdanavananI mA gajapura nAme suyazadRSTAMta, nagara che. temAM yAcaka leAkeAne kalpavRkSa samAna ane nIti zAstramAM bahu kuzala vizAkhanadI nAme rAjA hatA. temaja priyavacana nAme zreSThI thayA. sulasA nAme tenI strI hatI. teene zAstrathI vimukha ane jugAra khelavAmAM aDu vyasanI evA suryaza nAme eka putra thayA. AlapaNamAMthI ja te dhIme dhIme peAtAnA gharamAMthI halakAM ghareNAM cArIne jugAramAM mUkavA lAgyA. anukrame ema AgaLa vadhavAthI te bahu dravya gumAvI beThA. jethI zeTha peAtAnI strIne kahevA lAgyA, huM priye ! A putranA kALa have AvI rahyo che. te sAMbhaLI zeThANIe zeThane roSapUrvaka bahu ThapakAvyA. he priyatama ! mhArA jIvatAM kei divasa A pramANe nahI thAya, bhale sarva dravya jAya paraMtu jagamAM putra vinA lakSmI zA kAmamAM Ave ? vaLI putra hAya tA lakSmI to ghaNIe meLavI zakAya. tyArabAda eka divasa suyaza jugAra ramatAM peAtAnu mastaka hArI gayA. jethI vratakAza tene pakaDIne jugAranI sthiti. tenA pitAnI pAse lai gayA. pitAe paNa putranA gheADA kevA thAya che te atAvavA mATe tenI mA pAse mekalyA. teNIe paNa peAtAnu ghareNuM ApI jugArIo pAsethI tene mukta karyo ! pharIthI te ramavA lAgyA. koika vakhata mAthuM te koika vakhata hAthapaga vigere hArI jAya che. eka divasa jugArIo tene bAMdhIne paNa
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ a paNa tenI yA. eTalAmAM ubhelA te leke suyazachinI kathA. (3) tenA pitA pAse lAvyA. pitA ghera nahIM hovAthI teo tenuM mastaka chedavAne prAraMbha karatA hatA teTalAmAM te suyaza be, bhAIo ! mahane mAraze nahIM. bagIcAnI aMdara mahArA pitAe dhana dATyuM che. cAlo! huM tamane batAvuM. ema kahI teone tyAM laI gayA. ane kapaTa vaDe eka sthAna batAvyuM eTale teo davAmAM paDyA. tethI suyaza dUra nAzI gaye ane teja udyAnamAM jIneMdra bhagavAna zrI ajItanAtha prabhunuM maMdira hatuM temAM te bhagavAnanuM zaraNu laI saMtAI gayo. jugArI loko paNa tenI pAchaLa doDatA AvyA. dvAramAM pesatAM keIka zrAvake temane rokyA. eTalAmAM sudaMSTra nAme vidyAdhara tyAM AvyuM. ane dvAramAM ughADI taravAre ubhelA te leke tenA levAmAM AvyA. eTale teNe zrAvakane pUchyuM ke A leka zAmATe nagna taravAre laI ubhA che? te zrAvaka bele, A jIneMdra bhagavAnane zaraNa AveluM che. mATe temane A mANasa huM nahIM ApuM. ema hakIkata sAMbhaLI te vidyAdhara suyazane pitAnA vimAnamAM besADI naMdIzvara dvIpamAM gaye. naMdIzvara dvIpamAM utarI bAvana jinAlaya jeI suyazanA hRdayamAM e keI apUrva AnaMda pragaTa vidyAsiddhi thaye ke jethI kSaNamAtramAM sUryanA darzanathI aMdhakAranI mAphaka pUrvArjata pApa karma kSINa thaI gayAM. tyArabAda suyaze cAraNamunine vaMdana karI vidyAdhara sahita teNe pite munIMdranI pAse bAra prakArano zrAvaka dharma sAMbhaLe. ane te ja pramANe AnaMdapUrvaka te dhamane teNe svI" kAra karyo. vaLI jIvana paryaMta teNe jugArano niyama lIdhe. tethI vidyAdhara bahu khuzI thaye ane suyazane mArI nAmanI vidyA. ApI. tyArabAda suyaze vidhi sahita tene svIkAra karyo. pachI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ (94) zrI supArzvanAtha caritra. vilA siddha thayA bAda vidyAdharanI sAthe te vaitADhya parvatamAM gaye. keTalAka divasa tyAM rahI vidyAdhara pAsethI bIjI keTalIka vidyAo zIkhIne pote siddha karI. tyArabAda tyAMthI te suyaza gajapura nagaramAM gayo. tyAM te nagaranA rAjAnI strI saibhAgyazrInA prasava samaye adazya rUpa karI suyaze tenI pAse AvI tenA marelA putrane apahAra karyo ane pote moranuM svarUpa dhAraNa karI tyAM AgaLa rahyo. jethI sUti kAma karanArI strI belI ke, rANIne mera jamyo che. e pramANe dAsIoe rAjAne saMbhaLAvyuM. rAjAe paNa nimittavettAone bolAvIne pUchyuM ke, rANIne mora janme che tenuM zuM kAraNa naimittika loko belyA, he narezvara ! merane janma bahu azubha gaNAya che. mATe je mora sahita rANa tyAga nahIM kare te temAMthI moTuM vizva thaze. rAjAe te ja vakhate senApatine hukama karyo ke, mera sahita rANIne zUnya jaMgalamAM mUkI Ave. senApati tarata ja hukama pramANe karUNa zabdathI rUdana karatI rANIne moTA araNayamAM mUkI Avyo. have mera pitAnuM svarUpa pragaTa karI purUSa thaye ane sure. dranI mAphaka suMdara dIpavA lAgyo. tyArabAda vidyAne prabhAva, rANIne praNAma karI suyaza madhura vacane vaDe zAMta karI bolyA, he mAtA ! have rUdana karavAnI kaMI jarUra nathI. pitAnA putrane mahimA jeIle ema kahI teNe siddha vidyAnuM samaraNa karyuM. eTale mAtramAM vidyAdevIe tenA vacanathI dhanadhAnya hiraNaya, suvarNamaya bAvana jInAlaya, manahara havelIothI suzobhita bahu samRddhivALuM ane saprAkAra (sarpagAra) killA sahita (sarponuM sthAnabhUtavanagraha) samAna eka bhavya rAjanagara banAvyuM. tyArabAda bahudravya vaibhava
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ suyazazreNinI kathA. (5) ApIne lokone temAM vasAvyA. meranagara evuM te nagaranuM nAma pADayuM. pachI mera upara racelA maNimaya vimAnamAM besI bahu vidyAdhara sahita kArtikeyanI mAphaka te A jagatanI aMdara vividha racanAo jete ane hamezAM IcchA pramANe pharato hato, je je nagara ke gAmamAM uttama vastu tenA jevAmAM Ave che te te vastuo dravya ApIne athavA prArthanA karIne meranagaramAM te lAvatuM hatuM. have te nagaranA sImADAmAM zaMkhapura nAme gAma che, tenA adhipati zaMkhavardhana nAme rAjA che. kamalazrI nAme tenI putrI che. tenA svayaMvaramAM sarva rAjakumAre tene varavA mATe dezAMtarathI AvyA che. batrIza kumAra sAthe vizAkhAnaMdI rAjA paNa tyAM AvyuM. te vRttAMta dUtanA mukhathI jANune suyaza paNa maranuM svarUpa pragaTa karI vivAhanA divase zaMkhapuramAM gaye, ane bahu rAjakumAre vaDe manahara dIpatA svayaMvara maMDapamAM jaIne beTho. te vakhate tenI DekamAM maNimAlA zebhatI hatI. kamalazrI kumArI praphulla puSpanI mAlA pitAnA haste kama lamAM dhAraNa karI svayaMvara maMDapamAM AvI. morane camatkAra. pratihArIe vaMza vigerenuM varNana karI rAjakumAranI oLakhANa ApI. ane kahyuM ke, he mRgAkSIA amuka rAjAne amuka putra che, sAvadhAna thaI avalokana kara. evI rIte darekanuM varNana karatAM chevaTa gajapura nareMdranuM varNana karI batAvyuM. paraMtu jema praphulla pAMkhaDIothI zobhatAM AkaDAnAM puSpo upara bhramarInI dRSTi karatI nathI. tema tenI dRSTi keIpaNa rAjakumAra upara prasanna thaI nahIM. pachI teNIe meranA kaMThamAM varamAlA paherAvI. te joI roSathI kaMpe che ATha jemanA evA rAjakumAre bolyA, re ! A morane khathI jaladI mArI nAkhe, zuM joI rahyA che. ema sAMbhaLI
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) zrI supArzvanAtha caritra kAika krodhI kumAra peAtAnA khar3e khecI mArane mAravA jAya che teTalAmAM tenuM peAtAnuM ja mastaka pRthvI upara paDyuM. te joI sarva rAjakumAre| bhayabhIta thai gayA. ane eka sAthe maLI mAranI pAse jai kSamA mAgI kahevA lAgyA ke, mhoTI maherabAnI karI ApanuM satya svarUpa pragaTa kare. teNe paNa teonuM vacana mAnya karI vidyAnA prabhAvathI tatkALa mAra upara racelA vimAnamAM ArUDha thai peAtAnuM svarUpa batAvyuM. addabhut prakAranuM tenu rUpa joi sarva rAjAe paraspara gAjhI karavA lAgyA ke, enI rUpa saMpatti ahu manahara che, A koi prabhAvika mahAtmA che--vigere mahu prazaMsA karavA lAgyA. tyArabAda rAjAe potAnI putrInA vivAha mahAtsava zarU karyAM. bahu vibhUti sAthe kamalazrInuM lagna thai gayuM. pachI vizAkha nadI nRpati pramukha rAjakumArIne suyaza pAte nirmANa karelA nagaramAM laI gayA. kamalazrI tathA anya rAjakumArA sahita te peAtAnI mAtAne namaskAra karI nIce beThA. tyArabAda vizAkhanadI rAjA tenI mAtAne joi vicAra karavA lAgyA, ke mArA janma thavAthI jene jaMgalamAM kADhI mUkI hatI te zuM A sAlAgyazrI--mhArI rANI haze ? ema citavatA hatA teTalAmAM taNIe poteja Asana Apyu. rAjA paNa Asana upara besI snigdha vacanAthI kSamA mAgI. ane kahyu ke, he priye ! A mhArA aparAdhane kSamA kara..ae bahu nirdaya kArya karyuM" che. tamArA tyAga karavAmAM kharAba naimittika leAkeA hetu thayA che, vigere keTalIka teNe prArthanA karI. pachI rANI elI, he svAmin ! emAM tamhArA kaMi doSa nathI, paraMtu ApaNA bannenA karmaneAja doSa che. kahyuM che ke-- jaM jeNa pAviyavvaM, suhamasuhaM vAvi jIvalogaMmi / taM pAvijjai niyamA, paDiyAro naththi eyassa ||
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ suyazanu5 kathA. (7) artha-"A duniyAmAM je sukha nA duHkha jogavavAnuM hoya che te nizcayabhegavavuM paDe che. tene keIpaNa anyathA karavA samartha nathI." ema bolI potAnA putrane kahyuM, he putra! A hArA pitA che, temane namaskAra kara. teNe paNa te pramANe pitAne AcAra karyo. rAjAe AliMgana karI bahu premathI tene potAnA khoLAmAM besArI anukrame sarva vRttAMta pUchayuM. devInA prasavakALathI prAraMbhI kamalazrInA lagna paryata sarva vAttAM teNe paNa nivedana karI. tyArabAda rAjA be, he kumAra! ahIM ane tyAM banne rAjyane adhikArI have tuM che. mArI sAthe cAla, rAjyagAdIe tyAre abhiSeka karavAne che. sAbhAgyazrI sahita teo banne jaNa gajapuramAM gayA. tyArabAda potAnI rAjagAdI upara suyazane sthApana karyo. te pachI pitAnAM mAtA pitAne tyAM jaI teone paNa namaskAra karI sukhI karyA. pitAnA pitAne nagarazeThanI padavI ApI. tyArabAda vizAkhanaMdI rAjAe vairAgyabhAvathI saMsAra choDI cAritra grahaNa karyuM. navIna gAdIe beThelA rAjAnAM moradhvaja ane suyaza evAM be nAma lokamAM suprasiddha thayAM, ane hamorabrajarAjA, mezAM te kamalazrI pramukha rANuo sAthe vilAsa karavA lAge. viSayagamAM tene atyaMta abhilASa jAgra thaye. mithunarasamAM Asakta thaI niraMtara yuvatio sAthe vilAsa karavAmAM kAlakSepa karavA lAgyo. po. tAnA patine A durAcAra joI kamalazrI bAlI, he svAmin ! dareka rAjAonI aMdara tame mukhya gaNAo che, temaja dharmanAM tane sArI rIte jANe che ane zAstramAM paNa tahArI buddhi bahu niSNAta che. chatAM tahAra sarakhAone hadapAra viSayaprasaMga seva te gya gaNAya nahIM. kAraNa ke
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) zrIsupArzvanAthacaritra. vAma odhatA ,-mAyAmomastathA . eDvargamutsRjedenaM,-tasmiMstyakte sukhI bhavet // artha:-" kAma, krodha, harSa, mAyA, lebha ane mada e che ne tyAga karavo, jethI rAjA A lekamAM sukhI thAya che." vaLI je viSayavAsanA dUra karavA mATe viSaya bhagave che, te te ulaTuM agnimAM ghI homavA barAbara kare che. tRSNArUpI vyAdhi bahu asAdhya che. kAraNake tenI zAMti auSadhathI paNa thatI nathI. mATe AtmAnuM hita IcchanAra purUSae tenI utpattine ja nirodha kare ucita che. vaLI jema svapnamAM pIdhelA jaLathI tRSNa zAMta thatI nathI, tema viSaya tRSNa paNa bhega sevanathI nivRtta thatI nathI. mATe kRpA karI pramadAo saMbaMdhI viSayavAMcchAne tyAga kare. kAraNake he naranAtha? A pramANe karavAthI paradAraviramaNavrata tahArUM malIna thAya che. e pramANe strInAM vacana sAMbhaLI maradhvaja bele, he sulocane! hArUM kahevuM satya che. paraMtu haju huM bhArekamI chuM, tethI hAlamAM hArI pravRtti badalAya tema nathI. tyArabAda kamalazrI pite tyAMthI mukta thaI sugurU pAse gaI ane mokSasukhanI vAMcchAthI teNe dIkSA grahaNa karI. pachI maradhvaja rAjA paNa bahu svachaMdacArI thaI gaye. ane jema keI mAMsamAM lubdha hoya tema viSayamAM lubdha thaI niraMtara nava nava yuvationA saMgamAM lIna thaye. temaja strI sevAnA bahu prasaMgane lIdhe tene dhAtukSayane roga utpanna thaye, jethI khAMsI, kRzatA ane zarIre vivarNa paNuM prApta thayuM. A pramANe tenI sthiti joI sarva strIo hRdayathI virakta thaI gaI, paraMtu bAhyathI tenI AgaLa prIti batAve che. chatAM te pUrNa caMdra samAna che mukha jemanuM ane suMdara netravALI te strIone jema jema jue che tema tema tenuM hRdaya viSayamAM adhika pravRtta
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ suyazapa thA. ( 99) thAya che. keTalIka pramadAnI upara paga nAkhe che, anyanI upara bahulatA sthApana kare che. keTalIka to tenA kezanI sevA kare che. vaLI keTalIka strIo tenI jaMghAdikanI sevAmAM hAjara rahe che. evI rIte kAmagrahathI grasita thaele te sarva strIone udyoga karAve che. have saMsArathI virakta thaI tenI rANIo paNa vicAra karavA lAgI ke, A eka Azcarya che! jeke rAjA maravA sutA che, to paNa tenA manamAMthI viSayavAsanA dUra thatI nathI. maharAjAnuM mahAmya alaikika che. ema samajI strIoe kahyuM, he svAmin ! have tamhArI Akhara vakhata che mATe dharma sevanamAM prIti karI. pote AcaraNa karelo dharma sAthe Ave che. ane janmAMtaramAM duHkhakSaka paNa dharma ja thAya che. A sarva strIo, caturaMgasenA, sarva saMpattio vigere koIpaNa anyabhavamAM sAthe AvI sahAya kare tema nathI. vaLI he nAtha ! dharma zivAya koI satya sahAya karanAra nathI mATe amahArA uparathI paNa meha cheDI daI potAnuM Atma hita ciMta, te sAMbhaLI rAjA prakupita thaI bole -tahArI sarva vAta mahArA jANavAmAM AvI che. hAlamAM tame mahArUM maraNa Iccho cho, ema bahu kepa karavAthI bahu vedanAo vadhI paDI, temaja viSayavAsanAthI strIomAM lubdha thaI maraNa pAmI AdhyAnane lIdhe tijAtimAM utpanna thayo. tyAMthI nIkaLI anyabhavamAM pharIthI bodhijJAna prApta karI saMsAramAM bahu du:kha sahana karIne suyazarAjAne jIva karmane kSaya karI aMte mokSasukha paNa pAmaze. he bhavya prANIo ? jevA rIte A suyazarAjAe prathama dharmasAmagrI prApta karI hatI, chatAM te kAmAtura thavAthI sarva hArI gaye ane bahu du:khI thaye. tema sukhAthI purUSae kAmakriDAmAM labdha thavuM nahIM. vaLI je mahAtmAo nizcayapaNe kalaMkarahita zIlatrata dhAraNa kare che te A jagatamAM vaMdanIya thaI sarva ka
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) zrI supArzvanAthacaritra mane kSINa karI siddhipada pAme che. temaja manahara AkRti pAmIne paNa je purUSa kAmane nirodha karatuM nathI te purUSane ghAsanA putaLAnI mAphaka parAkrama rahita jANu. iti caturthavratapaJcamAticAravipAke suyazanRpakathAnakaM smaaptm|| tatsamAptau zrImallakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyaMbandhazrIsupArzvajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapagacchAdhirAjazAstravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkarazrImadabuddhisAgarasUriziSyaprasiddhavaktetilabdhakhyAtivyAkhyAnakovidapanyAsazrImadajitasAgaraMgaNikRtagurjarabhASAnuvAde. prabhudezanAprabandhe sadRSTAntAtIcAravyAkhyopetaM caturthANuvrataM samAptam // . HOOT
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ senazreNI kathA. (101) senazreSThInI kathA. sthalaparigrahaparimANavrata. dAnavIryarAjA bahu prasanna thaI prabhunA caraNamAM mastaka namAvI be, he dharmarakSaka ? jagazurU ! jagad gurU ! cAra aNuvratanI vyAkhyA sAMbhaLI mahane bahu AnaMda thaye. have pAMcamA vratane upadeza ApI amane kRtArtha kare. A pramANe rAjAne prazna sAMbhaLI zrI supArzvaprabhu belyA he rAjan ? have pAMcamA aNuvratanuM svarUpa kahuM chuM te tuM sAvadhAna thaI zravaNakara kSetra, hiraNya, suvarNa, dhana, dhAnya, manuSya, pazu ane anya dhAtu vigere vastuonuM je purUSa parimANa kare che eTale ke ATalI vastuja hAre vAparavI adhikano tyAga che, e je manuSya niyama kare che teo sena chechInI mAphaka para lekamAM aparimita sukha bhogave che. suvarNamaya ivajapatAkAothI suzobhita aneka jainamaMdiro . jemAM rahelAM che evI kAMcI nAme nagarI senazreNI che. temAM narapAla nAme rAjA rAjya kare che. zivanAmikA nAme tenI strI che. vaLI te nagarImAM bahu dhanAtya sena nAme eka zeTha che, paraMtu te mithyAdraSTi che. kuvalayamAlA nAme tenI strI che. te kamalanI mAlAnI mAphaka sarvaguNa saMpanna che. teone hari, hara ane brahmA e nAmanA traNa putro che. vaLI teo bahu vinayI, suvarNa samAna kativALA sarva kalAonA pAragAmI ane nItizAstranA nidhAna tarIke gaNAya che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ (102) zrIsupArzvanAthacaritra. eka divasa senazreSThIne tyAM caturrAnI muni mahArAja bhikSA mATe padhAryA. zeTha pote temane AvatA sAniryuni. joI ubhA thayA ane sacchunA thALa laI temanI pAse vhArAvavA mATe gayA. muni khelyA, devAnupriya ! enI aMdara sUkSma jIva paDI gayA che, mATe amane te kalpe nahIM. zeTha khelyA Apanu kahevu satya haze; paraMtu te kevI rIte jANavuM !' muni bAlyA enI upara aLatAnu pumaDuM muke eTale te jIveA dekhAze. te pramANe karavAthI zeTha paNa tenA varNanA jIvA joi Azcaya pAmyA. pachI te sacchune paDatA mUkI dahIM mApavA mATe AvyA. temAM paNa teja pramANe jIva hAvAthI pUrvanI mAphka parIkSA karI te na lIdhuM. tyArapachI mAdakane bharelA thALa laI mahu bhaktipUrvaka zeTha muninI pAse AvyA. te joi muni elyA A meAdakamAM viSa meLavelu che. zeThe pUchyuM enI zI khAtrI ? muni khelyA juo, teonI upara je je mAkhIe ese che te sa marI jAya che te tame tapAsa kareA. zeTha vismita thai khelyA emAM viSa nAkhanAra keNu haze ? eTalu kRpA karI mhane jaNAvA. muni khelyA tyAre tyAM kAle je rasAi karanArI strI marI gaI teNIe A kRtya karyuM che. zeTha elke ema tene karavAnu zuM kAraNa ? muni khelyA kAika aparAdhane lIdhe hai' ane thArA kuTue teneA bahu tiraskAra karyAM, tethI tamhArA mATe teNIe A viSa mizrita lADu karyA temaja pAtAnA mATe viSa vinAnA e mAdaka banAvyA hatA, paraMtu tene bahu bhUkha lAgavAthI bhUlamAM teNe viSa mizrita lADu khAdhA, tethI teja vakhate te maraNa vaza thai. vaLI A thALamAM eja lADu zuddha che. bAkInA sarve viSa sayukta che. mATe amAre teone khapa nathI. vaLI he zreSThIna ? kuTuMba sahita tameAe paNa jo A lADu khAdhA hAMta ttA tamhArU paNa
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ senazreSThI kathA. (103) maraNu kANu nivAraNu karata ? mATe kuTuMba sahita tuM A ApattithI chuTI gayA, jethI have dharmasAdhana kara. zeTha elyA kRpA karI dharmopadeza Ape, munie yati ane zrAvaka ema banne prakAranA dharma kahyo. tyArabAda munidharma mAM azakta hAvAthI teNe zrAvaka dharma ne svIkAra karyo. jo ke bhikSA mATe AvelA munaoe dharma kathA naja karavI joIe. paraMtu guNa dekhIne munie sena zreSThIne dharmopadeza ApyA. pachI zuddha annanI bhikSA gurU mahArAjane ApI temane vaMdana karI vidAya karyo. munIndra paNa petAnA sthAnamAM gayA. sena paNa vidhipUrvaka jainadharmanI ArAdhanA karavA lAgyA. zeThane ghera dharma nA prabhAvathI divase divase putra pAtrAdika saMpattie bahu vadhavA lAgI. manukrame zeThanuM kuTuMba jainadhama mAM vizeSa rAgI thayuM. zeTha peAte parigrahanuM pramANa karI jainadharmanI vizeSa ArAdhanA karavA lAgyA. gharanI aMdara putrAnI strIo paraspara kaleza karavA lAgI, tethI putrAe pAtAnA pitAne kahyuM ke kakuTuMbanA leza. kAsa kajIAmAM jIvana gALavu te ucita gaNAya nahIM mATe bhAga ApI amane judA rAkhA. senazreSThIe te vAta kabula karI darekane vibhAga ApI pR thak karyo. tyArabAda nAnA bhAi mhoTA bhAIne kahevA lAgyA ke bhAI ? tame mhATA thaine AvuM kapaTa kareA che ? je dravya tame chAnuM rAkhI dabAvI beThA che te paNa bhAga pramANe velAsara vaheMcI Ape.. te kaMI tamhArA ekalAnuM nathI. hira khelyA bhAi mhArI pAse kaMi cheja nahIM khATu zu ele che ? A pramANe lekAnA kahevAthI sAMbhaLI sena vicAra karavA lAgyA ke.-- '
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ (104) zrI supArzvanAthacaritra. AkSIradhArakabhujA-mAgabhaiMkanivAsinAm / namorco ghara, mAtRgAmapirvate ' artha. " janmathI AraMbhI eka sthAnamAM bhejana karatA ane garbhathI AraMbhI eka sthAnamAM nivAsa karatA evA baMdhuonuM paNa jeo pRthapaNuM kare che tevI saMpatti ene namaskAra." ema jANuM sene pitAne vibhAga nAnA putrane ApI zAMta karyo. paNa pAcho gharane mATe tevI ja rIte kaleza karavA lAge. eTale mukhya gharamAM haranI sAthe tene rAkhe. tyArabAda teo samajyA ke jalabiMdu samAna caMcala evI A saMpattie che. ane A jIvita vidyuta samAna caMpala che. te ghara, dhana vigere asthira padArthomAM ke vidvAn pitAnA baMdhuo sAthe vivAda kare? vaLI jInavacananA jJAtA ane saMsAra janya bahu duHkhanI bhAvanAthI yukta evA purUSane paNa dhana saMpatti mATe A kaleza thAya che. ahe ! meha mahimA ke che ema vairAgya parAyaNa thaI teo paraspara aparAdha kSamAvavA lAgyA ke jethI kaSAyane lIdhe amArUM samyatva khalita na thAo. potAnI strIe senane kahyuM ke dravya sahita potAnuM ghara paNa putrone ApI beThA, have tahArUM senane upadeza zuM thaze? sena be he priye! jenA - hRdayamaMdiramAM jainamata niraMtara vAsa karI rahyo che tene dhana, gRha ke ciMtAmaNInI paNa zI gaNatarI ? pachI strI belI svAmin ! vrata grahaNa karI have bhikSA mAge ane smazAna, zUnyagraha ke devamaMdiramAM vAsa karo. sena bele he suMdarI tuM pairyane tyAga na karIza. anukrame hAruM vacana paNa satya karIza. A lekamAM paNa dharmane prabhAva pragaTa che, te huM hane hAla batAvIza. ema kahI senA khAsa pitAne mitra je
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ senazreSThI sthA. (105) maMtrI hatA tenA ghera gayA ane tenI AgaLa kuTuMbanuM sa vRttAMta kahyu, temaja peAtAne rahevA mATe gharanI mAgaNI karI. maMtrI elyeA AMdhava ? rAjAnuM ghara khAlI che; paraMtu temAM vyaMtaranA vAsa hAvAthI tene dUSita gaNI kAi paNa temAM rahI zakatu nathI paraMtu dharmanA prabhAvathI te vyaMtara tamhane kaMi aDacaNa nahIM karI zake. A pramANe matrInuM vacana sAMbhaLI tatkALa teNe te zakuna gAMThe bAMdhI lIdhA ane te vyaMtaravALA gharamAM gayA. bahAra ubhA rahI naiSaSikI kriyA o bAda AjJA laI gharanI dara teNe praveza karyAM. IrSyA pratikramI sena zreSThI sthira citte svAdhyAya karavA lAgyA ke re jIva ! gajasukumAra, metA, mahA muni skaMdhakanA ziSya vigere sAdhuonAM caritranuM smaraNa karatA chatA tuM mAtra ATalA uparathI kema krodha kare che? vicAra kara ke je mahA satvadhArI purUSA che tee pAtAnA prANa jAya te paNa anyanA dveSa karatA nathI. tA tu mATalI badhI ochI zakita vALA kayAMthI ? ke thArAmAM vacana mAtrathI paNa AvI akSamA rahelI che ? vaLI re jIva ? prANIonA sukha du:khamAM anya te eka nimitta mAtra che. pAtAnAM karelAM karma bhAgavatA chatA tu anyanI upara zAmATe vRthA krodha kare che!mAhuthI vimUDha anelA jIvAtmAo dhana-gRhArdikamAM gADha mUti thai jInavacana nahi jANuvAthI saMsAra aTavImAM bhramaNa kare che. ahA ! evA anAya mAhune vAravAra dhikkAra che. jenA vaza thayelA prANIe nirdaya ane ghAtakI banI prahAra karatAM potAnA putra ke mitrAne paNa gaNatA nathI. A pramANe senazreNIe madharAtrI sudhI svAdhyAya pATha karyAM. te sAMbhaLI vyaMtara bahu khuzI thayA ane Avye he mahAzaya ? vikaTa saMsAra rUpI kuvAmAM huM paDatA hatA, temAMthI tame ' jya tara
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ (106) zrIsupArzvanAthacaritra. mhArA uddhAra karyo. huM bahu krodhI deva chuM. A ghara he zUnya karyuM che, te sAMbhaLI sena khelyA:--tamhAre tema karavAnuM zuM kAra* * zu ? vyaMtara kheDyo prathama A gharanA adhipati huM hatA. mhAre be putra hatA teemAM nAnA putra hane bahu priya hatA tethI sarva sArI vastue tene mApI; temaja mhoTAne paNa kaika mApIne bIjA gharamAM rAkhyA ane mukhya gharamAM nAnA putrane rAkhyA. tethI krodhAyamAna thai mhoTA putre mane mArI nAkhyA. pachI laghubaMdhune paNa rAjakulamAM paDhaDAvIne tenu ghera teNe lai lIdhuM. laghu putra paNa kArAgRhamAM marI gayA. huM. marIne ahIM vyaMtara thayA. paraMtu vilaMga jJAnane lIdhe jyeSTha putranuM caritra jANI kuTuMba sahita tenA mheM nAza karyo ane khIjuM paNa je koI A gharamAM rahe che te paNa tatkAla macchu pAme che. tethI A ghara ujajaDa thayuM che. have tuM mhArA dharma gurU che. mATe smA ghara huM tamane ApuM chuM. ema kahI te vyaMtare pAtAnuM dATelu dhana hatu te paNa jaladI khAdI kADhIne senane arpaNa karyuM tenI gaNatarI karavAthI te dazalAkha sAnaiyA thayA. jethI sena olyA huM vyaMtara deva ! mhe parigrahanuM pramANa karela che tethI lAkha mhArA nimitte vaparAze, bAkInA navalAkha dharma kAryamAM huM vAparIza. ane te puNyanA bheAktA tame thaze. vyaMtara khelyA huM mahAbhAga ! temAMthI adhu puNya tamane paNa maLaze, vaLI bIjI' paNa je kai mhArA lAyaka kArya hAya te kaheA, mApanA upakAranA badale mhArA prANuthI paNa vALavAne huM samartha nathI. tamhArI svAdhyAya sAMbhaLI kArya -akAnA viveka mheM jANyA. tethI mhArA verabhAva naSTa thayA, tyArabAda sena elyeA, sa jIvAtmAoe uttama ane akhaMDita paMcendriyapaNa' pAmIne Atmahita karavuM. vaLI te Atmahita pApakAra karavAthI thAya
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ senazreNI kathA. (107) che. je paropakAra chadra bhagavAnanA vacana pramANe yathAtha karavAmAM Ave che te AtmAnA hitabhAve pariName che. emAM saMzaya nathI, jeo anyanuM aniSTa karavAthI potAnuM hita mAne che. teone jInavacanathI bAhya jANavA. ane tatvathI pitAnuM hita jANatA nathI. mATe dharma sivAya A dunIyAmAM kaMIpaNa Atmahita cheja nahi. tethI he vyaMtarAdhipa ! have tyAre hamezAM dharmamAM ughukta thavuM. vyaMtara be, he mahAzaya ! ApanuM kahevuM satya che, ApanA vacana pramANe huM vattIza ema. kahI te adazya thaye. jyAre sUryodaya thaye tyAre senazreNInI strI nagaranI aMdara pitAnA svAmInI zodha mATe pharatI pharatI senazikSA vyaMtaranA ghera gaI to vizeSa alaMkArathI " vibhUSita zeThane tyAM beThelA joyA. ane kahevA lAgI ke, he priyatama ! Apane zodhavAmAM huM bahu thAkI gaI. A AbharaNa ane A samRddhi Apane koNe ApI ? sena be, he suMdarI ! dharmanA prabhAvathI A sarva prApta thayuM che. anya kaMIpaNuM pUchavuM nahIM. ema kahI kSaNamAtra pachI zeTha jInamaMdiramAM gayA. tyAM bhaktipUrvaka aneka prakAranA puSpa tathA naivedyavaDe pUjA karI vistAra pUrvaka saMgIta karAvyuM. yAcakone paNa dravyadAnavaDe saMtuSTa karyo. pachI gurU mahArAjane vaMdana karI potAne ghera gayA. ane sAdharmika ane sAthe bhejana karyuM. ema karatAM divasa vyatIta thaye. rAtrI samaye prArthanA karyA sivAya paNa vyaMtare nehavaDe rAjAnA bhaMDAramAMthI dravyanA bharelA seklaza uThAvIne zeThanA gharamAM mUkyA ane kahyuM ke bIlakula rAjataraphathI bhaya rAkhyA sivAya IcchA pramANe tame dAna Ape. A dravya thaI raheze eTale bIjuM lAvI ApIza.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) zrIsupArzvanAthacaritra. te sAMbhaLI zeTha kaMika khAlavAnA vicAra karatA hatA teTalAmAM te vyaMtara peAtAnA sthAnamAM cAlyeA gayA. rAjAnA nAmavALA kalaza joi zeTha pote savAramAM mukhya purUSAne sAthe lai rAjA pAse gayA, ane teNe leTa mUkIne vyaMtaranuM sarva vRttAMta nivedana karyuM. rAjAe paNa temAMthI eka kalaza tyAM magALyA. upara lakhelu peAtAnuM nAma joi bahu khuzI thayA ane te khelyA ke mahAbhAga ! mA sa dravya huM tane arpaNa karU chuM. tyArabAda ahu satASI evA sena elyo, huM narAdhIza ! prathama vyaMtare hune dazalAkha seAnaiyA ApyA che, temAMthI paNa mhAre te ekalAkha ja kAmanA che. navalAkha seAnaiyA vyaMtaranA kahevAthI mhAre dharma mAM vAparavAnA che. ema sAMbhaLI saMtuSTa thaI rAjAe te sarva dhana tene arpaNa karIne kahyu ke thArI icchA pramANe A sarva dhana dharma kArya mAM sukhethI vA52. senazreSThIe paNa te sarvadhana sAta te kSetramAM . vAparIne dIkSA grahaNa karI ka khapAvIne siddhi sukha prApta karyuM. mATe he bhavyaleAkeA ! senazreNInI mAphaka niraMtara saMtASa rUpI rasAyananu pAna kA ke jethI alpa samayamAM jarA maraNathI mukta thai meAkSa sukha pAme. itipaJcamANutrataparipAlanadRSTAnte zreSThisenakathAnakaM samAptam || navaghanazeThanI kathA. prathamakSetravastuparimANAtikramAticAra dAnavIrya rAjA khalyA, he bhagavAna ! Apa dharma zAstranA upadezaka che. Apa prANIone bahu upakAraka che.. mATe kRpA
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ navaghanazreNI kathA (109) karI pAMcamAM aNuvratamAM prathama aticAra zravaNa karanArI amArI jIjJAsA pUrNa karo. zrI supArzva prabhu bolyA, he rAjana ! guhA dika vastuonuM parimANa kyabAda ati bharUpI gRhathI grasta thaI je grahaNa karelA niyamathI adhika parigraha kare che, te purUSa navaghananI peThe bahu duHkhI thAya che. zu (sUra) brijarAja (sUrya ane caMdra-kSatriya ane brAhmaNa 'dika) nA samAgamamAM bahu utsuka udayAcala navadanadaSTAMta. samAna udayapura nAme nagara che. temAM udayAditya nAme rAjA che. vaLI te nagaramAM navaghana nAme zeTha che. te hamezAM navIna meghanI mAphaka sarva yAcaka rUpI kSetromAM dAnarUpI jaLanI vRSTi kare che. bahu uttama zIlavALI saMpadu evA nAmanI tenI strI hatI. teo baMne strI purUSa paraspara snehathI viSayasukha bhegavatAM hatAM. tevAmAM jainamaMdiramAM mahotsava cAlatuM hatuM. jethI teo kutuhalane lIdhe tyAM javA mATe gayAM. vaLI tyAM AgaLa guNaratnanA nidhAna samAna sUrIzvara bhavyajIvone zrAvaka dharmane upadeza ApatA hatA. tethI teo paNa sUrine vaMdana karI dezanA sAMbhaLavA beThAM. te samaye sUrie pAMcamA aNuvratanI vyAkhyA karI. te sAMbhaLI zeTha ane zeThANIe paNa samyaktva pUrvaka pAMcamuM vrata paNa grahaNa karyuM. pachI gurUnI AjJA laI bahu prasanna thaI te banne pitAne ghera gayAM. vaLI pitAne saMtAna nahIM hovAthI teo vidhipUrvaka jainadharmanI ArAdhanA karavA lAgyAM; temaja navaghana zeTha zuddha nItipUrvaka vepAra calAvate hate pitAnI dukAnamAM uttama kariyANuM rAkhato hato, kUDa-kapaTamAM te samajAtuM nahote. temaja zeTha pite dhIra dhArane dhaMdhe paNa sArI rIte karatA
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupArzvanAtha caritra. hatA. tethI eka ThAkAre tenI dukAnethI daza hajAranA mAla lai tenA rUpIyA tarataja teNe cukavI dIdhA. ema vAraMvAra teonI Apa-le bahu cAlatI hatI. evAmAM eka divase te ThAkeAre vIza hajAranA mAla zeThanI dukAnethI udhAre lIdhe.. pachI keTaleAka samaya gayA bAda navaghane tenI ughacaNI karI tyAre teNe kANI batAvIne kahyu ke vAha ! tame zeTha thai AvA dhaMdhA karI che ? ema zeThanI mazkarI karI siddho javAba paNa ApyA nahIM. jetho zreSThIe te vAta maMtrIne karI, tyAre maMtrI AlyA:-zeThajI temAMthI ardhuM dhana mane Ape te tamArA rUpI apAvuM. A vacana zeThane bIlakula rUcyu nahIM. tethI rAjAnA aMgarakSakane tyAM gayA. teNe paNa teja pramANe madhu dravya mAgyuM. pachI chevaTe nagarazeTha tathA krupALanI mulAkAta lIdhI. tyAMthI paNa tevA ja javAma maLyo. jethI zeTha gabharAine peAtAne ghera pAchA AvyA. tyAM strIe pUchyuM he prANapriya ? ekadama udvigna thavAnuM zuM kAraNa ? zeTha eAlyA huM subhage ? vIza hajAranA mAla lai ThAkAra have javAba ApatA nathI. temaja bIjo kei upAya paNa cAle tema nathI vigere sarva vRttAMta kahyo. strI melI he nAtha ? A khAkhatanI tamhAre kaMi paNa ciMtA karavI nahI. enA huM tapAsa karIza. hAlamAM tame kAi paNa gAmamAM cAlyA jAo. jeTalAmAM huM enA upAya zeAdhI kADhuM. pachI jyAre huM khelAvuM tyAre tamhAre ahIM AvavuM. e pramANe strInu vacana satya mAnI navaghana vaNika anya gAmamAM gayA. tyArabAda saMpad nAme tenI strI prathama satrIne ghera gai. zarIre adbhuta zaNagAra sajelA che. lAvaNya ane vilAsa pUrvaka hAsyavas yukAnA manane raMjana karatI te strI maMtrInI AgaLa bheTa mukI ( 110 ) zeThANInI caturAI.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ navaghanazreSThI kathA. (111) nIce beThI. teTalAmAM rAtrIne prathama prahara thaye eTale lekene vidAya karI tenA darzanathI subhita thayela maMtrI kAmanA uddagAre pragaTa karavA lAgyuM ke are ! caMdranI zItala chAyAthI aMga aLI jAya che. caMdanarasa viSa samAna viSama lAge che. pune hAra bahu khAre lAge che. ThaMDe pavana dehane tapAve che temaja zarIra upara dhAraNa karelA jaLathI bhIMjAelA A kamaLapatra ANunI paMkti samAna pIDA kare che. tenuM kAraNa dIgha netravALI ane kamaLa samAna mukhavALI A strI ja che. A pramANe kAmathI vihala thaelA maMtrIne jANI te belI he nyAyAdhIza? eka hArI vinaMti sAMbhaLo. tyArabAda ulAsa pAmato maMtrI be mahArA sarakhuM kaMI paNa kArya hoya te sukhethI pharamAve. jethI teNIe ThAkara saMbaMdhI sarva vRttAMta jaNAvyuM. maMtrIe paNa khuzI thaI te kArya karavAne kabula karI kahyuM ke ThAkara pAsethI pasA levA temAM zI vAra? enI kaMI paNa ciMtA rAkhavI nahIM. paraMtu he sutanu? huM bahu kAmAtura thayela chuM, mATe mAruM paNa hAre kaMIka kArya karavuM paDaze. tyAre te bolI emAM zuM khoTuM che? paNa Apane AnaMda ApIza. paraMtu Aje hAre brahmacarya vrata che. tethI Aje te kArya karIza nahIM. paraMtu savAre ekama thavAnI che te rAtrInA prathama prahare tamAre sukhethI hArI pAse AvavuM. ema kahI tyAMthI te rAjAnA aMgarakSaka pAse gaI. aMgarakSaka paNa ekadama tene AvatI joI vitarka karavA lAgyuM ke A navIna pramadA koNa Ave che? pAtAlamAMthI nAgakanyA Ave che? ke kaI vidyAdharanI strI haze ? athavA zuM devAMganA, asurAMganA ke siddhAMganA manuSya lekamAM AvI che? ema vitarka karate hato teTalAmAM potAnI pAse AvI te ubhI rahI. ane kuzala vArtA puchI Asana upara beThI. pachI aMgarakSakanA puchavAthI
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ (112) zrI supArzvanAthacaritra. teNIe ThAkorane sarva ItihAsa kahyo. te paNa saMtuSTa thaI be he mRgAzi ? A hAruM kArya jarUra huM siddha karI ApIza. paraMtu amArUM hadaya paNa tyAre zAMta karavuM paDaze. strI belI amArAthI bane tema haze to ame karIzuM. A deha jalabiMdu samAna asthira che, mATe sajjananA kAryamAM je te upayegI thAya te te sArabhUta gaNAya. e pramANe zeThANInuM vacana sAMbhaLI AnaMdita thaI te be. he cArvagI? huM te hAlamAM ja taiyAra chuM. tyArabAda teNue paNa pratyuttaramAM tene kahyuM ke ekamanI rAtrIe bIjA prahare tamAre mahArI pAse AvavuM. ema kahI tyAMthI nagarazeTha tathA durgapALane tyAM te gaI. teo paNa tene AvatI joI vicAra karavA lAgyA ke varSArUtunI lahamI samAna unnata padhara (megha stana) che jenA evI, ane dhanuSa latAnI mAphaka guNa (derI-dayAdiguNe) vaDe yukta, kharkalatAnI mAphaka uttama dhArA (hAra) vaDe vibhUSita che vakSasthaLa jenuM temaja saMsArasukhanI mAphaka atyaMta sUkSma che madhyabhAga jene evI A strI dekhAya che. kSaNamAtramAM te teonI pAse gaI ane pUrvanI peThe teone paNa javAba Ape. tethI teoe paNa tenA kahyA pramANe kabula karyuM. nagara zeThane trIje prahare tathA dugapALane cothA prahare AvavAnuM kahI tyAMthI te strI paNa pitAne ghera AvI. - bIje divase prabhAtakALamAM potAnI dAsIne zeThANIe kahyuM ke Aje mAre vizeSa prakAre snAna karamaMtrIvigerenI vAnuM che mATe uSNa jaLa ane caMdanAdika viDana. sava sAdhano vadhAre taiyAra kara dAsAe paNa kahyA pramANe snAnanI sarva sAmagrI taiyAra karI bAda divasa asta thaye eTale rAtrInA prathama prahare
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ navalanazreSThInIkathA. ( 113 ) maMtrI sajja thaI zeThane tyAM AvyeA. jethI zeThANIe maMtrInA satkAra karI suga Mdhi tailavaDe tenu magamana karyuM. pachI snAna karAvI caMdananA lepa karyA. teTalAmAM dvAranA kamADa DhAkavAthI sAMkaLanA avAja tenA sAMbhaLavAmAM mAnyA. eTale potAnI dAsIne dvAra AgaLa mokalIne khabara karAvI tA tyAM ubhelA 'garakSake kahyuM ke kamADa ughADa. te sAMbhaLI maMtrI bhayabhIta thaI gayA ane khelyA ke he priye ? keAi paNa gupta sthAnamAM jaladvI mhane saMtADI de, nahIM te te mhane dekhaze te temAM mhArI bahu kharAkhI thaze. zeThANIe paNa tarata ja eraDInI a Mdara maMtrIne purI dIdhA ane tenuM dvAra baMdha karI tALu laTakAvyu. maMtrI paNa bhayane lIdhe cupacApa aMdara besI gayA. tyArabAda aMgarakSaka aMdara AvyeA. tene paNa tailama na karyAM bAda ranAna pUrNAMka vilepana karI rahyAM. eTalAmAM nagara zeThanu Agamana thayuM. tethI aMgarakSakane paNa maMtrInI mAphaka eka eraDAmAM purIne zeThane madara elAvyA. temane paNa snAnAdika vidhi karI trIjA eraDAmAM puryA. pachI cAthA prahara du pALa AvyA tene paNa tevIja rIte telamaI nAdika prayAga karyA bAda judA oraDAmAM purI dIdhA, kAraNa ke prathama karelA saMketapramANe zeThANInA bhAi dvAramAM AvI ubhA hatA. tyArabAda teNe aMdara praveza kaIM ane pAkA mUkI bahu rAvA lAgyA. te prasa Mge saMpad zeThANI paNa agAdha du:kha sAgaramAM DUbI hAyane zu' ? tema ma MtrI vigerenA pratidha mATe vilApa karavA lAgI. teTalAmAM ekadama rAtrI virAmane sUcana karanAra zaMkha vAgye.. jenA gaMbhIra zabdathI sarva dizAe hera mAravA lAgI. vaLI navadhana zeTha maraNa pAmyA evI vArtA sa nagaramAM phelAi gai jethI samagra nagaranA leAkeA tyAM ekaThA thayA. '
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ (114 ) zrIsupArzva nAthacaritra. te vRttAMta rAjAnA sabhaLavAmAM AvyuM ane jANyu ke ene putra nathI. mATe enu sa dhana maMtrI mAraphate ahI' magAvavuM joie, kAraNa ke maputrIyAnuM dhana rAjyane svAdhIna thAya che. ema vicAra karI rAjAe maMtrIne khelAvavA mATe dvArapALane hukama karyAM. teNe tyAM jai tapAsa karyA; paraMtu maMtrInA patto lAgye nahIM. tethI teNe tyAM AvI . rAjAne sarva hakIkata nivedana karI. pachI a`garakSakanI tapAsa karAvI tenA paNa meLApa thayA nahI. tyArabAda nagarazeTha ane du pALane anukrame khelAvavA mAkanyA. teo paNa na maLyA. temaja pUchavAthI kaiM samAcAra paNa maLyA nahIM. pachI dvArapALa pAchA AvIne rAjAne kahevA lAgyA ke huM narendra ? teo koi paNa ghera nathI. temaja teo kayAM gayA che te paNa kAi jANatu nathI, te sAMbhaLI vismita thai rAjA pote ja navaghana zeThane tyAM gayA ane ceAgya mAsana upara besI elyu huM mugme ? have tu rUdana karIza nahIM. mhArA AgamanathI tyAre koi paNa prakAranuM du:kha rAkhavu nahIM. icchA pramANe peAtAnA velavavaDe AnaMda kara. temaja dAna puNya kara. keADImAtra paNa hArU ana amAre levuM nathI. te sAMbhaLI sa patzeThANI khelI nAtha ? mhAre A dravyanuM kaMi paNa prayeAjana nathI. mhAre dIkSA grahaNa karavAnI che. jethI A sarva dhana Apa sukhethI grahaNa kare. ema kahI zeThANIe cAre AraDAe bahArathI batAvyA ane kahyu ke huM rAjan ? A oraDAomAM navadhana zeThanu sava dravya bhareluM che te AApa tapAsI juo. rAjAe anukrame ekeka eraDA ughaDAvIne joyuM teA prathama oraDAmAM sarvAMga lepa karelA maMtrI eThA hatA. temaja bAkInA oraDAemAM tevI ja sthitimAM aMgarakSaka, dupALa ane nagara zeThane joyA. teenAM adbhuta svarUpa joi rAjAe temane pUchyuM te paNa teoe zaramAine kai paNa pratyuttara
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ navadhanazreNInIkayA. (115) ApyA nahIM. tyAre zeThANI khAlI hai rAjAdhirAja ? huM emanu samagra vRttAMta kahuM; paraMtu eene abhayadAna Apo. rAjAe maMtrI vigerene abhayadAna ApyuM eTale sa MpaduM zeThANIe DhAkAranA vRttAMtathI Ara'bhI savistara sarva hakIkata kahI batAvI. maNa. rAjA khelyA huM maMtrI ? A strIe je vAta kahI te kharI che ? matrI elyeA svAmin ? tenu kahevu saMpad zeThANIe satya che. ema tenA kahevAthI rAjA khelyA ApelI zikhA are ? maMtrI ? sUkSma, khAdara, dUra ane samIpa rahelI vastuo jovAmAM rAjAnAM kharekhara netra maMtrIe gaNAya che. kAraNa ke kAmarUpI aMdhakArathI chavAyelI ane vivekahIna evI rAjAnI carmacakSu tattvArtha jANI zakatI nathI. tethI huM saciva! mA hArI pravRtti bahu viparIta thaI. tyArakhAda saMpad zeThANIe rAjAne vina Mti karI kahyu ke he narAdhIza ? ATaleA aparAdha Apa kSamA karo. eene AmAM kAMi doSa nathI, kAraNa ke kAmarUpI mahAcAraTAethI pIDAyelA purUSa duSkRtya karIne tRNuthI paNu halakI sthiti pAme che. kahyuM che ke-- akayapahAreNa maNaMgaeNa, kusumAuheNa vi khaNeNa / je vippati hayAsA, te huMti lahu taNAo vi // je prahAra karatA nathI temaja kusumA jenu AyuSa che. evA kAmanA pAzamAM jeo paDe che . tee kSaNamAtramAM nirAza thaI tRNuthI paNa halakA thAya che. temaja A duniyAmAM kAmarUpI aMdhakArane dUra karavA mATe sUrya caMdra agni ane maNi ratnA paNa samartha thatA nathI. vaLI kAmAMdha purUSaSa satya padArthane dekhI zakatA nathI ane asatya vastune dekhe che. mahA khedmanI vAta che ke
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ (116) zrIsupArzvanAthacaritra. sUryodaya thayo che chatAM apUrva kAmarUpI ghora aMdhakAra vyApI rahyuM che. vaLI he rAjana ? zubha vastune prakAza karavAmAM pravINa evA mAnasika viveka sivAya kAmarUpI aMdhakArane haThAvavAmAM anya kaI paNa samartha nathI. temaja janmathI AraMbhI dareka jIne viSaya sevana bahu priya hoya che. tethI parama sajajanene sevavA lAyaka evA dharmanuM AcaraNa kiMcit mAtra paNa AcaravAmAM AvatuM nathI. paraMtu te sadAcAra ja A saMsAra sAgaramAM tAranAra che. rAjA bolyA he suMdarI? caraNa eTale zuM? tene artha amane samajAva. tyArabAda saMpaddhazeThANIe aSTapravacana mAtAnuM svarUpa savistara varNavI batAvyuM. te sAMbhaLI maMtrI vigere sarve pratibodha pAmyA. ane teo belyA ke parama dayAla evI he paramezvarI ? amAre A aparAdha te kSamA kara' meharUpI mahAsAgaramAMthI teM ja amAro uddhAra karyo. vaLI have kaI paNa rIte sadgurUnA caraNa kamaLanuM darzana karAva. ke jethI ame Atmahita karIe. evAmAM tyAM udyAnapALa Ave ane rAjAne vinaMti karI che ke he nareMdra deva tathA asureMdrothI sevAtA zrIcaMdramuni. zrImAna zrI caMdramuni udyAnamAM padhAryA che. e pramANe vacanAmRtanuM zravaNa puTathI pAna karI saMtuSTa thayela rAjAe potAnA aMge paherelAM sarva AbharaNe udyAnapALane arpaNa karyA. pachI maMtrI pramukha cAre jaNAe rAjAne kahyuM ke je ApanI AjJA hoya te sUrIzvaranI pAse amAre dIkSA levI che. rAjA bolyo tame uttama kuLamAM utapanna thayA che mATe tamane dIkSA levI ucita che. tyArabAda saMpazeThANue teone snAna karAvI caMdana lepapUrvaka nAnA prakAranA alaMkArathI vibhUSita karyo. pachI mAMgalika upacAra
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ navadhanazreNInI kathA. (117) karI naredra sahita te cAre jaNA uttama hastio upara besI bahu AnaMdathI munIMdranI pAse gayA. sUrie paNa maMtrI pramukhane vidhi pUrvaka dIkSA ApI. anukrame teo karma pAzathI mukta thaI siddhi sukha pAmyA. rAjAe paNa zrAvakadharmane svIkAra karI saMpa zeThANIne pitAnI bahena tarIke mAnI lIdhI. ane tenA patine paNa bIjA gAmamAMthI belAvI nagara lokonI sAkSIe tene nagara zeThanI padavI ApI tyArabAda te ThAkorane bolAvI tenuM mAgatuM dravya paNa apAvarAvyuM. navaghana sahita saMpaH zeThANa vizeSe karI jena mardhamAM tatpara thaI. keTaloka samaya vyatIta thayA navaghanane pramAda. bAda rAjamAnyanA abhimAnathI navaghana bahu pramatta thayo ane pitAnI najIkanAM kara arajI tane tAbe karavA lAgyuM. tethI tenI strIe kahyuM ke ema karavAthI tamane atIcAra lAgaze. kAraNa ke pAMcamA aNuvratamAM eka ghara rAkhavAnuM tame kahyuM che. ane teja pramANe tamee gurU pAsethI vrata svIkAreluM che. navaghana be he caMdrAnane? eka ghara kadAcit naSTa thAya to zuM bIjuM na joIe? strI belI paraMtu tahArUM vrata naSTa thavAthI samasta naSTa thayuM ema nizcaya jANaje. vaLI tame A pramANe nirapekSa thaI hArI AgaLa khoTA khoTA uttara Ape che mATe ghara sahita takhtAra tyAga karI huM dIkSA grahaNa karIza. ema kahI teNIe sadgurU pAse jaI dIkSA lIdhI ane potAnuM kArya siddha karyuM. navaghana zeTha paNa dhArmika ane vyavahArika ema baMne prakAranI saMpadAothI vimukta thaye ane dharmahIna thavAthI te gharane adhipati vyaMtara deva tene vaLage. jethI te unmatta thaI gAMDAnI mAphaka nagaranI, aMdara bhramaNa karavA lAgyo. tenI cAre tarapha chokarAM vIMvamAM
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 118 ) zrIsupArzvanAthacaritra, vaLatAM hatAM. temAMthI keTalAka teA tenI upara dhuLa nAMkhe, keTalAka patthara ane DhephAM vigere phe ke te kAika hAsya kare che A pramANe navaghana bahu durdazA bhAMgavIne maraNa pAmyA. khAda asura leAkamAM utpanna thayA. mATe huM bhavya prANie ! grahaNa ka2elA vratanI aMdara svalpa paNa atIcAra sevavA nahIM. kAraNake niraticAra vratapALavAthI meAkSa sukhanI prApti thAya che ane A dunIyAnI aMdara svapnamAM paNa te du:khI thatA nathI. iti paJcamANuvrate prathamAticAravipAke navaghanadRSTAMtaH samAptaH // bharata zreSThInI kathA. dvitIyarUpyasuvarNa parimANAtikramAticAra, dAnavIrya rAjA melyA hai kRpALu ! have pAMcamA aNuvratamAM dvitIya atIcAranuM svarUpa amane samajAvA jethI amArA A saMsAra sAgara sukhavaDe taravA lAyaka thAya. zrI supA RR prabhu melyA hai nareza ! thArA praznanA uttara daSTAMta sahita ame kahIe chIe mATe tuM sAvadhAna thaI zravaNu kara. je purUSa nareMdrAdikanI sahAya meLavIne parigrahIta niyamathI vadhAre dravya meLavI pachI te dravya peAtAnA mitrA vagerene kheMcI mApe che, te bharatanI peThe lIdhelA dravyavirati vratanuM khaMDana kare che. mAnakheTa nAme eka nagara che. temAM mAnavarAja nAmanA mahArAja rAjya kare che. hRdayane AnaMda ApavAmAM sAkSAta viSNunI lakSmI samAna paramazrI nAme temanI strI hatI. vaLI te mAM za kha nAme bahu vikhyAta zeTha hatA. kSemikA nAme bharatadRSTAMta. prakA
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatakInIkathA. (119) tenI strI hatI. teone bharata ane ratnanAme vinayavAna be putra hatA. temane kamalazrI tathA pazrI nAme anukrame atisuMdara mIo hatI temaja teonuM sarvakuTuMba paNa svabhAvathI sarala ane paraspara sneha zRMkhalAthI baMdhAyeluM hatuM. eka divasa nagaranI bahAra temanA udyAnamAM vijayasUri A gaNi padhAryA. teo cAra jJAna yukta ane vijayasUri. kSamAnA sAgara hatA. have teja bagIcAmAM kIDA mATe gayelA bharata ane rasa e ane baMdhuoe temane joyA. teoe pAse jaI bahu bhaktipUrvaka vaMdana karyuM. munie paNa dharmalAbha Ape. pachI saMbhASaNa karavAthI teo jIjJAsu thaI nIce beThA, tethI munizrIe jIrNodra kathita banne prakAranA dharmanI vyAkhyA temanI AgaLa karI. paraMtu muni dharma pALavAmAM azakta hovAthI banne jaNe samyakatva mUha grahIdharma svIkAryo. ane vizeSe karI pAMcamuM vrata teoe saMkaTa (ghaNuM saMkirNatAthI) grahaNa karyuM. munizrIe bharatane kahyuM ke pAMcamA vratamAM tene bIje aticAra lAgaze mATe tuM te ati saMkaTa (sAMkaDuM) vrata laIza nahIM. tyAre te paNa bolyA, jagat prabhe! A kaMI saMkaTa-sAMkaDAIvALuM nathI. mahe te thoDA divasa mATe A lIdhuM che. ema kahI te banne jaNa munine vaMdana karI pitAnA ghera gayA. eka divasa pitAnA vAsabhavanamAM bhArate rAtrInA prasaMge ekAMtamAM lahamIdevIne joI. lakSamI bolI hamIdevInuM he vatsa! huM hArI upara saMtuSTa thaI chuM, Agamana., jo ke tyAre lakSamInI IcchA nathI te paNa huM prasanna thaIne ApuM chuM mATe tyAre je dravyanI IcchA hoya te mAga. kAraNake he pUrvabhavamAM
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) zrIsupArzvanAthacaritra. paNa padathI hArI bahu ArAdhanA karelI che. ane hAlamAM hArUM citta jainamatamAM nizcala che ema huM jANuM chuM. bharata be, he devI mahAre adhika dravyanuM kaMIpaNu prajana nathI. kAraNake eka lAkha rUpIA mahAre ghera rAkhavAnI mahane chuTa che. tethI vadhAre dravyano hAre niyama che. zrIdevI belI vatsa ! devatAenuM darzana niSphaLa hotuM nathI. pUrvabhavamAM tuM karoDapati hate, mATe hAlamAM paNa tuM teja thA, bharata be, lagavatI ! ema karavAthI hArA vratane bhaMga thAya. devI belI je ema karavAthI vratane bhaMga thAya te hArI IcchA pramANe pitAnA kuTuMbIone te dhana ApI de. ema kahI teja vakhate bharate nA kahyA chatAM paNa keTI suvarNanI vRSTi karI lakSmIdevI pitAnA sthAnamAM gaI. pitAnA grahaNa karelA niyamanA bhaMgathI bhaya pAmelA bhArate keTi dhananA vibhAga karI svajana vargane rabhasane upadeza. vinA vyAje udhAre ApyA. te joI - tene nAna bhAI rabhasa bole, bhAI ! huM pAMcamuM vrata bahu AdarathI grahaNa karyuM che. tene tuM mazIna kare che te yogya gaNAya nahIM. kAraNa ke ApaNe banene parigrahamAM eka lAkha rUpIAnI chuTa che, chatAM tuM niyamane anAdara karI niHzaMka thaI keTIdravyane vilAsa kare che. vaLI jethI baMdhanamAM pravuM paDe evA prApakAyanA mULarUpa vaibhavanuM ApaNe zuM prajana che? vaLI dharmamAM te dhana vAparavuM ema je tuM kaheto hoya te tevA dharmathI paNa zuM? kAraNake jenAthI vrata malIna thAya te dharma paNa gaNAya nahIM. jemake A mISTa che ema belIne viSa khAvAmAM Ave te zuM te mRtyu janaka na thAya? mATe niyana mathI adhika je dravya huM svajanAdikane pitAnI sattAthI
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatakInIkathA. (12) ApyuM che, te dhanane jaladI tuM tyAga kara. nahIMte huM judo rahIza. dhanamAM lubdha thayele te be bhAI! A dhana he vepArathI meLaveluM nathI, keInI corI karI nathI, temaja baLA kArathI paNa meLavyuM nathI. paraMtu hArA nA kahyA chatAM lakSamI devIe A dhana ApeluM che. ane te paNa meM hArA niyama pramANe rAkhI bAkInuM svajanene ApeluM che. vaLI eka lAkhathI vadhAre je dravya huM meLavuM chuM. te sarva dharmamAM vAparuM chuM. pachI rasa be baMdhu! ahIMyAM tuM eka daSTAMta sAMbhaLa. A nagaranI aMdara pahelAM dhanazreNI rahetuM hatuM. te bahu dhanavAna temaja mithyAdaSTi hate. anukrame dhanazreSThI. bahu putrAdikanA parivArathI tenuM kuTuMba bahu vadhI gayuM. eka divasa te rAtrIe sute hate. tevAmAM zarIre veta vastra paherelAM hatAM, kaMThamAM manehara hAra dhAraNa karyo hate, ane mRga samAna jenAM netra vizALa dIpatAM hatAM evI lakSmI samAna uttama strI tenA jevAmAM AvI. strI belI he dhanazreSThI ! tuM mane oLakhe che ke nahIM? te belyo hA! huM sAmAnya rIte jANuM chuM ke tuM strI che. pachI te strI bolI huM lakSamIdevI chuM. huM hArA kuLamAM sAta purUSathI AraMbhI bahu samayathI rahuM chuM. have huM anya sthAnamAM jaIza. kAraNake ghaNe samaya eka sthAnamAM rahevAthI huM khinna thAuM chuM. zreNI be, jaladI cAlI jA, ahAre hane rekavAnuM kaMI prayojana nathI, lakSamI bolI -he zreSThI! tuM bahu niSphara che. kAraNake eTaluM paNa tuM na be ke tyAre javAnuM zuM kAraNa che? maheM zuM tyAre aparAdha karyo che? ke huM sAkSAt lakSamI devI chuM. chatAM paNa hai alakSamI dhArI mahAro aparAdha karyo. paraMtu hArI niHspRhapaNathI huM prasanna thaI chuM. mATe have
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) zrI supArzvanAthacaritra. hArI IcchA pramANe varadAna mAga. zreNI che je ke tuM tuSTa thaI che te paNa mahAre hAruM kAma nathI chatAM je mahArI upara tuM kharekhara prasanna thaI hoya te mahArUM samasta kuTuMba keIpaNa samaye daMta kalezathI chuTuM na paDe tevI rItane baMdebasta kara. te sivAya bIjuM kaMIpaNa hArUM mahAre kAma nathI. te sAMbhaLI hAsyapUrvaka lakSamIdevI bolI. he zreSThI! tuM vyavahAramAM bahu dakSa che. kAraNa ke A vacanathI huM hArA paga bAMdhI lIdhA. vaLI mahArA prayANane mukhya upAya e che ke prathama te baMdhuone huM daMta kaleza karAvI paraspara snehathI chuTA pADuM chuM. pachI teo kaleza karI rAjA pAse pharyAda kare che. tyAM AgaLa eka bIjAnuM teo virUddha le che. tethI rAjA teone daMDa kare che. athavA te teo anya anya yuddha karI puNyahIna thaI maraNa pAme che. tyArabAda te sarva dhana rAjAne svAdhIna thAya che. mATe he baMdhu ! lakSamImAM kAMI sAra nathI. vaLI he bhAI ! jo ke dhanazreSThI mithyASTi, avivekI ane jenamatathI vimukha hatA chatAM paNa tenI IcchA lakSamI upara thaI nahIM. ane tuM te vivekI, vratadhArI ane jainamatamAM nipuNa che. te paNa bahu niSpharatAthI lubdha thaI pote grahaNa karelA niyamano bhaMga kare che. je mUDha! A vrata letI vakhate gurUe hane nA pADI hatI chatAM paNa huM A niyama lIdhe che. mATe hajupaNa tuM A aticArathI virAma pAma, virAma pAma te sAMbhaLI bharata bele zuM maheM A khoTuM karyuM che? jethI mahane paNa upadeza devA tuM taiyAra thayo che. tuM ekale ja dhArmika haze? bIje kaI haze ja nahIM? rasa be he bAMdhava! huM je kaMI Apane kahyuM che te Apa kSamA kare. ema kahI te potAno vibhAga laI jude rahyo, ane pitAnI dukAnamAM vepAra karavA lAge, temaja niraMtara vidhipUrvaka dharmanI ArAdhanA karavA lAgyA. have bharata pitAnI marajI
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatazreNInI kathA. (123) pramANe cAlatuM hatuM tethI. keIka vakhate evA gunAmAM AvI paDyo ke jethI rAjAe tene bahu aparAdha jANe e daMDa karyo. ke jethI bhejana mAtra paNa tene durlabha thaI paDayuM. rasa vaNikanI kIrti tathA dhana saMpatti dharmane hamezAM vadhavA lAgI. jema jema vaibhava camatkAra vadhavA lAge tema tema dharmamAM adhika dravya vAparavA lAgyA. tevAmAM eka khala purUSe ISyane lIdhe rAjAne cADI karI ke A rasa vaNika bahu dhanADhaya che. mATe enI pAsethI dravya levuM joIe. e vAta sAMbhaLI rAjAe tarataja rasane lAvI tene ekAMtamAM kahyuM ke hAlamAM amAre khajAne khuTI gayo che. mATe eka lAkha rUpIA mane Ape, teNe yukti pUrvaka javAba Ape ke hAre ghera je kaMI saMpatti che te ApanI ja che. Apane joIe teTaluM dhana sukhethI Apa grahaNa kare. je ke ahArA prANa paNa ApanA AdhIna che. te aneka anartha janaka evA A dravyane te hisAba ja zuM che? pachI rAjAe dhana levA mATe maMtrIne tenA ghera meka. tevAmAM zAsana devIe rabhasanA nehathI tenA gharamAM je dravya hatuM te sarva gupta karyuM. maMtrI paNa tyAM gayo ane tenuM ghara japta karI maMjuSA, peTI paTArA vigeremAM bahu tapAsa karIne joyuM. paraMtu koI ThekANe kiMcit mAtra pazudhana jevAmAM AvyuM nahIM. tyArabAda maMtrIe tenA manuSyane bahu dAbathI pUchayuM ke rasa zreSThI bahu dhanavAna gaNAya che chatAM kema kaMI dekhAtuM nathI ? teo belyA atyAra sudhI dareka peTIo dhanathI bharelI hatI. chatAM hAlamAM zuM thayuM te samajAtuM nathI. te sAMbhaLI maMtrI vismaya pAmyuM ane te vAta jaNAvavA mATe potAnA mANasane rAjA pAse mokalyo. tenA kahevAthI rAjA paNa cakti thaI ekadama rasasa
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ (124) zrIsupArzvanAtharitra. heta tyAM AvyA. teNe paNa dhanarahita sarva sthAna joi peAtAnI sAthe AvelA rabhasane pUchyu are ! mAzuM ? hArU badhu dhana kayAM gayuM ? kivA zuM kai anya sthaLamAM te nAMkhyu che ? rajasa be he nAtha ! A bAbatamAM huM barAbara kai samajI zakatA nathI. kAraNa ke hAlamAMja huM dukAnamAMthI daza hajAra rUpIA leine ahIMyAM peTImAM bharIne ApanI pAse AvyA hatA. ema tenI vAta cAlatI hatI tevAmAM adazya thai devI eTalI henaredra ! sAvadhAna thai tuM eka mhArUM vacana sAMbhaLa. A rakSasa vaNika niraparAdhI che. temaja jaina dharmanA anurAgI che, chatAM huM enu dhana levA mATe je vicAra karyAM che te bahuja tane ana dAyaka thaze. vaLI tu ema na jANI zake mane prathama kahyu na heAtutuM. have jo tenI kAi paNa vastu upara tu dRSTi karIza tA thArA parivAra ane nagara sahita huM curecurA karI nAkhIza. ema AkAzavANI sAMbhaLI rAjA bhayabhIta thai gayA ane rakSasanI kSamA mAgI kahyu ke, zeTha sAhema ! ApanuM dhana Apa sukhethI bhegavA. mhAre tenuM kaMi paNa prayAjana nathI. tyArabAda sarva dravya prathamanI mAphka dekhAvA lAgyuM . vaLI devIe cADI karanAra te laTha purUSanu mukha vAMku karIne cheADI mUkayA. rAjA paNa peAtAnA sthAnamAM gayA. tyArabAda rabhasa zreSThI paNa anAthArdika lAkone vizeSa prakAre dAna ApavA lAgyA. vaLI bharata zreSThI pAMcamA vratane kalakita karI maraNa pAmI nAgaleAkamAM utpanna thayA. ane tyAMthI nIkaLI sAtamA bhavamAM meAkSasukha pAmaze. temaja rabhasa zreSThI dharmanuM ArAdhana karI chevaTe samAdhi pUrvaka kALa karI brahmaaAkamAM utpanna thayA. tyAMthI puNya upArjana karI. trIje bhave zivasukha pAmaze. mATe he bhavya prANIo ? jenA janma tenA nAza avazya thavAnA che. temaja vaibhava paNa jala
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezalanIkathA. (125) biMdu samAna ati caMcala che. A pramANe samajIne niraMtara grahaNa karelAM vrate pALavAnI draDhatA rAkhavA iti parigrahaparimANavrate dvitIyAticAravipAke bharatakathA nakaM samAptam / / --0-- dezala zrAvakanI kathA. dhanadhAnya parimANatikramAticAra. dAnavIrya rAjA prabhune vaMdana karI betye he bhagavana? have trIjA aticAranuM lakSaNa draSTAMta sahita kaho jethI amArAM pApa dUra thAya. zrI supArva prabhu belyA je purUSa viratinI virAdhanAnA bhayane lIdhe dezala zrAvakanI peThe niyamathI adhika rAkheluM dhAnya svajanAdikane Ape che te virati dharmane virAdhaka thAya che. A jagatamAM prakhyAti pAmeluM pRthvI rUpI strInA bhAla stha LamAM tilaka samAna atyaMta pavitra dezalazrAvako ane aneka prakAranI zobhAvaDe saMyu kta siddhapura nAme nagara che. temAM zuddha buddhinA prabhAvathI meLavI che kIrti jeNe e devarAja nAme sukhasiddha rAjA che. vinaya guNavaDe lokone Azcarya karatI priyadarzanA nAme tenI strI che. vaLI te rAjAne tyAM cArasonavANuM maMtrIe che. temaja pAMcase purA karavA mATe eka moTA maMtrIne te tapAsa karato hate. vaLI teja nagaramAM bahu dhanADhaya vaizramaNa nAme zreSThI rahete hate. dhana, dhanapati, dhavala ane yaza nAme tene cAra putra hatA. temAM pahelo lekha vigerenuM kAma kare che. bIjo dhana dhAnyane
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ (126) zrI supArzvanAthacaritra. vadhAre kare che. trIjo pazuonI rakSA ane cothe bhaMDAranuM kAma kare che. eka divasa zreNIe pitAne aMta samaya jANI gharanA cAra khuNAomAM cAra kalaza dATayA. pachI bIje kAryavyavasthA. divase save potAnA kuTuMbIone belAvI | bhajanAdika satkAra karIne zreSThIe kahyuM. maheM mahArA bhujabaLathI puSkaLa dravya meLavyuM che. paraMtu putrAdikanA nehathI vimUDha banI zubhasthAnamAM eka pAI paNa vAparI nathI. paraMtu hAlamAM paraleka mArge jatAM bhAtu joIe, te mATe eTalI mahArI prArthanA che ke sAte puNya kSetramAM eka lAkha rUpIA mahArA nimitte tamAre vAparavA. ane te mATe hAla te rUpIA tahArI pAse gaNI laIne rAkhe. ema kahI zeThe pote ja teone lAkha rUpIA gaNI ApyA. vaLI pitAnA maraNa pazcAt pitAnA putro dhana mATe paraspara kaleza karaze ema jANuM svajana samakSa teone teNe kahyuM, ke netrathI mukha ane mukhathI netra temaja kezathI mastaka ane mastakathI keza paNa zobhe che. temaja ekacittavALA be baLada paNa patthara bhareluM gADuM kheMcI jAya che ane judA judA cittavALA ATha baLada joDyA hoya te paNa te gADuM kheMcI zakatA nathI. mATe he putra?niraMtarata hAre paraspara prItithI ja vartavuM. vaLI e pramANe na cAlI zake te bIjo mArga batAvuM chuM te pramANe cAlavuM. jemake ApaNA gharanI aMdara cAre khuNAemAM cAra kalaza mahe dATelA che. temAMthI izAna khuNane kalaza heTA putra, agni khuNAne bIjAe, nairUta khuNAmAMthI trIjAe ane vAyavya koNamAMthI cothAe laI le. te cAre kalazomAM yathArtha mahuM pote ja sarakhI janA karelI che. temaja tamArAM nAma lakhIne dareka kalazamAM nAkhelAM che. tyArabAda svajana vargane
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezalanIkaLyA. (127) paNa zreSThIe bhalAmaNa karI ke mahArUM maraNa thayA bAda mahArA putro dravya mATe kaleza na kare tevI rIte tamAre tajavIta rAkhavI. je dravya mahuM jene ApeluM che te dravya tene ja tamahAre pAse rahIne apAvavuM. temAM kaMI paNa pheraphAra na thavo joIe. ema kahI svajana varganI kSamA mAgI. namaskAra karI teone vidAya karyA. pitAnA pitA maraNa pAmyA pachI temanI dahanakriyA karyA bAda cAre bhAIo ekaThA thaI pitapatAnAM baMdhuvivAda. nAma je te kalaze temaNe laI lIdhA. tyArabAda maheTA traNa bhAIonA kalazamAM joyuM te prathamamAM mRttikA, bIjAmAM lekhapatra ane trIjAmAM hADakAM bharelAM joyAM. temaja nAnA bhAIne kalaza uttama ratnathI bharelo joye. tethI hATA traNa bhAIo bolavA lAgyA ke are? maraNa samaye pitAe ke anyAya karyo? piote dhArmika hevA chatAM putrane paNa temaNe chetaryA? mATe AvI ThagAI karavAthI he tAta? tamhArI sadgAta kevI rIte thaze? tyArabAda teoe nAnA bhAIne kahyuM ke tyAre kalaza ratnothI bhareluM che mATe tene bhAga amane Apavo paDaze. laghubaMdhu bolyo ne svajana varganI rUbarUmAM pitAjIe ratnakalaza Ape che mATe temAMthI tamane kaMI paNa maLaze nahIM. vaLI tahArA kalazomAM mRttikAdi je je vikAra thayo che, te tamahArA karmo ja deSa che. temAM pitAne zo doSa? ema teNe kahyuM tepaNuM traNe jaNe pitAne mata cheDyo nahIM, eTale teNe potAnA kuTuMbIone belAvI sarva vAta jaNAvI. pachI svajanee teone bahu samajAvyA. te paNa teoe pitAne kadAgraha choDyo nahIM. ane rAjyamAM jaI maMtrInI AgaLa pitAne vivAda vistAra sahita saMbhaLAvyuM. maMtrIe
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ (128) zrIsupArzvanAthacaritra paNa bodha ApI bahu samajAvyuM. paraMtu teo zAMta thayA nahIM. chevaTe teo rAjA pAse gayA. tyAM nAnAbhAIe sarva bhAIonuM vRttAMta saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLI rAjAe kahyuM ke zramaNa zeTha ane nyAya kare tevA hatA nahIM; kAraNa ke te jainadharmamAM nizcala hatA. ane buddhimAM paNa bRhaspati samAna samartha hatA. keI paNa prakAre temanAmAM kapaTakalA hatI ja nahIM. mATe A kalazonI aMdara mRttikAdika nAkhIne pRthvImAM dATI svajana samakSa je kaheluM che te bahu buddhithI vicAravA jevuM che. ema samajI rAjAe sarva maMtrIone bolAvI lAvavAne hukama karyo ke tarata ja pratIhArI sarva maMtrIone bolAvI lAvyo. eTale rAjAe teone kahyuM ke A cAre bhAIo che. temAM traNa sphoTAonA kalazemAM mRttikAdika vastuo bharelI che ane cothA bhAInA kalazamAM ratna bharelAM che te tenA pitAne AvI rIte pakSapAta karavAnuM zuM kAraNa?A saMbaMdhI vicAra karI jaldI Ane khulAse Apo. sUkSmabuddhinA pratApathI sarva maMtrIo paNa paraspara vicAra karI belyA ke he nareMdra? A vAtanuM kharUM tAtparya zuM che te ame jANI zakatA nathI. tyArabAda bhUpatie pitAnA nagaramAM paTaha vagaDAvyuM ane jAhera karAvyuM ke A kalazonI kharI hakIvezramazeThanI kata jANa je purUSa A vivAdane nyAya buddhi Apaze tene mahArA sarva maMtrIone uparI huM karIza. te sAMbhaLI pitAnI buddhino prakAza karavA mATe eka vaNika putre te pahane sparza karyo. tethI tene rAjAnI pAse laI gayA. rAjAe tenI AgaLa sarva kalazanuM vRttAMta nivedana karyuM. pachI tenuM kharUM tAtparya jANIne te be --he naredra! je putra je kAryamAM kuzala che ane je kAma
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezalanI kathA. ( 129 ) karavAthI jenuM hita thavAnuM che te vastu teone temanA pitAe ApelI che. vaLI te racanA paNa khAsa upadeza mATe karelI che. jenA kalazamAM mATI bharelI che, tenA bhAgamAM kSetra ane khaLAnAM dhAnyAdikanI sarva saMpattie samajavI. kAraNa ke je khetInA kAmamAM bahu huMzIyAra che te enAthI ja jIvana calAvaze. temaja jenA kalazamAM asthi (hADakAM) bharelAM che tenA bhAgamAM gAya, baLada, ghoDA, hAthI vigere sarva pazu jANavAM. teonuM poSaNa karavAthI ja tenuM hita thavAnuM che ema upadeza Ape che. jenA kalazamAM lekha patra bharelA che, tenA vibhAgamAM deNadArenuM sarva dhana jANavuM. kAraNa ke te dhIradhArane baMdha karI pitAnuM hita sAdhI zakaze. vaLI je nAne putra ke je kRSi vigere anya kAryomAM azakta che te ratnAdika dhanavaDe bahu kAla sudhI nirvAha karaze ema samajI tayyArI gyatA pramANe bahu premathI tanhArA pitAe thoDuM ghaNuM paNa je kaMI ApeluM che te bahu vicAra karIne ApeluM che ema mahAruM samajavuM che. mATe tuccha lakSamI mATe paraspara vaira na kare. pitAnAM vacana saMbhAre. kAraNake sahadarano saMbaMdha A dunIyAmAM bahu durlabha che. kAraNa ke bahu pAlana paSaNa karelA evA paNa anya svajane chuTA paDe che. paraMtu dukhAvasthAmAM kopAyamAna thayelA evA paNa sahodare ja sahAyabhUta thAya che. mATe takhtAra ane anya kaleza kare ucita nathI. - tyArabAda bhUpatie zeThanA moTA putrane pUchyuM ke hArA, kalazamAM dhAnya keTaluM che. tyAre te be kezalane prabhAva. he deva? eka lAkha muDAthI paNa kaMIka vadhAre I dekhAya che temaja bIjAne pUchavAthI teNe kahyuM ke hAthI, ghoDA, uMTa vigere pazuo daza hajAra che. trIjAne
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ (130) zrIsupArzvanAthacaritra. pUchavAthI te be mAMDalika rAjAo pAse paMdara lAkha rUpIA mAgatA nIkaLe che. pachI laghu putranI pAse ratna kalaza tyAM maMgAvyo ane rAjAe jhaverIone kahyuM ke A ratnanI kiMmata karo. jaya mAla jethI teoe ratnonI kiMmata paMdara lAkha karI. e pramANe cAre putranA bhAgamAM hAthI tathA dhAnyAdikanI kiMmata paMdara paMdara lAkha lAkha thaI. pachI te vaNikanI vizeSa buddhi joI sarve saMtuSTa thayA. tyAra bAda bhUpatie tene pUchayuM ke tuM kone putra che ? hArUM nAma zuM? tvane karyo dharma ISTa che? vaNika balya harAjI pUrNabhadra vaNikane be putra che. temAM kezala nAme huM maheTe chuM ane dezala nAme hAre nA bhAI che. jaina dharmamAM batAvelAM thAva. kanAM bAra vata ame dhAraNa karelAM che. te sAMbhaLI rAjA bahu prasanna thayA. ane be ke he buddhinidhAna? A maMtrI mudrA tuM grahaNa kara. kozala be maMtrI mudrA mahArAthI laI zakAya nahIM. kAraNa ke te duSTa karma gaNAya che. tethI mahane kape nahIM. tyArabAda bahu baLAtkAre rAjAe tene mudrA vinA paNa sarve maMtrIonuM adhipatipaNuM ApyuM. vaLI pite rAjA paNa dareka kAryamAM prathama tene ja puche che. tethI sarva maMtrIo tenI upara IrSALu thayA ane rAtri divasa tenAM chidra zodhavAmAM tatpara thayA. eka divasa sarva maMtrIo ekamata thaI rAjAne kahevA lAgyA ke he jagatpAlaka? devagiri nagarano adhimaMtrIonuM kapaTa. pati ripugaMja nAme rAjA niraMkuza thaI ApanI AjJA mAnatA nathI. mATe A mahAmaMtrIne tenI pAse mokale. kAraNa ke te bahu kuzala che. mATe koIpaNa kuzala vRttAMta laI te tenI sAthe saMbaMdha yAta virodha game te nIkAla kare te ThIka. pachI bhUpatie mahAmaMtrIne kahyuM ke tame maMtrIo pAsethI bheTa laI rispagaMjanI pAse jAo.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ zayanI sthA. (131) ane tamane jema lAge tema karo. have te maMtrIoe paNa te na jANe tevI rIte karaMDIAmAM bheTa nAkhI tALu daIne tenI upara zIla karyuM ane mahAmaMtrIne karaMDIye soMpI dIdhe. eTale kezala maMtrI paNa keTalAka parivArane sAthe laI potAnI hada cheDI girinagaramAM gayo. rAjadvAramAM gayA pachI dvArapALe aMdara praveza karAvyo. maMtrI paNa rAjAne namaskAra karI bheTane karaMDIye A gaLa mUkI gya Asana upara beThe. rAjAe karaMDIyAnuM zIla teDIne aMdara joyuM te caMdra ane zaMkaranA hAsyasamAna ujavaLa bhasma joI. jethI rAjAnI bhrakuTI pharI gaI. tethI teNe maMtrIne kahyuM ke tyAre rAjA bahu nirdhana temaja nItihIna jaNAya che. kAraNa ke hArI bheTamAM hArA rAjAe rAkha mokalI che to ThIka, zuM tuM ahIM maravA mATe AvyA che? tuM ahIMthI jaladI cAle jA, kAraNa ke dUta avadhya hoya che tethI tene mukta karuM chuM. tethI tuM tyAM jaIne hArA adhipatine nivedana kara. ke, rAkhanA bheTAthI kapAyamAna thaelo ripugaMja rAjA thoDA ja vakhatamAM tenuM phaLa tamane batAvaze. te sAMbhaLI kezala be he narezvara ! A pramANe ekadama kopAyamAna thavAnuM kaMI paNa kAraNa nathI. hita ke ahitane sUkSma buddhithI vicAra kare. pachI rAjAe tene ja te saMbaMdhI pUchyuM. tyAre te be he rAjanI hArI svAmie cAra rastAo vacce rAtrInA samaye aMdhayitrI nAme ginI vidyAnI sAdhanA karI tethI siddha thaI teNIe maMtra siddha A camatkArI bhasma ApIne kahyuM ke je A bharamanuM ekavAra lalATamAM tilaka karaze tene DAkinI, zAkinI, ginI, bhayaMkaratAla, yakSa, rAkSasa, bhUta ane preta vigere koIpaNa duSTa prANIone bhaya thaze nahIM. te sAMbhaLI ginIe ApelI bhasmanuM tilaka rAjAe prathama karyuM. pachI thoDI thoDI rANIone
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ (132) zrI supArzvanAthacaritra tathA maMtrI vigere mukhya kene ApI. vaLI bAkI rahelI A bhasma Apane mATe bheTa tarIke mokalI che. emAM sAMbhaLI ripu gaMja rAjAe prasanna thaI pite te bhasmanuM tilaka karyuM. pachI saMtuSTa thaI kozala maMtrIne pUchavA lAgyo ke tahAra rAjAnI bIjI koI paNa evI zakti che kharI ? kezala belyo hAra, svAminI aMdara evI zaktio rahI che ke teno aMza mAtra paNa anyamAM bhAgye ja haze. vaLI temanI AjJA zakti evI che ke A dunIyAmAM koI paNa prANI tenuM ullaMghana karI zakatuM nathI. tyArabAda bhinna bhinna dezomAMthI AvelA purUSa spardhAne lIdhe potapotAnA rAjAonI AjJAnuM AjJAne varNana karavA lAgyA. tevAmAM nagaranI aMdara camatkAra. ekadama bhayajanaka mahAna keLAhaLa thayA. te sAMbhaLI rAjAe te svarUpa jANavA mATe tenA jANakArane pUchayuM. are? A bUma zAthI thaI che? tene tapAsa karI eka subhaTa belyo rAjAdhirAja! hAlamAM nagaranI aMdara gRhAdikane ukheDI nAkhatA manmatta (niraMkuza) thaele eka hAthI potAnI IcchA pramANe lokone trAsa Ape che. te sAMbhaLI rAjA bolyA are! subhaTo! jaladI A hAthIne pakaDo. te vakhate tene javAba keIe paNa na Ape tyAre eka dvArapALa vinaya pUrvaka bo. he narAdhIza! pitAnA rAjAnI AjJAthI A maMtrI pite ja hAthIne vaza karaze. emAM bIjAnI jarUra nathI. mATe ene ja AjJA Ape. upagaja rAjAeM te pramANe kAza. lane AjJA ApI. tyArabAda kozala maMtrI rAjAnI AjJA laI kSaNamAtramAM nRpa ane nAgarika ke sAthe hasti pAse gayo. ane vidhi sahita hastastaMbhana vidyAnuM dhyAna karI hAthIne kahyuM ke jo tuM ahIMthI DagaluM mAtra paNa cAle te hune hArA
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ zalanI kathA. (133) rAjAnI ANa che. te sAMbhaLI tarata ja nIcI muMDha karI hAthI citrAmaNanI mAphaka sthira thaI gaye. te je parijana sahita nareMdra paNa vismita thaI maMtrInI prazaMsA karavA lAgyo. ane kahyuM ke he purUSa ? A hAthIne tenA sthAnamAM tuM laI jA. pachI maMtrIe hAthIne kahyuM ke he gajendra? jA hArA sthAnamAM tuM cAlyA jA. hAthI paNa AjJA pramANe potAnA sthAnamAM jaI ubhe rahyo. A hoTuM Azcarya joI rAjAe teja hAthI tene bheTamAM ApyuM. temaja tenA rAjAnI AjJA pitAnA mastake dhAraNa karI viveka sahita te maMtrInuM teNe sanmAna karyuM ane tene vidAya karyo. eTale te kozala pitAnA siddhapura nagaramAM Avyo. have tenI sAthe mekalelA pitAnA gupta sevakanA mukhathI prathama ja sarva maMtrIoe A hakIkata jANI hatI tethI bheTamAM bhasma mekalavAthI pite maraNanI zaMkA karatA sarva maMtrIo kezalanI pAse jaI pagamAM paDI pitAnA aparAdhanI kSamA mAgavA lAgyA. ane tenI agAdha buddhinI prazaMsA karatA chatA tenI sAthe ja nareMdra pAse gayA. kezava maMtrI paNa siddha naredrane namaskAra karI tyAM je kArya karIne AvyA hatA te sarva vRttAMta nivedana karyuM ane yogya sthAne besI gaye. te sAMbhaLI rAjA paNa bahu khuzI thaI be he maMtrIzvara! jevI hArI IcchA hoya te pramANe keIpaNa deza tuM grahaNa kara. maMtrI be he narAdhipa? ApanI kRpAthI hAre keIpaNa prakAranI nyUnatA nathI, te dezanuM zuM prajana che? kAraNa ke deza grahaNa karavAthI mahArA virativratanI virAdhanA thAya che. vaLI je mahArI upara Apa tuSTa thayA che te mhArI sagatine ApanAra rathayAtrAdika mahotsavaDe jainazAsananI unnati karAve. tethI huM parama saMtoSa mAnuM chuM. tyArabAda bhUpati belyA che ke tuM nispRha che te paNa
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 134 ) zrIsupArzvanAthacaritra. vastu gharakharaca jeTaluM ghI, khAMDa, dhAnya vigere ceAgya grahaNa kara. ThIka che jevI ApanI AjJA ema kahI matrI peAtAne ghera gayA. tyArabAda rAjAe adhikArIne hukama karyAM ke hajAra muDA dhAnyanA ane hajAra ghaDA ghInA maMtrIne tyAM meAkalAvA. eTale teoe paNa te pramANe dAkhasta karAvyA. kAzala maMtrIe potAnA nAnA bhAi dezalane kahyu ke ApaNA niyamathI vadhAre dhana bheguM thayuM che, mATe tenA hIsAba karI je kaika adhika hAya te sa` rAjamaMdiramAM pAchuM ApI do. dezale paNa te vAta dhyAnamAM lai je vastu adhika hatI te potAnA parivArane ApI ane kahyuM ke A sarva vastuo potapAtAnA gharamAM rAkho. jyAre mhArI niyama purA thaze tyAre A sarva padArtho tamhArI pAsethI laiza. svajanAe paNa te pramANe kabula karyuM. A pramANe dezalanA prapaMca kozalanA jANavAmAM AvyA. tethI dezalane mahu ThapakA ApI kahyuM ke huM aMdhu ! Ama mAgya pravRtti karavAthI pAMcamA vratamAM trIjo atIcAra tane lAge che. mATe haju paNa niyamathI adhika dhananA upayAga dharmasthAnamAM kara ane A atIcArathI chuTA thA. ema bahu samajAvyA. chatAM paNa dezale mAnyuM nahIM. tyArabAda te dezala kALa karI malpa rUddhivALA vyaMtara deva thayA, vaLI pAMcasA maMtrIonA Adhapati kezala maMtrI paNa maraNu samaye dIkSA lai mAhedra kalpamAM utpanna thayA. kaMika adhika sAtasAgaropama AyuSa pUrNa karI tyAMthI cavIne mahAvideha kSetramAM utpanna thai meAkSa sukha pAmaze. huM bhavya prANIo ! A pramANe niSkalaMka, vrata pALavAthI keAzala maMtrI sukhI thayA ane dezanA atyAcAra.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ dula bhagApanI kathA. (135) dezala vratanI virAdhanA karavAthI bahu du:khI thayA. mATe Dha buddhithI niraticAra tapALavAmAM pramAda karavA nahIM. iti paJcamANutrate tRtIyAticAravipAke dezaladRSTAntaH samAptaH // durlabhagopanI kathA. caturtha dvipadacatuSpadmaparimANAtikramAticAra, dAnaviya rAjA bahu jIjJAsu hAvAthI prabhune namana karI matsyeA, he dayALu bhagavan ! have pAMcamA vratamAM ceAthA matIcAranuM lakSaNa draSTAMta sahita Apa kaheA. jethI amArI jIjJAsA zAMta thAya. zrI supArzva prabhu AlyA, huM nare! leAbharUpI grahathI grahaNa karAelA je purUSa lIdhelA niyamanA avadhi pUrNa thayA khAda pazuoneA prasava thAya tevI gAThavaNa kare che. te prANI durlabhanI mAphaka upahAsanu' pAtra thAya che. mhATA mahIdhara ( parvata-rAjAe ) thI manehara, samudra samAna parikhA ( khAi ). varDa vibhUSita dula bhadaSTAMta. ane uttama prakAranAM kSetra jemAM rahelAM che. evA ja budvIpanI mAphaka vAsa karavA lAyaka sAbhAgyapura nAme nagara che. temAM mahIdhara ( paryaMta-rAjAe ) nAM zira ( zikhara--mastakA ) upara sphuraNAyamAna che. kara (kirA-hasta ) jenA ane zatrurUpI a MdhakArane nAza karavAmAM sUrya samAna zUrasena nAme rAjA rAjya kare che. raMbhA nAme tenI strI che. have eka divasa rAjA peAtAnA mahelanI agAzImAM eThA hatA, tevAmAM purva dizA tarapha bahu utsAhathI jatA nAgarika leAkeAne joI rAjAe peAtAnA sevakane pUchyuM ke A
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ (136) zrI supArzvanAthacaritra. leka harSa bharyA kayAM jAya che? idra, nAgendra ke kArtika svAmIne mahatsava Aje hoya tema dekhAya che. kAraNake leke bahu umaMgathI zaNagAra sajI cAlyA jAya che. pachI sevaka balya, rAjAdhirAja ! Aje pUrva dizAnA udyAnamAM cAra jJAnanA dhAraka jJAnasAgarasUri padhAryA che. temane vAMcavA mATe A leke jAya che. te sAMbhaLI rAjA paNa pite tatkAla sajaja thaI sarva rUddhi sahita tyAM jaI vinayapUrvaka sUrizvarane vaMdana karI jainadharmanI vyAkhyA sAMbhaLate hate, teTalAmAM akasmAt tyAM eka devanuM jeDaluM AvyuM. temAMthI eka deve apsarAo pAse saMgItane prAraMbha karAvyo. ane bIje deva mane hara zabdavaDe suvarNathaMga (zaraNAI ) ne vagADato chate jeonA kaMThamAM uttama khetI. enA hAra dIpatA hatA, zarIre suMdara vastro paherelAM hatAM ane jemanA purNa ane unnana stanamaMDala ghaNAM zobhAyamAna dekhAtAM hatAM evI govAlaNa enI pAse nRtyanI zarUAta karAvI. temaja teo bahu hAvabhAva ane abhinaya batAvatI hatI. vaLI teonA hRdayamAM bahu gurUbhakti dekhAtI hatI. mayamAM che denA uccAra karatI hatI, temaja jIteMdra bhagavAnanI stuti karatI hatI, ke jemaNe maNisuvarNa vigere dhanane sarvathA tyAga karyo che, jemanA caraNa kamalamAM sureMdro tathA naredro namana kare che. sAtanaya sahita samyakazrutivaDe uttama sUtrenI vyAkhyA ApavAmAM bahu kuzala, temaja pitAnA vacanAmRtavaDe devanaIMdrAdika sarva prANuone saMtoSa ApanAra, manuSyanA hRdayarUpI mAnasarovaramAM ujavala haMsa samAna, zreSTha evA jJAna rUpI mahAsAgaranA pAragAmI, garva rahita sarva samAdi guNenA AdhArabhUta, guNa saMpadAvaDe vibhUSita, nirmaLa buddhinA dhAraka, unnata tathA sthiratA guNamAM merU samAna, yuga pramANa avalokana
