Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ giri gaoLA @odhI pANaI[D] khaMchI DrAma) ST pravacanakA2* madhuvyAkhyAnI bA.bra.pU zrI girIzacaMdajI mahArAja prakAzaka: pravacana prakAzana ameti.jetapura
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayana sUtranA 23mA ayana 66 * dezI gautamIya ? adhikAra 66 giri garjanA bhedyA pASANa; kheAlyAM dvAra -: pravacanakAra : saurASTra kesarI' bA, bra. pUjya zrI prANaTTAlajI mahArAja sAhebanA suziSya parama dArzanika, paMDita suni bA. bra. zrI jayatilAlajI mahArAja nA suziSya madhura vyAkhyAnI AA. jI. zrI girIzacaMdrajI mahArAja. -: saMpAdaka : paDita rAzanalAla Ara. jaina tapasvIna mANekacaMdrajI jaina vidyAlaya vaDIyA (saurASTra) -: prakAzaka : pravacana prakAzana samiti jetapura
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzana tithi : mahAvIra jayaMtI vi. saM. 2033 vIra saMvata 2503 prata : 6000 pRSTha 720 kiMmata : rUpiyA ATha prApti sthAna : (1) zrI bhAIcaMda bhImajIbhAI desAI kApaDa bajAra, jetapura - saurASTra (2) zrI jayaMtilAla kIracaMdabhAI makANI 12, divAnaparA, rAjakeTa-1 saurASTra (3) zrI jayavaMta che. jasANI anupama "B" AgarA reDa, ghATakopara muMbaI 86 prakAzaka : zrI jayaMtilAla kIracaMdabhAI makANI 12, divAnaparA, rAjakeTa-1 saurASTra mudraka : zrI surezakumAra guNavaMtarAya gaNAtrA gaNAtrA enDa sansa sadara, rAjakeTa (phona : 26021-28550-28551)
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara 157 1 64 che. 1. = ? 'i ' anukramaNikA 1 prakAzakIya 2 saMpAdakIya 25 jIvananAM dhruva satya 3 Amukha 26 mithyAtvamUlaka ahaM 4 be bola kahuM ? 27 puNyazleka zrI vinodamuni 5 apaNa 6 saujanyazIlonI zubha nAmAvalI 28 kAma e ja rAma 7 sau. ke. pU. zrI prANalAlajI mahArAjane paricaya 29 udAratAnI tejasvItA 8 pravacanakAra zrI girIzacaMdrajI mahArAjane paricaya 30 rakSAbaMdhana parva 1 maMgalane mahimA 1 31 sAcuM dhana zuM? 2 zruti mAhAnya 7 32 prArthanAnI prabhutA 3 AtmAne vaibhava 14 33 huM ane mArApaNuM 4 Agama che jIvana-dIpaka 21 34 mAnavIya samAnatAnuM mULa 5 IzvaranuM aizvaryA 35 maThe AvakAra 6 jJAna ane kriyAnI prabhutA 63 36 talavAranI dhAra 7 saMyamanuM sauMdarya 38 37 saMsAra sAgarane tIra 8 AtmAne divya prajAne 44 38 janmASTamI parva 9 gati ane pragati 50 39 satsaMga mahimA 10 jIvananI kalA 56 40 saMskAronuM paribaLa 11 satI ziromaNi zrI mAnakuMvarabAI 63 41 tapa ane japa 12 pApane bhAra ane mRtyune bhaya 69 42 vANInI prabhutA 13 mRtyuMjaya bhagavAna mahAvIra 75 43 paryuSaNa mahAparva 14 tirdhara gautama 81 44 amaratAne rAjamArga 15 biMdumAM siMdhu -87 45 suvarNa pAtra 16 vAsanAne vaibhava 93 46 saMpatti saMnyAsInI pAdukA che 17 AjhAdInI Ahaleka 99 47 bhagavAna mahAvIra 18 bhagavAna zrIkRSNa 105 48 sahasra rUpa sAdhanA 19 aMtaryAtrAnuM supAtra 111 89 sahastradhA sAdhanA 20 zraddhAne dIpa 117 50 saMvatsarI mahAparva ane kSamApanA 21 samAdhi sthAne 123 51 AleyaNa 22 sAmAyika sAdhanA 129 para samatAganI sAdhanA 23 caturgatinA bhayasthAne 134 53 dvAtIta dharma 24 jevI daSTi tevI sRSTi 140 54 prabhutAne sAkSAtkAra 251 Y' '' '' '' '' : ' 301 307 , 318
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 buddhinuM mUlya zuM? 56 jagata eka maca che 57 ApaNAM zAstro 58 svayaMbhU paramatattva 59 jIvana zuddhinA AdhAra 60 prakRtinI prabhutA 61 nanirUpaNu dara nathavAda 63 staMbha'gI 64 saptabha'gI dvAra 65 Aipa dha 66 pi maMtra 67 prama:NavAdanA vijaya 68 sAna prabhutA 69 jJAnanuM sauMdarya 70 pramANu aizvaya 71 Agama-zabdapramANa chara keDAsakita ane vyakita 73 vAsanAzUnya karmo 74 maDuttvAkAMkSAnuM madhu 75 mananI pele pAra 76 dhana cetanAnA pratIka agni 77 jIvana eka yajJa 78 tI ane tIrthaMkara 79 samyagdarzananA mahimA 80 brahmacaya - sa'padA 81 manathI agecara 82 AtmAnu azvaya 83 sAdhanA ane AgamAnA lekhA jokhA 323 329 335 341 346 84 sAdhanAmAM AgameAnA upakAra 85 Agama ane amRtatva 86 AtmAnI amara sAdhanA 87 bhAvanAnuM mAdhya 88 klAkAMkSAzUnya ka 89 dharma ane dhana upara 358 364 371 377 383 389 395 401 407 413 418 425 101 izvara katRtva ane kavAda 102 anekAnta samIkSA 431 437 103 karma ane sAdhanA 443 449 455 104 tameguNu ane tenA upAya 105 prakAzapatra dhanateraza 109 prakAzapa rUpacaMtu zI 461 107 prakAzapava dIpAvalI 108 nUtana varSAbhinaMdana 467 473 109 bhAIbIja 480 486 493 90 abhyudayanA AdhAra 91 AtmahatA ane AtmajJAnI 92 astitvanA inkAranI sajA 93 svAdhyAyanA rasAsvAda 94 upAdAna-nimitta mImAMsA 95 upAdAna-nimitta samIkSA 96 nimittanI zAstrIya mahattA 97 nizcaya ane vyavahAra 98 vyavahAra ane nizcaya samIkSA 99 kama vAdanI karAmata 100 kamavAdanA vijaya 110 bhakitanI bhavyatA zrI goMDala saMpradAyanA zramaNa saMghanI zubha nAmAvalI 499 505 512 518 para4 531 537 543 549 557 52 58 574 180 58 192 598 604 609 615 621 626 632 638 644 50 657
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ pra kA za kI ca... cAturmAsa eTale dhArmika tahevAranA divase. e cAra mahinAnI sthiratA daramiyAna sAdhaka, tenA dhArmika vAMcana, manana ciMtananA pariNAmarUpa jInavANI-AgamavANInI amIdhArA avirata paNe varasAve ane zA-Agame, sUtra siddhAMta vagere vAMcIne samajavAnI phurasada na hoya ke dhIraja na hoya tevA jIjJAsuo, vizeSarUpe A divase mAM sAdhaka saMtanI vANI dvArA dharma zravaNane lAbha pAme. sAdhaka saMta pAsethI zAstronA AdhAre thayelI dharmanI zreNIbaMdha vyAkhyAonuM AkhyAna sAMbhaLI e rIte jainadharmanuM pAlana karatAM karatAM jIvanane kamazaH AdhyAtmika banAve. Ama cAturmAsa daramyAna sAdhaka saMta dvArA apAyelA dhArmika pravacanevyAkhyAne zrotAjane mATe, samAja mATe, khUba ja mahatvanA ane preraNAdAyaka banI rahyA che. saurASTra kesarI pUjya gurudeva bA.bra. zrI prANalAlajI mahArAjanA praziSya ane parama dArzanika bA. bra. zrI jayaMtIlAlajI mahArAjanA ziSyaratna, madhura vyAkhyAnI bA. vya. zrI girIzacaMdrajI mahArAja tathA vidyA vyAsaMgI bA.bra. zrI harIza muninA saMvata 2025nA rAjakeTa cAturmAsa daramyAna, temanA vyAkhyAne sAMbhaLIne keTalAye zrotAjanene haiye pU. mahArAjazrInI vANInI saTatA temaja zabdanI madhuratA sparzI gayAM hatAM. vItarAganI vANInA UMDA adhyayana sAthe tatvanA ciMtana ane manana pachI vividha temaja vizALa daSTie thatuM vivecana tathA paristhitine anurUpa chatAM zAstrokta rIte thatI samayecita sarvagrAhI udhananI anokhI zailIne lIdhe, temanA vyAkhyAne AkarSaNanuM kendra banI rahyAM. paMcamahAbhUta tomAMnuM bIjuM tatva, je manuSya-jIvananI mULabhUta jarUriyAtemAMnI eka gaNAya te pANI, je comAsAnA cAra mahinA daramyAna vAdaLAomAMthI varase che. A pANIno dhodhamAra pravAha, vizALa paTa ane UMDuM taLa dharAvatI nadImAM AgaLane AgaLa vahI jAya che. nadI ke jenuM udagamasthAna unnata giri che ane jene aMta ghUghavatA sAgaranI garjanAmAM che evI nadIne kinAre vaselAM grAma ane nagarane comAsA daramyAna vaselA pANIne saMpUrNa lAbha maLI zakatuM nathI. eTaluM ja nahi, temane comAsu vitye thoDA samaye pANInI muzkelI taMgI anubhavavI paDe che. paraMtu nadInA pravAha ADe baMdhanI racanA karavAmAM Ave te mAsA daramiyAna dariyAmAM vahI jatA pANIne saMgraha thaI zake ane comAsu vItyA pachI paNa te pANIne jarUriyAta mujaba avirata egya upaga karI vikAsa sAdhI zakAya. AvA zubha kArya mATe nadInA kinAre Avela nagaranA adhikArIo, AgevAno, kAryakara vagere jAgRta devA joIe. badhA lekene lAbhadAyaka evuM A kArya ekavAra UpADI levAmAM Ave te bAkInA leke pitAnuM saujanya jarUra dAkhave. e vakhate saujanya dAkhavanArA lekene zakya eTale sAtha sahakAra meLavI pUrva taiyArI sAthe, muzkelIthI pAchA na paDe, paNa skUrtipUrvaka kAryanI zarUAtathI tenA aMta sudhI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ te mATe baMta lenAra thoDA kAryakaronI jarUra rahe. A badhuM zakaya bane tyAre ja "bahujana, hitAya, bahujana sukhAya tevuM eka kArya thaI zake ane comAsAne vistRta lAbha jaLavAI rahe. ratra-Agama vagere zAstro rUpI giri mAMthI uddagama pAmele vizALa jJAnane paTa temaja UMDuM adhyayana dharAvatI pU. mahArAja sAhebanI vicAradhArAomAMthI vahete vANIpravAha, zrotAonA karNapaTa para athaDAI temanA hRdayasAgaramAM garjanA pedA karI temane dharmAbhimukha banAve che. AvA dhura vyAkhyAnI bA. bra. zrI girIzacaMdrajI mahArAjanI vyAkhyAna vANI patrAvalimAM jhIlIne paMtha svarUpe raju thAya te tene lAbha zrotAjane sudhI maryAdita na rahetAM, jena-jainetara vAMcake sudhI vistare, evI bhAvanA ghaNu mahAnubhAvoe pradarzita karI. cAturmAsano lAbha vistRta rIte jaLavAI rahe, badhAnA lAbha mATe nadInA pravAha ADe baMdha baMdhAya tevI bhAvanA ghaNAne thAya paraMtu e mATe jarUrI taiyArI sAthe niSThApUrvaka kAma UpADI levA AgaLa keNa Ave ? ane vaLI sArA kAmamAM se vinna! chatAM paramArthanA kAryo kyAreya aTakatAM nathI e nyAye "giri gajanA-bhedhA pASANu, tyAM dvAra" mATe pUrva taiyArI sAthe badhI vyavasthA goThavAI. alabatta zeDo vadhu samaya lAgyo paraMtu ekadama vyavasthita rIte Ajana thayuM jenA pariNAmarUpa pravacana prakAzana samiti taraphathI AvA suMdara sAhityanuM prakAzana ApanI samakSa raju karatAM huM khUba ja harSa anubhavuM chuM. vaLI vAcake samakSa bA. bra. zrI girIzacaMdrajI mahArAjanA dIkSA paryAyanA rajata jayaMti varSamAM ja temanA vyAkhyAne graMtha svarUpe arva prathama raju thaI rahyAM che te rAjakoTa mATe vizeSa AnaMdanI vAta che. tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra svAmInI aMtima dezanA, jemAM sarva sUtrane nicoDa che evuM uttarAdhyayana sUtra, jenA 36 adhyayanamAM dravyAnuyoga, caraNakaraNAnuyoga, gaNitAnuyoga, kathAnuye e cAreya anuganA samAvezathI dharma tatvane samajAvela che. anugane artha vyAkhyA karavI. Ama cAra prakAre dharmatatvanI vyAkhyA samajAvI che, jemAM dravyAnuyegamAM saMsAranI asArane bedha che; caraNakaraNanugamAM anaMtakALathI jIvAtmAnI sAthe rahI, janmamaraNanA pherA karAvanAra karmanA svarUpane samajAvI, vrata ane cAritranA AdhAre jIvAtmAne tenAthI mukti meLavavAne ane asAra saMsArathI nivRtta thavA mATene upadeza che; gaNitAnugamAM mananI caMcanAne kAraNe jIvAtmAnuM citta aneka viSayamAM parovAyeluM rahe che jethI te paralakSI ane dharmavihANa rahe che te darzAvI, paraMne cheDI nija AtmAmAM ekAgratA keLavavAne upAya che; jyAre kathAnugamAM sacoTa dhArmika dRSTAMte ke aitihAsika kathAnake dvArA jIvAtmAnI cittazuddhi karI tene AtmAbhimukha banAvI mokSamArga mATe puruSArtha karavA preraNA che. AvA uttarAdhyayana sUtranA 23mA adhyayana "kezIgautamIya"ne cAturmAsanA vyAkhyAne mATe mukhya viSaya tarIke pasaMda karavAmAM Avela che. A adhyayanamAM 23mA tIrthaMkara zrI pArzvanAtha ane aMtima tIrthaMkara
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIranA ziSya anukrame kezI ane gatima vaccenA saMvAdane, jainadharma mATe aitihAsika mahattva dharAvate prasaMga che. jenA parathI jANavA maLe che ke, aMtima tIrthaMkara bhagavAna mahAvIre samayadharmane oLakhI, pUrvathI cAlI AvatI 23mA tIrthaMkara bhagavAna pArzvanAthanI paraMparA mujabanI dhArmika kriyAomAM pheraphAro amalamAM mUkI, kaDaka vidhividhAne sthApI, jenadharmamAM navuM cetana reDI, tenI punaH pratiSThA karI hatI. AtmAne karma baMdhanathI mukta karI, mokSa prApta karavAnA mULa dhyeya mATe tIrthakaroe jainadharmanA je mULa tatve upadezela che te trikAlAbAdhita satya che. temAM kayAreya koI pheraphArane sthAna nathI. paraMtu Atmonnati mATenI sAdhanarUpa e mULa tana-mULa guNonI puSTi mATe jAyelI dhArmika kriyAo, eTale ke uttara guNe vagerenA vidhividhAnamAM dravya, kSetra, kALa ane bhAva pramANe palaTa thaye che, thAya che ane thato raheze. A vAtanI pratIti karAvatAM uttarAdhyayana sUtranA 23mA adhyayananA adhikAra sAthe dharmanA mULa tatta, uttara guNa vagerene AvarI laI A vyAkhyAne guMthAyelA che. jema eka ja prakAranA sUtarane judA judA raMganA AdhArathI ke. cokkasa AkAramAM guMthavAthI suMdara nayanaramya cAdara banAvI zakAya, te rIte A eka ja adhyayananA svAdhyAyamAM dravyAnuyega, caraNakaraNAnuga, gaNitAnuga ane kathAnuyoga ema cAre anugarUpI raMgone AvarI laI guMthAyela vyAkhyAnarUpI A cAdaranuM saundarya jIvAtmA mATe pAramArthika banela che. A pravacana graMthanA vakatA madhura vyAkhyAnI bA. ba. pU. zrI. girIzacaMdrajI mahArAja kizora vayamAM ja bA. bra. pU. gurUdeva zrI prANalAlajI mahArAjanA samAgamamAM AvatAM temanA vairAgyapUrNa jIvananA prabhAve temaja hRdayasparzI jozIlI vANIthI ananya bhAve AkarSAyA. te arasAmAM paMDita ratna bA.bra. pU. zrI jayaMtilAlajI mahArAjanI dIkSAmAM hAjarI ApatAM tethI anerUM AkarSaNa thayuM. mahAna tapasvI bA.bra. pU. zrI ratilAlajI mahArAjanA jIvana cAritre temane jJAna ane piSaNa ApyuM. pUjya prANalAlajI mahArAjazrInA samAgamanI nIkaTatAmAM vairAgyabhAva prabaLa thavAthI zAstrAbhyAsamAM pragati karI, daza daza varSanA saMgharSa bAda dIkSAnI anumati mATenA muzkela saMga-saumyatA, saraLatA, dhairyatA ane vyavahAra dakSatAthI sAnukULa banAvI ApanAra paramopakArI "saurASTra kesarI" bA. ba. pU. gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAheba jemane A graMtha arpita karAyela che, temanuM saMkSipta jIvanacaritra vAMcako samakSa mUkavuM Avazyaka banI rahe che. prastuta vyAkhyAnane pravacana daramyAna ja nedhapothImAM akSaradeha rUpe kaMDAravA mATe vairAgI ku tibahene (hAlanA bA.bra. jotibAI mahAsatIjI) temaja zrI choTAlAla bhImANIe parizrama lIdhela che ane paMDitajI zrI rozanalAla jaine, pitAnI nAjuka tabiyatamAM paNa jahemata laIne tenuM saMpAdana karela che te badala teo bannene AbhAra mAnuM chuM.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pravacana graMthanuM Amukha, saurASTra yunivarsiTInA upakulapati zrI harasukhabhAI saMghavIe lakhI ApavAnuM svIkArI, pravacanemAM samAyelA tenI suMdara rIte talasparzI chaNAvaTa sAthe Amukha lakhI Apela che, teozrInA saujanya badala temano AbhAra mAnuM chuM. aMdha mahilA vikAsa gRha-rAjakeTanA saMcAlikA zrImatI saMtokabahena beMgAlIe temanI javAbadArI bharela aneka sAmAjika pravRttio vaccethI paNa samaya phALavI, A graMthanA pravacananA phapha khUba cIvaTathI sudhAravA temaja graMtha aMge ananya bhAve "be zabda" lakhI ApavA mATe, temaja khUba utsAhathI mudraNakArya karavA mATe zrI surezakumAra gaNatrAne temaja prakAzana samitinA sAthIdAre sarva zrI bhAIcaMda bhImajIbhAI desAI, amRtalAla maNIlAla dezI, naTavaralAla nAnAlAla dezI ane manasukhalAla maNIlAla zeTha vagerene A kAryamAM suMdara sahakAra mATe AbhAra mAnuM chuM. sAhitya pratye prema dharAvanAra vyakita, sAhitya pracAra mATe tana, mana, dhana vagere mAMthI kaI paNa prakAre sahaga ApI rahe che. A take A suMdara sAhityanA prakAzana mATe sAga ApanAra sAhitya premIone dhanyavAda asthAne nahIM gaNAya. zrI gaMDala saMpradAyanA zramaNa saMghanI zubha nAmAvalI pArA (1) mAM anukrama nAM. 8 zAstrAbhyAsI bA.bra. zrI manehara munijI ane pAra (8) mAM anukrama nAM. 23 bA.bra. zrI nIlamabAI mahAsatIjIno samAveza kara rahI gayela jethI munivare ThANa 14, mahAsatIjIe ThAnuM 175 thAya che je sudhArI vAMcavA vinaMtI che. Azare 720 pAnAnA A graMthamAM bhUla na rahI javA pAme te mATe satata kALajI rAkhavA prayatna thaye che. chatAM kaI kSatio rahI javA pAmI hoya tevI zakayatA nakArI na zakAya. A mATe vAMcakane tevI kSatio sudhAravA, dhyAna doravA vinaMtI che. jInavANInA prasAra dvArA ajJAnarUpI pASANane bhedI jIvAtmAne dharmanuM jJAna pamADI AmAnI mukti arthe tenA hRdayadvAra kholavAnA hetuthI, tevA prayatna rUpe A amUlya pravacana caM. teyAra thayela che. A graMtha taiyAra karavAmAM thayela kharcanA pramANamAM nagaNya tathA vAMcaka varganI suvidhA mATe taddana anukULa evI A graMthanI kiMmata rAkhavAmAM Avela che. AthI A graMthane pUrepUro lAbha laI graMthanuM nAma "bheghA pASANu, bolyAM dvAra" sArthaka karavA vAMcako puravArtha kare eja abhyarthanA sAthe viramuM chuM. saM. 2033 mAgazara suda 10 dIkSa rajata jayaMti 12, divAnaparA rAjakeTa. 1 jayaMtilAla kIracaMdabhAI makANuM
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ - sa pA krU kI ca vAMcakonA hAthamAM AvatA A prastuta pravacano khA. bra. zrI girIzamunijInA vi. rasa 2025nA rAjakoTa zaheranA cAturmAMsa vakhatanA che. bA. bra. zrI girIrAmunijI saurASTranA khyAtanAma sAdhue ane viziSTa pravacanakAromAMthI eka ane apratima che. temanu potAnuM maulika ciMtana ane gahana AdhyAtmika vAMcana paNa che. temanI bhASAzailI lAlityapUrNa, mAdhurya guNasa Myukata ane pariSkRta che. temanA bhAvAmAM gAMbhI, UMDANu ane tala-spazI avagAhana paNa che. temanA pravacana sAMbhaLavAne suyAga ane avasara eTale jIvanane eka aNumAla lhAvA ema kahevAmAM mane kazIja atizayAkti jaNAtI nathI. emanA gurudevanI mAphka vyAkaraNa, sAhitya, darzana ane Agame saMbadhenA emanA bhale UMDANa bharyAM ane jabarA abhyAsa nahAya; pravacana zakita ane tAttvika ciMtanamAM emaNe potAnA guruzrInA vArasA yathAvat sAcavyeA che emAM zaMkAne jarA jeTaleA paNa avakAza nathI. upara jaNAvyA mujaba rAjakoTa cAturmAsa daramiyAna karelA A pravacane cAturmAsanI parisamApti pachI mArI pAse sa MpAdana mATe yathA samaye AvI gayAM hatAM. paraMtu lekhana ka taraphanI mArI udAsInatA ane upekSAne lai A pravacane maryAdita samaya-maryAdAmAM saMpati thai zakayAM nahi. pariNAme pU. mahArAjazrIe dhairya pUrNAMkanI dIkAlIna pratIkSA pachI mArA tarapha jarA paNu aprasannatA lAvyA vagara, kazuM ja parivartana ke parivana nahi pAmelA ane potAnA mULabhUta svarUpamAM yathAvat surakSita rahelA--asaMpAdita A badhA pravacane pAchA maMgAvI lIdhAM. A daramiyAna mAre zramaNI vidyApITha, ghATakeAparamAM adhyApana kArya mATe javAnuM thayuM. huM na bhUlatA hAu tA lagabhaga traNa varSathI vadhu samayanA gALe Ama ja pasAra thaI gayA. huM te| A pravacaneAnI vAta ja mULamAMthI bhUlI gaye, jANe bhUtanA pracchanna gatamAM madhu daTAI gayuM. lagabhaga sADA traNu varSa pUrve adhyApana kArya karatAM zramaNI vidyApITha, ghATakoparamAMja mArA para hRdayaroganA be AkramaNeA thayA. jaina klInika, kAMdAvADInA kuzaLa cikitsaka ane pU. sAdhu, sAdhvIe tathA saMghanA nAnAmeTA badhA vyakitaonA niSThAbharyA sadbhAva sajIvananA maLe huM khacI javA avazya pAmyA, paraMtu adhyApana zakita sadAne mATe khAI beThA. hRya vadhAre zrama khamI zake evuM kAryakSama na rahyuM. Ama chatAM dhImI gatie lekhanakAryanI kAi ha... prazna asara na thAya te te kAnu maMgalAcaraNa karavuM evA manamAM niNya karyAM. aDhI varSanA satata ArAma pachI huM lekhana kArya zAMtipUrvaka karI zakIza evA prANAnA aMtaratamamAM
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 vizvA avazya janmyA; paraMtu upayu kata vizvAsane kriyAnvita karavAmAM hajI apekSA hatI. samayanA paripAkanI prArabdha, niyati, izvarecchA athavA saMyoga prANaiAnA aMtarAlamAMthI janmelI bhAvanAne bhUta rUpa maLavAnA UjaLA sajoge UbhA thayA. san 1975mAM tapodhanI pU. ratilAlajI ma. sA.nuM cAturmAsa vaDiyA mukAme nizcita thayuM temaja madhura vyAkhyAnI bA, bra. pU. zrI girIza munijInuM cAturmAsa jetapura mukAme nizcita thayu. jetapura ane viDayA ATha dasa gAunA aMtaramAM AvelA samIpastha gAme che. TrenanI dRSTie vaDiyAthI jetapura jatAM mAtra eka ja sTezana vacce Ave che. AvavA javAnI bhAre sagavaDatAo eTale kAmakAja karavAmAM agavaDatAne bhAgye ja avakAza. pU. mahArAjazrI e mArA parama mitra zrI amRtalAlabhAI ma. dozI mAraphata parata karelA rAjakeTa cAturmAsanA pravacaneAnA saMpAdanane prastAva meAkalAbyA. mArI pratyabhijJA jAgRta thaI. izvarane koI agamya saketaja hAya ema mAnI meM temanA prastAvane vadhAvI lIdho. lakhANu A vakhate paNa samaya maryAdAmAM thaI zakaze ke kema, A jAtanI zaMkAthI sabhara mAruM mAnasa te hatuM ja, vaLI hRdaya roganA kAraNe hRdaya zrama khamI zakavA azakata jaNAya teA paNa kAma mUkI devuM paDe evI mA spu takArI ya ema na hatI. Ama chatAM IzvarecchA mAnI pravacaneAnA saMpAdananuM kAryaM hArdika bhAvanAthI svIkArI lIdhuM. ram mahArAjazrIe saraLatApUrNAMka je sahRdayatA, prabhutA ane virATatAnA paricaya ApyuM ane bhUtakALane smRtigocara karyAM vagara ja premapUrvaka mArA jevA ru ane pathArIvaza vyakitane A bhagIratha kAya sAMpavAnuM je sAhasa karyuM. teneAjo ullekha na karuM tA teozrInA A virala vyakitatva taraphanI mArI kRtaghnatA ja gaNAze. lekhanakAya paratvenI mArI maulika udAsInatA ane upekSAbharI nabaLAine pAThA samakSa RjI bhAve pragaTa karavAne badale jo pracchanna rAkhavAneA prayatna karu, te te paNa izvarIya aparAdha ja gaNAze. eTale A navA AyAmane udghATita karatA, navI dizAonA IzArA karatA, sAmAnya pravacana karatAM judI ja bhAta pADatA A pravacaneA Apane ATalA badhA vilaMbathI upalabdha thaI zakayA te mATenI badhI javAbadArI mArA svabhAvagata pramAdane ja AbhArI che ane te mATe huM saraLatA pUvaka kSamA yAcuM chu. A badhA pravacanonA AtyaMtika Adaza AtmatattvanI upalabdhi mATenA saketa mAtra che. AtmA ane paramAtmA e e pRthaka vastu nathI. eka ja sikkAnI A mAtra e bAjue che. eka ja parama tattvane judI judI dizAethI jovAnI rItane ja apelA A nAme che. peAtAnA ja UMDANu ke gahanatAmAM praveza karI, potAnA AtyaMtika akSaya-vaibhava ane akSaya
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 nidhinI upalabdhi ke upalabdha karela te svayaMbhU tattva, je asRSTa, aniti, sanAtana ane parama tathA carama satya che te ja Atmatattva che. A ja tattvanI sa prApti ke anveSaNa jyAre bIjA AyAmathI ke paramAM karyuM ane bahAranI dizAthI A parama ane anAdi nidhana, sa tana tattvanI pratyAbhijJA thai tyAre AtmAne nAme jANItI A divya cetanA paramAtmAnA na.nI paramasaMjJAthI saeAdhita thAya che. paramAtaH AtmAja paramAtmA che ane paramAtmAja Atma. che. eka tattvanA vibhinna AyAmethI upalabdha karavAnI vibhinna prakriyAene ApelA mAtra vi. banna nAmeA ja che. tAttvika pAkaya aMzamAtranuM paNa nathI ja. tApa spaSTa che ke-aMdaranI mAjuethI pakaDavAmAM AvelA AtmA-paramAtmAja che ane bahAranI dizAethI upalabdha tha le paramAtmA-AtmA ja che. A Atmatattva athavA satyane niNaeNya naniDu paNa sAkSAtkAra karavAnA hoya che. mA ja jJAna ane 'jJAnamAM' AkAza pAtALa jevA ke aMdhArA ane prakAzanA jevA bhAre taphAvata che. eka jJAna te mAtra jANakArI, smRti, sUcanA, sa'graha athavA bauddhika samajaNu deM je pustakAmAMthI ke sAMbhaLavAthI prApta thAya che. tattvataH bauddhika jJAna tAttvika rUpamAM jJAna nathI; jJAnane mAtra bhramaja che. marelA ke vAsI thaelA tathyAnA saMgraha che. pustakanA citarelA ghA para savArI karI jema iSTa sthAne pahoMcI zakAtu nathI tema pustaka ke zAstronA zabdo moDhe karI, sabhAmAM mukta rIte vAparavAnI kaLAthI AtmAne sAkSAtkAra thai jatA nathI. evI jJAnanI brAMti ajJAnane DhAMkI le che. zAstrAnI zabdajAla ke dhumADAmAM ajJAna vistRta thai ja che. zabdo AvaDI javAthI AtmajJAnI thayAnA 4 janme che, vaMta pratIti nathI thatu. nA zAstranA nI bIjuM "jJAna"je anubhUti athavA kavita pratIti che, sAkSAtkAra athavA paramAtma-da tene bhagavAna buddhanA zabdomAM "prajJA" paNuM kahI zakAya che. ajJAnane tenA sa'pUrNa svarUpamAM jANI lIdhA pachI ke ajJAnanA medhane tAMtra satApa janmyA pachI te pra thAya che. sArAMza A che ke jJAna sadA AdaramAMthI ArbhAva pAme che, jAge che. khaDArathI jANakAro te upaniSadyonI dRSTimAM avidyA che. dRSTAonI tAttvika dRSTie "avidyA"ne paNa bhautikajJAna athavA padArthonAna che. che, la sUta va tho ja ApaNA bhASA koSomAM avidyAnA artha ajJAna ja jaNAvela che. paratu avidyAnA ATa maryAdita ke saMkucita artha upaniSadone abhipreta nathI. upaniSadenI adhyAtmamUlaka pAradazI ane zikhara spazI AMtaSTimAM avidyAnA arthe AvuM jJAna che je jJAna rUpe jaNAtu hAya che ke tu jenAthI svayaM pe!te ja ajJAta rahI jAya che, jenAthI sva sivAya badhu' jaNAya te ja avidyA. le avidyAnuM khIjuM nAma padA jJAna-bhautikajJAna ane vidyA eTale AtmajJAna, je jJAnajImAM
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpAntaraNa-parivartana lAvyA vagara ja cAlyuM jAya, upaniSada daSTAonI prajJA pUrNa dRSTimAM te jJAna athavA vidyA jJAna athavA vidyAnI koTimAM AvatA nathI. jJAna e te evI divya ane lekejara ti che je vAsanAmUlaka jIvanane AmUla rUpAMtarita karI amRtatvanA mArge vALI de che, jANe na janma, navI dizA, navo AyAma ane anaMta sUryo karatAM paNa vadhAre prakAzamAna lakattara parama divya jagatamAM ke jyAM aMdhArAne ze ja avakAza nathI tenI parama pratIti ! jJAnane AtyaMtika Adarza athavA parama kasoTI A ja che ke te pitAnI meLe ja AcaraNa banI jAya. je jJAna pitAnI meLe AcaraNa na bane paraMtu AcaraNa banAvavA mATe jene rA. repita karavuM paDe, upaniSadanA daSTAe tene avighAnA nAmathI jANatA ane oLakhAvatA hoya che. bhagavAna buddhe jyAre eka mANasanA zabane mazAna tarapha laI javAtuM joyuM tyAre te mANasana. zamazAnayAtrA temane potAnI ja zamazAnayAtrA lAgI. piote ja arthI sAthe baMdhAyAnI jIvaMta pratIti ke jIvita satyane baMdha thaye. mRtyunA A parama sAkSAtkAre athavA prANasparzI jJAne temanA AkhA jIvanane rUpAntarita karI nAkhyuM. have emane rAjya, rAjakIya gapaga, samRddhi karNa sukhasAdhane, strI, putra, mAtA, pitA badhA AkarSaka ane mehaka maTI, vikarSaka ane vimehaka banI gayA. temanI daSTi paridha uparathI kendra para, satya para, kendrita thai. rAjakIya vaibhava ralAsa ane navajAta zizu tathA patnInA vyAhanA AkarSaNe vikarSaNamAM pheravAI gayA ane eka ja kSaNamAM kazI ja pratIkSA, salAha ke AdezanI apekSA rAkhyA vagara, rAjaputra buddha -sAdanI suMvALI zAne parityAga karI, parivrAjaka-bhikSuka thaI gayA. mahelAtenI phUla bharelI kamaLa zayyA temane zalya-kAMTAothI bharelI lAgavA mAMDI ane kaMTAkarNa patharIlA mArga, bhikSApAtra laI bhaTakavAmAM paNa bAdazAhatanuM sauMdarya dekhAvA lAgyuM. satyane ke jJAnane prANona, aMtaratamamAM saMsparza thAya eTale AkhuM jIvana pAralaukika, pAramArthika ane parama AdhyamiktAnA Alekamaya nava jagatamAM rUpAntarita thaI praviSTa thaI jAya. zekha sAdIe eka ThekANe lakhyuM che ke ghaNA divaso vItI gayA. eka nadI kAMThe paDelI ane khaDatI eka maDadAnI parIe mArgamAMthI pasAra thatA eka vaTemArgane avanavI vAta kahI. -danusAra-parI bolIH "meM bhI kabhI bAdazAhI dabadabA rakhatI thI. mere para hara ko karaDe, kA tAja zebhA detA thA. maine parAjaya kA te kabhI nAma hI sunA na thA. vijaya mujhe pada para jhUma kara IDalAtI rahatI thI. vijya ke isa unmAda se mere ghera jamIna para paDate rahI che. meM kabhI kalpanA bhI na kara sakI yaha sArA dabadabA, ve bAdazAhata eka hI kSaNameM dhUli- sarita hai jAyagI. kIDe mujhe kSata-vikSata karI deze. hara paira mujhe Thokara mAratA, phUTabola kI ta: 5 uchAlatA calatA jAyagA"
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 musAphara ! tU bhI apane kAnAMse gaphalatakI rUI nikAla DAla. tAki tujhe mude krI AvAja se milane vAlI nasIhata hAMsila haiA sake." maDadAnA avAjamAMthI maLatI edha-zikSA ApaNe kayAreya paNa sAMbhaLatA nathI. je ene sAMbhaLI le che tenuM jIvana rUpAntarita thaI jAya che. A badhA prANAnA antaratamane spanArA saraLa satcAnA izArA A pravacanamAM pArTIne Dagale ane pagale maLyA ja karaze. mArI kalpanA ane samajaNu pramANe prastuta pracanA Aja sudhI prakAzita thaelA aneka. pravacanakAronA pravacanA karatAM navI dizA ane navA AyAmAne adyatana rIte saMsparza karanArA pratIta thaze. vAMcake A pravacaneAnA nimittathI AdhyAtmika utkrAntinI navI dizAmAM gati karatA thAya ane paramAtmabhAvanA gaurIzaMkarane sparzI saccidAnaMda svarUpa svabhAvanI upalabdhithI nRtyakRtyatA anubhave e ja AMkAkSA ane abhIpsAnI maMgaLa bhAvanA sAthe mArU` sa`pAdaka yu" samApta karuM chuM. zrI jaina vidyAlaya vaDiyA (saurASTra) vi. sa. 2033 mAgasara sudgha 10 dIkSA rajata jayaMtI vinayAvanata 5. rAzanalAla Ara. jaina
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Amukha mapUjya parama kRpALu madhura vyAkhyAtA mahArAjasAhebazrI girIzamunijanA, mumukSu javAnA utkarSa mATenA A prasAdagraMthanA Amukha lakhavAnA pU. mahArAja sAhebanA AdezathI. svAbhAvika rIte ja mArA manamAM eka moTI muMjhavaNa UbhI thaI hatI. eka bAju pU. mahArAja sAhebane Adeza ane bIjI bAjuthI AvuM mahAna ane kaThIna kArya karavAnI ati alpatA. jemanuM jIvana, adhyayana ane mArgadarzana, parama pAvanakArI jainazAsananA ucca siddhAnto ane AtmAne nirjhara karavA mATe talasatA mumukSu che mATenAM amIjharyA akhalita vANI prava thI, nirmaLa jharAnI mAphaka niraMtara vahetuM rahyuM che, evA parama upakArI mahArAja sAhebe ke pala ane ati ajJAnI nA kalyANanA mArgamAM paNa satata pathadarzaka banI zake tevI rIte jemAM nyAya ane tatvanI saraLa ane sahelI guMthaNI che tevA, A parama pAvanakArI graMthanA Amukha lakhavAne huM prayAsa karuM e ja mArA mATe kevI rIte yogya kahevAya? eTale, meM A kArya mATe, jaina samAjanAM anya abhyAsI ane AvuM lakhANa lakhavAne Te pAMDitya ane sAmarthya dharAvatA keI vidvAnane, A kArya saMpavA vinaMtI karelI. paraMtu, ne kAMI evo udaya hato ke AvuM lakhANa lakhavAne avasara mane maLe ane te dvArA ! zAsananAM ghaNu badhA pAsAMo samajavA mATe vizeSa anukULatA paNa maLeH eTale mA A vinatI svIkArAI nahi. vyasta jIvananI aneka gaDamathalamAM AvA vidvatAbharyA lakhe che. yogya saMdarbhamAM samajavA mATe Avazyaka samaya, nirAMta, abhyAsa ane anukULatA maLI nahIM eTale AvA zubha yugane paNa huM joIe teTale lAbha lai zakya nahI. e ruSArthanI nabaLAI che te paNa huM samaju chuM ane chatAMye aA prayAse sadbhAgye mArAmAM 8 dharma pratyenAM je aDaga vizvAsa ane zraddhA saMcaya che e mAna lAbha mATe parama pU. hArAja sAheba pratyenA khUba ja suNa darzanane svIkAra ka, . graMtha sahuvAse prerelA bha rekhAMkita karavAno A namra prayAsa banyuM che. prApta na thAya tyAM sudhI janma ane mRtyu e pratyeka jIva mATe anAdathI cAlI A krama che, ane chatAMya A kamamAM paDelA Avane, paranI me DinI eTalI badhI tIvra hoya , ke sAcA sukha ane mukitano je mAge che te mArga te saMDaNa karI zakatA nathI. bahudhA, H mAga karyo ane kevA prakArano che tenI sAcI samajaNa paNa hekatI nathI. zrImad rAjacaMdra eka sAmAnya mAnavane paNa vicAra karatA karI mUke tevo saraLa rati amUlya tatva-vica mAM kahyuM che ke, "bahu puNya kerA pUjathI, zubha deDa mAnavane maLe, toye are bhavacakane, AMTo nahI eke TaLyo."
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 A ukita jeTalI satya che teTalI ja vedhaka paNa che. kAraNa ke Aje saMsAramAMthI mukita mATe keTalA jIvA kharekhara kriyAzIla che ? jagatanAM dharmomAM, jIva mAtra pratye kalyANa, karuNA, samatA ane samabhAvanI bhAvanA etapreta che ane pratyeka dharmamAM AtmAnA sukha ane mukitanI vAtA (bhanna bhinna rIte mUkavAmAM AvI che. chatAMya, je caitanyapIMDa che, je dRSTA che, je jJAtA che, jenu sAcuM sukha te tadna mukata dazAmAM che, nijharA avasthAmAM ja che tevA AtmA-parama AtmAnA-sAcA sukhanI ane mukitanI vAta, tarka ane nyAyanI rIte, samajavAnI sAcI cAvI jeTalI jainadarzanamAMthI prApta thAya che, teTalI kadAca anyathA nahIM prApta thatI hAya tevI alpajJAnanI pratIti che. nAnA moTA asaMkhya jIveA, kAI devarUpe, keAI mAnavarUpe, kAI tiya ca rUpe, keAI narakagatimAM, potapotAnA kama anusAra potAnA pherA pUrA kare che. A adhA svarUpamAM, mAnava svarUpa ati mUlyavAna che. kAraNa ke mukita mATe mAnava dazA Avazyaka che. ane theAkabaMdha puNya karI prApta karela mAnava dehamAM paDelA jIvane paNu, saMsAranAM mehu ane mAyAmAM potAnI sAcI mukita mATe tAlAvelI na lAge e echI karuNAjanaka paristhiti nathI. ane chatAMya, jaina dananI chatrachAyA nIce je keTalAka jIvA, sAcuM satya samajI parama satya prApta karavA, puruSArtha karI rahyA hAya che evA puruSAthI jIvA mATe paNa pathadarzaka sAhitya ane jJAnI gurunA pratyakSa ke parokSa sahayega Avazyaka hoya che. AvA sahayAga A graMtha dvArA prApta thai zakaze e nirvivAda che. pUjaya mAtA-pitAnI chatrachAyA nIce jainadarzananI AchI pAtaLI rekhAo jANavAnA ane kaika aMze samajavAnA suyega te prApta thayA hatA; paraMtu tenI vidAya pachI A alpa samajaNanI, cetanAnI mAtrA DhIlI paDI gai. saMsAranuM viSacakra, satata cetanA mATe atyaMta sAvadhatA ane puruSA mAge che ane saddaguru samAgama tathA sAhitya paricaya A paristhitimAM ati sahAyaka sAthI bane che. AvA cega punaH prApta thavAnuM sadbhAgya prApta thayuM tyAre manamAM prazna e UThayA ke kayA graMthA zaruAtamAM vAMcavA ? vidvatAbharyAM graMthA samajavAne mATe Avazyaka bhUmikA hoya nahIM. ane mAtra graMthAnA pRSTho pheravI ahIM tahIMthI satya samajavA kAziSa thAya te tethI AtmAnI pariNatInuM U-gamana thatuM nathI tevA pratyakSa anubhava thayA. alabatta, A badhAmAM zrImad rAjacaMdra racita keTaluMka sAhitya eka nirALI dizA che. paraMtu A vAta paNa niHzaMka che ke saMsAramAM rahIne potAnI Adhi vyAdhimAM, ane mAnI beThela sukha ane duHkhamAM paDelA ane AtmakalyANa vAMcchatA asa`khya jIveA mATe sahaja ane sulabha sAhityanI prApti haju kadAca paryApta nathI. A dizAmAM, ghaNA vidvAna ane parama upakArI suni mahArAje ane mahAsatInA vyAkhyAnAnAM saMgraha-graMtha prakAzita thayA che ane mumukSu vAne mATe AvA prakAzaneA AzIrvAda samAna nIvaDayA che. paramapUjaya muni mahArAje ane mahAsatIonu mumukSu thavA pratyenuM A prama upakAraka dana che. sasAranI anekavidha *
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 A upAdhiomAMthI, paLa e paLa mukita meLavI satyadarzana mATe mathatA, ane caitanya prakAzane sAcavI sAcavIne pradIpta rAkhatA aneka mumukSu jIvAne, alpa samaya maLe tyAre, nivRttinI paLeAmAM vacananA avakAza rahe tyAre, thADu' je kaMi ane te vAMcI, vicArI, zubha bhAvathI, sahaja ane saraLa rIte satya samajavA mATe sahAyarUpa thAya tevA graMthAnI haju ghaNI upayeAgitA che. vyAkhyAna - hitAnAM ghaNA badhA khaDA, mananIya viSaya, draSTAMtA, kathAnako vagere samajavAnI, vAMcavAnI uparathI joi javAnI taka sulabha rIte prApta thaI rAkI hatI ane tethI dRDha zraddhA upasI che ke, jaina dananuM rahasya ane satya samajavAnI sAhajIkatA A prakAzana dvArA mumukSu jIvA mA sulabha rIte savizeSa prApta thaze, ane A prakAzana vadhAre UMDANapUrvakanAM talaspazI adhyayana IcchatA puruSAthI vA mATe paNa eka sahAyaka keDI avazya siddha thaze. A sahitAnI racanA ane prakAzana pAchaLanA bhAvA jeTalA magaLa ane ujajavaLa che tevI ja tenI maMgaLa ane ujjavaLa zaruAta che. bhagavAna arihaMta magaLa che, siddha maMgaLa che, sAdhu magaLa che, samyagdarzana jenA vaDe prApta thAya te jJAna magaLa che, ane kevaLI prarUpita prazna paNa maMgaLa che. evI maMgaLa vastu siddha karavA jIva pracaMDa puruSArtha kare te paNa aneka STie magaLa che. jema manuSya zArIrika zuddhi mATe snAna karI, praphullita bane che tema cittanI zuddha mATe, mananI niLatA ane nirvikalpatAthI magaLane prApta karavA mATe zuM karavu gha. tene paramakRpALu mahArAja sAhebe, zarUAtamAM ja mArga cIMdhyA che. pUjya mahArAja sAhebe yatha rIte kahyuM che ke, "arihaMtA magalam "nA jAgRtipUrvaka uccAranI sAthe ja arihaMta thavAnI yAtrAnA maMgaLa prAraMbha thaI jAya che. meTAmAM moTI yAtrA paNa nAnA DagalAmAMthI prAra'bhAya che. prAraMbhanA pagalAmAM bhale enI spaSTa pratIti na paNa hoya te paNa dhAraNAbhAvanA, arihaMta thavAnI meTI yAtrAnuM paheluM kadama che. samayanI paripATInI eka lAkSaNikatA che ke seDA varSoM sudhI zrutinuM rahasya ane mahattva jaLavAi rahyu ! mAtra jainazAsana ja A lAkSaNikatAnuM darzana karAve che ema nathI. hindu dharmamAM paNa zrutinuM eTaluM ja mahattva a Mkita thayu che ane hindu kAyadAmAM i. sa. 1956 sudhI koyaDArUpa praznonA ukelamAM zruti paNa upayAga thatA hato. dhvani ane kitanA samAgamamAM, zabdAnI mahattA ane samajaNu, vAMcananA sada ma. palaTAyelAM banI zake che e samajI zakAya tema che. eTale ghaNA kALa sudhI zAstrArtha prApta karavAnuM mukhya mAdhyama zruti rahyuM. pU. mahArAja sAhebe kahyuM che te mujama zrI gurumukhathI sAMbhaLI maLe te ja zAstra, je vAMcIne upalabdha thAya tene kadI paNa zruti na kahevAya. kAraNa dhvaninA AghAtAnAM saMrakSaNanA temAM pUrepUro abhAva che. A rIte ja zrI tIrthaMkara bhagavAnanA mukhethI vahela dha vANI, jaina dharmamAM Agama kahevAyA ane te dRSTie, A saMhitAmAM Agamana, mahattAnuM suMdara Alekhana thayuM che. AtmavaibhavanA aMkamAM pU. mahArAja sAhebe, pAmara mane paNa sahaja jAgRti prApta thAya te rIte mananI dazAnuM varNana karyu` che. mananA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ svabhAva pAchuM je che. pANInI khADA tarapha javAnI svAbhAvika gati che. pANIne upara caDAvavA mATe te prayatna joIe, moTara-paMpa vagerenI sahAya paNa joIe. kAraNake pANI sahelAIthI upara caDI zakatuM nathI. tema mana paNa ati caMcaLa che ane tene UrdhvagAmI banAvavA mATe jAgRtipUrvakanA prayatna ane prati paLanI jAgRti keTalI badhI Avazyaka che tenuM rucikara daSTAMtathI ahIMyA varNana ApavAmAM AvyuM che. "AtmAvagAhanamAM mananI sahAyanI prAthamika apekSA sahaja che. cittavRtti sudhare te badhuM sudhare ane cittavRtti malinatAnI parisImAne spaze te badhuM bagaDe"--A sanAtana satyanI yathArthatA ati pAmara jIvane paNa AviSkAra karanAra AvI saraLa vANI A graMthanuM AgavuM lakSaNa che. have pachInAM khaMDamAM Agama eka jIvana dipaka tarIke, pachAta ane ajJAna avasthAmAM, meha ane mAyAnI jaMjaramAM, paranI ati paDatI lAlasA ane vyagratAmAM paDelA A jIvane paNa gya mArga darzAvI zake che tenI suMdara pratIti karAvI che. zrImad rAjacaMdra AtmasiddhizAstramAM kevuM saraLatAthI kahyuM che ke keI kriyA jaDa thaI rahA, zuSka jJAnamAM koi; mAne mAraga mokSane, karuNuM Upaje joI. arthAt, mAtra jJAna ane kriyAnI prabhutA AtmAne UrdhvagAmI banAvavAmAM keTale aMze bhAga bhajavI zake tene paNa mumukSu jIve satata khyAla rAkhavAnuM che. ane te mATenI sacoTa samajaNa tyArapachInA "jJAna ane kriyAnI prabhutA' nA khaMDamAM ApavAmAM AvI che. zAstranAM ja dakhate ApI, jJAna ane kriyAnuM mahattva samajAvI, pU. mahArAja sAhebe pharamAvyuM che ke, "vidyA ane jJAna to tene ja kahevAya ke je AtmajJAna sapalabdhi ane paramAtma bhAvanI saMprAptine mAge mumukSu jIvane dorI zake." tIrthakara zabdanI mImAMsA karatI vakhate pUjya mahArAja sAhebe kevI saraLa rIte samajAvyuM che ke, "jainone IzvaranI ke adaSTanI kalpanAnA kazA ja khyAla nathI. Izvara keI sahAya ApI zake che ene kaze ja artha nathI. mANasane potAnA citanya, sAmarthya ane parizramathI ja yAtrA karavI paDe che." A vANI saheje, vAMcakanA manamAM AtmAnI nirA mATe prabaLa puruSArthanI AvazyakatA ane sArthakatAnI sAcI jhAMkhI karAvI zake che. AtmAnI mukti mATe saMyama e prathama sopAna che. jIvananI pratyeka kriyAmAM je java barobara saMyamI bane te UrdhvagamananI dizAmAM prathama sopAna caDI zake ane tethI pU. mahArAjasAhebe saMyama sauMdaryanI pratibhA darzAvI, bhAratavarSanI be akhaMDa paraMparA-brAhmaNa paraMparA ane zramaNa paraMparAnI yathArtha mulavaNI karI che. vastutaH bhagavAna mahAvIra mATe saMyamane je artha hatuM te arthamAM saMyama prApta karavA mumukSu jIvo mATe mArga temaNe prakAzita karyo che. divya khajAnA mATe talasatA mAnavane karyo khajAne kharA arthamAM divya che tenI sAcI kalpanA kayAMthI hoya? atyaMta karuNAbhAvathI, pU. mahArAjasAhebe vetaketunuM suMdara dAMta
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApI samajAvyuM che ke, te ja jJAna divya khajAne che ke jenAM meLavyAthI badhuM maLI zake che ane jenA abhAvamAM maLela keIpaNa jJAnanI kazI kiMmata nathI. kUpamaMDUka paristhitimAM paDela jIva, ahaMne poSatA tane prathama pichAne che ane AvA pichAnanI tRSNa vadhArato jAya che. bhUkha saMtoSavA, zikAra pakaDavA bahAra AvelA ziyALanA dRSTAMtamAM pU. mahArAjasAhebe mAnavasahaja A nirbaLatAnuM suMdara darzana karAvyuM che ane pratIti karAvI che ke "aha"nA vistArane potAnI ja samRddhi mAnI levAnA bhUlabhUlaiyAmAM te sapaDAI jAya che." ahe! A keTaluM e satya che ! mumukSu jIvane eka moTo duzamana ahama che. e aham dUra karavAnuM kArya keTaluM badhuM duSkara che? zrImad rAjacaMdra paNa "mAnAdika zatru mahA, nija Ide na marAya" e sUtranI samajaNa ApI, sAco mArga batAvI kahyuM che ke A zatru dUra karavAne sAce raste te sadguru zaraNamAM che. sadguru zaraNanI prApti thAya te a9pa prayAse A mahAna zatru upara ta meLavAya che. A graMthane mahimA eTalA mATe ja vizeSa che ke tenA abhyAsathI sadguru zaraNa ghaNuM saheluM bane che. A saMhitAnA vidha vidha khaMDamAMnI hakIkata viziSTa rIte, viziSTa hetusara ApIne, pU. mahArAjasAhebe, jJAnamAM pachAta chatAM jainazAsana praNAlita jIvana vyatIta karavA icchatA asaMkhya naranArIo mATe, atyaMta sarasa zilImAM zAsane prabaMdheluM samULaguM jIvana kevI rIte nirmANa thaI zake tevuM ananya mArgadarzana ApyuM che. janma ane maraNanI bAbatamAM paNa sAmAnya jemAM keTaluM badhuM ajJAna prasare che te sarva vidita che. mRtyuthI mAnava haMmezAM Dara ja pAmate heAya che ane yenakena prakAre pitAnuM jIvana, hetu hoya ke na hoya, te paNa vadhAravA haMmezA koziza karatA hoya che paNa mRtyu te nirmANa samaye pahoMcI ja jAya che. jIvana vyavahAramAM AvazyakatAo ghaTADavAmAM jIvananuM sAphalya che ane vadhAravAnAM pariNAme viSAda, ajJAnatA, asaMtoSa ane saMtApa prApta thAya che. A paristhitimAMthI kema UgaravuM te mATe bhagavAna mahAvIre saMjIvita karela zramaNa saMskRtinuM rasika bayAna paNa A saMhitAmAM ApavAmAM AvyuM che. ane tevI ja rIte bhagavAnanA prathama ziSya tirdhara gautamanI tathA AgaLa jatAM bhagavAna zrIkRSNanI vAta kahIne, mumukSu enA dilamAM prabhue pAThavelA nitya saMdezane saMcAra savize yogya rIte ja karyo che. tyAganA mArgamAM AMtarika pavitratAnI prathama jarUriyAta che tevI mArI ane mahatvanI vAta atyaMta rasika rIte zrotAo ane vAMcaka samakSa ahIM A raju thayela che. "bindumAM sidhu" ane "vAsanA" zirSaka dharAvatA be khaDe ati mUlyavAna che. sAmAnya mAnavI mATe ati preraka che. mukti IcchatA mumukSu mATe, UrdhvagamananA mArgamAM naDatAM avarodhanuM temAM vedhaka bayAna che. tyAganI ADamAM, vAsanAnuM tAMDava nRtya suMdara rIte samajAvI, pU. mahArAjasAheba sAmAnya mAnavIne sAcA jIvana upara derI rahyA che. temaNe eka bIjA khaMDamAM paNa kahyuM che ke, "zraddhAne guNa e dharmanI ImAratane mULa pAyo che. samyagdarzananA
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhAvamAM zrAvaka athavA sAdhu banI zakAtuM nathI. A guNa vagarane mAnava dAnava rUpamAM pheravAI jAya che te paNa AzcaryanI vAta nathI. zraddhA ane vivekathI zUnya hoya te tenI gaNatrI samyagu darzanamAM thatI nathI. Akhare aMdha zraddhA e paNa zraddhA ja che ane chatAMya banne vacce keTale badhe bheda che?" A sanAtana satyane zrI aMbaDa saMnyAsI ane sArasI nArI sulasAnI vAta mUkIne, pU. mahArAja sAhebe seMsarI UtarI jAya te rIte, yathArtha zraddhA ja AtmAnA utkarSa mATe Avazyaka che, te samajAvyuM che. samAdhi sthAnenA khaMDamAM, UrdhvagamananA daza epAnane TUMkamAM paNa vizada rIte paricaya ApavAmAM AvyuM che, ane A daze prakAranI samAdhi mAtra da ciMtana upara AdhArita che tema darzAvI, samAdhi meLavavA talasanAra vyakitae dharma ciMtamAM otapreta rahevuM joIe, mokSanA e parama dvArane dvArapALa banI javuM joIe, evuM kara darzana karAvyuM che. zrAvakano dharma sAmAyika pALavAno che paNa sAmAyika eTale zuM? cA zrAvakane kyA prakAranI sAmAyika zebhe? upAzrayanI sAmAyikane jIvana vyavahAranI sAthe kevA saMbaMdhe havA ghaTe? AvA ane te sAmAnya zrAvako mATenA haMmezanA keyaDAo che. jo sAmAyika e ja AtmA hoya ane AtmA e ja sAmAyika hoya ane A baMne paca ce Akhare te eka ja vastune nirdiSTa kare che te sAmAyikane yogya rIte samajavAne paNa zrAvakane dharma che. pUNiyA zrAvaka ke je mAtra be ja dokaDAne saMpattidhAraka hatuM tenuM daTAMta ApI, pU. mahArAjasAhebe ati saraLa rIte, sAmAyikanI zAstrAkAre Apela vyAkhyA samajAvatAM kahyuM che ke "keIpaNa prANIne droha ke keInI paNa sAthe rAgadveSa e Atmadroha ja che ema je barAbara samajAya jAya te sAmAyikanuM zuddha svarUpa, AtmAmAM UbhuM thAya." sAmAnya zrAvakanA zreyArthe AthI vadhu anukULa ukti zI hoI zake? tevI ja rIte zudra ane aNasamaju mAnava kadAca devagati vadhAre vAMche. narakanA trAsane teno kaMIka khyAla hoya ja, paraMtu narakanI tRSA ane bhUkhanA prakArane tene javaleja khyAla hoya che. paMca svarUpanA ja joI tenI asahAyatA to te najare jue che ane tethI tenA svarUpanI paNa kalpanA karI zake che. manuSya tarIke te tenI Adhi, vyAdhi, sukhaduHkhane sadaiva anubhava kare che. eTale samajyA vinA devagati vAMcche che. paNa devagatimAM paNa dene jyAre arasaparasa vajI zastrane upayoga karato te jANe che tyAre ja tenA manamAM satya samajAya che ane caturgatimAM zAMti nathI tenI tene khAtrI thAya che. teno dharma satata AtmAne zedhavAno, AtmAnubhUti ane pratIti prApta karavAnuM che. tene te spaSTa samajI zake che. AvI ja. anya samajaNa ane manane mATe jenuM nirUpaNa Avazyaka che tevI mithyAtvamUlaka ahaMnI che. ahanI vAtano upara nirdeza te thayo paNa mAnava jIvanamAM ahama keTalo badho khalanAyakane bhAga bhajave che te suvidita che. saMsAranuM mULa mithyAtva che. "miccAdarzananA abhAvamAM jIva ane jaDa viSenuM bhedajJAna nAza pAme che. jaDa ane caitanya paraspara virodhI tatva che e saraLa satya visarI javAya che, bAhya padArtho taraphanuM AkarSaNa sarvoparI banI jAya che, ane AMtarika samRddhi tarapha dakiTa nAkhavAnI bhArobhAra udAsInatA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 vavA mAMDe che." AvI mumukSu jIvananI ghaTamALanAM, ahaMnuM sthAna samajAvatAM pU. mahArAja sAhebe bhagavAna buddhanA jIvanamAM manelI ghaTanAnuM dRSTAMta ApI, aha -ahuMkAranA jherI vistAranA khyAla hRdayanAM UMDANathI vicAravA suMdara mArgadarzana ApyuM che. paraMtu, pratyeka khaMDanI TUMka samIkSAnI koI AvazyakatA nathI. A mArA-lekhakanA koI adhikAra paNa nathI. paraMtu e paNa hakIkata che ke pU. mahArAja sAhebanA A vyAkhyAna graMthamAM eTaluM badhuM viziSTa jJAna ane mA dazana paDyuM che ke, A rIte dUka hakIkata raju karavAnu praleAbhana paNa chUTI zakatuM nathI. sAcuM' dhana zuM hAI zake te khAkhata samajaNa vinAnA jIvamAM aneka vikalpo AvI zake. jaina zAsanamAM ane anya dharmomAM parigrahane teA pApanu` mULa gaNavAmAM Avyu che. zaMkarAcArya mahArAje paNa ane sadA ana rupe ja ghaTAvavA joie tema kahyuM che; chatAM dhana ane vaibhavanI lAlasA, ane dhana saMcaya ane dhana saMgrahamAM cakacUra jIvanuM dhananu pradarzana Aje sa'sAramAM sArI rIte dRzyamAna ane che. eraNanI cArI karI, sAInuM dAna paNa apAtu hoya che. sAcuM dAna karyu. hAI zake tenI kalpanA saheje mumukSu jIvamAM pragaTe evI khauddhika vANInA pratApa A khaMDanA pratyeka pRSThamAMthI prApta thAya che. huM ane mArApaNu" te saMsAranA viSacakranuM madhyamiMdu che ane varSo sudhInA vyAkhyAna zravaNu ane pustakAnA paThana karanArAo paNa A viSayamAMthI mukata thaI zakatA nathI. sAcI mukitanA mArga A mArApaNAnI mukitamAMthI ja saMbhavI zake e sanAtana satyanI samajaNu, bALaka paNa samajI zake evI saraLa vANImAM ahIMyA prApta thAya che. "mIThA AvakAra"nA khaDa te atyaMta vicArapreraka che. mAnavamAtrane mIThI vANI ane mIThI vAtanA saMga keTale badhA priya che ? bhagavAna buddha upara thUMkanArA mAnavIne bhagavAne premathI navAjyuM. sa`sAramAM AvI ghaTanA kaI rIte pariName ? kreAdha ane kSamA saMsArika jIvanA svAbhAvika lakSaNA che chatAMya mAnava vyavahAramAM dha ati pAte, ane kSamA ati alpa varatAya che. mAnava vanane vijaLInA gALAnI upamA ApI, ka ane pratikanI ghaTanAnI paLeAjaNamAM paDelA jIvane satata jAgRta rahevAnI keTalI badhI jarura che tenI ahI... saraLa samajaNu prApta thAya che. ane tethI ja saMsAra sAgaranA khaMDa atyaMta Adhaka banI jAya che. phrI pharIne paThana karavA jevA A khaDanuM jema vizeSa vAMcana ane pAna thaze tema mumukSu jIva zA mATe mukti jha Mkhe tenuM sAhajika dana thaze. janmASTamI, satsaMga mahimA-satpuruSAnA samAgamanA prasAda-ane game teTalI viSama ghaNu hoya to temanI pAsethI maLatI satsvabhAvanA sAtatyanI pratIti-saMskAronuM parIbaLa-dhanu` mULa vinaya che, dharma te Akhare susa`skArAnA pUMja che, ane tethI dharmI prApta karavA, aDuMnA visarjana ane vinayanA sarjana mATenI tAlAvelI mumukSu jIva pAse hAvI joie eTalu nA ika sUcana, sAthe sAthe tapa ane japanA mahimA pU. mahArAjasAhebanA zabdomAM kahIe nA, eka taraphathI kama' ane bIjI taraphathI bhaktinA subhaga sacega lAdhI jIvanane
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratikSaNa-satyaM-zivamasuMdarama banAvavA, AgaLa gati karavA je prayatna karaze tenA jIvanamAM apAra AnaMda UbharAze ane pAra vagaranI pavitratA Avaze." A AnaMda, A pavitratA-nirjarA thavAnA mArgane prakAzIta karaze ema samajavAmAM paNa ahAha ! keTale badhe ulalAsa Ave che! tevI ja praphullatA vANanI prabhutA samajavAmAM che. pU. mahArAjasAhebe yathArtha rIte kahyuM che ke, "ApaNe te vANI ane manamAM kaMI saMga nathI. ApaNe te vicAratA kaMIka heIe kahevA kaMIka mAMgIe, ane nIkaLI jAya kaMIka.mana ane vANIne tAla meLa nathI...ApaNane te sadA bhaya rahe che ke ApaNuM zuddha mana, sAcuM mana, je vANInA mAdhyamathI prakaTa thaI jaze te AkhI vyavasthA astavyasta thaI jaze." keTale badhe audAryabharyo A vANIne ghaTasphoTa che ! pAmara mumukSu jIvo mATe A graMtha AvI ja amRtamaya prasAdI che. parvAdhirAja paryuSaNa parva-prativarSa mumukSu che mATe sateja karanAra A mahA parva, jenI ArAdhanA maMgalarupa che. bAra mahinAnA Atmika samRddhinA naphATAnA hisAbane A samaya che. AMtara nirIkSaNa ane parIkSaNa mATenuM apUrva parva-Atma zuddhinuM A parva-payuM paNa mahAparva-AtmAnI samIpatAmAM pahoMcI, AMtarika anaMta sauMdarya ane amRtvanI upalabdhimAM sahAya karatuM A anupama parva--enI mahattAnI vAta, paryuSaNa mATenA khaMDamAM, cittanI zAMti prere evI amRtamaya vANImAM prApta thAya che. mananI gati sarakhI rIte vaLaze te ja AtmAnuM darzana thaI zakaze. vAnara jema chalAMga mAratA caMcaLa manane niyaMtrita karI, AtmAnI sAthe AtmasAta karavA mATe puruSArthanI preraNA ApanAra A pAvanakArI mahAparvanI mahattA ane upagitAnI samajaNa, mumukSu jIvanI pragati mATenuM agatyanuM pAna che te hakIkata nirvivAda che, ane tethI pU. mahArAjasAheo paryuSaNa parvanA ATheya divasa prabodhelA vyAkhyAno ati mananIya, ati paThanIya che, ati maMgalakArI che. amaratAne rAjamArga ananya che. jIvane te mRtyune Dara che ane chatAMya nirNita samaye mRtyu Ave tyAre temAMthI koI chaTakI zakatuM nathI. nirmohI nagarInA rAjA nirmohInA putra zyAmanuM dRSTAMta ApI pU. mahArAja sAhebe saMsAranA jIve upara ghaNuM meTI kRpA karI che. zyAmane kesarI siMhe bhAga lIdhe. RSi muni pitAnuM tapa choDI, tenA khabara rAjya darabAramAM zyAmanA patnI, mAtA ane pitAne ApavA gayA ane saue sadbhUta udAsIna bhAve e khabara sAMbhaLI pitAnA pratibhAva jaNAvyA. javAba te zyAmanA pitA rAjA nirmohIe, nirmoha bhAve Ape ane kahyuM ke, "are RSi, mAre dIkare marI gaye emAM tAre tapazcaryA cheDI ATalI doDadhAma zA mATe karavI paDI ? A jagata dharmazALA che. musApharo rAtanA Ave che, visAme le che, savAra thatAM cAlyA jAya che. ene harSa zeka ze?"- A rAjanane javAba eTale tenA nAmane yathArtha TharAve teTale ja mumukSu jIva mATe bedhakara che, ane dharmazALAmAMthI cAlyA javA mATe kALa AvI pahoMce te pahelAM tene sarva zreSTha upayoga karI levAne tene avala naMbarane dharma che, te keTaluM bhavya rIte sucita
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 bane che? asAra saMsArane mAnava amaratAne rAjamArga na karI zake ? ghaNuM puNyAtmAo mAnava svarUpe nirjarita thayA. mumukSu jIva mATe saMsAranA mukitamArga dvArA, amaratAne rAjamArga maLI zake che e samajaNanI prApti mATenI divyavANI pU. mahArAjasAheba ane temanA jevA aneka muni mahArAjene pAmara jI upara parama upakAra che. parigrahane Agraha tamAma anarthonuM mULa che. pratyeka jIvane parigrahanI ochAvattA pramANamAM lAlasA hoya che ane tethI parigraha karavA karatA jANe ajANe nAnAM moTAM anarthamAM te saMDovAyelA rahe che. saMsArI janA vyavahAra ane vartananI pratyakSa ke parokSa tapAsamAM A satyanI pratitI thaze, lAlasAmAMthI mukita meLavavI ati kaThina che, ane lAlasA IcchAnA niyamana vagara, zAMti ane samAdhi samIpa de. tI nathI. tethI ja pU. mahArAjasAhebe jaNAvyuM che tema icchAone sadUbhAva te duHkha e IcchAone nirodha te sukha. ane tethI IcchAonA samUhamAM, avaLe raste pravRtta rahelA puruSArthane pariNAmarUpe prApta thayela saMpatti, saMnyAsInI pAdukA rUpa ja rahe che. parama upakArI tIrthakara bhagavAnane ApaNuM upara keTale badhe upakAra che? evA upakArI prabhu mahAvIranA janmadivasanI ujavaNI paryuSaNa parvamAM yathArtha rIte guMthavAmAM AvI che ane tethI bhagavAna mahAvIranA jIvananI vAtamAMthI saMsArI jIvane, mukita meLavavA puruSArtha karavAnI preraNa prApta thAya che ane AvA puruSArthanuM eka lakSaNa mananI ekAgratA che. kAzI nareza zrImad bhagavata gItAnA vAMcanamAM tamaya thayA ane DokaTaree temanA upara zastrakriyA karI. repharma suMghADavAnI AvazyakatA hatI chatAM kAzI nareze te grahaNa na karI ane vagara phalemeM zastra kriyA thaI. "rAjananA mana upara leza mAtra duHkha ke vedanAnuM lakSaNa nahi. kAraNa ke temane te bhagavad gItAnA abhyAsathI prabhunA darzana thayA ane temAM teo tAdAmya sAdhI zakyA. yathArtha dizAmAM mananI ekAgratA keTalI badhI pAvanakArI bane che tenuM A suMdara daSTAMta che. paraMtu mananI ekAgratA mATe jIvananI parama zuddhi anivArya che. A mATe manuSya potAnuM Atma nirIkSaNa karatAM rahevuM joIe. Aje pote saMsAranA cakramAM bhamyA kare che. soga ane viyeganI gaDamathalamAM paDayA rahe che ane pitAnAmAM AtmAmAM tene sthiratA nathI. ane tethI mananI ekAgratA mATe mApasara jIvana, saMyamita jIvana Avazyaka bane che. badhAmAM paramAtmabhAva jevAnI alaukika vRtti je vikasaze te cittanI astavyasta dazA dUra thaze ane ekAgratA sAdhI zakAze. ahA ! keTalI saraLa vANImAM jIvana sAdhanAnI amUlya cAvInuM ahIM darzana thAya che! navatsarI mahAparva, kSamApanAne ane kSamA yAcanAne pavitra divasa mumukSu jIvo mATe keTale badhe pAvanakArI divasa che? kaSAyanI kaluSitatA, kSamApanAnI divyatAthI dhovAI jAya che ane zuddha hRdayathI mAMgelI kSamA AtmAnI UrdhvagatimAM ati sahAyaka bane che. jaina zAstranI mahattA A divasanA nirmANamAM che. kAraNa ke A divase mumukSu che tapa, dAna, zAstranuM vAMcana, manana, tyAga ane kSamApanA mAM vizeSa pravRtta bane che ane saMsAranI virakatA, sa sAra tyAga,
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 ane kama nirjarA thavAne sAco mArga zodhe che. evI ja rIte AlocanAnuM paNa keTaluM badhuM mahattva che? AMtarika denuM darzana karAvanAra temane dUra karanAra, dareka pApanuM jAgRtipUrvaka smaraNa karI dareka pApanA mATe hRdayapUrvaka pazcAtApa karI kSamAnI vAMchanA karavAnI mahAna vAta ApaNane ahiM prApta thAya che. "samatAga ane dvandAtIta dharma ane "prabhutAne sAkSAtkAra" A khaDA te ati manana karavA jevA che. bauddhika samaja bhAgye ja prANa sparzatI hoya che. upalaka rIte buddhi aneka kaSAya ane de agrAhya karavA ke tajavA nirdhAra kare che ane chatAMya A ja kaSAya ane A ja de mana upara savAra thaI jAya ane agrAhya ke tajavA gya nirbaLatAomAM mana lapeTAI jAya to tyAre tene tAtvika rIte vicAra karatAM, buddhinuM zuM sAcuM mUlya che tenI mAnavane pratIti thAya che. buddhipUrvaka karelA nirNaye paNa anAdinA saMganA rane kAraNe ke saMsAranI viSama paristhitinI bhUmikAmAM kSaNajIvI banI jAya che ane pharIthI mana buddhie karela nirNaya tyAgIne cakrAvAmAM paDe che. saMsAranI asAratAnuM ahiMyA keTaluM mArmika nidarzana che? te ja pramANe, "ApaNuM zAstra" khaMDamAM mAnava vyaktitvamAM rahelI dhAravALI ane tIkSaNa zULa saMbaMdhI pa. pU. mahArAja sAhebe saraLa ane sacoTa bhASAmAM suMdara nirUpaNa karyuM che. mAna, ahaMkAra, niMdA mada, krodha ItyAdi zULa jyAre anya dvArA mAnavane sparze tyAre tenI dhAradAra ceTa tene lAge. paNa te ja mAnava bhUle che ke tenA potAnA dvArA Aja zULane upaga thAya tyAre tenI dhAre anyane keTalIka pIDA UpajAvatI haze? ahiMsAnA vratanuM mahAsya samajatA mumukSu jIvane kalpanA paNa thatI nathI ke tenA vartananA, vANanA, ane vyavahAranA AvA de dvArA, aneka jIvane duHkha utpanna thAya che ane tethI jainazAsane samajAvyA mujabanI pArAvAra hiMsA thAya che. zAMti ane samAdhi cAhatA mumukSu jIve te prathama AvA hiMsaka vartanamAMthI mukita meLavavI ghaTe che. "svayaMbhU parama tatvanA khaMDamAM to pU. mahArAja sAhebe e parama satya samajAvyuM che ke jenuM nirmANa thAya che tene nAza thAya che ane eka mAtra Atmatatva svayaMbhU che. tene yathArtha svarUpamAM pIchAnI mumukSu jIvanuM kartavya te tenI mukti mATe puruSArtha karavAnuM ja rahe che. jainazAsananA siddhAMtanuM vizeSa adhyayana, manana karI, zAstranI vizeSa samajaNa vAMcchatA mumukSuo mATe paNa A saMhitAmAM adUbhUta jJAna paDayuM che. "naya nirupaNa "nayavAda" "saptabhaMgI" nikSepa," "pramANuvAda ItyAdi zirSakanA khaMDe jJAnanA bhaMDAra che ane temAM vidvAna graMthanA tAratamyanuM talasparzI rasadarzana che. te ja pramANe jJAnanI vividhatA ane prabhuta, jJAnenuM sauMdarya, pramANenuM aizcarya, Agama-zabda-pramANa ane dehAsakita anyAya siddhAMtane prakAzamAM ANe che. ajJAnI jIva, zarIrane sarvasva mAnI deha pratyenI Asakitane kAraNe, dehane TakAvavA aneka prayatna kare che. ghaNA badhA mUMgA jIve upara jenA kUra prayogathI je davAnA guNene nirNaya thAya che tevI auSadhinuM sevana karyuM che, ane sAtvika
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana pratye durlakSa vadhatuM jAya che. mAnava zarIrane zaNagAra jema vadhato jAya tema mananI nirbaLatA, buddhinI svacchatA, hRdayanuM sauMdarya ane AtmAne zaNagAra ghaTatuM jAya ane baMdhana mukta dazA prApta karI, nirjarA thavAne anupama AnaMda dUra dUra haDaselAte jAya. kriyA ane karma sarakhA hoya chatAM bhAvanAnA bhedane lIdhe temAM paNa ghaNe phera na paDI jAya che. parepakAra ane paramArtha arthe temaja niHsvArtha bhAve thayelA karma, ane aneka prakAranA rAga dveSa ane vAsanAgrasta karmo vacce bheda rekhA ati agatyanI che. ane AvA chedanIya karmonuM prabhutva ghaTADavA mumukSu jIvee kAryarata banavuM joIe te pU. mahArAja sAhebane saMdezo mitabhASI pravacanamAM mumukSuone prApta thAya che. saMsArI jIvanA mahattvAkAMkSI jIvananA aneka pAsAMone sparzanI mahatvAkAMkSA, bhavATavInI bhramajALanA niraMtara baMdhanamAM lapeTI rAkhanAra mahatvAkAMkSA, mumukSu mATe viSavRkSanI madhalALa siddha thayelI mahatvAkAMkSA, AtmAnA parama sukhadhAma pratyenI yAtrAmAM haMmezAM tIvra rIte avarodhaka bane che. ane tethI ja manane pele pAra paDeluM satya ane sukha grahaNa karavAmAM jeTalo vilaMba thAya teTalI AtmAnI Urdhva gati vilaMbamAM paDe che ane teTalA pUratI, svarUpanI upalabdhinI yAtrA paNa vilaMbamAM paDe che. jema yajJamAM agninuM prAdhAnya che tema jIvanayajJamAM paNa kaSAyarupa agninuM prAdhAnya che. ane A kaSAyarupa arina, svarupa daSTinuM, AtmAnA sauMdaryanuM, caitanya mAdhurInuM jalana karI rahela che tevuM sAduM satya paNa asaMkhya mumukSu jI samajI zakatA nathI. yAtrA karavI ane tIrthadhAmonI mulAkAta levI e saMsArane avirata cAlate krama che. pU. mahArAja sAhebe kahyuM che te mujaba, tIrtha eTale eka evI jagyA ke jyAMthI anaMta ane asImamAM chalaMga mArI zakAya ane tethI ja jemaNe AvA tIrthonuM nirmANa karyuM tevA tIrthakara prabhune ApaNe koTI koTI vaMdana karIe chIe. sAcA arthamAM, mumukSu jIva tIrthayAtrA karI, anaMta ane asImamAM kema sarakhI rIte chalAMga mArI zakAya tenI preraNA prApta kare che, ane tethI ja tIrthadhAmanuM mahattva jaina samAje sarakhA arthamAM svIkAryuM che. samyagdarzanane mahimA--A khaMDanuM lakhANa te parama pAvanakArI che. anya nA saMdarbhamAM nirALA evA mumukSu jIva mATe A khaMDamAM adabhUta sudhAnuM rasapAna che. AtmA svabhAve zuddha, buddha, niraMjana ane nirAkAra che, paraMtu aneka prakAranA meha, mAyA, ItyAdi saMsAranA viSacakramAM A AtmAnuM varupa visarAI javAya che ane tethI AtmA vibhAvamAM cAlyA jAya che. bhautika vaibhava, samRddhi ane sAdhanAmAM rAcate mAnava e vAta bhUlI jAya che ke A badhuM parivartanazIla che. rAjA raMka banI jAya che ane ati taMdurasta mAnava bimArIne kAraNa kRza banI jAya che. mAtra nathI palaTAte AtmA, ke je jJAna piMDa ane draSTA che. tenuM caitanya ravarupa ane AtmAnuM kharuM ravarupa prApta karela AtmA, sadA zAMta, prazAMta ane samabhAvanA eka rasamAM rAcato hoya che ane AvI sthiti prApta karanAra AtmAne svarganA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 sukha ke narakanA duHkho sparza karI zakatA nathI. mAyAvI saMsAranI aneka anukULatAo ane pratikULatAomAM Dubela hovA chatAM AtmA tenAthI alipta rahI zake che, ane AvI sthiti nirjarA thavAmAM alaukika sahAya Ape che. ane tethI ja bahu puNyanA pratApe prApta thayela mAnavadeha eLe na jAya ane AtmAnuM satya svarUpa prApta karavA mATe puruSAthI mumukSu samyagdarzana prApta karavA aharniza kartavyazIla bane, tevI pAvaka preraNA e A khaMDanI mahattA che. saMpadA e vipadA che, e satya samajavuM keTaluM badhuM kaThIna che. "saune e anubhava che ane chatAMya tatkAlIna lAbha, sukha, sagavaDa, ItyAdi bAbatamAM mehagrasta banI jIvane saMpatti prApta karavAnI paLojaNa lAgu paDelI hoya che. rAjA zreNikanA sAmrAjaya sAme potAnA sAmAyikanI badalIne nakAranAra pUNiyA zrAvaka ane jJAnavalkamaya ke jeNe pitAnI be patnIe vacce saMpatti veMcavAnI darakhAsta karI ane te darakhAsta eka panIe svIkArI paraMtu je bIjI sujJa patnIe nakArI-A be daSTAMte sujJa mumukSu che mATe atyaMta ciMtana preraka che. te pachI sAdhu purUSanI zI saMpadA haze ? brahmacarya. paraMtu brahmacarya eTale zuM ? mAnava ane pazuomAM paDelI kAmavAsanAne ja mAtra brahmacarya sAthe saMbaMdha haze ke tenA vizALa arthamAM anya bAbate paNa abhipreta haze ? pU. mahArAja sAhebanA zabdamAM vicArIe te brahmacaryane artha e thAya che ke brahma jevI caryA, evI ja rIte jIvavuM ke jANe paramAtmAja jIvI rahyA che. brahmacArInA ja svarupamAMja paramAtmAnI badhI caryAnA darzana karI zakAya. tenuM bolavuM, cAlavuM ane dareka kriyA paramAtmAnI sAkSI pUre evAM hoya che. "kevA virATa arthamAM brahmacaryanuM pUrNa svarupa samAyeluM rahe che ? keTalI badhI pAvanakArI carcA ahIM saMkalita thayela che. mAnava jIvananA pratyeka prakAranA vikAsamAM mananI gati, manane vyavahAra, mananI caMcaLatA agatyane bhAga bhajave che. AdhyAtmika vikAsamAM te bahudhA mana praga viziSTa agatya dhAraNa kare che ane chatAMya vANInI jema AtmA, sadA manane mATe aviSaya che. manane artha ja vicAravAnI kSamatA thAya che. jyAre jJAna te bIjI slaukika vastu che. jyAM jJAna hoya che tyAM vicArIne kAma karavAnI koI jarUrata rahetI nathI. "jJAnamAM jene jIvavuM hoya, jJAna jene upalabdha thayuM hoya tenA mATe mananI jarUra nathI. jJAnathI cetanA thAya che ane tethI manarUpI ghaDe je bhAre duSTa che, unmArge javA TevAyele che, e dheDA upara lagAma rAkhavAmAM jarA jeTalI gaphalata rAkhavI cAlI zake ema nathI. zAstrajJAna ane anubhavI AtmajJa puruSanA AtmasAkSAtkAranA saMketenA AdhAre je manarUpI gheDAnI lagAma hAthamAM AvI jAya te pachI manarUpI gheADAne kaI dizAmAM vALave tene AdhAra ApaNuM hAthamAM hoya che. pU. mahArAja sAhebe ahiMyA mumukSu jIvane pratipaLa pIDatI mananI caMcaLatA upara vijaya meLavavAnI sahelI ane saraLa cAvI batAvI che. tevI ja rIte "AtmAnuM ezcarya, "sAdhakatA ane AganA lekhA khA' 'sAdhanAmAM Agamone upakAra, "Agama ane amRtatva, A badhA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 khaMDamAM sinanI sUma ane ati agatyanI vAte suMdara rIte, saraLa, mumukSu paNa samajI zake te te pU. mahArAja sAhebe batAvela che. mAtma sAdhanA e to samagra mumukSu mATe prathama Avazyaka che. nirdhana brAhmaNane dhananI lAlasA thI siddha puruSanA darzana thayA, mahA tapa AdarIne teNe Indrane belA, ane indra jyAre te zuM joIe chIe te pUchayuM, tyAre teNe roTalInI mAgaNI karI. varSo sabhara tapane tuccha re vinA TukaDA mATe gumAvI dIdhuM. kAraNa ke indriya pratyenI AsakitaothI te cakacUra hatuM. te svarUpanI AtmasAdhanA tenAmAM haju pravezI nathI ane tapa, dAna, kriyAkAMDa, yathArtha jJAna vi AtmasAdhanA mATe sahAyaka banI zakatA nathI tevI parama zrata vANInI teNe yathArtha karI bata che. jIvAtmAne potAnI zakitano anubhava nathI ane ApaNuM pAse ja rahela ciMtAma ne ApaNe oLakhatA nathI. ApaNAmAM rahela divya zaktiothI ApaNe aparicita chIe, mAvanA svarUpamAM AthaDI rahyA chIe ane tethI ja je mahAna daSTA che, jJAtA che ane je akSaya bhaMDAra che tevI parama pAnakArI vastunI prAptithI dara ane dUra jaI rahyA chIe. dukara pravAsa rokavA mATe "bhAvanAnuM mAdhurya ne khaMDa ati mananIya bane che. zarIra e to ramAtmAnuM maMdira che ane parama caitanya prabhu te tyAM ja vase che ane tethI mAtmA taraphano dubhAva e prabhunuM sanmAna. sAcA arthamAM e ja prabhunI pUjA. caitanyanI sAcI pUjAne artha ? ja ke sarvamAM prabhune nihALavA. saMsAra tyAganI je mahAna aDacaNavALI sADI che tenA + A nitya saMgraha karI, manamAM samajI vALavAnI kaMDIkAo, mumukSu cha mATe, sAcAM pAna che. prabhuparAyaNa bhakita bharapUra, karaNa ane premathI sarjAze aMkita thayelA, bhakta nAmadeva daSTAMta ati preraka ane ati pAvanakArI che. janaka videhIne saMsAra tyAgane mArga dazavana aSTAvaka, jenA AThe aMga vAMkAM che tevA parama caitanyazIla jJAnI RSine daSTAMta paNa ke badAkAraka che ! hakIkate, A dAMte, tenI pAchaLa rahela tyAganA mahimAna lAvanA sAthe : sAra sAgaranA nAma dvIpa samAna kalyANakAraka banI rahe che, ane tethI ja pharI pharI tenuM 6 na-paThana ane samajaNa ati maMgalakArI bane che. mAnava sahaja vRtti che ke dAna, tapa, kriyAkAMDa darzana ane keI paNa satkArya bhUmikAmAM tene pha AMkSAnI apekSA hoya che, paraMtu jagatanI ghaTamALa te kAMdhIna cAlI rahI che te vAtanuM tene ti paNa thaI jAya che ane tethI ja phalAkAMkSAzUnya karma zuddha bhAvathI tenA dvArA thAya te ja te kalyANanI keDI bane che. tyAre prazna UThe che ke sAro dharma zuM hoI zake ? dhananI mAphaka nA tolamApa hoI zakatA nathI. bhagavAna mahAvIre kahyuM che tema vastune svabhAva te dhama 2 pANIne svabhAva zIta che, agnino svabhAva uSNutA che tema manuSyane dharma mAnavatA che ane mAnavatAnI keDIne aMta zarIra ane manathI upara AtmAnI draSTimAM paDela che. mumukSu che. te dharma ane dhana baMne paDelA che ane baMnene cogya svarupamAM samajI, mAnavatAnI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 daSTie nihALI, AtmakalyANane paMtha samajI, te dizAmAM vicAravA mATe sujJa jJAna java haMmezA prayatnazIla rahe che. jaina darzananI mahA upakAraka mUlavaNI te e vAtamAM rahI ke ahIMA nizcaya ane vyavahAra baMne bAbatenI samajaNa che, ane tethI vicAronI , e jenadarzana anekAMtane svIkAre che, ane AtmAnA abhyadayanI pipAsA samajanAra mumukSu kade pAtra pApa ane puNya samajavuM pUrNa nathI. je samajavAnI vAta che te pU. mahArAja sAhebanA za mAM kahIe te e che ke pApa je baMdhana che, ane pApa je vikAsanmukha utkrAMtine avaro che te puNya paNa AdhyAtmika abhyadayamAM mAtra bAdhaka tatvanI ja garaja sAre che. baMdhananI no je vicAra karIe te baMne eka ja kakSAmAM avasthita thAya che. hA, puNya jIvanamAM 2 kULa sAdhanasAmagrImAM ApavAmAM Avazyaka sahAyaka hoya che. paraMtu anukULa sAdhana sa grI vikAsonmukha AtmAne sadA anulama ane upakAraka hoya te ekAMta niyama nathI. A vira nI yathArthatA zrImad rAjacaMdranA havana uparathI paNa phalita thAya che. kAraNa ke temanI pAse neka siddhio prApta thaI zake tevI zakita hatI, anukULa sAdhana hatA ane chatAMya te zakti ane sAdhanothI dUra rahI, temaNe AtmAnA abhyadayane sAco rAha pakaDayo hato ane tenuM ne karAvI aneka nA kalyANamAM sahAyaka banyA hatA. mAnava svabhAva nijAnaMdamAM pravRtta rahe che e nijAnaMda kyA prakAranA hoI zake? A nijAnaMda AtmahatA paNa hoI zake ane AtmajJAtA paNa hoI zake. kharekhara te mukhya ane jJAna thAya to mAnava je acchIka sukhanI prApti karI parama AnaMda ane saMtoSa anu" che te tenA mATe narakanI bArI banI jAya. khare AnaMda te kaI anya paNa addabhuta che ane sAco AnaMda te te ja che ke jenA dvArA AtmajJAna prApta thAya ane je AtmajJAna mu tane mArge dore. "huM keNa chuM ? "huM kayAMthI thaye ?" ane "zuM mAruM svarupa che ?"--e prakana javAba jene yathArtha rIte prApta thAya, je mumukSu tene yathArtha javAba prApta karavA ni tara prayatnazIla rahe te sAcA sukhane adhikArI bane che. A kAraNe jene cheDe joi zakAtuM nathI tevA samudra jevA anaMta saMsAramAMthI tarI javA mATe je mAnava deha prApta thayuM che tene jeTale bane teTale vizeSa sadupayoga karavA mATenI zIkha parama pAvanakArI che. jJAna prApta karavAnI mAnavazakita paratve vicAra karIe tyAre mAnava ane pazuo vIne bheda vizeSa samajI zakAya che. ane tethI ja jJAna prApta karavAnI prakiyA-svAdhyAya-mAnavane mATe parama Avazyaka che. pU. mahArAja sAhebe kahyuM che tema "Aja sudhI je paNa jANavAmAM cAvyuM te mANasanA jagate ja jANyuM che. bhaviSyamAM je paNa jANavAmAM Avaze te paNa mANa ja jANaze. eTale mANasa pitAne ja jANI le te paNa jANI zakAyuM che ane jANI zakAya che te badhuM jANuM levAya che. eTale bhagavAne kahyuM che ke je ekane jANI le che te badhAne jANI le che. A eka jANavAnuM che te zuM che? AtmajJAna meLavavuM te zuM che? AtmajJAna meLavavA svAdhyAya kevI rIte madadakartA thaI zake ? svAdhyAyane sAcA artha
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zuM? tene javAma paNa pU. mahArAja sAhebanI bahuzruta vANImAMthI prApta thAya che ane te e che ke anAdikALathI jagatanA jIve ajJAnane AdhIna thaine aMdhakAramAM bhaTakI rahyAM che. ahiyAM te AMdhaLA AMdhaLAnuM netRtva karI rahyA che eTale prakAzane kayAMya avakAza dekhAta nathI. ajJAna e mATI pIDA che" AvA ajJAnamAM sakhatA, aMdhakAramAMthI aMdhakAramAM paDatA vAnA kalyANa mATe A leAkamAM koNa divya prakAza karaze ?" anya koi nahi paraMtu vAdhyAya; ane te svAdhyAya ja AtmAnnatinA eka mArga che, nirjarA thavA mATenI Avazyaka keDI che, parama sukha prApta karavAnI eka mAtra cAvI che. A bAbatanI pichAna jeTalI vahelI mumukSu vAne maLe teTalI vahelI tenA AtmakalyANanI yAtrA paNa zaru thAya e nirvivAda vAta che. Akhare te tamAma mumukSu jIve A mahAna parama pAvanakArI, AtmonnatinA paMthe doranArI yAtrAnA yAtrIo che. saMsAranI mAhinI ane mAyAmAM A yAtrAne sAce paMtha vIsarAI gayA che, ane mULa nAga prApta karavA, svAdhyAya sarvottama upAya che eTalu ja mAtra samajavAnu khAkI rahe che. upAdAna nimitta mImAMsA' 'upAdAna nimitta samIkSA' nimittanI zAstrIya mahattA'-A khaDomAM upAdAna ane nimitta, jIvana vyavahAramAM pratipaLa prApta thatAM saceAgAne, sukSma ane zAstrIya rIte samajavA mATenI adbhUta sAmagrI che. tevIja rIte 'nizcaya vyavahAra' ane vyavahAra ane nizcaya samIkSA' A baMne khaDomAM zAstromAM nirupaNa thayelI anya khAkhatAnI sAmAnya mumukSu jIva samajI zake tevI carcA che. A carcA te mAtra svAdhyAya ceAgya che. tenA uparanuM anya kAMI paNa lakhANa apUrNa ja rahe tevI tathA gahana ane sahelAithI pathya na ane tevuM zAstranuM jJAna che. ane tethI ja zrImad rAjacaMdra jema kahyu che tema, A badhI vAtA 'anubhavagocara' samAna hAI, tema anya vANI tA zuM kahe ?' abhyAsIne temAM zAstranu sukSma darzana, AtmA Urdhvagamana ane kramanA aMdhanA tADI tene tyajavAnI pIpAsA sevatA mumukSu jIveAne sahAyaka evA vacanAmRtA, A badhA khaDAmAMthI prApta thAya che. bhAratIya dhama mImAMsAnuM e lakSaNa che ke karmanI sApekSa ane kanI nirapekSa avasthA adhA dharmoe svIkArI che chatAMya karma baMdhanAthI cakacUra jIva, nirapekSa paristhitine haMmezAM dUra dUra pheke che. zrImad rAjacaMdre kevI hRdayaMgama rIte amUlya tattvanA vicAra karyAM che ane buddhine spazI, sAMsarave! UtarI jAya tema kahyuM che ke 'huM kANu chu, kayAMthI thaye ? zuM svarUpa che mAruM kharuM; kAnA sabaMdhe vaLagaNA che ? rAkhu` ke e paraharu ?' A vAtane vicAraja mumukSu vaLagaNA-zA mATe, kAnA sabadhe, mAre rAkhavA joIe ? mATe svAbhAvika che, ane tethI sava karmomAMthI mukata thavAnA tenA prayatna paNa svAbhAvika che. A samajavA mATe kavAdanA ane khaDA atyaMta sahAyaka che. AtmAnA astitva upara ane
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavAdanA sUtre upara racAyela jainazAsananA mumukSu chava mATe lakika dRSTie eka sanAtana prazna e rahe che ke IzvaranuM astitva haze ke kema ? Izvara, jaganniyatA tarIke sRSTinA aNu ane paramANu, mAnava ane pazu jIvana, svarga ane narka, A badhAnuM kharekhara niyamana ke niyaMtraNa karatA haze ke zuM ? mahAbhAratamAM paNa, prANuM karmothI baMdhAyela che tema kahevAmAM AvyuM hoya, te IzvaranuM sAcuM sthAna zuM? A te mATI ane gahana philasuphI che, ane aneka paMDitae, AcAryoe ane jhaSimunioe A gahanatA saraLa karavA keziza karI che. sAce jaina te ema ja mAnaze ke IzvaranA astitva karatAM AtmAnA astitvanuM sAtatya che ane AtmA e ja paramAtmA che. karmane baMdhanathI badhuM niyaMtraNa thAya che, ane zubha azubha karmanuM phaLa e ati svAbhAvika che. "anekAnta samIkSA ane karma sAdhanA paNa ati vidvatAbharyA khaMDa che, ane mukita jhaMkhatAM mumukSuone pitAnI sAdhanA sahAyaka bane tevI temAM jJAnagaMgA bharI che. tame guNa mAnava sahaja che. pU. mahArAja sAhebe kahyuM che tema tenI mukhya nizAnI niSkiyatA che, pramAda che. pramAda, ALasa, UMgha, kAryathI gabharAI javuM, e tamoguNanA spaSTa cihane che. ane pramAda-ALasane jJAnIoe manuSyamAM rahela meTAmAM moTo duzamana mAnya che. jJAnI puruSe ALasane hamezAM dUra rAkhavA bAdha Ape che. mananI jAgrata avasthA rAkhavI hoya te pramAda-ALasa-UMghane jItI levI e prathama jarUriyAta che. satata jAgrata rahe, sAvadhAna raheto, ane pratyeka kSaNa pitAnuM sAcuM svarUpa daSTi samakSa rAkhato mumukSu jIva, siddha dazAne avazya pAme che. jyAM sAdhanAnI parAkASTA hoya, pracaMDa puruSArthane bhagIratha prayAsa hoya te siddhi sAme cAlI AvI rahe che. e siddhAtmAonA jIvanane prasAda che, ane tethI ja tamoguNanA tyAgamAM siddhinuM saMpAna che. chevaTanAM khaMDamAM, dhanaterasathI zarU karI, bhAibIjanA tahevArane 2parzatA laukika khyAlone ulekha karI, A badhA khaMDamAM Akhare je jJAtA che, je daSTA che, tenuM ja sarvathI vizeSa prabhutva che tenuM pU. mahArAja sAhebe suMdara darzana karAvyuM che. aMtamAM, bhakitanI bhavyatAne visphoTa karI, bhakti e sArvabhauma sAdhana che, amedya brahmAstra che ane bhakti dvArA Atmannati vizeSa saraLa bane che, evI amRtavANI chelA khaMDamAMthI prApta thAya che. sarva jI siddha thaI zake che. mAtra jIvane A vAta samajavAnI jarUra che. AvuM rUDuM satya samajayA pachI tene jarUra rahe che jInadazAnI, eTale ke jainadharmanA prabodhela AcaraNanI, ane sAthe sAthe saddaguru AjJAnI. A ati mUlyavAna graMthamAM saddaguru AjJA te mumukSu jI mATe paDI ja che ane mukitanA bhAga mATe pratyakSa saguru samAgama Avazyaka manAya che. paraMtu jyAre sadRguru pratyakSa na hoya tyAre temaNe bedhelA vacananuM avagAhana paNa eTaluM ja puNyakArI ane pAvanakArI bane che. AvuM pAvanakArI A prakAzana paNa banaze, kAraNa ke te dvArA pU. mahArAja sAhebe bodhelA aneka vacanene avagAhana ati saraLa rIte thaI zakaze. jJAnI, ajJAnI strI puruSa sau keIne mATe A graMthanI vANI A nnatine mArge vALI zake tema che. tethI pa. pU. mahArAja sAhebanuM, vizALa jaina samAja uparanuM atigaNuM
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 bANa ni- raheze. je mumukSu jIva A amRtavANInuM pAna karaze, ane te dvArA pitAnA AtmAnA vikAsanA kUca AgaLa vadhAraze te ja haMmezAM pU. mahArAja sAhebane atibhaktibhAvapUrvaka vaMdana karaze. : ve pracaMDa puruSArtha mAgatI mAnasIka paririthati, A jIvane kayAre prApta thaze te te trilekI ca pitAnA jJAnamAM jaI rahyA haze paraMtu saMsAranI bhavaaTavImAMthI mukita mAgavAnI prabaLa chA manamAM vase e paNa parama saubhAgya che. evuM saubhAgya prApta karavAmAM pU. mahArAja sAhebe A amUlya taka ApI che te mATe temane bhAvapUrvaka koTI koTI vaMdana kara, jaina samAja ane tamAma jJAnI jene A lakhANanI kSudratA mATe kSamA karavA vinamra bhAve vinaMtI karI pU. mahArAja sAheba girIza munijInA caraNa kamaLamAM A lakhANa artharUpe dharI, kRtajJatA anubhavuM chuM. vi. saM 2033 mAgasara suda 10 dIkSA : ta jayaMtI kulapati nivAsa, rAjakeTa, harasukhabhAI sAMkaLacaMda saMghavI (kulapati, saurASTra yunivarsiTI)
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ be bola kahuM ? A pustakanA prakaraNone vAMcI javAne sadbhAgya mane meka maLI gaye. pratyeka prakAra nA zabda zabdane sparzavAnI mane taka maLI gaI ane e sparzane ja mane emAMthI nI tA amRtatvanuM bhAna ane pAna karAvavA nimitta banI gaI! pUjyazrInA vANImadhunA ghUMTaDA ma jema huM pItI gaI tema tema mArI jijJAsA aNachIpI AturatA zI vRDhiMgata thatI gaI ! ciMtananI ka" sumadhura paLe AgamanA ati gRDha rahasya paNa aMtaranI aNaprIchI samaja ane DhaMDhaLa, jJAnane AhalAda jagAvI jAya ane e AhalAdane jhIlatAM AvaDe, mANatAM Ave te jema jIvana, e jJAna saMjIvanInA amRtatvathI abhisiMcita banI navajIvana pAmI jAya, mA bI. brA pUmunivarya zrI girIzacaMdrajI mahArAjane "girigarjanA graMtha vAMcatAM mane a, vi thaye. agamanI aNabhedI vyApti mahIM, ciMtananI ke cinagArI cetavI, pUjyazrIe ? | prakAranA ja relAvyA che, ajavALAMnAM ojasa pAtharyA che, jJAnanA dIpaka pragaTAvyA che. harakoI vAMcakanA dilamAM nUtana jijJAsA jagADavAnuM A graMthamAM sAmarthya bharyuM che. te sAmarthya ne paripipatAM, paritoSatAM tenAM pAnAMo "maMgalanI mahAnatA"na maMgalakArI se na parathI prathama kadama UThAvI, jIvana pragatinA rahasyanuM darzana karAvatAM karAvatAM AgaLa vadhe che ane jIvana mAMgalyanI siddhinA sAdhanarUpa "bhaktinI bhavyatAnA aMtima sopAne AvIne u i rahe che. e jJAnasaranA pRSThamAMthI evI te madhura, mane raMjaka, Arogyaprada mIThAza kare che ? e kaI tenuM pAna karavAne Atura banI rahe ! piotAnA vicAronA phalakane 110 prakaraNamAM AvarI laI pUjyazrIe A "girigarja ' graMthane je vistRtatA ApI che, te vistRtatAne ciMtananI bhUmikA para sthira karI tenAM vyA. je gaharAI ApI che te temanA anubhava, jJAna ane kozalyanA sAkSIrUpa banI rahe , "girigarjanA"nuM pratyeka prakaraNa ApaNuM akiMcana vicAradhArAne zakitavaMta karavAnI tA . dharAve che. syAdavAda siddhAMta, naya pramANa ane saptabhaMgI, karmanI prakRtio ane guNasthA ; zreNu jevA gUDha viSayane paNa bA. bra. pU. zrI. girIzacaMdrajI mahArAje eTalA te sara suMdara ane rasabhara banAvI ApaNI samakSa mUkyA che ke emAM samAyelA tava, vicAra 2 . saMdezane hara keI saraLatAthI samajI zake ane hara keIne te gamyA vagara rahe nahi. tema kaMIka meLavIne ja te bahAra nIkaLe ! rvadharma samanvayanA bhAvI bharele A graMtha nUtana mArgadarzana, navalI preraNA A cetanavaMtI prasAdIthI sabhara che. tenuM pratyeka prakaraNa keI ne koI suMdara daSTAMtathI avRtta che. : daSTAMte eTalAM vyavahArika, mArmika ane pAradarzI che ke varatunA marmane samajavAmAM te saDAra bane che, pAramArthika bane che. pUjyazrIno anya dharmone paNa UMDo abhyAsa che tenI che ? A daSTAMta aMkita karI jAya che. bhavI jano jemane "madhuravyAkhyAnInA madhura padathI biradAve che evA bA. bra. pU. .. girIzacaMdrajI mahArAjanI vyAkhyAna zailI temanA sAdhujIvananA prAraMbha kALathI ja ISTa a',
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ miSTa rahI che; zrotAjanAne zu ApavuM, kevu ApavuDa, kema ApavuM, tenA pUrepUro khyAla temane che, tethI ja temanI zalI chevaTa sudhI rAcaka banI rahe che. sAcuM kahIe tA A giri gajanA' graMtha mAtra zrI kezIkumAra zramaNanA saMzayAnuM zrI gautama ravAmI dvArA samAdhAna ja nathI paraMtu khA. bra. pU. zrI girIzacaMdra mahArAje pUrA mane vaijJAnika rahI, ApaNAM saunAM a MtaramAM pratipaLa je saMzayA ramI rahyA che tenu gautama-svarUpa anI samAdhAna karela che, tene te dazyaka che. 'A 'giri garjanA' graMthamAM zuM nathI ? kone mATe nathI ? jene je joie tene temAMthI te maLI jAya che. pUjayazrInA vicAronI vizALatA, dRSTAMtAnI a sUcakatA ane vANInI madhuratAnA triveNI saMgamathI te paramatI same banyA che. ci MtananI cinagArI laine ApaNAmAM pravartamAna ajJAnatA, aNusamaja, aMdhazraddhA, azraddhAmAM temaNe samajaNunI evI te suraMga cAMpI che ke e ajJAnatA, aNusamaja, aMdhazraddhA ane azraddhAnA pASANe bheDhIne temaNe ApaNe mATe jJAnanA dvAre khelI nAkhyAM che. vAha munirAja ! ApanAM saMtajIvananA saja kanyane Ama bajAvIne Ape 'giri garjanAnA bhevA pASANa khAlyAM dvAra'nA zikanI sAkatA paNa ThIka siddha karI dIdhI ! paththaramAMthI mUrtine kaMDAravAnI jema zilpI adbhuta kSamatA dharAve che tema mAnava jIvananAM moMghA mUlyane pratiSThita karavAnuM mA. bra. pU. zrI girIzacadra'' mahArAja kauzalya dharAve che. mAnava jIvanane ghATa ApanArA teo kUzaLa zilpI che. temanA vyakitatvamAMthI vilasatI apratima pratibhA, temanA snehamAMthI nItaratI advitiya AtmIyatA ane temanA jJAnamAMthI nirjharatA adbhuta vaibhava temanI Atmika sa'pattinA sahaja pAsAMo che. saurASTranA gomaTA jevA eka nAnakaDA gAmaDAmAM janma dharI, bhArata bhUminA AsAma, baMgALa, bihAra, orissA, uttara bhArata, madhya pradeza, gujarAta, saurASTra-vizALa phalaka para vicarI temaNe jainadharmanA mahA sa Mdezane phelAvye che. temanA sa MdezamAM satra kemaLatA che, ajJAna aMdhakAramAM aTavAtA jIvA mATenI karuNA che paraMtu tenI sAthe sAthe cetavaNInI garjanA che : cetA, manuSyabhavanuM mUlya nahi samaje te jIvana niraCka jaze ane tamArI pUjI kheAvAi jaze. baMdhue ! sauMsAranI badhI vastuo adbhuta jIvana ane anerA saudaya thI sabhara che. mAtra ApaNAM ahaMkArane laI ne te sauMdaya ane mIThAza ApaNe jIvanamAM na joI zakatAM hAi e ke na anubhavI zakatAM hAie, to te ApaNI vikRti ane ahaMkArane ja AbhArI che. ekavAra ApaNAmAMthI ahaMkAranA vikAra khasI jatAM jagatane jovAnI ApaNI AkhI dRSTi ja badalAI jaze. jayAM dRSTi nAkhIzuM tyAM divya jIvananAM adbhuta darzana thaze. ahaMkAra maTI jatAM AkhuM astitva mA thI bhareluM ane anupama divyatAvALuM dekhAze...' kharekhara, 'giri ganA' graMtha ApaNAM ajJAnatAnA dvArAne khAlI nAkhavA samartha banyA che. dareka vAcakanA, zraddhALunA, bhakatanA hRdayamAM te maMgala pratinA prayANunI navI bhAvanA, navI jhaMkhanA, navI zraddhA pragaTAve che. peAtAnA manana ciMtana ane anubhavajJAnanA TAMkaNAM vaDe ApaNAmAM ghara karI beThelA ajJAnatAnA mahApASANane pUjyazrIe bhedI, ApaNe mATe jJAnanAM dvAra khAlI nAkhyA che. cAlo, e jJAnanAM UghaDelAM dvAramAMthI ApaNe aMdara praveza karIe ane jIvananAM mahAmUlAM tattvane paripuSTa karanArA je divya khajAne temAM paDayA che tene lUMTIesatAka pI. kheMgAlI saoNMcAlikA-aMdha mahilA vikAsagRha-rAjakoTa saMvata 2033 mAgasara zuddhe 10 dIkSA rajata-jaya'tI
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNa goMDala gacchAdhipati, ekAvatArI, nidrAvijetA. prAtaHsmaraNIya Adya AcAryadeva. . bA. bra. pUjya zrI 1008 DuMgarasiMhajI mahArAja sAhebanA ziSyaratna dvitIya paTTadhara bA. bra. pU. A. zrI bhImajI svAmInA ziSyaratna tRtIya paTTadhara bA. bra. pU. A. zrI neNazI svAmInA ziSyaratna paMcama paTTadhara bA. cha. pU. A. zrI devajI svAmInA ziSya rane parama yazasvI bA.bra. pU. zrI jayacaMdrajI mahArAja ane parama tapasvI bA. bra. pU. zrI mANekacaMdrajI mahArAja baMdhu-yugala gurudevanA ziSya ratna zAsana udyottaka, dharma kezarI, jJAna pracAraka, ratnatraya-ArAdhaka, zAMta, dAMta, saMyama ane tapanA tejathI dedIpyamAna, prakhara tatvajJAnI, mahA prabhAvazALI, yugapuruSa, prAtaHsmaraNIya "saurASTra kesarI" che. bra. pU. zrI prANalAlajI mahArAja sAhebanA ca ra Na ka ma la mAM, A graMtha sva-para kalyANanI tathA caturvidha saMghanA jJAna vikAsanI aMtaHbhAvanAthI arpita, + prANu-guru-padaraja, parama dArzanika, paMDita muni bA.. zrI jayaMtilAlajI mahArAjanA ziSya girIza muni
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilepArlA girigarjanA" nA sahayogI ane saujanyazIla bhavyAtmAonI zubha nAmAvalI zrI manasukhalAla chaganalAla desAI ghATakopara sva. zrI narabherAma devacaMda desAI (bagasarAvALA) zrI nAthAlAla mANekacaMda rUpANI zrI bhogIlAla mohanalAla TIMbaDIyA sva. zrI amRtalAla jagajIvana maDIyA zrI prANajIvanadAsa jeThAbhAI zAha zrI hemacaMdra karazanajI dozI zrI zIvalAla vasanajI lAThIyA zrI maNIlAla saMdarajI dezI zrI bhAIlAla raNachoDabhAI zAha zrI vanecaMda vI. dezI gaM. sva. zrI samaratabena kezavalAla zeTha zrI prANalAla chaganalAla gaDA DuMga zrI bAbulAla rAghavajI dezI zrI dalIcaMda karazanajI kAmadAra parivAra zrI dhIrajalAla kAnajI ghelANI sva. zrI rAjakuMvarabena parazetama ghATalIyA zrI hasamukharAya mahetA hA. mulajI mahetA enDa sansa. a. sI. tibena praviNacaMdra ghelANI muluMDa gaM. sva. tapasvI zrI vRjakuMvarabena narabherAma gAMdhI zrI gecaMdajI nAgajI lAThIyA malADa zrI dhIrajalAla vaccharAja hemANuM zAMtAkrujha ga. . zrI zIvakuMvarabena kezavalAla bakhAI (dhorAjIvAlA) kAMdIvalI zrI ravIcaMda sukhalAla zAha parivAra dAdara zrI vIracaMda mIThAlAla mahetA vAlakezvara zrI vADIlAla kapuracaMda dalAla parivAra sAyana zrI amRtalAla popaTalAla udANI zrI cunIlAla muLajIbhAI meTANI zrI talakacaMda pAnAcaMda tejANI sva. zrI jasedAbena jecaMda dezI gaM. sva. zrI lAbhubena choTAlAla zeTha (vekarIvALA) gaM. sva. zrI kasuMbAbena kezavalAla zeTha tathA zrI hIrAlamI zeTha a.sau. AsItAbena ke. zeTha tathA zrI udayakumAra ke. zeTha zrI ratIlAla DI. ghelANI kalakattA gaM. sva. zrI lAbhakuMvarabena vanamALI TIMbaDIyA parivAra meMgalora gaM. sva. zrI divALIbena lakSmIcaMda saMgharAjakA rAjakeTa sva. zrI maNIlAla jesaMgabhAI punAttara parivAra rAjakeTa zrI manasukhalAla maNIlAla zeTha zrI bhIkhacaMda ravajIbhAI gaDA zrI parazotama tIcaMda dezI muMbaI geDala jetapura
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjya jaya-mANeka-prANaguru guNa prazasti guNASTakam zrI jinazAsane ddhAraka AcAya pravara zrI zrI zrI 1008 zrI zrI pUjya zrI Dugara. DujI mahArAja sAhebanA goMDala sapradAyAnuMyAyI jinazAsana prabhAvaka saurASTra kesarI cAritra cUDanI khA. bra. pUjya zrI jaya-mANeka-prANu gurudevazrInuM guNASTakam raNi jemane vANI upara mahAna kANu hatA, sevAmAM advitIya niSThAvaMta, AtmadharmImAM rucivALA ane jemaNe mAsakhamaNu Adi puSkaLa pramANamAM tapazcaryAe karI hatI evA mahAna tapasvI pUjya munirAja zrI jayacaMdrajI svAmI sadA vaMdanIya che. te kALamAM jee jainadharmanA prathama pakitanA upadezaka, pravacana-kalAmAM kuzaLa, madhurabhASI, svaparanA kalyANane sAdhanAra, syAdvAda zailIthI padArthonuM vivecana karavAmAM bahu niSNAta ane vidvAna hatA te AtmArthI, tapasvI pUjaya zrI mANikayacaMdrajI svAmI nitya vaMdanIya che. AcAya pravara pUjya zrI DuMgarasiMhajI mahArAja sAhebanA samunnata gacchamAM dedIpyamAna (tejathI jhaLahaLatA) sUryanA samAna ratnatraya (jJAna, darzana, cAritra)nA parama ArAdhaka, cAritra cUDAmaNi jayaca`drajI mahArAja sAhebanA gurubhAi zrI tapastrI cAritra cUDAmaNi mANekacaMdrajI mahArAja sAhebanA ziSya saMyama ane tapanA tejathI deddIpyamAna guNNAnA sAgara zrI prANalAlajI mahArAja sAheba gurudevane huM. bhakitapUrNAMka vadanA karu chuM. // 1 // sabhyajJAna darzana cAritranI suvAsathI jenuM citta suvAsita ane pavitra banela chaeN. je sarva jJApaSTi dharmano upadeza devAmAM kuzaLa che, mukita mArUpa varadAna denAra muniemAM zreSDa saurASTra kesarI" padanA dhAraka, mahAjJAnI gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAhebane huM bhakitapUrNAMka vaMdanA karuM chuM. // 2 // nila jJAnanA puMja, parama vizuddha, mithyAtvarUpI nikhiDa (gADha) aMdhakAraneA nAza karavAmAM sabhyajJAnarUpI kiraNeAthI jhaLahaLatA sUryanA samAna evA gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAhebane huM bhakitapUrNAMka vaMdanA karuM chuM. // 3 // AlyakALa (bacapaNu)mAM paNa jJAnapUrvaka ApanI saMyama ruci ApanA aTala (dRDha) ucca puruSArtha ane pUrva saMcita sa`skArAne sUcita karatI hatI ane Aja kAraNathI ApanA samyajJAna darzana cAritrarUpa ratnatraya vizuddha rUpathI pragaTa thayeluM hatuM evA gurUdeva zrIprANalAlajI mahArAja sAhekhane bhAvayukta vaMdana karuM chuM. // 4 .|
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ he garudeva ! Apa mukitane mArga prakaTa karavAmAM eka anekhA pramukha (utkRSTa) dIpaka che. kAraNa ke dravya dIpakamAM te vATa hoya che, jethI dhumADo pedA thAya che. tathA te dIpaka alpa samaya sudhI ja baLe che. ane dravya aMdhakArane ja dUra karI zake che, paraMtu bhAvadIpakarUpa Apa battI (vATa) ane dhumADAthI rahita che. haMmezane mATe prajavalita rahenAra che ane mithyAtvarUpa bhAva aMdhakArane nAza karanAra che. AvA gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAhebane huM bhAva pUrvaka vaMdanA karuM chuM. meM pa jevI rIte sUryodaya thavAthI kamaLa khIlI UThe che. arthAta vikasita thaI jAya che. tevI ja rIte ApanAM darzanathI badhAM manuSya prasanna thaI jAya che. AmAM paNa eTalI vizeSatA che ke, sUryamaMDala te tApathI tapela hoya che. jyAre ApanuM mukha saumya zItala ane nirvikAra che. AvA gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAhebane huM bhaktipUrvaka vaMdanA karuM chuM. 6 jenuM mukha haMmezAM kupA ane prasannatApUrNa che. jenAM netromAMthI jANe amRtanI vRSTi thaI rahI che. jenuM hRdaya sarala ane zuddha che ane jemanI vANune pravAha te jANe amRtane strota (jharaNuM) ja vahI rahyo hoya eve che, AvA A gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAhebane bhakitapUrvaka vaMdanA karuM chuM. je 7 nanu ti nita maje " ema mAnuM chuM ke samyajJAna darzana cAritrarUpa ratnatrayanI utkRSTa ArAdhanA karavAthI Apa ekAvatArI banI gayA che. eTaluM ja nahi, paraMtu tIrthakara nAma gotra bAMdhavAnA vIsa bolanI utkRSTa bhakitapUrvaka ArAdhanA karavAthI tIrthakara nAma gotra paNa tame bAMdhyuM hoya ane tethI ja Apa bhavya prANIone mATe zaraNabhUta (zaraNarUpa) banI gayA che. AvA gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAhebane huM bhakitapUrvaka vaMdanA karuM chuM. te saurASTra kesarI pUjya zrI prANalAlajI mahArAja sAhebanA guNarUpI phUlane cUMTI ane temanI ujajavala yazakIrtithI (sugaMdhita) derAmAM parevI marudhara muni vIra putra zrI "ghevaracaMdrajIe" sarva sukhone ApanAra guNamALA guMthI che. banAvI che.) A guNamALAne je vyakti sadA kaMThamAM dhAraNa kare che. arthAt A guNASTakane kaMThastha kare che tene tarata ja zIghratAthI mekSarUpI lakSmI prApta thAya che. je 1 che marudhara munizrI vIra putra ghevaracaMdrajI mahArAja sAhebe prANasamA gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAhebanuM A guNASTaka banAvyuM che. A guNASTakane je vyakita bhAvapurvaka vAMce che, athavA bIjAne saMbhaLAve che te nizcaya ziva (kalyANa-mekSa)ne prApta karI tye che
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ saurASTra kesarI bA. bra. pUjya gurUdeva zrI prANalAlajI mahArAjanuM saMkSipta jIvana caritra bahuratnA vasuMdharA amAna saurASTranI bhUmimAM mahApuruSe janmatA ja rahyA che, yuga puruSa pAkatA rahyA che. sthAnakavAsI jaina samAjamAM, geMDala saMpradAyamAM, dharma kesarI tarIke vikhyAta thayelA evA pUjya zrI prANalAlajI mahArAja, saMtabhUmi saurASTrane sAMpaDela nararatna che. zAsanarakSaka dharma-prANune janma vikrama saMvata 1954nA zrAvaNa vada pAMcamanA dhanya dine, sAgarakAMThAnI huMphamAM samRddhi saMpanna evA verAvaLa nagaramAM thaye hate. saddaguNanI zubhatA vIsA esavAla vaNika kuTuMbanA, dharmazIla-puNyazIla, prakhyAta evA "mIThAzAha" nA vaMzajemAMnA eka zreSThI, zrI kezavalAlabhAI zAhanuM e trIjuM saMtAna hatA. mAtA kuMvarabAInA sauthI nAnA putra, prANasama pyAra he I tenuM sArthaka nAma "prANalAla" rAkhavAmAM AvyuM hatuM. tyAre kene kalpanA haze ke A puNyAtmA-prANalAla "zAsana-prANa" banI, gaMDala saMpradAya mATe, prAtaH smaraNIya tarIke gaurava ane zebhA pAmaze ! goMDala gacchAdhipati, prAtaHsmaraNIya pUjya AcArya pravara bA. bra. zrI DuMgarasiMhajI svAmInA padArpaNathI dharmakSetra tarIke vikAsa pAmela verAvaLanI puNyabhUmimAM saMte ane sAdhvIjIonuM satata AvAgamana akhaMDa hatuM. vi. saM. 156 mAM pUjyazrI jayacaMdrajI mahArAjanuM cAturmAsa verAvaLa mukAme thayeluM. mAtA kuMvarabAI dharmazraddhA ane gurubhakitathI bharapura he pitAnA bALa "prANu sAthe niyamita gurudarzane jatAM. e vakhate hAtha joDI namaskAra karatAM zizu "prANe gurudevanA hRdayane luMTavA mAMDayuM hatuM. A cAturmAsa daramyAna ja, (1) bhavya mAtA (2) mahAna gurudeva ane (3) samartha bALane triveNI saMgama racAtAM, dharma bhUmimAM aMkura phUTa hatuM, tyAre kone khabara hatI ke A aMkura virATa vRkSamAM pariNamI pitAnA zItaLa chAMyaDAthI zAsananI udyotanA karaze! pAMca varasanI uMmare verAvaLamAM ja abhyAsane AraMbha karanAra prANalAle 13 varSanI uMmare zALAmAM che gujarAtI ane be aMgrejI dhoraNa sudhIne temaja jainazALAmAM sAmAyika, pratikramaNa, artha sAthe chakAya, navatatva, gatAgati, laghudaMDaka vagere dhArmika zikSaNa prApta karI lIdhuM hatuM. paraMtu e pachI hRdayanI bhAvanAne poSaNa maLatAM temane dharmajJAna pratye khUba ja AkarSaNa thayuM. jema Ugate repa pitAnA kSetramAM sthira thavA mULiyAM phelAve te rIte temaNe buddhibaLanA mULa phelAvI pitAnA jJAnavRkSane samRddha banAvavA mAMDayuM, paraMtu temanA jIvanane AnaMdamaya zAMtikALa pUrNa thaye hatA. paMdara varSanI uMmare hetALa mAtAne viga thatAM
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 prANalAlanA jIvanamAM vajapAta thaye. aMtima samaye mAtAe potAnA bALakone vidAya saMdeza ApatA dharmanuM bhaNavA ane dharmamAM zraddhA rAkhavA jaNAvyuM hatuM. prANane AtmA ciMtanamAM garakAva thaI gayuM hatuM. divase vItatA hatA. vicAramaMthanamAM aTavAyelA prANane mAtRviyeganI kaMIka kaLa vaLe te pahelAM ja vidhAtAe eka vadhu prahAra karyo. zrI kezavajIbhAI pitAnI sulakSaNe ardhAganAne viraha na sahI zakyA. haju te mAtAnA viyegane cha mAsa thayA hatA tyAM premALa pitA paNa paralekavAsI thayA. basa A dvidhA asarathI prANane aMtarAtmA jAgI UThaze. A bhAgyavaMta AtmAnI vairAgya prApti te sahaja hatI. A vakhate ja bA. bra. pUjya zrI jayacaMdrajI mahArAjanuM vi. saM. 196LuM cAturmAsa verAvaLa thayuM hatuM. gocarIe padhArelA pUjya gurudevane "prANe potAnA hAthe AhAra vaharAvyuM. "prANa pratye premabharI najare joI rahelA gurudevane te Aje dravyanI sAthe bhAva AhAra paNa maLyuM hatuM. temaNe AtmAnI zAMti ane anyanI zodha mATe AmaMtraNa ApyuM. prANane te joItuM hatuM te ja AvI maLyuM, gurucaraNamAM pahoMcI teNe dhArmika abhyAsa zarU karyo. Ama viyoganuM duHkha bhUlAvA lAgyuM. prANalAlanA moTAbhAI bhImajIbhAI sAre e abhyAsa karI prasiddha vakIla banela hatA. dhArmika abhyAsa mATe prANalAlane bahAragAma javA devAnI temanI AnAkAnI pachI Akhare mAmA- hIrAcaMdazeThanI daramyAnagIrIthI prANalAlane rajA maLI. Ama mAMgaroLanI navI na pAThazALAmAM, bAM. bra. pUjya tapasvIjI mANekacaMdrajI mahArAjanA sAMnidhyamAM, prANalAlane dhArmika abhyAsa AgaLa vadhe. A pachI kramazaH vi. saM. 1972-dhorAjI, 1973-rAjakeTa, 1974-verAvaLa ane 15geDala vagere sthaLoe, bA. bra. pUjya zrI jayacaMdrajI mahArAja ane bA. bra. tapasvIjI mANekacaMdrajI mahArAjanA cAturmAsa thayA. A samaya daramiyAna sAthe rahelA prANalAlane abhyAsa khUba ja paripuSTa thaye, jJAna pacavA lAgyuM. Ama teo dIkSAnA umedavAra tarIke, zAstrIya abhyAsa karIne taiyAra thaI cUkyA hatA. paraMtu dIkSA mATe moTAbhAI pAsethI AjJA meLavavAnA ghaNA prayatna niSphaLa thayA hatA. A daramyAna bagasarA zrI saMghe khUba ja utsAhathI kArya upADI levAnI joradAra rajuAta sAthe vairAgI prANalAla bhAInI dIkSA bagasarAmAM ja thAya te mATe . gurudevane Agraha karatAM te mATe saMmati maLI gaI. e vakhate mosALa pakSanA vaDIlenI daramyAnagIrIthI, Akhare bhImabhAIne samajAvavAmAM saphaLatA maLatAM vairAgI prANalAlabhAIne dIkSAnI AjJA paNa maLI gaI, 21 varSanA yuvAna vairAgI vIra mATe bagasarA zrI saMghe bhavya dIkSA samAroha ye. Ama mahAprANu banavAne gya banelA "prANa vi. saM. 1976nA phAgaNa vada 8 nA bagasarA mukAme dIkSA laI bA. bra. pUjaya zrI jyacaMdrajI mahArAjanA ziSya banyA. dIkSA pachI yuvAna gIrAja bA. bra. zrI prANalAlajI mahArAje vidyutavege evI apUrva pragati sAdhI ke, temaNe samAjanA dareka varganA abAla, vRddha, yuvAna, prauDha vagerenA hRdaya
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnA khamIrathI jItI lIdhAM. temanA caherAnI saumyatA, svabhAvanI namratA, premanI zItaLatA, vairAgyanI prabaLatA ane vyavahAra dakSatAthI vaDIla gurujane, sthavIra gurubhAIo, navadikSIte, aneka saMghanA bhaktajane uparAMta saMkucita dRSTivALA viparita vargane paNa temanA pratye ananya AkarSaNa thayuM. temanI bhakita-zakitathI caturvidha saMghamAM saMpa suleha ane zAMtinI saravANIo phUTI nIkaLI, dIkSA pachInA trIjA ane agiyAramAM varSamAM kramazaH pU. tapasvIjI mANekacaMdrajI mahArAja tathA pU. gurudeva jayacaMdrajI mahArAjane viyega thaye. e daramyAna gurusevAmAM tatpara, pU. prANalAlajI mahArAja pUrA karmayegI banI, agni parIkSAmAMthI pasAra thaI, sAcuM sonuM sAbita thaI cUkyA hatA. bA. bra. pUjya gurudeva jayacaMdrajI mahArAjanI gaMbhIratA tathA bA.bra. pUjya tapasvIjI mANekacaMdrajI mahArAjanA tapatejanI pratibhA, A baMne mahApuruSonA naisargika guNe temanAmAM samabhAve pragaTa thayA hatA. AtmAnuM caitanya sAmila thavAthI temanI vANImAM dharmAcAryane prabhAva jaNAta. pravacana daramyAna pIrasAtA hAsyarasa temaja karuNarasa para temanuM prabhutva ajaba hatuM. vikrama saMvata 196mAM paMjAba kesarI pUjya AcArya vara zrI kAzIrAmajI mahArAja anya saMte sAthe saurASTramAM padhArelA. pUjaya zrI prANalAlajI mahArAjane junAgaDhamAM temane samAgama thayo. paMjAba kesarI mahArAja sAhebanI pravacana mATenI nimaMtraNa-hAkalane mAna ApIne pUjya zrI prANalAlajI mahArAje hajAranI janamedanI samakSa siMhanAda jevA bulaMda avAje pravacanane prAraMbha karyo. sabhA jJAnarasamAM tarabaLa banI gaI. pravacana purUM thayuM paNa badhA maMtramugdha thaI gayA. A samaye prasanna thayelA pU. zrI paMjAba kesarI mahArAja sAhebe AzIrvAda bharyA bulaMda avAje temane "saurASTra kesarI padathI vibhUSita karyA. upasthita mAnava samudAye, saurASTra kesarI pU. zrI prANalAlajI mahArAjanA jayanAda sAthe AnaMda vyakata karyo. - pUjya zrI jaya-mANeka gurUdevanA adhUrA manoratha pUrNa karavA emaNe, (1) samanvayavAda (2) lokapakAra ane dAnadharmanI pradhAnatA (3) jJAna saMsthA nirmANa-ema ratnatraya jevA traNa siddhAMta apanAvI tapa dharmanI mahattA samajAvI, tenA dvArA zAsana unnati, samAja unnati ane jJAnamArgane vikAsa A traNa hetuo siddha karavA ghera tapasvI bA. bra. pU. zrI ratilAlajI mahArAja, tapedanI pU. jagajIvanajI mahArAja, paMDita ratna bA. bra. pU. zrI jayaMtilAla mahArAja, madhura vyAkhyAnI bA.bra. pU. zrI girIzacaMdrajI mahArAja Adi saMtane tathA aneka satIone jJAna samRddhi sAthe saMyamathI vibhuSita karI, zAsanane caraNe dharI, temanI agama daSTie prabhu mahAvIranA padArpaNathI punita thayela bhUmine punarUddhAra karavA aneka ajJAnIonA aMdhakAra rUpI pASANune bhedavA anujJA, preraNA ane ArzIvAda ApI temane pazcimathI pUrvanI navI dizA-navI vATa UghADI ApI. 30 varSa thayAM temanAM vizALa parivAranA aMte ane satIjIe uttara bhArata, pUrva bhArata, pazcima bhArata ane madhya bhAratamAM avirata paNe vicarI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 zAsana prabhAvanAnI amI varSAne dhadha vahAvI rahyAM che. pU. gurudevenA uparokata siddhAMta ane hetuo navI paddhatithI chaNAvaTa karI, dharmanuM nakakara vAstavika svarUpa samAjane samajAvI jaina zAsananI apUrva zAna phelAvI, geMDala saMpradAyanuM gaurava vadhArI rahyA che. pU. zrI jaya-mANeka prANa gurUdene AthI vizeSa ane yogya zraddhAMjalI kaI hoI zake ? - pU. prANalAlajI mahArAjazrInA upadezathI aneka jainazALAo sajIvana thaI hatI ane aneka navI zarU thaI hatI. temanA upadezathI rAjakoTa, jAmanagara, gaMDala ane rANapura ema cAra zaheramAM goMDala gacchAdhipati pU. zrI DuMgarasiMhajI pustakAlaya" nAmathI meTA pustakAlonI sthApanA thaI hatI. atyAre vaDiyAmAM suMdara pragati pAmanAra "tapasvIjI mANekacaMdrajI jaina vidyAlayamAM prANa pUranAra teozrI hatA. Ama jaina zAsananI apUrva zAna vadhAratAM "saurASTra kesarI" pU. zrI prANalAlajI mahArAja sAhebe temanI saMyamayAtrAnuM 37muM cAturmAsa pitAnI dIkSAbhUmi bagasarAmAM karyuM. A aMtima cAturmAsanI samApti pachI, saMvata 2013nA mAgazara vada terazanA savAre sADA sAta vAgye teozrI kALadharma pAmyA. jaina zAsananA eka yuga puruSane zebhe te rIte saMyama yAtrAnA 37 varSa pasAra karI je bhUmi saMyama grahaNa karyo hate. te bhUmi para ja chelle vizrAma pAmyA. jANe jagatane tyAga ane vairAgyane saMdeza ApavA nIkaLela AtmA puna : cira zAMtimAM samAI gaye. A ojasvI mahAna AtmAne ApaNuM keTI keTI vaMdana. 0 -7
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ bA. bra. pU. zrI girIzacaMdrajI mahArAjane saMkSipta paricaya na keInA para rAga ke na keinA para dveSa...kevaLa bahujana hitAya bahujana sukhAyanI maMgalakArI bhAvanAne bhAvatA, pitAnI anokhI jIvanasaurabhathI dharatInA haiyAne mahekAvatA saMte pitAnA jIvana kartavyane sanmukha rAkhI vicaratA rahe che ane samaSTinA kalyANanA ucca dhyeyathI, na keInA chatAM saunA banI, prema karuNAnA abhisiMcana karatA, potAnI AMtaanubhUtiomAMthI pitAne sahaja prApta jJAnane vitarIta karatA rahe che. mAnavajIvana para tenA mahAna upakAre che. AvA ja parama upakArI, jena hitakArI mahA saMta che bA. bra. pU. zrI girIzacaMdrajI mahArAja. goMDala gacchanI paraMparAnA tirdhara evA bA.bra. pU. girIzacaMdrajI mahArAjano janma vi. saM. 1984nA caitra vada-8 ne ravivAranI rAtrinA tRtiya praharanI parisamAptimAM ne brAhmamurhatanA anusaMdhAnamAM, saurASTranA gomaTA nAmanA eka nAnakaDA gAmaDAmAM, ati sAtvika, pavitra ane dharmaparAyaNa mAtA jhamakUbAInI kukhe, pitA maNIlAla kAnajI zeThane tyAM thayo hato. zrI dhe. sthAnakavAsI jainasaMghanI yuvAna peDhInA A AzAspada saMtanuM bALapaNanuM nAma bhUpata hatuM. "putranA lakSaNa pAraNAmAM' tema bhAvinA A mahAna sAdhune pratyeka saMskAra bacapaNathI ja tenA bhAvinA aMtarnihita nirmANane pragaTa karatuM hatuM. jANe temane janma ja sAdhutAne bhAvavA, jainadharmane jhaMDo laherAvavA, jaina zAsananI zAna baDhAvavA mATe ja thayo hato. bacapaNathI ja dharmanI lAgelI laganIe temane zALAnA abhyAsamAM rasa na paDavA dIdho ane pAMca aMgrejI sudhI abhyAsa mAMDa mAMDa pUrNa karI temaNe haMmezane mATe zALAkIya abhyAsane tilAMjali ApI dIdhI.. laghuvayamAMthI je bhAva pragaTa te sAdhusaMtenA satata samAgame vadhu prabaLa banyo. temAMye saurASTra kesarI' bA.bra. pU. zrI prANalAlajI mahArAjanI preraNAdAyI vANI ane vairAgyapUrNa jIvananA prabhAvathI te vadhu paripuSTa banyuM ane paMDita ratna bA. bra. pU. jayaMtilAla mahArAjanI dIkSAthI te ethIye vadhu uddIpta bane ane Akhare goMDalagarachanI paraMparAmAM temane eka tejasvI sAdhu tarIke pratisthApita karavAmAM te pUrNa parisahAyaka banyuM. vi. saM. 2009nA mAgasara suda-10 nA roja kalakattAmAM pU. zrI jagajIvana mahArAjanI punita saMnidhimAM, paMDita ratna pU. zrI jayaMtilAlajI mahArAjanA zrImukhathI dIkSAne pATha bhaNI, sthAnakavAsI samAjanA sAdhu tarIke bahAra AvI teo baMgALa, bihAra, orisA, madhyapradeza, mahArASTra gujarAta, saurASTra ema bhAratanA aneka pradezamAM vicaryA che. 24 varSanI bharayuvAna vayamAM saMyama dharmane svIkArIne bA. bra. pU. zrI girIzacaMdrajI mahArAje AtmakalyANa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane dharmanI prabhAvanA mATe ghaNe ghaNe puruSArtha kheDe che. bhAratabhUminA bhUtaLa para vicarI temaNe pacIsa paccIsa cAturmAsa karyA che jemAM temaNe dharmanI anupama hANa karI che, tapa-tyAganI helI varSAvI che, tapazcaryAonI atyuttama preraNA ApI che ane svAra kalyANanI mahad bhAvanAne mUrtimaMta karI che. 49 varSanI prauDha vayanA A mahA saMta dIkSA paryAyanA 24 varSa pUrNa karI 25mA varSamAM pravezI cukyA che. je mahA hetune mATe A vIra sAdhuo vItarAgano paMtha lIdhe hato te hetune paripUrNa karavA teo Aje jIvananI paLepaLa kharcA rahyA che. ghATakoparane AMgaNe covIsamuM cAturmAsa karI temaNe je dharmaudyota karyo te rathAnakavAsI samAjanuM baccuM baccuM jANe che. ghATakopara zrI saMghe temanI dIkSA rajata jayaMti UjavIne anupama lhA paNa le prema ane karuNAnI mUrti samA A sAdhunA vyakitatvamAM anero prabhAva che. sarvAganI suMdaratA jema temanI bAhya pratibhAnuM eka pAsuM che tema jJAnanuM UMDANa, vANImAMthI nItaratuM mAdhurya, hadayamAMthI nirjharatuM vAtsalya ane uccattama sAdhujIvananI teja vItA temanI AMtarIka pratibhAnuM bIjuM pAsuM che. A mahApuruSa pAse sAmAne pitAnA karI levAnI kaLA che ! temanA caraNamAMthI UThavAnuM mana na thAya evI sAtvika mahakatA temanAM sAMnidhyamAM vilase che ! temanI rIta ane khI che, temane prema nirALo che, temanA Adarzo anerA che, temanuM sAdhutva ajoDa che, temanuM mArgadarzana kalyANakArI che ! A kaI paNa viSaya hoya-vidyArthIone kahevAnuM hoya ke zikSakone, nAgarikone kahevAnuM hoya ke netAone, bALakone kahevAnuM hoya ke vaDIlene, pitAnI lAkSaNika zailIthI teo niHsaMkocapaNe darekane kahe che. bALako bhAvinA nAgariko che ane tethI bALakanA saMskAra ghaDataramAM temane UMDo rasa che. bALakanA saMskAra ghaDatarane lakSamAM laIne temaNe jude jude prasaMge jIvana prANa saMskAra saMvardhana mALAnI judI judI zreNIo bahAra pADI che ane ApaNAM zAstranA Adarza pAtrane te zreNIomAM AlekhI bALakone mATe mUkyAM che. be pAnAMnA temanA paricayamAM zuM AlekhIe? keTaluM AlekhIe? Aje ahIM te eTaluM ja kahIzuM ke ApaNI dharmadhUrAnA vAhaka A pratibhAsaMpanna saMta ApaNuM saMpradAyanI, ApaNAM samAjanI zAna che, gaurava che, mahAratna che! ApaNAM samAjanA zAnarUpa, jJAnarUpa, premarUpa e sAdhune ApaNA bhAvanI aMtaraaMjalio apa temanAM dIrdhAyune vAMcchIe -
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ madhura vyAkhyAnI khA. bra. pU. zrI girIzacaMdrajI mahArAjanA sa sArI mAta-pitA sva. mAtuzrI jhamakubAi maNIlAla zeTha sva. pitAzrI maNIlAla kAnajI zeTha dehavilaya : tA 21-6-1969 dehavilaya : tA. 5-1-1961 vadana vAcaH / na te vandhA / / prasAda sadana, sadana hRdaya sudhAmu karaNa' paropakAraNuM yeSAM keSAM jemanu mukha prasannatAnu ghara che, hRdaya dayAnu nivAsa che, vANI amRta varasAvanArI che ane paropakAra jemanu nitya karma che evA AtmAe kene vaMdanIya nathI ? AvA guNaiAthI yukta bA.bra. pU. zrI girIzacaMdrajI mahArAja jevA jainasamAjanA amUlya ratnasamA putrane zAsanane caraNe samarpita karyAM evAM dhapremI, udAra ane huMmezAM dayA, dAna, tapamAM rata rahetAM parama upakArI mAtapitAne koTi koTi vaMdana hA ! li. jaTulAla maNIlAla zeTha manasukhalAla maNIlAla zeTha jayatilAla maNIlAla zeTha kAMtilAla maNIlAla zeTha maNIlAla kAnajI enDa sansa-goMDala
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hIrAlakSmIbena kezavalAla zeTha rAjakAvALA. mahenAnAM nizadina satata ka vyaparAyaNa rahI duHkhA tame; sAdAimAM rahetAM tame. duHkhI maTADatAM haiyu'sukAmaLa ne snehabhInu dila che tamAruM; dayAbhInu dRDha saMkalpa sAthe ka vyaniSThA name tama guNAne ura amAruM. tapasvI zrI vrajaku vaccena na, gAMdhI -dAmanagaravALA- . 1 74 mAsakhamaNu mahAtapa mahesravapUrNAMka ne anekatrata vidhipUrvaka karyAM karI sAmAyika pratikramaNa pauSadha upavAsa ne AjIvana lIleAtarIne paraharyAM. vALI jIvanane utkRSTa paMthe saMsAra sAgare tarI rahyAM zuM vakhANIe ame tamane A bhavyAtmA zrIvrajakuvarabena !
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI ujamamAM suMdarajI dozI sva. zrI aMbAbena kapuracaMda dalAla | u. va. 81 janma sthaLa : jetapura dehavilaya : tA. 7-6-1969 muMbaI dAna kAje dharma kAje rAkhatAM aMtare ujama; duHkhInA duHkha dUra karavA rAkhatAM haiye ujama sneha, sahiSNutA ne sajajanatAnA triveNI tIrtha samA mAta tame ! karyA parama upakAra anaMta ama pare jIvyAM banI ama gRhanI aMbA are ! sata satInA sanmAna kAje dharatAM uramAM ujama; dAtA dayALu o ujama mAtA ! yathA nAma tathA guNa ApanA. ApanA putro Apano parivAra
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI divALIbena chaganalAla gaDA ga, sva. zrI hemakuMvarabena juThAlAla zAha bAbarAvALA sarakhAM gaNI saune tama daSTimAM vairabhAva dharyA' na kadI A sRSTimAM banI sAdAI ne snehanA dIpaka samA nAma sArthaka karI jIvyAM tame ammA ! rAkhIne dila sApha niraMtara tame premathI prabhubhakita karI aLagI karI AzA parAI arihaMtanI tame eka AzA karI. e dharma premI vAtsalyamUrti mA ! namratA tamArI to zI kahuM ? vasudheva kuTuMbakama" jIvI rahyA tame vAra vAra praNamIe tamane ame ApanA putro ApanA putra
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI lAbhakuMvarabena bhIkhacaMdabhAI gaDA sva. zrI harakuMvarabena parasottama dozI u, va, 75 svargavAsa : tA. 21-9-75 ravargavAsa+: tA. 28-3-70 saumya zAMta ne guNagrAhI rahetAM rata tyAga tapa ne dharmamAMhI sInA kuzaLa kSema ne lAbhanI bhAvanA 2matI ure tama e ja maMgalamayI kAmanA bhUkhyAM jamADIne pite jame che dharamanImamAM rahIne saune name che saMta sAdhunI sevA jene game che vahI saMkaTo anyanA je khame che duHkho hara keInA je hare che evAM sadA sAMbhare zIla saujanya ne snaDamUrti mAta harakuMvarabena ! Apano parivAra ApanA putro
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ - sva. zrI meghIbena karasanajI kAmadAra sva. zrI kaDavIbAi pAnAcada tejANI - sevAbhAvI ane sAcA AcAra sAthe vicAramAM mAtA ane bhaginI samAM hetALa tame vahevAramAM. sAdAImAM sarasAM rahyAM ne manaDAM mIThape bharyA karakasara zremarata rahyAM ne AtmazraddhAthI jIvana taryA dharma pahele pachI bIjuM Teka evI dRDha zraddhAnI dhArI mAnavabhavanI maLelI jiMdagIne moMghI karI jIvyAM tame nakadhArI sneha vAtsalyanI saurabha prasarAvI pAmyAM tame pratiSThA savAI AvAM guNIjanAnAM jagamAM guNalA gavAye emAM zI navAI? ApanA kuTuMbIjano ApanA kuTuMbIjano
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ va, zrI vrajakuMvarabena parasottama ghATaliyA sva. jazodAbena ca da dozI saujanyamUti ne dInatrAtA miSTavANI ne dila dariyAva dAtA aharniza dhArI haiye anupama zAtA saune premanA amRta pAtAM nAnAM ane moTAM badhAM jazagAna gAtAM ApanAM jazanI patAkA pharakatI guNagAna gAtI ApanAM jazanAmI banI je avatare jaza AvI tene sahaja maLe teAye ApI jaze anyane jIve te ja kahevAya che 'jAdA' Apano parivAra Apano parivAra
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva, narmadAbena zAmaLajI ghelANI sva. vasaMtaprabhAbahena ravicaMda zAha janma : tA. 9-2-1911 dehavilaya : | tA. 12-1-1971 dInajananA dInadAtA abhyAgatanA zAMtidAtA duHkhIjanonA pairya dAtA ne saMtaptajananA narmadAtA karI satkRtye sauhArda thI pIDitajananI pIDA harI dhana vAparyuM tame vivekathI suvAsa saghaLe dIdhI bharI. ApanA kuTuMbIjanA paccakhANa lIdhA AyaNa kIdhA ane dehavilaye cakSudAna dIdhAM saMyama sadAcAra saraLatAthI jIvyAM prasarAvI vasaMtanI prajA svajanamAM ApanA kuTuMbIjano
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI navalabena vacharAja dAsI kuM kAvAvavALA u. va. 80 sva. vIrendrakumAra bI. dozImATuMgA (dhunAvALI moNaparIvALA) svargavAsa : sa. 2023 bhAdaravA suda 3 e karuNAmayI ranehamayI mA ! dayAmayI devI tuM dIna jananI maDAdharitrItuM dharmAbhAvanI muja jIvananI gaMgA tu patitapAvanI 0 he jananI ! mArA jIvana para tArA je asIma upakAro che tene huM kema bhUlI zakuM ? ' jevI tArI mamatA hatI evI ja tArI samatA hatI. jevI tArI dharmabhAvanA hatI evI ja tArI maMgala kAmanA hatI. tArI A bhAvanAone mArA aMtaratama bhAvo vaDe huM abhivadu chuM'. tAro sadAne RNI putra vilepArlA vanecaMda dezI janma dehavilaya : 19-3-papa 18-9-75 re AvI AvI madabhara masta javAnI paNa zuM cAra dinanuM cAMdaraDuM e thavAnI ke AvI AvIne ghaDIkamAM cAlI javAnI ? vasaMtanI maheka zI pamarI na pamarI tyAM hAthatALI daI zuM e pAnakhara thavAnI ? nA, nA evI krUratA nA kadI koI Acare chInavI kaI mAtapitAnA lADIlAne nA kadI koI tene nija aMke dhare tyAre e karapINu krara kALa ! AvI niSphara karaNI tuM kAM kare ?
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI amRtalAla ja, maDIA dalakhANIyAvALA sva. zrI lakSmIcaMdabhAI rAghavajI saMgharAjakA jema : AMkhe nItaratI amRte ne . aMtara bharI akhUTa dayA daridrImAM daridranArAyaNane nizadina tame nIrakhI rahyA mAnavatAnI maheka sAcesAca Apa prasarAvI gayA ! dehavilaya : vi. saM. 1893 10-1-1906 jANItA dAnavIra saMgharAjakA lakSmIcaMda dhIra vIra saMgharAjakA sajajana sujana gaMbhIra saMgharAjakA aMtara ujajavala amIra saMgharAjakA dAna devAmAM jana sevAmAM haiyAnAM nIcovyAM hIra saMgharAjakA lakhamIcaMdanA vatana vANI gaMgAnIra--
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI cunIlAlabhAi muLajI meAANI zrI sutIlAlabhAimAM dharmAMnA saMskArA sAthe svabhAvatI saraLatA ane nikhAlasatAneA suMdara sumeLa thayA che. temanA haiyAmAM dayA ane dAna sahaja che. te dazAzrImALI jaina bhAjanAlayanA TrasTI ane upapramukha che temaja dazA zrImALI sevA sa MghanA TrasTI che. samAja sevAnA kAryamAM temA sadAya utsAhI ane tatpara che. temanu jIvana sAdagIbharyuM che. puNya yoge pAtAne prApta lakSmIneA tee suMdara sadupayoga kare che. dAna puNye lakSmIne upayAga karatAM AvaDayuM; zreSThI banI utsAhathI janazreya karatAM AvaDayuM. aMtare nikhAlasatA saraLatA dhama saMskArA bharyAM. rahI sAbadA sahAye sevAkAM paNa sA sA karyAM sva. dilIpakumAra dhIrajalAla hemANI janma tA. 21-4-1950 dehavilaya tA. 25475 moMgala mandira khAlA dayAmaya ! moMgala madira khAle ! jInavana ati vege vaTALyu dvAra UbhA zizu bhALA preme amIrasa DhALe dayAmaya ! ma`gala madira khAlA... * saujanyane zIla uttama tamArAM visaryA na vasarAya guA tamArAM yuvAnI jayAM AvI tyAM alpa samaye tame amArAthI cira vidAya lIdhI ! saprema sAdara zraddhAMjali A aNu... samarpaNa .. svIkAro ama kuTu bIjananA hemANI parivAra
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI raNachoDadAsa mANekacaMda zAha ( saraMbhaDAvALA ) sva. zrI vanamALIbhAI kezavajI TIMbaDIyA ( bIlakhAvALA ) Ape amArA jIvanamAM dhArmika saMskAronuM sIcana karI amArA jIvanane samAge laI javAmAM ghaNo mahatvano phALo Ape che ane te badala amo ApanAM bhavabhavanAM saNI chIe. ApanA yatkiMcita traNa tarpaNamAM smRtirUpe pravacana prakAzana mATeno sahakAra ApI saMtoSa anubhavIe chIe. ApanA putra maNIlAla bhAilAla maganalAla tilAla aMtaramAM uttama aramAne AvI AvI ubharAya vANI vatana darzana vacane vanamALI zreSThI parakhAya sAcA bhrAtA sAcA dAtA dIna duHkhInA sAcA trAtA sone pUche zAtA
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIracaMdabhAI mIThAlAla mahetA | gamanagaravALA sva. zrI vasanajI puruSottama lAThiyA meMdaraDAvALA zrI vIca dabhAI ochuM bhaNyA hatA paraMtu vyApArI tame je kaheluM, te che he ye raheluM kuneha ane dIrgha dRSTine lIdhe nAnI vayamAMthI ja dhaMdhAmAM tamAruM jIvana tattvajJAne bharelu. joDAyA, aDhAra varSa nI uMmare te AphrikA gayA. tevA deza, navI bhASA, navA leke hovA chatAM muH kelIe jemaNe sabhyatA, somyatA, sAdAI, sadAcAra veThIne paNa thoDA ja samaya mAM temaNe kApaDanA vepAra ane satyanA paMthe kuTuMbIjanonI pragati mATe zaru karyo ane mATe sTora nAkhyA. ucca saMskAra tathA mAnava sevAnI ucca vRtti | dhama prathama ane dhaMdhe pachI e jIvanane mudrA- vArasAmAM ApI tevA prAtaHsmaraNIya vaDIlane lekha sama00 pe | jAte mahenata laI athAga bhega ApI, vaMdana ! sthA. jaina bhAIonA sahakArathI temaNe kapAlA mAM eka bhathu upAzraya badhA .. lAThiyA ra0mbara prA. li. pote zrI vIracaMda mIThAlAla cerITI TrasTa karela che. sAkI nAkA-aMdherI roDa uparAMta jAmanagaramAM emanA dAnathI ATasa ane kuralA-muMbaI 72 AS komarsa koleja zaru karavAmAM AvI che. potAnA vatana lAla pura (ji. jAmanagara)mAM paNa temaNe upAzraya baMdhAvela che. temanI pratyeka pravRttimAM temanAM patnI a.sau. navalabenane temane pUrNa sahakAra maLela che. zrImatI navalabene aneka tapazcaryA karI che. vATukezvara upAzrayamAM menuM makAna bAMdhavAmAM temaNe rUA. 25,000nuM dAna karela che. gItAMjali vAkezvara mubaI- 6
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI narabherAma devacaMda desAI bagasarAvALA u.va, 98 sva. zrI kAnajI karasanajI ghelANI | ( vAMkiyAvALA ) ( dehavilaya tA. 12-12-1976 juo ! che namunedAra zraddhA deva guru ne dharma taNI, zIkha sadA sau letA rahejo karaNI karI A bhava taNI ! so so zarada pUrI thatAM sAce ja svarge saMcaryA durbaLa duHkhInA duHkha haravA dA na dha rmA dA karyA vastro dIdhAM vapu DhAMkavA ne anna dIdhAM AgavA kalyANa kIdhuM Ape sarvanuM nara nirbhaya narabherAma ! janmaH 21-2-1880 svarga: 28-8-1952 kaTuvacana keIne nA kahetA samadaSTithI sau ne je tA jaina dharma premI jana jJAnI ghaTa ghaTa prabhune jotA. sadAya sattvaguNI guNavaMtA vANI amRta saravANI jaya arihaMta japaMtA jIvyA dA tA dAnI ghelA NI -
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hemacaMda karasanajI dozI sva. zeTha choTAlAla morArajI vekarIvALA me maLyo A deha mAnavane tame jANI zakayA dharma rakSati rakSitaH' e sUtrane jANI zakayA ahiMsA dayA tapa tyAga zrAvaka dhamane jANI zakyA anna vidyAdAna sAcuM dAna te jANI zakyA preratI sanmArge saune sAdI zikhAmaNa ApanI mana ThAratI saunAM mIThI vANI vizada ApanI bhUlAya nA koIne kadI evI bhalAmaNa ApanI yAda pala pala Avaze snehALa yAdI ApanI saMpattine sadvyaya sadA audAryathI Ape karyo, nija dharma kAje dIna kAje dila dayA udadhi bharyo. mana mokaLuM mUkI rUDuM dhana vAparI jANyuM tame choTA nahIM meTA kahe kahuM dAnavIra sAcA tame hemacaMda enDa kuAM, vilepArlA_vesTa
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. mohanalAla durlabhajI TIbaDIyA (bIlakhAvALA) dehavilaya : tA. 11-4-68 mIlakhA Aptajana jevA banIne khabara aMtara tame pUchayA satI ne sa Mta sAdhune vinaya vivekathI tame pUjyA hatu tana dUbaLu tA ce punita mana ApanuM moTuApanA kuTuMbIjanA sva. mULajIbhAi mahetA dehavilaya : vi. saM. 2026 mAgasara suda-6 mahA sukra 2 mahAvIranI mALA mahetA sadA mukhe japatA hatA hAthe tesAthe' Avaze kahI puNya kAya karatA hatA. rAtAM ne chAnAM rAkhI duHkhInA AMsuDAM lUchatA hatA. rAkhI diladvAra khullAM saunAM khabara pUchatA hatA. janma : vi. sa. 1956 bhUlAya kema re AvA sajjana ? visarAya kema re AvA svajana ? ApanA putrA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. kezavalAla talakacaMda zeTha. rAjakoTavALA sva. kezavalAla bhagavAnajI bakhAI dhorAjIvALA u.va. 82 saMpatti karatAM sadguNone prApta karo- kahI gayA Atmonnati kayAre karIzuM evI uttama zIkha daI gayAzubha kAryo kIdhAM, dAna dIdhAM dhanavAna dhana kharacI gayA aMhA, kezava ! tame mAnava svarUpe devI jIvana jIvI gayA ! dehavilaya: rAjakoTa tA. 25-7-1969 mIThI najarathI mAnavIone mAnavatAthI jotA'tA kezava karuNA draSTi tamArI, samAnabhAve jotA'tA. durguNa koInA jotA nA, saguNa badhAnA jotA'tA jIvamAtramAM jinendrajIne sevakabhAve jotA'tA.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI kIracaMdabhAI kacarAbhAI makANI rAjakoTavALA sva. zrI maNIlAla jesIgabhAI punAtara svaga : rAjakeTa janma : 26-10-1893 svaga 3-4-1973 . sa. 1881 tA. 25-6-1969 - jemanA mukha para sadAye prasannatA prasarI le kapriya mUkasevaka zreSThI dharmavIra zrI kIracaMdabhAI rahetI, garIbo pratye jemanAM dilamAM athAga ema.bI.I. IlakAba pAmyA karmavIra zrI kIracaMdabhAI karUNA bharI hatI, pitAnA saMtAnonA saMskAra kaThina tapazcaryA-tapa kIdhAM, dIdhAM dAna ane jJAna pratye jemanI pUrI jAgRti hatI ane e ja ekaTANAM upavAsa varasItapa kIdhAM manana dhama dhyAna jAgRtine kAraNe Aje ame je chIe te banI jIvananA tANAvANAmAM zakayA AvA parama upakArI pUjya pitAjIne sevA sAdAI vaNI lIdhI amArA pheTi koTi vaMdana ho-- zuddhi samAdhi prabhu samaraNamAM atipaLa ujajavaLa kIdhI ApanA putra dila udAra dAtA ! AtmasAdhanA bhAve tame karI amaranAmanI suvAsa tamArI raheze sadA bharI bharI
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ para 34 aa maMgalano mahimA . jo devANaM vi devo jaM devA paMjalInamaMsaMti / taM devAdeva mahiyaM sirasA vande mahAvIraM // ane timirAjAnAM jJAAna sAravAra cakSurunmilita yena tasmai zrI gurave namaH // A maMgala stuti che. maMgalane artha ja naM pArva rAti eTale meM arthAtu pApane je gALI nAkhe, dhoI nAkhe che. manane svAbhAvika niyama che ke, je paNa maMgala hoya te viSenA bhAvo je tenAmAM saghana ane pragADha thaI jAya, te tene meLavavAnI kalpanA ane AkAMkSA paNa tenAmAM gahana thatI jAya che. A ja kAraNathI gRhasthIo prAtaH utthAna pachI, niyamitapaNe arihaMtA maMgala, siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalIpannato dhammo maMgalam ne| mAMgalika pA8 sAdhu sajavatAnA zrImukhethI zravaNa karI, kRtakRtyatA anubhave che. prakRtino niyama che ke, ApaNe aMdaramAM je prANa zarIra che, temAM je vastu pahelAM bI rUpe janme che, te ja vizALa vRkSanA bRhad AkArane dhAraNa karI, pratyakSa dRSTigata thaI, bhautika zarIra sudhI vistarI jAya che. "hA...to taNAM hiM" zrI AcArAMgasUtranI A je sUkti che tenuM tAtparya ja e che ke, prazasta athavA aprazastane janma Apa hoya tyAre sarva prathama prANa-zarIramAM te te bI Arepita thAya che ane kAlAMtare ApAyelA te bIje sthiti, saMga, vAtAvaraNa, dravya, kSetra, kAla ane bhAvane anulakSI vRkSanA svarUpamAM aMkurita ane prasphaTita thAya che. bAhya vyavahAramAM je dekhAya che te aMdaranA prANa-zarIramAM sUkSmAtisUkSma rUpe janmelA bIne ja kamika vikAsa che. arihaMta maMgala che, siddha maMgala che, sAdhu maMgala che, kevalI prarUpita dharma eTale jemaNe pitAnI jAtane jANI, upalabdha karI, meLavI evA kevalIo vaDe prarUpita dharma paNa maMgala che. A badhI te mAtra maMgalanI bhAvanA che, dhAraNA che. paraMtu maMgalanA A bhAvo je aMtarpaza thaI jAya, prone AvarI le ane kemika rIte UMDANamAM avakAza meLavI le, te vagara zrame maMgalanI kAmanA ane AkAMkSAnA zrIgaNeza maMDAI jAya. maMgalanI dhAraNA-bhAvanAne mAtra janmAvavI paDe che, AkAMkSA te paDachAyAnI mAphaka tene anusaranArI banI jAya che. AkAMkSA mATe pRthapha zramanI kazI ja jarUra nathI. mAtra maMgalanI dhAraNAne gahana banAvavA mATenA prayatna anivArya che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra dhAraNAnuM yogazAstramAM ghaNuM mahattvanuM sthAna che. pataMjali prarUpita yoga sAdhanAnAM ATha aMgomAMthI dhAraNAne chaThThA aMga tarIkenuM sthAna ApavAmAM AvyuM che. dhAraNAthI ja aMtaryAtrAne zubha prAraMbha thAya che. tethI AtmAbhimukha thavA talasatA mumukSuoe maMgalanI dhAraNAne saghana banAvavI aparihArya che. pataMjali yogazAstramAM yoganAM ATha aMgomAM dhAraNane cha sthAna ApyuM che. paraMtu mahAvIra prabhunA pegasUtramAM dhAraNAne aMtaryAtrAnA prathama sapAna tarIke svIkArela che. maMgalanI dhAraNa jema jema UMDANamAM pravezatI jaze tema tema cetanA satvara rUpAMtarita thatI jaze. ApaNI cetanAnuM rUpAMtaraNa te thaze ja, uparAMta ApaNAM sAMnnidhyamAM AvatI pratyeka cetanAnA rUpAMtaraNamAM paNa te sahAyaka banaze. ApaNuM A paraMparAne sane sAmAnya khyAla te haze ja ke tIrthaMkara paramAtmAonA samavasaraNamAM hiMsaka pazuo paNa pitAne hiMsakabhAva vIsarI jAya che, ane sarpa ane noLiye, mRga ane mRgAdhipa, janma janmanAM mitra hoya ema vairavRttine tilAMjali ApI de che. Iti, bhIti, roga, marI, vagere upadrave tyAM AkramaNa karI zaktAM nathI. tIrthakara bhagavaMtanA padArpaNa pUrve kadAca AvA regene upadravanI zarUAta thaI hoya te paNa temanA zubha praveza pUrve ja te zamI jAya che. zrI zAMtinAtha prabhune garbhakalyANakanI pavitratAnA saMsparzane laI marI rogane nAza thaI gayuM hatuM, e vAta suvidita che. upazAMtinI pavitra smRtimAM ja zAMtinAtha' nAma sArthaka ane ciraMtana banyuM che. niSkarSa e che ke, ApaNe mAtra ApaNuM dhAraNuothI ja prabhAvita thatAM nathI. paraMtu sanikaTavartI dhAraNAonA anavarata vahI rahelA pravAhanI sArI narasI asaro paNa ApaNe para thAya ja che. samIpastha pravAhita dhAraNAo pitAnuM svAbhAvika AkarSaNa ane prabhAva ApaNAmAM janmAvatI jAya che. mATe ja bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke, ajJAnIne sahavAsa na kara. ajJAnI amaMgala che. jJAnI puruSanuM sAMnnidhya maMgala che. jenI cetanA 2SNa, vikSipta, asvastha, rajoguNa ane tame guNamaya che tenAthI dUra rahevAmAM ja ApaNuM zreya che. enAthI UlaTuM, jenI cetanA svastha, jagatanA jInA zreyasUni zreyanI bhalI bhAvana.vALI, AtmAbhimukha che, tenuM sAMnnidhya sadA kalyANakArI ane maMgalaprada hoya che. reno ane boddhomAM saMghanI je paramapavitratA ane tIrtharUpatA AMkavAmAM AvI che, ane "saMvaM zaraLa chAmi jevA ucca zabdomAM tene pratiSThita karavAmAM AvI che, tenuM mULa ja A che ke, jyAM zubha dhAraNAo hoya, jyAM zubha kAmanAo ane maMgala bhAvanAothI sabhara vAtAvaraNa hoya, jyAM sudratA, hInatA, laghutA ane akalyANamUlaka duvRttione leza mAtra avakAza na hoya, evA pAvana bhAvenA kendrasamA saMghanuM sAMnnidhya parama maMgala che. zrI nandI
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgalane mahimA ... 3 sUtramAM saMghanI je stuti karavAmAM AvI che temAM saMghane sUrya, caMdra, ratha, kamaLa ane meru parvatanI upamAothI upamita karI je kRtArthatA anubhavavAmAM AvI che tenA mULamAM maMgala dhAraNa ane bhAvanAe ja sannihita che. ApaNI pAsenA paDozInI dhAraNA ApaNane kyAre prabhAvita kare che tenI spaSTa mAhitI bhale ApaNane na hoya, chatAM A vaijJAnika yugamAM, vijJAnanAM vaikAsika yaMtro AsapAsanA vAtAvaraNanA prabhAvanI ApaNuM upara thatI suspaSTa asara viSe nirdezana kare che. yaMtrothI mAhitI meLavavAnI vAtane ApaNe jatI karIe chatAM jyAre ApaNe dasa vIsanA samudAyamAM sAthe jatAM hoIe, ane eka mANasa anAyAsa bagAsuM khAya, tyAre sAthe cAlatA badhA mANasone kramika rIte bagAsAM AvavA lAgaze. basamAM eka mANasa UMghavAno prAraMbha kare eTale bIjA upara paNa tatkAla tenI asara thayA vagara raheze nahi. bhUlecUke paNa DrAIvara pAse besI UMgha na letA. anyathA akasmAtane anAyAsa bhegA thavAne prasaMga AvI jaze ! maMgalanI A dhAraNAne prANanA atalamAM je saghana praveza thaI jAya to, amaMgalanI saMbhAvanA alpa, alpatara ane a95tama thatI jAya, temAM zaMkAne avakAza nathI. jevI je bhAvanA kare che, dhIre dhIre te te ja thaI jAya che yArI mAnA cazya siddhirmavati tAkUzI AtmAnI je pratiSThA prabhu mahAvIre ApI che, evI pratiSThA A pRthvI upara koIe paNa ApI nathI. paramAtmA keI AkAzamAM beThelI eka alaga, svataMtra ane sArvabhauma vyakti nathI, paraMtu darekane AtmA ja paramAtmA che. tenI aMdara jAjavalyamAna je jIvana che, te kayAMya bIjethI kazuM ja meLavatuM nathI. te svayaM zakitane puMja che. te AtmAne strota koI paramAtmA nAmanI vyaktine tyAM che ema nathI, paraMtu anaMta zakitane svAmI evo AtmA ja svayaM strota che. te anAdi ane anaMta che, tenuM kadI nirmANa thayuM nathI eTale nAzane avakAza ja nathI. te kaI upara AdhArita nathI. keInI pAsethI kazuM ja mAMgavAnI tene jarUra nathI. te samRddhino svayaM khajAno che. potAnAM pitAnI rIte te samrATa che. pitAmAM pitAnI rIte te sarvataMtra che, svataMtra che, samartha ane siddha che. koInI paNa pAse yAcakanI jema vAcavAnI tene kazI ja jarUra nathI dInatApUrvaka paramAtmA nAmanI vyakitane daravAjo khaTakhaTAvavAnI tene kazI ja jarUra nathI. kemake te pote ja pUrNa paramAtmA che. jyAre jJAna te parAkASTAe pahoMcI jAya, jyAre strotarahita prakAzanI upalabdhi thAya, tyAre ja mULane upalabdha karI zakAya che. evI ja vyakitane ApaNI paraMparAmAM kevalI tarIke pratiSThita karavAmAM AvI che. vyakitavAdane jenaparaMparAmAM bhAgye ja avakAza che. tethI ja ApaNuM prasiddha navakAramaMtramAM ke cattAripaMgalamAM vyakita vizeSane jarA paNa avakAza nathI. jenadharma
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra maMgala che ke mahAvIra maMgala che, eve kayAMya ullekha nathI. arihaMta maMgala che, siddha moMgala che, jenA AMtarika badhA rogo samApta thaI gayA che te maMgala che, evA ja mAtra ullekha che. arihaMtA maMgalam , siddhA moMgalanuM raTaNa tyAre ja thaI zake che. jyAre ApaNAM aMtaramAM arihaMta thavAnI utkaTa bhAvanA jANye ajANye paNa trI rUpe prAdurbhUta thaI hAya. ahi tA maMgalamanA jAgRtipUrvakanA uccAranI sAthe ja arihaMta thavAnI yAtrAnA paNu maMgala prAraMbha thaI jAya che. meTAmAM meTI yAtrAnA prAraMbha paNa nAnAM DagalAMthI ja thAya che. prAraMbhanA pagalAmAM bhale enI spaSTa pratIti na paNu hAya, chatAM arihaMta thavAnI moTI yAtrAnu pahelu kadama dhAraNA-bhAvanA che. jAgRta cetanAmAM bhale ApaNe je thavA icchIe te viSe na vicAratAM hAI e, chatAM acetana mananAM UMDANamAM ApaNe je thavA mAMgIe chIe tenA tarapha ApaNane sadbhAva peDhA thAya che. sanmAnanI eka navI sRSTi UghaDe che. manamAM tenA ja ciMtananAM vartulA utpanna thAya che. ApaNAM zvAseAvAsa, ApaNAM sapanAM, ApaNI naseA-nADIe ane leAhImAM paNa tenA ja praveza thaI jAya che. mAMgala bhAvanAnI vaijJAnika asara manananI lADuDI upara zI asara thAya che te viSe okasapharDa yunivarsiTInI DilAbAra prayogazALAmAM avanavA prayAga karavAmAM AvyA che. te anusAra, ApaNI bhAvanAnI asara ApaNA lADI upara teA thAya ja che, paraMtu bIjAnI apragaTa bhAvanAnI paNa ApaNA leAhI upara bhAre asara thAya che. ApaNA tarapha sadbhAva, sneha ane maMgala bhAvanAthI etapreta vyakitanA sAMnnidhyamAM jatAM ApaNAM leAhImAM sapheda kaNA 1500nI saMkhyAmAM vadhI jAya che. enAthI viparIta, durbhAvanAthI grasta, vikSipta vyaktinA sAMnnidhyamAM jatAM ApaNAM leAhImAM 1600nI saMkhyAmAM sapheda kaNA tatkSaNa ochA thai jAya che. zArIrika vijJAnanI mAnyatA che ke, svAsthyanI sudRDhatA ane surakSAnuM mULa lAhImAM rahelA sapheda kaNAnI adhikatA upara AdhArita che. jeTalA pramANamAM leADImAM sapheda kaNA vadhAre haze teTalA pramANamAM zArIrika svAsthya surakSita haze. praye gazALAe siddha karI khatAvyu che ke, moMgala kAmanAthI bharelI vyakti bIjAnAM lAhInA anupAta paNa badalI zake che, leAhInI ane hRdayanI gatimAM pheraphAra karI zake che, blaDa presaramAM taphAvata janmAvI zake che. zikSaNa athavA akSarajJAna vadhI jatAM mANasa zikSita ane kahevAtA saMskArI avazya thayA che, paraMtu te hRdaya khAI beThA che. akSarajJAnathI zUnya, nAgarikatAthI aspRSTa grAmINa vyakita bhale pelI vyakitanI mAphaka chaTAdAra bhASAmAM vAtacIta na karI zakatI hoya, bhabhakAdAra
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgala mahimA : 5 vastra bhale na paheratI hoya, bhale bIjAne AMjI na zakatI hoya, chatAM premathI bhareluM, ajANyAne paNa AvakAratuM, tenI pAse majAnuM haiyuM hoya che. maMgalanI A dhAraNA paNa AvA khovAI gayelAM, akSarajJAnamAM dabAI gayelAM, saMskAranA nAme ke pariskRtinA eDA heThaLa ragadoLAI gayelAM hRdayane pharI janmAvavAno AdhAra banI zake che. samaDI jyAre AkAzanA anaMtamAM uDDayana kare che tyAre tenuM hRdaya AkAzanI anaMtatA, vyApatA, nirlepatA ane aspRSTatAdi guNe tarapha hotuM nathI. te UDe che te AkAzamAM, paraMtu tenI dRSTi pRthvI para paDelA kacarA, ukaraDA, mRta pazuonAM mAMsa ke saDI gayelI mAchalI upara ja hoya che. bAhya dRSTithI te anaMtamAM vihAra karanArI, AkAzamAM niddha UDanArI jaNAze, paraMtu tenI dRSTi sadA nIce pelA saDelA mAMsanA kaTakAone gatavAmAM ja lAgelI hoya che. mATe ema mAnavAnI kadI paNa bhUla na karaze ke AkAzamAM UDanArI samaDInuM dhyAna AkAzamAM UDavAne kAraNe AkAza tarapha che. tenuM uDDayana AkAzamAM hovA chatAM, tenuM dhyAna te nIcenI dizAmAM pRthvI tarapha durgadha bharelA pelA saDelA padArthomAM ja kendrita thayeluM haze. ApaNe paNa e ja rIte AMtarika nabaLAIothI bharelAM chIe. mAMgalika maMtronA uccAra karavAnI dizAmAM paNa AMtarika amaMgalanI bhAvanAothI ja ApaNe pIDAtA hoIe chIe. amaMgala asahaja che, opadhika che. te bahArathI Avela che chatAM prANe sAthe tenuM evuM te tAdAsya thaI gayuM che ke, maMgala maMtronA smaraNamAM, maMgala tarapha dhyAna javA karatAM, samInI jema amaMgala tarapha ardhadaSTi thaI jAya che. mATe je zreSThatama che te tarapha je eka vAra paNa maMgalanI dhAraNAne prAraMbha thaI jAya, to maMgalanI dizAnI zubha yAtrAne zubha prAraMbha thayo gaNAya. kAraNu, zatrumAM paNa maMgala jovAnI dRSTi keLavavI muzkela hoya che. kaNa kaNamAM brahma che. jagata paramAtmAmaya che. sava madhya matha4 sarva AtmA mArA jevA ja svarUpathI zuddha, buddha, niraMjana, nirAkAra, saccidAnaMda ghana che evI vyApaka ane pAramArthika dRSTi pedA thavI mahAmuzkela hoya che. tethI zreSThatAnA parama zikharane sparyA che evA variSThatama AtmAo viSe eka vAra paNa je maMgalanI dhAraNu ApaNA prANone sparzI jAya, to ApaNI dRSTi UrvagAminI thavA saMbhava bane. dhArmika kriyAo, prArthanAo, paramAtma darzana, pUjana, ityAdi svayaMmAM ja AnaMdasvarUpa che. anaMtanI dizAmAM hadaya saMgItathI bharAI jAya, aMtaramAM AnaMdanI Urmio UchaLavA lAge, hRdaya AnaMdathI nAcavA lAge, e ja prArthanAo ane kriyAonuM AMtarika rahasya che. paraMtu ApaNe te paramAtmabhAva sAdhavAmAM paNa A pavitra kriyAone saMsAramUlaka banAvI dIdhI che. dareka kriyAnI pAchaLa jAye ajAye irachAone-vAsanAone paripuSTa
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra karavAnI amaMgala bhAvanAo, Atma-mUlaka maMgala bhAvanAone haDaselI AgaLa AvIne UbhI rahI jAya che, ane te kriyAomAMthI maLate AMtarika AnaMda, saMgIta ane nRtya, sAMsArika vaibhava ane vAsanAonI saMtRSTi ane saMpuSTimAM paryAvasit thaI jAya che. eTale ApaNI sthiti paNa te samaDI karatAM jarAe caDhiyAtI nathI. ApaNI dazA te vinA vilu vayAmAma vAnaram jevI che. eTale ke banAvavA gayA gaNapatinI mUrti ane banI gaI vAMdarAnI ! ApaNe lakSya ane Adarza tarapha kadI daSTi karI nathI. bhagavata bhakti, upAsanA, dhyAna, prArthanA, darzana ane pUjanane aMtarAtmAmAM je Adarza sthAna maLavuM joItuM hatuM, adazyanI zodhamAM chalAMga mAravAnuM che jemAM saMgrahita karavuM joItuM hatuM, paramAtma bhAva sAthe je tAdAmya sAdhavuM joItuM hatuM, kega sAdhavAmAM je marajIvAnI kaLAne AtmasAt karavI joItI hatI, tene badale ApaNe ApaNI daSTi sadA viSayane, vAsanAone piSanArI, adhUmukhI ja rAkhI. potAnA ja akSaya-bhaMDAramAM DUbakI mAravAnI ane anaMta guNa meksikone meLavavAnI pAramArthika daSTi bhulAI gaI, ane tenuM sthAna bhautika saMpatti, sAMsArika vAsanAoe jhUMTavI lIdhuM. pariNAme, hina vAstu zAstra mane sA prati jevI ApaNI sthiti banI gaI. athaoNt javuM hatuM samAdhinI abhiSNita kAmanAthI himAlayanI zAMta ane UDI guphAomAM, paraMtu pahoMcI gayA vAvAjhoDAnA bhayaMkara prakopathI ulita banela khaLabhaLATa anubhavatA kolAhalamaya samudrane kAMThe ! * zArIrika zuddhatA mATe mANasa pratidina snAna kare che. kImatI sAbuone upayoga kare che. kapaDAMne rajane saMsparza na thaI jAya te mATe bhAre kALajI rAkhe che. snAna na karelI vyakti rakhe aDI jAya ane huM abhaDAI jAuM te mATe saciMta rahe che. paraMtu cittanA stananI vAtane te kadI vicAra paNa karatA nathI. paramAtmAnA darabAramAM zArIrika zuddhine kaze ja avakAza nathI. paramAtmA maMdiramAM praveza te mananI nirmaLatA ane nirvikalpatAthI ja maLe che. vAstavika satyane jovA tarapha te AMkha ADA kAna kare che. paraMtu te bhUlI jAya che ke, cittanI zuddhatA vinA dhyAnanA maMgala maMdiramAM kadI paNa praveza thaI zakato nathI. dhyAna vagara Atma-bhAvanI saMprApti paNa zakaya nathI. citta zuddha na thAya tyAM sudhI dhyAna ke dhAraNAmAM praveza azakaya che. sAmAnya jIvone mATe A AtyaMtika lAbhanI vAta che. cittanI zudhithI dhAraNA, magala bhAvanA baLavAna thaze ane tethI dhyAnane mArga sulabha thaI che. dhAraNa e dhyAnane mULa pAye che. citta zudidha vagara dhAraNa azakaya che. Ama chatAM, cittazudhdha thayA vinA ja dhyAna sAdhavA prayatna thaze, to te dhyAna zAMti ane samAdhi ApavAne badale azAMti ane vinAzane ja netaranAruM banaze. purANomAM kathA che ke, rAvaNe zivajInI bhakitA-pitAnA mastakathI kamaLa pUjA karI ane zaMkarane prasanna karyA. kathA AgaLa
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zruti mAhAbhya : 7 cAle che ke zaMkare tenI bhakitathI prasanna thaI, rAvaNane sAkSAt darzana A ja. paraMtu rAvaNanI cittavRttimAM nirmaLatAno abhAva hovAne kAraNe tenuM pariNAma zuM AvyuM? mananI malinatAthI AkarSAI teNe zuM mAMgyuM? evuM varadAna mAMgyuM ke jenAthI tene pitAne ane AkhA jagatane nAza thaye. mATe cittazuddhi vagara jJAna ke bhakti lAbhane badale hAniprada ja nIvaDe che. prakRtine niyama che ke mANasa je mAMge che te prAyaH tene maLI jAya che. paraMtu mANasa je mAMge che, te sadA galata ja mAMge che, e eka moTI kamanasIbI che. eka sine abhinetAnI AsapAsa mATe samudAya bhegA thAya che, e ja batAvI Ape che ke mANasanA acetana mananA UMDANamAM sine abhinetA thavAnI AkAMkSA paDI che. mATe bhagavAna mahAvIre arihaMta, sidha, sAdhu ane kevalI prarUpita dharmanI maMgalatAnI ughoSaNA karI che, jANyaajANya paNa maMgalanI A dhAraNuM prANane atalamAM pravezI jAya te mAnava maMgalanI dizA maMgalayAtrI banI jAya. sarve sukhinaH santu sarve santu nirAmayaH / sarve bhadrANi pazyantu mA kazcid duHkhamApnuyAt // Ave, ApaNe se AjathI maMgalanI maMgala dizAmAM maMgala yAtrAne majhala prAraMbha karIe. zruti mAhAtamya vipazAMti mATe abhISTa devanuM maraNa aparihArya che. ISTanI namasakRti parama mAMgalika, carama ane parama sAdhyanI siddhimAM sAdhakatama nimittanI paNa garaja sAre che. mATe prabhu-smaraNa ane prArthanA ApaNu ja zreyas niHzreyasa mATe anivArya che. AtmapalabdhinA parama zikharane sparzelA ane ArSa vANInA svayaMbhU adhipati evA sarvajJa bhagavate ApaNuM daSTi samakSa nathI chatAM AtmAnubhUtimAM prAdurbhAva pAmelI temanI kImatI vANI, Aje paNa AganA rUpamAM surakSita sacavAtI AvI che. ApaNA mATe te dIvAdAMDInI garaja sAre che. - bhagavAna mahAvIra ane tyArapachI seMkaDo varSo sudhI zAstrane sAMbhaLIne smRtigata karavAnI prathA saphaLa rIte cAlatI AvatI hatI ane tethI ja AgamanuM "kRti" evuM nAma adyAvadhi pracalita che. jainAgamanA saMbaMdhamAM ja A prathA pracalita hatI ema nahatuM, vaidika vAlmamAM jenuM mUrdhanya sthAna che evA veda paNa chationA nAmathI ja prasiddhine pAmyA tenI pAchaLa paNa AdhyAtmika kAraNe hatAM.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 : jevA pASANu, kheAlyAM dvAra samajavA jevI vAta che ke, dhvani vidyutanu eka sUkSma rUpa che. have teA vaijJAnika paNa paNa .. satyane svIkAravA lAgyA che ke, dhvani vidyutanu rUpa che. je kaIM paNa che te badhuM vidyuta rUpa che. jo ke bhAratIya sUkSmadazI e vaijJAnikAnI uparyukta mAnyatAthI gheADI judI mAnyatA dharAve che. teo kahe che ke, vidyuta paNa dhvaninuM ja rUpa che. eTale ja zo caitrA" arthAt zabda paNa brahma che. vaijJAniko ane bhAratIya vidvAnAmAM prathama dhvani che ke prathama vidyuta che, e saMbadhe thADA matabheda rahI javA pAmyA che je samaya jatAM avazya pUrAI jaze. vijJAnanA mata pramANe vidyuta prathama che te pautrotya vidvAnA dhvaninI prAthamikatA svIkAre che. dhvaninI saghanatA-pragADhatA ja vidyuta che. vaijJAnikAnI mAphaka bhAratIya manISIoe, dhvaninI pragADhatA e ja vidyuta che, e nirNaya koI vaijJAnika prayogazALAmAM karelA prayAgAnA AdhAre nathI lIdhe, paraMtu madirAnI guMbajo nIce ekAranA saghana dhvani jyAre karavAmAM AbyA tyAre sAdhakone eka spaSTa anubhava thayA ke jema jema dhvaninI saghanatA pragADha ane pracUra thatI jAya tema tema, ma Mdira paNa maTI jAya che, sAdhaka paNa zUnyamAM samAI jAya che, mAtra vidyutanA vartulA ja zeSa rahI jAya che. A anubhavamAMthI ja A niSka parAkoTie levAmAM Avye ke, vidyuta e dhvaninI saghanatA ane pragADhatAnuM ja pariNAma che. zabda brahma che' ema kahenArAoe zabdanA viSe UMDANabharI zeAdha karI hatI ane te zeAdhanA pariNAme je anubhava thayA hatA, te brahmanA hatA. brahmathI moTA khIjo keAI anubhava zakaya naheAtA ane zabdathI ga...bhIra khIjI kaI vastu temaNe jANI naheAtI ke jenA prayoga karI zakAya. dhvaninA kevAM sama ane viSama pariNAme Ave che te paNa jANavA ane samajavA jevAM che. dhvaninuM A zAsra jo sAmAnya rIte paNu samajAI jAya te, zAstrone kAMpaNa ApavAnI prathAnAM mULanuM mAhAtmya ane dhvanithI utpanna karI zakAtI sArI narasI asarathI sAdhakanI sAdhanAne kevA lAbhA pahAMcADI zakAya che, tenAthI kevAM jhaDapI pariNAme upajAvI zakAya che, tene khyAla paNa ApoApa AvI jAya. dhvanine potAnu eka AgavuM zAstra che. kayA ni kayA cakra upara AghAta kare che tenA spaSTa anubhavA che. kuMDalinInI jAgRtimAM dhvaninI ceATa kaI rIte kAmiyAba bane che ane kuMDalinIne jAgRta banAvI sahasAra sudhI paheAMcADavAmAM te kevA bhAga bhajave che tene paNa eka anubhUtipUrNa itihAsa che. dhvaninI A svAbhAvikatA jhUMTavAI na jAya, ane kaNe paNa ziSya praziSyane gurue vaDe sAkSAt maLatI rahe, tema ja sAdhanAnI bhUmikA sugama ane saraLa thAya, te Adazane lakSyamAM rAkhI, zAsro lakhavA ke chapAvavAno niSegha thatA AvyeA hateA. koI paNa zabda lakhavAmAM Ave te lakhavAmAM ke te zabdane * vAMcavAmAM zabdanu dhvani gata mUlya sacavAtu nathI. zabdamAM vizeSa dhvani ane vizeSa dhvaninI mAtrAonuM samAhita thavu
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ zruti mAhAtmya : 9 anivArya che. saMskRtane bhAra zabdagata nathI paraMtu kavanigata che eTale ja hajAro varSo sudhI zAstro na lakhAvavA ke na chapAvavAno Agraha rAkhavAmAM AvyuM. kAraNa zAstro lipibaddha thatAM bhAra badalAI jaze. guru potAnA ziSyane bolIne ja zAstranI vAMcanA Ape ke jenAthI kyA akSara para keTalo bhAra apAya tenI pratyakSa anubhUti sArI rIte jaLavAI rahe. e ja kAraNe seMkaDo varSo sudhI zAstronA pAThe mukhe pamukha ane karNopakarNa apAtA rahyA. zAstronuM ekavAra lakhavAnuM kArya prAraMbha thayuM eTale zAstrInI vaniviSayaka suma saMvedanAo marI jaze ane dhvaninI svAbhAvika saMvedanAothI zUnya zAstra, sAdhakanI sAdhanAmAM dhArI asara upajAvI zakaze nahi. pariNAme zAstrone sAdhanAnA kSetramAM je kImatI saga hato te zAstro zabdagata thatAM, evAI jaze. dAkhalA tarIke "girIza" zabdane je lakhavAmAM Ave to vAMcanAra tene judI judI rIte vAMcI zake. koI "gi upara ochA bhAra Apaze, to kaI "gi" upara jarA vadhAre bhAra Apaze. kaI "ri upara sAmAnya ke vadhAre bhAra Apaze, to kaI "ri upara a9pa. "zanA uccAranI paNa AvI ja sthiti thaze. kAraNa kayA akSara upara kevo ane keTale bhAra Apavo te gurumukhethI jANavA maLyuM nahi, tethI kayA akSara upara keTale ane ke bhAra Apavo e vAMcanAranI IcchA ane vAMcavAnI kalA upara AdhArita raheze. lakhyA pachI dhvanigata bhAra ane dhvanigata viziSTatAo prAyaH samApta thaI jaze. phalataH sAdhanAmAM zAstronuM AMtarika ane AdhyAtmika kImatI satva nAza pAmI jaze. eTale ja gurUmukhe sAMbhaLI, dhvanigata viziSTatAo hAra varSo sudhI sAcavI rAkhavAmAM AvI. e ja kAraNe zAstro "zruti nAmathI abhihita thayAM. je zrI gurumukhethI sAMbhaLIne maLe te ja zAsa. je vAMcIne upalabdha thAya tene "kRti kahI zakAya nahi. kAraNa ke dhvaninA AghAtenA saMrakSaNano temAM pUrepUro abhAva che. vaninI pitAnI vaijJAnika prakriyA che ke kayAM te tIvra thaze, kayAM te kSINa thaze. udAtta anudAtta ane svaritanA dhvanigata uccAre kevA kevA thaze, te badhAnAM yathocita saMrakSaNa vagara zAstra mAtra zabdonuM eka khokhuM ja rahI jaze evo bhaya pUrvAcAryone hato, te zAstro lipibaddha thatAM sAce paDe. zAstronI je maulika ane AMtarika AdhyAtmika vyavasthA hatI te khaMDita thaI gaI. zAstro bajAramAM upalabdha thavA lAgyAM. pustakanI mAphaka te vaMcAvA lAgyAM. dhvanigata viziSTatAnA saMrakSaNa tarapha daSTi na rahI, pariNAme zabdane mULabhUta Ama ja marI gaye. zabda kevA AghAta-pratyAghAto UbhA karI zake che, te samajavuM bhAre rasaprada che. hamaNAM ja cAlIsa-betAlIsa varSa pahelAM karavAmAM AvelA eka prayoganI vAta che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 : meghA pASANa, kholyAM dvAra banArasamAM vizuddhAnaMda nAmanA eka sAdhu che. temaNe dhvaninA AghAtathI thatI asara viSenA aneka prayogo jAheramAM karI batAvyA che. dhvaninA AghAtathI mRtyu paNa nipajAvI zakAya che evA prayoga paNa temaNe karI batAvyA che. te sAdhu pitAnA maThamAM rahetA hatA. dhvaninA AghAtathI mRtyu nipajAvI zakAya e vAta vaijJAnika mATe paNa ghaNAM ja AzcaryanI hatI. sAkSAt prayoganA anubhava vagara A satya svIkArI zakAya ema na hatuM eTale sarva prathama, traNa DokaTaree eka pakSIne pitAnA hAthamAM laI temanA baMdha maThamAM praveza karyo. vizuddhAnanda svAmIe dhvaninA amuka AghAta ApyA. pakSI taDaphaDavA lAgyuM. thoDI kSaNomAM te marI paNa gayuM. A anubhavane sAkSAtkAra karavA khuda DekaTare AvyA hatA. temaNe pakSInI saMpUrNa zArIrika parIkSA karI. parIkSAne aMte jAhera karyuM ke, pakSI marI gayuM che. bIjI ja kSaNe vizuddhAnanda svAmIe dhvaninA bIjA AghAta ApavAne prAraMbha karyo. dhvaninA A judA AghAthI pakSI punaH taDaphaDavA lAgyuM ane punarjIvita thayuM. vaninA AghAto AvAM Azcaryajanaka pariNAma lAvI zake e vAta sahaja rIte mAnavAmAM na Ave evI che. kAraNa ApaNe vaijJAnika yuganAM prANIo chIe. eTale vijJAna saMmata bIjA AghAtonAM pariNAmo saraLatAthI mAnI letAM hoIe, paraMtu davani gata pariNAmone jyAM sudhI vaijJAnika prayogone Teko na maLe tyAM sudhI ApaNe tene jaladIthI svIkArI zakatAM nathI. vizeSa prakAranAM kiraNe zarIra upara paDe ane tenuM je vizeSa pariNAma Ave, vizeSa prakAranI auSadhinuM sevana zarIramAM je vizeSa prakAranI tAjagI ane skUrti lAvI zake, vizeSa prakAranAM raMga zarIra upara je viziSTa prabhAva pADI zake, to vizeSa vaninAM vizeSa pariNAmo viSe zaMkAne avakAza ja kayAM ? have te vijJAna paNa ivaninAM pariNAmanI zedha viSe Atura che. A dizAmAM karavAmAM AvelA prayogonAM Azcaryajanaka pariNAmo paNa AvyAM che. A dizAmAM eTalI pragati to thaI che ke, je mAtAnI chAtImAM dUdha na AvatuM hoya to vizeSa prakAranI dhvaninA prabhAvathI temAM dUdha lAvI zakAya che. je vRkSo 6 mAsamAM phUla ApatAM hoya te be mAsamAM phUla ApI zake che. gAya jeTaluM dUdha Ape che te dUdha vizeSa prakAranA vininA prabhAvathI bamaNuM thaI jAya che. Aje seviyeta saMgha, amerikA, phrAMsa ane briTenanA jevA vikasita dezenI kerIomAM saMgItanA vizeSa dhvani vagara gAyane dehavAmAM AvatI nathI. tenAM viziSTa pariNAmo paNa daSTigocara thayAM che. tethI bhaviSyamAM kaI paNa phaLa, phUla, zAkabhAjI, dhvaninA AdhAta vinA pedA thaze nahi. Ama phaLa, phUla, zAkabhAjI, gAya vagere para vininA AghAtone spaSTa prabhAva dekhAya che tyAre mANasa dhvanine prabhAvathI aprabhAvita kema rahI zake ? zrati ane zrati zabda sAthe saMbaMdhita dhvaninA saMbaMdhamAM vaijJAnika prakriyAthI uparyukta hakIkata jANyA pachI ApaNe kRtionA ItihAsa, tene lipibaddha karavAnAM kAraNo, te vakhatanI
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ zruti mAhAtmya : 11 sAMcAgika sthitinA abhyAsa paNa rasa prada che. eTale te tarapha paNa jarA dRSTi nAkhavI anivAya che. ItihAsane surakSita rAkhavAnI vyavasthita paripATInA abhAve, bhagavAna maDAvIthI Aja sudhInA samRddha itihAsane moTo bhAga ajJAta rahyo che. jaina munie mukhyatve vanamAM vasavATa karanArA, gRhasthAnA sa`saganA tyAgI, ane potAnI khyAti ke yaza kAmanAthI prAyaH aLagA rahyA che. Atma-sAdhanAnuM lakSya hAvAne kAraNe paNa ItihAsanI paraMparAne surakSita rAkhavAmAM udAsinatA vartAtI rahI che. Ama chatAM prApta paTTAvalIenA AdhArathI ApaNAM vaibhavapUrNa itihAsanA jhAMkhA prakAza ApaNane avazya jovA maLI zake che. jaina sAhityamAM paTTAvalI lakhavAnA yuga caturda zapUrvadhara sthAvera Aya bhadrabAhusvAmIthI prAraMbha thAya che. A bhadrabAhusvAmInA paTTadhara thayAne aitiGAsika samaya zrI saMbhUtivijayajInA svargavAsa pachI vIrasa vat 148 thI 170 sudhInA che. zrI bhadrabAhusvAmI a Mtima caturdaza pUdhara hatA. emanA paTTadhara zrI sthUlibhadrasvAmI paNa pUrvAnI paraMparAne jALavI zakavAnI prabaLatama zita dharAvatA hatA. paraMtu deza pUrvanA abhyAsa pachI kautuhalane AdhIna thai, peAtAnI pratibhA ane meghAzakitanu pradarzana karavA mATe potAnI sAdhvI bahene jyAre temanAM darzanArthe AvyAM tyAre siMhanu vaikriyarUpa banAvI pote besI gayA. A bhadrabAhusvAmIne tyAre A hakIkatanI pratIti thaI tyAre pAradazI viveka draSTine upayoga karI temaNe vicAyuM ke, have pachInA muniemAM Atma-sAdhanA kendramAM rahevAne badale, camatkArA batAvavAnI vRtti kendrastha thaI jaze. piraNAme jJAna AtmApalabdhinA carama zikharane spavAmAM sAdhakatama thavAne badale, camatkAreAnA pradarzana ane yazA vaibhavane vadhAravAnA azubha nimittane prabaLa banAvavAnI garaja sAraze. tethI dasa pUrvanA jJAnathI vadhAre jJAna meLavavA mATe je bhUmikA ane pAtratAnI zreSThatA oie tenI alpatAnA yathAsthya ne samajI, skulibhadrane vadhAre jJAna ApavAnuM temaNe sthagita karyuM. pUrvAnA hAsane A prathama dAkhaleA hateA. zrutakevaLI zrI bhadramADu svAmIe kalpesutranI racanA karI che. A uparAMta dasa Agane nI niyukita paNa temaNe ja racI che. emanA pachI koI zrutakevaLI athavA saMpUrNa zrutadhara thayA nathI. eka paraMparA kapasUtrane dazAzrutaskandhanA AThamAM adhyayana tarIke svIkAre che. kalpasUtramAM sthavirAvalInI gauravabharI para parA aMkita karavAmAM AvI che je zAstrIya paTTAvalInA rUpamAM abhipreta che. bhagavAna mahAvIranA satyAvIsamAM paTTadhara zrImad devaddhi gaNi kSamA zramaNa thayA. temaNe nandI sUtramAM anuyAgadharAnI paTTAvalI aMkita karI che. kalpasUtranI sthavirAvalI paTTAnukramathI che te nandIsUtranI paTTAvalI anuyAgadharAnI dRSTithI che. paTTAnukramathI devaddhigaNi kSamA zramaNane krama cotrIsame ane yugapradhAna anuyAgadharAmAM satyAvIsame che.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 : bhedya pASANa, khelyAM dvAra kalpasUtranI sthavirAvalInuM saMkalana paNa Agama-vAcanAnI mAphaka traNa vakhata thayela che. eTale yazobhadra sudhInI eka paraMparA pATaliputranI prathama vAcananA pUrvenI che. Arya phalyumitra sudhI sthavirenuM saMkalana dvitIya vAcanA vakhatanA saMkalananuM pariNAma che. tyArapachInI sthavirAvalI devaddhi gaNi kSamA zramaNane vakhatanI aMtima vAcanA je vIra nirvANathI 980mA varSanI che. eTale sthavirAvalInAM nAmomAM pRthaktA AvI javA pAmI che. tenuM kAraNa A che. zramaNa bhagavAna mahAvIranA nirvANa pachI bhArata varSamAM ekathI aneka vAra bAra bAra varSanA bhayaMkara duSkALa paDyA. AryAvajI svAmInI pATa para jyAre Aryavasena Asita thayA tyAre temanA vakhatamAM bhayaMkara duSkALa paDe. nirdoSa bhikSAnuM maLavuM asaMbhava banI gayuM. jenA kAraNe 784 zramaNe anazana karI svargavAsI thayA bhUkhathI nAnAM moTAM badhAM taDaphaDavA lAgyAM. jinadAsa zreSThIe eka lAkha dInArathI eka aMjali pramANa anna lIdhuM. tene rAMdhI temAM viSa bheLavI, samasta parivAra sAthe khAvAnI jayAre teo taiyArI karI rahyA hatA tyAre AcArya vA svAmI. subhikSanI gheSaNa karI ane badhAnA prANanI rakSA karI. bIje ja divase annathI bhareluM jahAja AvI gayuM. jinadAse te anna kharIdIne, mUlya lIdhA vagara garIba vacce vaheMcI dIdhuM. thoDA vakhata pachI varasAda thavAthI sarvatra AnaMdanI Urmio UchaLavA lAgI. jinadAsa zeThe pitAnI virATa saMpattine tyAga karI, nAgendra, candra, nivRtta ane vidyAdhara nAmanA potAnA cAra putranI sAthe dIkSA grahaNa karI. rAjA sampati maurya ane Arya vajanA samayanA durbhikSanA kAraNe je zramaNa saMgha, dakSiNa pradeza, madhya bhArata ane pazcima bhAratamAM vicarato thaye hato te dIrgha kALa sudhI uttara-pUrvanA bhAratamAM vicaranAra zramaNa saMgha sAthe maLI na zake. te kAraNe uttaranA zramanI sthavirAvalI ane dakSiNa temaja pazcima prAMtamAM vicaranArA sAdhuonA saMghanI sthaviralImAM pRthaktA AvI. AgamonI paNa traNa vAcanAo thaI. prathama vAcana Arya RndilanI adhyakSatAmAM mathurAmAM thaI. A vAcanAmAM uttara pradeza ane madhya bhAratamAM vicAranA zramaNo ja ekatrita thayA hatA. A vAcane mAtharI vAcanA tarIke jANItI thaI. bIjI vAcanA Arya nAgArjunanA netRtvamAM dakSiNAtya pradezamAM vicaraNa karanArA zramaNanI thaI. paraMtu banne vAcanAmAM ekabIjA ekabIjAthI maLI zakyA nahi. trIjI vAcanA vallabhI vAcanAnA nAmathI jANItI che. vIra nirvANathI 980 varSa vItI gayA pachI vallabhIpura nagaramAM devaddhi pramukha zramaNasaMghe Agamane pustakanA rUpamAM lipi baddha karyA. eka vakhata devaddhi kSamA zramaNa kaphanI zAMti mATe, suMThane eka gAMThi eka gRhastha pAsethI mAMgIne lAvyA. bhajana samaye vismRti dRSathI khAvAnuM bhUlI gayA. pratikramaNa vakhate, prati lekhanA karatAM, sUMThanI gAMTha kAnamAMthI jamIna para paDI gaI. paDavAno avAja sAMbhaLatAM temane suMThanI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRti mAhAsya : 13 smRti thaI AvI. temane thayuM ke sUMTha khAvAnI sAmAnya vAta paNa je bhulAI jAya, te zAstro kaMThastha rAkhavAnI pratibhA ane meghAzakita to kyAMthI lAvavI? samayanA prabhAvathI te nabaLI thatI jAya che. vallabhIpuramAM banane vAcanAnA pratinidhie bhegA thaI Agamone pustakArUDha karyA. ApaNI pAse Aje Agama-saMpadA che e A badhA pUrvAcAryonA athAga parizrama, kImatI saMrakSaNa ane asAdhAraNa buddhi pratibhAne AbhArI che. A AgamonI saMkhyA ghaNI moTI hatI. Aje paNa AganI saMkhyA bIjA saMpradAyanI dRSTie vadhAre che. paraMtu ApaNI paraMparA, jene pramANiktApUrvaka svIkAra kare che te AganI saMkhyA batrIsa che. temAM 11 aMga, 12 upAMga, 4 cheda, 4 mULa ane 32 muM Avazyaka sUtra che. sthAnakavAsI paraMparAne je 32 mAnya Agame che temAM 4 mULa sUtra che. jemAM zrI uttarAdhyanasUtranuM AgavuM sthAna che. uttarAdhana sUtramAMthI mAtra 23mAM adhyayanane ja svAdhyAya A caturmAsa mATe pasaMda karela che. te gaMbhIra artho ane vividha rasathI bharela che. zrI uttarAdhyayanasUtra bhagavAnanA zrImukhanI aMtima vANI che e vAta kalpasUtranA mULa pAThathI kahI batAvavI vadhAre pramANa ane nyAya saMgata gaNAze ema mAnI kalpasUtranA mULa pAThanuM uddharaNa ApuM chuM - teNa kAleNa teNa samaaNaM bhagavauM mahAvIre bAvattari vAsAI savvAuyaMpAlaittA khINe veyaNijjAuyanAmagotte ibhIse AsappiNIle dusama susamA samAo bahabIikkatAle tihi vAsehi addhanavamehi ya mAsehi sesohi pAvAle majjimA hatthipAlagassa ranno rajjugasamA age, abI chaTeNa bhatteNa apANaNa sAiNA nakkhatteNa jogamuvAgaNa paccUsakAlasamaya si sapaliyaka nisanne paNapanna ajjayaNAI kallANa phalavivAgAI paNadhanna ajjhayaNAI pAvaphalavivAgAI chattisa ca apuvAgaraNAI vAgarittA padhANa nAma ajjhayaNa vimAvemANe vibhAvemANe kAlagane vitikka chinna jAijarAmaraNa bandhaNe siddhe buddhe mutte aMtakaDe parinivuDe savvadukkhapahINe / / arthAt te kALe te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra (trIsa varasa sudhI gRhavAsamAM rahIne, bAra varSathI paNa vadhu samaya sudhI chavastha-zramaNa paryAyamAM rahIne, tyAra pachI trIsa varasathI kaMIka ochA vakhata sudhI kevaLa paryAya prApta karIne tera varSanuM AyuSya pUrNa karI vedanIya, Ayu, nAma, gotra karma kSINa thayA pachI, A avasarpiNI kALane duSama-suSama nAmane ceDa Aro ghaNuM pasAra thayA pachI, te cothA ArAnAM traNa varSa ane sADA ATha mahinA bAkI rahetAM, madhyama paravAnagarImAM hastipAla rAjAnI rajajuka sabhAmAM ekalA, chatapanI sAthe svAti nakSatrane vega thatAM ja prabhUSakALanA samaye (cAra ghaDI rAta bAkI rahe tyAre) pathaMkAsane beThelA bhagavAna kalyANa phaLa-vipAkanA paMcAvana adhyAyana ane pApaphaLa-vipAkanA bIjA paMcAvana adhyayana ane apRSTa arthAt bIjA koI vaDe prazna nahi karavAmAM Avela chatAM tenuM samAdhAna karanArAM chatrIsa adhyayanane kahetAM kahetAM kALadharmane prApta thayA, saMsAra tajIne cAlyA gayA, Urdhvagatine prApta thayA. temanA janmajarA-maraNanA baMdhana vicchinna thaI teo siddha thayA,
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14: bhedhA pASANa, kholyAM dvAra buddha thayuM. mukta thayA. saMpUrNa karmone temaNe nAza karyo. badhI jAtanA saMtApathI mukta thayA, temanA saMpUrNa duHkha naSTa thaI gayA. A ja vAtanI puSTi A gAthAthI paNa thAya che. iya pAukare buddhe, nAyaje parinivvujhe / chattIsaM uttarajjhAo, bhavasiddhiya saMbuDe // i, rIte, uttarAdhyayana sUva nirvANa vakhatanI bhagavAnanI aMtimadezanA che. 18 dezanA rAjAo poSadhe pavAsa vratane svIkArI temanI vANu jhIlI rahyA che. bhagavAna eka kSaNa mATe paNa aTakyA vagara amRtavANIne dhedha varasAvI rahyA che. sAkSAt bhagavad vANIne lAbha lenArA te A amRta saritAmAM avagAhana karI, kRtakRtya thaI gayA. ApaNane tene paraMparAgata lAbha maLI rahyo che. enI yathArthatAne jAgRtipUrvaka khyAla karIzuM, vivekapUrvaka sAMbhaLIzuM, jANapaNane kriyAnvita karavA prayatna karIzuM, te bhagavad vANInA zravaNathI maLatA lAbha meLavavA pAtra banI zakIzuM. tamAre ane amAre AtmA bhagavadvANa jhIlavA, saMgharavA, amalamAM mUkavAnI paripUrNa pAtratAne vare e ja maMgaLa kAmanA ane prabhu-prArthanA. AtmAne vaibhava bhautika vaibhavanI meja mANanAra, temAM ja racIpacI rahenAra, bhautika aizvarya uparAMta bIje paNa vaibhavane eka asAdhAraNa khajAne che tenAthI taddana ajJAta vyakti AtmAnI sAthe vaibhava zabdanuM joDANa joI Azcarya anubhave che temAM kazuM ja Azcarya nathI. dunyavI raga raMga karatAM vaibhavanuM eka apratima ane alaukika jagata paNa che e viSe jeNe avagAhana karyuM nathI, enA AnaMdane svAda cAkhe nathI, AtmAbhimukha dRSTi karI nathI, marajIvAnI mAphaka AMtara jagatamAM avagAhana karI guNa maukitake meLavavA sAhasa kheDayuM nathI, temanA mATe indriyethI daSTa ane spaSTa jagata sivAyanuM bIjuM jagata ke bIje vaibhava saMbhavita nathI. manamAM rahelI ahaMtA ane mamatA, pArakuM ane potAnuM, Atma-bhavanA pragaTIkaraNane dumane che. A badhA mananA dharmo che ane mananA dharmone aTakAvI manane jyAM sudhI amana ke nirvicArarUpa na banAvavAmAM Ave tyAM sudhI svarUpe palabdhinI dizAmAM DUbakI mAravAnuM saMbhavita nathI. mananA dharmo jyAre AtmasvarUpamAM bhAsavA mAMDe che, tenI sAthe sahaja tAdAo thaI jAya
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAne vaibhava : 15 che, pachI te mananA dharmane AtmA pitAnA dharmo mAnI, pitAne sukhI-duHkhI mAnavA lAge che. vastutaH AtmA te sukha ane duHkhathI atIta, parama AnaMda svarUpa che. Ama chatAM, AtmAvagAhanamAM mananI sahAyanI prAthamika apekSA rahe ja che. cittavRtti sudhare te badhuM sudhare ane cittavRtti malinatAnI parisImAne sparze te badhuM ja bagaDe. sukhaduHkha ApanAra ahaMtA ane mamatA che. tenuM je atikramaNa karI zakAya te ja pitAnuM AnaMda svarUpa upalabdha thaI jAya. mana svabhAvathI adhegAmI . amaMgalanI bhAvanAothI bhareluM che. malinatA mATe kazAja prazikSaNanI jarUra nathI. te te prakRti taraphanuM AkarSaNa che, pazuvRtti che. chatAM te evI to banI gaI hoya che ke, vAraMvAranA UrdhvagAmI thavAnA prayatane paNa tenI sAme nAkAmiyAba banI jAya che. manano svabhAva pANI jevo che. pANI sadA nIcenI dizAmAM gati karanAruM che. khADA tarapha javAnI tenI svAbhAvika deDa hoya che. upara caDhAvavA mATe te moTA prayatnonI apekSA rahe che. meTara-paMpanI sahAya vagara pANI upara caDhI zakatuM nathI. paraMtu agho dizA taraphanI gatimAM pANIne kazuM ja karavuM paDatuM nathI. te harSa bhera doDI zake che. A rIte manane paNa adhogAmI svabhAva che. tene UrdhvagAmI banAvavA mATe jAgRti pUrvakanA prayatna ane pratipaLanI jAgRtinI jarUra che. baraphanA eka moTA kaTakAne je pANImAM nAkhavAmAM Ave te baraphane moTo bhAga pANImAM DUbI jAya che. tene uparano bhAga ja pANInI sapATI para tarata jaNAya che. mananI paNa sthiti baraphanA jevI ja hoya che. manane eka nAnakaDo bhAga ja jAgRta hoya che jene ApaNe samajavA mATe "cetana mana kahI zakIe. mananA bAkInA ATha bhAge te pANImAM DUbelA baraphanA TukaDAnI mAphaka ajAgRta ane UMDANamAM DUbelA hoya che, jene "acetana mana e nAmanI saMjJA ApaNe ApI zakIe. ApaNe jyAre kaI jJAnI puruSo pAsethI kedhathI thatI hAnio ane upadravanI vAta sAMbhaLIe chIe, athavA koI sadugranthamAM kodhathI thatA zArIrika ane mAnasika duzmabhAvanuM varNana vAMcIe chIe, tyAre sapATI upara raheluM jAgrata mana te zravaNa ane vAMcanathI prabhAvita thaI jAya che. te zravaNa ane vAMcanamAM tene satyanuM darzana thatuM hoya che. dhanA upadrave nuM citra sacetana mananI sAme nRtya karatuM thaI gayuM hoya che. eTale kedhane tajI devAnI bhAvanA prabaLatama banI jAya che. AvezamAM krodha na karavAnI te pratijJA paNa laI le che. mana tevI saMtuSTino paNa anubhava kare che. eka durguNa cheDayAne AtmasaMteSa te meLavI le che. paraMtu A badhI pratijJAo IndradhanuSanI mAphaka sauMdaryathI bharelI paraMtu kSaNajIvI nIvaDe che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16H bhedyaH pASANa, khelyAM dvArA indra dhanuSane te tame joyuM haze. tene suMdara raMge kevuM AkarSaNa UbhuM karI zake che! ghaDIka te tamane thAya ke A IndradhanuSane AkAzamAMthI UpADI lAvI, ApaNu zaNagArelA oraDAmAM eka ThekANe mUkI daIe. paraMtu A suMdara kalpanAnI sRSTine sAkAra banAvavAnAM kadApi sapanAM vize nahi. anyathA IndradhanuSane levA jatAM tyAM tamane varALa ane temAMthI pasAra thatAM sUryanAM kiraNe sivAya bhAgye ja kazuM maLaze. uparanI sapATI upara taratA mananA eka bhAganI samajaNanA AdhAre svIkArelI ke na na karavAnI pratijJA paNa Indra dhanuSanI mAphaka AdarSaka banI jAya che. paraMtu tenI sthiti amuka kSaNothI vadhAre vakhatanI hetI nathI. kAraNa mananA eka bhAge ja A pratijJA svIkArI hatI. pANInA UMDANamAM rahelA baraphanI mAphaka mananA ATha acetana bhAgane A pratijJA viSenI kazI ja mAhitI hotI nathI. kedhAdi vikAre ke vaiSayika vAsanAonuM UMDANa atala hoya che. te prANonI gaharAIne sparzelI hoya che. je bhAge pratijJAne svIkAra karyo tenI tene kazI ja khabara hotI nathI. eTale jyAre paNa krodhAdi kASAyika bhAve ke vaiSayika vikAnA sAMgika nimitte maLe che tyAre prANunA atala UMDANamAM suSupta vikAre sarpanI pheNanI mAphaka satvara mAthuM UMcakavA mAMDe che. karelI pratijJA vismRtinA gartamAM saMtAI jAya che. acetana mananI guphAmAMthI UThele ke dhAgni sacetana mananI pratijJAne hatI na hatI karI nAkhe che. pachI pazcAttApanI paraMparAne prAraMbha thAya che. te manamAM sArI peThe samajato hoya che ke huM sAdhupuruSa chuM. kedha na karavAnI meM pratijJA lIdhI hatI. tenuM yathArtha pAlana karavA huM daDha nizcayI hatuM. te mATenA mArA sAcI dizAnA prayatno paNa hatA. paraMtu saMgee mane bhUla khavarAvI dIdhI. huM saMgone AdhIna banI gayo e ja mArI bhUla hatI. e bhUlanuM have punarAvartana nahi thavA dauM. A daDha nirNaya sAthe punaH kodhAdi na karavA pratijJArUDha thAya che. paraMtu krodhanAM AtyaMtika nimitte maLatAM pharI te bhUlathApa khAI jAya che ane pharI pratijJAnuM cakra zarU thaI jAya che. A rIte pratijJA-bhUlapharI pratijJA-pharI bhUla Ama bhUlanI paraMparA cAlyA ja kare che. ghANInA baLadanI mAphaka e goLa goLa gati avazya kare che, paraMtu koI nizcita dizA tarapha te AgekUca karI zakato nathI. e bhUlI jAya che ke A badhI cAlAkI mananI ja che. manane kAma vagara cAlatuM nathI. te svabhAvathI caMcaLa che. tene navuM navuM kAma na maLe te te jIvI zake nahi. keI cAlAkI bhareluM kAma gotI levAnI mananI pitAnI AgavI kaLA che. jo AvuM kaI kAma na maLe te mana-amana thaI jAya ane tene mRtyughaMTa vAgI jAya. AthI jIvita rahevA mATe mana hajAro rIte phAMphAM mAre che. mananuM mRtyu eTale Atma-vaibhava dvAranuM uddaghATana. jIvita rahevA mATe mana pratikSaNe eka yA bIjI rIte prayatna karyA ja kare che. mana ApaNane ApaNAmAM ja
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ * AtmAne vaibhava : 17 vibhAjita karI nAkhe che. ApaNe ja ApaNuthI laDatA thaI jaMIe chIe. ApaNI zakitane A rIte upayogamAM laI levAnI, aMte ApaNane AtmA tarapha daSTi na nAkhavA devAnI tenI ajabe gajabanI kaLA che. te A kaLAnuM kuzaLa kArIgara che. eTale je jyAre vahelI savAre cAra vAgye UThavAne ApaNe saMkalpa karIe chIe tyAre daDha manathI nizcaya karIe chIe ke ApaNe cAra vAgye UThI jaIzuM. paraMtu cAra vAgyAnuM elArma vAge eTale A ja manane bIjo bhAga sUte sUte nirNaya karaze ke, Aje te UMghane AnaMda laI laIe, AvatI kAle avazya UThIzuM. te vakhate mANasa bhUlI jAya che ke, cAra vAgye UThavAne nirNaya karanAra paNa tenuM ja mana che ane na jAgavAne ane sUI javAnA AnaMdane nirNaya karanAruM paNa tenuM ja mana che. mane ja A baMne nirNa lIdhA che. mane ja manane athaDAvI mAravAnI ane zaktine khaMDa khaMDamAM vibhAjita karI nAkhavAnI hAma bhIDI hoya che. emAM teNe meLavelI saphaLatA e ja tenA jIvatA rahevAnuM sAdhana che. eTale ja ghaNI vakhata mANasa gharathI kaMTALI maMdiranI zodha kare che, saMsArathI trAsI mekSanI IcachA kare che, saMpattine tyAgI nigatha thavAnI bhAvanA seve che, paNa A badhAMnI pAchaLa cAhanI sUhamatama vAsanA bharI hoya che. e sUkSmatama vAsanAne TakAvI rAkhavAnI kaLA e ja manane TakI rahevAnA prANa che, zvAsocaThThavAsa che. manane nimana banAvavAnI sAdhanA sAmAnya nathI. tene mATe asAdhAraNa AtmabaLa joIe. asAdhAraNa AtmabaLa vinA mananuM mRtyu saMbhavita nathI. chatAM evaDI moTI chalAMga na bharI zakAya te manane ulaTAvI nAkhavAmAM to kazA ja zrama ke savizeSa sAdhanAnI apekSA nathI. mana zabdane ja ulaTAvI nAkhIe, manane badale "namanuM satata smaraNa rAkhavAnI kaLAne AtmasAta karI laIe te AtmAne beDo pAra thaI jAya. AtmavaibhavanI prAptine namaskAra maMtra eka anupama, ajoDa ane apratima sAdhana che. .. . jaina paraMparA pAse je A namaskAra maMtra che te eka Azcaryajanaka gheSaNa che. anaMta anubhUtimAMthI AvirbhAva pAmelI A ughaSaNA che- aso . paMca namukkAro savva pAvappaNAsaNo / maMgalANa ca savvesi paDhama havaI maMgala / ' badhAM pApone nAza karI de evo sarva maMgalemAM prathama maMgalarUpe A mahAmaMtra che. Apa kaheze-ke namaskAra maMtranA smaraNathI pApane kevI rIte nAza thAya ? pApanA nAzane je ATalo sahelo upAya hoya te pachI joIe ja zuM ? game tevAM pApo kSaNabhaMgura banI jaze. saMbhava che ke tethI te pApane bhaya ja cAlyA jaze. mANasa pA5 karavA rIDhe thaI jaze. te vicAraze ke pApane kSaNa mAtramAM nAza karavAne kImiye mArI pAse che. pApane puNyamAM pheravI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 : bhedhA pASANa, khelyAM dvAra nAkhavAnI kaLA meM hastagata karI che. pApanA pahADone paNa dharAzayI banAvI devAnI zakti meM meLavI lIdhI che. pApane uDADavAnuM rAmabANa auSadha mArA khissAmAM che. pApanI sajA bhagavyA vagara paNa temAMthI mukti meLavavAne amegha upAya mArI pAse che ema mAnI pApabhIru banAvavAne badale te dharma parAkSukha banI jaze. je A praznane gaMbhIratApUrvaka vicAra na karavAmAM Ave te uparyukta zaMkA sAcI mAnI levAne avakAza rahe. paraMtu hakIkate ema nathI. namaskAramaMtranA uccAra mAtrathI ema sIdhesIdhuM pApa nAza pAmI jatuM nathI. paraMtu jenA mAnasamAM zikhara para pahoMcelA A badhA paramAtmAe tarapha je namana-saMpUrNa bhAve samarpaNane prANasparza daDha zraddhAbhAva jAgRta thAya, te te vakhate A rIte samarpita vyaktinI cArekera je AbhAmaMDaLanuM nirmANa thAya che, te AbhAmaMDaLanI upasthitimAM kazA ja pApane avakAza maLatuM nathI, kazA ja amaMgaLane praveza saMbhavate nathI. pApa karavA mATe eka vizeSa prakAranA AbhAmaMDaLanI apekSA hoya che. te jAtanA AbhAmaMDaLanuM je nirmANa na thAya te pApa karavuM muzkela thaI jAya. samarpaNanI apratima bhAvanAthI samaraNa karelA A namaskAramaMtrathI AbhAmaMDaLa rUpAMtarita thaI jaze ane pApa karavuM asaMbhava banI jaze. mokAra maMtramAM je namana-samarpaNane bhAva che te mAtra zAbdika nathI. te zabda nathI, paraMtu AtmAnA UMDANamAMthI sabhAnA paribaLe janmelA bhAve che. A bhAve je prANone sparzI, eTalA nakkara, pragADha ane UMDANavALA thaI jAya ke te prANone jagADI de, ruMvADe rUMvADuM arihaMtanA namaskArathI gAjI UThe, zarIranuM avayave avayava arihaMtanA smaraNathI sabhara banI jAya, te vakhate sadUbhAvenuM je paribaLa utpanna thAya che temAM pachI pApa ke amaMgaLane sthAna ja rahetuM nathI. ariha tene namaskAra eTale je jANe che, je sarvajJa ane sarvadarzI che, temanAM caraNamAM huM mastaka mUkuM chuM. je lakSyane, maMjilane pAmI gayA che, je pahoMcI gayA che, temanAM caraNomAM huM mastakane samarpaNa karuM chuM. parama zikharane sparzelA e zikhara puruSenA dvAra para yAcaka banIne UbhA rahevAmAM paNa huM gaurava anubhavuM chuM. raziyAmAM mikhAyalevAnuM potAnuM eka viziSTa vyaktitva che. dhyAnamAtrathI ja sthiti zIla vastuone gatizIla banAvavAnI kaLAmAM teo niSNAta che. hAtha ke zarIranA avayavonA sahAyanI temAM kazI ja jarUra rahetI nathI. temanAthI dUra mUkavAmAM AvelI vastu para teo ekAgratApUrvaka pitAnuM dhyAna kendrita kare che ane sahunA Azcarya vacce thoDA ja vakhatamAM te vastu cAlatI thaI jAya che. lehacuMbaka jema sudUravartI leDhAnA kaTakAne pitAnA tarapha AkarSa le che tema mikhAyelevA paNa dhyAna ane ekAgratAnA baLe vastuone pitAnI tarapha kheMcI le
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAne vaibhava : 19 che. te ghaDiyALanA kAMTAone mAtra dhyAnanA prayogathI tejIthI gati karatA karI zake che, cAlatI ghaDiyALane cAlatI aTakAvI zake che. paraMtu temanI AsapAsa je zraddhA ane samarpaNathI bharelI vyaktione samudAya ekatrita heya, sahAnubhUtithI bharelA sahRdayI mitrenI hAjarI hoya te vastune halAvavAnI kriyA teo ardhA kalAkamAM ja karI zake che. paNa je saMdehazIla samudAya AsapAsa ekatrita thaye hoya te A prayogamAM temane pAMca kalAka lAgI jAya che. keI vastune halAvavAmAM jyAre temane pAMca kalAka lAgI jAya tyAre temanuM vajana dasa pAuMDa ochuM thaI jAya che. ardho kalAka lAge tyAre traNa pAuMDa vajana ghaTe che ane jyAre pAMca miniTamAM ja halAvavAnI kriyA thaI jAya te temanAM vajanamAM phera paDato nathI. mikhAyalavA kaI paNa vastune pitAnI dizAmAM kheMcavA prayatna karatA hoya tyAre temanA zarIramAMthI je praNa-UrjA paDatI hoya che ke jenA kAraNe tenA zarIranuM vajana dasa pAuMDa ke traNa pAuMDa ghaTI jatuM hoya che. te Ujane saMgrahita karI zakAya evAM grAhaka yaMtronI paNa zodha thaI che. te UrjA je yaMtromAM praveza karI jAya ane saMgrahita thaI jAya te te yaMtra je ThekANe mUkavAmAM Avela hoya tyAMthI pasAra thatA darekane pitAnI bAju kheMcavAne te prayAsa karaze. te yaMtranI pAse javAnuM darekanuM mana thaI jaze. maMtranI mULabhUta AdhArazIlA paNa A ja che. zabdomAM, vicAromAM, taraMgamAM bhAve saMgrahita ane samAviSTa thaI jAya che. jyAre keI vyakti kahe che "jIne arihantA" eTale huM te badhAne ke jemaNe rAgadveSane jItyA che, je upalabdhine pAmyA che, je jJAtA ane draSTA thayA che, temanAM caraNonA zaraNamAM huM mArI jAtane arpaNa karuM chuM. A bhAva jyAre pragADha thAya tyAre agninA sAnidhyathI jema mINabattI vigalita thaI jAya che tema tene ahaMkAra vicalita thaI jAya che. arihaMtanA smaraNanI saghanatAthI jemAM je mahAzaktinuM nirmANa thayuM te mahAzakitane, te eka bhAga banI jAya che. prabhune anaMta anugrahanI amIvarSAno te pAtra banI jAya che. eka lakattara divyalakanuM nirmANa thaI jAya che ke jenI sAthe tenuM vyaktitva ja parivartita thaI jAya che. koI vyakti rAta-divasa, jyAre avakAza maLe tyAre nakakAranA smaraNamAM saMsIna banI jAya che tenuM vyakti ja parivartita thaI jAya che ane te bIjA jagatane AtmA banI jAya che. arihaMtane artha ja e che ke jenA badhA zatruo nAza pAmI gayA che, jenAmAM e koI avazeSa raheto nathI ke tenI sAthe vigraha ke saMgharSane avakAza hoya. krodha, ahaMkAra ke ajJAna badhAM ja jyAM nAmazeSa thaI gayAM hoya evA arihaMtone namaskAra eTale je maMjilane pahoMcI gayA che te badhAne namaskAra. A rIte A maMtra bhAre adbhuta ane ajoDa che. vizvanA koI
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 : bhedyA pawANa, khelyAM dvAra paNa dharme A mahAmaMtra, ke je sarvAgI ane sarvasparzI hoya te, Aja sudhI vikasita karyo nathI. A namaskAramAM virATa samAyela che. arihaMta mAtra jaina paraMparAnI ja dena nathI. koI paNa paraMparAmAM arihaMta hoI zake. ane je arihaMta thayA hoya te badhAne namana eTale te badhAnAM caraNomAM samarpaNa. emAM vyakitamUlaka daSTi nathI. kevaLa zaktine ja khyAla che. rUpanuM to temAM dhyAna ja nathI. je arUpa-nirAkAra sattA che tenuM ja dhyAna, tene ja namasakAra. namanathI eka jAtanI grAhakatAne prAdurbhAva thAya che. ApaNe jyAre koIne namaskAra karIe chIe te ja kSaNe ApaNuM hRdaya UghaDI jAya che. ApaNAmAM tene praveza ApavA mATe ApaNe taiyAra thaI jaIe chIe. kAraNa jenAM caraNonA zaraNane svIkAra karyo tene antarAtmAmAM praveza karavA devAmAM kazI ja bAdhA AvatI nathI. jenA tarapha samarpaNa ane zraddhAne janma thaye tenA mATe ApaNe daravAje nizcita UghaDI jAya che. ' ApaNuM dhyAna sadA bAhA vastumUlaka hoya che eTale aMtaramAM aMdhAruM sacavAI rahe che. dhyAna padArtho tarapha che. AkarSaNa padArthonuM che eTale paramAtmA taraphanuM vikarSaNa thaI jAya che. Indriyone bahirmukhI maTADI antarmukhI banAvavAnA sAdhanAmUlaka prayatnothI ja anAdi kAlathI sacavAtuM AveluM aMdhAruM ulecAI jaze. eka sUryanA prakAza karatAM karaDe sUryone prakAza, lAkhagaNI rezanI, ApaNA aMdaramAM che. paraMtu ApaNane te ja dekhAya che je tarapha ApaNuM dhyAna hoya che. te dekhAtuM ja nathI je tarapha ApaNuM dhyAna nathI hotuM. dAkhalA tarIke, eka mANasa jatAM jatAM koIne gALa dete jAya che. jyAre te gALa Ape che tyAre be ghaTanAo ghaTe che. eka te je mANasa gALa ApI rahyo che te bahAra daSTigocara che. te mANasa bahAra che tenI gALa paNa bahAra che. paraMtu sAMbhaLanAranA aMtaramAM kodha prajavalita thaI jAya che te bIjI ghaTanA che, je aMdaramAM ghaTita thAya che. je zretAnuM dhyAna te vyakti ane te gALa tarapha jaze te tenA Atmika vaibhavane khajAne baMdha thaI jaze. paraMtu gALa tarapha dhyAna javAne badale je tenuM dhyAna pitAnA kadhi tarapha jaze ane tenAM kAraNe gotavAmAM te saMlagna banaze to te koi paNa eka ke bIjI rIte tenA Atmika vaibhavanA pravezanuM nimitta thaI jaze. ATalI samatAmAM UtaravAmAM je kaSTanI pratIti thatI hoya te gRhastha jIvanamAM Dagale ane pagale anubhavAtAM ane jIvanamAM upayegI thatAM AtmamUlaka kAryo tarapha je dhyAna kendrita karIzuM te Atma-vaibhavane meLavavAnI dizAmAM gati karavA ApaNe sakriya banI zakIzuM. manuSyanuM jIvana agarabattI jevuM hovuM joIe. agarabattI pote bhasmIbhUta thaIne paNa AkhA vAtAvaraNane sugaMdhamaya banAvI de che. yAda rAkhajo, tamAruM jIvana mAtra tamArA
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAne vaibhavaH 21 mATe ja nathI. tame tamArI jAta ke kuTuMba sAthe ja saMbaMdhita nathI. tame samaSTinA eka bhAga che eTale samaSTi sAthe joDAyelA che. cAra karoDa mAIla dUra rahela sarya je tyAM kaMDa thaI jAya te ApaNe badhA atre ThaMDA thaI jaIe. have tame ja vicAra kare ke tamArA jIvananA saMrakSaNamAM cAra kareDa mAIla dUra rahelA sUryane paNa upakAraka bhAga che ke nahi? havA, pANI, vanaspati Adi padArtho ke jenA vagara jIvana TakAvavuM muzkela che, te badhAnI sAthe paNa eka yA bIjI rIte ApaNe joDAyelA chIe mATe "vasudhaiva kuTumyakamanI bhAvanA bhAvavAmAM ApaNuM hita samAyeluM che. amerikAnA pramukha abrAhima liMkane eka divasa pArlAmenTamAM jaI rahyA hatA. jatAM jatAM temaNe eka suvarane kIcaDamAM khUceluM joyuM. prayatna karavA chatAM te nIkaLI zakatuM na hatuM. pramukhe pitAnI moTara UbhI rakhAvI ane jAte jaIne suvarane kIcaDamAMthI bahAra kADhayuM. kIcaDamAM pravezavAthI temanAM kapaDAM para chAMTA UDyA hatA paraMtu teo te te ja kapaDe pArlameMTamAM gayA. pArlameMTanA anya sabhyoe jyAre temanAM AvAM kapaDAM jayAM tyAre teo AzcaryamAM paDI gayA. chevaTe moTara DrAIvare temane badhI vAta kahI tyAre te leke tenI prazaMsA karavA lAgyA. A sAMbhaLI pramukhe kahyuM: "meM te suvaranuM dukha ochuM nathI karyuM paraMtu tene joI mane je duHkha thayuM te ja meM dUra karyuM che arthAt meM mAruM ja dukha dUra karyuM che.' A che niHsvArtha paraduHkhabhaMjakatA ! AtmavaibhavanI zedhanI pUrvabhUmikAmAM AvA sadguNe ja samAhita che. A saguNenI parAkASThA ja A mepalabdhinA daravAjAne uddaghATita kare che ane pitAmAM chupAyelA anaMta vaibhavanAM darzana karAve che. tamAre-amAro AtmA AMtarika azvaryanI zodhamAM prayatnazIla thAya te kalyANa thaI jAya. Agama che jIvana-dIpaka Aje asvAdhyAya na hovAthI ApaNe pUrve karelI pratijJA mujaba maMgaLazAstrane prAraMbha karIe chIe. zrI uttarAdhyayana sUtranA sTamAM adhyayanane svAdhyAya eTale bhagavAna pArzvanAtha ane bhagavAna mahAvIranI paraMparAne saMgama. be athavA be thI vadhAre nadIe jyAM bhegI thAya che te sthAnane saMgama sthAna tarIke oLakhavAmAM Ave che. saMgamanuM khAsa mahattva che. te ApameLe tIrthasthAna banI jAya che. temAM nahAvavAnI khAsa mahattA che. alaukika jagatamAM praveza mATene jANe te ajJAta saMketa ke IzAre hoya tema sahu tene viSe mAnyatA dharAve che. saMgamamAM snAna eTale vaidika dRSTie pApane jovAnuM ajoDa sthAna. uttarAdhyanamAM paNa A pavitra saMgama
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22: bheghA pASANa, khelyAM dvAra sthAnanI vAta che. paNa e che AdhyAtmika saMgamanI vAta. AtmAne aMtarmukhI banAvavA mATenA anaMta IzArAothI bharapUra A adhyayana che. IzArAthI maLatA saMketa sthAnane oLakhavAnI divya daSTi je tamArA ane amArAmAM jAgRta thaI jaze te A pravacana svarUpadarzanamAM ke paramAtmabhAvanI upalabdhimAM upakAra nimittanI apUrve ane asAdhAraNe garaja sAraze. zAstronA saMbaMdhamAM eka spaSTa satya samajI levAnI pAramArthika daSTi e eka anivArya apekSA che. sahuthI pahelAM "zAsa' zabda viSe vyAkaraNa saMbaMdhI vyutpattipUrvaka vicAraNA karIe. zAsa' zabda zAs dhAtumAMthI niSpanna thAya che. za sa dhAtune artha je zAsana kare che. je niyamana kare, satya tarapha saMketa kare, ajJAta ane asImanI dizAmAM chalAMga mAravA utreraNA Ape, svarUpipalabdhi athavA paramAtmadarzanane IzAro kare, kALanI maryAdAmAMthI bahAra kADhI kAlAtItanI dizAmAM gati karAvavA kathana kare, vAmanamAMthI virATanI anaMta ane avyAbAdha dizAmAM yAtrA mATenI sUcanA pUrI pADe, tenuM nAma zAstra che. zAstra je kharekhara paramAtmabhAva taraphanI maMjilanI dizA nirdeza karanAra mAtra IzAre ja thaI jAya te te izAre ja ApaNI ajAta, ajanmA, amaraNadharmo athavA parama amRtvanI saMprAptinI zodhanI dizAnA carama ane parama AdarzanI yAtrAnA zubha prAraMbhamAM apratima hitakara mArgadarzakane amUlya ane asAdhAraNa lakattara bhAga bhajavI zake. paraMtu je te ja zAstro satyanA saMzodhananI dizAmAM saMketa athavA ajJAta IzArAnI garaja sAravAne badale amUlya mandiranuM sthAna svIkArI le te, satyamAM avagAhana karavAnI, zramapUrvaka satya saMzodhananI, paramAtma bhAvapalabdhinI dizA taraphanI virATa yAtrAnI AgekUca ja aTakI jAya. pachI te zAstra ja mandira banI jAya. zAstronA mukhapATha ane AvartanamAM ja kartavyanI itizrI thaI jAya. svanA adhyayananI pAramArthika dRSTija bhUlAI jAya ane zAstranI gAthAonA AvartanamAM ja svAdhyAya dRSTigocara thAya. jAtane avelekavAnI, pitAne Alecana karavAnI, svamAM buDavAnI, marajIvA thaI svanA atala taLamAM avagAhana karavAnI marajIvAnI zamasAdhya kaLA ja vismRtinA aMdhakArabharyA gartamAM lupta thaI jAya. zAstro kahe che ke "aq IT satta jeNe trA" jevA pragaTa satya adaSTa banyA che. satyanI upalabdhi zramathI sAdhI zakAya che. paramAtmabhAvanI saMprApti mAthA sATeno khela che e vAta bhUlAI gaI che. jAte satyanuM anveSaNa karavAnI bhagavAnanI AjJA zAstronA mukhapATha ane kaMThAgratAmAM ja avarodhAI gaI che. zAstronA saMketane anusarI, jAte anaveSaNa karavAnI ane jIvanane bhagavAna mahAvIranI mAphaka satyanI zodhamAM homI devAnI tatparatA ane AturatAne sarvatra abhAva daSTigocara thAya che. satyane meLavavAnI sAcI pyAsa bhAgye ja jovA maLe che. pANI vinA jema mAchaluM taDaphaDe, tema satyanI upalabdhi vinA azAMti ane ajapi bhAgye ja
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama che jIvanadIpaka : 23 dRSTigocara thAya che. "abaLA sakhta mele "nA bhAgavatI Adezane Adaza banAvI, svayaMnA bhagIratha puruSArthathI svayaMnA satyane sAkSAtkAra karavAnI kaLAnA pAramArthika pATha bhUlAi gayeA che. dhane yathArtha rUpamAM 'jANavAnI' bhUmikAne badale 'mAnavAnI' AdhArazIlA upara dhanA bhavya prAsAdanu caNatara zarU thayu che. kAraNu spaSTa ja che ke, 'jANavAmAM' jAtanA zramanI, puruSArthanI, jIvananA AmUla rUpAMtaraNanI, aha Mne hAmavAnI kilaSTatama prakriyAomAMthI, eTale AdhyAtmika utkrAMtiomAMthI, pasAra thavAnu hAya che, jvAlAmukhInA visphATanI sAthe jhajhumavAnu hAya che. tyAre mAnavAnI'prakriyAmAM AvI kei jAtanI agniparIkSAmAMthI pasAra thavAnuM hAtu nathI, temAM kazI ja jiTalatAnA sAmanA karavA paDatA nathI. cetanAmAM dharmane je vikAsa dRSTigocara thAya che teno maMgala pAye! ahaMnA visarjanamAM che. 'mAnavAmAM' ahunA parityAganI kazI ja jarUra rahetI nathI. jJAnane pustaka banAvI devAmAM, ke jANavAne zAsra upara AdhArita karI devAmAM, kazI ja muzkelI nathI. temAM sAdhanA ke tapazcaryAnI divya agnimAMthI pasAra thavAnu hAtuM nathI. zAstronA mukhapAThathI ja jANI lIdhAnI sa MtuSTinA ane yathA pASaNa maLI rahe che. jANavAnu-sAkSAt anubhUtinuM sthAna smRti svIkArI le che ane zAsrone yAda karI levA mAtrathI ke byanI itizrInA kRtakRtyatAno sa tAja meLavI le che. avaLA sajja meseA' zabdomAM yAda rahe che, te rAja svAdhyAyamAM khelAya che, AvanA upara AvartanonI pArAyaNa paNa thaI jAya che, paraMtu satyanA saMzodhanamAM jIvana samarpa NunuM kImatI tattva, vismRtinA aMdhakAramaya gatamAM sadAne mATe samAi jAya che. svarUpane sAkSAtkAra, paramAtmabhAvanI upalabdhi ke satyanuM pAramArthika anveSaNa zAstronA pAThAne smRtibaddha karI levA mAtrathI nathI thatu. tenI sa MprApti teA mAthA sATe che. mATe 'mAnavA' jevA saraLa upAya jagatamAM khInne kAI ja nathI. mAnavAmAM kazeA ja bhAga devAnI ke ceAga sAdhavAnI jarUra rahetI nathI. mATe ja moTA bhAganA dharma 'jANuvA' karatAM 'mAnavA'nI ja AjubAju UbhA che. jANavAnA paNa be prakAre che. zAstro ke granthAnA abhyAsathI paNa jo koi vastunuM svarUpa jANI le, te te paNa jANavAnA eka prakAra che ane te prakAra zruti satya che paNa kharI, paraMtu A rIte jANavAnI prakriyA parAkSa thai. A rIte meLavelI jANakArIne pratyakSamAM kazo ja avakAza nathI. eTale ja Agama prarUpo ane dana zAstrIoe Agamane aMtarbhAva pratyakSa pramANamAM na karatAM, parokSa pramANanA avAMtara bhedomAM karela che. smRti, pratyAbhijJAna, tarka, anumAna ane Agama e badhAM parokSa pramANanA prakAro che. zAstronA nirdezA, saMketA ane ajJAta izArAonA AdhAre svayaM'nA anubhavathI svayaMmAM jaNAya te anubhUti satya athavA sAkSAt satya che ane A paNa jANavAnA eka bIjo luu'
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 : bhedyA pASANu, khAlyA dvAra paraMtu pAramArthi ka ane atyaMtika prakAra che. A jAtanI sAkSAt anubhUtimAM ja parama satyanA parama virATamAM pravezavAnA dvAro udghATita thAya che 'appaLA sajjamesejJA' A je bhagavANI, AgarA che tenuM AMtarika hA, AtyaMtika rahasya, paramanavanIta ane aMtima niSkarSa paNa uparyukata anubhUti satyamAM antani viSTa che, prathama prakriyA eTale ke AgamathI jANI levA mATe zikSita athavA pati thavu ja mAtra anivAya che. tenA mATe AdhyAtmika utkrAMtimAMthI pasAra thavAnI ke jIvanane rUpAntarita karavAnI kazI ja apekSA nathI. zAstronA abhyAsa, mukhapATha ke kaThAgratAthI jANI lIdhAne je saMteASa anubhave che te jANapaNAne pAramArthika, cAntara spazI, Atma-pradezamAM AMdolana jagADanAra, spadanA utpanna karanAra gaNI zakAya nahi. kharI rIte te tene 'jANakAra' kahevA karatAM 'mAnanAra'kahevuM ja vadhAre samIcIna ane yukti saMgata gaNAze. zAstronA vAraMvAranA Avartana, vAMcana temaja avaleAkanathI te zIkhI jAya che ke AtmA ajara che, amara che, ajanmA che ane amaraNadharmo che. pApaTanI mAphaka A zabdo te paTapaTAvI jAya che. emAM vaLI bhASAkIya abhivyaktinuM sAmarthya jo keLavAi gayuM hoya teA zAstronA zabdone bhASAnu chaTAdAra paridhAna paherAvI, zrotAone asarakAraka rIte mugdha banAvI dai zake che. jyAM tyAM zAstrIya sUtio, nItizAstra sranA subhASitAnA te chUTathI upayAga kare che. mukhapATha karI svAdhyAyanA nAme punaH punaH Avana kare che. vAravAra zAsrIya vacanAnA AvartananA samAhathI samAhita thaele te bicArA bhUlI jAya che ke, te je kai paNa khelI rahyo che te kAikanA uchInA, vAsI, mRta ane udhAra lIdhelA zabdo che. peAtAnA jAta anubhavanu` ke sAkSAtkAranuM A pariNAma nathI, paraMtu zAstronA vAMcanamAMthI meLavela sUcanAo ke smRtine ja jANapaNuM mAnI levAnA sa MmeAhananuM eka sunizcita phaLa che. dAkhalA tarIke koi mANase taravAnA zAstranA saMbaMdhamAM aneka granthAmAMthI taravAnI kaLAnA vividhalakSI prayAgA jANI lIdhA hAya, taravA viSe prasaMgeApAta sAmayika patrapatrikAomAM anveSaNAtmaka lekhe paNa lakhyA hAya, taravAnA viSayane abhimukha rAkhI AkaSa ka vANImAM sabhAne sthira ane maMtra mugdha banAvI de te rIte -asarakAraka, prabhAvI pravacane paNu karyAM hAya, eTaluM ja nahi, taravAnA saMbaMdhamAM eka mahAnibaMdha lakhI pI. eca. DI.nI paDhavI paNa meLavI lIdhI hAya, chatAM tevA mANasane bhUlathI paNa jo koi UMDA kUvA, nadI ke dariyAmAM dhakakA mAraze te taravAnA zAstranI tenI upara jaNAvela jANakArI ke taravAnA zAstra saMbaMdhenA tenA mahAnibaMdha pANImAM taDatiDayA ke lathaDiyA khAtA tenu saMrakSaNa karI zakaze nahi. kAraNa taravAnA saMbaMdhamAM granthAmAMthI sUcanAe meLavavI ke smRti ekatrita karavI, ane pANImAM tarI batAvavAnI sAkSAt kaLA AtmasAt karavI, e banne ekadama judI vAtA che. barAbara te ja rIte satya paramAtvabhAva ke svarUpanAM saMbaMdhamAM jANavu ane satya athavA paramAtvabhAvanA sAkSAtkAra karavA, e bannemAM pAyAnA bheda rahela che.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama che jIvana-dIpaka : 25 zAstronA saMbaMdhamAM uparyukta satyane hadayaMgama karyA pachI ApaNe nirNata karela uttarAdhyayana sUtranA 23mA adhyayana tarapha daSTipAta karIe te taddanusAra bhagavAna pArzvanAtha ane bhagavAna mahAvIranA aitihAsika yuganA samayanA mANasonA mAnasa, sthiti, saMge, dravya-kSetrakAla-bhAvanI hInAdhikatA tarapha paNa vihaMgAvalokana Avazyaka che. tene jANyA vagara eka ja paraMparAmAM janmelA, eka ja jAtanA satyane upalabdha thaelA, eka ja paraMparAne anusaranArAomAM je AcAra-vicAra ane vyavahAra viSayaka bAhya bhedarekhA pratyakSIbhUta thAya che tenuM samAdhAna thaze nahi. bAhya bhUmikAnA bhedanA mULabhUta kAraNenI yathArtha samIkSA zAstranA AraMbha pUrve jANI levI joIe ke jethI zAstrIya rahasya samajavA sugama thaI jAya. bhagavAna pArzvanAthanA yugamAM satyanI saMprApti jeTalI sugama hatI teTalI bhagavAna mahAvIranA yugamAM sugama rahevA pAmI nahi. AjanA vaijJAnika yugamAM tenA karatAM paNa vadhAre muzkelI che. bhagavAna pArzvanAtha ane bhagavAna mahAvIrane aMtarAla te aDhI varSa mAtrane che paraMtu aDhI varSanA A nAnA samayamAM, sAMyogika paristhitio ane mANasanA mAnasomAM evuM to pAyAnuM parivartana AvI gayuM ke samAna Adarzo, samAna siddhAMta, samAna tatvajJAna, samAna upalabdhio ane samAna paraMparAonI, eka ja paraMparAnI kaDI sAthe joDAelA e baMne paramAtmAone anusaranArAonA vrata, AcAro ane vyavahAranA saMbaMdhamAM AkAza pAtALa jeTalo pharaka dekhAvA lAgyo. bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAne anusaranArA sAdhake raMgaberaMgI ane kaMIka kImatI vastro paherI zakatA hatA. bhagavAna mahAvIranI paraMparAne anusaranArA sAdhakanI mAphaka mAtra zveta ane temAM paNa halakI jAtanA vastro, tathA ati a95mAtrAmAM ja vastro rAkhavAM, temane mATe jarUrI nahotuM. vastronI pasaMdagIne AdhAra sAdhakanI bhUmikA, mana ane sAMgika sthiti para nirbhara hato. prabhu pArzvanAthanI paraMparAne temAM amuka maryAdAnA svIkAranI kazI ja aDacaNa nahatI. tenuM kAraNa paNa spaSTa hatuM ke pArzva paraMparAnA sAdhake svabhAve saraLa ane samajaNanI daSTie sujJa hatA. bhagavAna mahAvIranA vakhata sudhI bIjA tIrthaMkarathI cAlI AvatI A saraLatA ane sunnatA dhIre dhIre ghasAtI gaI ane bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM te e saraLatA jANe AkhI ne AkhI vakatAmAM ja pheravAI gaI ane sunnatA ajJatAmAM badalAI gaI. mANasanI buddhi ane hRdaya bane jyAre parivartita thaI jAya, tyAre sAdhako ane mumukSuonA AcAra-vicAra ane vyavahAranI mImAMsAmAM paNa je parivartana karavAmAM na Ave te visaMvAda ane asaMgatine paga pasAra karavAne avakAza maLI jAya. A ja kAraNathI te, vyavahAra ane AcAra viSayanA bhede anivArya ane aparihAryA hatA.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra bhagavAna pArzvanAthanI paraMparA saraLa ane samaju hovAthI, satyanA marmane pAmavAnI asAdhAraNa pratibhAthI te saMpanna hatI. vaLI saraLatAnA guNane kAraNe arthane anartha thavAne ke anartha paraMparAnI dizA tarapha ghasaDAI javAne lagIre bhaya nahatA. eTale ja pArzvanAthanI paraMparAmAM raMgaberaMgI vastro, rezamI dukUla ke kImatI upakaraNemAM vyApeha, ahaMtA ke mamatAne pravezavAne avakAza nahote. eka sthAnamAM, eka ja ThekANe varSo sudhI vasavATa kare chatAM niHsaMgatAnA guNane kazIja AMca AvatI nahotI. te te kSetranA mANasa sAthe mamatAnA baMdhana baMdhAI javAnA bhayane kazuM ja sthAna nahotuM. sAyaM-prAtaH pratikramaNa karavAnA pAkA niyama sAthe paNa A paraMparA joDAyelI nahotI. chaghanI laharamAM ajANe bhUla thaI jAya te paNa te pApanI nivRttine mATe, teja kSaNe pratikramaNa karI, mukta thaI javA mATe sAdhake svataMtra hatA. A paraMparA mATe brahmacarya vratane alaga sthAna nahotuM. brahmacaryanI pRthapha samajaNa, te mATenI navavADhanI pRthaka jANakArI anivArya nahotI. strIne parigrahamAM ja samAvI devAmAM AvatI. aparigrahanA vratamAM ja brahmacaryane svIkAra thaI jate. saraLatA ane sunnatAnA kAraNe visaMvAda UbhuM karavAnI ke jANI joI kutarkone Azraye mArga virUddha AcaraNa karavAnI vidrohI vRttine saMdatara abhAva hate. eTale ApaNI dRSTie ke bhagavAna mahAvIranI paraMparAnI daSTie dekhAtI upara jaNAvelI chUTachATe ke niraMkuzatAo temane temanA mArgamAMthI calita banAvI zakatI nahatI. bhagavAna mahAvIranA yuganA udaya sAthe ja saraLatA ane samajaNa asvaMgata thayAM. chUTachATanA pRthaka kAraNomAMthI paNa anarthanI anarthakArI paraMparA UbhI thavAnI ane zAsananI samajavalatA, pavitratA, jayeSThatA, zreSThatA ane variSThatAne AMca AvavAnI je joradAra zakyatA hatI, tenA nivAraNanI anivAryatA ane AvazyaktA aparihArya hatI. tethI bhagavAna mahAvIre pitAnI paraMparAnI pavitratAne akSuNNa rAkhavA niyamana ane niyaMtraNane kaThora banAvyuM. brahmacaryavratane svataMtra sthAna ApyuM. tenA viSenI sUkSmatama samajaNa UbhI karI. brahmacarya vratanI mahattA vadhArI, tenA sthAnanI divyatA samajAvI. saMyamanI sAdhanAnA mULamAM navavADha vizuddha brahmacaryanI anivArya jarUriyAta batAvI. mUcha mamatA ane ahaMtAne bhUlecUke paNa sAdhake vazavata na thaI jAya te mATe veta vastra ane temAM paNa ati alpa mUlyanA, ochAmAM ochA parimANamAM rAkhavAne Adeza Ape. sAdhake sthAnanA vyAhamAM na phasAI jAya, maThAdhIza na banI jAya, gRhastha sAthenA gADha paricayamAM na AvI jAya, sAdhanAne pavitra kSetra ane maMgala dizAne bhUlI maMtra, taMtra, yaMtra ane yaze vaibhavamAM bhAna na bhUlI jAya eTale cAturmAsa sivAya kayAMya vadhAre na rekAI rahevAnA niyama viSenI yathArtha maryAdAo sUcavI. bhagavAna pArzvanAtha ane bhagavAna mahAvIranA samayabhedane anulakSIne karavAmAM Avela A bheda sAdhakanI bhUmikA ane regyatAne susaMgata hato e satya je samajAI jaze te A pravacana samajavuM saheluM thaze.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzvaranuM ezcarya IzvaranA viSenA ciMtanA vividha AyAmI che. eTale vividha raMgathI raMgAelA vividha lakSI paNa che. Izvarane ja jagatane bhraSTA, hartA ane bhartA mAnanAre jyAre eka moTe samudAya che, tyAre Izvarane A prapaMco sAthe snAnasUtakane paNa saMbaMdha nathI ema mAnanAre varga paNa e che nathI. IzvaranA katRtva viSenI mAnyatAomAM jema aMdhazraddhA, paraMparA, rUDhigata saMskAronuM paribaLa dRSTigocara thAya che tema UMDANathI vicAratAM, gaMbhIratAthI avalokana karatAM, sAMpradAyika raMganI vividharaMgI asarethI bacatAM, tenI UjaLI bAju paNa jovA maLI zake tema che. paraMtu teno AdhAra vyaktinA vyaktitvanI UMcAI, AdhyAtmika bhAvanA, talasparzI jJAna ane tenI ujajavala mImAMsApUrNa chaNAvaTa para AdhArita che. darzanazAstronA tarko ke buddhinA vitaMDAvAdanA AdhAre satyanuM saMzodhana zakaya nathI. buddhi ane tarka te sadA bedhArI talavAranuM ja kAma karatAM AvyAM che. tarkathI eka vAra siddha karAelI vastu vadhAre tINatama prajJA ane baliSTha tarkathI kApI zakAya che mATe "taDapratiSTha' eTale ke tarkanI kaI pratiSThA nathI. apratiSTha tarkanA baLe parama satyanA virATa ezcaryanI upalabdhi saMbhavita nathI. Ama chatAM Izvara katRtvanA saMbaMdhamAM je mAnyatAo rUDha thaI gaI che tenI pAramArthikatA ke apAramArthikatA viSe vicAra Avazyaka che. Izvara katRtva pAchaLanI bhAvanAnuM mULa to kadAca AdhyAtmika haze, ahaMtA ane mamatAnA visarjananuM haze, kartutvanI ahaMtAmUlaka vRttinA baMdhanamAMthI choDAvavAnuM haze, paraMtu samaya jatAM AdhyAtmika mUlya, AMtarika rahasya ane carama niSpattio bhUlAtI ane khovAtI jAya che. e kImatI to visAre paDatAM temanuM pratiSThita ane vaibhavazIla sthAna bAliza kalpanAo laI le che. Izvara kartutvanA saMbaMdhamAM paNa evuM ja banavA pAmyuM che. jema kuMbhAra ghaDAnuM nirmANa kare che tema Izvara jAgatika vastunuM nirmANa kare che. Izvara viSenI A jAtanI mAnyatA aparipakava dhAraNa ane Izvara viSe sUkSmatApUrvakanA avagAhananA abhAve janmelI che. jema A dhAraNa buddhinI kacAza, talasparzI UMDANamAM javAnI azakita, svarUpaciMtananI pragADhatAmAM pravezavAnI anAturatAne sUcave che tema Izvara katRtvanA khaMDane paNa ATalI ja skUlatA ane bAhya bhUmikA upara AdhArita che. atre eka vAta spaSTa samajI levI joIe ke jaina dharma keI eka viziSTa vyakitane Izvara tarIke svIkArela nathI. dareka vyaktimAM prabhutA paDelI che. dareka AtmA paramAtmA che. pitAnI utkrAtimAM potAnI sAdhanA, pitAnI tapazcaryA, pitAnI mAnasika saMkalpa zakita, pitAnA mane baLanI daDhatA ane zramazakitanI vipulatA ja mAtra apekSita che. Izvarane anugraha meLavavA mATe
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28: bhedyA pASANa, khatyAM dvAra tenA moDhA sAme tAkIne besavAnI, bhikhArInI mAphaka yAcanA karavAnI, apaMga ane apAhijanI jema lAcAra banI javAnI kazIja jarUra nathI. ApaNe anugraha ApaNAmAMthI ja meLavAya che, ApaNA zramathI ja te sadhAya che, ApaNu puruSArtha ane ArAdhanAnA baLa vaDeja te upalabdha karI zakAya che. keInI paNa pAse dInatA batAvavI te mahAvIranA mArgane ISTa nathI. pitAnI ja sAdhanA ane upAsanAnA zrama vinA kadAca kaI adazya zakti mekSepalabdhi karAvI de to te paNa mahAvIranA mAgane svIkArya nathI. mahAvIrane mArga upAsanAne pauruSa mArga che. samarpaNane emAM jarA paNa avakAza nathI. dInatA ke garajane emAM kayAMya sthAna nathI. mAthA sATe zramathI meLavavAne, maphatamAM maLatA tarapha daSTi paNa na nAkhavAne, kevaLa puruSArtha ane zramathI sAdhyane prApta karavAne A mArga che. ane visarjIta karavAnA straNa mArgo paNa che. ane te samarpaNanA mArgo che. puSTi saMpradAya ane bhakitamArganA mULamAM samarpaNanI pramukhatA che. vyakti pitAnI jAtane saMpUrNa rIte IzvaranA hAthamAM seMpI de che. je vyakita svayaMnA mULa strotothI, brahmathI athavA parama astitvathI saMbaMdrita thaI jAya che tenuM abhimAna khavAI jAya che. jyAM sudhI vyakita kartA hoya che tyAM sudhI pitAnA sArA narasAM kAryo mATe svayaM javAbadAra hoya che. paraMtu jyAre pitAne virATanA zaraNamAM samarpI de che tyAre te javAbadAra maTI jAya che. eka nAnakaDe bALaka pitAnA bApane hAtha pakaDI gati karI rahyo che. cAlatAM cAlatAM je te paDI jAya te tenA mATe tenA pitA javAbadAra che. paraMtu bALaka jyAre pitAnA Azrayane parityAga karI, pite ja cAlavA mAMDe che tyAre paDI jatAM tene bApa javAbadAra nathI rahe. paraMtu te pote ja javAbadAra banI jAya che. je mANasa ahaMkAranA AdhAre jIvavA prayatna kare che te pitAnA badhAM kAryo mATe pote ja javAbadAra che. sAruM ke narasuM je kaMI paNa karyuM te pitAnAM ja pariNAma che. kAraNa tenA dareka kAryo pAchaLa pitAnA kartutvane bhAva saghanarUpe Ubhe che. ronAthI viparIta eka vyakitae pitAnI jAtane virATamAM samapI dIdhI. teNe kahyuM che prabhe, have jevI tArI marajI. buruM thAya te paNa tuM, ane sAruM thAya te paNa tuM AvI AtyaMtika arpaNatA svIkAryA pachI kadAca te lAkho rUpIAnA kharce maMdiranuM nirmANa kare ane gAmamAM jaIne kahe ke, "juo, meM kevA bhavya maMdiranuM nirmANa karyuM !" athavA tenAthI UlaTuM je te kayAMka cerI karavA jAya ane sapaDAI jAya te rIte paramAtmAnuM kRtya gaNAvI kahe, huM zuM karuM ? meM te izvare karAvyuM tema karyuM. te tevI vyakitanuM samarpaNa kharekharuM samarpaNa nathI. tevI vyakti pitAnI sAthe ke paramAtmAnI sAthe ImAnadAra nathI. hAM, maMdira paNa
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzvaranuM aizcarya : ra9 paramAtmAnuM ane corI paNa paramAtmAnI, mAruM kazuM ja vyakitagata astitva nathI. A katRtva zUnya bhAvaja samarpaNane mULabhUta pAyo che. eka phakIra TrenamAM musApharI karatuM hatuM. te sITa upara te besI gaye paraMtu pitAne sAmAna mAthA para rAkhIne beThe. pAse beThelA mANasane Azcarya thayuM. A rIte mAthA para bhAra vahana karavAnuM kAraNa teo samajI zakyA nahi. eTale kutUhala sAthe temaNe kahyuM: "sAmAna nIce mUkI ArAmathI besI jAo. akAraNa mAthA upara bhAra zA mATe upADe che? phakIre ThAvakAIthI javAba Ape : "janAba ! meM mArI ja TikiTa lIdhI che eTale sAmAnane bhAra Trena upara nAkhave te eka prakAranI anIti che. mATe huM sAmAnane mAthe upADI beTho chuM. A javAbathI musAphare hasyA ane kahyuM. "mahAzaya ! Ama karavAthI paNa kazeja phera paDato nathI kemake bhAra te Trena upara ja paDe che." phakIra hasavA lAgyuM. teNe kahyuM: "huM te vicArato hato ke, A TrenamAM beThelAM badhAM ajJAnI che eTale lAva, sAmAnane bhAra mAthe upADuM. paNa have mane khabara paDI ke A TrenanA yAtrIo jJAnI che." Ama kahI teNe bhAra mAthA uparathI UMcakI nIce mUkI dIdho. mANaso vadhAre AzcaryAvita thayA ane ekasAmaTA bolI UThayAH "ame ApanI A prakriyAnuM rahasya samajI zakayA nathI. mATe maherabAnI karI A vAtanuM rahasya samajAvI amane kRtArtha kare. phakIre kahyuM meM te ema vicArIne mAthA para bhAra mUkaye hatuM ke tame badhAM paNa AkhI jiMdagIne bhAra pitAnA upara rAkhatA haze. kharI rIte te badhe bhAra paramAtmA upara ja che. chatAM makAna banAvaze te kahezeH "meM banAvyuM che. badhe bhAra tamArI jAta upara tame upADI le che. mATe huM paNa mArI gharavakharI mArA mAthA upara rAkhIne beTho hato. ema mAnIne ke tamArI sAthe besavAnI saMgati A ja rIte thaze. paraMtu sAruM thayuM ke tame badhA jJAnI nIkaLyA. virATa sahu mATe javAbadAra che. paraMtu tenI sAthe amuka rIte samajutI saMbhavita nathI. tame ema nahi kahI zake ke amuka mATe huM javAbadAra chuM ane amuka mATe virATa. dhArmika mANasa badhuM virATa upara choDI de che ane adhArmika mANasa kartutvane badhe bhAra pitAnA upara upADyA kare che. je vyakti potAnI jAtane paramAtmA upara choDI de che tenAthI bUrAM kAryo thavAM muzkela thaI jAya che. kAraNa basa kAryo mATe ahaMkAra anivArya che, zubha kAryo mATe ahaMkAra vigharUpa che. sArI gItA ahamanA visarjana mATenI samajaNathI bharelI che. kRSNa eka ja vAta arjunane samajAvI rahyA che ke, tuM tArI jAtane kendra na mAna. tuM nimitta mAtra thaI jA. paraMtu katRtvane ahaM tene nimitta thavA detuM nathI. tene khyAla che ke huM kartA chuM. mArA vagara A yuddha zakya nathI. kartutva bhAvanI mamatA dharAvatI vyakti paramAtmAnI mAdhyama kema banI zake ?
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 : bheghA pASANu, khelyAM dvAra katRtva saMbaMdhane paNa jarA UMDANathI vicAra karavo Avazyaka che. Izvarane kartA tarIke mAnanArA zikhara puruSonI mAnyatA che ke, paramAtmA mATe astitva evuM ja che evuM ApaNA mATe ApaNuM zarIra. ApaNA hAtha-paga Adi avayave jema ApaNA zarIranA ja vistAra che tema paramAtmA mATe samasta astitva paNa tene ja vistAra che. paramAtmAnuM sujana eTale pArakAnuM sRjana nathI. te sujanane yathArtha rIte samajI levuM jarUrI che. eka citrakAra citra banAve che, ane eka mUrtikAra mUrtinuM nirmANa kare che. citra ke mUrti, citrakAra ke mUrtikArathI nirmANa thayA pachI temanAthI judI thaI jAya che. citra ane mUrtinuM pitAnuM svataMtra astitva thaI jAya che. citrakAra ke mUrtikAra marI jAya te paNa te anivArya nathI ke citra ane mUrti paNa nAza pAmI jAya. citrakAra ane mUrtikAranA abhAvamAM paNa citra ane mUrti bacI rahe che. mAtA putrane janma Ape che paraMtu mAtAnI anupasthitimAM paNa putranI haiyAtI heya che. kAraNa ke putranuM pitAnuM svataMtra astitva che. citra, mUrti ke putra, janmanI sAthe ja citrakAra, mUtikAra ke mAtAne mATe "tuM banI jAya che. citra ke mUrtinA nirmANa pachI koI paNa citrakAra ke mUrtikAra tene huM kahI zake nahi. tethI ja teo saMbodhana karaze, kemake temanAthI te bhinna, svataMtra astitva dharAvatI vastuo che. enAthI UlaTuM eka nRtyakAra che. te nAce che paraMtu te nRtyathI jude thaI zakatuM nathI. nRtya sAthe nartakanuM tAdAbhya che. te game jeTaluM nAce te paNa nartaka ane nRtya eka ja rahe che. eTale ja hiMdu lokee paramAtmAne nRtya karatA naTarAjanI jema vicArela che. mUrtikAra ke citrakAranI jema mUrti ke citra banAvatAM vicArela nathI. nartakanI mAphaka natya karatA vicAravA pAchA bhAre rahasya che ane tenuM kAraNa eka ja che ke nartaka ane nRtya eka ja che. nartaka rokAI jAya te natya paNa aTakI jAya che. ane nRtya rekAI jAya te paNa nartaka, nartaka raheto nathI. nartaka tyAM sudhI ja nartaka hoya che jyAM sudhI natya karate hoya che. nartaka vacce ekamatA che, te banne eka rUpa ja che. paraspara ekabIjAmAM ekabIjAM samAelAM che. paramAtmA ane sRSTi vacce je saMbaMdha che te paNa nartaka ane nRtyanuM che. paramAtmA nartaka che ane sRSTi tenuM nRtya che. sRSTine sthagita karI paramAtmA sRSTA rahI zake nahi. sRSTi zAzvata cAlatI ja raheze kAraNa saTTA ane sRSTi, nartaka ane natyanI mAphaka, eka che. nartaka ane nRtyanI kalpanAmAM sRSTi paNa paramAtmA ja banI gaI. paramAtmAthI zUnya kazuM ja avaziSTa nathI. eTale ja jagatane hindu sRSTie eka ajabanuM nAma ApyuM che-paramAtmAnI lIlA. lIlAne artha krIDA, ramata, khela thAya che. ramatamAM ahaMkAra nathI hote. ramatamAM jo ahaMkAranI rekhA dekhAtI hoya te pachI te ramata, ramata rahetI nathI paNa te eka kArya thaI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzvaranuM aizvarya : 31 jAya che. be mANase tAza ramatA hoya te paNa akaDAI AvI jAya che. zataraMja ramatAM talavAre kheMcAI jAya che. khelamAM paNa ahaMkAra AvI jAya che. hAra-jIta pakaDAI jAya che. pachI khela, khela nathI rahetuM, kArya banI jAya che. | bApa jyAre pitAnA nAnA putra sAthe ramatA hoya che tyAre bApamAM ahaMkAra hato nathI. bALakanI sAthe ramatAM ahaMkAra karavAmAM temane temAM aNasamaja dekhAya che. pachI bApa hAravA jItavAnI ciMtA karatA nathI. keTalIka vakhata to pite jANI joIne hArI jAya che. pite paDI jAya che ane bALakane chAtI upara caDhavA de che. ane bALaka AnaMdathI UchaLavA mAMDe che. bALakanI jIta, bALakanI khuzI, bApanI khuzI banI jAya che. A eka khela che. paramAtmA mATe paNa AkhuM jagata eka khela che. keTalIka vAra te bALakanI mAphaka ApaNane jItADe che, keTalIka vAra ApaNe eka bALakanI jema temanI chAtI para paNa caDhI besIe chIe. kAraNa ke aMdaramAM kaze ja ahaMkAra nathI. A che izvara viSenI eka samRddha ane vyApaka hindu darzananI mULabhUta dRSTi. A dRSTi pAchaLa paNa UMDI sUjha ane gaMbhIra samajaNa rahelI che. enA khaMDanamaMDananA vitaMDAvAdamAM takane Azraya laI kUdanAra eka dArzanika sauMdaryane bhUMsavAne anicchanIya prayAsa kare che temAM pitAnI ja vAmanatAnuM pradarzana kare che, virATa taraphanI pitAnI ja AgekUcane aTakAve che. ApaNe AvI hIna bhAvanAne Azraya levA IcchatA nathI. ApaNe te eka mULabhUta darzananI Izvara viSayaka mULabhUta daSTine samajI, temAMthI keI navI daSTi upalabdha thAya te te meLavI levAnI dRSTi ja keLavavAnI che. kazI ja vikRti vagara A eka daSTi tamArI samakSa mUkI che, tenA UMDANamAM UtaravA ane temAMthI je kaMI tAtvika niSkarSo meLavI zakAya te te meLavI levA saue AgekUca karavAnI che. have ApaNe bhagavAna pArzvanAtha ane bhagavAna mahAvIranA ziSyanA madhuramilana, temaja AdhyAtmika vicAra vinimayanI mULabhUta bhUmikA tarapha vaLIe, ane uttarAdhyayana sUtranI maulika dhArAone Azraya laI AdhyAtmika jagatamAM avagAhana karIe. kumArakezI zramaNa bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAnA cethA paTTadhara hatA te prabhu gItama bhagavAna mahAvIranA prathama gaNadhara hatA-ekavAra A baMne dhuraMdhare pitAnA ziSyo sAthe zrAvastI nagarImAM padhAryA. baMne paraMparAomAM keTalAka AcAra-vicAranA bheda hatA. eka ja lakSya, eka ja Adarza, eka ja sAtha hovA chatAM sAdhanAnA A bhedee baMne ziSya samudAyamAM saMdeDanuM eka vAvAjhoDuM UbhuM karyuM ane baMnee maLI vicAra-vinimaya karavAne avakAza pUrA pADe. pArzvanAthanI paraMparA bhagavAna mahAvIrathI pUrvavata che eTale jayeSTha gaNI zakAya. prajJAzIla ane svabhAvathI vinamra evA prabhu gautama, bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAnI zreSThatAne
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra : bhedya pASANa, kholyAM dvAra anulakSI, kezIkumAra zramaNanA sAMnidhyamAM tinduka udyAnamAM padhAryA. tyAM kezIkumAra zramaNe pitAnI paraMparA ane zramaNa dharmane zebhe e rIte prANa gautamane satkAra karyo. A pArvabhUmikAnA sAmAnya ullekha pachI A adhyayananA mULapATha tarapha vaLIe. jiNe pAse tti nAmeNa, arahA loga pUio / saMbuddhappA ya savannU dhamma titthayare - jiNe // tassa loga paIvassa AsI sIse mahAyase / kesIkumAra samaNe vijA caraNa pArage // mohinAtha - suge yudde sarasaMgha - samagche ! gAmANugAmaM rIyaMte sAvatthinagarImAgale // A gAthAone sAmAnya artha A prakAre che. pArzvanAmanA jina, bahena, leka pUjita, saMbuddhAtmA, sarvajJa, dharmatIrthanA pravartaka hatA. 1 1 1 mahA-yazasvI, vidyAcAritramAM pAraMgata evA kezIkumAra zramaNa leka pradIpa bhagavAna pArvanA ziSya hatA. 1 2 3 teo avadhijJAna ane zrutajJAnathI prabuddha hatA. teo pitAnA ziSya sAthe gAmegAma vihAra karatA zrAvastI nagarImAM padhAryA. 1 3 1 A mULa gAthAomAM uccarita eka eka zabdane viziSTa mahimA zAstronI TIkAomAM ThekaThekANe daSTigocara thAya che. te badhA zabdanuM e rIte vizleSaNa karavA jatAM, kAla maryAdAnA atikramaNanI apekSA rahe che. tethI te badhA zabdanI mImAMsA ke rAmIkSA huM karIza nahi. je viziSTa zabdo che ke jemAM vadhAre gAMbhIrya ane AdhyAtmika sauMdarya daSTigocara thAya che te 2 nI ja chaNAvaTane huM prAdhAnya ApIza. bhagavAna pArzvanAtha jina hatA, ahaMna hatA, sarvajJa hatA ane dharmatIrthanA pravartaka hatA. arihaMtanI stuti mATe ApaNe je "namonyumena' ne maMgala pATha gaNIe chIe, temAM arihe tenA viziSTa guNe ane temanI sarvoparitA yA prabhutA sahaja rIte jaNAI Ave che. paraMtu arihaMtemAM paNa je tIrthaka thayA che te te viziSTatama ane zreSThatama zikharanA ati mAnavo che. tIrtha zabdano artha ghATa che. tIrtha eTale kAMThe, ghATa, kinAre. tene artha che ke eka evI jagyA ke jyAMthI anaMta asIma ane ajJAtanA sAgaramAM UtarI zakIe. tIrthakara zabda, A tIrtha zabdanI sAthe kI(kara)ne upapada samAsa thatAM, niSpanna thayela che. tIrthane banAvanAra e tene barya che. A sivAya bIje kaze ja artha nathI. jenee avatAra zabdane kadI upayoga karyo nathI. jenenI paraMparAmAM avatArI jevA puruSe mATe tIrthakara zabda vyavahata thAya che ane te avatAra karatAM savizeSa prabhAvI tema ja caDhiyAtI kaTine che. kAraNa paramAtmA manuSyamAM avatarita thAya te eka vAta che ane mANasa paramAtmAmAM pravezanuM tIrtha banAvI le te e karatAM paNa uccatara ane mahimAvALI vAta che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna ane kriyAnI prabhutA gaI kAle tIrthakara zabdanI mImAMsA cAlI rahI hatI, Aje te ja vAtane sAme rAkhIne AgaLa vadhIe chIe. tadanusAra jainadhama paramAtmAnA anugraha upara vizvAsa rAkhanAro dharma nathI paraMtu mANasanA peAtAnA puruSArtha, dhaiya, pratIkSA ane hi MmatamAM vizvAsa rAkhanArA dhama che. eTale ja tI ane tIrthakara zabdane jeTale pragADha ane saghana upayAga jaina leAkeA karI zakayA, teTaleA kaI paNa karI zakayA nathI. jainAne IzvaranI ke adRSTanI kalpanAnA kaze| ja khyAla nathI. Izvara koI sahAya ApI zake che ene kaze| ja artha nathI. mANasane peAtAnI jAtanA sAmarthya ane parizramathI yAtrA karavI paDe che. bhagavAna pArzvanAtha jina hatA, arihaMta hatA. rAga, dveSa, kAmAdi ripuvane mUlataH parAbhava ApI devAnA kAraNe te vijetA banI gayA hatA. AtmAnI utkrAntimAM avarAdha utpanna karanAra keAI AMtara zatru temane mATe avaziSTa na rahyo. aMdaramAM evuM kaI rahyuM nahi ke jenI sAthe bhaviSyamAM kayAreya paNa laDavAnA prasaMga Ave. have AtmAmAM kAma nathI, krAdha nathI, viSaya ke vAsanA nathI. ahaMkArane paNa avakAza nathI rahyo ke jethI tenI sAthe sa Mgha janmAvavA paDe. eTale arihaMtapaNuM AMtarayAtrAnuM, mAnavIya utkrAMtinuM zikhara che. tenA pachI kazI ja AgaLa koI ja yAtrA nathI. arihaMta maMjila che, sAdhyanI carama siddhi ane sAdhanAnI parama niSpatti che, ke jenA pachI na kAI yAtrA rahI, na kaI karavAnuM zeSa rahyu, ke na kaMI meLavavAnu ke na kaMi cheDavAnu acyu, jyAM paheAMcI jIva ziva thaI gayA, kRtA ane kRtakRtya thaI gayA. bhagavAna pArzvanAtha svayaM samuddha hatA. A vizeSaNunuM paNa viziSTa sAmarthya che. mANasa sekaDo zAsro kaMThastha karI zake che, ADA avaLA pade, ke jyAMthI ApaNe khelAvavA mAMgIe tyAMthI zarU karI, potAnI medhAcAturInuM adbhuta pradarzana karI zake che, zAsrA ane vAdavivAdamAM apUrva pAMDitya dAkhavI zake che, paraMtu A badhuM jJAna pArakuM che, mAtra smRtie ane sUcanAonA saMgraha che. AtmAmAM enI mULabhUta ga MgotrI nathI. enu udbhava sthAna te pustakA, graMthA ane AgameA che. peAtAnA svayaMbhU mULabhUta srota sAthe A akSarIya jANapaNAne kaI paNa sabaMdha nathI. AtmAnA rUpAMtaraNamAM AvA jJAnane upayoga bhAgye ja hAya che. jIvanane badalAvavAmAM sahAyaka thavAne badale Avu jJAna ahIMnuM poSaka ane va anI jatuM hAya che, eTale upaniSado vidyAnA artha AtmajJAna kare che, pustakIya jJAna nahi. AtmajJAnane saMbaMdha potAnA AdhArabhUta mULa srota sAthe hoya che. tene laIne ja ' sA vidyA yA vimuktaye 'nI upaniSadonI udghASA che. ahIM vidyA zabdathI mAtra jJAna abhipreta nathI paraMtu rUpAMtaraNa .