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ durlabhagopanI kathA. (137) vaDe mArgamAM gamana karanAra upahAsya ke stuti karanArA prANIo upara samAnabhAve vartavAvALA daridra ane nareMdrane samAna gaNatA, sarva gaNadharomAM uttama pada pAmelA, jemanA gheryanI upamA maLavI azakya che, daddhara cAritra rUpI bhAra jemaNe vahana karyo che ane bhArata rAjAnA vaMzamAM vizAla dhvaja samAna, temaja traNalekarUpI vaMzamAM maNi samAna evA AdinAtha bhagavAnane ame namIe chIe. e pramANe nutyanI samApti thayA bAda rAjAe munIzvarane pUchyuM ke A devatAonuM joDaluM ahIM zA mATe AvyuM che temaja vAlaNIone veSa herI A deva gopIkAonI madhye nRtya kare che, gAya che ane stuti kare che. vaLI bIje deva pitAnA veja apsarAonI aMdaranAce che. ane aneka racanAvaDe gAyana kare che tenuM zuM kAraNa? tyAra bAda gurUe bane devanA pUrvabhavanI vAta kahevAne prAraMbha karyo. A bharatakSetramAM vinayavAna evA sajajananA deha samAna - narmadA nadIthI vibhUSita vidhya nAme devane purvabhava. parvata che. tenI najIkamAM yamarAjAnI nagarI samAna yamapallI nAme nagarI che. temAM durlabha ane vallabha nAme be gevALIyA rahetA hatA. banne jaNa gAye vigere bahu vaibhavaDe paripUrNa hatA. vaLI teo eka bIjA upara bahu sneha rAkhatA hatA, bahu gepa ane gepIenA parivArathI saMpanna hatA. niraMtara teo jaLa ane lIlA ghAsavALA parvatanA lattAgRhomAM gAye carAvatA hatA. amadAonI veNa samAna viNAnA madhura svaranA ullAsa sahita rAsanA gAyanevaDe pramudita thaI te divasa rAtrI nirgamana karatA hatA. temaja zaraNAIonA nAdavaDe digatane gajAvatA hatA. koIka sArthavAhananI preraNAthI mahA kaSTavaDe ame te
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupA nAcacaritra. dharmopadeza. yamapaTTImAM gayA. tyAM te khanne jaNA amArI pAse AvyA. mane vaDhDhana karI pRthvI upara beThA. tyArabAda amAe temane upadeza ApyA, 22 ! mahAna durlabha evA A manuSya avatAra pAmI haMmezAM tamAre dhama mAM udyakta thavuM joIe, tyArabAda namaskAra karI teo paNa khelyA ke ame amArA dharmAMmAM udyukta thai hammezAM mRgAdika pazuonA vadha karI nirvAha karIe chIe. pachI ameAe temane pratikhAdha ApyA ke pazuonI hiMsA karavI tamane ucita nathI, temaja te satya dharma gaNAya nahi, kAraNa ke A jIvita jalabiMdu samAna caMcala che. lakSmInA vilAsa vijaLInA prakAza samAna asthira che. svajana saMcAga pavanathI kapAyamAna kamalapatra para rahelA jala samAna caMcala che sneha paNa madonmatta kAminInA kaTAkSanI mAphaka kSaNika che. cAvana avasthAnA vilAsa yuvatIonA hRdayanI vRtti samAna khahu capala hAya che. mATe tamhAre jainadhama nuM AcaraNa karavu teja ucita che. vaLI te jainadharmanu mUla samyakatva kahelu che. mATe vizeSa prakAre samyakatva grahaNa karI chane dra kathita zuddha dharmanuM tame sevana karo. A pramANenA amArA upadeza sAMbhaLI te vaMdana karI pharIthI olyA, he bhagavana ? amane jainadharmanA upadeza ApeA, munie paNa banne prakAranA dharma kahyo. temAMnA prathamanA muni dharma pALavAmAM azakta hAvAthI teoe khAra prakAranA gRhastha dharma svIkAyA. tyArabAda amee paNa tyAMthI anyasthale vihAra karyA. durlabha ane vallabha khanne jaNa vidhi pramANe jainadharmAMnI ArAdhanA karatA hatA. tevAmAM teone zvasanA prabhAva. koika samaye pAMcamA vratamAM mahA saMkaTa AvI paDayuM. eTale sakiNu tA AvI paDI; ( 138 )
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagopanI kathA. (139) kAraNa ke te banne jaNAe parigrahane niyama lIdhe te vakhate pazuenI theDI saMkhyA lIdhelI hatI. tethI dareka varSe prasava thavAthI pazuonI saMkhyA niyamathI adhika thAya te atIcAra lAge ema jANI vallabha mULa pariNAmanI saMkhyA rAkhIne vadhArenAM pazuo vecIne niyamanI maryAdA barobara rAkhatuM hatuM. temaja habhe pitAnI gAyanI mULa saMkhyA pUrNa thaI eTale niyamane samaya pUrNa thAya tyArabAda teone garbha rahe tevI yukti karI. te joI vallabharAja balya re mUDha? A pramANe virAdhanA karavAthI pAMcamA vratane aticAra tane bahu duHkhadAyI thaze. ema sAMbhaLI durlabha be-moM gurU pAse pazuonI jeTalI saMkhyA lIdhI che teTalI ja saMkhyA hAlamAM paNa che. mahe kaMI paNa adhika kharIda karyuM nathI ke jethI atIcAra lAge. potAnI meLe ja pazuo maithuna saMjJAthI utpanna thAya che emAM mahAre zo deSa ? evAM tenAM vacana sAMbhaLI leke tenuM upahAsa kare che. vaLI vallabharAja gurUnA kahyA pramANe sAvadhAna thaI vrata pAlana karate hatA. e pramANe pravRtti karavAthI keTalAka samaye te banne jaNa maraNa pAmyA. temAM vallabharAja dharmanA prabhAvathI prathama devalekamAM ane durlabharAja atIcAra sevavAthA gAMdharva lekamAM utpanna thaye. tyArabAra teo banne jaNa pUrvabhavanuM smaraNa thavAthI hArI pAse pragaTa thayA. temAMthI prathama deve tahArI AgaLa apsarAo sAthe nRtya mahotsava karIne potAnA satya niyamanuM phala prakaTa karI batAvyuM, vaLI vratane kalaMkita karanAra A bIjA tibaSIka deve gAyane vidAya karI tamArA badhane mATe gopIo sAthe gAyana karyuM. ema teonuM caritra kahI sUrIzvara mana rahyA. tyArabAda gaMdharva deva che ke eka gurU pAse ame banne
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 140 ) zrIsupA nAtharitra. jaNe parigraha viratitrata grahaNa karyuM hatuM, chatAM pramAdavaza thai mhe' te vratane kalakata karyu. bahu khedanI vAta che ke ciMtAmaNi samAna virati vratamAM kalaMka lagADIne nibhAMgI janAmAM ziromaNi samAna evA mhe' koTI dhanane badale kADI kharIdI. vaLI saMteSarUpI amRtanuM pAna karIne durbhAgyane lIdhe mhe tene vasI nAkhyuM, kAraNa ke virati vrata grahaNa karI mUDha buddhithI mhe tene kalaMkita karyuM. vaLI mA deva apsarAe sAthe je krIDA kare che te tenA parigraha virati vratanA pAlavAnu phUla che. vaLI huM pralApapUrvaka prArthanA karU chuM tApaNu A apsarAe mane uttara paNa ApatI nathI. ema sAMbhaLI rAjAnAM hRdayamAM vairAgyathI zubha bhAvanA pragaTa thai. tethI sUri mahArAjanI pAse temaNe samyakatvAdi dharmanA svIkAra karyA. khanne devA paNa gurU mahArAjanA caraNa kamalamAM namaskAra karI peAtAnA sthAnamAM gayA. tyAra bAda peAtAnA vihAranA kalpa pUrNa thavAthI gurUe paNa anyasthale vihAra karyo. mATe huM jIjJAsu purUSaSa ! -jema vallabharAje niSkaMlaka virati vrata pALyu tema anya leAkAe paNa prayatna pUrvaka vrata pAlana karavuM. iti parigrahaparimANavratecaturthAticAre durlabharAja gadhanA pazcAttApa kathAnakaM samAptam // ---- mAnadevazreSThInIkathA. paMcamadhyaparimANuAtikramAticAra, dAnavIya rAjA AvyA hai jagadgurU ! have pAMcamA atI
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnadevanI kathA. (141) cAranuM svarUpa amane saMbhaLAve. zrI supArzva prabhu belyA he nareMdra! je purUSa potAnA mULa niyamathI adhika thaI gaelI pAtrAdika vastuo bhAMgIne pharIthI teTalI saMkhyA pUrNa kare che te mAnadevanI mAphaka virativratanI virAdhanA kare che gAMdhInA hATanI mAphaka sugaMdhI dravyathI bharapUra zAligrAma nAme nagara che. temAM amRta kalaza nAme mAnadevadRSTAMta. suprasiddha zreNI che ane jInadevI nAme tenI strI che. vaLI teone mAnadeva nAme eka putra che. te sarva kaLAomAM kuzala che, chatAM paNa daridratAne lIdhe bahu khedAtura thaI paribhramaNa kare che. eka divasa potAnA pitA sAthe muni mahArAja pAse gayo. munine vaMdana karI dezanA sAMbhaLavA mATe beThe. munie dezanA prAraMbha karyo. A dunIyAmAM manuSya bhava pAmI saddharmanI sevA karavA. vaLI te dharma sevana paNa saMteSathIja uttama prakAre thAya che. te saMteSa tRSNane tyAga karavAthI thAya che. tRSNane tyAga vivekathI thAya che. viveka paNa sadagurUnA vacanathI pragaTa thAya che. mATe buddhimAna purUSe zuddha cittathI gurU mahArAjanAM vacana sAMbhaLavAmAM niraMtara sAvadhAna rahevuM. kAraNa ke saMtoSaja mekSanuM mukhya sAdhana che. temaja A lekanA sukhanuM mULa kAraNa paNa te saMteSaja che. anyatra paNa kahyuM che ke saMtoSaizvarya sukhInAM, dure duHkhasamucchrayAH / lobhAzAbaddhacittAnA-mapamAnaH pade pade // artha:-"saMtoSarUpI samRddhi vaDe sukha mAnanAra prANIonAM du:kha dUra cAlyA jAya che. temaja lobha tRSNAthI baMdhAyelA prANaenuM dareka sthAne apamAna thAya che." vaLI A dunIyAnI aMdara bIjAone jItavAnI IcchAvALuM je prANionuM hRdaya hoya che te
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ (142) zrIsupArzvanAthacaritra. moTAmAM moTuM duHkha gaNAya che, temaja jeo IcchA rahita paNe varte che. teo uttamottama sukhi gaNAya che. kahyuM che ke- ' ' tandulamAnamekaM, kandarpaharA'piyuvatiraikavA / pRthvIpateragiphalaM, zeSaH lazo'bhimAno vA // artha - udarapUrti mATe cekhAonuM mApa eka sarakhuM hoya che. temaja kAmadevane haraNa karanArI yuvati paNa ekaja hoya che." mATe heTA pRthvI patinuM paNa phaLa mAtra teTaluM ja hoya che." bAkIne kaleza athavA abhimAna samaja. vaLI jema jema lebhanI zAMti ane parigrahane AraMbha svalpa thatA jAya che tema tema sukhanI vRddhi ane dharmanI siddhi thAya che. e pramANe dezanA sAMbhaLI putra sahita zreSThIe dezanAne bhAvArtha samajI muni pAse vinaya pUrvaka samyakatva sahita pAMcamuM aNuvrata grahaNa karyuM. pachI mAnadeva sahita zreNI munIMne namaskAra karI potAnA sthAnamAM ga. putra sahita te jainadharmanI ArAdhanA karatuM hatuM, temaja nirdhanatAnA duHkhathI kalAta thaImAnadeva niraMtara asthiravRttio pharate hate. tevAmAM eka divasa te nagaranI samIpanA maherA ulAnamAM pharavA nIkaLe hatuM tyAM gIzvara nAme trIdaMDIne tene samAgama thaye. AdarapUrvaka namaskAra karI teNe pUchyuM che gIzvara ! keIpaNa e upAya batAve ke jethI mahane lakSamIne lAbha thAya. vaLI he gI! Aja sudhI maheM je je upAya karyA te sarva niSphaLa thayA che. tyAre trIdaDIe kahyuM. mahArI AgaLa nakAmuM bolavAnI kaMI jarUra nathI. he vatsa! je hAre vizeSa lamI meLavavI hoya te cha mAsa sudhI tuM hArI pAse rahe, koIpaNa samaye hArI pAsethI tyAre dUra javuM nahIM. vaLI bhejanA vigerenI koI prakAre ciMtA karavI nahIM. pachI mAnadeva be ApanuM kahevuM yogya che paraMtu mArA mAtApitAne bhojana mAtra
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnadevanI kathA. (143) paNa Ape tevuM kaI bIjuM mANasa nathI. vaLI teo vRddha avasthA hovAthI azakti ane vyAdhIne lIdhe dIna avasthAmAM AvI paDyAM che. tethI mahArA virahane lIdhe teo jIvi zake tema nathI. te have hAre zuM karavuM ? trIdaMDIe kahyuM he vatsa ! je evI aDacaNa hoya te vAMkuza nAmanI eka uttama vidyA huM hane ApuM chuM te laI tuM ghera jA ane mAtra A vidyAnA smaraNathI hamezAM hane pAMca pala rUpuM prApta thaze. mATe sarva upAya paDatA mUkI A upAya tyAre jaladI karavo, jethI tuM sukhI thaIza ema kahI te gIzvara adrazya thaI gaye. mAnadeva vidyA laI potAne ghera gaye. rAtrIe vidhipUrvaka vidyAnuM smaraNa karI suI gayuM. pachI te vidyAne camatkAra vidyAdevIe paNa prasanna thaI tenA ozIkA nIce pAMca pala rUpe mukayuM. prabhAtakALamAM pite jAgrata thaye ane ozIkA nIcethI te rUpuM laI bahu khuzI thaye. hamezAM e pramANe rUpuM maLavAthI bahu paisAdAra thaI gaye. ane ghara vigere kharIda karyo. temaja dharmamArgamAM paNa kaMIka vAparavA lAge. vaLI rUpAnAM vAsaNa paNa ghaDAvavA lAge. te joI tenA pitAe pUchyuM he vatsa ! hArA gharamAM A rUpAnAM vAsaNa kayAMthI AvyAM ? mULa dravya te hArI pAse kaMIpaNa hatuM nahIM chatAM ATaluM dravya hai kayAMthI meLavyuM tyAre mAnadeve pitAnuM sarva vRttAMta kahI batAvyuM. eTale zeTha bahu khuzI thayA. pachI pote tapAsa karavA lAgyA ane pitAnA niyamathI adhika saMkhyAvALAM pAtra joI virativratanI virAdhanAthI bhaya pAmI te be. ApaNe baMne jaNe daza vAsaNa rAkhavAno niyama lIdhe che. chatAM pAtro vadhAre dekhAya che. te vAta mAnadeve kabula karI ne niyamathI adhika vAsaNa hatAM te bhAMgI nAkhI dezanI
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 144) zrIsupArzvanAthacaritra. saMkhyA kAyama rAkhI. ane kahyuM ke huM tAta ! pAtranI saMkhyA kharAkhara che mATe virativratanA bhaMga have thavAnA nathI. te saMbadhI khIlakula tamhAre bhaya rAkhavA nahIM. vaLI tAlamAM paNa pAMca pAtra teA halakAM karAvyAM che. zreSThI elye:-vatsa ! ema chatAM paNa virati kalakita gaNAya. vaLI agnimAM praveza, bhayaMkara aMdhArA kUvAmAM jhaMpApAta, tIkSNa taravAranI dhArA upara cAlavuM, samudramAM paDavu, zatruomAM vAsa karavA, viSa bhAjana ane vAgheNunA stanathI dudhanuM pAna karavuM zreSTha che; paraMtu vijaLI samAna caMcaLa lakSmI mATe vIrapurUSoe koipaNa samaye vizeSe karIne grahaNa karelA vratanA bhaMga karavA yogya nathI. mATe A vidyAvaDe prApta thatA dhananA tu tyAga kara. athavA adhika dravyanA dharma kArya mAM niyoga kara, nahIMtA ati bhayaMkara A saMsAramAM virati vrata pAmIne paNa tyAre bhramaNa karavu paDaze. pachI mAnadeva elyuA:-tAta ! A tamhArU khelavuDa sa thA yeAgya che. kAraNake pAtra bhAMgIne ekaThAM karavAthI tamhArI grahaNa karelI saMkhyAnA bhaMga thatA nathI. tyArabAda zreSThIe paNa chevaTe putrane kahyu ke mhArI AgaLa hAre asatya uttara ApavA nahIM. have tu thArA bhAga laI judo nIkaLa. mAnadeva paNa pitAnuM vacana mAnya karI judo rahyo ane vepAra karavA lAgyA. zreSThI paNa dharma mAM bahu rAgI anI niSkalaMka gRhidharma pALavA lAgyuM. temaja mAnadeva paNa anukrame bahu dhanavAna thai gayA. paNa lebharUpI grahathI vimUDha banI gayA. tethI akasmAt marakInA rAgathI marIne naraka sthAnamAM gayA. ane viratibha ganA pApane lIdhe cirakALa te bhava bhramaNu karaze. prathama te mAtra atIcAra thayA hatA, paraMtu pachIthI vRtanA bhaMga paNa thayA. mATe prathamathoja vratamAM kiMcita mAtra paNa matIcAra sevA ucita nathI; kAraNake thADA paNa apathya @AjananA sevanathI rAganI mAphaka prati divasa te vRddhi pAme che.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnadevanIkathA. ( 145) amRtakalaza zreSThI paNa zuddha viratiratnanA prabhAvathI samA dhipUrvaka dehane tyAga karI sanaskumAra amRtakalazazreSThI. devalokamAM utpanna thayA. tyAMthI cavIne trIje bhave mokSapada pAmaze. mATe he bhavya purUSa! bhale thoDuM paLAya te thoDuM pALavuM zreSTha che, paraMtu vratamAM aticAra seva egya nathI. tRSNathI zuSka thayuM che zarIra jemanuM evA che mumukSujane ! tame saMtoSarUpI rasAyaNanuM hamezAM pAna kare, jethI jarA maraNane dUra karanAra nivRttipada prApta thAya. jeo niraMtara AnaMdita thaIne saMtoSarUpI naMdanavanamAM kIDA kare che, teone dhanavAna, guNavAna, kSamAvAna, vivekI ane vratadhArI jANavA. vaLI je purUSane eka strI hoya tene ciMtA paNa thaDI hoya che. ane jyAM strIone vadhAro hoya che tyAM ciMtAne paNa vadhAro thAya che. temaja putrAdika prajA ane hAthI, ghoDA, ratha, ghara ane dhanAdika vaibhavanI vRddhi thavAthI manuSyanA hRdayamAM saMtApanI vRddhi thAya che. vaLI parigrahathI vimukta thayelA ane zAMtisukhane anubhavatA evA saMtapurUSone je nivRttisukha maLe che, te nivRtti sane te te munivareja anubhave che. anya prANIe zuM jANI zake? temaja manuSyane jeTalA aMze lebha hoya che teTaluM ja daridrapaNuM jANavuM, saMtoSI purUSa daridratA upara paga mUkI sukhe suI rahe che. vaLI dhanADhya purUSa paNa ati daridrInI mAphaka pitAnAthI adhika evA eka bIjA upara draSTi pheravate chate bahu duHkhI thAya che, temaja daridrI hovA chatAM paNa saMteSarUpI rasAyaNanuM pAna karavAthI dhanavAnanI mAphaka AcaraNa kare che. iti paJcamavratapazcamAticAravipAke mAnadevadRSTAntaH smaaptH|| tatsamAptau zrImallakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvajinaca
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ (146) zrI supArzvanAthacaritra ritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapAgacchAdhirAjazAstravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImabuddhi sAgarasUriziSyaprasiddhavakteti labdhakhyAti, vyAkhyAna... kovida jainAcArya zrImada ajitasAgaragaNikRtagurjara bhASAnuvAde prabhudezanAprabandhe sadRSTAntAtIcAravyAkhyopetaM paMcamANuvrataM samAptam // --(c)(c)- manorathavaNikanI kathA. - dipirimANavrata. dAnavirya rAjAe prazna karyo ke he bhagavanra chaThuM digviramaNa vrata kahyuM che tenuM lakSaNa atIcAra sahita saMbhaLAvI amane kR tArtha kare. zrI supA,prabhu belyA he rAjana ? je zrAvaka uMcI nIcI ane tirya dizA saMbaMdhI gamana karavAmAM jana saMkhyAnuM pramANa kare che, te raidarajaju pramANa mAM rahelA jIvone abhayadAna ApavAmAM hetubhUta thAya che. kAraNake A lekamAM virati vinAnA jIve tapAvelA leDhAnA geLA samAna rahelA che. mATe digagamananuM pramANa karanAra prANI manorathanI mAphaka Atmahita sAdhe che. jemake-dhanyapura nAme nagara che, temAM dhana dhAnyathI vRddhi pAmelA ghaNA vaNikajano vasatA hatA. teomAM sudhana nAme eka mukhya mATe zreSThI hate. ane bahu kIrti vaDe prasiddha thaelI mahimA nAme tenI strI hatI. teone megharatha ane manoratha nAme vinayavaMta be putra hatA. teo hamezAM udyAna, sarevara ane nadI vigere sthAnomAM vilAsa karatA hatA. eka divasa teo AmravanamAM gayA. tyAM latAmaMDapamAM
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ manorathanIthA. (149) subhaTa balya dhanuSavaDe lakSa zatruone paNa kSaNamAtramAM huM vilakSa karuM chuM. maMtrI bolyA, temAM zuM pramANa? subhaTa belyo hajAra subhaTe mahArI sAthe yuddha karavA mekale. jethI tamane parIkSA thAya. maMtrIe tenI sAthe yuddha mATe hajAra subhaTa mekalyA. teoe eka subhaTa upara hajAre bANenI vRSTi karI. paNa te subhaTe pitAnI caturAIvaDe zatruonAM hajAre bANa khaMDita karyA. A pramANe eka kSaNamAtra tenuM parAkrama joI maMtrI che te subhaTa ! tyAre vijaya thaya mATe have A yuddhane baMdha kara ane cirakAlathI upArjana karelA puNyathI prApta thayelI rati, raMbhA ane pArvatI samAna rAjaputrIne tuM paraNa. ema kahI maMtrIe joSIne bolAvI zubha lagna pUchayuM. joSIe kahyuM ke AjathI sAtamA divase uttama lagna Ave che. e pramANe nakkI karI maMtrI nivRtta thaye. temaja pratihAre paNa pharatAM pharatAM mahA kaTe eka vaizya zodhI kADhyo. te vijJAnazAstramAM bahuja kuzala hato. teNe paNa pratihArane eka uttama ratha potAne banAvela batAvyuM. temaja pratihArane te sUtradhAra rathamAM besArIne AkAzamAge laI gaye. pachI kAlikApragavaDe tene dharaNatilaka rAjA pAse laI gayo. tyArabAda tyAMthI kumArInI mulAkAta karAvI. kumArI rathane camatkAra joI bahu khuzI thaI ane bolI ke he sUtradhAra ! tuM ja mahAre bhartA che. teNe paNa kumArInuM vacana aMgIkAra karyuM. tyArabAda bhramaNa karatA thagidhare paNa trikAladazI sudarzana nAme uttama naimittikane zodhI kADhyo, ane pote ja tyAM AvI te kanyAnuM teNe sAtame divase zreSTha lagna nirdhAyuM. have te subhaTa, thakAra ane naimittika e traNe jaNAe te kanyAne paraNavA mATe rAjAne kahyuM. teTalAmAM te tilottamA kumArIne keIka harI 4 gayo. jethI rAjAe teja vakhate naimittikane pUchayuM ke artha che.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ (150 ) zrIsupArzvanAthasaritra. putrIne kANu lai gayA haze ? ane hAlamAM te kayAM haze ? naimittika meLyeA vidyAdhara tene harI gayA che ane hAlamAM te vidhyA calamAM che. pachI rAjAe rathakArane kahyuM ke ratha taiyAra kara, teNe paNa ratha taiyAra karyAM. tyArabAda rAjAe subhaTane kahyuM ke A naimi ttikanI sAthe rathamAM besIne jaladI tuM ahIMthI jA ane te vidyAdharane jItIne mhArI putrIne ahIM lAva. A pramANe AjJAne svIkAra karI traNe jaNA rathamAM besI gayA ane naimi ntike batAvelA sthAnamAM teo gayA. tyAM kumArInI AgaLa beThelA ane madhura vacaneAvaDe prArthanA karatA yuvAn evA eka vidyAdhara teonA jovAmAM mAce. pachI subhaTe te vidyAdharane kahyu ke re adhama ! purUSanuM svarUpa eTale purUSArtha tu pragaTa kara, zastra dhAraNa kara ane iSTadevanuM smaraNa karI le. ema kahI teNe kAmadevanA bANunI mAphaka potAnA mANeAvaDe vidyAdharane vidhi nAkhyA. ane tile ttamAne rAjAnI pAse lAvyeA. pachI naimittika rathakAra ane subhaTa e traNe jaNAe tileAttamAne paraNavA mATe paraspara vivAda karavA lAgyA, naimittika melyA mhArA nimittajJAnathI A kumArInA patto lAgyA mATe A kanyAnA prathama hakke mhArA che. rathakAra khelye mhArA rathavaDe A kumArI ahIM AvI che tethI aa kumArIne huM paraNIza. tyArabAda subhaTa khelyA tamhArI samakSa te duSTa vidyAdharanA saMhAra karI A kumA rIne huM ahIM lAvyA che. mATe mhArA jIvatAM A rAjakumArIne je varaze tene paNa vidyAdharanI mAphaka haNIne A kanyAne huMja varIza. A pramANe teonAM vacana sAMbhaLI rAjA cintArUpI mahAsAgaramAM paDayA ane kumArIne ekAMtamAM khelAvIne tenI Athe vicAra karavA lAgyA ke he putrI ? have A saMkaTa samayamAM hatA. zuM karavuM ? joke A traNe jaNA upakArI che. mATe kAne
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ mane rathanIkathA. (151) varavAnI hArI IcchA che? kumArI belI pitAjI? subhaTa sAthe mahane paraNa. kAraNa ke te bahu parAkramI che. tethI te bannene mArI nAkhe emAM kaMI saMdeha nathI, joke he prathamathI hArA hRdayamAM te rathakArane svIkAre che; paraMtu potAnuM ciMtita siddha thatuM nathI. mATe he pitAjI? have huM te subhaTane varIza. ane ratha kAra tathA naimittikane samajAvIne kaho ke teo potAnA sthAnamAM jaladI cAlyA jAya. tyArabAda rAjAe vizeSa prakAre satkAra karI te bannene vidAya karyo. ane subhaTane kanyAdAna ApIne mAMDalika rAjAnA sthAnamAM sthApana karyo. tilesamA rAjakumArInA virahane lIdhe rathakAra vilakSa thaI bahu duHkhI thayo. ane vicAra karavA lAgyo. rathakAracaritra. aho A kumArIe potAnuM vacana na pALyuM | mATe A dhana, saMpatti, jIvita, svajana, parijana ke vijJAnano paNa A kumArI vinA have zo khapa che? ema samajI te jaladI parvatanA uMcA zikhara upara gaye ane maraNa mATe pRpApAta karate ho teTalAmAM tyAM dhyAnamAM beThelA muni mahArAja tenA jevAmAM AvyA. tethI vinayapUrvaka teNe muninI pAse jaI namaskAra karyo. muni paNa dharmalAbha ApI belyA che bhadra? A nirjana vanamAM tuM kema AvyuM che? tyAre te bolyo ke, duHkhane mAryo huM maraNa mATe ahIM Avyo chuM. munIMdra belyA, tahAra sarakhAoe bAlamaraNa karavuM ucita nathI. kAraNake A pramANe akALa mRtyu karavAthI karmanA AdhIna thayelA jIvane pharIthI paNa bahuvAra AvAM maraNa karavAM paDe che. mATe chaThTha, aThThama vigere vizeSa tapazcaryAthI karmane tuM kSaya kara. vaLI te tapazcaryA mana, vacana ane zarIranI zuddhivaDe siddha thAya che. temaja te zuddhi sarva saMgathI virakta thayelA munione sArI rIte prApta thAya che.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 152 ) zrIsupArzvanAthacaritra. mATe tuM paNa munidhanA svIkAra kara. A pramANe munIMdranA sukhAravathI upadeza sAMbhaLI teNe te pramANe munidharma nA svI kAra karyo. taja ha pAte chu. megharatha e pramANe sunIMdranu vacana sAMbhaLI megharatha khelyA he sunIMdra ? hu MmezAM jIvAne seMkaDA AvA hetu AvI maLe che. temAM keTalAka A pramANe paNa kare che. mATe kRpA karI mhane paNa mhArA lAyaka dharmanA upadeza ApeA. jethI huM paNa samyak prakAre te dharmInA svIkAra karIza. gurUe temane hitakArI evA samyakattvA dika zrAvaka dharmonA upadeza ApyA. temAM paNa digdatane vizeSa uttama jANI vistAra pUrvaka te kahyuM. tapAvelA leADhAnA gALA samAna smRti dArUNa, vaLI pariNAmathI nahIM virAma pAmelA ane dig gamananA jeNe niyama nathI karyAM evA pramAdI jIva sarvatra karyu pApa nathI bAMdhatA ? diggamananuM parimANu grahaNa karavAthI nira tara niyama pUrNAMka suvizuddha jIvadayAnA pariNAma siddha thAya che. ane tevA bhAvathI hammezAM ahiMsA dharma prApta thAya che. vaLI tethI avazya nija rA thAya che. mATe A digdata grahaNu karavA lAyaka che. temaja A pramANe ciMtavavu ke jeo niraMtara smAra bhanA tyAgI che. tevA sAdhuone namaskAra thA. vaLI jee svajanAdikanA tyAga karI gAma nagarAdikathI vibhUSita evI pRthvI upara vihAra kare che teone dhanyavAda ghaTe che. temaja iyodika sami tie pAlavAmAM tatpara thai vidhi pUrvaka vihAra karatA munie bhuvana lakSmInA hAra samAna jANavA ane tene vAraMvAra namaskAra che. A pramANe muninA upadeza sAMbhaLI teoe paNa gRhasthAzra mamAM sArabhUta evA samyakattvAdi jaina dharmanA vizeSe karI svIkAra karyo ane sa MkSepathI digdata paNa samyaga prakAre grahaNa karyuM.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ manorathanI kathA. (153) pharIthI munIne vaMdana karI teo potAnA ghera gayA. ane samakavAdika svIkArelA dharmanuM pAlana karavA lAgyA. tyArabAda eka divase vikasvara zyAma kamalavaDe vibhUSita evI zaraRtumAM uttama prakAranuM karIyANuM megharatha laI banne bhAIo vyApAra mATe ujaja ane yinI tarapha cAlyA. temaja tevA prakAranuM maneratha. karIyANu bharI bIjA paNa ghaNuM vepArIo dezAMtaramAMthI tyAM AvelA hatA, tethI tyAM dareka karIyANAnA bhAva bahu ghaTI gayA. te prasaMga joI mane ratha potAnuM sarva karIyANuM vakhAranI aMdara bharAvavA lAgyA ane tene evo vicAra thaye ke hAlamAM ApaNe mAla vecavo nathI. megharatha bo bAMdhava ? cAle ApaNe A sarve mAla laI vArANasI nagarImAM jaIe. tyAM AgaLa sArI kiMmata AvI jaze. vaLI ahIM adhika rahevAthI kadAcita bhAva utarI jaze te mULa dhana paNa gumAvI besIzuM. te sAMbhaLI mane ratha be hAruM kahevuM satya che paraMtu ema karavAthI divratane bhaMga thAya tenuM zuM karavuM? vaLI tyAM javAthI paNa ApaNane lAbha maLe ema nakakI nathI. paraMtu niyamano bhaMga thAya te te ni:saMdeha che. temaja zAstramAM kahyuM che ke - ye'rthAH klezena mahatA, dharmasyA'tikrameNa vA / ; reva pAna, ma ma tevu manaH suthA // atha-"bahu kaleza, adharma sevana athavA zatrunI sevA vaDe je kArya siddha thAya tevA kAryomAM kaI divasa mana karavuM nahIM."megharatha be tahAro vicAra sAre che paraMtu pahela vahelA ApaNe vepAra karavA nIkaLyA chIe mATe je ApaNe nukazAnImAM AvIzuM te leke ApaNuM upahAsa karaze. temaja ApaNuM mAtApitA paNa ApaNane pharIthI vepAra mATe mekalaze nahIM ane tema tha.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ (154) zrIsupArzvanAthacaritra. vAthI dharmanI vRddhi paNa barobara thaI zakaze nahIM. kAraNake gRhasthAzramIne dravya vaDe te siddha thAya che. pachI mane ratha belyo. nyAyamArge cAlatAM upahAsa zuM ? vepArI kene te anyanI corI karavAthI upahAsa thAya. vepAramAM kaI vakhata lAbha ane keI vakhata nukazAna paNa thAya che temAM harakata zI ? yuddhamAM keTalAka subhaTa nAzI jAya che ane keTalAka jaya paNa meLave che. vaLI, emato na ja kahevAya ke vepAramAM eka vakhata mULa dravyanI hAni thAya eTale pharIthI vepAranuM kare? vaLI kahyuM che ke--kesarIsiMha bahu velIothI chavAI gayelA ghora vanamAM praveza karI zakatA nathI, tepaNa te madenmatta hastionA gaMDasthaLene bhedI nAkhe che. vaLI tuM kahe che ke ApaNuM mAtApitA A pramANe karavAthI ApaNane pharIthI vepAra nahIM karavA de. e hAruM mAnavuM ayogya che kAraNa ke ema teo karaze to paNa ApaNane zI harakata che. temaja hAruM mAnavuM ema che ke dhanavaDe zrAvaka lekene dharmanI vRddhi thAya che te paNa ayukta che. kAraNa ke koI paNa dharmane mATe zuM agya pravRtti karavI te egya gaNAya kharI ? temaja anyatra paNa kahyuM che ke anyAyopAttavittena, yo hitaM hi samIhate / bhakSaNAtkAlakUTasya, so'bhivAJchati jIvitam // artha-"je purUSa anyAyathI meLavelA dhanavaDe potAnuM hita che che, te kAlakUTa viSanuM pAna karI jIvitanI IcchA kare che." vigere aneka yuktio vaDe tene nirUttara karyo to paNa pharIthI te bolyo bAMdhava, je tyAre ema karavuM hoya to mahane hAra bhAga judo ApI de. tyAre mane ratha be sarva dhana tuM hArI pAse laI jA. mahAre kaMIpaNa joItuM nathI. keTalAka divasa huM ahIM rahIne pachI mAtA pitA pAse jaIza. paraMtu manathI paNa huM mahArA
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ manorathanI kathA. (155), niyamano bhaMga karIza nahIM. e mahAre khAsa nizcaya che. kAraNake AjathI AraMbhIne divrata mAre bahu mAnavA lAyaka che. vaLI mahine ekalAne mUkIne temaja vratano bhaMga karI dhananI vAMchAthI mUDha banelA hAre paNa vArANasI nagarImAM javuM ucita nathI. te sAMbhaLI megharatha be he baMdhu? A saMbaMdhi hAre kaMIpaNa bolavuM nahIM. hArA puNyanI parIkSA mATe avazya mahAre tyAM javuM e vAta nakkI che. A pramANe tene Agraha jANI manerathe sarva dhanamAla tene ApI daIne pote nivRtta thayo. tyArabAda megharatha paNa lebhane lIdhe divratane tyAga karI sArthanI sAthe tyAMthI cAlyo ane anukrame vArANasI nagarImAM gaye, tyAM dANI ke dANa mAgyuM tethI teNe keTalAka karIyANanuM dANa ApyuM ane bAkInuM dANa chupAvI rAkhyuM. te vAta dANuM leke nA jANavAmAM AvI. tethI tenuM apamAna karI bAkInuM sarva dANu cukate laI lIdhuM. vaLI bajAra bahu seMghA thaI javAthI pitAnA karIyANAnI mULa kiMmata paNa upaja nahIM ane bahu nukazAnamAM te AvI paDyo. tethI te bahu ciMtAtura thaI dharmathI patita thaye. have mane ratha zreNI atizaya dharmAnurAgI thaI ujayinImAM mAheMdrasiMha vaNikane tyAM divaso nirgamana mane rathane kare che. eka divasa udayapAla nAme rAjakusadAcAra. mArA pitAnA bAla mitra sAthe eka udyA namAM kIDA karavA gayo. tevAmAM tenA paganA aMguThe sarpa karaDyo tethI te kumAra teja vakhate pRthvI upara mUchita thaI paDI gaye ane ekadama kolAhala prasarI gaye. vaLI teomAMthI kumArane eka mitra rAjamaMdiramAM khabara A pavA nIkaLI gayA. ane rAjAnI AgaLa jaI saMbhramathI kahevA lAge ke he rAjan ? kumArane sarpa karaDyo che ane viSa prasarI
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ (156 ) zrIsupArzvanAthacaritra. javAthI acetana thai gayA che. A pramANe ja samAna tenAM vAkaya sAMbhaLI rAjAe peAtAnA purUSA mAraphata uttama gADika leAkeAne khelAvI bahu sanmAna pUrvaka sarvane kumAra pAse laI gayA. vizeSa viSathI pIDAelA kumArane joi teoe kahyu ke he narAdhIza ? kumArane ghera lai cAleA. pachI ApaNe upAya karIzuM. rAjAe pazu temanu vacana satya mAnI kumArane potAne ghera laI gayA. tyAramAda mAMtrika leAkeAe vidhipUrvaka viSe utAravAnA ghaNA maMtra prayAga karyAM. temaja potAnA gurU janAe batAvelA oSadhAnA upacAra paNa karyA. paraMtu kaMipaNuM phAyadA thayA nahIM. ulaTA je je maMtravAdI Ae upacAra karyo te sarve viSa bhAjInI mAphka vilhaLa=ace. tana thai bhUmi upara ALeATavA lAgyA. te joi rAjA bhayabhIta thai gayA ane else ke huM du`pALa ?nagaramAM sava ThekANe paTahu ghASaNa karAvA ke je purUSa kumArane sajIvana kare tene a rAjya ApavuM. pachI ArakSake paNa sarvatra ghASaNAvaDe jAhera karAvyuM. tethI ghaNA maMtravAdie rAjyanA leAbhathI tyAM mAnyA ane banatA upAya karyA paraMtu sarve niSphaLa thayA. kiMcitmAtra guNa tA thayA nahIM paraMtu pUrvanI mAphaka tee paNa bhUSThita thaI gayA. tethI sarva lAke zrubhita thayA. temaja sarva nagaramAM hAhAkAra thai gayA ane dareka ThekANe mA vAta prasarI gai. vidyAnA A vAta manAthanA sAMbhaLavAmAM AvI. tethI teNe mahesiMhane kahyu ke jo tame kahetA hA tA rAjakumArane kSaNamAtramAM sajIvana karUM. camatkAra. kAraNa ke A saMbaMdhI mhene paNa mhArA gurUe uttama upadeza ApyA che. ema sAMbhaLI mahedrasiMha AvyA he vatsa ? A vicAra tu thArA manamAM paNa lAvIza nahIM kAraNake ahIyAM je kAi maMtra, taMtra, ke ASadhanA prayoga kare che te viSa
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ manAcatIkathA. ( 157 ) bheAjInI mAphka ekadama acetana thai pRthvIpara paDI jAya che. vaLI jyAM aneka rAjaleAkeA paNa AvelA che tyAM AgaLa kicit guNavAn evA hArA jevA vANIyAnI zI gaNatarI ? temaja anyatra paNa kahyu che ke yasya vajramaNemeMde, vidyante lohasUcayaH / na karotu tatra kiM nAma, nArInakhavilekhanam // artha - je vajramaNine vidhavAmAM leDhAnI sAthe paNa bhAMgI jAya che te vajAmaNine srIyAnA nakha zI rIte vidhI zake?" mATe he vatsa ? sAhasa kArya mAM peAtAnu jIvita tu zA mATe vinAza kare che ? mhArU' kahevuM mAnI chAnA mAnA esI rahe. ema sAMbhaLI manAtha Avye he zeThajI ? Apanu kahevuM satya che. emAM phAi prakAranA sa Mdeha nathI. paraMtu A sa` lekA bahu du:khI thayelA che. teonI sthiti joI mhane dayA Ave che. vaLI satpurUSA pApakArane mATe peAtAnA jIvitane paNa tRNa samAna gaNe che. jIvita ane lakSmI kene iSTa na heAya ? chatAM samaya upara te ane tRNuthI paNa halakAM thaI paDe che. vaLI Aje pAchalI rAtrIe mhane svama Avyu hatu. te uparathI huM mhArA AtmAnuM sarvathA kuzalapaNuM jou chuM. e pramANenu manArathanu vacana mAnya karI mahedrasiMhuM tene rAjA pAse lai gayA ane tenI zakti kahI batAvI. tyArabAda rAjA kumArane sajIvana karavA mATe tenI pAse laI gayA. tyAM jatI vakhate maneArathe paNa naiSadhikInA upacAra karI pAMcaparameSThInA stAtranA prAraMbha karyo jemake-praca'Da mAharUpI mallane bhedavAmAM kuzala, ATha mahAprAtIhA vaDe vibhUSita ane bhavya janArUpI kamaleAnA pratibeAdhaka evA sava ane bhagavAnane namaskAra ? siddhi sukhamAM magna thaelA, dana ane uttama jJAnarUpI tejavaDe virAjIta ane traNa leAkamAM prasiddhi pAmelA sarve siddha paramAtmAne vAraMvAra namaskAra. temaja
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ (158) zrIsupArzvanAthacaritra. kAmarUpI madonmatta hastInA gaMDasthaLa bhedavAmAM siMha samAna, vizuddha guNarUpI ratnone Azraya ApavAmAM rahaNagiri samAna ane pAMca prakAranA zuddha AcAranA pAlana karanAra evA sarve AcAryone namaskAra kAmarUpI agnine zAMta karanAra, niraMtara munione ucita svAdhyAya dAna ApavAmAM magna thaelA ane siddhirUpI strIe hamezAM dhyAna karAelA; samasta upAdhyAyane prema pUrvaka namaskAra, vaLI jeoe sarva saMgane tyAga karyo che, temaja prabaLa tapazcaryAvaDe jeonAM sarva aMga sukAI gayAM che ane bahu prakAranA upasargo sahana karavAmAM jeone nizcaya data heya che evA munine bahu bhakti pUrvaka ame namaskAra karIe chIe. vaLI jeoe saMsArarUpI kuvAmAM paDelA sarva jagatane uddhAra karyo che evA parama purUnA zaraNane A dAsa jana prApta thaelo che. "A pramANe paramapade virAjamAna, sarva duHkhathI vimukta, nirbhaya sthitivALA ane traNe kALamAM rahelA evA paMcaparameSThIonuM je stavana kare che te prANI ati durastara :kha sAgarane tarI jAya che. ane te stotramAM lakSa rAkhavAthI sAdhu agara zrAvaka mekSa sukhane pAme che." A stotra bhaNIne manerathe pharIthI kumAranA kAnamAM vidhi pUrvaka dhyAna sahita che phI gniparameSTine nama: e maMtrane ekavIza vAra pATha karyo. A maMtra zravaNanA prabhAvathI vyaMtare grahaNa karele rAjakumAra bolyA parama dayALu evA he dharmabaMdhu? hAlamAM he mahAre uddhAra karyo. kAraNa ke paMcaparameSThInuM tetra sAMbhaLavAthI mahane avadhi jJAna thayuM che. jethI pUrva bhavanuM mahane jJAna thayuM che. temaja sUryanA tejathI aMdhakAranI mAphaka hArUM mithyAtva dUra thayuM che. have vyaMtara pitAne pUrvabhava kahe che ke prathama bhAvamAM zrAvaka dharmane kalaMkita karI AyuSanA aMtamAM puNya vyaMtarapaNe mahAraganI jAtimAM utpanna thayo chuM. vaLI teja huM vananI aMdara
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ manArathIthA. ( 159 ) krIDA karatA hatA. te vakhate kogaLA nAkhatA A kumAre mhane bahu du:khI karyA. tethI kApAyamAna thai nAganuM svarUpa dharI huM ane karaDyo. vaLI hAlamAM mhane zubha evu kheAdhijJAna prApta thavAthI mhArA rASa zAMta thayeA che, huve jo ApanI AjJA hoya che huM mhArA sthAnamAM jAu. paraMtu kumAra sahita rAjAe jainadharmanI ArAdhanA karavI joie, evI mhArI bhalAmaNa che. kAraNa ke A banne jaNu janmAMtaramAM paNa hArI kRpAthI sukhI thAya. ema sAMbhaLI mane ratha khelyA, he mahAzaya ! viSathI mUrjita thaelA A sarve leAkeAne paNa tuM saMcetana kara. tyArabAda vyaMtare mU%0ita thaelA sarve leAkeAne viSa rahita karyA. pachI manArathe vyaMtarane kahyuM ke tuM anya kAi pAtramAM praveza kara. mhAre kaika hane pUchavAnI icchA che. pachI te vyaMtare dIvAmAM praveza karyo. ke tarataja nidrAmAMthI jAcatnI mAphka saMbhrama sahita kumAra beThA thayA. ane te Albe! huM tAta ? A sarve leAka zAmATe ahIMyA ekaThA thayA che ? rAjAe mULathI AraMbhI sarva vRttAMta tenI AgaLa kahI saMbhaLAvyu, tyArabAda nRpAdika samakSa maneAratha ye he vyaMtara ? pU aMtaranA pUrvabhava, kita karavu paDayuM ? bhavamAM dezavirati vrata zAmATe thAre la vyaMtara khelyA--A bharatakSetramAM zivapura nAme nagara che. temAM zivabhadra nAme samyak dRSTi zreNI hatA. priyaMvadA nAme tenI strI hatI. temane varUNa, guNacaMdra, sudara, yazeAdeva ane mahedra nAme pAMca putra hatA. tenA eka bIjA upara bahu sneha hatA. paraMtu te adharma mAM prItivALA ane kharAba ceSTAomAM tatpara hatA. temaja dareka anarthAnu teo kulabhavana gaNAtA hatA. have eka divasa zeThanI yAnazALAmAM eka sUrIzvara padhAryA hatA, temane vaMdana karavA mATe mArga mAM cAlatA nAgarika leAkAne joI potAnA pAMca putra sahita zivabhadra zreSThI paNa tyAM gayA. sa
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ (160 ) zrIsupA nAcaritra. leAkeA vaMdana karI nIce beThA. sUrie paNa tenA hita mATe samyakatvAdi jainadhama nA upadeza ApyA. pachI zivabhadra zreSThIe kahyuM he prabhu ? A mhArA putrA zrAvaka kuLamAM janmyA che paraMtu dha gurUnuM nAma mAtra paNa jANatA nathI. teA zrAvakanA vizeSa vrata sabaMdhI aticAra jANavAnI te vAta ja kayAMthI hAya ? pachI teone uddezI gurU khelyA pAte zrAvaka thai A pramANe marajI mAphka cAlavuM te tamane ucita nathI. vaLI mhoTA tara MgothI vyAkuLa, mahAmancha, jaLahasti ane maghara vigere duSTa jaLajaMtuothI bhayaMkara agAdha samudramAM paDelA ratnanI mAphaka rAga dveSarUpI grAheAthI bharelA ane janmajarA, maraNa tathA rogarUpI taragAvarDa kSeAbhAyamAna evA A saMsAra samudramAM naSTa thaelA manuSya bhavanI pharIthI prApti paNa durlabha che. temaja rUpa saMpatti vigere aneka guNu cukta manuSya bhava pAmIne paNa bhavasAgaramAM nAva samAna jaina dharma bahu dula bha che. vaLI jaina dharma pAmIne paNa je purUSa jarArUpI sanmukha pavanathI prerAyelA maraNarUpI dAvAnaLane najIkamAM AvatA joine pazu dharmamAM pramAda kare che te purUSa sanmukha pavanamAM ezIke agni saLagAvIne jIvavAnI icchA kare che. temaja je prANI saMsArarUpI du:kha sAgaramAM paDayA chatA dharmAMmAM pramAdI thAya che te purUSa agAdha jaLamAM DubelA samAna tathA khaLatA maMdiramAM sui rahelA samAna che. vaLI vairI leAkeA prahAra kare athavA cAra leAkeA dhanasaMpatti luMTI le teApaNu je vizvAsa rAkhI udhe che te purUSa dharmAMmAM pramAdI thAya che. temaja dharmamAM pramAda karavAthI daDha gAThavelA evA purUSArthA jarUra vikharAI jAya che ane sArI rIte dharmanI ArAdhanA karavAthI ahu kAlathI chuTA paDelA paNa purUSArthA tatkAla prApta thAya che. e pramANe dezanA sAMbhaLI zivabhadra zreNInA putra sUri pratye vinaya
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ manerathanI kathA. pUrvaka belyA. he bhagavan ! amArI gyatA pramANe amane dharmopadeza Ape gurUe sarvane sarzanane upadeza ApIne divirati paryata prANa vadhAdikathI virAma pAmavA viSe bare bara upadeza Ape. jethI teoe divrata grahaNa karyuM. ane bAkane upadeza zraddhApUrvaka grahaNa karI maraNa paryata mana, vacana ane kAyAvaDe mithyAtvane tyAga karyo. tethI zreSThI bahu khuzI thaye. ane vaMdana karI be he bhagavan! dharma saMbaMdhI upadeza A mahArA putrane zuM keIe nahIM Ave hAya ! paraMtu bharelA ghaDAmAM jema pANI aMdara utaratuM nathI tema A lekene paNa devage Aja sudhI dharmAcAryonAM vacana pariNamyAM nahIM. paNa Aje Apane upadeza emane amRtanI mAphaka rUcikAraka thaye che. tyArabAda gurUe zreNInA putrane bedha Ape ke tame dharmamAM Dha thAo e pramANe gurUnuM vacana mAnya karI temanA caraNa kamalamAM praNAma karIne pitAnA pitA sahita teo pitAnA ghera gayA. tyArabAda teo dharma dhyAnamAM Asakta thaI divasa nirgamata karavA lAgyA. tethI temanI kIrti sarva ThekANe prasarI gaI ene dharmamAM pravINatA meLavI temaja dhanurvedamAM kuzala ane satyavAdI evA te vaNikaputra sarvasaMpattionA pAtra thaI gayA. tyArabAda teonI prasiddhi te nagaranA rAjAe sAMbhaLI che tethI teNe zivabhadra zreSThIne bolAvI Adara rAjani ga. sahita ekAMtamAM kahyuM ke he zreSTinuM ? svAre . keI paNa pitA, baMdhu ke svajana varga nathI, mATe ApanA putrane Apa kaho ke mahane sahAya kare. mahArI sAthe pharavA mATe bahAra nIkaLe. ane dareka kAryamAM mhArI sAtheja rahe. nahIM to huM zreSina ! hArA mananI zAMti keI paNa samaye
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) zrIsupArzvanAthacaritra. + thavAnI nathI. te sAMbhaLI zreSThI kholyeA he rAjana ? mhArUM jIvita paNa ApanA AdhIna che teA putrA hAya temAM zI navAI ? paraMtu teo vrata dhArI zrAvaka thayA che. tethI teo narakAdi du:khanA kAraNabhUta evA pracaMDa kAryAnA adhikArAthI virakta thayA che. temaja caityavaMdanAdika dharma kAryoMmAM nira Mtara ' tatpara rahe che ana dharmAMnA upadezaka munie pAse hammezAM teo jAya che. mATe A mhArA putra ApanI sahAyamAM kevI rIte vatta`ze ! rAta Avye evAM ugra kArya temanI pAse nahIM karAvIe caityavaMdana vigera dharma kArya karavAmAM teone kAipaNa vighna ame nahIM karIe. mAtra mhArI pAseja temane rahevu paDaze, A pramANe rAjAnuM' vacana mAnya karI zivabhadra zreSThI paNa pAtAnA ghera gayA. prabhAtamAM putrAne zikhAmaNa daI rAjadvAramAM vidAya karyo. te paNa rAjA pAse gayA ane peAtAnI anukulatA pramANe kabula karI rAja sevAmAM hAjara rahevA lAgyA temaja nira Mtara dharma sevA paNa cukatA nathI ema keTaleka samaya gayA evAmAM eka divasa rAjAe teone kahyuM ke hAlamAM mhAre agatyanuM eka kArya AvI paDayu che te tamhArA vinA khIjA kAIthI siddha thAya tema nathI. teo khelyA hai rAjAdhirAja ! khuzIthI karamAvA, rAjA benceA bahu balavAn evA cAra mhoTA rAjAe cAre dizAAmAM mhArA virUddha paDayA che ane pAMcamA rAjA malayAcala durga mAMthI ApaNA deza upara humalA karI rahyo che. mATe buddhibala sahita tame pAMce bhAIe hastIkhala sAthe: lai pAMca zatruo upara zakti mujaba yuddha karavA jene je cAgya hAya tyAM te cAlyA jAo ane jaya meLavI ApaNA rAjyanI AbAdI karA. vaLI ame ahIM dezanI aMdara rahIe chIe tethI ahIMnI ciMtA tamhAre kaMi paNa karavI nahi. mATe tame jaladI taiyAra thAo. ema kahyA
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ maneATyanI kathA. (13) bAda pAMce bhAie peAtAnA pitA pAse gayA ane rAjAe kahelI vAtto temanI AgaLa ekAMtamAM kThI. zivabhadrazreSThI zivabhadrazreSThI rAjA pAse gayA ane potAnA abhiprAya ko ke huM rAjan ! eka mhArI vinati che te Apa kRpA karI sAMbhaLeA, bhale mhArA cAra putrane ApanA kArya mATe mAkalA paraMtu nAnA putra jai zake tema nathI kAraNake eka naimittike tene vizame varSe dehAMta Apatti kahelI che, mATe huM narendra ! A tenu vizamu varSa cAle che. rAjA khelyA zuM ahIM rahevAthI tenA khacAva thaze kharA ? koi paNa divasa bhavitavyatA anyathA karavA koI samartha nathI, zreNI AvyA Apanu kahevuM satya che paraMtu seApakrama ane nirUpakramanA bhedathI Apatti e prakAranI che. temAM sApakrama-zIthIla vipatti upAya karavAthI zAMta thAya che ane nirUpama Apatti tA nikAcitta kama saMbadhane lIdhe zAMta thatI nathI, emAM vizeSa hakikta tA jJAnI jANe ! paraMtu banne prakAranI vipattimAM avazya upAya karavA joIe. vaLI sAprakrama upadravanA nAza thavAthI kArya siddhi thAya che ane nirUpakramathI jarUra maraNa thAya che ema paNa sAMbha LavAmAM Ave che ke ApattithI rakSaNa karAyelA prANI seA varSanA thaI zake che ema leAka prasiddha kahevata che, vaLI A prasaMge eka kathAnaka kahevAya che ke-pAtanapura nAme eka nagara che temAM mRgAMka nAme rAjA bahu vikhyAta hatA. nItighaTa nAme tenA matrI hatA. ane rahiNI nAme tenI hatI. tene garbha rahyAM traNa mAsa thayA eTale matrIe naimittikane pUchyuM. A strIne putra thaze ke putrI ?. naimittika olyA A strIne putra janmaze, paraMtu viza varSa sudhI tamhAre enuM barAbara rakSaNa karavuM. nahi te jarUra te putra kulanA nAza karanArA thaze. kAraNake je lagnamAM tha prazna karyo
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 164) zrIsupArzvanAthacaritra. che teja lagnamAM tenA janma paNa thaze, ane viza varSa thayA pachI anukrame te putra thArA kulanI vRddhi karanArA thaze. mATe A srIne AjathI have leyarAmAM rAkho ane prasava paNa tyAMja karAvavA. A vAta kAi na jANe tevA baMdobasta rAkhavA. pachI maMtrIe te divasathI peAtAnI strIne bhoMyarAmAM rAkhI. mAsa pUrNa thavAthI putranA janma thayA. rAhiNInI vhene sUtikA karma gupta rIte karyuM. kAinA jANavAmAM A vAta AvI nahIM. tyArabAda maMtrIe tenI mhenane paNa paradezamAM mAkalI dIdhI ane hammezAM putranI sAravAra rAhiNI pAteja sAvacetIthI karatI hatI, anukrame te putra pAMca varSanA thayA. eTale abhyAsa mATe tene gupta rIte kalAcAya - ne soMpI dIdhA nyAya, vyAkaraNa, sAhitya vigere zAstro daza varSoMnI aMdara te zIkhI gayA. tApaNa kalAcAryanA sabaMdha te cheDatA na hAtA. maMtrInA gharanI pAse eka bAlapaDitA rahetI hatI, teNIe tenA upAdhyAyane pUchyu ke hammezAM tame bAlapaDitA. kayAM jAe che ? zayana ane bhejana samaceja tame ghera dekhAo che. tyAre upA dhyAya elyeA hammezAM evA prasaMga AvI paDe che ke koIne koI ThekANe javuM paDe che. pharIthI khAlapaDitA melI darAja maMtrInA gharamAM AvatA jatA tamane huM jou chuM. te tyAM nitya evuM zu kAma hAya che ? upAdhyAya e, vatse! A khAkhata tyAre puchavI nahIM. kAraNake srIyAnuM hRdaya bahu tuccha hoya che. ane kAi paNa gupta vAta karI hAya tA teonA hRdayamAM kSaNa mAtra paNa te TakatI nathI. te sAMbhaLI teNIe pratijJApUrvaka sarva vRttAMta pUchI lIdhu. tyArabAda teNIe potAnA gharathI Ara'bhIne teM gharanA bheAMyarA sudhI eka vizALa sura'ga khAdAvIne tenI maMdara thai te bhoMyarAmAM jai
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ mane rathanI kathA. (15) teNie maMtrInA putranI mUlAkAta lIdhI. pachI putra bole tuM koNa che? ahIM zA mATe AvI che ? bAlapaMDitA belI huM zeThanI putrI chuM ane ApanA darzana mATe ahiMyAM AvI chuM. vaLI tuM kayAM rahe che? pharIthI te belI A nagaranI aMdara hArA pitAnA ghara pAse gharaderAsara, kUpa, vApI vigerethI suzebhita mahArA pitAnI havelI che temAM huM rahuM chuM. pharIthI teNe pUchayuM ke maMdira tathA nagarAdikanuM svarUpa kevuM haze? temaja caMdra sUryanAM nAma paNa huM nAmamAlAmAM bhaNI gayo chuM paraMtu temanuM svarUpa huM jANatA nathI. bAlapaMDitA bolI he kumAra? hArI sAthe cAla huM tane pratyakSapaNe sarva batAvuM. tyAra bAda tenI sAthe te bahAra nIkaLI nagaranI aMdara pharavA lAgyA. ane je je vastuo jue che te sarvanAM nAma te bALAne puche che. keTalAka samaya nagaramAM pheravI pharIthI tene potAnA sthAnamAM te laI gaI. kumAra be he bAla paMDite? daraja hAre ahIM AvavuM ane anukrame dareka padArthonuM jJAna mahane karAvavuM e pramANe tenuM vacana mAnya karI hamezAM bAlapaMDitA tenI pAse javA lAgI ane nagaranI aMdara pharIne dareka padArtho tene batAvavA lAgI. graha, nakSatrAdikanuM paNa pratyakSa jJAna tene karAvyuM. tyArabAda te be hasubhage? hAre rAjakulamAM javuM che mATe tyAM tuM hune. laI jA tyAra bAda bAlapaMDitA tenI sAthe gaI ane dUra ubhI rahI ne tene sarva rAjabhavana batAvyuM ema anukrame jevA lAyaka ghaNe khare bhAga tene batAvI dIdhuM. pachI teNIe kahyuM ke have huM ApanI pAse AvIza nahIM, kAraNa ke je A vAta tahArA pitAnA jANavAmAM Ave te hArA pitAne bahu aDacaNa thAya temaja tamahAre paNa havethI bahAra nIkaLavuM nahI. kAraNake naimiti ke viza varSa sudhI tamane bahAra nIkaLavAnI nA pADI che. ema kahI te potAnA ghera cAlI gaI.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 166 ) zrIsupArzvanAtha caritra zrIdaDI tyAra khAda te kumArane dararAja karavAnuM vyasana paDayuM jethI te rAtrInA samaye bhramaNu karavA lAgyA tevAmAM tene kAika trIMDInA samAgama thayA ane tenI sAthe bahu sneha baMdhAyA tetho joDIe tene addazya thavAnI vidyA ApI. te vidyAnA prabhAvathI adRzya rUpa karIne eka divasa te rAjabhavanamAM gayeA prAddharika leAkeA na jANe tevI rIte khAsa rAjAnA zayana sthAnamAM teNe praveza karyA ane ratnamaya dapa Nu, taravAra, charI ane bIjaka sahita bhADuM rakSaka lai lIdhAM bAda cunAnA lepathI rAjAnI nAsikA raMgI ne te peAtAnA sthAnamAM cAlye gayA pachI dAkrika sa vastuo gupta ThekANe mUkIne te sui gayA. tyAra bAda rAjA paNa prabhAta kAlamAM jAgI uThayeA ane peAtAnuM mukha jovA mATe darpaNa svAmI draSTi kare che teTalAmAM dRNu tenI najare paDayuM nahIM evAmAM tyAM aMgarakSikA AvI ane cunAthI dhALelI nAsikA joi rAjAne kahyuM ke huM svAmina ? nAka upara cunA kema ceApaDayA che ? pachI rAjAe bIjuM darpaNa magAvIne joyuM teA nAkanI zeAbhAvilakSaNa jovAmAM AvI tethI rAjAne bahu krodha thayA ane vicAramAM paDayA ke A akRtya koNe karyu haze ? tyArabAda taravAra upara rAjAnI STi paDI teA te paNa tenA jovAmAM AvI nahiM pachI charI levA gayA to te paNa dIThI nahI. temaja khAtu rakSaka jovAmAM Avye nahIM. tethI rAjA bahu AAbhAyamAna thai gayA. ane prAhArika leAkeAne kahyuM ke are ? tamhArA pramAdane lIdhe mhArUM sasva kANuM lai gayuM ? tenA jaladI tame tapAsa karI prAharikA AvyA, huM rAjan ! koi paNa anya purUSa ahIM AvI zake e banavu bahu azakaya che. kAraNa ke ApanA zayana bhavananuM dvAra amee adha karyuM hatu. temaja AkhI rAta sAvadhAnapaNe
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ mane rathanI kapA. (10) ame ubhA rahyA chIe. kSaNamAtra paNa amAe pramAda karyo nathI te sAMbhaLI rAjA bahu krodhAtura thaI gayuM ane lAla netra karI pradhAnAdikanI AgaLa darpaNadikanI corI kahI saMbhaLAvI pradhAne vicAra karI kahyuM ke, he svAmina ! bahu parAkramI evA hajAra subhaTathI rakSaNa karAtA ApanA bhavanamAM cerI karanAra sAmAnya purUSa na jANu. paratuM vidyAdharanI mAphaka vidyAsiddha ane hajAre subhaTathI paNa duhA e te cAra he joIe. tema chatAM je tene pakaDavAnI IcchA hoya te ceTAnI aMdara madhya bhAgamAM bahu uce ane kaI praveza na karI zake te eka mahela karo. tenI cAre bAjue nAnA prakAranA cokIdAra mUke ane tenI aMdara navavana vaDe ati vibhUSita ane manamehaka evI vAsavadattA nAme kumArIne mukAma karAve vaLI tene kahevuM ke he vatsa ! je ke purUSa hane strI buddhithI darpaNAdika Ape tene tyAre paraNavuM. zubha lagna ane uttama muhurta teja divase hAre samajavuM e pramANe nizcaya karI maMtrI madhyAnha pachI pitAne ghara gaye. ane bhajana kArya mATe pitAnA putranI pAse tenI mAne pahelI mekalI bhejananI vAra thaI ema jANI putra belyA he jananI ! Aje evuM zuM kAma hatuM ke ATalI vAra lAgI! mAtAe paNa darpaNadikanI cerI saMbaMdhI vAta kahI ane tenI prApti mATe lhArA pitA Aje rokAyA hatA. vaLI mahela caNavIne tenI aMdara vAsavadattA rAjakumArIne rAkhI che. A upAya karavAnA kAraNane lIdhe hArA pitAne paNa Aje bahu vilaMba thaye che. temaja temanI AjJA laI tarataja huM ahIM AvI chuM. te sAMbhaLI kumAre bhejana karI lIdhuM ane pitAnI mAne vidAya karI. rAjAe nirmANa karelA mahelamAM vAsavadattA rAtrInA samaye
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupArzvanAthacaritra. kheDI hatI. cAkI paherI cAre taraph meAjIMda vAsavadattA ane hateA. chatAM rAtrInA samaye adRzya thaI satrI putra maMtrI putra rAjAnuM khaDaga lai mhelanI a dara praveza karyo. kumArane joI vAsavadattA khelI, tu kANu che ? maMtrI putra khelyA ATalI rAtrIe parasthAnamAM kANu praveza kare ? te sAMbhaLI vAsavadattA samajI ke jeNe rAjAnI cArI karI che teja mA purUSa che. ema jANI te vita karavA lAgI ke A te IMdra che ke koI vidyAdharedra che ! vaLI rUpa ane kAMti uparathI kAmadeva athavA kaiAi deva dAnava jAya che. bhale game te heAya paraMtu enI sAthe jarUra mhAre lagna karavu joie. ema nakkI karI kumAranA hAthamAMthI khaDaga laI vAsavadattA eTalI huM mahAbhAga ! peAtAnA puNyathI prApta thayelI mhane tuM paraNIne kRtArtha kara ! kumAra Aye, huM subhage ! mhArU nAma, kula, gRhArdika karma paNa tuM jANatI nathI chatAM tuM mhane kevI rIte paraNIza ! vAsavadattA melI tamhArA guNNA uparathI kulArdika sarva prasiddha jaNAya che mAtra mhAre tamane kahevAnu eTaluja che ke rAjAnI dazuAdika lIdhelI vastuo tamAre mhane ApavI paDaze. ema kahI gaMdharva vivAhathI te tene varI. kumAra paNa kSaNamAtra tyAM rahI potAnA sthAnamAM gayA. tyAra bAda hammezAM te kumAra rAtrIe vAsavadattAnI pAse javA lAgyA. ane dapa NAdika sarva vastuo vAsavadattAne svApIna karI. teNIe paNa te sarva vastu rAjA pAse mokalI ApI. tApaNu nAka upara cunA cApaDavAthI usanna thaelA je rAjAnA krodha hatA te zAMta thaye nahIM. tethI teNe matrIne kahyuM ke vAsavadattAnI pAse jai tene jaNAvA ke koipaNa upAyathI cArI karanAra te purUSane mhArI pAse te mAle. eTale ( 18 )
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ anerathanI sthA. pite ja tene mArI nAkhuM. anyathA mahAro krodha zAMta thavAne nathI. maMtrI bolyA, he svAmina ! tene Apa kevI rIte mArI zakazo? kAraNa ke te te Apane jamAI thayuM che. rAjAe kahyuM tyAruM kahevuM satya che. paraMtu mahAre krodha zAMta thatuM nathI. pradhAna be buddhimAna purUSe AnaMdanA sthAnamAM reSa kare nahIM. kAraNa ke cele mAla ApaNe badhe pAcho Avyo che. eTaluM ja nahIM paraMtu prANa thakI paNa vizeSa priya evI ApanI putrI tenI sAthe paraNI che. ane haju paNa ApanA prasAdane te bahu lAyaka che mATe prasanna thaI ApanI pAse tene belAvarAve. vigere bahu yuktio vaDe pradhAne rAjAne krodha dUra karyo. rAjAe vAsavadattAne kahevarAvyuM ke hArA patine mhArI pAse lAva. kAraNa ke tenI upara huM bahu prasanna putrajanma thayo chuM. tethI hAre hene bahu satkAra na karavAne che. vAsavadattAe paNa pitAnA pitAne saMdeza potAnA pati AgaLa ko. maMtrI putra be he strI ! pAMca varSa pachI huM rAjA pAse AvIza. pachI vAsavadattAe paNa pitAnA pitAne te samAcAra ApyA. ema keTaleka samaya vyatIta thatAM vAtsavadattAne eka putra janme. tyAra bAda leke na dekhI zake? tevI rIte adRzya thaI te kumAra hakhezAM vAsavadattAnI pAse putrane ramADavA mATe te AvatA ane pAche pitAne ghera jatuM hatuM. ema karatAM tene pAMca varSa purA thayAM. tyAre teNe vAsavadattAne kahyuM ke tuM mhArA pitAnI pAse jA. huM paNa sAta divasa pachI jarUra tyAM AvIsa. tyAra bAda vAsavadattAe pitAnA pitA pAse jaI pitAne putra batAvyuM. rUpAdika guNa ane lakSaNethI pUrNa evA te putrane joI sajAe pitAnA khoLAmAM besArI vAraMvAra cuMbana karI kahyuM ke
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ (170). zrIsupArzvanAthacaritra. he vatsa hArA darzanathI hArA pitAnAM paNa darzana thayAM paraMtu cArapakSI pUrNimAnA caMdrane jema Icave che tema hArUM hadaya paNa hArA pitAnA darzana karavAmAM bahu utsuka thayuM che. e pramANe tene dararoja bahu sneha pUrvaka potAnA khoLAmAM besArI cuMbana kare che ane tenA prakAranA alaMkAra paherAve che. maMtrInA putrane viza varSa pUrAM thayAM teja divase pitAnI strI sahita maMtrI bheMyarAmAM potAnA putranI maMtrI putrane pAse gaye. ekadama maMtrIne joI putra samAgama. potAnI mAne puchavA lAge. he jananI ? A keNa che? mAtA belI bhAI? A hArA pitA che. mATe emane namaskAra kara. teNe paNa tarataja pitAne praNAma karyo. maMtrIe AliMgana karI prathama kaheluM naimirikanuM vacana tene saMbhaLAvyuM. tyAra bAda maMtrI tene agAzI upara laI gaye ane pitAnI sAthe snAna vigere karAvIne tene rAjA pAse laI gaye tyAM praNAma karI banne jaNa beThA eTale rAjAe pUchayuM ke maMtrI? A koNa che ? maMtrI bAlya A hAre putra che. te sAMbhaLI rAjA vismita thaye ane bele, kaI divasa tahAre putra thaye te vAta ame jANI nathI chatAM A zuM ? maMtrI e rAjAnA kAnamAM gupta rIte naimittikanuM vacana kahyuM temaja teNe karelo upAya paNa kahyo teTalAmAM bAlarakSaka purUSa vAsavadattAnA putrane laI tyAM Avyo ane te putra pitAnA pitAne joIne prema pUrvaka bApA, bApA, ema bolate dRDha AliMgana, karI tenA pitAnA khoLAmAM te beThe. eTale rAjA temaja tyAM beThelA sarve ke tene joI bahu khuzI thayA. vaLI te samaye maMtrInA hRdayamAM kSe thaye. tethI te kaMIka belavAne vicAra karatuM hatuM teTalAmAM rAjA piteja belyo ke zuM te vIra puruSa
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ mane rathanI kathA. (11) tuM poteja che ? hA huM chuM ema tenA kahevAthI rAjAe tene potAnI pAse khelAvI AliMgana daI satkAra pUrvaka pAtAnI najIka besADayA. tyAra khAda rAjyanA paMcAMganA prasAda karI hAthI, gheADA, khajAnA, uttama deza ane sarva rUtuomAM vAsa karavA lAyaka uttama eka mhela ApyuM. rAjAnA meAkSa. eka divasa rAjA ekAMtamAM eThA hatA te samaye matrone putra paNa tyAM hAjara hatA. rAjAe tene pUchyuM ke huM mahAzaya ? tu sadgulamAM upanna thayA che chatAM A nidita kAma tyAre zA mATe karavu paDayuM ? maMtrI putra eLye mhArA pitAne naimittike je pramANe kahyu hatu tenA anusAre mhe kArya karyuM che. temAM kaipaNa niditapaNuM nathI. rAjA olyA te naimittika zuM satya vAdI che ? maMtrI putra ejye A viSayamAM huM narendra ? mhArAM karma satya che. ane karmanA anusAre mhe A pramANe AcaraNu kyuM. vaLI janma samaye zubhAzubha graha, nakSatra, lagna, yAgAdika paNa karmathIja AvI maLe che, siddhAMtamAM paNa kahyu che ke dareka prANIo pUrve karelA karmonA kula vipAkane bhogave che. paNa graha nakSatrAdika te phakta nimitta mAtra thAya che. azubha ane zubha karmIjanma sApakrama kA mAM vizeSe karI mukhya paNe dravya, kSetra, kAla ane bhAva kAraNa hoya che. ema aneka prakAranAM maMtrI putranAM manahara vacanA sAMbhaLI rAjA sa MsArathI virakta thayA ane tene peAtAnu rAjya soMpI dIkSA grahaNa karIne pAte mekSa sthAnamAM gayA. A pramANe zivabhadra zreSThIe rAjAne dRSTAMta ApI pharIthI kahyuM huM naredra ? ema banne prakAranI ApattimAM ghaNA bhAge upAya karavAthI kAryasiddhi thAya che. jevI rIte maMtrIe putranA rakSaNa mATe upAya karyo tevI rIte mhAre paNa upAya karavA joIe.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ (172) zrIsupArzvanAthacaritra. tyAra bAda rAjAnI AjJAthI teNe potAnA nAnA putra maheMdrane pitAnA gharamAM rAkhe. bAkInA cAre putrane rAjAnA hukama pramANe pite paNa yuddha karavA javAnI AjJA ApI. pachI teo cAre dizAomAM sainya sahita zatruone jItavA mATe gayA. temAM prathama putra varUNa caturaMgasenA sahita malayAcala tarapha cAlyA ane tyAM jaI durganI taLeTImAM teNe paDAva karyo. zivabhadrane nAne putra mahendrasiMha varUNanA snehane lIdhe piotAnA pitAnI AjJA lIdhA zivAya mahedrasiMha. mahA kaSTavaDe gherathI nIkaLe ane varUNanI pAse gaye. varUNe paNa tene potAnI pAse bahu sAvacetIthI rAkhe. ane pitAnA pitA upara lekha mokalI maheMdrasiMhanA samAcAra jaNAvyA ke enI phikara ciMtA karaze nahIM. tyArabAda tyAM eka vRddha bhIla AvyA ane varU raNane kahevA lAgyuM ke he mahAzaya ! kRpA karI ekAMtamAM mahArI sAthe Apa cAle. Apane teDavA mATe huM Avyo chuM. varUNe paNa tene kahevA pramANe kabula karyuM. pachI te bhIllA be manuSyoe praveza karI zakAya tevI guphAnI aMdara uMce caDavAnI eka maheATI suraMga che, te suraMga killAnA madhya bhAga sudhI lAMbI che. ane te ThekANe eka suMdara mahela che, tenI aMdara zayAmAM te killAone adhipati virAje che. te kile che tuM mane Ape te huM tane tenI pAse laI jAuM. varUNa paNa te pramANe tenuM vacana mAnya karI tenI sAthe cAle ane maheMdrasiMhane pitAnA sanyanI aMdara rAkhyuM. tyArabAda suraMgamAM thaI anukrame varUNa sahita bhIla mahelamAM gaye. tenA madhya pradezamAM bhIla leke te adhipati potAnI strIo sAthe suI gaye hatuM. te vRddha bhIle tene te batAvyuM. pachI teja
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ maneriyanI sthA. (173) vakhate varUNanI AjJAthI tene subhaToe strIo sahita tene bAMdhI beDIothI kabaje karI senAdhipatine seMpI dIdhe, eTale senAdhipatie paNa potAnA rAjyamAM ArakSakajanene rastA mATe bhAtuM ApI baMdobasta karI tene potAnA rAjA pAse mekalAvI dIdhe. temaja rAjAne bheTa mATe saptAMga tenI lAyamI paNa tenI sAtheja mekalAvI dIdhI. ane potAnA pitAne pUjavA mATe sphaTika ratnamaya jIneMdra bhagavAnanI pratimAo paNa tyAM mekalAvI. tyArabAda te vRddha jIllanA kahevAthI tenA putrane te durgAdhipanA sthAnamAM sthApana karyo ane te durgamAM varUNe pitAnA adhipatinI AjJA phelAvI. have maheMdrasiMha pote zibiramAM rahyo hato. tyAM eka bhIla Avya, teNe maheMdrasiMhanI mulAkAta laI vyaMtaradevI. tene siddhidAyaka eka kalpanuM TippaNa ' ApIne kahyuM ke durgagiri pAse eka suraMga che. tyAM cAle huM tamane niviktapaNe tyAM laI jaIza. pachI maheMdrasiMha pitAno parivAra na jANe tevI rIte hAthamAM te kalpanuM TippaNu laI bhIllanA kahevA pramANe te suraMganI aMdara teNe praveza karyo. teTalAmAM tyAM AgaLa eka vyaMtarInuM bhavana teNe joyuM. tenI aMdara prathama guNasthAne rahelI eka vyaMtarI beThI hatI. maheMdrasiMhane joI te bolI, he svAmin ! ahIM padhAre. mArI sAthe kIDA kare. huM vyaMtara lokonI vArAMganA chuM. maheMdrasiMha bolyA devIo sAthe bhega bhogavavAne mana, vacana ane kAyAthI banne prakAre hAre pratibaMdha che. te sAMbhaLI krodhAtura thaI vyaMtarI belI je mArI sAthe tuM kIDA nahIM kare te tyAre ahIM AvavAnuM zuM kAraNa? mahendrasiMha bolyA, mAtra kautukane lIdhe ja huM ahIMyA Avyo chuM. mATe kaMIpaNa
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ (174) zrIsupArzvanAthavaritra. kautuka batAva. vyaMtarI belI are mUDha! mahArI sAthe ramavAthI adhika bIjuM kayuM kautuka tyAre joIe che? je mahArI sAthe lega nahIM bhegate hAlamAM jarUra tuM mRtyuvaza thaIza. mahendrasiMha be, he mRgAkSI! bhale mRtyu thAya paraMtu huM mahArA niyamano bhaMga karIza nahIM. vaLI tuM jaNAva ke pRthvInA zama bhAga bhUtaLathI hArUM sthAna keTaluM dUra che? vyaMtarI bolI hAruM rahevAnuM sthAna ahIMthI bahu yojana dUra che. mahendrasiMha be je ema hoya te adhe dizAe gamana karavAmAM mhAre eka ejanathI vadhAre gamana karavAne niyama che. mATe eka janathI adhika gamana karUM te divratamAM hane bIje aticAra lAge. te sAMbhaLI vyaMtarI bahu krodhAtura thaI gaI ane mahendrasiMhane pATu mAravA jAya che teTalAmAM kaIka samyagdaSTi deva tyAM AvyuM ane te bannenI vacamAM paDaze. temaja mahendrasiMhane tyAMthI te jaladI AkAzamAMge upADI varUNanA sainyamAM tene mUkI dIvya vase ApIne te deva pitAnA sthAnamAM gaye. have varUNe urvadizAe gamana karavAnA vratanI maryAdA karavAmAM vicAra karyo tyAre tene smaraNa thayuM ke eka jananI maryAdAne svIkAra karyo che, chatAM be jana pramANa mahuM gamana karyuM ema jANI te bahu kheda karavA lAgyuM ke sarvavirati dhAraNa karavAnI zakti te dUra rahI, paraMtu eka sAdhAraNa niyamane paNa maheM bhaMga karyo. eka magane bhAra upADavAmAM je azakta hoya te parvatane kevI rIte upADI zake? je mahAnubhAvamunie trividha vividha mana, vacana ane kAyAthI jIvana paryata sarva virati vrata pALe che teo vaMdana karavA lAyaka kema na thAya? temaja pUjavAyegya kema na gaNAya ? hA ! hA! huM mahAna adhama gaNAuM. kAraNake dezavirati paNa na pALI zakaye. e pramANe varUNa bahu pazcA
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ maraNanI kakSA. (1) tApa karI durga nagaramAMthI nIce utarIne pitAnA mukAmamAM AvyuM. ane maheMdrasiMhanI AgaLa aticArAdika sarva vRttAMta nivedana karyuM tyArabAda teNe paNa pitAnuM caritra ane ardhadizAmAM gamana karavAthI lAgele atIcAra paNa kaho. pachI maheMdrasiMha sahita varUNa tyAMthI potAnA nagaramAM AvyuM. rAjAne namaskAra karI dugrahaNAdika sarva vArtA nivedana karI temaja potAnA niyamano bhaMga paNa kahyo. rAjAe kahyuM ke hArI AjJAthI temAM tvane kiciMtu mAtra paNa doSa lAgavAne nathI. pUrva dizAmAM guNacaMdra gaye hate. te akhaMDa prayANa vaDe te dezanA sImADAmAM gaye ane te dezanA guNacaMdra rAjAne khabara apAvI. tyArabAda yuddha karavAmAM bahu kuzaLa ane pUrvadizAmAM AbhUSaNa samAna te dezanA adhipatie pitAnA dUta mAraphata guNacaMdrane kahevarAvyuM ke he vaNikaputra ! pAMca divasa sudhI mahArA dezamAM tyAre praveza kare nahIM. A bAbatamAM je tuM kapaTa kare te hune hArA deva gurUnA sogana che. vaLI huM piteja pAMca dIvasa pachI hArA hAme AvIza. A pramANe sAMbhaLI guNacaMdra be he dUta! pAMca divasanI aMdara je huM hAsa zImADAnuM ulaMdhana karUM te jarUra mahane A sogana che. paNa e dvArA kahyA pramANe tyAre svAmI nahIM Ave te chaThe divase huM AvIne tyAM beThelA tene pakaDI laIza. ema kahI datane vidAya karyo. pachI te te pitAnA nagaramAM jaI rAjAne sarva samAcAra hyA. rAjAe dUtane pUchayuM te vANiyAnuM sainya keTaluM che? dUta bolyA, he rAjana ! ApaNA sainya karatAM bamaNuM che. ane guNa caMdra pote bahu parAkramI che, kamavAra kAryane sAdhaka che. tenI pAsamAM mahaTA hAthIo rahelA che. mATe potAne deza che
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ (176) zrI supArzvanAtha caritra. daIne paNa potAnA AtmAnuM rakSaNa kare. athavA daMDa ApIne chuTavAne upAya kare, nahiM te Apane jIvavuM paNa muzkela thaze, emAM kaMI saMzaya nathI. e pramANe sAMbhaLI rAjA bhayabhIta thaI gayA ane rAtrI divasa gamana karI tyAMthI bahu dUra cAle gaye. A vAta tenA dUtanA kahevAthI guNacaMdranA jANavAmAM AvI eTale tarataja guNacaMdra tenI pAchaLa cAlyA. AgaLa rAjA ane pAchaLa guNacaMdra cAlyA jAya che. ema karatAM guNacaMdra sa ejanathI kaMIka adhika nIkaLI gaye tevAmAM tene divratanuM smaraNa thayuM ane vicAra karatAM teNe jANyuM ke niyamathI daza jana adhika huM AvyuM, tethI mahArUM divrata kalaMkita thayuM. vaLI mahArA AbhAsa mAtrathI te rAjA nAzI gaye. ema jANe huM bahu khuzI thaye, paraMtu pitAnA niyamanA bhaMgarUpI daMDavaDe huM daMDAya ema hArA jANavAmAM AvyuM nahIM. vaLI lezamAtra paNa niyamane bhaMga karavAthI ati dArUNa duHkha utpanna thAya che. kiMcit mAtra paNa halAhala viSa khAvAthI jema prANI jarUra mRtyu pAme che tema A atIcAranuM sevana paNa amaMgalika che. mATe have ahIMthI eka DagaluM mAtra paNa AgaLa cAlavuM yegya nathI, ema dhArI guNacaMdra tyAMthI pAchA vaLe ane te rAjAnA nagaramAM potAno eka adhikArI mUkI sainya sahita pitAnA nagara tarapha pAcho pharyo. bAda vibhUti sahita guNacandra pitAnA rAjA pAse jaI namaskAra karI sarva vRttAMta temane nivedana karyuM. mahA buddhizALI suMdarane uttara dizAmAM samaravIra rAjA pAse mokalyo hato. kAraNake te rAjA bahu . suMdaravaNika parAkramI hatuM ane tenI senA paNa ghaNI ja durjaya hatI. tethI te daMDa sAdhya nahote
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ mane rathanI kathA. (177) paraMtu mAtra zAMtithI sAdhavA lAyaka hate. yuddhamAM keIthI paNa te jItI zakAya teve nahote. chatAM paNa suMdara niraMtara prayANa karavAthI caturaMga senA sahita pitAnA dezanA sImADAmAM gayA ane vicAra karavA lAge ke cAre dizAomAM so jana sudhI gamana karavuM e moM niyama lIdhe che. te teTalo niyama pure thaI gayA. have ahIMthI hAre zuM karavuM ? eka tarapha potAno niyama che ane bIjI tarapha rAjAnI AjJA che. vAgha ane nadIne nyAya ahIM hune prApta thayo. ema vicAra karatAM tenA hRdayamAM phurI AvyuM ke traNe dizAomAMthI daza daza jana laIne A uttara dizAmAM umerIne vratanI rakSA mATe adhika saMkhyA karavI ThIka che. vaLI ahIMthI zrI samaravIra rAjAnuM nagara paNa ekase trIsa jana che. ema nizcaya karI suMdara tyAMthI cAlyuM. anukrame tenA nagaramAM gaye. ane rAjAnI AgaLa jaI bahu bheTa mUkIne praNAma karyA bAda suMdara belyo, he rAjana! vikamabala bhUpatie hune ApanI pAse eka che. ane temaNe kahyuM che ke he nareMdra! tanhArA sImADAmAM amArA je gAme rahelAM che, teo upara tahAra ThAkare hAlamAM humalA kare che, chatAM tame kema upekSA kare che ! vaLI samasta guNonA AdhAra bhUta evA he narezvara ! pUrva purUSonI maryAdA pALavI te tamane ucita che. temaja vikamabala rAjA tayyArI sAthe bahu sneha dharAve che. mATe tamhArA duSTa ThAkarenuM A agya vartana kahevA mATe hune meka che. nahIMte hai rAjana ! jenI AjJA aneka rAjAo mAthe caDAve che evA amArA svAmInI AgaLa A ThAkarenI zI gaNatrI? te sAMbhaLI samavIra rAjA belyo A vAta mahAsa jANavAmAM nathI. nahIM
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 108 ) zrIsupArzva nAthacaritra. zuM mhArA mitranA gAma upara huM upadrava karavA dauM kharA ? have huM te DhAkAronA eTalA daMDa karU chuM ke emane je deza mahe ApelA che te deza mAjathI huM tamane ApuM chuM. hAla tame kSamA karI ane teone je deza haiAya te tameja jaladI kabaje karA. vaLI bIjI kaMIpaNa mhAre lAyaka kAya hAya ! kumAve, ema kahI teNe vikramabala rAjA mATe bheTa ApI ane suMdaranA bahu satkAra karI vidAya karyo. tyArabAda suMdara tyAMthI nIkaLI anukrame peAtAnA adhipati pAse gayA ane namaskAra karI sarva vRttAMta temane nivedana karI te pAtAne ghera gayA. yazazcaMdra. yazazrva' nAme zivabhadranA ceAthA putrane caturga senAhita siMdhu dezanA rAjA upara mAkalyA hatA. te dezamAM gayA pachI tene vicAra thayA ke sadgurU pAse mheM je dapiramANu lIdhu che, tenA mheM khIlakula vicAra karyAM nahIM, ahA ! huM bahu pramAI thayA, rAjyalakSmInA madamAM mhane kaMIpaNa vicAra AvyA nahIM, temaja saddagurUnA upadeza paNa huM bhUlI gayA. ahA ! mhe sarvasva gumAvyuM. ema te pazcAttApa karatA hatA tevAmAM herika lAkA tenI pAse AvI kahevA lAgyA ke hAlamAM A dezanA rAjA ahIMyAMthI nAsavAnI taiyArI kare che. mATe jo tame jaladI prayANa karI tyAM AvA tA cirakALa bhAgavelI tenI sasAMga lakSmI Apane svAdhIna thAya. pachI teja vakhate yazazcaMdre prayANa mATe nizAna Da Mko vagaDAvyeA. peAtAnI sAthe keTaluMka aLavAna sainya lai rAtronA prathama prahare tyAMthI te nIkaLye. ane bahu deza ullaMdhana karI tyAM gayA. siMdhu dezanA rAjA paNa yazazcaMdra ne AvatA jANI jIva laI tyAMthI nAzI gayA. tethI tenuM sarva svadhana teNe peAtAne svAdhIna karyuM. tyArakhAda tyAM AgaLa
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ manArathanI sthA. ( 179) keTalu'ka sainya mUkI peAtAnA nagaramAM rAjA pAse gayA. ane cathArtha sarva vArto temane nivedana karI. tyArabAda rAjAnA yathAceAgya satkAranA svIkAra karI te potAne ghera gayA. anukrame cAre bhAIe jyAre pitAzrInA caraNa kamalamAM namavA mATe gayA tyAre pitAe puchyuM ke he putrA ! tamArA niyamanI zI sthiti thai te kaheA. teoe urdhva dizA vigera pradezAmAM gamana karavAthI pAtapAtAnA niyamAmAM lAgelA aticAra vistAra purvaka kahyA. te sAMbhaLI zreNI khelyA, bhAI ! bahu tuccha lakSmI mATe tamheM ghaNuM ja mAgya kAma karyuM' eTaluja nahiM paraMtu uttama che kSi jenI ane prasanna mukhavALI evI mA lakSmInA tame parihAra karyAM. viratinA bhaMga karI je rAjyalakSmI meLavI te teA alakSmIja gaNAya. mATe have gurU pAse jai tame potAnA durvyaritanI AlAcanA kara. ane prAyazcitta karI zuddha thAo. temaja jo tame sarvajJadevane jANutA hAtA mAjathI have rAjasevAnA tyAga karI. A pramANe potAnA pitAnA upadeza sAMbhaLIne paNa te rAjya vaibhavanA lAbhathI temAM bahu mAsakta thayA ane te sarve baMdhue pitAnI rUmamAM vinayanA vacana kheAlavA lAgyA. huM tAta ! jo amArI upara ApanA ATale badhe prema hatA te prathamathIja rAjA pAse amane zAmATe mAkalyA ! have ame vepAra karavAmAM zaramAIe chIe. vaLI hai pitAjI ! prabhAvanAdika karavA vaDe havethI ame niraMtara jaina dharma pALIzuM. ane tame paNa nizci Mta thaI dharma sAdhana karI. have tamAre kAinI paNa sevA karavAnI jarUra nathI, mAtra sugurUnI sevA karo. temaja yatna pUrNAMka dAnadharmamAM pravRtta thAe. vaLI kAipa vakhate amArI ciMtA manathI paNa zivabhadranA upadeza.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 180 ) zrIsupArzvanAthacaritra.. tamAre karavI nahIM, ema tenA pratyuttara sAMbhaLI zreSThIe paNa : mAnavrata dhAraNa karyuM, tyArakhAda tenA cAre putra tyAMthI uThIne pAtapeAtAnA sthAnamAM gayA. temaja kArya prasa Mge rAjasa bhAomAM teo jatA hatA. ane rAjavaibhava vaDe madonmatta ano svecchA pramANe vilAsa karatA hatA. jema jema temane rAjA taraphathI sanmAna maLatuM gayuM. tema tema te varUNAdika cAre bhAionA dharma saMbaMdhI AcAra dUra thavA lAgyA. tevAmAM AyuSya purNa thavAthI zivabhadra zeThe paNa kAla karI suraleAkamAM utpanna thayA. tyArabAda te cAre bhAIe bhAga viSayamAM mahu mAsakta hAvAthI temaNe dharmanA mArga cheDI dIdhA, jethI teo anukrame marIne kugatimAM utpanna thai aneka du:kha bhAgavI phrothI jainadharma pAmI chevaTe sugati pAmaze. vaLI teomAM varUNa nAme je prathama putra hatA, teja huM pote digdatanI vIrAdhanA karavAthI kAla karIne maheAgamAM utpanna thayA chuM. te sAMbhaLI rAjakumArAdika ghaNA leAkeA khAdha pAmyA. tyAra bAda rAjAe manAratha zreNIne kahyuM ke A mhArUM rAjya tame grahaNa karo. kAraNa ke tame mhArA marelA putrane sajIvana karyo temaja spune paNa uttama dharmamAM sthApana karyo. tethI tame mhArA parama upakArI che. maneAtha AlyA, he rAjan ! prANI mAtrane peAtAnuM pUNyaja phaLe che. vaLI puNyanA udayamAM anya teA mAtra nimittaja gaNAya che. mATe he narendra! mhAre rAjyanuM kaI prayAjana nathI dharmomAM udyama karavA eja mhArUM nitya karma che. ema samajI tamhAre paNa nikhAlasa hRda yathI hammezAM yatna pUrvaka dharma kAryamAM tattpara rahevu. A pramANe upadeza grahaNa karyA bAda bhUpatie maneArathane rahevA mATe bahu manAratha zreSThI
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ manAthanI kathA. ( 181 ) samRddhi (rakSA) sahita ane devAMganAone sevavA lAyaka hara samAna bahu su Mdara eka mahela ApyA ane vizeSa satkAra pUrNAMka nagara zeThanAM sthAnamAM tene sthApana karyAM. tyAra bAda te maneAratha paNa niraMtara jaina dharmanI ArAdhanAmAM divaseA nimana karavAmAM potAnu jIvana saphala mAnatA hatA. peAtAnA nAnA bhAInI vAta megharathanA jANavAmAM AvI temaja te bahu nidhana dazAmAM AvI gayA megharatha. hatA, pAtAnI pAse keADI mAtra nahIM hAvAthI manAratha zeThanI pAse te maLyeA. sadhyA samaye tenA gharanI aMdara praveza karavAnI te taiyArI karatA hatA teTalAmAM tyAM ubhelA dvArapALe khala purUSanI mAphaka megharathane aTakAvyeA. eTale megharatha olyA ke, manAratha zeThanA huM mhoTA bhAi chuM mhArU nAma megharatha che. vArANasI nagarImAMthI huM Avya chuM. tamane avizvAsa hAya tA zeThane pUchI juo, pachI dvArapALanA kahevAthI manAratha zeTha pAte bahu utAvaLathI tene maLavA mATe shAmA AvyA. mane bahu snehathI namaskAra pUrvaka maLIne meghathane gharamAM lai gayA. temaja samayeAcita bahu satkAra karyAM. prabhAtakALamAM uttama zaNagAra paherAvI manAratha pAtAnI sAthe tene jInamaMdiramAM lai gayA. ane vidhi pUrvaka tenI pAse aSTaprakArI prabhunI pajA karAvI pachI manArathe rAjAne potAne ghera lAvI ne megharathanI eLakhANa karAvI eTale tenAM mAtApitAne paNa rAjAe tyAM elAvarAvyAM. tee paNa tyAM AvIne sArI rIte jaina dharmonI mArAdhanA karavA lAgyAM. mATe huM bhavya janA ? jema maneratha zreSThIe aticAra rahita dvignatanI ArAdhanA karI tema anya janAe pazu digdata pALavAmAM ghukta thavu. vaLI je purUSa siddhAMtanA anusAre dvignata pALe che te sarva jagatanu
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) zrIsupA nAgaritra. tathA potAnA AtmAnuM hita sAdhe che. temaja aticAra rUpI kAivathI mukta thai je dhIra purUSadigdata dhAraNa kare che te daze dizAAmAM peAtAnI ujvala kIti phelAvIne parama saMpattinuM pAtra bane che. iti paJcA'ticAradRSTAntayuktaMdignate manorathakathAnakaM samAptam // tatsamAptau zrImalakSmaNagaNiviracitaprAkRta padyabandhazrIsupArzvajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapagacchAdhirAjazAstravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImadbuddhisAgarasUriziSyaprasiddhavaktetilabdhakhyAtivyAkhyAnakovidajainAcAryazrImadajitasAgarasUrikRtagurjarabhA SAnuvAde prabhudezanAprabandhe sadRSTAntA'ticAravyAkhyopetaM prathamaguNavrataM smaaptm||