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra je jJAna svayaMne rUpAMtarita karI zake, svayaMmAM lakattara parivartana lAvI zake, te ja vidyA, te ja jJAna gaNAya. zabdanI mAhitI hoya, siddhAMtanI pratIti haya, zAstronA pAke kaMThastha hoya, paNa satyanI upalabdhi ke anubhUtine sadaMtara abhAva hoya che evI vyaktinI upaniSadoe mIThI majAka karI che. upaniSadanA ja zabdomAM te samajavA prayatna karIe andhaMtamaH pravizanti ye'vidyAmupAsate / tato bhUya iva tamo ye tu vidyAyA ratAH // arthAt je ajJAnanA bhayaMkara aMdhakAramAM DUbelA che te te aMdhakAramAM sabaDe temAM kaMI ja Azcarya nathI paraMtu je vidyAmAM, akSarajJAnamAM, zAstro kaMThastha karavAmAM ane AtmajJAna zUnya pAMDitya vadhAravAmAM ja mazagUla che te te ajJAnI karatAM paNa viziSTatama andhakAramAM DUbelA che. bIjAne sudhAravAno prayatna ajJAnapUrNa che tema pitAnI bhUlo na svIkAravAno prayatna ahaMkArapUrNa che. ekavAra Ansara nirIkSaNa karI, pitAnI jAtane pUchI levuM joIe ke, je huM jANuM chuM te mArI potAnI anubhUtipUrNa dRSTi che ke zAnA vAraMvAranA AvartanamAMthI janmeluM keI samohana che ! je jANapaNuM prANane sparzatuM na hoya, jIvanane rUpAMtarita karatuM na hoya, te jANapaNuM eka jAtane saMgraha mAtra che. te jANapaNuthI AtmA UrvagAmI banato nathI. zAstro kaMThastha karavAthI kazo ja lAbha nathI, hRdayastha karavAthI lAbha che. satyanA saMbandhanuM ajJAna kayAreka satyanA saMzodhananI dizAmAM gati karAvavA upakAraka ane sahAyaka paNa banI zake, satyane pragaTAvavAnI tAlAvelI paNa jagADI zake, satya viSenuM aMdhAruM satyanI abhivyaktine pracchanna IzAre ke saMketa paNa banI zake, paraMtu satyanA saMbaMdhanuM jANapaNuM sAkSAt satyanA anveSaNamAM bAdhaka paNa banI zake che. satyanA saMbaMdhanI zAstrIya mAhitI ja satya anubhUti athavA AtmadarzananA sAkSAtkAramAM avaredhaka banI zake. satyanA saMbaghanA jJAnane satya rUpa mAnI levAnI bhUla paNa karI zake, ane tethI ja satyanA saMbaMdhanA ajJAna karatAM satyanA saMbaMdhanuM jANapaNuM ghaNIvAra khataranAka paNa nIvaDe che. mATe zAstro satyanA udghATananA IzArA rUpe satyane saMzodhananI paramAtma bhAvane pragaTAvavAnI ApaNI virATanI dizA taraphanI parayAtrAmAM upakAraka bane, ApaNAmAM paramacaitanya, paramasaMgIta, paramanRtya ane parama AnaMdane abhivyakta karavA mATe dhruva tAraka bane e ja zAstronI mahattA ane upagitA che. prabhu pArzvanAtha svayaM saMbuddha hatA. AtmasAdhanAnA prabaLa puruSArthathI temanAmAM jJAna gaMgA pravAhita thaI hatI. teo svayaMmAM svayaMnA sArvabhauma sattAdhIza hatA. pitAnI jJAna
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna ane kriyAnI prabhutA : 35 gaMgetrInuM mULastrota teo pote ja hatA. pitAmAM chupAelA jJAnanA A akhUTa bhaMDArane AtmAvagAhananA puruSArthathI temaNe hastagata karela hatuM. temanA jJAnane AdhAra pustake ke zAstro nahotA, temane AtmA ja tenI AdhArazilA hatI. hastAmalakAvat bhUta, bhaviSya ane vartamAnane sAkSAt karanArA hatA. kAraNa spaSTa hatuM ke, AtmAne jANyA vagaranuM, game teTaluM jJAna paNa ajJAna ja che. AtmA jaNAI gayA pachI jagatamAM kazuM jANavAnuM rahetuM nathI. bhagavAna pArzvanAtha AtmajJa hatA eTale sarvajJa paNa hatA. kAraNa- trALarU se savaM jJALarU je eka mAtra AtmAne jANI le che te sarvajJa banI jAya che. A palabdhi vinAnuM jAgatika padArthonuM savizada vijJAna ke vaijJAnika anaveSaNa AdhyAtmika jagatamAM kazuM ja mahattva dharAvatAM nathI. evA AtmajJa bhagavAna pArzvanAtha traNe lekanA adhipati, traNe lekathI pUjita hoya te temAM Azcaryane avakAza ja zuM hoI zake? dIpakanI mAphaka sacarAcara jagatane AtmasAkSAtkAra, paramAtmabhAvane, ane virATa taraphanI yAtrAnuM mArgadarzana ApanAra prabhu pArzvanAthanI paraMparAnA caturtha paTTadhara ziSya kezIkumAra zramaNa hatA. kezIkumAra zramaNa mAtra jJAnanAja pAragAmI naheAtA, cAritramAM paNa teo pAraMgata hatA. mAtra jJAna ke mAtra kriyAthI siddhi meLavavI muzkela che. "jJAnaziyAkhyAM kSA AcArya umAsvAtinuM A sUvarNasUtra jJAna ane kriyA banenI, AtmasAdhanAmAM pramukhatA ane prakharatA darzAve che. jJAna ane cAritranA saMbaMdhamAM ApaNe paNa jarA UMDANamAM avagAhana karIe samyAnane artha--yathAvAsthita vastu tattvane avabodha eTale ke je vastu jevI hoya te vastune te rIte jANavI. ane kriyAnuM tAtparya che tapa ane sadAcaraNa. jema jJAna ane cAritra Atma-kalyANanA sAdhana che tema samyagdarzana paNa mokSano AtyaMtika upAya che. eTale ja tattvArtha sUtrakAre mokSanA mULabhUta upAyone sUcavatAM- "samyaga jJAna vAritrA imatra nA ? kahyuM che. eTale ke samyagdarzana (yathArtha zraddhA), samyajJAna (yathArtha avadha), ane samyapha cAritra (jJAnanA anurUpa yathArtha AcaraNa)ne mekSanA sAdhakatama upAya tarIke batAvyAM che. bhagavAna pArzvanAthanA saMtAnika zrI kezIkumAra zramaNa mATe "vinA vALa saMghanA" vizeSaNa apAyela che. tenuM samajavA lAyaka kAraNa e che ke samyajJAnanA grahaNathI samyagdarzananuM grahaNa svataH thaI jAya che. kemake samyajJAna ane samyagdarzana sadA sahacArI che. darzana vagara jJAnamAM sabhyapaNuM kadApi AvI zake nahi. kriyA athavA cAritrane samyajJAnathI pRthapha gaNavAmAM viziSTatA e che ke, je kriyA sabhyajJAnapUrvikA hoya te ja karma kSayamAM sAdhakatama nimitta bane che. mithyAtva-kAluSyathI jeno viveka nAza pAmI gayo che evA AtmAonI mithyAjJAnapUrvika kaThinatama kriyAo, upAsanAo, ke zArIrika kaSTa paNa mokSanuM asAdhAraNa karaNa banatAM nathI.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra kadAca koI zaMkA kare ke samyajJAna ja mokSa mATe anivArya che. phaLa saMpAdana mATe kiyAnI kazI ja apekSA nathI. anyathA mithyAjJAnathI paNa kriyAmAM phaLatpAdane prasaMga Avaze. jemake - vijJaptiH phaladA puMsAM na kriyA phaladAmatA / ---- mithyAjJAnAt pravRttasya phalA'saMbAdadarzanAt // mithyAjJAnapUrvaka pravRtta thaelI vyaktinI kriyAnA phaLamAM visaMvAda dekhAte levAthI jJAna ja phaLa ApanAra che paraMtu kriyAne te mATe kazuM ja mahatvanuM sthAna nathI. je kriyAnI koI viziSTatA hoya te mithyAjJAnapUrvaka pravRtta thaelAnI kriyA paNa phatpAdikA hovI joIe paraMtu tema dekhAtuM nathI mATe jJAnane mahimA che. jJAna ja zreSTha ane variSTha che. zriyaH prasUte vipado ruNaddhi yazAMsi dugdhe malina pramATi / saMskAra zaucena para punIte zuddhAhi buddhiH kula kAmadhenuH / / saMskAranI pavitratAthI buddhi pavitra bane che. ane pavitra banelI buddhi lakSmIne janmAve che, vipattione avarodhe che, malinatA-kalameSatAnuM pramArjana kare che, yaza-kIrtine upalabdha karAve che. vadhAre te zuM kahIe paNa zuddha buddhi, pavitra jJAna, badhI dizAmAM kAmadhenunI garaja sAre che. niSkarSa e che ke jema kAmadhenu icchita abhilASAonI satvara saMpUrti kare che tema jJAna paNa badhI kAmanAo ane bhAvanAonI pUrti kare che. jJAnane ja prAdhAnya ApanAra jJAnavAdIo jJAnanI A vizeSatAne gAyA kare che. prakRtine niyama che ke eka vastune jyAre AvazyakatA karatAM vadhAre prAdhAnya apAya che tyAre bIjI bAju te ja kSaNe tenI pratikriyA, tenA pratikArarUpe, UbhI thAya che. vizva sadA saMtulananA niyama upara AdhArita che. eka bAju jevaDe meTa pahADa UbhuM thaze, tyAre tenI bIjI bAju, tenA sAMnidhyamAM teTalI ja UMDI khAI thaI jaze. eka bAju eka zrImaMta ke ati jJAnI thaze, te bIjI bAju eka atizaya daridra ane ajJAnI paNa thaze. saMtulana jemanuM tema sadA TakI rahe che. jJAnavAdIo jJAnanI prazastatAmAM kriyA tarapha udAsIna ane upekSAvRttivALA thaI gayA tyAre jJAnavAdIonI akaDa ane pakaDane teDavA mATe, jJAnavAdIonI ja akaDa ane pakaDanI paddhati kviAvAdIoe apanAvI. jema jJAnavAdIoe kriyAne dharAzAyI karavAne eka jaTila prayatna karyo, tema kiyAvAdIoe jJAnavAdane jaDamULathI ukheDI nAkhavA teTaluM ja mahA prayatna Adaryo. kiyAvAdIo kahevA lAgyA ke, yiA ja phaLanuM kAraNa che. jJAna phaLa prApti mATe saMpUrNa nathI. strI ke jalebInA jJAnamAtrathI strIsukhane anubhava, ke jalebI khAvAthI maLatI saMtRpti thaI jatI nathI. tenA samarthanamAM teo kahe che -
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna ane kriyAnI prabhutA : 37 kriyaiva phaladA puMsAM nAno matam / yataH strI bhakSyabhogazeo na zAnAt sukhino bhavet // eTalethI ja teo aTakayA nathI, enAthI paNa AgaLa vadhI kahe che-- zAkhANyadhItyApi bhavanti mUrkhA yastu kriyAvAna puruSaH sa vidvAn / sacityatAmauSa mAtara' hi na zAmamAtreNa karotyerogam // zAstronA samucita abhyAsathI vidvattA janmatI nathI. jJAna jyAre AcaraNu banI jAya che tyAre kharI vidvattAnA AvirbhAva thAya che. rogI mANusa davAnA jJAnamAtrathI nirogI thaI zakatA nathI. pathyapUrvaka te davAnA yAgya upayoga ane sevana kare to ja tene Arogya lAbha maLe che. A rIte jJAnavAdI ane kriyAvAdIe ekamIjAnuM mana pa kare che. eDamIna ekabIjAne kApyA kare che. ekabIjA, ekabIjAthI paraspara kapAI jAya che tethI ja ekaleA jJAnavAda ke ekaleA kriyAvAda samyak phalasiddhinA saMpAdanamAM asarakAraka bhAga bhajavI zakatA nathI. bannenA ekAnta mArgo adhUrA ane apUrNa che. eTale meAkSarUpa puruSArtha mAM ApaNe paraspara sApekSa sabhyajJAna ane samyak kriyAne svIkAra karIe chIe. zrI kezIkumAra zramaNa paNa vidyA ane cAritra bannenA pAragAmI che. jJAna ane kriyAnA ajoDa samanvayanA jIvatA jAgatA dRSTAMta che. temanuM jIvana jJAna ane kriyAnu mUrtimaMta svarUpa che. eTale ja zAstrakArAe temane A vizeSa vizeSaNathI viziSTa banAvyA che. AtmajJAna vagara kazuM ja peAtAnuM hAtuM nathI. je niSpatti, je niSka, svayaMnI anubhUtimAMthI janmyAM hAya tenA ja mULA ApaNA prANeA sAthe joDAelA hoya che. je niSpatti koikanI pAsethI lIdhelI DAya che, kRpApUrvaka koike ApelI heAya che, te niSpattinuM kazuM ja mUlya hetu nathI. te teA uchInI, vAsI, mRta ane udhAra gaNAya. svayaMnA puruSAthI, svayaMnI ga MgotrImAMthI AvirbhAva pAmelI gagAnu, AtmAnubhUtinuM, satyAnveSaNanuM ja pAramArthika mahattva che. zrI kezI zramaNa leAkeAttara vaibhava ane divya azvaya thI sapanna hatA. temaNe je kai paNa meLavyu hatu temAM khIjAnI kRpA, maherakhAnI ke anugrahane sthAna nahAtu. eTale zAstramAM temanA mATe vidyA ane cAritranA pAragAmI' evu alaukika vizeSaNa vAparavAmAM Avyu che. kabIra eka AdhyAtmika sAdhu puruSa hatA. AtmasAkSAtkAranI jhalakane pAmelA hatA. akSarajJAnathI te taddana ajANu hatA, paraMtu AdhyAtmika kSetramAM temane praveza gahana hatA. satyanI upalabdhimAM bhaNataranuM kImatI mUlya nathI. abhaNu mANusa paNa AtmAvagAhanamAM DUbI AMtara samRddhinA dhaNI thaI zake che. kakhIra paNa eka evI ja vyakti hatA. teo kahetA-- 'maiM kahatA hU~ A~khana dekhI tU kahatA hai kAgada lekhI '
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 : leghA pASANa, khelyAM dvAra meM veda, purANa, kurAna, zAstro ke AgamanuM avagAhana karyuM nathI. veda purANa ane zAstrone tame ja sAMbhaLo ane sAcave. ame te tenI ja khabara ApIe chIe je AMkhothI, jJAnanetrathI joela che. kAgaLa sAthe joDAelI, eTale ke zAmAM lakhelI ke Aga sAthe saMbaMdhita vastuo sAthe amAre kaMI levA devA nathI. zAstrajJAna sAkSI banI zake che, satya nahi. satyanI anubhUti hoya te zAstramAM satyanuM uddaghATana thAya. zabdanI te vyAkhyAo nirmita thAya che. eTale dareka vyakita te ja samajI zake, je tenI pitAnI kSamatA che. mahAvIra je kahI rahyA che te ja ApaNe samajI rahyAM chIe ema kadApi mAnaze nahi. kemake ApaNe te te ja samajIe chIe, je ApaNe samajI zakIe chIe. mATe zAstranAM jJAna karatAM paNa svAnubhUtinuM savizeSa mahatva che. svAnubhava prathama keTinuM jJAna che. prANa te pitAnA anubhavathI ja Ave che. pAramArthika zA che tyAre ja maLaze, jyAre satya meLavI lIdhuM haze. vidyA to te che je jIvana banI jAya, je smRti thavAne badale prANa thaI jAya. zAnI mAtra bauddhika samAjane kaze ja artha nathI. prANagata samaja AvI jAya te mahatvanuM che. upaniSada tene ja vidyA kahe che je ApaNane na janma ApI jAya, ApaNane bIje ja banAvI jAya. bIjuM badhuM jANuM levAya che, paNa svayaMne jaNAtuM nathI tenuM nAma avidyA che. avidyA eTale padArthajJAna. vidyA eTale AtmajJAna, satyapalabdhi, ke paramAtmabhAvanI saMprApti. upaniSadonI daSTimAM vidyAne je tAttvika artha abhipreta che, tenA kezIkumAra zramaNa mUrtimaMta svarUpa hatA. AvA tathAtA mahApuruSanA zubhAgamana pachI zrAvastI nagarImAM zuM zuM bane che tenA bhAvabhede avasare. saMyamanuM sauMdarya dazavaikAlika sUtranI prathama gAthA ahiMsA, saMyama ane tapanA sauMdaryane parakhAvatI, tenA mahimAne batAvatI, lekettara soMdaryathI bharelI che dhammo maMgalamukki, ahiMsA saMjamo tvo| devA vi ta nama sa~ti jassa ghamme sayA maNo / / dharma sarva zreSTha maMgala che paNa ko dharma? je ahiMsA, saMyama ane tapathI yukata che te dharma. je mANasanuM mana sadA dharmamAM saMlagna rahe che, tene devatA paNa namaskAra kare che. bhagavAna mahAvIranA dharmane AtmA ahiMsA che, saMyama tene vAvAsa che ane tapa tene deha che. ahiMsAne prathama sthAna ApyuM che, tapanI pratiSThA aMtima karI che te
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanuM sauMdarya : 39 saMyamane ahiMsA ane tapanI vacce mUkyuM che. bhagavAnanI vizuddha paraMparAthI cAlyA AvatA dharmanA A sthAnamAM pAyAnA parivartane thaI gayA che. tapa dharmane deha che, je tarata ja daSTine viSaya thAya e sthUla avayava che, jene dharmanA aMga tarIke trIjuM eTale carama sthAna upalabdha che, te Aje prathama sthAna upara AsIna che. tapa tarata ja AMkhane vaLagI jAya che. enA taraphanuM AkarSaNa jANItuM che. saMyama paNa tapanI pRSThabhUmikAmAM dhakelAI jAya che. ahiMsAne AtmA te jANe adazya ja thaI gayo che. bhagavAna mahAvIra aMdarathI bahAra tarapha cAle che ane ApaNe bahArathI aMdara tarapha cAlIe chIe. tapasvIne je satkAra, jevI pUjA, Aje cArekora daSTigocara thAya che teTale satkAra ane tenI pUjA Aje ahiMsA ke ahiMsakanI dekhAtI nathI. tenuM kAraNa paNa spaSTa che. tapa ApaNane dRSTigocara thAya che kAraNa ke te dehanI mAphaka dharmane bAhya avayava che. ahiMsA AtmAnI mAphaka UMDANamAM saMtAelI che tethI te daSTine viSaya thatI nathI, adazya che. ane saMyama te mAtra anumAnane ja viSaya che. kaI tapasvIne ApaNe joIe chIe eTale mAnI besIe chIe ke te saMyamI che. saMyamI na hoya te tapanuM AcaraNa kema zakya bane? jyAre keI bhegI ke gRhasthane joIe chIe tyAre ApaNe mAnI besIe chIe ke te avazya asaMyamI haze. asaMyamI vagara bhegone bIje avakAza kyAM? paraMtu e kaI avinAbhAvane aikAMtika niyama nathI. tapasvI paNa asaMyamI hoI zake che ane bahArathI bhegI jevI jaNAtI ke dekhAtI vyakti paNa saMyamI hoI zake che. eTale saMyama viSe mAtra ApaNe anumAnane ja Azraya laIe chIe. paNa e anumAna evI jAtanuM che ke jema mArga upara paDelA pANIne joI ApaNe vicAra karIe ke varSo thaI haze, paraMtu mArga uparanA pANIne joI varSAnI kalpanA sadA sAcI ja thavA saMbhava nathI. myunisIpAliTInI meTara paNa pANI chAMTI zake che. evI ja jAtanuM anumAna ApaNe tapa viSe paNa karIe chIe ane mAnavA prerAIe chIe ke, je mANasa tapa karI rahyo che te saMyamI paNa che ja. paraMtu ema mAnavuM jarUrI nathI. tapa karanAra asaMyamI paNa hoI zake che. jo ke saMyamI puruSanA jIvanamAM tapane pratiSThAbharyuM sthAna hoya che paraMtu tapasvInA jIvanamAM saMyamanuM hovuM anivArya ke Avazyaka nathI. tethI bhagavAna mahAvIra AtmAthI deha tarapha eTale ahiMsAthI tapanI dizAmAM gati kare che, kAraNa te ja prANa che. tyAMthI ja cAlavuM ucita ane anivArya che. kemake kSudrathI virATa tarapha gati karatAM bhUla thavAno saMbhava rahe che paraMtu virATathI zudra tarapha javAmAM bhUle thavAnI zakyatA saMbhavita nathI. mudrathI virATa tarapha gati karavA mathato mANasa pitAnI kSudra dhAraNAone virATa tarapha laI jAya che. te saMkIrNa daSTi dharAvatA hoya che, tethI bhUla thavA saMbhava che.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra saMyamane sarva prathama pAramArthika artha samajavo jarUrI che. saMyamanA je arthane ApaNe prAdhAnya ApIe chIe te artha bhagavAna mahAvIrane paNa ITa hatuM ke nahi, te viSe paNa gaMbhIra vicAranI jarUra che. sAdhAraNa rIte saMyamane artha ApaNe dehadamana, Indriya nigraha, mananuM niyaMtraNa ke vRttione nirodha e karIe chIe. ane saMyama viSenA A ja artho ApaNA prANamAM pravezI gayA che. tethI kaMI manuSya jyAre kaTheratApUrvaka pitAnI jAtanuM damana kare che, vRttione reke che temaja indriye ane manane niyaMtraNamAM rAkhavA prayatna kare che, tyAre tene ApaNe saMyamI kahIe chIe. saMyamanI A paribhASA niSedhAtmaka che. je khAvAno tyAga kare, sUvAnI maryAdA bAMdhe, vivAha na kare, ochAM kapaDAM vApare, tene ApaNe saMyamI kahIe chIe. je jeTalo niSedha kare, jeTalI sImA bAMdhe, eTale te saMyamI gaNAya che. paraMtu jIvana sadA niSedhathI cAlatuM nathI. jIvana cAle che vidheyathI. jIvananI AkhI zakti vidheyathI cAle che. jIvananI niSedhAtmaka paribhASA jIvaMta paribhASA gaNAtI nathI, ane je jIvaMta paribhASA nathI hotI, te azakata ane mRta gaNAya che. ApaNI pracalita paribhASAne mAnIne je saMyamamAM praveza kare che tenI pratibhA, tenuM ojasa, tenuM teja vadhatAM nathI. paraMtu tenI pratibhA jhAMkhI paDatI jAya che, kSINa thatI jAya che. chatAM te viSe ApaNe kazI ja ciMtA sevatA nathI. ApaNe kadI paNa vicAratAM nathI ke bhagavAna mahAvIre je saMyamanI vAta karI che tenAthI te jIvanane mahimA, jIvananI jIvaMta pratibhA vadhavI joIe, viziSTa rIte AbhAmaMDita thavI joIe. jene ApaNe tapasvI tarIke pratiSThA ApIe chIe, tenI buddhinA AMkamAM vRddhi thaI che ke kSINatA AvI che, te tarapha UMDANathI jovAnI ApaNane phurasada ja hetI nathI. koNa keTalI roTalI khAya che ke keNa keTalAM kapaDAM pahere che, e ja eka tene mApaMDa rahevA pAmyuM che. azarIrI (AtmA)ne jANyA vagara prAyaH manuSya zarIrane vaza karavAmAM lAgI jAya che. zarIranuM damana eja saMyamanuM pradhAnatatva banI jAya che. paraMtu AtmAnA saMzodhana vagara je zarIrane vazavata karavA mathI rahyo che, te zarIrane ja be bhAgamAM vibhAjita karI nAkhe che. te zarIrathI ja zarIrane laDAve che. zarIrathI zarIrane laDAvI, potAnI zaktine hasa karI nAkhe che. paraMtu AthI zarIra kadI niyaMtraNamAM AvatuM nathI. A hakIkatane je vadhAre spaSTatAthI samajavI hoya te A rIte samajI zakAya che. eka mANasa kAmanA ane vAsanA thI bhareluM che. viSaye tenA prANane sparzI gayA che. te jyAM juo tyAM tenI AMkhane vAsanAne viSaye ja daSTigocara thAya che. daSTi jatAM viSaye mAthuM UcakavA mAMDe che. te vicAravA lAge che, AMkhene laI vAsanAonI jALamAMthI huM mukata thaI zakatuM nathI. lAva, Ane ja pheDI nAkhuM te "na rahevA vAMsa na vaLI vAMsurI" Ama AvezamAM
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanuM sauMdarya : 41 viSayone vazavata karavA sUradAsanI mAphaka A ja pheDI nAkhe te tema karavAthI viSe ke vAsanAo aTakI jaze nahi. vAsanAone saMbaMdha AMkhe sAthe nathI paraMtu prANa sAthe che. vAsanAoe kendra sudhI pitAnAM mULiyAM UMDA nAkhI dIdhAM che. te tyAMthI janme che. AMkho te bAhya ane ekadama sthUla nimitta che. prANa sAthe joDAelI A vAsanAo je mULathI ja nAza pAmI gaI hoya te te vAsanAone pharI janmAvavA ane samartha nathI. vAsanAo acetana manamAM prasarI gaelI che. ane tethI ja sAdhAraNa nimitto maLatAM te uzkerAI jAya che, uttejita thaI jAya che. AMkha sAthe vAsanAone AtyaMtika saMbaMdha nathI chatAM vAsanAonA UMDANamAM avagAhana karyA vagara, tenA mULane zeThA ke pakaDyA vagara, kaI mANasa je utAvaLathI vAsanAothI mukta thavA mATe AMkhone pheDI nAkhe te te zarIrathI ja zarIrane laDAvI, pitAnI zaktine nirarthaka veDaphI nAkhe che. te mANasa bhUlI jAya che ke je hAthathI te AMkhe pheDI rahyuM che te hAtha paNa zarIrane ja eka vistAra che ane jene pheDI rahyo che te AMkho paNa zarIranA ja eka bhAgarUpe che. hAtha ke AMkhenuM zarIrathI bhinna astitva ja nathI. bhale pitAnA hAthathI pitAnI AMkhone phADI nAkhe che, paraMtu zarIrathI zarIrane laDAvI zarIrane vazamAM laI zakAtuM nathI. teja rIte manathI manane laDAvIne paNa manane niyaMtraNamAM laI zakAtuM nathI. mana ane zarIrane vazavartI karavAne amogha ane lokottara upAya eka ja che ke zarIra ane mananI pAra kaI anupamatatvane, Atmapalabdhine anubhava prAraMbha thaI jAya. kAraNa AtmAnA jagatamAM pavitratA ja baLa che, apavitratArUpa nirbaLatAne temAM kaze ja avakAza nathI. ApaNe sAmAnyatayA saMyamano artha pinAnA zarIrathI zarIrane laDAvavuM evo karIe chIe. bhagavAna mahAvIre saMyamane artha pitAnI sAthe rAjI thavuM, pitAnI vRttio upara svAmItva dharAvavuM, evo karyo che. vRttio sAthe laDavAnI jarUra tyAre ja paDe che jyAre vRttio ApaNI mAlika banI gaI hoya. laDavuM tyAre ja paDe che jyAre vRttiothI ApaNe kamajora haIe. vRttio karatAM ApaNAmAM zakti vadhAre hoya to vRttio ApaNI sAme UbhA rahevAnI paNa hiMmata na karI zake. pitAnI meLe ja te paDI jAya. bhagavAna mahAvIre saMyamIne artha, AtmAvAna-e to jabare AtmavAna ke jenI sAme vRttio mAthuM UcavAnI paNa hiMmata dAkhavI zakatI nathI, e karyo che. AvA AtmavAna puruSane krodhane dabAvavA tAkAta ajamAvavI paDatI nathI. te jAte e te AtmavAna che ke tenI sAme AvavAnI jhedha kSamatA ja UbhI karI zakato nathI. zakti jyAre svayaMmAM yaMgya rIte vikAsa pAmI hoya tyAre vRttiothI laDavAnI jarUra rahetI nathI. AtmavAnanI sAme vRttio mAthuM jhUkAvIne UbhI rahe che. nabaLA AtmAnI sAme ja vRttio mAthuM UMcake che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 : bhedyA pASANu, khelyAM dvAra bhagavAna mahAvIra mATe saMyamane artha che, pite pitAnI zaktimAM pratiSThita hovuM. pitAnI zaktimAM pratiSThita hovuM e ja vRttione nirbaLa ane napuMsaka banAvavA mATe paryApta che. bhagavAna mahAvIra pitAnI kAmavAsanA upara aMkuza rAkhI brahmacaryane upalabdha thatA nathI, paraMtu brahmacaryanI ja potAnI Uja che, zakti che ke jethI kAmavAsanA temanI sAme mAthuM UcakI zakatI nathI. prabhu kadI hiMsAthI laDIne ahiMsaka thatA nathI, paraMtu pite ja pUrNa ahiMsaka che eTale hiMsAne AvavAne avakAza ja nathI. krodhathI laDIne teo kSamAne meLavatA nathI paraMtu kSamA ja temanA prANe sAthe sparzelI che jethI krodhane pravezavAno avasara ja prApta thatuM nathI. svayaMnI zaktine oLakhI kADhavI, eTale svayaMnI zakitathI paricita thaI javuM e ja saMyama che, ema bhagavAna mahAvIre ApaNane batAvyuM che. je game tevA saMgamAM paNa vicalita thatuM nathI evo zAMta, niSkapa, avicalita, Tharele mANasa saMyamano paramArtha che. e ja saMyamane sAcA artha che. gItAmAM sthitaprajJanA je lakSaNo che te bhagavAna mahAvIranA saMyamanA ja artho che. saMyamanA paramArthanI eka bAjune ApaNe joI tapAsI ane vicArI. enI bIjI vyAvahArika bAjune paNa A sthaLe sthUla dRSTie vicAra karI levuM jarUrI che. te mujaba A bharatabhUmi AryAvarta kSetranA nAmathI pratiSThita che. A deza jema kRSipradhAna che tema RSipradhAna paNa che. mahurSio, avatAra ane tIrthakaranA janmanuM sadbhAgya A bhUmine sAMpaDela che. A badhA mahApuruSe dIpakanI mAphaka sva-para prakAzI che. eTale sAdhu zabdanI vyutpatti ja che-sva ane paranA kalyANane je sAdhe che te sAdhu. saravara taruvara saMtajana cotho varase meha / paropakAranA kAraNe dharI ApaNI deha / pANIthI bharela sarovara pitAnA kinAre AvelA pazu-pakSIo ane mANasone tarasyA javA detuM nathI. sarevara ane nadIo prANIonI gaMdakI paNa pitAmAM samAvI le che ane tenA badalAmAM svacchatA ane pavitratA pradAna kare che. saravara kadAca pitAnA kinAre AvelA prANIone pANI na Ape, ane ema je mANasanI mAphaka svAtha banI jAya, te mANase tene khADe mAnI pUrI nAkhe. vRkSe aneka prakAranA phaLaphUlothI samRddha hoya che. musAphare tenI zItaLa ane ThaMDI chAyAmAM zAMti ane vizrAMti meLave che tenA phaLaphUlethI potAnA peTanI sudhAne khADe pUre che. vRkSe jo bhUlathI paNa mANasane A niHsvArtha sevAnI nA pADI de to mANase vRkSane paNa jIvavA na de ane tene kApI, kaTakA karI, vaheMcI nAkhe. sAdhupuruSa ane megha paNa pitAnI jAtane bIjAnA bhalA mATe ghasI nAkhe che. sAdhutAnI A saMyamanA saudaryathI bharelI pagadaMDIne maMgaLa prAraMbha A avasarpiNI kALamAM kayArathI thaye te samajavA mATe
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanuM sauMdarya : 43 Adima pRthvInAthamAdima niSparigraham / Adima tIrthanArtha ca RSabha svAmina stumaH // A avasarpiNIkAlIna yuganA prathama pRthvInA adhipati, prathama parigraha, rAjyabhava ane apAra saMpattine tyAga karanAra, prathama tIrthaMkara prabhu RSabha svAminI ame stuti karIe chIe. AdinAtha prabhu pRthvInA Adi bhegI puruSa che te Adi tyAgI puruSa paNa che. teo sarva prathama tIrthakara che ane tethI ja AdinAthanA nAmathI pratiSThita che. - sAdhutAnI A paraMparAnA prastatA bhagavAna RSabhadeva che. RSabhadevanI lokapriyatA mAtra jaina saMpradAya sudhI ja maryAdita nathI rahI paraMtu hiMdu dharmanA avatArI puruSomAM paNa temanI gaNatarI thavA pAmI che. aitihAsika dRSTie temanA kALanI kazI ja nizcita gaNanA thaI zakatI nathI. ItihAsanA yuga karatAM te ghaNA prAcInatama yugane che. ItihAsane prAraMbha kaSabhadeva bhagavAna karatAM ghaNe pazcAvatI che. jema teo pRthvInA prathama adhipati che tema tyAganA Adarzane jIvanamAM vaNI jana jIvana sAme jIvaMta Adarza mUkanAra RSiomAM paNa teo prathama che. sAdhutAnI A pagadaMDI samatAviSamatA, anukULatA-pratikULatAnA khADA TekarAo oLAMgatI, athaDAtI, patharAtI, jIvatI jAgatI surakSita rUpe cAlatI AvI che. A paraMparAnI kaDInA akeDArUpa aMtima tIrthakara bhagavAna mahAvIra svAmI thayA che ane Aje je pavitra paraMparAne tame darzana kare che, te bhagavAna mahAvIrathI cAlI AvatI akSuNa paraMparA che. uttarAdhyayana sUtranA 23mAM adhyayanamAM kezI gautamanA milananA prasaMgane varNavatA AgamakAra sAdhutAnA sahaja svarUpane pragaTa karatAM kahe che tassa logapaikssa AsI sIse mahAyase | kesIkumArasamaNe vijjAcaraNa pArage // lekamAM pradIpa samAna bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAmAM mahA yazasvI, vidyA ane cAritranA pAragAmI evA kezI nAmanA kumAra zramaNa hatA. hindustAnamAM sanAtana kALathI be akhaMDa paraMparA cAlI AvI che. eka che brAhmaNa paraMparA ane bIjI che zramaNa paraMparA. AdinAtha prabhuthI laI mahAvIra prabhu ane temanA zAsanamAM Aja sudhI satata cAlI AvatI A paraMparA zramaNa paraMparAnA nAmathI pracalita che. samAja pAsethI ochAmAM ochuM levAne temane Adarza che. ApalabdhinA AdhArabhUta mULa sAdhanAmAM satata zrama karanArI, satata jAgRta rahenArI paraMparA te zramaNa paraMparA che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra sacamI athavA zramaNeAnA saMbaMdhamAM ApaNe ApaNA vicArA vyakta karIe enA karatAM Aja uttarAdhyayananA paccIsamAM yajJIya adhyayanamAM zramaNa, brAhmaNu ane tApasa zabdonI mArmikatA tarapha gaMbhIratApUrvaka izArA karavAmAM AvyeA che. tadanusAra- na vi muNDieNa samaNo, na oMkAreNa bambhaNo / na muNI raNNavAseNa kuru cIreNa na tAvaseA // kevaLa mAthuM muMDAvavAthI kAI zramaNa nathI thaI jatA, emanA japa karavAthI kAI brAhmaNa nathI thatA. jaMgalamAM vasavATa karavA mAtrathI kAI muni banI jatA nathI, kuzanA banelA kapaDAM paheravAthI ja keAI tapasvI banatA nathI. paraMtu samayAme samaNo hoI bambha cereNa bambhaNe / nANeNa ya muNI hoI taveNa hoI tAvaseA // samabhAvathI zramaNu bane che. brahmacarya thI brAhmaNa bane che. jJAnathI muni bane che ane tapathI tapasvI bane che. zramaNa, brAhmaNa, muni ane tApasanA AMtarika guNadharmonA spaSTa izAro karyo pachI janmathI jAtinI sarvoparitAne anapekSita mAnI- sanmanA jJAyate cadraH jarmanA Tvina jyan 'nI uktinuM samana karyu. che. kammaNA bambhaNo hoI kammaNA hoI khattiya / kammaNA va isse hoI suddo havAI kammaNA // karmAMthI brAhmaNu ane che. kathI kSatriya thAya che. kathI ja vaizya ane karmathI ja zUdra mane che. AtmAnA divya khajAnA AtmA apUrva ane leAkeAttara divya samRddhithI bharelA che. tenA potAnA bhaDAra akSaya ane anaMta che. AMtaradRSTinA abhAve te peAtAnA ja khajAnAthI ajJAta ane aparicita che. eTale samRddhi meLavavA taraphanuM AtmAnuM AkarSaNu ajama gajabanu che. potAnA divya guNA zeAdhavA ane meLavavAmAM te niSphaLa nIvaDe che tethI potAnI jAtane khAlIkhama mAnI bese che ane tenI pUrti dhana, makAna, gADI, lADI ane vADIthI karavA mathe che. vastunI prAptimAM te potAnI jAtane kRtakRtya mAne che. tenA ahune AvI vastuonI pracuratA asarakAraka mAkaNu UbhuM kare che. padArthonI vividhara'gI meAhajALamAM te sAI jAya che. padArthonA saMgrahamAM te
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAne divya khajAne : 45 paramAtmAnA darzananI saMskRti anubhave che. padArthonI pakaDamAMthI mukta thavAnI vAta tene racatI nathI. paramAtmA taraphanA AkarSaNane mArga padArtha svIkArI le che. pariNAme padArtho tarapha AkarSaNa ane paramAtmA taraphanuM vikarSaNa vadhatuM jAya che. ahaMnA vistArane pitAnI ja samRddhi mAnI levAnI bhulabhulAmaNImAM te sapaDAI jAya che. kendramAM brahmane sthApavAnuM parama satya te visarI jAya che. brahmane badale ahaM kendramAM besI jAya che. brahmane badale parikendra athavA beTA kendra tarIke ahaM pitAnuM Adhipatya jamAvI bese che ane peTA kendrane laIne bhUlenI anarthakArI paraMparAnuM nirmANa thatuM jAya che. ahaMnA A vistArane suspaSTatAthI samajavA mATe ApaNe eka dAkhalo laIe. eka ziyALa ravAramAM zikAra karavA nIkaLyuM. rAjAnA samayanA sUryanAM kiraNone laIne, tene paDachAye tenAM karatAM cAragaNe moTo thaI gayo. paDachAyAne ja ziyALa pitAnI laMbAI pahoLAI mAnavA lAgyuM. te mUrkha vicAravA lAgyuM: "mAre pAchA AvaDe mATe mATe huM paNa khUba ja moTuM thaI gayuM chuM. A sthitimAM nAnA zikArathI kAma cAlI zake nahi. mArA AvaDA moTA zarIrane sasalA jevA nAnakaDA prANIonA zikArathI zuM thAya? mAre te kSudhA zAMti mATe hAthI athavA UMTa jevA vizALakAya prANIo joIe. moTA moTA zikAra vagara kSudhAtRpti thAya nahi" pitAnA lAMbA paheLA paDachAyAne pitAnI laMbAI pahoLAI mAnI besanAra te ziyALa, lAMbA ane maTA zarIranI bhramaNAmAM, moTA zikAranI zedhamAM Amatema bhamavA lAgyuM. bhramanI bhramaNAmAM aTavAtA mANasone sAce mArge bhAgye ja dekhAte hoya che. ziyALanI paNa e ja sthiti thaI. moTA zikAranA pralebhanamAM te vanamAM cArekera AMTA mAratuM pharavA lAgyuM. paraMtu je hAthI ane UMTanA zikArane meLavavAnI tenI mAnasika bhAvanA hatI te paripUrNa na thaI. kadAca hAthI ane UMTane bheTo thaI gayo hota te paNa te bicArAnuM temanI sAme TakavAnuM sAmarthya ja kayAM hatuM? temanI sAme TaTTAra UbhA rahevA jevuM tenuM gajuM nahatuM, chatAM pitAnA paDachAyAne pitAnuM ja svarUpa mAnI besavAnI bhUla karanAra te ziyALa, te satyane samajI zake evI sthitimAM nahotuM. ekavAra bhramaNAnI jALamAM phasAI gayA pachI te bhramaNAmAMthI mukta thavAnI vAta AsAna nathI hotI. bhUkhathI TaLavaLatuM, saMtrasta ane pIDita thatuM te ziyALa bapora sudhI bhaTakatuM rahyuM paraMtu pitAnA mAnasika kheTA khyAlane te sakriya na banAvI zakyuM. te thAkI ane parezAna thaI gayuM. baporano vakhata thaye. sUryanA savAranA kiraNo je pRSTha bhAgamAM ane trAMsAM hatAM te sIdhAM thayAM. madhya AkAzamAM sUrya jhaLahaLavA lAgyuM. dharatI upara prakhara tApa agni varasAvata hoya tema tapavA lAge. bhUkha ane thAkathI parizramita thayeluM ziyALa zikAra gatavAnI hiMmata I beThuM. te eka jagyAe sthira UbhuM rahI gayuM. tene paDachAye sakecAI gayo. have tenI
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 : bhedhA pASANa, khelyAM dvAra laMbAI pahoLAI je cAragaNI dekhAtI hatI te saMkecAI, tenA zarIranA vistAramAM maryAdita thaI gaI. te vicAravA lAgyuM "kharekhara, mArA zarIranuM kada bhUkhathI saMkecAI javA pAmyuM che; have mAre hAthI ke UMTanA zikAranI jarUra nathI. eka sasalAnA zikArathI paNa kAma cAlI jaze. kendramAM jyAre brahma eTale ke AtmAne badale ahaM AvIne besI jAya che, tyAre ahaMnA paDachAyAne mANasa pitAne paDachA, pitAnuM svarUpa, mAnI levAnI bhUla karI bese che. mAruM dhana, mAro yaza, mArI pratiSThA, mAruM makAna, mAro mALa, mArI strI, mArA putre e badhAM ahaMnA ja paDachAyA che. e paDachAyA jeTalA moTA, teTalA pramANamAM te pitAnI jAtane meTo mAnI bese che. koI vipula dhana-saMpattithI pitAne mATe mAnavAnI bhUla kare che te kaI yaza, jJAna ane pratiSThAne kAraNe sarvoparitAnI bhulabhulAmaNImAM paDI jAya che. makAnanI meTAI ane suMdaratA mANasanI pitAnI moTAI ane suMdaratA banI jAya che. te bhUlI jAya che ke vastu sAthenA saMbaMdha mAtra sAMgika che. te AtmAnuM AtyaMtika svarUpa nathI. AtmA ane vastumAM paraspara atyaMtAbhAva che. vastu ane AtmA kadI traNakALamAM paNa ekarUpa banI zakatAM nathI. padArtha (jaDa vastuo) ane AtmAmAM tAdAbhya saMbaMdha nathI. eka AnuSaMgika saMga mAtra che je samaya jatAM vikhuTo paDI javAnuM che. kendramAM ahaM beTheluM che eTale parama satya tarapha dRSTi pheMkI zakAtI nathI. satyamAM asatyanA darzana thavA lAge che te asatyamAM satyanI bhrAMti thAya che. ahaM pitAnI AjubAju evuM te AkarSaNa UbhuM kare che ke brahma sadaMtara bhUlAI jAya che. brahma, brahmane ThekANe rahI jAya che ane ahe pitAnI sattAne pragADha ane saghana banAvI le che. manuSyane padArtha taraphanuM je gajabanuM AkarSaNa che tenuM kAraNa tenA mULamAM ahaM che. je aha kendramAMthI khasI jAya ane brahma pitAnA asalI sthAnamAM avasthAna pAme to tenAmAM padArtho tarapha vikarSaNanA bhAve janma, ane AtmA taraphanuM ajabanuM AkarSaNa pedA thAya. A jagatamAM be jAtanA daridra mANase che. eka te e ke jene khAvAnAM sAMsAM che. te bhUkhathI pIDAya che paraMtu khAvA mATenA anukULa sAdhane tenI pAse nathI. sudhA zAMti mATenA tenI pAse keI upAye nathI. dANa dANa mATe te TaLavaLatuM hoya che, chatAM paTapUratuM te meLavI zakatuM nathI. bIjA prakArane daridra e che ke jenI pAse pracura pramANamAM khAvAnuM che paNa te khAI kati nathI, tene bhUkha nathI. tene dhana ane vaibhavanI kazI ja khAmI nathI. pANI mAMge tyAM dUdha maLe che, chatAM bhUkha ja lAgatI nathI tyAM dUdha, kesara, kasturI dUdhapAka ke zrIkhaMDa zA kAmanAM? bhUkhanA abhAve suMdara svAdavALAM bhejane paNa nakAmAM che. pAcanazaktinA abhAve AvA bhejane AnaMda ApavAne badale viSAda janmAvavAnA nimittanI garaja sAre che. Ama chatAM, A baMne daridromAMthI, kayA mANasane vadhu daridra gaNAya, e paNa eka prazna che. vicArapUrvaka
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnA divya khajAnA : 47 ane pAramArthika rIte javAba ApavA prayatna karaze te tamArA ja aMtarAtmA pokArI UDaze ke, khIjA prakArane daridra, je sAdhana-sAmagrInI vipulatAmAM paNa pAcana zakita kheAI beThA che, te vadhu daridra che. tenI daridratA zA mATe mATI che? pahelA prakAranA daridra karatAM te zA mATe meTA daridra che, tenA U`DA kAraNeA paNa samajavA jevA che. jenI pAse bheAjana che paraMtu bhUkha nathI te bAhya dRSTie bhale sukhI, samRddha, vaibhavazIla ane puNyazALI puruSa gaNAtA hAya, paraMtu mAnasika rIte te bhAre asa MtaSa ane becenI anubhavatA hAya che. enA vaibhava ja enA mATe saMtApanu kAraNa banI gayA heAya che. ATalI vaibhavapUrNa anukULatAmAM paNa AMtarika daridratA tene kAtarI khAtI hoya che. lUkhA sUke roTalA raLanAra ane premathI sAthe besI khAnAra karatAM paNa te potAne vAstavika dRSTie vadhu duHkhI anubhava karatA hAya che. samRddhinI vipulatA ane pracuratA sukha ApavAne badale, tenI azAMtine vadhAranArAM khanI jAya che. kAraNa paNa spaSTa che ke bhAjana bahAranI vastu che, bAhya cIja che, tyAre bhUkha AMtiraka che. bhAjana mAMgI zakAya che, cArIne meLavI zakAya che, khaLathI jhUMTavI zakAya che, paraMtu bhUkha mAMgI zakAtI nathI, cArI zakAtI nathI ane jhUMTavI paNa zakAtI nathI, jenI pAse bheAjana hAya, bahAranI TApaTIpa paripUrNa pramANumAM hAya, samAjamAM meAlA ane pratiSThA paNa sAdhana-sAmagrInA khaLe paryApta mAtrAmAM maLelAM hoya, paraMtu bhUkha na heAya te tenI AMtarika ke'ka zakti marI gai hAya che ke jenI paripUrti mAM bahAranA A badhA sAdhane paNa TAMcA, mahattvahIna, phIkAM ane nakAmAM banI jAya che. bhUkhanI AMtiraka zakti jagADavA, peAtAne prApta badhA ja sAdhanAnI kurabAnI karavA paNa te tatpara thaI jAya che. bhUkhanI zaktine punaH prajavalita karavA te icche che. A ja vAta bAhya vaibhava karatAM; AMtarika kSudhA zakitanuM mahattva sUcave che. bahAranA bhAgamAM ghaNI sAmagrI, ghaNA padArthA, vaibhava ane aizvayanA sArA evA ThaThAro jAmI gayeA hAya che. A kahevAtA kImatI ThaThArAne ekatrita karavAnA mULamAM AMtarika AnaMda meLavavAnI tamannA hatI, pAchaLanuM jIvana nizci MtatA, zAMti ane sa MtoSa sAthe vyatIta karavAnI tIvratama ane utkaTa bhAvanA hatI, paraMtu vaibhavanA ThaThArAne ekatrita karavAmAM te AnaMda ane AMtiraka zitane khAi beTho hAya che. bhUkhanI zakitanA alidAnanA bhAge tene je vaibhavA upalabdha thayA te kSudhA zita karatAM echI kImatanA ane echA maDattvanA hatA. jene te bacAvavA icchatA hatA tenA ja ajJAnamAM bhAga devAi gayA. bhAjana raLavAmAM (bhAjananI kAraNabhUta saMpatti meLavavAmAM) te bhUkhanI kurabAnI karI nAkhe che. DanaleApanA gAdalA ane suMvALI pathArI meLavavAnA praleAlana ane svapnamAM te jANye ajANye mULamAMthI nidrAne ja khAi bese che. nidrAnI bali ApI aistara meLavI levAya te paNa tenA lAbha ke Anada zA ? sArI pathArI meLavavAnA prayatna ja e mATe hatA ke, sArI
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra pathArI maLI jAya te ArAmathI UMdha karI zakAya. paraMtu thAya che tenAthI UlaTuM. sArI pathArI meLavavAnA prayatnamAM rAta-divasa UMgha harAma karI, tIva puruSArthanA baLe te anukULatAvALI pathArI anukULa-sAdhana-sAmagrI ane samRddhi) prApta karI, te UMgha ja sadAne mATe UDI gaI. nidrAnI AMtarika zakti ja khavAI gaI. bhejana te meLavyuM paraMtu bhUkha je UDI gaI. AMtarika rIte daridratA anubhavane mANasa te daridratAne AvRtta karavA bAhya upAyone Azraya le che paraMtu bAhya sAdhano AMtarika zaktionA mULabhUta srotane janmAvI zaktA nathI ane AMtarika zaktionI jAgRti vagara zAMti ke samAdhi upalabdha thatI nathI. brahma-darzana athavA Atma-darzana jIva mAtrane mULabhUta adhikAra che. brahmane sAkSAtkAra e ja jIvananI AdhArabhUta parIkSA che. Amepalabdhi e ja AMtarika bhavya nidhAna, divya khajAne che. tenI saMprApti vagara zAMti ke samAdhi saMprApya nathI. satyanuM saMzodhana ane tenI upalabdhi e ja parama ane carama lakSya che. te lakSyanI saMsiddhi AgamonA mukhapATha ke Avartana mAtrathI nahi, paraMtu sAkSAt sAkSAtkAra karIne meLavavAnI che. tenAthI ochI saMprAptine savAla nathI. A parama satyane AtmasAt karavA upaniSadane eka ja dAkhale basa thaI paDaze. zvetaketu gurukuLamAM guruonA sAMnidhyamAM rahI, bhaNavA lAyaka zAstra bhaNI, aneka viSayamAM pAraMgata banI, ajoDa pratibhA meLavI, pitAnA pitRgRhe pAchA AvyA. jyAre te pitAnA pitAne maLe tyAre pitAe tene eka ja savAla karyo. tuM zAstrone abhyAsa karI AvyuM che, vividha kalAomAM pAraMgata banyuM che, paraMtu hajI te te vastu jANI nathI ke jene jANI levAthI badhuM jaNAI jAya che ane jene jANyA vagara jagatanI badhI kalA ane vijJAnane paNa hastagata karyA heya chatAM, te pAMDitya ane pratibhAnuM kaMI ja mUlya nathI hotuM. pitAne A Akasmika ane vicitra savAlathI vetaketu DaghAI gaye, vimAsaNamAM paDI gaye, AzcaryamAM gothAM khAvA lAgyA. nahi vicArelI ane nahi sAMbhaLelI abhUtapUrva ane azrutapUrva A vAta hatI. te bicAre vicAranA vamaLamAM gothA khAvA lAgyA. te vicAravA lAgyuM ke, zuM evuM paNa kaI tatva che ke jene na jANavAthI jANI lIdheluM badhuM pheka thaI jAya, ane jene jANI levA mAtrathI na jANeluM paNa badhuM jaNAI jAya tenA pustakIya jJAnathI bahAranI A vAta hatI. te vicAravA lAgeH AvI guhya ane AMtarika hakIktane Aja sudhI kema mane keIe saMketa ke IzAre nahi karyo hoya? ATalA varSonA gurukuLa vAsa daramiyAna gurujanee AvA kImatI rahasya viSe kema mauna sevyuM haze? zuM e parAvidyA mATe huM apAtra hatuM tene meLavavA mATenA je saviziSTa AMtarika mUlya hatAM, te mUlya cUkavavA zuM huM asamartha hato? gurujanenI mArA upara hevI joItI kRpAne zuM abhAva hate? athavA A AMtarika samRddhine meLavavA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAne divya khajAno : 49 mATe je bhoga, je tyAga, je zraddhA, je bhAvanA ane je samarpaNanI jarUra hatI tene zuM mArAmAM zUnyAvakAza hato? A vaLI zI kalA ane kaI balA che? tiSa zAstramAM apUrva pAMDitya meM prApta karela che. Ayurveda zAstranA marmo ane rahasya mArAthI ajJAta nathI. eka eka vanaspatine oLakhI batAvavAnI mArAmAM kalA ane kSamatA che. kaI paNa vanaspatine guNa-de mArAthI ajANa nathI. regonI parIkSA, nidAna ane sAnukULa cikitsA temaja oparezanathI, paNa huM sArI rIte paricita chuM. saMgItanI kaLAmAM apUrva kuzaLatA meM hastagata karI che. Ajehaavaroha, rAga ane rAgiNIothI huM ajJAta nathI. vede mArA moDhA para rame che. upaniSadonI sUkSmatApUrvaka chaNAvaTa huM karI zakuM chuM. brahma viSenI zAstrIya jANakArI sAMgopAMga mArA jJAnano viSaya banI che. mArI draSTimAM te jagatanI kaI kalA ke kaI jJAna bAkI nathI jenI jANakArI mane na hoya, ke jenAmAM UMDANathI avagAhana karavAnI vAta huM bhUlI gayo houM. chatAM mArA jJAnathI mArA pitA praphullita, AnaMdita thavAne badale karamAelA ane udAsIna jevA lAge che. mArI ATalA varSonI jJAnasAdhanA ane jJAnanI tapazcaryAnI emane mana kaMI ja kImata nathI. meM meLavelA jJAnanI prasannatAnI eka nAnI rekhA paNa emanA mukhakamala upara daSTigocara thatI nathI. emaNe te meM zuM meLavyuM, athavA mArI sAdhanA kevI ane keTalI utkaTa hatI, te viSe leza mAtra paNa jANavAnI jijJAsA na batAvI. abhyAsI viSayenI skUla ke sUkSma parIkSA paNa na karI. kaTInA savAla na pUchayA, kuzaLakSemanI vAta paNa na karI, ATalA varSo pachI pharI maLyAne saMtoSa ke AnaMda paNa abhivyakta na karyo ane eka ja savAla pUchI mArI badhI sAdhanA, ArAdhanA, upAsanA, tapazcaryA, rAta divasanI mahenata ane ujAgarAne nirarthaka ane nisAra jevAM lekhyAM. temane savAla paNa samajamAM AvatuM nathI ke je ekane yathArtha rIte oLakhI levAthI, jANI levAthI, badhuM jANI levAya che. ane jene na jANavAthI, jANI lIdheluM badhuM kaMI ja khapanuM nathI. mArA hRdayamAM te ATalA varSonA abhyAsanuM gaurava hatuM. ATalA pramANapatranI zubha prazasti bhavya AnaMda hatuM ane pitAzrIe te bhaNelA viSayonI kaMI ja kasoTI karyA vagara mArA jJAnane kacarAnI TopalImAM phagAvI dIdhuM. mArA badhA jJAna upara pANI pheravI nAkhyuM. zvetaketu pAsethI meLave te javAba jyAre pitAne na maLe, tenA aMtarAtmAmAMthI UTha jete mITho raNakAra jyAre pitAne sAMbhaLavA na maLe, tyAre pitAe kaThoratA ane tejasvitApUrvaka Adeza karyo: "beTA ! tuM je saMgrahIne laI Avyo che te vAstavika daSTie jJAna nathI. tArI pAse je kaMI che te te mAtra jJAnanI rAkha che. rAkhanA DhagalAne sAcavI rAkhavAnI kImata zI ? tenuM prayojana zuM? tuM pharI jA, ane meLavavA lAyaka vastune meLavI Ava, ke jene meLavyAthI badhuM meLavI levAya che, ane jenA abhAvamAM, meLavelanI paNa kazI ja kImata nathI.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 : bhedyA pASANa, khelyAM dvArA pitAnA UMDA asaMtoSane paDagho putranA prANane sparzI gaye. te eka miniTa mATe paNa Ubho na rahI zakyA. kuTuMbIo ke Aptajanone maLavAnI, varSonA viyogane saMgamAM palaTAvavAnI taka paNa teNe na jhaDapI ane te je rIte AvyuM hatuM te rIte gurukuLamAM pharI pAchA AvyA. varSo pachI pharI jyAre zvetaketu pitAne ghera pAcho Avyo tyAre pitAnI maDhulInI bArImAMthI tenA pitAe dUrathI vetaketune AvaDe che. A vakhate vetaketunI cAlamAM judI ja mastI hatI. AMtarika ezvaryAnA darzananI cADI karatAM AkarSaka cihno spaSTa dRSTigocara thatAM hatAM. tenAmAM eka navA saMgItane janma thaye hato. tenA hRdayamAM AdhyAtmika AnaMdanI parAkASThAne sUcavate na thanaganATa hato. brahma-darzanamAMthI janmelAM AkarSaka nRtyathI tene mana-mayura nAcI UThe hate. meDhA upara apUrva zAMti, samAdhi, saMtoSa, parama AnaMda ane parama saMtRptinI suspaSTa rekhAe taravarI rahI hatI. zvetaketunA pitAe pitAnI patnIne kahyuM: 'vetaketu pAchA AvI rahyo che, ane te evA apUrva, alaukika, lokettara, divyatattvane jANIne AvI rahyA che ke jenuM jJAna, jenI oLakha, jenuM darzana, jene sAkSAtkAra, jenI upalabdhi huM Aja sudhI karI zaka nathI. zvetaketune meM je kahyuM hatuM, ke zuM te te vastu jANI che ke jene jANI levAthI badhuM jaNAI jAya che ? tyAre meM paNa te pustake, upaniSado vAMcIne ja jANyuM hatuM. mArI svataMtra anubhUti ke sAkSAtkAra nahe. te amathe prazna karyo hato. paraMtu te bhAre vicitra nIkaLyo. brahmane tAga meLavI, sAkSAtkAra karIne ja pAcho vaLe che. tenI cAla, tenI AsapAsanuM vAtAvaraNa, tenI AMkhanI camaka, tenI cAre bAjunuM AbhAmaMDaLa, tenA AtmasAkSAtkAranI sAkSI pUre che. have te mArA caraNene sparze te mAre mATe yogya nathI. jyAM sudhI A divya khajAnAne huM paNa jAte jANI na lauM tyAM sudhI huM putrane darzana karavA yogya nathI. ane Ama kahI pitA te ajJAta, anaMta ane asImanA divya khajAnAne zodhavA cAlI nIkaLyA. gati ane pragati jIvanano AnaMda eka ja vAtathI maLI zake ema che ane te e ke, je phlo ApaNumAM khIlI zakavA saMbhava che te khIlI UThe, je saMgIta ke nRtya ApaNAmAMthI janmI zakavA saMbhava che te janmI jAya, ane je ApaNe thaI zakIe tema chIe te thavA ApaNe prayatna karIe, ApaNuM guNe ane dharmone je ApaNe oLakhatA thaIe te te te guNe ane dharmonA parama zikharane sparzavAmAM ApaNane muzkelI anubhavavI paDatI nathI. je manuSya A satyane jANI zakatuM nathI te nirarthaka muzkelImAM sapaDAI jAya che. dhAre ke gulAbanuM phUla, kamaLa ke camelI thavAnAM svapnA
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ gati ane pragati : 51 seve, te thavAnA prayatnAmAM te gu thAI jAya, potAnI rIte khilavAnA prayatnane te tilAMjali ApI de, ane pote pUrepUru gulAbanuM phUla thavA rAjI na thAya, paraMtu kamaLa ke caMpA-camelI thavAnI ciMtAmAM mazagUla rahe, te tenA hAthamAM viSAda, parezAnI, saMtApa, glAni, udvega ane bhayaMkara nirAzA sivAya kaI ja AvavAnuM nathI. AvI khATI mahattvAkAMkSAmAM gulAma thavAnuM paNa te bhUlI jaze, ane potAnI kamaLa ke camelI thavAnI vAta te trikALamAM paNu saMbhavita thaze nahi. potAnA guNadharmone cheADI, khIjuM phUla thaI javAnI gulAmanI AkAMkSA mAtra mRgajaLa jevI che, potAnI ja gati ane pragatine avarodhanArI che, potAnA bhaviSyane aMdhakAramaya banAvI denArI che. AkhA 6 A pragatinA satyane bIjI rIte samajavu' hAya te jarA gItAjInA graMthamAM avagAhana karIe. arjuna kurukSetranI samarabhUmimAM sa Mdeha grasta banyA che. te kSatriya paraMparAmAM janmele che. zaktinA pAra'parika vArasA tene maLyA che. te kitanA zeAdhaka che, zaktinA pUjaka che, tene rUMvADe rUMvADe zaktinI upAsanA che. zaktine meLavavA mATe game te bhoga ApavA tenI tatparatA che. zita vagaranuM jIvana tene mATe niHsattva, nisteja ane niSprabha che. zakita ja tene Adarza che. zakti ja tenI ma`jila che. zaktinI yAtrA e ja tene mATe paramAtmAnI yAtrA che. paramAtmabhAvane meLavavA mATe paNa te kSatriyAcita pauruSamAnA ja svIkAra karaze. puSTi saMpradAyanI mAphka bhakitanA mAga-samarpaNanA mArga tene mATe asvAbhAvika thaze. khuda Izvara AvIne tene maphatamAM darzana ApavA prayatna karaze te pazu te tene svIkAraze nahi. potAnA bAhubaLa, puruSA ane zaktimAM tene apUrNa zraddhA haze. zita eja tenA AtmA haze. Akramaka vRttirUpa puruSatvanI prabaLatAne laI, grAhakatA ke samapa NutA rUpa streNa mA tenI pragatimAM avarodhaka ane khAdhaka thaze. A satya zrIkRSNanI dRSTimAM che. te arjunanI nADanA sAcA parIkSaka che. zrIkRSNe nADI vaidya che. pAtAnA kuTu'khIe, gurujane ane Apta puruSAne joIne kSaNabhara arjuna potAnA jAtIya svabhAva, mULagata saMskAra ke je tene para parAthI eTale ke gaLathUthImAM maLyA che ane prazikSaNathI je sadhana ane pragADha banyA che, tene bhUlI jAya che. eTale ThekaThekANe TakAra karavI paDe che ke, he arjuna ! utAvaLA na thA, tuM tArA oLakha. je mANasa potAnA svAbhAvika guNAne cheDI, bIjAnA guNAnI rIte te parezAnImAM sapaDAI jAya che. kAraNa te te kAma karI rahyo che, je te karI te te kAma cheADI rahyo che, je te karI zake che. jIvananA samasta AnaM emAM ja samAhita che ke ApaNe te ja kArya niSThApUrvaka karIe, je karavAnuM niyatie nirdhArita karela che; je karavA mATe astitva ApaNane utprerita karyA che. anyathA zAMti, samAdhi ke AnaMdanA dana sadAne mATe durlabha ja nahi, azakaya paNa thaI jaze. zrIkRSNane gItAmAM guNadharmAMne kharAkhara vyavahAra kare che zakatA nathI. ane
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ para : bheghA pASANa, khelyAM dvAra A prasaMgane anusaranAre rAmAyaNane eka dAkhale smRtine viSaya thaI gayo che tene prastuta kare paNa prasaMgane anurUpa ja che. prasaMgane poSanAre paNa che tethI kahI batAvuM chuM. jamadagni RSinA putra parazurAmajI hatA. gaNAya che te teo hinduomAM avatAra samA paraMtu svabhAve teo tIkhA ane rUdra hatA. kSatriya kuLa tarapha emane ghaNI napharata hatI. teo janmataH brAhmaNa hatA. brAhmaNane mULabhUta guNadharma te brahmanI upAsanA, brahmanA darzana, jJAnanI khoja, jJAna ane brahmanI sAthe tAdAbhya keLavavAnA mArganuM dhana, ane tene mATe game tevA anukULa-pratikULa saMgone paNa AtmasAt karI, brahmadarzananI gatimAM avarodha na Ave tene mATe pUratI kALajI rAkhI, ane tene mATe ApavA joItA bhegene ApIne paNa, jJAnanI tane prajavalita rAkhavI e che. paraMtu tene badale parazurAmajI pitAne svadharma, pitAne pAraMparika guNa bhUlI gayA. kSatriyenA dharmane svIkAravAnI temaNe pahela karI. temaNe zaktine mArga svIkAryo, jJAnane pavitra mArga teo bhUlI gayA. svadharma ane svaguNathI teo calita thayA. kSatriyonA guNadharmane svIkAravAnI temaNe bhUla karI. ekavIsa vakhata kSatriya viheNI pRthvI banAvavAnI temaNe pratijJA lIdhI. je zikSaNa ane je saMskAro parazurAmajIne vArasAmAM maLyA hatA, prazikSaNathI je palavita thayA hatA ane kramazaH saghana ane pragADha banyA hatA, te saMskAronA AdhAre pragatine pAramArthika mArga temaNe samajapUrvaka svIkAryo hota te temane itihAsa ja badalAI gayo hota. itihAsamAM eka navA pRSThane umere thaye heta. temane itihAsa suvarNAkSaremAM aMkti thaye heta. paraMtu durbhAgya brahmadarzana ane jJAnanI khejamAM ThAlavavI joItI zakita temaNe kSatriyenA saMhAramAM, zakitanI upAsanAmAM, zakitanA darzanamAM, zakitanI pUjAmAM vAparI. teo brAhmaNa maTayA, RSi tarIke vilupta thayA, ane temanuM vyakitatva brAhmaNanI AkRtimAM kSatriya tarIke UpasI AvyuM. brAhmaNatvanuM balidAna devAI gayuM, brAhmaNanA dehamAM kSatriyatva mUrtimaMta banyuM. svadharma ane svaguNa taraphanI A upekSA temanI pragatimAM bAdhaka banI. jJAnanA mArgamAM je temanI A sArIye zakti vaparAI heta te temanuM brahmatva kareDe sUryanI mAphaka jhaLahaLI UDyuM hota. temane mArga seLe kaLAe khIlI UTha hota. paraMtu svadharma ane svaguNathI parAmukha thanArAM, aMtamAM viSAda, udvega ane saMtApanA pAtra banatAM hoya che, parAjaya temane cArekorathI gherI vaLato hoya che ane vijaya dUra dUra bhAgI jatuM hoya che. temane itihAsa ja badalAI jAya che. zrI parazurAmanA saMbaMdhamAM paNa Ama ja banyuM. maryAdA puruSottama zrI rAmanA hAthe temane karUNa parAjaya thaze. temane parazu kuMThita thaI gaye. karamAI gaelA phUlanI mAphaka teo nisteja, niSpabha ane pratibhAzUnya banI gayA. teo potAnA parAjayanI zarama na anubhave te khAtara, zrIrAme temanI mahattA A zabdomAM varNavI batAvI-
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ gati ane pragati : pa3 "rAma nAma laghunAma hamArA parazu sahita baDa nAma tumhArA" pra mAruM te rAma A be akSaranuM nAnuM nAma che. ApanA rAma nAmanI sAthe te parazu zabda umerAya che mATe nAmathI paNa Apa ja zreSTha, variSTha ane yeSTha che. tAtparya e che ke svabhAva, dharma ane guNathI brAhmaNa hoya ane te kSatriya thaI jAya te kaThinAI thAya. brAhmaNane zakitamAM kaze ja rasa nahoto. brahmadarzana ane jJAnanI zodha e ja emanA jIvanane parama Adarza hate, eTale A dezamAM brAhmaNe bhAre Adara pAmyA. "Forna trAhmaNo gu- vaNemAM brAhmaNanI ATalI badhI sarvoparitA svIkRta hovA chatAM, ATalA badhA Adata ane sanmAnita hovA chatAM, brAhmaNee kaI zakti na meLavI. teo akiMcana ja rahyA. pitAnI malImAM besI teo brahma ane jJAnanI ja zodha karatA rahyA. je ke teo ghaNAM AdaraNIya hatA, moTA moTA samrATa paNa temanA caraNomAM mastaka jhukAvatA hatA, temaNe dhAryuM hota te rAye temanA caraNene cumI zakata, paraMtu bhautika vaibhavane temane jarA paNa meha nahe. bhautika aizvarya temane mana anarthanuM mULa hatuM. maharSi kaNAdanA jIvananI eka mIThI kathA che. kaNAda RSi guNa ane dharmathI brAhmaNa jevA che. temanuM nAma ja kaNAda paDI gayuM. te eTalA mATe ke temaNe eTaluM anAja paNa gharamAM bheguM na karyuM, ke jethI tene saMgharavA ane sAcavavAne zrama karavo paDe. reja khetaramAMthI kaNa kaNa vINI lAvIne teo pitAne nirvAha calAvatA ane A ja kAraNe temanuM guNa niSpanna kaNAda evuM nAma paDI gayuM. asalI nAma bhUlAI gayuM ane kaNAda nAma vizva vizrata thaI gayuM. aparigraha ane nirmamatvane A mIThe dAkhale virala hoya che. A maharSinI brAhmaNa niSThAmAMthI ja vaizeSika darzanano janma thayo. vaizeSika darzananAM Adya prastatA maharSi kaNAda hatA. kaNAdamAMthI vaizeSika darzana janmeluM rahevAne kAraNe A darzananuM bIjuM nAma kANada paDayuM che. temanI jJAna pratyenI niSThA ane gajabanI upAsanAnuM A phaLa hatuM. potAnA guNadharmane oLakhI, tenA vikAsamAM temaNe jIvana arpaNa karyuM te vizvane eka navA darzanane sAkSAtkAra thaye. mANasa te ja dizAmAM gati-pragati karI zake che je dizAnA guNa ane dharmo te dharAvatuM hoya. pitAnA guNadharmothI vimukha thaI, avaLI dizAmAM gati karavA prayatna karatI vyakti, parAjaya ane parezAnImAM paDI jAya che. maharSi kaNada jyAM rahetA hatA tyAMnA samrATane maharSi kaNAdanI akiMcanatAne khyAla AvyuM. temane thayuM kaNada che te adbhuta vyaktitva dharAvate ati mAnava, paraMtu Arthika kaMgAliyatamAM sabaDate eka lAcAra ane paMgu mANasa che! mArA AdhipatyamAM je enI garIbI dUra na thAya te A samRddha rAjyazrIne artha paNa za? mAre enI daridratA dUra karyo ja chUTaka che. A daridratAmAMthI huM tene mukta na karI zakuM te mArI samrATa thavAnI siddhi paNa zI ?
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54bheghA pASANu, tyAM dvAra AvI bhalI bhAvanAe balavattara thatA, te sevakene AjJA karIH "rane dhanadhAnyathI bharI nAkhe, ane kaNadanI mahulIe jaI tyAM tene Dhagale karo." dhana-dhAnyathI bharelA rathe sAthe samrATa pite paNa kaNAdane tyAM pahoMce. kaNAdanuM A vizeSa sanmAna hatuM. samrATa samajatuM hatuM ke, mArI pAse je kAMI paNa che, tenA karatAM vadhAre kImatI, vadhAre akSara ane vadhAre akSaya saMpatti kaNAda pAse che. mArI saMpatti sAmAnya jana mAnasanI dRSTie bhale mUlyavAna ane mahatvanI gaNAtI hoya, paraMtu kaNAdanI AMtarika saMpatti sAme te nimUlya che. kharI saMpattine adhipati te kaNAda che. huM te mAtra bhAravAhaka chuM. je mArI A saMpattine teo kRpApUrvaka svIkAra kare te huM pavitra ane kRtArtha banI jAuM. A apavitra saMpattine paNa pavitratAne puTa lAgI jAya.' AvI utkRSTa lAgaNIone hadayamAM ramADate te kaNAdanA caraNomAM mastaka namAvI ane kahevA lAgyAH prabhe, huM dhana-dhAnyathI bharelA rathe laIne Avyo chuM. Apa tene kRpApUrvaka svIkAra kare. mArA rAjyamAM Apane kaNa kaNa vINI khAvA paDe te mArAthI joI zakAtuM nathI. mArA A mAnasika dardane dUra karavA meM A laghu prayatna karyo che. Apa jevA prabhuparAyaNa maharSi khetaramAM kaNa vINe, emAM mAruM apamAna che." kaNade kahyuM "kSamA kare, rAjana ! samAcAre ja mekalI dIdhA hatA te paNa huM tamAruM rAjya choDIne cAlyA jAta. dhana-dhAnyathI bharelA raze mekalavAnuM ane jAte sAthe AvavAnuM kaSTa ja zA mATe karyuM? samrATe kahyuM: "bhagavAna ! Apa A zuM kahe che? Apa mArI vAta samajyA nathI, eTale Apane ajugatuM lAgyuM che. karNada kaze ja javAba ApyA vagara UbhA thaI gayA. keI gharavakharI, sarasAmAna ke saMpatti te hatI ja nahi, je kaMI hatuM te be pAMca pustako hatAM. teo pustako bAMdhavA lAgyA. samrATe kahyuM "Apa A zuM kare che? ApanI A rItabhAta huM samajI zakatA nathI." kaNAde kahyuM: "mAre kazuM ja sAMbhaLavuM nathI, rAjana ! tema kaMI joItuM paNa nathI. tArA rAjyanI sImA kyAM sudhI che te mane bhalI prakAre batAvI de, eTale huM saharSa tArA rAjyane choDIne cAlyo jAuM. mAre kAraNe tAre duHkhI thavuM paDe, tane apamAna jaNAya, tane laghutA lAge, evuM karavAmAM mane zo lAbha?" samrATe javAba ApyoH "bhagavan! mAre kahevAne A artha nathI ke Apa jevA prabhu parAyaNa mahApuruSa mArA rAjyane tyAga karI cAlyA jAya. emAM te mane ane mArA rAjyane ja hAni che. Apa jevA uttama puruSanA puNya-pratApe te A samRddhi ane sukha vaibhava che. rAjya choDavAnI ApanI vAta mArA marmane bhedI nAkhe che, mArA puNyane pAtaLuM pADavAmAM
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ gati ane pragati : 25 nimitta banatI lAge che. huM te Apane eTalI ja prArthanA karavA Avyo chuM ke, je dhanadhAnya laIne huM ApanA caraNamAM upasthita thaye huM tene Apa saharSa svIkAra karI, mArA para anugraha kare. "kaNade bephikarAIthI javAba vALyoH "A badhuM tuM jema lAge che temane tema pAchuM laI jA. A dhana-dhAnyanI vyavasthA ane surakSA atre keNa karaze ? A badhAnI dekharekha pAchaLa UMgha harAma keNa karaze? A badhAne saMgharavAnA vyApehamAM prabhubhakti khIMTIe TIMgAI jaze tenI ciMtA keNa rAkhaze? amane eTale vakhata ja kayAM che? amane to amArA kAmamAMthI kurasada ja maLatI nathI, cheDe samaya phAjala paDI jAya che te pharavA nIkaLI jaIe chIe, tyAre te vakhate, khetaramAMthI dANa viNa nAkhIe chIe ane pAchA pitAnA kAryamAM pharI saMlagna thaI jaIe chIe. keI jhaMjhaTa, kaI bhAra mAthA para nathI. A navI Aphata zA mATe UbhI kare che? maherabAnI karI A badhuM pAchuM laI jA. AnI upAdhi keNa rAkhaze? kRpA karI bIjI vakhata, A rIte, A bAju na Avata. A rIte ja AvavuM hoya te tenI khabara pahelethI ja ApI deje, ke jethI ame rAjyanA chaDI pahelethI ja jaI zakIe. dANa amane game tyAM vINavA maLI jaze. khetare to badhe ThekANe paDelA che." AvI vyakita brAhmaNa guNa, dharma vALI hoya che. khetaramAMthI dANA vINIne AjIvikA meLavavAmAM paNa tene saMtRpti ane suvidhA jaNAya che. samrATanA rAjya vaibhavane paNa te AsAnIthI lAta mArI zake che. tene mATe jJAna ja: vaibhava che, jJAna ja saMpatti che, jJAna ja sarvasva che. mANasa je pitAnA AMtarika guNenuM yathArtha nirIkSaNa karI, tene vikasAvavA ane piSavAnA prayatnamAM kaTibaddha thaI jAya, te eka vakhata te pragatinA parama zikharane spazIne ja virAma pAme, temAM zaMkAne avakAza nathI. kezIkumAra zramaNanI niyati paNa Atmadarzana, satyanA saMzodhana, ane paramAtmabhAvanI upalabdhi sAthe joDAelI che. te dizAmAM temanA avirata prayatna paNa che. zrAvastI nagarImAM bhegA thavAnA mULamAM paNa satyanA saMzodhananA bI paDelAM che. prabhu gautama sAthenA vividhalakSI praznottaranA vinimayathI paNa A vAtanI saMpuSTi uttarottara thatI ja raheze. kezIkumAra zramaNa pite sAdhanAnA prabhunA pUrNa mArgane varelA che. sAdhanA mATe je zakita, sAhasa, pratibhA, jJAna, tyAga ane vairAgyanuM aizvaryA joIe te badhAM aizvaryathI te sabhara che. sAdhanAnA zrama sAdhya mArgamAM temane koI ja kaSTane, thAka ke kaMTALAne anubhava thatuM nathI. amRtatvane meLavavA mATe azAzvata sAdhane nakAmA che. nAzavaMta sAdhano amaratA lAvavAmAM niSphaLa nIvaDe che. amRtatvanA sAdhana vaDe ja amaratA maLI zake che. daza amara sAdhano batAvavAmAM AvyA che je daza yati-dharmanA nAmathI pracalita che.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra khaMtti mutti ajjave maddave lAghave sacce | saMjame tave ceime baMmacera vAtie II A daza dharmone jIvanamAM tANAvANAnI mAphaka vaNI levAthI, asatyathI satyanI dizAmAM ane mRtyuthI amaratAnA parthe prayANa karI zakAya che. zrI kezIkumAra zramaNa paNa amRtatvanI zeSana! zeAdhaka che. avidhajJAnanI sapadmAthI saMpanna che. zrAvastI nagarImAM teo padhAryA che-- ohinANa sube buddhe sIsasaMgha samAnadde | yaMte sAvasthina garimAgame // mAgA zrI kezIkumAra zramaNa avadhijJAna ane zrutajJAnathI prabuddha hatA. tee potAnA ziSya samudAya sAthe gAmegAma vihAra karatA zrAvastI nagarImAM AvyA. game jeTalI jJAna sa`padA ane ziSya sa padA hoya te paNa saMtAe jAgRta rahI, gAmAmAM ane nagarAmAM parivrAjakanI mAphaka, pharatAM rahevu joie. saMyamanI vizuddhi mATe, meAhanA visarjana mATe, ane brahmacaryanA sa MrakSaNa mATe paNa te anivAya che. janahRdayane pArakhavA, vairAgyamAM vRddhi karavA, temaja kALajIpUrvakanI satata jAgRti rAkhavA mATe paNa jarUranuM che. zrI pArzva para parAne, svabhAvagata saraLatA temaja viziSTa buddhi-pratibhAne kAraNe paNa eka sthAna upara lAMbA vakhata sudhI rahevAnI chUTa che. A rIte rahetAM, tenA vratamAM aticAra ke anAcArano saMbhava nathI. mahAvIranI para parA mujaba, satata vihAra paNa temane mATe anivAya nathI. zrutajJAna ane avidhajJAnathI sa`panna evA kezIkumAra zramaNa pArzvanI paraMparAnA hAvA chatAM, vihAramAM satata jAgRta rahenAra hatA. ATaluM jJAna hAvA chatAM teo navuM meLavavAnI, jANavAnI jijJAsA ane bhAvanAthI bharelA hatA. manuSya jo avaLA mAnA Azraya na le, ane muktinA nizcita Adaza sAthe sunizcita mAthI yAtrAnA prAraMbha kare teA te avazya muktisukha phaLane meLavI zake che. zrI kezIkumAra zramaNanuM zrAvastImAM padArpaNa thayuM che. prabhu pAnI paraMparAnA te pavitra pratIka che. zrI gautama svAmInuM paNa zrAvastImAM zubhAgamana thaze je have pachI kahevAze. jIvananI kalA jIvana sadA viparIta AdhArothI nirmANa pAme che. jIvana je rIte dRSTigocara thAya che tevuM ja hAtu nathI. STigocara thatA tattvA pAchaLa adRzya tattvA paNa paDelA hAya che je ghaNI vAra viparIta hoya che.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana kalA : 57 dAkhalA tarIke, ApaNe janma joIe chIe paNa tenI sAthe ja nirmANa pAmelA mRtyune joI zakatAM nathI. janmanI AnaMda ane utsavabharI kSaNomAM mRtyunI kilaSTa kalapanA karanArI vyakti, mAnasa hospiTalanI pAtra ja gaNAze. paraMtu janmanA pRSTha bhAgamAM ja mRtyu saMtAeluM che. pAradazIdaSTinA abhAve janmanI sAthe ja nirmANa thayelA mRtyune bhale ApaNe na joI zakatAM hoIe, ke pratikSaNa pagapesAre karatA, AgaLa ne AgaLa dhapatAM mRtyu sAme bhale ApaNe AMkha ADA kAna karatA hoIe, paraMtu tethI mRtyunI zakyatA ghaTI javA pAmatI nathI. janmamAM je mRtyunA darzana karI zake che te ja jJAnI che, AtmajJa che, saMta che, draSi che ane pAradarzI che. jema janmamAM mRtyune jovAnI ApaNAmAM kSamatA nathI, tema mRtyunA pRSTha bhAgamAM rahelA janmane paNa joI zakavAnI ApaNAmAM zakita nathI. keIna maraNa zayyA pAse UbhatAM paNa ApaNane tenA mRtyumAM rahelA janmane kaMI ja khyAla AvatuM nathI. paraMtu prAyaH dareka mRtyunA pachI janma, ane dareka janma pachI avazyabhAvi mRtyu hoya che. bhagavAna buddha jevA prabuddha AtmA te bIjAnA mRtyumAM pitAnA mRtyunA bIjAnA vArdhakayamAM pitAnA vArdhakayanA darzana kare che. teo eka zabane jue che, eka vRddhanI namI gaelI rUpavihIna kAyAne jue che ane UMDA vicAramAM paDI jAya che. pitAmAM tenI zakyatAo tapAse che ane jene meLavavA mATe bhAre tapazcaryA ane sAdhanA karavI paDe che, jene anaMta puNyanA phaLarUpe biradAvavAmAM Ave che te rAjya ane rAjyazrI, navayauvanA patnI ane hamaNAM ja janmelo putra rAhula, A badhAM taraphano temane vyAmoha zamI jAya che. A vaibhava ane vilAsamAM teo viTAmaNAnA darzana kare che. bhautika saMpattithI maLatA sukhonI bIjI bAjue chupAelA duHkhono temane sAkSAtkAra thavA mAMDe che, suMdara dekhAtA rUpamAM temane kurUpatA pratyakSIbhUta thavA lAge che, yuvAvasthAnA uSmAbharyA sauMdaryamAM temane vRddhatvane padavani saMbhaLAya che. ApaNe bhUlI jatA hoIe chIe ke, saphaLatAnI AjubAju asaphaLatA jhaDapabhera ATA pherA karatI hoya che. rAjasiMhAsana para pratiSThita thavAnI sukhada veLAe dhULadhANI thaI javAnI ke pRthvI parathI nAmazeSa thaI javAnI kaI ja smRti ApaNane kerI khAtI nathI hotI, anyathA rAjyAbhiSekano AnaMda paNa viSAdamAM pariNamI jAya. jIvana viparItane hamezAM pitAmAM chupAvI rAkhe che. eTale ja jJAnI tene kahevAya ke je jIvana sikkAnI sArI ene narasI, baMne bAjune, eka sAthe jovA ane anubhavavA samartha che. e paNa jevAnI eka kalA che. A kalAne ja jIvananI kalA kahevAmAM AvI che. A kalAnuM ja zAstrIya nAma dharmakalA che ane dharmalA badhI kalAomAM sarvopari che. "HLyA tyAM ja sTA niSaTY dharmakalA badhI kalAomAM mUrdhanya che. bIjI game teTalI kalAo jIvanamAM hoya,
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 : bheghA pASANu, chellAM dvAra paraMtu temAM dharmakalA na hoya te te khAlIkhama ja rahevAnuM. ane tethI UlaTuM, jIvanamAM bIjI badhI kalAono abhAva haze, paraMtu eka ja jIvatI jAgatI dharmakalA siddha thaelI haze, te jIvana bharyuM bharyuM, vaibhava saMpadAthI saMpanna ane satyaM ziva suMdarama banI rahevAnuM. jeNe janmamAM mRtyune sAkSAtkAra karavAnI kakSA sAdhI lIdhI che te vyakti ghaNAmAM premanA, duHkhamAM sukhanA, aMdhakAramAM prakAzanA, asaphaLatAmAM saphaLatAnA, kurUpatAmAM surUpatAnA ane niMdAmAM stutinA gIta sAMbhaLI zake che. AvI jAtanI gyatAne AvirbhAva ja jIvana jIvavAnI kalAne kalAtmaka pAye che. bhagavAna mahAvIranA samakAlIna ane bhagavAna mahAvIranI ja keTinA eka mahApuruSa cIna dezamAM thayA che, temanuM nAma lAose che. lAotsanA A suvarNa vAkaye che. "mane kaI harAvI zakatuM nathI, kAraNa ke meM kadI kaIne jItavAnI kAmanA karI nathI. mAruM kaI kadI apamAna karI zakatuM nathI, kAraNa ke sanmAna ane pratiSThA meLavavAnI meM kadI ja darakAra karI nathI." A vAkyanI mImAMsA karatAM teo kahe che- "jyAre jyAre keI sabhA sosAyaTImAM na chUTake athavA anAyAse javAne prasaMga mane sAMpaDe tyAre tyAre huM tyAM jaIne besatA ke jyAM loke pitAne jeDA utAratA. kAraNa tyAMthI mane uThADI mUkavAnuM keIne prajana rahetuM nahi." AgaLa cAlIne lAotsa kahetAH "huM sadA naMbara eka ja rahyo. naMbara bemAM mane mUkvAnI keInI tAkAta na hatI. kema ke huM haMmezAM chelle naMbare, chellI hAramAM, sahuthI pAchaLa ja Ubho rahete ke jethI mane pAchaLa haTAvavAnuM kaIne kaI ja prajana na rahe. sIdhI rIte jovAmAM te A UlaTI vAta lAgaze, paraMtu vAstavikatAnI kasoTI karatAM emAM ja yathArthatA ane satyatAnA darzana thaze. kAraNa pAchaLa ubhelAne pAchaLa haTAvavAnuM rahetuM ja nathI. paraMtu je AgaLa, prathama paMkitamAM ubhelA che, teNe te paMkitamAM ubhavAmAM jAye ajANe paNa evI vyavasthA karI rAkhI che, je tene pAchaLa dhakelI deze. AgaLa AvavA mATe je pagathiyAMone teNe upayoga karyo che, teja pagathiyAne upayoga tene pAchaLa haDaselI devAmAM avazya keAI bIje karaze. pANImAM eka jAtane jaLacara hoya che je kekaDA nAmathI oLakhAya che. A jIvane keI eka pAtramAM bharI rAkhe che temAMthI bahAra nIkaLI javA te prayatna kare che. paNa je eka pheMkaDo bahAra kUdavA mathe che ke tarata ja aMdara rahelA traNacAra pheMkaDA tene pAchaLa kheMcavA prayatna kare che. e ja rIte koI eka rAjanItijJa, vaDApradhAna jevA mAnabharyA pada upara AsIna thaI jAya te bIjA tene te pada uparathI haTAvavA hamezAM dareka rIte prayatna karyA ja kare che. tAtparya e che ke, eka vyakti jayAre upara caDhavA lAge che, tyAre na jANe keTalAya mANase tene pAchaLa kheMcavA mATe, tene utArI pADavA mATe, utsuka banI jAya che. paraMtu siMhAsana
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana kalA : 59 upara besavAnI majA ja tyAre Ave jyAre siMhAsanathI nIce utaravA keI utsuka hoya. siMhAsananI kiMmata e ja che ke jyAre keI tenA para caDhavA prayatna kare che, tyAre anya loke tene te siMhAsana parathI uThADI mUkavA ane tenA sthAna upara pite besI javA Atura banI jAya che. ekane UThADI bIjAe te sthAna para caDhI besavAnI AkAMkSA ke AturatAnuM bIjuM nAma ja siMhAsana che. mANasa siMhAsana upara bese che ja e mATe ke te sthAna ja evuM che, jyAM aneka loko besavAne mATe satata pratIkSApUrvaka utsuka hoya che. siMhAsana upara besanArane besavAne je rasa ane AnaMda che, te ja rasa ane AnaMda anyane siMhAsana upara beThelAne utAravAno che. eTale lAose kahe che ke, meM besavAnI evI jagyA pasaMda karI che, ke jenAthI nIcI bIjI kaI jagyA nathI, eTale mAruM siMhAsana sadA AbAda ane sarvataH surakSita che. A to ApaNe jIvana kalAnI sUkSamatAmAM UtarI gayAM. enAthI jarA zuSkatA paNa AvI javA saMbhava che. badhAne bahu UMDANamAM javAnuM rucatuM nathI hotuM. tethI cAle, A sUkSmatAne saMkelI laIe. yAda rAkhaje, jIvana jIvavA mATe joItAM pratyeka sAdhano samucita rUpamAM ane samagra parimANamAM maLyAM hoya, paraMtu jIvana jIvavAnI kalAnI suyogya AvaDatano abhAva hoya, te vipula sAdhanasAmagrI paNa jIvanamAM jIvana reDavA samartha thatI nathI. e sAdhanasAmagrI paNa eka bAju paDI rahe che, ane jIvana nIrasa ane phIkuM thaI jAya che. paraMtu jIvana jIvavAnI sAcI kalA jeNe prApta karI che, te alpatama sAdhanomAMthI paNa himAlaya UbhuM karI zake che, pRthvI upara svarga utArI zake che, ane svargamAMthI gaMgAne lAvI zake che, jIvanane kalAmaya banAvavAno mULa pAye pavitratA, saraLatA ane sadAcAra che. paraspara premabharI draSTi hoya; IrSA, ahaMkAra, sagadveSa ke svArthanI jarA paNa vRtti na hoya; sukhaduHkhamAM ekabIjAne pUraka thavAnI bhAvanA hoya; saMteSa, zraddhA ane sneha haiyAmAM sabhara hoya to tevA manuSyanAM jIvana svarganA sukhane janmAve che. jIvana kalAnA mAthAthyane samajavA mATe aitihAsika zaka saMvatanA pravartaka rAjA zAlivAhanane bhAre AkarSaka, asarakAraka ane madhura prasaMga yAda Ave che. eka vakhata rAjA zAlivAhana, sabhA bharI, darabAramAM beThA hatA. te vakhate, temanA manamAM sahaja eka prazna udbhavyuM. teo belI UThayAH "kaho, jIvatuM keNa che?" | darabArIo vicAramAM paDI gayA. teo ekabIjAnAM moDhAM sAme jovA lAgyA. paraspara kAnasiyAM karavA lAgyAH "are,. paNa Aje mahArAjAne zuM thaI gayuM? buddhimAna rAjAnA mukhethI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra Ave sAmAnya, najI, mahAvahIna prazna kema? haratAM pharatAM, UThatAM, besatAM, gAtAM, nAcatAM je pratyakSa dekhAya che te badhAM jIvatAM che. eka bALaka paNa samajI zake tevI sAdI sIdhI vAta che. chatAM mahArAjAnA manamAM A prazna kema upasthita thaye ke, jIvatuM keNa che? A te kevI parIkSA na samajAya e A keyaDe che. chatAM buddhimAna rAjA vaDe pUchavAmAM Avela A prazna che, tethI jarUra tenI pAchaLa kaI gupta rahasya chupAyeluM hovuM joIe." stabdha banelA sabhAsadomAMthI jyAre kaI ja saMtoSajanaka khulAse na ApI zakyuM tyAre zrI kAlikAcAryo satvara UbhA thayA ane belyAH "rAjana ! je kaThora tapanI sAdhanAthI tapta zarIravALe che, sArA AcAra ane savicArethI je paripuSTa che, tApatrayathI saMtapta jIve mATe jenuM haiyuM sadA sahAnubhUtithI bhareluM che, uttama jJAna, pAvana zraddhA, ane sadAcAranA bInuM jenA jIvanamAM vAvetara thayeluM che, je prabhu parAyaNa ane parahita parAyaNa che, bIjAnuM bhaluM karavuM e ja jenI svArtha saMpatti che, tyAga ane sadbhAvanAothI saMpuSTa jenuM mana che, te ja manuSya jIvate che. uparyukta sadguNothI zUnya jenuM jIvana che e manuSya daihika dRSTie bhale jIvate hoya, chatAM bIjAo mATe te bhaya ke trAsanuM vAtAvaraNa sarjate hoya te te jIvatA chatAM marelA jevuM ja che. A spaSTa ane nagada satya sAMbhaLI AkhI sabhA AbhI banI gaI. saune Azcaryane pAra na rahyo. halana-calanane jIvananuM nAma ApanAra jIvatA che te badhA ja hatA, paraMtu zrI kAlikAcAryanA javAba mujaba, mAnava samudAyane mATe bhAga jIvate ja marelA je hate. rAjA zAlivAhane zrI kAlikAcAryane A vAta vadhAre vistAra ane spaSTatAthI samajAvavA nivedana karyuM ke jethI A spaSTa satyamAM kaMI aspaSTatA na rahe. - zrI kAlikAcArye rAjAnI vinaMtIne svIkAra karyo, ane pitAnI saMkSipta hakIkatanI mImAMsA karatAM kahyuM: "rAjana ! eka vakhata meM mArA ziSyane anAyAsa kahI nAkhyuM hatuM ke, "saguNa, savicAra ane sadAcArathI zUnya manuSya, manuSyanA rUpamAM pazu ja che." A vAta pazuone ruci nahi. temaNe mArA javAbane virodha karatAM kahyuM. ame bhale pazu leninA rahyAM, paraMtu mANasenA dainika jIvanamAM ame ghaNI vakhata ghaNI rIte upayegI thaIe chIe. amArA zarIranA avayavo paNa manuSyanA upayogamAM Ave che. amArA cAmaDAthI temanAM pagarakhAM bane che. camarI gAyanA vALamAMthI cAmara bane che. hAthI dAMtamAMthI aneka jAtanA AbhUSaNe ane zebhAnA prasAdhane taiyAra thAya che. yegIo, saMnyAsIo mATe mRga ane siMhacarma AsananuM kAma Ape che. amArA jAtibhAIe A mANasa jAta mATe pitAnI jAtane ghasI nAkhe che. amArA mAMsane paNa teo chUTathI upayoga kare che, gomUtra ane chANa temanA agatyanA kAmomAM
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana kalA : 1 upayogI thAya che. amArI koI paNa vastu nirupayogI nathI. A svArthI manuSya ja koInA upagane nathI. mATe amArI sAthe tene sarakhAvI amane halakA na banAve." pazuonA ekasAmaTA AvA virodhane sAMbhaLI, meM manuSyane vRkSa jevA kahyA. paraMtu vRkSoe paNa A sarakhAmaNI mATene vadhe uThAvyA. te ekIsAthe belI UThayAM. "ame garamIthI saMtapta thaelA, parasevAthI rebajheba thaelA pathikane mIThI chAyA ApIe chIe, suMdara phUle ane phaLa ApIe chIe, rogIo mATe auSadhi ane AhAranI garaja sArIe chIe. amArI sAthe guNazUnya vyaktionI sarakhAmaNI kare nahi. tethI amane anyAya thAya che." vRkSanA vAMdhAne lakSamAM rAkhI meM manuSyane kUtarAnI upamA ApI. te kUtarAe paNa pitAne asaMtoSa ane aprasannatA jAhera karyA. teNe kahyuM-ame eka roTalAnA TukaDAnA badalAmAM amArA dhaNInA jAnamAla ane gharavakharInI rakSA karIe chIe. ame nimakahalAla sevake chIe. manuSya jAtamAM AvI vaphAdArI, AvI saMniSThA ja kayAM che? mATe manuSyane amArI sAthe sarakhAvI amane zaramamAM na nAkhe." tyArapachI meM manuSyane ghAsanI upamA ApI. paraMtu ghAse paNa mArI vAta maMjura na rAkhI. teNe paNa pitAne sakhata aNagame vyakta karyo ane spaSTa kahyuM: "pazuonA khorAka mATe paNa ame khapanA chIe. pazu ghAsa khAI mANasane dUdha Ape che, ane mANasa tene pIvAnA upayogamAM le che. mANasa jevA ekAMta svArthI ane nirupayegI ame nathI. mATe maherabAnI karI amArI sAthe manaSyane sarakhAvavAnI vAta na karazo." jyAre virodhanuM yatra, tatra, sarvatra AvuM paribaLa joyuM tyAre meM guNavihIna ane asadAcArI vyaktine rAkhanI upamA ApI. paraMtu rAkhe paNa tene svIkAra na karyo. teNe paNa pitAnI upayogitAne eka lAMbe ItihAsa raju karyo "vAsaNe je senA cAMdI jevAM caLakatAM dekhAya che, te mArI jAtane ghasI nAkhavAnuM ja phaLa che. varSabhara sudhI anAjanA saMrakSaNanI javAbadArI paNa huM vaphAdArIpUrvaka uThAvuM chuM. mANase anAjamAM mArI meLavaNI karI, anAjanuM jIvAtathI rakSaNa kare che ane navA varSa mATenA bIne saMgraha kare che. mAre upaga A rIte ochA mUlyane nathI. mANasajAta te niSkAraNa kajiyA-kaMkAsa utpanna kare che, verajhera UbhAM kare che, paraspara ekabIjAnAM gaLA kApavAmAM paNa zarama anubhavatA nathI. mATe mArI sAthe temane sarakhAvavAmAM mArI AbarUne dhakko lAge che.' zrI kAlikAcArye zAlivAhana rAjAne kahyuM "rAjana ! jyAre dareke, manuSyane potAnI sAthe sarakhAvavAnI nA pADI, tyAre meM mArA manamAM nirNaya karyo ke manuSyanA manamAM bhale pitAnI sarvoparitAnI game tevI akaDanI pakaDa hoya, paNa je te sadAcArathI zUnya haze te te jIvane
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ dara: bheghA pASANa, khelyAM dvAra jIvavAnI kalA vagarano che. AvA manuSya sAthe pitAnI jAtane sarakhAvavA jyAre jagatamAM koI ja taiyAra thatuM nathI tyAre kharekhara te jIvate paNa marelA jevo ja che. ' jIvana kalAnA saMbaMdhamAM A badhuM jANyA pachI, jemaNe A kalAne saMpUrNa rIte AtmasAt karela che tevA kezIkumAra zramaNa bhagavAnane ApaNe yAda karIe. ekavAra zrI kezI zramaNa bhagavAna zrAvastI nagarImAM padhAryA che. A zrAvastI nagarI kayAM AvI che, vartamAnamAM te kyA nAmathI oLakhAya che, tenI zI sthiti che, te Akho viSaya purAtatva vizArade, itihAsa ane saMzodhake che. huM te viSayane niSNAta nathI, chatAM je kaMI jANyuM che te kahI batAvuM chuM. vadhAre ane vAstavika hakIkata te ItihAsathI jANI zakAya. - A zrAvastI nagarI nepAlamAM AvelI che. Aje je rAvatI nadIne nAme prasiddha che, ane bauddha graMthamAM je acirAvatInA nAme prasiddha che, tene kAMThe A nagarI AvelI hatI. kapilavastu je bhagavAna buddhanI janmabhUmi che te zrAvastInuM ja eka upagAma hatuM. Aje te A nagarI A ja svarUpamAM vidyamAna nathI. kALa badhAMne badalAvI nAkhe che. nadIonA pravAha pheravI nAkhe che, jaLa che tyAM sthaLa karI nAkhe che, ane sthaLa che tyAM jaLa karI nAkhe che. - Iti, bhIti ane duSkALanA upadravathI zUnya A nagarI hatI. te samRddha hatI, cera AdanA bhayathI rahita hatI. sukALa sadA tyAM pravartate hate. loko sukhI hatA. AMgaNuM Avela duHkhI, yAcaka ke garIba, kaI khAlI hAthe jatuM nahi. suMdara AvAsethI zobhatI A nagarInA loko vaibhavazIla hatA. karaverAne sarvathA abhAva hato. evI suMdara A nagarI:hatI. tiMduyaM nAmaujjANa tammi nagaramaMDale / phAsume sijjasaMthAre tatthavAsamuvAgame // te nagarI pAse, naha madhyamAM ke nahi bahu dUra ke nahi bahenajIka, e rIte tinduka nAmane eka bagIce hatuM. tyAM jIvajaMturahita nirdoSa raheThANa ane pAtharavA pITha, phalaka Asana vigere maLI rahe tema hatuM. sAdhune kyAM utaravuM kalpa, temane mATe kayuM sthAna nirdoSa gaNAya, kevA upakaraNe temane apanA gaNAya, vagerenuM vivecana avasare karAze.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI ziromaNi zrI mAnakuMvarabAI vizvavaMdanIya jagata pitA bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM Aja sudhI jJAna, tapa, tyAga, ane vairAgyanI samRddhithI samRddha aneka ratna thaI gayAM che. temanI AMtarika divyatA ane prabhutAnA divyakaNe Aje paNa pRthvI upara patharAyelA che je satyanAM saMzodhananI dizA tarapha gati karavAno ApaNane IzAre karI rahyAM che. A vizva upara sAmAnyataH pratibhAzALI vyaktionuM ja sAmrAjya hoya che. paraMtu jenuM sAmrAjya heya che te badhAM ja pratibhAzALI heya che, ema paNa hetuM nathI. pazubaLathI, bhaya ane trAsathI vizvane vazamAM karanArAonI saMkhyAnuM paribaLa kaMI ochuM nathI. AvI vyaktio pitAnI sattAnuM sAmrAjya mAnavadeha sudhI ja pahoMcADI zake che. mANase temanAM baLa sAme namI paDe che, temanI sarvoparitAne svIkAra avazya kare che, paraMtu te svIkAra bhayamAMthI janmela hoya che. eTale AvA sattAdhArIo pratye lokonA dilamAM hArdika sanmAna, zraddhA, ke hRdayanI lAgaNIo lezamAtra hotI nathI. prema, sahAnubhUti, sadAcAra ane saduvicArAdi saguNathI bharelI sAcI pratibhAzALI vyaktionuM sAmrAjya te jana jananA hRdayamAM sthApita thaI gayuM hoya che. - pratibhAzALI zabdamAM pratibhA zabdathI AMtara prakAza ja abhipreta che. satyanI jeNe upalabdhi karI che tenuM hRdaya sarvajIva paratve premathI bhareluM hoya che. AMtara tinI saMprAptinA abhAve meLavela jJAna paNa prakAzanI garaja sAratuM nathI. eTale ja hamezAM tyAgI enA jaya vijayane udgheSa saMbhaLAya che, samrATane nahi. saMte, munio, maharSio, jJAnIo, janatAnAM hRdayane sparzI gayA hoya che. tethI ja te prajAnA hRdaya siMhAsananA adhikArI bane che. sattAdhArI vyaktine praveza mAtra deha sudhI ja saMbhavita che. paraMtu pratibhAzALI vyakti te dehathI para evA parama sUkama mana ane hRdaya sudhI praveza karI, tenA para pitAne kabaje jamAve che. je A spaSTa satya na hatA te rAjA zreNika ane keNika prabhu mahAvIranA caraNamAM pitAnAM mastakane namAvata nahi. prabhu mahAvIra te nagna hatA. saMpattinA nAme gaNI zakAya evuM kaMI ja temanI pAse na hatuM. teo karapAtrI hatA, padayAtrI hatA, niHsaMga ane nisahAya hatA. chatAM teo betAja bAdazAha hatA. bhagavAna mahAvIranI vAtane javA daIe, ane pradeza rAjAne laIe. rAyapAseNImAM AvelA prasaMga mujaba teNe zrI kezIkumAra zramaNanAM caraNanuM zaraNa svIkAryuM hatuM. jenI pAse pUrAM vastro paNa hatAM nahi, khAvA mATe pUrI bhejana sAmagrI paNa nahotI, evA bilakula akiMcana zrI kezIkumAra
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64: bheghA pASANa, khelyAM dvAra zramaNanAM caraNomAM, kaMcana kAminIne svAmI e pradeza rAjA pitAnuM mastaka namAve, tenI pAchaLa koI agamya kAraNa te haze ne? nahitara Ama kema bane? ane e ja rIte rAjA zreNika anAthI muni pAse pitAnI jAtane namratApUrvaka samapI de, hAtha joDI, mastaka namAvI, vinamrabhAve ziSyanI mAphaka laghutA svIkArI prazno pUche, tenI pAchaLa paNa keI kAraNa te haze ne? A badhAnI pAchaLa eka sanAtana satya kAma karI rahyuM hoya che, te e ke sattAdhIzo pAse sattAnuM je khamIra ane saMpattinI amIrAta hoya che, tenA karatAM hajAragaNuM vadhAre-hajAragaNuM nahIM, anaMtagaNuM vadhAre, AvA masta phakIrenI phakIrImAM hoya che. AvI tyAgamUrtionI pAse pratibhA, Atmati, ane satyapalabdhine divya prakAza hoya che. jenI sAme sattAdhArIonI sattA ke zrImatinI saMpatti jhAMkhI dekhAya che. masta phakIranI A divya saMpatti pAse temanI ahika saMpattinuM kaI ja mUlya nathI. temane potAne ja pitAnI saMpatti phIkI, nisteja, ane niprabha lAgavA mAMDe che. bhautika samRddhine aMbAra hovA chatAM aMdarathI teo sAva khAlI, rikta jaNAtA hoya che. jyAre munio bahArathI sAva zUnya dekhAtA chatAM AMtarika aizvaryathI teo samRddha ane sabhara hoya che. AvA ja AMtarika vaibhavathI saMpanna eka satI ziromaNi zrI mAnakuMvarabAInI Aje puNyatithi che. temanAM jIvana kavananI jANakArI ApaNe mATe preraNAdAyI banI rahe. tethI AjanAM pravacanane viSaya ApaNe rAkhe che-"satI ziromaNi zrI mAnakuMvarabAI satI ziromaNi bA. bra. mAnakuMvarabAI mahAsatIjI AjathI lagabhaga 131 varSa pUrve, A pArthiva dehane tyAga karI, svargavAsI thayAM che. A satIzrIne yathArtha rIte samajavA mATe ApaNe 13 varSa pUrvane itihAsa tarapha daSTi nAkhavI paDaze. te vakhatanI dhArmika, sAMpradAyika, ane sAmAjIka paristhitine paNa samIcIna khyAla meLavI levuM jarUrI banI raheze. AcArya zrI haslimallajI mahArAjazrIe paTTAvalI prabaMdha saMgrahanuM hamaNAM ja saMpAdana karyuM che. temAMthI sthAnakavAsI paraMparAnA itihAsanI sAmAnya mAhitI maLe che. prastuta saMgrahamAM sthAnakavAsI paraMparAthI saMbaMdhita daza paTTAvalIo che, jemAM mukhyatve pU. jIvarAjajI, pU. dharmasiMhajI, pU. lavajI pU. dharmadAsajI ane pU. harajInI mULa paraMparAne ItihAsa jaNAI Ave che. devaddhi gaNi kSamA zramaNa sudhI vizuddha paraMparA rahI. te daramiyAna sAta nippana thayA. bhayaMkara duSkALane kAraNe zramaNavarga zithilAcArane zikAra banyuM. yathAgya AhAra na maLI zakavAne kAraNe zithilAcAre sArI rIte praveza karyo. sAdhAraNa bhedenA kAraNe garacha judA judA thayA, ane navA gaccha janmavA lAgyA. tyArabAda lekazAhanA siddhAMtalekhana,
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI ziromaNi zrI mAnakuMvarabAI : 6pa temane dharmapracAra, pIstAlIsa mANaso sAthe bhANajI, nUnajI, saravAja AdinI dIkSAnuM varNana vagere bAbate kavi vinayacaMdrajInI paTTAvalImAM vyavasthita rIte maLI Ave che. A paTTAvalI mujaba RSi bhANajIthI trASi jIvAjI sudhI ATha pATa sudhInA sAdhuo maryAdAmAM rahyA. paNa pharI zithilatAne praveza thaye. bhikSAvRtti choDI, sAdhuo AmaMtrita ane AdhA kama AhAra levA lAgyA. saM. 1709mAM zrI lavajI RSie dIkSA lIdhI ane saM. 1714mAM temaNe kriye ddhAra karyo. daMDhAmAM rahevAne kAraNe, teo TUMDhiyA kahevAvA lAgyA. pU. dharmadAsajI mahArAja 15 varSa saMsAramAM rahyA. 5 varSa vratadhArInA rUpamAM temaNe vyatIta karyA. 15 divasanI sAmAnya pravajyAnuM pAlana karyuM. ane pa2 varSa sudhI AcArya pade birAjyA. Ama 72 varSanuM AyuSya bhegavI, saM. 1763mAM dhArAnagarImAM temane svargavAsa thayo. zrI dharmadAsajI potAnA ekavIsa sAthIo sAthe zrI lavajI mahArAja pAse AvyA ane dharmacarcA karI. temanI sAthenI carcAmAM sAta bolane pharaka paDe. eTale zrI dharmadAsajI, zrI dharmasiMhajI muni pAse gayA. paraMtu temanI pAse ekavIsa belane aMtara paDaze. eTale tyAM paNa dIkSita na thayA. zrI jIvarAjajI mahArAja pAse temane yegya samAdhAna maLyuM. pariNAme potAnA dhannAjI Adi ekavIsa sAthIo sAthe, amadAvAdanI bAdazAhI vADImAM, saM. 1721 kArtika suda pane ja svayaM dIkSita thayA. dharmadAsajInI svayaM dIkSAnI prasiddhi e kAraNe thaI ke temanI dIkSAnA paMdara divasa pachI zrI jIvarAjajI svAmIne svargavAsa thaI gayo. eTale mANase dharmadAsajI svayaM dIkSita thayA ema kahevA lAgyA. pU. dharmadAsajInA navANuM ziSya thayA. temAM saMpradAya sthApana karanArA, ekavIsa pramukha ziSyanAM nAmo vadhAre prasiddhimAM AvyAM. pU. dharmadAsajI mahArAja sAhebanA ziSya mULacaMdajI, ane temanA ziSya pacANajIe saurASTra gujarAtane pitAnuM vihArakSetra banAvyuM. saurASTramAM Aje sthAnakavAsI samAjanA jeTalA saMpradAya ane zAkhAo daSTigocara thAya che tenAM mULa pU. dharmadAsajI mahArAja sAheba che. taddanusAra mULacaMdajInA ziSya paMcANujI ane temanA ziSya ratanazI goMDala gayA. ane tenI AsapAsanAM kSetramAM teo vicAravA lAgyA. zrI ratanazI mahArAjanA eka prabhAvazALI ziSya zrI DuMgarazI svAmI thayA. A DuMgarazI svAmI ja geDala gacchanA Adya pravartaka, Adya sthApaka puruSa hatA. pU. zrI mULacaMdajInA ziSya gulAbacaMdajI, temanA ziSya zrI bAlAjI, ane temanA ziSya zrI hIrAjI, lIMbaDI AvyA ane temanI pazcAddavartI paraMparA lIMbaDI saMpradAyanA nAmathI prasiddhi pAmI. lIbaDIthI zrI kAnajI svAmI baravALA gayA. zrI vazarAmajI svAmI dhrAMgadhrA gayA. zrI jasAjI
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra svAmI baTAda gayA. ane zrI nAgajI svAmI sAyalA gayA. te te sthAnenA nAma uparathI baravALA, dhrAMgadhrA, boTAda ane sAyelA Adi gaccha pracalita thayA. zrI kRSNAjI svAmI kacchamAM gayA. tyAM ATha kaTi saMpradAya sthApita thaye, je Aje meTA pakSa ane nAnA pakSa rUpe avasthita che. geDala gacchanA Adya pravartaka ane apratima pratibhAzALI puruSa pU. zrI DuMgarazI mahArAjanA satI ziromaNi zrI mAnakuMvarabAI saMsAra pakSe bhANeja thatAM hatAM. pitAnA mAmA sAthe ja teo dIkSita thayAM hatAM. mAtra mAmA ane bhANeje ja eka sAthe dIkSA lIdhI ema nahotuM. temanAM kuTuMbanA pAMca pAMca sabhyoe eka sAthe A asAra saMsArane tyAga karI, bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM jhaMpalAvyuM hatuM. ane te eka rasaprada itihAsa che. Aje pU. mAnakuMvarabAI svAmInI puNyatidhine divasa che eTale e bhavyAtmAonA tyAga ane vairAgyane yAda karI, ApaNe paNa ApaNAM jIvanamAM ajaba krAMti ane zAnti lAvavAnAM che. Ajano divasa evI preraNAne divasa che. eTale cAle, temAM UMDA UtarIe- saurASTramAM meMdaraDA, je prAcIna kALamAM maMgaLapurInAM nAme vikhyAta hatuM, te giranAM madhya bhAgamAM prakRtinAM ane sauMdarya vacce, nadInAM kAMThe vaseluM eka suMdara gAma che. tyAM badANI kuTuMbanA zeThazrI kamaLazIbhAI ane temanAM dharmapatnI a.sau. hIrabAI saparivAra rahetAM hatAM. A kuTuMba svabhAvathI pApabhIru ane dharmaparAyaNa hatuM. gRhasthacita vyavahAranI sAthe dharmanA to paNa temanAM jIvanamAM vaNAyelAM hatAM. eTale pitAnI rIte teo sukhI ane samRddha hatAM. temaNe vyAvahArika, vyApArika, kAraNane laIne kramazaH mAMgaroLa ane pachI divamAM vasavATa karyo hate. divamAM phIraMgIonuM zAsana hatuM. divamAM sAmAnyataH seraThiyA sthAnakavAsI jainonI vastI vadhAre pramANamAM hatI. zrI dazAzrImALI kuTuMbe paNa vyAvahArika hetuthI tyAM AvIne vasyAM hatAM. divanAM prAkRtika sauMdaryanI zobhA anupama hatI. diva dvIpa divya hatuM. AvatAM-jatAM mANasanA AkarSaNanuM kendra hatuM. saurASTra tarapha padhArelA pU. dharmadAsajI mahArAjanA ziSya zrI mULacaMdajI, temanA ziSya zrI paMcANujI, ane temanA ziSya zrI ratnasiMhajI mahArAje te saurASTrane ja have pitAnI karma bhUmi ane dharmabhUmi banAvI hatI. eTale zrI ratnasiMhajI mahArAja jyAre divanI AjubAju gheghA padhAryA ane divanA saMghane tenI khabara paDI, tyAre zrI saMghe temane bhAvapUrvaka cAturmAsa mATenI vinaMtI karI. pU. zrI ratnasiMhajI mahArAje paNa saMghanI AvI bhaktibhAvabharI vinaMtIthI prabhAvita thaI temanI diva cAturmAsa mATenI vinaMtIne mAnya karI. pU. zrI ratnasiMhajI mahArAja pratApI puruSa hatA. temanuM bAhya vyaktitva jeTaluM pratibhA saMpanna ane asAdhAraNa hatuM tethIye vadhu tejasvI temanuM AMtara vyaktitva hatuM. eTale temanAM
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI ziromaNi zrI mAnakuMvarabAI : 67 padArpaNa pachI, cAturmAsa daramiyAna emanI divya vANIne janatAne ghaNe lAbha maLe. gaMgAnI pavitra dhArA jevI temanI amRtamaya vANIthI zrotAo paratsAha ane parama AlAda pAmyA. teo saMsAranA tyAgI ane ekAMta niSparigrahI mahApuruSa hatA. teo niHsvAthI, niHspRhI ane nistRSNa hatA. eTale temanI vANImAM maMtra-taMtranA camatkAranI AkarSaNabharI vAta na hatI. temanI vANImAMthI te ekAMta jJAna, darzana, cAritrarUpa AtmaguNanI ja kathA nIkaLatI hatI. saMsAranI vicitratA ane padhika saMgenA nimittanuM sAragarbhita ane vairAgyapreraka bhavya vizleSaNa karatA teo vItarAga vANanA AdhAre gaI rahyA hatA. zrI kamaLazIbhAI jeo meMdaraDAthI diva AvIne vasyA hatA, teo paNa parivAra sahita gurudevanI apUrvavAne lAbha laI rahyA hatA. temanA jayeSTha putra zrI DuMgarazIbhAI upara te pU. zrI ratnasiMhajI mahArAjanI vANIe gajabanuM AkarSaNa UbhuM karyuM. temane saMsAra khAro jhera jevuM lAgavA mAMDe. viSaya ane vAsanAomAM temane Atma guNonA vinAzanA darzana thayA. eka bAju gurudevanA dharmopadezathI zrI DuMgarazIbhAInA hRdayamAM AtmasvarUpa viSe spaSTa vizada tAvika pAramArthika bhAve taravaravA lAgyA, te bIjI bAju saMsAranI vicitratAnAM avanavA do temanI sAme UbhAM thayAM. te naraka, nigedanAM duHkhethI bhayabhIta banI gayA. tiyanI lAcArI temanI AMkha sAme taravaravA lAgI. manuSyanA sukhaduHkhanA pravAho temanI AMkha sAme nAcavA lAgyA. devanI tRSNA, IrSyA, spardhAnA zAstrIya dAkhalAo tAjA thavA lAgyA. janma, maraNa ane jarAnAM punaH punaH bhegavavA paDatAM duHkhe temane asahya lAgyAM. duHkhanA dariyAmAM DUbavAnI have vAta ja rahI nahi. Atma samudramAM marajIvAnI mAphaka avagAhana karI, zAMti ane samAdhinA darzana karavAnA have temane keDa jAgyA. temanA daDhatama vairAgyanI asara temanA mAtuzrI, temanA bahena, temanI bhANeja ane temanA bhANeja para paNa thaI. eka sAthe eka ja kuTuMbanA pAMca sabhya zrI ratnasiMhajI svAmInA caraNomAM samarpita thavA taiyAra thayA. A pAMce puNyazALIonAM pavitra nAme hatAM (1) DuMgarazIbhAI (2) emanA mAtuzrI hIrabAI (3) emanAM bena zrI velabAI (4) emanA bhANeja zrI hIrAcaMdabhAI ane (5) emanI bhANeja zrI mAnakuMvarabAI. vi. saM. 1815nA kAtika vada 10nA maMgala divase A pAMceya bhavyAtmAe dIkSita thayA. kharekhara kulaM pavitraM jananI kRtArthA, vasundharA puNyavatI ca tena / apAra saMvitsukhasAgare'smin lIna pare brahmaNi ghasya cetaH // je paramAtma bhAvamAM saMlagna thayAM che tevA puNyAtmAonuM kuLa pavitra che. je pRthvI upara temaNe janma dhAraNa karela che te pRthvI Aje dhanya ane kRtArtha banI che. jenI kukSimAM emaNe janma dhAraNa karela che te mAtApitA paNa kRtArtha thayA che.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra dIkSita thanArA A pAMca Asanna mokSagAmI AtmAomAM bA. bra. zrI mAnakuMvarabAI svAmI paNa jaina zAsanAkAzanA te vakhatanA eka udAyamAna tejasvI sitArA hatAM. bA. bra. pU. DuMgarazI svAmI jema geMDala saMpradAyanA Adya pravartaka hatA, tema bA.bra. zrI mAnakuMvarabAI A gacchanA sAdhvI samAjanAM Adya pravartinI hatAM. kudarate emane apAra rUpa ApyuM hatuM. teo zArIrika daSTie jeTalAM suMdara ane sukumAra hatAM, teTalAM ja buddhi, pratibhA, tyAga, vairAgya ane yamaniyamanA pAlanamAM kaThera ane dehadamanamAM saMpUrNa sAvadhAna hatAM. "vAra jorfja mRtyuni kumAra"--A uktinAM teo mUrtimaMta svarUpa hatAM. karuNA, prema, sadbhAva, Adi guNethI teo yukta hatAM. pratijJA pAlanamAM teo eTalAM daDha hatAM ke, lIdhelI pratijJAomAM AMzika paNa bAMdhachoDa karatAM nahi. pa. pU. mAnakuMvarabAI mahAsatIjInA jIvanane eka ulekhanIya prasaMga che, je ApaNane paNa sAvadhAna ane jAgRta karI jAya che. eka vakhata pU. zrI mAnakuMvarabAI svAmIe vihAramAM eka nAnakaDA gAmamAM rAtrivAsa karavA nirNaya karyo. te gAmamAM jaina zrAvakanuM eka ja ghara hatuM. bAkI te garAsiyA, kheDUta ane vasavAyAonI vasatI hatI. zrAvakanAM DelIbaMdha makAnamAM teo UtaryA. gAmaDAMonA rivAja pramANe bapore gAmanA loko vyAkhyAna sAMbhaLavA AvyA. eka sAdhAraNa garAsadAra paNa Avyo hatuM. te AvyA te hate dharmopadeza zravaNa karavA, paraMtu pU. mahAsatIjInAM sauMdaryabharyA rUpa lAvaNyanA AkarSaNamAM dharma sAMbhaLavAnuM eka bAju rahI gayuM, ane te ajJAnI vikArane vazavartI banI, viveka cUkI gaye. viSayAMdha mANasa sArA-narasAnA bhedajJAnane bhUlI jAya che. te garAsadAranuM paNa ema ja thayuM. teNe zrAvakane pAse bolAvyo ane dhamakAvIne pU. mahAsatIjIne rAta rokAvA dabANa karavA kahyuM. rAtanA bAra vAgye pote ahIM Avaze ema paNa kahI gaye. bIjAne vAta karI che te jAnathI mArI nAkhIza ema te dhamakI paNa Apato gaye. zrAvakanAM manane bhAre ciMtA thaI. te vicAramAM paDI gayo. sApa mare nahi ane lAkaDI tUTe nahi, e mArga kADhavAnA vicAramAM te paDI gaye. garAsadAranI buddhi bagaDI hatI, eTale samajAvaTanI che te viSayAMdha para keI asara thAya tema nahotuM. tethI zrAvaka kirtavyamUDha thaI gaye. eTalAmAM acAnaka tene yAda AvyuM ke, pU. DuMgarazI svAmI AsapAsanA ja kSetramAM vicarI rahyA che. A vAta smRtigocara thatAM ja jANe tene mArga maLI gaye. prabhu pAdharA che ema mAnI, ghaDA upara palANa nAkhI savAra thaIne, te pUjyazrI pAse pahoMcI gayA. pUjyazrIe badhI hakIkata sAMbhaLI, ane tarata ja jyAM mahAsatIjI birAjatAM hatAM tyAM padhAryA. sUryAstane hajI kalAka doDhekanI vAra hatI. temaNe mahAsatIjIone tarata vihAra karavAne Adeza Apyo. najIkanA gAmamAM saue rAtavAso karyo. kaMI ajugatuM banI na jAya te mATe
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ satI ziromaNi zrI mAnakuMvarabAI : 69 pUjyazrI te rAta te ja gAmamAM bIjA makAnamAM rahyA. ane bIje divase temaNe zAMtipUrvaka mahAsatIjIne athathI iti sudhI badhI vAta karI. A bAju garAsiyAnuM vikAra jhera paNa UtarI gayuM. satI upara kudaSTi karyAnuM pApa tenAM hRdayane savA lAgyuM. pelA zrAvakane tyAM AvI te pazcAttApa karavA lAgyA, ane bhaviSyamAM kadI paNa AvuM pApa na thaI jAya te mATe sUryanI sAkSIe ekapatnIvratanI teNe pratijJA lIdhI. pUjyazrIe paNa mahAsatIjIne vihAramAM haMmezAM hAtha, page ane moDhe kolasAnI bhUkI paDIne ja vihAra karavAnI AjJA ApI. mahAsatIjIe te AjJAnuM yAjajIvana pAlana karyuM. mahAsatIjI 80 varSanI saMyamanI sudIrgha paryAya pALI 94 varSanI uMmare, sAta praharane saMthAre karI, samAdhipUrvaka bahoLA ziSyA parivArane mUkI, svarge sidhAvyAM. Aje A puNya zleka mahAsatIjInI puNyatithi ApaNAM saunAM tapa, tyAga ane saMyamanA guNonI vRddhimAM sAdhakatama nimittanI garaja sAre e ja maMgalakAmanA. pApane bhAra ane mRtyune bhaya manuSya mRtyuthI bhaya pAme che. tenAM hRdayamAM mRtyunI bhAre pIDA che. mRtyuthI te gabharAte rahe che. mRtyune bhUlathI paNa paDachAye na paDI jAya te mATe te satata kALajI rAkhatuM hoya che. paraMtu mRtyu te janma sAthe nizcita rIte joDAelI, eka ja sikkAnI bIjI bAju che. janmane te aMtima vikAsa che, jene mRtyunA nAmathI ApaNe oLakhIe chIe. kharekhara te janma ane mRtyu baMne bhinna vastuo nathI, eka ja vastunAM bhinna pAsAM che. jema keI mANasa sikkAnI eka bAjune pitAnI pAse surakSita rAkhavA mAMge, ane bIjI bAjune pheMkI devA Iche, te tenI A prakAranI ajJAnatA upara ApaNe hasIzuM ane kahIzuM, ke mUrkha mANasa che? A spaSTa dekhAtA satyane paNa te joI zakatuM nathI. sikkAnI eka bAju sikkAthI judI pADI zakAya nahi. chatAM A ajJAnI sikkAnA eka pakSane saMgharavA mAge che, ane bIjAne phagAvI devA prayAsa kare che. A te tenI aNasamajaNanI parAkASThA che. anyathA paraspara sadA saMyukta rahevA sarajAelI sikkAnI be bAjumAMthI, eka bAjunAM saMrakSaNanI ane bIjI bAjunA visarjananI, bhAvanA ja teNe na bhAvI hota. janma ane maraNanI samajaNa viSe paNa ApaNe hamaNAM ja joI gayAM te aviveka ja dAkhavIe chIe ane chatAM DAhyA, samaju, vivekI ane sujJomAM mUrdhanya thavA mAMgIe chIe. janmane AnaMdotsava UjavIe, beMDavAjA vagaDAvIe, cApATa gaThavIe, paraspara vadhAI ane abhinaMdane
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra pAThavIe, jalaso ane AnaMda mANIe ane ethI UlaTuM, mRtyumAM A badho ullAsa bhUlAI jAya, AnaMdane ThekANe zeka pharI vaLe, saMgIta ane beMDane badale maraziyA gavAya, TI pATIne badale zokasabhAo jAya, A te kevA virodhI bhAve? janma ane mRtyune svabhAvathI virodhI ane mUlataH viparIta mAnI besavAnI bhUla bharelI bhUmikAmAMthI ja A vidhI bhAve janme che. janmanI pAchaLa mRtyu, ane mRtyunI pAchaLa janma svabhAvathI ja chupAelAM paDyAM che. paraMtu ApaNI prajJA pAradazI na hovAne kAraNe, A spaSTa ane niHzaMka satyane ApaNe saraLatApUrvaka jaI zakatAM nathI. eTale ja, manuSya haMmezAM lAMbu jIvavAno prayatna kare che. mRtyu jeTaluM dUra haDaselI zakAya teTaluM haDaselavA te Icche che, paraMtu mRtyu haDaselAtuM nathI. manuSyanI IcchA mAtrathI te dUra bhAgI jatuM nathI. te to pratikSaNa aMtara kApatuM ApaNI sAme cAlyuM AvatuM hoya che. ApaNI pAse tene joI zakavAnI AMkho hoya ke na hoya, paraMtu pratikSaNa avicchinnapaNe te ApaNI najIka ne najIka cAlyuM AvatuM hoya che. ApaNI najIka ne najIka AvI rahelA tenA padadhvanine ApaNe sAMbhaLI zakIe tevA kuzaLa kAna bhale ApaNI pAse hoya ke na hoya, paNa te cAlyuM ja Ave che. prakRtinA parama satye avirata, kazA ja pakSapAta vagara, pitAnAM kAryo niyamita rIte karyA ja kare che. lAMbuM jIvana jIvavAnI pAchaLa paNa keI Adarza hoya to sArI vAta che. abhimanyunI seLa varSanI kizora aMdagI, duryodhana ane duHzAsananAM lAMbA jIvana karatAM vadhAre kImatI ane mahuvanI hatI. abhimanyue soLa varSanI nAnakaDI jiMdagImAM je yazasvI ItihAsanuM sarjana karyuM, ItihAsamAM potAnAM adbhuta parAkramanAM je sonerI pRSTha UmeryA, te dIrgha jIvana jIvanAra duryodhana ke duHzAsana karI zakyA nahi. jaina kathAomAM gajasukumAlanI kathA bhAre bhIDI che. teo soLa varSane sukumAra rAjaputra hatA. kRSNanA nAnA bhAI hatA. neminAtha prabhunA sAMnidhyamAM, temanAmAM AdhyAtmika utkrAMtinI bhAvanA janmI. kizora vayamAM ja teo dIkSita thaI gayA. dIkSAnI prathama rAtrIe ja neminAtha prabhune Adeza laI, dvArikAnAM mahAtmazAnamAM jaI, teo AtmadhyAnamAM dhyAnastha banyA. A takane lAbha lai, pUrva janmanI vairavRttinA kAraNe temaja temaNe saMnyasta svIkAratAM temanI sAthe potAnI putrInuM je vevizALa thayeluM te pheka thaI jatAM, semIla brAhmaNe krodhe bharAI, gajasukumAlanA mAthA upara dhagadhagatA aMgArA mUkyA. chatAM pitAnA aMtarAtmAmAM jarApaNa malinatA avakAza na pAmI jAya tenI pratikSaNa jAgRti rAkhI, mRtyunI aMtima kSaNa sudhI samabhAva ane kSamAne dhAraNa karI, gajasukumAle kAramI agni javAlAnI asahya vedanA sahana karI. nAnI vayamAM paNa gajasukumAla je suvAsa mUkI gayA, je amarakIrti saMpAdana karI gayA, te suvAsa ke kIti se varSanuM lAMbuM jIvana jIvanAra semala brAhmaNane zuM maLI zakavAnAM hatAM ? teNe te potAne hAthe ja pitA mATe naraka UbhuM karyuM, jenaraka tene azAMtinA
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApane bhAra ane mRtyune bhaya : 71 dariyAmAM dhakelI denArUM banyuM. semala brAhmaNanuM mRtyu kevI rIte thayuM te jaina zAstranA abhyAsI barAbara jANe che. carmarogathI pIDita vyaktithI manuSya haMmezAM bhaya pAme che, kaDhathI saMtrasta vyaktinA sparzathI te dUra bhAge che, raktapittanA regathI jarjarita thaelAMnI sevA karavAmAM te jokhama jue che. eka AMtarika bhaya tene haMmezAM satAvyA kare che ke, A rogIone bhUlathI paNa je mArAthI sparza thaI jaze, te temanI mAphaka huM paNa A cepI regone bhega banI jaIza. aMdaramAM saMtAelA A bhayanA kAraNe te bhAgatA phare che. paNa te bhUlI jAya che ke zarIra te reganuM ghara ja che. azAtA vedanIya karmane udaya AvavAnuM hoya te sAdhAraNa nimittane Azraya maLatAM ja rega udita thaI jAya che. regene kyAMya levA javA paDatA nathI. tenAM mULabhUta bI te zarIramAM ja avyakatarUpe chupAelAM che. bahAra pragaTa thavA mATe ceDA nimittanI mAtra apekSA rahe che. eTale rega ke regIthI bhaya pAmavAnuM kaI ja kAraNa nathI. mANasa regathI bIne regIthI dUra bhAgavA prayatna kare che, paNa bhUlI jAya che ke, A zarIramAM jeTalAM rUMvADAM che, teTale rUMvADe rUMvADe, paNa be rega che. regathI bhAgIne mANasa kayAM jaI zakaze? Ama mANasa roga ke regIthI te akaya bhaya pAme che, paraMtu jenAmAM kAma, krodha, mada, lebha, IrSA, verajhera, kajiye kaMkAsa, vAsanA ane vaiSayika vRttio phAlyAMkUlyAM hoya che tevAthI te jarApaNa bhaya pAmato nathI. AvA mANasanA sparza, sahavAsa ke sAMnidhyathI A mAnasika roge nizcitapaNe mArA upara Adhipatya jamAvI besaze e kaI ja vicAra, ciMtA, ke bhaya tenAM manane satAvatAM nathI. je rogothI kaze ja bhaya pAmavAne nathI, tenAthI te bhayagrasta bane che, ane jenAthI kharekhara bhaya pAmavAne che, tenA viSe te nizciMta rahe che. A paNa eka kamanasIba Azcarya nathI? kahevAtA rogonI vadhAremAM vadhAre asara zarIra sudhI hoya che. zarIrathI AgaLa pravezavAnI temanI kaI tAkAta hotI nathI. paraMtu ApaNe hamaNAM joyA te mAnasika roge te saMkrAmaka baLa dharAve che. tenAthI mANasanuM mAnasa rogagrasta, kSudra, nirbaLa ane daridra bane che. tenI asara AtmA sudhI pahoMce che, ane tenI paraMparA aneka janma-maraNanI anarthakArI paraMparAnuM nirmANa kare che. mAnasika roge taraphanI udAsInatA e eka karuNa kamanasIbI che. A mAnasika rege, athavA koI avicAryA kAryo, vijJAnanI parAkASThAe pahoMcelA mANasanA jIvanane paNa dhULadhANI ane barabAda karI nAkhe che te viSene hamaNAM ja banelo eka dAkhalo che. e te jANItI hakIkata che ke, jApAne pitAnA itihAsamAM kadI parAjayanI nAmozI joI nahatI. dareka jApAnIne pitAnA deza pratye pragADha bhakita hoya che. dezane mATe jAtane
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra homI devAmAM teo pitAnuM gaurava anubhave che. bacapaNathI ja dareka jApAnI bALakamAM dezadAjhanA saMskAra reDavAmAM Ave che. zALAomAM paNa bALakamAM e ja saMskAranuM siMcana karavAmAM Ave che ke, "jApAnanI mATIthI tamArA zarIranuM nirmANa thayuM che. jApAnanI samRddhi te tamArI pitAnI samRdhdhi che. jApAnane vinAza tamAre svayaMne vinAza che. jApAna che te tame che. jApAna je puruSNa ane pAMgaLuM jaI jaze, te tame badhAM paNa ruNa ane pAMgaLA banI jaze. jApAnanI svasthatA ane sudaDhatAmAM tamArI svasthatA ane sudaDhatA che. A saMskAranA baLe, pitAnA deza mATe phanA thavAmAM dareka jApAnI gaurava anubhave che. A ja kAraNathI jApAne vijayanI dizAmAM haMmezAM AgekUca karI che. paraMtu prakRtine niyama che ke, vijyanA pRSTha bhAgamAM parAjaya chupAyeluM che. parAjayathI bacavuM hoya te vijayanI kAmanA ane AkAMkSAmAMthI ja mukta thavuM joIe. vijayennata mastaka dharAvatA jApAna upara ekavAra aNubanuM AkramaNa thayuM. hadayane kaMpAvanArA vinAzanAM akaya dazya UbhAM thayAM. hirezimAne sarvanAza thaye. lAkho bALako, strIo, puruSe maraNane zaraNa thayAM. aneka leke pAMgaLAM, lulAM, netraviheNa, ane zravaNa zakti vagaranAM thayAM. aNubebe pralayanAM tAMDavane UbhuM karyuM. mRtyu jANe sAkSAt pitAnAM anaMta sAmarthyane pragaTa karavA sanmukha thayuM. manane AMcake ApanAra, joI na zakAya tevAM karuNa dakSe sAkSAtkAra thayAM. cArekera hAhAkAra macI gayo. Aja sudhInA ItihAsamAM je deze keInuM zaraNa svIkAryAne dAkhala naheAte, je deza "zaraNa zabdathI taddana ajANa ane aparicita hatuM, te deze, Aje sAme cAlIne amerikAnI zaraNAgati svIkArI. tema karavAmAM ja teNe pitAnI salAmatI mAnI. AvA karuNa vinAzane sarjanAra aNubanA AviSkAraka hai. cArlsa nikelasa hatA. temane itihAsa paNa jANavA jevuM che. . cAsaMnikelasa eka ucca keTinA vaijJAnika hatA. merI temanI patnI hatI. siDanI temane aMgata mitra hatuM je nikelasa sAthe AtmIya saMbaMdha dharAvate hate. siDanI zAMtivAdI hatA ane ahiMsAne premI hata. karuNA ane sahAnubhUtithI bhareluM tenuM haiyuM hatuM. nikelasa sAthenI tenI maitrI ane satata sahavAsane kAraNe, nikelasanI patnI merImAM paNa ahiMsAmAM bhAre vizvAsa ja hatuM. te paNa siDanIne anusaranArI zAMtivAdI banI hatI. potAnA pati nikolasane aNubanI zedhamAM UMDA na UtaravA teNe ghaNuM samajAvavA prayatna karyo, chatAM sAthe sAthe te mANasanI AMtarika nabaLAIone paNa jANatI hatI. te barAbara samajatI hatI ke, aNuboMbanA upayogane sarjanAtmaka banAvavA prayatna te dhIra, gaMbhIra, pAradazI daSTivALe rAjanaitika ja karI zake. paraMtu sAmAnyataH rAjanaitika vyakitaomAM ahaM ane sAmrAjyalisA mAjhA mUkI gaelI hoya che. tethI tene sarjanAtmaka upaga thavAne badale vinAzAtmaka upaga ja thavA saMbhava rahe che. pitAnA patine mATe paNa
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApane bhAra ane mRtyuno bhaya : 73 merInA manamAM Aja bhaya hato ane tene te bhaya sAco paDe. nikelase merInI samajavaTane gaNakArI nahi, ane pitAnuM saMzodhana tIvratama gatie cAlu ja rAkhyuM. e kAraNe te pitAnA AtmIya mitra ane sujJa patnIne sahakAra paNa gumAvI beTho. jo ke mitra ane patnIne gumAvyAnuM tenA manamAM asahya duHkha hatuM, eTale aNubebanI zodha ane tenAM pariNAmo, keIne na ApavAne teNe nirNaya karyo. paraMtu amerikAnA pramukhe eka mANasane aNabanA saMbaMdhanA kAgaLe laI AvavA nikelasa pAse mokalyA. kalAkenI vAtacIta pachI te mANasa saMzodhananI sAthe saMbaMdha dharAvatA kAgaLa ane taiyAra karelA aNubebe laIne cAlyo gayo. A ghaTanAnI nikolasanAM mAnasa upara bhAre viparIta asara thaI. te vadhAre gaMbhIra thaI gaye. have saMzodhananI dizAmAM AgaLa vadhavAne tene rasa UDI gayuM. teNe pitAnA sAthI nokarane kahyuM: "Tema! kadAca jagatamAM zAMti te Avaze, paraMtu tenI ghaNI AkarI kamata cUkavavI paDaze. lAkho mANaso ane seMkaDe gAme hatAM nahotAM thaI jaze. pRthvI uparathI temanuM astitva ja maTI jaze. jagatamAM zAMti te sthapAze, paraMtu keTalAye nirdonuM balidAna levAI jaze." | nikolasa bIje divase khAdhApIdhA vagara bhUkhe ane tarasya, reDiye pAse besI rahyo. reDiyemAM jANe te kaI aniSTanAM darzana karatA hoya tema te tenI sAme jete ja rahyo. tenA aMtarAtmAne je bhaya satAvI rahyo hate te sAcuM paDe. ekAeka teNe sAMbhaLyuM-"hire zimA khalAsa thayuM. lAkhe mANaso aNubamAM homAI gayAM. A samAcAra sAMbhaLatAM ja, te bebAkaLa banI gaye. te gAMDAnI mAphaka Amatema AMTA mAravA lAgyA. pitAnA ja hAthathI pitAnA vALa kheMcavA lAgyuM. doDAdeDa ane cIsAcIsa karavA mAMDe. bIje divase te zAMta thayo. nedhapothImAM nedha lakhI bahAra javA ravAnA thayA tyAre Tome pUchayuM, "Apa pAchA kyAre Avazo?" nikelase kazo ja javAba na Ape. mUDhanI jema ekITase te tenI sAme joI ja rahyo. AMkhomAMthI zrAvaNa bhAdare varasAvato te cAlI nIkaLyuM. te game te gayo. pAcho pharyo ja nahi. TemathI upalabdha saMketa mujaba noMdhapothI jotAM temAM tenA aMtima zabdo hatA zAMtinAM sarjanamAM mArA saMzodhanano upayoga thatuM haze te ja karIza." nikolasa amerikAthI guma thayo. tenI kazI ja khabara na maLatAM tene mitra siDanI ane tenI patnI merI jApAna AvyAM. hirozimAnA rAhatakendramAM gayAM ane zAMti saMghanA sabhyone maLyAM. kAma calAu taMbuo ane UbhI karavAmAM AvelI IspItAlomAM pharyA, tyAMnAM dazya joI kaMpI UThayAM. keI hAtha beI beThA hatA te kaI paga, keIe AMkha gumAvI hatI te kaI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 : ledhA pASANa, kholyAM dvAra sAva chuMdAI gayA hatA. hajAre lAza hatI, na javAya evAM pUjAvanArAM dakSe hatAM. temanAM hRdaye raDI UThayAM. hiMsAnAM tAMDavanRtyanuM A nagna dazya hatuM. rAhatakendranA De. viliyamathI sevA ApatAM belAI gayuM: "AvA vinAzanA khapparamAM mAnava jAtane dhakelanAra aNubebane zedhaka koNa?" siDanIe tarata ja javAba vALe. "aNubebane zedhaka vikhyAta vaijJAnika De. cArlsa nikela che. zuM Apa temane nathI jANatA?" Do. viliyame kahyuM: "hA, jANuM te chuM. paraMtu DaoN. nikolasa paNa keTalAya divasathI guma thayela che. tene kazA ja samAcAra nathI. siDanI ane che. viliyama vacce paraspara A rIte vAtacIta cAlatI hatI, tyAM rAhata kendramAM sevA ApatA eka svayaMsevake jorathI bUma pADI "sAheba ! Ama padhAre, pilA hindIne kaMIka vadhAre phaTakayuM che, te Apane yAda kare che." A gAMDA dekhAtA mANasanI sthiti dayAjanaka hatI. zarIra lehIthI kharaDAyeluM hatuM cArebAjuethI lehInI dhArAo vahI rahI hatI. bhegA thaelA mANasone joI te zAMta thaye. paraMtu tenI AMtarika paDAne sUcavato eka uSNa nisAso teNe nAkhe ane dhImA avAje te babaDI UThyo: "Alas! he shall go to hell? A sAMbhaLI siDanI Azcarya pAmya ne viliyamane pUchavA lAge: "A zuM babaDe che?" viliyame kahyuM: "te haMmezAM Ama ja bolyA kare che, ane ThekaThekANe Ama ja lakhyA A sAMbhaLatAM ja siDanIne bhUtakALa yAda AvyuM. te A pAgala dekhAtA mANasane oLakhI gaye. tenI AMkhamAM AMsuo bharAI AvyAM. gadagadita svare te pAgalane hAtha pakaDI bolI UThaye: "e mArA priya nikolasa ! tArI AvI dayAjanaka ane karuNa dazA?" UbhelAM badhAM vastusthitine pAmI gayAM. hirozimAmAM pAgalanI mAphaka Amatema rakhaDatA ane hindI tarIke oLakhAto A mANasa bIje kaI nahi, paNa aNabanI zodhamAM jIvanane hemI denAra De. cArlsa nikelasa hate. nikolasane siDanInA taMbumAM laI javAmAM AvyuM. zAMtivAdI saMghanA badhA sabhya ekatrita thaI gayA. badhA nilasanI AjubAju goThavAI gayA. siDanI ane merI tene mastaka pAse beThAM. nikelasa vAraMvAra AMkha khelate ane baMdha karato hato. tenI AMkhomAMthI AMsuo sarI rahyAM hatAM. merInI AMkha mAM paNa AMsuo UbharAI AvyAM. te nikolasa tarapha joIne bolI : cArlsa! mane na oLakhI? huM tArI merI !"
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApane bhAra ane mRtyune bhaya : 75 chellA zvAsa kheMcatA nikelase lathaDatI jIbhe javAba Ape : "tuM sAcI hatI, marI ! tArI sAcI salAhanI avagaNanAnuM A kaDavuM phaLa huM bhegavI rahyo chuM. I shall go to hell. huM avazya narake jaIza, merI ! huM avazya narake jaIza. lAkho nirdoSanI nikAraNa hatyAnA pApanuM mULa huM chuM. mArI zedhane A karuNa aMjAma che." nikolasanuM mAthuM lathaDI paDyuM. tenI AMkha haMmezane mATe mIMcAI gaI. merI mATe A dazya asahya hatuM. merIe pitAnuM mAthuM enI chAtI upara mUkayuM. nikolasanuM prANa paMkheruM UDI gayuM. hiMsA ane pApanA pratyAghAte kevA thAya te hakIkata nikelasanA dAkhalAthI saraLatA pUrvaka samajAI jAya che. sArAMza e che ke, eka kamanasIba divase hirozimA aNuboMbane. bhaga banyuM. AkhuM zahera khaMDiyera jevuM thaI gayuM. TheraThera dhagadhagatI Aga ane rAkhanA DhagalA jovA maLyA. pRthvI upara na kapAyele mahA vinAza UtarI AvyuM. 40 varSanI nikolasanI ekadhArI mahenatanuM eka kSaNamAM AvuM vinAzaka pariNAma AvyuM. nilasanAM jIvanamAM aNadhAryo palaTe AvyA. te pApanA bhArathI dabAI gaye. tenuM mAnasa vikRta thaI gayuM. tenuM aMtima pariNAma duHkhada ane karuNa AvyuM bhUlathI paNa pApa na thAya tevI kALajI je jIvanamAM satata jaLavAI raheze to dharma tarapha vRtti vaLaze ane tenAM sukhada ane mIThAM phaLo anubhavavA maLaze, je ApaNAM jIvanamAM paNa mIThAza UbhI karaze. mRtyu jaya bhagavAna mahAvIra sarSa ane noLiyo athavA mRga ke siMhanI jema rAkSase ane deva vacce paNa svAbhAvika zatrutA rahetI. ekabIjAnAM varcasva, pratibhA, sAmrAjya vistAra, ke zaktinI prabaLatAne ekabIjA sahana karI zakatA nahi. tethI kaLathI ke baLathI, paraspara ekabIjAne dabAvavA, ane pitAnI sarvoparitA sthApavA, paraspara prayatno karyA karatA. yuddhane anivArya bhaya laTaktI talavAranI mAphaka haMmezAM temanA mAthA upara jhajhUmato rahe. dAvapecamAM kaI keIthI Utare evA na hatA. paraMtu purANanA ullekha mujaba rAkSasonA guru pAse eka amegha ane viziSTa vidyA hatI, jenAM baLe rAkSase prAyaH devatAthI be DagalAM AgaLa rahetA. dAnavonA guru zukrAcArya hatA. temanI pAse saMjIvanI nAmanI vidyA hatI. A vidyAnA pratApe dAnanuM saraLatApUrvaka rakSaNa thaI jatuM, ane devatAo mAryA jatA. devatAonI A
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra rIte ghaTatI saMkhyAthI ci Mtita thaelA devAe, potAnA guru bRhaspatinA putra kacane dAnavAnA guru zrI zukrAcArya pAsethI saMjIvanI vidyA hastagata karavA mAkalyo. devatAonI salAha ane AjJA mujaba kaca zukrAcAya ne tyAM gayA. zukrAcArya pAsethI A vidyA sahelAIthI meLavI zakAya ema nahAtu, kemake temAM zukrAcAya ne potAnA anuyAyIonAM astitvanA savAla hatA. eTale zukrAcArya sAvadhAna hatA. kaca paNa gAMjye jAya evA naheAtA. te paNa bRhaspatine putra hatA. teNe peAtAnI pratibhAthI eka amogha upAya zeAdhI kADho. zukrAcAryanI dIkarI devayAnIne kAI paNa upAye sAdhI levAnA teNe nirNaya karyAM. tenA A nizcaya anusAra, potAnI nRtya ane saMgIta kalAvaDe teNe devayAnInAM hRdayamAM sthAna prApta karavA hajAro varSo sudhI prayatna karyAM. pariNAme te potAnA saMkalpamAM vijayI banyA. devatAonA hAthamAM saMjIvanI vidyA AvI gaI. mRtyunA bhayamAMthI, guruputra kacanA prayatne, teo mukta thaI gayA. A to eka mAtra rUpaka che. saMjIvanI zabda 'sama" upasaga pUrNAMka 'jIva' dhAtuthI niSpanna thaela che.sajIvanI vidyA eTale sAcI rIte, sAcI dizAmAM, samyak prakAre jIvana dhAraNa karI ane rahevAnI tathA jIvavAnI kalA jIvanane samagratAmAM jIvanAra mANasa mATe te sahaja ane sugama che. sajIvana kalA jo prApta thaI jAya to mRtyunA bhaya ApoApa TaLI jAya che. saMjIvanI vidyAne hastagata karanAranI dRSTimAM jIvana khaDakhaDa hAtu nathI. tenI dRSTimAM jIvana samagra ane akhaMDa hoya che. tenI dRSTimAM mRtyu phATI gaelAM vastrone pheravavAnI eka mAtra prakriyA ja che. jIvanane sAcA mArge laI janAra mRtyunA bhayathI kadI pIDita thatA nathI. pApanA bhArathI dakhAelA, mithyA mArgamAM gati karanAra temaja pApamAM DUbelA mANasane ja mRtyunA bhaya satAve che. jIvanane samagratAmAM svIkAranAra manuSya te mRtyune paNa hasate meDha svIkArI le che. AvazyakatA ghaTADavAmAM sajIvana kalAnAM mULa che. jeTalA pramANamAM AvazyakatA ochI teTalA pramANamAM prapaMcanI alpatA, ane jeTalI prapa McanI alpatA teTalI satASa ane AnaMdanI anubhUtinI bahulatA. paraMtu Aje ApaNe joie chIe ke, mANasa AvazyakatA vadhAravAnA mahArogathI grasta che. pariNAme ThekaThekANe viSAda, asaMtoSa ane saMtApanAM ja darzIna thAya che. AvAM duHkhamAMthI UgaravA mATe bhagavAna mahAvIre eka suMdara sa MskRtine sa MjIvana ApyuM che ane te che. ApaNI zramaNu saMskRti. zramaNu saMskRtie ApaNA dezamAM anerI pratiSThA UbhI karI che. svAzraya tenA mULabhUta pAyA che. zramaNa saMskRtinA mULabhUta pAyA ane Ada che--zakti jeTaluM ApIne, jarUriyAta pUratu ochAmAM ochuM levuM. A Adarzone kAraNe ja hajAro vikRtie AvI chatAM zramaNa saMskRtinI AdhArabhUta pratiSThAne kayAMya AMca AvI nathI.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRtyuMjaya bhagavAna mahAvIra : 77 A zramaNa saMskRti Ama te Adi tIrthaMkara prabhu RSabhadevanI paraMparAnuM pariNAma che. paraMtu Aje tenuM je pariskRta ane vikasita rUpa dekhAya che, tene yaza bhagavAna mahAvIra svAmIne phALe jAya che. zrI uttarAdhyayana sUtranA 23mA adhyayanamAM bhagavAna mahAvIra viSe sAmAnya ullekha che. aha teNeva kAleNa dhammatitthapare jiNe / bhagava baddhamANo tti savva logammivissu // te kAle, te samaye ja dharmatIrtha pravartaka jina bhagavAna vardhamAna mahAvIra) hatA. je samagra lokamAM prasiddha hatA. A gAthAmAM bhagavAna mahAvIra viSene mAtra sAmAnya ullekha ja che. bhagavAna mahAvIranAM jIvananI savizada jIvana sAmagrI zrI kalpasUtramAM yathAvat upalabdha che. temanI sAdhanA ane tapazcaryAnuM yathArtha ane asarakAraka citra zrI AcArAMga sUtranA navamA upadhAna nAmanA adhyayanamAMthI maLI zake che. tamo kaheze, "mahArAja! amane ATalI badhI gaMbhIratAmAM zA mATe UtAro che? Apa ja zAstronA marmane pravacananA svarUpamAM saMkSepamAM kahI batAve, pravacana dvArA paNa amAruM kAma to thaI ja javAnuM che, pachI vadhAre mAthAkUTamAM paDavAnuM amAre zuM kAma che ? ? tamArI vAta sAcI che. zAstrone abhyAsa ke svAdhyAya tamane mAthAkUTa jevo lAge che. ane vastuone meLavavA mATenI tamArI avizrAMta doDadhAma tamane kImatI cIja lAge che. mRtyu pachI zAstrane abhyAsa ke svAdhyAya kadAca sAthe na Ave, paraMtu je vastuone ATalI AtmIyatA ane mamatAthI tame saMdhare che, thAka ke bhUkhatarasa gaNyA vagara upalabdha karavA mathe che, te vastuo, mRtyunI pele pAra, tamArI sAthe avazya AvavAnI kharI kema? tame tamArA vaMzavelAne AMbe taiyAra karAve che. kAcamAM suMdara phremamAM maDhAvI, prasAdhana rUmamAM divAla para TIMgADe che, tamArAM nAnAM bALakone sAta peDhInAM nAme gokhAve che, paraMtu bhagavAna mahAvIra koNa hatA? kayAM thayA? kayAre thayA? temanuM gotra zuM hatuM? temanAM mAtApitA, bhAI, patnI vagerenAM nAma zuM hatAM? vagere tame temane zIkhave che kharAM? A saMbaMdhamAM ame paNa tamane kaMIka prazna pUchIzuM te tame tarata ja kahezeH "mahArAja! e badhAM mATe te Apa pramANa che. amAruM zuM gajuM? amane yAda paNa zuM rahe? zAstramAM amArI cAMca kyAMthI DUbe? Apa ja samajAve eTale basa." lAkhene hisAbI vahIvaTa tamArI AMgaLIone veDhe rAkhe che, leNadeNanI rakama svapnamAM paNa bhUlatA nathI, vaLI kyAMka AMTIghUMTI UbhI karavI hoya athavA keIne pADI devAnI vAta
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra hoya te temAM tamane kyAMya vadhe AvatuM nathI. tamAre gaLe te vAta tarata ja UtarI jAya che. paraMtu jyAre zAstranA svAdhyAyanI vAta Ave che tyAre tamAre gaLe te UtaratI nathI. UlaTAnuM tenA bacAvanA take UbhA karavAmAM joItI pratibhA tamArAmAM ApoApa AvI jAya che, A te kevuM Azcarya ? pitAnA deva, dharma ke gurune yAda karavA, temanI mAhitI meLavavI, temanA vizenuM jJAna dharAvavuM, vagere je tamArI svAbhAvika pharaja che, temAMthI chaTakI javAnI paNa ajabanI kalA tamArI pAse che ! Aje zrI kalpasUtranAM AdhAre ApaNe bhagavAna mahAvIra viSe kaMIka jANavA prayatna karIe. A pRthvI para tIrthakaranuM avataraNa eTale dharma, adhyAtma ane jJAnanA divya ane lokottara prakAzanuM jIvaMta svarUpamAM sAkSAt avataraNa. temano janma, mAtra kSatriyakuMDa grAma upara ja potAne alaukika prabhAva pADe che ema nahi, samasta vasuMdharA temanA janmanA lakattara prakAzathI prakAzita ane anirvacanIya divya AnaMdathI bharAI jAya che. te daSTithI tIrthakaranA janma, dIkSA ane kevaLa kalyANakamAM abhUtapUrva uota thayAnI vAta AgamamAM ekathI anekavAra aneka ThekANe Ave che. trizalA rANIe jyAre putrane janma Ape, tyAre priyaMvadA nAmanI dAsIe, rAjA siddhArtha pAse AvI, sarva prathama tenI vadhAmaNI ApI. A maMgaLa vadhAmaNI sAMbhaLI, rAjAnA hRdayamAM ullAsanI Urmio hiloLA levA lAgI. temaNe pitAnA mugaTa sivAyanA badhAM ja AbhUSaNe UtArIne dAsIne puraskAramAM ApI dIdhAM. dAsInAM kAryamAMthI tene mukta karI ane sanmAnabharyuM sthAna ApyuM. ___samaNe bhagava' mahAvIre kAsavagotte Na, tassa Natao nAma dhijjA, avamAhijaMti, taMjahAammApiumaMtivaddhamANe, sahasammuiyAte samaNe ra ayale bhayabhekhANa parIsahovasaggANa khaMtikhame paDimANa pAlo dhIre aratiratisahe davise vIriyasaMpanne devehiM seNAma kaya samaNe bhagavaM mhaaviire| - zramaNa bhagavAna mahAvIra kAzyapa gotranA hatA. vardhamAna, zramaNa, mahAvIra e nAmathI ApaNe temane oLakhIe chIe. mAtAnA garbhamAM AvatAMnI sAthe ja temanA rAjyamAM hiraNya, sanuM, dhana, dhAnya, prIti, satkAra, khUba ja vRddhi pAmyAM, tethI mAtApitAe temanuM "vardhamAna evuM nAma rAkhyuM. temanI sahaja sahiSNutA ane sadbhAvasabhara sanmatine kAraNe temanuM "zramaNa evuM nAma vikRtimAM AvyuM. teo bhayamAM avicaLa rahenArA, pitAnA saMkalpathI jarApaNa vicalita na thanArA, parISaha ane upasargone samabhAvapUrvaka sahana karanArA, bhikSuonI pratimAonuM pAlana karanArA, akhUTa dhairya dharanArA, harSa ane zokamAM samabhAva rAkhanArA, sadgaNone dhAraNa karanArA ane atula baLa dharAvanArA hevAne kAraNe devatAoe temanuM mahAvIra evuM nAma rAkhyuM.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRtyuMjaya bhagavAna mahAvIra : 79 khAlyakALathI mahAvIra navanavenmeSazAlinI pratibhA ane medhAzakitathI sabhara hatA. adhyAtma-sAgaramAM avagAhana karavA ane marajIvAnI mAka guNamautikA meLavavA tee satata jAgRta hatA. mAtApitAne vAtsalyapUrNa Agraha ane moTAbhAinI hArdika bhAvanAne anusarI tee 30 varSa sudhI saMsAramAM rahyA te kharA, paraMtu jalakamaLavat nirlepa rahyA. bAhya dRSTie gRhastha lAgatAM chatAM AdhyAtmika dRSTie teo AMtarika jAgRti ane AdhyAtmika anubhUtimAM DUbelA hatA. bhautika padArtho pratyenuM AkaSaNu temanAmAMthI viramI gayuM hatuM. sa MsAranA bhAve pratye tee udAsIna ane anAsakta banI gayA hatA. mAtA-pitA A vAta jANatAM hatAM, chatAM peAtAnA putra saMsAranA tyAga na karI bese evI temanI AMtarika mamatA hatI ane A mamatAthI AkarSAine, vasaMtapuranA sAmata samaravIranI apsarA samI adbhuta rUpasauMdayathI sa panna, yazedA nAmanI putrI sAthe temane sabaMdha mAMdhyuM. saMsArI bhAvAthI virakta chatAM mAtApitAnA snehabharyAM Agrahane tee TALI na zakayA ane vivAhanAM baMdhanane temaNe svIkAra karyo. yazeAdAthI temane eka putrInA janma thayA ke jenu' nAma priyadarzanA rAkhavAmAM AvyuM. priyadarzInAnA vivAha bhagavAnanI bahena sudanAnA putra jamAlinI sAthe karavAmAM AvyeA hateA. samaNastraNa' bhagavao mahAvIrassa piyA kAsave gotteNa N, tassaNa tao nAmadhejjA evamAnniti, taMjJakSA-siddhathe DyA, seEle aa, nasaMte vA--bhagavAna mahAvIranA pitA kAzyapa geAtranA hatA. temanAM traNa nAma A pramANe che-siddhA, zreyAMsa ane yazasvI. bhagavAna samaNassaNa N bhagavabo mahAvIrassa mAyA vAsiTTA gotteNa N, tIseNa tabo nAmadhejjA evamAdhinnati, taMjJaDhA-tisahA thA vidvairiLa thA, vicArinI vA--zramaNa mahAvIranA mAtA vAsiSTha gotranAM hatAM. temanAM traNa nAme A pramANe che-trizalA, videhadvijJA ane priyakAriNI. samaNastaNa N bhagavao mahAvIrassa pittijje supAse, jeTTebhAyA naMdibaddhaNe, bhagiNI sudaMsaNA, bhAriyA jaseAyA koMDinnA gattiNa zramaNa bhagavAna mahAvIranA kAkAnu nAma supArzva hatu. meTAbhAinuM nAma naMdivardhIna hatu. bahenanuM nAma sudarzanA hatu. patnInuM nAma yazeAdA hatu. ane tenuM gAtra kauDinya hatuM. maNa bhagavao mahAvIrassaNa dhUyA kAsavIgotteNa tIseNa do nAmaghejjA evamA nimnati, taMjJaddA-aneAJA thA. piyaraMsaLA -- zramaNa bhagavAna mahAvIranI putrI kAzyapa gotranI hatI. tenAM be nAma A pramANe cheanavadyA ane priyada nA.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra samaNassaNa bhagavao mahAvIrassanattuI kAsavI gotteNa', tIseNa do nAmadhijjA bevamAnniti taMga-ra , jarA juvA, zramaNa bhagavAna mahAvIranI dauhitrI kAzyapa getranI hatI. tenA be nAma hatAM-zeSavatI ane yazasvatI. bhagavAna mahAvIra jyAre aThThAvIsa varSanA thayA tyAre temanA mAtApitAne svargavAsa thayA. bhagavAna mahAvIre have saMsAramAM na rahevAnI ane saMcamane svIkAravAnI IcchA darzAvI. paraMtu temanA moTAbhAI naMdivardhanane mATe temane gRhatyAga asahya thaI paDyo. temaNe neha, ane mamatAbharyA hadaye kahyuM : "bhAI! mAtApitAnA viyeganuM duHkha hajI tAju che tyAM tame paNa abhiniSkramaNanI tatparatA dAkhave che. A baMne tAjA ghA eka sAthe mArAthI kema sahana thaI zakaze ?" moTAbhAInA AgrahathI temaNe pitAne nirNaya be varSa mATe mulatavI rAkhe te khare, paraMtu tyArathI temaNe sacitta pANIne tyAga karyo, rAtribhejanane tyAga karyo, sarvasanAnane tyAga karyo ane brahmacaryanA pAlanamAM udyamavata thayA. hamaNAM kahyA te sarva saMkalpa sAthe temaNe ogaNatrIsamuM varSa vItAvyuM, temane abhiniSkramaNane saMkalpa thatAMnI sAthe ja lekAMtika de upasthita thayA. temaNe bhagavAnane jayavijaya zabdothI vadhAvyA ane nivedana karyuM ke, dharmatIrthanuM pravartana kare che jethI badhA ja dharmanA sAcA mArgamAM pravRtta thaI zake. bhagavAne trIsamuM varSa dIna-duHkhIonAM duHkha dUra karavAmAM ane dAna karavAmAM gALyuM. dararoja eka prahara divasa caDatAM sudhI teo eka karoDa ane ATha lAkha sonAmahoronuM dAna karatA hatA. AkhA varSamAM temaNe traNa abaja aThAsI koDa eMsI lAkha suvarNa mudrAonuM dAna karyuM. trIsa varSanI bharayuvAnImAM rAjyavaibhava, strI parivArane tyAga karI, moTAbhAInI anumati laI, mAgazara vada dazamanA divase vijaya muhUrtamAM jAte ja AbhUSaNone dUra karI, paMcamuSTi leca karI, siddhone namaskAra karI, evI pratijJA svIkArI ke- huM samabhAvano svIkAra karuM chuM. sAvadyogane tyAga karuM chuM. manasA, vAcA ane karmaNa sAvadyAgamaya AcaraNa huM karIza nahi, karAvIza nahi ane karatA hoya tene anumodana ApIza nahi. A rIte sarvavirati cAritra aMgIkAra karatAMnI sAthe ja temane mana paryAvajJAnanI upalabdhi thaI. te vakhate temaNe manamAM e saMkalpa karyo ke, jyAM sudhI huM kevaLajJAnane prApta nahi karuM, tyAM sudhI A zarIranI sAra saMbhALa, sevA suzruSA nAha karuM. deva manuSya ane tiryaMca kRta upasarga parISahone samabhAvathI sahana karIza. bhagavAne ekAkI dIkSA svIkArI hatI. temanI sAthe bIjA kei dIkSita thayA nahotA.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ tirdhara gautama : 81 samaNe bhagavauM mahAvIre saMvaccharaM sAhiyaM mAsa jAvacIvaradhArI hotthA teNa para acele pANi pddiggho| zramaNa bhagavAna mahAvIra eka varSa ane eka mAsa sudhI vastradhArI rahyA hatA. tyArapachI nirvastra ane pANipAtra thayA hatA. zramaNa bhagavAna mahAvIre, dIkSAne svIkAra karyA pachI, bAra varSathI kaMIka vadhAre samaya sudhI aDela sAdhanA karI hatI. sAdhanAnA A kALamAM zarIra tarapha teo bilakula udAsIna rahyA hatA. bhagavAne bAra vArasa ane tera pakhavADiyAnI sAdhanAnI A lAMbI samaya maryAdAmAM mAtra traNaso egaNa pacAsa divasa AhAra grahaNa karyo hate. bAkInA divaso nirjaLa ane nirAhAra rahyA. sAdhanAnA A kALa daramiyAna mahAvIre daridra brAhmaNane uddhAra karyo-govALe baLadone bAMdhavAnAM deraDAthI temane mAra mAryo-Indra sahAya ApavAnI vinaMti karI paNa bhagavAne tene asvIkAra karyo- zUlapANi yakSane upadrava thaye- caMDakauzikane pratibodha Apyo- bhagavAnanI kRpAthI nAva kAMThe pahoMcI-gazAlakane bheTe tho-lATa pradezanA parISahe sahyA-kaTa pUtanAno upadrava talane prazna-vaizyAnI tApasa-saMgamanA upasargo-jIrNazeThanI bhAvanA ane pUrNanuM dAna-zera abhigraha-kAnamAM khIlA-Adi viSayenuM je varNana karavA besIe te cAturmAsane samaya nene paDe. tethI A bAbate avasara upara choDI dauM chuM. | madhyama pAvAthI prasthAna karI, jaMbhiyagrAmanI najIka, juvAlikA nadIne kAMThe, zAla vRkSa nIce, dahikA AsanathI ApanA letA, sAdhanAnA bAra varSa pUrAM thatAM ane temAM varSanA prAraMbhamAM, vaizAkha suda 10nA aMtima pahere bhagavAna mahAvIrane kevaLajJAna thayuM. devee samavasaraNanI racanA karI. paraMtu manuSyanI upasthiti nahotI, tethI keIe cAritra grahaNa na karyuM. A eka acheTuM thayuM. bhagavAne tera varSanuM AyuSya pUrNa karI, cethA ArAnA traNa varSa ane sADA ATha mahInA bAkI rahetAM, madhyama pAvAnagarImAM hastipAla rAjAnI rajuka sabhAmAM ekalA chaTha tapanI sAthe svAti nakSatrane vega thatAM ja pratyuSa kALanA samaye (cAra ghaDI rAta bAkI rahe tyAre) janma, jarA ane maraNanAM baMdhane vicichanna karI, siddha, buddha, mukta thayA. jotirdhara gautama bhagavAna mahAvIranA jIvananI rUparekhA ati saMkSepamAM ApaNe gaIkAle joI gayAM. temanA prathama ziSya zrI indrabhUti gautama, temanAM jIvananA sannikaTavatI sAkSI rahyA che. bhagavAna mahAvIra pratye temanAM hRdayamAM apratima niSThA, lokettara sneha ane asAdhAraNa lAgaNI hatAM.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra uttarAdhyayana sUtranA 23mA adhyayanane svAdhyAya cAle che te paNa zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmI sAthe ja saMbandhita che. bhagavAna mahAvIranA jIvana viSenI paNa tamane vizada mAhitI nathI, tyAre zrI gautama svAmInA jIvana viSenI mAhitInI tamArI pAsethI apekSA rAkhavI vadhAre paDatI che. chatAM mahApuruSonAM jIvana haMmezAM preraNAdAyI hoya che. temanA parama Adarzo ApaNAmAM navI cetanA, ne prANa, ane navIna zakti apa jAya che. tethI temanAM jIvana kavana viSe jANavuM ApaNe mATe Avazyaka che. sUrya pratidivasa pitAnA nizcita kama pramANe udaya pAme che ane jagatanA paTa upara prakAza pAthare che. sUryodayanI sAthe ja AkhI cetanA suSTi keI na ja thanaganATa, navI ja skRti, navI ja antaH preraNA ane cetanAne meLave che. pakSIo aruNodaya thatAM ja AnaMdamAM masta bane kilakilATa karavA lAge che. roje roja Ugate sUrya paNa nitya navIna bhAse che. tenA udayanI sAthe navA teja, navA prANe temaja koI akastha skUrtionI nUtana prabhA jana jIvanamAM udIta thAya che. tethI ja sUryane mahimA pitAnAM svarUpamAM TakI rahevA pAmyo che. ekavAra eka kavine koIe sauMdaryanI vyAkhyA pUchI-sauMdarya kone kahevAya? saudaryanA aMtarAtmAne sparzelA evA te kavie tenuM svarUpa batAvatAM kahyuM : "kSaNe kSaNe jAtAkuti taphera paM ramatAthA: - je harakSaNe pitAnA nAvInyane surakSita rAkhe che, jyAre juo tyAre tAju ne tAjuM dekhAya che, jenI navInatA ane kamanIyatAmAM kazeja phera paDatuM nathI teja pAramArthika rIte sauMdarya kahI zakAya. dharmapaNa jIvananI vAstavika dizAmAM rUpAMtaraNanI eka prakriyA che. tenAthI jIvana saraLa, nirmaLa, saMkaleza zunya, tAjagI bharyuM ane paramAtmaparAyaNa banI jAya che. dharmathI jIvana anerA prakAzathI bharAI jAya che. karoDo sUryonA prakAza karatAM paNa AMtajatine prakAza kareDagaNuM vadhAre hoya che. eka vakhata AvA prakAzanI upalabdhi thaI jAya eTale ajJAnanA aMdhArAmAM athaDAvAne kaze ja bhaya rahetuM nathI. sUrya, caMdra, grahamaMDaLa ane tArAgaNa pratikSaNa gati karatAM hoya che. temanI gati ane sthitimAM kadI paNa pharaka paDato nathI. te AkAzamAM yathAsthAna yathA rIte sthita che ane svabhAvataH gatizIla che. himAlaya jevA pahADa, gaMgA, brahmaputrA jevI virATakAya nadIo ane vizALa pRthvImAM je saMtulana daSTigocara thAya che tenI mULabhUta AdhAra bhUmi gurutvAkarSaNa che. A gurutvAkarSaNane ja pratApa che ke jene kAraNe A badhI vastuo eka dorAvA paNa sarakatI nathI. gurutvAkarSaNa ja badhI vastuone saMgharSaNamAM jatAM aTakAve che. jIvanamAM dharma paNa gurutvAkarSaNanI ja garaja sAre che. vividha kalpanAo, vAsanAo, AkarSaNe, prabhane ane vaiSayika vikAranA prabhAvathI amukhI thatA mananA pravAhane dharma ja
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyotirdhara gatima : 83 aTakAve che. eTale ApaNe mATe dharma ja dhruva tAraka che. ApaNuM jIvanane saMrakSaka ane saMvardhaka paNa dharma ja che. dharma sivAya ApaNe mATe kaI bIje taraNe pAya nathI. eTale ja smRtio le che - ___dharma va hato hanti, dharmo rakSati rakSitaH / tasmAt dharmoM na hantavyo mA no dharmo hato'vadhIt // je mANasa dharmane nAza kare che, tene dharma nAza kare che. je dharmanI rakSA kare che, dharma tenI rakSA kare che. A rIte dharmane nAza karavAthI ApaNe nAza thaze ema samajI dharmane nAza na kare. dharmanI ATalI vAta eTalA mATe kahevAmAM AvI che ke, gautamanuM jIvana dharmanA raMge raMgAeluM temaja bhagavAna mahAvIranA caraNomAM saMpUrNa samarpita thaeluM hatuM. temane A divya samRddhi ane labdhi kema upalabdha thaI, te keNa hatA ane zuM thaI gayA, A badhAne itihAsa bhAre rasaprada ane jANavA jevo che. bhagavAna mahAvIranI sAdhanAne bAra varSa pUrAM thaI teramAM varSanA prAraMbha thaye hate. vaizAkha suda 10ne zubha divasa hato. bhagavAna saghana alavRkSanI nIce gAdehikA AsanathI kAusagna dayAne beThA hatA. jabhiya gAmanI najIkamAM, juvAlikA nadInA uttarataTa upara, AtmamaMthananI carama sImAe pahoMcI jatAM temane kevaLa jJAna pragaTa thayuM. bhagavAna madhyama pAvApurIthI vihAra karI bhiyagAma tarapha jatA hatA, tyAre madhyama pAvApurImAM semila nAmanA eka vaibhavasamRddhithI saMpanna vyakitae eka ajoDa yajJanuM Ayojana karyuM hatuM. te yajJanI nirvighe vidhipUrvaka pUrNAhUti karavA mATe, bhAratabharanA nAmAMkita, kriyAkAMDamAM niSNAta, prakAMDa vidvAne bolAvavAmAM AvyA hatA. temAMthI IndrabhUti pramukha vidvAna hatA. teo veda, vedAMga, purANa, smRti, temaja zrutienA paramajJAtA hatA. cauda vidyAomAM teo pAraMgata hatA. temanI sAthe temanI pratibhAne upasAvanAra temanA pAMcase ziSya hatA. zrI IndrabhUti magadha janapadanA gobara grAmanA nivAsI hatA ane gotama gotrIya hatA. pitAnA nirmaLa kevaLa jJAna ane darzanathI traNe lokane hastAmalakavatuM sAkSAta karanArA evA bhagavAna mahAvIra, madhyama pAvApurInuM A yajJanuM AyeAjana lakattara lAbhanuM kAraNa che ema pitAnI pAradazI prajJAthI jANatA hatA. temaNe joyuM ke, prajJAnA parama zikharane sparzelA vidvAnenA jIvana pAravartanane A kImatI saMga che. A vidvAnene sAmAnya saMketa ke IzArAnI ja mAtra jarUra che. te maLI jatAM satvara jJAnane divya prakAza temane lAdhI jaze ane tenAthI teo jAte, ane temanAM nimittathI bIjA hajAre bhavya AtmAo, paramasatyanA parama mArge cAlavA prerita thaze.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84: bhedyA pASANa, khelyAM dvAra " kevaLa jJAna thatAM cAlI AvatI paraMparA mujaba eka aMtamuhUrta sudhI bhagavAna tyAM rokAyA. paraMtu viratinA pariNAma mATe kaI yogya vyakita tyAM hatI nahi. mAtra devanI ja hAjarI hatI, eTale temanI dezanA niSphaLa gaI. A eka bhAre Azcarya thayuM. bhagavAna mahAvIra jabhiyAgrAmathI pharI madhyama pAvApurImAM padhAryA. devoe temanA jana vyavahAra mujaba samavasaraNa banAvyuM. A vakhate bhagavAnane sAMbhaLavA vizALa jana samudAya ekatrita thaye. mahAvIranI AdhyAtmika ane samagra jIvananuM mUlataH rUpAMtaraNa karanArI divya vANInA zravaNuMthI janamana nAcI UThayAM. ghaNAnA prANane te vAta sparzI gaI. saha maMtramugdha, saMtuSTa ane AnaMdita thayAM. bhagavAnanI A lakattara divyavANIne sAMbhaLavA Atura banelA deve jyAre AkAza mArgethI samavasaraNanI dizAmAM gati karI rahyA hatA, tyAre temane AvatA joI, paMDitae vicAryuM ke "A deve amArA vidhipUrvakanA A viziSTa yajJathI AkarSAI atre AvI rahyA che. paraMtu jyAre temane yajJa maMDapathI AgaLa nIkaLI jatA ane pAse ja racAyelA zrI mahAvIranA samavasaraNamAM utaratA nihALyA tyAre teo bhAre nirAza thayA. indrabhUtinA ahamane bhAre AMcako lAgyuM. bhagavAna mahAvIranuM Agamana temanA prakAMDa pAMDityane ceTa lagADI gayuM. mahAvIranI pratibhA ane prajJAzakita kevI ane keTalI che te joI levAne temane vicAra udabhavyuM. temane thayuM ke "game tema haze te paNa te mArA pAMDitya sAme TakI zakaze nahi pratibhA zI vastu che tenuM bhAna mAre temane karAvavuM jarUrI che. aTakathI kaTaka sudhI ane kanyAkumArIthI kAzmIra sudhI mArI vistRta asara che. parAjaya eTale zuM te huM jANatA nathI. mATe lAva, Aje mahAvIra sAthe paNa zAstrArtha karI, mArI vijayazrI upara be cAMda vadhAre caDhAvI lauM." ane Ama ahaMnI akaDa sAthe, zAstro ane kRtionA pAragAmI evA zrI indrabhUti, pitAnA pAMcase ziSyane parivAra sAthe, mahAvIra prabhu sAthe zAstrArtha karavA hAjara thayA. paraMtu tyAM AvIne bhagavAnanAM tapastejathI pradIpta AbhAmaMDaLane jotAM ja indrabhUti hataprabha thaI gayA. indrabhUti kAMIpaNa bele te pahelAM ja bhagavAna mahAvIre "he gautama !" ema kahI saMbodhana karyuM. tyAM ja gautama IMbhita thaI gayA. chatAM aMdara beThelA ahane hajI zAMti nahotI. temaNe mAthuM UcakaryuM ane vicAryuM: 'huM kAMI je te vidvAna nathI. mArI khyAti vizvavikRta che. AbAlavRddha sau mArA nAmathI paricita che. mahAvIre paNa mArI vidvattA ane pratibhAnA vakhANa sAMbhaLyA hovA joIe. tethI ja temane mArA nAmanI khabara lAge che. jyAM sudhI mArA mAnasika saMzanuM teo nivAraNa na kare, tyAM sudhI temane sarvajJa mAnavAne huM taiyAra nathI. gautamanA manamAM jyAre AvA saMka95-vika UThI rahyA hatA tyAM ja bhagavAna mahAvIra pharI belyAH
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ tirdhara gautamaH 85 gautama! cirakALathI AtmAnA astitvanA saMbaMdhamAM tamArA cittamAM uhApoha cAlI rahyo che, kharuM? manamAM harahameza je muMjhavaNabharyo prazna UThI rahyo hato tene ja bhagavAna mahAvIre Ama ullekha karyo tyAre indrabhUti gautama AzcaryamAM paDI gayA. teo bolyA: "hA, mane te viSayamAM ghaNA vakhatathI zaMkA che. zaMkAthI gherAyelA mArA mAnasane kayAMyathI samAdhAna maLatuM nathI. 29 me zrati cha vijJAnadhana avaitebhyo bhUtebhyaH samutthAya tAnyevAnuvinazyati, na pretyasaMjJA'sti je mArI zaMkAne vadhAre daDhatama ane paripuSTa banAve che. bhUtasamudAya (paMcamahAbhUta-pRthvI, pANI, agni, vAyu, ane AkAza)nA bhegA thavAthI vijJAnaghana evA caitanyane AvirbhAva thAya che. ane kAlAMtare temAM te pharIne aMtaniviSTa thaI jAya che. tethI paralekane abhAva che. kRtinI ukita mujaba jyAre bhUtasamudAyathI vijJAnamaya caitanyanI utpatti thAya che tyAre bhUtasamudAyathI vyatirikta puruSa eTale AtmAnA astitvanI siddhi kaI rIte thAya ? vaLI vedamAM AtmAnA svataMtra astitvane pramANita karatAM bIjAM vAkya jevAke" kAmAramA jJAnama: ItyAdi paNa yatra tatra patharAelA paDayA che. je AtmAnA astitvane siddha kare che. AvA paraspara bAdhaka ane virodhI kRti vAkae ja AtmAnA astitva viSenI mArI zaMkA jAgRta karI che. A baMne vAkomAM tene pramANita mAnavA ane kone na mAnavA? zrutinI sAthe baMnene saMbaMdha samAna heI, mArI mUMjhavaNa vadhAre vadhI javA pAmI che.' bhagavAna mahAvIre kahyuM : "zrati vAkayenA je artho tame samaje che, vicAre che, kapa che ane avadhAre che tevA ja kharekhara tenA artho nathI. tame vijJAnaghanane bhUta samudAyathI utpanna bacatanya piMDa arthamAM vyavahata kare che. paraMtu vijJAnaghanane sAcA artha aneka prakAranI vividharaMgI jJAnaparyAthI che. AtmAmAM kSaNe kSaNe navA navA jJAnaparyAyane AvirbhAva thAya che. ane tenA pahelAMnA jJAna paryAyane vinAza thAya che. dhAre ke jyAre kaI vyakti keI eka azvAdi padArthanuM ciMtana karato hoya, te vakhate azva viSayaka jJAne paga AvirbhAva pAme che, je azva viSayaka jJAna paryAyanA nAmathI oLakhAya che. jyAre ciMtananI dhArA azva viSayaka jJAnanA upagane tyAga karI, gajanuM ciMtana kare che tyAre te gaja viSayaka jJAna paryAyanA nAmathI oLakhAya che. te kSaNe azva viSayaka jJAna paryAya tirahita thaI gayela hoya che ane gaja viSayaka jJAnaparyAya AvirbhAva pAme che. vividha padArtha viSayaka vividha jJAnanA paryAyathI ja vijJAna ghana kahevAya che. jenI utpatti bhUto eTale paMcamahAbhUta nahi, paraMtu bhUta eTale zeya-jAgatika jaDa cetanAdi badhA padArthonA nimittane pAmIne thAya che. badhA prameya padArtho AtmAmAM spaSTa pratibhAsita thAya che. eTale ghaTa potAnA svarUpamAM ghaTarUpe ane paTa pitAnAM svarUpamAM paTarUpe pratibiMbita thAya che. AvA pRthapha pRthapha spaSTa
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 ka bhedyA pASANa, kholyAM dvAra pratibhAsane ja jJAnaparyAya kahevAya che. judA judA padArthonA nimittathI vijJAnaghana eTale puruSa nahi, paraMtu jJAna paryAye utpanna thAya che ane kSaNe kSaNe vilIna paNa thaI jAya che. na pratya saMjJAsti vAkyane je tame paraleka artha samaje che, te artha barAbara nathI. tene te mAtra A ja artha thAya che ke, jyAre AtmAmAM uttarakAlIna jJAna paryAya utpanna thAya che tyAre pUrvakAlIna jJAnaparyAya naSTa thaI jAya che. kAraNa keIpaNa dravya ke guNanA uttarakAlIna paryAyanI sAme pUrvakAlIna paryAya TakI zakato nathI." bhagavAna mahAvIranA AvA yukita saMgata, buddhi ane prANane sparze evA suMdara ane tAtvika artha-samanvaya sAMbhaLI gautamanA hRdayanI aMtargathi khulI gaI. tene ahaM gaLI gaye. mithyAtvanuM jhera UtarI gayuM. zraddhAthI haiyuM pulakita thaI gayuM. parama satyanI parama upalabdhithI teo kRtakRtya ane pramudita thaI gayA. pitAnA pAMcaso ziSya sAthe te bhagavAnanAM caraNamAM namI paDyA ane bhagavAnanA ziSya banI gayA. sapuruSanA sAMnidhyathI AkhI sRSTi badalAI jAya che ane jIvana rUpAMtarita thaI jAya che. adhyAtmajJAnanuM A AtyaMtika phaLa che. gautama svAmI bhagavAna mahAvIranA prathama gaNadhara thayA. anaMta labdhionA te bhaMDAra kahevAya che. emanI labdhionA kathAnake te ApaNe tyAM jANItA che. tame badhA paNa labdhiothI aMjAI janArA che ne? eTale tamArA copaDAmAM sarva prathama lakho cho "gautama svAmInI labdhi heje." samaya ghaNe thaI gaye eTale emanAM zuddha jJAna ane cAritra guNanA bAhya phaLa tarIke je labdhio temane upalabdha thaI hatI tenuM varNana huM karatuM nathI. paraMtu temaNe bhagavAnanAM caraNamAM AvI AMtati pragaTAvI lIdhI e ja temanI moTI labdhi ane camatkAra hate. have ApaNe zrI uttarAdhyayana sUtranA svAdhyAya tarapha vaLIe. te mujaba tassa logapaIvassa Asi sIse mahAyase / bhagavaM goyame nAma vijjAcaraNapArage // leka pradIpa bhagavAna vardhamAnane te vidyA ane cAritramAM pAragAmI zrI gautama nAmanA ziSya hatA. zrI gautama svAmInA A vizeSaNamAM bhAre vizeSatA che. A vizeSaNa evI viziSTatAothI bhareluM che ke temAM temanA AMtarika anubhUtinA satyone paNa paDaghA paDe che ane bAhya rUpamAM daSTigocara thatA prabhAvanI jhAMkhI paNa thaI jAya che. jJAna ane cAritranI parAkASThA e ja AMtarika bAhya samRddhinI carama rekhA che. tyAganA mArgamAM AMtarika pavitratA ISTa che. AMtarika nirmaLatA vagarane tyAga mAtra daMbhanuM ja eka spaSTa rUpa che. kaSAyopazamana ke maMda kaSAyanA abhAvamAM lekeSaNAthI karavAmAM
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ khidumAM sidhu H 87 AvatAM tratAnuSThAneAthI AtmalAbha eTale Atmika sadguNAnI savRddhi azakaya banI jAya che. kAyAnI kRzatA avazya thAya che, paraMtu kaSAyanI kRzatA thatI nathI. kaSAyanI utkaTatAnA kAraNe tyAM azubha ane tIvra madhanAnA ja bhaya UbheA rahe che. tethI tratAnuSThAnA sAthe Atmika nirmaLatAnuM rakSaNu Avazyaka ja nathI, anivAya paNa che. tyAganA mAnI A anivAya zarata zrI gautama svAmIe pUrI karI che. temaNe sAdhanAnA kSetramAM paga mUkatAMnI sAthe ja Atmika guNAnA parama zikharane sparzIvAnI ma'gaLayAtrA ArabhI dIdhI te- 8 vijJAparanArane ' A vizeSaNathI spaSTa pratikSita thAya che. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmI tapa, tyAga ane jJAna vairAgyamAM samAna kakSAnA che. baMnenA saMgamathI zrAvastI tI manela che. A tI'mAM avagAhana karavAthI thatA lAbheA avasare kahevAze. biMdumAM siMdhu bhagavAna mahAvIranI dharmanI vyAkhyA bhAre gaMbhIra ane sUcana karanArI, aMtarane sparzanArI ane kImatI che. teo kahe che- 'vatthu sahASo dhammA' bhagavAna mahAvIre jyAM jyAM dhama zabdano prayoga karyAM, tyAM tyAM dhathI keAI gaccha, sa MpradAya ke majahabanA artha mAM dhama zabdane temaNe nathI vAparyAM. dha zabdanA upayAga temaNe vyApaka atha mAM karyAM che. ane tethI ja dharmanA saMbaMdhI temanI vyAkhyA vadhAre hRdayasparzI ane prANaspazI anI che. dhathI temanu tAtpa che-vastunA je svabhAva te dhama che. agni uSNa che, te tene svabhAva che. jaLa zItaLa che, te tenA dharma-svabhAva che. pANI khADA tarapha vahe che ane saMgRhIta thAya che, te tene svabhAva-dharma che. jagatamAM koI vastu ekAMta nitya athavA ekAMta kSaNika nathI paraMtu utpAdanyaya ane dhrauvyAtmaka che te tene dhama-svabhAva che. kAraNa sattAthaya praudyuta sat e ja vastunuM vAstavika lakSaNa che. dhanA vyApaka ane yathArtha rIte ghaTatA atha je 'svabhAva' che te jo prANAne spazI jAya te ApaNI ja ajJAnatAthI ApaNe ja UbhI karelI ja jALa, prapa McamAMthI ApaNe saraLatA pUrvI mukta thaI zakIe chIe. mANasa haMmezAM svabhAvanI sAthe saMghamAM Ubhe! hAya che. svabhAvane sugamatAthI svIkAravA te TevAelA nathI mATe ja parezAnI ane visaMvAdonI para parA UbhI thAya che. yAda rAkho, duHkha tyAre ja duHkha lAge che jyAre duHkhanA ApaNe asvIkAra karIe chIe. duHkhane je daMza che, je yAtanA ane pIDA che, te kharekhara duHkhamAM nathI paraMtu tenA
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra asvIkAramAM che. duHkhamAM pitAmAM kazI ja pIDA ke yAtanA nathI, pIDA ke yAtanA, te tene mATenA ApaNA asvIkAramAM che. Ama thavuM joItuM nahotuM ane chatAM Ama thayuM, A je asvIkAra bhAva che te ja duHkhanI mULabhUta AdhArazilA che. je thayuM te temaja thavAnuM hatuM, temaja thavuM joIe ane temaja thaI zake che, e satya che ApaNuM aMtarAtmAne sparzI jAya te duHkhanI kaI pIDA rahe nahi. duHkhane svIkAra duHkhane bhagADI de che. jema duHkhane mATe tema sukhane mATe paNa samajavuM. ekavAra e bhAva sthira thaI jAya pachI sukha jhuMTavAI jAya te paNa tenuM kazuM ja duHkha ApaNAM aMtarAtmAne sparzatuM nathI. mane je sukha maLyuM te jhuMTavAI javuM joituM nahatuM, tene kAyama rAkhI zaka heta, paNa na rAkhI zaka-A bhAvamAM ja pIDA che. je ApaNe paramArthane tAravI laIe ke duHkha AvyuM ane gayuM, eTale je Ave che te jAya che, te duHkhamAM paNa duHkhI thavAnuM kAraNa rahetuM nathI. sukhane viSe paNa jo ApaNuM manamAM e khyAla na udbhave ke huM sukhane bacAvI zakatA hatA, te pIDA thavAne kaze prazna ja rahetuM nathI. manuSyasvabhAvanI A nabaLAI che ke, svabhAvathI ghaTita thatI vastuomAM paNa mANasa pitAnA kartavyanuM AropaNa karI bese che. meM A karyuM, mArAthI ja A thaI zake, mArA vinA A thaI zakayuM nahata-' vagere bhAva manuSyasvabhAvanI nabaLAInA darzaka che. jagatamAM evuM kazuM ja nathI jene ghaTita karavAmAM koInI anivArya jarUriyAta hoya ja. gadheDAnI madada vagara paNa ghaDo banI zake che. ApaNu vagara kAma aTakI jaze, kazuM ja thaze nahi, ema mAnavA manAvavA ApaNAmAM rahele ahaM maLe che. hakIkate te prakRti pitAnI rIte pitAnuM kArya kyAM ja kare che. UMgha Ave che, bhUkha lAge che, janma thAya che, maraNa thAya che, badhuM pitAnI meLe ja ghaTita thAya che. janmavuM che ApaNe, chatAM prakRti ApaNane te viSe kaMI pUchavA paNa AvatI nathI. pitAnI rIte te kAma patAvI de che. mRtyu ApaNuM thAya che, chatAM ApaNAM mRtyunA ApaNe dhaNI ja na hoIe tema kaIpaNa jAtanA izArA, saMketa ke hA-nAnI pRcchA karyA vagara te pitAnI rIte kAma patAvI de che. kayAM, kema, kyAre ApaNe UpaDI jaIe chIe tenI ApaNane khabara paNa paDatI nathI. Ama chatAM dareka vastunA kartutvane ApaNe svIkArI laIe chIe e ja ApaNAmAM rahelI meTI ajJAnatA che. ajJAnI vicAre che, huM jamI rahyo chuM. tapasvI vicAre che, huM upavAsa karI rahyo chuM. bannenI kriyAomAM bhale taphAvata che paraMtu baMne pitAne kartA mAnI bese che. kartutvane ahaMkAra te baMnene samAna bhAve paDI rahyo che. pAramArthika jJAnI te tene kahevAya ke je jamatI vakhate paNa "huthI pIDita nathI ane upavAsa karatI vakhate te "huM"ne avakAza ja ApatuM nathI. jJAnI
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ biMdumAM siMdhu : 89 ema mAnatuM nathI ke huM bhajana karuM chuM. te te jANe che ke A badhuM bhUkha kare che. bhUkhane dehanI sAthe saMbaMdha che. huM te daSTA chuM, sAkSI chuM, jenAra chuM. jyAre bhUkha lAge che tyAre jamI lauM chuM. nathI lAgatI tyAre upavAsa thaI jAya che. A mANasa na te bhUkhathI haTe che, na te bhUkhane AgrahapUrvaka bhare che. bhUkhanI sAthe te kazI ja cheDatI karatA nathI. bhUkhanI prakriyA sAthe sAkSIbhAvane ja vyavahAra kare che. ajJAnI mANasa svabhAva sAthe yuddha karavA lAge che. zarIrane svabhAva jIrNa thavAno che te satya te bhUlI jAya che ane tene sAcavavAnI ane TApaTIpanI kALajImAM te paDI jAya che. zarIra rugNa thaI jAya te tarata ja te upacAranI ciMtA karavA mAMDe che. potAnA zarIrane rekhe kaMI na thaI jAya te mATe, sAvacetInA pagalAMrUpe te upacAra zarU karI de. chatAM zarIranuM rakSaNa tenA hAthamAM hotuM nathI. aneka prayatna ane upacAra karavA chatAM zarIra te pitAnA svabhAva pramANe jIrNazIrNa thAya ja che ane eka divasa mRtyunA mukhamAM paNa dhakelAI jAya che. jagata pitAnA niyamathI ja cAle che. paraMtu kayAreka ApaNI kAmanA keI prakriyA sAthe meLa khAI jAya te ApaNe mAnavA lAgIe chIe ke A prakriyA mArAthI cAlI rahI che. ApaNe mAnIe chIe ke sAgaranI lahare ApaNe AjJA mAnI UchaLI rahI che, ane te mATe ApaNe tenAM kAvya paNa gAIe chIe ke, UThe, lahare! UThe! ane jyAre te lahare nathI UThatI tyAre ApaNe duHkhI thaI jaIe chIe. ApaNe bhUlI jaIe chIe ke, ApaNI AjJA pramANe sAgara nathI cAlate, ApaNA Adezane te zirodhArya nathI karate, ApaNI kAmanA sAgaranI UchaLatI lahara sAthe meLa khAI jAya e te eka saMganI vAta che, anyathA te pitAnI rIte ja gati, sthiti karyA kare che. samaju ane DAhyA mANase paNa sAmAnya mANasanI jema jIvananI badhI prakriyAomAMthI yathAvividha pasAra thAya che. te paNa bAlyAvasthAmAM bALaka hoya che, yuvAnImAM yuvAna bane che ane vRddhAvasthAmAM vRddha thAya che. paraMtu te te bAlyAvasthA, yuvAnI, ke vRddhatvane kartA mANasa nathI, te te sthitinI te sahaja prakRti che. eTale samaju ne DAhyA mANaso tenA kartA banatA nathI, te te sthitinA mAlika thatA nathI. mAlikI e ja duHkhanuM mULa che. mAlikI e ja naraka che. jyAM jyAM naraka dekhAya tyAM pracchanna rUpe paNa mAlikapaNuM AvIne UbhI ja rahe che. adhikAranI A ghelachAnI ADamAM narakane janma thAya che. ane mAlikapaNAnA abhAvamAM A zubha ane anAcchAdita AkAzamAM svarga avatare che. - eka vakhata jIvanamAM adhikAra vRttine prAraMbha thaze ke duHkhanI vaNajhAra AvavI zarU thaI ema samajI leje. yuvAnIne sAcavavA bhUlathI paNa tenA mAlika thaze nahi. anyathA vRddhAvasthA AvatAM raDaze, pastAze ane duHkhI thazo. jJAnI puruSe yuvAnImAMthI pasAra thAya che
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 : bhevA pASANu, khAlyAM dvAra kharA, paraMtu te yuvAnInA mAlika thatA nathI. tethI temane jyAre vRddhAvasthA Ave che tyAre vRddhAvasthAnuM paNa te bhAre premathI svAgata kare che. mRtyune paNa te hasate mukhe bheTe che. AvA jJAnI puruSA kartavyanuM' pAlana yathAvat kare che. paraMtu tenA zreyanA adhikArI thatA nathI. kAma pUru thAya eTale tarata ja tyAMthI khasI jAya che. kemake teo mAne che ke kabya ja pUrNa AnaMda che. zreya tA te levA icche che jemane kanyamAM AnaMda nathI hAtA. jIvanamAM je paNa meLavavAnu che te sadAthI sahune maLela ja che. paraMtu ceSTAnA kAraNe ApaNe eTalA vyasta ane parezAna chIe ke, ApaNe tene jovA icchIe teA paNa joI zakatAM nathI. ApaNAM sahune anubhava che ke, eka vastu ApaNI pAse ja mUkelI heAya chatAM te meLavavA ApaNe eTalA utAvaLA ane vyagra thaI jatAM hAie chIe ke, ApaNuM mAnasika saMtulana jaLavAtu nathI. ane pariNAme, ApaNI sAme paDelI vastu paNa ApaNe zeAdhI zakatAM nathI. ghaNI vAra evuM bane che ke, je mANasanu ApaNe nAma belavA mAMgIe chIe tenI AkhI AkRti ApaNI AMkheA sAme taravaravA lAge che paNa te mANasanu nAma yAda AvatuM nathI. ApaNe vyagra banI jaIe chIe ane kahIe chIe, tenuM nAma haiye che paNa hADe Avatu nathI. nAma jIbha para ja ramI rahyu che chatAM utAvaLa eTalI badhI che ke, jIbha upara rahela" nAma yAda AvatuM nathI, zabdabaddha karI zakAtuM nathI. ApaNAM tene yAda karavAnAM prayatna ane ceSTA ja smRtimAM khAdhaka khanI jAya che. eka mANasa ApaNI sAme UbheleA che. te sahaja pUche che, oLakho che mane ? ApaNe tene jANatAM paNa heAie, caherA paricita paNa lAge, ghaNI vakhata ApaNe tene maLyAM hAie evI ApaNane pratIti paNa thAya, chatAM tenI smRti tAjI karavAnA prayatnamAM ApaNe eTalA utAvaLA banI jaIe chIe ke te utAvaLa, tenAM nAmanI smRti krarAvavAmAM sahAyaka thavAne badale, vadhAre vismRtinA gatamAM ApaNane eTale vyastatA, ceSTA, utAvaLa ane prayatna saphaLatAmAM pariNamavAne badale pariName che. dhakelI de che. asaphaLatAmAM AvA prasaMge ApaNAM saune mATe ghaNI vakhata UbhA thayA hAya che. ghaNIvAra AvI sthiti mUMjhavaNamAM mUkanArI paNa banI jAya che. paraMtu je vyaktine ApaNe yAda karavA mAMgIe chIe te vyakti tarakenuM jyAre ApaNuM dhyAna haTI jAya che, te vyaktine yAda karavAnI vAta ApaNAM smaraNamAMthI nIkaLI jAya che ane pachI ApaNe kAI nAvela ke chApuM vAMcavAmAM gu thAie tyAre apratyAzita rUpamAM te vyakti, tenuM nAma ane ThekANu, tene AkhA itihAsa ane paricayanI AkhI rUparekhA, citrapaTanAM citrAnI mAphaka anAyAse ApaNI AMkhAnI sAme taravaravA lAge che. A eka anubhUta paraMtu adbhuta satya che.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ biMdumAM siMdhu : 91 jeo mANasanA aMtaratamane jANe che teo kahe che ke, je jANI zakAya te jANeluM ja hoya che. je A vizvamAM kyAreya paNa jANavAmAM Avaze tene Aje, A ja kSaNe paNa ApaNe jANI rahyAM chIe, paraMtu tenI spaSTa pratIti ApaNane nathI. manuSyanI aMtaHcetanAmAM badhuM chupAeluM ja che, je kayAreka paNa pragaTa thAya che. vRkSamAM je pAMdaDAM, zAkhA ane prazAkhAo hajAro varSa pachI pragaTa thaze te Aje paNa bIjamAM pracchannarUpe avasthita che. anyathA te prakaTa thaI na zake. hajAro varSa pachI mANasa je jANaze tene Aje paNa te jANe che. paraMtu tene khabara nathI ke te jANe che. kAraNa tenA prayatna bIjI zedhakhoLamAM guMcavAelA che. cInanA eka mahA saMta zrI lAosenuM te spaSTa vidhAna che ke mANasa je kazI ja ceSTA na kare, prayAsa na kare, kartA na bane, mAlikI athavA svAmitvane adhikAra na bhegave ane dAvedAra na bane to paNa te badhI saMpadA tene upalabdha thaI jaze ke jene meLavavA te prayatno karI rahyo che. prayatna ane prayAsanI jaMjaTathI saMpadA samI pavatI haze te paNa vyastatA ane utAvaLanAM kAraNe te maLaze nahi, cUkI javAze. prayatna paNa ghaNI vAra vidhrarUpa banI jAya che. kAraNa te eka tanAva che. eTale nizcaSTa avasthA ke jemAM kazA ja prayatnone avakAza na hoya temAM paNa satyapalabdhi karI zakAya che. jemake eka vRkSanI nIce beThA hoIe, tyAre vRkSa uparathI sukAI gaelAM paDatAM pAMdaDAM ke phaLane jeIne paNa jIvananA satya upalabdha thaI jAya che. amerikA ane rUsamAM saMmehana zikSA upara ghaNuM navA navA prayogo thaI rahyA che. vidyArthI sUI gaye hoya che. tene kAna pAse eka nAnakaDuM nAjuka yaMtra mUkeluM hoya che. jyAre te vidyArthI mIThI UMghamAM UMghI jAya che tyAra bAda eka kalAka pachI te te yaMtra pitAnA zikSaNanuM kAma prAraMbha karaze. be kalAka sudhI te yaMtra satata belatuM raheze. be kalAka pachI te ghaMTI vagADaze eTale vidyArthI jAgI jaze, ane be kalAkamAM je kaMI paNa te zIkhe haze tenI te neMdha karaze ane pharI sUI jaze. be kalAka pachI uparyukta abhyAsanI punarAvRtti thaze ke jethI saMskAre vadhAre sudaDha thAya. A zikSaNanuM pariNAma bhAre Azcaryajanaka AvyuM. mahInAonA zramathI je sAdhI na zakAya, je samajAvI na zakAya, te saMmehana zikSAthI mAtra sAta dinanI avadhimAM saMpanna thaI jAya che. kAraNa te vakhate bALakanI kazI ja ceSTA nathI, tanAva nathI, keI prayatna nathI, mAtra te nIMdamAM-gADha nidrAmAM sUtelo hoya che. eTale badhI vAte TheTha hadaya sudhI pahoMcI jAya che. vismRtine have avakAza rahetuM nathI. hRdayamAM badhI vAta ketarAI gaelI hoya che. buddhi kazo ja zrama karatI nathI.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 : bhedyA pASANa, kheAlyAM dvAra lAotse kAi sAdhanamAM zraddhA rAkhatA nathI. lAotsenu spaSTa matavya che je sAdhIne maLe te svabhAva nathI. jene sAdhavu paDe te te Teva eka Adata thai gaNAya. svabhAva tA te ja che je sAdhyA vagara ja maLe. kharekhara te je che ja te svabhAva che. jene nimita karavuM paDe te svabhAva nathI, Adata che. eTale ja mANusa sigAreTa pIvAnI paNa Teva pADe che ane prAthanA karavAnI paNa Teva ja pADe che. TevanI dRSTie te ane samAna ja che. jema jaLa upara pAMdaDAM chavAI jAya che tema A AdatA svabhAva upara AcchAdita thai jAya che. tethI svabhAva damAI jAya che, DhaMkAi jAya che. lAotsenA izArA che ke tameA kazI ja Adata na manAvA. tame te mAtra tene jANI leA je janmanA pahelAM paNa hatuM' ane mRtyunA pachI paNa raheze. tame te tene ja zodhI le! je UMDANamAM sadA che ja. kemake svabhAva zarIra ane mana baMnenI pAra che. svabhAva-dhama sAthe tAdAtmya sAdhatA bhagavAna mahAvIranA suziSya indrabhUti gautama ane pArzvarpatya zrI kezIkumAra zramaNanA zrAvastI nagarImAM zubhAgamananI A vAta zrI uttarAdhyayana sUtranA 23mA adhyayanamAM AvelI che. A adhyayananI A sAtamI gAthA che. bArasaMgavia yuddhe, sIsasaMghasamAule | gAmANugAma rIyaMte se vi sAvatthimAgame // zrI gautama svAmI dvAdazAMgInA jJAtA ane prabuddha hatA. potAnA ziSya samudAya sAthe gAmegAma vihAra karatA zrAvastI paheoMcyA. bhagavAne 'urdhvantr vA, vinamek thA dhruvaij thA'nI tripadInA mAdhyamathI dvAdazAMgInA gUDha jJAnanI cAvI indrabhUti vagere gaNadharAne soMpI. gaNadharoe te tripadInA AdhAre dvAdazAMgInI racanA karI. sAta gaNadharonI vAcanA judI judI hatI. akapita ane acaLa bhrAtAnI eka dvAdazAMgI hatI ane metA ane prabhAsa gaNadharanI eka sarakhI hatI. eTale agiyAra gaNadhara hAvA chatAM gaNa nava ja kahevAyA evA triSaSTizalAkA puruSa caritramAM ullekha che. A pUrve jyotidhara zrI gautamasvAmI viSe ghaNuM kahevAI gayuM che. zrI gautama svAmInA ApaNe tyAM apU mahimA che. hinduomAM gaNezajIne maMgalakaraNa ane viAharaNa deva tarIke gaNavAmAM AvyA che tema zrI gautamagaNIne nAmAM labdhinA adhipati tarIke mAnavAmAM AvyA che. aMguSThe amRta vase labdhitaNA bhaMDAra / zrI guru gautama sumariye vAMchita phaladAtAra || sarvAriSTa praNAzAya sarvAbhISTArtha dAyine / sarva bdhinidhAnAya, zrI gautama svAmine namaH //
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsanAne vaibhava : 94 A doharA ane zlekamAM zrI gautama svAmInA guNe rathita karavAmAM AvyA che te uparathI jaina zAsanamAM temane mahimA ane garimA kaI jAtane che te jANI zakAya che. bhagavAna mahAvIra ane gautama vacce guruziSyane ja mAtra saMbaMdha na hatuM, aMtarAtmAthI paNa baMne joDAelA hatA. bhagavAnanI badhI dezanA gautamamUlaka che. "sama jama mA pamALe Adi upadeze gItamane mAdhyama banAvI temaNe upadezelA che. gaNadhara hovAne kAraNe dvAdazAMgIne sUtrarUpe grathita karavAnI kaLA te temane sahaja upalabdha hatI. eTale teo dvAdazAMgInA jJAtA hatA e vAta temanA mATe svAbhAvika hatI. jema badhA gaNadharene potapotAnA gaNa hatA tema zrI gautama svAmI zruta jJAnanA pUrNa adhikArI hatA. avadhi ane manaH paryavajJAnanA paNa teo dhaNu hatA. pitAnI ziSya saMpadA sAthe zrAvastI nagarImAM temaNe padArpaNa karyuM che. zrI kezIkumAra zramaNe A nagarIne te pahelAMthI ja pAvana karI che. zrI gautama svAmI paNa tyAM padhAryA che. zrI pArzvaprabhu ane varaprabhunI be pavitra paraMparAne tyAM saMgama thayo che. A saMgamanA tIrthamAM snAna karI pAvana thaMvA ane AnaMda mANavA bhavya che paNa bhegA thayA che. have zuM thaze tenA bhAva bheda avasare kahevAze. vAsanAno vaibhava bhagavAna mahAvIra ane bhagavAna gautama svAmInI saMkSipta jIvanarekhA tamane gata be pravacanamAM kahela che. Aje tenA ja anusaMdhAnamAM thoDI jANavA jevI vAta kahevI che. je jJAnavardhana sAthe jIvana ghaDatara mATe paNa sahAyarUpa thaze. bhagavAna mahAvIra zabdanI pUrve hiMmezAM zramaNa bhagavAna mahAvIra e rIte vizeSaNa mUkAya che. AcArAMga ane kalpasUtramAM paNa bhagavAna mahAvIranAM je traNa nAmano ullekha maLe che temAM bIjuM nAma "mA" che. "sama' e ardhamAgadhIne zabda che tenA samana, sumanas ane zramaNa evAM traNa saMskRtanAM rUpa bane che. ka mULa sUraja sarva ne pitAnI jema ja AtmIya bhAve jenArA samadarzI AtmAo "samana" kahevAya che. - rAga-dveSAdi kaSAyanA kAluSyathI zUnya, taTastha dRSTine svIkArelA, upekSAvRttine kendramAM rAkhanArA "samasa" athavA "sumana" kahevAya che. "samanasU" ane "sumanasa' zabdo prAyaH ekAka che. jenuM citta sadA sva-paranA hita sAdhanamAM saMlagna hoya, bhUlathI paNa pApane prazraya na
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94H bhedyA pASANu, kholyAM dvAra ApatA haya, mAnasika aniSTa ciMtanathI paNa je haMmezAM para hoya te "samanasa athavA sumana" kahevAya che. * - jeo tapasyAganI zikhara keTine sparyA che evA kSINadeha tapodhanI zramaNa zabdathI oLakhAya che. samabhAva Adi zreSTha ane svAbhAvika guNothI saMpanna hovAne kAraNe paNa teo mana" kahevAya che. je pitAnA ja zrama upara nabhe che, je svAzrayI, svapratiSThita ane svAvalaMbI che jene paranI sahAya manathI paNa gamatI nathI, je vadhAremAM vadhAre zrama kare che, je vadhumAM vadhu Ape ane ochAmAM ochuM le che te "zramaNa' che zramaNa saMskRtinI mULabhUta AdhAra zilA ane pratiSThA paNa Aja guNene varelI che. bhagavAna zabdamAM mULa 'bhaga' zabdane "vatu" pratyaya lAgI bhagavAna zabda niSpanna thaye che. bhaga zabdano prayoga-aizvarya, rUpa, yaza, zrI, dharma ane prayatna e cha arthamAM thAya che. / jahamama na piya dukkha, jANiya ameva savva jIvANa / na haNai na haNAve iya, samamaNai teNa so samaNo // dazaLe. niyukita gA. 154 natthi yasi koi veso, pio va savve suceva jIvesu / ameNa hoi samaNo, aso anno vi prajjAo / to samaNo jai sumaNo bhAve ye jai na hoI pAkmaNI samaNe ya jaNeya samo, samoya mANAvamANesu dazaLe. niryukti gA. 154-155 saha manasA zobhanena, nidAnapariNAmalakSaNa, pAparahite na ca cetasA vartate iti samanasaH sthAnAkAM zrAmyati-tapasA khidyata iti kRtvA zramaNaH sUtra zrAmyantIti zramaNAH tapasyantItyarthaH daLe. haribhakIyA TIkA zvaryasya samagrasya rUpasya yazasaH zriyaH / dharmasyAtha prayatnasya SaNNAMbhaga itIDUnA // | dazavaikAlika sutraTIkA 4-1 bhagazabdena auzvaryarUpayazaH zrI dharmaprayatnAabhidhIyante sa bhayo astiyasya sa bhagavAn . jasAdI bhaNNai so jassa asthi so bhagavaM bhaNNai dazau. jina cUrNi pR. 131 mahatoyasoguNehiM vIro tti mahAvIro dazau. jina-mUrNi pu. 12 mahAvIreNa-" zUravIra vikrAntA" viti kaSAyAdizatrujayAna mahAvikrAnto mahAvIraH - dazavai. haribhakIyA TIkA 137 sahasaMbhaime samaNe tImaM bhayabherava urAla acalaya parIsahasahattika devehiM se nAmaM kayauM samaNe bhagava' mahAvIre AcArAMga 2-3-400 pR. 389
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsanAne vaibhava : 95 jenA yaza kAti vagere guNone mahAna vistAra thAya che, tene bhagavAna kahe che. bauddha graMtha 'visuddha mo mAM bhagavAna zabdane vyutpattimUlaka artha ApaNe joIe. bhaggarAgo bhaggadAsA bhaggamohI anAsavA / bhaggAssapAvako dhammo bhagavA tena vuccati // jenA rAga, dveSa, moha, Azrava ane AzA-tRSNAdi pApamUlaka deze naSTa thaI gayAM hoya tene bhagavAna kahe che. mahAvIra-yaza ane guNemAM mahAna vIra hovAthI bhagavAna mahAvIra kahevAyA. je zUra ane vikrAMta hoya che te vIra kahevAya che, paraMtu rAga, dveSAdi AMtarika zatruo je saMsAra sAgaramAM paribhramaNa karAvanArA che te mahAna zatruo upara vijaya meLavavAthI teo mahAvikrAMta eTale mahAvIra kahevAyA. AcArAMga ane kalpasUtramAM te dee arpeluM A temanuM guNani panna nAma che. tadanusAra- A bhayaMkara bhaya, upadra, alakatA vagere kaThina tathA gharathI paNa ghara pariSadane daDhatApUrvaka sahana karavAne kAraNe devoe temanuM nAma mahAvIra rAkhyuM. zramaNa bhagavAna mahAvIra-A traNa zabdonA zAstrIya TIkAonA AdhAre pracalita ane viziSTa artho meM tamane batAvyA. bhagavAna mahAvIranA jIvana sAthe A zabda mAtra vizeSaNa rUpe ja nahi, paraMtu tAdAmya saMbaMdhathI joDAelA hatA. te pratikSaNa jAgRta AtmA hatA. saMnyAsI athavA zramaNa tene ja kahevAya ke je satata jAgRtimAM joDAele che. te pitAnA suSapta aMgene-khaMDane evI rIte te jagADIne eka banAvI le che ke, pachI khaMDa thavAnAM kAraNe ja prAyaH lupta thaI jAya che. A akhaMDa cetanAnuM nAma ja viveka che. ane viveka e ja dharma che. yAda rAkhaje, jIvana ghaNuM nAnuM che. keI divasa nakAme na jAya, tenI satata kALajI rAkhaje. upaniSadanuM vAkya che ke "jhAjhuM vivara puthata" divasa vadhya (niSphaLa-nakAma) na banAvavo joIe. dareka divase ApaNA hAthathI kaMika sAruM kArya thavuM ja joIe. A nAnAM nAnAM sArAM kAryone saravALe mRtyunA kSaNa samaye satkAryonuM eka moTuM bhAthuM thaI jaze. mATe pratipaLa jIvanane egya hisAba barAbara rAkhaje. jIvananA saravaiyAmAM devALuM na dekhAya tenI kALajI leje. nnAtha nAmanA eka prasiddha saMta thayA che. temanI pAse eka azAMta, udvigna, viSahaNa, khinna ane adhIre mANasa AvyA. mANasanI AMtarika manovRttinI asara tenA moDhA upara thayA vagara rahetI nathI. sArA rAjanItijJonI evI ajabanI kaLA hoya che ke te pitAnA AMtarika bhAvanA pratyAghAta meDhA upara upasavA detA nathI. chatAM rAjanItinI mAphaka je
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra mAnasazAstranI parama sUkSmatAmAM avagAhana karanAra koI mAnasazAstrI hAya tA te kuzaLa rAjanItijJa|nA adRSTa rahelA bhAvA tenAthI ajJAta rahI zakatA nathI. bAhya AkRti ane ceSTA tenI AMtarika manovRttinI cADI karyAM vagara rahe ja nahi. ekanAtha saMta pAse AvelI azAMta vyakti jema AMtarika rIte azAMta hatI, tema tenA mukhamaMDala upara paNa tenI spaSTa chAyA dekhAI AvatI hatI. teNe AvatAM veMta ekanAthane kahyu: 'bhagavan ! jeTaluM ApanuM jIvana saraLa, zAMta, madhura ane sthira che teTaluM ja mAru jIvana azAMta ane kilaSTa che, tenuM kAraNa zuM ?' ekanAthe ekAeka javAba vALyA: bhAI, A badhI vAtonI paMcAta cheDI de. tAru mRtyu eka aThavADiyAmAM ja thavAnuM che tenA kharAkhara vicAra karI leje.' ekanAthajInI AvI aNadhArI akalpya vAtathI te gabharAi gayeA. have tene peAtAnAM badhAM pApakA yAda AvavA lAgyAM. te dhaMdhA-vepAra bhUlI gayA. pote karelAM pApAnA pazcAttApa karavA lAgyA. izvara smaraNu ane nAma-smaraNa eka kSaNa mATe paNa te have visaratA nathI. AThe kvisamAM te jANe te eka navA ja mANasa thaI gayA. jANe tenA navA ja janma thayA. peAtAnA kuTuMbIo ane AsapAsanAM paDAzIe sAthe pote karela kaTutApUrNa vyavahAronI te hArdika kSamA mAMgavA lAgyA. AtmAne khaTake evu koI zalya na rahI javA pAme te mATe saMpUrNa jAgRta thaI gayA. mRtyunA bhaye tene eka evo jakhkhara AMcako ApyA ke jene kAraNe tenA azAMti, vyagratA, ane udvega UDI gayAM. te naramAMthI nArAyaNanI dizAmAM pragati karavA lAgyA. te sAmAnya jana maTI gayA ane sajjana banI gayA. are sAmAnyamAMthI sajjana ane sajjanamAMthI sa`tanI dizAmAM teNe kadama UThAvyAM. : aDavADiyA pachI jyAre ekanAthajI tene ghera padhAryAM tyAre te temanA caraNAmAM paDI vinavavA lAgyA 'bhagavan! have mArA mRtyune keTalI vAra che?" ekanAthe zAMti ane sthiratApUrvaka javAba ApyA : 'tArA mRtyunI vAta te Izvara jANe, paNa A aThavADiyuM kevuM gayu, tenI mAMDIne vAta kara.' te mANase zAnta ane gaMbhIra avAje javAba ApyA bhagavana! mRtyunu tAMDavanRtya mArI AMkha sAme kSaNe kSaNa ramI rahyuM hatu. tenA bhayathI A aThavADiyAmAM kazuM ja kharAba kAma mArAthI thayu' nathI. are, kharAba kAmanI te vAta ja dUra rahI, koi khoTI kalpanA ke kheATA vicAro paNa mane AvyA nathI.' ekanAthajIe kahyuM: A ATha divasa daramiyAna mRtyu tArI AMkha sAme nAcI rahyuM hatuM. eTale bhUlamAM paNa tArAthI pApa thayuM nahiM. te eja rIte mahApuruSo ane AdhyAtmika puruSAnI pAradarzI sRSTimAM mRtyu pratikSaNa temanI sAme Ubhelu jAya che. temanI prajJAbharI sRSTimAM mRtyu sAkSAt dRSTigocara thatu hoya che. tethI kazA ja pApanA vicAra te karI zakatA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsanAne vaibhava : 7 nathI. jyAM pApa na hoya, tyAM bhaya ke azAMti saMbhavatAM ja nathI. Aja zAMti ane samAdhine mULa maMtra che. vAsanA eja azAMtinuM mULa che. vAsanA kadI AdhyAtmika rahetI nathI. manane jIvatA rahevA mATe vAsanAnA AzrayanI jarUra paDe che. eTale mane navI navI tarakIba ane upAya karyA ja kare che. vAsanAnA abhAvamAM mananuM jIvita rahevuM muzkela che. eTale mANasa jyAre dhananI vAsanAthI kaMTALI jAya che tyAre dharmane pakaDe che. paraMtu e paNa mananI ja eka prakriyA che. gharathI kaMTALe eTale maMdira taraphanuM AkarSaNa jame, paNa vAsanA te eka yA bIjA rUpamAM jIvatI ja che eTale vAsanA eja saMsAra che ane nirvAsanA e ja mekSa che. mokSa meLavavAnI paNa vAsanA hoya te te paNa sAMsArika ja che. saMsAranuM mULa ja vAsanA che. vAsanA ane saMsAra eka ja che. mAtra zabda be che. tAtparya te eka ja che. eTale vAsanA kahe ke saMsAra, emAM kaze ja taphAvata paDato nathI. mANasa vAsanAmAMthI mukta thayA pachI saMsAramAM rahete, vyavahAra karate, ane jIvate paNa mekSamAM ja che. - jIvanA be bheda kahyA che, eka saMsArI ane bIje mukta arthAt kevalI. kevalI eTale je kevalya avasthAne pAmI gayA che, je vItarAgI che ane sadeha mukta che. Ama chatAM jyAre kevalIne A be bhedomAM samAvavAne prazna upasthita thAya che tyAre kevalI paNa saMsArInA ja keDAmAM jaze. jIvatI dareka vyaktinI gaNatarI, jyAM sudhI AtmA ane deha judA na paDe tyAM sudhI, saMsArImAM ja thavAnI. vAsanAthI mukita e ja mekSa che. vAsanAnuM astitva e ja saMsAra che. vAsanAne saMbaMdha viSaye ke padArtho sAthe nathI. vAsanAne saMbaMdha ApaNe zuM mAMgIe chIe tenI sAthe paNa nathI, mAtra ApaNe mAMgIe chIe tenI sAthe ja che. ApaNe zuM mAMgIe chIe te vAta ja asaMgata che. dhana mAMge, yaza mAMge, dharma mAMge ke mekSa mAMge, emAM bahu phera paDatuM nathI. jyAM sudhI mAMgavAnI vRtti ane lAlasA che tyAM sudhI vAsanA tenI ADamAM jIvatI ane jAgatI UbhI ja che. mAMgavAnI bhAvanA jIvatI hoya tyAM sudhI saMsAra ja che. vAsanAmAM cetanA kadI niSkapa ane sthira rahetI nathI. dIpakanI vATanI mAphaka te asthira hoya che. chatAM ajJAnatAthI mANasa mAnI besavAnI bhUla kare che ke, meM sAMsArika vAsanAo cheDI nAkhI che ane dharma ane maMdirane svIkAratAM UMcI vAsanAo pakaDI pADI che. paraMtu hakIkate kaI vAsanA UMcI nathI. pachI bhale te vAsanA dhananI hoya ke dharmanI, gharanI hoya ke maMdiranI, saMsAranI hoya ke mekSanI, jyAM sudhI vAsanAnuM astitva che tyAM sudhI saMsAramAMthI mukta thavAne kaze ja upAya koI paNa rIte kAmayAba nIvaDato nathI. jema keI jhera UMcuM hetuM nathI, tema kaI pApa paNa UMcuM hotuM nathI. jhera game te sthitimAM jhera ja che. jhera UMcuM te na hoI zake paraMtu zuddha ane azuddha te avazya hAI zake che.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98: bheghA pASANa, khelyAM dvAra jheramAM je bIjI vastuonI bheLaseLa thaI jAya te te azuddha jhera gaNAya che. ane kazA ja bheLaseLa vagaranuM jhera pitAnA svarUpamAM heI, zuddha jhera gaNAya che. te ja rIte saMsAranI vAsanA azuddha jhera che, mokSanI vAsanA zuddha jhera che. saMsAra ane vAsanAmAM meLa khAya evI saMgati che. vAsanAzUnya saMsAra na hoI zake tema saMsArazUnya vAsanA paNa saMbhavita nathI. saMsAra vAsanA vagara saMbhave nahi ane vAsanA saMsAra vagara jIve nahi. tethI baMnene meLa te samajI zakAya che. paraMtu mokSa ane vAsanAmAM kazI ja saMgati ke tAlameLa nathI. vAsanA ane mokSane snAnasUtakane paNa saMbaMdha nathI. eTale je mANasa mekSanI vAsanAmAM paDe che, te zuddha jheramAM paDelo che. dhanane meLavavA phAMphAM mAranAra dhanane meLavI zake che. saMsAra mATe deDanAra saMsArane prApta karI zake che. paraMtu mokSa tarapha deDanAra kadI paNa mokSa meLavI zakatuM nathI. e vAsanA, e doDa ja mokSa meLavavAnI e IcchA ja, mekSa pratibaMdhaka eTale mekSa mATe bAdhaka thaI jaze. eTale ja to AcAryoe pharamAvyuM che ke, " g je ja sarvatra ni:cha muninAma:" zreSTha munio saMsAra athavA mekSa ane prakAranI vAsanAomAMthI mukta thaI gayA hoya che. eTale je mANasa vAsanAne mekSa tarapha vALe che. te mokSane TALe che. te eka khataranAka jokhama kheDI rahyo hoya che. te vAsanAne evI jagyAe mUkI rahyo che, je kadI saphaLa thaI zakavAnI nathI. kAraNa mokSane artha ja nirvAsanA che. vAsanAne kahevAte vistAra mAtra bhegI sAthe ja saMbaMdha dharAvatuM nathI. kahevAtA tyAgIo paNa jANe-ajANe tenA ja bhega banatA hoya che. bhegI te AMtarika rIte paNa kayAreka vastuonAM AkarSaNathI pIDita bane che. vastuonI mamatAmAMthI mukta na thaI zakavAnI pitAnI azaktine tenA hRdaya upara AghAta paNa hoya che. ghaNI vakhata tenI A AMtarika piDA zabdomAM paNa tenAthI vyakta thaI jatI hoya che. te mAnate paNa hoya che ke huM ajJAnI chuM, pApI chuM, vastuonI pakaDamAMthI huM mukta thaI zakato nathI. paraMtu tyAgI te tyAgIpaNAnI ADamAM ja vastuone upabhoga kare che. tene tyAga paNa tenA ahaMkArane eka bhAga thaI jAya che. tyAgIpaNAnI ADanAM kAraNe te pApa ke ahaMkArane AghAta pahoMcavAnuM paNa kaI kAraNa rahetuM nathI. mAnI beThelA tyAganI prazaMsAmAM, vastuonA tyAganA ahaMnI pIDA paNa tenAM aMtarane kotaratI nathI. bhegInA sikkA to cera paNa carI zake che. paraMtu tyAgInI pAse je sikkA che te vadhu camakadAra che. bhegInI saMpattine kaI bhAgIdAra thaI zake che, paraMtu tyAgInI saMpadAne koI * bhAgIdAra nathI. tenI saMpadA sadaiva surakSita che.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjhAdInI Ahaleka : 9 kharI vAta te e che ke bhagI ane tyAgInI mULabhUta draSTimAM pAyAne bheda nathI. bhegI mAne che ke, hIrA kImatI che mATe tene pakaDI rAkhyA che. tyAgI mAne che ke, hIrA kImatI che eTale huM tene cheDI rahyo chuM. je hIrA kImatI na hoya te tene choDavAnuM kazuM ja mUlya nathI. tyAgI te vaLI cArekera gheSaNA paNa karato rahe che ke, meM keTalI saMpattine tyAga karyo che ! eTale tyAgInI pAse paNa saMpattine hisAba te bhegInI mAphaka surakSita raheto ja hoya che. bhegI pitAnI saMpattinuM saravaiyuM eTale ke keTalA lAkha pitAnI pAse che te rAkhe che. ane tyAgI keTalA lAkha meM cheDyA tene hisAba rAkhe che. bannenI draSTimAM lAkha te lAkha ja che, emAM pAyAne bheda nathI. te mUlyavAna che temAM paNa koI bheda nathI. bheda che mAtra, ekane meLavavA ane bIjAne cheDavAne je ahaM che tene ! Aja vAsanA che. tyAganI ADamAM te ja vAsanAnuM nagna nRtya che. AjhAdInI Ahaleka AjanI sonerI uSA kevI bhavya che? Ajane A bhavya divasa ke suMdara ane aitihAsika che? hajAro varSothI parataMtratAnI beDImAM jakaDAelA A deze AjanA maMgala divase svataMtratAne prathama zvAsa lIdhe. ApaNA dezamAM, ApaNA ja leke vaDe, ApaNuM ja lake mATe, ApaNA ja lokenA lekazAhI rAjyanA zrI gaNeza maMDAyA. aMgrejonI lagabhaga 150-200 varSanI gulAmIne aMta Avyo. rASTrapitA gAMdhIjI, saradAra paTela ane javAharalAla neharunA netRtvamAM svAdhInatAne raNamera maMDAye. Ama to dayAnaMda sarasvatI, rAjA rAmamohanarAya, lAla-pAla ane bAlanI tripuTI, surendranAtha benarajI vagere netAoe paNa svadezaprema jagADavA ane lekenA hRdayamAM krAMtinI lahara pedA karavA bhagIratha prayAsa karyo hate. svAdhInatA mATenA bI to kayAranAya vavAI gayAM hatAM. mAtra tene pallavita ane prasphaTita thavA mATe egya nimittanI jarUra hatI. sadbhAgye bhAratane gAMdhIjI jevA ahiMsA ane satyanA parama upAsakanuM netRtva sAMpaDayuM. nAnA evA samudAyanA baLe caLavaLa zarU thaI. sAdhanazuddhipUrvaka sAdhya siddhinA prayatna hatA. satyAgrahane mukta mArga hato. pazubaLanI sAme niHzastra ane nisahAya mANase yuddha caDhayA hatA. temanI sAme mukAbalA mATenI koI zArIrika athavA zastrastranI zakita nahotI. ahiMsAne sAcavI, satyanA mArge, satyAgraha sAthe, ahiMsaka AMdolana hatuM. paraMtu mANasamAM naitika jusso ghaNe hate. mANasa maraNiyA thayA hatA. svataMtratA meLavye ja jhaMpavAnI temanI pratijJA hatI. jana manamAM tilaka mahArAje Apele maMtra "svataMtratA mAre janmasiddha adhikAra che" guMjI rahyA hatA. lake potAnI jAtane AjhAdI mATe phanA karavA taiyAra thayA hatA. jyAM sudhI mANasanA manamAM jIvananI kImata hoya, mRtyuno bhaya hoya, tyAM sudhI svataMtratA meLavavA mATenI yogyatA ke pAtratA tenAmAM AvatI nathI. ApaNe deza Ama te adhyAtma-saMskRtine
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra purakartA che. tIrthakara, avatAre ane maharSionI pavitra bhUmi che. A bhUmine aSi bhUminA nAmathI oLakhavAmAM Ave te paNa kazI ja atizayokti nathI. adhyAtmapradhAna saMskRtine janma ApanAra, AtmA amara che, adya che, abhedya che, saccidAnaMdaghana che, ema bolanAra mANasenA manamAMthI te mRtyune bhaya visarAI ja joIe. je amaraNadharmo che te kadI paNa maravAne nathI A parama satyane pAmyA pachI, mRtyune bhaya kema hoI zake ? chatAM metathI bImArI prajAmAM ApaNe naMbara prathama che. je AtmAnI amaratA kharekhara ApaNA prANane sparzI gaI hatI te muThThIbhara mANase kareDanI AbAdI dharAvatA hindane kadI AdhIna na banAvI zakyA hota. paraMtu vidhinI A karuNa karatA che ke, jyAM Atma-mUlaka saMskRtine janma thaye che, jyAM AtmA viSenA recaka pravacane ane adhyAtmanI UMDANabharI vAte te Thera Thera sAMbhaLavA maLe che tyAMja AmAnI zAzvatatA mAtra jIbhamAM ja rame che ane aMtarane sparzatI nathI. mRtyuno bhaya AtmAnI amaratAnI kathA karanArane vadhAre satAve che. te mRtyu viSenA pitAnA bhayane AtmAnI amaratAnI cAturI bharI vAtenI ADamAM chupAvavA prayatna kare che. zrI ravIndranAtha TAgoranA jIvanamAM banelI eka ghaTanA che. ekavAra kavivara zrI ravindranAtha TAgera cInanI yAtrAe gayA hatA. teo dekhAve maharSi jevA hatA. temanA mukha upara asAdhAraNa AbhAmaMDaLa hatuM. divyatAnA tapastejathI dIpanuM temanuM zarIra hatuM. kAvya pratibhA temane kudaratI rIte sAMpaDI hatI. svabhAvathI teo kavi hatA. gItAMjalinI racanAthI temanI pratibhA upara be cAMda lAgyA hatA. bela puraskAranA te vijetA hatA. prakRtinA paramapremI hatA. prAkRtika sauMdarya tarapha temanuM ajabanuM AkarSaNa hatuM. kavione prakRti sAthe prema jANItuM che. kavio svabhAvathI izvaranI saMnikaTatA dharAvatA hoya che. kaviomAM tenI avyakta jhAMkhI paNa ApaNane jovA maLe che. ravIndranAthanI gItAMjali te temanI hadaya viNAmAMthI nIkaLele prabhunA gItane ja jhaMkAra che. eTale mAtra ApaNA dezamAM ja nahi, paradezamAM paNa temanA prati bhAre AkarSaNa hatuM. temanA pratye AkarSAI ekavAra cIna dezamAM, lokene samudAya temanI AsapAsa temane gherI vaLyA. te samudAyamAMthI eke pUchyuM, "jyAM bhaktinA AvAM abhuta kAvya racAtAM heya, upaniSado, Agama ane tripiTaka jevA AtmamUlaka zAstrone jyAM janma thaye hoya te deza ane te dezanI prajA kevA sadUguNothI bharelI haze? corI, vyabhicArAdi durgaNene te tyAM sthAna ja nahi hoya. lekamAM paraspara bhAIcAre, dezaprema, Izvarabhakti Adi sadguNe jIvaMta rUpamAM dekhAtA haze." A sAMbhaLI kavizrInI AMkho AMsuothI ubharAI gaI. teo kahevA lAgyAH amAre tyAMnA maharSionA Atma-mUlaka zAstro ane graMthanI tame je vAta kare che te sAcI che. te badhA anubhUtinA abhuta khajAno che. evuM amUlya sAhitya A jagatamAM meLavavuM muzkela
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjhAdInI Ahaleka : 10 che. amAre tyAM AvA asAdhAraNa ane kettara sAhityanuM sarjana thayuM e amAruM sadbhAgya che. paraMtu te sAthe amAruM durbhAgya paNa che ke, evA sAhityanI, evA kImatI zAstronI, amArA jIvana sAthe kazI ja saMgati nathI. amArA jIvananuM AMtarika gheraNa tame mAne che teTaluM ucca nathI. A amArI eka duHkhada ane karuNa kamanasIbI che." baMdhuo ! dareka rASTra potAnA dezanA svAtaMtrya rakSaNa mATe pitAnuM balidAna ApavA tatpara hoya che, eTale svAdhInatAnuM rakSaNa sadA mAthA sATe hoya che. je ATalI zakita ane AMtarika hiMmata prajAmAM na hoya te svataMtratA surakSita kema rahI zake? A saMbaMdhamAM jApAnane eka nAnakaDo dAkhale samajavA mATe bhAre rasaprada thaI raheze. tadanusAra- sane 1905nI A vAta che. raziyAnuM jApAna sAthe yuddha cAlatuM hatuM. eka jaMgalamAM jApAnI sainikonI saMkhyA mAtra 50nI hatI ane raziyana yuddha sainike saMkhyAmAM 250 hatA. jApAnIonI dezadAjha te jANItI che. temaNe raziyana sainikone, moTA samudAyamAM hovA chatAM, gherI lIdhA. jApAnI sainikonI saMkhyA nAnI hatI ane temAMthI jhapAjhapImAM 48 sainike te tyAM ja khapI gayA. mAtra beja sainike baccA jemanA nAma eka ane yutsa hatA. eka paNa bacI na zake. raziyanane te kedI banyuM. oka raziyana sainikenA hAthamAM sapaDAya te pUrve ja teNe potAnA sAthI yutsanA hAthamAM raziyana jhaDe ApyuM ane aMtima saMdeza mokalAvyuM ke mArA jIvananI kazI ja salAmatI nathI. jIvana-maraNanA saMgharSa vacce huM aTavAelo chuM. IzvaranI zI IcchA haze te te Izvara ja jANe, paraMtu mAre mATe bacavAnA saMge nahivat che. A jhaDo mArI patnIne Apaje ane kaheje ke, ke tAre mATe A jhaMDe mekalela che. ATalAthI te paramArtha pAmI jaze." yuTsa deDI pitAnA senApati pAse AvyA ane beH "sAheba ! eka te keda pakaDAI gayuM che. raziyanenA hAthamAM jhaDapAI gayuM che paraMtu teNe A raziyana jhuMDe mane Ape che ane pitAnI patnIne te pahoMcADavAnI IcchA jAhera karate game che." senApati paramArthane pAmI gayA. te ekanI bahAdurI ane svadezAbhimAnathI paricita hatA. raziyana jheDe pahoMcADavAnI pAchaLa tenI mAnasika bhUmikA te samajI gayA. ane temaNe te jhaMDe tenI patnI pAse pahoMcADI dIdhe. A bAju pakaDAI gaelA jApAnI sainika ekane raziyana senApatinI sAme Ubhe karavAmAM AvyuM. yuddhamAM ekabIjA taraphanI napharata e anivArya zarata che. te vagara yuddha saMbhavita nathI. eTale ja jarmanI sAthenA yuddhamAM raziyAe spaSTa zabdomAM kahyuM hatuM ke jyAM sudhI tamArA hRdayamAM jarmana prajA tarapha tIva dhikkAranI lAgaNI pedA nahi thAya tyAM sudhI tame
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra jarmane jItI nahi zake. ghaNA ane dhikkAra e ja yuddhanI AdhArazilA che. e jeTalA pramANamAM vadhAre haze, laDavAnuM jhanuna teTalA ja pramANamAM tIvra haze. eka keda te the, paraMtu tenA hAthamAM pitAnA dezane rASTradhvaja hate. raziyana senApatinI sAme tene lAvavAmAM AvyuM tyAre paNa teNe te dhvajane pitAnA hAthamAM rAkhyo hate. raziyana senApatithI A vAta sahana na thaI. te ga -"oka! have tuM amAre kedI . eTale tArA hAthane jhaMDe amane seMpI de oke TaDha kaleje javAba vALeH "mArA dezane rASTradhvaja mane jIvathI paNa vadhAre pyAre che. jIvatAM te huM tene kadI choDI zakIza nahi raziyana senApatie tene gaLe uDADI devAnI dhamakI ApI paraMtu tenI tenA mana para kaI asara na thaI te te pitAnA nirNaya upara aDaga ane acaLa rahyo. aMte te je pariNAma AvavAnuM hatuM ane AvavuM joItuM hatuM, te ja AvyuM. ekane senApatine AdezathI topanI sAme Ubho rAkhavAmAM AvyuM ane nirdayatApUrvaka raheMsI nAkhavAmAM AvyuM. paraMtu teNe pitAnA hAthamAMthI te rASTradhvaja na mUkyo te na ja mUkyuM. ekane jhaMDo tepanA goLAthI ekanI sAthe UMce AkAzamAM UDyo ane te raziyana senApatinA mAthA upara paDe. raziyana senApatinuM hRdaya thIjI gayuM. matanI sAme Ama nirbhayatApUrvaka jhajhumanAra tenI daSTimAM A prathama rASTrapremI hato. hato to tene zatru, paraMtu raziyana senApatinA hRdayane teNe jItI lIdhuM. mRtyune ATalI saraLApUrvaka bheTavAnI tenI A bahAdurIne joI zatruonA hRdayamAM paNa tene mATe apUrva mAna UpasyuM. A paNa svataMtratA TakAvI rAkhavA ApaNe paNa je kRtanizcayI haIzuM to ApaNe paNa ekanI mAphaka, dezane khAtara hasate moDhe mRtyune bheTavA taiyAra rahetAM zIkhavuM paDaze. ApaNe jANIe chIe, bhArata bhUminI lagAma janatA janArdane je divase pitAnA hAthamAM saMbhALI, aMgrejonA paga taLe kacarAtI, chuMdAtI ane agaNita atyAcArothI ribAtI bhAratanI A virATa janatAe je divase pitAnA bhAgyodayanuM nava prabhAta nihALyuM e subhaga divasa che paMdaramI ogasTa. rAjA rAmamohanarAya, lAla, pAla ane bAlanI tripuTI ane surendranAtha benarajI vagere rASTra bhakatoe dezanA svAtaMtrya mATenI AdhArazilA UbhI karI. gAMdhIjI jevA puruSe tenA upara AlizAna imArata caNI. paraMtu te ImArata para janatAne dhvaja pharaka nahote. 600 jeTalA nAnAM moTAM rAjya hajI sudhI bhAratanA avibhakta aMga banyAM nahotAM. saradAra paTela jevA lokhaMDI puruSe judA judA rAjyanA rAjavIone samajAvI bhAratanuM ekIkaraNa sAdhyuM.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjhAdInI Ahaleka : 103 A zubha divasa prativarSa rASTrIya tahevAra tarIke UjavavAmAM Ave che. savAramAM ThekaThekANe vajavaMdana thAya che, prabhAta pherIo nIkaLe che. rASTrIya kakSAnA uccatama netAo rASTrIya ekatAnA lekene saMdezAo pAThave che. sarakArI ane khAnagI makAne te divase rAtre amarApurI jevA jhaLAMhaLAM thaI jAya che. moTA zahere raMgaberaMgI rozanInI avanavI chaTAthI avanavAM dRzya UbhAM kare che. haiye haiyu daLAya eTale mAnava-maherAmaNa A dazyane nihALavA UmaTI paDe che. zaheranA AkarSaka sthaLe, vana ane upavane vividharaMgI rozanIthI jhaLahaLI UThe che. 15mI ogasTanA zubha divase A rIte AnaMda manAvyuM ApaNuM ApaNuM deza pratyenI pharaja pUrI thatI nathI. 25 jeTalAM varSo ApaNI svAdhInatAne thayAM che, chatAM Arthika dRSTie je pragati deze sAdhavI joIe te. ApaNe sAdhI zakyAM nathI. eTale Ama janatAnA gharamAM svAtaMtryane je ullAsa, je saMgati, je AnaMda ane je nRtya pahoMcavA joIe te pahoMcI zakyAM nathI. A eka duHkhada, karuNa ane kamanasIba hakIkata che. aMgrejonA rAjyamAM bhAratIya janatAnuM bhAre roSaNa thatuM hatuM. Arthika dRSTie deza behAla banyuM hatuM e hakIkata ghaNA aMze sAcI che, chatAM A Akhe bhAra aMgrejI amala upara ja mUkI devA mAtrathI, A karuNa rakAsamAMthI ApaNe bacI zakatAM nathI. A mATe te kaThera zrama, prAmANika jIvana ane rASTra niSThA Adi sadgaNe ApaNe jIvana sAthe vaNI levA paDaze. dezanA punarutthAnamAM sahakAra Ape te dareka nAgarikanI pavitra pharaja che. ghaNI vakhate ApaNuM zaktio avaLe mArge veDaphAI jAya che. parasparanA saMgharSomAM rASTrIya hita bhUlAI jAya che. leke prAdezika, bhASAkIya, prAMtIya ane pakSIya bhAvanAothI prerAI rASTrIya hitanI avagaNanA karI nAkhatA hoya che. A svArthamUlaka bhAvanAo dezanA vikAsamAM avarodhaka bane che ane rASTrahita mATe bhAre khataranAka nIvaDe che. ApaNe ApaNuM saMkucita svArtha khAtara dezanA hitane bali ApavAnuM pApa karatA aTakIzuM ane rASTrIya ghaDataramAM sAmudAyika rIte niSThApUrvaka vyakita-vyakti sAtha ApIzuM tyAre ja ApaNI svAdhInatA soLe kaLAe khIlI UThaze. ApaNA rASTrIya dhvajamAM traNa raMge che. sAmAjika ane rASTrIya daSTie te zaurya, vIratA ane premane saMdeza Ape che. AdhyAtmika kSetre, jJAna darzana ane cAritranA saMdezanI kalpanA karI zakAze. A rIte je jIvana svataMtra banAvavAmAM Avaze to ja A divasanI sArthakatA siddha thaze. uttarAdhyayana sUtra AdhyAtmika svAtaMtryanI sAcI dizAne IzAre karI rahyuM che. tenuM ja pravacana cAlI rahyuM che. kezIkumAra zramaNa zrAvastI padhAryA che. A bAju zrI gautama svAmInuM padArpaNa thaI rahyuM che. gautama svAmIne sAmAnya jIvana viSenuM eka svataMtra pravacana thaI gayuM
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104: bheghA pASANa, khelyAM dvAra che. upAsaka dazAMga nAmanA aMgamAM bhagavAnanA eka pramukha zrAvaka zrI AnaMda sAthe zrI gautama svAmIne je vArtAlApa thaye che ane temAM zrI gautama svAmIe je saraLatA, vinamratA ane gutAne paricaya Ape che te jANavA jevuM che. AnaMda zramaNopAsaka vrata niyama ane pratimAone vidhipUrvaka nirvAha karate jyAre zuSka zarIravALe ane sukAelA lehI mAMsavALa thaI gayetyAre eka rAtrie dharma jAgaraNa karate e adhyavasAya tene utpanna thaye-jyAM sudhI mArAmAM utthAna, karmabaLa, vIrya parAkrama, zradhdhA, dheya, saMvega che, jyAM sudhI mArA dharmopadezaka bhagavAna mahAvIra jyavaMtA vicarI rahyA che tyAM sudhI apazcima maraNotika saMkhanA svIkArI, dharmanI ArAdhanA pUrvaka vicaravuM eja mAsa mATe zreyaskara che. AvA zubha vicAro AvatAnI sAthe te saMlekhanA vidhine svIkAra karI le che ane mRtyunI IcchA na rAkhate vicare che. anyadA kayAre vizeSa prakAranA zubha adhyavasAyathI avadhijJAnAvaraNanA kSayopazamathI temane avadhijJAna utpanna thayuM. pUrva, pazcima ane dakSiNamAM lavaNa samudramAM pa00 jana sudhInuM kSetra, uttaramAM culla himavaMta parvata sudhI, Urva dizAmAM saudharmadevaleka sudhI, adizAmAM prathama narakanA lelucuta narakAvAsamAM 84 hajAra varSa sudhInuM kSetra temaNe avadhijJAna darzanathI jANyuM ane joyuM. te ja samaye bhagavAnanuM tyAM padArpaNa thayuM. zrI gautama svAmI vANijyagrAma nagaranA UMca, nIca, madhyamakuLamAM sAmudAyika gecarI mATe nIkaLyA. yathArUci AhAra grahaNa karI, vANijyagrAmane madhyamAMthI nIkaLI, keTalAka sannivezanI pAsethI jatA mAnava samudAya pAsethI zrI AnaMda zrAvakanA saMlekhana svIkAravAnI vAta sAMbhaLI. eTale AnaMda zramaNopAsakane darzana ApavA teo padhAryA. gautama svAmInA zubhAgamanathI AnaMdanA harSane pAra na rahyo. teNe nivedana karyuM: "prale ! huM tapathI kRza thaI gaye chuM. ApanI pAse AvI caraNamAM mastaka namAvI vaMdana karavAnI zakita mArAmAM rahI nathI, eTale kRpA karI Apa ja pAse padhAre. gautama svAmI temanI pAse padhAryA. AnaMda mastaka namAvI kRtArtha thaye. pachI eka prazna pUcha-prabhe ! gRhasthAvAsamAM rahetA gRhasthane avadhijJAna utpanna thAya kharUM?" gautame javAba ApeH "hA." AnaMde kahyuM: je A satya hoya te pra ! mane paNa avadhijJAna utpanna thayuM che. pUrva, pazcima ane dakSiNamAM lavaNa samudramAM pAMcase jana sudhI huM jANuM ane jouM chuM. uttaramAM culla himavaMta parvata sudhI, UMce prathama devaloka sudhI ane nIce ratnaprabhA narakanA leluyyata narakAvAsa sudhI jANavA jevAnuM mane jJAna thayuM che. A sAMbhaLI zrI gautamasvAmI AzcaryamAM paDyA. temaNe kahyuM: "gRhasthane avadhijJAna thAya che kharuM, paraMtu AvA prakAranuM eTale ke jevuM tamane thayuM che tevuM thatuM nathI. mATe tame je mithyAlApa karyo che tenI AlocanA ane niMdA karI prAyazcita kare. A sAMbhaLI AnaMde kahyuM-"bhagavana ! jaina zAsanamAM yathA tathya kahenArane paNa AlecanA ane prAyazcitta karavAM paDe kharAM?"
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna zrIkRSNa : 105 Ama kahI AnaMda zrAvake kahyuM: "nA, nA, te prabho ! Apa ja A sthAnanI AlecanA karo kAraNa huM kharekhara upara jaNAvela kSetrane avadhijJAnathI jANuM ane joI zakuM chuM.' A sAMbhaLI gautama zaMkAzIla thayA. bhagavAna pAse AvyA. badhI banelI ghaTanA kahI saMbhaLAvI. bhagavAne javAba Ape-gautama ! AnaMda kahe che te satya che. tame ja A sthAnakanI AlocanA kare ane prAyazcitta grahaNa kare ane AnaMda zrAvakane khamAve." bhagavAnanI pAsethI A nirNaya sAMbhaLI, kazA ja saMkeca ke kSobha vagara, zrI gautamasvAmI punaH AnaMda zrAvakane tyAM AvyA ane bhagavAna sAthe thaelI vAtacIta kahI saMbhaLAvI ane pote sevela miththA sthAnaka mATe zrI AnaMda pAse kSamA yAcI. evA hatA paramajJAnI chatAM saraLacitta prabhu gautamasvAmI bhagavAna zrIkRSNa bhAratIya saMskRtimAM bhagavAna zrIkRSNanuM aneruM sthAna che. temane ApaNI saMskRtimAM adUbhuta mahimA che. bhagavAna zrI kaSabhadeva, bhagavAna zrIrAma ane bhagavAna zrIkRSNa-A traNa mahApuruSo ApaNI saMskRtimAM parama puNyaprabhAvI vyakitao tarIke oLakhAya che. Arya saMskRtimAM janmelA ane puSTa thaelA kaI paNa dharmo ke saMpradAyae e traNeyanA viziSTatama vyakitatvanuM lokettara mUlyAMkana karyuM che. e pratApI puruSane pitAnA dharmamAM asAdhAraNa atimAnava tarIkenuM sthAna ApIne dareke kRtArthatA anubhavI che. zrI Sabhadeva jaina Adi rAjA, +Adi jina, Adi kevaLI, Adi tIrthakara ane prathama dharmacakavartI che, tema zrImad bhAgavatamAM temane vAsudevane AThame avatAra mAnavAmAM AvyuM che. A avataraNa nAbhi rAjA ane marudevI mAtAne tyAM thayuM. tyAM teo RSabha nAme avatarita thayA ane badhAM Azrama dvArA temaNe lokene namaskRta mArga dekhADe. #Sabhadeva bhagavAne mokSadharmanI prarUpaNa karI tethI zrImad bhAgavatamAM temane vAsudevAMza tarIke oLakhAvela che. 1 + zrImad bhAgavata Adima pRthvInAtha mAdima niSparigraham / Adina tIrthanA , RSama -2thAnina tumaH || aSTame marudevyAMtu nAme jati utakramaH / darzayan varmadhIrANAM - sarvAzramanamaskRtam // tamAhurvAsudevAza mokSadharma vivakSayA / hiraNyagarbho yogasya vettA nAnyaH purAtanaH / / saiSA hiraNyamayI vaSTidhanezena nipAtitA / vibhohiraNyagarbhatvamiva bodhayitu jagat // zrImad bhAgavata mahAbhArata-zAMtiparva mahApurANa
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra bhagavAna RSabhadevanuM anvedamAM varNita varNanane anusarI temanuM nAma brahmA athavA hiraNyagarbha eTale bhUta jagatanA ekamAtra adhipati tarIke batAveluM che. mahAbhAratanA zAMtiparvamAM hiraNyagarbhane yuganA sanAtana jJAtA tarIke oLakhAvavAmAM Avela che. purANomAM RSabhadevane hiraNyagarbha kahevAnuM kAraNa e batAvyuM che ke jyAre teo garbhamAM AvyA tyAre kubere hiraNyanI vRSTi karI hatI. bhAgavatakAre rASabhadevane yogezvaranA nAmathI biradAvela che. te haThayogIoe bhagavAna iSabhadevane haThaga vidyAnA Adya upadezakanA rUpamAM namaskAra karela che. jenAcAryoe paNa temane gavidyAnA saMsthApaka tarIke pratiSThita karela che jenI puSTi A rIte thAya che-"mahinAthAra moDawtu ta, reno viNA vizA " jJAnArNavamAM kaSabhadevanI stuti karatAM kahyuM che"yogiklptru naumi devadeva vRSadhvajam" / jenA jaMbudvIpa prajJapti mujaba, bhagavAna RSabhadeva jyAre dIkSita thayA tyAre temaNe cAra muSTi leca ja karyo. leca karavAnI pracalita paraMparA paMcamuSTi lacanI rahI che. paraMtu jyAre bhagavAna abhiniSkramaNa mUlaka prathama leca karI rahyA hatA ane baMne pArzvanA (bhAganA) kezanuM lucana haju bAkI hatuM, tyAre devAdhipati zakrendra upasthita thayA ane bhagavAnane prArthanA karIH "prabho ! AvI kamanIya kezarAzine Ama ja rahevA de." bhagavAne indranI prArthanA svIkArI ane banne bAjunA keze rahevA dIdhA. tethI teo A jagatamAM eka viziSTa "kezI' evAM nAmathI vikhyAta thayA. aSabhadevanA saMbaMdhamAM jema che tema zrIrAma ane zrIkRSNanA saMbaMdhamAM paNa samajavuM joIe. zrIrAma jema hindu sRSTinA avatAra gaNAya che tema jaina lokonI daSTimAM te baladeva ane te ja bhave mokSe gaelA punIta AtmA gaNAya che. Ajane ApaNe viSaya che bhagavAna zrIkRSNa eTale A vAtane ahIMthI ja aTakAvI, bhagavAna zrIkRSNanA saMbaMdhamAM pahelAM hindu dharmanI mAnyatAne anusarI vivecana karuM chuM. bhagavAna zrIkRSNa A jAgatika itihAsanA eka pratibhAsaMpanna, anupama vyakitatvavALA, divya puruSa che. temanI sArvatrika pratibhA ane zakita Azcarya UpajAve evI che. te ghaNe ThekANe tIrthakatA paMcamaSTilocasambhave'pi asya bhagavatazcaturmuSTikalocagocaraH / zrI hemAcAryakRta RSabhacaritrAdyabhiprAyo'ya prathamamekayA muSTayA smazrakUrcathorloce tisamizca ziroloce kRte akAM muSTimavAziSyamANAM pavanAndolitAM kanakAvadAtayoH prabhuskandhayoruparilugntI marakanopamAnavibhratI paramaramaNIyAM vIkSya pramodamAnena zakreNa-bhagavana mayyana grahaM vidhAya dhriyatAmiyamitthameveti vijJapte bhagavatApi sA tathava rakSiteti, nahi akAnta bhaktAnAM yAJcAmanugrahItAraH khaNDayantIti / jaMbudvIpane mULa pATha-nA mudde so re;
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna zrIkRSNaH 107 aNuthI paNa laghu jaNAya che te vaLI kyAMka emanuM vyaktitva merunA zikharane sparzI jAya che. A subhaga samanvaya anyatra durlabha che. "soracAna mAtA mIcAna' AvuM Azcaryajanaka temanuM vyaktitva che. teo yogI paNa che ane bhogI paNa che. eka bAju gezvara kRNanA nAmathI teo vikRta che to bIjI bAju temane seLa hajAra rANIone mATe aMtaHpura che. teo nartaka paNa che ane subhaTa paNa che. teo govALa paNa che ane traNa khaMDanA adhipati paNa che. utkaTa premI paNa che ane nirmAna nirmohI paNa che. kauranA lAkhonAM sinyanI sAme pAMDane vijayazrI apAvI de tevA rAjanItijJa paNa che ane rAjasUya yajJamAM padhArelA atithionAM caraNa prakSAlana kare temaja temanI ekI pAtaLe upADe evA vinamra paNa che. mahAna paNa evA che ke, sera mA ra ra kudu nAdi niraMtara ane laghu paNa evA ke-tAdi sIrI chohariyA chachiyA bharI chAcha pai nAca nacAve zrIkRSNanuM AdithI aMta sudhInuM sAruM jIvana virodhAbhAsa ane asaMgatiothI bhareluM che. Ama chatAM temane hindu dharmo pUrNAvatAra mAnyA che. bIjA badhA avatAro aMzAvatAra tarIke gaNAyA che jyAre kRSNAvatAra ja pUrNAvatAra tarIke pratiSThita thaela che. hamaNuM ApaNe joI gayA te vidhAbhAse ane visaMvAdamAM ja zrIkRSNanI pUrNatAnuM rahasya chupAeluM che. jIvanane bhavya prAsAda ekabIjAnA virodhamAM mUkAelI ITathI ja nirmita thAya che. mRtyu vagara janmanI, duHkha vagara sukhanI ane aMdhArA vinA prakAzanI kalpanA karavI asaMbhava che. kharekhara paraspara viredhI dekhAtA A kaMThe eka ja sikkAnI be bAjuo che. tene pRthapha pRthapha mAnI besavAnI bhUlabharelI mAnyatAne kAraNe ja ekane svIkAra ane bIjAne asvIkAra karavAnA bhrAmaka prayatna ApaNe karIe chIe. paraMtu sikkAnI eka bAjune rAkhavAnI ane bIjI bAjune phagAvI devAnI vAta kadI paNa zakya banatI nathI. jagatamAMthI mRtyune je haTAvavA prayatna karIzuM te jIvana ja khavAI jaze ane jIvanane haTAvavA prayAsa karIzuM te mRtyu khovAI jaze. janma ane mRtyu paraspara sApekSa che. janmanA ekAMta abhAve mRtyu ane mRtyunA ekAMta abhAve janma asaMbhavita che. vizva jIve che viparItathI. be dhruvIya viparItanA sahAre ja jagatanuM astitva che. paraspara viredhI dekhAtA be viparIta vacce ja vizvanI haiyAtInuM saMgIta che. eka viparItane khaseDI levA mAtrathI bannenI parisamApti thaI jaze. puruSane haTAvavAthI strI khavAI jaze ane strIne haTAvavAthI puruSa khovAI jaze. vRddhAvasthAne dUra khaseDavA jatAM juvAnIthI hAtha dhovAI jaze. yuvAna sadA mAnasika rIte iccho ja hoya che ke vRddhAvasthAnuM mArA para AkramaNa na thAya. paraMtu te bhUlI jAya che ke, yuvAnI ane vArdhakaya paraspara eTalA saMyukta che ke, ekanA abhAve bIjuM khovAI jAya che. ApaNane
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra khabara nathI ke asuMdara khavAI jatAM suMdara paNa evAI jAya che. burAI evAI jatAM bhalAI paNa bhAgI jAya che. suMdaraasuMdara, bhalAI-burAI, ahiMsA-hiMsA, badhAM paraspara AdhArita che. yAda rAkhajo, jIvana badhI dizAomAM viparItathI baMdhAeluM che. ApaNI daSTi pAradarzI na hovAne kAraNe sikkAnI eka ja bAjune ApaNe joI zakIe chIe. sikkAnA pRSTha bhAga tarapha ApaNI dRSTi jatI nathI. eTale ApaNe mATe sikkAnI bIjI bAju sadA aspaSTa, askRSTa ane vismRta rahe che. jyAre phUla tarapha daSTi jAya che, tyAre kAMTA adazya thaI jAya che ane jyAre kAMTA tarapha daSTi nAkhIe chIe, tyAre phUla jevAnI prakriyA baMdha thaI jAya che. ApaNe e parama satyane bhUlI jaIe chIe ke phUla ane kAMTA eka ja vRkSathI paripuSTa thaelAM, te ja vRkSanA, avibhAjya aMga che. eka ja zAkhA baMnene prANa arpe che, eka ja mULa baMnene jIvanadAna samarpe che, eka ja sUrya baMne para kiraNe varasAve che, eka ja vyakita baMnenuM jalathI siMcana kare che, eka ja astitvamAMthI baMnenuM Agamana che. paraMtu ApaNI daSTi sadA samagratAne jevA TevAelI nathI. ApaNI AMzika daSTi khaMDa khaMDa jevA TevAelI che. eTale AMzika dRSTi e ja ajJAnanI parAkASThA che. bhagavAna zrIkRSNa jIvanane haMmezAM samagra ane sahajarUpe svIkAre che. te jIvananA kahevAtA suMdara ane suMdara bane pakSane samAnabhAve sahajarUpe svIkAre che. temanAM jIvanamArgamAM rAdhA jevI apsarA AvI jAya te paNa tene premathI svIkAre che ane kubajA jevI kubaDI AvI jAya to paNa teo teTalI ja sahajatAthI tene svIkArI le che. gokulamAM gepIenA premamAM teo masta banI jAya che te mathurAmAM jaI jANe te keIne oLakhatA na hoya tema temane bhUlI jAya che. zrIkRSNanA jIvanamAM zubha ane azubha bannene sahaja svIkAra che. paraMtu paraMparAgata ciMtanathI grasita ApaNI buddhi jIvanane khaMDa khaMDa karI jevA TevAelI che. sArA-narasA, zubha ane azubhamAM bheda karI samajavAne ApaNuM buddhi abhyasta che tethI kRSNanA virodhAbhAsathI bharelA jIvananI ucitatA samajavI tene mATe bhAre muzkela che. A ja kAraNe Adhunika saMskRtimAM janmelA ane piSaNa meLavelA vidvAnoe, gokula ane mahAbhAratanA zrIkRSNane judA batAvI, be kRSNanI behudI kalpanA karI nAkhI che. jaina jagatamAM zrIkRSNa vAsudeva che. bhagavAna neminAthanA teo pitarAI bhAI che. teo traNa khaMDanA dhaNI che. bhagavAna neminAthanA bhakta che. teo samyagdaSTi AtmA che. pUrva bhave karelA niyANanA baLe karI vAsudevarUpe teo jamyA che. rAjya, vaibhava ane aMtaHpuranuM ezvarya temanI pAse apAra che. AvatI covIsImAM teo tIrthakara thavAnA che. tresaTha glAdhya puruSamAM emanI gaNatarI che. eTale zrIkRSNa jainenI daSTimAM paNa prAtaHsmaraNIya ane bhagavad svarUpa che. aMtagaDadazAMga sUtra sAthe saMbaMdhita emanI eka kathA huM tamane saMkSepamAM kahuM chuM.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna zrIkRSNa : 109 zrIkRSNa dvArikAnA adhIza hAvA chatAM, potAnA mAtuzrIne vaMdana karavAnA potAnA putradhama ne, vaibhavanA atirekamAM paNa visaratA nathI. eka divasa jyAre temaNe potAnI mAtAne aprasanna ane udAsIna joyAM, tyAre tee vicAramAM paDI gayA. mArI mAtAnA vALa paNa vAMke karI zake evu kAI nathI, chatAM te udAsa kema ? temaNe mAtAjIne udAsInuM kAraNu vAraMvAra pUchyuM tyAre mAtAjIe kahyuM: 'beTA ! mane badhI jAtanuM sukha che. tArA jevA AjJAMkita putranI hayAtImAM mane koIpaNa vastune abhAva nathI. paraMtu mane eka ja vAtanuM du:kha che. meM koi paNa bALakanI bALakrIDA joI nathI. ghaNA putrAne me' janma ApyA, chatAM koInI bALalIlA jovA hu' bhAgyazALI thai nathI. tethI eka kheALAnA khUMdanAra mane maLI jAya teA huM kRtArtha thaI jAuM. huM tane zu kahyuM, beTA ! pazu Aje ApaNe tyAM, e benI joDImAM eka ja sarakhA, eka ja jAtanAM rUpa lAvaNya ane vayavALA cha munio gocarI mATe AvyA hatA. meM temane kezariyA lADu vaheArAvyA. paraMtu e ja munie pharIthI geAcarIe AvyA che evI mane zaMkA jatAM, meM temane pUchyuM: Apa kANu cho ? mArA jevI hatabhAgIne Aje Ape trIjI vAra bhAgyavAna banAvI ?' muniee javAba ApyA ame trIjI vAra nathI AvyA. paraMtu ame cha sarakhA bhAie chIe. gurudeve amane khakhkhanI joDImAM gocarI mATe mokalyA che. ame chaye rUpa raMga va mAM eka sarakhA haiAvAthI ame enA e ja gAcarI mATe AvyA chIe evA tamane bhrama thaela che. ame eka ja mAtAnA cha dIkarAe chIe ane bhagavAna neminAthanI dezanAthI dIkSita thayA chIe.' 6 temanI A vAtane tAga meLavavA huM bhagavAna neminAtha pAse gaI tyAre bhagavAne kahyuM: devakI! A cha munie e tArA ja putrA che. sulasAne tyAM agamya kAraNasara te meATA thayA che.' A sAMbhaLatAM ja mAruM mAtR vAtsalya UbharAi AvyuM. mArA kacavAnI kaseA TUTI paDI. ane mArA stanamAMthI dUdhanI dhArA vahevA lAgI. khasa, kRSNa, mArI eka ja icchA che ke mArA khALAnA khuMdanAra mAre joie che.' mAtAnI bhAvanA pUrNa karavA kRSNa ahemanA tapa Adare che ane devatAne melAve che. ama pUrA thatAM devatA hAjara thAya che ane kahe che: 'tamAre tyAM tamArA bhAine janma avazya thaze. paraMtu seALame varSe te bhagavAna neminAtha pAse dIkSita thaze." zrIkRSNe A sAMbhaLI prasannatAthI tene vidAya ApI ane mAtAne A sukhada samAcAra kahyA. savAnava mAsa pachI devakIne tyAM gajasukumAlanA janma thAya che. devakImAtA bALakanI bALalIlA joI Ana Mdita banI jAya che. mananA manArathA pUrA thayA che. tenA harakhanA pAra nathI. gajasukumAla paNa mATe thatA jAya che. badhI kaLAomAM kuzaLatA meLavatA jAya che. eka divase zrIkRSNa bhagavAna neminAthanA darzanArthe jAya che. mAmAM seAmila brAhmaNanI eka lAvaNya bharI putrIne jue che tyAre potAnA nAnA bhAI mATe tenI mAMgaNI kare che. sAmila tethI prasanna thAya che ane tenA svIkAra kare che.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra A bAju seALa vanA gajasukumAla dezanA sAMbhaLavA Ave che. bhagavad vANI sAMbhaLI virakta thai jAya che. saMsAramAMthI temane rasa UDI jAya che. dIkSA mATe taiyAra thai jAya che. mAtA ane sakaLa piravArane vinavI bhagavAnanAM caraNAmAM dIkSita thai jAya che. kAcI ane nAnI uMmara che. paraMtu pUrvabhavanI sAdhanAnA pramaLa saMskAro che. zmazAna pratimAnA ArAdhananI AjJA bhagavAna pAse mAMge che. bhagavAna paNa e ja niyati ane prArabdha che ema jANI AjJA Ape che. muni gajasukumAla dhyAnamAM saMlagna thaI jAya che. tyAM sAmila brAhmaNa te dizAmAMthI nIkaLe che. gajasukumAlane joI peAtAnI putrIne niSkAraNa tajI dIdhAnI vAta tene yAda AvI jAya che. pUrvI bhavanu vera smarI Ave che. ane gajasukumAlanA mAthA upara pANIthI bhInI karelI mATInI pALa te khAMdhe che ane temAM dhagadhagatA aMgArA mUke che. gajasukumAlanA mAthA para keza nathI, muDana che. eTale dAjhavAnA kAraNe mAthAmAM tAtAneA avAja thAya che. temane asahya zArIrika vedanA thAya che. bhayaMkara asAtA vedanIya karmAMnA udaya che. chatAM gajasukumAla bhAre sahanazIlatA dAkhave che. mana, vacana, ane kAyAnA yAgAne sthira karI, samabhAvamAM teo tanmaya thaI jAya che. Ama je Adazane lakSyamAM rAkhI temaNe sAdhutva svIkAryuM hatuM, te AdaeNzanI parama siddhine teo prApta karI le che. uttarAdhyayananA trevIsamAM adhyayanamAM paNa AvA ja samabhAvane varelA e viSTha satpuruSonA samAgama thAya che. dharmonA mane samajavA ane temAMthI navanIta meLavavAnA temanA prayAse che. zAstrakAra kahe che phA sijjasaMthAre kA nAma SH1N', tammi nayaramaMDale / tatthavAsamuvAgame // kesI kumAra- sama goyame ya mahAyajJe / umavi tattha viharisu allINA susamAhiyA || zrI gautamasvAmI zrIvAstInagarInA kASThaka nAmanA udyAnamAM jyAM prAsukazayyA temaja sastAraka sulabha hatAM tyAM UtaryAM. kezIkumAra zramaNa ane mahAyazasvI gautama ane tyAM hatA, ane AtmalIna ane susamAhita hatA. ane samAdhistha hatA. kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmI ane mATe zAstrakAroe 'alhA muttamadiyA' evAM samAna vizeSaNA vAparyAM che. saMsAranA tyAga karyAM pachI baMnene padArtho tarapha vikaNu thaI javA pAmyu che. baMnene paramAtmA taraphanuM AkarSaNa janmyuM che. ane zarIra ane AtmAnA bhedajJAnane pAmI gayA che. eTale ahumUlaka mamatA ane padArthAne saMgRhIta karavAnI vRtti temanAmAMthI mUlataH nAza pAmI che. teo svarUpamAM TharI gayA che, samAdhistha banyA che. samAdhi zabda bhAre sarasa che. potAnA zarIranuM pAkaya paNa bIjA AtmA jyAre bhedajJAnane upalabdha thAya che tyAre te padArthonI mAphaka ja, peAtAthI ekAMta bhinna anubhave che.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaryAtrAnuM supAtra : 111 eTale ja suzruSA ke zaNagArathI jJAnIo virakta hAya che. temanI dRSTimAM jIvatu. zarIra paNa mRta kalevara ja jaNAya che eTale jIvatAM ja teo samAdhine meLavI le che. sanyAsIenAM mRta zarIrane je ThekANe mATImAM dATavAmAM Ave che te sthAna samAdhi zabdathI oLakhAya che. maryA pachI je samAdhi racAya che te AtmajJAnIe peAtAnI rIte jIvatAM ja racI le che. zarIrane marelA khAkhAthI vadhAre kazu ja mahattva te ApatA nathI. AtmA e ja temanA mATe parama tattva banI jAya che. zarIrane te mAtra sAdhana tarIkeja upayAga kare che. tAdAtmya athavA ekAkAra vRtti vilIna thaI jAya che ane AtmAnu zuddha svarUpa UbharAI Ave che. Aja samAdhinA mULa maMtra che. aMtaryAtrAnuM supAtra AjanuM pravacana eka nAnakaDI vArtAthI zarU karu chuM. eka bAdazAha hatA. kalAnA te bhAre premI hatA. kalAkArone tenA darabAramAM bhAre Adara maLatA hatA. kalA taraphanuM tenuM AkarSaNu jANItu hatu. eTale kavio, saMgItajJA ane kalAkArothI tenA darakhAra bharyo bharyo rahetA. eka vakhatanI vAta che ke eka paradezI kalAkAra bAdazAhanI kalA taraphnA premanI khyAtine sAMbhaLI, tenA darakhAramAM Avye ane kahyuM: 'Aja sudhI Ape kadI joyAM na hAya evAM citrA banAvavAnI kaLAnA hu kuzaLa kArIgara chuM. citrakAranI A vAta sAMbhaLI bAdazAhane Azcaya thayuM. citrakalAnA niSNAta kalAkArA tenA darabAramAM hatA. eTale A kalAkAranI vAta temane sAcI lAgI nahi. teNe kahyuM: * mArA darabAramAM A kalAnA sarvotkRSTa kalAkAro che. temanI saMkhyA paNa mAre tyAM nAnIsUnI nathI. Aja sudhI me' temanA aneka ajAyabI pamADe evAM ajoDa citrA joyAM che.' 6 AgaMtuka kalAkAre kahyuM: ' jahAMpanAha! huM tenI sAthe spardhAmAM UtaravA paNa taiyAra chuM.' pachI bAdazAhanA darabAranA je variSThatama kalAkAra hatA, tenI pratiyogitA mATe pasaMdagI karavAmAM AvI. AmAM te| rAjyanI pratiSThAne paNa savAla hatA. eTale AgaMtukanA hAthe parAjya pAmavAnA avasara na Ave te mATe viSThatama kalAkArane paNa pAtAnI pUrepUrI zakita kAme lagADavAnI hatI. ane kalAkArone peAtapeAtAnI kalA viSe bhAre niSThA, mamatA, ane ajAyabIbharI pratIti hatI. peAtapeAtAnA vijaya viSe khanemAMthI keAInA paNa manamAM lagIre zakA na hatI. spardhAnI
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 : bhedyA pASANa, kheAlyAM dvAra doDamAM hADa lagAvavAnI maLelI A sAnerI taka keAI jatI karavA icchatA nahAtA. varSonI tapazrcaryo ane sAdhanAnAM baLe AtmasAta thaelI A kalAne batAvavAne A te jANe temane mana kAI prArabdhanA sa Mketa ke niyatinA pracchanna izArA hatA. peAtAnI lAkIya variSThatA upara rAjAne mudrAlekha lagADavAnI paNu aMnenI aMtani viSTa AkAMkSA ane abhIpsA hatI. bAdazAhanA niNya ane kalAkArone kazI ja AnAkAnI vagara mAnya karavAnA hatA. A teA pratiSThAnI eka bhAre laDAI hatI. bAdazAha tene carama ane parama nirNAyaka hatA. aMte spardhAnA prAraMbhanA eka zubha divasa nakakI karavAmAM AvyA. baMne kalAkArone potAnI hasta kArIgarInA cAturya ne khatAvavAno avasara prApta thayA. cha mAsanA te mATe samaya nirdhArita karavAmAM AvyeA. kalAnA parama zikharane sparzelA ane kalAkAroe peAtAnA hastalAghavane batAvavA mana, buddhi ane hAthane kAme lagADayA. bAdazAhanA kalAkAre te potAnA dasa vIsa sahuyegIone lai darabArI hAlanI dIvAlA citra vicitra citrAthI bharavI zarU karI dIdhI. paradezI kalAkAre tA kahyuM: mAre kazA ja upakaraNanI jarUra nathI. mAre na koi raMga joie, na koI pIMchI ke na khIjA koI sAthIo. mArI tA eka ja vinati che ke, jyAM sudhI A citrakAmanI samaya maryAdA pUrI na thAya, tyAM sudhI amArA baMne vacce je paDado nAkhavAmAM AnyA che, te upADavAmAM na Ave. darabArI citrakAranAM citrA jovA dUra dUrathI mAnava maherAmaNa UmaTavA lAgyA. tenAM suMdara citrA joI loko AnaMdavibhora thai jatA hatA. paradezI citrakAra zu kare che tenI koIne kazI ja khabara paDatI naheAtI. bAdazAhanA citrakAra rAja sAMje thAkIne leAthapotha thaI pAchA pharatA tyAre sAmAnya jana-mAnasamAM tenA tarapha bhAre zraddhA ane sadbhAvanAM darzana thatA. paradezI citrakAranA hAthamAM kadI koie raMga ke pIMchI joyAM naheAtAM. tenA hAtha paNa kadI raMgavALA thatA nahAtA. Ama chatAM sAMje jyAre te kAma parathI pAchA pharatA tyAre parasevAthI te rekhajheba thai jatA. te thAkI jatA. loko Azcaya pAmatA hatA ke, sAdhaneA vinA paNa te citrA kevI rIte citaratA haze ? ane Ama chatAM thAkIne te leAthapotha kema thai jatA haze ? paradezI citrakAra viSe sahunA manamAM zaMkA kuzaMkAe thavA lAgI. khuda bAdazAha paNu sa Mdehagrasta thayA. te paNa vicAravA lAgyA ke, A te kevA mANasa che ? tenAM kapaDAM upara raMganA kAi ja DAgha nathI. tenA hAtha paNa sArUM che. rakhe e gAMDA te nahi hAya ne ? A te kevI praticAgitA ? chatAM cha mAsa sudhI pratIkSA karye ja chUTako che. bAdazAhanA kalAkAranI kalAnI khyAti dUra dUra dezAmAM paheAMcI. janasamudAya tenAM kalA kauzalya ajAyakha pAmatA hatA. sAthe sAthe je kazA ja raMga pIMchI ke sahayogInA sAtha vagara
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaryAtrAnuM supAtra: 113 paNa spardhAmAM Ubhe have te paradezI kalAkAra viSe paNa temane bhAre Azcarya thatuM hatuM. sau cha mAsa pUrNa thavAnI AturatApUrvaka pratIkSA karatA hatA. aMte cha mAsa paripUrNa thayA. baMnenI dIvAlo vacce je paDado hato ke jenA kAraNe ekabIjA ekabIjAnI kalAne joI na zake ane niHsa keca pitAnI kalAne soLe kaLAe khIlavI zake, tene UpADI levAmAM AvyuM. bAdazAha citro jevA AvyuM. pitAnA citrakAranI citra kuzaLatAne joI te stabdha thaI gaye. Aja sudhI teNe enAM ghaNAM citro joyAM hatAM, paraMtu A zrama ane AvI kalA- citrakAre kadI paNa batAvI nahotI. Aje ja spardhAnI ADamAM jANe tenI kalA khIlI hoya, tema te nirjIva citromAM teNe prANa pUryA hoya tema lAgatuM hatuM. jonAra tenAM sajIva nirjIvanA bhedane jANa paNa na zake evuM alaukika enuM kalA cAturya hatuM. bAdazAhanAM manamAM pitAnA kalAkAranA vijaya viSe kaI zaMkA na rahI. potAnA kalAkAranuM kauzalya joI tenAM hRdayamAM bhAre zAMti ane saMtoSa thayAM. have teNe videzI citrakArane parade UcakavA Adeza karyo. bAdazAhanA Azcaryano pAra na rahyo. pitAnA kalAkAre jevAM citro banAvyAM hatAM, videzI citrakAre paNa Abehuba tevAM ja citro banAvyAM hatAM. bannenAM citro ekaja sarakhAM hatAM. paraMtu AMkhane sparzI jAya evI paradezI kalAkAranAM citramAM eka adbhUta vizeSatA hatI. tenI Azcarya pamADanArI vizeSatA e hatI ke bAdazAhanA citrakAranAM citro mAtra dIvAla upara ja pratibiMbita thatAM hatAM, tyAre videzI kalAkAranAM citro vIsa phITa dIvAlanI gaharAImAM daSTigocara thatAM hatAM. bAdazAha A vizeSatAnuM AMtarika rahasya kaLI zake nahi. Azcarya pAmatAM teNe pUchayuM: "kalAkAra ! te A zI kalA karI ? tenuM rahasya zuM ? AmAM jAdu zuM che ? videzI kalAkAre zAMta kaleje javAba ApeH "jahAMpanAha ! meM emAM kazuM ja karyuM nathI. huM darpaNa banAvavAnI adbhuta kalAne kuzaLa kArIgara chuM. meM mAtra dIvAlane arIsAmAM palaTI nAkhI. cha mAsanI A mArI ekadhArI sAdhanA hatI. cha mahInA sudhI dIvAlane ghasavAnA kAryamAM meM khUba cIvaTa rAkhI. eka kSaNane pramAda na karyo. je citra Apa joI rahyA che te te Apa sAhebane kalAkAranuM ja, sAmenI dIvAla paranuM citra che. meM te dIvAlane ghasI darpaNa jevI banAvI eTale temAM te kalAkAranAM citranuM pratibiMba paDe che. - videzI kalAkAra pratigitAmAM vijayI thaye kemake bAdazAhanA citrakAranuM te citra arIsA jevI divAlamAM pratibiMbita thaI eTalA UMDANathI upasI AvyuM hatuM ke je svayaMmAM paNa na hatuM. arIsAmAM pratibiMbita thaI te citra gahana thaI gayuM hatuM. bAdazAhanA citrakAranA citramAM te gaharAI nahotI.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114: bhevA pASANa, khelyAM dvAra bAdazAhe kahyuM : "tame mane pahelethI ja kema na kahyuM ke huM mAtra darpaNa banAvavAnI ja kalAmAM kuzaLa chuM?" videzI kalAkAre javAba Apyo. "rAjan ! huM kalAkAra nathI. huM to eka phakIra chuM." bAdazAhe kahyuM: "A te vaLI enAthI ye rasaprada vAta tame karI. pahelAM tame ema na batAvyuM ke, huM darpaNa banAvanAra chuM. have tame phakIra che ema batAve che, te phakIrane vaLI darpaNa banAvavAnI kalAmAM kuzaLatA keLavavAnuM prajana zuM che? videzI citrakAre uttara ApeH "jyArathI meM mArI jAtane arIsA jevI banAvI A jagatanuM citra nihALyuM che, tyArathI huM darpaNa banAvavAnAM kAmamAMja guMthAI gaye chuM. jema A dIvAlane ghasI ghasI meM tene arIsA jevI banAvI, tema mArI jAtane paNa ghasI ghasI meM tene darpaNa jevI banAvela che. A Atma darpaNamAM jagatanI sauMdaryabharI anupama pratimA huM nihALuM chuM. evI pratimA bAhya jagatamAM mane kayAMya daSTigocara thatI nathI. jyArathI huM jAte ja darpaNa thaI gayo chuM tyArathI AkhuM jagata mArAmAM samAeluM, pratiphalita thayeluM huM jouM chuM. A te vArtAnA mAdhyamathI samajavAnuM ane adhyAtmamAM avagAhana karavAnuM eka rUpaka mAtra che. je divase ApaNuM hRdaya darpaNa banI jAya che te divase ApaNe prabhu ane prabhutA nihALatA thaIe chIe. AkhuM jagata ApaNAmAM jhalakatuM dekhAya che. jyArathI ApaNuM hRdaya darpaNa thAya che, tyArathI ApaNe mATe AkhuM jagata paNa darpaNa thaI jAya che. pachI ApaNe ApaNI jAtane paNa dareka kSaNe dareka ThekANe pratiphalita thatI joI zakIe chIe. Ama chatAM jagatane ApaNe darpaNa banAvI zakIe nahi. darpaNa te pitAnI jAtane ja banAvI zakAya. eTale aMtaryAtrAne utsuka sAdhaka pitAne ja darpaNa banAvavAne maMgaLa prAraMbha kare che. darpaNa banAvavAnI vAta paNa pAramArthika rIte sAcI nathI. kAraNa darpaNa te ApaNe badhA svabhAvathI chIe, mAtra dhULathI AvRtta chIe. A rajakaNone mAtra jhATakavA luchavA ane sApha karavAnA che. arIse jyAre dhULathI bharAI jAya tyAre arIsa, arIso hetuM nathI. te pitAnA svabhAvane, pratiphalana karavAnI zaktine gumAvI bese che. dhULanI sAthe eka rasa thaI gaelA arIsAmAM koI vastunuM pratibiMba paDatuM nathI. tenI pratiphalana zakita kacarAI jAya che, marI jAya che. ApaNe paNa dhULathI bharelAM darpaNa chIe. A dhULa paNa ApaNe ja puruSArthanI nabaLAIne kAraNe ajita thaelI che. mArgamAM cAlatAM ke musApharI karatAM jema dhULathI bharAI jaIe, tema anaMtAnaMta jIvanamAM yAtrA karatAM karatAM na jANe keTakeTalA mArgo para, na jANe keTakeTalA karmo ane kartA thavAnI vAsanAnI keTakeTalI dhULa bhegI thaI jAya che ! karmanI dhULa che, kartRtvanI dhULa che, ahaMtAnI dhULa che, vicAre, vAsanAo ane vRttionI dhULa che. A dhULane haTAvI devAnI ja vAta che. te haTI jAya eTale ApaNe darpaNa ja chIe. je svayaM darpaNa heya tenA mATe AkhuM
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaryAtrAnuM supAtra: 115 jagata, badhA ja-jAgatika padArtho darpaNa thaI jAya che, kAraNa ke ApaNe chIe te ja ApaNane cArekora dekhAya che. ApaNe te ja joI zakIe chIe je ApaNe chIe. tenAthI bhinna kadI paNa joI zakatAM nathI. bAhya jagatamAM je kaMI paNa ApaNane je te rUpe dRSTigocara thAya che, te pAramArthika rIte ApaNuM ja prakSepaNa-Are paNa che. kharI rIte te ApaNe ja chIe. ApaNuM ja pratibiMba che. rAmAyaNano eka dAkhalo yAda AvI jAya che. ekanAtha mahArAja rAmAyaNanI kathA karI rahyA che. gharamAM rahevA chatAM te saMta jIvana gALatA hatA. bhaktinA parama raMge raMgAelA hatA. bhakita e prabhutAne pAmavAne saraLa ane parama mArga che. eTale jyAre teo rAmAyaNanI kathA karavA besatA, tyAre rAmAyaNamAM emane ane raMga AvI jate. pite to temAM rasa taraboLa thaI jatA, paraMtu zretAone paNa maMtramugdha karI detA. rAmAyaNamAM suMdarakAMDa to vaLI svabhAvathI suMdara che, utkRSTa che, lakattara che. "sundare sundaraM sarvam'suMdarakAMDamAM saghaLuM suMdara ja che. suMdarakAMDanuM nAma paNa suMdarakAMDa eTalA mATe ja rAkhyuM che ke, hanumAnajIne sItA mAtAjImAM parA bhakitanAM darzana thayAM che. ekanAthajInI ajaba kathA zakitathI AkarSAI adaSTa rUpe zrI hanumAnajI pite te kathA sAMbhaLavA pratidina tyAM AvatA hatA. hanumAnajI je rAmAyaNanA sAkSAt sAkSI hatA teo paNa A kathA sAMbhaLI maMtramugdha banI jatA. jANe rAmAyaNa sajIva thaI UtarI AvyuM hoya ema hanumAnajI jevA zrotAne paNa jaNAtuM hatuM tyAre bIjA chetAonI te vAta ja zuM karavI? rAmAyaNanI A vAta che. pitAnI naiSThika brahmacaryanI zakita ane bhakti tathA niSThApUrvaka levAtA rAmanAmanI zakitane saMgama thAya te A saMsAra sAgara pAra UtarI javAya. hanumAnajI tene spaSTa saMgama che. eTale hanumAnajI dariye oLaMgI zake ane azokavana (jyAM zokanuM sAmrAjya nathI mAtra AnaMda ja che, temAM pahoMcI zake. dariyo oLaMgI hanumAnajI sItAjInI zepamAM azekavanamAM AvyA che. A vAtane AgaLa calAvatAM zrI ekanAtha mahArAje kahyuM: hanumAnajI jyAre azakavanamAM AvyA tyAre tyAMnA phUlajhADa upara dheLAM phUla khIlI rahyAM hatAM, sItAjI vizuddha bhakitanAM eka suMdara pratIka che. jyAM vizuddha bhakti hoya tyAM zekane avakAza ja kayAMthI hoya? hanumAnajI adazya rahI kathA sAMbhaLatA hatA. temane A vAta ruci nahi. azekavanamAM janArA, sItAne sAkSAtkAra karanArA ane phUlajhADane nihALanArA teo pote ja hatA. temane phUlajhADanA phUlo lAla dekhANAM hatAM. ane ekanAtha mahArAja tene dheLAM kahe e vAta hanumAnajIne khaTakI. adazyarUpe pitAne virodha neMdhAvyuM. paraMtu ekanAtha ekathI be na thayA, te te kahevA lAgyAH "phUlajhADanAM phUle dheLAM ja hatAM, lAla hatAM ja nahi. lAla hevAnI vAta ja beTI che."
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116: bheghA pASANa, khelyAM dvAra jyAre vAdavivAdathI ekanAthajInAM mananuM samAdhAna hanumAnajI na karI zakyA tyAre teo sAkSAt pragaTa thaI kahevA lAgyA: "ekanAtha ! prabhe ! huM jAte ja hanumAna chuM. Apa mArI vAta mAnavA taiyAra na thayA eTale huM sAkSAt pragaTa thaI Apane banelI hakIkata kahevA tamArI sAme UbhuM chuM. azaka vanamAM janAra ane sItAjInI zodha karanAre huM pote ja hanumAna chuM. meM tyAM lAla phUle joyAM hatAM. A spaSTa ane pratyakSa pramANathI puSTa hakIkata che. chatAM Apa phUlene dhoLAM kahe che te che TuM che. ATale sudhAre karI levA mArI Apane vinaMti che. ekanAthajIe te sAkSAta hanumAnanI A vAtane paNa asvIkAra karyo. potAnI pAradazI dRSTithI ke tRtIya netrathI jagatane avalokana karavAnuM temanuM sAmarthya hatuM, eTale teoe sudhAro karavAnI spaSTa nA bhaNuM ane kahyuM: "bhale tame hanumAna rahyA, azekavanamAM phUlajhADanAM phUlenA bhale tame sAkSAt daSTA rahyA, mArI A vAtamAM kaze ja phera thavA saMbhava nathI. phUlajhADanAM phUle dhaLAM hatAM ane dheLAM ja hatAM. sAkSAt rAma prabhu AvIne paNa te phUlane lAla kahe te paNa huM te svIkAravA taiyAra nathI." hanumAnajInI muMjhavaNane pAra na rahyo. pharI pharI bhUla sudhArI levA jaNAvyuM. paraMtu ekanAtha pitAnA aDaga nirNayamAMthI jarA paNa calita na thayA. teo te kahetA ja rahyA huM mArA sItA rAmane rIjhavIne ja A vAta kahuM chuM. mane jevuM dekhAya che tevuM varNana karuM chuM. A varNanamAM pheraphArane kiMcitmAtra avakAza nathI." chevaTe jhagaDo rAmacaMdrajI pAse gaye. prabhu rAme nyAya Ape tame baMne sAcA che. phale hakIkate dhaLAM ja hatAM. paraMtu hanumAnanI AMkhe te vakhate krodhathI lAla thaelI eTale emanI draSTimAM koinI lAlAza hatI. emane ghaLAM phUla paNa lAla dekhANAM. paraMtu phUla hatAM dhaLAM ja. jevI manuSyanI daSTi haze tevI tene sRSTi dekhAze. duryodhanane jagatamAM kaI saMta na dekhAya. badhA durjana ja mAlUma paDayA. ane yudhiSThirane jagatamAM kaI durjana na dekhAya, temane badhA sajajana ja lAgyA. zrAvastI nagarImAM paNa aMtaryAtrAnA be mahAna yAtrIo pitapotAnA ziSya samudAya sAthe ekAgrata thayA che. saMta thayA vagara sAcA saMte maLatA nathI. saMta zedhavA tame kayAM jaze ? tame ja saMta thAo eTale saMta tamane maLI raheze. saMtanAM lakSaNe jIvanamAM utAre te saheje saMta thaI javAze. baMnenA Adarza zikharane sparzelA che. parama ane carama yAtrA mATenI baMnenI taiyArI che. temanA ziSya samudAya paNa AtmAvagAhanamAM je bhUmikA joIe tevI bhUmikA laIne Ubhe che. eTale sAdhanA mATenI ke aMtaryAtrAnI paripUrNa taiyArI che. baMne mahA puruSonuM milana
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAne dIpa : 117 AzAspada ane yazasvI dharmanA marmanuM saMzodhana karanAruM ane zreyasa-nizreyasanA mArgane svaccha ane spaSTa karanAruM nIvaDaze jenA bhAve avasare zraddhAno dIpa zAstrakAroe Theka ThekANe samyagdarzana athavA zraddhAne bhAre mahimA batAvyuM che. tenuM kAraNa paNa spaSTa che. darzananA abhAve jJAnane samIcIna sthAna upalabdha thatuM nathI. ema te nigodamAM paNa jJAnanI mAtrA hoya che. kAraNa jJAna jIvanuM svarUpa ja che. pam vaTA " AcArAMga sUtramAM paNa AtmAnA svarUpanuM varNana karatAM spaSTa zabdomAM kahyuM che- mAyA se vijJAne ne vijJALe te mAyA-je jJAna che te ja AtmA che, je AtmA che te ja jJAna che. AtmA ane jJAna bhinna vastu nathI. paraMtu eka ja vastunI be bAju che. digaMbara jainAcAryazrI amRtacaMdrasUri paNa A ja vastune anudana karatAM kahe che, "marimajJAnaM rAcaMjJA jJAnAnyatU ti vim - Atma jJAna svarUpa che. AtmA jAte ja jJAna che. jJAnathI bhinna bIjuM kaMI AtmA karatuM nathI. manuSya svabhAvataH pitAnI jJAnendriyethI vastunuM jJAna meLave che. jema ke kAnathI zabdo sAMbhaLe che, AMkhathI sArA narasA rUpane jue che. jIbhathI vastunA khArA, khATA, mIThA svAdanI anubhUti kare che. nAkathI sugaMdha athavA durgadhanuM jJAna kare che ane sparzendriyathI rUkSa, snigdhAdi sparzanI oLakhANa kare che. zabdone sAMbhaLavA, rUpane jevuM, svAdanuM AsvAdana karavuM, surabhidurabhi gaMdhane oLakhavI ane kamaLa, kaThora, zItaSNa, Adi sparzenI anubhUti karavI-e Akhara vastu zI che ? kAnathI zabdonuM zravaNa karavuM eTale zabda viSayaka jJAna karavuM ane AMkhathI rUpane jovuM eTale vastunA rUpanA viSayamAM jANavuM. te sivAyanuM sAMbhaLavuM ke jevuM bIjuM kaMI ja hotuM nathI. sAMbhaLelA zabdo kamazaH gatizIla thatAM AkhA lekamAM vistarI jAya che, bIjA dravyothI saMmizrita thaI jAya che ane kramazaH vilaya paNa pAmI jAya che. AMkhathI jeelAM rUpamAM paNa kramazaH parivartana, parivardhana thatAM eka rUpa bIjA rUpamAM rUpAMtarita thaI jAya, vikRta banI jAya ane vinAza paNa pAmI jAya, chatAM tenA viSenAM je jJAne che te sadA TakI rahe che. jagata sthAvara jaMgama padArthonI joDa che. te jaDa ane cetana padArthone jANavA ke jovAnuM kAma AtmAnuM che. je padArtha je svarUpamAM avasthita che te padArthane te svarUpamAM yathArtha rIte jANI levuM e je jJAnanuM kAma che. padArthomAM kaI paNa jAtanA parivartane ane parivardhane lAvavAM ke karAvavAM te jJAnanuM kAma nathI. jema eka dIpaka heya tene eka oraDAmAM mUkavAmAM Ave te, svabhAvathI prakAza svabhAva vALe te dIpaka, pitAnI ti oraDAmAM cArekora pAtharate raheze. te prakAzane kaI game te
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra jAtane upayoga kare athavA patharAelA te prakAzane kiMcit mAtra paNa upayoga na kare, to paNa dIpakane tenI kazI ja paDI hatI nathI. tene te svabhAva ja prakAza pAtharavAnuM che. jyAM sudhI davela che, tyAM sudhI te jalate raheze ane prakAza pAtharato raheze. jIvanAM jJAna guNane paNa e ja svabhAva che. je padArtha jJAna viSaya thAya tene te jANe che. potAnA jANavAnA svabhAvane te kadI parityAga karatuM nathI. vastumAM parivartana vastune AdhIna che. vastunA guNe ane paryAmAM taratamatA lAvavI te kaMI jJAnanuM kAma nathI. te kArya te te ja vastunuM che ke jenA te guNo ane paryA che. mATe jJAnaguNa pitAnA svabhAva pramANe vastunA svarUpane yathArtha rIte jANavAnuM ja kartavya bajAvyA kare che. jJAna te jIvane svabhAva che. paraMtu samyagdarzana (zraddhA)nA abhAve te jJAna jJAnanI keTimAM gaNAtuM nathI. samyagdarzananA abhAve te jJAna ajJAna gaNAya che. tethI samyagdarzana zAstromAM bhAre mahimA AMkavAmAM Avela che. samyagdarzananA abhAve satyAgrahI durAgrahI kahevAya ane sabhyatvI, mithyAtvI gaNAya. AtmAne apUrva mahimA jyAre yathArtha samajAI jAya ane samyagdaSTi-sAcI, sIdhI ane saraLa daSTi-je mANasane prApta thaI jAya, to te daSTi prApta karanAra vyaktinA AcaraNamAM ja taphAvata paDI jAya che. para padArtho taraphanuM tenuM AkarSaNa vikarSaNamAM parivartita thaI jAya che. svarUpa sivAya sarvatra udAsInatAnI vRtti tenAmAM pradhAna banI jAya che. bhArata cakravatIne jyAre A satya samajAI gayuM, tyAre tenAM jIvanamAM camatkArika parivartana AvyuM. pratikSaNanI sAvadhAnI ane jAgRti mATe teNe evI rIte te mANasenI beThavaNa karI ke, je bAju tenuM padArpaNa thAya te bAju temanA kAnamAM A zabdo satata athaDAyA ja kare ke- "ceta, ceta re bharatarAyA, kALa jhapATo deta hai--are bharatarAja! cete, sAvadhAna thAo, gAphala na rahe. pramAdane khaMkherI nAkho. kAraNa, kALa pratikSaNa tamArA AyuSyanuM apaharaNa karI rahela che. - zraddhAne guNa e dharmanI ImAratane mULabhUta pAye che. samyagdarzananA abhAvamAM mANasathI zrAvaka athavA sAdhu kaMI paNa banI zakAtuM nathI. A guNa vagarano mAnava dAnavanA rUpamAM pheravAI jAya te paNa AzcaryanI vAta nathI. zraddhA je vivekathI zUnya hoya to tenI gaNatarI samyagdarzanamAM thatI nathI. aMdhazraddhA paNa zraddhAnA ja nAmathI oLakhAya che. paraMtu samyapha zraddhA ane aMdhazraddhA vacce ghaNe moTo taphAvata che. hIre kelasAnuM ja eka pariSkRta rUpa che, chatAM hIrA ane kolasA vacce jevo taphAvata che te ja taphAvata A banne zraddhA vacce rahele che.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAne dIpa : 119 " zraddhAzIla vyakitanI zraddhA, deva, guru ane dharma tarapha aDaga hoya che. te aDaga zraddhAthI kahe cheH rAgadveSAdi aDhAra dethI rahita vItarAga prabhu e mArA deva, paMca mahAvratanuM yathArtha pAlana karanArA kaMcana-kAminInA tyAgI ane Atma saMnniSTha satparuSe te ja mArA guru, ane kevalI prarUpita dharma je bhavyAtmAone mekSenmukha banAve che te ja mAre dharma. Aje te jainakuLamAM janma levA mAtrathI ja tame tamArI jAtane samyaktvI ane zrAvaka tarIke mAnI beThA che. paraMtu A mAnyatA satyamUlaka nathI. zAstramAM samyaktvanAM pAMca lakSaNe batAvyAM che. ane te sama, saMvega, nirveda, anukaMpA, ane AsthA che. samyaktvInA A pAMca lakSaNone je ApaNAmAM abhAva hoya te ApaNI gaNatarI mithyAtvImAM ja thavAnI che. ane mithyAtvInI badhI kriyAo sAra vinAnI hoya che. tenuM kaMI paNa samyapha pariNAmasamyapha phaLa AvatuM nathI. zraddhAnI kaTImAM so Taca senAnI mAphaka pAra utaratAM jene AvaDe teja samyagdaSTi pAvana AtmA gaNAya. zraddhAnI saghanatA ane pragADhatAne samajavA mATe sulasA satIne dAkhalo bhAre rasaprada thaI paDaze. bhagavAna mahAvIra jyAre A bhAratabhUmi upara vicarI rahyA hatA tyAre banelI A eka satya ghaTanA che. bhagavAna mahAvIra eka vakhata caMpApurImAM birAjamAna hatA. aMbaDa nAmane saMnyAsI je zrAvakenA vratanuM pAlana karato hato. te bhagavAna mahAvIranAM caraNomAM upasthita thayo. te rAjagRhI javA mAgatuM hatuM. rAjagRhImAM dharmanA raMge raMgAelI parama zraddhAnA guNathI bharelI eka sulasA nAmanI zrAvikA hatI. dharma taraphane tene lakattara anurAga jANItuM hatuM. bhagavAna te zrAvikAne yAda karI dharmalAbhane saMdeza zrI aMbaDa saMnyAsI sAthe rAjagRhI mokalI rahyA hatA. eka gujarAtI kavie A prasaMgane kAvyamAM guMthI lIdhela che. caMpApurImAM prabhu mahAvIra AvyA ne relAyA tejanA aMbAra, aMbaDa nAme eka megI maLyA, rAjagRhImAM janAra re pravAsI laI jaje re saMdeza. rAjagRhI rAjAnA, sArathinI nArI zrAvikA sulasA nAma, caMpApurIthI kaheje, mahAvIra svAmIe mekalyA dharmalAbhare pravAsI caMpAnagarI bhagavAna mahAvIranA padArpaNathI dhanya banI hatI. cArekera AnaMdanuM sAmrAjya chavAI gayuM hatuM. jemanAM nAma zravaNane ATalo puNya lAbha te tenA sAkSAt darzana ane pravacana zravaNane te keTalo apUrva lAbha ane mahimA ! tyAM aMbaDa nAmanA eka saMnyAsInuM paNa Agamana thayuM hatuM. te saMnyAsa dharma pALate hato, chatAM bhagavAna mahAvIra pratye bhAre
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 : bhedyA pASANu, chelyAM dvArA zraddhAzIla hatuM. A aMkhaDa saMnyAsI sAthe bhagavAne rAjagRhInA rAjA zreNikanA sArathinI dharmapatnI mulasAne dharma lAbhane saMdeza mokalya. aMbaDa manamAM vicAre, kayAM mahAvIra jyAM A nAra, rAjA rANIne nahi, zeTha zrImaMtane nahi, sArathinA zA mAna.mere pravAsI. aMbaDa A saMdeza meLavI saMdehagrasta banI gaye. manuSya svabhAvanI eka nabaLAI che ke te mANasanuM mAna tenA bAhya vaibhava, ThAThamATha, ane je joIne kare che. tenI AMtarika samRddhi tarapha tenuM bhAgye ja lakSya jatuM hoya che. aMbaDa saMnyAsInuM mAnasa paNa e ja rIte TevAeluM hatuM eTale te vicAravA lAge kyAM bhagavAna mahAvIra ane kayAM A rAjAnA nekara sArathinI patnI ! bhagavAna rAjA ke rANIne keI saMdeza mokalatA nathI, rAjagRhImAM vasatA zrImaMta ane zAhukAne keI saMdeze ekalatA nathI ane eka sAmAnya sArathinAM dharmapatnIne dharmalAbhano saMdeza mokale che, te tenuM kAraNa zuM haze? mArI kalpanAthI bahAranI A vAta che, paraMtu temAM avazya kaI jANavA jevuM AMtarika rahasya hovuM joIe. Ama saMdezayukta aMbaDa vicAravA lAgyA : bhagavAnanA hRdayamAM sulasA mATenA AvA bahumAnanuM kaI paNa gUDha kAraNa hovuM joIe. te kAraNane jANavA mATe mAre sulasAnI kasoTI karavI joIe. - te saMnyAsInI pAse labdhi te hatI ja labdhinA baLe vividha rUpa dhAraNa karI zakavAnI kaLAmAM te kuzaLa hatuM eTale sulasAnI kasoTI karavA teNe jaina sAdhunuM rUpa dhAraNa karyuM ane sulasAnA AMgaNAmAM jaI Ubhe. karavI kasoTI pahelAM sulasAnI, pachI ja dharmalAbhanI vAta, jaina muninA veSamAM jaIne, Ubhe AMgaNa mAMyare pravAsI. ane- sAdhu na mAMge evuM eNe re, mAMgyuM, sulasAne zaMkA thAya, sAdhu nathI paNa Thaga che pAke, ema samajIne cAlI jAya..re pravAsI. salasA pitAnAM AMgaNamAM jaina sAdhune joI harakhAI gaI. paraMtu eTalAmAM te A sAdhue je vastunI mAMgaNI karI te jaina sAdhunA AcAra sAthe tene susaMgata na lAgI. te vimAsaNamAM paDI gaI. te vicAravA lAgI, vezathI A avazya jaina sAdhu jevuM jaNAya che. paraMtu tenI mAMgaNI tene jaina sAdhu hoya ema puravAra karatI nathI. A jarUra keI chetaranAra vezadhArI Thaga che ane ene Adara Apa mArA mATe yogya nathI. ema samajIne te tyAMthI cAlI gaI. salasAnA cAlyA javAthI aMbaDa bheThe paDI gaye. te kaI navI tarakIba zodhavA lAge.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAno pi : 121 bheMThe paDIne aMbaDa dhe baLa yukitane prakAra, brahmAnuM rUpa dharIne beTho jagane sarajanahAra...re pravAsI. aMbaDe vicAryuM ke jaina sAdhunAM rUpamAM bhale huM na phAvyuM, chatAM enI zraddhAnI cakAsaNI te mAre pUrepUrI karavI ja che. eTale eNe jagatanA sarajanahAra brahmAnuM rUpa dhAraNa karyuM. brahmAnuM rUpa kevuM hoya tenI te tamane khabara che ne ? brahmA caturmukha gaNAya che. vaikriya labdhinA baLe cAramukhavALA brahmAnuM svarUpa dhAraNa karI, te gAmanI vaccevaca besI gaye. tenA A svarUpane sAkSAt brahmA mAnI lo ke tene pUjavA AvyA. mAnavamaherAmaNa UbharA. leke brahmAnA darzanathI dhanyatA anubhavavA lAgyA. Ama sArIye rAjagRhInI prajA tenA darzanArthe AvI. paNa eka sulasA na AvI. pitAnA darzanArthe sulasAne na AvelI je te nirAzAnA vamaLamAM sapaDAI gaye. darzana kAje leke gayA saha, sulasA nahi dekhAya, kRSNanI lIlA mAMDI pharIthI emAMya niSphaLa jAya..re pravAsI. aMbaDa saMnyAsIe pitAnA brahmAnA rUpathI paNa na AkarSAelI sulasAne AkarSavA have viSNunuM rUpa dhAraNa karyuM. zaMkha, cakra, gadA vagere viSNunAM badhAM cihno dhAraNa karI te Ubho. jANe sAkSAt bhagavAna viSNu ja joI lo ! tenAM kRtrima rUpane sAcuM rUpa mAnI tenA darzanArthe lekenAM TeLe TeLAM UbharAvA lAgyAM. paraMtu sulasA Aje paNa na AvI. tethI kRtrima viSNu svarUpa dhArI aMbaDanI azAMti vadhI gaI. hajAro mANasa tenA darzane AvyA hatA paNa tene tenA manamAM jarAye AnaMda na hatuM. sulasAnI anupasthiti tene sAlatI hatI. sulasAnI te pUrepUrI kasoTI karavA mAMgate hatuM tethI teNe pharIne navI yukti karI. paccIsamo tIrthaMkara huM chuM, DhaDhare ema pITAya, bhadrika bheLAM TeLAM re UmaTayAM, ghelA thaI harakhAyare pravAsI. teNe 25 mA tIrthaMkara avataryAnuM rUpa dhAraNa karyuM. rAjagRhImAM navA tIrthakaranA padApaNathI AnaMda chavAI gaye. mANase temane sAMbhaLavA UmaTayA. paraMtu sulasA te A vaMcanAmAM paNa na chetarANI. te samajatI hatI ke avatAre, payagaMbaro, tIrthakare 24 ja hoya, 24 thI vadhAre na ja hoya. paramAtmA zabda paNa A 24nI saMkhyAnI sAkSI pUre che. pa=pAMca, 2=2, mA=jA, =8, mA=jA=pa+2+4+4+4=24 aMbaDe 25 mA tIrthaMkara AvyAnI bhAre jAherAta karI paraMtu sulasA to potAnA nirNayamAM aDaga hatI. aMbaDa A aMtima cAlAkImAM paNa jyAre na phAvyo tyAre eka bAju jarA nirAza thayo, paraMtu bIjI bAju sulasAnI AvI akhaMDa ane avicaLa zraddhA ane dharmane lakattara raMga joI te harakhAI gaye. te vicAravA lAgyaH
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 : bhedyA pASANu, bolyAM dvAra aMdhazraddhALu nathI re sulasA pAkhaMDa sai samajAya, jina zAsanamAM sAcI zraddhA aMbaDa joI harakhAyare pravAsI. paccIsamA tIrthaMkaranAM svarUpane dharyuM chatAM te mArA pAkhaMDane pAmI gaI e vAta aMbAnA manane Azcarya pamADanArI chatAM AnaMdanI hatI. bhagavAna mahAvIre rAjA ke rANIne dharma saMdeza na mekalya, zeTha ke zrImaMtene yAda na karyo, paraMtu sulasAne ja saMdeza mokalyuM tenuM rahasya tene samajAI gayuM. tenI AvI akhaMDa zraddhA jeI aMbane sulasA mATe bhAre mAna UpasyuM. te sulasA pAse AvyA. A pharIthI sulasA pAse kahI dIdhA dharmalAbha, mahAvIra prabhunuM nAma suNatAM vyApI rahyo ullAsare pravAsI. aMbaDa have pharI sulasAnA daravAje AvI Ubho rahyo ane bolyAH "huM tamArA mATe caMpAnagarIthI bha. mahAvIrane dharmalAbhane saMdeza laIne Avyo chuM.' sulasA A sAMbhaLI AMtarika AnaMdathI ghelI ghelI thaI gaI. mArA prabhune saMdeze ATale dUrathI paNa mane maLyo ! te saMdezathI jANe tene sAkSAt paramAtmA ja maLyA ! che tamArAmAM AvI bhagavad vANI taraphanI zraddhA ? che A dharmane anupama rAga ? keI nAnakaDe camatkAra batAve ane jANye ajANye paisAne sAce khaTe kImi batAve, te tamArA AkarSaNane mATe te basa thaI paDe. paisA maLatA hoya te game tevA deva ke gurune svIkAravAmAM paNa tamArA manane kazI ja aDacaNa nathI AvatI. eTale tamArA de paNa kaMI ochA che? eka devathI tamAruM kAma na cAle eTale tamAre rAMdala mA, dhAMdhala mA, melaDI mA, aMbA mA evAM hajAre devI ane deve che. Aje mAsamaNudharane zubha divasa che. tamArI zraddhAne avicaLa rAkhavAne Aje nirNaya leze ane tamane maLela A suMdara Atma-dharmanuM tame zaraNa svIkAraje. AtmA svayaM sarva zaktimAna che. tame tamArA sAmarthyamAM zraddhAzIla thaze te je meLavavA mAMgaze te avazya prApta thaze ja. kaI paNa upalabdhi Atma-vizvAsa sivAya saMprApta thatI nathI. mATe koInI pAse kazuM paNa mAMgavAnI adhIrAI dAkhavaze nahiM. anyathA tamAre AtmA rAMka thaI jaze. tamArAmAM ja tamAre paramAtmA pragaTAvavA satata jAgRtipUrvaka prayatna karaze te anupama ezvaryAnA tamane avazya darzana thaze.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhi sthAne 123 samAdhi sthAno jyAre citta upara vAsanAnI kazI ja lahare UThatI nathI, kAmanA ane AkAMkSAnA jhaMjhAvAtanI asarathI jyAre mana zUnya hoya che tyAre citta pitAmAM ramatI zakitathI AMdolita thatuM nathI, tyAre mana sarovaranI mAphaka zAMta ane mauna banI jAya che, sthira thaI jAya che. A sthiratA ja tene darpaNanI yegyatA ApI de che. pachI te te sarovaramAM AkAzane cAMda ane tArA paNa jhabakavA mAMDe che. AkAzane sUrya paNa pUrA svarUpamAM temAM pratiphalita thAya che. A nAnakaDA sarevaramAM AkhuM AkAza pakaDAI jAya che. anaMta AkAza-virATa AkAza ke jenI koI sImA nathI te Ama eka nAnakaDA sarovaranI sapATI upara pratibiMbita thaI jAya che. sarevara jevA vizuddha darpaNa jevA cittamAM paramAtmA chavAI jAya che. eTale te kahevAya che ke, bhaktanA hRdayamAM paNa virATa paramAtmA samAI jAya che. nAnakaDA darpaNamAM sUrya pratibiMbita thaI jAya che. nAnakaDI AMkha sarvotkRSTa zikharane paNa pitAnI daSTimAM pakaDI le che. AMkha bhale nAnI rahI, AkAza, sUrya ke virATa bhale meTAM ane asIma rahyAM, chatAM pratiphalananI kSamatA anaMta che. nAnakaDI AMkhamAM pratiphalananI kSamatA anaMta che. A rIte AMkha nAnI nathI, avaresTa zikhara eka rIte nAnuM thaI jAya che. e ja rIte bhaktanA nAnakaDA hRdaya sAme asIma ane virATa paramAtmA paNa vAmana thaI jAya che. paraMtu AvA virATa paramAtmAne hRdayamAM samAvavA mATe hRdaya saMpUrNa zAMta, mana, vAsanA ane saMkalpa-vikalpathI rikta, zUnya hovuM joIe. jyAM sudhI kaI mANasa kaI paNa yeya para pahoMcavAnI IcchA rAkhe che, pachI bhale te dhyeya dhanaprAptinuM hoya ke yazaprAtinuM, paNa te dhyeyane siddha karavA parezAna thato ja rahe che. tenAmAM tenI prApti mATenI evI te tAlAvelI lAge che ke pachI tenuM mana zAMta rahI zakatuM nathI. sAdhuo paNa Ama kAmanAonA nAmathI saMtrasta ane pIDita che, pachI bhale te kAmanAo AtmA, paramAtmA ke mokSanI prAptinI hAya ! jo paramAtmAne meLavavAnI paNa kAmane haze, to tyAM paNa sUkSmarUpamAM vAsanA ja kAma karatI haze. mAtra kAmanAe rUpa badalyuM eTaluM ja. kAmanA te kAmanArUpe UbhI rahI. viSaya badalAyo paraMtu kAmanA badalAyuM nahi. dhananI kAmanAnI jagyA dhameM lIdhI, sukhanuM sthAna svarge svIkAryuM, padArthanI jagyAe paramAtmA AvI ubhuM rahyo, makAnanI kAmanA maMdiramAM parivartita thaI, paraMtu kAmanA eka yA bIjA rUpamAM jItI ne jIvatI ja rahI. pitAne jIvita rAkhavAnA mananA A badhA upAya che, mananI tarakIbe che. gItAmAM kahyuM che vaphAdAmRtama vArita traNa sanAtanam | nAya loko'stvayajJasya kuto'nyaH kurasattama //
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124: bhedyA pASANa, chelyAM dvAra kuru zreSTha arjuna ! yonA pariNAmarUpa jJAnAmRtane bhegavanArA gIjane sanAtana parabrahma paramAtmAne upalabdha thaI jAya che. ane yajJarahita puruSa mATe A manuSya loka paNa sukhadAyaka nathI te pachI paraleka kema sukhadAyaka thaze ? jenuM jIvana yajJarUpa che ema je ahIM kahyuM che tenuM tAtparya e che ke jenuM mana vAsanA rahita, ahaMkAra zUnya ane kAmanAothI rikta che tevA puruSe parAtpara parabrahmane upalabdha thAya che, amRtatva ane AnaMdane saMprApta thAya che. paraMtu jenuM jIvana yajJarUpa nathI eTale ke je vAsanAo ane ahaMkAranI AsapAsa ja pharyA kare che, teo tenI suvarNa jALamAMthI mukta thaI zakatA nathI. temane A lekamAM paNa AnaMdanI upalabdhi thatI nathI, te pachI palakanI te vAtaja kyAM rahI? jenI AkAMkSAo ane ahemalaka mamatAo kSINa thaI jAya che te pitAnI AjubAju pharatuM nathI. te te paramAtmAnI AjubAju paribhramaNa karate thaI jAya che. tame Ama te sthAnakavAsI che chatAM tame maMdiramAM nahi jatA che ema te kema mAnI zakAya? jo tame maMdiramAM gayA hazo te maMdiranI vedInI cAre bAju banAvelI parikramAne paNa avazya joI haze. paraMtu tenA marma viSene tame bhAgye ja vicAra karyo haze. maMdiramAM paramAtmAnI vedInI AsapAsa je parikramA che te te tevA puruSanuM pratIka che ke jeo ahaMkArathI mukta thaI gayA che, jemane kaI ja ahaMkAra na hoya ane je paramAtmAnI AjubAju ja jIvanamAM paribhramaNa karI rahyA hoya. ahaMkAranA astitvamAM ja mANasa potAnI jAtane kendra banAvI pitAnA astitvamAM parama astitvanA astitvane visarI jAya che. ahaMnA visarjana sAthe pite zUnya thaI gayuM hoya che. have tene pitAnuM kendra rahyuM nahi ke jenI AsapAsa te pharI zake. have te samaSTimaya thaI gayuM hoya che. paramAtmAne upagraha thaI gaye hoya che. have paramAtmA ja kendramAM thaI jAya che. have paramAtma bhAva sivAya kazuM ja avazeSa rahetuM nathI. eTale jyAre vyakti vAsanA ane ahaMkArathI zUnya thaI jAya che tyAre ja tenuM jIvana yajJa thaI jAya che. jenuM jIvana yajJamaya thaI jAya te jJAna rUpI amRtane upalabdha thaI jAya che. A jagatamAM ajJAna sivAya bIjuM mRtyu nathI. ajJAna ja mRtyu che. ajJAna ja mRtyu che ene artha e thaye ke mRtyu jevI kaI cIja ja nathI. ApaNe jANatA nathI eTale mRtyu dekhAya che. mRtyu azakya che. mRtyu A pRthvInI sarvAdhika asaMbhava ghaTanA che je che nahi, hatuM nahi, ane haze nahi, chatAM pratipaLa tene bhaya ApaNane parezAna karyuM jAya che. te mRtyu ApaNane dekhAya che kAraNa ApaNe jANatA nathI. ApaNe ajJAnamAM, aMdhArAmAM UbhAM chIe. je zAzvata che, sanAtana che, amara che, marate nathI chatAM marate dekhAya che te ja ajJAna che ane e arthamAM
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAAdha sthAno : 125 ajJAna ja mRtyu che. je divase A parama satyanA dana thai jAya che tyAre ajJAna tirahita thaI jAya che. mRtyu kayAMya kayAreya hatuM nahi eTale amRta ja zeSa rahI jAya che. jJAna teA basa ekaja che ane te svayaMnuM jJAna. peAtAthI bhinna je kAMi huM jANuM chuM te te vAstavika chatAM aupacArika che. svayaMnuM jJAna ja svayaMmAM paripUrNa che. jene jANI levA mAtrathI badhu jaNAI jAya che ane jene na jANavAthI, khIjuM badhuM jANelu hAya chatAM kazAja khapatu` ke upayAganuM DhAtuM nathI. je bega jANai se sabba jAgai je sabdha jANai se aga jANai zAstranI A je parama sUktio che tenuM rahasya paNa e ja che ke jANavA jevA ekaja AtmA che ke jene jANavAthI badhuM jaNAi jAya che. jenA abhAvamAM AkhA jagatanuM vijJAnapadA jJAnanuM paNa kazuMja mahattva nathI. svarUpanI prApti mATe bhagavAne dazAzrutaskandhanI pAMcamI dazAmAM daza samAdhi sthAneA batAvyA che. akuzaLa cittane nirodha karavAthI ane kuzaLa cittanA prakaTa thavA para ja samAdhinA AvirbhAva thAya che. jenA vaDe citta meAkSa mArga athavA dharmAMdhyAnAdi zubha athavA zuddha prakriyAmAM sthira rahe te citta samAdhinA nAme ALakhAya che. te samAdhi e prakAranI saMbhave che. eka dignya citta samAdhi ane bIjI bhAva citta samAdhi. dravya citta samAdhinA te tame Dagale ane pagale anubhAkatA che te samajAvavAnI tamane bhAgye ja jarUra heAya. koI paNa vyaktinI icchA sAMsArika upabhAgya padArthonA upabhAga karavAnI hAya, ane puNya maLe te tene upalabdha thaI jAya, tA tenAthI tene je citta samAdha prApta thAya che te dravya . samAdhi gaNAya che ane jJAna dana cAritramAM cittanA upayoga sthira karI, svarUpanA anubhavathI je sa MtoSa ane samAdhi prApta thAya te bhAva citta samAdhi che. je kSetranI upalabdhithI citta samAdhizIla ane te kSetra samAdhi, ane je kALamAM cittane samAdhi utpanna thAya che te kALa samAdhi kahevAya che. bhAva samAdhi teA jJAna, darzIna, cAritra ane tapa rUpa hoya che. je vakhate . A AtmamUlaka guNAmAM citta ekAgravRttithI lAgI jAya tyAre bhAva samAdhinI utpatti thAya che. A badhAmAM paraspara naimittika saMbaMdha paNa che, kAraNu kSetra ADhi zuddha haze teA mana anAyAsa ja samAdhinI dizAmAM vaLI jaze. samAdhi mATenI A pUrva bhUmikA jANyA pachI zAstranI gAthAonA AdhArathI ja deza samAdhi sthAno vicArI joie. oyaM citaM samAdAya jhANaM samuppajjai / dhammeThio avi maNeo nibvANamabhigacchai // 1 //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 : bhedyA pASANa, khelyo dvAra A prathama samAdhi sthAnanI vAta che. tadanusAra, jenA cittamAM rAgadveSa nathI, jenuM mana vAsanA ane ahaMkArathI zunya banyuM che, kaSAya-kAluSyanA pariNAmenA abhAvathI nirmaLa ane sphaTikanI jema svaccha thayuM che, te ja AtmA sthAnanI prApti karI zake che. evI vyakti sarvavirati rUpa ane dezavirati rUpamAM asaMdigdha bhAvathI sthita thaI nirvANa padane samupalabdha thaI jAya che. eTale samAdhi mATenI prathama zarata ejaH eTale rAga-dveSa, vAsanA ane ahaMthI zUnya hRdaya hovuM te che. A ja samAdhinI AdhArazilA che. NaimaM cittaM samAdAya bhujjo lAyaMsi jaayii| acqja uttama kA unna-nALe kALag | 2 || jati smaraNa rUpa cittane utpanna karate AtmA pharI trasa ane sthAvara lekamAM utpanna nathI thato kAraNa uttama jJAnanI sahAyatAthI eka te te pitAnA pUrva janmane ke je saMjJI rUpe thayA che tene bhalI prakAre jANe che ane bIjAmAM te pitAne kartutvabhAva tathA letRtvabhAva paNa yathArtha rIte jANI le che. AtmAnuM uttama sthAna samAdhi che jenA vaDe te ziva gatine pAmI zake che. samyagdarzana, jJAna ane cAritra paNa AtmAnA uttama sthAne che. enAthI AtmA nirvANapadane pAme che. jAti smaraNa jJAnathI AtmA A badhA uttama sthAne jANI zake che. saMyamanA asaMkhyAta sthAnamAMthI vizuddha sthAna ja uttama sthAna che jene jJAna vaDe te jANI le che. ahAtacca' tu sumiNa khippaMpAsetisaMbuDe / / savya bA oha' tarati dukkhadAyaM vimuccai // 4 // A sUtramAM yathArtha svapnane keNa adhikArI che tenA viSe eka sAmAnya saMketa che. te svapnanuM pariNAma zuM Ave che te saMbaMdhe paNa izAre che. Indriye ane manane dupravRttiomAMthI rekanAra parama saMvata AtmA ja yathArtha svapnane daSTA che. tenuM phaLa paNa tene yathAzIvra maLI rahe che. svapna darzananA nimittathI te AtmA badhI rIte saMsArasamudrathI pAra thaI jAya che ane Adhi-vyAdhi tathA upAdhithI mukata thai, karmabaMdhanathI mukta thaI jAya che. atre zaMkA thaI zake che ke svapnanA phaLathI AtmAne mokSanI upalabdhi thaI zake kharI? tenA uttaramAM A sUtranuM kathana vyavahAra nayanI pradhAnatAne anusarIne che. jeNe vizuddha jJAna, darzana, cAritra ane tapathI AtmAne nirmaLa banAvela che te ja AtmA AvA prakAranA zubhatvane joI zake che jenuM aMtima phaLa, nirvANa che. yathArtha svapna zreyaskara bhaviSya mATenA saMketarUpa hoya che. zramaNa bagavAna mahAvIra svAmIe daza sapanAo joyAM hatAM jenuM pAraMparika phaLa saMsArasamudrathI tarI javAnuM maLyuM. AvuM yathArtha svapna darzana saMvRta-saMyata AtmAone ja thAya che bIjAne nahi.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ patAi bhayamANassa bibitta sayaNAsaNa | appAhArassa da tassa devA daMsati tAiNeo // samAdhi sthAne H 127 deva darzanarUpa A caturtha samAdhi sthAna che. je sAdhu aMta-prAnta (sAdhAraNa ane nirasa) AhAra karanAra che, jenI AhAra mAtrA-zarIra nirbAnA hetuthI atyalpa che, je pAMca indriyA ane mananA nirodha karanAra che, je strI, pazu, paMDaka (napuMsaka) rAhata zayyA-AsananuM sevana karanAra che, je SaD jInikAyanA rakSaka che, te deva darzananA adhikArI che. zAMtacitta, medhAvI, gAMbhIryAdiAyukta muniene devatA sAkSAt darzana de che. deva danathI zAstrIya deva bhana pratyakSa thaI jAya che. tethI dharma, zAstra ane vItarAga deva tarapha asAdhAraNu zraddhAnA ArbhAiva thAya che. pariNAme AtmA svastha ane samAdhistha bane che. savvakAmavirattassa khamaNeA mamela / to se ohI bhabai sa jabassa tabasiNo // 5 // rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda sabaMdhI pAMca kAma bhegAnI jeNe abhilASA tyAgI che, je bhayakara kaSTo ane upasargone sahana karanAra che, je 17 bheda sahita saMcama pAlanAra che ane je bAra jAtanA tapamAM saMlagna che tene avadhijJAnanA AvirbhAva thAya che. avadhijJAnathI laukika bhUta padArthone te jANe ane jue che. tethI tenA cittamAM zAMtarasamayI samAdhinA janma thAya che. tavasA avahaTulaissassa daMsaNaM parisujjhai / uDDha ahetiriyaM ca sabhyamanuspati || 6 || A adhidana rUpa chaThThuM samAdhi sthAna che. je vyaktie kRSNAdi azubha lezyAone Atma-pradezeAthI vilaga karela che ane tapa AdithI AtmAne zAMta, nimA~La ane vizuddha lezyAvALA banAvela che tene avadhidarzana upalabdha thAya che. te dananI sahAyatAthI te Urdhva, adhA ane tiya gleAkamAM rahenArA jIvavidya padArthonA svarUpane yathA jovA lAge che kAraNa jenA avadhijJAnAvaraNane kSayeApazama thaye hAya tenuM dana svabhAvataH nirmaLa thaI jAya che. susamAhi lessassa atikkassa bhikkhuNA | savvateA vimuka AyA jANAi pajjave || A mana:paryava jJAnanA prAkaTayarUpa sAtamuM samAdhi sthAna che je teja, padma ane zukala lezyAnA dhaNI che, jenuM citta nizcala ane zraddhAzIla che, tarka-mImAMsA (vicAraNA-saMzaya)ne jeNe dUra haDaselyA che ane enAthI jenA hRdayamAM daDha vizvAsa janmyA che. je vizuddhasayamI che, apramatta sayata che tene mana:pava jJAna utpanna thAya che. tethI tene samyajJAna, darzana cAritra tathA tapa saMbadhI savizeSa samAdhi utpanna thAya che.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128: bheghA pASANu, bolyAM dvAra jayAse jANAbaraNaM savva hoi khaya gaya / tao se logamaloga ca jiNo jANati kevalI // 8 // jayAse dasaNAbaraNa savva hoDa khaya gaya' to logamaloga ca jiNo pAsati kevalI // 9 // A be gAthAmAM kramazaH kevaLa jJAna ane kevaLa darzana rUpa AThamuM ane navamuM samAdhi sthAna batAvela che. jenA jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya rU5 cAra ghanaghAtaka karma kSayaMgata thaI jAya che te jina bhagavAna thaI jAya che. kevaLajJAna ane kevaLadarzanane dhAraNa karanAre heI te kevaLInA nAmathI oLakhAya che. sarva karmono kSaya thavAnA kAraNe te sarvajJa-sarvadazI thaI saMpUrNa marta--amUrta padArthone jANanAra ane jenAra thaI jAya che. A samAdhi agruta hoya che. A samAdhimAM paDavAnuM ke taratamatA AvavAnuM bhayasthAna nathI. tADa vRkSane piSaNa ApanArI ghaNI nasa hoya che paraMtu eka pramukha nasane jo tINa seya jevA zasathI chedana karavAmAM Ave te te tADa vRkSa AkhuM sukAI jAya che. barAbara e ja rIte mehanIya karmanA kSaya thavA para jJAnAvaraNIyAdi ghAtI karmo svayaM nAza pAmI jAya che. mastaka kapAI javAthI jema zeSa aMga ane AtmA paNa prANavAyuthI zUnya thaI jAya che, senApatinA mRtyuthI jema senA bhAgI jAya che, dhUmADA rahita agni jema lAkaDA Adi utpAdaka kAraNenA abhAvathI svayaM zAMta thaI jAya che, tema mehanIya karmane nAza thavAthI, zeSa badhA karmo svayaM naSTa thaI jAya che. jema sukAelA vRkSe jaLa siMcanathI punaH jIvita nathI thatA, jema baLI gayelA bIjo punaH aMkurita thatA nathI, tema karma bIjanA digdha thavA para janma maraNa rUpa aMkura aMkurita thatA nathI. cicyA orAliya bAdi nAmagoyaca kevalI / Auya veyaNijja ca chittA mavati nirame / / A carama ane dazama samAdhi sthAna che. jyAre aMta samaya Ave che tyAre kevalI bhagavAna dArika, sensa ane kArmANa zarIrane tathA nAma, Ayu, gotra ane vedanIya karmone pitAnA Atma pradezothI pRthapha karI, karmapradeza rahita thaI, mokSa meLavI le che. tevA jIvane sAdi anaMta padanI prApti thaI jAya che. te pavitra AtmA siddha, buddha, mukata, ajara, amara, nitya, zAzvata Adi aneka nAmathI oLakhAvA lAge che. A daze prakAranI samAdhi mA dharma ciMtana upara AdhArita che. eTale samAdhi meLavavA IcchatI vyaktie dharma ciMtana athavA anuprekSAmAM rata rahevuM joIe. Aja mokSanuM parama dvAra che.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAyika sAdhanA Aje sAmAyika viSe kiMcit mAtra prakAza nAkhIza. ArAdhanathI tame badhA rAja sAmAyikanI ArAdhanA kare che. sAmAyikanI A sAdhanA jo samabhAvanI vRddhimAM sahAyaka bane, ahu'nA visarjana ane mamatAnA tyAgamAM samarthana karanArI bane, te bhagavAne batAvelI sAmAyikanI sAcI dizAmAM tame pragatizIla che ema niHzaMkapaNe mAnI zakAya. pratidina tame niyata pramANe sAmAyika vratanI ArAdhanA te karA che, paraMtu te vratanA jIvanamAM AvavAM joitAM parivartane na AvatAM hAya, sadguNNAnA saMvardhananI dhArI puSTi jovA na maLatI hoya, dainika carcA temaja vyavahAra ane vyApAra saMbaMdhI kAryAmAM Dagale ne pagale samatA adRzya thaI jatI hAya, ane viSamatAnuM tAMDava nRtya spaSTa dekhAi Avatu he!ya te samajavuM ke je vratanI tame ArAdhanA karI rahyA che te bhagavAne khatAyela sAmAyika vrata nathI. evA tArAdhanathI tamArA mananI saMtuSTi bhale thai jatI heAya, paraMtu Atmika guNNAnI sa`puSTi tenAthI siddha thatI nathI. ApaNA manamAM je e bhAva UMDANathI pravezI jAya ane prANAne sparzI jAya ke, A jagata eka raMgama'ca che, abhinaya khatAvavAnu eka ajoDa sthAna che, ApaNe te mAtra abhinetA chIe, abhinayane bhajavanArA chIe, karyAM nathI paNa mAtra abhinaya karanArA chIe, te| ane saghana ke pragADha thavAne avakAza raheze nahiM ane ahu'nA abhAvamAM katRtvanA bhAvA utpanna thaze nahi. kartRtvanA bhAvathI zUnya kriyAe aMdhaka thatI nathI. aMdha hu MmezAM ahamUlaka hAya che brahmane badale jyAre kendramAM aha` AvIne besI jAya che, tyAre ahunA vistAra vadhatA jAya che ane jemajema ahunA vistAra vadhatA jAya che, tematema mANasa vastue sAthe tadAkAra thatA jAya che. te peAtAne vastuonA kartA ane nirmAtA mAnatA thaI jAya che. prakRtithI ghaTatI ghaTanAo, niyatithI yathAvAsthita cAlatI sUrya, caMdrAdi padArthonI niyata gatie ane prArabdhathI samupalabdha thatI anukULatA pratikuLatAnu kartRtva potAne mAthe eDhI le che. piraNAme te samatAne khAI bese che ane viSamatAnA gatamAM dhakelAI jAya che. viSamatA e ja duHkha che eTaluM ja nahi, duHkhanI paraMparAnuM duHkhadAyI mULa che. tame rAmalIlA anekavAra joi haze. Aje rAma ane sItAne thayAM hajAro varSo thai gayAM che. temanAM jIvana itihAsanI AchI rUparekhA rAmalIlAmAM batAvavAmAM Ave che. asalI rAma te Aje meAkSamAM che. sItAjI devalAkamAM mirAjita che. ane rAvaNa Aje narakamAM ragadoLAi rahyo che. chatAM rAmalIlA te cAlyA ja kare che. jo ke rAmalIlA te mAtra abhinayaja che, paratu sAcA rAmane paNa je zeAdhI kADhavAmAM Ave te te paNa rAmalIlAnAM eka abhinayanA pAtrathI vadhAre nathI ja. asalI rAmanI paNa
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra A ja eka vizeSatA che. sItAne zodhavA teo pitAnI AkhI jiMdagIne hoDamAM mUke che ane eka ghebInA nAsamaja zabda sAMbhaLI te ja sItAne pAchA jaMgalamAM tajI paNa de che. rAvaNa sAthe jIva saTosaTanI laDAI karIne athAga parizrama pUrvaka teo laMkAnuM rAjya meLave che ane ekakSaNamAM, kAMI ja vicAra karyA vagara, pAchuM tene dAnamAM paNa ApI de che. A badhuM ja rAmane mATe vAstavika heta, lIlA ke krIDA na deta te bhAre muzkelI thAta. paraMtu rAmane mATe kharekhara A badhuM vAstavika na hatuM, mAtra abhinayane ja eka bhAga hate. rAma atizaya gaMbhIra che. anyathA eka najIvI, nAnakaDI, nagaNya vAta mATe, eka bebInI vAta sAMbhaLIne sItAne tyAga kare kharA? paraMtu A eka temanA abhinayanI ja pUrti hatI. zrI rAmane A paNa eka bIjo abhinaya che. sI khavAI gayAM che. rAma bhAre AkaMda ane vilApa karI rahyA che. gAMDAnI mAphaka jaMgalamAM Ama tema bhaTakI rahyA che. ane sItAjIne zodhI rahyA che. jaMgalanAM vRkSone pUchI rahyA che ke mArI sItA kyAM che ? AzcaryanI vAta te e che ke, rAma sItAnI IcchAthI ja senAnA mRgane meLavavA tenI pAchaLa bhAgyA che. ApaNe paNa jANIe chIe ke, senAne mRga hetuM nathI. chatAM rAma senAnA mRganI pAchaLa deTa mUke che. A badhA zrIrAmanA abhinayane ja eka kimatI ane hRdayasparza bhAga che.. senAnA mRganI pAchaLa ama deDe che ane lakSamaNane uddezIne moTA avAje bUma paNa mAre che- lakSmaNa ! Ava, mane bacAva!" lamaNajI zrIrAmanA A udgAre barAbara sAMbhaLe che paNa sItAne ekalA mUkI, lakSmaNajI javA taiyAra thatA nathI. tethI sItAjI bhAre muMjhavaNamAM paDI jAya che. lakramaNane javA mATe teo dabANa kare che, paraMtu lamaNa ekanA be thatA nathI. teo kahe che, moTAbhAI mane tamArA rakSaNanI javAbadArI soMpIne gayA che eTale huM jaIza ja nahi. sItA mATe te asahya banI jAya che. teo lamaNajIne na kahevAnA zabdo paNa kahe che. sItAjI lakSmaNane AvA kaDavA zabdo kyAre kahI zake ke jyAre teNInI daSTie A eka abhinayane ja hisso hoya.rAma ane sItAnI daSTimAM te A badhe abhinayane ja eka bhAga hatuM. paraMtu lamaNajInI daSTimAM A eka hakIkata hatI. eTale sItAnA tIkhA tamatamatA ane baMgabharyA zabdonI temanA mana para bhAre mADI asara thaI. teo rAmane bhUlI gayA, sItA paNa bhUlAI gayAM, ane te bannene sthAne kedhe sudra svarUpa dhAraNa karyuM. kaMdhanA AvezamAM rAmanA AdezanuM prANAte paNa pAlana karavAnI vAta visarAI gaI, ane kAMIja vicAryA vagara teo sItAne cheDI cAlI nIkaLyA. sItA jevI devInA maDhethI AvA kaThora ane ajugatA zabda ghaNAne bhAre kaSTapUrNa lAgaze. sItAnA A jAtanA abhadra ane kaThera vyavahAranI bhAre kilaSTa TIkA paNa thaze. paraMtu A badhuM temane ja lAgaze athavA teo ja karaze, jeo A AkhI lIlAnI pUrepUrI vyavasthA samajatA nathI. sItA ane rAmanA A badhA vyavahAre, temanI je pAtratA, egyatA, kSamatA
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAyika sAdhanA : 131 ane pavitratA ApaNA mAnasamAM saMgharAelAM che te daSTie halakI koTinA ane e chApaNAnA lAgaze, paNa A eka temanA abhinayanA bhAganI ja mAtra pUrti che. teo zrI rAma zrI lakSmaNa ane sItAjInI sthitine pAmelA nathI tethI temane mATe A badhI hakIkata che, ramata ke lIlA nathI. A AkhA khelamAM rAmane ApaNe pramukha mAnyA eTale A AkhI kIDAne "rAmalIlA" nuM nAma ApyuM, paraMtu tenuM paNa kAraNa che. Ama to bharatane paNa kaI pramukha mAnata to paNa kaI alpatA rahevA na pAmata. teo paNa kaMI ochA kImatInAyaka nahotA. rAvaNane paNa ApaNe mukhya mAnI zakyA hota kemake tenA vagara A AkhI ghaTanA ghaTI zakI na hatI. sItAjI te kendrIya che ja, kemake temanI AsapAsa ja A AkhI lIlAnI jALa phelAelI che ane vistAra pAmI che. paraMtu A badhAM nAyakane cheDIne mAtra rAmane ja nAyaka mAnyA, tenuM ekaja mukhya kAraNa e hatuM ke A AkhA khelamAM tene khela tarIke jANanAra, oLakhanAra ane mAnanAra e ekaja vyakti hatA. jIvana paNa eka khela che. AvI paDelI pharajane abhinaya mAnI, ahaMzUnya mAnasathI tene adA karatAM rahevAmAM viSamatAne sthira thavAne avakAza nathI. samatAnA saMvardhananI temAM zakyatA che ane e ja sAmAyikanI bhUmikA che je covIse kalAka jIvana sAthe joDAelI rahe che. sAmAyikane jIvanamAM vaNI lenAranA hRdayamAM kaDavAzane sthAna nathI rahetuM. sava che paratve tenI samabhAvanI bhUmikA vRddhigata thatI jAya che ane tenA jIvanamAM mIThAza ane maitrI bhAva vadhatAM jAya che. cAritrya guNanuM mULa ja sAmAyika che. zrAvaka hoya ke sAdhu, sAmAyika temanAM AdhyAtmika jIvananuM avibhAjya aMga banI jAya che. A sAmAyikanuM svarUpa anuga dvAra sUtramAM A rIte jaNAvela che jassa sAmANIyo appA saMjame niyame tave / tassa sAmAiya hAi ii kevalI bhAsiya / / sarvajJa sarvadarzI paramAtmAe sAmAyikanuM rahasya batAvatAM jaNAvela che ke jeNe potAnA AtmAne saMyama, niyama ane tapamAM pratiSThita karela che tene sAmAyika heAya che. A sAmAyika jIvanamAM prazama guNane AvirbhAva karanArI hoya che. prazama guNanuM zuM mAhAbhya che te batAvatAM AcArya bhagavAna kahe che svarga sukhAni parokSANyatyanta parokSameva mokSasukham / prazamasukhaM pratyakSa na paravazaM na ca vyayaprAptam / / svarga ane mokSanA anupama sukha viSe graMtha ane zAstrI sAkSI pUre che. svarganA lokottara sukha ane mekSanA amRtatvanA AnaMdanAM varNana kayAMya ochA jovA maLatAM nathI. temanI satyatA Agama pramANuthI mAnI zakAya kharI, paraMtu te parokSa atyaMta pakSa che. paraMtu upazamathI
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra prApta thatA amRta rasanA sukhasvAdanI anubhUti svasaMvedana pratyakSathI sahu koI jAte ja anubhavI zake che. prathama rasamAMthI AvirbhAva pAmeluM sukha parAzrita nathI ke je samaya ane saMjogo pharatAM duHkharUpe pariName. jema ke kaSAya Atma pradezamAM spaMdana ane aNadhArI uSNatA utpanna kare che, samatAne UlaTAvI tAmasamAM pheravI nAkhe che tema ahaMkAra paNa jaMpIne mANasane besavA detuM nathI. ahe Atmika zAMtine parama duzmana che. vividha vakratAnI je ceSTAo daSTigocara thAya che te vipharelA ahaMnuM ja vikRta nRtya che. A ahaMnA phaNIdharane, vinamratA ane mRdutAne avaMdhya maMtrathI je vaza karavAmAM na Ave te aniTanI paraMparA UbhI karavAmAM te kazIja maNa rAkhe nahi. mATe game tema samatA rasa vadhAravA ane ahaM mUlaka viSamatAo dUra karavA prayatna karavo joIe. mane samatA rasanI pracuratAne eka dAkhala yAda AvI jAya che. tadanusAra, rAmAnuja saMpradAyamAM veMkaTezvara nAmanA eka parama bhakata AcArya thayA che. puSTi mArgane anusaranAra, bhakitamArganI paraMparAne sAcavanAra eka puSTi saMpradAya che. zrI veMkaTezvarAcArya te bhakitanA zikharane sparzelA hatA. temanI bhakitane mahimA vyApaka hate. bhakataziromaNi tarIke pitAnA yugamAM teo khyAti prApta mahApuruSa hatA. paraMtu prakRti sadA saMtulana jALavI rAkhe che. saMtulanamAM viSamatAne te kadI pravezavA detI nathI. te mujaba emanA saguNe ane sadAcAra tarapha jema eka moTo samudAya AkarSAyeluM hatuM tema emanA tarapha asahiSNutA, IrSyA ane teDhaSathI jenAre, jJAta ajJAta mArge temanA dene zodhI kADhavA tatpara eve eka bIje virodhI samudAya paNa hatuM. A samudAya temanI lokottara divyatA ane pratibhA saMpanna pavitratAthI aMjAI javAne badale, veranI duSTa bhAvanAthI saLagI rahyo hato. A pavitra puNyAtmAne game te rIte apamAnita karavA te prayatna karI rahyo hato. emanA durguNe dekhAya ane emane badanAma karI zakAya evuM te hatuM ja nahi. dazamane paNa A satya kabula karatA hatA. temanI pavitratAne sAbIta karavA kazA ja prayatnanI jarUra nahatI. paraMtu zreSathI baLatuM mAnasa vivekane cUkI jAya che. sArAnarasA pariNAmanuM tene bhAna rahetuM nathI. te bhIMta bhUle che, na karavAnuM karI bese che ane na bolavAnuM bolI jAya che. vidhI daLanA mANasoe zrI veMkaTezvarAcAryanI jhuMpaDInI bahAra pagarakhAMnuM eka taraNa banAvI bAMdhI dIdhuM ke jethI te joDAMone saMsparza, AvatA jatAM, emanA mAthA sAthe thAya, ane tethI lokonI najaramAM teo halakA paDe, mazkarInA pAtra bane. bIjAne halakA pADavAnI kaluSita ane kutsita vRttithI kharekhara te pote ja halakA paDatA hatA te satya teo bhUlI jatA hatA! jyAre mahAtmA veMkaTezvara pitAnI mahulImAMthI bahAra nIkaLyA, tyAre pagarakhAMnAM teNe temanuM barAbara svAgata karyuM. A joI teDheSathI pIDAto vireAdhI samudAya jorathI hasI paDe.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAyika sAdhanA : 133 pitAnA hRdayamAM rahelI bibhatsavRtti pilAyAne temane saMtoSa thaze. zrI veMkaTezvarAcArya tarapha temanA hRdayamAM je IrSyA ane veravRtti hatI tenuM A nagna pradarzana hatuM. paraMtu zrI veMkaTezvara tethI jarApaNa kSebha ke saMkeca anubhavyA vagara tarataja hasatA hasatA belI UThayAH karmAvalambakAH kecit kecid jJAnAvalamvakAH / vastu haridAsAnAM pAdarakSAvalamvakAH // keTalAka puruSe gItA prarUpita karmamArgane Azraya laI tarI gayA che. kabIra, raidAsa, vagere mahAtmAoe pitAne niyatie ApelA karmane niSThAthI varelA rahI, tANAvANA vaNatA ane joDA gAMThatA, AtmAnA tANAvANA vaNI lIdhA. zaMkarAcArya jevA puruSe jJAna mArganuM avalaMbana svIkArI, saMsAra samudra pAra karI gayA. ame te haridAsenA, AvA bhagavad bhakatonA pagarakhAMnuM avalaMbana laIne taravAnA chIe. AcAryazrInI saraLatA, vinamratA, ane pavitratA joI hasanArAonuM hAsya baMdha thaI gayuM. teo zaramAI gayA ane page paDyA. tAtparya e che ke game tevA viSama saMjogomAM paNa samatA TakAvI rAkhavI e ja sAmAyikane parama Adarza che. tame badhA ja upAzrayamAM sAmAyika kare che. sAmAyika karatI vakhate tamArI sthiti, tamArA adhyavasAye, judA hoya che ane upAzraya choDayA pachI tame sAva badalAI jAo cho. baMne vakhate hovI joItI ekarUpatA tamArAmAM daSTigocara thatI nathI. tame mAnI lIdhuM ke, sAmAyika te upAzrayane dharma che. vyavahAra ane jIvananA bIjA kSetramAM tene kaze ja upayoga nathI. paraMtu tema samajavuM eka moTI bhUla che. puNiyA zrAvakanI sAmAyika te jANItI che. bhagavAna potAnA zrImukhethI tenI sAmAyikanA vakhANa kare che. rAjA zreNikane, narakanA daLiyA toDavA, puNiyA zrAvakanI sAmAyika kharIdavA teo bhalAmaNa kare che. sAmAyika e kaMI bajAranI levAdevAnI vastu nathI, AmA sAthe saMbaMdha dharAvatI AMtati che. A satya tenA prANane sparzAvavA ja bhagavAne A bhalAmaNa karI hatI. kahevAya che ke, puNiyA zrAvaka pAse be dokaDAnI ja saMpatti hatI. chatAM eka divasa te pite upavAsa Adara ane svadharma baMdhane jamADate ane bIje divase tenA dharma patnI bhUkhyAM rahetAM ane svadharmanuM sanmAna karatAM. ekavAra cUlo saLagAvavA, keInA culAmAMthI pUchyA vagara tenAM patnI bhArelA agni laI AvelAM. A najIvI aNahakanI vastune upaga karavAne kAraNe puNiyA zrAvakane sAmAyikamAM je sthiratA rahevI joIe te rahI nahi. eTale kaMIka bhUla thaI gaI hovAnI, ajAye paNa anIti AcarAI gaI hovAnI phariyAda teNe pitAnI patnIne karI. tenI patnI paNa saraLa sAttvika ane nikhAlasa hatAM. pote karela bhUla kahI batAvI. pharI e bhUlanI AvRtti na thAya tene daDha nirNaya karyo tyAre puNiyA zrAvakane saMtoSa thayo.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134: bheghA pASANa, khelyAM dvAra be dokaDAnI je mAtra saMpattivALA puNiyA zrAvakanI niSThA, ane lAkhonI saMpatti dharAvatA evA tamArA niSThAnA cheDA kyAMya meLa khAya che kharA? pachI game teTalI sAmAyike bAMdhe teye aMtarAtmAmAM zAMti ane samAdhine janma thAya ja kayAMthI? sAmAyikanI vyAkhyA karatAM zAsakAre kahe che. jo samo sambamUmesu tasesu thAvaresu ya / tassa sAmAiyaM hoi ii kevalI bhAkhiyaM // jagatamAM trasa ane sthAvara rUpe be prakAranI jIvarAzi che. paraMtu ekendriyathI laI paMcendriya sudhI badhAmAM AtmA te sama eTale mArI mAphaka samAna ja che, eTale keIpaNa prANIne droha ke koInI paNa sAthe rAgadveSa e Atma droha ja che, ema je "mRthya barAbara samajAI jAya, te sAmAyikanuM zuddha svarUpa AtmAmAM UbhuM thAya. kharI rIte te sAmAyika eja AtmA che ane AtmA eja sAmAyika che. AtmA ane sAmAyika be nathI paraMtu ekaja vastunA be nAme che caturgatinA bhayasthAno saMsAramAM sukha ane duHkhane draDha che. kharekhara sukha jevI kaI vastuja nathI. duHkhanI mAtrAnI alpatane sukha evuM nAma ApI devAmAM AvyuM che. sukhanI AvI marIcikAmAM phasAele mANasa sukhanI zodhamAM rAta divasa phAMphAM mAryA kare che, paraMtu sukhanAM bI vAvavA jatAM duHkhanAM bI vavAI jAya che. sukhanI IcchAmAMthI ja duHkhane janma thAya che. duHkha ane sukha jIvananAM anivArya pAsAM che. A baMnemAMthI keI ekane svIkAra ane bIjAne asvIkAra azakya banI jAya che. je jIvanamAM nitAMta duHkha ja heta te mAnava jAtane vAraMvAra jAgRta karavAnI bhagavAna mahAvIra ke bhagavAna buddhane jarUra na paData. leke duHkhathI ghaNA gabharAya che. sau duHkhane choDavA Icche che ane sukhane meLavavA cAhe che, chatAM duHkhathI bhAgIne saMnyAsI thaI jatA nathI. duHkhathI pIDita rahevA chatAM te duHkhathI bhAgI jatA nathI mATe duHkhathI bhinna evuM kaI aneruM AkarSaNa hevuM ja joIe je dukhanA dariyA vacce paNa temane aTakAvI ane rokI rAkhe che. je dukha sAthe kyAreya paNa sukhanA kaNanI anubhUti na thavA pAmI hatI te mANasa duHkhathI kaMTALI avazya bhAgI javA prayatna karata. paraMtu sukhanI AzA ane abhIpsAmAM te A meTA duHkhanA pahADane paNa vahana karyuM jAya che. kaNabhara sukhane mATe maNabhara duHkha sahana karavA te taiyAra rahe che ene artha ja e che ke, tene mana meTA duHkha karatAM kSaNabhara sukhanI kiMmata vadhAre che. eTale sukha paNa satya che. paraMtu ekAMta tyAgane varelA duHkha para bhAra mUke che te ganI pramukhatAvALA sukhane ja joI zake che. tyAgIonI daSTimAM sukhanuM kayAMya darzana nathI
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ catutinA bhayasthAnA H 135 te bhAgIonI dRSTimAM duHkhanuM bhArobhAra adana che. A ekAMta sRSTimAM AMzika satyA hovA chatAM paraspara nirapekSa hAvAne kAraNe, AMzika satye paNa asatyamUlaka banI jAya che. koi kahe ke, mAtra janma ja che-tA te abhiprAya asatya thai jAya che. kAraNa ke dareka janma sAthe mRtyu joDAeluM ja che. koi kahe ke mRtyu ja che-tA te paNa asatya banI jAya che. kAraNa ke prAyaH dareka mRtyunI sAthe janma saMkaLAyelA che. sukhaduHkhanI paNa A ja vyavasthA che. A vastune jarA gabhIratAthI vicArIe ane tenI gahanatAmAM pravezIe te ApaNane lAgaze ke dareka sukha sAthe duHkha ane dareka du:kha sAthe sukha anivAya rIte joDAelAM che. A dvaMdra ja saMsAra che. eTale jyAre vadhAre gahanatA ane UMDANumAM javAnA avasara maLe che tyAre ApaNe samajI zakatAM nathI ke duHkha kayAre sukhamAM parirtita thai jAya che ane sukha kayAre du:khamAM pheravAi jAya che. eka kSaNa pahelAM je sukhakara pratIta krAya che, paristhiti badalAtAM te duHkharUpa banI jAya che. duHkharUpa jaNAtI vastuo sajogo paritita thatAM, sukhamAM pheravAi jAya che. sukha ane duHkha AkAzamAM chavAelAM vAdaLAM jevAM che, je Ave che ane jAya che. chatAM sukha ane duHkha beu satya che. eTale jyAre mANasa duHkhanA prasaMgeAmAM paNa anukULatA athavA prasannatAne anubhava kare ane sukhanA prasa MgeAmAM paNa sukha ane AnaMdanA anubhava kare, tyAre ja te kahI zake ke duHkha paNa mane svIkAryAM che, temAM huM rAjI chuM; sukhapaNa mane maMjura che, temAM huM khuzI chuM. je kSaNe evI samaja UbhI thaze ke AjanuM duHkha che te AvatI kAlanuM sukha che ane AjanA sukhamAM AvatI kSaNeAnuM duHkha samAela che pachI te duHkhamAM gabharAze nahi ane sukhamAM abhimAna karaze nahi. te samajaze ke jIvanamAM sukha ane duHkha baMnenuM samAna sthAna che. jIvanamAM mane Ave che, ane AvIne cAlyAM jAya che. mATe baMnenA satkAramAM ja duHkhAtIta thai javAnI cAvI che. AvI avasthA ja parama AnaMdanI avasthA che. samajaNune jyAre AvI avasthA prApta thaze tyAre ja saccidAnaMda je AtmAnuM svarUpa che ane temAM je AnaMda guNu che te sALe kaLAe khIlI UThaze. jyAM sudhI dvandvAtIta na thaIe tyAM sudhI sukha duHkha mizrita saMsAranI vicitratAnA avanavAM dA ApaNI samakSa UbhAM thatAM ja rahevAnAM. A jagata naraka, tiryaMca, manuSya ane devagatirUpa che. A cAra gatiomAM saMsArI jagata samAI jAya che. eka evI paNa gati che ke jyAM gayA pachI pAchA AvavAnu rahetu ja nathI ane te che siddha gati. sahuthI kSudra sthiti ane jJAnanI atyakSatA nigAnanI sthitimAM che. nigeAda e paNa tiyaMcagatinA ja jIvA che. sahuthI avikasita jIvanI A dazA che. niAdanA jIvA, eka svastha mANusa eka zvAseAzrvAsa le eTalA ja samayamAM sADAsattara vakhata janma maraNa kare che,
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra nigedanA jIvanA bhavane kSudrabhava kahevAya che. jaina kALagaNanA anusAra asaMkhyAta samayanI AvalikA hoya che. saMkhyAta AlikAne eka ucazvAsa-nizvAsa hoya che. eka rogarahita nizcita taruNa puruSanA eka vAra zvAsa levA ane choDavAnA kALane eka zvAse zvAsa kALa kahevAya che. sAta zvAsocchavAsa kALane eka staka thAya che. sAta stakane eka lava thAya che. sADA ADatrIsa lavanI eka ghaDI thAya che. be ghaDInuM eka muhUrta thAya che. eka muhUrtamAM zvAsecchavAsanI saMkhyA kADhavA mATe 1 mu x 2 gha. 4 38 lava x 7 staMka x 7 udghAsa-A badhAnuM guNana phaLa 3773 saMkhyA Ave che. eka muhUrtamAM eka nigediyAne jIva 65536 vAra janma le che. eTale 5536 ne 3773thI bhAgavAthI 1739 labdha Ave che. sArAMza e che ke, eka zvAse vAsa kALamAM sattarathI paNa kAMIka adhika kSudrabhava pramANa jANavuM joIe. Adhunika kALagaNanA mujaba eka muhUrtanA 48 miniTa hoya che. eka muhUrtamAM 3773 zvAsozvAsa hoya che. 3773ne 48thI bhAgavAthI eka miniTamAM lagabhaga sADA aThThotera zvAsocchavAsa Ave che. eTale eka vAse ravAsa kALa eka sekaMDathI paNa alpa hoya che. ATalA ja kALamAM eka nigediye jIva sattarathI paNa kAMIka vadhAre janma dhAraNa kare che. parzendriya sivAya nigodanA ne bIjI kazI ja indriya ke sAdhana hotAM nathI. AkhA jagatamAM nigadanA bharyA paDyA che. sparzendriyabaLa prANa, kAyabaLa prANu, AyuSya baLa prANa ane zvAcchavAsabaLa prANa ema cAra prANa temane hoya che. AvI muzakelIbharI ane vicitra asahAya avasthAmAM temane nAne e kALa vyatIta karavAne nathI paraMtu anaMtAnaMta kALa enI e paristhitimAM temane vyatIta karavAnuM hoya che. AjanI kALa gaNatarI mujabane hisAba karavAmAM Ave te, eka sekaMDa karatAM paNa ochA kALamAM nigedanA ja sADAsattara vakhata eka nimAMthI bIjI enimAM (paNa nigodamAM ja) Ava-jA kare che. temano janma ane maraNanAM dukhe asAmAnya hoya che. AvAM duHkhenI paraMparAmAM A ja anaMtakALa sudhI sabaDatA rahe che. AvI rIte janmamaraNa pAmatAM temane je duo thAya che te te teo pote ja jANI anubhavI zake che. AvA ane janma-maraNanI saMtApabharI avasthAmAMthI eka miniTa mATe paNa vizrAMti maLatI nathI. anaMtakAlina A cakranI bhulabhulAmaNImAMthI akAma nirjarAnA baLe kaMIka puNya sAmagrI bhegI thatAM, nigedamAMthI teo nIkaLe che kharA, chatAM ekendriyapaNuM te haju paNa temanI sAthe ja rahe che. teo pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati ema vividha paryAyamAM asaMkhyAta kALa sudhI janmamaraNa karyA ja kare che. vanaspatinA paryAyamAM te bhUle na paDe te ja asaMkhyAte kALa che. anyathA vanaspatinA paryAyamAM te anaMtakALa nIkaLI jAya che. A badhA nI sthiti keTalI dayAbharI ane asahAya hoya che te ApaNe najare joIe chIe.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturgatinA bhayasthAne : 137 ghaNe kALa A rIte vyatIta karI teo be Indriya, te Indriya, caturindriya ane asaMsI paMcendriyamAM paribhramaNa karyA kare che. ekathI anekavAra IyaLa, kIDI, bhamarAAdinA bhave dhAraNa kare che ane mRtyune pAme che. A vikalendriya jIve bhUkha, tarasa, TADha, taDakAnAM asahya dukhe bhagavyA kare che. teo Amatema asahAya pharyA kare che ane pagataLe ragadoLAyA kare che. A sthitimAM ghaNe kALa vItI gayA pachI jIva utkrAntinA krama pramANe AgaLa vadhe che ane asaMjJI paMcendriyanI paryAyane dhAraNa kare che. mana na hovAne kAraNe te aneka jAtanAM duHkhane upakatA thAya che. tyAra pachI kadAca saMjJI paMcendriya tiryaMcamAM janma le te te siMhAdi hiMsaka pazuonI paryAyane dhAraNa kare che. Ama siMhAdi hiMsa jIvonA rUpamAM janma laI te nirbaLa prANIone satAve che. paMcendriya ghAtanA tIvra ane kUra pariNAmethI tebhAre pAponuM upArjana kare che. pite jema bIjAne zikAra kare che, tema pite paNa nirdaya vyakti vaDe, zikAranuM lakSya banI, taraphaDI taraphaDIne mRtyu pAme che, ane atyaMta saMkilaSTa pariNAme vaDe narakagatine pAtra bane che. narakanI vedanA kyAM keIthI chUpI che? zAstrIya narakanI vAta, ke je adhelakamAM sAtarAja karatAM paNa vadhAre vistAramAM vistarelI che, tene eka kSaNa mATe bAjue mUkIe te paNa leka vyavahAranI rIte jyAre ke mANasane asahya vedanA thatI hoya che, vedanAnA mahA trAsathI saMtrasta thaI mAchalAnI mAphaka jyAre te taraphaDiyA mArate hoya che, tyAre tene joI sahu kaI kahevA lAge che ke, "A mANasa nArakIya vedanA anubhavI rahyo che. kaI jagyAe kacarA ane ukaraDAnA DhagalA paDayA hoya, durgadha mAratI viSTAothI mAthuM phATI jatuM hoya, durgadhane kAraNe nAka ane moDhA saMkecavA paDatAM hoya, tyAre paNa ekAeka bolI javAya che ke, "AvA suMdara sthAnane naraka banAvI rAkhyuM che. A badhuM te narakanI jhAMkhI karAvavAnA mAtra rUpaka che. narakanI bhUmi te hamaNAM kahyuM tevA duHkha ane durgadha karatAM anaMtagaNuM vadhAre duHkha ane durgadhathI bharelI che. tyAMne eka kaNa bhUlecUke paNa jo A manuSya lekamAM AvI jAya te seMkaDe gAu sudhI rahetA jInA prANa nAza pAmI jAya. zAstronAM A kathana uparathI asalI narakabhUminI bhUmi viSenI kalpanA karI zakAya che. narakamAM rahetA nArakanI bhUkha ane tarasanI pIDA zabdothI varNavI zakAya tevI nathI. nArakI jIva sadA tarasyA ja rahe che. tarasanI pIDA evI bhayaMkara ane asahya hoya che ke, samudra AkhAnuM pANI paNa temanI tRSAnI saMtRpti mATe pUrNa thatuM nathI. tRSAnI ja mAtra temane ATalI pIDA che ema nathI. temane bhUkhanI pIDA paNa eTalI ja satAve che. AkhA jagatanuM saghaLuM anAja temane khavaDAvI devAmAM Ave te paNa temanI bhUkha bhAMge nahi evA bhakamaka rogathI teo satata pIDAtA hoya che. bhUkha ane tarasa uparAMtanI paNa anya kSetrajanya ane parasparanA saMgharSothI janmelI anaMta pIDAo temane mATe moDhuM phADIne UbhI ja hoya che.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 : bheghA pASANa, khelyo dvArA zAstrakAre tyAMnI kSetrajanya zIta pIDA ane uSNatAnI pIDAne eka dAkhalAthI samajAvatAM kahe che ke, eka lAkha maNa vajanavALo eka che, je uSNa sparzavALA narakakSetranI garamImAM mUkavAmAM Ave che, eka kSaNa mAtramAM te lekhaMDane goLa pitAnAM kaThaNapaNAne choDI, pANI banI jAya che. AvI asahya uSNatAmAM satata sabaDatA nAraka chene keTalI uSNatAjanya pIDA bhogavavI paDatI haze tenuM te mAtra ApaNe anumAna ja karavuM rahyuM. tame te uSNatAmAnanI DigrI je 100-105thI vadhI jAya te IlekaTrIka phenane upaga kare che. uSNatAthI bacavA erakaMDIzana baMgalA banAve che. uSNatA tamArA zarIrane sparzI na jAya te mATe bhAre sAvacetInAM pagalAM - AgaLathI ja le che. tyAre narakanA jIvane tamArI jema sagavaDatA nathI. e te uSNatAnI dhagadhagatI bhaThThImAM satata saLagyA ja karatA hoya che. Aje bhale A sAMbhaLavAne viSaya banI rahyo hoya, bhUtakALamAM sAkSAt anubhUtine viSaya paNa banyuM haze, paraMtu bhaviSyamAM pharI A vedanA anubhavavI na paDe, tenI satata kALajI rAkhIzuM te paNa beDo pAra thaI jaze. A to uSNatAjanya vedanAnI vAta thaI. zItajanya vedanAnI asara enAM karatAM jarAye ochI nathI. zItajanya vedanAne samajAvavA mATe zAstrakAra te ja dAkhalAne vistRta karatAM kahe che ke, eka lAkha maNa vajanavALe meLe je uSNatAnI tIvratAthI eka kSaNamAM gaLI pANI thaI gaye hate, te ja geLAne have je eka kSaNa mATe paNa zItasparzavALI narakabhUmimAM mUkavAmAM Ave, te pAchuM ekaja kSaNamAM te pANI, pharI leDhAne gaLe banI jaze. are, sAmAnya ziyALAnI ThaMDImAMthI bacavA mATe paNa tame keTakeTalA upAye kare che ? je jeTalA zrImaMta teTalAM samRddha ane vipula tenA sAdhane ! have te vaijJAnika vikAsane kAraNe ThaMDI ke garamIthI bacavAne mATe IlekTrIkala vividha sAdhane paNa upalabdha che. tamArI zakita pramANe te badhAM sAdhanane tame upayoga kare che. paraMtu nArakakSetramAM narakanA ane tamArI mAphaka sagavaDatA prApta nathI. eTale A bicArA A dukhamAM pIDAyA ja kare che. tyAM temanuM niyamana karanAra ke zAstA nathI. "gutvIrita phuNA eka bIjA ekabIjAnAM duHkhanI udIraNa karanArA hoya che. pratyeka kSaNa ekabIjA ekabIjAne haMphAvavA vividha ane vicitra vaikarUpa, vikurtItADana, tarjana ane vidAraNa karavAmAM saMlagna hoya che. paraspara eka bIjAnAM zarIranAM kaTake kaTakA karI nAkhe che ane pAchAM vikhuTA paDelA pArAnI mAphaka saMdhAI jAya che. AyuSyanI samApti na thAya tyAM sudhI AvA saMkilaSTa vAtAvaraNamAM teo abaDyA ja kare che. puNyadayathI narakamAMthI uddhAra thaye ane manuSya dehanI saMprApti thaI, te paNa mAtAne raja ane pitAnA vIryanAM mahAdugaMdhamaya padArthanuM pahelavahelAM temane bhejana karavuM paDe che. garbhamAM nava mAsa sudhI UMdhe mAthe laTaktA rahevuM paDe che. maLamUtranAM jharaNAM tenA zarIra sAthe ghasAI vahyAM jatAM hoya che.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturgatinA bhayasthAne : 139 janma pachI paNa bALakane bhUkha, tarasanI pIDA satAvatI hoya che. A divasa bALaka raDyA kare che. jyAre bhUkha lAgatI hoya tyAre mA tene suvaDAvatI heya, ane UMgha AvatI hoya tyAre mA tene dhavarAvatI hoya ema paNa bane che. maLamUtrathI kharaDAyelI pathArImAM ghaNuM vakhata sudhI tene paDayA rahevuM paDe che. parAdhInatApUrvaka A badhuM tene sahana karavuM paDe che. bhUlecUke paNa je strI paryAyamAM janma thaye te te pachI kamanasIbInuM pUchavuM zuM? kanyAnA janma sAthe ja mA bApanAM hRdayamAM ciMtA ane asamAdhine janma thaI jAya che. mAbApa tene pitAnuM jIvatuM jAgatuM karaja mAne che. gharane ukaraDe ke sApano bhAro mAnI, gharathI bahAra kADhavAnI ciMtAmAM magna rahe che. tenI sAthe paraNAvavI e paNa mAbApa mATe keyaDe thaI jAya che. gAya ane dIkarI jyAM dare tyAM derAya-e kahevata anusAra tene pitAne pati ISTa hoya ke aniSTa, bhaNele hoya ke abhaNa, suMdara hoya ke kadarUpa, svastha hoya ke asvastha-IcchAo ke anicchAe paNa tene tenI pAchaLa javuM paDe che. A rIte manuSya janmamAM aneka viDaMbanAo pitAnI jALa pAtharI UbhI ja hoya che. vRddhAvasthAnAM dukhone to pAra ja raheto nathI. gharamAM te badhAMne apriya thaI paDe che. saunA kaTAkSane te pAtra banI jAya che. tene jIvana karatAM mRtyu sukhadAyI thaI jAya che. tenAM Indriya ane avayave zithila banI jAya che. kaMpavA ghara karI jAya che. paga lathaDiyAM khAvA mAMDe che. moTethI lALa ane nAkamAMthI lIMTa TapakavA lAge che. Indriye barAbara kAma karatI nathI. te jIvato paNa bicAre marelA je sahunA upahAsane pAtra banI jAya che. maMda kaSAyane laI te devAyuSya ane devagatine bAMdhe, te tyAM paNa zAMti ke samAdhi nathI. ApaNe kalpanAmAM devaloka sukhane khajAne che. manuSya karatAM temanI caDhiyAtI puNya sAmagrI hoya che temAM zaMkA nathI. paraMtu IrSA, verajhera vagere je AMtarika azAMti che, tenA mULa te dezamAM paNa surakSita paDyAM hoya che. teo paNa eka bIjAnI samRddhine joI AMtarika nabaLAIothI saLagatA hoya che. kASAyika vRttinA abhAvamAM azAMtimUlaka jagata jyAM tyAM badhe samAna bhUmikAe samAna ja bhAga bhajavatuM hoya che. deve paNa bIjA devenI vadhu suMdara apsarAo joI, temaja temanA aizvaryAnI vipulatA joI pIDAtA hoya che. bIjAnI asarAo ane vaibhavanAM apaharaNa karavA mathatA hoya che. A rIte samyagdarzananA abhAvamAM AkuLa vyAkuLatAnAM pariNAmamAM udvignatA ane vyagratA anubhavatA hoya che. - uparyukta satyane samajavA mATe bhagavatI sUtrane eka ja dAkhale paryApta thaI paDaze. te mujaba, pahelA ane bIjA devalekanA ja de mAtra nahi, devendro paNa ekabIjAnI samRddhine joI zakatA nathI. temanI vacce paNa vakhatevakhata gajagrAha UbhA thatA hoya che. sAmAnya manuSyanI mAphaka mAtra bolacAlamAM ja te gajagrAhonuM paryavasAna thatuM nathI, paraMtu AgaLa vadhI te baMne
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra pitAnuM variSThatama Ayudha je vA che, tene eka bIjA upara upayoga karavAmAM paNa khacakATa anubhavatA nathI. evA prasaMge, trIjA devalokanA Indra zrI sanakumArendra temane mAtra "mAnuwr' ane "mAkunA" evA be zabdonA uccArathI ja zAMta pADI de che. bhagavatI sUtrane A ullekha temanI AMtarika azAMtinuM sUcana karI jAya che. bhagavatI sUtramAM amarendra saMbaMdhI paNa AvI jAtane ullekha che. amarendra pitAnA mAthA upara rahelA prathama devakanA saudharmendranA vimAna ane pagane joI vicAra kare che ke, A saudharmendra mArA zakita ane ezvaryAthI ajJAta heI, mArA para paga rAkhIne bese che. ene mArI zakitane paraco batAvavuM paDaze evA mahajanya kaSAyamAM te saudharmendra upara AkramaNa kare che. A saudharmendra enA upara jyAre vajAne prahAra kare che tyAre te tenAthI bacavA nAsI chUTe che. paraMtu bacavAne kaI ja upAya najare na paDatAM, dhyAnamAM sthita bhagavAna mahAvIranA caraNamAM te nAnakaDA kaMthavAnuM svarUpa dhAraNa karI, zaraNa svIkArI, pitAnuM rakSaNa meLave che. A badhI zAstrIya hakIkata denA mAnasa, sthiti ane kASAyika AMtarika pIDAnuM spaSTa darzana karAve che. A rIte jagatamAM caturgatimAM kayAMya zAMti nathI. zAMti te ekAMta AtmAmAM che, zAMti te dharma ekAMta svarUpamaNamAM che. zAMti te puruSArtha ekAMta svarUpAvasthAnamAM che. zAMti ane samAdhinuM kendra AtmAnubhUti ane tenI pratItimAM che. mATe satata AtmAne zodhavAmAM gAphela nahi rahe te AMtarika samRddhithI paNa samRddha thaI jaze. jevI daSTi tevI sRSTi ApaNA je nirNaye nIkaLe che te buddhimAMthI janma le che. pUrA astitvamAMthI AvirbhAva pAmatA nathI. buddhimAMthI prAdurbhAva pAmelI daSTinI sRSTi haMmezAM yathArtha ja hoya e sunizcita nathI. aMtardaSTithI levAmAM AvelA nirNamAM bhAgye ja phera paDe che. A vAtanI yathArthatAne samajavA mATe, tamArA aneka vakhatanA Akasmika anubhava ane Akasmika levAelA nirNane kALajIpUrvaka abhyAsa karI ja Avazyaka che. ghaNI vakhata kaI mANasane apratyAzita saMga thAya che ane kazA ja paricaya vagara ke AMtarika saMbaMdha vagara tamArA manamAMthI eka Akasmika niSkarSa sarI paDe che ke, A mANasathI bacIne rahevAmAM zreya che. A mATe tamArI pAse kaI tarka nathI hotuM. keI tenuM kAraNa pUche, to kAraNa batAvavA jevuM kAraNa paNa nathI hotuM. chatAM te mANasane jotAMveMta tamArI cetanA, tamArI aMtardaSTi tene mATe jhaDapathI abhiprAya bAMdhI le che. AkAzamAM jema acAnaka vIjaLI camakI UThe tema tamArA aMtarAkAzamAM cetanAnI vIjaLI
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ jevI draSTi tevI sRSTi H 141 camakI jAya che, eka paDaghA paDe che ke, tenAthI cetavA jevuM che. AvA anubhaveAnI je tame kharAkhara nAMdha rAkhI haze teA tamane pratIti thaze ke prAyaH seAmAMthI navANuM prasaMgeAmAM, vicAryuM vagara lIdhelA niSkarSyA sAcA paDayA che. je leAkeA aMtardaSTinAM sazodhananI gahanatAmAM UtaryAM che teo bhArapUrvaka kahe che ke, jo aMtaSTi zuddha haiAya te te ha MmezAM sAcI ja paDavAnI. ta galata paNa hAI zake che, paraMtu aMtardraSTi galata hotI nathI. jApAna bhUkaMpa mATenA prasiddha deza che. bhUkaMpanA vadhAremAM vadhAre AMcakA A dezane khamavA paDe che. tyAM lAkaDAnI ImAratA banAvavAnA hetu paNa e ja che ke, jethI avAranavAra ane Akasmika thatA bhUka pAne kAraNe jAnahAni na thAya. A jApAna dezamAM eka nAnakaDuM cakalA jevaDu pakSI hAya che. te kAi pALI zakAya evu' pakSI nathI. cakalAnI mAphaka te bahAra jyAM tyAM UDatu jovA maLe che. jyAre bhUkaMpa thavAnA hoya che tyAre bhUkaMpa thavAnA cAvIsa kalAka agAu, A pakSI gAma khAlI karI, bIje cAlyu' jAya che. vaijJAnikAe bhUkapane pakaDavA mATe je ya MtrA taiyAra karyAM che te bhUkaMpa thavAnI AgAhI cha miniTathI pahelAM karI zakatAM nathI. ane cha miniTanA alpa samayamAM sAvacetInAM pagalAM keTalAM lai zakAya ? haju lokone bhUkaMpanI khabara pahoMce na paheAMce tyAM bhUkaMpa AvIne UbheA rahI jAya che ane janatAnA jAnamAlanuM rakSaNa muzkela banI jAya che. paraMtu jApAnanA A nAnakaDA pakSIne cAvIsa kalAka pahelAM bhUMkapanI AgAhI thaI jAya che eTale te te gAmamAMthI cAlyuM jAya che. tenA cAlyA javA uparathI leAkeA samajI jAya che ke, cAvIsa kalAkamAM bhUkaMpa AvI rahyo che. lAke tarata ja sAvacetInAM pagalAM lai le che. Ama jApAnanA loke bhUka panA saMbaMdhamAM vaijJAnika yaMtra upara jeTalA AdhAra nathI rAkhatA, teTalA AdhAra A pakSI upara rAkhe che. hAza varSoMthI bhUkaMpanA saMbaMdhamAM jApAnanA lokonI najara A pakSI upara rahI che. A pakSI sAdhAraNa pakSI che. ghaNI moTI sakhyAmAM ramA pakSIo! jApAnamAM jovA maLe che. jApAnanuM pratyeka bALaka A pakSIthI paricIta che. prazna tA e che ke, A pakSIne bhUka panI pratIti kema thAya che? A pakSI koI tarkazAstrI nathI ke tarka sAthe teno paricaya hAya. gaNitazAstrane teNe kAI skUla ke kolejamAM koI niSNAta adhyApake pAse nathI ke abhyAsa karyo ke jethI tenI pAse keAi gaNita hAya. tema tenA prazikSaNa mATe nathI kAi vizva vidyAlaya ke jyAM teNe phileAselphI ke lojIkanA abhyAsa karyAM hAya. chatAM te A bhUka panI AgAhI kema karI zake che? bhUkaMpanA AgamananI tene cAvIsa kalAka agAu kema khabara paDI jAya che? e che tenI aMtardraSTi, e che tenA aMtaranAda, e che tenI AMtarika pratIti ke jenAM AdhAre te ATalo vizvasanIya vyavahAra kare che, je se e seA TakA sAcA paDe che. temane jANIne Azcaya thaze paNa pazu hamezAM mATe bhAge aMta`STithI cAle che. jemAM kAI tarka hAtA nathI. pazu jagata aMtaSTithI kAma kAma kare che ane sAcI dizAmAM kAma
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14ra : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra kare che. A aMtardaSTi zI vastu che te paNa samajI levA jevuM che. astitvanI sAthe sarvAtmanA saMyukta thaI javuM e ja aMtardaSTine janmAvanAra che. jApAnanuM te pakSI je pitAnA cAre bAjunAM vAtAvaraNa sAthe ekarUpa hoya, te ja vAtAvaraNamAMthI janmatA sUkSmatama kaMpanI pratIti te sahajarUpe karI zake. te pratIti bauddhika nathI, paraMtu te pakSInuM pUruM astitva ja A kaMpanIne anubhava kare che. A aMtardaSTi gAya, gheDA Adi pazuomAM svAbhAvika hoya che. pazuo rastAmAM cAlyAM AvatAM hoya ane amuka dUranA aMtare kaI bhayanuM nimitta upasthita thAya, keIne tenI jANa paNa na hoya, chatAM eTale dUra upasthita thayela bhayane khyAla pazuone AvI jAya che. tarata ja tenI cAla badalAI jAya che ane te bhAgavA prayetna kare che. ApaNane te paikI kazAja cihno dekhAtAM na hoya eTale pazu jagatanI AvI aNadhArI ane aNakapelI vicitratA joI ApaNe Azcarya pAmIe chIe. ApaNe temane nAthavA mathIe chIe. ane temane nizcita mArge calAvavA prayatna karIe chIe. paraMtu ceDA ja vakhatamAM jyAre hiMsaka prANI ke cora luMTArAne bhaya ApaNI sAme AvIne UbhuM rahe che tyAre ja pazuonI te agamacetI viSene ApaNane khyAla Ave che. A te aMtardaSTinI zuddhi kevA sacoTa nirNaye ApI zake che tenI sAmAnya vAta thaI. bAkI to pApathI bhareluM citta sadA padArtho tarapha deDayA ja karatuM hoya che. padArthane jue che ne te tvarita gatie tenI pAse pahoMcI jAya che. je kSaNe keI AlizAna makAna ke kaI khUbasUrata yuvatI tene dRSTigocara thAya che, te ja kSaNe te DAmADoLa banI jAya che, vicalita thaI jAya che ane tene jevA, meLavavAnA vikalpamAM DUbI jAya che. padArtho tarapha doDatI ane vyAmoha pAmatI A daSTi paramAtma bhAvanI sRSTinuM darzana kayAMthI karI zakavAnI? padArthomAM mugdha banelI daSTi, paramAtmA taraphanI daDamAM kuMThita siddha thaze. A prasaMge mane rAmAyaNane eka suMdara dAkhalo yAda AvI jAya che. laMkA upara vijaya meLavavA rAme vAnarAonI moTI senA taiyAra karI hatI. laMkA upara AkramaNa mATe senA thanaganI rahI hatI, paraMtu samudranI khAIne pUryA vagara samudra kema oLaMgAya? ane samudra oLaMgyA vagara, laMkA upara AkramaNa karavAnuM azakaya hatuM. tethI samudranI khAIne kema pUravI te prazna saune muMjhavavA lAgyA. hanumAne tene amegha upAya batAvyA: "ApaNA prabhu rAma che. emanuM nAma ati pAvana che. A ati pAvana rAmanAmathI paththara paNa tare che. mATe bhagavAna rAmanuM nAma laI, samudramAM patharA nAkhavA mAMDe." rAmanA yuganA lokenA hRdaya bALaka jevAM niSkapaTa, saraLa ane vidhAyaka hatAM. asvIkAranI vAta temanAM manamAM kadI UThatI nahi. saMdehane temanAM manamAM kayAreya avakAza nahato. nirdoSa
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ jevI daSTi tevI sRSTi : 143 zizunI jema temanI vRtti nirdoSa hatI, eTale ja jyAre ApaNe prAcInatama graMthanuM avalokana ane saMzodhana karIe chIe, tyAre Dagale ne pagale AzcaryathI bharAI jaIe chIe. A graMthamAM hamaNa kahyAM tevA vidhAyaka manavALA, saraLa, sAtvika ane bALaka jevA nirdoSa hRdayavALA, lokone uddezIne saMvAdo lakhavAmAM AvelA che. tethI temAM kyAMya tarka-vitarka ke yukti-prayukti nathI. sAdA sIdhA saMvAda che. ane te sIdhA mANaso mATe che. dAkhalA tarIke, eka mANasa eka RSi pAse gaye ane pUchayuM: "bhagavad ! mAruM mana azAMta che. tene samAdhimAM lAvavA mATe mAre zuM karavuM?" pUchanAranA manamAM kazA ja tarka-vitarko ke saMka9pa vikalpa nathI. javAba ApanAra aSi paNa tenI AMtarika vRttinA kuzaLa pArakhu che. pUchanAranI sAdAI ane saraLatAthI teo pUrepUrA paricita che. eTale sahajabhAve azAMti-nirodhane upAya batAvI de cheH "jA rAmanuM nAma leje. mana zAMta thaI jaze." pUchanAra trASinA A javAbamAM kazI ja zaMkA karato nathI. bIjuM kAMI pUchatuM paNa nathI. vidhAyaka mana che. eTale saraLatAthI trASie batAvela upAya svIkArI le che. tene zraddhA che ke, rAma nAmathI mAruM mana avazya zAMta thaI jaze. kharekhara te tene mananI zAMti rAmanA nAmathI nathI thatI. paraMtu tenA cittanI je nirdoSa ane bAlacitta sthiti che tenAthI thAya che. kadAca tene rAmanA nAmane badale, kaI bIjuM nAma levAnuM kahyuM hatuM te paNa tenuM mana avazya zAMta thaI jAta. are, "patharAnA nAmane japa karaema kahyuM hatuM te paNa tenuM mana eTaluM ja zAMta thaI jAta. kemake mana zAMta thavAmAM na te rAmanuM nAma bhAga bhajave che, ke na te patharAnuM. sAcI vAta te e che ke, mananI je saraLa ane vidhAyaka vRtti che, svIkAranI je saraLa bhAvanA che, ke je bhAvanAmAM niSedha ke saMdehane kyAMya avakAza nathI, te ja mananI zAMtine lAve che. saraLatA ane samarpaNa vRttinuM ja AtyaMtika pariNAma che ke mane rAmanAmathI zAMta banI jAya che. hanumAnanI A vAtane badhA vAnaree zraddhApUrvaka, saraLa ane vidhAyaka manathI svIkArI. pachI te kahevuM ja zuM ? premapUrvaka rAmanuM nAma laI, sau patharAo nAkhavA mAMDayA. kathA kahI jAya che ke patharAo taravA lAgyA. DIvAramAM te samudra para eka jhUlate pula Ubho thaI gaye. laMkA upara AkramaNa karavAnI bhAvanA kiyAvita thavAnA sAnukULa saMjogo Ama sahaja prApta thaI gayA. rAmane kAne A vAta pahoMcI. temanA manamAM vizvAsa na beThe. teo vicAravA lAgyA AvuM te kadI bane, ke mAruM nAma smaraNa karI, patharIne samudramAM nAkhe eTale te taravA lAge? leke te premaghelA hoya che eTale kadAca prema ane bhaktithI prerAIne Ama bolatA haze.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 : bhedyA pASANa, khAlyAM dvAra bhagavAna rAmanuM mAnasa A viSe sa Mdigdha banI gayu. temanA manamAM A satyanI parIkSA mATenA bhAre vikalpe UbhA thayA. temaNe mana sAthe niya karyAM ke, mAre ekalAe ja jai A vAtanI parIkSA karI levI. kathA ghaNI sarasa che. eka divasa aMdhArI rAtamAM, jyAre Akhu jagata nidrAdevInI sukhadAyI godamAM nizcitatApUrvaka vizrAMti lai rahyuM hatuM, tyAre koi na jue tema, te ekalA samudra kinAre AvyA. aMdhArAmAM koI na jue tema hAthamAM pANAne lai, kai jotuM nathI ema cAre bAju najara nAkhI, teo samudramAM paththara phUMkavA lAgyA. paththara bhAre dravya hAvAne kAraNe, peAtAnA svabhAva pramANe, samudramAM DUbI javA lAgyA. AthI rAmane khUba Azcaya thayu. temaNe cAre bAju dRSTi nAkhI, koI jotuM te nathIne ? paNa jevI temanI dRSTi pAchaLa gaI, ke potAnA parama bhakta hanumAnane temaNe joyA. hanumAnane joi te khacakAI gayA. teo ema mAnatA hatA ke, mArI A kriyA koie joI nathI. paraMtu temanI A kalpanA kheATI nIvaDI. hanumAnane joi teo AzcayamAM paDI gayA, ane kahevA lAgyA: 'hanumAna ! teM kai joyu. te nathIne ?' hanumAna kahe: 'bhagavan ! emAM jovAnI ke AzcayanI vAta ja zuM che? tame jene phekI devA iccho te teA DUbI ja jAyane ? jene tame rAkhavA mAMge te ja rahI zake. tame pANAne pheMkI devA mAMgatA hatA, eTale te DUbe ja ne ?' hanumAnanA aMtaramAM bhagavAna rAma pratye anupama niSThA hatI. hanumAnanI jagyAe jo tamArA jevA bhakata krAta tA kaheta, leAkeA bhale rAmanAmathI patharA tarI javAnI vAta kare, paraMtu meM sAkSAt rAmane patharA nAkhatA joyA, ane te DUbI gayA. hanumAnanI dRSTimAM tA rAma bhagavAna hatA. hanumAnane rUMvADe rUMvADe rAma byApelA hatA. tenA zvAsocchvAsa ane nasenasamAM rAmanuM nAma ja ramI rahyuM hatuM. rAma vagara temanu jIvana niraka hatuM. eTale emanI dRSTimAM rAma eka parama paramAtmA hatA. hanumAnanI rAma viSenI A bhakti kevI hatI te paNa jANavA jevI vAta che. laMkAnA vijaya pachI rAma ayeAdhyAmAM padhAryAM ane gAdInazIna thayA. darekane puraskAro vitarita karavAmAM AvyA. tyAre hanumAnanA apUrva kArya kauzalya ane bhAganA badalAmAM sItAjIe temane kImatI hIrAnA hAra ApyA. hIrAnA hAra hAthamAM AvatAM ja, svabhAvathI caMcaLa ane vAnara svarUpa hanumAna, paththara laine te hArane teDavA lAgyA. sItA ane bIjA sabhAsadone hanumAnajInI A rIta gamI nahi. temaNe e kImatI hAranAM lakhANa karI, hanumAnajIne te sAcavavAnI bhalAmaNu karI. paraMtu hanumAnane gaLe temanI vAta na UtarI. hanumAnajIe kahyuM: huM ja vastune mArI pAse rAkhuM chuM, jemAM mArA rAma haiAya. A hIrAnA hAranA uparanA bhAgamAM mane kayAMya mArA rAma dekhAtA nathI eTale me vicAryuM ke, kadAca tenA aMdaranA bhAgamAM haze. tethI tenA hIrA bhAMgI bhAMgIne huM temAMthI mArA rAmane gAtI rahyo chuM. rAma vagaranA hAra lAkhane! hAya te paNa 6
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ jevI draSTi tevI sRSTi : 145 mAre mana te rAkhane che. tema rAmanA nAmathI aMkita rAkha paNa mAre mana lAkhanI che. rAma vagaranA hIrAnA hAranuM mAre mana koI ja mUlya nathI.' rAma paratvenI AvI asAdhAraNa zraddhAnAM kAraNe ja, rAmanI sAthe hanumAna paNa pUjya thai gayA. game te gAma ke zaheramAM jAo, rAmanA madirA karatAM tamane hanumAnajInI derIe ThekaThekANe ane vadhAre pramANamAM jovA maLaze. hanumAna jevI zuddha druSTimAM ja AkhI sRSTi sauMdarya bharI ane prabhutApUrNa dekhAya che. jo duryodhananI dRSTi keLavaze te jagatamAM tame kayAMya sajjanatAnAM darzana karI zakaze nahi. mATe aMtardaSTa trizuddha banAvavA haMmeza prayatna karo. zrI uttarAdhyayana sUtra viSenI vAta ghaNA divasathI rahI jAya che. Aja phrI e magaLa pravacananA prAraMbha karIe ubhao sIsa saMghANa, saMjayANa' tajJaLa tattha cintA samuppannA, guNavantANa tAiNa N // kerisA vA imA dhammA ? imA dhammo vA kerisA ? AyAraghammapaNihI, imA vA sA va kerisI ? evA ane ziSya samudAyamAM A ciMtana A kevA dharma che? cAra dharmanI A sayata, tapasvI, guNavAna ane SaTkAyanA sarakSaka (saMdeha-vikalpa) UbhuM thayu-A kevA dhama che ane vyavasthA kevI che? ane A kevI che ? zrAvastI nagarImAM sUryacaMdra samA tejasvIe parama jJAnI AtmA-zrI kezIkumAra zramaNa ane zrI gautama svAmInuM eka sAthe padArpaNa thayu che. baMne jJAnI puruSA che. svarUpajJa che. paraMtu temanA ziSya samudAyane bhAre Azcaya ane kutUhala che. AcAranA bheda ane dha prarUpaNAmAM je bhinnatA dRSTigocara thAya che tenAM mULe zuM che? tenAM kAraNeA zu che ? te kAraNeAe temanAM manane sadehagrasta anAvyAM che. eka ja Ada, eka ja lakSya ane chatAM A spaSTa dekhAtI bhinnatAnA kAraNe temanI citta vRttimAM vividha prazno UbhA thayA che. sunidhama nuM to ame ba Mne anusaraNa karI rahyA chIe chatAM AcAra, vicAra ane dharma prajJaptimAM pAyAnA bhedo che. pArzvanAtha para'parAne AhAra, vihAra ane pratikramaNa sabaMdhe bhAre chUTachATA che tyAre mahAvIranI paraMparAne anusaranArAe te viSe amuka niyamaneA ane niya traNAne AdhIna thaI varte che. mahAvIra para parA anusAra kayAMya vadhAre sthiratA karI zakAya nahi. vihAra anivAya che. AhAra levAnA saMbaMdhamAM paNa cAkkasAinA niyame vate che. tyAre pArzvanAthe ATalI badhI chUTachATA kema ApI ? kapaDAMnA saMbaMdhamAM te AkAza pAtALanA phera dekhAya che. mahAvIranI paraparA te nagnatAne svIkAre che athavA atya5 ane sAva sAdAM vasronA upayAgane AvakAre che. tyAre pArzvanAthanI
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146H bheghA pASANa, khelyAM dvAra paraMparAnA sAdhuo game tevA kImatI, game te jAtanA raMganAM, ane game tevA vastrone saraLatAthI upayoga karI zake che. jema bAhyAcAra ane upakaraNanA A spaSTa bhedo dekhAya che, tema dharma prarUpaNAnA saMbaMdhamAM paNa pAyAnA bheda jaNAya che. baMne prabhue eka ja kaDInA AMkaDAo che. rASabhadeva prabhuthI cAlI AvatI tIrthakarenI paraMparAmAM 23mA pArzva prabhu che te 24mA bhagavAna mahAvIra che. vaLI A baMne tIrthakarenI kALa maryAdAmAM hajAre varSonA samayane gALe paNa nathI, chatAM A badhI pAyAnI vicitratAo zAne AbhArI che? baMne pakSane ziSya samudAya ekabIjAnI raheNI karaNa ane AcAra gecaranI bhinnatAne joIne je zaMkAzIla banyuM hatuM, tenI vAta temaNe pitapotAnA gurudevane kahI. A uparathI baMnenA gurudevanAM mAnasamAM paraspara maLavAne ane e rIte ziSyanAM mAnasane samAdhAna maLI rahe tema karavAnA vicArane prAdurbhAva thaye, jenAM pariNAme baMne mATe sukhada ane zreyaskara Avaze je avasare. * jIvananAM dhruva satya jiMdagI kSaNekSaNa parivartana pAmatI ane badalAtI rahetI sthiti che. kayAMka chAyA che te kayAMka taDake. atyAre jyAM taDake dekhAya che, thaDA vakhata pachI tyAM chAyA thaze. ane jyAM A kSaNe chAyAnAM darzana thaI rahyAM che, samaya jatAM tyAM dhamadhakhatA taDakAnuM astitva thaI jaze. savArathI sAMja sudhI, A jIvana udyAnane gahanatAthI ane hoMzapUrvaka nihALaze, te A jIvana bAganuM badhuM badalAtuM ja vAtAvaraNa dekhAze. koI paNa vastunI sthiratAnAM darzana bhAgye ja thaze. taDake jaze ane chAyA Avaze, vaLI chAyAnuM sthAna kadIka taDake laI leze. vAdaLAMo Avaze ane vikharAI jaze. sUryodaya thaze, bapora thaze, sAMja thaze, rAtri thaze, aMdhAruM Avaze ane prakAza thaze. jIvanamAM keI nizcita dhAraNA sAmAnyatayA kaI bAbatanI thaI zake nahi. eTale ApaNe ghaNI vakhata anubhava karIe chIe ke, je Aje ApaNI draSTimAM dunina dekhAte hoya che te samaya badalAI jatAM, mitra banI jAya che. ane mitrane paNa A ja rIte zatru banI javAmAM bhAgye ja vAra lAge che. keNu mitra ane keNa zatru, tene nirNaya paristhitio ane saMyoga kare che. jIvana jIvavAnI ApaNuM rIta judI ja jAtanI che. ApaNI jIvana jIvavAnI je prakriyA che, temAM te kaI ApaNe mitra hoya che te kaI ApaNe zatru hoya che. paraMtu jyAre paristhitio mUlataH pharI jAya che, tyAre pharI muzkelIo UbhI thAya che. jIvanamAM zatrutA ke mitratA koI sunizcita vastu nathI. te haMmezAM parivartanazIla che. jIvananI AvI
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvananAM dhruva satya : 147 parivartanazIla paristhitimAM cokkasa nirNaya kema karI zakAya ke koNa mitra che, ane keNa zatru che? je Aje mitra che, te AvatI kAle zatru paNa banI zake che ane je Aje zatru che, te samaya jatAM mitra paNa thaI zake che. kSaNane paNa vizvAsa nathI. AvatI kAlanI kazI ja sunizcitatA nathI. kSaNa badalAya eTale badhuM badalAya. A satyane samajavA mATe mahAbhArata tarapha sUkSamatA ane gaMbhIratApUrvaka daSTipAta karIe. mahAbhAratanA A yuddhamAM kurukSetranI bhUmi para mitro, svajane, guru ane ziSya badhA eka bIjAnI sAme UbhA che. droNAcArya pAsethI jeNe dhanurvidyAmAM kuzaLatA meLavI che e arjuna paNa e ja dhanuSa ane e ja bANane laIne temanI sAme Ubhe che. bhISma ke jeo pitAmaha che, dharmAvatAra che, jemanI pAsethI jIvana ane dharmanAM to Dagale ne pagale meLavyAM che, temane ja haNavA mATenI pAMDava pakSanI tatparatA che. jIvanamAM kazuM ja sunizcita nathI e satyanuM mahAbhArata ApaNane ahIM spaSTa darzana karAve che. dareka vastu badalatI ane parivartana pAmatI rahe che. je kAle bhAI bhAI hatA te Aje zatruo banyA che. je gaI kAlanA mitra hatA te Aje sAme pakSe zatru banI laDavA ane ekabIjAne kApI nAkhavA taiyAra thayA che. je gaI kAla sudhI guru hatA, jemanAM caraNonI raja mAthe caDhAvI dhanyatA anubhavAtI hatI, jemanI sevA AMtarika aizvaryanI upalabdhi mATe mevA hatI, Aje temanI ja sAthe laDavAmAM kartavyanAM pAlanane saMteSa dekhAya che. eTale ja huM kahuM chuM ke sAmAnya aMdagI saMjogo ane paristhitionI vazavartI che. mahAbhAratanI uparyukta bhUmikA jema avanavI vicitratA ane AzcaryathI bharelI che, tema enAthI paNa herata pamADe evI bIjI aneka vAto temAM che. eTale mahAbhArata hindu saMskRtine sarvAga paripUrNa ane parama adbhuta mahAgraMtha gaNAya che. A mahAbhAratamAM Azcarya upajAvanArI vAta to e che ke, kAra ane pAMDenA baMne pakSe, sAMja sudhI ekabIjAnAM mAthAM UtArI levAnAM bhayaMkara yuddhamAM samagratAthI paDayA hoya che, ane sUryAsta thatAM, baMne pakSanA leke ekabIjAnI chAvaNImAM, ekabIjAnA kuzaLakSema pUchavA jAya che ke jemanI sAthe dinabhara temaNe khUnakhAra jaMga khelya che A yuddha imAnadArInuM yuddha hatuM. A laDAImAM dago phaTaka, ke beImAnIne kayAMya avakAza raheto. yuddhanAM medAnamAM cAhe droNAcArya jevA guru sAme Ave ke bhISma pitAmaha jevA dharmAvatAra, paNa zastra upADavuM e ja dharma banI rahe ane sAMje yuddha pUruM thatAM sau vairavRttine bhUlI paNa jatA. bhISma ane droNa jevI vyaktinA nidhana upara sAthe maLIne zeka manAvavAmAM paNa temane kazI ja aDacaNa AvatI nahi. A hate e samayanA yuddhane mitratAbharyo vyavahAra !
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra maSThAbhAratamAMthI eka gaMbhIra sUcanA maLe che ke, e paNa eka yuga hatuM ke, jyAre ApaNe mitratAbharI prakriyAthI laDI zakatA hatA. Aje A yuga badalAI gayuM che. Aje te zatrutApUrNa paddhatithI ja mitra thaI zakAya che. mitra thavAnI paddhatinI pUrva bhUmikA paNa zatrutA bharelI-A te AjanA yuganI kevI vicitratA ! te jamAnAmAM mitratApUrNa DhaMgathI yuddha paNa thaI zakatuM hatuM, te Aje zatrutA pUrNa DhaMgathI mitratA cAle che ! kRtrimatAnA evA te AvaraNo UbhAM karI devAya che ke kahevAtI mitratAmAM zatrutA dekhA detI hoya che ane zatrutAmAM kahevAtI mitratA DokiyuM karatI hoya che. Aje te mitra paNa pratiyegI che ane tyAre te zatru paNa sahAgI hate. jIvananI gahanatA ane saghanatAmAM A badhuM vicAravA jevuM che. A jiMdagI ApaNe kalpIe chIe eTalI saraLa nathI. te bhAre jaTilatA ane viSamatAothI bharelI ati kaThina che. eTale ApaNA jIvanamAM mAtra mitranuM ja sthAna hoya che ane zatrunuM kazuM ja sthAna nathI ema banatuM nathI. kharI rIte te mitra karatAM paNa zatrunuM sthAna vadhAre gahana hoya che. kemake mitra karatAM paNa ApaNe zatrunuM ciMtana vizeSa karIe chIe. mitra karatAM paNa zatru ApaNane vadhAre jAgRta rAkhe che. mitranuM sthAna te paridhine ja sparzatuM hoya ema paNa bane, paraMtu zatrunuM sthAna te sadA prANa sAthe joDAeluM ane prANone sparzatu deya che. tethI mitranA mRtyuthI ja ApaNI jIMdagImAM viSAda vyApI jAya che ane riktatA dekhAya che ema nathI. paraMtu zatrunA mRtyuthI paNa ApaNAM aMdaramAM kaMIka marI jAya che. te "kaMIkanuM mRtyu paNa jIvanane khaTakatuM hoya che. tenAthI paNa jIvanamAM rikatatA vadhatI hoya che. eTale zatrunA mRtyuthI zatru ja nathI karato, ApaNe paNa AMzika rIte marIe chIe. ApaNA jIvananAM astitva sAthe zatru saMkaLAele che. te ApaNA jIvanane eka joradAra, aNIvALo bhAga che. mATe jIdagImAM zatru paratve paNa bahu zatrutA rAkhavAne kazeja artha nathI. zatru paNa eka gahana arthamAM mitra che ane mitra paNa e ja UMDA arthamAM zatru che. jIvanane je ApaNe dhruva mAnIne cAlIe chIe te kadAca zabdo ane siddhAMtomAM satya haze, paraMtu aMdagInAM saraLa UMDANamAM badhI viparItatAo paraspara joDAelI ja che. uttara ane dakSiNa, upara ane nIce badhuM eka yA bIjI rIte saMyukta ja che. AkhA mahAbhAratamAM mAtra kRSNa ja evI vyakti che ke je nathI keInA mitra ke nathI koInA zatra. kRSNanI keI nizcita dhAraNa keInA pakSamAM nathI. A mitra ke A zatru evI ke kheMcatANamAM kRSNa nathI. sthiti ane saMgane anusarIne teo cAlanArA che. eTale kRSNa bhale pAMDava pakSe hoya, paraMtu paristhiti badalAya ane arjuna paNa sAme AvI Ubho rahe, te tenI sAthe paNa yuddhamAM UtaratAM na khacakAya evA te virala vyakitatvavALA che. jJAtA
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvananAM dhruva satya: 149 dharma kathAgamAM draupadInA adhyayanamAM pAMDavene zrIkRSNane A anubhava paNa thayo ja che. A zAstra anusAra pAMDe dezanikAlanA daMDana bhAgIdAra paNa thayA hatA. ApaNe ema mAnIe chIe ke mitre haMmezAM mitranI rIte ja rahevuM joIe, ane zatrae hamezAM zatrunI rIte ja rahevuM joIe. ApaNe jIvanane nizcita vibhAgamAM vibhAjita karIe chIe ane tene sthiratAnI paristhitimAM mUkavA prayatna paNa karIe chIe. paraMtu jIvana pahADanI mAphaka saghana ane sthira nathI. te nadInI mAphaka tarala ane asthira che. jIvananuM A dhruva satya je samajAI jAya, oLakhAI jAya ane pAradazIM prajJAthI hRdayaMgama banI jAya te arjunanA sakhA ane sArathi tarIke bhAga bhajavatA zrIkRSNa, prasaMga Avye arjuna sAthe yuddhamAM paNa saraLatAthI UtarI zake che, e satya samajavAmAM kazI ja aDacaNa AvavA saMbhava nathI. nadInI je lahara atyAre samIpavatI ane cakSucara thaI rahI che, thoDA ja vakhatamAM te dUra sudUra ane AMkhothI agocara thaI jaze. je taraMge Aje sAthe sAthe cAlatA dekhAtA hatA, AvatI kAle te bahu dUra pheMkAI gaelA jaNAze. eTale laMbANabharyA, kSaNe kSaNe badalAtA, nadInI jema tarala ane asthira jidagInA mArgamAM, keNa konI sAthe che te nizcita na kahI zakAya. badhuM ja kSaNavatI che, kSaNakSayI che, pratikSaNa parivartanazIla che. kSaNika ane nityavinazvarazala A jagatamAM kSaNa pachI keNa sAthe raheze e kema kahI zakAya? Aje kaNa vidhamAM che ane kSaNa pachI keNa vidhI thaze, te kaMIja kahI zakAya nahi. A jIMdagIne je nadInA vahetA pravAhanA jevI tarala mAne che ane te rIte jIve che, te keIne paNa zatra ke mitra banAvatA nathI. je zatru banI jAya che, tene kSaNa mATe te zatru mAnI le che ane je mitra banI jAya che, tene kSaNa mATe te mitra mAnI le che. jIvanamAMthI pasAra thatAM, je saMgo ane paristhitio Ave che tene svIkArI levAmAM ja, te jIvananI samagratAne anubhava kare che. kRSNa mATe kaI zatru nathI ane koI mitra paNa nathI. kaura ane pAMDave beu temane pitAnA mAnIne ja cAlatA hatA. kayA pakSamAM zrIkRSNa kAma karavuM, te prasaMga paNa rasaprada che. kRSNa sUtA che. te vakhate kare ane pAMDava pakSanA pratinidhio temane sAthe meLavavA temanI sevAmAM AvyA che. temanA jAgavAnI baMne kALajIbharI pratIkSA karI rahyA che. arjuna kRNanA paganI pAse ane duryodhana kRSNanA mAthAnI pAse beThA che. duryodhana paganI pAse kema besI zake ? paganI pAse besavA vinamratA joIe, ahaMnuM visarjana joIe. AvI nAnI nAnI bAbato paNa bhAre sUcaka hoya che. ApaNe sau jIvanamAM te ja AcarIe chIe je ApaNe aMdarathI chIe. AcaraNa ApaNuM AMtarika vRttinuM darpaNa che. ApaNuM kAryo ApaNuM manedazAnA ghAtaka che, paDagho pADanAra che. A kAMi Akasmika ghaTanA nathI. duryodhananuM mAthAnI pAse besavuM, ane arjunanuM paganI pAse besavuM e AvI rahelA bhaviSyanuM sUcana karanArI, sArA ane
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra narasA bhAvinI AgAhI che. svAbhAvika ja je paga pAse beThA che tenA upara ja prathama najara paDavAnI eTale bhAvinI pasaMdagIne pahele adhikAra tene ja maLavAne. je vinamra che tene ja pakSe vijaya thaze. vibhAjananI je paddhati zrIkRSNa apanAvI te bhAre vicitra ane DahApaNa bharelI hatI. temAM paNa akacca gaNita hatuM. temane aphera nirNaya hatuM ke, eka bAju huM ekala, te paNa niHzasa, ane yuddhamAM na utaravAne pAkA nirNaya sAthe, ane bIjI bAju mArI AkhI senA. A nirNaya sAMbhaLI duryodhananI prasannatAne pAra nahote. kAraNa ekalA, niHzastra ane * yuddhamAM na utaravAnA nirNaya vALA zrIkRSNanI mAMgaNI che te ja kare che hAravAnI taiyArI rAkhate hoya. mAMgaNI karavAne adhikAra prathama arjunane maLyuM hate-kemake zrIkRSNanI najara prathama tenA para paDI. A joI duryodhana bhaya pAme. duryodhananA manamAM thayuM, bhAre bhUla thaI bhAre chetarAI gayA. paganI pAse na besavAnI bhAre kImata cUkavavI paDaze. kemake ekalA niHzastra zrIkRSNanI arjuna yuddhamAM pasaMdagI karaze nahi. te nakkI temanI phejanI mAMgaNI karaze ane mArI hAtha veMtamAM AvelI jIta hAramAM palaTAI jaze. arjuna jANatuM hatuM ke jyAM zrIkRSNa che tyAM ja vijaya che. eTale teNe temanI meTI senAnI potAnA pakSamAM mAMgaNI karavAne badale ekalA zrIkRSNanI mAMgaNI karI. zrIkRSNa pheravI pheravIne arjunane pUchI joyuM, lAbhAlAbhanA hisAbe gaNAvyA, pharI vicArI javA samajAvyuM, paraMtu arjuna pitAnA nirNayamAM aDaga rahyo. duryodhana manamAM hasavA lAgyA. pitAnI AMtarika bhAvanAne kriyAnvita thavAne Izvare avasara Apyo che ema mAnI, pAMDanI ajJAnatAnI te manamAM mazkarI karavA lAgyuM. tene khuzI e vAtanI thaI ke nAsamaja ane nAdAna pAMDee moTI saMkhyAnI sainika zakitanI upekSA karI ane ekalA kRSNanI pasaMdagI karIne pitAnI hAranI sunizcita AgAhI karI che. potAnA mananI bAjI saphaLa thayelI joI, duryodhananA manamAM khAtarI thaI ke jyAre kRSNanuM AvuM meTuM sainya baLa mAre pakSe che, tyAre mAre vijaya cokkasa che. paraMtu kapelI A sunizcita jItamAM ja sunizcita hAra samAelI hatI e vAta abhimAnamAM AMdhaLA banela duryodhanane samajAya ema nahatI. pAMDavonI je pasaMdagI hatI te AtmIya hatI, gahana hatI, AdhyAtmika hatI ane dharmamaya hatI. kharekhara te kRSNa temanA pakSe UbhA rahyA e ja yuddhanA pariNAmanI AgAhI hatI. paganI pAse besavAnI ghaTanA AtyaMtika ane mahattvapUrNa banI gaI. kRSNanuM pAMDavapakSe hovuM yuddhanI niSpattinuM sUcaka hatuM. Ama te kRSNa baMnenA mitra che. kaurava ane pAMDava baMne kRSNane hRdayathI cAhe che. kRSNa jo baMne tarapha sadUbhAvanA rAkhatA na hota, te baMnenA pratinidhio temanI pAse AvyA ja na hita. paraMtu pAMDava dharmanA pakSamAM hatA. koranI anyAyI vRtti keIthI chAnI na hatI. eTale
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvananAM dhruva satye : 151 "te dharmastato jayanA siddhAMta mujaba vijaya pAMDavone, dharmanA pakSane nizcita hatA. e vAta kRSNathI ajANI nahatI. | kurukSetranAM yuddhanA medAnamAM UbhelA arjunanuM mAnasa jema zaMkAothI grasti banyuM ane zaMkAthI hAlakaDolaka sthitimAM "zuM karavuM ane zuM na karavuM tene kazo ja nirNaya te na karI zake, tema zrAvastI nagarInA dharmakSetramAM, pArzva prabhunI paraMparAne ane bhagavAna mahAvIranI paraMparAne ziSya samudAya, kRSNasamAM bhagavAna zrI kezIkumAra zramaNa ane bhagavAna gautamasvAmInI chatrachAyAmAM, ekatrita thayo. te baMne pakSane ziSya samudAya paraspara ekabIjAnI sAme joI rahyo. eka ja lakSya chatAM, pratyakSa dekhAtI ane anubhavAtI pAyAnI A badhI vicitratAo ane visaMgatIone hRdayasparzI ukela temane mana eka jaTila keyaDo hato. tene ukelyA vinA temane zAMti thAya ema nahatuM. zaMkAnAM kAraNe beu pakSa mAnasamAM asthiratA ane asamAdhi bhAva anubhavI rahyo hate. AvA vakhate zAstrakAra AgaLa zuM kahevA mAMge che te zAstranA ja zabdomAM avelekavA prayatna karIe. tadanusAra cAunjAmo ya jo dhammo jo imo pNcsikkhio| desio baddhamANeNa pAseNa ya mahAmuNI // A caturyAma dharma che. AnuM pratipAdana bhagavAna pArzvanAthe karyuM che. A paMcazikSAtmaka dharma che. AnuM pratipAdana bhagavAna vardhamAne karyuM che. bhagavAna pArzvanAtha 23mA tIrthaMkara thayA che. bIjA tIrthaMkarathI mAMDI trevIsa tIrthakara sudhInA badhA tIrthakarenA sAdhu sAdhvIo svabhAvataH saraLa ane prajJAzIla hoya che. temanI saraLatA ane prajJAzIlatAne anurUpa ja dharma prarUpaNa thAya che. dharmanI dezanA vyakita ane sabhAne anulakSIne ja karAya che. anyathA dharmadezanAnuM je prabhAvI pariNAma AvavuM joIe te Ave nahi. bhagavAna mahAvIra sudhInA kALamAM mANasenI saraLatA vakatAmAM pheravAI gaI che. prajJAna sthAna jaDatAe lIdhuM che. pariNAme temanA vakhatanA mANasanA svabhAva ane samajaNane anusarI bhagavAna mahAvIre dharmadezanA pharamAvela che. samaya sthiti, saMge ane mANasanA svabhAva bhedone anulakSI mUlataH eka chatAM caturyAma ane paMcazikSAtmaka dharmane rUpe judA jaNAtA dharmonuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. baMnanA ziSya samudAyane sAMgika sthiti ane mAnava prakRtinAM parivartananI pAyAnI vAta dhyAnamAM nathI eTale teo dharmanI prarUpaNAnI bhinnatAthI zaMkAzIla banyA che. teo vicAre che ke, tIrthakaranI A eka ja saLaMga ane akhaMDa paraMparA che. eka ja paraMparA ane eka ja Adarza chatAM dharma prarUpaNAnI A bhinnatA zAthI? pArzvanAtha prabhu paNa pUrNa paramAtmA che.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra sajJa ane sadazI che. bhagavAna mahAvIra paNa traNe leAka ane traNe kALanA jJAtA che chatAM AvI pratyakSa dekhAtI ane AzakA utpanna karatI prarUpaNA bhedanI kalpanAnuM mULa zuM che? te jANavA baMne pakSanA ziSyA samutsuka banyA che. AvI zakA eka ja pakSe UbhI thaelI nathI. paraMtu aMne pakSe A zaMkA samAnarUpe UbhI che. tenuM zuM samAdhAna karavAmAM Avaze ane e ane prabhunA milanathI kayAM rahasyA pragaTa thaze te avasare mithyAtvamUlaka aha zAstro vAraMvAra sAvacetInA sUra kADhI, cArAsInA cakramAM bhamatA jIvAne sAvadhAna banAvatAM kahe che ke, saMsAranu mULa mithyAtva che. mithyAtvanA sIdhA sAdo artha e che ke-je vastuo jevI che, pAramArthi ka rIte te vastune te rIte na nihALatAM, anyathA nihALavAnI dRSTi. mithyAtva koI padArtha ke vastumAMthI niSpanna thatA guNu ke doSa nathI. AtmAnA ja te vibhAva janya dharma che. AtmAne sahaja guNa upayAga che. padyArthI jevA che tevA ja tene jANavA ane jovA te A guNane dharma che. kamaLane kamaLanI rIte jANA ke jue temAM bhAgye ja aMdhane avakAza hAya, paraMtu kamaLane jotAMveMta temAM suMdara-asuMdaranu` AropaNa karI padmA sAthe AtmA jyAre tAdAtmya saMbaMdha joDI le, ane jANavA jovArUpa peAtAnA mULa svabhAvane danameAhajanyarUpI viSa, nirmaLa ane sahuja upayAga guNane, dUSita ane visarI jAya, tyAre jherI banAvI de che. mithyAdananA sabhAvamAM jIva ane jaDa viSenuM bhedajJAna nAza pAme che. para evA jaDa padArthomAM AtmIya buddhi janmI javA pAme che. jaDa ane cetana paraspara virAdhI tattvA che. e banne eTalA vidhI che ke, trikALamAM paNa jaDanA cetanatattvamAM ane cetana tattvanA jaDa tattvamAM praveza sa Mbhava nathI. A pAramArthika ane AtyaMtika satyanI mithyAtvanA sadbhAvamAM avahelanA thai jAya che. padArthoM taraphanu AkaSaNa sarvopari khanI jAya che. bAhya padArthonA saMgrahanI mamatA ane leAlupatA vadhI javA pAme che. padArthomAM prabhutA ane aizvanA darzana thAya che. AMtarika samRddhi tarapha dRSTi nAkhavAnI bhArAbhAra udAsInatA vatavA mAMDe che. padArtho ane paisAnuM AkaSa Nu AtmabhAva taraphanA vikaNune malavattara banAvatu jAya che. potAnA samuddhAranA mArga potAnA ja puruSAtha upara AdhArita che. saMsAramAM paribhramaNa ApaNI ajJAnatAne laIne che. kAraNu madha sudA AtmAnA puruSArtha doSanA sadbhAvanA kAraNe hAya che. zAstra sAkSI pUre che ke nA indiyagejjJa abhuttamAbA, amuttabhAbAvi ya hoi niccA / ajjhattha heu niyayassa bandho, saMsAraheu ca vayaMti vandha N // utarA a. 14-19
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvamUlaka ahaM : 153 AtmA amUrtaarUpI hovAne lIdhe Indriyone viSaya thaI zake nahi. amUrta dravya svabhAvathI ja nitya hoya che. AtmA paNa amUrta hevAne kAraNe nitya dravya che. chatAM mithyAtva avata, kaSAya ane gajanya vibhAva pariNatine laI vyavahAra dRSTie te baMdhAya che ema manAya che. vAstavamAM (nizcaya nayanI daSTie) te AtmA baMdhAte paNa nathI ane mukta paNa thatuM nathI. vyavahAra-apAramArthika daSTie A baMdha avasthA ja saMsAranI jananI che. saMsAra je rUpe che te rUpe bhale rahe. temAM parivartana ke saMskaraNa keIthI zakya nathI. badhA padArtho pAramArthika dRSTie sArvabhauma svAtaMtrya dharAve che. koI padArtha keIne Azrita nathI. eka paramANuthI laI parama-AtmA sudhInA badhA dravyone, paripUrNa svAtaMtrya e sahaja guNa che. aguru eTale laghu nAmane guNa kadI eka dravyane bIjA dravyamAM, ke eka dravyanA guNone bIjA dravyanA guNemAM bhaLavA detuM nathI. A badhA dravyanI AtyaMtika, sahaja ane pAramArthika sthiti che. vaLI Atma dravya te badhA dravyo karatAM alaukika ane asAdhAraNa mAhAnya dharAvatuM dravya che. jAgatika anaMta padArthomAM Atma dravyane mahimA ane garimA aciMtya ane akathya che. Ama te badhA dravyanuM tipitAnA sthAne teTaluM ja mahatva hoya che. pitapotAnI rIte darekane mahimA che. khIlI ane talavAra, pitapotAnA sthAne, pitApitAnuM mahattva barAbara dharAvatAM ja hoya che. khIlI je kAma kare che te talavAra kadI karI zakatI nathI. talavAra bhale moTuM dravya rahyuM paNa te khIlInI garaja sArI zake nahi ane khIlI paNa te ja rIte talavAranuM kAma karI zake nahi. mATe nAnA ke moTA hovAnA kAraNe kaI vadhAre mahimA dharAvatAM ke kaI e cha mahimA dharAvatAM banI jatAM nathI. nAnA ke moTA hovAne kAraNe ja keI UMca ke koI nIca paNa banI jatAM nathI. nAnA ke moTA hevAmAM te prakRti, prArabdha ke niyati kadAca bhAga paNa bhajave, paraMtu UMca ke nIcanA bhAve te mANasanI IrSyA ane spardhAmAMthI ja prAyaH janmelA hoya che. janmathI koI ucca ke koI nIca hete nathI. ahaM mUlaka bhAvathI pIDAelI vyakti ja AvA UMcA nIcAnA vargo UbhA kare che. pazuo ke pakSIomAM ahaMkAra ke spardhA pUrepUrA vikasita thavA pAmyA nathI tethI temanAmAM ucca ane nIcanA bhAvo jamavA pAmatA nathI. pAMca popaTa sAthe caNatA hoya, besatA hoya, AkAzamAM uDDayana karatA hoya, paNa koI koIne koI UtArI pADavA prayatna karatA nathI. ahaMkAranA doSathI pIDAtA manuSyamAM ja A badhA de-saMbhave che. Atma dravyane je viziSTa mahimA zAstromAM varNita che te tenA jJAna, darzanarUpa asAdhAraNa svabhAvane laIne che. Atma dravyane laIne ja bIjA dravyanA astitva, nAstitvanA vicAre samubhave che. Atma dravyanA abhAvamAM temanA devA na hovAne upayoga paNa che? sva svarUpamAM pariNamanarUpa svAbhAvika zakita to badhA dravyane sahaja prApta che. paraMtu bhakatRtva zakti Atma dravya sivAya bIjA koI dravyamAM hatI nathI. kAraNa bIjA dravyamAM upayoga
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 : leghA pASANa, khelyAM dvAra guNanI sattA hotI nathI ane Atmadravyane te te sahaja svabhAva che. A rIte Atmadravya badhA dravyomAM pitAnI pradhAnatA ane zreSThatA TakAvI rAkhe che. caitanya e AtmAnuM lakSaNa che. kedhAdi bhAve te AtmAnA AtyaMtika svarUpa nathI, tethI te svAbhAvika paNa detA nathI. krodhAdi kaSAye paNa jo AtmAnA upaga guNanI mAphaka svarUpa hota, te A vibhAve paNa jJAnaguNanI jema anAdi ane anaMta hota. kaSAya bhAva ane upayoga paraspara virodhI ane bhinna vastuo che. jyAre krodhAdi kaSAye ApaNuM svarUpa nathI tyAre ke dhAdimAM game te nimitta bane, chatAM tene ApaNAmAM avakAza zA mATe Apa joIe? eka vakhatane prasaMga che. bhagavAna buddha karuNA ane dharmane pracAra karI rahyA hatA. bhagavat svarUpa evA A pAvana AtmAo sAthe paNa veravRtti ane asahiSNutAnA viSamabhAva rAkhanArA jaghanya keTina che paNa A jagatamAM rahetA ja AvyA che. prakRti sadA saMtulanane TakAvI rAkhe che. eka gAmathI vihAra karI jyAre teo bIjA gAme jaI rahyA hatA, tyAre eka eka mANasa te raste AvatA gAmamAMthI rAjamArga upara AvyA ane na bolavAnA zabdo buddha prabhune kahevA lAge. buddha te prabuddha AtmA hatA. te badhA zabdone pacAvI gayA, pI gayA, paraMtu temanA ziSyathI te mANasanuM AvuM asabhya, vivekahIne vartana sahana na thayuM. bhagavAna buddhe jyAre tene kazo ja javAba na vALe ane zAMtipUrvaka tenA zabdo sAMbhaLI lIdhA, tyAre AnaMda nAmanA temanA eka ziSyathI A vAta sahana na thaI. te bhagavAnane kahevA lAgyAH prabho ! AnI AvI karatAne paNa kaze ja javAba kema nahi?" buddha bolyA: "AnaMda ! e bicAre khUba dUrathI ATalI mahenata UThAvIne AvA bhAve sAthe ahIM AvyuM che. tenA manamAM je che te kADhI rahyo che. tene e adhikAra che. enA e svAtaMtrya ane adhikAramAM dakhalagIrI karanAra huM koNa? vaLI tenI vANI je mArA hRdayamAM spaMdana ane kaMpana janmAvI zake, mArA aMtarAtmAmAM DahoLApaNuM utpanna karI zake, te ene artha ja e thayo ke, mAre pitAne paNa mArI pitAnI jAta upara kazo je adhikAra nathI. mArA saMcAlananI derI huM tene seMpavA taiyAra nathI. te tene manano mAlika che. huM mArA manane mAlika chuM. tene yogya lAge tema te varte, mane gya lAge tema huM hatuM. tenAthI huM doravAI jAuM e tuM mane nabaLe dhAre che? bhagavAna buddhanI A vANI AnaMdanA hRdayane sparzI gaI. tenA mananuM dukha dUra thaI gayuM. bhagavAna buddhamAM teNe ajaba prabhutAnA darzana karyA. tamane badhAne paNa avAranavAra anukULa, pratikULa saMge to sAMpaDatA ja haze. paraMtu tamArI derI tame tamArA hAthamAM rAkhI hatI nathI. ane tethI ja kaI paNa vyakita tamArA mATe be cAra sArA zabdo uccArIne tamArA ane phesalAvI zake che. tamArA moDhA upara hAsyanI rekhAo prasarAvI zake che. vaLI kyAreka na kahevAnA zabda kahIne tamArA ahaMne AghAta paNa pahoMcADI zake che, tamArA ane saMkecAvI zake che, tamArA AtmapradezamAM spaMdana ane
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvamUlaka ahaM H 155 kaMpana UbhuM karI zake che, tamArA krodhane uttejita karI zake che, madirAnI mAphaka tamane unmatta banAvI zake che, bhAna bhUlAvI zake che, tamArI sAmAyika sAmAyikane ThekANe rahI jAya che ane tame svargane badale nArakIya vAtAvaraNane janmAvanArA banI jAo cho. kAraNa, tamArI derI tamArA hAthamAM nathI. bhagavAna buddhanA jIvanamAM ghaTelI A ghaTanA je ApaNA prANone sparzI jAya, te game tevA sAnukULa ane pratikULa pratyAghAtenI viSabharI asara ApaNA mAnasane vikSita ane ruSNa banAvanArI na nIvaDe. jyAre kaSAyabhAve AtmAnA svarUpa nathI, tyAre temane pitAnA mAnI azAMti ane asamAdhi zA mATe UbhI karavI joIe? arIsAnI sAme je vastu Ave che te temAM pratibiMbita avazya thAya che. paraMtu arIse tene kemerAnI mAphaka saMgharI rAkhatA nathI. jIvana paNa darpaNa jevuM hovuM joIe. pratibiMba bhale badhAMnuM paDe paraMtu saMgraha keIne nahi. saMsAramAM janma, maraNa, sukha ane dukha je kaMI paNa jImAM dekhAya che, te pitAnA ja sArA-narasA puruSArthanuM sunizcita phaLa che. A badhAMne prakRti, prArabdha ke niyati svarUpa mAnIne cAlIe te vAMdhe na Ave. paraMtu ApaNe karIe chIe enAthI UlaTuM ja. dareka sthitimAM ApaNe pitAnA kartutvanuM AropaNa karIe chIe ane Ama rAgadveSanA vamaLamAM, vagara vicAryuM, anAyAsa sapaDAI jaIe chIe. A ja ApaNI eka karuNa kamanasIbI che. kahyuM che ke ajJAnametadadhigamya parAtparasya pazyanti ye maraNajIvitadaHkhasaukhyam / karmaNyaha kRtirasena cikIrSavaste, mithyAdRzo niyatamAtmahato bhavanti / / arthAta ajJAnarogathI grasta ajJAnI AtmA parathI paranAM sukha duHkha ane janmamaraNane jue che. te ahaMnI saghanatA vaDe, katRtvanA rasane icchuka bane che ane niyamathI mithyAdraSTi ane AtmaghAtI hoya che. jema bedhyAnamAM cAlatA mANasane mArgamAM paDelA paththaranI Thesa vAge tyAre kaze ja vicAra karyA vagara te ema mAnavA lAge che, je A paththara rastAnI vacce na paDe hota te mane Thesa vAgata nahi. ane pachI, je te paththara upara krodha UtAravA lAge, tene teDavA prayatna karavA lAge, te tenI A ajJAnatA joI ApaNane hasavuM Ave che. paraMtu ApaNe badhAM ahaM ane kartutvanA abhimAnamAM unmatta banI, AvAM ja mUrkhAIbharyA kAma karI rahyAM chIe tene ApaNane jarA paNa khyAla nathI. ahaMkAra e kSaNekSaNa pharatuM calacitra che. ahaMkAra pitAmAM e te kuzaLa che ke, te pharelI keDI upara paNa meTuM sAmrAjya UbhuM karI zake che. eka vakhata prasaMga che. akabara bAdazAha yamunAjInA darzana karavA AvyuM hatuM. je mANasa akabara bAdazAhane yamunAjInA darzana
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra karAvavA lai gayA hatA te mATe purAhita hato. purohita potAnA sadbhAgyane prazasavA lAgyA to keTalAka tene sAMpaDela A sadbhAgyathI tenI irSyA karavA lAgyA. sahune eka vizvAsa hatA bAdazAha potAne yamunAjInA dana karAvanArane avazya kImatI puraskAra Apaze. akabara A sthiti pAmI gayA. eTale je purAhita dana karAvavA gayA hatA tene, saDaka upara paDelI eka phUTelI koDI laine teNe puraskAramAM ApI dIdhI. brAhmaNa paNa vastusthiti samajI gayA. tethI teNe paNa kazA ja kSeAbha ke kacavATa vinA bAdazAhe ApelA puraskArane hAthamAM lai lIdheA, ane mAthe caDhAvI kAi joI na jAya tema muThThI baMdha karI dIdhI. koI bIjo te joI zakayA na hatA. mAtra akabara ane purohitane ja khabara hatI ke te phUTelI koDI che. brAhmaNe bAdazAhane mAthuM namAvyuM, dhanyavAda ApyA ane AzIvacanA uccAya. AkhA gAmamAM AzcaryaMnI lahara phelAI gaI. bAdazAhe purohitane zI kImatI bheTa ApI te viSe jeTalA leAkA teTalA anumAna thavA lAgyA. lAkoe jyAre purohitane A viSe pUchyuM tyAre teNe paNa hasate moDhe javAba ApyA, ke janma janmAntara sudhI mArA parivAranA sabhyo kharco kare chatAM kha na karI zake, evI e ajaba bheTa che. phUTelI koDI kayAMthI kharcI zakAya ? leAkA vadhAre parezAnImAM paDayA. irSyAe potAnA hAtha laMbAvyA. aMte A khabara bAdazAhanA kAna sudhI paheAMcI. darabArIe paNa tejodveSathI pIDita hatA eTale aMte badhAe Rsi'matapUrvaka A vAta bAdazAhane pUchI levAnA nirNaya karyo. brAhmaNa kahetA hatA ke tene evI vastu ApI che ke je tenA parivAranA sabhyo janmajanmAMtaro khaca kare te paNa khaca karI zakAya nahi. bAdazAha akabara paNa brAhmaNunI AvI vAta sAMbhaLI bicAramAM paDI gayA. peAte phUTelI koDI ja ApI che tenI tene khAtarI hatI. vaLI pote brAhmaNane phUTelI koDI ApI che e vAtanete bahAra pADI zake tema paNa nahAtA. kemake te vastu tenA meAbhAne chAje tevI nahAtI. te vimAsaNamAM paDaH 'brAhmaNa Ama kema khelatA haze ? kADIne badale kAMI khIjuM teA nahi apAi gayu. hAya ne ? tene ciMtA thavA lAgI. saDaka uparathI maLelI te koDImAM koI jAduI rahasya teA nahi chupAyelu hAya ne ?" A ciMtA kramika rIte vadhatI khAdazAhanA prANlRAne sparzI gaI. bAdazAhanI nIMda harAma thaI gaI. darabArIe ane begame paNa A vAta jANavA Atura banI gayAM. te brAhmaNu paNa bhAre kuzaLa hatA. potAne thaelA apamAna ane anyAyane te pacAvI gayA hatA. have mAtra te samayanI rAha jote hatA. aMte je samayanI te rAha jotA hatA te samaya AvI paheAMcyA. akabare ja brAhmaNane potAnA darabAramAM khelAvavA saMdeza mokalyA. brAhmaNu bAdazAhanA caraNAmAM hAjara thayA. te khelyA huM bhAgyazALI chuM ke ApanI pAsethI mane evI amUlya vastu bheTa maLI che ke jene khacavI ja azakaya che. janmAjanma
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyazrleAka zrIvinedamuni : 157 sudhI kharca karIe, te paNa A bheTa kadI kharcAze nahiM. akabara bhAre mujhavaNamAM paDayA. teNe kahyuM: 'bhAi ekAMtamAM mArI sAthe cAla.' ane ekabAju gayA. akabare pUchyuM: 'vAta zI che? sAcu' teA kahe,!' brAhmaNe kahyuM: mArA para ApanI bhAre dayA che.' akabaranI mAnasika mujhavaNa vadhI javA pAmI. akakharanA vividha upAye chatAM, brAhmaNa pAsethI vAta kaDhAvavI muzkela khanI gaI. brAhmaNe te phUTelI koDI upara AvI upadravanI para parA UbhI karI dIdhI. te kahetA ja rahyoH ApanI apAra anupA, mAruM bhAre sadbhAgya ! samrATa te A pRthvInA paTa upara ane thayA, mArA jevA brAhmaNeA paNa aneka thayA, paraMtu ApanA jevA dAnavIra bAdazAhu kAI na thayA. vaLI brAhmaNeAne dAna te ghaNA pAsethI maLyu haze, paraMtu mArA hAthamAM je puraskAra AvyA te koi brAhmaNunA hAthamAM Aja sudhI nahiM Avye hAya ! akabara bhAre nirAza thayA. tene vadhAre mAnasika ciMtA thavA lAgI. te brAhmaNanI sAme hAthajoDI kahevA lAgyA : kharekhara' batAva ke vAta zI che? tane puraskAramAM zuM maLyuM che? me te tane phUTelI koDI ja ApI hatI, paraMtu temAM kaMi na samajAya evI gaDabaDa teA nathI thavA pAmI ne? brAhmaNe e phikarAIthI javAkha vALyA : 'jahAMpanAha ! jo ahaMkAra kuzaLa DhAya te phUTelI kaDI upara paNa sAmrAjya khaDuM karI zakAya che. me Ape ApelI phUTelI koDI upara ja mAruM sAmrAjya UbhuM karI lIdhuM che, jyAre tame tamArA hAthathI ja eka saDaka para paDelI phUTelI koDI mane ApIne, tamArA mAnasane za MkA-kuzaMkAethI grasita banAvyuM che, tamArI naMdane harAma karI che. tamArI ja nahi, sArA ce nagaranI, tamArA darabArInI, tamArI begamonI paNa nIdane tame harAma karI dIdhI che. ahunA A vyApaka jherI vistAranA yathArtha khyAla hRdayamAM UMDANathI vicArIe ane ahuthI dUra rahI, tenI mehaka jALamAM phasAie nahi te mATe sadA jAgRta ane prayatnazIla rahIe. puNyazleAka zro vinAdamuni kavi nirjIva zabdomAM evuM AkarSaka sau bharI de che ke, sAMbhaLanArAe maMtramugdha banI jAya che. kavinA hRdayamAM prabhutAnA divya a Mze| hAya che. tenI jovAnI dRSTi gahana ane leAkeAttara hAya che. tenI pAse kAdavamAM paNa kamaLanI kamanIyatA jovAnI prakRtidatta pratibhA hAya che. eka ja vRkSamAM aneka judA judA ra MgonI ajAyakhIbharI ramaNIyatA nihALavAnI tenI adbhuta kSamatA haiAya che.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 : bhedya pASANa, khelyAM dvAra e ja rIte citrakAra paNa mAtra pIMchI ane raMgenI sahAyathI ja nirjIva citramAM prANa pUre che. jenAra AzcaryamAM paDI jAya evI jIvatI jAgatI sajIvatA pradAna karavAnI tenI AzcaryotpAdaka alaukika kalA hoya che. Amatema ragadoLAtA, paga taLe athaDAtA aNaghaDa pahADanA paththarene katarI, te paththaramAM prANanI pratiSThA karI, mUrtikAra prabhunI pratimA banAvI de che. mUrtikAra te namaskArane pAtra thAya ke na thAya, paraMtu prANanI pratiSThA pAmelI pratimA avazya jagavaMdya banI jAya che. A badhA judI judI dizAnA judA judA kalAkAre che. badhAnI kalAomAM eka prakAranI divyatA ane prabhutA che. je kalAnA upAsake che temanA mAnasamAM A badhA kalAkAre pratye mAnabharyuM sthAna hoya che. pitA potAnI pratibhA anusAra lakattara pratiSThA paNa temane prApta thatI hoya che. paraMtu je svayaMne sauMdaryathI bharI tene divyatA pradAna karavAnI kalAnA kuzaLa kArIgara che, je pitAnA jIvanane satya, ziva ane suMdarama banAvavAmAM saphaLa thayo che, tenAthI moTo sarjaka ane yathArtha kalAkAra A jagatamAM bIje kaI nathI. A eka asaMdigdha ane nirapavAda hakIkata che. jIvanane rUpAMtaraNa karavAnI kalAthI bIjI kaI meTI kalA nathI. bhoga ane vastuo taraphanI rAgavRtti virAma pAme, padArthamUlaka AkarSaNa vikarSaNamAM pheravAI jAya, bhautika sukha ane tenAM sAdhanemAM ekAMta nirarthakatA pratibhAsita thAya, rAgamAtra reganI mAphaka bhItikara ane anarthakara jaNAya, nita navAM sukha ane navI navI vastuo taraphanA rAgenI mRgamarIcikAmAM manana kheMcAya, ane sItAnI mAphaka senerI mRganuM maharSaka AkarSaNa pitAnA ja apaharaNa mATenA nimittanI garaja na sAravA de evI gahanatA ane evA talasparzI UMDANathI aMdaramAM daSTipAta karavAnI jyAre jijJAsA janme che ane kendrane eTale ke AtmAne meLavavA mATe apratima utsAha ane parama puruSArtha pragaTe che, tyAre ja satyanI anubhUtinAM suvarNa dvAre paramAtmAnA darzana karAvavA uddaghATita thAya che. padArthathI AkarSatI, tenA tarapha jatI, tenI sAthe tAdAsya sAdhatI ane temAM raMgAI jatI cetanAne asmalita pravAha te rAga che. enAthI UlaTuM, svayaM tarapha AkarSAtI, svayaM sAthe joDAtI, svayaMnI sAthe raMgAI jatI ane prabhune ane AkarSaNanA lebhAvanArA AkarSaNa sthAnomAM paNa marubhumi jevA vikarSaNanAM dazya jovAnI daSTi keLavatI cetanAnI atUTa dhArAnuM nAma vairAgyavRtti che. je pratikSaNanI jAgRti, viveka ane kALajIbharyA abhyAsathI, A vairAgyavRtti ApaNA prANe sAthe AtmasAt thaI jAya, te A saMsAramAMthI ApaNe beDo pAra thaI jAya. daDhatama vAsanAo ane ahaMthI vAsita cittanuM rUpAMtaraNa sarvathA azakaya che. mAre ahaM bIjAnA ahaMnI sAme amRtasaranuM gurudvArA eTale suvarNa maMdira dekhAya evI sajajaDa, saghana,
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyazleka zrI vinodamuni : 159 UMDI ane prANo sAthe vIMTaLAelI pragADhavRttio jyAM sudhI aMdaramAM paDI haze, tyAM sudhI jIvananA sAcA kalAkAra thavAnI ke mUlataH rUpAMtaraNanI vAta AkAzanA phUla jevI azakaya che. yAda rAkhaje, gaMtavyazUnya jIvana bhega che. gaMtavyayukta jIvana ga che. bhAganuM jIvana sarovaranuM jIvana che. te kyAMya jatuM nathI, basa tyAMnuM tyAM ja rahI sukAI jAya che. yoganuM jIvana saritAnuM jIvana che, tenI sAgara taraphanI satata gati che. sarevara mAtra pitAnAmAM ja jIve che. jyAre saritA pitAnAmAM ja nathI AvatI, pitAnA atikramaNa mATe Ave che. eTale saritA yAtrA che, gati che. pattharane pratimAmAM parivartita karavAnI kalA kaThina che, zramasAdhya che. paraMtu svayaMne divyatAmAM rUpAMtarita karavAnI AMtarika kalA karatAM ghaNI saraLa che kAraNa, svayaMnuM vyakitatva pattharathI paNa vadhAre kaThaNa che. jIvana jene sAcI dizAmAM jIvatAM AvaDe che, jeNe jIvavAnI pAramArthika kalAne AtmasAt karI che te ja jIvanane sAro ane meTe kalAkAra che. A vizALa pRthvInA paTa upara lAMbuM jIvana jIvavAthI jIvananA kalAkAra thaI zakAtuM nathI. jIvananI sArthakatA dIrgha jIvanathI aMkAtI nathI; te aMkAya che guNenI keLavaNIthI. caMdananI jema bIjAnA hitamAM ghasAvAnI kalA ane AvaDatamAM ja jIvananI sArthakatA samAyelI che. aMtagaDhadazAMga sUtramAM jovA maLe che ke, zrIkRSNanA nAnAbhAI gajasukumAla karatAM mila brAhmaNe lAMbI jiMdagI bhegavI. mahAbhAratamAM jovA maLe che ke, arjunanA seLa varSanA putra abhimanyu karatAM duryodhana ane jayadrathe lAMbI jiMdagI jogavI. paraMtu A dIrgha jIvanane lAbha zuM hato? enuM sauMdarya zuM hatuM? enI pratiSThA zI hatI? gajasukumAla mAtra seLa varSanI kizora vayamAM ja rAjyabhavane tyAga karI, bhagavAna neminAthanAM caraNomAM dIkSita thaI gaye. je divase dIkSita thaye te ja saMdhyAe ramazAna pratimAnI ArAdhanAmAM te saMlagna bane. jagatanA jIvo sAthe maitrIne atUTa saMbaMdha bAMdhe. pitAne maraNAMtika upasarga karanAra semila brAhmaNa tarapha lagIre dha ke veranI dRSTi nAkhI nahi. kSamAnI dhUpasaLInI mAphaka sugaMdha phelAvI teNe krodhane amRtamAM pheravI nAkhe. "fjAma amRtatA cita, tAtti prArA karatA." jherane amRtanA rUpamAM ane aMdhakArane prakAzanA rUpamAM teNe rUpAMtarita karyA, ane ArAdhanAne aMte prakAzane e dUta anaMta prakAzamAM vilIna thaI gaye. ' somile bhale lAMbuM AyuSya bhogavyuM, paraMtu tenA jIvanamAM prakAzane kyAMya avakAza nahote. amRtanuM eka nAnuM sarakhuM buMda paNa tenA jIvanamAMthI TapakayuM nahotuM. verajheranAM dUSita vAtAvaraNamAM sabaDatA A semilanA jIvanamAM prema, zAMti, kSamA ke samAdhinA kyAMya darzana
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra thatAM nahAtAM. lAMbuM jIvana bhale e jIvye paraMtu te ha MmezAM aMdhakArane ja phelAvatA rahyo. peAtAnAM kAryAMthI durgaMdhane relAvatA rahyo. ane aMte aMdhakAranA e krIDA eka divasa aMdhakAra bharelA narakamAM pahAMcI gayA. arjuna putra abhimanyu kazeArAvasthAnI sabhyAe mAjamA ane mAna dollAsa bharyAM divase vaTAvatA navayauvananA taravarATa ane thanaganATa sAthe jIvananI keDIe aMtaranAM lAkhalAkha aramAnA sAthe pagalAM pADatA hatA. suMdaratAnI surakhIbharyAM tenA tejasvI caherA, aMgaaMgamAMthI nItaratu navayauvananu tenu meAhaka jema ane vIratvabharI pratibhAne pragaTa karatI tenI AkaSa ka cAlane jANe ApaNe nihALyA ja karIe evA mAtra seLa ja varSanA dUdhamaliyA juvAna abhimanyu, kizAra che evu' jANatAM chatAM, tejodveSI koravAe lAga joI pAMDavAne halakA ane jhAMkhA pADavA eka cakravyuha racce.. adekhA ane irSyAkhAra khIjuM zuM kare? A AkhAye prasaMga karuNa ane vIrarasa sabhara che. kurukSetranA medAna para pAMDava-kauravAnu yuddha cAlI rahyuM che tyAre trigoe yuddhanuM AhvAna karatAM arjunane eka khAju tenI sAthe laDavA javu' paDyu che jyAre khIjI mAju droNAcArye cakravyuha goThavIne pAMDavAne muMjhavaNamAM nAkhyA che. pAMDavAmAM arjunanA putra abhimanyu sivAya koI cakravyuhanA bheda jANatA nathI. 'have zuM karavuM ?' yudhiSThira muMjhAyA. temaNe abhimanyune kahyuM: 'beTA ! tAro bApa sa'zamakAnI sAme gayA che. ame keAi te A cakravyuhanA bheda jANatA nathI. mATe tuja ene bheda' abhimanyu vIra hatA. tene cakravyuha tADatA AvaDatA hatA paNa temAMthI pAchA pharavAnA upAyanI tene khabara naheAtI. chatAM te vIra kizore te javAbadArI svIkArI ane cakravyuhane tADIne adara pravezyA, ane kaurava senAnA kaccaraghANa vALavA lAgyA. kauravasenAnA vIra ceAddhAe ekaThA maLIne abhimanyu upara mArA calAvI rahyA hatA, paraMtu abhimanyu kAithI gAMjyA jAya tema nahotA. te te zatru sainyanA sAmanA karatA AgaLa ne AgaLa dhasye jatA hatA. tenA kAkAe mAmAe paNa tenuM rakSaNa karatA pAchaLa ne pAchaLa dhasye AvatA hatA. paNa jayadrathai temane rAkayA ane abhimanyu pAMDava senAthI vikhUTA paDI gayA. ekaleA paDelA abhimanyu khUba bahAdurIthI laDayA paNa te kayAM sudhI TakI zake ? kauravasenAnA cha cha mahArathIe tenA para ekaThA maLIne tUTI paDayA ane aMte nijayazrInI varamALa parokSa rIte paherIne kauravAe UbhAM karelAM A anyAyapUrNa yuddhamAM vIrabhadrasame e vIra mRtyu pAmyA. abhimanyu tA gayA paNa tenI vIratAnI saurabha Aja paNa A pRthvInA paTa para mahekatI rahI che. Ama maratAM maratAM paNa abhimanyu amara itihAsanuM sarjana karatA gayA.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyazloka zrI vinodamuni : 161 jyadratha ane duryodhanane, pApa ane pAkhaMDa, DoLa ane daMbha bharyA A bhraSTa ane dIrgha jIvana daramiyAna rojabaroja kaDavA ghUMTaDA UtAravA paDyA, tyAre alpa jIvanamAM vIra abhimanyue yazasvI ane amara svargIya jIvananI bhAratavarSane bheTa dharI. zrI vinodamuni paNa eka TUMkI, ane temAMye saMyama jIvananI te atialpa, jiMdagI jIvI gayA. paraMtu temanuM A nAnakaDuM jIvana bhavya mahimA ane garimAnI sarvotkRSTatAne sparzanAruM ane jaina samAjamAM eka bhavya itihAsanuM nirmANa karanAruM nIvaDyuM. parama vairAgI zrI vinodamunine janma vi. saM. 1992mAM pisudAna (AphrikA) ke jyAM vIrANI kuTuMbane vyApAra cAlato hato tyAM thayo hato. temanA pitAzrI, zrI durlabhajIbhAI ApaNI jJAtinA dhanakubera chatAM eka saraLa, nirAbhimAnI, sAvika ane dharmaparAyaNa uttama AtmA che. temanAM mAtuzrI maNibena bhadrika pariNAmI, dayAzIla ane taponiSTha zreSTha AtmA che. A vIrANI kuTuMba Ama te rAjakoTa (saurASTra)nuM mULavatanI che. paraMtu gujarAta saurASTramAM ja nahi, AkhA jaina jagatamAM A puNyazALI kuTuMbanuM bhAre mahattvapUrNa sthAna che. zrI vinedamuni A zrImaMta kuTuMbamAM janmyA hatA eTale adyatana sukhasAdhane ane anukULatAonI temane kazI ja khAmI na hoya te ApaNe samajI zakIe chIe. chatAM pUrvajanmanI sAdhanAonA saMskAronA baLe karIne, A janmamAM sahaja puNyathI temane je A sukhasAhyabI saMprApta hatI, tenA pratye teo aMtaraMgamAM udAsIna hatA. paradezanA pravAse javAnuM paNa temane thayuM ane e rIte temaNe IglenDa, belajIyama, holenDa svITjharlenDa, ITAlI, ijIpta Adi dezonA pravAso paNa kheDayA, chatAM e dezanuM sauMdarya ke adyatana vaijJAnika sAdhanonI pracuratA ane anukULatA temane sparzI na zakI. teo tenAthI jarAye AkarSAyA nahi ke temanI vairAgyavRttimAM jarAye kacAza AvI nahi. paradezanA pravAsamAM paNa, temaNe potAnA khAnapAnanI je maryAdA nakakI karI hatI, te barAbara jALavI ane yamaniyamanA pAlanamAM kiMcitmAtra zithilatA AvavA na dIdhI. temanI AMtarika vairAgyavRttinI sudaDhatAnI A zubha nizAnIo hatI. zrI vinodamuni avazya pUrvajanmanA keI gabhraSTa AtmA hovA joIe. nahitara ATalA bhege paganA uccatama, aghatana sAdhano temane upalabdha hovA chatAM tenA tarapha AvI upekSA temane kema thAya? sukha vaibhavanI suMvALI zA cheDI, sAdhanAnI kAMTA bharelI keDI upara pagalAM mAMDavAnI AvI gavRtti kema janma? temanA A saMskArene vadhAre saMpuSTa ane pallavita karanArA mahApuruSamAM temanA mATenA Asanna upakArI ane Adya mahApuruSa pU. mANekacaMdrajI ma. sA. beTAda saMpradAyavALA hatA. temanA asarakAraka pravacanee temanA jIvanane rUpAMtarita karavAmAM asarakAraka ane kImatI
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16ra : bheghA pASANa, kholyAM dvAra bhAga bhajavyuM hatuM. bIjI asara marUddhara tapasvI munizrI lAlacaMdrajI ma. sA. ke jeo muMbaimAM cAturmAsa birAjatA hatA temanI thaI. temane nikaTatama paricaya ane saMsargamAM AvatAM, te paricaya ane saMsarga temane mATe dIkSA levAnA bhAvamAM pariNamyo. dIkSA levAnI bhAvanAnA mULone A jAtanuM siMcana maLatAM, saM. 2012nA aSADha suda 15thI dIkSAne kendramAM rAkhI, temaNe dharmazAstrone abhyAsa zarU karyo. geDala gacchanA zAstra bA.bra. pU. zrI puruSottamajI ma. sA.nA paricayamAM AvatAM, temanAM zAstrajJAna ane zAstrIya AcAro tarapha paNa temanuM AkarSaNa jamyuM. pUjyazrI pAse te vakhate zrI jasarAjabhAI (hAlanA pa. pUjyazrI jasarAjajI mahArAja sAheba) nAmanA eka verAgI abhyAsa karatA hatA, temanA te sahAdhyAyI thayA. verAvaLamAM sAthe rahI abhyAsa karavA lAgyA. paraMtu zrI jasarAjabhAIne dIkSAnI AjJA maLI javA pAmI hatI ane temanI dIkSA sAM. 2013 jeTha suda pAMcamane somavAranI nizcita paNa thaI gaI hatI. zrI vinodakumArane temanA mAtApitA AjJA ApavA taiyAra nahotA. temanI daSTimAM zrI vinodakumAra kAcI umaranA ane aparipakava samajanA lAgatA hatA; eTale teo utAvaLa karavA mAMgatA nahatA. "zrI jasarAjabhAI mArI pahelAM dIkSA laI le ane huM pAchaLa rahI jAuM" te vinodakumArane rUce ane gaLe Utare evI vAta nahatI. mAtApitAne samajAvI AjJA meLavI zake evI zakayatA paNa dekhAtI nahotI. tethI temanI mAnasika muMjhavaNa khUba vadhI javA pAmI. temaNe game tema dIkSA laI levAne daDhatama saMkalpa karyo. AjJA na maLe te paNa aMtarAtmAnA A divya ane kettara saMgItanA avAjane dabAvavo te nahi ja, eve temaNe daDha nirNaya karyo. A aMtarane avAja IzvarIya AjJAne IzAre che ema mAnI, temaNe dIkSA levAne pAke nizcaya karyo. tapasvI munizrI lAlacaMdrajI mahArAja sAheba, pitAnA ziSya samudAya sAthe khIcana (mAravADa)mAM, dharmadAsajI ma. sA.nA saMpradAyanA paramazAstrajJa puNyAtmA pU. zrI samarthamalajI ma. sA. pAse, birAjatA hatA. A samAcAra zrI vinodakumAre meLavI lIdhA hatA. nirvigha dIkSA mATe temanI dRSTimAM Aja sarvottama, saraLa ane amegha sAdhana hatuM. temaNe pitAnA mana sAthe temanI pAse dIkSita thavAne nirNaya lIdhe; ane tA. 24-5-17 saM-2013 vaizAkha vada dasamane zukravAranA roja sAMjanA pitAnA pU. mAtuzrI sAthe chelluM bhojana laIne, jyAre temanA mAtuzrI pratikramaNamAM besI gayAM tyAre keIne jANa karyA vagara, khIcana tarapha maMgaLa prasthAna AdaryuM. tA. 24-5-17nA roja rAtre ATha vAgye rAjakeTathI jodhapuranI TIkITa kapAvI. tA. 25-5-17nA roja prAtaH 8 vAgye mahesANuM pahoMcyA. tyAM lonca karavA mATenA zikhAnA vALa rAkhI, muMDana karAvyuM. tyAMthI prasthAna karI tA. 26-5-17 prAtaH 4-30 vAgye phaledI,
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyazleka zrI vinodamuni : 163 pahoMcyA. tyAMthI khIcana sudhI page cAlI upAzrayamAM pahoMcyA. tyAM birAjatA upara jaNAvelA munivarene temaNe vaMdana karyA. sAmAyika karavA mATe sAmAyikanAM kapaDAM paheryA, ane sAmAyikanAM vratane svIkAratAM "niyama pujuvA sAmi tuvida tithi nA badale 'gAvavALa utarava6 tina bolyA. munivare te sAMbhaLI camakyA, temane aTakAvavA jatA hatA, tyAM te "gappA sirAmi' bolI pATha pUro karyo. pU. zrI samarthamalajI mahArAje temane kahyuM: "A ThIka nathI. tame rajoharaNanI dAMDI uparathI kapaDuM kADhI nAkhe ke jethI tame zrAvaka gaNAva; ane jarUra paDe te zrAvakone sahakAra laI zake. paraMtu zrI vinodamuni pitAnA nirNayamAM makkama rahyA, tyAre munio A javAbadArInA niSkAraNa bhaMga na thai paDe te mATe temaNe zrI vinodakumArane eka jAhera nivedana bahAra pADavA jaNAvyuM. te vAtane temaNe svIkAra karyo, ane te pramANe temaNe eka jAhera nivedana bahAra pADyuM: "mArA mAtapitA mahine vaza thaIne dIkSAnI AjJA Ape tema na hatA. "mA mAge' nA AdhAre eka kSaNa huM dIkSAthI vaMcita rahI zakuM tema nahotuM. mane samaya mAtrane pramAda kare ThIka na lAge. tethI zrI arihaMta bhagavaMte tathA zrI siddha bhagavaMtanI sAkSIe, mArA guru mahArAja samakSa dIkSAne pATha bhaNIne, mArA AtmAnA kalyANa mATe meM dIkSA aMgIkAra karI che. samAjane khoTe khyAla na Ave ke mArI dIkSA kSaNika jussAthI agara gerasamajathI thaI che. tethI, temaja samAjamAM jainazAsananI prabhAvanA thAya te hetuthI, mAre mAro vRttAMta pragaTa kare ucita che." A bAju, vinodakumAra na dekhAtAM badhAM ciMtAmAM paDayAM. khIcana javA saMbaMdhanI bhUmikAnuM temanA pitAne smaraNa thayuM, ane tA. 26-5-57nA roja pRthvIrAjajI mAlune A saMbaMdhe khIcana tAra karyo, tyAre vinodakumAranA svayameva dIkSita thaI javAnA samAcAra maLyA. A samAcArathI badhAne Azcarya sAthe AMcaka lAge. ahIMthI eka ziSTamaMDaLa temane samajAvavA mATe khIcana gayuM. ane te ziSTamaMDaLane temaNe je ziSTatApUrNa javAba Apyo ke tamo amArA vIrANI kuTuMbanA hitaiSI che, ane je sAcA hitaiSI he te mArA bA bApujIne samajAvIne, have pachInI meTI dIkSAnI AjJA aThavADIyAnI aMdara apAvI de." temanI AvI daDhatA ane AtmaniSThAne joI, zrI vinodamunine rAjakeTa laI AvavAnI temanI bhAvanA niSphaLa nIvaDI. zrI vinodamuninA te tyAga ane vairAgyamAM vardhamAna pariNAma ja rahyA. tapasvI munizrI lAlacaMdajI ma. sA.nuM A comAsuM phaledI nizcita thayuM. dIkSA pachInA aDhI mahinA to bhAre zAMti ane samAdhithI pasAra thayA. cAturmAsa daramiyAna eka vakhata temane hAjate javAnI saMjJA thaI. gurunI AjJA laI teo dizAe gayA. hAjatathI mokaLA
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra thaI pAchA pharatA hatA, tyAM relave lAIna upara be gAya AvI rahI hatI. bIjI bAjuthI Tena paNa AvatI hatI. Trena vhIsala vagADatI hatI, paraMtu gAye khasatI nahatI. vidamuninuM svabhAvathI dayAzIla hRdaya tharatharI UyuM. mahAanukaMpAe hRdayamAM Asana jamAvyuM. hAthamAM rajoharaNa laI, jAnanA jokhame gAyanuM rakSaNa karavA teo samudyata thayA. gAya te bacI javA pAmI, paraMtu sAdhuonA paDa javanikAyanA rakSAnA sAdhanabhUta rajoharaNa ke je vinodamunine pitAnA prANathI paNa pyAra hatuM, te relave lAIna upara paDI javA pAmyuM. tene UpADavAnI utAvaLamAM dhasamasatI AvatI relanA enjinanA jhapATAmAM teo sapaDAI gayA. "arihaMta, "arihaMta zabdonA uccAra sAthe zarIra tUTI paDyuM. rakta pravAha vahevA lAgyA. gaNatarInI kSaNomAM te adhyAtma kSitijamAM udaya pAmele A prakAzamAna tAre prakAzamAM vilIna thaI gaye. zrI vinoda muni te puNyazALI AtmAnA puNyazIla ratnasamA divya AtmA hatA. temanAM jIvananI tirmaya kSaNa ane divyatAne divya saMdeza Ape e ja maMgaLa bhAvanA kAma e ja rAma sikaMdara hindustAna tarapha AvI rahyo hate. tyAre tene DAyejanIjanI mulAkAta thaI. DAjanIje sikaMdarane pUchayuM : "tame kyAM jaI rahyA cho ? zA mATe jaI rahyA cho ?" huM eziyA mAInara jItavA jaI rahyo chuM" hAM, samaja. pachI IrAdo che?" pachI hindustAna jItIza." pachI zuM karaze?" sikaMdare garvathI mAthuM UMcuM karI kahyuM: "pachI huM AkhA vizvane mAre AdhIna banAvIza." hA, pachI ?" pachI vizrAma karavAnI mArI bhAvanA che." DAjanIja nadInI reta upara mastIthI ALeTI rahyo hate. siMkadaranA mananI murAde sAMbhaLI te khaDakhaDATa hasI paDe. tenI sAthe tenI mahulImAM tene hamezane sAthI eka kUtaro hatuM. tene bolAvIne teNe kahyuM: "le sAMbhaLa A pAgala sikaMdarane! ApaNe ArAma karI rahyA
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAma e ja rAma H 165 chIe ane te upadrava karavA jaI rahyo che !' ane pachI DAyAjanIje sika Mdarane kahyuM : 'jo tAruM aMtima dhyeya vizrAMtinuM ja che to pachI zA mATe A badhA upadravAmAM paDe che? Ava, A nadIne kAMThe ALATa, ane AnaMda kara! ahIM ghaNI jagyA che. ApaNe badhA sahelAithI samAi jaizu. sika Mdara ! A badhuM karyA pachI paNa jo chellA irAdo ArAmanA ja che, te A kSaNathI ja ArAma karavA mAMDa ! huM paNa ArAma karI rahyo chuM, tuM paNa AvI jA !' sikaMdare javAba ApyAH tamArI vAta te yutisaMgata lAge che, paraMtu hamaNAM mArA manamAM vijayanI AkAMkSA che, tenI dhUna che. e dhUnane pUrNa karyA vinA mAre mATe vizrAMti saMbhavita nathI. vizva para mArI sAvabhauma sattA thaI jAya evI mArI mahatvAkAMkSA che. e mahatvAkAMkSAne pUrNa karyA vagara, vizrAMtinA AnaMdanI samIcIna anubhUti mAre mATe kadApi zakaya nathI.' DAyeAjanIje kahyuM: vijaya ane vizrAmane zA saMbaMdha che ? keine jItyA vagara ja ame tA vizrAma karI rahyA chIe, vizrAma mATe jIta anivAya nathI.' sika dare javAba vALyoH 'tamArI vAta hRdayamAM Utare tevI che kharI, huM mArA abhApsita AdarzanI yAtrAne mATe prasthAna karI cUkayA chu; yAtrA pUrI karyA vagara pAchuM vaLavu mAre mATe zakaya nathI.' DAcAjanIja pharI hasavA lAgyA ane hasatAM hasatAM elyuMH Aja sudhI konI yAtrA pUrI thai che? mananI AkAMkSAe manamAM ja rahI jatI heAya che. sahunA mananA manerathA adhUrA ja rahI jatA hAya che. koI ja potAnA mananI icchAo, AzAe ke aramAnAne paripUrNa karI zakayuM hAya ema jANyuM nathI.' banyuM ema ja. hiMdustAnathI pAchA pharatAM sika Mdara yunAna pahoMce te pahelAM ja, mAga mAM tenuM avasAna thayuM. vizvane vazavartI karavAnI tenI badhI AzAo ane AkAMkSAo dhULamAM maLI gaI. jagatamAM paNa Ama ja bane che. mANasa bhaviSyanA sukhanAM svapnA seve che, tenI kalpanAomAM rAce che ane vartamAna kALanA AnaMdane phagAvI de che. bhaviSyanAM sukha mATe rAtahivasa phAMphAM mAre che. bhUkha, tarasa, UMgha, kaI ja jotA nathI. rAlIe bhegI thaI jAya che paraMtu khAvAno samaya maLatA nathI. sudara zayyAe che, paraMtu UMgha UDI gai hAya che. sukhane meLavavA mATenI tenI AvI avizrAMta DhaTa tene japIne besavA detI nathI. huM tamane pUchuM chuM ke tame je doDAdoDa karI rahyA che ane kayAMya aTakatA nathI, te zuM A badhuM jIvavA mATe tame karI rahyA che ke A badhuM karavA mATe tame jIvI rahyA che ?
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra kharekhara mane teA lAge che ke tame je karI rahyA che tenA moTA bhAga jIvavA mATe karI rahyA che; karavA mATe jIvI rahyA nathI. jo ApaNe jIvavA mATe karI rahyA heAie te| teTaluM ja karavuM paryApta che ke je karavAthI jIvI zakAya. vadhAre doDadhAma ane upadravathI ze lAbha ? AvI vivekapUrNa vRtti jo keLavAya jAya te ThekaThekANe dekhAtA asaMtASa, upadravo ane azAMti aMdha thai jAya. kAraNu vadhAre paDatA upadravAnu mULa te, ApaNe jeTalu joie che tenA karatAM vadhAre meLavavA mATenAM ApaNAM je phAMphAM che, temAM che. mANasa jarUriyAta pUratu ja meLavavuM e dhyeyane apanAvI le, te A jagata vadhAre zAMta ane pramukti khanI jaze. Ama thaze te duniyAmAMthI ciMtA cAlI jaze, parezAnI dUra thaI jaze, pAgalakhAnAMe baMdha thaze, mAnasika rAge nAbUda thaze ane cArekAra AnaMda ullAsa, nRtya, ane sa'gItathI jagata sabhara dekhAze. jIvanamAM je paNa zreSThatAnuM avataraNa thAya che te evA leAkeAmAMthI thAya che je jiMdagIne eka utsava, eka krIDA, eka AnaMda mAne che. tAjamahAlane joine tamArA mAnasamAM je praphullatA ane AnaMdanAM darzana thaze, te praphullatA ane AnaMda tAjamahAlamAM IMTo mUkanAra, tene caNanAra ane tene AvI suMdara ane AkarSaka AkRti ApanAra majurane nahi thAya. kAraNa tenI dRSTimAM te mAtra eka kAma che. dareka kAya utsavarUpe paNa thaI zake che ane kAmarUpe paNa thai zake che. utsavarUpe thatuM kAma AnaMda khanI jAya che; kAmarUpe thatu kAma zrama banI jAya che. A satyane samajavA huM tamane eka dRSTAMta Apu. bhagavAnanA eka maMdiranuM nirmANa thaI rahyuM che. gAmanAM mANase maMdiranA nirmANukA thI prasanna, saMtuSTa ane Ana Mdita che. sahunAM haiyAM nA hileALe caDhayAM che. sahunA mana malakI UThayAM che. AbAlavRddha saunAM haiyAmAM navamaMdiranI racanAnA AnaMda che. evAmAM koI eka sagRhastha A maMdira pAsethI pasAra thayA. temaNe eka majUrane pUchyuM: 'tame A zuM karI rahyA che?' majUre pUchanAra tarapha dRSTi paNa pheMkI nahi ane parasevAthI rebajheba thai gaelA ane thAkI gaelA te krAdhamAM belI UcAH emAM pUche che. zu? jotA nathI ? AMdhaLA che? huM paththara bhAMgI rahyo chuM.' majUranA AvA uttara sAMbhaLI te sajjana stabdha thaI gayA. kAmanA bhArathI dabAelA ane kAnane AnaMda banAvavAnI kalAthI ajJAta vyakita pAsethI AnAthI vadhAre sArA javAbanI apekSA paNa zuM rAkhI zakAya ? pUchanAra sajjana vivekI ane zANA hatA. teo thAkelA
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ w kAma e ja rAma H 167 majuranA Ave! javAba pacAvI gayA. vastunA tAgane meLavavA mathatA A sagRhasthe pAse ja kAma karatA bIjA majUrane pharIne A ja prazna karyAM mitra ! A zuM karI rahyA che ?" : te bIjA majure paththara teADavAnA peAtAnAM chINI hatheADI vagere sAdhanA nIce mUkayAM ane eka udAsInatAbharI dRSTi te sajjana para pheMkI javAba ApyA: sAheba! dekhAya che te ema ke huM pANA bhAMgI rahyo chuM; paraMtu kharI rIte huM mArI rojIroTI raLI rahyo chuM. kuTuMbanI AjIvikA meLavI rahyo chuM.' Ama kahI, te majUra pharIthI potAne kAme lAgI gayA. have te sagRhastha maMdiranAM pagathiyAM pAse 'kAma karatA trIjA majUra pAse gayA ane ane majUrone agAu je prazna pUchyA hatA, te ja prazna temaNe, tene pUchyuM: 'bhAI ! A tame zuM karI rahyA che ? ' majUre javAba ApyAH zu karI rahyo chuM ? jue, prabhA ! huM paramAtmAnuM maMdira khanAvI rahyo cha' Ama kahI, pharI paththara bhAMgavAnuM kAma teNe zarU karI dIdhuM. kAmanI sAthe tenA hRdayanA AnaMdane mahiMdbhUta karatA saMgItanA svarAnA mIThA dhvani paNa tenA mukhamAMthI saMbhaLAi rahyo hatA ! traNe mANasA eka ja jAtanA kArya mAM pravRtta hatA. traNe mANase potAnI AjIvikA mATe kAma karI rahyA hatA. para Mtu temanA jIvavAnI prakriyA, kAma pratyenI temanI dRSTi judI judI hatI. pahelAne anicchAe kAma karavuM paDatuM hatuM. tethI tenA mana upara tenA bhAre bhAra hatA. parANe karavA paDatA kAmane kAraNe manamAM te je akaLAmaNa anubhavI rahyo hatA, tetenA zabdomAMthI ahiMdbhUta thatI hatI. bIjAnI kAma pratyenI udAsInatA avazya dRSTigocara thatI hatI, chatAM kAmathI rojI roTI meLavyAnA AMzika sa MtoSa tenA zabdomAM dekhAI AvatA hatA. paraMtu trIjA mANase kAmane eka utsava banAvI dIdhuM hatuM. tenAM rUvADe rUvADe paramAtmAnA maMdiranA nirmANune AnaMda hatA. AvA pavitra kAryoMmAM joDAyAnI tenA aMtaramAM atyaMta prasannatA hatI. eka mALI rAja savAramAM bagIcAmAM AvI kAme lAgI jAya che. paraMtu te kAmane utsava anAvIne karatA nathI. A ja kAmane utsava manAvIne karatAM tene kANu rAke che? bhale A kAmathI te AjIvikA meLave che, rAjI rATI meLave che, paraMtu khIlatAM phUlAne joine te Ana meLavatA nathI. hRdayamAMthI te ullAsane pragaTAvatA nathI. hRdayamAMthI ullAsane pragaTAvatAM tene kAI ja zakatuM nathI. chatAM te tema karI zakatA nathI. kemake kAma tene mana mAtra zrama che, Ana Mdanu ghotaka nathI. phUleAnA khIlavAnI sAthe tenuM mana paNa jo AnaMda, prasannatA ane praphullatAthI khIlI UThe tA AjIvikA gauNa banI jaze, ane pachI te mALI mAtra nAkara ja nahi rahe, bagIcAnA sAcA mAlIka khanI jaze. pachI jyAre te bagIcAmAM raMgaberaMgI vividha jAtanAM phUlA khIlaze, phaLe jAmaze tyAre tene je AMtarika sa MtaSa, AnaMda ane zAMtinA anubhava thaze te rUpiyA
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra paisAmAM kadI mUlavI zakAze nahi. kAmamAMthI Ana Mda meLavavAnI A kalA che. kAmane rAma banAvI . levAthI AtmAnaMdanI anubhUtinA AvirbhAva thaze. kAmathI peTa bharAze ane kAmane utsava manAvI levAthI AtmA saMtRpta thaze. paraMtu mANasanI dRSTi bhAgye ja AtmamUlaka hAya che. jo AtmAne kendramAM rAkhI dareka kArya karIe tA nAnu moTu, sAruM narasuM gaNAtuM dareka kArya, svayaM utsava banI jAya. pachI te mANasa khetaramAM khADA gALatA haze teAye tenI aMdaramAMthI gItanA janma thaze. gItanA janmathI kAmamAM kazI ja aDacaNa ke muzkelI Avaze nahi, UlaTAnuM temAMthI niSpanna AMtarika AnaMda tenI cetanAnA vikAsamAM sahAyaka banaze. Aje yuga palaTAi gayA che. vijJAnanA jyAre ATale vikAsa naheAtA thayA tyAre jana samudAyanI AvazyakatA maryAdita hatI. sAdhanA maryAdita hatAM. AvAgamana paNa maryAdita hatuM. lAkonAM jIvanamAM ATalI viSamatA nahAtI. eTale khetaramAM kAma karatAM paNa teo AnadathI gItA gAtA. zramathI zarIra poSAtuM te adaramAMthI janmelA saMgItathI AtmA poSAtA. eka sAthe ba Mnene sa puSTi maLatI. pariNAme zarIranI sAthe AtmA paNa sadA samRddha rahetA. Aje paristhiti badalAI gaI che. kArakhAnAo vadhyAM che. vaijJAnika sAdhanA vipula pramANamAM vikasita thayAM che. have kAma saMgIta anI zakatuM nathI. kArakhAnAMo saMgIta-zUnya banI gayAM che. gIte adRzya thaI gayAM che. mAtra kAma ja avaziSTa rahyu che. sAta kalAka yaMtravat kAma karIne mANasa thAkIne lAthapotha thaI jAya che. AtmAne AnaMdanA khArAka maLato nathI. eTale AMtarika samRddhi paNa khAvAtI jAya che. AtmA rikta, zUnya ane daridra thatA jAya che. Aja sthiti raheze te eka divasa AMtarika samRddhinA abhAvamAM AtmA rugNa, dIna, ane vikSipta banI jaze. ekalu kAma mANasanA jIvana mATe hitakAraka nathI. kAmane AnaMdanA rUpamAM rUpAMtarita karavAnI prakriyA jo mANasa na apanAve, te te khAlIkhama, zUnya ane udAsa banI jAya che. eka strI gharamAM potAnA piravAra mATe rasoI banAve che. parivAranI mamatA tenA prANAne sparzelI haze te ja te rasAi kAmane, kAmanAM rUpamAM jovAne badale, utsavanAM rUpamAM joze. pachI tene rasoi kAmamAM, kAmanA bhAra nahi lAge. tenA kAmamAM prabhutA pragaTaze. te mAnaze ke mArA prabhuenI A sevA che. AvI kImatI bhAvanAmAMthI banAvAtI rasoI amRta thai jaze. khAnArane amRtarasanA AnaMda maLaze ane banAvanArane bhAra ke thAka nahi lAge. ATalA zrama pachI paNa te peAtAnI jAtane haLavI phUla jevI anubhavaze ane gharamAM cArekora AnaMdanuM vAtAvaraNa prasarelu raheze.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAma e ja rAma : 169 * kAma jyAre utsava nathI banatuM tyAre te viSarUpa banI jAya che. rasoIne kAma mAnI tene parANe karanAra strInI seimAM kadI amRtarasane svAda ke AnaMda jovA nahi maLe. pitAnA mATe temaja pitAnA parivAra mATe te rasoI viSarUpa pariNamaze. mATe kAmane AnaMda ane utsavamAM parivartita karatAM zIkhe. dareke pitAnI jAtane pUchavuM joIe ke jIvana kAma che ke utsava? je jIvanane kAma mAnI cAlaze te te bhAra thaI jaze, je jIvana eka kAma che ema mAnIne cAlaze to te kartavya thaI jaze. jIvanane kAma mAnI cAlavAthI tene vahana karavAne bhAra lAge che. ane pachI tene game tema karIne pUruM karavA prayatna to thAya che, paNa temAM AtmA joDAto nathI. jIvana eka AnaMdane utsava che, kAma nathI. kAma te karavuM ja paDe. kAma vagara jIvana cAle ja nahi. kAmamAM AnaMda pragaTAvavAnI jenI pAse kalA che, te ja kAmane utsavanAM rUpamAM parivartita karI zake che. AvuM AnaMdathI kareluM kAma ja mANasane utsavanA raMgamAM raMgAvI daI saMgIta ane nRtyanA AnaMdamAM DUbADI daI zake che. je mANasa kAmane utsava banAvavAnI kalAmAM kuzaLa nathI tenuM jIvana ciMtAothI gherAyeluM, azAMtithI vyathita ane udAsIna hoya che. pratyeka kAma AnaMda mATe ja hoya che. paraMtu jyAre mANasa te kAma parANe, AMtarika ullAsanA abhAvamAM kare che, tyAre tenuM jIvanasaMgIta basUruM banI jAya che. mANasa jIvanabhara daMDAdeDa kare che. te ema mAne che ke eka divasa vizrAMtine Avaze tyAre ArAma karIza. paraMtu gaLADUba kAmamAM DUbelA te mANasane vizrAMti divasa Avato nathI. mRtyunI aMtima kSaNa sudhI te kAmane vaLageluM rahe che. zrAvastI nagarImAM bhegA thayele baMne paraMparAne ziSya samudAya AzaMkAothI grasta bane che. temanI zaMkAone izAre karanArI zAstranI A gAthA che acelagA ya jo dhammA, jo imo sNtsttro| agakajja-pavannANa visese kiMndakAraNa // A ecalaka, vastra rahita athavA atyapa vasavALo dhama vardhamAna prabhue kahyo che. ane A sAtattara-suMdara raMgavALA kImatI vastravALe dharma prabhu pArzvanAthe calAvyo che. eka ja kArya- lakSyamAM pravRtta baMnemAM A bhedanuM zuM kAraNa che? A gAthAmAM pratyakSa dekhAtA A bhedane nirdeza karyo che. pArzvanAthanI paraMparA munio mATe Icchita vastro paheravAnI chUTa Ape che. tyAre vardhamAnanI paraMparA nagnatA athavA jIrNa zIrNa, sAdA vastro ane te paNa ati maryAdita pramANamAM rAkhavAnI AjJA kare che. mahAvIra prabhu
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra te pote nagna ja rahyA hatA. dIkSA vakhate indre je devaduSya vasra temanAM zarIra upara nAkhyuM hatu, te paNa eka daridra brAhmaNane temaNe ApI dIdhuM hatu. ane pote AjIvana nagna ja rahyA hatA. teo to nagna rahyA, paraMtu potAne anusaranArA sAdhuo mATe paNa temaNe maryAdAnI lakSmaNarekhA kheMcI. taddanusAra aha puNa meva jANejA - uvAtikka te khalu hemaMte, gimhe paDivanne, adhA parijunnAi tthAi pariTTAvijjA aduvA saMtasattare, aduvA omacele, aduvA bega sADe, aduvA acele, lAghavayaM AgamamANe / tave se abhisamannA gaye bhavati / jameya bhagavayA pavedita tameva abhilamecyA savva to savvattAye samattameva samabhijANiyA AcArAMga 4rara muni jANe ke have ThaMDInI Rtu vyatIta thaI gaI che ane grISma Rtu AvI gai che tyAre pahelAMnAM RNuM vastrAne paraThI de, athavA jarUra hoya to echAM kare, athavA eka ja vastra rAkhe, athavA acelaka thaI jAya. Ama karavAthI lAghavaguNanI ane tapeAbaLanI prApti thAya che. bhagavAne je A kahyuM che, tenAM rahasyane samajI, sava` prakAre saMpUrNarUpe, sacelaka ane acelaka avasthAmAM samabhAvanuM sevana kare. se bhikkhu vA bhikkhuNI vA se jjAi puNa vatthAI' jANejjA virUvarUvAi', mahaddhaye mAlanai tenaDhA-AAnAni vA, saddhizi vA,saddiALAniyA AyALivA, thAyani vA, khomiyANi vA dugullANi vA, paTTANi vA, malayANi vA, panuSNANi vA asuyANi vA cINasuyANi vA, desaragANi vA, abhilANi vA, gajjalANi vA... aNNayarANi tahappagArAi vatthA mahadaLamejIrApha TAmesaMte no hinAenA arthAt sAdhu sAdhvI mahAmUlyavAna vividha prakAranAM vastronI jAtAne jANI le. jema ke udara vagerenA cAmaDAMmAMthI banAvelAM vastrA, suMvALAM khArIka vastrA, vayukata maneAhara vastrA, viziSTa dezamAM utpanna thaelA bakarI-bakarAnAM vALamAMthI banAvelAM vastro, indranIlava nA kapAsamAMthI, sAmAnya kapAsamAMthI banAvelAM bArIka vacce, gauDa dezanA kapAsamAMthI banAvelAM vastro, rezamanA ane malaya dezanA sUtaramAMthI banAvelAM vastro, valkala vastrA, azuka, cInAMzuka, athavA deza rAga vasra, amala dezanA kapAsamAMthI banAvelAM amala sa, ganjalasa, phAlika dezanA phaeNAlikavastra, koyala dezanA kAyalavasa, ratna kabala athavA malamala tathA tevA prakAranAM khIjA koi mUlyavAna vastro maLavA chatAM paNa grahaNa na kare. AcArAMga .i . skaMdha 808 A AgamanA pAThathI bhagavAna mahAvIre potAnA sAdhuo mATe vastra na vAparavAM athavA vAparavAM ja paDe teA kevA prakAranAM vAparavAM te mATenI sunizcita maryAdAo AMkI che. A badhAMnuM savistara varNana karavA jatAM tamArI sthiratAne vAMdhA Ave eTale have pachInA bhAvA avasare--
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAratAnI tejasvItA garIbI ane amIrIne prazna mAtra Ajane ja prazna nathI. sanAtana kALathI amIrI ane garIbInuM hRddha pitAnI paraMparAne akSuNa rAkhatuM AvyuM che. bhagavAna zrIkRSNa ane zrIrAmanA yugamAM paNa ke garIba nahotuM ema nahotuM. Aje dhanADhaya lekhAtA pazcimanA dezomAM garIbIne ekAMta abhAva che ema paNa kahI zakAya nahi. zrIkRSNanA yugamAM eka muThThI cokhAnA dANA paNa jenI pAse nahotA e zrIkRSNane ja mitra sudAmA hate. pazcimanA dezamAM paNa je gya rIte anveSaNa karavAmAM Ave, te tyAM paNa garIba vyaktio saraLatAthI maLI Ave. garIba te vakhate paNa hatA ane Aje paNa che; chatAM AjanI garIbI ane te vakhatanI garIbImAM pAyAne bheda che. te vakhate sudAmAnI mAphaka garIba vyakitao bhAgye ja maLI AvatI hatI. sAmAnya rIte samAja samRddha ane vaibhavazIla hatA. pazcimanA dezamAM sudAmAnI mAphaka vyakitamUlaka garIbInAM darzana kyAMka avazya thAya che. paraMtu enAthI pazcimanA dezo garIba samAja nathI thaI jatA. Ama te ApaNA dezamAM paNa biralA, TATA, sekasariyA jevI samRddhi saMpanna vyakitao che. paraMtu gaNyA gAMThayA samRddha mANasethI kaMI Akho deza samRddha gaNI zakAya nahi. samAjane mATe bhAga je samRddhinAM zikharane sparzate heya, jIvananI sagavaDatAo adhikatama mANasone upalabdha hoya, te ja te samAja samRddha samAja kahevAya. Aje amerikA, igleMDa, phrAnsa ane raziyAdi dezamAM sukha ane suvidhAo adhikatama vyakitaone saMprApta che; eTale saMpanna samAjamAM utsava sahaja rIte pravezI zake che. garIba samAjamAM parvo ane utsave AnaMda arpavAne badale, bhAranA pratIka banI jAya che. parvane AnaMda kramika rIte vilIna thaI jAya che. kAryane utsavamAM rUpAMtarita karavAnI kalA bhUlAI jAya che ane utsava eka kArya banI jAya che. garIba samAja heLI, divALI, Adi tahevAra manAve che kharA, paraMtu te tahevAranI pAchaLa je hArdika AnaMda, AMtarika meja, Atmika prasannatA ane vizrAMtino pramoda joIe, te bhAgye ja jovA maLe che. temane mATe te dIvALI hoLI banI jAya che ane haLI je vividharaMgothI ramavAne, ekabIjAne raMgathI bharI mUkavAne gIta saMgIta, nRtya ane ullAsane parama utsava che, te rUDhine vahana karanAruM, utsavane nAme rUDhine TakAvI rAkhanAruM, mAtra eka kAma banI jAya che. keI ApaNAM kapaDAM para raMga chAMTI tene bagADe te paNa ApaNuM manamAM tenI khuzI hovI joIe. manamAM AnaMda tha joIe ke te mANase mArA upara raMga chAMTI, raMga chAMTavA yogya mane mAnyA. te vakhate raMga e raMga maTI premanuM AvirbhUta svarUpa banI jAya che. paraMtu sthiti enAthI UlaTI thaI jAya che. raMgathI kapaDAM bagaDayAnI nAkhuzI raMga chAMTavAnA AnaMdane vilIna karI nAkhe che.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 : bheghA pASANa, kholyAM dvArA ApaNA dezane samAja daridra che. ane pazcimanA dezane samAja saMpanna che. jyAre samAja saMpanna hoya che, tyAre saMpanna samAjanI ekaladokala daridra vyakita paNa daridra samAjanI saMpanna vyakita karatAM caDhiyAtI hoya che. Aje amerikAnI garIba gaNAtI vyaktinI paisA mATenI pakaDa eTalI prabaLa nathI jeTalI joradAra pakaDa paisAnA saMbaMdhamAM hindustAnanA saMpannatama vyaktionI hoya che. garIba samAjanI vacce je gaNyAgAMThayA zrImaMta mANasa che teo je paisAnI AvI pakaDa na rAkhe, te AvatI kAle teo paNa dIna, hIna ane daridra banI jAya. ekavAra kAma karI zake e eka sazakta yuvAna eka saMpanna vyakitane daravAje bhikSA mATe AvIne Ubho rahyo. saMpanna vyakitanI strIe svasthatA ane udAratApUrvaka tenI AvazyakatAone pUrNa karI. pachI te strIe te zikSakane kahyuM: "tamArAM svarUpa, zakita ane zarIra racanA jotAM tame kaI saMpanna gharamAM janmyA che evuM lAge che. chatAM tamArI A sthiti kema thaI ? tamAre mAgavAne vAre kema AvyuM te huM samajI zakatI nathI.' bhikSuke zuM javAba Ape te jANe che? teNe kahyuM: "je rIte mArI sthiti thaI che. te rIte gaNyAgAMThayA divasamAM tamArI paNa thaze. je kheladilI ane udAratAthI Aje tame ApI rahyAM che e ja kheladilI ane udAratAthI eka divasa huM paNa Apato hate. paNa mArI paristhiti palaTAI gaI tema have te divasa bahu dUra nathI ke, jyAre tamArI paNa mArA jevI ja sthiti AvIne UbhI raheze." tAtparya e che ke, je cArekera garIba ane daridra samAja hoya to paisAnI gAMTha bAMdhavAnI vRtti prabaLa banI jAya che. samAja je zrI ane vaibhavathI bharela hoya te garIba vyakti paNa dhanane saraLatAthI tyAga karI zake che. kAraNa AvatI kAle saraLatAthI te meLavI levAnI tenA manamAM hiMmata hoya che. saMpanna samAjamAM ekaladokala garIbanA gakSemane nirvAha bahu muzkela hetuM nathI. pitAnI surakSAne tene bhaya hetuM nathI. AvatI kAlanI tene ciMtA hatI nathI. AvatI kAla tene sahaja ane saraLa lAgatI hoya che. eTalA mATe ja manuSya potAnA jIvananuM ghaDatara haMmezAM samajapUrvaka karavuM joIe. zoSaNathI meLavela dhana ke sattA sAcA vijaya ke zAMtine arpatAM nathI. dareka kAryamAM vivekane pradhAnatA hevI joIe. zAkabhAjI ke dAtaNa kharIdavA jevA najIvA ane nagaNya kAryathI laIne zAsana, sattA, yuddha ke jIvana sAthe saMkaLAelA dareka mahatvanAM kAryo mATe zuddha samajaNanI ane vivekanI anivAryatA apekSita che. garIba ane lAcAra vyakitanA dasa paisAnI kiMmatanAM dAtaNa ke zAkabhAjI pAMca paisAmAM meLavI, mANasa manamAM gaDha jItyAne AnaMda mAne che. paNa e pAMca paisAnA bacAvamAM te pitAnI mAnavatAnI mahAmUlI kImata khoI beThe hoya che te satya te bhUlI jAya
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAratAnI tejasvItA : 173 che. zAkabhAjI sAthe maphatanAM kethamIra maracAM mAganAra, kothamIra maracAMnI nagaNya kImatanI sAme pitAnI mAnavatAnI mahAmUDI gumAvI nAkhe che. mANasanI A jAtanI paisAnI pakaDane kAraNe te AMtarika rIte zrIvihIna, daridra, rikta ane zUnya thaI jAya che. paisAnuM paNa eka baLa che. samAjamAM tenuM sthAna che. paisAne laI paisAdAranI sAmAjika pratiSThA che. ane te Aje ja che ema nathI, sanAtana kALathI tenuM mahattva akabaMdha cAlatuM AvyuM che. chatAM paisA karatAM paNa adhika kImatI eka tatva che je paisAnI zaktine paNa phIkI pADI de che. mAtra paisAne kAraNe paisAdAra banI beThelAne bhale thoDe ghaNe bAhA me sacavAte dekhAte hoya, paraMtu jana samudAyanA hRdayanA siMhAsana upara tenuM sthAna hotuM nathI. ADakatarI rIte to ke tenI TIkA ja karatA hoya che. lakSamInuM vAhana ghuvaDa kahevAya che. eTale paisAnA kAraNe zrImaMta gaNAtA mANasone leke ulla-ghuvaDa banAvavA prayatna karatA hoya che. prasaMga Avye temanA paisAne lAbha laIne paNa temane sArI rIte ullu banAvyAne nirdeza paNa karatA hoya che. paisAne pakaDI rAkhanAra mANasanI AvI karuNa sAmAjika sthiti hoya che. tene pitAne mAna sanmAna ke pratiSThA hatAM nathI. mAna sanmAna ke pratiSThA tenA paisAne hoya che. paisAnI sAthe te Ave che ane paisA jatAM te cAlyAM jAya che. eTale kharI rIte te paisAne pakaDI rAkhanAra AMtarsamRddhithI zUnya ane rita hoya che. lakSmI caMcaLa che. puNya ane prArabdhanA saMgathI te upalabdha thAya che. saMge badalAtA lakSamIne jatAM vAra lAgatI nathI ema je samaje che, te samaya, sthiti ane lakSmIne sArvajanika hitamAM barAbara upayoga karI le che ane evI vyakti bAhya samRddhinA samIcIna upagamAM AMtarika vaibhava ane samRddhithI pitAne samRddha banAvI le che. A hakIkatanuM marma samajavavA mATe eka kAThiyAvADInuM ja eka daSTAMta che. te sAcI ghaTelI hakIkata che. tadanusAra- DAM varSo pahelAM rAjakeTamAM eka rAmajIbhAI nAmanA saMgrahastha rahetA hatA. temanI pAse saMpatti ane vipula vaibhava vilAsanAM sAdhana hatA. paradezamAM temane dhIkate vepAra cAlato hato. ghaNI peDhIo hatI. zrI rAmajIbhAI te badhI peDhIonuM saMcAlana bhAre kuzaLatAthI karatA hatA. paramAtmAne anugraha kahe ke prakRtine, puNyane anugraha kahe ke prArabdhane, paNa lakSmInI parama kRpAne amRtabharyo varasAda temanA upara satata varasI rahyo hato. temanI pitAnI kalpanA ke buddhi paNa kAma karatI nahatI ke lakSmInI AvI anugrahabharI anukaMpA pitAnA upara zA mATe UtarI che? lakSmIne svabhAva che ke jyAre te Ave che tyAre vAMsAmAM lAta mAre che, eTale mANasa chAtI kADhI ahaMkArathI cAlavA mAMDe che. "maDhI sAMkaDI ane bAve paLe -' jevI enI sthiti
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174: bhedyA pASANa, khelyAM dvAra banI jAya che. pitAnA sivAya te jagatamAM bIjA keIne joI zakato nathI. paraMtu lakSmI caMcaLa che. te Ave che ane cAlI jAya che. Ave che tyAre jema vAMsAmAM lAta mAre che tema jAya che tyAre te chAtImAM lAta mAre che, tethI mANasa vAMke vaLI jAya che. upara jovAnI zakita paNa I bese che. zrIvihIna banI jAya che. tenAM kAMti, pratibhA, ane ojasa harAI jAya che, mANasa chatAM tenI mAnavIya pratibhA bhUMsAI jAya che. zrI rAmajIbhAI upara lakSmInI AvI asAdhAraNa kRpA hovA chatAM teo kadI akakaDa thaIne, chAtI kADhIne cAlatA nahi. temane zrImaMtAinuM jarA paNa abhimAna nahotuM. sAdAI temanA jIvanane mULa maMtra hato ane TheTha sudhI te temaNe TakAvI rAkhe. leke temane kapALa phUTayo" kahIne bolAvatA hatA. kAraNa ke temanA kapALamAM eka moTo khADe paDele hate. zrI rAmajIbhAInA pADozamAM rahetA eka saddagRhastha zrI rAmajIbhAIne eka divasa pUchayuM : rAmajIbhAI! tame te vepArI che, garama thavAne tamAre bhAgye ja prasaMga Ave, tyAre laDavAnI ke mArAmArI karavAnI te tamAre mATe vAta ja kyAMthI hoya? chatAM tamArA kapALamAM A AvaDo mATe ghA kayAMthI paDe che?" zrI rAmajIbhAI jarA gaMbhIra thaI gayA. thoDI vAra teo mauna rahyA, pachI bolyAH meM mArAmArI, laDAI ke jhagaDATaMTAmAM bhAga nathI lIdhe. paraMtu A ghA mAre mATe trIjA netranI garaja sAre che. pADethI sajajana jarA AzcaryamAM paDI gayA eTale rAmajIbhAIe kahyuM: "sAMbhaLo, bAlyAvasthAmAM mArA mAbApa ghaNAM garIba hatA. rAjakoTamAM jyAM ame rahetAM hatAM tyAM, tamArA jevA ja eka zrImaMta sagRhasthane amAre pADoza hatuM. temanI ane amArI Arthika sthitimAM AsamAna jamInane taphAvata hatA. amArI sAthe bolavAmAM paNa teo nAnapa anubhavatA hatA. temanI zrImaMtAI ane amArI garIbI, e ja amArI vaccenA bhedabhAvanuM kAraNa hatuM. jo ke amArA bALakanA mAnasamAM to kaze ja bhedabhAva nahote, eTale ame sahu bALaka sAthe maLIne ramatAM. zeThanAM bALake phaLaphUla khAya ane chAla amArI tarapha phagAve. teo roja miThAI khAya ane evuM amArI tarapha nAkhI jAya. ame nAnA eTale kaMI samajIe nahi, tethI temane khAtA joI, ame paNa amArA mAbApa pAse te vastuo apAvavA haTha karIe. mAbApa muMjhAtAM, amane AzvAsana paNa ApatAM, paraMtu te badhuM pANImAM kheMcelI lITI ja siddha thatuM. eka vAta ApaNe haMmezA dhyAnamAM rAkhavI joIe ke ApaNe bhale ApaNuM bALakone pyAra karIe, paraMtu ApaNA bALake taraphane ApaNe pyAre bIjAnAM bALake taraphane atyAcAra na banI javo joIe. bALaka pitAnuM hoya ke bIjAnuM paNa bALaka tarIke tenAM prati ApaNA hRdayamAM samabhAva hovuM joIe. bALake te prabhunA payagaMbara che. rAmajIbhAIe AgaLa vAta karatAM kahyuM: "A te rajanI vAta thaI eTale dararoja ame mAbApa sAthe miThAI sAru kacha karatA. eka divasa mArI
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAratAnI tejasvItA : 175 bA te zeThANI pAse gayAM ane kahyuM: "tame sukhI che tethI ame rAjI chIe. paraMtu mArI tamane eka vinaMtI che ke, tamArAM bALake roja mArA phaLiyAmAM AvI mevA miThAI ke phaLaphUla khAya che. mArAM bALake paNa samajatAM nathI eTale temane khAtAM joIne teo paNa tene mATe kajiyo kare che. mATe kRpA karI tame tamArAM bALakane gharamAM besADI khavaDAvI detA he to sAruM.' zeThANInAM manamAM pitAnAM prArabdha, puNya ane lakSamInuM abhimAna hatuM. eTale mArI bAnI vAtane sAcI rIte samajavAne badale teo garjI UThayAM"bALake to roja phaLiyAmAM Avaze ne khAze. amArA prArabdha ane puNyanI tuM zA mATe IrSyA kare che? tArAthI amAruM sukha na joI zakAtuM hoya te AMkhe pATA bAMdhI de! tArAM chokarAM na joI zakatAM hoya te temane gharamAM bAMdhI rAkha! zuM tArA ke tArAM chokarAM khAtara mArAM bALake gharamAM gaMdhAI rahe ? zuM tArAM chokarAM mATe thaIne mArAM bALake mevA-miSTAnna khAvAnuM choDI de? jA, cAlI jA, ahIMthI ! mArAM bALake te jema karatAM haze ema ja karaze." mArI bAe AvA amAnuSI javAbanI apekSA rAkhI nahotI. nirAza thaI teo ghera pAchAM AvyAM. temanAM manamAM bhAre AghAta lAgyo hate. garIbInI pIDA to hatI ja temAM vaLI zeThANInI vAte ghA upara mIThuM bhabharAvavAnuM kAma karyuM. zeThanAM bALake Aje to vaLI judA ja mijAjamAM AvI baraphI khAtAM hatAM. ame badhAM ekITase joI rahyAM hatAM. bALaka rahyAM eTale khAvAnI lAlaca janmI. bAne joyAM ke tarata ja temanA sADalAne cheDe pakaDe ane baraphI apAvavA haTha karI. zeThANIe karelAM apamAnanI Aga temanA dilamAM saLagI ja rahI hatI. temAM amArA haThAgrahe ghI homavAnuM kAma karyuM. krodha ane AvezamAM teo bhAna bhUlI gayAM ane pAse ja paDelA tAvethAne ghA karI kahyuM: "le, A baraphI !" tAvethe sIdhe mArA kapALamAM lAge ne UMDe ghA paDe. basa, tamane mArA kapALamAM je ghA dekhAya che te ja e baraphIne kAraNe paDelo ghA che. A ghaTanAthI je ke mArI bAnAM duHkhane pAra rahyo nahoto. teo khUba raDayAM hatAM. paraMtu thAya zuM? thoDA divasa pachI ghA to rUjhAI gaye. paraMtu te jema mArA kapALamAM, tema mArA hRdayamAM paNa kaMDArAI gaye. paNa tyAra pachI meM kadIye mArI bA pAsethI kaI paNa vastunI mAMgaNI karI ja nahi. vakhata jatAM huM meTe thayo. videzamAM vyApAra karavAne mane avasara paNa maLe. mArA para izvarane anugraha Utaryo ane lakSamI devInI anupama kRpA thaI. chatAM A ghA mane pratikSaNa saMyama ane niyamamAM rAkhe che. A ghA Aje paNa mane kahI jAya che ke bIjAnAM dhanane joI tArA kapALamAM ghA vAge, paraMtu tAruM dhana jaI bIjAne ghA na vAge, tenI tuM satata jAgRti ane cIvaTa rAkhaje."
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra zrI rAmajIbhAInI A ghaTanA ApaNane na prakAza ApI jAya che. temAMthI je ApaNe satyane hRdayamAM UtAravA yathAzaya yatna karIzuM te ApaNuM jIvana paNa ghaNa anarthomAMthI bacI jaze. zrI uttarAdhyayana sUtranA trevIsamA adhyayanane svAdhyAya cAle che. kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmI ane zrAvastI nagarImAM padhAryA che. baMnenA utArA alaga alaga che. baMne haju maLyA nathI. baMnenA ziSya ekabIjAne jue che. baMne vacce je bAhya ane AMtarika bhinnatA. temaNe joI tethI teo zaMkAzIla banyA che. temaNe pitA potAnA gurune A vAtane nirdeza paNa karyo che. baMne gurujanee pitAnA ziSya samudAyanI AvI mAnasika AzaMkAo jANI, eka ThekANe maLavA vicAra paNa karyo che. te saMbaMdhe ApaNe zrI uttarAdhyayana sUtranI ja mULa gAthA tarapha vaLIe. te mujaba aha se tattha sIsANa vinnANa pavitakkiyauM / samAgame kaya bhaI ubhao kesi-goyamA // zrI kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmIe baMnee ziSyomAM cAlatI AzaMkAne jANIne parasapara maLavAne vicAra karyo. zaMkAothI AzaMkita thaelA ziSyone Azvasta karavA baMne gurujanoe bhegA maLavAne nirNaya karyo. zaMkAthI grasta hRdaya haMmezAM asamAdhi anubhavatuM hoya che. ane asamAdhine anubhavatA mananI zAMti bhAgI jAya che. tethI AzaMkAthI bharelA vAtAvaraNane badalAvavA mATe ane puruSone paraspara maLavAnI AvazyaktA jaNAI. sapuruSanA samAgamathI anerA lAbha thAya che. puruSane samAgama puNyanA yoga sivAya saMbhavita nathI. kahyuM che ke-satA ramaH sAH krathama di punthana maLatA saruSane sapuruSa sAthene samAgama kaI viziSTa prakAranA puNyanA bhegathI ja thAya che. zrAvastI nagarInI dharatI Aje dhanya bhAgya banI che. puruSomAM mUrdhanya samA mahAnubhAvonuM tyAM padArpaNa thayuM che. baMnene sAthe besIne vicAraNA karavAnAM kAraNe UbhAM thayAM che. baMne eka bIjAne samajavA Atura che. baMne maLavA mATe utsuka che. have te milana kema thaze ane zI vicAraNAo thaze te avasare-
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSAbaMdhana parva Aje rakSAbaMdhanane pavitra tahevAra che. hindu dharmanuM A eka dhArmika parva che. jenuM nAma baLeva che. parvo ane tahevAro haMmezAM navI rti, navI tAjagI ane na ullAsa lAvanArAM hoya che. AvA divase nirAzAne AzAmAM, udAsInatAne prasannatAmAM ane viSAdane pramodamAM rUpAMtarita kare che. tethI ja varSanA traNase pAMsaTha divasemAMthI moTA bhAganA divasone parva ane tahevAre banAvI devAmAM AvyA che. jIvananA parama satva, AMtarika cetanya ane prabhutAne TakAvI rAkhavA mATe, temaja vAtAvaraNane parama mukta ane AhalAdaka banAvavA mATe paNa parvonI UjavaNI AnavArya che. samaya ane saMjoge badalAI gayA che. divALI ane rakSAbaMdhana jevA tahevArothI maLatA AnaMdanI suspaSTa rekhA bhAgye ja koInA moDhA upara jovA maLe che. meMghavArIe pitAnI bhISaNatAnI evI bhayaMkara jALa pAtharI che, ke sAmAnya mANasane pitAnA jIvananirvAhane prazna muzkelIbharyo thaI paDyo che. jyAM khAvA pIvAnA paNa sAMsAM hoya tyAM parvonI ujavaNI kyAMthI thAya ? duHkhathI gherAyela ane ciMtAethI taMga thayele mANasa ghANInA baLadanI jema divasa ane rAta kAma kare che. chatAM tenI AjIvikAne prazna te saraLatAthI ukelI zakatuM nathI. pariNAme tenAM manane AnaMda chevAI jAya che. jyAM garabInuM AvuM vyApaka parimANa hoya, tyAM parvo, utsava ke AnaMdanuM nimitta banavAne badale mAtra eka paraMparAthI cAlI AvatI rUDhi ja banI jAya temAM zuM Azcarya che? A parva purAtana yugathIja rakSAbaMdhananA nAme oLakhAtuM AvyuM che. brAhmaNanuM A eka viziSTa ane mahattvapUNa parva che. A parvanA AMtarika ane sanAtana paramArthe samajavA jevAM che. sAruM sAruM khAvA pIvA ke sArAM sArAM kapaDAM paheravA mATe mAtra parvo nathI hotAM. ApaNe parvone je AnaMda ane utsavanA pratIke mAnIe chIe, te te mAtra tenAM sthUla ane bAhya pAsAM che. tenA pAramArthika rahasya te judAM ja che. baLevanA divase hinduo prAya : dariyAkAMThe ke nadIne kinAre jAya che ane potAnI janoI badalAve che. paraMparAthI cAlyA Avato A temane kama che. A kamanI bAhya bhUmikAnuM rakSaNa te Aja sudhI barAbara thatuM AvyuM che, paraMtu tenA AtmA tarapha bhAgye ja keIe daSTi karI che. yajJopavIta levA mATe paNa amuka pAtratA ane gyatA apekSita hatI. dareka mANasa yajJopavIta mATe egya gaNAte nahi. yajJopavIta te pavitratA ane prAmANikatAnI nizAnI hatI. jIvananAM AdhyAtmika mUlya sAthe tene saMbaMdha hatuM. A mUlyanI sAcavaNanA pratIkarUpe jaIne gaNavAmAM AvatI. varSane aMte je mANase yajJopavIta mATe Avazyaka ane anivArya uttamatAne
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra sAcavavAmAM niSphaLa jatA tenI pAsethI jaI AMcakI levAmAM AvatI. jaI mANasanI zreSThatAnA zikhara mATe eka viziSTa pratIka hatI. ane e ja kAraNe, samAjamAM yajJopavItanI pratiSThA hatI, tenuM mAnabharyuM sthAna hatuM. zreSThatAne AMkavA mATe jaI eka mApadaMDanI yathArtha garaja sAratI. AjanA yugamAM je. pI.nuM je pratiSThAbharyuM sthAna che evuM ja lekettara sthAna te yugamAM jaInuM hatuM je ke brAhmaNe mATe yajJopavIta Aje paNa pavitra vastu gaNAya che. ya pavItanA sama khAvAmAM paNa te khacakAya che. kAraNa jaI te brAhmaNane pAramArthika brAhmaNatvanA navA janmanuM pratIka gaNAya che. brAhmaNa mATe sAmAnyatayA dvija zabda vaparAya che. tija zabdane vyutpattibhUlaka artha paNa e ja thAya che ke, jene be vakhata janma leya te dvija kahevAya. brAhmaNa ekavAra te pitAnA mAtApitAthI janma pAme che. te bIjIvAra yajJopavIta saMskArathI. ya pavIta saMskArathI maLeluM jIvana pAramArthika ane sAcuM jIvana che. te jIvana maryAdApUrNa, javAbadArIothI bhareluM, pavitratAnI Tocane sparzatuM, AdhyAtmika mUlya ane AdhArone sAcavatuM ane uttaradAyitva pUrNa che. brAhmaNane A rIte paraMparAthI cAlyA AvatA jJAnamaya divyajIvanane kadI AMca na Ave te mATe pavIta ApI, jIvanamAM sAcavavA jevA yamaniyamo sAthe gurumaMtrathI tene navA brAhmaNanA svarUpanI, ekAMta navI ja dIkSA ApavAmAM Ave che. pavItane traNa tAra hoya che. te traNa tAre bhAre sUcaka che. brAhmaNa A eka satya na bhUlI jAya ke te traNa prakAranAM traNathI gaNI banela che. pitRgaNa, RSigaNa ane devaDaA traNe jAtanAM traNamAMthI aNanuNya thavA mATenI satata jAgRti tene mATe anivArya che. pitRgaNa viSe kahevAnI bhAgye ja jarUra che. mAtApitA tIrtha svarUpa che, paramAtmasvarUpa che-e vidhAna sau keI svIkAre che. zAstro kahe che, kRtio bole che-"mAtR bhava, pitR bhava, AcAryadevo bhava, atithidevo bhava" zrI ThANAMga sUtramAM te A viSe bhAre spaSTa vidhAna che. bhagavAna mahAvIra svAmIne temanA paTTaziSya zrI gautama svAmIe ekavAra pUchayuM: "prale ! ke mANasa potAnAM mAtA pitAnI rAta divasa sevA kare, satata sAvadhAnIpUrvaka temanI AjJAnuM pAlana kare, temane sAruM sAruM khavarAve, temane kImatI tenuM mardana kare, ane temanI sevAmAM kazI ja khAmI na AvavA de, te te temanAM RNamAMthI mukta thaI zake khare?" gautama! AvI zArIrika kriyAo ane zArIrika sevAothI mAtApitAnAM traNamAMthI kadI paNa mukta thaI zakAtuM nathI. kAraNake pitAnAM saMtAno pratye mAtApitAne bhega bhAre sUma ane kImatI hoya che."
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSAkha dhana parva : 179 " tA prabhA ! kAI putra potAnAM mAtApitAne kAMdhe besADI yAtrA karAve ane sAdhusAdhvIonAM temane dana karAve, te temanAM RNamAMthI te mukta thaI zake kharo ?" " A badhI te| kAyAnI ja kalaSTa, kilaSTatara athavA liSTatama sevA che. kAyAnI game tevI AkarI sevA paNa temanAM RNamAMthI tene mukta banAvI zakatI nathI." " tyAre zuM prabhu ! potAnAM banAvI de teA temanA RNamAMthI mukta zarIranu cAmaDuM UtArI te mAtApitAnA paganA pagarakha thAya kharo ?" "A paNa kAyAnI sevAnA ja eka viziSTatama ane kliSTatama prakAra che. gautama ! mAtApitAnAM RNamAMthI adRzya thavA mATenA AvA sahelA upAyA kadI kAmayAba nIvaDatA nathI." " teA prabhu, Apa ja batAve! mAtApitAnAM RNamAMthI mukta thavAnA upAya ze ?" 2 " je putra potAnAM mAtApitAne nigraMtha prarUpita dhanu zaraNa apAve, adhyAtmamUlaka pravRttiomAM satata sahAya kare, AtmAnI utkrAMtinAM zreyeAmUlaka mArge urdUghATita karI de, te ja mAtRRNa ane pitRRNamAMthI mukata banI zake che." RSionu RNa paNa samAja para echuM hAtu nathI. RSioe AtmasAdhanAnA prakhaLa puruSAthI, potAnI cetanAne anAvRtta banAvI, jagatanA jIvAnA kalyANa mATe anupama zreyasa bharelA niHzreyasaMne maMgaLa mAga matAnyeA che. samAjapara pitRRNa jeTaluM ja bhAre RSiRNa che. A RNamAMthI mukata thavAnA ekaja mA` e che ke, AtmAne utkrAMtinA patha tarapha je dorI jAya che, sva-paranA je kalyANakArI mAga che evA mAge javAnA je temaNe ApaNane nirdeza karyAM che, te mAge cAlavAnA satata prayatna karavAthI ApaNe RSi RNamAMthI AMzika rIte paNa RNumukta thai zakIe chIe. A sivAya khInne RSiRNamAMthI mukta thavAnA koi mAga nathI. devaRNu zabda sAMbhaLI tame AzcaryamAM paDayA hazo. bhale ApaNe izvara katRtvane nathI svIkAratA, paraMtu A te brAhmaNeAnA yajJopavItanA traNa tAranI vAta che. temanI dRSTimAM te A jagata eka sRSTi che. sRSTi zabdanA artha che sAelI. sRSTi zabdanA artha jo sA elI evA thatA hAya, tA temanI dRSTimAM tene koi sraSTA paNa hAveAja joie. sraSTAnuM sarjana te sRSTi che. ApaNe tyAM te sRSTine badale 'prakRti' zabda pracalita che. prakRti te koinuM sarjana nathI. eTale deva zabdanA artha temanI dRSTie Izvara, ane ApaNI dRSTie prakRti evA karIe, te paNa te baMnenA ApaNA upara anaMta upakArA che. izvara ke prakRtie karelAM sarjananA vinAza karavAne ApaNane adhikAra nathI. Izvara athavA prakRti, ApaNane je khAvA pIvA ane jIvADavA havAdi padArtho Ape che ane ApaNI jarUriyAta pUrI pADe che, tema ApaNe paNa bIjAnA
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 : bhedya pASANa, kholyAM dvAra bhalA mATe ApaNI sevAo ApavI joIe. vakhata Avye ApaNAM jIvanane utsarga karavAnI pharaja paDe che te karavA paNa tatpara rahevuM joIe. A rakSAbaMdhana parva nALiyerI pUrNimAnA nAme paNa oLakhAya che. AjanA divase dareka brAhamaNa nALiyera laI dariyA kAMThe jAya che ane pUjA kare che. adhuM nALiyera samudramAM padharAve che ane adhuM pAchuM lAve che. paraMtu nALiyera vadheravAnI kriyA avazya kare che. A badhI paraMparAthI cAlI AvatI kriyAo pAchaLa AdhyAtmika satya chupAelAM che. te satya ane AdhyAtmika mUlya Aje bhUlAI javA pAmyAM che, chatAM kriyAo vismRta thavA pAmI nathI. ApaNI saMskRti sadA adhyAtmamUlaka rahI che. AtmAne kendramAM rAkhIne ja badhAM pa, utsave ane tahevAronA Ayojano thayAM che. dareka kAryonA mULamAM AtmA ja lakSya rahyo che. AtmA ja ApaNI adhyAtmapradhAna saMskRtine prANa che. kahevAtA jaNAtA ane skUla rIte dekhAI AvatA, vyavahAranA AMtarika mUlya paNa adhyAtmanA raMgothI raMgAelA che. jema eka cAvI hoya, ane cAvIthI sIdhAja jANavA prayatna karIe athavA cAvIthI cAvIne samajavA mahenata karIe, te kaI kalpanA paNa na karI zake ke, cAvInI Ama tema zekheLa karavAthI, keI khajAne hAtha lAgI jaze. cAvamAM Ave kaMI nirdeza nathI ke ketarAelA akSare nathI, ke jethI cAvIne joI sIdhI khajAnAnI mAhitI maLI jAya. cAvIne teDavA ke kApavA jatAM leDhA sivAya bIjuM kazuM ja hAtha AvavAnuM nathI. tema karavAthI mAtra leDhAnI dhAtu ja hAtha lAgaze. paraMtu tenAthI khelI zakAya tevA khajAnAnI mAhitI hAtha lAgaze nahi. jyAre jenAthI khajAnAnI kazI ja pratIti nathI maLatI, tyAre evI cAvIne upayoga mAtra bhAra vahana karavA sivAya bIje kaze ja rahetuM nathI. jIvanamAM evI ghaNI cAvIo che je kaI khajAnAnAM dvArene khole che, khelI zake che paraMtu Aje ApaNane te khajAnAnI ke tALAnI pratIti nathI, to pachI je cAvI ApaNuM hAthamAM rahI jAya che tene cAvI paNa kahI zakAya nahi. cAvI tyAre ja cAvI kahevAya jyAre te koI tALAne ughADatI hoya athavA pahelAM kyAreka tenAthI kaMI khajAnA khulyA hoya. paraMtu Aje tau tenAthI koI tALA UghaDatAM nathI, mATe cAvI mAtra eka ja che. chatAM cAvIne phagAvI devAnuM ApaNane mana thatuM nathI kAraNa Aje nahi te hajAra varSa pahelAM paNa A cAvI tALAM khelatI hatI ane enAthI ghaNA khajAnA upalabdha thayA hatA. A smRtinA AdhAre ja ApaNe cAvInA bhArane vahana karatAM jaIe chIe. nALiyerI pUrNimAnA paNa AMtarika rahasya, adhyAtmamUlaka marmo bhulAI gayA che. te pavitra khajAnAo evAI gayA che. chatAM skUla vyavahAra ane rUDhione cAvInI mAphaka ApaNe surakSita rAkhatAM AvyAM chIe. A nALiyerI pUrNimAne paramArtha ApaNe samajavA mAMgatAM hoIe to tene ghaNAM Atma-mUlaka AMtarika rahasya che, je samajavA jevAM che.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSAbaMdhana parva : 181 jo lIlA nALiyerane teDavAmAM Ave te, jema tenI kAcalInI sAthe tenA 'gaLa paNa tUTI jAya che tema jIva paNa jyAre zarIranI sAthe tAdAtmya joDI le che tyAre te zarIranI kriyAne potAnI kriyA, zarIranA zaNagArane potAnA zaNagAra, zarIranAM maraNane pAtAnuM maraNu mAnI besavAnI bhUla karI besatA hAya che. te dehAtmavAdI manI jAya che. zarIra ane AtmAnuM AtyaMtika pAkaya tenA samajaNanI bahAranI vastu khanI jAya che. zarIrane AtmA mAnI mamAkAra vRtti ane aha Mne poSatA te thaI jAya che. zarIranAM sarakSaNa ane saMvardhanamAM ja te racyApacyA rahe che. te ajJAnI, dehavAdI ane paramA zUnya jIva che. jyAre sUkA nALiyerane toDavAmAM Ave che tyAre kAcalI ekalI tUTe che. paraMtu a MdarathI goTo tUTato nathI. kAraNu goTA kAcalIthI judA thai gayA hoya che. kAcalI samAna A deha che. tene saMgharavAnA ke pASavAnA vyAmeAha ekAMta ajJAnatA che. rakSaNa ja karavuM hAya to aMdaranA goTAnu rakSaNa karavuM joie, je viziSTa ane mUlyavAna che. kAcalI teA goTAnA saMrakSaNunuM mAtra sAdhana che. DheDu paNa AtmasAdhanA mATenuM eka sAdhana che. saMyama jIvananAM rakSaNa mATe dehanuM paripAlana che. jyAre saMyamanu saMrakSaNa azakaya jaNAya tyAre zarIrane vAsirAvI devAnI zAstranI AjJA che. sAdhakeA zarIra mATe jIvatA nathI paNa saMyama mATe tenuM paripAlana ke rakSaNa kare che. mATe A devadurlabha manuSya dehathI Atma-sAdhanAnA abhISTa sAdhyane upalabdha karavA prayatnazIla banavAnA nALiyerI pUrNimA AMtarika sa Mdeza ApI jAya che. koipaNa jIvane duHkhamAMthI mukta karavA ane prANAMte paNa bIjA jIvAnu rakSaNa karavuM, evI saghana gaMbhIratA ane pragADha udAratA A parvanA hAmAM samAelI che. jina sAdhako te SaD nikAyanA paripUrNa rakSaka hAya che. kAi paNa jIvane sattAvavAnI bhAvanA temanA mAnasamAM kadApi UbhI thavA pAmatI nathI. nave nava keTie temaNe paMcamahAvratA svIkArelAM hAya che.eTale temanAM jIvananA sUkSmAtisUkSma bhAvA A parva sAthe joDAelA ja hAya che. jaina sAdhakA 'nigraMtha' nAme oLakhAya che. kAIpaNa jAtanI graMthi temane mATe grAhya nathI. graMthizUnya thavAmAM ja nigranthatAnA AtmA dhabakato hAya che. bhagavAnanuM zAsana ja dayAmUlaka che. darekanu rakSaNa e ja nigrantha pravacananuM navanIta che. praznavyAkaraNa sUtra kahe che " sabvajagajIvarakkhaNakSyaTTAne pAvayaNa bhagavayA su kahiya'. " sarva jagatanA jIveAnAM rakSaNa mATe temanI anukaMpA ane yA mATe ja bhagavAne nigraMtha pravacana upadezya che. sava jAgatika satvAnA rakSaNa, kalyANu ane abhyudayanI bhAvanA ApaNA nigrantha pravacananuM hArda che. mATe A satya kadI vismRta na thavuM joie. A pava sAthe je kathAe varSothI tAdAtmyapaNAne pAmI gaI che tenA sAdhAraNa ullekha atre asthAne nahi gaNAya ema mAnI thoDo ullekha ahI" karuM chuM.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 ? bheghA pASANa khelyAM dvAra hinduonI mAnyatA che ke, balirAjAne vizva upara bhAre trAsa hate. deve paNa tenA trAsamAMthI mukta nahetA. badhAe viSNu pAse rakSaNanI prArthanA karI. balirAjAmAM A duSTatAnI sAthe dAnane eka mATe ane kImatI sadguNa paNa hato. nityaniyama pramANe jyAre dAna devA te besato tyAre je kaI je kaMI mAge te ApI devAmAM te pAchI pAnI kare nahi. bhagavAna viSNue enA dAnaguNane bhAre lAbha lIdhe. pite vAmanarUpa banAvyuM. ane nityaniyama vakhate balirAjA pAse sADA traNa DagalAM jamInanI yAcanA karI. balie vadhAre mAgavA vinaMtI karI. paraMtu vAmanajI pitAnI mAgaNImAM aphara rahyA. balie "tathAstu' kahI dAna arpaNa karyuM. viSNue vAmanamAMthI virATa svarUpa pragaTAvyuM. eka pagalAthI AkAza, bIjA pagalAthI madhyaleka, trIjA pagalAthI pAtALane mApyA pachI paNa ardhA pagalA jamInane prazna te Ubhe ja rahyo. te agha pagalAnI pUrti, viSNue balirAjAnA zarIra upara paga mUkI tene pAtALalokamAM melI dIdhuM ane karI. gau, brAhmaNa ane devatAonuM balinA trAsamAMthI Ama temaNe rakSaNa karyuM. te upakAranI smRtirUpe rakSAbaMdhananI paraMparA cAlI AvI che. - A kathA sAthe ghaNA aMze sAmya dharAvatI ApaNe tyAM paNa eka kathA che. namucI nAmane eka pradhAna pragADhatama mehanIya karmanA udayathI grasita hate. eka vakhata sutratAcAryAdine samudAya vihAra karatAM karatAM jyAM namucI rahetuM hatuM tyAM gayA. mithyAtvanA utkaTa udayathI nigraMtha sAdhuo tarapha AkarSaNa janmavAnA badale veravRtti janmI. temane mAravAne teNe upakama karyo. rAjAne namucInI vAtanI mAhitI maLI gaI. eTale tene dezanikAlanI sajA ApI. namucI tyAMthI hastinApura gaye. hastinApuranA rAjAne teNe pitAnI kuzaLatAthI mugdha karI dIdhA ane temanI pAsethI varadAna meLavyAM ane te hastinApura narezane vizvasanIya dIvAna banI gayo. A bAju munie paNa vihAra karI kramazaH tyAM pahoMcyA. munione je pitAnuM pApa ughADuM paDI javAne tene bhaya lAgyuM. rAjA pAsethI levAnA varadAnanA badalAmAM namucI cheDA vakhata mATe rAjA thaI gaye ane badhA munione ghANImAM palavAnuM yaMtra racyuM. viSNukumAra nAmanA munine A vAtanI khabara paDI. vaikriyalabdhinA baLe vAmana svarUpa dhAraNa karI te namucI pAse AvyA ane traNa DagalAM jamInanI mAgaNI karI. traNa DagalAMmAM virATa rUpa dharI AkhA jagatane mApI lIdhuM ane munione ghANImAM pIlavAnA upasargathI bacAvI lIdhA. pheraphAra eTale ja che ke tyAM balirAjAne paga mUkI pAtALamAM mokalavAmAM Ave che tyAre ahiMsaka muni hiMsAne badale hiMsAthI na letAM tene ahiMsAthI bodhapATha Ape che. A kathA te ghaNI lAMbI che. samaya thaI gayo che. rakSAbaMdhana mahAparvanI kathAmUlaka bhUmikAnuM saMkSiptatama hArda ja mAtra batAvela che.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcuM dhana zuM ? vahelI savAre je manuSya bhagavAna sUrya sAme vAMse rAkhIne cAle te tene paDachA tenI AgaLane AgaLa bhAgavA mAMDaze. paDachAyAne pakaDavA te hajAre upAye kare te paNa te tene pakaDI zakaze nahi. AgaLa doDatA paDachAyAne pakaDavAnuM zakya ja nathI. paraMtu je te ja mANasa sUrya tarapha moDhuM pheravI nAkhe, te paDachAye tenI pAchaLa doDavA mAMDaze. prakRtinA A niyamane prAyaH bhautika saMpatti paNa A ja rIte anusare che. mANasa jyAre tene meLavavA tenI pAchaLa paDe che, tyAre paDachAyAnI mAphaka te AgaLane AgaLa bhAgatI jAya che. mANasa hajAre prayatna kare chatAM te hAtha AvatI nathI. paraMtu je te vyakita tenI tarapha pITha pheravIne cAlavA mAMDe, te bhautika saMpatti tenI pAchaLa pAchaLa deDatI Ave che, tene anusaranArI banI jAya che. Ama te parigrahane pApanuM mULa gaNavAmAM AvyuM che. zrImat zaMkarAcAryanA siddhAMta mujaba paNa "artha arthamArAM nitya." arthane sadA anartha rUpa ja mAna joIe. Ama chatAM vyAvahArika jagatamAM tene bhAre mahimA che. sAmAjIka pratiSThA mATe te carama mApadaMDa che. arthanI A pratiSThA kaMI AjakAlanI nathI. sanAtana kALathI te pitAnI pratiSThAne TakAvate AvyuM che. mahAbhAratanA yugamAM jyAre bhISma pitAmaha ane droNAcAryane pUchavAmAM AvyuM ke, tame dharma ane adharmanA bhedanA pArakhu che, chatAM tame adharmanA pakSe rahe, e kaI rIte ucita che? tyAre temaNe javAba ApeH "arthastha sarve rAta nA rAju carita jagatamAM badhA paisAnA dAsa che. paise keIne dAsa nathI. A uparathI tame kalpI zake che ke paisAe pitAnI mahattAne eTale UMDe pAyo nAkhe che ke, tenI pratiSThAne yugo sudhI AMca Ave ema nathI. paisAnuM mahatva keTaluM che e tamArA saunI sAkSAt anubhUtine viSaya che. paisAdAra mANaso jyAre pitAnA vaibhavanuM pradarzana karavAmAM mahattA mAnavA lAge che, tyAre paise temanI sAmAjIka jIvananI pavitratAne DahoLI nAkhanAra eka dUSaNa banI jAya che. temanAM sAmAjIka jIvanane chinnabhinna karI nAkhanAra eka pApa banI jAya che. AvA mANaso AMtarika satva ane zakitathI zUnya hoya che. temanI AMtarika zakti ane sarva paise banI jAya che. paise ja temanuM sarvasva, temanI samajaNane AdhAra, temanI pratibhAnuM mULa, temanAM sanmAnanuM kAraNa ane temanA mAnabharyA sthAnanuM saMrakSaNa banI jAya che. samAjamAM temane je mAna ane me maLe che te temanI AMtarika zakitane kAraNe nathI maLatAM paraMtu paisAne kAraNe maLe che. temane maLatAM mAna ke pratiSThA, sadAcAramUlaka nathI hotAM. temanA mAna maratabA ane vikAsanI AdhAra zilA paisAmAM saMnnihita hoya che. tene pAye e te kA hoya che ke,
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184: bheghA pASANa, khelyAM dvAra jenA AdhAra upara temaNe je bhavya ImArate UbhI karI che te kayAre dharAzAyI thaI jaze, tenI temane pitAne paNa khabara hotI nathI. tenuM mULa ja aparipakava che. tene pAye ja kAco che. paisAnI sAthe jene saMbaMdha che, paisAthI je meLavela che, te paise raheze tyAM sudhI raheze, ane paise jatAM, tenI sAthenI saMbaMdhita vastuo paNa cAlI jaze. AvA mANasane mATe paise sAdhana nathI, sAdhya banI jAya che. temanuM jIvana paisAmUlaka banI jAya che. teo jIve che paNa paisA mATe ane mAre che paNa paisA mATe paise ja temane mATe paramezvara che. Ama jemanAM hRdayamAM paisA sivAya bIjA kazAne ja avakAza nathI. teo paramAtmAnI pUjA paNa paramAtmA rUpe nahi, paraMtu lakSamInArAyaNa rUpe kare che. paisAmAM ja ekAMta prabhutAnA darzana karanArane ke prabuddha kahe ke- "bhAI paramAtmAnA eka bhavya maMdiranA nirmANanuM eka suMdara Ayojana thaI rahyuM che. tamane upalabdha lakSmIne sadupayoga karavAne AnAthI vadhAre kImatI avasara bIje kaye maLavAnuM che? mATe A samaya ane kSetrane sAnukULa samajI, tamArI lakSamIne sadupayoga AmAM kare. te te zuM javAba Apaze jANe che? te kahezeH "mArA ane mArA patnInAM nAmanI takatI kayAM lagADaze te pahelAM mane batAve, pachI huM vicAra karI jouM? tene javAba sAMbhaLIne je pharI pelI prabuddha vyakita kahe ke "bhAI ! A te prabhune darabAra che. bhakita ane sAdhanA mATenuM A te pavitra sthAna che. AmAM bhagavAna sivAya keInAM nAmane avakAza nathI"--te nizcita mAnaje ke taktI lagADavAnI bhAvanAvALA te mANasanA vizvAse te maMdiranuM nirmANa kadI thaI zakavAnuM nathI. kharekhara te maMdira banAvavAnI bhAvanAthI leke maMdire nathI banAvatA, prabhu paratvenI bhaktinI pragADhatAmAMthI lokenA manamAM maMdiranA nirmANanI bhAvanA UbhI nathI thatI, paraMtu pitAnA nAmanI takatIo lagADavA mATe leke Aje maMdira banAve che. kharekhara joIe te maMdire nathI banAvAtAM, takatIo banAvAya che! maMdire para taktIo lagADAya che ema kahevuM vAstavika nathI. hakIkatamAM te takatIo upara maMdire lagADAya che! taktIo kImatI ane mahatvapUrNa banI che, maMdire gauNa banyAM che. vAstavamAM te maMdire che mATe takatIone mahimA jaLavAya che, chatAM pradhAnatA takatIonI che, maMdiranI nahi, A te kevuM Azcarya ? leke te evA che ke dAnathI paNa je temane mAna sanmAna ke pratiSThA na maLatAM hoya te dAna paNa ApavAnuM te baMdha karI de ! eTale ja mANasane dAnanA bhAvi lAbhe batAvAya che. bhAvi lAbhanA pralezanethI deravAI te dAna ApavA samutsuka bane che. tene kahevuM paDe che ke, bhAI! je dAna karaze tene A lekamAM te prazaMsA ane Adara maLaze ja paraMtu paralokamAM paNa sukha, puNya ane AnaMdanI upalabdhi thaze. ane eka paise Apaze to paralekamAM te karegaNe thaI UgI nIkaLaze. Ama eka paise dAna karAvavA mATe tene kareDagaNuM pralobhananuM AzvAsana ApavuM paDe
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcuM dhana zuM? : 185 che. vAstavamAM puNyane artha ja judo che. jenAthI daMbha nirmita na thAya evuM kRtya te puNya che. jenAthA daMbha nirmita thAya te puNya nathI, pApa che. ja kharI rIte te pralobhanathI apAtuM dAna eka prakAre pazutA che. pazu e saMskRtane bhAre adbhutatA dharAvate kImatI zabda che. jene kheMcavA mATe gaLAmAM pAza bAMdharvo paDe, nirdiSTa dizA tarapha laI javA mATe jene kheMcavuM paDe te pazu che. jJAnIonI daSTimAM hamaNAM kahyuM te pramANe bhaviSyanI AkAMkSAothI baMdhAelI vyakita pazu samAna ja che. phaLanI IcchAthI je dAna puNya kare che, te IcchAo ane AkAMkSAonA pAzathI baMdhAelA pazu ja che. kamane sanmukha rAkhI je gati karatA nathI paraMtu phaLathI baMdhAIne je cAle che te pazu che. AvI vyakitao jyAM sudhI phaLanuM AkarSaNa UbhuM na thAya, tyAM sudhI koIpaNa karmamAM pravRtta thatI nathI. karma khAtara karma karavAnI temanAmAM vRtti ja hotI nathI. tenI sAme phaLa spaSTa ane asaMdigdha dekhAya te ja te karma mATe samudyata thAya che anyathA karmamAM temane kazo ja rasa hoto nathI. te karma kare che to paNa tene karma karavAmAM nahi paraMtu tenAM phaLamAM rasa hoya che. AvA mANase pAramArthika rIte pazunI ja zreNInA che. kAraNa, jema pazuone kaI pAchaLathI lAkaDI mAre athavA AgaLathI kaI deraDuM kheMce tyAre cAle che, tema lAkAMkSI mANasa paNa kAM to bhaviSya kheMce tyAre gatizIla bane che athavA atIta dhakako mAre tyAre gatikriyAmAM pravRtta thAya che. arthAt bhUtakALanA karmonA dhakkA lAgavAthI te cAle che, athavA bhaviSyanI AkAMkSAnI jALamAM baMdhAI te kheMcAya che. - yAda rAkhaje, maMdiramAM jyAM paramAtmAne AvAsa che, jyAM prabhutA meLavavA mATenA prayatna che tyAM paNa je sakAma bhAvanAthI praveza karaze te te maMdira maTI jaze, mAtra makAna banI jaze, ane makAnamAM paNa niSkAma bhAvanAthI praveza karaze te te makAna paNa maMdira banI jaze. niSkAma thaI je bhUmi para pharaze te tIrtha banI jaze ane sakAma bhAvanAthI je bhUmi para pharaze te pApa banI jaze. mATe ja niSkAma ane phalAkAMkSAzUnya bhAvenI meTI kImata che. sadUguNenuM saMrakSaNa nItimUlaka paisA sAthe saMbaMdha dharAve che. anItipUrvaka sarjana kare paise te viSanI garaja sAre che. A satyane eka dAkhalAthI samajI zakAze. jUnA jamAnAnI A vAta che. amara nAmane eka kavi thaI gaye. te mAtra kavi ja na hete, tenI pAse mAtra kAvya saMpattija nahotI, tenAmAM aneka saguNe sAkAra banyA hatA. tenI Arthika sthiti ghaNIja nabaLI hatI. asaMtoSa ke viSAdane tenA jIvanamAM kyAMya sthAna nahotuM. kavie vidvAno ane lekhake prAyaH paisAthI daridraja hoya che. amara kavi paNa cArekerathI daridratAthI gherAele hate. bALake anAja vagara bhale TaLavaLatAM hoya, bhUkhathI pIDAtAM heya, chatAM anItinA
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra paisAne eka dANo paNa temanAM meMmAM na ja joIe e tene siddhAMta hate. eTale te mAMgavA jAya khare, paraMtu je jAya te ja khAlI hAthe pAcho Ave. te pAcho Ave tyAre tenA bALako bhUkhanI pIDAthI raDatAM heya. eka divasa tenI patnIe kahyuM: "zuM tamArI vidvattA, pratibhA, ke kAvyazaktinI eTalI paNa hiMmata nathI ke leke tamane sanmAnapUrvaka kaMIka ne kaMIka Ape? bALakane raDatAM joI mAruM te hRdaya vIMdhAI jAya che, kALajuM kapAI jAya che!" patnInA zabdo sAMbhaLI amara kavie ze javAba Ape, jANe che? jemanA jIvanamAM sadAcAra ane siddhAMtanAM mUlya hoya, je paisA karatAM AtmAnA AMtarika ane naitika mUlyone vadhAre kImatI mAnatA hoya, temanI pAsethI ja AvA jAgRta javAbanI apekSA rAkhI zakAya. kavi amare kahyuM : "priye ! mArI vidvattAthI prabhAvita thaelA aneka mANase mane mAMgyA vagara paNa ApavA taiyAra che. paraMtu huM jouM chuM ke, keI mane ahaMkArathI Ape che te vaLI kekane te paise ja bIjAnA parasevAne, bIjAnuM zoSaNa karIne meLavele mane dekhAya che. A paiso mArAthI kema levAya? A paise levA karatAM te bhUkhe maravuM mane vadhAre hitakara lAge che. bhUkhe maravAthI kadAca mRtyu Avaze, paraMtu vRtti kharAba thavAne bhaya te nahi rahe ne ? amaranI patnIe nisAso nAkhatAM kahyuM : "zuM jagatamAM kaI sAco dAtA ja nathI? bALake raDe che, bhUkhyAM che, jAe tapAsa kare, ane bALakane rAjI kare! amara rAjadarabAramAM gayo. tyAM kumAra mahendrane rAjyAbhiSeka cAlI rahyo hate. A zubha prasaMganA nimittamAM sau AzIrvAda varasAvI rahyA hatA. amare paNa AzIrvacana uccAratAM kahyuM he rAjana ! mAtra senAnA siMhAsana upara ja nahi, prajAnAM hRdaya siMhAsana upara birAjI Apa rAjya kare !" kumAra mahendra upara kavi amaranA zabdonI bhAre suMdara chApa paDI. teNe kahyuM : "kavirAja ! je joIe te mAMge. amara manamAM vicAravA lAgyoH AnI pAsethI mAMgavuM zuM ? AnA khajAnAmAM paNa tenA pitAnAM parasevAne paiso kayAM che? e badhe paise prajAnAM lehI ane parasevAthI kharaDAele che. Ama vicArI amare zAMtithI kahyuM: "rAjana ! atyAre rahevA de. kayAreka vaLI mAMgIza." rAjAe kahyuM "nA, vilaMbane avakAza nathI. hamaNAM ja mAMge !" amare kahyuM: "ApanI ema ja IcchA hoya te mane ApanI jAtamahenatanI kamANIne, ApanA kharA parasevAne, mAtra eka rUpiye Apo." A sAMbhaLI sau AzcaryamAM paDI gayA. paraMtu kumAra mahendra tene bhAva samajI gaye. teNe kahyuM: "tame je bAdazAhI dAna mAMgyuM che te huM samajI gayo chuM. atyAre A cAlI rahelA
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcuM dhana zuM? : 187 rAjyAbhiSeka vidhine sthagita karavAmAM Ave che. eka rUpiyAnuM tamane dAna ApyA pachI ja rAjyAbhiSeka thaze. kumAra mahendra siMhAsana uparathI UbhA thaI gayA. eka rUpiyo kAmavAnI tajavIjamAM te paDI gayuM. teNe bahu vicAra karyo, te ghaNuM pharyo, paraMtu parasevAne rUpiye maLe tevI majurI tene kayAMya maLI nahi. aMte eka luhArane tyAM tene kAma maLyuM. luhAre kahyuM: "A leDhAne hatheDA vaDe TIpa ane majurI meLave. haDe upADI rAjakumAra kAme te lAge, paNa te paraseve rebajheba thaI gaye. eka rUpiye kevI muzkelIthI pedA thAya che tenI Aje tene khabara paDI. rAjakumAra hovAthI teNe kadI kAma te karyuM ja nahotuM eTale vacce vacce kayAreka te aTakI jatuM, tyAre luhAra tarataja belI UThateH "bhAI ! mAre tyAM harAmanA paisA nathI AvatA. Ama pire khAtAM khAtAM kAma karavuM hoya te ghera sidhA. ahIM te barAbara kAma karaze te ja paisA maLaze. kumAra mahendra te badhuM sAMbhaLyuM ane sahana karyuM. sAMja sudhI kAma karI te thAkIne lothapotha thai gaye hate chatAM pramANikatApUrvaka eka rUpiyA kamAyAne tenA manamAM saMtoSa hate. rUpiye laIne khuzI thate te tarataja amaranA makAna tarapha cAle. mArgamAM te vicAra karavA lAge AvI rIte parasevo pADanAra ane lehI pANI eka karI, sAcI mahenata ane prAmANikatAthI kamAnAranI samAjamAM zI kImata aMkAya che? je loke mAtra pitAnA sAdhAraNa mAjazekha khAtara eka mahinAnI kAramI majurIne, mAtra eka kalAkamAM ja uDADI de che, te keTaluM amAnuSI ane zecanIya che? A vicAre kumAra mahendranuM jIvana rUpAMtarita karI nAkhyuM. te eka rUpiyAe tenA jIvanamAM gajabanuM parivartana ANI dIdhuM. te kavi amarane ghera pahoMcyuM, ane jAta mahenatathI kamAyelA eka rUpiyAnuM dAna ApyuM. kavie paNa tene svIkAra karyo ane aMtaHkaraNanA AzIrvAda ApatAM pharI kahyuM: "rAjan ! tame mAtra suvarNa siMhAsana para ja nahi, prajAnA hRdaya siMhAsana para paNa birAjamAna thAo." Aje tamAre paise kevI kamANIne che? te kharA parasevAne che ke zeSaNane che? Aje tamArAM dAne kevAM che? eraNanI corI karI, soyanuM dAna ApavA jevA te nathI ne? A prazno tamArA AtmamaMthana mATe rAkhI, have mULa sUtranA svAdhyAya tarapha vaLuM chuM. te mujaba zrAvastI nagarImAM baMne paraMparAnA ziSya samudAyo ekatrita thayA che. baMnenAM mAnasa saMdehagrasta banyAM che. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmIne potapotAnA ziSyanA saMdigdha mAnasa viSenA nideze maLyA che. milApanuM Ayojana karavAnI mAnasika AkAMkSA janmI che. bhegA maLI paraspara vicAra vinimaya karI, ziSyanAM mananuM samAdhAna karavuM baMnene anivArya lAgyuM che. te mATe taiyArInI bhUmikAne saMketa zAstrIya gAthAthI ja samajavA prayatna karIe. tadanusAra-
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra ti mukhya sIsasaMgha samAnahe / vanamantra || goyame paDavannU je kulamavekkhato, kezIkumAra zramaNanA kuLane zreSTha mAnI yathecitta vyavahAranA jJAtA zrI gautamasvAmI potAnA ziSyAnA samudAya sAthe tinduka vanamAM gayA. A gAthA bhAre sarasa che. dharmanA pradhAna AdhAra vinaya che. vinayamUlaka dharmomAM vinayanI variSThatA che. zrI gautamasvAmIne mATe 'hithaTM' vizeSaNa ApavAmAM AvyuM che. te A vAtanuM dyotaka che ke, gautamasvAmI yathAcitta vyavahAranA jJAtA che. teo vyavahArakuzaLa ane vinamra che. kezIkumAra zramaNa pArzvanAthanI para'parAne anusaranArA che. gautamasvAmInI para MparA vata mAna tItha kara bhagavAna mahAvIranI che. pArzvanAtha paraMparA mahAvIrathI pUvartI che. eTale kezIkumAra zramaNanuM kuLa temanI paraMparAnI dRSTie jyeSTha che. tethI gautamasvAmI vicAre cheH teozrI mAre tyAM padhAre te mArA vinaya dharma mATe ucita gaNAya. mAruM kartavya che ke, hu' jAte mArA ziSya samudAya sAthe zrI kezIkumAra zramaNanAM caraNAmAM upasthita thAu Ama mAtra javAne ja vicAra karIne ja aTakI na gayA. temaNe potAnA vicArone kriyAnvita paNa karyAM. potAnA ziSya samudAya sAthe te satvara tindvaka vana ke jyAM kezIkumAra zramaNa peAtAnI ziSya saMpadA sAthe utarelA hatA tyAM temanI sevAmAM paheAMcI gayA. tinduka vanamAM paheAMcatAM, zrI kezI zramaNa temane satkAra kema kare che ane zu thAya che, tenA bhAvabheda avasare kahevAze. prArthanAnI prabhutA prabhu buddhe dhammapadamAM sarvaprathama e vAta kahI che ke, jevA tame vicAra karaze tevA tame thaI jazeA. eTale dareka vicAro vivekapUrNa hAvA joie. vicAreAja AcAranA rUpamAM parivartita thAya che. mATe AvatI kAle je kAMI ApaNe hAIzuM, tenA javAbadAra khIjA kAI nathI paNa ApaNe poteja chIe. Aje je kAMi ApaNe chIe te bhUtakALanA vicAronu ja ekAMta piraNAma che. ApaNI AvaData ke aNuAvaData ApaNAMja vicArAnuM spaSTa pariNAma che. ApaNA vicArAnu pratiklana ApaNA AcAre che. ApaNA ja sArA narasA vicAro saghana ane pragADha thai AcaraNu banI jAya che. ApaNA ja vicAronAM kendrIkaraNane jIvana gaNI levAmAM Ave che. Aje sUkSma svarUpamAM paNa vicAronA je taraMgo UThe che te nAnakaDA rUpamAM paNa AcaraNa thai javAnI yAtrAnA maMgala prAraMbha che. AvatI kAle te nakkara thaI jatAM vastu anI jaze. badhI vastu vicAranAja saghana rUpa che. ApaNe je kai paNa chIe te ApaNA vicAronu ja pariNAma che. ApaNe ApaNA vicAronI pragADhatAnI joDa chIe.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ prArthanAnI prabhutA : 189 kaI mANasa prabhunI prArthanA sAthe tAdAmya joDI le, prArthanA sAthe ekAkAra thaI jAya, tenA prANanA dhabakAramAM prArthanA ramavA lAge, tene rUMvADe rUMvADe prArthanA guMjavA lAge, tenAM zarIranuM aNu aNu prArthanAnA svarathI AMdalita thaI jAya ane tenuM aMtaraMga prArthanAnA nAdathI DelavA lAge, te ja prArthanA mANasanA jIvananuM saMgIta banI jAya che. jyAre prArthanA jIvananI dhuna banI jAya che, prArthanA ane jIvana eka banI jAya che, tyAre je pariNAmo jaNAya che, je divyatA ane bhavyatAnAM darzana thAya che, te ApaNI ja lokettara bhAvanAnI pragADhatA ane nakkaratAnuM divya pariNAma hoya che. ApaNI zubha bhAvanAnI saghanatA ja bhavyatA ane divyatAne AkAra le che. - kavivara ravIndranAthanA jIvananI eka mIThI ghaTanA che. kavivara ravIndranAthe gItAMjalinI racanA karI che. gItAMjalimAM prabhunI prArthanAo che. prArthanAonI saghanatAne sparzavAne temAM prayatna che. A gItAMjaline vizvanI sarvottama kAvyakRtiomAM viziSTatama sthAna prApta thayela che ane tethI ja vizvane sarvottama puraskAra nobela prAIjha tene maLela che. AkhA vizvamAM gItAMjalinAM gItanI eka anekhI ane viziSTa chApa che. gItAMjalinAM gIte vAMcI leke bhakitamAM lIna banI jAya che ane nAcavA mAMDe che. Ama chatAM kavivara ravIndranAthanA pADozamAM ja rahetA eka vRddha mANase ravIndranAthane mATe bhAre muzkelI UbhI karI. te vRddhanI AMkhamAM ajaba camaka hatI, je tenI pAradazI prajJAnI sAkSI pUratI hatI. tenI cAlamAM vicitra mastI hatI, je tenI prabhutAnI upalabdhine saMketa karatI hatI. te mANasa barAbara kavivara ravIndranAthanA pADozamAM rahetuM hatuM. eTale jyAre jyAre tene temane bheTo thato tyAre tyAre te kavivara ravIndranAthanA zarIrane jorathI pakaDI halAvato ane temanI AMkhamAM AMkha nAkhI pUchatoH "sAcuM kahe, ravIndra! tame Izvarane jANe che? Izvarano tamane sAkSAtkAra thaye che?". te mANasa bhAre AgrahI hatA. tene A prazna rejane hate. ravIndranAtha bhAre ImAnadAra hatA. beTuM belavA TevAelA nahatA. AMkhamAM AMkha milAvI te vRddhanI pUchavAnI rIta ja evI hatI ke, tenI sAme keIpaNa mANasanI asatya balavAnI hiMmata ja cAle nahi. ravIndranAthanA zarIramAM A vRddha mANasanI rItathI eka prakAranI prajArI chUTI jatI. teo tenAM AvAM vartanathI gabharAI jatA. -- eka bAju gItAMjalinA racayitA ane bela prAIjhanA A vijetAne jyAM jAya tyAM sarvatra Adara maLatuM hatuM, vizvabharamAM temanI pratiSThA ane yazakIti gavAtAM hatAM, upaniSadanA Si sama evA temane leke sanmAnatA hatA, vizvanI cArekara maharSirUpe temanI pratiSThA vyApI
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra hatI, sau temanI prabhutAthI prabhAvita thatAM hatAM, tyAre bIjI bAju temanA ja paDezamAM rahetA A vRddha mANasa temane mATe eka keyaDArUpa banI gaye hate. keI ekAda vakhatanI vAta hoya te mANasa tenAthI bacIne cAle, tyAre A te hamezAM savAra, bapora, sAMja ane rAta tene samAgama nizcita hate. khurazI nAkhI, Asana jamAvIne te beThe ja hoya. vRddha mANasa eTale gharanI paNa kAMI javAbadArI nahotI. barAbara ravIndranAtha gharanI bahAra javA taiyAra thAya ke te vRddhanuM milana nizcita thAya ja. ravIndranAtha lakhe che ke, gharathI bahAra nIkaLavuM paNa mAre mATe muzkela thaI gayuM. bahAra javAne jyAre paNa vicAra karuM te pahelAM, te vRddha daravAjA para khurazI nAkhIne beThe te nathI ne, te huM joI lete. kAraNa huM je tyAMthI nIkaLate ke te vRddha mANasa mArA khaMbhA halAvI, mArI AmAM tAkI mane pUchateH "sAMbhaLa, teM izvarane oLakhe che? ane mArA prANe pUjI UThatA. hadaya kaMpavA lAgatuM. gAtre zithila thaI jatA. kAraNa, Izvara viSe mane kazI ja mAhitI nahatI. paramAtmAne sAkSAtkAra mane thayuM nahotuM. meM je kaMI lakhyuM hatuM te te kRtio ane upaniSaddonAM vAMcanamAMthI maLelI mAtra jANakArI, parokSa jJAna ja hatuM. pratyakSa anubhUti ane sAkSAtkArane te saMsparza paNa mane thaye nahete. eTale mArA AvA ekAMta mauna ane khinnatAne te bhAre kuzaLatAthI jANI jAte. ane mane kaze ja Thapake ApyA vagara te jerathI khaDakhaDATa hasI paDatuM. tenuM A aTTahAsya mArI becenInuM nimitta banI jatuM. covIse kalAka te aTTahAsya mArI AMkha sAme ramyA karatuM. A hAsya mArI UMghane harAma karI dIdhI. paDachAyAnI mAphaka te hAsya mArI sAthe pharyA karatuM hatuM. pratikSaNa e vRddhanA zabdo mArA manamAM pratidhvanita thayA karatA hatA. eka kSaNane mATe paNa A vicArathI mAruM mana mukta banI zakatuM nahotuM. mane tenAthI bhaya lAgavA mAMDe, manamAM huM dhrujArI anubhavavA lAgyA. gItAMjali lakhI musIbata UbhI karyAne mane AbhAsa thaye. nebela puraskArane mAro AnaMda khevAI gaye. te vRddha pAse avazya kaI jANakArI hovI joIe, AMtarika ezvaryathI te vRddha saMpanna have joIe, keI viziSTa upalabdhithI te upalabdha che joIe, nahitara AvI bhayajanaka hilacAla te mArA mAnasamAM UbhI karI zake nahi ema huM mAnavA lAgyuM. gItAMjalinAM be cAra pado gAI huM tenAM manane saMtuSTa karI zake che, paraMtu tenI AMkhomAM evI vicitra damaka ane camaka hatI ke, gItAMjalinAM pade gAvAnI, ke tenI sAme AMkha upADI jovAnI paNa mArI hiMmata cAlI nahi. Ama te AkhI gItAMjalimAM IzvaranAM ja madhura gIte che ane te gIte huM belI zakta, paraMtu huM tema karI zake nahi. varSo sudhI A muzkelI paDachAyAnI mAphaka mArI pAchaLa pAchaLa bhamatI ja rahI. mane kadIe te vRddhe japIne besavA na dIdhe. huM zAMtino zvAsa paNa laI na zakaze. tenI pUchaparacha cAlu ja rahI. te kadI aTaLe nahi.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ prArthanAnI prabhutA : 191 ane eka divasa jyAre te vRddhanA praznanuM huM samAdhAna karI zakaze, tyAre mArA AnaMdane pAra na rahyo. mArA manane bhAra haLavo thaI gayo. huM haLa phUla je thaI gayA. mAre bhaya have adazya thaI gaye. varasAdanA divase hatA. aSADha mahine hate. pahele ja joradAra varasAda Avyo hato. nadIo UbharAI khADAo bharAI gayA hatA. nadI, sarovara, taLAva chalakI UThayAM hatAM. AjubAju, sarvatra, jyAM jyAM khADAo hatA, UMcInIcI jagyA hatI, tyAM badhe pANI bharAI gayuM hatuM. deDakAMonA Tara Tara avAjathI dizAo gUMjavA lAgI hatI. kavivara ravIndranAtha vahelI savAre UThayA. kavinuM kAvyamaya hadaya hatuM. prabhutA pragaTa thavAnA sAdhano upalabdha hatAM. temAM prakRtinAM sauMdaryane sahakAra maLe. varSAnA kAraNe jANe vAtAvaraNa jIvatuM thayuM hatuM. vAdaLAMone gaDagaDATa, vIjaLInA camakArA, prathama varasAdane kAraNe AvatI mATInI gaMdha, vanaspationI praphulalatA, pakSIone kilakilATa-pachI te pUchavuM ja zuM? kavivara ravIndranAthane prANa bahAra javA talasI UThaze. jatAM pahelAM, te vRddha khurazI lagAvI daravAjA para beThe te nathI ne te joI lIdhuM. vRddha daravAjA pAse beThe na hate. saMbhava che AvI vahelI savAre te jAgye paNa na hoya! vRddhane daravAjA para na jotAM ravIndranAtha samudra tarapha, samudranA prAkRtika dazyanuM avalokana karavA jhaDapathI bhAgyA. samudrane kAMThe UbhA rahyA. acAnaka vAdaLAMonI vaccethI sUryadeve darzana ApyA. samudramAM tenuM pratibiMba paDyuM. sUrya samudramAM jhabakavA lAge. kavivara ravIndranAthe sUryanA darzana karyA, tenA pratiphalananA paNa darzana karyA A sUryadarzane kavivara ravIndranAthanA AMtarika caitanyasUryane jagADI dIdhA. temanA caitanya sAgaramAM jJAnane sUrya jhaLakI UThaze. temanA aMtaramAMthI jJAnagaMgotrI vahevA lAgI. jANe temaNe koI alaukika jagatamAM praveza karyo! A AkhI ghaTanAe temanA AkhA jIvanane AmUla pheravI nAkhyuM. have ravIndranAtha pahelAMnA ravIndranAtha ja na rahyA. gItAMjalinA racayitA ravIndranAtha, gItAMjalinA gItanA sAkSAt anubhava karanArA thayA! zrutionA zAstrIya satye temanAmAM uddaghATita thayA. temane aMtarAtmA brahmadarzananA paramAnaMdamAM nimagna thaI gaye. teo ghara tarapha pAchA pharyA. mArgamAM gaMdA khADAonA gaMdA pANImAM jhaLakatA sUryanA pratibiMbamAM temane gaMdakIne sparza paNa na dekhAye. sAgaramAM, sarovaramAM, taLAvamAM, nadImAM, khADAomAM, vAvamAM, kuvAmAM sarvatra sUryanuM pratibiMba samAna rIte paDI rahyuM hatuM. - ravIndranAthanuM kavi hRdaya hatuM eTale kavitAnA mAdhyamathI temanAmAM prabhutA nikaTavartI hatI. temanAM uramAMthI eka saMgIta UThayuM ane temane aMtaninAda jhaNakI U. temanuM haiyuM AnaMdanA sAgaramAM hieLA levA lAgyuM. aMtaramAM koI sumadhura rahasyapUrNa svara guMjI UThe ane hRdaya lekara AnaMdathI nAcI UyuM. temane parama satyanA darzana thayA ke, pratibiMba
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 : bheghA pASANu, bolyAM dvArA kayAMya gaMdu thatuM nathI. svaccha pANImAM paDatuM sUryanuM pratibiMba jeTaluM tAjuM ane svaccha hoya che teTaluM ja tAjuM ane svaccha te gaMdA pANImAM paDe tyAre paNa hoya che, pratiphalana kadI gaMdu hetuM nathI. pANI gaMdu hoya te paNa tethI mULa pratibiMba para tenI kazI ja asara thatI nathI. pANImAM je sUryanuM pratibiMba dekhAI rahyuM che, je chAyA paDI rahI che, te te tAjI ane svaccha ja hoya che. A je anubhava che, A je ghaTanA che, te eka krAMtikArI anubhava che, eka krAMtikArI ghaTanA che. ene niSkarSa e che ke, kharAbamAM kharAba gaNutI vyakitamAM paNa je caitanya prabhu, paramAtmA birAjita che, te haMmezAM zuddha ane svaccha che. pApImAM pApI mANasanI aMdara paNa je paramAtmAnuM pratibiMba che, te eTaluM ja zuddha ane svaccha che, jeTaluM te puNyAtmAnI aMdaramAM che. Aja sudhI je AtmadarzananuM eka jhAMkhuM AvaraNa hatuM, ke jenAthI paramAtmAnA darzana durlabha thayA hatA, te Aje prAkRtika sauMdaryathI UbhA thayelA nUtana vAtAvaraNanA nimittamAM sulabha banyA ! je daravAjo baMdha hato te Aje Ama Akasmika khulI gaye ! kavivarane brahmanI sAkSAt jhAMkhI thaI gaI ! kavivara ghera pahoMcyA tyAre te vRddha mANasa haMmezanI mAphaka daravAjA upara beTho hato. kavivare tene che. Aje kavivarane tene jarApaNa bhaya nahotuM. tene jotAM na temanAM hRdayamAM kaI kaMpana thayuM, ne manamAM kaI vimAsaNa janmI ke na page kaI lathaDiyuM khAdhuM. rojanA karatAM AjanI sthitimAM bhAre aMtara hatuM. kavivara pitAnA svAnubhavane AgaLa varNavatAM kahe che, huM kaMI paNa kahuM te pahelAM ja te vRddha bolI UThe : "vAru, Aje mane lAge che ke te kharekhara jANyuM che! Aje tane bhagavad darzananI upalabdhi thaI che. paramAtmAnAM daravAjAne Aje teM khaTakhaTAvyA che. Aje tane brahmane sAkSAtkAra thaye che ! tArA paganI mastI, tAre AMtarika AnaMda, tArA saMgItanA svare ane tAruM nRtya, A badhuM A vAtanI sAkSI pUre che." Ama kahI te vRddha mane premathI bheTI paDe. tenI AMkhamAM AnaMdanAM AMsu chalakAI AvyAM. premathI mane bheTatAM teNe kahyuM: 'tArI AjanI mastI ja, tArI A jANakArInI cADI kare che. mArI daSTithI te tuM Aja ja puraskArane pAtra thaye che." kahevAya che ke, A lakattara mastI, A apratima ane divya AnaMdanI dhuna, ravIndranAthane traNa divasa sudhI lagAtAra rahI. traNa divasa sudhI jANe te lakattara jagatamAM jIvI rahyA ! bda mULu meyara' nAM temane darzana thayAM. so jemAM pitAnuM ja pratibiMba nihALavA teo sakSama thayA. potAnAmAM AkhA jagatanuM pratibiMba ane badhAmAM potAnuM pratiphalana have temane mATe sahaja thaI gayuM. jo ke temane maLatuM tenAmAM temane zuddha caitanyanA, paramAtmAnA darzana thatAM ane te tene bheTI paDatA. gharanAM mANasa ane parivArane lAgyuM ke ravIndranAtha gAMDA thaI gayA che. paraMtu te vRddha puruSe saune AnaMdabharyA haiye jaNAvyuM ke, tame jarAye gabharAze
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ prArthanAnI prabhutA H 193 nahi tame mAne che ke A pAgala thaI gayuM che tethI badhAne haiye lagADe che, ane darekane paramAtmA mAnI bheTe che. paNa nA, ema nathI. hA, AjasudhI te pAgala hatA, kemake paramAtma darzanathI te vaMcita hato, paNa Aje te tene paripUrNa khajAne maLe che. Aje sarva bhUtamAM te ene joI rahyo che ke jenAM darzana vagara, te je kAMI gAI rahyo hato te bekAra hatuM, uchInuM hatuM, mRta hatuM, vAsI hatuM, pitAnA anubhavanuM phaLa ke pariNAma nahotuM. kRti ane smRtiomAMthI saMgharelI takabaMdI mAtra hatI. enI jJAna gaMgetrImAMthI udbhuta svayaMnA sare nahotA. bIjAnAM gItane, bIjAnAM saMgItane te pitAnuM mAnI beThe hatuM. Aje enAM jIvanamAM sAcA saMgItane janma thaye che. mATe AnaMde ! lApasInA AMdhaNa mUke ! ravIndranAtha kahe che ke huM dhIme dhIme mArI jAtane niyamana ane saMyamamAM lAvI zo. kharekhara, je pAradazI prajJAthI sarva bhUtemAM svayaMne joI zake che ane svayaMmAM sarva bhUtene joI zake che, te ja sAcA arthamAM vidvAna che atre paNa AtmasAkSAtkArane varelA be mahApuruSonuM milana thayuM che. zrI gautamasvAmI vinaya dharmane anusarI pitAnA karatAM variSTha kuLamAM janmelA evA zrI kezIkumAra zramaNa pAse tinduka vanamAM pitAnA ziSya samudAya sAthe padhAre che. zrI kezIkumAra zramaNa zrI gautamasvAmInA pitAnA ziSya saMpadA sahitanA zubhAgamanane ke mIThe AvakAra Ape che te zAstronA ja zabdamAM avalakavA prayatna karIe. tadanusAra- kesIkumAra samaNe gAyama dissmaagyauN| paDirUva paDivattiM sammAM saMpaDivajjai // zrI gautamane pitAnI ziSya pariSadA sahita pitAne tyAM AvatAM joI gautama mATe zebhe evA yacitta satkArathI temane ane temanA parivArane satkRta karyA. A te baMne maharSio che. uttama AcAra, vicAra ane pradhAna jJAnane varelA che. vinaya e dharmanuM mULa che e satyane mAtra samajyA ja nathI, jIvI paNa jANyuM che. eTale ja gautamasvAmIe potAnA vinayamUlaka kartavyane bajAvavA pahela karI. ane tene ucita javAba, mITho AvakAre, yAcita satkAra, zrI kezIkumAra zramaNa taraphathI temane maLe. A ApaNI adhyAtma pradhAna Arya saMskRtinAM hArdane sparzanArI mIThI ghaTanA che. zruti paNa atithiomAM devonA darzana karavAnI nizcita bhalAmaNa kare che. zrati kahe che "atithi mA" atithimAM tetrIsa keTi devanAM darzana tulya lAbha mAnI tenA satkAranI bhalAmaNa kare che. tenA ucita satkAranI je avagaNanA kare te "sa to kuchata6 hatyA kuLamArAja jati" tema atithine kazI ja hAni thatI nathI. atithi to pitAne ucita Adara sanmAna na karanAra AtitheyanAM pAne laI te cAlyo jAya che ane tene potAnA pApe ApI jAya che. A nItizAstranuM kathana che. soraThane kavi paNa kahe che -
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194: bhedyA pASANa, kholyAM dvAra mahemAnene mAna dilabharI dIdhAM nahi, e meDI nahi paNa masANa ke sAcuM soraThi bhaNe. AvelA atithine jeI umaLake AvavuM joIe. mArApaNAnI mamatAnI mIThI bhAvanAo janmavI joIe ke mahemAnanAM pavitra pagalAM mAre tyAM kayAMthI? atithinA caraNe, e te prabhunA caraNe che e amRtarasa je atithine mATe hRdayamAMthI jharate hoya te te gharamAM AnaMda ane samRddhinI choLo UDatI hoya che. zrI kezIkumAra zramaNanA manamAM AnaMdane pAra nathI. pitAnI pAse muninI maryAdAnA je svAgatanA sAdhane che te gautamasvAmIne AvakAramAM samarpita kare che ane sAdhvAcArane zubhatA svAgatathI gautamasvAmI para premane jAdu pAthare che. huM ane mArApaNuM kaMika amAruM che evI bhrAMtimAM AkhuM jIvana ApaNe pasAra karIe chIe. A svAmItvanI bhAvanAnuM mULa ahaM che. ahaMkAranA vistAra ke nirmANa mATe kaMIka avalaMbana joIe, AdhAra joIe. AdhAra vagara ahaMne paNa UbhavAne avakAza nathI. huM ne UbhA rahevA mATe "mAronA sahAyanI apekSA rahe che. "mArAnI madada vagara "huM"nuM nirmANa sarvathA azakaya che. sAmAnya rIte te ema jaNAya che ke, mArApaNuM e "huM"ne ja vistAra che. A paNa eka satya che emAM zaMkAne kazuM sthAna nathI, ke "huM"nuM pitAnuM sArvabhauma kaI svAtaMtrya nathI. "mArAnI joDe ja "huMnA bhavya prAsAdane pAme che. "mArAnuM nirmANa prathama thAya che. ghaNIvAra "mArAne saravALo huMnuM svarUpa dhAraNa karI le che. jene ApaNe mAruM kahI saMgharIe chIe te "mArAne kamika rIte eka pachI eka jhuMTavI levAmAM Ave te pachI ApaNuM huM paNa avaziSTa nahi rahe. aneka mArAnuM saMyukitakaraNa "huMmAM pariName che. mAruM ghara, mArI patnI, mAre putra, mAro dharma, mAruM maMdira, mArI masjida, mAre gurudvAro, mAruM pada, mAruM nAma, mAre yaza, mArI pratiSThA, mAre mobhe, mArI Ijajata, mAre vaMza-AvA aneka "mArAnA saMjIkaraNathI "huM"nuM nirmANa thAya che. ekAeka "mArApaNAne pADatA jAo te "huM" dharAzAyI thaI jaze. huMne parikSita rAkhavA mATe keI AdhArazilA joie, ane te mATe mArApaNane vistAra pAyAne paththara che, jenA vagara huM"nuM makAna dharAzayI banI jAya che. jIvanamAM AvI ghaNI brAMtie ApaNe janmAvIe chIe. jiMdagInI badhI bhAvanAo keI ajJAta chorathI ja Ave che jene ApaNane kaze ja khyAla hetuM nathI. ApaNA janmane ja laIe. huM janma chuM--paraMtu mArA janmanA saMbaMdhamAM mane kaI pUchatuM nathI, te viSe pUchavAnI kei darakAra paNa karatuM nathI ke huM janmavA IcchuM chuM ke nahi ? mAre janma e
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM ane mArApaNuM : 15 mArI IcchA ke mArI svIkRti upara AdhArita nathI. jyAre huM mane pitAne jouM chuM tyAre janmelo jouM chuM. je janma mArI IcchA vagarane che tene mAro janma kahIne saMbaMdha e paNa eka bAlizatA sivAya bIjuM zuM che? jema janmanA saMbaMdhamAM ApaNe joyuM tema mRtyunA saMbaMdhamAM paNa samajavuM joIe. mArA mRtyune saMbaMdha mArI sAthe hovA chatAM jyAre paNa mAruM mRtyu Avaze tyAre mane pUchIne nahi Ave. mArA abhiprAyane jANavAnI darakAra paNa te nahi dAkhave. mArI maravAnI IcchA che ke nahi, te jANavAne paNa te prayatna nahi kare. keIpaNa jAtanI sUcanA ApyA vinA ja pitAnI marajI paDaze tyAre daravAjA upara AvIne UbhuM rahI jaze. je mRtyu upara mArI AMzika paNa sattA nathI, te mRtyune mArA mRtyu tarIke oLakhAvavAmAM huM eka prakAranI mUrkhatA jouM chuM. mArI marajI vagarane janma jema mAre janma nathI, tema mArI marajI vagaranuM mRtyu paNa mAruM mRtyu kema hoI zake ? janma-maraNanI vAtane bAjue mUkIe, te paNa jIvanamAM evI ghaNI vAta che, ke jene vazavatI thaI ApaNe ema mAnatA thaI jaIe chIe ke, A badhuM amAruM che. paraMtu hakIkate te jamaNuM che. kharekhara te paravazatA che, te niyati che. ApaNe nirarthaka kartavyanuM abhimAna karIe chIe. bhUkha lAge che. UMgha Ave che. savAra thatAM nIMda UDI jAya che. rAtri thatAM AMkha nIMdathI gherAvA lAge che, janmIe chIe, kizorAvasthA Ave che, paraMtu keI paNa sthitinI keIpaNa avasthA ApaNane kadI pUchatI nathI ke pite kayAre Avaze ane kayAre cAlI jaze! te kaze ja vicAra vinimaya ApaNI sAthe karatI nathI ke nathI ApaNane te bAbatanI kaI sUcanA ApatI! yuvAnI Ave che, cAlI jAya che ne vRddhAvasthA AvIne UbhI rahe che. A badhuM thAya che temAM kaI ApaNI salAha letuM nathI, mRtyu ApaNI sAme AvIne UbhuM rahe ane tene kSaNabhara rokAI javA ApaNe bhUlathI paNa je sUcana karIe, te tene paNa amala thatuM nathI. ApaNI icchA pramANe kazuM ja thatuM na hovA chatAM, ApaNe kahetAM hoIe chIe ke "huM yuvAna chuM, huM kartavamUlaka A ahaMnA visarjana mATe, izAvAsyopaniSadamAM eka suMdara sUti che, je mANasanA kartutvane vivekapUrvaka saMkelI levAmAM sahAya Ape che - sAvAmi sarva ca kiM ja tyAM | .... tena tyaktena bhuJjithAH mA gRdhaH kasyasviddhanam / / vizvamAM je kaMI sthAvara-jaMgama jagata che te Izvara vaDe AcchAdita che. tenA para paramA sivAya bIjA keInI mAlikI nathI. AvA tyAgabhAvathI ja tuM tAruM pAlana kara. kemake je tyAge che, te ja bhegavI zake che. keInAM paNa dhananI IcchA na rAkha.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra izAvAsyano artha ja e che ke, je che te badhuM IzvaranuM che. ApaNe IcchIe chIe ke, ApaNe kAMIka karI zakIe. izAvAsya kahe che, tame kaMI karI zakatA nathI; tame kartA banI zakatA nathI. bhAgyanI ke niyatinI je kalpanA che, tenI pAchaLa paNa svaMtvanA abhimAnanA visarjananuM ja addabhuta rahasya samAyeluM che. niyati athavA prArabdhane artha e nathI ke kaI kaMI kare ja nahi ane niyati ke prArabdhane bharese hAtha joDI besI rahe. tAmasavRttimAM jema ajagara ane sApanI mAphaka paDyA rahevAya che, tema prArabdha ane niyati upara vizvAsa rAkhanArAo paNa ALasu thaI besI rahe, evo je bhAgyane artha tAravavAmAM Ave che, te niyati athavA prArabdhanI mULabhUta dhAraNA sAthe visaMgata ane anyAyamUlaka banI jAya. jema khAlI besADI rAkhavuM e ja niyatinuM kArya heya, te zrama karAve e paNa keI bIjAnuM nahi paNa niyatinuM ja kArya banI jAya che. niyatinI kharI dhAraNAnI AdhArazilA te e che ke, ApaNe chIe ja nahi eTale ApaNe kaMI ja karavAnuM rahetuM nathI, je che te te ja che, te paramAtmA che. jyAre ApaNe kaMI ja karI na zakatAM hoIe, kartA na thaI zakatAM hoIe, te pachI huM ane mArApaNuM zA mATe ? chatAM nAnA nAnA kAryonA kartA thavAnA ApaNuM keDa hoya che. eka makAna baMdhAvyuM te tarata ja ApaNe bolI UThIe chIe "mAruM makAna." paNa ema te nAnakaDAM pakSIo paNa potAnA mALA bAMdhatAM hoya che. sudharInA mALAnI to vAta ja zuM karavI? sudharI bhAre kArIgara che. keI kuzaLa kArIgara paNa je tenA jevo mALa banAvavA prayatna kare te te paNa sahelAIthI na banAvI zake, tene zIkhavuM paDe. ane zIkhyA pachI paNa te sugharInA je ja mALe banAvI zakaze ke kema te prazna che. A kaLA zIkhavA mATe sugharIo kayAMya kaI keleja ke skUlamAM gaI hotI nathI, chatAM te mALA banAvavAnI kaLAmAM asAdhAraNa niSNAta hoya che. ghaNAM pakSIo te vaLI evAM hoya che ke, baccAne janma ApIne ja athavA IDuM mUkIne tarata ja UDI jAya che. IDuM phUTe che ane bacce moTuM thAya che. mAtAnuM rakSaNa ke pitAnuM zikSaNa tene maLyuM hotuM nathI; chatAM jyAre te moTuM thAya che, tyAre tenI mA jevA mALanI racanA karatI hatI, tevA ja mALAnI racane te paNa kare che, tevAM ja pAMdaDAM ane tevI ja sAmagrI te paNa bhegI kare che. A badhuM zIkhavA mATe te bacce ke vizvavidyAlayamAM gayuM hotuM nathI, chatAM tenA janmanI sAthe ja tenAmAM A kalA pracchannarUpe chupAelI hoya che, je samaya jatAM pragaTa thAya che. tamAre te tamArA makAna bAMdhavA mATe kuzaLa kArIgare joIe. tamArA hAthathI tame tene bAMdhI paNa zakatA nathI. anyanI kalA ke mahenatathI bAMdhavAmAM AvelAM makAne, mAtra paise kharcavAthI ja je tamArA pitAnAM banI jatAM hoya, te A pakSIo te pitAnA mALAone mATe tamArA karatAM paNa vadhAre adhikArapUrvaka pitApaNane do karI zake ema che kharuMne? to kahe che ke dhana mAruM che." te dhanane saMgraha paNa judA judA svarUpamAM sau koI kare che. eTale mANasa ja saMgraha karavAmAM sarvAdhika kuzaLa prANI che e vAtane nizcita mAnI,
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM ane mArApaNuM : 197 kadI paNa ahaMnuM sarjana thavA deze nahi. mANasa saMgraha karavAmAM kadI paNa sarvAdhika kuzaLa prANa che ja nahi. mANasa karatAM paNa saMgraha karavAmAM vadhAre kuzaLa prANuo jagatamAM che. dAkhalA tarIke sAIbiriyAmAM eka sapheda rIMchanI jAta hoya che. tenI saMgraha karavAnI kuzaLatA ajaba che. sAIbiriyAmAM lagAtAra cha mAsa paryata barapha paDe che. AvA sagomAM jyAre mANasajAtane bacavuM paNuM bhAre muzkela thaI jAya che tyAre A sapheda rIMcha bacI javA pAme che. tenI saMgraha karavAnI kaLA vicitra che. tenI parigraha vadhAravAnI prakriyA judI jAtanI che. te ApaNI mAphaka vastuone saMgraha nathI karatuM, paNa carabI ja bhegI kare che. zarIramAM carabI vadhAratuM ja jAya che. ATalI badhI carabI te eTalA mATe bhegI kare che ke jyAre cha mahInA sudhI lagAtAra barapha paDe eTale baraphanA thara jAmI jAya che ane te baraphanI nIce A rIMcha paNa dabAI jAya che. baraphamAM dabAyeluM te khAya zuM? eTale te vakhate pote saMgrahIta karelI pitAnA zarIramAMnI carabIne te khAya che, ane Ama pitAnAM jIvanane TakAvI zake che. tame je vastu ke saMpattine saMgraha kare che, te vastu ke saMpattinA rakSaNa mATe tijorI ke evAM kaI bIjA sAdhano tame upayoga kare che. vastuo saMgharI rAkhI hoya ane pachI veMcavA kADhe, tyAre bajAramAM bhAva na Ave te te saMgraha paNa dagA rUpa bane che. paNa tame joyuM ke te sapheda rIMcha saMgraha karavAnI kaLAmAM tamArA karatAM paNa vadhAre kuzaLa ane AgaLa paDatuM che. AkhuM jagata saMgraha kare che. saMgraha karavA mAtrathI tame ema na mAnI leze ke saMgraha ApaNe mAtra mANase ja karI zakIe chIe. bALakane janma thAya te mAnAM stanamAM svabhAvata: dUdha AvI jAya che. jema bALaka janme che tema tenI sAthe dUdhane paNa janma thaI jAya che. bALaka jema jema meTuM thatuM jAya che ane tene dUdhanI jarUriyAta nathI rahetI tyAre mAnA stanamAMthI dhAvaNa paNa adrazya thatuM jAya che. eTale badhuM nisargagata che. saMgrahavRtti paNa naisargika che. IzAvAsyanuM sUtra kahe che ke badhuM paramAtmAnuM che. paramAtmAnA nAmathI camakI jatA nahi. vyAkaraNazAstra mujaba te "sa phA: jaI vAjA:" eTale badhA zabda badhA arthonA vAcaka che. keI zabda kaI khAsa arthamAM niyata nathI. zabda brahmanuM ja bIjuM svarUpa che. "phA hai kahAM A kathana mujaba brahma jema vyApaka che, anaMta che, asIma che, tema zabda paNa akSara che, anaMta che, asIma che. brahmAnA guNadharmo je zabdomAM na hoya, te zabda brahmanuM svarUpa kema banI zake? hA, deza kALa ane rUDhi ne anusarI, te te kSetra ane kALane anulakSI, te te ThekANe ane te te samaye, tene amuka nizcita arthe rUDha thaI jAya che ane te rIte te vyavahArasAdhaka bane che te vAta judI che. eka dezamAM edanane artha bhAta thAya te e ja zabdane bIjA kSetramAM era artha paNa thatuM hoya che. eTale ApaNe zabdanA je artho jANatAM hoIe tene ja saMpUrNa mAnI vyApehabuddhi thaI javAnI jarUra nathI. tema karavAthI ghaNI samajavA jevI vAte, marmo ke rahasyane samajyA vagara ApaNe rahI jazuM.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198: bhedhA pASANa, kholyAM dvAra paramAtmA zabda sAthe tamane Izvara katvane baMdha thaI AvatuM hoya te paramAtmA zabdane badale nisarga kahe, niyati kahe, prakRti kaho, cAhe te kahe, tenAthI kaze ja phera paDato nathI. vijJAna paNa A vAtane samarthana Ape che ane kahe che ke, je je kAryo che te badhAM prakRtinA dharmo che. te te kAryo prakRti ja kare che. jyAre A vastu vijJAnanI bhASAmAM A rIte kahevAmAM Ave che tyAre ApaNuM kartRtva gUMTavAI jatuM ApaNane lAge che, ane tethI te vAta ApaNane jANe parAsta karatI hoya tema lAge che. dharma ane vijJAnanA mULabhUta niSkarSamAM Ama te sadazya daSTigocara thAya che. vijJAna te ja vAta kahe che je dharma kahe che. bheda mAtra eTaluM ja che ke vijJAnane bhAra yaMtra para hoya che ane dharmane bhAra cetanA para hoya che, prajJA upara hoya che ane te vAta mahatvanI che. je jagatamAM kadI vijJAna carama keTine sparzI jaze ane badhA AyAmamAM saphaLa thaI jaze, to mANasanI cetanAne vikAsa avarodhAI jaze. cetanAe Aja sudhI je vikAsanA carama ane parama zikharone sparyA che, te vijJAnanuM paribaLa vadhatAM, ane badhAM kSetramAM tene vyApaka prabhAva vadhatAM, cetanAnAM baLe kuMThita thaI jaze ane mANasa yaMtra athavA mazIna banI jaze. paraMtu vijJAnane prabhAva ghaTI jaze, ane dharmanI asara je janasamAjane vadhAre AkarSanArI ane prabhAvI banaze te cetanAnA aMtima vikAsanI paramakoTine sparzatAM mANasa naramAMthI nArAyaNa ane paramAtmA banI jaze. mANasane ahaMkAra vijJAna paNa jhUMTave che ane dharma paNa tUTave che. paraMtu prakRti ane vastunA hAthamAM badhI sattA seMpI, vijJAna mANasane dIna banAvI de che, tenA ahaMkArane khaMDita karI nAkhe che; jyAre bIjA mArgathI te mANasanI parama garimA ane UMcAIne vALI zakatuM nathI. tene je ahaMkAramAMthI gaurava maLatA te ghAsaleTathI baLatA nAnakaDA dIpakanI mAphaka kSudra hatA. tene paNa vijJAna ThArI nAkhe che. eTale gahana aMdhakAra chavAI jAya che paraMtu prakAzanA divyapaMjarUpa mahAsUryane janma maLato nathI. paraMtu dharma, ahaMkArathI maLatA kSudra gauravasamA dIpakanA prakAzane chinavIne citanyanA mahAsUryane janma Ape che. je khavAI gaelA dIpaka karatAM hajAra gaNo kImatI che. dharma kahe che, tame TimaTima karatA nAnakaDA dIpaka nathI; tame mahAsUrya che, pUrNa paramAtmA che. tamArI jAtane dIpaka mAnI levAnI tamArI bhUla che. ahaMkAranA TimaTima karatA dIpakane bujhAvI dharma mANasane parama sUryanI, parama paramAtmAnI sthitimAM mUkI de che. ApaNumAMthI kSudratA ane vAmanatAne jhuMTavI, tene sthAne te ApaNumAM virATatA ane prabhutAne pragaTAve che. ghAsaleTanA dhumADA nIkaLatA dIpakanA dhuMdhaLA prakAzane bujhAvI, te ApaNane sUryane divya Aleka Ape che. vijJAne sarva prathama A vAtane siddha karI ke, mANasa mANasa nathI paraMtu pazu che. eTale mANasanA mAnasamAM je sarvoparitA ane katRtvane ahaM hato tenA upara bhAre AghAta tha.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM ane mArApaNuM : 19 paraMtu vijJAna eTalethI aTakI na gayuM. tenI zekheLa AgaLa ne AgaLa cAlatI rahI. pazuonuM aneka rIte saMzodhana karI, vijJAna e nirNaya upara AvyuM ke, pazuo paNa eka jAtanAM yaMtra che. mAtra Ama kahIne ja te aTakI gayuM nathI. teNe te siddha paNa karI batAvyuM che. sAmAnyataH kAcabAne je ApaNe taDakAmAM rAkhIe, ane taDake khUba tapavA lAge tyAre kAca chAMyaDA tarapha sarakI jAya che. ApaNe samajaNa mujaba ApaNe mAnIe chIe ke, te chAyA tarapha khasyA che. paraMtu hakIkate vijJAna ema kahe che ke, kAcabAnI pitAnI vicArazakitanI A karAmata nathI. te sAbIta karavA teNe yAMtrika kAcabA banAvyA. te yAMtrika kAcabAone taDakAmAM mUkavAmAM AvyA. taDake jyAre khUba jorathI tapavA lAgyo, tyAre yAMtrika kAcabAo sarakyA ane phADIomAM cAlyA gayA. vijJAnanI mAnyatA che ke, garamInuM pramANa jyAre vadhAre mAtrAmAM yAMtrika kAcabAnA aMdaramAM pahoMcI jAya che tyAre tenI sarakavAnI kriyA ApoApa zarU thaI jAya che. AmAM cetanA kaMI karatI nathI. A te vijJAnanI vAta huM tamane karI rahyo chuM. A mArI potAnI mAnyatA che ema na mAnaze. pataMgiyuM dIpakanI jyoti tarapha svAbhAvika rIte AkarSAI Ave che. kavio kalapanA kare che ke te jatine premI che eTale potAnA prANanI bAjI lagAvI de che. paraMtu vaijJAnikee prayogathI siddha karI batAvyuM ke, pataMgiyAne jevAM te tinAM darzana thAya che ke, svAbhAvika ja tenI pAMkhe jatinI dizAmAM vaLavA lAge che. A vastu siddha karavA temaNe yAMtrika pataMgiyAM banAvI aMdhArAmAM mUkyAM. jevo dIpakane prakAza thaye ke tarata ja te yAMtrika pataMgiyAo bIjI dizAomAM pharavAnuM mUkI, dIpakanI dizAmAM AvavA lAgyAM. A vijJAnanI siddhinI vAta A badhAne niSkarSa e nIkaLe ke, vijJAne mANasane pazu mAnI tenA ahaMkAra upara ghA karyo ane pazuone yaMtra siddha karI, ADakatarI rIte mANasane paNa yaMtra siddha karavA teNe prayatna karyo. A rIte vijJAne mANasanA ahaMne toDavAno prayatna to karyo, paraMtu A rIte toDAelA ahaMkArathI mANasa yaMtranI mAphaka paDI jAya che. mANasane yaMtra mAnIne ja hITalare ane sTelIne lAkha mANasonI hatyA karI nAkhI. vijJAne temane hatyAnI dizA tarapha dhakelyA. kAraNa yaMtrane toDI nAkhavAmAM pApa nathI ema temaNe mAnyuM. eTale vijJAna ahaMkArane toDI mANasane pADe che. paraMtu gharma ahaMkArane toDI anaMta ane asImanI cetanAnI yAtrAnA bhavya mArgane udghATita karI de che. aMtataH te paramAtmA banI jAya che.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavIya samAnatAnuM mULa gItAnA cAthA adhyAyamAM zrI kRSNa kahe che. 'cAturyakhyA mA sRSTa muLama vimArA:" he arjuna ! guNa ane karmonA vibhAgane anusarI brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane kSudra ema cAra varSoM meM sarajelA che. zrIkRSNanA A gleAkane vAMcanArA ane tenA mArmika ane samajavA mAMganArA leke bhAre muzkelI anubhavaze. paramAtmAe sAkSAta traNenI racanA karI che e vAta temane asAmayika lAgaze. eka bAju vaNeinA nAma para je anAcAra, anyAya ane hi sAme thaI che tenA koi hisAba nathI. tA khIjI bAju varNonI racanAnuM mULa izvarane gaNavAmAM Avela che. A banne vAteA paraspara vidhI che. varNonI racanA jo sAkSAt paramAtmAe karI hAya te sau eka ja paramAtmAnA saMtAneA che; tethI saue haLImaLIne rahevu joie. parasparanA vyavahArA sneha, sadbhAva, sahAnubhUti ane mamatAmUlaka hAvA joie. paraMtu ApaNe joie che ke vInA nAme je kaDavAza ane UMca nIcanI bhAvanAo janmI che tenAthI teA AkhA dezanu zarIra kSaya grasta thaI gayu` che. eTale A zlAkanA AMtara rahasyamAM UtaravAnI bhAgye ja kAI mahenata karatuM hAya che. paraMtu eka sunizcita vAta che ke asatyane UbhavA mATe tene peAtAnA paga hAtA nathI. asatyane paNa jo UbhavuM haze te satyanA paga uchInA levA paDaze. guNunI ADa laine ja koi paNa doSa gati karI zake che. aprAmANikatAne TakavA mATe prAmANikatAnA vastro paheravAM paDe che. A jagatamAM jyAre keAI satya siddhAMta pragaTa thAya che tyAre tene huMmezAM sArA ja upayega thAya che ema kahI zakAya nahi. satya AsaddhAntAnA paNa UlaTA upayogo thAya che. paraMtu tethI siddhAnto galata thai jatAM nathI. vaijJAnikoe eTamanuM vizleSaNa karyuM. aNumAM divyazakitanuM sa Mzodhana karyu. zakita haMmezAM medhArI talavAra jevI hAya che. sarjanAtmaka kAryomAM paNa tenA upayoga thai zake che ane visarjanAtmaka kAryomAM paNa te kriyAnvita thai zake che. aNunu sa MzAdhana mAnavajIvanane mATe sukha samRddhinuM anukULa sAdhana paNa banI zakata, ane hIrAzimA ane nAgAsAkInA vidhvaMsanu mULa paNa e ja banyu. paraMtu tethI eTamanA vizleSaNanA siddhAntamAM koI bhUla che ema kahI zakAya nahi. ApaNe teneA sadupayoga na karI zakayAM tethI tenA siddhAnta galata thai jateA nathI. AnA vaijJAnika ciMtanamAM UtaravA ApaNe prayatna karIe kemake eja vAta pAyAnI che. vanA kAraNe je asamAnatA ane UMca nIcanI tIvratama bhAvanA janmavA pAmI che tenu kAraNa enA pAyAnA vijJAnanA cAgya upayoga ApaNe nathI karI zakayA e che. zrIkRSNe gItAmAM varNonI racanA sAthe e zabdonA upayAga kayeryAM che. teo kahe che, guNa ane karma anusAra meM cAra varNo anAvyA. dareka vyakitanA guNA ane karmo samAna nathI hAtA.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavIya samAnatAnuM mULa : 201 tenA bhedo prakRtitaH che. vyakti vyakita vaccenA guNone bheda maTADI zakAya evI koI samAnatAno kaI ja upAya nathI. dhananI viSamatA dhananA vibhAjanathI kadAca dUra thaI zake che. kapaDAMnI asamAnatA paNa lazkarI dhoraNe haTAvI zakAya che. saune samAna makAnane prazna paNa eka sarakhAM makAne bAMdhavAnI vyApaka pejanA vicArIne hala karI zakAya che. kemake A je badhI asamAnatAo che tenuM mULa manuSya che. manuSya UbhI karelI viSamatAo manuSyathI dUra thaI zake che. paraMtu guNonI bAbatamAM ema thaI zakatuM nathI. game tevI uccatama sAmyavAdI samAjanI racanA karavAmAM Ave to paNa vyaktimUlaka guNone bheda to rahevAnuM ja che. kAraNake guNa e sAmAjika vyavasthAne bhAga nathI, paraMtu vyaktinA AtmAne hisso che. zrIkRSNa kahe che ke, A varNa vyavasthA meM karI che. A carcA vyaktinA AMtarika guNadharmanI che. sAmAjika vyavasthA sAthe ene kazA ja saMbaMdha nathI. tene vadhAre UMDANamAM UtarI ApaNe joIzuM, te ApaNane jaNAyA vagara nahi rahe ke, guNone saMbaMdha dareka vyakitanA pitAnA AMtarika vyaktitva sAthe che ane AMtarika vyakitvamAM samAnatAne avakAza nathI. guNo vyaktinA janma sAtheja AvelA hoya che. te nirmita nathI thatA. pAchaLathI vAtAvaraNamAMthI te tene mAtra vikAsa ja thAya che. zrIkRSNa kahe che ke, varNanA cAra prakAranA vibhAjane meM karyA che. meM eTale prabhue manuSyane cAra prakAramAM vaheMcyA che. prabhune artha prakRti kare, athavA paramAtmA karo enAthI pAyAmAM kazeja bheda Ubho thato nathI. manuSyanA cAra vibhAge tenA guNonI viziSTatAne laIne che. manuSyamAM evA ghaNuM che jemanI zakita sadA jJAna mArge ja vahetI hoya che. te navuM navuM jANavA, navA navA saMzodhana karavA ane navI navI zeSe mATe jAnanI bAjI paNa lagADavA tatpara hoya che. eka vaijJAnika eka satyanA saMzodhana mATe potAnI jAtane heDamAM mUkIne paNa parIkSaNa karato hoya che. A tenI eka dhUna hoya che. eka lagana hoya che, jene ApaNe keTalIka vAra "gAMDapaNa" evuM nAma ApI besIe chIe. AvA vaijJAnikane potAnI jIbha para jhera mUkI prayoga karavAmAM zI majhA AvatI haze? mRtyune vaherI kAMIka meLavI levAnuM mahatva paNa zuM che? paraMtu te vaijJAnika tema karyA vagara rahI zakato nathI. eka vastunA guNa doSanA parIkSaNamAMthI, bIjA navAja satyanuM saMzodhana karavAnI tene evI te dhUna lAgI hoya che ke, tene pitAnAM zarIranAM rakSaNanI darakAra hotI nathI. te pitAnI jiMdagIne heDamAM mUke che paNa satyane jANIne ja aTake che. jAnane jokhame paNa te jherane jIbha upara mUkIne jANI leze ke, jherathI mANasa marI jAya che. A prakAre jAnanI bAjI lagAvIne paNa satya zedhavAnI eka TAIpa che. jene brAhmaNa TAIpa kahI zakAya che. brAhmaNa ja e brAhmaNatvanA AnaMdane mANI zakaze. te sivAya brAhmaNatvanA A AMtarika AnaMdane kaI pArakhI zakaze nahi.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra Aje vaijJAnika pitAnI pragazALAmAM rAta divasa kazI ja vizrAMti vagara je avirata zrama karI rahyA che tenAthI temane zA lAbha maLI jAya che ? ATalI mahenatanI rUpiyA paisAmAM temane zuM phalazruti maLe che ? eka ja dhUnamAM teo khAvAnuM, nahAvAnuM, pIvAnuM ane UMghavAnuM paNa bhUlI jAya che. AnAM bAhya kAraNe getavA je prayatna karaze te AvA mANase tamane gAMDA lAgaze. jIvanane bhatika AnaMdathI vilaga emanI jiMdagI tamane zuSka ane zUnya jevI lAgaze. emanI prakriyA ane paddhati gAMDAmAM khapaze chatAM te emanA jIvanane AMtarika AnaMda che. te AnaMdanI pratIti ApaNe brAhmaNatvanAM vyakitatvane meLavIne je samajI zakIe anyathA nahi. guNa cAra che. temAM prathama guNa e che - ke jene AtmA jJAnanI khoja mATe Atura che. tenA AtmAmAM haMmezAM eka ja khaTake rahe che, ane te mAtra jANavA ane jANavAnI aMtarita yAtrAne - DamaNuM raziyA ane amerikAe caMdra ane maMgaLa upara jIvana che ke nahi, tenI zodha zaru karI che. jIvananI bAjI lagAvI vaijJAnike caMdra ane maMgaLa upara pahoMcyA che. tyAM pahoMcyA pachI zuM maLaze, maLaze ke nahi maLe, e badhI zaiNa vAte che. mukhya vAta che temanI jevA ane jANavA saMbaMdhenI utkaTatA ! jevA jANavAnI temanI utkaTa IcchA, uddAma vAsanA ke tenI tIvra tRSA temane caMdra ke maMgaLa sudhI pahoMcI gayA pachI paNa aTakAvI zakaze nahi. teo AgaLane AgaLa javA mathaze. tenI kaI maryAdA nahi hoya. je A jAtanA navA saMzodhana karavA ane navuM navuM meLavavA, jANavA Atura che, e vyakitatva guNane anusarIne brAhmaNa vyakitatva che. bIje guNa zaktine che. zaktine vadhAravAmAM, zakitane saMpuSTa karavAmAM, zaktine zodhavAmAM tatpara rahenAruM ane zaktinuM pUjaka vyakitatva che te kSatriyanuM vyakitatva che. tenA mATe zakti e ja sarvasva che. zakita maLI jAya eTale badhuM maLI gayuM. zakti meLavavAnA prayatnomAMja te masta rahe che. tenI badhI yAtrA zakita mATe hoya che. gItAmAM je arjuna che te AvIja kakSAnI vyakita che. te janmathI te kSatriya che ja, ane guNethI paNa kSatriya che. tene je prazikSaNa maLyuM hatuM tenAthI paNa tenA A ja guNane vikAsa thaye hate. janma ane guNa baMne dRSTie kSatriyatvanuM tenuM bevaDuM vyAktatva che eTale kRSNa tene avAranavAra jAgRta kare che ane kahe che ke, tuM tArA guNa dharmane oLakha. je tArA guNa dharmane oLakhyA vagara, bIjAnA guNa dharmone apanAvavA ane svIkAravA prayatna karIza te tuM muzkelImAM mUkAI jaIza. je prakRtitaH tArA guNa dharmo nathI ane prazikSaNathI paNa jene piSaNa apAyuM nathI evA guNone je tuM tArA AMtarika guNadharmo mAnI besIza, te tuM bhrAMtionA vamaLamAM aTavAI jaIza ane nirAzA, hatAzA ane viSAda sivAya tArA hAthamAM kazuM ja Avaze nahi. A
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavIya samAnatAnuM mULa : 203 mANusa kitanA upAsaka hAya che. zaktimAMja te prabhutAnAM darzana kare che ane zaktimAM ja tene dvivyatA dRSTigocara thAya che. zivihIna jIvananI te kalpanA paNa karI zakatA nathI. trIjA guNavALA vyakitatvane mATe jJAna ke zakitanu kAI ja mahatva hAtuM nathI. tenA kendramAM dhana ja jIvananuM sa`sva hAya che. dhana vagaranu jIvana tenI dRSTie jIvana ja nathI. tenI dRSTie dhanazUnya jIvana eTale zuSka ane nIrasa jIvana hAya che. dhananI pradhAnatAvALI A vyakitane samajavA mATe eka dAkhalA laie. amerikAnA eka abajapati kArnegIe eka vakhata potAnA sekreTarIne pUchyuM: 'je tane bIjI vakhata paramAtmA janma Ape, teA tuM kArnegI thavA icchIza ke kArnegInA sekreTarI ?' sekreTarIe zeA javAba ApyA tenI tame kalpanA paNa nahi karI zake. kAraNa tamane ja jo A prazna pUchavAmAM AvyA hota te tamA badhA kArnegIja thavAnuM pasaMda karata. paraMtu sekreTarI kArnegInA kSaNe kSaNunA jIvananA sAkSI hatA. eTale teNe javAba ApyoH 'sAheba, nArAja na thaze paNa huM mArA hRdayanI vAta kahuM chuM. jyAM sudhI huM Apane barAbara jANatA naheAte tyAM sudhInI vAta judI hatI. tyAM sudhI te huM paramAtmAne kAnegI thavAja prArthanA karata, paraMtu have meM mArI noMdhapothImAM judIja noMdha karI che. te agatyanI noMdha e che ke, he prabhuA ! bhUlIne paNa bIjA janmamAM tu N mane kArnegI banAvatA nahi. tenI mImAMsA karatAM meM mArI nAMdha bukamAM lakhela che ke, kAne gI peAtAnI ophisamAM haMmezAM niyamita nava vAgye paheAMcI jAya che tyAre tene caparAsI dasa vAgye Ave che. kArakuna sADA dasa vAgye paheAMce che. menejara agiyAra vAgye pahoMce che. ane DAyarekaTarsa eka vAgye kAme lAge che. A te temane AvavAnA krama che. javAnA krama enAthI UlaTA che. DAyarekaTarsa traNa vAgye cAlyA jAya che. menejara cAra vAgye jAya che. kArakuna sADAcAra vAgye cAlyA jAya che. ane caparAsI paNa pAMca vAgye kAmamAMthI mukta thaI jAya che. paraMtu kArnegI sAMje sADAsAte oNphisa cheDI zake che.' kArnegI dasa abaja rUpiyA mUkIne svargavAsa pAmyA. paraMtu te mAlika nahotA, menejara paNa nahAtA, tema caparAsI paNa naheAte. kAraNa kArnegI caparAsI pUrve ophsimAM upasthita thatA ane caparAsInA gayA pachI aDhI kalAke ghera jatA. AvA prakAranA mANasAnA paNa eka prakAra che ane te trIjo prakAra che. jene ApaNe vaizya kahIe chIe. vaizyane jJAnathI, zaktithI, brahmathI, anveSaNathI ke sUraja ane cAMdathI kaze ja saMbaMdha hAtA nathI. e tarapha tenI dRSTi paNa nathI. dhana sivAya khIjI koI paNa vastu sAthe tene kazI ja levA devA hAtI nathI. tenA manathI tenI tijorI e ja tenuM sa`sva che. dhana sivAyanuM tene mana badhuM ja nirarthaka ane niSphaLa che. A trIjo prakAra, je dhananI AkAMkSAmAM khUDelA che, te vaizya che.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 : bhedyA pASANu, khAlyA dvAra ceAtheA prakAra zudranA che. Aje je rIte amuka prakAranAM kAma amuka mANaseAe ja karavAM joie evu mAnavAmAM Ave che paraMtu kharekhara te A cothA prakAranA artha nathI. cothA prakAranA atha che--zramanI AkAMkSA. mANasa zrama vagara rahI zake nahi. zrama e ja tene mATe jIvana che. zrama e ja jIvananA AnaMda che. zramamAM je paramAtmAnAM dana kare che, zramane ja je potAnuM sasva mAne che te ceAthA prakAranu vyakitatva che. zrama karavA Atura tenuM vyaktitva zramamAM evuM teA nimagna banI jAya che ke, jo te kuhADAthI lAkaDAM kApatA hAya tA jevA kuhADo UpaDe ke te paNa UbhA thAya, ane jevA kuhADA paDe ke tenI sAthe te paNa paDI jAya. kuhADA ane tenI vacce kazuM ja aMtara na rahe te ja te dhyAnane, samAdhane ane paramAtmabhAvane upalabdha thaI zake che. brAhmaNa jo jJAnanI sAthe AtmasAt thaI jAya teA ja tenI cetanA zreSTha thaI jAya che. kSatriya zakita sAthe ekAkAra banI jAya te te zakita tenAM jIvananI aMtara vINA banI jAya che. vaizya dhananI sAthe ane zudra zrama sAthe tAdAtmya sAdhI le te ja, brAhmaNa jema peAtAnI maDhulImAM eTho prabhutAne pAmI jAya che, tema cAra vaNunA le!ko potapeAtAnA DhaMgathI paramAtmabhAvane upalabdha thai jAya che. zreSThatAnA saMbaMdha janmanI sAthe nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ke zudra-ema vanA bhedane kAraNe koine zreSTha kekAine azreSTha mAnI zakAya nahi. zreSThatAnA saMbaMdha cetanAnA vikAsa sAthe che. jo cetanAne, game te mArgathI dhyAna upalabdha thaI jAya, te tene zreSDatA upalabdha thaI jAya che. AvI ekAgratA vaijJAnikane prayogazALAmAM, zikSakane bhaNAvatAM, kheDUtane khetara kheDatAM ane vaNakarane vaNatAM jo prApta thai jAya, teA cetanAnI zreSThatA temane soMprApta thai jAya. A rIte gItAnA AdhAre varNa vyavasthAnA mULane UMDANa ane gahanatAthI spavAne me prayatna karyo che. upara karelAM vivecana mujaba DAkaTara, enjInIyara, je koI paNa zilpanA AdhAre jIvana jIvatA hoya te badhA zUdramAM jaze. zUdra kaI nAnA vaNu nathI. ghaNuMA adbhuta ane vizALa che. tenI bhAre kImata che, tenI bhAre mahattA che. samasta zilpI zUdramAM jaze. je zilpI hAya, kAma mahatvapUrNa hoya te te zUdramAM jaze. je vyavasAyI che, ghana jene kendramAM ane mahatvapUrNa che te vaizyamAM pagiNita thaze. je zakitanI zodhamAM, sattAnI khojamAM, sattAnAM mAdhyamathI zakitanI ja pUjA karatA hAya te kSatriyamAM gaNAze. je vizvanI mULa zakita, brahmanI jIjJAsAmAM saMlagna che. te brAhmaNanI keTimAM Avaze. gItAnAM AMtarika rahasyane sparzIne A vAta thai che. jaina zAstrAmAM paNa varNonA A vibhAgeA guNakarmone anusarIne ja svIkArelA che. tadnusAra
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ mITho AvakAra : 205 kammuNA vammaNo hoi, kammuNA hoi khattio / vaisse kammuNA hoi, sudo havai kammuNA // arthAta karmathI ja brAhmaNa thAya che. karmathI kSatriya bane che. karmathI ja vaizya ane karmathI zuddha bane che. zuddha havAmAM ke brAhmaNa havAmAM kazuM ja AgavuM mahatva nathI. saunuM saunAM sthAne mahatva che. keI viziSTa nathI ke kaI gauNa nathI. muzkelI te tyAre UbhI thaI, jyAre ApaNe brAhmaNane ucca mAnatA thayA ane zudrane nIca. te divasathI zUdranAM mAnasamAM upara javAnI vAsanA janmI ane brAhmaNanA manamAM bhayane janma thaye ke mane keI nIce nahi utArI de ne ! AvA ucca nIcanA khyAlamAMthI ja svasthatA khavAI gaI ane ruNatA AvI. samaya ane saMge badalAtA jAya che. Aje nahi te AvatI kAle brAhmaNa paNa zuddha thavA Atura thaze. zudra brAhmaNa thavA zA mATe Atura che? kAraNa brAhmaNane varga mahatvapUrNa che. AvatI kAle zuddha paNa mahatvapUrNa hoI zake che. Aje skUle, kaleje, ane yunivarsiTIomAM zuddha nathI evA ghaNu vidyArthIoe pitAne zudra tarIke oLakhAvela che. kAraNa zudro mATe vizeSa kelarazIpanI vyavasthA che. nokarI mATe savizeSa sthAne ane anadhikRta chUTachATe che. cUMTaNImAM zUdro mATe sunizcita jagyAo che. je zUdranAM gharamAM nahi jamyA hoya te Izvarane doSa deze eve samaya paNa bahu dUra nathI. vastutaH te manA gAyatte kala varmA dara 3 . vAlmIki vagere RSionI janmathI jAti ane sthiti zudranI hatI. paraMtu mAtra rAmanuM nAma japatAM are, rAmanuM nAma paNa japatAM kyAM AvaDyuM! rAmane badale "marAmarA" japatAM ane marA marAmAMthI japanI tIvratama gatithI rAma rAma thaI jatAM je vidyuta sarkala racAyuM tene laI kendra sAthe saMbaMdha baMdhAI gaye. aMdaranA rAmanAM darzana thaI gayA. tRtIya netra UghaDI gayuM. vagara bhaNelA vAlmIki bhAratIya saMskRtinA Adya ane mahAna kavi thai gayA. tAtparya e che ke badhA mANase samAna che. mAtra potAnA guNa dharmo ane karmone oLakhI te rIte vikAsanI dizAmAM teNe pagalAM bharavA prayatna kare joIe ke jethI aizvarya prApta thaI zake. mIThe AvakAra AjanuM pravacana eka madhura kathAthI prAraMbha karuM chuM. bhagavAna buddhanA jIvanane A prasaMga che. prasaMga te tamArA amArA saunAM jIvanamAM bane che, paraMtu ApaNe badhAM pratikarmamAM jIvanArAM chIe. jyAre bhagavAna mahAvIra, bhagavAna buddha, bhagavAna kRSNa jevA mahApuruSa karmamAM jIvanAra hatA. temanAM jIvana upara dRSTipAta karatAM pratikarmanuM nAma nizAna paNa jovA maLatuM
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 : dyiA pASANa, khelyAM dvAra nathI A vAtane samarthita karatI A vArtA che. karma ane pratikarma zuM che te vAta te A vArtA samApta thaI gayA pachI karIzuM. A vArtAthI paNa kadAca tamane te samajAI jaze. ekavAra eka mANasa bhagavAna buddha pAse AvIne acAnaka Ubho rahyo ane temanA upara thuM . A mANasanA AvA apakRtyanI bhagavAna buddhanA mana para jarApaNa asara na thaI. temanA puSpasama prakulita ane pramudita vadana para temaNe maMdahAsya relAvyuM ane ghUMkane cAdarathI luchI nAkhatAM temaNe te mANasane pUchayuM: "bhAI ! tAre bIjuM kaMI kahevuM che?" A sAMbhaLI dhUkanAra vicAramAM paDI gaye. piti temanA para ghUMkIne eka ghaNAspada kArya karyuM hatuM. chatAM pitAnA para krodha karavAne badale bhagavAna buddha tene je mIThe AvakAra ApyuM, evA AvakAranI teNe kadI kalpanA paNa karI na hatI. potAnA para ghUMkanArane paNa A mIThe AvakAra Ape evI teNe A jagatamAM A prathama ja vyakita joI. thuMkanAra saMkoca anubhavavA lAgyo. te zuM javAba Ape ? bhagavAna buddha madhura smitathI mIThe AvakAra ApIne tene mUMjhavaNamAM mUkI dIdhuM hatuM. bhagavAna buddha je pratikarma karata, pitAnA AvA aNachAjatA vartananI sAme teo krodha karata, te tenuM tene jarApaNa Azcarya na thAta. vaLI te pratikamane pratyuttara paNa te ghaDIne ja Avyo hato. eTale pite karela A aghaTita kRtya viSe tene kAMI vicAravAnuM ja nahotuM. pratikarma mATe ApaNe sau prAyaH taiyAraja hoIe chIe. bhagavAna buddha paNa je hasavAne badale te mANasane ema pUchayuM heta ke, A rIte ghUMkavAnuM tAruM zuM prajana hatuM ? te kadAca tene zuM javAba vALavo te paNa te manamAM nakkI karIne ja Avyo hato. eTale vinA saMkoce te taiyAra javAba ApI deta. A jAtanI prAthamika bhUmikAo ApaNe sau paNa prAyaH taiyAra ja rAkhatAM hoIe chIe-"jemake amuka bAbatanA saMbaMdhamAM amuka mANasa mane Ama kaheze te tene javAba huM Ama ApIza. A thuMkavAnA saMbaMdhamAM buddha Ama kaheze te huM tenA javAbamAM Ama kahIza." parIkSAmAM jema uttara taiyAra karIne ApaNe laI jaIe chIe tema jIvanamAM paNa Dagale ane pagale upasthita thatA praznanA javAba ApavAnI pUrva taiyArI ApaNe karI rAkhatAM hoIe chIe. paraMtu te taiyArI pratikarmanI hoya che. bhagavAna buddha jevo prabuddha AtmA te lAkho varSe ekAda thAya che. evA uttama AtmAonA pavitra jIvanamAM pratikarma zodhavA jaIe to paNa na maLe. bhagavAna buddhanA jIvanamAM upasthita thaze tevo prazna paNa hajAra varSe kyAreka ja Ubho thAya che. kAraNa hajAra varSomAM kayAreka ja koI ekAda vyakata karma kare che. bAkI te badhA pratikarma karavAmAM ja tatpara hoya che. ghUMkanAra mANasa muMjhAI gaye. tene kaze ja javAba na sUjhe. te kahevA lAgeH "Apa zuM pUche che ?"