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanI kathA. vizvasenakumAranI kathA. bhAgaparibhAviramaNavrata. dAnaviya rAjAe praznakaryo ke, he bhagavan ! have amane bhAga paribhAgavatanuM svarUpa samajAvA. zrIsupArzva prabhu bAlyA, he rAjana ? bhAgavrata leAjana ane karmanA bhedathI be prakAranu che. vaLI tAMbu: lAdikanA AhAra karavA te. upabhAga ane sI vastrAdikanA upayAga karavA te paribhAga kahevAya.temaja vaLI zrAvakAe bhAjanamAM nirdoSa ane peAtAne ceAgya kalpatA dravyanA upabhAga karavA. kadAcit zuddha dravya na maLe teA aneSaNIya paNa vAparavuM. paraMtu cittanA tAtyAgaja karavA. tevuM paNa jo na maLe teA ana MtakAya tathA bahu khIjanA tyAga karI anya vastunA upabhAga karavA. temaja bheAjya vastumAM mArlR vigere ane pIvAnI vastumAM mAMsarasAdikanA sarvathA tyAga karavA. temaja khAdya vastumAM pAMca prakAranA dukharanA niraMtara tyAga karavA, vaLI svAdiSTa vastumAM madha vigeranA tyAga karavA, e pramANe jJAnI purUSAnA upadeza che. temaja parabhAgamAM kiMmatI uttama vastrAdika, parimita zayyA, ane zAsananI unnati mATe uttama deva dRSya (cinAI vastra) vigere zreSTha vastuo jANavI. paraMtu dareka vastunuM parimANu karavu'. vaLI zrAvaka leAkA kALa vyavahAranA niyamathI gupti rakSaNAdika je kArya eka vAra kare che te karma vaDe upaleAga kahevAya che. ane je vAravAra ekaja vastu sevana karavAmAM Ave te paribhAga kahevAya che. vaLI anya AcArya karma thI yojanA karatA nathI. paraMtu upabhAga tathA parabhAgamAM jJAni ! bhAgapari bhAgavata ( 183 ) '
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ (84) zrIsupArzvanAthacaritra. one pUrvokta upadeza che. vaLI he dAnavirya! je zrAvaka sadA kAla sacitta AhArano tyAga kare che. te vizvasena kumAranI mAphaka anukrame mikSa lakSamI pAme che. jemake- A bharatakSetramAM naMdanavananI mAphaka maheTA zAla (vRkSa kIllA ) vaDe suzobhita ane hastinA puraMdararAjA, mukhanI mAphaka aneka prakAranAM rana athavA racanA vaDe manahara bhegapura nAme sukhasiddha nagara che. temAM caMdra samAna ujavala kIrti vaDe vibhUSita vibudhadeva (paMDita)ne bahu priya ane vaja (ratna rekhA) vaDe pavitra che hasta kamala jene evA iMdrasamAna uddhata vairIone zAMta karanAra puraMdara nAme rAjA hatA. rUpamAM rati samAna, vilAsanuM kulabhavana, zIla guNamAM agresara ane svabhAvathI sarala,vizvamavatI nAme tenI strI hatI. temaja guNe vaDe sarvatra vikhyAta ane ujavala guNene mukhya AdhAra, kumAromAM hasti samAna, kAMtimAM gaMdhahasti samAna vizvasena kumAra nAme teone eka putra hate. temaja guNacaMdra ane semacaMdra nAme che te kumAranA mitra hatA. eka divasa vizvasena kumAra banne mitra sAthe pharavA mATe malayAcaLanA zikhara upara gaye tyAM vizvasena AgaLa suMdara zaNagAra sajI ubhelI eka kumAra yuvati tenA jevAmAM AvI. jeNInA hAthamAM pAkelI AmraphaLanI luMba pakaDelI hatI. tenA nitaMbanI zobhA vizALa dipatI hatI ane mukhanI kAMtipUrNa caMdrane anusaratI hatI, temaja utsAhane lIdhe ulAsa pAmatA paMcamasvaranA mahara nAdavaDe virahasUcaka maneharagAyane gAtI hatI. ane jeNInAM aMga virahAgnithI tapelAM dekhAtAM hatAM. vaLI mRganA viyegathI mRgalInI mAphaka temaja priyanA viyegathI cakravAkInI
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanI kathA. ( 185 ) mAphaka, virAhAgninA du:khathI lAMbA nizvAsane lIdhe zuSka adharASTane dhAraNa karatI, te strI mukhathI khelatI hatI ke, vasa tarUtumAM kAma latAnI maMjarI samAna AMkhAnI mAMjara joi, vizvasena kumAra upara huM bahu Asakta thai chuM. tethI uttama zaNagAra sajI ahuM divasathI huM du:khI thAuM chu. mane tenA viyAgathI ja A mhArUM sudara zarIra paNa ati kRza thai gayuM che. tema chatAM paNa huM tenA mATe ahIM rahuM chuM. mATejarUra huM te kumArane uttama prakAre mAnanIya thaiza. vaLI te kumAre mhane hRdaya zUnya karI che. A pramANe te yuvatinA vilApa sAMbhaLI peAtAnA nAmanI zaMkA thavAthI vizvasena kumAre tene pUchyuM ke, he sutanu ! tu je kumAranu smaraNa kare che te kezu che ? vaLI hai suMdarI ? jo tane ceAgya lAge te mhArA praznanA javAba Apa. ATaluM vAkya sAMbhaLatAMja tenu zarIra zamAMcita thai gayuM ane sabrama sahita kumAra tarapha dRSTi kare che, teTalAmAM te mAlAnA hradaya sarAvaramAMthI rasa tara MgA ubharAi javA lAgyA ane vicAra karavA lAgI ke zuM teja A kumAra haze ? ema jANI prathama te te bahu khuzI thaI. paraMtu mahIM te kayAMthI heAya, ema jANI zAkAtura thai, A kA anyapurUSa che ema jANI bhayabhIta thai, puna: bahu rUpavAna che ema samajI sazakita thai gai. chatAM krIthI smaraNa thayuM ke naimittake Aje mhane mhArA patinA samAgama kahelA che mATe te vacana asatya na hoya, temaja vAma hasta tathA netranA sphuravAthI zubha zakuna jANI dRDha nizcaya karI peAtAnA hRdayamAM vicAra karavA lAgI ke, bhale te game te hAya. paraMtu ahIM atithi tarIke mAnya che mATe tenA ' mAre vinaya karavA ucita che. ema jANI teNIe latApallavAnu Asana ApI te kumAranA satkAra karyo eTale kumAra khuzI thai jrAsana upara beThe. tyArabAda kumArI khAlI jo ke *
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ (186) mIsupAzvanAthacaritra, pitAnA patinuM nAma strIe na belavuM joIe kAraNa ke anyatra paNa kahyuM che ke - AtmanAmagurornAma, nAmA'tikRpaNasya ca / zreyaskAmo na hIyA-jyeSThApatyakalatrayoH // artha-pitAnuM tathA gurUnuM, atikUpaNanuM, moTA putranuM ane pitAnI strInuM nAma kalyANanI IcchAvALAe bolavuM nahIM. A pramANe niSedha che chatAM paNa patinuM nAma bolavAmAM hArI jIbhane amRta rasane svAda maLe che. kAraNa ke purUSanuM nAma bolavAthI sarva duHkha dUra thAya che tethI moM nAmeccAra karyo che. vaLI he kumAra ! bhegapura nagaranA adhipatine putra vizvasena kumAra mahAdAnI temaja pratyupakAra karavAmAM bahu samartha ane pitAnI pratijJA pAlavAmAM mahAdhIra chevigere aneka guNa saMpanna te kumAranuM varNana jyAre huM patanapura nagaranA udyAnamAM jainamaMdiramAM darzana mATe gaI hatI tyAre mArI AgaLa mAgadhalekee karyuM hatuM. vaLI bahu premathI mahuM teone te saMbaMdhI pUchayuM paNa teo kaMIpaNa belyA nahIM. tyAra bAda mahArA pitAe mahArA vara mATe naimittikane pUchayuM. tyAre teNe paNa mAgadhInA kahA pramANe teja vara kaho. tethI te vizvasena kumAra upara hAro bahuja prema baMdhAyela che. tyAra pachI mahuM hArI sakhI pAse te naimittikane pUchAvyuM ke te kumAranI sAthe kumArIne meLApa jyAre ane kyAM thaze ? javAbamAM teNe jaNAvyuM ke AjathI sAtame divase malayAcala upara tenI sAthe aciMtya samAgamanuM sukha tene prApta thaze. paraMtu te parvata ahIMthI bahAra che ane divasa te thoDA rahyA che. ema kahI te AnaMdapUrvaka be ke, hAlamAM hAre koI kAryane lIdhe javAnI utAvaLa che. kSaNamAtra paNa
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanI kathA. (17) mhArAthI rahevAya tema nathI. nahIM te A bAbatanA paNa sa khulAsA tane Apata. e pramANe naimittikanu vacana sAMbhaLI tuSTa thai te sakhI kumArInI pAse gaI ane naimittikanuM vacana tene nivedana karyuM . kumArI elI, huM sakhI ? have divasa sAta rahyA ane vizvasena kumAra sAtaseA ceAjana dUra che, tA naimittikanu vacana kevI rIte satya thaze ? A kA khanavuM ghaNuM duTa che. paraMtu jo kevaLa deva anukUla hoya te te siddha thAya. athavA naimittikanI vikhyAti sArI che tethI tenuM vacana siddha thaze emAM kaipaNa sa Mdeha karavA jevu nathI. para Mtu have tyAM kevI rIte javAze ? ema sa MdeharUpI hiMDAlAmAM ArUDha thai gADha premarUpI bhArane vahana karatI ane bahu utkaMThAne lIdhe sthUladehane dhAraNa karI hu` bhUmi upara ALeATavA lAgI. tevAmAM tyAM aparicita eka vidyAdhara byA ane tarataja spune haraNa karI te ahIM lAvyA. pachI Aja sudhI teNe mhArI prArthanA karI ke he suMdarI ? mhArI sAthe tu lagna kara. uttarazreNInA adhipati pavanavega nAme vidyAdhara che ane kanaka cUDa nAme huM tenA putra chuM vigere vAgye te khelatA hatA teTalAmAM sAkSAta ratnarAzi hoya ne zuM ? ema potAnI kAMtivaDe suryamaMDalane paNa ulllaMdhana karatA eka sunIMdra uttara dizA taraphathI tyAM mAnyA. ubhAM thai ame bannejaNe muni mahArAjanA caraNakamalamAM namaskAra karyAM. cAraNa munie dharma lAbha ApI kahyu. huM kanakarDa ! sajjanapurUSoe niMdavA lAyaka A durAcAra he kema AraNyeA che ? mhArA bhAIne tuM putra thai mA anucita kArya karatAM thane lAja AvatI nathI ? vaLI vhArA kulamAM kAIpaNa vakhata koIe kalaMkanI zaMkA paNa karI nathI. havatsa ! hAlamAM phakta hArja vattana viparIta dekhAya che. vaLI viSayamAM rakata thai ahIM tu parastrIo bhAgave che tethI jarUra
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ (188) zrIsupArzvanAthacaritra, hAra bahu tiraskArapUrvaka aneka duHkhA sahana karavAM paDaze. zu viSaya bhAgavavAthI tRSNAnA kSaya thAya kharA ? khArU jala pIvAthI ulaTI tRSA vadhAre lAge che. vaLI nItipUrvaka viSaya bhAgavavAthI paNa du:sahu du:kha prApta thAya che te anItinI te| vAtaja zI ? ema jANI dhIra purUSA viSaya bhAganA tyAga kare che ? ane tuM tA anyAyathI viSayanI IcchA kare che. vaLI mAraMbhamAM viSa vRkSanA kula samAna viSaye bahu premathI sukhapUrvaka lAgavAya che paNa pariNAmamAM tenAthI bhayaMkara du:khadAyaka mahA mAhunI prApti thAya che. jema vidvAna purUSone jugAra jaghanya ane niMdanIya gaNAya che tema jInavacananA jJAtAone viSaya sevana paNa niMdanIya che. prANIo jema dyutavaDe ghaNA kALathI meLavelA vaibhavane kSaNamAtramAM gamAve che tema viSayamAM Asakta thayelA purUSa paNa cirakALathI saMpAdana karelA sukRtanA nAza kare che. mATe he vatsa! vicAra karIne jema hane ucita lAge tema kara. parantu yAda rAkhaje ke A durAcAra sevavAthI janmAMtaramAM hane bahu duHkha paDaze. dughdhatrithI pragaTa thatA duSkarma thI usanna thatAM bhAvI du:khAthI bhaya pAmI te vidyAdhara munine namaskAra karI prArthanA karavA lAgyA ke, he bhagavan ! ahu samayathI viSaya sukhanA rasamAM huM lubdha thayA hatA. temaja Aja sudhI ahita kara nAra dArUNlR iMdriya rUpI zatruothI huM ThagAyA. vimUDha hRdayane lIdhe bhayaMkara A saMsAra sAgaramAMthI Apa maLyA hAta tA mhArA uddhAra zI rIte thAta ? ema kahI teNe parastrI gamananA niyama lIdhA. tyAra bAda te ubhA thai mhArI kSamA mAgIne bAlyA, huM subhage ! have tuM mhArI vhena che. mATe cAla huM thane thArA vidyAdharane pazcAttApa
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanI kathA. (189) sthAnamAM laI jAuM. pachI maheM kahyuM ke tame khuzIthI jAe huM ahIMja rahIza. kAraNa ke naimittike hArA priya patine samAgama hane ahIM kahe che. te sAMbhaLI kanakacaDa hAlaja pitAnA sthAnamAM gayA. ane cAraNa muni paNa A malayAcalanI guphAmAM hAla bIrAje che. A pramANe hArI sarva hakikata mahuM tamane kahI have ApanI vArtA saMbhaLAvIne mahane zAMta kare. vaLI te kumAra! Apa kyA vaMzane dIpAve che. temaja ahIM ApanuM zA mATe AvavuM thayuM ? athavA naimittikanA kahevA pramANe takhtArA, ceSTita uparathI moM sahune oLakhyA. mahArA prANapriya evA vizvasena kumAra tameja che, mATe pitAnA hastakamaLathI pANI grahaNa karI hAruM saMrakSaNa kare. kAraNake je samaye ciMtAmaNine ga thAya teja samaya zreSTha jANo. tyArabAda kumAre samaye cita vidhi pramANe tenA bahu AgrahathI tenI sAthe lagna karyuM. ahe? sajana purUSe anyanI prAthanAvaDe priya evA pitAnA prANene paNa tyAga kare che. pachI parijana sahita kumAra pate te kumArI sAthe malayAcalanI guphAmAM gayo ane vidhipUrvaka cAraNa munine praNAma karI hAtha joDI ubhe rahyA. munie paNa utsAhapUrvaka dharma lAbha ApI satkAra karyo. pachI kumAra vinaya pUrvaka bhUmi upara beTho. munie paNa dezanA prAraMbha karyo. kumAra ! niraMtara maraNa, rega, zeka, bhayAdikathI vyAkula evA A saMsAramAM prANuone kSaNa mAtra paNa sukha nathI te zuM tuM nathI jANate. jethI svecchA pramANe maryAdA rahita madonmatta hastInI mAphaka tuM vilAsa kare che. A dunIyAnI aMdara ujajvala kIrti meLava! temaja agya AcaraNane tyAga kara ! kAraNake sarva saMgane parihAra karavAthI anucita kAryane tyAga thAya che, vaLI te sarva saMgane tyAga rAga dveSanA abhAvathI siddha thAya che. pAka dhama lAbhAthI hAtha joDI hAre
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) zrI supArzvanAthacaritra rAgadveSane niSedha saccaraNathI thAya che. ane sadAcAra idrinA kuzalapaNAthI siddha thAya che. vaLI indriyonuM prabalapaNuM yavana, avasthAmAM ja thaI zake che. kAraNake ene vRddha avasthA prApta thavAthI keIpaNa samaye durvArajarAne lIdhe jIrNa thayelI idri praguNa thatI nathI. temaja bAyaavasthAmAM kAryakArya vigerenA jJAnathI zUnya evA prANIone indriyanI paTutA hoya che te paNa satyavRtti kayAMthI thaI zake? jevI rIte adhama purUSa dhavana avasthAmAM viSayarUpI mAMsanI IcchA kare che tevI ja rIte sAjana purUSe vana avasthAmAM ja viSaya sukhathI vimukha thaI meNa sukhanI abhilASA kare che he kumAre ? A kAraNuthI tAnA karmane saMhAra karavA tuM tatpara thA! ane yuvAna che, chatAM paNa mekSa sukha mATe sadharmamAM ughukta thA! vaLI te dharma be prakArane kaho che. prathama atyaMta utkRSTa muni dharma ane bIjo zrAvaka dharma. temAMthI mukhya muni dharmano prathama upadeza munie tene Ape, tyArabAda samyakatvAdi gRhi dharmanI vyAkhyA karI. asAdhAraNa evA muni dharma pALavAne azakata hevAthI kumAre gurU pAse zrAvaka dharmane svIkAra karyo. pachI guNacaMdra, somacaMdra ane vilAsavatI sahita kumAre bAra prakAranAM vatene bhAvArtha jANuM bIjuM guNavrata bahu zraddhApUrvaka saMkiraNatAthI grahaNa karyuM. jaLa tathA patra vinA bAkInI sacitta vastune bhejanamAM teNe niyama karyo. temaja karmathI dareka pracaMDa karmAdikanuM Aca raNa na karavuM evI yatanAne niyama lIdhe. anya bhAgamAM apakA, duSpakava ane asAra bhakSaNane tyAga karyo temaja sacitta tathA tenA saMbaMdhavALA padArthone zuddha pariNAmathI tyAga karyo. vigere niyama laI munIne vaMdana karI te tyAMthI cAlatuM hatuM teTalAmAM tyAM eka devatAnuM jeDaluM AvyuM.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanI kathA. (191) deva ane devIe munIMdrane namaskAra karI kumArane kahyuM ke eka kSaNamAtra amAruM saMgIta tathA nRtya devenuM saMgIta juo.!te sAMbhaLI kumAra nIce beThe eTale teoe tatkAla kalpita devadevIonAM bahu svarUpa karI nATakane prAraMbha karyo. AzcaryanI mAphaka te jovAmAM kumAra tallIna thaI gaye eTale te devAmAMthI saMdhyA samAna varNavALe nRtya karate eka vyaMtara deva vilAsavatInA kaMThamAM vaLagIne be he vatsa ! Aje sAtamA divase tuM jovAmAM AvI huM hArA bApanI mA chuM. hArA viyogane lIdhe gaLe pAzA bAMdhI kALa karIne huM vyaMtarI thaI chuM. vibhaMga jJAnavaDe hane ahIM jANune bahu premane lIdhe huM AvI chuM. vaLI tyAre pitA paNa hArA virahathI hRdaya bhedIne marI jaze. kAraNake je divase lhArUM haraNa thayuM che tyArathI teNe nidrA tathA bhejanAdikane tyAga karyo che. ane huM te teja vakhate prANu viyukta thaI chuM. vaLI te divase sarvatra zedha karAvI paraMtu keIpaNa ThekANe tyAre patto maLe nahIM tethI hArA pitA vigere mahA duHkha sAgaramAM DUbI gayA che. mATe tame sarve ahIM kSaNamAtra sthiti kare. jethI he putri ! huM hArA pitA raNamala rAjAne laI jaladI ahIM AvuM chuM. ema kahI te vyaMtarI kSaNa mAtramAM tyAM jaI tenA pitAne laI tyAM pAchI AvI. raNamalla paNa munIMdrane vaMdana karI nIce beThe. tyArabAda kumArAdika sarve ane tene namyA. pachI raNamalla bolyA he vilAsavatI? hArI mAnA kahevAthI sarva samAcAra jANyA ema te vAta karate hatA tevAmAM kumArane pitA puraMdara rAjA paNa tenI zodha karate tyAM AvyuM. raNamalla vigere sarve ubhA thaI rAjAne praNAma karI vinayapUrvaka nIce beThA. tyArabAda muna paNa pharIthI teone udezI deza
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) zrI supArzvanAthacaritra.. nAne prAraMbha karyo. muni dharma tathA gRhastha dharma vistArapUrvaka ko, ane vizeSamAM jaNAvyuM ke- dezAdanyasmAdapi, madhyAdapi jalanidherdizo'pyantAt / AnIyajhaTiti ghaTayati, vidhirabhimatamabhimukhIbhUtaH / / a--"pitAne anukUla thayele deva dezAMtara, madhyasamudra, ane dizAonA aMta bhAgamAMthI paNa lAvIne ISTa vastune jaladI saMga karAve che. vigere dezanAnI samAptimAM raNamalla rAjAe puraMdarane jaNAvyuM ke A hArI putrI hArA prANathI paNa adhika priya che. tethI prItipUrvaka tenI saMbhALa tahAre levI. tyArabAda puraMdara rAjA guNacaMdranA kahevAthI samagra saMbaMdha jANune raNamane pitAnA nagaramAM laI gaye. devatAonuM joDaluM paNa kumAra tathA tenI strIne uttama ratnAbhUSaNo ApIne potAnA sthAnamAM gayuM. munie paNa anyatra vihAra karyo. , - puraMdare raNamalla rAjAne keTalAka divasa pitAne tyAM rAkhIne sanmAna karI vidAya karyo. eTale te potAnA kumArane upadeza. nagaramAM AvI sadharmanuM pAlana karate hate. temaja bIjA guNavratanI rakSAmAM tatpara e zrI vizvasena kumAra sugurUnI utkRSTa AjJAmAM Asakta thaI viSaya bhegamAM divaso nirgamana karete hate, guNacaMdra ane somacaMdra keTaloka samaya gayA bAda sugurUnA upadezathI zithIla thayA. ane bIjA guNa vratamAM aticAra karavA lAgyA. guNacaMdra ubatathA zIMga zekIne khAvA lAgyuM. temaja somacaMdra paNa kadAcita apakavane upabhoga karavA lAgyA. te vAta jyAre vizvasenanA jANavAmAM AvI tyAre teNe madhura vANavaDe kahyuM ke he mitre ! A pramANe guNavrata kalaMkita karavuM te ApaNane
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanIkaLyA. (193) ucita gaNAya nahIM. kadAcit ati pracaMDa viSadhArI sapanA mukhamAM hasta pheMke, sahasA haLAhaLa viSapAna karavuM, tatkAla prasavelI vAghaNanA stanamAMthI dUdha pIvuM, rahAmA pavanathI prajvalita agninI najIkamAM zayana karavuM, maghara vigere prANIothI vyA kula evA samudramAM saMteSapurvaka praveza kare, temaja tINa nathI ati bhayaMkara rIMchavigere ghAtaka prANIonI sAthe AliMgana karavuM, te sarva zreSTha gaNAya, paraMtu kSaNa mAtra paNa dharmamAM pramAda karo te yogya gaNAya nahIM. kAraNa ke te pramAda dareka janmamAM dusaha du:kha ApavAmAM ati pracaMDa che. A pramANe amRta samAna AnaMdadAyaka kumAranI vANI sAMbhaLI te banne jaNAe aticAranA AcaraNathI lajajA pAmyA. - anyadA vasaMtasamayamAM vilAsavatI kumArane kahevA lAgI ke, he priya ! hAlamAM tame krIDA rasathI vasaMtakIDA. parAhamukha thayA che, paraMtu have te vAtane bahu zokha che. mATe hame naMdanavanamAM hArI sAthe krIDA karavA cAle tyAM jaI keLa, IlAyacI ane laviMga vigere latAonA maMDapamAM ApaNa kIDA rasanuM pAna karIe. kumAra bolya, he megApti ! A kArya karavuM ApaNane ucita nathI, paraMtu hArA Agrahane lIdhe mahAre AvavuM paDaze. ema kahI teNanI sAthe te cAle. ane naMdanaudyAnamAM gaye. prathama inamaMdiramAM jaI bhaktibhAva yukta ane bhagavAnanI pujA karI. pachI stuti karI tyAMthI bahAra nIkaLe. tyArabAda madhura guMjArava karatA bhamarA temaja keyalanA nAdathI vAcAlita gaMbhIra vRkSanI vaTAvALA vanamAM temaNe praveza karyo. tyAM AgaLa suMdara puSpo vaDe. kalpavRkSanA garvane haraNa karanAra, temaja bahu sarala ane
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) zrIsukharSanAthacaritra. lAMbI che zAkhAo jenI, e eka mahaTe vRkSa teonA jevAmAM AvyuM. pachI tenI nIce gADha chAyAmAM vilAsavatI sahita kumAra beTho ane AnaMdapurvaka tenI zobhA jete hatuM, teTalAmAM khaTvAMga rzivanA AyudhathI vibhUSita che hasta jene, vaLI unnata jaTAvaDe suzobhita che mastaka jenuM, temaja pragaTa karyo che ghaMTa tathA jhAMjharane nAda jeNe, jenA hAthamAM bhikSApAtra dhAraNa kareluM che, prANIone jANe pralayakAla Avya heyane zuM ? ema DamaDama vAgatA DamarUnA nAdathI ati bhayaMkara dekhAva Apate ane manamehaka AkRtivALe eka mahAvratI AkAzamAMthI ekadama tyAM AvyuM. kumArane je citrAmaNanI mAphaka stabdha thaI te kaMI paNa bolI zakyo nahIM. tyAre kumAre vilAsavatIne kahyuM ke, he strI ! A purUSa nathI paNa strI che. vilAsavatI bolI, he nAtha ! purUSanuM svarUpa sAkSAta dekhAya che ane strIne AkAra bIlakula dekhAte nathI chatAM A strI che ema tame zAthI kahe che? kumAra be , he suMdarI! tuM enI ceSTA je. vakra draSTithI jue che. vaLI mahArA svAmuM joI zarIra veda jala vahana kare che, temaja zarIra romAMcita thaI gayuM che. paganA aMguThAvaDe pRthvI khotare che. te uparathI A strI che emAM koI prakAre saMdeha nathI. vidyA sAdhavA mATe A strIe purUSane veza dhAraNa karyo che. kAraNake vidyAo aneka prakAranI hoya che ane teone siddha karavAnA upAya paNa bahu prakAranA hoya che. ema kumAra balate hate teTalAmAM te vidyA tene siddha thaI gaI. tethI teNe kApAlikano veza cheDI daI strI rUpa dhAraNa karI kahyuM ke, he kumAra! ApanA darzanathI ghaNA divase Aje hArI vidyA siddha thaI emAM kaMI Azcarya nathI. kAraNake kalpavRkSanI mAphaka satyarUSanA darzanathI dareka kArya siddha thAya che. vaLI te kumAre! A hAre
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanIthA. ( 195 ) deha tathA jIvita vigere ApanuM ja che. he prANapriya ! kSaNa mAtramAM vaitADhya parvatamAM jai mhArA mAtA pitAne lai pAchI huM mahIM khAvu chuM. tyAM sudhI Apa mhArI upara kRpA karI mahIM raheze. tame mhArA bahu upakArI che, mATe mhArA deha paNa huM tamane arpaNu karU chuM. ema kahI te tyAMthI vidAya thaI. have pracchannarUpa dhAraNa karIne te strInI pAchaLa bhramaNu karatA eka vidyAdhare A sarva vArtA sAMbhaLI vidyAdhara prajJarUpadhArI ane tenu sava caritra joyu. vaLI te vidyAdhara tenI upara anurakta thaI cha mAsathI tenI pAchaLa pharatA hatA ane vidhA siddhinI AkAMkSAthI Aja sudhI teNe tenA samAgamanI vATa joi, paraMtu have peAtAnA manAratha naSTa thavAthI te vidyAdhara krodhAcamAna thayA. tethI te hastInuM svarUpa dhAraNa karI kumArane upADI AkAzamAM uDI gayA. te joi kumAranA sarva parivAra vismita thayA, ane vilAsavatIe virahane lIdhe vilApanA zabdothI pAkAra karyA. tethI tIkSNa zastro dhAraNa karI guNacaMdra vigere tenI pAchaLa doDyA. rAjA paNa kAinA kahevAthI kumAranuM du:kha jANI tyAM ALye, ane joyu tA mUrchAthI jenAM netra mIcAi gayAM che evI vilAsavatIne pRthvI para paDelI joi. pachI potAnA purU SAne teNe kahyu ke, gaMdhAdaka lAvI jaladI ene chAMTA, temaja vIMjaNethI pavana nAkheA. te pramANe zItala upacAra karavAthI vilAsavatI sucetana thaI, teTalAmAM guNucaMdrAddika subhaTa tyAM AvI rAjAnI AgaLa kahevA lAgyA, he deva ! kumArane kAI. hastI AkAzamAge laI gayA, te joi ame tenI pAchaLa doDyA paNa amArA kAMi upAya cAlyA nahIM. amArAM khANu
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 196 ) zrIsupAkSa nAcaritra pazu niSkula thayAM. have zuM karavuM ? eTalAmAM te vidhAdharI paNa pAtAnA mAtapitAnI sAthe tyAM AvI mane puchavA lAgI ke, ApanA kumAra kayAM gayA ? rAjA khelyA, kAika vidyAdhara hastInuM svarUpa dhAraNa karIne amArA kumArane lai gaye. vidyAdharI samajI gaI ke A kArya te duSTa khecaranu ja che, tethI tenu sarva vRttAMta teNIe peAtAnA pitAnI AgaLa kahyu. tyArabAdate vidyAdhare rAjAne dhIraja ApI kahyuM ke, sAta divasanI aMdara tamhArA putrane huM jarUra lAvI ApIza. have tamhAre kiMcitmAtra paNa kheda karavA nahIM. ane sukhethI tame potAnA sthAnamAM padhAro. ema sAMbhaLI rAjA paNa guNacaMdra pAse vilAsavatIne taiya dhAraNa karAvI ghara tarapha cAlye. temaja vidyAdhara paNu kumAranI zeAdha karavA mATe pravRtta thayA. have te duSTa khecara samudradvIpamAM te kumArane pheMkI daine vaitADhya parvatamAM jai paraNavAnI sAmagrI taiyAra karatA hatA. . have kumAra pAte dvIpanI aMdara karatA hatA tevAmAM tyAM vanadevatA samAna maneAhara AkRtivALI eka nakazrInA strI tenA jovAmAM AvI. kumAre pUchyuM, samAgama. tu kANu che? mane ahIM zA mATe AvI che ? bahu uSNu ni:zvAsa mUkatI te khAlI, jeNe mhane nirmANa karI prasiddha kulamAM janma ApI atyaMta duHkhathI gherAyelI ahI. ANI che evA te devane pUche ! ema kahI te rUdana karavA lAgI, eTale kumAre tene zAMti ApIne kahyuM ke, have tyAre kheda karavAnu kaMi kAraNa nathI tuM devagatine vicAra kara ? uMcA haiAya te nIcA thAya che ane nIcAnA uMca paNa thAya che. dhanADhya daridrI ane dardI dhanavAna, rAjAe raka ane rakanA rAjAe paNa thAya che. te sarva karma nAja prabhAva che.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanI kathA.. (17) mATe he sujJa strI ! karmane uccheda karavAmAM tuM tatpara thA. jethI pharIne koI vakhata hane AvuM sAMsArika du:kha prApta thAya nahiM. ema keTaleka upadeza ApIne kumAre tene zoka dUra karyo. ane gepa jema gepInuM AzvAsana kare tema kumAre potAnA sthAnathI bhraSTa thayelI evI paNa te bALAne svasthatA pUrvaka pitAnI pAse sthApanA karI. tyArabAda teNIe pitAnuM caritra kumAranI AgaLa kahevAne prAraMbha karyo. zrInagarane rahIza semadeva nAme zreNI che. tenI kanakazrI nAme putrI chuM. vaLI teja nagaravAsI zAlIbhadra kanakazrInuM nAme zreNInI sAthe huM paraNelI chuM. temaja caritra. bahu satkAra pUrvaka te mahane potAne ghera laI gaye. ane mahArI sAthe bahu AnaMdathIviSaya sukha jogavatA ho, vaLI teNe mane kahyuM ke, have hArA pitAne tyAM kaI divasa tyAre javuM nahIM. mahuM paNa te pramANe kabula karyuM. tyArabAda vinaya pUrvaka maheM kahyuM ke, he nAtha ! hArA mAtApitA kadAcita ne lAve te hAre chuTI ApavI paDaze. te paNa teNe barobara mAnya karyuM nahiM. tyArabAda eka divasa ardharAtrInA samaye najIkanA gharamAM koIka purUSa gAyana karatA hatA, tene suMdara nAda mahArA sAMbhaLavAmAM AvyuM. te uparathI maheM hArA svAmIne kahyuM ke, he nAtha ! A gAyana karanAra purUSanI pacIsa varSanI uMmara che. te jAte kSatrIya che. tenA zarIranI kAMti gera che. tenuM AyuSya thavuM che. AkRti bahu mahera ane zarIre te puSTa che. gudA sthalamAM eka tilanuM tene cinha che, ane dhanurvedamAM te bahu kuzala che. A pramANe mahe svarazAstrathI vizeSa hakIkata jANIne tene kahyuM. tethI tenA hRdayamAM ekadama IrSyA rUpI agni saLagI uDyo. ane te ja divasathI hArI sAthe teNe balavAne saMbaMdha
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ (198) zrIsupArzvanAthacaritra paNa baMdha karyo. pachI maheM vicAra karyo ke, guNa paNa deSanuM kAraNa bane che. tyArabAda AvA agya kaMTALAne lIdhe te divasathI AraMbhIne te paNa samudranI musApharI mATe taiyAra thaye. pachI potAnA pitAnI AjJA laI zubha muhUrtamAM te dezAMtara cAlya. te vakhate tene bIlakula Agraha nahote chatAM huM paNa tenI sAthe vahANamAM beThI. rAtrInA samaye samudramAM cAlatAM nidrAmAMthI huM jAgI uThI. ane dehacitA TALavA mATe jAjarUmAM jatI hatI tevAmAM teNe dhakko mArI mahane samudramAM nAkhI dIdhI. te prasaMge devage mahArA hAthamAM eka pATIyuM AvI gayuM. tethI tene Azraya laI huM ahIM AvI chuM. vaLI he kumAra ! hAlamAM hune bahu bhUkha lAgI che, ema kahI teNIe kumAranI AgaLa pite ANelAM sacitta phaLa mUkayAM. kumAre potAnA hRdayamAM grahaNa karelA niyamanuM smaraNa karI te phaLa khAdhAM nahIM. tyAre teNue bahu Agraha karI kumArane pUchyuM ke, A suMdara phaLa tame zA mATe khAtA nathI? kumAra balya, patra ane pANI vinA bAkInI sacitta vastune mahAre tyAga che. e pramANe sAta divasa sudhI kumAre manathI paNa sacitta dravyanI IcchA karI nahIM. temaja dharmane upadeza ApI te strIne paNa bAra vratadhArI zrAvikA karI. tyArabAda sacittane niyama karavAthI te paNa sAta divasa sudhI upavAsI rahI. te daramIyAna pUrvokta vidyAdharI bahu parivAra sAthe tyAM AvI - te prasaMge bahu kuza thayelI ane pitAnI pharIthIvidyAdha. AgaLa rahelI te strI sAthe kaMIka vAtacita rInuM Agamana. karatA kumArane atyaMta durbaLa avasthAmAM teNe je pachI mastake hAtha joDI tevidyAdharI belI, he prANavallabha! Apa A vimAnamAM besI jAo. jethI ApaNe tamArA nagaramAM jaIe. vaLI tamAre apakArI
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanIyA. (19) je khecara hatA tene mhArA pitAe mAryo che. te sAMbhaLI kumAra bAlyA are ! A bahu virUddha kAma karyuM. kAraNa ke te mhane ahIM lAvyA hatA. tethI mhe. kanakazrIne dharmanA upadeza ApyA, mATe te khecara mhArA parama upakArI gaNAya. athavA pUrve karelA virUddha karmanuM Aje vhene A phaLa maLyuM. ema kahyA bAda vaNikanI strIe vidyAdharIne kahyuM ke, Aje sAta diva vasathI kumArane upavAsa che. kAraNa ke mA kumAra bahu dharmiSTha che. ane te sacitta AhAra letA nathI. pachI vidyAdharInA parivAre la, patra, puSpa ane kaMdamULa lAvIne kumAranI AgaLa mUkyAM. paraMtu peAtAnA niyamane lIdhe pUrvanI mAphaka tenu paNa teNe bhAjana karyuM nahIM, tyArabAda tenA piravAre te sarva lAdika khAdhAM tethI tarataja te sarve leke maraNa pAmyA. kumAre manamAM vicAra karyA ke, jenA prabhAvathI bhavya purUSa saMsAra samudrane tarI jAya che evA dharma ja dhama mahimA. A jagatamAM satya che. ane tethIja satra jaya thAya che. temaja uttama guNeAthI virA jIta, vaLI zubha phaLa ApavAmAM kalpavRkSa samAna, ajJAna rUpI aMdhakArane dUra karavAmAM sUrya samAna ane jeoe upadeza pUrvIka niyama ApI mhArA uddhAra karyAM evA dharmagurUonA A jagamAM jaya thA ! temaja aneka vipattiovaDe bahu bhayaMkara evA mA saMsAra kUpamAMthI mhAro uddhAra karyo ane ati vikaTa bhavarUpI TavImAMthI jemaNe mhArUM paribhramaNa nivAryuM te gurUe mhArA parama upakArI che. ema te kumAra citavatA hatA teTalAmAM vidyAdharIe vidyAnA prabhAvathI jANyu ke dveSa buddhithI pUrvokta te khecare viSa mizrita karI zmA lAkrika vastuo prathama ahIyAM mUkelI haze ane tenA prabhAva. *
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) zrIsupArzvanAthavAritra - hAlamAM pragaTa thayo ema nizcaya karI tarata ja te pite viSa saMhAriNI auSadhi laI AvI, ane te teonA nAka upara mUkavAthI ekadama teo sarva sacetana thayA. tyArabAda te vidyAdharI kanakazrI sahita kumArane vimAnamAM besArI bhegapuramAM laI gaI. tyAM baha viyoganI pIDAthI duHkhI thayelAM evAM pitAnAM mAtA pitAne kumAre namaskAra karyo ane sarve AnaMdamaya thaI gayAM. tyArabAda mahATI vibhUti sAthe khecaroe vivAha utsava prAraM: je. kumAre munione paNa hajanaka evI surasuMdarI nAme te vidyAdharInuM pANigrahaNa karyuM. temaja niraMtara zrAvaka vrata pALavAmAM daDha cittavALI kanakazrI paNa kumArane ghera rahI ane kumAra paNa tene potAnI bahena samAna mAnavA lAge. vizvasena kumArane zubha muhUrtamAM rAjyasana upara sthApana karI raNamala rAjAe, pitAne gya vizvasenane graha. samaya jANuM jaina dIkSA grahaNa karI. kumAra sthAzrama paNa rAjyasana grahaNa karI ane strIo sAthe akSaya rAjya saMpadAo bhagavate niraMtara niraticAra zrAvaka vrata pALavAmAM tatpara thaye. ema keTalAka samaya vyatIta thatAM vilAsavatIne suMdara AkRtivALe jagadAnanda nAme eka putra thaye. teNe anukrame betara kaLA. emAM nipuNatA meLavI. ane anukrame yauvana avasthAthI te alaMkRta thaye. vaLI surasuMdarIne paNa pUrNa lakSaNa sahita eka putrI thaI. mAtra tenuM ATaluM ja kuTuMba hatuM. tyArabAda kumAre brahmacarya vratane niyama lIdho. temaja rAjyane daDhatarapAza samAne, bhegene rega samAna, bhavanane parAjayanA sthAna samAna, ane strI vargane bhujagI samAna mAnate chate te pitAne kAlakSepa karate hate. vaLI je kumArane pratApa rUpI prajA rakSaka, pitAnI
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanI kathA. (21) buddhi rUpI maMtrI, AjJA rUpI cAraka baMdhana ane puNyabaMdha rUpI saMpatti che. tevAmAM koI duSkarmane lIdhe vilAsavatInA zarIre mahorega utpanna thaye. vaidya lekee bIjerAnA upacAravaDe. vyAdhithI tene vimukta karI. te paNa vilAsavatI dararejanA abhyAsane lIdhe sacitta vastune AhAra karavA lAgI. rAjAe bahu samajAvIne kahyuM ke, sAcatta AhAra karavAthI hArUM bIjuM guNavata dUSita thAya che. vaLI kAraNa vinA aticAra seva te yogya gaNAya nahIM. te sAMbhaLI gADha Asakitane lIdhe teNIe javAba Ape ke, je huM madhanI sAthe bIjerAne prega hAlamAM cheDI dauM chuM te mahArA zarIre roga bahu pIDA kare che. rAjA bolyA, he priye ! sacita auSadhAdikathI hArUM zarIra nIrogI thayuM che ema jANI tuM je uttara Ape che te ucita nathI. kAraNake pitAnA eka jIvita mATe bahu jIva keTIne jeo du:khamAM nAkheche teone AtmA zuM sadA kAla amara rahevAnuM che? temaja zAstramAM te kahyuM che ke kamayo bhasma viSThA vA, niSThA ysyeymiidshii| sa kAyaH parapIDAbhiH, poSpatAmiti ko nayaH 1 // , mahatA puNyapaNyena, krIteyaM kAyanaustvayA / - ghara sukAronuM, vara cAvamadyate || artha-"je zarIranI sthiti kIDA, bhasma ke viSTArUpa thAya che te - zarIrane aneka jIvane du:kha ApI poSavuM te sarvathA anucitaja gaNAya." temaja he jIva! maheTA puNyarUpI kiMmatavaDe zarIrarUpI nAkA hai kharIdI che te jyAM sudhI te bhAgI na jAya teTalAmAM dukha sAgarane pAra pAmavA mATe tuM jaladI taiyAra thA. vaLI he mRmAkSi? saddagurUnA mukha kamaLamAMthI nIkaLelAM ane pote grahaNa
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ (202) zrIsupArzvanAtha caritra karelA vacanane anAdara kare te mAtra mohane ja prabhAva che ema huM mAnuM chuM. ane tema karavAthI te A leka ane paralekamAM atula du:kha prApta thaze. vaLI saddagurUnI AjJAne bhaMga karavAthI bhaviSyamAM bedhi paNa durlabha thaze. ema mahAruM maMtavya che. e pramANe aneka yukitathI bahu upadeza Ape paraMtu dArUNa karmane lIdhe teNIe te vacana mAnya karyuM nahIM. "aho ! mehamahimA ke dArUNuM che?" ema jANuM e bhUpatie tiraskArapUrvaka tene tyAga karyo. tyArathI te vilAsavatI paNa bahuja kaMdAdikanuM bhejana karavA lAgI. tethI roga paNa vadhAre vyApI gaye. aMdara ane bahArathI aMdha banI gaI. tyArabAda te aneka duHkha anubhavI asamAdhithI maraNa pAmI vyaMtara yonimAM utpanna thaI! tyAMthI nIkaLI puna: bahukALa bhava bhramaNa karI anukame karmane kSaya karI mekSe jaze. kanakazrIe paNa bIjuM guNavate lIdheluM hatuM chatAM vilAsa vatInA saMsargane lIdhe temAM te zithIla kanakazrI banI gaI ane sacittane niyama karela che tepaNa ghaNuM pAkelAM AmraphaLa acitta gaNAya ema mAnI sacitta bhejana karavA lAgI. te joI rAjAe tene kahyuM, he suMdarI ! aMjalimAM rahelA jalabiMdu samAna AyuSa kSINa thAya che. te zuM tuM nathI jANatI ? tema he mRgAkSi ! lAmInuM sukha virasa, pariNAme dArUNa duHkhadAyaka ane anaMta bhava bhramaNamAM kAraNabhUta thAya che. te zuM tuM nathI dekhatI? vaLI je prANu niyama laI pramAdavaDe tene nAza kare che te manuSya tuccha viSayanA bhega mATe keTI dhanane badale kaDI kharIde che. jema kiMcita mAtra khAdheluM halAhala viSa maraNadAyaka thAya che. tema cheDe paNa niyamane karele bhaMga prANIone mahA dukha na karavA lAgI aphaLa zi karI kSINa thAya
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasenanIkaLyA. (203) dAyaka thAya che. mATe sacitta AhAranA tu tyAga kara. ane sadgurUnuM vacana mAnya kara. ema teNe ghaNA pratidha karyAM, paraMta bhAre karmanA khaMdhathI mAna dhAraNa karI kaMipaNa te khelI nahIM. rAjAnA tiraskArane lIdhe te paNa AlecanA karyA vinA tyAMthI maraNa pAmI sAdharma kalpamAM madhya devapaNe utpanna thaI. surasuMdarI paNa dvitIya guNavratamAM zithila thaI ane nira tara pramAdathI tuccha auSadhionA upaleAga surasu darI karavA lAgI. te vAta rAjAnA jANuvAmAM AvI. eTale teNe kahyuM ke, he pramaDhe ? svecchA pramANe AhAra levA te hane ucita nathI. aMgIkAra kareluM vrata jo pALo zakAya nahIM teA jIvita paNa nirarthaka che. vaLI dhIra purUSo prathamathI svIkAratA nathI ane jo svIkAre tA pachI tenA tyAga karatA nathI. satya vANIvaDeja manuSyA jIvatA gaNAya che, anyathA maDadA samAna gaNAya che. vaLI he suMdara I mhArI pAse prathamaja he gRhastha dharma svIkAryo che. vaLI aha utsAhapUrvaka rahe bIjI' guNavrata paNa lIdhelu' che. temaja potAnA deha mATe puSpa, tAMbula ane jaLa vinA khAkI samasta sacitta vastunA sa thA huM tyAga karyo che. chatAM tu dvitIya guNavratane aticAravarDa kalakata zA mATe kare che ? peAtAnA mukhe kabula karelA A vratanuM samyak prakAre tuM pAlana kara ? kAraNake jIvita jelakhaMdu samAna caMcala che. viSayalega vijaLI samAna kSaNula - gura che. priyanA samAgama pariNAme zAkadAyaka che. ema jANI pramAdavaDe A maticAra sevavA tyAre ucita nathI. kUSkarmanA vazathI te paNa rAjAne ka'I uttara ApI zakI nahIM. pachI rasAsvAdamAM lukhkha thavAthI tene sanipAta thai gayA ane muMgAnI mAphaka bebhAna thaI gai. vaLI rAjAnA tiraskArane lIdhe virati samyakatvanA abhAva
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) zrIsupA nAthacaratra. vaTa kavazathI kALa karIne te vyaMtarI thai. temaja guNacaMdra ane sAmacaMdra paNa AleAcanA nahIM karavAthI nAgaleAkamAM utpanna thayA ane tyAMthI cavIne ahIMja trIje bhave te meAkSa pada pAmaze. vizvasena rAjA dharma parAyaNu thai samaya nihana karatA hatA. eka divasa ardharAtrInA samaye krAika vizvasenarAjA. purUSa eka gAthA khelatA hatA te tenA sAMbhaLavAmAM AvI--jemake-- muccati rajjubaddhA, saMkalabaddhA ya niyalabaddhA ya / nehaniyaDesu baddhA, bhavakoDigayA kilissaMti // aDhArI, sAMkaLa ane eDIethI baMdhAyelAM purUSo mukta thAya che, para`tu snehapAzathI baMdhAyelA prANIe teA keATi bhavabhra maNu karI bahu kaleza pAme che." A pramANe gAthAno artha samajI vizvasenarAjA peAtAnA hRdayamAM bhAvanA bhAvavA lAgyA. re jIva! A pramANe jANIne kAI ThekANe tyAre pratibaMdha karavA nahIM. vaLI hai jIva ! rAjyArdika vaibhavAmAM ki McitmAtra paNa hAre lubdha thavuM nahIM. te pariNAmamAM duraMta du:khadAyaka thAya che. temaja re jIva ! Adi, madhya ane atanA yathArtha tuM sUkSma buddhivarDa vicAra kara. ke dharma eja kevala sukhadAyaka che. ane rAjya vaibhava nizcaya du:khadAyaka che. vivekI purUSo e bannemAM bahu vizeSatA jANe che. ane mUDha purUSo dekhavAmAM manohara ane pari NAme virasa evA rAjya sukhamAM lugdha thaIne chetarAya che, ema vizvasenarAjA aneka prakAre vicAra karatA hatA teTalAmAM sUryadaya thayA. eTale tarataja AvazyakAdi nitya niyama karI rAjA salAmAM AAvyA, ane pradhAna vigere adhikArIone lAvyA. pachI tenI AgaLa rAjAe prazna karyo ke, baLatA gharanI aMdara
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvasananI kathA. (20) tene svAmI sUI gayuM hoya ane pachI jAgrata thaI kadAcita te temAMthI bahAra nIkaLatuM hoya te tene tenA svajanee hAtha pakaDI baLAtkAre tyAM rokI rAkhe ke bahAra nIkaLavA de? te tame barAbara vicAra karIne kaho! teo belyA, he na! bAbata te nAnuM bAlaka paNa jANe che ke pitAne svAmI nidrAmAM sute hoya te paNa svajanee jagADIne tene bahAra kADha joIe. temaja je pitAnI meLe ja jAgrata thaI te bahAra nIkaLatA hoya te bahu prazaMsanIya gaNAya. vaLI temAM jeo vinakartA thAya che te te tene parama verI gaNAya che. pachI rAjA che, je ema hoya te mahArUM eka vacana sAMbhaLe. pramAda rUpI agnithI baLatA saMsArarUpI gharamAM mehanidrAvaDe suI rahelA ane je jAgrata kare tene tamAre koIe nA pADavI nahIM. e pramANe rAjAnuM vacana sAMbhaLI teo pratyuttara tarIke kaMIka bolavAne vicAra karatA hatA, teTaudhAnapAlanuM lAmAM dvArapAle praveza karAvela udyAnapAla Agamana. tyAM AvyuM ane rAjAne namaskAra karI - vinati karI ke, he rAjAdhirAja!supAtra evA muniothI parivRta, caturkAna dhAraka ane uttama maMgaladAyaka zrI nemicaMdra AcArya udayazekhara udyAnamAM padhAryA che. A pramANe - vacanAmRtanA pAnathI saMtuSTa thayelA rAjAe potAnA aMgapara rahelAM sarva AbhUSaNe udyAnapAlane arpaNa karyA temaja tatkAla muni mahArAjane vaMdana karavA mATe parivAra sahita vizvasenarAjA udyAnamAM gaye. ane AcAryanA caraNamAM namaskAra karI yogya sthAne besI gayA. muna dharmalAbha ApI dezanA prAraMbha karyo. dezanAne sAra samajIne te potAne ghera AvyuM. pachI jagadAnaMda kumArane rAjyAsane besArI mahotsava pUrvaka sUrIzvaranI
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ (27) zrIsupArzvanAtha caritra pAse teNe dIkSA grahaNa karI. temaja banne prakAranI dikSA lIdhI. ane anukrame mekSa padane paNa prApta thayA. temaja tenI bane strIo paNa ghara saMsAramAM bhramaNa karI jene mata pAmI keTalAka lavanI aMdara karmane kSaya karI siddhapada pAmaze. mATe he bhavya prANIo ! A vizvasenarAjAe jema dvitIya guNa vata dhAraNa karIne ati viSama kAlamAM paNa jIvana paryata akhaMDita pALyuM, tema bhAvi che zubha jemanuM evA anya bhavyajanee prANAMta sudhI paNa gurU sAkSIe lIdhelo niyama nirapekSapaNe avazya pALa joIe.' iti zrIbhogaparibhogavrate vizvasenakumArakathAnaka paJcAticArakathAsamanvitaM samAptam / / tatsamAptau zrImalakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvanAthajina caritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapAgacchAdhirAjazA stravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImabuddhi- sAgarasUriziSyaprasiddhavakteti labdhakhyAti, vyAkhyAna kovida jainAcArya zrImad ajitasAgarasUrikRtagurjara-.. bhASAnuvAde prabhudezanAprabandhe sadRSTAntAticAravyAkhyopetaM upabhogaparibhogavrataM samAptam //
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazInI kathA. (2007) . zreNInI pathA. madha-masa-dhUta-rAtribhejana. - dAnavirya rAjAe prazna karyo ke, parama dayALu evA he bhagavana ! dvitIya guNavatamAM lAgatA aticAranuM svarUpadaSTAMta sahita amane saMbhaLAvavA mATe kRpA kare. zrI supArzvaprabhu belyA, he rAjana ! dvitIya guNavratadhArI purUSoe kAcA gerasa (dahIM, dUdha, sAthe mizra karI dvidala (kaThoLa) khAvuM nahIM. temaja sarve dharmAthi janee bhejanathakI magha, masa tathA rAtrI bhojanane sarvathA tyAga kare. vaLI jeo munIMnuM vacana aMgIkAra karI dattanI mAphaka rAtrI bhojana karatA nathI teo A bhava ane parabhavamAM paNa sadAkALa sukhI thAya che. jemake suprajAzata(supaya Azaka) seMkaDe uttama prajAo jemAM rahelI che (uttama dUdhathI bharapUra) sagopa (rAjAe sahita-gevALIyAo sahita) temaja aneka prakAranA vanakhaMDo jemAM rahelA che, vaLI suvRkSa (suvatsa) uttama vRkSanI chAyAvALe (uttama vAchaDAone sukhadAyaka) gejhanI mAphaka pavitra tIrthovaDe vibhUSita sArASTra nAme deza che. temAM dhana dhAnyAdika saMpattionuM nivAsasthAna ane aneka samRddhiothI virAjIta girinagara nAme nagara che. te nagaramAM vairibalane mathana karanAra mathana nAme suprasiddha rAjA che. temaja temAM bahu dhanavAna mahezvaradatta nAme zreNI che ane rUpamAM manahara lalitA nAme tenI strI che. datta nAme teone eka putra za. te pitAnI IcchA pramANe hamezAM gokI kriyA karavA lAge. temaja mAtApitAnI saMmati leI dareka nagaramAM sarva ThekANe pharavA lAgyuM. ema aneka prakAranA vilAsamAM Asakta thaI
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ (208) zrIsupAnA caritra. vezyAonAM ghara paNa teNe zodhavA mAMDyAM, e pramANe niraMtara madirApAna karIne maithuna kriyAmAM Asakta thaI te divase vyatIta karavA lAgyo. eka divasa datta pitAnA parivAra sAthe udyAnamAM ujANI karavA gayA hatA. te samaye teNe madirA, - dattakathA modaka, khAjAM, guMdara, vaDAM, ane karaMbaka vigere padArthonAM ghaNuM gADAM bharI sAthe lIdhAM hatAM, temaja vINA, veNuM, ane mRdaMgAdika vAdyamAM pravINa evA gAyaka lekone paNa sAthe rAkhyA hatA. pachI udyAnamAM jaI svaccha jaLathI paripUrNa ane gabhIra evA sarovaranA kinAre teNe mukAma karyo. ane keLanA maMDapamAM jaI saMgItano prAraMbha karyo. tevAmAM ke eka dizAmAMthI prasarate asahya gaMdha tenI nAsikAmAM bharAI gaye. tethI dattanuM citta te tarapha kheMcAyuM. tethI sAvadhAna thaI teNe potAnA parijanane pUchyuM ke, atyaMta A durdhara gaMdha kayAMthI Ave che ? AvA gaMdhano anubhava te keIpaNa samaye hune thayela nahato. tyArabAda parijanamAMthI eka jaNa te gaMdhanA anusAra tenA zodha mATe nIkaLe. tevAmAM te vananI munidezanA. aMdara beThelA eka muna tenI daSTigocara thayA. jemanI AkRti nirUpama ane daSTi sUryabiMba hAmI joDelI hatI. vaLI mekSamArgane batAvatA, hAyane zuM ? tema pitAnA banne hAtha jemaNe uMcA rAkhyA hatA. gADha rAmanAM chidroddhArAe nIkaLatA svedarUpI jalanI dhArAo vaDe tapazcaryArUpI agnithI tapelA dehamAMthI pAparUpI maLane bahAra kADhatA heyane zuM ? tema teo dekhAtA hatA, e pramANe pracaMDa gaMdhane phelAvatA, jAtya suvarNa samAna dedIpyamAna varSa
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattakanIkaLyA. (29) vALA ane kAmadeva samAna rUpadhArI te munivarane joIne cakita thaI gayA. ane tarata ja teNe pAchA AvI darane sarva vRttAMta nive. dana karyuM. tethI datta bahu khuzI thaI potAnA mitro sAthe te munIM. dranI pAse gayo ane zAMta mudrAdhArI evA te munivarane namaskAra karI nIce beTho. munIMdra paNa dhyAna mudrAmAMthI mukta thaI dharmalAbha ApI bolyA, he datta! dharmanuM avalaMbana cheDI (dharmanA avalaMbana vinA) have tuM nirbhayapaNe kema bhramaNa kare che? kahyuM che ke - satyaM manAramAH kAmAH, satyaM ramyA vibhUtayaH / / kintu mattAGganApAGga-bhaGgalolaM hi jIvitam // lakSmIlatAkuThArasya, bhogAmbhodanabhakhataH / / zRGgAravanadAvasya, ko hi kAlasya vismRtaH // artha-"viSayabhega ane saMpattio darekane priya hoya che, te vAta satya che. paraMtu prANIonuM jIvita madenmata strIonA kuTila kaTAkSa samAna caMcala che. emAM koI prakArane saMdeha nathI." temaja lakSmIrUpa velaDIne chedavAmAM kuThAra samAna, megharUpI vAdaLane vikheravAmAM vAyu samAna ane zRMgArarUpI vanane bALavAmAM agni samAna evA kALanI gatine kaNa nathI jANatuM ?" vaLI he datta ! pracaMDa pavanavaDe ati caMcala evA samudra taraMganI mAphaka A zarIra asthira che. caMcaLa guNane lIdhe jIvitavya paNa caMdrane anusare che. arthAta kSaya pAme che. yamapAzanI mAphaka jarA, kuSTha, zvAsa, heDakI, zirovedanA ane visUcikAdi vyAdhi. vaDe niraMtara jIvita AkarSAya che. temaja ghaDI, muhUrta, prahara, divasa, pakSa, mAsa ane varSAdika vibhAgavaDe jIrNa vRkSanI mAphaka prANunuM vitarUpI vRkSa vikharAI jAya che, mATe he datta. deha ane AtmAnI AvI vyavasthA hovA chaMtAM paNa tuM vecchA 14 .
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ (210) zrI supArzvanAtha caritra. mujaba vilAsa kare che. temaja madha ane madhanuM pAna kare che. A pravRtti uttama kulamAM utpanna thaelA hane ucita nathI. kAraNake saskulamAM janmI AvuM agya AcaraNa karavuM te sarvathA niMdya gaNAya che. vaLI tuM rAtrIe bhajana kare che temaja jugAra cheDatI nathI ane vezyAone saMga kare che. paraMtu dharmanI vArtA te kaI divasa paNa pUchate ja nathI. te sAMbhaLI datta be he munIMdrA! madyapAnAdikamAM zo doSa che? te kRpA karI Apa sahune kahe. jethI huM tene tyAga karUM. munIMdra belyA A jagatanI aMdara nirbalapaNe je anAcArI rahyA che te sarve anAcAra pramatta evA bAlajIne eka sAthe jaladI vIMTAI vaLe che. jethI teo kArya akAryanuM svarUpa jANI zakatA nathI. vaLI madyapAna karavAthI vijJAnane nAza thAya che, mATe mahA anarthakAraka maghane dhikAra che. e vize eka daSTAMta tuM sAMbhaLa. eka nagaramAM banne bhAIo paraspara bahu snehapUrvaka vasatA hatA. tevAmAM maheTa bhAI maraNa pAme. tenI strI tenA nAnA bhAI (dIyara) upara bahu rAgavALI hatI. eka divasa te strI kAmanA bANAne nahi sahana karatI potAnA dIyarane kahevA lAgI ke, have tameja hArUM zaraNa che. mATe mahArI sAthe tame viSayasukha bhogave. tyArabAda dIyara be, are ! A zuM tame bolyAM ? A asA pApa kevI rIte chUTe! mahaTA bhAInI strI te lekamAM mAtA samAna gaNAya che. mATe svapnamAM paNa AvA pApanuM ciMtavana tahAre karavuM nahIM. mahA khedanI vAta che ke ubhayalaka virUddha ane bahu aniSTa phaLadAyaka evI A nipura kiyAnA AcaraNane zravaNa mAtra. paNa keNa kare ! e pramANe dIyaranuM vacana sAMbhaLI te mauna rahI ane lajjA pAmIne pitAnuM gRhakArya karavA lAgI. pachI dIyara paNa tene bahu mAnate hate. ema keTalAka samaya vyatIta thaye.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ lIAje teNe potAnA jue che te atAnuM datta zreNInIkathA. (211) eka divasa pitAnI bhejAI kapaTa bhAvathI samagra gharanA kAryanI ciMtA cheDI daI oraDAmAM khATale bhejAInuM kapaTa, DhALI suI gaI. te vakhate keIpaNa kAryane lIdhe tene dIyara bahAra gayA hatA, te potAnuM kAma karI pAchA ghera AvyA ane gharamAM jue che te pitAnI bhojAI dIThI nahIM. tethI teNe potAnI strIne pUchayuM ke, hArI jeThANI Aje kyAM che ? tyAre te belI, mAthAnI vedanAne lIdhe temanuM zarIra sAruM nathI. tethI teo andaranA oraDAmAM suI gayAM che. te sAMbhaLI tarataja te gabharAI gayo. ane kamADa baMdha hovAthI dvAra AgaLa jaI te belyA, kamADa ughADo! hAre tamArA kuzaLa samAcAra pUchavA che. pachI teNIe dvAra ughADyAM eTale tarata ja te aMdara gaye. eTale teNIe pharIthI kamADa baMdha karyA. ane dIyaranI sAthe daDha AliMgana karI kAmaceSTA prakaTa karI. tyArabAda thALI nIce DhAMkele dI paNa khule karyo. vaLI prathama lAvI rAkheluM madha tathA mAMsa paNa tenI AgaLa hAjara karyuM. ane teNue tene kahyuM ke, A madha tathA mAMsa ApanA mATe taiyAra che ApanI IcchA pramANe bannemAMthI game tene Apa upayoga karo, nahIM te ahIMthI chuTavAne have upAya nathI. akasmAta asahA du:kha AvI paDavAthI te vicAra karavA lAgyuM ke, A hArA moTA bhAInI strI akasmAta saMkaTa che tethI te hAre mAtA samAna mAnavA - lAyaka che. vaLI ziSTa purUSane mAMsa bhakSaNa paNa ati anucita che. kAraNake adhama janene vilAsakAraka, durgadha ane malinatAthI bhareluM, carabIthI kharaDAeluM, hiMsAnuM mULa kAraNa ane rAkSasoe svIkAreluM evuM te mAMsa sarvathA abhaya che. je prANI mAMsanI pezIne hAthamAM laI dAMte
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ (212) zrIsRpAnAthacaritra. karaDI bhakSaNa kare che. te prANI kulIna purUSone zvAnanI mAphaka aspRzya thAya che. mATe koipaNa purUSa mAMsa bhakSaNa karavu' na joie. vaLI dhAnya ane kASTathI utpanna thayeluM evuM madya tA zyAma raMgavALuM jaLa gaNAya che. jethI temAM kaMi doSa jaNAta nathI. tethI vidyAne paNa niHza MkapaNe zaramatanI mAphaka tenu pAna kare che. ema vicAra karIne te eklyA, he mRgAkSi ! tame mhane madyapAna karAveA. jethI jaladI huM ahIMyAthI cA jAuM. nahIMtara leAkeA ApaNane kaMIpaNa apavAda ApyA vinA raheze nahIM. kAraNa ke ekAMtamAM jananI sAthe vAta karatAM paNa apavAda lAge che. teA vaLI kAmAtura evI thArI sAthe vilaMba thavAthI kema na lAge ? tyArabAda te ubhI thai, ane hAthamAM khATalI laI eka sAthe tene eTalA dArU pAI dvIdhA ke tarataja te leATavA lAgyA. temaja tene kaIM paNa bhAna rahyuM nahIM. eTale te prADha strIe tenI sAthe bahu prakAranI krIDA karI. pachI tene mAMsa paNa khavaDAvyuM. tethI ananI maryAdA kaMI paNa bAkI rahI nahIM, mATe he datta ! seMkaDo ana dAyaka ane bahu doSamaya evA madyapAnanA tyAre sarvathA tyAga karavA. have dyutanu daSTAMta paNa sAvadhAna thaI tuM sAMbhaLa. . A bharatakSetramAM kusumapura nAme eka nagara che. temAM sudazana evA nAmane dhanazreSThInA eka putra sudarzanazreSTha. rahetA hatA. vaLI te dareka kalAomAM kuzaLa hatA chatAM paNa jugArane te bahu vyasanI hatA. peAtAnA pitAnA gharamAMthI teNe be karoDa sAnaiyA jugAramAM gumAvyA, te nagaranA dhrutakArAnu gujarAna tenI lakSmIthI ja cAlatuM hatuM. pachI khar3e atyAcAra thavAthI tenA pitAe tene bahu ThapakA ApyA to paNa tenI mAtA zeTha na
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattazreSThonokayA. ( 213 ) jANe tevI rIte tene kaiMka alaMkArAdika ApyA karatI hatI. te vAta kAinA kahevAthI dhana zreSThonA jANavAmAM AvI. tethI teNe peAtAnI strIne bahu dhikkAra ApI judA gharamAM rAkhIne tene nirvAha jeTaluM ja anna ApavA lAgyA. tevAmAM eka divasa kSudra buddhivALA sudana bahu dhana hArI gayA. tethI jugArI leAkeAe vhene pakaDIne baMdIkhAne pUryAM. te vAta tenI mAtAne keIe kahI. tethI te bhUkhI, tarasI, ane rUdana karatI utAvaLathI te dhUtakArAnI pAse gaI, ane puraskRta-AgevAnAne teNIe pUchyuM, ke keTaluM dhana ApavAthI te chUTI zakaze ? teNe kahyuM, huM zeThANI ! lAkha seAnaiyA ApatA ame tamhArA putrane cheDI daie. tyAre zeThANIe kahyuM ke, teTalu dhana teA zeThanA gharamAM paNa maLavuM muzkela che. vaLI hAlamAM teA. temane bhAjana paNa muzkela thaI paDayuM che. mATe tenA badalAmAM mhane rAkhI tame ene chuTA kare. ema zeThANInA kahevAthI puraskRte tene rAkhIne sudarzanane mukata karyAM. tyAMthI jatI vakhate sudarzana potAnI mAnI paherelI sADI kheMcI lai cAlatA thayA. tethI puraskRtane lajjA AvavAthI teNe bIjI sADI zeThANIne vheravA mATe ApI. pharIthI sudana te sADI mUkIne jugAra ramyA, ane temAM paNa te hArI gayA. have zeThANI puraskRtane tyAM dAsInI mAphaka kAmakAja kare che. te vAta phAinA kahevAthI zeThanA jANavAmAM AvI, eTale temanA hRdayamAM bahu pazcAttApa thayA ane vacAramAM paDyA ke, putra utpanna thavAthI prathama teA mAtAnA yAvanane hare che. tyArabAda nAmAdika sa MskArAmAM pitAnI lakSmInA vyaya karAve che, anukrame mhATa thAya tyAre bhAjana ane pAna vigere kAryo vaDe dhananA upayAga kare che. temaja pitAnAM je je sukhasAdhana hoya che te Ane paNa peAteja grahaNa kare che. vaLI tarUNa avasthAnA madane
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ (214) zrIsupA nAcaritra. A uparathI mhAre mATe mhArU hRdaya rIte chuTaze ? bhAIone A lIdhe kAmAtura thaI pitAnA samagra vaibhavanA niHzaMkapaNe te vinAza kare che. ema aneka kAraNeAne lIdhe putrAtpatti sarva thA pitAne du:khadAyaka thAya che. chatAM paNa putra upara mahAn pratikhaMdha karavAmAM Ave che. te mhATu Azcarya che. athavA jo mAhanIkanA mahimAnI saMpatti na heAya tA du:khadAyaka evA putranA janma sAMbhaLI kANu AnaMda mAne ? te huve putra saMbaMdhI niyama che. vaLI te strI bahu khaLe che. te . miMcArI A du:khamAMthI kevI hA ! tene eka upAya che. zrInagaramAM tenA sarva kikata kAika purUSa dvArA patra mokalI huM jaNAvuM, jethI teo dhana ApIne peAtAnI mhenane choDAvaze. ema vicAra karI patra lakhI eka purUSane tyAM mAkalyA. teNe paNa thADA divaseAmAM zrInagaramAM jai teone patra ApyA. patra ukelI vAMcyeA tA temAM lakhyu hatu ke, jema agastya munie samudranuM jalapAna karI jaLa khuTADayuM hatu tema tamhArA bhANeje jugAranA vyasana vaDe eka sAthe samagra mhArA dhanane vinAza karyo che, tamhArI mhenane paNa jugArIee tenA devApeTe eka lAkha rUpIA mATe peAtAne kabaje rAkhI che. mATe Apane jema cAgya lAge tema karaze!. A pramANe lekha vAMcI tenAM netrAmAMthI azrudhArA vahevA lAgI. ane paraspara snehane lIdhe khelavA lAgyA ke, ahA ! vhenane dArUglR du:kha AvI paDayu che, teA pachI hAthInA kAna samAna caMcala evu A dhana ApaNe zA kAmanuM che ? A sarva samRddhi nhenane mATeja che. vaLI jenA AzIrvA dathI aneka vinno dUra thAya che. evI bhaganI samAna samagra kuTuMbanI andara khIjuM kANu che. ? sarva utsavA paNa mhenane laineja pravRtta thAya che. mATe dhanya che! te gRhasthAzramiAne ke
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattazreSThinI kathA. (211) jene tyAM AvI zilavatI henA haiAya che. ema aneka bhAvanAethI AkarSAi teoe peAtAnI sarve vastuo vecIne eka lAkha rUpI mahATe ekaThA karyo. pachI te bhAIe sarva dhana laI te nagaranI najIkamAM eka sarovarano pALa upara gayA. tevAmAM mAthA upara upADelA jalapAtranA bhArathI namI gai che DAka jenI evI peAtAnI vhena mArgamAM jatI hatI. te temanA jovAmAM AvI ke tarata ja temaNe oLakhI, ane jaladI tenI pAse jai haeNDuM utArI pRthvI upara nIce mUkayu. pachI mastaka namAvI teo tene namyA. zeThANI peAtAnA bhAIone joI bahu lajjA pAmI netramAM azrudhArA vahana karatI te khelI, tame sarve sukhI che ? akasmAt tamhArU ahIyAM Agamana kyAMthI thayuM ? zuM koI paNa kAraNane lIdhe ahI Avavu thayu che ? ema sAMbhaLIne zAka sAgaramAM DUbelA evA teo khelyA, are ! amhArU kuzalapaNuM kAM rahyuM ? kAraNa ke amArA jIvatAM chatAM amArI haeNna dAsI thai paraghera pANI bhare che. vaLI mahA khedanI vAta che ke suMdara netravALI huM ginI! thArA tAkhAmAM hujArA leAke kAma karatA hatA. evI tuM Aje dAsInI mAphka teonA temaja bIjAone tyAM pANI bhare che. re deva ! manu cita kArya mAM tuM bahuja udyukta thayA che. have hane zuM kahevuM? jeNInuM mastaka puSpanA bhAra paNa sahana karavAne azakta hatuM, te hAlamAM pANI bharelA ghaDAe vahana kare che. he deva ! thArI racanA bahu niSThura che. temaja tu svecchA pramANe vilAsa kare che. vigere bahu vilApa karatA teoe pAtAnI vhenane menAmAM esArI puraskRtane ghera laI gayA. teNe paNa lAkha rUpI lai tene mukta karI. tyAMthI tene laI sa khaMdhue zeThane tyAM gayA. zeThane namaskAra karI peAtAnI haeNna tene soMpI. pachI zeThane paNu
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ (212) zrIsupArzva nAthacaritra. nirvAha mATe kaMika dhana ApIne teo peAtAnA sthAnamAM gayA. have sudarzana paNa jugAra khelavAmAM hAtha, paga ane nAka suddhAM gumAvI beThA. chevaTe jugAranA vyasanathI ja maraNa pAmyA. mATe hai datta ! junI mAphaka bahu du:khadAyaka jugArane samajI tenA tyAga karavA. kAraNa ke tenAthI kuLa, zILa vigere guNAnI sAthe dravyanA nAza thAya che. zrI supArzva prabhu melyA, he dAnaviya ? rAtrI bheAjana karavAthI ghaNA dASA pragaTa thAya che. te paNa tuM rAtribhAjana. have sAvadhAna thai sAMbhaLa ? A leAka ane paraleAkamAM du:khanuM kAraNa rAtrI bhejana kahyuM che. vaLI rAtrIe rAkSaseA pharavA nIkaLe che tethI annAdika vastuone teo ucchiSTa kare che. ane te ucchiSTa kareluM anna khAvAmAM Ave teA te khAnArAe paNa rAkSasa samAna thAya che. mATe sUrya nA kiraNAthI pavitra ane kachuA, kIDIe rahita evA zuddha annanu bhAjana atithinA vibhAga kamyA bAda divase ja karavuM. vaLI rAMdhelA annamAM sUkSma ane bAdara sa`pAtima chavA bahu paDe che. jethI rAtrIUAjana karavAmAM bahu jIvAnI virAdhanA thAya che. tethI bhAre pApa baMdhAya che. ane tene lIdhe saMsAra bhramaNa karavuM paDe che. saMsAra bhramaNamAM mahA du:kheA bhAgavavAM paDe che. mATe peAtAnA vitanI mAphka sarva jIvAnI rakSA karavI. vaLI te jIva rakSA joyA vinA thaI zakatI nathI. temaja te dRSTigAcara divase thai zake che. rAtrIe kharAkhara joI zakAtu nathI. mATe divase peAtAnI dRSTivaDe sArI rIte nirIkSaNa karI jIva rahita pavitra bhAjana karavuM. sUryAsta pachI sarvathA bhAjananA tyAga karavA. vaLI ajJAnathI aMdha banelA ane puNya pApanA sadbhAvathI mukta thayelA je mugdha purUSA rAtrI bhAjanamAM Asakta
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ ttazreSThinI kathA. (217) thAya che teo kugatimAM jAya che, azuddha ane anAcArI pretAe ucchiSTa kareluM, temaja sAvadha ane viSa samAna tathA aneka jIvAnA ghAta karanAra evA rAtrI bhAjananA DAhyA purUSA sathA tyAga kare che. divasa ane rAtrIne samAna kALa gaNAya che mATe je rAtrI . bhAjana nathI karatA teo ardha - upavAsI gaNAya. che. vaLI je rAtrI bhAjananA tyAga karI seA varSa jIve che te bhavyAtmA pacAza varSa nA upavAsanu phaLa meLave che. ane tethI te jIva svarga leAkamAM devAMganAe sAthe sukha bhAgavI punaH manuSya bhavamAM utpanna thAya che. ane te bhavamAM jaina dIkSA grahaNa karI karmAMnA kSaya thavAthI chevaTe meAkSa sukha meLave che. A pramANe samajIne je rAtrI AAjana vrata pALe che te sadA sukhI thAya che. ane je prANI niyama laine krIthI rAtrI bhAjana kare che te prANI sulasanI mAphaka du:khI thAya che. siddharAja, avatI dezamAM ceAginInA mukhya sthAnabhUta ujiyanI nAme nagarI che. jenA rAtrI ane divase samAna sthitimAM cAlyA jAya che evA mahAna parAkramI siddharAja nAme rAjA temAM rAjya kare che. vaLI te rAjA divo strIo sAthe'ane rAtrIe yAgi nIceA sAthe krIDA kare che. ema krIDA vilAsamAM ati mAsakta hAvAthI te rAjA gata samayane paNa jANatA natho. eka divasa siddharAja pAte rAtrI carcA mATe bahAra nIkaLyeA ane krUratA tA bhayaMkara smazAna bhUmimAM gayA. tyAM jaI nirbhIya manathI ucca svare khelyA, he bhUta, pIzAca, rAkSasa, yakSa ane cegi nIe ! kSaNamAtra ekAgra citte eka mhArU vacana tame sAMbhaLe, huM siddharAja nareMdra pAte tamhArI prasiddhi sAMbhaLI kAtukavaDe ahIM A chuM, mATe tamhArI rUddhi sahita tame pAtapAtAnAM svarUpa
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ (218) zrI supArzvanAtha caritra. pragaTa karo. ema siddharAjanuM vacana sAMbhaLI teoe bhayaMkara zabdo sAthe kalakalATa karI mUkyo. temaja teonA paganA prahAravaDe kSaNamAtramAM pRthvI paNa dhrujavA lAgI. ane preta maMDala phiTakAra karavA maMDI gayuM. bhUta TeLI paNa ghuvaDanI mAphaka huMkArA karavA lAgI. temaja khaDakhaDATa hAsyane lIdhe dizAone ujvala karatA rAkSase paNa khaLabhaLI uThyA. teomAMthI eka asitAkSa nAmeyakSarAja beTyo, aho! A sutelAsiMhane kaNa jagADe che? kharaja bhAgaasitAkSayakSa vA mATe pitAnI jIbha vaDe sarpanI phaNAne vAraMvAra keNa sparza kare che ? yamapurI samAna bhayaMkara A smazAna bhUmimAM A pramANe pitAnuM vAcA lapaNuM keNa pragaTa kare che. ? te sAMbhaLI rAjA bolyo, are ! A pramANe garva karavAnuM tahAre zuM kAraNa che ? je koI paNa prakAranI sahArAmAM zakti hoya te hAlamAM mArI AgaLa tameM pragaTa karo. A pramANe rAjAnuM asahya vacana sAMbhaLI asitAkSa yakSe be jana pramANanuM bahu uMcuM pitAnuM svarUpa pragaTa karyuM. vaLI kaMThamAM naramuMDa mALA dhAraNa karIne hAthamAM pracaMDa mugara ane gadA lIdhAM, vaLI hastI samAna gaMbhIra gajaravathI dizAone gajAvI mUkI. temaja pitAnA ahaMbhAvathI keIne nahIM gaNate ane cAre tarapha potAnuM baLa vistAro te rAjAnI sanmukha AvyuM. A pramANe yakSane citAra jeI sAvadhAna thaI rAjA bolyo, A hArUM svarUpa svAbhAvika che? ke huM kodhane lIdhe dhAraNa karyuM che? vaLI he yakSa ! A svarUpa je hArUM svAbhAvika hoya te tuM hArA sthAnamAM cAlyA jA. kAraNake mahAre je jovAnuM hatuM te joI lIdhuM. kemake devatAo dekhavAmAMja suMdara hoya che te vAta prasiddha che. vaLI je krodhathI A svarUpa huM pragaTa karyuM
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAzreSinI kathA. (229) heya te krodha karavAnuM tyAre zuM kAraNa che? ane jo tuM ema kahete heya ke hArA smazAnamAM tame AvyA tethI hAre kodha kare ucita che. ema hAruM mAnavuM hoya to te paNa beThuM che. kAraNake samudra parvata pRthvIne adhipati te huM chuM. mATe A samasta parvata, nagara, grAma, araNya vigere e sarva hArUM che. je tahAre ahIM rahevAnI IcchA hoya te mane kara ApIne sukhethI tame ahIM rahe. nahIMte hArI bhUminI aMdara tamAre rahevuM nahIM. jaladI cAlyA jAo. te sAMbhaLI sarva bhUta pretAdika prakupita thaI bolyA, he rAjana ! hAlamAM jaladI tuM tahArUM zaraNa zodhI le, athavA ISTadevanuM smaraNa kara. ema kahI asitAkSayakSa muddagara ugAmI rAjAne prahAra karavA deDyo. teTalAmAM rAjAe ekadama staMbhana vidyAvaDe staMbhanI mAphaka te yakSane khaMbhita karyo. tyArabAda ati vikarAla ane addabhuta veSadhArI e te bhUta gajaravavaDe zubhita karate rAjAnI AgaLa AvyA eTale siddharAje maMtranA prabhAvathI coranI mAphaka tarataja tene paNa bAMdhI dIdhA. A pramANe siddharAjane prabhAva joI tene sarva parivAra ekaTho thayo ane rAjAnI stuti karavA lAgyA. he mahArAja ! emane baMdhanathI mukta kare. kAraNa ke Apa kahezo te pramANe kara ApavA ame taiyAra chIe. rAjA bolyA, A asitAkSa yakSa khAsa mahAre aMgarakSaka thAya. vaLI eka rAkSasa hAra chatradhAraka thAya. temaja anya bhUta pizAcAdika haMmezAM hArI AgaLa saMgIta sAthe nRtya kare. e pramANe sAMbhaLI teoe vinayapUrvaka rAjAnA kahyA pramANe samagra AjJAne svIkAra karyo. tyAra bAda asitAkSa tathA bhUtane baMdhanathI mukta karI siddharAja rAtrInA chellA prahare pretAdika sahita potAnA mahelamAM gayo. teTalAmAM tyAM prabhAta sUcaka paha, DhakkA, bherA, mRdaMga ane zaMkhAdaka vAIne mahAna zabda thaze.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) zrI supArzvanAthacaritra. prabhAta rUpI hastIe kheMcelI ane caMdra rUpI pakSIo - tyAga karelI evI rAtrI rUpa latAnAM tArA sabhAmAM saMgIta rUpI ujvala pUpe kSINa thavA lAgyAM. ' temaja sUryanA kiraNa rUpI mAMjarane dhAraNa karatAM dizA rUpI strIonAM mukha kamala robhavA lAgyAM. pachI siddharAja pitAne prabhAtika nitya niyama karI yakSa, rAkSasa, pizAcAdikane sAthe laI sabhAmaMDapamAM virAjamAna thaye. tyAra bAda bhUta pizAcaepita pitAnAM svarUpa vikarvi samasta sabhyajano samakSa vividharacanAvaDe saMgIta prAraMvyuM. temAM eka mahA rAkSasa vRddha vaNikane veSa paherI hAthamAM trAjavAM laInAcavA lAgyuM. te joI rAjAe pUchayuM. tuM vRddha vANIyAno veSa laI kema nAce che? tyAre te bolyA hAlamAM to huM nRtya karuM chuM mATe pachIthI huM hAruM caritra Apane saMbhaLAvIza. ema kahIne nAcavA lAgya, anukrame nRtyanI samApti thaI. tyAra bAda pitAnI jIllA bahAra kADhIne rAkSasa kSaNa mAtra mUchita thaI gayA. pachI sAvadhAna thaI te bolyA he nareMdra ? hArA nRtyanuM kAraNa Apa sAMbhaLe. pUrvabhavamAM huM jIllAnA deSathI jainadharma pAmIne paNa manudhyapaNuM hArI gaye. rAjA be hArI javAnuM zuM kAraNa? tenA javAbamAM te rAkSasa bolyo he rAjana ? hAro pUrvabhava sAMbhaLo. A nagaramAM prasiddha guNene AdhArabhUta Izvara nAme ekI prathama rahetuM hatuM. ane baMdhumatI nAme rAkSasane pUrvabhava. tenI strI hatI. teone sulasa nAme eka putra hate. anukrame yavana avasthA pAmelo e te sulasa svecchAcAramAM phasAI paDyo. eka divasa te bahAra pharavA nIkaLyA hatA tevAmAM bAvIsa parISaha sahana karatA eka munIM tenA jevAmAM AvyA. eTale tarataja temanI pAse
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ datta zreNInI kathA.. (221) te gaye ane vaMdana karI ati madhura dezanA sAMbhaLavA beTho. dezanAnI aMdara rAtrI bhojananI vyAkhyA cAlatI hatI. temAM rAtrI bhojana karavAmAM deSa ane nahIM karavAmAM guNenuM varNana bahu vistArapUrvaka tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM. tethI teNe paNa bhaka bhAvane lIdhe rAtrI bhojana nahi karavAno niyama lIdho. paraMtu samyakatvAdi gRhI dhamane teNe svIkAra karyo nahIM. vaLI te sulasane pitA Izvara zreSThI paNa potAnA putrane zodhavA mATe tyAM AvyuM hatuM. teNe te samyaktvAdi zrAvakadharma paNa muni pAsethI lIdhe. pachI pitA putra banne jaNa munine namaskAra karI pitAne ghera gayA ane potAnA niyama pramANe teo dharma pALavA lAgyA, temaja niraMtara dharmanA prabhAvathI mane vAMchita sukha teo anubhavatA hatA. eka divasa ardha rAtrInA samaye sulasa pitAnA mitra sAthe - viTacarcA (jArakama) vaDe coTAmAM jugAsUlasane zithila. ranA sthAnamAM pharate hate. tevAmAM tenA AcAra. mitre ghebara, khAjAM, vigere pakavAnna lAvI sulasane kahyuM ke A pakavAnna hArA mATe lAvyo chuM mATe tuM bhajana kara. tulasa be, nAre bhAi? atyAre A sarva mahAre anupayogI che. kAraNa ke huM rAtrIjana karato nathI. gurU samakSa mahe rAtrI bhojanane niyama lIdho che. mATe he bAMdhava? bhajana saMbaMdhI hane kaI paNa tyAre kahevuM nahIM ane te saMbaMdhI have bele te hane hAra segana che. te sAMbhaLI te ullaThe kahyuM ke rAtrI bhojana karavAthI zuM kaLIo kAnamAM jate haze? ane mukhamAM nahIM jate hoya? dIvAnA prakAzathI sArI rIte kuMthuA, kiDIo vigerene tapAsa karI jIva rahita bhedakAdika miSTAnna jamavAmAM zo deSa che? he bAMdhava? atyAra ke saMbaMdhI sAjana karAya 1 dIvA che ke kema
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) zrI supArzvanAtha caritra sudhI vizuddha bhejanathI chetarAya che. kAraNa ke rAtrI bhojana kAmIpurUSone bahu AnaMda dAyaka thAya che. mATe Aje te mahArA AgrahathI amadAonI sAthe AnaMdapUrvaka tuM bhejana kara. pachI vicAra karI jema hune rUce tema tuM karaje. ema kahI teNe eka vezyAne saMketa karyo eTale teNIe sulasanA mukhamAM baLAtkAre modakane eka kakaDe mUkI dIdhuM. ane bAkInuM sarva pite khAI gaye. tyAra bAda hamezAM rAtrIe mitra sAthe te bajAramAM pharate hatuM ane pakavAnnanuM bhejana paNa karavA lAge. tenI pAchaLa keTalIka cAMDAlinI susvare gAyana kare che, vaLI keTalIka nRtya kare che. evI rIte vilAsakArI pramadAo sAthe te savAra sudhI vilAsa karavA lAgyA. temaja keIka vakhata vaizyAone tyAM paNa sUI jAya che. ane koIka vakhata maTha, maMDapa ane devamaMdiramAM paNa sUI rahe che. tyAMthI madhyAnha samaye jAgIne potAnA pitAne tyAM jAya che. A pramANe sulasanuM sarva vRttAMta tenA pitAnA jANavAmAM AvyuM. eTale teNe tene bahu tiraskAra ApIne kahyuM ke re bhAgyahIna ? rAtrIjanane niyama paNa huM bhAgye ? bahu khedanI vAta che ke manuSya janma tuM hArI gaye. vaLI zatruonI sevA karavI uttama che, subhaTanA prahArathI maravuM zreSTha che. temaja uMcI jaLAvAthI vyAkula evA agnimAM praveza kara paNa uttama gaNAya che. paraMtu vratamAM vidhdha karanAra rAtrIjana karavuM te ucita nathI. he vatsa ? A apacca sevana karavAthI have bahu pazcAttApa thaze. sulasa bA mAtra zrAvaka vinA anya sarva leke rAtrIbhajana kare che. mATe teone mArga heM grahaNa karyo che. tethI A saMbaMdhI tamhAre have mane kaMI paNa kahevuM nahIM. jenI jevI egyatA hoya te prANa tevA anarthane svIkAra kare che. tyAra bAda tenA pitAe tene bahu tiraskAra karyo. tethI
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattazreNInI kathA. (223) sulasanuM maraNu. te maryAdA cheDIne peAtAnA ghera paNa rAtrIe bhAjana karavA lAgyA. temaja jAra purUSo sAthe svaccha dAcArI thai kRtyA paNa karavA lAgyA. eka divasa kAi uttama zrAvakadharma mAM kuzala evA vasumitra sAthe peAtAnA mAla mitra jANI sulasa vivAha prasaMge jAnamAM game tyAM rAtrIe sarva leke gAmamAM gayA. eTale jAnanA utAre| ApyA ane vevAie pUchyuM ke, A jAnamAM AvelA leAkeA mATe keTalI raseAi ame karAvIe ? tyAre teo AvyA . ame koipaNa rAtrI bhejana karatA nathI. tyAre sulasa khA, ke, huM teA rAtre paNa jamIza, tethI mhAre mATe dudhapAka, purI ane dALabhAta vigere taiyAra karAvA. eTale vevAie tenA kahevA pramANe rasAi taiyAra karAvI paraMtu ukaLatA dudhamAM akasmAt uparanA bhAgamAMthI bahu dhumanA gATAthI akaLAi gayelA eka sarpa AvI paDayA ane tarataja bahu tApane lIdhe tenAM samagra gAtra gaLI gayAM, jethI A vAta kAinA jANuvAmAM AvI nahIM, bhejananA samaya thayA eTale sulasa AvIne pATalA upara beThA. dudhapAka vagere sarva rasAi pIrasAI gaI, jamavAno AraMbha karyo ke prathama grAsamAMja tenI jIbha TukI paDI gai, hAthamAMthI pAtra paDI gayu. gopAMga zithila thaI gayAM. ane mUti thai teja Asana upara paDI gayA. te joI pIrasanAra strI paNa gabharAi ane teNe ama pADI, tethI ghaNA leAkeA tyAM doDatA AvyA. peAtAnA mitra sahita jAnaiyAo pazu AvI paheAMcyA. dIvAnA bahu prakAza karI thALImAM tapAsa karI joyu tA dudhapAkanI aMdara raMdhAi gayelA sapanA kakaDA jovAmAM AvyA. eTale kulasanA mitra AlyA, ke viSahAraka ratnamaNi lAvA. temaja matra tathA taMtra vAdI evA uttama gADikAne
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ (224) zrIsupArzvanAthatharitra, paNa jaladI belA, loke te pramANe upacAra karavA lAgyA. vaLI pANI sAthe maNuM ghasIne tenA netre ane kAnamAM chaTachaDATa chAMTayuM. temaja maMtravAdIoe paNa pitAnA banatA prayAse maMtra tathA taMtrane upacAra karyo. paraMtu keIpaNa prakArane guNa thaye nahIM ane sarvane jotAM ja te tatkAla maraNa pAme. sulasane mitra bahu vilApa karavA lAgyuM. hA! hA! hA! - mitra? maheM nA pADI hatI te paNa huM vasumitrane rAtrI bhejanamAM Asakata thaI niyamane vilApa. bhaMga karyo. tethI hArI A dazA AvI. vaLI uttama zrAvakano putra thaI he sadagurUnI AjJAne lepa karyo, temaja narabhavamAM utpanna thaI rasAsvAdane lIdhe janma gumAvI A pramANe maraNa vaza thayo. ema bahu prakAre vilApa karI teNe tenA dehane agni saMskAra karyo. tyAra bAda te vasumitra vivAha utsavane tyAga karI potAne ghera AvyuM. vaLI he rAjan ! te huM vasumitrane kumitra maraNa pAmI rAkSasa thayo chuM. temaja tahAre bhaMDArI ane hAro khAsa mitra, evA A vasumitrane joI pUrvabhavanA snehathI visaMga jJAnavaDe moM mahArUM pitAnuM caritra jANe Apane nivedana karyuM have A5 AjJA pharamAvI mahane kRtArtha kare. te sAMbhaLI rAjAe vasumitrane pUchayuM ke, A AnuM bolavuM zuM satya che ? vasumitra be, svAmin ! enuM vacana yathArtha che. tyArabAda bhayabhIta thaI rAjAe yakSa, rAkSasa vigerene vidAya karyA ane pote paNa sulasanuM caritra sAMbhaLI rAtrI bhejanane niyama lIdhe. - he datta! A uparathI tuM paNa rAtrI bhojanane tyAga kara kAraNa ke rAtrI bhejanamAM aneka deSa rahyA dattane niyama che. laikika siddhAMtamAM paNa kahyuM che ke,
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattazreNInImyA. naivAhutirna vA snAnaM, na zrAddhadevatArcanam / dAnaM vA vihitaM rAtrau bhojanaM tu vizeSataH || (225) artha -zatrInA samaye Ahuti, snAna, zrAddhakriyA, devapUjana ane vidhipUrNAMka dAna karavuM nahIM. temaja leAjana tA vizeSe karIne karavuM ja nahIM." vaLI smRtikAraka paNa kahe che ke-- divasasyASTame bhAge, mandIbhUte divAkare / naktaM taddhi vijAnIyA, nnanaktaM nizi bhojanam / divasaM pakSaM mAsaM, cAturmAsyAyanaM ca abdaM ca / yastu na bhuMkte rAtrau kRtapunyaH so'pi kRSNamate // nodakamapi pAtavyaM, rAtrAvatra yudhiSThira ? | tapakhinA vizeSeNa gRhiNApi vivekinA || . sUtroditena vidhinA, kRtvA rAtryazanavarjanaM prayataH / yadi mriyate hi manuSyo, anazanaphalamevamApnoti / jAtyakAJcanavarNAbhA, udyadravisamaprabhAH / vaimAnikAH prajAyante, rAtribhojanavarjanAt // * artha- divasanA AThamA bhAgamAM sUryanuM teja maMda thAya che. tyAre nakta kALa gaNAya che. tethI te vakhate bhAjana karavu nahIM, kAraNa ke te rAtrI bheAjana gaNAya che. divasa, pakSa, mAsa, cAramAsa, chamAsa ane eka varSa paryaMta je rAtrI bhAjana karatA nathI te manuSya vaiSNava matamAM pUNyazALI gaNAya che. vaLI huM yudhiSThira ! vivekI evA gRhasthAzramI ane vizeSe karI tapasvie rAtrIe pANI paNa pIvu nahIM. jo sUtramAM kahelA vidhi pramANe je manuSya prayatna pUrvaka rAtrI leAjananA tyAga karI 15
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ (226) zrIsupA nAcaritra. maraNa pAme che. tA te prANI anazana karavAnu phUla pAme che. temaja rAtrI bheAjananA tyAga karavAthI uttama suvarNa samAna kAMtivALA ane utkraya pAmatA sUrya samAna tejasvI evA vemAnika devezamAM te utpanna thAya che. " vaLI jee A vratane grahaNa karI pazcAt tenI virAdhanA kare che, athavA aticAravALuM kare che, teo du:khe bedha karavA lAyaka kalmiSi devatAomAM utpanna thAya che. A pramANe upadeza sAMbhaLI dattavaNike rAtrI bhAjananA niyama lIdhA. mATe suzrAvakAe bhAjanathI rAtrI bhAjananA tyAga karavA ane karmathI aMgArAdika vepAra karmaneA tyAga karavA. temaja dvitIya guNuvratadhArI purUSe ati kaThAra karmonA paNa sarvathA tyAga karavA ucita che. vaLI bhAgeApabhAgathI virakata thayelA, svAdhyAya, dhyAnakriyAemAM tatpara thayelA ane guNurUpI ratnane dhAraNa karatA evA je munie kaSAyeAthI zAMta thayA che. tene anekavAra namaskAra. vaLI De dAnaviya ! jee A leAkamAM aticAra rahita dvitIya guNuvrata pALe che teo TuMka samayamAM sureMdra lakSmInA bhAga pAtra thAya che. itibhojanataH karmato'pi sAticAraM dvitIyaM guNavataM samAptam // === vimalazrAvakanI kathA. . anartha 'DaviramaNavrata. dAnaviya rAjAe prazna karyo ke hai dayAsAgara ! have trIjA guNuvratanuM svarUpa dRSTAMta sahita sa MbhaLAvA, zrI supA prabhu e lyA, he rAjan ! upadeza zravaNu karavAmAM tu kharuM zraddhALu che. vaLI tu upadezane lAyaka che. mATe sAvadhAna thai vaNu kara. mana ne