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ mIThe AvakAra : 207 bhagavAna buddhe kahyuM: "huM kharekhara pUchuM chuM. tamAre bIjuM kaMI kahevuM che?? thuMkanAre kahyuM: "meM te Apane kazuM ja kahyuM nathI. mAtra ApanA upara thUka chuM.' bhagavAna buddhe kahyuM "kharI vAta che ke, tame mane kAMI kahyuM nathI, mAtra ghUMkayA ja cho; paraMtu ghUMkavAnI ADamAM tame kaMIka avazya kahevA icchatA haze. kemake ghUMkavuM e paNa kaMIka kahevAnI eka prakAranI ceSTA che. saMbhava che ke tamane mArA upara eTale badhe krodha caDa hoya ke jethI tamAre mane je kahevuM hatuM te zabdothI nahi paNa Ama ghUMkIne kahyuM hoya !" keTalIye vAra bhAvanI abhivyaktimAM zabdo nabaLA siddha thAya che. eTale bhagavAna buddha kahyuM "huM paNa keTalIka vAra keTalIka vAte zabdothI kahI zakavAmAM asamartha banuM chuM tyAre tene zabdothI kahevAno prayatna karato nathI. zabdothI kahevA jatAM te vAte prANazUnya banI jAya che. eTale AvA prasaMgamAM zabdone badale huM IzArAne Azraya lauM chuM. huM mAnuM chuM ke, tame paNa mArI jema AvA ja eka prakAranA IzArAno AdhAra lIdhe che. mane lAge che ke, A satya huM barAbara samajI zakyo chuM. te mANase kahyuM: "A5 mAre bhAva samajyA ja nathI. meM to mAtra kaMdhanI abhivyakti karI che. bhagavAna buddha kahyuM: "huM tamArI mAnasika bhUmikAne barAbara sparyo chuM. tamArA ghUMkavAmAM tamAre krodha bhArebhAra vyakta thato hate te vAta mArI jANa bahAra nathI." mANase kahyuM te krodhane javAba tame krodhathI kema nathI vALatA ? bhagavAna buddha kahyuM: "tame mArA mAlika nathI; ane huM tamAre sevaka nathI ke tame kahe tema mAre karavuM. tame krodha karyo, ghUMkIne tenI abhivyakti karI, eTale tamArI ceSTAthI uzkerAIne huM paNa kedha karuM, te ene artha e che ke huM tamAre gulAma thaI gaye. huM tamAre anusartA ke anuyAyI nathI. tame kodha karyo e tamArI IcchAnI vAta hatI, mAre zuM karavuM te mArI IcachAnI vAta che. tamArI jema ja mAre paNa vartavuM mAre mATe anivArya ke Avazyaka nathI." bhagavAna buddhane Avo javAba sAMbhaLI te mANasa AgaLa kAMI paNa bolyA vinA tyAMthI cAle gaye. paNa pote karelA avA duSTa vartanane tenA manamAM bhAre pazcAttApa thavA lAgyo. bIjA divase te mAphI mAgavA AvyA ane beH "mApha kare, prabhe ! mArI bhUla thaI gaI. Ama kahI, te bhagavAna buddhanAM caraNomAM mAthuM mUkI raDavA lAgyo. tenI AMkhamAMthI AMsuonI dhArA cAlI. bhagavAnanAM caraNomAM mAthuM mUkIne AMsu sArate te emane ema kayAMya sudhI paDI rahyo. pachI jyAre te thoDo svastha thayo tyAre bhagavAna buddha tene pUchayuM: "tamAre bIjuM kaMI kahevuM che ?"
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra te mANase kahyuM: A te koI prazna che ? Apa te kevA prazna pUche che ? bhagavAna buddhe kahyu: 'hA huM samajI gayA. tamArA manamAM evA saghana ane pragADha bhAvA che ke je bhAvAne tame zabdomAM spaSTa AkAra ApI zakatA nathI eTale tame caraNeAmAM mAthuM mUkIne, AMkhanA AMsuothI tene vyakata karI rahyA che. zabdamAM azakaya jaNAtI vastuo hAvabhAvI vyakata karAtI hAya che. eTale gai kAle tamAre je kahevuM hatuM te tame zabdomAM kahI zakayA nahi eTale tame IzArAnA Azraya lIdhA. Aje paNa tame avazya kaMIka kahevA Icche che je zabdothI kahI zakatA nathI, eTale Ama tame hAvabhAvane AdhAra lIdheA che. te mANase kahyuM : 'prabhA ! huM ApanI mAphI mAgavA Avye chuM. mane kSamA karo.' bhagavAna budre kahyuM: meM tamArA para krAdha karyAM nathI mATe kSamA karavAnA koI prazna ja UbhA thatA nathI. gaI kAle meM tamane thUMkatAM joyA hatA; ane Aje tamane pagamAM mAthu mUkatAM jouM chuM.. khasa vAta pUrI thai gai ! AthI vadhAre kamAM huM paDatA nathI. huM tamArA gulAma ke sevaka nathI.' pratikama e gulAmI che. jyAre kAI bIjo mANasa ApaNI pAsethI ApaNI icchA virUddha parANe kAi kAya karAvI le che tyAre ApaNe ApaNA mAlika nathI rahetA. khIjAnI asarathI cAlanArA, khIjAnI icchAne anusaranArA ApaNe khanI jaie chIe. ApaNA upara bIjAnuM prabhutva sthapAI jAya che. A saMbaMdhamAM gItAmAM paNa kahevAmAM AvyuM che ke kiM karma kimakarmeti kavayo'pyatra mohitAH / tatte karma pravakSyAmi yajjJAtvA mokSyase'zubhAt // karma zuM che ? ane akama zuM che? A khAkhatamAM sAmAnya kakSAnA mANasanI vAta te bAjue rahI, paraMtu kavio, buddhimAnA ane vidvAna gaNAtA mANaso paNa temAM byAmeAhita che. te badhA paNa karyuM ane akama viSe ceAgya nirNaya karI zakatA nathI. te ka ane akarmInuM tattva--gUDha rahasya he arjuna ! huM tane sArI rIte samajAvIza ke jenA sabhyajJAnathI mANusa azubha saMsAranA jaTilatama baMdhanAthI vimukta thaI jAya che. tame kaheze ke kama ane akama viSe to mUDha gaNAtA mANaso paNa mAhitI dharAvatA hAya che. A viSaya evA kayAM gUDha che ke jemAM buddhimAna mANasA paNa byAmeAha pAme ? chatAM zrIkRSNa ema kema kahe che ke, karma ane akama viSayaka rahasyAne DAhyA ane prajJAzIla gaNAtA mANasA paNa samajatA nathI. ka ane aka viSenA ApaNA je khyAle che, te ja khyAlA je zrIkRSNanA paNu hAta, te nizcita rIte zrIkRSNa vayA'vyatra meditAH' zabdanA prayoga na karata. ApaNI je
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ mIThA AvakAra : 209 kama -akama viSayaka samajaNu che tenAthI ekAMta bhinna ka-akama viSayaka zrIkRSNanI samajaNu che. anyathA karma akarmAMnI samajaNane temaNe ATalI badhI gRDhatApUrNa ane tAttvika gaNI na heAta. jyAre koI mANasa ApaNA kAnane, hRdayane ane prANAne na game evA aghaTita ane aNuchAjatA zabdonA prayAga kare che, ApaNane pasaMda na paDe evuM AcaraNa kare che, tyAre ApaNAM hRdayamAM udvega, viSAda, udAsInatA ane khinnatAnI eka rekhA kheMcAI jAya che. tenA zabdo ane vana ApaNA prANAne spazI jAya che. AMdolanAnuM eka bhISaNa vAvAjhoDu' ApaNA aMtarAtmAmAM halacala UbhI karI de che. te ApaNuM kama nathI, sahaja UbhI thaelI sthiti nathI, paraMtu khIjAnA zabdo ane AcaraNanA pratyAghAtamAMthI pariNamatI ane abhivyakata thatI eka sthiti che, je para prerita che. ApaNA hRdaya ane prANAne halAvanArI A sthitinI jo ApaNAM mAnasamAM kazI ja asara na thAya, hRdaya ane prANa koIpaNa prakAranA kaMpana ane AMdolanAthI AMdeAlita na thAya, ApaNe sahaja rIte ApaNI prasannatA ane svasthatAne TakAvI rAkhI zakIe. temaja AMtiraka bhAveAmAM kaze| ja pratyAghAta na janmavA daie te ja ApaNe sahuja sthitine prApta karI zakIe chIe ane te ApaNuM ka che je ApaNane AdhIna che. te para prerita nathI, khIjAnA prabhAvathI te prabhAvita thaeluM nathI, te svayaMbhU che, sahaja che. eTale tene ApaNuM kama kahI zakAya. kAraNa ApaNe tenA svAmI chIe. AvI sthiti mAtra aNuchAjatA zabdo ke kRtyothI ja nathI thatI, anukULa lAgatA zabdo ke kAryomAMthI paNa te AvirbhAva pAmatI heAya che. keAI mANusa ApaNA mATe e sArAM zabdone prayAga kare, anukULa thaI varte, tyAre ApaNAM hRdayamAM prasannatA vyApI jAya che. ApaNuM mana ahaMkArathI phulAI jAya che. keAIe karelI prazaMsA ke uccArelA sArA zabdo ApaNane Adeolita ane taraMgita banAvI de che--A badhI sthiti para prerita hAya che. ApaNAmAMthI janmelI nathI hai:tI. bIjAnA zabdo ke kAryanA te pratyAghAtA che. eTale ApaNe icchIe ke na icchIe, ApaNuM svAmitva tenA upara nathI hetu. ApaNane ghaNIvAra evA anubhavA paNa thAya che ke ApaNe na bolavA icchatA hAie chatAM, krAya ke AvezanA aMdaramAM janmelA pratyAghAtAthI prerAI, besI jaie chIe. A badhA ApaNA karmAM nathI, paraMtu pratiko che. ApaNAM badhAM kAryAM sahaja nathI hotAM. mahArathI UbhAM thaelAM heAya che. eTale pratipaLa ApaNe pratikamAM ja jIvIe chIe. koI ApaNane gALeA bhAMDe, tyAre ApaNe krAdhe bharAi jaie chIe. koI phUlamALA paherAve tyAre ahaMkAra ane AnadathI phUlAi jaie chIe. ApaNI sthiti vIjaLInA gALA jevI che, jemAM svIcane upara karatAM prakAza thaI jAya che ane nIce karatAM te TharI jAya che. sAruM che ke te gALe nirjIva che, nahitara te paNa ApaNI mAphaka bAlI UThata ke prakAza karavAnuM
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 : levA pASANa, khelyAM dvAra ane ThAravAnuM kArya huM jAte ja karuM chuM. kharI rIte gaLe kaMI ja karI zakatuM nathI. svIca upara karatAM te prakAzita thAya che ane svIca nIcI karatAM te TharI jAya che. A ja rIte keI ApaNane na kahevAnA zabdo kahe tyAre ApaNAthI uttara apAI jAya che. e vakhate te ApaNuM hAthanI vAta nathI rahetI. ApaNe hajAre prayatna karIe, kadAca meDhAmAM AvelA zabdone aTakAvI paNa laIe, chatAM mane jagatamAM tenA tarapha gALe pheMkAI ja gaI hoya che. te vakhate te ApaNA vazanI vAta rahetI nathI. ApaNe svIcanA ApaNe mAlika rahetA nathI. enI upara nIce karavAnI cAvI koI bIjAnA hAthamAM AvI jAya che. ApaNe te nirjIva gaLAnI mAphaka yaMtravat tene anusaranArA ja banI jaIe chIe. A ApaNuM pratikarma che. akarma te enA karatAM paNa kilaSTatama che. ApaNI samaja brAMtiothI bharelI che. eTale pratikarmane paNa karma mAnI levAnI ane karmayatAne akarma mAnI levAnI bhUlamAM ApaNe paDI jatAM hoIe chIe. koI paNa zArIrika kriyAone aTakAvavI che tevA kAryomAMthI nivRtti meLavavI, eTale akarmanI dizAmAM ApaNe pragati karI che ema mAnI zakAya nahi. zArIrika rIte, tevA badhA vyApArathI ApaNe aTakI paNa jatAM hoIe, chatAM tethI ApaNane akarmanA AdarzanI upalabdhi thatI nathI. IndrionA sthUla vyApArane rokI devA mAtrathI mane jagatanA vyApAre aTakI jatA nathI. kharI rIte te bahAranA jagatanI sthUla kriyAo aTakAvavA jatAM mAnasika jagatanI kriyAo vadhAre saghanatApUrvaka sakriya thaI jAya che. bAhA jagatamAMthI pitAnA kAryanA vistArane aTakAvavA jatAM aMdaranA jagatamAM vadhAre sUma kAryonI jALane prAraMbha thaI jAya che. dAkhalA tarIke, rAtamAM ApaNe UMghamAM ArAmamAM hoIe tyAre ApaNane ema lAge che ke, ApaNe akarmanA jagatamAM praveza karI gayA chIe. paraMtu kharI rIte jotAM, upara uparathI dekhAtA A akarmamaya jagatamAM, divasabhara karelAM kAryo karatAM paNa vadhAre sUma kAryonuM jagata kriyAtmaka thaI jAya che. divasamAM je kAryo ApaNe nathI karI zakyAM te badhAM kAryo rAtre svapnAMomAM vadhAre rasapUrvaka ane saraLatAthI ApaNe karIe chIe. sArI rAta ApaNI cetanA gahana karmamAM pravRtta rahe che. eTale jyAM sudhI karmanI vAsanA luptaprAyaH na thAya, mana kharI rIte prazAMta ane zUnya na banI jAya, amana athavA nirvicAra samAdhi upalabdha na thAya, tyAM sudhI sthUla kriyAone ApaNe tyAga karyo haze chatAM mAnasika jagatanAM sUvama taraMge ApaNane adezita karyA vagara raheze nahi. tyAM sudhI akarmanA jagatamAM praveza meLava paNa ApaNe mATe azakaya che. akarmanuM jagata eka kAMtipUrNa ghaTanA che ane te asAmAnya sAdhanAne AbhArI che. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmInI sAdhanA paNa AvI ja asAmAnya che. pratikarma temane mATe azakya banyuM che. koI paNa ghaTanA temanA aMtaramAM AMdolana ke pratyAghAta
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ mIThA AvakAra : 211 janmAvI zakatI nathI. temanAM kAryo keAInI pratikriyAmAMthI janmelAM nathI. te paraprerita nathI, sahaja che. temanA mAnasika jagatamAM vAsanAnAM sUkSma tara MgAnAM AMdolanA UbhAM thavA pAmatAM nathI. eTale bAhya rIte potAnA kriyAkAMDAmAM sAvadhAnIpUrvaka jAgRta hAvA chatAM, AMtarika rIte te akamanA jagatanI meAja mANatA hoya che. je kama ane akama vaccenI sUkSma rekhAne pAradazI prajJAthI joI zake che, oLakhI zake che, te meAkSanA mArgone upalabdha karI zake che. karma ane eka vaccenA bahu ja nAjuka ane sUkSma bhedane je vivekapUrvaka pArakhI le che tene mATe A jagatamAM pachI bIjuM kAMI jANavAnuM rahetuM nathI. zrI gautama svAmI zrAvastInagarInA tikavanamAM zrI kezIkumAra zramaNa pAse maLavA padhAryAM che. ane mahApuruSA AdhyAtmika jagatanA jAgRta AtmA che. zrI kezIkumAra zramaN zrI gautama svAmIne peAtAne tyAM padhArela joi AnaMdita thayA che. sAdhue pAse sAdhuonA svAgata mATe ucita je upakaraNA che. tenAthI teo temanuM hArdika svAgata kare che. mIThA AvakAra Ape che. A satya zAstranI ja bhASAmAM joie. palAla phAsUyaM tattha, paMcama kulataNANiya / goyamassa nisejjAye, khipa saMpaNAmaye // zrI gautama svAmIne besavA mATe temaNe tatkALa prAsuka, palAla, kuzatRNunA Asane arpaNa karyAM. sAdhue akiMcana heAya che. temanAM sAdhanA ane upakaraNA maryAti heAya che. temanAM badhAM sAdhanA nirdoSa ane pavitra hAya che. hRdayamAM premane asAdhAraNa umaLake che. sAdhue mATe ceAgyatama satkAranI hArdika tIvratama AkAMkSA che. eTale uparathI sAmAnya dekhAta! A upakaraNeAmAM hArdika prema ane sadbhAvanAnA akSaya bhaMDAra samAyele che. kavi A vAtane potAnA zabdezamAM A rIte vyakata kare che. tRNAni bhUmisadakaM vAkacaturthI ca sunRtA / yetAnyapi satAMgehe, nocchidyante kadAcana // game te sacegA ane sthitimAM paNa cAra vastue sAdhu puruSA pAse sunizcita hAya che. AvelA atithinA svAgatamAM A cAra vastuenI ja mukhya jarUra che. A vastuenI sAthe jyAre hRdayamAM vahetA snehanAM jharaNAMnA amRtarasa bhaLe che tyAre vastuo, vastuo maTI premabharyAM haiyAnu aizva banI jAya che. A cAra vastu jema zAstranI gAthAmAM nirdiSTa che tema A zveAkamAM paNa tenA ullekha karavAmAM AvyeA che. zuddha bhUmi, tRNunu Asana, pIvA mATe zItala pANI, ane khelavAmAM madhura vANIA cAra prakRtitaH upalabdha vastuonuM dAridraya sAdhuomAM kayAMya dRSTigocara thatu nathI. prakRtie ApelA A kIMmatI tattvAnA bAkI bIjA
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 : bhedyA pASANu, bolyAM dvAra badhAM te rUpAntare che. bihAramAM te vaLI Aje paNa ghAsa pAtharavAnI paddhati pracalita che. saMthArAnA pAThamAM darzAdika saMthAre saMgharIne je kahevAmAM Avela che tenAthI paNa nirdoSa ghAsanA AsananI viziSTatA jaina sAdhuo mATe pAraMparika che. sAdhu puruSe bIjA pAsethI paNa kazI ja apekSA rAkhatA nathI. A te samAnatAmAM AvelA umaLakAnA pratIka rUpe AvakAranuM mIThuM rUpaka batAvela che. talavAranI dhAra ApaNe tyAM muni zrIsthUlibhadra ane kezA vezyAnI kathA pracalita che. A AkhI kathA tame sahue ghaNIvAra sAMbhaLI haze. sAdhuone vezyAonA vADA tarapha javAnI paNa manAI hoya che. tyAre muni sthUlibhadrajIne vezyAne tyAM cAturmAsa mATenI anumati maLI, A jevI tevI vAta nathI. A vAtathI sAmAnya mANase te AzaMkita bane e svAbhAvika che, paraMtu sAdhuo paNa saMkSubdha banI jAya tevI A vAta che. A AkhI kathAnI phalazruti ane niSkarSa ApaNe jANIe chIe, tethI A vAtathI Aje ApaNane jarApaNa Azcarya thatuM nathI. paraMtu te samayamAM jyAre lokoe A vAta jANI haze tyAre temane ke AMcake lAgyuM haze, kevA gaMbhIra pratyAghAta temanAM mAnasa para paDyA haze, te paNa ApaNe samajI zakIe tevuM che. vezyA ane sAdhu saunA vicAronuM kendra banI gayAM haze. banne tarapha adhyAtmamUlaka pavitra lAgaNI janmavAne badale zaMkA, bhaya, ane tiraskAranI lAgaNI janmI haze. Ama bane te svAbhAvika paNa che. temAM kazuM ja Azcarya ke kutUhala karavA jevuM nathI. tamArAmAMnA dareke A vAta sAMbhaLI che eTale huM te kaheto nathI. paraMtu Aja vArtA sAthe sAmya dharAvatI, evI ja eka bIjI kathA huM Aje tamane kahIza, je sAMbhaLIne tamArA mAnasamAM muni zulibhadrajInuM citra avazya khaDuM thaze ! AzaMkAonA A jagatamAM pitAnA AgavA astitvane mithyA AvaraNAmAMthI tAravI, satya pitAnI ojasabharI dhArAne asarakAraka prabhAva ke upajAvI zake che, tenuM spaSTa citra paNa A kathA tamArI sAme mUkI deze ! buddhanA eka bhikSune, eka gAmanI eka vezyAe, cAturmAsa mATe AmaMtraNa ApyuM. AmaMtraNa ApatAM vezyAe jaNAvyuM : "A varSAvAsamAM cAra mAsa mATe mAre tyAM ja rokAI jAo. ApanAM sAMnidhyathI mAruM mana khUba saMtoSa ane AnaMda anubhavaze." sAdhAraNa kaTine sAdhu heta te A jAtanA nimaMtraNathI Azcarya pAmata. A prakAranAM nimaMtraNathI te bhAre mUMjhavaNamAM paDI jAta. vezyAne tyAM comAsAnI vAta ja keTalI visaMgata ane apavAda bharelI hatI ! vezyA paNa pitAnuM A nimaMtraNa sAdhu svIkAraze ke nahi tenA
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ talavAranI dhAra : 213 saMzayamAM hatI. vezyAnA manamAM zaMkA hatI ke kadAca sAdhu mArA A nimaMtraNane asvIkAra karaze. jyAM sAdhutAnuM sauMdaryamaya alaukika jagata ane kayAM vezyAnI nArakIya sRSTi ! bane vacce karyAye meLa khAya evI vAta nahotI. tethI sAdhu tenA nimaMtraNane svIkAra karaze e tenA manamAM vizvAsa besatuM nahotuM. eTaluM ja nahi, tene thatuM hatuM ke kadAca sAdhu ema paNa kahe ke, kayAM tuM ane kyAM huM ? kayAM tArI kakSA ane kayAM mArI ? tArI raheNIkaraNa, rItabhAta, ane jIvana paddhati sAthe amAre kaI ja meLa khAya tema nathI ! 36nA AMka jevI kazA ja meLa vagaranI A vAta che. Ama vicAra AvatAM vezyAnAM manamAM nakkI thaI gayuM ke, mAre tyAM cAturmAsanI vAta ja azakya che. mArI IcchA keIpaNa rIte paripUrNa thAya tema nathI. kayAM A sAdhu ane jyAM huM vezyA ! paNa vAta tenAthI UlaTI ja banI. ghaNI vAra mahApuruSone mATe ApaNe je kalapanA karatA heIe chIe, te ApaNI potAnI kalpanAnuM pratiphalana hoya che. ApaNI kalpanA mahApuruSanI UMcAIne sparzatI nathI. ApaNA vAmana vicArothI virATane mApavAne ApaNe te kSudra prayatna hoya che. mahApuruSane samajavA mATe, temanI UMcAIne sparzavA mATe te prakAranuM ApaNAmAM sAmarthya pragaTe, te ja ApaNe mahApuruSonAM vyakitatvane, temanI mahAnatAne, temanI divyatAne, samajI zakIe. anyathA temane mATe karelI kalpanA eka viTaMbanAthI vadhAre kAMI ja hotI nathI. vezyAe je dhAryuM hatuM tenAthI UlaTuM ja banyuM. munie tarata ja vezyAnAM nimaMtraNane svIkAra karI lIdhuM. bhagavAna buddhanI AjJAnI apekSAo, munie vezyAne tyAM varSAvAsa vyatIta karavAnI svIkRti ApI. e joI vezyA paNa AzcaryamAM paDI gaIchatAM pitAnI UMcAIethI vadhAre kyAsa kADhavA, pitAnAM manamAM pragaTa thatA saMzayane vyakta karatAM te belIH "bhikSuka! Apa cAturmAsanI svIkRti te Ape che, paNa bhagavAna buddha nA pADaze to?" munie eTalA ja vizvAsathI javAba ApeH "tame jarA paNa ciMtA na kare. huM mArA vacanamAM saMpUrNa jAgRta ane sAvadhAna chuM. bhagavAna buddha mane avazya AjJA Apaze e mane vizvAsa che; chatAM temanI AjJA levI mAre mATe anivArya che. AjJA maLI javAnI che tenI mane khAtrI che chatAM tene nirNaya AvatI kAle Avaze. nirNayanI parama ane carama mahera bhagavAna buddhanI AjJA che. bhagavAna buddhane mArAmAM pUrNa vizvAsa che. amArI sAdhucaryAnI maryAdAo che. keTalAka aupacArika ane vyAvahArika niyamathI ame baMdhAelA chIe eTale AjJA amAre mATe aparihArya che. anyathA mane pitAne paNa mArAmAM pUrNa vizvAsa che. maMdira hoya ke vezyAnuM ghara mAre mATe samAna che. mArI AvI AMtarika vRttiothI bhagavAna buddha paNa sujJAta che." bIje divase jyAre badhA bhikSuo bhagavAna buddhanI AsapAsa jANe bhikSuonI pariSada bharANI hoya tema, vIMTaLAIne beThA hatA tyAre A bhikSue UbhA thaI bhagavAna buddhane kahyuM
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214: bhedyA pASANa, khelyAM dvAra prabha! gaI kAle eka ajaba ghaTanA banI che. eka vezyAe mane varSAvAsa mATe AmaMtraNa pAThavela che, phakta ApazrInI AjJAnI apekSA che. ApanI AjJA hoya tenA gharamAM varSAvAsa rahuM. bhagavAna buddha tene barAbara oLakhatA hatA. temaNe kahyuM: "priya bhikSu ! emAM AjJAnI zI jarUra che ? vezyAthI je saMnyAsI bhaya pAmate heya te vezyA saMnyAsI karatAM paNa balavattara che ema nakakI thayuM. vezyAthI bhaya pAmanAra saMnyAsI mArI draSTimAM saMnyAsI ja nathI. tenI sAdhanAne pAye je e nabaLo hoya ke te eka sAmAnya vezyAthI paNa DagamagI jAya, te te sAdhanAnI kiMmata zuM? vezyA sAdhune sAdhanAthI bhraSTa karI zake te te sAdhanA sAcI sAdhanA ja nathI. sAdhanAnuM baLa te te gaNAya ke sAdhu vezyAnAM jIvanane palaTAvI tene sAdhavI banAvI de! jAo, mArI AjJA che ke, tame tene tyAM zAMtithI cAturmAsa vizrAma kare !" prabhu buddha pAsethI AvI akaya AjJA maLatAM bIjA bhikSuo dhrujI UThayA. kemake te vezyA paNa ke sAdhAraNa vezyA nahotI. moTA moTA rAjAo paNa jenAthI mugdha thatA evuM lekettara tenuM sauMdarya hatuM. keTalAka bhikSuo ane saMnyAsIe paNa bhikSAne bahAne tenAM sauMdaryane nihALavA, tenA nivAsasthAna pAsethI keTalIkavAra pasAra thatA ! tethI AjJAnI vAta sAMbhaLI eka bhikSue virodha karyoH "he prabhe ! A anucita che. keI bhikSuka vezyAne ghera cAturmAsa kare e kayAMnI rIta ? emAM buddha zAsananI zobhA zI ?" bhagavAna buddhe te bhikSunI zaMkAne pratyuttara ApatAM kahyuM : "tuM je vezyAne tyAM comAsAnI AjJA mAMge te huM tane na ApuM, kemake je saMnyAsI vezyAthI bhaya pAme che, lapasI paDavAne saMdeha rAkhe che te nirbaLa che. vezyAnI zakti sAme je saMnyAsI hArI jAya te tenI sAdhanAnI kiMmata keDInI paNa rahe nahi. A te saMnyAsInI sAdhanAnI kasoTIne avasara che, bhikSu ! hAra ke jItane vicAra atyAre karavAne nathI. vezyAnuM nimaMtraNa che ane sAdhune paNa pitAnI zaktimAM pUrepUro vizvAsa che. vezyAne sadeha nathI ke sAdhu pitAnA jIvanane AmUla pheravI nAkhaze, tema bhikSune paNa bhaya nathI ke vezyAnA sAMnidhyathI pitAnA jIvananuM parivartana thaI jaze! sAdhu pitAnI zakti upara mustAka che, vezyA pitAnI bhAvanAmAM ! jene pitAnI jAtamAM ATalo vizvAsa hoya tene AjJA ApavAmAM ze vadhe hoya? vAMdhe heya tamArA jevA sAdhuone mATe, je pitAnI jAtamAM vizvAsa dharAvatA nathI." katha. AgaLa cAle che. bhikSu vezyAne tyAM rahyo. je bhejana vezyA karatI te ja bhajana te karate, paraMtu tenI sAdhanAmAMthI talabhAra paNa te gruta thatuM nahotuM. have vezyAe potAnuM svarUpe pragaTa karavA mAMDayuM. teNe nRtya ane gItano prAraMbha karyo. ardha nagna avasthAmAM te nAcavA lAgI. sAdhune sAdhu jIvanamAMthI bhraSTa karavA teNe pitAnAthI banatA badhA ja prayatna karyA, zaNagAra sajyA, avanavA hAvabhAve batAvyA ane vividha AkarSaka mudrAo paNa raju karI chatAM bhikSu pitAnI sAdhanAmAM aDola rahyo. vezyAne eka paNa prayatna tene viSubdha na karI zake. tenI
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ talavAranI dhAra : 215 ceSTAomAM na te sAdhue ke utsukatA batAvI ke na koI tene mane rasa batAvyuM. potAnI nIrasatAnuM darzana karAvavA teNe pitAnI AMkhe paNa baMdha na karI. tenI dareka kriyAono te udAsIna sAkSI ja banI rahyo. te jANatuM hatuM ke vezyAnI kriyAomAM jema rasa batAvavA jatAM kendramAM vezyA ja AvIne ubhI raheze, tema nIrasatA batAvavA jatAM paNa mananA jagatamAM te ja AvIne UbhI raheze. A satyane yathArtha rIte samajavA eka nAnakaDe dAkhalo laIe. tame sau gRhastha che. tamAre mana paisAnI khUba kiMmata che. reja tamArI tijorInA paisA gaNI tame manamAM eka prakArane saMtoSa anubhave che. tamAre mana paisA asAdhAraNa vastu che. e ja rIte eka tyAgI ke jeNe lAkhonI saMpattine lAta mArI tyAgane mArga svIkAryo che, te jyAre pitAnA tyAgane ahaMkAra karavA lAge ane kahe ke, huM kaI hAlImavAlInI sthitimAMthI dIkSita nathI thaye, lAkhanI saMpattine huM mAlika hovA chatAM meM tene tyAga karyo che ! Ama tyAga karyA pachI paNa je saMpattinI smRti tenA manamAM rahI jatI hoya, te sAdhAraNa gRhasthI ane tyAgImAM phera nathI. tijorIne paisA gaNatAM jema tamArA manamAM lakSmInuM kImatI ane mAnabharyuM sthAna che tema tyAga karela tyAgInA manamAM te jara javerAta ane paisAnI smRti che. je tyAgIne smRti kendramAM jarajaverAta ane paiseja rahe, te tyAgI ane gRhasthImAM phera zuM? gRhasthanAM manamAM jema kendramAM paise che tema tyAgInAM mAnasamAM paNa paisAnI mamatA che. je te banne vacce kaI pratyakSa phera joI zakAte hoya to te ATalo ja che ke, gRhastha pitAnI rIte pitAnA sIdhA pagathI cAlI rahyo che ane tyAgI zIrSAsanathI cAlavA prayatnazIla che. gRhasthane te pitAnA parigrahanA pApa viSe kayAreka paNa jAgRta thavAne avakAza rahe che, paNa tyAgIne tyAganA svAMgamAM, te viSe vicAra karavAne paNa avasara sAMpaDatuM haze ke kema, te eka prazna che. sthUla bhUmikAe vaibhavanA tyAge tenI mAnasika sRSTimAM vaibhavanI kiMmata viSe sakriyatA janmAvI che. kathA haju AgaLa cAle che. varSAvAsa AnaMdathI pasAra thaI rahyo che. anya bhikSuo parezAna, ciMtita, anAzvasta ane saMdehazIla che. reja navI navI khabare teo lAve che ane bhagavAna pAse raju kare che : "prabhu ! khabara che Apane ke Aje te bhikSu ardhanagna vezyAne nAca te hate? kaI kahetA : "prabhe ! vezyA tene reja vividha prakAranA mevA miSTAne khavarAve che ane bhikSu paNa koI jAtanI AnAkAnI karyA vagara te premathI khAya che. te vaLI kaI kahevA lAgatA : "bhagavan! vezyA tene jAtajAtanAM suMdara rezamI vastro Ape che ane bhikSu tene AnaMdathI svIkAra kare che. vaLI keIka tejoSithI garjI UThatAH "nAtha ! zAsananI badhI maryAdAo bhraSTa thaI rahI che. niyame naSTa thaI rahyA che. bhagavAna buddha A badhAnI vAta khUba zAMtithI sAMbhaLe jatA hatA paNa teo te bhikSane mATe bilakula nizcita ane saMpUrNa Azvasta hatA. teo sone ekaja javAba ApatA : "tame
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra nikAraNa mUMjhAo che. te bhikSunI ciMtAmAM tame tamArI sAdhanA zA mATe bhUlI jAo cho ? tame te bhikSumAM utsuka che ke vezyAmAM ? jo tame bhikSu mATe utsuka haze ane tenI sAdhanA bhraSTa thavAnI tamane ciMtA haze te paNa tamane tenAthI kaI nukasAna thavAnuM nathI. kadAca bhikSu sAdhanAthI bhraSTa thaze te te thaze, gumAvaze te te gumAvaze, bUDaze te te bUDaze, tame niSkAraNa parezAna zA mATe thAo che ? tene mATenI tamArI ATalI AturatA zA mATe che?' kahevAya che ke cAra mAsa pachI te bhikSuka buddhanAM caraNamAM upasthita thaye. paraMtu jyAre te AvyA tyAre te ekale nahe. tenI sAthe eka bhikSuNI hatI. vezyA jyAre pitAnI kaI kaLA te bhikSu upara na ajamAvI zakI tyAre bhikSue pitAnI adhyAtma sAdhanAnI kaLA, dharmakaLA te vezyA para ajamAvI ane pariNAma svarUpa te vezyAnuM jIvana parivartana thaI gayuM. te vezyA maTI bhikSuNI banI gaI. vAta paNa sAcI che "cchA jA jA niNAra- dharmanI kaLA badhI kaLAne jItavAnuM asAdhAraNa sAmarthya dharAve che. AtmamUlaka samyagdarzananI prApti pachI paDavAnAM bhayasthAne bhAgye ja hoya che. zarIramUlaka dRSTinA jagatamAM ja caDavA-paDavAnA, Dagale ane pagale bhayasthAne che. zarIranAM saMyamamAM paNa je AMtarika rahasya yathArtha rIte samajAI jAya te eka navI dizAnuM pAnuM UghaDI jAya. Aje ApaNane "A mAruM zarIra che A jAtanI je eka alaga lAgaNIne anubhava thAya che ane samASTi ke zuha astitvathI tene svataMtra ane pRthapha jovAnI je ApaNI daSTi che tenA mULamAM rAgabhAvanI mamatAmUlaka vRtti che. A mamatAmUlaka vRtti ja pArtha kayanI suSTi race che. A vRtti ja asImane sparzavAthI ApaNane dUra rAkhe che. brahmanA zarIrane upalabdha thavuM athavA pitAnA zarIrane bhUlI javuM e baMne eka ja sikkAnI be bAjuo che. je vyakti pitAnA zarIranI sImAo bhUlI jAya che te brahmanA zarIranA smaraNathI bharAI jAya che. mArApaNAne bhAva je "A mArUM zarIra che te tyAM sudhI che jyAM sudhI mArApaNAnI bhAvanA che. mArApaNAnI bhAvanA che tyAM sudhI ja zarIra che. A mArApaNAnI bhAvanA zarIra sudhI ja sImita na rahetAM kramaza: vadhatI jAya che ane te eTalI hade vardhamAna thaI jAya ke te AkhA brahmAMDane gherI le che. brahmAMDanI sAthe ekarUpa thaI jAya te pachI je che te badhuM mAruM ja zarIra che ema dekhAvA lAge che. kharekhara te badhuM zarIra ja che paraMtu A viSe ApaNI eka bhrAMti che e paNa samajavA jevI che. ApaNuM zarIra kayAM samApta thAya che? je cAmaDI upara ApaNe ApaNA zarIranI samApti mAnI beThA chIe te cAmaDI havA vagara eka kSaNa paNa jIvI zake nahi. eTale cArekera havAnI je parta che te ApaNI cAmaDIne eka bhAga che. basa mAIla sudhI pRthvInI cArebAju havAnI partA che. paraMtu je tenI cAre bAju sUryanAM kiraNanI jALa na hoya te te havAnI pa paNa
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ talavAranI dhAra : 217 na jIvI zake. havAne jIvavA mATe sUryanAM kiraNanI jALa anivArya che. te kiraNanI jALa dasa kareDa mAIla sudhI vistarelI che. zarIranI cAmaDIne jIvaMta rAkhavA jema havAnI AvazyaktA che tema havAne jIvatI rAkhavA sUryanAM kiraNanI jALa Avazyaka che. vAta ATalethI ja aTakatI nathI. vijJAnanI zodha enAthI paNa AgaLa gaI che. ApaNuthI dasa karoDa mAIla dUra rahele sUrya tyAM ja Tha Da thaI jAya che, tenA De thavA mAtrathI ApaNe ATale dUra beThAM paNa ThaMDAM thaI jaIe. ApaNuM jIvana sUrajanI uNutA sAthe joDAeluM che eTale zarIrane cAmaDI sudhInA sImita kSetramAM kadApi keda karI rAkhaze nahi. sUrajanI uNutA paNa ApaNA zarIranI eka parta che. aharniza sUryane paNa mahAsUryothI zakti na maLe to te paNa bacI zake nahi. sUryanI uNutA mahAsUryonI uSNutA sAthe saMbaMdhita che. A badhI vijJAnanA saMzodhananI vAta che. vijJAnanA AdhAre A vAta kahevAya che. eTale zarIranAM saMbaMdhamAM paNa je kaMI kahI rahyo chuM te vaijJAnika satyanA AdhAre che. eTale A vAtane vaijJAnika draSTikoNathI ja samajavA ane ghaTAvavA prayatna karazo. - vijJAna kahe che ke, ApaNe je sUrya che te to eka nAnakaDo sUrya che. ApaNe A nAnakaDe sUrya paNa Ama to ApaNuM A pRthvI karatAM sATha hajAra gaNe moTo che. paraMtu gaganamaMDaLanA bIjA sUryonI apekSAe te mAne che. nAnApaNuM e sadA sApekSa hoya che. rAtanA AkAzamAM je tArAe daSTigocara thAya che te badhA mahAsUryo che. ApaNe sUrya to abajo sUryomAM nAnA ane madhyamavargIya che. A sUryane je enA karatAM bIjA moTA sUryothI UrjA, jIvanazakita ke uSNatA na maLe te te ThaDe thaI jAya. eTale ApaNuM zarIra sAthe mAtra ApaNA sUryane ja saMbaMdha nathI, pAraMparika rIte mahAsUryone paNa saMbaMdha che. eTale gaMbhIratAthI je ApaNe vicArazuM ke ApaNuM zarIra kayAM samApta thAya che, te niSkarSa e nIkaLaze ke jyAre brahmAMDa samApta thaze tyAre zarIranI paNa samApti thaze, te pahelAM nahi. je piMDamAM te brahmAMDamAM e jUnI kahevatane paNa A ja vaijJAnika artha joIe. sUrya ane mahAsUryonI zakita samA gautama svAmI ane caMdramAnI zubhra jayetsanAnA puMja samA zrI kezIkumAra zramaNa zrAvastImAM bhegA thayA che. temane zAstrakAroe sUrya ane caMdranI upamA ApI che; eTale sUrya ane caMdra e ApaNAM jIvananI prakAzabharI jIvaMta dhArAo che e batAvavA mATe ja vaijJAnika rIte meM A badhe ullekha karyo che. have ApaNe zAstranI A saMbaMdhenI mULa gAthA joIe. - kesIkumAra samaNe goyame ya mahAyase / ubhayo nisaNNA sAhati, canda-sUra-samappamA / / bhegA thaelA te banne mahAmunio kevA zobhatA hatA te saMbaMdhe kahe che ke kezIkumAra zramaNa ane mahA yazasvI gautama baMne beThA hatA teo caMdra ane sUryanI jema zebhatA hatA.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra A mahAmunione sUrya ane caMdra karatAM kareDe sUryone AMtarika divya prakAza upalabdha che. paraMtu te badhAne, aMte te zabdonA mAdhyamathI ja abhivyakta karI zakAya. zabdo te mAtra vastu sthitine batAvavA saMbaMdhenA sAmAnya saMketane ja nirdeza karI zake che. aMtatinA divya prakAzanI sAkSAt anubhUti sivAya A satyanA jIvaMta darzana thaI zakatAM nathI. A baMne mahAprabhue pitAnI divya cetanAmAMthI je jJAnagaMgetrI pravAhita karaze tenA bhAve avasare. saMsAra sAgarane tIra saMsAra bhayAnaka che. A satya tarapha vakhate vakhata badhA zAe yathAyogya saMketa karyA che. jyAre neminAtha bhagavAna teNethI paraNyA vagara pAchA phare che ane rAjesatI paNa bIjA koI sAthe vivAha karavAne badale, dIkSAne saMkalpa kare che tyAre zrIkRSNa tene AzIrvAda ApatAM saMsAranI bhayAnaktAne khyAla ApatAM kahe che "saMsAra nA ghare tarapha huM " A saMsAra bhayaMkara sAgara samAna che. he kece ! A saMsArasamudrane tuM satvara tarI jA." saMsArane A rIte samudra sAthe sarakhAvavAmAM bhAre rahasya rahelAM che. samudramAM paNa cAre kera jyAM najara nAkhe tyAM pANI sivAya bhAgye ja kazuM jovA maLe che. saMsAranI paNa barAbara samudra jevI ja sthiti che. jema samudra kyAMya pANIthI zUnya nathI tema tame game tyAM jAo, badhe ja saMsAra bharela che. kahevAtA jagatane Azraya cheDI kaI jaMgalamAM cAlyA jAya, te tyAM paNa paDachAyAnI mAphaka saMsAra tenI pAchaLa pAchaLa doDate ja AvavAne. A prasaMge eka nAnakaDI kathA yAda Ave che. eka divasa eka mANasa potAnA gharanI raja bajanI jaMjALathI kaMTALI gaye. gharamAM rajane ja kaIne kaI cIjanI mAMgaNI UbhI ja heya. keIka divasa patnIne svabhAva anukULa na Ave, te keIka divasa chokarAo kaMTALe ApatAM hoya. pariNAme gharanuM vAtAvaraNa tene mUMjhavaNabharyuM lAgavA mAMDayuM. ane eka divasa gharane che te saMnyAsI thaI gayo. saMnyAsa lIdhA pachI te eka AzramamAM rahevA lAgyA. tyAM paNa mANasanI katAra eka yA bIjA bahAne tenI pAse AvavA lAgI. ke putra prAptine mATe maMtra taMtra ke dorAdhAgAnI zedhamAM tenI pAse AvatA te kaI dhanaprAptine mATe lakSamIjIne prasanna karavAnA upAye zedhavAnA hetuthI tenI pAse AvavA lAgyA. jeTalAM mANaso teTalAM ja temanAM judAM judAM duHkho hatAM. kaI mAnasika duHkhathI saMtapta hatuM, te kaI zArIrika duHkhathI pIDita hatuM. te vicAravA lAgyA ke, AvI mUMjhavaNathI kaMTALIne te huM saMnyAsa svIkArI AzramamAM AvyuM, ane ahIM paNa
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAra sAgarane tIra : 219 eka yA bIjA rUpamAM azAMti ane asamAdhi te UbhI ja che. eTale A sthAnane choDI jyAM ekAMta zAMti ane zUnyatA hoya tyAM huM cAlyo jAuM. Ama teNe vicAra te karyo, paNa te bhUlI gayo ke, saMsArano saMbaMdha keI sthAna, vastu ke vyakita sAthe nathI. saMsAra pitAnAM ja mananI racanA che. jyAM sudhI mana sakriya che tyAM sudhI game te ThekANe te pitAno saMsAra avazya UbhuM karI levAnuM che. mananA abhAvamAM saMsArane abhAva che. mana pitAne jIvatuM rAkhavA mATe TheTha sudhInA maraNiyA prayAsa karyA ja karavAnuM ane jyAM sudhI mana eka yA bIjA vastune Azraya laI jIvatuM raheze tyAM sudhI game teTalAM parivartana pachI paNa saMsAra potAnAM svarUpamAM yathAvat AvIne Ubhe ja rahevAne. ghaNI vakhata mANase saMsAranI bhIDane azAMtinuM mULa mAnI ekAMta guphAne Azraya le che. sthAnanA parivartanathI pitAne zAMti ane samAdhinAM darzana thaze, ane saMsAranA bhaye vilaya pAmaze, ema mAnI mananAM parivartana mATe te kaze ja zrama karatuM nathI. pariNAme ekAMta guphAnA nirjana nivAsamAM paNa tenI veMtabharanI kepInamAM saMsAra bhArobhAra bharAya jAya che. nAnakaDI evI laMgoTI paNa tenI mAyAmamatAnuM sarvasva thaI bese che. jema rUpiyAnI eka nAnakaDI neTamAM, cekanA ke DrAphaTanA sAmAnya dekhAtA kAgaLamAM, hajAre rUpiyA bharelA hoya che tema nAnakaDI laMgeTImAM paNa kendrIbhUta banelI pAra vagaranI mamatA bharelI hoya che. vistArane saMkecavAthI ke phelAvAne TUMkAvavA mAtrathI saMsAra nAne ke ocho thaI jatuM nathI. dasa trIsAMza kahe ke eka tRtiyAMza, kahevA prakAra bhale jude che, paNa vAstavamAM baMne eka ja che. ghara ane vananA avalaMbanathI saMsAra ane tenA abhAvane kaI saMbaMdha nathI. saMsArane saMbaMdha sthaLane badale Asakita ane mamatA sAthe hoya che. AsakitanA abhAvamAM ghara paNa vana che ane mamatAnA sadubhAvamAM vana paNa ghara banI jAya che. evuM paNa bane che ke, himAlayanI zAMta prazAMta guphAne Azraya lenAra kahevAte saMnyAsI saMsArathI bhale hajAra gAu dUra cAlyA gaye heya, chatAM tenAM mAnasamAM jagatamAM ghaTatI ghaTanAonI asara halacala upajAvyA vagara rahetI nathI. bIjAnA yaza ane apayazane sAMbhaLI tenI sArI narasI asarathI te mukta rahI zakato nathI. saMsArathI te dUra gayo hovA chatAM saMsAramAM ghaTatI ghaTanAonA pratyAghAto tenA mAnasamAM je spaMdane UbhAM karaze, tenAthI te prabhAvita thayA vagara raheze nahi. purANomAM vArtA che ke, rAkSaso pAse evI evI te ghaNI vidyAo hatI ke jethI teo kayAreka moTA zarIramAMthI nAnuM zarIra banAvI letA ane kayAreka nAnAM zarIramAMthI moTuM zarIra banAvI letA. Ama bhale zarIra nAnuM hoya ke meTuM, Akhare to te rAkSasa ja che. tema kuTuMba parivAranA vistArane saMkecI, gharanI mamatAne cheDI, vistArane ghaTADI, saMsArane TUMka karavA ApaNe bhale prayatna karIe, paNa te saMkecAelA vistAramAM paNa vistRta jagatanI vistRta mAyA
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra ane mamatA, nAnakaDA rAkSasanuM zarIra banAvI, vAsa karIne paDI heAya che. eTale saMsArathI nAsavAnA ApaNA prayatnamAM paNa saMsAranA ja paDachAyAnI ApaNane etha maLe che. saMsAra prAyaH chUTata nathI. A rIte saMsAra satata ApaNI pAchaLa ja paDayA che. ApaNe ApaNI jAta upara cAhe teTalA niyaMtraNA ane niyamanA mUkIe, chatAM niyamaneA ane niyatrAnI AdhInatAmAM paNa saMsAra potAnI jagyA, potAnuM sthAna, surakSita manAvI le che. mANasa ghara cheoDI madiramAM jAya, dhana choDI dhano Azraya le, padmA mUlaka mamatAnA tyAga karI paramAtmAnI bhakita tarapha vaLe, paraMtu e badhI mananI cAlAkI che. mana ekamAMthI kaMTALI bIjAne Azraya avazya zodhe che paraMtu tema karatAM te marI jatuM nathI. na maravA mATenA ja tenA A badhA maraNiyA prayAso che. aneka jAtanI UthalapAthalA, jha MjhaTo ane nakAmI pIDAonA lAMbe vistAra ghaTADI, bhale te AzramanA Azraya zAdhe, paraMtu AzramamAM paNa aneka dhamAlA ane UthalapAthalA UbhI thAya tevuM vAtAvaraNa sarjavAmAM mana kazI ja kamI rAkhavAnu nathI. mananA te svabhAva che. manane mAryA vagara sarvottama sattA hAthamAM Ave te pazu te nakAmI che. mana marI gayA pachI ja te saveAttama sattA baMdhanarUpa thatI nathI. AkhuM jagata te mananA vistAra che. saMsAranI mULabhUta gaMgotrI mana che. manane sa MkelavAnI sAthe saMsAra sa'kelAI jAya che. mana ane saMsAra ema be bhinna zabdo bhale rahyA, hakIkate te ane eka ja che saMsArane nAnA karavA chatAM saMsAranu mULa je mana che, tene mAravAnA prayatna na karyAM, te te nAnA saMsAramAM paNa aneka jhaghaDA UbhA thayA ja karavAnA. A nAnA banAvele saMsAra paNa eka divasa khArI thai jaze. ApaNane ema ja thai jaze ke mAre AvA saMsAra na joie. svadharmanAM AcaraNa karavA mAtrathI ke yamaniyamanAM pAlanathI, vratAdi anuSThAna karavA mAtrathI ke kaThora daihika anAcArA (kaThaNa kriyA)thI athavA te| kanA pasArA ghaTADI nAkhavA mAtrathI anAsakita keLavAtI nathI ke byAmeAha buddhi AmUla vilaya pAmatI nathI. anAsakita keLavavA maneAmaya prayatnA apekSita che. A satyane samajavA eka nAnakaDA dAkhalA paryApta thaI paDaze. ApaNe ApaNA tAkAnI bALakathI keTalIka vAra kaMTALI jatAM hAIe chIe. bALakanA jIvanane ghaDavAnI kaLAnI sAdhAraNa AvaData paNa keTalAka mAbApA pAse hAtI nathI. bALako temane mATe mAthAnA duHkhAvA jevA thai gayAM hAya che. eka tarapha khALA taraphanI sahaja mamatA mAbApanAM hRdayamAM hoya che tyAre bIjI taraphathI temanAM mAjhA mUkatAM tophAnA bhAre kaMTALo Ape che. AvAM bALakone potAnI pAsethI dUra khaseDavA sivAya, mAbApa pAse bIjo vikalpa bhAgye ja rahe che. koi sArA gaNAtA chAtrAlayamAM teo potAnA bALakane mUkI de che. temane e rIte sudhAravAnA te sASa anubhave che. potAnI najarathI dUra gayelAM bALako je kAMI karatA hAya che, te mAkhApa pratyakSa
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAra sAgarane tIra : rara1 na jotAM hovAthI tenI kazI ja pratyakSa asara temanAM mAnasa para thatI nathI. eTale teo bhAre nizcitatA anubhavatA hoya che. bALaka paNa chAtrAlayanA gamatA ke aNagamatA niyaMtraNane, icchAo ke anicachAe, svIkAra ke asvIkAranI vRttithI, svIkAra ke asvIkAra vacce jhUlate hoya che. tyAM tene pharajiyAta vahelI savAre UThavuM paDe che. sAmAyika athavA saMdhyA vaMdana karavuM paDe che. cAne pratibaMdha hoya eTale cA pIvA maLatI nathI. kasarata paNa pharajiyAta hoya eTale kasarata paNa pharajiyAta karavI paDe che. paraMtu jyAre rajAo paDe che ane chAtrAlayane choDI te ghera Ave che, tyAre chAtrAlayanA AkhA varSa sudhI pALelA niyamenI tenAM jIvana upara kazI ja asara dekhAtI nathI. ghera AvatAMveMta vahelA UThavAnuM te bhUlI jAya che. sAmAyika ke saMdhyA vaMdananI te vAta ja karatuM nathI. sAmAyikAdi niyamane te sAva te kere mUkI de che. kasaratane kere mUkI de che. cA pIvAnI te jANe tenI haMmezanI Teva hoya tema UThatAMveMta te pIvA lAge che. jemanAM bALake chAtrAlayamAM bhaNatAM haze, temane Avo anubhava avazya thate ja haze. kAraNa mANasa kaMI mATIne piMDe nathI. kuMbhAra mATInA piMDAne je AkAra ApavA mAMge te ApI zake che. tyAre bALakane mATe te je ghATa tenAM manane tame ApavA icchatA ho te prathama te tenA manamAM Utare joIe. tame IcchatAM huM e vAta je bALakanA manamAM Utare nahi, ane parANe tenA para tamArA vicAre lAdavA jaze te cheDe vakhata bhale te tamArA kahyA pramANe karaze, paraMtu AgaLa jatAM, te parANe lAdavAmAM AvelA tamArA vicAronA pratyAghAte tenA mAnasa para paDayA vagara raheze nahi. mATe ja sarva prathama mAnasika sahakAranI agatyanI jarUra hoya che. prAyaH ApaNAM badhAMnuM mana khAbociyAnAM pANI jevuM hoya che. khAbociyAnuM pANI uparathI bhAre zAMta, svaccha, ane nirmaLa dekhAya che, paraMtu bhUlecUke paNa je eka pathare aMdara nakhAI gaye, te khAbociyAnuM asalI svarUpa tarata ja pragaTa thayA vagara raheze nahi. khAbociyAnA gaMdavADane pragaTa karavA mATe bIjA kazA ja sAdhananI jarUra nahi rahe. khAciyAne gaMdavADa je aMdara samAyeluM hatuM, te tarata ja pitAnAM nagnasvarUpe pragaTa thaI jAya che. Aja sudhI ApaNAM mane paNa ghaNe kacaro ane ukaraDo saMgharela che. mananA aMtaH sarevaramAM chUpAelI A gaMdakI, bahAranI vastuo sAthe saMbaMdhamAM AvatAM ja abhivyakta thayA vagara rahetI nathI. koI ApaNane kaTu zabda kahe ke ApaNuM krodhane pAre tarata ja aNadhArI rIte upara caDhI jAya che. krodha zuM bahArathI Ave che? bahAranA A zabdoe te mAtra ApaNAmAM pracchanna rUpe rahelI A gaMdakIne bahAra kADhavA mATenA eka nimittanI ja garaja sArI che. krodhanAM mULa je manamAMthI sadaMtara bhUMsAI gayAM hoya, manamAM tenA kazA ja avazeSe na rahyAM hoya te game tevA saMjoge upasthita thAya te paNa krodhane AvirbhAva pAmavAne prasaMga AvatuM nathI. bhagavAna zrI mahAvIra svAmI'upara gozAlake tejalezyA choDI. te jelezyA cheDanAra gozAlaka karatAM
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara : bhedyA pASANu, tyAM dvAra prabhu mahAvIra badhI rIte vadhAre zaktizALI hatA. pratikArAtmaka zaktinA teo puMja hatA. prabhutA temanAmAM pUrNa svarUpe pragaTI hatI. eTale temanAmAM zakitanI keIpaNa jAtanI apUrNatA nahatI. paraMtu A rIte jeo pUrNatAne pAmyA hoya che temane pratikAra karavAnuM pachI kaI ja kAraNa rahetuM nathI. teo te je sthiti ane saMge upalabdha thAya che tene vadhAvI le che. temane nathI hotuM te aMgenuM AkarSaNa ke nathI hotuM tenA taraphanuM vikarSaNa. je astitvane svIkArya hoya te temane paNa maMjUra ja hoya che. ApaNI mULabhUta vArtA bahu pAchaLa rahI gaI che. te saMnyAsI AzramanI AvI dhAMdhalabharI sthitimAMthI UgaravA mATe utAvaLe thaye. saMnyAsa jIvanamAM paNa tene eka jAtanuM saMsAranuM ja svarUpa dekhAvA lAgyuM. pariNAme teNe Azramane parityAga karyo ane himAlayanI ekAMta guphAmAM, zAMtinI zodhamAM, Asana jamAvI te besI gaye. Ama ghaNAM varSo pasAra thaI gayAM. khUba zAMta ane ekAMta sthAna hatuM. tenA manamAM thayuM "hAza! have saMsArathI huM chUTa. saMsArane paDachAye je vaLagADanI mAphaka mArI sAthe sAthe bhamatuM hatuM tene have mAMDa mAMDa aMta Ave. have tenA manamAM saMsAra chUTyAne AnaMda janme. keTalI zAMti! kevI zUnyatA! kevuM prAkRtika sauMdaryabharyuM vAtAvaraNa! nisargane vividharaMgI IzvarIya svarUponA AvAM darzana mane Aja sudhI kayAMya thayAM nahotAM. Izvarane anugraha ane kRpApUrNa prasAda have mArA upara Utaryo !: guphAnAM ekAMtamAM A rIte rahetA saMnyAsIne, keInA paNa saMparkamAM na AvavAnAM kAraNe, pitAne zAMti ane samAdhinI saMprApti thaI gaI che evI bhrAMti UbhI thaI! ghaNA divasonA ekAMtathI paNa mANasa muMjhAI jAya che. ekanI eka sthitimAM lAMbA vakhata sudhI rahevA mANasa TevAyela nathI. manuSya svabhAvanI A nabaLAI te saMnyAsI pAse paNa AvI UbhI rahI. eka vakhata guphAmAM ekAMtanI sAdhanA karatAM ane sAdhane meLavI levAnI bhramaNAmAM te guphAmAMthI bahAra nIkaLe. pAsenI keI sArI evI vasatImAM bhikSA mAgavA ravAnA che. eka gRhasthane ghera te bhikSA mATe gaye. te gRhasthane eka chokaro hatuM, je hatuM te nAne, paNa bhAre tephAnI hata. barAbara A ja vakhate te cheka bAraNAnI sAMkaLa khakhaDAvI ramavA lAge. kharekhara te bALa brahma A rIte nAda brahmamAM lIna thaye. paraMtu pilA saMnyAsIne A nirdoSa ane niSpApa bALakanI sAMkaLa khakhaDAvavAnI kriyA asahyA thaI paDI. tenI aMdaranI kahevAtI ATalA vakhatanI zAMti jANe eka sAmaTI pratikriyA karavA ubhI thaI hoya tema dhamAM lAlaceLa thaI te kahevA lAgya: A chakare che te nAne, paraMtu enI dhAMdhala bhAre gaDabaDa macAvanArI che. guphAmAM rahIne teNe pitAnuM mana eTaluM badhuM nabaLuM pADI dIdhuM hatuM ke, bALakanI ramatane jarA jeTale dhakake paNa te sahana karI zakyuM nahi. jarAka sAMkaLane avAja thaye ke aMdara azAMtinA Adelane AMdolita thaI UThayAM. guphAmAM gayA pachI paNa saMsAra tenI sAthe ne sAthe ja rahyo. Ave che A saMsAra sAgara !
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAra sAgarane tIra : 223 A saMsAra sAgarane pAra karIne, tenI pilI pAra pahoMcI javAnI AMtarika vibhUti ane zaktisaMpadA zrAvatI nagarIne pAvana karI rahelA mahApuruSe zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmImAM che. A aizvaryAnAM darzana Dagale ne pagale te bannenI jJAna carcAmAM ApaNane thayA vagara raheze nahi. eTale have ApaNe zAstranA mULa svAdhyAya tarapha vaLIe. samAgayA bahU tattha, pAravaMDA kougAsiyA / gihatthANa' aNegAo, sAhassIo samAgayA / / deva-dANava-gaMdhavvA, jakkha-rakkhasa kinnarA / adissANaM ca bhUyANaM, AsI tattha samAgamo // kutUhala vaza tyAM ghaNuM bIjA saMpradAyanA 5rivAje AvyA ane hajAre gRhastha paNa A banne muni puMganI dharma-carcA sAMbhaLavA samutsaka thaI bhegA thayA. de, dAna, gaMdha, yakSa, rAkSasa, kinnare, ane adazya bhUtane tyAM meLe jAme hate. A dharma carcA saMbaMdhenA mULamAM bannenA ziSyanA mAnasamAM janmele vyApta che. AcAra bhedanA kAraNe ane parasparamAM zaMkAzIla banyA che, paraMtu A carcA asAmAnya ane lakattara che ema ekatrita thaelA samudAya uparathI anumAna thaI jAya che. aneka vratadhArI saMnyAsIo, parivrAjake ke hajAronI saMkhyAmAM gRhastha AkarSAya e te samajI zakAya, paraMtu devatAo, dAna, gaMdha, yakSa, rAkSasa, kinnare ane adazya bhUtane paNa tyAM meLe jAye che. A avasara bhAgyeja upalabdha thAya che. AvI divya carcA bhAgye ja sAMbhaLavA maLe che. A avasara te parama puNyanA bhegane ja AbhArI che. vaLI AvA uttama puruSanAM darzana kevAM durlabha che te paNa zAstranA AdhAre samajavA jevuM che. devadAnava gadhavvA jakkha rakkhasa kinnarA / baMmayAriM namasati dukkara je kara ti te // duSkara brahmacarya vratane svIkAra karanAra mahApuruSa pratye mANaseja mAtra AkarSAtA nathI de ane dAnave paNa temanAM ghara brahmacaryavratathI AkarSAya che. vaLI anya sthAne kRta pApa dharmasthAne vimucyate / dharma sthAne kRta pApa vajralepa bhaviSyati / / AvA satparuSe jyAM birAjatA hoya, tyAM bhUmi pavitra tIrthabhUmi banI jAya che ane AvI tIrthabhUmimAM anya sthAne karelAM pApa dhovAI jAya che. paraMtu dharmasthAnamAM kareluM pApa vajalepa banI jAya che. pitAnA pAponuM prakSAlana, puNyanuM upArjana, dharmacarcAnuM zravaNa, mahAmunionuM darzana, jevAM eka sAmaTAM lAbhe te anerA puNyanA prakarSathI ja upalabdha thAya che. A alaukika subhaga saMga Aje sahaja upalabdha thaye che eTale ene lAbha levA jene khabara paDI che, te sau keI AvyAM che. mAtra mAnava maherAmaNane ja nahi, devo ane dAnavene paNa meLe jAmyo che. have AgaLa zuM thaze tenA bhAvabhedo avasare.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmASTamI pa Aje zrIkRSNanA janma divasa che. zrIkRSNa bhAratIya saMskRtinA sa rakSaka che, eTalu ja nahi paNa pratyeka bhAratInA hRdayamAM temanu Agavu ane sanmAnabharyuM sarvocca sthAna che. eTale kRSNanA Adarza vyaktitvanI pratIti rUpe Aje hindu samAjamAM temanI jayaMti bhAre dhUmadhAma ane ullAsathI UjavAI rahI che. kRSNa zabdanA eka atha AkarSita karavuM evA thAya che. AkarSita karavuM eTale khecavu. kheMcavAnI jenAmAM kSamatA heAya te kRSNa ! jenA tarapha badhI vastu ApoApa kheMcAya te cuMbaka zrIkRSNa paNa hindusamAjanA evAja eka viziSTa zakita dharAvatA ziktazALI cuMbaka hatA. zrIkRSNanuM vyaktitva alaukika ane adbhuta che. eTale Aje ApaNe emanA viSe adhyAtmamUlaka carcA vicAraNA karavI che. hindu dharmamAM emane viSNunA avatAra tarIke mAnavAmAM Ave che. emAM paNa thADeghaNe aMze asAmaMjasya Ubhu` che. ghaNAnuM mAnavuM che ke, gItAnA gAyaka kRSNa ane zrImad bhAgavatanA kRSNa eka hoI zake nahi. ane vacce koi sIdhA ghaniSTa saMbaMdha nathI. baMnemAM ekadama pACkaya dRSTigocara thAya che, mAtra pAkaya ja STigocara thatuM nathI, baMne judI judI dizAnI judI judI vyaktio hAya tema jaNAya che. ba Mnenu bi Mdu paNa judu' judu dekhAya che. A baMne vacce ekarUpatA sAdhavAnA ApaNA prayAsa nathI. kadAca ApaNuM mana te mATe taiyAra paNa na heAya. tenAM kAraNeA bahu sabaLa ane spaSTa che. gItAnA kRSNe dhIra, gaMbhIra ane AdhyAtmika jJAnanAM zikhare paheAMcelA jaNAya che; jyAre bhAgavatanA kRSNa kanaiyAne kazI ja javAbadArI ke gaMbhIratAnA khyAla nathI. A rIte zrIkRSNane, e kRSNanA alaga alaga rUpamAM jovAnuM ApaNane mana thaze. ApaNe kahIzuM ke zrIkRSNa eka hovA chatAM temanuM vyakitatva e bhAgomAM vibhAjIta che. kRSNa kayAreka eka jAtanI vAta kare che to kayAreka bIjI jAtanI vAta kare che. eka ja vyakitamAM e pRthak pRthak vyakitatva kAma karI rahyuM che. itihAsanna prakAMDa pa`Ditane pUchIzuM, te te kaheze ke eka mANasa anekanI vRtti ane kAryakSamatA dharAve e azakaya che. eka ja mANasa judA judA ghaNA mANasA jevA hAI zake te mAnI zakAya tevu nathI. te khelI UThaze ke gItAnA mahAyogI kRSNa kevA ane bhAgavatanA rAsavihArI rasika lIlAdhara kRSNa kevA ? mane eka hAi zake nahi. A badhuM satya hovA chatAM kRSNanAM vyaktitvane vibhAjIta karI, khALa kRSNa, yuvA kRSNa, dvArikAdhIza kRSNa ane gItAnA raciyatA mahAna cegI kRSNanAM eka ane akhaMDa svarUpa pratye jo uDhAsInatA keLavIzuM te saccidAnaMda, baMsIdhara, hasatA, gAtA, nAcatA ane gopAle sAthe
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmASTamI parva : 22pa ramatA, rAcatA, rAsalIlAnA rasika temaja gokuLa-mathurAne saMbaMdha bhUlI jatA kRSNanAM kAmaNagArA vividha rUpe ane raMganAM AMtarika rahasyane samajavAmAM ApaNe bhUlathApa khAI besIzuM. kRSNa te temanAM paraspara viredhI chatAM eka sAthe rahelAM rUpamAM ja paripUrNa che. temanAM eka ane akhaMDa vyakitatvanAM darzanamAM ja temanI mahAmUlI mahattA ane gauravabharI garimA chupAelI che. kRSNa eTale ekamAM aneka ane anekamAM eka! e ja temane mahimA che, emAM ja temanA vyakitatvanI camaka che. je kRNa vAMsaLI vagADI nAcI zake che te samaya AvatAM sudarzanacaka hAthamAM laIne laDI paNa zake che. bIjA sAthe laDavAnI ke yuddha karavAnI te vAta dUra rahI, paNa tenA parama priya sakhA arjuna sAthe paNa prasaMga Avye teo yuddhamAM UtarI zake che! je kRSNa mahInI maTukIne prema kAMkarIthI pheDI zake che e ja kRSNa kurukSetranA medAnamAM yuddhanI nebate ane pAMcajanya jevA zaMkhanA vani sAthe "gItA bene gaMbhIra ghoSa paNa karI zake che! te bAlamukuMda mAkhaNacAra paNa hoI zake che ane paramAgI paNa! A che zrIkRSNanA vyaktitvanI svadharmatA ! AvuM virodhI vyaktitva rAma, mahAvIra ke buddhamAM jovA maLatuM nathI. temanA jIvana te samAnatA ane samarasathI bharelAM meLa sumeLavALAM che. eTale A badhA puNyazleka puNyAtmAo ane paramAtmAnI prabhutA samajavI saraLa che, paNa AMTIghUMTIvALuM kRSNanuM vyaktitva samajavuM jarA kaThina che. zrIkRSNa aneka vidhAnI vacce samAgama che-samasta virodhono samAgama. eTale dekhAtA ane jaNAtA virodhane virodhI thavAnuM kazuM ja mahatvanuM kAraNa nathI. kAraNa samagra jIvananuM satya ja vividharaMgI virodhane samAgama che. A kahevAtA virodhamAM visaMvAditA ke visaMgati pAramArthika rIte hotI nathI. eka mANasa pitA paNa hoya che ane putra paNa hoya che. Aje je bALaka ke yuvaka dekhAya che, te ja samaya jatAM vRddha thAya che. e badhAmAM zAbdika vidha bhale jaNAya, paNa hakikate te temAM avireAdha ane sumeLa ja hoya che. bALaka ane yuvaka prati kSaNa vRddhi pAmatA hoya che ane aMte baMne vRddhAvasthAne Are AvIne UbhA rahe che. eTale ApaNe anukrame bALakane yuvaka ane yuvakane vRddha, ema saraLatApUrvaka bhAvimAM chupAyelI saMjJA ApI zakIe chIe. sukha ane duHkha, prakAza ane aMdhakAra, janma ane mRtyu, zAMti ane azAMti ApaNI kalpanAmAM be pRthapha vastuo che. zabda ane zabdArtha baMnemAM A kaMDho paraspara virodhI che. chatAM jyAre jIvananI sUphama samIkSA karIzuM to Dagale ne pagale ApaNane jaNAze ke duHkha sukha thaI jAya che ane sukha dukha thaI jAya che. savAra sAMja thaI jAya che ane janma mRtyu banI jAya che. prakAza aMdhakAra banI jAya che ane aMdhakAra prakAzamAM pheravAI jAya che. kemake jIvana samasta virodhane samAgama che. bhinna jaNAtI A vastuo bhinna nathI paNa abhinna che. eka ja zaktinI be bAju che. eka ja zaktinA be khela che.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra A kAraNe hindu samAjamAM bAkInA badhA avatAro aMzAvatAre che paNa pUrNAvatAra te mAtra kRSNa ja che. pUrNAvatAra mAnavA pAchaLanuM rahasya e che ke, kRSNanAM jIvanamAM eka saMgIta, eka svara ane eka apUrva AnaMda temaja alaukika nRtyanAM darzana thAya che. jIvananI pUrNatA jyAre keI eka vyakitamAM seLe kaLAe khIle che, tyAre temAM aneka vyakitao eka sAthe phalita thatI dekhAya che. temanI asaMgatiomAM ekasaMgati hoya che, aneka visaMvAdamAM paNa vAditA hoya che ane vividha vidhimAM paNa eka avirodha hoya che. kRSNanA samagra jIvananA niSkarSa rUpe temanAM jIvananA A mAdhyamane je yathArtha khyAla AvI jAya, te kRNa saMbaMdhamAM je pAyAnI gerasamajaNa ane bhUle thAya che te na thAya. kRSNanA jIvanamAM rahelI ejya ane samAnatAnI pAramArthika daSTi je yathArtha rUpe ApaNAmAM janme te kRNane samajavAmAM tene anyAya thavAno bhaya na rahe. have emanAM jIvananI viziSTatAo ane rahaye paNa samajavA jevAM che. atre tene samajavA yatkiMcit prayatna karIe. taLusAra kRSNane janma aMdhakArapUrNa rAtrimAM thaye. kRSNa te eka pratIka che. badhAMne janma aMdhakArabharI rAtrimAM ja thAya che. ApaNA ja janmanI vAta nathI, jagatanI kaI paNa vastu prakAzamAM janmatI nathI. eka bIja paNa aMkurita ke praskurita thAya che te te paNa pRthvInA aMdhArAbharyA peTALamAM ja jame che. janma sadA aMdhArAmAM thAya che ane phUla sadA prakAzamAM ja khIle che. prakRtinI A rahasyabharI prakriyA che ke janma sadA aMdhArAmAM ja saMbhavita bane che. A te sthUla janma, ke jene ApaNe janmanA nAme spaSTarUpe oLakhIe chIe tenI vAta thaI, paraMtu jyAre jyAre kaI paNa vastune janma thAya che, tyAre tenAM mULe saghana aMdhakAramAM ja heya che. bhale pachI te kAvyane, saMgIta, citrane, zilpa, dhyAnane ke samAdhino, game tene janma kema nathI hoto ! jyAM prakAzane pahoMcavAne kazoja avakAza nathI, jagatane kahevAta prakAza jyAM praveza pAmI zakatuM nathI, te mananA atala UMDANamAMthI tene janma thAya che. janma mATenI A sAmAnya ane sArvajanika prakriyA che. kRSNane janma kArAgRhamAM thAya che te paNa eka pratIka che. kane janma kArAgRhamAM nathI thata? janma ja eka baMdhana UbhuM kare che. janmathI eka lakSmaNarekhA baMdhAI jAya che ane sImA nita thaI jAya che. zarIranAM ekaThAmAM pUrAI-baMdhAI javuM ethI bIjuM meTuM baMdhana AtmA mATe keI nathI. AtmAnuM moTAmAM moTuM jelakhAnuM zarIra che. AvAM AdhyAtmika rahasyane etihAsika ghaTanA mAnI levAmAM Ave tyAre tenI parama kAvyAtmakatA ane AdhyAtmikatA bhUlAI jAya che. hAM mRtyunI aMtima kSaNe je A kAragRhamAMthI sadAne mATe mukti maLI jAya, te jIvananI yAtrA saphaLa ane sArthaka thaI jAya. paraMtu mRtyu sadA sarvadA mukti dAyaka nIvaDatuM nathI. jema janma baMdhanamAM thAya che tema saMbhava che ke mRtyu paNa kArAgRhane eka bhAga ke navA kArAgRhanA nirmANanI mAtra bhUmikA ja hoya !
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmASTamI parva : 27 kRSNanA jIvana sAthe janmathI ja joDAyelI eka vAta e che ke tene kaMsathI mRtyuno bhaya che ! janma pahelAM paNa maLelI A dhamakI gUDha ane gaMbhIra pratIka che. janma pachI mRtyune bhaya kene nathI? janma thatAMnI kSaNeja mRtyune prAraMbha saMbhavita che. janmanI sAthenI maraNanI ghaTanA saMlagna che. janmanI eka kSaNa pachI paNa mRtyu ghaTI zake che. kAraNa janma pachI pratipaLa mRtyunI zakyatA che. mRtyu mATe eka ja vastu jarUrI che ane te janma. janmanI bIjI ja kSaNe, maraNa mATe eka bALaka jeTale gya gaNAya che, eTale ja se varSa sudhI jIvele mANasa paNa gaNAya che. mRtyu mATe bIjI kazI ja yogyatA anivArya nathI. mAtra janma e ja mRtyunuM mULa che. jIvana te maravAnI eka lAMbI prakriyA ja che, je janmanI kSaNathI zaru thAya che ane mRtyunI kSaNe paryavasAna pAme che. kRSNa jIvanamAM Azcarya ane aizvaryanAM darzana sthaLe sthaLe thAya che. mRtyunAM vAvAjhoDAno sAmane temane kSaNe kSaNe kare paDe che. paraMtu temAM teo kSemakuzaLa pAra utare che ane tene UnI AMca paNa AvatI nathI. mAranAra pote ja mRtyunA paMjAmAM sapaDAya ane tene mRtyune spara paNa na thAya, e ja Azcarya ane aizvarya ! kRSNane mATe mRtyu teija marI jAya che. mRtyunA badhA upAyo emanI sAme nAkAmiyAba bane che. AvA mRtyuMjayenA jIvanane ApaNane kazo ja paricaya nathI ke jemanAM jIvana dvAre mRtyu haMmezAM hArI jAya che. ApaNuM jIvana joIe te jIvaMta jIvana nathI. ApaNe te jIvatAM chatAM marelAM jevAM chIe, pAmara chIe, kaMgAla chIe, ane durbaLa chIe ke mRtyunI eka sAdhAraNa thapATa paNa ApaNane basa thaI paDe. kRSNanuM jIvana evuM che ke jemanI pAse mRtyu vividha rUpe vividha svAMgamAM Ave che, paraMtu kRSNane te sparzI paNa nathI zakatuM. khAlI hAthe hArIne pAchuM vaLe che. A badhAM rUpaka kathAnAM rUpamAM guMthAI gayAM che. tenuM rahasya mAtra eTaluM ja che ke mRtyu anekarUpe mAnavIne gheratuM hoya che, paraMtu kRSNa jevI ke virala vibhUti ja temAMthI mukta rahe che ane mRtyu pite ja prati kSaNa hAratuM jAya che. aMtamAM kahIe to mRtyu pote ja marI jAya che ane tenA badhA upAye niSphaLa nIvaDe che. AvA zrIkRSNanA jIvanane pratIka mAnI, ApaNe badhAM ApaNuM jIvana sAthe sanAtanarUpe saMkaLAyela A kAvyAtmaka kathAonA pAramArthika satya svarUpane samajavA yathArtha prayatna karIzuM, te ApaNe ja niHzaMka kRSNa thaI zakIzuM. samaya ghaNo thaI gayo che. eTale have zrIkRSNanA paramapriya sakhA zrI sudAmAnA viziSTatama saMbaMdhanI sAmAnya carcA karI, A vAtane samApta karIza. te mujaba kahevAya che ke kRSNa pitAnI bAlamaitrInAM mAdhuryabharyA saMbaMdhanI yAdamAM sudAmAne kuTuMba nirvAha mATe pakSa rIte je ApyuM, te sudAmAnI yegyatA ane prabhutA karatAM vadhAre hatuM.
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 : meghA pASANa, khelyAM dvAra dvArikAdhIza pote siMhAsana uparathI UThIne, haDI kADhIne sudAmAne bheTavA doDe, mAtra traNa mUThI tAMdulanA badalAmAM traNa lekanuM rAjya ApI de e sAMbhaLIne ApaNane Azcarya thAya te svAbhAvika che. ApaNI zakti ane gyatA maryAdita che. eTale A amaryAdita aizvaryayukta dAnanI vAta ApaNane mahAprayAse ane mahAmuzkelIthI gaLe Utare che. paraMtu hakIkate to kRSNa karatAM sudAmAnuM dAna viziSTatama ane kilaSTatama hatuM, e satya paNa sahelAIthI samajAya tevuM nathI. e samajavA mATe te sudAmA jevI sthiti, ane prabhuprema bhInuM utkaTa premathI sabhara hRdaya joIe. muThThI tAMdulanA badalAmAM aSTasiddhi ane navanidhi sAthe traNa lekanuM sAmrAjya ApI devAnI vAta vadhAre paDatI lAge, chatAM rahasyabharI ane jANavA jevI che. kRSNapremanA pratIkarUpe premathI bheTa dharavA tAMdula bhegA karavAnuM kArya sudAmA mATe jeTaluM kaThina hatuM, teTaluM kadina traNa lokanuM sAmrAjya ApavAnuM zrIkRSNa mATe kaThina na hatuM. garIba mANasanI maraNamUDI samAM pAMca rUpiyA virANI bhAIonA lAkha rUpiyA karatAM jarAye ochI kiMmatanA nathI hatA. eTale kharA arthamAM joIe to kharuM dAna sudAmAnuM hatuM. sudAmAnI dAridraya bharelI dayanIya ane hRdayadrAvaka garIbIne sAco ane jIvaMta khyAla ApaNane nathI AvatuM eTale tenAM tAMdulanI kiMmata paNa kyAMthI samajAya? kRSNane te A mitra taraphathI pradarzita thayela maitrI bhAvane mAtra javAba hato. je bahu maTe nahi, chatAM paNa moTAmAM moTe heI zake teTale! pahADanI khINamAM, ApaNe jyAM eka avAja karIe tyAM, te khINa te avAjane sAtagaNe karI pratidhvanirUpe pAcho vALe che. khINane ApaNe avAjanI aMzamAtra paNa AturatA ke pratIkSA khapatI nathI. te ApaNA avAjane javAba vALavA taiyAra nathI. chatAM pratidhvani saMbhaLAvavAnI tenI prakRti che-vabhAva che. te traNa mUThI tAMdulanA badalAmAM traNa lekanuM sAmrAjya ApavuM e paNa khINanI jema ja zrIkRSNane svabhAva ja mAnIe. sudAmA jevI bhakta ane udAtta premI vyaktinI bheTarUpa avAjanA javAbamAM, zrIkRSNa te bheTane hajAre ke lAkho gaNI karIne, tene sanmAnapUrvaka javAba vALyuM hoya to te svAbhAvika che. atre vicAravA jevI eka khAsa vAta te e che ke, garIba haMmezAM mAgavA jAya, paNa garIba kAma te kRSNane ApavA Avyo hato. A raMka devA jAya che tyAre tenAM ezvaryano joTe jato nathI. AnAthI UlaTI vAta zrImaMtanI che-amIranI che. amIra ApavA jAya, paraMtu ApavAne badale bhikSAvRtti kare tyAre vAta judI ja thaI jAya che. sudAmAne buddha ane mahAvIra sAthe sarakhAvIe te saMbhava che ke AMzika satyanAM darzana thaze. sudAme garIba che ane devA gaye che. mahAvIra ane buddha pAse te sAmrAjya che, chatAM bhIkha mAMgavA nIkaLyA che. rAjA jyAre bhikSuka bane ane kaNa kaNa mATe kaNasate garIba jyAre dAna ApavA nIkaLe, tyAre te arlokika ghaTanA lekhAya che. sAmAnya rIte amIra Ape ane garIba
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ satsaMga-mahimA : rara9 mAge e svAbhAvika che. emAM kazuM navuM nathI, paraMtu ahIM to sudAmA evI viziSTatama sthitamAM che je sthitimAM buddhanI bhikSAvRtti-prema sadA zuM nathI karI zakyo tene hisAba rAkhe che. sAmI vyakita pAse prema game teTaluM hoya, chatAM te devA mATe ja Atura hoya che. sudAmA zaramanA mAryA poTalI chupAvavA prayAsa kare, kRSNa te gotI kADhe, ane bhara darabAramAM saunA dekhatAM tAMdula ArogavA mAMDe, amRta rasane AsvAda mANe, Ama premane pArakhavA mATe ane samajavA mATe sudAmA ane kRSNa jevAM hRdaya joIe. satsaMga mahimA sAmAnya janasamAjanI laukika draSTimAM kensara vyaktitvane samajavAmAM haMmezAM kilaSTatA rahetI hoya che. pitAnI aNasamajanAM kAraNe, temanA vicAre ane vartana sAthe te haMmezAM virodhamAM UbhuM rahe che. eTale ati mAnavone samAja taraphathI pIrasAtAM jhera ane apamAnanA kaDavA ghUMTaDA AjIvana pIvA paDe che. alaukika mANasanI divyatA ane prabhutAne oLakhavA mATe lokara cakSuo joIe. zaMkaranI jema tRtIya netra UghaDe te ja AvA mahApuruSone oLakhI zakAya che. anyathA teo haMmezAM sAmAnya samajaNathI bahAra ja rahe che. temanA saraLa ane sIdhA mArgamAM leke patharA pAthare che, kAMTAonI marmabhedI gUMca UbhI kare che, jANe ajANe aneka avarodhe ubhA kare che ane Ama aNasamaju samudAya kartavya bajAvyAne saMteSa anubhave che. paraMtu puruSane AvA virenI kazIja paDI hatI nathI. teo pitAnA kartavya kSetramAM kaDavA mIThA anubhavenuM pAtheya banAvI, AgaLa ne AgaLa cAlatA rahe che. aNasamaju mANasee pAtharela kAMTAomAM teo phUlanAM darzana kare che. temanuM mana niHzalya hoya che. kaDavAza ke kaI paratve abhAvAnuM temanAM manamAM lezamAtra sthAna hotuM nathI. teo sadA smita ane hAsya ja veratA hoya che. puruSanA AvA svabhAvanuM eka kavie eka zlokamAM suMdara varNana karela che. tadunusAra ghRSTaM ghRSTaM punarapi punazcandanaM cArugandha / chinnaM chinna punarapi punaH svAdu caivezcadaMDam // dagdha dagdha punarapi puna: kAMcana kAMtavarNa / __-- na prANAnte'pi prakRti vikRtirjAyate sajanAnAm || caMdana eka sugaMdhI dravya che. game tevI kaThoratama parIkSAmAM paNa te pitAne sugaMdha ApavAne svabhAva cheDatuM nathI. paththaranI sAthe jyAre caMdanane ghasavAmAM Ave che, tyAre pote te ghasAya che paraMtu jema jema te ghasAya che, tema tema te pitAnI sugaMdha mukta manathI jagatane
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra Ape che. ghasanAra tarapha te jarApaNu krodha karatuM nathI ke nathI ghasAi gayAnA kSeAbha anubhavatuM. peAtAne ghasanArane paNa te peAtAnI zItaLa ane mIThI sugaMdha ApI mugdha kare che. je kuhADAthI caMdanane kApavAmAM Ave che, te kuhADAne paNa te potAnA prakRtidatta svabhAva pramANe, suvAsita karyo vagara rahetuM nathI. jema caMdana peAtAnA A suvAsita karavAnA svabhAvane maraNAMta jALavI rAkhe che, tema zeraDInA TUkaDAo paNa peAtAnI mIThAza, yaMtrAmAM pIlAtAM chatAM mUkatAM nathI. yatrAnI yAtanAbharI paristhitimAMthI pasAra thatAM paNa te potAnAM mAne cheDatA nathI. potAnA zarIrane nIcAvI nAkhe che, pote marI jAya che paNa peAtAnAM mAdhune maTavA detA nathI. eTalu ja nahi, peAtAne yaMtramAM pIlanArane te pAtra bharI bharIne mIThA rasa Ape che. senAnI parIkSA kaseTIe kasavA mAtrathI pUrI thaelI gaNAtI nathI. tene agniparIkSAmAMthI pasAra thavuM paDe che ane e Taca sAnApaNAnI khAtrI karAvavI paDe che. Ama chatAM, jema jema senAne agnimAM tapAvavAmAM Ave che tema tema tenI camaka vadhatI jAya che. jema agnimAM tapavA chatAM sAnuM eka rita bhAra paNa potAnI camaka ochI karatuM nathI, tema satpuruSA paNa game tevI muzkelIAmAM, kasoTIenI paLeAmAM, peAtAnI prakRtimAM AMzika paNa phera paDavA detA nathI. satpuruSAnA A svabhAva che. potAnA mAga ne kaTakAkINuM banAvanAra tarapha paNa temanI phUlA jevI kAmaLa dRSTi hAya che. temanA pratye teo manamAM koi Da Mkha ke kAMTA rAkhatA nathI. temaNe pAtharelA kAMTAone teo phUlonI zayyA ja mAne che. koi asabhya zabda kahe kaizastranA prahArathI temane lohIleAhANu banAvI de, chatAM temanAM hRdayamAM teo jarApaNu dveSa ke ghaNA rAkhatA nathI. AvA vidhIe mATe paNa temanAM hRdayamAM premanuM jharaNuM ja vahetu hAya che. murAInA badalA bhalAIthI vALavA e ja satavRtti che, satprakRti che, bhAratIya saMskRtinu e pratIka che. Aja Ane anusarIne ApaNA dezamAM viSa dhara sapane paNa dUdha pAI UcheravAnA rivAja che. AvA satpuruSonA svabhAva kevA nyAyAcita ane satya sAthe joDAelA hAya che te maryAdA puruSAttama bhagavAna zrIrAmanA eka jIvana prasaMgathI samajI zakAze. Ama te rAmanuM AkhuM jIvana ja parama Adarza pUrNa che. eTale rAmane thai gayA bhale game teTalA varSo thai gayAM hoya, chatAM temanA parameAcca jIvananI nAnI meATI pratyeka ghaTanAe, janasAmAnya mATe AdarzarUpa che, dIvAdAMDIrUpa che. laMkAnA yuddhamAM jyAre lakSmaNa ghavAyA tyAre rAmanA duHkhane pAra na rahyo. temanA jIvananA itihAsamAM sauthI vadhAre viSAda ane duHkhabharI A ghaTanA hatI. sauthI vadhAre AghAtanA AMcakA te vakhate temaNe anubhavyA hatA. rAma hatA teA maryAdA puruSAttama, paraMtu udvega ane khinnatAe e samaye temane gherI lIdhA hatA. rAvaNu jevA durjeya zatrune mahAta
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ satsaMga-mahimA : ra31 karavAmAM, viSadhara samA rAvaNanA viSadaMtane mULathI kacaDI nAkhavAmAM ane laMkAnAM rAjyane siddha karavAmAM, zrIrAmane lakSmaNajIne TheTha sudhI asAdhAraNa sahaga hato. rAma mATe temane bhegA nAne sUne nahete. Aje e badhAM citro rAmanI najara sAme taravarI rahyAM hatAM. rAmanI ciMtAne pAra nahote. mAtA sumitrAne ane devI UrmilAne zuM javAba ApIza? ayodhyAmAM lamaNa vagara kema pravezI zakIza ? vagere ane rAmanA manane vihvaLa banAvI rahyA hatA. lamaNanI mUcchathI mAtra rAma ja nahi, paraMtu AkhI senA ciMtAmAM DUbI gaI. cAre kora viSAda chavAI gaye. rAma jevA rAma codhAra AMsue raDavA lAgyA. temanI ciMtA khUba vadhI gaI. lakSmaNa paratvenA sanehanI parisImA ane vAtsalyanI parAkASThA, A kSaNe gaMgAyamunA svarUpe temanI AMkhamAMthI vahevA lAgI. AvI nAjuka kSaNamAM barAbara yuddhanI bhUmi para ja, ekAeka thaele lamaNajIne viyega rAmane mATe asahya banyA hatA. lakSamaNajInAM sAhasa, hiMmata, ane zauryanAM je te temaNe laMkA upara caDhAI karI hatI. yuddhanuM pariNAma Ave te pahelAM bhAIne viyega thavAthI, zrIrAma bhAre ciMtAmAM paDI gayA. lakSamaNa ane sItA vagara huM ekale adhyAmAM kaI rIte paga mUkIza? mAtA sumitrA ane devI UrmilAnI azrubharI AMkhe lakmaNane mATe talasatI haze, temane huM zuM javAba ApIza? ane have A ja paristhiti rahI te vibhISaNane paNa laMkAnuM rAjya huM kayAMthI ApI zakIza? Ama anekavidha ciMtAo ane saMkalpa-vikalpamAM vAelA zrIrAmanI AMkhamAMthI pharI AMsuonI dhArAo cAlI. zrIrAma Ama aneka vyathAomAMthI pasAra thaI rahyA hatA, tyAM temanA parama bhakta hanumAna AvyA. rAmanI khinna ane viSAdapUrNa mudrAne joIne ja kSaNabhara te teo hebatAI gayA, chatAM hiMmata rAkhI teo belyAH "prabhe! A rIte ciMtA karavAthI zuM vaLavAnuM che? hajI paNa prayatnone avakAza che ane te mATe laMkAnA sauthI kuzaLa, niSNAta ane Ayurveda zAstranA pAragAmI cikitsaka, vaidyarAjane huM sUtelA ja upADI lAvyo chuM. yamanAM dvAra sudhI pahocelAne paNa pAchA lAvI zake evA teo niSNata che, tyAre vIra lakSmaNane bhAnamAM lAvavAnI vAta te temane mana zuM hisAbamAM mATe ciMtA na kare, prabho! temanI auSadhi rAmabANa che. A vaidyarAjanA hAthane sparza thatAM ja, jema mANasa UMghamAMthI ALasa maraDIne Ubhe thAya, tema lahamaNajI UbhA thaI jaze. mATe ciMtA na karaze. hamaNAM ja lakSamaNajI AMkhe khelaze. temane phakata mUcha ja AvI che, bhagavAna? vaidyarAja suSane kutUDalabharI dRSTithI rAmane nihALyA. maryAdA puruSottama bhagavAna rAmanI stutio ane vakhANe temaNe A ja sudhI ghaNuM sAMbhaLyAM hatAM. Aje emanAM pratyakSa darzana thayAM. Aje temane sanmukha jevAne puNya prasaMge pitAne prApta thaye. sAkSAt anubhUtimAM paNa rAma tevA ne tevA, se Taca senA jevA pAra utare che ke kema, e jevAne jANe A eka suMdara avasara sAMpaDe che, tema vicArI teo bolI UThayAH "rAma! lamaNanI cikitsA mAre mana eka
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra sAdhAraNa vAta lAge che. be miniTamAM teo pUrvavat jAgRta ane mUchavihIna thaI jaze evo mAre AMtarika vizvAsa che. paraMtu mArA manamAM eka prazna ghoLAI rahyo che ane te e ke, huM laMkAnA adhipati rAvaNane vedya chuM. enAM ja anna pANI A lehImAM vahI rahyAM che. mArA zarIranuM merama rAvaNanuM RNI che. vaLI Apa ahIM rAvaNane mitra ke mahemAna thaIne padhAryA nathI. laMkAmAMthI rAvaNanAM astitvane maTADavAnI tamArI nema che, te bhalA tamane A rIte sahAyarUpa thavA jatAM, leke mane svAmIdrohI te nahi kahene? rAvaNanA duzamananI cikitsA karavAthI kutazrInI zreNImAM te mArI gaNatarI nahi kare ne? kartavyabhraSTa ane paisA pAchaLa AMdhaLI deTa mUkanAra jaghanyatama vyakita tarIke te mAruM nAma kalaMkita nahi thAya ne?" rAma vaidyarAjanI AvI vAta sAMbhaLI stabdha banI gayA. bhAIne jIvita jovAnI saMjIvanI jaDIbuTTI hAthamAMthI sarI jatI jaNAI. bhrAtRvyAmoha ane kartavyaniSThA vacce lomaharSaka yuddha zarU thayuM. eka bAju vaidyarAja cAlyA jAya ane lakSmaNajIne pitAne hamezane viyoga thAya te paristhiti mATe pite taiyAra nahotA te bIjI bAju pite vaidyarAjane kartavyabhraSTa banAvavA IcchatA nahotA. keTalIka kSaNe Ama vyAmohamAM pasAra thaI, tyAM acAnaka temanAM aMtarAtmAmAMthI sAda UDyo ane teo bolyA: "vaidyarAja ! tame sAcuM kahe che. atyAre ame rAvaNanA duzamane chIe. laMkAmAM amAruM Agamana mitra ke atithi rUpe thaela nathI. ApanI vAta paNa pAramArthika che. lakSamaNanI cikitsA tamAre mATe nimakahalAlIne badale nimakaharAmI gaNAze, ane tethI rAvaNane mATe droha thaze, te ApanI vAta mane barAbara lAge che. tame svAmIdrohI ane kRtaldI thaze nahi. satyanA saMrakSaNa mATe ayodhyAnA siMhAsanane tyAga karatAM paNa meM acako nathI anubhavyuM, te bhrAtRvyAmohamAM zuM tamane kartavyabhraSTa banAvavA huM taiyAra thaIza? pitAne apAra sneha ane mAtAnI mamatAbharI mUDIne tyAgI meM cauda varasane vanavAsa svIkAryo, mArA viyegamAM mRtyu pAmelA pitAnA mRtyunA kAramA ghAne paNa meM sahana karyo ane Aje mAtra bhrAtRvyAhathI AkarSAI, tamArA jevA uttama mANaso pAse svAmI hanuM zuM huM pApa karAvIza? A te puruSanA satyanI kasoTI che. A kasoTImAM sarvasva homAI jAya te paNa zuM? bhAI lakSamaNa khAtara tamArA kapALe kRtaphlIpaNAnI kALI TIlI lagADavAnuM pApa huM nahi vahoruM. tame khuzIthI laMkA pAchA pharI zake che. Ama kahI rAma hanumAna tarapha pharyA ane bolyAH "hanumAna ! je rIte tame sunane laI AvyA che, te ja rIte temane premathI temane sthAne pahoMcADI Ave." suSene rAma viSe Aja sudhI ghaNuM sAMbhaLyuM hatuM, paNa Aje te pratyakSa joyuM. emanI satyaniSThA ane ati mAnavatAnAM kaNopakarNa sAMbhaLelAM vakhANenI Aje temane sAkSAt pratIti thaI. temane lAgyuM, zrIrAmanA darzana karI Aje huM kRtakRtya banyo chuM. Aja sudhI mAtra kAnethI pakSa pratIti karI hatI, Aje AMkhethI pratyakSa joyuM.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ satsaMga-mahimA : 233 suSena elI UThayA: prabhA ! Apa mAnava svarUpamAM sAkSAt leAkeAttara deva che. tamAro yazasvI itihAsa yAvacca dradivAkara amara raheze. satpuruSAnI maMgala jIbha upara ApanAM pAvana jIvana pavitra kathA yuga yuga sudhI ramyA karaze. mALAnA pavitra maNukA upara bhakatA satata tamArA nAmanA jApa karaze. mane lAge che, vI lakSmaNunA auSadhopacAra karavAthI huM kanya bhraSTa banatA nathI. vaidyanA saMbaMdha kadI keAi vizeSa vyakti sAthe hAtA nathI. vaidya sadA rAgI sAthe joDAelA che. AvelA rogIne tiraskAra vaidyanI dRSTimAM paramAtmAnA tiraskAra che, prabhutAnuM apamAna che. vaLI vibhISaNanI atre upasthiti che eTale mane kRtaghdhIpaNAnuM pApa nahi lAge. rAmanI sevA kadI kAIne pApI banAve ema mAruM hRdaya sAkSI pUratuM nathI.' satpuruSo game tevI viSama kSaNeAmAM paNa peAtAnA sasvabhAvane parityAga karatA nathI. satpuruSAnI prakRti prANAnte paNu vikRta thatI nathI. satya ane dhane mATe teo huMmezAM sasva samarpavA taiyAra haiAya che. e ja satpuruSonI sanniSThA che. A jagatanA sAmAnya jIvA tApa-trayathI saMtapta che. uparathI sukhI ane saMpanna jaNAtI vyakitao paNa A tApanA paritApathI mukta hotI nathI. A paritApe traNa prakAranA hoya che. (1) AdhyAtmika tApa (2) Adhidaivika tApa (3) Adhibhautika tApa (1) AdhyAtmika tApa-jIva mahAranA ane aMdaranA vyApAromAM sadA sakriya hoya che. tene ja ahaMkAra, mana, buddhi, indriyA vagere nAme kriyA anusAra ApavAmAM Ave che. A jIva vibhAva pariNatinI asara nIce mAnasika vikAro jevA ke, kAma, krodha, leAla, meha, madya ane matsara vagerethI ra'gAi jAya che. A nabaLAienA kAraNe te mithyAjJAnane prApta thAya che. samudranA taraMgAmAM athaDAtA lAkaDAnI mAphka saMsArarUpI cakaDALamAM te Ama tema bhamyA kare che. A vikArAnA zikAra thaI du:khAnI je paraparAmAM aTavAya che te AtmamUlaka hAi AdhyAtmika tApa kahevAya che. 2. Adhidaivika tApa-vyaMtara devA temaja bhUtapizAcAdi kRta upasargAne lai jIva saMjJA zUnya banI jAya che. te sArA narasAne viveka cUkI jAya che, cittabhrama athavA zUnyatAnI na samajAya evI vicitra sthitimAM te mUkAya jAya che, je mAnava buddhinI bahAranI vAta heAya che. AvAM AvAM kAraNAthI je saMtApa janmavA pAme che te Adhidaivika tApa che. nimittathI je muzkelIo UbhI thAya, thaI jAya ke kAi paNu aNudhAyu. zArIrika 3. Adhibhautika tApa-padArthonA athavA paranA Akasmika akasmAtanA bhAga thaI javAya, phrekacara
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234H bhedyA pASANa, khelyAM dvAra kaSTa AvI paDe te Adhibhautika tApa che. A tApa-trayathI mukita te te ja meLavI zake nija jaya apUratA, unA thayA che jAti mai | - amamA asaMkilidA. te huti paritta saMsArI // arthAt je sAdhaka jinavacanamAM anurAgazIla che, ane je jinAjJA anusAra jina vacananuM yathArtha pAlana kare che, te kalezazunya ane nirmaLa AtmA parita-saMsArI thAya che. saMsAramUlaka tApa-trayathI te mukta thAya che. sapuruSanuM sAMnidhya, sagraMthanuM vAcana ane saddharmanuM AcaraNa ja traNe prakAranA tApane haranAra che. eTale ja kavijanee tApamAMthI mukta thaI zItaLatA meLavavAne A amegha upAya batAvyuM che caMdana zItala loke, candanAdapi candramAH / candra candanayormadhye, zItalA sAdhu saMgati / / caMdana ane caMdramA karatAM paNa vadhAre zItaLatAne anubhava puruSanA satsaMgamAM upalabdha thAya che. saMgatathI sudhare nahi, jAkA baDA abhAga / jAku saMga bigaDe nahi, tAkA baDA subhAga // pArasamaNi ke sagase hui kaMcana talavAra / tulasI tInoM nA gaye, dhAra mAra AkAra || pArasanA saMsparzathI leDhAnI talavAra senAnI avazya banI jAya che. chatAM tenI dhAra, mAra, ane AkAra te tevA ne evA ja rahe che. bAhya bekhuM avazya senAnuM thaI gayuM, paraMtu tenI dhAranI tINatA ke mAranI kuzaLatA ke AkAranI vakratAmAM kaze ja phera paDato nathI. paraMtu tenA pratApe A paNa badalI jAya che. te ja kavinA zabdomAM batAve che mana erA sara kukara vana, guru misTe sunAra | tulasI tInoM nA rahe, dhAra, mAra, AkAra / / eTale sadgururUpI sanInA manarUpI eraNa para hiMtapadezanA zabdarUpI ghaNo prahAra je barAbara thAya, te vikArarUpI talavAranA dhAra, mAra, ane AkAra paNa badalAI jAya che. tethI ja kahevAya che ke sagata karI le sAdhukI, saMgata zivasukhadAtAre ja ja ja
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskAronuM paribaLa manuSya jANye ajANye prati kSaNa sakriya hoya che. gaNa gaNAya nahi eTalI kriyAo jIva satata karyA ja kare che. tene kaI hisAba rAkhavA prayatna kare che temAM tene niSphaLatA ja sAMpaDe. sUkama kriyAone kaI pAra ja hetuM nathI. eTale sUkSma kriyAonI vAta eka bAju mUkIe ane sthUla kriyAonA hisAba tarapha daSTipAta karIe te paNa te badhI kriyAone sAce meLa meLavo muzkela thaI jAya che. rojanI kriyAomAM paNa khAvuM, pIvuM, UMghavuM, besavuM, pharavuM, karI karavI, lakhavuM, belavuM, vAMcavuM vagere sthUla kiyA te saunI jANItI che. A uparAMta zekhacallInA havAI vicArothI paNa mANasa mukta nathI. darekanI judI judI anekaraMgI ane vividhalakSI mahatvAkAMkSAo hoya che. tenA agaNita prakAre che. sahunA mAnasika svapnAo paNa sarakhAM hatAM nathI. dareka vyaktinAM mAnasika svapnAo svapnanI jema prati kSaNa badalatAM rahe che. amAyA-mAyA, rAga-dveSa, mAna-apamAna, prema-ghaNA sukha ane duHkhanA vividharaMge judA judA pariveSamAM judI judI rIte jovA maLe che. A badhI kriyAo jIvana upara saMskAranI eka AchI, pAtaLI, jADI ane aTala chApa athavA rekhA aMkita kare che "zA yA vijayA tA tA 8thatI" eTale kriyAo vaya nathI. dareka kriyA pitApitAnI phalazruti ane niSpattinuM nirmANa kare ja che. ApaNuM AkhuM jIvana kharI rIte ApaNe karelI vividharaMgI kriyAonA saravALA rUpeja che. saMskAro badhAja sabaLA detA nathI temaja badhA nabaLA paNa hetA nathI. jIvana sabaLA ane nabaLA saMskArone eka kaSAgAra che. ApaNe bahu dUranI deTa hamaNAM mUkI daIe, dIrghakAlIna atItanA itihAsamAM daSTipAta karavAnI vAta eka bAju mUkIe ane vicArIe te ApaNuM bALapaNa ja ApaNane smRtigecara che kharuM? tiNutama meghAzakita ane pAradarzI prajJAzakita dharAvatI vyakitane paNa pitAnA bAlyakAlIna saMskAra ke kriyAonI samRti bhAgye ja hoya che. kadAca hoya te paNa te smRti eTalI badhI adhUrI, apUrNa ane aspaSTa hoya che ke, tene smRti tarIke svIkAravAmAM paNa ApaNe taiyAra nathI hotAM. mane vaijJAnike kahe che ke, smRtine vadhAremAM vadhAre sateja karavAmAM Ave te paNa te bhAgye ja traNa cAra varSanI umaranI pahelAMnA kALamAM DekiyuM karI zake che, ane cAra varSanI uparanI umaranA saMsmaraNo paNa bahu camaktAM ke tAjAM hatAM nathI. jema pATInuM lakhANa bhUMsAI jAya che tema bacapaNanI yAdie mAnavIya mAnasanI smRtimAMthI bhUMsAI jAya che. jyAre vartamAnakAlIna A jIvananI, eTale ke pAMca paccIsa varSa pahelAMnI kriyAo viSenI smRtinI paNa jayAre A sthiti che tyAre pUrvabhavanA saMskAronA saMsmaraNonI vAta karavI e ja asthAne che. pUrva janmanA saMskAro te cheka bhUMsAI gayA hoya che. prAyaH jIva te bhavanI smRti
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra mRtyunA bebhAna kALamAM tyAM ja mUkI Ave che. mRtyunI aMtima kSaNa sudhI jAgRta rahenAra, pitAnA mRtyune bIjAnAM mRtyunI jema sAkSAt jenAra, pitAnA mRtyune sAkSI thaI zakanAra, virala jJAtA, daSTA AtmA mRtyunA samaye satata sAvadhAna, prasannacitta, ane jAgRta hoya che. evI virala vyakitane pitAnAM pUrva bhavanAM saMsmaraNe smRtigocara thAya kharAM, paraMtu evA AtmAo te abajemAM kaI ekAda be, gaNyA gAMThayA ja hoya. evI ekAda be vyakitanI upasthiti apavAda rUpeja svIkArI zakAya. te niyama banI zake nahi. eTale ja ApaNe jevA sAmAnya keTinA ane te pUrvabhava hatuM ke kema, te viSe paNa zaMkA udbhavatI hoya che. niSkarSa e che ke, pUrvabhavanI vAta paNa vadhAre paDatI che. ApaNe ApaNA A janmane ja jarA sUddhamatApUrvaka vicAra karIe, te paNa jaNAI Avaze ke, jeTalI kriyAo ApaNI smRtimAM ApaNane saMgrahIta thaI che teTalI ja kriyAo karI ApaNe besI gayelAM hoIe ema nathI rahetuM. ApaNane jeTalI kriyAo yAda che, athavA tenI jAgRta smRti che te karatAM paNa ghaNI vadhAre kriyAo ApaNe karI hoya che, vadhAre jJAna paNa meLavyAM che. paraMtu te badhAmAMthI moTA bhAganI kriyAo ane jJAne, kazA ja saMskAre mUkyA vagara ja marI paravAryA hoya che. bahuja ochI kriyAo ke jJAnanA saMskAranI chApa ApaNuM jIvana upara aMkti thAya che. prati divasanI kriyAone ja hisAba taiyAra karavA prayatna karIe ane divasamAM AcarelI te badhI kriyAone rAtrimAM saMbhALapUrvaka smRtine viSaya banAvIe, te paNa divasanI badhI kriyAo yAda Ave ja e cekakrasa nathI. je kriyAo bahAra tarI AvanArI hoya che te ja prAyaH daSTi sAme rahe che. bahAra tarI AvatI prabhAvI kriyAonI asara upajAvanArI meTI meTI vAtanA saMskAranI chApa ja manamAM UMDI UtarI jAya che. pratyeka divasanA AvA saMskArane lai, je aThavADiyA pachI tAraNa kADhIzuM, te emAMthI paNa keTalIye vAte sarI jatI hoya che ane aThavADiyA daramiyAnanI DI bahAra tarI AvatI moTI moTI vAte ja bAkI rahI jAya che. jema samaya gALe lAMbe thato jAya che, tema kriyAo ane jJAnenI saMkhyAmAM paNa asAdhAraNa vRddhi thatI jAya che. paraMtu mananI pAse saMskAradhana gaNI zakAya evI silaka bahu najIvI bAkI rahelI hoya che. kiyAe ane jJAne jeTalI jhaDapathI AvyAM, teTalI ja jhaDape vilaya paNa pAme che ane avaziSTa pAMca dasa daDha saMskAre ja saMskAra saMpattirUpe avasthita rahe che. aneka saMskAronA saravALA bAdabAkI karatAM kaMIka ja taddana cokakhIcaTa ane mApasaranI silaka bAkI rahe che. jema vepArI kareDanI kharIdI ane veMcANa kare che, paraMtu chevaTe saravaiyAmAM je vadhe te tenI mUDI gaNAya che temaja eTalI mahenata ane karoDonI uthalapAthala pachI paNa je kaMI na vadhe, te tenI chAtI besI jAya che. A ja rIte jIvananA saravALA ane bAdabAkInI paNa AvI ja kaMIka prakriyA che. mRtyunI aMtima kSaNe je mANasanI vRtti khAvAnI vastu para aTavAI gaI te jIvananAM saravaiyAmAM svAdanA saMskAra balavattara thaI upasI Ave che. annanI vAsanA tenA AkhA
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskAronuM paribaLa : 237 jIvananI kamANI thaI gaNAya. maratI vakhate pitA, putra, mAtA ke strI athavA saMtAnonI smRti satAvavA mAMDe te svajane viSenA saMskAranI UMDI chApanI sAbitI thaI. bAkInA je asaMkhya karmo ane jJAna hatAM te badhAM gauNa thaI gayAM. - gaNita zAstramAM apUrNAMkanA dAkhalAo te tame bhaNyA haze. A dAkhalAonA AMkaDAo evA te moTA ane aTapaTA hoya che ke, apUrNAMkathI aparicita mANasa te A dAkhalAone joIne ja gabharAI jAya. tene sparzavA paNa te prayatna na kare. paraMtu gaNitamAM rasa dharAvatA bALakane khabara hoya che ke, A to mAtra AMkaDAnI mAyAjALa che. A dekhAtA moTA moTA AMkaDAone saMkSipta ane saMkSiptatama banAvatAM jaIe, te chevaTamAM javAba eka athavA be AMkaDAne bahu ja nA Ave. e ja rIte jIvanamAM saMskAranA aneka AMkaDAo rahI athavA ochA prabhAvI banI, sUryanA prakAzamAM jema tArAo chupAI jAya che tema jorAvara ane kadAvara saMskAranA asarakAraka prabhAvamAM nabaLI kriyAo ane jJAnanA saMskAra prAyaH chupAya jAya che. AvA jJAna ane kriyAonI asara nahivat banI jAya che. jIvananI aMtima niSpatti mIThI ane suvAsita nIvaDe te mATe jIvananI amuka ja kSaNo kAma nathI AvatI, paraMtu AkhA jIvananI mahenata te dizA mATenI hoya, to ja mRtyunI kSaNamAM icchita niSpatti kriyAnvita thatI jaNAya che. ApaNe IcchatA hoIe ke mArA mRtyu samaye amuka ja saMskAre upara tarI Ave, te te Icchita saMskArane kendramAM rAkhI, te saMskAranI paripuSTi mATe, AkhA jIvanane pravAhane saMskAra mUlaka banAvavA nitAMta prayatna karatA rahevuM joIe. je vAtano abhyAsa rAta ane divasa cAlu rahetuM hoya tenI prabaLatama asara mana ane prANe upara thayA vagara rahetI nathI. pApamAM satata parovAyelA manane mRtyunI aMtima kSaNamAM paNa prabhunAM nAmanuM smaraNa thatuM nathI. kAmanI sAthe je rAmanuM nAma ramatuM haze ane dareka kAmamAM rAmanuM astitva anubhavAtuM haze, te ja mRtyunI kSaNe rAmanuM nAma acUka yAda Avaze. anyathA phephAMja khAMDavAnAM rahyAM. sArA saMskArane satata Agraha rAkhI, tene keLavavA satata prayatna kara joIe. sArA saMskAra mAtra uparanI sapATI sudhI ja asara nathI karatA, paraMtu prANene paNa te AMdalita kare che, prANane jagADe che. mATe sArA saMskAranI keLavaNInI satata kALajI anivAryataH jarUrI che. vahelA UThavAthI zuM lAbha ? moDA UThIe te zI hAni ? evI khoTI gaDamathalamAM paDavAne je nirarthaka prayatna karyo te, mana ekadama kahyA bahAra thaI jaze. mana uparanuM ApaNuM niyaMtraNa cAlyuM haze, ane mana aNachAjatI chUTa levA maMDI jaze ane chevaTe tenuM pariNAma te ApaNane ja chetaranArUM nIvaDaze. saMskRtamAM eka kavie eka nAnakaDI paraMtu asarakAraka vAta tarapha saunuM lakSya kheMcyuM che. taddanusAra- kSaNa vAva, vimarthagna cittata ! kSaNatyAge kuto vidyA kaNatyAge kuto dhanam / /
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra lakSmInI sa prApti mATe kaNekaNanA upayoga Avazyaka ane anivAya ane che. vidyAnI upalabdhimAM kSaNekSaNa veDaphavI ke phragaTa bagADavI pAsAya nahi. kSaNane veDaphanAra vidyAne khAi bese che ane kaNanA durupayeAga karanAra dhananA dhaNI thaI zakatA nathI. dareka kSaNe UbhA thatA vicArA sArA che ke nahi, te viSenI satata sAvadhAnI apekSita che. sadvicAro sa`skAronA AvirbhAvanI gaMgotrI che. koI gALo khele, athavA azubha ci Mtana kare, te tenAmAM jhUrA saMskAro janmyA vagara rahetA nathI. ApaNuM pratyeka kAryAM ApaNAM jIvana ghaDataramAM yAgya rIte bhAga bhajave che. eka zilpI peAtAnI chINI ane hatheADInI sahAyathI paththaramAMthI potAnI icchA paDe evI pratimA kAMDArI zake che, e pratimAmAM paramAtmA sudhInI pratiSThA ApI zake che ane e rastAmAM ragaDhoDAtA, kacaDAMtA paththarane prabhutA pradAna karI, tene saunA AdaranuM, sanmAnanuM nimitta paNa khanAvI de che. have te paththara nathI, paramAtmA che. loko tene paramAtmA mAnI tenA caraNAmAM mAthu namAve che. Aja rIte ApaNA sArA narasA vicAre ane kRtiorUpI chINIe ApaNA ghATa ghaDavAmAM kImatI bhAga bhajave che. te ApaNane naramAMthI nArAyaNa banAvI zake che ane cArvAMsI cakaDALamAM rakhaDatAM ane bhamatAM paNa karI zake che. DUbanArane jema taNakhalu' paNa AdhAra banI jAya che, tema jIvanamAM karelAM theADA paNa sArAM kAryo ApaNane A saMsAra sAgaramAM DUbatAM bacAvanAra taNakhalAnA AdhAranIgaraja sAre che. sAru kareluM kA kadI niSphaLa jatu nathI. samaya AvatAM te avazya tAraka ane che. zakaranAM liMga upara thatI abhiSekanI kriyAne tame joI che kharI ? jo joI krAya tA tamane dhyAnamAMja haze ke za MkaranI liMga upara je ghaDo rAkhavAmAM Ave che, temAM pANI te eka AladI paNa mAMDa hoya che paNa ghaDAmAM eka ati jhINu kANuM pADavAmAM Avyu. hAya che. te kANAmAMthI satata eka eka TIpuM pANI TapakayA ja karatu hAya che. satata cAvIse kalAka te pANI TapakayA ja kare che. AnI pAchaLanuM kAraNa zuM che ? tamArAmAMthI paNa jo koi za'karanA bhakata haze to te avazya zivaliMga upara pANI reDavAnI kriyA karatA ja haze. paraMtu AvI rIte dhImI kriyA satata cAlu rAkhavA pAchaLanuM rahasya zuM che ema jo tene pUchavAmAM Ave te tenI pAse bhAgye ja teneA javAba DAya che. teNe A kriyAnI cAvI teA sAcavI rAkhI che; para Mtu te cAvIthI je tALuM ughADavAnu che, je tijorI khAlavAnI che, tenI mAhitI tenI pAse nathI. phalataH te khAlI UThaze: abhiSekanI AvI dhImI kriyA zA mATe che te te huM jANatA nathI, paraMtu mArA bApadAdA ane temanA bApadAdA Amaja karatA, tethI huM paNa emaja karuM chuM? tenA javAkhamAM koi vaLI kahe ke, zivaliMga upara pANInI dhAra choDavI hoya teA A rIte eka eka TIpu reDavAthI ze lAbha ? eka sAmaTIe pAMca bAladI reDI dIdhI hoya teA na cAle ? kAraNaaja'nApriya viSNu: jJApriya : zivaH / namaskArapriyo bhAnnurbrAhmaNeo meAdakApriyaH ||
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskAronuM parikhaLa : 239 zakara svabhAvathI jaladhArAthI prasanna thanArA deva che. viSNu alaMkAra priya che ane brAhmaNeAne lADavA sivAya bIjA miSTAnna tarapha rUci hAtI nathI. te pachI nAnAM kANAMmAMthI eka eka TIpu pANI pADavAnI kriyA pAchaLanuM rahasya zuM ? tamArAmAMthI kAi zaMkaranA bhakata hAya ane chatAM jo te na samajAvI zake, teA mAre te mArI rIte tenA rahasyamAM UtaravA prayatna karavA ja rahyo. huM mAnuM chuM tyAM sudhI, jaLane ekadama eka sAmaTuM reDI devAthI kama saphaLa thatu nathI. jhaDapathI karavAmAM AvelI kriyAnI pAchaLa kazI ja asara rahetI nathI. TIpeTIpe je satata dhAra * thAya che, tenuM ja nAma ArAdhanA ane upAsanA che. eka sarakhA saMskAranI eka sarakhI satata dhArA cAlavI joIe. saMskAronI divya dhArA, zakaranA jalAbhiSekanI mAka, satata vahetI rahevI joie. Ave| akhaMDa pravAha ja jIvanamAM prabhAvAtpAdaka ane che. DAkaTare ApelA davAnA DAjhane jo eka sAmaTA eka ja kSaNamAM lai levAmAM Ave te te davA levAneA hetu pAra paDe nahi. jema kramika rIte levAmAM AvatA Dojha ja zArIrika prakRtinI vikRtine dura karI saMskRtinA AvirbhAva kare che, tema kramika ane satata poSAtA saMskAranI chApa ja jIvana ghaDataramAM agatyanA bhAga bhajave che. vaDalA UbhA dhanu' mULa vinaya che. dhama te saMskArAnuM mRta svarUpa che. mATe saMskAro meLavavA ahIMnAM visarjananI ane vinayanAM sarjananI taiyArI hAvI joie. vinayamUlaka dharmoMmAMthI saMskArarUpa vaTa vRkSanA AvirbhAva thAya che. mane kalakattAnA meTAnikala gArDananA eka vaDalAnu smaraNa thai Ave che. te vaDalAnI lagabhaga doDhasA zAkhAe che. ekaso pacAsa hAya, evA te vaDalA che. tenAM mULane zodhavuM ja muzkela thai paDayuM che. eka vaDavAi jamInamAM dhase tyAre eka vaDavAi tyAM phUTe. A rIte A vaDalAe, viSNunA vAmanamAMthI virATa rUpanI mAphaka, peAtAnI virATatA pragaTAvI che. zAstrakAra A ja vAtane samarthita karatAM kahe che ke, vinayarUpa mULa jo puSTa haze teA ja temAMthI AvirbhAva pAmelu' vRkSa mokSarUpa phaLanI niSpatti upajAvI zakaze. anyathA vinayarUpa mULanA abhAvamAM vRkSa dharAzAyI thaI jaze. mUlAu khaMdhapabhavA dumasta khaMdhAu pacchA samurviti sAhA / sAhApasAhA visahati pattA tovRkSanuM mULa jo majabUta haze te temAM skaMdha, zAkhA, prazAkhA, phUla phaLa ane madhura rasanI niSpatti thaze. dhanuM mULa vinaya che. te kharAkhara dRDha haze, teA temAMthI niSpanna thatA guNA mekSapadanI upalabdhimAM asarakAraka sahAyaka banaze. kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmI ane satsaMskArAnI prabhutAnA dhaNI che. temanAmAM rahelA vinayAdi guNeAnI variSThatA te temanA vinayamUlaka vyavahAromAMthI ja jaNAi Ave che. vaLI A gAthAo paNa temanA A guNNAnI samyak puSTi paNa karI Apaze ja. pucchAmi te mahAbhAga ! kesI goyama mabbavI / kesiM goyamo iNamabbavI // tao 20
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 : bheLA pASANa, khelyAM dvAra puccha mate ! jahicchate kesiM goyama mabbadhI / tao kesI aNunnAle goyama iNamabbavI // 21 kezIkumAra zramaNe zrI gautamane kahyuM: "he mahAbhAga! huM Apane kaMIke pUchavA mAgu chuM. A sAMbhaLI zrI gautame kahyuM: "bhagavan! Apane je pUchavuM hoya te pUche. A rIte rajA meLavIne kezIkumAra zramaNe zrI gautamane Ama kahyuM A uparathI ekabIjAne eka bIjA para ke pUjyabhAva ane keTale saraLatApUrNa vyavahAra che te svayameva spaSTa thaI jAya che. samaya thaI gaye che tethI vizeSa vistAramAM Utarate nathI. paNa A baMne prabhunI prabhutA zAstrIya gAthAomAMthI samajAI jAya che. tapa ane janma vizva vaMdanIya jagatapitA bhagavAna mahAvIranI vANI jagatanA jIvonA kalyANa mATe jIvanavizuddhine parama maMgala mArga sUcave che. zuddhi vagara svarUpaniSThA athavA paramAtmabhAvanI upalabdhi sarvathA azakaya che. mana e ja jagata che. manana karavAnI zakti e manano dharma che. manaH zuddhi kamika rIte AtmazuddhinI dizAnI maMgaLa yAtrAne zrIgaNeza che. mananA baLa upara ja A saMsAra che. manane mAravAthI, manathI vinirmita saMsAra paNa marI jAya che. eTale mananI zakitane ochI AMkavA jevI te nathI ja. Atmazuddhine pAvana prAraMbha te lakattara jIvanane saMsparzanI ke sArAye jIvananA rUpAntaraNanI vAta rahI. Ama chatAM, AtmazuddhinI pUrvanI bhUmikA rUpe manaH zuddhi ati anivArya che. mana eka manuSThAna kAra vA kSaH sAmAnyatayA mana jaDa che; chatAM jyAM sudhI AtmA samajaNanA gharamAM na Ave, eTale ke tene svarUpapalabdhi na thAya, tyAM sudhI indriya upara mananuM svAmitva hoya che. eTale AtmA upara paNa tenuM sArvabhaumatra vartAtuM hoya che. TTT TT jAvaMte, tatrA nivArita - eTale guNe guNothIja janme che ane temAMja laya pAme che. A nyAye Indriya ane mana bane bhautika che. baMne pudgalenIka racanAo che. padagalika daSTie paNa banane sajAtIya che, eTale Indri ane manane paraspara AkarSaNa rahe te svAbhAvika che. IndriyothI mana je vilaga rahe, te Indriye kAryakArI banI zakatI nathI. tethI saMsAramUlaka dareka pravRttinA kendramAM mana pradhAnatA bhegave che. upara barAbara ja kahyuM che ke, mana ja saMsAranuM mULa che ane mana ja badalAI jAya te ja mekSanI maMgaLa yAtrA zakya bane che. A vidhAnathI mananI zakitanI vizeSatA dekhAI Ave che. mananuM aniyamana athavA aniyaMtrita mana saMsAramUlaka che te manane saMyama mokSanuM sAdhatama nimitta che. mananI
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapa ane japa : 241 A viziSTa zaktine gItAe driANi purAhurinidrazekhyaH para mana:" A zabdomAM varNavI che. arthAt bAhya padArtho karatAM indriye zreSTha che ane indriya karatAM mane zreSTha che. A kathananI pAchaLa bhAre rahasya raheluM che. bAhya dekhAtA jagatamAM eTale ke padArthomAM ApaNane AkarSavAnI ke vikarSavAnI kaI ja kSamatA svabhAvataH hotI nathI. bAhya padArtho te sadA potAnA svarUpamAM ja avasthita hoya che. padArtha na baMdhanuM kAraNa che ke na mekSanuM. baMdha ane mokSanuM jagata ApaNuM nirmANa che. ApaNAmAM temanI utpatti ane sthiti che. IndriyonA vyApAramAM jyAM sudhI manane saMka9pa vikapAtmaka samIcIna saMga na thAya tyAM sudhI UghADI AMkhe ke UghADe kAne paNa kAMI dekhAya ke saMbhaLAya nahi. padArthomAM sArA narasANAnI, ISTa aniSTatAnI ke AkarSaNa vikarSaNanI je rAgadveSAtmaka bhAvanAo mana joDI rAkhe che te ja baMdhana che. te ja tenuM kArya che. buddhivaDe karelA nizcayano amala kema kare tene je saMkalpa-vikalpAtmaka vicAra kare "sApu vivAQAramAM manaH - te mananuM kArya che. mananA ja vividha pariNamananI te vividha racanAo che. "kacavAyAMrimA yuddhi: manovyApArama" - arthAt buddhi vyavasAya karanAra eTale sArAsArane vicAra karI, nizcaya karanAra ane mana te pachI vyavasthA karanAra pravartaka Indriya che. buddhi vyavasAyAtmaka ane mana vyAkaraNAtmaka che. eTale ja kahyuM che ke "mana : pUrva samAvata'- manathI pavitra thaeluM AcaraNa karavuM joIe. mAnasika prasannatA, saumya svabhAva, mauna eTale muni jevI vRtti rAkhavI, monigraha ane sarva jagatanA jIvenA kalyANanI maMgala kAmanA e mAnasa tapa che. | mana sadA arIsAnI jema nirmaLa ane svaccha hovuM joIe. arIso je ceka ane zuddha hoya te ja tenA saMsargamAM AvatAM padArthonuM pratiphalana paNa nirmaLa hoya che. arIse je dhULa ke rajathI saMskRSTa haze te temAM pratibiMba yathArtha paDavAnI zakyatA nathI. mane bahu prabhAvI vastu che. AtmAmAM aparimita sAmarthya ane anaMta jJAna guNanI garimA hovA chatAM, tenI upara jyAM sudhI mananuM sAmrAjya chavAyuM che tyAM sudhI, AtmAnI AtyaMtika zuddhatA azakaya che. dAnaM, zruta, dhyAna tapoDarcanAdi, vRthAmano nigrahamantareNa / bhavetpara mAnasamevajantAH . sasAracakra bhramaNaika hetuH / / arthAt jyAM sudhI jIva manane nigraha na kare tyAM sudhI kilaSTatama kAyakaleza ke dhama kriyAo paNa niSphaLa jAya che. mananuM niyamana saMyamanuM mULa che, dharmane pAme che, sadAcAranuM sthAna che. ane AtmakalyANano mArga che. tethI kavi kahe che ke, viziSTa dAna, asAdhAraNa pratibhA saMpanna zAstrAdhyayana, kilaSTatama dhyAna, kaThera tapazcaryA ane bhagavat pUjArUpa A badhI sankriyAo mane nigraha vagara phaLavatI banatI nathI. manaH saMyamana vagaranI badhI kriyAo mAtra kAya-kaleza ja
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24ra : meghA pASANa, khelyAM dvAra che. mATe jIvane saMsAra paribhramaNanuM mULa ane pAramArthika kAraNa eka mana ja che. tethI ja zrImad bhagavad gItAmAM arjune zrIkRSNane kahyuM : caJcala hi manaH kRSNa, pramAthi balavadRDham / tasyAha' nigraha manye, vAyoriva suduSkaram / / he kRSNa! mana baLavAna, daDha ane zarIra IndriomAM kSobha UpajAvanArUM caMcaLa che. tethI tene vaza karavuM, e vAyune rokavA jevuM atyaMta kaThina huM tene mAnuM chuM. arjunanI mana saMbaMdhenI mAnasika mUMjhavaNane javAba ApatAM kRSNa kahe che asaMzayaM mahAbAho mano dunigrahaM calam / amyAsena tu kaunteya vairAgyeNa ca gRhyate / / he mahAbAha ! mana caMcaLa ane vaza karavuM muzkela che emAM saMzaya nathI. paraMtu che arjuna ! abhyAsa vaDe ane vairAgya vaDe te vaza karI zakAya che. manane nAthavAnA prayatnamAM mANasa thApa khAI jAya che. tenA upara aMkuza mUkavA jatAM jIva pite ja tene aMkuzamAM AvI jAya che, paraMtu manane nAthavAne jIva jAgRtipUrvaka satata abhyAsa kare ane kSaNe kSaNa niSThApUrvaka jJAna ane vairAgyavRtti vadhArate rahe, te eka divasa mana AtmAnA caraNomAM ALoTatuM thaI jAya. A ja viziSTa jAtanuM masta che. manamAM udvegane AvirbhAva na thAya te prakAre satya, priya, hitakara bhASaNa karavuM temaja zAstrane svAdhyAya kare e vAcika tapanAM lakSaNa che. hita, mita ane priya bolavuM e vANInuM tapa che. vANI be dhArI talavAra che. te kApavAnI ane rakSaNa karavAnI ane kAmagIrI bajAvI zake che. vANI viSa ane amRta banene bhAga bhajavI zake che. draupadInA "AMdhaLAnA dIkarA AMdhaLA ja hoya"- e eka ja zabda mahAbhArata UbhuM karyuM. jhavanA zIrthagntA " eTale nirarthaka zabda prayoga karI bhASAne veDaphavI, te brahmacaryanA bhaMga karatAM paNa bhayaMkara che. eTale nA pUtAM ta vA ema manue manusmRtimAM kahela che. zarane zayyA upara sUtelA bhISma zAMtiparva ane anuzAsana parvamAM yudhiSThiranI sAme dhonI yathA yegya mImAMsA karyA pachI prANa choDatA pahelAM, niSpattirUpe jaNAvela ke" pu tirtha 8: satya hI gharama vastra he yudhiSThira ! satyamAM tamAre yatna kare. satya e ja parama baLa che. badhA dharmonI e phalazruti che. manusmRtikAre te vANInAM saMbaMdhamAM bhAre suMdara upadeza Ape che. | sarva vyavahAra vANIthI cAle che, ane vicAra e vANInuM mULa che. ekabIjAnA vicAro eka bIjAne samajAya, e mATe vANa jevuM bIjuM kaI parama sAdhana nathI. AvI vANInI je
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapa ane japa : 243 cerI kare che, eTale sarva vyavahAranA AdhArarUpa je vANIne mULa jhare che, tene ja je DahoLa karI nAkhe che, eTale ke vANI sAthe je chetarapiMDI kare che, te manuSyane sarva mUDInI ja corI karanAro jANa. dharmarAja yudhiSThire mUMjhavaNanA eka prasaMgamAM potAnA zikSA guru droNAcAryane yA " kahI vyAmoha utpanna karyo. mahAbhAratamAM ullekha che ke, satya tapanA baLe yudhiSThirane ratha je pRthvIthI cAra AMgaLa addhara cAlato hato, te A asatyoccArathI bIjA ranI mAphaka jamIna upara cAlavA mAMDe. eka ghaDI mATenAM A asatya bhASaNanA pApanA phaLarUpe temane narakanI yAtanA paNa bhegavavI paDI. bhatRharie kahyuM che: "teji : sumasUri aMtyajati satyavra icaninaH na puna: pratijJAm" satyapratijJa puruSe AsAnIthI pitAnAM sukha sAdhana ane prANa tyAga karI zakaze, paraMtu pitAnI pratijJAne parityAga kadI karaze nahi. bhagavAna rAma mATe Aja kAraNe A leketi che " dinAmitte rAme nimita" maryAdA puruSottama rAma ekapatnIvrata te hatA ja, paraMtu eka bANI ane eka vANI paNa hatA. temanuM zarasaMdhAna amodha hatuM. belelAM vacana pALavAmAM teo kadI nabaLAI dAkhavatA nahi. teo eka vANI hatA. rAjA harizcaMdranuM satyamUlaka tapa kayAM keIthI ajANyuM che? satyanI tApaNImAM tapAI, aNizuddha rIte UgareluM emanuM pavitra nAmasmaraNa, Aja paNa vyakti vyaktine moDhe zraddhA ane bhaktipUrvaka ramI rahyuM che. A rIte vAcika tapa e paNa Atmazuddhine eka upAya che. kAyika tapane samajavA mATe kAyotsarga ke vyutsaga tapanA svarUpane avadha karavAthI te samajAI jAya che. sUtAM, besatAM ke UbhatAM, je kAyAnA badhA vyApArane tyAga kare che, zarIrane je jarApaNa halAvate ke calAvatuM nathI, te sthiti kAryotsarga tapanA nAme oLakhAya che. kAryotsarga zabdane vyutpattisiddha artha-kAyA eTale ke zarIranA samasta vyApArano tyAga jemAM hoya. temAM dhyAnArUDha thaele AtmA jyAre sthira banI jAya che, tyAre sthUla kriyAo virAma pAme che. gaNa, deha, upadhi ke AhAra-pANIrUpa dravya tarapha paNa upekSA vartatI hoya, krodhAdi kaSAne paNa tyAga hoya, AtmasthiratA ja eka lakSya hoya, tevA zArIrika mamatAnA tyAga ane kaSAyavRttinA parihArane kAryotsarga athavA vyutsargarUpa tapa evuM nAma ApavAmAM AvyuM che. - zarIrane AtmA sAthe sanikaTavartI saMbaMdha che. zarIranA A anAdikAlIna nikaTatama saMparkamAM kAraNe zarIrane ja AtmA mAnI levAnI bhUla ApaNe paraMparAthI karatA AvyA chIe. A bhUlanuM mULa jyAM sudhI zedhAya nahi, zarIra ane AtmAnuM pArvAkaya anubhavAya nahi, tyAM sudhI zAMti maLe ja nahi. zarIra sAthenA A sAMgika saMbaMdhamAM, zarIramAM svatvanI buddhine nAza
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 : bhedyA pASANa, khelyAM dvArA temaja zarIra AtmAthI AtyaMtika bhinna para padArtha che evI bhAvanAne udaya, te jIvane je te puruSArtha na kahevAya. anaMta padArthomAM aTavAelI pitAnI cittavRttine AtmAmAM sthira banAvavI ane AtmA sAthe nikaTane saMbaMdha dharAvatA zarIranI sAthenA anAdi saMbaMdhane tilAMjali ApI devI, te eka viziSTa tapa ja che. ane tethI ja kAtsarga tapanI gaNatrI AtyaMtara tapamAM che. meha, mamatAdi vibhAve bhale Atmajanya rahyA paNa AtmAnI svabhAvadazAnA bodhaka te nathI ja. mATe je AtmAne sahaja svabhAva ke avasthA na hoya temAMthI mati-vyApArane aTakAvI, tene svabhAva (Atmika guNo)mAM sthApavA e ja vyutsarga tapa che. | gItAkAranA tapanuM tAtparya paNa pAMtajala yuga pramANe araNyamAM jaI zarIranI kRzatA karavI evA saMkucita arthamAM maryAdita nathI, paraMtu vyAvahArika jIvana ane Azrama dharmonA nirvAha pUrvaka anurUpa pavitratA temaja kartavya jAgRti rAkhI sva-paranuM hita sAdhana karavuM, e ja tapa zabdathI abhISTa che. eTale ja mana, vacana ane kAyAnI pavitratAne tapamAM aMtarbhAva karela che. temanI draSTimAM deva, Atmasa, guru, vidvAna, temaja vaDIlenuM pUjana ane pavitratA, saraLatA, brahmacarya ane ahiMsAnuM ArAdhana karavuM e kAyika tapa che. sAdhakanI sAdhanAmAM guNAdhike paratvenI sanmAnavRtti mAnane upazamamAMthI pAdurbhuta thAya che. mAnane upazama e eka jAtanuM tapa che. pavitratA ane saraLatA vagara dharmanAM bI Aropita thatAM nathI, eTale sAdhakane A banne guNe zramathI meLavyuM ke keLavye ja chUTake che. brahmacarya ane ahiMsA jema AMtarika vikAronA abhAvarUpa adhyAtmaguNo che, tema te zarIra sAthe saMbaMdhita zarIranA dharmo ke kriyAo paNa che. zArIrika brahmacaryanuM pAlana paNa AtyaMtara zuddhinuM sAdhakatama kAraNa che. te kAraNe gItAkAre A badhAM tapa kAyiktapamAM gaNAvyAM che. A badhI kriyAo zarIra ceSTAmAMthI janma le che, eTale A dharmonuM mULa kAraNa zarIra saMcaraNa che. zArIrika kriyAnI pradhAnatA ane pavitratA ja kAyika tapa che. ApaNuM hRdayamAM prabhunA nAmane jApa je avirata cAlyA karaze te pachI deze dUra thaI jaze, pApa nAsI jaze ane duSkarmonuM aMdhAruM haTI jaze. bhakato te sadA ema ja kahe che ke rAmanA nAma AgaLa TakI zake evuM dhIMguM ke dAMDa pApa ja kayAM che ? vaLI AgaLa kahe che ke, tArAthI thAya teTalAM pApa kara, tane sadara paravAnagI che; paraMtu rAmanAmanuM ane tArA pApanuM ekavAra tuM dhIMgANuM thAvA deje ! rAmanA nAmamAM A janmamAM te zuM, anaMta janmanA pApa eka ja kSaNamAM bALIne khAka karavAnuM sAmarthya che ! rAtrinA bhayaMkara ane anaMta aMdhArAne kaI ulecavA prayatna kare, athavA tenI sAthe kustIe caDhe, te tethI aMdhArAnuM kaMI javAnuM nathI; hajAre prayatno pachI paNa aMdhAruM to jema che temaja rahevAnuM che. tene dUra karavAno ke haThAvavAno
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANInI prabhutA : 24pa amegha upAya eka ja che ke, tame dIvAsaLI ghaseA eTale aMdhArAnu AvI manaze. game tevuM saghana ane pragADha aMdhAruM haze te paNa te paLavAramAM haThI jaze. pApAnu' paNu temaja che. te jeTalAM jUnAM teTalAM vahelAM maraze. te maravAne vAMkeja jIvI rahelAM DAya che. jApanA prAraMbha thayA ema tene khakhara paDe ke te nAsavA lAge ! jUnAM ane jINu lAkaDAnI rAkha thatAM keTalIvAra lAge ? izvaranA nAmanI pAse pApA TakI zakatAM nathI. eTale nAnAM bALako paNa kahetAM hAya che ke, "rAmanuM nAma laie eTale bhUtabhAgI jAya." bhagavat smaraNathI eka divya zakitanAM satata sAMnidhyane sahaja AbhAsa satata rahyA ja kare che. paramezvara sAthe che evI bhAvanA jo jApanA satata smaraNathI prANA sAthe joDAI jAya, pachI AkhI duniyA bhale vidhamAM sAme AvIne UbhI rahe, paNa izvaraparAyaNa vyakti bhaya pAmatI nathI. paramezvaranI sAme cIjonA game teTalA DhagalA karo, paNa tenuM tene koIja mahattva nathI. mApanA, AkAranA ke kaM'matanA tene koija prazna nathI. mahattvapUrNa ane kImatI vastu bhAvanA, zraddhA ane samaNu che. cIja moTI hAya eTale tenA upayoga paNa meTA ke asAdhAraNa kImatanA hAya ja, eveA ekAMta niyama nathI. vastumAM teja, zakita, sAmarthya, khaLa keTalAM che te jovAnu hoya che. IzvarasmaraNapUrvaka karavAmAM AvelI eka ja kriyAnuM mUlya, jIvanamAM amathI karavAmAM AvatI hajAro kriyAo karatAM vadhAre che. kayAreka ja koI ekAda pavitra kSaNe AvA divya ane leAkeAttara AnaMdano anubhava thaI zake che je ghaNAM varSoMnA parizramathI paNa sAdhya nathI. eka taraphathI ka ane khIjI taraphathI bhitanA subhaga saMcAga sAdhI, jIvanane pratikSaNa satya, ziva, su Mdaram banAvI AgaLane AgaLa gati karavA je prayatna karaze tenAM jIvanamAM te apAra AnaMda ane pavitratA anubhaze. vANInI prabhutA vANI e mAnavasRSTinI aNumela soMpatti che; izvarIya camatkRti che. sAmAnyatayA jaina zAstromAM ekendriya jIvA jevA ke pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati kAyane bAda karatAM zeSa badhA jIvAne jIbha hAya che ema svIkAravAmAM Avela che. Ama chatAM manuSya sivAyanA bIjA jIve, manuSyanI mAphaka elIne, potAnA vicAra| spaSTa abhivyakata karI zakatA nathI. manuSya potAnA vicAzane vANInA mAdhyamathI ja vyakata karI zake che. eTale vANInuM mAhAtmya jevuM tevuM nathI. nirvANApaniSadnI prathama prAthanAmAM ja RSi kahe che-"OM vAdame manatti pratiSTitA, mane me vASi pratiSThitam" arthAt mArI vANI manamAM sthira thAe; ane mAruM mana vANImAM sthira thAo !
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra ApaNI te vANI ane mana vacce keI sumeLa nathI. ApaNe vicAratAM kaMika hoIe chIe, kahevA kaMika mAMgIe chIe ane vANImAMthI nIkaLI jAya che kaMIka ! eTale vANIne vyavahAra karatAM pahelAM ApaNe vyavasthA UbhI karavI paDe che. kemake mana ane vANune tAlameLa nathI, baMne vacce hovuM joItuM sAmaMjasya nathI. ApaNane haMmezAM bhaya rahe che ke ApaNuM zuddha mana, ApaNuM sAcuM mana, vANInA mAdhyamathI je prakaTa thaI jaze te ApaNI AkhI vyavasthA astavyasta thaI jaze. upaniSadanA aSinI prArthanA che ke, mArAmAM teTalI ja vANI bace jeTalI mArA mana sAthe tAlameLa dharAvatI hoya, sAmaMjasya rAkhatI hoya ! mananI sAthe asaMgati dharAvatI vANInuM mArAmAM astitva ja na hoya ! je vANI bace te prAmANika hoya ! he prabho! mAruM mana ja mArI vANImAM sthira thaI jAya! huM manane upaga tyAre ja karuM, jyAre pANInI jarUrata hoya ! huM pIMchI tyAre ja hAthamAM lauM, jyAre citra banAvavuM hoya! huM vINA tyAre ja vagADuM, jyAre gItane cheDavAnuM hoya ! raSi kahe che ke, mArI vANImAM mAruM mana sthira thaI jAya ! he svayaM prakAza AtmA, tuM mArI sAme pragaTa thaI jA! paNa kayAre? jyAre mAruM mana mauna hoya ane mArI vANInI viNa baMdha hoya, zAMta hoya, prazAMta hoya ! vANI ane manane saMcaraNa kALamAM paNa je paramAtmA koInI sAme pragaTa thAya te paNa Atmadevane oLakhavA muzkela thAya che. kemake mana ane vANInA ukaraDAmAM devAdhidevanuM pratiphalana azakaya che. Atmadeva te pratikSaNa ApaNuM pAse ja che. eka kSaNane mATe paNa te ApaNAthI vilaga thaI zakatA nathI, paraMtu tenI sAthe sAkSAtkAra tyAre ja saMbhave che jyAre ApaNe zAMta ane nirmaLa arIsA jevA thaI jaIe chIe. jyAre mana mUka thaze ane vANInI mukharatA aTakI jaze, tyAre ja jaNAze ke jenI zidhamAM ApaNe bhaTakI rahyA hatA, te te ApaNI pAse ja che. huM pote ja vANI ane mananA jagatamAM e aTavAI gayuM hatuM ke mArA Atmadevane sAkSAtkAra ke anubhava karI zake nahi. kaSi AgaLa vadhe che ane kahe cheH he prabho ! mArI vANI zAMta ane zUnya karI de ! mArA manamAM vANIne sthira banAvI de ane mArA manane vANImAM sthira karI do! A prArthanAmAM RSie vANI ane manane AghAta na thAya, IjA na pahoMce tevI haLavAzathI prArthanA karI che. kAraNa kaSi jANe che, vANI ane mana bhale AtmasAkSAtkAranA avarodharUpa haya, chatAM jJAnanA AdhArarUpa paNa te ja che. eTale mana ane vANI paratve temane vaimanasya nathI, zatrutA nathI, duzmanAvaTane kaI bhAva nathI. vANI ane mana bhale varUpa darzanamAM bAdhaka rahyA, paraMtu jeo AMtarika yAtrAnI vadhAre gahanatAmAM UtaryA che evA mahApuruSee mArgamAM bAdhakarUpe paDelA patharAone paNa pagathiyAM
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANInI prabhutA : 247 banAvI lIdhAM che. ajJAna mANasa te patharAne joI hatAzAne anubhava kare che, nirAza thAya che paraMtu je sUjha che te kaMI paNa bolyA vagara, avarodhaka pANa upara paga mUkI, pAra thaI jAya che. manane buruM -bhaluM kahenAra ane gALo bhAMDanAra ghaNA sAdhu saMte maLaze, paraMtu "he vANI!" he mana !" Ama vANI ane mana jevA avarodhaka baLane paNa ATalA mAna ane AdarathI saMbodhana karanArA te keI AvA virala vyaSi ja hoya che. "mana bahu duSTa che, eka kSaNa paNa sthira rahetuM nathI; A vAMdarAne niyaMtraNamAM rAkhavuM bahu muzkela che-Ama kahenArA te ghaNAM maLaze, paraMtu tene sanmAnanA zabdothI biradAvanArA bahu ochA maLaze. he vANI ! he mana ! tame mArA jJAnanA AdhAra - sanmAnanA zabdothI Ama mana ane vANIne biradAvanArA virala hoya che. sAmAnyatayA mana ajJAnano AdhAra che. te jJAnane AdhAra hoI zake nahi. manathI maLatAM jJAna upara je AdhAra rAkhe che te jJAnI hete nathI. mana te amanamAM (AtmAmAM) chalAMga lagADavA mATenuM eka sAdhana che. kAraNa amanamAM UtaravA mATe paNa manane AdhAra banAvavuM ja paDe che. sAdhananA saMbaMdhamAM bhAre gerasamajaNa UbhI thavA saMbhava che ane tarkane AdhAre te A rIte saMbhavita che-jema keI mANasa sIDInA AdhAre agAzI upara caDhe che, paraMtu caDhI gayA pachI sIDIne cheDI devI paDe che, tema je buddhivAdI athavA tarkajIvI che, je vAstavikatAne sparzavAne badale tarkanA AdhArane sarvasva mAnI bese che. te kaheze ke je sIDIne cheDavI e ja vAstavika ane aMtima niSpatti che to pachI tene pakaDavI ja zA mATe? tene atyAre ane ahIM ja cheDI devI joIe. paraMtu tema karavA jatAM mANasa upara jaI ja zakatuM nathI, te nIce ja rahI jAya che ane agAzInI svaccha ane tAjI havA temaja nirabhra anaMta AkAzana aparimita AnaMdane te meLavI zakatA nathI. tarka haMmezAM bedhArI talavAra che. talavAra te sAmAnyatayA eka ja bAju kApavAnuM kAma kare che, paraMtu tarkarUpa talavAra te kApelAne paNa sAMdhavA taiyAra thAya che ane sAMdhelAne paNa kApavAmAM te kazeja khacakATa anubhavatI nathI. tarka ghaNI rIte vicArI zake. te kahezeH ATalI mahenate sIDI caDha. have ene cheDAya ja kema ? je sIDIe AvI madada karI, jenI sahAyathI agAzI pAse pahoMce, tenA tarapha ekadama udAsInatA batAvavI ete kRtaghatA ja kahevAya. Ama AvI vyakti sAdhanane ja vaLagI raheze. te sIDIne cheDaze nahi. sIDIne choDavAmAM tene kaSTanI anubhUti thaze. je pAramArthika jJAtA che te sIDInuM avalaMbana paNa svIkAre che ane sAdhya siddha thatAM sAdhanane choDI paNa de che. A jagatamAM sAdhana svIkAravAM paNa paDe che ane choDavAM paNa paDe che. sAdhanano paramArtha ja e che ke, amuka paristhitimAM tene pakaDI paNa rAkhavAM paDe ane amuka paristhitie
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 : bhedyA pASANu, khalyAM dvAra pahoMcI jatAM tene choDavAM paNa avazya paDe. aMtima dhyeya tyAM pahoMcavAnuM che ke jyAM pahoMcyA pachI, kaMI paNa pakaDavA ke choDavA mATe avaziSTa rahetuM nathI. upaniSanI prArthanA sAthe A vANIne viSaya zarU karyo eTale vAta jarA gaMbhIra banI gaI che. have A gaMbhIratAmAM haLavAza lAvavA ApaNe vANInA sthUla svarUpa tarapha vaLIe. vANu vaDe mANasanI kharI parIkSA thaI jAya che. jyAre kuMbhArane tyAM kaI mATInuM vAsaNa kharIdavA jAya che, tyAre kharIdatAM pahelAM hAthanA TakorA vaDe te cakAsI jue che ke, A ghaDe phUTelo te nathIne ? tema mANasa paNa pitAnI vAtethI pitAnI asaliyatane pragaTa karI de che. najAra jAtasya lalATa zrRMga', kule prastasya na pANipadmam / yadAyadA muJcati vAkyabANa', tadA tadA jAti kulapramANam // vyabhicArI vyaktinA mAthA upara kAMI zIMgaDAM UgatAM nathI tema khAnadAna vyakitanA hAthamAM kamaLa khIlatAM nathI. vyakitanA bAhya sauMdarya, TApaTIpa ke zaNagAra uparathI je vyaktitvanuM anumAna karavA besaze te avazya chetarAI jaze. bhayaMkara, kara ane luccAlaphaMgA gaNAtA mavAlIonI veSabhUSA ane upalaka rItabhAta eka sajajananA saujanyane phIkI pADe evI ThagArI hoya che. sArA narasA paNAnA vivekane samajavAmAM mANasane meDhethI bahAra paDatA zabdo ja agatyano bhAga bhajave che. mANasa pitAnI ziSTatA ke aniSTatAne bolavAnAM dvArathI DekiyuM karAvI de che. AcArAMgamAM kahela che- "kahAM santa ta aa"- jevuM jenuM AMtarika jIvana hoya che tevuM ja tenuM spaSTa citra jIbha upasAvI de che. kAraNa vANI ApaNA hRdayanuM citra che ane lekhanI hRdayanI jIbha che. vANInA jIvatA jAdune prakRtitaH varelI A keyala, mAtra vANInI mIThAza ane apratima suMdaratAnAM kAraNe kavionI kAvya bhUmimAM amara thaI gaI che. ke tene mIThe ane utkaTa avAja che eTale ja hindudharmamAM kekilAvrata karavA kahyuM che. koyalane avAja sAMbhaLyA vagara jamavuM nahi evuM vrata strIo le che. keyalarUpe pragaTa thanArI A prabhutAnA svarUpane zIkhavanAruM e vrata che. eTale ja ApaNuM dezamAM, gharagharanI sAmAnya strIo paNa keyala jevA na maLe te divase jamavAnuM jatuM kare che. je koyala parama AnaMdane madhura avAja saMbhaLAve che, mane tenI vANInA rUpe prakRtinuM virATa saudarya paramAtmabhAve pragaTa thAya che! mIThAza e vANInuM amRta che. vANImAM game teTaluM tava bharyuM haze, paraMtu mAdhurya guNathI te zUnya haze te bhAgye ja gUDhArtha bharelI te vAta paNa mahattva pAmaze. vANI sadA mIThAza sAthe ja prabhAtpAdaka bane che. kahyuM che ke- " sUyAt fuSa sUyAta na TUyAt biya"--tame satya bole, paraMtu temAM pANInuM mAdhurya bhaLeluM hovuM joIe. mIThAza vagaranuM satya paNa asarakAraka banatuM nathI. jema dUdhamAM sAkara bhaLI jAya tema dUdha vadhAre svAdiSTa ane rUcikara banI jAya che, tema hRdayanI madhuratA jyAre vANImAM Utare tyAre vANI
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANInI prabhutA : 249 paNa vadhAre priya ane priyatara banI jAya che. mIThAza vagaranuM satya paNa jherI banI jAya che. mATe zAstramAM kahyuM che ? tava zA "'tti iaaN "imtti tA. vAhi vA vi 'rogitti' teNa coretti no base / arthAta-temaja kANane kANe, napuMsakane napuMsaka, regavALAne regI, ane corane cAra na kahe. A rIte kahevAthI aprIti utpanna thAya che, lajajAne nAza thAya che ane jJAnanI virAdhanA vagere deze utpanna thAya che. - mIThI vANuM eka prakArane e jAdu che ke mIThI vANI bolanAra tarapha sau sahaja AkarSAya. kahe che ke, kRSNanI vAMsaLInA mIThA avAjathI gAye paNa AkarSAI temanI pAse AvI pahoMcatI ! mIThAzane badale, jyAre meDhAmAMthI gALIne varasAda varase, aNachAjatA zabdone avAranavAra prayoga thAya, tyAre vaimanasya zedhavAnI jarUra ja rahe nahi. eka dAkhalAthI A spaSTa satya sahelAIthI samajAI jaze. maryAdA puruSottama bhagavAna zrIrAma laMkAnA vijya pachI, sItA sAthe pharI ayodhyA padhAryA tyAre temanA rAjyAbhiSekanI dabadabApUrvaka taiyArIo thavA lAgI. AvA suMdara prasaMge puNyapAnanA hetusara eka dAnazALA paNa kholavAmAM AvI. A dAnazALA sArvajanika hatI. yAcakanI je mAMga hoya, tenI saMpUrNa pUti sAthe A dAnazALA zaru karavAmAM AvI hatI. kaI paNa yAcaka kyAreya paNa khAlI hAthe pAchA na phare te A dAnazALAnI nema hatI. te yugamAM atithine bhAre Adara thate. tene bhikSuka mAnavAne badale deva mAnavAmAM AvatA ! tene upakRta karavAne badale pote upakRta thaI kRtakRtyatA anubhavavAne te yuga hate. "atithi de mA - ne Adarza sadA AMkha sAme taravarate rahetA athitiryasya bhagnAzo gRhAtprati nivartate / sa tasmai duSkRta datvA puNyamAdAya gacchati // Avela atithi jene gherathI nirAza, hataprabha thaI, khAlI hAthe pAcho vaLe che, te Atitheyane pitAnuM pApa ApI jAya che ane AtitheyanuM puNya te grahaNa karI cAlyA jAya che, evI mAnyatAo AtmasAt thaelI hatI. pariNAme mANasanA mana atithi taraphanA asAdhAraNa prema ane saddabhAvathI bharelAM hatAM. paraMtu Aje yuga badalAI gaye che. yuganI sAthe mULa maMtra paNa badalAI gayA che. Aje atithi devasvarUpe jaNa ke gaNAto nathI. Aje te devarUpe jaNAvAne badale Avela atithi yamarUpe daSTigocara thAya che. atithi taraphane prema sUkAI gayo che.
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra paraMtu A vAta AjanA samayanI nathI. A te rAmanA yuganI, eTale satyuganI vAta che. bhagavAna rAmanI dAnazALAnI A vAta hatI ane enA vyavasthApaka hatA zrI rAmanA ja paramabhakta zrI hanumAna ! hanumAna bhagavAna rAmanI AjJA ane sUcanAonuM barAbara pAlana karatA hatA. dAnazALAne mahimA vadhavA lAge. yAcakanI saMkhyAmAM paNa asAdhAraNa vRddhi thavA lAgI. hanumAnanA saMteSane pAra na rahyo. dila khelI che, je kaMI mAMge, te kazI ja khacakATa anubhavyA vagara teo ApI detA. divase suMdara rIte pasAra thatA gayA. yAcakenI bhIDamAM bIjanA cAMdanI mAphaka pratidina vRddhi thavA lAgI. kazI ja rokaToka ke pratibaMdhane prazna hatuM nahi, eTale yAcakanI bhIDa paNa dina pratidina vadhatI jatI hatI. divase jatAM hanumAna mATe A bhIDa asahya thaI paDI. jemanI dAnazALA hatI temanA mAnasamAM kazeja uga ke ciMtAnI rekhA paNa upasI nahi, paraMtu vyavasthApakanuM hRdaya saMkecAtuM gayuM. rAmanA bhayathI A mUMjhavaNa cheDe vakhata te mananI manamAM ja rahI; paraMtu peTamAM UbhI thayelI gaDabaDa vamana vATe nIkaLe te ja peTane zAMti thAya, tema temanI mUMjhavaNe gALa ane kaThora zabdane Azraya ze. managamatI vastuonA dAnapravAha karatAM bamaNA vegathI gALone pravAha cAlavA mAMDe. vastuonA bhaMDAramAM te kayAreka kadAca kaI vastunI UNapa jaNAI AvatI, paraMtu gALe te jANe hanumAnane akSayanidhi thaI gayo! AnuM ja pariNAma AvavuM joItuM hatuM te ja AvyuM. AvanArA atithie pitAnAM svamAnanI chaDecoka hararAjI thatI joI stabdha thaI gayA. temanI saMkhyA kRSNapakSanA caMdranI kaLAnI mAphaka ghaTavA lAgI. zrI rAmane kAne paNa kramika A phariyAda pahoMcI to gaI, paraMtu hanumAna taraphanI apAra mamatAnA kAraNe Thapake ApavAmAM teo saMkoca anubhavavA lAgyA. tyAre bIjI bAju potAnI dAnazALAnI AvI durdazA paNa temane mATe asahya thaI paDI. eka sAMje zrIrAma pharavA nIkaLyA. hanumAna paNa paDachAyAnI mAphaka sAthe ja hatA, paraMtu vavazAt te cheDA pAchaLa rahI gayA hatA. eTale zrIrAma jaladI jaladI DagalAM bharavA lAgyA. pAchaLa rahelA hanumAnajI jyAre AvyA, tyAre eka maDhulImAM eka sAdhu puruSane temaNe beThelA joyA. sAdhu puruSanuM AkhuM zarIra sonAnI mAphaka camakI rahyuM hatuM paraMtu tenuM moTuM bhUMDa jevuM dekhAtuM hatuM. te joI hanumAnanA Azcarya pAra na rahyo. hanumAnajIne Ama jotAM joI muni kahevA lAgyAH "hanumAna ! deha tarapha daSTi na nAkhe; jevuM ja hoya te AtmA tarapha javA prayatna kare !" hanumAna bolyA "prabho ! AvuM vicitra zarIra te meM kadIye joyuM nathI. AnuM kaMI kAraNa kharUM?' munie kahyuM "sAMbhaLavA icchatA he te sAMbhaLe, hanumAna ! pUrva janmamAM huM eka samrATa taraphathI cAlatI dAnazALA vyavasthApaka hate. e dAnazALAmAM huM varSo sudhI bAdazAha vatI dAna karate rahyo. AkhI vyavasthA rAjyanI hatI. mAre te mAtra vyavasthA sAcavavAnI ane
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNa mahAparva : 251 yaza levAnI ja vAta hatI, paraMtu te paNa huM yathocita laI zakavA bhAgyazALI na the. dAna devAmAM te rAjAnA hukamathI kazI ja kacAza na dAkhavI, paraMtu dAna sAthe madhura vANIne meLa na rAkhe. dAna sAthe yAcaka tarapha hInatA ane tiraskAra varasAvyA. Aje A svarUpamAM dAna sAkAra thayuM che. hAthe dAna ApyuM eTale A deha kAMcanavarNo maLe, paraMtu vANImAM tiraskAra varasAvyuM eTale moTuM bhUMDa jevuM thayuM ! mahArAja, kAryonI A sAkSAt phalazruti che! nAnA dAna mayAdatta ratnAni vividhAni ca / na dattamadhura vAkya tenAha zukara mukhaH / / hanumAnajIne have kazuM ja samajAvavAnI ke Thapake ApavAnI jarUra na rahI. te pitAnI meLe ja samajavA jevuM badhuM samajI gayA. baMdhuo ! tame paNa vANInI prabhutA barAbara samajI gayA haze. paryuSaNa mahAparva je divase mATe ApaNe satata pratIkSA hoya che, je divasomAM AbAlavRddha saunA haiyAM AnaMdathI UbharAI jAya che, je divasenI utsukatA ane AturatApUrvaka rAha jovAya che, te parvAdhirAja paryuSaNa mahAparva Aje AvI gayuM che. juo to kharAM, kevA mIThA ane suMdara A divase che ! bALakanAM tana ane mana kevAM nAcI rahyAM che ? temanAM manane umaLake ane AnaMda bIjuM kazuM samajI zake ? temanAM nAnAM zarIramAM AnaMda samAtuM nathI. hanumAna kudakAnI mAphaka te bahAra nIkaLavA mathI rahyo che ! temanAM zarIra ane mana Aje tAjAM che. temanAmAM Aje navI ti, navo utsAha ane navA jIvananA spaSTa darzana thAya che. are, A nAnakaDAM bAluDAMoe pitAnAM mAbApa pAse upavAsa mATe satyAgraha Adaryo che. juo te kharAM, mAbApa ane bALake vacce A ke mIThe kajiye ? banne potapotAnA nizcayamAM daDha che. mA bApa bALakone upavAsa na karavA samajAvI rahyAM che, pralobhana ApI rahyAM che, tyAre bALake pitAnA nirNayamAM aDaga che. temane thAya che, bhale ame dekhAvamAM nAnA hoIe, paraMtu amArAmAM upavAsa karavAnI zakita te moTAM jeTalI ja che. zakitane saMbaMdha zuM zarIranI sAthe che ke amane aTakAvavAno prayatna thaI rahyo che ? je zakita nAnA zarIramAM nAnI, ane moTA zarIramAM moTI hata te hiraNyakazyapanI sAme prahalAda kaI rIte baLavo karI zake? pAMca varSanI nAnI vayane dhruva rAjapATane tyAga karI, prabhune meLavavA bhayaMkara vanamAM kevI rIte jaI zake ? soLa varSano abhimanyu jayadratha ane duryodhananI sAme kema jhajhUmI zako ? ane gajasukumAlanA mastaka para dhagadhagatA aMgArA mUkAyA chatAM pitAnAM pAnamAMthI te kema cUta na banyo ? zakitane saMbaMdha je zarIra sAthe hatA te A badhuM A bAla kizorAthI kema banI zakayuM ? mATe
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21ra : bheghA pASANa, khelyAM dvAra zakitane sIdhe saMbaMdha zarIra sAthe nahi, paNa mananI skUrti, mananA utsAha ane Atma vizvAsa sAthe che ane Ama skUrti, utsAha ane daDhatAmAM ame moTAo karatAM jarAye UtaratAM nathI. have samajAva, amAre zA mATe upavAsa na karavA ? - nAnAM nAnAM bALakanAM haiyAmAM upavAsa, bhakita, jApa, saMbaMdhe Avo apratima ane lakattara ulAsa che tyAre je A aSTAblika mahatsavasvarUpa lakera parvanuM nirmANa na thayuM hota, to bhalA A umaLake kyAMya jovA maLata khare? tame badhAM rIDhAM thaI gayAM che. tame ghaNAM paryuSaNo Ujavyo eTale tamArA manamAM A mahAparvanAM je mahimA ane garimA aMkti thavAM joIe, te tamArA manamAM aMkita hoya ke na hoya e tame jANe, paraMtu A nirdoSa bALakanAM haiyAM A divasene kAraNe kharekhara thanaganI UThyAM che ! emanAM manabhera nAcI UThayA che. A mahAparvanA nimittamAM emanI nirmaLa vRtti, emanAM hadayanI svAbhAvika nirmaLatAne vadhAre saghana ane pragADha banAvaze. emanI prabhutAmAM Azcaryajanaka vRddhi karaze. A divasone je AMtarika AnaMda tame nahi mANI zake, nahi luMTI zake, te A bALake mANaze, A bALake luMTaze ! temane mATe te koI AnaMdanA amRtasAgaramAM DUbakI mArI kaI divya AnaMda ane amRtatvanI apUrva mIThAza anubhavavAnA A divasa che ! je bALake A mULanA jharAnI divya mIThAza ekavAra paNa cAkhI leze, pachI te mAbApanAM pralezananAM geLa kaparAM jaI meTuM nahIM maTamaTAve. Aje paryuSaNa mahAparvane prathama divasa che. ApaNI paraMparAmAM A divasa aDrAIdharane nAme jANatA che. A mahAparvane carama ane parama divasa saMvatsarI mahAparva che. saMvatsarI mahAparvanI smRti sAdhakane satata rahe te mATe ApaNe tyAM mahInAne dhara, pachI pakSana dhara, ane chevaTe aDDAInA gharanI UjavaNI karavAmAM Ave che. AvA parvonI vyavasthA saMskArane jAgRta rAkhavAmAM ane pragADha banAvavAmAM AMtarika utsAhanI vRddhi kare che. pUrvAcAryoe sAmAnya jIvone kalyANane mArge pravartAvavA mATe, pitAnI paramArtha buddhithI, saraLa upAyanuM kevuM Ayojana karyuM che te A uparathI samajI zakAze. sAmAnyataH ApaNuM saunAM mAnasamAM A mahAparvane bhAre mahimA che. A lokottara mahAparva che. enI ArAdhanA maMgalarUpa che. upAzrayamAM bhAgye ja paga mUkanAra mahAnubhAvonA hRdaye paNa Aje kUNAM banyA vagara nahi rahe. temanAM mAnasane eka sat vikalpa Aje temane upAzraya sudhI kheMcI lAvaze. vadhu nahi te paNa ATha divasanI maMgaLatA, pavitratA, ugratA temanAM hRdayamAM kotarAI jaze. bhagavAnanI vANI sAMbhaLyA vagara temane cena nahi paDe. bhagavAnanI vANI na sAMbhaLatAM pote kaMIka khAI rahyo che evI je anubhUti mANasane thAya, te ja A mahAparvanI variSThatA che.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ payu SaNa mahAparva : 253 dIpAvalInA divase naphA cheTAne hisAba ApaNe rAkhatA hoIe chIe. rUpiyAnI Avaka jAvaka tenA kendramAM rahe che. A varSe keTaluM kamAyA tenuM saravaiyuM kaDhAya che. paraMtu paryuSaNanA divasanuM saravaiyuM rUpiyA AnA pAI sAthe saMbaMdha dharAvatuM nathI. paryuSaNane sIdhe saMbaMdha AtmAnI sAthe che ke jyAM apAra samRddhi, akSaya aizvaryA ane anerA AnaMdanA sAgare che. eTale A divasemAM ApaNe Atmika samRddhinA guNe keTalA pramANamAM keLavyA ? dharmamAM keTalA UMDA UtaryA? vagerenA saravALA bAdabAkI karavAnA che. AMtanirIkSaNa ane parIkSaNa mATenuM A parva che. pa javA pAchaLa ghaNuM mArmika rahasya rahelAM che. mANasonA mAnasa sadA utsAha, prema, AnaMda ane umaLakAthI UbharAtAM rahe e AvA parvonI yejanA pAchaLanI mIThI bhAvanA che. e ja kAraNe parvo bhale laukika hoya ke kettara, paraMtu bAhya ane AtyaMtara AnaMdane vistAravAnA ane vikasAvavAmAM te prabaLa sAdhana banI jAya che. laukika parve bAhya zuddhinI mULabhUta bhUmikAne anulakSI nirmANa thayAM che. laukika parvonAM mULamAM traNa AMtarika kAraNo antaniviSTa che. keTalAMka parve mANasanA AMtarika bhayamAMthI jamyA che te keTalAka bhaviSyanAM AkarSaNe ane lAlasAmAMthI prAdurbhAva pAmyA che. vaLI keTalAka AMtarika ane vaijJAnika kAraNonI samajanA abhAve vismaya ane AzcaryamAMthI uddabhUta thayA che. A badhAMne saMkSepamAM gya rIte samajI levAM jarUrI che. taddanusAra nAgapaMcamI ane zItaLA sAtama jevA panAM kendramAM mANasanI bhayavRttinI pradhAnatA che. nAga jherI prANI che. ApaNA dezanI vanasaMpadA ghaNI ezvaryavALI hatI. ghATAM jaMgalo hatAM. sarponA upadra te sAmAnya hatA. eTale sarpa karaDavAne kAraNe mANasenA akALa mRtyu thatAM hatAM. tethI nAgane devatA tarIkenI pratiSThA ApI, nAgapaMcamIno eka divasa nAgapUjA mATe nirdhArita karyo. "lakaranI pAchaLa phakIra-e kahevata anusAra A paraMparA AjanA vaijJAnika ane buddhijIvI yugamAM paNa anusaratI rahI che. sarpa eka sAmAnya prANI che, Ama chatAM cAlyA AvatA saMskAranA avaze, Aje paNa temAM devatvanuM AropaNa karavA ApaNane lalacAve che, ane mRtyunI bhayagraMthi A vahemane jIvate jAgate rAkhe che. nAgapaMcamInI jema vAta karI tema zItaLA sAtamanA saMbaMdhanI paNa vAta che. eka yuga hatuM ke jyAre leke sIdhA ane saraLa hatA. ekAeka tAvamAMthI meTA pheDalA thaI jAya, kramazaH te vadhatA jAya ane AThame divase te pAchA samAI jAya ane bALakanuM zarIra tene kAraNe kadarUpuM paNa thaI jAya. garamIne A prakopa prakRtidatta hato. paraMtu bALakone TapoTapa maratAM ane AMdhaLAM thatAM joI, daivI prakepanA eka bhAga tarIke zItaLA devInI sthApanA thaI. ane zItaLA sAtamanA nAme pracalita thaelI te pUjA Aje paNa evI ne evI rIte cAlI rahI che. A tahevAranAM mULamAM mRtyu ane AMdhaLA thaI javAnI daivI prakopanI bhayagraMthi che.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 : bheghA pASANu, tyAM dvAra maMgaLAgaurI ane lakSmIpUjana vagere panAM mULamAM AkarSaNa, lAlaca ane bhaviSyanI maMgaLa kAmanA aMtarliMta che te samudra, sUrya, caMdra, ane agninI pUjA pAchaLa vismaya ane Azcarya samAviSTa che. sauthI prathama mANasa sAgaranI virATatA ane vizALatAne joI Azcarya pAme te sUrya ane caMdra jevA tejasvI graho jemAM vadhAre vismayAvita thaye. Ama teNe e badhAnI pUjA karavAne prAraMbha karyo. eka vakhata prAraMbha thaelI A paraMparA have avicchinnapaNe cAlyA ja kare che. AvAM kAraNenI suspaSTatA thaI hovA chatAM, jUnA saMskAranuM paribaLa Aje paNa kAma karI rahyuM che. A to thaI laukika parvonI vAta. lekara parvonI pAchaLa mAtra tAraka jAgRtine protsAhana ApavA sivAya bIjA kazAMja kAraNe nathI. lekara pa ApaNI jema anya dharmomAM paNa eka yA bIjAMrUpe AdhyAtmika bhUmikA upara sthita thayelAM che, chatAM vakhata jatAM temanI AMtarika AdhyAtmikatAnAM mUlya ochAM thatAM gayAM che. bAhya mUlyanI aNadhArI asara vadhI javA pAmI, pariNAme temanI lakattara mahattA mAtra nAmazeSa ja rahI javA pAmI che. jenenAM saMbaMdhamAM eka bIjI vAta paNa ullekhavA jevI che ane te e ke, bAhA athavA laukika parvo sAthe tenI kadI ekarUpatA thavA pAmI nathI. tethI jenenA badhAM ja parvo alaukika ane AdhyAtmika rahevA pAmyAM che. jenAM parvonuM ekAMta lakSya Atmazuddhi che. AtmAnI samIpatAmAM pahoMcI, AMtarika anaMta sauMdarya ane amRtatvanI upalabdhi mATe A paryuSaNa mahAparva che. A ugamanA jharAnI apUrva mIThAza ekavAra cAkhyA pachI bIjA rasa tuccha ane nIrasa lAge che. asala phaLanA rasanI jeNe moja mANI che, mIThA madhurA svAda jeNe anubhavyA che, tevA mANase lAkaDAnA raMgaberaMgI ramakaDAMnAM phaLe kSaNabhara hAthamAM avazya leze, suMdara che ema paNa kaheze, paNa ema kahIne pachI bAjue mUkI deze. jeNe sAcAM phaLe. khAdhAM che tene pachI lAkaDAMnAM phaLomAM rasa nahi rahe. AtmadevanAM darzana mATenI sAdhanA, e ja paryuSaNa mahAparvamAM ApaNA saunuM parama kartavya che. mana, vacana, ane kAyAne samajaNapUrvaka nirodha karavAthI te zakaya bane che. manamAM kadI paNa kharAba vicAre na praveze tene mATe satata kALajI rAkhavI joIe. mana sadA pravattizIla hoya che. eka miniTa paNa mananI pravRtti rakAtI nathI. je kSaNe mana pitAnI pravRttio saMkelI le ane te nirmana ke nirvicAra thaI jAya, eTale Atmadevane sAkSAtkAra thaye ja samaja. mananI pravRttio ja temAM bAdhaka hoya che. maMdire ke kaI tIrthasthAna jevAM pavitra ane sArAM sthAna mAM jyAre ApaNe praveza karIe chIe tyAre ApaNe joIe chIe ke te sthAnenI pavitratAne TakAvavA ghaNA bAhya ane skUla niyae banAvelA hoya che. bAhya niyamonI rakSaNarekhA pavitra bhUmionI AMtarika pavitratAne bhAgye ja rakSatI heya che. chatAM pavitratAne nAme ApaNe te niyamane custatApUrvaka vaLagI rahetAM hoIe chIe. temaja tenAM pAlanamAM dharmasthAnI pavitratAnuM saMrakSaNa thAya che ema paNa mAnIe
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNa mahAparva : 255 chIe. maMdira ane tIrthasthAnamAM moTA akSaremAM moTA moTA sAIna beDa lagADelAM hoya che. maherabAnI karI jeDA bahAra ja utAre! cAmaDAnI cIje sAthe praveza niSiddha che! kUtarA ke evA keI pAlatu jAnavarene laI praveza karaze nahi ! snAnAdi karI zuddhipUrvaka ja praveza karI zakAya che-A badhA niyamanI rakSaNa dIvAle racI, devaLanA devanI divyatA surakSita rAkhavAnA ApaNA prayatna hoya che. paraMtu tene badale je evA niyamenI surakSA racavAmAM Ave ke mananA ukaraDA ane gaMdakI sAthe pravezI, A devaLanI divyatA abhaDAvaze nahi! rAga, dveSa ane ISyanA vAtAvaraNathI saMskRSTa vyakitane praveza niSiddha che! sphaTika ane arIsA jevA nirmaLa manathI ja atre praveza karI zakAya che! te huM mAnuM chuM ke, tIrthasthAne ke dharmAlayamAM virala vyaktione ja praveza saMbhava bane. cAmaDAnI vastuo ke jeDAethI bhagavAna abhaDAya che ke nahi te te bhagavAna jANe, paraMtu rAga, dveSa, IrSyA ane asUyAthI bharelAM mAnasavALAthI bhagavAna jarUra abhaDAya che. AvA mANasane bhagavad darzana thatAM nathI e eka suspaSTa hakIkata che. huM bAhya eTale ke zArIrika zuddhi karatAM mAnasika zuddhi para vadhAre bhAra ATalA mATe ApI rahyo chuM ke, je mananI bhUmikA zuddha, pavitra ane saraLa haze te bhakatanA nAnA hRdayamAM paNa virATane praveza AsAna banaze. manathI AgaLa vadhyA pachI ja AtmAnuM darzana zakya bane che A vAta niHsaMdeha ane nirapavAda che. Ama chatAM, jyAM sudhI ApaNe mane jagatamAM UbhAM chIe, manane pAra javA mATe paNa manane ja upaga karavo paDaze. dAkhalA tarIke, tame A vyAkhyAna sabhAmAM AvyA che. A vyAkhyAna holamAM tame praveza karyo che. te praveza cAlIne karyo che. eTale ema paNa paNa vicArI zake ke, A vyAkhyAna hAlamAM huM pravezyA hatA tyAre cAlIne AvyA hatA. have mAre vyAkhyAna helanI bahAra javuM che, paNa bahAra nIkaLavA mATe mAre cAlavuM jarApaNuM na joIe, kemake cAlIne te huM A holamAM pravezyA hate ! paraMtu Ama banatuM nathI. vyAkhyAna holamAMthI tamAre bahAra nIkaLavuM haze te tamAre thoDuM te pharI vyAkhyAna helamAMthI cAlavAnuM ja raheze. anyathA bahAra jaI zakavuM azakaya thaze. aMdara AvatI vakhate jeTaluM cAlavuM paDayuM hatuM teTaluM ja bahAra nIkaLatI vakhate paNa cAlavuM ja paDaze. pheramAtra moDhAnI dizAne paDaze. jyAre tame pravezyA hatA tyAre daravAjA tarapha vAse hatA ane dIvAla tarapha moTuM hatuM, have jatI vakhate dIvAla tarapha pITha haze ane daravAjA tarapha moDhuM thaI jaze ! paraMtu vyAkhyAna helamAMthI tamAre cAlavuM te eTaluM ja paDaze jeTaluM tame aMdara pravezyA tyAre cAlyA hatA ! anyathA bahAra nIkaLavAne kaze ja upAya nathI. manathI bahAra javA mATe paNa manane eTale ja upayoga karavo paDe che eTale mananI aMdara javA mATe ApaNe upayoga karIe chIe. paraMtu mananI aMdara javA mATe je vyakti manane zrama kare che, tene mATe mana ajJAnane AdhAra banI jAya che ane mananI bahAra nIkaLavA
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 : meghA pASANu, khAlyAM dvAra -~ mATe je mananA upayAga kare che, tene mATe mana jJAnane AdhAra banI jAya che. mana tA yAMtrika che. jevA abhyAsanI ene Teva pADavAmAM Ave tevA abhyAsavALu te banI jAya che. manathI bahAra AtmAnI dizAmAM javAnA ApaNe kaze| ja abhyAsa karyAM nathI. mananI duniyAmAM ja bhaTakavAnA ApaNe AnaMda mANyA che eTale mana evAM ja sukha ane paribhramaNeAthI TevAi gayuM che. A divaseAmAM ApaNe mananI A gatividhine aThThalavI paDaze. sAcI dizA tarapha ene vALavI paDaze. anyathA devAdhidevanAM divya darzana ApaNe mATe durlabha khanI raheze. mana abhivyaktinuM mAdhyama che; paraMtu jyAre ApaNe khelatAM na hAie, koi vicAra pragaTa na karatAM hAie, tyAre mananI kazI jarUrata rahetI nathI. chatAM ApaNI eka Teva paDI gai che. khelavuM hAya ke na kholavuM hAya, pragaTa karavuM hAya ke na karavu. hAya, khAlI ja beThAM hAie ke sUtAM hAie, mana cAlyA ja karavAnuM. A ja mananuM pAgalapaNuM che. jApAnamAM para'parAgata rUpamAM vAMdarAnI mUrti rAkhavAnA rivAja che. vAMdarAnI mUrti AnA rivAjatuM rahasya e che ke, mANasanuM mana ja vAMdarA jevu che. mananAM saMbaMdhamAM thoDI paNa jANakArI jene haze, te avazya samaje che ke, mana vAMdarAnuM eka svarUpa che. pAzcAtya vidvAna DArvine te| A vAta siddha karI batAvI che ke, manuSyanA pUrvajo vAMdarAo hatA. vAMdarAonuM pariSkRta rUpa ja AjanA mANasa che. paraMtu mananAM gUDha rahasyAne samajanArA pAradarzI mahApuruSo tA sadAthI jANatA AvyA che ke, mANasanuM mana vAMdaru ja che. vAMdarAnI caMcaLatA te tamA saune sRSTigata che. te eka kSaNa mATe paNa sthira rahI zakatA nathI. paraMtu mananI dazA te tenA karatAM paNa vadhAre caMcaLa che. maMdiramAM prabhu stuti karatAM hAie, padmAsana lagAvI dhyAnathI mudrAmAM kheDAM hAie paraMtu mahArathI bhaktimAM ane dhyAnamAM beThelAM zarIranAM mananI yAtrA te ma Mdira ane padmAsanathI dUra, sudUra, aMtarikSamAM pahoMcI gai hoya che. vAMdarA jema eka zAkhAthI khIjI zAkhA para chalAMga mAratA hAya che, eka vRkSa parathI khIjA vRkSa para kUdakA mAratA hoya che, tema manuSyanuM mana paNa vAMdarA karatAMye mATI chalAMgA bharatuM hoya che. A mananI sUkSmatAne samajavA prayatna karIzuM teA ja manathI mahAra AtmadevanA sAMnidhyamAM paheAMcavuM zakaya manAvI zakIzuM.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ amaratAnA rAjamArga dhyAnanI gahanatAmAM evI kSaNa AvI jAya che ke, jyAre vagara joye paNa dekhAya che, vagara sAMbhaLye paNa saMbhaLAya che; ane vagara aDaye paNa sparzIne anubhava thAya che. vagara kAne je saMbhaLAya tene mahiSae anAhata nAda kahe che. je vagara AMkhe dekhAya tene RSie amUrta kahe che, avidha darzInamAM netra vinA paNa mRta padArthAnA sAkSAtkAra thAya che, paraMtu kevaLa danamAM te bhUta ane amUta badhA padArtho hastAmalakavat STigocara thAya che. A anubhava meLavatAM pahelAM jIve pAte AkAzanI mAphaka nirmaLa ane nilepa thaI javuM joie. AtmAne jJAna meLavavA mATe indriyA ane manane je vacceneA mAdhyama che, te haTI jave joie. ema thatAM cetanAnuM AkAza mukata thaI jAya che. AvA satpuruSonA AtmA amRtanA taraMgothI yukata jANe amRta bharelI saritA haiya tevA thaI jAya che ! AtmAnI anubhUti vagara te amRtatvanA AnaMda mANI zakAtA nathI. ApaNane tene anubhava nathI eTale ApaNe te amRtatvane anubhavI zakatAM nathI. ApaNeA anubhava tenAthI UlaTo che. ApaNA anubhavamAM tA madhu duHkhanA taraMgAthI bhareluM che. nArakIya AganI jvAlAethI badhuM gherAyeluM jaNAya che. amRtatvane ApaNe jANatAM ja nathI. ApaNane je jaNAya che te badhuM jhera, jhera ane jhera ja jaNAya che. sukhanAM phUle jIvanamAM bhAgye ja khIle che; duHkhanA kAMTA ja cArekora khUMcatA ApaNune jaNAya che. - ApaNe je mahApuruSAnI A vAta karIe chIe, te amRtanA tara MgAthI bharelI jANe nadIe hAya, evI temanI cetanA heAya che. A vAta ApaNAM jevI vyakitaone bhAgye ja samajAya che. e samajavA mATe ApaNI pAse kAI evA anubhava ja nathI. kAraNa ApaNA je anubhava che te mRtyune che. amRtanu AsvAdana ja ApaNe karyuM nathI. duHkha ja ApaNane saune jJAta che; AnaMdathI ApaNe ajJAta chIe. ApaNe jANIe chIe mAtra viSAda ane pAMDAne! AhalAda ke aheAbhAvane ApaNane kazo ja paricaya nathI. ApaNA anubhava mAtra narakanA che. paraMtu enAthI viparIta anubhava paNa sa MbhavI zake che. ApaNAM duHkha, nizAda ane pIDAnAM nArakIya anubhavAmAM paNa amaratAnI sUcanAe chupAelI che. duHkhanA anubhava ja ApaNane e mATe thAya che ke, ApaNI cetanA duHkha mATe nirmita thaelI nathI hAtI. duHkha ApaNI cetanAne AtyaMtika svabhAva nathI. ApaNI cetanA jo duHkha-svarUpa hAta te ApaNane duHkhanA kadI anubhava ja na thAta. kemake duHkha teneA svabhAva hAta te te cetanA sAthe AtmasAt thayelu hota ane tethI te duHkhanA anubhavanA viSaya ja na manata. paraMtu duHkhanI ApaNane spaSTa pratIti che. pratIti haMmezAM ApaNAM svarUpathI bhinna vastuonI ja hAya che. mATe duHkha AtmAnu svarUpa ke svabhAva nathI.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra prakRttine niyama che ke, duHkha haMmezAM viparItanuM, anicchanIyanuM, ApaNA svabhAvathI bhinnanuM ja hoya che. je ApaNane duHkhane anubhava thAya che te tene artha e thayo ke, ApaNI aMdara e ke svabhAva che je duHkha svarUpa nathI. anyathA ApaNane duHkhane anubhava na thAta. ApaNI aMdaramAM je AtmA che teno svabhAva je duHkha svarUpa hota te bahArathI AveluM duHkha temAM bhaLI jAta, ekarUpa thaI jAta, svabhAvamAM tenI vRddhi thAta jene kAraNe ApaNe vadhAre samRddha banI jAta, vadhAre ezvaryazIla ane saMpattizALI thai jAta ! duHkhanI pIDA, parezAnI ke ciMtA ja na raheta ! kemake je svabhAva ja che tenI pachI parezAnI zI? ciMtA zI? pIDA zI? tenA jevuM ja temAM tatva bhaLI jAya pachI te svabhAvanI saghanatA ja thAya. kazI hAni thavAnI te zakyatA ja na rahe! aMdhArAmAM je thoDuM vadhAre aMdhAruM AvIne bhaLI jAya te tenAthI aMdhArAne kaMI aDacaNa UbhI thAya kharI? viSamAM beDuM vadhAre viSa bhaLI jAya te viSanI mAtrA vadhI javAthI viSane zuM muzkelI ke parezAnI thavAnI che? samudramAM badhI nadIo je ekasAthe eka sAmaTI paDavA lAge te tenAthI samudrane zI hAni thavAnI che? aDacaNa haMmezAM viparItanA kAraNe ja sarjAya che. svabhAva kadI parezAnInuM sarjana karI zake nahi. ApaNAM zarIramAM je tattva ApaNI daSTine viSaya thatuM nathI, je ApaNI aMdara chupAeluM paDayuM che, te dravya parama AnaMdanA svabhAvavALuM che. eTale nAnAmAM nAnuM duHkha paNa ApaNane kAMTAnI mAphaka khUMce che, ApaNane aDacaNa ane parezAnI UbhI kare che. ApaNA aMdaramAM je chupAeluM che te amRta che. eTale mRtyune bhUlAvavA game teTalA prayatno karavAmAM Ave te paNa mRtyu bhUlAtuM nathI. mRtyu ApaNane cArekera gherIne UbheluM dekhAya che. ApaNI aMdara chupAelA tattvane svabhAva je mRtyu hota, te mRtyune bhaya ApaNane satAvata nahi. mRtyunI ApaNane kazI ja ciMtA na thAta. mRtyu ane ApaNI vacce eka sAmaMjasya, eka saMgati dekhAta. mRtyu ane ApaNI vacce je spaSTa visaMgati ane visaMvAda dekhAya che te na dekhAta. mRtyu jIvananuM eka satya banI jAta; ane mRtyu ane ApaNI aMdara chupAelA tattvamAM eka tAratamyatA dekhAta. yAda rAkhaje ciMtA ane parezAnI haMmezAM svabhAvathI viparItatA saMgane kAraNe che. eTale ApaNI aMdara je chupAeluM tattva paramajIvana che, tenI sAthe tenAthI je viparIta tatva mRtyu che, tene satata saMgharSa che. muzkelInI vAta e che ke hajAre mANasene ApaNe maratAM joIe chIe, sapuSe paNa potAnA upadezamAM A parama satyanA darzana karAve che ke mRtyu avasthaMbhAvI che, rejeraja maratAM mANasane joI ApaNane paNa ApaNuM mRtyunI cetavaNI nizcita maLe che, chatAM ApaNI aMdara na jANe evuM kayuM jIvana tatva che ke jene kAraNe ApaNe hajAre mANasone sAkSAt maratAM joIe chIe chatAM ApaNane e vAtanI spaSTa pratIti thatI nathI ke, bIjAonI mAphaka ApaNe paNa eka divasa marI jaIzuM. zabdamAM bhale ApaNe bolatA hoIe ke eka divasa marI javuM che, zamazAna vairAgyanI
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ amaratAne rAjamArga H 259 lAMbI pahoLI vAta paNa karIe chIe. chatAM huM marIza" e khyAla ApaNane kadI Avata nathI. bIjAnAM mRtyumAM mANasane pitAnuM mRtyu dekhAtuM hota te A sRSTi ja judI banI jAta. uparanuM svarga A sRSTi upara UtarI AvyuM hota ! paraMtu sAme paDelA zabane joIne paNa huM paNa marI jaIza" evI bhAvanA aMtaramAM ketarAtI nathI. anyathA bhagavAna buddhanI mAphaka rAjyanA vaibhava vilAso paNa jhera jevA lAgavA mAMData. pitAnAM mRtyu viSe mANasa potAnI jAtane samajAvavA game teTalo prayatna kare, vAtothI tene svIkAra paNa kare, chatAM pitAnAM mRtyunI vAta tenA prANone sparzatI nathI. aMdara kaMIka evuM zAzvata jIvana che ke jene laI mRtyu tene asat ja jaNAya che. mahAbhAratano prasaMga che. vanamAM pharatA yudhiSThira tarasyA thayA che. pANInI zodhamAM pitAnA bhAIone mokale che. sauthI prathama bhIma jAya che. bahu dUra jatAM eka vAva tene daSTigocara thAya che. pANI levA je te nIce name che ke AkAzamAMthI eka avAja Ave che. mArA praznonA javAba ApyA vinA pANI levA prayatna karaze to mRtyune zaraNa thavuM paDaze. bIma cArekora jue che, tene kaI dekhAtuM nathI. eTale te vicAre che ke, A bicArAne mArI gadAne paricaya nathI lAgatuM, tethI Ama adazya rahI bhaya batAve che. e zuM karI levAnuM hatuM ? Ama vicArI, pharI te nIce namyo ane je pANI levA jAya che, ke te mUchita thaI paDI gaye. ghaNo samaya vItI gayA chatAM bhImane na Avela jemAM yudhiSThire arjunane mokalyo. arjuna paNa A ja rIte tyAM pahoMce che. bhImane mUrzita sthitimAM paDele je te vismaya pAme che. je arjuna pANI levA nIce name che ke pharI e ja adazya avAja Ave che, e ja dhamakI uccAra saMbhaLAya che. paraMtu arjunanA manane paNa ema ja thAya che ke bicArAne mArA gAMDIvane kazeja paricaya lAgatuM nathI; eTale adazya rahI te pitAnI zakita ajamAve che. Ama vicArI te pharI pANI levA nIce name che ke tarata ja te mUrzita thaI jAya che. tyAra pachI nakula ane sahadeva Ave che. temanI paNa e ja sthiti thAya che. aMte yudhiSThira tyAM Ave che. pitAnA bhAIone marelA joI teo khinna banI jAya che. eTalAmAM yakSe adazya rahI avAja karyo ke mArA praznanA javAba Apa, pachI pANI pIvA prayatna kare ! anyathA tamArI sthiti paNa tamArA bhAIo jevI ja thaze ! yudhiSThira dhIra hatA, gaMbhIra hatA. teo thaMbhI gayA- yakSe ghaNA prazna karyA, paraMtu A viSaya sAthe je saMbaMdhita che e ja praznane huM ahIM ullekha karuM chuM. te praznomAMthI eka prazna e hatuM H Azcarya zuM che? yudhiSThira zAMta citte javAba Ape cheH ahanyahani bhUtAni gacchanti hiyamAlayam / zepAH sthAvaramicchanti kimAzcaryamataH param // hajAra mANasane ApaNI AMkho sAme ApaNe mRtyunA karAla mukhamAM dhakelAI jatAM pratidina joIe chIe, hajArene khAMdhe UpADI bALI AvyAM heIe chIe, chatAM ApaNe
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra ApaNA viSe evA te nizcita hoIe chIe, ke mRtyune sparza e badhAne bhale thaye, mane kadI ja thavAne nathI ! mRtyunA saMbaMdhamAM potAnA viSe ATalI nizcitatAthI vadhAre Azcarya bIjuM kayuM? Aje ApaNane je ApaNA viSe smaraNa nathI AvatuM ke huM paNa marI jaIza, te mAtra ajJAnanA kAraNe ja nathI. tenuM rahasya pUrNa kAraNa te e che ke, ApaNI aMdara keIka evuM jIvana tattva, zAzvata tattva, paDeluM che, je kadI marI zakatuM ja nathI. ApaNI upara je che, je dekhAya che, te maraze paraMtu ApaNI aMdara je chupAeluM tattva che te kadI maraze nahi. bIjAne paNa ApaNe je maratAM joIe chIe, te paNa zarIragata uparanA mRtyune ja jotA hoIe chIe. aMdaranI te kazI ja pratIti ApaNane nathI. eTale ApaNI aMdara je chupAyeluM amRta che te mRtyunI vAta mAnI zakatuM nathI. eTale hajAre mRtyunI ghaTanAo joyA pachI paNa aMdarathI kaI kahetuM hoya che ke, e badhA bhale maryA, huM marIza nahi. eTale bIjAnAM mRtyunI ghaTanA paNa dareka vyakitane pitAne mATe apavAda ja jaNAya te emAM Azcarya zuM ? ApaNI upara je je vastuonA paDe che tene avazya nAza thAya che. zarIra paNa AtmA uparanu eka paDa che, eTale tene paNa avazya nAza thaze. Aje je bALaka che te kAle yuvAna thaze ane vakhata jatAM te vRddha thaze. Aje je gAma je zaktizALI dekhAya che te AvatI kAle zithilagAtra ane jarjarakAya banI jaze. Aje je cAle che, deDe che, AvatIkAle te pathArImAM haze. Aja UbhuM thAya che te AvatIkAle paDI jaze, mATImAM bhaLI jaze. mana paNa eka paDa che eTale tene paNa nAza thaze. je paDe bahArathI AvyAM che, uparathI caDhAvelAM che, te pRthapha thaze ja. kAraNa "HT : sApanama:" je joDAya che te vikharAya che, saMyukta thayeluM vimukta thAya ja che. paraMtu je AtyaMtika svabhAva athavA svarUpa che te kadI paNa anyathA thaze nahi. AtmA amara che ema mAnI levA mAtrathI kaze ja artha saravAne nathI. AtmAne te jANa paDe che. svaryAnI anubhUtithI tene sAkSAtkAra karavo paDe che. zAstrathI jANele AtmA mekSe nahi pahoMcADI zake. cepaDIne gheDe rAjakoTathI jAmanagara deDa na karI zake. zAstranA mAdhyamathI prathama te AtmAnuM svarUpa pratyakSa karavuM paDaze ane dhyAna vagara te zakya nathI. dhyAna paNa jIvatA mRtyunI eka prakriyA che. dhyAna mRtyune prayoga che. samAdhi paNa mRtyuno anubhava che. A badhAmAM vitAvasthAmAM ja marI jaIne joI levAnuM che ke zuM mAruM che ? ane zuM mAruM nathI ? mRtyu ja "mArAM" ane "mArAthI bhinna mATe nirNAyaka thaze. eTale ja te saMnyAsIne je sthaLe dATavAmAM Ave che tenI kabarane samAdhinAM nAme oLakhavAmAM Ave che. samAdhi e jIvatAM ja mRtyune anubhava che. saMnyAsInI kabarane samAdhi eTalA mATeja kahevAmAM Ave che ke, teNe mRtyu pUrveja jANI lIdhuM hatuM ke keNa maranAra che ane keNa maranAra nathI. nahi karI zakanAra zAzvata jIvananI tene pratIti hatI.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ amaratAne rAjamArga : 261 zarIra ane padArthone svabhAva adhe dizAmAM gati karavAne che paraMtu cetanAno svabhAva Urdhvagamana karavAne che. te upara, upara ane upara ja jAya che. amaratAnA rAjamArga saMbaMdhanI UrdhvagAmI vAte ghaNI mArmika ane gaMbhIra che. gaMbhIra vAta sAMbhaLavA tame bahu TevAyelA nathI, eTale have eka nAjuka vArtA Aja saMbaMdhamAM kahI batAvuM chuM. eka nirmohI nAmanI nagarI hatI. tenA rAjAnuM nAma paNa nirmohI hatuM. mAtra nAma mAtrathI ja nagarI nirmohI nahatI, te rInA nAgarike ane A parivAra paNa mahinA saMsparzathI zUnya hate. game tevI paristhitimAM paNa saMtulana TakAvI rAkhavAnI temanI zakti Azcarya pamADe evI hatI. A rAjAne ekaja dIkare hatuM. tenuM nAma zyAma hatuM. A rAjakumAranAM lagna paNa sArA evA rAjaparivAramAM thayA hatA. AvI nagarI ane A rAjA jyAM hoya tyAM prajAnAM saMrakSaNa ane pAlananA saMbaMdhamAM te bhAgye ja kAMI kahevA jevuM rahe! eka vakhata rAjakumAra zyAma vana vihAra mATe rAjadhAnIthI dUra nIkaLI gaye hamaNAMja AvI jaIzuM evI kalpanAmAM mArga bhUlI jatAM, pAchA pharatAM tene bhAre vilaMba thaye. jaMgalanA aTapaTA mArgo hatA. rAjamArgothI TevAelA A rAjakumAra mATe e aTapaTA mArgoe muzkelI UbhI karI. mArga bhUlI jatAM ane pANInI AkarI tarasa lAgatAM, te jaMgalamAM eka RSinA AzramamAM pahoMcI gaye. AzramanA adhipatie AgaMtukanuM svAgata karyuM ane pUchayuM: "tame keNu che ? ane kayAM che ?" rAjakumAra zyAme zAMta dile javAba ApeH "huM nirmohI rAjAno putra zyAma chuM." trASie vicAra karyo temane thayuM ke, rAjavaibhavanI moja mANanAra vaLI nirmohI hoI zake kharo ? kharekhara nAma ja nirmohI che ke svabhAvathI paNa te nirmohI che, tenI parIkSA karavI anivArya che. eTale eka piTalImAM rAkha bAMdhI, nirmohI nagarInA rAjA nirmohIne maLavA ane enI mahAtIta sthitine abhyAsa karavA teo AzramamAMthI ravAnA thayA. kamazaH cAlatA te darabAramAM pahoMcyA. tyAM daravAje eka dAsI UbhI hatI. tene udezIne RSie kahyuM: "tamArA rAjakumAra zyAmane siMhe phADI nAkhe che." tU suna cerI zyAmakI bAta sunAva tohi / kuMvara vinAsyA siMhane Asana parayo mohi / / pitAnA svAmInA rAjakumAranA mRtyunA samAcAra jevA tevAnI pAsethI nahi, paraMtu eka RSine moDhethI sAMbhaLyA chatAM tene kaze ja AMcake na lAge. himmata ane samajaNapUrvaka teNue RSie ApelA A duHkhada samAcArane A rIte javAba vALe : nA maiM cerI zyAmakI nahi koI merA zyAma / prArabdha vaza mela yaha suno RSi amirAma //
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra A badhI prArabdha ane niyatinI ramata che. koi koinu nathI. RSi AgaLa cAlyA, tyAM zyAmanI patnI temane sAme maLI. eTale temaNe teNIne kahyuM: 'tArA bhagavAnanA hu` samAcAra lAgye chu tU suna cAtura suMdarI abalA yauvana vAna devI vAhana dala malyo tumhAro zrI magavAn // peAtAnA patinA mRtyunA samAcAra sAMbhaLI te zu javAba Ape che ? na piyA pUrava janmakI kyA jAnata hai loka ? mile karmavaza Ana hama aba bidhi kina saMyoga || A te badhu prArabdha ane niyatine AdhIna che. saMcAga ane viyeAga badhA karmonAM phaLa che. have RSine nimeohI nagarInA ane tenA nirmohI rAjAnI tathyatAnA AbhAsa thayA. RSi AgaLa cAlyA tyAM zyAmanI mAtA maLyAM. RSie temane kahyuM : rAnI tumako vipatti ati suta khAyA mRNarAja hamane bhojana nA kiya tisa mRtaka ke jAna || tamArA zyAmane siMha khAi gayA che. hu khAdhA pIdhA vagara tamane A samAcAra ApavA Avye chu. mAtA ze javAba Ape che ? eka vRkSa DAlI ghanI paMchI baiThe gAya / yaha to paripATi huI uDa uDa cahuM dizi jAya || vRkSa eka hAya che. tenI zAkhA prazAkhAo ghaNI hAya che. pakSIe visAmA mATe Ave che. ane samaya thatAM daze dizAomAM UDI jAya che. rAjakumAranI mAtAnA upara paNa kazI ja viSAdanI rekhAna jotAM RSi rAjA pAse gayA. rAjA suta he rAjana ! si MhuM tArA have bIjo kAI upAya nathI. mukhase rAma kaho pala pala jAta khAyo mRgarAjane mere pAsa ghar3I / vaDI || putrane khAi gayA che mATe have rAmanAma belA. te sivAya RSi pAsethI potAnA putranA mRtyunA samAcAra sAMbhaLyA chatAM rAjAnuM rUMvADuM paNa pharakayuM nahi. eTaluM ja nahi, UlaTAnA te RSine Thapake| ApavA lAgyAH tapiyA tapa kyoM chAMDiyo yahAM vAsA jagata sarAyakA sabhI pAlaka nahi zoka / musAphira loga || are, RSi ! mArA dIkarA marI gayA emAM tamAre tapazcaryA choDI ATalI doDadhAma zA mATe karavI paDI ? A jagata ja dharmazALA che. musApharo rAtanA temAM Ave che, visAme le che ane savAra thatAM cAlyA jAya che. tenA huSa zeka zo ?
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ | suvarNa pAtraH 263 A javAbathI RSinA AnaMdano pAra na rahyo. temane thayuM, jaMgalamAM AzramamAM rahIne varSonI ekAMta sAdhanA pachI paNa je amaratAne rAjamArga, je amRtatvane saMdeza, ame nathI meLavI zakyA te rAjamArgo, te amRtatvane saMdeza A rAja parivAranA jIvanamAM reme rema vyApta che. AtmAne jANe te amaratAne pAme ! suvarNa pAtra Aje paryuSaNa mahAparvane trIjo suvarNa divasa che. manuSya mAtrane svabhAva hamezAM azubhane, arucikara vastune saraLatAthI choDavA tatpara thaI jAya che, paraMtu jyAre zubha, rucikara vastune parityAga karavAne prasaMga Ave che tyAre tene parezAnI thAya che. lokhaMDanI beDIne choDavAmAM zI aDacaNa hoI zake ? senAnI zaMkhalA beDI hovA chatAM te zaMkhalA rUpe dekhAtI nathI. eTale senAnI beDIne choDavAmAM muzkelI anubhavAya che. sonAnI beDIne AbhUSaNanuM sthAna maLyuM, eTale te dehanA zaNagAranuM eka prasAdhana banI gayuM. mANasanuM mana haMmezAM prakAzamAM ja rahevA Icche che, sukhanI sAthe joDAeluM rahevA cAhe che, svargamAM rahevA jhaMkhe che paraMtu mANasanA jIvanamAM eka kSaNa evI paNa Ave che jyAre te badhAne tene parityAga karavuM ja paDe che. eka bAju mAnava svabhAvanI parAkASThA che je kahe che ke, prakAza AnaMdadAyI che. prakAzanI sAthe AtmasAt thavAmAM, temAM ja DUbI javAmAM, tenAM ja saMgIta ane nRtyamAM lIna thaI javAmAM, temAM ja ekarUpatA ane tAdAmya sAdhI levAmAM, je AnaMda che te bIje kyAMya nathI. prakAzamAM ja ramatA rahevAnuM mANasanuM mana lalacAtuM rahe che. paraMtu bIjI bAju aMdaramAM je chUpAeluM tattva che, te aMdaramAMthI pikArI UThe che ke, manuSyanA jIvananI A aMtima nipatti nathI. Aje prakAzanA AnaMdamAM masta banI enI pele pAra jevAnI daSTi bhale tame bhUlI rahyA che, paraMtu jIvananA carama ane parama satyenAM darzana te A prakAzanI pele pAra-pele pAra che. A te parama satyanuM aMtima AvaraNa che, je suvarNa pAtra che, tethI vadhAre prItikara ane AkarSaka lAge che. A aMtima AvaraNathI anAvRtta thavAmAM ja parama satyanA, paramAtmadevanAM darzana sulabha bane che. A satya ane enA upara AvRtta suvarNa pAtranA saMbaMdhamAM upaniSanuM eka suMdara sUtra che, je hRdayanI ArapAra UtarI jAya evuM che. hiraNmayena pAtreNa satyasyApihita mukha / tattva pUSannapAvRNu satyadharmAya dRSTaye / /
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 : bhedyA pASANu, bolyAM dvAra parabrahma athavA satyanuM mukha suvarNamaya, tirmaya pAtrathI DhaMkAeluM che. he pUSana! satya dharmA evA mane AtmAnI upalabdhi karavA mATe tuM te AvaraNane UThAvI le! sAmAnyatA AmasamudAyanI samajaNa che ke, je satya haMkAeluM hoya te te sadA aMdhakArathI ja DhaMkAeluM che, paraMtu vAstavikatA kaMIka judI ja che, satya prItikara tithI, prakAzathI, suvarNa pAtrathI AvRtta che. satyanA AyAmanI gahanatAmAM jeNe UtaravA mahenata lIdhI che, satyanI pAra pahoMcavAnI jenI aMtima nema che, tevA ja mANasenI anubhUtinI A phalazruti che. jemaNe satyane sAkSAtkAra karavA zrama kheDa nathI, sAdhanAnA UMDANamAM UtaravAnI jarA jeTalI paNa mahenata lIdhI nathI, mAtra satyanA saMbaMdhane zAstro ane grantha ja vAMcyA che ane tene AdhAre ceDA ciMtananA kSetramAM pravezavAne upalaka prayAsa karyo che, tevA mANasee manananA baLe ema mAnyuM ke satya haMmezAM aMdhakArathI DhaMkAeluM che. paraMtu jemaNe satyane pratyakSa karavA, AtmasAt karavA, temaja dhyAna ane sAdhanAnA aMtima pagathiyAM sudhI pahoMcavAne ucita dizAmAM avizrAMta parizrama karyo che, temane evo anubhava che ke satya prakAzamAM DhaMkAyeluM che. tyAM e prakAzamAM je keIne aMdhakAra dekhAya che tenuM kAraNa prakAzanI parAkASThA che. prakAzanI pragADhatA ane adhikatAmAM AMkhe jovAnuM kArya karI zakatI nathI. te AMdhaLI banI jAya che. prakAzanI pragADhatA paNa aMdhakAra jevI thaI jAya che. baporanA samaye sUryanA prakhara prakAzamAM ApaNe sUrya tarapha AMkho mAMDavA jaIe te AMkho aMjAI jAya che. vadhAre paDatA prakAzane AMkhe bhAgye ja jIravI zake che. amuka ja prakAzane pacAvavAnI AMkhenI zakti che, eTale AMkhanI zakti karatAM vadhAre prakAzane AMkhe sahI zakatI nathI. vadhAre paDatA prakAzane na jIravI zakavAnI AMkhanI A azakti tenI apAtratA ane nabaLAI che. eTale je mANasoe aMtima satyane meLavavA mATe, aMtima sAdhanAnA aMtima pagathie pahoMcavAnI mahenata nathI lIdhI, dUradUrathI ja jANavA ane vicAravAno mAtra zrama karyo che, teo avazya kaheze ke, prabhunuM maMdira aMdhakAramAM chupAeluM che. satya taraphanI yAtrA jema jema vadhatI jAya che, tema tema prakAza vadhatuM jAya che. te prakAza vadhatAM vadhatAM eTale badhe vadhI jAya che ke, prakAzanI adhikatAnA kAraNe ja aMdara aMdhakAranI pratIti thavA lAge che. paraMtu aMdhaznara saMbaMdhI te ApaNI narI bhUla che. te aMdhakAra bIjuM kAMI nathI paNa vizeSa prakAzanI adhikatA ja che, ane te ja kSaNe karavAmAM AvelI A prArthanA che ke-"he prabho ! A prakAzanA paradAne haTAvI le ke jethI A suvarNamaya ane jatirmaya prakAzanI pAchaLa chupAelA satyanA huM darzana karI zakuM. devAdhideva sAthenA sAkSAtkAranuM A aMtima AvaraNa che je anAvRtta thatAM, prabhutA, virATatA ane divyatA seLe kaLAe khIlI UThe che.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ suvaNa pAtra : 265 samIcIna ane ucita paNa e ja dekhAya che ke, prakAzanA vartuLamAM ja satya chupAvuM hoya ! koDe sUryo jevA tIvra prakAzapuMjamAM paNa ApaNI asamarthatA ke apAtratAne kAraNe je aMdhakAra jaNAya, te te ApaNI mAtra bhrAMti che. satyanI cArekora kadI aMdhakAra saMbhavI zake kharA? ane mAne ke satya jevA parama tatvanI AjubAju paNa aMdhakAranuM ja vartula hoya, te pachI prakAzane rahevAne bIje avakAza kayAM ? satyanI pAse aMdhAruM kadI paNa TakI zakatuM nathI. satyanI pAse TakI rahevAnI aMdhakAranI kSamatA paNa nathI. jemaNe AtmAnI anubhUti karI che tevA mANasenA saMsargamAM Ave, temanA anubhavanI, zabdothI agamya chatAM satyanI dizA tarapha IzAre karatI vANI sAMbhaLe, te kareDa sUryane divya prakAza ekasAmaTe tamArI aMdaramAM AvirbhAva pAmI gaye hoya e tamane anubhava thaze! AvA divya prakAzanI adhikatAmAM Akho UghADavI paNa muzkela che. AMkho aMdhArAmAM ja sahelAIthI UghaDe che. yAda rAkhaje, je satyanI nikaTa pahoMcaze temane aMtima saMgharSa prakAzanI sAthe ja thaze, aMdhakAra sAthe nahi. A prakAza mATe "hiraNyamaya' zabdano prayoga karavAmAM AvyuM che tenI pAchaLa paNa bhAre rahasya che. prakAzane mATe je zabda prayoga karavAmAM Avela che te suvarNa je che, eTale tene saMgharI rAkhavAne vyANa thAya te svAbhAvika che. asAdhutAne tyAga saraLa hoya che, paraMtu aMtima kSaNamAM jyAre sAdhutA paNa parama satyanA darzanamAM baMdha thaI jAya che, tyAre tene cheDavI anivArya thaI jAya che. paraMtu becenI ane parezAnInI kSaNe te ja hoya che. Aja sudhI sAcavI sAcavIne surakSita rAkhelA zubheno samudAya ke jenI sAthe AtmIyatA baMdhAI gaI che, tenI pakaDa paNa eka parataMtratA che ane satyanI sAme A parataMtratA paNa aDacaNarUpa che, tyAM te parama svAtaMtrya joIe. ApaNe tyAM nAnI nAnI sAMpradAyika pakaDe kevI majabUta hoya che ene anubhava ApaNane badhAne che. A badhI pakaDe AtmAthI karoDa gAu dUranI che. chatAM parApUrvathI cAlI AvelI paraMparAne vyAmaha, A pakaDene TakAvI rAkhavAmAM saMghabhedanA pApane paNa gauNa banAvI, potAnI pakaDane AgrahapUrvaka TakAvI rAkhe che. be bhAdaravA hoya tyAre paryuSaNa pahelA bhAdaravAmAM karavA ke bIjA bhAdaravAmAM tene saMgharSa cAle che. sAmAnya rIte joIe te A kevI skUla ane najIvI vAta che? chatAM ApaNI A viSenI pakaDa keTalI jabarI hoya che? pahelA bhAdaravAmAM paryuSaNa ujavAya ke bIjAmAM, e kaI AtmA sAthenA AtyaMtika satyano viSaya nathI; chatAM e viSenA Agraha-pratyAgraha jANItA che. A AcaDapratyAgrahanI pakaDamAM te je niyame, je maryAdAo, je baMdhane Aja sudhI svIkAryA, sAcavyAM, nabhAvyAM ane TakAvyAM tenAthI paNa tyAre niyamAtIta, sImAtIta ane baMdhanAtIta thaI, te badhI maryAdAone paNa tajI devAtI hoya che. te pakaDanI paristhitimAM satya mATenuM pAradarzI paradA jevuM sUma AvaraNa paNa AkarSaka ane mohaka banI jAya che. tene bhedavAnuM mana thatuM nathI.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 : dyA pASANu, khAlyAM dvAra manane jIvavA mATenuM A aMtima sAdhana che. mATe mana tene TakAvI rAkhavA mathe che. tethI RSie kahe che ke, aMdhArAthI teA ame majethI saMgharSamAM UtarI jaizu. je amArA virodhI che tenI sAthenA saMgharSane amane bhaya nathI, paraMtu jyAre prakAzanI sAthe, sukhanI sAthe, svanI sAthe, laDavAnA prasaMga Avaze tyAre amane zasro phekI devAnuM mana thaze; tene apanAvI levAnI AkAMkSA janmaze ane thADA ja vadhAre zramathI sAdhya parama satyane meLavavAnu bhUlAi jaze. kAraNa aMdhArAthI te upara UThavAnuM che ja, paraMtu prakAzathI jyAre cetanA upara cAlI jAya che tyAreja parama satyanI, parama AtmAnI upalabdhi thAya che. duHkha sAthe laDavAmAM kazI takalIpha nathI. chatAM sukhanI sAthe laDavA karatAM tenI sAthe ramavAnuM ane temAM ja DUbI javAnu ApaNune mana thatu hoya che. paraMtu sukhane paNa jo pakaDI rAkhavAmAM Ave te te paNa AtyaMtika mekSa nathI. sarvA siddhanA devA mATe ema kahevAya che ke, temanu' AyuSya mAtra lava saptaka ja vadhAre heta te 33 sAgaropamanAM sukhanuM svarga temanAthI nirmANa na thavA pAmata. temanA khAkI rahI javA pAmelA puNyanA ska MdhAne kSaya lava saptakamAM ja thai jAta. paraMtu puNyanI, zubhanI, upaniSadnA zabdomAM kahIe te prakAzanI ke svarNa pAtranI sAmAnya pakaDa evI te sukhada, prItikara, manehara ane manArama hAya che ke te svaga nuM nirmANa avazya karI zake paraMtu mekSa mATe eTale ke aMtima niSpatti mATe te teTale aze khAdhaka thaze. duHkhamAM jIvanArane bhAgye ja A vAtanI jANakArI hAya che ke sukhanI paNa eka pIDA hAya che. zatruonI vacce jIvanArane kayAMthI khakhara hAya ke mitrAnI paNa eka zatrutA hAya che ? narakamAM je jIve che tene svarganI pIDAnA kayAMthI khyAla Ave ? evI ja rIte adhakAramAM je jIve che tene kayAMthI khyAla Ave ke prakAza paNa eka divasa kArAgRha banI jAya che ? jyAM sudhI dvaita che tyAM sudhI saMsAra che. jyAM sudhI dvaita che tyAM sudhI baMdhana che. dvaitanI pAra thaI javAmAM ja mukita che. jyAM sudhI AMtarika sRSTimAM, atarAtmAmAM, daSTi nAkhavAnA ApaNe prayatna karyo nathI hatA tyAM sudhI bahAra jene ApaNe jIvana mAnyuM hatuM, AMtaSTi UghaDatAM ApaNane khakhara paDe che ke te te mRtyu che. jyAre udgamarahita, vastuzUnya, nirAkAra prakAza aMtarAkAzamAM pragaTa thAya che tyAre tenI AbhAne pacAvavI bhAre muzkela thAya che. sauthI meATI ane kilaSTatama muzkelI te e che ke, manane ema lAgavA mAMDe che ke, have aMtima majhila AvI gai che. sAdhaka mATe indriyA bahu moTI bAdhA upajAvanArI nathI hAtI, tenAthI te tee pAra thaI jAya che, vicArAnI khAdhAthI paNa teo pAra thaI jAya che, paraMtu jyAre aMdara prItikara anubhavanAM phUlo khIlavA lAge che, siddhinA AnaMda pragaTa thavAneA jyAre prAraMbha thAya che, tyAre mana temAM
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ suvarNa pAtra : 267 ja aTavAI jAya che. tene mUkavAnuM manane gamatuM nathI. gati avarodhAI jAya che. pagamAM tenAthI AgaLa vadhavAnI hiMmata khovAI jAya che. te temAM ja baMdhAI ane khevAI jAya che. AvI kSaNe satyanA darzananA eka atya5 chatAM mehaka AvaraNane haTAvavA te nAhiMmata banI jAya che. kaThora evA lAkaDAne ketarI nAkhavAnI kaLAmAM bhramara niSNAta hoya che, paraMtu te ja bhramara jyAre kamaLanA keSamAM bIDAI jAya che, tyAre kamaLane kaSa tene e te prItikara, sukhada ane manarama lAgavA mAMDe che ke, temAM goMdhAI marI javAnuM te pasaMda kare che, paraMtu kASThane ketarI bahAra nIkaLI janAra te bhramara kamaLa keSane ketarI bahAra nIkaLI javAnI hiMmata hArI jAya che. manane jyAre nAza thaI jAya che tyAre manathI nirmita A AkhuM jagata, A AkhuM nirmANa vilIna thaI jAya che. mananI aMtima pakaDa sudhI daita che ane tyAM sudhI saMsAra che. kAraNa mananA AdhAra para ja badhuM saMyukta che. mana upara ja jIvananuM cakra pharyA kare che. bhagavAna buddhane je divase jJAna thayuM, tyAre temaNe eka vicitra vAta kahI. temanuM mana jyAre zUnyadazAmAM praviSTa thayuM, mUlataH UkhaDI javA pAmyuM, tyAre temaNe kahyuM: "he mana ! have huM tane premathI vidAya ApuM chuM. Aja sudhI mane tArI Dagale ne pagale ghaNI ja jarUra paDI hatI. kemake zarIrarUpI navA navA gharonuM mAre nirmANa karavAnuM hatuM. have e navA gharanA sajanane mAre vAha asta thaI gayA che. tethI tArA jevA IjaneranI mAre have jarUra rahI nathI. have mane mAre pitAne zAzvata nivAsa maLI gayo che. have mAre mAruM navuM ghara banAvavA mATe tArI kuzaLa kArIgara tarIkenI kazI ja AvazyakatA rahI nathI. huM tyAM pahoMcI gayo chuM jyAM mAruM ghara che. Aja sudhI meM tArA sarjita gharamAM nivAsa karyo hato. have huM svanA gharamAM pahoMcI gayo chuM. have tuM khuzIthI jaI zake che." svAMgase nAmanA eka AdhyAtmika parama saMta cInamAM thaI gayA. eka divasa sAMje temane eka smazAnamAMthI pasAra thavAnuM thayuM. temanA ghaNA ziSya paNa temanI sAthe hatA. smazAnamAM muDadAMonI khepArIo paDI hoya te svAbhAvika che. AmAMthI eka khoparI sAthe bhUlathI temane paga athaDAI gaye. svAMgalsee te parIne hAthamAM upADI lIdhI ane mAthe aDADI, punaH punaH tenI kSamA mAgavA lAgyo ane ati namra zabdomAM kahevA lAgyAH "bhAI ! mane mApha kara ! mane mApha kara !" svAMgasenA ziSyanAM Azcarya pAra na rahyo. pitAnA gurunI A ceSTA temane bhAre vicitra lAgI. kaMI temanuM casakI te nathI gayuM ne evI paNa eka kSaNa mATe temane briAMti thaI. temaNe utsukatApUrvaka pUchayuM: "Apa A zuM karI rahyA che? keI jeze te ApanA viSe kevI vicitra ane aghaTita kalpanA karaze?" svAMgajoe javAba ApeH "A kaMI nAnA mANasanuM
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra ramazAna nathI A te meTA bAdazAha ane zAhI mANasanI aMtima yAtrAnuM vizrAmasthAna che. gAmanA moTA moTA mANasanI atre daphanavidhi thAya che." ziSyae kahyuM: "bhagavana! mANasa mATe hoya ke nAne, mRtyu te badhAne samAna banAvI de che !" vAMgalsee javAba Ape: "bhale, paNa mAphI te mAgavI ja joIe. A khoparIvALA mANasa je jIvate heta ane enA mAthAne A ja rIte bhUlathI mArA pagane sparza thaI gaye heta, te mArI zI hAlata thAta tenI tamane kalpanA nathI, mATe tame nizcitapaNe Ama kahI rahyA che. sAruM thayuM ke, e mANasa jIvato nathI eTale kazI ja ciMtAnuM kAraNa nathI." Ama kahI svAMgalsee khoparI pitAnI sAthe laI lIdhI ane potAnI mahulImAM lAvI, tene pitAnI pathArI pAse ja rAkhI. A phakIranAM darzanArthe ke temane maLavA mATe je je loke AvatA, te dareka AzcaryathI A khoparIne joI rahetA ane pUchI nAkhatA ke "gurujI ! A khoparI ahIM maDhelImAM ApanI pAse rAkhavAnuM ApanuM prayojana zuM che ?" ravAMgaseM javAba ApatAH "juo bhAI ! A parI upara mArA paga mUkAI gaye hate. muzkelI e che ke, A mANasa jIvate nathI eTale mAre tenI mAphI mAgavI hoya te paNa huM tenI pAse mAguM ? eTale tenI A parI ja laI Avyo chuM. reja enI mAphI mAguM chuM. saMbhava che ke kyAreka paNa te sAMbhaLaze !" leke kahetA : "Apa A kevI vAta kare che ?" te svAMgaseM javAba ApatA H "bhAI, e eka ja kAraNa nathI. A parI laI AvavAnuM bIjuM kAraNa e che ke, e khoparIne joI mane haMmeza khyAla rahe ke Aje nahi to AvatIkAle, mArI parI paNa Ama ja eka divasa keI smazAnamAM nadhaNiyAtI ukhaDavAnI che. tene lekenI ThekarA vAgavAnI che. jokenA paga taLe te ragadoLAvAnI che. kadAca koI mAphI mAMgaze to mApha karavAnI hAlatamAM paNa huM nahi houM ! eTale jyArathI huM A khoparI lAvyo chuM, tyArathI mane mArI khoparInA saMbaMdhamAM bhAre samajaNa janmavA pAmI che. have ke mArI parIne lAta mAraze te paNa tethI mane duHkha nahi thAya ! A badhI vastuonI mAtra bauddhika samajathI kaze ja artha savAne nathI. samajaNa TheTha prANone sparzI jAya, ane A satya samajAI jAya ke mana mAtra dhekhA sivAya kaI vastu nathI, te jIvananI eka navI yAtrA ane navI krAMtinA maMgaLa zrIgaNeza maMDAya !
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpatti saMnyAsInI pAdukA che Aje A mahAparvane caturtha divasa che. Atmadravyane oLakhavA mATe A parama upakAraka nimitte che. kAraNa AtmAno aciMtya ane akathya mahimA che. enuM pitAnuM apAra ezvaryA che. bAhya parigrahamAM Asakata thaelI buddhi pitAnI ja AMtarika samRddhine jevA asamartha banI jAya che. mohanIya karmanA prabaLa udayanuM A pariNAma che. jeNe meha upara vijaya meLavI lIdhe che evA sapuruSa mATe to nirvANa upaniSamAM jema kahyuM che tema " krizAM du:saMpatti maharSionI pAdukA che, pagarakhAM che. kevI suMdara A vAta che ! kevuM addabhUta A sUtra che ! sAmAnyarUpe te ema jaNAze ke, sAdhu puruSone saMpatti sAthe zuM levA devA ? puruSone aMtima Adarza Atmadarzana eTale ke brahmadarzanane che. saMpatti sAthe temane kaze ja saMbaMdha nathI. A ja vAtanI sUcanA A sUtramAM antarniviSTa che. upaniSadu kahe che ke, saMpatti sAthe saMtene snAna sUtakane paNa saMbaMdha nathI. saMpatti saMte mATe pAdukA che. ahIM samajavAnI vAta e che ke, Ama samudAya saMpattinI pAdukA eTale pagarakhAM che. eTale ke, saMpatti jyAre cAle che tyAre ApaNe badhA tenA pagarakhAnuM kAma karIe chIe. kAraNa ApaNe saMpattinA gulAma chIe. sAcA saMte saMpattinA mAlika che. eTale saMpattine pagarakhAMnI mAphaka paherIne cAlI zake che. AthI puruSa saMpattine kadI paNa mAMgatA nathI, bhUlathI tene sparza paNa karatA nathI. sAmAnya rIte tame mAnatA he che ke, tame tamArI saMpattinA mAlika che; paraMtu A tamArI eka brAnti che. kharekhara to saMpatti ja tamArI mAlika hoya che. kemake jyAre tame rAtanA sUtA he che, tyAre tamArI tijorInA rUpIA rAtabhara jAgatA nathI. te to nirAMte tijorImAM ArAma letA hoya che. A rUpIAnI jhaMjhaTanAM kAraNe tamArI UMgha harAma thaI jAya che. rUpIA ArAmathI sUI jAya che ane tamane jAgavA pharaja pADe che. tethI prazna e thAya che ke tame saMpatinA mAlika che ke saMpatti tamArI mAlika che ? tamArA hAthamAMthI so rUpiyAnI noTa sarI jAya, ke khissAmAMthI keI te kADhI le, tyAre so rUpiyAnI noTa raDavA besatI nathI, paraMtu tame tene mATe raDe cho; ane chatAM tame tenA mAlika hovAno dAvo kare che, A te kevI vicitratA che? kharI hakIkta to e che ke jene upara tame mAlikIpaNAne dAvo kare che te ja tamAre mAlika thaI jAya che. je mAlika thavA jAya che, te mAlika thavAne badale, gulAma thaI jAya che. saMpattinI mAlikI mATe saMnyAsI vAta ja karatuM nathI. te kahe che ke, janasamudAyamAM jene ApaNe saMpattizALI tarIke jANIe chIe tene mukha upara saMpattinA to kazA ja darzana thatAM nathI. tenI mukhamudrA saMpattine abhAsa ApavAne badale vipattino ehasAsa karAve che. sAcI saMpattinI lAlimA te saMtanAM peDhAM upara ja jovA maLe che. puruSa haMmezAM praphullita, AnaMdita, masta ane bephikara hoya che. temanAM jIvanamAM eka svara ane eka saMgItanAM ja darzana
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 : bhedyA pASANu, khalyAM dvArA thAya che. temanuM vyaktitva phUla jevuM hoya che. temanI mukhamudrA parathI teo apAra saMpattinA dhaNI hoya tevA dekhAya che. paraMtu jene sAdhAraNa janasamAja saMpatti kahe che, te kahevAtI saMpattine te avazeSa paNa temanAM mukha para hotuM nathI ane jemanI pAse AvuM badhuM che te vipattimAM gherAelA dekhAya che. sAcA saMnyAsI saMpattine paganAM pagarakhAM mAnI cAle che. pAdukAnI mAphaka tene upayoga dharmakAryomAM avazya karAvI le che, paraMtu te pagarakhAne pitAnAM mAthA upara rAkhIne cAlatA nathI. AjathI lagabhaga 1400 varSa karatAM paNa vadhAre jUnI vAta che. cIna te te samaye kyAranuMya bauddhadharmAvalaMbI thaI gayuM hatuM. bhAratamAMthI vilupta thaele bauddhadharma cIna, jApAna ane laMkAmAM palavita thaye hate. ekavAra cInanA samrATe dhidharma nAmanA bauddha sAdhune pitAnA dezamAM nimaMtryA. te bhAre vicitra saMta hatA. jyAre te cIna gayA tyAre pitAnI eka pAdukAne temaNe mAthA upara rAkhI ane bIjI pAdukAne pagamAM paherI, temaNe cIna dezamAM praveza karyo. sAdhu bodhidharmanI bhAre pratiSThA hatI. A emanI khyAti mAtra bhArata sudhI ja sImita nahotI, eTale cIna dezanA lake emanAM darzana mATe utsuka hatA. emanAM jJAnane sAMbhaLavAnI temane bhAre tRSA hatI. Theka bhAratathI teo potAnA dezamAM AvatA hatA eTale cInanA lokone paNa temanA viSe bhAre utsuktA ane AturatA hatI. samrATa pite temanuM svAgata karavA sAme AvyA hatA. sau A anuThA saMtanAM darzana karavA ane temanI vANI sAMbhaLavA I tejAra hatA. paraMtu jyAre lokee, eka pAdukA temanA mAthA para ane bIjI pAdukA temanA pagamAM joI tyAre sau AzcaryamAM paDI gayA. samrATa paNa bhAre vismayamAM paDI gayA. bodhidharmane joIne saune vismita thayelAM joI, ziSyane paNa bhAre kSobha thayo. A sthiti saune mATe asahya hatI. A vizvavikRta ane asAdhAraNa saMta AvI sthitimAM A rIte cIna dezamAM praveza kare, te vAta bAdazAhane paNa bhAre jhAMkhapavALI lAgI. ekAMta ane avasara maLI jatAM samrATe temane mAthA parathI pAdukA utArI laI bIjA pagamAM paherI levAnI vinaMti paNa karI. lekane thayuM, A te sAdhu che ke kaI gAMDa mANasa? kAraNa sAmAnya rIte jeDAM te pagamAM paherAya. eka pagarakhAne mAthA upara mUkI, bIjAne pagamAM paherI, cInamAM praveza karavAnI A saMtanI A rIta saunA Azcaryane viSaya banI gaI ! bAdazAhe paNa namratApUrvaka araja gujArIH "prabhe! AkhA dezamAM Apane mATe bhAre pracAra karavAmAM Avyo che. ApanA apratima jJAna mATenI asAdhAraNa udgheSaNa paNa karavAmAM AvI che ane Apa A zuM karI rahyA che ? ApanI A rItathI te leke samajaze ke, A mANasa jJAnI nathI, keI pAgala che. A sAMbhaLI bedhidharmo samrATane kahyuM: "pagarakhAne je meM mAthA upara mUkayuM che te tamane anulakSIne, eTale ke saMpatti paratvenI tamArI AMtarika vRttine batAvavAnA pratIka tarIke mUkela che; ane je pagamAM paherela che te mArI pitAnI saMpatti viSenI pratItinA pratIka rUpe che. sAdhu puruSanI draSTimAM saMpattinuM mahatva paganA pagarakhAMthI vadhAre
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpatti saMnyAsInI pAdukA che : 271 jarA paNa nathI. mAthA uparanA pagarakhAnuM kAraNa tamArI sAthe saMbaMdhita che. tamane e yAdI ApavA mATe che ke, eka pagarakhAMne mAthA upara rAkhavAthI paNa je mANasa gAMDAnI zreNImAM gaNAtuM hoya, te tame te A lakSmIrUpI baMne pagarakhAMne tamArA mAthA upara mUkI rAkhyAM che. eka pagarakhAne mAthA upara mUkavAthI je huM gAMDAmAM khapate heuM, te banne pagarakhAMne mAthA upara mUkanAra tame zemAM khapaze?" yAda rAkhaje saMpattine AvazyakatA karatAM vadhAre mahatva ApavAmAM Ave to te pAdukAne mAthA upara mUkavAnI ja eka prakriyA che. saMpatti jyAM hovI joIe tyAM ja hovI joIe. te mAtra pagane ja upaga che. tene mAlika banAvI zakAya nahi. je kadApi saMpattinA mAlika thavA mahenata karaze te mAlika to thaze ja nahi, UlaTAnA tenA gulAma banI jaze. mATe saMpattinA svAmI thavAne badale svanA svAmI thaI jAo, eTale saMpatti tamArI gulAma thaI jaze. pitAne je mAlika che te ja sAce mAlika che. saMpatti te tenI pAdukA che. pazuonI jarUriyAto maryAdita che. temanI maryAdita AvazyakatAo paripUrNa thaI jatAM te saMtRpta banI jAya che. temanI jarUriyAto bahu sAmAnya ane sImita che. khAvA mATe ghAsa maLI jAya, pIvA mATe pANI, DI UMgha, theDI vizrAMti ane varSamAM amuka vakhate kAma vAsanAnI tRpti maLI jAya eTale te saMtRpta thaI jAya che. paraMtu mANasane te pote kapelI badhI ja AvazyakatAo pUrNa thAya to paNa tene saMtoSa thato nathI. mANasamAM eka anokhI ja bhUkha hoya che ane te e ke, bIjAne potAnI jarUriyAta haMmezAM lAgavI joIe. A enI AMtarika bhUkha che. ahaMkArathI pIDAelo te ema ja mAne che ke, mArA vagara A jagata copaTa thaI jaze. badhI jarUriyAta pUrI thaI gaI hoya chatAM eka jarUriyAta tene haMmezAM lAgyA ja karatI hoya che mArI upayogitA bIjAne haMmezAM dekhAvI ja joIe ! anyathA A jIvananuM mahatva paNa zuM? bIjAne mArI upayogitA, mArI jarUriyAta na dekhAya te mAruM jIvavuM paNa bekAra che. mArI pAse bhejana, kapaDa, nIMda badhuM che, paNa bIjAne mArI jarUrata na hoya te e badhAM ja nakAmAM che ema te haMmezAM mAnatA rahe che. kabIranA jIvananI eka upadezAtmaka ghaTanA che. kabIranI pAse keI AvatuM te tenI pAsethI kaMI paNa levAnuM teo svIkAratA nahi. te "inkAra, te "nAnI pAchaLa paNa temanI AMtarika karuNavRtti ja kAma karatI hatI. kAraNa teo mANasanA mAnasanA pUrA abhyAsI hatA, AMtarika ane bhAvanAne oLakhI pADanArA sAcA parIkSaka hatA. teo samajatA hatA ke, denAra mANasa AvezamAM ApI te de che, paraMtu tenA ApavAnA satkAryamAM paNa parezAnI ane becenIne ItihAsa chupAelo hoya che. saMbhava che ApyA pachI ApanArane rAtabhara UMgha na Ave. saMbhava che tene manamAM evI bhAvanA sakriya thaI jAya ke, sAdhu ane phakIrane nAme kevA
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra leAbhI ane lebhAgu pAse huM paheAMcI gayA ! A kAraNe temaNe eka ja paddhati rAkhI hatI ke bheTa ApanAra pAsethI kadI bheTa na levI. kabIrajInA putranuM nAma kamAla hatuM. kamAla kharekhara kamAla ja hatA. teNe kazmIranI mAphaka eka judI ja maDhulI banAvI hatI. bApa ane beTA ane izvaraparAyaNa hatA paNa temanA vicAramAM kayAreka matabhedo jAgI paDatA ane jhaMjhaTa UbhI thai jatI. eka prasaMge eka cAlatI cakkIne joi kakhIra raDavA lAgyA. kAraNa ghaMTInAM e paDanI vacce je sapaDAi jatuM madhu pisAine lATa thaI jatuM hatuM. paraMtu kamAla A cakakIne cAlatI joi hasavA lAgyA. kabIra karatAM tenI A ekadama virodhI rIta hatI. ghauMTInAM banne paDo dANAone pIsI te rahyAM hatAM paraMtu je dANAo vacalA daMDanA Azraya letA hatA te akhaMDa kheMcI jatA hatA. e satyA vaccenuM A ghaNuM hatuM. banne potapotAnI rIte sAcA hatA. paraMtu akAraNa AvI kaThinAio UbhI thaI javA pAmatI. eTale kabIre kamAlane alaga kuTIra banAvI alaga rahevA salAha ApI. kamAlanI sthiti kazmIrathI UlaTI ja hatI. kamAlane tyAM je koi satsaMga karavA Avatu te kaMi ne kaMi bheTa dharIne jatuM. kamAla paNa te khuzIthI svIkArI letA. te mAnatA ke bheTa svIkAravAthI ApanAranA aMtarAtmAmAM saMtoSa ane Ana MdanAM puSpo khIlI UThe che ! * kamAla Ama chatAM kabIranA ziSyAthI A vAta sahana na thaI. teo kahevA lAgyAH bhAre lAlacu che. te kAMI phakIra nathI ke badhAMnI bheTa khuzIthI svIkArI le che.'eka vAra kAzI nareza kabIrane tyAM AvyA. kazmIranA ziSyA gabharAI gayA. rakhene pAsenI maDhulImAM tee cAlyA na jAya tenI tee cIvaTa rAkhavA mAMDayA ! eTale ziSyA rAjAne sIdhA kabIra pAse lai javA lAgyA. tyAre rAjAe kahyuM: 'kamAlanI kuTiyA paNa pAse ja che; eTale tene paNa maLI laie.' ziSyAe kahyuM: te mANasa barAbara nathI. te bhAre lAbhI che. te satsaMga karavA jevA nathI,' rAjAe kahyuM: bhale paNa tenI paNa parIkSA karI laie.' 6 rAjA kamAla pAse gayA. hAthamAMthI eka kImatI hIrAnI vIMTI kADhI bheTa dharI. kamAle kazA ja khacakATa vagara tene svIkAra karyo. lAkhAnI kiMmatanI te vIMTI hatI. kamAlane ATalI sahajatAthI vIMTInA svIkAra karatAM joI, rAjAnA paNa AzcayanA pAra na rahyo. phakIrI ane vIMTI vacce keAi tAratamyatA ke saMgati dekhAtI naheAtI. rAjA jarA camakaye. vITI ghaNI kImatI hatI eTale tene pAchI laI levAnI paNa temane marajI thaI. chatAM Akharu javAnI bIke teo tema karatAM acakAyA. rAjA vicAravA lAgyAH 'kabIranA ziSyAe sAcI ja salAha ApI hatI. huM kharekhara chetarAi gayA! paraMtu have thAya zuM ?' rAjAnA AvA kSeAbha kamAlanI najara bahAra na rahyo. te elI UThaceA : vITI ApavI ja hAya te| manamAM tene khacakATa ze?" rAjAne A sAMbhaLI sakAca tA thayA paNa te khelyAH 'vIMTI kayAM mUkuM ?" kamAle kahyuM: tamArI marajI paDe tyAM mUko.'
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpatti saMnyAsInI pAdukA che : ra73 rAjAe vIMTIne mahulInA uparanA bhAgamAM naLiyA nIce mUkI dIdhI. rAjAnI parezAnI khUba vadhI javA pAmI, tenI UMgha UDI gaI. kabIra ane kamAla vaccenI bheda rekhA be virodhI cheDAone sparzatI temane jaNAI. kabIra tarapha temane bhAre Adara janme ane kamAla pratye teTale ja agaName ! A vAtane paMdara divasa vItI gayA paNa rAjAnA manamAM jarA paNa zAMti na thaI. te pAche kamAla pAse Avyo. temane hatuM ke kamAle pitAnI vIMTInA dALiyA karI nAkhyA haze, bhAre lAlacu mANasa che ! A te phakIranI rIte kahevAya? - rAjAne AvatA joI kamAle kahyuM: "eha! zuM pharI vIMTInI bheTa ApavA AvyA che?' rAjAnA manamAM have tene lAlacupaNu viSe zaMkAne avakAza na rahyo. te vicAravA lAgyAH "A bhAre vicitra ane lobhI mANasa che. eTale jarA rUkSatApUrvaka temaNe javAba ApeH "A vakhate kaMI ja bheTa laIne AvyuM nathI. A vakhate te agAu ApelI bheTane tame zuM upayoga karyo te tapAsavA Avyo chuM-te vIMTIne tame zo upayoga karyo te mane kaho kamAle kahyuM vIMTInI mane kazI ja khabara nathI. tame te kayAM mUkIne gayA hatA tenI paNa mane khabara nathI. meM tene sparza paNa karyo nathI. eTale tame jyAM mUkIne gayA che, tyAM tenI tapAsa karo ! tamArI mUkelI cIja viSe tame jANe, mAre enI sAthe zuM saMbaMdha che?. tame mUkIne gayA che ane tyAMthI kadAca keIe te upADI lIdhI hoya, te paNa mAre zuM? tamArI vIMTIne sAcavavAnI javAbadArI amArI phakIrAnI nathI hotI. rAjA Ubhe thaye. je jagyA para teNe vIMTI mUkI hatI, te jagyA tene barAbara yAda hatI. teNe tyAM joyuM te naLiyAnI nIce temaNe jema te mUkI hatI tema che tema surakSita tyAM paDI hatI. saMtanI daSTimAM saMpatti eka pAdukAthI jarA paNa vadhAre mahatva dharAvatI nathI. tene. InkAra karavA jeTaluM mAlikIpaNuM paNa saMnyAsIne manathI saMpatti viSenA vyAmohanI aspaSTa svIkRti ja gaNAya. eTale sAdhu puruSa tene svIkAra ke asvIkArathI para hoya che. tene InkAra karavAthI paNa zuM lAbha? Akhara te te mATI che. saMpattine choDavA jatAM ke pakaDavA jatAM baMne vakhata jAye-ajANye paNa saMpattine mahatva apAI jAya che. choDavAnA kendramAM paNa saMpattinI ja mahattA pradhAna hoya che ane pakaDavAmAM te tenI pramukhatA spaSTa che ja. jyAre ApaNe kahIe ke saMpatti hevI Avazyaka che tyAre paNa ApaNA manamAM tenuM AMtarika mUlya hoya che. je ApaNe ema kahIe ke ame saMpattine aDIzuM nahi, saMpatti te abhaDAvanArI, apavitra vastu che, te paNa tenuM AMtarika mUlya aMkita thaI jAya che. saMnyAsIne mATe tenuM kazuM ja mUlya nathI. saMnyAsInI samajamAM saMpatti nimUlya che.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra74: bhedya pASANa, khelyAM dvAra sAcA sAdhuone sAcI rIte oLakhavA bhAre muzkela che. parigrahavRtti ane aparigraha vRttine AdhAra chanA mamatAmUlaka pariName che. kaI paNa vastune AkarSaNa buddhithI grahaNa karavI athavA koI vastune parigraha buddhithI grahaNa karavA mATe te vastunI pAse javAnA chanA pariNAma paNa parigraha che. kharekhara parigrahane Agraha ja anarthanuM mULa che. __ mamAvamiti caiSa yAvadabhimAnadAhajvaraH / nAmata muvi tAviti pratyutta: | Ane huM chuM ane A mAruM che A abhimAnarUpI dAhajavara jyAM sudhI manuSya sAthe TakI rahe che tyAM sudhI tene mATe yamarAjanuM moTuM zaraNa che, eTale tene janma maraNanI cakkImAM pIsAvAnuM che. AvI sthitimAM zAMtinI AzA rAkhavI ekadama vyartha che. chAsa saTrNasamA avidyA-jema AkAzane ora ke ora na dekhAya tema IcchAne paNa AraMbha ke aMta na dekhAya. eTale IcchAonuM niyamana na karAya te zAMti ane samAdhi dUra-sudUra bhAgatI ja rahevAnI IcchA ja badhAM pApanuM mULa che. IcchA ja AkulatA- vyAkulatAnuM pramukha kAraNa che. icchAone sadbhAva te duHkha ane IcchAone nirodha te sukha. chA jAtA: tame bIjI zArIrika tapazcaryA karI zake ke na paNa karI zake, mAtra tamArI manobhUmikAne maryAdita ke saMyamita banAvavA prayAsa yathArtha rIte karaze te eka divasa tame saMpattinA svAmI banI zakaze. anyathA saMpattinA svAmI thavAne badale tame tenA gulAma to che, che ane che ja. bhagavAna mahAvIra Aje mahAvIra janma vAMcavAnI ApaNI paraMparA che. jenA zAsanamAM ApaNe chIe te parama upakArI mahApuruSanA jIvanathI AbAlavRddha sau jJAta hovA joie. eTale eka divasa A nirdhArita karavAmAM AvyuM che. jaina dharma avatAravAdI nathI, te uttAravAdI che. naramAMthI pitAnI utkaTa sAdhanA ane parama tapazcaryA vaDe nArAyaNa banI zakavAnI yogyatA ane kSamatA jIvamAtranI abhIpsA che. eTale ApaNuM tIrthakare paNa eka vakhata ApaNI ja mAphaka coryAsInI cakaDaLamAM bhamatA ane rAgadveSathI kaluSita AtmA hatA. paraMtu samyajJAna, darzana ane cAritranI parama ArAdhanAnAM phaLasvarUpe teo jIvamAMthI ziva banI gayA. A bhUmikAnAM, A anAdikAlIna paribhramaNamAM, sabadhirUpa mokSamArganA prathama caraNanI jyArathI upalabdhi thaI te bhavathI ja temanA pUrvabhavenI gaNatarI karavAmAM AvI che. temAM paNa mAtra sattAvIsa bhanI ja gaNatarI karavAmAM AvI che. A sattAvIsa nI vacce anekavAra nAraka, deva temaja
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIra : 275 kSullaka bhavenuM grahaNa svIkArya che, paraMtu te kSudrabhavanAM kayAMya nAma nirdeza maLatAM nathI. "are cittamaf 8madiyA?" A ullekha e ja A mATe eka saMketa che. 1. nayasAra ? A bhavamAM mokSamArgamAM Avazyaka samyagdarzanane lAbha thaye. apara mahAvidehamAM mahAvapravijaya kSetramAM jayaMti nAmanI nagarI hatI. te nagarInA rAjA zatrumardana hatA. A prAMtanA purapratiSThAna gAmamAM bhagavAna mahAvIrane jIva nayasAra nAmane grAmaciMtaka banyuM. rAjA zatrumadanane navA rAjaprAsAda mATe UMcI jAtanAM lAkaDAMonI jarUra paDI. nayasAra A viSayane kuzaLa kArIgara hatuM. eTale A kAryane bhAra tene seMpavAmAM AvyuM. nayasAra paNa rAjAnA AdezathI aneka sAthIo ane kAryakarone laI, aneka gADAMo sAthe araNyamAM pahoMce. lAkaDAMnI parIkSaNapUrvaka kApavAnI prakriyA prAraMbha thaI. baporanA vakhate bhejana taiyAra thaI jatAM jamavA besatuM hatuM ke tyAM sArthathI chUTA paDelA, mArga bhUlI gaelA, bhUkha ane tRSAthI saMtapta banelA nigraMtha munione Akasmika samAgama thaye. A nayasAra A ajANI aTavImAM munionA padArpaNathI vismita thaye. tenuM hRdaya bhakita ane premanA hileLe caDhayuM. te AnaMda vibhora banI gayo. teNe nirdoSa AhAra nircane vaherAvyo ane arayamAMthI bahAra javAne mArga batAvyo. munioe mokSamArgane upadeza ApI tenAmAM samyagdarzananuM ApaNuM karyuM. nayasArane A Akasmika samAgame tIrthaMkara mahAvIra thavAnI bhUmikA pUrI pADI. te parittasaMsArI thayo. 2 prathama devaleka : nayasAra rUpa manuSya bhavanA AyuSyane samyagdarzananI ArAdhanApUrvaka pUrNa karI te nayasAra saudharma kapamAM eka pAmanI sthitivALe mahApuNyazALI mahaddhika deva thayA. 3 marIcitradaMDI : prathama devakanuM AyuSya pUrNa karI nayasArane jIva prathama tIrthaMkara zrI kaSabhadeva svAmI ane tenA putra prathama cakavatI zrI bharatanA marIci nAmanA putra tarIke jame. bhagavAna rASabha devanA pravacanothI prabhAvita thaI te dIkSita thaI gayA. paraMtu aneka pariSahopasargavALe dIkSAne mArga tenA mATe asahya thaI paDe. te vicArate thayuM ke huM pharI gRhasthAzramane svIkAra karuM ke kema ? ghaNA vicArone aMte nirNaya karyo ke, A zramaNa paridhAnane parityAga karI, navI veSabhUSA svIkAravI e ja mAre mATe ucita che. teNe manamAM daDha saMkalpa karyo ke, nirgathe tridaMDa eTale mana, vacana ane kAyAnA azubha vyApArane avadhanArA ane Indriya upara vijaya meLavanArA hoya che. paraMtu huM tridaMDathI yukta ane ajitendriya chuM. eTale tenA pratIka rUpe huM tridaMDa dhAraNa karIza.
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra zramaNA navakATie sarva pApa-vyApArothI mukata, mahAvratadhArI ane mu MDita hAya che. paraMtu huM zikhA sahita chuM. eTale hajAmata karAvIza ane sthUla pApanu viramaNu karIza. nigranthA niSparigrahI ane zIla-sadAcAranI sugandhathI suga Mdhita hoya che. paraMtu huM tevA nathI. huM saparigraha ane caMdanAdi sugaMdhita dravyeAnI sugaMdhathI surabhita rahIza. zramaNA nirmAhI hoya che. paraMtu hu mehazIla chuM, eTale tenAM pratIka rUpe huM chatra dhAraNa karIza. nitthA pagamAM kazuja paheratA nathI; paraMtu huM kASTa pAdukAneA upayoga karIza. ghavikalpI sAdhu zvetavastra dhAraNa kare che ane jinakalpI vastra vagaranA hAya che. paraMtu huM kaSAyathI kaluSita chuM tethI kaSAyanA pratIka rUpe kASAyika vastro dhAraNa karIza. zramaNe| sacita pANInA upayoga karatA nathI. snAnAdi zaNagArothI mukata hAya che. maryAdita jaLa snAna-pAnAdi kriyAo mATe upayAgamAM laiza. paraMtu A rIte marIci navI parivrAjakanI vezabhUSAne dhAraNa karI bhagavAna sAthe ja vicaratA. tenI judI jAtanI carcA ane vezabhUSAthI mANase Azcaya pAmatA ane jijJAsAvaza thai tenI pAse jatA. marIci paNa te badhAMne pratidha ApI temane bhagavAna RSabhadevanA ziSyA banAvatA. samavasaraNamAM ekadA bharata rAjAe bhagavAnane prazna karyo: prabhA ! AvaDI A pariSadAmAM kAi evI vyakti che kharI, je A bharatakSetramAM ApanI mApheMka bhAvi tIrthaMkara thavAnI hAya !? bhagavAne javAba ApyA tamArA putra marIci A ja bharatakSetramAM vamAna (mahAvIra) nAmane aMtima tItha kara thaze. tenI pUrve te potanapuranA adhipati tripRSTha vAsudeva banaze ane videha kSetranI mUkAnagarImAM tamArA jevA ja priyamitra nAmanA cakravartI thaze. A rIte A marIcitraNa utkRSTa padavIne dhaNI thaze.' bhagavAnanI bhaviSya vANI sAMbhaLI, bharata rAjA tarata ja marIci pAse gayA. tene bhAvi tIrthaMkara rUpe temaNe abhinaMdana ApyA. tenA vAsudeva ane cakravartI thavAnI paNa vAta kahI. te sAMbhaLI marIci Ana Mda ane utsAhamAM AvI gayA. huM traNa padavInA dhaNI ! mArA pitA prathama cakravartI! mArA dAdA prathama tItha kara ! jANe jagatanI badhI variSThatA potAnA ja kuLane kema na varI hAya ! Ama AnaMda vibhAra banI te nAcavA lAgyA ! eka divase marIci asvastha thayA. tenI sevA karanAra keAi hatu nahi. eTale te vadhAre sakSubdha ane becena banyAH meM anekane bhagavAnanA ziSyA banAvyA, paNa mAro ekeya ziSya khanAbyA nahi ane huM ziSyathI vAMcita rahyo eTale mArI Aja A sthiti thaI che. have huM paNa mArA ziSya banAvIza'-evA teNe nirNaya karyo. gheADA divase rAjakumAra kapila dharma jANavAnI bhAvanAthI tenI pAse AvyeA. marIcie AhutI dIkSAnI preraNA ApI. kapile sAmethI prazna karyAM: teA pachI Apa pote Arhata dhama nuM pAlana kema karatA nathI ?" marIcie
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIra : 277 te bAbatamAM potAnI asamarthatA pragaTa karI. eTale kapile pharI prazna karyo "Apa jenuM AcaraNa karI rahyA che temAM zuM dharma nathI? A prazna marIcinA manamAM mithyAbhimAna jagADayuM. teo DIvAra mauna rahyA pachI bolyAH "ahIM paNa te ja che je AhaMta dharmamAM che. A sAMbhaLI kapila marIcine ziSya thaye. A usUtraprarUpaNAnA kAraNe kADAjhADa sAgaropamapramANa temane saMsAra bhramaNa karavuM paDyuM ane doSanI AlocanA vagara AyuSya pUrNa karyuM. 4 brahma-devaloka : ceryAsI lAkha pUrvanuM AyuSya pUrNa karIne marIcine jIve brahma devalekamAM dasa sAgaranI sthitivALe deva banya. 5 kauzika brAhmaNa . devalekamAMthI avatarI kallAka saMnivezamAM eMsI lAkha pUrvanI AyuSyavALA kauzika brAhmaNanA rUpe janma lIdho. 6 puSpamitra brAhmaNa kauzikanuM AyuSya pUrNa karIne te dhUNa nagarImAM puSpamitra nAmane brAhmaNa . tenuM tera lAkha pUrvanuM AyuSya hatuM. te aMtima samayamAM pUrvanA saMskAravaza parivrAjaka tridaMDI bane. 7 saudharma devaloka : tyAMthI AyuSya paripUrNa karIne saudharma kalpamAM te madhyama rithativALe deva banyo. 8 agnidhIta : tyAMthI cavIne te cetya sannivezamAM agnidyota nAmane brAhmaNa thayuM. tenuM AyuSya cesaTha lAkha pUrvanuM hatuM. parivrAjakanA saMskAranI tIvratAthI parivrAjaka tridaMDI banya. 9 IzAna devaloka : tyAMthI AyuSyanI parisamApita thavA para te IzAna devalekamAM madhyama sthitivALo deva thayA. 10 agnibhUti brAhmaNa tyArabAda maMdira nAmaka sannivezamAM agnibhUti nAmanA brAhmaNanA rUpe janma lIdho. tenuM AyuSya chappana lAkha pUrvanuM hatuM. jIvananA aMta samaye tyAM pharI parivrAjaka tridaMDI bane. 11 sanakumAra devaloka ? agnibhUtirUpa bhavanI samApti pachI te sanakumAra kalpamAM madhyama sthitivALe deva bane.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 : levA pASANu, tyAM dvAra 12 bhAradvAja brAhmaNa sanaskumAra kalpathI cavI te zvetAMbikA nagarImAM bhAradvAja nAmane brAhmaNa thayuM. tenuM AyuSya cuMmAlIsa lAkha pUrvanuM hatuM. aMtima samaye tyAM parivrAjakanI dIkSAthI dIkSita thaze. 13 mahendra devaloka : tyAMthI AyuSya pUrNa karI te mahendra kalpamAM madhyama sthitivALe deva thayA. 14. sthAvara brAhmaNa : devalokathI cavIne keTalAye kALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa karIne te rAjagRha nagaramAM sthAvara nAmane brAhmaNa thayuM. tyAM tenuM AyuSya cetrIsa lAkha pUrvanuM hatuM. aMta samaye tridaMDI parivrAjaka bane. 15. brahma devaloka : - paMdaramA bhavamAM te brahma devalokamAM madhyama sthitivALe deva bane. 16. vibhUtiH devalokanuM AyuSya pUrNa karI nayasArane jIva soLamA bhave rAjagRha nagaramAM vizvanaMdI rAjAnA bhAI tathA yuvarAja vizAkhAbhUtinA putra vizvabhUti thayA. rAjA vizvanaMdInA putranuM nAma vizAkhAnaMdI hatuM. eka vakhata vizvati pupakaraMDa upavanamAM potAnI patnIo sAthe krIDA karatA hatA tyAre mahArANInI dAsIo pupe levA tyAM AvI. vizvabhUtinI krIDA joI temane IrSyA AvI. temaNe mahArANInA hRdayamAM paNa irSAne agni pragaTAvyuM. rAjAe potAnI kuLamaryAdAno khyAla ApI tene samajAvavA ghaNe prayatna karyo paraMtu jyAre te ekathI be na thaI ane pitAne Agrahu TakAvI ja rAkhe tyAre maMtrIe eka yukita ajamAvI. rAjAnA AdezathI raNabherI vagADavAmAM AvI. raNabherIne avAja sAMbhaLatAM ja vizvatie udyAna krIDA sthagita karI nAkhI ane rAjA pAse AvI upasthita thaye. rAjAne aTakAvI pote senA sAthe yuddha mATe prasthAna karyuM. zatrunAM kyAMya darzana na thatAM te senA sahita pAchA vaLyA. A daramiyAna rAjakumAra vizAkhAnaMdIe pitAnA aMtaHpura sahita pitAne paDAva te udyAnamAM nAkhI dIdhe. jyAre vizvabhUti punaH udyAnamAM praveza karavA lAgyA tyAre dvArapAlee temane aTakAvyA ane jaNAvyuM ke rAjakumAra vizAkhAnaMdI pitAnA aMtaHpura sahita kIDA karI rahyA che. - vizvabhUtine have bhAna thayuM ke, mane yuddhanA bahAne atrethI kADhavAmAM Avela che. AthI ke pAyamAna thaI temaNe kaThAnAM vRkSa upara eka mukko mAryo jethI koThAnAM badhAM phaLe TapaTapa paDI gayAM. pachI dvArapAlane kahyuM ke A rIte huM tamArAM mAthAM vadherI zakuM chuM. paraMtu rAjAnA gauravanI rakSA khAtara tema karatuM nathI.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIra H 279 - A banAve vizvatinA saMsAra viSayaka rAgane uDADI dIdhuM. temaNe Arya saMbhUti sthavira pAse saMyama svIkAryo ane utkRSTatama tadharmanI parama ArAdhanAthI parama labdhio meLavI. eka vakhata vihAra karatA vizvabhUti muni mathurA padhAryA. rAjakumAra vizAkhAnaMdI paNa rAjakanyAo sAthe vihAra karavA tyAM AvyuM hatuM ane rAjamArganA rAjamahelamAM rokAyo. ekAeka vizAkhAnaMdI rAjakumAranI daSTi muni vibhUti upara paDI ane IrSyAne agni krodha ne tiraskAranA rUpamAM bhabhUkI UThaze. muni tapazcaryAthI kSINukAya banI gayA hatA eTale tarata ja viyAyela gAyanA sAdhAraNa dhakkAthI gekuM khAI gabaDI paDyA. upahAsa mATe A prasaMga vizAkhAnaMdIne hAtha lAgI gaye. temaNe hasatAM hasatAM kahyuM: "koThAnA vRkSane muka mArI badhAM phaLone TapaTapa nIcAM pADI denAra kevA parAkramI ke gAyanA dhakkAthI paNa gabaDI jAya che! ema kahI te khaDakhaDATa hasI paDaze. A sAMbhaLI vizvati aNagAra AvezamAM AvI gayA. gAyanAM ziMgaDAne pakaDIne cakranI mAphaka pheravIne, gAyane AkAzamAM UchALatAM temaNe kahyuM zuM durbaLa siMha ziyALathI paNa Utarate hoya che? A durAtmA Aje paNa mArA tarapha bhAre durbhAva dharAve che. eTale mArAM tapa, japa, brahmacaryanuM je kaMI phaLa hoya te AgAmI bhavamAM huM aparimita baLavALo banuM. Ama niyANuM karI AcanA karyA vagara temaNe AyuSya pUrNa karyuM. 17. mahAzuka devaloka : tyAMthI AyuSya pUrNa karI nayasArane muni vizvabhUtirUpa chava mahAzuka kalpamAM utkRSTa sthitivALA deva thayo. 18. tripRSTha vAsudeva : - devalekamAMthI AvI pitanapura nAmanA nagaramAM prajApati nAmanA rAjAne tyAM rANI mRgAvatInI kukSimAM janma lIdhe. devanA bhavathI cavela vizvabhUtine AtmA je avataryo ke ke rANI mRgAvatIne suMdara sAta sapanAM AvyAM. A sapanAM vAsudevanA avataraNanA sUcaka hatAM. kAraNa cauda tejasvI sapanAM tIrthakaranI mAtA jue che. te ja sapanAM jarA jhAMkhA cakravartInI mAtAne Ave che ane vAsudevanI mAtA sAta sapanAM joI prabuddha thAya che. vizvabhUtine A AtmA jyAre janme tyAre vAMsAmAM traNa pAMsaLIo hatI, eTale enuM nAma tripRSTha rAkhavAmAM AvyuM. tripRSTha rAjakumAranA pitA prajApati azvagrIva-prati vAsudevanA adhInastha mAMDalika rAjA hatA. eka divase azvagrIva-prativAsudeve eka jatiSIne pUchayuM ke mAruM mRtyu kema thaze ? tiSIe gaNita gaNI jaNAvyuM ke je tamArA dUtanuM apamAna karaze ane tuM girinA kesarIsiMhanuM vidAraNa kareze, tenA hAthe tamAruM mRtyu thaze. te sAMbhaLI azvagrIva saciMta banyo.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra prajApatinA putronI vadhatI jatI zakita tenAthI ajANI nahotI. jotiSInI bhaviSya vANIne tAga meLavavA teNe pitAnA dUtane amuka saMdezA sAthe prajApati pAse mokalyA. dUtee jyAre rAjasabhAmAM praveza karyo, tyAre saMgItane jalaso cAlI rahyo hate. prativAsudevanA dUta tarIke te dUtanA mAnasamAM paNa abhimAne praveza karyo hate. eTale rAjAnI anumati meLavavAnI paNa darakAra rAkhyA vinA temaNe rAjasabhAmAM praveza karyo. A rAja parivAra saMgItanA rasamAM tallIna hatuM. eTale tenA Akasmika pravezathI raMgamAM bhaMga paDe. tripRSTha mATe A vAta asahya thaI paDI. rAjA prajApatie jyAre ucita satkAra sAthe dUtane vidAya ApI tyAre tripRSTha lAga joI. mArgamAM dUtene adhavacce aTakAvI temane sAre e methIpAka cakhADo. prajApatine pitAnA putranA A durvyavahArathI bhAre ciMtA UpajI, temaNe tene pharI bolAvyA ane sArA puraskArathI puraskRta karyA ane tripRSThanA aziSTa vyavahAranI kSamA mAMgI. azvagrIvane A vAtanI gaMdha paNa na Ave te mATe vinaMti karI. dUte te mAnI gayA. paraMtu temanA be sAthIdAro je bhAgI chUTyA hatA, temaNe rAjA azvagrIvanI pAse jaI athathI iti sudhInI hakIkata kahI batAvI. A bAju pUrvabhavane verI vizAkhAnaMdI tuMgagirimAM kesarI siMhanA rUpe janmI, tuMgagirinA jaMgala pAsenAM kSetromAM bhAre raMjADa karate hate. azvagrIvane dUtanAM apamAnane badale vALavA, ane tenAM pratiphaLa rUpe pitAnA duzmanane sadAne mATe vinAza karavA nirNaya karyo. eTale tuMgagirinAM AsapAsanAM kSetramAM zAli dhAnya vAvavAno upakama karyo. te khetare ane kheDUtanA kesarIsiMhathI ane bIjA vanya pazuothI rakSaNa karavAnAM kAmamAM rAjA prajApatinI nimaNuMka karI. azvagrIvanA A AdezathI prajApatine bhAre Azcarya thayuM. tene vAra nahete chatAM tenI nimaNuMkathI tripRSTha karelA aparAdhanI ja A zikSA che ema mAnI tuMgagiri javAne teNe nirNaya karyo. pitAnA pitAne jatAM baMne dIkarAoe aTakAvyA ane temanA vatI temanI pharaja pite vaphAdArIthI bajAvavA tatpara che ema kahI aTakI javA vinaMti karI. baMne bhAIo tyAM gayA ane kheDUtane pUchyuM ke te kesarI siMha kayAM che ke jenI raMjADathI tame badhA saMtrasta che? kheDUtoe siMhanuM sthAna batAvyuM. temaNe sUtelA siMhane jagADe. rathamAMthI UtarI, niHzasa tenI sAthe jhajhumavA tripRSTha taiyAra thayA. siMhane thayuM, A bhAre mUkha che. pitAnA rakSaNanAM sAdhanene parityAga karI, A mUrakha pitAnA ja hAthe pitAnuM mota netarI rahyo che. ALasa maraDIne je te Ubho thayo ane trADa mArI ke, tripRhaThe tenAM jaDabAM pakaDI be kaTakA karI, tene jIrNa kapaDAMnI mAphaka cIrI nAkhe. - taMgagirinA AsapAsanAM kSetre te surakSita thaI gayAM paNa azvagrIva asurakSita ane ciMtAzIla thayuM. tene thayuM, A tripRSThanA hAthe mAruM nizcita mRtyu che te ene ja mArI
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIra : 281 nAkha ucita che. tema nirNaya karI baMne bhAIone bolAvavA saMdeza mokale che. paraMtu tripRSTha tenI avahelanA kare che. azvagrIva pitanapura upara sainya laIne caDhI Ave che, tyAre tripRSTha saMdeza mokale che ke, yuddhamAM hajAro nirdoSa mANase niSkAraNa mRtyune zaraNa thAya ene badale ApaNe bane ja paraspara yuddha karI, jaya-parAjayane nirNaya karI laIe. azvagrIve A zarata svIkArI. daSTi yuddha, muSTi yuddhAdi badhAM yuddhamAM te parAjita thaye. aMte caka nAmanA tINa zAstrane teNe prahAra karyo. tripRSTha tene hAthamAM pakaDI tenA upara ja vaLato prahAra karatAM tenuM mAthuM chedAI gayuM. AkAzamAM tripRSTha vAsudevanA avataraNane divya dhvani prasarI rahyo ! ekadA tripRSTha vAsudeve kaI prasaMge punaH saMgItanA utsavano prAraMbha karyo. zayyApAlakane Adeza Ape ke, mane UMgha AvI jAya ke A jalaso sameTI leje. vAsudevane te UMgha AvI gaI, paraMtu zavyApAlaka rasamAM e te mazagUla banI gaye ke vAsudeva sUI gayA chatAM teNe jalaso baMdha na karyo. prAtaH jyAre vAsudeva jAgyA ane utsavane te ja rIte cAlate je tyAre zavyApAlaka para gusse thaI temaNe dhagadhagatuM sIsuM tenA kAnamAM reDayuM. pariNAme te divaMgata thaye. A badhAM bAMdhelAM kam mahAvIranA bhavamAM temane udayamAM AvavAnAM hatAM. A rIte vAsudevanuM 84 lAkha pUrvanuM AyuSya temaNe pUrNa karyuM. 19. sAtamI naraka : tripRSTha vAsudevanuM AyuSya pUrNa thatAM teo sAtamA tamastamA narakanA apratiSThAna narakAvAsamAM nairayikarUpe janmyA. 20. siMha : tyAMthI nIkaLI te kesarI siMha banyA. 21. cothI narakaH siMhanA AyuSyane pUruM karIne teo cothI narakamAM gayA. 22. priya mitra cakravatI ? tyAMthI AyuSya pUrNa karI teo mahAvideha kSetranI mUkAnagarImAM dhanaMjya rAjAnI dhAriNI rANIthI priya mitra cakravata thayA. A bhavamAM, jaina muninA darzanathI dIkSA grahaNa karI, temaNe eka kareDa varSa sudhI dIkSA pALI. 23. mahAzuTa devaka tyAMthI AyuSya pUrNa karI mahAzuka kalpamAM sarvArtha vimAnamAM teo utpanna thayA.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 H bhedyA pASANu, khelyAM dvAra 24, naMdanakumAra : tyAMthI cavI bharatakSetranI chatranagarImAM jitazatru rAjAnI bhadrA rANInI kukSimAM naMdana nAmanA kumAra thayA. tyAM vIsa lAkha varSa teo gRhavAsamAM rahyA. eka lAkha varSa avazeSa rahyA tyAre piphrilAcArya pAse temaNe saMyama svIkAryo. eka lAkha varasa sudhI mAsakhamaNanI tapasyA karI. temAM temane agiyAra lAkha sATha hajAra mAsakhamaNa thayA.vIsa sthAnakenI ArAdhanA karI. tIrthakara nAmakarma upajayuM, 25, prANuta devaloka : tyAMthI te prAkRta devalokamAM pupattaravahaMsaka vimAnamAM vIsa sAgaranI sthitivALA deva thayA. 26. devAnaMdAnA garbhamAM : svargathI cavI brAhmaNakuMDa gAmamAM RSabhadatta brAhmaNanI patnI devAnaMdAnA garbhamAM putrarUpe utpanna thayA. kuLa zreSThatAnAM darpanAM pariNAme devAnaMdAnA garbhamAM AvavuM paDyuM. khyAMsI rAta sudhI teo garbhamAM rahyA. 27. vardhamAna mahAvIra : cAMsImI rAtrie zakendranI AjJAthI hariegamelI deve siddhArtha rAjAnI mahArANI trizalAnA udaramAM temane prasthApita karyA ane tyAM ja janma laIne teo vardhamAna mahAvIranA nAmathI prasiddha thayA. sahasra rUpa sAdhanA ghaNI vakhata ApaNI evI bhrAmaka mAnyatA ApaNA mAnasamAM ghara karI gaI hoya che ke paramArtha sAdhu puruSe ja karI zake. dharmagraMthe jANe sAdhuo mATe ja nirmita thayA hoya! sAmAnya mANasane te kema jANe tenI sAthe kazI ja levA devA na hoya ! AtmakalyANa ke prabhutAnI upalabdhi, bhakti, sAdhanA ke ArAdhanA ane upAsanAnI paramArthamUlaka pravRttio jANe kema sAdhuo mATe ja hoya ! sAdhu jagatathI pRthapha vahevAramAM tame rahenArA eTale tame jANe judA jagatanA je, judA vicAro dharAvatA mAne ane judA ja AcAra AcaratI vyaktio kema na , e rIte tame sAdhu jagata ane vyAvahArika jagata vacce eka moTI khAI UbhI karI kIdhI che ! ekabIjAne ekabIjAthI paraspara nirapekSa-judA pADI nAkhyA che. je paramArtha sAdhaka che te te mAne che ke, dareka sAdhana athavA paramArthamUlaka dareka kArya, sAdhu saMto ane vahevAru mANaso baMne mATe samAna upayogI ane samAna kimatanA che. vahevAranI
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahasa rUpa sAdhanA : 283 zuddhi vagara jyAM mAnavatA aMkurita thatI nathI tyAM sAdhanA aMkurita thavAnI te vAta ja kayAM rahI? jIvanamAM prAmANikatA, sadAcAra, IzvaraniSThA, saumAM paramAtmabhAva jevAnI vRtti, e ja mAnavatAnAM mULe che. te saddaguNe ja dharma che. mANasamAM te sadgaNe kramazaH vikasita ane prasphaTita thatAM te dhama mANasa tarIke oLakhAya che. ethI, ajJAnI chuM, vahevArIo chuM, saMsArane kIDo chuM--ema beTI rIte kSudratAmAM aTavAI pitAnI jAtane halakI mAnaze nahi. anyathA tamArA vikAsa mATe prakRtie ApelAM sAdhane, tamArA vikAsamAM paripUrNa upayegI thavAne badale, nAkAmiyAba nIvaDaze. A sADAtraNa hAtha jeTalA zarIramAM ja mAruM sAra sarvasva che ema rakhe mAnI besatA ! A vAmana jevA jaNutA kSudra dehamAM virATa ane asIma prabhutA paDelI che. ApaNuM vyakitatva mAtra dehanI divAle sudhI ja sImita ke maryAdita nathI. AkAzanI mAphaka te anaMta, amApa ane asIma che. deha sudhInA baMdhanenI dIvAla te pazu jagata UbhI kare che. temane mATe deha e ja sarvasva hoya che. temanI AkAMkSAo zArIrika nirvAha pUratI ja maryAdita hoya che. egya AhAra, gya nivAsa, theDI vizrAMti ane DI kAmavAsanAnI saMtRptimAM ja temanAM jIvananI paripUrNatA sannihita manAya che. tenAthI vadhAre UMDANamAM UtaravAnI ke kUdake mAravAnI temanI pAtratA, kSamatA ke yogyatA paNa hotI nathI. eTale temane mATenI maryAdA ane daihika baMdhana saMtavya che. paraMtu ApaNA jevA manuSya je vagara pAMkhe AkAzamAM UDI zake che, caMdra ane maMgaLanI yAtrAo karI zake che, samudrane vagara mahenate pAra karI zake che, tenA atala taLa sudhI marajIvAnI jema pahoMcI zake che, temane asIma, amApa, anaMta, akSaya ane kAlAtIta parama tatvamAM avagAhana karyA vagara, tene meLavyA vagara, zAMti ke samAdhi kema thAya ? gItAmAM A ja vAtane bhAre suMdara zabdomAM varNavI batAvI che-"vAmanAramAna nAmAnAmavAta tame kaheze : "mahArAja ! ame te saMsArI ja chIe, pAmara chIe, kaMi paramArtha sAdhI zakIe ema nathI-paraMtu Ama kahI anaMta sAmarthya ane prabhutAthI bharelA tamArA AtmAnI avahelanA kare nahi ! UrdhvagAmI banavAnI pAMkhe teDI nAkhe nahi! hiMmata hAra nahi ! tamArA manobaLane sudaDha banAve ! tamArI kalpanAne sateja kare ! sudratAno Azraya laI tamArAmAM rahelI virATatAne visAre nahi ! bhAvanAnI nabaLAI ane saMkalpanI kacAza tamane UrdhvagamananI sAcI dizAmAM javA deze nahi ! ApaNAmAM rahelI nabaLAIo ja ApaNane UMce caDhavA detI nathI. te ApaNA puruSArthane pAMgaLo banAve che ane ApaNe nIcenA pagathIe ja aTakI jaIe chIe. bhAvanA ane puruSArtha rUpa je mAnavajIvanane UrdhvagAmI banavA mATenA mULa pAyA che tene ja je teDI nAkhavAmAM Ave, te pachI tene nIce paDavA sivAya bIjo upAya paNa zo rahe?
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 : bheghA pASANu, khelyAM dvAra puruSArthane ka haMmezAM Urdhvagata hovuM joIe. puruSArthanA AtmAne saMkecavA jatAM ApaNe jAte ja saMkecAI jaIe chIe. mATe vikAsanA rAjamArga upara satata gatizIla raho ! amArAthI kAMI banI zake nahi. ame te anAjanA kIDA chIe, amArAthI upavAsa thaI zake nahi. ame te saMsAranAM jIvaDA, amArAthI dharma dhyAna kayAMthI thAya?'--AvAM AvAM rodaNAM raDayAM karaze te coryAsIne cakaDaLamAMthI chUTavAne kadI A Avaze nahi. saMsArane ja vaLagI rahevAnI mUrkhAIthI saMsAranI ghaTamALa ja vaLage che. prabhutA ane paramAtmabhAvanI upalabdhi te hajAro gAu dUra rahI javAnI ! mATe tamArA AtmAne nabaLo mAnaze nahi, tamArI jAtane laghutAgraMthimAM bAMdhaze nahi, tamArA AtmAnuM kadApi apamAna karazo nahi! AtmAnI avahelanAthI adhika bIjuM koI pApa nathI. paramAtmabhAvane upalabdha thayelA parama puruSane AtmavizvAsa keTale prabaLa ane saghana hoya che ! nabaLI pAthI anaMta AkAzamAM uDDayana karavAnuM zakya ja nathI. jemanuM mana ane saMkalpa nabaLA che tevA mANase kadI paNa AgaLa pagaluM bharI zaktA nathI. AtmavizvAsa ane daDhatama saMkalpazakti hoya te ja pragatine paMthe abhigamana karI zakAya che. ApaNuM uddhAranI bhAvanA paNa te ja sAkAra banI zake che je ApaNAmAM UrdhvagamananI mahattvAkAMkSA hoya ! mahatvAkAMkSAthI zUnya vyakita sAdhane zodhavAnI mahenatamAM, takalIphamAM paDatI nathI. tame kadI paNa bhUlazo nahi ke tame paripUrNa Izvara che. izvara thavA mATe ja tame sarjAelA che. aizvarya e ja tamAruM AtyaMtika svarUpa che. eTale pitAnA svarUpane meLavavAnI AkAMkSA e kaMI mithyAbhimAna ke anucita mahattvAkAMkSA nathI. e te sunizcita ApaNA aMtargata jagatamAM ApaNuM sAdhikAra pravezanI vAta che. sAdhanAnA vividha prakAre che. bhaktiyoga, dhyAna, jJAnavijJAna, guNavikAsa, AtmAnAtma viveka vagere, bhale nAmethI bhinna bhinna che, paNa badhAMja sAdhanAnAM mULabhUta aMge che. A badhAM nAmamAM pAramArthika rIte te sAdhanA ja antarniviSTa che. kAraNa A badhAnI je phalazruti athavA aMtima niSpatti che te te svayaMmAM svanI upalabdhi karavI e ja che. mananI tanmayatA, mananI ekAgratA e ja sAdhanAne eka pramukhatama upAya che. vahevAramAM ke paramArthamAM ekAgratA vagara vijayI thavAtuM nathI. kharI rIte te vahevAra ane paramArtha baMne nitAMta taMtra ke bhinna vastuo nathI. paraMtu ekaja sikakAnI be bAjuo che. vahevAranI zuddhi e ja paramArtha che. dareka sa&iyAo, satkarmo e ja paramArtha banI jAya che eTale vahevAra ane paramArthanA guNene bhinna ka95vAnI bhUla karaze nahi. mananI pavitratA jALavI rAkhavA satata jAgRta raheje, kemake mana jyAre vAsanAthI vAsita thAya che tyAre temAM azuci pravezyA vagara rahetI ja nathI. mana jyAre kAmanAo ane AkAMkSAothI utkaMThita banI jAya che,
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahasa rUpa sAdhanA : 285 gaMdakIthI bharAI jAya che tyAre A bAju haju tRSNa ane IcchA pUrepUrI janmavA paNa na pAmI hoya tyAM ja temAM eka jAtane jvara-tApa praviSTa thaI jAya che. tenuM AkhuM zarIra AMdalita banI jAya che. te eka prakAranI uttaptatA anubhavavA lAge che. te bhAre asvastha banI jAya che. kAmanA e ja azuci, asvasthatA ane apavitratA che. jevI manamAM kAmanAo sAkAra thavA lAge che ke AMtarika sugaMdha khavAI jAya che ane durgadha prAdurbhata thavA lAge che. zAMti adazya thaI jAya che ane azAMti ane asamAdhinAM vale UbhAM thavA lAge che. hRdayamAM vividha vamaLe sakriya banI jAya che ane dInatA ane hInatAgraMthi majabUta rIte pakaDAI jAya che. mANasa pitAnuM AMtarika ezvarya gumAvI bese che. hRdayathI te rAMka ane dInahIna banI jAya che. | manamAM jevI icchA ke vAsanA jAgRta thaI ke tarata ja tenI bIjA vikAra sAthenI spardhAne prAraMbha thAya che. jevI IrSAnI nirmitI zarU thavA lAge che ke pratispardhAnI bhAvanA baLavattara thaI UbhI rahe che. spardhA, asUyA ke IrSyAthI vadhAre gaMdI bIjI kaI vastu nathI. pratispardhAthI bhareluM mana kadarUpuM banI jAya che. vAsanAthI vAsita cittadaSTi bhaviSya tarapha joDAelI hoya che. vartamAna tarapha te jotI nathI. je che tenA tarapha te udAsIna che ane je nathI tene meLavavA te dhamapachADA kare che. kaI dAMta paDI jAya ane te khAlI jagyAmAM jema jIbha vAraMvAra aDayA kare, tema vAsanA paNa je nathI tene meLavavA deDe che. jyAM dAMtanI asti che tyAM jIbha aDatI paNa nathI. paDI gayelo dAMta jyAM sudhI paDaye nahote tyAM sudhI jIbha tene aDatI paNa nahotI, Aje jyAre te dAMta nathI tyAre te khAlI jagyAne sparzavA jIbha satata prayatnazIla che. je nathI tenA saMsparzane mANasane bhAre rasa che; je che tenuM tene kazuM ja mahattva nathI. Ama vAsanA je nathI tene meLavavA mathe che ane je che tenI sadaMtara upekSA kare che. A vAsanAnuM uddabhavasthAna mana che; ane mananI saphaLatAne AdhAra tenI ekAgratA upara AdhArita che. DAM varSo pahelAMnI A vAta che. kAzI pAse rAmagaDha nAme eka gAma che. te gaMgA nadIne kinAre AveluM che. kAzInuM ja te upanagara che. A gAmanA rAjAne ekavAra bhAre zArIrika takalIpha UbhI thaI. pote rAjA hatA eTale upacAranI kaI ja khAmI rAkhavAmAM AvI nahi. temanA oparezanane mATe khAsa paradezathI sajanene bolAvavAmAM AvyA hatA. oparezana be traNa kalAka cAle tema hatuM. tethI DokaTaree karepharma suMghADavAne Agraha rAkhe. paraMtu kAzI narezane te svIkAryuM nahotuM. sabhAna avasthAmAM ja oparezana karAvavA teo Agraha rAkhI rahyA hatA. sarjanane kalorepharma suMghADyA vinA zastrakriyA karavAnI vAta gaLe UtaratI nahotI. eTale teo kalerepharma suMghADavAne Agraha rAkhI rahyA hatA. kAzI nareze kahyuM: "temAM gabharAe
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 : levA pASANa, khelyAM dvAra nahi. jyAre huM gItAjInA vAMcanamAM ekacitta banI jAuM tyAre tamAre mArA oparezananuM kArya zarU karI devuM. gItAnA vAMcanamAM jyAre huM ekacitta banI jAuM chuM tyAre AjubAjunuM badhuM ja bhUlI jAuM chuM. eTale zastra cikitsA tarapha mAruM jarA jeTaluM paNa lakSya nahi kheMcAya." jo ke A vAta sahelAIthI DokaTarone gaLe Utare evI nahotI. teo kAzI narezanA sUcanane anusaravA taiyAra paNa nahotA. chatAM rAjAnA saraLa paraMtu makakama Agraha sAme DokaTaree pitAne Agraha choDI dIdhuM ane vagara kAphemeM oparezana karavAnuM nakakI karyuM. kahe che ke zrImad bhagavad gItAnA vAMcanamAM jevA teo tanmaya thayA ke DekaTaroe zastra cikitsA prAraMbha karI. kAzI nareza jANe kazuM ja jANatA na hoya tema gItAnA svAdhyAyamAM saMlagna rahyA. kalAke vItI gayA chatAM, cikitsAjanya vedanAnI sAmAnya rekhA paNa temanAM mAnasa para aMkita na thaI. vagara kalaraphemeM paNa ATalI samAdhi, zAMti ane svasthatA joI DokaTaranAM Azcaryane pAra na rahyo. temaNe AnAM rahasyane jANavA prayatna karyo. paraMtu A te anubhUtine viSaya hate. anubhUtinA viSayane game tevI kuzaLa vAcA ApavAmAM Ave, game tevA suMdara zabdothI tenuM sAkSAt citra upasAvavAmAM Ave, te paNa tenI sAkSAt sAkAratA kadApi UbhI karI zakAtI nathI. anubhUtinuM jIvaMta citra te anubhavathI ja meLavI zakAya che. A vAtanuM spaSTIkaraNa karatAM kAzI nareze kahyuM jemAM prabhutAnA darzana thAya tenI sAthe abhyAsathI thoDA ja kALamAM tAdAbhya sAdhI zakAya che. bhagavad gItA mAtra amAre dharma graMtha ja nathI, te amAro prANa ane AtmA che. amArI mAnyatA mujaba te bhagavad gItA sArI duniyAne graMtha che. paramAmAM AvatuM pratyeka sAdhana pratyeka vahevArU mANasane mATe che. ApaNe vahevAra zuddha ane nirmaLa thAya, manane samAdhAna temaja zAMti maLe, e vAta je paramArtha zIkhavatuM hoya te vyavahAra kema zuddha rAkhave te gItA zIkhaDAve che. ApaNe jyAM jyAM vahevAra karIe tyAM badhe gItA AvIne UbhI ja rahevAnI. te ApaNane tyAM ne tyAM UbhavA devA mAMgatI nathI. paraMtu ApaNe hAtha jhAlI te ApaNane aMtima sAdha, carama niSpatti sudhI laI jAya che. mANasa pitAne vyavahAra zuddha karate karate paramocca sthitine pahoMce e gItAnI IcchA che ane ATalA khAtara ja gItAnI hayAtI che, tyAre be kalAka zastrakriyAnA samayamAM, vagara kalarapha akhaMDa samAdhimAM rAkhavAnI vAta, te tenA carama ane parama AdarzanI sAme sAva kSullaka, nagaNya ane najIvI che." yAda rAkhajo ke mananI ekAgratA je yathArtha dizAmAM keLavAze te tamArI skUrti, tamAre utsAha, baLa, parAkrama ane puruSArtha kadI paNa nabaLA paDaze nahi. tame vRddha thayA haze te paNa tamArAmAM yuvAna mANasane zaramAve evuM sAmarthya, e utsAha, evuM jema ane evI vilakSaNa gaMbhIratA tamane jaNAze. zarIra baLa ghaTI jatAM mabaLa ke AtmavizvAsa ghaTatAM nathI.
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahasra rUpA sAdhanA : 287 mANasa jema jema vRddha thaze tema tema tenu mana kaThaNu ane majabUta thaze. phaLanA ja dAkhalA lA. prathama te kAcu' hAya che tyAre lIluMchama krAya che. pachI kramika rIte pAke che. aMte saDIne kahI jAya che ane nAza paNa pAme che. paNa te saDI gaelA phaLanA kheAkhAmAM aMdara raheluM khI, je phaLanuM jIvana sattva che, AtmA che, prANa che, te teA kaThaNa kaThaNa ane majabUta ne majabUta rahe che. bahAranuM kalevara bhale saDI jAya ke kharI jAya, tenuM koi mahattva nathI. kemake bahAranuM kalevara tenuM sAra saMsva nathI. tenuM sAra sarvasva te tene AtmA che, tenuM khI che. ApaNAM zarIranu paNuM evuM ja che. ApaNuM zarIra bhale gharaDuM thAya, azakta ane asamartha banI jAya, chatAM ApaNA anubhavA ane smRtie vadhAre saghana, vadhAre tAjA ane vadhAre tejasvI banavAM joie. matinI sUkSmatAmAM ane prajJAnI pAradarzitAmAM apAra vRddhi thavI joie, paNa ema thatu nathI. vRddha mANaseAnI pratidina AvI ja phariyAdo hAya che ke: hamaNAM hamaNAM te kaMI thAda rahetuM nathI. zuM karIe ? umara thai che.' paraMtu hakIkate A kharAkhara nathI. ApaNuM jJAna, ApaNAM anubhava, ApaNI smRti, e kAMi ApaNAM zarIranAM aMge nathI ke zarIranI kRzatAnI sAthe te jJAna, anubhava ane smRtie paNa kRza ane kasa vagaranI thai jAya ! e te ApaNA AtmA che. ApaNAM zarIranAM khI che. ApaNA prANA che. zarIranI kRzatA chatAM phaLanA khInI mAphaka ApaNA aMdaranA AtmAnA je jJAna, saMskAra, anubhavA ane smRtie che te vadhAre gahana ane tejasvI thavAM joie. bahAranI bahArane aparaMpAra saMsAra ApaNAM manamAM bharelA hAI UbharAyA kare che. kSullaka vastu pAchaLa ApaNe ApaNI anaMta jJAnazakti ane apAra vIya zakti vAparI nAkhIe chIe. A jJAnazakti ApaNI aNumAla mUDI che. paraMtu ApaNe mUDIne nagaNya bAbatAnA ciMtanamAM ane sthUla viSaya paratvenI rasAkasImAM vAparI nAkhIe chIe. A ApaNI pAyAnI bhUla che. te ApaNane ApaNA ja anaMta vaibhavanAM danamAMthI pIchehaTa karAvI de che- Aje rasoI kharAkhara nathI thai. zAkamAM tela nathI. mIThuM teA nAkhatA ja bhUlI gayA, mIThuM nAkhatA kema bhUlI gayA ?"--AvI matanI vAto ane vicAra pAchaLa ApaNe ApaNu jJAna vAparI nAkhIe chIe. eTale je jJAna ApaNane parama devAdhideva paramAtmAnA darzana karAvavA sama che te raseAinA sArA narasApaNAnI carcAmAM aTavAi jAya che. jJAnanu keTaluM sAmarthya che te jue ! gItAmAM kahyu che: nahi jJAnena saMpUrA pavitramika vidyate| jJAnathI vadhAre zreSTha ane pavitra kAi vastu nathI. jJAnathI vadhAre pavitra karanAruM koi strAta, koI jharaNuM nathI. jJAna ja mukita che; jJAna ja amRta che. hAM, ajJAnInA hAthamAM je jAgatika padArthonuM jJAna AvI jAya te bhAre khataro Ubho thAya. vijJAne ajJAnInA hAthamAM jJAnanI rAzi soMpI, pariNAme hirAzimA ane nAgAsAkInA
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra duSpariNAmanuM Avartana thayuM. jJAnInA hAthamAM jJAnane durupayoga thatuM nathI. jJAnathI padArthajJAnane samajavAnI keziza na karatAM AtmajJAnanI ja pavitratAne lakSyamAM leze te jJAnanI sarvoccatA samajAze ke, jJAnathI sarvocca zikhara paramAtmAne sparza karI zakAya che. sahastradhA sAdhanA gaIkAle sAdhanAnI vAta karI hatI, tenA ja anusaMdhAnamAM, Aje e ja viSayane AdhAra banAvI. ApaNe AgaLa dhapavA prayatna karIe. A bhayAnaka saMsAra sAgara ApaNI aMdara ane bahAra, rAta ane divasa, ghughavATA mAryA kare che. samudranAM tophAne te zamI jatAM paNa daSTigocara dekhAya thAya che. paraMtu mane jagatanA sAgaramAM te pratikSaNa pracaMDa vAvAjhoDAnA prakAre UThatA ja hoya che. ApaNI dareka kriyA, pachI bhale te vyAvahArika hoya ke AdhyAtmika, gharamAM rahIne karAtI hoya ke maMdiramAM jaIne ujavAtI hoya, sAmudAyika hoya ke aikAntika, paNa badhI bAhya ane saMsAramUlaka che. ApaNI daSTi padArthothI pAra jaI zakavA asamartha che. prArthanA ke Izvara bhakitanI ADamAM paNa saMsAranI mAyAnI ja adazya ramata rahelI hoya che. saMsArane bhUlI javAnI vAta ApaNuM mATe azakya jevI thaI paDI che. kSaNabhara mATe paNa je saMsAra visarI zakAya, te beDe pAra thaI jAya. je saMsAra visarAya ke prabhutAne paripUrNatAmAM sAkSAtkAra thAya, pachI saMsAra taraphanuM AkarSaNa vikarSaNamAM pheravAI jAya che. paraMtu tema thavuM ghaNuM ja muzkela hoya che. jyAM sudhI aMtati na pragaTe tyAM sudhI te azakaya ja che. ApaNI prArthanA ne pUjA paNa eka banAvaTa che, paramAtmAnI sAthe parama vaMcanA che. ApaNe ApaNI jAtane ja chetarI coryAsInI cakaDaLamAM tene phagavI rahyA chIe e parama satya prArthanA ane prArthanA maMdiramAM paNa bhUlAI jatuM hoya che. mana te vakhate jANe kaI bIjA ja jagatamAM pharatuM hoya che. prArthanA ane pUjA pAchaLa virATanA darzananI je Adarza bhAvanA che te te kaI virala vyaktimAM ja najare paDe che. bAkI sAmAnya rIte mANasanuM lakSya sAMsArika sAdhananI pracuratA ane vipulatAnI upalabdhinuM heya che. phalataH mana bAhya padArthomAM ja AkarSatuM ane tene meLavavAnA prayatnamAM ja Ama tema deDatuM rahetuM hoya che. paramAtmabhAvanA saMzodhanamAM upayogI thaI zakatuM mana, mAtra saMsAranAM vamaLe UbhA karavAmAM ane e vamaLamAM gothAM khavarAvavAmAM kRtArtha thaI jAya che. mANasa potAnI jAtane AtmavizvAsa beI bese che. zakita sabhara hovA chatAM sAmarthyahIna ane dIna banI jAya che.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahasradhA sAdhanA : 289 pukhya tti mArate jJama-A RSipradhAna ane dhama pradhAna bhUmimAM janmepalabdhi e paNa eka parama puNyanI nizAnI gaNAya che. paraMtu AvA adhyAtmamUlaka pavitra dezamAM ApaNA janma thayA heAvA chatAM, je AdhyAtmika, pavitra ane hitakara saMskRtinI eka suMdara, prabhAvaka asara ApaNA mAnasa upara hAvI joie te jovA maLatI nathI. pariNAma e AvyuM ke, madirA ane upAzrayAmAM jyAM bhagavad bhakita ane bhagavad vANI sAMbhaLavAnA leAkeAttara avasara maLe che tyAM AMkhA UMghathI gherAI jAya che ane jyAM pathArI para jaine sUi javAne prayAsa karIe tyAM mana ciMtA ane vicAronA cakakaramAM sapaDAI jAya che. pariNAme UMgha AvavAne badale te bhAgI jAya che ane vizrAMti maLavAne badale ujAgarAnA zrama lAge che. ekAgratAnI sAdhanA vagara cittanI vRttiemAM AvI ja visaMgati ke visaMvAditA svAbhAvika rIte ja AvI jAya che. dhyAnamAM ke prAthanAmAM AMkhA adhI ughADI rAkhavAnI je dhAraNA che tenI pAchaLa paNa ghaNA anubhUta satyAnu` ma` che. AMkhA mIMcI prAthanA karavA jatAM UMgha AvI javAnA bhaya rahevAnA ja. mananI sAdhanA vagara mIMcAelI AMkhA, izvaranA darabAranA darzana karavAne badale, tameguNa pradhAna nidrAdevInA zaraNamAM paheAMcI javAnI. nidrA sAthenA sAtatyane lai mIMcAelI AkhA prAthanAmAM prabhunAM darzana karavAne badale nidrAnA sukhamAM tanmaya banI javAnI. kAraNa tene paramAtmAne teA kazA ja anubhava nathI, paramAtmApalabdhinI tenI sAdhanA nathI, svanI prAptinI kazI ja tapazcaryA nathI ane je sukhane tene anubhava che te te mAtra UMghanA ja sukhanA anubhava che. tameAguNanA AnaMda sAthe tAdAtmya sAdhavA devAelI tenI AMkhA paramAtmA tarapha kema AkarSAi zake ? vaLI jo te jora karIne khullI rAkhaze teA paNa tenI najara tA cArekora pharyAM ja karavAnI, te bhAgye ja kayAMya sthira thavAnI. eTale khullI rAkhavAmAM AvatI AMkhA sadA roguNa taraph ghasaDAI javAnI eka bhIti hAya che. A baMne tameguNu ane rajoguNanA bhayasthAnAmAMthI khacI javA mATe anubhavIee AMkhAnI vacalI sthiti eTale ke adhI UghADI rAkhavAnI himAyata karI che, palAMThI ke Asana vALI besavAthI koi hetu saravAnA nathI. mananI zuddhi e ja eka amegha upAya che. bahAranI vastunuM AkaSaNa ane ciMtana chUTI jAya e ja paramAtmepalabdhinA eka mAtra saraLa mArga che. devatAe asakhya varSAnA meATA AyuSyamAM paNa je nathI meLavI zakatA, te mANasa A nAnakaDI AvaradAmAM meLavI zake che e mANasanuM parama saubhAgya che. paramAtmabhAvanA anubhava manuSya sivAya koi ceAnimAM zakaya nathI. A satya jo mANasanA hRdayamAM joDAI jAya, kotarAi jAya, teA te naramAMthI nArAyaNa banavAnA. anyathA mANusa naramAMthI vAnara ja thavAne. sAmAnyatayA badhA manuSyanI AkRti samAna ja hoya che. darekane be AMkhA, e AMkheA vacce nAka, temaja ba Mne bAjue eka eka kAna hAya che. chatAM eka mANasa deva jeve jaNAya, tenuM sAMnidhya
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra AnaMdadAyI nIvaDe ane bIjA mANasane TALavAnuM mana thAya, ema zA mATe? tenA tarapha akAraNa aNagame UbhuM thAya che tenuM kAraNa zuM ? Ama thavAnAM AMtarika kAraNenI tapAsa anivArya che. uccatAnA parama zikharane sparza mAnava ati mAnava banI zake che. tenA aneka dAkhalAo paNa che. zrI rAma, zrI kRSNa, bhagavAna mahAvIra, bhagavAna buddha, bhagavAna Izu, vagere mahApuruSa vikAsanI carama sImAne upalabdha karI, naramAMthI nArAyaNa banyA che te bIjI bAju taimUra, caMgIjhakhAna, nAdirazAha, hiTalara musolinI ane sTAlIna jevA AtmAoe pApa ane pharatAnA khaDake khaDakI, pazutAne paNa zaramAve evA duSkane ItihAsa sajaryo che. pitAnA puruSArthathI manuSya svarganuM paNa nirmANa karI zake che ane narakanuM paNa. narakanuM nirmANa karanArA mANaso pite te azAMtinA vamaLamAM aTavAya che paNa bIjAne mATe paNa upadravanAM kAraNarUpa bane che. AvA mANase bhayanuM vAtAvaraNa sarjI pazutAnuM nirmANa kare che. AvA mANasethI sau bacavA cAhe che. paraMtu yAda rAkhaje mANasa madhyani che. A yonithI UrdhvagAmI banI anaMta AkAzamAM uDDayana karavAnuM paNa zakaya che ane agAmI banI nIce pAtAlamAM pahoMcI javAnuM paNa saraLa che. chatAM je AkAzamAM uDavAne mATe pAMkho phaphaDAve che te ja prabhutAne pAmI zake che. nAdirazAhe ekavAra eka jyotiSIne pUchayuM : "meM eka dharmagraMthamAM vAMcela che ke, mANase vahelA UThI javuM joIe. vadhAre paDatI UMgha hAniprada che. paraMtu huM te haMmezAM dasa vAgyA pachI ja jANuM chuM. te te dharmagraMtha barAbara che ke huM je karI rahyo chuM te barAbara che ? tiSI paNa je te nahote. te bhAre hiMmatavAna ane pAradarzI prajJA dharAvate mANasa hate. eTale tarataja teNe javAba vALe : "jahAMpanAha ! je dharmagraMthamAM Ape vahelA UThavA saMbaMdhI vAMcyuM, te dharmagraMthamAM lakhela vAta Apane mATe barAbara nathI. A5 je karI rahyA che te ja barAbara che. eTale nAdirazAhe kahyuM : "eTale tame zuM kahevA mAMgo cho?" jyotiSIe javAba vALe : "jahAMpanAha ! pustaka ke dharmagraMtha sArA mANasone lakSyamAM rAkhIne lakhavAmAM AvyAM phrAya che; nabaLA AcaraNavALA mANasane anulakSIne lakhavAmAM AvyAM nathI hotAM." sArA mANasanuM jAgaraNa jagatanA cha mATe hitakara hoya che. sArA mANaso sadA sarva jIva rAzinA hita ane kalyANanI kAmanAmAM pravRtta hoya che. zrImad bhagavad gItAmAM paNa kahyuM che-di vAcA kRta cit turta tAta jachati ! bIjAMnAM kalyANa ane zubhane mATe pravRtta thanArI vyakita kadI paNa durgatine pAmatI nathI. mATe sArA mANasanA jAgaraNamAM sarva sonuM hita ane kalyANa samAeluM che. nabaLAM mana ane AcaraNavALA manuSyanA hRdayamAM pitAne svArtha sarvopari hoya che. bIjAnuM je thavAnuM hoya te thAya paNa mArA ane barAbara poSaNa maLavuM joIe, e prakAranI bhAvanA pramukha rAkhI vartanAra mANasa, bIjAnI lAgaNIono jarA paNa vicAra karatA nathI. pariNAme, phAve teTalA atyAcAra ke anAcAre AcaratAM paNa
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahaadhA sAdhanA : 291 tene AMcake AvatuM nathI. mATe AvA mANasanI UMghamAM ja badhA nuM hita aMtarniviTa hoya che. eTale AvA mANase jAge te karatAM te UMghe e ja temane mATe yogya che. temanI UMgha ja jagatanA jene mATe AzIrvAdarUpa che, temanI jAgRti abhizAparUpa che. nAdirazAha jAge te te upadrava karyA vagara rahe ja nahi. mATe te vadhu UMghato rahe e ja tene mATe egya che. ajJAnInA hAthamAM ajJAna ja zreyaskara che. ajJAnInA hAthamAM jJAna khataranAka che. jJAnInA hAthamAM ajJAnanuM paNa jokhama nathI hatuM te pachI jJAnanI te vAta ja zI ? mananI ekAgratA mATe jIvananI parama zuddhi anivArya che. jIvananA aMta sudhI zaMkaranI jema kaDavA ane kAtila jhere mANase pacAvavAnA hoya che. tenA vinA jIvananI aMtima kSaNa eTale ke mRtyu amRta bhareluM banatuM nathI. mRtyunI aMtima kSaNa aMtima mUDI thAya te mATe AkhA jIvananI sAvadhAnIpUrvakanI jAgRti Avazyaka che. ATalI badhI doDadhAma ane mathAmaNanI pAchaLa mRtyunI kSaNane sudhArI levAnI mANasanI AtyaMtika bhAvanA hoya che. maraNanI pavitratA paNa te ja jaLavAya che. manuSya A mATe pitAnuM AtmanirIkSaNa karatAM rahevuM joIe keH "A manuSya dehamAM mArA jevA ja kALA mAthAnA mAnavIo RSi, maharSi ane paramarSi thaI gayA. A manuSya dehamAM ja mArA jevA saMsAramAM rakhaDatA ane rajhaLatA jI naramAMthI nArAyaNa thaI gayA, te pachI huM kema Ave ne A ja kere chuM? mArI avazya kaMIka bhUla thAya che, huM kaMIka gaphalatamAM paDaye chuM. mAruM avazya avaLuM AcaraNa che, mArI svamAM (AtmAmAM sthiratA nathI. mArI cittavRtti sadA bahAra rajhaLyA kare che. bIjAnA doSone jovAmAM huM mAruM deDha DahApaNa vAparuM chuM, paNa mArA de huM jete nathI. mAre zA mATe bIjAnA doSa jevA joIe? huM kayAM guNone khajAne chuM? mArAmAM vaLI kayAM ochA deze paDayA che ? jo huM mArA tarapha lakSya ApavAne badale, bIjAnA jhINA jhINA doSane himAlaya jevaDA moTA banAvI jovAnI daSTi keLavIza, te tethI bIjAne zI hAni thavAnI? hAnine pAtra te huM ja thaIza. mArA vikAsane mATe maLelAM sAdhanone nirarthaka veDaphI nAkhavAne badale je huM temAMthI erapUrvaka bacavA prayatna karIza te ja huM mArA mananI ekAgratA sAdhI zakIza. anyathA mane maLela A amUlya mAnavadeha ane paramAtmAne pAmavAnA mane maLelAM badhAM sAdhanone huM gumAvI besIza. tamoguNa ane rajoguNamAM aTavAyA karIza te mAruM jIvana nirarthaka siddha thaze. mATe mAre prayatnapUrvaka A badhAMmAMthI bahAra nIkaLI javuM joIe--manuSyanA manane A daDhatama nirNaya ja cittanI ekAgratAmAM upakAraka thaze. mApasaranuM jIvana : mananI ekAgratAmAM mApasaranuM jIvana uttama nimittanI garaja sAre che. jema davAo mAtrAnA AMkA gaNIne levAnI hoya che tema jIvananA badhA vyavahAro
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra ane AvazyakatAomAM paNa maryAdAnI lakSmaNurekhA Avazyaka che. AvazyakatAonA niratha ka vadhArA manane astavyasta banAvI de che. eTale anivAya ane aparihAya jarUriyAta sivAya jIvanamAM anAvazyaka vastuonA khoTA praveza na thaI jAya te mATe satata kALajI rAkhavI jarUrI che. khAnapAna ane UMghanI pravRttie niSkAraNu vadhI javA na pAme te mananI ekAgratA mATe parama Avazyaka che. khAnapAnanI aniyatrita chUTa ane UMghanI aniyamitatA tameguNanA pASaka sahucarA che. badhA anarthI jihavAnA aniyamanamAMthI janme che. AhAranI adhikatA UMgha sAthe nikaTanA saMbadha dharAve che. AhAra ane UMghanA sanAtana bhAicArA che. mATe indriyAnI lagAma tamArA hAthamAM salAmata rahe te mATe prayatna karo. sadA anirIkSaNa karI ke khAnapAnamAM huM bhUla tA nathI karatA ne ? UMdhanI maryAdA karatAM vadhAre nidrAne praznaya teA nathI ApatA ne ? AMkhA ane bIjI indriyA padArthomAM lAlupa thaI potapatAnA abhISTa viSayane getavAmAM Amatema vagara lagAme bhaTakatI teA nathIne ? A rIte kALajI ane jhINavaTabharI dRSTithI Atma-nirIkSaNa karanAra manuSya mananI ekAgratA sAdhI le che. indriyA ApaNI mAlika nathI paraMtu ApaNe indriyAnA mAlika chIe, e satya bhUlAi na javuM joie. indriyA upara sadA dhAka rahevI joie ke teo jarApaNa ADI avaLI cAlaze to aMdara adRSTa beThelA mAlika temane amaryAdita sajA karyAM vagara raheze nahi. zubha dRSTi : badhAmAM paramAtmabhAva jovAnI alaukika ane vAstavika vRtti jyAM sudhI janmaze nahi tyAM sudhI mana sadA khIjAthI bhayagrasta rahevAnuM. bhayathI AkuLavyAkuLa banelA AtmAnA cittamAM ekAgratA sAdhI zakAya nahi. ApaNI dRSTimAM AkhI sRSTi moMgalamaya ane paramAtmA rUpa bhAsavI joie. ApaNI jAta upara ApaNane jeTalAM vizvAsa ane zraddhA hAya teTalAM ja jagatanA bIjA badhA jIvA upara paNa hAvAM joie. Ama thAya te pachI kAithI ApaNane bhaya pAmavAnuM ke ApaNAthI keAI ne bhaya pAmavAnu raheze nahi. ApaNI ane ApaNA jevA khIjA jIvAnI sthiti judI ja jAtanI che. jema ApaNAthI bhinna evA mIjA badhA jIvAthI ApaNe bhayatrasta chIe, tema bIjA jIvA ApaNAthI bhayatrasta, khinna ane parezAna che. nAnAM nAnAM kIDI makADAthI lai, sihu jevA baLavAna prANIonI A ja sthiti che. siMhanA hRdayane paNa ApaNA karatAM kai che| bhaya nathI. te paNa cAra DagalAM cAlI. cAre bAju joI le che ke, mAru bhakSaNa karavA te koI AvatuM nathI ne ? hiMsaka vRttivALA khIjAthI hiMsita thaI javAnA bhayathI abhaya banI zakatA nathI. bilADA, kAgaDA, kUtarAnI AMkhA ha MmezAM eka sarakhI pharyA ja karatI hAya che. temanAM manamAM eka kSaNanI paNa sthiratA nathI. temanI dRSTi sadA ebAkaLI hoya che. A badhAnAM kAraNeAnI AMtarika gaveSaNA karavI Avazyaka che. mArI samajaNa pramANe teA sRSTi te jevI che tevI ja che, tevI ja
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahasradhA sAdhanA : 293 rahevAnI che, temAM bhAgye ja krUra paDatA hoya che. te kadI pheravI zakAtI nathI, pheravavI ja hAya te ApaNI sRSTi pheravavI joize. jevI sRSTi pharI ke sRSTi enI meLe phrI jaze. tamArI AMkhA upara jo lAla raMganA cazmA caDhAvaze te AkhI sRSTi tamane lAla dekhAze, baLatI hoya ema jaNAze. paraMtu duniyAmAM kazuM ja magaDelu nathI. khagayu. ja DhAya te mAtra ApaNI sRSTi bagaDI heAya che. eTale ApaNA hRdayanA bhaya ja khIjAmAM Aropita thaI, ApaNane bhayabhIta banAvyA kare che. pakSIo caNa caNatA haiAya tyAre temanI pAsethI jarA dhImethI paNa pasAra thai jAo. tameAne ze| anubhava thAya che? te badhAM pakSIo phaDaphaDATa karatAM eka sAthe UDI jAya che. AgaLa pAchaLa pharatI ja rahe che. tenA phaphaDATa judI ja satata satAvyA ja kare che. temane eka kSaNa mATenI paNa pakSInI DAka tAvanI satata jAtanA hAya che. temane bIjAnA bhaya nizci MtatA ke nibhayatA hAtI nathI. jyAM sudhI ApaNuM hRdaya sava prANIo pratye prema ane vizvAsathI chalakAI na jAya, tyAM sudhI AkhI duniyA ApaNane duzmana jevI jaNAze. A vikRta ane bihAmaNI bhAvanA jenA prANAne sparzI gai hoya, tenAM mAnasane zAMti ke samAdhi kayAMthI hoya ? evA mANaso bhUlathI ema samajavA lAge che ke mAruM saMrakSaNa huM pAte ja karavAnA chuM. bIjA badhA mArA saMhAraka che, bhakSaka che. AvI bhrAMtipUrNa bhAvanAo jyAM sudhI nirmULa na thAya tyAM sudhI prakRtinI sRSTimAM mAMgalya jovAnI dRSTi abhivyakta thaze nahi. sRSTi moMgalathI bharelI che, e rIte jovAnI jo kaLA siddha thaI gai, te Anada ane premanA anaMta jharA ApaNAM hRdayamAM ja askhalita rIte vahetA thai jaze. AnaMda levA kayAMya bhaTakavuM nahi paDe. tenA akSaya khannAne ApaNAmAM ja paDelA dekhAze. hRdayAkAza divya prakArAthI jhaLahaLI UThaze ! aMtarAtmAnA divya bhaMDArane jotAM zIkheA! bahAranA nirabhra AkAzane nirakhIne citta niLa temaja nilepa banAve! kAraNa, varSAtapAmyAM icemnazrama caitra tA:sthiti: / varasAda athavA taDakAthI AkAza bhIMjAi ke saMkocAI jatuM nathI. varSA ane taDakAnI asara teA cAmaDA upara thAya che. cAmaDuM pANIthI kulAi jAya che ane taDakAthI saMkocAi jAya che. AkAza upara tenI kazI ja--asara thatI nathI. mATe AkAzanI mAphka svaccha ane nilepa thavAmAM ja sAdhanAnI niSpatti samAelI che.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvatsarI mahAparva ane kSamApanA Aje saMvatsarI mahAparvane pavitra divasa che. A pavitra divasane ati divya ane bhavya ItihAsa che. prakRtie ApelAM vipula sAdhanA samIcIna upaga temaja mAnava jAtanA navI dizA taraphanA prayANanA puruSArthanA subhaga saMganI mIThI smRtine A mIThe ane apUrva divasa che. Agane AdhAre A divasanA rahasyabharyA ItihAsane smRtigocara banAvavA AjanA divase ApaNe prayatna karIe. jaMbudvIpa pannattimAM A divasa kema udbhavya ? A divasanuM saMvatsarI mahAparva nAmakaraNa kema apAyuM ? A mahAparvanI ujavaNI hamaNAM ja zarU thaI ke te parApUrvathI cAlI Ave che, vagere bAbate jANI levI Avazyaka che. jaina AgamamAM vIsa kroDAkoDa sAgaropamanI maryAdAnA samayane kALacakanA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. tenA avasarpiNI ane utsarpiNI nAmanA be vibhAge che. utarate kALa ke jemAM samasta padArthonA varNAdi guNenI kramazaH hAni thAya te avasarpiNI kALa, ane jemAM samasta vastuonA varNAdiguNenI kramika rIte vRddhi thAya, eTale ke zubha paryAye vadhatAM vadhatAM parisImAe pahoMce te utsarpiNI kALa kahevAya che. dareka kALacakramAM cha-cha ArA hoya che. avasarpiNInA prathama ArAnuM nAma "suSama-suSama che. tenI sthiti cAra jheDakroDa sAgaropamapramANa che. A ArAmAM bhUmi hatheLInI mAphaka sama hoya che. pAMca varNavALA maNio samAna suMdara vanarAIthI te sabhara hoya che. udAla, kedAla, medAla, kRtamAla, nRtamAla, daMtamAla, nAgamAla, zaMkhamAla ane tamAla vRkSanI saghana chAyA temaja suMdara puSpa ane phaLathI bharelAM ghaTAdAra vRkSa hoya che. jerutAlavana, herutAlavana, merutAlavana, sAlavana, khajurIvana, nALiyerIvana Adi vane jyAM tyAM vistarelAM hoya che. A yuganA mANase svabhAvathI bALaka jevA nirmaLa, saraLa, upazAnta kaSAyI ane kamaLa hoya che. temanI utkRSTa UMcAI traNa gAunI ane AyuSya traNa palyanuM hoya che. traNa divase teo kSudhAtura thAya che. tuveranI dALa jeTalI mAtrAnuM atyalpa bhejana teo le che. kalpa vRkSothI Icchita sukha sAdhane teo meLave che. te yuganA mAnavI ghaNAM sukhI ane saMtoSI hoya che. bIjA ArAnuM nAma "suSama che. te traNa keDArkoDa sAgaropamapramANa hoya che. pahelA ArA karatAM A ArAmAM varNAdi zubhatva thoDuM ghaTI jAya che. A ArAnA prAraMbhamAM be patyanI ane aMtamAM eka palyanI manuSyanI Ayu hoya che. temanI icchAo paNa kalpavRkSathI pUrNa thatI hoya che. UMcAI prAraMbhamAM be gAunI ane aMte eka gAunI hoya che. trIjA ArAnuM nAma "suSama-6Sama che. te be koDAkroDa sAgaropamapramANa che. A ArAnA prAraMbhamAM mANasonI UMcAI eka gAunI ane UtaratA Are pAMcase dhanuSyanI hoya che.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvatsarI:mahAparva ane kSamApanA : rahyuM AyuSya prAraMbhamAM eka palyanuM ane UtaratA Are eka koDa pUrvanuM hoya che. A ArAnA palyopamane AThame bhAga jyAre zeSa rahe che tyAre prathama kulakarane janma thAya che. temaja coryAsI lAkha pUrva, traNa varasa ane sADA ATha mAsa zeSa rahe tyAre prathama tIrthakarane janma thAya che. cothA ArAnuM nAma "duSama-suSama che. tene kALanI avadhi eka keDA kroDa sAgarepamamAM betAlIsa hajAra varSa ochAnI hoya che. prAraMbhamAM mANasanI UMcAI pAMcase dhanuSyanI ane Utarate Are sAta hAthanI hoya che. prAraMbhamAM karaDa pUrvanuM AyuSya ane aMte se varasathI kaMIka adhikanuM hoya che. A ArAmAM trevIsa tIrthakara, agiyAra cakravartI, nava vAsudeva ane nava baLadeva thAya che. ' pAMcamA ArAnuM nAma "duSama che. A Are ekavIsa hajAra varasano hoya che. temAM prAraMbhamAM manuSyanuM AyuSya eka sethI kaMIka adhika varasanuM hoya che ane aMtamAM vIsa varasanuM hoya che. prAraMbhamAM sAta hAthanI UMcAI hoya che. pachI dhIre dhIre ochI thatAM eka hAthanI rahI jAya che. A kALamAM manuSya amaryAdita ane uchUkhala hoya che. - chaThThA ArAnuM nAma "duSama-duSama che. te Aje paNa ekavIsa hajAra varasane hoya che. prAraMbhamAM manuSyanuM utkRSTa AyuSya vIsa varasanuM ane aMtima samaye seLa varasanuM hoya che. prAraMbhamAM je UMcAI eka hAthanI hoya che te ghaTIne dhIme dhIme mUThI vALelA hAtha jeTalI rahI jAya che. A ArAmAM pRthvI agni jevI tapelI hoya che. manuSya kadarUpA, nirlajaja ane maryAdAzUnya hoya che. te betera jAtanA bilemAM nivAsa kare che. A pramANe avasarpiNI kALanA cha ArA pUrA thayA pachI utsarpiNI kALa zarU thAya che. temAM "duSama-duSama", "duSama", "duSama-suSama, "suSama-duSama", "suSama" ane "suSama-suSama ArA hoya che. utsarpiNI kALamAM kramazaH varNa gaMdha rasanI zubhatA ane sukha tathA sukhanAM sAdhanamAM abhivRddhi thatI rahe che. prathama traNa ArAmAM janmelA jagaliyA kahevAya che. jemAM bhAI bahenanuM yugala janme che. emanI badhI AvazyaktAo prakRti pUrNa kare che. temanAmAM puruSArthanuM nAmanizAna hotuM nathI. A ArAmAM janmelA jIva zAnta, prahasana svabhAvI temaja sadAnaMdI hoya che. have saMvatsarI prAyaH cAturmAsanA prAraMbhathI pacAsamA divase zA mATe hoya che temaja tenA pUrvavata ogaNapacAsa divase zA mATe che te paNa joIe. pAMcamA ArAnA aMtamAM ane jyAre cha Are besavAnuM hoya che, tyAre sAmudAyika pApanAM kAraNe jamInanA rasakasa nAza pAmI jAya che. agni ane viSanA bhayaMkara varasAdathI pRthvI ujajaDa ane verAna banI jAya che. jaLakAyane paNa prAya: nAza thaI jAya che. bhUmi raurava
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra naraka jevI durgaMdhamaya banI jAya che. mANasonI sakhyA ghaTI jAya che. teo gaMgA nadIne kAMThe khilAmAM rahetA heAya che. teo savAra thatAM mAchalAMe pakaDe che ane temane retImAM dATI Dhe che. sUryanA agni jevA taDakAthI te mAchalAM pAkI jAya che. A mAchalAnu bhAjana karI, teo peAtAnAM jIvana TakAvI rAkhe che. AvI viSamatAbharI sthiti eka e varasa sudhI nahi, paraMtu satata khetAlIsa hajAra varSa sudhI cAle che. kAraNa avasarpiNI kALane chaThTho Aro 'duSama-dupama'-nAmanA hAya che. te vakhate hInatama varNa, gandha, rasa ane sparze hAya che. A chaThThA ArAnA ekavIsa hajAra varSa vItyA pachI utsarpiNI kALanA prArabha thAya che. tenA prathama A je avasarpiNI kALanA chaThTho Ara hatA tenA jevAja hAya che. te prathama ArAnu nAma duSama-duSama' hAya che. tenI paNa sthiti ekavIsa hajAra varSanI kAya che. leke jyAre AvA jIvanathI trAsI jAya che tyAre kudarata sAme sArI sthiti mATenI mAMgalika bhAvanA ane kAmanA kare che. temanI e mAMgalika bhAvanA ane kAmanA sAmudAyika rIte saghana ane pragADha rUpamAM sAkAra thAya che ane prakRtinA A abhizAparUpa prakopa parivartita thai jAya che. dharatInA je rasakasa zoSAi gayA haiAya che, je nArakIya dunyathI dharatI UbharAI gaI hAya che, ThekaThekANe mAMsa, mAchalAM, ane khAparIenA bibhatsa dazyA dekhAi rahyAM hAya che temaja azuci ane sAkSAt narakanA dRzyA je dRSTigocara thatAM hoya che, temAM Azcaryajanaka kudaratI parivartana AvI jAya che. A parivartananA nizcita divasa aSADhI pUrNimA che. eTale aSADhI pUrNimAneA divasa saMkrAnti kALanA prathama ujjavala divasa gaNAya che. ApaNA cAturmAsanA maMgala prArabhanA maMgala divasa paNa A ja che. te divase badhA satA eka sthAne sthira thai jAya che. ArAnA parivartananA paNa A ja prathama divasa che. aSADha suda pUrNimAne divase prathama varasAda thAya che. jANe bAre megha khAMgA thaI varasI rahyA hoya evA puSkarAvatA varasAdane kAraNe je pRthvI pUrva agni ane viSAdinA varasAdane kAraNe potAnI phaLadrupatA gumAvI beThI hAya che, jenI rAzakti apahRta thaI hAya che, je zasyazyAmalAne khadale ujjaDa ane kSAra bhUmi manI gaI hAya che, te pANInA satata ekadhArA sAta divasanA varasAdathI zAMta ane prazAMta thaI jAya che. agni Adi varasAdane kAraNe AvelI rUkSatA ghaNAM aMze snigdhatAmAM pheravAI jAya che. bIjA sAta divasa sudhI anavarata kSIranI dhArAnA varasAda thAya che. kSIranI dhArAnA varasAdathI pRthvInI urAzakti vRddhiMgata thAya che. varNa, gaMdha, rasa ane spamAM anerI vRddhi thAya che. pArthiva zakti ane rasakasa vadhI javA pAme che. trIjA sAta divasa sudhI ughADa rahe che. pahelAMnA cauda divasanA pANI ane dUdhanI dhArAthI eka rasa banI gaelI pRthvImAM pANI ane dUdhanA varasAdanI yathAyAgya pariNati thaI zake teTalA khAtara trIjA sAta divasa ughADanA DhAya che.
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvatsarI mahAparva ane kSamApanA : 297 cothA sAta divasa sudhI ghata eTale ghInI dhArAne varasAda thAya che. A ghInI dhArAnA varasAdane kAraNe pRthvImAM je kaMI paNa utpAdana zakitamAM uNapa rahI javA pAmI hoya tenI pUrti thaI jAya che. ghInA jevA snigdha padArthanA ekadhArA siMcanathI pRthvI bhAre rasakasa vALI banI jAya che. enI phaLadrupatA seLe kaLAe khIlI UThe che. AkhuM vAtAvaraNa badalAI jAya che. jANe navI ja pRthvI UtarI AvI hoya athavA navI ja sRSTinuM prakRtie nirmANa karyuM hoya, ema daSTigocara thAya che. AvA AmUla parivartanamAM A varasAda kImatI bhAga bhajave che. pAMcamAM sAta divasa sudhI amRtane varasAda thAya che. A varasAdathI vanarAI, phaLa phUle ane pRthvImAMthI janma pAmatI bIjI badhI ja vastuonA svAdamAM amRtarasanuM siMcana thaI jAya che. amRtane A varasAda pArthiva vastuomAM amRtanI mIThAza bharI de che. mIThAza janmAvavI ane tenuM apaharaNa karI nAkhavAnuM kAma prakRtinuM hoya che. mANasonA ke jIvarAzinA puSya ane pApanA nimittane kAraNe prakRtimAM tadanurUpa pariNamana thayA kare che. cha saptAha ughADanuM hoya che. pRthvI navA rUpa ane navA raMgamAM daSTigocara thavA lAge che. prakRti jyAre pRthvIne AvI jAtanA avanavA soMdaryathI bharI de che tyAre mANasanAM mana paNa AnaMdathI UbharAI jAya che. mANasanI zudra vRttiomAM acAnaka akalpanIya parivartana AvI jAya che. mANasanI bhAvanA ane kAmanAomAM mAMgalyanI vRddhi thavA lAge che. janamana navAM jIvana ane navAM sauMdaryane nihALavA ane mANavA thanaganI UThe che. sAtamuM saptAha rasanA varasAdanuM hoya che. AkhI pRthvImAM judI judI jAtanA chae 2 nuM yogya parimANamAM siMcana thaI jAya che. have pRthvItatva saMpUrNa zakitathI sabhara bane che. sAcA arthamAM have te vasuMdharA banI jAya che. have pRthvI kharA arthamAM mAtAnuM divya svarUpa dhAraNa karI, badhA enAM jIvanatattvane sAvika rIte piSaNa ApavA lAge che. sAta divasanA A rIte varasAda ane ughADene laI dharatImAM je navAM jIvana, navuM caitanya, navA rasa ane navI zakitane divya AvirbhAva thAya che tene kAraNe te lIlIchama banI jAya che. navI jAtanA aMkure pallavita thAya che. vAtAvaraNa AnaMdita banI jAya che. Ama A ogaNapacAsa divaso pRthvI upara navuM jIvana utAravA mATenA che. ane pacAsamo divasa saMvatsarIne che. te divase bilamAM rahelA mANase bahAra nIkaLI A navA jIvanane navo AnaMda mANe che. A navA jIvananI smRtirUpe saMvatsarI mahAparvane pavitra divasa che. sAttvika jIvana jIvavAne A divase prAraMbha thAya che. A sanAtana divasa che. A divase kudaratanI alaukika saMpatti joI, mANase mAMsAhArano parityAga karI, zAkAhArI bane che. pApa, hiMsA, kaleza ane dhRNAne choDI prema, saMbhAva, lAgaNI, sneha ane ahiMsAnA
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 : ghA pASANa, chelyAM dvAra bhAva tarapha vaLe che. A sanAtana divasa akhila mAnava samAja mATe parama sukha ane AnaMdane che. manu. ne jyAre puNyanA sAnukULa saMgo hoya tyAre ja tana, mana, dhana temaja sarva suSyatana sAdhane maLe che. paraMtu A AtmAe bhUtakALamAM na karavAnAM kAmo karyA hoya, na balavAnA bola bolyA hoya, ane tene laIne je kaI kilaSTa karmo bAMdhyAM hoya, tene choDavAne temaja temAMthI niSkalaMka ane niSpApa thaI javA mATe A divasa che. A divasa jevI sonerI taka bhaye ja sAMpaDavAnI. mATe abhimAnane manamAMthI kADhI nAkhI, saraLatAthI pitAnI jAtane tapAsa ane karelAM pApone hArdika pazcAttApa karajo. hAvIra pite nigraMtha hatA. tenI AjJAmAM vicaratA sAdhu sAdhvIo paNa nigraMtha che. nigraMtha zabdane bhAre mIThe artha che. jenAmAM kazI ja gAMTha na rahI hoya te nigraMtha che. rAgadveSanI graMthine araNa kADhavA mATenI sAdhanAmAM je tatpara che ane AraMbha parigrahanI graMthithI je sadaMtara mukta gaye che te ja nigraMtha thaI zake che. mahAvIranA zAsanamAM parigraha ke paisAne kazuM ja sthAna nathI. parigrahane je mahAvIra zAsanamAM puNyanI ke dharmanI nizAnI mAnavAmAM AvI hatI te bhagavAna mahAvIra pite rAjyavaibhava tyAga karI, digaMbara svarUpe nircatha thaI, karapAtra banAvI ghera ghera bhikSA mAgavA cAlI na nIkaLata ! dharma ane tyAga karatAM je saMpattinuM mUlya vadhAre vAta te bhagavAna buddha bhavanamAM rAjakIya sukhasAdhane, yuvAna patnI ane navajAta zizune tyAga karI, hAthamAM bhikSApAtra laIne, madhya rAtrie na nIkaLI paDayA hota ! dhAda rAkhaje, vANiyA thaIne tamArA hAthathI je mahApApa thaI jAya che tenI tamane kazI ja khabara paDatI nathI. hAM, tamArA hAthe thatI hiMsA tamane dekhAtI nathI eTale tame tamArI jAtane ahiMsaka mAnI lIdhI che. paisAthI tijorI bharI le che paraMtu temAM bharelA rUpiyA upara rA yanA lohInA DAgha tamane dekhAtA nathI eTale tame tamArA manathI tamArI jAtane nirdoSa nI le che, paraMtu kharekhara tamArA rUpiyA bhArobhAra koinA lehIthI kharaDAelA hoya che. mAtra lehInA DAgha dekhAtA nathI eTale tamArI draSTimAM te rUpiyA svaccha ane nirmaLa jaNAya che. A rUpiyAe keTalAnA gaLA kApyAM? keTalAnA prANa haryo? A rUpiyA pAchaLa keTalA zULIe laTakyA? keTalA jamInavihoNuM thayA? keTalA makAna vagaranA thayA? keTalI vidhavAonA AMsu paDyAM? tenI kazI ja spaSTa pratIti tamane nathI; paraMtu e badhAM pApa tamArI tijorImAM saMgharalA tamArA rUpiyAmAM bharyAM paDayAM che. dhyAnamAM lejo ke mananI zuddhi dhyAnathI thAya che paraMtu dhananI zuddhi te dAnathI ja thaze. rUpiye bhAre adbhuta che ! game teTalA deze ke aparAdhemAMthI te pasAra thAya chatAM te chUTI ya che ane haMmezAM tAje ne tAjo ja rahe che. te kadI vAsI thatuM nathI ke bagaDate nathI. game teTalAnA hAthamAMthI te pasAra thAya, game teTalA upadranA itihAsane te jIvaMta
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvatsarI mahApa` ane kSamApanA : 299 sAkSI hAya, chatAM te ha MmezAM svaccha ane dUdhathI dhAelAja jaNAze. potAnA bhUtakAlIna iDAsa tyAMja khatama karI tAjo thaIneja te bIjAnA hAthamAM Ave che. eTale bhagavAna mahAvIra nagna UbhA che. dhana saMpatti ane rAjapATane temaNe ekAMta tyAga karyo tyAre temane mAnanAra vyAe to Aje sauthI vadhAre sapatti saMgharI che. Ama karIne tame bhagavAna mahAvIranA Adaze ane AdezAnuM pAlana kare che ke avagaNanA, temanuM mAna karI rahyA che ke apamAna, a vAta tamAre ja nakakI karavAnI rahI. parigraha pApanuM mULa che. parigraDathI viramavAmAM dharma che tenuAMta bhagavAna mahAvIre potAnA Adamaya jIvanathI ApaNane batAvye che; chatAM Aje tenI kevI pratikriyA thaI rahI che te ApaNe sau jANIe chIe. AjanA A pavitra divase A satya jo tamArA prANAne sparzI naya, teA tamArI patti ke je tamAe aneka pApe karI saMgharI che, te kALAM nANAMne dheALAM banAvavAnA, te 5 maya sa'pattinA yeAgya mArge upayeAga karavAne, tene tapa japa karanArAnA sanmAnamAM vAparavAnA ane zAsananAM hitamAM tenA sadupayega karavAnA, Aje je suMdara avasara tamane prApta thayeA che, tavA suavasara tamane bIjo kace! maLavAnA che? mATe manane jarA vizALa banAvo ane vanamAM kaheArata! ke ahuM na AvI jAya tenI kALajI rAkhajo ! tamArI sattA ane saMpatti jAne nabhraSTa karavAmAM nimitta na banI jAya tenI jAgRti rAkhajo ! AjanA divase te mApanA mAryA vera paNa bhUlAi javAvAM joie ke jethI ApaNe mATe saMvatsarInA dvivasa paNa parama nirmaLa banI jAya ! rAjA udayananI dAsI suvarNa zuddhinuM apaharaNa caMdrapradyotana karI jAya che. rAjA uDDayana zrAvaka che. anyAyane ucita prakiAra karavAthI zrAvaka dharmane kazI ja hAni paheAMcatI nathI. anyAyane sahana karI levAthI te anyAya phAlephUle che. caMdrapradyotana upara AkramaNa karI, tenA upara vijya meLavI ane tene kedI banAvI, rAjA uDDayana svadeza pAche phaeN che. A samaye, madhya pradezanA mantraseAra nAmaka gAmamAM jyAM te paheAMce che tyAre cogAnuyoga sa`vatsarInA pavitra divasa hoya che. uDDayana rAjA sainya sAthe tyAM rokAi jAya che. pote upavAsa kare che ane rAjA caMdrapradyotana mATe rasoi banAvarAve che paraMtu caMdrapradyotanane zaMkA thAya che ke, rAjA uDDayana pote jamatA nathI ane mAre mATe raseI banAve che, teA mArI raseAimAM, rasAiyAne kahI jhera bheLavAvI de, te mArUM akAraNa mRtyu ja mATe huM paNa Aje upavAsa karIza. ema vicArI caMdrapradyotane paNa upavAsa karyo. sAMjanA pratikramaNa karI, rAjA udayana jyAre caMdrapradyotanane khamAvavA AvyA tyAre caMdrapradyotane kahyuMH mAtra zabdonI kSamApanAthI ze lAbha thavAnA che ? mArA hAtha pagamAM teA eDIe che ane tame mane khamAvI rahyA che!! kSamApanA ane dhana' e paraspara virodhI khAkhatA che. khamAvavA ja hAya teA hRdayathI khamAvavA joie.' rAjA uDDayana upara tenA zabdonI prANaspazI asara thai. teNe caMdrapradyotanane baMdhanamAMthI mukata karyAM. ba MnenI AMkhAmAM premanAM AMsuo ubharAi AvyAM ne thAya!
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 : meghA pASANa bolyA dvAra baMne je duzamano hatA te eka bIjAne premathI bheTI paDyA. teo pitAnI vaccenuM vera bhUlI gayA ane baMne mitra banI gayA. kaSAyanI kaluSitatA kSamApanAnI divyatAthI dhevAI gaI ! baMnenA hRdaya parizuddha banyAM. caMdrapradyotanane pitAnuM rAjya pAchuM maLI gayuM. bannenAM jIvana sAcI dizAmAM gati karanArAM, sukhI ane samRddha banI gayAM ! AloyaNuM Aje AleyaNAne eTale AlecanAne divasa che. AleyaNAne divasa eTale pitAnI jAtane cArekerathI tapAsavAne, AtmanirIkSaNa karavAne ke yathArtha svarUpamAM pitAnI jAtane oLakhI levAne divasa ! Ajano divasa ghaNe pavitra che. jema arIsAmAM jovAthI ApaNA zarIra upara lAgela mela ke DAgha ApaNane dekhAI Ave che tema AMtarika doSane batAvanAra ane tene haTAvanAra AlocanA arIsAnI garaja sAranArI che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM A mATe jijJAsApUrvaka prazna karavAmAM AvyuM che ke, "mArA baMne ne ! varSa aho bhagavana! AlecanA karavAthI eTale ke gurujane samakSa pitAne doSa jAhera karavAthI jIvane zuM maLe che? AloyaNA Na mAyA-niyANa-micchAdasaNasallANa mekkhimaggavigdhANa aNaMta saMsArabaddhaNANa uddharaNa karei / ujjubhAvaca jaNayai / ujjubhAva paDivanne ya NaM jIve amAI itthIveya napuMsagaveya ca na bandhai / puvvabaddhaM ca Na nijare i| AlocanAthI maLanArA mokSa mArgamAM vizvarUpa temaja anaMta saMsArane vadhAranArA mAyAzalya, nidAnazalya ane mithyAdarzanazalya e traNa zalya che. mAyAzalya eTale mana vacana ane kAyAnI vakatA athavA visaMvAdIpanuM nidAnazalya eTale dharma, tapa AdinI vaiSayika phalAkAMkSA ane mithyAdarzanazalya eTale yathArtha vastusvarUpanA samajaNane abhAva. A traNe zalya je AtmAne kAMTAnI mAphaka khUMcanAra, Atmika guNane avarodha karanArA temaja tenI ghAta karanArA che. tene AleyaNA kADhI nAkhe che. AleyaNAthI jIva Rju bhAvane upalabdha thAya che. saraLatAne saMprApta jIva mA yArahita bane che. tethI te strIveda ane napuMsakavedane baMdha karatA nathI ane pUrvabaddhanI nirjarA kare che. AjanA divase jIva pitAnA bhUtakALanA dareka pApanuM jAgRtipUrvaka samaraNa karI, tenI nidA ane gaheNApUrvaka "tassamicchAmi duka Ape che. tethI niMdA ane gahaNanA saMbaMdhamAM, zAse niMdA-gIMNA karavAnA je lAbhe batAvyA te A prasaMge jANI levA ucita che. niMdAvane i mane ! ke viM ?' arthAt he pUjya ! niMdA eTale pote ja pitAnA dene tiraskAra karavAthI jIvane zuM lAbha thAya che ?
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ AleAyaNA : 201 nindaNayAyeNa pacchANutAva jaNayai ! pacchANutAveNa virajamANe karaNaguNa se DhiM paDiyA, phULaguNatteai hine ya aaN aLagAre medanikA maM ghAlek| arthAt svanindrathI pazcAttApa thAya che. pazcAtApathI janmanArA vairAgyathI karaNu-guNa zreNI eTale karmone savara khapAvavAnI AtmAnI vizeSa prakAranI zakti saMprApta thAya che. karaNa-guNa zreNInA maLe aNadhAra mAhanIya karmanA nAza kare che. AlecanAmAM ApaNe dareka dASAnI samIkSA karatAM ane tenAthI aTakatAM tattva meM se ! paDimAmi, nivAmi, gariSThAmi, savpALa' vAsirAmi'- belIe chIe. pApAne mUlata: ukheDavAnAM niMdA ane gA~ agatyaneA bhAga bhajave che. eTale A badhA zabdonA zAstrIya mA~ AlAyAnA prAraMbhamAM samajI levA Avazyaka che. taddanusAra nara cAe na mate! nIce ri naLaya ? arthAt he prabhu ! gA~ eTale bIjA AgaLa potAnA doSo pragaTa karavAthI jIvane zuM maLe che ? zaradayane khaM puravAra naLacak| purAT gaNaM jIve apasatthe hiMtA joge hiMtA niyattei / pasatthajeogapaDibanne ya Na aNagAre aLatAd-vanane vek| arthAt gothI jIvane apuraskAra eTale tenI avajJA thAya che. avajJAthI te aprazasta kAmeAthI aTakI jAya che. jJAna, darzanAdi anaMta guNAnA ghAta karanAra jJAnAvaraNAdi karmonA anaMta paryAyAne gA~thI aNagAra kSaya kare che. AlocanAnA maMgaLa prAraMbha pUrve kSetravizuddhi anivAya che. koi paNa khetaramAM A vAvatAM pahelAM kheDUta khetaranA jhADa, jhAMkharAM, kAMTA vagerene prathama sApha kare che. tyAra pachI ja vAvelAM chI jema anekagaNuAM phaLadAyI nIvaDe che tema kSetra eTale AtmAnI prAthamika zuddhi karyA pachI temaja sthiratA meLavyA pachI jo AleAcanA karavAmAM Ave te te anaMta karmonA nAza karanArI ane Atmika guNAne pragaTAvanArI nIvaDe che. eTale kSetravizuddhi karAvanAra AtmAnA guNA zu che te zAstranA AdhAre batAvuM chuM nANa ca dasaNa ceva caritaM ca tavA tahA / besa maggo ti pannatto jiNehiM varada siMhiM // varadarzI eTale satyanA samyagdaSTA jinavarAe jJAna, dana, cAritra ane tapane kSetra vizuddha karAvanAra temaja meAkSanA mArUpa batAvyAM che. jJAna ane darzana AtmAnA AtyaMtika guNA che. cAritra e AtmAnA guNa nathI; para Mtu zarIranA dhama che. Ama chatAM, svarUparamaNurUpa cAritra te te AtmAnu ja zuddha svarUpa che. A AtmAnA traikAlika guNeAmAM ApaNA puruSAnI nabaLAInA kAraNe athavA vibhAvapariNatinI alavantaratAne kAraNe malinatA AvI jAya che. A malinatAnI pragADhatA evI teA saghana banI jAya che ke, jIva potAnA zuddha svarUpane bhUlI jAya che ane milanatA sAthe tAdAtmya joDI resI
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra jAya che. malinatA sAthenA A tAdAbhyane teDavA mATe temaja svarUpane oLakhavA mATe AlocanA mUkavAmAM AvI che. jJAna e AtmAnuM svarUpa che. paraMtu te tathArUpe pragaTa thavAne badale pustakanAM vAcana ane patanamAMthI maLelI sUcanAone jJAna mAnI levAnI ApaNe sau bhUla karI besatA hoIe chIe. Ane pariNAme ApaNA padArtha mUlakajJAnamAM unmatta thaI, ApaNe samyagdaSTAonI ane temanA adhyAtmamUlaka jJAnanI majAka uDAvIe chIe. ApaNI smRti ke sUcanAone ja ApaNe sarvasva mAnI letAM hovAne kAraNe ApaNe tevA jJAnI, jJAna ane jJAnanAM sAdhanonI niMdA karIe chIe. saltAna ane sat zAstronI avahelanA karI ApaNe asatrarUpaNAnA anarthane vaherI laIe chIe. AvA AvA kAraNone laIne ApaNA jIve jJAnanA evA cada aticAre sevyA hoya, te AjanA pavitra divase ApaNe tene pazcAttApa karIe chIe. te coda aticAro A pramANe che ra vaccAmaliya hINakkhara, aJcakkhara, payahINa viNayahINa jogahINa ghosahI suThudinna dupaDilachiyaM, akAle kao sajjhAo, kAle na kao sajjhAo, asajjhAi sajjhAya sajjhAi na sajjhAya tssmicchaamidukkdd|| sUtro ADA-avaLAM bhaNAyAM hoya, dhyAna vinA bhaNAyAM hoya, akSare ane pado e che ke adhika bhaNAyAM hoya, vinaya vagara ke mana vacana ane kAyAnI sthiratA vinA te bolAyAM hoya, zuddha uccAra vinA belAyAM hoya, zuddha jJAna avinItane ApyuM hoya ke te mAThI rIte bhaNAyuM hoya, saMdhyAkALa Adi bAra akALamAM sajajhAya karI hoya, svAdhyAya karavAnA kALe svAdhyAya na karyo hoya, svAdhyAya na karavA gya sthaLe svAdhyAya karyo hoya, svAdhyAya karavA yogya sthaLe svAdhyAya na karyo hoya, te he prabhe ! A badhA jJAnanI AzAtanAne kAraNe lAgelAM pApa mithyA thAya evI mArI antaHkaraNanI bhAvanA ane hRdayapUrvakanI prArthanA che. AtmAne bIjo guNa darzana che. darzananA be arthe thAya che. tene eka artha che jovuM ane bIjo artha che zraddha. atre darzana zabdano artha zraddhA sAthe saMbaMdha dharAve che. dharmanA mArgamAM AgaLa vadhatA AtmAne sudeva, sugraMtha ane saddharma e traNa tattva yathArtha rIte oLakhavAnA hoya che. paraMtu anAdi kAlina ajJAna ane mithyAtvane vazavata banI teNe deva arihaMta, guru nirca ane nigraMtha pravacanarUpa Atmika dharmone parityAga karI, jemAM deva, guru ke dharmanA dhama na hoya evA devAmAM devanI kalpanA karI, teNe vItarAga devane deva nA mAnyA hoya, paMcamahAvratadhArI nirca, guruomAM guru buddhi rAkhavAne badale kaMcanakAminI sAthe joDAelAne guru tarIke svIkAryA hoya, ahiMsApradhAna dharmane badale pApamaya dharmanI kalpanA karI hoya, ane A rIte teNe je karma bAMdhyAM hoya, te karmono kSaya mATe tevA deva, guru ane dharmathI mukta thaI,
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ AlAyA : 303 paMcaparameSThirUpa deva, guru tathA temanA prarUpelA dhama e traNa tattvanI sAcI zraddhA karavA vaSe je-sA, kalA, vitiziracchA, papAsuMdarasaMsA pAmaMDasaMthavA arthAt vItarAge praznaplA dharmImAM zaMkA karavI, ahitakArI matanI icchA karavI, dharmakriyAnAM phaLasvarUpe Aleka parale nAM sukhanI AkAMkSA rAkhavI, dhakaraNInAM phaLamAM sa Mdeha rAkhaveA, para eTale AtmA sivAya pautra leka sukhA ke padArthone meLavavA pAsaDa eTale vrataniyamenu' anuSThAna karanAranI prazaMsA ke papa thaya karavA-Ama karavAthI darzana guNu dUSita thAya che. kAraNa taniyamenuM AcaraNa mAtra kalyANarUpa ke meAkSanI bhAvanAmUlaka hAvu joie. tene badale bhautika sukhAne meLavavA mATe jo tenA upayAga karavAmAM Ave te AkhI dRSTi ja pharI jAya che. mULabhUta bhAvanAone ja dUtAva thaI jAya che. mATe bhautika bhAvanAothI tAcaraNa karanArAnI sekhata na karavI. praleAbhanA ane AkaSaNAthI AkarSAI evI vyakitaonA vadhAre vRtti paNa vastumUlaka banI javAnA bhaya rahe che. mATe huM prabhA ! pApadoSa lAgyA hoya teA anaMta siddha prabhunI sAkSIe tassa micchAmi duDa ma Ama chatAM paricayamAM AvatAM, aNI mArA samyaktva guNamAM koI A AtmAne jyAM sudhI zarIra sAthenA saMbaMdha che tyAM sudhI AtmakalyANanI Atma teka bhAvanAthI RtaniyamAnu je anuSThAna karavAmAM Ave che, temAM pahelu vrata ahiMsA che. AtmA ahiMsA guNavALA hAvA chatAM teNe hiMsaka bhAva utpanna karI, trasa ane sthAvara nI hiMsA karIne kAM bAMdhelA che te karmone haDaselavA ane ahiMsakapanu rakSaNa karavA zrAvakA mATenuM trasajIvAnI DiMsA na karavA viSenuM A aNuvrata che. sthAvara jIvanI hiMsAnA zrAvaka tyAga karI zake nahi. kAraNu jIvana vyavahAra mATe te anivAya che. e indriyathI pacendriya sudhInA trasajIvAne jANI, eLakhI, mAravAnI buddhie mArI nAkhavAnA pratyAkhyAna hoya che. temAM trasajIvAne gADha aMdhane bAMdhyA hoya, lAkaDI va nA prahAro karyA hAya, nAka kAna Adi avayava chedyAM hAya, nAkara, cAkara, majurA tathA gADAM, UMTa vagere upara tenAM gajA uparAMta bhAra bharyo hAya, dveSa buddhie bhAjana pANInI aMtarAya nADI hAya, teA tanna micchAmi yuvaDa - ApaNe| AtmA satya bhAvathI bharapUra heAvA chatAM svArtha ane pramAdane kAraNe, sa thI bhraSTa thaI asatyanA AcaraNathI je pApakarmo teNe upAna karelAM che, te kameAMthI mukta thavA ane satyanuM eTale moTA asatyeA nahiM AcaravA saMbaMdhenu, A bIjuM mRSAvAdaviramaNu mata che. te meTAM asatyA jevAM ke, vara kanyAnAM rUpa guNa ke vaya saMba dhI, gAya bheMsa vagere cemAM pazunAM rUpa guNa ane vaya saMbaMdhI, thApaNu oLavavA saMbaMdhI, ke kheATI sAkSI ApavA sakhatrI, jUThuM khelavAnA pratyAkhAna heAya che, temAM sva ane parane prAsako paDe evI bhASA bAlI hai, kAinu` rahasya ke chAnI vAta pragaTa karI hoya, peAtAnI srInA mama ughADA karyA hAya, Tho upadeza ke kheATI salAha ApI hAya, teA tassa micchAmi yuvaOM -
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 : bhedhA pASANa, khethA dvArA A Ive cAra saMjJA ane cAra kaSAyane AdhIna banI, indriyanuM piSaNa karavA nimitte sacita, acita ane mizra dravyanI corI karI je karmo bAMdhyAM che, te karmothI mukta thavA mATe gAMsaDI choDI, pAkiTa upADI, khIsAM kAtarI, keInuM tALuM bIjI kuMcIthI ughADI ane paDelI vastune. koI dhaNI che ema jANyA chatAM cerInA pratyAkhyAna che chatAM corAu vastu lIdhI hoya, cirane madada karI heya, rAjya viruddha pravRtti eTale dANacorIvecANakaranI corI, AvakakaranI cirI karI hoya, khoTAM tolAM rAkhyAM haya, baTuM taLyuM hoya, beTAM mApa rAkhyAM hoya, ke e mApyuM hoya, sArI vastu batAvI narasI vastu ApI hoya, te anaMtasiddha prabhunI sAkSI tarasa micchAmi duza6 AtmA vedAtIta hovA chatAM strI puruSa ane napuMsaka bhAva utpanna karI deva-devIo manuSya-manuSyaNI, tiryaMca-tiryaMcaNamAM utpanna thaI svapaNe parapaNe mana vacana kAyAe karI daSTi, khorAka, poSAka ane bhASApaNe vividha prakAranI abrahmacaryanI kriyA karI je karmo bAMdhelAM che tenI kSaya mATe, svastrIne AgArasAhata je brahmacarya svIkArela che temAM potAnI paraNelI nAnI uMmaranI strI sAthe gamana karyuM hoya, je strInI sAthe sagAI thaI che paNa lagna nathI thayuM tenI sAthe gamana karyuM hoya, anere aMge kAmakrIDA karI hoya, bIjAnA vivAha meLavI ApyA hoya, ane kAma bhoga viSe tIvra abhilASA karI hoya te prabhunI sAkSIe te micchAmi dukkaDa nava prakAranA parigrahanI maryAdA karyA vagara A jIve cauda jAtanA bhAvaparigraho utpanna karI, AtmadharmathI vimukha banI, aDhAra pApasthAnaka sevI je gADhAM cIkaNuM karma bAMdhyAM che, te kamamAMthI mukata thavA mATe DhAMkI jamInanI maryAdA oLaMgI hoya, rUpa ane sonAnI vastuonuM ajANatAM paNa ulaMghana thayuM hoya, rekaDa nANuM tathA anAjanI maryAdA ajANapaNe paNa 99laMghI hoya, dAsadAsI Adi bepagAM ane Dhera Adi copagonI maryAdA oLaMgI hoya, ghara vakharInI maryAdA paNa eLaMgAI javA pAmI hoya te anaMta siddha prabhunI sAkSIe taraNa micchAmi dukkaDa cauda rAjakamAM cha dizAonI maryAdA nahi karavAthI jIva anaMta Azravane bhAgIdAra thAya che. tene baMdha karI saMvarabhAva pragaTa karavA mATe UMcI, nIcI ane tirachI dizAnI maryAdA karavAmAM Ave che. dizAnI maryAdAthI parigrahanuM parimANa paNa yathAyogya rIte sacavAya che. temAM UMcI, nIcI, pUrva, pazcima, uttara ane dakSiNa dizAnI maryAdAnuM ullaMghana thayuM hoya, eka dizAnI maryAdA ghaTADI bIjI dizAnI maryAdA vadhArI hoya, saMdeha paDayA chatAM AchA vadhI javAyuM hoya te taraNa micchAmi dukkaDaM A lekamAM rahelA eka vAra tathA anekavAra bhegavavAne lAyaka padArtho bhegavIne temaja vAparIne te vastuonA bhogapabhoga mATe mahAna pApAcaraNa karI je karma bAMdhelAM che tene
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ AloyaNa : 305 teDavA mATe bhogapabhoganI sattAvIsa bolanI maryAdA karI che. temAM sacita vastu sAthe lAgela acita vastu jevAM ke, vRkSane lAgelAM guMdara, vRkSane lAgelAM pAkAM phaLa vagerene upayoga karyo hoya, theDI pakavelI vastu ke jemAM jIvanA pradeze rahI gayA hoya jevAM ke, tarata taiyAra karela khAriyAM vagere khAdhAM haya, mAThI rIte pakavelI vastu jemake rIMgaNanAM bhaDathAM, oLA, pika vagere khAdhAM hoya, thoDuM khAvuM ane vadhAre nAkhI devuM jevAM ke zeraDI, sItAphaLa, vagere khAdhAM hoya, temaja je kAma ke vyApAra karavAthI jIvane gADhAM karma baMdhAya jevAM ke, kelasA banAvavA, luhAranuM kAma. bhADabhuMjAnA dhaMdhA, vananAM jhADa kApavAnAM kAryo, seDavIne vastu vecavAnA eTale dArUnA dhaMdhA, gADAM gheDA rAkhI bhADAM khAvAM, pRthvInA peTa phelAvavAnA eTale kuvA vAva khodAvavAnA dhaMdhA, hAthIdAMtane vepAra, camarI gAyanA vALane vepAra, tela, ghI, dArU Adi rasane vepAra, lAkha Adi raMgavAnI vastune vepAra, aphINa samala Adi jherI vastune vepAra, ghANI, carakhA vagere yaMtra vaDe pIlavAnAM kAryo, aMge pAMga chedavAnAM kAryo, khasI karavAnAM kAryo, sarovara taLAva UlecavAnA kAryo, hiMsaka pazuo, gulAma durAcArIonuM AjIvikAthuM pAlanapoSaNa karavAnAM kAryo, vagere na karavAM jevAM je je kAryo karyA hoya, te tarasa micchAmi dukraH ApaNe svArtha na hoya chatAM nirarthaka kriyAo karavI te vagara projanavALI havAne kAraNe anarthadaMDa kahevAya che. te anarthadaMDanA pApathI aTakavA mATenuM A vana che. chatAM viSaya vikAra vadhe tevA yuga pravartAvyA heya, kuceSTA karI hoya, jema tema eTale ke kaSAya vadhe tema belyA heya, ghaNAM hathiyAra tathA hiMsAkArI sAdhane ekaThAM karyA hoya, bhogapabhoganI vastumAM ati Asakti rAkhI hoya, te tarasa micchAmi duH AtmAmAM apApabhAva ane samabhAva utpanna karavA mATenuM A sAmAyika vrata che. sAmAyika to tame kare che tethI A vAtane laMbAvatuM nathI. chakAya jIvanI hiMsA ke duHkha thAya tevAM mana vacana ane kAyAne pravartAvyAM haya, sAmAyika pUrNa thayA pUrve pALI hoya, sAmAyika avyavasthita paNe karI hoya, te tarasa micchAmi dukAda chaThA ane sAtamA vratamAM je parimANa karyuM che te ghaTADI eka divasanuM parimANa karavA tathA saMvara sahita upavAsa karavA mATe A dazamuM dezAvagAsika vrata che. A divasa rAtrinA vratamAM maryAdAnI bahArathI vastu maMgAvI hoya, cAkara vagere vaDe maryAdA bahAra vastu mokalI hoya, sAda karI maryAdA bahArathI keIne belAvyA hoya, rUpa batAvI keIne bolAvyA ke vastu maMgAvI hoya, kAMkarA vagere pheMkI maryAdA bahAranA kSetramAM saMketa karyo hoya, te anaMta siddha prabhunI sAkSIe tA fmAmi dukA | dharmadhyAna vaDe AtmAne piSa ane Akasmika AvI gaelA nigraMthane khapatI badhI vastuonuM dAna karavA saMbaMdhenA pauSadhopavAsavrata ane atithisaMvibhAgavatanA saMbaMdhamAM
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra tame pUrNa mAhitagAra che. te mujaba, pauSadhamAM zayyA, pATa ane pathArInuM pratilekhana barAbara na karyuM hoya, pramArjana barAbara na karyuM hoya, kadAca pratilekhana ane pramArjana karyA hoya te mAThI rIte karyA hoya, dizAe javAnI ane pezAba paraDavAnI jagyAnA pratilekhana ane pramArjanamAM pramAda sevyo hoya, pauSadhavatanI ArAdhanA zAstrIya rIte na karI hoya, te tarata micchAmi dukkaDa - sAdhu puruSane sacitamAM acita nAkhIne athavA sacita upara acita vastu hoya te ApI hoya, sacita vastu vaDe acita vastune DhAMkI hoya ane vastune kALa vItyA pachI bagaDI gaI hoya tevI vastu vahorAvI hoya, pite sUjhate chatAM bIjAne vaharAvavAnuM kahyuM hoya, dAna ApI ahaMkAra karyo hoya ke mAruM ghara na hoya te sAdhuone khabara paDI jAya te he prabhe ! e badhAM pApa mATe tae fchAmi duka AtmakalyANa mATe tapa anivArya che. te Aleka ke paralekanI abhilASApUrvakanuM na hovuM joIe. prazaMsA athavA yaza kItinI bhAvanAthI paNa tenI upAsanA na karavI joIe. chatAM AlekanI moTI abhilASA ke marIne huM moTe rAjA thAuM, paralokanI abhilASA ke marIne moTe devatA thAuM, saMthAre laMbAya te yaza, kIrti vadhe, saMthArAmAM bhUkhanuM duHkha sahevAtuM nathI eTale marI jAuM te ThIka, AvAM temaja kAmaganI IrachArUpa pAme thaI gayAM hoya te he prabho ! te badhAM pApa mArAM niSphaLa thAya evI prArthanA karuM chuM. A ja rIte paccIsa prakAranAM mithyAtva ane cauda saMmUchima vagerenA je je pApa A bhavamAM ane anaMta bhUtakALanA anaMta bhavamAM lAgyAM hoya te te badhAM pApa niSphaLa jAya, ema te pApa mATe pazcAttApapUrvakanI prArthanA karuM chuM. AleyaNa ati saMkSepamAM kahI che. tene vistAra te judA judA nA judA judA pariNAme ane kAryone laI thaI zake che. paraMtu te kahevA jatAM samayanI lakSamaNarekhA bhUlI javAya. mATe AlecanAthI AtmAne zuddha karI, pharI pApi saMskRSTa na thAya te mATe kALajI ane jAgRti rAkhavI. samatAganI sAdhanA je Izvara premathI vihIna che ane saMzayathI bharelo che tene vinAza avayaMbhAvI che. saMzayathI bhareluM mane bhagava...mane upalabdha karI zakatuM nathI. bhagavaccema vihInatA ane saMzaya sabharatA A bane bhinna vastuo nathI, paNa ekaja vastunI be bAjuo che. ekaja sikkAnA be pAsAM che. zabdo judA judA che, paraMtu bannenuM tAtparya ekaja che. jo ke bannenI AdhArazilA
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ samatAganI sAdhanA : 307 bhinna bhinna che. saMzaya mananA avalaMbana para AvirbhAva pAme che tyAre bhagavalhemanuM avalaMbana svayaM AtmA che. Ama chatAM banne vacce amuka rIte virodhI saMbaMdha paNa che. kAraNa ke jyAM sudhI manamAMthI saMzaya vilaya na pAme tyAM sudhI bhagavaprema pallavita ke praphuTita thatuM nathI. AtmAmAM je bhagavalhema aMkurita thaI jAya te mana saMzayazUnya banI jAya che. eTale gahanatAthI vicArIe te bannene eka rIte saMbaMdha jaNAya che, chatAM bannenI abhivyakti bhinna bhinna AdhAra upara thAya che. ApaNe kahIe chIe ke "sAcAramAM vinarAti' je daDha saMka9pavALe nathI ane vAvAjhoDAnI mAphaka je hAlakaDolaka sthiti dharAve che, te kadI kaI yogya nirNaya upara pahoMcI zakatuM nathI. eTale saMzathathI bharele AtmA naSTa thaI jAya che. tamane Azcarya thatuM haze ke, mahArAja AvI vicitra vAta kema kare che ? eka bAju ema kahe che ke, saMzayanI abhivyakti manathI thAya che, saMzayano AvirbhAva manamAM thAya che, saMzayane ane AtmAne levA devA nathI. AtmAmAM bhagava...mane janma thAya che, bhagavanmema sAthe AtmAne saMbaMdha che, saMzaya sAthe nahi. tyAre bIjI bAju "saMcAramA vinati' kahIne svavacanavirodha kema Ubhe kare che ane amane dvidhAmAM nAkhe che ? tamArA manamAM A jAtanI zaMkA thAya te svAbhAvika che. kharekhara bhagavalhema ane saMzaya banenA AdhAra bhinna bhinna che. bannemAM eka bIjAne abhAva che. athavA ekanA sadUbhAvamAM bIjAne abhAva ane ekanA abhAvamAM bIjAne sadubhAva saMbhavita che. Ama chatAM AtmAmAM bhale saMzaya na hoya, paraMtu jenA manamAM saMzaya thAya che tenAM manathI mana ja AtmA jaNAya che. saMzayathI bharelAM manane, manathI para keI Atmatatva jevuM lokenara tattva che, tenI kalpanA suddhAM hotI nathI. te manane ja AtmA mAnI levAnI bhUla karI bese che ane manane ja AtmA jANanAra vyakti avazya vinAzane upalabdha thAya che. kAraNa mULamAM ja, samajaNanA prathama caraNamAM ja, te bhUla khAI rahyo hoya che. jyAre mana saMzayanI saghanatAthI bharAI jAya che tyAre vinAzane upalabdha thAya che. kAraNa saMzayazIla vyakita saMka9pahIna hoya che. eTale tenAmAM kazI ja nirNAyaka zakita ke nirNAyaka baLa hotuM nathI. te kaI eka dizAmAM makkamapaNe gati karavAnuM vicArI zakatI nathI. tenuM mana haMmezAM vicAronA vamaLamAM ja aTavAyeluM rahe che. tenI mAnasika sthiti asthira hoya che. pariNAme tenAmAM vidyAyaka zakita rahevA pAmatI nathI. navA sarjana mATe je saMkalpabaLa ane nirNAyaka zakti joIe te tenAmAM hatAM nathI. vinAza mATe nirNayanI jarUra hatI nathI. vinAza svayaMbhU hoya che. vagara nice mAtra beThAM rahe te paNa vinAza saMbhavita che. himAlayanA uttuMga zikhara upara caDhavA mATe nirNaya levo paDe che, daDha saMkalpabaLanI AvazyakatA rahe che, te pramANe zrama paNa karavo paDe che. paraMtu
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra nIcenI khINamAM patharAnI mAphaka parvata uparathI gabaDavAmAM kazA ja nirNaya ke zramanI jarUra nathI. te mATe te ApaNe sakriya thavAnI paNa jarUra nathI. mAtra pRthvInuM gurutvAkaSaNa ja peAtAnA bhAga bhajavI leze. ApaNe potAnI meLe ja khINa sudhI gakhaDI jaizuM. A jagatamAM vinAza svayaM AvI jAya che; temAM kazA ja AdhAranI jarUra nathI. temaja temAM keinA avalaMbananI paNa apekSA nathI. koInI paNa sahAya vinA te pAtAnI maLe ja thayA karaze. sarjanakriyAmAM daDha saMkalpabaLa ane nirNayanI avazya jarUra rahe che. sakalpa vagara sana thatuM nathI. je darzane izvarane jagatanA kartA tarIke svIkAre che te dArzaniko paNa ema mAne che ke, jagatanA nirmANa mATe izvarane paNa saMkalpa karavA paDe che. kAraNa saMkalpa vagara sarjananI kriyA thaI zakatI nathI. temanA matathI sRSTinAM sanamAM bhale izvaranI mAtra upasthiti ja apekSita hAya, temanI upasthiti mAtra keTeliTika ejanTa (uddIpaka)nuM ja kAma karatI hoya, paraMtu izvaranI upasthiti anivAya che. keTaliTika ejanTa eTale zuM te jANeA che ? keTeliTika ejanTanu kA e che ke, ekisajana ane hAiDrojananAM sayAjanathI pANI thAya che. jo pANInu pRthakkaraNa karavAmAM Ave te A e tattvA sivAya trIjuM tattva jovA maLatu nathI. Ama chatAM, A baMnene bhegA karavA mAtrathI pANI banI jatuM nathI. temanA saMceAgIkaraNa mATe vacce keTeliTika ejanTanI jarUra rahe che. keTaliTika ejanTa bhale temAM kaze| ja agatyaneA bhAga na bhajavatuM hAya paNa tenI upasthiti anivAya che. te ja rIte sRSTinA sarjanamAM izvara katRtva mAnanArAonI draSTimAM izvaranI upasthiti aparihAya che. samatha vyakitanI hAjarI mAtrathI kAma thaI jAya che. samatha vyakitane potAnA hAthapaga halAvavA paDatA nathI. paraMtu koi paNa kAryamAM tenI upasthiti Avazyaka che. A jagatamAM saMkalpa vagara sarjana sa Mbhavita nathI. ApaNAM zrama, zakita, citta, zarIra e badhAMne samAhita karyAM vagara kazuM ja nirmANu thatu' nathI tyAre vinAza vagara prayatne sa'bhava khanI zake che. saMzayathI bharelu. citta vinAzane upalabdha thAya che. enA atha e che ke, saMzayathI bharelA cittane potAnA vinAza mATe kazuM ja karavuM paDatuM nathI. tenA vinAza ApoApa thaI jAya che. sazayane kAraNe te mANasa jIvananA parama avasarane paNa pratikSaNa khAi nAkhe che. jIvananA A parama avasaramAM, jo manuSya icche te, parama upalabdhine meLavI zake che; parama AnaMda ane parama harSonmAdanI parama avadhine upalabdha karI zake che. paraMtu tenu saMzayayukta mana tene tema karavA detuM nathI. jyAM jIvananuM kaNekaNu nAcI UThe ane jIvana parama amRtatattvathI bharAi jAya, jyAM jIvananuM pragADhatama aMdhAru khAvAi jAya ane jIvana prabhApUrNa banI jAya, jyAM jIvananAM sugaMdhita puSpo khIlI UThe ane jIvanamAM parama saMgIta ane parama nRtyanA anubhava thavA lAge, evI divya kSaNane paNa saMzayathI yukata citta vALA manuSya palabharamAM khAi bese che. eTale ja jJAnIe 'saMcAmA vinati' kahe che.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ samatAyeAganI sAdhanA : 309 azubhamAM saphLa thaine paNa mANusa kaMi upalabdha karI zakatA nathI ane zubhamAM asaphaLa thaine paNa te ghaNuM meLave che. azubha mATe jeTaluM vadhAre vicArI zakAya tema sArUM ane zubha mATe jeTalI niHsazaya dRSTi teTalI sArI. azubhanA mArgomAM saphaLa thaelA paNa asaphLa che ane zubhanA mArgomAM asaphaLa banele paNa saphaLa che. sikaMdaranAM saMbaMdhamAM ema kahevAya che ke, jyAre tene daphanAvavA mATe tenA mRtadehane laI javAI rahyo hatA tyAre tenA banne hAtheA tenA janAjAmAMthI bahAra rAkhavAmAM AvyA hatA. mRtadehanA hAthe A rIte bahAra rAkhavAnA rivAja nathI hAtA tethI leAkA sikaMdaranA janAjAne joI bhAre AzcayamAM paDI gayA. paraMtu hakIkata ema hatI ke peAtAnA aMta samaye sika dare evI icchA pragaTa karI hatI ke, jyAre mArA mRtadeha laI javAmAM Ave tyAre mArA ane hAtheA ahAra rahevA dejo ! sika Mdarane samajAvavAmAM Avye ke A jAtanA rivAja nathI; je vidhi che tenA atikramaNathI ze lAbha ? potAnA mANasAnA AvA AgrahanA javAbamAM sika Mdare kahyuM keH "bhAIe ! huM janasamudAyane mArI niSphaLatA jAhera karavA icchuM chuM ke, meM mArAthI thai zake teTalAM yuddho karyAM, ghaNA pradezo jItyA, ghaNAMne anAtha manAvyAM, aneka strIone pativihANI karI, bALakAne pitA vagaranA rajhaLatAM ane rakhaDatAM karyAM, ghaNA rAjAone namAvyA paNa aMte A badhAMnI a Mtima niSpatti zuM AvI ? meM prApta karelAM dhanasa Mpatti, vaibhava, rAjya, badhAMne ahIM ja choDIne aMte mAre khAlI hAthe javAnA vAro AvyA! mArA khullA khAlI hAtheAne joine paNa jo lAkone e satyanuM darzana thAya ke sikaMdara A jagatamAMthI kAMi lai jai zakayA nathI, te jagatamAMthI ghaNAM pApA echAM thaI jaze. ATaATalI saphaLatAe meLavyA pachI paNa Akhare e badhI asaphaLatAmAM pheravAi gaI che! je satya mRtyunI a MtimakSaNe huM prApta karI zakaye e jo satya khIjAne pahelethI ja maLI jAya, te Aje huM asaphaLatAnI vedanA sahI rahyo chuM te temane sahevI na paDe.' sAmAnyata : sAdhu puruSA kai paNa meLavavA prayatna karatA nathI hotA. Ama chatAM potAnA baMdha hAthamAM te ghaNuM laIne jAya che. AtmAne vanaSTa karIne te jatA nathI. jagatamAM AtmAne meLavavA jevI moTI bIjI koi upalabdhi nathI. pAtAne pUrNa rUpe jANI ane tene meLavIne javuM eja mAnavajIvananI mahAna siddhi che. taraphanA ApaNA prema haze dekhAya ja nahi. je prAyaH ApaNe vastue tarapha prema dharAvanArA chIe. vastu te ApaNane satra vastuo ja dekhAvAnI. bhagavatprema sivAya paramAtmA vyakti saMzayathI bharelI che. tene izvaraparAyaNatA spatI nathI. kemake saMzayane meTA pahADa tenI vacce UbhA che. teja rIte bimArI ekalI AvatI nathI. bimArIe ha MmezAM samUhamAM Ave che. mANasa koi eka jAtanA sa MdehathI pIDita nathI hAtA. jyAre te sadehazIla bane che tyAre aneka prakAranA sa MdehAthI te pIDAya che. svAsthya ha MmezAM ekaluM hAya che jyAre bimArIo
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra samudAyamAM Ave che. zraddhA ekalI Ave che jyAre saMzaye kadApi ekalA AvatA nathI. saMzayathI bharelo mANasa pahADa banI jAya che. evA mANasa para prabhunA anugrahane varasAda varase te paNa te varSo TakatI nathI, te ciraMjIva hotI nathI. manuSyanI buddhi mATe bhAge asamyapha hoya che. asamyapha artha che asthira. manuSyanI buddhi kyAreka eka bAju vaLe che te kyAreka bIjI bAju vaLe che. moTA bhAganA chanI gati doraDA para nAcatA naTa jevI hoya che. naTane doraDA upara nAcatAM tame kadI joyo che? tamArAmAMthI moTA bhAganAoe te naTanAM nRtyane joyAM ja haze. jo ke A kaLA have jUnI purAnI thaI gaI che ane have enuM Adhunika rUpa sarakasa che. ApaNe tene sarakasanA nAme oLakhIe chIe. sarakasamAM nAnAM nAnAM bALake paNa Azcaryajanaka ramata karI batAve che. Aje loko sarakasa jevA jatA ja hoya che eTale nAnAM bALake paNa enAthI ajANyAM nathI. naTanA deraDAnRtyamAM jyAre naTa doraDA upara cAlavAne prAraMbha kare che tyAre hAthamAM eka lAkaDI rAkhe che. deraDA para cAlatAM kyAreka te DAbI bAju namI jAya che te kyAreka jamaNa bAju. deraDA upara cAlatAM tenI DAbI ke jamaNI bAju namI javAnI kriyA satata cAlatI ja rahe che. DAbI bAju te tyAre name che jyAre jamaNI bAjuthI paDavAne bhaya UbhuM thAya che ane jamaNI bAju te tyAre vaLe che jyAre DAbI bAjuthI paDavAne bhaya UbhuM thAya che. ApaNI buddhi paNa naTanA jevI ja che. ApaNuM buddhi kayAreka dharma tarapha vaLe che te kayAreka adharma tarapha, kayAreka hiMsA tarapha vaLe che te kayAreka ahaMsA tarapha, kayAreka padArtha tarapha vaLe che te kayAreka paramAtmA tarapha, kyAreka prema tarapha vaLe che te kyAreka ghaNu tarapha. A rIte deraDA upara cAlatA naTanI gatinI mAphaka ApaNI buddhi paNa sthira nathI. asthira buddhivALo mANasa samatvayegane upalabdha thatuM nathI. dIpakanI jeti jyAre baMdha makAnamAM hoya che ane jyAM havAne joradAra praveza nathI hate eve ThekANe ja te sthira hoya che tema buddhi paNa jyAre madhyamAM eTale ke na DAbI bAju ke na jamaNI bAju, na pakSamAM ke na vipakSamAM, rahe che tyAre ja te sthira bane che, kaMpanathI sarvathA mukata bane che, ane tyAre ja te samatvane, samatAne, samAdhine upalabdha thAya che. samatva gane siddha karanAra vyakitanI jAgatika graMthio svataH kapAI jAya che. have jagatanI samazyAo tene parezAna karI zakatI nathI. tenI pAse samatvanI evI te cAvI hAtha lAgI gaI hoya che ke, tene kazI ja gUMca UbhI thavA pAmatI nathI. tene mATe have kaI keyaDe aNaukelya rahetuM nathI. samatvane na sAdhanAra asthira buddhivALe mANasa potAnI asthiratAne kAraNe ja aneka prakAranI mUMjhavaNe, samasyAo ane keyaDAo UbhA kare che. karoLiyAnI jALanI jema pitAnA ja hAthathI UbhI karelI gUMcamAM te sapaDAI jAya che. ApaNe ja ApaNA mananAM
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ samatAganI sAdhanA : 311 kaMpanamAM gUMcavAtA jaIe chIe. savArathI sAMja sudhI ApaNe ApaNA mananuM yathArtha nirIkSaNa ane parIkSaNa karavA prayatna karIzuM te mananI A asamyaka eTale pratikSaNa kaMpanazIla sthitithI ApaNe ja AzcaryAvita banI jaIzuM. naTa deraDA upara jeTalAM kaMpanane anubhava kare che, tenAthI paNa adhika kaMpanane anubhava ApaNuM mana karatuM hoya che. samatvanI buddhi jyAre upalabdha hoya ane samyakajJAnanI talavAra je hAthamAM hoya te ja saMzaya kApI zakAya che. saMzayane kApavA mATe jJAnanI sUkrama talavAra ja kAmayAba bane che. jJAna sivAya bIjuM eka paNa zastra saMzaya upara kAma AvatuM nathI. buddhi jyAre samatA ane samAdhine upalabdha thAya tyAre ja jJAnane janma thAya che. buddhinI samatAnuM biMdu e ja jJAnanA janmanI kSaNa che. jyAM buddhi saMtulita hoya tyAM ja jJAna janme che. asaMtulita sthitimAM te ajJAnane janma thAya che. eTale jJAna ane ajJAnanI kaTI saMtulana ane asaMtulana upara AdhArita che. saMtulana ane asaMtulana jeTalA parimANamAM saghana ane pragADha haze teTalA ja parimANamAM jJAna ane ajJAna saghana ane pragADha haze. jeTalI buddhi asaMtulita teTaluM ajJAna gherUM. jeTalI saMtulita buddhi eTaluM jJAna gahana. pUrNa saMtulita buddhi eTale pUrNa jJAna. pUrNa asaMtulita buddhi eTale pUrNa ajJAna. jyAre tame upAzrayamAM Ave che, tyAre tamAruM mana kevuM hoya che? e ja mana jyAre upAzrayamAMthI bahAra nIkaLI kAme vaLage che, sattAnI khurasI upara sthAna le che, tyAre nokare ane majure upara hakumata calAvatI vakhate tenI sthiti kevI hoya che ane AvakaverAnA koI variSTha adhikArI sAthe vartAva karatI vakhate tenI sthiti kevI hoya che, te baMne vakhatanA tenA judA judA bhAve tamArAthI kyAM ajANyA che? eka ja mANasanA savArathI sAMja sudhInA mananA bhAve keTalA Azcaryajanaka ane vibhinna hoya che! bhagavAna mahAvIra ke bhagavAna buddhanA bhAvamAM AvA pheraphAre kadI paNa dekhAtA nathI. tyAre ApaNuM bhAvamAM AvA Azcaryajanaka pheraphAre pratikSaNa dekhAya che tenuM eka ja kAraNa che ke ApaNI buddhi saMtulita nathI. aMdaranI buddhimAM parivartana Ave eTale bahAranI AkRti upara paNa tenI asara janmyA vagara rahetI nathI. zAstro paNa kahe che ke, "aMte tahIM AMtarika mane vRttionA jevA UchALA tevI ja bAhya AkRtiomAM vikRtionI saMbhAvanA. eTale ApaNI buddhi prAyaH tharmomITaranA pArA jevI hoya che. kyAreka sArA nimitte meLavI UMce caDhI jAya che te kyAreka azubha nimittonA Azrayane pAmI agAmI banI jAya che. tharmomITara pAse je caDha Utara kare che te te tApamAnane AdhIna thaI kare che. paraMtu mANaso tApamAnane kAraNe UMcAnIcA nathI thatA. temanI prakRtimAM je kSaNekSaNa badalAtI rahetI vikRtio daSTigocara thAya che tenuM kAraNa tenI asaMtulita buddhi che.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra bhagavAna mahAvIra upara eka bAju gozAlAe tejalezyA choDI ane bIjI bAju Indra temanI stuti karI, chatAM gAlA tarapha temane aNagamo na AvyuM ane Indra tarapha temanAmAM pakSapAtanA bhAve jamyA nahi. tenuM kAraNa temanI pUrNa samatvaganI sAdhanA hatI. pUrNa samatAmAM pragaTeluM jJAna paNa pUrNa hoya che. evA samatAyegInuM samatva game tevA anukULa ke pratikULa saMgamAM paNa DahoLAtuM nathI. temane mATe DahoLAI javAno kazA ja kAraNe paNa rahyAM hotAM nathI. kaSAyane mULathI kSaya thayA vagara pUrNa samatvaga pragaTe nahi. kaSAyanA upazamamAM te paDavAne bhaya paNa che. eTale ja agiyAramAM guNasthAnavarsI vItarAgI paNa paDIne prathama guNasthAnamAM AvI zake che. paraMtu kSINakaSAya vItarAgI saMpUrNa samatvagane pragaTAvI pUrNa jJAnanA divyaprakAzamAM pitAnA sAdhyanI siddhi karI le che. ApaNA saune AtmA pUrNa samatAyogane sAdhe e ja bhAvanA dvandAtIta dharma manuSya je pitAnA pUrNa svabhAvamAM AvI jAya te tyAM burAI paNa nathI ane bhalAI paNa nathI. AvI jAtanuM jagata ja dharma athavA svabhAvanuM jagata che. jyAM mana dvAddhamAM bhaTakatuM hoya tyAM ja bhalAI-burAI, niMdA-prazaMsA ke suMdara-asuMdara hoya che, dvandAtIta avasthAmAM vastuo pitAnA mULa svabhAvamAM hoya che. temAM sArAnarasAnuM AropaNa hotuM nathI. sauMdaryanA badhathI jeTalA pramANamAM vyakti bharAI jAya che teTalA ja pramANamAM asauMdarya tene mUMjhavaNathI bharI de che. kAraNa saMvedanazIlatA tenI sAthe ja vadhe che. ApaNI kalpanAnI suMdaratA jyAre ApaNe UbhI karavA mAMgIe chIe tyAre asuMdaratA te sivAyanA bIjA badhA AkAramAM virATa rUpa laI UbhI thaI jAya che. suMdaratAne oLakhavAmAMja asuMdaratAnA mUlyane upayoga kare paDe che. dAkhalA tarIke koI pUche ke, suMdaratA zI vastu che? te suMdaratAne oLakhAvavA mATe kurUpatAno upayoga karyA vagara ke tene vacce lAvyA vagara suMdaratA samajAze nahi. eTale kahevuM paDaze ke, je kurUpa nathI te suMdara. sAdhutAne oLakhavA mATe asAdhutAne sImArekhA banAvavI jyAre nAnAM bALakane pahelavaheluM ema zIkhavavAmAM Ave che, khoTuM bolavuM e mahApApa che, tyAre te bALaka, je satya ke asatyane oLakhatuM nathI, tenAmAM sarva prathama asatya taraphanuM AkarSaNa UbhuM thAya che. te bALaka A agAu cheTuM bolyuM hoya, to paNa te vakhate te samajIne khoTuM bolatuM nathI hotuM. asatya viSenuM koI jJAna, koI jANakArI, paNa tenI pAse
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvadvAtIta dhama : 313 nathI hotI, te asatya bolyuM hoya. paraMtu asatyanA pApanI rekhA tenAM mAnasa upara kheMcAtI nathI. kema ke satya athavA asatya viSenI tenI pAse kazIja bhedarekhA nathI. eTale e huM balavuM e pApa che ema jyAre tene samajAvavAmAM Ave che ke tarata ja satya ane asatya vaccenI bhedarekhA tenA mAnasapaTa para derAvAne prAraMbha thAya che. have tenA mAnasamAM satya zuM che ane asatya zuM che te jANavAnI IcchA pragaTe che. bALakanA mAnasamAM satya ane asatyanI bhedarekhAnA jevA zrIgaNeza maMDAyA ke bALakanI sahajatA ane saraLatAnA nAzane prAraMbha thaye ane tenA mAnasamAM dvandranuM navuM jagata udayamAna thayuM. A rIte ApaNe ApaNuM kapanAthI bahAra dvandranuM nirmANa karI laIe chIe jenI ApaNane khabara paNa nathI hotI. kAraNa ke ApaNe ApaNI kalpanA pramANe, A badhuM bALakanA bhalA mATe ja karI rahyA chIe ema ApaNe mAnatA hoIe chIe. hakIkta te e che ke, bhalAIna bahAnA taLe burAIne janma thAya che. sIdhesIdhI burAI kadI paNa janmavA pAmatI nathI. bhalAIne pragaTa karavA jatAM burAInuM nirmANa thaI jAya che. jaMgalamAM vasatA AdivAsIone ApaNI jema suMdaratAne khyAla bhAgye ja hoya che. jema suMdaratA viSe teo ajANa che tema asuMdaratAnI paNa temanI pAse kaI daSTi hetI nathI. temanI pAse ApaNI mAphaka suMdaratAnI kaI spaSTa bhedarekhA nathI tethI teo prema karI zake che. temanA e svAbhAvika premanI vacce suMdara-asuMdarane lAvavAnI temane jarUra rahetI nathI. temane prema keI sImA bAMdhate nathI. prema phakta suMdarane ja kare ane asuMdarane nahi evI kaI ja bhedavRtti temanAmAM vikAsa pAmatI nathI. pariNAme, kazA ja bhedabhAva vagara jevA saMyoga hoya te pramANe, teo suMdara ane asuMdara banene apanAvI zake che, banene prema karI zake che. kAraNa ke ApaNI mAphaka temaNe suMdara-asuMdaranI dhAraNuM vikasAvI nathI hotI. ApaNI dhAraNAmAM suMdara ane asuMdara be pRthapha astitva heI, ApaNe suMdarane paNa prema karavA asamartha banI jaIe chIe. kAraNa ke dvandathI bhareluM citta prema karavA asamartha hoya che. vaLI jene ApaNe suMdara kahIe chIe te paNa keTalA divasa suMdara rahevAnuM ? je ApaNI daSTimAM kurUpa che te to kurUpa ja rahevAnuM paraMtu jene ApaNe suMdara kahIe chIe te paNa lAMbA vakhata sudhI suMdara rahetuM nathI. AvA dvandathI bharelA manamAM suMdaratA khavAI jAya che ane asuMdaratA ja avaziSTa rahe che. AdivAsIonA mAnasamAM AvI bhedarekhA janmatI nathI eTale teo badhAne prema karI zake che. teo prema karI zake che eTale temane mATe badhuM ja suMdara thaI jAya che. yAda rAkhavA jevI vAta che ke ApaNe tene ja prema karIe chIe je suMdara hoya che. be divasa pachI jyAre te sauMdarya cAlyuM jAya che, ghasAI jAya che, bagaDI jAya che tyAre ApaNe prema paNa osarI
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 : bhedya pASANa, khelyAM dvArA jAya che. kAraNa, ApaNe prema prema khAtara nathI, sauMdarya prati che. sauMdaryamAM je aparicita rasa hato, te paricaya vadhatAM khovAI jAya che tyAre sauMdaryanuM je aparicita AkarSaNa ane AmaMtraNa hatuM te vilIna thaI jAya che. kema ke ApaNe prema tene karIe chIe je suMdara che. paraMtu be divasa pachI sauMdarya khevAI javAnuM eTale prema paNa kyAMthI TakavAne ? AdivAsI jene prema kare che tene sauMdarya Ape che ane ApaNe je suMdara hoya che tene prema karIe chIe. banemAM sauMdarya viSenA pAyAnA bheda che. paraMtu ekane prema sauMdaryane UbhuM kare che ane bIjAnI suMdaratA premane AmaMtre che. aMte be divasa pachI palaTAI janArI suMdaratA premane kyAMthI Ubhe rAkhI zake ? premanI eka ja viziSTatA che ke jo te pitAnA para AdhArita haze te te prati divasa vadhate javAne, ane je te kaI bIjA upara AdhArita haze te te pratidina ghaTate javAne ! je huM ema kahyuM ke, meM eTalA khAtara prema karyo ke te suMdara che, te mAre te prema vRddhigata thavAne badale ghaTate javAne. paraMtu je huM ema kahuM ke meM prema eTalA khAtara karyo ke mAre prema kare che te tenuM saudarya pratikSaNa vadhatuM ja rahevAnuM che. prema je pitAnA para AdhArita haze te te vikAsamAna che; paraMtu je te koInAM avalaMbana upara AdhArita haze te te paMgu banI paDI jaze. eka mAtAne be saMtAno che. temAM eka che te AmajagatanI daSTie suMdara che ane bIjuM che te AmajagatanI daSTie kurUpa che. paraMtu mAne mATe te baMne saMtAne samAna che. tenI daSTie baMnenAM sauMdaryamAM kazeja bheda nathI. temanuM sauMdarya tene mATe putra svarUpamAM uddabhUta thayeluM che. mAtAne prema prAthamika che. AdivAsIonuM citta paNa evuM ja saraLa che, te zraddhathI para che. cInamAM thaelA saMta zrI lAotyenI te spaSTa mAnyatA che ke tame A jagatamAMthI burAI maTADavA icchatA haze paraMtu jyAM sudhI tamArAmAM bhalAIne bacAvI levAnI IcchA haze tyAM sudhI burAI maTI zakaze nahi. asAdhutAne A duniyAmAMthI vidAya ApavA IcchatA haze paraMtu tyAM sudhI sAdhutAne tame jayajayakAra bolAvatA haze, tyAM sudhI asAdhutA A vizvamAMthI vidAya pAmavAnI nathI. A dvomAM gahana rahasya che. kharI hakIkta te e che ke, samAjamAM asAdhuonuM pramANa vadhAre haze te sAdhuonI pratibhA dekhAze. samAjamAM asAdhuo haze te sAdhusamAja temane badalavAnuM abhimAna dharAvI zakaze, temane mArge lAvavA mATe zrama karI zakaze. asAdhuonI niMdA ane temane bhalA bUrA kahevAmAM ja sAdhutAnuM sauMdarya ane kArya raheluM che ! je A pRthvInA tala upara kaI asAdhu ja na hoya, te sAdhutAnA nAmathI jenI asmitA ane ahaMkAra paripuSTa thAya che te nAkAmiyAba banI jAya ! temane UbhavAnI jagyA ja maLe
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvadvAtIta dharma : 315 nahi ! A vAta tamane UMdhI lAge tevI che, tamAre gaLe jhaTa Utare evI A vAta nathI. temAM mArA jevAne maDhethI AvI vAta sAMbhaLatAM tamane Azcarya thatuM haze; chatAM majAnI vAta e che ke, sAdhuonA ahaMkAranI tyAre ja paripuSTi thAya che jyAre tenI AsapAsa asAdhuone samAja hoya che ! zrImatanI zrImaMtAInI camaka ane damaka temanI cAre kora garIbImAM baDelA je garIba che tenI sAthe joDAelI che ! eka bhavya baMgalAnuM mahattva tenI cAre bAju rahelI maDhulIone AbhArI che ! baMgalAne rasa baMgalAmAM vasatA zrImaMtenA sukhanI kIDAmAM nathI, paraMtu baMgalAnI AsapAsamAM rahelI kuTIre che tenI aMdara vasatA garInI garIbInI pIDAmAM che. lAosaeNnI daSTimAM dharma tyAM che jyAM zubha paNa nathI ane azubha paNa nathI. tyAM dvandra che tyAM dharma saMbhavita nathI. naitika ane dhArmika ciMtanamAM A ja buniyAdI bheda che. naitika ciMtana sadA jIvanane be bhAgamAM vibhAjIta kare che. te jIvananA eka bhAgane samAnathI sanmAnita ane puraskArathI puraskRta kare che te jIvananA bIjA bhAgane apamAnathI apamAnita ane niMdAthI niMdita kare che. jIvananA eka bhAgane paripuSTa ane vardhita kare che. te bIjA bhAgane dIna hIna ane nirbaLa banAve che. paraMtu naitika jIvananuM A vibhAjana ane tenA pariNAme ekane je Adara ane bIjAne je apamAna maLe che, tenuM AMtarika rahasya ahaMkAramAM samAeluM che. khoTuM bolavuM nidita che eTale ApaNe kahIe ke khoTuM belanAranI kazI ja pratiSThA rahetI nathI. kemAM jyAre tenuM asatya pakaDAI jAya che tyAre te apamAnita bane che, tenI kiMmata keDInI thaI jAya che ane leke tene napharatanI daSTie jevA lAge che. je satya bole che tene loke sanmAne che, samAjamAM tenI pratiSThA vadhe che, puSpamALAothI tenuM svAgata thAya che ane tenI zobhAyAtrA ane varaghoDAo nIkaLe che. AlekamAM tene yaza ane kIrti maLe che temaja paralokamAM te svargane adhikArI bane che. sArAMne svarga ane bUrAne naraka, pApanuM phaLa dukha ane puNyanuM phaLa sukha-A badhuM, A rIte pratipAdita karavA pAchaLanI niSpatti ke phalazruti zI che? A badhuM karavA pAchaLanuM rahasya tamane samajAya che? Ama karIne ApaNe kharAba mANasanA ahaMkArane AghAta pahoMcADIe chIe ane sArA mANasanA ahaMkAranI pUrti ane puSTi karIe chIe. nItizAstranI AkhI ImArata ahaMkAranA pAyA upara AdhArita che. eTale nItizAstranuM paNa e ja prazikSaNa rahyuM che ke ahaMkAranI puSTi icchatA ho te sArA thAo. anyathA ahaMkAra ghavAI jaze, evAI jaze ane vilIna thaI jaze. ja bhalAI ane burAInI pAra pahoMcI jAya che tenA patananuM kaI kAraNa rahetuM nathI. pachI te svabhAvamAM AvI jAya che ke jyAM nathI koI patana ke nathI keI utthAna ! te nathI paDate khINamAM ke nathI caDate parvatanI Toce! te jIvananI evI samatalarekhA upara AvI
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra jAya che ke jyAM caDhavA-paDavAne kaze ja avakAza nathI. jIvananI A samatalakhAnuM nAma ja dharma che. jIvananI A samatala rekhAne pAmanArA eTale ke dharmanA pAramArthika svarUpane pAmanArA. je AtmAo hoya che tenA nirNaye judI ja jAtanA hoya che. mAne ke varasAdanA divase mAM eka vRkSa nIcethI pasAra thavAne tamAre prasaMga AvyuM. prArabdha athavA niyativaza jevAM tame pasAra thAo che ke te vRkSanI eka DALI te ja kSaNe tamArA mAthA upara paDe che. DALI paDatAMnI sAthe tamArA zarIrane IjA thAya che ane tamane tenAthI pIDA paNa thAya che. paraMtu tethI tame DALIne ke vRkSane gALo bhAMDavA mAMDatA nathI. vRkSanI sAme badale levAne paNa tamane vicAra AvatuM nathI. AvI ApattinA prasaMge paNa tame vRkSanA saMbaMdhI kaze ja nirNaya letA nathI. tame vRkSanA saMbaMdhamAM nirNayazUnya thaI jAo cho. tamArA upara paDelI vRkSanI DALI tamArI UMgha harAma karatI nathI. tenI sAme badalo levAne paNa tamane kyAreya vicAra Avate nathI. tamane e paNa vicAra nathI Avato ke, vRkSe mAruM zubha karyuM ke azubha? vRkSe mAruM bUruM karyuM ke bhaluM? vRkSanA saMbaMdhamAM tame AvA keI ja vicAra karatA nathI. kadAca vicAra karaze to paNa e vicAra karaze ke e te saMganI vAta hatI, e eka akasmAta hate ke, huM nIcethI pasAra thaye ane vRkSanI DALI mArA para paDI. paraMtu tame kadI vRkSane deSa detA nathI. have Ane badale je kaI mANasa bhUlIne paNa tamArA upara lAkaDIne prahAra kare, are! prahAranI vAta te dUra rahI, mAtra aNachAjate zabda ke gALa daI de, te paNa tame uzkerAI jAo cho. lAkaDIne prahAra te vAge paNa khare, gALIne te kazo AghAta thatuM nathI, chatAM mana tatkALa nirNaya laI leze ke pelAe mAruM apamAna karyuM che. enAthI badale lIdhe ja huM chUTaka karIza. A nirNayanI sAthe ja tamAruM mana ciMtAothI gherAI jAya che. te gALanA vicArenI AsapAsa ja mana pharyA kare che. divaso ne mahinAo tenA ja vicAramAM pasAra thaI jAya che. tenA ja vicAre pAchaLa varSo bagaDI jAya che. "AMdhaLAnA dIkarA AMdhaLA ja hoya--e zabdanA pAyAmAM ja mahAbhAratanA vidhvaMsaka yuddhanuM pakSa maMDANa thayuM hatuM. A maMDANanuM mULa zuM che? jevI pelA mANase gALo devAnI zarUAta karI ke ApaNe ApaNuM nirNayanI zarUAta karI. A baMne bAbate paraspara saMbaMdhita che te ja samajavAnI vAta che. je ApaNe te gALa denAra vyakti mATe ApaNA manamAM kaze ja nirNaya na laIe ane jema vRkSanI zAkhAnA saMbaMdhamAM vicAryuM tema vicArI laIe ke, bhaI e te saMganI vAta che ke huM tenI najIkathI pasAra thatA hatA ane tenA moDhAmAMthI anAyAsa gALo sarI paDI, te ApaNAM manamAM ciMtAne je saghana sthAna maLyuM, avakAza maLe, te maLata kharAM? enI gALo ApaNA hRdayane AghAta pahoMcADanAra ghArUpa banata kharI? tenA vicAre pAchaLa mahinAo,
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAtIta dharma : 317 va ke jiMdagI pasAra karavI paData kharI? sArA narasAne nirNaya lIdho hato ane taTasthatAthI tene jANI, svIkArI, AgaLa vadhI gayAM hata, vRkSanI DALanI mAphaka tene saMganI vAta svIkArI lIdhI heta, te jIvanamAM AvI azAMti ane tephAna Avata kharAM? kAma, kAdha, lobha, meha ane ahaMkAra Adi judA judA zabdone joI evI pratIti thAya che ke, eka ja mANasanI AsapAsa ghaNI bImArIo pragaTa thAya che. paraMtu A asaliyata nathI. jeTalI bImArIonA nAmanI ApaNane pratIti che, mUlataH bImArIo teTalI nathI. bImArI eka ja che, UrjA eka ja che, je vividha nAmethI vividharUpe pragaTa thAya che. je kAmane dabAvavAmAM Ave che te krodha banI jAya che. kAmanuM rUpAMtara te krodha che "mAta thasfmanAya ema gItAmAM paNa kahyuM che. ApaNe kAmane dabAvatA AvyA chIe eTale ApaNA badhAmAM kedha paNa mejUda ja che. ApaNI pAse mULabhUta Uja te eka ja che, paraMtu jyAre te vikRta thaI jAya che tyAre tenA hajAro pravAha vahevA lAge che. manuSya mULathI laDavAne badale mULanI dhArAomAM aTavAI jAya che. dhArAomAM aTavAele mANasa mULanI UrjA sAthe sIdhA saMparkamAM AvI zakato nathI. zrI kezIkumAra zramaNa ane zrI gautamasvAmI mULabhUta UrjAnI pakaDavALA che. eTale vikRtiothI teo jAgRta che. temanA ziSya paNa maulika tavethI ajJAta nathI eTale emanI AzaMkAnAM mULo paNa mULabhUta ta nathI. eka ja Adarzane meLavavA pravRtta thaelAomAM bAhya bhedanI AvI khAI zA mATe che? tenAthI mULabhUta Adarzane te kazI ja IjA nathI pahoMcatI ne? A praznone jANavAnI emanI jijJAsA che. pucchAmi te mahAbhAga ! kesI goyamamabbavI / tao kesi bubata tu goyamo iNamabbavI // 21 puccha bhate! jahiccha te kesiM goyama mbbvii| tao kesI aNunnAle goyama iNamabbavI // 22 kezIe zrI gautamane kahyuM: "he mahAbhAga! huM tamane kaMIka pUchavA mAMgu chuM." A sAMbhaLI gautame kahyuM: "prabhe ! je ApanI marajI hoya te Apa pUchI zake che.' ziSyanA mana Azvasta nathI, AzaMkAothI te gherAI gayAM che ane te svabhAvika paNa che. A satya te baMne mahApuruSothI ajAyuM nathI rahyuM. kAraNa, eka kaDInI cAlI AvatI akSuNa paraMparAnI A dhArAmAM (mahAvIranI paraMparA) kAMIka bhinnatA dRSTigocara thatI hatI. eTale vyAmohane dUra karavA mATe baMnee eka sAthe besI vicAravinimaya karavAno nirNaya karyo. pAzva paraMparA jyeSTha che eTale mAre sAme cAlIne javuM joIe e vinayamUlaka vicAra gautamasvAmIne AvyA eTale teo zrI kezIzramaNanA utAre ziSyasamudAya sAthe padhAryA.
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 : bhedyA pASANu, khelyAM dvAra zrI kezIkumAra zramaNe eka zreSTha sAdhune ApavA joItA samAnathI temane sanmAnita karyA ane vicAra vinimayanI pUrvabhUmikArUpe zrI kezIkumAra zramaNe, zrI gautamasvAmInI namratApUrvaka AjJA meLavI. dhyAnamAM levA jevI vAta to e che ke, paraspara ekabIjAne ekabIjA paratve kevI vinaya ane ziSTAcArathI bharelI vizuddha lAgaNIo che? - ekabIjA tarapha AdarabhAvanI kevI UMcI daSTi che? baMne mahA jJAnIo che, zAstronA pAragAmI che, zAstrIya viSayenA parama niNAta che; Ama chatAM te jJAna ahathI zUnya che. ahaMthI bhareluM jJAna te jJAna nathI. ahaMthI bhareluM jJAna ajJAna ja che. emanuM jJAna pustakamAMthI meLaveluM nathI. paraMtu AtmasAkSAtkAranA baLe lAdheluM che, AvirbhAva pAmeluM che, keInuM uchInuM lIdheluM ke vAsI nathI. baMne eka yA bIjI rIte pitapotAnA jJAnathI parama saMtRpta che. A te ziSyanA vyAhane dUra karavA ane ziSyanA hadamAM parama satyane sAkSAtkAra karAvavA mATenA eka divya saMketarUpa A nirdeza che. paraMtu A nirdezamAM ekabIjA paratve, paraspara kevA vinamra ane saddabhAvanI parama lAgaNIothI bharelA che, teno paNa izAre maLI rahe che. prabhutAne sAkSAtkAra ApaNe A yuga vaijJAnika utkrAMtine yuga che. vijJAna jyAre zikharane sparze che tyAre bhautika samRddhi paNa niravadhika parAkASThAe pahoMcI jAya che. vijJAnanI A sarvoparItAmAM adhyAtmajJAna niHzeSa thaI jAya che. jANe adhyAtmanI khAI banAvI vijJAne padArthajJAnanA gaurIzaMkarane kema sparyo hoya! eTale AjanA yugamAM janmelA mANasanI AMkhomAM bhautikavAdanI chArI bAjhI gaI hoya te paNa temAM kazuM ja Azcarya nathI. AtmA che ja kyAM? hAya te ghaTa paTanI mAphaka te dekhAte kema nathI? AtmA ane IzvaranA nAme lokone bharamAvavAne, chetaravAne, temane bhulabhulAmaNImAM nAkhavAne eka vyavasthita upakrama UbhuM karavAmAM Avela che. eTale amuka sthApita hitee Izvara, svarga, mokSa, naraka ane dharmanA tUto UbhAM kya cheAvuM mAnanAra samudAya keI nAne sUne nathI. Izvara ane AtmA kayAMya pratIta thatA nathI, te pratyakSa dekhAtA nathI eTale mANasenAM sAmAnya jIvana je pApabhIru, IzvaraparAyaNa ane dharmaniSTha hovAM joIe tene badale te vikAramaya, viSayalelupa ane aneka prakAranI viSamatAothI bharAI gaelAM jaNAya che. pAradarzI buddhi dharAvatA niSNAta ane tatvajJAnIonI daSTi paNa saune peTa pUrata roTale kema maLe te mATenA vicAramAM ja aTavAI gaI che. tenAthI sUkSma mana ane tenAthI paNa
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhutAne sAkSAtkAra : 319 sUkama AtmatattvanI to sAva upekSA thavA lAgI che. mANasane peTa pUrata reTa na maLe to Tele raLavAnI moTI ciMtAmAM AtmA-paramAtmAnI ciMtA evAI jAya te svAbhAvika che. maNe mana na aa '--Ama bhUkhyA mANasanuM dhyAna peTathI AgaLa na jAya te samajI zakAya tevI sIdhI sAdI hakIkata che. peTa bharyuM haze to bhAgye ja peTanI AkhA divasamAM smRti Avaze. paraMtu je divase upavAsa karIzuM te divase moTA bhAganA mANasonuM dhyAna peTa upara kendrita haze. Ama to svAcya zabdane vyAkaraNasiddha artha svamAM avasthAna pAmavuM, svamAM TakI rahevuM evo thAya che. paraMtu jyAM sudhI pagamAM kAMTe vAgye nathI ke jyAM sudhI peTamAM duHkhatuM nathI tyAM sudhI peTa ane paga tarapha bhAgye ja ApaNuM dhyAna kendrita thAya che. paga ane piTAdi zarIranA avayavo ApaNI sAthe abhinnarUpe rahelAM che paraMtu te tarapha dhyAna tyAre ja jAya che jyAre te asvastha hoya che. jyAM sudhI mAthuM dukhatuM nathI, tyAM sudhI mAthuM che evI kalpanA paNa bhAgye ja ApaNuM manamAM UbhI thatI hoya che. eTale svAcya zabda kharI rIte zarIramUlaka nathI paraMtu adhyAtmamUlaka che. asvastha zarIra svamAM TakavA haMmezAM avarodhaka ane che. mANasa je roTalAthI AgaLa vicAra na karI zakatA hoya temAM tene kaze ja doSa nathI. kAraNa Aje meTA bhAganA lekene pauSTika khorAka ke piSaka tattvanI vAta te bAjue rahI, peTa pUratuM paNa khAvA maLatuM nathI. AjanA yuganI jyAre AvI sthiti che tyAre AjanA yugane mATe prazna reTalAne thaI paDe che temAM kaMI ja Azcarya nathI. AvA viSama yugamAM AtmA-paramAtmAnA saMzodhanamAM buddhi kayAMthI kendrita thaI zake? "zumukSamALa: pena aratidate"--bhUkhathI pIDAelI vyakita rUdrarUpa banI UbhI thAya che. ApaNe je rUdranA avatAranI vAta karIe chIe te rUdrAvatAra bIje kaI nathI paNa AvA sudhArtha mANasane samudAya che. A samudAya ja rUdrAvatAra che. temanI sudhAnI upazAMti mATe ja tarehatarehanAM tatvajJAna, jAtajAtanA vAda ane nAnAvidha rAjakAraNa khaDAM thayAM che. A prazna Aje prANaprazna thaI paDe che. kahevAya che ke, nAgaNanAM kuMDALAmAMthI jhaDapabhera bahAra nIkaLI janAra baccAM ja bacI javA pAme che, bAkInA badhAM nAgaNanA bhakSya banI jAya che te ja pramANe sudhAnA A bhayaMkara kuMDALAmAM sapAelA badhA tenA bhakSya banI jAya che temAM kaI Azcarya nathI. mukSita: fuM ja pati givma"--bhUkhe mANasa kayuM pApa nathI karatA? je bhUkhathI pIDAelA che teo badhAM pApe saraLatApUrvaka AcaratA hoya che. AjanA AvA viSamatA bharelA yugamAM mANasa jhagaDyA vagara be keLiyA nirAMte khAI paNa zakato nathI. kaI vAtano vicAra karavAmAM paNa Aje pAra vagaranI mahenata thAya che. AvI viSamatAbharI sAmAjika sthiti je
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra yugamAM UbhI hoya tyAM AtmA-paramAtmAnI sAdI sIdhI ane saraLa vAto paNa agharI banI jAya che. Ama chatAM IzvarArpaNatA sAdhavAnI kaLA bhUlI javA jevI nathI. tene AtmasAt karyo ja chUTake che. eTale Aje A dizAmAM ApaNe thoDuM UMDANapUrvaka maMthana karIzuM. pAMca varSane nAnakaDo bALaka jyAre bAlamaMdira ke nizALamAM praveza kare che tyAre tene mULAkSaronuM jJAna karAvavA mATe je bALapothI ApavAmAM Ave che temAM moTAM citra sAthe mULAkSaro ApelA hoya che. dAkhalA tarIke "ga" gaNapatine ema zIkhaDAvavA jatAM, gaNapatinAM citra sAthe "ga" akSaranI AkRti bahu moTA pramANamAM kahelI hoya che je bALakanI AMkhane vaLagI jAya che. zikSaka paNa borDamAM ke tenI pATI upara ghuMTavA tevA ja moTA akSare tene lakhI Ape che ane tene citranA nAma sAthe bolatAM javuM ane ghuMTatA javuM, ema bALakane zIkhave che. Ama karavAthI bALaka gheDA divasamAM te akSarone oLakhate thaI jAya che. akSarenI AvI pakaDa jyAre bALakanA mAnasamAM AvI jAya che tyAre have "ka" ane "gane nAnA akSaremAM kADhIne zIkhavavAmAM Ave che. kAraNa moTA "ka" ke nAnA "kamAM pAyAne kaI ja taphAvata nathI. bALakanI nAnI umaranA kAraNe nAnA akSare tenI AMkhane saraLatAthI vaLage nahi eTale tene moTA akSare, citra sAthe, zIkhavavAmAM AvyA. paraMtu jevA te akSare tenAM mAnasamAM kotarAI gayA, ke tarata ja tenI oLakhazakita sateja thAya te mATe, zikSaka tene te ja akSarone nAnA kADhavA mATe sUcana kare che. Ama bALaka kramika rIte nAnA akSarethI TevAI jAya che. mULAkSaronAM jJAna pachI bALakanI buddhipratibhA jyAre khIlavA mAMDe che tyAre sarva prathama tene sAdA sIdhA akSarenA banelA zabdo zIkhaDAvavAmAM Ave che. jemake nama, rama, gAma, kama-AvA nAnA zabdomAM jyAre te pAraMgata thaI jAya che tyAra pachI tene kAnA mAtrAvALA zabdo ane pachI saraLa joDAkSare ane tyAra bAda kilaSTa saMyuktAkSane abhyAsa karAvavAmAM Ave che. A rIte thatA abhyAsathI te vAMcanakaLAmAM niSNAta banI jAya che. have tene nAnA meTA akSare, kAnA mAtrAvALA zabda, saMyuktAkSara ke kilaSTatama saMyuktapado vAMcavAmAM jarA paNa taklIpha paDatI nathI. gUMcavaNabharyA aTapaTA joDAkSare paNa tene mATe ramata banI jAya che. akSaronI kaLA siddha karavAmAM jema abhyAsanI apekSA che ane tenA kamika abhyAsathI jema te siddha thAya che, tema "Na muzya maya -sarva satva ane bhUtemAM AtmasvarUpane nihALavAnI kaLA paNa abhyAsathI sAdhavAnI hoya che. sarva prathama mAtA-pitAmAM prabhutAnA darzana karavA joIe. upaniSadanAM A suvarNa vAya mAtR maya, te mA, atithi mA, AvArtha mA, ItyAdimAM paNa Aja Adarza samAele che. vedAnta te prabhutAnA A AdarzathI jaDa-caitanyamaya akhila brahmAMDane AvarI lIdhela che. teNe te pRthvI ane nadIomAM paNa mAtRtvanI divya kalpanAo UbhI karI che. gaMgAmAtA, pRthvImAtA Adi nAma pAchaLa prabhutAne parama Adarza Ubho che. tenI draSTimAM
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhutAne sAkSAtkAra : 321 kaNakaNa brahma che. dazya jagata te paramAtmAnuM dRzya zarIra che ane adazya AtmA te paramAtmAnuM adazya jagata che. kaNakaNamAM te prabhutAne nAda guMjavatA nathI. kaNakaNamAM brahma che te nAda je guMjate karata to kaNa ane prabhu be vastuo thaI jAya ane vedAMtane te advaita brahma sivAya bIjuM kaI tattva ISTa nathI eTale temanI daSTimAM AkhI sRSTi paramAtmA che, parabrahma che. tAvika rIte je ApaNe vicArIe te ApaNuM upara jema caitanya tanA upakAra che tema jaDa tattanA upakAra jarA paNa UtaratI koTinA nathI. kharI rIte te jaDa tattvone upakAra sarvAdhika che eTale kaI vastune tiraskAra ApaNane koI paNa rIte iSTa nathI. upara jaNAvyA pramANe jyAre mAtA-pitA ane gurujanemAM prabhutAnAM darzana thaze ane A bhAvanA kramika rIte jyAre paripuSTa thatI jaze tyAre nAnA moTA dareka je ApaNane ApaNA svarUpa jevA pratibhAsita thaze. phalatA keIna zoSaNanI bhAvanAmAM ApaNane ApaNuM ja zeSaNa dekhAze. A bhAvanAo jyAre vikasatI jaze tyAre sAdA sIdhA rAmamAM te prabhunAM darzana thaze ja paraMtu gUMcavaNabharyA ane aTapaTA evA rAvaNamAM paNa prabhutAnA darzana thavA lAgaze. rAvaNa bhale bheLaseLa vALe paramAtmA rahyo paraMtu tenI tapazcaryA ane karmazakita banne bahu jabarAM hatAM. te IzvarIya prabaLa aMze hatAM. paraMtu temAM krUrapaNAne asurAMza paNa bhaLI gayuM hatuM. eTale rAmamAM jema ApaNane prabhutAnA darzana thAya che tema rAvaNamAM ApaNane saraLatAthI prabhutAnA darzana thatAM nathI. paraMtu ekavAra prabhutAne nihALavAnI sImArekhA oLaMgI gayA, prabhutAne oLakhavAnA akSara zIkhI gayA, pachI rAvaNamAM brahmatvanA darzana paNa muzkela nahi lAge. sAdhuomAM paramAtmAne joyA pachI asAdhuomAM paramAtmabhAvane jotAM zIkhavAnuM che. samudramAM je virATanAM darzana thAya che, te siMdhunA bindumAM paNa che ja, e satya bhUlAI javuM na joIe. rAmamAMne paramezvara rAvaNamAM paNa che. je skUlamAM che te sUphamamAM paNa che ja. je sahelAmAM che te agharAmAM paNa che ja. A rIte jagatarUpa mahAgranthanA akSare vAMcatAM ApaNe zIkhavAnuM che. AkhuM jagata eka vizALa vizva vidyAlaya che. hAM, AMkha AgaLa jADA jADA je paDadA AvI jAya te A pustaka ApaNane biDAI gaeluM lAge che te ApaNane dekhAtuM nathI. izvarIya darzanamAM je meTuM keI AvaraNa deya te te e ke, mANasane sadA pAse raheluM sAduM sIdhuM IzvaranuM svarUpa paNa gaLe UtaratuM nathI. keI kahe ke mAtA pitAnA svarUpamAM rahelI prabhutAne juo tyAre atyaMta nikaTatA ane AtmIyatAnAM kAraNe pAse rahelAmAM prabhutA dekhAtI nathI. mana baLa kare che ane kahe che zuM prabhutA ATalI saraLa che ? mahAbhAratane ullekha che ke karNa kuMtIne kaumAryAvasthAna, sUryanA samAgamathI janmele, putra che. kharI rIte te paNa pAMDene bhAI ja che. mAtra kuMtInI kaumAryAvasthAmAM te janmele hovAne kAraNe eka peTImAM mUkI, peTI baMdha karI, tene pANImAM vahevaDAvI dIdhela. eka sArathie tenuM
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra pAlanapepaNa karI Ucheryo. kuMtIne thayuM ke, pele kareDe mAIla dUra rahele sUrya najIka, ati nikaTa vartI thaIne maLe te sAruM. paNa je sUrya kuMtInA samAgama mATe vadhAre najIka AvavA lAgyo ke kuMtIthI tene tApa sahana na the, te baLavA lAgI. ema Izvara paNa pitAnA badhA sAmarthya sAthe, eTale ke prakhara svarUpa, paramAtmabhAva pragaTa kare, te paNa ApaNAthI te sahevAya nahi. tame jANe te che ke ghaNI vakhata jIvane avadhijJAna pragaTa thAya che ane DI kSaNomAM ja te aMtahiMta paNa thaI jAya che. avadhijJAna jeTaluM apUrNa prabhutAnuM svarUpa paNa jIvane pacatuM nathI ane bIjI bAju saumya ane zAMta svarUpe eTale ke mAtA, pitA, gurujane ke jJAnI puruSanAM svarUpe paramAtmA AvIne UbhuM rahe che te prabhu gaLe Utarate nathI, te prabhu upara zraddhA thatI nathI. dUdhanI banAvaTe jevI ke, rabaDI, dUdhapAka, zrIkhaMDa pacI zakatAM nathI ane dUdha bhAvatuM nathI. AvA mANasane abhAgiyA sivAya bIjuM zuM kahI zakAya ? AvI sRSNa mane dazA jyAM sudhI hayAta hoya tyAM sudhI svarUpanA darzana, paramAtma bhAvanI jhAMkhI azakya che. A rogiSTa ane nabaLI mane vRtti ja svarUpa daSTimAM aMtarAyarUpa che. AvI manaH sthiti ja AtmajJAnamAM naDatararUpa che. eTale sauthI prathama ApaNI sAthe rahetA ApaNu AtmIya janamAM je prabhutAnAM darzana karatAM zIkhIzuM, temanAmAM parama ezvaryAnAM darzana karIzuM to pachI sUma ane guMcavaNabharyA aTapaTA paramAtmAne paNa oLakhI zakIzuM. pachI rAmamAM jevo prema janmaze te ja rAvaNamAM paNa dekhAze. pachI rAvaNa taraphane tiraskAra ke dhakakAra TakI zakaze nahi. pele sUrya kahe che ke : "are, UMghaNazI tuM UMghane nahi tyAge to paNa huM tane jagADyA vagara rahevAno nathI." ema kahIne potAnAM haMphALAM kiraNe bArInA avakAzamAMthI makalI, pilA UMghaNazIne uThADe che. vaidika paraMparA sUryane sarvane AtmA ane AdhArarUpa paramatatva tarIke svIkAre che. "sUrya sAtamA kAtarathuSa' sthAvara ane jaMgama je kaMI tatva che tene AtmA sUrya che. eTale ke carAcarano te AdhAra che. eTale ja RSioe sUryanuM "mitra evuM nAma Apela che. mitro janAra yAtathaticuvAja, fmatrodAdhAra pRthivIytathA A mitra kene hAka mAre che ane temane kAma karavAne prere che. teNe svarga ane pRthvIne dhAraNa karelAM che. kharekhara sUrya e jIvanane AdhAra che. vaidika paraMparA temAM paramAtmAne jue che. ane himAlayamAMthI eka pravAha vahI AvatI gaMgA ke jenAM tIra para, pitAnAM rAjyone tRNavat lekhI, pheMkI daIne, rAjAo tapazcaryA karavA besI jatA e gaMgAnAM darzanamAM hindu jagata kevo AhUlAda anubhave che ! dareka hindunA mananI eka UMDI bhAvanA hoya che ke maryA pachI mArAM hADakAM gaMgAmAM padharAvAya ane maratI vakhate gaMgAjaLanA be TIpAM mArA moDhAmAM paDe! te be TIpAM eTale hindu jagatanI daSTie khuda paramAtmA meDhAmAM AvIne nivAsa kare che. gaMgA eTale paramAtmAnI
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhinuM mUlya zuM? : 323 sAkSAt karuNA ja jANe vahetI hoya ane bahAranI tathA aMdaranI gaMdakIne e joI nAkhatI hoya ! e rIte carAcara jagatamAM badhA upakAraka padArthomAM prabhutA nihALavI ke jethI manamAM halakI vAta, halakA vicAre ane halakI vRttine avakAza ja na rahe. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmI paNa parama prabhutAne varelA parama AtmA che. ekabIjA paratvenI ekabIjAnI dRSTi paNa prabhutA pUrNa che. tene paDaze temanAM saMbhAraNanI bhUmikAmAM maLI Ave che. gautamasvAmInI AjJA meLavI zrI kezIkumAra zramaNa pUche cheH cAujjAmA ya jo dhammo, jo imo pNcsikkhio| desio vaddhamANeNa pAseNa ya mahAmunI // 23 agakajapavannANa visese kiM nu kaarnn| dhamme duvi he mehAvi ! kaha vipaccao na te // 24 A caturyAma dharmanuM pratipAdana mahAmuni pArzvanAthe karyuM che ane paMcazikSAtma dharmanuM pratipAdana mahAmuni vardhamAne karyuM che. medhAvina ! baMne eka ja udezyavALA che te A tritA zA mATe che ? A be prakAranA dharmamAM tamane saMdeha kema thatuM nathI? ApaNuM saunuM lakSya eka ja che to ApaNuM sAdhanA paddhatimAM ATale bheda zAthI che? kaI sacelaka che te kaI alaka che. keI cAturyAma saMvaradharmane mAne che te koI paMcamahAvratane. ApaNI mAnyatAomAM AvI vividhatAnuM rahasya zuM che? tAtparya e che ke, pArzvanAthanI dharma prarUpaNAmAM ahiMsA satya, asteya ane aparigrahane yathAgya sthAna che ja. eka je brahmacarya mahAvrata che tene spaSTa pRthaka ullekha maLatuM nathI tyAre mahAvIranI paraMparAmAM brahmacarya mahAvratane eka viziSTa ane mahattvapUrNa sthAna che. A bhinnatAnAM AMtarika kAraNonI jyAM sudhI saMzAdhanapUrNa spaSTatA na maLe tyAM sudhI ziSyarasamudAya saMzayagrasta rahevAnA. eTale temanA pAramArthika kAraNe upara prakAza nAkhavA kezI zramaNe vinaMti karI che jene gautamasvAmI zuM javAba Apaze tenA bhAvabheda avasare- buddhinuM mUlya zuM? je vAta yathArtha rUpamAM samajAI jAya te karavA gya kazuM ja avaziSTa rahetuM nathI. yathArtha samajaNa ja karavA lAyaka karAvI le che ane na karavA lAyaka, pAnakhara RtunAM pAMdaDAMnI mAphaka, potAnI meLe ja kharI paDe che. samIcIna samajaNamAM na karavA lAyakane aTakAvavA mATe kazuM ja karavuM paDatuM nathI ane je kartavya athavA karaNIya che, tene karavA mATe paNa kaMI karavuM paDatuM nathI. je karavA lAyaka che te thavA lAge che ane na karavA lAyaka potAnI meLe vagara prayatna aTakI jAya che. yathArtha jJAnanI A niSpatti che.
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324: bheghA pASANa, khelyA dvAra kadAca tamArA manamAM AzaMkA janmatI haze ke, samajavA lAyaka samajyA pachI paNa karavAnuM che te banI zakatuM nathI ane je choDavAnuM che te chuTatuM nathI ane mahArAja ! tame te kaho cho ke yathArtha samajaNa pitAnI meLe ja karavA lAyaka karAvI le che ane na karavA lAyakanA pratirodha mATe kazuM ja karavuM paDatuM nathI, te ene artha zuM? te ene spaSTa artha eka ja thaze ke, yA to huM je kahuM chuM te kathana yAcita nathI athavA jene tame samajaNa mAne che te samajaNa vAstavika nathI. A vastusthitine samIcIna rIte samajavA mATe UMDANamAM utaravuM joIze. sarva prathama samajavAnI vAta e che ke je galata che, je kheTuM che tenA tarapha mANasa samajato hovA chatAM zA mATe ghasaDAI jAya che? gItAmAM A saMbaMdhe ane zrIkRSNane prazna paNa pUche che? atha kena prayukto'yam pApa carati pUruSaH / anicchannapi bANeya balAdiva niyojitaH // he kaNa ! A mArge javA jevuM nathI e satya barAbara jANate chatAM A puruSa parANe jeDA hoya tema, pite na Icchate chatAM kenAthI prerAyele te pApa Acare che? zrIkRNa javAba Ape cheH kAma aSa kAdha meSa rajoguNa samudbhavaH / mahAzanA mahA-pApmA viddhavenam aiha vairiNam / / he arjuna, e guNathI utpanna thayela ane bhegothI tRpta na thanAra tathA mahApApI kAma (vAsanA) che. e ja krodha che. ene ja A kalyANamArgamAM vairI jANa. rajoguNanA kAraNe A vAsanAo che ane A vAsanAo ja kAma kodhamAM rUpAMtarita thaI mANasane pitAnA pAzamAMthI mukta thavA detI nathI. A vAsanA bahu khAudharI che, mahA pApI che. ene pitAnA duzamanarUpe barAbara oLakha. gItAmAM arjunane thaelI zaMkAnuM samAdhAna karatAM kRSNa paNa e ja jaNAve che. pApane mArga bhAre lapasaNa che. game teTalI kALajI rAkhavAmAM Ave te paNa mANasa lapasI ja jAya che. A eka meTI kamanasIbI che ane tenuM kAraNa e che ke-pratiM yAnita mUtAni ni: hiM kariSyati anAdikAlIna tIvratama saMskAranAM phaLa svarUpe prANIoe vibhAvane svabhAva banAvI lIdhela che. A vibhAva jIvane kaThe eve te paDI gaye che ke, jANe tene svabhAva ja hoya ema tenAthI te vilaga thavA mAMgatA nathI. vibhAvane svabhAva mAnI, vibhAvanA cakaDeLe AMTA pherA eTale
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhinuM mUlya zuM ? : 325 coryAsInA cakkaramAM pharavAnI A asvAbhAvika rIte tene pacI gaI hoya che. samajaNa, prANa sparzI samajaNa vagara, game te nigraha paNa zA kAmane ? jema ayathArtha tarapha anicchAe paNa ghasaDAI javuM paDe, tema samIcIna mArgamAM javAnI bhAvanA chatAM aTakI javuM paDe, tene artha ApaNI prANasparza samajaNane abhAva che. ApaNI samajaNa paridhinI maryAdAne vaTAvI, kendra sudhI pahoMcatI nathI. ApaNe samajaNa upalakiyA rahe che. te hRdayane sparzatI nathI. samajaNa paNa be prakAranI hoya che. eka samaja ke je samaja jevI pratIta thAya che, paraMtu saMpUrNa vyakitatva para tene saMsparza prabhAva pADI zakatA nathI. ApaNI pAse samajavA mATenuM eka pradhAna sAdhana che ane te buddhi, buddhivaDe ApaNe keIpaNa vastune tarkayukatapaNe samajI zakIe chIe. je tarkasaMgata vicAra prastuta karavAmAM Ave ane te buddhine vyAjabI lAge, te buddhi tene tarata svIkAra karI le che. paraMtu buddhithI samajamAM AvelI vastuthI jIvananA rUpAntaraNanI zakyatA nahivat che. buddhi ApaNuM vyakitatvane eka nAnakaDo bhAga che. vyakitatva buddhi karatAM vadhAre vistRta ane vyApaka che. buddhimAM kaI vAta UtarI jAya ene e artha thatuM nathI ke te vAta AkhA vyaktitva ane prANane sparzI gaI che. jene ApaNe buddhi kahIe chIe tenA karatAM navagaNI tAkAtavALuM acetana mana aMdara beTheluM hoya che. jema baraphanI eka moTI zilAne pANImAM nAkhe te tene uparane bhAga upara tarato hoya che paraMtu tene bahu moTe bhAge te pANImAM buDelo hoya che tema ApaNA AkhA vyaktitvamAM eka bhAga upara dekhAtI buddhi karatAM aMdara beTheluM mana anekagaNI tAkAtavALuM che te ApaNe bhUlI jaIe chIe. eTale jyAre keIpaNa choDavA lAyaka vastu viSe kahevAmAM Ave che tyAre ApaNuM vyakitatvane eka bhAga ke jene ApaNe buddhi kahIe chIe te samajI jAya che. tethI ApaNe ema mAnI laIe chIe ke huM samajI gaye chuM. paraMtu AkhA vyakitatvane meTo bhAga je aMdara DUbele che tene te A saMbaMdhanI kazI ja mAhitI hotI nathI. pariNAma e Ave che ke, krodha kharAba che ema mAnI ke na karavAne je uparanI buddhi nirNaya kare che tenI mAhitI aMdaranAM vyakitatvane hatI nathI, eTale krodhanA prasaMge UbhA thatAM acetana mana ke jene kedha kharAba che. tenI sUcanA pahoMcI nathI, te AMdalita thaI jAya che. aMdaranuM mana dhakkA mAre che ane uparanA bhAgamAM rahelI buddhinI samajaNa niprabhAvI banI jAya che. je bhAgane krodha kharAba che e vAtanI samajaNa thaI che tyAMthI te krodha janma nathI; ane jyAMthI krodha janme che tyAM samajaNane sparza thaye nathI. pariNAme ApaNe jevA hatA tevA ja aneka pratijJAo pachI paNa rahIe chIe. ApaNAmAM kazuM ja rUpAMtaraNa thatuM nathI.
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra ApaNe jene buddhi kahIe chIe te mAtra ApaNA mananA eka bhAga che. AkhA mananA jo vibhAga pADavAmAM Ave te buddhi te vibhAgomAMthI mAtra eka bhAga che. bAkInA bhAgo te aMdhArAmAM paDayA hoya che. te bhAgA sudhI samajaNunAM kiraNA pravezI ke sparzI zakatAM nathI. jo samajaNanA divya prakAza aMdhArAmAM paDelA e khIjA bhAgAne eTale kendrane sparzI le te jIvananuM rUpAMtaraNa thayA vagara rahe nahi. lIdhelI pratijJAe ane pratyAkhyAnAnA bhaMganuM A ja eka AMtarika rahasya che. tame abrahmacaryanA doSo viSe jyAre amArI pAsethI sAMbhaLe che, tyAre mananA agrima bhAga AgaLa vadhe che ane ame batAvelI te vAta samajI gayAnA te saMtA anubhave che. kAmavAsanA tene sparzavAnI nathI. te kSaNe tamArI buddhi tenA svIkAra kare che. paraMtu vAsanAenAM mULa eTalAM upara heAtAM nathI jeTalAM te aMdhArAmAM ane UMDANamAM rahela hAya che. abrahmacaryanA doSAnI asara te UMDANamAM rahelAM mULA sudhI paheAMcI hAtI nathI. pariNAme jyAre bahAranAM kAmeAttejaka nimitto UbhAM thAya che, tyAre te mANasa dInahIna ane rAMka banI jAya che. tenI pratijJA, pratijJAne ThekANe rahI jAya che ane te vAsanAne bhega manI jAya che. vAsanAnAM mULane samajaNanA agni sparze nahi tyAM sudhI vAsanA niraMkura kema manI rAke ? pariNAma Ave che ke buddhi samajI gayAnA dAvA karI pratijJA kare che ane adanA dhakakAthI jyAre te pratijJA dharAzAyI thai jAya che tyAre te pazcAttApa kare che. mananA aMdhArAmAM rahelA bhAgeA vadhAre prabhAvI hAya che. temanuM sAmarthya uparanA bhAgamAM rahelI buddhinA sAmarthya karatAM hajAragaNuM vadhAre hoya che. sAmarthya paridhi upara hAtuM nathI, sAmarthyanA AdhAra kendra che, jene ApaNe buddhi kahIe chIe te mananA uparanA bhAganI eka paridhi che. zaheranA bahAranA bhAganI eka dIvAla rUpa che, gaDha che. tyAM kAi khajAnA hAtA nathI. khajAnAe te tijorImAM hAya che ane tijorI makAnanA aMdaranA bhAgamAM haiya che. samaja jo kendra sudhI pahAMcI jAya te jo samajI jAya te nizcita rIte krAnti ghaTita rUpAntaraNa thai jAya che. aMdaramAM beThelA dhaNI thai jAya che. kendra sudhI samaja na paheAMce te kazIja krAnti tA thatI nathI paNa upadrava zarU thai jAya che ane te upadrava e ke ApaNuM mana khaMDa khaMDamAM vibhAjita thai jAya che. ApaNe karavA kaMika icchIe chIe ane aMdaranuM mana kaMIka karAvavA icche che. je te karavA dhAre che te thatuM nathI ane thAya che te, je aMdaranuM mana karAvavA dhAre che! A rIte ApaNuM mana ApaNA ja mananA bIjA bhAga sAthe laDavA lAge che. ApaNA ja mana sAthe ApaNe kurUkSetra Ubhu karI daie chIe. ApaNAja mana sAthe ApaNA manane laDAvavAmAM ApaNe zita khAi besIe chIe. aMte mANasa peAtAnI ja dRSTimAM paDI jAya che.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhinuM mUlya zuM? : 3ra7 ApaNI A bauddhika samajaNane ApaNe vAstavika samajaNa mAnI besIe chIe e ja pAyAnI bhUla che. bauddhika samaja bhAgye ja prANasparzI hoya che. vRkSanA mULamAM jaLanuM siMcana thatAM te pallavita, pupita ane phaLavALuM bane che. paraMtu je ApaNe pAMdaDAM upara pANI reDayA karIe ane te zAkhA, prazAkhA ane puSpanI samRddhithI sabhara na thAya te temAM doSa kone ? bauddhika samajaNa pAMdaDA upara pANI nAkhavA jevI che je mULane sparzatI nathI. vRkSanAM pAMdaDAMne ApavAmAM AveluM pANI mULa sudhI pahoMcatuM nathI, paraMtu mULane ApavAmAM AveluM pANI vRkSanI zAkhA, prazAkhA ane pAMdaDAM sudhI pahoMce che. vRkSanAM mULe e vRkSanuM kendra che. tene je jaLa maLe to te AkhA vRkSanI kAyA mATe upakAraka thAya che. paraMtu pAMdaDAMo te vRkSanI paridhi mAtra che. pAMdaDAne siMcavAthI kendrane lAbha pahoMcADI zakAtuM nathI. hAM, pAMdaDAM kadAca sukAI jaze, pAnakhara Rtu AvatAM kharI jaze ane tene ThekANe tarataja navAM pAMdaDAM paNa AvI jaze paraMtu vRkSanA mULiyAne ja je nAza thaze te pachI navAM mULiyAM AvI zakaze nahi. eTale ApaNe jene samajaNa mAnIe chIe, hakIkate te samajaNa mAtra tArkika, bauddhika ane zAbdika che, te AMtarika ke Atmika nathI. te paridhinI che, kendranI nathI. upadrano janma paridhimAMthI thatuM nathI, upadranI gaMgotrI te kendra che. ApaNI AkhI zikSA ane dIkSAnI sImArekhA A zAbdika samajaNa che. eTale vyAvahArika jagatanAM kAma AvI zikSA-dIkSAthI cAle che kharAM ! kAraNa je gaNita ke bhASA ApaNe zIkhIe chIe enAthI viparIta gaNita ke bhASA ApaNAmAM hotAM nathI. ApaNA kendramAM je kaMI bIjuM gaNita ke bIjI bhASA hota te muzkelI UbhI thayA vagara rahetA nahi. A ja kAraNa che ke, eka nAnakaDA bALakane je bhASA na zIkhaDAvavAmAM Ave te te bolI zakazo. nahi. tene gaNita na bhaNAvavAmAM Ave te te gaNita zIkhI zakatuM nathI. paraMtu kedha karavA mATe ke kAmavAsanA mATe tene kaI skUla ke vizva vidyAlayamAM mokalavAnI jarUra rahetI nathI. tene ekAMta nirjana sthAnamAM mUkI de te paNa te zIkhI jaze. kAraNa A vastuo tenA kendramAM che. tAtparya e che ke, je vastuo aMdaramAMthI janme che tenA viSe bauddhika, tArkika ke zAbdika samajaNa paryApta nathI hotI. bauddhika samajaNa mAtrathI te aDacaNa ja UbhI thavAno. kAraNa bauddhika samajaNa paridhi upara avasthita hoya che tyAre vastunI utpatti kendramAMthI thaI hoya che. bauddhika samajaNanI kendrane kazI ja khabara hotI nathI. eTale kendra ane bauddhika samajaNa vacce saMgharSa cAlyA ja karavAnuM. eTaluM kharuM ke je cIja aMdaramAMthI nathI janmatI, mAtra gaNita ane bhASAnI mAphaka bahArathI ja Ave che, temAM upadrava ke aDacaNane avakAza nathI. je vastunI yathArtha samajaNa hRdayamAM UtarI jAya te jIvana badalAI jAya e eka niyama che. jIvanamAM je kazI ja kAnti na thatI hoya, kazuM ja rUpAMtaraNa na thatuM hoya, to samajI levuM joIe ke, samajaNa mAtra pAMdaDAne spazI che, mULiyAne nahi.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra bhagavAna mahAvIra ke bhagavAna buddha jyAre jyAre ekalatA tyAre teo eka ja vAtanuM vAravAra punarAvana karatA. ekanI eka vAtanI vAraMvAra punaruti karavA pAchaLanuM AMtarika rahasya zuM che te paNa samajavA jevu' che. te samayanA mANasAnA hRdayA mALaka jevA niSpApa ane nirdoSa hatA, eTale eka ja vAtane anekavAra kahevAthI te vAta temane mATe maMtra banI jatI ane hRdayanA mArmika sthAnane sparzI jatI. te vAta temane mATe AMtarika ane Atmika banI jatI. pariNAme jIvanamAM saraLatAthI krAnti thaI zakatI. ApaNe teA punarutine sahI paNa nathI zakatA. hAya ane bhUlathI jo kAi tenuM punarAvartana kare teA A te ame jANIe ja chIe; ekanI eka vAtanuM agAA che. ?? eka vAta bauddhika rIte samajAI gaI ApaNe tarata khelI UThIzuM: sAheba ! punarAvartana karIne samaya zA mATe matra-taMtra ane dhyAnanA AviSkAronA Ayojana pAchaLanuM rahasya paNa A ja che. kAraNa zikSita ane saMskRta gaNAtA mANasAnAM kendrane sparzAvavA mATe A sivAya bIjA keAI upAya nathI. jUnA jamAnAmAM eka vyavasthita vyavasthA hatI ke koi jijJAsunI AdhyAtmika jijJAsA, jijJAsAne badale tarka vitarkonA pAzamAM jakaDAelI jaNAtI, tyAre gurujane tene tene ThekANe mAkalI ApatA jyAM tarkanI ja duniyA hAya ! rAta ane divasa anavarata ane azrAMta tarkanAM catrA jyAM cAlyA ja karatAM hAya ! tarka sivAya kaI vastune tyAM jarA jeTaleA paNa avakAza nahAtA. jethI tathI te thAkI jatA, tarkathI tene kaMTALe, sUga, gU cavaNu ane parezAnI UbhI thatI. Ama te pote ja eka divasa ta thI ekadama ka'TALI jatA ane eka divasa tarkanI sAmenA potAnA aNagamA jAhera karatAM te kahetA ke, tarkanI duniyAmAM ghaNA AMTApherA mAryA paraMtu meLavavA jevuM kazuM ja maLyuM nahi ! mATe maherakhAnI karI evI vAta kaheA ke jethI kaMika krAnti eTale jIvananuM AMtarika rahasya udghATita thaI jAya. A AMtarika camatkRtine varelA A baMne uttama AtmAe AdhyAtmika Adazane kendramAM rAkhI maLyA che. zrI kezIkumAra zramaNe potAnA ziSyAnI AzaMkAne vAcA ApavA zrI gautamasvAmInI anujJA meLavI che. AMtarika AdazanI samAnatA chatAM bAhya AcAramAM je aupacArika bheda dekhAya che tenAM kAraNeA zuM che? AvA prazno zrI kezIkumAra zramaNa taraphathI saraLatA ane vinamratAthI raju thatAM tao kesiM buvaMta' tu goyamA iNamabbavI | pannA samikkhaye dhamma N tatta tattaviNicchaya // 25
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagata eka maMca che H 329 purimA ujjujaDAu vaka jaDAya pacchimA / majjhimA ujjupannAya teNa dhamme duhA ko // 26 kezIkumAra zramaNane gautame Ama javAba Ape. tatvane nirNaya jenAthI thAya evA dharmatatvanI samIkSA prajJA kare che. prathama tIrthakaranA sAdhuo saraLa ane jaDa hatA. pAchaLanA tIrthakaranA sAdhuo svabhAve vaka ane jaDa che. vacalA bAvIsa tIrthaMkaranA sAdhuo saraLa ane buddhizALI hatA. tethI dharma be prakAra che. bhagavAna pArzvanAtha ane te agAunA leke svabhAve saraLa ane prajJAzIla hatA. teo saraLatAthI dareka vAtane samajI zakatA hatA. jethI temanI saraLa samajaNa hatI tadanurUpa temanuM AcaraNa paNa mAyAzalyathI zUnya hatuM. temanI sAdhanA paNa saraLa ane sAtvika hatI. ApaNe mULabhUta Adarza eka ja che jemAM saMdehane avakAza nathI. temAM je vividhatA dekhAya che te samayanI badalAtI sthitine kAraNe che. lake kALa pramANe badalAya che. temanA vicAre paNa badalAya che. bAhyAcAra ane veSa te mAtra leka-pratIti mATe che. mukitanAM sAcAM sAdhana te jJAna, darzana ane cAritra che. A ja kAraNa che ke bhagavAna pArzvanAthanA vakhate niyama ochA hatA. te samayanuM jIvana sahaja hatuM. alakane prazna hatuM nahi. Aje te lokonA svabhAva badalAyA che. teo saraLa ane sahaja rahyA nathI. svabhAve teo jaTila banyA che. temanA mATe sAdhutAnI smRti kAyama rAkhavA viziSTa upakaraNa ane vizeSa prakAranI veSabhUSAnI kalpanA karAI che. saMgha vyavasthita sAdhanA karI zake te mATe vyavasthita niyame karavA paDe che, je pArzvanAthanA vakhatamAM apekSita nahotA. jagata eka maMca che karma be prakAre thaI zake che. kartA thaIne paNa thaI zake che ane abhinetA thaIne paNa te AcarI zakAya che. jyAM sudhI saMsAramAM chIe tyAM sudhI karmathI mukti meLavavI azakya - che. je mANasa vyApAra kare che te ja karma kare che ema nathI. bhikSukavRtti dhAraNa karI bhikSA mAMganAra bhikSuka paNa karmathI mukta nathI. je gRhasthI jIvana jIve che te karma kare che ane je saMnyasta jIvana jIve che te karmathI mukata hoya che ema paNa nathI. baMnenAM karmo bhinna bhinna saMbhavI zake; paraMtu ekanuM karma te karma hoya ane bIjAnuM karma akarma hoya ema banI zake nahi. karmane cheDIne keI bhAgavA mAMge te paNa te bhAgI zakatuM nathI. karmathI mukta thavuM
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 . bhedyA pASANa, chellAM dvAra kathama izakya nathI. karma karatAM karatAM paNa katRtvathI chUTI zakAya che. sAmAnyatayA ApaNe mAnatA hoIe chIe ke karmathI mukta thaI jaIe eTale kartutvathI mukata thaI javAya, kAraNa karma thaze nahi te kartutva kyAMthI UbhuM raheze ? paraMtu hakIkate A satya nathI. saMbhavitatA enAthI judI jAtanI che. manuSya karmane karato rahe che, chatAM te kartutvanA baMdhanamAM jakaDAne nathI. tame pUchazeH "Ama kaI rIte banI zake ? A praznane javAba sAdo sIdhe che ane tamArA saunA anubhavane paNa che. eTale tene samajavAmAM tamane muzkelI nahi paDe. eka raMgamaMca para keI nATakanA eka pAtranA abhinayane jyAre ApaNe bhajavatAM hoIe tyAre ApaNe karma te yathAvat karIe chIe paNa tethI ApaNe kartA thatA nathI. rAmalIlAmAM kaI abhinetA rAmanuM pAtra bhajave che, temAM jyAre sItA evAI jAya che tyAre rAma raDe che. teo vanamAM bhaTake che ane sItAnA virahamAM pAgala jevA banI te eka eka vRkSane sItAnI bhALa pUche che. sItA kayAM gayAM haze tenI vanamAM zodha kare che. dazarathanA putra zrI rAmane Abe daba abhinaya A rAmalIlAne rAma paNa kare che. sAcA rAma karatAM paNa rAmalIlAne nakalI rAma vadhAre kuzaLatAthI abhinaya karI prekSakone maMtramugdha banAvI de che ! rAme je karmo kya te ja karmo A rAmalIlAne rAma paNa kare che, paraMtu A karmo pAchaLa te kartA nathI; abhinetA mAtra che. kartAne badale mANasa je abhinetA thaI jAya te karma te cAlu rahe che paNa aMdara AkhuM rUpAMtaraNa thaI jAya che. kAraNa abhinaya bAMdhatuM nathI. abhinayanI sImArekhA aMtarane spazatI nathI. abhinayane saMbaMdha paridhi sAthe ja hoya che, kendra sAthe te joDAte nathI. abhinya gahanatAmAM pravezatA nathI. rAmalIlAne rAma asalI rAma karatAM bhale vadhAre kuzaLatAthI raDate hoya, karuNa AkraMda karate hoya, paraMtu tenAM AMsue prANomAMthI AvIne vahetAM nathI. AMsu laI AvavA mATe tene aMjana ke evA kaI rAsAyaNika padArthanA upayoganI jarUra paDe che. bhale te dhrusake dhrusake raDatuM hoya ane vAtAvaraNane karuNAthI bharI dete hoya, chatAM tenAM rUdanane saMbaMdha gaLAthI AgaLa hRdaya sudhI pahoMcele heta nathI. tenAM AMtarika bhAve sarvadha aspRzya ane askRSTa che. jyAre karmanI sAthe "huM"paNuM joDAI jAya che, tyAre karma kAjaLanI mAphaka eMTI jAya che. karmanI sAthe "huMpaNuM je na joDAya te katRtvathI zUnya karma baMdhananuM kAraNa banatuM nathI. huMpaNanI sAthe karmanuM tAdAsya na thavA devuM, e ja karma karatAM chatAM temAMthI mukta thavAne rAmabANa upAya che. karmathI mukta thavAne eka ja upAya che ane te e ke jIvanane abhinayanA rUpamAM rUpAMtarita karI nAkhavuM. "huM"nI sAthe jyAre karmanuM tAdAbhya thaI jAya che tyAre jIvana aMdhakAra ane kAlimAthI bharAI jAya che. paraMtu aMdara kaI kahenAra na hoya ke huM kartA chuM ane aMdara mAtra jaNanAra hoya ke A jagatanA maMca para A eka abhinaya thaI rahyo che, pachI maMca bhale
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagata eka maMca che : 331 mATe hoya ke nAno enAthI kaI phera paDato nathI paNa jagatane maMca tarIke svIkAra te eka nATaka, eka maMcathI vadhAre kImatI athavA bhayaMkara kadI nahi lAge ! pachI jIvana eka kathA banI jaze ane ApaNe mAtra pAtra thaI jIvIzuM ! pAtrane kaMI sparzatuM nathI eTale ApaNane kAlimAne sparza thaze nahi. A parama satya chatAM ApaNI paNa vicitratA kaMI ochI nathI. ApaNe abhinayane te jIvanamAM rUpAMtarita karI laIe chIe paraMtu jIvanane abhinayamAM rUpAMtarita karI zakatA nathI. dAkhalA tarIke tame ghaNI vAra philama jevA sinemAmAM jAo che. philmamAM je kathAvastu hoya che te prAyaH bhUtakALamAM banelI ghaTanAonA AdhAre ghaDavAmAM AvelI hoya che athavA kalpanAmAMthI UbhI karelI hoya che. je paDadA upara ApaNe dRSTi nAkhIe chIe te paDade te mAtra kApaDane hoya che. UtArelI philamanAM citro prejekaTaranI madadathI tenA upara citrita thAya che. te badhAM mAtra citra che. vAstavika jagatano tyAM sarvathA abhAva che. je batAvavAmAM Ave che te badhuM yAMtrika che. yaMtranAM jaDa khAM sivAya kazuM ja hotuM nathI. Ama chatAM philama jotAM ApaNe tenI sAthe evAM te tAdAsyathI joDAI jatAM hoIe chIe ke ApaNe ApaNApaNAnuM bhAna VI besatAM hoIe chIe. karuNarasanA prasaMge AMkhamAMthI zrAvaNa bhAdare varasavA lAge che te pharatAnA prasaMge joI hRdayamAM baLavAnA bhAve uttejita thaI jAya che. jANe sAkSAt A paNa sAthe saMbaMdhita kaI ghaTanA na ghaTI rahI hoya! jevA bhAmAMthI ApaNe pasAra thatAM hoIe chIe tevA ja bhAva, tevI ja AkRtio, tevA ja dhaDakano hRdayamAM UbhAM thaI jAya che ! jANe abhinaya jIvanamAM rUpAMtarita thaI gayela hoya tevuM pratibhAsita thAya che ! jIvanane abhinaya mAnavAnI pAramArthika kaLA te visAre paDI jAya che paraMtu abhinayane jIvana banAvI levAnI kaLAmAM ApaNe te vakhate pAchI pAnI karatA nathI. ApaNuM AkhuM jIvana ja zIkhelA abhinayanI jeDa che. abhinayenI pakaDa evI daDha banI jAya che ke te jIvana ja banI jAya che. tethI mAnasa zAstrIonI eka nizcita mAnyatA che ke mANasane keI nizcita svabhAva nathI. te pANInI mAphaka tarala che. jema pANIne glAsamAM bhare te te glAsane AkAra laI le che, loTAmAM bharo. te loTAne AkAra svIkArI le che, ghaDAmAM bhare te ghaDAne AkAra grahaNa karI le che, tene pitAnA AkAranI kazI ja pakaDa nathI. jevAM vAsaNamAM bhare te AkAra te dhAraNa karI le che. tema manuSyane paNa keI nizcita svabhAva nathI. pANImAM jema anaMta AkAra levAnI kSamatA che tema manuSyamAM paNa pazuthI paramAtmA sudhInA anaMta AkAre levAnI kSamatA che. jene ApaNe svabhAva kahIe chIe e to zIkhavAmAM AvelI vyavasthA che, zIkhelAM vartuLamAM ane saMrakAranA DhAMcAmAM karavAmAM AveluM AcaraNa che. eTale ja zAkAhArIne tyAM janmanAra zAkAhAra kare che ane mAMsAhArIne tyAM janmanAra mAMsAhAra kare che. mAMsAhAra ke zAkAhAra manuSyano pitAne svabhAva nathI, e te zIkhavelI eka vyavasthA che je anukULa-pratikULa vAtAvaraNane sarI
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 : meghA pASANu, khAlyAM dvAra jIvana athavA svabhAva banI jAya che. eka mAMsAhArI kuTuMbanA bALakane janmathI jo zAkAhArI rAkhavAmAM Ave athavA zAkAhArIne tyAM tenuM pAlanapeANa thAya teA te zAkAhArI banI jAya che. zAkAhAra ke mAMsAhAra tene janmagata svabhAva nathI. evA mANasa ke je mAMsAhArI kuLamAM janmele hAya ane teneA zAkAhArIne tyAM Uchera thayA hAya te tene mAMsa jotAMveMta UlaTI thaI jaze. eTale zAkAhArIne tyAM janmeleA guNiyala che ane mAMsAhArIne tyAM mATe thaelA durgaM NI che ema rakhe mAnatA ! vAtAvaraNathI tenu te te rIte ghaDatara thayelu hAya che. bAlyAvasthAthI je kaI paNa ApaNe bALakane zIkhaDAvI rahyA chIe, te krame krame tenA jIvanamAM, je je abhinayA tene karavAnA che, tenI pUrvabhUmikA athavA taiyArI rUpa che. ekane ApaNe hindunI rIte taiyAra karIe chIe, khIjAne amerikana DhamathI, trIjAne musalamAnanI rIte te ceAthAne cInI rItabhAtathI, tA e rIte temane taiyAra karavAmAM je je prakriyAoe bhAga bhajavyeA hoya che tenI pakaDa temanA sa skAramAM evI te dRDha banI jAya che, te te vAtAvaraNane pAmI te temAM evA te tadrupa banI jAya che, ke temane khyAla paNa nathI raheto ke hindu, musalamAna, isAi, bauddha A badhAM te temane zIkhaDAvavAmAM AvelA abhinayA che, jagatanA ra'gamaMca paranI ramata mAtra che. A taiyAra karavAmAM AvelA pAtro ane rUpo jo zIkhaDAvavAmAM na AvyAM hota te ApaNe zIkhyAM ja na hAta ane ApaNe zuddha manuSya ja rahyA hota. jyAre ApaNe kahIe chIe ke huM hindu chuM tyAre ApaNe karto anI jaie chIe ane je hindu nathI tenA tarapha ApaNane dhRNA ane sUga thAya che. pachI ApaNane ekabIjAnAM gaLAM kApavAmAM paNa kazo ja AMcakA AvatA nathI. jANe koi dharmanuM kAma karI rahyA hAie tema, nizci MtatA ane sahajatAthI khIjAnAM jAna paNa lai nAkhIe chIe ane potAnA jAnanI kurabAnI paNa karI nAkhIe chIe. A svabhAva nathI paNa eka jAtanI Teva che, Adata che, je gahanarUpe aMdaramAM pravezI gaI che. teNe evI dRDhatAthI potAnI pakaDa jamAvI che ke vyakita bhUlI jAya che ke jagatanA raMgamAMca paranA A badhA eka abhinaya che, ramata che. kAI hindune ema thAya ke "A jagatamAM huM hindu hAvAnI ramata ramI rahyo chuM, huM hindutvanA abhinaya karI rahyo chuM, hindutvanuM pAtra bhajavI rahyo chu" ane e ja rIte koI musalamAnane ema thAya ke 'huM musalamAna heAvAnI ramata ramI rahyo chuM, huM musalamAnapaNAnA abhinaya karI rahyo chuM, musalamAnapaNAnuM pAtra bhajavI rahyo chu"-ema baMnenA mAnasamAM, A badhAM jagatanA raMgamaMca paranA potAnA abhinayA ja che, ramata che, ema mAnaze te parasparanA jhaghaDA UbhA nahi thAya, komavAdanuM jhera nahi vyApe ane hullaDo paNa nahi phATI nIkaLe. muzkelI tA ja UbhI thAya je 'hindutva' ke 'muslimatva'-temane mana A jagata paranA eka abhinaya. eka ramata na hoya ! ramatane ramata tarIke svIkArI levAmAM Ave te pachI muzkelIne prazna ja raheto nathI.
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagata eka maMca che : 333 je abhyAsI ane svabhAvanuM sUkSama nirIkSaNa karI zakanArA prajJAzIla puruSa che te te sadA kahetA ja AvyA che ke tAza, hokI, kuTabola lIbela krikeTa ja ramata nathI; hindu musalamAna ane IsAIpaNanI gaNatarI paNa ramatamAM ja karI che. A badhI paNa ramata che je mANase ramI rahyA che. A ramate kyAreka ghI ane bhAre paNa paDI jAya che ! Ama to zetaraMja jevI ramata paNa kyAreka ramata rahevAne badale talavAranuM medAna banI jAya che. te pachI hindu-muslima vacce talavAra kheMcAya temAM zuM Azcarya ? gaMbhIratAthI pakaDI levAmAM AvelA abhinaye Aje jIvana banI gayA che. je je zIkhaDAvavAmAM Ave che te samaya jatAM UMDANamAM pravezI jAya che ane jIvana banI jAya che. AkhI duniyAmAM puruSa karatAM strIo UtaratI koTinI che ema zIkhaDAvavAmAM AvyuM. sadIothI zIkhaDAvavAmAM AvelI A vAta strIo ane puruSo mATe jIvana banI gaI. eTale strIo paNa pitAne puruSa karatAM hInatara mAnatI thaI gaI ane puruSo pitAne strIo karatAM zreSThatara mAnatA thaI gayA. sAmAnya kakSAne puruSa paNa ucca koTinI zakitazALI strI karatAM potAne zreSThatara mAnaze ane zreSThatama strIne paNa yatra tatra puruSanI sahAyanI apekSA rahyA ja karaze. jema AvA prazikSaNanI ApaNe tyAM AvI asara thavA pAmI tema evI paNa janajAtio ApaNe tyAM che, je strIonI sarvoparitAne svIkAre che ane puruSane hInatara gaNe che. je samAjamAM strIo zreSTha che ane puruSa hIna che ema zIkhaDAvavAmAM Avela che tyAM strIo zreSTha thaI gaI ane puruSa pitAne hIna mAnatA thaI gayA. A badhA vAstavika svabhAve nathI paraMtu zIkhaDAvavAmAM AvelA abhinaye che je samaya jatAM jIvana banI gayA che. nAnAM bALake DhIMgalA DhIgalInA lagna kare che. lagnanI badhI prakriyAo, gIte vagerenuM Ayojana lagnanI mAphaka ja kare che. paraMtu tene ApaNe ramata mAnI laIe chIe kAraNe te bALakanuM Ayojana che. strI puruSanA vivAha paNa DhIMgalA DhIMgalIne ja vivAhanI eka mAtra AvRtti che ke bIjuM kAMI? hAM, bALake savAramAM lagna karI sAMje bhUlI jAya che ke savAramAM DhIMgalA DhIMgalInAM pite lagna karyA hatAM tyAre moTI uMmaranA mANasa adAlatamAM jaI laDe che, bhUlatA nathI, daDhatAthI tene pakaDI rAkhe che. vivAhane khela, ramata ke kIDA mAnavA ApaNe taiyAra nathI. vivAhane khela mAnavA jatAM te eka krIDA-ramata thaI jaze ane parivAra paNa eka khela thaI jaze. parivAra je khela gaNavAmAM Avaze te parivAranI AjubAjumAM gherAIne rahele samAja paNa khela thaI jaze. khela ane khelanuM kIDAMgaNa vAmanamAMthI virATa banI jaze ane samAjanI AsapAsa phelAeluM sArI manuSya jAtinuM jagata paNa khela banI jaze. eTale vivAhane khela mAnI levAmAM to bhAre muzkelI UbhI thavA saMbhava che. eTale ApaNane daDhatApUrvaka zIkhaDAvavAmAM AvyuM che ke vivAha e khela nathI, parivAra e khela nathI ane samAja e paNa khela nathI. A rIte Dagale ane pagale
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 : bhedyA pASANa, khelyAM dvArA ApaNe ApaNI samajaNane daDha, daDhatara, ane daDhatama banAvatA jaIe chIe. eka divase A samajaNa pANInI mAphaka sakhata banI jAya che. pachI te te jANe svabhAva hoya ema lAgavA mAMDe che. te bhUlI jAya che ke jIvana AkhuM eka lAMbe abhinaya che. . abhinayane abhinayanI rIte ja jANavuM joIe. paraMtu jagatamAM evI kaI ghaTanA nathI ke jenA kartA thavAnA gAMDapaNamAM ApaNe paDIe. kartutva te astitvanuM che, je vaikAlika che. prArabdha ane niyativaza je thavAnuM hoya te thAya. tenA upara ja badhI javAbadArI cheDI devI joIe. niyatie vahana karavA joItA bhArane niSkAraNa ApaNe zA mATe upADa joIe? ApaNI kSamatA ane zakita karatAM te vadhAre vajanadAra pANI che. tenI nIce dabAI javAne ane marI javAne bhaya che. paraMtu ApaNe ahane emAM muzkelI lAge che. ahaMkArane rasa ja temAM che. jema meTa ane vajanadAra pANe ApaNI chAtI upara hoya tema ahaMkArane rasa ane majA Ave che. meTI padavIo ane adhikArano rasa meTo hoya che. asaliyata te e che ke jenA upara bhAra nathI te mANasa phUlanI mAphaka haLave hoya che. tenI nizcitatA ISya upajAve evI hoya che. paraMtu e mANasa maLe muzkela che. niyatie upADelA bhArane ApaNe upADavA jatAM ApaNI sthiti paNa pelA mANasa jevI thAya che je TrenamAM beThe hato ane potAnI gharavakharI potAnA mAthA upara upADI rAkhI hatI! te mANasane jyAre bIjA musApharoe kahyuM: "he bhAI, tame TrenamAM beThA che, tamAre bhAra Trena upADI rahI che, te nAhaka tamArA mAthA upara gharavakharIne bhAra zA mATe upADe che? A bhArane mAthA uparathI utArI TrenamAM ja mUkI de te emAM kaze ja phera paDatuM nathI ! tyAre te mANase tenA javAbamAM kahyuM: "bhAI ! ema kema banI zake ? meM mArA ekalAnI ja TikITa lIdhI che. A sarasAmAnanI TikITa meM kaDhAvI nathI. mArAthI sarakArane dago daI zakAya nahi. A gharavakharI te mArA mAthA upara ja raheze. huM sarakArane chetaravA TevAela nathI. te bheLA ane bhalA mANasane khabara nathI ke sarasAmAna mAthA upara rAkhe ke TrenamAM mUke, temAM kaze ja phera paDato nathI. Trenane ja badhe bhAra vahana karavAnuM hoya che. A ja rIte prArabdha, niyati ane Izvara katRtvane mAnanArAonI daSTi. ApaNe badhAM paramAtmAnI TrenamAM musApharI karanArA musAphare chIe. ApaNe ane ApaNI gharavakharIne bhAra te ja vahana karanArAM che chatAM te pAramArthika satyane samajyA vagara, katRtvane bhAra ApaNuM mAthA upara rAkhI, ApaNe musApharI karI rahyA chIe. jenA mAthA upara nAno bhAra che tenA nAma para ApaNe kahIe chIe ke tenI jiMdagI bekAra gaI. kaMI paNa bhAra rAkhyA vagara je te marI jAya che te ApaNe tenI carcA karIe chIe. ahaMkArane artha kartApaNAne bhAva. jeNe jIvananI AkhI yAtrAmAM ahaMkArane pravezavA na dIdhI hoya, jenuM jIvana nirahaMkAra eTale prArabdha, niyati athavA paramAtmAnA caraNomAM
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNAM zAstrA : 335 samarpita heAya te mANusa badhAM karma karavA chatAM adRSTa ane alipta hAya che. upaniSad kahe che. kurvanneveha kamaNi jijIviSeccha samaH | ava tvayi nAnyatheto'sti na karma lipyate nare || kanA bhAra upADayA vagara temaja katRtvanA bhAvathI zUnya, niraRskAra thai, AleAkamAM ka karatAM pUrNa AyuSya jIvavAnI icchA rAkhe che. A rIte manuSyatvanuM abhimAna rAkhanArA ! tAre mATe kano lepa na lAge te mATenA A sivAya bIje keAi mArga nathI. AjanA AkhA pravacananI A niSpatti che. ApaNAM zAstra ApaNA vyakitatvamAM dhAravALI tIkSNa aNIe che. te aNIe ApaNA saMbaMdhamAM AvatI vyaktione khUMcyA kare che. ApaNAmAM rahelI tIkSNa aNInI tIkSNatAne laIne ja ApaNe bIjAne khUMcIe chIe. paraMtu vicitratA che ke ApaNAM vyaktitvanI dhAravALI aNI bIjAne AghAta paheAMcADI rahI che tenI ApaNane kAi ja khakhara hAtI nathI. te tarapha ApaNI jANye-ajANye upekSA paNa rahetI haiAya che. bIjAnI dhAradAra aNI jyAre ApaNane sparze che tyAre ApaNA upara tenI bhAre asara thAya che. ApaNAM vyaktitvane te tarata kheMcavA lAge che. rA jevA tIkSNa zasrAne pAtAnI tIkSNa aNIone khyAla hAtA nathI, tene khyAla te jenA zarIramAM te praveze che tene ja Ave che. A ja kAraNe mANasa peAtAne viSe bhAre bhrAMtimAM rahetA hoya che. jagatamAM badhA kalAnu mULa ja e che ke, darekane potAnI tIkSNa aNInI mAhitI hotI nathI ane bIjAnI aNInA te barAbara khyAla rAkhe che. eTale bIjAnI aNInI jhATakaNI kADhavAmAM mANasa kazI ja kacAza dAkhavato nathI ane peAtAnI dhAradAra aNI viSenuM ajJAna cheDI zakatA nathI. tAtparya e che ke ApaNane ApaNI potAnI aNIenI kazI ja mAhitI nathI. ane bIjAnI pratikSaNa khUMcI rahelI aNInI kharAkhara mAhitI che. eTale jANye-ajANye paNa ApaNe ApaNAM vyaktitvanI dhAradAra aNIone vadhAre tIkSNa ane tIkSNatara banAvatA jaIe chIe ane bIjAnI khUMcatI aNIene teDavAnA prayatna karatAM rahIe chIe. jeTale aMze ApaNe khIjAnI khUMcatI aNIone teDavAnA prayatna karIe chIe teTale aMze ApaNe ApaNI aNIne vadhAre joradAra banAvavI paDe che. bIjAnI aNIene tADavI hAya
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra te ApaNI pAse ApaNI aNI sivAya bIjuM kaI upakaraNa nathI ke jenA AdhAre ApaNe bIjAMnI aNIone teDI zakIe. pariNAma e AvyuM ke bIjAnI aNI taDavI eTale ApaNI aNIne vadhAre dhAradAra, camakatI ane tIkSNa banAvavI! A koI eka vyaktinI vAta nathI paraMtu ekabIjAne ekabIjA paratvene A vyavahAra ja hoya che. tethI dareka bIjAnI tINa ane teDavA ane pitAnI aNIne vadhAre aNIdAra banAvavA mazagula che. A eka viSacaka che ane sau enA bhaMga thaI rahyA che. jyAre ApaNI aNI bIjAne khUMcatI hoya, bIjAne bhedatI hoya tyAre bIjA paNa pitAnI aNI ApaNane bhedavA, ApaNane khUMcADavA, tene vadhAre ne vadhAre tIkSNa banAvatA rahe che. A rIte ApaNuM ja dhAradAra aNIe je bIjAne AghAta ApanArI bane che, tene kAraNe, sau ekasAmaTA ApaNuM upara prahAra karanArA thaI jAya che. eTale ApaNI ja aNIo ApaNane ADakatarI rIte kheMcanArI banI jAya che. ApaNI aNIne oLakhavAne A sivAya bIjo koI upAya nathI. anaMta janmanI lAMbI yAtrAomAM ApaNe ApaNI tIkSNa aNIone ja surakSita rAkhI che, bAkInA bhAga kApI nAkhyA che. ApaNI A aNIonI pratIti ApaNane kyAre thAya ? ApaNI A aNuonI pratIti ApaNane tyAre ja thAya che jyAre ApaNe bIjAnA sthAna upara UbhA rahI tene anubhava karIe. jyAre koI mANasa ApaNAthI udvigna ane pIDita thAya che tyAre ApaNe ApaNAM manamAM tenA udvega ane pIDA viSe zuM vicAratA hoIe chIe tene UMDANathI vicAra kare. bIjAne ApaNAthI pIDita thayelAM jaI ApaNuM mana sAkSI pUraze ke, "te je pIDita thaI rahyo che te te tenI mAtra bhrAMti che. meM tene kharekhara keI pIDA pahoMcADI nathI. ane jyAre ApaNe bIjAthI pIDita thaIe chIe tyAre ApaNA mananI kalpanA judI ja hoya che. te vakhate ApaNe mAnIe chIe ke "mArA udvega ane pIDAnuM kAraNa sAmevALI vyakti ja che. jyAre ApaNe kodhita thaIe chIe tyAre pitAne viSe e dA karIe chIe ke, paristhitinuM ja kaMIka evuM nirmANa thayuM ke mAre krodha karavo paDe. ane A rIte je bIjo kodhita thAya te, je paristhitinuM bahAnuM ApaNe ApaNuM kedhI svabhAvanuM saMrakSaNa karavA mATe kADhatA hatA, te tenA kAdha mATe kADhatA nathI. te vakhate te ApaNe pelAne svabhAva ja kedhI che ema kahI tenA svabhAvane ja deSita TharAvIe chIe. te mANasa ja krodhI che evI tene mATenI ApaNI dalIla hoya che. A dalIlamAM ja ApaNI aNiyALI dhAre chupAyelI hoya che jenI ApaNane khabara paNa hotI nathI. sikaMdare jyAre rAjA porasane parAjita karI kedI banAvyuM tyAre teNe tene pUchayuM pirasa ! bole, tamArI sAthe huM kevo vyavahAra karuM ?" rAjA pAse javAba ApeH "rAjana
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNAM zAstro : 337 jya-parAya te aMgenI vAta che. te te prArabdha ane niyatine AdhIna che. Aje huM tamAre baMdI chuM; saMbhava che, AvatI kAle tame paNa tamArAthI vadhAre zakitazALI rAjAnA kedI bane ! samaya kayAre ane kene sAtha Ape che ane tene dago Ape che, te kahI zakAtuM nathI. mATe eka rAjA bIjA rAjAnI sAthe ke vyavahAra kare, te zuM mAre tamane kahevuM paDe jevA vyavahAranI ApaNe ApaNuM pratye bIjA pAsethI apekSA rAkhIe, te ja vyavahAra ApaNe paNa bIjA pratye rAkhavuM joIe. je ATaluM paNa ApaNe na karI zakIe to chevaTe je vicAra ApaNe ApaNI jAta mATe karIe, te ja vicAra ApaNe bIjA mATe paNa karavuM joie. je vicAra ApaNe ApaNuM mATe karIe chIe te vicAra ApaNe bIjAne mATe kema karatA nathI? tyAM vicAra kema badalAvI nAkhIe chIe? jyAre ApaNe kodhita thaIe chIe, tyAre ApaNe mATe jema paristhitine kAraNarUpa mAnI laIe chIe, tema jyAre bIje krodhita thAya, tyAre paNa paristhitine kAraNarUpa mAnI levAmAM ApaNane zI harakata Ave che? tyAre ApaNe tene mATe ema kema vicAratA nathI ke paristhiti evI hatI ke jenAM kAraNe tene krodhita thavuM paDayuM. ApaNuM upara kaI krodhita thAya tyAre paNa ApaNe ema kema nathI mAnI letA ke "meM evI paristhiti UbhI karI ke jethI tene mArA para krodha kare paDe." ApaNe ApaNA mATe tarka judo hoya che ane sAmevALI vyakti mATe tarka jude hoya che. ApaNA levAnAM ane devAnAM trAjavAM ane tenAM mApatela judAM che. Aje ApaNe mATe ane sAme vALI vyaktine mATe ApaNA tarkomAM je bhinnatA che tenuM eka ja kAraNa che ke, ApaNe ApaNI aNIdAra aNIone bacAvI levA mAMgIe chIe. IsAI dharmanA pravartaka zrI jIsasanuM bAIbalamAM eka vacana che-"Do unto other's as you would like to be done with you'-tame bIjA sAthe te ja kare je tame cAhe che ke bIjA tamArI sAthe kare. A eka kathanamAM badhAM zAstrone niSkarSa AvI jAya che. mahApuruSonI vANu sadA sUtranA rUpamAM hoya che. te cheDA akSaremAM gaMbhIra ane ghaNI kImatI vAta kahI nAkhe che. Aje yuga badalAI gaye che. have sUtrarUpe ochuM bolavAnI vAta abharAIe caDhI gaI che. atyAre te DhelamAM pila hoya che. kahevAnA zabdomAM tava bhAgye ja hoya che ane vAta lAMbI lAMbI karI nAkhatA hoIe chIe. theDA zabdomAM jhAjhI ane kImatI vAta kahevI te eka kalA che. te kalAne AtmasAt karanArA kalAkAre Aje bhAgye ja dekhAya che. sArAMza e che ke ApaNe bIjA sAthe AcaratA vyavahAra mATe pratikSaNa jAgRta rahevuM joIe tamAM yama!ma pramA-ne kriyAnvita karavAne ane jIvanamAM tene vaNI levAnA bhagavAnanA Adeza pAchaLano Adarza paNa A ja che. ApaNe pratikSaNa jAgRta rahevuM paDaze ke "mArI jema huM bIjAne paNa e ja avasara ane e ja takane lAbha ApuM, je avasara ane je takane lAbha huM uThAvI rahyo chuM--ema karavA jatAM sthiti badalAI jaze. ApaNI aNuo ApaNane
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 : meghA pASANu, khAlyAM dvAra dekhAva lAgaze. ApaNAmAM AmUla parivartana Avaze. Aja sudhI te ApaNe je kahetA hatA ke pelAne svabhAva ja vicitra che. vikRtie ja tenA svabhAvanAM agA banI gaI che tethI te krodhI che ane mArI te paristhiti ja evI hatI ke mAre krodha karavA paDayA--te ApaNI bhAvanAmAM AmUla parivartana Avaze ane je divase ApaNI A bhAvanA AmUla badalAI jaze tyAre ApaNane eka anokhA ja anubhava thaze. te divase ApaNe kahevA lAgIzu ke mAro svabhAva ja evA che ke mArAthI krodha thaI jAya che ane bIjAnI paristhiti evI hatI ke tene krAya karavA paDacA. Ama bhAvanA badalAtAM svabhAva badalAi jaze. bIjAnA dASAne sthAne paristhitio dekhAze ane potAnI paristhitine ThekANe potAnA svabhAvagata doSo dekhAvA lAgaze. ApaNA jevA ja eka bIjA mANasa sAthe jo ApaNe rahevAnu thAya te ApaNe tenI sAthe keTale vakhata rahI zakIzuM? jema ApaNI cArekAra lAgelA bhAlA ane bhAlAnA laka bIjAne khUMcyA kare che, tema bIjAnA bhAlA ane bhAlAnAM phUlaka ApaNune paNa khUMcyA karavAnA. eTale tenI sAthe ApaNA lAMbe vakhata meLa khAze nahi. khIjA mANasanI sAthe bhale covIsa kalAkanA paNa meLa na khAya, paraMtu ApaNe ApaNI peAtAnI sAthe tA aneka janmothI rahetA AvyA chIe, bIjAnI mAphaka ApaNAmAM paNa bhAlAnAM phalaka che, chatAM ApaNI jAtane ApaNAM potAnAM e lako kema khUMcatA nathI ? kAraNa ApaNI pAse evA tarko che ke jene AdhAre ApaNe ApaNI jAtane tenAthI bacAvI laie chIe. sauthI pahelAM e samajavuM jarUrI che ke te dhAradAra aNIe (nAkA) zu che? ApaNAM vyaktitvamAM cArekAra bhAlA ane bhAlAnAM phulakA ApaNe caTADelA che. eTale je dizAmAMthI ApaNe pasAra thaie te te dizAmAMthI, ApaNe icchIe ke na icchIe, bIjAne te khUMcyA vagara rahetA nathI. jo khIjAne kazo ja AghAta pahoMcADayA vagara tame pasAra thaI gayA te tamane lAgaze ke huM pasAra ja thayeA nathI. mArA taraph koie dhyAna ja ApyuM nathI. zeAdhavAnI ApaNI kuzaLatA ghaNI jabarI che. ta tarkanI kuzaLatAthI kAI paNa mANasa kayAreya paNa Atma-anubhavane upalabdha thatA nathI. tarkanI AkhI vyavasthA peAtAnI jAtane akudaratI rIte vyakata karavAmAM kAmamAM Ave che. ta ApaNane yathAnAM darzana karAvI zakatA nathI. yathA darzana karAvavAnAM bahAne te sadA ApaNane chetaratA hAya che. tarka AntrapTanAM udghATanamAM sahAyaka thavAne badale sadA bAdhaka ane avarodhaka ane che. jyAM sudhI AntaSTi yathA rUpamAM UghaDe nahi tyAM sudhI ApaNe ApaNI jAtane trIjAne sthAne mUkI zakIe nahi ane jyAM sudhI ApaNe ApaNI jAtane bIjAne sthAne na mUkIe, tyAM sudhI ApaNAM bhAlA phalakAthI bIjAne je kaDavA anubhavA thAya che tenA ApaNune khyAla Ave nahi. khIjA ApaNA para kaDavuM ane kaMThAra anuzAsanAtmaka vartana kare te ApaNane thAya ane tarkasaMgata lAgatuM nathI ane te ja vana ApaNA taraphathI jyAre bIjA upara
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNAM zA : 339 lAdavAmAM Ave che tyAre ApaNe tenA viSe ApaNA adhikAra ane nyAyIpaNAne dAvo karIe chIe. darekanI vRtti ane vyavahAra samAna hoya che. AnAthI bhinna vyaktitvavALI vyaktine zodhavAmAM bhAre muzkelI che ane zodhavA jatAM kyAMya je maLI jAya te te atimAnava hoya che. mAnava samAjanuM e keI advitIya puSpa hoya che ! ApaNe bIjAnA anyAyathI pIDita chIe, bIjAnA anyAyanA zikAra banIe chIe evo vicAra ApaNe pratikSaNa karatA hoIe chIe, paraMtu ApaNe krodha ane anyAyanA zikAra bIjA banyA kare che e vAtane vicAra ApaNane kadI paNa AvatA nathI. ApaNA upara krodha karanAra ApaNI sAthe anyAya karI rahyA che ema ApaNane lAge che. paraMtu te ja vastu jyAre ApaNe bIjA upara AcaratA hoIe, tyAre ApaNe bIjA sAthe anyAya karI rahyA chIe evuM ApaNane kadI lAgatuM nathI. ApaNe anyAya na jovAnI A ApaNI ekapakSI dRSTi che. ApaNuM mAnasika sthiti ja evI che ke, ApaNane ema ja lAgyA kare che ke duniyA ApaNane kheTI rIte satAvI rahI che. ApaNe nirdoSa chIe. duniyA zarAratathI bharelI che. AkhI duniyA jANe ApaNI virUddha SaDayaMtrathI bharelI che ! ApaNe bhUlI jatA hoIe chIe ke, ApaNe covIse kalAka keTalA AghAta-pratyAghAto phelAvI rahyA chIe! bolIne, UThIne, besIne, IzArAthI, AMkhathI ane hAsyathI jyAre ApaNe bIjAnI aNa AvaDatane hasI kADhIe chIe, bIjA para krodhita thaI jaIe chIe ke bIjAnI niMdAmAM otapreta banI jaIe chIe tyAre ApaNane e vAta yAda paNa nathI rahetI ke bIjI kSaNe ApaNe paNa A paristhiti nahi thAya tenI zI khAtarI? ApaNe jenI majAka karI rahyA chIe tenI ja majAkanA pAtra ApaNe nahi banIe tenI zI khAtarI ? ApaNI AkhI zakti bIjAnuM zoSaNa ane damana karavAmAM kharcAya che. bIjAnuM damana karyA vagara ApaNe kaMIka chIe evI pratIti ApaNane thatI nathI. bIjAnuM damana karyA vagara ApaNane cena paDatuM nathI. ApaNe chIe enI pratIti ApaNane tyAM sudhI thatI nathI jyAM sudhI ApaNe bIjA upara jabaradastI dabANa ane damana na lAdIe ! ApaNuM hAthamAM jeTalA mANasenI coTalIo hoya teTalA ApaNe moTA mANasa gaNAIe chIe. mANasanI pAse moTAI mApavAnuM A sivAya bIjuM kaI mApa yaMtra nathI. sau eka bIjAnA gaLAM dabAvavA Atura dekhAya che ! A badhI hiMsA che. AmAMthI mukta thayA vagara koIne paNa zAti ke samAdhi maLavAnAM nathI. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmI zeSaNa ane damananI janasAdhAraNamAM dekhAtI bhAvanAothI aTakI gaelA lakattara atimAnava che. temanAM hRdamAM, prANI mAtra tarapha samAnatA ane sadbhAva bharela, snehane avista pravAha vahI rahyo che. temaNe bIjAne khUMcatI patAnI
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 : bheghA pASANu, bolyAM dvAra aNIdAra neke (aNuo) ghasI nAkhI che. teo divya jagatane divya AtmAo che. divyatAne meLavavA mATe ja temanA prayatna che. purimANa dubdhisojhou carimANa durnnupaalo| ___ kappo majjhimagANaM tu suvisojho supAlao // 27 prathama tIrthakaranA sAdhuo kalpa eTale AcArane yathAvat grahaNa karI zaktA nahi. aMtima tIrthakaranA sAdhuo mATe kalpane yathAvat grahaNa karI tene pALavuM muzkela banyuM che. vacalA tIrthakarone sAdhue kalpane yathAvat grahaNa kare che ane tene saraLatAthI pALe che. prathama tIrthakaranA sAdhuo saraLa hoya che, je hoya che. paraMtu samajaNamAM jarA kacAza dharAvatA hoya che. eTale AcArane yathArtha rIte grahaNa karI zaktA nathI. dAkhalA tarIke, prathama tIrthakaranA sAdhuo vihAra athavA gecarI nimitte kayAMya jaI rahyA hoya, tyAre naTanuM nATaka joI UbhA rahI jAya, ane vilaMba thatAM bhagavAna vilaMbanuM kAraNa pUche, tyAre teo kahI de prabhe! naTane nAcatA jaI, jevA UbhA rahI gayA. tyAre prabhu temane samajAve ke, mArgamAM jatAM naTo nAcatA hoya te sAdhu tarIke tamAre jevAya nahi. tyAre teo saraLatApUrvaka bhagavAnanI AjJAne mAthe caDhAvI le che. bIjI vakhata je nadIo nAcatI hoya, ane je teo jevA UbhA rahI jAya tyAre bhagavAna temane vilaMbanuM kAraNa pUche, tyAre kazA ja saMkeca vagara nadIonA nRtyanI vAta karI de che. eTale bhagavAnane temane bhAre spaSTatAthI samajAvavA paDe ke naTa hoya ke naTI, sAdhuoe evAM AkarSaNamAM kheMcAvuM joIe nahi. tyAre teo aTake che. vistArapUrvaka ApavAmAM AvelI samajaNa ja temane upayogI ane kAragata nIvaDe che. tyAre aMtima tIrthakaranA sAdhuo varka ane jaDa hoya che. tarka vitarkothI bharelA hoya che. temane yathArtha samajaNa ApavI paNa muzkela hoya che. ane samajaNanA yathArthI paripAlanamAM paNa muzkelI rahelI hoya che. grahaNa ane pAlana banemAM visaMvAdo UbhA hoya che. eTale temanA mATe AcAra vicAranI bhinnatA rAkhavI te deza kALa ane samajaNa anusAra svAbhAvika bane che. vacalA tIrthakarenA sAdhuo svabhAvathI saraLa ane buddhizIla hoya che. temanI samajaNa paNa pAradarzI hoya che. pAlanamAM paNa teo eka hoya che. eTale temanA mATe vistRta prarUpaNuM ke bIjA keInI bhAgye ja apekSA hoya che. saraLatA ane prajJAzIlatAnAM kAraNe bhayasthAne paNa ghaNAM ochA parimANamAM hoya che. eTale temanA mATenI AcAra praNAlikA ane veSabhUSA nna hoya te samajI zakAya che.
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ svayaMbhU paramatattva je vastu nirmANa pAme che te naSTa paNa thAya che. koI paNa nirmANa zAzvata hAtuM nathI. nimitie samaye samaye nirmANa pAme che ane kALa tene miTAvI paNa de che. janma e ja mRtyunuM AmatraNa che. cAhe bALakeAe samudrane kinAre ramata ramatAM retInA DhagalAmAMthI banAvelAM gharA hAya ke tAzanAM pAnAMone manAvelA mahela hAya, cAhe saMgemaramaranA bhavya prAsAda hAya ke leAkhaMDanA majabUta makAne hAya, kAlAMtare te badhAM nAza pAmavAnAM ja che. keAI vahelAM te koi meADAM, paNa eka divasa avazya te dharAzAyI banI javAnAM ja che. koI mAtra havAnA sAdhAraNa jhokAthI paDe che teA kAi dharatIka panA jabaradasta AMcakAthI, paNa tethI temanA paDavAmAM kAi pAyAnA bheda UbhA thatA nathI. tAtpa e ja che ke je nirmitane pAmela che te vinAzane paNa pAmaze ja. jenuM nAma che tenA nAza paNa thaze ja. eka mAtra Atmatattva svayaMbhU che. te koinI sahAya ke zramathI nirmANa pAmela nathI. jenuM hAvu' svayaMmAMthI nIkaLela che, je kAI khIjAthI janmAvavAmAM Avela nathI, jenuM astitva bIjA keAInA hAthamAM nathI evuM A Atmatattva svayaMbhU che. je je ApaNI dRSTi athavA indriyAnI viSayabhUta vastue che te dareka nirmita thaelI che. vaijJAnike Azcaya pamADe evA mahAyaMtrAnuM nirmANa kare che, maMgaLa sudhI saraLatAthI paheAMcI zake evA AkAzayAnAnA mahAnirmANumAM akhonI dhanarAzi kharcAya che, para Mtu te adhAMnA vinAza paNa nizcitapaNe nirmANu sAthe ja thai gaela che. eTale A jagatanA astitvanA UMDANamAM UtaratAM, anveSaNa karatAM, te AdhArane pakaDI laie ke je zAzvata che, je sadAthI che ja. je kAIneA banAvelA nathI, je anirmita che evA zAzvata bhAvane pakaDIzuM te ja paramAtvabhAvane upalabdha thai zakIzu. jo ApaNe svayaMmAM praveza karI vicArIzuM te ApaNune lAgyA vagara nahi rahe ke A zarIra paNa nimita che. ApaNAM mAtApitAnAM sahayoga vagara A zarIranA saMbhava nathI. vijJAnanI zeAdhakhAja jarA vadhAre gahanatA ane sUkSmatAmAM paheAMcI jAya te saMbhava che ke, zarIranuM nirmANa TesTa TayubamAM paNa thaI zake. eTale vaijJAnika jIvazAstrI anveSaNanA UMDANamAM UtarI, mAtA pitAnA sahayoga vagara ja, zarIra nirmANanI prakriyA pUrI karI zakaze e hakIkatamAM have sa Mdehane avakAza rahyo nathI. paraMtu tethI AtmavAdIoe gabharAI javAnA ke parAjita thai javAnA bhaya rAkhavAnI jarAye jarUra nathI. AtmavAdIoe zarIrane AtmA mAnI levAnA kadIpaNa Agraha rAkhyA nathI. zarIrane ja AtmA mAnI, zarIranAM poSaNamAM joDAelAenI, AtmavAdIoe ThIka ThIka jhATakaNI kADhI che.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34ra : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra zarIrane AtmA mAnI lenArA te zarIrAtmavAdI kahevAya. AtmavAdIo nAstikanI mAphaka caitanyazaktine paMcabhUtanA sahayogathI utpanna thaelI eka vizeSa prakAranI zakita hovAnuM temaja zarIranI sthiti Take tyAM sudhI te Take che ane zarIrane vinAza thatAM te zakitane paNa vinAza thAya che ema mAnatA nathI. AtmavAdIo te Atmatattvane sanAtana, zuddha, asRSTa azarIrI, akSata, nirmaLa, sarvajJa, sarvadaza, sarvotkRSTa ane svayaMbhU mAne che. AtmavAdIonI eka nizcita mAnyatA che ke je asRSTa che te AtmA che. vaijJAnika mAtA pitAnI madada vagara vaijJAnika prakriyAthI je zarIranI sRSTi karI zake, te tene artha eTale ja thayuM ke, vaijJAnike ema kahI zake ke zarIra te AtmA nathI. AnAthI te UlaTAnI AtmavAdIonI mAnyatAne puSTi ja maLavAnI che. zarIrathI pRthapha ane svataMtra AtmatatvanI siddhi temane ISTa ja che. rAsAyaNika vyavasthAthI zarIranuM nirmANa thAya, ke vaijJAnika prakriyAthI manuSyanA zarIranA DhAMcAne banAvAya, AtmavAdIonI zraddhAne tethI kaMI ja AMca AvavAnI nathI. vaijJAnika athavA rAsAyaNika prakriyAthI zarIra banAvavAmAM phera eTale ja paDaze ke pahelA zarIra prAkRtika paddhatie nirmANa pAmatuM hatuM, have te kRtrima rItie nirmANa pAme che. mA bApanA sahagathI je keSTha athavA zarIranA prathama ghaTakanI racanA thatI hatI te have rAsAyaNika keSThathI thaze. paraMtu tethI tene AtmA eTale svayaMbhU paramatatva gaNI zakAze nahi. te zArIrika keSTha rAsAyaNika paddhatithI kRtrima rIte banAvavAmAM Ave ke prAkRtika rIte mAbApanA sahayogathI, te ane aMte nimita ja che, potAnI meLe utpanna thayeluM nathI. te svayaMbhU nathI eTale te Atmatatva hoI zake nahi. kAraNa Atmatatva svayaMbhU che. A rIte taiyAra thatAM zarIrathI te AtmavAdIone lAbha thavAne. zarIra sAthenuM je tAdAtya che te tenAthI tUTI jaze. vijJAna AtmavAdIonA pakSamAM kAma karaze. vijJAnanI A prakriyAthI barAbara samajI zakAze ke zarIra eka yaMtra che. zarIrane svayaM (AtmA) mAnI besavuM e eka ajJAnatA che. zarIranA saMbaMdhanI gera samajaNa te atyAre paNa UbhI ja che. te prakRti prApta hoya ke rAsAyaNika prakriyAthI ethI tenA yAMtrikapaNAmAM kaze ja phera paDato nathI. bhale te prAkRtika rIte upalabdha thayuM hoya, chatAM zarIra eka yaMtra ja che. prakRtinAM zarIra nirmANa saMbaMdhI rahasyane yathArtha rIte samajI lIdhA pachI, zarIranuM nirmANa bhale vaijJAnika prakriyAthI karI zakAya paraMtu tethI te zarIra sAthenuM ApaNuM je tAdAbhya che te vilaya pAmaze. svayaMmAM UMDA utaravAno prayatna thaze ane tyAM sudhI pahoMcavAne prayatna thaze ke jyAM sudhI anirmita svayaMbhU tatva hAtha na lAge! jyAM sudhI vaijJAnikanI nirmita kriyA nirmANanuM kArya karI zake tyAM sudhI Atmatatva nathI te eka sunizcita tathya che. AtmA te jyAM nirmANanI kazI ja kriyA thaI zakatI nathI eTale ke nirmANa kAryathI para che. eTale vaijJAnika gahanatA ane
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ svayaMbhU paramatattva : 343 sUma anaveSaNa AtmavAdIone mATe Atma tatvanAM piSaka ja thaze. kAraNa Atmatattva te vaijJAnika nirmANathI AgaLa ne AgaLa, tenAthI para, tenAthI atIta hoya che. vaijJAnikanAM saMzodhane te AtmasiddhimAM bhAre upakAraka thaze. jyAM sudhI nirmANa thatuM raheze, jyAM sudhI sImA nirdhArita thatI raheze, tyAM sudhI Atmatatva nathI. kAraNu Atmatattva svayaMbhU che, tenuM nirmANa thaI zake nahi. svayaMbhUne artha ja e che ke je mULamAM che. kharekhara astitva mATe kaI AdhArabhUta AtyaMtika tatva hovuM joIe je anirmita heya. kAraNa dareka vastumAM nirmANanI AvazyakatA ja rahyA kare te nirmANa muzkela banI jAya. tethI te dareka vastunI nimitimAM nirmANa asaMbhava thaI jAya. dAkhalA tarIke, jagatanAM nirmANa mATe je paramAtmAnI jarUra hoya, te paramAtmAnA nirmANa mATe bIjAnI jarUra rahe, ane bIjA mATe trIjAnI, Ama anavasthA dezane kadI aMta ja Ave nahi. vijJAna ane dharmamAM pAyAne bheda che. vijJAnanI kheja padArthamUlaka hoya che. pRthakakaraNa karavAnI sImArekhAne teDIne padArthomAM maLI zakatuM tattva meLavavA te mathe che. tyAre dharma te eka vastunI khejanuM nAma che ane te dharmatattva che. vijJAnanI zodha dharmanAM tatavane galata siddha na karI zake. kAraNu baMnenA mArgo ekabIjAthI viparIta ane bhinna che. vijJAnanI zedha padArtha sAthe saMbaMdha dharAve che. dazyanA pRthakkaraNamAM tene rasa che, adazyamAM tene jarA paNa praveza nathI. tyAre dharmanuM dazya tarapha jarA paNa AkarSaNa nathI, adazyane upalabdha karavAmAM ja tene ekAMta rasa che. vijJAnanI navI zedha mAtra nA vijJAnane ja galata siddha karI zake, dharmane te spazI zakatuM nathI. suMdara kAvyanI racanA karanAra kadI gaNitanA siddhAMtane galata na karAvI zake. kAraNa gaNita ane kAvya vacce kazI ja saMgati nathI. baMnenA AyAmo judA judA che. relanA pATAnI mAphaka te samAnAntara bhAge che kharA, eTale ApaNane kayAMya ekatvanI bhrAMti paNa thAya che chatAM te haMmezane mATe brAMti ja rahe che. te kyAMya ane kayAreya paNa eka thatA nathI. dharma ane vijJAnamAM paNa kavitA ane gaNitanI mAphaka kaI saMbaMdha nathI. baMnenA ekAMta bhinna AyAmo che. vijJAna ane dharma samAnAMtara cAlatAM bhale dekhAtAM hoya, paraMtu teo kayAMya bhegAM thatAM nathI. Aje vijJAne bhAre gaMbhIratAmAM praveza karyo che. pahelAnA yugamAM pRthvI, pANI, Adi pAMca ta ja mAnavAmAM AvatA hatA. Aje mATI paNa mAtra eka tatva ja nathI paNa hajAra tattvanuM sammizraNa che. vijJAna jema jema UMDuM UtaratuM gayuM tema tema pRthakakaraNanI prakriyA sUkSamatAmAM UtaratI gaI ane mULarUpe manAtA paMcatara ta na rahyA. tenI saMkhyA vaijJAnikanI dRSTimAM ghaNI thaI javA pAmI. dAkhalA tarIke pANI jUnA yuganuM eka tatva che. paraMtu vaijJAnikonI dRSTimAM pANI be tane saMga che. te be ta hAIDrojana ane okasIjana che. te bena maLavAthI pANI thAya che tethI te saMga ja che. eTale pANI paNa
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra tatva na rahyuM. okasIjana ane hAiDrojana be ta thaI gayAM. hAIDojana ane okasIjananA pRthakakaraNamAM UMDA utaratA ema jaNAyuM ke baMnenuM nirmANa vidyutakaNathI thAya che eTale vidhutakaNa tatva thaI gayuM. hAIDrojana ane okasIjana tatva na rahyAM. vidyutanA ja amuka kaNe hAIDrojana thAya che ane amuka kaNe ekasIjana. A rIte jema jema vijJAna UMDuM UtaratuM gayuM, tene eka anubhUti thaI ane te e ke mULabhUta tatva eka ja che, ane te vidyuta che. bAkInA badhAM tatve saMga ja che, be traNa athavA cAranA saMyogathI banelA che. maulika tattva te badhAmAM vidyuta che ke je anirmita che ane svayaMbhU che. vijJAna paNa ema mAnavA taiyAra thaI gaela che ke vidyuta saMga ja nathI. eTale te keIthI nirmANa pAmeluM nathI. vijJAna paNa tatva tene ja kahe che je svayaMbhU che. eTale vighatane Aje vijJAna tatva mAne che, svayaMbhU mAne che, je mULa tattva che, jene banAvI paNa na zakAya ane maTADI paNa na zakAya. kAraNa banAvavuM ane maTADavuM saMgItamAM ja banI zake che. pANI hAIDrojana ane okasIjana e be tane saMga che. te batAvI paNa zakAya che ane maTADI paNa zakAya che. hAIDrojana ane okasIjanane judA pADI devA mAtrathI pANI maTI jaze. hAIDrojananA kaNe vighatamAMthI alaga pADI devAthI hAIDrojana paNa nAza pAmI zake che. paraMtu mULabhUta tatva je vidyuta che te bacI raheze kAraNa te zakita benA saMgathI janmelI nathI. vijJAnanI zodha vighata kaNe sudhI pahoMcI che. Aje te vidyuta kaNene svayaMbhU mAne che. paraMtu te tenA mATe AtyaMtika nathI. saMbhava che, Aje je tene svayaMbhU tatva jaNAya che te zenI sUkSmatAmAM UtaratAM, AvatI kAle te saMga ja thaI jAya. Aje nahi te AvatI kAle paNa vijJAna vidutane paNa teDI, vighatanI mauliktAne paDakAra pheke, te paNa emAM kazuM ja Azcarya pAmavA jevuM nathI. kAraNa vijJAna junI zodhane beTI pADatuM AvyuM che, ane navI zene maulika tatva gaNAvatuM AvyuM che. pahelAM pANI te mULamAM tatva hatuM. samaya jatAM, hAIDrojana ane okasIjana ema be ta thayA. AgaLa vadhatAM hAIDrojana ane okasIjana tatva na rahyAM ane have mAtra vidyuta kaNa ja eka tatva rahyuM. saMbhava chevijJAna AvatIkAle saMzodhananI sUkSamatAmAM avagAhana kare ane vidyutanI maulikatAne paNa paDakArI tene saMyoga ja banAvI de ! tenA mATe zodhanuM A kaMI aMtima pariNAma ke AtyaMtika niSpatti nathI. junA yugamAM pANAne kaI zakita mAnavA taiyAra nahotuM. paNa te padArtha che. evI ja daDhatama mAnyatA hatI. vijJAne tenuM sUkSmatama vizleSaNa karyuM ane aNu sudhI pahoMcyuM paNa kharuM. paraMtu aNune visphoTa thatAM je avaziSTa rahyuM te vidyuta-UrjA athavA zaktinA nAmathI oLakhAvavA mAMDyuM. vijJAnanA junA Atane sadaMtara nAza thaye. padArtha ane zakti A Atane nAza padArthanA vizleSaNathI thayo ane have eka zakita nAmanuM ja tatva avaziSTa rahyuM. padArthanA vizleSaNamAM na UtaryA tyAM sudhI be ta hatAM-padArtha ane zakti. Aje padArtha jevI ke
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ svayaMbhU paramatattva : 345 vastu rahI nahi. vIjaLInA tAramAM vahetI vidyuta ane pattharamAM sAmAnyatayA bhAre bheda dekhAze. paraMtu vaijJAnikenI mAnyatA che ke padArthanA tUTavAthI aMte te ja vidyuta maLI Ave che je vidyatana tArAmAM vahe che. hIrAzimA ane nAgAsAkImAM lAkho mANasone je saMhAra thaye tenuM kAraNa aNu vizleTamAMthI janmelI vidyuta hatI. padArthane vikhaMDanathI, eka nAnakaDA aNunA vizleTathI je zakita pedA thaI tenuM A pariNAma hatuM. te kaNa vijaLI thaI khavAI gayuM. jyAre vijJAna UrjAmAMthI paNa cetanA upara AvI jaze tyAre ekaja tatva avaziSTa raheze ane te Atmatatva. AtmatattvanuM nAma saccidAnaMda che. sane artha thAya che-je che, je kyAreya janmatuM nathI, je sadAthI che. trikALamAM paNa jene abhAva na thAya, badhuM badalAya chatAM je avazya avasthita rahe te. cine artha thAya che caitanya. te mAtra che ja ema nathI paraMtu tene khabara paNa che ke huM chuM. jema eka zilA paDI hoya, te tenuM astitva te hoya paraMtu te te mAtra astitva ja che. je te zilAne e khabara paDatI hoya ke "chuM" te te cita paNa kahevAya. paNa je khabara na paDe te mAtra satva ja kahevAya. trIjo zabda che AnaMda. mAtra eTaluM ja nathI ke te Atmatattva che, eTaluM paNa nathI ke te caitanya che eTale ke "te che ane tene jJAna che ke huM chuM enAthI paNa AgaLa te AnaMdatatva che eTale ke "te che, tene khabara che ke huM chuM ane tene evI anubhUti che ke huM AnaMdarUpa chuM. AnaMda e ja mAre svabhAva che.' A Atmatatvane svayaMbhU siddha karavA prayatna karyo che. tene vinAza nathI. kAraNa te amRta che. e amRtatva guNane sAkSAt anubhava kasnArA zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmI zrAvastI nagarInA tindaka udyAnamAM ekatrita thaI, ziSyanI mAnasika AzaMkAone vilIna karavA ane paramArthamAM udyamavaMta karavA dhArmika vicAra vinimayane je zubha prAraMbha thayo che tenA anusaMdhAnamAMja huM AgaLa belI rahyo chuM. tadanusAra sAhu goyama ! pannAte chinno me sasao imaa| mannA ri saMtA anna ta che haju suthamA ! | 24 caturyAma ane paMcayAma saMbaMdhenI prarUpaNAnI bhinnatAnAM kAraNonI sUkSmatAmAM UtarI gautama svAmIe pitAnI pAradarzI prajJAthI yukti ane tarkasaMgata je samAdhAna karyuM te mAtra taka ane yukita sudhI ja sImita na rahyuM paNa bane bAjuonA ziSya samudAyanA hRdaya ane prANene paNa sparzI gayuM. prarUpaNAnI je vividhatA dekhAya che te samayanI badalAtI gatinA kAraNe che. kAraNa kALane anusarI loko, lokonA vicAre ane bAhyAcAra temaja veSabhUSA paNa badalAya che. bhagavAna mahAvIre AjanA deza kALa pramANe dharmasAdhanAnuM vizuddharUpa jaNAvela che. jo deza kALane anusarIne prarUpaNAmAM vividhatA na karAya te dharma te kALanA mANaso mATe sarvagrAhI ane upayogI na nIvaDe. mATe bhagavAna mahAvIre je deza kALa mujaba bhinnatA darzAvI te anivArya ane upakAraka ja che.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra kezIkumAra zramaNe kahyuM: huM gautama ! tamArI prajJA zreSTha che. tameAe amArI mAnasika zakA nirmULa karI che. mArI hajI paNa eka zaMkA che. he gautama, te viSe paNa tame mane kahe !' kezIkumAra zramaNa gautama svAmIe ApelA javAethI potAnA aMtarane satASa thayA che evA izAro karI rahyA che. gautama svAmInI pAradarzI ane sUkSma prajJA temaja UMDANamAM avagAhana karanArI AdhyAtmika sUjhathI zrI kezIkumAra zramaNane gautama svAmI paratve mAna upajyuM che. jayAre hRdaya AtyaMtika saMtASanI parama anubhUti karatu hAya che, tyAre vANImAM sadbhAvanA te prakA, te te prakAre bahAra AvyA vagara rahetA nathI. kezIkumAra zramaNanI vANImAM je AnaMda sASa abhivyakata thAya che te temanI parama sAdhutA ane ekAMta guNagrAhI sRSTine AbhArI che. banne sAdhutAnA parama zikharane sparzelA che. bannenAM hRdaya eka bIjA paratve sanmAna ane sadbhAvathI bharelAM che. jJAnanuM abhimAna ke pUchavAnI nAnapa koine spazI nathI. AdhyAtmika parama kImatI tattva jyAMthI ane jyAre paNa maLI zake tyAMthI ane tyAre meLavavAnI ekaja bhAvanA temanA aMtaramAM vyApta che. bIjAnuM hita eTale paramAja jemanI svA saMpatti che evA satpuruSA samIcIna samAdhAnathI je sASa ane AnaMda meLave che te vANImAM kema abhivyakata thaI zake ? A to sa`teSanA sAmAnya IzArA mAtra che. jIvana zuddhinA AdhAra dareka vastunA bAhya ane AbhyaMtara ema be svarUpA heAya che. bAhya svarUpanA abhyAsa karavA mAtrathI, ke tene jovA mAtrathI, bAhya svarUpanuM AMtarika svarUpa oLakhAI jatuM nathI. AbhyaMtara svarUpane oLakhavA mATe indriyAthI uparanA jagatamAM eTale ke vastunA aMtaramAM praveza karavA paDe che. AMkha rUpane jovAnI zita dharAve che. te rUpane ApaNe AkRti, pratikRti, kRti ke vikRtinAM nAme oLakhIe chIe. AMkha vaDe ApaNe tene pratyakSa karI zakIe chIe. AMkhethI je joI zakAya che te ApaNA deha che. AMkhanI jovAnI zaktinI maryAdA che, sImA che. te sImAtIna vastune sAkSAtkAra karavA aMtaSTi joI e. prakRtinI vastuonA paNa be svarUpe che. phaLAnA rakSaNa mATe tenI chAla te tenu bAhya svarUpa che ane aMdarane gara, je khAdya svarUpa karatAM vadhAre kImatI ane sArabhUta che, te tenuM AMtarika svarUpa che. nALiyeranI kAcalI te tenu bAhya svarUpa che ane aMdaranA goTA te tenuM AMtiraka rUpa che. phyusanI bahAranI chAla upara kAMTA dekhAya che paNa aMdara majAnAM rasALa mIThAM cAMpAM hoya che. dareka vastunA A be svarUpe che. ApaNe ApaNI jAtane joIe ke bIjAne, A baMne svarUponuM pRthakakaraNa anivAya che. uparanI chAla athavA kAcalI haTAvavI enA a
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana zuddhine AdhAra : 347 ja e che ke uparane deha ane aMdarane AtmA ema dareka vastunuM bevaDuM rUpa jevuM. dareka cIjanA bAhya phetarA, chAla ane aMdaranA garabha ke garanuM pRthakakaraNa karavuM. pratyeka kriyAonA be svarUpe haiya che. eka bAhya svarUpa ane bIjuM AtyaMtara svarUpa. kriyAonuM je bAhya svarUpa che te tenuM bhautika rUpa che ane cittanI zuddhi te tenuM tAtvika svarUpa che. sArabhUta je pAramArthika svarUpa che tene svIkAra thavuM joIe ane bAhya svarUpa upekSita thavuM joIe. dareka vastumAMthI sArane zodhI kADhavAnI sAttvika ane sAragrAhI daSTi keLavavI joIe. zarIranI dareka Indriye, mana, vicAra ane buddhine paNa e rIte keLavavI joIe ke jethI te Atmatattvane AtmasAt karavA kaTibaddha thAya ane bhautika deha tarapha upekSita rahe. pRthakakaraNa karavAnI A prakriyAo cetanAnA vikAsamAM upakAraka nIvaDaze. upaniSadamAM saMnyAsInA guNadharmonuM pRthakakaraNa karatAM "haMsAcAra:" evo dharma batAvavAmAM Avyo che. eTale saMnyAsInuM AcaraNa haMsa jevuM hoya che. haMsanA AcaraNanI be vizeSatAo che. te vizeSatAo lakSyamAM levA jevI che. saMnyAsInA AcAra-vyavahAranI paNa vizeSatAo te ja che. saMnyAsI sadA haMsavRtti vALa hoya che. hasavRttine ApaNe vicAra karIe. haMsane viSe je kalpanAo ane mAnyatAo pracalita che te vaijJAnika hoya ke na hoya, chatAM te kalapanAo bhAre kAvyAtmaka che, hRdayasparzI che. te mAnyatA pramANe haMsamAM dUdha ane pANIne pRthak pADavAnI kudaratI kSamatA che. tenI cAMcamAM prAkRtika evI viziSTatA rahelI che ke jenI zakti vaDe haMsa dUdha ane pANIne pRthapha karI zake che. A asAdhAraNa guNa dharmane laIne kavioe tenuM lakSaNa ja " kuri daMta:cAta" eTale ke dUdha ane pANIne juduM pADavAnI kSamatA vALa je che te haMsa kahevAya che. haMsa jema sAra ane asArane viveka, eTale ke dUdha pANInA pArtha kayanI kSamatA dharAve che tema saMnyAsIne jAgRta viveka paNa, jema talavAra kaI paNa vastune be bhAgamAM vibhAjita karI nAkhe che tema sArAsArane be kaTakAmAM vibhAjita karI nAkhe che. haMsanI je bIjI kSamatA che te e che ke te motI sivAya bIjo koI cAro carate nathI. A mAnyatA paNa vaijJAnika che ke nahi te te bhagavAna jANe, paraMtu kavionI A kAvya kalpanA te nizcita rIte che ja ke haMsa marI jaze paNa matI sivAya bIjo koI cAro nahi care. saMnyAsInI paNa Aja sthiti che. te marI javAnuM pasaMda karaze paraMtu padArtha taraphanuM AkarSaNa ane paramAtmA taraphanuM vikarSaNa tenAmAM kadI janmaze nahi. tenA mAnasamAM sadA paramAtmAnuM AkarSaNa ane padArtho taraphanuM vikarSaNa ramyA ja karatuM hoya che.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra haMsa maravA taiyAra thaI jaze paraMtu jIvavAnA AkarSaNathI bhAIne metI sivAya bIjI koI paNa vastune sparza nahi kare. haMsane A saMkalpa zubha, suMdara ane satya mATe che. haMsanI A parama kSamatA eja saMnyAsInuM AcaraNa che. "sarvabhUtAna daMta ti pratipAvana sarva jIva, satva, bhUta ane prANIomAM rahenAro eka AtmA ja haMsa che, ema saMnyAsIo pratipAdana kare che. saMnyAsIo potAnA jIvanathI, zabdothI, vANIthI ane AcaraNathI eka ja vAtanuM pratipAdana kare che ke, je sahunA aMdara vaseluM che te e ja parama haMsa che. badhAmAM sarakhe ja AtmA vasele che. sahanA aMdara eka ja sarakhI cetanAnI dhArA pravAhita thaI rahI che. je tene jANI zake che, oLakhI zake che, pakaDI zake che temAM paNa te ja cetanAnI dhArA vahI rahI che ane je jANatA nathI, oLakhatA nathI, pakaDI zakatA nathI temAM paNa te ja caitanya vilasI rahyuM che. je AMkha baMdha karIne UbhA che temanAmAM e ja paramAtmA che je paramAtmA AMkha ughADIne beThelAnA hRdayamAM che! pharaka aMdaranA paramAtmAne nathI, pharaka te aMdaranA paramAtmAthI ApaNe keTalA paricita thayA ke keTalA aparicita rahyA tene che. parama jJAnI ane parama ajJAnImAM je aMtara che te svabhAvanuM nathI, samajaNa athavA baMdhanuM che. koI vyakitanA gharamAM hIrA ane motI dATelAM paDayAM hoya, paraMparAthI A vAtane te sAMbhaLate paNa AvyuM hoya paraMtu te khajAnAne meLavI zake na hoya, te tevA khajAnAthI tene zo lAbha thavAne? jyAre bIjI bAju eka bIjI vyakita che ke jenI pAse hIrA motI sAkSAta paDyAM che ane tene lAbha te UThAvI zake tema che. A baMnemAM jayAM sudhI saMpattine saMbaMdha che tyAM sudhI kaze ja bheda nathI. kema ke baMne pAse saMpatti te che ja. chatAM pele nirdhana ja rahe che kAraNa tene potAnI pAsenI saMpattinI kazI ja bhALa nathI. jyAre bIje dhanavAna raheze kAraNe tene potAnI saMpattinI mAhitI che. saMpatti baMne pAse samAna che paraMtu jyAre pahelAne pitAnI pAsenI saMpattinI kiMmatanI kazI ja khabara nathI te tevI saMpatti hovAne lAbha paNa zuM? jemAM paDelI saMpattinI kiMmata keTalI che tenI je khabara nathI ke te tijorInuM mUlya paNa zuM? saMnyAsIo, sapuruSe eka ja vAta aharniza samajAvatA rahe che ke, je bIjAmAM che te ja tamArAmAM paNa che. mahAvIra ane buddhamAM je haMsa hatuM te ja haMsanA tame paNa ghaNI che. AnI A vAta vAraMvAra tamane yAda apAvavAne hetu ja e che ke kadIka paNa te tamArA prANane sparzI jAya ane tamArAmAM chupAelA khajAnAnI zodhamAM tame nIkaLI paDe! Aja kAraNe RSio paNa niraMtara ApaNane saumAM birAjelA paramahaMsa paramAtmAnI smRtio ApyA
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana zuddhine AdhAra : 349 kare che. temanA zvAsozvAsamAM eka ja raTaNa cAlyA kare che ke, eka ja guNadharma ane svabhAvavALe je paramahaMsa che te badhAmAM chupAela che. sAragrAhI daSTi keLavavAne abhyAsa cheka zizu avasthAthI ja je karavAmAM Ave te AdhyAtmika vikAsanI bhUmikA sahaja ane svayaMbhU banI jAya. A dRSTi svIkAravA, keLavavA ane pacAvavA jevI che. ApaNuM mULamAM ja e bhUla rahI jAya che ke ApaNe AdhyAtmika ane vyAvahArika jIvanamAM ekarUpatA svIkAratA nathI. adhyAtma ane vyavahAra jANe be svataMtra ane eka bIjAnA mUlataH vireAdhI AyA hoya ema ApaNe samajatA, oLakhatA ane pacAvatA hoIe chIe. deha ane AtmAnA pArthayane oLakhavAnI kaLA jANe vAnaprastha ke saMnyastane viSaya hoya ane gRhasthI jIvana sAthe tene snAnasUtakane paNa saMbaMdha na hoya e rIte svIkArelI daSTi ane e ja jAtanA satata abhyAsathI keLavAelI ane paripakava thaelI Te, adhyAtma ane vyavahAramAM sAmaMjasya sthApavAmAM asaphaLa nIvaDe te temAM zuM Azcarya che? kharI rIte te keLavaNInA vyApaka kSetramAM paNa deha ane AtmAnA pArthakane sAdhavAnI kalA samAI jAya che. paraMtu viSaya paratve ApaNe haMmezAM udAsIna ane upekSA vRttivALA ja rahyA chIe. AnuM pariNAma zuM AvyuM tene keIe gaMbhIratApUrvaka vicAra karyo nathI eTale te ApaNI mULabhUta Arya saMskRtine adhyAtmamUlaka pAyo ja halabalI UThe che. keLavaNI ane zikSaNanAM nAme kuzikSaNa ane kusaMskArenAM bI rekhAyAM che. Atmatatva ApaNI smRtimAMzI sarI paDyuM che. ApaNuM sarvasva dehanI AsapAsa joDAI gayuM che ane ApaNuM ciMtana-manananI dizA dehamUlaka thaI gaI che. ApaNe mana deha ja sarvasva che eTale tene lADa laDAvavAmAM ApaNe kazI ja khAmI rAkhatA nathI. Aje skUla ane kelejamAM abhyAsa karatAM yuvaka ane yuvationI raheNI karaNI, temanI veSabhUSA ane AcAra vicAra dehanI pele pAra AtmAnI dizAmAM gati karatAM bhAgye ja dekhAya che. keLavaNI prakAza pAtharavAne badale jIvanane aMdhArAnI dizAmAM dhakake mArI rahI che tene khyAla keIne AvatuM nathI e zuM ochA duHkhanI vAta che? AtmAne AtmAnuM sthAna ane dehane dehanuM sthAna, ema yogya mUlyAMkana karIne, keLavaNI baMnene yAcita sthAna ApyAM hatA te Aje je dehapUjA thaI rahI che, zarIra ane zarIranA zaNagAra pAchaLa je kImatI zakitao ane saMpattio veDaphAI rahI che, te na veDaphAta. deha devaLamAM birAjelA Atma-deva, ciMtanya-paramAtmA bhUlAI javA pAmyA che, tenI smRti suddhAM rahevA pAmI nathI. pachI tenI pUjA, ke tene meLavavAnI sAdhanAnI vAta, ke AtmamUlaka sAragrAhI daSTi keLavavAnI vAta te rahI ja kayAM ? bALapaNathI ja dehadevanI pUjAne prAraMbha thAya che. mAtApitA ane skUla koleje mAtra dehanI kALajInA prayatnamAM kartavyanI ItizrI mAne che. bALakane Thesa vAge ane te paDI jAya te
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 bhedyA pASANa, khelyAM dvAra zarIramAM tene je sAdhAraNa IjA thAya che te te dhULa bhabharAvavAthI paNa cAlI jAya che. vaLI keTalAka cabarAka, ramatiyALa ane caMcaLa svabhAvanAM bALakane te vAgyAnI ke lehI nIkaLyAnI paravA paNa hotI nathI. AvA bALakane vAgyuM hoya te paNa tene manamAM lAvyA vagara, tenI jarA paNa paravA karyA vagara, te te je karatAM hoya te karyA ja kare che. jANe kAMI banyuM ja na hoya ! paraMtu bALakonA mAbApane ke skulanA saMcAlakone eTalAthI cAlatuM nathI. te bALakane pitAnI pAse bolAvaze ane kaheze "tuM ramatAM ramatAM paDI gaye? kevuM lAgyuM ? baha te nathI vAgyuM ne? are, A zuM? A te lehI nIkaLI rahyuM che!" Ama kahI bALakanI hiMmata nabaLI pADe che. te nahi raDate hoya te paNa tene raDAvaze ane bhalAmaNa karaze ke, "je have kUdakA mArIza nahi, ramavA jaIza nahiM-Ama kahI tenAM utsAha ane AtmabaLane maMda pADe che. Ama bALakane nAnapaNathI ja mAtra zarIra tarapha jovAnuM ane tene saMbhALavAnuM zIkhavavAmAM Ave che. bALakanI niMdA karavAnI hoya te paNa tenA dehane kendramAM rAkhIne ja karavAmAM Ave che. tene dhakhavAnuM ke vaDhavAnuM bane tyAre paNa "kema saMDALA !" evuM saMbodhana karI, tene bolAvavAmAM Ave che. A rIte tene saMbodhavAthI tenA hRdaya upara zI asara thAya che tene ApaNe bhAgye ja vicAra karIe chIe. eka nAnA bALakanA nAkamAM sevA hoya te tene kaDhAvavA ke sApha karavAnI ApaNI pharaja che, zikSakenI pharaja che. svacchatA e paNa zikSaNane eka bhAga ja che. paraMtu zikSaNanA te pAyAnA siddhAMtane eka bAju mUkI, ApaNe bALakane AvA kaThora, nabaLA ane aNachAjatA zabdothI saMbodhI, ApaNe tenA nirmaLa, kamaLa, svaccha ane bheLA AtmAne AghAta pahoMcADIe chIe. zaikSaNika vikAsanI dRSTie paNa bALaka pratyenuM ApaNuM AvuM valaNa hita kartA nathI. "seDALA !" zabda sAthe pitAne zo saMbaMdha che te paNa te bicArAnI samajamAM AvatuM nathI. bALakanI aMdara birAjela paramAtmAnA premabharyA mAdhuryane jevAne badale, tenI zArIrika gaMdakI ke vikRtine jevAthI adhyApakane paNa saMskAra, zikSaNa ane vikAsanI daSTie kaye lAbha thavAne hato ? AthI te bALakanuM mAnasa vikSubdha thAya che, sudhArAnI vAta bhUlAI jAya che. adhyApakonI paNa jyAre dehadaSTi ja balavattara hoya tyAre bALakonAM mAnasamAM paNa deha balavattaratAnI vAta ThasAvI devAya che. adhyApakenAM mAnasamAM vidyArthIomAM prabhutA nihALavAnI draSTi hovI joIe. adhyApakemAM A daSTi egya rIte keLavAI haze to vidyArthIone nAnA ane halakA mAnavAnI vRtti temanAmAM nahi rahe. "chaDI vAge chama chama ane vidyA Ave ramajhama' A siddhAMta badalAI jaze. abhyAsa ane seTIne kazo ja saMbaMdha nathI e satya samajAI jaze. A thaze te gurunI prabhutA ane divyatA kettara thaI jaze. vidyArthIonI daSTimAM guru himAlayanI jema UMcA ane na AMbI zakAya evA uraMga lAgaze. temanAM caraNone sparza karatAM teo agamya dhanyatA anubhavaze. gurunA svarUpamAM prabhu maLyAne temane AnaMda thaze.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana zuddhine AdhAra : 351 Aja sudhI zrati evI hatI ke vidyArthIoe guruone "vArtha ma"--devatulya athavA prabhusvarUpa mAnavA joIe. Aje yuga badalAI gaye che. sthiti ane saMge palaTAI gayA che. kRtimAM tethI eTalo vadhAro kare joIe ke 'vATa re ma--gurue pitAnA ziSyamAM atyaMta suMdara, priya, madhura ane pavitra paramAtmAnA darzana karavA joIe. je arasaparasa A bhAvanA palavita ane vikasita thaze te guru ane ziSyanA saMbaMdha paNa lakattara banI jaze. Aje A bhAvanAno abhAva daSTigocara thAya che. eTale te bALakamAM adhyApakene satAvavAnI vRtti balavattara thatI jAya che. mAravAnI A prakriyA bALakane vikAsanI dizAmAM laI javAne badale pazutAnI dizAmAM gati karAvanArI siddha thatI jAya che. dehamUlaka zikSaNathI kadI paNa jIvana zuddhi thavAnI nathI. huM dehathI judo chuM--e vAta jyAre pAkI samajAze tyAre ja jIvana sudhAraNA zakya banaze. deha ane AtmabhAvanA pArthayane pAmelA A muni puMgave, AdhyAtmika UMDANamAM avagAhana karatAM karatAM je AMtarika AnaMdanI anubhUti karI rahyA che tene sUtramAM te nirdeza mAtra che. kAraNa AnaMdanuM kaI paNa sAdhana hotuM nathI. AnaMda te AtmAmAMthI Avirbhata thAya che. sAdhana tenuM ja hoya che je ApaNAthI dUra hoya. pahADanAM zikhara upara caDhavA mATe sAdhananI AvazyakatA rahe che. parvata upara ArahaNa karavA mArga, vidhi, gADI athavA ghoDe joIe. ApaNumAM praveza mATe ApaNane kazA ja sAdhananI apekSA nathI. bIjA pAse pahoMcavA mATe koI setu joIe paraMtu pitAnI pAse ja pahoMcavA mATe koI setunI jarUra hotI nathI. dUra javuM hoya te cAlavuM paDe, paraMtu svayaMmAM javA mATe cAlavAnI jarUra nathI. AnaMda sIdhI rIte ja pragaTAvI zakAya che. tenuM keI sAdhana nathI kAraNa ke ApaNe svabhAva che. je ApaNI pAse che tene te mAtra oLakhI levAnI ja jarUra rahe che. AnaMdane meLavavuM paDatuM nathI. te ApaNI pAse mojUda che. A AnaMda guNanI moja mANatAM zrI kezIkumAra zramaNa pUche che. acelagA ya jo dhammo jo imo santasattarI / desio baddhamANeNa pAseNa ya mahAjasA // 29 agakajjapavannANa visese kiM nu kaarnn| lage duvihe mehAvi ! kaha vippaccao na te ? // 30 A alaka dharma vardhamAne kahyo che ane A sAMtarottara (viziSTa varNa ane kImatI vAvALo) dharma mahA yazasvI pAzva prabhue kahyo che. eka ja kAma-uddezyathI baMne pravRtta thayA che. chatAM baMnemAM A bhinnatA zA mATe che? he meghAvI ! cihna (liMga)ne A be prakAre viSe tamene zaMkA nathI thatI?
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35ra : bhedyA pASANu, khelyAM dvAra jyAM sudhI vidhAyaka mana heya che tyAM sudhI asvIkAranI vAta UbhI thatI nathI. bhagavAna mahAvIranA pUrvavata tIrthakara sudhI temanA mana vidhAyaka hatAM eTale temanI bhASA paNa vidhAyaka hatI. vidhAyaka bhASA samajavA mATe bALako jevuM kamaLa ane saraLa hRdaya joIe. mArgamAM jyAre tame tamArA bALaka sAthe jatA he tyAre cAlatAM cAlatAM bALaka hajAre prazno UbhA karaze. te dareka praznanA gya javAba tamArI pAse haze paNa nahi. chatAM je rIte tame tene javAba Apaze te rIte tenuM vidhAyaka mana te javAbane svIkArI leze. tamArA sAcA beTA, yukitasaMgata ke yuktizUnya javAbanI sAme bALaka koI ja hA-nA ke prati dalIla karaze nahi. nAnakaDo bALaka tamane pUche ke, nAno bhAI kyAMthI AvyuM, te tene koI javAba tamArI pAse nathI. vijJAna, janmazAstrIo ane vRddha mANaso pAse paNa tene javAba nathI. A asAmAnya prazna che. chatAM tame bALakane phesalAvIne kahezo keH teM kAgaDo je che? te kAgaDe nAnA bhAIne mUkI gaye." bALaka ramavA cAlyA jaze basa, vAta tyAM pUrI thaI jaze. mahAvIrane samaya AvatA A vidhAyaka manodazA samApta thaI gaI eTale vidhAyaka bhASA have kAragata nIvaDe evI na rahI. phaLasvarUpe niSedhAtmaka bhASAne upayoga kare paDe. samaya ane mane dazAnI vibhinnatAne laI sacelaka-acetakane prazna je sahaja sAdhanAmAM sahaja hate te bhagavAna mahAvIranA vakhatamAM aTapaTa thaI gaye. tethI veSabhUSAnI bhinnatA anivArya banI. A viSe laMbANapUrvaka carcA karI zakAya ema che paNa te avasare-- prakRtinI prabhutA prakRti haMmezAM nirapekSa che. te ApaNAmAM jarA paNa satsuka nathI. te ApaNe viSe kaI jAtanI ciMtA sevatI nathI. ApaNe chIe, ApaNuM astitva che, tenI sAthe prakRtine levA devA nathI. ApaNe yamarAjanA mukhanA keLiyA banI jaIe te paNa tethI kAMI AkAza raDavA besatuM nathI ane pRthvInI AMkhamAMthI zrAvaNa bhAdare varasavA mAMDatuM nathI. ApaNuM astitvathI prakRtimAM kaI vizeSatA AvI jatI nathI. ApaNe nahi heIe te tethI prakRtimAM kaI UNapa ke apatA dekhAze nahi. prakRti ApaNu havA na hovA paratve bilakula udAsIna che. ApaNe hoIe ke na hoIe, prakRtinuM kArya te yathAvat cAlyA ja kare che. varasAda, sUrya, caMdra, graha, nakSatra, tArA, vRkSa, phaLa, phUla, kaI ja ApaNuM astitvanAstitvanI AMzika paNa ciMtA karyA vagara pitAnuM kArya karyA kare che. ApaNe mRtyu pAmIzu te tethI kAMI varasAda varasate baMdha rahI jaze nahi; sUrya, caMdra, tArA vagere AkAzamAM yathAvat pitAnA niyata samaya pramANe udaya pAmaze ane asta thaze, teo pitAnI dainika kriyAomAMthI vizrAMti leze nahi. ApaNA mRtyunA zekamAM phUla khIlatAM aTakI jaze nahi ke phaLa paripakava thatAM rekAI jaze nahi !
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakRtinI prabhutA : 353 phUle pitAnI khIlavAnI prakriyA cAlu rAkhaze, cAMda pitAnI zItaLa nAnA rajata kiraNo pRthvI para pAtharyA karaze ane sUrya potAnI senerI kiraNonI umA janatAne arpaNa karyA karaze ! Ama prakRti te pitAnI rIte pitAnAmAM ja masta raheze. prakRtinA A pAramArthika svabhAvane ApaNe jANatA nathI. prakRti viSenI ApaNuM kalpanA ApaNu khyAle pramANe hoya che. dAkhalA tarIke eka vRkSanI pAse eka sutAra, eka kavi, eka citrakAra, eka premI ke jene pitAnI premikA nathI maLI te badhA saMyukata beThA che. tyAre sutArane vRkSamAM phanIcara sivAya bhAgye ja koI bIjuM dekhAya che. te vakhate vRkSa vize tenI draSTimAM viziSTa sRSTi khaDI thaze jemAM nAnA moTA vividha prakAranA phanacaranA AkAre tene dekhAvA lAgaze. duniyA ApaNI aMdara ja che. je ApaNI aMdara che te ja ApaNuM jagata che. je ApaNe nirmita karIe chIe te ja ApaNI duniyA che. camAranI daSTi sadA ApaNe pagarakhAM tarapha ja javAnI. pagarakhAMnA naMbarathI te ApaNane oLakhe che. darajI ApaNane ApaNAM kapaDAMnA mApathI oLakhe che. camAra ApaNA jeDAne joI ApaNI sthiti viSenA anumAne bAMdhI le che. sau potAnA AMtarika vicAre ke kalpanAo pramANe bahAranA jagatane khyAla kare che. sutArane mATe vRkSanAM phaLaphUlenuM koI ja mahatva nathI. vRkSene joI tene pitAnA dhaMdhAne lagatA eTale Tebala khurazIone lagatA vicAre Ave che. enI ja paDakhe beThelA citrakArane vRkSa vividha raMgenI eka raMgenI rUpa dekhAvA lAge che. sAmAnyatayA lokene vRkSe lIlA raMganAM dekhAya che tyAre citrakArane te eka lIlA raMganA vRkSamAM hajAre raMga beThelA dekhAya che. citrakAranI draSTimAM ja te dekhAya, dareka mANasane te dekhAya nahi. ApaNI draSTimAM lIlo raMga eTale basa lIlo raMga, paNa citrakAranI draSTimAM vRkSanA lIlA raMgamAM vaividhya bhareluM hoya che. vRkSa vRkSamAM te judo hoya ja; paNa citrakArane te eka ja vRkSane lIle raMga paNa vividha rUpe dekhAya che. pratyeka pAMdaDAnA lIlA raMgamAM paNa te bhinnatA jue che. jevuM citrakArane dekhAya che tevuM ApaNane dekhAtuM nathI. kAraNa citrakArane pitAnI AgavI daSTi che jethI tene pAMdaDe pAMdaDAMnuM vyakitatva pRthaka ane svataMtra dekhAya che. citrakAranI pAse je kavi beThe che tene mATe te vRkSa kAvya banI jaze. vRkSamAM tene je prabhutA ane bhavyatA dekhAze te ApaNane kadI najare paNa caDhaze nahi. tenI daSTimAM vRkSa eka divya jagatanI garaja sAraze. vRkSa khavAI jaze ane te kettara jagatamAM pravezI jaze. te je jagatane anubhava karate haze, je duniyAmAM te vicaratA haze tene ApaNane khyAla paNa Avaze nahi. tenuM vRkSa viSenuM jagata suthAra ane citrakAra baMne karatAM bhinna ane alaukika haze. have kavinI pAse je eka premI beTho che ke jene potAnI premikA nathI maLI, tene A vRkSa uparanAM suMdara, vividharaMgI phUle sukhaprada ane AnaMdadAyI nahi lAge. A phUle tene
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra kAMTAnI mAphaka khUMcyA karaze. phUle tene sugaMdha ane AnaMda ApavAne badale tene udAsIna banAvaze. te vRkSonA phUle tene murajhAelA bhAse che ane te vRkSa tene rUdana karatuM jaNAya che. A prema vihIne A vRkSa sAthe kaze ja saMbaMdha nathI, paraMtu tenAM hRdayamAM je jagatanuM nirmANa thayuM che, je bhAve, je virahanI vedanA tenAM aMtaramAM udbhavyAM che tene kAraNe tene je A vRkSa karamAI gaeluM ane rUdana karatuM dekhAya che, te tenI potAnI vRkSamAM Aropita karelI ka95nA ja che. yAda rAkhajo paDazakaLAthI paripUrNa caMdramA AkAzamAM Ugya hoya, AkhI pRthvIne teNe pitAnI rajata samI veta snAthI dhavalita karI heya, chatAM premikAvihIna premIne te cAMdanI rAta naMda ApI zakatI nathI. te tene phikkI ane udAsa jaNAya che. prakRti te jema che temaja che. prakRtimAM ApaNI kalpanAnA ArepaNathI kaze ja phera paDatuM nathI. mAtra ApaNI kalpanAnA jagatane ja vistAra thavA pAme che ane te ApaNA AMtarika jagatane paricaya Ape che. A rIte ApaNe je prakRtine oLakhIe chIe te ApaNuM prakSepaNa che, ApaNuM nirmANa che. cAMdanI kadI udAsa ke khinna banatI nathI. ApaNuM duHkha, ApaNI udAsInatA ane ApaNI khinnatA ja ApaNane temAM phakAza jevA prere che. cAMdanI te jevI che tevI ja che. ekane mATe A cAMdanI je phIkI jaNAya che te bIjAne mATe saMgIta, nRtya ane AnaMdane saMcAra karanArI, navuM jIvana ane navuM caitanya ApanArI banI jAya che ! dIvAlanI eka bAju je cAMdanI udAsa ane kI jaNAya, saMbhava che dIvAlanA pRSTha bhAgamAM te khIlelI, hasatI, ramatI, gAtI ane killalatI jaNAya ! eTale prakRti sadaya paNa nathI ane kaThera paNa nathI. sadayatA sadA kaThera sApekSa che ane kaTheratA sadA sadayatAnI apekSA rAkhe che. je sadaya hoya te te samaya jatAM kaThera paNa thaI zake ane je kaThera hoya te prasaMgopAta sadaya paNa banI zake. prakRti A baMne dvaitathI para che. mATe AjIjI karI bhUlIne paNa dayAnI bhIkha mAMgavA jaze nahi. dayA nathI pRthvI para maLI zakatI ke nathI AkAzamAM! dayAne nAme ApaNe je stuti karIe chIe tene kaze ja upayoga nathI. maMdiranA paramAtmAne prArthanA kare ke AkAzanA Izvarane, prArthanA karavAthI koI ja bheda paDavAne nathI. prArthanA ke stutine kAraNe paramAtmAmAM kaI bheda ke pharaka paDato nathI. stuti tyAM ja phera lAvI zake jyAM niMdA sArthaka hoya che !' paramAtmAnI karavAmAM AvelI niMdA je paramAtmAne parezAna karatI hoya, mUMjhavatI hoya, te ApaNI stuti tene prasanna paNa karI zake che. prArthanA na karavAthI paramAtmA je nAkhuza ane nArAja thaI jatA hoya, te ja ApaNI stuti temane khuza karavA, rAjI karavA samartha thaze.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakRtinI prabhutA : 355 paramAtmAne je ApaNe sadaya thavA rAjI karI zakIe te kaThora thavA mATe paNa te rAjI karI zakAya che. AvI sthitimAM prabhunI prabhutA khavAI jaze ane te ApaNuM hAthanI kaThaputaLI banI jaze. prakRti ke paramAtmA je sadAya heya te tenI sAthe ApaNe ramata paNa ramI zakIe. te nirdaya che, te kaThora che ema paNa kahI zakAya nahi. kaTherathI kaThora jaNAtI vyakitamAM paNa dayAne saMbhava hoya che. pachI cAhe te taimUra hoya, caMgIjhakhAna hoya, hiTalara hoya ke sTAlina hoya! game tevI kaThoratama vyakti paNa dayAzIla hoI zake che. kaThera jaNAtA mANasanA hRdayane paNa komaLa khuNAo hoya che. tenI paNa kamajora bAjuo hoya che. kaThera jaNAte mANI paNa koIkane te jarUra prema karato ja haze ! koIkanI pIDAthI te jarUra duHkhI thato haze ! hAM, nirdaya dekhAtI vyakitanI karuNAnI maryAdA nAnI haze ane kaThoratAnI meTI, paNa tenAmAM karuNuM avazya hovAnI. A ja rIte dayAzIla vyaktinI dayAnI sImA bhale vizALa haze ane kaThoratAnI sImA sAMkaDI haze, chatAM tenAmAM kaTheratA apAze paNa avazya hovAnI. Ama dayAzIla gaNAtA mANasanA hRdayamAM paNa kyAMka vAnI sakhtAI che te kaThera gaNAtI vyakitanA hRdayamAM kayAMka puSpanI mRdutA che. prakRtinuM gaNita ja bhAre vicitra che. prakRti sadA kaMDharahita che eTale te nathI sadaya ke nathI kora. te bUrA mATe gaLuM kApavAnI vyavasthA nahi kare tema bhalA mATe siMhAsananI vyavasthA paNa nahi kare. Ane pAramArthika niSkarSa eTale ja che ke ApaNe je kAMI karIe chIe, ke meLavIe chIe, te potAnuM ja kareluM ane meLaveluM che. prakRtine temAM kaI rasa nathI. te alipta che, te zemAM bhAga bhajavatI nathI. raste cAlatAM tamArA pagamAM je kAMTe khUMcI jAya te ema na mAnaze ke prakRti tamane kAMTA khaMcADavA utsuka che. hakIkata te e che ke, je mArgamAM kAMTA che te mArga para javA tame utsuka che. tamArA mAthA para phUlene varasAda thaI jAya te ema samajI jaze nahi ke AkAzane devatA tamArA para prasanna thaI phUlone varasAda varasAvavA utsuka thaye che! A badhA rogo che. tenAM kAraNabhUta tame pote ja che. te tamAre pitAne ja zebele mAge che, pachI te kaTAne hoya ke phUlene, kaI tamane gALa Ape e hoya ke koI tamArI prazaMsA kare evo hoya, narakane hoya ke svargana, dukhane hoya ke sukhane ! A badhI paristhitione mATe tame ja javAbadAra che, tame ja tenA kartA cho. prakRti te mATe sarvathA nirapekSa che. prakRti A badhAM pratye udAsIna che. je prakRti temAM samutsuka thaI jAya te bhAre avyavasthA UbhI thaI jAya. prakRtine puruSa pitAnI tAbedAra banAvI le. paraMtu prakRti ApaNumAM jarA jeTalI paNa utsuka nathI; eTale te haMmezAM ApaNu aMkuza bahAra ja rahe che.
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 : bhedya pASANa, kholyAM dvAra tamArI prArthanA kyAreka phaLIbhUta thAya te ema na mAnI letA ke paramAtmAe khuza thaI tamArI prArthanA sAMbhaLI lIdhI che. te prArthanAne pUrI karavA mATe tame bIjAM baLane paNa kAme lagADayAM ja haze. tamArA saMka9pabaLanI sajAgatA ane samarpaNanI prabaLatA paNa tenI saphaLatAmAM kAraNabhUta che. saMkalpanI daDhatA ane sajAgatA bahArathI nathI AvatAM, te tamArA pitAnAmAMthI ja janmatAM hoya che. je tamArI prArthanA niSphaLa nIvaDe to paNa temAM tame paramAtmAnI nAkhuzInI kalpanA karaze nahi. prabhu te sadA kRtakRtya ja che. tene kAMI paNa karavAnuM hetuM nathI. mukita temanI parama sthiti che. AvI parama sthitimAM paNa je kaMI karavApaNuM avaziSTa rahetuM hoya te saMsArI ane muktamAM pharaka ja de rahevAne? hakIkata to e che ke, tamArI prArthanAnI niSphaLatAnuM kAraNa tamAruM hadaya temAM joDAeluM nathI e ja che. paramAtmAne tamArI prArthanAnI saphaLatA sAthe koI ja levAdevA nathI. tamArI prArthanAmAM je baLa pragaTe che te tamArAmAMthI ja pragaTeluM tamAruM pitAnuM ja baLa che. maMdire, masjida ane upAzrayamAMthI bahAra nIkaLatI vakhate tamArA pagamAM je vadhAre baLa jaNAya, tamAre utsAha vadhI gayela dekhAya, tamArI skUrti dviguNita thaI gaelI lAge, tamAre saMkalpa vadhAre jAgRta thaelo bhAse ane tamArA prANamAM asAdhAraNa zakita anubhavAya, te mAnI lejo ke te zakita, te baLa ane te ullAsa, kayAMya bahArathI Avela nathI, te tamArA aMdaranI ja tAkAta che je pragaTela che. maMdiramAM virAjIta karelA bhagavAna te mAtra pratIkAtmaka nimitta che. eTale maMdiramAM ja ema thAya evuM kAMI AtyaMtika nathI. maMdiranI bahAra paNa te saMbhavI zake che. e ja kAraNe ApaNI AMtarika zakitanI jyAre jAgRti thAya che tyAre e jAgRtinI kSaNe karavAmAM AvelI prArthanAnA pratIkamAM eka patthara taraphanI zraddhA paNa prArthanAne saphaLa banAvavAmAM nimitta banI jAya che. te pattharanI zakita nathI. te zakita zraddhA ane saMkalpanI che. patthara te Akasmika rIte pratIkAtmaka che eTale tenA nimittane Azraya karI kathana thAya che. kArya te pitAnA ja upAdAna zakitanA baLathI thatuM hoya che. Ama na thatuM hoya te ghaNI vakhata bhagavAna mahAvIra ane buddha jevA paripUrNa vyakitanA sAnnidhyathI paNa prArthanAo adhUrInI adhUrI ja rahe che. eTale prArthanAnI saphaLatA ke asaphaLatAne AdhAra prakRti upara nathI, paramAtmA upara nathI, keI upara nathI, ApaNuM pitAnAM upara ja che. A rIte jyAre gaMbhIratApUrvaka vicAra karIe chIe tyAre prArthanAo kapAI jAya che, stutie kapAI jAya che, paramAtmA kapAI jAya che, ApaNe ekalA ja rahI jaIe chIe. ekalA rahevAmAM mANasa bhayane anubhava kare che. kheTe paNa sathavAre maLI jAya te mana rAhatane anubhava kare che. sArA mANaso kadI keInI pAsethI kazI ja apekSA rAkhatA nathI. dayAnI bhIkha meTA mANasa ja mAMge che. je dayAthI maLe tene svIkAravA sAre mANasa taiyAra paNa thaze nahi. kAraNa
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakRtinI prabhutA : 357 dayAthI, kedanI kRpAthI, meLavela vastu kharI rIte meLavela gaNAya ja nahi. AvI rIte maLelI vastu athavA vaibhava labdhinuM kaI ja mUlya nathI. te ApaNuM prANone bhAga banI zakatI nathI. je ApaNA zramathI maLe che te ja ApaNI kharI saMpadA banI zake che. ApaNuM puruSArthanuM phaLa ja ApaNuM vikAsamAM sahAyaka ane upayogI nIvaDe che. - jemanAmAM svayaMnA puruSArthathI AtmavizvAsa ane upalabdhi abhivyaktine pAmI che evA zrI kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmI AdhyAtmika bhUmikAne Azraya laI, ekatrita thayA che. temanA ziSyanI mUMjhavaNa ane gUMcavaNane ukelavAne ane AdhyAtmika vikAsanI bhUmikAne vadhAre vyApaka banAvavAne temane Adarza che. bAhA bhUmikAnA bhede bhale kendrane na sparzatA hoya, Ama chatAM paridhi upara jaNAtAM A bhede pitAnA dehane phelA karI, je kendrane abhaDAvavA prayatna karatA hoya, te kendrane saMpUrNa zuddha ane nirmaLa chatAM paridhinA rAhanI chAyAnI asarane bhegA thavuM na paDe te ApaNe jovAnuM rahyuM. vicAra vinimayanuM A mULa che. eka ja Adarza ane lakSyane abhimukha rAkhI pravRtta thanArI A yAtrAnA yAtrIomAMthI amukane sAmAnya niyama ane aMkuzanuM kahevAtuM nAmamAtranuM anuzAsana hoya, te sukhe yatheccha viharI zakatA hoya, suMdara kImatI, raMgaberaMgI vastro paherI zakatA hoya, eka sthAna para IcchAnusAra rahI zakatA heya, AhAra vihAranA saMbaMdhamAM paNa nAmanuM ja niyaMtraNa hoya ane bIjA yAtrikonAM gaLAmAM jANe niyama ane niyaMtraNane eka moTe pAza nAkhI devAmAM AvyuM hoya, jenA mATe vastronA paheravAnAM saMbaMdhamAM paNa akaLAmaNa bharelAM baMdhane hoya-jevAM ke te yA to acelaka ja rahe athavA ochAmAM ochA ane ochAmAM ochI kImatanAM maryAdita vastrone svIkAra kare, rahevAnA saMbaMdhamAM paNa eka sthAna para lAMbA vakhata sudhI na rahe, temanA mATe ke temanA jevA sAdhuonA nimittathI banAvelA AhAra tarapha daSTi paNa na nAkhe, A niyamanI vividhatAmAM AdarzanI ekarUpatA kema sacavAya te ziSyasamudAyane prANaprazna che. eka ja Adarzane siddha karavA mathatA eka ja yAtrAnA yAtriko mATe niyamana ane anuzAsananA e bhedanuM mULa zuM che? AnA mULane je yAcita rIte zedhavAmAM na Ave te Adaze vize zaMkA janma ane AdarzonI AdarzatA jokhamAya. aNasamajuo saMkalpa-vikalpa ane beTA uhApohathI pIDita thAya. mATe A badhA skUla dekhAtA praznonI upekSA anapekSita che. tenuM megya nirAkaraNa zodhI kADhavuM Avazyaka che. eTale kezIkumAra zramaNanA gaI kAle jaNAvela praznone pitAnI pAradarzI prajJAthI samAdhAna karatAM gautamasvAmI kahe che - ke simevaM buvANa tu, goyamA iNamabbavI / vinnANeNa samAgamma, dhammasAhaNamicchiya // 31
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra arthAt kezIne gautamasvAmIe e javAba Ape ke, vijJAna eTale viziSTa jJAna arthAt kevaLajJAna. kevaLadarzanathI yathAtathya bhAvene jANIne temaja joIne ane dharmanAM upakaraNane sArI rIte jANIne ja tenI saMmati apAI che. bhagavAna pArzvanAtha ane bhagavAna mahAvIranI paraMparAne anusaranArAomAM bAho AcAra vicAra ane vezabhUSAnA je aupacArika bheda dekhAya che te pAyAnA mULane sparzanArA bhede nathI. paridhi upara ja rahelI A vividhatA che. kendramAM te baMne ekarUpa ja che. tyAM bhedane sAmAnya avakAza paNa nathI. A je sthUla ane bAhya vibhinnatA daSTigocara thAya che te bhale tAttvika na hoya chatAM te bhedanAM kAraNe to avazya tAtvika che ane te prajJAvAna mahApuruSoe vicArapUrvaka, jenAM hita ane ekAMta zreya mATe, A rIti pravartAvI che. nayanirUpaNa vastunA keI eka dharmanuM nirUpaNa karanAra, grahaNa karanAra athavA viSaya karanAra jJAnane naya kahevAya che. graMthakAree nayanI vyAkhyA A rIte karI cheH 'vastunyanekAtmanyavirodhena hetvarpaNAtsAdhya vizeSasya yAthAtmya prApaNapraghaNaprayogA nava" sarvArtha siddhi niSkarSa e che ke pramANa vastunA pUrNa rUpane grahaNa kare che ane naya tenA aMzene grahaNa kare che. kAraNa "kAverA: pramANAdhInaH vivAdeza javAthI"--jyAre ApaNe kaI mANasane joIe chIe tyAre ApaNane A manuSya che evuM je jJAna utpanna thAya che ane te jJAna vakhate tenA keI eka dharmathI prajana nathI rahetuM, te jJAna te pramANa che. paraMtu jyAre ApaNe tenA aMzanI kalapanA karavA lAgIe chIe tyAre te AMzika jJAna naya thaI jAya che. jemake te amukane pitA che, amukane putra che. pramANu badhI Indriye vaDe thaI zake, paraMtu naya te mana vaDe ja thAya che. jyAM sudhI vastune jANavA mATe nayano upaga na karIe tyAM sudhI vastunuM yathArtha jJAna na thAya. tamane zaMkA thaze ke naya je padArtha nirNAyaka che te tene pramANathI judA pADavA zuM artha che? je naya pramANa na hoya te apramANabhUta evA nayane, vastu svarUpanA yathArtha jJAnamAM ze upayoga thaI zake ? yathArthane samajavA mAgatA buddhizALI mANasenAM mAnasamAM AvI AzaMkAne AvirbhAva thAya, te samajI zakAya che. AcAryoe tene suMdara daSTAMta sAthe asarakAraka javAba pUro pADe che. tadanusAra-
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayanirUpaNa : 359 nAya vastu na cAvastu, vastvaMzaH kathyate yataH / nAsamudraH samudro vA, samudrAMzo yathocyate // tanmAtrasya samudratve, zeSAMzasyAsamudratA / samudrabahutA vA syAt taccetkavAstu samudravit // arthA-nayathI vastune nahi paraMtu vastunA eka aMzane nirNaya thAya che. nayane viSaya na te vastu che, na te avastu che; kintu vastune aMza che. jemAM samudranuM bindu samudra nathI, tema asamudra paNa nathI; paraMtu samudrane eka aMza che. je eka biMdune ja sidhu mAnI levAmAM Ave, te bAkInA binduo samudrathI bahAra thaI jaze athavA dareka bindu eka eka samudra thaI UbhuM raheze. eTale eka ja samudramAM kareDe samudrone vyavahAra thavA lAgaze. jema eka sainikane senA na kahI zakAya, tema tene tenAthI alaga paNa na mAnI zakAya; paraMtu tene senAno eka aMza kahI zakAya tema nayane paNa pramANane eka aMza kahI zakAya. | nayanA upayuMkata svarUpane sAMbhaLI, tamArA mAnasamAM saMdeha janmaze ke, anaMtadhAtmaka vastune ekadharmAtmaka grahaNa karavI, e mithyA jJAna nathI te bIjuM zuM che? vyavahAramAM paNa AvA adhUrA ane UNapabharyA jJAnane mithyAjJAna kahevAya che. dAkhalA tarIke kaI sabhAmAM vIsa-paccIsa mANaso beThA hoya ane keI kahe ke, tyAM eka mANasa beThe che, te te eka mANasa te paccIsanA samudAyamAM sammilita hovA chatAM, paccIsanA samudAyane eka ja mANasa mAnave te mithyAjJAna ja kahevAya. tamArI A zaMkA asthAne nathI. eka aMzanuM jJAna je bAkInA aMzene palApa karanAra ke sarvathA niSedha karanAra hoya, te tene mithyAjJAna ja kahI zakAya. paraMtu te rAzanuM jJAna je bAkInA aMzane apalApa karanAra ke niSedha karanAra na hoya, te tene mithyAjJAna kahI zakAya nahi. jyAM paccIsa mANase beThA hoya tyAM eka mANasanA ja besavAno ullekha karavAthI bAkInA cAvIsane niSedha thaI jAya che tethI te miyAjJAna banI jAya che. paraMtu naya kadI paNa bIjA aMzane niSedha karatuM nathI tethI tene mithyAjJAna kahI zakAya nahi. je naya bIjA aMzone apalApa kare che te nayAbhAsa athavA mithyAnaya kahevAya che. "jAvA vacana vizaqstAra nA -jeTalA prakAranA vacane hoya che teTalA ja prakAranA no hoya che. ArSapuruSonI A ukitathI be vastuo siddha thAya che. pahelI vAta te e ke, nayanA eka be nahi, paraMtu gaNyA gaNAya nahi evA asaMkhya bhede che ane bIjI vAta e che ke, nAne vacane sAthe ghaniSThatama saMbaMdha che. je vacane sAthe nayane saMbaMdha hoya te aupacArika rIte nayane vacanAtmaka paNa kahI zakAya. arthAt dareka naya vacane vaDe pragaTa
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra karI zakAya. eTale vacanane paNa nayasa jJA ApavAmAM koi virAdha nathI. A rIte nayanA e prakAre siddha thayA ane te (1) bhAvana. (ra) dravyanaya. jJAnAtmaka nayane bhAvanaya ane vacanAtmaka nayane dravyanaya paNa kahI zakAya. kayAMka te vaLI nayanA viSayane paNa nayamAM samAviSTa karavAmAM Avela che. temanI mAnyatA mujaba pratyeka naya traNa jAtanA thaI jAya che. jemakevaacyso vitasta dhammassa | ta nALatina bALa, taM timbiSi vilenA T II seA ci ikkA dhammo, vastunA eka dhama, te dhamanA vAcaka zabda ane te thane jANanArU jJAna, A traNeya nayeA che. nayanA mULamAM e bheda che. (1) nizcayanaya ane(ra) vyavahAranaya. vyavahAra nayanuM khIjuM nAma upanaya paNa che. "nacAnAM samISA: jIvanayA:'' je bIjA padArthanA nimittathI anya rUpa batAvAyuM che te vyavahArayana ke upanaya kahevAya che ane je vastunA pAramArthika svarUpane dAkhave che te nizcayanaya kahevAya che. vyavahAranaya ane nizcayanayanA upara jaNAvelAM svarUpo sAMbhaLI tamane zakA thaze ke, vyavahAranaya vastunA anyathA svarUpane batAve che tethI tene mithyAnaya ja mAnavA joie; ane jo te mithyAnaya hAya teA tenA ullekha karavAnI ahIM zI jarUra che ? tamArI zaMkA yathAcita che para Mtu tame je rIte kalpo che te rIte te mithyA nathI. vyavahAranaya je apekSAthI, je rUpamAM vastune viSaya kare che, te rUpamAM vastu upalabdha thAya che. jema ApaNe 'ghInA ghaDA' evA vyavahAra karIe chIe. A vAkayathI vastunA vAstavika svarUpanu jJAna thatuM nathI. eTale ke ghaDA mATInA che, pittaLanA che ke cAMdInA che tene khyAla AvatA nathI eTale ene nizcayanaya kahI zakAya nahi. paratu ghInA ghaDA' ema vyavahAra karavAthI eka pratIti avazya thAya che ke te ghaDAmAM ghI mUkAya che. jemAM ghI mUkAya che evA ghaDAne vyavahAramAM ghInA ghaDo kahevAya che. A vAta vyavahArathI satya che. A vyavahArathI kAma paNa cAle che. tethI vyavahAranaya paNa satya che. hAM, vyavahAranaya mithyA tyAre ja kahI zakAya jyAre tenA viSaya nizcayanayanA viSaya mAnI levAya. arthAt koI mANusa'ghInA ghaDo' A vAkayanA a ghInA banAvelA ghaDo samajI jAya. jyAM sudhI vyavahAranaya pAtAnA vyavahArika satya upara TakeleA che tyAM sudhI tene mithyA kahI zakAya nahi. nizcayanayanA be bhedo che--drabyArthika naya ane payAthiMka naya. sAmAnyane viSaya karanArA naya dravyArthi ka naya kahevAya che ane vizeSane viSaya karanAro naya paryAyA inaya kahevAya che. drabyArthika nayanA paNa traNa bheda hAya che. naigamanaya, saMgrahanaya ane vyavahAranaya. A ja rIte paryAyArthi ka nayanA paNa cAra bhedo che. RjusUtranaya, zabdanaya, samabhinaya ane eva'bhUtanaya.
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayanirUpaNa : 361 1. vaigamanaya-sakalpa mAtrane viSaya karanArA naya te naigamanaya kahevAya che. nigama eTale ''saMpenizamakSatramavayam - satprayAnnanaH" sakalpane viSaya kare te naigamanaya kahevAya che. jemake kANu jai rahyo che ? huM jaI rahyo chuM. ahIM koi jatuM nathI paraMtu javAnA sakalpane anulakSI naigamanayanI apekSAthI kahyuM ke, huM jai rahyo chuM. lAkamAM zabdonA jevA ane jeTalA arthA mAnavAmAM Ave che te badhA arthAne mAnavAnI dRSTinu nAma naigamanaya che. A STithI A naya, pachInA badhA nace karatAM vadhAre viSayavALA che. A naigamanaya paNa traNa prakArane che. bhUtanegamanaya, bhAvinaigamanaya ane vamAnanegamanaya, bhUtanaigamanaya : bhUtakALamAM vatamAnanA saMkalpa karavA te bhUtanegamanaya che. AjanA divase mahAvIra janmyA hatA athavA AjanA divase mahAvIra nirvANa pAmyA hatA.' ahIM AjanA divasanA janmanA a, Aja eTale vata mAna, eTale ke hajAro varSa pahelAMnA caitra zukalAtrayeAdazInA divasa abhISTa che ane AjanA mekSa javAnA divasa eTale Aja vata mAna divasa paraMtu tenA saMkalpa hajAro varSa pahelAMnA dvIpamAlikAnA divasamAM karAya che. eTale A bhUtanegamanaya kahevAya che. bhAvinaigamanaya-bhaviSyamAM bhUtanA saMkalpa karavA te bhAvinaigama che jemake arihaM'ta hajI sadeha che chatAM tenA viSe kahevuM ke arihaMta jIvana mukta siddhaja che. bhaviSyamAM siddha thanAra ahutAne vata mAnamAM siddha mAnI siddha tarIke oLakhAvavA te bhAvinaigama naya che. vata mAnanaigamanaya-koI paNa kArya prAraMbha karavAmAM AvyuM hoya ane te pUrNa na thayuM hAya te paNa tene pUrNa thayuM gaNavuM te vamAnanegama che. jemake rasoinA prAraMbhamAM ja kahevuM ke Aje te bhAta manAvyA che. 2. sagrahanaya-eka zabda vaDe aneka padArthonuM grahaNa karavuM e saMgraha naya che. jemake jIvanuM kathana karavAthI trasa, sthAvara Adi badhA jIvAnu grahaNa karavuM. saMgraha nayanA be bheda che. parasaMgraha naya ane aparasaMgraha naya. adhA dravyAnA grahaNa karanArA naya parasaMgraha naya che. jemake-dravya kahevAthI jIva-ajIva Ardi badhA drabyAnA saMgraha thaI jAya che. saMgraha karanArA naya aparasaMgraha naya kahevAya che. jemake-jIva dravya kahevAthI teA saMgraha thai jAya che paraMtu ajIva dravyanuM grahaNa rahI jAya che. A aparasaMgraha ke vizeSasa graha naya kahevAya che. 3. vyavahAra naya amuka ja dravyeAne badhA jIvAnA saMgRheNa gRhItAnAmarthAnAM vidhipUrvaka: / bahAro vibhAgaH syAd vyavahAro nayaH smRtaH // atre vyavahAra zabdanA artha upacAra nathI paraMtu vibhAjita karavA eve che. "mevavatA cacita kRti vyavahAra:" arthAt saMgraha nayathI gRhIta padArthonA ceAgya rIte vibhAjana karanAro naya vyavahAra naya kahevAya che. enA be bheda che. sAmAnya bhedaka ane vizeSa bheka. sAmAnya
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 H bhedya pASANa, kholyAM dvAra saMgrahamAM bheda karanAre naya te sAmAnya bhedaka vyavahAranaya kahevAya che. jemake, dravyanA be bheda che, jIva ane ajIva. vizeSa saMgrahamAM bheda karanAre vizeSa vyavahAra che. jemake, jIvanA be bheda che-saMsArI ane mukata. 4. jusUvanaya-vartamAna paryAya mAtrane viSaya karanAre jusUtra naya che. ene be bheda che. sUkSma jusUtra ane skUla RjusUtra. je eka samaya mAtranI vartamAna paryAyane grahaNa kare te sUma bAjusUtra che. jemake, zabda-kSaNika che. samaya eTale kAlane sahuthI nAnAmAM nAne aMza. eka sekaMDanA paNa asaMkhya samaya hoya che. aneka samayanI paryAyane je grahaNa kare che te skUla anusUtra kahevAya che. jemake 100 varSanI manuSyanI paryAya. - upara je cAra na-gamaya, saMgrahanaya, vyavahAranaya ane RjusUtranayanuM kathana karavAmAM Avela che te badhA arthane kahevAya che. have pachInA je traNa nAnuM vivecana karIzuM te zabda nayanA nAme oLakhAya che. jo ke e vAta te pahelethI ja kahI dIdhI che ke badhA na jJAnAtmaka ane zabdAtmaka che. eTale badhA naye zabdAtmaka che; paraMtu zabdanayanA zabdano artha zabdAtmakatAthI nathI, eTale arthanaya ane zabdanaya A be bhede saMbhavI zake che. naigama Adi cAra no artha pradhAna che. kAraNa temanAmAM zabdanA liMga Adi badalI jatAM chatAM paNa arthamAM kaI jAtane phera nathI paDatuM. eTale te badhA arthananA nAme oLakhAya che. zabdana (zabda, samabhirUDha ane evaMbhUta)mAM liMga AdinA parivartanathI arthanuM parivartana thaI jAya che. lekamAM pracalita sAdhAraNa arthamAM kAMIka parivartana thaI jAya che. tethI te zabdane kahevAya che. A nathI batAvavAmAM AvatA arthone kaI upaga nathI ema nathI. vizeSa prasaMgomAM A nanA apekSApUrvakanA vyavahAra paNa thAya che. A nAnI vyAkhyAthI A vAta spaSTa thaze. 5. zabdana-paryAyavAcI zabdomAM paNa liMga AdinA bhedathI arthabheda batAvanAre naya te zabdanAya che. kharekhara te zabdomAM kaI liMga hotA nathI. meDhAmAMthI nIkaLelA zabdo padugalika che. te zabdone puruSa, strI ke napuMsaka kahI zakAya nahi. chatAM paNa temAM liMga-jAti vyavahAra thAya che. tenuM kAraNa artha che. arthamAM je liMga-jAti hoya che athavA je jAtinA jevI temAM sadazatA heya che te ja liMga-jAti zabdanI jAti banI jAya che. e kahevuM muzkela che ke kaI bhASAmAM kyA zabdanI jAti, arthanI kaI samAnanAne laIne, karavAmAM Ave che. Ama chatAM zabdamAM jAtine bheda, arthanA bheda sAthe, avazya saMbaMdha dharAve che. keI zabdanA arthamAM kamaLatA, laghutA, suMdaratA ane nirbaLatA joI strIliMga gaNI levAya che ane enAthI viparIta dharmo dharAvatA zabdo puruSa jAtinA zabdo tarIke oLakhAya che. jyAM strItva ane puruSatva sAthe kazo ja saMbaMdha nathI rahetA te napuMsaka jAti manAya che. A jAtanI dharmonI vividhatAne laIne eka ja arthanA vAcaka zabdo paNa, judI judI bhASAomAM, judI judI jAtinA dhAraka thaI jAya che.
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayanirUpaNa : 363 eTale zabdanaya, jyAM liMga jAtine bheda hoya tyAM, arthane bheda paNa avazya svIkAre che. jema pahADa-pahADI, nada-nadI, Adi zabdone artha bahu UMDANamAM na UtarIe te sara ja lAge. chatAM jAtinA bhedathI temAM theDe bheda avazya thavA pAmyuM che. te bhedanAM kAraNe ane bheda svIkAre te zabdanayanI kAryasImA che. nAnA pahADane pahADI ane meTI nadIne nada kahevAya che. AthI e to spaSTa ja che ke, jAti bhedanA kAraNe arthano bheda thAya che. hAM, A saMbhava che ke, jAti bhedanA kAraNe thanAre arthabhedane vyavahAra lupta thaI gaye heya. upamA, rUpaka AdimAM te jAti bhedanI upagitA vadhAre parimANamAM dekhAya che. jemake mukti ane mekSa baMne paryAyavAcI zabdo che. chatAM "mukita vadhUne varI le che. A pravega sahune gamanAre hoya che ane "mokSa vadhUne vare che-evo prayoga kAnane ke manane mIThe nathI lAgatuM. AnuM kAraNa baMne zabdomAM jAti bheda ja che. Aja rIte A naya saMkhyA, vacana, kAraka AdinA bhedathI paNa arthabheda svIkAre che. 6. samabhirUDhanaya-jyAM zabdane bheda che tyAM arthane bheda paNa avazya che ema batAvanAre naya samabhirUDhanaya che. paryAyazabdena bhinnArtha syAdhirohaNAt / nayaH samabhirUDhaHsyAt pUrvavaccAsya nizcayaH // zabda naya te arthane bheda tyAM ja dAkhave, jyAM liMga, saMkhyA, vacana ane kAraka Adine bheda hoya. paraMtu A nayanI daSTimAM te dareka zabdano artha judo judo ja che. bhale te zabda paryAyavAcI hoya ane temAM hiMga, vacana Adine bheda paNa na hoya. Indra ane puraMdara zabda paryAyavAcI che chatAM temanA arthamAM aMtara che. Indra zabda zizcaryavALAne baMdha karAvanAra che te puraMdara zabda nagarane nAza karanArane. baMnene AdhAra eka ja vyakti che eTale te paryAyavAcI thaI gayA che, paraMtu temanA artho judA judA ja che. A rIte A nayanI draSTimAM dareka zabda mULamAM te bhinna arthane ja batAvanAra hoya che paraMtu kAlAMtaramAM eka ja vyakti athavA samUhamAM prayukta thatAM thatAM te paryAyavAcI banI jAya che. samabhirUDhanayanI vizeSatA e che ke, te zabdanA pracalita arthane pakaData nathI paraMtu tenA mULa arthane pakaDe che. 7. evabhUtanaya-je zabdano artha je kriyArUpa hoya, te kriyAmAM joDAelA padArthane ja te zabdane viSaya banAve te evaMbhUtanaya che. takriyA pariNAmo'rthastathaiveti vinizcayAt / mevabhUtena nIyeta kriyAMtaraparAkmukhaH // samadhirUDhanayathI dareka zabdane judo judo artha jaNAtuM hatuM ane zabdanA arthavALA padArthane jyAre paNa ApaNe IcchIe te zabdathI ApaNe kahI zakatA hatAparaMtu A nayathI
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364: bheghA pASANa, kholyAM dvAra te te ja vakhate te padArtha te zabdathI kahI zakAya ke jyAre te artha anusAra te kriyA karI rahyo hoya. jemake, pUjA karatI vakhate ja keIne pUjArI kahe. yuddha karatI vakhate ja sainika zabdane vyavahAra kare. A naya mujaba dareka zabda kaIne kaI kriyAne vAcaka hoya ja che. saMskRta bhASAnuM vyAkaraNa te eTaluM samRddha che ke tyAM dareka zabdanI utpatti kaIne kaI dhAtukiyAthI ja siddha karavAmAM AvI che. bIjI bhASAomAM paNa ghaNA zabda, kaIne kaI dhAtuthI saMbaMdha rAkhanArA batAvelA che, chatAM ghaNA zabdonI mULa dhAtuonI ajJAnatAnuM kAraNa hajAre varSonA itihAsanI anupalabdhi che. samabhirUDhanaya eka vakhata kriyAne joI haMmezAM te zabdane prayoga karaze tyAre evaMbhUtanaya jyAM sudhI kriyA thaI rahI hoya tyAM sudhI ja te zabdano prayoga karaze. kriyA aTakI gayA pachI tenA mATe te zabda vAparaze nahi..vyavahAramAM paNa A nayane prayoga ghaNe thAya che. jyAM sudhI kaI rAjakIya karmacArI pitAnI pharaja para hoya tyAM sudhI kaI tenI sAthe durvyavahAra kare te sarakAra tene pakSa le che. pharaja para na hoya tyAre sAdhAraNa prajAjananI mAphaka tene mATe vicArAya che. A ja evaMbhUtanayanA pratApe koI pitAnAM vyaktitvane pitAnA padathI pRthapha karI, A rIte vyavahAra kare che ke, huM adhikArI tarIke, pramukha ke gavarnara tarIke, tamArAthI nathI maLavA Icchate, huM te mAtra eka mitra tarIke tamane maLavA IcchuM chuM. huM tamAre tyAM mukhya pradhAna tarIke nathI A, atithi tarIke AvyuM chuM- ItyAdi vyavahAre evaM bhUtanayanI apekSAthI jANavA. A naye viSenI vadhAre sUmatA have pachI avasare kahevAze. nayavAda gaI kAle nayane abhimukha rAkhI naya viSenI sUma vicAraNA karavAmAM AvI. naye viSenI vicAraNuM anivArya paNa hatI. kAraNa, kathAo ane sthUla viSayothI AMtarika krAMti ane prajJAnI kasoTI thaI zakatI nathI. jainakuLamAM janmyA pachI, jainatva viSayaka sUkSama ane zuddha samajaNa je na hoya, te jaina tarIkenI AdhyAtmika saMpadAthI vaMcita rahevAnuM durbhAgya sAMpaDe. AvI kamanasIbInA nirarthaka bhaMga na thaIe te daSTie jarA zuSka ane gaMbhIra lekhAte nayane viSaya gaI kAlathI pasaMda karavAmAM AvyuM che. mArI bhAvanA che ke A saptAhamAM AvA ja bIjA gaMbhIra viSaye jevA ke pramANuvAda, nikSepavAda, saptabhaMgI Adi jaina darzananI vicAra bhUmikAnI je kImatI saMpattio che, tenAthI badhAne paricita karI devAM. kAraNa, te badhAnI yathArtha ane samIcIna samajaNa, samanvaya ane sAmaMjasyanI bhUmikA pUrI pADe che. Aje te gaI kAle bAkI rahela nayanA viSayanI ja AgaLa vicAraNA karIe. kAraNa na viSenI sUphamatama samaja jIvananI viSamatAone haLavI banAvanAra che. eTale jayaviSayaka carcA, kathAnuga karatAM zuSka paNa lAge, joIe teTalI rasaprada na paNa hoya, chatAM te samajavA ane vicAravA jevI che. tethI ne viSenI savizeSa sUkSamatAmAM ApaNe Aje avagAhana karIzuM.