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimalanIkaLyA. (27) mATe je zastra, agni, muzala (sAMbeluM) vagere ghAtaka vastuo anyane ApavI athavA apAvavI tene anarthadaMDa nAme trIjuM guNavrata kahyuM che. temaja je prANuM jainamatamAM rakata thaI trIjuM guNavrata aticAra rahita pALe che te vimala zrAvakanI mAphaka svarga ane mokSanAM sukha meLave che. A bharata kSetramAM sumana (paMDita-pupa) thI udghasAya mAna temaja aneka prakAranA vilAsonI vimaladaSTAMta, zobhA jemAM rahelI che, ane bahu vistAra vALA zAla (kille-vRkSo) vaDe suzobhita naMdanavana samAna kuzalasthala nAme nagara che. temAM bhUmaMDalane AnaMda dAyaka kuvalayacaMdra nAme zreNI che. zIlaguNasaMpanna evI AnaMdazrI nAme tenI strI che. tene vimala ane sahadeva nAme be putra thayA. temAM vimala bahu guNavAnuM hatuM ane sahadeva durAcArI hatuM. paraMtu teone paraspara bahu prIti hatI. tethI bane ramavA mATe sAthe jAya che, ane bhaNavA paNa sAthe ja jAya che. temaja vepAra vigere dareka kAryo sAthe ja kare che. eka divasa banne bhAIo rathamAM besI udyAnamAM gayA, ane phala puteo vaNatA hatA, tevAmAM munidarzana. tyAM AMbAnI nIce beThelA ratinA virahathI - kuza thayuM che zarIra jenuM evA kAmadeva samAna eka munIMdrane temaNe joyA. tyArabAda temanuM darzana karI bahu AnaMda mAnatA evA te banne jaNa munIMdranA caraNa kamalamAM vaMdana karI nIce beThA. munie paNa dhyAnanI samApti thayA bAda dharma lAbha Ape. vaLI je maganA osAmaNane lAyaka hoya teone miSTAnna AhAra hitakArI thatuM nathI. ema jANI munie temane lAyaka dharma dezanA prAraMbha karyo,
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ (228) zrIsupArzvanAthacaritra jemake-he bhavyAtmAo! dayA jemAM mukhya hoya te dharma kahevAya, temaja jenI aMdara aDhAra deSa na hoya te deva ane temAM kuzaLatA jemaNe meLavI hoya te sadagurU kahevAya. A traNa ratnane ja zivamArga kahyA che. dareka ThekANe dharma evA nAmAkSarene sarva manuSya sAMbhaLe che, paraMtu temAMthI koIkaja AtmAthI prANu paramArtha jANe che. vaLI durgati rUpa nagaramAM prayANa karatA samagra prANIone aTakAvIne zubha sthAnamAM laI jAya te dharma kahevAya. temaja jenuM sevana karavAthI samasta jIvAtmAo svarga ane mokSanuM sukha meLavI zake te dharma kahevAya. vaLI bhinna bhinna zAstrone lIdhe darzanakAroe vividha prakAranuM dharma svarUpa kahyuM che. paraMtu pUrvApara vidha rahita je hoya te dharma mukhyatAe buddhimAna purUSae grahaNa kara. vaLI gAmAMtara jatA purUSane gAmAMtara javAnA bahu rastAo Ave che paNa te anya mArgone tyAga karI jema sugamamAge jAya che. tema buddhimAm purUSa bahu prakAranA dharmo hovA chatAM paNa mokSanagaranA heturUpa dharmane svIkAre che. jema buddhihIna mugalAo tRSAne lIdhe kSAra bhUmimAM jala buddhi mAne che, tema avivekI prANI adharmamAM paNa buddhi mAne che. vaLI je prANInAM netra vivekarUpa aMjanathI prakRddhi thAya che te purUSa pUrvApara vicAra karI saddharmane grahaNa kare che. jema jIvarahita deha kArya sAdhI zakatuM nathI tema sarvottama dayAvinA dharmanI siddhi thatI nathI vaLI te dayA jaina dharmamAM ja rahelI che. ema jANuM tame jaina dharmanuM ja AcaraNa kare. ane teja pramANe dharmanuM svarUpa huM kahuM chuM te tame sAvadhAna thaI zravaNa karo. rAga dveSathI utpanna thaelA evA samagra sAMsArika deSathI mukta thayelA ane cetrIza atizaya vaDe vibhUSita evA jIteMdra bhagavAna che. temaja traNa gairavane
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimalanImyA. (29) jemaNe tyAga karyo che, traNa guptinA rakSaNa karanAra, iMdriyA jemaNe vaza karI che, mamatvanA jemaNe tyAga karyAM che, nidhi pramANe vihAra karavAvALA, madhyastha vigere vizuddha guNeAnA AdhArabhUta, sattvazAlI ane gItA evA je gurUe hAya che, teone A saMsArasAgara taravAmAM nAva samAna upakAro kahyA che. A pramANe munIMdranu vacana sAMbhaLI duSkarma dUra thavAthI vizuddha pariNAmane dhAraNa karatA evA tenA hRdayamAM deva, gurU ane dharUpI traNa ratna sthira thayAM, tyArabAda dura evA muni dharmanI dhu MsarI vahana karavAmAM azakta hAvAthI te anne jaNe samyaktvAdi dhamasevana. khAra prakAranA zrAvaka dharmanA svIkAra karyo. vizeSa prakAre trijA guNuvratanuM svarUpa teonA pUchavAthI munie cAre prakAranA bheda sahita sabhaLAvyuM. te pramANe pote samajIne gurUne namaskAra karI ane bhAie peAtAne ghera gayA. tyArabAda Artta dhyAna tathA madyAdi pAMca prakAranA pramAda teo sevatA nathI. temaja zastra keAIne ApatA nathI. sAvadya upadeza paNu kAine ApatA nathI. te bannemAM vimalanA svabhAva bahu sarala hatA ane sahadevanA svabhAva ghaNeA caMcala hatA. temaja krIDA karavAmAM te bahu leAlupa hAvAthI dharmamAM bahu pramAdI thayA. eka divasa te banne bhAIo uttama karIyANuM lai pUrva dezamAM vepAra mATe nIkaLyA. artha mAge cAlatAM eka pathika maLyo. teNe vimalane puchyuM bhAI ! siddho, kAMTAvinAnA, ghAsa pANI ane kASTa vigere jyAM sulabha DAya tevA mArge amane batAvA. dharmakArya mAM dakSa evA te vimala pathikanA samAgama.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ (230). zrIsupArzvanAthacaritra. be, mArga saMbaMdhI keIpaNa hakIkata svArA jANavAmAM nathI. pharIthI pathike pUchayuM he zeTha! tame kaye gAma jAo che? vimala be, jyAM karIyANuM meMghA bhAve vecAze tyAM amAre javuM che. vaLI pharIthI pathika belyo, zeThajI! Apa kayA nagaramAM raho cho? maherabAnI karI ApanA nagaranuM nAma te kahe. pachI vimala bele, rAjadhAnImAM hArUM nagara nathI. pathika be, paNa ApanI sAthe AvIza. tyAre vimala be, emAM ame zuM kahIe ? jevI tahArI IcchA. te sAMbhaLI pathika paNa tenI sAthe cAlate thaye. AgaLa cAlatAM eka nagara AvyuM. te nagaranI bahAra eka udyAnamAM teoe mukAma karyo. ane rasoI mATe agni saLagAvyuM, eTalAmAM keTalAka karoe pANI vigere sAmagrI paNa taiyAra karI. tyArabAda pathike rasoI mATe vimalano pAse jaI agni mAge. eTale vimale kahyuM bhAI ! tAhe ahIM jamaje paraMtu ame koIne devatA ApatA nathI, kAraNake agni vigerenA dAnane zAstramAM niSedha karyo che. jemake- ' na grAhyANi na deyAni, paJca dravyANi paNDitaiH / - agnirviSaM tathA zastraM, madyaM mAMsaM ca paJcamam // artha--agni, viSa, zastra, marI ane mAMsa e pAMca vastuo paMDita purUSAe levI nahIM temaja ApavI paNa nahIM." A pramANe vimalanuM vacana sAMbhaLI kodhinI mAphaka te bolavA lAgyo re dhRSTa ! khoTA dharmane ADaMbara karanAra, he mUDha! hArI AgaLa A pramANe asatya bolatAM tuM lajavAto nathI ? vaLI AvI rIte bolatAM hane kaMIpaNa vicAra nathI Avate? ema kahI teNe pitAnuM zarIra eTaluM badhuM vadhAryuM ke tenA bhayane lIdhe AkAza paNa uMcuM gayuM hoya tema jaNAvA lAgyuM ane tevA
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimalanI kathA. (21) prakAranI abhuta AkRti joIne sarva leke bhaya pAmI tyAMthI nAzI gayA. tyArabAda te pathike vimalane kahyuM ke je tyAre jIvavAnI IcchA hoya temane agni Apa. kAraNake hane bahu bhUkha lAgI che. mATe agnimAM manuSyanuM mAMsa rAMdhIne huM bhajana karI tRpta thAuM. vimala balya, jema hane egya lAge tema karI kAraNake A dunIyAmAM dareka janmelAM prANuonuM maraNa te jarUra thavAnuM che emAM kaMI saMdeha nathI. vaLI niyamane bhaMga karavAthI avazya dharmane nAza thAya che. ane dharmane lepa thavAthI hajAro bhavamAM aneka duHkha utpanna thAya che. paraMtu niyamavALA prANInuM maraNa thavAthI tene kiciMtu mAtra paNa duHkha thatuM nathI. mATe tyAre je karavuM hoya tema kara. paraMtu mahArA niyama bhaMga huM nahIM karuM. A pramANe vimalanuM pairya jANI vikarALa svarUpane saMhAra karI pitAnuM divya svarUpa pragaTa karI te dIvyasvarUpa, pathika belyA, he mahAzaya ! lhane dhanya che. tyAre manuSya bhava paNa saphaLa che. deva sabhAmAM devanI maLe zakeMdra mhArI stuti karatuM hatuM ke, vimala zrAvaka dharmamAM bahu daDha che. ane trIjA guNavratathI hene zubhata karavAne deva athavA dAnava paNa samartha nathI. te sAMbhaLI hane azraddhA thaI tethI huM hane calita karavA mATe ahIM Avyo chuM. maheM hane bahu pUchayuM te paNa tuM hArA niyamathI calita thaye nahIM, mATe huM hArI upara tuSTa thayo chuM. tethI hArI IcchA pramANe tuM varadAna mAga. vimala be mahArA niyamanI parIkSA mATe huM A prayAsa karyo temaja huM hAruM divya svarUpe pragaTa karyuM tethI mahane sarva maLI cUkyuM che. paraMtu eTalI hArI prArthanA che ke, dharmamAM sArI rIte tuM pravRtti karaje. vaLI ghaNA leke tapa
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) zrIsupArzvanAthatharitra. zcaryA kare che. temaja maMtrAdika vidyAone japa kare che, te paNa keAI viralAone ja devatAo darzana Ape che. tyArabAda deva e je ke hAre kaI prakAranI IcchA nathI tepaNa tvane A eka dIvya maNi huM ApuM chuM. tene tuM kRpA karI svIkAra kara. vaLI A maNina prabhAva e che ke, tenI sAthe ghaselA jaLanA sparzathI dareka sarpanuM viSa utarI jAya che. ema kahI vimalanI IcachA nahotI te paNa baLAtkAre henA oDhavAnA vastra sAthe te maNine bAMdhIne te deva havamAM gaye. ane zadanI AgaLa teNe sarva vRttAMta nivedana karyuM. , ' vimalazreSThIe paNa bama pADIne sahadeva vigere nAzI ga elA sarve lekone potAnI pAse bolAvyA. nagaramAM praveza. teo paNa tene zabda sAMbhaLI tenI pAse AvyA. ane pathikanuM vRttAMta pUchavA lAgyA. eTale vimale vistArapUrvaka pathikanI vArtA kahI. tethI teo bahu khuzI thayA. pachI teoe bhaktivaDe jIneMdra bhagavAnane vaMdana karI muni mahArAjanAM darzana karyA bAda potAnA parivAra sahita bhajana karyuM. tyArabAda tyAMthI mukAma uThAvI nagara tarapha cAlyA, ane daravAjAmAM teo praveza karatA hatA, teTalAmAM vANIyAo pitA potAnI dukAne baMdha karI utAvaLathI tALAM detA hatA, tene khaDakhaDATa teonA sAMbhaLavAmAM AvyuM. vaLI eka tarapha sajaja karelA ghoDAe jovAmAM AvyA temaja aneka subhaTevaDe suzobhita ratha ane cAre tarapha pharatA ane taiyAra karelA hastio paNa teone dekhAvA lAgyA. zastradhArI aneka sainike sahita senApati paNa pitAne kAryakrama darzAvI rahyo hate. te jaI vimale keIka nagaravAsIne pUchayuM. bhAI! ahIM zuM che? A sarve leke nagaranI aMdara zAmATe khaLabhaLI uThazya che
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicalanI kA. (233) vaLI A sarve leke dukAne kema baMdha kare che? A nagaranA daravAjA kema baMdha karyA che? temaja A subhaTakillA upara kema ubhA rahyA che? zuM svarAjya ke pararAjya athavA te banethI kaMI bhaya thaye che ? kiMvA rAjAne kaMIpaNa daivI Apatti AvI paDI che? tyArabAda te nagaravAsI purUSe vimalanA kAnamAM kahyuM ke A nagaramAM traNa lokamAM vikhyAta e purUSakumArane sarpadaMza. tama nAme rAjA che, rUpamAM kAmadeva samAna arimala nAme hene eka putra che. te pitAnA zayana gRhamAM sute hate. tevAmAM hene eka duSTa sarSa karaDe che. te joI tenI strIe pokAra karyo. tethI hene parijana tyAM AvI pahoMce ane tapAsa karyo teTalAmAM te sarpa keIpaNuM ThekANe nAzI gaye, A vAta rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvI ke tarataja te paNa tyAM AvyA. akasmAt maDadA samAna potAnA putrane joI te mUchita thaI gayo ane potAnA putranA prANanuM haraNa karanAra evA te sarpanI pAchaLa javA mATe tenuM anukaraNa karate hoya ne zuM! tema te pRthvI upara ALoTavA lAge. temaja pitAnI rANIo ane nagaranAM leke paNa ati karUNa svare rUdana karavA lAgyAM. temaja maMtrIoe dareka sthAnethI maMtravedI lekene belAvyA. teoe paNa jaladI tyAM AvIne pitapotAnA maMtra taMtranA prayoga karyA paraMtu tethI viSa utaravAmAM kaMIpaNa phAyado jaNAtuM nathI. vaLI jaLAdikanA zIta pacArathI rAjA paNa mahAmuzIbate svastha thayela che. ane pradhAnAdine kahevA lAge ke je keIpaNa prakAre A kumAranuM maraNa thaze te huM tenA pahelAM citAmAM praveza karIza. e mahAre nizcaya che. ema tame sarve jANe. A pramANe rAjAnuM vacana sAMbhaLI sarve leke
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ (234) thI supArzvanAthacaritra, gabharAI gayA. ane aneka upacAra karavA lAgyA vaLI rAjAe paNa nagaramAM A pramANe paTahazeSaNuM karAvI che ke je kumArane sajIvana kare hene arthe rAjya ApavuM. te sAMbhaLI sahadeve vimalane kahyuM ke ThIka che tame upacAra kare ApaNe pAse devatAe Apele maNi maNine prabhAva che tene pANI sAthe ghasIne te pANI chAMTe jethI kumAra sajIvana thaze ane ApaNane adhuM rAjya maLaze. vimala bolyA bhAI! A maheoTA pramANavALA parigrahane Azraya kare ApaNane cagya nathI. vaLI doSanuM mukhya kAraNabhUta A rAjyanuM paNa ApaNe zuM prajana che ! e pramANe vimalanuM vacana sAMbhaLI sahadeva jo tame rAjya meLavIne ApaNuM kuTuMbanuM daridra jaladI dUra kare. temaja rAjakumArane jIvate karI maNi ratanuM mAhAsya paNa ApaNe joIe. vaLI koIpaNa prakAre A rAjakumAra sajIvana thaze te dharma paNa pAmaze. ema sahadevanuM vacana sAMbhaLI vimala mAna rahyo. eTale sahadeve vimalanA vastranI gAMTha choDI maNi laI lIdho. ane bahu khuzI thai teNe dhoSaNA karatA nagArAne sparza karyo. tethI rAja purUSe tene rAjakumAra pAse laI gayA. pachI sahadeve pANImAM maNi ghasIne kumArane chAMTayuM ke nidrAmAMthI jAgrata thaelAnI mAphaka te kumAra dizAomAM daSTi pheravavA lAgyuM, ane potAnI pAse ubhelA sarve lekene joI potAnI mAtAne teNe pUchayuM ke, A sarve leke ahIM kema AvyA che ! pachI harSane lIdhe azru dhAzane vahana karatI evI tenI mAtAe vistArapUrvaka sarva vRttAMta nivedana karyuM. tyArabAda sahadevane ardha rAjya ApavA mATe rAjAe prArthanA
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimalatI kathA. (235) karI. eTale sahadeva AlyA huM rAjanI vimala nAme mhArA mhoTA bhAI che tenA prabhAvathI A kumAra sajIvana thayA che. vaLI te peAtAnA parivAra sahita cATAmAM beThA che. mATe hene ahIM jaldI khelAveA. ane tenA upara tame smA prasAda kare. pachI rAjA pAte sahadevanI sAthe hAthI upara besI tyAM gayA ane vimalane joi hAthI uparathI nIce utarI tene bheTI vinayapUrvaka ANye. huM paropakArI ! atiddIna avasthAmAM luThatA evA hune huM' prANabhikSA ApI che. mATe kRpA karI mhArU AMgaNuM tame pavitra kare. e pramANe rAjA vinayapUrvaka jema jema prArthanA kare che tema tema vimalanA hRdayamAM zalyanI mAphaka vrata saMbaMdhI aticAra sphure che. pachI vimala khelyAM huM narAdhIza ! mA upakAra tA sahadevano che, mATe jema Apane ceAgya lAge tevI rIte tame tenA satkAra karo. tyArabAda rAjAe vimalanA hAtha pakaDI tene hAthI upara besAya. ane peAtAnA mahelamAM laI gayA. khAda anya leAkeAne vidyAya karI sahadeva sahita vima lane snAnAdika karAvI bhAjana karAvyu', pachI pAna seApArI mukhavAsa thayA bAda rAjAe vimalane kahyu ke peAtAnA pUNyabaLathI prApta thayeluM evuM A ardha rAjya tame grahaNa karI. khAda vimala olyA ATalu mhATu zAsana amane cegya nathI. kAraNake aMza mAtra paNa rAjya amane ka2e nahIM teA samRddhi yukta madha rAjya kema kalpe ! kemake jenI aMdara ekatA prathama pracaMDa kArya karavAnAM ane bIjI tarapha niyamathI adhika lakSmInA bhAgarUpa pAMcamA vratanA aticAra lAge mATe rAjyanuM amAre kaipaNa prayAjana nathI. tyArabAda sahadevanI IcchA jANI rAjA melyA hai sahadeva ! vimala ane rAjAnI mulAkAta.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) zrIsupAzvanAtha tri. amAre najIkane upakArI te tuM che mATe rAjayadAna. A ardha rAjya amArA kahyA pramANe tuM grahaNa kara. sahadeva be ApanuM vacana satya karo. rAjAe mahela, ratha, ghoDA ane hAthI vigerene vibhAga karI te sarve sahadevane arpaNa karyuM. ane vimalanI IcchA nahotI te paNa tene nagarazeThanI padavI ApI. tyArabAda teoe patAnA mAtApitAdika parivArane potAnI pAse belA. bAda vimala pote dharma kAryamAM divase nirgamana karI AtmasAdhana karate hate. have rAjya, deza ane viSaya sukhamAM lubdha thaI sahadeva niraMkuzapaNe malina kAryomAM niSphara thaI gaye. ane potAnA gAmamAM phAjala paDelI jamInane thaDe kara laI kheDAvavA lAgyA. temaja pAse dhADa paDAvI pararAjyanAM gAmaDAMo luMTAve che. ane keTalAMka gAmaDAM bhAgI naMkhAve che. vaLI potAnA rAjAne duSTa upadeza Ape che ke A leke bahu dhanavAnuM che tethI teone daMDAdikathI kSINa karavA joIe. ane bIjA kare paNa vadhAravA joIe. A pramANe sahadevanuM duSTa caritra joI vimale tene ekAMtamAM lAvIne kahyuM ke huM poteja anartha daMDane niyama lIdho che chatAM temAM tuM aticAra kema lagADe che? vaLI vizeSamAM eTaluM jANavuM joIe ke manuSya bhavamAM eka tarapha prANIonA zarIrane vikarALa vAghaNanI mAphaka ghuIra zabda karI jarA rUpI rAkSiNe krodhAyamAna thaI vaLage che. tyAre bIjI tarapha dArUNa du:khadAyaka vyAdhio suMdara dehamAM DAkinInI peThe hamezAM AnaMdapUrvaka nRtya kare che. temaja bhayaMkara maraNarUpI mahA rAkSasa jatA, AvatA, khAtA, pitA ane sUtelA evA prANIonuM chala hamezAM zodhyA kare che. vaLI dhana, jIvita ane baMdhuone 'vinAza karavAmAM samartha evA bIjA paNa ghaNuM upadrava prANI
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimalanIkayA. ( 239 ) mAtranI samIpamAM sadAkALa rahyA che. mATe huM bandhu ? parabhavamAM jo tane sukhanI icchA hAya te bahu durlabha evI anartha IMDa viratine tu kRSita karIza nahIM. have AthI vadhAre zu kahevu? te sAMbhaLI sahadeva melyA. jo huM A pramANe rAjAne upadeza na Apu te jarUra A rAjA mhArI upara kepAyamAna thAya. vaLI hArA A upadeza te jaLathI bharelA ghaDAnI upara paDatI evI jaladhArAnI mAphaka bahAra pharyo kare che. enAthI mhane kaMI paNa. asara thavAnI nathI. mA pramANe sahadevanA nizcaya jANI. vimale te viSayamAM mAnabhAva svIkAryo. tyAra bAda svacchaMda pravRttine lIdhe sahadeva viratithI rahita thayA. ane jainamatamAM zraddhAhIna thaI gayA. temaja bahu krUra evA anatha daMDa peAte karavA lAgyA ane anyane upadeza ApI tenI ceAjanA karAvavA lAgyA. eka divasa niratha ka kAika purUSane bahu duHkhI karI tenuM sadhana peAtAne kabaje karI tene cheDI mUkyA. pachI bahu krodhAyamAna thaelA evA te purUSe lAga zeAdhIne adhamI evA te sahadevane ThAra mArI nAkhyA. ane te prathama narakabhUmimAM unna thayA. tyAMthI nIkaLI keTalIkavAra saMsAramAM bhramaNa karI aneka du:kha anubhavI chevaTe dIkSA laI samAdhipUrvaka sakaLakane kSaya karI te meAkSa sukha pAmaze, vaLI vizuddha pariNAmI vimalazreSThI askhalita rIte gRhidhanuM pAlana karI vidhipUrvaka paraleAkanA mArganI AArAdhanA karI svarga sukha pAmyA. mATe he bhavyaprANIe ? jevI rIte vimalazreSThIe niraticAra A vrata pALyuM tevI rIte anyajanAe paNa nira Mtara pALavu joie. // iti zrItRtIyaguNatranaparipAlane vimldanta samAsaH / U
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ (238) zrIsupArzvanAthacaritra. mitrananI thA. prathamakaMdarpotsarSaNavacanAticAra. dAnavirya rAjA be he bhagavan! have trIjA guNavatamAM prathama aticAranuM lakSaNa kaha, zrI supArzvaprabhu belyA he rAja- ? trIjuM guNavrata dhAraNa karI je purUSa kAmoddIpaka vacana bele che te mitrasenanI mAphaka saMsAramAM vAraMvAra janma dhAraNa kare che. bahu suMdara parva (gaDerI-utsavanA divaso) vaDe manahara, prANIonA hRdayane AnaMda ApanAra, ane mitrasenakathA. gADha rasavaDe utkRSTatA pAmelI zelaDInI lAkaDI samAna pratikAraka ayodhyA nAme nArI che. temAM IvAku rAjAonA vaMzamAM unna thayela, caMdra ane megarAnA puSpa samAna ujavala che kIrti jenI e jyacaMdra nAme rAjA che. priyadarzanA nAme zuddhazIlavatI tenI mukhya rANI che. caMdra nAme tene eka putra che te dharmakAryamAM bahu maMda che. vaLI te rAjAne senanAme purahita che ane mitrasena nAme tene putra che. have caMdrakumAra vaMsatarUtune lIdhe eka divasa mitrasena sAthe udyAnamAM pharavA gayA tyAM IlAyacInA vanathI vibhUSita kIDA zailanI eka suMdara zilA upara beThelA mahA tapasvI ane sarva saMgathI vimukta evA eka munInAM tene darzana thayAM. A mahaTe. egI che ema AkRti uparathI anumAna karI te banne jaNe temane namaskAra karyo. munie dharma lAbha ApI teonA hita mATe dharma dezanAno prAraMbha karyo. he bhavyAtmAo? jema marusthalamAM kamalethI vibhUSita sarovara ane daridrIne tyAM ciMtAmaNi ratna durlabha hoya che tema A saMsAramAM jainadharma sahita manuSya bhava
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ mitrasenanImyA. ( 239) pAmavA ahu durlabha che. vaLI te dharma rAgadveSAdikathI mukta thaelA aneMdrabhagavAne tyAgI ane gRhasthanA bhedavaDe e prakAranA kahyo che. temaja daza tathA khAra prakAre paNa vaNuM byA che. ema kahI pAte paNa yathArtha dareka bhedanA upadeza Apyo. te sAMbhaLI sunidharma pALavAne azakta hAvAthI te bannejaNe sAthe gRhasthU dharma nA svIkAra karyo. eka divasa mitrasene kumArane ekAMtamAM kahyu ke jo tamhArI AjJA hoya teA koI apUrva kAtuka huM batAvu. kumAra khelyA thArI marajI, emAM mhane kai harakata nathI. pachI madhyarAtrAnA samaye mitrasene ziyALane zabda karyA. te svara sAMbhaLI bIjA ziyALIe bahAra medAnamAM AvI uMcA svare khelavA maMDI gayA. jethI sarva leAkeA nidramAMthI jAgI uThyA. te khaLabhaLATane lIdhe kukaDAo paNa khelavA lAgyA. te uparathI leAkeAe jANyu` ke have rAtrI gheADI rahI che. vaLI kabutara paNa jAgrata thaI khelavA lAgyAM. jethI dRDha zIlavALI evI strIo paNa kAmAtura thaI gaI. pachI cadrakumAre mitrasenane samajAvye ke A pramANe tyAre kAi vakhata AcaraNu karavuM nahIM. kAraNa ke trIjA guNavratamAM A prathama aticAra kahelA che. ema kumAre ghaNA upadeza ApyA tApaNu mitrasena tenAthI aTakayeA nahIM, ulaTA kAma bhAvanAmAM bahu Asakta thayA. chevaTe cadrakumAre krIDA rasamAM bahu vyagra joi teno tyAga karyo. eka divasa jenA pati gAma gaelA hatA evI eka bhadranI strI mitrasenanA jovAmAM AvI ke tarataja durAcAranI zikSA. teNe te sronI AgaLa kAmakrIDAnI ceSTA karI. tethI te strI kAmAtura thaI tenAja mitrasenane camatkAra.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupArzvanAtharitra, vinA tenA dIyara tyAM AvI pahoMcyA narka bahu krodhAtura thaI tenA tiraskAra karavA vRSTI A suzIlA evI garIma strIne huM kAmAtura ma kahI teNe mitrasenane gADha aMdhanA vaDe jakaDI lIdhe na kahyuM ke tuM cadrakumAranA khAsa mitra che tethI hane mAratA nathI. nahIM teA khIjAne jIvatA javA ghauMnahIM. A vAta caMdrakumAranA jANavAmAM AvI eTale kumAre tene tenI pAsethI choDAvyeA ane tene tenA ghera mAkalI dIdhA. pachI kumAre tene zikSA ApI ke huM mitra ? A leAkamAM paNa hane aticAra rUpI vRkSanuM puSpa prApta thayuM. temaja paraleAkamAM paNa pracaMDa du:khadAyaka enu phUla hune prApta thaze. kAraNa ke nheM hyune ahu vArca hatA te paNa tu aticArathI viramyA nahIM tenuM A pariNAma AvyuM. hajI paNa tu arjubhagavAna ane jJAnI sadgurUnu smaraNa kara. temaja peAtAnA duzcaritranI AlAcanA kara. ane sarva prANIonI kSamA mAga. te sAMbhaLI mitrasena beOA priyama dhu! daDha khadhanAnI pIDAne lIdhe huM bahu du:khI chuM, tethI khIjuM kaMipaNa mhane sAMbhaLatu nathI. mATe mhArA du:khanA khIjo kAipaNa upAya tu kara, ema khelatA te maraNa pAmIne viMdhyAcaLamAM hastIpaNe utpanna thayeA. te bhavamAM AyuSa pUrNa karI bIjA ATha bhava karIne te siddhi padma pAmaze. cadrakumAra paNa niraticAra zrAvaka dharma mArAdhI vidhipUrvaka dIkSA pALI aMte samAdhi sahita mAkSa sukha pAmyA. // iti zrItRtIyaguNavate prathamAtIcAravipAke mitrasena - kathAnakaM samAptam // FOO ( 238 )
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ sihavaNikanIkathA. (ra ) siMhavaNikUnIkathA. - dvitIya kAticAra. dAnavirya rAjAe prazna karyo ke, he jagadagurU! trIjA guNa gatamAM bIjA aticAranuM svarUpa draSTAMta sahita sAMbhaLavA mahArI IcchA che te Apa kRpA karIne amane kahe. zrI supArzvaprabhu belyA, he rAjana ! netrAdika aMgonA nAnA prakAranA vikAra sahita je ceSTA karavI tene kekuca kaheluM che te kakuyane viTa purUSAdikanI mAphaka je purUSa kare che te siMhavaNikanI mAphaka bahu duHkhI thAya che. A bharatakSetramAM bahu pA (5) - (pavitra purUSa pAMdaDAM)vaDe suzobhita, lakSamInuM suMdara sthAnabhUta ane rAjahaMsothI virAjIta paddha samAna potanapura nAme suprasiddha nagara che. temAM kubera samAna bahu dhanADhya dhanada nAme zreNI rahe che. samazrI nAme tenI strI che. siMha nAme tene eka putra che. ane janmathIja sahadeva nAme tene eka mitra che. have eka divasa ramavA mATe siMha pitAnA mitra sAthe ratisAgara nAme udyAnamAM gaye. tyAM AgaLa suMdara latAmaMDapamAM vividha vilAsapUrvaka te banne jaNa krIDA karatA hatA. tevAmAM tyAM madhura dhvani teonA sAMbhaLavAmAM AvyuM. tyArabAda teo te zabdanA anusAre AgaLa jatA hatA evAmAM eka sUri mahArAjanAM darzana thayAM. vaLI sUradranI AsapAsa bahu munio beThA hatA, tethI te tArAmaMDala sahita caMdramAnuM anukaraNa karatA hatA. temaja bhavya prANIone svarga ane mokSamArgane upadeza ApatA jANe mUrtimAnuM dharmarAjA heyane zuM ? evA te sUrIzvarane namaskAra karI mitra sahita siMhakumAra tyAM beThe. ane
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) zrI supArzvanAtha caritra. avasara jeI sUrIzvarane teNe eka prazna pUchyuM. he bhagavan! mahArA eka saMzayane dUra karavA tame kRpA kare. dharmakArya karavAthI koIpaNa purUSa lakSamIthI bhraSTa thAya khare! muni belyA, lAbhanA aMtarAya thI tema paNa thAya che. siMha , je dhama purUSa paNa lamIhIna thAya te kalezanA kAraNabhUta evA dharmane karavAnuM zuM phala munIMdra bolyA, je ke dharmAtarAyanA doSathI lakSamIne nAza thAya che paraMtu je nizcayapUrvaka dharma kare te pharIthI paNa dharmanA prabhAvathI vizeSa dhana prApta thAya che. temAM munidAsa zreSThInuM daSTAMta sAvadhAna thaI tuM sAMbhaLa. devakae nirmANa karelA, ati unnata ane uttala vaDe vibhUSita mathurA nAmanagaramAM munidAsa munidAsa zreNI. nAme eka zreNI hatuM. jenA vaibhavanuM pramANa paNa ajJAta hatuM, arthAt tenI pAse dravya ghaNuM hatuM. temaja tenuM samyakatva paNa bahu vizuddha hatuM. keTaleka samaya gayA bAda kaI karmane lIdhe anukame tene sarva vaibhava naSTa thaye. tethI te dareka ThekANe apamAnane pAtra thaI paDe. temaja rAjA, baMdhu, putra ane potAnI strIne paNa te apriya thaI paDe! eTaluM ja nahIM paraMtu tene koI pratyuttara paNa ApatA nathI. tene paNa te zreSThI pitAne niyama cukato nathI. vaLI hamezAM traNe kALamAM uttama bhAvavaDe pote baMdhAvelA maMdiramAM jIteMdra bhagavAnanI pUjA kare che. te joI bahu duHkhI thatA tenA putre kahevA lAgyA ke, he pitAjI! have pUjA karavI baMdha kare te bahu sAruM kAraNake teTalo samaya tame vepAramAM reke to bhejana jeTaluM dravya pedA kare. vaLI ame anya gRhasthone tyAM cAkarI karIne vastrAdika sarva upArjana karIzuM, ane bhagavAnanI pUjAnuM phaLa te tahe ahIMyAja joyuM, chatAM paNa haju ene chuTake karatA nathI, tame ATalI avasthA gALI to paNa mUDhane mUDha jevA rahyA!
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMhavaNikanIkathA. (243) zeThe javAba ApyA, bhAie ! mA pramANe khelavu tastune lAyaka nathI. kAraNake dharmanA tyAga karavAthI koipaNa samaye kArya siddhi thatI nathI. vaLI dharma ka2e chate A janmamAM hune je dAridradu:kha prApta thayuM che te pUrva janmanA pApanA prabhAva che. zAstrakAra kahe che ke-- zeTha dRDha nizcaya. suMdaradhammarayANavi, visamaM vihivilasiyaM samAvaDai / jaM tattha kAraNamiNaM, annabhave khaMDio dhammo || artha --suMdara dharma mAM rAgI banelA evA bhavya prANIone paNa dhruva taraphathI viSama du:kha AvI paDe che, tenuM kAraNa anya bhavamAM khaMDita karelA dharma gaNAya che." mATe lakSmI cAlI jAya, badhue chuTA paDe, ane leAkeAmAM apamAna thAya paraMtu jInapUjAnA tyAga te huM karIza nahIM, kAraNake jInapUjAnuM phUla tA svarga ane meAkSadAyaka thAya che. mATe tame paNa temAM AdaravALA thAo. e pramANe zeThanu vacana sAMbhaLI te leAkeA kahevA lAgyA ke, jema jema tame jInapUjA karA che tema tema tamhAre tyAM dAridrayarUpI vRkSa bahu phaladAyaka thAya che. e pramANe leAkApavAda jANI dharmanI helanA thAya che ema samajI zreSThI potAnuM nagara cheADI najIkanA gAmamAM rahevA gayA. tyAM paNa traNe kAla gRha maMdiramAM jIna pratimAnI niravadya pUjA kare che. tyArabAda caturmAsamAM zeTha mathurAmAM gayA. tyAM derAsaramAM darzIna karavA jatA hatA. tevAmAM jInadhama bhAvanA maMdiranA dvAramAM beThelI mAlaNe kahyu ke, zeThajI ! cAra serInA sudara A puSpahAra letA jAo ane aneMdra bhagavAnanI pUjA karI. peAtAnI pAse
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ (244) zrIsupArzvanAthacaritra. paisA nahIM hovAthI zeThe nA pADI, eTale te pharIthI belI, A mahArA zarIre paherelA sarve alaMkAra ApanI maherabAnIthI thayelA che. have mahAre paisAnI darakAra nathI. vaLI prathama Apa jevIrIte puSpa laI pUjA karatA hatA tevI ja rIte hAla paNa puSpa laI bhagavAnanI pUjA karo. huM tamane puNya mATe puSpa ApuM chuM. mahAre kaMIpaNa levuM devuM nathI. pachI zreNIe potAnA hAthamAM puSpa laI nadhikI pATha bhaNI vidhipUrvaka bhagavAnanI pAse gayA, atyaMta bhaktibhAvathI romAMcarUpI kacakane dhAraNa karatA evA te zreSThIe jIrne bhagavAnanI pUjA karI ane hRdayamAM bhAvane lAvavA lAgyA. ahA ! mahane dhanya che. kAraNake anAdi apAra evA A saMsAra sAgaramAM aneka janmamAM paNa durlabha evuM dharmarUpI nAva mane prApta thayuM che. dharmanA prabhAvathI janmAMtaramAM paNa bhavyaprANio durgati pAmatA nathI. apUrva ciMtAmaNI ane - kalpavRkSa paNa dharma ja che. vaLI dharma eja uttama maMtra che. dharma mAMja utkRSTa amRta raheluM che. temaja upakAranI apekSA rahita leke nA hita mATe jeo dharmopadeza Ape che teone bhAva pUrvaka vAraMvAra namaskAra. vaLI vimAnamAM vAsa kare sulabha che, eka chatravALI pRthvInuM rAjya paNa sulabha che, paraMtu samagralakamAM manuSyane jainadharma maLa bahu durlabha che. te paNa mane prApta thaye che. mATe te dharma vinA bIjA keInI paNa mahAre jarUra nathI, ema ciMtavana karI teNe devavaMdana karyuM. tyArapachI munidAsa zreSThI vyAkhyAnazALAmAM gayA. ane tyAM bhavya prANIone dharmane upadeza ApatA sUrine upadeza. sUri mahArAjanAM darzana karyuM. pachI vaMdana karI pote dUra ubhe rahyo. eTale sUrie paNa uce svare AdarapUrvaka dharmalAbha ApI te zeThane uddezIne upade.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMhavaNikanIkyA. (245). ane prAraMbha karyo samudramAM paDelA ratnanI peThe A saMsAramAM manu Syabhava bahu durlabha che. mATe bhavyAtmAoe manuSya bhava pAmIne sugatinA mArgamAM yatna kare che bhagavAnanI pUjA,vrata pALavAmAM prIti, sAmAyika ane pauSadhamAM prayAsa karo, supAtramAM dAnabuddhi, uttama tIrthomAM gamana, ane munionI sevA e suga tino mArga che. e pramANe bahu vistArathI sUrie dezanA ApI. tyArabAda vairAgyathI kheMcAyuM che citta jenuM evuM te zreSThI sUrinI AgaLa hAtha joDI be, he bhagavAna ! ApanI kRpAthI hamezAM jIna pUjA karU chuM. paraMtu hArA putra hane hase che ane kahe che ke hevAta! hamezAM tame pUjA kare che paNa tenuM kaMI paNa phala dekhAtuM nathI. ulaTuM prathama meLaveluM dhana paNa gharamAMthI cAlyuM gayuM. temaja loko paNa emaja kahe che ke munidAsanuM dhana dharmathI naSTa thayuM. A pramANe ke dharmanI helanA kare che. paraMtu teonuM vacana kiMcit mAtra paNa mahArA hRdayamAM asara karatuM nathI. chatAM he muniMdra! teone sthira karavAne je kaMI paNa upAya hoya to huM sukhethI dharma karI zakuM. ema kahI zreNI mana rahyA. pachI sUrie upakAra jANe nirdoSa ane pATha siddha evA eka maMtrane upadeza Ape, ane hene vidhi batAvyA ke kALI caudazanI madhya rAtrIe smazAnamAM kAryotsargo ubhA rahI tamAre A maMtranuM smaraNa karavuM eTale muhUrta mAtramAM kapardi nAme yakSa pratyakSa thaI hane kaheze ke yogya varadAna mAgI tyAre hArI IcchA pramANe varadAna mAgavuM. ema kahI sUrie tyAMthI vihAra karyo. munidAsa zreSThI kALI caudazanI madhya rAtrIe smazAnamAM * gaye ane kAyotsarga karI vidhi pramANe kapadayakSa. sUrie ApelA maMtrane pATha karavA lAgyuM. kSaNa mAtramAM yakSa pragaTa thayo. zreSThIne kahyuM
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ (246) zrIsupArzvanAthacaritra. ke, vara mAga. zreSTI elyA, jo thArAmAM zakti hAya tA cAtumosanA divase mhe. cArasarIpuSpamAlAvaDe.jInezvaranI pUjA karI hatI tenuM kula mane Apa. te sAMbhaLI yakSe avadhijJAnanA upayAga karyo ane kahyuM ke, te pUjAnuM kula ApavA mATe huM samartha nathI, kAraNake bhAva pUrvaka pUSpanA eka hAra vaDe jInendra bhagavAnanI pUjA karI hAya tA tethI ahu suMdara ane vizALa evI svarga lakSmI pazu prApta thAya che te A cArasarAhAranI tA vAtaja zI karavI ? vaLI huM vyatara jAti tethI mA zivAya mojuM je kaMi joie te belA ! zreNI elyA, he yakSa ! mAtra thArA danathI huM... saMtuSTa thaye . tu hArA sthAnamAM cAhyA jA, tevI koI paNa vastu nathI ke je jainadharmanA prabhAvathI mhane nahIM maLe ? te sAMbhaLI yakSa khelyA, Apanu kahevuM satya che paraMtu mhArI zakti pramANe ApanuM vAtsalya mhAre karavu joIe, sAdharmika jANI zreSThIe tenuM vacana mAnya karyuM. pachI yakSa khelyA, tamhArA gharanA cAre khuNAomAM mhATA nidhAnA dATelA che. te tamhAre laI levA, ema kahI yakSa potAnA sthAnamAM gayA. prabhAtakALamAM zreSThI peAtAne ghera gayA ane peAtAnA putrAne kahyuM ke, jo tame dharma mAM buddhi pUjAnA prabhAva rAkho te A janmamAM paNa tenu pratyakSa phaLa huM tamane batAvu. putro khelyA, jo ema thAya teA tamArA dekhatAM ame khamaNeA dharma karavA taiyAra chIe, zreSThIe tene pratijJA karAvIne kahyuM ke, hammezAM trikAla jInamaMdiramAM darzana karavA javu ane pUjanAdika karyAM paNa tamAre niyamIta karavAM. te pramANe teoe kabula karyuM. eTale zreSThIe eka nidhAna khatAnyeA. pachI saMpUrNa sAnaiyethI bharele eka
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ sihaNuphanI kathA. (247) khajAnA joi mApanu kahevu satya che--ema kahI te kharu khuzI thayA ane hammezAM bhAvapUrvaka zeThanI AjJApramANe vartavA lAgyA. tyAraMpachI anukrame bAkInA peAtAnA gharanI andara rahelA traNe khajAnA zreSThIe batAvyA. tyAramAda pharIthI teja sUrIzvara tyAM padhAryA. te vAta sAMbhaLI peAtAnA putra sahita zreNI:mhoTA vaibhava sAthe temane vAMDhavA mATe gayA. tema bIjA nagaravAsI leAkeA paNa zaNagAra sajI bahu umaMgathI tyAM gayA. pachI traNa pradakSiNA pUrNAMka sUrine namaskAra karI temanI mAgaLa sarve leAkeA esI gayA. tyArabAda avasara jANI zreSThIe prAnA karI, ke he bhagavan !mhArA putrAne samyakatvAdi upadeza ApIne gRhasthadhama Ape.. sUrie paNa te pramANe upadeza Apyo. te' sAMbhaLI siMhukumAra khelyA, he bhagavan! mhane paNa zrAvaka dharmanA upadeza ApeA. jethI huM paNa tenA svIkAra karI kRtArtha thAuM. mAda gurU mahArAje sabhAnI aMdara vizeSa prakAre zrAvaka dharma upadeza ApyA. tyArabAda keTalAka leAkeAe samyakatva ane keTalAke aNuvratAdika grahaNa karyA, vaLI sahadeva sahita siddha zrAvake samyakatva pUrNAMka anartha daMDavatane niyama lIdhA. pachI gurUe vistAra pUrNAMka tenuM vivecana karI kahyuM ke, pApanA upadeza, zastrAkrikanu dAna, mAtte dhyAna ane madyAdi pramAdathI cAra prakAre anatha daMDa thAya che. temaja bahu sAdhanAnI taiyArI, bhAgepalAJanI vRddhi, bahu vAcAlatA, kAma kriDA ane kAma janaka ceSTAAnA anartha da MDa vratadhAraka gRhastha purUSAe sarvathA tyAga karavA joie, e pramANe gurU mukhathI upadeza sAMbhaLI siMhu ane sahadeva banne bhakti sAthe gurUne namaskAra karI peAtAne ghera gayA ane jaina dharmanI ArAdhanA karavA lAgyA. have sihaNuka peAtAnI dukAnamAM vepAra karatA hatA, *
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupArzva nAcaritra. tevAmAM suMdara rAgathI madhura vacana khAlatA ekavaTapurUSa eka vaTa ( bhavAI ) tyAM Avye ane khelyA ke, zeThajI ! junA saDI gayelA vahikA ( va ke kAgaLa upara lakhelA lekha ) khaMDanA thAMkaDA kADhA, mhAre levA che. siMhuM te pramANe cAkaDA batAvyA. ane tenI kiMmata TharAvIne te pATaluM tene soMpI dIdhu tyArabAda dareka vahikA khaMDane pAtAnA kAnanA mULamAM aAvI joyA, pachI teNe ' ( te bhAMDa ) kahyuM ke, koI paNa vakhata AvA kAnane AnaMdakAraka caracara zabda mhArA sAMbha LavAmAM AvyA nahAtA A pramANe viTanuM vacana sAMbhaLI tyAM ubhelA vaNik putrA sahita sihu bahu hasavA lAgyA. ane tenI kiMmata paNa cheDI dai pAna seApArI ApI te viTane vidAya karyAM. tyAra bAda te vaTa haMmezAM siMhanI pAse AvavA lAgyo. ane aneka prakAranA vikAravALI ceSTAo temaja bhrakuTI AdI a MgA vaDe huAsa karI viTa vidyAnA camatkAra dekhADIne te sina vigere sarve leAkeAne khuza karI hasAvatA hatA. paraMtu te prasa'ga sahadevane bIlakula gamatA nhotA. vaLI viyaMnA sahavAsathI. buddhinA maMda evA tesiMha vaNik haMmezAM mukha netrAddikanA vikAra karavA lAgyA. eTaluM ja nahIM paraMtu te viTanA paNa mhoTA gurU thai paDayA. sahadeva hammezAM tene bahu Thapako Ape che te paNa tenA anAdara karI aneka prakAranI kAma ceSTAo vaDe yuvata ja nAne AnaMda ApavAmAM te pravRtta thayA. ajJAnatAne lIdhe peAtAnA mitra kahelA aticArane paNa te gaNatA nathI. hAsya rasamAM garaka thai sa leAkAne hasAve che. paNa eTaluM tejANatA nathI ke hAsya krIDA khahu du:khadAyaka thAya che. eka divasa karNATaka dezanA keAI eka rajaputanI strI vA (248)
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMhavaNikanI gA ( 4 ) si'hanuM maraNu, -kharIdavA mATe siMhu vaNikanI dukAne hAthamAM vajra ApIne pAte gai, tenA netrAdikathI kAma vikAranI ceSTAo karavA lAgyA. strI bahu bhadrika hAvAthI te tarapha tenu lakSya nahatu ane vastranI kiMmata karAvI meDha mAgyu mUlya ApatI hatI tevAmAM tenI pAchaLa tenA ghaNI mAnyeA. ane tarataja siMhanI sa vikRti joi bahu kApAyamAna thai gayA. pachI tenA gAla upara te japute tANIne eka tamAca mArIne kahyu ke rere ! anArya ! vANI thaI tuM mhArI zrI AgaLa vITa purUSothI paNa adhika aneka prakAranA kAma vikAro batAvI rahyo che ? ema kahI karIthI mAravA jatA hatA teTalAmAM AsapAsanA khIjA vANIyAe vacce paDyA ane rajaputanA hAtha pakaDI lIdhA, pachI tene zAMta karavA lAgyA. huM mahAzaya ! have kSamA kara, kAraNake satpurUSAnu bhUSaNa kSamA hoya che ema aneka kAlAvAlA karI tene krodha zAMta karyAM, have tIvra tamAcAnA AdhAtathI pIDA bahu vadhI gai tethI te siMha kSaNavAra mUoita thai paDyo rahyo. vaLI je tarapha mAra paDyo hatA te AMkhanA DALeA bahAra nIkaLI paDyo. pachI caMdanArdikanA upacAra karI kaMika cetanamAM Avye eTale tene tenA ghera laI gayA. ane mahu upAya karyo, paraMtu gADha vedanAthI gherAI gayA. bAda sahadeve bahu upadeza ApyA. tyArabAda sAtamA divase duSkR tanI mAlAcanA karyA vinA si'hu vaNika maraNa pAmI nAgakumAramAM utpanna thayA, tyAMthI nIkaLI ghAra saMsAramAM bahu du:khI thai paribhramaNa karaze. vaLI sahadeva niraMtara niSkalaMka vratanuM ArAdhana karI avasAnamAM samAdhipUrvaka kALa karI sAdhama devalAkamAM utpanna thayA. tyAMthI cyavIne mahAvidehamAM utpanna thai cAritra pALI kaneA kSaya karI samAdhipUrvaka makSapada pAmaze. itivRtIyaguNatratedvitIyAticA ravipAkesiMhavaNikathAnakaMsamAptam /
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ (250) zrIsupArzvanAtha caritra ' vArnivasthA. tRtIyamakhayaticAra dAnavIya rAjA belve, jagatapUjya evA he bhagavAna! tRtIya guNavatamAM trIjA aticAranuM svarUpa daSTAMta sahita sAMbhaLavAnI mahane bahu IcchA che mATe kRpA karI nivedana karo. zrI su pArzvaprabhu belyA, he rAjana ! trIjA guNavratane dhAraNa karI je zrAvaka vAcalapaNAthI koIne mithyA apavAda Ape to te paNanI peThe bahu duHkhI thAya che. purimatAla nAme nagara che. vijayapALa nAme rAjA temAM rAjya kare che. suMdara bheganuM eka sthAnavijayapALa bhUta ane rUpamAM prabhAsamAna raMbhAnAme tenI mukhya prANI che. eka divasa vijayapALa rAjA hAthI para besI parivAra sahita rAjavATikamAM jAte hate. tevAmAM mArga upara eka zeThIyAne tyAM navIna ullAsa pAmatA vanarasathI vyAkuLa ane suMdara rUpavALI lakSamI nAme eka kanyA tenA jevAmAM AvI, tethI tenI para rAjAnuM citta bahuja lAgI gayuM. jethI tenA mAtApitAnI pAse mAgaNI karIne potAnI meLe tene te paraNyo. ane pitAnA aMta:puramAM lAvI tenI sAthe vilAsa karavA lAgyA. jethI nagara, anya rANIe ke rAjyanI paNa teciMtA karato nathI. phakta te lakSamI rANI upara ati Asakta thaI rAtrI divasa tenI pAse ja paDI rahe che. vaLI te strInA snehathI te eNTale badhe kheMcAye che ke sarvathA viveka zUnya thaI gaye. jethI anya samagra kArya cheDI dIdhAM. tyAre maMtrIe kahyuM ke he rAjana ! A pramANe strIne vaza
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmaNiknIkathA. ( 251 ) thayelA sAmAnya mANasa paNa leAkAmAM niMdamaMtrInA upadeza nIya thAya che, teA AMtarika cha zatruothI gherAyelA ApanA sarakhA rAjAone te zuM kahevuM ? vaLI je rAjAe dharma, artha ane kAma e traNa purUSAne nitipUrvaka seve che teone purUSArtha ladAyaka thAya che. anyathA niSphala thAya che. vaLI rAgAMdha purUSothI guNNA dUra nAsI jAya che temaja zAsrA ane gurUnA upadeza paNa asara karatA nathI. temaja rAjya-rASTra, ane dhama nA tyAga karI A strImAM mAhita thaI haMme hamezAM temAM pravRtta thayA che, te ApanI mhATI bhUla thaI che. rAjA enzyA, hai maMtrI ! mhArI pAse tyAre kaipaNa vadhAre khelavuM nahIM, A rAjya mhe' tane sAdhyuM che. tethI tenuM sa MrakSaNa thAreja karavuM. vaLI jyAM sudhI A mRgAkSI mhArI dRSTigocara che. tyAM sudhIja mhArU jIvita paNa samajavuM, tA pachI mAre rAjyAdikanuM zuM prayeAjana che ? ahA ! juo to kharA ? A rAjA snehapAzathI kevA khaMdhAyA che ? tene pAtAnA AtmAnuM paNa lakSmInuM maraNu. bhAna nathI. ahA ? nirlajja thaI mA pramANe. bIjo kAMNu khelI zake ? ema maMtrI citavatA hatA tevAmAM teja rAtrInA parADhamAM lakSmI rANIne vAsitavamana thayuM. te joi rAjA bahu gabharAi gayA. dhone lAvyA, vaidya leAkeAe aneka prakAranA upacArA karyo. paraMtu devagatine lIdhe te sa` niSphala thayA. ema karatAM sUryodaya thayA ke tarataja devInA prANa chuTI gayA. te joi rAjAnu dhairya chuTI gayuM ane mUrjita thai pRthvI para paDyo. teTalAmAM tenA parijana ekaThA thai gayA. ane kASTha samAna ceSTA zUnya rAjAne joi caMdanAdika zItala upacAra karIne sacetana karyo.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ (52) - zrIsupArzvanAthacaritra. pachI te rAjA bahu pokAra karI vilApa karavA lAgyuM, hA! lakSamI devi ! dareka kAryamAM tuM bahu dakSa nRpavilApa. hatI chatAM mahane pratyuttara kema ApatI nathI ! he mRgAkSI ? mahAre kaMIpaNa aparAdha thayo hoya te kSamA kara pUrNa caMdra samAna mukhavALI che sutanuM ! hArI upara tuM kema rUSTa thaI che? A pramANe vilAya karate rAjA te strInuM paDakhuM kSaNamAtra paNa cheDato nathI. temaja annapANa paNa letA nathI. temaja bIjA keIne te maDadAnI pAse javA dete paNa nathI. pachI maMtrIe kahyuM he svAmina ! A rANa marI gaI che. mATe have zoka kare vRthA che. ane Apa ahIMthI uThe te ame ene smazAnamAM laI jaI agni saMskAra karAvIe. te sAMbhaLI rAjA kodhAtura thaI gayA ane belyo ke, pitAnA putra prapautrAdika sahita tuM hArA dehano saMskAra karAvI hArI prANapriyA te kareDa varSa sudhI jIvaze. vaLI A strI saMbaMdhI kharAba tathA azubha vacana mahArI AgaLa je kaI bolaze te purUSa jarUra maraNane AdhIna thaze! A pramANe rAjAne nizcaya jANuM maMtrIe keIpaNa upAyathI rAjAnI daSTine chetarI. gupta rIte potAnA subhaTe pAse te rANInA dehano agnisaMskAra karAvyuM. tyArabAda te strIne nahIM jevAthI rAja poke poka mUkI bahu revA lAgyA, ane vilApa karate be ke, mArI strIne jyAre joIza tyAreja huM bhajana karIza. vaLI hArI rANIne ahIMthI je kaI laI gaye haze tene mAryA vinA huM bhajana karavAne nathI. e pramANe pratijJA karo te rAjAe daza divasa vyatIta karyA. maMtrIe keIka purUSane zIkhavADI rAjAnI pAse meka. te purUSa paNa rAjA pAse gayA ane maMtrInA maMtrInI yukti kahyA pramANe che. huM naredra! ApanI strInA samAcAra huM jANuM chuM. tethI Apane
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmaNiknIkayA. (253) vadhAmaNI ApavA mATe huM ahIM anya chu: rAjA e, hAlamAM mhArI prANapriyA kayAM che ? purUSa AlyA, he nAtha ! hAlamAM lakSmI devI svarga leAkamAM suredranI pAse AnaMdapUrvaka vilAsa kare che. vaLI Apane saMdezA kahevA mATe teNI eja hune mAkalyA che. he svAmina! manuSya leAkamAM vAsa karavA ucita nathI, kAraNake manuSyaleAka bahu durgaMdhamaya temaja janma, jarA, vyAdhi ane maraNAdika du:khAthI vyAkula che. vaLI svaga leAkamAM durgaMdha vigerenu kAipaNa prakAre du:kha nathI. ane te bahu suMdara che. mATe he nAtha! jo mhArI sAthe Apane kAma hAya tA jaladI tamhAre ahIM AvavuM. rAjA eklyA, he subhaga ! tuM svarga nA mArga mhane batAva. jethI mhArI prANapriyAnuM suMdara mukhakamaLa joi huM kRtArtha thAuM. purUSa khelyA,he naredra ! ekadama ApaNe tyAM javu ThIka nahIM. hAlamAM tA Apa snAna karI leAjana kareA, uttama pASAka paherI, rAjya, deza ane kAza vigerenI saMbhALa karI, tema dhasevana karI AnaMdarasa lAgavA, teTalAmAM huM rANI pAse jaI tamhArA AgamananI vArto saMbhaLAvuM ema kahI te vidAya thayeA. tyAramAda te purUSanA vacana para vizvAsa rAkhI rAjA bheAjanAdika sarvakArya kare che. ahIMA mAzcarya mAtra eTaluja che ke bahu vaibhavavALA, buddhimAna, dakSa temaja pRthvInA pati evA paNa A rAjA atyaMta rAgarUpI grahavaDe gherAyelA hAvAthI asatyane paNa satya tarIke jANe che. tyAramAda strInA virahathI AkrAMta thaI hammezAM te purUSane AvavAnI vATa joyA kare che. pachI te purUSa paNa ghaNA samaya vyatIta karI pharIthI rAjA pAse AnyA. ane kalpavRkSanA phaLa samAna svAdiSTa nAra MgI kaLAnI bheTa mUkI namaskAra karI melyA, he naredra ! svarga mAMthI devIe mApanA mATe A phaLa mAkalyAM che ane vizeSamAM eka sadezeA kahyo che ke rAjA
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ (254 ) zrIsupA nAthacaritra. pAsethI mhArA mATe eka suMdara alaMkAra lAvaje. jethI huM sarva devAMganAomAM adhika alakAravALI zAbhApAtra gaNA rAjAnA hukama. rAjAe tatkAla matrIone khelAvI hukama karyo ke, rANInA kahyA pramANe A sa MdezahAraka purUSane jaladI AbhUSaNa Apo ! maMtrIoe vicAra karI rAjAnA dekhatAM suMdara alaMkAra ApI tyAMthI tene vidAya karyA. tyArabAda tene pakaDIne keTalAka divasa sudhI maMtrIoe pAtAnA bhaMDAramAM gupta rAkhyuM. pharIthI paNa tevIja rIte te purUSa kaMika AbharaNAdika lai jAya che ane pAchA Ave che ema rAjAnA vakhata gumAve che. have mA vRttAMta kAika dhrutta nA jANavAmAM AvyuM ane teNe jANyu ke dhana meLa thavAnA A upAya bahu sArA che. AvA ghATa pharIthI maLavA dula bha che. ema samajI bhAjapatranA AkAre eka sAnAnu patra banAvarAvyuM, temAM akSara ke|tarIne suga Mdhamaya kastUrInA rasathI teo bharI kADhyA. pachI lekhanI mAphaka gupta lapeTI rAjA pAse jaIne teNe kahyuM ke, huM lekhavAhaka chuM ane svarga mAMthI lakSmI rANIe hane mAkalyo che. te sAMbhaLI rAjA bahu khuzI thayA, ane te lekha peAtAnA hAthamAM lai vicAra karavA lAgyA, jarUra A svarganu bhAjapatra che. vaLI zAhI paNa martya lAkanI nathI. ema nakkI karI te AchyA, mhArI prANapriyA sukhI che ? lekhavAhaka melyA, he narezvara ! svargalAkamAM devIne mAnada hAya emAM zuM Azcarya ? tyArabAda rAjAe lekhane khullA karyo ane vAMcavAnA prAraMbha karyo....svasti zrI purimatAla nagaramAM mahA rAjAdhirAja zrI vijayapAla naredranA caraNAraviMdamAM praNAma A svarga mAMthI lakSmI nAme mahArANI snehapUrvaka jaNAve che ke, ahIM kuzala che. Apanu kuzaLa icchIe chIe. vaLI vizeSa
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANinIkathA. (255 ) maraNa e che ke he nAtha! Apa niraMtara mhArA hRdayamAM vAsa karI rahyA che. mATe tenA bhArane lIdhe jANe bharAI gayelI DAuM tevI sthitimAM huM rahI chuM. paraMtu ApanA samAgamanI ghaNI utkaMThA che paNa dUra hAvAne lIdhe AvavA mATe azakta chuM. mATe kRpA karI ApanA dehavaDe pavitra thayelA sarva alaMkAra mhArA mATe mAkalI deze. ApanA prasAda vinA devAMganAomAM hune bahu lajajA Ave che. temaja alaMkAranA abhAvathI mhArI avagaNanA thAya che. mATe mahIne athavA paMdara divase jevA tevA paNa vasAdika alaMkArA mAlatA rahevu. A vRddha purUSa bahu lAyaka che mATe tenI sAthe khAnagI kuzaLa vArtA paNa mekalavA kRpA karaze.. rAjAe tarataja maMtrIvargane melAvIne AjJA karI ke, A purUSanI sAthe mhArAM uttama vastra, AbhUSaNa pANi ane kuMkumAdika dareka sAra vastuo rANI mATe svargamAM mAkalI Ape. kAraNake lekhahArakanuM lakSamUlya, lekhatu* koTIdhana ane draSTinu sA koTI mUlya thAya che, paNa priyanAM vacana te amUlya che. A pramANe rAjAnuM vacana svIkArI maMtrIo vicAra karavA lAgyA ke, A kA * bagaDI gayuM. have ApaNA hAthamAM rahyuM nahIM. pachI teAeM vicAra karI rAjAne jaNAvyuM ke, A purUSa svargamAM kevI rIte jaze ? rAjA malye, jevI rIte AvyA hatA tevI rIte jaze. maMtrIo khelyA, ahIM teA devInA prabhAvathI te ALye hatA. krIthI AjA khelyA, jema prathama Avele purUSa gayA hatA teja pramANe A paNa jaze. emAM vadhAre vicAranuM kaMi prayeAjana nathI. maMtrIo AvyA, mahArAja ! prathama purUSa tA agnimAM khaLIne svarge gayA hatA. rAjA khelyA, ane pazu tevI rIte
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ (256) zrIsupAna nAcaritra. mAkalA. pachI maMtrI leAkeA kASThanI citA saLagAvI te vRddhane paDI citA tarapha laI jatA hatA tevAmAM tyAM khAra vratadhArI ane bahu vAcAla evA padma nAme eka viNak rahetA hatA teNe rAjA pAse jaIne kahyuM ke, he narAdhIza ! A bahu vRddha che, temaja mahe sadezAethI bhAre thaI gayA che. mATe gharaDA mANasa svage nahIM jai zake, tethI kAika yuvAna purUSane mekalelA tA bahu sArUM. maMtrIe olyA, he deva! A purUSaja mokalavA lAyaka che. kAraNake uttara ApavAmAM bahu kuzaLa che. temaja takSNa hovAthI cAlavAmAM utAvaLA ane khelavAmAM vAcALa paNa ThIka che. enA jevA bIjo maLavA muzkela che. mATe devI pAse eneja mAkale. rAjAe kahyu. ThIka, tyAre ema kare. tyArabada matrIA tene bAMdhIne mahAra laI jatA hatA tevAmAM tenA vilApa sAMbhaLI henA kuTuSie tyAM AvyA ane pUchavA lAgyA ke bhAi ! zAmATe ene khAye che ? zuM kaI aparAdha karyo che ? teo melyA peAtAnA vAcAlatAnA dveSathI enI A dazA AvI che. bIje kAi paNa aparAdha nathI. tamhAre paNa peAtAnA mukhanu rakSaNa karavA sAvadhAna rahevuM. kAraNu ke vAcAlatAne lIdhe anarthaMkrUDanA pAtra na thavuM paDe. pachI tenA kuTuMbioe maMtrIonI pAse ghaNI AjIjI karI ahu mahenate padmane cheDAvyA. ma trIoe paNa dayA lAvIne tene mukta karyAM, temaja prathama purUSane pazu zikSA ApI ke pharIthI mA kA thAre karavuM nahIM. eka divasa rAjAe maMtrIone kahyuM ke, koI paNa prakAre svarga mAMthI devIne ahIM lAvAtA ThIka. kRtrimadevInA kAraNa ke tenA virahathI huM bahu du:khI samAgama. thAuM chuM. matrIleAkeAe vicAra gADhavIne kamalazrI nAme suMdara rUpavatI ane tajju
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmavaNikanIkathA. (257) vayanI eka strIne bolAvI. rAjAnA alaMkAra paherAvyA temaja yutipUrvaka zikhAmaNa ApIne tene nagaranI bahAra ullAnamAM rAkhI. tyArabAda rAjAne samAcAra ApyA ke Aje devIne bolAvavA mATe Idra pAse eka purUSa meka che te kAle Avaze. bIje divase te purUSa rAjA pAse jaIne be he rAjana ! Apane vadhAmaNI ApuM chuM ke mahArANuM udhAnamAM padhAryA che. te sAMbhaLI rAjA bahu khuzI thayA ane pitAnA zarIra dhAraNa karelAM AbhUSaNe varyApakane ApI dIdhAM. pachI maheTA ADaMbara sAthe parijana sahita rAjA tenA hAma gaye. devIne joI rAjAnuM hRdaya harSathI bharAI gayuM. ane bolyA he maMtrI ! abhuta rUpanI zobhAvaDe devIne svargavAsa satya thaye. prathama to devInI AkRti zyAma hatI, temaja kAna vikarAla, dAMta lAMbA ane viSama hatA, vaLI moTA oTha ane nAka capaTuM hatuM. paraMtu hAlamAM te suMdara rUjhavatI dekhAya che. maMtrIo bolyA, rAjAdhirAja? AmAM koI prakAranI zAMti karavI nahIM. svargamAM hamezAM amRta rasanuM bhojana karavAthI A devI AvA rUpavALI thaI che. temaja prasanna thayelA surAdhipe devInAM dareka aMga paNa suMdara banAvyAM che. he mahArAja ? vaLI ApanA Agrahane lIdhe devIne ahIM mokalI che. tyArabAda rAjA prasanna thaI pitAnA gajeMdranA ardhAsana upara te devIne besArI bhAre ThAThathI pitAnA maMdiramAM AvyuM. ane te kamaLazI sAthe bahu premane lIdhe sodita viSaya bhega bhagave che. temaja svarga saMbadhI vArtAo tene puche che. kamaLazrI paNa maMtrInA zikSaNa pramANe pratyuttara sArI rIte Ape che. ane samaya vyatIta kare che. mATe, he bhavya prANIo? viSaya rAgane sarvathA tyAga kare.
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ (258) zrI supArzvanAthacaritra kAraNa ke je rAgane lIdhe madirApAnathI matta thayelA manuSyanI mAphaka kArya ane akAryanuM kaMI paNa bhAna rahetuM nathI. ema jANe zrAvaka janee prayatna pUrvaka asatya vacanane paNa tyAga kare. ane vAcALapaNAthI agya bhASaNa paNa karavuM nahIM. vaLI vivekarahita vacana bolavAthI pAnI mAphaka A lokamAM paNa bahu du:khI thavAya che. temaja teo parakamAM jarUra naraka gati pAme che. mATe vAcALatAne tyAga karI hamezAM madhura ane yukti pUrvaka niravadya bhASA balavI, jethI saMsAra samudra sukhethI tarI zakAya. // iti tRtIyaguNavate maukhryaaticaarvipaakepdmkthaankNsmaaptm|| durlabhavaNikanIkathA. caturthaadhikaraNAticAra. dAnavIrya rAjAe pharIthI prazna karyo. parama upakArI evA bhagavAna ? have trIjA guNavatamAM ce aticAra kevI rIte samaja ? tenuM lakSaNa daSTAMta sahita kaho. zrI supArzva prabhu bolyA. he dharAdhIza? je prANI ghaMTI, khANIo, sAMbeluM vigere dUSita sAdhane jathAbaMdha bheLAM karI rAkhe che te durlabha vaNikanI peThe narakAdi du:kha bhegave che. munio ane jIneMdrabhagavAnanI mUrtio vaDe bahu pavitra, niratara moTA utsavaDe vyAkula ane durlabhavaNika paracakranA upadravathI rahita, pATalIpura nAme nagara che. temAM chavakAyanI rakSA karavAmAM tatpara e vijaya nAme zreNI che. temaja tenA netrakamalane
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ durlabhanIkathA. (259) praphulla karanAra lakSamI samAna padmazrI nAme tenI strI che. durlabha nAme temane eka putra che. vaLI nAma pramANe tenAmAM guNa che. tethI tene sugurUne samAgama bahuja durlabha thaye. anukrame te vana avasthA pAmyuM. eka divasa eNuM, nAka ane kAna jenA kApelA hatA tevA eka jugArInI sAthe te jugAra ramavA gaye. tyAM jugAranI aMdara durlabhe pAMcase senayAnI jIta meLavI. tethI te jugArIe smazAnamAM jaI pAMcaso sonaiyA lAvI dula bhane ApyA, eTale teNe jugArIne pUchayuM. A dhana tuM kenI pAsethI lAvyA che ? zuM smazAnamAMthI lAvyuM che? jugArI che tyAre tenuM zuM kAma che? tuM hArUM dravya gaNI le dula vicAra karyo ke jarUra kaI bhUta, preta ke siddha purUSe prasanna thaI A dhana ene ApeluM che. ema jANI durlabhe tene kahyuM. A dravya tuMja laI le, paraMtu A dravyane ApanAra keNa che te tuM mane spaSTa rIte jaNAva. jugArI be hAlamAM te te dhyAnamAM beThA che. bhale dhyAnamAM beThA hoya paraMtu hune batAva. ema durlabhanA bahu AgrahathI jugArI tene sAthe laI smazAnamAM gayA ane tyAM dhyAnamAM beThelA evA eka muni mahAtmA batAvyA, pachI durlabha ane jugArIe namaskAra karyo. tyArabAda munIMdra dhyAnamAM hovAthI banne jaNa pita pitAnA ghera gayA. have tRSNane lIdhe dararoja durlabha te munine namaskAra karavA jAya che. ane be prahara sudhI tyAM besIne munine upadeza. temanI ceSTA jue che. pachI eka divasa muni belyA he simya? zraddhApUrvaka dharmanI ArAdhanA kara. durlabha chelyA he munIndra? ApanA caraNa kamalanI rasevAthI adhika uttama bIje karyo dharma che? paraMtu kRpA karI chinna aMgavALA jugArInI mAphaka hArI upara prasanna thAo. tyAra
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ (rada) zrIsupArzvanAthacaritra. bAda muni bolyA. he mahAbhAga? te jugArIe tane chetaryo che. maheM hene kaMI paNa ApyuM nathI. paraMtu mahArA cAritravratanuM te kAraNa thayo che. durlabha belyo he munIM? ApanA vrata grahaNamAM te kevI rIte kAraNabhUta thaye? te kRpA karI mane kaho. munAM belyA he durlabha? A nagaranI aMdara sAgaradatta nAme bahu dhanavAna zreNI che. vaLI hamezAM sAgaradadzreSThI. dravyanuM rakSaNa tathA saMpAdana karavAmAM te ' ghaNe dakSa che. tene zobhaTa nAme eka putra che. eka divasa zreSThI pitAnA putra sAthe vicAra karavA lAge, he vatsa? A lakSamI heM bahu kaSTathI meLavI che. te vAta tuM paNa jANe che. mATe gharathI bahAra dUra sthaLe kaI paNa ThekANe pRthvImAM dATIne A lakSmInuM ApaNe barAbara saMrakSaNa karavuM joIe. je tene gharamAM rAkhIzuM te sarva lekane svAdhIna thaI vikharAI jaze. tethI smazAna bhUmimAM jaI koI paNa ekAMta sthalamAM tene dATI. daIe. jethI ApatuM kAlamAM ApaNane A lakSamI sahAyakAraka thAya. ema gupta vicAra karI putrane laI sAgaradattasmazAnabhUmimAM gayo. pachI kaI na dekhe tevI rIte ekAMtamAM uMDA khADA khodI dravyathI bharelA kalaza te khADAnI aMdara dATI dIdhA. ane upara mATI pUrI keI na jANe tevI rIte sarakhuM karI dIdhuM. tyArabAda sAgaradatta belyo he putra? sarva dizAomAM barobara tapAsa kara. keIe A kArya joyuM te nathI? putra bolyo he tAta? Apa DAhyA thaI Ama kema belo che? ati bhayaMkara smazAnabhUmimAM ahIM rAtrie keNa Ave? sAgaradatta be he putra? paraMtu cokkasa tapAsa karavAmAM zI harakata che? tyArabAda zabhaTe tyAMthI nIkaLIne tapAsa karyo te muDadAnI mAphaka acetana thaI mArgamAM paDele eka kArpeTika tenA jevAmAM AvyuM. ane te pUrve zvAsa rodhIne
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ durlabhanI sthA. (261) te dravyasthAna jotA hatA. tethI teNe pitA pAse jai kahyu ke koIka kArpeTika maDadAnI mAphaka tyAM paDelA che. zreNI AtyeA dravyanA lAbhathI zvAsa reAkIne maDadAnI mApha te paDyo haze, mATe enu kAi paNa aMga charIthI tuM kApI lAva. e pramANe pitAnI AjJA lai ze|bhaTa kArpeTikanI pAse gayA ane tenA kAna kApI lAvIne pitAne batAvyeA. phrIthI pitAe kahyuM ke tenA bIjo kAna kApI lAva, kAraNa ke dhRta mANasa du:khathI DaratA nathI. pachI te bIjo kAna kApI lAvyA, te paNa te maDadAnI sthitimAM paDyo rahyo. pachI tenA pitAe kahyuM ke kharAkhara parIkSA mATe tenAM khIjA paNa aMga kApavAM joIe. tyAramAda zAbhaTa tyAM gayA ane Ai sahita tenuM nAka paNa kApI lIdhuM; paraMtu dravyanA leAbhathI teNe te sarva du:kha sahana karyuM. mahA ? dravya mATe prANIo kevAM du:kha sahana kare che. dunIyAmAM kAi paNa evu du:kha nahI hAya ke je dhana mATe sahana nahIM karAtu hAya. vaLI dravyanA lAbhathI mUDha purUSo peAtAnu jIvita paNa gaNatA nathI, tA. aMga chedananI te zI gaNutaro ? tyAra pachI kATikane marelA samajI sAgaradatta zreSThI putra sahita peAtAne ghera gaye. a pachI kArpeTika jhaTa ubhA thaine te dATeluM dhana tyAMthI kADhI lai khIjA ThekANe geApavI dIdhu. kApaDhikanuM kapaTa. vaLI temAMthI keTaluka dravya potAne vAparavA mATe sAthe laI nagaramAM gayA. ane khAsa peAtAne mATe vastra, pAtra, dhUpa, kapura ane mukhavAsAdika je joIe te lIdhu, vaLI sUkSma vasravaDe lapeTIne ei, nAka, mane kAnanA dekhAva sAjAnI mAkaka karIne vezyAone tyAM vilAsa karavA lAgyA. ema karatAM eka divasa te kArpeTika mIja khAnI karavA mATe drAkha, miSTAnna, ghekhara, purI, vaDAM ane khAjA
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ (262 ) zrIsupA nAthacaritra. vigere uttama padArtho lai udyAnamAM gayA. temaja peAtAnI sAthe nagaranA sarva gAyakAne paNa kheAlAvI gayA, tyAM jai bahu AnaMda pUrvaka uttama vajra, bheAjanAdika vaDe sarva leAkeAne saMtuSTa karyo. yAcaka, anAthArdikane paNa IcchA pramANe khuzI karyo. tethI te paNa prasanna thaI kahyuM` rAjA samAna dAnI tarIke tenuM varNa na karavA lAgyA. tyArabAda te kArpeTikanI leAkamAM bahu prasiddhi thai. te vAta sAgadattanA jANavAmAM AvI. ke tarataja tene sadeha - thaye ke mArU dhana te te sthAnamAMthI eNe nahIM lIdhu hAya ? vaLI tema pazu banavA jevA saMbhava che. kAraNake te vakhate te kATika zvAsa rokIne paDayA hatA. ema vicAra karatA sAgaradatta te dhRttane jovA mATe tyAM gayA. kuMkuma caMdananA lepathI pi jarava vALA, vezyAonA samAgamamAM paDelA, ane nAka, kAna tathA Aine vasravaDe jeNe gupta rAkhelA che evA te kArpeTikane joi peAte citavavA lAgyA ke, je dhana du:khathI meLavavAmAM Ave che, te du:khathIja bhegavAya che. ane te cAra caraTAone bhAgya thaI paDe che. emavicAra karI zreSThI smazAnamAM gayA. ane dravya rahita khADAo joi bahu vilApa karavA lAgyA. hA! deva ! mheMkAi divasa durAcAra sebyA nathI, chatAM mada punyavALA mhArA dhananA nAza zAtho thayA ? vaLI jo dharma mArgamAM A dravya vAparyuM. hAta te A sthiti Avata nahIM. teja pramANe zAstramAM paNa kahyuM che ke-- dAnaM bhogonAza - stisrogatayo bhavanti vittasya / yo na dadAti na bhuGkte tasya tRtIyA gatirbhavati // a--" dAna, bhAga ane nAza ema dravyanI traNa sAgaradattanA pazcAttApa. prakAranI
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ durlabhanI kathA. ( 263) gati hAya che." temAM je dAna ApatA nathI, temaja peAte upabhAga karatA nathI tenA dravyanI trIjI gati eTale nAza thAya che. mATe mhe' dAnamAge kaMipaNa vAparyuM nahIM, temaja pAtepaNu lega vilAsa karyo nahIM, tethI chevaTe mhArI sarva lakSmInA vinAza thai gayA, have rAjasabhAmAM jai rAjAne saMbhaLAvu ane jo te dhRttanA pAsethI mhArI lakSmI pAchI apAve teA ThIka. e pramANe vicAra karI zreSThI nyAyama MdiramAM gayA ane vina tipUrvaka kahyu ke he rAjAdhirAja ! ApanA dravyanI pharIyAda. nagaranA udyAnamAM je purUSa aneka prakAranA vilAsa bhAgave che te nakkI cAra che. kAraNu ke prathama mhe. smazAnamAM puSkaLa dhana dAyu hatu, te kADhI laIne samasta vaibhavavaDe te dhRtta AnaMda kare che. te vAta satya che. e pramANe zreSThInu vacana sAMbhaLI rAjAe tarataja keTavALane hukama karyo ke jaladI te dhUttane bAMdhI mhArI AgaLa hAjara karo. te sAMbhaLI tarataja subhaTo sAthe kATavALa nagara mahAra nIkaLI paDayA ane tapAsa karI tene bAMdhIne rAjAnI AgaLa hAjara karyo. cAra khelye, huM rAjan ! mhAre ze| aparAdha che ? rAjA aa, A sAgaradattanA nidhAna huM cArI lIdheA che. cAra khelyA, he narAdhIza ! eNe mhArI pAsethI kaMIpaNa vastu lIdhelI che te jo hune pAchI Ape te huM tenu sa dhana pAchuM ApavA taiyAra chuM. rAjAe zeTha tarapha STi karI ke tarataja te eklyA, he rAjana ! mheM tenI pAsethI kaMipaNa lIdhuM nathI. vaLI cAranI pAse levA jevu paNa zu hAya ? te sAMbhaLI cAra khelyA, he rAjana ! bahu parizramane lIdhe thAkIne smazAnanI pAse bharanidrAmAM huM sui rahyo hatA. tevAmAM tyAM AvI eNe mhArA kAna, nAka ane oSTha kApI lIdhA che. te mhene pAchA ApIne
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ (264) zrIsupAzvanAthacaritra. khuzIthI tenu dravya lai jAya. A pramANe cAranuM vacana sAMbhaLI sAgaradatta gabharAi gayA. rAjAe cukAdo Apyo ke he zreNI ! jyAre enAM zravaNAdika aMga pAchAM Apazo tyAre tamane tamArUM dravya maLaze. ema samajAvI annane vidAya karyo. vairAgyabhAvanA. sAgaradatta zreSThI ghera gayA ane peAtAne vairAgya bhAvanA pragaTa thavAthI potAnA putrane upadeza Apa vA mAMDayA ke, he vatsa ! jema A lakSmI kSaNamAtramAM cAlI gai, temaja A jIvita paNa cAlyuM jaze. vaLI leAkamAM jenA janma tene jarA avasthA chADatI nathI. jarA sAthe prANImAtrane mRtyu paNa avazya prApta thAya che. vaLI mRtyunA mukhamAM rahelA sarva prANIo thADA divasa jIve che. mATe jo bhavyAtmAo dharma rUpI pAtheya (bhAta) sAthe laI paraleAkamAM prayANa kare te jarUra tyAM uttama dAM bhAgave mane bahu sukhI thAya. temaja kahyuM che ke-- pipatiSuradya zvo vA, jarAghuNotkIrNadeha sAro'pi / dharmaM pratinodyacchati, vRddhapazuH pazyata nirAzaH // 1 // bAlye'sti yauvanAzA, sTahayati ca yauvanepIha vRddhatvam / mRtyubhAtoDayuM, vRddha: mirekSya nirdhamAM ? // 2 // artha--mAja ke kAla paDavAnI icchAvALA ane jarArUpI dhuNe ( kIDAe ) kAtarI khAdhA che deharUpI sAra jenA evA vRddhapazu juo te kharA ? nirAza banI dharma thI vimukha thAya che. vaLI khAlyaavasthAmAM yAvananI AzA rAkhe che ane cAvanamAM paNa vRddhe paNAnI icchA kare che, temaja mRtyunA khALAmAM rahelA A vRddha purUSa kai apekSAe dharmAMnA udyama nathI karatA ? " te mATe he putra ! have mhArA evA niya che ke
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ durlabhanIkayA. : (25) dukhanA sthAnabhUta A -gRhasthAzramane tyAga karI koIpaNa vizeSa vratane svIkAra kare. ane havethI hArI mAtA vigere svajana varganuM pAlana poSaNa hAre karavuM. vaLI dInajane upara dayA rAkhavI, jethI tyAre dravyane TeTe raheze nahIM. putra balya, hatAta ! Apa kenI pAse vrata grahaNa karavA dhAre che? pitA tye, gherathI nIkaLyA bAda je maLaze temanI pAse laIzuM. ema keTalIka vAtacIta karI putra sAthe zreSThI nagaranI bahAra gayo. teTalAmAM tyAM mahAjJAnI susthita AcArya sanmukha AvatA hatA. temanI AgaLa jaI zreNI vaMdana karI bolyA, he bhagavAna ! kRpA karI mahane jaina dIkSA Ape, tyArabAda A cArya mahArAja tyAMthI jainamaMdiramAM gayA. ane prabhAvanA pUrvaka vidhi sahita zreSThIne dIkSA ApI. pachI navina dikSIta thayelA sAgaradana munie vidhi pramANe banne prakAranI zikSA-samAcArI gurUmukhathI grahaNa karI. tyArapachI egya samaye apUrva evI ekAkI vihAra pratimAne svIkAra karI huM bhavya jIvone pratibaMdha ApuM chuM; he subhaga ! te care suvarNa ApanAra je muni kahyA hatA teja huM pote chuM. A pramANe muninuM caritra sAMbhaLI durlabhane vairAgya bhAvanA pragaTa thaI ane te be , he bhagavAna! durlabhane pramAda. zrAvakadharmane upadeza ApI saMsAra sAgaramAM thI hAra Apa uddhAra karo. tyArabAda munie bAra prakAranA zrAvaka dharmane upadeza Ape. jethI durlabhe vidhipUrvaka tene svIkAra karyo. ane potAne ghera gayo. bIje divase patAnA pitAne paNa gurU pAse laI gaye. ane temane paNa zrAvakadharma apAvyo. tyArabAda pitA putra bane jaNa upaga sahita prayatna pUrvaka dharmapAlana kare che. pachI keTalAka samaya vyatIta thatAM
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ (266). zrIsupArzvanAthacaritra durlabha trIjA guNavatamAM pramAdI thaye ane divase divase bahu hiMsAnAM upakaraNa vadhAravA lAge. khas, pharazI, bhAlAM, kaTAra tala vigere zastro taiyAra karI sanmukha bhIMtamAM bharAvI rAkhe che. temaja dvAra AgaLa AMgaNAmAM dareka jAtanAM vAhane taiyAra rAkhe che. vaLI bahu abhimAnI thaI te khAMDaNI, sAMbeluM, hala, daMtAlI, kuhADA vigere aneka sAdhane taiyAra karavA lAge; kAraNa ke jenA ghera AvA sAdhana na hoya te zuM gRhasthAzrama gaNAya? ema hamezAM uddhatapaNe lokenI AgaLa te bele che. hene bahu abhimAnI samajI kaI zikhAmaNa paNa ApatA nathI. evAmAM eka tene bAlamitra hene tyAM AvyuM ane durla bhanA nAmavALo kharuM bhIMtamAM laTakAvela nAmAMkita. tenA jevAmAM AvyuM. khanI AkRti bahu suMdara hatI tethI teNe durlabhane pUchyA zivAya te upADI lIdhA ane pitAne gAma javA nIkaLe. mArgamAM jatAM te kha gADAmAMthI khasIne nIce paDI gayA. te tenA jANavAmAM AvyuM nahIM. evAmAM teja mAge keIka hAravaTIye tenI pAchaLa ja haze tenA hAthamAM te kharka AvyuM. eTale tarataja te pATalIpura nagaramAM rAjAne mAravA mATe teja kha laIne Avyo ane rAjAnA subhaTane yuddha mATe pokAra paDAve che, tevAmAM rAjA rAjavATikAmAM pharavA nIkaLe hatuM, tyAM tene pokAra sAMbhaLI rAjAe bahAravaTIyAne bolAvyuM. pachI te kaMIka tene pUchavAne vicAra karate hate teTalAmAM teNe kha kheMcIne rAjA upara mAryo ke tarataja aMgarakSake rAjAne bacAvI ane aTakAvI dIdhe. temaja bIjA sevake te maraNayAnuM kharma khuMcI laI tene bAMdhIne mArI nAkhyuM. pachI te khIla rAjAne Ape. rAjAe A tarapha dRSTi karI joyuM te tenI upara durlabhanuM nAma
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ durlabhanI kathA. (ra67), joyuM. tethI tarataja rAjAnAM netra lAla thaI gayAM. ane maMtrIne pUchyuM ke durlabha konuM nAma che? tene tapAsa karI jaladI hune khabara Apa. maMtrIe zastra banAvanAra kArIgare ne te khI batAvyuM. eTale je e khIne ghaDanAra hatA te bele A kharuM vijayazreNInA putra durlabhane huM ghaDI Ape che, te vAta huM jANuM chuM bIju kaMI jANatA nathI. maMtrIe te vAta rAjAne kahI. rAjA, be he maMtrI? A vAta saMbhave che, kAraNa ke durlabha bahu abhimAnI dekhAya che. ema kahI rAjAe aMgarakSakone mokalI tenA ghera tathA dukAne mudrA karAvI ane durlabhane paNa bAMdhI potAnI pAse maMgAvyA. durlabhanI pAchaLa vijayazreSThI svajana sahita pite rAjA pAse AvyA ane bheTa mUkI namaskAra karyA bAda dalabhane zikSA. vinati karavA lAgyA. he narezvara ? mahArA putrane ceranI mAphaka bAMdhIne ahIM lAvavAnuM zuM kAraNa? bhrakuTI caDhAvI rAjA be re zreSThI ? mahane zuM kahevA mAge che? vaNika jAti chatAM paNa tamhAre putra rAjyanA lebhathI kharka laI hune mAravA mATe phare che. e vAta nakkI che. te sAMbhaLI zreSThI rAjAnA pagamAM paDI balya he devI A vAta kaI rIte paNa saMbhavatI nathI. tyArabAda rAjAe te khI kADhIne zreSThInI AgaLa mUko. kha upara durlabhanuM nAma jemAM zreSThI ekadama gabharAI gaye. ane rAjAne prArthanA karI kahyuM ke he rAjana ? baMdhanathI mukta karI durlabhane ahIM bolAve. jethI te pote A khanuM vRttAMta yathArtha rIte kaheze. rAjAnI AjJAthI durlabha tyAM AvI praNAma karI rAjAnI AgaLa ubhe rahyo. rAjAe pUchyuM durlabha? A kharka hAro che ? durlabha tye he naradeva ? A kharuM te mahAre che. paraMtu anya gAmane
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ (268 ). zrIsupArzvanAcaritra. rahIza eka mhArA mitra A khar3a mhArA gherathI lai gayA hatA. te vAta pachIthI mhArA jANavAmAM AvI. te sAMbhaLI rAjAe teja vakhate peAtAnA subhaTane mAkalI tenA mitrane paNa tyAM khelAvyA ane rAjAe tene pUchyu ke dula bhanA je khar3a tu lai gayA hatA te kyAM che? mitra khelyA huM narAdhIza ? huM mhArA gAma jatA hatA tevAmAM raste cAlatAM kei paNa ThekANe te khar3e mhArI pAsethI paDI gayA, paNa te kAnA hAthamAM AvyA haze te huM jANatA nathI. rAjAe te khaOM tenA hAthamAM ApIne kahyu', kema A ke bIjuM ? mitra Avye je mheM lIdhu hatu teja A che. emAM kaMI saMzaya nathI. pachI maMtrI kheA huM rAjAdhirAja ? koi kALe paNa A kA enu sabhavatuM nathI, mATe A zreSThInA kuTuMba upara maherakhAnI karI Apa svasthAnamAM padhAre. tyAra bAda rAjAe kruane kahyuM. tu vANIyAnA putra che. tyAre A kharganu zuM kAma che ? ema bahu ThapakA ApI rAjAe tenA gharamAMthI sarva zastro magAvI peAtAnA sthAnamAM rAkhyAM, ane durlabha paNa kuTuMba sahita pote ghera gayA. paraMtu draDhaba dhananI pIDAne lIdhe zarIramAM rUdhira bharAi javAthI sAtamA divase AlAcanA karyA zivAya dula bha maraNane vaza thayA. ane saMsAra bhramaNamAM aneka duHkhA sahana karaze. temaja vijaya zreSThI samyakatvAdi zrAvakadhamanI ArAdhanA karI saudharma devalAkamAM utpanna thayA. ane A bhUleAkamAM trIje bhave mokSapada pAmaze. iti tRtIyaguNavrate caturthAM'ticA ravipAke durlabhakathAnakaM samamam //
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ mULadevanIkarA. (269) mULadevavaNiknI kathA. paMcamabhegAMgArikAticAra. dAnavIrya rAjA be he jagadagurU Apa dayAluM che ? Apa jJAnarUpI sUryavaDe A jagatarUpI kamalavanane praphulla kare che, temaja Apa bhavyAtmAonA uddhAraka che mATe kRpA karI trIjA guNavatamAM pAMcamA aticAranuM lakSaNa daSTAMta sahita saMbhaLAvIne kRtArtha kare. zrI supArzvaprabhu belyA he bhUmipAla trIjA guNa vratane dhAraNa karI je prANI atizaya bhega sAdhanenuM sevana kare che, te mULadevavaNikanI mAphaka A lekamAM paNa bahu duHkhI thAya che. jema ke - A bharatakSetramAM khA (khyA) tika (khAI-prasiddhi) vaDe sahita, vaLI zatruonA upadravanuM rakSaNa mULadevadRSTAMta. karanAra ane bahu unnata evA purUSa samAna kilAvaDe vibhUSita kAMcI nAme nagarI che. temAM svAbhAvika udAra, sarvathA vyasana rahita ane vibhUtivaDe suzobhita nAma pramANe guNavAna rAjazekhara nAme rAjA che. temaja te nagarImAM vizeSa vaibhavavaDe virAchata vaizramaNa nAme zreSThI rahe che. ane mULadeva nAme eka tene putra che. vaLI te yovanArUDha thaye, tevAmAM hene koIka purUSa muni pAse darzana karavA mATe laI gaye. vismata thayelA mUladeve paramabhaktivaDe munine namaskAra karyo. munie paNa megha samAna gaMbhIra vANavaDe tene dharmalAbha Ape. pachI mUladeva paNe pRthvIpara nIce beThe. munie dezanAno prAraMbha karyo. prasaMga maLavAthI mUladeve prazna karyo. he bhaga va? Apane vairAgya thavAnuM mukhya zuM kAraNa? jethI pitAne
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ (270 ) zrIsupArzvanAtha caritra. dehanI paNa apekSA cheDI daI AvI duzcara tapazcaryA karo che? muna belyA aneka duHkhanA nidhAnabhUta A saMsAramAM vairAgyanuM kAraNa na hoya tevI kaI paNa vastu nathI. vaLI tuM piote ja vicAra kara. rAgI purUSane je je rAgajanaka dekhAya che te dareka padArtha vivekI purUSane vairAgya janaka dekhAya che. jema potAnuM zarIra kevala azucithI bhareluM che chatAM paNa mUDha purUSo meha buddhivaDe tene suMdara jANe che. temaja dareka vastune paNa suMdarapaNe jue che. paraMtu vastutaH sukharahita ane pitAnI buddhivaDe karipata sukhamaya evA A saMsAra upara kharA paMDitanI arUci hoya che. vaLI te vairAgya bhAvanA kAraNu zivAya utpanna thatI nathI. mATe he zraddhA! mhArA vairAgyanuM nimitta kAraNa tuM sAMbhaLa. avaMtIdezamAM ujajayanI nAme bahu suMdara nagarI che. temAM mane hara lAvaNayanuM mukhya sthAna ane vairAgyakAraNa. uttama vanane lIdhe suMdara rUpavaDe adbhuta vilAsavALI vilAsavatI nAme vezyA che. ratinA netrojananI saLI hAyane zuM ? ema jenI veNa rUpI latA navIna aMjananA paMja samAna suMdara zobhe che. vaLI niraMtara dhanuSa kheMcavAthI bahu thAkI gayelA kAmadevane jagatane vijaya karavA mATe sajelI vezyAne hastalI samAna huM mAnuM chuM. temaja te nagarImAM hamezAM bhegI, tyAgI, vidvAna ane bahu dhanavAna vIravilAsa nAme zreSThI rahe che. have eka divasa bahu parijana sahita rathamAM besI bajAramAM jatI te vilAsavatI vezyA vIravilAsanA jovAmAM AvI. tethI tenuM citta vilAsavatI tarapha derAyuM. pachI teNe eka rAtrInA samAgama mATe se senayA ApI pitAnA mANasane tenI pAse mokalyA. vilAsavatIe kahyuM ke eka rAtrI mATe mahane madenmatta hastI ApI hoya to huM tyAM
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ mULadevanIkaLyA. ( 271 ) AvIza. ema hArA svAmIne kahevu. sevake AvIne pAtAnA zeThane sarva hakIkata kahI, te pramANe sAMbhaLI teNe jANyu ke hAthI ApyA zivAya tenA samAgama thavAnA nathI ema nakkI karI tenI upara bahu Asaktine lIdhe vIravilAsa tatkALa hastIonI zeAdha mATe vidhyATavImAM gayA. " aheA ? rAgAMdha purUSA srIo mATe zu nathI karatA ? " temaja zAstramAM paNa kahyu che ke-- yadgAyanti ca vAdayanti ca nuNAM nRtyaMti cAgre sadA, p nIcAnAmapi citracATuracanAstotrANi kurvanti ca // Arohanti ca rohaNAdrizikharaM krAmanti cAmbhonidhiM, martyAstatra nimittamuttamatamA mattebhakumbhastanI // 1 // apahRtahRdayAnAM kAminAM kAminIbhiH, kimiha bhavati kAmaM duSkaraM hrIkaraJca // vahati zirasi gaGgAM zaGkaro dAnavAriH, punarurasi salIlAM lolanIlotpalAkSIm // 2 // artha - manuSyA je leAkeAnI AgaLa hammezAM nRtya, gIta ane vAdya vagADe che, nIca purUSonI paNa madhura vacaneAvaDe stuti kare che, rAhaNAcalanA zikhara upara ArUDha thAya che. ane samudra gamana paNa kare che temAM mukhya kAraNa strI ,, che. gaNAya "yuvatioe haraNa karyuM che hRdaya jemanu evA kAma purUSone A jagamAM atyaMta duSkara ane lajjAkAraka zuM che ? arthAta kai nathI. kAraNa ke zaMkara gaMgAne mastakamAM dhAraNa kare che, vaLI kRSNe vilAsavatI lakSmIne vakSa sthaLamAM vahana kare che. "" * vIravilAsa zreSThI anukrame vidhyAcaLamAM jai pahoMcyA ane zodha karatAM bahuvarSe uttama hastIo meLavyA. pachI tyAMthI hastIone laI pAtAnI nagarImAM praveza karyo ane peAtAne ghera gayA. pazcAttApa pU ka vairAgya.