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayavAda : 365 nayonA viSayonI alpa bahulatA pUrva pUrvo nayo bhUmaviSayaH kAraNAtmakaH / g: gs: punaH zukama ja detumAni | A sAte nemAM pUrva pUrvanA ne bahu athavA skUla viSe vALa hoya che ane pachI pachInA na sUma athavA a5 viSayavALA hoya che. nagamanaya, saMgrahanaya karatAM vadhAre viSaya vALe che e satyane spaSTa karatAM AcAryazrI kahe che? sanmAtraviSayatvena . saMgrahasya ...na yujyate / kAlatritayavRttyarthagecirAd vyavahArataH // arthAt nigamanane viSaya sat ane asat baMne padArtho che. kAraNa naigamana saMkalpanayane viSaya kare che ane saMkalpanaya satya ane asat ubhaya viSayaka hoya che. saMgrahanayamAM te mAtra sane viSaya karAya che ane naigamana sat asat baMnemAM saMkalpazIla che. mATe saMgrahAya karatAM te bhUma viSayavALe che. vyavahAranaya saMgrahanayathI jANelA padArthomAM vibhAjana karIne jANe che paraMtu saMgrahanaya te eka ja zabda vaDe aneka padArthonuM grahaNa karI zake che. tethI vyavahAranaya karatAM te vipula viSayavALe che. saMgrahanaya viSe kahyuM che? mekatvena vizeSANAM grahaNa saMgrahonayaH / sajAteravirodhena dRSTeSTAbhyAM kathaJcana // vyavahAranaya karatAM jusUtranaya alpaviSayavALe che. kAraNa narjusUtraH prabhutA'rtho vartamAnArthagocaraH / kAlatritayavRttyartha gocarAd vyavahArataH // kAlatritayavRtti padArthane viSaya karanArA evA vyavahAranayanI apekSA vartamAnakAlIna ja paryAyane viSaya karanAre jusUtranaya mahAviSayavALe nathI. kAlAdibhedatoDapyarthamabhinnamupagacchataH / / narjusUtrAnmahArtho'tra zabdastadviparItavat / / zabdanaya jusUtranayanI apekSAe alpaviSayavALe che. kAraNa anusUtramAM te kAla, kAraka, liMga ane saMkhyA AdinA bhedathI arthane bheda mAnavAmAM AvatuM nathI paraMtu zabda nayamAM kAlAdinA bhedathI arthabheda manAya che. A ja rIte zabdanayathI samabhirUDhanaya ane samabhirUDhanayathI evaMbhUtanayane viSaya a5 ane alapatara che. A hakIkata samabhirUDhanaya ane evaMbhUtanayanuM vivecana karatAM gaIkAle ja kahevAI gaI che. saMkSepamAM lekamAM zlekavArtikamAM tene saMgraha A pramANe che:
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra zabdAtparyAyabhedenAbhinnamarthamabhIplinaH / na syAt samabhirUDho'pi mahArthastadviparyayaH // kriyAbhede'pi cAbhinnamartha mabhyupagacchataH / naivaMbhUtaH prabhUtArtho nayaH samami ddhataH // A je dravyArthi ka ane paryAyAkinayanuM vivecana karavAmAM AvyuM che te vyAvahARsi dRSTine pramukha rAkhI karavAmAM Avela che. jyAM dArzanika paddhatithI AtmAnuM vivecana karAya che tyAM evA adhyAtma prakaraNeA mATe drabyArthi ka ane paryAyArthi kanayanu. vivecana kAMika judA DhaMganuM DAya che eTale enA bhedo AdhyAtmika rIte judA ja DhaMganA che, AdhyAtmika dRSTithI dravyAkinA dasa bhedo che. (1) kaeNpiAdhi nirapekSa zuddha dravyAkinaya : karma AdinI upAdhithI zUnya zuddha AtmAne viSaya karanAra A naya che. jemake, saMsArI AtmA paNa mukatAtmAnI peThe zuddha yuddha che. (2) sattAgrAhaka zudde dravyAdhi naya : utpAda (navI paryAya janmavI) vyaya (paryAyano nAza) ne cheDI sattA mAtrane viSaya karanAra A naya che. jemake, jIva nitya che. (3) bheda vikalpa nirapekSa zud dravyAkinaya : bheda vikalponI vivakSA karyAM vagara abhedya mAtrane viSaya karanArA A naya che. jemake, guNuparyAya (avasthAthI) dravya abhinna che. (4) kaeNpiAdhi sApekSa azu dravyAkinaya : karmonI upAdhi sahita dravyane grahaNa karanArI A naya che. jemake, krodha AtmAnA svabhAva che. (5) utpAdavyaya sApekSa azuddha dravyArthi kanaya : dravyane utpAdanyaya sahita grahaNa karanArA A naya che. jemake, dravya pratisamaya utpAda, vyaya, ghaunya sahita che. atre samajavAnI vAta e che ke jaina danamAM pratyeka dravya pratisamaya utpAda, vyaya, prauvyarUpa che. arthAt pratikSaNa navI avasthA janme che, jUnI avasthA vinaSTa thAya che. chatAM dravya dhruva eTale ke nitya che. jema beMkamAM dararoja Avaka-jAvaka thAya che chatAM silaka banI rahe che. hAM, AkAza Adi amRta dravyeAmAM utpAda vyaya dRSTigocara nathI thatA tenuM kAraNa te drabyAnI sUkSmatA che. dareka dravyanuM kAMIka kAya hAya ja che. jemake AkAzanuM kArya avakAza ApavAnuM ane kALanuM kAma parivartana karAvavAnu' che. jagyAnI ApalemAM athavA parivartanamAM jyAre khAdya padArthomAM pariNamana thAya che tyAre kALa, AkAzAdi nimitta dravyeAmAM paNa parivartana anivAya che. kAnA bhedathI kAraNamAM bheda ane kAnA pariNamanathI kAraNamAM pariNamana mAnavu ja joie. e teA kadI paNa saMbhava nathI ke kuMbhAranA cAka para mATI judA mahAranA
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayavAda : 367 judA AkAra dhAraNa karIne ghaDo thaI jAya ane kuMbhAra, ke tenA hAthamAM kaI kriyA na thAya. kALa dravya vaDe jyAre anya dravyamAM parivartana thaze tyAre kALa dravyamAM paNa koI ne kAMIka thaze. parivartana eka avasthAnuM javuM (vyaya) ane bIjI avasthAnuM AvavuM (utpAda) e ja kahevAya che. eTale pratyeka dravya pratisamaya parivartanazIla, utpAdavyaya sahita ane nitya eTale dravya yukta che. 6 bheda ka95nA sApekSa azuddha dravyArthikanayaH A naya bhedanI apekSA rAkhanAre che. jemake jJAna, darzana Adi jIvanA guNe che. jJAna ane darzana jIvathI pRthapha nathI. paraMtu guNa ane guNIne bheda mAnI ahIM kathana karavAmAM Avela che. () anvaya dvavyArthika naya : guNa ane paryAmAM dravyanI anuvRtti batAvanAra A naya che. jemake, dravya guNaparyAya rUpa che. (8) sva pratyAdigrAhaka dravyArthika naya : A naya svadravya, svakSetra, svakALa ane svabhAvanI apekSAthI dravyane sarUpa grahaNa kare che. jemake svacatuSTaya (sva dravya, kSetra, kALa, bhAva)nI apekSAthI dravya che. (9) para dravyAdigrAhaka dravyArthika naya : paracatuSTayanI apekSAthI dravyane asata rU5 grahaNa karanAre A naya che. jemake, para catuSTayanI apekSA dravya nathI. (10) parama bhAvagrAhaka dravyArthika naya : parama bhAvane grahaNa karanAre A naya che. jemake, AtmA jJAnasvarUpa che. A ja AdhyAtmika kathananI apekSAthI paryAyArthikanayanA cha bheda che. skUlatAnI daSTithI anAdi nitya paryAyane grahaNa karanAre anAdi nitya paryAyArthika naya che. jemake, merU parvata nitya che. skUlatAnI dRSTithI sAdi nitya paryAyane grahaNa karanAra sAdi nitya paryAyArthika naya che. jema-mukta paryAya nitya che. sattAne gauNa karI mAtra utpAda vyayane viSaya karanAra anitya zuddha paryAyArthika naya che, jema-pratyeka paryAya pratisamaya vinazvara che. je utpAda vyayanI sAthe pratisamaya, paryAyamAM zrauvya paNa grahaNa kare te anitya azuddha paryAyArthika naya che. jema-paryAya eka samayamAM utpAda vyaya dhrauvya svarUpa che. je saMsArI jInI paryAyane karmanI upAdhi rahita jue te karmopAdhi nirapekSa anitya zuddha paryAyArthika naya kahevAya che. jema saMsArI jInI paryAya mukta AtmAnI sadRza zuddha che. karmanI upAdhi sahita saMsArI jIvone grahaNa karanAra karmopAdhi sApekSa anitya azuddha paryAyArthika naya che. jemake, saMsArI jIva mare che ane janma le che.
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 : bheghA pASANu, belyAM dvAra A rIte dravyArthika nayanA 10, paryAyArthika nayanA 6, naigamanayanA 3, saMgrahanayanA 2, vyavahAranayanA 3, jusUtraya zabdanaya samabhirUDhaya ane evaMbhUtanayanA eka eka ema badhA maLI, nizcayanayanA 28 bheda thayA. nizcayanayanA dravyArthika, paryAyArthika bhede ane pratyenuM varNana sAMbhaLI tamArA manamAM avazya AvI AzaMkA janmaze ke tene guNAthikanaya e bheda kema karavAmAM na AvyA? tene javAba e che ke, vizeSane viSaya karavAnuM kAma paryAyArthika nayanuM che. vizeSanA be bheda che. sahabhAvI vizeSa ane kramabhAvI vizeSa guNa e sahabhAvI vizeSa che kemake te sadA dravyanI sAthe rahe che. guNo kadI nAza pAmatA nathI. paryAye kamabhAvI vizeSa che kAraNa paryAye kramathI thAya che. guNaH paryAya avAtra sahabhAvI vizeSataH / - iti tadgocaronAnyastRtIyo'sti guNArthikaH // A rIte sahabhAvI ane kamabhAvI baMne vizeSa paryAyArthika nayanA ja viSaya che mATe guNane viSaya karanAra guNArthikanayanI zI AvazyakatA? vyavahAranayanA traNa bheda che. saddabhUtanaya, asadabhUtanaya ane upacaritanaya. abhinna vastune bhedarUpathI viSaya karanAra sadabhUta vyavahAranaya che. jemake, AtmA ane jJAna bhinna bhinna che. saddabhUta vyavahAra nayanA vaLI be bhede che. zuddha guNaguNI athavA zuddha paryAyaparyAyIne viSaya karanAra zuddha sadabhUta vyavahAranaya ane azuddha guNa guNI athavA azuddha paryAya-paryAyIne viSaya karanAra azuddha saddabhUta vyavahAranaya. ekatrita thaelI bhinna vastuo athavA bhinna dharmone ekarUpa viSaya karanAra asadabhUta vyavahAranaya che. te svajAti, vijAti ane svajAtivijAtirUpe traNa prakArano che. paramANane bahapradezI samajavA te svajAti asaddabhUta vyavahAranaya che. saMsArI sukhane mUrtika samajavuM te vijAtyasabhuta vyavahAranaya che. jIva ane ajIva baMne jJAnanA viSaya che eTale baMnene jJAnarUpa viSaya karavA e svajAtivijAtya saddabhUta vyavahAra naya che. AmAMthI darekanA nava nava bheda che. (1) dravyamAM dravyane Arepa (2) dravyamAM guNane Apa (3) dravyamAM paryAyane Apa. A ja rIte guNamAM traNene Arepa ane paryAyamAM paNa traNene Apa-A rIte nava bheda thayA. eka ekanA nava bheda thatAM asabhUta vyavahAranA badhA maLIne 27 bheda thayA.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayavAda : 369 "mukhyAbhAve sati prayojane nimittecopacAraH prvrtte"sarvathA bhinna vastuone kaI prayajana vyavahAra siddhi Adi) nimittane joI abhedarUpathI grahaNa karanAra upacarita vyavahAranaya che. enA paNa svAti, vijAti ane svajAtivijAti evA traNa bhede che. "A mAro mitra che-A daSTAMtamAM mitra sajAtIya che. kAraNa huM paNa jIva chuM ane mAro mitra paNa jIva che. mATe A sajAtiupacarita vyavahAranaya kahevAya. "A ghara mAruM che_A vijAtiupacaritavyavahAranaya che. "A deza mAre che A sajAti vijAti upacarita vyavahAranaya che. kAraNa dezamAM jIva ane ajIva baMnene samAveza thAya che. adhyAtma prakaraNamAM dravyArthika paryAyArthikanane upayoga kema thAya te vAta kahevAI gaI che. have adhyAtma prakaraNane anusarI nizcaya, vyavahAra temaja tenA bheda prabhedanI prarUpaNa karAya che. | nayanA mULa be bhedo che-nizcayanaya ane vyavahAranaya. abhedarUpa viSaya karanAra nizcaya naya ane bhedarUpa viSaya karanAra vyavahAranaya che. nizcayanayanA be bheda che. zuddha guNaguNa eTale jIva ane kevaLajJAnane abhedarUpa viSaya karanAra te zuddha (nirUpAdhika) nizcayanaya che. azuddha guNa guNI eTale jIva ane rAgadveSane viSaya karanAra te azuddha (pAdhika) nizcayanaya che. vyavahAranayanA paNa be bhedo che. saddabhUta vyavahAranatha ane asadabhUta vyavahAranaya. eka ja vastumAM bhedane viSaya karanAra sabhUta vyavahAranaya che. tenA paNa be bhede che. upacarita sadabhUta vyavahAranaya ane anupacarita sadabhUta vyavahAranaya. pAdhika guNa guNImAM bheda grahaNa karanAra te upacarita sabhUta vyavahAranaya che ane nirUpAdhika guNa guNImAM bheda grahaNa karanAra te anupacarita saddabhUta vyavahAranaya che. bhinna vastuonA saMbaMdhane viSaya karanAra asaddabhUta vyavahAranaya che. enA paNa be bhede che. upacarita asaddabhUta vyavahAranaya ane anupacarita asaddabhUta vyavahAranaya. saMzleSa rahita vastumAM saMbaMdhane viSaya karanAra upacarita asabUta vyavahAranaya che. jemake dhana dhAnya makAnAdi mArAM che. saMzleSa sahita vastumAM saMbaMdhane viSaya karanAra anupacarita asadabhUta vyavahAranAya che. jemake, mAruM zarIra. jo ke AtmA ane zarIra ane bhinna dravya che chatAM te baMne vacce eka kSetrAvagAha saMbaMdha che eTale baMne eka ja sthAna para avasthita che tethI baMnene saMzleSa che. adhyAtmazAstranI dRSTithI saMkSepamAM kahevAelA A che bhede pahelAM batAvI gaelA nayanA bhedamAM samAviSTa thaI jAya che. jemake zuddha nizcayanaya, bheda vikalapa nirapekSa zuddha
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 : bhedyA pASANa, kholyAM kAra dravyArthinamAM aMtahita thAya che ane azuddhanizcayanaya, karmopAdhisApekSaazuddha dravyArthikanayamAM samAviSTa thAya che. upacaritasadubhUtavyavahAranaya, azuddhasaddabhUta vyavahAranayamAM, anuparita bhUtavyavahAranaya, zuddhabhUtavyavahAranayamAM, upacarita ane anupacaritaabhUta vyavahAranaya, upacarita vyavahAranayamAM samAviSTa thAya che. A rIte sUkSamatApUrvaka vicArIe te nAnA asaMkhya bheda thaI jAya che. eTale ja jAva vavana vistAranA rA'--jeTalI jAtanA vacane athavA vacananA abhiprAya che teTalI ja jAtanA naye che. kaI paNa vacanane pravega karatI vakhate mukhya vAta A dhyAnamAM rAkhavI joIe ke huM kahuM chuM tevI ja vastu nathI; bIjI daSTithI bIjI jAtanI paNa te che. nayanA rahasyane samajanAra mANasa udAra ane vicArasahiSNu thaI jAya che. sAmAnyatayA mANasa pitAnA ja jJAnane sAcuM mAne che. A rIte mANasamAM eka jAtanI ahaMjanya sarvasaMmanyatA chupAelI hoya che. A mANasa mahA ajJAnI che. kAraNa tene pitAnI ajJAnatAne paNa khyAla nathI. nayadaSTi tenAM ajJAnane haTAve che, tenAthI tene vividha mate ane vicAramAM samanvaya karavAnI yogyatA upalabdha thAya che te udAra, sahiSNu, jijJAsu ane satyane saMzodhaka bane che. zrI kezIkumAra zarmANa ane gautamasvAmI A rahasyane jANanArA ane satyanA saMzodhaka pavitra kaTinA parama AtmAo che. eTale gautamasvAmI pharamAve che ke, bAhya vezabhUSA e te lokapratIti ane saMyamayAtrAnA nirvAhaka bAhya, sthUla ane vyavahAra sAdhaka cihana che. enAthI AMtarika upAsanAne bahu nikaTane saMbaMdha nathI. ene paNa enA sthAne mahattva che kharuM, paraMtu e kAMI AtyaMtika vastu nathI. nizcayathI te pArzva paraMparA ane mahAvIra paraMparAmAM kazuM ja bheda nathI. je bheda jaNAya che te te paridhine che, kendrane nahi. paccayattha ca logassa nANAviha vigppnn| jattattha' gahaNattha ca loge liMga paoyaNa // 32 aneka prakAranA upakaraNanI parikalpanA lekenA vizvAsa mATe che. te saMyama yAtrAnA nirvAha mATe che ane huM sAdhu chuM" evuM smaraNa sAdhune prasaMge pAtta banI rahe eTalA mATe lekemAM te cihnarUpe rakhAyAM che. nanI AvI vistRta vyAkhyA karavAnuM prajana e che ke tamArI samajamAM A badhA vyavahAro yathArtha rIte Utare te zAstronA rahasya samajavAmAM tamane saraLatA rahe. ghaNI vakhata mAtra veSanI pUjAne sAdhutAnI upAsanA mAnI levAnI bhUla paNa thaI jAya che. nAnuM yathArtha jJAna hoya te vezabhUSAne, vezabhUSAnI jagyA upara sthAna maLe ane naiRyika cAritrane pitAnuM mULa sthAna prApta thAya. - 9 -
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'saptabhaMgI jaina darzananI mukhyatA AcAramAM ahiMsA ane vicAramAM anekAMtavAda che. syAdvAda athavA anekAMtavAdanA yathArtha jJAna mATe saptabhaMgInuM svarUpa samajavuM anivArya che. erina karatunyAira vidhi pratiSa kAjunA dattamaMf- eka ja vastumAM aviredhapaNe vidhi ane pratiSedhanI kalpanA karavI e saptabhaMgI che. AmAM sAta bhaMga upalabdha thAya che. te sAta bhaMge A prakAre che. (2) cArita (2) cAnUnAsita (3) cA atirita (ka) cATu mAtaNa () sthAt asita vakatA (6) sthAt nAsita gAtaNa (7) syAd asti nAsti avaktavya. saMskRtamAM batAvelA A sAta bhaMgenA prakArene gujarAtImAM A rIte kahI zakAya. (1) kathaMcit che (2) kathaMcit nathI (3) kathaMcit che ane nathI (4) kathaMcit kahI zakAya nahi (5) kathaMcit che chatAM paNa kahI zakAya nahi. (6) kathaMcit nathI chatAM kahI zakAya nahi (7) kathaMcita che ane nathI chatAM kahI zakAya nahi. dareka viSayamAM sAta jAtanA prazno thaI zake che ane tenA javAbo upara jaNAvyA pramANe sAta jAtanA vAkya vaDe ApI zakAya che. saptabhaMgImAM aviradhathI vidhi-pratiSadhanI kalpanA karavAmAM Ave che. eTale je loko saptabhaMgI ane anekAMtanA vAstavika svarUpane samajatA nathI temane uparyukta vAkyamAM asaMgati, virodha ane visaMvAda daSTigocara thAya che. anekAMtane na samajanArA evA mANasoe anekAMta upara A prakAre ATha deze mUkyA che. (1) virodha (2) vaiyadhikaraNya (3) anavasthA (4) saMkara (5) vyatikara (6) saMzaya (7) apratipatti (8) abhAva. (1) virodha : je rIte zIta ane uSNamAM paraspara virodha che tema vidhi ane pratiSedha eTale asti ane nAsti-hevA ne na levAmAM paNa virodha che. tethI A sAte bhaMgo paraspara virodhI che. (2) vaiyadhikaraNya : jyAre astitva ane nAstitva Adi paraspara virodhI che tyAre je astitvane AdhAra che te nAstitvane AdhAra na hoI zake. A rIte judA judA adhikaraNa hevAthI te vaiyadhikaraNya deSa kahevAya che. (3) anavasthA : jema koI vastumAM sAta bhaMgone prayoga thAya tema "asti bhaMgamAM paNa saptabhaMgIne saMbhava che. A bIjI saptabhaMgImAM (eTale astinI sAthe joDavAmAM AvelI
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 : bhedya pASANa, khelyAM kAra saptabhaMgImAM) je ati bhaMga Ave che temAM paNa vaLI saptabhaMgIne saMbhava che. A rIte anaMta saptabhaMgIone saMbhava thatuM rahe che chatAM aMta AvatuM nathI, eTale anavasthA deSa thAya che. () saMkara : jyAre asti ane nAsti eka ja jagyAe rahe che tyAre je rUpathI asti che te rUpathI nAsti paNa thAya che. A rIte " yujapanuM tiH saMra:-saMkara deSa prApta thAya che. (5) vyatikara : je rUpathI astitva che te rUpathI nAstitva thaI jAya che ane je rUpathI nAstitva che te rUpathI astitva thaI jAya che. mATe "sUviSayamawwtA paraspara adalAbadalI thatAM vyatikara deSa thAya che. (6) saMzaya vastu astitva ane nAstitvAtmaka hevAthI pRthaka rUpathI tene nizciya karavo azakaya che tethI saMzaya deva thAya che. (7) apratipatti H saMzayathI vastunuM jJAna (pratipatti)ne abhAva thAya che eTale apratipatti doSa thAya che. (8) abhAvaH jJAna vaDe ja kaI vastune sadbhAva manAya che. je jJAna na thayuM te abhAva nAmane deSa thAya che. anekAMtavAdamAM upara jaNAvelA AThe dene saMbhava nathI eTale saptabhaMgInA mULa evA anekAMtavAdane sarva prathama samajI le jarUrI che, jethI A AThe dene abhAva saraLatAthI samajAI jaze. anekAMtane artha che aneka dharma. dareka vastumAM anaMta dharma upalabdha che eTale vastu anekAMtAtmaka manAya che. eka makAnanA cAre bAjuthI cAra judA judA pheTA levAmAM Ave, te te pheTAo ekasarakhA nathI hotA; chatAM te pheTAo kahevAya che te te ja makAnanA ! Ama aneka daSTiethI eka ja vastu aneka jAtanI pratIta thAya che, eTale ApaNA prayoga judI judI jAtanA hoya che. eka ja mANasanA vize ApaNe kahIe chIe ke "A te ja mANasa che, jene ApaNe gaye varSe je hato. jyAre bIjI kaI vAra ApaNe te ja mANasane joIe chIe tyAre tene mATe kahIe chIe ke have te pahelA jevo nathI rahyo, te ghaNe vidvAna thaI gayo che. prathama vAkyanA prayoga vakhate ApaNI daSTi tenA manuSyatva para hatI, jyAre bIjA vAkyanA prayoga vakhate ApaNI dRSTi tenI mUrkha ke vidvAna Adi avasthA para che eTale baMne vALe paraspara virodhI jaNAtAM chatAM satya che. phaNasa karatAM kerInuM phaLa nAnuM ane beranI apekSAthI meTuM hovA chatAM kaI ema nathI kahetuM ke, eka ja phaLane nAnuM moTuM kema kahe
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptabhaMgI : 373 cho? kAraNa ke A vidhAnamAM apekSAbheda rahe che. basa, A ja vAta anekAMtanA saMbaMdhamAM che. eka ja vastune apekSAbhedathI asti-nAsti kahI zakAya che. je pustaka amArA oraDAmAM che, te pustaka amArA oraDAnI bahAra nathI emAM je che ane "nathI" e kathanamAM kaI paNa prakArane virodha che ema kahI zakAya nahi. A avidha anekAMta daSTinuM ja phaLa che. A rIte anekAMta daSTine sAmAnya rIte samajI lIdhA pachI, upara batAvelA AThe doSanuM nirAkaraNa saraLatAthI thaI jAya che. dene parihAra : zIta ane uSNanI mAphaka asti ane nAstimAM virodha na saMbhavI zake. virodha tyAre ja kahI zakAya jyAre eka ja kALamAM eka ja jagyAe A baMne dharmo sAthe na rahI zakatA heya. svacatuSTaya (sva dravya, kSetra, kALa, bhAva)nI apekSAthI astitva ane para catuSTaya (para dravya, kSetra, kALa ane parabhAva)nI apekSAthI nAstitva te pratyakSAda pramANothI eka ja vastumAM siddha che. te pachI virodha kema saMbhave? kaI be dharmone virodha che e vAta pahelethI ja jANI zakAya nahi. jyAre ApaNane e vAta jaNAI jAya che ke A dharmo eka ja samayamAM eka ja ThekANe nathI rahI zakatA tyAre temAM ApaNe virodha mAnIe chIe. je te sAthe rahI zakatA hoya te virodha kema kahevAya? svacatuSTayanI apekSAthI ja astitva ane svacatuSTayanI apekSAthI je nAstitva kahevAya te paraspara vire saMbhave paraMtu apekSA bhedathI baMnemAM kamipi virodha saMbhave nahi. jyAre astitva ane nAstitva virodhI na rahyA te astitva ane nAstitvanuM adhikaraNa paNa juduM na rahyuM, te pachI vaiyadhikaraNya nAmanA deSane avakAza ja kayAM rahyo? kalpanAnA AmaMtyathI ja anavasthA deSa nathI AvatuM. anavasthA doSa te tyAM ja saMbhave che jyAM kalpanA apramANika heya! dareka mANasa mAtApitAthI janme che eTale mAtRpitR paraMparA anaMta che. paraMtu tyAM anavasthA doSa gaNI zakAya nahi. kAraNa, mAtRpitR paraMparA pramANasiddha che. AvI ja rIte saptabhaMga paNa sarvatra pramANasiddha che. eTale eka ja padArthamAM anaMta saptabhaMgI thaI jatI hoya, chatAM paNa pramANasiddha hovAthI, anavasthA doSa AvatuM nathI. bIjI vAta e che ke dharmamAM dharmanI kalpanA na karavI joIe. ghaTamAM ghaTatva e dharma che. ghaTatvamAM ghaTava dharma mAnI, ghaTatvatvamAM ghaTatRtvatvamAnI, anaMta dharmanI kalpanA karI zakAya che te zuM anavasthAnA bhayathI ghaTatva paNa na svIkAravuM? jevI rIte ahIM dharmamAM dharmanI kalpanA na karIne anavasthAnA bhayathI bacI zakAya che, tevI ja rIte astitvAdi bhaMgamAM paNa bIjA astitvAdinI kalpanA na karIne anavasthA dezathI bacI zakAya che. jyAre astitva ane nAstitva banne paraspara avirUddha dharma siddha thaI gayA tyAre saMkara deSa paNa rahetuM nathI.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra 'paraspara viSayagamana' vyatiSTha:'-eTale astine nAsti ane nAstine asti na kahI zakAya. eTale vyatikara nAmanA doSa rahete nathI. jyAre eka ja ThekANe paraspara virodhI dharmonu anizcita jJAna thAya che tyAre sa'zaya kahevAya che. paraMtu eka vastumAM apekSAbhedathI asti ane nAstimAM koI virodha nathI eTale AvA sthAne sazaya na janmI zake. saMzayamAM aneka dharmonA anizcaya hAya che jyAre ahIM te nizcaya che. asti che athavA nAsti ?-Ave! prazna te saMzaya che. asti che ane nAsti paNa che e vidhAna saMzayanuM rUpa nathI. emAM te anne dharmone niNa ya che. jyAre saMzaya rahete nathI tyAre apratipatti (nizcaya jJAnanA abhAva) rUpa doSa paNa rahetA nathI. kAraNa, apratipattine laine ja abhAva doSa hatA. apratipattinA abhAvamAM abhAva dveSa rahetA nathI. svapara catuSTaya : ApaNe joI gayA tema svacatuSTayanI apekSAe vastu astirUpa che ane para catuSTayanI apekSAe vastu nAstirUpa che. catuSTaya eTale dravya, kSetra, kALa ane bhAva guNAnA samUhane drazya kahevAya che. jemake jJAnAdi aneka guNAnA samUDa jIva' dravya che. jIva, jIva dravyanA rUpathI che, jaDa dravyanA rUpathI nathI. AvI ja rIte ghaTa ghaTarUpe che, paTarUpe nathI. dareka vastu svadravya rUpathI che, paradraSya rUpathI nathI. dravyanA pradeze (aNu jevA tenA aMze) ne kSetra kahevAya che. ghaDAnA avayaveA ghaDAnu kSetra che. jo ke vyavahAramAM AdhAranI jagyAne kSetra kahevAya che paraMtu te vAstavika kSetra nathI. jemake, ApaNe kahIe chIe ke khaDiyAmAM syAhI che. ahIM vyavahAramAM syAhInuM kSetra khaDiyA gaNAya che; paraMtu hakIkate khaDiyA ane syAhInA kSetre bhinna bhinna che. jo khaDiyA kAcanA hAya te je jagyAe kAca che jagyAe syAhI nathI ane je jagyAe syAhI che te jagyAe kAca nathI. jo ke kAce syAhIne cArekArathI gherI rAkhela che, chatAM paNa aMne potapotAnI jagyA para che. syAhInA pradezo, avayave ja tenuM kSetra che. jIva ane AkAza chatAM te bannenu kSetra eka nathI. jIvanA pradezA jIvanu kSetra che ane AkAzanA pradezo AkAzanu kSetra che. A baMne drabyA paNa kSetranI apekSAthI bhinna bhinna che. vyavahAra mATe athavA sAdhAraNa buddhinA mANasone samajAvavA mATe, AdhArane paNa kSetra saMjJA evu' nAma ApI devAya che. eka ja jagyAe che calAvavA "jAhe vartanamiti vA pariNamana vastunA svamAthena'- vastunA pariNamanane kALa kahevAya che. je dravyanu je pariNamana te ja tene kALa che. savAra sAMja Adi kALa paNa vastuonA pariNamana rUpa che. eka sAthe aneka vastuenA aneka pariNamanA thaI zake che paraMtu temanA kALa eka na hAI zake. kAraNa temanA pariNamaneA judA judA che. miniTa, seMkaDa, kalAka
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptabhaMgI H 375 AdimAM paNa kALane vyavahAra thAya che, paraMtu te "svakALa" nathI. tene vyavahAra calAvavA mATenI mAtra ka95nA che. bhAvaH pariNAmaH kila sacaiva tattvasvarUpaniSpattiH / athavA zaktisamUho yadi vA sarvasvasAraH syAt // vastunA guNa, zakti, pariNAma bhAva kahevAya che. dareka vastune svabhAva bhinna bhinna hoya che. bIjI vastunA svabhAvathI temAM sadRzatA saMbhavI zake paraMtu ekatva hoI zake nahi. kAraNa eka dravyane guNa bIjA dravyamAM upalabdha thaI zakatuM nathI. A rIte svacatuSTayanI apekSAthI vastu astirUpa che ane paracatuSTayanI apekSAthI nAstirUpa che. dravya, kSetra, kALa ane bhAvane je nirdeza dravya sAthe karavAmAM Ave che tene kAraNe dravyamAM astitva ane nAstitvanI vyAkhyA saraLatAthI samajI zakAya che. tethI je saMkSepamAM ane pAramArthika rIte kahevuM hoya te mAtra eTaluM ja kahevuM joIe ke dareka vastu svasvarUpathI astirUpa che ane para svarUpathI nAstikarUpa che. "tatra savAramanA 6 ghara kAranA cArayara" eTale svasvarUpa ne svAtmA ane parasvarUpane parAtmA paNa kahevAya che. ghaTa svAtmanA che, te parAtmanA nathI, eTale ke te aghaTa che. jyAre ApaNane vastunA svarUpanI apekSA hoya che tyAre ApaNe tene "ati evuM nAma ApIe chIe ane te ja vastunA pararUpanI jyAre ApaNane apekSA hoya che tyAre ApaNe tene nAsti" evuM nAma ApIe chIe. evI ja rIte jyAre ApaNane svarUpa ane pararUpa bannenI apekSA hoya che tyAre ApaNe tene "astinAstinA nAme oLakhIe chIe. A trIjo bhaMga che. vastumAM svabhAvataH rahelA astitva ane nAstitvane eka ja samayamAM ApaNe kahI zakatA nathI. jyAre vastunA astitva dharmanI ApaNe vivakSA karatAM hoIe chIe tyAre nAstitva dharma rahI jAya che ane jyAre nAstitva dharmanuM pratipAdana karavAnI ApaNI bhAvanA hoya che tyAre astitva avaziSTa rahI jAya che. eTale jyAre ApaNe kamathI asti ane nAsti kahevA mAMgIe, tyAre "astinAsti' nAmane trIjo bhaMga banI zake che. ApaNe je vastunA asti ane nAsti dharmane eka ja samayamAM eka ja sAthe (yugapata) kahevA IcchA dharAvIe, te "avaktavya -(na kahevA gya) nAmane ce bhaMga prApta thAya che. A rIte kramazaH sva ane pararUpanI apekSAthI "svAdastinAsti' nAmane trIjo bhaMga ane yugapanuM sva-pararUpanI apekSAthI "avakatavya" nAmane ce bhaMga thAya che. A cAra bhaMgamAMthI nIce jaNAvela bIjA paNa traNa bhaMga banI zake che.
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra jyAre ApaNA kahevAno Azaya e thAya che ke vastu svarUpanI apekSAthI asti hovA chatAM paNa avakatavya che, pararUpanI apekSAthI nAsti hovA chatAM paNa avakatavya che ane kramazaH sva ane pararUpanI apekSAthI asti ane nAtirUpa hovA chatAM paNa avakatavya che, tyAre traNa bIjA bhaMga bane che. ane te sthAnti avatavya, cannati aAvattaLa ane zAstinAsti avaktavya. mULabhaMga te asti ane nAsti rUpa be ja che. baMnenI yugapa vivakSAthI avakatavya nAmane trIjo bhaMga bane che. Ane paNa mULabhaMga mAnI levAya te A traNenA asaMyegI traNa bhaMge jevA ke asti, nAsti ane avakatavya rUpa thAya che. dvisaMgI paNa traNa bhaMga thAya cheastinAsti, astiavakatavya ane nAstivikatavya. visaMgI eka bhaMga bane che. astinAstivikatavya. A rIte badhA maLIne kula sAta bhaMDA thayA. A badhA viSaye dArzanika che. AvA viSayanI prarUpaNA e ja jainadarzananuM hArda che. paraMtu A badhA viSaya sAmAnyajana-mAnasane jaladI sparzatA nathI. vaLI A viSayanI abhiruci paNa ghaNI ochI thaI javA pAmI che. pariNAme vyAkhyAmAM AvA viSayone ghaNA ochA sAdhuo sparze che. paraMtu eka vAta to nirvivAda che ke AvA viSayenI viziSTa ane sUphama mAhitI vagara jaina darzananI vaicArika maulikatA upalabdha karI zakAya nahi. tethI AvA viSane apRSTa rAkhavA eTale ApaNI vicAra saMpattinI samRddhine khoI besavI. mATe tamane zuSka lAgatA viSaye paNa A rIte samudAyamAM pravacananA rUpamAM sparzavA e anivArya ane aparihArya che. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmI te nizcaya, vyavahAra, syAdvAda ane saptabhaMgI Adi jaina dharmanA prANa samA siddhAMtane ghoLIne pI gaelA utkrAnta ane punita AtmAo che. temanA vicAra vinimayamAM A siddhAMtane raNakAre saMbhaLAya che. aha bhave painnATa bhokkhasabbhUya sAhaNe / nANaca dasaNa ceva carItta ceva nicchase // 33 arthAt baMnenA bAhya AcAra ane vicAramAM deza ane kALane anulakSIne sAdhAraNa pArthakaya bhale dekhAya, paraMtu AMtarika bhUmikA eTale ke mULabhUta kendramAM baMne tIrthakarone eka ja siddhAMta che ke, mokSanAM sAcAM sAdhane jJAna, darzana ane cAritra ja che. --:0: ~
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptabhaMgI dvAra gaI kAlathI syAdvAdanI samajaNa mATe me' je saptabhaMgInuM' vivecana prAraMbha karela che tenA ja anusaMdhAnamAM, Aje paNa pravacana AgaLa calAvuM chu. saptabhagInI talasparzI spaSTatA ja syAdvAdanA rUpane ujajavala banAve che, tejasvI banAve che. tamane A viSaya bhale zuSka jaNAya paNa A viSaya ghaNA ja Avazyaka che e vAtamAM zakAne avakAza nathI. astu gaI kAlanA pravacanamAM sAte bhuMgAnI vyAkhyA meM tamane khatAvI hatI. te uparAMta syAdvAdanA AMtarika svarUpane na samajanArA anya dArdenika syAdvAda upara je ATha doSonu ArepaNa kare che te ATha doSAnu, temanI mAnyatA mujabanuM svarUpa ane syAdvAdamAM AThe doSAnI saMbhavitatA suspaSTa rUpamAM tamane batAvI hatI. te AThe dASA jema temanI mAnyatA mujaba ghaTAvavAmAM Ave che tema te doSAnA ApaNI dRSTie karavAmAM AveleA parihAra paNa yathAtathya rUpe tamArI sAme mUkavAmAM Avela hatA. have te vastune sparzatI vadhAre jhINavaTabharI vAta Aje ApaNe karIzu, tanusAra-- tamane kadAca prazna thAya ke, mULa bhaMga je asti ane nAsti rAkhavAmAM Avela che, tene badale jo eka ja bhaMga rAkhavAmAM Ave te zI hAni thAya? ema mAnavA jatAM bAkInA pAMca bhaMge paNa nahi mAnavA paDaze. A prazna saMbhave kharo, paraMtu jo mAtra 'asti' rUpa eka ja bhaMga mAnavAmAM Ave te ja te saMbhave. je rIte vastu eka ThekANe 'asti' rUpa thaze te ja rIte dareka ThekANe thaze. kAraNa astirUpa eka ja bhaMga mAnavA jatAM, 'nAsti' rUpa bhaMganA abhAva thai jaze. AvI sthitimAM dareka vastu sarvatra upalabdha thavAthI vyApaka banI jaze. retInA eka kaNane paNa vyApaka mAnavA paDaze. te mAtra retInA ja eka kaNa raheze nahi paraMtu te kaNu sa`maya thai jaze. paramANu paNu vyApaka banI jaze. astine khadale jo nAsti rUpa ja eka bhaMga mAnavAmAM Ave te astitvanA sarvathA abhAva thaze. eTale sarvatra sarva vastuonA abhAva thaI jaze. A banne vAtA pramANuthI virUddha che. kAraNa, na te dareka vastu sava rUpathI asti che ane na te tenA sa rUpathI abhAva che. upara je vAta kahevAmAM AvI che tene AcAryae eka nAnakaDA anuSTupamAM gUMthI lIdhI che. te mujaba masti svarUpeNa pararUpeNa nAsti ca / anyathA sarvasattvasyAt svarUpasyApyasaMbhavaH // arthAt pratyeka vastu svarUpathI sat che ane pararUpathI asat che. jo vastune pararUpathI asat mAnavAmAM na Ave dareka vastu vizvarUpa banI jAya; ane jo svarUpathI sattAne svIkAra te
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 378 : bheghA pASANa, chellAM dvAra na karavAmAM Ave te vastunuM keI svarUpa ja rahevA na pAme. A prakAre pramANasiddha syAdvAdanuM pratipAdana karatAM Agame ahaMtanI sarvajJatAnuM paNa pratipAdana kare che. eTale ja zAstronI stuti karatAM AcAryazrI pharamAve che ke yadIyasamyaktvabalAt pratImA bhavAvRzAnAM paramAtmabhAvam / kubAsanApAzavinAzanAya namo'stu tasmai tava zAsanAya / / jenI satyatAnA baLathI ame tamArA jevAnA paramAtmabhAvane samajI zakIe te kuvAsanAonA pAzanA vinAza mATe ApanA zAsana eTale Agamane namaskAra. kadAca tame kaho ke "ati bhaMga sAthe svacatuSTaye joDavAmAM Avela che ane nAsti bhaMga sAthe paracatuSTayanuM saMyojana karela che. astinA prayogathI svacatuSTayanI apekSAthI asti samajAze paraMtu sarvatra nahi. te ja rIte nAsti kahevAthI paNa paracatuSTayanI apekSAthI nAsti kahevAze paraMtu sarvatra nahi. eTale eka ja bhaMga mAnavAmAM vadhunI vizvarUpatAne athavA abhAvane je bhaya batAvavAmAM AvyuM che te UbhuM raheze nahi. eTaleke dareka vastu vyApaka paNa thaze nahi ane keIne sarvathA abhAva paNa thaze nahi. te pachI eka ja bhaMgane praga zA mATe na karAya ? tamArI uparyukta AzaMkAnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke bane bhaMgathI judI judI jAtanuM jJAna thAya che. eka bhaMgane pravega karavA chatAM paNa bIjA bhaMga vaDe utpanna thanAruM jJAna prathama bhaMgathI thatuM nathI. jemake -"rameza bajhAramAM nathI--ema kahetAM rameza bIjI jagyAe che e siddha thatuM nathI. rameza bajhAramAM nathI te te kyAM che?--e jijJAsA UbhI ja rahe che. Ane mATe "asti bhaMganI jarUra che. vyavahAramAM asti bhaMgane prayAga thavA chatAM paNa nAsti bhaMganA praganI AvazyakatA hoya che. mArA hAthamAM rUpIA che-Ama kahevuM e eka vAta che ane tamArA hAthamAM rUpIA nathI-ema kahevuM te bIjI vAta che. A rIte bane bhaMgone prayoga atyaMta Avazyaka che. tame kaheze ke nAstirUpa bhaMganI pUrti anyAbhAvathI thaI zakaze te te vAta paNa barAbara nathI. kAraNa ene saMbaMdha keI niyata abhAvathI nathI. anyonyAbhAvane samajavA mATe abhAnA svarUpa samajavA joIze. abhAva cAra prakAranA che. (1) prAgabhAva (2) praasAbhAva (3) anyAbhAva (4) atyaMtAbhAva prAgabhAva : utpatti pUrve vastunA abhAvane prAgabhAva kahe che. jemake, mATInA piMDanI nivRtti thavAthI utpanna thanAra ghaDAne, mATIne piMDa e prAgabhAva che.
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptabhaMgI dvAra : 379 pravasAbhAva : naSTa thaI gayA pachI vastunA abhAvane pravasAbhAva kahevAya che. jemake, ThIkarAM utpanna thavAthI avazya nAza pAmanAra ghaTanA, kapAlasamUha (ThIkarA)e praghnasAbhAva che. anyAnyAbhAva eka vastunuM khIjI vasturUpa na thavuM athavA jainadarzana mujaba pudgalanI eka paryAyanuM bIjA paryAya rUpe na thavuM te anyAnyAbhAva che. jemake, sta Mbha svarUpathI kuMbha svarUpanA je byAvRttibheda che te anyonyAbhAva che. AmAM anuyAgInI pradhAnatA che. atyatAbhAva : eka vastumAM khIjI vastunuM na rahevu te atyaMtAbhAva che. jemake, cetana ane acetanamAM atyaMtAbhAva che. AmAM pratiyeAgInI pradhAnatA che. jainadarzana mujaba te A abhAva nitya che ane nyAyadarzana anusAra anitya paNa che. anyAnyAbhAvane cheDIne bAkInA traNa abhAvA saMsargobhAva che. 'nAsti' bhaganA sabaMdha te badhA abhAvA sAthe che. vaLI tame kadAca kahezo ke e bhaMgAnA prayAga bhale Avazyaka rahyo, paraMtu trIjA asti nAsti bhaMganA prayoga zA mATe karavA joie ? trIjo bhAga te prAraMbhanA e bhagomAM samAviSTa ja che. AnA saraLa javAba e che ke, e bhaMgA maLI bhale trIjo bhaMga thayeA che; para Mtu te trIjA bhaMganuM kAma asti ane nAsti bhaMga karatAM judA prakAranu che. je kAma astinAsti rUpa trIjo bhaMga (ubhaya) kare che te kAma ekaluM asti paNa karI zakatuM nathI ane ekaluM nAsti pazu. asaMyuka uttara khIjI ja vAta che. eka ane be maLI traNa thAya che; paraMtu traNanI saMkhyA eka ane ethI bhinna ja manAya che. jo Ama hoya te che asti ane eka nAsti AdinA paNa judA judA bhagA mAnavA paDaze. A rIte sacaiAjita bhagA vadhatAM jatAM bhagAnI sAta evI niyata sa MkhyA nizcita raheze nahi. hAM, jo koi vastumAM e astitva upalabdha thAta teA AvA bhaMgA banata. paraMtu dareka vastumAM eka ja astitva prApta thAya che. eTale sAtathI vadhAre lagAneA saMbhava nathI. je astitva che mAnavAmAM Ave, te vacatuSTaya ane paracatuSTaya paNue manAze ane e rIte e saptabha'gIe thaze. sArAMza e che ke eka eka dharma pAchaLa saptabhaMgI UbhI thai, seMkaDo saptabha gI thai zake che; paraMtu saptabhaMgInI aSTabhaMgI ke navabhaMgI thaI zakatI nathI. vastunA aneka dharmane ApaNe eka sAthe kahI zakatA nathI. eTale yugapat snapara catuSTayanI apekSAthI vastu avakatavya che. vastunu avakatavya hAvAnu bIjuM kAraNa e paNu che ke, vastumAM jeTalA dharmo che tene vyakata karavA mATe, teTalA zabdo ApaNI pAse samupalabdha
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra hAtA nathI. ApaNA jevA lokone, A badhA dharmonuM jJAna paNa hAtuM nathI ke jethI te badhAne zabdothI kahevAne, ApaNe prayatna karI zakIe. trIjI ane mukhya vAta e che ke dareka vastu svabhAvathI ja avakatavya che. te anubhavamAM AvI zake kharI, paraMtu zabdothI te kahI zakAya nahiM. jemake, gaLapaNa anubhavathI samajI zakAya che paraMtu zabdothI tenuM sAcuM citra UbhuM thaI zakatu nathI. eTale eka dRSTithI varatu avakatavya che teA mIjI draSTithI te vakatavya paNa che. tethIja jyAre ApaNe avakatavyanI sAthe kAI ne kAI rUpamAM vastunI vakatavyatA paNa abhivyakata karavA IcchIe chIe tyAre vakatavya rUpanA traNa bhaMgA--asti, nAsti ane asti nAsti avakatavya sAthe bhaLI jAya che ane temAMthI asti avakatavya, nAsti avakatavya ane asti nAsti avakatavya evA chellA traNa bhaMgAnuM nirmANa thAya che. . A rIte kharAkhara sAta bhaMgA zakaya che. A saptabhaMgI be jAtanI che. eka pramANu saptabhaMgI ane khIjI naya saptabhaMgI. vastune pUrNa rUpathI viSaya karanAra pramANa che ane vastune aMzarUpathI viSaya karanAra naya pramANa che. A vAta ApaNe pahelAM paNa joI gayA chIe. jema saptabha`gInA be prakAra che tema vAkAnA pazu e prakAro che. (1) pramANuvAkaya ane (2) nayavAkaya. pramANuvAkaya ane nayavAkayAnuM aMtara zabdothI nahi paNa bhAvAthI jaNAya che. jyAre ApaNe koi zabdavaDe pUrI vastune kahevA mAMgIe chIe tyAre te sakalAdeza athavA pramANavAkaya gaNAya che; ane jyAre zabdavaDe vastunA koI eka dharmane kahIe chIe tyAre te vikalAdeza athavA nayavAkaya manAya che. vidyuta zabdanA a guNavALI che eTale dareka zabdathI vastunA eka ja dharmanuM kathana ane bedha thAya che. camakanArA padArtha thAya che. vijaLI vadhAre prakAzavALI che, camakavAnA ApaNe tene vidyuta kahIe chIe. vijaLI jhaDapathI camake che, tenI camaka kSaNa sthitivALI che eTale tenuM khIjuM nAma 'capalA' paNa che. kAraNa tenA svabhAva caMcaLa che. 'vidyuta' ane 'capalA' zabdathI eka eka dharmanuM ja kathana karavAmAM Avela che, chatAM A zabdathI aneka dharmovALA eka dharmInA ApaNe edha karIe chIe. 'saMsAranA vaibhavavilAso vidyutanI mAphaka kSaNukSayI che'-A vAkayamAM vidyuta zabdanA prayoga sakalAdezarUpe karavAmAM Avela che. kAraNa atre vidyuta zabdanA a megha samudAyamAM jhaDapathI camakanArI eka vastu che. camakavuM mAtra ja tyAM iSTa nathI. paraMtu kSaNikatA darzAvavA mATe tyAM vidyutanI upamA ApavAmAM AvI che. A ja rIte 'capalAnI camaka' vagere prayAgAmAM paNa sakalAdeza vAkaya ja samajavA joie. kAraNa capalA zabdathI mAtra capaLatAnA ja medha thatA nathI, camakadAranA paNa bedha karAya che. jyAre zabdo vaDe dharmAMnA ja edha karAya ane dharmInI vivakSA (kahevAnI IcchA) na heAya, te te vAkaya vikalAdeza gaNAya che. jemake vidyuta zabdathI camakavAnA ja medha karAya. capalA
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptabhaMgI dvAra : 381 zabdathI caMcaLatAne ja baMdha karAya che. "A chokarI te kharekhara capalA che-A vAkyamAM capalA zabda vikalAdeza che. kAraNa ke atre capalA zabdathI capaLatArUpa dharma ja ISTa che. A ja rIte je jIva zabdathI jANavuM, jevuM Adi aneka dharmovALI vastune bodha karAya te te sakalAdeza kahevAya. paraMtu jIva zabdathI je mAtra jIvanarUpa dharma ja ISTa deya te te vikalAdeza banI jAya che. A ja rIte bIjA zabdanA artho paNa samajavA joIe. koI koI zabda evA paNa hoya che ke jenA eka dharmarUpa arthanI ApaNane mULamAM ja mAhitI hotI nathI. tethI tene praga sakalAdeza rUpamAM ApaNe karIe chIe. AvA zabdanA vikalAdeza rUpa artha eTalA mATe nathI pratIta thatA ke te zabda Aje ApaNI sAme mULa svarUpamAM nathI. A ApaNuM ja ajJAnanuM phaLa che. kharekhara temanuM paNa vikalAdeza rUpa vAkaya banI zake che. athavA te zabdane saMbaMdha eka dharmathI hoya athavA na paNa hoya, jyAM zabda vaDe eka ja dharma pakaDI zakAya tyAM te vikalAdeza che ane te zabdathI jo pUrI vastu grahaNa thAya te te sakalAdeza che. eTale ja saptabhaMgInA be bheda karAya che. (1) sakalAdeza saptabhaMgI (2) vikalAdeza saptabhaMgI. sakalAdeza saptabhaMgI eTale pramANe saptabhaMgI ane vikalAdeza saptabhaMgI eTale naya saptabhaMgI. ' pramANa vAyathI varatu anekAntAtmaka kahevAya che ane naya vAkyathI ekAntAtmaka, eka dharmAtmaka kahevAya che. eTale "vastune anekAntAtmaka, aneka dharmAtmaka mAnavI e paNa ekAnta kahevAze A vAtane javAba sakalAdeza ane vikalAdezamAMthI maLI jAya che. kAraNa vastu pramANa daSTithI anekAntAtmaka eTale aneka dharmAtmaka che ane naya daSTithI ekAntAtmaka eTale eka dharmAtmaka che. te sarvathA anekAntAtmaka paNa nathI ane sarvathA ekAntAtmaka paNa nathI. eTale dareka vAkyanI sAthe "kathaMcitra "sthAt , "amuka apekSAe vagere zabdone prayoga karavAmAM Ave che. kathaMcit' vagere anekAMtabedhaka zabdane praga belatAM, ke vAkyaracanA karatAM, na karyo hoya te paNa abhiprAyamAM te zabda rahevA joIe. eTale asti-nAsti Adi sAte bhaMga kathaMcit asti, kathaMcit nAsti, vagere rIte samajavA joIe. anekAnta mAnyA vagara ke svIkAryA vagara jAgatika vyavahAre yAcita rUpamAM cAlI zakatA nathI. jema ApaNe kaI vyaktine pitA kahIe chIe tyAre te mAtra ApaNI apekSAthI ja pitA che; paraMtu bIjA lekenI apekSAthI te bhAI, putra vagere hoI zake che eTale tene kharI rIte kathaMcit pitA kahI zakAya, sarvathA pitA kahI zakAya nahi. sarvathA pitA kahevA jatAM te ekane eka mANasa saune pitA thAya ane te asaMbhava che. A ja rIte jyAre ApaNe kerIne nAnI kahIe chIe tyAre kerInA te parimANanI apekSAthI kahIe chIe, je ApaNe mAnI rAkhela che, anyathA beranI apekSAthI te nAnI karIne paNa ApaNe maTI ja kahevI paDaze. niSkarSa e che ke apekSA vagara vyavahAra cAlI zake nahi.
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 : bhedhA pASANa, khelyAM dvArA badhA dArzanike e bhale anekAMtavAdane sAkSAsvarUpe svIkAra na karyo hoya, chatAM ADakatarI rIte syAdvAdane Azraya laIne ja, temaNe pitA potAnA matAnuM pratipAdana karyuM che. jemake sAMkhyadarzanamAM prakRti eka mAnavAmAM AvelI che. eTale mULamAM be tattva-prakRti ane puruSa rahe che. bhedanI apekSAthI tenI saMkhyA paccIsa thAya che. prakRtithI mahatuM, ahaMkAra, pAMca jJAnendriya, pAMca karmendriya, mana, rUpa, rasa, gandha, sparza, zabda, pRthvI, apa, teja, vAyu ane AkAza ema trevIsa ta bIjA AvirbhAva pAme che. athavA satva, rajasa ane tamasa-A traNa bhinna guNa che jene samudAyAtmaka pradhAna(prakRti) eka che. A mAnyatAomAM apekSAne je sthAna ke avakAza na ApavAmAM Ave che te eka kahIne traNa, ane be kahIne paccIsa, to kema kahI zakata ? arthAt kahI zaktA nahi. vaizeSika leke sattAnI apekSAthI pRthvItvane apara sAmAnya ane ghaTatva AdinI apekSAthI para sAmAnya mAne che. anekAMtanA Azraya vagara eka ja sAmAnyane para ane apara kema mAnI zakAya? yogInAM nitya evA tulya guNakiyA AkRtivALA mukatAtmAnA manavALA paramANumAM pratyAdhAre A vilakSaNa che evI pratIti je thakI thAya te aMtya vizeSa ema kahevAya che. tyAM tulyAkRti guNakiyatva temaja vilakSaNatva pratyAdhAre mAnavuM e syAdvAda mAnyA barAbara ja che. A rIte taiyAyike, vaizeSika paNa syAdvAdane yatra tatra Azraya svIkAre ja che. ghaNA mANaso evI zaMkA kare che ke AvI sAdI, sIdhI ane saraLa vAtane saptabhaMgI rU5 dArzanika svarUpa ApI jaTila ane gUMcavaNabharI kema banAvAya che? A zaMkA khoTI nathI. saraLa ane sIdhI lAgatI vAta jyAre vidvAnonA Azayane svIkAre che ane vidvAna puruSe jyAre te vastuviSayaka gaMbhIra avagAhanamAM UtarI jAya che tyAre tenI saraLatA khavAI jAya che. kaI paNa vastu viSenI gaMbhIratAbharI vicAraNA vastune jaTila banAvI ja mUke che. dAkhalA tarIke, saMgIta ane vAjiMtra taraphanI abhirUci sArvatrika dekhAya che. dareka mANasa A AnaMda lUMTavA pitAnI zakti mujaba prayatna kare che. nAnakaDA gAmanA bharavADathI laI moTAmAM moTI padavI dharAvatI vyakita pitAnA mAbhA anurUpa gAvA, bajAvavAnA AnaMdane mANe che. paraMtu tyAre tAla, svara, rAga, rAgiNIonA bheda-prabheda upara gaMbhIratApUrvaka vicAra karavAmAM Avyo tyAre A sIdhuM ane saraLa zAstra, saraLa maTI, jaTila banI gayuM. eTale A phariyAda anekAMta mATe ja saMbhavI zake nahi. A phariyAda sarva sAdhAraNa che. badhA zAnI jaTilatAnuM maLa te viSayaka gaMbhIra vicAraNA che. jaTilatApUrNa vivecana vagara kaI vAtanuM rahasya yathArtha svarUpamAM pragaTa thAya nahi ane vidvAna puruSane AMtarika saMtoSa maLI zake nahi. E
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikSepa dharma naya ane saptabhaMgI viSe tamArI samakSa ThIka ThIka vivecana thaI javA pAmyuM che. Aje nikSepe viSe kAMIka kahevA IcchuM chuM. nikSepane artha mUkavuM, AropaNa karavuM e thAya che. zabdanuM arthamAM ane arthanuM zabdamAM je Aje paNa karavAmAM Ave che te nikSepa kahevAya che. caNa caNata vija cA nikSepa tya: athavA nikSepa kivinA nAma rAka pratIrtha che. eTale padArthanI saMjJA, nAma rAkhavuM te nikSepa che. dareka zabdanA ochAmAM ochA keTalA artha thaI zake che? A praznane uttara ApaNane nikSepathI ja maLI zake che. keI zabdanA game teTalA artha karavAmAM Ave, eTale ke seMkaDe arthomAM tene nikSepa karAya, paraMtu te badhAnA artha nAma nikSepa, sthApanA nikSepa, dravyanikSepa ane bhAvanikSepa A cAra nikSepa vaDe ja samajavAthI vastunuM vAstavika jJAna thAya che. nikSepanA svarUpane samajatAM pahelAM, naya ane nikSepamAM zuM taphAvata che te samajI levuM Avazyaka che. tadanusAra-naya jJAnAtmaka che; tenA vaDe vastunuM jJAna thAya che eTale padArtha sAthe tene viSaya-viSayI saMbaMdha che. zabda ane arthamAM vAcavAcaka saMbaMdha che. A vacce vAcaka saMbaMdhanA sthApananI kriyAnuM nAma ja nikSepa che. A vAgya-vAcaka saMbaMdha ane tenI kriyA nayathI jANI zakAya che eTale nikSepa paNa nayane viSaya che. tAtparya e che ke naya ane nikSepamAM paNa viSaya-viSayI bhAva saMbaMdha che. nikSepanA cAra bhede che. nAmanikSepa, sthApanA nikSepa, dravyanikSepa ane bhAvanikSepa nAmanikSepa saMjJAkarmAnapekSyaiva nimittAntaramiSTitaH / nAmAnekavidha lokavyavahArAya sUtritam // arthAta lekavyavahAra calAvavA mATe, keI bIjA nimittanI apekSA rAkhyA vagara, kaI padArthane kaI paNa saMjJA ApavI te nAmanikSepa che. nAmanikSepamAM vakatAne abhiprAya ja nimitta che. jAti-sAdRzya Adi nimitta sthI kahyuM paNa che ke nAmnA vakturabhiprAyo nimittaM kathita samam / tasmAdanyattujAtyAdi nimittAntaramiSyate // jemake, kaI pitA pitAnA putranuM nAma mahAvIra rAkhe. A nAma mAtra tene oLakhavA mATe rAkhavAmAM AvyuM che. guNe sAthe A nAmane keI saMbaMdha nathI. lekavyavahAra calAvavA mATe
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384: meghA pASANa, kholyAM dvAra dareka vyakitanuM kaMIka ne kaMIka nAma te rAkhavuM ja joIe. eTale tenuM nAma mahAvIra rAkhI devAmAM AvyuM. AvA nAma sAthe nAmamAM vyApelA vIratAdi guNonI keI apekSA nathI. A sAMbhaLI tamane prazna thaze ke, je kaI puruSanuM mahAvIra nAma rAkhavAmAM Ave ke jenAmAM vIratAdi guNo hoya jema ke- bhagavAna mahAvIra, te temanA nAmamAM paNa mAtra nAma nikSepa ja mAna, ke pachI nAma nikSepa uparAMta bIjA arthane paNa sthAna ApavuM? A zaMkA yathArtha che. vastunA samIcIna svarUpane samajavA mATe AvI zaMkAone janma upakAraka bane che. vaLI A zaMkA te, uparanA nAma nikSepanA svarUpane sAMbhaLIne, darekane thAya tevI ja che. vaLI tene javAba paNa samajavA jevuM che. vadhumAM guNe bhale hoya, paraMtu jyAM sudhI guNone anulakSI zabdavyavahAra na karAya tyAM sudhI te te nAma nikSepa ja gaNAya. je "mahAvIra' nAma guNanI apekSAthI rAkhavAmAM Ave, te viziSTa vIratAnA guNathI samanvita badhI vyaktinuM nAma mahAvIra rAkhavuM paDe. AvI sthitimAM nAma nikSepanI upayogitA naSTa thaI jAya. hAM, "mahAvIra kharA mahAvIra hatA-' A vAkyamAM prathama "mahAvIra' zabdane prega nAma-nikSepanI apekSAthI che, te bIje "mahAvIra' zabda bhAva-nikSepanI apekSAthI che. kAraNa prathamanA "mahAvIra' zabdathI kaI vyakitane bodha thAya che jyAre bIjAthI kaI guNIne. sthApanA nikSepaH kaI vastumAM keI anya vastunI sthApanA karI te zabdathI tene kahevI, te sthApanA nikSepa che. jemake, pattharanI mUrtimAM deva zabdanI sthApanA karI tene deva zabdathI sadhavI. zetaraMjanI ramatamAM lAkaDAnA kaTakAomAM rAjA, vajIra, hAthI, ghoDA, pAyadaLa vigerenI sthApanA karI te rIte temane oLakhAvavA. te sthApanA nikSepane ja prayoga che. sthApanAnA be bhede che. (1) tadAkAra (taddabhAva) sthApanA ane (2) atadAkAra (atabhAva) sthApanA. sthApya-(jenI sthApanA karAya che) nA mukhya AkAranI samAnatAvALI vastumAM sthApanA karavI te tadAkAra sthApanA che. A sthApanAnuM lakSya, sAdRzyanAM pratyabhijJAnathI sthApyanA AkArane pratibhAsa karAva, e che. atadAkAra sthApanAnuM lakSaNa A cheH mukhyAkArazUnyA bastumAtrA punarasadabhAva sthApanA / paropadezAdevAtatra so'yamiti samprayayAt // arthAt mukhyAkAranI sadAtA rahita kaI paNa AkAranI vastumAM je sthApanA karavI te atadAkAra sthApanA che. mUrti, citra AdimAM tadAkAra sthApanA karAya che. nATaka Adi pAtramAM paNa tadAkAra sthApanA gaNAya che. jo ke sthApyanA AkAranI pUrNa sadRzatA nathI AvI zakatI, chatAM nAma mAtranI sazatAthI paNa tadAkAra sthApanA mAnI levAya che. eTale ja asaduza matiomAM karavAmAM AvelI sthApanA paNa tadAkAra sthApanA kahevAya che. paraMtu zetaraMjanA
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikSepa dharma : 385 lAkaDAnA kaTakAnI AkRtiomAM bAdazAha, vajIra AdinI je sthApanA karAya che te atadAkAra sthApanA che. nAma ane sthApanAnA uparyukta svarUpane sAMbhaLyA pachI, tamane prazna thaze ke, nAma ane sthApanA A baMne nikSepamAM paraspara zuM taphAvata che? nAma nikSepamAM nAma mujaba Adara ane anAdara buddhi nathI thatI; paraMtu sthApanA nikSepamAM Adara ane anAdara buddhi thAya che. kahyuM paNa che ke sAdarAnugrahAkAMkSA hetutvAtpratibhidyate / nAmnastasya tathA bhAvAbhAvAdatrAvivAdataH // mAtra mahAvIranA nAmane dhAraNa karanAra vyaktine Adara ApaNe mahAvIra jevo nathI karatA tema mahAvIranI sthApanAne anAdara paNa ApaNe karatA nathI. tame kaheze ke Adara ane anAdara buddhine saMbaMdha nAma athavA sthApanA nikSepa sAthe nathI. Adara ane anAdara buddhine saMbaMdha vyakitanI samaja ane bhAvanA upara AdhArita che. keImANasa nAmamAM paNa Adara ane anAdara buddhi karI zake che ane ghaNuM sthApanA ke matine na mAnanArA, sthApanAmAM paNa Adara-anAdara buddhi nathI karatA te te baMne vacce taphAvata kema samajAya ? A paNa samajavA je savAla che. kAraNa mANase aneka jAtanA hoya che. temanI samajaNamAM paNa viSamatAo ane vicitratAo bharI hoya che. sau eka ja daSTi ke dizAthI vicAratA nathI. vAtAvaraNa ane saMyoge paNa saune sarakhAM maLyAM hatAM nathI. hAyaparAmika egyatAo paNa asamAna hoya che. eTale je samajaNa ane bhAvanA bhedathI Adara ane anAdara buddhimAM paNa asadRzyatA jaNAya che temAM kaMI Azcarya pAmavA jevuM nathI. nAmni kasya cidAdaradarzanAnna tatastabhedaH iti cenna svadevatAyAmatibhaktitastannAmake'rthe tadhyAropasyAzu vRttestatsthApanAyAmevAdarAvatArAt / / A jagatamAM ghaNA evA paNa bheLA ane bhAvuka vyakitao che ke jeo pitAnA ISTa devatAmAM temane vadhAre bhakti hovAthI, te nAma vALA dareka mANasamAM teo potAnA ISTa devatAnI zIgha sthApanA karI le che. AnuM kAraNa te nAma nathI, paraMtu pitAnA ISTa devatAmAM rahelI temanI bhakitanI utkaTatA che, jene kAraNe teo pitAnA devatAnA nAmane joI te nAma vALA dareka mANasamAM pitAnA ISTa devatAnI sthApanA karI le che. A sthApanA bhAre jhaDapathI karavAmAM Ave che. baMnenuM avalaMbana eka ja vyakti hoya che. sthApanAnuM nimitta paNa nAma ja banI jAya che eTale sthApanAmAM nAmane bhrama thaI jAya che. vAstavamAM banemAM aMtara te che ja. matine mAnanAra hoya ke mUrtine niSedhaka hoya, temane sthApanAmAM Adara-anAdara buddhi karavI ja paDe
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 : bhedyA pASANu, tyAM dvArA che. saMbhava che ApaNA jevA mUrtine na mAnanArA, mUrtimAM prabhutAnI sthApanA ja na kare. je sthApanA ja na kare te vaLI Adara-anAdara buddhi paNa kema kare ? hAM, je te sthApanA karaze te sthApanA sAthe Adara-anAdara buddhi paNa Avaze ja. pAMca rUpIAnI noTane tame pAMca rUpIAnI jema ja AdaraNIya mAne che ke nahi? hAM, kaI ThekANe keI sthApanA na mAnavA Icche, te tyAM te na paNa mAne paraMtu tethI sthApanAnA samasta vyavahAra vinaSTa thatA nathI. tame prazna karaze ke, sthApanA te nAmavALA padArthanI karAya che ane nAmane vyavahAra te cAre nikSepathI thAya che, te kyA nAmavALA padArthanI sthApanA karavI joIe? tenA javAbamAM jaNAvavAnuM ke, sthApanAne saMbaMdha cAre jAtanA nAmanI sAthe che. mahAvIra, rAma, kRSNa, krAIsTa AdinI mUrtiomAM je sthApanA karAya che, mahAtmA gAMdhI, javAharalAla ane saradAra paTelanAM je pUtaLAMe zaheranI sudharAIe pitAne tyAM jAhera mArga upara mUke che, te nAma nikSepathI rAkhavAmAM AvelI nAmavALI vyaktionI sthApanA che. pArzvanAtha athavA mahAvIranI mUrti te sthApanA che. temanA citramAM pArzvanAtha athavA mahAvIranI sthApanA karavI e sthApanA nikSepathI rAkhavAmAM AvelI nAmavALI vastunI sthApanA che. pArzvanAthanI mUrtine sthApanA nikSepathI pArzvanAtha kahevAya che. te mUrtinI sthApanAthI te mUrtinA citra (phaTA)ne paNa pArzvanAtha ja kahevAya che. A kathana sthApanA nikSepathI rAkhavAmAM AvelI nAmavALI varaMtunI sthApanA che. dravyanikSepathI yuvarAjane paNa rAjA kahevAya che. je te yuvarAjanI mUrti ke pheTAne paNa rAjA kahI devAmAM Ave te te vyanikSepathI rAkhavAmAM AvelI nAmavALI vyakitanI sthApanA che. bhAvanikSepathI te rAjAne ja rAjA kahevAya che. tenI sthApanA bhAvanikSepathI rAkhavAmAM AvelI vyaktinI sthApanA kahevAya che. sArAMza e ke kaI paNa nikSepathI keIpaNa padArthanI saMjJA mUkavAmAM Ave che te tenI sthApanA thaI jAya che. dravyanikSepaH bhUtakALa athavA bhaviSyakALa sAthe saMbaMdha rAkhanAra nAmane prayoga vata mAnamAM kare te dravyanikSepa che. jemake, yuvarAja je bhaviSyamAM rAjA thanAra che tene vartamAnamAM rAjA kaheve athavA bhUtakALamAM je rAjA hatuM paraMtu atyAre je rAjya bhraSTa thaI gaye che tene paNa rAjA kahe-A dravyanikSepa che. A nikSepane viSaya bahu viratIrNa ane vyApaka che. eTale A nikSepane samajavAmAM jarA dhyAnanI ekAgratA ane sUkSmatA hevI jarUrI banI raheze. je sAMbhaLavAmAM tame jarA paNa bedhyAna thayA ke tamAruM mana upAzrayathI bahAra cAlyuM gayuM ke sAMbhaLavAmAMthI jarApaNa calita thayuM, te vastu cakAI jaze. mATe tamane kALajI rAkhavA sUcana karuM chuM. A dravyanikSepa,
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikSepa dharma : 387 yuvarAjane rAjA kahe che eTaluM ja nahi, paNa te yuvarAjanA divaMgata thayA pachI tenA mRtadehane, tenI nanAmIne paNa rAjAnA deha ane rAjAnI nanAmI tarIke oLakhAve che. A nikSepa yuvarAjane te rAjA mAne ja che paraMtu AtmazUnya, nirjIva tenA dehane paNa rAjA tarIke ja saMbaMdhe che. A nikSepa ATalethI paNa aTakatuM nathI. enuM kSetra vadhAre sUkSma ane vistIrNa che. tame kalpI na zako tevI A vAta che. A nikSepa kayAreka jJAnane paNa rAjA kahI de che. tame pote paNa Ama kare ja cho. tamArA vyavahAra paNa dravyanikSepamUlaka hoya che. paraMtu dravya nikSepanA svarUpanI tamane yathArtha pratIti nathI tethI dravyanikSepa rUpe tamArAthI karAtA vyavahArane tame dravyanikSepa tarIke oLakhI zakatA nathI. jyAre tame AnuM suspaSTa svarUpa jANaze tyAre tame pite tamArI ajJAnatA upara hasaze ane kaheze ke, eha ! AvA vyavahAre te amAre mATe rojanA che. juo, dravyanikSepa kyAreka jJAnane paNa rAjA kahI Ape che. jemake, "rAjA to ene hRdayamAM vasyA che." kharekhara te, hRdayamAM rAjAnuM jJAna vasyuM hoya, rAjA nahi; chatAM dravya nikSepathI jJAnane rAjA tarIke oLakhavAmAM Avela che. A ja rIte anya padArthomAM dravyanikSepanI apekSAthI zabdavyavahAre thAya che. A badhA prabhedane samAvI levA vyanikSepanA mukhya be bheda kahevAmAM AvyA che. (1) Agama dravyanikSepa ane (2) ne Agama dravyanikSepa. Agama dravyanikSepa AtmA tatprAmRtajJAyI yo nAmAnUpayuktadhIH / seo'trAgamaH samAnnAtaH syAd dravya lakSaNAnbayAt // kaI paNa vastune jANanArane te zabdathI oLakhe te AgamanikSepa che. dravyanikSepane saMbaMdha bhUta ane bhaviSyat sAthe che. tethI te jANanArane upaga je te vastumAM nahi hoya te te Agama dravyanikSepa kahevAze. jANanArane je upaga paNa vartate hoya, te upaganA kAraNe vartamAnatA AvI jAya che. tethI te dravyanikSepanI maryAdAne atikramI jAya che ane bhAvanikSepa banI jAya che. jo ke A nikSepa jJAnamAM karAya che. paraMtu jJAnI (AtmA)ne cheDI jJAnamAM vyavahAra kare muzkela che. eTale yatra, tatra, sarvatra jJAnane vyavahAra jJAnImAM karAya che. ane te vastunA jJAtAne te ja nAmathI oLakhAvAya che. A satya je samajAI jAya te tarAmasi'-tuM brahma che, "adR trahmA"i--huM brahma chuM ItyAdi vAkyono artha Agama dravyanikSepa ke Agama bhAvanikSepathI karavAmAM Ave, te advaitavAda je hindu dharmane eka viziSTa ane hRdayasparzI vicAravAda che, te A baMnemAM ja samAI jAya che, tenA pArthayane avakAza rahetuM nathI. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmIne uttarAdhyayananA 23mA adhyayanane e saMvAda naya, nikSepa ane saptabhaMgInAM vivecananI vizadatAmAM ghaNI vakhata chUTI jAya che. tamane temAM vadhAre rasa hoya te samajI zakAya che. paraMtu te satyane yathArtha rIte oLakhavA mATe upara jaNAvelA
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 : bheghA pASANa, kholyAM dvArA viSayanI sUphamatama mAhitI paNa anivArya che. eTale pravacananA prAraMbhamAM AvA viSayane sparzavA Avazyaka che. vaLI kathA vArtAnA mAdhyamathI tamArA mananA manoraMjana sAthe siddhAMtanI prarUpaNa te tame ghaNuM uttama puruSanA zrImukhethI sAMbhaLaze paraMtu jenadarzananA hArda samA uparyukata viSayone samajavAnI tamArI taiyArI hevI muzkela che. A viSayane saraLatAthI samajAvavAnuM kArya paNa ApaNe mAnIe teTaluM saheluM nathI; aTapaTuM che. eTale AvA viSayane sparzavA mane agatyanA lAgyA che. temAM tamane e che rasa paDe eTale A viSaye ochA mahattvanA ke jatA karavA jevA banI jatA nathI. salaka, acelaka saMbaMdhenI be paraMparA vaccenI viSamatA ane tenuM vyavahAramUlaka ane nizcayamUlaka pArthakaya zrI gautama svAmIe bahu thoDA paraMtu sAragarbhita zabdamAM jyAre jaNAvyuM tyAre kezIkumAra zramaNa maMtramugdha banI gayA. temanAmAM svabhAvataH saraLatA ane pavitratA te hatI ja, temAM pAradaza prajJA dharAvatA zrI gautama svAmInA samAgamathI ane temanI prANone sparzanArI praznanA javAba ApavAnI mIThI zailIthI, teo AnaMdavibhora banI gayA. teo ekAeka bolI UThayAH sAhu goyama ! pannA te chinnA me saMsao imo / annA vi saMsao majjhataM me kahasu goyamA ! // 34 he gautama! tamArI prajJA zreSTha che. tamee mAre saMdeha dUra karyo che. mArI hajI bIjI paNa zaMkA che. he gautama, te viSe mane kaho ! A adhyayanamAM kezI gautamane saMvAda khUba mahatvapUrNa che. te aneka yugenA tarka-vitarkonuM samAdhAna kare che. niSpakSa ane samatvalakSI saMvAdethI ja zruta temaja zIlane utkarSa thAya che. mahAna ane aTapaTA ta viSenI A zaMkAo jaya-parAjaya nirapekSa saMvAdathI suspaSTa bane che. eTale A adhyayananI parisamAptimAM ane niSkarSa A rIte varNavela che. suya-sIla samukkarisA mahattha'ttha viNicchao / A samatvalakSI saMvAdamAM zIlane utkarSa ane mahAna tana arthone vinizcaya tha che.
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikSepa maMtra gaI kAlathI nikSepeAnA saMbaMdhamAM vivecana cAlI rahyuM che. viSaya jarA gaMbhIra che paraMtu samajavA jevA che. laghIzrayamAM te spaSTa ullekha che keH 'aprastutArthApAkaraNAt prastutArthavyAkaraNAcca nikSepaH phalavAn ||' thAya. mATe aprastuta-aprAsaMgika a"nuM nirAkaraNa ane prastuta-prAsaMgika aMnuM nirUpaNu nikSepamAM thaI jAya che e ja tenI sAkatA che. dareka zabdanA keTalA arthA sabhave che ane kayAM kayA atha iSTa che, e nikSepeAnA jJAna vagara samajAya nahi ane anarthopatti paNa prApta nikSeponI yathArtha samajaNu Avazyaka che. A viSaya gabhIra che emAM koI zaMkA nathI. chatAM huM mArI rIte ene saraLa ane racaka banAvavA prayatna karIza. paNa tethI viSayanI gaMbhIratA tamAre jarAye ochI AMkavAnI nathI. viSaya gaMbhIra che, chatAM tene dhyAnapUrvaka sAMbhaLavA ane samajavA tame sau utsuka che ema mAnIne ja huM AgaLa cAluM chuM. gai kAle dravyanikSepanA, Agama dravyanikSepa ane nA Agama dranikSepa e e mULa bheda khatAvyA hatA. temAMthI Agama dravyanikSepanu. vivecana saMkSepamAM gaI kAle karyu hatuM. Aje tenA khIjA bheda, nA Agama dravyanikSepanI vAta karIe. jJAna (jJAtA)ne cheADIne koI paNa vastunI pUrvottara avasthA athavA tenAthI sakhadha rAkhanArI koI anya vastune te vastunA nAmathI kahevuM te nA Agama dravyanikSepa che. enA paNa traNa bhedo che-nAyakazarIra, bhAvi ane tadRzyatirikata. sAyakezI2 : Agama dravyanikSepathI vastunA jJAtAne vastunA nAmathI oLakhAvIe chIe. paraMtu neAgama dravyanikSepathI vastunA jJAtAnA zarIrane paNa te vastunA nAmathI eLakhAvIe chIe. jemake, cANakaya jevA rAjanItizAstramAM parama kuzaLa mANasanA divaMgata thaI jatAM tenAM mRta zarIrane khALavAmAM AvatAM kahevu` ke, Aje rAjanIti marI gai ! A vAkayamAM rAjanItijJanAM mRta zarIrane paNa rAjanItinuM nAma ApavAmAM AvyuM. jJAyake zarIranA traNa bheda che. bhUta, bhaviSya ane vartamAna vartamAna sAyaka zarIranu dRSTAMta te upara batAvavAmAM Avela che. bhUta zarIranA paNa traNa bheda karavAmAM AvyA che. tyakta, cyuta, cyAvita. zarIra chUTe te pUrve svaya' zarIranA tyAga kare athavA mamatva choDI sanyAsa dhAraNa karyo pachI chUTI janArU zarIra tyakta che. samaya para AyuSya pUrNa thatAM je zarIra chUTe che te zruta kahevAya che. viSabhakSaNAdi vaDe akALa mRtyuthI je zarIra chUTe che te cyAvita che. bhUta ane bhaviSyanA saMbaMdha paraleAkathI che. jJAtA traikAlika che ane amara che. tene sabaMdha aneka zarIra sAthe hAya che eTale nAyaka zarIranA traNa bheda karavAmAM AvyA
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra che. jo ke vartamAnane saMbaMdha bhAvanikSepathI che. paraMtu vartamAna jJAyaka zarIramAM jJAtAne jJAne paga vartamAna nathI eTale tyAM dravyanikSepa ja mAnavAmAM Avela che. vastunA upAdAna kAraNane vastunA nAmathI oLakhAvavuM te bhAvi Agama dravya nikSepa che. AmAM vastunA jJAtAnuM zarIra nahi paraMtu vastunuM upAdAna kAraNa pakaDavAmAM Ave che. jemake, rAjAnuM upAdAna yuvarAja che. vastuthI saMbaMdha rAkhanAra anya ke padArthane te vastunA nAmathI kahevuM te tadda vyatirikata nA Agama dravyanikSepa che. jemake, rAjAnA zarIra (mRta athavA jIvita)ne rAjA kahevuM. tame kaheze ke, taddavyatirikata nAAgama dravyanikSepa te jJAyaka zarIramAM samAviSTa thaI zake ema che te tene pRthaka bheda tarIke kahevAnI zI jarUra che? A prazna uparathI jotAM barAbara lAge che. paraMtu jJAyaka zarIra ane ta6vyatirita Agama dranikSepamAM pAyAne sUma bheda che. te tamArA khyAlamAM nathI AvyuM eTale tamane AvI zaMkA thAya che. yAda rAkhajo jJAyaka zarIramAM jJAtAnuM zarIra vivakSita che. eTale jJAyaka zarIra nikSepathI rAjAnA jJAtA zarIrane rAjA kahevAya che, tyAre vyatirikatathI te svayaM sajAnA zarIrane ja rAjA kahevAya che. jIva dravyanA vicAramAM jyAre A nikSepa joDavAmAM Ave che tyAre vyatirikatanA karma ane karma evA be bhedo thAya che. A bhedane anulakSI tyAM vicAra karAya che. . kadAca tame kaho ke ghaTane te zarIra hetuM nathI. te pachI tavyanirikatathI ghaTa kene kaheze? AvA prasaMgamAM ghaTanA anya nimitte kAraNe athavA saMbaMdhIone ghaTa kahIzuM. jema keI kuMbhAra kahe ke "ahIM ghaDe nathI-te tenA uttaramAM kahI zakAya ke "tame pite ja ghaTa che. ahIM ghaTanuM nimitta kAraNa kuMbhAra che eTale tene ja ghaTa kahI nAkhe. A ja rIte ghaTanA bIjA nimitta jevAM ke daMDa, cakra, cIvara Adine paNa ghaTa kahI zakAya che. tame pUchaze ke, zuM dravyanikSepanA badhA bheda badhA zabdo sAthe lAgI zake che? AnA javAbamAM kahevAnuM ke jIva, pudgala, AkAza Adi dravyavAcI zabda sAthe bhAvi Agama bheda ghaTI zake nahi. kAraNa, A badhA dravya anAdi anaMta che.* bhAvi ne Agama nikSepa upAdAna kAraNamAM karAya che. paraMtu je anAdi hoya tenuM upAdAna kAraNa vaLI zuM? hAM, manuSya Adi jIvanI viziSTa avasthAomAM te ghaTI zake che. kAraNa chavadravya anAdi che. paraMtu tenI manuSyAdi vividha avasthAe anAdi nathI, paraMtu sAdi che. je anAdi hoya tyAM ja bhAvi Agama bheda na ghaTe. avasthAe anAdi nathI paraMtu sAdi che. eTale tyAM
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikSepa maMtra : 391 je Ama hoya te paNa dravyanikSepane sthApanA nikSepanA aMtargata ja mAnI levAmAM ze vAMdhe che? kAraNa jema sthApanA nikSepamAM eka vastunI sthApanA anyatra karAya che tema dravya nikSepamAM paNa rAjAnI sthApanA yuvarAjamAM athavA tenA zarIramAM, tenA jJAnamAM athavA jJAnInA zarIramAM athavA evAM ja bIjAM keI kAraNomAM karI zakAya che. tamArI A zaMkA paNa sthAne che. paraMtu AmAM paNa pAyAnA bheda che je samajyA vagara tenA aMtare ane sUkSamatAone khyAla na Ave. juo, je vastuonI sthApanA karAya che te banemAM bheda rahe che paraMtu dravyanikSepamAM abheda che. sthApanA ane dravyanikSepane A AMtarika bheda che. dAkhalA tarIke, mahAvIranI mUrti ane mahAvIra e bane bhinna vastuo che tyAre rAjA ane yuvarAjamAM abheda che. yuvarAja ja AvatI kAle rAjA thanAra che. tethI tene rAjA kahevAya che. A javAbanA anusaMdhAnamAM tamane A AzaMkA janma ke, ne Agama bhAvi dravyanikSepa jyAM ghaTAvavAmAM Ave che tyAM te abhedanI vAta karavI ucita che. paraMtu jJAyaka zarIra, tadda vyatirikta ane Agama dravyanikSepamAM te abheda nathI, mATe A badhAne thApanAnA aMtargata svIkArI levAM joIe. A vAta tamArI sAcI che. paraMtu jainadarzananA nAnI vivakSA te tame samajI AvyA che. te tenA AdhAre spaSTa bhedamAM paNa abheda vyavahAra laukika daSTie te A che. eTale kArya-kAraNa saMbaMdha, viSaya-viSayI bhAva ane anya ekadezAvasthAna (eka ja jagyAmAM rahevuM) Adi nimittene anulakSI vyavahAranayathI bhinna jaNAtI vastuomAM paNa abhedane vyavahAra manAya che. eTale jJAyaka zarIra AdimAM paNa abheda svIkArela che. tame A javAba sAMbhaLI kaheze ke vyavahAranI apekSA abheda te mahAvIra ane mahAvIranI mUrtimAM paNa che. eTale ja mUrtine mAnanArA mUrtine paNa mahAvIranI mAphaka ja pUje che. je dhyAnapUrvaka AnI sUkSamatAmAM UtaravA prayAsa karaze te pArasparika bhedanI bhedarekhA avazya dekhAI Avaze paraMtu te mATe prajJAnI sUmatA ane dhyAnanI ekAgratA joIze. yAda rAkhaje sthApanAnikSepamAM abhinnatA kArya che. arthAt -baMne vastuomAM abhinnatA svataH hatI nahi, paraMtu sthApanAthI mAnavAmAM AvI che. paraMtu jyAM dravyanikSepa che tyAM te abhinnatA prathamathI ja vartamAna hatI eTale dravyanikSepamAM baMne vastuomAM svataH abhinnatA che. te abhinnatA e ja dravyanikSepamAM kAraNa che. tyAM sthApanAthI abheda che ane ahIM abhedathI dravyanikSepa che. bannemAM A ja pAyAne viziSTatama bheda che.
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra bhAvanikSepa : vartamAna paryAya mujaba zabdanA prayoga karavA te bhAvanikSepa che. jemake, rAjya karanArane rAjA kahevA. enA paNu e bhede che. (1) Agama bhAvanikSepa ane (2) nA Agama bhAvanikSepa. Agama bhAvanikSepa : koI vastunA jANunArane, te vastumAM upayega rAkhatI vakhate te vastunA ja nAmathI oLakhAvavA, te Agama bhAvanikSepa che. dravyanikSepanu svarUpa kahetAM Agama ane nA Agama viSenI spaSTatA karI devAmAM AvI che. Agama dravyanikSepa ane Agama bhAvanikSepamAM phera eTaleA ja che ke, Agama dravyanikSepamAM paNa jJAtA teA haiAya paraMtu vata mAnamAM upayAga na hoya paraMtu Agama bhAvanikSepamAM vamAnamAM paNa upayoga hAya che. kahyuM paNa che kesaamprt vastu paryAyA bhAvA dvedhA sa pUrvavat / prAbhRtajJAyI pumAMstatropayuktadhIH | AgamaH : nA AgamabhAva nikSepa ne AnamaHpunAMvA vastu tatparyAyAmam / arthAt vamAna paryAyavALI vastune te zabdathI kahevu' te nA AgamabhAva nikSepa che. jemake, rAjya karanArane rAjA kahevA. kadAca tame pUcho ke nAmanikSepa ane bhAvanikSepamAM ze taphAvata che? jema koi mANasanu' nAma hAthI rAkhI devAmAM Ave te te jema nAmanikSepa che, tema koI sUMDhavALA prANInuM nAma hAthI rAkhI devAmAM te te nAmanikSepa kema nathI ? jema nAmanikSepamAM leAkAnI icchA ja kAraNu che tevI ja rIte bhAvanikSepamAM paNa lAkonI IcchAnu ja prAdhAnya che. lAkonI icchA thaI eTale sUMDhavALA prANIne hAthI kahevA lAgyA. leAkeAnI IcchA hAta, tA tene hAthIne badale, gheADA nAmanI sa'jJA paNa ApI deta ! tame pUchaze ke, jyAre zabdanA artha lokonI icchA upara AdhArita che tyAre bhAvanikSepathI nAmanikSepamAM zuM taphAvata rahI jAya che? tenA javAba paNa saraLa che. kAraNa, jyAre nAmanikSepanA sabaMdha vyakitavAcaka sa jJAothI che tyAre bhAvanikSepanA saMbadha jAtivAcaka ane bhAvavAcaka saMjJAethI che. vyaktivAcaka saMjJAethI ApaNe koi samAna dharmavALI vastuonu jJAna karatA nathI tyAre jAtivAcaka sajJAonA atha samAna-sadRza dharmo para nirbhara che. sUMDha, meTA kAna, sthUla zarIra Adi aneka sAdhAraNa cihnavALuM prANI hAthI zabdanA atha che. paraMtu lakSmI ramA, umA Ardi zabdothI je aMnuM jJAna thAya che te asAdhAraNa (eka ja vyakitamAM rahenArA) cihnAthI oLakhI zakAya che. nAma (saMjJA) rAkhavAthI ja nAmanikSepa nathI thai jatA. kAraNa, nAma te cAre nikSepothI rAkhI zakAya che. A vAtanI spaSTatA gaikAlanA pravacanamAM karI gayA chIe.
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikSepa maMtra : 393 tame AgaLa prazna karaze ke, jo Ama hoya te dravyanikSepanI jema bhAvanikSepanA paNa jJAyaka zarIra Adi aneka bhede kema karavAmAM nathI AvyA? Ane uttara e che ke, bhAvanikSepane saMbaMdha mAtra vartamAna paryAya sAthe che eTale bhUta ke bhaviSya sAthe tene keI jAtane saMbaMdha saMbhavI zake nahi. dravyanikSepane saMbaMdha dravya arthAt anvayathI che. tyAM kArya, kAraNa, sahacara AdinI abhinnatA vivakSita che. paraMtu bhAvanikSepane saMbaMdha bhAva eTale paryAya eTale vyatirekathI che. tyAM kArya, kAraNa ane sahacara AdinI abhinnatA sAthe koI saMbaMdha nathI ke jethI zarIra Adi bhAvanikSepanA bhedamAM ahita thaI zake. A jAtanA zaMkA-samAdhAnethI nikSepanA viSayanI bhAre spaSTatA thaI javA pAmI che. A vAta te naya ane nikSepanuM aMtara batAvatAM gaI kAlanA pravacanamAM ja kahevAI gaI che, ke nikSepa e nayane viSaya che. atre A spaSTatA karavI anivArya che ke kaye nikSepa kayA nayane viSaya che? cAra nikSepamAMthI nAma, sthApanA ane dravyanikSepane dravyArthika naya ja svIkAre che. bhAvanikSepane paryAyArthika naya mAnya kare che. dravyArthikanayanA be bhede che. saMgraha ane vyavahAra. kAraNa sAmAnyagrAhI naigamanayane saMgrahamAM ane vizeSagrAhI naigamanayane vyavahAranayamAM samAveza thAya che. jusUtra Adi cAra bhede paryAyArthika nayanA che. AcArya siddhasena divAkaranA A matane anusarI jinabhadra gaNi kSamAzramaNe vizeSAvazyakamAM kahyuM che ke nAmAitiya davvaTThiyassa bhAvo a panjavaNayassa / saMgahavavahArA par3hamagassa sesA u iyarassa // arthAt nAmAdi traNa nikSepa dravyArthika nayane, ane bhAvanikSepa paryAyArthika nayane mAnya che. saMgraha ane vyavahAranaya dravyArthikane bheda che ane anusUtrAdi zeSa no paryAyArthikanA bhede che. paraMtu jinabhadra gaNi kSamAzramaNe namaskAranA nikSepanuM vivecana karatAM potAnuM maMtavya A rIte darzAvela che bhAva ciya saddaNayA sesA icchanti samvanikkhebe / arthAt zabda, samabhirUDha ane evabhUtanaya bhAvanikSepane ja svIkAre che ane bAkInA na badhA nikSepone svIkAra kare che. trAjusUtranaya dravyanikSepane svIkAre che e vAta zAstrIya paNa che. anugadvAra sUtramAM kahyuM che ke___ ujjusuassa age aNuvautte Agamamao aMga davAvassayauM puhatta necchai ti // jusUtranayanA abhiprAyathI eka anupayukta (upayogazUnya) puruSa AgamathI eka dravyAvazyaka che. A naya pRthaphatva (anekatva)ne mAnato nathI. sArAMza A che ke
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 : bhedyApASANu, khAlyAM dvAra nAmokta sthApanAdravya dravyArthika nayArpaNAt / paryAyArthArpaNAda bhAvastainyasiH sabhyanItiH // AdinA traNa nikSepe draSyAthika nayanA viSayeA che. bhAvanikSepa paryAyArthi ka nayanA viSaya che. draSyArthi ka nayanA viSaya che dravya eTale anvaya. ane A anvaya nAma, sthApanA ane dravyamAM upalabdha thAya che. kAraNa A nikSeponA sabaMdha traNe kALAthI che. bhAvanikSepanA saMbadha mAtra vamAna kALathI che eTale temAM anvaya nathI. tene vamAna paryAyanI sAthe saMbaMdha heAvAthI te paryAyAkinA viSaya manAya che. tiMduka udyAnamAM samAgama ane AdhyAtmika vicAra-vinimaya karanArA zrI kezIkumAra zramaNa zrI gautamasvAmInA Adeza meLavI pharI prazna kare cheH aNe gANa sahassANa majhe fuge gAyamA | teya te ahigacchanti kaha te nijjiyA tu me ? 35 he gautama ! hajAro tene kevI rIte jItyA ? zatrue vacce tame UbhA che. teo tamane jItavA icche che. tame manuSyamAM je visaMgatinI sthiti che eTale ke, tenI aMdara je svavidhI vRttie ane vAsanAonI arAjakatA che, tene kAraNe ja tenuM citta sateSa, zAMti ane AnaMdathI bhareluM hAvAne badale, te kolAhala ane asamAdhithI paripUrNa heAya che. manuSya janme che tyArathI mAMDIne vRddha thaI gayA pachI paNa AMtarika draSTithI te tyAM ja UbheA hAya che. vijJAna athavA bIjA upAyeAthI, padA jJAnanI upalabdhinI draSTithI, teNe game teTalI pragati sAdhI hoya, paraMtu AtmajJAnanI draSTithI teNe bhAgye ja AgaLa Dagalu bharyu. hAya che! AMtarika upalabdhionI dRSTithI manuSya prAyaH evA ne evA ja rahe che, jevA prakRtie tene utpanna karyAM hatA ! AMtarika dvizAmAM te jarA jeTalI paNa pragati karatA nathI! tenuM kAryakSetra ja bAhya ane sthUla hAya che. padArthonA AkaSa NAmAM te kheMcAI jAya che. ahaM tene kaI dizAmAM AgaLa vadhavA zvetA nathI. vAsanAonI arAjakatA potAnA kuMDALAmAMthI tene mukata thavA detI nathI. te pote paNa bhautika ane vAsanAnA jagatathI prabhAvita banI jAya che ! AvI mAnavajAtanI sahaja nabaLAIothI he gautama ! tame mukata ane zUnya jaNAe che. tameAe tamArAmAM zuddha dharmAMne jAgRta ane pratiSThita kevI rIte karyo ke, je zatruonA sAmAnya mANaso zikAra banI jAya che tenA upara tamAruM Avu... sAtrika Adhipatya che? A vijayazrI tamane kaI rIte upalabdha thaI ?
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANavAne vijaya pramANu hAya naya, nikSepa ane saptabhaMgI viSenI sa kSipta mAhitI meLavyA pachI, pramANu viSenI jANakArI paNu anivAya anI jAya che. Aje pramANane abhimukha rAkhI vAta karIe. tadanusAra'smygjnyaan' pramANam'- prakarSeNa-saMzayAdivyavacchedena mIyate - paricchidyate- jJAyate vastutatva' yena tat pramALam'--jenA vaDe vastu yathA rUpamAM jaNAya che te pramANa kahevAya che. vastune jANavAnuM kAma karanAra AtmAnA jJAna nAmane guNu che. eTale pramANu zabdathI jJAna ja abhISTa che. eTale ghaNA AcAryae pramANanuM lakSaNa sabhyajJAna khatAvela che. vyavahAramAM te jJAna sivAyanA khIjA padArtho paNa pramANabhUta gaNAya che. ApaNe keAinI pAsethI rUpiyA uchInA lIdhelA hAya te te mATe amuka mANasa pramANa hoya che athavA ApaNe lakhI Apele patra che. atre amuka mANasane lakhI Apela patrane, pramANu kahevAno artha e che ke te mANasa athavA te patra vaDe ApaNe satya vAta jANI zakIe chIe. jo ke jANavAnuM kAraNa tA jJAna ja che; paraMtu jJAnanuM nimitta kAraNa mANasa athavA te lakhI ApeleA patra che. tethI upacArathI tene paNa pramANu kahevAya che. 'muddAmAve sati prAnane nimitte cevacAra: pravartate'arthAt mukhyanA abhAvamAM, koI prayeAjana athavA nimitta maLavA para, upacAranI pravRtti hoya che. Aja kAraNa che ke naiyAyika-vaizeSikAdi dAzanikoe indriyA ane temanA sannika athavA temanA vyApArane pramANu mAnela che. paraMtu ene mukhya pramANa na samajavuM joie. kAraNa indriyA vagere svayaM mukhya pramANa nathI paraMtu mukhya pramANanAM kAraNA che. mukhya pramANu te te che ke je padAtha ne jANavAnuM aMtima kAraNa hAya. uparyukta indriyA vagere AtyaMtika kAraNa nathI, kAraNa indriyAkrika jaDa che. temaneA vyApAra thavA chatAM paNa jo jJAnanA vyApAra na hAya te padArtha jANI zakAya nahi. indriyAnA vyApAra pachI jJAna utpanna thAya che eTale jJAna ja aMtima kAraNu kahevAya, indriyAnA vyApAra nahi. eTale indriyAnA vyApArane gauNa athavA upacarita pramANu mAnavu' joI e. jo padmA ne jANavAmAM pramANa kAraNa che te pramANane jANavAmAM zuM kAraNa ? AnA sIdhA javAkha e che ke, pramANu padArthAne paNa jANe che ane potAne paNa jANe che. jema dIpaka padArthone prakAzita karavAnI sAthe peAtAne paNa prakAzita kare che. eTaleke jevI rIte dIpakane jovA mATe bIjA dIpakanI jarUra paDatI nathI, tevI rIte pramANane jANavA mATe khIjA pramANunI jarUra paDatI nathI. eTale pramANa svaparicchedaka athavA svavyavasAyAtmaka che. atre prazna thavA saMbhava che ke badhA jJAne svaparicchedaka-svavyavasAyAtmaka che, ke mAtra sabhyajJAna ja svaparicchedakasvavyavasAyAtmaka che ? tenA javAbamAM jaNAvavAnuM ke jJAnamAtra svanirNAyaka hAya che. svaparicchedanI draSTithI koi jJAna apramANu athavA mithyAjJAna heAtuM nathI. kahyuM paNa che ke H
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 396 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra bhAvaprameyApekSAyAM pramANAbhAsa nivaH / bahiH prameyApekSAyAM pramANa tannima ca te // jJAnamAM prAmANya athavA aprAmANya padArthanA sAcApaNuM ane baTApaNa upara AdhArita che. jemake, sApamAM deraDAnuM jJAna thavuM e mithyAjJAna che. kAraNa ke A jJAnane viSaya doraDuM che, je mithyA che. A jJAnanA AdhAre je deraDAne levA jaIzuM te tyAM deraDAne badale sApa maLaze. atre deraDAnuM astitva te mithyA che. paraMtu jJAnanuM astitva mithyA nathI. eTale A mithyAjJAna hovA chatAM paNa svaparicchedaka-svavyavasAyAtmaka che ane te sAcuM che. vaLI prazna thAya ke, je mithyAjJAnanA svaparicchedane paNa sAcuM mAnavAmAM Ave te te mithyAjJAna kema kahevAya? A praznanA uttaramAM huM pahelAM ja kahI gayo chuM ke- "jJAnastha pramANamAM magi afthafkSacaiva na thaurvsayA' jJAna viSayanI apekSAthI mithyA thAya che, paNa svarUpane jANavAnI apekSAthI nahi. saMzayajJAna pramANa nathI kAraNa emAM padArthanI yathArtha pratIti thatI nathI. paraMtu ApaNane saMzayane je anubhava thAya che te te pramANa ja che. kAraNa saMzayane anubhava mithyA thatuM nathI. pramANunuM svarUpa samajyA pachI paNa A zaMkA te thAya ja che ke jANelA padArthane pharI jANanArUM jJAna pramANa che ke nahi? yAda rAkhajo ke jANelA jJAnane pharI jANavAmAM kAMIka vizeSatA athavA nyUnAdhitA AvI ja jAya che, tethI te jJAna nirarthaka thatuM nathI. AvuM jJAna dhArAvAhika jJAnanA nAmathI oLakhAya che. keI vidyArthI eka ja pAThane vAraMvAra jyAre yAda kare che tyAre te jJAnanI vizeSatA bhale ApaNane daSTigocara na thAya, paraMtu tenI vizeSatAnuM phaLa dhAraNanI prabaLatA te dekhAya ja che. dhArAvAhika jJAnanI pramANatA ane apramANatAnA saMbaMdhamAM aneka zaMkAo che. te nirarthaka hovAthI eTale ke jANelAne jANavAmAM kaI lAbha, phaLa ke vizeSatA na hovAthI, te apramANa kahevAya che. paraMtu dhArAvAhika jJAna nirarthaka nathI. prathama samayanuM jJAna prathama samayavartI ajJAnane dUra kare che te bIjA samayanuM jJAna dvitIya samayavartI ajJAnane dUra kare che. AvI sthitimAM prathama samayanA jJAnane pramANa mAnavuM ane dvitIya samayanA jJAnane apramANa mAnavuM e yukitasaMgata nathI. ApaNe tyAM te pramANanI sAthe pramitinuM hovuM anivArya che, kAraNa pramANe karaNuM che. Aja rIte jJAnanI sAthe jJaptinuM hovuM paNa anivArya che, kAraNa jJAna karaNa che. pramiti na janme te pramANunI sattA na manAya, temaja je jJapti utpanna na thAya te jJAnanI sattA paNa na manAya. dhArAvAhika jJAnamAM paNa je jJapti na janmatI hoya te te jJAna kahI zakAya nahi ane je dhArAvAhika jJAnamAM jJapti janmatI hoya te te jJapti ja ajJAnanI nivRtti che. mATe dhArAvAhika jJAna nirarthaka kahI zakAya nahi. A rIte dhArAvAhika jJAnanA viSayanI
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANavAdanA vijaya : 397 vizeSatA ApaNI dRSTimAM bhale na Ave, paNa teTalA mAtrathI tene ajJAna mAnI zakAya nahi. zrI hemasUrie ene pramANa mAnela che jyAre mANikayanI ane anya pazcAdvI jainAcAryoe ene apramANa mAnela che. mANikayanadInuM 'pUrvIya vyavasAyArama` jJAna' pramALam'--A sUtra akalaMka devanI nimnakArikAnA AdhAre nirmita thaelu che- vyavasAyAtmakaMjJAnamAtmArthagrAhaka' grahaNa nirNayastena mukhyaM prAmANyamaznute // matam / mANikayanadInA sUtramAM pramANane apUrvAgrAhI mAnI dhArAvAhika jJAnane apramANa mAnela che. paraMtu akalaMka devanA pramANanA lakSaNamAM apUrvAgrAhI vizeSaNa ApavAmAM AvyuM nathI. te pUrvenA koI jainAcArya)e paNa AvA vizeSaNanA ullekha karyo nathI. vidyAnI teA lakhe cheH tattvArtha vyavasAyAtmajJAnaMmAnamitIyatA / lakSaNena gatArthatvAd vyarthamanyad vizeSaNam // gRhItamagRhIta vA svArtha yadi vyavasyati / tanna loke na zAstreSu vijahAti pramANatAm // arthAt vAstavika ane jANanArU jJAna pramANu che. pramANunAM lakSaNamAM khIjA vizeSaNA mUkavAnI jarUra nathI. bhale te gRhIta hoya ke agRhIta, je potAnA ane jANe che te pramANu che. AnA huM to bahu saMkSepamAM ullekha karI rahyo chuM. A viSe vidvAnAe vadhAre gaMbhIratApUrva ke vicAra karavA joie. ATaluM samajyA pachI A zaMkA thavA saMbhava che ke, jyAre pramANune jJAnasvarUpa mAnavAmAM Avyu che tyAre jJAna ane pramANamAM kAMI aMtara che ke nahi ? A te sIdhI ane kahevAI gaelI vAta che ke, jJAna sAcuM paNu hAya che ane khATu paNa heAya che. sAcuM jJAna pramANa kahevAya che ane khATu' jJAna pramANa gaNAtuM nathI. eTale eTalu tA spaSTa che ke jJAna vyApaka (vadhAre kSetramAM rahenArU) ane pramANa vyAkhya--alpadezamAM rahenArU che. A rIte pramANa ane jJAnamAM vyAkhya--byApaka sabaMdha che. A ja jAtane! vyApya- vyApaka sabaMdha jJapti ane pramitimAM, jJeya ane prameyamAM ane jJAtA ane pramAtAmAM paNa che. jJapti, jJeya, ane jJAtA samyak ane mithyA ane hAI zake che eTale vyApaka che; pramiti, prameya ane pramAtA sAcAM ja hAya che eTale vyApya che. have pramiti, pramAtA ane prameyanu svarUpa paNa samajavA jevuM che. pramANu vaDe je jANavArUpa kriyA thAya che te pramiti athavA pramANa kahevAya che. pramiti pramANu vaDe utpanna thAya che eTale pramANanuM sAkSAt phaLa pramiti che. AvuM ja khIjuM nAma ajJAna nivRtti paNa che. tyAra
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 : bhedyA pASANa, khelyA dvAra pachI je pramANanuM phaLa hAna buddhi (tyAga-dveSa), upAdAna buddhi (grahaNa-rAga) ane upekSA buddhi (rAga ane dveSa baMnenuM na hovuM) paNa manAya che. te phaLone vicAra karavAthI, te AtmAthI kathaMcit abhinna dekhAya che. eTale jainadarzanamAM pramANa ane phaLane abhinna svIkArela che. je temane sarvathA abhinna mAnI levAmAM Ave te pramANa ane phaLa evA bhinna bhinna nAma ane bhinna bhinna lakSaNo saMbhavI zakaze nahi. eTale pramANuthI pramANenuM phaLa "mAmina fmaja ra' kathaMcit bhinna ane kathaMcit abhinna mAnela che. pramANa vaDe je padArtha jaNAya te prameya kahevAya che. pramANane AdhAra athavA kartA pramAtA kahevAya che. jaina darzanamAM prameya-pramANane viSaya sAmAnya vizeSAtmaka mAnavAmAM Avela che. "nAmArthe viroghAramAM tara viSayaH " kAraNa vastu mAtra sAmAnya - vizeSAtmaka che. jema pratyeka mANasa khAsa guNo ane AkArone rAkhe che chatAM tenAmAM evI paNa kAMIka samAnatA che ke jenA vaDe badhA manuSya eka ja manuSyajAtimAM samAviSTa thaI jAya che. jyAre ApaNe kaI paNa vyakitane IzuM te tenAmAM bIjAthI kAMIka vizeSatA athavA bIjA sAthenI kAMIka samAnatA avazya jevA maLaze ja, samAnatAne choDI vizeSatAne ane vizeSatAne choDI samAnatAne viSaya karI zakAya nahi. tame pUchaze ke pramANamAM satyatA zuM che? vaLI te satyatA svayaMbhU hoya che ke tenA mATe anya kAraNonI apekSA rahe che? tene javAba A pramANe che. pramANa vaDe je vastu jevI hoya che tevI ja te jaNAya che ane te ja pramANanuM prAmANya che. A satyatA mATe ceDA vizeSa guNanI jarUra paDe che. jyAre pramANamAM jJAnathI kAMIka vizeSatA che, tyAre jJAnanAM kAraNethI pramANanAM kAraNomAM paNa kAMIka vizeSatA rahe ja. vizeSatA mAtra pramANamAM ja nahi, apramANamAM paNa hoya che. jJAna eka sAmAnya vastu che. samyajJAna tathA mithyAjJAna A baMne tenI vizeSa avasthAo che. A vizeSa avasthAo mATe vizeSa kAranI apekSA hoya che. jema lAkaDAthI Tebala banAvavAmAM vizeSa kAraNenI AvazyakatA che te khurasI banAvavAmAM bIjA vizeSa kAraNenI AvazyakatA rahe che. A rIte sArI ane narasI vastuo banAvavAmAM vizeSa kAraNanI jarUra raheze ja. vizeSa kAraNonI apekSA hovAthI ja pramANanI utpatti parataH manAya che. jJAnanI sAmAnya sAmagrIthI kAMIka vadhAre sAmagrInI jarUriyAta ja pramANanuM paratatva che, ane vadhAre sAmagrIthI nirapekSa sAmAnya sAmagrIthI utpatti e ja prAmANyanuM svatattva che. prAmA ca sarvata utpattirita jJAna sAmAnyasAmagajapa " uparyukata kAraNothI jaina dArzanika vidvAne pramANa ane apramANanI utpatti svataH mAnatA nathI. pramANunA saMbaMdhamAM ATaluM samajI lIdhA pachI paNa e prazna te Ubhe ja rahe che ke pramANanI jJapti kema thAya che? arthAt ApaNane kema khabara paDe ke ApaNane je jJAna thayuM che te sAcuM jJAna thayuM che?
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANuvAdane vijya : 39 tene uttara spaSTa che ke keTalAka pramANa te eTalA spaSTa hoya che ke tenI pramANatA jANavA mATe ApaNane vizeSa sAdhanenI AvazyakatA rahetI nathI. pramANunI spaSTatA Adi ja pramANunI satyatA siddha karI Ape che. je vastuone tame sadA upaga kare che tenI satyatA mATe kyAMya pUchavA javuM paDatuM nathI. ApaNA gharanI pAse ja je kaI nadI ke taLAva hoya ane tene snAna pAnAdi kAryomAM roja upaga thatuM hoya, te tyAM pANInA sabhAvamAM ApaNane saMdeha rahetuM nathI, ke jethI te pANInA saddabhAva viSe ApaNe kaI bIjAne pUchavA javuM paDe ke bIjAM cihunethI nizcaya kare paDe! jyAre tame miSTAna khAo che tyAre tenAM gaLapaNanA jJAnanI spaSTatA karavA mATe tamAre bIjAne pUchavuM paDatuM nathI. kAraNa te jJAna eTaluM vizada ane spaSTa che ke te pitAnI satyatA pite ja batAvI de che. AvI sthitimAM prAmANyanI jJapti svataH mAnavAmAM Ave che. jyAM vizeSa kAraNenI AvazyakatA hoya che tyAM prAmANyanI jJapti parataH mAnavAmAM Ave che. kahyuM paNa che- jJatiH gatte viSa svata: santa tu turataH | paricitasvagrAmataTAkajalAdiramyastaH tavyatirikto'nabhyastaH // keI aparicita sthAnamAM pANI jevuM kAMI joIe te saMdeha saMbhavI zake che, tyAM pANI che ke mRgajaLa? eTalI vAramAM te bAjuethI kaI pANIne ghaDe laIne Ave, athavA tyAM ja rahetA keI mANasane pUchI levAmAM Ave, te pitAnA jJAnanI yathArthatA jaNAI Avaze. paraMtu A yathArthatA, satyatAne nirNaya, jJapti bIjAnI sahAyathI thaI, eTale prAmANyanI jJapti parataH thaI gaNAya. je badhe ThekANe prAmANyanI jJapti parata ja mAnavAmAM Ave te jJaptinuM thavuM ja azakya thaI jAya. upara ja|lA daSTAMtamAM ApaNane pANInA jJAnanI satyatA pANInA ghaDAvALA kaI mANasane joIne thaI hatI ane pANInA ghaDAvALA mANasanA jJAnanI yathArthatA mATe je trIjA jJAnanI AvazyakatA mAnavAmAM Ave, te trIjA jJAnanI yathArthatA mATe cethA jJAnanI AvazyakatA raheze ane cothA jJAna mATe pAMcamA jJAnanI. aMtamAM keI ne kaI jJAnanI yathArthatA svIkAravI paDaze. anyathA anavasthA dezanI saMbhAvanA janmavAthI pANInuM paNa jJAna thaI zakaze nahiM. "apramANinApArtharikAnA vijhAnya mAnavarathA"- arthAt apramANika anaMta padArthonI kalpanA karavI paDe tyAM anavasthA deSa thAya che. jema uparyukta udAharaNamAM trIjA, cothA, pAMcamA Adi jJAnanI kalpanA karavI paDI che. e jJAnenuM astitva nathI, eTale e jJAne aprAmANika che. je AvI kalpanA karatA ja jaze te kayAMya vizrAMti maLaze nahi; eTale A anavasthA deSa che. hA, vizrAma na maLe chatAM paNa je prAmANika kalpanA hoya te anavasthA deSa AvatuM nathI. jema devadatta pitAnA mAtApitAthI jape, tenA mAtApitA
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra temanA mAtApitAthI, teo vaLI temanA mAbApathI, Ama A kalpanAmAM kyAMya vizrAma nathI. chatAM A kalpanA peTI nathI tethI temAM anavasthA daSane saMbhava nathI. tAtparya e che ke vAstavika pramANa sva para prakAzaka, ajJAnane naSTa karavAmAM sAkSAt athava: aMtimakAraNa, utpattimAM parata ane jJaptimAM kayAMka svata, kayAMka parataH che. kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmI vacce je AdhyAtmika vicAra vinimaya cAlI rahyo che temAM gaIkAle zrI kezIkumAra zramaNe prazna pUche che tene javAba ApatAM zrI gautama svAmI pharamAve che- age jise jiyA paMca paca jise jiyA dasa / dasahA u jiNittANa savasttU jiNAmaha // 36 ekane jItatAM pAMcane jItyA, pAMcane jItyA pachI dezane chatIne meM badhA zatruone jItI lIdhA. AkhA jagatane kAma, krodha, lobha ane meha nacAve che. A narakanA moTA daravAjA che. A daravAjAmAMthI pAra vagaranI vaNajhArenI avarajavara cAlyA ja kare che. raste khAso paheLo che. rastAmAM ghaNuM sobatIo paNa maLI jAya che. hA, paNa satyane raste sAMkaDe che. eTale ja saMsAra samudrathI dUra tene kAMThe UbhA rahI, samudramAM UchaLatAM mojAMonI majA mANavAmAM ane samudranI lIlA jovAmAM AnaMda Ave che. jeo A samudramAM UMDA jAya che teo DubakI khAya che. temanAM nAkamAM ane meMmAM pANI bharAya che, teo gUMgaLAya che, temane samudranA AnaMdane anubhava maLatuM nathI. puruSa samudrane tIre UbhA rahI AnaMda lUMTe che. samudrathI, saMsArarUpa samudrathI nirlepa rahevAnI je saMtanI vRtti che, te jyAM sudhI na keLavAya athavA yathArtha rIte na pace, tyAM sudhI sAce AnaMda mANI zakAtuM nathI. kamaLanAM pAMdaDAMnI mAphaka alipta rahevAmAM ja majA che. bhagavAna buddhe kahyuM che ke, saMte parvatanA UMcA zikhara para UbhA rahI tyAMthI nIce saMsAra tarapha jue che tyAre saMsAra temane kSudra dekhAya che. UMce jaI nIce jotAM zIkhIzuM te ja A aphATa phelA zudra lAgaze. pachI saMsAramAM citta cuMTaze nahi.
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna prabhutA gaI kAle pramANanA viSayanI vAta karI hatI. Aje tenA ja agA ane upAMgane savistRta rUpe tapAsIe. tenA bheda prabhedonI samajaNathI pramANu viSayaka vizada samajaNa ane spaSTa mAhitI upalabdha thaI jAya che. tadanusAra, pramANanA bhedonA saMbaMdhamAM badhA dAniko ekamata nathI. keAI eka, koI e, keAI traNa, koI cAra, koI pAMca, koI che, koI sAta te koI ATha bheda paNa mAne che. jaina dananI dRSTie te pramANunA mULa e bheda che. (1) pratyakSa ane (2) parAkSa. pratyakSa pramANa H je pramANa vaDe padAnA niLa, spaSTa pratibhAsa hoya te pratyakSa pramANa che. jemake, AMkhAthI kaI mANasane jovAthI je spaSTa jJAna thAya che tevuM koInA kahevAthI ke citra vaDe thatuM nathI. koInA kahevAthI ApaNe e jANI zakIe ke amuka vyakita sarasa gAya che; paraMtu tenA suMdara gAvAnuM yathArtha jJAna te ApaNane tyAre ja thaze jyAre ApaNe te gAyananu zravaNa pratyakSa karIzu, eTale ke ApaNA kAnethI ja ApaNe tene sAMbhaLIzu' A rIte pratyakSa jJAna indriyAthI, manathI ane AtmAthI thAya che. jema parAkSa jJAnane khIjA jJAnanA avalakhananI jarUra rahe che, tema pratyakSa jJAnane bIjA koI jJAnanA avalaMbananI jarUra rahetI nathI. jemake, dhUmADAne joI agninu jJAna thavuM. atre dhUmADA pratyakSa che, paraMtu agni parIkSa eTale ke anumAna che. dhUmADAnA jJAna mATe ApaNane pUrve koI anya jJAnanI apekSA nathI; paraMtu agninuM anumAna dhUmADAne jANyA vagara saMbhavI zakatu nathI. AvA jJAnanI vacce koI anya jJAna AvI javAthI tenI vizadatA naSTa thaI jAya che eTale AvA jJAnane pratyakSa jJAna kahI zakAya nahi. pratyakSanA be bheda che. (1) sAMvyavahArika pratyakSa ane (ra) pAramArthika pratyakSa sAMvyavahArika pratyakSa : je pramANa pAramArthika dRSTie pratyakSa (spaSTa) nathI para Mtu khIjA jJAneA karatAM kAMIka spaSTa hAvAthI, leAkavyavahAramAM je pratyakSa manAya che te sAMvyavahArika pratyakSa kahevAya che. vAstavamAM te sAMkhyavahArika pratyakSa e parAkSa ja che. upara je indriya pratyakSanA udAharaNA ApyA che te badhA sAMvyavahArika pratyakSa che. kAraNu indriyA vaDe ApaNane je jJAna thAya che te anumAnAdi jJAnA karatAM nirmaLa avazya che, paraMtu temAM pUrI ni`LatA upalabdha thatI nathI tethI tene pAramArthika pratyakSa kahI zakAya nahi. dAkhalA tarIke, sparzendriya vaDe zIta, uSNa Adi spardhAnuM jJAna avazya karAya che, paraMtu tenAthI te padAthaeNnI pUrepUrI zItaLatA ke uSNatAne jANavI asabhava che. tharameAmiTara jevA garamImApaka ya Mtro jyAre kAI padArthane 80 ke 90 DIgrI jeTaleA garama khatAve che tyAre te padArtha ApaNane sparzendriya vaDe
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra ThaMDe lAge che, ane jyAre temAM 101 thI 102 DIgrI garamI batAve tyAre ApaNane mAMDa eka be DIgrI jeTale te garama lAge che. je jJAnamAM AvI jAtane visaMvAda heya te jJAnane pratyakSa kema kahI zakAya? A muzkelInuM spaSTa kAraNa e che ke ApaNuM zarIramAM 98 athavA 98 DigrI uSNutA sadA vartamAna hoya che. eTale ApaNe sparzendriyanA trAjavAmAM 98 ke 98 DigrIne pAsiMga sadA rahe ja che je ApaNane sparzanuM yathArtha jJAna thavA detuM nathI. Aja sthiti raseMdriyanA saMbaMdhamAM paNa che. je vastu eka vyakitane bhAre tIkhI lAge che te ja vastu bIjAne ochI tIkhI lAge che. je badhA mANasa ane pazu pakSIonA anubhave upara vicAra karavAmAM Ave te badhAmAM koI ne kAMIka vizeSatA dekhAze. temAMthI kayo anubhava nirmaLa che te kema kahI zakAya? hAM, gaMbhIratApUrvaka vicAravAthI eTaluM avazya jaNAze ke kaI paNa anubhava pUrNa nirmaLa nathI. kAraNa raseMdriyanA paramANuone prabhAva badhAne vikRta karI de che. A ja kAraNa che ke mANasane eka ja vastune svAda sadA eka sarakhe lAgatuM nathI. nIrogI avasthAmAM je svAda jaNAya che te pitta-javara sthitimAM jaNAtuM nathI. haraDe khAdhA pachI pANIno svAda mIThe lAge che. enA saMbaMdhamAM je ema kahevAmAM Ave ke te te haraDenA paramANuone prabhAva che te te paNa ekAMze satya che. paraMtu je paramANuothI raseMdriyanI racanA thaI che tenA rasane prabhAva paNa avazya paDe ja che. raseMdriyanA paramANuo nIrasa nathI hotA eTale raseMdriya vaDe kaI vastunA zuddha svAdanI pratIti thaI zakatI nathI. je vAta raseMdriyanA saMbaMdhamAM kahevAmAM AvI che te ghANe driyanA viSayamAM paNa kahI zakAya. kAraNa temanI racanA je paramANuothI thaI che temAM gaMdha avazya che ane tene prabhAva paNa avazya paDe che. A ja kAraNa che ke keI mANasane keI eka padArtha vadhAre sugaMdhita jaNAya che te te ja padArtha bIjA mANasane alpa sugaMdhita jaNAya che. niSkarSa e che ke gaMdhanA viSayamAM paNa judI judI vyakitaone judA judA anubhava hoya che. ane te anubhavamAMthI kaI paNa anubhavane pUrNa nirmaLa kahI zakAya nahi. cakSurindriyanA anubhavonI bhUle te ekadama suspaSTa che. je sUrya ane caMdrane ApaNe thALI jevaDA ane parvatanA zikharathI ceDA ja addhara joIe chIe, te kharekhara te ghaNuM moTA ane ghaNuM dUra che. jovAmAM paNa ApaNane najIka ane dUrane prabhAva avazya paDe che. padArtha jeTale sannikaTa heya teTale te moTo dekhAya che. A sAthe saMyukata karele padArtha dekhAte nathI. AMkhanI sAthe saMyukta padArtha bilakula na dekhAya tevuM na bane te paNa te tevo ja dekhAya che jevaDI ApaNI AMkha hoya che. A rIte dekhAvuM paNa eka rIte nirarthaka che. A te AkAranI vAta thaI. have raMganI vAta upara paNa vicAra karIe. sUryanA prakAzamAM je vastu je raMganI dekhAya che te vastu caMdra, vijaLI Adine prakAzamAM te raMganI dekhAtI
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna prabhutA : 403 nathI. AthI paNa kalpI zakAya che ke prakAzanA prabhAvathI ApaNuM rUpadarzana avazya vikRta thaI jAya che. prakAzAdi vagara jyAre rUpa jANI zakAtuM nathI tyAre netrathI rUpanuM nirmaLa jJAna hovuM azakaya che. A ja rIte zravaNendriya vaDe zabdanA vAstavika svarUpane pratibhAsa thaI zaktA nathI. tenA upara paNa nikaTatA, suMdaratA ane zravaNendriyanI grahaNazakitane prabhAva avazya paDe che. je AtmA ane artha viSayanA sAkSAt saMbaMdhathI jJAna thAya te te ekadama yathArtha kahI zakAya. je te jJAna pratibhAsa eTale ke Indriye vaDe, bAhya paristhitithI prabhAvita thaIne AtmAmAM pahoMcaze, te te kadI paNa nirmaLa rahI zakaze nahi. tethI Indriya jJAnane vAstavika pratyakSa batAvavAmAM Avela nathI. IndriyothI thatAM jJAnane sAMvyavahArika pratyakSa kahevAmAM Avela che. (2) pAramArthika pratyakSa : indriyAdinI sahAyatA vagara je jJAna kevaLa AtmAthI ja thAya che te pAramArthika pratyakSa che. ApaNA jevAne pAramArthika pratyakSa upalabdha nathI. eTale pAramArthika pratyakSanuM anubhUta udAharaNa ApI zakAya nahi. hAM, ATaluM ja kahI zakAya ke pratyeka jJAna svarUpathI pratyakSa che. layasraya TIkAmAM kahe che ke, "jJAnA ghAthafparthava vaizadyAvezadye devaiH prnniite| svarUpApekSayA sakalamapijJAna vizadameva, svasaMvedane jJAnAnta rAvya yathAnAt | arthAt jJAnanI vizadatA ane nirmaLatA temaja avizadatA ane aspaSTatA bAhya padArthonI apekSAthI ja che. svarUpanI apekSAthI te dareka jJAna pratyakSa ja che. Ane svAnubhava pAramArthika pratyakSanuM udAharaNa kahI zakAya. kAraNa padArthone jANavA mATe indriyAdikanI sahAya levI paDe che. paraMtu potAnA jJAnane jANavA mATe indriyanI madada levI paDatI nathI ke jethI svAnubhava vikRta kahI zakAya. jJAnanA je pratyakSa ane parokSa evA bheda che te paNa paraprakAzatAnI daSTithI ja karAya che. AcArya umAsvAtie paNa- kSama-pratyakSa macata-sUtro vaDe matijJAna ane zrutajJAnane parokSa saMjJA ApI che ane avadhijJAna, mana:paryavajJAna tathA kevaLa jJAnane pratyakSa jJAna kahyA che. A vibhAge paraprakAzatAnI apekSAthI karavAmAM AvyA che. pAramArthika pratyakSanA bheda: pAramArthika pratyakSanA ApaNe tyAM traNa bheda mAnavAmAM AvyA che. ane te avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevaLajJAnanA nAmathI oLakhAya che. avadhijJAnaH "viSacakAtIrAmAtama mannA jJAnamAvijJAna ma" arthAt indriyanI sahAyatA vagara dravya, kSetra, kALabhAvanI maryAdApUrvaka rUpI padArthone apaSTa jANanArUM jJAna avadhijJAna che. tenA anugAmI, ananugAmI, hIyamAna, vardhamAna, pratipAti ane apratipAdita rUpe che bhede che.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404: bhedya pASANa, khelyAM dvArA anugAmI H sUryanA prakAzanI mAphaka pitAnA utpatti kSetrathI anyatra paNa sAthe janAruM avadhijJAna anugAmika avadhijJAna kahevAya che. pitAnA utpatti sthAna para ja viSayane bodha karAvanArUM ane anyatra na karAvanArUM jJAna anAnugAmika avadhijJAna kahevAya che. jemake, praznAdeza puruSanuM jJAna praznAdeza puruSa kaI khAsa sthAna para ja pUchelA praznane sAce javAba ApI zake che; paraMtu bIjA sthAne para ApI zakti nathI. tevI ja rIte anAnugAmika avadhijJAna paNa jJAnatpattinA sthAna para jJAna karAve che, anyatra nahi. je jJAna pitAnA utpatti kSetrathI kramazaH padArthone jANatuM ane vadhatuM jAya te vardhamAna avadhijJAna che. araNika nAmanA be kAThene ghasavAthI utpanna thaele agni baLataNane saMga maLatAM jema vardhamAna thAya che, tevI rIte je avadhijJAna parama zubha adhyavasAyanA nimitta pAmI vadhatuM jAya che te vardhamAna avadhijJAna kahevAya che. saLagatA agnimAMthI baLataNa kADhI nAkhatAM jema agni maMda, maMdatara ane maMdatama thatuM jAya che tema je avadhijJAna utpatti samaye jeTalA kSetrane prakAzita karatuM hatuM, te kramazaH hIna hInatara ane hInatama thatuM jAya, te hIyamAna avadhijJAna che. jema jaLamAM utpanna thaelA taraMga samULa vinaSTa thaI jAya che, tema je avadhijJAna utpatti pachI samULa naSTa thaI jAya te pratipAti avadhijJAna che. jema puruSaveda (puruSa cihana) jyAM sudhI puruSa paryAya rahe che tyAM sudhI TakI rahe che tema ja avadhijJAna kevaLajJAnanI prApti sudhI athavA yAjajIvana TakI rahe che te apratipAti avadhijJAna kahevAya che. mana:paryavajJAna : mana mAtra sAkSAtkAri mana parvavajJAna- indriyAdikanI sahAyatA vagara manane sAkSAt karanAruM jJAna te mana:paryavajJAna kahevAya che. mana:paryavajJAna mananI paryAne ciMtanIya padArthanA nimittathI utpanna thanArI AkRtio, avasthAo, pariNAmone pratyakSarUpe jANavAmAM samartha che. manamAM je bAhya padArthonuM ciMtana karAya che te padArtho anumAnathI ja jaNAya che. mana:paryavajJAnI AvI jAtanuM anumAna kare che ke "amuka padArthonuM ciMtana karyA vagara mananI amuka AkRtio thaI zake nahi." AvI jAtanI anyathAnupapattithI te bAhya ghaTa-paTAdi padArthone jANI le che. mana:paryavasAna be prakAranuM che (1) Rjumati ane (2) vipulamati. aju eTale sAmAnya ane sAmAnyane grahaNa karanArI mati te trAjumati. sAmAnya artha darzana abhipreta nathI. sAmAnya eTale vipulamatinI apekSAe theDA vizeSa dharmo ISTa che. anyathA jo bAjumati vizeSa dharmane na jANe ane mAtra sAmAnyane ja jANe che te manaHparyava darzana thaI jaze. vipulamatiH ghaNA vize jANanArI matine vipulamati kahevAya che. jumatithI mAtra eTalI ja pratIti thAya che ke eNe ghaTanuM ciMtana karyuM che. paraMtu vipulamatithI teja ghaTa seMkaDo paryAye sahita jaNAya che. abhiprAya A che ke jajumati mananI cUla paryAyane pratyakSa kare che
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna prabhutA : 405 ane vipulamati mananI paryAyanI sUkSmatara vizeSatAone paNa pratyakSa kare che eTale te khArthe padArthAnI paNa seMkaDo vizeSatAonu' anumAna karI le che. aite 6 ke jJAne viddhaviSayavA, vipratyakSe parizmAjyete| eTale avadhijJAna ane manaH pavajJAna vikala-pratyakSa arthAt deza pratyakSa che. mAtra kevaLajJAna ja sakaLa pratyakSa che. Ane e artha nathI ke A baMnemAM nimaLatA echI che. nirmaLatA teA badhAmAM sarakhI ja che. paraMtu avadhijJAna ane manaH pavajJAna badhAM dravyo ane badhA paryAyane nathI jANatA eTale te baMne deza pratyakSa athavA vikala pratyakSa kahevAya che. kevaLajJAna : nividravoyasAkSAvijJAnam / arthAt samasta dravye ane samasta paryAyAne sAkSAt karanArU jJAna te kevaLajJAna che. A jJAna badhA padArthAne jANe che eTale sakaLa pratyakSa paNa kahevAya che. kevaLajJAnanuM kAraNa samasta AvaraNanA kSayarUpa eka ja che. tethI kevaLajJAnane kAI bheda nathI. te eka ja prakAranuM che. atre AvaraNa karma ja samajavA joie. peAtAnA viSayamAM pravRtti karanArA leAkeAnuM jJAna AvaraNayukta che. ApaNA koi A sthAne za kA kare ke samasta padArthAnuM jJAna kathapi sa`bhavita nathI te te tenI A zaMkA kharAkhara nathI. jo samasta padArthonuM jJAna azakaya heAta te vyAptijJAna eTale ke tanA ja abhAva thaI jAta. ApaNuM jJAna sAvaraNu na heAta te temAM aspaSTatA na raheta. jJAnanI aspaSTatA ja tenI AvaraNa cutatAmAM pramANa che. A AvaraNanA AMzika vilayathI samyajJAna, samyadarzana ane samyakcAritra pragaTa thatAM jAya che ane samasta AvaraNanA AtyaMtika vilayathI kevaLajJAna, sakaLa pratyakSane AvirbhAva thAya che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM zrI gautamasvAmI kezI svAmIne javAba Ape che ke indriyA viSA tarapha bhAgatI rahe che. rastAmAMthI jevA ApaNe pasAra thayA, eka su Mdara AkaSa ka makAna dRSTigocara thayu, eka suMdara AkRti ane kAyA dRSTinA viSaya thai athavA koi cittAkarSaka meTaragADI AMkha sAme AvIne UbhI rahI-haju tameA tene suMdara kahA te pahelAM ja indriyA tyAM paheAMcI gaI hoya che ! evuM na mAnaze ke suMdara AkRti joI AkarSaNa UbhuM thAya che. kharI hakIkata tA e che ke ApaNe AkarSita thaie chIe mATe te ApaNane AkRti suMdara dekhAya che! sAmAnyatayA ApaNI mAnyatA hoya che ke ApaNane AkRti AkarSaka lAge che kAraNa ke te su Mdara che. paraMtu hakIkata enAthI UlaTI heAya che. AkRti suMdara eTalA mATe lAge che ke te ApaNane AkarSita karI cUkI hAya che. anyathA te ja AkRti khIjAne su Mdara nathI paNa lAgatI hatI ! indriyAnI gati sUkSma che. ApaNe zarIrane aDIe tyAre ja indriyA sparze che ema nathI. indriyAnA sparzavAnA alaga mArgo che. AMkha jotAMveMta spazI le che. jema jovuM e AMkhanA
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 : bhevA pASANa, khelyAM dvAra sparzanI prakriyA che tema sAMbhaLavuM te kAnanA sparzanI paddhati che ane sparza e hAthanA sparzane DhaMga che. indriyane artha ja che-sparzanI vyavasthAnuM upakaraNa. Indriye sadA sparzavA Atura hoya che. je vyakita Indriyone viSaye sudhI jatAM aTakAvavA IcchatI hoya teNe indriyenI A sUphama sparzI vyavasthA pratye jAgRta rahevuM paDaze. kAraNa A sparzavyavasthA ati sUkSma che. IndriyenA sparzanI prakriyA eTalI jhaDapI hoya che ke tenI pratIti tyAre ja jaNAya che jyAre te ghaTita thaI jAya che. saMyamIne artha ja e che ke indriyathI upakaraNanuM kAma levuM, bheganuM nahi. saMyamIne artha ja e che, je IndriyothI bhagate nathI kevaLa tene upaga le che. asaMyamIne artha e che ke je IndriyathI upayoga ocho le che ane bhoga vadhu le che. AMkhathI dekhavuM te upaga che. AMkhathI bhegavuM ke sparzavuM upaga nathI. bhoga baMdhana che. upaga baMdhana nathI. zrI kezIkumAra zramaNane prazna aspaSTa hatuM eTale zrI gautama svAmIe pitAnI prajJAthI tenuM tAtparya samajI te ja rIte tene uttara vALavA prayatna karyo. praznane javAba sacoTa ane asarakAraka hatuM, paraMtu je jAtane prazna hatuM te ja jAtane nAma-nirdezanya chatAM praznane lagate ja tene javAba hate. aMte kezakumArane pharI prazna karavo paDaye he prabhe! je hajAre zatruo vacce tame UbhA che te badhA tamane jItavA icche che, tame tene kevI rIte jItyA? A mULabhUta praznane vadhAre spaSTatAthI khyAlamAM levA te ja saMbaMdhamAM punaH pUche che. sattUya ihake vutte kesIgoyamamabbavI / / tao kesiM buvaMtaM tu gAyamA iNamabbadhI // 37 kezIkumAra zramaNe gautama prabhune pUchayuM te zatru kyA?--A rIte kezIzramaNa vaDe pUchavAmAM AvatAM, zrI gautama svAmI javAba Ape che ApaNe zatruo vacce gherAyelA chIe. A badhA zatruo zarIrane hAni pahoMcADatA jaNAtAM nathI. AtmA upara temanA anavarata prahAre cAlu che. te zatruo ane temanI zakitaone je yathArtha rIte oLakhI levAmAM na Ave te ApaNe tenA vazavartI ane zikAra banI jaIe. paraMtu ApaNe temane yathArtha rIte oLakhI laIe te zatruone hAMkI kADhavAnuM kAma DAbA hAthanuM banI jAya.
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnanu sauMdaya pratyakSanA be bheddA sAMvyavahArika pratyakSa ane pAramArthika pratyakSamAMthI pAramArthika pratyakSanI vAta gaI kAle ApaNe pUrNa karI. Aje sAMvyavahArika pratyakSanA bheda-prabhedonI vistRta samajaNu mATenA prayatna prAraMbha karIe. paraMtu ApaNe tenI vistRta samajaNu mATenA prayatna prAraMbha karIe tyAre ApaNe e hakIkata bhUlavI na joie ke, sAMvyavahArika pratyakSa laukika dRSTie ja pratyakSa jJAna che; AdhyAtmika dRSTithI tA te parAkSa ja che. je jJAna AtmA ane viSayeAnA saMbaMdhathI sIdhu' utpanna thAya che, vacce indriyA ke mananA mAdhyamanI apekSA nathI rAkhatuM, te ja pAramArthika dRSTie pratyakSa jJAna che. je jJAnamAM indriyA ke mananA mAdhyamanI apekSA che te laukika dRSTithI pratyakSa jJAna gaNAya che; leAkeAttara dRSTimAM te te parokSa jJAna ja che. sAMvyavahArika pratyakSanA cAra bheda che. (1) avagraha (ra) ihA (3) avAya ane (4) dhAraNA. avagraha : indriyAkrikA vaDe jJAna padAne sAmAnya rIte grahaNa kare che te jJAna te avagraha che. jemake, dUthI koI lAMkhI vastunuM sAmAnya jJAna thavuM. avagrahathI jANelI vastumAM vizeSa AkAMkSArUpa jJAna ihA che. jemake, te dUrathI lAMkhI jaNAtI vastu mANasa hovI joie. Ama ihA thavAthI sazaya naSTa thaI jAya che. sa`zayamAM hAlaka Dolaka sthiti hoya che. banne mAju namatuM jJAna hoya che. koI niya hotA nathI. jemake, saMzayamAM A mANasa che ke huM huM'- evI jJAnanI aniNayAtmaka sthiti rahe che. paraMtu ihAmAM banne bAju jhUkAva rahetA nathI. te mANasa hAvA joie ema mANasa khAju A jJAna name che; ThUMThAnI pratIti temAM heAtI nathI. ihAthI jANelA padArthanA pUrNa nizcaya thaI javA te avAya che. jemake, 'A mANasa ja che.' avAyajJAnanI AvI ddaDhatA thaI jAya ke jethI kAlAMtaramAM paNa tenI smRti thai zake, te dhAraNA che. A cAre jJAna pAMca indriyA ane manathI thAya che. eTale sAMvyavahArika pratyakSanA 6x4=4 bheda mAnavAmAM Ave che. avagrahanA be bheda karavAthI cAra bheda bIjA vadhI jAya che. avagrahanA e bheda che. vyaMjanAvagraha ane arthAvagraha. vya Mjana zabdane atha che, avyakata athavA apragaTa. ApaNe UMghamAM hAie ane koI ApaNane jagADavA mATe sAda pADe te ApaNe pragADha nidrAmAM hAvAthI, pADavAmAM AvelA te sAdo ApaNe sAMbhaLI zakatA nathI. chatAM tenI na jaNAtI paNu sAmAnya asara te thAya ja che. AvI avyakata asara, je arthAvagrahanuM pUrvavartI ati aspaSTa jJAna che arthAt ApaNAM jAgatAM pahelAM je e traNa avAjo ApaNane jagADavA mATe karavAmAM AvelA te avAjo ApaNe sAMbhaLI zakayA nahi, paNa te avAjee ApaNane jagADavAmAM,
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 : meghA pASANu, kheAlyAM dvAra ApaNAM jAgatAM pUrve je asarakAraka bhAga bhajanmyA, ke jene kAraNe cAthA avAje ApaNe jAgI gayA, te pUvatI avAjethI thatu. aspaSTatama jJAna te vyaMjanAvagraha jJAna che. A vyaMjanAvagraha AMkha ane mana sivAyanI bAkInI cAra prApyakArI indriyAthI thAya che. AMkha ane mana aprApyakArI che. aprApyakArInA atha e che ke, nathI te padArthoM AMkha ane mana sAthe joDAtAM ke nathI te AMkha ane mana padArtho sAthe joDAtAM. AMkha ane mana padArtho sAthe saMyukata thayA vagara dUrathI ja padArthone grahaNa karI zake che. eTale AMkha ane mana aprApyakArI kahevAya che. amuka dAnikAnI mAnyatA che ke netramAMthI karaNA nIkaLI padArtha upara paDe che. jyAre vaijJAnikonuM maMtavya AnAthI viparIta che. vaijJAnikonI mAnyatA che ke, pratyeka padAtha mAMthI kiraNA nIkaLe che ane AMkha upara paDe che. jainardezana ene viivakAra pariNata chAyA mAne che. A rIte temanI mAnyatA vaijJAnikAnI mAnyatA sAthe meLa khAtI nathI. kAraNa AMkheAthI kiraNA dekhAtAM nathI. dekhAya che sthUla padAtha ke je netrAthI dUra che. A rIte cAra indriyA eTale zretrendriya, ghrANendriya, rasendriya ane sparzendriya ja prApyakArI che. A rIte vyaMjanAvagrahanA cAra indriyAnA cAra bhedo vadhatAM, pUrve batAvelA 24 bhedamAM 4 bheda umerAtAM, sAMvyavahArika pratyakSanA 28 bheda thayA. sAMvyavahArika pratyakSa dvArA grahaNa karelA padArthoM 12 prakAranA hAya che. te khAra prakAra A pramANe che-mahu, eka, bahuvidha, ekavidha, kSipra, cira, niruta, anita, ukta, anukata, dhruva ane adhruva. sAMvyavahArika pratyakSanA 28 bhedomAMthI pratyeka bheda khAra jAtanA padArthone viSaya kare che eTale 28412=336 bheda thayA. tame kaheze ke pahelAM pratyakSanuM lakSaNa kahetAM Ape pharamAvyuM hatuM ke, pratyakSa jJAnane khIjA jJAnanI apekSA nathI rahetI. paraMtu atyAre Ape je avagraha, iMDA, avAya ane dhAraNAnA lakSaNA khatAvyA te mujaba to ihAne avagrahanI, avAyane ihAnI ane dhAraNAne avAyanI sahAya anivArya che. te pachI ApanAM kathana mujama ja ihArdine parokSa kema na mAnI zakAya ? tamArI A za`kA sthAne che paraMtu A vAtane jarA sUkSmatAthI samajavI paDaze. sUkSmatAthI samajazo te| A badhA jJAnAnI pratyakSatA rUpa vizeSa pratibhAsanI niLatA avazya dhyAnamAM AvI jaze. te mujaba eka ja pratibhAsa jyAre vizeSarUpa dhAraNa kare che tyAre tenI spaSTatA khAvAI jatI nathI eTale te pratyakSa ja kahevAya che. dhUmADAne joIne, 'jyAM jyAM dhUma tyAM tyAM agni'--evI vyAptinA smaraNupUrNAMka agninuM jJAna thAya che tyAre te jJAna pahelAnA viSayane choDI, bIjA viSayane viSaya karavA lAge che eTale te parokSa kahevAya che. paraMtu ihA jJAnamAM avagrahanA viSaya chUTatA nathI paraMtu te avagraha jJAna paNa ihA jJAnamAM antahita thaI jAya che.
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnanuM sauMdaya : 409 jemake, dUrathI ApaNane koI lAMkhA padArthanuM jJAna thayu' eTale avagraharUpa jJAna janmyuM. tyAra pachI jyAre ati nikaTa paheoMcyA tyAre pratIti thaI ke, A mANasa hAvA joie'-A iMDA jJAna thayuM. ahi N ema na kahI zakAya ke pahelA jJAnanA viSaya je lAMkhApaNuM che te bIjA jJAnanA viSaya nathI. khIjA jJAnamAM te prathama jJAnanu lAMkhApaNuM ane bIjA jJAnanu manuSyapaNu ane viSaya thaI rahyA che. eTale ja AcArcIe vizadatA-niLatAnA svarUpanI spaSTatA karatAM kahyuM che ke, pratIsyantAcavavAnena vizeSavattayA yA pratimAsana' vairAya" khIjA jJAnanu vyavadhAna na paDavu athavA vizeSa rUpathI pratibhAsa hAvA e ja vaizava-pratyakSatA che. A badhA jJAnamAM uttarottara vizeSatA paNa che eTale A badhA jJAnAne dhArAvAhika jJAnanI mAphaka niraka paNa kahI zakAya nahi. parAkSa pramANanA pAMca bheda che. smRti, pratyabhijJAna, tarka,anumAna ane Agama (zAbda) smRti-anumatranatyaM jJAna' maraNam-pUrve jANelA padArthanA khyAla AvavA te smRti che. dhAraNA jJAne AtmAmAM evA saMskAra utpanna karyAM hatA ke jethI koI nimitta maLavA para smRti thaI jAya che. vagara dhAraNAe smRti thai zake nahi. mATe khIjA jJAnanA sahAyanI apekSA rAkhanAra (sApekSa) A jJAna che ane tethI ja te parAkSa che. pratyakSa vaDe jyAre ApaNe koi paNa vastune jANIe tyAre ApaNane jeTaluM spaSTa jJAna thAya che teTalu spaSTa jJAna pakSamAM thatuM nathI. pratyabhijJAna : "anumavasmRtietu; tirtha pUrvatAnAmAkhyAtinecara' saMjanAmaja jJAna pratyamijJAna" arthAt anubhava ane smaraNathI utpanna thanAra tiryAMka sAmAnya ane UrdhvatAra sAmAnya Adine jANanAra saMkalanArUpa jJAna pratyabhijJAna che. jemake, A gAya te ja jAtinI che.' rAjha prANI gAya jevu... hAya che. A te ja jinadatta che.' 'A paNa te ja ane kahe che.' A te ja mANasa che jene kAle joyA hatA.' jJAna che. A badhA dAkhalAomAM pratyakSa ane smaraNanA maLavAthI utpanna thaelu` sakalanA rUpa A ba MnenA maLavAthI pratyabhijJAnarUpa trIjA ja jJAnanA janma thaye. ghaNA dAniko pratyabhijJAnane pratyakSamAM antarSita kare che. paraMtu pratyakSa jJAna te sambaddha ane vata mAnane viSaya karanAru che eTale pratyakSa jJAnamAM te sAme rahelI vyakita ja viSaya thAya che. ane pratyabhijJAnamAM te te vyakitamAM rahenArI ekatA viSaya ane che. pratyakSanAna ekatAne viSaya karavAnI kSamatAne dharAvatuM nathI. te vyakitamAM rahenArI ekatA spaSTa jyAre jaNAtI nathI tyAre smaraNanI sahAya 1. tiryaka sAmAnya eTale eka kALamAM aneka vyakitagmAmAM rahenArI samAnata te. 2. UrdhvatA sAmAnya-aneka kALeAmAM paNa eka vyakitamAM maLI AvatI samAnatA.
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 : bhedyA pASANu, khAlyA dvAra laI ekatAnI pratiSThA thAya che. eTale khIjA jJAnanI sahAyanI apekSA rAkhanAru pratyabhijJAna aspaSTa jJAna che ane tethI te parAkSa pramANanA eka svataMtra bheda che. pratyabhijJAnanA uparyukata svarUpane joi, ghaNA dArzanikA, smRti ane pratyakSamAMthI te janma pAmatuM hAI, tene te bannemAM vibhAjIta karI nAkhavAnI athavA te bannemAM vaheMcI nAkhavAnI vAtathI zI hAni che temaja tenu pRthak vyakitatva mAnavAnuM kAraNa paNa zuM che tema prazna kare che. AnA javAkhamAM jaNAvavAnu ke anumAna ane tarka avinAbhAva saMbaMdhanA jJAnane meLavIne thAya che paraMtu tethI tenuM svataMtra vyakitatva jhUMTavAI jatu nathI. mAtApitAthI janmanAra saMtAnanuM vyakitatva mAtApitAmAM samAI nathI jatuM, paraMtu tenu pRthak ane svata Mtra vyakitatva hAya che tema pratyabhijJAnanuM vyaktitva paNa pratyakSa ane smRtithI bhinna che. pratyabhijJAnanA aneka bheda che. ekatva, pratyabhijJAna, sAdRzya pratyabhijJAna, vaisAdRzya pratyabhijJAna Adi. ekatva pratyabhijJAnanuM udAharaNa upara jaNAvela A te ja mANusa che, jene kAle joyA hate "enA vaDe ekatA batAvavAmAM Ave che. jayAM e padArthonI samAnatA batAvavAmAM Ave che sAdRzya pratyabhijJAna che. enuM udAharaNa paNa upara batAvela che tema rojha prANI gAya jevu che. mADhuM caMdra samAna che. atre eka vastunuM jJAna pratyakSa che ane bIjI vastunuM jJAna parIkSa che. baMnenI samAnatA te sAdRzya pratyabhijJAnanA viSaya che. koI kAI sAdRzya pratyabhijJAnanAM sthAne upamAna pramANanA prayAga kare che. Ama to A rIte karavAthI koI vizeSa hAni thatI nathI. paraMtu upamAnamAM badhA bhedane samAveza thaze nahi. bIjI vAta e paNa che ke upamAna' prasiddhArtha sAdharmyAt sAdhyasAdhanam / duvaidharmyAt pramANa kiM syAt saMjJipratipAdanam // idamalpaM mahadda dUraM bhAsanna prAMzu neti vA / vyapekSAtaH samakSe'rthe vikalpaH sAdhanAntaram // arthAt koi prasiddha padAnI sAdRzyatAthI aprasiddha padArthane jANavA. je upamAna pramANa hoya te prasiddha padArthanA vaidhamya (vilakSaNatA)thI aprasiddha padArthane jANanArUM kayu pramANa kahevAze ? A sivAya pazu-A enAthI alpa che; A enAthI mahat che; A enAthI dUra che; A enAthI lAMbuM che; A enAthI TUMkuM che- A prakAranA je sApekSa jJAneA che te mATe pRthak pramANeA mAnavA joIze. kadAca upamAna pramANathI sadRzatA ane vidRzatAnu' grahaNa karI levAya, tA paNa ekatva tA rahI ja jAya che. ekatva e ja pratyabhijJAnanuM mULa che.
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnanuM sauMdaya : 411 vaisAdRzya pratyabhijJAnaH jenA vaDe e padArthInI visadRzatA jaNAya te vaisAdRzya pratyabhijJAna kahevAya che. jemake, gheADA hAthIthI vilakSaNa che. gAya bheMsathI vilakSaNa che. e padArthInI tulanA paNa pratyabhijJAnanA viSaya che. jemake, AMkhaLAnu jhADa AMbAnA vRkSathI nAnu che. emAM AMbaLAnu jhADa pratyakSa che ane AMkhAnuM vRkSa smRtinA viSaya che. jo ke anne vastuo AMkhAnI sAme hAya che paraMtu je vakhate ApaNe tulanA karIe chIe te vakhate eka ja vastu pratyakSanA viSaya rahI jAya che. kAraNa, tulanAtmaka jJAna AMkhAthI nahi paNa vicAravAthI thAya che. mATe te pakSa che. koine oLakhavu e paNa pratyabhijJAnanA viSaya che. kAraNa temAM tenAM cihnA bhale teNe joyAM hAya ke sAMbhaLyAM hAya, koI paNa rIte kema na jANelAM hAya, tenuM smaraNa thAya che ane vicAra karavAnI jarUra paNa hAya che jemake romazo danturaH zyAmA vAmanaH pRthulocanaH / cipiTaghrANasta' caitramalayAce: I yastatra payo'mbubhedI haMsaH syAt SaTpAdairbhramaraH smRtaH / saptaparNastu vidvadmi vijJeyo viSamacchadaH // paJcavarNa bhavedraratna mecakAkhya pRthustanI / yuvatI caikazRMgopa gaNDakaH pariItitaH // jenAM zarIramAM ghaNI rAmarAI hAya, lAMkhA dAMta hAya, je zyAma varNanA hAya, ThIMgaNA hAya, mATI mATI AMkhA hoya, capaTu' nAka hAya, tene caitra samajavA. haMsa dUdha ane pANIne alaga karI de che. bhramara cha pagavALA hAya che.viSamacchanu saptapaNuM (sAta pAMdaDAMvALu) kahevAya che. mecakaratna pAMca varNavALuM hAya che. yuvatI pRthastanI hAya che ane geDA eka zIMgaDAvALA hAya che--A prakAranAM vAkayAne sAMbhaLyAM paNa koI mANasa upara jaNAvelA cihna anusAra caitra, haMsa Adine joi te vAkayAnI yathArthatAnA anubhava kare che. arthAt A rIte jANe che ke Aja te caitra, haMsa, bhramara Ardi che. te! A paNa saMkalana jJAna che ane vicAra sApekSa che. eTale pratyabhijJAna rUpa parokSa pramANa che. jJAnAnI vAta Aje ahIM pUrI karI uttarAdhyayananA svAdhyAya tarapha vaLIe. te mujaba, zrI kezIkumAra zramaNanA, zrI gautamasvAmIne prazna che ke, Ape javAba te kharAkhara ApyA che paraMtu huM ahiM je pUchavA mAMguM chu te zatrue kANu che ? ane te zatruonI vacce paNa tame nika ane vijetAnI mAphaka kema pharo che ? zrI gautamasvAmI temanA praznanA zAMtipUrvaka javAba Ape che. gappA ajiye sattU kasAyA indiyANi ya / te jiNittu jahAnAyaM viharAmi ahaM muNI // 38
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra | he muni ! aNajItAelo ApaNe AtmA ja meTe zatru che. kaSAya ane Indriya paNa zatru che. temane jItIne nItipUrvaka huM vihAra karuM chuM. AtmAne puruSArtha guNa jyAre nabaLe hoya ke vibhAva tarapha DhaLatuM hoya tyAre Indriya ane mananAM baLe tenA patanamAM prabaLa nimittatAne bhAga bhajave che. tyAre jANe AtmA nivArya thaI gaye hoya ane indriya ane mana jaDa chatAM zaktizALI to hoya ema dekhAvA lAge che. mana ane indriya jyAre tephAne caDe che tyAre AtmA pite siMha je hevA chatAM, bahirmukha daSTi hoI, AsaktinA prAbalyane laI hInavIrya banI jAya che. pariNAme aNaAvaDatavALA ke namAlA zeTha upara, tenA nAmanI peDhI ane vyApAra hevA chatAM jema AvaDatavALA ane kamAu muni-gumAstAonuM varcasva sahaja vadhI jAya che tema AtmAnI paNa zeThanI mAphaka AvI ja karuNa ane kaDI sthiti thaI jAya che. AsaktinAM mULa jyAM sudhI nAza na pAme tyAM sudhI indriye ane manane AtmAnI saMmati meLavavAmAM kazI ja muMjhavaNa anubhavavI paDatI nathI. pariNAme hInavIrya AtmAnI salAha emane saraLatApUrvaka maLI rahe che ane AtmakSetramAM indri ane mananuM svachaMda ane sArvabhauma rAjya sthapAI jAya che. AtmajJAna meLavavAnuM je zairya beI besIe ane balAta Indriyane vaza karavAnI kilaSTatama kriyAomAM AtmasaMyamane saMtoSa mAnI kRtakRtyatA anubhavIe te mULanI A bhUla evI to thapATa mAraze ke pharI pAchuM UbhuM thavuM muzkela thaI paDaze. parANe dabAelI indri daDAnI mAphaka bamaNu vegathI uchALA mAraze ane bahirmukha AtmAne pitAnA ghaTApathI AMjI deze. mATe dhairya sAthe sAcI dizAnA saMyama ane tapanI apekSA che. mehanuM sAmrAjya ane zakti asAdhAraNa che. A mehanA ja rAga ane dveSa be saMtAne che. temAM saMsAra utpanna karavAnuM sAmarthya che. jema bImAM phaLa ApavAnI zakti che paraMtu je te vAvavAmAM ja na Ave te tenI saMtati paraMparA saMbhave nahi. ThIka tevI ja rIte rAgadveSamAM saMsAra phaLanI zakita che. paraMtu tenAthI mana pheravI levAmAM Ave te saMsAraphaLajanana sAmarthya svayaM naSTa thaI jAya. saMsArarUpa pAzamAM phasAvI nAkhanAra bIjuM kaI nathI. paraMtu ApaNA ja AtmAmAMthI utpanna thaelI rAgAdi kASAyika pariNatI che. tene huM oLakhI gaye chuM. eTale tene vazavatI thavAne badale tenA upara meM mAre aMkuza sthApe che. eTale huM A zatruothI sarvathA niHzaMka ane nirbhIka chuM.
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANu aizvaryA parokSa pramANanA bhedanI vAta cAlI rahI che. viSaya dArzanika che. paraMtu samaja jarUrI che. A badhAne yathArtha samajyA vagara jainadarzananI maulikatA ane prANane saMsparza thAya nahi. eTale dareka jene A badhAM jainadarzananA hArda samA tattvajJAnane rasabharI dRSTithI abhyAsa kare joIe. A viSaye AmajanatA mATenA jAhera pravacanamAM mUkavA jatAM thoDI takalIphano paNa anubhava thAya che. temane A viSaye nirasa lAge che; darekane temAM rasa paDato nathI. Ama chatAM AvAM tatvajJAnathI vaMcita rahevAmAM paNa beTane baMdha gaNAya. tethI tamArI abhirUci tarapha upekSA rAkhIne paNa A viSaye hAtha dharI rahyo chuM. pakSa pramANanA be bheda- samaraNa ane pratyabhijJAnanI vAta thaI gaI che. banI zake teTale A viSaya saraLa ane sarasa banAvavAnI mArI AMtarika bhAvanA che, Ama chatAM gaMbhIra viSayanI gaMbhIratA kAMI ochI thaI jatI nathI. tame AvA gaMbhIra viSaye paNa zAMtipUrvaka sAMbhaLe che e ja AnaMdanI vAta che. huM mAnuM chuM tyAM sudhI Aje ja have A viSaya pUre thaI jaze. tarka: pakSa pramANane trIjo bheda tarka che. vyApti-avinAbhAva saMbaMdhanAM jJAnane taka kahevAya che ane anvaya-vyatirekane vyApti kahe che. sAdhananA hovA para sAdhyanuM hovuM anvaya che ane sAdhyanA abhAvamAM sAdhanane abhAva vyatireka che. dhUmADAne joI agninuM jJAna thAya che, temAM dhUmADo sAdhana che ane agni sAdhya che. A bannemAM anvaya-vyatireka maLe che. kAraNa jyAM dhUmADo hoya tyAM agni avazya hoya che (anvaya), ane jyAM agni nathI hota tyAM dhUmADe paNa na hoya (vyatireka). tarkane pratyakSa pramANamAM antahiMta karI zakAya nahi. kAraNa tarkamAM be vastunA saMbaMdhanuM jJAna hoya che. pratyakSa pramANathI be vastuo joI zakAya kharI, paraMtu tenA viSayamAM keI niyama bAMdhI zakAya nahi. avinAbhAva saMbadhanA niyamane nirNaya karavAnuM kAma tarkanuM che. tarka haMmezAM pratyakSa, smaraNa ane pratyabhijJAnanI sahAyatAthI utpanna thAya che eTale te A traNamAMthI kaImAM paNa samAviSTa thaI zake nahi. anumAnamAM paNa tarka antarniviSTa thAya ema nathI. kAraNa anumAna te tarkanuM kArya che. tarka vaDe nizcita karavAmAM AvelA niyamanA AdhAre anumAnanI utpatti thAya che. - anumAnaH sAdhanathI thatA sAdhyanA jJAnane anumAna kahevAya che. jema dhUmADAne joI agninuM jJAna thavuM. atre dhUmADe sAdhana che ane agni sAdhya che. je vastune ApaNe siddha karavA mAMgIe chIe te sAdhya kahevAya che. uparanA anumAnamAM ApaNe agnine siddha karavA
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414: bheghA pASANa, khelyAM dvAra icchIe chIe eTale agni sAthe thaye. jo ke ATalA kathanathI ja sAdhyanI pratIti thaI jAya che. Ama chatAM sAdhyanI saviziSTa mAhitI mATe sAyamAM traNa vizeSaNe Avazyaka gaNAvyA che. te traNa vizeSaNo che-ISTa, abAdhita ane asiddha ISTane artha che- ApaNI IcchAne viSaya, eTale ApaNe jene siddha karavA IcchIe. chIe te. abAdhitathI tAtparya che-je bIjA pramANethI bAdhita na hoya. jema keI kahe ke, agni TADhe che -te agninuM TADhApaNuM pratyakSa pramANuthI bAdhita che. eTale te sAdhya na thaI zake. sAdhya asiddha jarUrI che. je te siddha haze te tene siddha karavAnI AvazyakatA raheze nahi. AMkhethI agnine jotAM agninuM anumAna karavuM vyartha che eTale "viparya tALuqnAnA nAtha rathA cAritrya uttara pra" je vastune nirNaya na thayo hoya athavA viparita nirNaya thaye hoya athavA jenA viSe sadeha hoya te vastune sAdhya banAvavI joIe. je sAdhyane eTale ja artha levAmAM Ave che, jene ApaNe siddha karavA IcchIe te sAdhya, arthAt abAdhita ane asiddha evA vizeSaNe na ApIe te paNa kAma cAlI zake che. abAdhita ane asiddha vizeSaNe vagara AvanAra doSa akicikara hetvAbhAsamAM samAviSTa thaI jAya che. akiMcikara hetvAbhAsanA be bhede che. (1) siddha sAdhana ane (2) bAdhita viSaya. jenuM sAdhya siddha hoya te siddha sAdhana kahevAya che ane jenuM sAdhya pramANutarathI bAdhita hoya te bAdhita viSaya kahevAya che. je sAdhyanAM lakSaNamAM asiddha ane abAdhita vizeSaNa upara bhAra devAmAM Ave, te akiMcikara hetvAbhAsa nirarthaka thaI jaze. je akiMcitkaranA bhedane gauNa sthAna ApavAmAM Ave te banne vizeSa sAdhyanAM lakSaNomAM mUkavA ja joIe. tamane tarka ane anumAnanA uparyukta lakSaNone khyAla AvyA pachI paNa zaMkA thAya ke, tarka ane anumAnamAM zuM phera che? "jyAM jyAM dhUma tyAM tyAM agni--A nirNaya te tarkathI ja thaI jAya che pachI anumAnathI sAdhyane siddha karavAmAM kaI jAtanI vizeSatA che? sUkamatApUrvaka je vicAra na karIe te taka ane anumAna eka ja kArya karanAra jaNAya che. paraMtu anumAna te tarkanuM kArya che. tarka anumAnanuM kAraNa che. banne vacce kArya-kAraNabhAva saMbaMdha che. tarkathI te dhUma ane agninA avinAbhAvane nirNaya thaye. tarkathI parvatamAM agni che tenI pratIti thatI nathI. parvatAdikamAM agnine siddha karavAnuM kAma anumAnanuM che. eTale tarkanA sAdhyamAM ane anumAnanA sAdhyamAM aMtara che. tarkamAM mAtra agni sAdhya che paraMtu anumAnamAM agnivALa parvata eTale parvatamAM agni sAdhya che. A ja vAtane bIjA zabdomAM A rIte kahI zakAya ke tarkamAM te mAtra dharma ja sAdhya che. paraMtu anumAnamAM dharmasahita dhamI sAdhya che. je anumAnanAM sAdhyane tarkanuM sAdhya banAvI devAmAM Ave te vAta vaNasI
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa aizvaya : 415 jaze. jyAM jyAM dhUma tyAM tyAM agni-ema kahevu ceAgya che; paraMtu jyAM jyAM dhUma tyAM tyAM agnivALA pava ta-ema kahevu' samIcIna nathI. ema kahevA jatAM teA rasADAmAM dhUmane joI rasADAne paNa parvata mAnI levA paDaze. paraMtu AvI kalpanA anucita che. AthI siddha thAya che ke, tarka anumAnanuM kArya karI zakatuM nathI. (tarkamAM mAnavAmAM be bhAgA thaI gayA. Avela sAdhya)nA eka dharma ane anumAnamAM ApaNe e dharmIne arthAt sAdhya AdhArane sAdhya mAnela che. eTale anumAnanA sAdhyanA bIjo dhI. AmAM dharmI siddha heAya che. kAraNa jo dharmI siddha nahi hAya teA dharmanI siddhi kayAM karavI e prazna AvIne UbhA raheze. jene pahADanI ja khakhara nathI te pahADamAM agninI siddhi kema karI zakaze ? hAM, dharmInI siddhi satra pramANuthI thatI nathI. kayAMka kayAMka te tene pramANasiddha mAnavAmAM anumAna . mAtra vya ja thAya che eTalu' ja nahiM, paNa te asatyapeSaka athavA pAte ja peAtAnuM vidhI paNa thaI jAya che. jemake, parivaSANu-gadheDAnuM zIMgaDuM, vAta asatyapuSaka ane pote ja potAnI virAdhI che. kemake gadheDAne zIMgaDAM hAtAM nathI. atre pakSa athavA dharmI khaviSANu che, sAdhya che. tenuM nAstitva ane sAdhana che. anupalabdhi. jo atre kharavaSANurUpa dharmAMne pramANasiddha ja mAnI levAmAM Ave, te enAthI parivaSANunuM astitva ja siddha thaI jaze. pachI A anumAna vaDe kharaviSANunuM nAstitva siddha karavuM te peAtAnA ja aMga sAthe potAnA virodha karavA jevuM thaze. kAraNa A ja anumAnanu eka aMga kharaviSANunu astitva siddha kare che ane khIjuM aMga nAstitva. A udAharaNathI je vAta samajamAM na AvI hoya, teA khIjA dAkhalAthI spaSTa samajavA prayatna karIe. jemake, 'parama che kAraNake ghaTa Adi skaMdhAnI upalabdhi hoya che.'- A anumAnamAM paramANu pakSa che ane paramANunuM astitva sAdhya che. jo ahiM`A paramANune pramANu siddha dhamma mAnI laie te hetu ApatAM pahelAM ja paramANuonuM astitva siddha thai jaze. tethI anumAna nirarthaka thai jaze ane dareka vastunu astitva athavA nAstitva siddha thai zakaze nahi. eTale je dhImAM astitva athavA nAstitva sAdhya hAya te dhamIne pramANasiddha dhI na kahetAM, vikalpasiddha dhI kahevAya che. kAraNa 'vipattinuM tasmin sattatare sAthaeN'- vikalpasiddha dhImAM astitva ane nAstitva sivAya bIjA koI dhama sAdhya nathI thaI zakatA. eka trIjA prakArane paNa dhI mAnavAmAM Ave che jene ubhayasiddha dhamI kahe che. je dhInA kAMIka aMza pramANasiddha hAya ane kAMIka aze vikalpasiddha hAya te ubhayasiddha dhI kahevAya che. jemake, zabda anitya che. kAraNake mRtaka che. atre koI khAsa zabda dhI (pakSa) nathI. paraMtu khadhA zabdo eTale traNe kALa ane traNe leAnA dhamI che. temAMthI vatamAnakALanA ane nikaTavatI zabda te pramANasiddha che athavA gheADA ghaNA zabdo mrutyAdi pramANeAthI siddha mAnI zakAya che. paraMtu bAkInA zabdo pramANasiddha nahAvAthI vikalpasiddha manAya che. A rIte eka ja zabdarUpa dhI vikalpasiddha ane pramANasiddha hAvAthI ubhayasiddha manAya che.
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra pramALamattike tu sAdhvaSama viziSTatA"-arthAt vikalpasiddha ane pramANasiddha dhImAM sattA ane asattAne cheDIne bAkInA badhA dharmo sAdhya hAI zake che. ubhayasiddha dhamI ane pramANasiddha dhImAM sAdhAraNa draSTithI eka aMtara ApaNane dRSTigocara thAya che ke, ubhayasiddha dhamI jAtyAtmaka hAya che. jemake, zabda anitya che. AmAM zabdamAtra (zabdajAti) ane pramANasiddha dhamI vyakatsAtmaka hoya che. jemake, A parvata agnivALA che. (badhA pA nahiM) vagere- dharmInA A traNa prakAro prAcIna para parA anusAra varNanyA che. jaina ane bauddha tAki kAe A traNa bhedone mAnyA che. paraMtu atyAre A bhedyAnA prayAga thatA nathI. vamAnamAM te badhA pramANasiddha ja mAnavAmAM Ave che. AnuM kAraNa mAtra kahevAnI prakriyAnA ja bheda che. navIna paraMparA mujaba, mAtra astitva ke mAtra nAstitva sAdhya nathI hatuM paraMtu te dezakALanI apekSA rAkhe che. jemake, khaviSANunA nAstitvane siddha karavAmAM prAcIna paraMparA anusAra khaviSANu pakSa che. paraMtu navIna paddhati anusAra khara' pakSa che ane viSANunuM nAstitva sAdhya che. atre khara' e pramANasiddha dharmI thayA. sArAMza e che ke, vikalpasiddha dhInA vAcaka e zabdo hoya che. jemake, kharavaSANu zabdamAM khara' ane viSANu' e zabda che. AmAM eka pakSa che ane bIjo sAdhya che. je pakSanA vAcaka eka ja zabda che te vikalpasiddha hAtA nathI. kAraNu atha vagaranA saMyukata zabda nathI hAte. asaMyukata zabdanA atha (vAsthya) jo vikalpa siddha dhamI banAvavAmAM Ave, te samajavuM joie ke vAstavika dhI chupAelA che. jemake, ahIM ghaTa nathI.' AmAM 'ghaTa' dhamI ane nathI' e sAdhya mAnavAmAM Ave che. paraMtu atre vAstavika dhamI 'ghaTa' nathI, vAstavika dhamI tA ahIM che, ane 'ghaTa nathI' e sAdhya che. 'jyAM,' ahIMyA' 'tyAM' AvA zabdo pAelA hoya che tyAM ApaNane pramANasiddha dhI vikalpasiddha dhI jevA jaNAya che. tethI Ave samaye ubhayasiddha dharmIne pramANasiddha dhI mAM antagata mAnavAmAM koI vizeSa kilaSTatA nathI. kAraNa tyAM vyakita (vizeSa) ane jAti (sAmAnya)nA bhedanI apekSA na rAkhavAthI banne dhI eka thai jAya che. sAdhana : sAdhya pachI sAdhananA vAro Ave che. sAdhana viSe paNa gheADA vicAra karavA Avazyaka che. jenA vaDe sAdhyanI siddhi karAya te sAdhana kahevAya che. sAdhyanI siddhi tenA vaDe ja thaI zake che. jenA sAdhya sAthe avinAbhAva saMbadha hAya, eTale anvaya-vyatireka maLI rahyo hoya. arthAt khIjA zabdomAM sAdhana tene kahevAya jene sAdhya sAthe avinAbhAvaanyathAnupapatti saMbaMdha hAya. agninA dhUma sAthe avinAbhAva saMbaMdha che. eTale dhUma agninu sAdhana che. jo ke ATalAthI ja sAdhananI yathA oLakhANa thaI jAya che teA paNa aneka dArzanikAe khIjA zabdomAM paNa sAdhananuM lakSaNa matAvyu che. temanAM maMtavya mujaba, jemAM pakSadharmAMtA, sapakSasattva ane vipakSathI vyAvRtti hoya te sAdhana kahevAya che. AmAM sAdhyanA
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa aizvarya : 417 rahevAne saMdeha hoya athavA jyAM ApaNe sAdhyane siddha karavA IcchIe te pakSa kahevAya che. jemake, agninA anumAnamAM parvata. jyAM sAdhyanuM rahevuM nizcita hoya te sapakSa che. jemake, te ja anumAnamAM raDuM. jyAM sAdhyanA abhAvane nizcaya hoya te vipakSa kahevAya che. jemake, sarovara. ApaNo dhUma rUpa hetu pakSa (parvata)mAM temaja sapakSa (rasoDuM) baMnemAM mojUda che. paraMtu vipakSa (sarevara)mAM te mejUda nathI. eTale hetu vipakSavyAvRtta kahevAya che. A traNa vAte sivAya bIjA dArzanikoe bIjI be vAtanuM hovuM anivArya mAnyuM che. A be vAtomAM abAdhita viSaya ane asa...tipakSatvane samAveza thAya che. jemake, agni zItaLa che. AmAM agninI zItaLatA pratyakSathI bAdhita che. hetumAM AvI bAdhita viSayatA na hovI joIe. evI ja rIte hetumAM asapratipakSatva paNa hovuM joIe. jemake, je kaI kahe ke zabda anitya che, kAraNake te nitya nathI-te A paNa barAbara na kahevAya. kAraNa ene pratipakSI hetu paNa mejUda che-zabda nitya che kAraNa ke te anitya nathI. eTale hetu asapratipakSa paNa na hai joIe. A rIte traNa rUpa yA pAMca rUpavALA (gUrUSya yA pAMcarUpya) hetu mAnavAmAM Apatti eTalI ja che ke ghaNuM hetuo traNa rUpa ke pAMca rUpa vagara paNa sAdhyanI siddhi kare che. kAraNu badhA hetuo sAdhya sAthe rahenArA nathI hotA; keI sahabhAvI hoya che te kaI kamabhAvI. dhUma agninI sAthe rahe che eTale temAM pakSadharmatA che. paraMtu je hetu kamabhAvI che temAM pakSadharmatA kema rahI zake? jemake, zakaTane udaya thaze kAraNa kRtikAne udaya che. ahIMyA bane nakSatrone udaya kALa jude judo che. eTale pakSadharmanA saMbhavita nathI chatAM anumAna cheTuM nathI. mATe hetunuM lakSaNa je avinAbhAva che te barAbara che. A lakSaNa nAnuM hovA chatAM pUrepUruM kAma Ape che. vistAra game teTale karAya paraMtu sAce hetu te ja che je nirdoSa rIte sAdhanI siddhi karI Ape che. kezI zramaNa paNa sAdhyane meLavavA mATe zrI gautamasvAmI sAthe vicAra vinimayamAM saMlagna che. parasparamAM kazI ja graMthi nathI. ubhaya pakSe satyanA AgrahI che. kAraNa maharSionA je siddhAMta hoya che te mata nathI, vivAda nathI, vAda nathI. te te temanI anubhUti hoya che ane anubhUti sadA AkAzanI mAphaka nirlepa hoya che. temAM vicAranuM keI AvaraNa nathI hotuM. ApaNe jyAre AkAza tarapha joIe chIe tyAre te AsamAnI raMganuM dekhAya che. je vaijJAnika draSTikoNa athavA yathArthatAne samajatA nathI, temanI daSTimAM AkAzane raMga AsamAnI hoya che. paraMtu vAstavamAM AkAzane kaI raMga ja hotuM nathI. ApaNane je AsamAnI raMga dekhAya che te te havAonA vaccenA paDene kAraNe che. vacce basa mAIla sudhI havAnA paDo (patte) che. sUryanAM kiraNe baso mAIla sudhI havAmAM praveza karIne vAdaLI raMganI brAMti janmAve che. jo ke A aMtarikSamAM basa mAIlathI AgaLa pahoMcI jAya, te tene mATe AkAza raMgahIna thaI jAya che.
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra AkAzamAM kaI raMga nathI paraMtu ApaNI AMkha AkAzamAM raMga nAkhI de che. tene te vAdaLI raMganuM banAvI de che. astitvamAM paNa kaI raMga nathI. paraMtu ApaNI bhASAyika pariNatio, ApaNA vicAre, ApaNI daSTie temAM raMga umerI de che. ApaNe te ja joIe chIe je ApaNe joI zakIe chIe. je vAstavamAM che te ApaNe joI zakatA nathI. je vAstavamAM che te jovuM hoya te ApaNe AMkhanA mAdhyamane khaseDavuM paDaze. je vAstavamAM che te sAMbhaLavuM hoya to ApaNe kAnanA mAdhyamane dUra karavuM paDaze. sAmAnyatayA mArI A vAta virodhI jaNAze paraMtu hakIkate AMkha ane kAna vacce AvI upadrava UbhA kare che. mAdhyamathI je dekhAze te vikRta ja dekhAze. AkAzanA jevI nirlepatA siddhAMtamAM tyAre ja joI zakAya jyAre jenAra pitAnA jevAnA badhAM sAdhane choDI de. A jJAnendriya je jJAnanA bAhya sAdhana tarIke oLakhAya che te vaccethI haTI jAya te cetanAnuM je AkAza che te mukta thaI jAya. A baMne satpaSe paNa mukta cetanAnA AkAzavALA che. eTale gautamasvAmIne sAragarbhita ane tAtvika javAba sAMbhaLI bAlasulabha saraLa ane nirdoSa hRdayavALA zrI kezIkumAra zramaNa AnaMdavibhera thaI gayA. teo kahevA lAgyA sAhu goyama ! pannAte chinno me sNsaaimaa| anno vi saMsao majjha ta me kahasu goyamA! // 39 he gautama ! tamArI prajJA zreSTha che. zatruo viSayaka mArA praznanuM tame yacita nirAkaraNa karyuM. he gatama! bIjI paNa mane zaMkAo che. te zaMkAonuM ucita samAdhAna karo! jyAM vastusvarUpane oLakhAvAnI nirdoSa manovRtti hoya, Agraha-pratyAgrahane jyAM avakAza na haya, Atma-kalyANa AtyaMtika guNonI upalabdhi e ja eka mAtra lakSya hoya evA nigraMtha munio satyanA saMzodhanamAM pitAnI samagra zakitaone samapa de che, ane jyAM tyAMthI, je te rIte, satyanA saMketo ane IzArAone lAbha laI satyane meLavavA mathe che. Agama-zabdapramANa pramANa ane jJAnanA badhA aMgonuM, ati saMkSepamAM nahi temaja ati vistAramAM paNa nahi, madhyama paddhatie, samIcIna vivecana thaI gayuM che. jainadarzananA hArdasamA gaMbhIra ane sahaja sauMdaryathI bharelA A viSaya paratvenI udAsInatA, upekSA ane amuka aMze A viSayo saMbaMdhanI ajJAnatA, A viSayane sparzavA ApaNane pratsAhita karatAM nathI. paraMtu AvA viSaya paratvenI ATalI hada sudhInI udAsInatA, ApaNuM ajJAnatAne TakAvI rAkhavAnuM eka spaSTa
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama-zabdapramANa : 419 ane ADakatarUM AmaMtraNa che. eTale A ajJAnatAnA aMdhArAmAMthI tattvajJAnanA A viSayeAnI spanA dvArA, tamane prakAzamAM lAvavAnA mArA A prayatna che. sa`bhava che viSayeAnI gabhIratAne kAraNe tamArAM hRdayene sparzAvavAnI mArI AMtarika bhAvanAomAM maLavI joitI saphaLatA na paNa maLe, chatAM A viSacAne ciMtana, manana ane nididhyAsananA baLe saraLa ane sukhAdha manAvavAnA kAInA paNa prayatna spRhaNIya che emAM zaMkAne avakAza nathI. eTale pramANa, naya, nikSepa ane saptabhaMgI jevA viSayeAne uttarAdhyayananA kezI--gautama saMvAdanA svAdhyAyanI sAthe sAthe gUMthI levAnA me prayatna karyo che. ApaNA vyavahAro hamezAM pramANu, naya, nikSepa ane saptabhaMgImUlaka hoya che. koI paNa zabda ke vAkayAnA prayAgo emanA avalaana vagara saMbhavatA nathI. Ama chatAM emanAM viSenuM ApaNuM ajJAna spaSTa ja che. kAMIka prakAza maLe ane A viSayeAne vadhAre gaMbhIratApUrNAMka samajavAnI tamArI abhirUci janme e mATenA mAre| A namra prayAsa che. tamane badhAne A pravacana keTalAM ane kevAM upayAgI ane upakAraka thaze tene kayAsa te tamAre ja kADhavAnA che. gaI kAla sudhI anumAna pramANanI carcA karI. anumAnanA eka bhAgarUpa sAdhana, hetunA saMkSepa ullekha mAtra karyAM che. hetunA vanavagaDAmAM UtaravA jatAM kadAca vadhAre gUMcavaNamAM paDI javAne tamAre mATe bhaya che. hetuneA vanavagaDA bhAre kAMTA jhAMkharAMvALA che. mATe tenA bheda prabhedamAM tamane UtAravAnuM huM sAhasa nathI karatA. hetunI vizadatAe paNa anumAnane ja eka bhAga che; ane anumAna pramANunI upayogitA bIjA badhA pramANeA karatAM savizeSa che. leAkavyavahAramAM anumAna zabdanA prayAga saMbhAvanA athavA aMdAja evA arthamAM karAya che. jemake, 'mAruM anumAna che ke Aje te avazya Avaze' enA artha e thayo ke Aje tenA AvavAnI saMbhAvanA che. AvA vyavahArika-laukikavyavahArAne nabhAvanArA prayAgAne sAMbhaLI darzanazAstrathI ajJAta vyakitae anumAnanI prAmANikatAmAM sa Mdeha karavA lAge che. paraMtu A jAtanI saMdigdhatA vya che. kAraNa anumAna avinAbhAvI-sunizcita hetu para AdhArita hoya che. je anumAna samIcIna hetu para avala Mbita na heAya tene anumAnAbhAsa kahevA joie. anumAna kayAreka khATuM paNa siddha thAya che. tenu kAraNa e che ke, ApaNane hetvAbhAsamAM hetunI brAMti thaI jAya che. paraMtu AvI jAtanI bhrAMti mAtra anumAnamAM ja saMbhavita che ema nathI, AvA bhrameAnA saMbhava tA bIjA badhA pramANeAmAM paNa che ja. kayAreka ApaNI AMkha paNa ApaNane dagA Ape che. paNa jema sAMvyavahArika pratyakSa mithyA gaNAtu nathI tema anumAnane paNa mithyA kahI zakAya nahi. parokSa pramANanA A rIte smaraNa, pratyabhijJAna, tarka ane anumAna rUpa cAra bheddenu vivecana pUrNa thayuM. tenA pAMcamA bheda Agama-zabdapramANa viSe Aje prAraMbha karIe.
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 : bhedyA pASANa, kholyAM dvArA Agama-zabdapramANu kaI prAmANika (Apta) puruSanA vacana AdithI je jJAna thAya te Agama athavA zAbda pramANa kahevAya che. dArzanika graMthamAM tenI vyAkhyA A pramANe cheH saptakanA vimarthanamAnamaH | je vastu svarUpanA yathArtha jJAtA ane vaktA hoya evA Apta puruSanA vacanathI utpanna thanArUM padArthanuM saMvedana Agama kahevAya che. vaizeSikenI mAnyatA che ke, Agama pramANa te che paraMtu te dhUmanA anumAnanI mAphaka, anumAna pramANamAM antaniviSTa che. jema anumAna pramANa vyApti grahaNane baLathI arthanuM pratipAdana kare che tevI ja rIte Agama pramANa paNa vyAptinA baLathI ja arthanuM pratipAdana kare che. mATe tene pRthapha pramANa na mAnavuM joIe. temanI A mAnyatA yathArtha nathI. sAcAM athavA khoTA kArSApaNa (sikake vizeSa)ne nirNaya karanAra pratyakSa jema abhUstarazAmAM vyAtigrahaNanI apekSA nathI rAkhatuM ane vyApti grahaNa vagara ja arthAvabodhaka thAya che tevI ja rIte Agama paNa abhyAsa dazAmAM vyApti grahaNanI apekSA rAkhatuM nathI. vyAtine grahaNa karyA vagara ja athavabodhaka thaI jAya che. mATe anumAnamAM tene aMtarbhAva thaI zakatuM nathI. hAM, abhyAsadazAmAM jyAM vyAtigrahaNanI AvazyakatA rahe che tyAM tene anumAnamAM samAviSTa karavAmAM paNa kAMI vAMdho nathI. caritArtharikAnA pUrvArAkhavA mAtA -je puruSa, padArthonA vAstavika svarUpane jANI, hitane upadeza karavAmAM kuzaLa hoya, te Aptajana kahevAya che. dhArmika graMthomAM AvA AptajananA traNa vizeSaNo che-vItarAga, sarvajJa ane hitopadezI. upara batAvelA lakSaNomAM A traNe vizeSaNe ghaTe che. kAraNa ke puruSa jyAre ApaNI vAtane yathArtha javAba Ape che tyAre te hitopadezI kahevAya che. ApaNuM praznanA uttaranA viSayamAM jenI paripUrNa ane asaMdigdha jANakArI che tethI te sarvajJa paNa che. ApaNe sAthe tene keI kaSAya (rAgadveSa) nathI eTale te vItarAga paNa che. jo ke A traNa vizeSaNomAMthI chellA vizeSaNanuM ja mAtra kathana thAya te paNa kAma cAlI zake che. kAraNa hitepadezamAM vItarAga ane sarvajJa paNa samAI jAya che. je vItarAga ane sarvajJa nathI, te hitopadezI hoI zake nahi. tAtparya e che ke, yathArtha vakatRtva mATe be vastuonI anivArya jarUra che ane te jJAna ane akaSAyatA-vItarAgatA che. AnuM vadhAre spaSTatAthI vivecana karatAM pahelAM eTaluM samajI levuM jarUrI che ke, dharmazAmAM je vItarAga, sarvajJa ane hitepadezInI vyAkhyA karAya che te pUrNa Akhta mATe che. paraMtu nyAyazAstramAM te sAdhAraNa vArtAlApa paNa Agama zabdathI abhihita che. eTale tyAM tene ja anukULa A zabdonI vyApaka vyAkhyA karAya che. nyAyazAstra anusAra te " yatrAvarcavA para tatrAtaH' arthAt je mANasa dago karatuM nathI te mANasa Apta gaNAya che.
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama zabdapramANa : 421 asatyane uccAra sadA jJAnanI alabhyatA ane kaSAyanI saMbhavitatA upara AdhArita che. jemake, keI ajANyA sTezana upara pahoMcI tame kaI ghoDAgADIvALAne pUcho ke, "amuka sthAna keTaluM dUra che?--te te vadhAre bhADAnA prabhanathI najIkanA sthAnane paNa dUra ja batAvaze. lebha kaSAyanA kAraNe khoTuM bolavAnI A vAta thaI. pitAnA duzmanane ema kahevuM ke, tamane thaelI hAnithI mane duHkha thayuM-te te mAthAkaSAyayukata asatya kahevAya. eka zAkAhArI mANasa jyAre ema bole ke "huM tAruM lehI pI jaIza tyAre te kedha saMbaMdhI asatya thayuM. "mArI sAme tenI zI visAta che? huM dhAruM te tene capaTImAM cALI nAkhuM--A mAnakaSAyamUlaka asatya che. rastAmAM cAlatAM mANasane mazkarImAM kaI kahe ke "tAre dupaTTo paDI gaye'-te te hAsya saMbaMdhI asatya che. peTa bharIne jamI lIdhA pachI paNa putrane tenI mAtA kahe ke "teM kAMI ja khAdhuM nathI. khAnArA te ATaluM eka keLiyAmAM khAI jAya che-te A rati saMbaMdhI asatya che. koI mANasa uga avasthAmAM bole "AthI te marI javuM sAruM che te zeka saMbaMdhI asatya che. kaI mANasane kaI vastu na bhAvatI hoya ane te kahe ke "A vastu mANasane khAvA jevI nathI-te te arati saMbaMdhI asatya che. keI kare tophAna karI ghera Ave ane pitA tene te upadrava saMbaMdhe pUche te te bole huM tyAM gaye ja nathI-te e bhaya sabaMdhI asatya che. jagyA hoya chatAM gaMdA mANasane joI ApaNe kahIe ke "Avaze nahi, jagyA nathI'--te e jugupsA (ghaNA) saMbaMdhI asatya che. kAmavAsanAne vaza thaI cheTuM bolavuM te veda saMbaMdhI asatya che. uparanA udAharaNothI pratIti thAya che ke, jyAre vakatAmAM koI kaSAyanI saMbhAvanA athavA nizcaya hoya tyAre tenI vAtane vizvAsa na kare joIe. kayAreka ema paNa bane che ke tenAmAM kaSAya te hoya, paraMtu te je vAta karI rahyo che tenI sAthe te kaSAyane keI saMbaMdha na hoya. AvI sthitimAM kaSAya hevA chatAM tenI prAmANikatAmAM koI aDacaNa dekhAtI nathI. kAnA vazavartI thaI jema asatya belAya che tema ajJAnanA vazavata thaIne paNa khoTuM bolAya che. amuka gAma ahIMthI keTaluM dUra che?--ema pUchavA para keIe javAba Ape, "ATha mAila dUra che. jo ke hakIkate te gAma dasa mAIla dUra hatuM. paraMtu javAba ApanArane ATha mAIlane ja khyAla hatuM. eTale A ajJAna saMbaMdhI asatya kahevAya. jyAM A banne kAraNamAMthI eka paNa kAraNanI saMbhAvanA na hoya tyAM mithyA bhASaNa saMbhavI zake nahi. jemake, ApaNe koI sTezana mAstarane pUchIe ke, amuka gAmanI TikiTanA keTalA paisA thAya che? te te je javAba Apaze tenA para ApaNe vizvAsa karI laIzuM. kAraNa TikiTanA dAma batAvavAmAM ajJAna athavA kAyanI saMbhAvanA nathI. A jJAnane Agama athavA zAbda pramANu kahIzuM. je ke ema kahI zakAya ema che ke, egya parIkSaNa pachI paNa keIna satya bolavA para vizvAsa karI zakAya nahi. eTale je Agamane pramANa ja na mAnavAmAM Ave te zI hAni?
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 : bheghA pASANu, tyAM dvAra je Agamane pramANa na mAnavAmAM Ave te tenuM avalaMbana laIne keI kAma na karavuM joIe. jagatanA badhA vyavahAre tenA AdhAre ja cAle che. Agamane apramANa mAnIzuM te eka kSaNa paNa sAMsArika vyavahAre cAlI zakaze nahi ane apramANatAnI saMbhAvanA to badhAM pramANa sAthe samAna ja che. pratyakSAdi pramANe paNa A saMbhAvanAthI mukta nathI te pachI Agamane zo aparAdha ke tene apramANa manAya ? ahIM prazna thAya che ke, zabda vaDe arthanuM jJAna kema thAya? tene javAba e che ke, zabda vaDe arthanuM jJAna saMketathI thAya che. eka bALakanI hAjarImAM keI kahe "ghaTa lAve !" ane bIjo mANasa jyAre ghaDe laIne Ave che tyAre bALaka te vAkayane artha samajI jAya che. hA, "ghaDe" ane "la -A pade jude jude artha te nathI samajyuM hatuM. paraMtu bIjI vakhata jyAre keI kahe "pustaka lA- tyAre bALaka vicAre che ke baMnemAM lAvavArUpa eka ja kriyA che; paraMtu vastu badalAI gaI che. eTale te lA kriyApadane tathA "pustaka" ane "ghaDe' saMjJApadane alaga alaga artha samajI jAya che. A rIte te anya saMketane paNa grahaNa karavA lAge che. A saMkete Agama pramANanA mukhya ane vizeSa sAdhaka che. je zabdomAM saMketa grahaNa karAya che te zabda zuM sadA TakI rahe che? je TakI rahetA hoya te zravaNanecara kema thatA nathI? je TakI na rahetA hoya te ekane saMketa bIjAmAM kema upagI thAya che? hAM, zabda sadA TakI nathI rahetA. sadRzatAne laI eka zabdane saMketa aneka sthaLe upayegI thAya che. eka vAra eka gAyane joI jema anya gAyane paNa ApaNe gAye samajI jaIe chIe, tema eka ThekANene saMketa sadRzatAnAM kAraNe, anyatra upayukta thAya che. A Agama pramANa mAtra vacanarUpa ja nathI. je je kAryothI mananA bhAve bIjA para abhivyakta karAya che te badhA Agama sAdhaka che. eTale je kaI ApaNane hAtha AdinA saMketothI kaI vAtane samajAvaze, te te izArAothI je jJAna thaze, te paNa Agama pramANu gaNAze. pustaka vAMcavAthI je jJAna thAya che te te Agama pramANa che ja. A rIte jaina daSTithI pratyakSa ane parokSa ane pramANe pUrNa thayA. kaI kaI paurANike te pratyakSa, anumAna, zAbda, upamAna, arthApati abhAva, saMbhava ane atidha evA ATha pramANa mAne che. pahelA cAra pramANenuM svarUpa kahevAI gayuM che. bAkInA cAranuM svarUpa batAvavA prayatna karuM chuM. jenAthI ATha bheda kayAM sudhI samIcIna che te tame samajI zakaze. apatti : "arthAtApa ti maLatti, sahu dhaney gfsefratyutte raju thavu vRdira mAsi' -eka vastunA jJAnathI bIjI vastunI kalpanA karavI paDe athavA eka vAta kahevAthI
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama zabdapramANa : 423 bIjI vAta svayaM siddha thaI jAya te arthapatti che. anumAnathI athapattimAM be vizeSatAo che. AmAM pakSa dharma nathI hotuM ane avinAbhAva saMbaMdhanuM jJAna pahelethI hetuM nathI ane hoya te paNa tenI upayogitA nathI rahetI. kahyuM paNa cheH , avinA bhAvitA cAtra tadaiva parigRhyate / na prAgavagatetyeva satyapyeSA na kAraNam // jemake, nadInAM pUrane joI kalpanA karavI ke upara varasAda varasyo haze. A arthapattimAM pakSa dharma nathI. kAraNa, jyAM varSonI kalpanA karavAmAM AvI tyAM pUra nathI. avinAbhAva saMbaMdhanuM jJAna paNa pahelethI nathI. paraMtu vagara varasAde pUra AvI zake nahi. eTale arthapattithI A kalpanA karavAmAM AvI che. abhAvaH je pramANa vaDe kaI vastune abhAva jaNAya te abhAva-pramANu kahevAya che. saMbhava-pramANa: ma mayaH rAjapIttajJAna-vathA saMmati trIje vi'- je pramANa vaDe kaI vastunI saMbhAvanA karAya te saMbhavapramANa che. jemake, brAhmaNa che te vidvAna paNa haze. aitihapramANuH "ti punityanidi kava7thApAraMpatidA-lekapravAhanI paraMparAthI je ApaNane jJAna thAya, te aitihyapramANa che. jemake, A bhUtIo vaDalo che. AmAM pAchalA be pramANenI prAmANikatAne te nirNaya paNa thaI zakatuM nathI. eTale tene AdhAre asaMdigdha pravRtti paNa zakaya nathI. zAbda pramANamAM te vakatAnI parIkSA karIne vizvAsa karI zakAya che, paraMtu etihAmAM te kaI vaktA nathI hote, mAtra lekapravAda ja hoya che. je rIte saMzaya apramANa hovA chatAM, samyajJAnanI upalabdhimAM sahAyaka bane che tevI ja rIte atihAne mATe paNa samajavuM joIe. je lekapravAda daDhatama AdhAra para AdhArita hoya che te zAkha pramANa aMtargata thaI jAya che. je rIte zAbda pramANamAM, kaI vyakita vizeSane Ana mAnI tenI vAta para vizvAsa karAya che tema atiAmAM aneka lokone Apta mAnI vizvAsa mUkAya che, eTale te AgamamAM samAI jAya che. saMbhava pramANamAM saMzayanI ghaNu mAtrAmAM maLI Ave che. ane je saMzayanI mAtrA na hoya te te anumAnamAM samAI jAya che. jemake, uparyukta daSTAMtamAM brAhmaNa ane vidvattAne avinAbhAva che eTale brAhmaNarUpa sAdhanathI vidvattArUpa sAdhyanuM anumAna karAya che. tAtparya e ke, saMbhava ane atikSyamAM saMzayanI mAtrA hoya te te paNa apramANa che. anyathA Agama ane anumAnamAM te aMtahita thaI jAya che. eTale bhATTa lekee cha pramANa ja mAnyA che. AmAM paNa abhAvane svataMtra pramANa mAnavAnI jarUra nathI. kAraNa pratyakSAdi pramANethI abhAva jANI zakAya che. viruddha palabdhi ane aviruddhAnupalabdhi rUpa hetuothI paNa abhAvanuM anumAna karI zakAya che. eTale prabhAkaree pAMca ja pramANe svIkAryA che. arthApattimAM bhale
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 424 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra pakSadharmAMtA na hAya te chatAM anumAnamAM samAviSTa thaI zake che. pUrvIcara, uttaracara Adi hetuvALA anumAnAmAM vaLI pakSadhamatA kayAM hoya ? pakSadharma hoya ke na heAya, jyAM sAdhanathI sAdhyanI saddhi karAya che te anumAna kahevAya che. A rIte arthoMpatti anumAnamAM samAI jatAM cAra ja pramANa avaziSTa rahe che ane te che-pratyakSa, anumAna, zAbda ane upamAna, naiyAyikA A cAra pramANu ja mAne che. paraMtu A cAramAM smRti, pratyabhijJAna ane tarka Adi pramANeAnA samAveza thatA nathI. mATe badhAMne sthAne eka pakSa pramANu ja mAnavuM ucita che ke jemAM saune samAveza thai jAya che. traNa ja pramANu mAnanAra sAMkhyA ane pratyakSa tathA anumAna ema e ja pramANeA mAnanAra bauddhone zAbda ane upamAna pramANane anumAnamAM antani`viSTa karavA bhAre kheMcatANa karavI paDe upabhedAne anusarI athavA punarukita karI, pramANeAnI saMkhyA game teTalI paNa vadhAravAmAM Ave paNa tenA mULa bheda teA pratyakSa ane parokSa e be ja ucita che. Apta puruSanA vacanarUpa AgamanA prAmANyane svIkAranArA zrI kezIkumAra zramaNa zrI gautamasvAmInA AMtarika zatru saMbaMdhI javAkhathI bhAre saMteSa pAmyA. zatruo para vijaya meLavavAnI gautamasvAmInI kaLA upara teo mugdha thayA. temanI pAradazI prajJAnA temaNe bhAre vakhANu karyAM. vastunA talaspazI jJAnathI teo aMjAi gayA. temane lAgyu ke AdhyAtmika utkrAMtinA zikharane sparzelA A ati mAnava che. avazya emanI pAsethI meLavavA jevuM ghaNuM che. A akSaya bhaMDAra che. lUTI zakAya te rIte A khajAnAne AtmasAt karI levA joie. eTale temaNe pharI prazno pUchavAnI AjJA meLavI, prazna karyAM : dIsanti bahave loo pAsabaddhA sarIriNA / mukkapAso lahumUo kahaM taM viharasi muNI // 40 hai prA ! A sa'sAramAM aneka jIvA pAzaddha che. he muni ! tame baMdhana mukta ane laghubhUta-pratima dhahIna-haLavA thaine kevI rIte viharA che ? A jagatanA jIva Ama te svataMtra ane mukta jevA dekhAya che. paraMtu temanI svataMtratA ane mukti, khIle bAMdhelA lAMkhA doraDAvALA pazuo jevI che. je IcchA mujaba cAre dizAmAM amuka maryAdAmAM pharI zakatA hoI potAne svataMtra ane svairavihArI kalpatA haiAya che. A ja rIte badhA jIvA snehane khIle badhAyelA enI AjubAju pharyAM kare che paNa tenA A AkarSaka ane mAyAvI pAzane te joi zakatA nathI. eTale kharI rIte teo jALamAM sapaDAelA ja che. paraMtu te AkarSIka jALamAMthI tame mukata ane haLavA phUla jevA kema jaNAe che te mAre jANavu che. One One 215 216
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ dehAsakti ane vyakti dehane ja sarvasva mAnI cAlanArAonI bhAvanA dehanI AjubAju ja kendrita thaI jAya che. dehanA piSaNamAM thatuM AtmAnuM zeSaNa teo joI zakatA nathI. dehanAM saMrakSaNa ane saMpuSTi mATe vividha jAtanAM sAdhananuM teo nirmANa kare che. deharUpa tAbUtane zaNagAravA, poSavA ane sAbUta rAkhavA temanA vividha prayatna hoya che. e mATInA piMDane TakAvavA mATe, e chAla ane kAcalInAM rakSaNa mATe, ATalA badhA joradAra prayAse vaijJAnika saMzodhana ane vividha auSadhione AviSkAra, tene TakAvI zakaze kharAM? tene amara banAvI zakaze kharAM? pratipaLa jIrNazIrNa thatA jatA A dehane A sAdhane keTaluM avalaMbana ApI zakaze? Ama chatAM AjanI vaijJAnika zodha dehanI AsapAsa ja vistarelI che. pANInA parapoTAnI mAphaka eka kSaNamAM vilaya pAmanAra, phuggAnI jema Akasmika phUTI janAra A kSaNabhaMgura dehanI mANasa dinarAta ciMtA karyA ja karate hoya che. enI ja suzraSA pAchaLa pitAnI moTA bhAganI zakti ane saMpatti veDaphI nAkhatuM hoya che. A tAjiyAne zaNagAravAnA pratidina keTakeTalA adyatana sAdhanone AviSkAra thAya che tenI keI gaNatarI che kharI? dehane piSavA ane tene saMrakSavA game tevA bhayaMkara pApa karatAM paNa mANasane manane AMcako lAgato nathI. A zarIranI saMpuSTi mATe mANasa majathI apeyane pIvA ane abhakSyane khAvA taiyAra che. tenI tuSTi ja deha puSTimAM che! dehanI pele pAra kaI kImatI tattva ja na hoya tema niSkikara paNe dehanI AsapAsa ja te viharI rahyo che! dehanI ATalI kALajIbharI ciMtA chatAM paNa tenuM AkharI pariNAma zuM Ave che? ApaNAM sArAnarasA aneka prayatna chatAM ApaNe A zarIranuM rakSaNa karI zakIe chIe kharA? mRtyunA mukhamAMthI A zarIrane bacAvI zakIe chIe kharA? mRtyu sAme mANasa nAilAja banI jAya che. tenuM abhimAna osarI jAya che. maraNanI ghaDI Ave che pachI eka kSaNabhara paNa A zarIrane TakAvI zakAtuM nathI. chatAM AzcaryanI vAta e che ke mANasa pitAnA mRtyune joI zakatuM nathI. tenI A nabaLAI ja tene zarIramUlaka banAvI de che. pariNAme deha ja huM"--evI bhAvanA tenAmAM prabaLa ane pragADha banI jAya che zarIrane avayaMbhAvI nAza che ema ApaNe belIe chIe kharA; paraMtu A satya ApaNuM prANene sparyuM nathI hotuM. ApaNe bIjAne mRtyu pAmatAM joIe chIe eTale ApaNe mATe paNa e kalpanAnuM AropaNa avazya karI laIe chIe, paraMtu UMDe UMDe paNa ApaNAM acetana manane evo khyAla kadI AvatuM nathI ke, ApaNe eka divasa marI jaIzuM. ApaNe ApaNuM mRtyu joI zakatA nathI e paNa eka kamanasIbI che. A kamanasIbI ja dehanI sAthe ApaNuM evuM tAdAsya joDI de che ke anicchayA paNa ApaNe dehanI AsapAsa ja pharatA thaI jaIe chIe.
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara6 : bheghA pASANu, tyAM dvAra A deha daSTi mANasane na karAvavAnuM karAve che, na khAvAnuM khavarAve che, na pIvAnuM pIvarAve che ane na AcaravAnuM AcarAve che. pariNAma e Ave che ke, mANasa pitAnAM zarIrane saMteSavA mATe bIjAne bhege paNa badhuM karavA taiyAra thaI jAya che. pitAnuM zarIra ja jANe ghaNuM kImatI ane saMrakSavA yogya hoya tema te tene bacAvavA ane saMpuSTa banAvavA mAMsa jevA abhakSya ane jagupisata padArthonuM paNa sevana karatAM te acakAte nathI ! pitAnA dehanI kImata karatAM sAmAnA dehanI kImata te ghaNI ochI AMkato hoya che. kImata AMkavAnI te are! vAta ja kayAM karavI ? pitAnA deha pAse bIjAnA dehanI tene mana kaI ja kImata hotI nathI! pariNAme A mANasa mAMsAhAra tarapha vaLI jAya che. mAMsAhAra karanAra mANasanuM piTa jIvatA chanuM kabrastAna banI jAya che ! pitAnAM zarIranA vyApehamAM A spaSTa satya te joI zako nathI e ghaNI duHkhada hakIkata che. bhagavAna mahAvIre bhejananI pasaMdagImAM je zAkAhArane prAdhAnya ApyuM, te mAtra ahiMsAne anulakSIne ja nahi, zAkAhAranI pasaMdagImAM ahiMsA karatAM bIjA paNa mahatvapUrNa kAraNe hatAM. ane temAMthI eka kAraNa e paNa hatuM ke, mAMsAhAra pacavAmAM vadhAre zakita mAMgI le che ane mAMsAhArathI mUcha ane taMdrA paNa vadhe che. prakRti kadI paNa ApaNe buddhinI ciMtA rAkhatI nathI. te haMmezAM ApaNuM peTanI phikara rAkhe che. eTale peTamAM bhejana paDatAM ja AkhI UjA-zakti peTanA bhojanane pacAvavA mATe deDI jAya che. mastiSkanI je zakti ApaNane jAgRta rAkhe che te zakita peTa tarapha vahevA lAge che ane bhejana pacAvavAnAM kAmamAM lAgI jAya che. eTale ja jamyA pachI ApaNane taMdrAnI asara dekhAya che. taMdrA eTalA khAtara dekhAya che ke je mastiSkanI UrjA mAthAmAM kAma AvatI hatI, te have peTamAM bhejana pacAvavAnA kAmamAM lAgI. eTale je mANase buddhijIvI che temanI AhAranI mAtrA rojereja ochI thatI jAya che. je zramajIvI che, boddhika kAryo sAthe jene pragADha saMbaMdha nathI, evA mANasanI AhAranI mAtrAo vadhatI jAya che. mATe bhagavAna mahAvIre anubhava karyo ke jyAre zarIramAM bhejana nathI hatuM, tyAre prajJA pramANamAM vadhAre zuddha avasthAmAM hoya che. peTanA AhArane pacAvavAnI tene jarUra nathI rahetI. tethI te badhI zakita mastiSkane maLI jAya che. zAkAhAra pAchaLa mAtra ahiMsA eka ja kAraNa nahotuM. ahiMsA ja kAraNa hota te bhagavAna buddha marelAM jAnavaranAM mAMsane khAvAnI jema anujJA ApI che tema bhagavAna mahAvIra paNa ApI zakta. kAraNa, bhagavAna buddhanuM maMtavya hatuM ke, kaI paNa jIvane mAravAmAM hiMsA che, pApa che, mAMsa khAvAmAM koI hiMsA nathI. koI pazu marI gayuM che, ApaNe tene mAratA nathI, Ama pitAnI meLe marI gaelA pazunAM mAMsane khAvAmAM pachI koI jAtanI hiMsA thatI nathI. bhagavAna buddhanI daSTimAM marelA pazunuM mAMsa khAvAmAM kaI hiMsA nathI. karuNApradhAna
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ dehAsakita ane vyaktiH 427 temanI prajJAe kaI paNa prANInI hiMsA karavAne te prabaLa virodha ja karyo che paraMtu marI gaelA prANInAM mAMsano upayoga karavAmAM temaNe kaI deSa ke hiMsA mAnyAM nathI. AnAthI UlaTuM bhagavAna mahAvIre te mAMsa bhakSaNane ja bhArapUrvaka niSedha karyo che. hiMsA-ahiMsAne prazna paNa sAdhanAnA mArge yAtrA karanAra mATe prANaprazna banI jAya che. vaLI mAMsa kaI paNa avasthAmAM ahiMsaka hetuM nathI. prati samaya temAM asaMkhya saMmUcchiya jIvonI utpatti ane maraNa thayAM ja karatAM hoya che. mAMsa kadI nirdoSa hetuM nathI. eTale ahiMsAnI pradhAnatA mAMsAhAranA niSedhamAM eka kAraNa te che ja, paraMtu tenI sAthe bIjA paNa gaMbhIra projane zAkAhAranA vidhAna pAchaLa rahelAM che. mAMsane pacAvavAmAM vadhAre zaktinI apekSA rahe che. mAMsAhArathI zarIra ane peTa bhAre thaI jAya che. mAMsa bhakSaNathI paTa mahatvapUrNa banI jAya che, mastiSkanI zakita kSINa thaI jAya che. taMdrA saghana thaI jAya che. mATe zakita peTa tarapha ekAMgI rIte na vahe ane uparane mALa khAlI na thaI jAya, mastiSkanI zakita mastikamAM ja vahetI rahe ane jAgRtine pravAha aTake nahi, zakti peTa upara ja kendrita na thaI jAya e mATe bhagavAna mahAvIre haLavAM bhejana tarapha dhyAna kendrita banAvyuM che. ApaNuM saunA gahana baMdhana padArthathI nathI paraMtu bhejanathI che. ApaNe pRthvIthI baMdhAelA nathI paraMtu peTathI baMdhAelA chIe. mANasa jyAre bhejananI AvazyakatAothI mukta thaze tyAre ja te paripUrNa cetanAthI bharAze. jeTalA parimANamAM ApaNe bhejana mATe Atura thaIzuM teTalI mAtrAmAM mUcchita paNa banIzuM. pariNAme AMtarika jAgRtimAM aDacaNa UbhI thaze. kharekhara ApaNA ciMtananA be ja bhAge che eka kAma ane bIje bhejana. mana kAM te kAmathI gherAyeluM hoya che, kAM te svAdathI. svAdanI vAsanA ApaNA manane gherI le che. UMDANamAM te kAma-vAsanA ja hoya che. kAraNa bhejanA vagara kAmavAsanAne paNa saMbhava nathI. bhejananI mAtrA jeTalA parimANamAM alpa ane alpatara karI nAkhIzuM teTalA pramANamAM kAmavAsanA paNa manda ane mandatara thatI jaze. bhejana kAmavAsanAne zakti Ape che. mANasa bhejanamAM jeTale Atura haze teTale kAmavAsanAthI paNa te bharelo haze. je bhejananAM ciMtana ane AkAMkSAthI bharelo che te prAyaH kAmavAsanAthI paNa bhareluM hoya che. bhejananI vAsanA chUTe te kAmavAsanA paNa zithila thAya. mANasane deha zAthI kImatI Tharyo? kyAM kAraNosara te kImatI sAbita thayo? tene UMDANathI je vicAra nahi karIe, ane dehamUlaka daSTi. sAthe svArthanI bhAvanAomAM racyApacyA rahIzuM, te ApaNAmAM ane pazumAM kaI pAyAne bheda nahi rahe. mANasa pitAnI cAre bAjunA jagatanuM saMrakSaNa kare che. prasaMga Avye rAjA dilIpanI jema potAnA prANanA bhoge bIjA nI rakSA paNa kare che. AvI je pAramArthika bhAvanA mANasamAM che tene kAraNe te tene deha
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4ra8H levA pASANa, khelyAM dvAra mUlyavAna, kImatI gaNu che. paraMtu je pAyAnA kAraNathI tene deha kImatI sAbita thAya che, te ja pAyAnA kAraNane te mAMsa khAIne phagAvI de che. A jagatanI jIvasRSTimAM sauthI vadhAre prajJAvAna ane vicArazIla je koI prANI hoya te te mANasa che. pazuonI mAphaka tenI vicArazakita mAtra svArtha ke vartamAnakALa pUratI ja maryAdita nathI hotI. prakRtie prANI jagatamAM mANasane sauthI zreSTha banAve che. bIjA badhA jInA jIvanI saMrakSaNanI javAbadArI teNe mANasanI medhA zakti upara cheDI che. paraMtu mAnava jyAre pitAnA daihika svArthane sarvopari banAvI le che tyAre saMyamapUrvaka jIvanayApana karavAnI ane game te bhoge paNa pitAthI UtaratI keTinA prANuMonuM jatana karavAnI kalAne te bhUlI jAya che. pazuonI sarakhAmaNImAM mANasanI meTAIne je A mULabhUta AdhAra ane vaiziSTaya che tenA pAyAne ja te hacamacAvI nAkhe che. je kAraNosara manuSya zarIrane durlabha kahyo che, je kAraNosara mANasane prANI sRSTimAM meTo ane zreSTha gaNyo che, te ja kAraNene dehamUlaka daSTinAM baLe je te ukheDI nAkhavA nIkaLe, te tenI sarvoparitAnI ImArata kayAMthI UbhI rahI zake ? prANI jagatanI mAnasika zakti maryAdita hoya che. jIvana saMrakSaNanAM amuka ja sAdhana prakRtie temane samaryA che. temanI prajJA ane vicArazakitanI paNa sImA che. eTale sabaLAM prANIo nabaLAM prANIonAM zarIrathI pitAnAM zarIrane puSTi Ape che te samajI zakAya che. prANI jagata mATe A badhuM sahaja ane amuka aMze prAkRtika paNa che, paraMtu jyAre mANasa UThIne pazuonI upara jaNAvelI prakRtine ja anusare ane pazuonAM mAMsathI pitAnAM zarIrane saMpuSTa banAvavA mathAmaNa kare, tyAre prANI jagatamAM pratiSThita tenI je variSThatA che tene ja dhakko lAge. je DALa upara ApaNe beThA hoIe te ja DALane kApI nAkhavA jevI mUrkhAI kahevAya. vaijJAnika draSTithI je navI navI auSadhio ane iMjekazanenI zodhakhoLe thaI rahI che, tenAM UMDANamAM UtaratAM paNa ApaNe joI zakIe chIe ke, mAnavatAne kere mUkI dAnavatAnI parAkASThAne mAnava sparzI gaye che ! mAnavajAtane regathI bacAvavA mATe auSadhionA saMzodhananAM nAme avanavA camatkAre sarjAtA jAya che. AghAta lAge evAM kRtye jovAnuM durbhAgya karuNa bharelAM hRdayane mATe asahya ane akalavya AMcake ApanAra te che ja. temAM vaLI hRdayane thaMbhAvI de tevAM saMzodhananI vAta sAMbhaLavA maLe che! jAnavaro para zastrakiyA karI, te nirdoSa, nIrogI, jIvatAM pazuonAM zarIramAM roganAM jaMtuo utpanna karavAmAM Ave che ane te reganI zI asara thAya che, tenuM sUkSamatApUrvaka parIkSaNa ane nirIkSaNa karavAmAM Ave che. zItaLAnI rasI, sarpadaMzanAM ijekazane, vigere dareka reganirodhaka davAonA mULamAM AvA ghAtakI prayogo mAnavatAnAM rakSaNane nAme chUpAyelAM che. jIvatAM jAnavaranA AvA hAlahavAla karI, temane Ama
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ dehAsati ane vyakti : 429 rikhAvI je saMzAdhana thAya che, te kAcanA jevA kAcA ane kAcI mATInA ghaDA jevA kSaNabhaMgura zarIrane macAvavAne mATe vaparAya che. AvI krUratA bharelI rIte pelAM mUMgAM, nirdoSa ane svastha pazuonAM zarIramAM rAganAM jaMtue janmAvI, tenI rasI banAvI, te kADhI laI, mANaseAnAM zarIramAM mUkavAmAM Ave che. jANe pazuenAM jIvananuM kAMi ja mUlya na heAya tema mANusa bedhaDaka temanAM zarIranA upayAga potAnAM zarIranAM saMrakSaNa mATe niHsa MkocapaNe kare che ! A tarehatarehanA prayAgo ane nita navA akhatarAo, mANusa jAtanA vikAsane nAme, A rIte evA te krUratA pUrvaka cAlI rahyA che ke, te prayAgAnI prakriyA sAMbhaLatAM pazu mANasa tenI bhayAnakatAthI jI jAya ! AMkha mIMcIne UghADo eTalI vAramAM te pANInA parapATA jema phUTI jAya tema phUTI janArA A dehanA saMrakSaNa mATenA mANasanA A badhA prayAseA che. paraMtu AvA prayAse tuM, AvI zeAdhAnuM, zuM pariNAma Avyu che tenA mANase kI gaMbhIratApUrvaka vicAra karyAM nathI. phuggA jevA A kSaNabhaMgura dehane sAcavavAnA jema jema vaijJAnika prayogA thatA jAya che tema tema zarIra peAtAnA naisagiCka svabhAva anurUpa vadhAre jhaDapathI vinAza unmukha thatu jAya che. Ama chatAM paNa mANasanI zarIramUlaka dRSTi zarIranA pASaNanA prayatnAmAM ja mazagUla che. huM te zarIra ane zarIra te hu'-evI je bhAvanA AjanA vikasatI jAya che tene pariNAme, buddhinI sAttvikatA jALavavA taraphanuM jAya che. mana sAttvika vicArothI bharelu, nirmaLa ane cAkhkhuM rahe, ane svaccha rahe, te vAta bhUlAI javA pAmI che. zarIrathI hRSTapuSTa thaI javAnI eka ja dRSTi mANusamAM avaziSTa rahI che. tethI zarIra ja tenAM badhA kAryAMnu kendra khanI gayuM che. paraMtu zarIrane hRSTapuSTa banAvIne aMte tenuM pariNAma zuM AvavAnu che ? bhale mANasa sArIye pRthvInI mATIne upADI upADIne potAnA zarIra upara thApavAnA prayatna kare, paraMtu jema thApI thApIne sUkavelA mATInA geALA sukAIne nIce paDI jAya che tema mAMsa, madvirA ane aneka jAtanI zakitanI davAothI zarIra upara vaLagADelA mAMsa ane carabInI mATInA e gALA Akhare te sukAIne nIce paDI javAnA ! ane zarIra te sthitisthApakanI jema peAtAnA mULa ane asalI svarUpamAM AvIne Ubhu` rahevAnuM. vaijJAnika yugamAM jhaDapathI lakSya paNa vistRta thatu buddhi sadA jAgRta, pavitra zarIrane DhaMgadhaDA vagaranuM goLamaToLa, zarIranuM vajana zarIrane jhilAya nahi evuM, bheMsanAM zIMgaDAM bheMsane ja bhAre paDe tevuM DhIlu, pAcu, bhAre, jADu ane lathaDatu zarIra vadhAravAthI ze lAbha ? deha tA eka sAdhana che. te kAMI sAdhya nathI. ane sAdhana tA cegya rIte kAma Ape evI sArI sthitimAM rAkhavu joie. zarIra e te eka yatra che. yaMtra pAsethI te kAma levAnu hAya che. yaMtranuM kAMI abhimAna karavA jevuM hAya kharuM? mANasa jyAre dehanA tAjiyAne zaNagAravAnA che? caDayA eTale tenA mananI niLatA, buddhinI svacchatA, hRdayanu saudaryAM ane AtmAnA zaNagAra bhUlAI gayAM.
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra zrI kezIkumAra zramaNa ane zrI gautamasvAmI dehAdhyAsathI mukta che. chaThThA sAtamA guNasthAnanA naiRyika rIte dhaNI che. AtmadarzananI jhAMkhI pAmI gaelA parama AtmAo che. eTale gautama svAmIne te saraLatAthI pUchI zake che "tame baMdhanamukta ane laghubhUta thaI kema vicAre che ? sAmAnyatayA mANasa meha ane snehanA sUma, kamaLa ane mIThAM baMdhanamAM evI rIte te jakaDAI jAya che ke temAMthI mukta thavAnuM kArya tene mATe kamaLamAM bIDAI gaelA, lAkaDAne ketarI zakanArA paNa mamatAnA baMdhanane laI kamaLa kamaLane na chedI zakanArA bhramaranI jema kilaSTa thaI jAya che. zAstrakAroe sneha ane rAga mATe je nehapAsA bhayaMkarArUpa vidhAne karyo che, te vastunA sAkSAtkAra rUpa anubhUtinA baLe ja karyo che. kharI rIte vizvamAM kaI paNa prANI sukhI dekhAtuM nathI. dekhAtA athavA kahevAtA sukhanI pAchaLa paNa anaMta duHkha samAeluM che. jyAre AvI vastusthiti che tyAre saMsAranAM sukhathI AkarSAI javAnuM ajJAnI sivAya kene pAlave ? sAMsArika sanehamUlaka sukhe je vAstavika heta te tIrthakaro je sadA rAjAonA putra hoya che ane kaI kaI te vaLI tIrthakara sAthe cakravatI paNa hoya che, te pitAnA rAjakIya ane cakrIpaNAnI saMpattine tyAga karI, dharmane A ghorI mArga zA mATe svIkAratA ane pravartAvatA haze? pote paNa duHkhI thAya ane bIjAne paNa dukhI karavA e to temane yatna kadApi hoI zake nahi. te pachI ApaNI kalpanAnAM jagata, ApaNI kalpanAnAM sukha, satya ane dharmathI bhinna keI bIjuM zAzvata jagata, sukha, pAramArthika, satya ane parama dharma hAvAM joIe ke jenI zodha mATe te pitAnA jIvananuM samarpaNa sahaja rIte karI Ape che. AnAM ja mULa kAraNenI zepamAM kezIkumAra zramaNane prazna che. je prazna te ja praznane sparzatuM paraMtu aspaSTa gautama svAmIne javAba che. te pAse savyaso chittA nihatUNa uvAyo / mukka pAso lahubbhuo viharAmi ahaM muNI // 41 he muni! te badhAM baMdhanene sarva rIte kApIne, upa vaDe naSTa karIne huM baMdhana mukta-haLave thaIne vicarUM chuM. baMdhane jyAM sudhI baMdhanarUpe nathI dekhAtAM tyAM sudhI ja mehaka ane AkarSaka lAge che. baMdhana aMte baMdhana che, beDI che, ApaNuM sArvabhauma svAtaMtryane paDAvI lenAra parama duzmana che e satya jyAre samajAI jAya che tyAre baMdhanamAM phasAI javAne kaI bhaya UbhuM rahevA pAmate nathI. mAchalAne phasAvanAra kAMTA upara lAgelA ATAne kAraNe mAchalAM kAMTAne joI zakatAM nathI. phalataH te kAMTAne bhega thaI jAya che. he muni ! mANasane lalacAvanAra sUma pAzane paNa joI zakavAnI meM zakti meLavI che. eTale mANasane baMdhanamAM bAMdhI rAkhanAra pAzamAM phasAI paDavAne mArA mATe bhaya rahyo nathI. eTale huM A pAzathI mukta ane haLavuM chuM.
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsanAzUnya karmo jagatanA badhA ja rAtadivasa kAryanI mathAmaNamAM racyApacyA rahe che. temanI A tapazcaryA eka tapasvInI tapasyA karatAM jarAye UtaratI keTinI hotI nathI, chatAM A kaSTasAdhya parizramanuM temane maLatuM phaLa ati zudra hoya che. saMsArI che sAMsArika kAmanAonI saMprApti mATe lehInuM keTaluM pANI kare che ! keTalI mahenata majUrI, keTalI deDadhAma ane keTale mAnasika parizrama UThAve che ! pazu karatAM paNa teo vadhAre vaitaruM kare che; chatAM temanI A AkhI mAthAkUTanuM pariNAma kSudra phaLa ApanArUM nIvaDe che ane kharekhara pitAne je meLavavAnuM che, te gumAvI bese che. saMsArI mANasa aneka karmo karI temAMthI najIvA phaLane prApta kare che tyAre AdhyAtmika vyakita cheDI ArAdhanA, upAsanA ke tapasyA karIne paNa anekagaNuM phaLa meLavI le che. Akhare te jevI vAsanA tevuM phaLa maLe che. purANamAM eka suMdara vArtA Ave che. lakSmIjIne svayaMvara racAye hate. e prAcIna jamAne hatuM eTale kanyAone pitAne pitAne yogya vara zodhavAne sAmAjika ane pAraMparika adhikAra hate. lakSamIjI taraphanuM AkarSaNa kone na hoya? de, dAnava, sau zaNagAra sajI lahamIjIne varavAnI ekAMta AkAMkSA rAkhI svayaMvara maMDapamAM AvyA hatA. pitAnA prArabdhane ajamAvavAne A eka suMdara avasara temane prApta thayuM hatuM. saunI eka ja AkAMkSA hatI ke lakamIjInI kRpA pitAnA upara Utare ! eTalAmAM lahamIjInuM svayaMvara maMDapamAM padArpaNa thayuM. svayaMvara saMbaMdhenI kaI zarate agAuthI jAhera karavAmAM AvI nahotI, eTale sau koI temAM bhAga levA AvyA hatA. paNa jevAM lahamIjI maMDa5mAM padhAryA ke temaNe pitAnA taraphathI eka zarata jAhera karI. temaNe kahyuM: "jene mArI IcchA na hoya tene huM A mArI varamALA paherAvavAnI chuM." A zarata sAMbhaLI saunA metIyA marI gayA. lakSmIjIne meLavavAnI IcchAthI te sau svayaMvara maMDapamAM AvyA hatA ! saunAM manamAM lahamIjIne varavAnI utkaTa abhilASA hatI, eTale temanI A ajAyabI bharI zaratathI saunI AzA upara pANI pharI vaLyuM. sI nirAza, hataprabha ane udAsIna banI gayA. teo jevA AvyA hatA tevA pAchA gayA. pachI te lakSamIjI IcchA vagarane vara zodhavA nIkaLI paDyAM. thoDe dUra jatAM temanI najara zeSanAga upara zAMtithI sUtelA bhagavAna viSNu para paDI. viSNu te samAdhimAM saMlagna hatA eTale temaNe lakSamIjI tarapha daSTi nAkhavAne sAmAnya prayatna paNa karyo nahi. lakSmIjIne lAgyuM ke, jemane mArI IcchA na hoya evI masta ane naciMta vyakita je kaI keya, te te A viSNu ja che. pite karelA nirNayanI paripUrNatAnuM samApana viSNumAM thatuM joI kaze ja vicAra karyA vagara, temaNe viSNune gaLAmAM varamALA paherAvI dIdhI. "na mAMge teDanI ramA thAya dAsI--e ja tyAga rUpa mahA tapanI kharI khUbI che.
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 H levA pASANu, tyAM dvAra sAdhAraNa kaTine mANasa pitAnAM phaLanI rakSA mATe cArekora vADa kare che. anaMta AkAzane thAMbhalA rekI sImita banAvavA je A temane vAmana prayAsa heya che. zudra phaLanA saMrakSaNanI ciMtAmAM parama sAdhanA virATa phaLane te beI bese che. A phera mAtra bhAvanAne laIne ja paDe che. Aja sudhI A jagatamAM thaelA maharSie, saMte, avatAro ane tIrthakare vagere e jeTalAM kaSTa veThayAM che, tenAthI paNa vadhAre kaSTa sAmAnya kaTine mANasa potAnAM jIvana nirvAha mATe UThAvate hoya che. paraMtu tenI badhI mahenata vAsanAmUlaka hoI mahenatanA pramANamAM tene maLatuM phaLa nahivat hoya che. sudAmA ane kRSNanI maitrInI kathA khUba pracalita che. maitrInA parama AdarzanA parama zikharane sparzanArI A maitrInI kathA saune mATe dIvAdAMDI rUpa che. kayAM traNa khaMDanA adhipati ane hindu jagatanI daSTie paramAtmAnA pUrNa avatAra manAtA evA bhagavAna zrIkRSNa vAsudeva ane kyAM mUThI bhara dANA mATe tarasate temane sahAdhyAyI garIba brAhmaNa sudAme! zrIkRSNanA hRdayamAM A garIba sudAmAnuM ajAyabIbharyuM sthAna hatuM enI kalpanA paNa sAmAnya mANasane mATe muzkela hatI. eTale ja jyAre phATela tUTela pitaDI paherele, lehI mAMsa vinAnA hADakAMnA mALakhA jevo garIba sudAma, aSTa siddhi ne nava niddhinA svAmI evA zrIkRSNanA dvAre AvIne Ubho rahyo tyAre dvAra paranA paheregIree tene praveza ApavAnI nA pADI dIdhI. ApaNI bhautika daSTinAM mApayetre paNa bhautika, eTale ja kRSNanA darabAramAM sudAmAne praveza paNa muzkelIbharyo banI gayo ! sudAmAne paheraveza ja evuM hatuM ke, paheregIre tene dvArakAdhIzane mitra mAnI zakayA nahi. temaNe tene daravAjA parathI haDaselavAnA prayatna karyA. paraMtu temaNe sudAmAjIne zrIkRSNane maLavAne e daDha saMkalpa jo ke, Akhare temane macaka ApavI paDI. dvArapALe aMdara jaI zrIkRSNane sudAmA AvyAnI vAta karI. sudAmAnuM nAma sAMbhaLatAM ja zrIkRSNa suvarNa siMhAsana parathI nIce UtarI gayA ane aDavANe page tene maLavA deDI AvyA. jenArAnA kutUhala ane Azcarya pAra na rahyo. khINa ane zikharanAM milana jevI A azakya vAtanuM rahasya keI samajI zakyuM nahi. zrIkRSNane bheTa dharavA garIba sudAme cIMtharA jevI piTalImAM thaDA tAMdula bAMdhIne lAvyuM hatuM. saneha sudhA snigdha hRdayanI maulika saMpattinA pratIka samA e tAMdula, teNe ghaNA saMkeca sAthe bhagavAnane bheTa dharyA. bhagavAne te saunA dekhatAM temAMthI mUThI bharIne tAMdula lIdhA ane ajaba mIThAzathI bharelA miSTAnna karatAM paNa vadhAre mIThAzane anubhava karatA hoya tema e tAMdulane khAI gayA. tAMdulamAM e mIThAza zenI hatI? bhautika dRSTithI vicAraze athavA vaijJAnika paddhatithI pRthakakaraNa karaze te temAM tamane kAMI paNa gya kAraNa maLaze nahi. bhautika daSTi ke vaijJAnika prakriyAno praveza te mAtra padArtho sudhI ja maryAdita hoya che. paNa te padArthonI pele pAranA AMtarika jagatamAM pravezanI vAta te dUra rahI, te jagatane saMsparza paNa upalabdha nathI. kImatanI daSTie bhale te tAMdulanI
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsanAzUnya karmo : 433 kImata kAMI ja nahAtI paNa sudAmAne mana te tAMdula amAla hatA. te tAMdulamAM teNe peAtAnI apratIma bhakitanA anerA bhAva pUryAM hatA. tAMdulanA eka eka kaNamAM jANe teNe potAnA hRdayanA prema ane lAgaNIne bhArobhAra bharyAM hatA, leAkeAttara bhAvathI nItAryAM hatA ! vastu bhale najIvI ke tuccha hoya chatAM bhAvathI abhisi Mcita hAya teA tenI mahattA, tenI upayAgatA, tenI kiMmata anaMta gaNI thaI jAya che. tamArI seA se rUpIAnI neTa kevaDA AkAranI che? tenuM vajana paNa keTalu che? bhUlIne pANI garama karavA tene upayoga karI te zu te nATAthI eka TIpu pANI paNa garama thAya che kharU ? chatAM kAgaLa jevI lAgatI A calaNanI neTa upara je chApa hAya che, te chApathI tenI ki Mmata keTalI vadhI jAya che ? Ama jema kAgaLiyA ke patAkaDAnI kAMI ja kImata nathI, kImata hoya che tenA para lAgelI chApanI, tema e tAMdulanI Ama te kAMI kImata nahotI, kImata hatI temAM chupAyelA bhAvanA ! bhAvenI utkaTatA ane prabaLatA e ja prabhutA che. eka bAju mAnA cAra ja lITIne paNa mamatAbharyo patra che ane khIjI bAju koinA saTarapaTara lakhelA pacAsa pAnAnA bharelA patra che. te emAMthI vajana konuM vadhe ? konI kImata vadhe ? mAnA patranI bhale cAra lITI ja che paNa temAM je bhAva che te amAla che, atAla che, pavitra che. te lITIomAM tenuM hRdaya reDAyuM che ! tenA eka eka akSara premanA maMtrathI bharelA che. tenA eka eka akSaramAM apUrva vAtsalyanA lAkottara bhAva samAyelA che! vAmanamAM jANe virATa, gAgaramAM jANe sAgara, kaNamAM jANe maNu samAyA hAya tema te cAra lITInA akSaromAM putrane akhila brahmAMDanAM darzana thAya che! A lAgaNI, A bhAva, tene pelA nIrasa, kerA, zuSka pacAsa pAnAnA bhAre vajanadAra lakhANamAM lakhAyelA patramAM thaze nahi. kAraNa temAM bhAvanAnI bhInAza nathI. te patra hRdayanA sadbhAva ane premabharyAM ma MtrothI ma Mtrita nathI. mATe ja bhAvapUrNa evA mAtAnA cAra lITInA lakhANanuM je mahattva che te A bhAvahIna pacAsa pAnAnA patranuM nathI. jUnA jamAnAmAM vidyArthIe gurunA AzramamAM bhaNavA jatA. te samayamAM AjanI mAphaka bhaNavAnI kAI phI naheAtI. gurue paNa asAdhAraNa hatA. sAMdipanI RSinA AzramamAM kRSNa ane sudAmA sAthe abhyAsa karatA hatA. teo gurujIne raseImAM madada karatA, jaMgalamAMthI lAkaDA vINI lAvatA, gAyeA mATe ghAsa laI AvatA ane AzramanAM dareka nAnAM moTAM kAryomAM madadarUpa thatA. guru paNa niHsvArtha bhAve akSara jJAnathI mAMDIne anubhava jJAnane ziSyeAnA hRdayamAM reDatA ! ziSyA guruonA bhAre Adara karatA. ziSyAne mana gurue himAlayanA zikharanI jema AMkhI na zakAya evA uttaMga hatA. temanAM jJAna, zakti ane mAdanamAM temane bhAre vizvAsa ane zraddhA hatAM. guruenA caraNasparza karatA paNa ziSyA dhanyatA anubhavatA. ziSyA svabhAvataH ajJAnathI gherAelA hAya, bAlyavayane kAraNe kAcI buddhinA ane aparipakava paNa hAya, eTale peAtAnI meLe svayaM preraNAthI pragati sAdhI zake eTalI zakita
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 : bhedyA pASANu, tyAM dvArA temanAmAM na hoya, tethI Dagale ane pagale guruoe temane ravAnA rahe. eTale ja guru ziSyane pazumAMthI mANasa banAvanAra kImiyAgara gaNAya che. manu smRti te spaSTatApUrvaka ullekha kare che ke, bAra varasa sudhI gurune ghera rahI ziSya pazumAMthI manuSya bane. gurue ApelI AvI kettara saMpattinA badalAmAM ziSya gurune zuM ApavuM? manuM maharSi kahe che ke, "gurune ekAda phUla, ekAda paMkhe, ekAda pAvaDInI jeDa, ekAda pANIne bharela kaLaza Apaje...A kAMI mazkarI ke majAka nathI. je kaMI ApavuM te Atmika zraddhA ane niSThAnA pratIka tarIke ApavAnuM che. vastu game tevI nAnI ke zudra hoya paNa bhAvanAthI te vajanadAra banI jAya che. anyathA eka phUla ApavAnuM mahatva zuM? temAM vajana keTaluM ? chatAM te phUlarUpa pratIkamAM rahelI bhakitanuM paNa AkhA brahmAMDa jeTaluM vajana hoya che. purANomAM ullekha Ave che ke rUkSamaNIe giradharane eka tulasInA pAMdaDAthI tevyA. satyabhAmAM paNa zrIkRSNanA patnI hatAM. zrIkRSNa paratvene temane prema ane sadbhAva paNa apAra hatA. chatAM rUkamaNInA prema ane sadabhAvamAM kRtrimatAne aMza paNa nahote. aMtaramAMthI AvirbhAva pAmelI AMtarika uSmAnA tejasvI aMzathI otapreta thayeluM temanuM hRdaya hatuM. satyabhAmA pAse kRSNa taraphanA samarpaNanI AvI AMtarika saMpadAne abhAva hate. eTale giradharane taLavA temaNe pitAnAM khAMDI vajananA dAgInA UtAryA ane pallAMmAM mUkyAM. paraMtu tenuM kazuM ja pariNAma na AvyuM. teLavAnuM kAma pAra na paDyuM tyAre bhAvabhakitathI bharelA eka tulasInA pAMdaDAne jevuM rUkSamaNIjIe pallAmAM mUkayuM ke satyabhAmAnAM khAMDI dAgInAthI je kAma na thavA pAmyuM, te kAma pAra paDyuM. e tulasIpatra bhakti bhAvanAnI bhInAzathI nItaratuM hatuM. parizuddha premanA AMtarika sAmarthyathI te maMtareluM hatuM. te have tulasInA choDanuM sAduM pAMdaDuM rahyuM na hatuM. have te prema bhakitanuM pratIka banI gayuM hatuM eTale tenAthI je kArya pAra paDayuM te apUrva hatuM gaMgA nadI taraphanI hinduonI apUrva bhakti che. Aje paNa pitAnA vaibhavane tyAga karI gaMgAne tIre besI AkarI tapazcaryA AcaranArAo ochA nathI. gaMgA taraphanI AvI bhakti bharelI zraddhA ane samarpaNanI bhAvanAe parApUrvathI cAlI ja Ave che. gaMgA jyAMthI nIkaLe che tyAMthI mAMDI, te jyAM sudhI samudramAM nathI bhaLI jatI tyAM sudhInA tenA banne kAMThAo para maharSio, brahmarSio, rAjarSio, mahaMte ane mahAdhIzanA Azrame, kuTIra ane sAdhanAnA agaNita maMdironA je Thera Thera darzana thAya che te gaMgAne sAmAnya jalarAzine pravAha mAnIne thayelA nathI. paraMtu tenI pAchaLa temanI addabhuta ne alaukika zraddhA paDI che je gaMgAnA jalarAzine ati pavitra mAnI tene patitapAvanI mA gaMgAnA nAme biradAve che! pitAnA pUrvajonA uddhAra mATe bhagIratha rAjAe AkarI tapazcaryA karIne pRthvI para gaMgAnuM avataraNa karyuM ema hinduonI mAnyatA che. te tapasyAnA phaLa svarUpe bhagavAna viSNunA caraNakamaLamAMthI
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsanAzUnya karmo : 435 nIkaLI, bhagavAna zaMkaranI jaTAmAM aTavAI tyAMthI AgaLa cAlI vividha pradezomAM te vahyAM. temane kAMThe agaNita puNya kAryo thayAM che. agaNita pApIonAM pApane gheyAM che evI A pavitra gaMgA mA che. ApaNe temane bhAgIrathI, jADunavI, maMdAkinI vagere nAmathI oLakhIe chIe. vaijJAnika draSTie gaMgAne eka sAmAnya jaLathI eTale ke hAIDrojana ane okisajananA saMgathI banelA pANI vALI eka sAmAnya nadI mAne, ke hindu dharmanI bhakita bhAvanA bharelI daSTivALI nadI mAne, A be vibhinna dRSTione abhimukha rAkhI gaMgAmAM avagAhana karanArane sarakhuM phaLa maLatuM nathI. hAM, dehazuddhinuM eTale ke zarIrane mela jovAnuM phaLa te baMnene sarakhuM ja maLe che. paNa tethI zuM? dehazuddhinuM sAmAnya phaLa te pazu, pakSI, mANasa-hara koIne, gaMgA nadI hoya ke koI bIjI nadI hoya, maLyA vagara rahetuM nathI. paraMtu uparanA vaijJAnika daSTikoNa vALAne ke pazuone dehazuddhi sAthe cittazuddhinuM phaLa maLavuM azakya che. AvI daSTivALAne zarIrane mela dhevAze paraMtu manane mela kayAMthI dhevAze? hAM, A dRSTi dharAvatI vyakitane zarIra zuddhinuM najIvuM phaLa maLaze, tyAre bIjI daSTivALAne dehazuddhi uparAMta cittazuddhinuM paNa amola phaLa maLaze. kriyAo sarakhI hoya, chatAM bhAvanAnA bhedathI te kriyAonI mahattA ghaTI vadhI jatI hoya che. jemake, eka DokaTara dardI upara vADhakApa-zastrakriyA kare che ane bIjo mANasa sAmevALI vyakita upara charIne ghA kare che. baMnenI kriyAo eka daSTie samAna hovA chatAM te baMne kriyAomAM pAyAne bheda che. DokaTaranI zastrakriyAthI kadAca mANasa marI jAya, to paNa tene manuSya hatyAnuM pApa lAgatuM nathI. paraMtu bIjA mANase karelA charInA ghAthI kadAca mANasa bacI jAya, na mare, te paNa tene charI mAranAra manuSya hatyAnA pApane adhikArI bane che. kemake, tenI bhAvanA viSAkta ane duSita che. karma ekanuM eka hevA chatAM bhAvanAnA bhedane lIdhe pAyAne phera paDI jAya che. papakAraparAyaNa, nisvArthI, paramArthI mANasanuM karma AtmavikAsa karanArUM nIvaDe che tyAre vAsanAnI vADa UbhI karI, tenI AsapAsa kama karanAra sAmAnya keTinA mANasanuM kama tenA AtmAne bAMdhanAruM bane che. paramAthI vyaktinAM kAryo ane vAsanAgrasta vyaktinAM kAryomAM raheluM sarakhApaNuM ane temanI vacce rahelA phera tarata ja dekhAI Ave che. jemake, paramAthI mANasa vRkSa vAvavAnI kriyA kare che. A kriyAthI vRkSathI maLatA lAbha te tene maLaze ja. jevAke, te phaLa, phUla ane chAyAne upalektA banaze. paraMtu A vastu tene mana gauNa haze. tenuM mukhya prajana te vRkSAropaNa karavAne bahAne sArIye vanaspatisRSTi sAthe ekarUpatA keLavavAnuM che. vRkSa te eka nimitta banI jaze. paraMtu vRkSane bahAne kamika rIte akhila
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra brahmAMDa sAthe premasaMbaMdha keLavavAnI pAyAnI bhUmikA raheze. eTale vAsanAzUnya cittavALA lokenAM kAryo udara pUrti karanArA te haze, paraMtu sAthe sAthe temane teo lekensara ane divya AnaMdathI paNa bharI deze. zrI kezIkumAra zramaNa ane zrI gautamasvAmI paNa vAsanAzUnya cittavALA, paramArthaparAyaNa parama-AtmAo che. temanA ciMtane paNa adhyAtmamUlaka che. adhyAtmamUlaka yiAo zArIrika ane mAnasika Arogyane pradAna kare che eTaluM ja nahi, paraMtu buddhinI prabhA paNa tenAthI pAMgare che. A praznottaromAM prajJAnI pAradarzitAnAM darzana te dareka prazna ane tenA javAbamAM joI zakAya che. zrI kezIkumAra zramaNa gautamasvAmIne pharI te ja prazna kare che ke Ape mArA praznano javAba te barAbara Ave che. paraMtu "pAza' zabdathI mAruM je aMtima tAtparya che temAM ane ApanI mAnyatAmAM kaI pAyAne bheda te nathI ne? eTale pAza' zabdathI Apa zuM tAtparya lIdhuM te samajAvo pAsAya ihake vuttA ? kesI goyamamabbavI / ziva turaMta tu, jaya makavavI | kara rAgaddosAda tivvA, neha pAsA bhaya kraa| te chinditta jahAnAya viharAmi jahakkama // 43 kezIkumAra zamaNe pUchayuM: "he gautama! te baMdhana kayA che?' A rIte pUchatAM kezIzramaNane gautame Ama kahyuM : tIvra rAga-dveSa ane sneha bhayaMkara baMdhana che. temane chedIne dharma-nIti temaja AcAra pramANe huM vicarU chuM. rAgadveSa ane snehanA baMdhanathI baddha citta kadI ekAgra thatuM nathI. samadaSTi keLavAyA sivAya kadI zAMti ane samAdhi maLatAM nathI. rAgadveSathI grasta mANasanI najara sadA bebAkaLI hoya che. moTo jabare vanarAja siMha paNa cAra DagalAM cAle che ne pAchuM vALIne jue che. rAgadveSathI DahoLAyelI cittavRtinI evI ja sthiti hoya che. AkhI sRSTi tene maMgaLa bhAsavAne badale bhayagrasta ane utpIDaka jaNAya che. ApaNane ApaNI jAta upara jevI zraddhA, niSThA ane bharose che evI zraddhA ane bhAvanA AkhI sRSTi para hevI joIe. AkhI sRSTi AtmIya ane premabharI dekhAvI joIe. A sRSTi te svabhAvataH zubha ane pavitra che. pavitra parama AtmAo tenI saMbhALa rAkhe che. pachI A brahmAMDamAM bIvA jevuM che paNa zuM? rAga-dveSanA viSe jyAre jJAna jevA nirmaLa guNamAM bhaLe che tyAre jJAna ajJAna banI jAya che. je rAgadveSane jJAnamAM praveza na thAya te jJAnaguNamAM kAluSyane AvirbhAva thAya nahi. rAga-dveSanA viSAkatavRttinA kAraNe sArA karmo paNa duSkarma banI jAya che. A vizvamAM kazuM
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahattvAkAMkSAnuM madhu : 437 bagaDeluM nathI. ApaNI rAgadveSa mizrita daSTi-doSane kAraNe ja sRSTi amaMgala bhAse che. guNonI svAbhAvika nirmaLatAne vikRtine raMga arpanArA rAgadveSa ane snehanA baMdhanene meM chedI nAkhyA che. eTale vastu mane yathArtha svarUpamAM dekhAya che. have te sArA narasAnA raMge raMgAtI nathI. rAgadveSanA A ApaNe tenA upara DhaLavAmAM AvatA nathI. eTale yathArtha svarUpano AnaMda lUMTI zakAya che. mahatvAkAMkSAnuM madhu A jagatamAM atra, tatra, sarvatra jyAM daSTi nAkhazo tyAM cAre kera azAMti, udvega ane parezAnInA ja darzana thAya che. zAMti, saMteSa ane samAdhinA te bhAgye ja darzana thatAM hoya che. jyAM juo tyAM ruNatA ane bImArI najare paDe che. niregItA ane svAstha bhAgye ja daSTigocara thAya che. azAMti, udvega, SNutA, parezAnI paDachAyAnI mAphaka mANasanI sAthe sAthe phare che ! zAMti, saMtoSa, samAdhi, svAthya eka Akasmika ghaTanA athavA saMyoganI ghaTanA hoya tema dekhAya che. kahevAya che ke, nAgaNa baccAne janma ApIne tenuM ja bhakSaNa karavA mAMDe che. je baccAMo tenAM kuMDALAmAMthI chaTakI jAya che te ja bacI jAya che, bAkInA badhAM tenA bhakSya banI jAya che. evI ja rIte AvaDA moTA A jagatamAMthI AMgaLInA veDhe gaNAya eTalA be, pAMca mANase ja svasthatA ane nizcitatAne anubhava karatA jaNAya che. bAkInA moTA bhAganAM te aneka prakAranAM bhaya, duHkha, kaleza, vaimanasyathI pIDita thaI, aneka viTaMbaNAomAMthI pasAra thaI rahyA hoya che ! jema keI mALI bagIcAmAM hajAre phaLaphUla, choDa vAve, tene pUratuM pANI pAya, tenI mAvajata pAchaLa khUba mahenata UThAve, chatAM keI ekAda choDa para ja ekAda phUla dekhAya che temAM mALInI kuzaLatAnI kaI khAmI nathI, paNa prakRtinuM ja kaI kAraNa che. ane je ekAda choDa phUlethI lacI paDe che te paNa prakRtinuM ja kAraNa che. paraMtu je gaNyAM gAMdhyA mANaso ja sukhI ane AnaMdita dekhAtA hoya ane moTA bhAganA duHkhI ane trasta dekhAtA hoya te temAM prakRti ke bIjuM kaI deSita nathI, paraMtu mANasa pote ja potAnA sukhaduHkha mATe javAbadAra che. - ATalI moTI saMkhyAmAM bImArInuM hovuM jarUra eka vicitra ghaTanA che. ATalA lokonI parezAnI e manuSyanA mananuM ja kAraNa che. ApaNuM sevA samajavAnI paddhati ja evI che. ApaNuM jIvana jIvavAnI prakriyA ja evI vikRta che, ApaNe sAmAjika DhAMco ja e che ke jemAM mANasa bImArIne bhegA thayA vagara rahetuM nathI.
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 : bheghA pASANu, khalyAM dvAra svAmI rAma pitAne jApAnanA pravAsanAM saMsamaraNamAM jaNAve che ke- temaNe AkAzane sparzanArA devadAranA UMcA UMcA vRkSe joyAM hatAM. paraMtu te ja devadAranAM vRkSo jyAre temaNe jApAnamAM jayAM tyAre te eka veMtathI jarAye UMcA nahatAM. temanAM Azcayane pAra na rahyo. je devadAranAM vRkSe pitAnI UMcAIne zikharane sparzavAnI kSamatA dharAvatA hoya che te AvaDA vAmana kema rahevA pAmyAM haze? temanI UMcAI na vadhavAnA kAraNe temanI samajamAM na AvyAM. maLI te vacce paNa hamaNAM ja kAMi cAra cha mAsa pahelAM vAvelA nAnA choDa na hatAM. temanI avasthA khAsI 100-150 varSanI hatI. chatAM eka paNa vRkSanI UMcAI eka veMtathI vadhAre nahatI. Azcaryamugdha banelA svAmI rAme, enA rahasya viSe te bagIcAnA mALIone pUchayuM, tyAre temaNe tenAM rahasyane pragaTa karatAM, je bakaDI, tagArAM, kuDAomAM te jhADa vAvavAmAM AvyAM hatAM te bakaDI, kuMDAM vagerene UMcAM karI batAvyAM, ane joyuM te te badhAM bakaDI, kuMDAM vagere nIcethI phUTelAM hatAM. mALIee vizeSa spaSTatA karatAM kahyuM ke, A vRkSanAM mULiyAM jevAM vadhe che ke tarata ja tene kApI nAkhavAmAM Ave che. pariNAme temanI UMcAI vadhatI nathI. vRkSane prAkRtika svabhAva che ke jeTalAM tenAM mULiyAM jamInamAM UMDAM jAya teTalAM ja parimANamAM te vRkSa UMcuM thAya. je mALI vRkSanAM mULiyAne jamInamAM UMDAM javA ja na de ane maLiyAM vadhatAMnI sAthe ja tene kApI nAkhe, te vRkSa vRddha avazya thaze paraMtu tenI UMcAI vadhaze nahIM. je nIce mULiyAM vadhatAM na hoya te upara vRkSa vadhI zakatuM nathI. vRkSa vRddha thaI jAya paraMtu tenI UMcAI veMtathI vadhatI nathI. upara UThavA mATe mULiyAne jamInamAM praveza anivArya che. je mALI vicAre ke vRkSane vadhavA ja devuM nathI te tenAM mULiyAM te kApate ja raheze. Ama karatAM vRkSa avazya vRddha thaI jaze, paraMtu tenI UMcAI veMtathI vadhaze nahi. A ja rIte mANasane virATamAMthI vAmana banAvavAnI ApaNI vyavasthA paNa jApAnanA mALInA hAthamAM ApelA pilA devadAranAM vRkSa jevI che! je mANasamAM pitAnI divya zakitanA baLe AkAzane AMbavAnI kSamatA hatI te mANasa Aje pitAnI e divya zaktine khoI beThe che. chatI zakitae te nivArya banI gayo che, chatI gyatAe te vAmaNa dekhAvA lAge che ! ApaNA vikAsanA pAyAmAM ja viSa nAkhavAmAM AvyuM che. e viSathI ApaNa vyaktitvane vikAsa rUMdhAI rahyo che tenI ApaNane khabara suddhAM nathI. ApaNe te e ja viSene ApaNAM vyaktitvanA vikAsanA pAyA mAnI, sAmAjika ane rASTrIya dRSTie tene vyApaka ane chUTathI upayoga karIe chIe. ApaNe mATe ja nahi, ApaNI AvatI peDhI mATe paNa ApaNe tene upayoga karavAnA chIe. ApaNe ja ApaNuM peDhI mATe upayoga karIzuM ema nathI, e ja rIte ApaNA pUrvajoe paNa ApaNA mATe ene upayoga karyo hate ! ApaNe paNa A viSa cakanA
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahattvAkAMkSAnuM madhuH 439 bhoga banelAM ja chIe. paraMtu e dhImuM jhera ApaNAmAM evI te dhIre dhIre asara karI rahyuM che ke, ApaNI kalpanAmAM paNa nathI AvatuM ke, keI jhera ApaNumAM vyApI rahyuM che ane jenI asara ApaNuM AkAza vyApI vyaktitvanA vistArane aTakAvI, ApaNane vAmana kaTimAM mUkI rahyuM che ! pariNAme peDhI dara peDhIthI A viSacakranuM parAvartana satata, anavarata, avicichannapaNe cAlyA ja kare che. manuSyanA manamAM je sauthI vadhAre asarakArI viSa reDavAmAM AvyuM che te mahatvAkAMkSAnuM che. ApaNI AkhI vyAvahArika, pArivArika, sAmAjika, kauTuMbika ane rASTrIya vyavasthA mahatvAkAMkSAnA pAyA upara AdhArita che. nAnAthI mAMDI moTA sudhI kaI ja A viSacakramAMthI surakSita rahevA pAmyuM nathI. A mahattvAkAMkSAnuM cakra tIvra ane tIkSNa hovA chatAM ghaNuM ja AkarSaka che. saune te game che. AbAlavRddha sau A mahatvAkAMkSAnI deDanI heDamAM UtaryA che. dareka sthitimAM ane dareka dRSTie pitAne prathama naMbara rahe, pitAnI abAdhita sarvoparitA AbAda rIte TakI rahe te mATe mANasa khUba udvina ane parezAna thaI rahyo che. mANasa jyAre kaI paNa kArya bIjAnI pAse karAvavA mAMge che tyAre tene ketu bIjAne mahattvAkAMkSAnA baMdhanamAM bAMdhI, pratispardhAnI tIvratA ane jaTilatAthI tenA mAnasane bharI devAnuM hoya che. cAhe zALAkIya abhyAsanI vAta hoya, cAhe ramatagamata ke veSabhUSAnuM sAhajika kArya hoya, cAhe arthopArjana ke sAmAjika pratiSThAnI vAta hoya, te darekamAM mANasanI mahatvAkAMkSA kAma karI rahI hoya che. tenI spardhAmAM te pAchaLa na rahI jAya tenI te satata kALajI rAkhatA hoya che. A mahatvAkAMkSA bhautika pragati mATe anivArya haze enI nA nathI. tenAthI gaNyAgAMThyA mANasonI AMtarika bhUkha maryAdita samaya mATe saMtoSAtI paNa hoya che. bhautika pragati mATenI je deDa che, temAM pite kema AgaLa nIkaLI jAya tevI ja dareka mANasanI mahatvAkAMkSA hoya che. AvI mahatvAkAMkSA laIne UbhelA mANasonI kayumAM jyAre mANasane potAne naMbara AgaLa Avata dekhAya che tyAre tenI chAtI gaja gaja phUle che. tenI AsapAsanA vartalanA lokamAM pitAnI prazaMsA thatI joI te garvathI rAce che. paraMtu te bhUlI jAya che ke, pRthvI evaDI moTI che ke, eka mANasa badhAM kSetramAM kadI paNa badhAthI AgaLa nIkaLI zakato nathI. jIvana evuM te jaTila che ke temAM dareka rIte mANasa prathama rahI zakato ja nathI. jAgatika jaTilatA vividhalakSI che. eka mANasa paiseTake sukhI hoya, vaibhavasaMpanna hoya, chatAM svAthyanI daSTie te bIjA karatAM ghaNuM pAchaLa hoya che. saDaka para ciMthare hAla rakhaDatA ane bhIkha mAMgIne pitAne jIvananirvAha calAvatA eka garIba bhikhArInuM zarIra paNa taMdurastInI daSTie tenA karatAM sAruM hoya che. tyAre AvA rAMka bhikhArInI paNa tene adekhAI Ave che. tenAM zArIrika svAthyanI sAme tene pitAnI vaibhava-saMpadA phIkI lAge che. tene thAya che, je paisA ApavAthI paNa A bhikhArInuM svAdhya kharIdI zakAtuM hoya te huM kharIdI lauM! paraMtu jIvananI jaTilatA ATalethI aTakatI
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra nathI. te ethI paNa AgaLa vadhe che ane svastha jaNAtA mANasanA svAthyane paNa IrSyA upajAve evuM anerUM sauMdarya laIne eka mANasa Ubho che. sauMdaryanAM kSetramAM teNe saune pAchaLa rAkhI dIdhA hoya che! te vaLI kayAMka kaI evI te kuzAgra dUradaza ane tINa prajJAzakitane laI jame che ke, zrImaMtane pitAnI zrImaMtAI paNa tenI prajJA-pratibhA sAme phIkI bhAse che! buddhinI daSTie te Ama caDiyAta thaIne phare che paNa buddhinA kSetramAM sarvoparitA sthApyA pachI paNa keTalAka evA paNa hoya che jemane khAvAmAM paNa sAMsAM hoya che, jyAre tenA bIjA sAthIoe bhavya prAsAdanI hAramALA UbhI karI lIdhI hoya che. jagatane kayu geLa che. temAM kaI sIdhI rekhA nathI ke, jethI mANasa doDIne AgaLa pahoMcI jAya. prakRtie verelI zakitao mATe kaI ekane IjA nathI. mahatvAkAMkSA vizenA ATalA vivecana pachI paNa tamane eka prazna te rahevAnuM ja che ke, mahattvAkAMkSA zuM vastu che? mahattvAkAMkSAne artha che ApaNe ApaNA ahaMkArane bIjAnA ahaMkAranI pratigitAmAM Ubhe rAkhIe ! huM keIthI pAchaLa na rahI jAuM, mAre naMbara haMmezAM sauthI AgaLa rahe, TacalI AMgaLIne veDhe mAruM nAma gaNAya, jagatamAM mAruM nAma saunI jIbha upara ramatuM rahe-mANasanA manamAM ramatI A mahad AkAMkSAo te mahatvAkAMkSA che. ApaNe ApaNA mATe AkAMkSAo sevIe te te samajI zakAya paraMtu enAthI AgaLa vadhIne ApaNe ApaNAM bALakonA kamaLa, saraLa ane nirdoSa mAnasamAM paNa A ja AkAMkSAonAM viSa reDatAM hoIe chIe. prAtaH UThatAM veMta ja temanA sAtvika mAnasamAM AvA viSane ApaNI dRSTie svAda lAgate ekAda pyAle reDI devAmAM ApaNe kacAza rAkhatA nathI ! temanI sAthenA sahAdhyAyIo AgaLa na AvI jAya, te mATe pratikSaNa sAvadhAna rahevAnI ApaNe temane cetavaNI ApatAM hoIe chIe ke, je tuM bIjA karatAM pAchaLa rahI jaze te tArA vikAsa mATe pachI kaI avakAza raheze nahi. game te kSetramAM paNa tAre tArI rIte prathama AvavAnA prayatna karI levAnA che. prakRtithI viruddha A sarvoccatAne meLavavAnI dhUnamAM ApaNe je chIe tene paNa bhUlI jatA hoIe chIe. eTaluM ja nahi, ApaNane prApta sukha sAdhanene egya upaga paNa karI zakatA nathI. bIjAnI tulanAmAM pitAne mUkavAne vicAra ja bAliza che. paraMtu saMskRtinA nAme manuSyanA svabhAvanI A eka vikRti che ke te haMmezAM bIjAnI tulanAmAM pitAnI jAtane vicAra karatA hoya che. je te kaI kayumAM Ubho haze ane temAM tene AgaLa naMbara haze te tenI prasannatAne pAra raheze nahi. tene thaze ke, huM bIjAthI AgaLa chuM ane bIjA mArA karatAM pAchaLa che. bIjAthI pitAne naMbara AgaLa che e ja tenI praphullatAnuM mULa che. bIjAne pAchaLa rAkhavAnuM duHkha janmAvI zakyA e ja enA sukhanuM rahasya che. jIvana bahumukhI che. dareka dizAmAM dareka mANasane prathama haroLamAM prathama rahevuM che. prathama rahevAnI A dhUnamAM mANasanuM mAnasa vikSipta nathI banI jatuM A ja eka camatkAra che. A
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahatvAkAMkSAnuM madhu : 441 AkhI prakriyA mANasane pAgala banAvanArI che. kAraNa ApaNe kayAMya paNa UbhA hoIzuM te ApaNane pIDA ane parezAnI ja thavAnI che. kemake kaIne kaI te ApaNI AgaLa UbhelA ApaNe joIzuM ja. AvI mahatvAkAMkSA ane tRSNanAM viSathI sarvathA vimukata zrI kezIkumAra zramaNa ane gatama svAmInA saMvAdamAM paNa AvI ja viSa velaDInA saMbaMdhano zrI kezIkumAra zramaNa taraphathI prazna UThAvavAmAM AvyuM che. saMsAramAM aneka jIve pAzabaddha che e ja praznamALAnA anusaMdhAnamAM prazna pUchatAM pahelAM, pAzabaddhatAnA praznanuM samAdhAna thaI javA badala zrI kezakumAra pitAnI kRtajJatAnA neha ane sadbhAvabharyA bhAve abhivyakta karatA kahe che sAhu goyama ! pannA te chinno me saMsamA imo / annAvi saMsao majjha ta me kahasu goyamA! // 44 he gautama! tamArI prajJA zreSTha che. tamoe mArI zaMkA dUra karI che. mArI hajI eka zaMkA che, te vize tame mane kaho. zrI kezIkumAra zramaNa mahatvAkAMkSAnA nirarthaka bhArane vahana karatA nathI. temanAM hRdayamAM saraLatA ane pavitratAne akSaya bhaMDAra bhareluM che. gautamasvAmInA zabdomAM samAdhAna lAdhatAM, eka kSaNane paNa vilaMba karyA vagara, temane sAdhuvAda ApavAnuM bhUlatA nathI. AtyaMtika prema ane nirAbhimAnatAnI A parama keTi che. zrI gautama svAmI paNa sAdhutAnAM zikharane spalA che. te gyatAne maryAdA banAvanArA sAmAnya keTinA AtmA nathI. teo yogyatAne svabhAva mAnI sahaja rIte cAlanArA parama AtmA che. eka mANasa gaNitazAstramAM kuzaLa hoya, te te kuzaLatA tene svabhAva che ane eka mANasa saMgItamAM nipuNa hoya, te te paNa tene svabhAva che. gaNitamAM keI nabaLuM hoya, te te paNa tene svabhAva che. kAraNa keI viSayamAM kuzaLatA maLavI e paNa prakRti upara AdhArita che ane te ja viSayamAM bIje kaI akuzaLa hoya, te te tene durgaNa nathI thaI jato. tene paNa te viSayanI akuzaLatA prakRtidatta hoya che. kuzaLatAvALAne jema prakRtithI kuzaLatA upalabdha hoya che tema akuzaLatAvALAne paNa prakRtithI ja akuzaLatA upalabdha hoya che. A rIte svabhAvane anulakSI gautamasvAmI paNa potAnA samasvabhAvamAM sthira che. zrI kezIkumAra zramaNa have A praznane samAdhAna bIje prazna kare che. ' antAhiyaya-saMbhUyA layA ciTThai gAyamA / / phalei visabhakkhINi sAu uddhariyA kaha ! 45 he gautama ! hadayamAM eka latA utpanna thaela che. tene viSa jevAM phaLa lAge che. tene tame kevI rIte ukhADI che?
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra jIvana pANInA parapoTAnI mAphka asthira che. kSaNabhaMgura A jIvana mATe mANusa tRSNAnA cakaDoLe caDI rAta divasa ghaMTInAM paDa vacce pIsAtA rahe che. karavA lAyaka kama ane AcaravA lAyaka dharmonA te vicAra paNa karatA nathI. bharata jevA cakravatI paNa jIvanamAM eka kSaNa mATe paNa gAla na thaI javAya te mATe zveta ceta re bharatarAyA kALa jhapATo dvaita hai'nA dhvani cAre kAra gRjatA rahe tenI kALajI rAkhatA. zAstra te jIva mAtrane sAvadhAna karatAM pAkArI pokArIne kahe che jarA jAva na pIDeI vAhI jAva na baDDhaI / jAviMdiyA na hAyaMti tAva dhamma samAyare // arthAt jyAM sudhI vRddhAvasthA na pIDA kare, vyAdhi nahiM, indriyAnI zakti nAza na pAme te pUrve Atma-sAdhanAnA kAryane sAdhI levuM joie. sAdhanAnuM kAya. sauthI vadhAre zakitanI apekSA rAkhe che. vRddhAvasthAmAM dhama karI nAkhavAnI vRtti AtmaghAtaka ane vaMcanApUrNa nIvaDaze e satyaneA mANasa kadI paNa vicAra karatA nathI e durbhAgyapUrNa hakIkata che. tRSNAnI jALamAM phasAelA AtmAe tRSNAnA mAyAvI AkaSaNamAM A AtyaMtika satya bhUlI jAya che. eTale ja kavie kAvyAtmaka hRdaya ThAlavatAM ApaNI yuvAnI cAlI jAya, chatAM tRSNAnI yuvAnI jatI nathI te batAve che. the dA~ta hAthI dAMta sama majabUta hilane laga gaye / jaise gire chatakI kar3I aka oka girane laga gaye | khUMTe gire, DAr3he girI, battIsI sArI gira gaI / mukha ho gayA hai popalA, tRSNA nahIM buDhI huI || je dudhiyA sapheda hAthIdAMta jevA dAMta hatA, je hAThAnI lAlI hatI, te badhAM yuvAnI jatAM jatAM rahyAM. zarIra sukAine khAlIkhama ane kheAkhu thai gayuM. tRSNA teA yuvAnanI yuvAna ja rahI. vRddhAvasthA AvI gai paraMtu huI || AMkhe huI hai dhuMdhalI par3hanA par3hAnA banda hai / nahIM pAsa takakA dIkhatA hai dRSTi itanI manda hai || kucha bhI nahIM aba dIkhatA hai rAta dinakI ho gaI / AMkhe dikhAI AMkhane tRSNA nahIM bur3hI vANI huI he banda nahIM dehaAsakti taruNI huI hai vAsanA tRSNA nahIM bur3hI AMkhA gai, kAnA gayA, gharanAM mANaso kaiMTALyA ke A Doso jAya tA sAru. eraDA, thUMkadAnI, gAdalAM, godaDAM khAlI thAya ! paraMtu tene pUche ke, tamAre javuM che ?" te te kaheze gaI / huI ||
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI pele pAra : 443. ke, "nA." te te hajI kuLa, gAma, dhana, dhAmane mATe se manoratha seve che ane kothamIra javAnAM seNalAM seve che. aMdaranI tRSNa te tarUNa che. vAsanAne avasthAnI asara thaI nathI. tRSNAnI A velaDI sadA pallavita rahe che. tene jyAM sudhI piSaNa devAze tyAM sudhI te vadhatI rahevAnI che. A tRSNA viSe jeTaluM kahevAya teTaluM ochuM che je avasare mananI pele pAra manejagatamAM vicaranArA mANasanI sRSTi vAsanAothI bharelI hoya che. mana pitAne jIvita rAkhavA mATe aMtima kSaNa sudhI maraNiye prayAsa karatuM ja rahe che. mananI mAyAvI sRSTimAMthI mukta thavAnI vAta sAdhAraNa mANasane mATe duSkara hoya che. mana ane mAyA, zabdonI rIte baMne bhale bhinna haya, paraMtu te banne zabdonuM tAtparya eka ja che. atimAna pitAnuM peTa te bhare ja che, lokenAM peTa paNa bhare che. temanI bhUkhane pUrI kare che, paNa pitAnA manane zUnya karavA taraphane temane haMmezane prayAsa hoya che. teo pitAnI zArIrika AvazyakatAone avazya pUrI kare che. paraMtu potAnuM mana mahatvAkAMkSAnA viSathI Asakta na bane tenI teo pUrepUrI kALajI rAkhe che. mane jagatamAM vicaranArA sAmAnya mANasanI vRtti AnAthI viparIta hoya che. bhale zarIra kapAI jAya, gaLI jAya, zarIra vinAzanI gartAmAM dhakelAI jAya paraMtu pitAne mananI IcchAo, mahecchAe, vAsanAo pUrNa thavI ja joIe evI temanI AkAMkSA hoya che, mahattvAkAMkSA hoya che. mananI A mahatvAkAMkSAnI vedI para teo potAnAM zarIrane zahIda banAvI devA paNa tatpara hoya che. Ama zarIranA bhAge paNa ApaNe vAsanAonI tRptine mATe taiyAra hoIe chIe. e ja ApaNuM lakSya hoya che ! vyAvahArika jagatanI buddhimattA paNa emAM ja lekhAya che, ApaNe bhUlI jaIe chIe ke A te ruNa mananI nizAnI che. jenAM tana mana svastha hoya, je vIryavAna ane tejasvI hoya, jenuM mana sadA khAlI ane zUnya heya, tevI vyakti ja svastha vyakita che. mana khAlI ane peTa bhareluM--e ja uttama svAthyanI nizAnI che. ApaNA saunI sthiti AnAthI viparIta che. ApaNI sArIye jiMdagI manane bharavAnA prayatnamAMja vyatita thatI hoya che. zarIranI paNa darakAra rAkhyA vinA rAta ane divasa manane bharavAnA kAryamAMja ApaNe saMlagna hoIe chIe. vicArethI, vAsanAothI, mahatvAkAMkSAothI manane bharatA rahevAmAM ApaNane eka kSaNanI paNa vizrAMti nathI. tenuM pariNAma e Ave che ke, zarIra te nAnuM rahI jAya che ane mana meTuM banI jAya che.
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444 : bhevA pASANu, khAlyAM dvAra khAlI manathI ja jIvananI parama kakSAnA AvirbhAva thAya che. jIvananA paramadana pAmavAnA zrI gaNeza tyAre ja maMDAya che jyAre mana khAlI hAya ! khAlI manane samajavA mATe ApaNe eka dAkhalA laie. tame dIvAleAne makAna kahe che ke makAnanI aMdara je khAlI jagyA che, tene makAna kahe che ? sAmAnya rIte bhIMtAne ApaNe makAna kahIe chIe. eTale ja jyAre ApaNe makAna banAvavAnuM vicArIe chIe tyAre paNa prathama dIvAla banAvavAnI vAta ja vicArAtI DAya che. paraMtu je sUkSmatAthI vicAra karanArA manISIe che temaNe temanA matavya mujaba dIvAlAnI vacce je khAlI jagyA che, tene ja makAna kahyu' che. kemake koipaNa mANasa dIvAleAmAM nathI rahetA, paraMtu khAlI jagyAmAM rahe che. jo khAlI jagyA bharelI hAya tA tevA makAnanI koI ja kImata nathI. temAM rahevA mATe je khAlI jagyA joie te ja nathI te rahevu kayAM? Aja prakAre zarIra paNa eka dIvAla che. dIvAla huMmezAM majabUta hovI joie. tenI aMdara je mana che te mahela che. jo zarIrarUpI dIvAla majabUta hoya te manarUpI mahelanI ImArata tenA para UbhI rahI zake. vaLI te manarUpI mahela khAlI hovA joie. te mahelanI nivAsI ApaNI cetanA che, AtmA che. jo manarUpI mahela khAlI hoya te nivAsI sArI rIte rahI zake che. mana jo bharelu haze te sthiti evI thaze ke, tamArI pAse makAna te che, paraMtu te niraka gharavakharIthI, nakAmA kacarA ane bhaMgArathI evuM te khIcAkhIca bhareluM che ke AtmAne aMdara rahevA, sUvA ke kAMipaNa adhikRta rIte kArya karavA kazA ja avakAza raheze nahiM. mAne ke eka mANasanI pAse rahevA mATe makAna teA che paraMtu te ghara-vakharI, bhaMgAra ane rAcaracIlAthI Akhu bharelu che. have tame ja kahe| te gharadhaNI kayAM rahe? tene esarImAMja Azraya levA paDene ? ApaNe badhA paNa lagabhaga AvI ja sthitinA mANasa chIe. mana eTalA badhA vicAre, vikalpe ane vAsanAothI bharelu hAya che ke AtmAne potAnA ja manarUpI mahelamAM rahevAnI jagyA maLatI nathI ! tene bahAra ja bhaTakavu' paDe che. jyAre paNu AMtaranirIkSaNa karIzuM tyAre aMdara AtmA nahi maLe, mana ja maLaze. arthAt keAi vRtti, koI vicAra, kAi vikalpa ke koI vAsanA ja maLaze. ghara eTaluM khIcAkhIca bhareluM che ke, gharamAM jatAM vividharaMgI rAcaracIluM teA maLe che paraMtu gharanA mAlika maLatA nathI ! upaniSadamAM sanyAsIene mATe eka suMdara vAkaya che. maneAnidhinI kanyA'-mananA nirodha ja paramahaMsAnI kanthA eTale sanyAsIenI jhALI che. je sanyAsIo che, eTale mAha mamatA ane vikalpAnA jhaMjhAvAtI jagatamAMthI vimukta thavA mathatA je paramAtmaparAyaNa sAdhako che temanA manamAM cAvIse kalAka eka ja lakSya ane Adaza ramI rahyo hoya che-mananA nirodha, manathI mukti, manathI pAra UtarI javAnA puruSA` ! arakhI bhASAmAM eka suMdara zabda che khAnA deza.' khAnA khadeza zabdanA artha che. AkhuM ghara khaMbhA para ja kAvuM. khAnA' zabdano atha thAya che makAna. jema davAkhAnA eTale davAnu
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI pele pAra : japa ghara, yatImakhAnA eTale anAthAzrama vagere. deza' zabdano artha thAya che khabhe-khAMdha. Ama badheza zabdano artha che khabhA upara. eTale je potAnA khabhA upara ja potAnuM makAna laI phare che te. AvA khAnA deza che masta sAdhuo, saMnyAsIo, avadhUta, paramahaMse ! te che parama zunyanI * sAdhanA sAdhatA sAdhake ! teo pitAnA khabhA upara covIse kalAka eka ja vastune upADIne pharI rahyA che ane te che-manane nidhi, mananI mukita ! "manathI kema pAra thaI jAuM--e eka ja raTaNa temanA zvAsocchavAsamAM cAlI rahyuM hoya che! kAraNake, jyAM sudhI mananI gati che tyAM sudhI satyanA darzana thatA nathI. satya manAtIta che, amRta manAtIta che, paramAtmAnAM darzana manAtIta che. eTale manathI pAra thavAne eka ja mArga che dhyAna ! A upaniSadanA RSionI ja jIvanacaryA che ema nathI. sAdhu mAtra mATenI A sAmAnya jIvana-caryA che. temanI bhautika AvazyakatAo eTalI ochI hoya che ke, temanA upayogamAM AvatAM sAdhano paNa upakaraNa kahevAya che. upakaraNane artha thAya che, je saMyama-yAtrAmAM upakAraka hoya. sAdhuo pAse saMyamanA nirvAha mATenAM je sAdhana che te eTalAM ochAM ane ochI kImatanAM hoya che ke, temAM kyAreya temanI cittavRtti aTavAtI nathI. manamAM kayAreya temanA viSe kaI vikalapa UbhA thatA nathI. AcArAMga sUtranA dvitIya zrutaska-dhamAM A upakaraNe viSe je sAmAnya saMketa karelo che te uparathI e vAta tamArA khyAlamAM AvI jaze. se bhikkhUvA bhikkhuNIvA gAhAvaikula piMDavAya paDiyAle pavisiukAme savva cIvaramAyAle gAhAvaikula piMDavAya paDiyAle NikkhamejjavA pavisejjavA / ava bahiyA vicArabhUmi vihArabhUmi vA gAmANugAma dvaijjejjA / ahapuNa ava jANejjA tivva desiyaM vA vAsaM vAsamANa pehA jahA piMDe saNAle, Navara savva ciivrmaayaa| AhArAdi mATe javA vALA saMyamaniSTha sAdhu-sAvI gRhasthanA ghera jatAM pitAnAM vastra sAthe laIne upAzrayamAMthI nIkaLe ane praveza kare. evI ja rIte spaMDila bhUmi ke svAdhyAya bhUmimAM jatAM athavA eka gAmathI bIje gAma jatAM samasta vasa sAthe rAkhe. ghaNe varasAda varasate joIne sAdhuo tevuMja AcaraNa kare ke jevuM piMDeSaNa adhyayanamAM kaheluM che. vizeSatA e che ke tyAM badhI upAdhi laI javA kahyuM che te ahIM badhAM vastra laI jAya ema kahevuM joIe. maharSinI A prakriyA che. mana jenA tarapha AkarSAya ane khuMcI jAya tevI vastuo ane vikalpothI pAra thavA mATenA ja maharSionA prayatna hoya che. mahAtmAonI "unmanI gati eTale je dizAmAM mana nathI te dizA tarapha temanI gati che. manathI UlaTI dizA taraphanI temanI yAtrA hoya che. manane cheDIne te phare che. eka divasa e Ave che ke, teo manathI sarvathA digaMbara thaI jAya che. Ama maharSienI manathI UlaTI dizA taraphanI gati hoya che. ApaNe paNa pratikSaNa gati te karIe chIe, paraMtu ApaNI gati mananI AsapAsanI hoya che. ApaNe
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 bhedyA pASANu, tyAM hAra je kAMI karIe chIe tenAthI ApaNuM mana majabUta thAya che, tenAthI ApaNuM manane puSTi maLe che. ApaNA prayatna ja ApaNuM mananI zakitaone vadhAravAnA temaja tene daDhatama banAvavA mATenA hoya che. mANasa jeTale avasthAe vRddha teTaluM vadhAre anubhavI hovAne te dAvo kare che. meM eMsI dIvALIe joI nAkhI che. eMsI varSane mAre anubhava che eTale 80 varSa jUnuM ane majabUta mArUM mana che! jema dArU jUne tema te kImatI gaNAya che tema mana paNa jeTaluM jUnuM teTaluM sAruM gaNAtuM AvyuM che ! junI zarAba jema vadhAre nazIlI banI jAya che tema januM mana vadhAre nazIluM banI jatuM hoya che ! cetanA badalatI nathI. cetanA te te ja avasthAmAM rahe che. jIvana saMdhyAne Are mANasa AvIne Ubho rahe che, paraMtu tenA mananI vAsanAo tyAMnI tyAM ja TakI rahe che. dAMta paDI jAya che paraMtu mananI IcchAo jIrNa thatI nathI. zarIra sukAI jAya che paraMtu vAsanAnI vanarAI lIlIchama rahe che. vAte te karIe chIe, baNagAM te pheMkIe chIe-ke huM kAMI nAnuM nathI. eMsI eMsI varSane anubhava mArI pAse che. paNa kharuM pUche te tenI pAse koI anubhava ja hotuM nathI. jene te anubhava kahe che te te mAtra laukika anubhava ja che, je tenAM manane ja mAtra poSaka che. sAdhu puruSe haMmezAM amana tarapha gati kare che jyAre gRhastha mananI dizA tarapha gati kare che. mana te janmathI saunI sAthe hoya ja che, paraMtu jeo manane mUkIne amana thaI mRtyu pAme che te ja dhanyavAdane pAtra che. jeo manane keI paNa jAtanI AMca ApyA vagara, manane surakSita rAkhIne, mRtyu pAme che teo durbhAgI che. manane sAthe rAkhI marI janAranI mAnavabhavanI yAtrA niSphaLa gaI samajavI. mana e ja jagata che. jagata e mananuM ja bIjuM nAma che. jo mRtyu pUrve mana khavAI jAya te mRtyu samAdhi banI jAya. mananA abhAvamAM punarjanmane saMbhava nathI. mana ja apUrNa vAsanAone kAraNe avAranavAra janma le che. punaH punaH janmanI AkAMkSA, vAsanAo avaziSTa rahI javAne kAraNe, mananuM ja kArya banI jAya che. jyAre mana ja rahetuM nathI tyAre janma paNa raheto nathI. mananA abhAvamAM mRtyunuM ja mRtyu thaI jAya che. mare che te badhA paraMtu maranArA adhUrA maTe che. kAraNa mRtyumAM paNa janmanI AkAMkSA temanAM mananA UMDANamAM bharI hoya che ane e ja vAsanA navA zarIranA grahaNanuM kAraNa banI jAya che. paraMtu jyAre saMnyAsIo, sAdhu puruSe mare che tyAre pUrA kare che. temanuM zarIra ja nathI maratuM, temanuM mana paNa marI jAya che. temanAmAM pharI janmavAnI kaI vAsanA zeSa rahetI nathI. A rIte je janmavAnI vAsanAothI saMpUrNa zUnya thaIne marI jAya che te vyAvahArika dRSTithI ke zArIrika dRSTithI marI gaele gaNAya che. paraMtu pAramArthika dRSTithI te jIvanane upalabdha karI gayo hoya che ane te kevuM jIvana, ke je jIvana anaMta che ane jene prava mArga che amana !
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI pele pAra : 447 manuSya mAtranuM kartavya che ke manane mAravA pratikSaNa prayatna kare. aMdara vizuddha cetanA rahe paraMtu cetanAne AvRtta karanAra mana na rahe ! cetanA judI vAta che. te ApaNA svabhAva che. mana te ApaNA ApaNI rIte kareleA saMgraha che. abhyAsa, zikSaNa ane saMskArathI mana athavA saMgraha vRddhi Mgata thatA jAya che. pariNAma e Ave che ke jagata eTalu suzikSita, sabhya ane susaMskRta thaI jAya che. AvaraNanA tharA evA teA jADA thai jAya che ke dhyAnanI sAdhanA muzkela anI jAya che. zikSaNa ane saMskAranuM prayAjana paNa mananuM prazikSaNa ja hoya che. zikSaNa ane saMskArathI mananAM paDA cAre tarapha gherAi jAya che. manuSya jeTale prazikSita ane saMskRta thatA jAya che teTalI ja tenI manathI mukta thavAnI jaTilatA vadhatI jAya che. mananuM prazikSaNa A rIte zikSaNa, sabhyatA ane saMskAranA nAme dRDha thatu che. ApaNuM Akhu zikSaNu, badhI vyavasthA ane kahevAtu. ApaNuM anuzAsana manane daDha anAvavAnI, maneAkhaLa ane saMkalpa zakitane vadhAravAnI eka taiyArIrUpa che ke jethI mArAmAM, dhaMdhAmAM, vyApAra ane vyavahAramAM mana saphLa thaI zake ! saMgharSa, pratiyogitA ane pratispardhAmAM mananI vijayakUca thaMbhI na jAya ! manane prazikSita ane aNIdAra banAvavA pAchaLanA A hetue che. maharSi AnuM jagata judI jAtanuM che. jAdugaranI mAyA jevu, apAramArthika ane avAstavika che. temanAM jagatamAM maneAmaya vyApAranI aMzataH paNa apekSA nathI. temanAM jagatamAM mananA marhiSkAra che. temanI dRSTimAM, mana temanA divya jagatane naraka banAvI mUke evu che. eTale manane prazikSita karavAnI vAta te eka khAju rahI, tene jIvita rAkhavAnI vAta suddhAM temane samIcIna jaNAtI nathI. hAM, saMsAramAM gati karavAnA ja Adaza jo nizcita hoya te teA manane prazikSita karyAM vagara cAle nahiM. paratu AtmAmAM eTale paramAtmAmAM gati karavAnuM jIvananuM lakSya hAya te manane visarjita karyAM vagara cAlaze nahi. padAtha taraphanA AkaSa Nu mATe mananuM suzikSita hAvu anivAya che. padArthonI upalabdhi mATe AyeAjIta ane susaMgati mana anivAya che. paraMtu AtmAnI dizAmAM yAtrA ArabhavI hoya te zikSita hoya ke azikSita, AyeAjIta hoya ke anAyAjIta, sa'gati hoya ke asaMgaThita koI paNa jAtanA mananI AvazyakatA nathI. mananI vRddhi kai rIte thAya che tenAM kAraNeA ApaNA rAjanA anubhavAmAM Ave che kharAM, paraMtu ApaNe te kAraNAne pakaDI pADavAmAM udAsInatA dAkhavatA heAie chIe. ApaNI A udAsInatAne kAraNe manane poSaNa maLyA ja karatu hAya che. mana ApaNA sahayogane pAmIne ja paripuSTa ane che. mArgathI jatAM hoIe ane eka resTorAM najare paDe, te bhUkha na heAvA chatAM mana khAlI UThe cheH bhUkha lAgI che. khasa, pUchyA vagara ja paga resTorAM tarapha vaLI jAya che. manane zarIra, bhUkha ke svAsthya sAthe kazo ja saMbaMdha nathI. bhUkhanA saMbaMdha svAda sAthe che. bhUkha te khATI che chatAM svAdathI AkarSAyelu' mana resTorAM tarapha paganI gatine DhoDAve che. eka
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 : bhedyA pASANu, kholyAM dvAra kSaNa mATe rokAIne je te vivekathI vicAra kare te tene jaNAze ke zaktizALI evA tenA mananuM patana thaI rahyuM che. zarIramAM vAsanAnI kaI lahara nahatI paraMtu Akasmika eka suMdara strI daSTine viSaya thaI ke manamAM eka lahara deDatI thaI. basa, Aja mana che ! A manathI mukta thaelA A banne munipuMgave che. mananA jagatathI bahAra nIkaLI gaelA A AtmAo che. eTale gotama svAmI, kezIkumAra zramaNane javAba ApatAM kahe che saMlaya savvasA chittA uddharittA smuuliy| viharAmi jahAnAya bhukkomi visa-bhakkhaNa / 46 te latAne taddana jaDathI ukhADIne tene kApIne huM nItipUrvaka vicarUM chuM. tethI huM viSanuM phaLa khAte nathI. mANasa mAtra amRtanuM pAna karavA IcchA dharAvatA hoya che, paraMtu teo amRtane pI zakatA nathI ane jherane vamI paNa zaktA nathI. mANasanI sthiti sApe chachuMdara gaLyA jevI thAya che. sukhanI chAyA, zodhI rahyo chuM, mAyA nathI mUkAtI, mRgajaLa jevuM sukha chatAM paNa tRSNA nathI chipAtI. mANasa gote che sukha paraMtu sukhanA pRSTha bhAgamAM joDAelA duHkhane te joI zakatA nathI. e kahevAtuM sukha jhAMjhavAnA jaLa jevuM che. temAM jaLanI bhrAMti thAya che paraMtu jaLa hotuM nathI. mANasa jiMdagIbhara AzA tRSNAne cakaDeLe caDI bhamyA karatA hoya che. AtmasvarUpanA amRtanuM pAna karavAmAM Avaze to bhavobhavanI mAMdagI dUra thaI jaze. saMsAra khAre che ema te badhA ja bele che. paraMtu saMsAranI A mAyA mUkAtI nathI. mANasa divase ne divase tRSNAmAM taNAI rahyo che. mAruM tAruM vera vadhArI visaryA che vItarAgI, dveSabharyo che. A dilaDAmAM rAgamAM huM chuM anurAgI, raMgarAgamAM DUbI rahyo chuM,: AzA nathI mUkAtI; mRgajaLa jevuM sukha chatAM paNa tRSNA nathI chipAtI. pApanA paDachAyA paDe ne puNyanI pALe tUTe, jANIne jeDAyo chuM to baMdhana kayAMthI chUTe? mehanI jALamAM pharI rahyo chuM AzA nathI mUkAtI; mRgajaLa jevuM sukha chatAM paNa tRNA nathI chipAtI. AthI gaIkAle kahyuM tema sAvadhAna thajo. tRSNA ghaNA viSabharyA kaDavAM phaLa ApanArI che. A velaDIne ukhADI nAkhavA taiyAra thavuM eja ApaNA saunAM hitamAM che. vaNika buddhi evA tame hitanI vAtane lakSyamAM leze ane tRSNAmAMthI mukata thaze te svarUpanI upalabdhinI yAtrA sugama thaI paDaze.
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmacetanAne pratIka agni - jIvananA anubhavanA je zikhare che te zikharonA anubhave sAthe dharma saMbaMdhita che. A anubhavo eTalA gahana che ke temane abhivyakata karavA mATe ApaNane zabdo maLavA muzkela che. evA samAnAntara zabdo ApaNI pAse nathI ke jemanA dvArA ApaNe e anubhavone abhivyakata karI zakIe. pariNAme dharma saMketAtmaka athavA pratIkAtmaka thaI jAya che. Ama jIvananA AtyaMtika anubhavane pArthiva bhASAmAM abhivyakata karavA mATe rUpaka, pratIka athavA saMta nirmita karavA paDe che. te saMkete jema abhivyakita lAve che tema samaya jatAM te avadhaka paNa banI jAya che. jeo te saMketa ke IzArAone ja pakaDIne besI rahetA nathI paraMtu temane Azraya laI mULane pakaDI maMjilane pAra pahoMcI jAya che, temane mATe te te saMketa ane IzArAo ja sAkSAt abhivyakita banI jAya che. paraMtu jeo temane maMjila mAnI besI jAya che, rokAI jAya che, temane mATe teo avarodhaka baLa banI jAya che. dhorI mArgo para mAIla batAvavA mATe mAIlo sUcaka moTA pANAo khoDavAmAM AvyA hoya che. te mAIlanA pANuone maMjila samajI jeo rokAI jAya che, temane mATe te mAIla sUcaka paththare avarodhaka banI jAya che. enAM karatAM sArUM te e heta ke mArgamAM mAIla sUcaka saMketa ja na rAkhyA heta ke jethI mANasane zekAI rahevAne avakAza na maLata ane te pitAnI maMjila sudhI gati karI zakata ! A pANAo mANasane cAlavAmAM sahAyabhUta thavA mATe kheDavAmAM AvyA hoya che. temAM je tIranuM nizAna mUkavAmAM AveluM che, te AgaLa ne AgaLa gati karavA mATenuM sUcaka che. te nizAna mANasane rekAI javAne sucavatuM nathI. paraMtu je leke A saMketanA arthane UMDANathI nathI jetA te aTakI jAya che, besI jAya che. je pAradaza dRSTithI vicAravAnI kSamatA dharAvatA hoya che teo rekAtA nathI ane pratIkane Azraya laI, maMjile pahoMcavA gatizIla rahe che. A pratIke te mUka che. temanAmAM bolavAnI kSamatA nathI hotI eTale je tenA saMketane samajI zake che, e ja maMjile pahoMcI zake che. je nathI samajI zakatA te aTake che ane maMjilane prApta karI zakatA nathI. dharmanAM ghaNAM pratIke zodhavAmAM AvyA che. dharmane anubhava to lokottara hoya che. paraMtu pratIkethIja tene khyAla ApI zakAya che. te pratIka gati vadhAravAmAM paNa sahAyaka banI zake che ane atyavarodhamAM paNa. pratIkane temAM kaI doSa nathI. pratIkenI sAthe A rIte ghaNIvAra anyAya paNa thaI jato hoya che. A vAtane suspaSTa samajavA eka dAkhalo laIe. te mujaba yajJane pratIka agni mAnavAmAM Avela che. A avinanA pratIkathI parama satyanA parama IzArAo prApta thAya che je AjanA pravacanathI ja tamane jaNAI Avaze. paraMtu mANasoe te pAramArthika
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra izArAonA apalApa karyo che. te izArAo tarapha bhAre medarakArI batAvI che. yajJa karanArAo agninA tA pramaLatAthI upayoga kare che, ghInI Ahuti Ape che, java, tala, ghauM temAM hAme che. paraMtu te yajJanA A je pratIkeA che tenA saMketA zuM che, tenAthI teo tadna ajJAta ane anabhijJa hoya che. mAilenA khADavAmAM AvelA pANAone ja maMjila mAnI jema kAI mUrkha mANasa aTakI jAya che tema yajJa karanArA ane tenA pratIkonA parama AdhyAtmika rahasyane na samajanArA ajJAna mANase paNa agni pragaTAve che, ghInI Ahuti arpe che, tala ghauM Adi home che, paraMtu emAM ja teo peAtAnAM kartavyanI itizrI mAne che ane kRtakRtyatA anubhave che! A rIte karanArA bhale potAnA manathI sa MtoSa mAnatA hoya, paraMtu vicArazIla vyakti A vastune judI ja rIte vicAre che. temanI dRSTie AthI te yajJanA te pratIka agni, je AMtarika utkrAntimAM gatyAtma anI zakavAnI kSamatA dharAvatA hatA, te gatyavarodhaka thaI jAya che. AvA mANase mATe A pratIka mAIlanA kheADavAmAM AvelA pANAne maMjila mAnI aTakI janAra mUkha mANasa jevA siddha thAya che. jo A pratIkeAne gaMbhIratAthI samajavA prayatna karavAmAM Ave te A pratIke tenI utkrAMtimAM sahAyaka banI zake che. mANasanA anubhavamAM agni eka gabhIra pratIka khanI zake che; kemake agnimAM kAMIka vizeSatAo che. agninI prathama viziSTatA e che ke, game teTalA ane game tevA avarodho UbhA thAya, chatAM agninI javAlA huMmezAM UdhvagAmI hoya che. agni svabhAvathI ja upara tarapha gati karanAra che. mANasanI cetanA paNa jyAre AdhyAtmika dizA tarapha gati karavAnA prarabha kare che, tyAre te UrdhvagAmI thatI jAya che. eTale anubhavIAne prathamathI ja khyAla AvI gayA ke, 'ghattittava pAthaca' jema ghIthI sIMcAelA agni Urdhva dizA tarapha gati kare che tema dhArmi ka cetanA paNa upara UThatI jAya che. agninI bIjI vizeSatA e che ke, agnimAM je kaI azuddha hAya te maLI jAya che. agnimAM jo senAne tapAsavAmAM Ave te sonAmAM rahelA mela, senAmAM rahelI azuddhi khaLI jAya che ane setu' seA Tacanu khanI camakavA lAge che. te ja rIte dhamaya agninI punita javAlAemAM paNa vicAro, vikalpo ane vAsanAe baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che ane cetanA potAnA vizuddha svarUpamAM jhaLahaLI UThe che. dharmoMmaya cetanAnI jyeAti ane agninI jyeAtimAM A jAtanuM sAdRzya hovAthI te agni javAlAe dharmInu pratIka banI gai. agninI trIjI vizeSatA e che ke, agninI javAlAe gheADe sudhI upara UThe che ane tyAra pachI te ekadama adRzya thaI jAya che. jarA upara UThe, thoDe sudhI draSTigocara thAya ane tarata ja anaMtamAM vilaya pAmI jAya. mANusanI cetanA paNa jyAre vikAsazIla bane che tyAre
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamacetanAnA pratIka agni : 451 vikAsane paMthe cAlatAM cAlatAM, threDo samaya tene huM chuM"nu smaraNa rahe che; paraMtu jevI te cetanA vikAsanI sImAne spazI gaI ke, 'hu chu"nuM astitva adRzya thaI jAya che. pachI te darekamAM peAtAnu ja vizuddha svarUpa jovA lAge che. peAtApaNAnI jhAMkhI alpatama samaya mATe rahe che. pachI te te svarUpamAM ja khAvAi jAya che. RSiee eTalA mATe ja agnine yajJanA pratIka banAvyA. anubhavIe sadA kahetA rahyA ke-"jJAnAgni: satra zarmANi mammasAt hate'rjuna" jJAnarUpI agni kSaNamAtramAM pApAnI gajIne saLagAvIne bhasmibhUta karI nAkhe che. "tamaseja mA caiAtinema" UMDA aMdhArethI prabhu ! parama teje tuM laI jA. vedonI A prArthanA paNa aMdhakAramAMthI prakAza tarapha lai javAnI che, AtmAne jyeAtimaya banAvavA mATenI che. eTale ja prAcIna yuganA RSioe cetanAnA UdhvagamananA svabhAvane saMketa karavA agnine pratIka tarIke svIkAryAM. yajJanI jgyAtine uparanI dizAmAM Udhvagamana karatAM ane vadhatAM joi, yajJasthaLanI AsapAsa pharatA sAdhakane nira'tara e smaraNa rahetuM ke-mArI aMdara paNa AvI ja kAI jhaLahaLatI yAti che. tenA svabhAva paNa sadA UdhvagamananA ja che. agnimAM je Ahuti nAkhavAmAM AvatI, agnimAM je kai padArtho heAmavAmAM AvatA, te dareka peAtAne samarpavAnA pratIka hatA. cetanAnA A parama yajJamAM peAtAnI jAtane hAmI devAnI vAta hatI. peAtAnA vizuddha svarUpane camakAvavAnI AmAM vAta hatI. A badhA pratIke hatA ane A pratIkone satata smRtigocara rAkhavAnI vAta arthapUrNa paNa hatI. koi eka mANusa kaI vastuonI kharIdI mATe bajAramAM jAya, paraMtu kharIda karatI vakhate lAvavAnI vastuomAM bhUla na thai jAya, mATe amuka vastunI khAsa smRti rAkhavA mATe te gAMTha vALI le che. bajAramAM dasa vIsa vakhata jyAre jyAre te gAMTha upara tenI draSTi paDe che tyAre tyAre tene smaraNa thai Ave che ke, je vastu mATe meM A gAMTha vALI che te vastu mAre kharIdavAnI hajI bAkI che. vastune lAvavAnI vAtane gAMThanI sAthe koi saMbaMdha nathI. gAMTha vALyA vagara paNa vastu lAvI zakAya che, paraMtu gAMTha rasmRtinuM avalaMbana thai jAya che. gAMTha manane khUMcatI raheze ane smRti karAvyA karaze ke, amuka vastu kharIdavAnI bAkI che. game teTalAM kAmeAmAM khUDelA hAizu' chatAM gAMDa upara jyAre jyAre najara jaze, tyAre tyAre kAMIka lAvavAnI vAta smRtinA viSaya thayA vagara raheze nahi. pachI jyAre majhAramAMthI te ghera Avaze tyAre vastune laine ja Avaze. gAMTha vagara vastu bhulAi javAnI zakayatA hatI. gAMThane kAraNe bhUlI javuM azakaya banyu. gAMTha smRti mATenI nizAnI che e vAtane bhUlI mANasa jo gAMDanI ja pUjA karavA lAgI jAya te gAMTha ja tenI ArAdhya banI jaze. pariNAme gAMTha smRti karAvanAra nimittarUpe maTI jaze. tenI smRti karAvavAnI mULabhUta prakriyA te khAI besaze. badhA pratIke Ama gAMTha jevA ja hAya che. jemane
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45ra H bhedyA pASANa, khelyAM dvAra A pratIkonA arthanI pratIti che temane mATe te A agninI javAlAo mAtra agni ja nathI paraMtu dharmamaya cetanAne urdhvagAmI banAvanAra pratIkarUpa che. e javAlAomAM hemAelAM ghI, ghauM, tala mAtra sthala dravya ja nathI paraMtu jIvanane UMce uThADanAra maMgala pratIka che, jenA AdhAre jIvana vadhu tejasvI, ujajavala ane UrdhvagAmI bane che ! A pratIkanA tAtvika artho je ApaNe na samajIe te agni agnirUpe ja rahe che, je olavAI jatAM ApaNA hAthamAM rAkha ja rahI javA pAme che. AvA yone artha paNa zuM? AvA yajJo pAchaLano hetu paNa ze ? AvA yone hetu mAtra eTale ja rahe che ke, leke yajJa kare che, agni saLagAve che, temAM java, tala, ghI, ghauM Adi padArtho home che, kaMThastha karelAM sUtre bele che ane te maMtra bolanArA paNa paisAthI kharIdAelA bhADUtI mANase jevA hoya che, pariNAme yajJanI pUrNAhutimAM dakSiNanA nAme bhayaMkara mahAbhArata ane bakhaDajaMtara UbhAM thAya che ! - jyAre dharma paisAnI sAthe saMbaMdha bAMdhanAre thaI jAya che tyAre te dharma maTI jAya che. dhaMdhAne dharma banAvI zakAya paraMtu dharmane dhaMdhe banAvI zakAya nahi. paraMtu Aje bhAgavatapArAyaNa, rAmAyaNapArAyaNa, yajJa Adi kahevAmAM AvatI dhArmika kriyAo dharmane nAme dhaMdhAmAM pheravAI gaI che. jemAM e kriyAnA karanArAnA vyakitatvane anulakSIne bajAramAM tenA bhAva bolAtA hoya che. pariNAme dhaMdhAne te bhAgye ja koI dharma banAvI zakatA hoya che. dharma te AsAnIthI baMdha thaI jAya che. pAramArthika dRSTie te AkhuM jIvana ja yajJa che. samasta ka yajJa che. saMpUrNa jIvana Ahuti che. svayaMne ja yajJakuMDa banAvI levo joie ane te kuMDamAM ja badhuM homI devuM joIe. ahIM prazna thaI zake che ke, yajJamAM ghauM zA mATe homavAmAM Ave che tene javAba sI ja che. jema agni e pratIka che tema ghauM paNa pratIka che. ghauM eka bI che jemAM kare navA ghauM pedA karavAnI kSamatA che. A ja eka ghauMnA bIne jamInamAM vAvavAmAM Ave che, eka ghauMmAMthI seMkaDo ghauM pedA thAya che ane kramazaH vRddhigata thatAM seMkaDomAMthI kareDe ghauM pedA thaI UbhA rahe che. ghauMne pratIka banAvI anubhavIe ApaNane samajAvavA mAMge che ke, ahaMkAra bI rUpamAM hoya tyAre ja tene hemI deje. tene homavAne badale rakhe vAvavAnI bhUla karI beThA te bI rUpe nAnakaDe dekhAte ahaMkAra, samaya jatAM vizALa vaTavRkSa banI jaze. dareka bImAM seMkaDe aMkura thavAnI tAkAta che. eTale jyAre te bInA nAnA svarUpamAM hoya tyAre ja tene homI deje ke jethI tenAM aMkura phUTavA na pAme. tene khAtara ke pANInuM piSaNa Apaze nahi. anyathA te tamane ja eka divasa dabAvI deze. AmAM ghauMrUpI ahaMkArane dagdha karI nAkhavAnI, tene rAkha banAvI devAnI ane nirjIva ane niHzeSa karI nAkhavAnI sUcanA che.
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmacetanAnA pratIka agni : 453 khInAM e svarUpA hoya che. tame jo tene jamInamAM nAkhaze te te aMkurita thaIne ekamAMthI aneka thai jaze. jANe'eDada vadusvAma' nuM svarUpa avirbhAva pAmaze! jo tene agnimAM hAmI deze teA te maLIne rAkha thai jaze ne te aMkurita thaze nahi. yajJamAM ghI heAmavAnI prakriyAnA pratIkanA paNa viziSTa atha che. agnimAM ghI nAkhavAthI agni javAlA vadhe che, tIvra thAya che; ujajavala, prakhara ane tejasvI ane che. agnimAM ghIne nAkhavAthI eka viziSTa zakita ane tejasvitAne AvirbhAva thAya che. dhI DAmavAthI agnimAM je eka tvarA janme che te ghauM nAkhavAthI janmatI nathI hAtI. ghauM` nAkhavAthI te agninI tvarA UlaTI ghaTe che. agninI gati kSINu ane che kemake temAM agnine potAnI zakti ghauMne khALavA pAchaLa kharcavI paDatI hoya che. je javAlAmAM upara UThavAnI joradAra zakita che te Ama ghauMnA nAkhavAthI vibhAjIta thaI jAya che. paraMtu ghI nAkhatAM agnitvarA, agninI gati, vadhI javA pAmaze. kAraNa ghIne khALavAmAM agnine potAnI zakti kharcavI paDatI nathI. paraMtu ghInI zakita te agnine vadhAravAmAM, tenI javAlAene upara lai javAmAM madadarUpa banatI hAya che. ApaNAM jIvananI paNa je yAti che tene mATe e kAryo karavAnAM che. ahuMkAra ArUipa rugNatA, burAIo mALavAnI che ane dhI rUpa bhalAithI tenI jyeAti vadhAravAnI che. bhalAInuM sauthI vadhAre nikaTatama ane saraLatAthI eLakhAya evu e yugamAM ghI ja pratIka hatuM. kAraNa dhImAM sahaja snigdhatA che. snigdhatAnAM ja khIjA nAme sneha-prema che. prakRti ghaune sIdhA utpanna kare che. paraMtu ghI sIdhuM utpanna thatuM nathI. ghauM rUpa ahaMkAra prakRtimAMthI sIdhesIdhe janme che. khurAine janmAvavA keAI vizvavidyAlayanA Azraya zodhavA nathI paDatA. burAI mANasamAM prakRtidatta hoya che paraMtu bhalAine janmAvavA bhAre zrama uThAvavA paDe che. bhalAI sIdhesIdhI janmatI nathI. dhI paNa sIdhesIdhuM janmatuM nathI. dUdha haze, temAMthI dahI thaze, pachI tene mathI temAMthI ghI banAvavu paDaze. dUdha ane dahIMnA pramANunI mAtrA vadhAre hoya che tyAre temAMthI nIkaLatA ghInu' parimANu atya5 hoya che. Ama ghaNA parizrame jema ghI nIkaLe che tema bhalAIne AvirbhUta karavA ghaNA zrama karavA paDe che. yAda rAkhajo jo A pRthvI para manuSyacetanA na hAya teA ghI paNa janmavA pAme nahi. dUdha haze te dahIM thaze; paraMtu ghI thaze nahi. tema A pRthvI para je manuSya na hoya te bhalAI paNa na hoya. eTale anubhavIAne A uparathI ghInA pratIkanA khyAla AvI gayA hoya te temAM Azcaya zuM ? jenI pAse thADI paNa kAvyacetanA hAya tene A pratIkanI pAramArthikatA saheja rIte hRdayamAM spazI jAya che. ghIne mATe mathavuM paDe che. maMthana karavuM paDe che. ghIne janmAvavu paDe che. bhalAi mANasanA zramanu phaLa che. murAi ghauM jevI che. mANasa nahiM hoya te paNa ghauM thaze, paratu ghI thaze nahi. ghauM rUpa burAine agnimAM nAkhaze te azubha avazya agnimAM
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra baLI jaze paraMtu jIvananI cetanAne kSaNa paNa karI nAkhaze. jIvananI cetanAmAM ghIrUpa zubhane homazo te te zubha jIvananI cetanAne kSINa nahi kare paraMtu jIvananI dhArAne uparanI dizAnI yAtrAmAM gatimAna karAvaze, ane antatagatvA zubhane paNa bALI nAkhaze ane jyotimAM vadhAre karaze. zubhane paNa je aMtamAM rAkha na banAve che te zubha paNa baMdhana banI Ubho raheze. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmInA jIvana paNa yajJamaya che. temanI cetanA UrdhvagAmI che. temanA vicAranA viSaye paNa adhyAtmamUlaka che. tenA anusaMdhAnamAM ja kezIkumAra zramaNa gautamasvAmIne pharI pUchI bese che ke, Apa javAba te barAbara ApI rahyA che. paraMtu latAthI zuM kahevA mAMge che ? layAya iha kA vuttA ? kesI goyamamabbavI / ke simeva buvaMta tu godhamA iNamabbavI // 47 bhava taNhAlayA vuttA bhImA bhIma phlodyaa| samuddharitu jahAnAya viharAmi mahAmuNI // 48 te latA kaI che? zrI kezIkumAra zramaNe A rIte pUchatAM zrI gautame javAba ApeH bhavatRNA ja bhayaMkara latA che. tene bhayaMkara paripAkavALAM phaLa lAge che. he mahAmuni ! tene jaDathI ukheDIne huM nIti anusAra vihAra karuM chuM. A tRSNAnA saMbaMdhamAM gaI kAlanA ane parama divasanA pravacanamAM ghaNuM kahevAI gayuM che. chatAM eka vadhu dAkhalAthI taSNAnuM spaSTa ane vikRta svarUpa tamArI sAme mUkuM chuM. zrIkRSNane temanI pAradazI prajJAzIlatAnAM kAraNe anya dArzanika yugezvaranA nAmathI oLakhAve che. AvA apratima prajJAzakita dharAvatA dvArikAdhIza zrIkRSNa ekavAra duryodhana pAse viSTi karavA jAya che. kauravone dharma ane nyAyapUrvaka samajAvavA teo prayatna kare che, paNa temAM teo niSphaLa jAya che. tyAre Akhare, teo duryodhanane kahe che: "pAMDenA bhAganuM rAjya na Ape te kAMI nahi, pAMDave hemakhema rahI zake mATe phakta pAMca gAma Apa." paraMtu rAma mUri Tigri' eTale duryodhana zrIkRSNanI A nAnakaDI mAgaNIne paNa svIkAra karI zakaze nahi. pApamUlaka lebhathI grasita buddhithI duryodhana bolI UThaH baccagreNa sutIkSNena bhidyate yA hi bhedinI / targha tu na dAsyAmi, binA yuddhena kezava ! // he kezava! pAMDa vatI Apa pAMca gAmanI vinaMti karI rahyA che paNa pAMca gAma ApavAnI vAta te eka bAju rahI, seyanA agra bhAga para rahe teTalI pRthvI paNa yuddha karyA vagara huM pAMDavone ApavA taiyAra nathI. "vara mAthA vasundhara" pRthvI te haMmezAM zaktizALIothI gavAya che. zakitathI meLavavA lAyaka vastu AjIjIthI kadI meLavI zakAtI nathI. zakitanA
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana eka yajJa : 455 pArakhAM karavAM hoya te te mATe kurukSetra che. mATe he dvArikAdhIza ! pAMDavone kaheje ke duryodhana prArthanAthI TevAela nathI. kurukSetra ja pRthvInA sAcA adhipatinuM nirNAyaka thaze." pariNAme mahAbhAratanuM bhayaMkara yuddha thayuM. tAtparya e che ke, jyAre bhakaSAya mANasanA vyakitatva para chavAI jAya che tyAre mativiparyAsa AvyA vagara rahetuM nathI. kapila brAhmaNanI buddhimAM paNa bhakaSAye mativizvama utpanna karavAmAM kacAza nahatI rAkhI. "jhADa saTI tamAM matathA"--A taSNA AkAzanI mAphaka anaMta che. te IcchAnA-vAsanAnAM mULa ja ukhADI nAkhyAM che. eTale te aMkurita ke pallavita ja thaI zakavA pAmatI nathI. je tRSNAnA mULane samajaze te duHkhanA dariyAmAMthI bacI jaze. jIvana eka yajJa gaI kAle UrvagatinA pratIkarUpa agnitatvanI vAta ApaNe karI hatI. Aje A ja vAtanI paripuSTimAM bIjI Avazyaka ane mahattvapUrNa hakIkatene ullekha karIzuM. agnimAM ghInI Ahuti ApavAnI paddhati paNa bhAre rahasyapUrNa che. ghI agnimAM baLI jAya che, tenA astitvane miTAvI de che paNa pitAnAM jIvananI dhArAne Urdhva dizA tarapha gatimAna kare che. jvAlAomAM pitAnA prANunuM balidAna Ape che, paNa AkAza tarapha tvarita gatie doDavAnI apratima zaktine vitarita kare che. te jalI jAya che, maTI jAya che, vilaya pAmI jAya che paNa pitAnA AdarzanI eka suvAsa mUkatuM jAya che. sArA mANasanuM lakSaNa ja e hoya che ke dhUpasaLInI jema pite saLagIne paNa bIjAne suvAsa Ape che, pote duHkha veThIne paNa bIjAne sukha Ape che, pite sahIne paNa bIjAne zAMti Ape che. jenuM jIvana ja yajJa thaI jAya che evI vyakita jIvananA carama anubhavane sparzI jAya che. paraMtu jIvana cetanAne UrdhvagAmI banAvavA mATenA je saMketa che te saMketenuM samaraNa karAvanArA A pratIke paNa kAlAMtare kilaSTa thaI jatAM hoya che, emanA AMtarika prajane naSTa thaI jatAM hoya che. AtmA ane prANe vidAya laI le che. mAtra bAhya jaDa khekhAM ja avaziSTa rahevA pAme che. pratIkane janma haMmezAM uparane cheDethI thAya che ane pratIkenI pakaDa haMmezAM nIcene cheDethI hoya che. pratIkane janma denAra tenuM AkAzanI bAjue nirmANa kare che ane pratIkane pakaDanArA eTale ApaNe sau temane jamIna taraphathI pakaDIe chIe. agninA pratIkane zeSanAra parama puruSe agninA pratIkane cetanAnA UrdhvagAmI vikAsa mATenA pratIkarUpe zedha karI; tyAre agninAM e pratIkane pakaDanArA ApaNe sau tene AMtarika cetanAnI Urva dizAmAM gati karAvanAra tarIke oLakhavAne badale, mAtra agnirUpe ja jovA lAgyA. pariNAme je zubha pratIka
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra tarIkenI tenI pratiSThA hatI te vismRta thaI gaI ane tene sthAne agninI pUjA cAlI. pachI te agni sadA jalate rahyo; ghauM, java, tala, ghI temAM mAtAM rahyAM. paraMtu ghI zuM, agni zuM, yajJa zuM?-tenAM AMtarika rahasya bhUlAI gayAM. A badhAM to zAnAM pratIka che? te ApaNane zuM saMdeza Ape che? ApaNI samakSa jIvananuM kayuM mahAmUluM satya te dhare che? vagere vAta ApaNe bhUlI gayAM. pariNAme pratIkenA AtmAne badale pratIkenA marI gaelAM jaDa khAM ja ApaNuM hAthamAM rahI javA pAmyAM. A jaDa khAonI nirarthakatA batAvavA jyAre koI sujJa tyakti prayatna kare, tyAre ApaNe tene sa nmukha, suvicAraka tarIke te apanAvI zakatA nathI, paraMtu tene dharmanA virodhI ane dharmanA duzamana tarIke biradAvI tenA tarapha kAdava uchALavAmAM jarAye bAkI rAkhatAM nathI. A jAtanA yajJa ane Ahutine virodha karanAra ApaNane pAgala lAge che ane ApaNe kahI nAkhIe chIe ke, gItA yajJanuM vidhAna kare che, vede yajJane puSTi Ape che, tyAre A mahApuruSa zrIkRSNathI paNa caDI jAya evA keNa nIkaLyA che ke, je yajJane virodha kare che? paNa belanArane khabara nathI ke gItAmAM batAvelA yajJa ane A temanA anuyAyIoe pakaDI rAkhelA yajJamAM te AkAza ane pAtALa jeTalo phera che. pratIke pakaDI rAkhavA mATe nathI hotA. te te jIvanane pele pAra laI javA mATenA divya saMketa che. dareka pratIka pAra thaI javA mATenuM sAdhana che. paraMtu jyAre A sAdhane pAra thaI javA mATenAM sAdhane maTI vyakitanA hAthanAM ramakaDAM athavA pUjAnAM sAdhana banI jAya che tyAre tenAM prANe khovAI jAya che ane mAtra tenI lAza ja hAthamAM rahI jAya che. yAda rAkhajo, badhA pratIke bhAre rahasyathI ane kImatI itihAsethI bharelA che. pratIkomAM je gaMbhIra rahasya chupAelAM che tene bacAvI levA jarUrI che. paraMtu te bacavA pAmatA nathI ane je bacI jAya che, te pratIkenA nirjIva zarIra hoya che. keI ajJAnI mANasa paramAtmAne kAMI arpaNa karavA I che te paNa te zuM arpaNa kare ? kAraNa te bicAre paramAtmAne paNa jANatuM nathI ane pitAne paNa jANatuM nathI. te to pite je vastuomAM Asakata hoya che teja vastuo te paramAtmAne bheTa dhare che. potAne je AkarSaka rUcikara ane prItikara jaNAya che tene ja te paramAtmAnAM caraNomAM dhare che. tene phUla prItikara lAge che te paramAtmAnAM caraNomAM te phUla dharI Ave che. ajJAnI sadA ema ja vicArate hoya che ke je mane game che te bhagavAnane paNa game che. ajJAnamAM je prItikara lAge che te jJAnamAM lAgatuM nathI hotuM, eTale jJAnI puruSe paramAtmArUpa agnimAM pitAnI indriyanI ja Ahuti arpe che. ApaNe je kAMI paramAtmAnA nAme bheTa dharIe chIe te IndriyenA viSayomAMthI bheTa dharIe chIe. ApaNI indriyane je game che te ja ApaNe ApaNuM paramAtmAne bheTa dharIe chIe.
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana eka yajJa : 57 phUla ApaNane AkarSaka lAge che, tenI sugaMdha nAkane mIThI lAge che, tenuM rUpa AMkhane rUcikara jaNAya che eTale ApaNe paramAtmAnAM caraNomAM phUla caDhAvIe chIe. paraMtu jJAnI puruSe sugaMdhanI indriyane ja ApI de che. ApaNane bhejanA priya ane svAdiSTa lAge che, phaLe tarapha ApaNane prema ane AkarSaNa hoya che, eTale ApaNe bhagavAnane chapana bhega dharIe chIe. paraMtu yegIjana svAdiSTa vastune nahi, paraMtu svAdanI Indriyane ja agnimAM samapI de che. A samarpaNa ja AMtarika ane pAramArthika samarpaNa che. A samarpaNa ja prANanuM samarpaNa kahevAya. jene ApaNe ApaNuM astitva athavA asmitA kahIe chIe, te IndriyonA saravALA sivAya bIjuM kAMI ja nathI. jyAre A rIte ApaNI indriyone ja samapa daIe tyAre AtmA sivAya kAMIpaNa avazeSa rahetuM nathI. Iddhi vaDe ja ApaNe saMsArathI joDAIe chIe. ApaNane saMsArathI saMyukata karanAra Indriya ja che. AMkhathI ApaNe rUpa sAthe saMbaMdha baMdhAya che ane kAnathI svare, vanio sAthe. A rIte pAMce Indriye vaDe ApaNe saMsArathI joDAelA chIe. eTale Indriye saMsAranuM dvAra che. indriyanuM pratikramaNa ja paramAtmabhAvane pAmavAnuM parama kAraNa che. je pagathiyAM ApaNane makAnathI nIce lAve che te ja pagathiyAM ApaNane makAnanI upara laI jAya che. je mArgathI tame upAzraye Ave che te ja mArgathI tame pAchA ghara tarapha jAo che. paraMtu pharaka eTale ja che ke, AvatI vakhate tamAruM upAzraya tarapha moDhuM hatuM ane ghara tarapha vAse hatuM tyAre jatI vakhate tamAruM ghara tarapha meTuM ane upAzraya tarapha tamArI pITha hoya che. e ja rIte paramAtmA tarapha gati karatI vakhate indriye tarapha pITha pheravavI paDaze ane je IndriyAbhimukha thaze te paramAtmAnI dizAmAM yAtrA azakya banI jaze. jJAnI puruSe pitAnI Indriyone ja yajJanA agnimAM homI de che. A samarpaNa ja samarpaNa che, A tyAga ja tyAga che. bAkI te mAtra AtmapravaMcanA che. pitAne khaI nAkhavAnuM sAmarthya ja sAcuM samarpaNa che, bAkI bIjA badhA te pitAne bacAvI levAnA upAya mAtra che. ajJAnI puruSa prAtaH UThatAMveMta nirdoSa phUlene cUMTI kADhe che. temanA manathI te A prakriyA paramAtmAne phUle arpaNa karI, pote dharelI amUlya bheTarUpa che. paraMtu IzvaranI ja sRSTi mAnanArA je loke che, temanA abhiprAya mujaba te A phUle paNa IzvaranuM ja nirmANa che. eTale phUlane cUMTI kADhavAnI prakriyA e IzvaranI sRSTimAM dakhalagIrI karavAnI anadhikAra vRttinuM, pitAnI ajJAnajanya svachaMda vRttinuM ja pradarzana che. je Izvara kartutvane svIkAratA nathI evI vyakitao phUlene bhale IzvaranI kRti na svIkAre, paraMtu prakRtithI prApta phUlenI paNa pitAnI eka sRSTi che tene svIkAra karyA vagara te cAlaze ja nahi. temanI dRSTimAM phUlo paNa cha kAyamAMthI vanaspati kAyanA jIve che te satyane teo kamipi InkAra karI zake nahi. eTale prabhunA nAme
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458: zeghA pASANu, chelyAM dvAra phUle teDavAM e pApa ja che. tevuM karIne ApaNe phUlonA prANane naSTa karI nAkhIe chIe. vRkSo upara lAgelAM phUlo prakRtinI gauravagAthA gAtAM hoya che. temane teDI ApaNe temane mArI nAkhIe chIe, temanI hatyA ja karI nAkhIe chIe. je paramAtmAne virATa svarUpane ApaNe svIkAratA hoIe te te phUle to svayaM virATane samarpita che ja, phUlene teDIne paramAtmA upara caDhAvavAthI ke tene chappana bhega dharavAthI ApaNane keIpaNa jAtane lAbha thavAnuM nathI. kAraNa AkhuM jagata paramAtmAnI samakSa ja UbhuM che. temanAthI ajANI, aNajoI ane askRSTa kaI ja vastu nathI. mRtyu samaye je ApaNI pAsethI jhuMTavAI jAya che te ApaNe yajJamAM caDhAvavAnuM che. ApaNe je te nahi caDhAvIe te mRtyu samaye te te chInavAI ja javAnuM che. paraMtu ApaNe te je samarpavAnuM che tene samarpatA nathI; UlaTAnuM haMmezAM tene bacAvI levAne prayatna karIe chIe ane tene badale phaLaphUla ane mIThAIe vagere caDhAvI daie chIe. ApaNI jAtane bacAvavA mATe ja ApaNe bIjI vastuone samapI daIe chIe. paraMtu paramAtmA kAMI bALaka nathI ke jene ramakaDAM pakaDAvI daI bheLavI zakAya. A ramakaDAMothI kAMI paNa thaI zake ema nathI. A bAhya sthUla dekhAtA agnimAM IndriyenuM samarpaNa kaI rIte thaI zake? bAhya ane sthUla agnimAM te IndriyanA viSaye ja caDhAvI zakAya. bahAranA agnimAM ghI, phaLa, phUla vagere caDhAvI zakAya che paNa AkAMkSA ke ahaMkAra kaI rIte caDhAvI zakAya? gAgnimAM ja Indriyone caDhAvI zakAya che. have A megAgni zuM che te paNa samajavA jevuM che. agni eTale zuM ? agni eTale be vastuonI aMdara chupAeluM vidyutanuM saMgharSaNa. dareka vastumAM vihata chupAelI che. kharekhara te dareka vastu vidyutakaNenuM saMjIkaraNa che. vijJAna ane bhautikazAstranA vidvAne paNa Aja vAtane samarthana Ape che. kaI paNa vastune teDI tenuM pRthakkaraNa karavAmAM Ave te aMtamAM paramANu upara pahoMcyA pachI paNa vidyutakaNa ja chelle avaziSTa raheze. vijJAne je chellI zedha karela che te mujaba te vighatakaNa che ema kahevuM e paNa ucita nathI. kAraNa kaNa te padArthanA hoya, vighatanA te taraMgo hoya che. zakitamAM kaNa nathI hatA, temAM taraMge hoya che. A vastune raju karavA mATe bhASAmAM e keI zabda hato nahi. eTale eka navA jarmana zabdanuM saMzodhana karavuM paDyuM ane tene kavAMTAnA nAmathI oLakhavAmAM AvyuM. kavAMTAne artha che, je kaNa paNa che ane taraMga paNa che. te kaNa e daSTithI che ke padArthane parama aMtima bhAga che ane taraMga eTalA mATe ke padArthane aMtima bhAga kazuM nathI paNa taraMga che. kaNa ane taraMgane eka sAthe vyakta karavA mATe kavAMTA zabdanuM nirmANa thayuM che. A AkhuM jagata kavAMTAthI nirmita che. A vighatakanuM gharSaNa karavAmAM Ave te agni utpanna thAya che. kAraNa agni vidyuta vacce thaelA gharSaNanuM pariNAma che.
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana eka yajJa : 459 ApaNA ja bane hAthe ghasavAmAM Ave te paNa bane hAthe garama thaI jAya che. hAthamAM agni janmavI zarU thaI jAya che. jhaDapathI deDatAM parase AvavA mAMDe che. kAraNa havA ane ApaNI vacce gharSaNa prAraMbha thaI jAya che ane gharSaNathI zarIra uttapta-garama thaI jAya che. tamane tAva kema Ave che tenAM vaijJAnika kAraNenI tamane khabara che? tAvane te ApaNane saune bhAre anubhava che. paraMtu tAvathI ApaNuM zarIra kema uttapta thaI jAya che tenI ApaNane mAhitI nathI. vaijJAnike kahe che ke, ApaNuM zarIranI aMdara, bahArathI AvelAM bImArInA kITANuomAM ane ApaNAM zarIranAM rakSaka kITANuomAM jyAre gharSaNa zarU thaI jAya che tyAre zarIra uttapta banI jAya che jene ApaNe tAvanA nAmathI oLakhIe chIe. javara e kaI bImArI nathI paraMtu bImArI mATe eka IzAro che, ke zarIranI aMdara gharSaNa zarU thaI gayuM che. AvA gharSaNathI ja zarIra uttapta thaI jAya che. zarIra je eka vizeSa uttApamAM rahe te ja ApaNe jIvita rahI zakIe. je zArIrika tApamAna 98 DigrIthI be-cAra DigrI paNa nIce vahyuM jAya te prANa saMkaTamAM paDI jAya che. 110 DigrI uttApamAM prANa tirahita thaI jAya che. Ane artha e thaze ke ApaNuM jIvana 10 thI 15 DigrI vacce raheluM che. A dasa paMdara DigrI vacce ApaNAM jIvana ane maraNane saMgharSa che. je nIce vahyuM jAya te zarIra ThaMDuM thaI jAya ane upara vadhI jAya te zarIra sahI na zake evuM garama thaI jAya. eTale bane sthitimAM prANane saMkaTa ja che. bahAra je agni ApaNe pragaTa karIe chIe te paNa gharSaNamAMthI ja AvirbhAva pAme che. bAkasane bAkasanI divAsaLI sAthe jorathI ghasatAM, jhaDapathI gharSaNane upalabdha thanArA padArtho sAthe ghasatAM, temAMthI Aga janmI jAya che. A te bahAranI agninI vAta thaI, paraMtu gAgni evI agni che ke je zarIramAM utpanna karI zakAya che. bahAra tenAM kaI lakSaNa dekhAtAM nathI. aMdara ApaNAthI ajANyA evA zvetathI te janmAvI zakAya che. A rIte bAhya agninI madada vagara ja gAgnithI pitAne bALI zakAya che. ApaNe tyAM je tapazcaryA upara vadhAre bhAra ApavAmAM Avela che tenI pAchaLanuM rahasya paNa A ja che ke, upavAsane laI aMdaranI zItaLatA khovAI jAya che. eka jAtanuM lukhAsukhApaNuM janmI jAya che. je pravAsa cauvihAra-pANI vagarane karavAmAM Ave te ja te pUrNa upavAsa che. je upavAsamAM AhAra ane pANIne tyAga hoya te, eka vizeSa samayanI sImA pachI, zarIranI sthiti sukAI gaelA lAkaDA jevI thaI jAya che. bhInI lAkaDIone baLataNa na banAvI zakAya. bhInI lAkaDIomAMthI Aga ochI utpanna thAya ane dhUmADe vadhAre nIkaLe. upavAsane A prayoga gAgnine janmAvavA mATe-zarIrane sukavI nAkhavA mATe che. vizeSa upavAsanI prakriyA pachI zarIra te hAlatamAM AvI jAya che ke, zarIranI aMdaranI vyavasthA
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ 460 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra sUkI lAkaDInI mAphaka sUkI thaI jAya che. temAM sAmAnya prayAgathI paNa agni pedA thaI jAya che. eTale upavAsa ceAgAgni utpanna karavA mATenu anivAya aMga che. jyAre aMdara ceAgAgni utpanna thAya che tyAre tenA be prayAga saMbhavI zake. eka te e ke indriyAnA sUkSma rasane agnimAM samarpita karI de te vyakita jIvita avazya raheze paraMtu rUpAntarita thaI jaze, bIjI ja jAtanI thaI jaze. ane A agninA antataH mRtyunA samayamAM paNa upayoga karI zakAya che, tyAre zarIra pUrepUrUM samarpita karI zakAya che. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmIe potAnI indriyenu' saMyama yajJamAM samaNu karela che. sAdhanA ane tapazcaryAnAM maLe ceAgAgni paNa pragaTAvela che. eTale sAMsArika AkaSa NA ke vaiSayika vikAra, vAsanAe ane vikalpe temAM khaLIne rAkha thatA jAya che. Aje ApaNe jenI carcA karI che te agninI vAta te karavAnA nathI. paraMtu eka evA paNa agni che, je ApaNA mAnasane saMkSubdha banAvI de che, cittavRttine DahoLI nAkhe che, ApaNA AMtarika guNAne mALI rAkha karI nAkhe che tenA saMbaMdhanA prazna pUchatAM pahelAM zrI kezIkumAra zramaNanuM latAnA praznanA saMbaMdhenu, samAdhAna thaI jatAM, zrI gautamasvAmI paratve peAtAnI kRtajJatA pragaTa karatAM teo kahe che- sAhu goyama ! pannA te chinno me saMsao imeA / annA vi saMsao majjha ta me kahasu saMpajJjaliyA gheArA aggI je'hanti sarIratthA kaha goyamA ! // 49 gAyamA ! | ciTTha vijjhAviyA tume 1 // 50 he gautama ! tamArI prajJA zreSTha che. tamee mArA sadeha dUra karyAM che. hajI mArI eka zaMkA che te viSe tame mane kahe. huM gautama ! cArekora ghAra pracaMDa agni khaLe che. te zarIrasthA-jIvAne khALe che. te tame kevI rIte zAMta karyAM ? peAtAnA praznanuM samAdhAna thatAMnI sAthe sAdhuvAdanA praDhanapUrvaka eka naveA prazna jijJAsA buddhie tarata ja pUchI nAkhyA ke, saMsAramAM prAyaH badhA jIvA eka prakAranI saLagI rahelI pracaMDa javAlAothI bharelI bhaThThImAM saLagI rahyA che. e agnimAMthI peAtAnI jAtane surakSita rAkhI zake evA bhAgyazALI virala AtmA ja che. Adhibhautika, Adhidaivika ane AdhyAtmika tApatrayathI saMtapta A jagata che. krodha, mAna, mAyA ane lAbhanI AganI AMcamAMthI bhAgye ja keAI bacI zake ema che. A AganA bhayaMkara uttApathI sau koI uttapta che. chatAM peAtAnI uttakhtA te anubhavI zakatA nathI. kaSAyAnI A agnineA saMsparze Dagale ane pagale thayA ja kare che. enA abhizApAnA kSaNekSaNa sau bhAga paNa thatA hoya che. chatAM jANe kazA ja saspa
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ tI ane tIrthaMkara : 461 na thayeA hAya, tema dareka jIva samajIne paNa te bhaThThImAM paDyA ja kare che. A kaSAyathI paravaza anelA AtmAne aneka prakAranI graMthie UbhI thaI javA pAme che ane jIvana jyAre graMthiothI paripUrNa hoya tyAre sukha, zAMti ke samAdhinAM darzana thatAM nathI. eTale teA bhagavAna mahAvIrane ane temanA anuyAyIone nigraMtha evA nAmanI saMjJA ApavAmAM AvI che. jAgatika padArthoM taraphanuM AkaSaNa, padyArthImAMthI sukha meLavavAnI abhIpsA, ajJAnamAMthI janmelI Asita che. kASAyika pariNAmAnI utkaTatAnu pariNAma che. jIva jyAre ajJAna dveSathI grasta banI AvAM AkaSa NA ane pratyeAbhaneAnA vamaLamAM phasAI jAya che tyAre tene temAMthI hemakhema bahAra nIkaLavuM bahu muzkela thAya che. kaSAyarUpa agni tene khAkha karI nAkhe che. te agnimAMthI hemakhema kema nIkaLI zakAya ane te agnine ThArI zakAya ke jethI kASAyika uttApanA bhAga na thavuM paDe te hakIkata AvatI kAle kahevAze. tI ane tItha kara hindu dharmomAM triveNI saMgamanA bhAre mahimA che. jyAM be ke traNa nadIo bhegI thAya te sthAna saMgama khanI jAya che. jANe AtmA ane paramAtmAne saMcAga thayA hoya tema te sthAna tItha tarIke oLakhavA lAge che. tInI mahattA saunAM hRdayamAM paDelI ja hoya che. tItha e prAcIna sabhyatAnuM zodhI kADhavAmAM Avelu ghaNu saghana, sAMketika ane adbhuta pratIka che. paraMtu AjanI sabhyatA pAse tenA AtyaMtika ane vizuddha svarUpane samajI zakavAnAM badhAM rUpo ane badhI vyavasthAo khAvAI gayAM che. eka marI paravArelI vyavasthAne jANe ApaNe vahana karI rahyAM chIe ! ApaNe A tIrthonA AMtarika saune samajI zakatA nathI. tIrthonA nirmANa pAchaLanI zI hRSTi che? tenA upayoga ze! che? A tIrthA keNe banAvyA? banAvavAnA prayAjanA zAM hatAM ?-A badhuM samajavA ane vicAravAnI dRSTi paNa ApaNe kheAI beThA chIe. A vAta nizcita satya che ke ApaNI sabhyatAe tInA pAramArthika atha khAI nAkhyA che. tIrthAMmAM ApaNe je upara uparathI joie chIe athavA dekhAya che, te ja sa`sva nathI. tIrthomAM kAMIka khIjuM paNa che, je ApaNane kayAreya paNa uparathI dekhAtuM nathI. eka vAta tA cAkkasa che ke, mANasa Aje je tIrthayAtrAne nAme doDadhAma kare che, te bya kare che. te ja rIte je leAkeA tIthaeNnA paramAne samajyA vagara tIrthonA virodha kare che, temanA virodhamAM paNa prAyaH tevI ja nikatA rahelI che. Ama chatAM tIrthonA virodha karanArA vadhAre satyAnmukha hAya, vicAratA hoya ema jaNAya che. kharI rIte te vidha karanAra paNa
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra tIrthanA AMtarika svarUpathI ajJAta ja hoya che. tIrthanA svarUpanI dhAraNAnI bAbatamAM te tIrthayAtrA karanArA ane tene virodha karanArA ane eka ja bhUmikAe UbhA che. Aje huM je tIrthanI vAta karI rahyo chuM, tenA AMtarika svarUpanI vAta te pachI AvavAnI ja che. atyAre te huM tenA sthala dehane ja tIrtha mAnI vAta karIza. ApaNe tyAM sameta zikhara tIrthane ApaNA derAvAsI temaja digaMbara bhAIone mana bhAre mahimA che. ApaNe bhale tIrtha svarUpe tene ApaNA hRdayamAM pratiSThita nathI karatA, Ama chatAM vIsa tIrthakaronA nirvANanI te pavitra bhUmi che, te satyane svIkAra te ApaNe karIe ja chIe. covIsa tIrthaMkaramAMthI mAtra cAra tIrthakarane bAda karatAM, bAkInA vIsa tIrthaMkaranI te samAdhibhUmi che. vIsa tIrthakaree tyAM pitAnA zarIranuM visarjana karyuM hatuM te vAta ApaNe sau jANIe chIe. RSabhadeva prabhu kailAsa parvata upara nirvANa pAmyA. vAsupUjya bhagavAnanI samAdhibhUmi caMpAnagarI hatI. pArzvanAtha prabhunuM mukitadhAma giranAra parvata hatA ane mahAvIranA nirvANanI bhUmi pAvApurI hatI e vAta jANItI ja che. A sivAyanA bAkInA tIrthakare eka ja parvata upara pitAnAM zarIranuM visarjana kare, e koI sAmAnya ke anAyojIta vAta nathI. huM na bhUlata heuM te digaMbaranI te A saMbaMdhe AvI daDhatama mAnyatA che ke lagabhaga badhA tIrthakaro, badhA kALamAM, prAyaH sameta zikhara upara ja nirvANa pAme che. temanI sameta zikhara viSenI bhaktinI prabaLatA eTalI nakakara che ke, teo haMmezAM bhArapUrvaka kahetA AvyA che ke, jeNe narakanA AyuSyanA daLiyA bAMdhI lIdhA hoya te sameta zikharanI yAtrA karI zakatA nathI. A badhI mAnyatAo bhale temanI bhakita ane niSThAnI ananyatAne sUcavanArI hoya, ke satyane pratiphalana karanArI hoya, te vAtane bAjue rAkhI vicArIe te paNa prAcInakALathI ja tIrthonA saMbaMdhanI bhAvanAo cAlI Ave che. huM tIrthonI vAta karI rahyo chuM mATe tIrthonA saMbaMdhamAM cAlI AvatI paraMparAmAM mArI paNa zraddhA ke niSThA che ema rakhe mAnatA ! tIrthone, tIrthasvarUpe mAnanArA ke na mAnanArAonI samakSa huM te tIrthanAM rahasyane yatkiMcita pragaTa karavA IcchuM chuM. huM kaMI paNa kahuM te pahelAM e vAta spaSTa karI devA mAMguM chuM ke, tIrtha mATe deDadhAma karanArA bhAvuka yAtrIonA jevI tIrtha viSenI mArI draSTi nathI ane tIrthanuM AmUla maMDana karavAnI AtyaMtika vRtti dharAvanArAo jevI mArAmAM ekAMta rakSavRtti paNa nathI. huM darekamAM tAttvika sauMdarya jevAnI, jANavAnI, vicAravAnI ane tenA AMtarika rahasyane sparzavAnI bhAvanA rAkhuM chuM. temAMthI AdhyAtmika rahasyane pragaTa karatA je je vicAre, je je anubhave, je je satya, mane sAMpaDe tene svIkArI levA mArA dila ane dimAga avazya ughADA rAkhuM chuM. eTaluM ja nahi, je samAjamAM huM ja chuM, jenI chatrachAyAmAM huM vicArI rahyo chuM, je anuzAsanane meM svIkAryuM che te taraphanI saMpUrNa Adara bhAvapUrvakanI niSThA sAthe A vAta raju karI rahyo chuM ke jethI
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrtha ane tIrthakara : 463 mArA saMbaMdhe khoTI gerasamajaNa UbhI na thAya. A vAtanA ATalA saMkSipta spaSTIkaraNa pachI pAche huM mArA mULa viSaya para AvuM chuM. sameta zikhara parvata bihAramAM Avela che. A parvata upara Aje paNa jenI hakumata che. A sameta zikhara para vIsa tIrthakare ane asaMkhya bIjA munio parinirvANa pAmyA che. A aitihAsika hakIkatane ItihAsanI daSTie eka vakhata vicAra karI laIe, eTale tenA tane samajavA ane pakaDavAnI sugamatA raheze. bhagavAna rASabhadevathI mAMDI bhagavAna mahAvIra sudhI 24 tIrthaka thayA che. eka tIrthaMkarathI bIjA tIrthaMkaramAM hajAre, lAkhe ke karoDo varSonuM ja aMtara nathI paraMtu tamArI ke amArI kalapanA kAma na kare eTalA lAkha karoDa sAgaranuM aMtara che. hAM, bhagavAna mahAvIra ane pArzva prabhu vacce sauthI ochuM aMtara che ane te 250 varSanuM ja; paraMtu mahAvIra ane neminAtha vacce jaina dRSTie 83750 varSa, neminAtha vacce 5 lAkha varSa, muni suvrata vacce 6 lAkha varSa, mallinAtha vacce 54 lAkha varSa A rIte vadhatAM vadhatAM 12mA tIrthaMkara zrI vAsupUjya vacce 30 sAgara, pAMcamA tIrthakara zrI sumatinAtha vacce nevuM hajAra karoDa sAgara ane prathama tIrthakara zrI AdinAtha prabhu vacce pacAsa lAkha karoDa sAgaranuM aMtara che. sAgaranI maryAdAnuM varNana vAMcazo te hadaya thIjI jaze. tyAM chellA tIrthakara ane prathama tIrthaMkara vaccenA aMtaranI kALa maryAdA lAkho, kaDe, palya ane sAgaranI maryAdAne vaTAvI pacAsa lAkha karoDa sAgara AvIne UbhI rahI. A aMtarane ulekha te mArA moDhAMnI vAta nathI. A to zAstronA AdhAre jANelI eka hakIkata che. A rIte lAkha karoDa sAgaronuM AvuM vizALa aMtara hovA chatAM, eka sthAna para ATalAM varSonA etihAsika aMtare zarIranuM visarjana kare ane te paNa eka nahi, be nahi, traNa nahi paNa vIsa vIsa tIrthakaro, te avazya vicAraNIya che. tIrtha banAvavA pAchaLa eka prayojana te avazya rahyuM haze ke, eka viziSTa sthAnane AvI viziSTa zakitathI saMpurita karI devuM ke jethI te sthAnethI yAtrA karanArane AdhyAtmika yAtrAmAM jarA saraLatA ane sugamatA rahe. bhagavAne dareka vastunI sAthe dravya, kSetra, kALa ane bhAvane paNa gauNa-mukhya bhAve apekSA rAkhI che. upAzrayamAM tamArI bhAvanAomAM je raMga hoya te anyatra bhAgye ja hoya che. tenuM kAraNa che ke upAzrayanI bhUmi haMmezAM dhArmika kAryothI, dhArmika vidhi-vidhAnethI sabhara hoya che. munio ane puruSanAM padArpaNathI, temanA satata nivAsathI, temanI vANInA prabhAvathI te bhUminA aNuaNumAM evI te zubhratA ane zukalatA pravezI gaI hoya che ke, tyAM pravezanAra keI judo ja bhAva anubhavatA hoya che. dhanya che te grAma, nagara, rAjadhAnI, pura, pATaNa ke jyAM jyAM prabhu dezanA detA thakA vicaratA haze ! tyAM tyAM rAIsara, talavara, mADaMbI, koThaMbI, zeTha, senApati, gAthApati harakoI
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ 464 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra svAmInI dezanA sAMbhaLI kazuM pavitra karatA haze, darzana dedAra karI netra pavitra karatA haze, azanAdika cauda prakAranuM dAna daI kara pavitra karatA haze! tamane dhanya che svAmInAtha, ApazrI paMcamahAvideha kSetramAM birAje che ! A rIte prabhune viharavAnAM sthAne prabhunA zubhAgamanathI viziSTa banI jAya che. te sthAnanA paramANuomAM eka prakAranI zubhratA visarI jAya che. je prabhunA padArpaNathI te sthAnamAM evI viziSTatA na AvatI hoya te zAstramAM je ullekha che ke tyAM rega-marI prasaratA nathI, duSkALa paDatA nathI, prANIo paraspara vairavRttio bhUlI jatA hoya che-A ullekha na karavAmAM AvyA hota. huM samajuM chuM tyAM sudhI tIrtha eka evI vyavasthA che ke, jethI aMtarikSanI cetanA sAthe saMbaMdha sthApita nathI karAte paraMtu A pRthvI para ja je cetanAnA vikAsanA parama zikharane sparyA che, je sthAna para A parama siddhi meLavavAmAM AvI che te sthAne parama UrjAthI bharAI jAya ke jethI te sthAnenA saMparkamAM rahI sAdhanA sAdhatA sAdhakane sAdhyanI siddhimAM sugamatAnI keDI ane saraLa nimitta maLI rahe. sameta zikharanA A sthAnane UjaothI paripUrNa karavA mATenA gaMbhIra prayoga thayA che. vIsa vIsa tIrthaMkare sameta zikhara para caDhI samAdhine svIkAra kare e kaMI nAnosUne ke nagaNya prayoga nahote. te sthAnethI tIrthakare ane anya asaMkhya sAdhakee cetanAnA vikAsanI parisImAne sparzavAnI parama yAtrAo prAraMbhI, A sthAnamAM cetanA taraMgenI eTalI pragADhatA ane saghanatA vistArI che ke, AdhyAtmika jagata sAthe saMparka sAdhavAnI AtyaMtika jijJAsAvALA mATe, A sthAne cetanAnA jagatamAM saraLatAthI avagAhana karavAnA sunizcita mArgo banI gayA che. jANe mekSa ane sameta zikhara vacce jAva Ava mATenI eka asaMdigdha keDI banI gaI che ! jema A pRthvI para badhe samAna varasAda paDatuM nathI, kayAMka vadhAre varasAda paDe che te kayAMka ocho varasAda paDe che, kyAMka vaLI registAna che te tyAM bhAgye ja varasAda thato hoya che, te vaLI kyAMka 500-700 IMcathI paNa vadhAre varasAda thAya che ! evA paNa A pRthvI para sthAne che ke jyAM barapha sivAya kAMI hotuM nathI ane evA garama sthAne paNa che jyAM baraphanuM nAma nizAna hetuM nathI. cetanAnA saMbaMdhamAM paNa pRthvI para AvAM sthaLonuM nirmANa karavA eka praganuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. viziSTa cetanAonA satata saMparkathI ja sthAnamAM viziSTatAne AvirbhAva thAya che. sthaLomAM AvI apUrvatA svayaMbhU hetI nathI. te te manuSya cetanAothI nirmita thAya che. sameta zikhara para vIsa vIsa tIrthakaronI yAtrA, samAdhimAM praveza ane te eka ja sthAne temanA zarIrenuM visarjana, temane pagale bIjA paNa asaMkhya sAdhakanI cetanAnA vikAsanI yAtrA ane te mATe A ja sthAnanI pasaMdagI, te sAdhakane paNa samAdhimAM praveza ane pitA potAnA zarIranuM visarjana-A badhuM e te saghana cetanAne
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ tI ane tItha kara : 465 prayAga che ke, ene laI te sthAna cetanAnI UjAothI bharAI gayu che. have je vyakti tyAM esI peAtAnI rIte ArAdhanA ane maMtrAneA prayAga kare, te tenI paNa cetanAnA vikAsanI dizAnI yAtrA saraLa ane jhaDapI banI jAya. A badhI prakriyA sAmAnya che ane mAtra kahevA khAtara kahI nAkhavA jevI sAdhAraNa nathI; paraMtu te vaijJAnika che, vijJAnanI jevI bIjI prakriyAe che tevI ja A cetanAnA vikAsanI paNa prakriyA che. cArekorathI mAne ke ApaNe eka evI jagyA upara dhyAna dharavA beThA chIe jyAM nakArAtmaka bhAvAveza pravAhita thatA hAya. athavA A vAtane e rIte dhyAnamAM le ke, ApaNe je sthAne dhyAna karavA beThA chIe te sthAnanI cAre bAju jo hiMsaka AtmAe beThA hoya te dhyAna dharavAnI kSaNe AtmAmAM evI te grAhakatA AvI jAya che ke, AsapAsanA vAtAvaraNanA temAM saraLatAthI praveza thaI jAya che. eTale dhyAna dharatI vakhate cArekAra cetanAnA kevA taraMge che te hakIkata upayegapUrvaka lakSyamAM levA jevI che. Ama te jelakhAnAmAM aneka prakAranA aparAdhIo vacce paNa dhyAna dharI zakAya che, paraMtu A rIte dhyAna dharavAmAM parama sakhaLa vyakitatva joie. vaLI jelakhAnAmAM dhyAna dharavAnI prakriyAomAM gheADI bhinnatA haze. jelakhAnAmAM eka avarAdhaka lakSmaNa rekhA nirmita karavI paDaze ke jenI AgaLa azubha taraMgAnI asara paheAMcI na zake. paraMtu sammeta zikhara jevA sthAne ke jyAM anaMta cetanAoe anaMtanI yAtrAnI sAdhanA karI, anaMta ane asImanI upalabdhinA eka dhArI mA UbhA karI dIdheA che, tyAM avarodhaka rekhAnI jarUra rahetI nathI. asa`khya mANaseAe eka ja sthaLethI anaMtamAM pravAhuita thaI ne eka evA sugama mAnuM nirmANa karyuM. che ke anuyAyIone te ja mAnI yAtrA sugama anI jAya che. tIrthaM eka evuM sthAna che, jyAMnI havAe zarIrathI AtmA tarapha vahI rahI heAya che. tyAMnuM AkhuM vAtAvaraNu, vAyumaMDala pUrepUru tara'gAyita che jyAMthI hajAro cetanAo UdhvagAmI banI che. asakhya AtmAe samAdhistha thayA che, agaNita AtmAe dhyAna dharIne paramAtmAmAM rUpAMtarita thayA che. jyAMthI AvI ekAda nahi paNa asakhya ghaTanAe lAkhA varSothI kramabaddha rIte kharAkhara ghaTatI rahI che. AvAM sthAnA eka vizeSa AviSya-zakita vizeSathI bharelAM banI jAya te temAM Azcaya zu' ? madiranA pakSamAM koI dhama tInuM nirmANa kare te samajI zakAya che. paraMtu tIrthonuM nirmANu tA te dharmAe karyuM che je maMdiranA pakSamAM naheAtA, je mUrtionA vizeSI hatA. kAraNa tIrthonA vyApaka upayoga hatA jenA inkAra karavA muzkela hatA. jaina leAkeA mUlataH mUrtipUjaka nathI. musalamAna, zIkha paNa mUrtipUjaka nathI. bauddho paNa pAchaLathI mUrtipUjaka thayA. paraMtu AzcaryanI vAta e che ke mUrtinA virodhI A badhA dharmoe tIrthAMnuM nirmANa karyuM. hakIkate
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ 466 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra tIrtha vagara dharmAMnA koI artha rahetA nathI. tItha vagara dhama je eka vyakita, vyaktigata rIte karI zake te ja rahI jAya che. tIrtha zabdanA atha thAya che ghATa-kAMTho, tItha eTale eka evI jagyA ke jyAMthI anaMta ane asImamAM chalAMga mArI zakAya. ApaNeA tIthaMkara' zabda paNa A tImAMthI ja banele che. tIrthaMkaranA atha thAya che tItha anAvanAra. jeNe AvA tInuM nirmANa karyuM. hAya, jyAM asAdhAraNa sakhyAmAM mANasA pAla khAlI UbhA hAya ane anaMtanI yAtrA mATe saMlagna hAya evA ApaNA AptajanAne avatAra kahevAne badale ApaNe tItha kara kahyA che. avatAra karatAM tIthaMkara eka viziSTa ghaTanA che. kAraNa paramAtmA mANasamAM avatarita thAya A eka ghaTanA che paraMtu mANasa paramAtmAmAM praveza mATe tI banAvI le e vadhAre mahattvanI ane kImatI vAta che. jainA sAmAnya rIte koInI dayA upara jIvanArA ke prabhu kRpAnA AdhAre mokSa meLavanArA nathI. jainA te sadA peAtAnA puruSAmAM vizvAsa karanArA mANase che. kAraNa ApaNe tyAM Izvara madada ApI zake che, IzvaranI koI kRpA-prasAdI ke anugraha vRtti ApaNI utkrAMtimAM sahAyaka thaI zake che evI koI kalpanA ApaNAM mAnasamAM nathI hotI. jene te sadA mAnatA AvyA che ke mANasa ekale ja che ane tene potAnA ja Atma vizvAsathI peAtAnI yAtrA karavAnI che. mahAvIra jevI vyakti jyAre UbhI hAya che tyAre tenI AjubAju eka evA tA ajJAta AyAma pravAha prAraMbha thAya che, tyAre eka evI sunizcita dizAmAM AvA mahApuruSA te pravAhane pravAhita kare che ke mANasa saraLatAthI te pravAhamAM pravAhita thavA lAge che. A pravAha ja pAramArthi ka tItha che. pRthvI para tInA je nizAnA maLe che te te badhA bhautika che. te bhautika nizAnA khAvAI na jAya te mATe tenI surakSAnA to avazya asAdhAraNa prayatno thayA che paraMtu eka pravAha evA che ke jemAM pravAhita thatAM anaMtanI yAtrA sugama bane che. tenAM saMrakSaNa tarapha sadA udAsInatA ja vatI rahI che. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmI A pravAhanI vahetI dhArAmAM anaMtanI yAtrA mATe nIkaLelA atirathI che. temanI jJAna carcA uttarAdhyayana sUtramAM sa`grahIta che. zrI kezI zramaNanA eka eka prazna ane tenuM gautamasvAmI vaDe karelu' samAdhAna AmAM maLI rahe che. te mujaba kezI zramaNa pUche che, tenA zrI gautamasvAmI A pracaMDa agnimAM saLagatA jagata vacce A agnine me' kema zAMta karyAM te jaNAve che. mahAmeha payAma gijjhavAri jabuttam | siMcAmi sayayaM deha sittA no ihanti me // 51 mahAmeghamAMthI utpanna thaelA pANIne laine meM te agni niraMtara saccA che. AvA pANIthI bhIMjAela agni mane khALatA nathI.
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagdarzanane mahimA : 467 kaSAyarUpa agnithI jagata saLagI rahyuM che. temAM sau ghI homavAnuM ja kArya kare che. vAsanA, vika, taNuM ane IcchAonA jagatanuM nirmANa karI AdhyAtmika jagatane bhasmIbhUta banAvI nAkhe che. samaju gaNatA mANaso paNa A jagata mAyA che, mithyA che, mehamAyAmAM phasAelA ja narakanigodanAM duHkhone meLave che-AvI AvI brahmajJAnanI vAta karavAmAM avazya zUrA che. paraMtu brahmajJAnane jIvanamAM utAravA TANe sadA pAMgaLA ane dayAjanaka rAMkA daSTigocara thAya che. A brahmAjJAnanI vAto paNa bheLA bhAvukone bharamAvavA ane potAnI dhArmikatA temanI vacce sthApita karavA mATe hoya che. A dhArmikatAnI ADamAM potAnI sthApita svArtha vRttione paripuSTa banAvavAno ja hetu hoya che. eTale kahevAtI A dhArmika vRtti temanA daMbha ane ahaMkArane ja saghana ane pragADha banAvatI jAya che. meM A satya oLakhavA prayatna karyo che. A agnimAMthI huM pasAra thayo chuM. emAMthI janmatI vedanAone meM sAkSAt anubhava karyo eTale meM A agnine ThArI nAkhI che. anyathA mArI sthiti paNa bIjA saMsArI jIvo jevI thAta. tyAre kezI zramaNe prazna karyo pratye ! tame javAba te barAbara ApI rahyA che. paraMtu meM- aggI ya iha ke vuttA ? kesI goyamamabbavI / / kesimeva buvaMta tu goyamA iNamabbavI // 52 agni zakhathI kene nirdoSa karyo che? te saMbaMdhe ApanI zI samajaNa che? e rIte kezI zramaNa taraphathI pitAnA praznane punaH nirdeza thatA gautamasvAmI zuM javAba Ape che tenA bhAve avasare. samyagdarzanane mahimA AtmAnA astitva guNane laI ApaNe saikAlika upasthiti parinirNata che temAM zaMkAne sthAna nathI. A ja guNanA AdhAre kahI zakAya ke, ApaNe AtmA anAdikALathI bhava bhramaNamAM aTavAelo che. AtmA Ama te zuddha, buddha, niraMjana ane nirAkAra che. paraMtu AtmA jyAre pitAnA A sAhajika svabhAvane jyAre bhUlI jAya che tyAre vibhAvamAM cAlyA jAya che ane A vibhAvadazA ja ApaNA saunA bhava-bhramaNanuM mULa che. samyagdarzana, samyajJAna ane sammacAritranI paripUrNatA te ja metha ane te ja mokSanA sAdhana paNa che. Ama te traNe guNonI parAkASThA e ja cetanAne vikAsanI parisImAM chechatAM samyagdarzana eka e AdhyAtmika khajAne che ke jenI pAse jagatanI tamAma saMpatti lo te paNa te kaI hisAbamAM nathI. bhautika vaibhava ane samRddhimAM parivartanazIla che. te kadI eka svarUpe TakI rahenArI nathI. cittane AkarSe evA IndradhanuSanA raMgenI mAphaka, manane gamatA A
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ 468 : bheghA pASANa, khelyAM kAra vaibhavonuM sthAyitva indradhanuSanI kALamaryAdAthI jarAye vadhAre nathI. tyAre Atmika samRddhinA AvirbhAva pachI tenA vilayane kaze ja bhaya rahevA pAmate nathI. AdhyAtmika sAdhanAne mULa AdhAra athavA mukhya kendra samyagdarzana che. te AtmAne guNadharma svabhAva che. te bAdya padArtha nathI. temaja bAhA jagatamAMthI te maLatuM paNa nathI. e te AtmAnI ja samRddhi che, AtmAnuM ja sauMdarya che. avaLI samajaNane kAraNe ApaNe tene vIsarI gayAM chIe. te viskRtinI vikRtine haTAvIe ke tarata ja tenuM prAgaTaya thaI jAya che. samyagdarzana jevA te AtmAnA anaMtaguNe che, paraMtu temAM A guNane mahimA ane garimA kAMIka ora ja che. Atma tatvanI ja A vAta nathI. prakRtinA paramANuthI mAMDI AkAza sudhI vyApta hara koI padArtha le, zAstrakAroe dareka padArthanA guNe sImAtIta kahyA che. A guNone jJAnanI parakoTie pahoMcele atimAnava ja jANI zake che. A guNanI abhivyakti zabdomAM karavI e game tevI zaktizALI vyakitane mATe paNa azakya che. AtmAnA ATalA badhA guNa hovA chatAM, A samyagdarzana guNanI evI kaI viziSTatA che ke jene kAraNe tene ja jyAM tyAM badhe dharmanI AdhAra bhUmikA ane pAyAne guNa gaNAvavAmAM AvyuM che? Ama to badhA guNenuM pitapotAne sthAne mahattva te che ja; chatAM AdhyAtmika jagatanA pravezamAM samyagdarzana ekaDAnI garaja sAre che. samyagdarzana rUpa ekaDe maMDAI jAya eTale jJAnanI kImata dasa gaNI thaI jAya che to cAritranI kImata se gaNI thaI jAya che. samyagdarzananA abhAvamAM jJAna ekaDA vagaranA mIMDAM jevuM gaNAya. zAstrIya paribhASAmAM tene jJAnanA nAmathI oLakhAvAya ja nahi. jJAnanA nAme tene oLakhAvavuM e jJAna sAthenI chetarapiMDI che. kharekhara te te ajJAna ja che. samyagdarzananA abhAvamAM kaTheratama yamaniyamanuM paNa kazuM ja phaLa nathI. zAstranA AdhAre ja A vAta tapAsI levA jevI che. zAstra kahe che mAse mAsetu jo bAle kusaggeNatu bhujase / na se suakkhAya dhammasta kala agdhaI sAlasiM || keI ajJAna AtmA samyagdarzana zUnya kaThoratama tadharmanI ArAdhanA kare, mAsa mAsa khamaNanI tapazcaryA kare ane pAraNAnA divase nAma mAtranuM ja khAya eTale kuzanA agrabhAga para rahI zake teTaluM ja bhojana kare, te paNa te yathAkhyAta dharma-parama AdhyAtma dharmanI seLamI kaLAne pAmate nathI. samyagdarzana e AdhyAtmika jIvananI evI te saMjIvanI che, evI te addabhuta kaLA che ke jenI upalabdhi AkhA jIvanane rUpAntarita karI nAkhe che. samyagdarzana prApta thatAM jIvananI bhUmikA ja badalAI jAya che. samyagdarzananI bhUmimAM kayAreka duHkhanuM bIja paDI jAya te te aMkurita thaI zakatuM nathI. ane durbhAgya kadAca kayAreka aMkurita thaI jAya te paNa ajJAnInI mAphaka te cittamAM kaleza, saMtApa, udvega, piDA ke khinnatA UpajAvI zakatuM nathI.
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagadarzanane mahimA : 469 svarUpa niSThAnA abhAvamAM ke mithyAtvanA sadabhAvamAM kASAyika asaMkhya vikAra ane vika mANasane utpIDita karI rahyA che. vikalpa ane vikAronI koI sImA nathI, ke I maryAdA nathI. eka aMtamuhUrtamAM ja asaMkhya prakAranA pariNAmane utpAda-vyaya thayA kare che. AtmA te pariNitiomAMthI satata pasAra thayA kare che ane tenAM pariNAme sadA AkuLavyAkuLa rahyA kare che. paraMtu A AkuLatA ane vyAkuLatA tyAM sudhI ja rahe che jyAM sudhI Atma- ta pragaTI nathI, jyAM sudhI samyagdarzana guNanI abhivyaktithI AtmasvarUpanA darzana thayA nathI. svarUpanI samajaNathI zUnya AtmA pratikULatAo prApta thatAM gabharAI jAya che ane anukULatAe AvI maLatAM harSonmatta banI jAya che. paraMtu samabhAva ke paristhitio tarapha udAsIna vRtti dAkhavI zakatuM nathI. samyagdaSTi AtmA sadA zAMta, prazAMta ane samabhAvavALe hoya che. bhagavAna mahAvIranA sAdhanAkALamAM saMgama nAmanA deve temane keTalAM kaSTo ApyAM, temanAM gheyane DagAvavA keTalA nihura prayAsa karyA ! svarganAM AkAzamAM avatarI te dharaNatala upara A ane bhayaMkara upasargo ane pariSahonI paraMparAo UbhI karI. te karmo ane utpIDananI dardabharI kahAnI vAMcatAM ke sAMbhaLatAM paNa ApaNuM hRdaya thIjI jAya che, tyAre je vyakita upara AvA upasargo ane pariSahene pahADa tUTI paDate haze tenI sthiti kevI duHkhada ane asahya banI jatI haze, tenI kalpanA kare ! saMgame sajelA e pariSahapasargonI yAtanAbharI kathA be pAMca kalAka ke be pAMca divasanI ja nahotI, e bhayaMkara, hRdayadrAvaka kaSTanI paraMparA lAgatAgaTa cha mahinA sudhI cAlatI rahI ! saMgama deva pitAnuM kAma avizrAMti karate rahyo, paraMtu bhagavAna mahAvIranA aMtarAtmAmAM te kaSTo ane pariSahAnI eka AchI rekhA paNa kheMcANI nahi ! himAlayanI mAphaka teo aDela ane akaMpa rahyA, AtmAvagAhananA vivekamAM sAgaranI mAphaka gaMbhIra ane akSubdha rahyA ane saMgamanI kArI phAvI nahi. saMgama AvyuM hatuM te bhagavAnane DagAvavA, dayAnamAMthI calAyamAna karavA; paraMtu aMte pite ja DagI gaye, zithila thaI gaye. bhagavAnanI je Alekamaya jIvana jyotine bujhAvavA mAMgate have te UlaTI vadhAre divya, tejasvI, tirmaya siddha thaI! bhagavAnanI bhavyatA vadhAre camakavA ane damakavA lAgI. agnimAM tapAelA senAnI mAphaka temanA ejasabharyA vyakitatvamAMthI anerI ujajavalatA pragaTI UThI. asAdhAraNa bhautika vaibhava ane zakitane svAmI saMgamadeva, eka adhyAtmasAdhanAnA sAdhaka bhikSukane hAthe parAjita thaI gaye ! bhagavAna mahAvIrane hataprabha karavA mAMgatA saMgamane tejovadha thayo. A bhautika zakita upara AdhyAtmika zakitane vijaya hatuM. A vijayanI pArzvabhUmikAmAM samyagdarzananI ke samatvayeganI sAdhanAnI asAdhAraNa zakita ja kAma karI rahI hatI. samatAnA samudramAM avagAhana karanArAone saMgama jevA eka deva te zuM, devakanA samagra de AvIne Utare ane pitAnI badhI zakitaone eka sAthe ane eka sAmaTI temanA para
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ 470 : bhevA pASANa, khelyAM dvAra ajamAve, te paNa eka aMzamAtra temane temanA adhyAtmanA rAjamArgamAMthI vicalita karI zake nahi. AsurI baLa temanI saMtulana zaktine AMcake paNa ApI zake nahi. kharI rIte te AsurI zakti ja adhyAtmabaLa sAme niSphaLa ane tejehIna banI jatI hoya che. jeNe samatAnI sAdhanA karI nathI tevI vyakitane sAnukULa ke pratikULa keIpaNa saMyoga prArabdhanA baLe prApta thayA hoya paNa te tenI viSamatAmAM vadhAre karanAra ja banI jAya che. kharI rIte te anukULatAo karatAM pratikULatAo vadhAre upakAraka hoya che. anukULatAmAM phasAyelAne mATe AtmAmAM jAgRti ANavI jarA muzkela paNa che. paraMtu pratikULatA te prakRtinA AzIrvAda samI hoya che. te sadA jAgRtine TakAvI rAkhatI hoya che. eTale viSama saMge eka gurunI garaja sAre che. svayaMmAM UMDA UtaravAnI ane AtmanirIkSaNa karavAnI eka taka Ape che. sAmAnya rIte mANasa anukULatA ApanAra tarapha rAganA snigdhabhAvathI baMdhAI jAya che te pratikULatA UbhI karanAra tarapha sUga ane ghaNAnA bhAvothI bharAI jAya che. jANe pahelAe kaMika Apela hoya ane bIjAe kaMika chInavI lIdhela heya ! A rIte te dvatanAM vamaLamAM aTavAI jAya che. temAMthI hemakhema bahAra nIkaLavuM tene mATe muzkela banI jAya che. tenI zakita be bhAgamAM vibhAjita thaI jAya che. te prema ane ghaNAnA vAvAjhoDAmAM phasAI paDe che. te bhUlI jAya che ke jene te prema ApI rahyo che te paNa eka baMdhana che, te paNa eka jagata che. ane jenA tarapha te ghaNA ane dveSa keLavI rahyo che te paNa eka jAtane vaibhAvika baMdhananA zikAra thavAnuM jagata ja che. kAraNa, rAga paNa sukhanuM sAdhana nathI ane dveSa paNa sukhanuM sAdhana nathI. aMte te A banne duHkhanAM ja mULa che. Ama chatAM AtmasvarUpane na samajanAra ajJAna AtmA mULa upAdAna tarapha daSTi pheMkavAne badale nimittane jorathI pakaDavA prayatna kare che. mithyA daSTinI daSTi siMhamUlaka nathI hotI. tenI dRSTi kUtarA jevI che, je mAranArane pakaDavA karatAM, mAravAnAM sAdhana eTale ke lAkaDIne pakaDavA prayatna kare che. siMha te gaLI je dizAmAMthI AvI hoya te tarapha chalAMga bhare che jyAre kUtaruM mULa vyakti tarapha udAsIne thaI, lAkaDInA nimittane ja pakaDavA prayatna kare che. samyagdaSTinI vRtti siMhamUlaka hoya che. te upAdAnane pakaDavAno prayatna kare che ane nimitta tarapha udAsIna rahe che. mithyASTinuM jagata samyagdaSTi karatAM UlaTuM hoya che. te nimitta tarapha AkarSAya che ane upAdAna tarapha udAsIna rahe che. samyagdarzananI Atma-ti prApta thaI gayA pachI sAdhAraNa mANasone vicalita karanArAM asAdhAraNa bhautika sukhanA sAdhane tenA aMtarAtmAmAM harSanA bhAve janmAvI zakatA nathI ane narakanAM bhayaMkara duHkho paNa tenA mAnasane vikSubdha banAvI zakatA nathI. rAjA zreNika ane kRSNa vAsudevanAM zAstrIya daSTAMta ApaNI sAme che. pitAnAM karelAM karmonA kAraNe te banne kamazaH pahelI ane trIjI narakamAM gayA. paraMtu samabhAvamUlaka AdhyAtmika draSTi prApta
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagdaza nane mahimA : 471 thaI javAne kAraNe narakanAM duHkha ane kaSTa paNa temane prabhAvita karI zakyA nahi. narakanI yAtanAo vacce paNa teo zAMta ane samarasamAM saMlagna rahyA ! zA kahe che ke mithyASTi devatAo sukha-saMpattinA anerAM sAdhane vacce paNa samabhAvane abhAve IrSyA, spardhA ane pratigitAthI pIDAtA hoya che. eka bIjAnI saMpatti ane devAMganAonAM apaharaNa karavAmAM teo racyApacyA rahe che. tethI teo haMmezAM mAnasika udvegathI duHkhI thayA kare che. tyAre Atmadarzanane upalabdha samyagdaSTi AtmA paramadhAmika de vaDe asahya yAtanAomAMthI gujaratA hovA chatAM AtmamUlaka daSTinAM kAraNe samabhAvamAM ramatAM deve karatAM paNa AMtarika rIte vadhAre sukhI ane samRddha hoya che jayAM sudhI AtmA AkuLatA-vyAkuLatAne zikAra banI rahe che, vikalpa, vicAra, vikAro ke vAsanAomAM racyApacce rahe che tyAM sudhI AtmadarzananI amara jyoti tene pragaTa thavA pAmatI nathI. eka vakhata je A divya jyoti pragaTa thaI jAya te aMtarmuharta mAtramAM jIva vikAsanA parama zikharane niHzaka sparzI zake che. vibhAvanA vaibhavanI asarathI prabhAvita thaelA ApaNA nabaLA AtmAo asaMkhya vikArothI pratikSaNa pIDAtA hoya che. krodha, mAna, mAyA, lebha e vikAre to ApaNuM khyAlamAM che. paraMtu e sivAyanA bIjA paNa evA asaMkhya vikAre che jenAM nAma ApaNe jANatA paNa nathI. je krodhAdi kaSAyane AtmAnA vikArarUpe ApaNe oLakhIe chIe te krodhanAM paNa zAstromAM varNavelA-anaMtAnubaMdhI ke, apratyAkhyAnI krodha, pratyAkhyAnI krodha ane saMjavalana krodharUpa cAra prakArene ja ApaNe jANIe chIe. A te krodhanA bahu sthUla bhede che, paraMtu A krodhamAMthI paNa eka eka krodhanA asaMkhyAta ane anaMta bhedaprabhedo thAya che. te badhAMnI abhivyakti bhASAkIya rUpamAM karavI azakaya che. A vikAre aneka prakAranA che. AtmA temAMthI satata pasAra thatuM rahe che. vibhAvonuM A bAhya jagata game teTaluM vizALa ane bhayajanaka jaNAya, paraMtu anubhavIonI daSTimAM vikAronI A sRSTine bhaya svapnamAM lAgatA bhaya je ja gaNavAmAM Avela che. jema keI sUtele mANasa eka bhayaMkara svapna jue ane svapna dazAmAM joyelA te bhayane kAraNe te paraseve rebajheba paNa thaI jAya, chatAM tene te bhaya tyAM sudhI ja TakI rahe che jyAM sudhI te nidrAmAM hoya che. jevo te jAgRta thAya che ke svapnanA bhayamAMthI te ekadama mukata thaI jAya che. Aja rIte vikAre ane vikalpane bhaya paNa tyAM sudhI ja che jyAM sudhI AMtarika jAgRti nathI. AtmA vibhAvamAM UMghato hoya tyAM sudhI ja te bhaya hoya che. jevI AMtarika jAgRti janme che ke tarata ja vikAronI A bhayajanaka sRSTi calacitranI sRSTinI mAphaka kSaNamAM ja vilIna thaI jAya che. jyAM sudhI A parama caitanya deva vibhAvamAMthI svabhAvamAM, paramAMthI svamAM nathI AvatuM tyAM sudhI ja dvaitamUlaka vRttine saMbhava rahe che. tyAM sudhI ja vicAre, vika9pa ane vAsanAone bhaya satAvate hoya che.
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra AtmajJAnanA abhAvamAM A jIva devane deva samajatA rahyo, agurune guru samajata rahyo ane adhamane dhama mAnato rahyo. nigeAdathI lai atyAra sudhInI vikasita avasthA prApta thatAM anaMta utsarpiNI, avasarpiNI kALa pasAra thaI gayA chatAM AtmAne potAnAM svarUpane meLavavAnI bhUkha ja na jAgI. A jIve nigeAdamAM anatakALa pasAra karyAM. eka zvAseAvAsamAM sADA aDhAra vakhata janma ane maraNu karyA. manuSya eka sAdhAraNa zvAsa laI zake teTalA kALa sudhI paNa jIvananA nAme jIvavAnuM na maLyuM. AvI viSama sthitiemAM paNa te mAhanidrAne AdhIna sadA paravaza ja rahyo. jyAre ApaNe ApaNI nizcayadraSTine kendramAM rAkhIne vicAra karIe chIe te samajAya che ke vizvanA badhA AtmAe svabhAvathI parama vizuddha che. kSeAla, krAya, meha, lAbha, zAka vagere vikAro AtmAnA mULamAM nathI. A vizuddha naya ApaNAmAM ghara karI beThelA dInatA ane hInatAnA bhAvAne AMcako ApavAnuM eka mahattvanuM kArya kare che. te auSaSika rIte AvelA dhArdi vikArone AtmAnA dhama tarIke svIkAratA nathI. AtmA te A badhAthI para ane badhAthI upara zuddha, buddha, nira Mjana nirAkAra, nirvikAra ane saccidAnaMda rUpa parama AtmA che. e ja tenuM pAramArthika svarUpa che. AtmAnuM mAhAtmaka tribhAva pariNAma pachI cAhe te rAganuM hAya, leAbhanuM hAya ke kradhanu... hAya; paraMtu jyAre te udayamAM Ave che tyAre temAM tAdAtmya sthApI jIva baMdhanathI mRddha thaI jAya che. dAkhalA tarIke eka mANasa AkhA mahInAnA pagAra laI ghera AvyA. A divasa tenI rajAne divasa hato eTale tenAM manamAM khUba AnaMda hatA. gharamAM AvatAM teNe phaLiyAmAM peAtAnAM nAnakaDA bALakane ramatA joyA. teNe potAnA pagAramAM AvelI dasa rUpIAnI eka neATa kADhIne pyAranA AvezamAM peAtAnA nAnA bALakanA hAthamAM ApI dIdhI. svAbhAvika che ke mANasanA manamAM dasa rUpIAnI neTanI bhAre kImata hoya. bALaka te A vikArothI para hAya che eTale bALakane neTanI kImata kayAMthI samajAya ? A bALakanI te samajavA jevI umara paNa naheAtI. eTale ramatA ramatA jyAre te bALaka cUlA pAse gayA tyAre bALaka sulabha kutUhalathI prerAIne teNe te dasa rUpInI noTane AgamAM pheMkI dIdhI. neTa khaLI gaI. Ama neATanA maLI javAthI bALakanA mana para teA tenI koI asara paNa na thai, UlaTAnuM neTanA saLagavAthI agnimAM je camakAro thayA tenAthI te nAcavA lAgyuM. paraMtu A joI palaMga para beThelA tenA pitA hatAza ane stabdha banI gayA. tenAM hRdayamAM kradhanu bhayaMkara vAvAjheDu' jammu, te peAtAnA Avezane rokI zakayA nahi. pitA naveka bhUlI gayA. e miniTa pahelAM ja je bALakane teNe bahAlI UpADayA hatA, AMkhAnA tArAnI mAphaka pyAra karyAM hatA, te badhu krodhanA atirekamAM visarAi gayuM. je bALakane thADI vAra pahelAM ja teNe pyAra karyAM hatA te ja bALakane dhanA AvezamAM teNe eka tamAceA mArI dIdhA. saMbhava che ke, te pitAnA mAnasamAM dasa rUpiyAnI
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAcaya -saMpadA H 473 neTanI kImata ghaNI moTI haze, chatAM peAtAnA jIvatA jAgatAM khaLaka karatAM te meATI nahotI ne? A ja rIte mANusa jyAre jaDanI vadhAre kImata AMke che ane caitanya tarapha eka AtanI anapekSita bedarakArI dAkhave che, tyAre samajavu' joie ke tenu AtmA karatAM padArthA taraphanuM AkarSaNa vadhAre khalavattara che. anyathA dasanI noTa karatAM khALaka hajAra gaNuM vadhAre kImatI hAvA chatAM khApathI mastiSkanu saMtulana kema jALavI na zakAyuM...? kezIkumAra zramaNanA praznanA javAbamAM zrI gautamasvAmI e ja samajAvI rahyA che ke maNusa karuNA ane premane sadeze! lai kASAyika Agane zAMta karavA mATe prayatna te avazya kare che; paraMtu A kaSAye mANasanA mAnasika saMtulana upara kayAreka na kalpI zakAya evA tIvra AghAtapratyAghAta janmAve che. AvA saMjogomAM mANasa peAtAnA upara niyamana, aMkuza ke anuzAsana rAkhavAnI kSamatAne khAi bese che. AvI vyakita mAtra potAnA mATe ja abhizAparUpa nathI paNa AkhA pArivArika ane sAmAjika jIvanane mATe abhizAparUpa banI jAya che. te potAnI pArivArika ane sAmAjika jIvananI zAMtine DaheALI nAkhe che. AvA mANasonAM maneAkhaLa ghaNAM nabaLAM hAya che. temanA saMkalpo zakitazUnya hAya che. anyathA kASAyika vRttiomAM potAnI niyaMtraNa karavAnI zikata te khAI esata nahi. zrI gautamasvAmI kaSAyarUpa agnithI bacavAnA pote sAdhelA upAya samajAvI rahyA che-- kasAyA aggiNo vuttA suysiiltve| jalaM / suyadhArA mihayA saMtA bhinnAhu na'haMti me // 53 kaSAya (krAdha-mAna-mAyA leAbha) agni che. zruta, zIla, tapa e pANI che. zruta, zIla, tapa rUpI jaladhArAthI khujhAela agni mane khALatA nathI. satyane pAramArthika svarUpamAM oLakhI levuM, eja jIvananuM kImatI sAdhya che. sAdhaka jIvananI e sauthI amulyanidhi che. sAdhakanAM jIvanamAM svarUpa mUlaka dRSTinA apAra mahimA ane asAdhAraNa gaurava che. dRSTine upalabdha AtmAnA alpa japa-tapa paNa meAkSarUpa sAdhyamAM sahAyaka bane che tyAre dRSTivihIna AtmAnA paMcAgni tapanI paNa kAI kImata hAtI nathI. zruta, zIla, ane tapanI vAta avasare.... brahmacaya --saMpadA ApaNe jene sapatti mAnIe chIe ane kahIe chIe te te chInavI zakAya che. kadAca puNya ane prArabdhanA sArA yAga hAya ane aMta sudhI kadAca te saMpadA banI rahevA pAme te paNa eka divasa mRtyu AvIne tene ApaNAthI nizcitapaNe vilaga karI de che. saMpattinI saMskRta vyutpatti A che--samyak pratipattiH sampatti: anyathA vittiH'-je sAcI rIte meLavela hAya,
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ 474 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra yathA zramathI upArjita karela hAya, teja kharekhara sapatti che. anyathA sapattinA nAme te vipatti ja che. jene ApaNe sapadA kahI pratiSThA ApIe chIe, tene kAraNe vipadAe sivAya bhAgye ja kAI bIjI vastu ApaNA upara AvatI dekhAya che. je chInavI zakAya, jenu apaharaNa thaI zake, je lUMTI zakAya, je hInAdhika thai zake te mahApuruSAnI dRSTimAM sAcI sa patti nathI. je jhuMTavI zakAya che evI vastunA ApaNe mAlika kema thai zakIe ? chInavI zakAya evI vastunA mAlika hAvAnA dAvA karavA e niraka adhikAra che, mithyA abhimAna che, ajJAnatA che. je sa'pattithI ApaNe paricita chIe, jenI sAthe ApaNA pragADha saMbaMdha che te sa`patti teA chInavI zakAya tevI saMpatti che. paraMtu kadI kAithI chInavI na zakAya evI je ApaNI svayaMnI mAlikInI sapatti che, je akSara ane zAzvata che tene viSe te ApaNe kazuM ja jANatA nathI. upaniSadamAM eka mIThI kathA Ave che. yAjJavalkaya nAmanA RSine be patnIo hatI. teo potAnI badhI sapatti ane strIo vacce vaheMcI pote sanyAsa levA IcchatA hatA. sapattinA barAbara e sarakhA bhAga pADI nAkhavA ane khanne strIone te bhAge samAna rIte ApI devA ane pote saMnyasta dhAraNa karI A sa`sAramAMthI nIkaLI javu, A temanI bhAvanAne kriyAnvita karavA mATe temaNe eka divasa tene khelAvI potAnAM hRdayanI aMtima icchAnI vAta kahI. eka strI teA rAjI thaI gaI. tenA manathI te ardhI saMpatti peAtAnA jIvananirvAha mATenI paryApta sapatti hatI. manuSya svabhAvanI A ja nabaLAI che ke te caitanya karatAM jaDane vadhAre mahattva Ape che. eka kAcanA pyAlA phUTI jAya te paNa tene mAlika tene mATe sArAye gharamAM kalezanuM vAtAvaraNa UbhuM karI de che. Ama kalezanu vAtAvaraNa UbhuM karIne gharanAM mANasAnA hRdayane AMcakA ApatAM tene jarAye glAni ke khinnatA thatAM nathI. jIvatA jAgatA mANusAnA jIvana karatAM tene mana te ATha AnAnA pyAlAnI vadhu kI'mata che. jo tene mana te pyAlAnI kIMmata vadhu na hota tA te eka nAza thaI javAnA sahaja svabhAvavALI jaDavastu mATe AvA kalezapUNuM UhApAha karata nahi. jIvatA jAgatA vezamAM je paramAtmAne joi zakatA nathI te Ama paTTAmAM paramAtmAnA dana kare che. anyathA padArthAM khAtara parivAranA caitanya prabhuenA antarAtmAne dubhavavA te Avu viSAda ane paritApapUrNa vAtAvaraNa UbhuM karata kharA ? yAjJavalkayanAM eka patnIne te sa`pattinI kImata potAnA pati karatAM paNa vadhAre lAgI, eTale sa`pattithI te rAjI thaI gaI. paraMtu bIjI patnIe sAmethI prazna karyAM: prabhA ! je vastu Apa mane soMpIne saMsArano tyAga karo che, te vastu Akhare zuM che ?' yAjJavalkaye javAba ApyA : A tamArA jIvananI AdhArarUpa saMpadA che.' patnIe tarata ja bIjo prazna karyoH jo A sapatti jIvananA AdhArarUpa che, te pachI Apa tene tyAgIne kema jaI rahyA che ? evI kai vastu che ke jenI zeAdhamAM Apa jIvananI AdhArarUpa evI A sapattine tyAga karI rahyA che ?' yAjJavalkaye javAkha ApyA : mArI dRSTimAM A sa`padA huve sa'padA rahI nathI. meM A sa'padAnA pRSThabhAgamAM
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ brahmacarya-saMpadA : 475 chupAelI vipadAne barAbara joI lIdhI che. tenI aMdara chupAelI IndradhanuSa jevI mehakatAmAM vinazvaratAnAM meM darzana karI lIdhAM che. eTale mane have A saMpadAmAM kaI rasa rahyo nathI. huM te evI saMpadAnI zodhamAM jaI rahyo chuM ke je zAzvata hoya, jene keI kALe nAza na hoya! jene gauravabhera huM mArI saMpatti kahI zakuM evI aNamela saMpattinI zodhamAM huM A saMpAne tilAMjali ApI rahyo chuM.' A sAMbhaLI yAjJavakyanI bIjI patnI bolI UThIH "nAda nAmRtAsthAne tenA urSa - je saMpati mane amaratAnI dizAmAM yAtrA na karAvI zake evI kSaNabhaMgura, azAzvata, kSara saMpadAnA ukaraDAne laIne huM paNa zuM karavAnI hatI? mAre paNa tenuM zuM kAma che? je saMpattine kacare samajI Apa pheMkI devA taiyAra thayA che, te kacarAne hIrAnI mAphaka saMgharI mAre paNa zuM karavuM che? ApanI daSTimAM je A saMpadA vipadAothI gherAelI eka vipatti ja che te mane e saMpadArUpa vipadAnI bheTa Apa zA sAru Ape che? mane paNa Apa te ja yAtrA mATe laI cAle, je yAtrA mATe Apa prayANa karI rahyA cho !? - saMpadA jemanI pAse che te barAbara samaje che ke, A saMpadAthI te vastu meLavI zakAtI nathI je vAstavamAM kImatI ane mUlyavAna che. je paisAthI kharIdI zakAya che te vastu vyAvahArika jagatamAM bhale kImatI gaNAtI hoya, paNa pAramArthika jagatamAM te nirmUlya che. je zAzvata, nitya, ciraMtana che evI saMpatti pAse je kharIdI zakAya che evI saMpattinuM keI ja mUlya nathI. te te mAtra ApaNA khAlI manane bharavAnA ramakaDAM ja che. bALako ramakaDAM maLatAM jema saMtuSTi anubhave che, tema ApaNuM khAlI mana paNa vastuo maLatAM bharAI gayAne mAnasika saMteSa anubhave che. puNiyA zrAvaka ane rAjA zreNikanI vArtA te tame jANe ja che. puNiyA zrAvaka pAse mAtra be dekaDAnI saMpatti hatI tyAre rAjA zreNika pAse AkhA magadha dezanuM sAmrAjya hatuM. rAjA zreNike narakAyuSyane baMdha karela hatuM. eTale bhagavAna mahAvIre tene narakathI bacavA, puNiyA zrAvaka pAsethI sAmAyika kharIdavA nirdeza karyo. narakanA duHkhothI bacavA rAjA zreNika pitAnuM AkhuM sAmrAjya puNiyA zrAvakane arpavA taiyAra thaI gayo. paraMtu puNiyA zrAvake che javAba Ape te jANe che- atyAranA zrAvake hoya te sAmrAjyanI lakSmI sAme te zuM, pAMca rUpiyA mATe paNa potAnI sAmAyika ApI devA taiyAra thaI jAya! paraMtu puNiyA zrAvake kahyuM: "rAjana ! sAmAyika e kAMI bajAru vastu nathI ke jenI Apale thaI zake. kaya-viyavALI vastunI kharIda-veMca thaI zake che. sAmAyika te pitAnI sAdhanA che, upAsanA che, ArAdhanA che. sAmAyika te svayaM nipajAvI zakAya che. bIjA pAsethI nathI te te UchInI laI zakAtI ke nathI te te kharIdI zakAtI.
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ 476 : meghA pASANu, tyAM dvAra tAtparya e che ke, saMpattithI je kharIdI zakAya che tenI vAstavamAM koI kImata hatI nathI. sAmAyika je sAmrAjyathI kharIdI zakAtI heta sAmAyikanI koI kImata raheta nahi. sAmAyikanI je kImata che te svayaMmAM amUlya che tenuM kAraNa A ja che. - sAdhu puruSanI saMpadA zI che? sAdhu puruSonI sarva prathama saMpAtta brahmacarya che. sAdhu puruSanuM AcaraNa evuM hoya che, jema svayaM parama AtmA tenI aMdara birAjita thaI AcaraNa karato hoya ! brahmacarya zabda asAmAnya che ane kImatI che. paraMtu nItivAdIoe enA paramArthane sarvathA vikRta karI nAkhela che. kAraNa jyAre paNa kaI "brahmacarya e zabdane ullekha kare che tyAre tatkAla brahmacarya zabdane artha kAmavAsanAnA niyaMtraNanAM rUpamAM ja smRtigocara thAya che. brahmacarya zabda ATalA ja arthamAM samAI jate kaI sAmAnya zabda nathI. brahmacaryane A artha kara e te brahmacarya zabda sAthe anyAya karavA barAbara che. brahmacarya zabdane Ave sAmAnya artha kare eTale virATane vAmaNe batAvavA barAbara che. brahmacarya te eka parama satya che. brahmacarya zabdano artha thAya che-brahma jevI caryA. evI rIte jIvavuM jANe paramAtmA ja jIvI rahyA hoya ! brahmacArInAM svarUpamAM tevI vyakitamAM ApaNe paramAtmAnI caryAnA darzana karI zakIe chIe. tevI vyakitanuM bolavuM, cAlavuM ane tenI dareka kriyAo paramAtmAnI sAkSI pUre evI hoya che. eTale brahmacarya eka virATa zabda che. tene kAmavAsanAnA niyaMtraNarUpa artha zuddha ane sAmAnya che. brahmacarya vratane dhAraNa karanAra pitAnI aMdara paramAtmAne e rIte pratiSThita kare che ke pite ja paramAtmAnuM maMdira banI jAya che! paramAtmA jevuM, brahma jevuM AcaraNa e ja brahmacarya che. emAM kAma niyaMtraNa te AvI ja jAya che. tenuM alaga vidhAna karavAnI jarUra rahetI nathI. paraMtu brahmacarya mAtra kAmaniyaMtraNa nathI. komaniyaMtraNa ghaNuM nAnI ane sAmAnya vAta che. brahmacarya baha meTI ane viziSTa vAta che. jeNe brahmacaryanI AvI virATa saMpadAne anubhava karI lIdhuM che teNe pitAnAM brahmane-paramAtmabhAvane sAkSAtkAra karI lIdhuM che. have tenI pAse evI saMpatti AvI gaI che je keIthI chInavI zakAya nahi ! A eka ja evuM parama satya che je keIthI jhuMTavI zakAtuM nathI. satya evuM hovuM joIe ke ApaNI pAsethI jene keIjhuMTavI zake nahi. satya evuM hovuM joIe ke je ApaNuM ja svarUpa heya. satya evuM devuM joIe ke jene kaI ApaNAthI vilaga karI zake nahi. mAtApitA, putra, patnI sI eka divasa ApaNe sAtha choDI de che. ApaNuM zarIra ke jene, ApaNe ApaNuM gaNue chIe, tene zaNagAravAnA prayatnomAM rAta divasa racyApacyA rahIe chIe te paNa eka divasa ApaNe sAtha choDI de che. ApaNuM mana je ApaNA jagatanuM pratikSaNa nirmANa karyA kare che te paNa eka divasa ApaNI sAthe raheze nahi. mAtra eka ja satya, eka ja
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ brahmacarya-saMpadA : 477 parama astitva, eka ja paramAtmA, eka ja brA je ApaNAM che, zAzvata ApaNI sAthe ja che. kharI rIte je ApaNuM ja svarUpa che te kadIpaNa ApaNI pAsethI chInavI zakAtuM nathI. AcaraNa brahma jevuM hovuM joIe; paraMtu AcaraNa te bahAranI vAta che. AcaraNane artha ja che bahAra. carcAne artha ja che bahAra. carcAne artha ja bIjAnA saMbaMdhamAM. eTale ApaNuM badhuM AcaraNa bIjAnA saMbaMdhamAM ja hoya. ekalAnA AcaraNane te kaI artha paNa nathI. satya besavuM hoya ke beTuM bolavuM hoya te paNa sAme kaI vyakti hevI joIe. cerI karavI hoya te paNa koInI. eTale ApaNuM badhuM AcaraNa bIjAnI sAthe saMbaMdhita che. upaniSadanA RSie A satyane sAme rAkhIne kahe che ke, sAdhu puruSanI prathama saMpadA brahmacarya che. brahmacaryane artha che, bIjAnI sAthe e rIte saMbaMdhita thavuM jANe brahma athavA izvara sAthe saMbaMdhita thayA haIe. AcaraNa te bahAra hoya che. paraMtu jIvananI urjA je cetanA che te kaMpita na thAya, jemAM eka taraMga paNa na UThe evI niSkapa, paramamIna, paramazAMta je sthiti che te sAdhuonI AMtarika saMpadA che. AcaraNa brahma jevuM hoya ane aMtasa nirvANa jevuM parama zAMta zUnya ane mana hoya te ja RSionuM AMtarika ane AdhyAtmika ezvaryA che. je kadIpaNa temanI pAsethI chInavI zakAtuM nathI. AvI saMpadA sivAyanI bIjI kaI saMpadAnI kalpanA karavI athavA bIjI koI vastuone saMpadA mAnI besavI e ajJAnatA che, eka prakAranI dInatA che, te eka arthamAM daridratA che. AvA mANase pitAnI daridratAne DhAMkavA game teTalA prayatna kare te paNa te pitAnI daridratA eka yA bIjI rIte, eka yA bIje ThekANe pragaTa karyA vagara rahI zakatA nathI. dhana te temanI pAse hoya che, paraMtu kharA arthamAM temane dhanI kahI zakAya nahi. kAraNa game te kSaNe paNa temanuM dhana chInavI zakAya che. dhana bhale na jhuMTavI levAya chatAM dhanathI pitAne dhanI mAnI besavAnI ceSTA e mAtra daMbha ja che. aMdaranI dInatA jyAM sudhI jAya nahi, padArtho meLavavA taraphanuM AkarSaNa jyAM sudhI ochuM thAya nahi, ane jyAM sudhI azAMti mATe nahi tyAM sudhI AMtarika samRddhine janma thatuM nathI. jyAM sudhI aMtarAtmAmAM saghana paramAtmabhAva pragaTa na thAya tyAM sudhI vyakti gulAma ja che. jeNe paramAtmabhAvane upalabdha karyo che e ja samrATa che. hindu jagate te mAnava jIvanane cAra AzramamAM vibhakata karela hatuM. manuSya jAtinA itihAsamAM Arya saMskRti sivAya AvA addabhuta prAge kyAMya karavAmAM AvyA nathI. A vyavasthA mAtra dhArmika vyavasthA nahotI; A vyavasthA pAchaLa vaijJAnika satya paNa kAma karI rahyA hatAM. phAtaM phAra: _A ukti mujaba mANasanI AnupAtika umara 100 varSanI mAnI laI tenA paccIsa-paccIsa varSanA cAra vibhAgo pADavAmAM AvelA hatA. A dareka paccIsa varSamAM pitAnI saMpUrNa zaktine jagADIne saMgrahIta karavAnuM mANasanuM lakSya hatuM.
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra bhAratIya manISIo bahu ja samajadAra, prajJAzIla ane buddhimAna hatA eTale teo kahetA hatA ke, paccIsa varSanI UrjA bhegI karI le, samasta zakitane jarA paNa vahevA na de ke jethI saMsArathI virakata thatAM manamAM eka vakhata paNa saMsArane pharI jevAne bhAva jAge. - Aje te A jagatamAM koI paNa vyakti kAmavAsanAthI tRpta nathI. jo ke AjanA yugamAM kAmavAsanAne tRpta karavAnA jeTalA upAya che te saMbaMdhene pracAra che. tenAM nagna svarUpane je rIte pradarzita karavAmAM Ave che, te jAtanAM sAdhana, pracAra ke prakriyAo kayAre paNa nahotA. Aje ATaATalA sAdhane che chatAM mANasa saMtRpta jaNAtuM nathI. kAraNa zakita saMgrahita thAya te pUrve ja te visarjita thavI zarU thaI jAya che. phaLa pAke te pahelAM ja mULiyAM rasane mATImAM beI nAkhe che. pariNAme phaLa kyAre paNa pAkatAM nathI. phaLa pAkavA mATe paNa Uja joIe. paccIsa varSa sudhI mANasa pitAnI zakitane saMgrahita karavAnA upAye karate. eka eka mANasane eka eka zakitane kuMDa banAvI detA je kuMDe UrjAthI alita hatA. te zakitathI saMpanna ane zaktithI bharele jagatamAM AvatuM hatuM. yAda rAkhajo jeTale zaktizALI puruSa heya teTale ja te saraLatAthI vAsanAthI mukta thaI zake che. mANasa jeTa nirbaLa haze teTale. ja te jaladI bhegathI mukta thaI zakaze nahi. nirbaLa mANasa bheganA aMtima talane pahoMcI zakatuM nathI. eTale A viSene tene anubhava eTale kA hoya che ke, temAMthI tene mukta thavuM muzkela thaI jAya che. jenuM yathArtha jJAna ApaNane nathI eTale temAMthI mukita meLavavI paNa AsAna nathI. - jyAre putra lagna karI gharamAM pitAnI patnI sAthe AvI jAya, pachI paNa mAbApa bALakane janma ApyA kare che enAthI vicitra ane asaMgata bIjI kaI vAta hoI zake ? putra jyAre bhogamAM UtarI jAya, tyAre paNa je pitA bheganA jagatamAMthI mukata na thAya, te A kaI samajadArInI vAta che? Ama chatAM pitA che ke putra ane sanmAna Ape, te A jAtanI apekSA rAkhavI e mUDhatA che. sAcI rIta te e che ke jyAre putra bheganA jagatamAM praveza kare tyAre mAtApitAe tyAganA jagatamAM pravezavAnA zrI gaNeza mAMDavA joIe. jyAre ApaNe zuddha caitanyamAM, zuddha satyamAM ane zuddha astitvanI sAthe eka thaI jaIe chIe tyAre A ekatAnuM je jJAna, A ekatAne je dizA nirdeza A aikayanI je Igita avasthA che e ja nirvANa darzana che. A nirvANa darzananuM rahasya evuM te guhya che ke, mArge cAlyuM jatA jevA tevAne te kahevAnuM nathI hotuM. AvA kIMmatI rahasya dareka sAme pragaTa na karI zakAya. A rahasyone samajavA ane AtmasAt karavAnI pAtratA joIe. AvA tirmaya rahasyane pacAvavA AMtarika
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ brahmacaryA-saMpadA : 479 saMbaMdha joIe. jyAM tarka, vitarka ane vAdavivAda cAlatA hoya, tyAM AvA AMtarika rahasya je ekAMta guhya gaNI zakAya te kahevA na joIe. jyAM premanI aMtardhArA pravAhita hoya tyAM ja A rahasya kahI zakAya. jyAM saMvAda saMbhava hoya, jyAM hRdayathI hRdaya belatuM hoya tyAM ja te kahevAM joIe. ziSyane artha ja e che ke je zIkhavA taiyAra heya. zIkhavA mATe tatpara sAcA zi. A jagatamAM gaNyAgAMThayA ja hoya che. zIkhavA mATe bahu namavuM paDe che. zikhaDAvavAnI utsukatA saraLa che. paraMtu zIkhavAnI jijJAsA muzkela che. eTale jenI zIkhavAnI taiyArI na hoya, tene AvI gadya ane rahasyAtmaka vAte na kahevI. jenI zIkhavA mATenI taiyArI na hoya tene je kaheze te tenA kAnamAM paNa vAta pravezaze nahi ane muzkelI e UbhI thaze ke, tenA galata artho kADhaze. "mpityartha mayA re mAmAM sthiti" alpajJa ane anabhijJa vyakitaothI vedo paNa bhaya pAme che ke, AvA ajJanA hAthamAM paDI jazuM te te mANaso amArI cAonA galata artho karI, amArA upara prahAra karaze ane jagatane avaLe mArge doraze. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautamasvAmI te RSienI upara jaNAvelI saMpadAo ane zrata, zIla, tathA tapathI saMpanna che. paraspara eka bIjAmAM atyaMta niSThA dharAve che. eka bIjA atyaMta sanikaTavartI che. paraspara eka bIjAnAM hRdayamAMthI ekabIjA paratve premanI aMtardhArA vahI rahI che. eTale kezIkumAra zramaNa pitAnI mAnasika bhUmikA saMtoSAtAM gautama svAmIne sAdhuvAda arpe che. sAhu goyama! pannA te chinno me saMsao imo / anno vi saMsao majjha ta me kahasu goyamA! // 54 he gautama! tamArI prajJA zreSTha che. tame mArI zaMkA dUra karI che. mArI eka bIjI paNa zaMkA che. he gautama! te viSe paNa tame mane kaho. aya sAhasio bhIbhA duTussA paridhAvaI / jaMsi goyama ! ArUDhA kahIM teNa na hIrasi ? // 55 A sAhasika, bhayaMkara ane duSTa gheDe deDI rahyo che. he gautama! tame tenA para savAra che. te tamane peTe raste kema dorate nathI ? kezIkumAra zramaNanA prazno mArmika che. pitAnA praznanI bhUmikAne spaSTa karIne teo prazna pUchatA nathI. temanA badhA prazna AdhyAtmika rahasyathI bharelA che. zrI gautamasvAmI pote paNa adhyAtmaparAyaNa ane adhyAtmanA raMge raMgAelA che. eTale banne eka ja Adarzane varelA
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ 480 : bhevA pASANa, khelyAM dvAra ane eka ja mArgane anusaranArA hovAthI teo ekabIjAnA marmane-rahasyane pAmI jAya che. je jAtane prazna hoya che te ja rIte tene javAba ApI devAya che. paraspara pitAnA savAla javAbe eka bIjA samajI le che. atre duSTa gheDe koNa che? kema te doDe che ? gotama kema tenA para savArI kare che, chatAM pachaDAtA nathI? vagerenA bhAvabhedo AvatI kAle- manathI agocara mana haMmezAM dvanda UbhAM karyA kare che. te kadI eka rUpamAM rahI zakatuM nathI. mane haMmezAM be thaIne ja jIve che eTale tene svabhAva ja dvandra UbhAM karavAnuM che. mAruM eka mana kahe ke "A makAna mane maLI jAya te sAruM.' paraMtu aMdarathI bIjA mane kahyuM: "mAre A makAna levuM nathI. huM tenA tarapha udAsIna chuM. huM tenA tarapha jaIza ja nahi." Ama te makAna taraphanI bIjA mananI udAsInatA che. paraMtu pahelA mananuM makAna taraphanuM AkarSaNa hovAne kAraNe mArA mane mane ja be bhAgamAM vibhakata karI nAkhe. eka mana te makAnanI mAMga karatuM hatuM ane bIjuM mana te levA nA pADatuM hatuM. AmAMthI je kaI ekane paNa pakSa levAI jAya te manane TakI rahevA mATe pUrNa sAdhana maLI jAya. je vastu mananI sAme hoya che te ja vastu manane viSaya thaI zake che. je manathI pAra che te manano viSaya thaI zakatuM nathI. mana tene ja joI zake che je tenI sAme che. je mananI pAchaLa che tene mana joI zakatuM nathI. arIsAmAM pratiphalana tenuM ja paDI zake che je arIsAnI sAme arIsAne viSaya bane che. je darpaNanI pAchaLa che tenuM darpaNamAM pratibiMba paDatuM nathI. arIsAnI pAchaLa je che tenuM pratibiMba arIsAmAM joI zakAtuM nathI eTale tene artha e nathI ke arIsAnI pAchaLa kAMI che ja nahi. arIsAnI akSamatAnAM kAraNe pAchaLa rahelA padArthonA pratibiMba temAM pratibhAsita na thAya te tethI kAMI astitvane abhAva thaI jatuM nathI. ApaNI cArekera padArthonuM virATa jagata che. te virATa jagatanuM pratibiMba manarUpI arIsAmAM paDe che. jagatamAM patharAelI apAra padArtha rAzine batAvavA mATe, tenuM pratibiMba banAvavA mATe mananI Indriya che. mananA bIjA paNa ghaNAM aMge che. AMkha mananuM eka dvArA che jyAMthI rUpane praveza thAya che. AkRti ane raMga paNa A ja prakArathI praveza kare che. kAna tenuM bIjuM kAra che jyAMthI dhvani praveza kare che, jyAMthI zabda praveza kare che. hAtha, nAka, jIbha Adi badhAM tenAM dvAra che. A dvAre ghaNuM jarUrI che. A badhAM dvAra vaDe ja mana bahAranA jagatamAM jAya che ane vastunuM jJAna kare che. mana sAthe indriyanI paNa ghaNuM upayogitA che. IdriyenI sahAya vagara je manamAM jANavA jevAnI kSamatA hatA te jagatamAM AMdhaLA ane
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ - manathI agocara : 481 baherA mANaso paNa mananA avalaMbana mAtrathI jovAnuM ane sAMbhaLavAnuM kAma karI letA ane jagatamAM AMdhaLA ane baherAone sarvathA abhAva thaI jAta. paNa mananI AvI kSamatA nathI eTale manane bahAranA jagata sAthe saMbaMdha joDavA mATe paNa IndriyanI sahAyanI apekSA avazya rahe ja che. hAM, AMkha bAhya padArthone dRSTine viSaya banAvI zake che. paNa te aMdara pravezI zaktI nathI. kAna bahAranA zabdo sAMbhaLI zake che paNa aMdara tene praveza thaI zakatA nathI. hAtha bAhA vastuono sparza karI zake che paraMtu hAthane aMdaramAM jarA jeTalo paNa praveza thaI zakti nathI. tAtparya e che ke badhI Indriya khAdyane viSaya banAvI zake che paraMtu je aMdara che tene pAmavAnI, tenI upalabdhi karavAnI kSamatA IndrimAM nathI. jene ApaNe mana kahIe chIe te paNa eka jAtanI indriya ja che. zAstramAM tene anindriya nAma ApavAmAM AvyuM che. A anindriya Indriya karatAM jarA sUkSma che. badhI indri sAthe ene saMbaMdha che, tethI AtmA mATe to te IndriyanI mAphaka ja eka bAhya sAdhana che; chatAM indriyathI juduM pADavA ane indriye karatAM tenI viziSTa zakita ane sUkSamatAne samajAvavA anindriya athavA neIndriya nAmathI te oLakhavAmAM Ave che. mananI aMdara paNa cetanA che. te mananI pele pAra che. jema Indriye te cetanAne viSaya nathI karI zakatI tema mana paNa tene viSaya karI zakatuM nathI. eTale ja badhA maharSioe A cetanAne "navA mArAma" mana ane vANInA aviSayarUpe nirdeza karela che. mananI pAse kaI zakita, kSamatA ke upAya nathI ke te A cetanAne jANI zake. ApaNe mATe A ja eka keyaDe che, eka samasyA che, maTI guMcavaNa che. A virATa jagatanA agaNita padArtho manathI jANI levAya che. tethI ApaNe e rIte vicAravA TevAI gayA chIe ke manathI AtmA ane cetanA paNa oLakhI zakAya che. Tebala, khurasI, makAna, dukAna vagere manathI jANI zakAya che. gaNita, bhUgaLa ane bhASAnuM jJAna mananA avalaMbanathI karI zakAya che. vijJAnanuM jJAna paNa manathI thaI zake che. eTale manathI evI bhrAMti janmavI svAbhAvika che ke badhuM manathI jANI zakAya che. jANavA lAyaka keIpaNa vastu manathI agamya hoI zake nahi. vizvavidyAlayomAM seMkaDe viSayone abhyAsa cAle che ane te badhA viSaye mananI sahAyathI AtmasAt karI zakAya che tethI AtmA ane paramAtmA paNa manathI jANI zakAya evI eka bhrAMtipUrNa mAnyatA ApaNuM manamAM daDhatApUrvaka sthAna pAmI gaI hoya che. mananI AvaDI apAra kSamatAne joI, manathI badhuM jANI zakAya che evI kalpanA rUDhIbhUta thaI javA pAmI hoya te te asvAbhAvika paNa nathI. paraMtu mane pitAnI pAchaLa rahelA padArthone, pitAnI pAra rahelA tane joI zakatuM nathI. tethI mane haMmezAM ema kahevAnuM duHsAhasa karatuM hoya che ke-je huM jANatuM nathI te vAstavamAM che ja nahi.
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 : yA pASANa, chetyAM dvAra . vaijJAnikoe mananA saMbaMdhamAM ghaNI sahama jANakArIo ekatrita karI che tethI temanI muzkelImAM vadhAre thAya che. padArthonA vizleSaNathI je Azcaryajanaka rahasyanI zodha thaI che tene laIne pAzcAtya vaijJAnikanA mAnasa vadhAre saMdehagrasta banyA che. vaijJAnikane vicAravAnI AvI ja prakriyA hoya che ke huM manathI paramANune jANI zakuM chuM. manathI karoDo mAIla dUra rahelA tArAnI mAhitI upalabdha karI zakuM chuM. te pachI manathI je AtmA ATale sanikaTa che, tene tenA vaDe kema na jANI zakuM? ane A rIte mananI pele pAra rahelA, mananA pRSTha bhAgamAM rahelA Atmatatvane manathI jANavAne, manathI cetanAnuM anveSaNa karavAne tene satata prayatna heAya che. paraMtu manarUpI arIsAmAM AtmAnuM pratiphalana paDI zake ema che ja nahi. tethI te aMtima e niSkarSa upara pahoMce che ke-AtmA haze ja nahi. je AtmA hoya te avazya te pakaDamAM Avata. paraMtu anubhavIo kahe che ke, vaijJAnike AtmAne jANI zakatA nathI ane artha e nathI ke, AtmAnuM astitva nathI mATe teo tene jANI zakatA nathI. paraMtu na jANI zakavAnuM kAraNa e che ke, AtmA mana mATe agecara che. AtmA kadI paNa manathI jANavAne viSaya banI zakate nathI. A ja vAtane vadhAre spaSTatAthI samajavI hoya te eka dAkhale laIe. jemake AMkha joI zake che paraMtu sAMbhaLI zakatI nathI. have kaI mANasa AMkhane laI saMgIta sAMbhaLavA bese ane na sAMbhaLI zakatAM kahe ke mArI AMkhe te saMpUrNa sAjI che. UlaTAnuM temAM aMjana AMjI meM tene vizeSatA ApI che. mArI AMkhene cazmAnI paNa jarUra nathI, chatAM ATalI sArI AMkhe huM saMgIta kema sAMbhaLI zakate nathI? te jANakAra mANasa tatkAla balI UThazeH bhAI! sAMbhaLavuM e kAMI AMkhane viSaya nathI. sAMbhaLavuM e AMkhane aviSaya che. AMkha sAMbhaLI na zake te temAM tene kaze ja aparAdha nathI. AMkhanI pAse dhvanine pakaDavAnI kaI zakti ja nathI. AMkha AkAra, rUpa, raMga ane prakAzane pakaDe che, te vanine pakaDI zakatI nathI. vanine pakaDavAnI tenAmAM kSamatA ja nathI. AvI ja rIte mana padArthone pakaDI zakavAnI kSamatA avazya dharAve che. paraMtu cetanAne te pakaDI zakatuM nathI kemake cetanA tene aviSaya che. cetanA manathI agocara che. kharekhara je manane viSaya nathI, tene mananAM sAdhananI sahAyathI zedhavAne prayatna karavo e egya vastune zodhavA ayogya sAdhanane upayoga karyo gaNAya. AvA agya sAdhanathI je AtmatatvanI pratIti na thAya te tethI kAMI ema siddha thatuM nathI ke AtmA nathI. ethI te mAtra eTaluM ja siddha thAya che ke, je sAdhananA upagathI AtmArUpa sAdhyanI pratIti karavA gayA te sAdhana ja asaMgata hatuM, ayogya hatuM, vagara meLanuM hatuM. AtmAne zodhavA mATe mananuM sAdhana asaMgata che. AtmAnI sAthe manane keI saMbaMdha nathI. AtmAne zedhavA mATe te bIjuM sAdhana zodhavuM paDaze. AtmAnuM zodhana manathI nahi paNa dhyAnathI thaze. mana je nathI
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ manathI agAcara : 483 karI zakatuM te dhyAna karI zakaze. AtmA je mananA aviSaya che te ja AtmA dhyAnanA viSaya che. dhyAna eka arIse che. temAM ja paramAtmabhAvanu pratikelana paDI zake che. mana ane vANIne AtmA aviSaya che. mana vicArI zake che, jANI zakatu nathI. mana zabdanA artha ja e thAya che-manananI kSamatA. manuSya pAse manananI kSamatA hovAne kAraNe ja te manuSya kahevAya che. manananI kSamatAne kAraNe te vicArI zake che. mananA atha ja sacavA vicAravAnI kSamatA thAya che. jJAna tA khIjI ja vAta che. sAcI vAta to e che ke, jyAM ApaNane jJAna nathI thatuM tyAM mana tenA paripUrakanuM kAma kare che. jyAM jJAna nathI thatu tyAM vicArIne ja kAma calAvI levAya che. jyAM jJAna hAya che tyAM vicArIne kAma karavAnI kAMI jarUrata nathI rahetI. AMdhaLA mANasane rUmamAMthI bahAra javu hoya teA tene pUchavu paDaze ke daravAjo kayAM che? tene daravAjA viSe vicAra karavA paDe che. te sabadhanI mAhitI tene meLavavI paDe che; paraMtu AMkhavALA mANasane vicAravuM paDatuM nathI. daravAjA saMbadhe tene koI vicAra paNa AvatA nathI. A bAbatamAM tene pote jAte paNa vicAravuM paDatuM nathI ane koIne pUchavuM paNa paDatu nathI. te te sIdheA Ubhe thAya che ane daravAjA bahAra nIkaLI jAya che. kAI khIjo mANasa jo smaraNa karAve te ja tene daravAjA saMbadhenA khyAla tAjo thAya athavA te saMbadhenA kAI khyAla paNa tene na Ave. kAraNa AMkha jyAre joI zake che tyAre vicAranA vikalpane avakAza rahetA nathI. jyAM jJAna haiya tyAM vicAravuM paDatu nathI. vicAravAnI kriyA te ajJAnamAM ja cAle che, jJAnamAM vicAravAnI kriyA ja aTakI jAya che. tAtparya e che ke, mana ajJAna mATenA upAya che. ajJAnanI sAthe jo jIvavuM hAya te ghaNuM sakriya mana joie. jJAnamAM jene jIvavu hAya, jJAna jene upalabdha thayu. hAya tene mananI jarUra nathI. jJAna thayA pachI mananI jarA jeTalI paNa AvazyakatA rahetI nathI. pachI teA manane kacarA TopalImAM nAkhI zakAya. eTalA mATe anubhavIe kahe che ke, AtmA mananA viSaya nathI, jJAnanA viSaya che. vicAravAnu kAma mana kare che ane jANavAnuM kAma cetanA kare che. AtmA jema manane viSaya nathI tema vANInA paNa viSaya nathI. Atmatattva evI vastu che ke jenA sAkSAtkAra karI zakAya athavA te anubhava karI zakAya; paraMtu zabdothI tenI abhivyakti karI zakAya nahi. vANInA te aviSaya che. kAraNa, vANI paNa mananI ja zakti che; jene mana jANI zakatuM nathI tene mana vANI dvArA kema vyakta karI zake ? yAda rAkhavAnI vAta e che ke, mana je jANI zake che tene ja vANI viSaya karI zake che. paraMtu mana ja jene jANI zakatu nathI tyAM vANInI kArI kayAMthI phAve? vANI e te mananA ja eka bhAga che. mananI ja
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484: levA pASANa, khelyAM dvAra te sevikA che. Ama chatAM Agama, zAstro tene nirdeza kare che ke "mahAvIra je pahelAM kahI na zakyA, tenA ja saMbaMdhamAM teo trIsa varSa sudhI satata bolatA rahyA jene jANavuM hoya tene vANathI ane manathI pAra javuM paDe che. kAraNa te vANI ane mana bannethI atIta ane agocara che. sukarAtanI A saMbaMdhenI ghaNI mIThI kathA che. sukarAta satyano upadeza Apate hate. kAraNa satyane jANI lIdhA pachI eka AtyaMtika javAbadArI AvI jAya che ke, pote je jAyuM hoya te kahevuM. keI sAMbhaLe te paNa bhale ane na sAMbhaLe te paNa bhale, sAMbhaLanAra samaje te paNa bhale ane na samaje te paNa bhale, te kahI zakAya tevuM hoya te paNa bhale ane na kahI zakAya tevuM hoya te paNa bhale, paNa je satya teNe jANyuM che te kahevuM, te pragaTa karavuM. kAraNa kyAreka kaI prajJAzIla zretA maLI jAya te je vAta vANuthI, zabdathI na kahI zakAya te vANInI vivazatA ane asamarthatAthI athavA zabdomAM chupAelI kahevAnI AturatAthI, zabdo pAchaLa chupAelI karUNAthI, kayAMka hRdayane kaI tAra jhaMkRta karI zake che. sukAtane nyAyAlayamAM UbhuM karavAmAM AvyuM. nyAyAlaye nirNaya ApeH je sukarAta AmajanatAmAM satyanA nAme bolavAnuM baMdha karI de te tene mAphI ApI zakAze. sukarAne kahyuM satyanA saMbaMdhamAM meM je jANyuM che te te amRta che. tenI vaheMcaNI kema baMdha karI zakuM? kadAca te mATe mane phAMsInI sajA thaze ke kadAca mane te mATe viSa ApavAmAM Avaze te paNa te badhuM svIkArI levA huM taiyAra chuM. paraMtu belavAnuM mArAthI baMdha thaI zakaze nahi. je sukarAta vaLI kahyA karatuM hatuM ke satya bolI zakAtuM nathI, tene zabdothI abhivyakata karI zakAtuM nathI e ja sukarAta Aje bolavA mATe maravA taiyAra thaye che. te kahe che ke belyA vagara huM rahevAnuM nathI. huM bolIza ja. bolavuM e te mAre che che. satya bolavuM e te mAre viSaya che. enA vagara mArAthI chavAya paNa kema? sukarAtane AmajanatAmAM satyane nAme belavAnuM baMdha karI devA nyAya kacerIne je Agraha hate te eka rIte beTa paNa nahote. kemake jyAre sukarAta piote ja kahetuM hatuM ke, satya kahI zakAya nahi, tyAre nyAya kacerI paNa sukarAta pAsethI e ja mAMgaNI karatI hatI ke je satya kahI na zakAya te kRpA karI tene kahe ja nahi. je kahI ja na zakAya tene kahevAnA cakkaramAM zA mATe paDe che? sukarAne kahyuM: kharekhara te kahI te na zakAya paraMtu tene kahevA mATe keIne rekI paNa na zakAya. Akhare sukarAtane viSa ApavAmAM AvyuM. chatAM te potAnAM kartavyamAM nizcala rahyo. pitAnA prANanI Ahuti ApIne paNa sukarAta pitAnA siddhAMtamAM makkama rahyo.
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ manathI agAsara : 485 janmathI jIvavA mATe je upacAgI yatra che te teA janmanI sAthe ja upalabdha che. satya ane jIvanane jANavA mATe je upayAgI che, te ya Mtrane te ApaNe ApaNA puruSAthathI sakriya karavA paDe che. te bIjarUpe avazya ApaNAmAM avasthita hoya che. paraMtu sakriya karavA mATe puruSArthanI apekSA rahe che. anyathA te khAvAI jAya che. pratyeka janmamAM ApaNane ceAgya avasara avazya maLe che paraMtu ApaNI ajJAnatAnA kAraNe ApaNe tene khAI nAkhatA hAie chIe. upara rAkhatu nathI. sArIye paheAMcI jAya che temanuM ja zarIra teA nirmaLa ja che, mana kAMI paNa kare te paNa tenI javAbadArI te peAtAnA javAbadArI te zarIra upara nAkhI de che. je amanamAM AtmAmAM zarIra svaccha sarovaranA jaLanI mAphka niLa thaI jAya che. kemake paraMtu mana ja badhA vikArA janmAve che. jyAre mana nathI rahetuM tyAre kAI avalaMbananI jarUra paNa nathI rahetI. paraMtu mana huMmezAM kahyA kare che ke huM dareka kSetramAM avalaMbana ApavA taiyAra chuM. kaheA, tamAre zuM joie ? jJAna joie ?-te cAleA, zAstrAnu adhyaya karI leA, jJAna maLI jaze! mana zAstromAMthI je ekatrita karaze te mAtra smRti haze, jJAna nahiM. te AtmAnA anubhava nahi hAya ! te te pArakAne (zAsrakAranA) anubhava haze. paraMtu mana ApaNane chetarIne kahe che, A ApaNeA svayaMnA ja anubhava che. mana badhI jAtanA avala`khana ApavA taiyAra che. te kahe cheH huM chuM, huM badhuM karI nAkhIza. je manathI rahita thaI jAya che te ja nirAvala khana thaI zake che. tene anubhUti thAya che ane te kahe cheH have parama AtmA ja che; te je kare te ja kharAkhara che. zrI kezIkumAra zramaNa je prazna pUchI rahyA che tenI ja bhUmikA rUpe AjanuM pravacana che. mana kevuM jakharuM che ane mANasane Dagale ane pagale kema chetare che, dvandvanA jagatanu' te kevI rIte nirmANa kare che, AtmAnA saMbaMdhamAM te kevI vaMcanA UbhI kare che te AkhI hakIkata saMkSepamAM batAvI devAmAM AvI che. zrI gautamasvAmI Ama tema palAyana karatA-doDatA manarUpI gheADAne kema vazamAM karI zakAya che tenA rAmabANa upAya batAve che. manamAMthI amanamAM javAnI kaLAnA te pAragAmI che. mananA vazavatI thai mananA IzArAthI cAlanArA te namaLA AtmA nathI. paraMtu manane potAnA vazamAM banAvI tene abhIpsita mArgamAM yathAyogya upayoga karavAnI kaLAnA teo kuzaLa kArIgara che. eTale teo kahe che- paMdhAvanta nigiNhAmi suyarassIsamAhiyaM / na me gacchai ummagga magga ca paDivajjara || arthAt Amatema dizA-vidizAmAM bhAgatA gheADAne zruta-razmi, zrutajJAnanI lagAmathI vazamAM karU chuM. mArA vazamAM rahelA gheADA unmArge jatA nathI. paNa sanmArge ja jAya che.
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ 486 : meghA pASANu, kheAlyAM dvAra A manarUpI gheADo bhAre duSTa che, sAhasika che, unmArge javA TevAelA che. yAgya prazikSaNa ane sAdhanAthI tene sanmAge lAvI zakAya che. 'me' A gheADAnI lagAma mArA hAthamAM rAkhI che. A lagAmathI gheADApara niyaMtraNa rAkhavAmAM huM jarA jeTalI paNa gaphalata rAkhatA nathI. A gheADAne vazavatI karavAnA eka ja upAya che--tenI lagAmane yAgya rIte jALavavI! zAstrajJAna ane anubhavI AtmajJa puruSonA Atma-sAkSAtkAranA sAnA AdhAre A manarUpI gheADAnI lagAma je ApaNA hAthamAM AvI jAya te tene kaI dizAmAM vALavA te ApaNe jANI zakIe chIe. tenI jANakArI ApaNA hAthamAM AvI jAya che. jene lagAma pakaDatAM AvaDatI nathI tene ja te bhAgatA gheADo Amatema phagavI zake che. paraMtu zAstra-jJAnanI lagAma jeNe pakaDI lIdhI hAya, te kaLAmAM jeNe nipUNatA prApta karI lIdhI hAya, pachI tene bhaya rahetA nathI. A mananA azva che. A vAta te ApaNe A adhyayana vAMcelu che eTale pahelethI kahI zakIe chIe, paraMtu kezIzramaNe te, A duSTa azva doDI rahyo che te tameAne khATe raste kema DhAratA nathI ?- A rIte asphUTa prazna karyAM hatA. zrI gautatasvAmIe paNa tene tevA ja javAba ApyA hatA. have kezIzramaNa gautamasvAmIne pUche che asseya iha ke vutte ? kesI goyamamabbavI / kesimeva buvata tu, goyameA iNamabbavI // Ape gheADo kAne kahyo che? A rIte pUchatAM zrI gautamasvAmIe kezI zramaNane, A ghADA kevA bhayaMkara che, tenA nigraha kema karAya che vagere je kahyu' te AkhA viSaya have pachI avasare kahevAze. AtmAnuM aizva sauMsAramAM mUlataH e tattvA che. eka jIvatattva che ane mInu ajIva tattva che. banne tattvonu astitva anAdi ane anaMta che, ane tattva svataH siddha che. ApaNe jene ajIva dravya kahIe chIe ane jene anya dAnike prakRti, jAtattva athavA mAyAnA nAme eLakhe che tenI pAtAnI paNa svataMtra sattA che. te paNa astitva zUnya banI zakatuM nathI. jIvatattvanI mAphaka A prakRtitattvanI sattA paNa zAzvata che. ajIva sRSTinA eka paramANunA paNa kadI AtyaMtika nAza nathI. "nAlate nApate mAvA nAmAvA nAcate sataH" arthAt- asatnI kadI utpatti nathI ane satnA koi kALe nAza nathI. mATe vizvamAM je kAMipaNu che tenu vaikAlika astitva che, tenI sthiti sadA anAdi anata ja che. DAM, ajIvatattva athavA prakRtitattva cetanA zUnya heAya che. cetanA e mAtra jIvanA ja asAdhAraNa guNu che. prakRti sthaya'mAM ajJAta che. tene potAnA astitvanA milakula khyAla nathI.
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnu azvaya : 487 je potAnA ja svarUpa ke astitvanA jJAnathI zUnya che, tenI pAse bIjAnA astitvanA jJAnanI zI apekSA rAkhI zakAya ? Ama te jIvanI mAphka pudgala dravya paNa sattAvAna ane kriyAzIla che. jIva ane pudgala sivAya bIjA kAI dravyamAM gati kriyA saMbhavita nathI. dharma, adharma, AkAza ane kALa dravya je ajIva dravyanA ja vistAro che te badhA gatizUnya ane niSkriya che. ajIva dravyamAM mAtra paudagalika dravyane ja kriyAzIlatA upalabdha che. paraMtu jJAna guNa ane cetanA vikala hAvAne kAraNe te kadI jJAtA, draSTA ke upabhAkatA thai zakatuM nathI. jJAtA, dRSTA ane upaleAkatA thavAnI kSamatA jIvadravyamAM che. ajIva dravyamAM jJeya, dRzya ane upabhAgya thavAnI kSamatA che. A ajIva jagatathI bhinna khIjuM caitanya jagata che. A jagatamAM nigeAdanA sUkSmatama jIvAthI mAMDI parama vikAsane pAmelA siddhonA jIva sudhInA jIvAne samAveza thai jAya che. parama cetanA athavA paramasattAnI vAta eka kSaNa mATe bAjue mUkIe. kAraNa paramasattAnuM jagata te indriyagocara thaI zake evu sthUla nathI; temaja nigodanA jIvA paNu Agama pramANu sivAya khIjI rIte jANI zakAya ema nathI. Ama chatAM cetanAnA jagata pAse astitva uparAMta eka cetanAzakita paNa che. tenI abhivyakita jJAnIonI dRSTimAM pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspatinA sUkSma jagatathI ja thAya che. paraMtu te ApaNA sAkSAtkAranA viSaya na hAvAne kAraNe ApaNe e satyane svIkAra karatAM hAvA chatAM tene upekSita rAkhIe te paNa nAnA nAnA kIDI kathavAthI mAMDI mAnavajAta sudhInA jIvAmAM kramika rIte vikAsa pAmelI cetanAnI pratIti sAkSAt ane tarkathI ceAgya rIte thaI zake ema che. A caitanya jagata mAtra kalpanAnuM jagata nathI, mAtra svapna paNa nathI. A te bhAratIya manISIonAM sa MzodhananuM eka maulika ane vAstavika kendra adyAvadhi manAtu Avyu` che. A evuM teA kImatI kendra che ke jene jANavAthI Akhu jIvana divya ane prakAzamaya banI jAya che. A tattvane jANyA sivAya jagatanA game teTalA padArthone jANI lIdhA hoya chatAM A tattva jo na jANu' hAya, te te jANelAM badhA jJAna niSphaLa ane nirarthIka ja rahevAnAM. A tattvanA mULane sparyAM vagaranuM game teTalu jJAna hAya teA paNu ajJAna ja gaNAya. A tattvanA jJAna sivAyanI game tevI dRSTi hAya chatAM te mithyAdraSTi ja manAya. game tevu' cAritra hoya chatAM te kucAritra ja gaNAya ane game tevI kaThora tapazcaryA paNu akAma tapanI zreNImAM ja gaNAya. A cetanAzakita jyAre vikAsanI parama parAkASThAe paheAMcI jAya che tyAre te parama cetanA ane parama sattA kahevAya che. Aya danAnI mAnyatA mujaba, temanA AtyaMtika Adaza caitanyamAM parama caitanya thavAnA ja che. A parama cetanAmAM sattA ane cetanA uparAMta eka bIjo AnaMda guNa paNa pUrNatAnA svarUpamAM abhivyakta thaI jAya che, je sAmAnya cetanAmAM dRSTigocara thatA nathI. sAmAnya cetanAemAM kyAreka je sukhanI lahera dekhAya che te sadA duHkha mizrita
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ 488 : sevA pASANa, khAlyAM dvAra hAya che; kAraNa te sukha vedanIya kamajanya che eTale audhika che. A sukha svayaMmAM saheja ke nirvikAra nathI. A sukha svayaMbhU paNa nathI. A sukha sadA parApekSI eTale padArthomAMthI janmanAruM ane padArthA sAthe saMbaMdha dharAvanAru hAvAthI te padAtha sApekSa ane parAdhIna gaNAya che. atre je huM parama sattAnA ullekha karI rahyo chuM tenA atha e na samajaze ke jagatanuM sarjana, pAlana ane visarjana karanAra te koI eka AkAzamAM beThelA jagataniyaMtA che. ApaNe AvI kei sattAne svIkAratA nathI. jainadana vizva para AvI parama sattAnuM niyaMtraNa svIkAratu nathI. te parama niya'tA eTale Izvara nAmanI keAI viziSTa vyakti che je kayAMka anyatra rahe che ane A jagatanuM niyamana kare che, AvI koI niSThA ke zraddhA ApaNe dharAvatA nathI. A bAbatamAM ApaNe anya danAthI judA ja vicAro ane judI ja mAnyatA dharAvIe chIe. ApaNI dRSTie te sau cetanA potapotAnI rIte paripUrNa ja che. saumAM parama cetana athavA parama sattA abhivyakta thai zake ema che. te parama cetana anyatra kayAMya nathI. ApaNAmAM ja te virAjita che. ApaNeA vikAsa ApaNA puruSAtha ane vivekane AdhIna che. vivekathI ja vikAsa zakaya che. A vAtane samajAvatu eka suMdara bauddha dRSTAMta che. bhagavAna buddhanA eka ziSyanuM nAma pUraNa hatuM. eka vakhate te bhagavAna buddha pAse upasthita thayA ane sunA paranta' nAmanA eka ajJAta ane ajANyA prAntamAM ekAkI vicaravAnI potAnI bhAvanA vyakata karI. A bhAvanAnI pAchaLa tenA uddeza bhagavAna buddhanA dharmAMsa dezane te prAntanA leAko sudhI paheAMcADavAnA hatA. pUraNanI bhAvanA niriccha ane nizcala hatI. paraMtu dharma pracAratuM kA' ApaNe samajIe chIe evuM saheluM nathI hatuM. dharma pracArako jo parama niSThA ane paramakeTinA zikharane spasthya na heAya te dharma pracAra temane mATe AzIrvAdarUpa thavAne badale abhizAparUpa nIvaDe che. eTale dhama pracArakAnI yAgya kaseTI anivAya mAnI bhagavAna buddhe pUraNane kahyuM: pUraNa ! tame te prAntamAM dhama pracAra karavAnI je bhAvanA dharAvA che te te prazaMsanIya che paraMtu tamAne khabara nathI ke te prAntanA loko bhAre krUra, niSphara, niya ane hiMsaka che. tame dharma pracAra karavA tyAM jaze! kharA, paraMtu te leAkeA tamane gALeA deze, tamArI niMdA karaze te tame zuM karaze ?" pUraNa-'prabhA ! te huM samajIza ke te leAke bhalA che ke, mane gALeA daIne athavA te mArI niMdA karIne ja teo aTakI gayA che. lapATa ane lAtA te nathI mAratAne? mATe huM mAnIza ke te leAke ghaNA sArA che. bhagavAna buddha mAneA ke te leAke tamane gALeA ApavA ke tamArI niraMDhA karavAne badale tamane lapATo ane lAta mAraze te ?"
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnuM aizvarya: 489 pUraNa- te bhagavan! huM samajIza ke te satparuSe che. mAtra pATe ane lAte sudhI ja temane ke maryAdita che. mane lAkaDIthI mAravAnA ke mArA para paththara pheMkavAnI hada sudhI te nathI jatA ne ?? bhagavAna buddha-je paththara pheMkavA ane lAkaDInA prahAra karavA sudhI teo pahoMcI jaze te" pUraNa - te paNa pratye ! huM temane karuNAzIla ja mAnIza. kemake teoe bhale mArA para lAkaDInA prahAro karyA, mArA para paththara pheMkyA paNa mane zathI te nathI mAryo ne ?' bhagavAna buddha - je zastranA prahAra karI tamane ghAyala karaze te ?" pUraNa - "bhane! te paNa huM mAnIza ke te leke bhalA che. bhale temaNe mane zastrothI ghAyala karyo paNa jAnathI te nathI mArI nAkhe ne?" bhagavAna buddha - "ane mAne che te loke tamane jAnathI mArI nAkhavA prayatna karaze te?" pUraNa --"prale ! te te sarvottama kArya thaze. enAthI uttama vAta mAre mATe bIjI koI haze nahi. kAraNa A saMsAra duHkhathI bhareluM che. A zarIra regenuM ghara che. rUMvADe rUMvADe piNa be be rege che. AtmahatyA e pApa mAnavAmAM AvyuM che. eTale A kSaNabhaMgura ane nAzavaMta zarIrane Ama naSTa thatAM joIne mArA hRdayane parama saMteSa thaze. maratAM maratAM paNa huM eka prakArane saMtoSa anubhavIza ke, A zarIrathI dharmapracArarUpa eka suMdara kArya mArAthI thaI javA pAmyuM." pUraNanA AvA saMtoSajanaka javAba sAMbhaLI bhagavAna buddhane bhAre prasannatA thaI. temaNe kahyuM: "pUraNa ! tamane dhanya che ! meM tamArA pAsethI AvA ja uttaranI apekSA rAkhI hatI. dharmapracAra mATe je guNo ane daDhatA joIe te tamArAmAM che. dharma khAtara pitAnA prANene phanA karI devAmAM paNa je pAchI pAnI nathI karate, te ja kharo dharmapracAraka che. kaI paNa sthitimAM je koIne doSa jete nathI, je mRtyunI paNa darakAra karatA nathI, je dharmanA pracAra mATe sadA taiyAra hoya che te ja sAce sAdhu che. AvI vivekadraSTi ja AtmAmAM rahelI paramAtmatinI sAkSI pUranArI che. pratyeka cetanamAM parama cetana birAjamAna che. pAramArthika dRSTie cetana ane parama cetana e be svataMtra vastuo nathI. paramacetanAne anupalabdha AtmA paNa prakAzapuMja samA sUrya jevuM ja che je ghaTAdAra vAdaLAMothI gherAele hevA chatAM potAnA prakAzanI abhivyakita amuka aMzamAM karate ja rahe che. vAdaLAMothI gherAI javAne kAraNe sUryane prakAza kAMI vilaya pAmate nathI. jIvanI sAthe jainadarzananI daSTie karmonuM, sAMkhyAnI daSTie prakRtinuM, vedAntIonI daSTie mAyAnuM, avidyAnuM AvaraNa che paraMtu te aupadhika che. bahArathI AveluM che. eTale aMdaramAM tene
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ 490 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra praveza thapi zakaya nathI. naiRyika dRSTie te A AvaraNAthI paNa tenA mULabhUta svarUpane kAMi AMca AvatI nathI. saMsAramAM anaMtakALathI rakhaDatA ane bhaTakatA AtmA paNa potAnA parama cetanathI ekadama zUnya nathI. te daridra ke rAMka nathI. khIjA pAsethI mAMganArA bhikhArI paNu nathI. te peAtAnI pUrti potAnAmAMthI ja kare che. bahArathI meLavavA icchatI vyakita bhikhArI kahevAya che. AtmA te samrATa che. te pratyeka vastu potAnI a MdarathI meLavavA prayatnazIla hoya che. bhikhArIne atha ja e che ke jene potAnA astitva para vizvAsa nathI, je khIjAnI dayAnI yAcanA kare che. AtmAnuM je svarUpa vamAnamAM dRSTinA viSaya thAya che te te tenu vyAvahArika ane sthUlarUpa che. zuddha nizcayanayanI dRSTimAM te koi paNa AtmA apUrNa ke adhUro nathI. sattA tti attanA nAthe" AtmA ja AtmAnA nAtha che. tenA khIjo kAI nAtha hAi zake nahui. eTale ja jainadarzana AtmAnA AtyaMtika svarUpa viSe nigodanA ane siddhanA AtmAmAM. aMza mAtra paNa bheda jotuM nathI. hAM, karmonAM madhaneAthI AtmA baddha che, AvaraNAthI gherAelA che tyAM sudhI ceAryAsInA cakaDALe bhaTakatA rahevAnA che. paraMtu te tenA mULa svabhAva nathI. AvaraNA auSadhika ane aupacArika che. eTale prakAzanA kirAnA sparza thatAMnI sAthe AvaraNAnuM aMdhArU vilaya pAmI jAya che ane AtmA-paramAtmA thai jAya che. mehanidrAmAM prasupta AtmA kayA saddaguru ke kayA satzAstronA nimittene'pAmI, kaI kSaNe te prabuddha banI jaze te kahI zakAtu nathI. rAyapaseNI sUtramAM rAjA pradezInA je adhikAra Ave che ane tenI samajaNu pUrvenA tenA je jIvana itihAsa jANavA maLe che te tarapha jo ekAMta dRSTi nAkhavAmAM Ave, te ApaNe nizcitapaNe kahI zakIe ke keTalAye bhavA sudhI te rakhaDyA kare te paNa tene aMta Ave nahi evuM tenuM jIvana hatuM. zAstranAM vaNunA uparathI tenuM jIvana keTalI niSThuratA ane krUratAthI bhareluM hatuM te ApaNe jANI zakIe chIe. prANIonA vadha karavAnI tenI rItie paNa hRdayane kapAvanArI hatI. zAstra pAte kahe che ke tenA hAthe sadA leAhIthI kharaDAyelA rahetA. paraMtu kezIkumAra zramaNa jevA paramakoTie paheAMcelA mahApuruSanA tene satsaMga maLyA, temanuM sAnnidhya tene sAMpaDayuM ane jenAmAM kazA ja parivartananI apekSA na rAkhI zakAya evA pradezI rAjAnA jIvanamAM gajabanu parivartana Avyu'! pradezI rAjAnI A vAta sAMbhaLI sau Azcaryamugdha banI jAya che ! teNe jeTalI nirdayatA AcarI hatI ethIye vadhu karuNA, dayA ane prema teNe jIvanamAM keLavyA ! svarUpamAM te eve te sthita ane niSTha thaI gayA ke potAnI ja rANI sUkAMtAe jyAre tene bhojanamAM viSa ApyuM tyAre potAne tenI khabara hovA chatAM, te pI gayA. te viSane pI jatAM tenA hRdayanI zAnti, samAdhi, prasannatA ke samabhAvane jarA jeTalA paNa thaDako na lAgyA.
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnuM aizvarya: 491 rAjA pradezI te e ja hatuM ke jeNe prANIonI kruratApUrvaka hiMsA karavAmAM kadI AMcake khA nahe. chatAM Aje jyAre pitAnA mota mATenA viSaprayoganI sUphama mAhitI tene maLI gaI hatI, chatAM sUryakAMtA tarapha lezamAtra kaMdha, ghaNu ke dveSanI eka sUma rekhA paNa teNe pitAnAM citta upara UpasavA dIdhI nahi. A e ja vyaktinA jIvanamAM je mahAparivartana AvyuM, je parivartana AvavuM zakya banyuM, tenA nimittarUpe muni kezIkumAra zramaNa to hatA ja, chatAM te parivartana mAtra bahArathI AvyuM nahotuM, pitAnI aMdaranA vyakitatvamAM te paDyuM ja hatuM, je nimitta maLatAM bahita thayuM. atyAra sudhI samyagdarzananA abhAve te pragADha mehanidrAmAM suSupta hatuM je kezIkumAra zramaNa jevA munipuMgavanA sannimittane pAmIne prabuddha thaye. A prabuddhatA ja jyAre vikAsanA carama zikharane sparzI jAya che tyAre AtmA parama prabuddha, paramacetana, paramasattA athavA paramAtmA tarIke oLakhAya che. arjuna mALInI vAta te jagajAhera che. rAjagRhImAMthI kaI bahAra nIkaLavAnI hiMmata karI zakatuM nahatuM. rAjAe paNa keIne nagara bahAra nIkaLavAnI nA pharamAvI hatI. re ja che puruSa ane eka strI ema sAta niraparAdha mANasenI hatyA karanAra temaja strI hatyA jevA parama pApathI kharaDAe A AtmA carama zarIrI che ane A pApI AtmA A ja bhavamAM mahAvIranI mAphaka parama cetanAne upalabdha thaI jaze evI kalpanA e vakhate kaIneya nahotI AvI zakatI ! chatAM sudarzana zeThanA sAnnidhyathI ane navakAra maMtranA smaraNathI upara jaNAvela tenuM gAMDapaNa jyAre vilaya pAmyuM, tyAre te navA ja jagatamAM navI ja rIte janmavA pAmyuM ! sudarzana zeThanI sAthe te bhagavAna mahAvIranA darzane gayo. temanA eka ja pravacanathI tenuM hRdaya bhIMjAI gayuM. tenAmAM parama keTinuM parivartana AvyuM. parama hiMsakamAMthI parama ahiMsakanI parama keTamAM te AvI gaye. tenAmAM evuM parivartana AvyuM ke tenuM raudra ane bibhatsa rUpa, saraLatA ane somyatAmAM parivartita thaI gayuM. te hiMsakamAMthI parama ahiMsaka ane parama nigraMtha banI gayo. teNe mahAvIranAM caraNonuM zaraNa svIkArI lIdhuM. teNe chaTranA yAvakavana pratyAkhyAna karyA. gocarI mATe jyAre te kaI gharamAM praveza karatA tyAre tene kUtarAnI mAphaka haDadhUta thavuM paDatuM. keI tene Adara ke sanmAna ApatuM nahi, kAraNa te badhAM parivAranA koI ne keI Aptajanane, kaI ne kaI sagAne, teNe dIkSA pUrvenA cha mAsanA gALAmAM mArI nAkhyA hatA. tenA smaraNe haju saunA hRdayamAM tAjA hatA. eNe ghaNAne anAtha banAvyA hatA. ghaNI strIone vidhavA karI hatI. ghaNAe potAnA putra kheyA hatA ! arjuna mALIne joI lekenAM manamAM bhUtakALanAM smaraNo tAjA thaI jatAM eTale AhAra, pANI vaherAvavAne badale tene bhatsanA, tiraskAra, gALe ane mAra maLatA hatA. paraMtu bhagavAna mahAvIranA sAnnidhyamAM rahIne teNe je samaganI sAdhanA karI tenI phalazruti rUpe, tenA mana upara rAga dveSanI keIja bhAvane aMkurita thavA pAmatI nahi. jainadarzananI daSTie kaI paNa vastu sadA eka svarUpe sthira nathI. pratikSaNa
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ 492 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra temAM utpAda-vyaya thayA kare che ane tenuM mULasvarUpa sadA avasthita rahe che. temanI daSTimAM vastunuM svarUpa "utpAdavyaya dhrauvya yukata sat " jemAM navIna paryAya pratikSaNa utpanna thAya, junI paryAya pratikSaNa vilaya pAme ane chatAM tenuM mULa svarUpa tevuM ne tevuM ja rahe tenuM nAma sat padArtha che. AtmA paNa eka sat tattva che. eTale emAM paNa parivartananI prakriyA anavarata prAraMbha che ja. anyathA sAta sAta niraparAdha vyaktinI pratidina hatyA karanAra ajuna mALI mAtra cha mAsanA gALAmAM pitAnA parama svarUpane kema meLavI zakta? zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmI paNa Aja paramacetanAne upalabdha karavAnI yAtrAnA yAtrIo che. temanI carcA-vicAraNA paNa cetanAne vikAsanI dizAmAM doranArI che. kezIkumAra zramaNane prazna che ke, je saune urbhAgamAM dorI jAya che paraMtu tamane te pachADI zakatuM nathI ane jenA upara tamAre kAbu che, jenI lagAma tamArA hAthamAM che te duSTa gheDo karyo che ? zrI gautamasvAmI manamAM rahelA A aspaSTa praznanI spaSTatA karatAM kahe che bhaNo sAhasio bhImo daTrasso paridhAvaI / ta samma nigiNhAmi dhammasikkhA kaMthaga / / sAhu goyama! pannA te chinno me saMsao imo / anno vi saMsao majjha ta me kahasu goyamA! // A mana ja sAhasika, bhayaMkara ane duSTa gheDe che. te cAre bAju doDe che. tene huM sArI rIte vazamAM rAkhuM chuM. dharmazikSAthI te kaMthaka-uttama jAtino ghoDe bane che. he gautama ! tamArI prajJA zreSTha che. tame mArI zaMkA dUra karI che. mAre hajI eka saMdeha che. gautama ! te vize tame mane kaho. mana viSe gaIkAle ane te pahelAnAM pravacanamAM paNa ghaNuM kahevAI gayuM che. mane e ja jagata che. manane nAza thaI jAya te AtmA tarata ja paramAtmA banI jAya che. A vAta ghaNA pravacanamAM barAbara samajAvavAmAM AvI che. zrI gautama svAmI paNa ema ja kahI rahyA che ke A mana-rUpa ghoDAne meM mUlataH badalAvI nAkhe che. tethI have kaI paNa bhayane avakAza rahyo nathI. je mana upara vijaya meLavI le che te saMsArathI pAra thaI jAya che. =
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA ane AgAmonA lekhA-jokhA sAdhanAnuM jIvana mAnava zarIramAM ja jIvI zakAya che. mAnavIya cetanA bIjA prANIo karatAM vadhAre vikasita hoya che. eTale sAdhanA kSetramAM avagAhana karavAnI prANI jagatamAM manuSyanI ja eka mAtra kSamatA che. devenI zakti manuSya karatAM paNa vadhAre che ema zAsakAro kahe che. Ama chatAM devanimAM rahI sAdhanAnA kSetramAM jhaMpalAvI zakAtuM nathI. narakanA ja yAtanAo ane pIDAonI cakakImAM evI rIte te pIsAtA hoya che ke temane sAdhanAnA kSetramAM praveza karavAnI smRti paNa rahetI nathI; ane tiryaMca meninI bauddhika zakita eTalI hade vikaselI nathI hatI ke teo cetanAnA parama utkarSane pAmI zake. A rIte mUlataH A cAra yuniomAM mAtra eka manuSya ja pitAnI zaktio je pragADha nidrAmAM prasupta che, tene prabuddha karI zake che. sAdhanAnI paddhati ane prakriyAo paNa badhAnI eka sarakhI hotI nathI. dareka sAdhaka upara te te dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI asara thayA vagara rahetI nathI. je te kSetranuM vAtAvaraNa sAdhakanI sAdhanAnA vAtAvaraNamAM paNa vividhatAnuM nirmANa karyA vagara rahetuM nathI. A rIte judA judA sAdhako ane sAdhanAnI vividha paddhatione kAraNe sAdhanAnI prakriyAomAM je vividhatA ane bhinnatA daSTigocara thAya che te kaI Azcarya ke dezanI vAta nathI. sAdhake temaja sAdhananI bhinnatAne kAraNe paNa sAdhanA paddhatio bhinna bhinna dekhAya che, paraMtu te badhAMnA Adarza sAdhya ane lakSya te eka ja hoya che, ApaNAmAM je zakitao che tene paripUrNa vikAsa kare e sAdhanAne Adarza che. Atmika guNene paramakeTine saMsparza e sAdhanAnuM lakSya che. guNa ane guNI jaina daSTie kathaMcit bhinna ane kathaMcit abhinna che. guNa ane guNImAM tAdAtya saMbaMdha che. guNa guNavihIna hoI zake nahi. guNI vagara guNone rahevAnuM bIjuM sthAna paNa kayuM? eTale guNono vikAsa kahevAthI guNIne vikAsa anAyAsa AvI jAya che. guNa zabda dorAnA arthamAM paNa rUDha che. guNa zabda saMskRta bhASAmAM anekArthavAcI che. tenA ghaNA arthomAMthI dare athavA sUtara e paNa eka pracalita artha che. eTale sUtaranA je guNadharmo hoya te vastramAM AvyA vagara rahetA nathI. kAraNa vastra aMte sUtaranA tANAvANu sivAya bIjuM che paNa zuM? tAtparya e che ke guNonI utkrAnti te guNInI ja utkrAMti che. sAdhanAnA mArgo bhale bhinna bhinna jaNAtA hoya chatAM dareka sAdhanAne Adarza paramAtmabhAvanI upalabdhine ja hoya che. mArI daSTie je sAdhake sAdhanA parama ane carama zikharane sparzI gayA che te badhAnI anubhUti samAna ja hoya che. satya sadA satya ja hAI zake, te eka ja hoI zake. parama anubhUti samAna ja hoya che. temAM bheda saMbhavI zake nahi, Ama paramAtmabhAvane upalabdha dareka vyakitaonA anubhave samAna hovA chatAM temanI abhivyakitao judA judA prakAranI hoya che. abhivyaktine AdhAra vyaktinI pAtratA ane
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494: bhedyA pASANu, kholyAM dvAra kSamatA upara AdhArita che. abhivyakti deza, kALa ane bhASAne paNa anusaranArI hoya che. eTale anubhavanI ekarUpatA hovA chatAM abhivyakitanI vividhatAne laI anubhavonA prakAre aneka jAtanA thaI jAya che. abhivyaktinuM mAdhyama zabda che. zabda paulika hovAthI nirjIva che. vyAkaraNazAstranA niyamamujaba " rANAH nardhArtha rAjAH " arthAt badhA zabdanA badhA artho saMbhavI zake che. zabdomAM badhA sAMketika arthonA pratipAdananI kSamatA che. te kAraNe paNa zabda sarvArthaka hoya che. Ane anulakSIne ja naiRyika dRSTie zabdanA prAmANya apramANyane svataH mAnavAmAM Avela nathI. kintu te zabdanA prayatAnI AptatA ane anAptatAne anulakSIne, pratAnA guNadeSane anusarIne, temAM prAmANya athavA aprAmANya pratiSThita karavAmAM Avela che. mAtra vikatAnA guNadoSanA AdhAre ja prAmANya aprAmANyane nirNaya vAstavika nathI. zrotA athavA pAThakanA prAmANya ane aprAmANyanA AdhAre paNa guNadeSane nirNaya kare. paDe che. jenee zabdonA prAmANya-aprAmANyanAM saMbaMdhamAM A banne dRSTione yathA saMbhava barAbara lakSyamAM lIdhI che. zAstra zabda "zAs' dhAtumAMthI niSpanna thaele che. jenuM zAsana cAle te zAstA eTale zAsana karanAra" kahevAya che. zAstranA hitakara vacanane saMgraha te zAstra gaNAya che. eTale zAstranI racanA haMmezAM saprajana che. zrotAnA abhyadaya ane zreyanA mArgane te batAvanAra che. zAstranI sArthakatA ane nirarthakatA mAtra zAstranA zabdo upara ja nathI. paraMtu zAstronAM vacanane grahaNa karanAra vyakitaonI yegyatA, pAtratA, kSamatA ane guNa para paNa saMbaMdha dharAve che. anyathA eka ja zAstranA, eka ja zabda athavA vacananA, aneka prakAranA paraspara virodhI artho kADhI, dArzanika vividha prakAranA matabhedo kema UbhA karI zakata ? bhagavad gItA athavA brahmasUtranA eka jAtanA zleke ane samAna sUtranA paraspara virodhI artho UbhA karI A dharmagraMthane kevA vidhI vAdanA mULa banAvI dIdhA che? tethI zrotA athavA pAThakanI daSTithI kaI eka graMthane niyamataH samyapha athavA mithyA kahe, athavA amuka ja graMthane jinAgama kahevA te bhramajanaka gaNAze. eTale ja naMdIsUtramAM spaSTa ullekha che ke samyagdaSTi jIvo mATe veda, purANa, rAmAyaNa ane mahAbhArata paNa samyaka kRta che ane mithyAdaSTi mATe dvAdazAMgIrUpa samyapha zrata paNa mithyA che. tAtparya e che ke, jIvonI mukita je jinAgamana mULabhUta Adarza che tenI pUrti je kaMIpaNa zAstrathI thatI hoya te dareka samyapha che, te dareka Agama che. AvI vyApaka daSTi jenee zabda-prAmANya viSe svIkArelI che. A rIte te vedAdi badhA zAstra jainene mAnya che. je jIvanI zraddhA samyapha che, arthAt je samyagdaSTi jIva che, tenI sAme koIpaNa graMtha AvI jAya te tene upaga te mokSamArgane prazasta banAvavA mATe ja karaze.
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA ane AganA lekhA-jokhA : kalpa tenA mATe jagatanA badhA zAse prAmANika che, samyapha che. paraMtu je jIvanI zraddhA viparIta che, jenI mokSa taraphanI daSTi nathI, je saMsArAbhimukhI jIva che, jene sAMsArika sukhonI upalabdhi ja ISTa che tene mATe mAtra veda, purANa ja nahi, tathAkathita jaina Agama paNa mithyA che, apramANa che. AgamanI A vyAkhyAmAM satyane Agraha che. temAM sAMpradAyika vyAha nathI ke sAmpradAyika kadAgraha paNa nathI. vakatAnI dRSTithI AgamanI je vyAkhyA karavAmAM Avela che tene vicAra paNa ahIM anivArya che. vyavahAra daSTithI jeTalAM zAstrI jaina AgamanA antargata che temane A vyAkhyA vyApta kare che. arthAt jena leke vedAdithI bhinna evA je pitAnA prAmANika zAstra mAne che te badhA lakSyAntargata che. AgamanI sAmAnya vyAkhyA ATalI ja che ke, AtenuM vacana te Agama che. jainasamata Apta kaNa hoya che? AptanI vyAkhyA karatA jenae kahela che ke, jeNe rAgadveSane chatI lIdhA che te jina, tIrthakara ane sarvajJa bhagavAna Apta che. evA jinane upadeza ane vANI e ja jenAgama che. emAM vaktAnI sarvajJatA ane vItarAgatAne kAraNe denI saMbhAvanA ja nathI, pUrvApara virodhanI paNa zakyatA nathI, mukitanI bAdhAne paNa prazna nathI. AthI mukhyatve jinenA upadeza ane vANIrUpa jainAgama pramANabhUta manAya che ane gauNarUpathI jinavANIthI anuprANita anya zAstro paNa pramANabhUta mAnavAmAM Ave che. atre e prazna saMbhavI zake che ke, jainAganA nAmathI je dvAdazAMgI Adi zAstro prasiddha che te zuM jinene sAkSAt upadeza che? zuM jinee ja te upadezane graMthabaddha karyo che? A praznanA javAbamAM A samajI levuM jarUrI che ke, vartamAnamAM je paNa Agama upalabdha che te svayaM gaNadhara grathita AganI saMkalana che. A viSe ApaNI tAtvika mAnyatA zI che te jANavI anivArya che. tadanusAra ApaNI jaina anukRti A praznano uttara A rIte Ape che-jinezvara prabhu te upadeza ApI, AcAra ane vicAranA mULa siddhAMtane nirdeza karI, kRtakRtya thaI jAya che. te upadezene gaNadhare athavA vizeSa prakAranA sAdhake graMthanuM rUpa Ape che. AvazyakasUtramAM A saMbaMdhe nirdeza che ke- -- artha mArA marA, kutta jAni jAdA niSavi | sAsaNasya hiyaTThAme tao suttaM pavattai / / tAtparya e che ke graMthabaddha upadezane je phalitArtha che tenA praNetA te jina, vitarAga, tIrthakare che. paraMtu je rUpamAM te upadeza:graMthabaddha athavA sUtrabaddha thayA te svarUpanA praNetA
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ 496 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra gaNadharo ja che. jinAgama tItha karapraNIta kahevAmAM Ave che, tene abhiprAya ATale ja che ke arthAtmaka graMthanA praNetA tIrthaMkarA hatA, paratu zabdAtmaka graMthAnA praNetA tA gaNadharo che. upara jaNAvela vivaraNu mujaba A vAta spaSTa thai jAya che ke, sUtra athavA graMtharUpamAM upasthita gaNadharapraNIta jainAgamAnuM prAmANya gaNadharakRta heAvA mAtrathI nathI. paraMtu te sUtreAnA anA praNetA tIrthaMkaranI vItarAgatA ane sajJatAnA kAraNe che. mUlAcAramAM te ullekha che ke sutta gaNaharakathida taheva patteyabuddhakathida ca / sukevaliNAkathida abhiNNa dasapuvvakathida ca // arthAt gaNadharakathita, pratyeka buddhakathita, Agama paNa pramANa che. zrutakevalikathita ane abhinna isapUrvI kathita jaina para'parA mujaba mAtra dvAdazAMgI ja AgamAntagata nathI. paraMtu gaNadharakRta dvAdazAMgI sivAyanA aMgamAhyarUpa anya zAstro paNa Agama rUpathI iSTa che ane te badhA gaNadharakRta hotA nathI. kAraNu gaNadhara mAtra dvAdazAMgeAnI ja racanA kare che evI anuzruti che. aMgamAhyanA nAmathI prasiddha AgamAnA praNetA khIjA sthavirAja hAya che. sthavira e prakAranA che. saMpUrNa zrutajJAnI ane dazapUrvI. sapUrNa zrutajJAnI eTale caturda zapUrvI (jainAgamAnA pAThayakramomAM khAramA aMganA aMzabhUta caturthAMzapUrvIne tenI gahanatAnA kAraNe aMtimasthAna upalabdha che. eTale caturda zapUrvInA a thAya che sa'pUrNa zrutadhara. ApaNI aitihAsika para parA mujaba e spaSTa che ke bhadrabAhusvAmI a Mtima caturthAMza pUrvadhara hatA. temanI pAse zrI sthUlibhadre cauda pUrvInA abhyAsa karyo hateA. paraMtu bhadrabAhunI AjJA mujaba te daza pUrva ja bIjAne bhaNAvI zakatA hatA. tethI temanA pachI dazapUrvI ja thayA) athavA zrutakevalI. gaNadharapraNIta sa pUrNa dvAdazAMgIrUpa jinAgamanA sUtra ane anA viSayamAM caudapUrvI vizeSata: nipuNa hAya che. eTale temanI asAdhAraNa pratibhA ane zAstronA saMbaMdhanI gahana kSamatAne anulakSI temanI AptatA asagdhi ja manAya che. pariNAme AvA zrutakevalIo je kaMI kahe athavA lakhe tenA jinagamanI sAthe kiMcit mAtra paNa virodha hAi zake nahi. jinezvare prarUpita viSayAne ja te te dravya, kSetra, kAla ane bhAvane anusarI tathA tatkAlIna samAjane lakSyamAM rAkhI anukULa graMthAnI racanA karavI e ja temanuM eka mAtra pratyeAjana hoya che. AthI temanA graMthA jinavANIne ja mAdhyama rAkhIne racAelA che. jinavANInA tenAthI pracAra thate hAvAthI temaja jinavANIne ja tenAthI puSTi maLatI hovAthI temanA graMthane paNa sa Mghe sahe jinAgamenA antata ja svIkArI lIdhA che. emanu prAmANya svataMtra bhAvathI nathI. paraMtu gaNadharapraNIta AgamA sAthe avisaMvAda rIte te prayukata hovAthI tenuM prAmANya che.
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA ane AgamAnA lekhA-jokhA : 497 saMpUrNa zrutajJAna jeNe AtmasAt karI lIdhuM hAya tene kevalInAM vacanA sAthe virodha na hAvAmAM A paNa eka yukita ApI zakAya che ke badhA padArthoM te vacanagAcara hAvAnI yogyatA rAkhatA nathI. A virATa ane vizALa jagatanA jJeyAnA amuka aMzA ja tIrthaMkarAnA paNu vacananA viSaya hAI zake che. te vacanarUpa drabyAgama zrutajJAnane je saMpUrNa rUpamAM hastagata karI le che. te ja zrutakevalI heAya che. eTale je vAtane tIrthaMkare kahI hatI tene zrutakevalI paNa kahI zake che. A dRSTithI kevalI ane zrutakevalImAM koi vizeSa aMtara na heAvAne kAraNe bannenu prAmANya samAnarUpI che. kALakramathI vIra nirvANu sa. 170 varSa pachI ane matAntarathI 162 varSa pazcAt jainasaghamAM jayAre zrutakevalIenA abhAva thaI gayA ane mAtra daza pUrvAdhara ja rahyA, tyAre temanI vizeSa ceAgyatAne dhyAnamAM rAkhI jainasaMghe daza pUrvadhararacita graMthAne paNa Aptagra'thA tarIke svIkArI lIdhA. A graMthAnuM prAmANya paNa svataMtra bhAvathI nahiM paraMtu gaNadharapraNIta zAsro sAthenI avisaMvAditAne kAraNe che. A badhA graMthAnuM prAmANya svIkAravA pAchaLa ApaNI eka zAstrIya mAnyatA paNa che ane te e ke, caturdaza pUdhara ane daza pUrvadhara paNa te ja sAdhaka heAi zake jene niyamathI samyagdarzana hoya che. temanI prarUpaNA samyagdarzanamUlaka hAvAne kAraNe temanA graMthAmAM Agama virodhI vAtA heAvAnI saMbhAvanA nathI. A ja kAraNe temanA graMthA paNa kALakramathI AgamanI mAphaka ja Apta thA tarIke mAnya karI levAmAM AvyA che. AgaLa jaIne A jAtanA aneka Adeze ke jenu' samana kAi zAstramAM nathI hetu, paraMtu je sthavirAnI potAnI pratibhAnA baLathI kAi viSayamAM ApelI saMmati mAtra che, tene samAveza paNa AgamakhAhyamAM karI lIdhela che, amuka mukatAne paNa temAM sthAna prApta che. sthaviAnA Adeze ane mukatako AgamAntagata che ke nahi, A viSayamAM diga khara paraMparA mauna che. paratu gaNadhara, pratyeka yuddha, caturthAMzapUrvI ane dazapUrvI graMthita badhA graMthA AgamanA antata che. A viSayamAM zvetAMbara tema ja digaMbara bannemAM eka ja mata che. AgamAnA saMbaMdhamAM ATalI sUkSma vicAraNAthI e te spaSTa ja thAya che ke, satyanA avirbhAva nirjIva zabdomAM na paraMtu sajIva AtmAmAM ja hoya che. kAipaNa pustakanuM mahattva tyAM sudhI ja che jyAM sudhI AtmAnI utkrAMtinuM te sAdhana thai zake che. A dRSTithI saMsAranuM badhu' sAhitya jainA mATe upAdeya ane sAdhanAmAM sahAyaka banI zake che. kAraNu supAtra ane sakSama mukSunnu game temAMthI paNa potAnA mATe upayogI tattva zeAdhI zake che. hAM, avivekI ane ayeAgya vyakti mATenA mAga khatarAthI khAlI nathI.
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ 498 : bhedyA pASANa, khelyAM dvArA vastutaH te ja viSayane upadeza upAdeya hoI zake je vakatA vaDe yathArtha daSTa ane yathArtha kathita hoya. AvI kaI vAta pramANabhUta na gaNAya jenuM mULa uparyukata upadezamAM na hoya athavA tenI sAthe visaMgata hoya. je yathArthadaza nathI evA je zrutakevalI dazapUrvIo che temanI paNa te ja vAta pramANabhUta gaNAya che je temaNe yathArthadazI dvArA sAkSAt jaNa hoya athavA paraMparAthI sAMbhaLI hoya. je azrata hoya tene paNa kahevAno adhikAra nathI. niSkarSa e che ke, keIpaNa vAta tyAre ja mAnI zakAya jyAre tene yathArtha anubhava ane yathArtha darzana kaI ane keIne te thayAM ja hoya. te ja AgamapramANa che je pratyakSamUlaka che. Agama prAmANyanA A siddhAMta mujaba pUrvokata Adeza AgamAntargata thaI zakatA nathI. digaMbaree te amuka kALa pachI tIrthaMkarapraNIta AgamanI luptatA ja svIkArI lIdhI. tethI Adezone AgamAntargata karavAnI temane AvazyakatA lAgI nahi. zvetAMbaree AgamonuM saMkalana karIne yathAzakita temane surakSita rAkhavAno jyAre prayatna karyo tyAre evI ghaNI vAte pratIta thaI je pUrvAcAryonI zruti paraMparAthI AvelI hatI, paraMtu tene mULa AdhAra tIrthakaronA upadezamAM nahoto. AvI vAtane surakSAnI dRSTie AgamamAM sthAna ApavAmAM AvyuM ane tene Adeza ane mukataka kahIne bIjA prakAranA AgamathI alaga sUcavavAmAM AvI. A AganA jJAtA zrI kezIkumAra zramaNa dvAdazAMgInA racayitA zrI gautamasvAmIne pitAnA samAdhAna mATe prazna karI rahyA che kuSpahA vahavA lo jehiM nA santi jaMtavA / addhANe kaha vaTTante ta na nassasi goyamA! / / he gautama! lekamAM kumAga ghaNuM che. loke temAM phasAI jAya che. raste cAlatAM tame kema bhaTakatA nathI ? A jagatamAM sanmArgo karatAM vadhAre parimANamAM kumArgo che. sAmAnya buddhivALA mANase je sAcA khoTAnuM pArthaka karavAnI kSamatA dharAvatA nathI te vivekazUnya hovAne kAraNe asat mArgane sanmArga mAnI, tene anusaravAnI bhUla karI bese che. vaLI ghaNA evA pAkhaMDIo paNa hoya che je Arthika prabhane ane AkarSaNa UbhAM karI bheLA bhAvuka vyakitaone pitAnA pAzamAM phasAvI le che. jagatamAM A rIte mehathI mugdha banelA mANasanI saMkhyA bahu moTI che. sAmAnya mANase je rIte pravAhamAM taNAI jAya che te rIte tame kema pAkhaMDIonI mAyAjALamAM phasAtA nathI ? tame temAMthI apavAda jaNAo cho.
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanAmAM AgamAnA upakAra AtmA anAdikALathI kAmakrodhAdvi vikArothI grasta che. A badhA vikAro du:kha, pIDA, saMtApa ane udvega janmAvanArAM che. tene anubhava dareka jIvane samaye samaye thayA ja kare che. pragADha meAhamAM vimugdha banelA AtmA saMsAra sAgaramAM Amatema athaDAtA pachaDAtA rahe che. A duHkhanA dariyAmAMthI pAra thavAnA ane saMsAranA saMtApamAMthI mukata thavAneA anekavAra te prayatna paNa kare che. paraMtu tenA te badhA prayatnA, pANI upara khecelI lITInI mAphaka, niSphaLa 8 jAya che. tenuM eka ja kAraNa che ke paridhine te kendra mAnI beThA che ane te kendramAM teNe brahmane badale ahu'ne besADela che. A mULamAM rahelI bhUla ja tene cAryAsInA cakaDoLe caDhAvyA kare che. AjanA A vaijJAnika utkrAntinA yugamAM bhautika saMzodhano pAchaLa mANasa je zakita ane saMpadA khacI rahyo che, caMdra ane magaLa upara vijaya meLavavAnI AkAMkSAmAM te je aMtarikSa yAtrAnI spardhAmAM doDI rahyo che evI zakita ane sa MpadA, evI AkAMkSA ane spardhA te svane oLakhavAmAM lagADatA dekhAtA nathI. padmA jJAnanI teNe apAra siddhi hastagata karI che emAM zaMkA nathI; paraMtu padArtha jJAnanI doDanI hADamAM te potAnuM lakSya ja cUkI gayA che. gai kAlanA pravacanamAM rAjA pradezI ane arjunamAlInA dAkhalA ApIne ema samajAvavA prayatna karyo hatA ke, ajJAnatAne kAraNe eka vakhata mANasa game teTaleA pApI hAya, pragADha adhakAramAM aTavAyeleA hAya chatAM tenA AtmAmAM parivartananI prakriyA satata cAlatI ja hAya che, je kAi kSaNe nimitta maLatAM, mANusamAM aNudhAyu parivartana lAvI de che. mahAkavi vAlmIkinu nAma te jagajAhera che. e maharSi ane kaviemAM sUdhanya ziromiNa te pAchaLathI thayA, paraMtu temanuM asalI nAma te ratnAkara hatuM. ratnAkara luTArA hatA. mAgamAM AvatA jatA leAkAne te lUMTatA, temane mArI nAkhatA ane temanI pAse je kAMI hAya te lUTI letA. tenA hAtha sadA lAhIthI kharaDAelA rahetA, raMgAyelA rahetA. dhana ene mana saCsva hatuM. dhana meLavavA mATe game tevAM pApe AcaratAM paNa te acakAte niDa, tenAM pApe aneka hatAM, apAra hatAM. te A badhAM pApe zA mATe karI rahyo che, kene khAtara karI rahyo che, enAM phaLeA kANu bhAgavavAnuM che, A nAnakaDA peTa khAtara AvAM bhaya kara pApA pote 'zA mATe karI rahyo che--evI koi vAta vicAravAne tene avakAza nahotA. lUMTavA, mAravA ane keAInu jhUMTavI levA sivAya tenI pAse bIjo koI dhaMdhA naheA. nArada jevA mahinA tene bheTA na thayA hota te tenA jIvanamAM je parivatana AvyuM, te na Avyu hAta ! nArada RSie tene eka ja prazna pUchyAH 'tuM AvAM je na karavAnAM ghAra pApA karI rahyo che, paraMtu jene mATe tuM A badhuM karI rahyo che te tArAM svajanA ane parijanA, tA. AvAM
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra gheAra pApAnAM je nArakIya phaLe tAre bhAgavavA paDaze temAM te bhAgIdAra thaze kharAM ? tArI kamANImAM te Aje sau bhAgIdAra che, paraMtu pApAnAM phaLe bhAgavavAmAM teo bhAgIdAra thaze kharAM? temane pUchI A vAtanA temanI pAsethI jarA khulAso karI le !' ratnAkaranA mAnasamAM Aja sudhI Ave! vicAra kadI AvyA nahAtA. Avu. vicArAtu haze tenI tene kalpanA paNa naheAtI. Aja sudhI e aMdhakAramAM ja aTavAyeleA hatA. nAradamunie tene pragADha meAhanI nidrAmAMthI jAgRta karyAM. ratnAkara svajanone pUchavA gayA. saue pApamAM bhAgIdAra thavAnI nA pADI dIdhI. khasa ATalI vAtathI tenI AMkheA UghaDI gai ! bhUtakALamAM teNe karelAM pApo calacitranI mAphaka tenI AMkhA sAme eka pachI eka AvavA lAgyAM ane pasAra thavA lAgyAM. tenAM dilamAM AtmanirIkSaNa pragaTayu, tenI AkhI dRSTi badalAi gai! pote Aja sudhI AcarelA anAcAronAM maraNathI tenu hRdaya kapI UDyu.. prakAzanI eka dvivya tejomaya dhArA tenA aMtaramAM jhaLahaLI UThI. nArada RSine bedhapAya tenA prANAne sparzI gayA. tenAM aMtaramAM eka divya tejane jhamakAreza thayA. tenA aMtarAtmA jAgI gayA. tee have ratnAkara lUTArAmAMthI mahiSa ane mahA kavi vAlmIki banI gayA. pratyeka AtmA zaktinA akSaya bhaDAra che. te bhaMDAranA avaLe mArge upayAga na thAya te Aje je duHkha, viSamatA ane azAMtinAM viSAkata phaLA jovA maLe che tene badale sukha, zAMti, samatA ane samAdhinA amRta phaLenu' AsvAdana karavAnuM sadbhAgya sAMpaDe ane jIvana anekavidha saMgharSo ane pratikULatAomAMthI mukta thai jAya. svarUpanI upalabdhi e ja meTAmAM meTI ane kImatI sAdhanA che. mAnavajIvana pAmI je paramAtmabhAvanI upalabdhi nathI karI zakate te potAne mAnavabhava niSphaLa manAve che. je svasvarUpanI prApti karI le che te ja badhu' prApta karI jAya che. A rIte ApaNA svasvarUpanI upalabdhi ApaNane ApaNA ja puruSArtha ane parAkrama vaDe thAya che. Ama chatAM jina vANI ane sadgurunuM sAnnidhya svasvarUpanI upalabdhimAM kImatI nimittanI garaja sAre ja che. svayaM sthira thaI zakavAnI kSamatA jyAM sudhI ApaNAmAM na janme tyAM sudhI zruta, zAstra, Agama ane sUtra Adi graMthA ApaNI sAdhanAnAM suMdara nimittA che. kahyu paNa che-- 'yasyAsti sadgrantha vimarza bhAgya' kiM tasya zuSkaizcapalA vinAdeH ' ? arthAt--jene sagraMtha vAMcavAnuM sadbhAgya sAMpaDayu* hAya tene bhautika vastuothI upalabdha sukha ane vinAda phIkA lAgavA mAMDe che. naivyayika dRSTie daiva, guru ane temanI vANI ke upadeza teA mAtra nimitta heAya che. svayaM AtmA jAgRta ane prabuddha na hAya te game tevA umadA nimitto paNa upakAraka banI zakatAM nathI. kAya haMmezAM upAdAnathI ja thAya che, mAtra
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanAmAM AgamAnA upakAra : 501 nimittone anusarIne kathana karAya che. AthI upAdAna tA pAtapeAtAnA AtmA ja hAya che; chatAM paNa e upAdAnanA vikAsamAM koI sahakArI nimitta maLI jAya te te nimittanuM avala khana paNa tenA vikAsamAM upakAra ja nIvaDe che. A vAtane lakSyamAM rAkhIne ja ApaNA pUrvAcAre peAtAnA prANAnA bhAge paNa Agama-vANIne surakSita rAkhavA yathAcita prayatna karyAM che. paNa jANavA jevA che. A itihAsa A vANIone surakSita rAkhavA mATenA bhAratIya manISIonA prayatna Azcarya pamADe eve che. AjanA jagatamAM sauthI prAcInatama dharmazAstranA prakhara aMga tarIke jo keAI graMtha upalabdha hAya te te hindu jagatane Rgveda graMtha che. tenu' akSarazaH saMrakSaNa thaI zakayuM te herata pamADe evI vAta che. venI vAcanA sadA gurugamya rahI che. bAlyAvasthAmAM ja tenI RcAonA uccArAnA abhyAsa karI zakAya che. amuka vaya vaTAvI gayA pachI tenA zuddha uccAre rokavA game tevA saMskRtajJA mATe paNa muzkela hAya che. vedonI uccAraviSayaka paNa sAdhanA che ane A sAdhanA nAnI vayamAM eTale kizAra avasthAmAM ja sAdhI zakAya che. vedo udAtta, anudAtta ane svarita uccArA upara AdhArita che. uccArAnI A sAdhanAnI para'parAe vedone akSuNNa rAkhyA che. Aje paNa ApaNA dezamAM hajArA evA vedapAThI brAhmaNeA che jee AdithI aMta sudhI vedonA zuddha uccAra karI zake che. udAtta, anudAtta ane svaritane anulakSI judA judA prAMtanA vedapAThI brAhmaNAnA hAthanA sa"ketA paNa samAna hoya che. uccAro ane hAtheAnA udAttAnudAttADhinA bhedone anusarI thatA IzArAonI A samAnatAe vedonAM rakSaNanI akhaMDatAmAM kImatI bhAga bhajavyeA che. AvA vedapAThI brAhmaNAne vedanA pustakanI AvazyakatA nathI. vedanA anI paraparA vedonA pAThanI mAphaka bhale tee akSuNNa na rAkhI zakayA, paraMtu vedanA pAThAnI paraMparAne te temaNe avazya jIvatI rAkhI che. jema hinduoe peAtAnAM dhama zAstrAne khacAvavA maraNiyA prayatna karyo che tema jainAe paNa potAnA tIrthaMkarAnI vANIne sAcavavA prakhaLa prayatno karyo che. paraMtu brAhmaNeAnA jevI akhaMDa paraMparA jeneAnI nahAtI; temaja jaina sAdhuonA AcAro, niyame ane vyavahAro paNa ghaNA kaDaka ane muzkela hatA, eTale vedapAThI brAhmaNAnI jema jainA peAtAnA zAstrAne akharita rAkhI zakayA nahi. gaNadharoe AgamAne je rUpamAM grathita karyAM hatA te ja vizuddha svarUpamAM Aje ApaNI pAse Agame upalabdha nathI. jainAcAryAM ane upAdhyAyeAnA AgamAne surakSita rAkhavA mATenA gaMbhIra prayatno hAvA- chatAM paNa aMga graMthAnI tee eTalI surakSA karI zakayA nathI. dRSTivAda jevA kImatI ane akSaya vidyAonA nidhAna samA mahattama graMtha te vismRtinA gamAM ja dhakelAi gayA. keTalAye graMthAmAM te avyavasthA ane vikRti paNa janmavA pAmI. Ama chatAM eTaluM avazya kahI zakAya che ke, agAnA je adhikAMza bhAga
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ 502 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra upalabdha che te tIrthakarenA upadezanI ati sanikaTa che. jo ke temAM parivartana ane parivardhana avazya thavA pAmyuM che chatAM AkhuM zAsa navuM managaDhaMta nathI. kAraNa jainasaMghanA sAdhu vage A zratane bacAvavA je prayatna karyA che tene sAkSI itihAsa che. tame prazna karaze ke jainAcAryone Agama saMrakSaNamAM je muzkelIo AvI te vedapAThI brAhmaNane vedonA saMrakSaNamAM kema na AvI? jainAgamathI paNa prAcIna chatAM vede akSarazaH surakSita rahI zakyA ane jenAgo saMpUrNa surakSita na rahI zakyA, paNa adhikAMza naSTa thaI gayA, tenuM kAraNa zuM? Ane javAba jarA gaMbhIratApUrvaka vicAravA jevuM che. vedonI rakSAmAM be prakAranI vaMza paraMparAne sahayoga ane sahakAra rahyo. brAhmaNe janmataH vidyAnA upAsake rahyA eTale janma vaMzanI apekSAthI teNe pitAnA putrane ane te putre pitAnA putrane ema vighAne vAraso Ape. te ja rIte vidyAvaMzanI apekSAthI brAhmaNa gurue pitAnA brAhmaNa ziSyane ane te ziSya pitAnA ziSyane ema vidyAne vAraso Ape. Ama putra ane ziSyanI banne paraMparA vidyA vArasAmAM nimittarUpa banatI akhalita rIte cAlI AvI. paraMtu jainAgamonI surakSAne janmavaMzane sahaga te jarApaNa maLyo nahi. jaina paraMparAmAM zAstronAM adhyayana adhyApanane adhikAra sAdhuone hate. zrAvake te janmataH vyavasAyI hatA. vaLI zAmAM temane praveza adhikAra vRttipUrvakane hate nahi. eTale veda paraMparAne tenI surakSAmAM je janmavaMzane sahaga gharagharathI maLyo te sahayoga jainAgamanAM saMrakSaNamAM maLI zakayo nahi. vaLI pitA pitAnA putrane jenAgama bhaNAvate nathI; paraMtu guru pitAnA ziSyane bhaNAvatA hoya che eTale vidyAvaMzanI apekSAthI ja jainazratanI paraMparAne TakAvI rAkhavA eka mAtra prayatna thayo. brAhmaNomAM svayaM siddha vidyAnI paraMparA hatI. adhyayana-adhyApana ja temanuM kAryakSetra hatuM. eTale temane suzikSita putra ane suzikSita brAhmaNa ziSya meLavavAmAM kaI jAtanI muzkelI naDatI nahi. paraMtu jaina zramaNone A sagavaDatA hatI nahi. azikSita putra te jaina zratane adhikArI hatuM nahi. jaina paraMparA anusAra zratane adhikArI ziSya ja hoI zake, putra nahi, bhale pachI te yogya hoya ke agya; ane temAM paNa te zramaNa hoya te ja anyathA nahi. AvAM AvAM kAraNone laI gyatama pAtrone sadA abhAva jaNAte rahyo. vedonI surakSA eka varNa vizeSathI thaI, jene sthApita svArtha vedonI surakSAmAM hate. jainazratanI rakSA vedanI surakSAnI mAphaka koI varNa vizeSanA adhikAranI nahatI. jemAM te cAre vAromAMthI game te varNane koI paNa mANasa je jaina zramaNa thaI jate te jenazratane te adhikAra banI jatuM. vedane adhikArI brAhmaNa eka vAra vedane adhikAra pAmyA pachI, tenAthI mukta thaI zakato nahi. tene mATe jIvananI prathama avasthAmAM ja vedAdhyayana niyamataH Avazyaka
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanAmAM Agamane upakAra : 503 hatuM. anyathA brAhmaNa samAjamAM tenuM pratiSThAbharyuM sthAna rahevA pAmatuM nahi. tyAre ethI UlaTuM jaina zramaNane jainazratane adhikAra te maLI ja, paraMtu te adhikArane upabhegA karavA te asamartha rahete. brAhmaNe mATe vedanuM adhyayana ja sarvasva hatuM, tyAre jaina zramaNo mATe AcAra- sadAcAra ja kImatI vastu hatI. tethI kaMI maMdamati ziSya je saMpUrNa zratane pATha na karI zake to paNa tenA mokSamAM kaI avarodha UbhuM thatuM nahi. zrata adhyayana athavA Agama saMrakSaNa e jaina zramaNa mATe eTalI badhI kImatI vAta nahotI jeTalI brAhmaNe mATe vedAdhyayana hatuM. sadAcAranA baLathI ja jaina zramaNone sAmAnya jIvana vyavahAre cAlI zakatA hatA. jenAgane dainika kriyAomAM kaI vizeSa upaga nahe. pAMca samiti ane traNa guptinA sAmAnya jJAnathI jyAM mokSamArga sulabha saMbhavI zake tyAM bhAgye ja koI saMpUrNa zratadhara thavA prayatna kare! vaidika bacAone moTA bhAgane upaga vaidika kriyAkAMDamAM vividha prakAre thAya che. tyAre amuka ja jaina sUtrane upaga jaina zramaNanA pitAnA dainika jIvana mATe hoya che. je jJAna-vijJAna tarapha apratima prema, bhakita, niSThA ane rasa hoya te ja jenAgama-samudramAM avagAhana karavA ane temAM nimagna thavAnI bhAvanA jAgRta thAya; paraMtu jenAgane adhikAMza bhAga jANyA vagara paNa jainazramaNane zramaNa jIvanane rasa, zramaNa jIvanane Adara, zrAvakane saddabhAva maLI jatAM hoya che eTale brAhmaNanA vedAbhyAsanI mAphaka, zAne satata abhyAsa kare temane mATe anivArya rahyuM nahi. abhyAsanA abhAvamAM kRtione zruti paraMparAthI meLavI TakAvI rAkhavAnI vAta uparanA kAraNothI muzkela avazya hatI. Ama chatAM yAda rAkhavAnA bhArane vadhAryA vagara paNa zAstrone lipibaddha banAvI Agane jaina zramaNe bacAvI zakyA hota, paraMtu tema karavAmAM te vakhatanI paraMparAne eka muzkelI naDatI hatI ane te e ke jethag bevaMtageDu nA mAru kRtione lipibaddha banAvavAmAM je asaMyama, aparigraha vratane bhaMga thatuM hatuM te temane mATe asahya hatuM. jyAre Agamane surakSita rAkhavAnA keI upAye temanI pAse na rahyA tyAre ja temaNe A aparigraDavratanA bhaMga athavA asaMyamanA kalpita bhayane zithila karyo. paraMtu tyAM sudhImAM te Agamone moTo bhAga vismRta thaI gaye hato. je pustakanuM grahaNa eka vakhata vratabhaMga samuM ane asaMyamanuM kAraNa gaNAtuM hatuM te ja samaya jatAM saMyama ane saMyama rakSaNanuM kAraNa banI gayuM. kAla puNa paDucca caraNakaraTTA avAcchitti nimittaM ca geNhamANassa pottho sNjme| bhavai / dazaze. cU. pR. 21 Agamene sarvathA vyavaccheda na thAya ane caraNakaraNanI zAstrIya maryAdAo egya rIte sacavAI rahe e hetuthI, asaMyamanuM kAraNa gaNAte pustakane parigraha, saMyamanuM kAraNa gaNAvA lAge. kAraNa tema na karatAM te mRta vinAzane bhaya hatuM. A saMyama-asaMyamanI gUMcavaNa jyAre UkelI zakAI te pahelAM te Agamone mATe bhAga khavAI gaye hato. je Agamo vAI
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ 504 : meghA pASANa, khelyAM dvAra gayAM hatAM te te meLavI zakAya ema nahotAM. paraMtu enAthI eka lAbha e thayo ke, AjasudhI je pustaka-parigrahane asaMyamanuM kAraNa mAnavAmAM AvyuM hatuM te mAnyatAmAM parivartana AvyuM. pustaka parigraha have saMyamanuM kAraNa manAvA lAgyA. je kheI nAkhyuM hatuM te to khavAI ja gayuM hatuM, paraMtu have jyAre te saMyamanuM kAraNa manAvA lAgyuM tyAre AgAmika saMpatti je avaziSTa rahI javA pAmI hatI, te avazya surakSita rahI zakI. zratanI rakSA mATe AcAranA kaThora niyamanI bali anivArya banI. zratanI rakSA mATe ghaNI zithilatA ane ghaNA apavAdanI suSTi thaI. dainika kriyA-kalApamAM zrutasvAdhyAyane mahattvanuM sthAna maLyuM. ATaluM badhuM karavA chatAM paNa mULamAM ja je eka kSati sadAthI cAlI AvatI hatI tenuM nivAraNa te thaI zakayuM ja nahi. te kSati e hatI ke, guru pitAnA zramaNa ziSyane ja jJAna ApI zakatuM hatuM. A niyamane te apavAda thaye ja nahi. pariNAma e AvyuM ke, ziSya je maMda mati ane abhyAsanI abhirucivALa na hoya te, adhyetA zramaNanA abhAvamAM gurunI sAthe ja jJAna cAlyuM jAya temAM zuM Azcarya ? jenazramaNanI kaThora tapazcaryA ane atyaMta kaThina AcArane kAraNe anya bauddha Adi zramaNa saMghanI jema jaina zramaNa saMghanuM saMkhyAbaLa paNa zarUAtathI ja ochuM rahyuM. AvI sthitimAM zAstro kaMThastha rAkhavAnI te vAta ja zI ? valabhImAM lipibaddha thaelA sakala graMthanI paNa surakSA na thaI zakI hoya te temAM kAMI navAI pAmavA jevuM nathI. pite kema kumArgamAM phasAtA nathI-e je zrI kezIkumAra zramaNane prazna hatuM tenAM kAraNe batAvatAM zrI gautamasvAmI kahe che je ya maggeNa gacchanti je ya ummaggapaTiThayA / te savve vi iyA majjhato na nassAmaha munnii!|| sanmArge ane unmArge cAlanArA badhAne huM oLakhuM chuM, tethI he muni ! huM bhaTakate nathI. gautamasvAmI kahe che ke, meM e badhAM mArgo yathAvat joI lIdhA che. huM paNa bhagavAnanA sAnnidhyamAM AvatAM pahelAM AvA ja mArgamAM bhaTakate hate. A mArgomAMthI huM pasAra thaI cUkyo chuM. enAM nagna svarUpa meM yathArtha rIte jANI lIdhA che. jyAM sudhI mANasamAM vastunA talasparzI jJAnane abhAva hoya che tyAM sudhI te pAkhaMDamAM aTavAI rahe che. huM pote paNa eka vakhata bhagavAnane IndrajALiye mAna hatuM. mArI vidvattAnA abhimAnamAM madenmattA hate. bhagavAna pAse paNa vijaya meLavavAnA lebhathI huM AvyuM hatuM. bhagavAnanI zAMta ane nirvikAra mudrA temaja mArA mAnasika praznanA ucita samAdhAne maLI AvatAM meM A samya mArga svIkAryo che, eTale saMpUrNa nirIkSaNa-parIkSaNa pachI svIkArelA mArgathI bhaTakavAnuM koI bhayasthAna rahevA pAmyuM nathI.
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ane amRtatva bhAratIya manISIonu ci Mtana ane parizIlana sadA UdhvamukhI rahyuM che, sadA vikAAonmukha rahyuM che. bhAratIya darzanamAM kendra same brahma' zabdanA atha ja e che ke-je sadA vadhatu rahe, sadA vikasatuM rahe. eTale ja A bhUmi sadAthI adhyAtmabhUmi tarIke aMkAtI AvI che. bhAratIya danA mAtra bhArata ane manathI jaNAtA jagatane ja saMpUrNa jagata mAnatA nathI. paraMtu tenAthI ageAcara evI Atma-sRSTinA sAkSAtkArathI teo sa MtuSTi anubhave che. eTale bhAratIya ciMtake ane gaveSakAe AtmatattvanA anveSaNa ane avagAhanamAM je ceAgadAna ApyuM che ane AtmasAgaranA maMthanamAMthI amRtatvanI upalabdhinA je prayatno karyA che, tene joTA A vizvanA vizALa paTa upara kayAMya jaDe ema nathI. purANAmAM eka kathA Ave che. te kathA sAgaranA mathananI che. amRtane upalabdha karavA deve ane dAnavAe sAgaranuM maMthana karyuM hatuM. A sAgaranA mathanamAMthI amRtane badale pahelAM viSa nIkaLyuM. viSa e te mAraka tattva che. eTale tene levA koI taiyAra na thayuM. A viSe jo Ama ne Ama rahe te jagatanA jIvA mRtyunA mukhamAM dhakelAI jAya. eTale badhA devA ane dAnavAmAMthI saune A viSa pI javA Agraha thayA. paraMtu viSane pIvA koI taiyAra na thayuM. jyAre viSane pIvA koI taiyAra na thayuM tyAre mahAdeva zive jagatanAM kalyANane mATe viSane pI javAnI hAma bhIDI. devA ane dAnavA badhA khuza thai gayA. te badhA mATe amRtapAnanA je daravAjA baMdha hatA te mahAdeva zaMkaranA viSapAnanI gheASaNAthI udghATita thaI gayA. samudramAMthI ghaNAM ratnA nIkaLyAM. bhagavatI lakSmIne paNa AvirbhAva thayA ane chevaTe amRtanA paNa darzana thayAM. A badhI vastuonA svIkAra karanArA te nIkaLI AvyA. lakSmIjInA svIkAra viSNue karyAM. paraMtu mahAdeva sivAya viSane koie na svIkAyuM. viSane pacAvavAnI paNa kaLA hAvI joie. A kaLAne devA AtmasAt karI zakayA naheAtA temaja mAnavIya jagatanA mAnaveA paNa te kaLAne hastagata karavA niSphaLa nIvaDayA hatA. viSane pacAvavAnI kaLA mAtra zakarane sAdhya hatI. eTale je viSane pI zake che te devAnA paNa deva-mahAdeva banI jAya che. hindu jagatamAM badhA devAmAM deSTha de za kara manAya che. teo AzuteSa nAmathI oLakhAya che. jagatanA hita mATe teo viSane gaTagaTAvI gayA. paraMtu te viSa temaNe gaLAthI nIce na UtAryuM. te viSe temaNe gaLAmAM sAcavI rAkhyu eTale temanu' nAma nIlakaMTha paDyu. A te eka rUpaka che. samajAvavA mATenI mIDhI kathA che. AmAMthI ghaNI samajavAnI ane AcaravAnI upadezabharI kImatI vAtA maLe che. ApaNuM jIvana paNa eka mahAsAgara che. ana takALanI vAsanAo, vikalpe ane vicArAnuM viSa ApaNe ekatrita karyuM che. A sAgaranu je maMthana
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ 506 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra karavAmAM Ave te emAMthI anaMtakALathI saMgharAeluM vikalpa ane vAsanAonuM kAtila viSa nIkaLI paDe. paraMtu A je vAsanA ane vikalponAM viSe che te mULamAM nathI, te paridhi upara che, kendramAM te amRtatva ja che. ApaNI daSTi kendramUlaka na hovAne kAraNe ane paridhi para te AMTA mAratI rahetI hovAne kAraNe te amRtanAM darzana karI zaktI nathI. A eka karuNa kamanasIbI che. sAdhanAnA mArgane svIkArI cAlanArA sAdhake jyAre pitAnAM AMtarika jIvananuM maMthana kare che tyAre anaMtakALathI bhegA karelA ane pratikSaNa bhegA thatA vAsanA, vikalpa ane vicArenA viSe temane spaSTa dRSTigocara thAya che. AvA viSe padhika che, bahArathI AvelA che. te viSe AtmAne svabhAva ke svarUpa nathI, eTale te kRtrima che, banAvaTI che. sAdhaka je A viSane joI gabharAI jAya, kaMTALI jAya ane sAdhanAnA mArgane parityAga karavA taiyAra thaI jAya te AMtarika jIvananA maMthananI AtyaMtika upalabdhithI te vaMcita rahI jAya. tenI maMthananI kriyA adhUrI rahI jAya ane tene amRtatvanI saMprApti thaI zake nahi. Agama vANuM paNa eka rIte mahAsAgara ja che. tenuM paNa je anAgraha buddhithI maMthana karavAmAM Ave che, amRtatva taraphanA je pAra vagaranA saMketa Amatema patharAelA paDayA che, te taTastha, samadazI ane gaMbhIra maMthakane maLyA vagara rahe nahiM. hAM, maMthana karanAranI zakti, kSamatA, pAtratA ane dRSTinI yegyatA paNa temAM egya bhAga bhajave ja che. vyAmoha buddhi, sAMpradAyika daSTi ane pitAnI ahaMmUlaka vRttine pradhAna rAkhI je mathaka zAstrasAgaranuM maMthana kare, te tevA anudAra, AgrahazIla ane chIcharI vRttivALA maMthakane pitAnI jevI daSTi hoya tevA ja tene temAM darzana thAya; ane A jAtanI viparIta prakriyAthI amRtatvane badale tene pitAnI vyAha daSTi anusAra, saMkucita sAMpradAyika vRtti ane ahaSika viSanI ja upalabdhi thAya te temAM keI Azcarya nathI. araNi kASThanA aNu aNumAM agni bhareluM hoya che. talane eka eka pradeza telathI khIcokhIca hoya che. dUdhanA kaNekaNamAM mAkhaNa vyApta heya che. paraMtu tenAM maMthananI kriyA je gya dizAmAM ane egya rIte na karavAmAM Ave te jema araNi kAThamAMthI agni, talamAMthI tela ke dUdhamAMthI mAkhaNa maLI zakatuM nathI tema Agama sAgaranI UMDAImAM UtaryA vagara je maMthaka tene sAra kADhavAne niSphaLa prayatna kare, te tenA hAthamAM zAstranA kaNekaNamAM samAelA amRtatvanI upalabdhinA saMketa ke IzArAo kadI paNa saMprApta thatA nathI. zAstromAMthI jIvana saMjIvanI meLavavA mATe gaMbhIra abhyAsa, taTastha ciMtana, samatvamUlaka dRSTi ane anAgrahapUrvakanuM vicAramaMthana jarUrI che. zAmAM jeNe A amRtatvanA saMkete joyA che evA mahApuruSoe Agamane surakSita rAkhavA mATenA bhagIratha prayatno karyA che. jJAnanA A akSaya bhaMDArane bacAvavA temanA kevA
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ane amRtatva : 207 gajabanA prayatna hatA, tenuM Aje tamane digdarzana karAvavuM che. temanA mATe zA e mAtra nirjIva zabdo nahotA. temanA akSare akSaramAM samAyelA jIvanaamRtanA divya saMketanA zAstro akhUTa khajAnA hatA. eTale zAne bacAvavA e jIvananI AMtarika samRddhine bacAvI levA jevI temane mana vAta hatI. zAstronuM saMrakSaNa nahi karIe te jIvana rAMka ane daridra banI jaze evI temane pratIti thaI cUkI hatI, je pratItie temane A kArya mATe Akarmo. bhagavAna buddhanA upadezone suvyavasthita karavA mATe bhikSuoe kALakramathI keTalIye saMgItIe karI hatI e vAta bauddha ItihAsamAM jANItI che. A ja rIte bhagavAna mahAvIranA upadezone paNa vyavasthita karavA mATe jaina AcAryoe paNa traNa traNa vAcanAo karI, paraMtu jyAre AcAryoe joyuM ke smaraNazakti maMda thatI jAya che, kaMThe pakaMTha rAkhI kRtione bacAvavI muzkela che, zratane hAsa thato jAya che. tyAre zrutanA saMbaMdhamAM vyApelI avyavasthAne dUra karavA, jainAcAryoe ekatrita thaI jenazratane vyavasthita karyo. bhagavAna mahAvIranA nirvANa pachI lagabhaga 160 varSe pATaliputramAM jenazramaNa saMdha ekatrita thA. jainAcAryo ekatrita thayA te pahelAM bhayaMkara duSkALa paDavAne kAraNe, temaja madhya pradezamAM anAvRSTi thavAne kAraNe, jena zramaNe duSkALanI asarathI bacavA anya anya prAMtomAM vaheMcAI gayA hatA. jyAre khAvAnAM sAdhane paNa pUratA pramANamAM maLatAM na hoya tyAre svAdhyAya ane adhyayana ane adhyApananI paraMparA akhaMDa rAkhavAnI vAta muzkela hatI. eTale aMga zAranI avyavasthA UbhI thAya te svAbhAvika vAta hatI. ekatrita thaelA zramaNee ekabIjAne pUchI pUchI agiyAra aMge te vyavasthita karyA. paraMtu daSTivAda nAmaka bAramA aMga saMbaMdhe keIne paNa paripUrNa jJAna na heI, badhA vicAramAM paDI gayA. te vakhate daSTivAdanA jJAtA AcArya bhadrabAhu svAmI hatA, paraMtu temaNe bAra varSa mATe vizeSa prakAranA yoganI sAdhanA karI hatI ane te mATe teo nepAla gayA hatA. tethI zrI saMghe sthUlabhadra munine daSTivAdanA abhyAsa mATe, aneka sAdhuo sAthe, zrI bhadrabAhu svAmI pAse nepAla mokalyA. sAdhuo te ghaNu hatA. paraMtu dRSTivAdane grahaNa karavAnI kSamatA sthUlabhadra munimAM daSTigocara thaI sthUlabhadra munie dazapUrvane abhyAsa karyA pachI pitAnI zrutalabdhi-ddhine prayoga karyo. AnI khabara zrI bhadrabAhu svAmIne thatAM temaNe adhyApana karAvavAnuM cheDI dIdhuM. sthUlabhadra tethI zaramAI gayA. zrI bhadrabAha svAmIne ghaNA anunaya, vinaya pachI abhyAsa karAvavA rAjI te karI lIdhA paraMtu eka zarata sAthe temaNe adhyApanakArya prAraMbha karyuM. temaNe sthUlabhadrane kahyuM: "huM tamane bAkI rahelA cAra pUrve bhaNAvIza khare, paraMtu tamArA pachI A cAra pUrvonI vAcA ApavAnI huM tamane anujJA nathI Apate. tame bhale A bAkI rahI gayelA cAra pUrve bhaNI zake che, paraMtu tamAre A pUrve koI bIjAne bhaNAvavA nahi."
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ 508 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra pariNAma e AvyuM ke zrI sthUlabhadra sudhI cauda pUrvanuM jJAna zramaNa saMghamAM rahyuM. temanA svargavAsa pachI bAra aMgamAMthI agiyAra aMga ane daza pUrvonuM ja jJAna zeSa rahI javA pAmyuM. zrI sthUlabhadranuM avasAna vIra nirvANa pachI 215 varSe thayuM. --- vAstavika rIte vicAravAmAM Ave te zrI sthUlabhadra paNa zrutakevalI nahotA. kAraNake temaNe daza pUrva sudhI abhyAsa te sUtra ane arthapUrvaka karyo, paraMtu bAkInA cAra pUrve te teo mAtra sUtrataH ja bhaNyA hatA. bhadrabAhu svAmIe temane arthanuM jJAna ApyuM nahatuM. zvetAMbaranI mAnyatA mujaba te zrI bhadrabAhu svAmInA avasAna sAthe arthAt vIra nirvANanA 170 varSa pachI ja zrutakevalInI parisamApti thaI gaI. tyAra pachI saMpUrNa zratane jJAtA kaI thaye ja nahi. digaMbaranI mAnyatA mujaba zrutakevalIne lepa vIra nirvANanA 162 varSa pachI thaye. bannenI mAnyatAmAM 8 varSane phera che. niSkarSa e che ke gaNadharagrathita bAra aMgomAMthI prathama vAcanA vakhate cAra pUrva nyUna bAra aMga zramaNa saMghanA hAthamAM rahyA. jo ke sthUlabhadra sUtrataH saMpUrNa zrutanA jJAtA hatA paraMtu ApaNe joI gayA ke temane cAra pUrvanI vAcanA keI bIjAne ApavAnI bhadrabAhu svAmInI anujJA nahatI eTale bhadrabAhu svAmI pachI zrutakevalI nahi paraMtu dazapUrve ja thayA. eTale daza pUrva sudhInAM jJAnanI surakSAne ja prazna rahyo. . digaMbaro ane zvetAMbaranI zrutakevalI paraMparA ... ** digaMbara zAzvetAMbara kevalI gautama 12 varSa sudharmA 20 varSa 12 varSa 44 varSa prabhava --- zrutakevalI viSNu zaya bhava niimatra 16 varSa yazobhadra 50 varSa aparAjita 22 varSa saMbhUtivijaya 8 gavardhana 19 varSa bhadrabAhu 14 varSa bhadrabAhuM ra9 varSa zrutakevalI paraMparA 100 varSa zrutakevalI paMraparA dara varSa sudhamAM 28 varSa 14 varSa 11 varSa 23 varSa ka 170 - 162 = 8 varSane aMtara
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ane amRtatva : pa09 A deza pUrvanI paraMparAne aMta paNa zvetAMbara mAnyatA mujaba AcArya vajI svAmI sAthe AvI gaye. AcArya zrI vajA svAmIne svargavAsa vIra nirvANa 584mAM thayo. digaMbaranI mAnyatA mujaba aMtima dazapUva dharmasena thayA ane varAt + 345 varSa pachI dazapUrvI ne viccheda thaye. zrutakevalIne viccheda digaMbaree zvetAMbarothI 8 varSa pUrve mAnya to dazapUvane viracheda 239 varSa pUrve AryavA pachI Arya rakSita thayA. teo 13 varSa sudhI yugapradhAna rahyA. temaNe bhaviSyakAlIna ziSyanI mati, meghA ane dhAraNAnI maMdatAne vicArI anugone vibhAga karI Apo. atyAra sudhI te koI paNa eka sUtranI vyAkhyA cAre prakAranA anuyogathI karavAmAM AvatI hatI. tene badale temaNe vibhAga karI Ape ke amuka sUtranI vyAkhyA mAtra eka ja anugapUrvaka thaze. caraNakaraNAnugamAM-kAlikakRta 11 aMga, mahAkalpakRta ane cheda sUtrane samAveza karyo te kathAnugamAM kaSi bhASitAne samAveza karyo. gaNitAnuyogamAM sUrya prajJaptine samAviSTa karyo te dravyAnuyegamAM daSTivAdane samAveza karyo. vetAMbara ane digaMbaranA matathI daza pUrva dhonI sUcI A rIte che +digaMbara jhavetAMbara vizAkhAcArya 10 varSa sthUlabhadra 45 varSa proSThila mahAgiri kSatriya suhastina 46 varSa jayasena 21 varSa guNasuMdara 44 varSa nAgasena 18 varSa kAlaka 41 varSa siddhArtha 17 varSa #dila vRtiSeNa 18 varSa revatImitra 36 varSa vijaya AryaaMgU 20 varSa buddhiliMga 20 varSa Aryadharma 24 varSa deva bhadragupta 39 varSa dharmasena 16 varSa 15 varSa 30 varSa 19 varSa 17 varSa 38 varSa 13 varSa 14 varSa zrIgupta 36 varSa dazapUrvI paraMparA 183 varSa zrutakevalI paraMparA 162 varSa dazamUvI paraMparA 414 varSa zrutakevalI 5raM5rA 17 varSa -- -- -- 584 varSa 345 varSa -- * 584 - 345 = 239 varSane aMtara
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ 510 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra jyAM sudhI A jAtanA anugone vibhAga nahote tyAM sudhI AcAryo mATe pratyeka sUtromAM vistArapUrvaka nayAvatAra kare paNa Avazyaka hatuM. paraMtu jyArathI anugenuM pArthaya karavAmAM AvyuM tyArathI nayAvatAra anAvazyaka thaI gaye. Arya rakSita pachI zratanuM paThana-pAThana yathApUrva na cAlyuM ane paryApta mAtrAmAM zithilatA AvI gaI. uparyukta hakIkatathI A vAta ekadama spaSTa che ke, Arya rakSita pachI zratamAM uttarottara vAsa thate gaye. svayaM Arya rakSita paNa saMpUrNa nava pUrva ane dazama pUrvanA 24 yavika mAtranA abhyAsI hatA. Arya rakSita paNa pitAnA ziSyone pitAnuM jJAta zrata devAmAM paNa asamartha ja rahyA. temanI jIvana kathAmAM kahevAya che ke, temanA ziSyomAMthI eka durbalikA puSpamitra ja saMpUrNa nava pUrvanA abhyAsamAM samartha thayA. paraMtu teo paNa abhyAsanA abhAve navamA parvane bhalI gayA. uttarottara pUrvenA vizeSa pADIone hAsa thaI eka samaya e AvyuM te pUrvene kaI vizeSajJa na rahyo. vetAMbara mAnyatA mujaba A sthiti vIra nirvANanA eka hajAra varSa bAda thaI, tyAre digaMbaronA kahevA mujaba vIra nirvANanA 683 varSa bAda thaI. naMdIsatranI cUrNimAM ullekha che ke bAra varSanA duSkALane kAraNe zAnA grahaNa, guNana, svAdhyAya, ciMtana ane anuprekSAnA abhAvamAM sUtro naSTa thaI gayAM. Arya kaMdilanA sabhA patitvamAM bAra varSanA duSkALa pachI sAdhusaMgha mathurAmAM ekatrita thaye ane jene jeTaluM yAda hatuM tene AdhAre kAlikazrata vyavasthita karI levAmAM AvyuM. A vAcanA mathurAmAM thaI, tethI A vAcanAne "mAdhurI vAcanA kahevAmAM AvI. amuka itihAsavidonI mAnyatA che ke sUtre te akhaMDa rahyA paraMtu pradhAna anugadharane abhAva thaI gaye. mAtra eka skaMdila AcArya ja avaziSTa rahyA je anugadhara hatA. temaNe mathurAmAM anya sAdhuone anuga ApyuM ane te vAcanA "mAghurI vAcanA" nAme pracalita thaI. AthI spaSTa che ke bIjI vAranA duSkALanAM kAraNe zratanI pUrvApekSA vadhAre kliSTa daravasthA thaI A vakhatanI vAcanAnuM zreya AcArya skaMdilane phALe jAya che. A vAcanAnA phalasvarUpa Agama paNa lakhavAmAM AvyA. jyAre mathurAmAM vAcanA thaI hatI te ja kALamAM valabhImAM nAgArjuna sUrie zramaNasaMghane ekatrita karIne Agane suvyavasthita karavAno prayatna karyo hato. vAcaka nAgArjuna ane ekatrita saMghane je je Agamo ane anuge sivAya prakaraNa graMthe smRtigata hatA te te lakhI levAmAM AvyA ane vismRta thayela bhAgane pUrvApara saMbaMdha anusAra vyavasthita karIne tadanusAra vAcanA ApavAmAM AvI. A vAcanAnA pramukha svayaM AcAryazrI nAgArjunasUri hatA. tethI A vAcanAne "nAgAjunIya vAcanA" kahevAmAM Ave che.
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ane amRtatva : 511 uparyukta vAcanAo saMpanna thayA pachI lagabhaga 150 varSa bAda pharI valabhInagaramAM devardhigaNi kSamA zramaNanI adhyakSatAmAM eka zramaNa saMgha ekatrita thaye ane uparyukta banne vAcanAonA samayamAM lakhavAmAM AvelA siddhAMte uparAMta je je graMtha ane prakaraNa mejUda hatA te badhAne lakhAvI surakSita rAkhavAno nirNaya karavAmAM AvyuM. A zramaNa-samavasaraNamAM banne vAcanAonA siddhAMtane samanvaya karavAmAM AvyuM. jyAM sudhI saMbhavitatA hatI tyAM sudhI pAThabhedone maTADI te badhAne ekarUpamAM karavAmAM AvyA. hAM, jyAM mahatvapUrNa bheda hatA tyAM temane pAThAMtaranAM rUpamAM TIkA-cUrNiemAM saMgRhIta karavAmAM AvyA. keTalAka prakIrNa graMtha je mAtra eka ja vAcanAmAM hatA temane tevA ne tevA pramANa mAnavAmAM AvyA. A kArya vIra nirvANa saM. 980mAM thayuM. vAcanAMtara mujaba vIra ni. saM. 93mAM saMpanna thayuM. vartamAnamAM je Agama-graMtha upalabdha che tene adhikAMza bhAga A ja samayamAM sthira thaele che. naMdIsUtramAM je strI ApavAmAM AvI che tene je valabhImAM pustakArUDha badhA AganI sUcanA mAnavAmAM Ave te kahevuM paDaze ke, keTalAya Agame ukata lekhana pachI paNa naSTa thayA. vizeSataH prakIrNa ke te ghaNu naSTa thaI gayA. mAtra vIra stava nAmaka prakIrNaka ane piMDa niyukti evAM che je naMdIsUtramAM ulikhita nathI, paraMtu zvetAMbarene AgamarUpathI mAnya che. digaMbara ane tAMbara ane pUrvenA vicchedanA saMbaMdhamAM ekamata che. paraMtu pUrvenA viSaye paNa sarvathA lupta thayA hoya e zakya nathI. ane saMpradAyamAM evA che ane prakaraNe majuda che jene AdhAra pUrvene mAnavAmAM Avela che. zvetAMbaranI mAnyatA mujaba te daSTivAdamAM ja saMpUrNa vADamayane avatAra hoya che. mAtra maMdamati puruSa ane strIone mATe ja daSTivAdanA viSayane laI zeSa graMthanI saraLa racanA thAya che. A maMtavyAnusAra ema kahevAya che ke gaNadhara sarva prathama pUrve race che, tyAra pachI zeSa aMgenI racanA thAya che. A mAnyatA yuktisaMgata paNa lAge che. AnuM tAtparya e che ke, AcArAMga AdinA pUrve je zAstrajJAna mRtarUpamAM vidyamAna hatuM te pUrvenA nAmathI ja prasiddha hatuM. tenA ja AdhAre bhagavAna mahAvIranA upadeza ane anudvAdazAMganI racanA thaI ane pUrvene paNa dvAdazAMganA eka dezamAM praviSTa karI levAmAM AvyA. pUrvenA AdhAre ja jyAre saraLa graMthanI racanA thaI tyAre pUrvenA adhyayana adhyApananI ruci ochI thaI jAya te svAbhAvika che. A ja kAraNathI sarva prathama pUrvone viccheda thaye. kezIkumAra zramaNe potAnA praznanA anusaMdhAnamAM spaSTatA karavA pharI pUchayuM magge ya iha ke vutte ? kesI goyamamabbavI / kesimeva khuvatatu gAyamA iNamabbabI / /
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa12 H bhedyA pASANa, kholyAM dvAra kuppavayaNa-pAsaMDI savve ummagga paTThiyA / sammagga tu jiNakkhAya asa magge hi uttame / / mArga kene kahevAya? zrI kezIkumAra zramaNe jyAre A rIte pUchyuM tyAre gautamasvAmIe Ama javAba ApeH mithyA pravacanane mAnanArA badhA pAkhaMDI vatI leke unmArge jAya che. sanmA jinapadiSTa che. ane te ja uttama mArga che. jagatamAM pitAnA ahaMne poSanArA ane sAdhAraNa sAdhanAthI upalabdha labdhionA camatkAra batAvI jagatane AkarSanArA aneka pAkhaMDIonA, kupAvacanikanA je saMpradAyo che te unmArge doranArA che. vivekavikala vyakitao te mArgonA bhega banI jAya che. jene prajJAcakSu che ane je sArA narasAne yathAyogya rIte viveka karI zake che te A pAkhaMDIonA cakaDoLe caDatA nathI. jinapadiSTa mArga ja nyAyapUrNa ane tAraka mArga che eno mane anubhava, sAkSAtkAra che. A uttama mAgane anusaranArA avazya lakSyane pAmI jAya che. AtmAnI amara sAdhanA sAdhakanA jIvananI je kaI sauthI moTI khAmI gaNI zakAya ema hoya te te e ke pitAnI sAdhanAmAM pitAnA puruSArtha ke AtmIya AtmavizvAsa karatAM te bAhyazaktinA avala bananI apekSA rAkhe che. A parama satyane te bhUlI jAya che ke je meLavavAnuM che te ApaNAmAM ja che. manuSya jyAre rAMkAnI jema sAMsArika sukha mATe bIjA pAse yAcanA kare che, jIvananA sukha ane svarganA vaibhavo mATe bhIkha mAMge che tyAre tenI paravazatA ane lAcArI dayApAtra banI jAya che. A jIvAtmAne pitAnI zakitane anubhava nathI. ApaNA hAthamAM ja rahelA ciMtAmaNine ApaNe oLakhatA na hoIe te te ciMtAmaNi, ke je badhI ciMtAo ane dAridrayane teDavAnI apratima zakita dharAve che, tene upaga ApaNe eka kAcanA kaTakAthI vadhAre karI zakatAM nathI. te ja pramANe ApaNe ApaNAmAM rahelI divya zakitaothI aparicita hovAthI ApaNAmAM ja rahelA ApaNA akSaya bhaMDArane ApaNe meLavI zakatA nathI. A vastune samajavA mane eka dAkhalo yAda AvI jAya che. eka garIba brAhmaNa hate. daridratAne laI duHkhI hato. bhegapabhoganAM sAdhananA abhAvane laI achata tene pratikSaNa pIDatI hatI. sAmAjika jIvanamAM tenuM kaI mAnabharyuM sthAna nahotuM. paisA vagara sAmAjika ke rASTrIya pratiSThA maLe paNa kyAMthI ? dhananI abhilASAmAM te Amatema cArekera phAMphAM mArato hato paNa prArabdha tene sAtha ApatuM nahotuM. nirAzA ane hatAzAthI te gherAe rahetuM hatuM. bIjAnI samRddhine joI vaibhavazIla thavAnI tenI bhAvanA vadhAre balavattara thatI hatI, paraMtu bhAvanA mAtrathI
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI amara sAdhanA : 513 ja kAryanI siddhi thaI jatI nathI. eTale te vadhAre nirAza thaI gaye hate. dhananI abhilASAmAM te ghaNuM pharyo. sAdhu-mahaMtenI sobata karI, DuMgara-parvate khUghA, jeNe je cIpuM te karavAmAM kazI ja khAmI na rAkhI, chatAM tenAM prArabdhanAM dvAra na UghaDayAM te na ja UghaDayAM. niyatie jANe tene daridra rahevA ja sajaryo hoya evI tenI sthiti rahI. chatAM teNe thAkyA vinA, bhaviSyanI AzAnA tAMtaNe, pitAnI dhana meLavavAnI prakriyA cAlu ja rAkhI. manuSyanI AtyaMtika jhaMkhanA je prANomAMthI UThI hoya te avazya tenI paripUrti thayA vagara rahetI nathI. hajAra nirAzAonA pragADha aMdhakAra vacce paNa AzAnuM eka kiraNa je jIvita na hoya te mANasane AtmahatyA sivAya bIjo koI upAya sUjhe nahi. A brAhmaNa paNa cArekorathI niSphaLatA maLatAM bhAre nirAza thaI gaye. ghaNI vakhata AtmahatyAnA vicAra paNa karate paraMtu tyAM AzAnuM eka kiraNa ekAeka tenA aMtaramAM jhabakI UThatuM ane aneka hatAzAo vacce paNa tenAmAM navI skUrti ane navo utsAha janmAvI detuM. A rIte ghaNAM varSo vItI gayAM. eka divasa te eka pahADa upara hatAza ane khinna thaIne beThe hatA. zuM karavuM ane zuM na karavuM-tene kaI mArga tene sUjhato nahate. AtmahatyA karavAnA vicArothI tenuM mana gherAI gayuM hatuM. evAmAM eka parama siddha yegI tyAM AvI caDyA. parama siddha gInA darzana thatAM tenuM hRdaya AnaMdathI bharAI gayuM. jANe pitAnAM prArabdhanI ADe AveluM pAMdaDuM khasI javAnuM hoya ane pitAne manavAMcchita siddhi maLI javAnI hoya tema tenA moDhA para AzAnI surakhI chavAI gaI. jANe tene punarjIvana maLyuM hoya, tema tenuM hRdaya AnaMdathI nAcavA lAgyuM ! siddha puruSanA darzanathI te kRtakRtya thaI gayA. te tarata ja te yegI puruSanA pagamAM paDI gayo ane beH "prale ! varSothI nirAzAnA vamaLamAM huM sapaDAelo chuM. temAMthI bahAra nIkaLavAnA ghaNAye phAMphAM te mAruM chuM paraMtu prArabdha yArI ApatuM nathI. Aje ApanAM darzanathI mane lAge che ke, mArI varSonI bhUkha saMtoSAze. nirAzA ane hatAzAthI zUnya banelA mArA jIvanamAM navA prANe pUrAze. mArI IcchAo ApanA maMgala darzanathI paripUrNa banaze, sAdhanAo saphaLa thaze, jIvana kRtakRtya banI jaze." prArabdha ane niyatinI ramatane kaI samajI zakatuM nathI. prakRtinI kaLA akaLa che. manuSyane game teTalA sAnukULa saMge maLe chatAM aMte te ja AvIne UbhuM rahe che je tenA prArabdhamAM hoya che. yad dhAtrA nija bhAlapaTTa likhita stoka mahavA dhanam / tatprApnoti. marUsthale'pininarAM merau tatonA'dhika // tadhIro bhava vittavatsu kRpaNAM vRttiM vRthA mA kuru / kUpe pazya payonidhAvapi ghaTI gRhaNAti tulya jalam // vidhAtAe prArabdhamAM je thoDuM athavA jhAjhuM dhana lakhI ApyuM che, niyatie arthanA saMbaMdhamAM je bhaviSya nirNata karela che te bhAgyamAM lakhAyelI saMpatti mAravADamAM rahevAthI
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ 514: bhedyA pASANu, khelyAM dvAra pazu maLI rahevAnI che ane sonAnA meru parvata upara javAthI paNa eTalI ja saMpatti maLavAnI che jeTalI prArabdha nirmita che. A parama ane carama sunizcita satya che tethI jarA dhIraja rAkha ! dhanavAne pAse garIbaDo thaI dhana mATe kAkaludI kara nahi ! tArA prArabdhathI vadhAre tane keI ApI zakavAnuM nathI ane prArabdhamAM nahi hoya te paNa keI ApI zakavAnuM nathI. mATe dInatA dAkhavI yAcanA karIne Atmagauravane tArA hAthe ja tuM haNa nahi. je ane dhyAnathI vicAra, ke ghaDAne kUvAmAM nAkhavAmAM Ave ke samudramAM bUDADavAmAM Ave, te paNa banne ThekANethI te samAna ja jaLane grahaNa kare che. kR samudra karatAM mAne che eTale te ghaDAne khAlI rAkhatA nathI ane samudra mahA vizALa che eTale ghaDAne tenI maryAdAthI te vadhAre bharI detuM nathI. siddhagI puruSa paNa brAhmaNanI dayanIya daridratA joI dravita thaI gayA. tenuM hRdaya karuNA bhAvathI bhIMjAI gayuM. dayArdra hRdaye teo bolyA "mArAM darzana saphaLa thAya ke niSphaLa jAya te te paramAtmA jANe, paraMtu tArI zI IcchA che te mane jaNAva." brAhmaNane te eka ja asAdhya e dhanane roga hate. siddha puruSanA darzanathI tene tenI prAptino rAmabANa IlAja maLI jaze e tene vicAra jAgyuM. pitAnI varSonI sAdhanA, ArAdhanA ane upAsanA Aje saphaLatAmAM pariNamaze e vicAre ene AnaMda soLe kaLAe khIlI UThe hate ! AnaMdanA atirekamAM te bolI UThaH pra ! varSothI daridratAmAM sabaDI rahyo chuM. uddhArane koI upAya dekhAte nahete; tyAM Aje Apa jevA gIpuruSanA darzana thayAM ane mArI manabhAvanA siddha thavAnI senerI ghaDI AvI che tema mane lAge che. ATalI jaMdagI dhana mATe ja phAMphAM mAryA che. dhana sivAya zenIye jhaMkhanA karI nathI. dhananA abhAvamAM je duHkha bhegavavAM paDe che tene mane UMDe paricaya thayuM che. dhananA abhAve samAjamAM huM baha haDadhUta thaye chuM. mATe mAre dhana sivAya bIjA zenI jarUra nathI. mane dhananI prApti thAya tevuM karI Ape ! dhana prApti mATe koI maMtra mane Apo !" siddha yogIne paNa lAgyuM ke A brAhmaNa kharekhara daridra che. temanA hRdayamAM A brAhmaNa tarapha anukaMpe janmI. ene uddhAra thAya te ja te jIvanamAM sukhanAM darzana karI zake ema vicArI temaNe te garIba brAhmaNane eka maMtra Ape ane kahyuM: "A devenA adhipati ane dhana kuberanA svAmI Indrane maMtra che enI tuM ArAdhanA karaje ! A maMtranI ArAdhanAthI Indra khuza thaze te tArI manokAmanA pUrNa karaze. tuM mAgIza te maLaze. A maMtranI ArAdhanA kadI niSphaLa jaze nahi. paraMtu enI ArAdhanA mATe nirjana ane ekAMta sthAna joize. utkaTa tapazcaryA vagara sAdhanAnI siddhi thatI nathI, mATe ekAMta nirjana guphAne Azraya laI tuM A maMtranI sAdhanAne maMgala zrI gaNeza kara !" brAhmaNanI khuzIne pAra na rahyo. game tevI muzkelIonA pahADone pAra na karavA tene mATe agharA nahatA jeTalI dhananI upalabdhi tene mATe muzkela hatI. dhananI saMprApti mATe
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI amara sAdhanA : 515 pitAnA jAnane hoDamAM mUkavA taiyAra thaelAne, ekAMta nirjana guphAne Azraya laI temAM jaIne, sAdhanA karavAmAM kaI muzakelI lAge ? teNe siddha gInAM vacano mAthe caDhAvyAM ane maMtrane vinayapUrvaka svIkAra karyo. upAsanA mATe kailAsa parvatanI guphAmAM jaIne te besI gaye. Indrane prasanna karI laumIdevInA sAkSAtkAranI senerI AzA sevate te dhananI dhUnamAM ne dhUnamAM ekAMtamAM jaI maMtranI sAdhanAmAM saMlagna thaI gaye. Ama karatAM varSo vItI gayA chatAM te pitAnI sAdhanAmAMthI Dage nahi. jenA tarapha mANasane AkarSaNa thaI jAya che temAM tene sauMdarya dekhAya che. vastunI suMdaratAne kAraNe mANasane AkarSaNa nathI thatuM paraMtu AkarSaNane kAraNe mANasane vastumAM soMdarya daSTigocara thAya che. anyathA eka ja vastu je ekane suMdara lAge che te bIjAne asuMdara kema lAge che? A brAhmaNane dhananI je varSonI dhUna hatI te Ama siddha gIne samAgama thatAM paripUrNa thavAnI hatI. te saphaLa thavAne brAhmaNanAM manamAM pUrepUro vizvAsa hate. eTale maMtrapAsanAthI indrane prasanna karavAnI vAtamAM potAne game teTalo samaya lAge, game tevI AkarI kasoTIo Ave te paNa te thAke tema nahotuM. te te ekacitte sAdhanAmAM saMlagna hatuM. A rIte bAra varSa vItI gayAM. eka divasa tenI sAdhanAthI prasanna thaelA indra ekAeka pragaTa thayA. temaNe kahyuM: "bhadra ! tAre zuM joIe che? kayA kAraNe te AvI kaThaNa ane sudIrgha tapazcaryA AcarI che? bola, tArI zuM meLavavAnI IcachA che?' brAhmaNa A lAMbI ane AkarI tapazcaryAthI nirbaLa ane zaktivihIna banI gaye hate. te svasthatA beI beTho hato. teNe indranI sAme UbhA thavAne ane pitAnI IcchA pragaTa karavAno prayatna karyo. paraMtu temAM joItI saphaLatA na maLI eTale indra ja tenI pAse AvI zAMta svare bolyAH "bhAI ! jarApaNa saMkoca na rAkhe ane tamAre je joIe te kahe.' ApaNe joyuM tema ghaNA divasanI bhUkha ane tRSAnA asahya kaSTone laI te pitAnuM mAnasika saMtulana gumAvI beTho hate. bhUkha ane tarasane laI tenAM mAnasamAM jeTalI ghoLAyA karatI hatI. eTale badhI zakita ekatrita karI haDahaDATa karIne te beH "bhagavan! mane reTI maLI jAya eTale basa, mAre bIjuM kAMIpaNa na joIe." - IndranA Azcarya pAra na rahyo. teo hasavA lAgyA. temaNe kahyuM: "ATalI nAnI vAta mATe teM mane TheTha svargamAMthI ahIM bolA? eka roTalInA TUkaDA khAtara teM mArI AvI AkarI sAdhanA karI? tuM kema bhUlI jAya che ke tArAmAM mane paNa svargamAMthI UtAravAnI zaktiA che, te zuM tArI reTIne prazna ukelavA jeTalI tArAmAM zakti nathI?' ApaNe sau brAhmaNanI buddhi para hasIzuM. ApaNane saune Azcarya paNa thaze, paraMtu jagatanA moTA bhAganA mAnavIo ke jemanI mAnasika zakitane yogya dizAmAM vikAsa nathI thaye, temanA mAnasamAM te brAhmaNanI mAphaka paisAnuM IndradhanuSI raMgIna citra ja rahe che. saMsAranA moTA
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ 516 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra bhAganA mANasonI AvI ja sthiti che. ApaNuM dehamAM rahenArA A zAzvata Indra (AtmA) je akSaya ane anaMta zakitane bhaMDAra che, tenI pAsethI mAtra Indriyajanya bhegenI ja AkAMkSA ane yAcanA karIe te te pelA garIba brAhmaNe Indra pAsethI mAMgelI roTalI jevI ja vAta thaI. jenA lakattara ezcarya sAme kareDa kareDa IndronA vaibhava paNa jhAMkhA paDI jAya che evA akSayanidhi samA AtmAne bhUlIne, indriyanA tuccha bhegamAM ja Asakata thai, adhyAtma dizA tarapha aMdha banI javuM tenAthI vadhu adhaHpatana bIjuM kayuM hoI zake? have ApaNe Agamika ItihAsanA kALanI vAtanA anusaMdhAnamAM AgaLa cAlIe. pUrvenA AdhAre jyAre saraLa graMthanI racanAo thavA lAgI tyAre pUrve tarapha svAbhAvika upekSA vadhI ane A upekSAnA phaLasvarUpe sauthI prathama pUrve ja viracheda thaye. Ama chatAM ghaNuM graMthe ane prakaraNenA saMbaMdhamAM e spaSTa nirdeza che ke temanI racanA amuka pUrvenA AdhAre ja karavAmAM AvI che. mAtra digaMbara mAnya pakhaMDAgama ane kaSAya prAbhUta e be the ja evA nathI ke jemanI racanA pUrvenA AdhAre thaI hoya. tyAre zvetAMbarenA AgamarUpathI upalabdha evA aneka graMtha ane prakaraNa che ke jene AdhAra mAtra pUrve ja che. (1) mahAkalpakRta nAmaka AcArAMganA nizIthAdhyayananI racanA pratyAkhyAna pUrvanA tRtIya AcAra vastunA vIsamA pAhuDathI thaI che. (2) dazavaikAlika sUtranA dharma prajJapti adhyayananI AtmapravAda nAmaka pUrvathI, piMDeSaNadhyayananI karmapravAda pUrvathI, vAya zuddhi adhyayananI satyapravAda pUrvathI ane zeSa adhyayanenI racanA navama pratyAkhyAna pUrvanA tRtIya vastuthI thaI che. enA racayitA AcArya zakhaMbhava che. (3) AcArya bhadrabAhue dazAzruta skaMdha, kalpa ane vyavahArasUtranI racanA pratyAkhyAna pUrvathI karela che. (4) uttarAdhyayananA parivahAdhyayananI racanA karmapravAdathI thaI che. A sivAya Agametara sAhityamAM ane vizeSa karIne karmasAhityane moTe bhAge pUrvoddhata che. jainenA digaMbara, zvetAMbara ane saMpradAyane A viSayamAM te AMzika paNa vivAda nathI ke sakaLazrutane mULa AdhAra gaNadhara grathita dvAdazAMga che. banne saMpradAyanA nAmanA viSayamAM paNa ekamatya che. bannenA abhISTa dvAdazAMga nikha che. (1) AcArAMga (2) sUtrakRtAMga (3) sthAnAMga (4) samavAyAMga (5) vyAkhyA prajJapti (6) jJAtAdharmakathA (7) upAsakadazAMga (8) aMtakRdRzAMga (9) anuttarapapAtika (10) prazna vyAkaraNa (11) vipAka ane (12) daSTivAda. ane saMpradAyanA vicArathI aMtima aMga daSTivAdane sarva prathama lepa thaye che.
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI amara sAdhanA : 517 dara varSa digaMbarenI daDhatama mAnyatA che ke, vIra nirvANa pachI zrutane kramazaH hAsa thatAM 683 varSa pachI kaI aMgadhara athavA pUrvadhara AcArya ja na rahyA. pachI te pUrva ane aMganA aMza mAtranA ja jJAtA AcArya thayA. pUrvanA aMzadhara AcAryonI paraMparAmAM thaelA puSpadaMta ane bhUtavali AcAryoe pakhaMDAgamanI racanA bIjA agrAyaNIya aMzanA AdhArathI karI ane AcArya guNadhare pAMcamAM pUrva jJAnapravAdanA aMzanA AdhArathI kaSAya pAhuDanI racanA karI. A banne graMthane digaMbara saMpradAyamAM AgamanuM sthAna prApta che. temanA mata mujaba aMga-Agama badhA lupta ja thaI gayA. digaMbarAnAM maMtavya mujaba vIra nirvANa pachI je kramathI zratane hAsa thaye tene krama nIce pramANe che. 3 kevalI-gautamAdi pUrvokata 5 zrutakevalI-viSaNuAdipUrvokta 100 varSa 11 dazapUrva-vizAkhAcAryAdi pUrvokta 183 varSa 5 ekAdazAMgadhArI-nakSatra, jasa(ya)pAla, pAMDu, dhruvasena, kaMsAcArya. 220 varSa 4 AcArAMgadhArI-subhadra, yazobhadra, yazabAhu, lehAcArya 118 varSa 683 varSa ukata aMgenA atirikta 14 aMgabAhI AgamanI racanA paNa sthaviree karI hatI. Ama mAnavA chatAM digaMbaronuM kahevuM che ke te aMgabAhya Agamane lepa thaI gaye te 14 aMgabAhya Agame nIce pramANe che. (1) sAmAyika (2) caturvizatistava (3) vaMdanA () pratikramaNa (5) vaiyika (6) kutikarma (7) dazavaikAlika (8) uttarAdhyayana (9) kalpavyavahAra (10) kalpAkadipaka (11) mahAkalpika (12) puMDarIka (13) mahApuMDarIka ane (14) nizIthikA. zvetAMbaranA banne saMpradAyanA aMgabAhA graMthanI ane tadugata adhyayananI sUcIne jevAthI spaSTa thaI jAya che ke 14 digaMbara mAnya aMgabAhya AgamAMthI adhikAMza vetAMbaronA matathI surakSita che. temane viccheda thayo ja nathI. digaMbarae mULa Agamane lepa mAnIne paNa amuka graMthane Agama jeTaluM ja mahattva ApyuM che. tene jaina venI saMjJA ApI prasiddha cAra anuyogomAM vibhakta karyA che. 1. prathamAnuga-paddhapurANa (raviNa) harivaMzapurANa (jinasena) AdipurANa (jinasena) uttarapurANa (guNabhadra) 2. karaNAnuga-sUryaprajJapti, candraprajJapti, dhavala 3. dravyAnuyoga-pravacanasAra, samayasAra, niyamasAra, paMcAstikAya (kuMdakadAcArya kRta) tatvArthasUtra (umAsvAtikRta) ane AtatvArthAdhigama upara samantabhadra, pUjyapAda, akalaMka,
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ 518 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra vidyAnTi Adi kRta TIkAo, ApnamimAMsA (samaMtabhadra) ane tenI akalaMka, vidyAnaMda Adi kRta TIkAo. 4. caraNanuga-mUlAcAra (vakara) trivarNAcAra, ratnakaraMDa zrAvakAcAra uparyukata sUcIthI spaSTa che ke AmAM dazamI zatAbdI sudhInA graMthane samAveza che. have ApaNe uttarAdhyayananA mULa svAdhyAya tarapha vaLIe. te mujaba zrI kezIkumAranA mArga kone kahevAya ?"--e praznanA javAbamAM zrI gautamasvAmIne buddhi, yukti ane tarkasaMgata javAba sAMbhaLI gautamasvAmI tarapha teo kRtajJatAne bhAva vyakta karyA vagara rahI zakyA nahi. teo dhanyavAda ane AbhAranI abhivyakitamAM zrI gautamasvAmInI prajJAzaktinI prazaMsA karatAM kahevA lAgyA sAha goyama! pannA te chinno me saMsao imo / anno vi saMsao majjha ta me kahasa goyamA! // he gautama! tamArI prajJA zreSTha che. tame mArI zaMkA dUra karI che. mArI eka bIjI zaMkA che te viSe tame mane kahe. zrI kezIkumAra zramaNanA guDha ane rahasyAtmaka AdhyAtmika praznone prANasaMsparzI javAba zrI kezIkumArane maLatAM temanA hRdayamAM zrI gautamasvAmI tarapha zraddhA ane sadbhAvane je ananya niSThAbharyo bhAva dareka praznanA javAbamAM udbhavye te vyakta karyA vagara teo eka kSaNa paNa thaMbhI zakyA nahi. A ja vinamratA ane saraLatAnI gupta ane kImatI saMpatti temanAM jIvananI AdhyAtmika mUDI hatI. anyathA saraLatAnI A paremakeTinAM darzana azakaya hatAM. praznanI A paraMparA hajI te lAMbI cAlavAnI che. AdhyAtmika samAdhAna vagara zAMti maLatI nathI. saMzaya sAdhanAnA kSetra mATe zalya che. niHzalya AtmA ja niHzaMka vratAnuSThAna karI zake che. niHsaMzaya thavA mATe have kevA prazno pUchavAmAM Avaze ane gautamasvAmI tenA kevA javAba Apaze te avasare... bhAvanAnuM mAdhurya adhyAtmadarza manISIonI A eka mahatvapUrNa dRSTi che ke bhagavAna kyAMya keI ThekANe beThelA nathI. dareka jIva ziva che. caitanya mAtra bhagavad svarUpa che. saunI aMdara birAjelA bhagavAnane kyAMya anAdara ke tiraskAra na thaI jAya te mATe jAgRti rAkhavI anivArya che. zarIra e te paramAtmAnuM maMdira che. zarIramAM parama caitanya prabhune nivAsa che eTale ApaNe tyAM AtmAnuM apamAna e sAkSAt prabhunuM apamAna mAnavAmAM Ave che, ane AtmA taraphane sadbhAva
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanAnuM mAdhurya : 519 e prabhunuM sanmAna ke prabhunI pUjA gaNAya che. caitanya pUjAnA artha ja e ke pratyekamAM prabhutA nIhALavI. dakSiNa bhAratamAM nAmadeva nAmanA eka saMta thaI gayA. e kAMI khAsa bhaNelA gaNelA nAtA. pustakIya abhyAsathI te Atma-caiAti pragaTavAne male prAyaH da bha ane ahaMkAranI ja vRddhi thAya che. paMDitA AtmAnI jeTalI sUkSma zAstrIya mAhitI dharAvatA hAya che eTalA ja AtmasAkSAtkArathI te dUra hAya che. hAM, zAztrAnI upasthitathI AtmA viSenI jANakArI saMbaMdhanA temane mana sa`tASa hAya che, AtmAnA sabaMdhamAM pustakAnA AdhAre ugratama vAdivavAda karI zakavA paNa te samatha hoya che eTaluM ja nahiM, AtmAnA saMbadhamAM pustaka lakhavAnuM ajoDa pAMDitya paNa teo dharAvatA hAya che; paraMtu temanu A badhuM jJAna temane mATe AtmAnA sazodhanamAM avarodhaka banI jAya che. taravAnA viSayamAM mahAnibaMdha lakhanAra, taravA saMbaMdhI dareka praznAnuM sUkSmatApUrvaka samAdhAna karI zakanAra, taravAnI kaLA viSayaka sUkSmatama pustakIya mAhitI dharAvanAra vyakitane taravaice mAnI, rakhe nadI ke dariyAmAM dhakko mAratA ! taravA viSayaka tenA pustakIya jJAnathI te tarI jaze ane te viSayane teNe lakhelA mahAnibaMdha tene pANImAM DUbatA khacAvI leze, evI bhramaNAmAM tame raheze nahi. anyathA te bicArAnI jaLa-samAdhi thaI jaze ! kahevAtAM zikSaNa ane saskAronA bhAra mANusane eTalI kRtrimatA, daMbha ane ahuthI bharI de che ke tenuM mAnavIya svarUpa paNa TakI rahetuM nathI ! saMta nAmadevane AvI kRtrimatAne poSavAnA avakAza na maLyA e paNa temanu eka sadbhAgya hatuM. temanuM hRdaya prabhuparAyaNa hatuM. pustakIya jJAnanA temanAmAM abhAva hatA chatAM temanA saraLa ane bhakitabhAvathI tarALa vizuddha AtmA AtmajJAnanI jyeAtine sahaja rIte AvirbhAva karI zakayeA. eTale temanA yugamAM temanI gaNutarI AtmajJAnI puruSAmAM thatI hatI. akSarajJAnanA abhAve temane veda, purANa, upaniSad Adi adhyAtma zAstrAnA kazA ja abhyAsa naheAtA. paratu e AdhyAtmika zAstronA abhyAsathI jIvanamAM je rUpAntaraNa thavu joIe, jIvanamAM je jJAna-gaMgotrI pragaTavI joIe, te temanI paramAtmaparAyaNa buddhi ane parama bhakitanI utkaTatAthI ja temanAmAM uddabhavyAM hatAM. kahevAtA vaiSNava vidvAnA AtmAnI joradAra vAte avazya karI zakatA hatA; paraMtu AtmasAkSAtkAranA abhAve nAmadevanI mAphaka AtmajgyAti pragaTAvI zakatA nahAtA. prabhutAnAM darzana karavAM e bhakitanuM parama lakSaNa che. saMta nAmadevamAM AvI parama bhaktinAM lakSaNNA temanA pratyeka kAya mAM jIvatarUpe dekhAtAM hatAM. vakhatanA jIva mAtramAM AvA prabhuparAyaNa ane bhakitaplAvita hRdayavALA sa Mta nAmadevanA jIvananI eka Adhaka ghaTanA che.
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhara0 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra nAmadeva tA rAta divasa prabhunI bhakitamAM saMlagna rahetA hatA. khAvA pIvAnI sAdhana sAmagrI maLe ke na maLe teA paNa temanuM jIvana kharAkhara sa MteSathI bhareluM ja rahetuM. ekavAra ghaNA divase pachI saMta nAmadevane yathAyeAgya ane paripUrNa bhAjana sAmagrI maLI. AvI bheAjana sAmagrI ghaNA divase pachI maLI hatI, chatAM temanAM manamAM tene mATenI kazI ja utsukatA ke AturatA nahotI. satASa e ja temanuM dhana hatu. paramAtmabhAvanI upalabdhithI teo pariplAvita hatA. pachI temanAmAM asateASane avakAza kayAMthI hrAya ? saMta nAmadevane je leAjana sAmagrI maLI, temAMthI temaNe roTalI banAvI. ghI paNu maLyuM hatuM eTale ghIneA paNa upayoga karavAnuM te vicArI rahyA hatA. eTalAmAM temane acAnaka eka vicAra sphUryo ke jo Aja mane koI atithinA Akasmika lAbha maLI jAya te mArUM jIvana kRtakRtya thaI jAya ! A sa MskRtinI A eka sarvottama viziSTatA rahI che ke te atithine devatulya mAne che. atithinA satkAra tene mana paramAtmAne satkAra che. upaniSadree atithine paNa mAtA-pitAnI keTimAM mUkayA che. 'mAtRvevela maya, pitRavA matha,' ema zruti kahe che tema 'atithinevA matha'-nA paNa zrutimAM ullekha karavAmAM AvyA che. AnAthI paNa eka vizeSa ullekha atithie mATe che-'lava yamayAnatithi' atithimAM sa` devAne nivAsa che. atithinA satkAra eTale sava devane satkAra ! sAkSAt paramAtmAne satkAra! jaina leAkeAe te atithisa vibhAga nAmanuM eka zrAvakanu khAramuM vrata ja svIkArelu che. jamatAM pahelAM evI bhAvanA bhAvavI joIe ke A bhAjanathI huM ekaleA ja saMtRpti meLavuM te kharAkhara nathI. bhAjana veLA Akasmika prabhunA anugraha svarUpa je koi atithinuM zubhAgamana thaI jAya te prArabdhathI upalabdha A bheAjana sAmagrIne yathAyAgya sa`vibhAga karavAnA lAbhathI kRtakRtya thai jAu ! atithi-sa'vibhAganA pAramArthika atha evA nathI ke koine karuNApUrvaka bhIkha ApavI. paraMtu sadbhAva ane sanmAnapUrvaka, niyatimaLe upalabdha vyakitane, ceAgya mAtrAmAM tene joItI vastu arpita karI upakRta thavuM e atithi sa'vibhAganA pAramArthika atha che. atithi vastune svIkAra karI upakRta nathI thatA, paraMtu tenI e svIkAravAnI anugrahapUrNa bhAvanAthI, huM. dhanya bhAgya ane kRtakRtya thayA chuM, evI atithiviSayaka paramakoTinI je AdarapUrNa bhAvanA rahelI che tenA pramaLatama saMskArAthI saMta nAmadevanA AtmA susa MskRta hatA. koi atithi AvI caDe tenI ja te AturatApUrvaka jhaMkhanA sevavA lAgyA. eTalAmAM temane yAda Avyu` ke haju rATalIe cApaDavAnu kAma bAkI che. jevA te rATalIo cApaDavA mATe ghI levA maDhulImAM gayA ke bahAra ubhelA eka kUtarAe satvara jhU...paDImAM praveza karyAM ane daravAjA pAse ja mUkelI roTalInI thappIne moDhAmAM UpADI cAlato thayo. kUtarAnAM manamAM Aje ajaba AnaMda hatA. kAraNake Aje tene managamatI ane joItA pramANamAM bhojana sAmagrI maLI gaI hatI. peAtAne je leAjana maLyuM che tenA upabhAgamAM kayAMka ajANyA avarodha UbheA na thai jAya, ane vaLI
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanAnuM mAdhurya : pa21 e roTalI keI bIjuM jhUMTavI jAya, e bhaya tenA manamAM hatuM. eTale tenI cAlamAM paNa akaladhya jhaDapa AvI. saMta nAmadeva A badhuM joI rahyA. teo jAte paNa ghaNA divasothI bhUkhyA hatA, chatAM jyAre kUtare roTalI upADI gaye, tyAre temanAM manamAM jarA paNa khinnatA, parezAnI ke saMtApa vyApyAM nahi. temanA manathI jeTalI UpADI bhAgI janAra te kUtare kUtare nahote. saMta nAmadevanI daDiTa dehamUlaka nahatI. temane A kUtarAmAM, tenAM deha maMdiramAM birAjelA caitanya prabhunAM darzana thatAM hatAM. eTale temane mana A kUtarAnAM svarUpamAM caitanya deva paramAtmA ja atithi thaIne padhAryA hoya ema lAgyuM eTale kUtare bhejana sAmagrI upADI gaye, chatAM paNa temanAM manamAM jarA paNa roSa na vyA. temanuM hRdaya apAra prasannatA ja anubhavatuM rahyuM. saMta nAmadevane ATalAthI ja saMteSa na thayo. teo tarata ja ghInA pAtrane hAthamAM laI kUtarAnI pAchaLa pAchaLa deDayA. kUtaro bhayane mAryo AgaLa ne AgaLa bhAgate rahyo. moDhAmAM Avela keLiye rekhe jhuMTavAI jaze ene bhaya eka bAju kUtarAne hatuM te bIjI bAju kUtare lukhI jeTalI khAze te mArA AtithyamAM khAmI gaNAze enI phIkara saMta nAmadevane hatI ! nAmadeva Adra svare pikArI rahyA hatAH "prabho ! roTalIo bhale laI jAo; paraMtu relIo paDayA vagaranI che. eTale jarA ghI paNa laI jAo ! paraMtu kUtarAne nAmadevanA hRdayanI, temanI bhAvanAnA mAdhuryanI, temanA aMtarAtmAmAM janmelA saMgItanI kayAM khabara hatI? Akarimaka maLelAM Atithya lAbhathI saMta nAmadevanA zarIranuM kaNe kaNa, rame rema ane AnaMdathI natI UThayuM hatuM tenI kalpanA karI zake evI saMjJA kUtarAmAM kayAM hatI? nAmadevane Ama kUtarAnI pAchaLa doDatA ane Ama bUmo pADatA joI AtmamUlaka dRSTi ane vivekathI zUnya mANasa hasavA lAgyA. temane mana A nAmadevanuM gAMDapaNa lAgatuM hatuM. nAmadevane samajavA mATe nAmadeva jevI daSTi temanI pAse kayAMthI hoya? pitAnA vAmana hAthathI virATane mApavAnI A temanI ceSTA hatI. pitAnI daSTi mujabanI temanI sRSTi hatI. temanI bhautika prajJA kUtarAnA dehanI pele pAra birAjelA caitanya prabhu sudhI pahoMcI zake evI pAradazI nahotI. eTale temane mATe nAmadevanI A ceSTA mAtra eka pAgalanI ceSTA jaNAya che temAM Azcarya paNa zuM? tRtIya netrathI samajavAnI A vAta bhautika netrathI kema samajAya ? A sthaLe mane janaka videhIne dAkhala yAda AvI jAya che. janaka Ama te rAjA hatA, paraMtu AtmadaSTA ane trASisamA pavitra jIvana jIvanArA rAjarSi hatA. temane tyAM brahmanI akhalita carcAo mATe paMDitanI eka moTI sabhA hatI. rAta divasa brahmanA ciMtana, manana sivAya bIjI kaI carcAne tyAM avakAza nahoto. aSTAvakra nAmanA RSine A vAtanI jyAre mAhitI maLI tyAre temaNe rAjA janakanI sabhAmAM javAno nirNaya lIdhe durbhAgye temanA zarIranAM AThe aMge vAMkAM hatAM. DhaMgadhaDA vagaranuM kadarUpuM temanuM zarIra saune kutUhala UpajAve evuM hatuM.
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ parara : bheghA pASANa, khelyAM dvAra zarIranI zArIrika vikRtinI parama sImAnA te sAkSAt avatAra samA hatA. paraMtu te yugamAM temanA je paramajJAnI keI nahete. e yuganA apratima jJAna vaibhava ane AMtarika saMpadAothI bharelA teo ati puruSa hatA. je temaNe rAjA janakanI sabhAmAM praveza karyo ke temanAM vaka aMge joIne sabhAmAM beThelA sI hasI paDyA. brahmavAdIonI sabhAmAM AvelA atithine Ama parihAsa kare e eka meTe aviveka hatuM chatAM teo vivekanI maryAdAne bhUlI gayA. maharSi aSTAvakane joI badhA sabhAsade khaDakhaDATa hasI paDyA. rAjA janaka svayaM paNa pitAnuM hAsya rekI zakyA nahi. A joI aSTAvakra sau sabhAsade temaja rAjA janaka karatAM paNa vadhAre jorathI hasavA lAgyA. aSTAvakane paNa hasatA joI rAjA janake pUchayuM: "pra ! ame badhA te tamArI vicitra ane akudaratI zarIra racanA joI hasI rahyA chIe, paraMtu ApazrI amArA karatAM paNa vadhAre jorathI hasI rahyA che tenuM zuM kAraNa che?" te sAMbhaLI aSTAvakra pharI hasyA ane bolyAH huM moTI AzA ane apekSA rAkhI atre AvyuM hatuM. mane hatuM ke, huM brahmavAdIonI sabhAmAM jaI rahyo chuM. brahmavAdIonI sabhAnA sabhAsade brahmasvarUpamAM lIna haze evI mArI kalpanA hatI, paNa ahIM AvIne jouM chuM te mane lAge che huM camAranI sabhAmAM AvyuM chuM. tamArA saunI camAra jevI zarIramUlaka daSTine joI mArI mAnyatA upara pANI pharI vaLyuM che ema jotAM mane hAsya Upaje che. A javAbanI rAjA janaka upara ghaNI asara thaI. rAjya vaibhava tyAga karI aSTAvakranI pAchaLa teo AtmAnI zodhamAM cAlI nIkaLyA. aSTAvakre rAjA janakane je upadeza saMbhaLAvyA, te kahevAya che ke A jagatanI adhyAtmamUlaka sarvottama saMpatti che. have ApaNe Agamika ItihAsanI AvatI kAlanI bAkI rahelI vAta AgaLa calAvIe. te mujaba, zvetAMbara sthAnakavAsIonA matathI daSTivAdane cheDI badhAM aMge surakSita che. aMga bAhyanA viSayamAM A saMpradAyane mata che ke mAtra A graMthe ja surakSita che. aMga bAhyamAM 12 upAMga, 4 cheda, 4 mULa ane 1 Avazyaka ema 21 graMthane samAveza thAya che. bAra upAMga- (1) pa pAtika (2) rAjapraznaya (3) jIvAbhigama (4) prajJApanA (5) sUrya prajJati (6) caMdraprajJapti (7) jaMbudvIpaprajJapti (8) nirayAvalI (9) kalpavataMsikA (19) (10) pupikA (11) pUSpacUlikA (12) vRSNidazA. caMdraprajJapti ane sUrya prajJapti jJAtAdharmakathAMganAM upAMga manAya che. A apavAdane dhyAnamAM rAkhI kramazaH AcArAMganuM aupapAtika Adi kamathI aMgo sAthe upagenI yejanA karI levI joIe. 4 cheda- (1) vyavahAra (2) vRhakalpa (3) nizItha (4) dazA zruta skaMdha 4mULa- (1) dazavaikAlika (2) uttarAdhyayana (3) naMdI (4) anugadvAra.
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanAnuM mAdhurya : para3 1-Avazyaka A rIte badhA maLI 21 aMgabAhya graMtha vartamAnamAM che. 21 aMgabAhya graMthane je rIte sthAnakavAsIo svIkAre che te ja rIte che. mUrtipUjake paNa temane mAne che, paraMtu temaNe te sivAyanA bIjA graMthanuM paNa astitva svIkArela che, je sthAnakavAsIonI daSTimAM pramANabhUta nathI. sthAnakavAsInI daSTimAM te badhA luptaprAyaH che. sthAnakavAsIonI mAphaka tenA eka upasaMpradAya terApaMthanI mAnyatA paNa 11 aMga ane 21 upara jaNAvela aMgabAhya graMthanA astitva ane prAmANya viSenI che. sthAnakavAsIonI mAphaka teo paNa anya graMthanI pramANutA svIkAratA nathI. banne saMpradAye niyukita Adine paNa pramANa mAnatA nathI. jo ke have sthAnakavAsI sAdhuonI abhyAsa taraphanI abhirUci vadhatI jAya che. AganA aitihAsika saMzodhana tarapha daSTi UMDI UtaratI jAya che. niryukita jevI prAcIna TIkAonA abhyAsathI dakiTa gheDI udAra banatI jAya che. pariNAme teo A satya svIkAravA lAgyA che ke dazavaikAlika Adi zAstronA praNetA gaNadhara nathI. paraMtu zaryAbhava Adi sthavira AcAryo che. hAM, sthAnakavAsI saMpradAyanI jUnI paraMparAmAM eka A ja vizvAsa ane zraddhA UtaratAM AvyAM che. aMga ane aMgabAhya banne prakAranA AgamanA kartA gaNadhara ja hatA, anya sthavire nahi, ema pUalaka draSijI ma. sA. dvArA praNIta zAstroddhAra mImAMsAmAM ullikhita che. vetAMbarane paNa digaMbaronI jema 12 aMga mAnya che. paraMtu aMtara A ja che ke digaMbaree pUrvokata kramathI viccheda mAnyuM tyAre zvetAMbaree mAtra daSTivAda nAmaka aMtima aMgane ja viccheda mAnela che. temanuM kathana che ke bhagavAna mahAvIranA nirvANanA 1000 varSa pachI ja pUrvagatane viccheda thayo che. jyAM sudhI pUrvene mUlataH viccheda na thayo tyAM sudhI pUnA viSayane mAdhyama rAkhI aneka jAtanI racanAo thatI rahI che. A jAtanI prAyaH badhI racanAone antarniveza aMgabAhyamAM karavAmAM Avela che. theDI evI paNa racanAo che jene samAveza aMgemAM paNa karavAmAM Avela che. zvetAMbaronA matathI upalabdha 11 aMga ane 34 aMga bAhya graMthe A rIte che. 11 aMga - pahelA jaNAvelA AcArAMgAdi 12 upAMga - hamaNAM ja jaNAvela opapAtika Adi 10 prakIrNaka- (1) catudazaraNa (2) Atura pratyAkhyAna (3) bhakata parijJA () sastAraka (5) taMdula vaicArika (6) caMdra vezcaka (9) devendrastava (8) gaNividyA (9) mahApratyAkhyAna (10) vIrastava. 6 cheda sUra- (1) nizItha (2) mahAnizItha (3) vyavahAra (4) dazA zrata skaMdha (5) vRhatka5 (6) jIvakalpa
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ 524 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra 4 mULasUtra (1) uttarAdhyayana (2) dazavaikAlika (3) Avazyaka (4) piMDaniyukita 2 cUlikA sUtra-(1) nandI sUtra (ra) anuyAgadvAra A rIte zvetAMbarAnA matathI upalabdha 11 aMga ane 34 agamAhya graMthA che. A badhA AgamAnA racanAkALa saMbaMdhenA itihAsajJAnAM maMtavyeA have pachI kahIzuM, uttarAdhyayana sUtranA svAdhyAyanuM 23muM adhyayana cAlI rahela che. zrI kezI zramaNanA AMtarika ane guhya praznonuM samAdhAna gautamasvAmI yathAcita rIte karI rahyA che. zrI kezI zramaNa temanI pAradazI prajJAne joi temanI prazaMsA karatA dharAtA nathI. temanA manane vizvAsa thayA che ke, temanI pAsethI badhA yathAyogya praznonA yatheAcita samAdhAnA maLI raheze, eTale te phrI prazna pUche che bujjhamANANa pANiNaM / saraNa gaI paTThAya dIva ke mannasI muNI ! // mahApadma-veneLa hai mune ! mahAna jaLapravAhamAM vegathI DUbatA prANIone mATe zaraNu, gati, pratiSThA ane dvIpa tame kAne mAnA che ? A jagatanA pravAha anAdi kALathI cAlI rahyo che. AtmavivekazUnya vyakitae A jAgatika sAmAnya pravAhAmAM pravAhita thaI vadhAremAM vadhAre sa`sAra UbheA karyAM kare che. temanA prAya: badhAM kAryAM saMsAramUlaka hAya che. saMsArathI para bIjA leAkeAttara jagatamAM Dokiyu' karavAnu sAhasa paNa gaNyAgAMThayA mANusA ja karI zakatA hoya che. eTale bahu meTA jIvajagatanA bhAga saMsArarUpa samudramAM gaLAbUDa hoya che. Ama chatAM A saMsArasamudramAM Azraya ApanAra eka vizALa mahAdvIpa teA zaraNu, gati ane pratiSThArUpa hAvA ja joIe ke jyAM vizALa jaLa pravAhanI gatine sAdhAraNa paNa avakAza na hoya. AvA mahAdvIpanA abhAvamAM te saMsAra samudramAMthI taravAnI vAta paNa azakaya anI jAya che. A saMsAra sAgara viSenA tamAro anubhava sUkSma jJAnathI bharelA che. mATe he prabho! A saMsAra sAgaranAM jaLa pravAhathI DUbatAM prANIo mATe zaraNarUpa mahAdvIpa zuM che te samajAveA. phalAkAMkSAzUnya kama manuSya je kaI kare che te bhaviSyamAM kAMIka meLavavAnI dRSTithI kare che. ApaNAM gaLAmAM doraDuM nAkhI bhaviSya ApaNane kheMcatu hAya che. A maLaze e AzAe ApaNe kAma karIe chIe. kAya hamaNAM karI rahyA chIe ane phaLanI AzA bhaviSyanI che! bhaviSyanA atha ja e che ke je atyAre nathI paraMtu pachI haze. heAvAnI AzAnA doraDAthI badhAelA ApaNe sau pazunI mAphaka bhAgI rahyA chIe. pazu zabdanA bhAre sarasa artha che. te zabdanA vAstavika artha kadAca
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ phalAkAMkSAzUnya karma : para5 tame nahi jANatA he, paNa pazu zabdane artha ja e che ke, pAzamAM baMdhAIne cAlavuM. ApaNe paNa eka arthamAM pazu ja chIe. je bhaviSyathI baMdhAele hoya, jenI lagAma bhaviSyanA hAthamAM hoya te pazu je ja gaNAya. te Aje eTalA mATe jIve che ke kAle tene kAMIka maLaze. AvatI kAla parama divasanI AzAe jIve che. A rIte jIvanAre mANasa pratidivasanA AjanI AvatI kAla mATe jIvaze. kAraNa jyAre Avaze tyAre Aja Avaze ane te AvatI kAla mATe jIvaze. jyAre paNa samaya Avaze te AjanI mAphaka Avaze ane pAzamAM baMdhAele te pazunI mAphaka bhaviSyamAM kheMcAI kAla mATe jIvaze. A rIte bhaviSyanI AzA ane kalpanAmAM AjanA jIvanane, AjanA AnaMdane, te beI besaze. A rIte tenuM AkhuM jIvana khavAI jaze. maratI vakhate te mAtra ATaluM ja bolI zakaze ke, meM jIvavAnI kAmanA te karI, paraMtu sAcI rIte jIvI zo nahi. maratI vakhate tenI meTAmAM meTI pIDA A ja dekhAze ke, tyAM have kaI AvatI kAla dekhAtI nathI. mRtyu vakhate je pharI AvatI kAla, bhaviSya dekhAI Ave che, te mRtyunA kaSTane paNa jIravI zake. marate mANasa sadA pUche che keH "punarjanma che? huM marIza te nahi? A pUchavAnuM rahasya ja e che ke te jANavA Icche che ke AvatIkAla avaziSTa che ke nahi ? je AvatIkAla avaziSTa hoya te vAMdho nathI. kAraNa ApaNuM jIvavAne DhaMga ja AvatIkAla upara AdhArita che. je AvatIkAla nathI te bhAre muzkelI thaI jAya. huM te sadA bhaviSyane anulakSI che ane Aje Akasmika AjanI sAthe ja badhuM samApta thaI jAya che. AvatI kAla nathI. phalAsaktine artha paNa bhaviSya kendrita jIvana che. A upara batAveluM eka prakAranuM karma che te bIjuM paNa eka evI jAtanuM karma che, je bhaviSyanA pAza sAthe joDAeluM hotuM nathI. te jharaNAMnI mAphaka ApaNI aMdarathI ja phUTI nIkaLe che, je ApaNe chIe temAMthI nIkaLe che. bhaviSyanI AzA ke kalpanAmAMthI tene janma hete nathI. ApaNe rastAmAM jatA hoIe ane ApaNuthI AgaLa cAlyA jatA mANasanI kaI vastu Akasmika paDI jAya, te kazI ja AzA ke apekSA rAkhyA vagara te vastu upADIne ApaNe te vyakitane belAvI, tene soMpI daIe chIe. A kArya karatI vakhate chApAmAM ApaNuM nAma Ave evI kaI kAmanA ApaNane hetI nathI. ApaNe tene vastu patA hoIe tyAre keI pheTogrAphara ApaNe pheTe laI le evI paNa ApaNane kalpanA hatI nathI. Ama A kArya karatAM kaMI vyakti ApaNane joI jAya ane dhanyavAdarUpa sAmAnya viveka ApaNuM pratye darzAve evI AkAMkSAne lezamAtra aMza ApaNAmAM na hoya te ja te phalAsakitarahita karma kahevAya. paraMtu mAne ke tame vastu tenA mAlikane seMpI ane tene mAlika tamane kAMI paNa kahyA vagara cAlate thaye, te te vakhate tamArA mAnasamAM viSAdanI AchI paNa rekhA derAI jAya, te bhale tamane phalAkAMkSAnI mAhitI nahatI, paraMtu acetanamAM, mananAM UMDANanA talamAM phalAkAMkSA pratIkSA karatI hatI. dhanyavAda meLavavA mATe te vastu tenA mAlikane eNpavAnI keI sacetanatA, kei sabhAnatA
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ para6 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra tamArAmAM nahatI chatAM tamAruM acetana mana tenI bhArapUrvaka pratIkSA karatuM hatuM. tame te vastu jevI tene seMpI ke tarata ja te laIne te cAlatuM thayuM. eTale tamArA mAnasamAM viSAdanI eka rekhA chavAI gaI. Ama khinnatAthI bhareluM tamAruM mAnasa avyakata rUpamAM paNa je bolI UThe ke, A te ke kRtaghI che ? A mANasa kevo vivekahIna che ke meM vastu upADIne ApI chatAM teNe dhanyavAdanA be zabda paNa na kahyA ? A jAtanI mananI aspaSTa ane avyakta rekhA paNa phalAkAMkSAnuM ja eka svarUpa che. je kRtya pitAmAM paripUrNa che ane pitAthI bahAra tenI kazI ja mAMga nathI, te te kRtya phulAkAMkSA rahita thaI jAya che. yAda rAkhaje dareka kRtya pitAmAM paripUrNa che. te vartelanI mAphaka pitAne ghere che ane pitAmAM paripUrNa thaI jAya che. pitAthI bahAra keI apekSA ja temAM nathI. eTale je mANasa kharekhara phalAkAMkSA rahita hoya che te te vastune paNa ApI de che ane uparathI dhanyavAda Ape che ke, tame mane eka pUrNa kRtya karavAnuM ke Ape che. jemAM kazI ja AkAMkSA nahatI evuM pUrNa kRtya karavAne tame mane avasara Ape che. A rIte phalAkAMkSA nirapekSa kRtya e AnaMda ApI jAya che ke jene koI hisAba nathI. phalAkAMkSA rahita kRtyane artha ja e che ke te potAmAM pitAnI rIte evuM te pUrNa che ke te kRtyathI bahAra kAMI rahevA ja pAmatuM nathI. te kRtya ja AnaMda ApI jAya che. te kRtya ja phaLa che. A AnaMda e ja A kSaNanuM phaLa che. kAITa jIsasanA jIvanane eka prasaMga che. teo eka gAmamAMthI pasAra thaI rahyA hatA. te gAmanI pAse lIlInA phUlenuM eka khetara hatuM. lIlInAM phUlo temAM pUra bahAramAM khIlelAM hatAM. prakRti jANe phUlenAM rUpamAM smita karI rahI hatI ! hasatAM, nAcatAM, ramatAM te phUle havAnI laharIo sAthe kIDA karI rahyAM hatAM! temane pachInI kSaNanI kaI ciMtA nahotI! phUlanI prasannatA joI jIsasa paNa AnaMdamAM AvI gayA. temaNe pitAnA ziSyone belAvIne kahyuM lIlInAM A phUlene jue che?" ziSyae javAba ApeH "prabhu! emAM jovA jevuM zuM che? lIlInA phUla eTale lIlInAM phUla!" jIsase ziSyane samajAvatAM kahyuM: "huM tamane kahuM chuM ke, samrATa selemana paNa pitAnI saMpUrNa pratiSThA ane garimAmAM ATale suMdara nahote jeTalAM suMdara A garIba lIlInAM phUle A gAmanAM khetaramAM che! salemana e yahudI ciMtanamAM kuberane tulanAtmaka pratIka che. ziSyoe pUchayuM: "kyAM samrATa selemana ane kayAM A garIba lIlInA phUle ! bane vaccenI tulanA yogya nathI."
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ phalAkAMkSAzUnya karma : para7 jIsase pharI kahyuM: "jarA dhyAnathI juo, UMDANathI nirIkSaNa kare ! selemana jyAre pitAnAM saMpUrNa aizvarya sAthe hatA tyAre paNa A garIba lIlInAM phUle eTale suMdara nahote !" ziSyae pUchayuM tenuM kAraNa? jIsase kahyuM "phUla atyAre ane ahIM ja khIle che ane solemana sadA bhaviSyamAM DUbele raheto. bhaviSyanI kalpanA ja mANasane kurUpa banAvI de che. phUlene AvatI kAlanI kaI khabara nathI. A ja havAne dhakko, A ja sUrajanAM kiraNe, A ja pRthvIne kaTake, A ja mArga, ahIM ja hovuM, A ja A phUlenuM sarvasva che. sAMja nathI AvavAnI ema paNa nathI, te Avaze ja paNa pitAnI rIte Avaze. A phUlene bI nahi lAge ke phaLa nahi lAge ema paNa nathI. te bI ane phaLo paNa potAnI rIte ja lAgaze. ApaNI AkAMkSAthI te kAMI lAgatAM nathI. paraMtu ApaNe badhA te pAgala strI jevA chIe, kAraNa ApaNA vyavahAra tenA jevA ja che. eka pAgala strI eka divase pitAnA gAmathI nArAja thaI cAlI gaI. gAmanA lokoe tene kahyuM: "A zuM kare che? kayAM jAya che?" teNIe javAba ApyaH "have huM jaI rahI chuM. tame badhAe mane khUba ja satAvela che. AvatI kAlathI tamane khabara paDI jaze. lokee bhArapUrvaka pUchayuM: "paNa vAta zuM che?" teNIe kahyuM: "huM te maraghAMne sAthe laI jaI rahI chuM ke jenI bAMgathI roja savAre sUraja UgatuM hatuM. AvatI kAlathI sUraja A gAmamAM nahi Uge; paraMtu bIjA gAmamAM Ugaze." te bIjA gAmamAM pahoMcI gaI. maraghAe rAbetA mujaba bAMga dIdhI ane kema mujaba sUraja Ugyo. tene thayuM te gAmanAM mANase have raDatA haze. te mUrkhAonA gAmamAM have sUraja nahi Uge. sUraja te A gAmamAM UgI rahyo che." Ama joIe te te pAgala strInA tarkamAM kaI kSati paNa nathI. tenA maraghAnA bAMga devAthI te gAmamAM sUraja UgatuM hatuM. have bIjA gAmamAM bAMga devAthI jyAre sUraja Ugyo tyAre tenA manamAM pAke nirNaya thaI gaye ke jyAM mAre maraghe bAMga de, tyAM ja sUraja Uge. A takanA AdhAre teNI vicAratI hatI ke pelA gAmanuM zuM thayuM haze ? sUraja te A gAmamAM Uge che ! maraghAM AvI bhrAMtimAM nathI paDatAM. paraMtu maraghAMnA mAlike samaje che ke, ApaNe mare bAMga daI rahyo che, eTale sUraja UgI rahyo che! lagabhaga ApaNA badhAnI manovRtti paNa AvI ja jAtanI heya che. bhaviSya te potAnI meLe ane pitAnI rIte ja Ave che. te ApaNuM rekavAthI rekatuM nathI. phaLa paNa pitAnI meLe ja ane pitAnI rIte ja Ave che. te ApaNA aTakAvyAM aTaktAM
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa28 : bhedyA pASANu, khelyAM dvAra nathI. ApaNe ApaNI rIte niSThApUrNa paddhatie ApaNuM kArya pUruM karIe eTaluM ja basa che. enAthI bahAra karavAnuM ke enA pachI ApaNe havAnI kaMI jarUra nathI. ene e artha paNa nathI ke, AkAzamAM kyAMka kaI niyaMtA beThe che je ApaNA hisAbanA lekhA jokhA rAkho hoya che. ane te mAtra ATale ja artha che ke, tame tenAM phaLa mATenA prayatna na kare. te mATe kaI AzA ke apekSA na rAkhe, samaSTimAMthI tene pratidhvani svataH AvavA do! tame tene mATe nirarthaka ciMtA na kare. pahADene svabhAva prativani ApavAne che ja. pahADe tarapha mAtra jorathI avAja kare, pahADe tene javAba vALaze ja. pahADe javAba vALaze ke nahi enI beTI ciMtA na kare. evI nirarthaka ciMtA karaze te pahADe tarapha sArI rIte avAja paNa pheMkI zakaze nahi. pariNAme yogya parimANamAM paDaghA paDaze nahi. kAraNa paDa pADavA mATe paNa bani te joIe. phalAkAMkSA karma ja karavA detI nathI. phalAkAMkSAmAM gUMcavAyelA mANaso niSThApUrvaka kRtya karavAnuM ja bhUlI jAya che. kAraNa karmanI kSaNa vartamAna hoya che ane phaLanI kSaNa bhaviSya. jenI AMkhe bhaviSya upara sthira che tenI pAsethI vartamAnanI ghaNI kImatI kSaNe Amane Ama pasAra thaI jAya te paNa temAM keI Azcarya nathI. kAraNa daSTi te bhaviSya sAthe joDAelI che, AvatIkAla sAthe te saMkaLAelI che, phaLa sAthe te saMbaMdhita che ane kAma A kSaNe thaI rahyuM hoya che. bhaviSya para maMDAelI daSTivALAnuM kAma be dilathI thatuM hoya che. tenuM mana kAma sAthe nahi, paraMtu bhaviSya sAthe joDAeluM hoya che. tAtparya e che ke A kSaNe ApaNe je karI rahyA chIe te ja ApaNe AnaMda thaI jAya ! je paNa ApaNe karI rahyA che te ApaNu AnaMdamAMthI sujita thAya, te ApaNA AnaMdamAMthI nIkaLe, tene avirbhAva ApaNuM AnaMdamAMthI thAya, te ApaNI AtmagaMgotrImAMthI janma pAme ! gaMgetrInI kSamatAthI gaMgA vahe che, sAgara mATe gaMgA vahetI nathI, sAgara sudhI te pahoMcI jAya e judI vAta che. mahammada payagaMbara sAhebanA jIvananI eka nAnakaDI ghaTanA che. mahammada sAhebanA bhakate temane jereja kAMIne kAMI bheTa dharI jAya che. keI miThAIo Ape che te koI paisA Ape che. Ama sAMja sudhI AvanArA mANase khAya pIe che ne satsaMga kare che. sUryAsta thatAM mahammada sAheba pitAnAM patnIne kahe ke, sAMja thaI gaI, eTale je vadheluM hoya te garIbamAM vibhAjita karI de. temanAM patnI sadA Agraha rAkhatAM hoya che ke A barAbara nathI. bhaviSya mATe thoDuM ghaNuM bacAvavuM joIe. mahammada sAheba javAba Ape che jema Aje maLI rahyuM tema AvatIkAle paNa maLI raheze. Aja nIkaLI gaI te AvatIkAla paNa nIkaLI jaze. zuM tuM mane nAstika samaje che ke huM AvatI kAlanI vyavasthA karUM? kAlanI vyavasthAnI ciMtA nAstikatA che. kAlanI vyavasthA eTale je Aje mane maLyuM che te AvatI kAle nahi maLe
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ phalAkAMkSAzUnya karma : para9 evI azraddhA. AvatI kAlanI vyavasthA huM keTalI karI zakIza? mArI karelI vyavasthA mane keTalI upayogI thaze? mATe tuM tene garIbomAM vaheMcI nAkha. AvatI kAlanI ciMtA kara nahi. AvatI kAlanI pharI zraddhApUrvaka pratIkSA kara !" - mahammada sAheba kahe che ke, huM Astika chuM. huM AvatI kAla mATe kAMI paNa bacAvavA icchatuM nathI. je AvatI kAlanI ciMtA rAkhI DuM paNa bacAvavA prayatna karIza te Izvara kahezeH mahammada ! tane mArAmAM vizvAsa nathI. A rIte nityakrama pramANe roja je vadhyuM hoya che te sAMja paDatAM ApI de che. ' eka divasa mahammada sAheba bhayaMkara bImArImAM sapaDAI gayA. cikitsakoe kahyuM: "kadAca AjanI rAta teo kADhaze nahi." eTale mahammada sAhebanA patnIe vicAra karyo kadAca Aja rAtamAM davAdArU mATe paisAnI jarUra paDe; mATe Aja rAta mATe kAMIka avazya rAkhavuM joIe. Ama vicArI temaNe pAMca dInAra pitAnI pAse rAkhI sAMje bAkInuM badhuM garIbomAM vaheMcI dIdhuM. rAtanA bAreka vAgyAne samaya thaye tyAre mahammada sAhebane bhAre pIDA, bhAre parezAnI thavA lAgI. mahammada sAhebe potAnI cAdara UMcI karI ane pitAnAM patnIne pUchayuM: "huM vicAruM chuM ke, Aje garIba mahammada garIba nathI. Aje gharamAM jarUra kAMIka hovuM joIe. anyathA mArA manamAM ATalI azAMti thAya nahi !" mahammada sAhebanA patnI gabharAI gayAM. temaNe kahyuM: "Apane kema khabara paDI ke meM kAMIka bacAvIne rAkhela che?" mahammada sAhebe kahyuM "tArA moDhA uparathI ja dekhAI Ave che. kAraNa Aje tuM eTalI nizcita jaNAtI nathI jeTalI ja hoya che. Aje te avazya kAMIka bacAvI rAkhI lIdhela che. kAraNa je ciMtita hoya che te avazya bacAvI le che ane je bacAvI le che te ciMtita thaI jAya che. mATe teM je bacAvyuM hoya tene kADhI garIba vacce vaheMcI nAkha ane mane zAMtithI maravA de! mArI aMtima rAtamAM kayAMka evuM na bane ke mAre paramAtmAne Thapake sAMbhaLavo paDe kyAMka evuM na bane ke A aMtima rAtamAM mArI AkhI jiMdagInI sAdhanA virAdhanA banI jAya ane paramAtmAnI sAme eka aparAdhInI mAphaka mAre khaDA thavuM paDe ! temanAM patnIe pite bacAvelI pAMca dInAra kADhI ane mahammada sAhebanA hAthamAM mUkI dIdhI. mahammada sAhebe kahyuM: "mane ApavAthI zuM prayajana siddha thavAnuM ? kekane saDaka upara avAja de eTale te AvIne laI jAya !" patnIe kahyuM: "aMdhArI ane aDadhI rAtrimAM saDaka para keNa maLaze ?" mahammada sAhebe kahyuM "avAja te de! je denAra haze te avazya kaI lenAra paNa maLI raheze."