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 272 ) zrIsupA nAthacaritra prabhAtamAM virapurUSAne khelAvI vilAsavatI vArAMganAnA samAcAra pUchyA, eTale teoe javAbamAM jaNAvyu` ke hAlamAM te nAmanI vezyA ahI che nahI. tyArabAda tenI zeAdha mATe vIravilAsa peAte te vezyAonA pADAmAM gayA. ane teone pUchavA lAgyA ke vilAsavatI kayAM gai? prathama A gharamAM te rahetI hatI ema ni. zAnI pUrvaka kahI teNe te gharamAM praveza karyAM ane aMdara joyu te jeNInuM mastaka namI gayelu che, hAthamAM lAkaDInA TekA deI ubhI rahelI, se MkaDA valIyAM (karAcalIo)thI zarIra pUrAi gayelu, ca dranA kiraNa samAna veta kezane dhAraNa karatI, zarIre lezamAtra paNa lAvaNya tA hatuMja nahIM, mukhamAMthI lALa nItaratI hatI, tema sukhanI aMdara dAMta tA dekhAtA naheAtA, jenA stana lakhaDatA heAvAthI chAtIne lajavatA hatA, jenAM netra maLathI dUSita thavAthI vilakSaNa lAgatAM hatAM evI eka vRddha strI tenI najare paDI. tene vilAsavatInA samAcAra pUchyA. vRddha strI eTalI bhAI ? tyAre tenuM zuM kAma che ? vIvilAse peAtAnu satya vRttAMta jaNAvyuM eTale te elI, tuM jenI icchA kare che teja huM pAte chu. have teA hADakAMnA ukaraDA samAna huM thaI gaI che. ema vajrapAta samAna tenuM vacana sAMbhaLI vI-vilAsa hRdayamAM citavavA lAgyA, are ? mhArA sa vilAsa naSTa thayA. aDA devagati maLavAna che. karelA prayAsa vyartha thayA, peAtAnuM ciMtavelu siddha thatuM nathI, kAipaNa karmanA udayane lIdhe A sthitimAM huM AvA paDyo, ema vicAra karatAM tenA hRdayamAM atyaMta vairAgyabhAva pragaTa thayA. krIthI te ciMtavavA lAgyA ke svAbhAvika caMcaLa evA A yAvanane dhikkAra che. kAraNa ke jene joi huM rAgI thayA hatA tenI Aje A sthiti AvI paDI che. vaLI jenA sarala, caMcaLa ane ujjvaLa evA e kha taraNa nAnA 9ne ceratA hatA. teo netra :.
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ mULadevanI kyA. ( 277 ) sahita naSTa thayA, temaja bhramara ane kAjala samAna zyAma jenA kezapAza dvIpatA hatA te Aje camarI gAyanA zveta puchanI kAMtine anusare che. mogarAnI pAMkhaDI samAna jenI datapakti prathama zeAlatI hatI te hAlamAM jArUpI rAkSasaNInA bhayathI dUra nAzI gai che. e pramANe bhAvanA bhAvatA te zreSThI peAtAne ghera gayeA. ane tarata ja kuTuMbanI rajA laI yAcakajanAne mahu dAna ApI jInamaMdirAmAM maheAtsava karAvyA temaja vidhipUrvaka dIkSA grahaNa karI. teja huM pAte. te sAMbhaLI mULadeva elye, A sasAra mArgamAM bhavya prANIone aneka prakAranAM vairAgya kAraNa AvI maLe che. paraMtu A pramANe te tame ja karI zakayA. huM svAmin ? A pramANe vairAgyanAM kAraNu mhane paNa AvI maLe che, paraMtu bhega tRSNAmAM huM Asakta chuM tethI mhane vairAgya thatA nathI, mATe mhane gRhIdharmanA upadeza ApeA. tyArabAda munie khAra prakAranA zrAvaka dharma kahyo. mULadeve paNa vidhipUrvaka tenA svIkAra karyo ane munine namaskAra karI peAtAne ghera gayA. keTalAka samaya dharma pAlana karyuM. pazcAt lega tRSNAmAM mahuM lubdha thai lakSmInA madathI pramAdamAM paDyo.tethI dhIme dhIme dharma mA bhUlIne avaLe raste caDI gayA. pachI seAga sAdhanAmAM niraMtara mUrjita thai bhAta, dALa ane zAkAdi padArthane bahu taiyAra karAvavA lAgyA. temaja tela, mahA tela ane khalI, tathA jalAdika lAgepayogI padArthAne bahu ekaThA karavA lAgyA. vaLI leAkamAM jaNAvatA hatA ke, jene tyAM zarIra nimitta upayAgI bhAgasAdhana na hAya te bhAgI kevI rIte gaNAya? jyAM AgaLa sevaka leAkeA icchA pramANe vilAsa kare che teja AAgI kahI zakAya. mULadevane eka nAnI vhena hatI, te gRhIdharma mAM bahu rAga -18
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupArzva nAthacaritra. vALI hatI, A vAta teNInA jANavAmAM mhenanAupadeza. AvI eTale teNIe mULadevane kahyu ke huM badhu ! A anucita kArya hane ghaTatu nathI, vaLI dhananI pAyamAlI thAya che te tA thArA hisAbamAM nathI, paraMtu pApathI kema DaratA nathI ? temaja kahyu' che ke-- aThThAe taM na baMdhai, jamaNaThThAe a baMdhae jIvo / aThThe kAlAIyA, niyAmayA na u aNaThThAe / (274 ) " . a--A saMsAramAM prANI ana mATe jeTalu kama khAMdhe che, teTaluM artha mATe bAMdhatA nathI, kAraNa ke arthamAM kAlAki kAraNeA niyAmaka thAya che ane anarthamAM teo niyAmaka thatA nathI. mUladeva khelyA, mhena ! dareka potapotAnI sthiti jA e vAta satya che. kRpaNa zirAmaNI evA mhArA bandevIne tyAM koi divasa kAgaDA paNa uDatA nathI, tevI rIte mhAre ghera nahIM thAya. vaLI vhAre tyAM tuccha bhejanAdika vyavahAra paNa kASTha divasa cAlaze nahIM. thArA patine ghera leAka bhukhe mare che. temaja gharanAM mANasA paNa vakhatasara dhAna bhegAM thatAM nathI. te vAsI bhAta vigere paDI rahevAnI teA vAtaja zI ? A pramANe sAMbhaLI sevaka leAkeA tenI rUbarU leAkA AgaLa kahe che ke, amArI svAmI muladeva te bhAjananA samudra che. emanA jevA udAra ame koIne dekhatA nathI. kAraNa ke anya leAkAne peAtAnu udara pASaNa karavuM paNa muzkela thai paDe che. e pramANe peAtAnA sevakanAM vacana sAMbhaLI bahu khuzI thai mUladeva khelyA, mhena ! have kAi divasa paNa mhane thAre AvI zikhAmaNa ApavI nahIM vaLI hammezAM bahu chuTathI Apa-le karatAM mhArA divaseA mAna damAM cAlyA jAya che. kSaNa mAtramAM chu. ane naSTa evA vaibhavanuM phsa mAtra eTalu ja che ke, svajana parivAranuM sadaiva pASaNa karavAmAM Ave. ema sAMbhaLI tenI haeNna mAna karI besI rahI.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ mULadevanI kathA. ( 275 ) zanivAranA divase tela tathA mAmaLAM vigere snAnanI sAmagrI lai mUladeva peAtAnA parivAra sAthe snAna karavA nadI upara gayA. tyArabAda sevaka leAkeA zarIre tela mardana karatA hatA tevAmAM tyAM pathika leAkeAnA samudAya AvyA, temAMthI eka jaNe tela, attara vagere snAnanI sAmagrI puSkala paDelI joi mUladevanA eka mANasane pUchyuM tamhArI svAmI jo amane tailAdika Ape te ame paNa snAna karIe. te sAMbhaLI mUladeva melyA, A leAkeAne uttama tela, attara vigere je joIe te Ape. pachI te musAphIe peAtAnI icchA pramANe tailAdikanA upayoga karyo. pAtAnA gherathI khIjuM maMgAvIne paNa pharIthI teonI icchA pramANe ApyuM. tethI te paNa saMtuSTa thai mukta ke bahu stuti karavA lAgyA. tyArakhAda pAtAnA gherathI meAdaka, ghekhara, khAjA, vigere magAvI teone sArI rIte bheAjana karAvyuM. e pramANe nadI upara Anada cAlI rahyo hatA teTalAmAM te pathika leAkeAnA verie mA, mArA, zatruonI dhADa- mArA, ema khelatA tyAM AvI paheAMcyA ane teonA upara ekadama prahAra karavA lAgyA. te prasa Mge keTalAka pathika leAkeA snAna karatA hatA ane keTalAka jamatA hatA. tethI kAi paNa zastra lai teonA shAmA na thai zakayA. tyAre mUladeva hAthamAM khaDga lai ubhA thayA ane khelyA ke, A leAkeA mhArA pAse AvelA che mATe temanI upara prahAra karaze. nahIM. teo AlyA, he bhadra ! tuM dUra cAlyeA jA, ahIM rahevAnuM tyAre kaMI paNa kAraNa nathI. ane ame A leAkeAne cheDavAnA nathI. kAraNa ke A leAkeAe amArA ghaNA badhuMenAM mastaka rajaLAvyAM che. tethI ame vara lIdhA vinA zAMta thavAnA mUladevanI udAratA
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ (276). zrIsupAzvanAthacaritra. nathI. ema sAMbhaLI mUladeva bolyo, A loko potAnAM zasA dhAraNa kare teTalIvAra tame zAMta thAo. ema kahyuM te paNa teo jhapATAbaMdha prahAra karavA maMDI paDyA. pachI temAMthI paNa jeo samartha hatA teo varionA hAmA thaI gayA. A pramANe bannenuM paraspara yuddha cAlyuM. eTale mUladevanA sevakoe kahyuM ke, he svAmina ? velAsara tame ghera cAlyA jAo, ahIM rahevAnuM kaMI kAraNa nathI. te . paNa mUladevane jevAne bahu rasa lAge. tethI tyAM ubhuM rahIne jete hatA tevAmAM keIe gherI upara bahu jesathI mArele bANa mUladevanA zarIre coMTavAthI tatkAla te maraNa pAmyA. ane trIjuM guNavrata kalaMkita karavAthI pAMcamA aticAra vaDe bhayaMkara bhava bhramaNa karI anya bhavamAM mokSapada pAmaze. mATe he bhavya prANIo ! jeo anartha daMDano tyAga karI sadAkAla dhamasevana kare che teone dhanya che. vaLI teone vAraMvAra namaskAra, ane teone ja manuSya bhava saphala che. temaja samagra anarthanuM mULa kAraNa, zuddha dharmane kaTTo duzmana ane mahA daMDa rUpa e anartha daMDa kSaNa mAtra paNa seva nahIM. itittIyaguNavrate paJcamAticAravipAke mUladevakathAnakaM smaaptm| tatsamAptau zrImallakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvanAthajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapAgacchAdhirAjazAstravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImabuddhisAgarasUriziSyaprasiddhavakteti labdhakhyAti, vyAkhyAnakovida jainAcArya zrImad ajitasAgarasUrikRtagurjara bhASAnuvAde prabhudezanAprabandhe sadRSTAntAticArakhyA__ khyopetaM anarthadaMDanAmatRtIyaguNavrataM samAptam // --kAcha--
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgadattanIyA. (277) nAgadattakumAranI kathA. sAmAyikavrata. dAnavIrya rAjA be kRpAsAgara ! guNavatane adhikAra sAMbhaLI mane bahu AnaMda thaye have sAmAyika vratane adhikAra sAMbhaLavAnI IcchA che. zrI supArzvaprabhu belyA,-he rAjana ! sAvadya vegane pratipakSI evA sAmAyika vratane je purUSa dhAraNa kare che te nAgadatta kumAranI peThe parama sukha meLave che. bahu unnata jIna maMdiranA zikharene lIdhe sUryanA rathanA ghoDAonI gati jemAM aTakI paDI che, evuM nAgadatta- siMhapura nAme nagara A bharata kSetramAM prasiddha che. temAM heTA mallone jItavAmAM bahu dakSa ripamalla nAme rAjA che. vaLI prema saMpattinuM mukhya maMdira vasumati nAme tenI strI che. eka divasa te sukha zayyAmAM niMdrAvaza thaI hatI tevAmAM pareDhIe svapnamAM dedipyamAna maNi ratnanI vikasvara kAMtithI mahara, evI phaNAo vaDe suzobhita sarpane joI tatkAla te jAgrata thaI, ane pitAnA svAmine svapna vRttAMtanivedana karyuM. rAjA be-hepriya patni! jarUra hane sat putrane lAbha thaze, e A svapanane prabhAva che. vaLI te putra eka chatradhara thaI akhila bhUmaMDalanuM rAjya karaze. rANI belI he svAminuM ApanuM vacana satya thAo ! teja divase devIne garbha rahyo. ane pUrNa samaye zubha lagnamAM putra janme. svapnanA anusAre mahatsava pUrvaka nAgadatta e pramANe gurU janee tenuM nAma pADayuM. tyAra bAda anukrame prati divasa vRddhi pAmatA nAgadatte kalAcAryanI pAse samagra kalAone
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 278 ) zrIsupArzvanAcaritra. abhyAsa karyAM; have padma ( padmA ) lakSmInA kezane vadhAravAmAM sUrya samAna, amara gurU maMtrInA putra nayacaMdra tenA khAla mitra hatA. rUpa sA mAM te peAtAnA samAnaja hatA. vaLI te cAra prakAranI buddhivaDe samRddha ane zreSTha guNAvaDe snigdha evA te nayacaMdra sarvatra vikhyAta hatA. eka divasa nayacaMdra rAjakumAranI pAse sutA hatA. aSa rAtrInA samaye te jAgruta thaye te kumArane zayanamAM dIThA nahIM. tethI te ekadama sabhrAta thai cAre tarapha kumArane zeAdhavA lAgyA. tevAmAM mhelanA uparanA mALamAM ekAMtamAM eka yuvata sAthe vicAra karatA kumAra tenI dRSTigocara thayA. pachI yuti tarapha daSTi karI, AbharaNAnI kAMti vaDe digaga nAnA mukhane gora karatI ane caMdra samAna mukhAkRti che jenI, evI A, rita, raMbhA ke, lakSmIdevI che? ema ci tavatA hatA, teTalAmAM te zrI kheAlI,-he matrI putra ! ahIM kumAra pAse AvavAmAM tamane kai paNa harakata nathI. bannenI ekAMtamAM trIjo jAya tA mUrkha gaNAya. e nIti vAkyanuM smaraNa karavu sarva thA huMmane anucita che. kAraNake, tame banne mAtra dehathI ja bhinna che. paraMtu hRdayartha abhinna che. mATe hame ahIM vA. tyArabAda kumAra paNa elyA he mitra ! tu zAmATe dUra ubhA rahyo che ? ahIM mAva. nayacadra tarataja temanI pAse gayA. teTalAmAM kayAMkathI aciMtya jI eka bAlikA AvI. ane namaskAra karI te eTalI hai svAmini ! kArya siddha thayu` ke nahIM ? svAminI kheAlI, hajIsudhI mheM kaipaNa prayeAjana jaNAvyuM nathI. hune kahetAM lajjA Ave che mATe have tuM ja nivedana kara. bAlikA bAlI, huM kumAra ! kSaNumAtra sAvadhAna thai tame amhArUM kA sAMbhaLe. ema kahI kaika kahevAnA prAra Mbha karatI hatI. teTalAmAM yuvatane samAgama
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgadatanI kayA. (279) . vikasvara nIla kamaLanI kAMti samAna mukhAkRtine dhAraNa karatI, anya kaIka strI guMjArava karatA bhramarAonA nAdathI zabdAyamAna, suMdara puSpamAlAM laI te yuvatinI sanmukha AvIne belI, A varamAlAne A5 grahaNa karaze. ane kumAranA kaMThamAM paherAve. pachI te bolI he sakhi ! zAMta thA ! utAvaLa karIza nahIM. tyArabAda nayacaMdra maMtrI balya, babara huM tahArI vAta samajI gaye. have vadhAre parizrama karavAnI jarUra nathI. vaLI hArA utsukapaNAnuM kAraNa tuM jaNAva. tyAre bIjI bAlikA belI, ratnAkara nagaramAMthI malayaketu rAjAnI cAra kanyAo kumAranA svayaMvara mATe ahIM AvavAnI che. e vAta amArI svAminInA jANavAmAM AvI che tethI te bahu du:khI thaI kahe che ke, Aja sudhI hArI evI AzA hatI ke, huM kumAranI prathama strI thaIza. paraMtu hAlamAM te AzA viparIta thaI gaI. ema tene abhiprAya jANa maheM ene kahyuM kesakhi! kheda karIza nahIM hairyanuM avalaMbana kara! hajupaNa kaMI bagaDayuM nathI. tenI pahelAM tuM kumArane varamALA paherAvIza. ane dAkSaNyano nidhi e te kumAra hAro maratha saphala karaze. vaLI he maMtrI ! vaitADhya parvatamAM uttara zreNune adhipati anaMga nAme vidyAdhara che, tenI A vegavatI nAme kumArI A kumAranA guNa sAMbhaLI tenI upara bahu Asakta thayelI che. A pramANe utsuktAnuM kAraNa maheM nivedana karyuM. vaLI zaraNAgata jananI prArthanAne bhaMga karavAmAM sahurUSe bahu bhIrU hoya che. mATe kRpA karI tame tamhArA svAmine A vAta mAnya karAvo. te sAMbhaLI nayacaMdra bolyA, hAruM kahevuM yogya che. paraMtu haju kumAranAM mAtApitA vidyamAna che. mATe teone A vAta jaNAvavI joIe. tethI hAla sthiratA karo. vegavatI balI, mahAzaya! haju hArA mAthe dukha AvyuM nathI. tethI te paraduHkha
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ (280 ) zrIsupAzva nAgaritra. jANatA nathI. ema kahI vegavatIe kumAranA kaMThamAM vRmAlA paherAvI. vaLI te elI, ApanA prasAdathI have huM kRtArtha thai. 9 pachI tA Apane jema ceAgya lAge tema karavuM. mhArA pitA haeNne anya sAthe paraNAvavA icchatA hatA, tethI A kArya mhAre prathama karavu paDayuM, ema kahI vegavatI peAtAnI sakhIo sahita tatkAla peAtAnA sthAnamAM gaI. tyArakhAda mitra sahita kumArepaNa potAnAM mAtapitAnI pAse jaI samasta rAtrI vRttAMta nivedana zakunavicAra. karyuM. teoe paNa te vAta mAnya karI. pachI eka divasa kumAra peAtAnA mitrasAthe hAthInI svArI karI bahAra jatA hatA, tevAmAM dareka ThekANe tene jIbha zakuna thavA lAgyA. tethI kumAre nayacaMdrane pUchyu A zakunanu phUla tu jANe che ? nayacaMdra eklyA, he kumAreMdra ! hA huM jANuM chuM. A zakuna tA bahu lAbhadAyaka che. vaLI zakuna zAstramAM kahyu` che ke uccaM dezaM nIcA - dArohansnigdhazAlaM hariNaH / kathayatyAyati yuktAM lakSmIM satsaMgamaJca tathA // hRSTAH suratAsaktA - dRzyante yadi mRgAH pathi tadAnIm / acireNa bhavati lAbhaH saMdeho nAtra karttavyaH || zubhamAvahati varAhaH, saMkIrttanato dhruvaM prayANAdau / pakkotthitastu sadyaH siddhiM stuSTo'pyasau kurute // dakSiNabhAgAdvAmaM, prayAti yadi jambukastada yAtuH / sakalamapi yAti siddhiM vicintitaMH kimapi yanmanasA // yAtrAyAM dakSiNata - stittirirAlokito bhavetsiddhayai / by iti trirvihito - dravasvaraH zasyate tasya //
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgadattanI kathA. (281) artha-nIcA bhAgamAMthI snigdha ane lIlA ghAsavALA ucA pradezamAM mRgale jAya te, bhaviSyamAM uttama lakSmI tathA satsamAga thAya ema sUcave che. vaLI huSTa thaI maithunamAM Asakta thayelA mUgalAo mArgamAM daSTigocara thAya te, alpa samayamAM lAbha thAya emAM saMdeha nahIM. saMkIrtana mAtrathI "Dukkara" prayANadikamAM zubhadAyaka thAya che. ane kAdavamAMthI nIkaLI tuSTa thayela je te najare paDe te tatkAla siddhidAyaka thAya che. prayANa kartAnI dakSiNa bAjumAMthI vAma bhAgamAM je ziyALa nIkaLe te tenA dareka dhArelA vicAre siddha thAya che. temaja prayANa samaye dakSiNa bhAgamAM je tetara pakSI jovAmAM Ave te te siddhijanaka thAya che, ane kidhu ema madhura svare traNavAra je bole te bahu zreSTha gaNAya che." A pramANe uttama zakunavaDe bahu khuzI thaI nayacaMdra sahita kumAra AgaLa cAlyA jAya che, teTalAmAM hAthI pitAnI maryAdA cheDI uddhatapaNe cAlavA lAgyA. tIkSaNa evA aMkuzane paNa gaNatA nathI. temaja anya prahAre paNa tene rokavA samartha thayA nahIM. ane svecchA pramANe palAyana thaye. chevaTe parijana paNa thAkIne ubho rahyo. hastI madhya jaMgalamAM nIkaLI gaye. evAmAM eka mahaTe vaDa Ave. tenI suMdara chAyAmAM bahu parizramane lIdhe te hastI ubho rahyo. tyAM maMtrI sahita kumAre vilApa karatI kaMIka strIne karUNa zabda sAMbhaLyA pachI tarataja te baMne hAthI upara thI nIce utarI te strInI zodha mATe thoDAka mA gayA, teTalAmAM eka strInI AgaLa tIvra kharka ugAmIne ubhelo eka khecara temanA jovAmAM Avyo. ane te khecara strInI AgaLa dhamakI ApI kahetA hatA ke, mArI sAthe tuM lagna kara! athavA ISTadeva- - nuM smaraNa kara. tyAre te strI bolI, re duSTa! tArA bhayane lIdhe
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ (282). zrI supArzvanAtha caritra. prathamaja mahuM jenA kaMThamAM varamALA paherAvI che, te nAgadatta kumAra mahArUM zaraNa che. vaLI hAlamAM khArA prANa paNa temanA AdhIche. ema tenuM vacana sAMbhaLI te duSTa khecara te strI upara prahAra karatuM hatuM, teTalAmAM jenA hAthamAM bhayaMkara taravAra dIpI rahI che, ane nayacaMdra maMtrI paNa jenI sAthamAM rahelA che, temaja niSedha karate e te nAgadata kumAra tyAM jaI pahe , ane becarane avinaya joI te be , renirdaya ! strI vayanA kalaMkathI malIna e tuM dhikakArane lAyaka thaye. vaLI ugAmelA khanI prasaratI kAMtine lIdhe hArAM sarva aMga zyAma varNavALAM dekhAya che. vaLI te adhama ! roSathI bahu lAla thayelA hArA netrAcinA skUliMgone, mAlatInA puSpa samAna sukemaLa A pramadAnA zarIra upara kema varSAvI rahyo che? have zAMta thA! zAMta thA! vaLI khecara vaMzamAM cUDAmaNi samAna evA tahAre te nahIM prahAra karatA purUSa upara prahAra karavo ayogya che, te abalAnI te. vAta ja zI ? ItyAdi kumAranA vacanAmRtathI bahurAgarUpI viSathI pIDita hatuM te paNa, te khecara zAMta thaI gayo ane belyo ke, he kumAra! mahAre gurU ane baMdhu paNa tuM ja che. kAraNake rAga samudramAMthI helA mAtramAM huM hAre uddhAraryo. vaLI A strI hArI bahena che. ema vivekI banI gaye. have te pramadAe paNa nayacaMdrane pUchyuM. niSkAraNa dayA rasanA sAgara samAna prabhAvika A koNa che? te munidarzana. kRpA karI mahane kahA. nayacaMdra bele, te vakhata rAtrIe hai jenA kaMThamAM varamAlA. paherAvI hatI, te A nAgadatta kumAra che. te sAMbhaLI bAlA lajajIta thaI kaMIka belavAne vicAra karatI hatI, teTalAmAM kumAranuM sainya tyAM AvI pahocyuM. temaja te bAlAnI zeSa
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgadattanI kathA. (283) karatA tenA pitA paNa tyAM AvI manyeA. pachI paraspara gamanA-- gamanAdikanI vAtacita thayA bAda, tenA pitAe vegavatIne kumAra sAthe paraNAvI dIdhI. pachI tyAMthI sarve vidAya thayA. have kumAra paNa keTalAka divase peAtAnA nagara samIpa jaI pahoMce. teTalAmAM tyAM mAmAM sanmukha Avatu eka munimaMDala tenA jovAmAM AvyuM. kumAra khelyA, huM nayacaMdra ! emanuM dana zubha ke azubha ! nayacaMdra melyA, dareka zatrunAmAM A zakuna uttama che. kAraNake jagamAM zirAmaNa samAna A munienAM darzana mahA puNya ceAge prApta thAya che, mATe hastI uparathI nIce utarI temanA caraNamAM vaMdana karo, maMtrI sahita kumAre pAtAnI buddhithI oLakhIne prathamaja sUrine namaskAra karyo, tyArabAda zeSa munione namaskAra karyAM. mA mAM thAkI gayelA.munione joi mitra sahita kumAre'AcArya ne vinati karI, prabhu ! kRpA karI ahIM najIkamAM rahelA, lavalIlatAethI AchAdita, ilAyacInu vana ane drAkSA maMDapathI vibhUSita evA, rAja udyAnamAM kSaNamAtra Apa vizrAMta thAe. A pramANe kumAranuM vacana mAnya karI sUri mahArAja kumAranI sAthe udyAnamAM gayA. ane munione ucita evA sthAnamAM parivAra sahita pAte beThA. tyArapachI kumAra paNa potAnA parivAra sAthe zuddha bhUmi upara beThA. pachI sUrie dharma dezanAnA prAraMbha karyo. dezanAno prAraMbha. jIvitaM yauvanaM lakSmI - lAvaNyaM priyasaMgamaH / jainadharmAte sarva - manityaM dehInAM bhave // dharmArthakAmamokSAkhya-puruSArthaprasAdhakam / AyurAkhaNDalodaNDa - kodaNDacaTulaM nRNAm // =
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ (284) zrIsupArzvanAtha caritra. kAmaM kAmakSamaM kAmyaM, kAminIjanavallabham / tAruNyaM taruNItAra-tArikevA'ti caJcalam // artha-"saMsAramAM prANione jainadharmanI prApti thayA vinA jIvita, vana, lakSamI, lAvaNya ane priya vastune samAgama e sarva anitya kahyo che. dharma, artha, kAma ane mokSarUpa purUSArthonuM parama sAdhanabhUta, prANuonuM AyuSa IMdra dhanuSanI mAphaka ati caMcala che. vaLI atyaMta kAmabhoganuM mukhya sAdhana bahu suMdara ane strI janane bahu priya evI taraNa avasthA pramadAno yaMsa ne samAna mahu masthira che." tamara lakSazo lakSyamANA'pi, kSayaM lakSmIH kSaNAdapi / yAti caNDA'nilotA, jImUtasyeva paddhatiH // yatprabhAvAjano'tyartha, jAyate dRssttihaarkH| tallAvaNyaM giritrasta, saridvegopamaM janAH ? // abhISTajanasaGgo'pi, viprayogasamanvitaH / yogapradezavattasmA-durme caiva manaH kRthAH // jinabiMbArcanaM sevA, gurUNAM prANinAM dayA / zamo dAnaM tapaH zIla-meSadharmo jinoditaH // hitakacchAzvato'bhISTo-rUpalAvaNyakArakaH / svargApavargasaMsarga, datte kiM bahunA'thavA // zrutvaivamAdikaM dharma, nAgadattaH kSitIzanaH / maMtriputreNa saMyuktaH, prabuddho jinazAsane // artha-"uddhata pavananA vegavaDe vAdaLanI paMktinI mAphaka, lAkhAvAra daSTigocara thatI lakSmI paNa kSaNamAtramAM kSaya pAme che. he bhavya prANIo ! jenA prabhAvathI lokonI daSTi atyaMta
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgadattanI kathA. (285) kheMcAya che, evuM zarIranuM lAvaNya parvatamAMthI nIkaLatI nadInA vega samAna cAlyuM jAya che. vaLI ISTa janane saMga paNa vega pradezanI mAphaka kSaNika che, mATe dharmane viSe manevRtti karavI, temaja jIna pratimAnI pUjA, sadagurUonI sevA, prANu upara dayA, zama, dama, dAna, zIla ane tapazcaryA ene jInezvara bhagavAne dharma kahyo che. A pramANe jInezvara bhagavAne kahele dharma niraMtara hitadAyI che, temaja abhISTarUpa tathA lAvaNyane ApanAra che, eTaluM ja nahIM paraMtu svarga ane mokSa sukha paNa Ape che. nayacaMdra sahita nAgadatta kumAra A pramANe dharma sAMbhaLI jInazAsanamAM pravINa thaye" ane vizeSa prakAre zrAvakadharmanuM svarUpa pUchyuM. tyArabAda gurUe vistArapUrvaka grahI dharmane upadeza Ape. maMtrI sahita kumAre bAra prakArane gRhidharma svIkAryo. pachI sUrIMdrane vaMdana karI kumAra pitAnA gRhIdharmane nagara tarapha cAlyA. mArgamAM cAlatA kumAre svIkAra. * mitrane kahyuM ke hArA kahyA pramANe zakunanuM phala barAbara prApta thayuM. kAraNake Aje ApaNane apUrva jainadharma maLe. ema belate AnaMdapUrvaka kumAra pitAnA sthAnamAM gaye. tyArabAda janapratimAnuM pUjana karI vidhipUrvaka vaMdana karyAbAda mitra sAthe bhojana karavA beThe. mukhavAsa jamyA pachI banne jaNa samyaktvAdi gRhidharmane paraspara vicAra karatA hatA paraMtu temAM sAmAyika vrata barobara samajI zakyA nahIM. tethI bIje divase prabhAtamAM jInapUjA tathA vaMdanAdika karI te banne jaNa sUri pAse gayA. ane bhakti vaDe vidhipUrvaka vaMdana karI sAmAyikanuM svarUpa pUchyuM. bhavya prANionA hita mATe sUri mahArAja bolyA, je
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) zrIsupArzvanAtha.i vratamAM rahelA bhavyAtmAonI zatru, mitra, sAmAyikanuM tRNa, maNi ane suvarNamAM samAna buddhi - lakSaNa thAya, te sAmAyika nAme prathama zikSAtrata na kahevAya. vaLI je sAmAyika vratamAM dhanAdika parigraha, ghara, ane strI sahita hoya, temaja dezavirata hoya, te paNa te manuSya muninI upamAne dhAraNa kare che. temAM vizeSa ame zuM kahIe? sAmAyikamAM rahelA prANIonA jema jema vizuddha pariNAma thAya che, tema tema aneka bhavamAM upArjana karelAM karma kSINa thAya che. vaLI mAnasarovara svAbhAvika jema vizuddha hoya che, paraMtu mahiSAdi (pADA) vaDe te jema DelAI jAya che, tema sAmAyika vrata paNa aticArovaDe dUSita thAya che. nAgadatta bolyA he bhagavana! te aticArenuM svarUpa amane saMbhaLAve. gurU mahArAja bolyA, mana, vacana, ane kAyAnuM anavasthitapaNuM, dudhdhana, temaja sAmAyika karyuM ke nathI karyuM e pramANe saMzaya kara te pAMca aticAra kahyA che. A pramANe sAmAyikanuM yathArtha svarUpa samajI kumAra sUri samakSa aSTamI caturdazInA divase jarUra mahAre sAmAyika levuM ema pratijJA karI gurU mahArAjane vaMdana karI pitAne ghera gaye. ane jaina dharmamAM nimagna thaI mitra sAthe samaya vyatIta kare che. anyadA malayaketu rAjAnI cAra kanyAo tyAM AvI, uttama muhUrtamAM kumAre teonI sAthe lagna malayatanI karyuM. pachI te nAgadatta pAMca strIo sAthe kanyAo. pAMca prakAranA joga anubhavatuM hatuM, tenA pitAe pitAne maraNa samaya najIka jANI pitAnA sthAne kumArane sthApana karyo. have mitra sahita kumAra dharmamAM pravRtta thaI sarvatra derAmAM maMdira baMdhAve che.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgadattanI kathA. (287) temaja ratha yAtrA pravartAve che. ane sAdharmika vAtsalya kare che, e pramANe dharmapravRttimAM keTaloka samaya gaye, kadAcit kumAra kaIka vidhi rAjAne jItavA mATe caDhAI karI jate hite, tevAmAM raste cAlatAM keIka yakSe ujajaDa kareluM eka hetuM nagara AvyuM. tyAM teNe mukAma karyo. tyAre keIka purUSa tyAM AvI kumArane vinati karI kahyuM ke, he rAjana! ahIM tahAre rahevA jevuM nathI. mATe velAsara ahIMthI bIje ThekANe cAlyA jAo! kAraNake ahIM keIrAtrIe rahI zakatuM nathI. rAjA bolya. Aje cidaza che mATe ahIM ja mahAre rahevuM paDaze. bIje jaI zakAya tema nathI. ema kahI rAjA yakSanA maMdiramAM sAmAyika laI maMdiranAM dvAra baMdha karI svAdhyAya karavA lAgyo. teja yakSanA maMdiramAM suMdara zaNagArothI vibhUSita vegavatI rANe tenI daSTigocara thaI ane te kahevA nagaravAsIyakSa. lAgI ke he svAmin ! mahane du:khI mUkIne Apa ahIM araNyamAM kema nAzI AvyA cho ? ApanA virahathI hAruM hRdaya tataDu phATI jAya che te Apa jANatA nathI? te sAMbhaLI rAjA vizeSa prakAre vairAgya janaka kulaka gaNavA lAgyA. tyArabAda vegavatI belI, hA! dayita ! hAla mahane pratyuttara Ape. samasta aMgepAMgamAM vyApI rahele apUrva neha ApanA hRdayamAMthI kSaNamAtramAM kema naSTa thaye? vaLI Apane viraha mArA hRdayane bahu paDe che, zarIrane bALI nAkhe che, temaja sage raNuraNuTa utpanna kare che. mATe te svAmina ! have A ADaMbara choDI de. jethI A mahArUM du:kha palAyana thAya. te kaI paNa upAya karo. mahA purUSo du:khI jana upara dayAlu hoya che. rAjA vicAra karavA lAge. kaI paNa utpanna thaele A aciMtya bhaya akSayanidhi
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ (288) zrIsupArzvanAgarira. kADhanArane zuM karI zake tema che? eTalAmAM teja maMdirane yakSa ati bhayaMkara rUpa dharI gaDagaDa zabda karate rAjAnI pAse Avya ane uddhata zabdothI bolavA lAgyA, re mUDha! pitAnA parAkramathI samasta bhuvanane paNa tRNa samAna gaNe che, vaLI tuM kahIza ke mane kahyuM nahotuM." have huM hane jIvate mUkIza nahIM. mATe hArA ISTadevanuM smaraNa karI le. athavA hArI sevAmAM hAjara thA. ema kahI rAjAnI upara mugara ugAmI pharIthI te be, jaladI A nagara cheDI tuM cAlyA jA! athavA hAruM parAkrama batAva? kiMvA mastakarUpI kamala namAvIne mahArA caraNanI pUjA kara? e pramANe yakSanuM vacana sAMbhaLI rAjA vizeSapaNe svAdhyAya karavA lAgyuM. teTalAmAM aMgarakSaka devatAo jenI sAthamAM rahelA che ane pote paNa yuddhamAM dakSa e kapadI yakSa rAjAnI rakSA mATe ekadama tyAM AvyuM. ane tene joI te nagarayakSa bhayane lIdhe jIva laI tyAMthI nAzI gaye. "ahA ! jIvananI AzA dareka prANIne bahu priya hoya che." samaya pUrNa thavAthI rAjae vidhipUrvaka sAmAyika pUrNa karIne 1 kapadI yakSa sAthe keTalIka vAtacIta karI kahyuM kapardIyakSa. ke, hArA bhayathI te nagarayakSa nAzI gayA che paNa hene ahIM belAvI lAva. huM tene pratibodha ApuM. kAraNake A nagaranA leke enA duHkhathI nAzI gayA che, tethI A nagara ujajaDa thaI gayuM che. tatkAla kapadIe pitAnA deve pAse tene tyAM belAvyuM. eTale tarata ja te nagara yakSa tyAM AvI rAjAne tathA kapadIne namaskAra karI vinayapUrvaka be he rAjana ! A jagatamAM dhairyavAna purUSa tuM ja che. kAraNake hArA AvA upasargoDe pavanathI parvatanI mAphaka tuM zruti thaze nahIM. vaLI svastha dazAmAM dareka loko potAnuM kArya sAdhI
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgadattanIyA. (289 ) zake che, paraMtu viSama dazAmAM je dhama thI calAyamAna thatA nathI tevA purUSo tA durlabhaja hoya che. mATe henarezvara! huM thArU" dhairya joIne tuSTa thayA . mATe kRpA karI kaMI paNa kArya tuM mhane khatAva. tyArabAda kapadI yakSa khelyA, haju paNa A vAta tu zuM puche che ? peAtAnA jJAnathI enuM icchita sa tu' jANI zake tema che. mATe peAteja vicAra kara. pachI te yakSa jJAnanI upayeAga karI Ape. ke, he naredra ! thArA prasAdmavarDa A nagaranA sarva leAkA potAnI rUddhi sahita sukhethI ahIM nivAsa kare. ane kapa yakSanI sahAyatAthI tuM A nagaranA adhipati thA. tyArabAda kapadI yakSe peAtAnA devAne mAkalI nagaravAsI leAkeAne tyAM khelAvI maMgAvyA ane temane rAjyAbhiSeka. kahyuM ke, mA nAgadatta rAjAne namaskAra karI potapotAnA gRhAdhikAra saMbhALI hA, ane A tamhArA rAjA che. pachI leAkAe te pramANe kapadInu vacana mAnya karI sarva vyavasthA saMbhALI lIdhI. tyArapachI nagara cAlyA, he naredra ! A nagaranA rAjAe mhArUM evu aniSTa karyuM che ke, je mukhathI paNa kahI zakAya tema nathI. nAgadatta rAjA khelyA-prArya niraparAdhI leAkeAnA aniSTapaNAmAM mUrkha, dveSI ke nIca mANaseAja ubhA rahe che. paraMtu mahAtmAe te A dunIyAmAM mahAna aparAdhI hAya chatAM paNa tenI upara dayA kare che. vaLI tevA dayALu satpurUSAne lIdheja A pRthvI ratnavatI kahevAya che, ema samajI A nAgarika leAkeA upara temaja nagarAdhipa upara have tyAre kSamA rAkhavI. yakSa khAtcA pApakArI janAmAM zirAmaNa samAna hai narapati ! A nagaranA rAjAne te prathamaja mhe svargavAsI karyA che. rAjA khelyA, haeNnA putrane 19 *
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ (290) zrIsupArzvanAthacaritra. lAvIne rAjyAbhiSeka kare. tyArabAda yakSe paNa nAgadattanA kahyA pramANe sarva kArya pUrNa karyuM. rAjyAbhiSeka thayA bAda nAgadatta rAjAe sabhyajana samakSa navIna rAjAne zikhAmaNa ApI ke, nItirAjAneupadeza. parAyaNa thaI je sajajanenuM pAlana, done ' nigraha, temaja dIna, anAtha, sAdhu ane vajana varganuM piSaNa kare che te A lokamAM yathArtha rAjA gaNAya che. vaLI rAjAe potAnA ezaArAmathI saMtuSTa na thavuM joIe, temaja pramAda paNa seva nahIM, vaLI je rAjAonI daSTi samakSa leke duHkhI thAya che teonA jIvita, lakSamI ke rAjyavaDe zuM? arthAt niSphala che. e pramANe navIna rAjAne upadeza ApI nagarayakSane nAgadatte kahyuM have tuM jaina dharmanuM . ArAdhana kara, yakSa belyA he rAjana ! kRpA karI hane te dharmane upadeza Ape. rAjA che, dareka prANIoe jIva mAtrane Atma samAna mAnavA. temAM paNa du:khI prANIone vizeSa karI saMbhALavA. vaLI vivekI purUSe A bAbata vizeSa jANavI joIe. tyArabAda rAjAe tene deva, dharma ane tattva saMbaMdhI upadeza bahu vistAra pUrvaka Ape. sarva upadezane svIkAra karI yakSa bolyA, he rAjana ! pRthvImAM bhuSaNa samAna ApanA sarakhA mahAprabhAvika pavitra purUSanuM mAtra darzana paNa zubhadAyaka thAya che. temaja sapurUne samAgama ane saMbhASaNa te vizeSa prakAre sukhadAyaka thAya temAM zuM Azcarya che ? pachI nAgadatta rAjAe nAgarika lekone sthira karI kapada yakSa vigerene vidAya karyA ane pite pitAnA kArya mATe AgaLa cAlavAnI taiyArI karI tyAre nagarayakSa belyA, he svAmin ! jenI upara ApanI caDhAI che te rAjAne huM pote ja bAMdhI ahIM lAvuM chuM. mATe Apane
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavaNinIkathA. (29) tyAM javAnI kaMI jarUra nathI. bAda rAjAe AjJA ApI ke tarataja yakSa tyAM gayA ane te rAjAne laI AvI nAgadattanI AgaLa ubhe karyo. pachI nAgadatte pitAnI AjJA manAvI hene mukta karyo. tyArabAda nAgadatta rAjA tyAMthI pitAnA nagaramAM gaye. bAda vegavatInA putrane pitAnA rAjyamAM sthApana karI AyuSa pUrNa karI aMte samAdhi pUrvaka maraNa pAmyA ane te A lokamAM trIje bhave siddhipada pAmaze. mATe he bhavyAtmAo! A pramANe sAmAyika vratamAM bhAva rAkhavAthI nAgadatta rAjA A lekamAM paNa vizeSa pujanIya thaye. tethI A sAmAyika vrata avazya karavuM joIe. vaLI jenuM citta sAmAyikamAM sthira hoya che, te purUSanI sevAmAM deva ane dAnava paNa hAjara rahe che. temaja te prANu alpa samayamAM bahuprAcIna karmothI mukta thAya che. // itisAmAyikadRSTAnte nAgadattakathAnakaM samAptam // mAnavaNikanI kathA. manadupraNidhAnAticAra. | sAmAyika vrata saMbaMdhI upadeza sAMbhaLIne dAnavirya rAjAe prazna karyo ke, he mumukSu janavalabha! he jagapati! have sAmAyikamAM prathama aticAranuM svarUpa sAMbhaLavAnI amane bahu jIjJAsA che. mATe kRpA karI te saMbhaLAve. zrI supArzva prabhu bolyA, manujIM! je jana sAmAyika grahaNa karI manamAM durgAna kare che te purUSa mAnavaNikanI mAphaka pramatta thaI pitAnI sadagatino rola karanAra thAya che.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) zrIsupA nAthacaritra. mAnavaNika huM ema mAnuM chuM ke, jene jovA mATe indre hajAra netrA dhAraNa karyA che evu jagavikhyAta ratnapura nAme nagara che. temAM dhanADhya gaMgadatta nAme zreNI rahe che. guNumatI nAme tenI strI che. mAna nAme tene eka putra che. te kalAmAM kaMIka pravINa thaI udyAna vigere sthaLAmAM svecchA pramANe hamezAM pharavA lAgyuM. tevAmAM eka divasa durlabha nAme potAnA mitra sAthe te jInamaMdiramAM gayA. tyAM sUri mahArAjanI pAse bhaktimAna evA ghaNA leAkeA ekAgra manathI samyakatvAdika gRhI dharma sAMbhaLatA hatA. te joi mAnavaNika paNa sabhAnI eka bAjue ubhA rahI upadeza sAMbhaLavA lAgyA. evAmAM eka zrAvake tene ALakhyA, pachI teNe peAtAnI pAse khelAvI tene kahyuM ke mahIM besa, ema kahI sUrIMdrane kahyuM ke A gaMgadattanA putra Apane vaMdana kare che. sUrie hene vizeSa masara karanArI dezanAnI zarUAta karI. bhadraka bhAvathI mAna paNa sAvadhapaNe sAMbhaLe che. > agrAdhAra nAme bahu samRddhivALuM eka nagara che. temAM nipu Nyaka nAme bahu vyavasAyI eka kula khAlaka rahe che. vaLI te evA nibhogI che, ke je kAi udyoga kare che temAMthI mAtra tene anartha ja prApta thAya che. paraMtu kADI mAtra paNa lAbha maLatA nathI. anyadA tenI durdazA joi eka kuTuM khIe kahyuM ke, cAmAsAmAM mhArA e maLada lai tu haLa kheDa vAnuM kAma kara. jethI tuM sukhI thaIza. paraMtu hummezAM sa MdhyA samaya thAya tyAre mhane maLada batAvIne mhArA vADAnI aMdara hAre khAMdhI javA, ane prabhAtamAM lai javA. nipuNyake pa te pramANe kabula karyuM. tyArapachI hammezAM haLa laI khetaramAM zikSApayeAgI dezanA.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavaviknIkathA. (23) kheDa karI khaLada haine tyAM vADAmAM mUkI AvatA hatA. prathamanI mosamamAM teNe maga, aDada, bAjarI ane cAkhA vigerenI vAvaNI karI, paraMtu ugatA aMkurAone kAtarA khAI gayA. pachI temAM khIjIvAra khIjuM khIja kharIdIne vALyuM. vaLI potAnI pAse mAjIvikAnuM sAdhana nahIM hAvAthI peAtAnI strInI mhenapaNI pAsethI kaMika dANA vigere paracuraNa lAvIne vRtti calAvatAM, evAM te banne strI purUSa kSetranuM kAma karatAM hatAM. tevAmAM ekadama TIDa paDyAM, jethI sarva pAka khAI gayAM. tyArapachI bahu nirAza thai pharItho navesara teNe vAvaNInuM kAma zarU karyuM. ane hummezAM te prathamanI mAphka kAma karatAM hatAM. eka divasa utAvaLane lIdhe kauMTubikane dekhatAM baLadone bahAra mUkI hene kahyA vinA nipuNyaka peAtAne ghera gayA. tethI te ane baLada bahAra kayAMya paNa cAlyA gayA, tenI khabara paDI nahIM. kauTubika nipuNyakane ghera jai puchavA lAgyA ke Aje aLada kayAM gayA ? nipuNyaka klyA, saMdhyAkALe tamane dekhADIne vADAmAM mUkayA che. kATuMbika beklyA ke, mheM joyA hatA . kharA paraMtu te samaye huM khIjA kAmamAM guMthAyelA hatA. vaLI he ema nahAtu kahyuM ke A baLada tagne seApuM chuM, tethI A hArI ja bhula gaNAya, mATe mhArA khaLada lAva. nipuNyaka AlyA, mhe. tA tamane ApyA che, have mhane kaMi paNa tamhAre puchavu nahIM. ema bannenA vivAda bahu vadhI paDayA, chevaTe ane jaNuM phleza karatA chatA maMtrI pAse jatA hatA tevAmAM te raste kAika svAra gheADAnI pAchaLa doDatA AvatA hatA, teNe nipuNyakane hAme AvatA joi kahyu ke, re pathika ! A gheADAne pAchA vALa. nipuNyake tene rokavA mATe lAkaDInA prahAra karyA ke, tarataja ma sthaLamAM vAgavAthI te gheADA pRthvI para paDIne
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) zrIsupArzvanAthatharitra. marI gaye. te joI svAra che , huM A ghoDe zA mATe mAryo? nipuNyaka mA, hArA kahevAthI mahuM te pAche. vAnya hatuM. paraMtu DuM mAryo nathI. te sAMbhaLI svAra paNa jhagaDAnI buddhithI tenI pAchaLa cAlyuM. pachI te traNe jaNa nagaranI najIkamAM gayA. eTalAmAM sUryAsta thaI gayo. tethI tyAM AgaLa eka hoTe vaDa hato tenI upara vyAdhrAdikanA bhayathI teo caDhIne suI gayA. tyArapachI tyAM naTa lekenuM eka TeLuM AvyuM. te paNa teja vaDanI nIce suI gayuM. have niSpakane ciMtAne lIdhe nidrA AvI nahIM. tethI te vicAra karavA lAgyo. are ! A bane nipUNayakane jaNa mArI pAchaLa lAgyA che. A lokepazcAttApa. mAMthI huM jIvate kevI rIte chuTIza ? mATe kaThe pAza nAMkhI maravuM eja uttama che. ema nizcaya karI pitAnA oDhavAnA vastrane pAza karI vaDanA DALAe potAno deha laTakato mUkyuM. paraMtu vastra jIrNa ane zarIra bhAre tethI vastra traTa daIne tuTI gayuM, tethI tenI nIce naTanA TeLAnA adhipatinI strI suI rahI hatI tenI upara te paDayo. henA bhArathI dabAIne tatkALa te naTI marI gaI. paraMtu nipuNyakane kiMcit mAtra paNa aDacaNa AvI nahIM. pachI naTIne pati nipuNyakane kahevA lAgyo. re duSTa ! pApI ! hArI strIne huM zA mATe mArI ? nipuNayaka balya, hArI strIne mAravA mATe A hArUM kartavya nahotuM. paraMtu A bannenA bhayane lIdhe mahArA maraNa mATe heM A sAhasa karyuM hatuM. vaLI baLada ane azva mATe A banne hArI pAchaLa lAgyA che. tevI rIte tuM paNa trIjo cAla, prabhAtamAM maMtrI pAse je nyAya thaze te pramANe hArUM paNa samAdhAna thaze.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavaNiknIkayA. (21) prabhAtamAM potAnA kAma upara ma`trI AvI taiyAra thayA. eTale vAdI prativAdIoe peAta peAtAnA nyAya svarUpa vRttAMta jAhera karyA. matrI kheAlyeA, hai kauTuMbika ? A nipuNyaka baLada mUkI gayA tyAre hai' joyA hatA? koTuMbika mA, huM ma`trIzvara ! mhe joyA hatA kharA, paraMtu A tamhArA baLada mUkyA che, joi ce. huM mhArA ghera jAuM chuM,ema teNe kahyu nahAtu ane amhAre prathama A pramANe kahevAnA karAra karelA che. tyArabAda svArane pUchyuM, eTale te khAlyA mhArA gheADA pAchA vALa ema nheM kahyuM hatu? hA, e pramANe mhe kahyuM hatu. ema kahI svAra maiAna rahyo. tyArabAda maMtrI elyA, re nipuNyaka ? tyAre gaLe pAza nAMkhavAnuM zuM kAraNa hatu ? te khelyA, A khannenA bhayane lIdhe mhAre te kAma karavuM paDayu. temaja rAjAne kara ApavAnA che, vaLI udhAre lAvIne dANA khAdhA che tyenA paNa mhoTA bhaya che. kAraNa ke khetImAMthI khIja mAtra pazu Le tema nathI. ema aneka du:khathI chuTavA mATe mheM A upAya karyA hatA. paraMtu mhArA mada bhAgyane lIdhe maraNu na thayuM ane ulaTI Apatti AvI paDI. ema zeka karatAM tenA zubha karmanA udaya * thayA. tethI maMtrIne tenI upara bahu dayA AvI. pachI teNe prathama koTuMbikane kahyuM ke, tuM vhArAM banne netra tene ApIne thArA khaLada laI le. te zivAya tane baLada maLavAnA nathI. kAraNa ke A thArA netrane doSa che. tyArapachI svArane kahyuM ke, tu hArI jIbha ApIne hArI zva laI le. kAraNa ke AkAmamAM hArI jIbhanA aparAdha che. pachI naTane kahyuM ke thArI srInI jagAe nipuNyaka suI rahe ane tu tenI mAka gaLe pAza nAMkhI tenI upara paDa. e pramANe nyAya sAMbhaLI khanne jaNa vicAra karavA lAgyA ke, netra *
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) zrIsupArzvanAtha caritra ane jIbha haze te bIjA baLada tathA azva maLI Avaze. temaja naTa paNa samaye ke, strI te marI gaI ane hune paNa mAravAne A upAya che. kAraNa ke enuM vastra te junuM hatuM. tethI ene pAza tuTI gayo. paraMtu hAre pAza evI rIte nahIM tUTe kAraNa ke hArUM vastra bahuM jADuM che. vaLI kadAcit pArA tuTI jAya ane huM nIce paDuM te paNa henA prANa javAnA nathI. kemake huM tenA jeTale bhAre nathI mATe A sarva mahane ja nukazAnI che. ema jaNe traNe jaNe tene choDI dIdhuM. tyArabAda daridvI e te niSpazyaka pitAne ghera gayo. ane maMtrIe tene kara mApha karyo eTaluM ja nahIM, paraMtu khAvA mATe anAja paNa puratuM ApyuM. e pramANe sUrIzvaranAM vacana sAMbhaLI mAnavaNika hamezAM - pitAne vepAra choDI daI sUrinA vyAkhyAuccasthiti. namAM jate hate. sUrie tenI yogyatA jANuM gRhasthAne lAyaka e samyakatvAdi bAra prakArane zrAvakadharma vistArapUrvaka samajAvyo teNe paNa vidhipUrvaka te aMgIkAra karyo. ane prati divase pitAnA pitAnI sAthe deva tathA gurUone vaMdana karavA jAya che. temaja te sAmAyikamAM sAMja savAra banne vakhata vizeSa prakAre ughukta thayA. vaLI potAnI dukAnamAM vepAra paNa bahu nItipUrvaka calAvatA hatA. ane dharmanA prabhAvathI bAla lIlA cheDI daI te uttama sthitimAM gaNAvA lAgyuM. temaja dareka leke prAyaH mAnanI dukAnethI ja kharIda kare che. keTalAka grAhaka ke udhAre paNa laI jAya che. ane vinA ugharANIe potAnI anukULatA pramANe teo pisA ApI de che. ema keTaleka samaya vyatIta thayo. evAmAM eka kheDuta lAka cAlake pachI te uttama ho.
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavaviknIkayA. (297) durdhyAna. tenI dukAnethI keTaluMka anAja udhAre lai gayA. pachI peAtAnI pAsamAM anAja AvyuM tApaNuM teNe mAnanI dukAne paisA bharyo nahIM. tethI mAna tene ghera gayA ane ugharANI karI. paraMtu teNe ka Mi paNa dhAnya Apyu nahIM. ane siddho javAkha ApyA nahIM. temaja koie ardhuM ane kAie caturthAMza paNa ApyuM. ema ekadara hiMsAkha karatAM mAnane daza hajArarUpIAnA TATA AvyeA. tethI tene bahu udvega thayA. paraMtu sAmAyikanA tenA niyama teNe cheDyo nahIM. ane sAmAyikamAM besIne paNa ciMtavavA lAgyA ke, A duSTa leAkeAe hAlamAM mhArI khArAkImAM ahuddhanya khATu karyuM, paraMtu jyAre pharIthI tee levA Avaze tyAre tene thAya ghaNuM kaMika dhIrIne sarva dravya vasula karI vyAja suddhAM paNa cheDavAnA nathI. teonI sAthe vicAra karavAnu kaIM paNa kAma nathI. temaja anukrame teone ba MdhanamAM lai dhIradhAranA dhaMdhA karavAne che. e pramANe durdhyAna karatA hatA te vAta jJAnavarDa sUrinA jANavAmAM AvI. tethI tatkALa sUri mAnanI pAse AvI kahevA lAgyA are mAna sAmAyikamAM A durdhyAna anartha dAyaka thAya che. mATe tenA tu tyAga kara. kAraNa keM je zrAvaka sAmAyikamAM besI Atta dhyAna pUrvaka ghara kAryanI ciMtA kare che tenuM sAmAyika nirarthaka thAya che. te sAMbhaLI mAna melyA, bhagavan ? dharma paNa dhana vinA thatA nathI. ane A vakhate vepAramAM mhAre dhananA bahu TATA mAnyeA che. mATe huM nizciMta thavAnA nathI. munIMdra khelyA. A pramANe khelavuM thane ucita nathI. paraMtu bhAva pUrvaka mithyAduSkRta Apa. pachI mAne kaMi paNa uttara ApyA nahIM. ane tevIja rIte hammezAM peAtAnA gharamAM besI kevala abhigraha sahita sAmAyika kare che. A pramANe mAnasika
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ (298) zrIsupArzvanAthacaritra: Artta dhyAna karavAthI teNe bahu ka upArjana karyAM. tyArapachI kRSNa pakSanI cAdazanA divase te pAtAne ghera sAmAyikamAM beThA hatA, tevAmAM eka kSudra devI AvI ane teNIe chaLa karI mAnane mRtyu vaza karyAM. tethI te sa`sArabhramaNamAM paDyo. vaLI gaMgadatta zreSThI paNa niSkaMlaka gRhidharma pALIne IzAna devalAkamAM upanna thayA ane trIje bhave siddha thaze. iti samAyika prathamAticAravipAke mAnasya draSTAntaH // --X-- visaDhazreSThInI kathA. dvitIyavacanadupraNidhAnAticAra, jJAnaviya rAjAe pharIthI prazna karyo, hai dayAlu bhagavan ! have sAmAyikannatamAM dvitIya aticAranuM svarUpa kahA. zrI supArzva prabhu melyA, he dharAdhIza ! je zrAvaka sAmAyika grahmaN karI aceAgya vacana mele che te yugatimAM gayelA visaDhanI mAphaka peAtAnA doSanA pazcAttApa kare che. A bharatakSetramAM Azcarya tu kulama Mdira, lakSmInuM nivAsa viSaDhazrAvaka. sthAna ane vidyAnA nidhAna hAyane zuM? evuM sAketa (ayeAdhyA) nAme nagara che. temAM mRdu ane madhurabhASI, ziSTa janAmAM zirAmaNI samAna AzASara nAme zreNI hatA. vasudhArA nAme tenI strI hatI. ATha mada sthAnAthI vimUDha anele, adharmanI zraddhAvALA ane hammezAM kAtukanA vilAsI evA visaDha nAme teone eka putra hatA. vaLI niSaDha nAme tenA mitra hatA. te dhama mAM bahu dRDha ane svabhAvathI sarala hatA. temaja visaDha ullaMThanI mAphaka leAkAne mahu
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ visaDhavaNinIkaLyA. (29) saMtApate hate. vaLI dareka dezanI aMdara vepAra mATe teo banne sAthe jatA hatA. anyadA bane jaNa pharavA nIkaLyA haze. tevAmAM bhUlA paDelA be munio tyAM vRkSanI chAyAmAM sani darzana. beThelA teonA jovAmAM AvyA, eTale visaDha bele he niSaDha? A munione sarva prakAranuM jJAna hoya che. mATe cAla ApaNe emane kaMIka lAbhAdikanuM kAraNa pUchI joIe. ema vicAra karI teo munio pAse gayA. ane namaskAra karI gyasthAne beThA. pachI heTA munie temane koIpaNa nagarane mAga pUchayo. tethI teoe paraspara hasIne mArga batAvyo. pachI munIMdra bolyA, bhAIe? tame kema hasyA ? visaDhe pitAnA hAsyanuM kAraNa jaNAvyuM ke ame amhArA lAbhadikanuM kAraNa tamane pUchavAnA hatA. paraMtu tame tamhArA mArgane paNa jANatA nathI te pachI abhyAre pUchavAnI vAta have kyAM rahI ?! ema jANI amane hAsya AvyuM. muni bolyA, vatsa ! hAruM kahevuM satya che, paraMtu dravyamArgamAM bhUlA paDelA purUSa keIpaNa prakAre mArge caDhI zake che. ane bhAvamArgathI patita thayelA purUSe te mahA kaSTathI paNa mArgAbhimukha thavA muzkela che. jemake tame bane atyaMta ajJAnavaDe bhraSTa thaI saMsAramAM rakhaDe che. tyArabAda visaDha be, ame te phakta nagara ke prAmAdikane eka ja mArga jANIe chIe, paNa anya mArga jANatA nathI. muni belyA, gAmanagarAdikane je mArga prathama te dravyamArga gaNAya che ane jJAnAdikane bIje bhAvamArga dravya ane kahevAya che. vaLI jenAthI jIvAdika padAbhAvamAga rthInuM svarUpa jANI zakAya te jJAna kahe vAya. te jJAna matijJAnAdikanA bheda vaDe
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ (300) zrIsupAzvanAyacaritra. pAMca prakAranuM che. vaLI jIvAdika sarva padArthonuM je zraddhA na karavuM te samyakatva kahevAya. temaja ahaMtadeva ane uttama sAdhuone ja gurU jANavA. vaLI te samyakatva kSAyika, kSApathamika ane epaSamika ema traNa prakAre kahyuM che. athavA kAraka, rocaka ane dIpaka ema te traNa prakAranuM che. vaLI sAmAyi. kAdi bhedavaDe cAritra paNa pAMca prakAranuM kahyuM che. A pramANe kiMcit vistAra pUrvaka bhAva mArga paNa kahyo che. jevI rIte amane tame siddho dravyamArga batAvyuM te pramANe amee paNa tahane bhAva mArga batAvyuM. have tahArA batAvelA mArge ame te jaIzuM paraMtu jo tamArI IcchA hoya to tame paNa ahArA kahelA bhAvamAge pravRtti karavA prayatna karajo. pachI visaDha balya, he munIMdra! saMpUrNa bhAva mAge cAlavA ame azakta chIe e mATe kRpA karI dezathakI paNa bhAvamArganuM svarUpa batAve. munie samyakatva temaja sthalaprANAtipAta virati vigere bAra prakAre gRhidharmanuM svarUpa savistara kahyuM. visaDha ane niSaDha banne jaNe buddhipUrvaka samajIne vidhipUrvaka zrAvaka dharmane svIkAra karyo. tyArabAda banne munivare temanA batAvelA mArge cAlatA thayA. ane visaDha tathA niSaDha paNa munione namaskAra karI jyAM potAne javAnuM hatuM tyAM gayA. pachI keTalAka divasa tyAM rahI IcchA mujaba lAbha meLavIne potAnA nagaramAM te banne jaNa pAchA AvyA ane vidhipUrvaka samyakatvAdi gRhIdharmanI samyaka prakAre ArAdhanA karavA lAgyA. sAmAyika vratamAM beThele zrAvaka paNa muni samAna gaNAya che. ema sAMbhaLIne teo sAmAyikamAM sAmAyikamAM vizeSa udyama karavA lAgyA. sAmAyika zIthilatA. dhAraka purUSanA jema jema zuddha pariNAma thAya tema tema aneka bhavanAM saMcita karma
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ visaDhavaNikanIkathA. (31) nirmala thAya che. ema jANI dareka samaye teo rAmAyika karavA. lAgyA. ema karatAM temane keTaloka samaya vyatIta thayA. temAMthI visaDha sAmAyikamAM rahIne paNa pramAdI thaI rAjakathAdi paNa karavA lAgyuM. temaja hAsyAdi krIDA vilAsathI paNa zAMta thata nathI. niSaDhe bahu vAryo te paNa pitAnI prakRtine te cheData nathI. te vAta ane zrAvakanA jANavAmAM AvI eTale teoe paNa kahyuM ke, sAmAyika lIdhA pachI hAsa krIDAdikane sarvathA tyAga karavuM joIe. vaLI sAmAyikadhArI purUSAe prathama buddhipurvaka vicAra karI niraMtara pApa vinAnuM vacana bolavuM. anyathA sAmAyika gaNAya nahIM. te sAMbhaLI visaDha be, huM zuM karuM? mahArI AvI prakRti che ema lekene javAba Ape che, vaLI dhArmika leka jema jema mane vAre che tema tema huM adhika anAcAra sevuM chuM. jema hAre pADozI putrAdikane tiraskAra karI bahu niSphara bhASI thaye che tema huM paNa adhamI the chuM. te sAMbhaLI dhArmika jane belyA, tyAre pADozI keNa che? visaDha balya, zAMta nAme bahu vRddha zreNI hatuM, te bahu vaibhavavALo ane putra patrAdika parivAra paNa tene ghaNe hato, temaja bolavAmAM ghaNe. nibura hate. eka divasa tenA putranI dIkarIne vivAha mahotsava tene tyAM pravRtta thaye, lagnane divasa najIkamAM zAMtazreNInI AvyuM tyAre tene putra balya, pitAjI! niSpharatA. have AjathI tumhAre apazabda bela na nahI, keI anyapaNa azubha zabda bele to te paNa amaMgalika gaNAya, mATe koIe nIMdya vacana bolavuM nahIM. ane kadAcita kaI tevuM bole te hene bIjAoe vAravuM. kAraNa ke have lagna samaya najIka AvyuM che. zAMtazreSThI balya,
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ (302) zrIsupArzvanAthacaritra. bhalene lagnane ke maraNane samaya Ave, paraMtu maDadAnI mAphaka huM kaMI paNa bolIza nahIM ane muMgAnI mAphaka besI rahIza. tyArabAda ardharAtrInA samaya thayo eTale zAMtazreNI uryo ane grahamaMDaLa joI te uparathI lagnane samaya thaye che ema jANI pitAnA putrane bolAvIne kahyuM ke lagnane samaya thayo che mATe gokSata nAmanA A bhaTTane uThADa. je te jIvate heAya te ahIM AvIne lagnanI taiyArI kare, putra balya hetAta? AvuM amaMgala vacana na bolo? na bolo?? A samaye mAMgalika vacana bolavA joIe. kAraNake have kanyAne vivAha maMDapamAM padharAvavAno samaya thayo che. pitA bolyA, vivAha maMDapamAM padharAve ke zULI upara padharAve. paraMtu have huM kaMI belIza nahIM. ema kahI pharIthI te bolyo, hajue A raMDA mArA gharamAMthI nIkaLatI nathI. te sAMbhaLI putro belyA, tAta? zakunamAM prathama ja tame raMDA ema na.. zreSThI bolyA, tahArI mAne hamezAM huM rAMDa kahuM chuM, paNa te te kaMi 2DANa nathI. re! seMkaDo maMgaLoccAravaDe zuM dUdha jevuM bahu ujaLuM thatuM haze ? e pramANe zAMta zreNInAM vacana asaMkhya che. tevI ja rIte karmanI vimUDhatAne lIdhe hAre paNa upahAsa karavAne svabhAva paDyo che. ema kahI chevaTamAM visaDha be ke, have huM sAvadhAna rahIza ane sAmAyika cheDIza nahI. temaja niSaDha bahu zraddhApUrvaka sAmAyika grahaNa karIne pALe che. ane aticArarUpa kAdavathI vimukta sadAcArI niSaDha thaI zrAvaka dharma paNa sArI rIte pALe che. have prakRtithI zaTha buddhivALe visaDha samAyika laIne paNa duryAnamAM rAI vANu vaDe tene malIna kare che. vaLI hamezAM niSaDha hene bahu Thapako Ape che. tethI
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ visaDhavaNikanIkathA. (33) tenI upara krodha karI visaDha be, tuM dharmanA prabhAvathI mahaddhika deveMdra thA? ane huM tyAre mRdaMga vagADanAra sevaka thaIza. A pramANe te javAba ApatuM hatuM. tyArabAda AyuSa pUrNa karI visaDha ane niSaDha banne sAmAdhi pUrvaka maraNa pAmIne sodharmadevalokamAM utpanna thayA. temAMthI niSaDha mahaddhika deva thaye ane visaDha tenA sevakanI aMdara alpa rUddhikadeva thaye, tyArabAda niSaDhanI bahu samRddhi joI visaDha pitAne pUrvajanma saMbhArI bahu kheda karavA lAgyuM ke ame banne jaNa sAthe gRhastha dharma pALatA hatA temAM A zuddha adhyavasAyathI adhipati thayo ane huM dudhdhana vaDe hene cAkara thaye. hA? mUDha evA mahine dhikAra che ke, he dharma virUddha AcaraNa karyuM. hAsyarasamAM lubdha thaIne huM manuSya janma hArI gayo. vaLI hArA je adhama bIje kaNa hoya ke je huM sAmAyikamAM rahyo tyAM sudhI paNa vANIrUpI vAgheNune kabaje karavA samartha na thaI zakyuM. aho ! meha rAjAnuM bala kevuM che? vaLI hArA niSaDha baMdhue bahuvAra ne vAryo hate te paNa maheM ema kahyuM ke tuM maha ddhika deva thaIza ane huM tyAre mRdaMgavAdaka sevaka thaIza. te vacana satya thayuM. niSaDha je ke pUrva bhavanA snehathI bahu satkArapUrvaka mahane juve che te paNa tenI AgaLa nRtya samaye hAre kaMThamAM moTe mRdaMga bAMdhavo paDe che ane tethI je kaMI du:kha thAya che te kevalI bhagavAna jANe che. e pramANe visaDhane pazcAttApa karavuM paDyo. pachI tyAMthI te banne cavIne mahAvidehamAM utpanna thaI saMyamanI ArAdhanA karI kevalajJAna pAmIne mokSapada pAmaze. iti sAmAyikadvitIyAticAravipAke visaDhaniSada kathAnakaM samAptam //
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ (304) zrIsupAtraM nAcaritra. zyAmalavaNik kathA.. tRtIya kAyadupraNidhAnAticAra. dAnaviya rAjA elyeA, kRpAsindhu evA he bhagavan ! sAmAyika vratamAM trIjA aticAranuM lakSaNa dRSTAMta sahita kaheA. zrI supArzva prabhu melyA, he rAjana ! sAmAyikamAM rahelA manuSya upayAgazUnya thaIne apramAta sthAnamAM AsanAdika kare che te prANI kugatimAM gayelA zyAmalanI peThe zAkane pAtra thAya che. caMpaka samAna (rUpa) che ja ghAe jenI, kamala samAna (rUpa) che mukha jevuM, unnata payAdhara (stana-megha ) zyAmaladraSTAMta che jenA ane azAkavRkSanA padmava samAna (rUpa) kara che jenA evI pramadA samAnavilAsavALI malayapurI nAme nagarI che. temAM AcAramAM zuddha ane yAdika guNeAmAM pravINu nayasAra nAme rAjA che. temaja samudra pata pRthvIrUpI strInA vakSa:sthalamAM rahelA hAranI mAphaka te AnathI varte che. vaLI teja nagaramAM mahudhanavAna kuladhara ane zyAmala nAme e vANIyAe rahe che. anne potAnA anusarA sAthe hammezAM sAthe ja kre che, koipaNa samaye viyukta rahetA nathI. vasaMtarUtu. anyadA zAMta purUSAne paNu azAMta manAvanAra vasatarUtu AvI. tethI kuladhara ane zyAmala anne peAtAnA parivAra sahita vasaMta khelavA ratisuMdara nAme udyAnamAM gayA. mane pAtAnA mitrAnI strIo sAthe vividha kIDAe karavA lAgyA. teTalAmAM ekadama purva dizA tarapha khahu josathI peAkAra thavA lAgyA,
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ zyAmalanIkathA. (305) te sAMbhaLI mA zu ? A zuM? ema khelatA banne jaNa jhaDapathI te tarapha jatA hatA, tevAmAM tyAM bahu ekaThA thayelA mANase tenA jovAmAM AvyA. temAMthI keTalAka auSadhA maMgAvatA hatA, keTalAka AzvAsana karatA hatA, vaLI keTalAka mhoTA pAkAra mUkI rUdana karatA hatA, ane keTalAka chAtI phUTavAmAM rAkAyA hatA. AvA bhayaMkara dekhAva joi kuladhara viNake kAika purUSane puchyu ke, bhAI ! A sarva leAkeAne zeAka karavAnuM zuM kAraNa AvI paDayuM che ? tyAre te khelyA, humaNAMja dhaneza viNakanA putra malacaMda ahIM kIDA karavA AvyA hatA ane apsarAo sAthe jema IMdra tema te peAtAnI strIe sAthe ramatA hatA. tevAmAM hene kALA nAga karaDyo che, jethI A sarva leAkeA vilApa kare che. evAmAM upakAranu kAraNa jANI aneka vidyAdhara sAthe eka cAraNu zramaNa tyAM AvyA, eTale kula cAraNamuninu dhara tathA zyAmale temanAM darzana karyA pachI Agamana. teoe dhaneza zreNIne kahyu ke A munivara sarva vidyAmAM kuzala che. temaja te sarva jANe che. ane peAtAnI IcchA pramANe AkAzamAM paNa gamana kare che. mATe emanI prArthanA karA tA tamhArA putrane te jaladI jIvitadAna Apaze. te sAMbhaLI zreSThIe paNa jaladI tyAM jaI vinati karI jaNAvyuM ke, he munIMdra ! yama samAna bhayaMkara saspe mhArA putrane daza karyo che. mATe kRpA karI hAlamAM mhane putra bhakSA Ape. ane seALa strIo sahita ene jIvADeA. sunIMdra peAtAnA AcAranI apekSAe kaipaNa khelyA nahIM. tyAre eka vidyAdhare kahyuM ke, he zreSThI ! A sunIMdro maMtra taMtrAthI virakta hAya che. paraMtu daiyA jANI huM tane upadeza ApuM chuM ke, thArA 20
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ (306) zrIsuSAnAgAratra. putrane muninA caraNa kamala pAse lAvIne bhUmi upara mUka, jethI temanA caraNa rajanA sparzathI tenu triSa utarI jaze. zreSThIe te pramANe karyuM, eTale munIMdranA prabhAvathI temaja vidyAdhare gupta smaraNa karelA viSadhAti maMtranA prabhAvathI sUryanA kiraNeAthI tapelA himanI mAphaka te viSa vilaya pAmyuM. tyArabAda nidrAmAMthI jAgratanI mAphaka beThA thai malayacaMdra eklyA, tAta ! A badhA manu dhyeA kema ahIMyAM ekaThA thayA che? vaLI A sunIMdra kANu che? te sAMbhaLI tenA pitAe sarva vRttAMta vistArapUrvaka tene kahI sa'bhaLAvyuM. eTale malayacadra ubhA thai munIMdranA caraNamAM namaskAra karI AlyA, huM svAmina ? huM viSadhara nAganA daMzathI gherAyelA hatA, chatAM hune Ape jIvitadAna ApyuM. sunIMdra khelyA, are ! dharma vimUDha! thArA eka sapanu viSa naSTa thayuM. para Mtu ATha maTTha sthAnarUpI che k grAe jenI, rati ane aratirUpI mahA bhaya kara che chaThThA jenI, hAsa tathA bhaya rUpI jenI smRti bhayaMkara IMTrAo che, ane jenA IzathI A jagatanA jIvA ajJAnarUpI viSavaDe mUrchita thayA chatA peAtAnuM paramArtha kAya kai paNa jANI zakatA nathI, evA pracaMDa meharUpI mahA sarpanA viSathI hajI tuM gherAyelA che. huve je purUSane mAharUpI sarpe daza dIdhelA hAya tene kAi paNa prakAre jo gurUrAjanA cAga maLI Ave ane teo dharma dezanArUpI amRtanI dhArAe tenA para siMcana kare teA paNa te kharAbara sacetana thatA nathI. vaLI jo upadeza rUpI maMtra dAna tenA kAnamAM Ape aa te mastaka dhuNAve che. paraMtu te sArI rIte sAMbhaLatA nathI, temaja vitavyatAnA ceAge utkRSTa puNyanA prabhAvathIja sadgurU rUpa gADike ApelA maMtra kAika bhavya prANInA mAhurUpI viSane huThAve che. cAraNumuninA upadeza.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ zyAmalanIkathA. (307) mATe he malayacaMdra ! haju paNa meharUpI mahA sapanA viSa vego hArA dehamAM bahu phurI rahyA che. tethI he bhadra? teone utAravA mATe tuM yatna kara. tyArabAda malayacaMdra belya, he muniMdra? ApanI kRpAthI te viSa vege paNa sUryanA prabhAvathI aMdhakAranI mAphaka bahu dUra cAlyA jaze, kAraNa ke mehaviSane utAravAmAM paNa Apa bahu samartha che. mATe Apa kRpA karI hene upAya batAve jethI hane te mahaviSa pIDe nahIM. gurU balyA, prathama sArI rIte samyakatvarUpI maMDala racIne zikSAbaMdha karavAmAM Avaze. tyArabAda muni dharmarUpI mahAmaMtra ApavAmAM Avaze. pachI tenI vidhi purvaka ArAdhanA karavI. jethI te hArA samagra mehaviSane ucheda karaze. e pramANe bhavya dezanA ApIne poteja strIo sahita malayacaMdrane dIkSA ApI. pachI kuladhara ane zyAmala vaNike paNa samyakatva sahita deza cAritra lIdhuM. bIjA lokoe paNa samyakatva ane bIjA vrata paNa lIdhAM. temaja dhanezazreNIe paNa akhaMDita dezavirati lIdhI. have malayacaMdra muni sahita gurU mahArAje anyatra vihAra karyo. tyArabAda kuladhara ane zyAmala bane jaNa malayacaMdra muninI prazaMsA karatA pitapotAne ghera gayA. ane vidhi pramANe grahIdharma pALavA lAgyA. vaLI sAmAyikamAM vizeSa prayatna karavA lAgyA. temaja siddhAMta zravaNamAM paNa hamezA tatpara rahe che. vaLI gItArtha gurUnA mukhathI sAmAyikanA guNe sAMbhaLyA ke jema munio samabhAvamAM rahI sAvadha kAryane tyAga kare che ane niravagha kAryane svIkAra kare che tema zrAvaka paNa sAmAyikamAM samyak prakAre rAga-dveSano parihAra karavAthI muninI mAphaka karmanI nirjarA kare che. ane alpa karma bAMdhe che. temaja IrSA samiti vigere guNavaDe yukata thaye chate parimita kAlanirgamana kare che. tyArabAda tenA abhyAsathI cAritra mohanIya
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ (308) zrIsupArzvanAtha caritra. kamane paNa khapAvIne thoDA vakhatamAM ja prAye sarva cAritra paNa meLave che. e kAraNathI zrAvakoe niraMtara sAmAyika karavuM. e pramANe gurU mukhathI upadeza sAMbhaLI teo banne jaNa prati dina vizeSa prakAre sAmAyikamAM joDAyA. ema keTalAka samaya vyatIta thayA bAda karmavazathI zyA mala sAmAyikamAM pramAdI thaye. tethI amazyAmalane ti lekhita ane apramAjIta (azuddha) pramAda. sthAnamAM paNa besavA lAgyA. vaLI kAyikA ' * dikane sazake che ane apramAIta sthaDila bhUmimAM kAryotsargo ubhuM rahe che. temaja pramArjana karyA sivAya zarIre khaNe che. te joI kuladhare hene bahu Thapake ApI kahyuM ke AvI phaSita kriyAne tuM tyAga kara. kAraNa ke ema kara vAthI sAmAyikamAM aticAra lAge che. apramAjIta ane anirikSita bhUmimAM sthAnAdika karavAthI je ke hiMsAno abhAva hoya te paNa pramAdane lIdhe te zuddha sAmAyika karanAra gaNAya nahi. zyAmala belyA, te samaye hane pratilekhanAdikanuM kaMI paNa smaraNa rahetuM nathI. temAM huM zuM karuM? paNa bAMdhava! tuM mahArAM chidra jue che? tyAra pachI kuladhare henI upekSA karI. paraMtu zyAmale sAmAyikanuM phala jANuM hene tyAga karyo nahIM ane teNe duzciSTita kAyAthI sAmAyika AcaryuM tethI sAticAra sAmAyika karI zyAmala maraNa pAmI a5 rUddhika deva thaye. vaLI kuladhara vaNIka niraticAra sAmAyika pALI parvatamAM anazana vidhi vaDe kALa karI saudharma devalekamAM Idrano sAmAnika deva thaye. pachI pitAnA mitranuM smaraNa karI te henI pAse gayA. zyAmala deva hene joI pUchavA lAgyA, tuM keNa che? hari sAmAnika deva bolya, huM hAro kuladhara nAme mitra chuM. te sAMbhaLI zyAmale avadhi
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ varUNanI kathA. (39) jJAnano upayoga karyo jethI pitAnA purvabhavanuM vRttAMta jANuM temaja kuladharanI maheTI rUddhi jaI pote kheda karavA lAgyuM. hA dhikAra che. hune hArA A pramAdanuM phala maLyuM. ane ene apramAdanuM phaLa maLyuM. ame banne jaNe eka gurU pAse samyakatva ane deza virati vrata sAthe lIdhuM hatuM chatAM ATaluM aMtara thaI gayuM. ema bahu khinna thaI be, bAMdhava! te samaye mUDhatAne lIdhe mahe tyAre upadeza mAnya nahIM tenuM A phala hAre jogavavuM paDayuM. tyArabAda te baMne jaNa tyAMthI AvI mahAvidehamAM utpanna thaI saMyama pALIne uttama jJAna meLavIne trIje bhave mokSa pada pAmaze. iti sAmAyikavate tRtIyAticAravipAkezyAmalakathAnaka samAptam. varuNazreSThInI kathA. caturthaanavasthAnAticAra. dAnavirya rAjA be, he jagarU! sAmAyika vratamAM cothA aticAranuM svarU daSTAMta sahita kahevAne mATe Apa kRpA kare. zrI supArzva prabhu belyA, he bhUmipAla? je manuSya sAmAyika grahaNa karIne tene maryAdA yukta samayapurNa karatA nathI ane thavA te sAmAyika vratamAM svecchA pramANe pravRtti kare che te prANI varUNanI peThe narakAdika gatiomAM aneka prakAranAM duHkhe bhagave che. jenI aMdara vilAsa karatI yuvationA hasta tathA cara
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ (310 ) zrIsupA nAcaritra. varUNaSTAMta zumAM suzAbhita kaMkaNu ane jhAMjharAnA madhura zabdavaDe prANAtika vAjIMtronA dhvanisba lita thAya che. evu nadivardhana nAme nagara che. temAM sUrya samAna pratApI sUra nAme rAjA che. vaLI teNe vairIrUpI a MdhakAranA mUlamAMthI nAza karyAM che te paNa te prajAne trAsadAyaka nathI temaja te nagaramAM nagarazeTha tarIke suMdara nAme zreNI che tene bharUcu ane dharaNa nAme be putra che teo nItimAM bahu dakSa che. eka divasa te anne bhAIo nadI kInAre krIDA karatA hatA, teTalAmAM tyAM ekAeka cAraNamuni cAraNamuninA padhAryAM. banne jaNe temane praNAma karyAM. upadeza pachI munie dharma lAbha purvaka madhuravANI vaDe samyakatvAdi yatidharma ane gRhidharmanA vistAra purvaka upadeza ApyA. yatidharma mAM azakata hAvAthI te anne jaNe zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. ane thADA samayamAM yathA jJAna meLavI zraddhApurvaka dharmArAdhana karavA lAgyA, temaja hara ThummezAM sAmAyikanA niyama lai temane jaNa vidhi sahita sAmAyika letA hatA, temAMthI varUNa sAmAyikanA samaya arAbara puN ratA aTakI gayA. kaMI kAya prasaMga Ave tyAre purNatA nI mAphka sAmAyika pALIne uThI jatA, te joi dharaNe hene zikSA ApI kahyu ke A pramANe karavuM thane ucita nathI. kArazuke sAmAyikanA samaya be ghaDInA che ane ApaNe bhAva pUrvaka te gurU samakSa grahaNa karelu che. chatAM tuM pramAdI thaIne te kharAkhara pALatA nathI mATe hane te bahu du:khadAyaka thaze. temaja anyatra paNa kahyu` che ke-- vidhAya niyamaM yo vai, na pAlayati saMbhramAt / sa naro duHkhamApnoti, pratijJA taJca niSphalam //
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ varUNanIkayA. ( 311) a --" je purUSa-niyama laIne vyagratAne lIdhe samyak prakAre tene pALatA nathI te mahu du:khI thAya che jethI teNe lIdhelA niyamanuM ka MIpaNa phUla malatu nathI. " vaLI anavastha citte sA mAyika grahuNu karI je purUSa tenA samaya pUrA thayA vinA samApta kare che athavA icchA pramANe temAM anAdarathI pravRtti kare che tenuM sAmAyika azuddha gaNAya che. kAraNake cittanI anavasthAne lIdhe A leAkanu kArya paNa siddha thatuM nathI. te upara cAra bhaTa nAme kSatriyanuM dRSTAMta che. zAligAma nAme gAmamAM nAma pramANe guNavAna zUranAme eka kSatriya rahe che. zrImatI nAme yathArtha nAma cAraNakSatriya. dhAraka tenI strI che. ane cAra bhaTa nAme tene eka putra che. have te yAvana vayamAM A byA eTale bhImarAjAnI nAkarImAM rahyo. vaLI cAra bhaTanA eka mAhana nAme mitra che, te paNa teja rAjAnI sevAmAM rahyo ane bheAjananI paNa darakAra karyo vagara rAjasevAmAM tatpara thayA. humezAM savAramAM uThI te banne mitra rAjA pAse hAjara thatA, temAM cAra bhaTane evI Teva hatI ke ghaDIbhara esI.namaskAra karI cAlyA jatA, ane mehana tA jyAMsudhI rAjA bhAjana karI zayanagRhamAM jAya tyAM sudhI te rAjAnI pAse besatA, pachI tyAMthI uDhIne bahAra jai leAjana karIne pharIthI paNa samaya pramANe rAjA pAse hAjara thatA, AthI rAjA mAhanane teA peAtAnI pAse ja joyA karatA ane cAra bhaTa te| niyamasara hAjara paNa thaI za tA nahAtA. temaja keAI kA prasaMge cAlyA jAya ane vaLI pharIthI pAchA AvI jAya, ema gamanA gamanamAM divasa purA karatA hatA. e pramANe te banne sevakAnA taphAvata rAjAnA jANu vAmAM AvI gayA.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ (312) zrIsupArzvanAthacaritra. eka divasa bhAjana karI rAjA pala Mgapara beThA hatA. tevAmAM krama. akasmAt nagaranI aMdara lIkAnA kAlAhala mAhananuM parA- vyApI gayA. te sAMbhaLI rAjA gabharAi gayA. paNa mAhana pAse beThA hatA. tene rAjAe AjJA karI ke nagaramAM tapAsa kara. leAkA zAthI mA pADe che. tatkAla mAhana tyAM gayA te ghara tathA 4kAnAne bhAMgI nAMkhatA ane mAvata vinAnA niraMkuza evA eka hastI tenA jovAmAM AvyA ke, tarata ja teNe hukkArava karI te hAthIne aTakAvyeA. pachI tenA sanmukha phAla mAro tenA mastaka upara te caDhI gayA, ane gajazikSaNamAM bahu kuzala hAvAthI teNe kSaNamAtramAM tene kabaje karyo. teTalAmAM pratIhAre rAjAne tyAM jaI sarva vRttAMta nivedana karyuM. tethI rAjA Azcaya pAmI hastI pAse AvyA ane hastinA skaMdha upara beThelA mAhanane joi rAjA vicAra karavA lAgyo ke mheM ene thumarANunI khabara levA meAkalyA hatA. paraMtu A kArya mATe kai mAkalpe nahAtA chatAM eNe mATe upakAra karyo. ema jANI rAjA tenA upara bahu prasanna thayA ane te hAthI mAThunane inAma tarIke ApI dIdhA. tema deza tathA rAjamahela sAthe thane maMDalikapaTTe sthApana karyeA. have cArabhaTane ciMtA thai ke ame banne jaNu rAjasevAmAM sAthe rahyA chIe chatAM rAjA enA upara prasanna thayA ane hune te ka MipaNu ApatA nathI, ema jANI tenuM mana bahu vyagra thaI gayuM tApaNu pu nI mAphaka anavasthapaNe te pachI eka divasa madhyAnha samaye rAjAne cArabhaTane paNa kaMika grAmAdika grAsa ApavA joie ema jANI dvArapAlane AjJA karI ke cArabhaTane mahI sevAmAM vaLagI rahyA. vicAra thayA ke mA cArabhaTanI vya gratA.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ varUNanI kathA.. (13) bolAvI lAva, dvArapAle tapAsa karI javAba Apyo ke deva ! te hAlamAM tyAM nathI. temaja tenA cittanuM paNa ThekANuM nathI. tethI te prasAdane lAyaka nathI. rAjAe kahyuM hAruM kahevuM satya che, kAraNake kSaNa mAtra paNa te TakIne besatuM nathI. tyArabAda koIe hene samAcAra ApyA ke Aje rAjA hane belAvatA hatA. cArabhaTa be bhAI! huM eka agatyanA kArya mATe gaye hate. ema kahI pachI be traNa divasa sudhI te sodita rAjA pAse besI rahyo, paNa tenuM phala kaMI tenA jevAmAM AvyuM nahIM. tethI te pAchA prathamanI mAphaka gamanAgamana karavA lAgyuM. eka divasa cArabhaTane mane kahyuM ke bAMdhava ! rAjasevAmAM tuM niyamasara rahetA nathI have tuM sthira cArabhaTane citta niraMtara lAge rahIza to hune sevAnuM bakSisa. phala maLaze. cArabhaTa be , ApaNe saneha asAdhAraNa che. tene tuM vicAra kara. ane rAjane kaMIka samajAva, jethI hArI upara prasanna thAya. hArA kahe vAthI jarUra mahArUM kAma thaze. tyArabAda mehane rAjAne jaNAvyuM, prabhe! cArabhaTa ghaNadivasathI ApanI sevA kare che, mATe tenI upara kaMIka paNa dayA karavI joIe. kAraNake te bahu duHkhI che ane Apa dayA nahIM kare te te bIjA kone tyAM jaze? A pramANe mehananA AgrahathI cArabhaTane paNa eka gAma ApyuM. mATe A pramANe samajIne he varUNa? tuM paNa sAmAyikamAM sthira citta sthAna kara ane sAmAyika pALavAmAM apramAdI thaIza te svarga ane mokSanuM sukha paNa tane sulabha thaze. ema kahI dharaNa mana ro. pachI varUNa be hAruM kahevuM satya che. paraMtu karmavazane lIdhe huM sAmAyikamAM sthira rahI zakato nathI. te have mahAre zuM karavuM? temAM hAro koI upAya cAlato nathI. temaja sAmAyikane
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ (314) zrIsupArzvanAtharitra tyAga karavA te paNa mhArUM mana kabula karatuM nathI. game tema karIne paNa sAmAyika lIdhA vinA teA nahI rahuM. mATe thArI zikhAmaNu hune lAgavAnI nathI. ema kahI pharIthI paNa te peAtAnA niyama calAvatA hatA. tevAmAM AyuSa purNa thavAthI kALa karI yAtiSika devAmAM utpanna thayA. ane tyAMthI cyavI bahu kAla saMsAra bhramaN karaze. have dharaNa zrAvake bahu samaya niraticAra sAmAyika pALIne vidhi purvaka dehanA tyAga karI izAna devaleAkamAM sureMdra thayA. tyAMthI myuvIne mahAvideha kSetramAM cAritra pALI siddha thaze. mATe he bhavya prANIo ! sAmAyika vrata pALavAmAM niraMtara tamAre yatna karavA. iti caturthAticAravipAke varuNakathAnakaM samAptam // =+= somavakinI kathA. paMcamasmRtivihInatAticAra. dAnavirya rAjA bahu jIjJAsu hAvAthI pharIthI prazna karyo, huM jagapAlaka ! Apa sacarAcara prANIonA uddhAraka che. mATe krupA karI have pAMcamA aticAranuM lakSaNu STAMta sahita kaheA. zrI supArzva prabhu melyA, huM bhUpati ! je bhavyAtmA cittanI zUnyatAne lIdhe grahaNa kareluM sAmAyika zUnyacitte pALe che te zunyadazAmAM rahelA sAma viNakanI mAphaka alpa phaLa meLave che. jemake--A bharata kSetramAM thurU (sadgurU) budha, (paDita) zukra (kavie) ane caMdra (brAhmaNu kSatriya ane vaizya ) vaDe virAjIta AkAzanI mAphaka suAAbhita kAMpilpa nAme nagara che. peAtAnA parAkrama vaDe sarva lekamAM prasiddha pAmelA jayapAla nAme rAjA temAM rAjya kare che. aha
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmaNanIkathA. ( 315 ) guNavAn priyakAMtA nAme tenI strI che. temaja te nagaramAM vaNika janAmAM mukhya sumati nAme zreSThI che. sulasA nAme tenI strI che. badhuM rUpa kumuda vanamAM caMdra samAna sAma nAme temane eka putra che. vaLI kumata rUpI vanamAM nitya bhramaNa karatA evA te sAma eka divasa samatabhadra bhaTTane tyAM gayA. ane bhaTTanA caraNamAM praNAma karI te khelyA, gurUjI ! kaMika navIna kathA vArtA mAje mhane saMbhaLAvA te bahu sArUM. ucita dharmonuyAyI te brAhmaNe kathAnA prAraMbha karyo, giridurgA nAme nagaramAM eka brAhmaNa rahetA hatA, ekanavInakathA. te viSayabhAgathI parAbhrukha thai tIrthaMyAtrAo karatA hatA. tevAmAM kAika divase pharatA pharatA sukAmala pallavAthI DhaMkAI gayA che sarva bhUmi bhAga jenA evA eka vananI kuMjamAM te jaI pahoMcyA. teTa lAmAM hene bahu ja tRSA lAgI. jethI kaMTha tathA eTha sukAI gayA. tethI te pANI mATe Amatema kAMkAM mAravA mAMDI gayA. evAmAM bahu velIothI AchAdrita eka aMdha aa tenI najare paDyo. pachI jaLanI AzAthI tenA kAMThA upara te gayA. ane lAMkhI velInI dorI banAvI peAtAnI tu'khaDI bAMdhIne kUvAmAM pAzI. eTale aMdara rahelA eka nAnA ALaka derIne vaLagI paDyo. pachI brAhmaNe tene bahAra kADhyo. te khAlake peAtAnA upakArI jANI brAhmaNane namaskAra karyo. pachI vipra khelyA, tuM kANu che ? ane A kuvAmAM zAmATe paDyo hatA ? tyArabAda te bALaka ehyA, mathurA nagarInA mALInA hu` putra chuM ane rAjaudyAnamAM huM ramatA hatA, tyAMthI eka cAra mhane upADIne ahI lAvyeA. pachI vAghanA bhayathI ame banne jaNa A kUvAmAM paDyA. temaja tRSAthI pIDAyelA eka seAnI ane gArUDika paNa
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ (316) bosupArzvanAthacaritra. A kUvAmAM paDyA che. teo paNa haju aMdara che. mAtra mhArI Ape uddhAra karyA. te sAMbhaLI paropakAra samajI brAhmaNe pharIthI DhArI pAsI eTale gADika paNa nIkaLyA, ema anukrame sane bahAra kADhyA. pachI teo brAhmaNane namaskAra karI melyA, amArA pitA ane gurU paNa tameja che. kAraNake amane jIvitadAna Ape ApyuM che. vaLI he vighnan ? ame sarve mathu rAnA rahIza chIe ane amArAM nAma paNa prasiddha che. tethI tIrtha yAtrA mATe tamhAre jarUra tyAM AvavuM. jethI tamhArA kaMI paNa upakAra karI ame ApanA devAmAMthI chuTIe. paraMtu prANadAtAonA upakAra karavA bahu duSkara che. tyArabAda vipra tye, huM cAra ! A bALakane peAtAnA mAbApanA jalaThThI meLApa thAya tevI gAThavaNu thAre karavI. jarUra huM pahoMcADI daiza ema kahI cAra tyAMthI vidAya thayA. temaja seAnI vigere paNa pAtapeAtAnA sthAnamAM gayA. keTaleAka samaya vyatIta thayA bAda te vipra mathurAmAM gaye. aneka prakAranAM maneAhara phUla, puSpAnA bhArathI namI gayelAM suMdara vRkSe jemAM rahelAM che evA udyAnanI chAyAmAM vizrAMti mATe te beThA hatA. tevAmAM teja mALInA putra tyAM AvyA ane te brAhmaNane joi bahu ja khuzI thayA. pachI namaskAra karI nAraMgI, keLAM, drAkSa, ane dADima vigere lAvIne tene phelAhAra karAvyuM, pachI udyAnanI aMdara pAtAnA sthAnamAM tene lai gayA. tyArabAda teNe cArane tyAM brAhmaNanA AgamananA samAcAra mAkalAvyA. samAcAra maLatAnI sAthe cAra paNa vipra pAse AnyA ane praNAma karI haeNne ekAMtamAM laI gayA. pachI rAjAnAM mahu kiMmatI AbharaNA cArImAM bALake karelA upakAra.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavaNikanIkaLyA. (317) lAvele have te sarve brAhmaNane ApyAM. tyArabAda te viSe senInuM ghara pUchI tene ghera gaye. te sonI pite dukAnamAM ghaDate hato. tenI pAse jaI vipra bolyA, bhAI ! kema tame mane oLakho che? tenI be barobara hane smRti nathI. tamane kUvAmAMthI jeNe bahAra kADhyA teja huM pite. pachI te ubho thaI saMgama pUrvaka pitAnuM Asana ApI madhura vacana bolavA lAgyA. tyArabAda brAhmaNe ekAMtamAM jaI sonIne AdhAraNa batAvyAM. ane kahyuM ke A vecavAnAM che. mATe je kiMmata Ave te mane Apo. ane tame paNa tamArI mahenata jeTaluM kaMIka . have sonI sarva ghareNuM laI bajAra tarapha nIkaLe. ane brAhmaNa paNa snAna mATe yamunA upara kata senI. ga. sonI jeTalAmAM jhaverInI dukAne jate hato teTalAmAM tyAM pahazeSaNa sAMbhaLI ke rAjakumArane mArI nAMkhI tenAM AbharaNa cerI lenAra cerane je kaMI rAjAnI AgaLa jAhera karaze tene rAjA taraphathI lAkha sonaiyA ApavAmAM Avaze. ema sAMbhaLI sonI vicAra karavA lAgyo. A alaMkAra rAjakumAranA che ane A hArAja ghaDelA che mATe A alaMkAra rAjAne ApI lakSa soniyA levA ThIka che. paraMtu have A brAhmaNane hAre ze khapa che? ema . nizcaya karI te rAjA pAse gayo ane sarva vRttAMta kahyuM. rAjAe pUchayuM, te vipra kayAM che ? sonI bolyA, te te yamuno upara snAna karavA gayA che. rAjA belyo, A sIpAIone laI tuM tyAM jA ane ene batAva. sonI paNa dUra ubhuM rahIne yamunAnA pravAhamAM vedAdhyayana karatA te viprane batAvI pote raste paDyo. pachI sIpAIoe tene avaLA hAtha bAMdhIne rAjAnI
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ (318) zrIsupArzvanAthacaritra. kAgaLa hAjara karyo. tyArabAda rAjAe sonIne pUchayuM hArA kumArane mAranAra A mANasa che? ane enAM AbharaNa paNa eNe hane ApelAM che? sonI bolyA, he rAjana ! hA eNe ja hane ApyAM che e vAta satya che. pachI rANuo brAhmaNane joI du:khathI bahu vilApa karavA lAgI. rAjA paNa teonA vilApathI bahu du:khI thaI gayuM. chevaTe pite dharya rAkhI rANuone zAMta karI tyArabAda rAjAe paMDita brAhAne belAvIne kahyuM ke A brAhmaNane kaMIka egya daMDa batAve. paMDite bolyA, he narAdhIza! je ke kumArane dhAta karanAra ane senAnI corI karanAra A brAhANamAM AbhAsa mAtra viprapaNuM dekhAya che te paNa tene vadha kara ucita che, te sAMbhaLI rAjAe brAhmaNane vadhyasthAne laI javAnI AjJA ApI. tyArabAda brAhmaNanA kaMThemAM lAla puSpanI mALA pahe rAvI tene gadheDA upara besAryo. ane bajAgArUDikane ramAM vAjInA mahATA nAda sAthe tene pratyupakAra, pheravavA kADhaye te vakhate te brAhmaNa eka gAthA pitAnA mukhe bolatuM hatuM ke - nazyanti guNazatAnyapi, puruSANAmaguNavatsu puruSeSu / aanagirizikhareSviva, nizAsu candrAMzavaH patitAH / / artha "aMjanagirinA zikhara upara paDelA caMdranA kiraNanI mAphaka guNa rahita purUSane viSe sahurUnA seMkaDoguNe paNa vinaSTa thAya che." have AvI avasthAmAM paDelo te brAhmaNa gArUDikanA jovAmAM Avyo. ahA ! A brAhmaNa hAro parama upakArI che, mATe jarUra hAre pratyupakAra kare joIe. ema jANa siddha vivAvALA te gArUDike akasmAtuM rAjakumArIne sarpa
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmaviSNunIkathA. ( 319 ) karaDAvyA ane tarataja, te mUoita thai bhUmi upara paDI. te joi leAkAmAM hAhAkAra thaI gayA ke rAjAnI putrIne sarpa karaDayA te vAta sAMbhaLIne rAjA paNa tyAM Avye ane eka AAka khelyA ke 9 ekasya duHkhasya nayAvadantaM gacchAmyahaM pAramivArNavasya / tAvad dvitIyaM samupasthitaM me, chidrevinarthA bahulIbhavanti // 66 artha. samudranA aMtanI mAphaka hajI eka du:khanA aMta pAmyA nathI teTalAmAM A khIjuM du:kha AvI paDayuM. ahA daivanI vicitra gati che ke chidromAM [ du:khanA samayamAM ] aneka ana AvI paDe che. " ema vicAra karI rAjAe nagaramAM paTahu vagaDAvIne sarva gADikAne khAlAvyAM, ane jAhera karyuM ke, je rAjakumArIne sajIvana karaze thane lakSa seAnaiyA ApavAmAM Avaze. e pramANe paTahanAda sAMbhaLI pelA gADika nagArAnA sparzI karI bahu khuzI thai rAjA pAse gayA, ane teNe kahyuM ke, huM naredra ! ApanI putrIne huM... sajIvana karIza emAM kai paNa saMzaya nathI. paraMtu je brAhmaNane gadheDA upara besArI vadhyasthAnamAM lai javAya che te brAhmaNa zuddha che mATe tene mukta karAvA. rAjAe tatkAla brAhmaNune potAnI pAse khelAvyA ane teNe paNa mULathI smArabhI sarva hakIkata rAjAnI AMgaLa nivedana karI. tyArabAda gArUDike paNa kSaNA mAM maMtranA prabhAvathI kumArIne sajIvana karI pachI rAjA paNa bahu dayALu brAhmaNu, saMtuSTa thayA ane sAnInuM vRttAMta jANI AvyA ke-- upakAriNi vizrabdhe, Aryajane yaH samAcarati pApam / tuM nanamannatyasaMdha, mati ? vasudhe ? yaM vAta // a. upakArI ane vizvAsI evA sajjana upara je
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ (320 ) zrIsupAzvanAthacaritra. purUSa pApa AcaraNa kare che tevA adhama purUSane pUjya evI De pRthvI devI ! tuM zAmATe dhAraNa kare che ? " ema vicAra karI rAjAe tatkAla sAnIne peAtAnI pAse pakaDAvI magAvyA ane kabaje karyo. pachI gArUDikane lAkha sAnaiyA ApI vidAya karyo. brAhmaNane paNu kSamApUrvaka bahu dravyathI satkAra karI rAjAe kahyu ke, anya kai paNa mArA lAyaka kArya hAya te kahevu. brAhmaNa khelyA, he rAjana ! kharUM kAya mAreeTaluM che ke A sAnIne cheDI mUke. kAraNake e mArA meATe upakArI che. eNe jo A pramANe karyuM hota to ApanuM darzana mane kayAMthI thAta ? te sAMbhaLI rAjAe subhASita vacana kahyAM ke-- * na upakAriNi vItamatsare vA, sadayatvaM yadi tatra ko'tirekaH / ahi te sahasA'parAdhalabdhe, saghRNaM yasya manaH satAM sa dhuryaH // a--"upakArI athavA mAtsa` rahita purUSa upara je dayA karavI temAM zI vaDAi! paraMtu akasmAt aparAdhakArI zatru upara jenA hRdayamAM yA utpanna thAya te purUSa sajjanAmAM agraNI gaNAya che." temaja vaLI kahyu` che ke-- pratyupakurvan pUrva, kRtopakAro'pi lajjayati cetaH / yastu vihitApakArA - dupakAraH so'dhiko mRtyoH // a. --" prathama upakAra karyo hAya chatAM paNa je pratyupa kAra karatAM hRdayamAM lajjA utpanna kare che te upakAra apakAra karanAra mRtyuthI paNa adhika gaNAya che. " ema vipranI bahu praza MsA karI rAjAe seAnIne jIvitadAna ApI cheDI dIdheA. paraMtu enI pAsethI sarva dravya luMTI lai tene peAtAnA dezamAMthI kADhI mUkayA. vaLI gArDike suvarNAdika je lakSmI rAjA pAsethI meLavI hatI te sarva parApakArI jANI brAhmaNane arpaNa karI ane teNe kahyuMke
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavaNikanIkathA. (321) pratyupakurvanbahvapi, na bhavati pUrvopakAriNA tulyaH / eko'nukaroti kRtaM, niSkAraNameva kurute'nyaH // artha-"pratyupakArane karate chate paNa purUSa prathama upakAra karanAra purUSanI tulanAne pAmate nathI. kAraNake pratyupakArI upakAra karyA bAda tenuM anukaraNa kare che, ane upakArI kAraNa sivAya pravRtta thAya che." mATe tame mArA niSkAraNa meTA upakArI che ane mArI pAse tevI koIpaNa vastu nathI ke jethI huM ApanI sevA karI rUNamukta thAuM. zAstramAM paNa te pramANa kahyuM che ke prANadAtAonuM rUNa vALavuM bahu duSkara che. ema keTalIka prArthanA karI tene praNAma karI, temaja potAne ghera keTalAka divasa rAkhIne pachI vidAya karyo. teja pote "vetAMbara bhikSukarUpe hAla ahIM AvyA che ane Aje huM temane udyAnamAM joyA che. vaLI temaNe pitAnuM caritra tyAMnA rahiza lekenI AgaLa jAhera karyuM che. sema belyA, he mitra ! zA kAraNathI hene jainadIkSA levI paDI! samaMtabhadra belyA, e saMbaMdhI he kaMIpaNa pUchayuM nathI. cAla ! tuM Ave che! ApaNe bane tyAM jaIne kAraNa paNa pUchI joIe. ema vicAra karI banne jaNa udyAnamAM munIMdra pAse gayA. namaskAra karI ema bolyA, he munIMdra ! Apane dIkSA grahaNa karavAmAM mukhya zuM kAraNa? muni bolyA, he sema! mathurano rahIza eka sonI mahArA. vrata grahaNamAM nimitta kAraNa che. ema kahI municaritra. temaNe pharIthI prathamanI mAphaka te sanInuM caritra kahyuM ane vizeSamAM munie kahyuM ke te sonIne rAjAe dezanIkAlanI AjJA karI hatI. tyArabAda te senI pharate pharatA keIka nagaranI pAsamAM gaye, tyAM dhyAnamAM nathI. che. ane jaNA ane kAra ara karI
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ (322) zrIsupAzvanAthacaritra beThelA eka munIMdra tenA jevAmAM AvyA. pachI te munine nama skAra karI nIce beThe. munie pitAnuM dhyAna samApta karI tene jainadharmane upadeza Ape. tethI vizuddha pariNAmane lIdhe prabuddha thaI te senIe jaina dIkSA lIdhI. tyArabAda pitAnA gurU pA. sethI banne prakAranI zikSA grahaNa karI, ekAkI vihAra pratimAne svIkAra karI vicaratA evA te munie mathurAmAMthI pAchA vaLatAM hune je. have te seni munie, pratyupakAranI buddhie prathama karelA dukRtanI zAMti mATe hune dIkSA ApI. temaja pratibaMdha ApI banne prakAranI zikSAmAM mane bahu kuzaLa karyo. pachI ekAkI vihAra pratimAne svIkAra karI vihAra karate huM ahIM AvyuM chuM, A pramANe hArUM caritra he tamane saMbhaLAvyuM. mATe che mahAnubhAvo ! lokika tIrthomAM bhramaNa karatA heM bahu puNyathI parama pavitra evuM A uttama munitIrtha prApta karyuM che. ane tenA prabhAvathI huM ghara saMsArasAgara tarI gayela chuM. mATe tamAre paNa jaina dharmamAM khAsa udyama karo. temaja jIteMdra bhagavAnanI bhakti, samagra jIve upara maitrI bhAva, gurU upadezamAM zraddhA, zIlavaMta jano upara premabhAva, dharma zravaNa karavAmAM buddhi, parepakAramAM lakSmI, paralokanAM kAryasAdhanamAM hRdayabhAvanA ane dharmane mATe ja janma kaI mahA puNyavaMtane ja prApta thAya che. vaLI he bhavyAtmAo! durlabha evo A manuSya bhava pAmIne paNa dharma saMbaMdhinAnA prakAranA guNa vinAnA je manuSyanA divase jAya che te teone samaya niSphaLa ja jANa. temaja teonI utpatti ja na thAya te uttama gaNAya. dharma guNa rahita thaI jeo potAne janma niSphala gaNAve che teo karatAM araNyavAsI pazue uttama gaNAya che. vaLI je mahAnubhAva purUSanuM bhAvi kalyANa najIkamAM heya che teonA divaso dharma pravRttimAMja cAlyA jAya che. ane teo ja te ujave che temanuM ciyA ja
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmaNukanIkaLyA. (323) dhanyavAdane lAyaka thAya che tathA punyanA pAtra paNa teeja gaNAya che. vaLI dharma kArya mAM ghukata thayelA jeenI buddhi pApakA mAM pravRtta thatI nathI te puNyazAlI janAnu vita saphala gaNAya che. te sAMbhaLI sema khelyA, hai munIMdra ! jaina dharmanA keTalA bheda che ? muni elbA, yati ane gRhi dharmanA bhedathI te be prakAre gaNAya che. ema kahI munie te banne dharmanuM svarUpa vistAra purNAMka kahyuM. tyArabAda saMmatabhadra sahita sAmazreSThIe samyakatva sahita zrAvaka dhama nA svIkAra karyA.temaja te banne jaNe hammezAM sAmAyikanA abhigraha lIdheA. teja pramANe nira Mtara sAmAyika karavA lAgyA ane zrAvaka dharmImAM bahu rAgI thayA. pramAda. tyArabAda seAmazreSThIe vepAramAM lAkone udhAre bahu dravya zrIruM pachI leAkeA te dhana laIne anya sAmazraNInA dezamAM cAlyA gayA. tethI seAma vik ahu ciMtAtura thai gayA. tema chatAM te hammezAM jIna maMdiramAM darzana karavA jAya che. sAmAyika paNa niraMtara kare che. paraMtu ebhAnapaNAne lIdhe Aje mheM sAmAyika lIdhuM ke nahIM ? athavA sAmAyika kyAre karavuM ? te paNa kharAkhara jANatA nathI. A pramANe henI sthiti joi saMmatabhadra vipra ekScA, huM sAma ! A pramANe sAmA cikamAM bebhAnapaNuM rAkhavuM thane ucita nathI. teja pramANe AgamamAM paNa kahyuM che ke sAmAyika kyAre karavuM? athavA ka ke nahIM tevI smRti je purUSane na rahetI hAya tenuM lIdhelu paNa sAmAyika nila jANavuM. sAma khelyA, huM khaMdhu ! jyArathI hArI lakSmInA nAza thayA che te divasathI huM zUnya thai gayA che. e mahA khedanI vAta che. have huM zuM karUM ? kAraNake dhanarahita purUSa kSaNamAtramAM pazabdonuM pAtra mane che. temaja phUTakavienA
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ (324 ) zrIsupA nAthacaritra. prabaMdhanI mAphaka tenI upara aneka prakAranA upasargI AvI paDe che. vaLI keTalAka mahA sattvadhArI purUSa suredranI lakSmIne paNa potAne svAdhIna karavA icche che ane keTalAka tA pitrApA ta lakSmInu paNa rakSaNa karavA azakta heAya che. samaMta bhadraka maLye, huM seAma ! A pramANe thAre kheda karavAnuM ka MipaNa kAraNu nathI. ahe A saMsAramAM dareka vastu kSaNamAtramAM dRSTa ane vanaSTa thAya che. te pratyakSapaNe dekhavAmAM Ave che. te mATe kahyuM che ke-- paTutarapavanavazAkulita- kuvalayadalataralAni / jIvitayauvanayuvati - janadhana lavalAbhasukhAni // a. pracaMDa pavananA vegathI kapAyamAna kamalapatranI mAka ati caMcala jIvita, caiAvana, strI ane lakSmInA leza mAtra lAbha saMbaMdhI sukhA, asthira jANavAM " ema samajI he dhIra purUSa ! tuM dhai nuM avalaMbana kara. vizeSa prakAre dharmamAM ughukta thA. temaja sAmAyikavratamAM manane sArI rIte sthira kara. vaLI lakSmInA nAza thavAthI adhama purUSa! khinna thai rUdana kare che. temaja vAra vAra tenuM smaraNa karI vilApa kare che. ane mahe viSAda paNa pAme che. para`tu kSaNamAM nAza pAme tevA dhana mATe cAritradhArI satpurUSo tema karatA nathI. pavanathI dolAyamAna kamalapatranI mAphaka lakSmI vilAsa bahu caMcala che. ema jANI satpurUSo kSaNamAtramAM lakSmIne satpAtrAne svAdhIna kare che. vigere upadezAmRtathI bahu siMcana karyuM tApaNu te mahA purUSa zUnya citta sAmAyika vigere dharmAnuSThAna kareche. anukrame ka vaza thayA chatA paryaMtamAM maraNa pAmI naitiSikamAM ubhanna thaye ane bahu alpa sukha pAmyA. vaLI samatabhadra vipra vidhi pramANe zrAvakadharmanI AzadhanA karI sAmAyikavratanA prabhAvathI samAdhi -
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmavaNikanI kathA. (325) pUrva ke maraNa sAdhI sAma devalAkamAM upanna thayA. pachI tyAMthI nIkaLI A bharatakSetramAM kusumapura nagaramAM dIkSA vrata grahaNu karI sarva karmanA kSaya karI siddhapada pAmaze. mATe huM bhanyaprANIo ! vizeSa prakAre sAmAyikannatamAM tame udyukta thAo. vaLI pAMca dvASa rahita sthira citta je sAmAyika che te devatAone paNa niraMtara vaMdanIya thAya che. vaLo zAMta thayAM che pApa jemanAM, temaja uttama svabhAvavALA ane zubhabhAvathI ullAsa pAmatA evA sAmAyikadhArI zrAvakA paNa munionI mAphaka pUjanIya thAya che. kare purUSa itisAmAyikate paJcamAticA ravipAke somakathAnakaM samAptam / tatsamAptau zrImalakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvanAthajinacaritrasya zrIsakalaripurandarAyamANaparamagurutapAgacchAdhirAjazAstravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImadbuddhisAgarasUriziSyaprasiddhavakteti labdhakhyAti, vyAkhyAnakovida jainAcArya zrImad ajitasAgarasUrikRtagurjarabhASAnuvAde prabhudezanA prabandhe sadRSTAntAticAravyAkhyopetaM sAmAyikanAmaprathamazikSAvrataM samAptam // ~
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ (329) zrIsupArzvanAthacaritra zaMkhakumAranI kathA, . dezAvakAzikatrata. - dAna virya rAjA saMtuSTa thaI be, he jagadagurU! have dezAvakAzika vratane mahimA tathA tenuM svarUpa daSTAMta sahita amane saMbhaLAve. zrI supArzva prabhu belyA, he bhUpAla! vistAra sahita evAM paNa dareka vratanA grahaNa karelA niyamane prAye ja sakSepa karavAmAM Ave tene dazAvakAzikatrata kahyuM che. have dareka kSaNe sAvadhAna thaI zuddhatApUrvaka je dezAvakAzika vrata pALe che te manuSya zaMkhanI peThe sura, asura ane manuSyone pUjanIya thAya che. bahudala (sthalatA-vibhAgo) vaDe manohara, temaja suMdara AkRtimAM goLAkAra, surAlayanI saMpattine zaMkhadaSTAMta. anusaratI ane madhura che nAda jene (jene viSe) evI vijayaghaMTA samAna vijyApurI nAme nagarI che. temAM madenmatta gajendronA daMtAgravaDe cAra samudranA taTa rUpI kilAne khaMDita karate ane samagra verIo jenA caraNamAM leTe che evo vikrama nAme rAjA che. mahAdevanA trIjA netramAMthI pragaTa thayelA agnivaDe dagdha thayelA kAmadevarUpI vRkSanI maMjarI samAna, ane namra janene viSe bahu dayAluM malayamaMjarI nAme tenI strI che. eka bIjA sAthe gADha prItivALAM ane putranI lAlasAmAM guMcavAyelAM teone seMkaDo mAnatAo vaDe mahA kaSTa eka putra thayA. mahotsava pUrvaka tenuM zaMkha evuM nAma pADayuM. anukrame zukala pakSanA caMdra samAna te vRddhi pAmavA lAgyA. cogya vayamAM buddhinA prabhAvathI sAMkhyAdi sarva zAstromAM
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaMkhakumAranI kathA (327) pAraMgata thaye. temaja pracaMDa gherIone vikSepa karavAmAM mahA parAkramI ane bahu guNavAna te thaye. eka divasa aneka maMtrI, sAmaMta ane keTi subhaTa sahita | vikramarAjA sabhAmAM beThe hate. zaMkhakumAra vikamarAjA paNa tyAM jaI pitAne praNAma karI pi tAnA Asane besI vinaya pUrvaka pitAnA caraNanI sevA karate hate. tevAmAM tyAM akasmAta atizyAma evA AkAzamAMthI utarate eka subhaTa dekhAya, eTale vismita thaI sarva sAmAdika sabhyajane uMcAM mukha karI jovA lAgyA. jenA DAbA hAthamAM rahelA DhAla taravAranA ADaMbarathI keTalAka subhaTenAM hRdaya zithila thaI gayAM. temaja uttama subhaTenI pracaMDa cavelI kuTIrUpa taTane bhedavAmAM viSama AkRtivALA, tejasvI khAtramAM subhaTanA pratibiMbane grahaNa karate, vaLI te prati bibene vidAravA mATe pitAnA bhujadaMDane vistArate, vaLI te bhujadaMDamAM viravalaya jeNe pahereluM che ane samasta bhuvana namAM advitIya parAkramane jAhera karate, temaja bahu dakSa evA subhaTene bhedavAmAM laMpaTa evA te subhaTane joI atyaMta bhayarasathI vyApta thayelA sarva rAjasubhaTe paraspara eka bIjAnAM mukha jevA lAgyA. teTalAmAM te subhaTa najIkamAM AvI pahoMce. eTale rAjAe pitAnA subhaTe tarapha daSTi karI. subhaTe paNa pitAnA khadika zastro tarapha jevA lAgyA. vaLI temAM keTalAka subhaTe yamarAjAnI jIllA samAna caMcala, AkRtimAM vikarAla, ane saM. grAmamAM rasika banelA subhaTanA mAMsamAM atilubdha evA kharkane hastamAM grahaNa karI khaDabhaDATa karavA lAgyA. temaja keTalAka bhujadaMDa vagADe che ke jenA pratinithI samasta brahADane paNa badhira karI mUkyuM. keTalAka te pitAnuM subhaTapaNuM pragaTa karatA
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 328 ) zrIsupAsa nAcaritra, akhtara pahere che. ane kAika te bahu tIkSNa mhATA bhAlAe batAve che. vaLI teo khAle che ke huM pRthvInAtha ! amane AjJAApe, jethI kSaNamAtramAM ame ene yamarAjAnA atithi karIe. subhadra A pramANe parAkrama batAvatA evA sulaTAnA paraspara A lApa thai rahyA che. teTalAmAM kaMika haste mukhe AkAzacArI te subhaTa paNa tyAM AvI pahoMcyA. ane AvyA ke, he bhulaTA! A sabhAsthAnamAM tame peAtAnAM Ayudha laizA mATe ubhA rahyA che. ? sulaTA khelyA. huM re mUDha ? ane amArA svAmInI sevAmAM ubhA chIe, teA temAM thAre pUchavAnuM zuM prayeAjana ! vaLI tyAre AjJA vinA ahIM AvavAnuM zuM kAraNa ? mATe velAsara amArA svAmInA sthAnamAMthI jaladI tuM cAlye jA. A pramANe peAtAnu mapamAna samajI subhaTa khelyA, zuM A dunIyAmAM mhArA vinA khIle keAI svAmI che kharA ? ema tamAre nakkI samajavuM ke traNa bhuvanamAM paNa mhArA zivAya anya koinI AjJA manAtI nathI. mATe jAe, tamhArA svAmIne A pramANe sUcanA ApI ke, jo jIvavAnI icchA hAya tA peAtAnu rAjya amane soMpI do. vaLI jo tArA svAmInA hRdayamAM evA abhimAna 'hAya ke va'za para pazathI AveluM A rAjya huM kema ApuM ? te te paNa tyenu mAnavuM ayeAgya che. zuM koie koIne A pRthvI lakhI ApI che ? athavA vaMza paraMparAthI AvelI che, e vAta paNa asatya che. kAraNake te te khar3a mAtranA khaLathI ja grahaNa karI zakAya che. jo tamhArA svAmImAM ke, tamhArAmAM kha+ khaLa hoya te tamhArA svAmI ane tamhArI sAthe yuddha karavA huM taiyAra chuM A pramANe uddhatAIthI bhareluM hetu vacana sAMbhaLI bahu
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAMkhakumAranI kathA. (329) reSathI khasI gayelI bhrakuTIne lIdhe bhayaMkara bane subhaTane bhAlAnane dhAraNa karatA ane yuddhamAM - paraspara vivAda sika evA te subhaTanA vacanathI romAMcarUpI kaMcukane dhAraNa karatA te subhaTe paNa bolyA. re duSTa ! dhRSTa ! nIcasubhaTemAM adhama ! A pramANe hArI vAcAlatAne lIdhe ame jANIe chIe ke jarUra tuM yamamaMdiramAM javAno che, tuM jIbha saMbhALIne bela. tame ane tahAro svAmI banne jaNa hArI sAthe yuddha kare ema hArAthI belI - rAkAya kharUM! vaLI uddhata vairIrUpa madonmatta hastInA kuMbhasthaLane vidAravAmAM siMha samAna parAkramI, evA amArA eka paNa subhaTa sAthe yuddha karavAnI hArAmAM zakti che ke jethI zarada rUtumAM meghanA garavanI mAphaka amane ane amArA svAmIne niSphaLa dhRSTa vacana belI tuM AkSepa Ape che. subhaTa balya, ekAdI chuM, chatAM tahArA svAmI sahita tame sarve prathama hArI upara prahAra kare. pachIthI huM tahArI yuddha kharajane dUra karIza. ema tenuM bolavuM sAMbhaLI rAjasubhaTo bhAlA, kharza, dhanuSa ane bANa vigere zastro potAnA hAthamAM laI belyA tuM ekale che ema jANune amArA subhaToe hane jIvate mUkyo che. mATe hAlamAM tuM palAyana thaI jA. athavA ISTadevanuM smaraNa karI le, jethI maraNAMta pachI paNa tvane zubha sthAna maLe. subhaTa be, tamhArA. - ze dizAo khullI che. mATe A zAryane ADaMbara paDate kare. ja velAsara cAlyA jAo. kAraNake tame sarva subhaTe pramAda karapI ravanA mukhamAM paDIne maraNa na pAme. vaLI rUpa savistRDha aneka hastIone bhedavAmAM pracaMDa thaI paDe che virati pALavAne paNa jANa. vaLI tame sarve eka sAthe mahArI hatA teTalAmAM kuma prahAra kare.
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ (33) zrIsupArzvanAthacaritra. tyArabAda rAjasubhaTe eka sAthe tenI upara prahAra karavA maMDI paDyA. paraMtu akasmAta teonI evI raNasaMgrAma. dazA thaI paDI ke mUchitanI mAphaka, citramAM lakhelA, pASANumAM katarelA, kASTha sAthe gha. DelA ane maDadAnI mAphaka teo dhasIne pRthvI para paDI gayA. A pramANe potAnA subhaTenI sthiti joI rAjAnAM netra lAla thaI gayAM ane hAthamAM talavAra laI taiyAra thaI gaye. temaja bahu ke pAyamAna thaI subhaTanI hAme kharza kheMcI mAravAnI taiyArI kare che teTalAmAM zaMkhakumAra be , he tAt ! kRpA karI yuddhane mATe mahane AjJA Ape. ahIM ApanI jarUra paDe tema nathI, hArI AgaLa eno zo hisAba che? ApanA prasAdathI te kArya huM muzkela dhArate nathI. mATe Apa ahIMja raho ane e duSTane huM poteja mArIza. prahAra karavAmAM dakSa evA khaga sahita mahArA hastanuM lAghavapaNuM Apa jue. e pramANe belatA kumArane rAjAe vAraMvAra bahu vAryo, topaNa te kharza kheMcI yuddhamAM utarI paDaye. pachI samarAMgaNamAM eka sAthe paraspara khaganI tulanA karatA banne jaNa jANe teonA mAMsamAM lubdha thayelI, bhayaMkara yamajIhA sahita hoya ne zuM? ema teo dIpavA lAgyA.. zaMkhakumAra balya, he subhaTa ! tuM prathama prahAra kara. tyAre subhaTa be , he zaMkha! prathama prahAra hAre zaMkha ane subhaTa. karavo ucita che. te sAMbhaLI kalpa tarata ja kharuM prahAra karyo. paNa subha yukti pUrvaka prahArano bacAva karI nagaranI bahAra nATho. e paNa tenI pAchaLa deDyo. pachI eka udhAnanI aMdara sUrihArAjanA caraNa kamaLanuM zaraNa laI beThelA te subhaTane je kumAra paNa khajhane mIyAnamAM karI sUrine namaskAra karI ke, he bhadra?.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaMkhakumAranIkathA. ( 331 ) . tye sUrizvaranuM zaraNa lIdhuM che tethI huM thane abhayadAna Apu chuM. mATe have tuM icchA pramANe cAhyA jA. tyArabAda nAnI gurU pAtAnA jJAnavarDa khelyA, huM kumAra ? prathama deva bhavamAM A hArA parama snehI mitra hatA. ema sAMbhaLI subhaTe peAtAnu deva svarUpa pragaTa karyuM. pachI kumAra paNa vicAra karavA lAgyA ke, pUrva bhavamAM mhe ene joyelA che ema utpApAha karatAM kumArane jAti smaraNa jJAna pragaTa thayu. tethI tene peAtAne devabhava pratyakSa thayA. temaja devabhavamAM maraNa samaye karelA sa Mketa ane saudharma devalAkamAM prathama prItipUrvaka karelA vilAsa vigere sarva pratyakSapaNe joyuM. tyArabAda anne jaNu bahu khuzI thai sUrIdranI samakSamAM paraspara gADha smAliMgana karavA lAgyA. kumAra khelyA, he mitra ! A AnaMdanA prasaMga tuM lAgye te bahu sArU karyuM. kAraNa ke peAtAnI karelI pratijJA pALavI te dhIra purUSa nu mhATu vrata kahevAya che. devanA upadeza. tyArabAda deva melyA, he mahAbhAga ? mhArAthI je kaMi aparAdha thayA hAya tenI huM kSamA mAguM chuM. vaLI dharma kArya mAM pramAda vaza thayelA hane jANI mahe mA kArya karyuM che. te sAMbhaLI za MkhakumAra bahu khuzI thayA ane melyA ke, he khAMdhava ? kArya ane akA nA mhane upadeza Ape. deva melyA, kumAre ? gurU mahArAja je kAryanA upadeza Ape te pramANe tyAre udyoga karavA. bhadre ! jalamaMdu samAna caMcala evA A jIvitamAM pramAda karavA nahIM. tyArabAda kevalI bhagavAne munidharmanuM svarUpa savistara vadhyuM. pachI kumAra AklyA, bhagavan ? sa virati pALavAnI hAla mhArI zakti nathI. ema vinati karatA hatA teTalAmAM kumAranI zeAdha karatA vikrama rAjA caturaMga senA
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ (332 ) zrIsupArzvanAthacaritra. sahita tyAM AvyA. ane mArA, mArA, mArA, ema bahu rASathI khelatA hAthI, ghoDA ane rathAmAM beThelA keATi subhaTAe cAre taraphathI udyAnane gherI lIdhA. vaLI akhtara paherI sajja thayeleA vikrama rAjA keTalAka sulaTAne sAthe laI udyAnanI vacce gayA. kumAra ane devAdikathI parivArita kevalI bhagavAnane joi rAjA AlyA, he vatsa ? te durAcArI subhaTa kayAM gayA ? ema krodhAya mAna thai rAjA AlyA. teTalAmAM kumAra bolI uThyo, enA tiraskAra karaze nahI. kAraNake ducana khelanAra te subhadeva mhArA parama upakArI thayA che. ema kahI kumAre potAnA pUrva bhava kahyo. te sAMbhaLI rAjA bahu khuzI thayA. ane sUrine vaMdana karyA mAda devanI kSamA mAgI. tyAAda krima rAjI samyakati jI nedra dharmAM sAMbhaLavA beThA. pachI zraddhAvaDe vizuddhache hRdaya jevu evA vikrama rAjAe zaMkhakumAra sAthe pApanA bhayathI bhaya pAmIne khAra prakAranA gRhIdhama aMgIkAra karyA pachI deva paNu rAjA ane kumAranI kSamA mAgI munIdrane vaMdana karI peAtAnA sthAnamAM gayA. rAjA ane kumAra paNa kevalI bhagavAnane praNAma karI peAtAne ghera gayA. banne jaNa vidhi pramANe nira Mtara dharma sevana kare che. vaLI zaMkhakumAra dezavakAzika vratamAM vizeSa prakAre udyukta thayA. ta. eka divasa kumAre ardharAtrInA samaye bahu saMkucita dig vrata grahaNa karyuM ke, havethI sUryodaya sudhI dezAvakAzika mhAre vAsabhavanamAMthI bahAra nIkaLavuM nahI, temaja cAra prakAranA AhAranA tyAga ane strI zamyAnA sparza paNa huM karIza nahI. e pramANe teNe niyama karyA. have devasabhAmAM iMdra mahArAje prazaMsA karI ke dezAvakAzikavratathI zaMkhakumArane calAyamAna karavA mATe devatAo paNa samatha nathI. e pramANe surendranu
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaMkhakumAranIthA. (333) vacana sAMbhaLI keIkadeva tenI parIkSA karavA mATe kumAranA dvAramAM AvyA ane hoTA zabdathI rUdana karatI kumAranI strIne apahAra karI tyAMthI cAlate thaye he svAmin ! koIka adhama mahane upADIne cAlyA jAya che. mATe mahArUM rakSaNa kare ! rakSaNa kare! ema piotAnI strInuM rUdana sAMbhaLI kumAra vicAra karavA lAgyo. A strI kenI? putra ke baMdhuo kenA? vigere bhAvanA vaDe pote Atma bhAvanA karavA lAgyo ke A saMsAramAM kevaLa jIteMdra kathita dharmaja sarva aniSTa kAryane nivartaka che. ane bhavyAtmAo na rakSaka paNa dharma ja che. ema satya bhAvanA bhAvatuM hatuM teTalAmAM mAre, mAre, mAre e pramANe bahu balavAna zatruone maheTe kelAhala bahAra vyApI gayo ane te karatAM paNa adhika parijananA rUdanane zabda sAMbhaLI samabhAvamAM rahela kumAra saMsAranA bhayathI bhIrU banI muninI mAphaka bhAvanA bhAvavA lAgyo ke, huM emane svAmI ane teo mahArA sevaka e prakAranI buddhi mAtra abhimAnathI utpanna thaelI che. ane tethI A lekamAM bahu kaleza thAya che. amuka hArA svajana ane amuka mahArA zatruo e paNa kubuddhi che. vaLI svajana ke anyUjana keIpaNa sugatinA sAdhaka thatA nathI, paraMtu kevaLa jInakata dharmaja svarga ane mekSa siddhine sAdhaka thAya che, ema samajI jaina dharmamAM ja prayatna kare ucita che. paNa anya vikalpa kare nirarthaka che. ema nizcaya karI zaMkhakumAra nizcala samAdhimAM rahyo ane strI tarapha tenuM citta bIlakula kheMcAyuM nahIM. A pramANe zaMkhakumArane nizcaLa bhAva jANu deva pite . pratyakSa thaI bolyA, mahAzaya ! A dunIdevanI prasannatA. yAmAM dhanyavAdane lAyaka tuM ja che. vaLI deva - tAo paNa jenI pratijJAne bhaMga karI
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 334 ) zrIsupA na caritra. zakatA nathI evA tu ja A jagatamAM dhIra purUSAmAM caDAmaNa samAna che. iMdrANI sahita sureMdra paNa thArA guNAnA smaraNu vaDe peAtAne kRtArtha mAne che. vaLI huM ema mAnuM chuM ke traNa bhuvanamAM paNa dhairyavAn tuja che, temaja zuddha dhama mAM tatpara evA tu A bhuvanamAM ciMtAmaNi samAna che. mATe ke kumAra ! hu? suNe vaDe huM prasanna thayA chu jethI kaipaNu varadAna mAga. zaMkhakumAra AvyA, have anya varadAnanu mhAre zuM prayeAjana che ? tamhArUM dazana eja uttama varadAna che, te sAMbhaLI deva bahu prasanna thayA ane pharIthI khelyA, mahAzaya ? je ke thArUM mAnavuM satya che paraMtu devadarzana niSphaLa hAtu nathI. mATe huM thane varadAna Apu chu ke karUNa dRSTie tu jene joiza te prANI kSaNamAtramAM rAga rahita thai jaze. ema kahI deva pAtAnA sthAnamAM gayeA. have sUryodaya thayA eTale petAnA niyama pUrNa karI vidhi pUrvaka zayyAnA tyAga karI zaMkhakumAra ahAra AvyA. ane peAtAnu nitya kArya paravArI niravadya kriyAnA sAdhaka evA munione vAMdavA mATe nIkaLyeA. bahu vinayapUrvaka vaMdana karI gurU mukhathI siddhAMtanu zravaNa kare che ane cathAzakti dharmArAdhana kare che. eka divasa kumAranA pitA vikramarAjA akasmAta zULanI ve danAthI bhAre mAMdagImAM AvI paDayA. vaidya vedanA. akasmAtthala leAkeAe ghaNA upacAra karyo paraMtu kiMcit mAtra paNa zAMti thai nahIM. tethI rAjAe kumArane khelAvI kahyuM ke, vatsa ? hAlamAM mhArA maraNa samaya najIka AvyA che mATe havethI A prajAne adhipati tu che. te sAMbhaLI kumAre deve ApelA varadAnanuM smaraNa karyuM ane karUNa hRSTi pitAnA deha tarapha karI ke tarataja sUryanA pracaMDa pratApathI himanI mAphaka zULanI pIDA zAMta thai gai. pachI
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaMkhakumAranI kathA. . (335) rAjA be, he vatsa hArI daSTinA prabhAvathI huM nigI thaye chuM. nahIM te muni dharma rahita emane emaja huM maraNavaza thaI jAta. have hArI sahAyatA vaDe huM hArUM dharmakArya sAdhuM. A rAjyabhArathI mane mukta kara, jethI huM udAracitte sadgurUnI pAse saMyamatrata grahaNa karUM. ane tuM have A rAjyabhArane dhAraNa kara. kumAra kaMipaNa pratyuttara ApavAne vicAra karato hato teTalAmAM rAjAe kumAranA be hAtha pakaDI siMhAsana upara besArI dIdho. ane bahu namra evA sAmetAdika kone kahyuM ke, A zaMkharAjAne namaskAra kare. kAraNake have tahAre svAmI A zaMkharAjA che. teoe paNa te pramANe rAjAnI AjJA mastake caDhAvI. tyArabAda hastIonA maMDale upara siMhanI mAphaka ghararUpI guphAmAMthI heTI rUddhi sAthe vikramarAjA bahAra nIkaLe. ane kezAbavana nAme udyAnamAM zrI vijayasUri pAse jaI vidhi sahita dIkSA lIdhI. tyArabAda banne prakAranI zikSA grahaNa karI vairyazIla evA te vikama muni gurU sevAmAM tatpara thayA. zrI zaMkharAjA paNa pitA nimitte aSTAlikAdika dharma kArya samApta karI vidhipUrvaka zrAvaka dharmamAM zaMkharAjAne dUDha thaye. ane lekimAM pitAne pratApa phelA- prabhAva, vate prayatapUrvaka prajA pAlana kare che. te vAmAM ke eka divasa rAjadvAramAM moTA vyAdhiothI pIDAtA aneka prANIone karUNAmaya bhAre kalakalATa sAMbhaLI zaMkharAjAe pratIhArane puchayuM ke, A bUmarANa zAnI che? pratIhAre tapAsa karI kahyuM ke, he deva? duraMta pApothI pIDAelA aMgavALA varita, kuchI, kSaya, udharasa ane lempa regI ema aneka regavALA dezAMtaramAMthI AvelA regIe dvAramAM beThelA che, teone A ivani saMbhaLAya che. vaLI Apa
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 336 ) zrIsupA nAyacaritra. karUNlR dRSTie jene jene jue che te mahArogI hAya che . tApaNu niregI thAya che. e pramANe ApanI kIrtti sAMbhaLI teo ahIM AvyA che. rAjAe pratIhArane kahyu ke dareka rAgIonA judA judA varga gADhavA pachI mhArI pAse lAve, ema rAjAnI AjJA mAnya karI prathama kukSI varga pachI varita ema anukrame darekanA varga pADI rAjAnI pAse lAvyA. pachI rAjAe prathama vane kahyu ke, huM kukSIe ! jIvA tyAMsudhI tamhAre dArU, madha ane mAMsAdika sAvadya padArthonA tyAga karavA. temaja keTalAkane samyakatva, vaLI keTalAkane prathama vrata ane keTalAkane dvitIya vratAdikanA niyamA ApyA. pachI dayArasanI daSTie sane joyA eTale tatkAla teo bhayaMkara evA sa rAgAthI vimuta thai gayA ane nikAcita karmanA tyAga thavAthI teonI vedanA paNa kSINa thaI gaI. AvA paropakArane lIdhe rAjAnI gheADA samayamAM prasiddhi ahu vadhI gai. tyArakhAda peAtAnA pATavI kumArane rAjya ApI za Mkha rAjAe jInazAsananI prabhAvanA pUrvaka jIna dIkSA grahaNa karI, anukrame kevaLajJAna pAmI meAkSa sukha pAmyA. mATe he bhavya prANIo ! jevI rIte vratanA pari Ama vRddhi pAme. temaja aticArIne prAdurbhAva na thAya ane vizuddhinA udaya thAya tevI rIte virati pALavAmAM vizeSa yatna karavA. iti dezAvakAzika nizcalatAyAM zaMkhakumArakathAnakaM samAptam // **(r)*-
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ viMdhyanI cA. ( 337) viMdhyavaNiknIkathA. prathama AnAyanAticAra. dAnavirya rAjA eklyA, he bhagavan ! have khIjA zikSA vratamAM prathama aticAranuM svarUpa dRSTAMta sahita kRpA karI amane kaheA. zrI supArzva prabhu melyA, he rAjana ! grahaNa karelA avadhinI mahArathI, gAma tathA gRhAdikamAM rahelI vastuone je bIjAnI pAse maMgAve che, te purUSa viSyavaNikanI mAphaka bahu du:khI thAya che. jemake-uttama prakAranA gajagata. ( gatagaM4) hastIothI vyAsa ( rAgarahita ) viSNudhamata ( maya ) devatAone mAnavA lAyaka ( paMDitamaya ) amRtanI mAphaka amRta kuMDa nAme nagara che. temAM vidhya nAme zreSThI che. ane ratisuMdarI nAme tenI bhAryA che. have maneAvAMchita sukha vaibhavamAM tenA ahu samaya vyatIta thayA. paraMtu sa MtAnanuM sukha temane maLyuM nahIM. tethI teonuM mana udvigna thavA lAgyuM. pachI keTalIka mAnatAe mAnavAthI madhyama vayamAM teone eka putra thaye. tyArabAda lagabhaga ardha rAtrInA samaye zeTha pote sui rahyA hatA, tevAmAM temanA gharamAM paraspara vAtacita karatA e vyaMtara deva AvyA ane temAMthI eka mA ke, A zeThane tyAM eka putra janmyA che, te zuM tuM jANe che ? bIe yeA, huM barAbara jANatA nathI ke te kANuM che ? te saMbaMdhI mhane spaSTa rIte tuM samajAva. prathama jaMtara khelye, A putra pUrvabhavamAM zeThanA leNadAra hatA. enA eka lAkha rUpIA zeTha pAse mAgaNA che, te levA mATe putranA huAnAthI A zeThane tyAM teNe janma lIdhA che. te pAtAnuM mAgaNu laI cAlatA thaze te 22
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ (338) zrIsupArzvanAthacaritra. sAMbhaLI zeTha udvigna manathI vicAra karavA lAgyA. zuM A devavacana satya thaze ! mahA khedanI vAta thaI. je A vAta satya thAya te A putrathI zuM vaLavAnuM? mATe utsava tathA vadhAmaNIo vigeremAM bahu dravya vAparavuM te nirarthaka che. putrane janma sAMbhaLI prabhAtamAM gAyakaloka temaja sarva - svajana varga ane nagaranA mukhya AgevAne vidhyane akSata tathA vastrAdika laIne putra vadhAI mahatsava, mATe zeThane tyAM AvyA. zeThanuM mana udAsa ' hatuM, paraMtu vyavahAra sAcavo paDe ema jANI vadhAmaNI mATe akSata, vastrAdika laI zreSThI e vyavahA. ramAM khoTuM na dekhAya tevI rIte sarvano satkAra karI, pita. pitAne ghera vidAya karyo. pachI sUtikarma karanArI strIone paNa saMtuSTa karI, ekaMdara je kharaca thayuM te sarva pitAnA copaDAmAM lakhI vALyuM. tyArabAda chaThThA divase SaSThI jAgaraNa karAvyuM. bAramA divase vidhya e pramANe tenuM nAma pADayuM. ane anukrame ummara lAyaka thayo eTale abhyAsa mATe tene lekhazAlAmAM mUkyuM. tyArapachI lagna paNa karyuM. temaja vastra, bhajana, pAna, sopArI vigeremAM jeTaluM dhana vAparyuM te sarvano hisAba gaNuM petAnA copaDAmAM jame karyuM. kAraNake lAkha rUpI A hene ApavAnAM che. have viMya paNa udyAnAdika dareka sthAnomAM phare che ane AnaMdapUrvaka divaso nirgamana kare che. tevAmAM eka divasa viMdhya pate ekAkI pharavA nIkaLe, AgaLa cAlatAM suramya vanamAM sUri mahArAjanAM hene darzana thayAM. vadana karI temanI AgaLa beThe ane te be , prabhu ! dharma tatvane hane upadeza Ape, sUrie yati ane grahI ema banne prakAre dharma dezanA ApI. sarala pariNAmane lIdhe viSe samyakatvAdi bAra prakAranA zrAvaka mAM mUkyAyaka thaye emaNe tenuM nAma ko jAgaraNa
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ viMdhyanIkathA. (339) dharmInA svIkAra karyAM. tyArabAda potAnI zakti pramANe dharma sevanamAM divase nimana karatA hatA. eka divasa viMdhya bahu mAMdagImAM AvI paDayA. tethI henA kuTuMbIoe zeThane kahyuM ke, koipaNa upavidhyanI mAMdagI. cAra karyA vinA A roga maTe teveA nathI, mATe, kAi vaidyane khelAvA, zreSThI khelyeA, emAM vaidyanI kaipaNa jarUra nathI. mhArA putrane gheADA divasamAM zAMti thai jaze, kaIpaNa tamhAre harakata rAkhavI nahIM. tyArabAda zeThanA kahyA pramANe viMdhyane ArAma thai gayA. tethI zeThanI kIrtti sarva ThekANe evI prasarI gai ke viMdhya zeTha sarva jANe che. temaja nimittazAstramAM paNa sArI rIte jANe che. tevAmAM rAjAnI mukhya rANI bahu vyAdhithI gherAi gai tethI rAjyamAM dIlagIrI phelAi gai. tyAre rAjAne kAie kahyu` ke, vidhya zeTha auSadhAdika sarva upacAra jANe che. rAjAe tarataja zeThane bAlAvyA, zeTha paNa rAjAnI pAse gayA ane bheTa mUkI namaskAra karI khelyA ke, he rAjana ! zI AjJA che ? rAjA eNyA, aMta:puramAM jA, tyAM rANI bahu du:khI che. mATe auSadhAdika upacAra karI jalI tene ArAma thAya tema karo. zreSThI elyA, svAmin ! huM vedya nathI, temaja maMtra, taMtramAM paNa kaMi jANatA nathI. chatAM Apa rjune kema A pramANe karamAvA che ? rAjA melyA, mahArogathI khumA pADatA peAtAnA putrane keAIpaNa upacAra athavA maMtra, taMtrathI huM sAjo karyo hatA ane kAI vaidyane paNa khelAvye nahAtA, chatAM A vakhata nA pADe che tenu zuM kAraNa ? te sAMbhaLI zreSThI hAsyapUrvaka AlyA, ApanI sAthe mhAre ekAMtamAM kaMika vAta karavAnI che, mATe maherabAnI kare. rAjAe bhrakuTInA IsAre lokone kura karyo, eTale zreSThIe peAtAnA putra saMbaMdhI vyaMtare kahevI
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 340 ) zrIsuSAnAcaritra. sarva vAttoM rAjAne nivedana karI, pachI rAjAe pUchyuM, have heMne ApavAnu keTaluM dravya bAkI rahyuM che ? zreNI elyA, have pacAsa hajAra bAkI rahyA che. ema keTalIka vAta karI rAjAnI mAjJA laI zreSThI peAtAne ghera gayA. have viMdhya paNa peAtAne tyAM vidhisahita gRddhidharma pALe che. paraMtu dezAvakAzika vrata upara tenu vizeSa dhyAna kheMcAya che. tethI te hammezAM peAtAnA niyama cukatA nathI. eka divasa viSya bahAra udyAnamAM pharavA jatA hatA, te vakhate teja mAge casiMha nAme rAjAnA dvArapAla pavanavegI sAMDhaNI upara besI jatA hatA, te tenA jovAmAM Avye. ane te dvArapAla khAsa peAtAnA mitra hAvAthI yogya satkAra pUrvaka saMbhASaNa karI teNe tene pUchyuM ke, he mitra ! Aje kai tarapha svArI karI che ? caMDasiMha elyeA, hai bAMdhava ! rAjAnA hukamathI draviDa narezanI pAse huM jAuM chuM. kAraNake tenI sAthe hAlamAM yuddhanA prasaMga AvI paDayA che. paraMtu tema nahIM karatAM salAhazAMti karavAnA vicAra che. vidhya AlyA, huM mitra ! tyAM eka amuka rAjamaMtrI che. haeNne ATalA mhArA samAcAra Apaje ke, te mhArUM dhana jaladI meAkalI de, temaja mhArA patrane jaladI pratyuttara ahIM mhArI upara mAkalI de. A kArya mhAre pote tyAM jaIne karavA jevuM che, paraMtu thArI pAse kahevaDAvavAnu kAraNa tA eTaluMja che ke, cha mAsa sudhI vIza gAuthI vadhAre prayANa karavAnA mhAre niyama che. cha mAsa pachI mhArAthI cAre dvizAomAM DhaDhasA ceAjana javAnI chuTa che. paraMtu hAlamAM jai zakAya tema nathI. vaLI tu rAjakArya mATe tyAM jAya che, ane acAnaka thArA meLApa thayeA che, tethI tenuM paNa A sAMketika kArya dvArAthI siddha thaze. vaLI A samAcAra hAre tene vidhyanI zithilatA. ,
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidhyanIkathA (341) ekAMtamAM kahevA. te sAMbhaLI caMDasiMha draviDa dezamAM rAjAnI pAse gayo. have A banne jaNa ekAMtamAM A vAta karatA hatA tevAmAM - tyAM koIka mANasa AvyA haze, teNe A vidhyane zikSA. vAta sAMbhaLI. tethI teNe potAnA rAjAne vidhyanI sarva vAta kahI. rAjAe tarataja hukama karyo ke, vizca zeThanA putrane bAMdhIne ahIM lAve. kAraNake te duSTa mahApApI che. ane mahArA vairInA maMtrI sAthe tene meLApa che, temaja tenI sAthe Apa tene vyavahAra paNa kare che. mATe te sAruM nahIM. keI vakhata temAMthI anartha utpanna thAya. tethI evA adhamIne khAsa nigraha kara joIe. pradhAne tarataja ArakSakane AjJA karI. ArakSaka pAyadaLa sAthe tene tyAM jaI vidhyane pakaDI bAMdhIne rAjAnI AgaLa lAvI ubhuM karyo. A vAta viMdhya zeThanA jANavAmAM AvI ke tarata ja te paNa rAjA pAse gayA. pitAnA svajana varganI preraNAthI zreSThIe prArthanA karI kahyuM ke, deva ! mahArA putre Apane zo aparAdha karyo che? jethI ene coranI mAphaka bAMdhIne ahIM lAvyA? rAjA che, A tyAre putra bahu badamAsa che. tethI hene phAMsIe laTakAvavAne che. kAraNake mArA zatru sAthe te masalata kare che. zreSThI be , rAjAdhirAja ! ApanI IcchA pramANe daMDa laIne ekavAra hene mukta kare. nahIM te mahArA svajana vargano hune apavAda lAgaze. A pramANe lokApavAda TALavA mATe zreSThInA ghaNuM AgrahathI rAjAe pacAsa hajAra rUpIA daMDa karI vidhyane mahA kaSTa cheDI mUkyo. pachI zeTha potAnA putrane ghera laI gayA. paNa gADha baMdhanenI pIDAthI tene dAhajavara AvI gaye. zreSThIe jANyuM ke, jarUra have A jIvavAno nathI. kAraNake enA lAkha rUpIA pUrA thaI rahyAM
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ (342) zrIsupArzvanAthacaritra. che, ema vicAra karI zreSThIe kahyuM ke, he vatsa! have dharma dhyAnamAM sAvadhAna thA! grahAdikane pratibaMdha cheDI de. putra balya, he tAtA labhanA vaza thaI bahu vastuone heM saMgraha karyo. tethI bIjA zikSA vratamAM hane aticAra lAgyA ane tenuM phala A lekamAM paNa mahAre bhegavavuM paDayuM. aho ! mahArA je nibhAgI bIje koNa hoya? temaja paralokamAM paNa have AthI adhika duHkha bhegavavuM paDaze. mATe he tAta! ciMtAmaNune paNa tiraskAra karanAra evA heTA tyAgI ane guNavAna keIpaNa gurU mahArAjane ahIM belA. jethI huM paryAlocana karI Atmazuddhi karUM. te sAMbhaLI zreSThI pite ja gurU pAse jatuM hatuM. tevAmAM te vidhya tevA prakAranA zuddha bhAvathI prANa vimukta thaI gaye. ane sAdharma devakamAM utpanna thaye, tyAMthI cavI trIje bhave siddha thaze. mATe he bhavya prANIo ! pite grahaNa karelA niyamane lezamAtra paNa kalaMkita karavo nahIM. iti dvitIyazikSAvrataprathamAticAre vinthyakathAnakaM samAptam / / --00 - sahazreSThInI kathA. dvitIyapreSaNAticAra. dAnavirya rAjA be, he kRpAsiMdhu ! have bIjA zikSA vratanI aMdara bIjA aticAranuM vRttAMta daSTAMta sahita amane saMbhaLAve? jethI A lekane uddhAra thAya. zrIsupArzva prabhu belyA, he rAjana ! je zrAvaka digavakAzane niyama laI pote na jAya paraMtu bIjAne mekale te mUDha buddhivALA saTTanI mAphaka bahu du:khI thAya che.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ sanUnIkathA. ( 343 ) saEdraSTAMta. A bharatakSetramAM. sthAvara nAme eka nagara che. jemAM jaina matanA jANakAra suMdara nAme rAjA rAjya kare che. temaja temAM sthira nAme samyag STi eka zeTha rahe che. sahadevI nAme tenI bhAyuM che, vaLI sadna nAme temane eka putra che, paraMtu te dharmomAM kaipaNa jANatA nathI, temaja kaMika dhanavAna ane buddhimAM jaDa che. anukrame ummara lAyaka jANI mAtapitAe hene bahu rUpavatI rUpiNI nAme eka kanyA paraNAvI. pachI eka divasa kAi puNyanA udaye sajja pAte munIMdra pAse gayA. tyAM vyAkhyAnamAM vinaya dharmAMnI prarUpaNA cAlatI hatI. temAM ahu rasa paDavAthI AdarapUrvaka te sAMbhaLavA mATe beThA. dareka dharmomAM vinaya dharma mukhya che. vaLI samyakatvAdi sarva jaina dharma paNa vinaya dharmathIja siddha thAya che. temaja vinIta purUSane lakSmI peAtAnI meLeja prApta thAya che. yaza ane kIrtti paNa vinItane vaLagI rahe che. vaLI kAipaNa samaye vinIta purUSa potAnI kArya siddhi karI zakatA nathI. vigere vinayanA bahuguNA sAMbhaLI teNe sUrinA caraNakamalamAM zrAvakadharmInA svIkAra karyo, pachI vaMdana karI sanDru zrAvaka peAtAne ghera gayA * keTalAka samaya vyatIta thayA bAda sthiradeva zreSThI devalAka pAmyA. pachI satlR zreSThI gharanA adhipati sadgunI durdazA. thayA. paraMtu daivayeAgane lIdhe anukrame gharanA vaibhava naSTa thavA lAgyA. jethI duna leAkeA tenA parAbhava karavA lAgyA. A asahya du:kha nahIM sahana thavAthI saTTe potAnA manamAM vicAra karavA lAgyA ke, A duna leAkeAmAM tiraskAra sahana karI paDI rahevuM ThIka nahIM. kAraNa ke kAika vidvAne kahyuM che ke, he mAnI purUSa ! jo tu
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ (344) zrIsupArzvanAthacaritra. jIvate hoya te, durjanonI AMgaLIone parAjya nahIM sahana karatAM tyAre videzamAM cAlyuM javuM. ema nizcaya karI pitAnI strIne teNe kahyuM ke, vepAra mATe keIpaNa dezAMtaramAM huM javAne chuM mATe bhAtuM teyAra kara. strIe paNa te pramANe jaladI taiyAra karyuM. pachI gRha saMbaMdhI kArya strIne soMpI sArA muharta bhAtuM bAMdhI jamIne saTTa potAnA gherathI nIkaLe. madhyAhukALa thaye eTale nagaranI pAsamAM AmalInuM eka 'vana AvyuM. parizramane lIdhe thAkI javAthI munidarzana. bhAtAnuM poTaluM pitAnA mAthA taLe mUkI AmalInI chAyAmAM te suI gaye. ane pote vicAra karavA lAgyo ke nirbhAgI e huM, ahIM kayAM AvyuM ? atyAre baMdhu, svajana ke mitravarga paNa hAre koI nathI. nirdhana prANIone sarva dizAe zUnya bhAse che. vaLI mitrathI bhareluM A bhUmaMDala che, chatAM paNa tuM chAza pI. ema keIpaNa atyAre mane kahetuM nathI. A sarva lakSamIdevIneja camatkAra che. ema ciMtavana karatuM hatuM, tevAmAM hene bagAsuM AvyuM. jethI tatkALa tenA mukhamAM AmalInuM phaLa paDayuM, tethI te bahu khuzI thayA ane samajyo ke A paNa eka zakuna che. nahIM te mukhanI aMdara phala kyAMthI paDe? mATe jarUra koIpaNa aciMtya lAbha mahane prApta thaze. e pramANe vicAra karatA hatA teTalAmAM, teNe uttara dizA taraphathI veta vastradhArI munIMdrane AvatA joyA. jemanA hAtha DhIMcaNa sudhI lAMbA hatA, pagamAM senAnI pAdukAo paherelI hatI. jemanA netranI zobhA praphulla kamala patrane anusaratI hatI, ane nAsikAnA agra bhAga upara daSTi rAkhI jeo dhyAna karatA hatA evA munivarane je te vicAra karavA lAgyo ke, jarUra A mahAtmA vinaya guNane lAyaka che "vinaya
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTTanIthA. (345) ,, guNu lakSmIne belA-vI svAdhIna kare che " e pramANe munIMdranA vAkayanuM smaraNa karI te ekadama ubhA thayA ane utAvaLathI premapUrvaka svAgata mAlatA, ghaNA kALe AvelA mitranI mAphaka temanA sanmukha gayA.'' pachI munine namaskAra karI, vastranA cheDAvaDe muninA caraNAne skvaccha karI, bahu sanmAna pUrvaka AmalInI chAyAmAM mAsana upa r besAryA ane te caraNakamalanI sevA sAthe AzvAsana karavA lAgyA. muni belyA, tu kANu che? kayAMthI AvyA? kayAM jAya che? ane javAnu` zu` prayAjana che? sajja khelyA, muninA prazna huM ahIM samIpamAM rahelA nagara zeThane putra chuM. zrAvaka kuLamAM mhArA janma che. paraMtu vaibhavIna thai gayA chuM. tethI mhArA pitAnA maraNu pachI zeTha padavI paNa mhArI cAlI gai che. svajana leAkAe paNa mhArUM apamAna karyuM, tethI du:khanA mAryAM huM dravya meLaLavA nIkaLelA chuM. mhArA nagarathI gheADAja cAlyA chuM. eTalAmAM bahu parizrama lAgavAthI thAkIne ahIM beThA. teTalAmAM ApanAM darzana thayAM. muni khelyA, bhadre ! mhArA da nathI have thArUM ninapaNuM rahevAnuM nathI, mATe mhArI sAthe tu cAla. najIkamAMja hane mhoTA nidhAna batAvu. sadna temanI sAthe uttara dizA tarapha cAlyA. jyAM prathama teNe munIMdrane praNAma karyAM hatA, teja ThekANe munie hene cAra AmravRkSa batAvIne teonI nIce cAra dravyathI bharelA kalaza matAnyA, ane kahyuM ke, A nidhAnanI nizAnI mATe dareka vRkSanI zAkhAomAM kaMika nizAnI karI le. pachI sadna zreNIe potAnA vajranA cheDA phADI cAre zAkhAomAM cIMtharA khAMdhIne kalazanI nIzAnI karI lIdhI. tyArabAda tee banne jaNu krIthI te AmalInI chAyAmAM
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ (346) vAsupArzvanAthacaritra AvIne beThA.. pachI saMka bolyA, he mahA muninuM caritra. purUSa! Apane janma mahotsava kyA naga ramAM thayo che? ane hAlamAM pitAnA caraNavaDe kayuM nagara pavitra karavA dhAre che? siddha purUSe kahyuM, mahAbhAga! uttaradizArUpI strInA bhAlasathalamAM tilaka samAna kanakapura nAme nagara che. temAM huM jape chuM, hAlamAM sametagirinI yAtrA mATe javuM che, ane AyuSa pUrNa thavAthI tyAMja hAre kALa karavAne che. mATe hAla tuM tyAre ghera cAlyA jA. tyArabAda rAjAnI AjJA laI hAra batAvelA nidhAna hAre kADhI levA ane praNatajanenAM manavAMchitasukha pUrNa karavAM. vaLI tArA nidhAnonuM vRttAMta rAjA jANaze paraMtu hArA maMtranA prabhAvathI tyAre keIne paNa bhaya rAkha nahIM. ane hArI IcchA pramANe vaibhavavaDe vilAsa karavA, ema kahI siddhapurUSa cAlato thayo. pI saddha paNa pAcho vaLIne saMdhyA samaye pitAne ghera AvyuM. eTale tenI strI bolI, svAmina ! apazakuna thayA ke zuM? pAchA kema AvyA? salpha belyo, priye! zakuna bahu sArAM thayA che. prabhAtamAM tenuM spaSTa phala jaNAze. paraMtu hAla jInapUjA mATe sAmagrI taiyAra kara. strIe paNa teja pramANe pUjA sAmagrI ekaThI karI. saddha zreNI bhAvapUrvaka jIna pratimAnI pUjA karI suI gaye. prAta:kAlamAM jIne vaMdana karI kaMIpaNa bheTa laI te rAjA pAse gayo ane bheTa mUkI namaskAra karI nidhAna saMbaMdhI sarva vArtA rAjAne jaNAvI eTale rAjAe paNa dravya lAvavAnI paravAnagI ApI, pachI te pitAnA ghera AvI khodavAnAM sAdhano laI nidhAna sthAnamAM gaye. ane yutipUrvaka cAre kalaza kADhI laI potAnA ghera cAle AvyuM. nidhAnanI vAta sAMbhaLI nagaraleke maMgalika mATe akSata
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadRnIkathA. (347) pAtra ane vastra laI sakInI mulAkAta dhanane prabhAva. mATe AvavA lAgyA. temaja bahu gAyaka * leke vadhAIne mATe AvyA kare che, vaLI svajana varga tyAMne tyAMja besI rahe che. zAstramAM kahyuM che kesNpdi sapadi ghaTante, kuto'pi saMpatti saha bhuvo lokaaH| varSAbhUnivahA iva, kAle kolAhalaM kRtvA // artha-"varSAkAlamAM deDakAonA samUhanI mAphaka saMpattinA samayamAM lakSamInA saMbaMdhavALA leke ekadama kolAhala karIne kayAMyathI paNa ekaThA thaI jAya che." A pramANe lakSamIne mahimA joI sadga bahu khuzI thaI gAyakajana sAthe jinamaMdiramAM gayA. pachI vidhisahita snAtra pUjA karyA bAda dharma nimitte bahu dravyane vyaya karI svajana sahita puna: potAne ghera AvyuM. pazcAta sAdhu vargane saMvibhAga karIne pote bhejana karyuM. e pramANe hamezAM dharmakriyA kare che. tyArabAda teNe dUra dezAMtaramAM vepAra calAvyuM ane dharmamAM paNa vizeSa udyama karavA lAge. kadAcita teNe saMkSepathI digavrata grahaNa karyuM ke, mana, vacana ane kAyAthI banne prakAre AjathI eka digavatane saMkSepa mahinA sudhI koIpaNa kArya prasaMge pacIza janathI vadhAre hAre gamana karavuM nahIM. vaLI prathama teNe cAre dizAomAM maLIne doDhaso jananI chuTa rAkhelI hatI. have koIka purUSe tene samAcAra Apyo ke, sthAvara nagaranA rAjAnuM lazkara zrInagara pratye javAnuM che. tyArabAda sadbha zreSoe pitAne digavrata hevAthI eka patra lakhI potAnA nekara sAthe tyAM rahelA pitAnA mANasa upara mokalAvyuM ane patramAM lakhyuM hatuM ke, ahIMthI sarva sainya sahita sthAvara nagarane rAjA
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAjI (348) zrI supArzvanAthacaritra zrInagara pratye caDhAI karI Ave che. mATe sarva karIyANuM taiyAra zakhavuM. ane keTalAka samaya tahAre giridurgamAM rahevuM, vaLI mahAro lekha vAMcI puna: patra vyavahAra rAkhe. ane hArA patra pramANe tamhAre vepArane udyoga kare. lekhavAhaka purUSa lekha laI adhe mArge gaye evAmAM sthAvara nareMdranA cAra purUSe hene maLyA. teo - lekhavAhaka belyA, tuM keNa che? ane kyAM jAya che? 'ema puchatAMja te tarata gabharAI gaye. eTale teoe lekha sahita te purUSane pakaDI laI rAjA AgaLa raju kayo, rAjAe te lekha laI vAMcI je. ane ekadama kupita thaI te lekha maMtrIne Ape. maMtrIe paNa te vAMcI joI rAjAnI AjJAthI sadga pAse potAnA aMgarakSake mekalyA ane kahyuM ke, hene bAMdhIne jaladI ahIM lAve. subhaTee paNa teja pramANe avaLA hAthe bAMdhI sadgane nareMdranI AgaLa ubhe karyo. rAjA bo, re!re ! pApa! adhama!pratyakSa zatru? herika! hAre nagarazeTha thaIne paNa tuM hArI gupta vArtAo lekha mAraphata hArA zatruone tyAM jaNAve che. mATe tuM daMDane pAtra che. paraMtu sAdharmika che ema jANuM nhane ekavAra mukta karuM chuM. pharIthI A pramANe karIza nahIM. prathama kaSAya (krodha )ne lIdhe je hArI A kadarthanA karI che te paNa tyAre kSamA karavI ema kahI rAjAe hene vidAya karyo. saddha zreNI vilakSa thaI pitAne ghera gaye. paraMtu baMdhanenI pIDAne lIdhe bahu duHkhI thaye ane vicAra sane pazcAtApa. karavA lAgyA ke, re jIva! he hatAza ( strI putrAdikane mATe ati lebharUpI grahathI ghe
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ atisAgaramaMtrInI kathA. (349); rAIne tuM niyama bhAgavA taiyAra thayo paraMtu te putrAdika parivAra dUra raheze ane tyArA duHkhamAM aMza mAtra paNa bhAgate levAne nathI. hA! hane dhikkAre che ke, huM ekalo du:khanuM pAtra thayo. re jIva? sphoTA niyamanA bhaMgarUpI vRkSanA pupa samAna baMdhanAdika du:kha. A lokamAM heM anubhavyuM. ane mukhya phaLa te kugatimAM AgaLa upara hAre bhogavavuM ja paDaze ema ciMtavana karate saddha zrAvaka AyuSa purNa karI nAgakumAra damAM utpanna thayA. tyAMthI grevI bahu du:kha anubhavI anukrame karmane kSaya karI siddhapada. pAmaze. mATe he bhavya prANIo ! alpamAtra paNa niyamane bhaMga kare nahIM. kAraNake pharIthI bodhijJAna tathA saddharmanI prApti bahu durlabha che. iti dvitiyazikSAvratedvitIyAticAravipAke saTThakathAnakaM samItara ! matisAgaramaMtrInI kathA. tRtIya zabdAticAra. dAnavIrya rAjA be, he jagad uddhAraka!hamezAM gurUono dRSTi ziSya tarapha kemaLa hoya che, mATe kRpA karI bIjA zikSAtratamAM trIjA aticAranuM lakSaNa kahe. zrI supArzvaprabhu bolyA, he rAjana ! je purUSa dezAvakAzika vrata laIne kAsAdika (khuMkhArAdika) nA nimitte zabda kare che te matisAgaranI mAphaka A lekamAM paNa bahu dakha bhegave che. " A bharatakSetramAM pRthvIrUpI pramadAnA bhAla sthalamAM tilaka
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 350 ) zrIsupArzvanAtha caritra. samAna rathavRta nAme nagara che. samarAMgaNamAM matisAgara dRSTAMta atizaya kIrtti pAmeaA ripuvikrama nAme rAjA temAM rAjya kare che. vaLI te rAjA rAjyanA lAbhathI peAtAne jeTalA putra janme che tenA nAka, kAna, ei vigere aMgo kApI nAkhe che, eTaluMja nahIM, paNa te rAjyane lAyaka na thAya tevI rIte kare che. A pramANe peAtAnA patinA baLAtkAra joi madanazrI rANI bahu ciMtAtura thaI gai. have avirata samyagadRSTi matisAgara nAme te rAjAnA eka maMtrI che, haeNne madanazrI rANIe, gupta samAcAra kahevarAvyA ke, dareka putrone rAjA pAteja rAjyane grahaNa karavA nAlAyaka kare che, mATe kRpA karI peAtAnI buddhivaDe tame mArA garbhanuM rakSaNa kare, ma tisAgara maMtrIe paNa rANInuM vacana aMgIkAra karyuM ane rANInI sAtheja sagarbhA thayelI peAtAnI, eka dAsIne ekAMtamAM upadeza ApI khAnagI rIte rANI pAsemeAkalI. anukrame garbhanA samaya pUrNa thayA eTale bahu yuktipUrvaka maMtrIe bannene * sAthe prasava karAvyA. temAM rANIne putra ane dAsIne putrI janmI. maMtrInA kahyA pramANe tarataja dAsIe peAtAnI putrIne rANInI zakhyAmAM mUkI, ane putrane pAte lai te dAsI maMtrInA ghera AvI. tyArabAda vRddha dAsIe rAjAne jaNAvyuM ke, devIne putrI janmI. e vAta sAMbhaLI rAjA maiAna thai gayeA. pachI maMtrIe te putranu nAma harivikrama pADyuM zukalapakSanA caMdranI mAphaka dareka kaLA sAthe te putra dinadina pratye vadhavA lAgyA. have ripuvikrama rAjA kALadhama pAmyA. tethI matisAgara matrIe harivikramane rAjyAsana upara matisAgaramatrI. sthApana karyo. pachI te svecchA pramANe vilAsa karavA lAgyA, ane rAjya kArabhAra
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ matisAgarama trInIkathA. (351 ) maMtrI calAve che. tevAmAM eka divasa harivikrama rAjAne koie kahyuM ke, tuM te nAma mAtra rAjA che. kharA rAjA te maMtrI che. kAraNuke te peAtAnI marajI mujaba dareka vyavahAra calAve che. ane svecchA pramANe vilAsa sukha bhAgave che. vaLI sAma tArdikane paNa peAtAnA tAkhAmAM rAkhe che ane peAtAnA khajAnA paNa hummezAM bharelA rAkhe che. te sAMbhaLI rAjA vicAra karavA lAgyA ke, enu kahevu satya che. kAraNake viSayamAM Asakta thaine mhe. rAjyanI paNa darakAra rAkho nahIM. mATe koipaNa tevA tuccha Adeza Ap ke, jethI te nahIM karI zake eTale henA sarvasva daMDa huM karIza, ema vicAra karI rAjAe maMtrIne kahyuM ke, kRtajJa, kRtaghna, jJAnI ane mUrkha evA cAra purUSo tuM mhane batAva, nahIM te jarUra tuM maraNu vaza thaIza. te sAMbhaLI hRdayamAM bahu vyAkula thai maMtrI peAtAne ghera gayA. have maMtrAnI putrI suyazA bahu buddhizALI che tethI teNIe ekAMtamAM peAtAnA pitAne pUchyuM ke, huM tAta ! mAre Apa ciMtAtura kema dekhAe che ? matroe rAjAnA hukama kahyo, eTale putrI khelI. huM tAta ! A kArya eTaluM badhu mahattA bhareluM nathI mATe emAM tamhAre kaipaNa ciMtA karavI nahIM. A duSTa praznano javAba huM tene ApIza, paraMtu tamhAre A saMbadhI kaipaNa khelavu nahIM. tyArabAda suyazA peAtAnI sAthe eka kutarA ane dhAtrIne laI maMtrI sahita rAjA pAse gaI. pachI rAjA uttara. suyazAe ApelA Aye, huM maMtrI ! mhArA kahevA pramANe cAra purUSane tu lAvyeA ! maMtrI elye he deva ! A mhArI dIkarI teone lAvI che. rAjAnA pUchavAthI suyazAe prathama kutarAne batAvI kahyuM ke, he rAjan ! A kutarA mAtra AhAra ApavAthI prAye cAMDAlanuM pazu kalyANa icche che. mATe ene kRtajJa jANavA. vaLI kRtaghnanA
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ (352) zrIsupArzvanAthacaritra. ziromaNi tuM poteja che. kAraNake je maMtrIe janmathI AraMbhI hane heTe karyo ane rAjya gAdIe besAryo, tene ja tuM mAravA taiyAra thayela che. bela! mahArA kahyA pramANe zuM tuM kutadana nathI? temaja A bebI bahu jJAnI che. kAraNake rAtrIe paNa darekanAM vastra te oLakhI zake che. ane A mahAro pitA te ajJAnI che. kAraNake te eTaluM paNa jANI zakatA nathI ke, rAjA avivekI ane kAnane kAcA che. tema chatAM tahArI sevA karI velavanI vAMcchA rAkhe che. te pramANe kahyuM che ke avivekini yo bhUpe, kuryAdragRddhiM samRddhaye / gaccheddigantaraM manye, khamAruhya samRddhaye // ghaTavatparipUrNo'pi, vidagdho rAgavAnapi / grahItuM zakyate kena, pArthivaH karNadurbalaH // - artha-" je purUSa avivekI rAjA taraphathI samRddhinI IcchA rAkhe che, te vaibhava mATe AkAza mArge caDhI digaMtaramAM cAlyo jAya. ema huM mAnuM chuM, vaLI ghaTanI mAphaka paripUrNa, temaja DAhyo ane rAgI e paNa rAjA je kAnano kA hoya te keIthI paNa grahaNa karI zakAtuM nathI." ema keTalAMka suyazAnAM subhASita vacana sAMbhaLIne vilakSa thaI rAjA bolyA, he maMtrI ! je kaMI hArAthI hAro aparAdha karA hoya tenI hAla huM kSamA mAgu chuM. te sAMbhaLI maMtrI be - pASANajAlakaThino'pi girivizAlaH, sAMbhadyate pratidinaM vahatA jalena // karNopa jApapizunaiH parighRSyamANaH, . ko vA na yAti vikRtiM dRDhasauhRdo'pi // .
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ matisAgarama trInIkathA. (353) a --"aneka pASANuAvaDe kaThina ane vizAla evA pata paNa niraMtara vahetA jalavaDe bhedAi jAya cheteA pachI, kahyuM sUcaka- pizunAthI dhaMsAtA ane daDha snehavALA evA paNa kayA purUSa vikArane na pAme ? " mATe emAM ApanA koi doSa nathI. naLI he rAjAdhirAja ! mhArAthI paNa je kaI ApanA aparAdha karavAmAM AvyA hAya tenI paNa ApanI pAse huM kSamA mAgu chuM ane vizeSamAM eTalI mhArI vinati cheke, have mhArA gharanI DhAla sahita ApanI ma MtrImudrA Apa lai le. rAjA mA, huM maMtrI ! mudrA mUkavAnuM thAre kai paNa kAraNa nathI. A rAjya paNa thAre AdhIna che. tyArabAda maMtrI ubhA thaI rAjAne page lAgI melyA, huM narezvara ! AjathI A deDhuparyaMta mhAre maMtrI mudrAnA niyama che. mATe huM svAmina ! A kArya mAMthI mhane mukta kare. ane ApanI AjJAthI huM muni dIkSA grahaNa karIza. rAjA AlyeA, kAipaNa rIte huM thane rajA ApavAnA nathI. kAraNake tuM mhArA svAdhIna che, ane dghArA vinA mhAre palabhara paNa cAle tema nathI, mATe mhArAka aa mAM avazya hAre rahevu paDaze. maMtrI elyA, prabhu ! Apanu kahevu ThIka che. paraMtu huM A kaThera evAM rAjakA karavA mATe have icchatA nathI, mATe A saMbaMdhamAM have mhane ghaNA Agraha karavAnI jarUra nathI. A pramANe maMtrInA dRDha nizcaya jANI rAjA melyA, matrI ! gRhasthAzramamAM rahI zrAvaka dharmanI ArAdhanA karavI bahu uttama che. thru dIkSA vinA dharma sAdhana nahIM thatuM hoya ? zrAvaka dharma paNa sugatidAyaka thAya che. e pramANe rAjAnu vacana mAnya karI maMtrI peAtAnI putrI sahita peAtAne ghera gayA. pachI maMtrIe gItArtha evA sadgurU pAse jaI aNuvratA 23
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ (354) zrIsupAzvanAtharitra. dika bAra prakAranA zrAvaka dharma aMgIkAra karyA. ane te pramANe nira tara pote pALavA lAgyA. temaja khIjA zikSAvratamAM vizeSe zrAvakadhama karI dezAvakAzikanA niyama lIdhA. eka divasa teNe evA niyama lIdheA ke, Aje kAipaNu kArya mATe mhAre divasanI aMdara peAtAnA gharamAMthI bahAra javuM nahIM. tevAmAM rAjAe matrInI pAse peAtAnA pratIhAra mekayA. te prasa Mge maMtrI potAnA rAjAnA zatrunA pradhAna purUSane khu'khArA karIne khelAvI, tenI sAthe ekAMtamAM esI kaMika vAtacita karatA hatA, te khAkhata maMtrInA ghera jatAM pratIhAranA jovAmAM AvI, eTale tarataja te za Mkita thai rAjAnI pAse AvyA. ane bannenI masalata tene kahI dIdhI. te sAMbhaLI rAjA bahu krodhAtura thai gayA ane pratIhArane hukama karyo ke, maMtrIne avaLA hAthe bAMdhIne jaladI mhArI pAse lAvA. tatkAla teoe paNa hukama pramANe maMtrIne dAkhala karyAM. - rAjA Aye, maMtrI ! hajI paNa tu dveSa buddhine cheDatA nathI ? mhArA zatrune tuM zA mATe mAna Ape che ? matrInI kaMdanA. mheM kSamA mAgIne hArA satkAra karyA tema chatAM paNa tu teA akRtyamAM paDayA. ane peAtAnI icchA pramANe tu vate che. mATe have hane kevI rIte rAkhavA? vaLI hane sAdharmika jANI huM thArA prANa to nathI letA. paraMtu mAtra mhArA dezanA tyAga karI tu cANyA jA. kAraNa AmI virddha kArya karavAthI thArA prANA potAnI meLeja cAlyA jaze. A pramANe kheAlavAthI naredranI mAtA madanazrI paNa maMtrItu baMdhanAdika du:kha sAMbhaLI rUdana karatI tyAM AvI ane khAlI ke, he vatsa ! sadAkAla parama upakArI evA A matrInI kadanA dujanAnA kahevAthI tuM zA mATe kare che ? vaLI hAlamAM A ke
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ matisAgarama trInIkayA. (355 ) ,, maMtrI vizeSa prakAre dharmamAM rakta thaI zubha kArya kare che ane aniSTa kArya svapnamAM paNa te citavatA nathI. temaja prajA vane paNa samAna buddhithI jue che. " mahAtmAe zubha vA azubha kAi kAya vicAryA vinA karatA nathI. " mATe ekapaNa krama maMtrIne baMdhanamAM nAkhyA ane A pIDA ApI te ahuja he khATTu karyuM che. vaLI maMtrInI putrIe teja vakhate hane je kRtajJazirAmaNI kahyo hatA te vAta A pramANe makRtya karavAthI vhe pAteja satya karI. ema kahI rANIe charIthI adhana kApIne maMtrIne chuTA karyAM ane tenI kSamA mAgI. tyArabAda maMtrI elyA, A kArya mAM khAsa mhArAja dASa che. kAraNa ke Aje gharamAMthI bahAra na nIkaLavuM evA mhe niyama lIdhe hatA. chatAM huM devi ! prathamanA paricayane lIdhe khukhArA karI zatrunA pradhAnane mheM khelAvyA, tethI mhane dezAvakAzika vratamAM aticAra lAgyA. tethI tenu lamhe pAteja bheAgaLyuM emAM rAjAnA ka'ipaNa doSa nathI. te sAMbhaLI rAjAne krodha paNa zAMta thai gayA. pachI rAjAe paNa vinayanAM vacana melI maMtrInI kSamA mAgI. maMtrI paNa sukhAsanamAM besI rAjAnI AjJA laI peAtAne ghera gayA. ane dRDha khadhanAnI pIDAne lIdhe maMtrInA zarIre kAlajavara bharAI gayA. jethI trIje dvivase akasmAt prANamukta thaI gayA. ane karmanA anusAre sAdharma devalAkamAM alpa rUddhivALA deva thayA. tyArapachI tyAMthI thavIne mahAvidehamAM utpanna thai trIje bhave meAkSa sukha pAmaze. * iti dvitIyazikSAvate tRtIyAticAravipAke matijaladhimaMtrikathAnakaM samAptam // ~IO -
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ (56) zrIsupArzvanAthacaritra. kRSNanI kathA. caturthasvarUpapradarzanAticAra. dAnavIrya rAjA be, he jagatpAlaka! ApanI pavitra dezanAvaDe sarva jaganA A pavitra thAya che mATe, he bhagavana! A5 mahAna paropakArI che. tethI kRpA karI have bIjA zikSAvratamAM cothA aticAranuM svarUpa daSTAMta sAthe amane samajAve. zrI supArzvaprabhu bolyA, dezAvakAzika vrata grahaNa karIne je purUSa ke kAryane lIdhe dUra rahelA purUSane pitAnA svarUpanuM bhAna karAve che, te kRSNanI mAphaka bahu duHkhI thAya che. pakhaMDabhUmimAM uttama zobhAne dhAraNa karatuM mAnakheTa nAme nagara che. temAM samasta zatruone parAjaya kaNudRSTAMta karanAra ane samagra kalAone pAragAmI vikramAditya nAme rAjA che. padmA nAme tenI paTarANuM che. vinayAdika saddaguNenuM maMdira vikamasena nAme tene putra che ane kRSNa nAme tene mitra che. have eka divasa vikramasena kumAra potAnA mitra sahita hastI upara besI hadayane AnaMda dAyaka ane manohara evA naMdanavana nAme udyAnamAM gayA. tyAM AgaLa eka purUSa maLe. teNe prArthanA karI kahyuM ke, huM kumAra! ratnamAlA nAme mahArI bhAryo sAthe huM A kadalIgRhamAM rAtrIe suta hatuM teTalAmAM azokavRkSa uparathI nIce utarI eka mayura (mora) mhArI stronI DokamAMthI ratnAtaLI hAranuM haraNa karI mahArA dekhatAM te pAcho teja vRkSa upara gaye. tyArapachI mahe hene bANa mAryuM. te paNa hene nahIM lAgatAM pAchuM AvIne mahArAja zarIre lAgyuM. vaLI te mora kalA caDhAvI AnaMdapUrvaka
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSNanI kathA. (57) nRtya kare che. paraMtu koIpaNa prakAre tene parAjaya thatuM nathI, ane keIthI te Darate paNa nathI. mATe Apa kRpA karI kSaNamAtra tyAM padhAre ane te pakSIne jue. kumAra pate tyAM gaye ane merane joI vismita thaI te be, he mayUra! hAre natya karavAnuM zuM kAraNa? mora balya, he kumAreMdra! kRpA karI kSaNa mAtra sAvadhAna thaI tuM mahAruM caritra sAMbhaLa. zIlarUpI alaMkArathI bhraSTa thayela rASTrakUTa nAme pUrvabhavama | rAjaputra hatA. eka divasa bahu rUpavaMtI moranuM caritra. nagarazeThanI putrI mahane maLI. hene laI kaIka sArthavAhanI sAthe huM siMdhu dezamAM jate hate. vaLI te zeThanI putrI cAlavAmAM bahu dhImI hatI ane sArthavAhanA leke bahu jhaDapathI cAlatA hatA. tethI amAre ane sArthane ghaNuM aMtara paDI gayuM. pachI ame banne jaNa mArganA zramathI bahu thAkI gayA tethI mArga choDI ekAMtamAM nirbhayapaNe ame mukAma karyo. rAtrInA prathama prahara sudhI kIDA karIne suI rahyAM pachI rAtrInA chellA prahare huM jAgI uThe te hArI strI tyAM nahatI tethI he cAre bAjue tapAsa karyo paNa tene patto lAge nahIM. pachI huM vicAra karyo ke pitAnAM mAbApane saMbhArI kadAcita te pAchI vaLI haze paNa te tenI raheTI bhUla gaNAya, kAraNa ke mArgamAM duSTa prANIo ene mArI nAkhaze. ema huM vicArakarate hate teTalAmAM sUryodaya thaye. eTale tenAM pagalAM jete jete huM jAte hatA tevAmAM bahu vegathI doDhelA vAghanAM pagalAM hAra jovAmAM AvyAM te uparathI mahane nizcaya thaye ke, A nirdaya vAghe hArI strIne mArI nAkhI che. pachI tyAMthI huM sAthe pAse jaI pahoMce, sAthIdhipane A sarva vRttAMta jaNAvIne maheM kahyuM ke, jyAM sudhI huM mArI strInI khabara laI
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ (358) zrIsupArzvanAthacaritra. ahIM AvuM tyAMsudhI tahAre ahIM rokAvuM. pachI sArthavAhe paNa hArA vacanane svIkAra karI mahArI sahAya mATe potAnA keTalAka subhaTe mokalyA. pachI huM tyAMthI subhaTe sahita nIkaLIne strInI zodhamAM pharate hatA tevAmAM eka vAgha mahArA jevAsInI zodha mAM Avyo ane te suI gayuM hatuM. temaja tenI pAsamAM uttama vIMTIo, kaDAM, bAju baMdha ane suvarNanA kaMkaNethI vibhUSita te bAlAnA baMne hAtha, ane bahu suMdara senAnI sAMkaLa sahita bane jhAMjhara temaja A ratnAvalI hAra vigere sarva AbhUSaNe paDelAM joyAM. pachI te AlAnA mAMsathI tRpta thaI sutelA te vAghane huM belA. re laMpaTa ! niraparApI bALAne mArI haju paNa nirbhaya thaI suI rahyo che paraMtu tyArA peTamAMthI te bAlAne jarUra huM kheMcI levAno chuM. e pramANe mahArAM asahRA vacana sAMbhaLI vAgha ekadama jAgrata thaI ubhe thaye, ane pitAnA gajaravathI brAMDa rUpI maMDapane vikhera hAyane zuM ? vaLI bhAre puchaDAnA ADaMbara vaDe bhUtalane kaMpAvato hoyane zuM ? ema anukrame yama samAna atyaMta garvane vahana karato te hArI upara dhasI AvyA. mahe paNa vA samAna kheMranA khIlAvaDe DAbA hAthe henI jIbha ane ATha vIMdhI lIdhA. temaja jamaNA hAthamAM dhAraNa karelI charIvaDe tenuM udara cIrI nAkhyuM. tethI te tatkAla prANa mukta thaI gaye, pachI te bAlAnA zarIranA sarva avayava temaja tenAM kaDAM, kuMDala vigere sarva AbharaNu laIne pharasI upara vAghanuM kalevara bharavI huM sArthavAhanI pAse gayo, ane tene kahyuM ke ratnapura nagaramAM ratnasaMcaya nAme zeTha che. devazrI nAme tenI bhAryA che, teo A bALAnAM mAbApa thAya che, temane A AbharaNe tame jAte
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSNanI kathA. (359) jaIne jarUra Apaje ane A sarva vRttAMta tahArA jANavAmAM che te pramANe kaheje. kRpA karI ATaluM hAruM kAma avazya karavuM. bhUlazo nahIM. have huM A strInAM aMgo sAtheja baLatI citAmAM praveza karI hArI strInA mArgane anusarIza. hArAthI kaI paNa thayele aparAdha Ape kSamA kare. ane mahArA vajana vargane hArI kSamApanA sAthe A sarva vRttAMta nivedana karaze. sArthapati be, re pAMtha! tuM strI sAthe je agnimAM praveza kare che te leka vyavahAra tathA dharmathI sArthavAhane paNa virUddha che. kAraNake keTalIka strIo upadeza. potAnA pati sAthe agnimAM praveza kare che e vAta te lekamAM prasiddha che. tyArabAda mahuM paNa kahyuM ke, prAye purUSane saneha tevo hotA nathI. kAraNake, bhUkhyA mANasane bhejananI mAphaka purUSane strIo upara rAga hoya che. vaLI je sneha maraNate paNa nAza pAmato nathI tevA purUSe te viralA ja hoya che. tRSAtura cASa pakSio paNa vAra vAra priya vacana bole che. ema pralApa karI taiyAra racelI citAmAM strInA avaya sAthe maheM praveza karyo. ane karmavegane lIdhe marIne huM vyaMtara thaye chuM. pachI anukrame kIDA karate strI sahita te sArthavAha paNa ahIM AvyuM. ane te strInA vakSasthalamAM mahAro ratnAvalI hAra maheM joye. jethI jJAnanA upayoga vaDe purvokta sarva vRttAMta maheM jANyuM, tethI moranuM svarUpa dhAraNa karI huM mahAre ratnAvaLI hAra laI bahu khuzI thaye. he kumAra! tamane je A vAtanI pratIti na thatI hoya te A udyAnanI aMdara AmravRkSanI nIce kevalI bhagavAna beThA che temane hArUM caritra puchI jue.
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ato). zrIsupA nAyaritra, have mitra sahita kumAra tathA zrI sahita te purUSa mArane sAthe lai te save kevaLI pAse gayA. ane kevalIbhagavAnU. vaMdana karI ucita sthAne beThA. cAgya avasara jANI kumAra AlyA, bhagavan ! A mAra purva bhavamAM kANu hatA ane kayA sthAnamAM hatA, vaLI eNe zuM zubhAzubha kArya karyuM che ? te kRpA karI Apa nivedana karI. kevalI melyA, A mAre je tamane kahyuM che te satya che. vaLI kumAranA pratikhAdhane mATe vizeSamAM jaNAvyuM ke, viSaya sukhanu dhyAna karatI te bAlA bhara nidrAmAM sutI hatI, tevAmAM vAghe tene mArI nAkhI tethI te siyag jAtimAM utpanna thaI che, kumAra ANyeA, munIMdra ! zuM ratisukhanA adhyavasAya AvuM phUla Ape che ? kevalI melyA, ratisukhanuM dhyAna karatA kAI manuSya nidrAmAM jo maraNu pAme te te jIva bahu guNavAna heAya tepaNu viSama durgatimAM utpanna thAya che: ema vistArapurva ke dezanA sAMbhaLI peAtAnA mitra sahita kumAre dvAdaza prakAranA gRhIdharma svIkAryo. mAre paNa vyaMtaranuM svarUpa pragaTa karyuM ane samyakatva grahaNa karI kumAranA kaMThamAM ratnamAlA paherAvI pachI munine namaskAra karI te peAtAnA sthAnamAM gayA. tyAramAda kumArAdika paNa kevalI bhagavAnane vajjaina karI pAtapeAtAnA sthAnamAM gayA. have kRSNa sahita kumAra nira Mtara upayAgapurvaka dha kA kare che. pachI eka divasa kRSNe dezAvakAzika vratamAM vizeSa niyama lIdhe ke Aje sUryo sta sudhI mhAre pASadhazAlAnI bahAra na javuM. temaja pASadhazAlAnuM dvAra baMdha karI pAte aMdara beThA hatA tevAmAM kumAranA mokalelA kAika purUSa kRSNanI pAse AvyeA. dvAra baMdha hAvAthI, kRSNa ! kRSNa ! ema mhoTA zabda te karavA lAgyA. te sAMbhaLI kRSNa pAte mAnadhArI kRSNanI zithilatA.
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSNanImyA. ( 31 ) hatA chatAM paNa te uMcA sthAne ubhA rahI AvelA purUSanI STigAcara thayA. eTale te purUSa kamADa ughADI aMdara gayA ane kumAranA sa MdezA tene kahetA hatA teTalAmAM kayAMyathI karatA krUratA kAika sAhasika zirAmaNi khadivAna dvAra ughAr3e hAvAthI kRSNanI pAse gayA. ane tenA be hAtha pakaDI taravAra batAvI dIvAna khelyA, huM ahu bhUkhyA thayelA chuM mATe daza hajAra sAnaiyA hune Apa. pachI kumAranA purUSa pASadhazALAnI bahAra nIkaLI buma pADavA lAgyA. te sAMbhaLI nagaranA leAkeA ekaThA thai gayA ane kumAra paNa tyAM AvyeA. eTalAmAM maMdIe staMbha sAthe kRSNane kheMcI mAMdhyA ane khar3a kheMcI tyAM ubhA rahyo hatA. te joi kumAra balyA, baMdI ! A mhArA mitra che mATe ene tuM cheADI de. ane je tuM mAgIza te hane huM... mApIza. khaMdI bhayabhIta thai gayA tethI abhayadAna sAthe teNe daza hajAra sAnaiyA mAgyA. pachI kumAre te pramANe gaNI ApyA. tyArabAda khaMdI kumAranA hAtha pakaDI nagaranI bahAra gayeA ane kumArane namaskAra karI vaLI vaLIne pAchu jotA te vidAya thayA. have gADha ba'dhanAnI pIDAne lIdhe rUdhira bharAi javAthI kRSNa pASadhazAlAmAMja paDI rahyo, ane sa MsAra aticAranI vedanA. svarUpanI vicAraNA karavA lAgyA ke- janmamaraNAya niyataM, bandhurduHkhAya dhanamanirvRtaye / tannAsti yanna vipade, tathA'pi loko nirAlokaH // ghanApAyaH kAyaH, prakRticapalA zrIrapi khalA / ', mahAmo karo:, dhruvayaMdarAH sarvasadazaH || gRhAvezaH klezaH, praNayiSu sukhaM sthairyavimukham / yamaH svairI vairI, tadapi na hitaM karmavihitam //
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) zrIsupArzvanAtha caritra. artha "prANI mAtrane janma jarUra maraNa mATeja thAya che, temaja baMdhu varga duHkhane mATe ane dhana saMpatti asaMteSane mATe thAya che. vaLI A dunIyAmAM kaI paNa evo padArtha nathI ke je duHkhadAyaka na hAya ! ema jANatAM chatAM paNa loko ajJAnatAthI tene choDatA nathI. temaja A deha bahu vithI gherAyelA che. vaLI svAbhAvika caMcala evI lakSamI paNa kuTila che, mahAna viSayabhoge regamaya dekhAya che, strIo nAgiNuM samAna duHkha. dAyaka che, temaja gRhakArya bahu kalezadAyaka che. nehI varganuM sukha paNa bahu asthira che. ane svacchedacArI yamarUpI mATe varI jhukI rahyo che chatAM paNa Atmahita kArya na karyuM. " kAraNake digavatanA kalaMkarUpI vRkSanuM puSparUpI duHkha ahIMja hune prApta thayuM. vaLI janmAMtaramAM kugati pAmIne aneka du:kharUpI aticAranuM phala mahAre bhegavavuM paDaze. ItyAdika bhAvanAmAM divasa vyatIta karI rAtrIe te kRNa pitAne ghera gayo. paraMtu dAhajavara bharAI javAthI trIje divase maraNa pAmI tiSika devamAM utpanna thaye, tyAMthI AvIne trIje bhave sarva karmano kSaya karI mekSa sukha pAmaze. vikramasena kumArapaNe anukrame nirmala cAritra pALI kevaLajJAna utpanna karI vizuddha thaI siddha pada pAmyuM. iti dvitIyazikSAbatacaturthAticAravipAke kRSNakathAnaka samAsam / somazreSThInI kathA. paMcamapudagalapAticAra. dAnavIrya rAjA be, he bhagavan! have bIjA zikSAvratamAM pAMcamA aticAranuM lakSaNa daSTAMta sahita amane samajAvo. zrI
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ semInIkathA. (36) supA prabhu belyA, he rAjana ! je purUSa dezAvakAzika vrata, grahaNa karIne kAMkarA vigere vastuonA prakSepavaDe pitAne jAhera kare che te somazreNInI mAphaka bahu duHkha pAme che. bahu vi(9)Sa (jhera=dharma) nuM sthAna, temaja nirmala maNionI kAMtithI vibhUSita zeSanAganA zarIra samAna bhegapura nAme nagara che. te bannemAM bheda mAtra eTaleja che ke, nAgane be jIllAo rahelI che ane A nagaranI aMdara keIpaNa bejahAvALa (cADIo) rahetuM nathI. evA te nagaranI aMdara svajanarUpI kumada vanane praphulla karavAmAM caMdra samAna sema nAme zreNI che. kAmadevanI strI samAna bahu suMdara AkRtivALI anaMgasenA nAme tenI bhAya che. paraspara gADha prItine lIdhe viSaya sukhamAM Asakta ane hamezAM AnaMdamaya deguMdaka devanI mAphaka teone keTaloka samaya vyatIta thaye. ema karatAM kaMIka samaye anaMgasenAne eka putrI janmI. egya samaye anaMgasuMdarI evuM tenuM nAma pADayuM. vaLI te anaMgasuMdarI rUpa vaibhavamAM advitIya hatI. potAnI ati saMdaryatAne lIdhe ratinA garvane paNa te apahAra karatI hatI. vaLI huM ema mAnuM chuM ke, tenI racanAmAM vidhine bahu prayAsa veTha paDyo haze. paraMtu te bahu durbhAgI hatI. tethI keIpaNa purUSa tenI tarapha daSTi paNa karatA nahe. have putrInI egya uMmara joI tenA mAtApitAe vivAha mATe bahu prayAsa karyo paNa te varAkIne ke svIkAratuM nathI ! vaLI te anaMga suMdarI kAmAgninI pIDAne nahI sahana karatI hamezAM parapurUSanI prArthanA karatI hatI ane leke paNa A pramANe tene durAcAra joI A kulaTA che ema belavA lAgyA. te apavAda sAMbhaLI pote bahu du:khI thavA lAgI. temaja tenI sakhIo paNa hase che. tethI te bahu lajjA pAmavA lAgI.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ (364) zrIsupArzvanAthacaratra. tyArakhAda sAbhAgyanI vAMcchA karatI evI te ana gasu darI zakara ane pArvatInuM pUjana karavA lAgI. sAbhAgyanA upAtha. vaLI netramAM sAbhAgya ajana AMje che. temaja bhAlAdikamAM sAbhAgya tilaka vigerenAM cinhA paNa kare che. bahu maneAhara dhapAvarDa potAnA deha suga Mdhita kare che. vaLI kAmadevanA maMtranuM paNa dhyAna kare che. traNa kALamAM tripurAdika vidyAonA jApa kare che, tema chatAM paNa purUSone te rUcikAraka thatI nathI. tethI tenAM mAtApitA bahu du:khI thaI nimittavedI daivajJane khelAvIne puche che. temaja matravAdI leAkeAne khAlAvI ana MgasuMdone batAve che. kuladevatAonI pUjA ane aneka mAnatA rAkhe che. deva snepanAkrikanA jalathI snAna karAve che. temaja aneka auSadhiothI paNa navarAve che, eTaluMja nahIM paNa je kAi kahe che te sa upacAromAM tathA maMtra, taMtrA krikamAM tenA mAtApitA bahu dravya kharace che. paraMtu atya Mta puSpanI rUddhivALA khAkharAnA vRkSa tarapha bhramarAonI mAphka cuvAna purUSAnI STi tenA zarIra tarapha kiMcit mAtra paNa khecAtI nathI. gurUmahArAja. anyadA te lAgapura nagaramAM cAra jJAnanA dhAraka gurUmahA rAja padhAryA. seAmacaMdra zreSThI peAtAnI putrI sahita gurUne vaMdana karavA gayA. bahu bhaktipUrvaka sUrIzvaranA caraNakamalamAM namaskAra karI beThI. tyArabAra ucita samaye teNe prazna karyo. bhagavan ! mhArI putrIne paraNavA mATe koipaNa purUSa icchA karatA nathI tenuM zuM kAraNa ? gurU khelyA, enu pUrvanuM karma hAlamAM udita thayuM che. zreNI bence, kevI rIte udayamAM AvyuM che te kRpA karI saMbhaLAvA. surIzvare prAraMbha karyo ke pRthvI sthAna nAme
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvA e tenA prAthamika , sAmagrInIkyA. (35) nagara che. temAM dhanaMjya nAme rAjA rAjya kare che. vaLI temAM vimala nAme suprasiddha zreNI che. vaLI suMdara AkRtivALI, zIlavatI strIomAM ziromaNi samAna, uttama kulamAM janmelI, vinaya guNanuM mukhya sthAna, lajajAguNa jemAM mukhyatAo rahele che, mRdu, ane svalpa che svara jene temaja svabhAvamAM bahu sarala evI dhanazrI nAme tenI strI hatI. vimala zreNI tenI sAthe bahu premapU. vaka pAMca prakAranA viSayabhega anubhavatA hatA. paraMtu putra nahIM havAthI bannenAM hRdaya bahu du:khI hatAM. eka divasa vimale kahyuM ke, je strIo putranuM sukha nathI jANatI teonA guNa tathA saubhAgyane abhimAna, temaja sukha zayanAdika "menA" vigere vaibhava zA kAmane! dhanazrI belI, prANapriya ! keIpaNa sArI kulIna strI sAthe tame bIjuM lagna kare ane je puNya yoge tenAthI paNa putra thAya te bahu sAruM. vimala bolyA, he suMdari! hArA udararUpI sarevaramAM kiDA karavA mATe haMsa samAna putrane je janma thAya che te sivAya bIjA putranuM mahAre kaMI paNa prayeAjana nathI. dhanazrI belI, prANavallabhI pharIthI A pramANe vacana tahAre belavuM nahIM. kAraNake putra vinA dravyanuM rakSaNa keNa karaze? tyArabAda strInA bahu Agrahane lIdhe vimala zreNIe zrIprabhA nAme kulIna kanyA sAthe bIjuM lagna karyuM. dhanazrI pitAnI putrI samAna mAnIne te zrIprabhA kanyAnuM pAlana kare che. anukrame zrIprabhA vana vayamAM AvI gaI, bAda eka divasa te kaMIka kArya karatI haze tevAmAM dhanazrIuparaSa. dhanazrIe zuddha bhAvathI te kArya karavAnI - ' ' tene nA pADI tethI ekadama kapAyamAna thaI zrI prabhA belI, zuM tame ekalAM ja dareka kAma jANatAM hazo ? bIjuM kaMI samajatuM ja nahIM hoya! A dunIyAmAM tameja ekalAM
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ (366) zrIsupArzvanAthacaritra. DAhyAM ! have dareka gharanAM kArya tameja kare. huM te gharamAM dAsI chuM, mATe kaI parvanA divase paNa mane kaMI batAvaze nahIM. ema hamezAM dhanazrI upara te dveSa karavA lAgI. A vAta vimalanA jANavAmAM AvI tethI teNe paNa zrIprabhAne bahu vArI paraMtu te dveSabhAva cheDatI nathI. pachI vimala zreSThIe bahu kalezane lIdhe zrIprabhAne judA gharamAM rAkhI te paNa te niraMtara ISyamAMja ramyA kare che. kadAcit ane strIo laDatI hoya ane te samaye vimalazreSThI Ave che te paNa dhanazrIne vAre che.' anyadA zrIprabhAne tyAM eka parivrAjakA AvI. zrIprabhAe , puSpa ane vastrAdikathI tenI pUjA karI. ekaparivrAjakA. parivrAjakA bahu khuzI thaIne belI, putrI ! dusAdhya evuM kaI paNa kArya hArI IcchA pramANe batAva. have kAMIpaNa ciMtA hAre karavI nahIM. staMbhana, mohana, uccATana ane mAraNa vigere sarve upAya hArA hAthamAM che. zrIprabhA belI, bhuvanezvarI ! A jagatamAM hArA vinA garIba janenuM pAlana karanAra tathA kALane paNa chetaranAra bIjuM koIpaNa samartha nathI. mATe mahArI upara dayA karI hArI zokanuM du:kha nivRtta kare. parivrAjaka belI, vatsa ! hArUM kArya jarUra huM siddha karIza. paraMtu sahAya vinA kaMIpaNa siddha thatuM nathI. mATe keTaluMka dravya joIe te hAre ApavuM paDaze. zrIprabhAe joIe teTaluM dravya paNa tene ApyuM ane kahyuM ke, hArUM kAma siddha thavAthI tahAre pUjanAdika satkAra karIza. pachI parivrAjakA tyAMthI nIkaLI vezyAne tyAM jaI tenI sAthe prastuta kAryane vicAra karatI hatI tevAmAM tyAM AgaLa thaI vimala zreNI jatuM hatuM. have te vimala sAMbhaLe tevI rIte vezyA paritrAjikAne pUchavA lAgI ke, tame kayAM jAo
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmae'nImyA. ( 367) che ? te khelI, dhanazrIe hune mAkalI che. ane dhanazreNIne tyAM haine khelAvavA mATe huM jAuM chuM, kAraNake pAte karelA sa MketanA bhaMga thavAthI krodhane lIdhe te Aje Avye nathI mATe mhArAthI atyAre vilaba thAya tema nathI. kemake dhanazrInA bhartA vimala zreSThI peAtAne ghera na Ave teTalAmAM A kArya mhAre karavAnu cheema kahI teNIe kahyu ke, A vAta kAinI AgaLa karazeA nahIM. A sa hakikata tyAM ubhA rahelA vimale sAMbhaLI ane te vicAramAM paDayA ke, dhanazrI ane vimalanuM nAma AvyuM tethI jarUra mhArI zrI saMbaMdhI A banne jaNa vAta kare che. ema jANI te asad vicAramAM paDI gayA. are ! zuM caMdranA bhimAMthI kadAcit maMgAra vRSTi thAya kharI ? kivA drAkSanI velImAMthI lIMbaDAnA vImalanA asaphaLenI utpatti saMbhave kharI ? athavA tya vicAra. kAmanA svabhAva bahu viSama hAya che. temaja viSama svabhAvavALI strIe paNa rAgAMdha thaI karyu akAya nathI karatI ? vaLI kharA anurAgIne cheDI de che ane kRtrima snehIone icche che. kAmagrahathI mUDha thayelI pramadAe guNune paNa doSa tarIke jue che. vaLI teone rUpa, kula, kalA, parAkrama ane saMpatti paNa pramANabhUta thatI nathI. jyAM prema vadhI paDe che tyAMja koi apUrva zuSu jovAmAM Ave che. prAye uttama kulamAM janmelI strI paNa adhama purUSa upara Asakta thAya che. mhATA parvatamAMthI pragaTa thayelI nadI paNa nIca gAminIja hAya che. mATe mhArA kuLamAM kalaMka na lagADe teTalAmAM ene enA Apane tyAM mAkavI devI ucita che. ema vicAra karatA vimala peAtAne ghera AvyA. tyArabAda kAika prasaMga AvavAthI vimala AA, hai priye !
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ (368) zrIsupArzvanAtha caritra mahArUM kahevuM mAne te svAre hane eka zrI pratye vima. vAta karavAnI che. dhanazrI bAlI, prANanAtha! lane ugAra. Aje Ama kema bele che? A jIvita paNa tahArA AdhIna che. mATe cagya kArya pharamAve. vimala be, priye! hAla tuM hArA pitAne tyAM jA. AvuM agya vacana sAMbhaLI dhanazrI tatkAla mUchita thaI pRthvI upara paDI gaI. pachI zItala jalAdikanA upacArathI saceta thaI te bolI, svAmin ! ekadama nirdayanI mAphaka vinA kAraNe Ama bolavAnuM zuM kAraNa? vimala bole, saMdari! kAraNa zivAya koI divasa huM boluM kharo? mATe ekavAra hAre ema karavuM paDaze. dhanazrI belI, svAminAtha ? je ke A kArya karavuM bahu ja azakaya che, paraMtu ApanuM vacana mahAre mAnavuM joIe, e pramANe dhanazrInuM vacana sAMbhaLI vimale jaladI koIno sAtha karI Ape. joke dhanazrI vAhana tathA sahAya vinA jaI zake tema na hatI paraMtu aprItine lIdhe hene page cAlatI vidAya karI. ane kahyuM ke hArI AjJA zivAya pharIthI tyAre ahIM AvavuM nahIM. temaja tenI sAthe mekalelA purUSone paNa kahyuM ke tenA bApanA tyAMthI bhejana karyA vinA tayyAre pAchuM AvavuM. te sAMbhaLI dhanazrI bahu rUdana karavA lAgI. ane te samajI ke kaMIpaNa mahAre aparAdha hovA joIe, nahIM te koI divasa A zreNI AvuM nirdaya vacana bole nahIM. paraMtu paraNIne AvyA pachI keIpaNa aparAdha mahArAthI thaye heAya ema mahane sAMbharatuM nathI. ema vicAra karatI.dhanazrI sAthenI sAthe potAnA pitAne tyAM gaI, ghara AvyuM eTale sAthe AvelA purUSe pAchA vanyA ane dhanazrI pite gharamAM gaI. sakhIjana sahita, zyAma mukhavALI ane rUdana karatI
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ semInIyA. (369) karatI ekalI dhanathIne joI tenAM mAtAmAbApane zeka. pitA ekadama harSa ane zekamAM paDI gayAM ane vicAra karavA lAgyAM ke, A putrI udvigna manavALI kema dekhAya che? vaLI nisteja mukhAkRtine dhAraNa karatI ApaNuM putrI sAsarethI atyAre ekadama zA mATe AvI? ema bolatAM te banne jaNa hene maLyAM eTale bahu krodhathI bharAI gayelA hadaye te rUdana karavA lAgI. pachI tenA mAtApitAe AsvAsana ApI pUchayuM, tyAre dhanazrIe potAnuM yathArtha sarva vRttAMta nivedana karyuM. te sAMbhaLI ane jaNa bahu dukhI thaI gayAM ane ciMtavavA lAgyAM. zuM ene pati saMsArathI virakta thayo haze ? kiMvA A putrIe ubhaya kuLamAM kalaMka lagADayuM haze? kiMvA devanI pratikUlatA thaI? kivA aMtarAya karma pragaTa thayuM ? kiMvA enI sapatnie enA patine bhAva utArI nAkhe? ke enA puNayane prabhAva AvI raho ema keTalAka vitarka karI putrInA dukhanuM kAraNa jANavA mATe tenA pitAe rAtrIe kuladevInI pUjA karI ane devInuM dhyAna karI tenI AgaLa pRthvI upara suI gayo. kuladevI pareDhanA bhAgamAM pratyakSa thaI bolI, he zreSThI ! A bAbatamAM dhanazrIne koIpaNa deSa nathI. vaLI navInacaMdranI kalA samAna zuddha gaNethI vibhUSita evI A dhanazrI mahAsatI che. paraMtu enI zaoNkanA kahevAthI eka pravrAjakAe kapaTa karI dhanazrInuM juThuM kalaMka rastAmAM jatA vimala zreSThIne saMbhaLAvyuM. tethI te potAnA hadayamAM zaMkita thaI kuLa kalaMkanA bhayane lIdhe teNe dhanazrIne ahIM makalI che. mATe tame kheda karaze nahIM. keTalAka divasa gayA pachI vimala teija ahIM AvIne dhanazrIne laI jaze. ema kahI kula
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3190) zrIsupArzvanAthacaritra, devI peAtAnA sthAnamAM cAlI gai. tyAramAda zreSThIe paNa prabhAtamAM dhanazrIne rAtrInu vRttAMta kahyu tethI dhanazrInA viSAda keTale ka kSINa thayA. ane pote dhama dhyAnamAM samaya vyatIta karavA lAgI. evAmAM eka divasa peAtAnA pitAne tyAM bhikSA mAgavA mATe be sAdhvIe AvI. dhanazrIe teone joi bahu bhaktipUrvaka vaMdana karyuM pachI bahu mAnapu ka bhaktapAnAdika vhA rAjyuM. temaja teone rahevAnu sthAna teNIe puchyu. sAdhvIe amuka upAzraya atAnyeA. bheAjana karyA bAda dhanazrI teonA sthAnamAM gaI. tyAM zIlamatI nAme mukhya gurUNIne vaMdana karI temanI sAdhvIone paNu vAMdIne zuddha bhUmi upara temanI pAse eDI. pachI teNIe vinayapUrvaka dharma saMbaMdhI prazna karyo. gurUNIe paNa sArI rIte krodhAdrika kaSAyAne vipAka kahyo. temaja mithyApavAdanuM phUla, iMdriyAkrikanuM gopana, nirmaLa evA samyakatvanA guNa ane mithyAtvanA doSa paNa varNa vyA. mA pramANe dharmopadeza sAMbhaLI dhanazrIne Atmika bhAva bahu udbhAsa pAmavA lAgyA, tethI hene apUrva karaNa prApta thayuM. ane aSTa karmanI graMthi paNa bhedAi gai. pachI teNIe jaina dharmanA svIkAra karI sarva maNavratA grahaNa karyAM. tyArabAda sAdhvIone vaMdana karI dhanazrI peAtAne ghera gai. A pramANe zuddha dharmanI prApti thavAthI peAtAne kRtArtha mAnI svAmInA viraha du:khanA tiraskAra karatI gata samayane paNa jANatI nathI. anyadA zrIprabhA mahA jvarathI gherAi gai ane prati divase zarIra kSINa thavA lAgyuM, mastaka paNu 22. zrIprabhAnI vedanA, mArdikanI vedanAthI dhamadhamavA lAgyuM, zU lanI pIDA paNa bahuM vadhI gai, pRSTha bhAga sAdhvIna samAgama.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ semachInIkathA (371) cIrAvA lAgyuM, saghaLAM aMga vAyunI vedanAthI bharAI gayAM, lavAnI zakti paNa bahu ghaTI gaI. zvAsa paNa bahu cAlavA lAgyo, ema aneka upadravane lIdhe te bahu azakata thai gaI. eTale vimala zreNIe maMtravedI vailone lAvyA, teoe paNa potAnI buddhi pramANe upAya karyo paNa kaMI ArAma thaze nahIM. tyArapachI zrIprabhAe vimalane kahyuM, have huM jIvavAnI nathI. mATe mahane bhUmi upara suvADe ane svajanavargane belA. jethI teonI huM kSamA mAguM. vimale paNa te pramANe karyuM, ane zrIprabhAne kahyuM ke tuM hArA azubha kAryanI paryAcanA kara. zrIprabhA bolI, priya pati! pApakama, te maheM baha karyA che. paraMtu eka moTuM nirdaya kArya karyuM che. jethI huM dubhAgiNuM strIomAM ziromaNi samAna chuM. vaLI mahAruM hRdaya meharUpI prahathI gherAyeluM che. avivekane lIdhe mahArUM citta sthira nathI. rAgAMdha banI bahu adhama kArya mahArAthI karAyAM che temaja strIomAM pradhAnapaNe rahelI ISyavaDe he te samaye pravAkAnA mukhathI uttama kuLamAM janmelI, uttama pairyavALI, zAMtiguNa jemAM mukhya rahe che ane caMdralekhAnI mAphaka mana, vacana ane kAyAthI niSkalaMka evI mahAsatI dhanazrI upara tanhArA snehane uchera karavA mithyA ALane Arepa karAve che te haju paNa mahArA hRdayamAM zanI mAphaka pIDe che. te pramANe zrIprabhAnuM vacana sAMbhaLI vimala pazcAttApa karavA lAgyA. mahA khedanI vAta che ke he vimalane karNa durbaLatAne lIdhe A akRtya karyuM. pazcAtApa. mAtra maheM lenA kahevA upara vizvAsa rAkhe. tenuM A pariNAma AvyuM. AzcacuM che ke avivekane lIdhe akArya karanAra evA hane ane
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 372 ) zrIsupAtma nAthacaritra. mhArA bhAgyane paNa dhikkAra che. vaLI vhArI naitika kuzaLatA paNa hAlamAM nirmUla thai gai. jethI mAge jatAM anAya evA mhe prAthakAnI kapaTa vArtA sAMbhaLIne satI strIne hainA pitAne tyAM mAkalI. paNa haju kaMika mhArA puNyanA utkraya che. kAraNa ke maraNa samaye paNa teNIe satya vArtA pragaTa karI. ema vicAra karI vimala zreSThI tarataja dhanazrIne teDavA mATe tenA pitAne tyAM gayA. tyAM peAtAnA sAsarA taraphathI ceAgya satkAra thayA. dhanazrIe paNa ekAMtamAM peAtAnA patine kuzala vRttAMta pUchyuM. pachI zeAkAtura vRttithI vimala ANye. mheM bahuja ayeAgya kArya karyuM che mATe have mhArA kuzaLa praznathI paNa zuM? dhanazrI kheAlI, svAmInAtha! ema tamhAre khelavu nahIM kAraNake emAM tamhArA kai paNa DhoSa nathI, putranA mATe dravyanA lAbhavaDe pApane nahIM gaNatI evI mhe' tamane paraNAvyA tenuM A phaLa pragaTa thayuM. A pramANe dhanazrInA uttama vinaya joi bahu khedathI netromAM azrudhArAne vahana karatA vimala zreSThI elye, sarvAMgAne sagavaDe suMdara ane khaLatA evA paNu je sajjanarUpa caMdana vRkSAnA sugaMdha maneAhara bhavanane suvAsita kare che. temaja te ( sajjanA ) seMkaDA aparAdhAnuM smaraNa karatA nathI. ane ANu mAtra paNa upakAranu smaraNa kare che. mATe sajjanA zUnyahRdayavALA che ke mahu buddhimAna che te jANI zakAtu nathI. e bahu khedanI vAta che. vaLI he kulI kumuda vanamAM caMdra samAna ! svaccha hRdayavALI! mRga samAna netravALI ! huM kuzAMgI ! te divasathI smArabhI je kaMi sukha du:kha huM anubhavyu hAya te mhane kahe. dhanazrI kheAlI, huM priya ! vizeSa jaNAvavAnu e che ke, ahIM AvyA pachI hune sAdhvIjImahArAjanA samAgama thayA. ane temaNe gRhIdharmanA upadeza ApyA tethI mhArA divase mAnadamAM gayA ema keTalIka peAtAnI vArtA
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmaNInIkayA. ( 303 ) jaNAvI, pachI vimala AvyeA, hai mRgAkSi ! mhane paNa sadgurUnI pAse gRhIdhama apAva. prabhAtamAM dhanazrI pAtAnA gurUNInA gurU zrI vimalasUri pAse peAtAnA patine lai gai. ane pAtAnI sAthe ja vimalane surIzvaranA caraNakamalamAM vaMdana karAvyuM. pachI sUrie dezanAnA prAraMbha karyo. kSaNamAtra dharmopadeza sAMbhaLI dhanazraye gurU mahArAjane prArthanApUrvaka vinati karI. prabhA ! mhArA patine gRhi dharma Ape. gurUe paNa te pramANe zrAvaka dhama nA upadeza ApyA. tyArabAda potAnI strI sahita vimala peAtAnA nagaramAM AnyA. ane rAga rahita zrIpralAne joI te khelyuM, tu thArA pitAne tyAM cAlI jA. vaLI thArA mATe je kharca thaze te huM' thane ghera eThe tyAM mAkalAvI daIza. mATe have tu jaladI cAlI jA. A pramANe zrIprabhAnA tiraskAra sAMbhaLI dhanazrI patinA pagamAM paDI khelI, prANapriya ! mA mhArI mhena che. mATe te mhArA gharamAMja raheze. vaLI enI upara vheme prasanna thAo ane mhArI upara paNa ATalI kRpA karI, ema patine jaNAvyA bAda zrIpra bhAne kahyuM ke, huM sakhi ! hAla tuM svAmI pAse jaIne kSamA mAga. pachI zrIprabhAe paNa dhanazrInA kahevA pramANe kSamA mAgI. vimala matsye, huM te kSamA karU chuM, paraMtu thArI mhenanI kSamA mAga. jethI phrIne A pramANe durdazA thAya nahIM. tyArabAda te saMtuSTa thai pUrva nI mAphaka bhAga sukha bhAgavavA lAgyAM. eka divasa dhanazrI kheAlI, svAmin! kharUM jotAM mA saMsAra du:kharUpaja che. covananA vilAsavALI prama dhanazrInA upadeza. dAe paNa kSaNamAtra ramaNIya che. tarUNu avasthAnA raMga vijaLI samAna asthira che. jIvita paNa kSaNubha'gura dekhAya che. temaja sneha vinAnA bhartA, sadbhAva rahita mitra varga, zIla rahita bhAryo, utkRSTa jJAna
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ (374) zrIsupArzvanAthacaritra vinAnI kriyA, sugaMdha vinAnAM puSpa, vaibhava vinA bhogasukha, nItihIna rAjA, ane madhura racanA vinAnI vANI jema zobhAyAtrA thatI nathI, tema manuSya janma paNa dharma rahita zobhate nathI. mATe he subhaga ! hune have AjJA Ape ? jethI huM dIkSA grahaNa karIne Atmahita karuM. te sAMbhaLI vimala be, he priye! keI samaye paNa herI AjJAne bhaMga hAre ne kare e pramANe mahe pratijJA karI che. paraMtu he sutanu ! e kArya ApaNe banne sAtheja karavAnuM che. tethI hAlamAM keTalAka divasa te vilaMba kara. jethI sAte kSetramAM potAnuM dhana vAparIne ApaNe nivRtta thaIe. te pramANe dhanazrIe paNa sAte dharmasthAnomAM potAnA dvavyane niga karyo. tyArabAda sarva dhananI vyavasthA karIne zrIprabhA ane dhanazrI sahita vimala zreSThIe uttama muhUrtamAM sadagurUnI pAse jaI vidhipUrvaka dIkSA lIdhI. anukrame duSkara tapazcaryA karIne paryatamAM anazana pALI traNe jaNa saidharma devalekamAM mahaddhika devapaNe utpanna thayAM. pachI tyAMthI nIkaLI zrIprabhA ahIM hArI A dIkarIpaNe utpanna thaI che. ane te A bhavamAM paNa pUrvanA duSkRtane lIdhe ati durbhAgINa thaI che. e pramANe pitAne pUrva bhava sAMbhaLIne te kanyA(anaMgasuMdarI) ne jAti maraNa jJAna thayuM. ane te anaMgasuMdarI kanyA sUri pratye bAlI, he prabho ! je Ape kahyuM te yathArtha che. te saMbaMdhI kaMI paNa sadeha nathI. mATe kRpA karI have Ane dIkSA ApI kRtArtha kare, jethI huM hArA karma vRkSane nirmULa karuM. tyArabAda tenA pitAnA kahevAthI sUrie tene dIkSA ApI. pachI semacaMdra zreNIo zrAvaka dharma svIkAryo. bAda sUrie sarva vratanA aticAranuM svarUpa batAvyuM. tyArabAda zreNI gurU mukhathI sadupadeza grahaNa karI gurUne vaMdana karI potAne ghera gaye.
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ samazreNInAkathA. (375) ane viAdha pramANe dharma pAlanamAM divase vyatita kara vA lAgyA. anyadA somacaMdra zreSThIe evA saMkSepathI dezAvakAzika vrata lIdhuM ke, Aje dIvase piSadhazALAvatanI virA- mAMthI hAre bahAra nIkaLavuM nahIM. ema dhanA nizcaya karI te paiSadha zALAmAM beTho hato che tevAmAM tyAM Agala mArgamAM ja tene mitra tenI najare paDe. ane tenI jANanI khAtara tenI upara teNe eka kAMkare pheMkaye. paraMtu te kAMkare hene nahIM vAgatAM rAjAne markaTa (mAMkaDe) ja hatuM tenA mastaka upara paDaye. tethI te markaTa bahu khIjavAIne piSadhazALAmAM zreNInI pAse gaye. ane tIvra na vaDe tenuM zarIra cIravA lAge. zreSThI tANane bUma pADavA lAgyuM. te sAMbhaLI tenI pADozamAM rahelA zrAvake bahu bhegA thaI gayA. temaNe daMDAdikanA prahArothI mArIne hene bahAra kADhyo. tyArapachI mahA kaSTa vaDe sAmAyika pALIne te zreSThI pitAne ghera gaye. gharanA manuSyoe rUdhirathI kharaDAeluM zeThanuM zarIra sApha karI nAMkhyuM ane vaidyone bolAvyA. vaLI teonA kahyA pramANe AkhA zarIre oSadhione lepa karyo. paraMtu tIvra vedanAne lIdhe mAheMdra javara bharAI gaye, pachI vaidya lekee paNa ArAmanI AzA cheDI dIdhI. ane pApa karmanI paryAcanA karyA vinA te kALa karI jyotiSika devalekamAM utpanna thaye. tyAMthI nIkaLI trIje janma siddha thaze. mATe he bhavya prANuo ! nirmaLa evAM paNa bhIMtamAM rahelAM citrAmaNa jema kAdavanA lepathI malIna thAya che tema vizuddhatrane paNa aticArothI malIna thAya che. vaLI sarva zarIramAM vyApI gayelAM viSane maMtra baLathI maMtravAdIo jema
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ (376) zrIsupA nAcaritra. dazamAM lAvIne mUke che, tema vistArapUrvaka prathama grahaNa karelA niyamane je bhavyAtmAo sakSepamAM lAve che, temaja icchAnA nirAya karI dareka kSaNe niratara sa natAnA sakSepa kare che, teo anyavAdane lAyaka thAya che ane temaneja puNyazAlI temaja laghu kI jANavA. itizrI pazcamAticAre somacandrakathAnakaM samAptam / tatsamAptau zrImalakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvanAthajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapAgacchAdhirAjazAstravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImadbuddhisAgarasUriziSyaprasiddhavakteMti labdhakhyAti, vyAkhyAnakovida jainAcArya zrImad ajitasAgarasUrikRtagurjarabhASAMnuvAde prabhudezana prabandhe sadRSTAntAticAravyAkhyopetaM dezAvakA zikanAmadvitIyazikSAvrataM samAptam //
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAya rAjanIkayA. (300) malayaketurAjAnI kathA. pauSadhadrata. dAnavIrya rAjA che, dayAnidhi evA he jagatama! have piSadhavratanuM svarUpa sAMbhaLavAnI amArI IcchA che mATe kRpA karI Apate kahe. zrI supArzvaprabhu bolyA, he nAradevI bhavya prANIoe AhAra, deha satkAra, brahAcarya ane vepAra ema cAra prakAranuM piSadhivata dezathI kiMvA sarva prakAre pALavuM joIe. vaLI piSadha sahita saddharmanuM jeo daDha citta ArAdhana kare che teo malayaketu rAjAnI peThe devAne paNa pUjavA lAyaka thAya che. jemake - artha (vaibhava) nI jemAM ravatA rahelI che, uttama zabda ane alaMkArathI vibhUSita evA uttama malayaketukathA. kavie racelA kAvyanI mAphaka traNe lekamAM prasiddha zrI bhuvana nAme nagara che. temAM nItizAstranA maMdirarUpa ane dAridrarUpI tApathI tapI gayelA prANIone malayagiri samAna zrI malayaketu rAjA rAjya kare che, malayamati nAme tenI strI che. ane buddhi baLamAM bRhaspati samAna buddhisAgara nAme tene eka maMtrI che. have malayaketu rAjA rAjya kArabhAra maMtrIne seMpI pote tilAvilAsa bhagave che.' anyadA malayaketa rAjA sabhAmAM beThA hatA. tevAmAM aka
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ (378) zrI supArzvanAthacaritra samAtuM AkAzamAM duMdubhi nAda uchaLavA muninuM Agamana lAgyuM. te sAMbhaLI rAjA vismita thaI gaye, ane gaganAMgaNa tarapha daSTi kare che, teTalAmAM tyAM AvatA devatAo tenA jovAmAM AvyA, vaLI teonA madhya bhAgamAM, kAMtimAM suvarNa samAna, rUpa vaibhavamAM kAmadeva samAna, ane bahu bhaktibhAvathI deva tathA khecaree stuti karAtA, evA eka munivara tenA jevAmAM AvyA ke, tarataja rAjA saMbhrAMta thaI u thaye. ane hAtha joDI munIMdrane prArthanApUrvaka kahevA lAgyA, prabhe! mahArI upara kRpA karI Apa kSaNamAtra ahIM padhAro. munIMdra rAjAnuM vacana sAMbhaLI temaja bahu lAbha jANa deva ane vidyAdhara sahita tyAM utaryA. rAjAe poteja munIMne bhadrAsana ApyuM. munIMdra tenI upara virAjamAna thayA. pachI parivAra sahita rAjAe vidhipUrvaka vaMdana karyuM. tyArabAda munie dharmalAbha ApI dezanA prAraMbha karyo. kSAMti, mArdava, Arjava, mukti, tapazcaryA, dharmadezanA. saMyama, satya, zAca, aparigraha ane brahma carya ema daza prakArane yatidharma kahyo che. temAM, kAraNa agara niSkAraNapaNe krodhAyamAna thaI durvacana belatA evA ghAtaka upara paNa upazAMta manavALA munie zAMti (kSamA) karavI. A lokamAM mAnanuM vighAta karanAra je saraLapaNuM te mArdava kahevAya. vaLI te mArdava vinayanuM mULa kAraNa che tethI munie avazya tenuM sevana karavuM. mAyA eTale kuTila svabhAva, tene tyAga kare te Arjava kahevAya che. vaLI saraLa svabhAvI munIdro vizuddha dharma meLavI zake che. svajana, dhana, viSayanAM upakaraNa ane dehAdikane viSe je tyAgabuddhi te apratibaMdhana svarUpavALI mukti jANavI. bAhya ane AtyaMtara ema ta5 be prakAranuM che.
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayaketurAjAnIkathA, (379) temAM paNa eka ekanA cha cha bheda che, ema banne maLI bAra praka2nuM tapa gaNAya che. jemake anazana, udaripaNuM, vRttiono saMkSepa, rasano tyAga, kAya kaleza, ane saMlInatA e cha prakAranuM bAhya tapa. temaja prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, dhyAna ane kAryotsarga e cha bheda AtyaMtara tapanA jANavA. temaja pAMca AzrAne nirodha, pAMca iMdriyane nigraha, cAra kaSAyane jaya, tathA mana, vacana, ane kAyArUpI traNa daMDanI virati, ema sattara prakArane saMyama jANa. mana, vacana, ane kAyAvaDe zuddha temaja visaMvAda rahita je vANI te cAra prakAranuM satya munie bolavuM joIe. vaLI dravya ane bhAva ema be prakAranuM zAca jIteMdra bhagavAne kahyuM che. temAM upakaraNAdi dravya kahevAya, tenI aMdara zuddhipaNuM avazya pALavuM. vaLI kaSAya doSothI rahita evuM je citta tene bhAva zauca kahyuM che. A bhAva zAcane vItarAga bhagavAne satya zica kahyuM che. kAraNa ke, zArIrika maLanI zuddhi sukhethI thaI zake che. paraMtu aticikaNuM karma maLathI lepAelA cittanI zuddhi bahu azakya che. sat ane asat vastuomAM mUccha rAkhavI te parigraha kahevAya. vaLI temAM nirapekSa buddhi karavI tene akiMcanapaNuM kahyuM che. temaja dArika ane vaikriya strIono mana, vacana, ane kAyAthI trividha je tyAga kare te nava prakAranuM brahAcaryavrata reMdra bhagavAne kahyuM che. e pramANe vizuddha vRttio vaDe vidhipUrvaka daza prakArane yatidharma pALate muni potAnA karmane kSaya kare che. malayaketu rAjA bolyA, he munI ! muni dharma pALavAmAM huM ' ' azakta chuM, mATe he bhagavana! kRpA karI malayaketurAjA, gRhIdharmane hune upadeza Apo. tyArabAda munie samyakatvAdi bAra prakArane zrAvaka
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 380 ) zrIsupAtryanAthacaritra. dharma kahyo. maMtrI sahita rAjAe paNa vidhi sahita gRhIdharmAMnA svIkAra karyAM. tyArabAda sunIMdra paNa deva tathA vidyAdharAnI sabhA sAthe rAjAnI anujJA lai prastuta kArya mATe vidAya thayA. tyArapachI. rAjA peAtAnA dharmomAMja rakta thaI kALa nimana kare che. kadAcita rAtrIe vidhipUrvaka pASadha kare che, tema rAjA tathA maMtrI banne sAthe rAjabhavananA ekAMta bhAgamAM dharmakriyA ArAdhavAmAM prAye kAla nimana kare che. eka divasa rAjA ane matrI banne dharmaHvicAraNA karatA hatA tevAmAM ardha rAtrI cAlI gai. paNa rAjAne nidrA AvI nahIM tethI teNe maMtrIne kahyuM ke, kautuka rasathI bharapura kAi navIna kathA vRttAMta tuM mhane saMbhaLAva ! maMtrI elyA, he rAjana ! sAvadhAna thaI zravaNu karo. A bharatakSetramAM sekA viSudhA ( paDitaadbhutakathA. deva ) thI ramaNIya iMdranI nagarI samAna dharAtilaka nAme nagarI che. temAM bhuvanapAla rAjA rAjya kare che. ane tenI pAse amara gurU nAme eka vidvAna rahe che. eka divasa rAjA amara gurU sAthe bahAra jatA hatA. tevAmAM eka gharamAM bhAI ena anne ekAMtamAM besI kAMika vicAra karatAM hatAM, te temanA jovAmAM Avyu. eTale rAjAe amara gurUne kahyu ke, A bannenuM ekAMtamAM esavu ThIka gaNAya nahIM ema kahI rAjA AgaLa cAlyA. teTalAmAM tyAM bajA2nI aMdara eka dhIvara (mI) vecavA mATe eka maDsa (mAchaluM) lai ubhA hatA, vaLI te matsane hasatA joi rAjA vicAramAM paDayA ke, A tirthaMg jAti che ane marelA che. chatAM paNa hase che e mhATuM Azcaya che. ema jANI rAjAe amara gurUne pUchyuM ke, A matsane hasavAnuM zuM kAraNa che ? teM tu pAtAnI buddhi vaDe tapAsa karI satya hakikta mhane jaNAva. nahIM te hane huM deza
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ malaya tunIkayA. (381) pAra karIza. vidvAn * AlbeA, he narezvara ! eka mAsanA mhane avadhi ApeA. rAjAe te pramANe kabula karyuM .... tyArabAda amaragurU pAtAne ghera gayA. paraMtu ciMtAne lIdhe bhAjana paNa karatA nathI, temaja rAtrIe niMdrA paNu letA nathI. A praznanA pratyuttara kevI rIte jANavA, ema vicAra karatA eka divasa te rAtrIe sui gayA. te samaye uttara dizAmAM gamana karavAthI A mAmatanuM haeNne jJAna thaze evA zabda tenA sAMbhaLavAmAM AnyA. eTale tarataja te uThIne uttara dizAmAM cAlatA thayA. AgaLa cAlatAM mAmAM eka brAhmaNa manyA. amara gurUe pUchyuM, huM brAhmaNu ! tamhAre kayAM javuM che ? brAhmaNu khelyA, huM amuka gAma jAuM chuM ane rahIza paNa te gAmanAja chuM. pachI brAhmaNe puchyu, he patirAja ! tamhAre kayAM javuM che ? amara gurU khelyA, tamhArA gAmathI paNu mhAre te AgaLa javAnu che. brAhmaNu khelyA, tyAre te bahu sArU thayu. ApaNu banne sAthesAthe cAlyA jaizuM, ema vArtAlApa karatA teo cAlyA jatA hatA, tevAmAM eka nadI AvI eTale amaragurUe joDA hAthamAM jhAlelAM hatA, te pANI AvyuM eTale pagamAM paherI lIdhA. ane brAhmaNe paherelA joDA hAthamAM lai lIdhA. have amaragurUnI viparIta kriyA joi brAhmaNa vicAramAM paDyo ke, dareka lAke pagamAMthI joDA kADhI nAMkhIne pANImAM cAle che, ane eNe Ama viparIta kema karyuM ? athavA A khAmatanI ciMtA mhAre zA mATe karavI joIe ? ema peAtAnA mana sAthe samAdhAna karI vidvAna sAthe AgaLa te cAlatA hatA, teTalAmAM bahu tApane lIdhe banne jaNu bahu chAyA vALA eka vRkSanI nIce gayA. pachI amaragurU chatrI ughADIne amaragurUnI tapAsa
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ (382) zrIsupArzvanAthacaritra chAyAmAM beTho ane brAhmaNa te chatrIne dara mUkI tenI najIkamAM beTho. chagI ughADIne beThelA amaragurUne joI brAhmaNe vicAryuM ke, enuM dareka AcaraNa viparIta dekhAya che. chAyAmAM chatrI ughADIne beThe ane mArgamAM bagalamAM dharI cAlatuM hatuM, athavA A bahu vidvAna che mATe kaMIka vizeSa samajIne A pramANe karate haze? tyArabAda tyAMthI AgaLa cAlatAM brAhmaNa be, A kSetramAM dANA bahu pAkyA che, tethI enA dhaNune dhAnyane lAbha bahu sAra thaze, amaragurU belyo, prathama khAdheluM nahIM hoya te sAruM te sAMbhaLI brAhmaNe jANyuM ke, A vacana paNa bahu ja viparIta che. vaLI AgaLa upara eka devAlaya jeI brAhmaNa balya, A devabhavana bahu suMdara che. amaragurU be , je enI aMdara aneka leke vAsa na karatA hoya to suMdara gaNAya. te sAM bhaLI brAhmaNa reSAtura thaI gayo ane mAna rahI potAnA gAmamAM gaye temaja amaragurUne paNa pitAne ghera pareNu tarIke laI gaye. have tenA tyAM bAlapaMDitA nAme tenI eka dIkarI hatI. hene brAhmaNe kahyuM ke, A vidvAnanI sArI rIte hAre sevA karavI. putrIe paNa bahu bhakti sahita bhejanAdika karAvyuM. bhejana karyA bAda mukhavAsa laI vidvAna suI gaye. brAhmaNe pitAnI putrIne pUchyuM, A vidvAne nadI utaratAM jeDA paheryA tenuM zuM kAraNa? jaLamAM cAlatAM koI paNa tema karatuM nathI, putrI belI. he tAta! tame samajatA nathI. jaLanI aMdara kAMTA-kAMkarA paDelA hoya che tenA bhayathI eNe jeDA paheryA. pharI tAta be , vRkSanI chAyAmAM besIne teNe chatrI kema mAthe dharI ? putrI belI, vRkSa upara pakSio beThelAM hoya che mATe teono amaMgalika vijhAdika maLa potAnI upara na paDe ema jANuM teNe chatrI dharI. tyAra bAda teNe dANAnI vAta pUchI tyAre putrI bolI, te kSetranA dhaNuM
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayaketunIkathA. (83) e prathama udhAre dANA khAdhA hoya te tenA devAmAM sarva dhAnya cAlyuM jAya te te pAka henA upagamAM kyAMthI Ave? pachI teNe devAlayanI vAta pUchI, tyAre te belI, je temAM cAra ke jAra purUSe rahetA hoya te te nakAmuM che. e pramANe bApa dIkarIne saMvAda sAMbhaLI amaragurUe vicAra karyo ke, mahAruM kArya jarUra A bAlapaMDitA karI zakaze. emAM kaMI paNa saMdeha nathI. have te bAlapaDitA paNa amaragurUnI buddhithI bahu khuzI thaI ane belI ke, he tAta ! A vidvAna sAthe hune paraNa. brAhANa balya, putrI! je e pramANe tyAre mane ratha siddha thAya te bahu sAruM. kAraNa ke, te vidvAna ApaNuM karatAM uttama kuLavAna che. mATe hArI sAthe lagna kare ke na kare te nakkI kahI zakAya nahIM. tyArabAda amaragurU jyAre gAma javA nIkaLe tyAre,bAla - paMDitAe AgaLa jaIne tenA mArgamAM, bAlapaDitAnuM ucerA upara pitAnI sonAnI mudrikA tenI lagana. parikSA jevA mATe mUkI. amaragurUe te mudrika joI jaLathI zuddha karIne laI lIdhI. te joI bAlapaMDitA belI, he mahAzaya! A azucimAMthI hameM vIMTI kema lIdhI? vidvAna balya, azucimAMthI paNa sonuM levAne kaMI paNa doSa nathI. vaLI e pramANe kahyuM che ke - bAlAdapi hitaM grAhya-mamedhyAdapi kAJcanam / nIcAdapyuttamA vidyAM, strIratnaM duSkulAdapi // ' artha-babAlaka pAsethI paNa hitavacana grahaNa karavuM, azucimAMthI paNa sonuM levuM, temaja nIca pAsethI paNa uttama vidyA ane nIca kuLanI paNa kanyA grahaNa karavI emAM zAstrathI bAdha nathI. te sAMbhaLI bALA bolI, je A pramANe Apa satya
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ (384) zrIsupArzvanAtha caritra. mAnatA he te pAchA vaLe ane huM hInakuLamAM janmelI bAya nI putrI chuM mATe mahane Apa paraNe. amaragurUe pAchA vaLI te pramANe karyuM pachI keTalAka divasa tyAM rahI teNe bAlapaMDitAne kahe ke hArA pitAne kahe ke ApaNane ahIMthI jaladI vidAya kare. te belI, he subhaga ! utAvaLa karavAnuM zuM kAraNa che? pachI amaragurUe tenI AgaLa rAjAno prazna kahI saMbhaLAvyo. bAla paMDitA bolI, A praznane uttara mhAre ja karavAnuM che. kAraNa ke, te macchanA hasavAnuM kAraNe huM samajI gaI chuM. te sAMbhaLI amaragurU nizcita thayA ane brAhmaNanI AjJA laI pitAnI strI sahita nirbhaya citte pitAne ghera gaye. bAda mAsane avadhi pUrNa thavAthI rAjAe amaragurUne - bolAvavA mATe pitAne anucara mokalyA. praznane uttara amaragurUnI strIe tene javAba Ape ke, mArganA zramane lIdhe haju te suI rahyA che. paraMtu rAjAnA praznane uttara tyAM AvIne huM ApIza. anucara bolyA, huM tyAM jaI rAjAne A vAta jaNAvIne pharIthI temanI rajA laI ahIM pAchA AvuM chuM. ema kahI te subhaTa rAjAnI pAse gaye, ane sarva hakIkata jaNAvI. tethI rAjAne bahu Azcarya thayuM. ahIM strIonI paNa AvI buddhi hoya che. jethI A azakaya praznane javAba Apaze. mATe ene jevI te kharI? rAjAe hukama karyo. jaladI te strIne ahIM belA. sevaka paNa tarata ja te bAlapaMDitAne belAvI rAjAnI pAse lAvyuM. rAjAe macchanA hasavAnuM kAraNa pUchayuM. bAlapaMDitA bolI, he rAjanI kRpA karI Apa sahune ekAMta Apa jethI ApanA praznane uttara huM ApuM. rAjAe tarata ja bhrakuTIne IsAro karIlekene vidAya karyA. eTale te belI, henarezvara? jyAre tame haratInI svArI karI bahAra
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayaketunI kathA. ( 385 ) jatA hatA tevAmAM eka gharanI aTArImAM ekAMte beThelAM bhAi mhena tamhArA jovAmAM AvyAM, te upathI tagne zaMkA thai ke ? A sahAdara thai ekAMtamAM besI vicAra kare che te ucita gaNAya nahIM. A pramANe tamhArA abhiprAya jANI, kAika vyaMtara deve marelA macchamAM praveza karI hAsya karyuM ke, A rAjA zakita thaI pachidra jue che paNa peAtAnAM chidro khIlakula tapAsatA nathI. jemake sarvaH parasya pazyati, vAlAgrAdapi tanUni cchidrANi / AtmakRtAni na pazyati, himagirizikharapramANAni // - '', dareka mANasa vALanA agrathI paNa bahu sUkSma evAM anyanAM chidra jue che, paraMtu pAte karelAM himagirinA zikhara samAna mhoTAM chidrane jotA nathI. " te sAMbhaLI rAjA beTA, mhArAmAM karyuM chidra che te batAva ! paMDitA khAlI, prasanna thai hune abhayadAna Ape te huM kahuM. rAjAe abhaya vacana ApyuM. pachI mAlapaDitA spaSTa rIte elI, he deva ! ApanA aMta:puramAM sarva rANIe zIlathI bhraSTa che. kAraNa ke, ghaNA yuvAna purUSA dADhI succha rahita thai kRtrima dAsInA veSa paherI tyAM Ave che, ane te ekreka rANInI pAse vilAsa kare che. vaLI he pRthvInAtha! jo mhArA vacana upara Apane vizvAsa na hAya tA, ekAMtamAM mhoTA khADA kheAdAvA ane sarva rANIone temaja dAsI Ane kaheA ke, Aje rAtrIe svapramAM dAsIe sahita sa rANIone khADA kudatI hai' joyelI che. mATe e vAta hune satya karI batAve.. rAjAe paNa te pramANe khADA kheAdAvIne rANIone te pramANe kahyu', eTale strI veSadhArI purUSo ekadama te khAi kudI paDyA, te joi khAlapaDitA khelI, deva ! A sa 25
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ (386) zrI supArzvanAtha caritra. purUSa che. kAraNa ke, A strIe potAnA stana ane nitaMbanA bhArathI kudI zakI nahIM. tethI strI veSadhArI purUSanI parIkSA karI rAjAe jaladI teone pakaDI kabaje karI lIdhA. pachI rAjA che, he bAlapaDite ! A jJAna hune zAthI prApta thayuM che? te belI, he rAjana ! hArI mAtA marIne vyaMtarI thayelI che ane tenuM smaraNa karavAthI te mahane sUkSama vRttAMta paNa kahe che. rAjA tenI buddhi jeI bahu khuzI thaye ane vastrAdikathI satkAra karI hene vidAya karI. pachI rAjA vicAra karavA lAgyA. ahA ! mahArI strIo paNa AvuM akArya kare che. ema, bhAvanA bhAvamAM hene vairAgya bhAva pragaTa thaye. tethI rAjAe amara gurUne maMtrI pade sthApana karyo ane pitAnA putrane rAjyAbhiSeka karI teNe dIkSA lIdhI, pachI vidhi pramANe zuddha cAritra pALI te mokSe gaye. tyArabAda eka divasa malayaketu rAjA ane amaragurU maMtrI * piSadhazALAmAM piSadha laI beThA hatA. devakAupasarga- amaragurU svAdhyAya karate ho ane rAjA pote zravaNa karato hate. tevAmAM AkAza mAge devanuM eka joDaluM jatuM hatuM teonA jovAmAM teo AvyA eTale temAMthI sabhyadRSTi eka deva bIjA devane kahevA lAgyA ke, piSadhamAM beThelA A rAjAne calAyamAna karavA iMdra paNa samartha nathI. te sAMbhaLI nahIM sahana thavAthI rUSTa thaI te deva rAjA pAse gayA ane kahevA lAgyo ke, he narAdhIza ! tuM bahu dhamaSTa che tethI huM hArI upara tuSTa thaye chuM, mATe kaMIka varadAna mAga. jethI hArUM mane vAchita huM pUrNa karUM. rAjA bele, he sureMdra mahAre kaI paNa vastunuM prayojana nathI. tyArabAda te deve prabhAtakALa vikurvine kahyuM ke, he nareMdra! have prabhAta samaya tha mATe piSadha pALe. pachI huM hane
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayaketunI kathA.. (387) zAzvata jana pratimAM vAMdavA mATe merUzikhara upara laI jAuM. te sAMbhaLIne rAjAe vicAra karyo ke, svAdhyAya karavAnA pramANathI haju ardha rAtrI thaI che, ane A sarva deva mAyA che ema jANI rAjAe piSadha pALe nahIM ane uttara ApyA vinA pitAne svAdhyAya karavA lAgyuM. tethI te deva bahu kupita thaye ane aneka prakAranI tene dArUNa vedanAo karavA lAgyA. jethI rAjAnAM netra, kAna, mukha, vigere aMge bahu pIDAvA lAgyAM. te paNa rAjA samasta vedanAo sahana karIne bhAvanA bhAvavA lAgyo ke, re jIva! svAdhina dazAmAM kSaNamAtra vedanAo sahana kara. kAraNa ke, narakAvAsamAM parAdhinapaNe pAma tathA sAgarepama sudhI tevAM aneka dukhe huM sahana karyA che. mATe hAlamAM devatAe racelI vedanAothI paNa tuM udvigna thaIza nahIM. temaja parama upakarI evA A deva upara dveSa paNa karIza nahIM. kAraNake, ghaNu kAle davA lAyaka evAM karmane hAlamAM A deva tIvra vedanAo vaDe kSINa karAve che. mATe he jIva! tuM siddha paramAtmAnI sAkSIe sarva duzcartinuM pAcana kara. ane sarva prANIonI kSamA mAMga. e pramANe rAjA ciMtavato hatuM, teTalAmAM te deve pitAnA jJAnathI jANyuM ke, A rAjA piSadhamAMthI kiMcita mAtra paNa calita thaye nathI, ema tenI draDha zraddhA joI sarva vedanAone saMhAra karI deva pote kSamA mAgavA lAgyo ke, he mahAzaya ! hAlamAM ajJAna, pramAda, ane dveSane lIdhe nikAraNa vera buddhithI maheM hane bahu vedanAo karI henI huM kSamA mAguM chuM. rAjA bele, he sureza? emAM tyAre kaMI dekha nathI. mAtra mahArA azubha karmanA udayane lIdhe hAre A vedanAo veThavI paDI. vaLI pitAnA zuddha pariNAmanA prabhAvane lIdhe temaja hArI sahAyatAne lIdhe amane kaMI paNa kaThIna
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 388 ) zrIsupArzvanAthacaritra. lAgyuM nathI. vaLI A pramANe karavAthI mhane bahu phAyado thayA che. nahIM teA bahu bhavAmAM paNa A kama nA sakSepa huM kevI rIte karI zakata. e pramANe bannenA saMvAda. cAlatA hatA tevAmAM suryodaya thayeA. eTale deva melyA, keTalAka jJAnI purUSanu kahevu satya che ke, hajArA Apattie rUpI kasoTI upara kaSAelA sAnAnI mAphaka purUSaneA mahimA samaya upara pragaTa thAya che. tyArabAda maMtrI sahita rAjAe vidhipUrvaka pASadha pALI devane kahyuM ke, hAlamAM tuM samyak dananA svIkAra kara. deva paNa te pramANe svIkAra karI bahu saMtuSTa thayA ane bence, huM naredra ?aciMtya prabhAvavALAM A be maNa kuMDalA grahaNa kara. rAjA khelyA, enu mhAre zuM prayeAjana che ? mhAre tyAM evAM maNi kuMDalA bahu paDyAM che. deva benceA, he naredra ! A kuMDalAnA prabhAvathI kSudra evA deva ke dAnavA prAjya karI zakatA nathI. teA navIna veranI icchA karatA manuSyanI tA vAta ja zI ? vigere,kahI maNikuMDala ApIne deva potanA sthAnamAM gayA. rAjAnAmeAkSa. malayaketu rAjA paNa Avazyaka vidhipUrvaka jInenI pUjA karI divya maNikuM Dala dhAraNa karI rAjasabhAmAM beThA. te samaye matrI, sAmata vigere paNa DhAjara hatA. pachI sabhAnA leAkeA vismaya thai melyA, ahA ! malayaketu naredranAM zraNakuMDala merU- parvatanA zikhara upara udita thayelA sUrya caMdranI zeAbhAne dhAraNa kare che. ema sabhyajanA stuti karatA hatA teTalAmAM kAI eka maraNIe subhaTa tyAM Avye ane lAga zeAdhI ekadama rAjA upara talavArane teNe ghA karyo. paNa maNi kuMDalanA prabhAvathI rAjAne zastra aDakayuM nahIM ane tarataja pAse ubhelA subhaTAe ghAtakI purUSane pakaDI lIdhA. paraMtu rAjAe hene abhaya vacana ApI
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaizramaNaputrAnI kathA. ( 389 ) pUchyuM ke, hune mAravAM mATe hane kANe mAkalcA hatA ? pachI te subhaTe paNa satya vAta kahI dvIdhI. tethI rAjAe thane mukta karyo. tyArabAda rAjAe maMtrIne khyuM ke, huM ma MtrI! devanI sahAyathI Aje mhane jIvitadAna maLyuM, nahIM teA jarUra dharma karyA sivAya mhArU maraNa thAta. vaLI hai matrI ! have huM arisiMhukumArane rAjya ApI pUrvajona mA ne anusarIza. maMtrI ehyA, Apanu kahevu satya che. ane A saMsAramAM dharma sAdhana eja mukhya kavyu che. tyArakhAda rAjAe te pramANe putrane rAjyagAdI soMpI, mane ma MtrI sahita pAte sadgurUnI pAse dIkSA grahaNa karI, anukrame banne prakAranI zikSA lai, sAdhunA sadAcAramAM sAvadhAna thai, ekAdaza aMganA abhyAsa karI, teja bhavamAM siddhi pada pAmyA. mATe he bhavya prANIo ! e pramANe ane matanA jANakAra anyajanoe paNa poSadhatrata grahaNa karavuM, ane prANAMte paNa devatAonA upasarga tho kSeAbha pAmavA nahIM. vaLI je dharmarUpI zarIranI puSTi kare che, tene bALakane zAMtidAyaka evA dudhanI mAphaka AtmAnA hitakAraka jANavA, temaja pavitra tithiemAM bhava bhIrU evA bhavya purUSoe vidhipUrvaka vaiSadhatrata avazya grahaNa karavuM. jethI grahaNa karelA pASadhavaDe zrAvaka paNa muni samAna prabhAvika thAya che. iti pauSavate malayaketukathAnakaM samAptam // ---- vaibhramaNaputronI kathA. pASadhanApAMcaaticAra, dAnavIya rAjA bAlyuM, he bhagavan ! Apa bahu dayAlu che,
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ (90) zrIsupArzvanAthacaritra. pite tare che ane anya jIvone tAre che, mATe have kRpA karI paSadha saMbaMdhI aticAranuM svarUpa amane samajAve. zrI supA% prabhu belyA, he rAjana ! piSadhamAM rahelA je purUSa aprati lekhita, duSpati lekhita, apramAjIta ane duSyamAta evI zAnuM sevana kare che temaja samyaka prakAre piSa laI tenuM pAlana karatA nathI teo bahu duHkhanA bhaktA thAya che. ahIM dareka aticAmAM anukrame vezramaNa zeThanA putranAM daSTAMta ghaTe che. A bharatakSetramAM dakSa purUSAthI bharapura, paMcapura nAme supra siddha nagara che. temAM amarasena nAme rAjA vezamaNaputra rAjya kare che. vaLI vaizramaNa nAme temAM dRSTAMta nagara zeTha rahe che. saibhAgya zrI nAme tenI - bhAryA che. temaja lahara, zalabha, durlabha, madana ane megha nAme temane pAMca putro hatA. teo sarve kaLAomAM nipuNa ane kulIna strIo sAthe paraNyA hatA. vaLI vaizramaNa zeTha dhana saMpatti meLavavAmAM ghaNeja mUchita hate. temaja ati ghora kRSi karma ane udyAnAdika dareka sAvadha kAryonA AraMbhamAM agraNI hate. eka divasa zramaNa zeTha dAhavaranI mAMdagImAM AvI paDyA. temanA zarIramAM dAha vara bahuja bharAi gaye - vaizramaNanI jethI pite gabharAI gayA ane pitAnA putrone mAMdagI. kahyuM ke, sahAbhravaNa udyAnamAM mahane laI jAo. tyAM keLAnA vananI aMdara lavalIlatA ane drAkSA maMDapamAM zayA racI hane suvADe jethI zAMti thAya. putra belyA, he pitAjI ! Apane A bImArImAM tyAM suI rahevuM ? cita nathI. kAraNake bahu ThaMDo pavana lAgavAthI saMnipAta thaI jAya.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaizramaNaputronIkaLyA. (3lI) te pachI zarIrane hAnI pahoMce. mATe amAro vicAra tyAM javAne nathI. zramaNa balya, bhAIo ! je tahArUM dhAryuM ja tAre karavuM hoya te mahArUM vacana mAnazo nahIM. e pramANe pitAnA pitAne bahu Agraha jANa teo udyAnamAM tene laI gayA. vaizramaNathI kadalIvanamAM suI rahIne vicAra karavA lAge. hA! A bagIcAnAM vRkSo temaja vinayamaraNakAla. vaMta A putra janmathI AraMbhIne he premapUvarka ucherIne maheTA karyA. paraMtu hAlamAM eka sAthe teone hAre viyega thaze. ema A dhyAnamAM guMcavAyelA pitAne joI putrae snehapUrvaka kahyuM ke, hatAta! dharma nimitte kaMI paNa dAna puNya karo. vaizramaNa be, bhAIo ! huM badhuM samajuM chuM paraMtu atyAre kharaca karavAnuM kaMI paNa prayajana nathI. temaja hArI pAchaLa paNa tahAre dharma nimitte kAMI paNa vyaya kara nahIM. ema zikhAmaNa Apate zreNI mArIne teja udhAnamAM vAnarapaNe utpanna thayA. putrae paNa tenA zarIranA dAhakriyA karI samagra bhAIe ekatra thaI te zreSThIne sarva vyavahAra karyo. " tyArabAda teonA udyAnamAM lahamInA sthAnabhUta evA zrI bhuvanabhAnu nAme kevalI bhagavAna padhAryA. kevalIbhagavAna. teo deva, manuSya ane asuranI cIkAra bharAyelI sabhAmAM dharma vyAkhyAna ApatA hatA. te prasaMge AmravRkSa upara beThelA vAnararUpa vezamaNanA jIve kevalI bhagavAnane joyA. ane te paNa ekAgra cittavaDe kevalI bhagavAnanI dezanA zravaNa karavA lAgyA. kevalI bhagavAne samayocita dezanA prAraMbha karyo. he bhavya prANIo ! kSaNa
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ (392) zrIsupArzvanAtharitra mAtramAM hRSTa ane naSTa evA gRha, dhana, putra ane strI vigere padArthomAMthI mUchonA tyAga karI. kAraNa saMsArI prANIone mhATA pApa karmonA hetu mUrvyAja gaNAya che. vaLI mUrchA vaza thayelA cittane lIdhe Artta dhyAna karatA prANI jo maraNa pAme te te tiryaMga ceAnimAM utpanna thAya che, jemake ahIM A udyAnamAM vaizramaNa zeThanA jIva vAnara paNe utpanna thayA che. e pramANe te vAnarane peAtAnu nAma sAMbhaLavAthI jAti smaraNu jJAna thayuM, tethI te nIce utarI kevalI bhagavAna pAse gayA. pachI namaskAra karI tyAM beThA. te vAnaranI kriyA joI sarva sabhA jane vismita thaI melyA, bhagavan ! mA kANu che ? jJAnI kheAlyA, je A vAnara che teja vaizramaNanA jIva che. sabhAmAM beThelA tenA mhATA putra laharacaMdra pAtAnA pitAnuM caritra sAMbhaLI khelyA, huM bhagavana ! mhArA pitA hammezAM sAdhu brAhmaNAne dAna AptA hatA, chatAM te vAnara jAtimAM zAthI utpanna thayA ? kevalI mAlyA, gRha, dhana, strI ane putrAdikanI mUrchAthI te vAnara thayA che. he mahAzaya ! bahu kahevAnI kaMi jarUra nathI. te poteja akSareza lakhIne peAtAnuM caritra tastune saMbhaLAvaze. tyAramAda te vAnare te pramANe samagra vRttAMta kahyuM, eTale laharacaMdre peAtAnA bhAione lAvI pitAnuM caritra sa'bhaLAvyuM. dharmopadeza. tyArabAda kevalI bhagavAne teone uddezI yati ane gRhi ema banne prakAranA dharma kahyo. munidharma grahaNa karavAmAM azakta hAvAthI teo mAlyA, he bhagavan ! amane zrAvaka dharmanA upadeza Ape. sUei vistArapUrvaka teone sarva gRhastha dharmonu svarUpa samajAvyu. te paNa vizeSa prakAre namaskAra karI elyA, he prabhA ! pASaSa zabdanuM yathArtha svarUpa samajAvA. sUri AlyA,
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaizramaputrAnIkayA. ( 393 ) pASadha zabda rUDhithI pa vAcaka kahyo che. jaina siddhAMtamAM paMcamI, aSTamI ane cAdaza vigere pa tithie prasiddha che. ane te tithiomAM upavAsa karavA tene vaiSadheApavAsa kahyo che. athavA dha vaDe purUSanI puSTi thAya te paNa vaiSadha kahevAya. vaLI prAcIna sUrioe mAhAra, deha satkAra, brahmacarya ane vyApAranA bhedathI siddhAMtamAM te pASadha cAra prakAranA kahyo che. vaLI te pASaSa deza ane sarva ema pratyeka e prakAranA che. temAM nirdiSTa vastunA tyAga te deza pASadha ane sarva AhAranA tyAga te sarva pASaSa kahevAya. temaja zarIra satkAra pASadha paNa deza ane sarva ema be prakAre che. dezamAM snAna, uddattana, vaka (caMdana) vilepanAkrikamAMthI nirdiSTa vastuno tyAga ane saOmAM sa vastunA tyAga hAya che. tevIja rIte brahmacarya pASadha deza ane sarva ema e prakAranA che. divasanA Adi bhAgathI mAtra divasanuM brahmacarya pALavu te deza haiSadha ane ahArAtra brahmavrata sevavu te sarva pASadha jANavA. vaLI daLavu, khAMDavu, rAMdhavuM ane li pavu vigere azubha ane zubha ema e prakAranA vyApAra kahyA che. temAMthI deza vaiSadhamAM azubhanA tyAga. ane samAM banne vyApAranA tyAga kahyo che. vaLI pASadha vratadhArIne paNu apratiSiddha evA zubha vyApAre| anumata che. temaja pASadhamAM rahelA sa prANIoe avazya sAmAyika karavuM ane munionA sahavAsamAM rahevuM. vaLI prayatnapUrvaka vaiSadhamAM aticAra vajavA joIe. te aticAra pAMca prakAranA kahyA che. apratilekhita, duprative khita, apramAta, ane duSTamAta evI zayyA lakAdika sarva vastuonu levu tathA mukavu, temaja pUrvokta doSayukta sthaDi bhUmimAM vidhirahita mUtrAccArAdi karavAthI pASaSavrata barAbara nahIM pALavAthI e pAMca aticArA lAge che. e pramANe upadeza
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ (394) mIsRpAnAtha caritra. sAMbhaLI te sarva zreSThI putrae bAra prakAranAM zrAvaka vrata lIdhAM. pachI vAnare kevalI bhagavAnanI samakSa darzana sahita anazanavata vidhipUrvaka grahaNa karyuM. bAda kevalI bhagavAna hamezAM tenI pAse rahI upadeza Ape che. atre paNa vAnaranI upara pupopacArAdika race che. ane teoe kahyuM ke, hArA puya mATe janabiMbanI pratiSThA ane pustakAdikamAM keTI dravya ame vAparIzuM. vAnara paNa tene svIkAra karI sAtamA divase maraNa pAmI aSTama kapamAM atimahartika deva thaye. | sarva zreSTha putra vidhi pramANe zrAvaka dharma pALe che ane parva _ tithiomAM cAra prakAranA paSadhavata grahaNa prathamaaticAra karavAmAM teo bahu upayogI rahe che. eka divasa paSadha laI laharacaMda nidrAne lIdhe pramAda vaza thaI gaye, ane bahu utAvaLathI paDIlehaNa karyA vinA saMthArAnAM vastra levA gayo ke, tarataja ugra viSavALA sarSe tenI hatheLImAM daMza karyo. jethI te tatkAla prANamukta thaI gaye, ane nAgAkamAM utpanna thaye. tyAMthI nIkaLI a5 samayamAM mahA videhamAM utpanna thaI. tyAM dIkSAvrata pALI karmabaMdhanane tyAga karI thoDA ja samayamAM mokSasukha pAmaze. te zreSThIne bIjo putra zalabha vaNika eka divasa piSadhamAM beThA hatA. paraMtu te bahu nipura ane pradvitIya aticAra. mAdI hatuM, tethI duSpati lekhIta (jema tema paDilehaNa) karI zakhyA upara besavA gaye ke, tarataja tenA pagamAM sarpa samAna viSavALA mahATA vi. chIe daMza karyo. jethI atyaMta vedanAne lIdhe kALa karI te bhavana pati deva thayA. trIjo putra durlabha pi laI adharAtrInA samaye atyaMta tarata ja nAgalokamAM karyo
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaizramaNaputronIkayA. (395) * zarIra ciMtAthI pIDAvA lAgyA ane bahu trIneaticAra. utAvaLane lIdhe pramArjana karyA vinA stha limAM pezAba karatA hatA, tevAmAM tenA li'ga (zudgha iMdriya) upara bhaphADIe IMza mAryo. jethI tarataja prANanA tyAga karI jyotiSika devAmAM te utpanna thayA. temaja pASadhavratadhArI evA zeThanA ceAtheA putra madana zreNI maMda jaTharAgni hAvAthI uttara vedanAthI bahu pIceAtheaticAra. DAvA lAgyA, ane asahya vedanAthI duSpra mArchata sthaMDila bhUmimAM ThallA karavA beThA, tevAmAM guDhDhAe mhATA sarpa karaDyo. tenI tIvra pIDAthI ekadama te marI gayA ane vyaMtara jAtimAM utpanna thayA. temaja pAMcamA putra megha vaNike pAMcamA aticAranu sevana karyuM .jemake-pASadhatrata karI rAtrIe vicAra karavA lAgyA ke, dALa, bhAta, zAka ane pakavAnnAdika bahu suMdara rasAi karAvI savAre jamIza. ema vicAra karatA hatA, teTalAmAM navIna megha maMDalamAMthI akasmAt tenI upara vIjaLI paDI. jethI maraNa pAmI nAgakumArAmAM te utpanna thayA ane tyAMthI nIkaLI trIje bhave meAkSasukha pAmaze. ema jANI, he bhavya janA! tame hammezAM kala'karahita vrata dhAraNa karI. anyathA tamhAre cirakAla sasAramAM bhramaNa karavu paDaze. temaja zuddha pariNAmavaDe vatAnu pAlana karavAthI uttama phUla prApta thAya che. ane tenA bhaMga karavAthI mahu aniSTa kula prApta thAya che. mATe vrata lIdhA pachI tenA bhaMga karavA nahIM, kAraNa ke vrata grahaNa karI tenA bhaMga karavA te karatAM prathamathI ja levuM nahIM te bahu uttama gaNAya. temaja agnimAM praveza karavA tathA vizuddha karma vaDe maraNu thavu te paNa vrata bhaMga karavA * pAMcamAati cAra.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ (39) zrIsupAzvanAthacaritra ' karatAM zreSTha gaNAya che. vaLI zIlathI bhraSTa thayelA prANInA jIvananI mAphaka grahaNa karelA vratane bhaMga paNa anucita che. hAlatAM cAlatAM temaja keIpaNa kAryakaratAM mana, vacana ane kAyAthI hamezAM upayoga zUnya thavuM nahIM. vaLI jema jema vrata saMbaMdhI pariNAmanI vRddhi thAya, aticAre na lAge temaja vitinI vizuddhi thAya tevI rIte upaga rAkhave. vaLI jeo vizeSa vrata pALavAmAM niraM. tara ughukta rahe che tevA sAdhu mahAtmAone dhanya che. kAraNake, teo deha tyAga kare che. paraMtu jIvana paryaMta kiMcit mAtra paNa pApAcaraNa karatA nathI. temaja zarIra saMbaMdhI sarva alaMkAra jemaNe tyAga karyo che. viSayathI virakta thayelA, samagra sAvadya vyApArathI vimukha thayelA ane tapa saMyamamAM tatpara evA munIM. dro vAMchArahita kALa nirgamana kare che. vaLI je purUSa caturaMga sahita paSadhavrata nirdoSapaNe pALe che te alpa samayamAM gADha karmarUpI tRNa rAzIne bALI nAkhe che. temaja puNayazALI evA bhavya purUSe du:khanA sAgararUpI gRha vyApArano tyAga karI pavitra tithiomAM aticAra rahita samagra dezane haranAra tathA du:khane vAranAra evA piSadhavratanuM pAlana kare che. iti pauSadhavratAticAravipAke vaizramaNaputrANAM kathAnakaM samAptama / / tatsamAptau zrImallakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapagacchAdhirAjazAstra vizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImadabuddhisA. garamUriziSyaprasiddhavaktetilabdhakhyAtivyAkhyAnako vidajainAcAryazrImadUajitasAgarasUrikRtagurjarabhASAnuvAde prabhudezanAprabandhe sadRSTAntA'ticAravyAkhyopetaM tRtIyazikSA vrataM smaaptm||
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAntimatInI kathA. (397) zAntimatInI kathA. atithisa vibhAgavrata. bhAga. dAnavIrya rAjAe prazna karyA, he bhaktavatsala ! have ceAthA zikSAvratamAM atithi saMvibhAganuM svarUpa amane atithisavi kaheA. zrI supArzvaprabhu melyA, he rAjana ! je gRhasthapurUSa zraddhAvaDe vizuddha, nyAyathI upArjana kareluM ane nirdoSa evuM bhAjanAdvika peAtAne tyAM AvelA supAtra mAnaene arpaNa kare che, tema ja praphulla manavaDe romAMcita thai satpAtra sAdhuene zuddha dAna Ape che, te zAMtimatInI mAphaka sva leAkanI sukha saMpatti legave che. jemake--devatAonI snAna krIDAvaDe manAhara che. zAbhA jenI, suvarNa kamaLAnI zreNIone lIdhe rAjahu seAvaDe sevana karAceluM ane ni`la jala jemAM bharelu che evA mAna sareAvaranI samAna, suMdara krIDA karatA sanuSyAthI vibhUSita ane uttama prakA ranI prajA jemAM rahelI che evuM vilAsapura nAme nagara che. temAM uttamazA ( za ) sromAM ( zastromAM ) karyo che zrama jemaNe evA paMDita samAna ane virarUpI aMdhakArane haraNa karavAmAM sUrya samAna zra nAme temAM rAjA che. vaLI sa dharmakArya mAM tatpara temaja mana, vacana ane kAyAvaDe patibhaktimAM dRDha zraddhAvALI vilAsavatI nAme tenI strI che. temaja te nagaramAM dharmarUpI che samRddhi jenI tathA vizeSa sadAcAramAM hammezAM yatna karatA ane sarva guNNAnA AdhArabhUta eveA sAdhAra nAme prasiddha zreSThI rahe che. vizAla nitra vilAsavaDe ramaNIemAM cUDAmaNi samAna vimalA nAme tenI strI che. ane sukhanI kAtivaDe caMdramaDalane nisteja
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 398 ) zrIsupArzvanAcaritra. karatI zAMtimatI nAme temane eka putrI hatI. vaLI huM mAnu chuM ke-tinuM rUpa, satIenu zIla ane devAMganAonu sAMdarya grahaNa karIne vidhie hene nirmANa karI DhAya ? tema te dIpatI hatI. ceAgya ummare kulIna vara sAthe henuM lagna thayuM hatuM. chatAM paNa A khAlA mhArI upara atyaMta rAgiNI thai sAMsAramAM na paDe ema jANI viSayAnA tyAgavaDe tenA patie bAlyAvasthAmAM ja hainA tyAga karyAM hatA. eka divasa zAMtimatI kusumAkara udyAnamAM gai. tyAM AgaLa zItala chAyAmAM virAjamAna eka munIMdranAM abhayadevasUri. hene darzana thayAM. vaLI jemanI sevAmAM bahu munie joDAyA hatA, temaja upazama lakSmI dIpAvavAmAM svayaM buddha samAna, saiAbhAgya ratnanA mahAnidhi, guNaratneAnA mahAsAgara, mukhanI kAMtivaDe caMdrane nisteja karatA, aneka viSudhajanAne vaMdana karavA lAyaka, kalikAlanI chAyAthI dUra rahelA, ahu sukAmala khADulatAthI virAjIta, snigdhatAmAM zarada rUtunA caMdra samAna, vacana vinyAsamAM amRta samAna, kAmadeva nA vijetA, vaLI jemanAM netra kamala patrane anusaratAM hatAM ane jemanuM nAma abhayadevasUri hatu. temaja hammezAM udyotakArI apUrva sUrya hAyane zu ? tema teo dvIpatA hatA, vaLI sa MsAra janma saMtApane nivRtta karanAra, sthiratAmAM merU samAna, bahu viSNudha gaNu jemanA aMgamAM rahelA che ane sarvathA nirbhIya evA te sUrIdrane vadana karI temanI AgaLa dharma zravaNumAM sAvadhAna thaIne te nIce beThI. abhayadevasUrie yuti ane zrAvakadharma sakhazrI dha dezanA ApI. tyArakhAH zAMtimatIe gRhastha dharmanA svIkAra karyAM. temaja atithi savibhAgamAM vizeSa niyama sUri mahArAjanI pAse lIdheA. dAnavatamAM vizeSatAe tyenu
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAtimatInI kathA (39) lAya kheMcAyuM tethI teNIe niyama dhAryo ke munijanane dAna ApyA zivAya azana, pAna, khAdima, ane svAdima ema cAra prakArane AhAra mahAre levo nahIM. tyArabAda sUrimahArAjane vaMdana karI te pitAne ghera gaI ane pitAnA niyama pramANe hamezAM dharma pAlanamAM tatpara thaI. . anyadA potAnA snehI svajanane tyAM vivAha prasaMga Avyo. teonA bahu Agrahane lIdhe zAMtimatI ghanazraddhA teonI sAthe gaI. tyAM bhejanane samaya thaye eTale sarva leke taiyAra thaI jamavA besI gayA. zAMtimatIne paNa aMdara besADI hatI paraMtu te munienI vATa jaI beThI hatI teTalAmAM tyAM be munio AvyA. lekee bahu utAvaLathI kaMIka herAvIne temane vidAya karyA. pachI zAMtimatIne prathama phalAdika pIrasavAne prAraMbha karyo. zAMtimatI belI, hAre te vastu joIe nahIM. je vastu sAdhuone tame ApI hoya teja ane pIraso. hAre kaMI svAdiSTa vastunI jarUra nathI. ema teNIe nA pADI chatAM paNa teoe bahu Agraha karI dareka vastu pIrasI, paNa zAMtimatI jeTalI vastu sAdhuone ApI hatI teTalI ja vastu jamI. pachI te potAnA pitAne tyAM gaI. ane mArgamAM jatA sarva leko varNana karavA lAgyA ke, ahA! zAMtImatInI dharma zraddhA kevI che! vaLI jeNInA caritranuM varNana karavA bahaspati paNa azakya che. tyArabAda virahI strI janene azAMtikAraka vaSarUtu AvI. - tIvra garjanA sAthe sAta divasa sudhI eTale varSAkAla badhe varasAda paDaye ke, pANI levA paNa | koI munie zAMtimatIne tyAM AvI zakyA nahIM. jethI te paNa hamezAM upavAsa kare che. tethI pitAnI putrIne
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ (400 ) zrIsupArzvanAtha caritra. khaDuM kSudhAkrAMta joI tenAM mAtApitAe kahyuM ke, he putrI ! tuM mahu du:khI thAya che mATe pAraNu kara. zAMtimatI khAlI, he tAta! gurU samakSa mhe pAteja atithi saMvibhAganuM vrata lIdhu che. te have mhAre dAna ApyA vinA kevI rIte bhAjana karavuM ? vaLI je bhAjana karU tA mhArA niyamanA bhaMga thAya che. mATe he tAta ! sa thA vRSTi aMdha thaze ane jyAre munione huM dAna ApIza tyAreja huM jamIza. ema sAMbhaLI tenA pitA khelyA, evA niyamanI tyAre jarUranathI. varasAda paDe che teApaNu huM upAzraye jai muniyAne melAvI lAvuM chuM. zAMtimatI khAlI, huM tAta ! tamhAre tyAM javAnuM kAraNa nathI. kAraNuE khAlaka ke mAMdA zivAya muniyA prAye varasAdamAM bhikSA mATe nIkaLatA nathI. ane te muniemAM khAlaka ke mAMdA kAi che nahIM, temaja sarva munie savadhArI ane tapazcaryAmAM bahu utsAhI che. utsAhI che. hai pitAjI ! vaLI saMkaTa samayamAM niyama pALavAthI khIra ane bhIrUM janAnI kaseATI thAya che. temaja sukha avasthAmAM te sa leAkeA abhigraha pALI zake che, huM tAta ! AmAM mhane du:kha zuM che ? puNya vinA tapazcaryAnA samaya paNa dula bha che. jIvita ane dhana Ane priya nathI hAtu ? para Mtu sajjana purUSA samaya upara te bannene paNa tRNa samAna gaNe che. mATe he tAta ! yeAgya avasare mhArUM maraNa thaze tApaNu tamhAre mahAtsava samAna jANavuM. kAraNake kAipaNa samaye maraNa tA - nizcaya cheja, kahyuM che ke-- adya vAbdazatAnte vA, mRtyurvai prANinAM dhruvam / gRhIta iva kezeSu, mRtyunA dharmamAcaret // a. Aje athavA seA varSe paNa prANI mAtranuM maraNa avazya thavAnuM che, mATe mRtyu e kezane pakaDelA manuSyanI mAphaka dharmanuM ArAdhana karavuM. " vaLI he tAta ! ApanA prasAdathIya mahu
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmIzrAvikAnIkathA. (401 ) divasa mahuM munione dAna ApyuM che. vizuddha zIlavata paNa pALyuM che. temaja muktAvalI vigere tapazcaryA paNa karI che. nirmala bhAvanAo paNa bhAvI che, sAdharmika vAtsalya paNa cukI nathI. ane yathAzakti tIrthaMkaranI pUjA paNa karI che. mATe he tAta ! paraleka mArgamAM anukula puNyarUpI bhAtAne saMgraha karI have huM marIza. tethI zuM aniSTa che ? e saMbaMdhI tahAre kaMIpaNa khedakarA nahIM. ema kahI tarataja samasta prANIo sAthe kSamApanA karI anazana vrata laI, samAdhipUrvaka maraNa karI mAheMdra lekamAM maharti devAmAM te utpanna thaI. tyAMthI nIkaLI trIje bhave te mokSa sukha pAmaze. iti caturthazikSAvrate'tithisaMvibhAge zAMtimatIkathAsamAtA // lakSmIzrAvikAnI kathA. prathama sacittanikSepaNAticAra. dAnavirya rAjA bolyA, hesarvajJa bhagavana!have cethA zikSA tratamAM atithisaMvibhAganI aMdara prathama aticAranuM svarUpadaSTAMta sahita amane kahe. zrI supArzvaprabhu bolyA, he rAjana!je purUSa ane tithi saMvibhAgane niyama laIne duSTa cittavaDe edanAdika padArtha sacitta vastumAM mUke che te lakSmInI mAphaka kapaTa bhAvanuM phala pAme che. jemakesarva saMpattionuM saMketa sthAna evuM pRthvIsthAna nAme ( vizAla nagara che. temAM balasAra nAme rAjA lakSmIkAMtarAjya kare che. dhanaMjaya nAme temAM zreNI rahe che. sAkSAt viSNu patnInI mAphaka ati
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) supArzvanAthacatri AnaMdakArI lakSmI nAme tenI strI che. te banne strI purUSa paraspara premathI AnaMdamAM divase vyatIta karatAM hatAM, paraMtu saMtAnanuM sukha nahIM hovAthI lakSmInuM hRdaya bahuja asaMtuSTa rahetuM hatuM. vaLI prajA saMbaMdhI ghaNA upAya te karI cukI. keI paNa deva, yakSa, ke vyaMtara, e nahIM hoya ke, jenI ISTa mAnatA teNIe nahIM karI . tema chatAM hene putra thaye nahI. bAda ghaNuM dravya khara cIne aneka naimittike pAse bahu upAya karAvyA, temaja jaDI buTIo paNa bAMdhI cukI, sapanAdika praga paNa karyA. tema chatAM paNa tene maratha pUrNa thaye nahIM. pachI eka divasa bahAra jatA lokone joI lakSamIe eka zrAvikAne pUchayuM ke, A leke kayAM jAya che? zrAvikA belI, nagaranI bahAra ulAnamAM divya jJAnI muni padhAryA che, mATe temane vaMdana karavA A sarva loko jAya che. lakSmI belI, he sakhI! hAre putranI bahu vAMchA che mATe je hane paNa te saMbaMdhI kaMI upAya batAve te huM paNa tyAM AvuM. zrAvikA belI, he sakhI! AvI sakAma buddhithI munie pAse javuM agya che. mAtra temanI bhaktithI ja dareka manetha siddha thAya che. te sAMbhaLI lakSmI paNa rathamAM besI te zrAvikAnI sAthe udyAnamAM gaI. zrAvinA kahyA pramANe sUrane vaMdana karI te bhUmi upara beThI. zrAvikA paNa tenI pAsamAM beThI. sabhA cIkAra bharAI hatI. jJAnIe lamIne uddezI samyakatvAdi zrAvaka dharmane upa deza Age. pachI lakamIe atithi jJAnImahAtmAne saMvibhAgane pratrana karyo, eTale sUrie upadeza, vizeSa prakAre atithi vratanI vyAkhyA ApI ke, je guhasthanA ghera uttama bhejananA samaye akRta ane akArita evA zuddha piMDAdikanI je
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmIzrAvikAnIkSA. (803) bhikSA grahaNa kare che te atithi tenA kalyANane mATe thAya che. vaLI vizeSa zraddhA pUrvaka je gRhastha nyAyathI meLavelu peAtAnu dravya, mAnasika zuddha bhAvanAvaDe atithine Ape che, teNe A pramANe bhAvanA karavI ke, A jagamAM huM dhanyavAdane lAyaka chuM. kAraNu ke jenA tyAM A samaye AvA mahAtmA padhAryA. vaLI zuddha bhAva vaDe A munine zuddha dAna ApavAthI janma ane jarA rUpI jalavaDe vyAkula, kadAgraharUpI madharAdika jaMtu vaDe bhayaMkara, aneka duHkharUpI mhoTA taraMgAthI vyApta, evA anAdi apAra A sasAra sAgarane huM tarI gayA. temaja brAhmaNa, kSatriya, vaizya, ane zudro potapotAnI aniti vRtti vaDe upArjana karelA, je dravyanA satpAtramAM niyeAga kare che te dravyanyAyeApAta jANavuM, ema jJAnIpurUSA kahe che. vaLI teja dravya akSaya jANavu, ke je supAtrAne dAna ApavAmAM Ave che. vaLI te pariNAme suMdara ane ana Mta phaLadAyaka thAya che. temaja je eSaNIya ane prAsuka hoya teja atithine dAna ApavA lAyaka kahyuM che, jevI rIte vizuddha bhAvanA vaDe A atithi savibhAga vrata grahaNa karyuM" hAya tevI rIteja niraticArapaNe pALavu. vaLI tenA sacitta dravya nikSepaNa ane sacitta dravya vidhAna, temaja kAlAtikramaNa, para byapadeza ane pradveSa ema pAMca prakAranA aticAra che. temAM sacitta dravyAmAM je zuddha anna nAkhavuM (upara mukavu)te sacitta dravya nikSepaNa nAme pahelA aticAra kahevAya. vaLI je sacitta dravyathI zuddha dvavyane DhAMkavu te sacitta vidhAna nAme banne aticAra jANavA. temaja sAdhunA Agama kAlanuM udUdhana karI, prathama je leAjana vidhi kare che te kAlAti krama nAme trIjo aticAra kahevAya. vaLI leAbhI zrAvaka peAtAnA dravyane paNa A pArakuM che, ema je munione kahe che te paradravya vyapadeza ati *
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) zrIsupA nAcaritra. cAra kahevAya. vaLI je munine joi kApa kare temaja irSAne lIdhe krodha vaza thai dAna Ape che tene matsaradAna kahyuM che. A pramAbhenA aticAra rahita atithi saMvibhAga nAme vratane je pALe che te ubhaya lAkamAM bahu sukha bhAgave che. e pramANe dezanA sAMbhaLI samagra sabhA ubhI thai eTale lakSmIe atithisa vibhAganA abhigraha lIdhe. ane sUrine vinati karI ke, he bhagavAna ! kRpA karI ApanA munione bhikSA mATe hamezAM mhAre tyAM mAkalavA. ema kahI. te peAtAne ghera gai. ane putranI IcchAthI te dharma pAlana kare che, paraMtu dharma buddhithI karatI nathI. vaLI prAcIna karmane lIdhe tene putra thayA nahIM tethI tenI dAnanI pratijJA zithila paDI gai. chatAM paNa laiAkika vRtti vaDe hummezAM muni Ane kaMika dAna Ape che. anyathA kAMika mahAtsavanA prasaMge lakSmIe bahu prakAranI rasAi karAvI ane sarva samadhIone jamavA mATe peAtAne tyAM khelAvyA. tevAmAM tyAM munione AvatA joi lakSmIe mudgapiDikA (maganI DhagalI) upara dALa, bhAtanAM vAsaNa mUkI dIdhAM, ane temanI upara pakavAnanAM vAsaNa gAThavI dIdhAM. teTalAmAM munie tyAM AvyA ane dharmalAbha ApI ubhA rahyA. lakSmIe ubhI thaine vaMdana karyuM ane vhArAvA mATe DhALa, bhAta lai AvI, eTale munie khelyA, A AhAra ama ne kalpe nahIM, kAraNa ke sacita vastu upara A raseAI mukelI che. lakSmI leAkAne saMbhaLAvavA mATe peAtAne nidmavA lAgI ke, hA hA ! huM nirbhAgINI chuM. kAraNake, munie padhAryA chatAM temane kalpe tevuM prANuka ane eSaNIya kai paNa mhe' rAkhyuM nahIM. have mhAre temanI bhakita kevI rIte karavI ? vaLI krodha karI peAtAnI lakSmInAkapaTa bhAva.
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmIzrAvikAnokapA. (45) dAsIne kahevA lAgI ke, are ! huM bahu kharAba karyuM. re bhAgyahIna ! sacitta vastune saMghaTTa karavAthI sarva pakavAnnAdika uttama padArtho paNa te dUSita karyA. ema kahI pachI nIrasa sAdhAraNa vastu laI vahorAvA mATe nIkaLI ane manamAM te bahuja khuzI thaI che, paNa mukhethI kahe che ke, zuM karuM? A vastu ApatAM mahArahAtha cAlatA nathI. ! tevAmAM muninI bhakatadevIe tenI zikSA mATe pAtramAM praveza karI tene hAtha bhejana sahita aTakAvI dIdhA. ane te bolI ke, re duSTa mAyAvini!re anAjIrekaTa karanArI! cAritranidhi evA munione paNa tuM A pramANe chetare che? e pramANe devI e bahu niMdA karIne lakSamIne kahyuM ke, sakhI ! huM tane haNatI nathI kAraNa ke, jIvadayA eja mukhya dharma che. ema kahI devI adaSTa thaI gaI. tyArabAda svajanee lakSamIne bahu dhikkAra Ape. pachI alpa samayamAM te devIe stabdha karI hatI tethI te lakSamI zrAvikA paryAlacanA karyA vinA maraNa pAmI, ane praNaparNikA nAme jaMbhaka nimAM utpanna thaI thaI. tyAMthI nIkaLI saMsAra bhramaNa karI bodhi jJAna pAmI mekSa sukha pAmaze. mATe he bhavya prANuo ! A pramANe samajI aticAra rahita vrata pALavAmAM tame udyamAna thAo, nahIM te A lokamAM paNa bahu ghora du:kha bhegavavAM paDaze. ityatithisaMvibhAge prathamAticAradRSTAntaH / /
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) zrI supArzvanAthacaritra. vijayAzeThANInI kathA.. dvitIya sacittapidhAnAticAra. dAnavIrya rAjA be, he jagatpAlaka! have atithisaMhi bhAgamAM dvitIya aticAranuM svarUpa kahA. zrI supArzvaprabhu belyA, he bhUmipAla! je manuSya atithisaMvibhAgane niyama laI dAna ApavA lAyaka vastune sacitta vastuthI DhAMkI de che te vijaya zeThANInI mAphaka gADha karma bAMdhe che. zreSTha kSamAdhara (parvate-kSamAvata purUSa) vaDe saMyukata, bahu ( rUpavaMta aneka vidyAdharo vaDe mane hara evo vijayAdaSTAMta. vaitADhaya parvata che jene viSe, athavA aneka paMDita vaDe manahara, ane seMkaDe deza vaDe saMkIrNa evA bharatakSetra samAna vizAla, dilapura nAme nagara che. temAM yAcake ne kalpavRkSa samAna, pArtha nAme rAjA che. temaja suyaza nAme samyagadaSTi nagarazeTha che. vaLI kAma bhavananI vijaya patAkA samAna, jainadharmamAM pramAdI ane kumatamAM Asakta evI vijayA nAme tenI strI che. have suyaza zreNI varSAkAlamAM udyAnamAM rahelA, vizuddhajJAnI ane kSamAnA sAgara samAna evA potAnA gurU zrImAna zAMtisAgarasUrinAM darzana karavA mATe gaye. vaMdana karI dharmadezanA sAMbhaLavA beThe. dezanA samApta thaI eTale punaH vaMdana karI potAne ghera AvyA. e pramANe suyaza zreNI hamezAM sUrIzvaranI dezanAmAM ja ane tethI bahu saMtuSTa thaI eka divasa vijayAne pitAnI strIne kahevA lAgyuM ke, tuM sUrIpratibaMdha. zvaranI pAse cAla. temanAM darzana karI dharma zravaNu kara. jethI tyAre manuSya janma sala
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajyArazeThANInIsthA. (407) thAya. vijyA belI, je teo sacitta ane anaMtakAyanA niyama mahane ne Ape te huM tyAM AvuM. zreNI be, teo keIne paNa balAtkAre niyame ApatA nathI. mAtra dharmane upadeza kare che. ane bhavya prANuMo dharma sAMbhaLI je je niyamo mAge che, te te temanI cegyatA pramANe temane Ape che. e pramANe dharya ApI zreNI potAnI strIne gurU pAse laI gayA. te paNa vaMdana karI gurUnI AgaLa dharma dezanA sAMbhaLavA mATe beThI. sUrie samyakatvAdi zrAvakanAM sarva vrata kahyAM, te sAMbhaLI vijyA belI, he prabho! kRpA karI Apa atithi saMvibhAgane niyama mahane Api. gurUe tenI AgaLa atithi saMvibhAganI savistara vyAkhyA kahI. temaja tenA aticAronuM svarUpa paNa batAvyuM. pachI atithivratane niyama tene Ape. vaLI gurUe kahyuM ke, paSadhavratanA pAraNe zrAvake sAdhuone je vastu na herAvI hoya te vastu pote avazya khAvI nahIM, kAraNa ke, tema karavAthI piSadhanI zuddhi thAya che. sarva AraMbhemAM pravRtta thayelA gRhasthAzramiee niraMtara atithi vibhAgamAM prayatna karavo joIe. ane upavAsanA pAraNe te avazya munione harAvavuM joIe temAM te kahevuM ja zuM? vaLI je manuSya hamezAM vizuddha bhAvathI sAdhuone suMdara bhejana herAve che teo sarvatra sadAkALa sukhI thAya che. jeonuM dhana niraMtara jInamaMdira, munie ane sAdharmika janomAM vaparAya che teone dhanyavAda ghaTe che. ane dhArmika kAryomAM jeonuM dhana vaparAtuM nathI teonuM dhana tRNAdinA ukaraDA samAna jANavuM. kAraNa ke, tevA dhananI adhika vRddhi thavAthI paNa zo lAbha? vaLI jeonuM AyuSya sadAkAla vizuddha bhakti vaDe satpAtrane dAna ApavAmAM vyatIta thAya che, teeja dhanyavAdane lAyaka che. AvI bhAvanAvaDe sabhyaprakAre sarvathA hadayane mala dUra karI niraMtara zrAvakoe vizuddha e zrAvakadharma
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ (408 ) zrIsupArzvanAthacaritra. ArAdhavA. mA pramANe upadeza sAMbhaLI saMvega parAyaNa thaI vijyA khAlI, he munivarya ! hammezAM bhikSA mATe mhAre tyAM e munie tamAre mokalavA. sUrie vartamAna ceAga, ema kahI vijyAne saMtuSTa karI. tyArabAda suyazazreSThI gurUnA caraNamAM paDI khelyA, he prabhu ! A strI bahu pramAdI che mATe mhATI kRpA karI A bhavasAgaramAMthI Apa enA udghAra karo. have ene 'sa`sAra sAgara taravAnA anya koi upAya nathI. ema kahI zreSThI peAtAnI strI sahita peAtAne ghera gaye. bhakti. tyA tyArabAda sUrie zreSThIne tyAM bhikSAnA samaye e munie meAkalyA. munione AvatA joi zreSThI vijayAnIdAna sahita viyA zeThANI bahu bhaktipUrvaka vaMdana karI zuddha zraddhApUrvaka cAra prakAranA AhAra temane vhArAvyA. te pramANe dararoja te bhakti karavA lAgI. zeTha paNa uma MgathI bahu dravya Ape che. bAda keTalAka divase vijyAne vicAra thayA ke, A pramANe karavAthI hAlamAM kharacA bahu vadhI paDyo che. ane mhe' paNa atithiAne bhAjana dAnanA niyama lIdheA che. mATe evA keAi upAya kar' ke, jethI banne kArya siddha thAya. ema nizcaya karI kapaTa jALathI dALa, bhAta, dhRtAhikanAM pAtrA upara bIjorU, cIbhaDAM vigere sacitta vastuo DhAMkI de che, jethI munione kaMi paNa padArtha kape nahIM tevI yukti teNIe gADhavI. pachI geAcarInA samaya thaye eTale sAdhue tene tyAM AvyA. prathamanI mAphka bahu bhakti batAvI vijyA vheArAvavA mATe ubhI thai. bhAta, dALa vigere ApavA AvI eTale munie mAlyA, enI upara sacitta padArtho mUkelA che mATe te AhAra mAre kalpe nahIM. tethI te amAza vAste lAvaze nahIM. vijyA eTalI, are ! mhane .
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ devaca drazrAvakanIkaLyA. (409 ) dhikkAra che ! A samagra rasAi taiyAra che te chatAM munione anupayogI thaI. kAi dAsIe ajANamAM mhArA abhAgyane lIdhe A avyavasthA karI. mahA khedanI vAta che ke, huM puNyahIna thai. ema bahu kheda karatI tene joi zeTha melyA, bIjI kaMika vhArAva. tyAra bAda vijyAe vAla, caNA vigere bhArAvIne namaskAra karI pAtAnA gherathI keTalAMka DagalAM pAchaLa cAlI munione vidAya karyo. tevIja rIte kadAcit munione AvatA joi sacitta sAthe acitta vastunuM saMghaTTana kare che. kadAcit pANInuM vAsaNu hAthamAM lai kahe che ke, are ! hAthamAM kAcuM pANI rahI gayuM che. vaLI kadAcit bhAta, dALa, ghI vigere maLatA agni upara mUke che. e pramANe tenAM AcaraNa joi sAdhuoe jANyu ke, A zeThANI bahu phUTa kapaTa vALI che. ene kaMipaNu dAna ApavAnI icchA nathI, para'tu zeThanA Agrahane lIdhe munie bhikSA mATe jAya che. ema karatAM eka divasa vijrayAne vAsita vamana thayuM. jenI gADha pIDAthI maraNa pAmI te praNapa ikA nAme vyaMtara devAmAM upanna thaI. tyAMthI nIkaLI keTalAka samaya bhava bhramaNa karaze. tyArabAda videha kSetramAM sayama-dIkSA prApta karI anukrame siddhi sukha paNa pAmaze. ityatithisaMvibhAge dvitIyA'ticA ravipAke vijayAdRSTAntaH // devacaMdrazrAvakanI kathA. tRtIyakAlAtikramaNAticAra. dAnaviya rAjA AhyA, hai dayAlu bhagavan ! have atithi savibhAgamAM trIjA aticAranuM svarUpa dRSTAMta sahita kaheA, zrI
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ (410 ) zrImupA nAthacaritra.. supArzva prabhu melyA, he bhUpAla ! jeNe dAnanA niyama karyo che, chatAM jenA hRdayamAM zaThatA rahelI che evA devacaMdra zrAvakanI mA je purUSa kAlanu ullaMghana karI dAna Ape che tenu kula tene prAsa thatu nathI. A bharatakSetramAM svastha buddhizAlI manuSyAthI vibhUSita lakSmI maMdira nAme nagara che. jenI aMdara devaca'draSTAMta., satpurUSonA caritrAnAM citrA jemAM citrelAM che evAM maMdire zeAbhI rahyAM che. vaLI te nagaramAM madadanmatta verIrUpI siMhAne damana karavAmAM pracaMDa zarabha samAna, ane cadra samAna ujvala evI kIrtirUpa gaMgAne vahuna karavAmAM himAlaya samAna vajrasAra nAme rAjA che. vaLI temAM devacaMdra nAme bahu dhanADhya vaNika rahe che. kRSNanI strI,samAna nira Mtara sevA parApaNu devazrI nAme tenI bhAryo che. vaLI devacaM zrAvaka svabhAvathI evA kRpaNu che ke, keAi pazu divasa kAine talabhAra paNa dAna ApatA nathI. paraMtu dharmAbhilASI hAvAthI bhara-cAvana avasthAmAM rahyo che chatAM krIDA vilAsa karatA nathI. anyadA caturgonI sUri mahArAja tyAM bahAra udyAnamAM padhAryA. te prasa Mge devacaM paNa udyAnapAsUrinuM Agamana. lakA pAse ugharANI mATe tyAM gayA. tevAmAM udyAnapAlakA paNa sUrIzvaranA caraNakamalamAM vyAkhyAna sAMbhaLavA beThA hatA. te joi devacaMdra paNa surine vaMdana karI vinayapUrvaka matimehane nimU la karanAra dAna, tapa, zIla ane bhAvanAmaya dharma sAMbhaLavA beThA. jemake-dAna, zIla, tapa ane jJAnanArUpa cAra prakAranA dharma dhIra purUSAe kahyo che. vaLI tamAM zIla, tapa ane bhAvanArUpa traNa prakAranA dharma sAdhavAmAM azakta evA gRhasthAne dAna dharma jaya ApanAra thAya che. samagra
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ devacaMdrazrAvakanIkathA. (411) AraMbhethI temaja karavuM ane kAvavAthI nivRtta thayelA muniene gRhastha purUSoe dharma nimitte avazya dAna ApavuM. kahyuM che ke-je purUSa vidyamAna, bAhA ane anitya evuM paNa dAna satpAtrane nathI ApI zakato, te bicAre tuccha" durdhara evA zIlane kevI rIte dhAraNa kare? kAraNake, dAna ApavA lAyaka vastu, dAna ApavAnI zakti ane satpAtrane samAgama e sarva sAmagrI pUrvanA puvaDe ke bhAgyazAlI purUSane ja prApta thAya che. vaLI keTalAka prANuo pitAnuM jIvita paNa saMdehasthAnamAM mUkI samudramArge cAle che ane dvIpAMtara jAya che. chatAM koDi mAtra paNa prApta karatA nathI. temaja keTalAka loko prAcIna puNyAge mahA kaSTa dhana meLave che paraMtu teo svAbhAvika paNutAne lIdhe te dhanamAMthI kiMcita mAtra paNa sanmAge vAparI zakatA nathI. ane prANAtamAM paNa teone dAna rUcI thatI nathI. vaLI kahyuM che ke-dAnI janenI hastaparaMparAmAM parivartana karavAnA khethI zAMta thayelI saMpattio, kRpaNa janenA gharanI aMdara AvI svastha avasthAmAM nidrita thayelI hoya tema jaNAya che. temaja AdarapUrvaka vRddhi pamADelI, ane niraMtara bahu prayatna vaDe rakSaNa karelI, kRpaNa purUSonI dhana saMpatti, kumArInI mAphaka parapagI che. vaLI keTalAkane dhana saMpatti paNa prApta thAya che ane dAna zakita paNa hoya che. chatAM paNa satpAtrane samAgama durlabha thAya che. kAraNake sarva AraMbhathI nivRtta thayelA, nirmala citavALA, pavitra evA cAritranA pAlana karanAra ane niSkAraNa dayA rasIthI vyAta evA supAtrane saMyoga A jagatamAM kavacita ja maLI zake che. mATe have adhika zuM kahevuM ? je saMsAra sAgara taravAnI IcchA hoya te dhanavAn purUSee pitAnI lakSmIne sadupayega sUtra vidhi pramANe supAtramAM karI le. kAraNake
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ (412) zrI supArzvanAthacaritra paTutarapavanavazA-kulitakuvalayadalataralAni / jIvitayauvanayuvati-janadhanalavalAbhasukhAni // - atha-" jIvita, daivana, suMdara yuvatijana, ane leza mAtra dhana lAbhanA sukhane pracaMDa vananA vegathI kaMpAyamAna kamalA patranI mAphaka caMcala jANavAM. " A pramANe dharmadezanA sAMbhaLI devacaMdra zreSThIe atithidAnane niyama lIdho ane potAne tyAM bhikSA mATe munione vinati karI pitAne ghera AvyuM. pachI ucita samaye munio bhikSA mATe AvyA. devaca bhAvapUrvaka pakavAnnAdika vaharAvyuM. teoe paNa yathocita vizuddha e AhAra lIdhe. pachI devacaMdra be, Aje Apa padhAryA tethI hArUM ghara pavitra thayuM. ane Aje A bhakta pAnAdika rasoI paNa saphala thaI. kAraNake, gurU bhejanathI avaziSTa anna Aje huM jamIza. ema bhAvanA bhAvatA devacaMdra munionI pAchaLa keTalAMka DagalAM cAlI potAne ghera pAcho AvI zeSa annathI bhajana karI bahu saMtuSTa thaye. munio paNa bhikSA laI gurU pAse gayA ane sarva vRttAMta nivedana karyuM. bhikSA tarapha daSTi karI gurU belyA, he munio ! have hamezAM tahAre devacaMdranA tyAM javuM. jethI ene ziSya pratye gurU kRpaNutAno apavAda dUra thAya. ane nirja vacana, rA paNa thAya. tyArabAda munie gocarI mATe hamezAM tene tyAM javA lAgyA. vaLI svabhAvathI ja tenI strI bahu udAra cittanI hatI tethI te ghebara, lADu, peMDA, baraphI ane sAkara vigere bahu padArtho prati divasa baherAvatI hatI. e pramANe strInI udAratA joI devacaMdra kRpaNa. tAne lIdhe pitAnI strIne kahyuM ke, have munione huM pote ja
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ devacaMdrAvakanIkathA. (413 ) dAna ApIza, kAraNake A viSayanA niyama mhe' lIdhelA che. ema kahI bIje divase pAte upAzraye jai munione peAtAne tyAM elAvI lAvyeA. pachI gheADuM ghI ( aradhI paLI ) bhArAvI vaMdana karIne temane vidAya karyo. muni paNa bIje sthaLethI zikSA laI gura pAse gayA. sUrIzvare munione pUchyuM, Aje devacaMdrane tyAMthI zu maLyu' ? munioe ghI matAnyu. gurU kRpaNatAnuM phaLa. bAlyA, have tenA tyAM nima traNa vinA tamhAre javuM nahIM. vaLI bIje divase bhAjana samaya vyatIta thayA bAda devacaMdra muniene khelAvavA mATe gayA. tyAre gurUe kahyu ke, muniee AhAra karyAM. AhAra lIdhA pachI have gAcarI zA kAmanI' ! zaTha buddhithI devacaMdra bahu kheda karavA lAgyA. krIthI sUri khelyA, bhadra ! have kheda karIza nahIM. Aje kAraNane lIdhe munie tyAre tyAM AvI zakayA nathI. tyArabAda devacaMdra potAne ghera jai jamIne suI gayA. paraMtu bahu jamavAthI visUcikA thai gai. jethI maraNa pAmI bhUta cenimAM te utpanna thayA ane krame mekSa sukha paNa pAmaze, mATe bhavya prANIoe buddhipUrvaka vratamAM aticAra sevavA nahIM. kAraNake aticAra *sevavAthI anukrame vrata bhaMganA prasaMga paNa AvI jAya che. ityatithisaMvibhAgavate tRtIyAticAradRSTAntaH || -X((c)(c)(c)***X(r)(r)(r)
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ (414) zrIsupArzvanAthacaritra. sthaviAnI thA. caturthAM parabyapadezAticAra. dAnavIrya rAjAe prazna karyo ke, he bhagavan ! have atithi sa'vibhAga vratamAM cAthA aticAranuM lakSaNa daSTAMta sahita kRpA karI Apa amane kaheA. zrI supArzva prabhu AlyA, he rAjana ! je purUSo atithi dAnano niyama laIne satpAtra peAtAnA ghera Ave te paNa peAtAnA dravyane pAraku che ema kapaTathI kahe che te eka sthavirA ( vRddha strI ) nI mAphaka du:khI thAya che. bahu vizAla ane uMcI havelIonA zikharAvarDa sUryaMnA rathanA gheADAonI gatine aTakAvatu vizvavirAdaSTAMta. pura nAme gaDhikhyAta nagara che. vaLI jenI aMdara kulIna jane vase che evuM te nagara zaMkaranA hAsya tathA caMdrane nisteja karatAM evAM jInamaMdirezanAM zikharAnI zeAbhAvarDa-munivAsa rahita evI svarga purIne paNa hase che. vaLI padma samAna ( padmarUpI ) che mukha jemanAM, vizAla paceAdhara eTale stana maMDala ( jalane) dhAraNa karanAra ane praphulla kumuda samAna ( kumudarUpI ) che netra jemanAM, evI strIe ane sAvarAvaDe aMdara ane bahArathI je nagarInI sauMdarya tA prasarI rahI che. temaja aneka rAjAonA cUDAmaNienI kAMti vaDe jenA caraNa raMgAi gayA che. evA samayasiMhu nAme rAjA te nagaramAM rAjya kare che. caMdralekhA nAme tenI bhAkhe che. vaLI teja nagaramAM bahu du:kharUpI dAvAnalathI dugdha thaelI eka sthavirA ( vaddhA ) rahe che. te hammezAM dhanavAnAne tyAM kAmakAja karatI ane peAtAnu' gujarAna calAvatI divaseA vyatIta karatI hatI.
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ spavirAnIkaLyA. (45) anyadA mahAjJAnI malayacaMdra sUri tyAM padhAryA. leke bahu utsAha pUrvaka temane vaMdana karavA gayA. malayacaMdra- vRddhA paNa bhakti bhAvathI AkarSAIne tyAM sari- jaI vaMdana karI munIMdranI AgaLa leka sAthe dharma dezanA sAMbhaLavA beThI. sUrie prathamaja samyakatvanI vyAkhyA karIne kahyuM ke, dustara ane duraMta evA samudranI madhyamAM DubatA prANIne jema nAva zaraNa thAya che. tevI rIte du:kha vaDe taravA lAyaka ane saha evA dubarI jalathI gaMbhIra bharelA saMsAra sAgaramAM jIvAtmAne samyakatva prANija zaraNa thAya che. vaLI jema dukALamAM kSudhAtura kaI paNa prANIne akasmAta puya balathI paramAtta prApta thAya tevI rIte dukhama kAlamAM bahu pramAdI ane du:khI evA jIne samyakatva amRta samAna thAya che. jema caMcaLa taraMgothI uchaLatI, parvatamAMthI nIce utaratI ane mahA vegane dhAraNa karatI nadInA pravAhamAM taNAte maDadAla prANI taTa upara rahelA vRkSanuM avalaMbana pAme che, tema rAgarUpI mahAgirimAMthI nIkaLatI nadInA pravAhamAM pIDAtA koI paNa puNyazALI jIva samyakatvarUpI tarUvaranuM AlaMbana meLave che. vaLI jema hAdika dhAtuemAM suvarNa, tRNa jAtimAM dhAnya, samRddhimAM ratna ane ratnamAM ciMtAmaNi ratna zreSTha gaNAya che, tema dharmonI aMdara jaina dharma uttama che. jema vanamAM naMdanavana, vRkSomAM kalpavRkSa, purU mA cakravatI ane munIomAM jIne bhagavAna zreSTha che, tema sarva dharmomAM vItarAga praNIta dharma prazaMsanIya che. vaLI jema nAgomAM nAja, nakSatra ane tArAomAM caMdra, asuramAM asuraMda, devAmAM deveMdra, naremAM nareMdra ane mRga jAtimAM mRgeMdra zreSTha che. temaja sarva dharmamAM jaina dharma zreSTha che. vaLI te dharma
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ (416 ) zrIsupA nAyastri. yati ane grahI ema be prakAranA che. temAM yati dharmanA daza bheda che. ane zrAvaka dhama mAra prakAranA che. anukrame banne meAkSa sukha ApanAra thAya che. e pramANe dhama dezanA sAMbhaLI sUra pAse keTalAke yatidharma svIkAryo, ane keTalAka janAe zrAvaka dhama lIdheA, vaLI vizeSamAM sthavirAe atithidAnanA niyama lIdheA. tyArabAda vRddhA vaMdana karI peAtAne ghera gai. bhAjana samaye rasAI taiyAra karI munionI vATa joI kapaTavRtti. beThI hatI, tevAmAM tyAM munie padhAryA. vRddhAe premapUrvaka azanArdika mAhAra vhArAvI temane vidAya karyo. anyadA kAika dhanavatane tyAM mahAtsava cAlatA hatA, jethI te vRddhA tene tyAM kAmakAja karavA jatI hatI. tethI ne kamAdanA cAkhA, dudha, ghI vigere uttama sAmagrI maLI hatI. te sarva peAtAne tyAM lAvIne teNIe dudhapAka banAvyA. tevAmAM tene tyAM mAsakSamaNunA pAraNAnA samaye eka mahA tapasvI AvyA. vRddhAe paNa kaiMka vAla, zAka vigere sAdhAraNa vastuo vhArAvIne kapaTabhAvathI kahyuM ke, he munIMdra ! huM zuM karU? A dudhapAka pArakA che, nahIM teA huM tamane vhArAvata! mhArAM abhAgiNInAM tevAM puNya kayAMthI hAya ke, muni pAraNe mhAre ghera paramAnna hoya ! paraMtu mA bhAtanuM pANI prAsuka che, mATe jo Apane khape te grahaNa karo. kAraNa ke, te mhArU' che. munie paNa avasara jANI te osAmaNa vhA pachI muni tyAMthI saMtuSTa thaI cAlyA gayA. tyArabAda vRddhA paNu samagra dudhapAka kaMThe sudhI jamI gaI, ane rAtrInA chellA bhAgamAM samyakatva sahita tenuM tene vamana thayuM, jethI tatkAla marI gaI
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdavaNikanIkathA. (417) ane madhyama guNayukta marIne manuSya jAtimAM utapanna thaI. pazcAt anukrame karma varIne nimUla karI siddhi sukha pAmaze. ityatithivrate caturthAticAradRSTAntaH samAptaH // naMdavaNiknI kathA. paMcamamAtsaryAticAra. dAnavIrya rAjA be, he kRpAsAgara! have atithi saMvibhAga vratamAM pAMcamA aticAranuM svarUpa daSTAMta sahita amane sAMbhaLavAnI IcchA che, mATe kRpA karI Apa te kaho. zrI supAzvaprabhu bolyA, he rAjan ! " A paNa dAna Ape che te zuM enAthI paNa huM azakta chuM? " evA mAtsarya bhAvanI buddhithI je dAna Ape che te naMdanI mAphaka a5 phaLa meLave che. merU parvatarUpI che dIveTa jenI, pRthvIrUpI jenuM pAtra che, samagra saravararUpI.jemAM tela raheluM che, naMdavaNikanI kathA ane prajavalita sUryarUpI jenI zikhA che evA dIpa samAna, jaMbudvIpa nAmane dvIpa che. tenI aMdara uttama rUddhizAlI bharatakSetra che. tenA madhyakhaMDamAM dakSiNa dizArUpa strInA tilaka samAna ane lakSamInuM nivAsasthAna zrIpura nAme nagara che. jenI aMdara jInamaMdironA zikhara upara sthApana karelA suvarNa kaLazanI kAMtivaDe divase paNa gaganAMgaNu saMdhyA kAlanA vAdaLa samAna zebhe che. temaja saraLa svabhAvavALA, sadalA (yA) patranA guccha sahita (dayA sahita) saphala 27
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ (418 ) zrIsupArzvanAcaritra. pravRttivALA ( phula sahita ) guNavaMta purUSAthI sevAyelA ( pakSagaNAthI sevAyelA ) temaja manAtura evA dhanavaMta purUSA ane suMdara vRkSA jenI aMdara temaja bahAra anukrame vilAsa kare che. te nagarImAM sUrya samAna tejasvI, zatrunA aLarUpI aMdhakArane saMhAra karanAra, ane manuSyAe mAnavA lAyaka ripubalamathana nAme rAjA che. paraMtu tenAmAM eka mhoTA doSa raheleA che ke; jenI kIrtirUpI srI zatruonA gharamAM paNa yazarUpI pAtAnA a sAthe icchA mujaba vilAsa kare che. vaLI te nagarImAM samagra vaNika jAtimAM mukhya gaNAtA suMdara nAme bahu guNuvAna eka zreNI rahe che. temaja naMdana nAme paNa eka viNaka temAM vase che. eka divasa maTThAnmatta rAjahastI kha'dhanastaMbha bhAMgI nAkhIne nira kuzapaNe gRhArdikane bhAMgI nAMkhatA nagaranI bahAra cAlyA gayA. nagaranA leAkeA te hastInA trAsa nahIM sahana thavAthI muma pADavA lAgyA. te sAMbhaLI subhaTo sahita gheADesvAra thai rAjA tenI pAchaLa gayA. have hAthI udyAnamAM gaye ane uttama kaLAthI suzAbhita eka suMdara vRkSanI chAyAmAM vizrAMti mATe ubheA rahyo. teTalAmAM tyAM AgaLa dhyAnamAM lIna thaelA, zarIre kSINu ane hRdayathI dInatA rahita tathA kAryAtsa mAM rahelA evA eka sunIMdra tenI draSTigocara thayA, ke, tarataja te hAthIne jAti smaraNa jJAna utpanna thayuM. tethI teNe munIMdranA caraNu kamaLamAM praNAma karyAM. te joI rAjA vismita thai elyA ke, A eka Azcarya che ke pazu jAti paNa sAdhune namaskAra kare che, te ApaNe paNa bhA munIMdra namavA lAyaka che, ema kahI azva uparathI nIce utarI rAjAe parijana sahita sAdhune vaMdanA karI. tyArabAda hastine zAMta karI zuddha bhUmi upara pAte beThA. kAceAtsa mAM rahelA muni
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdavANanI kathA. (419) hastino upadrava zAMta thayo eTale suMdara ane naMda bane jaNa munine vaMdana karavA gayA. dhyAnanI dharmadezano, samApti thavAthI munie teone uddezI jaina dharmanI dezanA ApI. pachI ucita samaya jANI vinayapUrvaka hAtha joDI rAjA be he munIM! bhara cAvanamAM Apane dIkSA levAnuM zuM kAraNa banyuM? muni belyA, saMsAramAM vairAgyanAM kAraNe hArA mATe paNa bahu sulabha che. paraMtu hAlamAM tyAre cAritra rodhaka-AvaraNa karma bAkI ra che. vaLI amArA vrata grahaNa karavAnuM kAraNa paNa tuM sAMbhaLa. kadAcita te zravaNa karavAthI hane paNa vairAgyabhAva pragaTa thAya. mATe ahIM kathana karavuM ucita che. upavananA vibhAgothI ramaNIya che pradeza jenA evI jagata prasiddha ratnapurI nagarI che. temAM ratnacaDa vairAgyanuM kAraNa rAjA che. te amAvAsyAnI rAtrIe sarva - pApa kAryathI mukta thaI potAnI rANIone paNa tyAga karI. ekAkI AvAsabhavanamAM AnaMdapUrvaka sakha zA upara beThe hatuM, teTalAmAM dIvAnI zikhA tarapha tenI daSTi gaI, caMcala vRttivALuM eka pataMgIyuM dIvAmAM paDavAnI taiyArI karatuM hatuM. te joI rAjAne bahu dayA AvI. are! A bicAruM ajJAnathI mUDha banI dIvAmAM paDI pitAne deha choDI deze. ema jANuM rAjAe khullA hAthe tene bahAra mUkI dIdhuM. pharIthI paNa teja pramANe tene bacAva karyo. ema pAMca vakhata teno uddhAra karyo, chatAM paNa dI5 sAthe baMdhAyelA pataMgIyAne prema kSINa thaye nahIM. pachI rAjAe vicAra karyo ke, upAyavaDe rakSaNa karAcele prANI se varSa jIvI zake che e vAta lokamAM prasiddha che. tethI enI rakSA mATe kaI paNa upAya karuM. vaLI je A pataM
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ (420), zrI supArzvanAthacaritra. gane bacAva huM karI zakIza te vaidya leke maMtra, taMtra ane eSavaDe prANIone mRtyunA mukhamAMthI chavADe che e vAta nakkI jANavI, ane kadAcita A nahIM Ave te jagatamAM keInuM paNa maraNa nivRtta thatuM nathI, e vAta nirvivAda thaze. ema vicAra karI rAjAe cAre tarapha draSTi pheravI te tyAM khule paDelo eka DAbaDe tenA jevAmAM AvyuM. pachI te pataMgane laI DAbaDAnI aMdara mUkI DhAMkaNuM baMdha karI potAnI pAse mUkI nizcita paNe rAjA suI gayo. rAjA nidrAmAMthI jAgI uThyo ane tarata ja tene samaraNa thayuM ke, DAbaDAmAM te pataMgIyAnuM zuM thayuM haze? pataMganuM maraNa, ema jANe DAbaDe ughADIne jue che te pataMgIyuM dIThuM nahIM ane ratnanA prakAzathI . bahu zodha karatAM tenI aMdara eka ghareNI chupAI gayelI tenA jevAmAM AvI ! te uparathI rAjAne nizcaya thayuM ke, jarUra A ghaLI tene gaLI gaI. aho ! svabhAvathI ja A saMsAra kSaNamAM daSTa ane naSTaprAya che. kAraNa ke, rakSaNa mATe ene DAbaDAmAM nAkhyuM. paraMtu ghareLInuM bhaya nIvaDayuM. vaLI bhagavyA zivAya karelA karmane kSaya thato nathI. temaja saMsArI prANIo pUrva janmamAM je kama upArjIta karyuM hoya tenuM phala tene maLyA vinA rahetuMja nathI. vaidya leka maMtrAdikanI zaktithI auSadhavaDe upacAra kare che, paraMtu prAcIna karmane haThAvavA mATe teo azakta hoya che. kAraNake, A pataMgIyuM maheM DAbaDAmAM pratyakSa nAkhyuM hatuM. chatAM gharoLI gaLI gaI. mRtyuthI koNa bacAve ? mATe A carAcara jagamAM ane dharma zivAya bIjuM kaI zaraNu nathI. pUrve pAjIta potAnA karmathI ja sukha dukha AvI maLe che. chatAM paNa atyaMta rAga ane dveSathI vimUDha banI dharmakriyAmAM zithila
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdavANanIkathA. . (4ra1). thayelA A lake gRhavAsAdika udyogane kema choDatA nathI? ema vairAgya mArge pravRtta thayelA ratnacaDa rAjAne karmane kSapazama thavAthI jAtismaraNa jJAna thayuM. tethI tene pUrva bhavanuM jJAna thayuM ane je prathama bhaNyo hate tenuM paNa smaraNa thayuM tyArabAda cAritranuM AvaraNa paNa dUra thaI gayuM, ane sAMsArika duHkhathI vimukta thaI te rAjAe paMca muSTi muniveSadhAraNu leca karyo. pachI pitAnI meLeja sarva sAvadya kAryone sarvathA tyAga karyo. veta vastra paherI zaraphatanA vAdaLa samAna te munIMdra zobhavA lAgyA. pachI samIpamAM rahelA devatAe te samaye muni mArga batAvavA mATe te munine cAritranAM upakaraNa ApyAM. jemake-veta kAMtimaya, nirmala, zAstra vihita pramANa yukta, bahu pAparUpI dhULane dUra karanAra ane bhavya prANIonA hRdayane AkarSaNa karanAra, bhavya rajoharaNa (e) ane bIjI mukhavastrikA ( mahupattI ) temaja pAtrAdika bIjA sAta cinha arpaNa karyA. ema ekaMdara nava prakAranI upadhi sahita ratnacaDa muni pratyeka buddha thayA. pachI prabhAtakALane samaya thaye jANuM dvAra ughADIne guhAmAMthI siMhanA bALakanI mAphaka te gharamAMthI bahAra nIkaLyA. tyArabAda tevA veSadhArI rAjAne joI zayanapAlikA ekadama belI, he svAminI ! deDe, deDa! A rANuonI tasvArA svAmI zveta vastra dhAraNa karI prArthanA, ekAkI gharamAMthI bahAra jAya che. te sAMbhaLI - ' saMbhrama sahita aMtaHpuranI samagra strIo muninI pAchaLa doDavA lAgI ane mukhethI karUNa svare pokAra karavA lAgI. caraNanI gati prAye maMda paDI gaI. vaLI caraNenA.
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) zrIsupArzvanAtha caritra. AghAtathI jhAMjharanA zabdo saMbhaLAvA lAgyA. temaja darekanA kezapAza chuTI javAthI daSTika thaI paDyA. ane teo prArthanA karavA lAgI ke, he svAmin ! Apa dayALu che. vaLI jagaddhakSaka ane zaraNudAyaka che. amAre zuM aparAdha thayo che jethI sahasA amane tyajI dIdhI. temaja niraMtara vilAsa sahita vilAsinIenI nakhazraNathI ucherele ane bhamarAonI paMkti samAna zyAma kAMtivALe Apane kezakalApa ke uchinna karyo ? vaLI karpara, kasturI ane caMdana samAna ati suMdara evA A vAsabhavanamAM A tapiNI (suMbI-) Apane kyAMthI maLI? uddhata zatruone vidAravAmAM dakSa ane tejasvI taravAra tahAza hasta kamalamAM zobhatI hatI, tenA sthAnamAM A unanI dazIone anucita rajoharaNa kyAMthI AvyA? e pramANe pralApa karatI pitAnI strIo ane maMtrIe tarapha siMhAvakana tarIke paNa, munie kiMcit mAtra draSTi karI nahIM. he nareMdra! jenuM caritra A pramANe maheM kahyuM, teja muni huM pote chuM. te sAMbhaLI rAjA bolyA, A jagatamAM tame ja kRtArtha ane puNyavAna gaNAo. kAraNa ke, mAtra ATalA kAraNathI tamane vairAgya raMga pragaTa thaye. vaLI maheM nirvedanAM kAraNe bahu joyAM te paNa svAmin ! pApasthAnamAM hArI pravRtti bahuja rahyA kare che. mATe he munIM! dayA karI hane yogya dharmanI dezanA Ape. munie banne prakAranA dharmanuM svarUpa kahyuM. pachI rAjAe vidhipUrvaka ahIdharmane svIkAra karyo. temaja suMdara ane naMda vaNike atithi saMvibhAganuM vrata lIdhuM. tyArabAda rAjAe hastinuM vRttAMta pUchayuM. muni bolyA, te vAta huM barAbara jANatA nathI. paraMtu bhadraka bhAvathI eNe mahane praNAma karyA che. tyArabAda AmravRkSamAM rahelo yakSa tyAM pragaTa thaI bolyo,
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdavaNikanIthA. (423) eyakSa. mAM hAthIne muninAM darzana thavAthI jAtismaraNa jJAna thayuM, tethI te pratimApa pAmyA che. kAraNake, pUrvabhavamAM A gRhasthIbhAve muninA chatradhara hatA. tyAMthI peAtAnA svAminA viyeAga thavAthI marIne viMdhyAcaLamAM hastI thayA. khAda vidhyAcalanA najIkanA parvatamAMthI gajaba dhakAe ene pakaDayA ane thArI pAse lAvI vecce che. e pramANe sAMbhaLI munie paNa jenA hRdayamAM vairAgyabhAva ramI rahyo che evA hastIne kahyuM ke, samyakatva sahita dezaviratine tuM grahaNa kara ! pachI hastIe paNa te pramANe banne vrata bhAvapUrvaka aMgIkAra karyAM. tyArabAda rAjA munine namaskAra karI hastI sahita peAtAnA sthAnamAM gayA. temaja suMdara ane naMdazreSThI paNa pAtapeAtAne ghera gayA, tyArabAda peAtAnA niyama pramANe dharmamAM udyama kare che. 9 anyadA bahu guNaratnAnA nidhAna samAna 'zAMtamUrtti ' guNacaMdari parivAra sahita udyAnanI a Mdara guNacadrasUri pavitra sthaLamAM padhAryA. temane vaMdana karavA mATe naredra sAthe suMdara ane naMda banne u dyAnamAM gayA. ane bhakti pUrvaka vaMdana karI te vinaya pUrNAMka beThA. ei dhama lAbha ApI dezanAne prAraMbha karyAM, zuddha dharma sAMbhaLI pharIthI praNAma karI teo peAtAnA sthAnamAM gayA. pachI bIje divase suMdara vaNi bahu vinayapUrvaka vaMdana karI muniene nimaMtraNa karI peAtAne ghera laI gayA. pachI sUrimahArAja peAtAnA parivAra sahita tyAM jInapratimAone vAMDhavA mATe gayA. prabhuva dana karI sUrIzvare Asana upara besI jainadharmanI vyAkhyA karI. pachI suMdare praNAma pUrvaka vinati karI ke, he sunIMdra ! mhArI u para kRpA karI vajra, pAtra, sAjana vigere ceAgya thatu grahaNa karI.
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ (424) zrI supArzvanAthacaritra. sUri balyA, je doSa rahita hoya teja vastra zuddha gaNAya che. vaLI te deza evA che ke, je muni mATe vaNAveluM nahoya, kharIdeluM paNa na hovuM joIe, anya lokoe lIdheluM na hovuM joIe, temaja haraNa kareluM ane ucheda (balAtkAra) vinAnuM je hoya te vasa munione kape che. te pramANe pAtrAdikanI zuddhi batAvIne potAne je upayogI hatuM te lIdhuM. pachI sUrimahArAja tyAMthI cAlyA, suMdara vaNika paNa gurUnI pAchaLa cAlyo. sUrimahArAja udyAnamAM gayA. bAda sAdhuone vibhAga karI sarva vastuo vaheMcI ApI. have suMdara vaNikanI vAta naMdanA sAMbhaLavAmAM AvI. eTale te paNa bIje divase gurU pAse udyAnamAM naMdavaNika gaye. ane matsara bhAvathI vinati karIne gurUmahArAjane tyAM bolAvI lAvyo. vaLI pitAnA manamAM bhAvanA bhAvavA lAgyuM ke, prathama mahe suMdara zreSThIne sarva prakAre jItyA che. chatAM te adhama. vastra, pAtra ane bhejanAdikathI gurUnI bhakti kare che, te zuM enAthI huM azakta chuM ? ema jANuM gurUnA caraNamAM paDI bahu vastra, pAtra vigere zuddha vastuo arpaNa karI che , prabhu! hArI upara kRpA kare. A vastrAdika sarva nirdoSa che. mATe Apane joIe te pramANe - haNa karI mahane kRtArtha kare. sUrie paNa hene abhiprAya nahIM jANatAM tenA AgrahathI vastrAdika grahaNa karyA. pachI sUrie dharmadezanA ApI. je gRhastha zAstra vidhi pramANe munione bhaktipUrvaka vastra auSadhAdika dAna Ape che, teo sarvatra sukhI thAya che. vaLI bhAgyazALI evA dhanADhya purUSe anitya ane asthira evuM pitAnuM dhana jenadharma ane dhArmika jamAM hamezAM kharace che. ane tethI teo janmAMtaramAM sukhI thAya che. temaja je purUSa pate upArjana karelA dhanavaDe udAra bhAvathI u
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdavaNikanIkyA. | (25) tama purUnA paNa hadayamAM camatkAra utpanna kare che. teo akSaya vaibhava meLave che. vigere dezanA sAMbhaLI naMdazreNIe sUrine vaMdana karyuM. ane keTalAMka DagalAM temanI pAchaLa gaye. pachI munie udyAnamAM gayA. ane naMda pitAne ghera AvyuM. have teNe matsara bhAvathI dAna karyuM tethI tene aticAra lAge eTale hene dAnanuM phaLa maLyuM nahIM. tyArabAda te naMdakI maraNa pAmI vyaMtaradevAmAM utpanna thaye. tyAMthI nIkaLI keTalAka bhava grahaNa karyA bAda manuSya lava pAmI cAritrapada grahaNa karaze. ane anukrame jJAna meLavI mekSasukha paNa pAmaze. vaLI suMdarazreNI sarala prakRtine lIdhe teja bhavamAM cAritra pALI nibaMdha sthAnamAM sukha pAmyA. ityatithisaMvibhAgavatapaJcamAticAre nandakathAnakaM samAptam // tatsamAptau zrImallakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandha zrIsupArzvajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANa paramaguru tapAgacchAdhirAja zAstravizAradajainAcArya yoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImad buddhisAgarasUriziSya prasiddhavaktetilabdhakhyAti vyAkhyA. nakovidajainAcArya zrImad anitasAgarasUrikRta gu rjarabhASAnuvAde prabhudezanAprabandhe sadRSTAntAticAra vyAkhyopetAni dvAdazavratAni samAptAni /
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) zrIsupArzvanAthacaritra malayacaMdranI kathA. ... saMlekhanA. dAnavIrya rAjAe mumukSu ja nA hita mATe prazna karyo ke, he patita pAvana ! he gelekaya baMdhu! pati ane zrAvakadharmanuM svarUpa savistara Ape saMbhaLAvyuM temaja dareka vratanA aticAra paNa daSTAMta sahita kahyA. te pramANe have aMta samayamAM samAdhi purvaka maraNa thAya tevo vidhi batAvIne amane kRtArtha kare. zrI supArzvaprabhu bolyA, he bhUpAla! je zrAvake bAra vrata aMgIkAra karI vidhi sahita pALyAM hoya teNe upayoga purvaka aMta samayamAM samAdhi maraNa mATe saMlekhanA karavI. vaLI te saMlekhanA AgamazAstramAM dravya ane bhAvavaDe jaghanya ane utkRSTa ema be prakAranI kahI che. temAM te pramANe pravRtti karavI. vaLI vidhi purvaka siddha karyo che uttama artha jeNe e je prANI kRtArtha thaIne kALa kare che, te malayacaMdranI mAphaka svarga saMpatti pAmI akSaya sukha meLave che. A bharata kSetramAM siddhArtha nAme suprasiddha eka nagara che. jenI aMdara kAbaeNmAM ane sarovaronI malayacaMdra daSTAMta. pALImAMja baMdha rahe che. paNa anyamAM nathI. tema dharma kAryamAM ciMtA, munie ane sajajano upara rAga, dAna ApavAmAM vyasana ane vibhAga vilAsavatI strIonA keza pAzamAMja rahyo che. anyatra nathI. temaja te nagaramAM saMpUrNa che kalAo jenI, paripUrNa che maMDala jenuM, sajajanarUpI kumudane AnaMda ApanAra ane nivRtta karyo che zatru rUpI aMdhakArane samUha jeNe evA caMdranI
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayacadranIkathA. (427 ) peThe, mahAsena nAme rAjA rAjya kare che. unnata payASara ( mestana ) vaDe varSArUtu samAna, suMdara zravaNa ( dhAnya ) vaDe vasaMta rUtu samAna ane nila AkRtivas zaratu samAna prItimatI nAme tenI strI che, ane mitrarUpI kamaLAne ullAsa ApavAmAM sUrya samAna malayacaMdra nAme samAna vayanA tenA mitra che. vaLI te dareka kArya mAM pramANabhUta gaNAya che. eka divasa mahAsena rAjA peAtAnA mitra sahita svArI sAthe bahAra pharavA nIkaLyeA. tyAM AgaLa rAjA ane mahAsenarAjA malayacaMdra bahu jhaDapavALA pavanaya ane 5vanAzana nAme azvo upara beThelA hatA, ane azva damananI gativaDe teone josathI calAvatA hatA, ema eka prahara thai gayA eTalAmAM gheADAe bahu krodhamAM bharAI gayA. tethI avaLA mArge cAlatAM cAlatAM dhAra vanamAM jai pahAMcyA. azvo jhAlyA paNa rahetA nathI. jethI sarva sainika leAkA paNa mahu pAchaLa rahI gayA ane peAtAnA sImADA sudhI mAvyA eTale bahu kSudhA ane tRSAthI thAkI gayA chatAM paNu bahu muzIbate rAjAnI zeAdhamAM tenA pagale pagale cAlatA hatA. munidarzIna. tyArabAda ghaNA mArga urdU ghana karavAthI temaja sUnA tApathI pIDAyelA gheADAe paNa ahu thAkI gayA tethI tenI gati paNa bahu dhImI paDI gaI. eTale rAjA ane malayaca ane nIcA utarI paDayA ke tarataja gheADAe pRthvI upara paDI gayA. peAtAnA adhipatie tyAga karyo ema jANI prANAe paNa temane tyajI dIdhA. tyArabAda tRSAtura hAvAthI rAjA mA, huM malayaca' ! kAipaNa sthaLethI zuddha pANI lAva. have jaLa vinA prANa rahe tema nathI. malayacaMdra pANInI zeAdha karatA keTalAka
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) zrIsupArzvanAtha caritra. mA cAlI nIkaLye. tevAmAM tyAM varSArUtunA meghanA gA ravane anusaratI manuSyanI vANI tenA sAMbhaLavAmAM AvI. pachI tenA anusAra tapAsa karatA te AgaLa cAlyA eTale zuddha bhUmi upara beThelA ane siMhu, nakulArdikathI vIMTAyelA temaja madhura vanivaDe svAdhyAya karatA. eka munivara tenI draSTigAcara thayA. temane namaskAra karI malayacaMdra khelyA, dayAlu evA he bhagavan ! ahIM kAipaNa jagyAe jalAzaya hoya te mhane batAve. kAraNu ke, azvathI haraNu karAyelA mahAsena rAjA vananI kuMjamAM bahu tRSAtura thaI pIDA pAme che. munie kai paNa uttara Apya nahIM. teTalAmAM rAjAnu nAma sAMbhaLavAthI eka mRgalIne jAti smaraNa jJAna utpanna thayuM. tethI te mRgalI sa Mketa karIne malayacaMdrane peAtAnI sAthe lai cAlI. ane jyAM sarAvara hatuM tyAM gaI. pachI kamalapatrAnA paDIe karI temAM pANI bharIne mRgalI sahita malayacaMdra rAjA pAse gayA. pachI jaLapAna karI mahAsena rAjA svastha thai melyA, huM mitra ! A mRgalI ahIM kayAMthI mAvI ? malayacaMdra melyA, eka munIMdra pAse A beThI hatI. vaLI dayAlu evI A mRgalIe . haeNne pANI khatAvyuM. te sAM laLI rAjAe pUchyuM ke, te munIMdra kyAM che ? cAleA, temanAM darzana karIe, ema kahI mitra sahita rAjA mRgalIne sAthe lai muni pAse gayA. atizaya bhaktirasamAM nimagna thai rAjAe munine namaskAra karyo. munie dha lAbha ApI rAjAne uddezI banne prakAranI jaina dharmanI dezanAnA prArabha karyA. mRgalI ane mitra sahita mahAsena rAjA sAvadhAna thaI sAMbhaLavA lAgyAM. ceAgya samaye rAjAe prazna karyAM, huM sunIMdra ! A mRgalI pazu hune snehabhAva kema batAve che ? adhijJAnavaDe mRgalInA pUrva bhavatu ane rAjAnA vamAna bhavanuM svarUpa jANI munie kha mRgalI ane rAjA nA sabaya.
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayacaMdranI kathA. (49) nene saMbaMdha batAvyuM ke rAjana ! hArA manarUpI suMdara udhAnamAM kAmarUpI azokavRkSane siMcana karavAmAM gADha sneha jaLathI pUrNa bharelI nIka samAna A mRgalI baMdhumatI nAme hArI strI hatI. eka divasa tenI parIkSA karavA pitAnA vAsabhavanamAM teNune bolAvI. pachI tenI sAthe kSaNamAtra vAtacita karIne tene vidAya karI. tyAMthI te nIkaLI A upavanamAM AvI, ane vicAra karavA lAgI ke, A dunIyAmAM priya samAgamanAM sarva sAdhano du:khadAyakaja che. vaLI je strIne patine saMga na thaye hoya te strI niraMtara svastha dazAmAM rahe che. temaja jeonI buddhi apamAnadAyaka evA viSaya sukhathI vimukha thayelI che ane jemanuM pApa zAMta thayuM che evI bAla sAdhvIone dhanyavAda ghaTe che. temaja jeo prema, priyaviraha ane viSaya tRSNAne bIlakula gaNatI nathI tevI brahmacarya dhAraka sAdhavI. ene vAraMvAra namaskAra ! vaLI tIvra tapazcaryA rUpI tApathI tapI gayelA jemanA zarIra rUpI gharamAM baLavAnA bhayathI kAmadeve sarvathA praveza karyo nathI tevI sAvIone janma saphala che. jeNIe priya patine samAgama sarvathA tya che teja A jagatamAM puNyazALI gaNAya che. pRthvI para bhramaNa karatI je sAdhvIonA hadayabhavanamAM kaI vallabhe vAsa karyo nathI teo vanavAsamAM paNuM. niraMtara sukhethI suI rahe che. vaLI jeo sarvadA sarva avasthAmAM AnaMdathI kAla nirgamana kare che temane savinaya namaskAra che. A dunIyAne prema caMcalatAne lIdhe pavanathI uchaLatA samudranA taraMgomAM pratibiMbita thayelA caMdramaMDalane anusare che. je DAhA. purUSa dUra ane parokSa zubha ane azubha evI grahonI gatine jANe che, te paNa prema gatimAM vimUDha thaI jAya che. re pApiSTa deva! ahArA gADha snehane teDAvanAra evA hene amRtarasamAM sati samAga para esaA vanavAsa
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ (430) zrI supArzvanAthacaritra. viSa nAkhavAthI zo lAbha thaye ! e pramANe pracaMDa duHkhamaya vacanene vAraMvAra uccAratI baMdhumatI chAtI kUTIne IrSyAthI maraNa pAmI. jethI A sthAnane lIdhe A bicArI ahIM mRgalI thaI che. mATe hArUM nAma sAMbhaLavAthI ene jAtismaraNa jJAna pragaTa thayuM. - e pramANe mRgalIne pUrvabhava sAMbhaLI rAjA che, _munIMdra ! ApanuM vacana satya che, paraMtu samyakatvasvarU5. A bAbatamAM mahane je pApa lAgyuM tenI zuddhine mATe upAya batAve. munIM bolyA, jainadharma sivAya bIje kaI upAya nathI. mahAsenA rAjA belyo, . bhagavAna ! jainadharmane mahane upadeza Ape. muni belyA, yati ane zrAvakanA bhedathI jenadharma be prakAra che. temAM kSamAdi guNee karI yatidharma daza prakAra che ane gRhasthadharma samyakavAdi bAra prakArano jIneMdra bhagavAne kahyA che. vaLI jIvAdi padArthonI zraddhArUpa eka prakAranuM samyakatva kahyuM che. temaja dravya ane bhAva tathA nizcaya ane vyavahArathI te samyakatvabe bhede jANavuM. vaLI adhigama, nisargarUpa te pudgala pariNAmathI traNa prakAranuM kahyuM che athavA kSAyika, kSApazamika ane e pathamika temaja kAraka, recaka ane dIpaka ema traNa prakAre paNa kahyuM che. temAM sAsvAdana umeravAthI cAra bheda ane vedaka umeravAthI pAMca prakAranuM jANavuM. kAraNake prajJApanA sUtramAM naisargAdi tenA daza bheda kahyA che. jemakenisarga, upadeza, AjJA, sUtra, bIja, abhigama, vistAra, kriyA, saMkSepa ane dharmarUci. e pramANe vistArathI samyakatvanA bheda kahyA bAda saMlekhanA paryata gRhidharma kahyo. tyArabAda rAjAe prazna karyo ke, munIM! saMkhanAnuM svarUpa
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ alayacanIyA. ( 431 ) utkRSTasa lekhanA vistArapUrvaka kaheA. munIM khelyA, utkRSTa salekhanAnuM pramANa mAra vatu che. temAM prathama cAra varSa sudhI chaThThuM aThThamAdika tapadhairyo karavI ane dhRtAdika vikRtievaDe pAraNuM karavu. pachI bIjA cAra varSa sudhI prathamanI mAphaka tapazcaryA karavI; paraMtu pAraNAmAM dhRtArdika vigayAne tyAga karavA. navamA ane dazamA varSe ekAMtara karavAM ane pAraNAnA divase AMkhela karavuM. pachI agIyAramA varSe prathama cha mAsa sudhI madhyama tapa karavuM ane parimita (u(c)AdarI) AMbelathI pAraNu karavu. bAkInA cha mAsamAM aThThama Adi tapazcaryA karavI ane pAraNAnA divase icchA pramANe AMkhela karavuM. tyArabAda bAramA varSamAM AMkhela karavAM; paraM tu chellA cAra mAsamAM telathI ekAMtare kAgaLA karavA, kAraNake sukha pavanathI sukAI jAya nahIM. " khAramA varSamAM hamezAM AMkhela karavAM temAM pratidivase bhAjananA kALIyA ochA karatAM karatAM eka kavala sudhI AvavuM. pachI te kavalamAMthI kaNIyA AchA karatAM karatAM chevaTe eka kaNIyA sudhI AvavuM. jethI dIvAmAM rahelA tela tathA diveTanA jema samakAle nAza thAya che tema zarIra tathA AyuSyanA samakAle nAza thAya. vaLI te bAramA varSanA chellA cAra mAsa bAkI rahe tyAre ekAMtare telanA kegaLA bharI ghaNIvAra mukhamAM rAkhI rAkhamAM nAkhI devA. tyArabAda mukhazuddhi mATe unA pANInA kAgaLA karavA. kAraNake ema karavAmAM na Ave tA sukha lakhu paDIne bIDAi jAya tethI navakAra matranA uccAra thai zake nahi. " A pramANe utkRSTa salekhanA kahI che. jaghanya salekhanA cha mAsanI kahI che. have te banne salekhanAomAM pAMca aticAra kahyA che. jemakejaghanyasalekhanA. mAlAka, paralAka, jIvita, maraNu ane
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ (432) zrIsupArzvanAthacaritra bhaMga saMbaMdhI AzaMsA karavAthI saMlekhanA karanAra manu ne te pAMca aticAra lAge che. sajA belya, he munIMdra! A aticArenuM svarUpa mahane samajAve. munIMdra bolyA, AlokamAM zeTha, amAtya, rAjA ke cakravatI thavAnI je IcchA karavI te Aloka AzaMsA kahevAya. sureMdra, zakano sAmAnIka ke zreyaka deva thAuM evI je ciMtA karavI te paraloka AzaMsA. temaja anazana karIne paNa je lAMbe vakhata jIvavAnuM che athavA lekanA mukhathI pitAnI prazaMsA sAMbhaLI pUjanAdikanI IcchA kare te jIvita AzaMsA kahevAya. vaLI anazana karyA bAda sudhAne lIdhe du:khathI pIDAIne jaladI je maraNanI IcchA karavI te maraNa AzaMsA kahevAya. vaLI anazana karIne tapazcaryAnA prabhAvathI deva athavA cakravartinA bhegenI je parabhavamAM vAMcchA karavI te bhaga AzaMsA kahevAya. A pramANe paramapadanI IcchAvALA manuSyae anazana karyA bAda pramAdarahitapaNe pAMca aticAra varjavAmAM prayatna karo. A pramANe sAMbhaLI mRgalI ane malayacaMdra sahita mahAsena rAjAe samyakatva sahita dezavirati dharmano svIkAra karyo. have te mRgalI anukrame kALa karI sadharma devalokamAM upanna thaze. tyArabAda sarvatra zodha karatA rAjAnA sainike tyAM AvI pahoMcyA. eTale mahAsena rAjA paNa mitra malayacaMdranI sahita munIMdrane namaskAra karI sainya sAthe bhAvanA. pitAnA nagaramAM AvyuM ane hamezAM mitra sAthe zAsananI unnati karato mahosena bahu zraddhApUrvaka zrAvaka dharma ArAdhe che. evAmAM malayacaMdra maheTA vyAdhithI gherAI gaye, tethI tenA hRdayamAM evI bhAvanA thaI ke, hAre anazana vrata grahaNa karavAne A samaya che. mahAna nareMdra
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayacaMdanIkathA. ' (33) paNa tyAM Avyo ane teNe paNa pratijAgaraNa (sAvadhAna rahevA) mATe sArI rIte bodha Ape. pachI teNe rAjAne kahyuM ke, hAlamAM hArUM zarIra regathI bahu jIrNa thaI gayuM che, mATe je ApanI AjJA heya te huM anazana vrata grahaNa karUM. rAjA che. hAlamAM anazana karavAnI jarUra nathI. kAraNake sArA vailone bolAvIne huM tyAre deha sAdhya (sAje) karAvIza, temAM koI prakArano saMdeha nathI. malayacaMdra be, he rAjana ! manuSya janma bahu durlabha che, tethI jIna vacanAdika sAmagrI meLavIne manuSyae mokSasukha mATe upazama karavo joIe. Aje je sukha dekhAya che te kAle smaraNa mAtra rahe che. ema jANuM sujJa purUSe upadravarahita evuM makSa sukha Icche che, he sAmAnya rIte samyakatvAdi zrAddhadharma ArAdhye che ane hAlamAM anazana vidhithI maraNanI IcchA rAkhuM chuM. kAraNake, pratikSaNe aMjalimAM rahelA jaLanI mAphaka bala, vIye, buddhi, zruti ane AyuSya vyAdhivaDe kSINa thAya che. vaLI he svAmina ! ApanA prasAdathI bahu vakhata sudhI he bhega saMpadAe bhegavI che. lakSmI paNa sArI rIte meLavI che. vaLI bahu lAlanapAlana karela A deha keI samaye paNa emane emaja cheDavo paDaze. ema teo paraspara bolatA hatA tevAmAM jemanI pAsethI prathama gRhidharma svIkAryo hato teja municaMdra cAraNa muni AkAza mAge tyAM AvatA dekhAyA. munine joI rAjA beTyo, aho ! Aje puNyane lIdhe akasmAt vAdaLa vinAnI vRSTi thaI. ema anazanavata. prazaMsA karIne bhaktipUrvaka vaMdana karyA bAda . munIMdrane malayacaMdra pAse te laI gaye. malayacaMdra paNa vinayapUrvaka vaMdana karI stuti karavA lAgyA.
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ (34) zrI pArzvanAthacastri niSkAraNa dayAnA rasarUpa nadInA unnata parvata samAna evA che munIMdra ! aMgIkAra karelA mahAvratarUpI bhArane vahana karavAmAM dhuraMdhara evA Apane vAraMvAra namaskAra karuM chuM. hAza pUrva puNyanI preraNAthI Apa ahIM padhAryA che. mATe have anazanadAna ApI mahane kRtArtha karo. munIMdra belyA, huM paNa tyAre avasAna samaya jANI ahIM Avyo chuM. mATe sukhethI tuM anazanavrata grahaNa kara pachI malayacaMdra vidhipUrvaka anazanavrata lIdhuM. tyArabAda niraticAra vizuddhapaNe anazanavrata pALIne samAdhipUrvaka kALa karI te brAlekamAM utpanna thaye. bAda mahAsena rAjA dharmabaMdhu evA malayacaMdra mitranA , zekamAM garaka thaI vilApa karavA lAge. * pachI muni bolyA, nareMdra? have emAM kheda karavAnuM kaMI paNa kAraNa nathI. kAraNa ke jenA hAthamAM jazarUpI dhanuSya raheluM che, ane vyAdhirUpI seMkaDe bANe paNa rahelAM che, temaja manuSyarUpI mRgalAono saMhAra karavAmAM ughukta thayelA devarUpI pAradhithI bacavAne kaNa samartha che? godika duHkharUpI taraMgita jaLane vinAza thavAthI sukAtA sarovaranI mAphaka dareka samaye mRtyu vidyamAna chatAM paNa manuSya jIvitanI AzA kema choDatA nathI? vaLI anya lokamAM eka sAthe cAlelA sAthIonI mAphaka je kaI AgaLa jAya te temAM zeka karavAnuM zuM kAraNa? athavA jema khetIdAra ke kSetramAM pAkeluM dhAnya laNI le che, tema mRtyu subhaTa prANImAtrane saMhAra kare che. mATe vastu svabhAva A pramANe vicitra che. vaLI jyAM jarA, roga ane vyAdhi vigereno sarvathA abhAva che evA suredomAM paNa mRtyurUpa subhaTa svacchedapaNe vicare che, te vyAdhi, jaza, raMga ane zokathI gherAyelA manuSyalokamAM prANIo
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayacaMdranI kathA. . ' (435) nimeSa mAtra paNa je juvuM che te mRtyune mATe pramAda che. mATe adhIra purUSee sevelA zakane AdhIna thavuM nahIM. kAraNa ke, mRtyunA mukhamAM rahelA prANIne bacAvavA mATe Idra paNa samartha nathI. vigere dezanAthI rAjAne zeka dUra karI bhavyajanene prati bodha ApI munie anya sthaLe vihAra karyo. mahAsenA rAjA paNa niraMtara dharmadhyAna karate hate. eka divasa paroDhIyAnA bhAgamAM bharanidrAmAM hate. svamavicAra. tevAmAM hene svapna AvyuM ke -eka vRkSa hatuM. tenA staMbhanI cAre tarapha maTe viSadharasarpa viMTAyelo hate. temaja te vRkSane cAra mukhya zAkhAe hatI. tenI nIce bahu zIkArI pazuo ubhAM hatAM, ane pracaMDa pavana vegathI kaMpatI temaja kaTa kaTa evA bhayaMkara zabda karatI evI tenI eka zAkhAne huM vaLagI rahyo hate. vaLI paDavAnI vATa joI pracaMDa daMSTrAothI bhayaMkara mukha pahoLuM karI duSTa siMha nIce taiyAra thaI ubhe hatA. evAmAM akasmAta eka zarabha tyAM AvyuM. tene joI te duSTa siMha tyAMthI jIva laI nAzI gaye. tethI bahu vismita thaI jue che teTalAmAM te jAgI uThaye, ane kaMI paNa teNe joyu nahIM tethI teNe jANyuM ke, A svamAvasthA mahe bhegavI. pachI prabhAta samayamAM pitAnuM nitya kArya karI jIneMdra bhagavAnane vaMdana karI mahAsena rAjA sabhAsthAnamAM AvyuM ane sarva zAstronA jANakAra evA svArtha vedI naimittikene bolAvyA. teo paNa maMtroccArapUrvaka AzIrvAda ApIne ucita sthAne besI gayA. pachI rAjAe teonI AgaLa potAnuM svapna kahI saMbhaLAvyuM. nimittavedI bolyA, he rAjana ! A svamanuM phaLa bahu viSama
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ (436 ) zrIsupArzvanAthacaritra. che. te mAkhatamAM zAstrakAra kahe che svapanA uttara. vRkSA upara caDhavu' ane gheADAonuM darzIna te zreSTha gaNAya che. temaja nIce mukha prasArIne ubhelA siMhanu avaleAkana bahu duSTa kahyuM che. he deva ! vaLI te zarabha keANu haze? te amane samajAtu nathI. kAraNa ke, jenAthI trAsa pAmI siMhu paNa nAzI gayA. mATe A svama ghaNuM viSama che. A khAkhatamAM amArI buddhi paheAMcatI nathI. keAiSNu zrutajJAnI muni zivAya A svapanA kharo bhAvArtha jANI zake tema nathI. tyAtmAda rAjA vicAra karavA lAgyA. hAlamAM keAi sUri mahArAja ahIM virAje che ! ema uhApAha karatA hatA, teTalAmAM hAthamAM suMdara kamaLamALAne dhAraNa karatI ane hRdayamAM apAra prameAdane vahana karI udyAnapAlikA tyAM AvI rAjAne namaskAra karI kheAlI. he deva ! ahIM ApanA udyAnamAM bahu ziSyA jemanI sAthe rahelA che, cAre jJAnanA jANakAra ane aneka labdhionA nidhAna evA samayasAgara sUrIzvara padhAryA che. te sAMbhaLI rAjAe hene vastra alaMkArAdivaDe saMtuSTa karI, pachI svapnapAThakA sahita rAjA - dyAnamAM gayA. sUrIMdranA caraNakamaLamAM vaMdana karI nIce beThA, ane ucita samaye svapnanI vAta puchI, samayasAgara sUrie paNa upakAra jANI te svapnanuM yathA phaLa batAvyuM ke, vRkSarUpI saMsAra, zAkhAsamayasAgara sUri. erUpI cAra gati, viSadhara samAna viSayA, zIkarI pazue samAna roga, pavana samAna pUrvApAta karma ane je zAkhAne tuM vaLagI rahyo hatA, te manuSyagati temaja te zAkhA nIce mAnagatithI paDatA evA hane je si'hu gaLavAnI icchA karatA hatA te mRtyu subhaTa jAhuvA. vaLI teTalAmAM tyAM je zarabha AnyA te kAipaNu sUri
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ malayacanIkayA. (437 ) samajavA ane te sUri thArA mRtyunA nAza karInidhi sthAnamAM haeNne sthApana karaze. A pramANe thArA svapnanuM phaLa che. emAM koi prakAranA thAre sadeha jANavA nahIM. mahAsena rAjAe A pramANe svapnanA paramArtha jANI sUrine vina Mti karI ke ' he bhagavan ! A mahAsenarAjAnA svapta phaLa tatkALa hune satya thAya. tevI mAkSa. rIte kRpA karo. sUrIMdra khelyA, huM rAjan ! jo evAja hArA nizcaya hAya tA kei prakA rane tu pratikha'dha karIza nahIM. rAjAe paNa tarataja potAnA putrane rAjya soMpI pote dIkSA grahaNa karI. tyArakhAnlR banne prakA ranI zikSA lIdhI. ane anukrame kevaLajJAna pAmIne mahAsena muni alpa samayamAM acaLa ane sadA nirbhaya evA meAkSa padane pAmyA. mATe he bhavya prANio ! icchAnA tyAga karI je prANI anazanavrata grahaNa kare che te jIva teja bhavamAM jo siddha na thAya tA prAye trIjA bhavamAM siddha thAya che. vaLI atyaMta sthira buddhi, dayAbhAva ane naSTa saMkalpa vikalpavALA dhanya purUSA paramAtmAnuM dhyAna karatA anazana pUrvaka samAdhi maraNa pAme che. iti saMlekhanAyAM malayacandrakathAnakaM samAptam || tatsamAptau zrImalakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvanAthajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapAgacchAdhirAjazA stravizAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImadbuddhi - sAgarasUriziSyaprasiddhavakteti labdhakhyAti vyAkhyAnakovida jainAcArya zrImad ajitasAgarasUrikRtagurjarabhASA - nuvAde prabhudezana prabandhe sadRSTAntAticAravyAkhyopetaM saMlekhanAvrataM samAptam //
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ (438) zrI supArzvanAthacaritra nirvANavarNana. zrI supArzva prabhu belyA, he rAjana ! samyakatva sahita bAra prakArano zrAvakadharma saMlekhanA paryata vistAra tIrthayAtrA. pUrvaka kaho ane dareka aticAranuM svarUpa paNa daSTAMta sahita samyak prakAre kahyuM. mATe have tuM niraticAra gRhidharma pALavAmAM nizcalacitte sAvadhAna thA. A pramANe prabhunA vacanAmRtanuM pAna karI dAnavIya rAjA bhagavAnane namaskAra karI be , he bhagavana ! kRpA karI ane zrAvakadharma Ape. jagadagurUe nareMdrane vidhi sahita dharma dAna ApI zrI naMdivardhana nagaramAMthI vihAra karyo. prathama zatruMjaya girinI yAtrA karI ane tyArabAda aneka pura, grAma, nagara vigere sthAnamAM vihAra karI grahI ane munionA dharmane upadeza ApatA tathA bhavya janane dIkSAne anugraha karatA bhagavAna sarvatra vijaya pravartAvatA hatA. have bhagavAnanI sevAmAM paMcANuM gaNadhare hatA. temaja traNa lAkha munio, cAra lAkha trizahajAra sAdhvIo, be lAkha sattAvana hajAra zrAvake ane cAra lAkha tANuM hajAra zrAvikAo hatI. temaja be hajArane trIza caturdaza pUrvadhArI munio, agIyAra hajAra kevalajJAnI munie, paMdara hajAra traNase vaikriya labdhivALA ane ATha hajAra cAra vAdi munio, nava hajAra avadhijJAni temaja nava hajAra ekasone pacAza mana:paryavajJAnI muniothI sevAtA zrI supArzvaprabhu grAma, Akara ane nagarAdika sthalemAM vicaratA, paMDitenA vividhuM praznonA uttara ApatA, bhavya prANIone pratibaMdha ApIne uttama jJAnarUpI sUryanA kiraNo vaDe temanA hRdayarUpI gharamAMthI ajJAnarUpI aMdhakArane dUra karatA saMmetagiri upara gayA. tyAM jJAnavaDe pitAne
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirvANuvarNana. (439) makSa samaya najIka jANa zrI supArzvanAtha bhagavAne eka mAsanuM anazanavrata grahaNa karyuM. tyArabAda bhavya prANIonA hitamAM ughukta, saMsAra ane mokSamAM cittanI samAnatAne dhAraNa karatA, jIvita ane maraNamAM vAMchA rahita, ane niSkaya dhyAnamAM lIna thayelA zrI supArzvanAtha svAmI caturaMga-corAzI lAkha varSanuM eka aMga thAya evAM cAra aMga nyUna evuM eka pUrvalakSa cAritra paryAya pALIne payaMka Asane beThA. have mokSAbhimukha thayelA bhagavAnane jANe sarve surAsureMdra bhagavAnanI pAse AvyA. ane gadhadakanI suratathA suredronuM vRSTi sahita puSonA DhagalA karI mastake Agamana aMjali racI bhagavAnanI stuti karavA lAgyA. he saptama anavara ! Apa vijaya pravartAve. Apa akhila karmarUpI kaMcukathI mukta thayA che, vaLI bhavarUpI rAkSasathI pIDAtA prANuonA rakSaka ane muktirUpI strInA samAgamamAM usuka evA he jIneMdra! ApanA caraNa kamalamAM namavAvaDe madonmatta hastI paNa tatkAla zAMta thAya che. vaLI he chadra! ApanA smaraNamAtrathI ati tIkSaNa dRSTAovaDe vikarALa che mukhakaMdarA jenI ane sanmukha Avate e siMha paNa nivRtta thAya che. jemAM aneka subhaTenAM dhaDa nRtya karI rahyAM che ane niraMkuza hastIo jemAM prasarI rahyA che evA heTA samarAMgaNamAM je ApanuM smaraNa kare che te prANIne jayalakSamI poteja vare che. temaja lAMbI jIllAone nacAvate, arUNa evA netronI kAMtivaDe gaganamaMDalane lAla karatA ane pracaMDa phaNAone vistArate e nAga paNa ApanA dhyAnathI parAjaya pAme che. vaLI atyaMta urdina samayamAM vijaLIrUpI daDAvaDe jemane nAvika bhayabhIta thaI gaye che evA A yAtrika leke madhyadariyAmAM DUbatA
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44). zrIsupArzvanAthacaritra. chatAM paNa ApanA zaraNathI tarI jAya che. he bhagavan ! A pramANe ApanA nAma smaNathI bhavya A lekamAM sukhI thAya che ane paralokamAM paNa asaMkhya du:khone kSaya karanAra evA mekSane pAme che. e pramANe sarva sureMdro bahu oNvaDe sameta giri upara rahelA bhagavAnanI stuti kare che. teTalAmAM jagadagurU sarva pApaDhArone rAdha karanAra zailezI dhyAnamAM sthira thayA. vaLI jenA mATe chaThTha, aThThama, pramukha duzcara tapazcaryAo karavI paDe che, temaja zuddha jala tathA tuccha nirvANapada. rasa vinAnAM bhajana karavAM paDe che, gADha anurakta evI strIono pratibaMdha cheDa paDe che, virAsana jemAM raheluM che evA sthAnake niraMtara sevavAM paDe che. navIna snehapAzavaDe mane hara evA baMdhuono saMsarga paNa cheDI devuM paDe che. ane jenA mATe zIta tathA taDakAthI dusaha evA samayamAM paNa kAryotsarga rahevuM paDe che. evAM duHkhadAyaka vedanIya, AyuSa, nAma, ane netra e cAre karmone eka samaye kSaya karyo. pachI vikaTa evA bhava pAzathI mukta thayelA, tapAvelA zuddha suvarNa samAna che kAMti jemanI, vaLI sUryanI kAMtino jemaNe tiraskAra karyo che ane lakSamInA nivAsa sthAna evA zrI supAzva prabhu phAgaNa vadI sAtamanA divase pAMca munio sAthe potAne dehatyAga karIne mekSasthAne gayA. jagadagurUnA pracaMDa virahathI pragaTa thatA azrupravAhavaDe bharAI gayA che netrapuTa jemane evA sarva virahabhAva, surAsure prabhune namaskAra karI prArthanA karavA lAgyA. he jagadIzvara ! traNa lekamAM pradIpa samAna dIyatA evA Apa hAlamAM nirvANa pada pAmyA
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirvANuvarNana. (441) tethI akhila bharatakSetra bhAre meha timiramAM nimagna thayuM. vaLI he bhagavana ! atyaMta bhaktibhAvathI ame ahIM AvIne have kenI stuti karIzuM? athavA kenI pUjA racIne AnaMda mAnIzuM? athavA vilAsa sahita nRtya lIlA kenI AgaLa karIzuM? he svAmina ! tamahArA vinA hAlamAM amArA ratnamaya mukuTane konA caraNupIThamAM bhaktibhAvathI namAvIzuM ? e pramANe stuti karI vAraMvAra namaskAra karI udAsacitte sarva sureMdro jIteMdranI pAse beThA. tyArabAda sureMdranI AjJAthI vaizramaNa deve unnata vajAo vaDe vibhUSita suvarNa ane ratnamaya uttama nirvANa zibikA taiyAra karI. tyArapachI kSIrasAgaranA jalathI prabhune snepana karAvI ratnamaya AbharaNethI zaNagArelA zarIre zuddha dukUla paherAvyAM. tyArabAda sarve surAsura leke rUdana karavA lAgyA chatAM paNa deva sahita sureMdroe prabhune pAlakhImAM padharAvyA ane nairUta khuNAmAM zuddha jagyAe laI gayA. tyAM gazIrSa ane agurUcaMdananA kASonI be citAo racAvI. eka citAmAM jIreMdrane ane bIjImAM pAMcase munione sthApana karyA. te samaye duMdubhi vigere gaMbhIra vAjIMtro vAgavA lAgyAM. sarvatra khecaroe sugaMdha. maya puSpanI vRSTi karI, surAMganAo nRtya karavA lAgI. vaLI samasta saMghanA leke zokAtura thaI gayA. deveMdronA jayajaya zabdothI akhila bhuvanamaMDala bharAI gayuM. pachI agnikumAree pitAnA mukhamAMthI citAmAM agni pragaTa karyo. vAyukumAra devee pavana vikarvine agni prajavalita karyo. temaja anya suravare sugaMdhamaye dhupanI mUThIo bharI phekavA lAgyA. ema anukrame citA lAgavAthI mAMsAdika sarva dhAtuo baLI gaI. eTale ati zItala, sugaMdhita ane mane hara evA kSIrasAgaranA jalanI dhArAo vaDe megha kumAroe jIteMdra bhagavAnanI citA zAMta karI.
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsupAzvanAthacaritra. tyArabAda jIne bhagavAnanI uparanI jamaNI dADha zatre zra haNa karI ane nIcenI camareMke lIdhI. vAma bhAganI uparanI dADha IzAne ane nIcenI khalInke lIdhI. vaLI atyaMta zaktibhAvathI rAmAMcita thayelA avaziSTa surAsure ane sa devAe potAnA magala mATe dAMta ane asthi (hADakAM)nA TukaDAe grahaNa karyo. tyArabAda devIyAe puSpa, narendra tathA naranArIyAnA samudAye vastroM tema ja khAkInA sarva leAkAe bahu ma gathI citAnI bhasma laI lIdhI. tyArabAda yatnavaDe te samayanuM dareka kArya samApta karIne jagata prabhunA bhAre virahAnalanI vA LAthI dagdha thayelAM hRdayane zAMta karavA sarva devasahita sureMdro nadIzvaradvIpamAM gayA. tyAM paramabhakti vaDe mAhnika mahAtsava karIne sarva surAsureMdra pAta peAtAnA parivAra sahita devaleAkamAM gayA. pachI pAMca phaNAone dhAraNa karatA zeSa nAganA mastaka maNine nisteja karatI evI jInendranI dADhAne teoe bahu premapUrvaka sAvadhAnapaNe pUjIne raNamaNinA DAbaDAmAM mUkI dIdhI, vaLI hu bhavyAtmAe ? rAgadveSAdika du:khanA vinAzaka, saMsAravAsanAthI dUra thayelA, rAga ane rASanA vijetA, janasamUhanA sukhadAtA mane svarga tathA mokSasukhanA prakAzaka evA supArzva bhagavAna nira Mtara tamhArUM' sarakSaNa karI. A prabaMdhamAM vAkya vyavasthA kivA zAstravirUddha kaMi kahevAmAM Avyu hAya te sa MbadhI huM mithyAduSkRta yAcuM chuM ane sajjana purUSA sudhArA karI vAMcaze evI AzA rAkhuM chuM. ( 442 ) nadIzvaranI yAtrA.
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthakAranI prazasti. (43) graMthakAranI prazasti. A lekamAM samasta bhUmaMDalarUpI bhavananA AbhUSaNa mATe. saraLa dhvajadaMDa samAna ane kIrtirUpa patAkAvaDe yukata zrI harSa pura (harSapurIya) nAme uttama gacche che. tenI andara samagra ziva sukhanA maMdira samAna himAlayanI mAphaka jayasiMha nAme sUri hatA. jenAthI nIkaLelI surasarita-gaMgAnI mAphaka muninI paraMparA A jagamAM vidyamAna che. te jayasiMha sUrinA pachI dayA rUpI kamalinIne praphulla karavAmAM sUrya samAna, mithyAtvarUpI aMdhakAranA samUhane haraNa karanAra ane samagra jainavetAMbara saMghanA tilaka samAna zrImAna abhayasUri nAme sUrIndra thayA. temanA suziSya ujvala yazarUpI snA vaDe ujavala karyo che jena vetAMbara saMghanA vistAra jemaNe ane paravAdInA samUhane parAjaya karavAmAM pragaTa che mahAsya jemanuM evA candra samAna zrImAna hemacandra sUri thayA. jemaNe rA. rA. zrIyut jayasiMha rAjAne prabodhIne rathayAtrAdika kAryomAM bahu udyota karyo. vaLI jemanA mukharUpa kSIrasAgaramAMthI nIkaLelA addabhuta zAstrAmRtane svAda laI mahetA muniye hAlamAM paNa ajarAmara sthAnane pAme che. vaLI te hemacandra sUrinA traNa ziSyo thayA. temAM prathama ekAntavAdiyenA saMsargarUpI raMgane bhaMga karavAmAM siMha samAna. zrI vijayasiMha sUri. bIjA pArAvAra vidyArUpa samudrane viSe saMpUrNa pUrNimAnA candra samAna ane jaina siddhAMtarUpI kumudenA vikAsa karanArA zrI candrasUri thayA. zrI lATadezanI mudrAne pAlana karatA evA je sUrie mAtra jaina zAsananI prabhAvanA karI eTaluMja nahi paraMtu zramaNa mudrAnuM paNa pAlana karyuM che. vaLI zrImAna munisuvrata svAmInA caritrarUpI raMgazALAmAM Ida sahita
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ (444 ) zrIsupArzvanAthacaritra. alaMkArA vaDe suzAlita jemanI vANI nartakInI mAphaka vilAsa karI rahI che. temaja trIjA viSNudhajanAnA manane bahu AnaMda Apa vAmAM ativrukSa evA zrImAna viSNudhacandra sUri hatA. have eka divasa te zrImAna vibudhacandra sUri vihAra karatA karatA dhaMdhUkA nagaramAM AvyA tyAM puMDarikanA putra ASaDa zrAvake zrI padmacandra upAdhyAya vigere zrI sa Mghane kahIne zrI supArzvanAtha bhagavAnanuM ciratra racavA mATe temanI prArthanA karI kabula karAvyuM, tyArabAda temaNe paNa zrImAn hemacandra sUrinA laghu ziSyane upa rAkta caritra racavAnI AjJA karI. * lakSaNa tathA chaMda zAsrAnA jANakAra evA zrImAna lakSmaNu gaNIe prakAza kareluM A sAtamA tIrthaMkara bhagavAnanuM caritra sakala zrI saMghanA du:khanuM haraNa karI ? zrImAna kumArapAla nRpatinA rAjyamAM AvelI gurUma`DalI nAme nagarImAM zambAsutanA upAzrayamAM vAsa karatA evA zrI mAna lakSmaNa gaNIe vikrama saMvat 1119nA mahA sudi dazamIne gurUvAre A caritra racyuM che. A caritranI anuSTupa leAka saMkhyA pratyakSara gaNavA vaDe daza hajAra ekasAne ADatrIza upara ATha akSaranI prAya: che. // itizrImallakSmaNagaNiviracitaprAkRtapadyabandhazrIsupArzvanAthajinacaritrasya zrIsakalasUripurandarAyamANaparamagurutapAgacchAdhirAjazAstravi zAradajainAcAryayoganiSThAdhyAtmajJAnadivAkara zrImadabuddhisAgarasUriziSyaprasiddhavakteti labdhakhyAti vyAkhyAnakovida jainAcArya zrImad ajitasAgarasUrikRta gurjara - mAyAnuvAdga: samAsaH // // itizrIsupArzvajinacaritraM samAptam // OM zAntiH zAntiH zAntiH
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ gIranAramaMDananemaprabhu stavana che * mahAvIrajI muja mAyALu re-rAga giranAra vAsI guNa girUvAre, nema nagInA. zAmaLIyA zivapada lInA re. nema nagInA. Teka.. laTakALA ! huM te laLIlaLI pAye lAguM, prabhu prema avicaLa mAguM re. nema nagInA.. pAtaLIyA ! prArA ! piyu! piyu! karatI huM AvuM, guNa gIta tahAra gAuM re. nema nagInA. mehanajI ! mahArA hRdaya maMdiramAMhI Ave, mane bhedabheda batAve che. nema nagInA.. naTavarajI! nyArA zAne rahe che mujhathI che sagapaNa sAcuM tujathI re. nema nagInA. dayALu devA ! dayA kare dina jananI, - AzA pure mujha mananI re. nema nagInA. dAtA ! zivapadanA dAyaka nAma dharAve, sevakane zIda tarazA re. nema nagInA. trAtA ! tribhuvananA tAraka che tame svAmi, * siddha avicaLa AtamarAmI re. nema nagInA. nAthajI! meMte zaraNa grahyuM che tamAruM, vaLI arajI nitya ucArUM re. nema nagInA. prabhujI! Apa achata amara pada amane, che lAja amArI tamane re. nema nagInA OM zAMtiH rU.
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ ajarApArzvanAthanuM stavana mAtA marUdevInA nanda-e rAga. hAlA ! vAmAdevInA nanda! ajarA pArzvanarAja ! vinatI suNo asvArI re. vinatI suNe ahArI re, mahera karI mahArAja ! Apaje - pada avikArI re-e Teka. azvasena kuladIpaka jIpaka, kAma krodha mada mAnaka vArANasInA vAsI vibhujI! dharIe tujha guNa dhyAna, hAlA. prabhAvatI rANInA priyatama, jJAna rayaNa bhaMDAra tApasa tArI nAga ugArI, tyAga dIcA saMsAra, hAlA. saMyama rasIyA vasIyA vanamAM, suMdara sarovara tIra; vanahasti karI bhakti zirapara, DhoLe nirmaLa nIra hAlA. vaira vicAra manamAM prabhune, vaDatarU heThaLa bhALI, jabarI jaLadhArA varasAve, masta banI meghamALI. vahAlA. dharaNendra padmAvatI pote, samaya vicArI Ave; megha saMhArI pApa pakhALI, prabhu guNa mahimA gAve. hAlA. samatAmAM rahI kevaLa pada lahI, ajara amara avikAra, ziva sukha pAmyA te jInavaranI, pratimA tAraNahAra. vahAlA. kalyavela ciMtAmaNI svAmi ! jagaciMtA dUra karatA; raghunandananA tananI pIDA, zAsanapati saMharatA. 0hAlA. surabhuvanamAM sevA pAmI, je pratimA bahu kALa; kaLikALamAM jAgatI jyoti, ajAramAM che hAla hAlA. jagadagurU padavInA dhAraka, vijaya hIra sUrirAya; achata amara pada Icchaka, pote preme praName pAya. hAlA. unAmAM yAtrA AvI, karyA prabhu darzana morArajInI bhakti bhALIne, ajIta thaye prasanna. 'vahAlA.
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ | mahuvAmaMDanamahAvIrajInastavana II - kezarIyA thAzuM prIti kinI ree rAsa. manamohaka mujhane mUrti maLI re, mahAvIranI - laya valamAM lAgI, dharma dhuraMdhara mahAdharanI-e Teka. manahara mahuvAmAM bahu moTA, maMdiranI chabI chAje; ; jIvata navarajInI AgaLa, trikALa nAbata gAje che. mana. siddhAratha rAjAnA naMdana, trizalA suta sukhakArI; pApa amahAza kApa prabhujI! Apa pada avikArI re. mana. sumerU zikhare surapati saghaLA, sanAtravidhi zubha karatA; caraghuvaDe girivara kaMpAvI, harimana zaMkA haratA re. mana. DasIya caraNe caMDakozIye, te svarge jaI vasIo, aDada bAkuLA ApI prabhune, satI jIva atimanahasI re. mana. suranara pazu gaNa maLI duHkha karatA, prabhu sahatA zama bhAve; ghana ghAtI caukarma khapAvI, antara jAti jagAve re. mana. samavasaraNanI racanA sundara, surapati saghaLI karatA; atizaya saha inavara vicaratAM, navina kamaLa pada dharatA re. mana. AtmajJAna ApI vijananI, jaDatA dUra nIvArI; ajItAnandamAM ramatA nizadina, prabhujInI balihArI re. mana. vinatI hAla dharIne hAlA, sevanI ura dharaje; kRpA taNu sAgara jInavarajI! duHkha amhArAM haraje re. mana. siddhAcaLamAM vAsa karIne, anubhava pyAlo pIdhe; raivatagiri yAtrAe jAtAM, prabhu guNa lahAvo lIdho che. mana. maMgalarUpa che mahAvIra mahArA, hRdaya maMdiramAM vasIyA, achata na karajeDI tamane, zivaramaNanA rasIA re. mana. >> zAMti rU
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAzva - ghoghAmaMDana pArzvajInastavana | mahAvIrajI muja mAyALu re-e rAga ghoghAmaMDana navakhaMDA re, pAzva ANaMda zaraNe A sukha kaMdA re, nANa viNuMdA. prabhujI! mahArA cAra gatimAM huM bhamIye, tava caraNe nAtha ! na namIye re. pA. alabelA ! huM abhimAnathI akaDAye. vaLI prapaMcamAM pakaDAye re. chabIlA! huM te zAstra maryAdAo cheDI. pratimAmAM prIti na joDI re. pAzva. raMgIlA! mujha paranArI lAgI pyArI, te paNa bhakti na kIdhI tamArI re, pA . rasIyAjI! huM te rAcI rahyo paradhanamAM, mada moha dharyo bahu manamAM re.. pAW. nAthajI ! heM te nindA karI munivaranI, hAryo bAja nija gharanI re. pAzva. mehanajI ! hArA avaguNa sAmuM na joze. che agaNita mujhamAM deSo re. pAzva. dayAnA dariyA ! dayA karIne ugAre, bhava sAgara pAra utAro re. pAzva bhava vanamAM bhamate bhAvanagarathI huM Avyo, prabhu! ajIta manamAM bhAre. pA. OM zAMti rUM
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ / / zrI amIjharApArzvanAthanu stavana. // zrI zakhezvarA ? prabhu pArzva jInavarA-e rAga. zrI amIjharA ! prabhu pArzva du:kha harA ! trAtA ! dAtA ! bhrAtA ! mAtA ! jaya jInezvarA ! kAma krodha mAyAnA mAryA, bhamIyA kALa anaMta; zaraNe Avye sevaka jANI, sahAya kare bhagavata. mehu verie mujhAvye mahu, bhUlyA nijaguNu bhAna; samajhAtmya sadgurUe mune, chatAM na AvI sAna. avaguNu riyA doSanA dirayA, virayA kumati nAra; peAtAnA jANI jInavarajI ! tAra tAra mujha tAra.. pArasamaNi sama prabhutA dhAraka, pArzvanAtha bhagavAna ! sparzI jarA jo thAya tamArA, khUba khanuM gulatAna. amI varasAvI amara banAvA, rAkhA sevaka lAja; agaDelI bAjI sudhArI, Ape| avicaLa rAja. suMdara sAraTha dezamAM zAthe, unA zahera gulajAra; vicaryo pUrve vijaya hIra jyAM, prabhu bheTyA sukhakAra. prabhu guNu ramatAM paraguNu vamatAM, dharatAM nimA~La dhyAna, caraNa kamaLanu zaraNa grahIne, ajIta banyA mastAna, OM zAMti: 3 zrI. zrI. -- Teka. zrI. zrI. zrI. zrI. zrI.
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jina stavana mahAvIrajI muja mAyALu re. e rAga. siddhAratha suta! sukhakaMdAre, vIra jINudA. bhavicAtaka cittahara caMdAre, trizalAnA naMdAe Tera. dayAnA dariyA ! dazamA devalekathI caviyA, - kSatrIkuMDamAM avatarIyA vIra. bALuDA prabhujI ! bALapaNe baLavaMtA, jagajIvanajI jayavaMtAre. ...vIra. mohanajI ! mahArA, mAtAnI bhaktimAM rAtA, naMdivardhananA bhrAtA vIra. priyatama prabhu! pyArA, paraNyA yazodA nArI, je pUrNa pativrata dhArIre vIra. vairAgI vahAlA! trIza varSa thayA tyAgI, banyA zivaramaNInA rAgIre vAra tribhuvananA tAraka! tapa tapIyA bahu bhArI, navarajI ! che jayakArIre vIra. laTakALA ! laTake, caMdanabALAne tArI, tuja mukhaDA para jAuM vArIre .... kevaLa guNavaMtA ! kevaLajJAnane pAmI, thayA zivaramaNanA svAmI vIra. zaraNe huM Avyo, sahAya levAne tamArI, | svIkAre arajI amArI ...vIra. mahAvIra prabhu! hArA, hRdaya maMdira mAMhI rahejo, ja zubha achata amara pada deje re vIra. OM : 3
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ // OM arham // zrImad saccAritracUDAmaNi sukhasAgarASTakam // lalita. akhilakarmaNAM granthibhedakaM, bhavanivArakaM zAntidhArakam / praNata saukhyadaM dInatApahaM, sukhapayonidhiM zrIguruM bhaje // 1 // jita kalakalau tattvavedinaM, mathitamAnasodbhUtavikramam / kramakadarthitA'nekaviklavaM, sukhapayonidhiM zrIguruM bhaje // 2 // tamakalaGkitaM varttanaM stutaM, janagaNaiH sadA yasya zasyate / " parama pAtratA yatra rAjate, sukhapayonidhiM zrIguruM bhaje // 3 // munivara ! tvayAdIpitaM tataM matimatAdRtaM jainazAsanam / janamatArthinastvAM namantyataH, sukhapayonidhiM zrIguruM bhaje // 4 // niyamadhAriNIM zrAddhasantati, vihitavAnbhavAstattvadezakaH / tavaguNAnahaM stotumakSamaH, sukhapayonidhiM zrIguruM bhaje ratikarI na yanmUrttiruttamA, bhavati kasya sadbhUvidAyinI / karuNacetasaM sampadAlayaM, sukhapayonidhiM zrIguruM bhaje // 6 // ciramakhaNDitA bhAvanAparA, vimalacetasA yena sAdhitA / zamitakAmanaM taM munipriyaM sukhapayonidhiM zrIguruM bhaje // 7 // tamaghaghAtinaM trAtabhArataM patitapAvanaM kAritA'vanam / akhiladehinAmAtmabodhadaM, sukhapayonidhiM zrIguruM bhaje // 8 // (@K+ 11911
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ravisAgarajI guNakIrtana. gajhala. kRpAvantaM kSamAvantaM, jagatkSemaGkaraM dhIram ... narAmarasevanIyaM zaM, vidhAtAraM kalau kAmam / vRSAdhAraM mahArAmaM, guNAmarapAdapazreNebhajadhvaM premataH paurA, ravisAgaraguruM nityam / sadArAdhyaM satAMvRndaiIrAlokaM vimUDhAnAmmahAsiddhipradaM citraM, caritraM zobhanaM yasya / kRtAyena kSamAbhAnA, sadAcArapriyAlokAbhajadhvaM premataH paurA, ravisAgaraguruM nityam // jitAnaGgaM pavitrAGgaM, prabhAbhirdipitAlokaM suyogena kSitIzAnAM, hRduAropitaM tattvam / munIzAnAM sadAvandha, durantApallatAnAzaM bhajadhvaM premataH paurA, ravisAgaraguruM nityam // nirAzaM nirmalAkAraM, nirIhaM nirbhayAvezaM nirArogaM nirAzaGka, nirAmodaM nirAzokam / nirAlamba sadAlambaM, mahAlamba subhavyAnAm / bhajadhvaM premataH paurA, ravisAgaraguruM nityam / / cidAnandaM nirAnandaM, jagaccandraM gatAtandram / na mohAdhInatA yasya, sutattvAdhInatA mukhyA~ / sthitA yasyAntike muktipriyA vityaM parAlamyA / bhajadhvaM premataH paurA, ravisAgaraguruM nityam // Sarmnoon.co.xx. v ement
Page #492
--------------------------------------------------------------------------