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa30 : levA pASANakhelyAM dvAra mahammada sAhebanA patnIe pitAnA patinA Adeza mujaba jorathI pikAra pADe. saDaka para Amatema AMTA mArate eka bhikhArI aMdara AvyuM. mahammada sAhebe kahyuM je IzvaranI kevI lIlA che ! aMdhArI aDadhI rAtrimAM denAra je maLI zake che te lenAra paNa AvI zake che. A bacAvelA pAMca dInAra A garIbane ApI de!" mahammada sAhebanA patnIe te pAMca dInAra ApI dIdhA. basa! mahammada sAhebanA hRdayamAM apAra zAMti patharAI gaI. jANe A pAMca dInAra ja pIDA hatI, azAMti hatI, parezAnI hatI ! mahammada sAhebe cAdara oDhI lIdhI. teonuM A AkharI kRtya hatuM. pachI te anaMtamAM lIna thaI gayA. have ApaNe AgamanA viSaya para AvIe. tadanusAra jema pUrve kahevAI gayuM tema Agama zabdathI vAca kaI eka graMtha nathI; paraMtu aneka vyakitakartAka aneka graMthane samudAya che. eTale AgamanI racanAne keI nizcita kALa kahI zakAya nahi. Ama chatAM bhagavAna mahAvIrane upadeza vi. saM. pU. 500 varSe thaye. eTale upalabdha kaI paNa Agamana te pUrve saMbhava azakya che. bIjI ane aMtima vAcanAnA AdhAre pustaka lakhavAnuM kArya valabhImAM vi. saM. pa10 (matAntarathI pa23)mAM thayuM. eTale Ama sunizcita kahI zakAya ke kaI paNa Agama vi. saM. paraMpa pachInA na hoI zake. AgamanI racanAne kALa A upara jaNAvela eka hajAra varSa daramiyAna saMbhavita che. aMga gaNadharakRta kahevAya che. paraMtu temAM badhA eka sarakhA prAcIna nathI. AcArAMganA ja prathama ane dvitIya kRtaka bhASA ane bhAvanI daSTie bhinna che. AcArAMgasUtrane prathama zrata skandha mAtra dvitIya zruta skandhathI ja nahi, samasta jaina vADmayamAM sauthI prAcIna aMza che. temAM jarA jeTaluM paNa parivartana ke parivardhana nathI ema te na ja kahI zakAya, paraMtu temAM Umere sauthI ochAmAM ocho thayo che. te bhagavAnanA sAkSAt upadezanA atyaMta sannikaTa che. AvI sthitimAM tene ApaNe vikrama saM. pU. 300 pachInI saMkalanA kahI zakatA nathI. vadhAre saMbhava te e che ke te prathama vAcanAnI saMkalanA che. AcArAMgane dvitIya zrata skandha bhadrabAhu pachInI racanA hovI joIe. kAraNa temAM prathama zrata skandhanI apekSA bhikSuonA niyamopaniyamonAM varNanamAM vikasita bhUmikAnI sUcanA maLe che. Ane vikrama pUrva bIjI zatAbdInI racanA kahI na zakAya. Aja vAta prAyaH badhA bIjA aMgenA saMbaMdhamAM paNa samajavI joIe ke, vikramapUrva bIjI zatAbdI pachI temAM kAMIpaNa UmeravAmAM AvyuM nathI. sthAnAMgasUtra jevA aMga graMthamAM vIra nirvANunI chaThThI zatAbdInI ghaTanAne paNa ullekha maLe che. paraMtu AvA prakAranA kAMIka aMzane choDIne bAkInA badhA bhAva purAnA che. bhASAmAM yatratatra kALanI gati ane prAkRta bhASA hovAne kAraNe bhASA vikAsanA niyama mujaba parivartana havuM anivArya che. kAraNa prAcIna
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma ane dhana : 531 samayamAM enuM paThana-pAThana likhita graMthamAM nahi paraMtu kaThapakaMTha thatuM hatuM. praznavyAkaraNa aMganuM jevuM varNana nandI sUtramAM che tene jotAM, upalabdha praznavyAkaraNa aMga Akhune AkhuM pachInI racanA hoya ema jaNAya che. valabhI vAcanA pachI kayAre A aMge naSTa thaI gayuM ane jyAre tene sthAne A navI AvRtti praviSTa thavA pAmI te saMbaMdhenA itihAsane jANavAnAM kaI sAdhane ApaNI pAse nathI. hAM, abhayadevasUrinI TIkA je vIra nirvANanI bAramI zatAbdImAM lakhavAmAM AvI che, te pUrve te te kyAranuMye racAI gayuM hatuM. AgamonA saMbaMdhane je itihAsa huM samajAvI rahyo chuM te mArI aMgata mAnyatA nathI. AgamonA itihAsanA saMbaMdhamAM je kAMI jyAM tyAM vAMcyuM che, A saMbaMdhe tamane avagAhana karavAne avakAza maLe, tame UMDA Utare ane AgamonA saMbaMdhane tamAre rasa jaLavAI rahe, te mATe ItihAsanI vAtane anuvAda karI rahyo chuM. Aje samaya eTale vadhAre thaI gaye che ke ApaNA svAdhyAya zrI uttarAdhyayana sUtranA zrI kezI gautama saMvAdanA viSenI mULa vAta Aje aTakI javA pAmI che. huM mAnuM chuM AvatI kAle tenA vize ApaNe savizeSa samaya laIzuM. dharma ane dhana eka suMdara vRkSa che. zAkhA, prazAkhA, kUMpaLo ane parNathI te palavita che, phaLa ane phUlethI te lacI paDyuM che. A vRkSanA AvA ezvaryAnuM mULa kAraNa zuM che? je gaMbhIratApUrvaka vicAra karaze te barAbara jaNAI Avaze ke tenA bahArathI dekhAtA AvA vipula vaibhavane kImiye tenA uparanA bhAganI kaLAo ke viziSTatAne AbhArI nathI. tenI vizALa samRddhi ane vistRta aizvaryAnuM mULa kAraNa pRthvInA UMDANamAM rahelA ane bahAra jarA paNa na dekhAtAM tenAM mULiyAM che. vanaspatizAstrane e sAmAnya niyama che ke je vRkSanAM mULiyAM jeTalAM jamInamAM UMDAM haze teTaluM ja te vRkSa samRddha ane UMcuM haze. phaLa, phUle ane bIjAM soMdaryane AdhAra paNa tenAM mULamAM aMtaniviSTa che. vRkSanAM mULiyAM UMDAM na hoya te te vRkSa vAvAjhoDAnA jhapATA ke jhaMjhAvAtanA prakapamAM lAMbe vakhata TakI zakatuM nathI. vRkSanuM mULa astitva tenAM mULiyAMmAM che. uparanA bhAganuM paNa pitAnI rIte mahattva che kharuM, paraMtu tenI zakitano mULa ta te mULiyAM ja che. je vRkSanAM mULiyAM jeTalAM zaktithI bharelAM ane UMDAM hoya che teTalAM ja te pRthvImAMthI potAnuM piSaktatva meLavavA zaktisaMpanna hoya che. pAnakhara tune to tamane badhAne sAre e anubhava che. A RtumAM svabhAvathI game tevAM tetIMga jhADe paNa hUDAM jevAM banI jAya che. tenuM lIluMchama prAkRtika sauMdarya evI rIte te harAI jAya che ke jenAra AzcaryAnvita banI jAya che. AkhuM vRkSa sukAI jAya che. lAMbI
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________ 532 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra tapazcaryAnA paripAka athavA phalazruti svarUpe tenA dehano vaibhava sukAI gaelAM lAkaDAM jevA thaI jAya che ! ghaDIbhara tA te lAkaDA jevuM ja lAkaDuM ja lAge che. paraMtu jevI vasaMtaRtu ese che ke khasa, RturAjanI padharAmaNIne AvakAravA jANe te punarjanma pAmyuM hoya tema pharI te lIluchama banI jAya che! tene navI kUpaLe ane parNo phUTavA mAMDe che. navI ja samRddhinAM adbhuta sauMdaryAMthI te chalAla bharAI jAya che. phaLaphUlAthI pahelAMnI jema ja te lacI paDe che. Ama sUkAyelAM hUMDAM jevAM vRkSA pharI navapallavita khanI jAya che. tenuM kAraNa zuM? tenAM kAraNa viSe vicAra karaze te tarata ja jaNAze ke, upara uparathI sukAI gaelAM ane mRtakalpa lAgatAM te vRkSAnAM mULiyAmAM dhamakatu' jIvana hatuM. dharatImAMthI rasakasa cUsI puSTi meLavavAnI tenAmAM zakita hatI. vRkSanAM mULiyAMmAM poSakatattvane kheMcavAnI te zakti na hota te tenAM mULiyAM paheALAM thaI gayAM hAta ane tenI sapoSaka zakti naSTa thaI gaI heAta. pachI te vRkSa upara khAre megha khAMgA thaI varase ke sUrya potAnA prakAza pAthare te paNa temAM navajIvana pAMgarI zake nahiM. kemake dharatImAMthI pANI ane prakAzamAMthI jIvanatattva meLavavAnI zakita ja mULiyAM khAI beThAM hAya che. dharmAM paNa Ave ja mULamAM zakti dharAvato viSaya che. vRkSanAM mULiyAMnI mAphaka te bahAra dekhAtA nathI. bhASAmAM tenuM vizuddha svarUpa khaDuM karI zakAtuM nathI. paTTA nI mAphaka tALI zakAya tevA te sthUla paNa nathI. alabatta jIvanamAM je suMdara ane suvAsita puSpo khIle che tenA AdhAra te eka mAtra dharma ja che. dhama AMkhathI jovAnI, vANIthI vyakta karavAnI ane trAjavAthI tALavAnI, jokhavAnI vastu nathI. dharma e mAtra AcaravAnI vastu che. paraMtu dharmanAM vizuddha svarUpane jANyA vagara tenuM AcaraNu kema saMbhavI zake ? eTale dharmanA svarUpa viSe vicAra karavA anivAya thaI paDe che. jIvanamAM dhama pAyAnI vastu che. tenA taraphanI lezamAtra upekSA hitakara nathI. vastunA svarUpane jANyA vagaranuM AcaraNa jIvanamAM mahattvapUrNa anatuM nathI. jJAnazUnya kriyA maDaDhAM jevI hAya che ane kriyAzUnya jJAna bhUtanI mAphaka bhayAnaka hAya che. jema cetanA vagaranA zarIranuM kAMI mahattva nathI tema jJAnazUnya kriyAnuM paNa koI mahattva nathI. cetana vagaranA zarIrane hindue bALI nAkhe che, musalamAnA jamInamAM dATI de che, AptajanA te zarIranA muDadAne vadhAre samaya sudhI gharamAM rAkhavA mAMgatA nathI. kemake muDadAne vadhAre vakhata rAkhavAthI te kahAI jAya che ane durgaMdha mAre che. muDaduM jema nirarthIka che, nirmUlya che tema jJAnazUnya kriyA paNa niraka che, nirmUlya che. temAMthI kazI laniSpatti sajAtI nathI. jJAnazUnya kriyA jema nirarthIka che, nirmUlya che tema kriyAzUnya jJAna paNa nakAmuM che. jema AkAzamAMthI koi adRzya avAja AvatA hAya paraMtu koinI upasthitinAM cihna na dekhAtAM hAya, te jema te adRzya rIte saMbhaLAte avAja bhayakara lAge che, tema kriyAzUnya jJAna paNa bhayaMkara che,
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma ane dhana : pa33 bihAmaNuM che. ekaluM AcaraNazUnya jJAna paNa jIvanamAM AnaMdanAM puSpa khIlavI zakatuM nathI. eTale ja jJAnapUrvakanAM AcaraNane maharSio ane anubhavIoe mahattva ApyuM che. dharma sadA AcAra ane vicArane viSaya che. belavAthI te vAda banI jAya che. dharma jyAre vAdavivAdanA khAbociyAmAM bharAI bese che tyAre te pitAne kImatI AtmA beI bese che. tenI virATatA temaja vyApakatA nAza pAmI jAya che; dharma sAgara maTI khAciyuM banI jAya che, paMtha ane saMpradAya banI jAya che. bhagavAna mahAvIre dharmanI jevI prANasparzI ane udAra vyAkhyA karI che evI vyAkhyA kayAMya jovA maLatI nathI. dharmanuM svarUpa batAvatAM bhagavAna mahAvIra kahe cheH "jaltha jJA pa "-vastune svabhAva te dharma che. jemake, agnine svabhAva uSNatA che. te uSNatA e agnine dharma che. pANIne svabhAva zItaLatA che. te zItaLatA e pANIne dharma che. manuSyane svabhAva manuSyatA che. te manuSyatA e manuSyane dharma che. manuSyatAnI vyAkhyA karavI jarA muzkela che, Ama chatAM svArtha ane parArtha e bemAMthI je kaI ekanI pasaMdagI karavAnI hoya te temAM parArthanI ja pasaMdagI karavA jevI che. kemake svArtha karatAM parArtha ghaNe ujajavala ane caDiyAta che. svArthane saMbaMdha pitAnAM sukha sAdhane sudhI ja sImita hoya che, paraMtu parArthanI sIma tenAM karatAM vadhAre vyApaka ane mIThI che, hRdaya ane prANone sparze evI kImatI che. paraMtu A svArtha ane parArthathI paNa caDI jAya evI je kaI trIjI ja vastu hoya te te paramArtha che. svArthanuM jagata sva sudhI maryAdita hoya che. parArthanuM jagata avazya thoDuM vadhAre vyApaka bane che, chatAM tenI sImA asIma te nathI ja. tenI sImAne maryAdA che. parArthamAM pitAnI jAta mATenA ja hitane vicAra cheDI, tenI maryAdAne vaTAvI, pitAnA sAthIo, mitra, snehI saMbaMdhIo ane je je ApaNe paricita che temanAM darekanA hitanI ciMtA sevAya che. eTale svArtha karatAM parArthanuM sthAna avazya caDiyAtuM che; paraMtu paramArthanuM jagata te vyApaka che, asIma che. temAM jIva mAtrane kalyANanI ciMtA sevAya che. Ama te pratyeka paMtha ane saMpradAyane e ja de hoya che ke pitAnA paMtha ke saMpradAyane anusaravAthI mukti prApta thaze. A dave AgaLa dharAte hovAne kAraNe ja temanAmAM sAMpradAyika vyAha ane jhanUna janmavA pAmatAM hoya che. chatAM eka satya avazya gaMbhIratApUrvaka lakSyamAM levAnuM che ane te e ke, je dharma mAtra zarIrazuddhinI ja vAta kare che athavA te mananI zuddhi upara ja bhAra mUke che te dharma, dharmanI sAcI dizAthI thaDe pAchaLa che. paraMtu je dharma zarIra ane manathI pAra AtmAnI paNa vAta kare che, te dharma avazya dharmanI dizAmAM gatizIla che. kAraNa dharma sadA AtmAmAM rahelo hoya che. te AtmAne viSaya che. AtmA- vagAhanamAMthI dharmanA divya prakAzanI jhAMkhI saMbhavI zake che.
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________ 534: bhedyA pASANa, khelyAM dvAra ApaNI sAme be vastuo che. eka dharma ane bIjuM dhana. ApaNAM jIvanane sumadhura aizvaryathI bharanAra keNa che? dharma ke dhana ? A eka vicAravAnI vAta che. dharmanuM astitva zAzvata che; paraMtu tenI sattA dhananI peThe bahAra daSTigocara thatI nathI. dhana bhautika jIvanamAM haMmezAM mahattvanuM ane kendranuM sthAna dharAve che, eTale dharma karatAM dhananuM mahatva mANasane saraLatApUrvaka dekhAya che. jamInamAM vAvelAM bI dekhAtA nathI paNa te ja bI jyAre vRkSane AkAra dhAraNa kare che tyAre ja te najare caDavA lAge che, tema dharmanAM bIjane jovA mATe AdhyAtmika AMkhe joIe. Aje mANasa dharmane bhUlI dhananI pUjA karavA lAge che. dhana viSenI AvI Asakita eka jAtanI indriyaparAyaNatA che. jyAM kendramAM dhana ane IndriyaparAyaNatA hoya tyAM dharma kayAM Ubho rahe? te kevI rIte sacavAya?" dhananI pAchaLa deTa mUkanAra ahaMkArathI grasta hoya che. ahaMkAra ane mamatA jyAM sudhI jIvatAM hoya tyAM sudhI jIvanamAM Dagale ane pagale jokhama che. ahaMkArane tyAga ane vinamratAnI pakaDa, temaja mamatAne tyAga ane samatAne svIkAra, e dharmane mArga che. Ajano yuga bhale vaijJAnika utkrAMtine yuga gaNAya chatAM viSamatAne bhayaMkara bharaDe koIne zAMtithI jIvavA dete nathI. Aje jagatamAM sarvatra viSamatA vyApta che. ekanI pAse dhanane Dhagale che te bIje annanA eka dANa mATe talase che! jyAM sudhI baMgalAnI AjubAju bhUkhyA-tarasyAM jhUMpaDAone eka mATe azAMta samudAya che tyAM sudhI jIvanamAM zAMti ke samAdhi sthapAvAnAM nathI! dhanikane dhanane moTo ahaMkAra hoya che te bIjI dizAmAM dAridrayanA nagna citrone laI dIna-hIna bhAvanAnA karuNAjanaka da daSTigocara thAya che. AvI viSamatA ane kanDenuM mULa manuSyane sudra ahaMkAra ja che. A DhAmAMthI saraLatApUrvaka pAra utaravAno mArga dharma ja batAvI zake che. tananI davA dhana hoI zake-tana ane dhana ane pArthiva heI banne vacce sAmaMjasya paNa che, paraMtu AmAnI bhUkha te dharmathI ja saMteSAze. "dharma seva datte nita kSati rakSita" je vyakita dharmane roha kare che, dharmane haNe che, te haNAe dharma te vyakitane ja nAza karI nAkhe che; ane je dharmanuM rakSaNa kare che, tenuM rakSaNa te rakSAele dharma kare che. mATe dharma ane dhana vaccenI pasaMdagImAM dharmanuM ja sthAna caDiyAtuM che. hAM, samAjamAM jyAM sudhI dhanane mahatvanuM sthAna che, dhanane AdhAre ja jyAM sudhI mAnavajIvananAM mUlyane AMkavAmAM Ave che tyAM sudhI dharmanuM sthAna mahattvapUrNa rahI zakatuM nathI. paraMtu ApaNe e na bhUlavuM joIe ke, parigraha athavA ghanane jeTaluM mahatva apAya che, sAmAjika jIvanamAM tenuM jeTaluM mUlya aMkAya che tenAthI te samAjamAMthI satya ane dharma dUra khasI jAya che. hAM, manuSya jIvananA amuka prazno dhanathI avazya hala thaI zakaze paraMtu jIvananI samasyAne ukela dhanathI nahi paNa dharmathI ja thaze. manuSya jIvananI A eka karuNa kamanasIbI che, nirarthaka viTaMbaNuM che ke mANasa dhana jevI keDInI kImatanI vastune pitAnA prANanA bhoge paNa saMbhALIne rAkhe che ane jIvananA amUlya
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma ane dhana : 535 hIrA samA dharmane luTAvatA phare che. yAda rAkhajo ke-thatA dharmastato nacaH"-dhana kadI jIvanane acAvI zakaze nahi. dharmane gumAvI saMsAranuM vizALa sAmrAjya maLI jAya te paNa tenI kImata kADInI che. dhanane khAtara dhamane khAI nAkhavA jevI bIjI kAI mAlizatA A jagatamAM nathI. aMgAnA racanA kALanA saMbaMdhamAM itihAsajJAnAM matayai gaI kAle kahI batAvyA che. Aje upAMgAnA saMbaMdhamAM vicAra krama prApta che. zrI pannavaNusUtranA racanA kALanA saMbaMdhamAM to koi mata bheda ja nathI. prajJApanAnA karyAM AzyAma che. temanu ja khIjuM nAma kAlakAcAya (niAda vyAkhyAtA) che. emane vI. ni. saM. 335mAM yugapradhAna pada prApta thaela. ane vI. ni. saM. 376 sudhI tee A pada upara TakI rahyA hatA. eTale pannavAnI racanA vikrama pUrve 135 thI 94nI vacce hAvI joie. bIjA upAMgAnA kartA viSe kayAMya koI ullekha ke nirdeza maLatA nathI, paraMtu temanA kartA gaNadharo te na ja mAnI zakAya. anya sthavira avazya mAnI zakAya. uparAMtamAM A badhI eka ja kALanI racanAe paNa nathI. zvetAMbarAnA A traNa upAMgo-caMdraprajJapti, sUryaprajJapti ane jaMbudrIpaprajJaptinA samAveza hiMga kharee dRSTivAdanA prathama bheda parikamamAM karela che. nIsUtramAM paNa A graMthonA nAmAnA ullekha che. eTale A graMtha zvetAMbara diga...kharonA bhethI avazya prAcIna heAvA joie. A upAMgAnA samaya vikrama saMvatanA prAraMbhathI Ama na AvI zake. khIjA. upAMgeAnA saMbaMdhamAM paNa Ama ja kahI zakAya. Aje je sUrya prajJapti ane caMdraprajJapti upalabdha che, temAM phrAI bhetu nathI. lagabhaga bannenA pATho samAna ja che. eTale mULa cadraprajJapti vichinna paNa thai gayu. hAya. prakIrNa kAnI racanAnA saMbaMdhamAM paNa ema ja kahI zakAya che ke, enI racanA paNa samaya samaya para thaI hoya, ane racanAnI chellI maryAdA valabhI vAcanA sudhI gaNI zakAya. cheda sUtramAM dazAzruta, bRhatkalpa ane vyavahAra sUtranI racanA bhadrabAhue karI che. eTale ene samaya vInirvANa sa. 170thI pUrve na heAI zake. vikrama sa. 300 pUrve temanI racanAo thai hAvI joIe. enA upara niyu`kita, bhASya Adi TIkAo paNa banelI che. eTale A graMthAmAM parivartanane avakAza nathI. nizItha sUtra te AcArAMganI cUlikA che eTale te paNa prAcIna che. paraMtu jItakalpa tA AcAya jinabhadranI racanA che. jyAre paMcakalpa naSTa thaI gayuM tyAre jItakalpane chedyasUtrAmAM sthAna maLyuM haze ema kahevA karatAM Ama ja kahevu" vadhAre samIcIna che ke, A kalpa vyavahAra ane nizIthanA sArasagraharUpa che ane A ja AdhAre tene chedamAM sthAna maLela che. mahAnizItha sUtra je upalabdha che te e ja sUtra che ke jene AcAya haribhadre bacAvyu hatu. tenI vamAna saMkalanAnuM zreya AcAya haribhadrane phALe jAya che. mULasUtramAM dazavaikAlika sUtra AcArya zayyaMbhavanI kRti che. temane thuga pradhAnapada vI. ni. sa. 7pamAM maLyuM ane mRtyu sudhI teo A pada para rahyA. dazavaikAlikanI racanA vi. pU.
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________ 536 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra 35thI 372nI vacce thaI hevI joIe. dazavaikAlika sUtranA viSayamAM ATaluM kahI zakAya ke, taddagata cUlikAo pAchaLathI joDavAmAM AvI che. A sivAya dazavaikAlikamAM ke parivartana ke parivardhana thayuM nathI. uttarAdhyayana sUtra koI eka AcAryanI kRti nathI. tema ja eka kALanI paNa kRti nathI. chatAM tene vi. pU. bIjI, ke trIjI zatAbdInuM mAnavAmAM kazI ja Apatti nathI. Avazyaka sUtra paNa aMgabAhya hovAthI keI sthavirakRta hovuM joIe. sAdhuonA AcAramAM nitya upagamAM AvanAruM A sUtra che. tethI AnI racanA dazakAlikathI paNa pUrve mAnavI joIe. aMgomAM jyAM paThananuM varNana Ave che tyAM sAmAvALa raMjALa" A rIte bhaNavAnA kramanuM varNana che. AthI jaNAya che ke, sAdhuone sarva prathama Avazyaka bhaNAvavAmAM AvatuM. zrI naMdIsUtranI racanA te devavAcakanI che. tethI tene samaya vikramanI chaThThI zatAbdI pUrva mAnave joIe. anugadvAra sUtranA kartAnA saMbaMdhamAM kahevuM jarA muzkela che. paraMtu tenI racanA Avazyaka sUtra pachI thaI hovI joIe. kAraNa anugamAM Avazyakane ja anuga karavAmAM Avela che. saMbhava che anugadvAra sUtranI racanA AyaMrakSita pachI thaI hoya athavA temaNe ja A sUtranI racanA karI hoya. tethI racanAne kALa paNa vikrama pUrve che. hAM, temAM yatra-tatra parivardhana thayuM hoya. jenAgamAMthI thoDA Agame te evA che je jainAcAra sAthe saMbaMdha dharAve che jemake, AcArAMga, dazavaikAlika Adi. cheDA upadezAtmaka che jemake, uttarAdhyayana, prakIrNaka Adi. keTalAka tatkAlina bhUgoLa-khaLa saMbaMdhenI mAnyatAonuM varNana kare che jemake, jaMbudvIpa prajJapti, sUrya prajJapti vagere. cheda sUtrane pradhAna viSaya jaina sAdhuonA AcAra saMbaMdhI autsargika, ApavAdika niyamanuM varNana tathA prAyazcittonuM vidhAna karavAnuM che. cheDA evA paNa Agame che jemAM jinamArganA anuyAyIonuM varNana che. jemake upAsaka dazAMga, anuttarapapAtikadazA Adi. kaImAM kapita kathAo ApI upadeza ApavAmAM Avyo che jemake, jJAtA dharmakathA, vipAkasUtra. AmAM zubha ane azubha karmonuM phaLa kathAo vaDe batAvavAmAM Avela che. bhagavatI sUtramAM bhagavAna mahAvIra sAthe thaelA saMvAdane saMgraha che. bauddhasuttapiTakanI mAphaka judA judA viSayanA praznottara bhagavatI sUtramAM saMgrahIta che. A viSayane ahIM ja rAkhI zrI uttarAdhyayana sUtramAM zrI kezI gautama saMvAda tarapha vaLIe. te mujaba, kezI svAmInA saMsAramAM DUbatA prANIo mATe trANa, zaraNarUpa dviIpa tame kane mAne che?A praznanA javAbamAM zrI gatama svAmI javAba Ape che atthi megA mahAdIvo vArimajhe mahAlao / mahA udagavegassa gaI tattha na vijjhaI // dIve ya iha ke vRtte ? kesI goyamamabbavI / kesimeva buvaMta tu goyamo iNamabbavI //
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________ aspRdayane AdhAra : pa37 jaLanI vacce eka vizALa mahAdvIpa che. tyAM vizALa jaLapravAhanA veganI gati nathI. A sAMbhaLI zrI keza kumAre kahyuM: "te mahApa karyo ?" tyAre gautama svAmIe tene javAba ApatAM kahyuM? jIva mAtra mithyAtva, avata, kaSAyAdi bhAvane vazavatI banI, A saMsArasamudramAM anaMtakALathI coryAsInA cakaDoLe caDI, rakhaDI rahyo che. temAMthI bacavAne dharma sivAya bIjo keI upAya nathI. dharmanuM zaraNa svIkAra karavAthI ja te janma maraNanA vegamAM DUbatAM bacI zake che. kAraNa dharma ja janma, jarA, maraNanAM cakamAMthI bacAvanAra eka zreSThatama sAdhana che. je dharmanA svarUpane samajo ke Acarate nathI tene mATe bUDavA sivAya bIjo keI upAya paNa nathI." bAdazAhanA prAsAdane zAnadAra vaibhava Aje kayAM che? temanA mahelonI IndradhanuSI duniyA Aje kayAM che? pitAnI zakita ane vaibhavamAM AMdhaLA banelA teo duniyAne kacaDI nAkhavA IcchatA hatA. paraMtu temanI badhI IcchAo dhULamAM maLI gaI. kALe badhAne DhALI dIdhA. Ama chatAM jIvanane eka suMdara ane vAstavika daSTikaNa paNa che ane te mRtyunI vacce amara thavAnI kaLA ! mRtyumAMthI amara thavAnI kaLAne je AtmasAt karI zake che, te ja kharI rIte A duniyAmAM dharmazIla che. tenuM ja jIvana zreSTha ane dhanya che. aspRdayano AdhAra AtmAnA vizuddha svarUpane samajavA mATe nizcaya daSTinI sUphama samajaNa anivArya che. ene kAMI e artha nathI thatuM ke vyavahAra daSTinI bilakula upekSA karavI. nizcaya ane vyavahAra bane dRSTio sAdhakanI sAdhanAmAM upakAraka che, paraMtu AdhyAtmika utkrAMtimAM nizcayamUlaka draSTi vadhu sahAyaka thAya che. jenA darzana te vicArenI daSTie anekAntane svIkAre che. anekAMta kadI eka daSTinI pradhAnatA rAkhI, bIjI daSTinI avahelanA karatA nathI. gauNa ane mukhya rUpe te bane dRSTine yathAsthAna yathAzakya svIkAra kare che. anekAMtamAM banne dRSTine avakAza hoya che, paraMtu anekAMta mAnanArAo anekAMtathI dUra, jANe tenAthI askRSTa hoya te rIte vartatA hoya che. jyAM sudhI ane dRSTine yathAyogya upayoga na thAya, tyAM sudhI sAdhakanI sAdhanA adhUrI ja rahevA pAme che. sthUla daSTie paNa je ApaNe vicAra karIe to jainadarzanane prANa ja anekAnta dRSTi che. gaLathuthImAM ja A daSTi ApaNane ghoLIne pAvAne prayatna thatuM hoya che. te daSTine ApaNe pravacanamAM avazya upayoga karatA hoIe chIe. paraMtu ApaNA jIvana-vyavahAre A daSTithI sarvathA
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa38. bheghA pASANa, khelyAM dvAra zunya ja hoya che. dAkhalA tarIke, ApaNe tyAM nava taranuM vidhAna che. A nava ta che-jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA ane mokSa. mArI samajaNa pramANe heya, reya ane upAdeyanI daSTie je A nava tanuM vibhAjana karavAmAM Ave te jIva, ajIva ane puNya tatva ya che; pApa, Azrava ane baMdha tatva heya che; saMvara nirjarA ane mekSa upAdeya che. Ama chatAM mANasane maLelA saMskAra pramANe athavA pitAnuM vikasita thaelI prajJAne anusarIne, kaIpaNa jAtanA saMkeca vagara pApatatvane duHkhadAyI svIkArI tene te heya tarIke mAnya rAkhe che ane puNya tava sukha ane samRddhinAM vardhanamAM sahAyaka heI tene te hitakara lAge che. pariNAma e Ave che ke pApane parityAga karavA mATe ApaNe jeTalA prayatnazIla rahIe chIe, tenA karatAM paNa vadhAre AgrahI ApaNe puNyane pakaDI rAkhavAmAM banI jaIe chIe. ApaNe e vakhate nizcayamUlaka yathArtha svarUpanI upekSA karIe chIe ane vivekane khIMTIe TIMgADI daIe chIe. ApaNe bhUlI jaIe chIe ke je pApa baMdhana che, je pApa vikAsanmukha utkAntimAM avarodhaka che, te puNya paNa AdhyAtmika abhyadayamAM bAdhaka tattvanI garaja sAre che. baMdhananI draSTithI jo ApaNe pApa ane puNyane vicAra karIe te banne eka ja kakSAmAM AvI jAya che. hAM, jIvanamAM anukULa sAdhanasAmagrI arpavAmAM puNya avazya sahAyaka bane che. paraMtu anukULa sAdhana sAmagrI vikAsonmukha AtmAne mATe haMmezAM anulema ane upakAraka ja che e ekAMta niyama nathI. brahmadatta cakravatanI vAta to tame sAMbhaLI ja haze. teo cakravatI padavInA dhaNI hatA. puNyane meru parvata kahI zakAya evA puNyapuMjanA udayanuM A phaLa hatuM. puNyazIla vyaktiomAM tIrthakara pachI cakravatIo ja Ave che. tIrthaMkaranI mAtA ane cakravartInI mAtA sarakhAM ja svapna jue che. mAtra banenAM svapnAomAM phera eTale ja hoya che ke, cakravatanI mAtAnA svapna jhAMkhAM hoya che ane tIrthaMkaranI mAtAnAM svapna tejasvI hoya che, spaSTa hoya che. tIrthakaratva e je puNyanI paramasImA gaNAtI hoya te cakravatatva tenA pachInuM anukrame AvatuM sthAna che. brahmadatta cakravatI pitAnA rAjyavaibhavamAM Asakta thaI AnaMdathI jIvana gALI rahyA hatA. eka vakhata jyAre teo eka nATaka jotA hatA, tyAre e nATaka jotAM jotAM temane ekAeka jAtismaraNa jJAna thaI AvyuM, ane pAchalA ghaNA janmamAM sagA bhAI tarIke sAthe ja janmelA, sAthe ja rahelA, pitAnA pUrva bhavanA bhAI cittamuninuM smaraNa temane thaI AvyuM. teo zeka vihala banI gayA. "A dharatInA paTa parathI game tyAMthI paNa cittamunine zodhI kADhI, temane paNa A rAjya samRddhinA anupama sukhanA bhAgIdAra banAvuM--evI sahaja bhAvanA temanAM hRdayamAM janmI. te bhAvanAne mUrtarUpa ApavA temaNe eka glaeNkane ardho bhAga taiyAra karyo. te ardhA blekamAM pAchalA bhavanI, pite sAthe rahyA hatA te saMbaMdhenI, TUMkI bIjAkSara samI neMdha hatI. A ardhA lekamAM lakhelI vAtanuM tAtparya pitAnA pUrvabhavanA bhAI cittamuni sivAya bIjuM kaI samajI
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyadayane AdhAra : 539 zake ema nahotuM. "A lekane avaziSTa ardho bhAga je pUrNa karI zakaze te ja mAre pUrva bhavane bhAI haze. AvI khAtarI sAthe temaNe zlekane ardho bhAga jAhera janatAnI jANa mATe mUko. mA rAnau kR dRrI mAtaMgama tathA"--A pramANe ardhI bleka hato. A zlekane bAkI rahele adhe bhAga joDI ApanAra mATe temaNe jAherAta karI hatI ke je kaI A lekanA uttarArdhanI pUrti karI Apaze tene huM mAruM adhuM rAjya ApIza. paNa pUrti koNa kare ? A vAtanuM rahasya bIjuM koNa jANatuM hoya? AkhA rAjyamAM A vAta phelAI gaI. ardhA rAjyanuM pralebhana saune AkarSatuM hatuM. paraMtu tenA uttarArdhanI pUrti keIthI paNa thaI zake tema nahotI. A bAju brahmadatta cakravartInA pUrva bhavanA bhAI cittane janma pumitAla nagaramAM eka sukhI ane samRddha kuTuMbamAM thayuM hatuM. paraMtu temane paNa jAtismaraNa jJAna thatAM teo muni banI gayA. ekavAra muni avasthAmAM vihAra karatAM karatA teo kAMpilya nagaranA udyAnamAM AvI pahoMcyA. tyAM temane kAne acAnaka pele artho leka, kaI raMTa calAvanAra jorazorathI bolate saMbhaLAya. cittamunie te sAMbhaLyo ane temaNe tarata ja tenI pUrti karI dIdhI "naugfTalA kAtiH a nyAkhyAM vitA :"--raMTa calAvanAra A sAMbhaLI tarata cakravartI brahmadatta pAse pahoMce. teNe rAjAne badhI vAta karI. rAjAne tarata ja A zlekanI pUrtine bheda samajAI gaye. rAjA pite sAme cAlIne cittamuni pAse AvyA. bannee bhUtakALanAM mIThAM saMsmaraNo yAda karyA ane peTa bharI vAta karI. aMte cakravatI brahmadatte pitAnA mananI je IcchA hatI, te mujaba cittamunine sAMsArika sukha bhogavavA mATe premabharyA hadaye AmaMtraNa paNa ApyuM. cittamuni te sAdhaka AtmA hatA. bhege pabhoganI sAdhana-sAmagrInA ukaraDAmAM kheMcI jAya evI nabaLI mane vRttinA teo nahetA. UlaTAnuM temaNe brahmadatta cakravartIne A sAdhana-sAmagrIne tyAga karI bhega-AsaktithI virakata thaI javA samajAvavA prayatna karyo. cittamunie kahyuM: 'pUrva janmonI sAdhanA ane zubha karmonA nimittane laI ApaNe ahIM sudhI AvyA chIe. ApaNe ApaNI jIvana yAtrAne kharI dizAmAM ja vALavA prayatna karavo joIe. mohanI viTaMbaNAmAM phasAelA AtmAnI durdazA tamArAthI kayAM ajANI che? mehanAM kaDavAM ane tiraskAramUlaka phaLane tamane kyAM anubhava nathI? chatAM te parama satyathI vimukha thaI beTI dizAnI yAtrA prAraMbhavI te ApaNe mATe hitakara nathI. jeo ApaNane ema kahe che ke huM tamAre chuM te pApa karmonAM phaLe bhagavatI vakhate ke mRtyu vakhate, kiMcit mAtra paNa sAtha ApatA nathI. mATe sAMsArika mehaka pralobhanamAM phasAI ApaNe dharmane mArga na choDI devA joIe." cittamuninA zabdo te rAjA samajI zakyA, paraMtu te puNyanI utkaTatA ja temane mATe baMdhanarUpa thaI paDI. pApa jema Azrava che tema puNya paNa aMte te Azrava ja che. AvA
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54. bheghA pASANa, kholyAM dvAra AtmAne svabhAva nathI paraMtu vibhAva che, vikAra che. vikAra athavA vibhAga padhika hoya che, nimittenI apekSA rAkhanAra hoya che, te saMyoga mAtra che. eTale eka divasa jema te AtmA sAthe joDAyeluM hoya che tema saMjoge sAnukULa maLatAM te avazya vimukta paNa thAya ja che. svabhAva pitAne hoya che. svabhAva saMyogathI janmate nathI, tethI tene nAza paNa thatuM nathI. je ApaNuM che tene kadI nAza nathI ane je sAMgika che te kadI TakI zakatuM nathI e ja tatvajJAna che, e ja bheda vijJAna che, e ja samyagdarzana che ane e ja AdhyAtmika bhUmikAnuM mULa paNa che. nizcaya daSTine anusaranArI vyakita haMmezAM vivekapUrvaka vicAra kare che. te zarIra ane Idri tema ja IdrinA viSayane pitAthI bhinna ane jaDa mAne che. tenI draSTimAM, svarUpamAM kaI kALa ke karma bAdhaka ke sAdhaka thatAM nathI. parathI bhinna sva-AtmA sadasvarUpa, cidrarUpamAM avasthita hoya che. nizcaya daSTithI AtmA ane zarIrAdi para padArthomAM atyantAbhAva eTale vaikAlika abhAva che. paramANu paNa ApaNuM banI zakatuM nathI. pachI paramANunA puMja samA daSTigocara thatA e badhA padArtho te ApaNA kayAMthI thavAnA eTale padArthomAM vyAha buddhi rAkhavI e narI ajJAnatA che. cittamunine A Atma saMsparza upadeza paNa brahmadatta cakravatInA mAnasamAM asara UpajAvI zakyo nahi. puNyanAM A paribaLe brahmadatta mATe upakAraka thavAne badale apakAraka thayA. puNyanA A pu tene mokSa apAvavAne badale narakamAM laImAM javA nimitta banyA. cittamunine kahevuM paDyuM na tujjha bhoge caiUNa buddhI giddhAsi AraMbha pariggahesu / moha ko asiu vippalAvo gacchAmi rAya ! AmaMtiosi // he rAjana ! tame prabhu che, paramAtmA che, parabrahma che. AtmAne paramAtma svarUpa siddha samajIne je satata AtmAnuM dhyAna karatA rahe che te eka divasa avazya siddha thaI jAya che. AvA vizuddha AtmasvarUpanI tamane pratIti karAvI chatAM, bhoge paga cheDavAnI tamArI IcchA nathI. tame AraMbha ane parigrahamAM Asakta che. meM vyartha tamArI sAthe ATalI vAta karI. rAjan ! have huM jAuM chuM. aMte cittamuni ane brahmadattanA kAryonI aMtima niSpati zI AvI te zAstrakAranA ja zabdomAM paMcAlarAyA ghiya bambhadatto sAhussa tassa vayaNa akaauuN| aNuttare bhuMjiya kAmabhAge aNuttare narame paviTTho / pAMcAla dezane rAjA brahmadatta muninA vacana pALI na zakyA. tethI anuttara bhega bheLavI anuttara saptama narakamAM gaye.
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyadayane AdhAra : 541 tyAre cittamuni utkRSTa saMyamanI ArAdhanA karI citto vi kAmehiM virattakAmo, udaggacAritta tavA mahesI / aNuttara saMjama pAlaittA aNuttara siddhi gaI gao || kAmabhegethI nivRtta, ugra cAritravALe tapasvIcitta maharSi anuttara saMyama pALI anuttara siddha gati pAmya. tAtparya e che ke, jIva pitAnAM ja ajJAna, rAga, dveSa ane mahine kAraNe janma ane maraNanA cakkaramAM phasAela che. karmajanya judI judI gatio ane nione AtmA pitAnuM sthAna samajate AvyuM che. paraMtu vAstavamAM te AtmAnuM pitAnuM sthAna nathI. A ja puNyanA paribaLe vipula dravyanI paNa upalabdhi karI lIdhI hoya ke devaloka jevA anupama sukha sAdhane paNa meLavI lIdhAM hoya, chatAM te badhuM kAMI kAmanuM nathI. kemake jyAM sudhI bhavane, janmane, gatine, avatArane ane nine aMta AvatuM nathI tyAM sudhI vyAvahArika ane skUla daSTie badhuM prApta karavA chatAM paNa AtmA dIna, hIna ane daridra ja rahe che. yAda rAkhaje vikArI ke vaibhAvika bhAva saikAlika nathI. eTale je vakhate AtmAmAM paryAya daSTithI saMsAra dazA che, te ja vakhate dravyadRSTithI AtmA zuddha, buddha, niraMjana, nirAkAra siddha samepaNuta che. azuddha AtmAne svarUpamAM lAvavA mATe ajJAna, rAgadveSa ane mehane haTAvavA paDe che. ApaNe tyAM mekSa mATe eka suMdara "apavarga' zabda pracalita che. apavarga be zabdothI banela che. "apa upasarga sAthe "varga" zabdanuM saMyojana thatAM "apavarga" zabda nipanna thaela che. varga zabdano artha thAya che dharma, artha ane kAma; ane "apa' zabdano artha "rahita thAya che. eTale je dharma, artha ane kAmathI rahita che te apavarga kahevAya che. apavarga AtmAnI te sthiti che jyAM indriya ane indriyonA viSaye eTale bhegA na rahe. A bhega ja kAma zabdathI oLakhAya che eTale jyAM kAma na rahe; kAmanuM sAdhana artha che eTale jyAM kAma ane kAmanuM sAdhana artha paNa na rahe, kAma ane artha banene utpanna karavAvALA vyavahAra dharma eTale puNya paNa na rahe te apavarga che. A viSayane ahIM aTakAvIe. AgamAnA viSayenA saMbaMdhanI je vAta gaIkAle kahevAI gaela che, tenAthI AgaLa Aje AgamanA saMbaMdhenI vicAraNuM karIe je tamane vadhAre rasaprada thaI paDaze. A badhA viSayeno tulanAtmaka abhyAsa karyA vagara satya tAravavuM muzkela bane che. eTale ApaNI zraddhAne kadAca koI vAta anukULa na Ave te paNa AgamonA saMbaMdhe pravartatI mAnyatAothI ajANa te rahevAya ja nahi. kAraNa te saMbaMdhenI ajJAnatA satyanA saMzodhanamAM avarodhaka thaI UbhI rahe che. mATe jANavA lAyakane jANI levAmAM kaI doSane jarA jeTale paNa avakAza nathI.
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54ra bheghA pASANa, khelyAM dvAra darzana sAthe saMbaMdha rAkhanArA Agama pradhAnataH sUtrakRta, prajJApanA, rAjapramnIya, bhagavatI, naMdI, sthAnAMga, samavAyAMga ane anugadvAra che. sUtrakRtamAM tatkAlIna anya dArzanikenA vicAronuM nirAkaraNa karIne svamatanI prarUpaNa karavAmAM Avela che. temAM bhUtavAdIonuM nirAkaraNa karIne AtmAnuM svataMtra astitva siddha karavAmAM Avela che. brahmavAdIonAM sthAnamAM nAnAtmavAda prasthApita karavAmAM Avela che. jIva ane zarIrane pRthapha batAvavAmAM Avela che. karma ane tenAM phaLanI sattAne sthira karavAmAM AvI che. vizvanI utpattinA saMbaMdhamAM judA judA vAdanuM yutipUrvaka nirAkaraNa karavAmAM Avela che ane A vizva kaI Izvara athavA anya vyakitakRta nathI paraMtu anAdi-anaMta che A siddhAMtanI sayukitaka sthApanA karavAmAM Avela che. te vakhatamAM pracalita kiyAvAda, akriyAvAda, vinayavAda ane ajJAnavAdanuM nirAkaraNa karIne vizuddha kriyAvAdanI sthApanA karavAmAM AvI che. prajJApanAmAM jIvanA vividha bhAvene laI vistArathI vicAra karavAmAM Avela che. rAjapraznIyamAM pArzvanAthanI paraMparAmAM thayelA zrI kezI zramaNe zrAvartAinA rAjA pradezanA praznonA uttaramAM nAstikavAdanuM nirAkaraNa karI, AtmA ane AtmA sAthe saMbaMdha dharAvanArA aneka tathyane daSTAMte vaDe sayutika samajAvela che. bhagavatI sUtranA vividharaMgI ane vividhalakSI praznottaromAM naya, pramANa Adi dArzanika viSayanA vicAra motike jyAM tyAM patharAelAM paDayAM che. naMdIsUtra e jaina daSTie jJAnanAM svarUpa ane bhedanuM vizleSaNa karanArI eka saraLa, subodhya ane suMdara kRti che. sthAnAMga ane samavAyAMganI racanA bauddhonA aMguttara nikAyanA DhaMganI che. A bane sUtramAM AtmA, pudgala, jJAna, naya, ane pramANa Adi viSayenI vistRta carcA karavAmAM Avela che. bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM thanArA nine ullekha sthAnAMgamAM che. evI jAtanI sAta vyaktio batAvavAmAM AvI che jeoe kALa kamathI bhagavAna mahAvIranA siddhAMtanI bhinna bhinna vAtane laI pitAnAM maMtavyamAM pArthakaya pragaTa karela che te nirmanA nAme oLakhAya che. anuga sUtramAM zabdArtha karavAnI prakriyAnuM varNana pradhAnatAe che, paraMtu prasaMge pAta temAM pramANa tathA nAnuM temaja tenuM paNa vivecana suMdara DhaMgathI karavAmAM Avela che. Agama viSayaka carcA ahIM aTakAvI have ApaNe rejanA svAdhyAya mATe pasaMda karavAmAM Avela zrI uttarAdhyayana sUtranA 23mA adhyayananA kezI gautamanA saMvAda tarapha vaLIe. te mujaba, zrI kezIkumAranA "jagatanA che mATe AdhArarUpa dvIpa, je jaLamAM DUbatA prANIonuM rakSaNa karI zake che te dvIpa karyo che?" te praznano javAba ApatAM zrI gautama svAmI kahe cheH
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmahaMtA ane AtmajJAnI : 543 jarAmaraNa vegeNa bujjhamANANa pANiNa / dhammo bIvo paiTThAba, gaI saraNamuttama // sAhu goyama ! pannAte chinno me saMsao imo / . anno bi saMsamo majjhata me kahasu goyamA ! // jarAmaraNanA vegamAM vahetA ane DUbatA prANIone mATe dharma ja dvIpa, pratiSThA, gati ane uttama zaraNa che. gautama svAmI pAsethI A uttara sAMbhaLI zrI kezakumAra gautama vAmInI prajJAne abhinaMdatA kahe cheH "he gautama! tamArI prajJA zreSTha che. tame mAre saMdeha dUra karyo che. mAre eka bIje saMdeha paNa che te viSe paNa tame mane kaho." manuSya sauthI vadhAre mRtyuthI bhaya pAme che. tenI daSTimAM mRtyu eka svataMtra vastu che. vastutaH janma ane mRtyu eka ja sikakAnI be bAjuo che. janmane aMtima vikAsa e ja mRtyu che. janmanI sAthe ja tene prAraMbha thAya che paraMtu te dekhAtuM nathI. jyAre dekhAya che tyAre janma ane mRtyu vacce samayanI eka moTI khAI bheda rekhA thaI gaI hoya che, eTale ApaNI daSTi haMmezAM janma karatAM tenuM pArthakaya ja jue che. hAM, mRtyuthI tyAre ja bacI zakAya jyAre janmane ja nirodha thaI jAya. janmane nirodha kema thAya tenI vAta huM kahI gayo chuM eTale A viSayane vistAra nathI. mRtvAvirbheSi kiM mUDha ! bhIta bhuJcatino yamaH / ajAtasya kuto mRtyuH kuru yatna ma janmani // mRtyuthI bacavAne eka ja amogha upAya janmane aTakAvavAno che. te sivAya mRtyuMjaya thaI zakAtuM nathI. AtmahatA ane AtmajJAnI upaniSadamAM mANasanuM vibhAjana AtmahaMtA ane AtmajJAnI rUpe karela che. pahelA prakAranA mANase AtmAnuM hanana karanArA eTale AtmaghAtI che; ane bIjA prakAranA mANaso AtmasvarUpanA vijJAtA eTale AtmAne jANanArA che. Ama to ApaNe paNa AtmahatyA zabdane Dagale ane pagale prayoga karIe chIe, paraMtu ApaNAthI prayukata "AtmahatyA' zabda vAstavika nathI. kAraNu badhA Astika darzanenI AtmAnA svarUpanA viSayamAM prAyaH ekarUpatA che. AtmAne AtyaMtika nAza keI Astika darzanane ITa nathI. eTale AtmahatyA kamipi saMbhavita nathI. paraMtu AtmAnI sAthe sannikaTatAne saMbaMdha dharAvanAra zarIranI hatyAmAM AtmahatyAnuM Aje paNa
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________ 544 : bhelA pASANa, chellAM dvAra ApaNe karI letA hoIe chIe. zarIranA nAzane AtmahatyA mAnI levAnI pAraMparika bhUlanuM Avartana Aje paNa yathAvidhi thayA ja kare che. paraMtu A jAtanA aniSTa zabda prayogathI pAramArthikanI hatyA thaI jAya che jene ApaNane khyAla paNa Avate nathI- zarIrane mArI nAkhavuM te AtmAne mArI nAkhavAnI prakriyA nathI. zarIra hatyA te AtmahatyA nathI. e te uparanA AvaraNanuM parivartana che. zarIra e te AtmAnuM vastra jevuM upakaraNa che eTale zarIranA ghAtathI uparanA AvaraNanA parivartananI vAta avazya thaI gaNAya; paraMtu AtmAne tethI kaI hAni ke lAbha thayo na gaNAya. eTale upaniSadoe AtmahetA zabdane ghaNe yathArtha prayoga karyo che. upaniSadanA traSionI dRSTimAM AtmahatA te che ke je pitAne jANyA vagara jIvI jAya che. ajJAnathI AvRtta je pitAnA svarUpa tarapha daSTi doDAvatuM nathI te mANasa satata AtmahatyA karI rahyo che. potAnI gaNatarI AtmahaMtAnI zreNImAM che ke Atma-vijJAtAnI, tene nirNaya sahue sahanI rIte karI levAnuM che. ApaNe sau jIvana te jIvIe chIe; paraMtu ApaNe ApaNuM pitAnA viSe ja savizeSa ajJAta chIe e keTaluM Azcarya che? tame tamArA haiyA para hAtha mUkIne satya kaheje-tame keNa che? kyAMthI AvyA cho? kayAM javAnA cho ? tamArA jIvavAnuM prayajana zuM che? tamArA astitvano artha zuM che? tamAre zuM meLavavAnuM che? tamAre je meLavavAnuM che te tamane kaI rIte maLaze? A dareka vAtane tamane kadI vicAra AvyuM che kharo ? A badhA praznanA javAbo tamArA UMDANamAMthI nirvirodha AvI jatA hoya te tame AtmahetAnI zreNImAM nathI e eka sunizcita satya che. paraMtu jo A prane mAtra praznArthaka banI rahe, temanA uttaranI pratItinI kaI spaSTa rekhA tamArA aMtarAtmAmAMthI avirbhAva na pAme, te tame niHsaMdeha AtmajJAtAnI zreNImAM paNa nathI AvatA. jagatanA bhUgoLa ane khagoLanI ApaNane sArI evI jANakArI che. maMgaLa ane caMdra viSenI sUddamatama mAhitIo paNa ApaNI pAse che, paraMtu ApaNe ApaNuM potAnA viSe ja ajJAta chIe. je pote potAnA viSe ja ajJAta che tene upaniSadakAra AtmahaMtA athavA asuranA nAmathI saMbodhe che. punAma te jovA tamanAvRtA:" arthAta te asura saMbaMdhI ke AtmAnA adarzanarUpa ajJAnathI AcchAdita che. yAda rAkhajo, ApaNA viSenuM ApaNuM ajJAna, jeTalI hAni ApaNane pahoMcADe che, teTalI bIjA keIne pahoMcADI zakatuM nathI. ApaNI ajJAnatAno bhaMga bIjA te pAchaLathI bane che paraMtu sau prathama to ApaNe ja ApaNI ajJAnatAnA bhaMga banIe chIe. svarUpanI ajJAnatAne kAraNe ApaNAmAM je zalya ane krodhAdi viSe janme che te ApaNI aMdaranI zAMtine bhasmIbhUta ryA pachI ja bIjAnI zAMti ane samAdhi upara AkramaNa kare che. Ama chatAM, sAmenI vyakti je bhagavAna mahAvIranI jema Atma-tinA divya prakAzathI jhaLahaLatI haze te jema
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmahutA ane AtmajJAnI : 545 gAzAlakanI tolezyA bhagavAna mahAvIrane bALI nAkhavAne khadale gozAlakane ja khALI nAkhanArI siddha thai, tema ApaNAM zalyA, daidhADhi viSayA prathama ApaNane khALaze, pachI anyane. ApaNe sau AnaMdane ja IcchIe chIe ane te meLavavA mATenA ApaNA satata prayatna paNa hAya che. paraMtu svasvarUpa viSenI ApaNI ajJAnatAne kAraNe AnaMdanuM nirmANu thavAne badale pIDAnu, duHkhanuM, narakanuM nirmANu thaI jAya che. ApaNI sthiti-vinAyA' Sine racavAmAsa mAnavamU" eTale ke manAvavA gayA gaNezajInI mUrti, paraMtu mano gaI vAMdarAnI pratibhUti enA jevI banI jAya che! dhimayavastu jAmanya gamana' sAgara prati"-javA gayA himAlayanAM gaganaspazI zikharanI Ana hRdAyI yAtrAe ane pahoMcI gayA samudramAM ! ApaNe sau AnaMda meLavavA icchIe chIe paraMtu svasvarUpanI ajJAnatAne kAraNe AnaMda meLavI zakAtA nathI. jene svasvarUpanuM jJAna nathI hu kANu chuM, tene svaAnaMdanA khyAla paNa kayAMthI Ave ? mArAM mULiyAMnI ja mane khabara nathI tyAM mArAmAM kevAM puSpA khIlI zake te huM kyAMthI kahI zakuM? huM kaI jAtanuM bIja chuM tenA ja jo huM niNya nakarI zakuM, te hu' je kAMi thavA prayatna karIza temAM mane satApa ane pIDA sivAya khIjuM kAMI ja maLazenahi. huM kANu chuM ?-pAyAnA A prazna barAbara samajI jAya che tenA ja jIvananI yAtrA rUpAMtarita thaI jAya che. svasvarUpanI ajJAna avasthAmAM je cIjo ApaNane mahattvanI ane saMgharavA lAyaka jaNAya che te svasvarUpanA jJAna pachI tuccha lAgavA mAMDe che. rAta divasa eka kSaNanI paNa vizrAMti vagara vastuo meLavavA ApaNe je tanataDa mahenata karIe chIe, te ja vastuo svasvarUpanuM... bhAna thatAM, ApaNe mana koDInI kiMmatanI banI jAya che. are, bIjAnI vAta javA do ane amArI ja vAta le ! je paisA mATe tame rAta divasa phAMphAM mAre che, te paisAmAMthI eka se rUpiyAnI neTa paNa amArA jevA jaina sAdhune koI vaheArAve, te ame te paisA tarapha dRSTi paNa nAkhIzu kharA ? AtmajJa puruSa judI ja zodhamAM, juduM' ja meLavavA mATe nIkaLI paDe che. svayaM'ne jANanAra jIvanamAM kadI paNa parAjita thatA nathI. svayaMne na jANanAra jIvananI bIjI dizAmAM game teTalA saphaLa thayA jaNAya chatAM vAstavamAM teo asaphaLa ja che. svaya'ne jANanAra saphaLatAne pAmI jAya che. e saphaLatAnI cAvI temanA hAthamAM AvI jAya che ane e cAvI dvArA tee e rahasyanA dvArane khAlI nAkhe che ke AnaMda kyAMya bahAra nathI, te svayamAM ja samAelA che. mANase e prakAranA che ema upaniSadanA RSie kahe che. eka ke jeo svayaMne jANe che te AtmajJAnI ane mIjA e ke svayaMnA jJAnathI ajJAta che te Atma-ajJAnI. A rIte je AtmahatA che, te ja jyAM sUryanA kAI prakAza paheAMcatA nathI asura che. asuranA atha ja che aMdhakAramAM jIvanArA. evA aMdhakArabharyAM leAkamAM jIvanArA aMdhakArajIvI
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________ 546 levA pASANa, khilyAM dvAra AtmAo asura che. kIDI makoDAnI mAphaka teo aMdhakAramAM jIve che. je svayaMnA jijJAsu nathI te aMdhakAramAM bhaTakavAnA ja che. kemake svayaMnI jijJAsA eTale sUrya banavAnI keziSa ane sUrya banavuM eTale svayaM prakAzita thavuM. AtmajJa puruSanI yAtrA prakAzanA leka pratinI gati che. anAtmajJa jenI aMtara joti bujhAI gaI che ane teo aMdhakAramAM DUbelA che. AvA ja eka bIjAne anusarI vadhu aMdhakAramAM be che ane te aMdhakAramAMthI bahAra nIkaLavAnuM temane gamatuM paNa nathI. temanI pAse evuM keI netRtva paNa nathI ke je temane aMdhakAramAMthI bahAra kADhI zake. bahAra nIkaLavAnI IcchA paNa temanAmAM jAgRta hatI nathI, jAgRta thatI paNa nathI; ane ajJAnatAnuM AvaraNa eTaluM pragADha temanA para chavAyeluM che ke, tene haTAvI, UbhA thaIne AgaLa vadhavAnI ane prakAza tarapha gati karavAnI temanI icchA kuMThita thaI gaI hoya che. - A rIte mANasa pite aMdhArAmAM jIve che. paraMtu pite aMdhArAmAM AvI rahyo che e vAtane bhulAvavA mATe te prAyaH bIjA pAse prakAzanI vAta karavA lAge che. mANase ceDA jAgRta ane sAvadhAna thavAnI jarUra che ke, je vastu pite jANatA nathI, je tene anubhavanI bahAranI vAta che, te vAta bIjAne kahevA, batAvavA ke oLakhAvavA prayatna kare e jeTaluM bIjAnI jAtane hAni pahoMcADanAruM che, tenAthI paNa adhika pitAnI jAtane hAni pahoMcADanAruM che. duniyAmAM evA mANase thoDA apavAda sivAya maLavA muzkela che ke jeo pite jeTaluM jANatA haze teTaluM ja batAvavA prayatna karatA haze. kAraNa kendramAM ahaMnI sAdhanAne laI mANasa pitAnI jAta upara saMyama, maryAdA ke niyaMtraNa rAkhI zakatuM nathI. eTale pite na jANatA hoya chatAM jANavAno daMbha AcarI, pitAnI jAtane jANakAra gaNAvavA prayatna kare che. pote je viSaya jANato nathI te viSayamAM paNa mArgadarzana ApavA te prayatna kare che. bIjAne upadeza ApI upadezaka banavAna ane vastu na jANatA hovA chatAM jJAtA banavAne jIvane bhAre zekha hoya che. sAmenI vyakitamAM jarAka nabaLAI jaNAya te tarata ja te tenuM gaLuM dabAvavA taiyAra thaI jAya che. AvA mANasane te tarata ja mArga batAvazeH "juo, paramAtmAne meLavavAne A ja sIdhe mArga che A mArga upara ja kayAMya ADAavaLA gayA vagara sIdhA cAlyA jAo." raste batAvavAnI eTale ke, mArgopadezaka thavAnI paNa eka majA che. majA che eTale ke, tenAthI mANasamAM sahaja bhrama janmI jAya che ke pitAne mArganI mAhitI che. upadezaka thavAno doSa ja e che ke, bIjAne mArga batAvatAM batAvatAM pote to e mArgathI taddana ajJAna che, e satya ja te bhUlI jAya che. svarUpane oLakhanAra gaNyAgAMThyA ja mANasa che chatAM svarUpanI vAte karanArA, upalabdhine mArga dekhADanArA aneka che. kharekhara jeo ajJAta che, jemane Atmapalabdhi thaI nathI, jeo anubhUtinAM dvArane udghATita karI zakyA nathI, teo te maherabAnI karIne mauna rahetA hoya te ja sAruM. tethI temane pitAne te lAbha che ja paraMtu AkhA jagatane paNa
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmahatA ane AtmajJAnI : 547 tethI ghaNeA lAbha che. paNa AvA leAkeA mauna dhAraNa kare e vAtamAM mAla nathI. temane bAlatA aMdha karavA jazo teA te vadhAre jorathI khelaze. kAraNa, peAtAnAM ajJAnane chupAvavA mATe temanI pAse AnA sivAya bIjo kAI upAya nathI. ApaNA ja kAnamAM paDatA ApaNA avAja ApaNane ApaNI jANakArI viSe vizvAsa janmAvI zake che. RSie kahe che ke, mANasA e jAtanA hAya che. eka AtmahatA ane khIjA AtmajJAnI. ApaNe kaI koTinA chIe tenA niNuya bIju kAI karI zake nahi, tenA niya ApaNe te ja karI zakIe. kemake, mANusa pAte peAtAnI jAtane je rIte oLakhI zake che teTaluM bIju kAi tene eLakhI zakatu nathI. jo tamArI keTi AtmajJAnInI hAya teA vAta tyAM ja pUrI thai gai, pachI kAMi kahevAnu rahetuM nathI. tame je meLavavAnu` hatu` te meLavI lIdhu; paraMtu jo tamArI koTi Atmaha tAnI haze te tame ceAryAsInI cakaDoLe caDayA vagara rahevAnA nathI. paramAtmAnI dizA taraphanI maMgaLa yAtrAnA prArabha paNa thayA nathI ane potAnI jAtane AtmajJAnI mAnI levAnI vAta bhAre saraLa che! AgamA, piTakA, gItA, brahmasUtra ane upaniSadonAM vacanA kaMThAgra karI lIdhAM eTale pAte AtmajJAnI khanI gayA che ethI bhulabhulAmaNImAM mANasa paDI jAya che. AtmAnA sAkSAtkAra kharekhara te thatA nathI ane vacaneAnI kasthatAne AdhAre, pAte AtmajJAnI banI gayAnI bhrAMti tenAmAM avazya pedA thaI jAya che. dhama prayAga che, vicAra nathI; dhama prakriyA che, ciMtana nathI; dharma vijJAna che, dazana nathI. vijJAnanI prayAgazALAnI jema dharmanI koi svata Mtra prayAgazALA nathI ke, jyAM sAdhana sAmagrI ekatrita karI, dharmAMnA prayAga karI zakAya. dhama mATe ApaNe ApaNI jAtane ja prayogazALA banAvavI paDe che. ApaNAmAMthI ja badhA prayAgA phalita thAya che. A viSayane ATalethI aTakAvI, have gai kAle kahelA AgamanA viSayanA sabaMdhamAM itihAsajJAnAM maMtavyeAne jANavA prayatna karIe ke jethI, AgamenA itihAsanA sa MzodhanamAM rasavRtti janmI zake. AgamAnA viSayeAnI vAta gaI kAle karI hatI. Aje AgameAnI TIkA cUrNi, niyu`kita ane bhASya AdinAM saMbaMdhamAM saketAtmaka ullekha karavA prayatna karIe. AgamAnI TIkAo prAkRta ane saskRtamAM thaelI che. prAkRta TIkAo, niyukita, bhASya ane cUrNinAM nAmathI lakhavAmAM AvI che. niyukita ane bhASya padyamaya che ane sUNuM gadyamaya che. upalabdha niyukitaonA moTA bhAga dvitIya bhadramADunI racanA che. temane samaya vikramanI pAMcamI athavA chaThThI zatAbdI che. ghaNuM karIne bauddho temaja cArvAkanA viSayamAM niyutimAM jyAM kyAMya paNa avasara maLyA, tyAM temaNe lakhANeA lakhyAM che. dAzanika zailIthI temaja su Mdara DhaMgathI AtmAnuM astitva siddha karavA temaNe prayatna karyAM che. jJAnanu sUkSma nirUpaNu tathA
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________ 548 : bheghA pASANa, khelyAM dvArA ahiMsAnuM tAtvika vivecana yathAyogya rIte karavA paNa temaNe prayatna karyo che. zabdonA samIcIna arthe karavAnI paddhatimAM te teo niNAta hatA ja. temAM pramANa naya ane nikSepanA viSayanA sAragarbhita vivecanethI temaNe jaina darzananI bhUmikA daDhatama banAvI che. pitAnA vakhata sudhInuM keIpaNa viSayanI carcAnuM vikasita ane pUrNa varUpa jevuM hoya te bhASya jevuM joIe. bhASyakAramAM prasiddha saMghadAsa gaNi ane jinabhadra che. emane samaya sAtamI zatAbdI che. jinabhadra kSamA zramaNe vizeSAvazyaka bhASyamAM Agamika-viSacenuM tarka saMgata vivecana karyuM che. pramANa naya ane nikSepanI saMpUrNa carcAo paNa temaNe karI che. A sivAyanA tanuM paNa tArkika ane yukitasaMgata vivecana temaNe karyuM che. sArAMza e che ke, dArzanika carcAne e kaI viSaya nathI ke je jinabhadranI kalamathI aspRzya rahyA heya. bRhakalpa bhASyamAM saMghadAsa gaNie sAdhuonA AhAra ane vihAra Adi niyamonA utsarga-apavAda mArganI carcA dArzanika DhaMgathI karI che. temaNe prasaMganukULa jJAna, pramANa, naya ane nikSepanA viSayamAM paNa paryApta lakhANa lakhela che. ghaNuM karIne sAtamI AThamI zatAbdInI mUrNimAM maLe che. cUrNikAromAM jinadAsa mahattara prasiddha che. temaNe naMdIsUtranI cUNi sivAya bIjI paNa cUrNio lakhI che. cUrNimAM bhAgata viSaye ja saMkSiptatama ullekha che. jAtakanA DhaganI prAkRtakathAe emanI vizeSatA che. jaina AgamonI sauthI prAcIna TIkA AcAryazrI haribhadrasUrie karI che. temane samaya vikrama saMvata 75thI 857nI vacce che. haribhadrasUrie prAkRta cUrNione prAyaH saMskRtamAM anuvAda ja karela che. ThekaThekANe pitAnA dArzanika jJAnane upaga temaNe yogya mAtrAmAM karela che. eTale temanI badhI TIkAomAM prAyaH badhA darzanenI pUrva pakSanA rUpamAM carcA maLI rahe che. sAthe sAthe teoe jainatatvane dArzanika jJAnanA baLathI sunizcita rUpamAM vyavasthita karavAne prayatna paNa karyo che. haribhadrasUri pachI zIlAMkasUrie dazamI zatAbdImAM saMskRta TIkAonI racanA karI. zIlAMkasUri pachI prasiddha TIkAkAra zAMtyAcArya thayA. temaNe uttarAdhyayana sUtra upara bRhata TIkA lakhI che. tyAra pachI prasiddha TIkAkAra zrI abhayadevasUri thayA, jemaNe nava aMgo upara saMskRta TIkAo racI. emane janma vi. saM. 107ramAM ane svargavAsa vi. saM. 1135mAM thaze. A bane TIkAkAroe pUrvanA AcAryonI badhI TIkAone yogya upayoga te karyo ja che. jyAM tyAM pitAnA DhaganI te vakhatanI vikasita thaelI dArzanika carcAone yegya sthAna ApavAnuM paNa bhUlyA nathI. atre maladhArI hemacaMdranuM nAma paNa ullekhanIya che. te bAramI zatAbdIne vidvAna hatA. AgamanA saMskRta TIkAkAromAM sarva zreSTha sthAna te AcAryazrI malayagirinuM che. prAMjala bhASAmAM
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________ astitvanA InkAranI sajA : 549 dArzanika carcAothI sabhara suMdara TIkAo je jevI hoya te, zrImalayagirinI TIkAo jevI joIe. temanI TIkAonA abhyAsamAM dArzanika graMthenA vizuddha abhyAsane AnaMda Ave che. jaina zAstranA karma, AcAra, bhUgaLa ane khagoLa Adi badhA viSaye ekadhArA pravAhathI cAle che ane hAthamAM lIdhelA te te viSayane eTalA suspaSTa karI de che ke, te viSayanA saMbaMdhamAM anyatra kayAMya jovAnI jarUra rahetI nathI. vaidika vADamayamAM zrI vAcaspati miche je viSayane sparyo te viSayane khUba tanmayatApUrvaka lakhyuM che ema jaina paraMparAnA AcArya zrI malayagirie kahyuM che. AcArya malayagiri AcArya zrI hemacaMdranA samakAlIna hatA. eTale temane bAramI zatAbdInA vidvAna mAnavA joIe. have ApaNe uttarAdhyayananA svAdhyAya tarapha vaLIe. te mujaba, zrI kezIkumAra zramaNa prazna pUchI rahyA che aNNava si mahAhaMsi nAvA viparidhAvaI / jaMsi goyama mArUDhA kaha pAra gami ssasi ? // jA u assAbiNI nAvA na sA pArassagAmiNI / jA nirassAviNI nAvA sA u pArassagAmiNI // he gautama! mahApravAhuvALA samudramAM naukA Dagamage che. temAM besIne tame kevI rIte pAra thaI zakaze? te sAMbhaLI zrI gautame javAba ApyaH "je (sachidra) naukA tUTelI che te pAra na pahoMcI zake. paraMtu je sArI che, kANu vagaranI che te ja pAra pahoMcI jAya che. A saMsAra samudra jevuM che. samudrane jema cheDe dekhAtuM nathI tema saMsArane paNa cheDe dekhAto nathI. jema samudrane pAra karavA mATe sudaDha nAvaDI joIe tema saMsArarUpa samudrane pAra karavA mATe paNa A zarIrarUpI nAvaDI maLI che. naukA je sudaDha ane chidra vagaranI hoya te ja te saraLatAthI samudranI pele pAra ApaNane pahoMcADI zake che tema AzravazUnya karmAzravathI rahita nAva ja ApaNane saMsAra sAgaranI pAra utAraze. je nAva sAzrava che te dariyAnI vacce ja dago daI deze. eTale jIvarUpa nAvike pitAnI naukA viSe satata jAgRta ane sAvadhAna rahevuM joIe." astitvanA InkAranI sajA zrI jJAtAdharmakathAga sUtramAM AvelI draupadInI kathAnA saMdarbhamAM A pravacanano prAraMbha karUM chuM. pakvottara rAjA sAthenA bhISaNa saMgrAmamAM pAMDanA parAjya ane zrI kRSNa vijayazrInuM mULa zuM che te samajavA jevI vAta che. nAnakaDI bhUla kevA karuNa parAjayane bhega banAvI de che ane astitvanA AtmavizvAsathI ke vijaya lAbha maLe che te jaya parAjyanAM gaMbhIra kAraNonI tAtvika pRSTha bhUmikA A ullekhAtA ItihAsamAM jovA jANavA maLe che.
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________ 550 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra - satI draupadInAM rUpalAvaNyanAM vakhANa zrI nArada pAsethI sAMbhaLI dhAtakIkhaMDa dviIpanA rAjA pottaranA mAnasamAM vikAranuM viSa jakhyuM. te viveka vikala banI gaye. jema kaSAya AtmAnI viveka zakitane AvRtta karanAra che tema viSaya-vAsanA paNa jIvane AMdhaLo banAvI denAra che. kaSA ane viSane parasparAzraya saMbaMdha paNa che; athavA viSaye ja kedhAdi kaSAyanA utpAdaka che. kahyuM paNa che ke dhyAyato viSayAnpuMsaH saMgasteSapajAyate / saMta raMgAyane kAma: mAtrAdhasfmanAthase || viSayanuM ciMtana karanAra puruSanI viSayanAM ciMtanathI Asakita utpanna thAya che. AsakitathI vAsanA Upaje che ane vAsanAmAM vinna thavAthI kedha Upaje che. krodha kaSAyarUpa hovAthI saMsAranuM upAdAna kAraNa che. saMsAranI avasthAnanuM mULa viSaya che. eTale kAmAMdha vyakti bIjA AMdhaLAone paNa rAjA che. bIjA te prAyaH koI divAdha heya che te meInakatAM hoya che te vaLI keIne netrA paNa hoya che. paraMtu kAmAMdha te te badhAthI caDI jAya che. divA pazyati no dhUkaH kAkA nakta na pazyati / apUrvaH ko'pi kAmAndhA divA nakta na pazyati // - dhUvaDa divase jotuM nathI. kAgaDe rAtre te nathI. paraMtu kAmAMdha vyakti te rAta ane divasa jete nathI. tene te viveka dIpaka ja bUjhAI jAya che. tenAM lajajA, bhaya ane zarama nAma pAmI jAya che. viSaya ane kaSAyane e apratima prabhAva AtmA upara che ke viSaya kaSAyamAM phasAelA pASANa khaDeSvapi ratnabuddhiH kAnteti dhIH zoNita mAMsa-piMDe / pazcAtmake varmaNi cAtmabhAvo jayatyasau kAcana mohalIlA // mehathI muMjhAelA AtmAo pANAnA kaTakAomAM ratnonI buddhi kare che, kharekhara ratna paNa pRthvIkAyanA ja jIve che. zAstra prahAra thatA te mRta kalevara thaI jAya che. ekandriyanA AvA mRta kalevarane "ratna evuM nAma ApI mamatA sAthe mANasa tene saMghare che. tene joI te AnaMda pAme che. teno nAza thaI jatAM, ke te cerAI jatAM, vAhathI te mugdha ane gAMDa je banI jAya che. A badhI mehanI ja nATakIya lIlA che. A mohanAM kAraNe ja hADa, mAMsa, majajA ane maLamUtranA sthAnarUpa zarIramAM mANasa strI buddhi kare che. strInuM svarUpa saudaryamAM mANasa gAMDe gAMDo thaI jAya che. je strI asaMkhya jInI utpattinuM sthAna che, durgadhathI durvAsita che, je vikRta ane nAza thavA sarjAela che temAM AvI cAha buddhi zA mATe ? A zarIra paudagalika che, bhautika che. jevI, pANa- Adi tothI tenuM piSaNa ane saMvardhana thayuM che, eka divasa tenI rAkha thaI mATImAM te maLI javAnuM che chatAM jIva tene mATe nizcita che, e zuM ochuM
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________ astitvanA InkAranI sajA : 551 Azcarya che? Atma saMrakSaNane badale mANasa zarIra saMrakSaNanA ja prayatna kare che. je avazya nAza pAmanAra che tene bacAvavAno prayatna kare ane je zAzvata che tenI sarvathA upekSA karavI e zuM mahanI ja lIlAne chatI karanAra nathI? rAjA pavottare pitAnI daivI zakitathI pAMDanA mahelamAMthI satI draupadInuM apaharaNa karyuM. draupadInAM Akasimeka apaharaNathI pAMDenI ciMtA ane parezAnIne pAra na rahyo. cArebAju zodhakhoLa karI, paraMtu kayAMyathI kaI samAcAra na maLatAM Akhare pAMDavee zrIkRSNane vAta karI. evAmAM nAradajI ekAeka AvI caDatAM zrIkRSNa ceDA vicAramAM paDayA. A kAma nAradanuM ja che evI temanAM manamAM pAkI zaMkA jatAM, zrIkRSNa nAradane draupadI viSe mAhitI pUchI eTale nArede kahyuM: "mane pAkI khabara te nathI paraMtu dhAtakIkhaMDanA pakvottara rAjAne tyAM mAre Akasmika javAnuM thatAM tenA aMtaHpuramAM meM draupadI jevI keI strIne joI hatI. nAradajInA aspaSTa javAba uparathI kRSNa badhuM samajI gayA. pottara rAjAe draupadInuM apaharaNa karyuM che, tenI khAtarI thaI jatAM pAMca pAMDe temaja zrIkRSNa pottara rAjA upara caDhAI karavAne nirNaya karyo. padyottara rAjA upara caDAI karI draupadIne meLavavAmAM muzkelI nahotI, paraMtu vacce lavaNa samudra Avato hato tene pAra kema kare tenI ciMtA badhAMne mUMjhavatI hatI. eTalAmAM zrIkRSNane eka yukita sUjhI AvI. temaNe ama tapanI ArAdhanA karI. samudranA adhiSThAyaka devane prasanna karyA. samudranA deva zrIkRSNa pAse upasthita thayA ane bolyAH "bele, Apane ze Adeza che? huM ApanI zI sevA karI zakuM? zrIkRSNa javAba ApeH "ame dhAtakIkhaMDa dvIpamAM javA IcchIe chIeparaMtu vacce Avate lavaNa samudra temAM bAdhaka che. eTale amane dhAtakIkhaMDamAM pahoMcavA mATe Apa lavaNa samudramAM mArga karI Apo." samudradeve zrIkRSNane kahyuM: "tyAM javAnI takalIpha ja Ape zA mATe levI joIe? Apa mAtra AjJA pharamAve eTale ApanA Adeza mujaba huM dareka kArya Apane ahIM beThA ja karI ApIza." zrIkRSNe kahyuM: "pavottara rAjAe daivI zaktithI draupadInuM apaharaNa karela che ane ame paNa je tene devI zakitathI meLavIe temAM amArI zI zebhA?" AtmavizvAsane badale manuSya devAmAM vizvAsa na karavo joIe. deve upara vizvAsa rAkhavAthI manuSya pitAnA Atma-baLanI zraddhA gumAvI bese che. Ama vicArI zrIkRNe AgaLa kahyuM: 'amAre ApanI bIjI kaI sahAyanI jarUra nathI. lavaNa samudrane mArga ApI de eTalI ja amArI mAgaNI che. ame janmataH kSatriye chIe. amArA kSAtratvanA tejanI kasoTI AvA vikaTa prasaMgoe ja thAya che. vIratvanI kasoTInA prasaMgamAM paNa kSatriye ja devenI sahAyatA svIkAratA
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________ papara : bhedyA pASANu, tyAM dvAra thaze ane pitAnA bAhubaLa pratye udAsIna banaze te temanI vIracita pratibhA kuMThita thaI jaze. amArI samasyAne ukela ame amArA bAhubaLa para ja karIzuM. amArA pitAnA puruSArtha vaDe ja ame A anyAyane pratikAra karavA IcchIe chIe. mATe dhAtakIkhaMDa pahoMcavA mATe samudramAM amAre je mArga joIe chIe te Apa karI Ape. A mAgaNI sivAya ApanI bIjI kaI ja sahAyanI amAre jarUra nathI." zrIkRSNanA daDha saMkalpabaLa ane kSatricita apratima AtmazraddhA joIne deva bhAre prabhAvita thayA. temane zrIkRSNa tarapha asAdhAraNa saneha thaye. teo khuza khuza thaI gayA. temaNe dhAtakIkhaMDa javA mATe mArga karI Ape. A rIte zrIkRSNa pAMce pAMDa sAthe dhAtakIkhaMDa pahoMcI gayA. manuSyamAM jyAre AtmazraddhA ane saMkalpabaLanI daDhatAne AvirbhAva thAya che tyAre pahADa jevA durgama kAryo paNa sahaja sAdhya banI jAya che. jIvanamAM maLatI niSphaLatAnuM mULa saMkalpa baLanI hInatA ane AtmazraddhAne abhAva che. rAjA pavottara sAthe yuddha karI draupadIne laI AvavAne saMkalpa che. paraMtu dhAtakIkhaMDa jaI yuddha karavA mATe pAMca pAMDava ane chaThThA zrIkRSNa ema cha jaNA ja che. temanI sAthe senA paNa nathI. chatAM teo kahe che padyottara rAjA sAthe laDavA mATe ame cha ja basa chIe. dhAtakIkhaMDa pahoMcatAM ja temaNe pitAnA AvyAnA khabara rAjA pavottarane pahoMcADayA. manuSya pitAnI rakSA be ja prakAre karI zake che. eka zaktithI ane bIjI bhakitathI. A be vastu sivAya pitAnA jIvananI rakSAne bIje kaI upAya nathI. baliSTha vyakti baLathI pitAnuM rakSaNa karI zake che ane je leke mAM zaktine abhAva che te pitAnI bhakti batAvIne ke namratA sAthe zaraNAgati svIkArIne yuddhanA anarthamAMthI bacI zake che. zrIkRSNa pavottara rAjA mATe ane dvAre ughADAM rAkhyAM. zrIkRSNa pitAnA sArathi sAthe saMdeza kahevarAvyuM ke, bhakti ane zakita bemAMthI je mArganI pasaMdagI tamAre karavI hoya te karavA mATe tame svataMtra che. draupadIne sanmAnapUrvaka pAchI meMpI ApavA mAgatA he ane bhaviSyamAM AvI anartha karanArI bhUlanuM Avartana nahi thAya enI kSamAyAcanApUrvaka je khAtarI ApatA he, te ja ame tamane mApha karI zakIzuM, paraMtu jo tamane A saddabhAva ane sanmAna bharele mArga pasaMda na hoya te yuddhane mATe taiyAra thaI jAva. sArathie zrIkRSNane A saMdezAtra bhAlAnI aNI upara parevIne rAjA pottarane Ape. saMdezavAhakane A vyavahArathI paTvottara rAjAne krodha hAthamAM na rahyo. chatAM krodhanA Avezane vyakta karyA vagara teNe sArathine pUchyuM: "yuddha karavA mATe kaNa kaNa AvyuM che? ane sAthe keTalI senA che?" saMdezavAhake javAba ApyaH "zrIkRSNa ekalA che ane sAthe pAMca pAMDave che, je draupadInA patio che. A cha puruSa sivAya kaI ja nathI."
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________ astitvanA inkAranI sajA : 553 saMdezavAhaka pAsethI A hakIkata sAMbhaLI padmottara rAjAnA krodha hAsyamAM pheravAI gayA. tiraskAra ane bhaTsanA karatA te gajI UThayAH zrIkRSNa mane jevA teve| sAmAnya rAjA mAnatA haze, temane mArAM ajoDa sainyazakita ane bAhubaLanA prabhAvanI khakhara nahi hoya. anyathA A rIte sa Mdeza mokalavAnI hiMmata kare nahi. huM aneka yuddhonA anubhava laI cUkaye chuM. mArI senA parAjayane sahI levA devAelI nathI. moTA meATA sagrAmeAmAM TakI rahenArI mArI sainyazakita sAme A cha jaNA te| zuM hiMsAkhamAM che ?' saMdezavAhakanA bhatsanApUrNa vyavahArathI rAjA padmorAra uzkerAI gayA hatA eTale aDu kAramAM bhAna bhUlI teNe sadezavAhakane kahyuM: 'jAe, tame zrIkRSNane kahejo ke kSatriyA potAnAM bAhubaLamAM zraddhA dharAve che. yuddha te temane mATe eka jAtanI ramata che. samarAMgaNu temane mATe krIDAMgaNa che. rAjA padmottara vinaMti karavA TevAeleA nathI. vIra bhAgyA vasudharA" yuddhanuM medAna ja kSAtratvanA tejanu nirNAyaka thaze. tame zrIkRSNanA dUta che ane nItizAstramAM dUta hamezAM avadhya hAya che eTale tamane sahIsalAmata java! dauM chuM. tame jAe ane zrIkRSNane kaheA ke, rAjA padmottara dayAnI bhIkha mAMge evA rAMkA ke bhikhArI nathI. rAjA padmottara pAse AvI vAta pharI kayAreya paNa karaze nahi. anyathA tenuM pariNAma sArU nahi Ave. rAjA padmottara yuddhane mATe ha MmezAM taiyAra ja che.' zrIkRSNanA sa MdezavAhaka padmottara rAjAne tyAMthI pAchA vaLyA ane sArIye ghaTanA zrIkRSNane kahI saMbhaLAvI. zrIkRSNe pAMDavAne A vAtanI jANa karI ane kahyuM A deza padmottara rAjAnA peAtAnA che. potAnI zerImAM kUtarU paNa siMha hAya che. te pote te baLavAna che ja. uparAMta tenI pAse asAdhAraNa sainyabaLa paNa che. yuddha mATe te taiyAra ja che. vaLI samarAMgaNamAM yuddha sAmagrI sAthe te AvI paNa paheAMcyA che. gajadaLa, azvadaLa, rathadaLa, pAyadaLa ema cAre natanI senAnuM apUrva khaLa tenI pAse che. vividha jAtanAM adyatana zastrAstrAthI tenI senA susajja che ane bIjI bAju ApaNe chaja chIe. vaLI ApaNA dezathI lAkhA gAu dUra chIe ! ApaNI pAse nathI koI sainya ke nathI keAI hAthI, gheADA, ratha ke pAyadaLa ! eka samRddha ane susajja vizALa senA sAme merace mAMDavAnI A te vAta che. yuddhamAM vijaya meLavI draupadIne pAchI meLavavAnI ApaNI pratijJA che. eTale tame yuddha karaze! ke rAjA padmottara sAthe suleha karaze ?' pAMDavAnI parIkSA karavA zrIkRSNe kahyuM zrIkRSNanI vAta sAMbhaLI pAMDavAnuM abhimAna jAgI UThayu.. teo eka sAmaTA khelI UThayAH kSatriyAne mATe yuddha te tenA DAkhA hAthanA khela che. kSatriyA yuddhanA tamAzA dekhavAthI nahi paNa karavAthI TevAyela hAya che.' A sAMbhaLI zrIkRSNe kahyuM: te kahe, yuddha kevI rIte karaze ?" pAMce pAMDavA siMhanAda karatA hAya tema eka ja svare kheAlI UThayAH A yuddhamAM kAM ame nahi, kAM padmora nahiM !?
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________ 554 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra abhimAnanA AvezamAM te zuM khelI rahyA che tenu paNa temane bhAna rahyuM nahi. zatrunA vinAzanI paNa pahelAM, potAnA ja mukhethI potAnA ja nAzanI gheANA, peAtAnA ja mATe nAmeAzI bharI thaI paDaze evI te kSaNe temane kalpanA paNa na AvI. peAtAnAM astitvanA InkAra e ja temanI mATI bhUla hatI. ane te bhUlanI sajA temane bhAgavavAnI hatI. rAjA padmottara sAthe yuddha zarU thayuM. rAjA padmoranI senA aDaga vizvAsa sAthe AgaLa vadhavA lAgI. pAMDavA jANe potAnA astitvanA InkAranI prakRtidva sajA bhogavatA hoya tema hAravA lAgyA. zatruonA prahArathI teo kSata-vikSata thaI gayA. temanu khaLa, vI, utsAha kSINa thaI gayAM. te yuddhamAM padmottaranI sAme TakI zakayA nahi. na bhImanI gadA kAmamAM AvI ke na arjunanuM gAMDIva dhanuSa ! nakula-sahadevanI talavAra paNa paDI rahI. AjasudhI kayAreya nahetI joi evI nAmeAzIbharI paristhitimAM tee mUkAi gayA. na A joI zrIkRSNe siMhanAda karyAM. temaNe potAnA pAMcajanya za`kha vagADayA ane dhanuSane TaMkAra karyAM. zrIkRSNanA si hanAda, za khanA vizeSa avAja ane dhanuSanA 8 kAravathI AkhuMce vAtavaraNa badalAI gayuM. padmottara rAjAnuM sainya gabharAi gayu. tenI vizALa senAmAM nAsabhAga zarU thaI. je sainike samudranAM pracaMDa meAjAnI mAphaka AgaLa vadhI rahyA hatA te badhA Amatema bhAgavA lAgyA. rAjA padmorAra paNa hatAza ane nirAza thai gayA. jenA si'DunAda ane TaMkAramAM ATalI zita che te svayaM keTalA baLavAna haze tene vicAra karatAM te bhayabhIta banI gayA. te vicAravA lAgyAH pAMca pAMDavA sAthenA yuddhamAM huM mArA paga jamAvI zakayA hatA paraMtu zrIkRSNa sAthe laDavAnI tA mArI hAma nathI. basa, eka vakhata mANasanu' saMkalpabaLa namaLuM paDe che ke te mAnasika rIte hatAza ane nirAza thai jAya che. padmottara rAjAnI paNa AvI ja sthiti thaI. teNe draupadIne sanmAnapUrvaka pAchI soMpI, kSamAyAcanA karI ane khAtrI ApI ke, bhaviSyamAM te kadI Avu. anucita AcaraNa nahi kare. ja draupadI pAchI maLatAM pAMce pAMDavA ghaNA khuzI thayA. paraMtu A yuddhamAM temanA je nAmeAzIbharyAM parAjya thayA hatA tenAthI temane bhAre sa"kAca paNa thatA hatA. A AkhIye vAtanA upasaMhAra karatAM zrIkRSNe kahyu` ke: 'mANasanA aMtarAtmAmAMthI Akasmika jevA nAda sarI paDe che tevuM ja tenuM piraNAma aMte AvIne UbhuM rahe che. yuddha zarU thayA pahelAM ja tame A yuddhamAM kAM ame nahi, kAM padmottara nahi' evI je ghASaNA karI hatI e ja tamArI mAnasika duLatAne pratiphalita karanArI vAta hatI. yuddha pUrve ja tame tamArA hRdayamAM tamArA vinAza ane parAjayanA saMkalpa karI lIdheA hateA, manuSyanA jaya parAjya bahAra tA pachIthI thAya che, paraMtu potAnI aMdaramAM te pahelAM ja thai jAya che. pAtAnAM AtmabaLanA avizvAsa e ja manuSya jIvananA sauthI moTA ane nAmeAzIbharyAM parAjaya che. "mana hAre hAra hai mana gIte nIta''
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________ astitvanA InkAranI sajA : papapa je manathI hArI jAya che te jIvanakSetramAM paNa hArI jAya che. jenAM manamAM utsAha, rti ane baLa hoya te ja potAnI aMdaramAM jIte che ane aMdaramAM jItelAne avazya bahAra paNa jaya thAya che. mATe manane hIna, dIna ane rAMka na banAvavuM joIe. jIvana yuddhamAM jhaMpalAvanAra pitAnA astitvane svayaM ja InkAra bhaNI de te tenI sajA bhogavavA paNa teNe taiyAra rahevuM joIe. astitvane svIkAra e ja prabhutAne svIkAra che. A vAtane ahIM aTakAvI ApaNe AgamanA ItihAsane DuM tapAsI laIe. bAramI zatAbdI sudhI Aga para saMskRta ane prAkRta TIkAonuM pariNAma vadhatuM ja rahevA pAmyuM. bhASAnI jaTilatA ane viSayenI gaMbhIratAne kAraNe dArzanika viSenI carcA, dArzanika vikAsakrama mujaba, gahana ane gahanatara thatI gaI. samaya jatAM e jarUrI jaNAyuM ke AgamenI zabda saMspazI saMkSiptatama TIkAo paNa hevI joIe. kAraNa, samayanI gatie saMskRta ane prAkRta bhASAone vyavahAranI bhASAmAMthI mAtra sAhityika bhASA banAvI dIdhI hatI tyAre tatkAlIna apabhraMza-prAcIna gujarAtI bhASAmAM bAlAvabaMdhanI racanA thaI. AvI bAlAvabodha racanAo karanAra ghaNu thayA; paraMtu temAM 18mI zatAbdImAM thayelA lokAgacchanA zrI dharmasiMha muninuM nAma vizeSa rUpathI ullekhanIya che. emanI daSTi prAcIna TIkAonA pracalita arthone choDIne kayAMka kyAMka svasaMpradAyasammata artha karavAnI paNa rahI che. have uttarAdhyayana sUtranA ApaNuM mULabhUta svAdhyAya tarapha vaLIe. zrI kezIkumAra zramaNa pitAnA pUchelA praznanA anusaMdhAnamAM ja vizeSa spaSTatA mAMgavA kahe che nAvA ya iha kA vuttA ? kesI goyamamabbavI / kesimeva buvaMta tu goyamA iNamabbavI // te kaI naukA che? zrI kezIkumAre A jAtane punaH prazna pUchatAM zrI gautamasvAmIe javAba ApeH sarIramAhu. nAva tti jIvo vuccai nAvio / saMsAro aNNavo butto jaMtaranti mahesiNo / zarIra te naukA che. tene nAvika jIva che ane saMsAra samudra che ke jene maharSi tarI jAya che. zarIrarUpa naukAnA mAdhyamathI saMsArarUpa samudra tarAya che. zarIra je zakti sabhara ane utsAha baLathI yukta haze te jIvarUpa nAvikane saMsAra samudra pAra karavo sahelo thaI paDaze. zarIre paramAtmAnI upalabdhi mATenuM sarvottama sAdhana che. A sAdhananA baLe sAtha sAdhI zakAya che. A sAdhanAno upayoga karavAnI kaLAthI vikaLa vyakita jIvana hArI jAya che ane A sAdhanane sAdhanarUpa samajI, samudra pAra karavAmAM tene upakAraka mAnI je saMsAra samudrane pele pAra pahoMcyA pachI tene choDI de che, te saMsAra sAgara tarI jAya che.
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAya rasAsvAda svAdhyAyane bhagavAna mahAvIre aMtara tapamAM sthAna Apela che. svAdhyAya te te visphoTanA nikaTanuM eka pagathiyuM che ke jyAM krAMti ghaTita thAya che. svAdhyAyathI jIvananuM rUpAMtara thaI jAya che ane mANasa navA ja svarUpe bahAra Ave che. tenAM pUrva jIvananI carcAo badalAI jAya che ane jANe tene na ja janma thaye heya tema svAdhyAyathI tenuM AMtarika svarUpa ane sauMdarya pragaTI UThe che ! sAmAnya rIte ApaNe svAdhyAyane artha zAnuM adhyayana, zAne abhyAsa e karatA hoIe chIe. paraMtu svAdhyAyane A pAramArthika artha nathI. zAstrane abhyAsa te hajAre leke kare che. paraMtu zAstrono abhyAsa karI levA mAtrathI jIvanamAM keI kAMti ghaTita thatI nathI, jIvanamAM keI rUpAntaraNa thatuM nathI. zAstronAM adhyayanathI jIvanamAM rUpAMtaraNa athavA kAMti AvavAne badale UlaTuM keTalIkavAra te avadhaka thaIne UbhuM rahe che. kemake, mANasa zAne jeTale gaMbhIratApUrvaka abhyAsa karatA jAya che teTalo te pitAnI jAta tarapha nizcita ane bephikara banI jAya che. zAstrone jANI lIdhA pachI svayaMne jANavAnI bhAgye ja tene apekSA rahetI hoya che. zAstrane jANanAra vyakti mAne che ke, jANavA jevuM badhuM meM jANI lIdhuM che. kAraNa te ema mAnate thaI jAya che ke, je kAMIpaNa jANI zakAya evuM che te badhuM A zAstromAM che ane zAstro jANyAM eTale meM badhuM jANI lIdhuM che. mahAvIranA Agame mane kaMThastha che. buddhanA piTake mArA magajamAM meM bharI lIdhA che, kRSNanI gItAne huM ghoLIne pI gayo chuM, brahmasUtra ane upaniSade te mane kaDakaDATa meDhe AvaDe che, AtmA ane paramAtmAnA zAstrIya jagatane huM sArI rIte pheMdI vaLyuM chuM. AtmA zuM che, paramAtmA zuM che vagerene mane sUphamatama zAstrIya abhyAA che. Ama A jAtanA Atma-saMtoSathI te AtmAne jANyA vagara paNa AtmajJa banIne besI jAya che. AvA mANasane AtmA ane paramAtmA zomAM chupAele hoya che. pustakamAM chapAelA te ghaDA je ja tene AtmA-paramAtmAne paricaya hoya che. pustakane gheDa jema nathI te musApharInA kAmamAM Ave che ke nathI kaI gADI hAMkavAnA upagamAM Avate tema zAthI oLakhAyelA AtmAmAM Atma-sAkSAtkAra je svAda ke AnaMda AvatuM nathI. temAM paramAtmAnI kaI spaSTa jhalaka dekhAtI nathI. AvI vyakti mukitanA AkAzamAM pAMkho phaphaDAvI zakatI nathI. tenAM jIvanamAM koI evAM prakAza kiraNa jhaLakatAM nathI ke jene AdhAre te kahI zake ke A jJAna che ke jenA vaDe prakAzanI prApti sahaja upalabdha che. hakIkatamAM tenAM aMtaramAM cArekora aMdhAruM ja hoya che ane chatAM zAstranA abhyAsanA AdhAre te ema mAne che ke huM badhuM jANuM chuM. bhagavAna mahAvIranI daSTimAM A mithyAjJAna che.
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAya rasAsvAda : 557 zAstrathI je maLe che te satya na hoI zake. svayaMthI je upalabdha thAya che te ja satya hoya che. svayaMnA puruSArthathI upalabdha satya zAstramAM lakhAya che, paraMtu zAstromAMthI je maLe che te svayaMnuM nathI hotuM. zAstra lakhanAra zAstA bIje hoya che. je AkAzamAM uDe che, jeNe prakAzanAM darzana karyA che, jeNe marajIvA thaI sAgaramAM DUbakI mArI che tevAnI e zodha che, mAhitI che, khabara che. sAgarane kAMThe besI vAMcanArane DUbakInAM satyanA darzana saMbhave nahi. samudra kAMThe besI pustakonAM pAnAM UthalAvanArAoe bhUlI na javuM joIe ke, sAgaramAM DUbakI lagADanAranAM vakatavya ane tene kAMThe besI vAMcanAranA vakatavya eka hoI zake nahi. chatAM A bhUla sadAthI thatI AvI che ke, zAstramAM avagAhana karanArA bhUlI ja jAya che ke sAgara te hajI avaziSTa che. svayaMnA adhyayananA UMDANamAM UtarI javAne svAdhyAyano pAramArthika artha lagabhaga bhUlAI gayo che ane svAdhyAya je gINa artha che te eTale pracalita thaI gayela che ke, ApaNe te arthane ja vAstavika mAnI beThA chIe. svAdhyAyane gauNa artha che zAstronuM adhyayana, paThana ane manana. bhagavAna mahAvIra adhyayana paNa kahI zakatA hatA paraMtu svAdhyAya kahevAnuM temanuM projana zuM? temAM "sva" umeravAnI zI jarUra? mAtra "adhyayana" eTaluM ja paryApta hatuM. paraMtu tema na karatAM temAM "sva" zabdane UmeravAmAM Avela che. tema karavAnuM vizeSa prajana e che ke temAM svayaMnA adhyayananI vAta che; zAstranA adhyayananI nahi. paraMtu sau zA UghADIne ja beThA heya che. temane pUchIzuM ke, tame zuM kare che ? te badhA eka ja vAta kahezeH "svAdhyAya. zAstra nizcita ja kaI bIjAnuM haze. svanuM zAsa hoI zake nahi ane je te svanuM hoya ane ApaNe tene vAMcI rahyA hoIe, te te nirarthaka ja vAMcI rahyA chIe, kemake pitAnA ja lakhelAmAM pitAne zuM vAMcavAnuM hoya? temAM jANavAnuM paNa zuM hoya? svAdhyAyane atha che svayaMnuM adhyayana. zAstranuM paThana ghaNuM saraLa che paNa svAdhyAya kaThina che. zAstra bhaNI zakAya che temAM paThita hevuM ja paryApta che, paraMtu svAdhyAyamAM paThita hovuM mAtra paryApta nathI. mANasa aneka graMthIonI jALa che. mANasa pote ja pitAnAmAM eka saMpUrNa vizva che. hajAre jAtanA tyAM upadrave che. te eka eka upadravanA adhyayananuM nAma svAdhyAya che. mANasa potAnA krodha saMbaMdhI adhyayana kare che te paNa avazya svAdhyAya che, paraMtu tenA saMbaMdhamAM zAstramAM zuM lakhyuM che, tene je te abhyAsa karavA bese te te pachI svAdhyAya nathI rahetuM. zAstramAM je kAMI lakhyuM che te badhuM mANasamAM vidyamAna che. A jagatamAM jeTaluM jeTaluM jANavAmAM AvyuM che te badhuM mANasamAM avazya vidyamAna hoya che. ane je kAMI jANavAmAM Avaze te badhuM paNa mANasamAM maujUda ja che. eTale mANasa jAte ja zAstra nathI paraMtu parama zAstra che.
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________ 558: bhedya pASANa, kholyAM dvArA Aja sudhI je kAMI jANavAmAM AvyuM che te mANasanA jagate ja jANyuM che. bhaviSyamAM paNa je kAMI jANavAmAM Avaze te badhuM paNa mANasa ja jANaze. eTale mANasa je pitAne ja jANI le te je kAMI jANI zakAyuM che ane jANI zakAze, te badhuM jANuM levAya che. eTale bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke emAM kALajuM te ra0 nA -je mAtra ekane jANI le che te badhAne jANI le che. svayaMne jANI levAthI badhuM jANI levAya che. tenA vividha AyAma che. jANavA gya je kAMI che tenA be bhAga karI zakAya che. eka vastugata ane bIje Atmagata. jANavAmAM paNa be vastu apekSita che. eka to jANanAre ane bIje jene jANavAnI che te vastu, te viSaya. je viSaya che tene jANavAne che ane je jANanAra che te tene jANe che. vijJAnano saMbaMdha te viSayathI, te vastuthI che ke jene jANavAnI che. dharmane saMbaMdha jANanAra sAthe che; je jANe che, je jJAtA che tenI sAthe che. jJAtAne jANavo dharma che ane tene jANavuM vijJAna che. grene ApaNe game teTalA jANI laIe te paNa tenAthI jJAtA jANI zakAtuM nathI. juo, vaijJAnika vastuviSayaka zedhamAM keTalA UMDA UtarelA hoya che ! sUrya caMdranI gati ane tenAM kiraNonI gatinuM paNa sUkSmatama gaNita teo gaNI zakatA hoya che. paraMtu vastuviSayaka jJAnanI gaMbhIratAmAM teo eTalA UMDA Utare che ke, vastuviSayaka jJAnanA jANanArane ja teo bhUlI jatA hoya che! kAraNa, jANakArI vadhAre parimANamAM ekatrita thaI jAya, te te jANakArImAM jJAtA chupAI jAya che. vastuviSayaka jANakArIthI jIvanamAM kazuM ja parivartana AvatuM nathI. hA, AvI jAtanI jANakArIthI "huM jANakAra chuM e bhrama avazya mANasamAM pedA thAya che. bhagavAna mahAvIra evA jANanArane mithyAjJAnI kahe che. tene paNa jANakAra to avazya kahe che paraMtu A jANanAra, mithyA jANanAra che. kAraNa, te evI vastuone jANanAra che ke jene jANyA vagara paNa cAlI zake che. je kImatI che, je jANavA lAyaka che tene choDI, jenuM kazuM ja mahatva nathI evA nimUlya jJAnane AvA mithyAjJAnIo jANI le che. pariNAma e Ave che ke jANavuM paryApta parimANamAM ekatrita thaI jAya che paraMtu jANanAra khevAI jAya che. maratI vakhate ApaNI pAse jANakArI te ghaNI ekatra thaI gaI hoya che, paraMtu je jaI rahyo che, je marI rahyo che, tene ja jANe nathI hote. mANasa badhuM jANI le che paNa pitAne ja jANavAnuM bhUlI jAya che e keTalI AzcaryanI vAta che? eTale svAdhyAyanuM sthAna AMtarika tapamAM che. bhagavAna zAzvenA abhyAsanI manAI nathI pharamAvatA paraMtu zAstrano abhyAsa e svAdhyAya nathI. A vAta je lakSyamAM AvI jAya to zAstrIya adhyayana paNa upakAraka banI zake che. A vAta satata lakSyamAM rahevI joIe ke zAstrane sAgara e sAgara nathI; zAstranA sAgaramAM tarI zakAtuM nathI; zAstranA prakAzamAM joI zakAtuM nathI, zAstranA AkAzamAM UDI zakAtuM nathI, zAstranA mokSamAM asalI mokSane AnaMda meLavI zakAto nathI.
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAyane rasAsvAda : papa9 mANasa jyAre pitAne bhUlI jAya che tyAre svAdhyAya aTakI jAya che ane jyAre potAnI jAtane smaraNamAM rAkhe che tyAre svAdhyAyane prAraMbha thaI jAya che. svAdhyAyane artha ja e che ke, pitAnAM jIvananuM keIpaNa kRtya, keIpaNa vicAra ke kaIpaNa ghaTanA, pitAnI anupasthitimAM na ghaTe, krodhamAM paNa pote upasthita rahe, ghaNA, kAma, vAsanA je keIpaNa sArA narasAM kRtya hoya, e kAryamAM potAnI anupasthiti na hoya e ja savAdhyAyane hetu che. potAnI jANa bahAra kaI kRtya na thAya e ja svAdhyAyane paramArtha che. bhagavAna mahAvIra kahe che, bhUla tyAre ja thavA saMbhava che ke jyAre vikAranA AvezamAM mANasa gAphala ane mUcchita banI jAya che. svAdhyAyamAM galata ghaTanA dhaTavI saMbhava nathI. krodha karatI vakhate je krodha karanAranI hAjarI barAbara haze te bemAMthI eka ja rahI zakaze, kAM te krodha ane kAM te krodha karanAra pate. banne eka sAthe maujUda rahI zakatA nathI. kedha karatI vakhate mANasa je mUcchita nahi thAya, bhAna nahi gumAve ane vivekane jALavI rAkhaze te pite mojuda raheze ane krodha evAI jaze. paraMtu je te krodhamAM mUcchita thaI jaze, gAphela banI jaze, bhAna gumAvI besaze te krodha pravezI jaze ane pite evAI jaze. krodha karanAra jAgRta haze te ja kedhane pravezavAne avakAza nahi maLe. bhagavAne paNa vAraMvAra kahyuM che ke, "ramAM goyama! mA pamAyo" he gautama! eka kSaNane paNa pramAda na kara, ene atha ja e che ke, je AtmA jAgRta haze te kaI ja beTI vastu temAM pravezI zakaze nahi. mATe jAgRtipUrvaka jIve, pramAda rahita banI che! koIpaNa vyakti samagratAthI A ja kSaNe jAgI jAya te tenA janmajanmAMtaranAM pApane kacara, pApanA DhagalA, pApanA pahADe kSaNa mAtramAM nAza pAmI jAya che. svAdhyAyathI eka vAtanuM te spaSTa jJAna thaI jAya che ke, moTAmAM moTuM keI pApa hoya te te mUrchA che, ane moTAmAM moTuM kaI puNya hoya te te jAgRti che. mANasane prAyaH te ja dekhAya che jemAM tenuM dhyAna hoya che, jenA tarapha tenuM dhyAna nathI te tene dekhAtuM nathI. manuSya haMmezAM ahiMdRSTi dharAve che. tenuM dhyAna haMmezAM vastumUlaka hoya che tethI tenA aMdaramAM aMdhAruM ja rahe che. vastuo taraphanuM dhyAna paNa aMdarathI ja Ave che. paraMtu aMdara aMdhArAM sivAya kazuja hetuM nathI. kAraNa yAna vastu taraphanuM che. bAhya vastuomAMthI prakAzane saMkelI aMdaranI dizAmAM vALavo e ja svAdhyAya che; aMdaramAM jevAne abhyAsa kare e ja svAdhyAyane artha che dAkhalA tarIke, eka suMdara strI rastA para jatAM tame je I. strI pitAne kAme jaI rahI hatI ane tame tamAre kAme jaI rahyA hatA. te strIne jevAne A te mAtra Akasmika saMga hatuM. paraMtu tenI suMdaratAne jotAM ja tamArAmAM suSupta rahelI vAsanA jAgI gaI ane tamArA
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________ 560 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra prANene spazI gai. pariNAme, tame bhale cAlI te te saDaka upara rahyA hatA, tamArA paganI gati paNa te rAjamArga upara ja hatI paraMtu tamAruM mana pAgala thai te strI pAchaLa doDavA " lAgyuM. tamAruM sAruye dhyAna te strI tarapha kendrita thaI gayuM. tamArAmAM AvI mAnasika vikRti AvI enA atha ja e thayA ke tame svAdhyAyathI dUra khasI gayA che, tamArA viveka nAza pAmI gayA che, tamArI jAgRti naSTa thaI gaI che! e strInA sauMdaryamAM tame mugdha banyA, te mugdha banelI dRSTimAM tame mUrchita banyA, kheAvAi gayA, eTale svamAM, tamArAmAM ja tamArI anupasthiti thaI gaI ane vAsanAne pravezavAnA meAkeA maLI gaye. paraMtu jevA tame jAgRta thaI gayA, vivekanI pavitra dRSTi tamArAmAM udghATita thaI gaI, te strI taraphanuM tamAruM AkaSa Nu vikarSita thayu` ke tarata ja tame vicAravA lAgyA; are, mArAmAM AvI kAmavAsanA kema UbhI thaI ? khasa, AtmamaMthananI A paLe tamArI dRSTi Atmagata thatAM, e ja paLathI svAdhyAyanA prAraMbha thaI gayA. jyAre koI ghaTanA ghaTe che tyAre tenI e khAjue hAya che. eka vastugata ane aMjI Atmagata. dhyAnane Atmagata vALavAnu nAma svAdhyAya che; ane dhyAnane vastugata vALavAnuM nAma mUrchA che. paraMtu ApaNI e svAbhAvika nabaLAI che ke, ApaNuM adhikAMza dhyAna vastugata ja hAya che. kAI ApaNane gALeA de tA tarata ja e gALA ApaNA prANane sparzI jAya che ane tenI gALA pratikSaNa ApaNI smRtine viSaya banI jAya che. gALeA ApanAra vyakitanI khelavAnI paddhati, gALA ApatI vakhatanI tenI ceSTAo ane te kSaNunI tenI AvezabharI vikRtio ApaNI najara samakSa taryAM kare che. ApaNI smRtimAM te gALo ApanAra ja ramyA kare che ane tenA itihAsanuM sa MzAdhana ApaNe zarU karI daie chIe. ApaNA manamAM tenA viSenA eka mahAnibadhanI racanA zarU thai jAya che. te gALA tA bahAra hatI chatAM ApaNe te bahAranI gALAne ApaNA prANAmAM pravezAvI daie chIe ane aMdaramAM krAyanI javAlAe saLagAvI mUkIe chIe. te gALa denAra vyaktimAM je vastuo ApaNane pahelAM kayAreya nahAtI dekhAi, te have dekhAvA mAMDI. ApaNI sArIye cetanA te gALA denAra tarapha ekAMta kendrita thaI jAya che. gALa ApanAra teA peAtAne ghera jai zAMtipUrNAMka sUi paNa gayA haiAya che; paraMtu ApaNI rAtrinI UMgha harAma thai jAya che. gALa ApanAra kadAca majAkamAM paNa gALa lyeA hAya, gALa besIne te pAche tene bhUlI paNa gayA hoya; paNa tenI gALAthI ApaNA AtmAne zAMti maLatI nathI. gALa Ape tyAre ApaNAmAM krAdha zA have Ama azAMta du:khI thavAne badale, jyAre kAi ApaNane mAtma nirIkSaNa karIe ke, te gALanI ApaNA para zI zI asara thai ? mATe urdUbhavye ? te kreAdhane kAraNe ApaNAmAM tenA badale levAnI icchA thaI ke nahi ? badale vALavAnI icchA thaI te kevI rIte khaleA vALavAnA vicAra AnyA ? zuM zu' tene sAme gALe devI? zuM tenuM gaLuM dabAvI devu ? tenI hatyA karavI ? pUrNa satyane jovA Ama jo A
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAyane rasAsvAda : paMdana. tarapha aMdaramAM UtarI jaIzuM te anubhavI thaIne ApaNe bahAra AvazuM. A anubhava e ja svAdhyAya che. A svAdhyAyathI ja ApaNe jJAnI thaI bahAra AvI zakIe chIe. enAthI be, sArA anubhava thaze. eka te ApaNI pitAnI jANakArI vadhI jaze ane bIjuM ApaNA manamAM eka nizcaya thaI jaze ke teNe gALo ApI e ke mahattvapUrNa vAta nahatI. mahattvapUrNa vAta te e che ke gALo khAdhA pachI ApaNe kevo anubhava karIe chIe ! pachI te gALene javAba ApavA ApaNe kyAreya nahi IcchIe ! ApaNe ApaNI nabaLAIo jeTale aMze chupAvIe chIe teTale aMze te sadhana banatI jAya che. ApaNI nabaLAIone jyAre ApaNe svayaM jevA ane tene dUra karavA lAgIe chIe tyAre ja te nabaLAIonA mULiyAM hacamacavA lAge che. gaMdakI, kacarA, kAMTA, kAMkarA vagere te dharatInA uparanA taLa upara ja hoya che, jema jema dharatInA UMDANamAM UtarIe chIe tema tema aMdarathI hIrA, mANeka, motI maLe che. svAdhyAyane artha che ApaNe ApaNuM hAthathI ajIta duHkhamAM UMDA UtaravuM. ApaNuM AMtarika gaMdakInA UMDANamAM UtaryA vagara svaccha thaI zakAtuM nathI. duHkhamAMthI pasAra thayA vagara sukhane anubhava karI zakAto nathI, sukhanI jhalaka mANI zakAtI nathI. narakamAMthI pasAra thayA vagara svarga maLatuM nathI. kAraNa naraka ApaNe nirmita karelAM che. ApaNe temAM ja UbhAM chIe. dareka mANasa narakamAMthI svargamAM javA mAMge che, paraMtu ApaNe ja nirmANa karelAM narakane - mITAvyA vinA svargamAM kyAMthI javAya? svarga athavA apavarga ahIM ane A ja kSaNe maujUda che. paraMtu ApaNe nirmita karelA narakamAM te chupAeluM che. apavarga e ApaNe svabhAva che; naraka ApaNI upalabdhi che. naraka UbhuM karavAmAM ApaNe bhAre zrama karyo che. te narakanI dIvAlane teDavA svAdhyAya kedALInuM kAma kare che. zrIuttarAdhyayana sUtranA cAlatA svAdhyAya tarapha have eka daSTi nAkhavI jarUrI che. zrI kezIkumAra zramaNa pitAnA dviIpa sabaMdhenA praznanuM samIcIna samAdhAna thaI jatAM, zrI gautama svAmI taraphanI potAnI mAnabharI ane vivekabharI daSTi dAkhavatAM kahe che sAha goyama! pannAte chinno me saMsamA imo / anno vi saMsao...majjhata me kahasu goyamA ! // andhayAre tame ghore ciTaThanti pANiNo bahu / ko karissaha ujjoya savva logammi pANiNa / / he gautama ! tamArI prajJA zreSTha che. tame mArI zaMkA dUra karI che. mAre hajI eka saMdeha che. he gautama ! te viSe tame mane kaho. bhayaMkara pragADha aMdhakAramAM ghaNuM ja rahe che. AkhA lekamAM temane mATe prakAza koNa karaze?
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa2 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra anAAda kALathI jagatanA jIvA ajJAnane AdhIna thaI aMdhakAramAM bhaTakI rahyA che. ajJAna e ja mATu pApa che, mATu aMdhAru che. ajJAnanA AvA pragADha aMdhakAramAM aTavAtA A jIvAnA uddhAranA kAI upAya dekhAtA nathI. ahIM te AMdhaLAo AMdhaLAonuM netRtva karI rahyA che eTale prakAzane pravezavAnA kayAMya avakAza dekhAtA nathI. ajJAna e mATI pIDA che. paraMtu jyAM sudhI prakAzanAM divya kirAnA anubhava thayA nathI tyAM sudhI aMdhakAramAM athaDAtA A jIvAnI pIDAne haTAvavAnA bIjo koI upAya paNa nathI. AvA ajJAnamAM sabaDatA, aMdhakAramAMthI aMdhakAramAM paDatA jIvenAM kalyANa mATe A lAkamAM kANu divya prakAza karaze ? te aMdhAruM kayuM che ?'-zrI kezIkumAra zramaNanA A praznane zrI gautamasvAmI ze javAba Apa tenA bhAvabheda avasare kahevAze. upAdAna-nimitta mImAMsA kAryonI utpattimAM upAdAna kAraNanuM ane nimitta kAraNanuM zu' sthAna che temaja tenAM svarUpe zuM che tenA vicAra AjanAM pravacanamAM karavAnA che. kAraNa upAdAna ane nimitta sahacArI che. ekanA abhAvamAM bIjAnA sAMgopAMga vicAra azakaya che. eTale upAdAna ane nimitta bannene sAthe rAkhI vicAra karIe chIe. A viSayane suspaSTa karavA mATe dazanazAstramAM prasiddha che te ghaTanA dAkhaleo laie. ghaTa e mATInI avasthA che; kAraNu ghaTamAM TheTha sudhI mATInA anvaya dekhAya che. eTale ghaTanuMupAdAna kAraNa mATI gaNAya. paraMtu mATIthI ja jo ghaTa janmatA hAya te mATI pachI tarata ja ghaTanI utpatti thavI joie. mATI ane ghaTanI vacce je piMDa, sthAsa, keza ane kuzULa Adi rUpa aneka sUkSma ane sthUla paryAye thAya che te na thavI joie. jo ke ghaTanI pUrvavat A badhI avasthAe paNa mATInI ja che chatAM je mATI khANuthI lai AvavAmAM Avela che, te mATI upara jaNAvelI aneka avasthAomAMthI pasAra thayA vagara, ghaTa paryAya rUpamAM pariNata thai zakatI nathI. eTale mAtra mATIne ghaTanuM upAdAna kAraNa kahevuM te dravyArthi ka nayanI dRSTi che. hakIkate ghaTanI utpatti amuka paryAya viziSTa mATIthI thAya che; khANamAMthI sIdhI AvelI avasthAviziSTa te mATIthI nahi. A apekSAthI (RjusUtra nayanI dRSTithI) ghaTanI pUrvavartI paryAya ghaTanuM upAdAna gaNAya che. tApaya e che ke, ghaTanu upAdAna kAraNa vivakSita avasthAviziSTa mATI ja hAya che. anya avasthAviziSTa mATI nahi, pramANathI te pUrvI paryAyaviziSTa mATI ja ghaTana upAdAna kAraNa che.
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdAna-nimitta mImAMsA : pa. A ja vasatune vadhAre suspaSTa karavA mATe jIvane paNa dAkhale laI zakAya che. mukta avasthA e paNa jIvanI avasthA che. kAraNa, mukta avasthAmAM paNa jIvane anvaya dekhAya che. eTale upara jaNAvela prakiyA mujaba dravyArthika naya-vyavahAra nathI mukta avasthAnuM upAdAna . kAraNa jIva kahevAya che. paraMtu je mAtra jIvathI mukata avasthA janmavA lAge te nigadane ne paNa te paryAyanA anaMtara tatkALa mukata avasthA janmavI joIe ane nigoda ane mukta jIva vacce je aneka avasthAo che te daSTigocara na thavI joIe. jo ke nigada ane mukta avasthA vacce je je paryAye janme che te badhAmAM vyavasthita jIvane anvaya dekhAya che. paraMtu A eka sunizcita satya che ke, je jIva nigodamAMthI nIkaLe che te nigoda ane mukata avasthA vaccenI saMbhavita aneka paryAne sparyA vagara, mukta avasthAnI vizuddha paryAya pAmI zakate nathI. eTale jIvane mukta avasthAnuM upAdAna kAraNa kahevuM te mAtra dravyArthika-vyavahAra nayanI daSTi che. vastutaH mukta avasthAnI utpatti aMtima kSaNavartI agI kevalI avasthAviziSTa jIvathI ja thAya che. enA pUrve kramathI sagI kevalI, kSINakaSAya, sUmasaM5rAya, anivRttikaraNa, apUrvakaraNa ane apramattasaMyata avasthA garbhita vividha paryAye niyamathI hoya che. apramatta saMyata avasthAnA pUrve kaI kaI avasthAmAM hoya che te vividha nI apekSAthI vividhatA bharelI hoya che. pitA potAnA upAdAna anusAra bIjI bIjI avasthAe yathAsaMbhava hoya che. jema badhA pudgale ghaTa nathI banatA tema e paNa niyama che ke, badhA che te te avasthAne nathI prApta thatA. jemAM je bhavya jIvarAzi che te ja potapotAnA upAdAna mujaba te avasthAone upalababdha karI mukata thAya che. mukta thavA pUrve ayogI avasthA nizcita hoya che eTale upAdAna kAraNa ane kAryanA A lakSaNo jaNAya che-niyatapUrvekSatid RUtrA, niyattattara kSaNAvartiA vArya hRkSaNa"- nizcita pUrva samayamAM upasthiti kAraNanuM lakSaNa che ane niyata uttara kSaNamAM rahevuM te kAryanuM lakSaNa che. jo ke uparyukata lakSaNamAM niyatapUrva samayamAM sthita tene kAraNe ane je niyata uttara samayamAM sthita che tene kArya kahevAmAM Avela che. paraMtu AthI upAdAna kAraNa ane kAryane khAsa badha thatuM nathI. kAraNa niyata pUrva samayamAM dravya ane paryAya bane avasthita hoya che. A lakSaNathI koNa konuM upAdAna kAraNa che ane kayA upAdAnanuM kayuM kArya che enuM spaSTa jJAna thatuM nathI, chatAM upAdAna kAraNa ane kAryamAM eka samayanA vyavadhAnane khyAla te avazya AvI jAya che. upAdAnanuM lakSaNa A che. tyaktA tyaktAtma rUpa yat pUrvA pUrveNa vartate / kAlatraye'pi tad dravyamupAdAnamiti smRtam // je dravya traNe kALamAM pitAnA rUpane cheDatuM ane na choDatuM pUrva rUpathI ane apUrva rUpathI vartatuM hoya che te dravya upAdAna kAraNa che ema jANavuM joIe.
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa64: bhedyA pASANa, khelyAM dvAra A lekamAM dravyane upAdAna kAraNa batAvyuM che. enAM vizeSaNa para dhyAna ApavAthI e te spaSTa samajAya che ke dravyane mAtra sAmAnya aMza paNa upAdAna thatuM nathI ane vizeSAMzamAM paNa upAdAna thavAnI jagyatA nathI. upAdAna te sAmAnya vizeSAtmaka dravya ja hoya che. vastunA mAtra sAmAnya aMza athavA vizeSa aMzane upAdAna mAnavAthI ekAMta kSaNikavAda athavA nityavAdamAM AvatA dAnAM udbhavane saMbhava thaI jAya che. bauddhadarzana je padArthane ekAMta kSaNika mAne che, temanA matamAM kSaNika padArtha jema kAryanuM upAdAna thaI zakatuM nathI ane vaizeSikAdi darzane je ekAnta nityavAdane svIkAre che temane tyAM ekAnta nitya padArtha paNa jema kAryanuM utpAdana thaI zakatuM nathI tema dravyane mAtra sAmAnya ke mAtra vizeSa aMza paNa upAdAna thaI zake nahi. svAmI kArtikeye A badhI Apattione anulakSI upAdAna kAraNa ane kAryanuM je lakSaNa karela che te A prakAre che pukhya pariNAma juttaM kAraNa mAveNa vaddade dv| uttara pariNAma judata ciya kajja have NiyamA / anaMtara pUrva pariNAmathI yukata dravya kAraNa rUpathI pravartita thAya che ane anaMtara uttara pariNAmathI yukta te ja dravya kArya hoya che. svAmI vidhAnada upAdAna kAraNa ane kAryanA svarUpa viSe saMkSipta samAdhAna karela che. "pAvAnabhya pUrvAzana kSaH svAha va, " arthAt upAdAnane pUrvanA AkArathI kSaya e kAryane utpAda ja che. kAraNa e bane eka ja hetuthI thAya che e niyama che. A badhA vivecanathI A hakIkata spaSTa thaI jAya che ke je anantara pUrva paryAya viziSTa dravya che te upAdAnanA nAme oLakhAya che. A anantara uttaraparyAya viziSTa dravya kArya saMjJAnA nAmathI oLakhAya che. A upAdAna-upAdeya vyavahAra anAdi kALathI cAlI rahyo che ane aMtakALa sudhI cAlatuM raheze. A viSayanI spaSTatA karavA mATe sarva prathama ghaTarUpa kAryane dAkhala Ave che. tadanusAra, khANamAMthI AvelI mATImAMthI jo ghaTa banaze te tene avazya sthAsa, koza, kuzaLa Adi paryAmAMthI pasAra thavuM paDaze. game teTale niSNAta ane kuzaLa kuMbhAra kema nathI hota chatAM ghaTane banAvavAmAM, mATIthI mAMDI ghaTa sudhInI tamAma niSpattinI dareka prakriyAone jALavIne rAkhavI paDe che ! khANamAMthI lAvavAmAM AvelI mATI jema jema vibhinna vibhinna avasthAone dhAraNa karatI jaze tema tema kuMbhAranA kriyA vyApAre paNa te te mujaba parivartita thatA jaze. mATInI avasthAonA parivartana ane kriyA vyApArenA parivartananI sAthe kuMbhAranA upagamAM paNa parivartana AvatuM jaze. A ja kramathI mATImAMthI ghaTanI niSpatti thAya che. eka bAju ghaTanI
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdAna-nimitta mImAMsA : papa niSpatti thaI jAya che tyAre bIjI bAju eja samaye kuMbhArane vega-upaga rUpa vyApAra paNa aTakI jAya che. upAdAna-upAdeya saMbaMdhanI sAthe nimitta-naimittika saMbaMdhanI A vyavasthA anAdi kALathI cAlI Ave che ane anaMtakALa sudhI cAlatI raheze. nimitta naimittika vyavahAra eka ja dizAthI nathI thatuM paraMtu banne dizAothI thAya che. jyAre ghaTa kAryanI vivakSA mukhya hoya che tyAre roga-upagathI joDAele kuMbhAra nimitta gaNAya che ane tenuM ghaTa kArya naimittika kahevAya che. paraMtu jyAre kuMbhAranA yoga-upaga rUpa vyApAranI vivekSA mukhya ane pradhAna hoya che tyAre kayA bAhya nimittanA AdhAre tenA kriyA-vyApArI vartatA hatA AvI vivakSAmAM je mATI ghaTarUpe pariNamI rahI che te nimitta kahevAze ane vivakSita gopayoga viziSTa kuMbhAra naimittika gaNaze. Agama paNa A satyanA sAkSI pUre che. Agama kahe che ke, koI opazamika samyagdaSTinA upazama samyaktvanA kALamAM ochAmAM ocho eka samaya ane vadhAremAM vadhAre cha AvalikA samaya jyAre avaziSTa rahe che tyAre anaMtAnubandhI catuSkamAMthI koI eka prakRtinI udIraNa thavAthI sAsvAdana guNasthAnanI prApti thAya che. eka bIjo e pathamika samyagdaSTi jIva le ke jeNe anaMtAnubaMdhI catuSkanI visaMjanA karI hoya. AvA jIvane bIjA guNasthAnanI prApti tyAre ja thaI zake jyAre anaMtAnubaMdhI catuSkanI sattA thAya ane temAMthI kaI paNa eka prakRtinI udIraNa thatI hoya. anaMtAnubaMdhI catuSkanI sattA ane temAMthI kaI paNa eka prakRtinI udIraNa tyAre thaI zake jyAre sAsvAdana guNa sthAnanI upalabdhi hoya. AthI spaSTa ja che ke sAsvAdana guNasthAnanI prAptinuM kAraNa (nimitta) anaMtAnubaMdhInI udIraNA che ane anaMtAnubaMdhInA satvanI sAthe udIraNAnuM nimitta anya pariNAme sAthe sAsvAdana guNasthAna paNa che. chatAM paNa AvA jIvane sAsvAdana guNasthAnanI prApti kayA nimittathI thAya che e batAvavAnuM ja prayajana hevAthI ema kahI zakAya ke, anaMtAnubaMdhI catuSkamAMthI kaI eka prakRtinI udIraNAnA nimittathI te thAya che. Ane vadhAre spaSTa karavA mATe taiyaNukanA skaMdhanuM udAharaNa paNa laI zakAya che. kAraNa kazukanabane paramANu pitApitAnI baMdha paryAyanI utpatti paratve upAdAna thaIne paNa paraspara .. A nimitta naimittika bhAva paNa che. nAkSanuM che che paNa jANavuM. Ama chatAM nimittane pradhAnatA ApI kAryanI utpattine svIkAranArA", ; paraMtu nimitta sAkSAt rahasyane na svIkArI AvI zaMkA kare che ke, khANathI lAvelI mATIma upara batAvelA kama pramANe ja thaze emAM zaMkA nathI, paraMtu khANamAMthI la ghaTanuM upAdAna thaze ane amuka mATI ghaTane badale zakerAnuM upAdAna . ja che. je rIte jIva upara AdhArita nathI, paNa A badhAne AdhAra kuMbhAra para che. kuMbhAra je che ? ra che tyAre dharmAdi dravya karavA mAMgaze te mATI ghaTarUpe pariNamaze. ane je mATIthI zakorAM have kazyA jyAre devayaM
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa66 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra zakerAmAM parivartita thaze. eTale ema lAge che ke, kAryanI utpatti upAdAna sApekSa hovA chatAM te nimittane anusarIne thAya che. eTaluM ja nahi, je kaI viziSTa ghaTanI niSpatti abhIsita hoya to te mATe viziSTa kuMbhAranA zaraNanI paNa apekSA hoya che. je viziSTa mATI mAtrathI ghaTanI niSpatti thaI jatI hoya te kuzaLa kuMbhAra kArIgarane zodhavAnI jarUra ja na rahe. eTale jagatamAM egya upAdAna sAmagrI sAthe yogya ane niSNAta kArIgarane paNa vicAra kare paDe che. Ave sugya sumeLa thavAne kAraNe kArya paNa viziSTa bane che. AthI siddha thAya che ke kAryanI utpatti upAdAna sApekSa hovA chatAM nimittane anusarIne thAya che. niSkarSa e che ke, kyA samaye kayA dravyanI kaI paryAya thavI te mAtra upAdAna para AdhArita nathI, tene AdhAra te nimittAdhIna che. nimittanI sArthakatA paNa AmAM ja che, anyathA nimittanA svIkArane kaI artha ja nathI. nimittavAdI taraphathI UThAvavAmAM AvelI A zaMkA nimitta-naimittika saMbaMdha ane upAdAna-upAdeya saMbaMdhanA tAtvika rahasyane na samajI zakavAnA kAraNe che. upAdAnanA svarUpanuM vidhAna karatAM upayuMkata zaMkAnuM nirasana sahaja thaI jAya che. kAraNa tenAM svarUpane ullekha karatAM agAu kahyuM che ke, anaMtara pUrva samayanA upAdAnane anusarI anaMtara uttarakSaNamAM tevAM ja kAyane utpAda thaze. nimitta tene anyathA na pariNamI zake. chatAM nimitta daSTie samAdhAna karavA mATe badhI jAtanAM nimitte vicAra karavuM paDaze. jagatamAM gaNatAM nimittenuM vagIkaraNa A traNa prakAramAM yathAsaMbhava thaI zake che (1) evAM nimitte je svayaM niSkriya che. jemake dharma, adharma, AkAza ane kALa dravya. (2) evAM nimitta je sakriya rahevA chatAM paNa IcchA, prayatna ane kAraNasAkalyanA jJAnathI rahita hoya che. jemake megha, vIjaLI, vAyu karma, ne karma (3) evAM paNa nimitta che je IcchA, prayatna ane kAraka sAkalyanA jJAnathI yukta hoya che. jemake-manuSya Adi. A traNa prakAranAM nimitte kaI rIte kAryotpattimAM nimitta thAya che tene kramazaH tadanusAra, khANa raSkriya padArtho che te badhA prakAranAM kAryomAM nimitta nathI thatAM paraMtu temanAmAM chatAM ghaTane banAvamAM nimitta thavAnI potAnA guNAnusAra yogyatA hoya che, te ja kAryomAM te SLa para che. jemake, dharmAstikAyamAM gati hetutva guNa che. eTale te gati pariNata che dhAraNa karatI jaze temAM nimitta thAya che. adharmAstikAyamAM sthiti hetutva guNa che eTale sthita chAnI avasthAnA ane pudgalenI sthitimAM nimitta thAya che. kALa dravyamAM vartAnAguNa che paNa parivartana AvatuM ke jIvAdi dravyanA utpAda-vyayamAM nimitta thAya che ane AkAza
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdAna-nimitta mImAMsA : 567 dravyamAM avagAhana ApavAnA guNa che eTale nimitta hAvA chatAM paNa e dravyane anusarIne ja te kAya thAya che ema nathI; paraMtu yathAyogya jIvAdi drabyAnI jyAre gati Adi kriyAe thAya che tyAre te te dravyeA nimitta thAya che. (2) khIjA prakAranA je nimittA che te icchA, prayatna ane kAraka sAkalyanA jJAnathI rahita heAvA chatAM paNa sakriya hAya che. paraMtu eTalA mAtrathI temanI sakriyatA mujaba, anya drabyAnu pariNamana thAya che ema kahI zakAya nahi. jaLa svayaM kriyAvAna avazya che ane mAchalAMnI gatikriyAmAM nimitta paNa che; paraMtu Ane atha e nathI ke, je dizAmAM jaLanA pravAha che te ja dizAmAM mAchalAMnuM gamana thaze. temaja Ane ae paNu nathI ke jaLa mAchalAMnAM gamanamAM nimitta che. eTale jaLamAM sadA mAchalAMnuM gamana thatuM ja raheze. hAM, AnuM tAtpaya eTaluM ja che ke, jyAre mAdhyu gamana karaze tyAre jaLa tenI gati kriyAmAM nimitta thaze. mAchala' kayAre gati kare ane kayAre gati na kare tene AdhAra jaLa upara AdhArita nathI, paraMtu mAlA upara avalakhita che. jaLanI mAphka vRkSanI chAyAnA paNa dAkhale laI zakAya che. chAyA kriyAvAna padA che. ane vaTemArgunI sthitimAM nimitta paNa hoya che. paraMtu AnA artha e nathI ke vRkSanI chAyA maLatAMnI sAthe vaTemArgune paNa rokAI ja javuM paDe. Ane atha ATale ja che ke, koI thAkayApAkayA pathika vizrAMtinI bhAvanAthI vRkSane Azraya laI rAkAvA Icche te te vakhate chAyA nimittanI garaja sArI zake che. sArAMza e che ke, kAryanI utpatti te upAdAna anusAra ja hoya che. paraMtu temAM je kriyAvAna padArtho nimitta thAya che temanI te nimittatA dharmAdi dravyenI jema ja jANavI joie. tame zaMkA karaze ke, dharmAdi dravya niSkriya che eTale te thavA ane puddagaleAnI gati AdimAM hetu nathI thaI zakatA. kAraNa jaLAdi padArtho kriyAvAna thaIne ja mAchalAM AdinI gatimAM nimitta dekhAya che. A zaMkAnuM samAdhAna e che ke, A kAMI doSa nathI. kAraNa cakSurindriyanI mAphaka A aLAdhAnamAM nimitta che. jema rUpanI upalabdhimAM cakSu nimitta che paraMtu jenuM mana vyAkSipta che tene cakSu Adi IndriyAnA hAvA chatAM paNa rUpanu grahaNa thatu nathI tema prakRtamAM paNa jANavuM. tAtparya e che ke, kAryotpatti vakhate maLanuM AdhAna svayaM upAdAna hoya che; paraMtu nimitta anya dravya thAya che. sakriya padArtho paNa niSkriya dharmAdi drabyAnI mAphaka ja nimitta heAya che. je rIte jIva ane pudgala dranca jyAre svayaM gati Adi pariNAmathI pariNata thAya che tyAre dharmAdvi dravya svaya' te gati Adi pariNAmamAM nimitta thAya che. evI ja rIte anya drabyA jyAre svayaM
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa68 : bhevA pASANa, khelyAM dvAra kriyA Adi pariNAmethI pariNata thAya che tyAre tabhinna anya dravya svayaM temAM nimitta thAya che. dvAdazAnupakSAmAM svAmI kArtikeye ukta abhiprAyane samarthana ApatAM jaNAvyuM che ke Niya Niya parimANa Niya-Niya davvaMpi kAraNa hori / .... aNNa bAhira davva NimittamattaM viyANeha / / badhA dravya pitA pitAnA pariNamananA upAdAna pradhAna mukhya kAraNa hoya che. anya bAhya dravyane mAtra nimitA ja jANavuM joIe. A te upAdAna-nimittAnI bhUmikArUpe kathana karela che. viSayanI gaMbhIratAne anulakSI A viSaya gya rIte laMbAze emAM zaMkA nathI. Aje te ATalethI ja aTakIe chIe. Aje zrI uttarAdhyayana sUtranI vAta upAdAna-nimittanI gaMbhIratAmAM kahevI rahI jAya che, te te viSe AvatI kAle vadhAre vAta karIzuM. upAdAna-nimitta samIkSA be nimittenuM vivecana gaIkAlanA pravacanamAM thaI gayuM che. Aje trIjA nimittanA saMbaMdhamAM rIte vicAra karIzuM. te mujaba trIjA nimittamAM IcchA, prayatna ane kAraka sAkalyanA jJAnathI yukta manuSyAdine samAveza thAya che. gaIkAle meM kriyAvAna nimittene lakSya karI je kAMI kahyuM che te prakRtimAM paNa upayogI che. Ama chatAM jo ema kahevAmAM Ave che, anya dravyanAM kAryo paratve kriyAvAna nimittene prayatna IcchApUrvaka heya che, te A paNa vicAravuM joIze ke, pitAnI IcchApUrvakanA prayatna vaDe te kayA prakAranA kAryanI utpattimAM preraka kAraNa che? zuM je dravya vivakSita kAryarUpathI pariNamI rahyuM che tene kAryarUpamAM pariNamana karavAmAM teo nimitta kAraNa che? athavA je dravya virakSita kAryarUpathI pariNamI rahyuM nathI tene vivakSita kAryarUpathI pariNamAvavAmAM teo preraka kAraNa che? prathama pakSane svIkAravAmAM te temanI aMzamAtra paNa prerakatA siddha thatI nathI. kAraNa, je dravya svayaM kAryarUpamAM pariNamana thaI rahyuM che temAM temaNe zuM karyuM ke jethI temanI prerakatA siddha thAya? dravya pitAnI meLe ja pariNamI rahyuM che tethI temAM temane kAMI karavApaNuM rahetuM nathI. bIjA pakSane svIkAravAthI je dravya svayaM vivakSita kAryarUpathI pariNamI rahyuM nathI tene zuM bIjA keI vivakSita kAryarUpathI pariNamAvI zakaze kharA? dAkhalA tarIke, bAvaLa vAvavAmAM Ave ane ApaNe IcchIe ke te aba thaI jAya, te zuM te ApaNI abhilASA mAtrathI athavA abhilASA mujabanA ApaNA prayatnathI, A thaI jaze kharo? nimittavAdIoe paNa A satya svIkAravuM ja paDaze ke, bAvaLa vAvIne AMbe thaI zake nahi. Ama jyAre bAvaLamAMthI
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdAna nimitta samIkSA : 569 AMkhe thaI zakatA nathI tyAre anya drabyAne paNa ApaNI icchA pramANe ApaNe paramAvI zakatA nathI. kadAca nimittavAdI kahe keH vivakSita dravyathI kArya te je thavAnu che te ja thaze; paraMtu ApaNe mAtra te kA AgaLa-pAchaLa thAya teTaluM karI zakIe. dAkhalA tarIke, je ke paMdara divasa pachI pAke ema che, tene prayatna vizeSathI paMdara divasa pahelAM pakavI zakIe; ane je phaLa aTavADiyAmAM bagaDI javAnu hoya tene rephrijareTara Adi sAdhanAnI madadathI cAra mAsa sudhI surakSita rAkhI zakIe. nimittavAdInI A dalIlamAM paNa koI sAra nathI. kAraNu tika pracayarUpathI avasthita dravyane eka pradeza tenA ja anya pradezarUpa thaI zakatA nathI. eka guNu anya guNu rUpa thaI zakatA nathI; athavA eka dravyanA pradeza anya dravyanA pradezarUpa thaI zakatA nathI. eka dravyanA guNu anya dravyanA guNurUpa thaI zakatA nathI. temaja dareka dravyanI Urdhva pracayarUpathI avasthita paryAyAmAM paNa parivartana saMbhavita nathI. dareka dravyanI paryAye ane guNu paryAye samAna che. temAMthI je paryAyane je svakALa che te kALe ja te paryAya thAya che. upalaka dRSTie vicAra karavAthI evA prazna thAya che ke, je kerI paMdara divasa pachI pAkavAnI hatI tene ApaNe paMdara divasa pahelAM pakavI nAkhI; paraMtu vacagALAnA paMdara divasamAM kerInI je paryAye thavAnI hatI, te nimittavAdInA kathana mujaba, ApaNA prayAga vizeSathI na thavA pAmI, tenuM zuM thayuM? te badhI paryaMcA thayA vagara ja atIta thaI gaI ke te paryaMce have bhaviSyamAM thaze ? thayA vagara te atIta thaI gaI ema kahI zakAya nahi; kAraNa je vastu thaI ja nathI te atIta kema thai zake ? bhaviSyamAM thaze ema kahevuM paNa barAbara nathI. kAraNa, Ama mAnavAthI kAi paNa paryAyanA svakALa thaze nahi. kAraNa te kevaLa eka ja paryAyanA prazna nathI, bhaviSyamAM AvanArI anaMta paryaMcAneA te prazna che. kAraNa, kei paNa eka vivakSita paryAya jo svakALamAM na thAya, teA badhA jIvA ane pudgalAnA paryAyAnA svakALanA niyama rahetA nathI. eTaluM ja nahi, paraMtu akALa pAka AdinA AzrayathI je paryAyAnI avasthiti te vacamAM mAnatA nathI te badhI pAyAnA abhAva thai jatAM, badhAM dravyenI paryAye kALa dravyanA pAyA jevI che e vyavasthA paNa rahe nahi. A vastu paNa kharAkhara nathI. jyAre ema siddha karavAmAM AvyuM che ke, dareka kAryonI utpatti peAtAnAM upAdAna mujaba ja thAya che, tyAre nimittAne anusarI AgaLa pAchaLa kAryAM pariNamana mAnavuM te nitAMta asaMgata che. AcAya zrI kundakunde samaya prAbhUtamAM kahela che ke aSNa dabiNa aNNadavvasta Na kIraye guNupA tamhA u savva davSA uppajjate sahAveNa // anya dravya vaDe anya dravyanA guNa-vizeSatAnA utpAda karI zakAya nahi. eTale badha. ja dravya pAtapeAtAnA svabhAvathI ja utpanna thAya che.
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________ 570 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra A viSayane ja jarA saraLatApUrvaka vadhAre spaSTa karavA prayatna karuM chuM. te mujaba, jagatanA jI samakSa mukhya be prazno che. prathama prazna te e che ke, te vartamAnakALamAM parataMtra kema thaI rahyo che ? zuM te pitAnI nabaLAInA kAraNe parataMtra che? athavA karmonI balavattAnAM kAraNe paraMtara che? bIjo prazna e che ke, A parataMtratAthI mukata thaI te svataMtra kevI rIte thaze? anya nimitta kAraNo tene svataMtra banAvaze ke te pote pitAnA ja puruSArtha vaDe svataMtra thaze? A banne praznanA javAbathI jainadarzanamAnya upAdAna-nimitta para cheDe vadhAre prakAza pADI zakAze. dareka vicArazIla mANasa ke je jainadarzananA mAtra ekaDAne ja bhale jANa hoya, chatAM A vAta te te svIkAre ja che ke, jainadarzanamAM jeTalA jaDa-cetana dravyono svIkAra che te badhA pitaye tAnA svataMtra vyakitatvane laIne pratiSThita che. eka dravya bIjA dravyane pitAne nAnakaDe bhAga paNa ApI zakatuM nathI. je dravyanuM je vyaktitva anAdikALathI pratiSThita che temAM bIjuM dravya jarA jeTalI paNa hInAdhikatA karI zakatuM nathI. A jainadarzananA asaMdigdha siddhAMte che. A siddhAMta anvaye pratyeka dravyanA utpAda vyayarUpa kAryanA saMbaMdhamAM vicAra karavAthI vidita thAya che ke, je dravyamAM je svabhAva athavA vibhAvarUpa kArya thAya che te pitAnA pariNamana svabhAvanA kAraNe thAya che temaja upAdAna zakitanA baLathI ja thAya che. bIju keI dravya tene utpanna kare tyAre ja tenuM svabhAva athavA vibhAvarUpa kArya thAya che tema nathI. kAraNa anya dravyathI tenI utpatti mAnavAthI paNa dravyanA pariNamana svabhAvanI siddhi thatI nathI; ane eka dravya bIjA dravyane pitAno aMza paNa ApI zakatuM nathI. A satyanuM samarthana paNa karI zakAya nahi. eTale jyAM sudhI pratyeka dravyanA pariNamana svabhAvane prazna che ane jyAM sudhI tenA svataMtra vyakitatvane savAla che tyAM sudhI ema ja mAnavuM ucita che ke pratyeka dravyamAM je utpAda-vyayarUpa kArya thAya che temAM dravya svAdhIna che. AvI mAnyatA pAramArthika satya ane vastu svabhAvane anurUpa paNa che. AmAM kaIpaNa prakAranI zaMkAne avakAza nathI. kAraNa, tema zaMkA karavA jatAM dareka dravyanA pariNamana svabhAva ane svataMtra vyakitatvanI avahelanA thaze je kaMipaNa rIte ucita nathI. kAraNa, A - enI avahelanAthI chae dravya ane tenA bheda-prabhedanI AkhI vyavasthA vikRta thaI jaze. chatAM jaina darzanamAM pratyeka kAryanI utpattimAM nimittone svIkAra thaela che tenuM kAraNa A pramANe che. dareka dravyanA pitA potAnA samartha upAdAna anusAra, pratyeka samayamAM kArya thatI vakhate, anya dravyanI paryAya tenA belAdhAnamAM svayaM nimitta thAya che. pitAnA pariNamana svabhAva ane svataMtra vyakitatvanA kAraNe belAdhAna karI, kAryane svayaM upAdAna kare che. hAM, kAryanI utpatti mATe upAdAna ke je baLanuM AdhAna kare che temAM anya dravyanI paryAya svayaM nimitta thaI jAya che. A vastusthiti che chatAM nimittanI mukhyatA mATe AvA tarko karI zakAya che. (1) upAdAna hoya paraMtu nimitta na hoya te kArya thaI zake nahi.
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdAna nimitta samIkSA 571 (2) sama upAdAna heAya, paraMtu khAdhaka sAmagrI AvI jAya te kAya nahiM thaze. (3) samarthAM upAdAna hAya, nimitta paNa hAya, paraMtu khAdhaka kAraNa AvI jAya te kA thaze nahi. A traNa tarko che. paraMtu trIjA tarka'mAM upayu kata baMne tarkA eTale trIjA tarkanA saMbaMdhamAM spaStApUrNAMka vicAra karavAthI bAkInA AvI jAya che. antani viSTa thai jAya che. be tarkAnA uttara paNa avazya sama upAdAna ane leAkamAM Avazyaka gaNAtAM nimittonI upalabdhi chatAM jo Adhaka sAmagrIthI kAryotpattimAM avarodha Ubho thaI jAya, te zu vivakSita dravya bAdhaka sAmagrInA kAraNe, potAnA pariNamana svabhAvane choDI de che kharU? jo ApaNe kahIe ke, dravyamAM pariNamana te tyAre paNa hAya ja che; kAraNa pariNamana e te dravyanA svabhAva che ane je jenA svabhAva hAya te tene cheDI paNa kema zake, teA ApaNe pUchI zakIe ke, jene tame khAdhaka sAmagrI kaheA chA, te kayA kAryanI khAdhaka mAnIne kaheA che ? jo javAbamAM kahe ke je kA` ame temAMthI janmAvavA mAMgatA hatA te thayuM nahi eTale ame Ama kahIe chIe. te pachI tame ja vicAra kare ke, te khAdhaka sAmagrI te dravyanA bhaviSyanA kAryonI khAdhaka thai ke tamArA sakalpanI ? vicAra karavAthI spaSTa jaNAya che ke, te khAdhaka sAmagrI vikSita dravyanA kAryanI khAdhaka te trikAlamAM paNa nathI. hAM, tame te dravyanu pariNamana je rIte IcchatA hatA te rIte na thayuM eTaluM ja. A kANuthI tame tene nilakSita dravyanA kAryanI mAdhaka sAmagrI gaNeA che te tamArI mULamAM ja bhU che. A ja bhUlane samajavAnI che ane tene dUra karavAnI che. vastutaH te samaye te draSyanuM pariNamana tamArA saMkalpa anusAra na thatAM, potAnAM upAdAna mujaba thayuM, tethI tame tamArA manathI tene bAdhaka sAmagrI mAnI lIdhI hatI ane te vakhate te prakAranA pariNamanamAM te nimitta thai gai. tAtparya e che ke, dareka samayamAM kAryAM te potAnA upAdAna anusAra hAya che ane te vakhate je khAdya sAmagrI upasthita hoya che te ja temAM nimitta thaI jAya che. nimitta svaya koI dravyanA kAi kA ne karatuM nathI. dAkhalA tarIke, eka vidyAthI dIpakanA prakAzamAM abhyAsa karI rahyo che. te vicAra karo ke te vidyArthI svaya' bhaNI rahyo che ke dIpaka tene bhaNAvI rahyo che ? dIpaka bhaNAvI rahyo che ema te kahI zakAya nahi. kAraNa ema mAnavA jatAM dIpaka rI na jAya tyAM sudhI tenu bhaNavuM-vAMcavuM aTakavu na joie. paraMtu ApaNe joie chIe ke, dIpakanA sadbhAvamAM paNa kyAreka te vAMce che ane kayAreka te bIjuM kAya paNa karavA lAge che. AthI pratIta thAya che ke, dIpaka te nimitta mAtra che. vastutaH te svayaM vAMce che; dIpaka tene alAt vaMcAvatA nathI. A rIte je niyama dIpaka mATe che te ja niyama badhA dravyeA mATe che tema mAnavAmAM kaze| ja vAMdho nathI. nimitta bhale kriyAvAna dravya hoya ke niSkriya dravya ya, kA tA sadA upAdAnane anusarIne ja thAya che.
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7ra : bhedyA pASANu, kholyAM dvAra jainadanamAM dharma, adhama, AkAza, kALa, pudgala ane jIva A nAmathI oLakhAtA cha draSye che. temAM jIva dravya anaMtAnaMta che. pudgala dravya tenAM karatAM paNa anaMtaguNA che ane dha, adha, AkAzAdi eka eka dravya che. dravyanA A badhA bhedomAM dravyanuM lakSaNa ghaTita thai Aya che eTale A chae dravyene eka dravya' zabdathI abhihita karela che. niSkarSa e che ke, A jagatamAM potAnI svataMtra sattAne svIkArIne rahelA jaDa ane cetana rUpa jeTalA padArthA che, te badhA zakitanI apekSA probya svabhAvavALA che. ane paryAyanI ape thI svaya utpAda-vinAzane pAme che. ka jIvane bAMdhe che ke jIva svayaM karmathI baMdhAya che ? jIvane krodhAdi rUpe pariNamAve che ke jIva svayaM kaiAdhAti rUpe pariName che ? A banne padmAmAMthI jaina tattvajJAnane kaceA pakSa iSTa che tenI dravyAnuyoganA aneka graMthAmAM tAttvika ane mAki mImAMsA karavAmAM Avela che. dravyAnuyogane spaSTa abhiprAya che ke, jo jIva svayaM ka . adhAtA nathI ane svayaM dhAdi rUpamAM pariNamana paNa karatA nathI, te jIva sadA apa NAmI raheze; ane jIva jo apariNAmI raheze te saMsAranA abhAva prApta thaze ane sAMbhimata mAnyatAnI puSTi thaze. AnA javAkhamAM jIva svayaM te apariNAmI che, para Mtu krodha bhAvarUpathI krodhAdi karmo pariNamAvI de che ema kahevuM ucita lAgatu nathI. kAraNa jIva bhAvataH apariNAmI hoya eTale pariNamana svabhAvavALA ja na hoya to dhAdi karma tene krA - bhAvarUpathI kema piraNamAI zakaze ? A doSano parihAra karavA mATe jo jIvane svaya pariNamanazIla mAnavAmAM Ave, te pachI kredhAdi karma jIvane dhAdi bhAvarUpe pariNamAve che ena mithyA khanI laya che. sAtheAsAtha A zruti niSpanna thAya che ke, jIva jyAre svayaM krA rUpathI pariNamana kare che tyAre te svayaM krAdha che; jyAre te mAnarUpe pariNamana kare che tyAre te svayaM mAna che; jayAre te svayaM mAyA rUpathI pariNamana kare che tyAre te svayaM mAyA che; ane jyAre svayaM leAbha rUpathI pariNamana kare che tyAre te svayaM lAbha che. pUrvAcAyoe AnI mI.sA mAtra jIvane Azraya laI ne ja karela nathI. kavaNA jJAnAvaraNAdi karma rUpathI kema pariumana kare che ?-AnI mImAMsA karatAM pUrvAcAryoe tenuM mukhya kAraNu pariNAma svabhAvane ja atavela che. eka dravya bIjA dravyane kema nathI pariNamAvI zakatuM tenAM kAraNanA nirdeza karatAM kahela che jo jo jahi guNe davve se aNNAmhi duNa saMkamadi davve / seA aNNama sakatA Dhata pariNAmaye davva // je je dravya ane guNamAM rahe che te tene cheDI, anya dravya athavA guNamAM kayAreya paNa saMkramita thai zake nahi. jyAre te anya dravya ane guNamAM saMkramita thatuM nathI tyAre te tene kema pariNamAvI zake? arthAt na ja pariNamAvI zake.
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAdAna nimitta samIkSA : 573 sArAMza e che ke-leAkamAM jeTalAM kAryo thAya che te badhAM peAtAnAM upAdAna anusAra ja thAya che. upAdAna ghaTanu hoya ane niSpatti paTa'nI thAya e kathapi saMbhavita nathI. ghaTanA upAdAnathI jo paTanI utpatti thavA lAge te leAkamAM na padArthonI vyavasthA raheze. ke na tenA kAryAMnI vyavasthA raheze. te dareka samaye prazna e thAya che ke, jyAre pratyeka dravyapariNamanazIla che tyAre parivartita thai, anya kema nathI thai jatuM ? prathama samayamAM je dravya che, te jyAre bIjA samayamAM badalAi jAya tyAre tene prathama samayavatI dravya ja mAnavuM kema yukitasa ta che ? eTale yA te ema kahevu joIe ke koi dravya pariNamanazIla nathI athavA ema mAnavu joie ke prathama samayamAM je dravya che te bIjA samayamAM nathI rahetuM. AnA javAba caMdane svIkArelA 'sat'nA svarUpa nirdeza upara dhyAna devAthI maLI rahe che. jainadazane jo baMne ja mAtra pariNamI mAnyuM heta, te A Apatti anivAya hata; paraMtu jainadarzone 'sat pariNAmasvabhAvI na mAnatAM, spaSTa jaNAvela che ke, pratyeka dravya potAnAM anvayarUpe dharmanA kAraNe dhruva svabhAvI che temaja utpAda-yarUpa dharmanA kAraNe pariNAma svabhAvI paNa che samaveda khalu sauMbhava- Thidi NAsa saNNi hiM / akkamaha ceva samaye tannA vacce vuttiT || mAtra dravya e ja samayamAM utpatti, sthiti ane vyaya saMjJAvALI poMcethI yukata che. arthAt tAdAtmya pAmela che. eTale dravya niyamathI utpAda-vyaya probyarUpa che. pADubbhavadi ya aNNA pajjAo pajjao vayadi aNNA / davvassa taM pi davva Neva paNaTTha Na 3CT || dravyanI anya paryAya utpanna thAya che, anya paryAya vyaya pAme che chatAM dravya svayaM na te naSTa thayu' ane na utpanna paNa thayuM. jo ke A kathana thADu vilakSaNa lAge che ke, dravya svayaM utpanna ane vina thayA vagara paNa anya paryAyarUpathI kema utpanna thAya che? paraMtu AmAM vilakSaNatAnI vAta nathI. kAraNa sat potAnI sAmAnya svabhAvanI apekSAthI utpanna thatuM nathI ane anvaya dhanI apekSAthI vyaya paNa thatuM nathI. Ama chatAM utpAda-vyaya thAya ja che te paryAyanI apekSAthI jANavuM joie, eTale sat eka ja vastumAM utpAdAdi traNe rUpa che A vAta spaSTa siddha thAya che. zrI kezIkumAra zramaNu pUche che ke, jIva aMdhakAramAMthI nIkaLIne prakAzanI prathana kSINu rekhA paNa joi zakatA nathI. satyanA pUrNa prakAzanI upalabdhi bhale na thAya, chatAM aMdhakAranA virodhI prakAzanI eka kSINa rekhAnA paNa jIvAne darzana thatAM nathI, te pachI A badhA jIvA "tamaso mA jyetinemaca" UMDA aMdhArethI prabhu ! parama teje tuM lai jA, Ama A pragADhatama aMdhakAramAM prakAzanAM kiraNeA kayAM meLavaze ?
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________ 574 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra tenA javAbamAM zrI gautamasvAmI javAba Ape che uggao bimalo bhANU svvleogppmNkro| seA karissai ujjoya savvaleogammi pANiNa // saMpUrNa jagatamAM prakAza karanAra ane ajJAnarUpa aMdhakArane harI lenAra nirmaLa ane prakhara sUrya UgI cUkyo che. te badhA jIvone ajJAnanA aMdhArAmAMthI prakAzanA divya mArge lAvaze. kAraNa aMdhArAnuM prakAzanI sAme TakI zakavAnuM sAmarthya nathI. pragADhatama aMdhakArane dIpakanI eka nAnakaDI jyoti paNa haDaselI zake che, tyAre A lokamAM parama tejasvI tAraka sUrya udaya thaI gayo che eTale aMdhArAmAM aTavAtAM prANIone avazya prakAzane mArga maLaze. nimittanI zAstrIya mahattA gaI kAle "satanA svarUpa saMbaMdhenI vAta thaI hatI. dArzanika graMthamAM tenAM svarUpanI spaSTatA suMdara daSTAMte sAthe karavAmAM Avela che te paNa have ApaNe joI jaIe. ghaTa-mauli-suvarNArthI nAzotpAdasthitidhvayam / zoka-pramoda-mAdhyasthya janA yAti khahetukam / / ghaTane Icchate eka mANasa sonAnA baTanI paryAyane nAza thavAthI duHkhI thAya che ane mukuTane Icchaka bIje mANasa sonAnA mukuTanI paryAyanI utpatti thavAthI harSita thAya che. paraMtu mAtra sonAno ja irachuka trIjo mANasa, ghaTa paryAyane nAza ane mukuTa paryAyanI utpatti thavA para, duHkhI paNa thato nathI ane harSita paNa thatuM nathI, paraMtu madhyastha rahe che. A traNe mANasonuM sonAnA Azraye thanAruM A kArya ahetuka nathI. AthI siddha thAya che ke sonAnI ghaTa paryAyane nAza ane mukuTa paryAyanI utpatti thatI hovA chatAM paNa senAne nAza paNa thatuM nathI ane utpatti paNa thatI nathI. senuM pitAnI ghaTa, mukuda Adi badhI avasthAmAM sonuM ja banI rahe che. A ja vAtane puSTi ApavA dArzanike bIjA dAkhalAo Ape che. payovratA na dadhyatti na payo'tti dadhivrataH / agorasavato nA me, tasmAttatva trayAtmakam // jeNe dUdha pIvAnuM vrata lIdhuM che te dahIM khAte nathI; jeNe dahIM khAvAnI pratijJA lIdhI che te dUdha pItuM nathIparaMtu jeNe gorasa sevanane ja tyAga karyo che te dUdha ke dahIM bemAMthI ekeyane upaga karatA nathI. AthI siddha thAya che ke tattva utpAda, vyaya ane dhrovyarUpa che. potapotAnI jAtine tyAga na karatAM, cetana ane acetana dravya e ubhaya nimittanA vAzathI anya paryAyanI prApti kare te utpAda che. jemake, mATInA piMDanI ghaTaparyAya rUpathI utpatti thavI te
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimittanI zAstrIya mahattA : 575 utpAda che ane pUrva paryAyano nAza thave e vyaya che. ghaTanI utpatti thavAthI piMDarUpa AkRtine nAza te vyaya che; paraMtu anAdikALathI cAlyA AvatA pitAnA pariNAmika svabhAvathI te na te vyaya thAya che, ke na te utpAda thAya che paraMtu te sthira rahe che. AnuM ja nAma prava che. pravane ja bhAva athavA karma e ja dhrauvya che. tAtparya e che ke, jema piMDa ane ghaTAdi avasthAomAM mATIne anvaya barAbara TakI rahe che, eTale eka mATI utpAda, vyaya ane dravya svabhAva che tevI ja rIte utpAda, vyaya ane dhrovyathI yukata arthAt tAdAbhyane laI te sat paNa che. gaIkAlanA ane atyAranA ATalA vivecanathI spaSTa thaI jAya che ke, cetana ane cetana dravyanuM pratyeka samayamAM je pariNamana thAya che te anya keIthI karAyeluM kArya nahi paraMtu te dravyanI pitAnI ja vizeSatA che. eka dravyathI bIjA dravyane pariNamavAnuM nathI. pariNamana e dareka dravyane svabhAva che. A ja kAraNe prakRtimAM pratyeka dravyanuM pariNamana tenAthI alaga anya dravyanuM kArya nathI e kahevAI gayuM che. A rIte dravya paryAya rUpathI pariNamana karatuM hovA chatAM te anAdikAlIna pariNAmika svabhAvarUpathI sthira rahe che. tene te parama pariNAmika bhAva na to utpanna thAya che ke na te te vyaya pAme che. A paNa tenI pitAnI vizeSatA ja che. A baMne vizeSatAonA samuccayarUpa dravya athavA sat che e ja gaIkAlanA ane atyAra sudhInA pravacananuM tAtparya che. A rIte yukti ane AgAmathI A vAta siddha thaI gaI che ke, cetana ane acetana pratyeka dravyanuM utpanna thavuM, nAza thavuM ane parama parimANika svabhAvamaya anvayarUpathI utpanna ane vinaSTa thayA vagara ja sthira rahevuM te tene pitAne svabhAva che. anya keinuM kArya nathI. zAremAM ThekaThekANe che dravya ane tenA lokarUpa kAryane akRtrima ane anAdi nidhana kahevAnuM ane kartArUpathI Izvarane InkAra karavAnuM tAtparya paNa A ja che. ahIM prazna thAya che ke, je rIte dareka pitAnA anvayarUpa svabhAvathI avasthita che ane te bIjA koInuM kArya nathI, tevI ja rIte pariNamana karavuM e paNa tene svabhAva hovAthI, mAtra te pitAnA AvA svabhAvanA kAraNe ja pariNamana kare che, ke tenAM A pariNamana rUpakAryamAM tenAthI bhinna bIjAM kAraNe paNa apekSita hoya che? A saMbaMdhamAM jyAM sudhI zAstrone saMbaMdha che tyAM sudhI te te dravyanA ukata svabhAva svIkArI lIdhA pachI paNa dareka kAryanI utpattimAM nimitta kAraNonuM astitva paNa svIkArela che. tasvArtha sUtramAM eka dravya potAthI bhinna bIjA dravyane ze upakAra kare che tene nirdeza karatAM tenA racayitA umAsvAti svAmI kahe che gati sthitpugrahau dharmAdharma yo rupakAraH AkAzasyAvagAhaH 9-28 zarIravAimana: prANApAnAH pudgalAnAm sukhaduHkha jIvita maraNopagrahAzca 9-20
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________ 576 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra parasparopagraha jIvAnAm vartanA pariNAma kriyAH paratvAparatve ca kAlasya arthAt-jIva ane pudgalAnI gatimAM nimitta thavuM e dharmAstikAyanA upakAra che. jIva ane pudgaleAnI sthitimAM nimitta thavuM te adhama dravyanA upakAra che. badhA dravyAne avakAza ApavAmAM nimitta thavuM te AkAza dravyanA upakAra che. zarIra, vacana, mana ane zvAseAvAsanI racanA karI te vaDe saMsArI jIve mATe nimitta thavuM te pudgala dravyanA upakAra che. jIveAnAM sukhadu:kha, jIvana ane maraNu sAthe anya kAryoMmAM nimitta thavu' e vAnA upakAra che. tema ja badhA dravyeAnA yathAsaMbhava vanA, pariNAma, kriyAparatva ane aparatvamAM nimitta thavu e kALa dravyanA upakAra che, 6-23 6-22 pratyeka dravyanA vivakSita kAya thatI vakhate kayA kA'mAM, kayuM dravya, kayA rUpamAM nimitta thAya che A amAM atre upakAra' zabda vivakSita che. eka dravya khIjA dravyamAM nimitta bane che--A tathya zrI kuMdaku MdAcArye samaya prAkRtamAM spaSTa rUpathI svIkArela che-- jIva pariNAma hetuM kamma ta puggalA pariNamati puggala kammaNimitta tahebajIvA vipariNamai jIvanA rAgadveSa Adi pariNAmenAM nimittane laI pudgala vaNAe karUpamAM pariNata thAya che ane pudgala karmanAM nimittane pAmI jIva paNa rAgadveSa Adi vibhAveAmAM pariName che. kA"nA utpAda sahetuka hAya che. A tathyane 'kAryAnpAdaH hetuH' A zabdo vaDe svAmI samaMtabhadre paNa svIkArela che. dravyanI pU paryAyane kSaya ane uttara paryAyanA utpAda eka hetuka che e tenuM kahevAnuM tAtpaya che. eka hetuka che Ane atha upAdAna hetuka che tema paNa hAI zake ane nimitta hetuka che tema paNa thaI zake che. A vastunI vadhAre spaSTatA karatA kahela che ke, kapAle!tpAda ane ghaTa vinAzamAM eka hetupaNAnA niyama dekhAya che. eka ja mATI Adi rUpa upAdAnathI ghaTa vinAza ane kapAleAtpAda rUpa kAnI siddhi thAya tathA eka mugarAdi rUpa sahakArI kapAlathI ghaTa vinAza ane kapAleAtpAda rUpa jJAna thAya che. prAkRtamAM eka hetu padathI upAdAnanI sAthe nimittanuM grahaNa paNa iSTa rahyuM che. kAryonI siddhi mAtra zaiva nimittaka paNa nathI ane mAtra pauruSa nimittaka paNa nathI ema svAmI samAMtabhadre tAvyuM che. A tathyanA nirdeza karatAM Agama kahe che- abuddhi pUrvApekSAyA miSTAniSTa sadaivataH / buddhi pUrvavyapekSAyAmiSTA niSTaM sva pauruSAt // jo ke saMsArI jIvAnAM dareka kAryamAM daiva ane pauruSa banne nimitta che; paraMtu je iSTa ane aniSTa kArya amRddhipUrvaka thAya che temAM daivanI mukhyatA hovAthI te daiva nimitta kahevAya che
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimittanI zAstrIya mahattA : pa77 temaja je ISTa ane aniSTa kArya buddhipUrvaka hovAthI temAM pauruSanI mukhyatA che tethI te pauruSa nimittaka kahevAya. jo ke devane artha egyatA ane pauruSane artha baLa, vIrya e ghaNuM kare che. eTale A lekane artha upAdAna paraka paNa hoI zake che, paraMtu AgamamAM nimittane vIkAra nimittaka che e batAvavAnuM A prakaraNanuM prayojana che. AgamAM dareka gatimAM samyakatvanI utpattinA bAhya sAdhanono nirdeza karatAM lakhela che ke, nArakIone jAtismaraNa, dharmazravaNa ane vedanAbhibhava A traNa bAhyA sAdhane samsavanI utpattimAM hoya che. A vyavasthA mAtra traNa naraka sudhI che. pachInA narakamAM dharmarAvaNa sAdhana nathI. tiyAmAM samyaktvanI utpattimAM jAti smaraNa, dharmazravaNa ane jinabiMba dAnane kAraNa mAnyA che. samyaktvanI utpattinAM paNa A ja traNa sAdhana che. dezamAM samyaktvanI utpattinAM jAtimaraNa, dharmazravaNa, jinamahimAdarzana ane devaddhidarzana e cArane kAraNa mAnyA che. A cAra sAdhane bhavanavAsIothI mAMDIne sahastrAranA deve sudhI hoya che. pachInA kalpamAM devaddhidarzana choDI traNa sAdhana hoya che. ane nava raiveyakamAM te jAtismaraNa ane dharma zravaNa A be ja sAdhane hoya che. A SaTu khaMDAgamanAM jIvasthAna cUlikAnI vAta che. A ja cUlikAmAM kSAyika samyaktvanI utpattinA bAhya sAdhana kevaLI athavA zruta kevaLInA sAnnidhyane batAvela che. jIvasthAna cUlikAnA A kathanathI jaNAya jAya che ke, eka dravya bIjA dravyanA kAryamAM nimitta thAya che. tatvArtha sUtramAM samyagdarzananI utpattine aMtaraMga hetu zuM che ene nirdeza karatAM darzana mehanIyanA kSaya, upazama ane kSopazamane je kAraNa batAvela che te A heta nisargaja ane adhigamaja banne prakAranAM samyagdarzanenI utpattimAM samAna che. mAtra ane prakAranAM samyagdarzanamAM je kaI bheda hoya te te bAhya upadezanA nimittathI thavA rane na thavAnI apekSAthI ja che. tAtparya e che ke, aMtaraMga hetunA sadubhAvamAM je bAhya upadezane nimitta karyA vagara thAya che te nisargaja samyagdarzana che ane je bAhya upadezanA nimittathI thAya che te adhigamaja samyagdarzana che. sAmAnya niyama e che ke, je dravya, je samaye, je rUpe pariNamana kare che te samaye, te rUpe, te tanmaya thaI jAya che. zubha rUpe pariNuta AtmA zubha hoya che; azubharUpe pa Nata AtmA azubha hoya che. anyathA dareka dravyanuM potAnI vartamAna paryAya sAthe tAdAbhya banI zakatuM nathI. AtmAnA saMsAra ane mukta A be bhedo A ja kAraNe hoya che. saMsArI AtmAnA nArakI, tiryaMca, manuSya, deva, krodhI, mAnI, mAyAvI, lebhI, upazama samyagdaSTi, kSApazAmaka samyagdaSTi, kSAyika samyagdaSTi, matijJAnI, zrutajJAnI, avadhijJAnI, manaH paryAvajJAnI, cakSudarzanI,
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________ 578 : bheghA pASANu, bolyAM dvAra acakudarzanI, avadhidarzanI mithyASTi, sAsvAdana samyagdaSTi Adi bheda paNa A ja kAraNe thAya che. A badhA bhedo AtmAna che. A badhAne Agama bhAvarUpa kahevAnuM kAraNa paNa A ja che. eTale je samaye AtmA jevA bhAvarUpathI pariNata thAya che te samaye te tanmaya thaI jAya che. A sthitine sadbhAvamAM nAraka Adi bhAvone parabhAva kema kahevAya che? AnuM kAraNa e nathI ke te paryAya dRSTithI paNa abhUtArtha che athavA vastutaH paudagalika che. paraMtu enuM kAraNa mAtra enuM naimittikapaNuM che. AthI paNa e ja phalita thAya che ke A bhAvanI utpattimAM anya pudgala karma ane bIjA dravyAdi padArtha nimitta hoya che. eTale A naimittika hevAthI mokSamArgamAM para bhAva kahevAya che. karma AtmAnA rAgAdibhAvanA nimitta pAmI AtmA sAthe joDAya che. baMdhadazAmAM temanI baMdha, udaya, udIraNA, satva, upazama, kSaye pazama, kSaya, saMkramaNa, utkarSaNa, apakarSaNa, nidhatti ane nikAcita Adi vividha avasthAo hoya che. jo ke karmomAM A badhI avasthAonAM rUpamAM parita thavAnI yogyatA hoya che eTale te te avasthAo rUpe pariNata thAya che. chatAM paNa A badhAM kAryo jIvanA rAgAdi bhAvarUpa nimittanA saddabhAvamAM ja thAya che. AthI eka dravyanAM kArya mAM bIjuM dravya nimitta thAya che e eka hakIkata che. lekamAM paNa ghaTa paTa Adi kAryonI utpatti nimittonA sadabhAvamAM dekhAya che. tethI eka sarva sAmAnya niyama tAravI zakAya ke, lekamAM je je sUkSma ane sthUla kAryo hoya che te badhAnI utpattimAM nimitta raheluM hoya che. cheDe vadhAre vicAra karIe te jaNAya che ke, viziSTa dravyanuM kArya zuddha avasthA che. jemake, siddha AtmAnuM lekAMta sudhI Urdhvagamana athavA pudgala paramANunI sImita kSetra sudhI gati athavA lekAMta prApiNa gati- A badhAmAM paNa dharmadravya nimitta che. A badhAM dravyanI gatikriyA pitapetAnA upAdAna anusAra thAya che chatAM emanI gatikriyA samaye anya dravya nimitta thAya che ema zAstronuM kathana che. sAmAnyataH jIvane Urdhvagamana svabhAvavALe kahyo che. tene lekAMta gamana svabhAvavALo kada nathI. AthI prazna thAya che ke, jIva UrdhvagamananA svabhAvavALe hoya che te pachI te lekanA aMtamAM kema sthita thaI jAya che ? pitAnA Urdhvagamana svabhAva mujaba, lekAMtanuM ullaMghana karI, alakamAM kema jate nathI? A praznano uttara upAdAnanI mukhyatAthI Apela che. karmothI mukata thaele AtmA lekAMta sudhI jAya che ema te batAvela che; paraMtu tenAM kAraNone nirdeza karyo nathI. hA, samartha upAdAnanI daSyiI vicAra karatAM pratIta thAya che ke, jIvanI gyatA lekAMta sudhI ja gamana karavAnI che. jemake, amuka demAM sAtamI naraka sudhI javAnI zakita mAnavAmAM AvI che, paraMtu samartha upAdAnanI vyakita potAnA maryAdita kSetra sudhI hoya che. vastu sthiti e che ke, je kALe, je jIvanI jeTalA kSetra sudhI gamana karavAnI yegyatA che, te kSetrane ullaMghI, te mana karI zakatuM nathI. Ama chatAM nimittanI mukhyatAthI vyavahAra nathI tatvArthasUtramAM
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimittanI zAstrIya mahattA : 579 A praznano javAba Apela che. te mujaba lekAMta pachI dharmadravya nathI eTale mukata jIva lekAMtathI vadhAre gamana karI zakatuM nathI. AcArya kuMdakuMde paNa niyamasAramAM A ja samAdhAna karela che. jIvANa puggalANa' ca gamaNa jANe hi jAva dhammatthI / dhammasthikA abhAve tatto parado Na gacchanti | arthAt - jyAM sudhI dhamastikAya che tyAM sudhI jIvo ane pugalanuM gamana che. dharmAsti kAyanA abhAvamAM jIva ane pulanuM tenAthI AgaLa gamana nathI. prati samaye paryAyarUpathI dravyanuM je pariNamana thAya che, pachI cAhe te dravyanuM zuddha pariNamana hoya ke dravyanuM azuddha pariNamana hoya, kALadravya temAM nimitta che ema Agama paNa svIkAre che. svabhAva ane samartha upAdAnamAM aMtara che. svabhAva sArvakAlika hoya che. enuM bIjuM nAma nitya upAdAna che. ane samartha upAdAna te je kAryane te upAdAna hoya te kAryane eka samaya pUrve hoya che. kArya samartha upAdAna mujaba hoya che. mAtra svabhAva athavA nitya upAdAna temAM anusmRta rahe che. samartha upAdAna pratyeka samayanuM bhinna bhinna hoya che eTale tene kSaNika upAdAna paNa kahevAya che. niyamasAramAM te AcArya kuMdakuMda svaparasApekSa ane paranirapekSa evI be prakAranI paryAne nirdeza karyo che. paraMtu temanAM kathanane abhiprAya e nathI ke dravyanI zuddha paryAyamAM kALadravya nimitta nathI. paraMtu tyAM temanAM ukata kathanane abhiprAya e che ke, che ane pula dranI azuddha avasthAmAM pratyeka paryAyanA nimitta naimittika bhAvathI prApta je alaga alaga nimitta hoya che, evA nimitte dravyenI zuddha paryAyAmAM upalabdha thatA nathI. eTale dravyonI zuddha paryAye paranirapekSa hoya che. vAta e che ke, saMsArI jIvonI paryAyamAM azuddhatA nimittAthI nathI AvatI, paraMtu nimitta naimittika saMbaMdhanAM kAraNe ekakSetrAvagAhI thaI, paraspara bhaleSarUpa bandhanA sadabhAvamAM, pitAnAM upAdAnamAMthI Ave che. mukata che ane pugala-paramANu te azuddha che ja nahi. dharmAdika dravya paNa azuddha nathI. eTale A badhAnI paryAye paranirapekSa ja hoya che. sarakArI jIvonI azuddhatAnuM mULa kAraNa nimitta naimittika bhAvavaza ekakSetrAvagAhI thaelA paraspara saMzleSarUpa banthanA sabhAvamAM pitAnuM upAdAna ja che. bandha dazAmAM jyAM sudhI temanI pariNati parasApekSa thatI rahe che, tyAM sudhI tenI paryAye paNa svaparasApekSa thatI rahe che. jyAre teo svabhAva samukha thaI parasApekSa pariNatine tyAga karI de che tyAre baMdha tUTI jAya che ane
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________ 580 : bheghA pASANa, kholyAM dvAra paryAyarUpa azuddhatA paNa vilaya pAme che. pudagala kaMdhenA saMbaMdhamAM paNa yathA saMbhAva Aja niyama samajavuM joIe. A rIte pitAnI jAtine choDyA vagara pratyeka dravyanuM samaya samayamAM pariNamana sunizcita che. evI ja rIte kALadravya sivAya dareka dravyanA pariNamanamAM anya dravya yathAyegya nimitta hoya che. ahIM "anya dravya nimitta thAya che' Ama kahevAnuM tAtparya virakSita paryAya viziSTa dravyathI che, dravya sAmAnyathI nahi. kALadravyanAM pariNamanamAM te svayaM nimitta che ane te ja svayaM upAdAna che. eTale "kALadravya sivAya' ema kathana karela che. A nimittanuM kathana mukhyatve digaMbara graMthanA AdhAre karela che te hakIkata ApaNe lakSamAM rAkhavI. nizcaya ane vyavahAra mULa be naya che. (1) nizcaya naya (2) vyavahAranaya. Ane ullekha nayacakamAM A rIte che. Nicchaya-vavahAraNayA-mRlima bheyA NayANa savvANa / Nicchaya sAhaNa heU pajjaya davatthiya muNaha // badhA nayenA nizcayanaya ane vyavahAra naya evA be bhede che. temaja paryAyArthika naya ane dravyAkinayane nizcayanayanI siddhinA hetu rUpe jANavA. A nAnA svarUpane spaSTa karatA samayaprAbhRtamAM kahela che vavahAro'bhUyatthA bhRyatthA desidA du suddhaNao / bhUyattha massido khalu sammAiTThI havaI jIvo // zAstromAM vyavahAranayane abhUtArtha ane nizcayanayane bhUtArtha kahela che. AmAMthI bhUtArthane Azraya karanAra jIva niyamathI samyagdaSTi hoya che. AnuM vadhAre spaSTIkaraNa karatAM TIkAkAe kahela che ke vyavahAranaya niyamathI Akhone che eTale ke saMpUrNa abhUtArtha hovAthI abhUta arthane pragaTa kare che, ane nizcayanaya eka mAtra bhUtArtha hevAthI bhUta arthane abhivyakta kare che. jemake, kAdavamizrita jaLa e jaLane svabhAva nathI tethI kAdavayukta jaLane jaLa samajavuM e abhUtArtha che. je jaLa phaTakaDIthI zuddha karI, kAdavathI juduM pADI levAya, te ja mAtra jaLa hovAthI bhUtArtha che. AvI ja rIte karmasaMzliSTa avanI pavasthA e AtmAne svabhAva na hovAthI te abhUtArtha che; ane zuddha daSTi vaDe, karmasaMyukta avasthAthI jJAyaka svabhAva AtmAne alaga pADI, tene ja AtmA samaje te bhUtAtha che. A rIte bhUtArtha ane abhUtArthanuM spaSTIkaraNa karI,
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya ane vyavahAra : pa81 niSpatti e kADhavAmAM Ave che ke, vyavahAranaya abhUtArthagrAhI che eTale te anusaravA je nathI. bhUtArtha ane abhUtArthanA upara jaNAvelA artho maulika hovA chatAM prakRtimAM bhUtArthanuM vAcya zuM che ane abhUtArtha zabdomAM keTalA artho garbhita che, e vastune anya pramANe dvArA vistArathI vicAra karavo joize. pahelAM bhUtAIne vicAra karIe. digaMbaranA samayaprAbhUtamAM zuddha AtmAne nirdeza karatAM kahela che- Navi hodi appamatto Na pamatto jANao dujo bhAvo / ava bhaNaMti suddha NAo jo so u seo ceva // je jJAyaka bhAva che te apramatta paNa nathI ane pramatta paNa nathI. A prakAre te zuddha kahevAya che. AvI rIte je jJAna thayuM te te te ja che. zuddha AtmA zuM che e jyAre prazna UbhuM thAya che tyAre AcArya kuMdakuMda kahe che keH je jJAyaka bhAva che te pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI. kAraNa, pramattatA ane apramattatA e banane jIvanI avasthA vizeSa che. A avasthAone lakSyamAM levAthI te avasthAo ja lakSyamAM Ave che ane trikALI dhuvasvabhAva AtmAnI pratIti thatI nathI. eTale ahIM AtmAnI pramattatA ane apramattatAne niSedha karIne, saddabhUta ane asabhUta banne prakAranA vyavahArane niSedha karyo che. tAtparya e che ke, je saMsArI jIva pitAnA trikALI dhruvasvabhAvanI sanmukha thaIne tenI zraddhA kare che, tenI pratIti ane rUci kare che, tene A banne prakAranI avasthAthI mukta evA eka mAtra nirvikalpaka AtmAne ja anubhava thAya che. gAthAnA prAraMbhamAM tene "jJAyaka vizeSaNathI saMbaMdhita karavAmAM Avela che. paraMtu kharekhara te tenuM keIpaNa zabdathI kathana karavuM muzkela che. kAraNa, je je paryAyavAcI nAme che te te nAme AtmAne dharma viziSTa karIne ja kathana kare che. eTale nirvikalpa AtmAnuM jJAna karAvavA mATe aMtamAM kahevAmAM AvyuM che ke, te te te ja che. A lekamAM jaDa ane cetana je je padArtho che te badhA potapotAnA guNa pAyothI viziSTa hevA chatAM pRthaka pRthaka sattAo rAkhe che. dareka AtmAnI sattA anya jaDa padArthothI bhinna te che ja. eTaluM ja nahi, paNa pitAnA jevA cetana padArthothI paNa bhinna che. paraMtu mokSa mArga para ArUDha thavA mATe ATaluM jANI levuM ja mAtra paryApta nathI. kAraNa, A jIvane jyAM sudhI dharmazAstramAM prarUpita jIvAdi nava tattvanI vidhivata pratIti thatI nathI tyAM sudhI te samyagdarzanane adhikArI thatuM nathI. kadAca ApaNe ema jANI laIe ke, rUpa rasAdithI bhinna cetanA lakSaNavALo chava svataMtra dravya che, tenI saMsArI ane mukta evI be avasthAo che ane saMsArI jIva IndriyanI daSTie pAMca prakArane ane kAyAnI daSTie cha prakAra che te paNa ApaNane tenAthI zuM lAbha thAya? saMpUrNa zAnA jJAtA thaI javA mAtrathI mokSa mArga hAthamAM AvI ja nathI. mekSa mArga para ArUDha thavA mATe upayogI thanArA jIvAdi nava tAvanA
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________ 582 : bhedyA pASANu, bolyAM dvAra vizleSaNanI prakriyA ja judA prakAranI che. jyAM sudhI te prakriyA mujaba, javAdi nava tane yathArtha baMdha thaI svarUpa rUci utnanna na thAya tyAM sudhI te samyagdaSTi thaI zakatuM nathI. jIvAdi nava tane bhUtArtha nayathI jANavAne zo artha che? kemake, bAhyadaSTithI jIva ane pugalanI anAdi baMdha paryAyane lakSyamAM laI, ekatvane anubhava karavA chatAM paNa teo bhUtArtha pratIta thAya che. ane aMtardaSTithI jJAyakabhAva jIva che ane tenA vikArane hetu ajIva che. eTale jIvanA vikAra puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mekSa gaNAya che. temaja jIvanA vikAranA hetu puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjara, baMdha ane mokSarUpa pudgala rma gaNAya che. A rIte A dRSTithI jovAthI nava ta bhUtArtha pratIta thAya che te pachI bhUtArtha zabdane karyo artha ITa che? Ane spaSTa javAba che ke, zuddha (guNaparyAyabhedanirapekSa) AtmAne upadeza karavAvALA je naya che te zuddha (bhUtArtha) naya che. je Ama kahevAmAM Ave ke "zuddhane artha siddhaparyAyaviziSTa AtmA paNa thaI zake che te te yogya nathI. kAraNa, zuddha nayamAM je rIte guNabheda avikSita che tema paryAya bheda paNa avivakSita che. kAraNa vavahAreNuvadissai NANissa caritta dasaNaNANa / Na viNANa Na caritaM Na daMsaNa jANagA suddho // jJAnInA cAritra, jJAna ane darzana A vyavahAra nayanAM kathane che. nizcayathI te jJAna paNa nathI, darzana paNa nathI ane cAritra paNa nathI. jJAnI te mAtra zuddha (guNaparyAyanirapekSa) jJAyaka ja che. AnI vizeSa spaSTatA A prakAre che jJAyaka jIvane baMdhanA nimittathI azuddhatA upalabdha hoya che. A vAtane te javA de, vastutaH tene jJAna, darzana ane cAritra paNa nathI hotAM. kAraNa, je atevAsI anaMta dharmovALA eka dhamane samajavAmAM aparipakava che, tene tene upadeza karatA AcAryone upadeza che ke, dharma ane dharmamAM svabhAvataH abheda hovA chatAM paNa saMjJAthI bheda utpanna karI, vyavahAra mAtrathI jJAnIne jJAna che, darzana che ane cAritra che. paramArthatA anaMta paryAyethI saMyukta ravAdarUpa abheda eka svabhAvavALA eka ja dravyane anubhava karanAra te zuddha eka jJAyaka ja che. A eka jJAyakabhAva svataH siddha hevAthI anAdi che, anaMta che, niraMtara udyotarUpa che, vizada tirmaya che. saMsAra avasthAmAM baMdha paryAyanA kathananI daSTithI te kSIranIranI mAphaka karma pudgale sAthe ekarUpa hovA chatAM dravya svabhAvanA nirUpaNanI dRSTithI, duraMta kaSAya-cakanA udayanI vicitratAnAM kAraNe, puNya pApane utpanna karanArA ane vizvarUpatA prApta thaelA je pravartamAna zubhAzubha bhAvo che temane svabhAvarUpe te pariNamana karatuM nathI eTale te pramatta paNa nathI ane apramatta paNa nathI. A rIte je sAyakabhAva pramatta ane apramatta avasthAthI
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya ane vyavahAra : 583 bhinna ja prakAre avasthita che evA samasta anya drabyA saMbaMdhI bhAvAthI bhinnarUpe upAsanAne prApta thaeleA AtmA te zuddha AtmA kahevAya che. atre nAyakabhAvane zuddha kahevAmAM Avela che. AmAM zuddha azuddha pAMcAnuM paNa grahaNa thatuM nathI ane jJAna, darzana tathA cAritra guNanuM paNa grahaNa thatuM nathI. AthI e zaMkA sahaja bhAve udbhava thAya che ke, bhUtA zabdathI jJAyaka svabhAvanA azeSa vizeSa nirapekSa trikALI dhruva svabhAva levAya che te avasthAmAM jIva dravyamAM guNubheda ane paryAyabhedanI je pratIti thAya che, te zuM savathA abhUtA che? jo guNabheda ane paryAyabhene sarvathA abhUtA mAnavAmAM Ave, te jIva dravyanA sa`sArI ane mukatarUpe je vibhinna bhedo dRSTigocara thAya che te na thavA joie. ane jo A bheda byavahArane paramA bhUta mAnavAmAM Ave te tene niSedha karIne, jJAyaka bhAvanA mAtra trikALI dhruva svabhAvane bhUtA batAvI, mAtra tene ja Azraya karavA cegya na jaNAvavu joie. jaina darzanamAM sAmAnyarUpe mAtra padAne svIkArela nathI; temaja mAtra vizeSarUpe paNa padArthone svIkAryo nathI. paraMtu padArthone sAmAnya-vizeSAtmaka mAnIne ja vastu vyavasthA karavAmAM AvI che. AvI avasthAmAM jJAyaka bhAvanA trikA dhruva svabhAvane bhUtA batAvI, meAkSa mAgamAM tene ja Azraya karavA ceAgya mAnaveA e ucita nathI. kAraNu, jyAre jJAyaka bhAvanA mAtra trikALI dhruva svabhAva sarvathA koI svataMtra padArtha nathI tyAre AvI sthitimAM mAtra tene ja Azraya karavA ceAgya kema mAnI zakAya ? A kathananuM tAtpaya e che ke, teA pachI ema mAnavuM joIe ke sAmAnya-vizeSAtmaka koi padArthoM nathI. sAmAnyAtmaka ja padArtha che mATe meAkSa mArgomAM sAmAnyAtmaka padArtha ne ja Azraya karavA caiAgya mAnavA joie. paraMtu A kathana barAbara nathI. padAne jo sAmAnya vizeSAtmaka mAnavAmAM Ave te mAtra tenA sAmAnya aMzane bhUtA kahevA ane tenA vizeSAMzane abhUtA batAvI tene niSedha karavA e jarA paNu ucita nathI. tAtparya e che ke, jIva dravyane sAmAnya-vizeSAtmaka rUpathI bhUtAtha jANI tenA ubhaya rUpane je lakSyamAM le che te samyagdaSTi che. A prANa prazna che. kAraNa zAstromAM mAtra jIva dravyane ja nahiM, paraMtu dareka dravyane sAmAnya vizeSAtmaka athavA guNuparyAyaviziSTa batAvavAmAM Avela che. sa`sArI jIva jJAnA gAdi anekavidha karmothI saMyukata thaIne vividha prakAranA nara-nArakAdi pAMcAne dhAraNa kare che. Ane koie aparamA bhUta paNa kahela nathI. eTale jIva dravya athavA anya dravyAne koI samAnya vizeSAtmaka rUpathI jANe to te ayathA jANe che e jAtane prazna ja rahetA nathI. eka dravyanA AzrayathI vyavahAra nayanA jeTalA paNa viSaya che te bhUtAtha che emAM sa Mdeha nathI. Ama chatAM ahIM je vyavahAranayanA viSayane abhUtA ane nizcayanayanA viSayane bhUtA kahevAmAM Avela che tenuM kAraNu khIjuM che. vAta e che ke, saMsArI jIva anAdikALathI parinimittathI peAtAnA svakALamAM jyAre je paryAya utpanna thAya che tene svAtmA mAnatA rahyo che, pariNAmasvarUpa
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa84 : meghA pASANu, tyAM dvAra vivakSita paryAyanA utpanna thavAne kAraNe rAgavaza tenI prAptimAM te harSita thAya che ane tenA vyayanA abhimukha thavA para viyeganI kalpanAthI te duHkhI thAya che. paryAnuM utpanna thavuM ane naSTa thavuM te temane pitAne svabhAva che te satya bhUlIne, tenA utpAda ane vyayane te pitAne utpAda ane vyaya mAnate AvyuM che. "A paryAmAM ramate huM trikALI dhruva svabhAva chuM" enuM tene bhAna ja rahetuM nathI. A ja jIvanA anAdikAlIna paribhramaNanuM mULa kAraNa che. e te spaSTa ja che ke, A jIvane saMsAra svarUpa jeTalI paryAye prApta che te badhI tyAgavA lAyaka che ane e paNa spaSTa che ke, siddha paryAya upAdeya hovA chatAM paNa te vartamAnamAM prApta nathI. je paryAye avazya tyAgavA lAyaka che tene Azraya levAthI siddha paryAyanI prApti thaI zakatI nathI. kAraNa, tenA AzrayathI saMsAranI ja vRddhi thAya che. te prazna e thAya che ke, te pachI mokSa mATe kayA padArthane Azraya le? ene javAba spaSTa che ke, mekSa mATe je padArthane Azraya levAmAM Ave te pitAthI abhinna ane avikArI hovI joIe. sAthe nitya paNa have joIe. kAraNa ke vikArI haze tene Azraya levAthI vikAranI suSTi thaze ane je anitya haze tene sarvadA Azraya banI zakaze nahi. te pachI A karyo padArtha hoI zake che pitAthI abhinna hoI, vikArI paNa nathI ane anitya paNa nathI. vicAra karavAthI A padArtha mAtra parama pariNAmika bhAva ja hoI zake che. jJAyaka bhAva athavA trikAlI dhruva svabhAva parama pAriNAmika bhAvanuM ja bIjuM nAma che. rijAmikA jaivanAra niSa nirUpA ravAmAyika eva" arthAt pariNAmika bhAva anAdi anaMta, nitya, nirupAdhi-svabhAvabhUta che. te ja mokSa mArgamAM Azraya karavA lAyaka bhUtArtha che. nizcaya zabda "nira upasagapUrvaka "ci dhAtuthI niSpanna thaela che. tene artha che je naya badhA prakAranA caya eTale guNo ane paryAyone samudAya, saMyoga saMbaMdha, nimitta naimittika saMbaMdha ane upAdAna-upAdeya saMbaMdhane prakAzita karanAre je vyavahAra naya che tenAthI niSThAnta thaIne je mAtra abhedarUpa trikALI dhruva bhAva athavA parama pariNAmika bhAvane ja svIkAre che te nizcaya naya che. samaya prAbhUtamAM Ane ullekha A rIte karela che jo passadi appANa' abaddha muTThamaNaNNaya nniyd|| avisesamasajuttaM taM zuddhaNaya viyANA hi // arthAt niyamathI abaddha, pRSTa, ananya, niyata, avizeSa ane asaMyukata AtmAnI je anubhUti che te zuddha naya che. te anubhUti AtmA ja che eTale A anubhUtimAM mAtra AtmA ja prakAzamAna hoya che. mokSa mArgamAM nizcayanaya vaDe je vyavahAranaya sarvathA pratiSiddha che te sAdhakanI vyavahAradharmamAM pravRtti kevI rIte thaze, tenI vAta AvatI kAle karIzuM.
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya ane vyavahAra : 585 zrI uttarAdhyayana sUtramAM zrI kezIzramaNaneA aMdhakAramAM aTavAtA jIvAne prakAza keNu Apaze ?'-Ave prazna che. A prazna ghaNA samajavA jevA paNa che. kAraNa, jagata sattA prakAzane pUjatA Avye che. hindu pratidina prAtaH sAyaM sUryane namaskAra kare che. musalamAne sadA cadramA ane tArAne pUje che. pArasIo cAvIse kalAka agnine prajjavalita rAkhe che. aMdhArAthI so dUra bhAge che. prakAza mATe sau talase che; paraMtu prakAzanAM dana durlabha che. kAraNa jo prakAza maLI jAya teA aMdhArUM koipaNa jAtanA prazna vagara eka kSaNamAM palAyamAna thai jAya. prakAzanI sAme aMdhArAne TakavAnuM gajuM paNa zuM? Ane mATe eka rUpaka yAda Ave che. eka vakhata adhArAe brahmAne phariyAda karIH 'sUraja mArI pAchaLa paDayeA che. huM mArU akhaMDa sAmrAjya sthApavA jyAM prayatna karu chuM tyAM te thoDA ja vakhatamAM te mArA sAmrAjyanA bhAMgIne bhukko kheAlAvI de che. mATe kRpA karI Apa sUryane samajAvA te brahmAe aMdhArAne AzvAsana ApatAM kahyuM: 'huM avazya sUryane tArA kA mAM avarodha UbhA na karavA tene samajAvIza.' sArUM.' Thapako ApIza ane brahmAe bIjA divase sUrya ne khelAvI aMdhArAnI vAta kahI saMbhaLAvI. eTale sUrya namratAthI javAba ApyAH aMdhArAnAM te me kayAreya dana karyA paNa nathI. aMdhArUM mane kayAMya bheguM paNu thayuM nathI. Ama chatAM Apa kaheA che tema ja hoya te aMdhArAne mArI sAme UbhuM rAkheA eTale mAre kAraNe aMdhArAne je parezAnI thatI haze tenI huM avazya mAphI mAgIza.' brahmAe ghaNA prayatna karyAM paraMtu Aja sudhI bannenA meLApa thaye ja nathI. tAtpaya e che ke, prakAzanA eka kiraNanI sAme akhaDa ane pragADhatama aMdhArU eka kSaNa mATe paNa TakI zakatuM nathI. aMdhArAmAM aTavAtA jIvAne prakAza ApanAra te sUya kANu che ? Ave zrI kezakumAra zramaNanA prazna che: bhANU ya iha ke vutte ? kesI goyamamabbavI / kesimeva yuvaMta' tu goyamA kUnamanI te sUya kANu che eveA prazna zrI kezIkumAra zramaNe pUchatAM zrI gautama svAmIe javAba ApyAH uggao strINa saMsArA sacvantu jiNa mkkhre| / seA karissai ujjAya savvaleAyammi pANiNa // jenA sa`sAra kSINa thai gayA che, je sarvajJa che evA jina devarUpa bhAskara UgI cUkayA che te badhA jIvA mATe prakAza karaze. eka yuga hatA tyAre te ja mANase upadeza ApatA jemaNe AtmAnA sAkSAtkAra IM hAya. jeNe jANyuM nathI te khelavAnI ceSTA paNa karatA nahi. kAraNa, jANyA vagara khela' e
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________ 586 : bhedyA pASANa, kholyAM kAra meTe aparAdha hate. pitAnA ahaMkAranI vyartha tRpti mATe jANyA vagara belanArathI keTalA mANaso mArgathI cuta thaI jAya enI gaNanA keNa karI zake? saMsAramAM moTAmAM moTuM pApa hoya te te kaIne mArgathI bhaTakAvI devAnuM che. Atma-jAgaraNa vagara antati pragaTa thatI nathI. aMtati pragaTa thayA pachI je jAgRta cetanAthI bolAya te ja ajJAna aMdhakArane haDambesI zake che. AvI Atmajyati jenI pragaTa thaI che, saMsAra jene kSINa thaela che, e jinezvararUpa sUryane udaya ajJAna aMdhakArane dUra karaze. vyavahAra ane nizcaya samIkSA vyavahAranaya ane nizcayanaya A prakAre je be naye che temAMthI prakRta vyavahAranaya te karmasaMyukta vyavasthA viziSTa jIvane svIkAra kare che, paraMtu chava karmasaMyukata hovA chatAM, tenI karmasaMyukata avasthAne na jotAM, nizcayanaya mAtra dhruva svabhAvI parama pariNAmika bhAvarUpa eka jIvane svIkAra kare che. kAraNa, dareka naye aMzagrAhI hevAthI eka eka aMzanuM ja grahaNa kare che. nizcayanaya mAtra sAmAnya aMzane ja grahaNa kare che ane vyavahAranaya mAtra vizeSa aMzane ja grahaNa kare che. sAthe sAthe e paNa niyama che ke, pratyeka dravyano je pariNAmika bhAvarUpa sAmAnya aMza che te sadA avikArI hoya che, eka hoya che ane dravyanI badhI avasthAomAM te vyApta thaIne rahete hovAne kAraNe te nitya temaja vyApaka che; paraMtu je vizeSAMza hoya che te kadi sAthe saMparkavALA hoya che eTale vikArI hoya che. kSaNe kSaNe anya anya thatuM hovAthI te anekarUpa che ane eka kSaNa mAtranuM tenuM astitva hovAthI te anitya ane vyApya hoya che. A rIte bane naye eka ja dravyanA judA judA eka eka aMzane svIkAre che. prakRtamAM vicAravAnI vAta e che ke, karmasaMyukata A jIva pitAnI karma saMyogathI rahita avasthAne kevI rIte abhivyakata kare che? je jIva karmasaMyukata avasthAne ja niraMtara anubhava karate hoya ane tene Azraya laIne ja rahetuM hoya to te trikALamAM paNa karma rahita avasthAne pragaTa karI zake nahi. A ja kAraNathI zAstrakAroe karmasaMyukata avasthAne maTADavA, nizcaya rUpa eka dhavasvabhAvI jJAyaka bhAvane Azraya levAne upadeza Ape che. A jIva A bane na vaDe pitAnA ja be aMzane jANe che. eTale jANavAnI daSTie te vyavahAranaya nizcayanaya eTale ja prayajanavALe che; paraMtu mekSArthIe Azraya mAtra nizcaya nayane levo joIe. vyavahAra naya jANavAlAyaka che jyAre nizcaya naya jANIne Azraya levA gya che. mokSamArgamAM je vyavahAra naya sarvathA pratiSiddha hoya ane nizcaya naya ja grAhya hoya te sAdhakanI vyavahAra dharmanI pravRtti thaI zake nahi. vaLI tenI vyavahAra dharmanI pravRtti thatI ja
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyavahAra ane nizcaya samIkSA : 57 nathI ema kahevuM paNa ucita nathI. kAraNa ke guNasthAnanI bhUmikA mujabano vyavahAra dharma anAyAse upalabdha thAya che eTale banne nayene pitApitAne sthAne daDhatama upaga che ja. A hakIkatane siddha karanArI A kImatI gAthA che. jai jiNamaya pavajjaha tA mA vavahAraNicchase muyaha / ageNa viNA chijai tittha aNNeNa uNa tacca // je jainadharmamAM pravartana karavAnI abhilASA hoya te vyavahAra ane nizcaya e bane tane choDo nahi. kAraNa vyavahAra vagara tIrthane nAza thaze ane nizcaya vagara tatvane nAza thaI jaze. sAdhakane pitapetAnA guNasthAna anusAra vyavahAradharma hoya che emAM zaMkA nathI, paraMtu te baMdha-paryAyarUpa hevAne kAraNe sAdhakanI temAM sadA heya buddhi hoya che. vaLI sAdhaka rAgane kartA na hovAne kAraNe te vyavahArane zraddhAmAM Azraya karavA gya mAnatA nathI. sAdhaka zraddhAmAM te nizcayanayane ja Azraya karavA gya mAne che. paraMtu je bhUmikAmAM sAdhaka avasthita che te kALe, te bhUmikA anusAra vartana karate te vyavahAra dharmane vyavahAranayathI jANa te prajanavAna mAne che. vyavaharaNanayaH syAdyadyapi prAk padavyA / miha nihita padAnAM haMta hastAvalambaH // tadapi paramamartha ciccamatkAra mAtra / paravirahitamantaH pazyatAM naiSa kiJcita // jeNe sAdhaka dazAnA A prathama caraNa (zuddhasvarUpanI upalabdhinI pUrvAvasthA)mAM paga mUke che, temane mATe vyavahAranayanuM hastAvalaMbana avazya upakAraka hoya che. paraMtu je puruSa para dravyabhAvathI rahita caitanya camatkAra mAtra parama arthane aMtaraMgamAM avelekana kare che temane vyavahAranaya bahu prajanavAna hete nathI. je mokSamArgamAM nizcayanayanI ja pradhAnatA hoya te AcArya kuMdakuMde samayasara (Atmatattava)ne nAnA pakSathI rahita kema kahyo che? kamma baddhamabaddhaM jIve ava tu jANa Naya pakkha / pakkhAtikato puNa bhaNNadi jo so samayasAro // jIvamAM karma baddha che ke abaddha che A rIte to naya pakSa jANavuM. paraMtu je pakSAtikAMta kahevAya che te samayasAra nirvika9pa- zuddha AtmA che. Ane vadhAre spaSTa karatAM teo punaH kahe che? dANha viNayANa bhaNiya jANai NavaraMtu samaya paDibaddho / - Na du Naya pakkha giNhadi kiMciti Naya pakkhaparihINo // nayapakSathI rahita jIva, samayathI pratibaddha thatI eTale jJAnasvarUpa AtmAne anubhava karate, ane nAnA kathanane mAtra jANe ja che paraMtu naya pakSane kiMcitmAtra paNa grahaNa nathI karate. A ja vAtane puSTi ApatAM AcArya amRtacaMdra kahe cheH
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa88 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra ya avamuktvA nayapakSapAta svarUpaguptA nivasaMti nityam / vikalpajAlacyutazAntacittAstava sAkSAdamRta pivanti // je nAnA pakSapAtane cheDI sadA pitAnA svarUpamAM gupta thaI nivAsa kare che te vikalpa jALathI rahita, zAnta citta thatAM, sAkSAt amRta pAna kare che. uparyukata kathana karyA pachI, AcArya amRtacaMdra ane tenA viSayane upasthita karI, keIne paNa Azraya zuddha AtmA mATe pakSapAta zUnya nathI ema jaNAve che. eTale je tatvajJa pakSapAtathI rahita hoya che tene cisvarUpa A jIva satata cisvarUpa ja che. mokSamArgamAM sAdhakane mATe eka mAtra nizcayanaya Azraya karavA gya hovAthI tene ja pakSa grahaNa kare joIe ema je kahevAya che te kathana kyAM sudhI ucita che tene AcArya amRtacaMdra javAba Ave che. tadanusAra ubhayanaya virodha dhvaMsini syAtpadAMke / jinavacasi ramante ye svaya vAntamohAH // sapadi samayasAra te para jyoti saccai / ranayamanaya pakSA - kSuNNabhIkSata ava // nizcaya ane vyavahAra A be nayenA virodhane dhvaMsa karanArA sTApadathI lAMchita ane jinavacanamAM mehanuM svayaM vamana karI je ramanArA hoya che teo naya pakSathI rahita, sanAtana ane ati utkRSTa parama jyoti ravarUpa samayasArane zIdhra jue che. AthI te A rIte pratIta thAya che ke, nizcaya ane vyavahArane samAna mahatva ApavuM joIe; anyathA ekAMtanA AgrahI thaI javAthI kSamAgI thaI zakAya nahi. jyAM sudhI jIvanA svarUpa ane tenI baMdhayukta avasthAnI sAthe nimitta-naimittika bhAva Adine jANavAno prazna che tyAM sudhI te banne nayenA viSane hRdayaMgama karavAnI vAta anivArya che. jyAM te jANe che ke, vyArthika nayanI daSTithI jJAyaka svabhAva huM eka chuM, nitya chuM ane dhruva bhAvarUpa chuM ane je nara-nArakAdirUpa vividha paryAya ane matijJAnAdi rUpa vividha bhAva dRSTigocara thaI rahyA che, te mArA trikALI dhruva svabhAvamAM nathI. te e paNa jANe che ke, vyavahAra draSTithI vartamAnamAM je nara-nArakAdi avasthAo ane matijJAnAdi bhAva daSTi gocara thaI rahyA che te badhI avasthAo ane bhAve jIvanAM ja che. A jIva ja ajJAnane kAraNe karmothI saMyukta thaI vividha avasthAone pAtra thaI rahyo che. te pitAnA ajJAnane tyAgIne ja mekSane pAtra thaI zakaze. A rIte jIva bane nayanA viSayane jANe che emAM jarA paNa zaMkA nathI. je te AvI zraddhA kare ke, huM siddhanI mAphaka vartamAna paryAyamAM paNa zuddha chuM athavA te evI zraddhA
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyavahAra ane nizcaya samIkSA : 589 kare ke, vartamAna paryAyanI mAphaka huM pitAnA trikALI yuvA svabhAvamAM paNa azuddha chuM te te sarvathA ekAMta pakSane AgrahI hovAthI, jinavacanathI bAhya zraddhA karanAre gaNAya. paraMtu te Ama zraddhA karatuM nathI. kAraNa, jyAM sudhI jANavAne savAla che tyAM sudhI te A banne nayanA viSayane gya rIte ane samAna rUpathI jANe che. AmAMthI te kaI eka pakSanuM grahaNa karatuM nathI. prakRtamAM jANavuM e ja mAtra prajanIya nathI. ahIM te vartamAnamAM je azuddha avasthA che temAM heya buddhi karI paryAyarUpamAM pitAnA sahaja svarUpa, nija tatvane pragaTa karavAnI daSTi che. je tenI A daSTi na hoya te te mekSamAga thaI zake nahi ane te sAdhaka thavAne pAtra paNa banI zake nahi. kahyuM paNa che suddhaM hi viyANa to suddha cevappaya lahaI jIvo / jANa to du asuddha asuddhamevappaya lahaI // je AtmAne zuddha jANe che te zuddha AtmAne upalabdha kare che ane je tene azuddha jANe che tene azuddha ja AtmA prApta thAya che. nizcaya nayanA kathanamAM traNa vizeSatAo hoya che. eka te e ke te abhedagrAhI hoya che. bIjI vizeSatA e che ke, te eka dravyanA AzrayathI pravRtta thAya che; ane tenI trIjI vizeSatA e che ke, te vizeSaNa rahita hoya che. paraMtu vyavahAranayanuM kathana AnAthI viparIta che. have je A daSTine dhyAnamAM rAkhI vicAra karIe te zuddha nizcaya naya ja eka mAtra nizcayanaya manAya che. kAraNa, tenA viSayamAM guNa paryAya rUpathI keI paNa prakArane bheda parilakSita na thatAM mAtra dravyanA AzayathI te pravRtta thAya che. paraMtu A sivAya nizcayanayanA azuddha nizcayanaya vagere je je prakAro zAstramAM batAvyA che te badhA A vizeSatAone ekIsAthe lIdhelA daSTigocara thatA nathI. kAraNa, te eka dravyanA AzrayathI pravRtta thaine, keI ne koI prakAre, bheda athavA upAdhi sahita vastunuM ja kathana kare che. eTale te badhA bheda, kathana athavA upAdhi sahita dravya kathananI mukhyatAthI vyavahAra nayanI paridhamAM AvI jAya che. vyavahAra' A yaugika zabda che. "vi" ane "ava" upasarga pUrvaka "ha dhAtuthI niSpanna thaela che. Ane artha thAya che-guNa ane paryAya AdinuM avalaMbana laI akhaMDa vastune bheda dRSTithI jevI. A vikalapAtmaka zrutajJAnane bheda che ane bhedanI mukhyatAthI te vastune svIkAra kare che. eTale jeTalA vyavahAra na che te badhA udAharaNa sahita vizeSaNa-vizeSya rUpa ja hoya che. paMcAdhyAyImAM AnuM svarUpa A rIte varNavela che. sodAharaNo yAvAnnayo vizeSaNa vizeSya rUpaH syAt / vyavahArAparanAmA paryAyArtho nayo na dravyAH //
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________ 590 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra jeTalA paNa udAharaNa sahita vizeSaNa vizeSa rUpa naya che te badhA paryAyAthikanaya che. enuM ja bIjuM nAma vyavahAranaya che. paraMtu dravyArthinaya evuM nathI. AnI spaSTatA A rIte karela che. paryAyArthika naya iti yadivA vyavahAra avanAmeti / akArthoM yasmAdiha sarvo'pyupacAra mAtraH syAt // vyavaharaNa vyavahAraH syAditi zabdArtha to na paramArthaH / sa yathA guNaguNino hi sadabhede bhedakaraNa syAt // sAdhAraNa guNa iti yadivA'sAdhAraNaH : satastasya / bhavati vivakSyo hi yadA vyavahAranayastadA zreyAn // paryAyArthika athavA vyavahAra naya A saMjJA eka ja arthanI vAcaka che. kAraNa AmAM samasta vyavahAra upacAra mAtra che. vidhipUrvaka bheda kare te vyavahAra che. vyavahArane A kalpanAthI nirupe artha che paraMtu A paramArtharUpa nathI. jemake guNa ane guNImAM sattArUpathI bheda na hovA chatAM paNa bheda kare e vyavahAra naya che. je vakhate sanI sAthe sAdhAraNa athavA asAdhAraNa guNemAMthI keI eka guNa vivakSita hoya che te vakhate vyavahAranaya gya mAnela che. nayacakramAM AnuM lakSaNa AzabdomAM dekhAya che. jo ciya jIvasahAvo NicchayadA hAi savva jiivaann| so ciya bheduSayArA jANa kuDa' hoI vavahAro // nizcayanayathI badhA jIvane je svabhAva che te jyAre bhedavaDe upacarita karAya che, tyAre tene viSaya karanAre vyavahAranaya jANu. A ja vAtane bIjA zabdomAM paNa vyakta karela che. jo siya bheduvayAra' dhammANa kuNai aga vatthussa / so vavahAro bhaNiyo vivarIyo Nicchayo hodi // je eka vastumAM dharmonA kathaMcit bhedane upacAra kare che te vyavahAranaya kahevAya che ane nizcayanaya tenAthI viparIta hoya che. A rIte jyAM jyAM guNe ane paryAnA AzrayathI athavA svadravya, svakSetra, svakALa ane svabhAvanA Azraya bhedathI upacAra karI, je vastune viSaya kare che te vyavahAranaya che. enA saddabhUta, asaddabhUta, upacarita, anupacarita Adi ghaNA prakAre che. saMkSepamAM tene ullekha samajavA mATe karela che ahameda adamaha ahame dasseva homi mama ad| aNNa ja' paradavya saccittAcitta missa vA / /
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyavahAra ane nizcaya samIkSA : pa91 Asi mama pubameda vedassa ahaM pi Asi puvva hi / hohidi puNeo vi majjha preyassa ahaM pi hossAmi // ye tu asambhUda Adaviyappa karedi saMmUDho / bhUdattha jANato Na karedi dutaM asaMmUr3hA || je puruSa sacitta, acitta ane mizrarUpa anya para drabyAnA AzrayathI AvA asadbhuta (mithyA) Atma-vikalpa kare che ke-A zarIra, dhana, makAna Adi rUpa huM chuM. A badhAM mArAM svarUpa che. huM emanA chuM, A mArAM che. A mArAthI pahelAM hatAM athavA huM emanAthI pahelAM hato. A mArA bhaviSyamAM ane huM paNa emanAM bhaviSyamAM hAiza'- Ama mithyA Atma vikalpa karanAra mUDha che, paraMtu je puruSa bhUtAne jANI Ave asadbhUta Atma vikalpa nathI karatA te jJAnI che. A rIte nizcaya, vyavahAra ane upAdAna nimitta Adi gahana viSayAnu ekadhAru varNana ekI sAthe viziSTarUpe digaMbara Agama sAhityamAM maLI Ave che. A AdhyAtmika vijyeAmAM digaMbara, zvetAMkharAmAM kiMcit mAtra paNa bheda nathI paraMtu A viSayAnuM spaSTIkaraNa ane AvuM pRthakkaraNa diga MbarIya zAstromAM saraLatAthI upalabdha che eTale tenA Azraya lIdho che, te vAta vAcakoe smRtimAM rAkhavI. pAkhina | muNI // zrI kezIkumAra zramaNanA praznonuM Atmasa'spazI samAdhAna thai jatAM temanA aMtarAtmA Anadita thayA ane zrI gautamasvAmI taraphanI AbhAranI abhivyakita karI, temaNe pharI prazna pUchavA AjJA mAMgI : sAhu goyama ! pannA te chinno me sa sabo anna bi sa sa majjha ta me kahasu sarIra mANase dukhe bajjhamANANa khema sivamaNAbAha ThANa kiM mannasI he gautama ! tamArI prajJA zreSTha che. tame mArA sadeha dUra karyAM che. have mAro eka bIjo prazna che te viSe paNa tame mane kaheA. he muni ! zArIrika ane mAnasika duHkhothI pIDita jIvA mATe kSema, ziva ane anAmAdha-khAdhArahita hAya evuM kayuM sthAna che ? A jagatanA jIvA prAyaH AdhyAtmika, Adhibhautika ane Adhidaivika tApatrayathI satapta che. zAMtinA bhAgye ja dana thatA haiAya che. AvI sthiti e zArIrika ane mAnasika lezeAthI mu MjhAtA, pIDAtA ane parezAna thatA jIvA mATe nirupadrava ceAga-kSemanu kayuM sthAna che ke jyAM paheAMcyA pachI janma-maraNunI pIDA, bhUkha-tarasanI parezAnI sukhaduHkhanI muMjhavaNa ane Atmika asamAdhinuM kadI koi kAraNa na rahevA pAme ?? zrI kezIkumAra zramaNanA A praznanA zrI gautamasvAmI kevA javAba Apaze te avasare kahevAze. -8 imeA / goyamA //
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavAdanI karAmata jIvanuM lakSaNa upaga che. jJAna ane darzanacetanA e upayogane ja arthAtara che. jIvanI dareka sthitimAM tene sadbhAva hoya che. jIvane A svabhAva hevAthI kadI paNa tene abhAva thatuM nathI. jenenI daSTie upaganI avyaktatama sthiti tiryaMca eninA labdhi aparyAptaka nigodamAM janmatA prathama samayavartI jIvanI hoya che te tenI parama parAkASThA kaivalya labdhine pAmelA, nijasvabhAvamAM ramatA, arihaMta ane siddhonI hoya che. - jemanAmAM A upaga guNa nathI evA ghaNuM padArtho A jagatamAM vidyamAna che. vaijJAnikonI daSTie enI saMkhyA game teTalI hoya chatAM jenadarzananI daSTie evAM to pAMca ja che. dharma, adharma, AkAza, kALa ane pudgala. vaijJAnikoe kapelA badhA ja padArthonuM vargIkaraNa A pAMca padArthomAM thaI jAya che. jIvanuM svarUpa A che. arasamarUvamagaMdha avvatta cedaNAguNamasaI / jANa aliMgaggahaNa jIvamaNidiTThasaThANa // arthAt samayasAranA jIvane rasarahita, gandharahita, rUparahita, sparzarahita, avyakata ane cetanA guNavALe batAvela che. tene tatvArtha sUtrakAre "poja kara kSaNa" kahela che. upayoga zabdathI jJAna ane darzana je cetanAnA bheda che tene baMdha thAya che. upara batAvelA pAMca padArthomAM dharma, adharma, AkAza ane kALa te svabhAvataH avikArI ane zuddha che. emanA svabhAvamAM kyAreya paNa nimittene vazavatI thaI vipariNAma AvatuM nathI; paraMtu jIva ane pudgala A bane dravyamAM avikArI ane vikArI eTale ke zuddha ane azuddha evI be prakAranI avasthAo hoya che. jyAre A dravya anya dravya sAthe saMzleSAtmaka vipariNAmane upalabdha thAya che tyAre te vikArI hoya che, ane jyAre saMzleSAtmaka vipariNAmane abhAva thAya che tyAre te avikArI banI jAya che. avikArI ane vikArI jIvanI avasthAone anulakSIne jIvanA saMsArI ane siddha evA be bhedo karavAmAM AvyA che; ane pudgala dravyanA ANu ane skaMdha evA be bheda pADavAmAM AvyA che. tAtparya e che ke, jIva ane pudgala jyAM sudhI eka bIjA sAthe saMyukta eTale ke joDAelA rahe che tyAM sudhI temanI pariNati vipariNati athavA vikArI gaNAya che; ane pazcika rIte prApta saMzleSaNa avasthA jyAre khasI jAya che tyAre jIva ane pudgale avikArI thaI jAya che. pudgala jyAre zuddha paramANurUpe hoya che tyAre zuddha ane avikArI kahevAya che. saMleSa pariNAmane pAmavAnI yegyatA mAtra jIva ane pudgalanI che. dharma, adharma, AkAza ane kALa dravyamAM svabhAvataH A gyatA nathI eTale cAre dravya sanAtana adhikArI hoya che. jIvanamAM mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane yogarUpa yogyatA che ane pudgalamAM
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamAvAdanI karAmata : 193 te yogyatA snigdha ane rUkSa vagere guNarUpe rahelI che. jIva mithyAtvAdi nimittenA vazavartI thaI anya dravya sAthe saMzliSTa thAya che ane pudgala snigdha tathA rUkSa guNane laIne saMleSane pAme che. hAM, jIvamAM mithyAtvAdipa yogyatA anAdi mAnela che ane pugalamAM snigdha ane rUkSa guNarUpa yogyatA saMzleSa vagara paNa che, mATe te anAdi ane sAdi banne prakAranI che. jIvanI karma sApekSa ane karma nirapekSa avasthA bhAratIya badhA Aryadarzanoe svIkArela che. jIva je karma sAthe saMzliSTa na hoya te mukta thavA mATenA prayatnonI keI apekSA na raheta. lagabhaga badhA darzananuM prayajana mekSanI prApti che. chatAM jaina darzane jIvanI baMdha ane mokSanI sthitinA saMbaMdhamAM jeTalI sUphamatApUrNa ane gaMbhIratA bharelI tAttvika vicAraNA karI che teTalI bhAgyeja bIjA koIe karI che. jIva kayAre ane kema baMdhAya che ? baMdhAelA jIvanI zI avasthAo che ? te bAMdhanAra bIje padArtha karyo che ke jene jIvanI sAthe baMdha thAya che ? baMdhathI mukti kema maLI zake ? baMdhanA keTalA prakAre che ? baMdhAelA padArthane jIvanI sAthe kyAM sudhI saMbaMdha TakI rahe che? pudagalanI saMzleSAtmaka avasthAne pAmelA jIvanI judI judI avasthAe kevI hoya che ? baMdhAelo padArtha je ne te aMta sudhI rahe che ke temAM utkarSApakarSa thAya che ? A badhA praznanuM buddhi ane yuktipUrNa samAdhAna, jevuM jainAgame ane tenA AdhAre nirmANa thaelA karmaviSayaka graMthamAM maLe che, tevuM anyatra bhAgye ja jovA maLe che. ApaNe joI gayA ke, karma baMdhanuM mukhya kAraNa mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane ga che. jayAM sudhI A vibhAne sadbhAva hoya che tyAM sudhI vipariNati avazyabhAvI che. A vibhAvanA abhAvamAM svabhAvanI abhivyakita eTale karmothI mukti saMbhavita che. A mithyAtvAdi paNa jIvanA ja pariNAma che je saMzleSa avasthAmAM hoya che. AthI jIvamAM karma ane mithyAtvAdinI anAdikAlIna kAryakAraNa bhAvarUpa paraMparA cAlI Ave che. karmonA nimittane pAmI mithyAtvAdi thAya che ane mithyAtvAdina nimittathI karmabaMdha thAya che. jIva pariNAma herdU kammatta puggalA pariNamaMti / puggala kamma Nimitta taheva jIvA vi pariNamai // jIvanA mithyAtvAdi pariNamenA nimittane pAmI yugalenuM karma rUpa pariNamana thAya che ane pudagala karmanA nimittathI jIva paNa mithyAtva Adi rUpa pariName che. AthI spaSTa thAya che ke, saMsArI ane mukata e bane jIvanI ja avasthAo che. A avasthAone aSTA paNa jIva pote ja che. saMsAra ane mukita jIvane AdhIna che. azuddha athavA zuddha je kAMI jIvanI avasthAo che te nimitta sApekSa che. jema paTanI utpattimAM vaNakara ane
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________ 594 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra ghaTanI utpattimAM kuMbhAra nimita che, tema chavanI vipariNatimAM paNa karma nimitta che. yAda rAkhaje, saMsAranuM pramukha kAraNe karma che. je vastuo tamane dekhAya che te saMsAra nathI, te te jIvana vikArI bhAva che, je karmanA sadbhAvamAM upalabdha thAya che. eTale saMsAra ane karmamAM avinAbhAva saMbaMdha che. paMcAstikAyamAM A saMbaMdhanI spaSTatA karatAM kahe che ke jo khalu saMsArattho jIvA tatto du hAdi pariNAmo / pariNAmAdo kamma kammAdA hodi gadIsu gadI // gadimadhigadassadehI de hAdo iMdiyANi jAyate / te hiM du visayagahaNaM tatto rAgAva dosAvA // jAyadi jIvasseva bhAvo saMsAracakkavAlambhi / idi jiNa varehiM bhaNido aNAdiNi dhaNo saNidhaNovA / / je jIva saMsAramAM avasthita che tene rAgadveSarUpa vikAra thAya che. rAgadveSanA pariNAmethI karma baMdhAya che. karmothI gatimAM janma levuM paDe che. janmathI zarIra utpanna thAya che. zarIranI upalabdhithI Indriyone AvirbhAva thAya che. IndriyethI viSayanuM grahaNa thAya che ane viSaya grahaNathI rAgadveSarUpa pariNAma thAya che. je jIva saMsAranAM cakramAM paDela che tenI AvI avasthAo thAya che. A pravAha abhavya jIvanI apekSAe anAdi anaMta che ane bhavya jIvanI apekSAe anAdi sAnta che. karmano sAmAnya artha kriyA thAya che. kriyAo te jevI ApaNe jANIe chIe tevI aneka che. bhaNavuM, khAvuM, pIvuM, kUdavuM Adi aneka kriyAo che. te jaDa ane cetana banemAM upalababdha che. kamane saMbaMdha che jIvana sAthe che eTale jaDanI mAtra kiyA atre vivakSita nathI. mukata chava niSkriya che. bhagavatI sUtramAM te "mafze ri"i siddhanA chamAM parispandarUpa virya paNa nathI. te AkAzanI mAphaka nipa ane niSkapa hoya che. ahIM karmane artha kiyA eTale paripabda che. A parispandAtmaka kriyA mAtra pudgala ane saMsArI jemAM prApta thAya che. eTale saMsArI jInI prati samaye pratispandAtmaka je kriyAo thAya che te karma kahevAya che. kamane mukhya artha te A ja che, chatAM paNa tenAM nimittathI, je pula paramANu jJAnAvaraNAdi bhAvane pAme che te paNa karma kahevAya che. kathA mana viSe ikSiNAnAM vividharatInagsqTAnAM mahi mAna rAma: tathA pudgalAnAmapi AtmasthitAnAM yogakaSAyavazAt karmabhAvena pariNAmo veditavyaH' jema pAtravizeSamAM nAkhelA aneka rasavALA bIja, puSpa ane phaLanuM madirArUpe pariNamana thAya che tema AtmAmAM sthita pugelenuM paNa lega temaja kaSAyanA kAraNe karmarUpe pariNamana thAya che.
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavAdanI karAmata : 195 pule haMmezAM vega ane kaSAyenA nimittane pAmIne ja karmabhAva rUpe pariName che, anyathA nahi. eTale ga, kaSAya ane karmabhAva rUpe pariNamelA badhA ja pagele karma kahevAya che. zAstramAM karmanA nimittarUpa yogane garama leDhAnI ane kaSAyane guMdaranI upamA ApavAmAM AvelI che. jema garama loDhAne pANImAM nAkhavAthI te cArekorathI pANIne kheMce che tema yogane laI chae dizAothI jIva paNa pitAnA sarva AtmapradezamAM karma paramANuone AkarSe che. jema guMdara be kAgaLanA kaTakAone paraspara saMzliSTa karI zake che, tema kaSAyathI jIvanA pradeza sAthe karma paramANuone kSIra ane nIranI mAphaka eka kSetrAvagAharUpa saMzleSAtmaka saMbaMdha thaI jAya che. yogathI karmone Azrava thAya che te kaSAyathI temane baMdha thAya che. jainadarzananI daSTie badhAM dravyo svataMtra che. jIva dravya paNa eka svataMtra dravya che. dareka dravyamAM jema anaMta zakitao che tema jIva dravyamAM paNa anaMta zakitao che. paraMtu te badhI zaktio karmathI AvRta thaelI che. zakitao anaMta che, tema te zakitaonA eka eka avanI apekSAthI utkarSApakarSane laI asaMkhya prakAro che. chatAM pramukha zakitaone anulakSI tene AvRtta karanArA karmone paNa ATha prakAre kahyA che. (1) jJAnAvaraNIya (2) darzanAvaraNIya (3) vedanIya () mehanIya (5) Ayu (6) nAma (7) getra (8) antarAya. jJAnAvaraNIya.? jIvanI jJAnazakitane AvRtta karanAra karma jJAnAvaraNIya che. tenA paNa pAMca bheda che. darzanAvaraNIya? jIvana darzanazakitane DhAMkanAra karma darzanAvaraNIya che. tenA paNa nava bheda che. vedanIya : sukha ane duHkhane vedana karAvanArUM karma vedanIya karma che. tenA be bheda che. mehanIya : rAga, dveSa ane mehane janmAvanAra karma mehanIya che. enA darzana manIya ane cAritra mehanIya ema be bheda che. darzana mehanIyanA paNa pAchA traNa bheda ane cAritra mehanIyanA paccIsa bheda che. Ayu : narakAdi gatienA avasthAnamAM kAraNabhUta kama Ayu che. tenA cAra bheda che. nAma : alaga alaga prakAranA zarIra, mana, vacana tathA jIvanI vividha avasthAonAM kAraNarUpa karma nAmakarma che. tenA 93 athavA 103 bheda che. gotra : nIca athavA ucca saMtAna (paraMparA)nAM kAraNabhUta karma te gAtra che. tenA be bheda che. jainadharma jAtikRta uccatA ke nIcatAne svIkArato nathI. temanAM maMtavya mujaba aMtya ja kuLamAM janmelo jIva paNa satsaMganA prabhAvathI muni athavA zrAvaka thaI ucca getravALe banI zake che.
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________ 596 : bheghA pASANu, tyAM dvAra aMtarAya jIvanA dAnAdibhAva pragaTa na thavAmAM kAraNabhUta karma aMtarAya che. tenA pAMca bheda che. karmanI vibhinna avasthAo je baMdhanA samayathI laI temanI nirjarA thAya tyAM sudhI yathA saMbhava rahe che te A prakAre che. - (1) anya (2) sattA (3) udavartana (4) apavA~na (5) saMkramaNa (6) udaya (7) udIraNA (8) upazAMti (9) nidhatti ane nikAcanA bandhaH karmavargaNAone Atma-pradeze sAthe eka kSetrAvagAha saMzliSTa thavAnuM nAma banya che. bandhanA cAra bheda che. prakRti baMdha, sthiti baMdha, anubhAga baMdha ane pradeza baMdha. je karmane je svabhAva che te tenI prakRti kahevAya che. jema jJAnAvaraNIyane svabhAva jJAnane DhAMkavAne che, darzanAvaraNayane svabhAva darzana guNane DhAMkavAne che ema judAM judAM karmonA je judA judA svabhAva paDe che te prakRti baMdha kahevAya che. Atma pradeze sAthe saMzliSTa thaeluM karma jyAM sudhI Atma pradezathI juduM na paDe tyAM sudhInI kALa maryAdAne sthiti baMdha kahevAya che. karmonI zubhAzubha phaLa ApavAnI zakitanuM nirmANa te anubhAga baMdha che ane prati samaye AtmA sAthe saMbaMdha thatAM karma paramANuonA samudAyane pradeza baMdha kahevAya che. ahIM svAbhAvika Avo prazna thAya che ke, jIva amUrta che ane karma dravya mUrti che. banne vacce keI paNa jAtanuM sAmaMjasya nathI. te pachI amUrta AtmA sAthe mUrta karmone saMbaMdha kema saMbhave ? AcArya kunda kunda lakhela che pariNamadi jadA appA suhammi asuhammi rAgadAsajudA / ta pavisadikammarayaM NANAvaraNAdi bhAve hi // athA-rAgadveSathI gherAele AtmA jyAre sArA narasAM kAryomAM lAgI jAya che tyAre karma rUpI raja jJAnAvaraNAdi rUpe AtmAmAM praveza kare che. A rIte jaina siddhAMta anusAra karma eka mUrta padArtha che, paraMtu rAgadveSa rUpa vibhAva zakitathI chavamAM vipariNati UbhI kare che. sArAMza e che ke janma, jarA, maraNarUpa saMsAracakramAM paDelA prANIo ajJAna, avidyA ane mithyAtvathI gherAelA che. Aja ajJAna, avidyA, mAyA athavA mithyAtvanA kAraNe varatu svarUpanA yathArzvane samajavA jIva asamartha hoya che, eTale temanA yAvanmAtra kAryo ane kriyA kalA ajJAnamUlaka hoya che. tenAmAM rAgadveSane abhiniveza lAgelo hoya che eTale temanuM dareka kArya AtmA mATe baMdhanarUpa hoya che. anya darzananI mAphaka jainadarzana paNa jIva ane karmanA saMbaMdhanA pravAhane anAdi mAne che. keI vakhate jIva parama zuddha hato ane pachI amuka saMgane AdhIna karmathI baddha
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavAdanI karAmata : 597 thaye evI jainadarzananI mAnyatA nathI. kAraNa A rIte svIkAravA jatAM aneka jAtanA visaMvAda UbhA thavA saMbhava che. jyAre jIva anAdikALathI mUrtika karmothI saMzliSTa ja che tyAre je navAM karmo baMdhAya che. te karmo jIvanAM avasthita mUrta karmo sAthe ja baMdhAya che. kAraNa mUtane mUrtinI sAthe saMjoga ane baMdha thavAmAM koI Apatti nathI. AthI AtmAmAM sthita junA karmo sAthe ja navAM karmone baMdha thAya che. A rIte paraMparAthI kathaMcit mUrta AtmA sAthe mUrta karmane baMdha thAya che ema mAnavAmAM jainadarzana sahamata che. anya dArzanika kriyA ane te kriyAmAMthI janmelA saMskArane karma kahe che. paraMtu jenadarzana jIva sAthe saMzliSTa mUrtika dravya ane tenAM nimittathI thanArA rAgadveSarUpa bhAvone karma kahe che. sattAH baMdha pachI karma tarata pitAnuM phaLa ApatuM nathI, paraMtu tenI sthiti mujabanA zAmAM nirdiSTa abAdhA kALa vyatIta thaI gayA pachI, karma phaLonmukha thAya che. jema dArU pInAra mANasane dArU pIvAnI sAthe ja nazAnI asara nathI thatI, tema karma paNa bAMdhyA pachI cheDA vakhata sudhI astitva eTale ke sattArUpamAM rahe che. A kALane jainadarzanamAM abAdhAkALa kahe che. te karmanI sthiti upara AdhArita che. eka keTa keTI sAgaranI sthitimAM 100 varSane abAdhAkALa hoya che. arthAt kaI karmanI sthiti eka keTa keTI sAgara bAMdhI hoya te te karma 100 varSa pachI pitAnuM phaLa ApavuM prAraMbha kare che. uddavartana : sthiti ane anubhAganI vRddhi karavI te uddavartana che. a5vatana : sthiti ane anubhAganuM ghaTavuM te apavartana che. keI azubha kArya karyuM pachI kaI jIva sArAM kAryo kare che te pUrve bAMdhelA azubha karmanI sthiti ane anubhAga zakita ghaTe che. jemake, rAjA zreNikane kaI muninA gaLAmAM marele sApa nAkhavAthI sAtamI narakanA daLiyA bhegA thayA hatA. paraMtu pitAnAM kAryane pazcAttApa thavAthI bhagavAnanA sAnnidhyamAM kSAyika samakitanI prApti thatAM tenA prabhAvathI sAtamI narakanA daLiyA ghaTIne prathama narakanA rahI gayA. A apavartananuM kArya che. AvI ja rIte azubha karmanI jaghanya sthiti bAMdhI kaI te ja kharAba kAryo pharI karavA lAge, ane tenAM pariNAme pahelAM karatAM paNa vadhAre kaluSita thaI jAya te bAMdhelA karmonI sthiti ane phaLadAna zakita kharAba bhAvanI asara pAmI vadhI zake che. A uddavartananuM kArya che. A rIte uddavartAnA ane apavartAnAnAM kAraNe kaI karma satvara phaLa Ape che ane keI vilaMbathI Ape che. keI tIvra phaLa Ape che ane keI maMda phaLa Ape che.
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________ 598 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra kamanA avaziSTa viSaya AvatIkAle kahevAze. zrI kezIkumAra zramaNa ane zrI gautamasvAmInA praznonI mImAMsAnI vAta paNa Aje samaya thaI jatAM AvatIkAla upara rAkhela che, teA yathAvasare-- kamavAdanA vijaya jainadarzananA hArda samA kavAdanA viSaya cAlI rahyo che. kamavAdanA sUkSmatama aMgopAMgAnI chaNAvaTa karI gahana viSayane saraLa ane sukhAdha banAvavAnA prayatna avazya karAya che chatAM tethI gahana viSayanI gahanatA kAi ochI thaI jatI nathI. gaI kAle urdUnA ane apava nAnAM svarUpe batAvI gayA chuM. have tenAthI AgaLa cAlIe. udaya : karmonAM phaLAne ApavAnI avasthAnI uddaya saMjJA che. A udaya e jAtane che. eka vipAkAya ane bIjo pradezeAya. jyAre kama potAnu phaLa ApIne kharI jAya che tyAre te vipAkAya athavA teA phaLeya kahevAya che. jyAre kama yamAM AvyAM hoya chatAM phaLa ApyA vagara naSTa thaI jAya che te pradezeAya kahevAya che. vipAkayanI upamA sadhavA yuvatIthI ane pradeze!dayanI upamA vidhavA yuvatIthI apAya che. udIrA : jainadarzanamAM paNa niyatakALathI kama phaLa devAnI avasthAne udaya kahevAmAM Avela che ane niyatakALa pahelAM arthAt aniyata kALamAM phaLa ApavAnI avasthAne udIraNA kahevAya che. jemake, kerIone vahelI pakavavA mATe AMkhA uparathI kerIo UtArI ghAsanA DhagalAmAM dakhAvI de che ke jethI te kerIo vRkSa karatAM vahelI pAkI jAya. ema kayAreka kayAreka niyata samaya pUrve karmAMnA paNa vipAka thaI jAya che. A ja vipAka udIraNA kahevAya che. A udIraNA mATe pahelAM apavananA karaNa vaDe kamanI sthiti ochI karI nakhAya che. sthiti echI thaI javAI kama niyata samaya pUrve udayamAM AvI jAya che. jyAre koI mANasa nAnI umaramAM marI jAya che tyAre vyavahAramAM AvA mRtyune akALa mRtyu kahevAya che. paraMtu AnuM kAraNa Ayu kanI udIraNA ja che. apavana thayA vagara udIraNA thatI nathI. saMkramaNa : eka kaMtu bIjA sajAtIya ka rUpamAM pariNamavuM te saMkramaNa karaNu kahevAya che. A saMkramaNa karyAMnA mULa bhedomAM nathI hatu. arthAt je mULa Ajha karyuM kahevAi gayAM che temAMthI koI paNa kama kAI paNa bIjA kama rUpe sakramaNa karI zakatuM nathI. jemake, jJAnAvaraNIya karma darzanAvaraNIya karma rUpe pariNamI zakatuM nathI ane danAvaraNIya kama jJAnAvaraNIya ka rUpe pariNamI zakatu nathI. A ja vAta khIjA karmonAM saMbadhamAM paNa samajavI joIe. eka ja karmanA avAntara bhedomAMthI eka bheda peAtAnA sajAtIya anya bhedarUpa thaI
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavAdane vijaya : 5 zake che. jemake vedanIyanA be bheda che. zAtA vedanIya ane azAtA vedanIya. A banne sajAtIya bhede paraspara saMkramita thaI zake che. arthAtuzAtavedanIya azAtAvedanIya rUpe ane azAtA vedanIya zAtA vedanIya rUpe pariNamI zake che. saMkramaNa sadA sajAtIya prakRtimAM ja thAya che. chatAM Ayu karma AmAM apavAda che. cAra Ayu karmomAM paraspara saMkramaNa thatuM nathI. je AyuSya bAMdhyuM hoya tyAM ja tene janmavuM paDe che. AyuSyamAM pheraphAra kamipi saMbhavita nathI. upazamana karmane udaya, udIraNA, nidhatti ane nikAcanA A cAreya kriyAo ayogya banAvI devAnI avasthA upazamana kahevAya che. nidhatti karmane udvartana apavartana sivAya bAkInA karaNa agya banAvI devAnI avasthA te nidhati che. nikAcanA : kamane samasta karaNa mATe ayogya banAvI devAnuM nAma nikAcanA che. udaye sakamamudaye causuvi dAduM kameNa No sakka / uvasataca Nidhatti NikAcida' hAdi jauM kama // karmane udaya agya banAvavA upazamana che. karmamAM saMkramaNa ane udayanI agyatA nidhatti che ane utkarSaNa, apakarSaNa, saMkramaNa ane udaya cArene abhAva te nikAcanA che. A karmakAMDanI gAthA che ane digaMbara sampradAya mujaba traNe karaNanuM svarUpa che. karmane kartA ane bhaktA, vaidika darzanamAM eka sAMkhya darzanane cheDI badhA dArzanike kaIne kaI rUpamAM AtmAne ja karmane kartA ane bhekatA mAne che. sAMkhyadarzana AtmAne jotA te avazya svIkAre che paraMtu kartA tarIke prakRtine mAne che. jenadarzananI padArthonA prarUpaNa viSenI be daSTio che. eka nizcayanayamUlaka daSTi ane bIjI vyavahAranaya pradhAna daSTi. para nimittanA Azraya vagara vastunA maulika vizuddha svarUpane kahenArI daSTi te nizcayadaSTi che; ane para nimittane Azraya karI vastunuM pratipAdana karanArI daSTi te vyavahAradATa che. jainadharmamAM kartava ane bhakatRtvane vicAra paNa A be daSTione sanmukha rAkhIne karavAmAM AvyuM che. jainadarzana mAtra sArAM-narasAM kAryone ja karma kahetuM nathI, paraMtu jIva vaDe karavAmAM AvelAM sArAM-narasAM kAryonAM nimittathI je pudgala-paramANuo AkRSTa thaI jIva sAthe saMbaddha thAya che te pugala-paramANu karma kahevAya che. te pugala paramANu jyAre vipAke--kha thAya che tyAre temanA nimittathI jIvamAM je kAmakrodhAdika bhAva thAya che te paNa karma kahevAya che. pahelA prakAranAM karmo dravyakama che ane bIjA prakAranAM karmo te bhAvakarma che. jIvanI sAthe A baMne prakAranAM karmone
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________ 600 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra anAdi saMbaMdha che. A kamenAM kartutva ane bhakatRtvanA saMbaMdhamAM jyAre nizcaya daSTithI vicArIe tyAre jIva dravya karmone kartA ke tenAM phaLane jotA paNa siddha thatuM nathI kAraNa drazya karma padagalika che. tene kartA cetana kema hoI zake? cetananuM kArya caitanya rUpa hoya che ane acetananuM karma acetanarUpa hoya che. je cetananuM karma paNa acetanarUpa thavA lAge te cetana ane acetananuM svAbhAvika pArthaya vilaya pAmaze ane sAMThya deSa upasthita thaze. eTale dareka dravya pitAnA svabhAvane kartA che, paraMtu parabhAvane kartA nathI. jemake, jaLane svabhAva zItaLa hoya che, paraMtu agninA saMbaMdhathI te uSNa thaI jAya che. jaLamAM je uSNatA AvI che te temanA svabhAvagata nathI, paraMtu AgnamAMthI AyAta thaelI che. agnine saMbaMdha viccheda thatAM jaLa kramazaH zItaLa thaI jAya che. A ja rIte jIvanA azuddha bhAvenA nimittane pAmI je pudgala dravya kamarUpe pariNata thAya che teno kartA pugala pote ja che. jIva tene kartA hoI zake nahi. jIva te pitAnA bhAvano ja kartA hoya che. sAMkhyamatAnusAra jema puruSanA saMgathI prakRtine katRtva guNa abhivyakata thaI jAya che ane prakRtimAM sRSTinI sarjana kyA prAraMbha thaI jAya che chatAM puruSa akata ja kahevAya che, evI ja rIte rAgadveSAdika jIvanA azuddha bhAvenA nimittane pAmI, pudgala dravya 10va tarapha svataH AkRSTa thAya che temAM jIvanuM kazuM ja kartutva nathI. jema keI eka suMdara yuvAna puruSane joI koI strI tenAM sauMdarya upara mugdha banI mUchita thaI jAya, te temAM te puruSanuM zuM kartutva? kazrI strI che, puruSa te nimitta mAtra che. jIva pariNAmahedu kammatta puggalA pariNamaMti / puggala kammaNimitta taheva jIyA vi prinnmdiH|| Na vi kuvvadi kammaguNe jIvA kamma taheva jIva guNe / aNNANNa NimitteNa du pariNAma jANa doNhaMpi / / adeNa kAraNeNa du kattA AdA sameNa bhAveNa / puggala kamma kadANaM Na du kattA savva bhAvANa // arthA-jIva te pitAnA rAgadveSAdi bhAvone karyA che, paraMtu rAgadveSAdi vibhAvanA nimittAne pAmI karmarUpa pariNamavA lAyaka pudgalo kamarUpe pariNata thaI jAya che ane karmarUpe pariNamelA pudgala dravya jyAre pitAnuM phaLa Ape che tyAre karma paramANuonA nimittane pAmI, jIva paNa rAgAdi rUpe pariNamana kare che. jo ke jIva ane padalika karma ane paraspara ekabIjAnA niminane pAmI pariNamana kare che te paNa jIva paudagalika karmone kartA nathI ane paudagalika karma paNa jIvanA guNane kartA nathI. hakIkate te paraspara parasparanA nimittane AzrayI ekabIjAmAM eka bIjA pariNamana pAme che. eTale AtmA pitAnA bhAvane ja kartA che. pagalika karmakRta badhA bhAvane kartA nathI.
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavAdane vijya : 601 sAMkhe sAthenA upara jaNAvelA upalaka sAmaMjasyathI zrotAo (pAThake)ne kadAca bhrama thavA saMbhava che ke, jaine paNa sAMkhenA puruSatvanI mAphaka jIvatatvane sarvathA akartA mAnatA haze ane prakRtinI mAphaka pudgala tatvane kartA mAnatA haze! paraMtu kharI rIte jene mAnyatA A rIte sAM sAthe meLa dharAvatI nathI. sAMkhyadarzanamAM puruSa tatvanI sAthe kartutvane snAnasUtakane paNa saMbaMdha nathI tyAre jainadarzanamAM AtmA ekAMta artA paNa nathI. jainadarzanamAM AtmA pitAnA svAbhAvika guNa eTale jJAna, darzana, sukha, vIryAdine ane vaibhAvika bhAva rAgadveSAdine kartA avazya che, paraMtu A vibhAvanA nimittathI je kAmaNa vargaNAmAM karmarUpa pariNamana thAya che tene kartA jIva nathI paNa pudgala dravya ja che. vastutaH nimitta kAraNa nahi paraMtu upAdAna kAraNa ja vastune kartA hoI zake che, nimitta kAraNamAM te kartutvane upacAra karAya che. pAramArthika kartA te te kahevAya je svayaM kAryarUpe pariNita thAya. A rIte ghaTane kartA mATI che, paraMtu kuMbhAra nathI. kuMbhArane vyAvahArika rIte je kartA kahevAmAM Ave che tenuM tAtparya eTaluM ja che ke, ghaTa paryAyamAM kuMbhAra nimitta che. vAstavamAM te ghaTa mATIne ja eka bhAva che tethI tene kartA te ja che. kartRtvanA saMbaMdhamAM je vAta karavAmAM AvI che te ja vAta bhakatRtvanA saMbaMdhamAM paNa samajavI joIe. je jene kartA nathI te tene bhekatA kema hoI zake? AtmA jyAre pAMgalika karmane pAramArthika kartA nathI tyAre te tene bhekatA paNa kema thaI zake ? AtmA potAnA vibhAvane laI je rAgadveSAdine kartA thaI zake te saMsAra dazAmAM te tene ja letA paNa thaI zake. jemake, vyavahAramAM kuMbhArane ghaTane paNa kahevAya che. kAraNa, ghaTanA vikathI te pitAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. tenAthI pitAnAM kuTuMbanuM poSaNa kare che eTale te ghaTane vyAvahArika bhakatA gaNAya che. pAramArthika dRSTie te te pitAnA bhAvene ja bhakatA che. evI ja rIte AtmA paNa svakRta karmonA phaLasvarUpa maLanArA sukhaduHkhAdine bhakatA avazya kahevAya che paraMtu vAstavamAM te pitAnA caitanya bhAvane ja bhakatA che. vaidikada je Izvarane jagatane aSTA ane niyaMtA mAne che, teo paNa A hakIkatane svIkAra kare che ke, jIva karma karavAmAM saMpUrNa svataMtra che paraMtu phaLa bhegavavAmAM te parataMtra che. bUrAM karmonA duHkhada phaLa bhogavavA te taiyAra na thAya eTale Izvara balAt tenAM kutakarmonAM phaLa Ape che. ajJo janturanIzo'yamAtmanaH sukhaduHkhayoH / izvaraprerito gacchet svarga'vAzvabhrameSavA // . - A ajJAnI chava pitAnA sukha ane duHkhane svayaM bhagavavA samartha nathI. eTale Izvara vaDe prerita thaI te svarga ane narakamAM jAya che. gItAmAM paNa kahyuM che labhate ca tataH kAmAn mayaiva vihitAn hitAn / mArAthI vihita-nizcita karAyelAM icchita phaLe manuSya meLave che.
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________ 602 : bhedyA pASANu, kholyAM dvAra karmonuM phaLa IzvarAyatta mAnyA pachI paNa Izvara jaDa bharatanI mAphaka pitAnI IcchA mujabane bephAma nirNaya nathI ApI dete. Izvara paNa tenAM phaLane nirNaya, cha vaDe karavAmAM AvelA zubhAzubha karmonA anurUpa ja kare che. nAdatte kasyacit pApa na caiva sukRta vibhuH / / arthAtu-paramAtmA keInAM pApa paNa letA nathI ane puNya paNa letA nathI. eTale prANI mAtrane pitAnAM sArA narasAM karmonusAra sukha duHkha bhogavavAM paDe che. A rIte Izvarane je sRSTine suSTA mAnanArA darzane che temanA matathI paNa paramAtmAthI bhinna karmaphaLa yatheSTa karmAnusAra nyAyI rIte ApanArI bIjI kaI vyakita hoI zake che? jainadarzana te sRSTinA niyaMtA tarIke Izvarane svIkAra karatuM nathI te pachI karma phaLa ApavAmAM tenI hastine svIkAra paNa kyAMthI saMbhavI zake ? te pachI karma phaLa ApanAra kaI zakita che? pidugalika evA karmomAM te te zaktinI zakyatA nathI. kAraNa, te acetana che ane acetanamAM nirNayazakti saMbhave ja kayAMthI? ane tethI te sArA narasAM pitAnAM karmonAM phaLa ApI paNa kema zake? A mATe te avazya kaI buddhimAna cetanA hovI joIe. jenadarzananI mAnyatA che ke, karma pitAnuM phaLa pitAnI meLe ja ApI de che. temAM bIjA keI nyAyAdhIzane vacce lAvavAnI jarUra nathI. mANasa garamInA divase hoya, caTAkedAra garama bhajiyA khAte hoya, bhajiyA khAI taDakAmAM UbhuM rahe ane Icche ke mane tarasa na lAge, te tenI IcchA mAtrathI tarasa rekAI jatI nathI. pitAnI meLe tene avazya tarasa lAgI ja javAnI. mANasa dArUne upaga kare ane tene mUcha na Ave te saMbhavita nathI. tene avazya mUchAM AvavAnI. dUdha pIvAthI avazya zarIramAM puSTi AvavAnI tenuM phaLa ApavA bIjA koI niyAmaka tattvanA svIkAranI jarUra nathI. evI ja rIte jIvanA dareka mAnasika, vAcika ane kAyika kaMpana-paripaMdananI sAthe je karma paramANu jIva tarapha AkRSTa thaI, rAgadveSanA nimittane pAmI, jIva sAthe baMdhAI jAya che te karma paramANuomAM paNa dArU ane dUdhanI mAphaka sArI narasI phaLa ApavAnI zakita hoya ja che. AvI zakita jIvanA saMbaMdhathI vyakta thaI tenA upara pitAne prabhAva jamAve che. te zakitanA prabhAvathI mugdha thaelo jIva evAM kAma kare che ke je tenA mATe sukhadAyaka ane duHkhadAyaka hoya che. je karma karatI vakhate jenA bhAva sArA hoya che te baMdhane prApta thatAM karma paramANuo upara tene sAro prabhAva paDe che ane kALAMtaramAM tenAM phaLa paNa sArAM maLe che. ane je karmopArjana karatAM nabaLA bhAva hoya che te tenI asara paNa kharAba paDe che ane kALAntaramAM tenAM phaLa paNa kharAba ja heya che. mAnasika bhAvanI acetana vastuo upara kevI asara thAya che te vAtane yathArtha samajavA mATe jarA Ayurveda zAstranA bhajana saMbaMdhenA niyamonI sUkSamatAmAM UtaravuM joIe. tadanusAra
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavAdane vijaya : 603 Ayurveda zAstranA niyama mujaba, jamatI vakhate mAnasika zAMti parama keTie pahoMcelI hevI joIe. jamavAnA ardhA kalAka pUrve temaja ardhA kalAka pachI kaI jAtane vikSobha tha na joIe. parama zAMti ane samAdhinA anubhavonI pavitra kSaNamAM je bhejana karavAmAM Ave te svAcya ane pAcanakriyA para tenI bhAre sArI asara thAya che. paraMtu AnAthI UlaTu je bhejana pahelAM ane bhejana pachI mAnasika azAMti ane asamAdhinA bhAvamAM je koI vyakita vyagra rahe te vaidakazAstra kahe che ke, svAthya para te bhojananI svAthyaprada asara thaze nahi ane tenA paripAkamAM ane pAcanamAM muzkelI UbhI thaze. Ama je AyurvedazAstranA niyama mujaba kAmakrodhAdi vikAronI asara bhojana sAmagrI para paNa sArI narasI thatI hoya to eka hakIkata spaSTa che ke kartAnA bhAvanI asara acetana para paDe ja ane te mujabane ja vipAka anubhavAya. mATe jIvane karma karavAmAM temaja phaLa bhegavavAmAM paNa svataMtra mAna joIe. A viSayane AvatIkAla upara rAkhI zrI kezI-gautamanA saMvAda tarapha vaLIe. zrI kezIkumAra zramaNa pUche che ke pIDita mANaso mATe bAdhArahita kalyANakArI sthAna karyuM zrI gautamasvAmI javAba Ape che: atthiga dhuvaThANa logagga mi durAsaha / jattha natthi jarAmaccU vAhiNo veyaNAtahA // lekanA agrabhAgamAM eka evuM sthAna che jyAM jarA, mRtyu, vyAdhi ane vedanA nathI. paraMtu A lekAgra bhAga upara pahoMcavuM bahu muzkela che. kendramAM jyAre ahaM hoya che tyAre ahaMmAMthI mamanI sRSTi thAya che. mama e ja mehano AtmA ane prANa che. AmAMthI janma ane maraNanI paraMparA racAya che. jyAre brahmabhAva bhUlAI jAya che tyAre mANasa paramAtmabhAvanI sRSTi racavAne badale janma, jarA, mRtyu vyAdhi ane vedanAnI sRSTi racI nAkhe che. ahaM je kendramAMthI khasI jAya ane ahane sthAne je brahma pitAnuM sthAna ane siMhAsana saMbhALI le te jIva atre ja jIvanamukta banI jAya. je ahI mukata bane, jIvatA jIve je baMdhanamAMthI chUTI jAya, sazarIre je mukata thaI jAya te ja te azarIre paNa mukata thavAnuM ja che. paraMtu te sthAnanI prApti mATe bhAre sAdhanA ane kaThera tapazcaryAnI apekSA che. svarUpanI samajaNa vagara A dizAmAM pagalAM bharavAM paNa zakya nathI. A sthAna kayuM che?- e prazna kezIkumAra zramaNa zrI gautama svAmIne pharI karavAnAM che; eTale AvatIkAle A viSenI vadhAre saraLa ane spaSTa chaNAvaTa karavAmAM Avaze. A
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________ izvarakatRtva ane kama vAda Izvara katRtvanA saMbadhe vAta cAlI rahI che. gaI kAlanA pravacanamAM . suspaSTa karavAmAM AvyuM che ke, jema jIva kama karavAmAM svataMtra che tema phaLa bhogavavAmAM paNa te svataMtra che. jo Ama mAnavAmAM na Ave ane phaLa ApavAmAM izvarAdhInatA svIkAravAmAM Ave te jyAre eka mANasa bIjA mANasanu khUna kare che tyAre te khUna karanAra mANasane doSita na mAnave joie. kAraNa phaLa ApanAra teA svayaM paramAtmA che. paramAtmAe mAtra khUna karAvavAmAM eka mANasanA nimittanI apekSA rAkhI che. izvara sAkSAt te khUna karanAra mANasa vaDe, jenu khUna thayuM che tene, daMDa apAvI rahyA che. jema koI zAsaka peAtAnA adhikArIe vaDe koine zikSA apAve te temAM adhikArIe te mATe javAbadAra ke DheSita gaNAtA nathI. adhikArI te mAtra zAsakIya AjJAnuM pAlana kare che. vastutaH zikSA apAvanAra zAsaka ja te mATe javAmadAra che. A ja rIte koInI ghAta karanAra ghAtaka paNu, jenA ghAta teNe karyAM che tenA pUrva kRta kanu phaLa ja te tene bhAgavAve che. kAraNa phaLamAM jIvanI izvarAdhInatA svIkAranArA mATe te Izvare tenAM pUrva kRta karyAM mATe A ja jAtanI zikSA nirmANa karI haze anyathA tene Ama vadha thayA na hota. kadAca ema kahevAmAM Ave ke, kama karavAmAM puruSa svataMtra che. eTale ghAtakanu kAya Izvara prerita nathI paraMtu svakIya icchAnuM ja pariNAma che. Ama mAnavAmAM Ave te niSka e yeA ke, saMsArI dazAmAM prANImAtra svataMtra nathI. tee peAtapeAtAnA kameAMthI badhAelAM che. mahAbhAratamAM paNa spaSTatApUrNAMka kahevAmAM Avela che ke, "meLA ghacataM nannu"-arthAt prANI karmothI dhAela che ane karmanI para parA AjakAlanI nathI, paraMtu anAdinI che. AvI sthitimAM vrutti: dharmAnusarriLi'--jevAM prANInAM kameryAM te pramANe tenI buddhi paNa thaI jAya che. A nyAya jo sAcA hAya, te pachI koI paNa kAma karavA ke na karavA saMbaMdhe mANasa svata Mtra rahete nathI. te kathI badhAelA che ane jevAM tenAM karmo, tevAM kAryo te karyA ja kare che. kanI uparyukata maryAdAne svIkAra karavAthI mukitalAbha kema prApta thaI zakaze ? kAraNa, jIva kamermothI paravaza che ane jevAM tenAM karmo tevI tenI buddhi che. eTale kamanI avicchinna para parA cAlyA ja karavAnI AvI zaMkA karavI e paNa cagya nathI. kAraNa, ka sadA eka sarakhAM hAtAM nathI. karmo sArAM paNa hAya che ane khUrAM paNa hAya che. sArAM karmone anusaranArI buddhi mANasane sanmArga bhaNI dorI jAya che ane pUrAM karmone anusaranArI buddhi mANusane kumAge lai jAya che. sanmArge lai janArI buddhi mANasane mekSAbhimukha khanAve che ane kumAmAM pravRtta karAvanArI buddhi mANasanAM saMsAranA baMdhanone dRDha banAve che. pariNAma e Avyu ke, buddhi karmone anusaranArI thAya tethI mutilAbhamAM kazI ja aDacaNa UbhI nathI thatI.
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzvarakatRtva ane kamavAda : 605 kama karavAmAM paNa jIva svataMtra nathI. eTale ghAtakanA manuSyavadhanuM kAya paNa tenI kAI pUrvanI durbhuddhinuM ja pariNAma hovu joie; ane buddhinI krUratA paNa tenAM koi pUSkRta karmAMnAM phaLarUpa hAvI joI e. paratu AthI UlaTu, kama nuM phaLa jo IzvarAdhIna mAnIe te tene utpAdaka paNa Izvarane ja mAnavA rahyo. jo Izvarane kamAMnA phaLadAtA na mAnIe ane vAnAM karmomAM svataH phaLadAna zakita svIkArI laIe, te upara batAvelI badhI samasyAe saraLatAthI UkalI jAya che. kAraNa mANusanAM duSTa karyAM tenA AtmA upara evA saMskAro aMkita karI jAya che ke jenAM pariNAme te krAdhamAM AvI khUna karavA jevAM ni Mdita kAryo paNa karI bese che. paraMtu jo izvarane karmanA phaLadAtA mAnIe tA ApaNI vicArazakita ema kahe che ke, keI vicArazIla phaLadAtAe khATAM karmonu phaLa evI rIte ApavuM joIe ke je tenI sajArUpe avazya hAya; paraMtu khIjA vaDe apAvavA rUpe na heAya. upara jaNAvela ghaTanAmAM te! izvara ghAtakanA Azraya laI ghAta karAve che. kAraNa, izvarane bIjA pAse zikSA karAvavI che. paraMtu ghAtaka je buddhi vaDe bIjAne ghAta kare che te buddhine duSTa karanArA karmonuM zuM phaLa maLyuM? A phaLa vaDe te bIjAne sajA bhAgavavI paDI. A rIte Izvarane vacce lAvavAmAM ghaNI jAtanI visa vAditA AvIne UbhI rahe che. dAkhalA tarIke, koI karmanuM phaLa jIvane tatkALa maLI jAya che. koI karmanuM phaLa mahInA pachI maLe che. amuka karmonuM phaLa varSo pachI paNa maLe che. tyAre vaLI amuka karmonuM phaLa janmAMtaramAM maLe che. A viSamatAnu` kAraNa zuM che ? kama phaLanA upabheAgamAM samayanI A je viSamatA dekhAya che tenA izvaravAdIe pAse izvarecchA' sivAya khIo koI javAkha nathI. paraMtu kamAM ja phaLadAnazakita mAnanAra karmavAdI jaina siddhAMta A badhAM praznAnA ta ane buddhigamya javAba Ape che. ApaNe pahelAM kahI gayAM chIe tema jainadarzanamAM karmanA Azaya jIvanI kriyA sAthe jIva tarapha AkRSTa thanArAM kama paramANuethI che. jIvanI pratyeka kriyA vakhate, jene jainadanamAM ceganA nAmathI oLakhAvAya che. te A kama paramANuo AtmA tarapha AkRSTa thAya che ane AtmAnA rAga, dveSa, meha Adi bhAvA ke jene jainadarzanamAM kaSAya kahevAya che tenuM nimitta pAmI, AtmA sAthe badhAI jAya che. A rIte kama paramANuone AtmA sudhI laI AvavAnuM (AzravanuM) kAma yAga kare che. yAga eTale jIvanI kAyika, vAcika ane mAnasika kriyA. A kriyA jyAre kamene AtmA pAse lai Ave che tyAre AtmA sAthe ekakSetrAvagADu sakha dha karAvavAnuM kAma kaSAya arthAt AtmAnA rAga-dveSa rUpa bhAva kare che. tAtpaya e che ke, AtmAnI cAgazakti ane kaSAya anne madhanAM kAraNu che. jyAre khAramAM guNasthAnamAM jIvane kaSAyane abhAva thaI jAya che ane mAtra cegati ja aziSTa rahe che tyAre kama paramANuonu cegane kAraNe Azrava eTale Agamana te avazya thaze; para Mtu kaSAyanA abhAvane lai te tyAM rAkAze nahi. A vAtane saraLatAthI samajavA mATe yAgane vAyunI, kaSAyane guMdaranI, AtmAne
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________ 606 : bhedyA pASANu, khelyAM dvAra dIvAlanI ane karma paramANuone dhULanI upamA ApI zakAya che. dIvAla para ja gaMdara jevA snigdha padArthane lepa haze te vAyu sAthe UDanArI dhULa dIvAla sAthe avazya cUMTI javAnI. paraMtu je dIvAla snigdhatAzUnya haze te vAyu sAthe AvelI dhULa bhIMtanI sAthe saMsparza pAmI tarata ja kharI jaze. dhULanAM parimANane AdhAra vAyu para AdhArita che. vAyuM je prabaLa parimANamAM haze to dhULanuM parimANa paNa vadhAre haze ane je vAyu maMda haze te dhULanuM parimANa paNa maMda haze. hAM, dIvAla sAthe dhULane coMTI rahevAne AdhAra bhIMta sAthe cUMTelA guMdaranI cUnAdhikatA sAthe saMbaMdhita che. je dIvAla para pANIne lepa hoya te dhULa De vakhata sudhI Take che, kaI vRkSanAM dUdhane lepa hoya te te thoDo vadhAre vakhata Take che ane guMdarane lepa hoya te te dhULa ghaNA divase sudhI TakI rahe che. A ja vAta coga kaSAyanAM saMbaMdhamAM paNa jANavI joIe. yuga zakita je utkRSTa hoya te karma paramANuo paNa adhika mAtrAmAM AtmA tarapha AkRSTa thAya che ane vega zakita je jaghanya athavA madhyama prakAranI hoya te kamo paramANuonI mAtrAmAM keganA anurUpa nyunAdhikatA thaI jAya che. Aja rIte kaSAya jo tIvra hoya te karma paramANuo AtmAnI sAthe vadhAre vakhata sudhI TakI rahe che ane phaLa paNa tIvra Ape che ane kaSAya je maMda hoya te AtmA sAthe TakI rahevAnI tenI sthiti paNa ochI hoya che ane tenI phaLadAnazakita paNa maMda banI jAya che. karmanI kArya maryAdAH karmanuM moTAmAM moTuM kArya jIvane saMsAramAM rokI rAkhavAnuM che. coryAsI lAkha yUnio ane temAM thatI jIvanI vividha avasthAonuM kAraNa karma che. kAraNa "jAmAdi pramAtriH varmAnyAhata " jIvanI kAma, krodhAdirUpa vividha avasthAe pitatAnAM karmonAM anurUpa hoya che. saMsAra dazAmAM jIvanI pariNati prati samaye bhinnabhinna thAya che. tene mATe nimittarUpe bhinnabhinna kAraNe mAnavAmAM AvyAM che. te nimitte saMskArarUpamAM AtmA sAthe saMbaddha thayA kare che ane taddanukULa pariNati janmAvavAmAM sahAya Ape che. jIvanI, zuddhatA ane azuddhatA A nimittonA bhAva ane asadUbhAva upara AdhArita che. jenadarzana A nimittone karmanAM nAmathI oLakhAve che. kaI zaMkA kare che, je samaye jevI bAhya sAmagrI upalabdha thAya che te samaye tadanurUpa azuddha AtmAnI pariNati thAya che. jemake, suMdara svarUpavALI strInA maLavAthI rAga bhAva utpanna thAya che. jugupsA utpanna kare evI sAmagrI maLe te ghaNA utpanna thAya che, dhana, saMpattine joI lebha utpanna thAya che, Thokara lAgavAthI pIDA thAya che ane ISTa vastunA saMgathI sukhanuM nirmANa thAya che te pachI kema kahI zakAya ke mAtra karma ja AtmAnI vividha pariNatimAM nimitta che? upara jaNAvelI anya sAmagrIo paNa temAM nimitta che. mATe karmanuM sthAna bAhya sAmagrIne paNa avazya maLavuM joIe.
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzvarakatRtva ane karmavAda : 607 Ane spaSTa javAba e che ke, aMtaraMgamAM AvI gyatAnA abhAvamAM bAhya sAmagrI kaI jAtanI vipariNati AtmAmAM janmAvI zakatI nathI. game tevI prabaLa rAganI sAmagrIne sadbhAva paNa vItarAgI puruSanI pAse rAga janmAvI zake nahi, eTale aMtaraMganI yogyatAnA abhAvamAM bAhya sAmagrI keI vipariNAma lAvI zake nahi. mATe bAhya sAmagrI pAraMparika nimittamAM avazya sthAna pAmI zake che paraMtu sAkSAt nimittamAM te sthAna pAmI zakatI nathI. karmanI kAryamaryAdA upara jaNAvyA mujabanI che chatAM ghaNA vidvAno abhiprAya che ke, bAhya sAmagrInI prApti paNa karmathI ja thAya che. paraMtu gaMbhIratApUrvaka vicAra karavAthI te abhiprAya yuktisaMgata lAgato nathI. kAraNa karmanA be prakAre che. (1) jIva vipAkI ane (2) pudagala vipAkI. je jIvanI vividha avasthA ane pariNAmamAM nimitta thAya che te jIva vipAkI che ane jenAthI vividha prakAranA zarIra, vacana, mana ane zvAsocchavAsanI prApti thAya che te pugala vipAkI karma kahevAya che. A baMne prakAranAM karmomAM bAhya sAmagrI upalabdha karAvanAra eka paNa karma dekhAtuM nathI. sAtavedanIya ane asatAvedanIya paNa chava vipAkI prakRti che. AvI sthitimAM anukULa ane pratikULa bAhya sAmagrInA saMgamAM karmone nimitta mAnavAnI jarUra nathI. bAhya sAmagrInI prApti te pitAnAM kAraNethI thAya che, karmathI thatI nathI. Ama chatAM Adhunika vidvAnemAMthI kai vedanIya karmane bAhya sAmagrInI prAptimAM nimita mAne che te kaI vaLI lAbhAMtarAya karmanA kSaya athavA kSaye pazamane nimitta mAne che. paraMtu tema kahevA jatAM ukata kathana karma vyavasthAne pratikULa AvIne UbhuM rahe che. bAhya sAmagrInI upalabdhimAM paNa kamanI nimittatA jonArA vidvAnane uttara upacArathI bhale ApI zakAya, vAstavikatAe te nahi ja. tatvataH bAhya sAmagrInI prApti sAtA, asAtAnuM paNa phaLa nathI temaja lAbhAMtarAya karmanA kSaya tathA kSapazamanuM paNa phaLa nathI. bAhya sAmagrI te pitapotAnAM kAraNathI ja prApta thAya che. jemake vyApAra kare, khetIvADI karavI, khissAM kApavAM, corI karavI, bhIkha mAMgavI, nokarI karavI, rAjA mahArAjAonI khuzAmada karavI Adi kAraNethI bAhya sAmagrInI prApti thAya che, karmanAM kAraNe nahi. atre evI zaMkA karI zakAya ke, bAhya sAmagrIne lAbhAlAbha je puNya pApanuM phaLa nathI te pachI eka garIba ane bIje zrImAnuM ema bheda zA mATe che? javAba spaSTa che. zrImaMtAI ke garIbI sAmAjika vyavasthAnuM phaLa che, puNya-pApanuM nahi. tyAM paMjIvAdI vyavasthA che tyAM pitAnI yogyatA ane sAdhana mujaba mANaso saMcaya kare che ane te vyavasthA mujaba garIba ane amIra sRSTinuM nirmANa thAya che. raziyAe A vyavasthA moTA bhAge teDI nAkhI che, chatAM tyAM puNya ane pApa te che ja. tattvataH puNya ane pApa bAhya vyavasthAthI para che ane te AdhyAtmika che.
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________ 608 : bheghA pASANu tyAM dvAra A rIte karmanI kArya maryAdAne vicAra karavAthI spaSTa thaI jAya che ke, karma bAhA sAmagrInA saMga ke viyeganuM kAraNa nathI. je ke jainadarzana karmane svIkAra kare che, paraMtu yAvata kAryo paratve te karmane nimitta mAnatuM nathI. te jIvanI vividha avasthAo eTale zarIra, indriya, zvAsocchavAsa, vacana ane mana AvI avasthA mATe ja karmane nimitta kAraNa mAne che. karmavAdIonA mate anya kAryo te sadA pitApitAnAM kAraNathI ja thAya che. dAkhalA tarIke putranI prApti, putranuM maraNa, vyApAramAM lAbha-hAni, bIjA vaDe sanmAnita athavA apamAnita thavuM, akasmAta makAnanuM paDavuM, khetInA pAkane nAza, duSkALa, sukALanI upalabdhi, vijaLI paDavI, anukULa ane pratikULa aneka prakAranA saMge ane viyego UbhA thavA Adi ghaNAM kAryo che jenuM kAraNa karma nathI. bhramathI ApaNe A badhAMne karmonuM kArya mAnI besIe chIe. putranI prApti thavA para mANasa bhramavaza tene potAnAM zubha karmonuM kArya samaje che ane putranA marI javA para bhramavaza pitAnAM azubha karmane udaya mAnI bese che. paraMtu zuM pitAnA azubhadayathI putranuM mRtyuM saMbhava che? ane pitAnA zubhadayathI putranI utpatti saMbhava che? kamipisaMbhava nathI. tatvataH ISTa saMyoga ane iSTa viyega Adi jeTalAM paNa kAryo che te sArA narasAM karmonAM kAryo nathI. nimitta bIjI vAta che ane kArya bIjI vAta che. nimittane kArya kahevuM te nathI. digaMbaranA gosmarasAra karmakAMDamAM eka karma prakaraNa AveluM che. tyAM mULa ane uttara karma prakRtienAM karma batAvyAM che. jemake, iSTa anna-pAna Adine asAtavedanIyanuM, viduSaka athavA bahurUpIne hAsyakarmanuM, suputrane ratikarmanuM, ISTa viga ane aniSTa saMgane arati karmanuM, putra maraNane zoka karmanuM, siMha Adine bhaya karmanuM, glAnikara padArthone jugupsA karmanuM karma dravya batAvela che. TrenamAM musApharI karatI vakhate ApaNane ghaNA prakAranAM mANasane samAgama thAya che. kaI hasato hoya che te kaI raDate paNa hoya che. tenAthI ApaNane sukha paNa thAya che ane duHkha paNa thAya che. te zuM musApharI karanArA musApharo ApaNAM zubhAzubha karmonAM kAraNe musApharIe upaDayA che? nA, ema hoI zake nahi. jema ApaNe ApaNAM kAraNe musApharI karI rahyAM chIe tema teo paNa pitapotAnAM kAraNe ja musApharI karI rahyA che. ApaNuM ane temanA saMga viyogamAM na ApaNA karmo kAraNa che, ke na temanAM karmo kAraNa che. A saMga-viyega yA te prayatnapUrvaka hoya che athavA kAkatAlIya nyAyathI sahaja paNa hoya che. AmAM koInuM karma kAraNa nathI chatAM A sArA narasAM karmonA udayamAM nimitta thayA kare che. jainAnA karmavAdanA siddhAMta anusAra janatAne kahevuM joIe ke, janmathI keI aspRzya nathI ane spRzya paNa nathI. A bheda manuSyakRta che. ekanI pAse vadhAre dhananuM hovuM
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAnta samIkSA : 609 ane bIjAnI pAse eka kaDAnuM paNa na hovuM, ekanuM meTaramAM pharavuM ane bIjAnuM bhIkha mAMgavuM e karmanuM phaLa nathI. kAraNa saMpattine puNyanuM phaLa ane saMpattinA abhAvane pApanuM phaLa mAnavAmAM Ave te alpa saMtoSI ane sAdhu bane pApI gaNAze. jaina vidvAne paNa taiyAyikanA karmavAdanuM samarthana karatAM jaina karmavAdanA AdhyAtmika rahasyane bhUlI gayA che. jainadarzanamAM che ke puNyakarma ane pApakarma evA be bhede avazya maLe che; paraMtu enAthI garIbI pApakarmanuM phaLa che ane saMpatti puNyakarmanuM phaLa che, A vAta siddha thatI nathI. keTalIka vAra garIba mANasa sukhI dekhAya che ane saMpattivALo duHkhI dekhAya che. eTale puNya ane pApanI vyApti sukha ane duHkhathI karI zakAya che, garIba ane amIrathI nahi. vartamAnakAlIna vidvAno paNa A deSathI aspRzya rahI zakyA nathI. teo paNa dhanasaMpattinA saddabhAva-asaddabhAvane puNya pApanuM phaLa mAne che. paraMtu A temanA upara taiyAyika vaize kenA karmavAdanI asara che. jaina sAhitya upara paNa A doSanI bhAre pakaDa cAlu che. A dezanAM kAraNe ja jaina janatA karmanI aprAkRtika ane avAstavika gUMcamAM phasAI paDI che. jyAre te kathA graMthamAM vAMce che ke jIvane bhAgyodaya thavA para tene ghara beThA ja ratna maLI jAya che ane prArabdhanA abhAvamAM samudranuM avagAhana kare te paNa tene ratna prApta thatAM nathI tAre te karmanI sAme pitAnuM mAthuM namAvI de che ane jaina karmavAdanA AdhyAtmika rahasyane sadAne mATe bhUlI jAya che. anekAnta samIkSA anekAMta zabda "aneka" ane "anta' A be zabdonA meLathI banela che. tenI vyutpatti A mujaba che. "ane jatA rahyA hatI ane tarataH" jemAM aneka aMta eTale dharmonI u labdhi thAya te anekAnta kahevAya che. anekAnta zabdanuM vAe mAtra keI vivakSita jIva, paramANu Adi padArthonA samyaktva, jJAnAdi vividha dharmo athavA varNa, gaMdha, rasa ane sparzAdi dharmovALA hovA eTaluM ja mAtra abhIsita nathI. kAraNa, dareka padArthamAM aneka dharmone svIkAra mAtra jainadarzana ja nathI karatuM, bIjA paNa ghaNA dArzanike A satya spaSTa svIkAre che. je anekAMtano artha eka padArthamAM aneka dharmone svIkAra eTale ja karavAmAM Ave, te eka padArthanA aneka dharmo mAnanAra jainetara dArzanike paNa anekAMtavAdI thaIne UbhA raheze. AvI sthitimAM jainadarzananI anekAMtavAdI tarIkenI je saviziSTa chApa ane prasiddhi che tenuM gaNanApAtra mahatva raheze nahi. sAthe sAthe anekAMtane A ja artha svIkAravAthI eka pa nI bIjA padArthathI vyAvRtti temaja eka ja padArthamAM eka guNanI anya guNathI athavA 5 thI
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________ 610 : bhedya pASANa, khelyAM dvAra vyAvRtti ane eka paryAyanI anya paryAyathI vyAvRtti batAvavI paNa zakya banI zakaze nahi. eTale jainadarzanamAM anekAMtanI je svataMtra ane suspaSTa vyAkhyA karavAmAM AvI che tene samajIne AnuM kathana karavuM joIe. anekAMtanuM lakSaNa A che tatra yadeva tat tadevAtat, yadevaika' tadevAneka', yadevasat tadevAsata, yadeva nitya tadevA nitya pattyekasmin vastuni vastutva niSpAdaka paraspara viruddha zaktidvaya prakAzanamanekAntaH" je sat che te ja asat che, je eka che te ja aneka che, je tat che te ja atata che, je nitya che te ja anitya che. A rIte eka ja vastumAM vastune UpajAvanArI paraspara viruddha be zakitaonuM prakAzita thavuM te anekAnta che. je ke uparyukata kathanamAM je tat svarUpa che te ja atat svarUpa paNa che. A vAta parasapara viruddha jaNAya che ane eka ja vastumAM paraspara be viruddha dharmone svIkAra karavAmAM spaSTa bAdhA pratIta thAya che. paraMtu tatvataH AmAM paraspara virodhanI keI zakyatA nathI. kAraNa anekAMtavAdamAM vastune je apekSAe tat svarUpa svIkArela che te ja apekSAthI tene atata svarUpa svIkArela nathI. eka ja vastumAM bane dharmone svIkAramAM apekSA ane daSTine bheda che. dAkha ! tarIke, eka ja vyakita pitAnA pitAnI apekSAthI putra che paraMtu te ja vyakti pitAnA putrane apekSAthI pitA paNa che. eTale je rIte eka ja vyaktimAM judI judI apekSAone anu yI pitRtva ane putratva Adi virodhI jaNAtAM dharmone sabhAva saMbhavI zake che tevI ja rIte dareka padArtha dravyArthika dRSTithI tat svarUpa che. kAraNa, anAdi kALathI te je ane eTale che teno ane teTalo ja te vartamAnakALamAM paNa daSTigocara thAya che ane bhaviSya anantamAM paNa te ane teTalo ja raheze. temAMthI kaI pradeza athavA guNa khasI jatuM hoya ane tenuM sthAna bIje kaI guNa athavA pradeza laI lete heya ema nathI eTale te sadAkALa tasvarUpa ja che. paraMtu A rIte te tasvarUpa siddha thavA chatAM paryAyarUpathI paNa tenuM rUpAMtaraNa thatuM nathI ema te nathI ja. kAraNa, ApaNe joIe chIe ke, je bALaka janma samaye je hoya che te samaya jatAM, te ja heIne paNa anya rUpamAM thaI jAya che. anyathA temAM bALaka, yuvAna ane zraddhAvasthArUpa je bhinna bhinna avasthAo daSTigocara thAya che, te avasthAonI zakyatA kathama pa na rahe. eTale vivakSAnA bhedathI tat ane atat rUpa paraspara virodhI dekhAtA bane dhame eka ja vastumAM svIkAra karavAmAM kaI bAdhA nathI. mAtra anvayane ja svIkAra karanAra dravyAka nayanI dRSTithI vicAra karavA para te dareka padArtha ApaNane tasvarUpa ja pratIta thavAne che : che te ja padArthanA vyatirekane svIkAra karanAra paryAyArthika nayanI daSTithI jevA para te ja padAda mAtra atat svarUpa pratIta thavAnuM che. paraMtu tatvataH dareka padArtha tat svarUpa paNa che ane batat svarUpa paNa che. A ja rIte dareka padArtha sat paNa che ane asat paNa che. dareka padA svadravya, ravakSetra, svakALa ane svabhAvathI atirUpa che eTale te sat che ane temAM
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAnta samIkSA : 611 padravya, parakSetra ane parakALane sarvathA abhAva che eTale e daSTie asat paNa che. dareka padArthanI nityAnityatA, ekAnekatA paNa A ja rIte sAdhI levI joIe. jyAre ApaNe kaI paNa padArthanuM dravya dRSTithI avalokana karIe chIe tyAre te jema ApaNane eka ane nitya pratIta thAya che tema paryAya daSTithI jevAthI aneka ane anitya paNa pramANita thAya che. zAmAM prakRta viSayane puSTa karavA mATe aneka udAharaNo ApavAmAM AvyAM che. vicAra karavAthI pratIta thAya che ke, dareka dravya eka akhaMDa padArtha che. A daSTie tene vicAra karavAthI dravyabheda, kSetrabheda, kALabheda ane bhAvabhedane avakAza nathI rahetuM. anyathA te eka akhaMDa padArtha hoI zake nahi. eTale dravyArthika draSTithI (abheda daSTithI) avalokana karavAthI te tasvarUpa, eka, nitya ane astirUpa ja pratItimAM Ave che. paraMtu jyAre tenA judA judA avaya, avayavonA pRthapha pRthapha kSetra, pratyeka samayamAM thanArA tenA pariNAma lakSaNa kALa ane tenAM rUpa, rasAdi athavA jJAna, darzanAdi vividha bhAva AdinI daSTie vicAra karIe tyAre te eka akhaMDa padArtha atavarUpa, aneka, anitya ane nAsti rUpa ja pratItimAM Ave che. pratyeka pradArtha taMdu bhinna anya anaMta padArthothI pRthapha hevAne kAraNe temAM te anaMta padArthone atyaMtabhAva ke anyAbhAva hoya che e vAta suspaSTa che. anyathA tenA svadravya danI apekSAthI svarUpAstitva ja siddha thaI zake nahi ane te anaMta padArthomAM paNa pitAnA dravyAdinI apekSAe bheda kare te paNa kheMcI zakAya nahi. anyAbhAva athavA atyaMta bhAva na mAnavA para keIpaNa dravyane vivakSita dravyAdhirUpathI vyapadeza karavo saMbhava nathI. sAthe sAthe guNapanA kiMcita milita svabhAva rUpa te svayaM paNa eka che ane eka nathI; nitya che ane nitya nathI; tasvarUpa che ane tasvarUpa nathI; astirUpa che ane atirUpa nathI. kAraNa, dravyArthika daSTithI avalokana karavAthI jyAM te eka, nitya, tasvarUpa ane atirUpa pratItimAM Ave che tyAM paryAyArthika daSTithI avakana karavAthI te eka nathI paNa aneka che, nitya nathI paNa anitya che, tasvarUpa nathI arthAtu atasvarUpa che ane astirUpa nathI paraMtu nAstirUpa che ema paNa pratItimAM Ave che. A rIte je na mAnavAmAM Ave te prAgabhAva, pradarvAsAbhAva anyAbhAvAdinI siddhi na thaI zakavAnAM kAraNe na to tene vivakSita samayamAM vivakSita AkAra siddha thaze ane na temAM je guNabheda ane - paryAyabhedanI pratIti thAya che te paNa sAdhI zakAze. prAgabhAvanA abhAvamAM kArya anAdi thaI jaze. praasAbhAva na mAnavA para kArya dravya anaMtatAne prApta thaze ane itaretarAbhAvanA abhAvamAM kArya sarvAtmaka thaI jaze. dArzanika vidvAne padArtha kathaMcit sat che ane kathaMcit asat che tenI spaSTatA karatAM kahe che sadeva sarva kA necchet svarUpAdi catuSTayAt / asadeva viparyAsAnna cenna vyavatiSThate / /
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61ra : bheghA pASANa, khelyAM dvArA A keNa puruSa che je cetana acetana samasta padAtha jAta svadravya, svakSetra, svakALa ane svabhAvanI apekSA sasvarUpaja che ema nathI mAnate ane paradravya, pakSetra, parakALa ane parabhAvanI apekSA asasvarUpa ja che ema nathI mAnate. kAraNa, ema svIkAryA vagara keIpaNa ISTa tatvanI vyavasthA saMbhavita nathI. ISTa tatvanI vyavasthA zakaya nathI e viSe vadhAre spaSTatA karatA dArzanike kahe che ke, vastunuM vaDutva zuM che? enA javAbamAM kahI zakAya che ke, je vyavasthAthI svarUpanuM upAdAna ane pararUpanuM apahana thAya te ja vastunuM vastutva che. Ama chatAM je A vyavasthAne svIkAra nathI karatA temanI sAme je Apattio UbhI che, tenI spaSTatA karatA dArzanika vidvAne kahe che (1) je svarUpanI mAphaka pararUpathI paNa vastune astirUpa svIkAra karavAmAM Ave te jeTalA paNa cetanAdika padArtho che, te jema svarUpathI cetana che tema te acetana Adi paNa thaI jaze. (2) pararUpathI jema te padArthonuM asatva che tema svarUpathI paNa je tenuM asatva mAnI levAya te svarUpAstitvanA abhAvamAM sarvathA zUnyatAne prasaMga AvIne UbhuM raheze. (3) svadravyanI jema paradravyathI paNa je vastumAM satva svIkArI levAmAM Ave te dravyonA pratiniyamamAM virodha AvIne UbhuM raheze. upara jaNAvelA deSanI prApti na thAya te mATe dareka cetana-acetana dravyane svarUpathI sarUpa ja ane pararUpathI asad rUpa ja mAnavuM joIe. ghaTane svAtmA zuM che ane parAtmA zuM che? tene vividha dRSTiethI uhApoha kare ISTa mAnI tatvArthavAtika kAre je kahyuM che tene saMkSipta sAra A pramANe che 1. je ghaTa buddhi ane ghaTa zabdanI pravRttine hetu che te ghaTane svAtmA che ane jemAM ghaTa buddhi ane ghaTa zabdanI pravRtti nathI hotI te parAtmA che. ghaTa svAtmAnI. dRSTithI asti rUpa che ane parAtmAnI dRSTithI nAstirUpa che. 2. nAmaghaTa, sthApanaghaTa, dravyaghaTa ane bhAvaghaTa AmAMthI jyAre je vivakSita hoya te svAtmA ane taditara te parAtmA. je te samaye vivakSitanI mAphaka Itara rUpathI paNa je ghaTa mAnavAmAM Ave athavA Itara rUpathI jema te aghaTa che tema virakSita rUpathI paNa te aghaTa mAnI levAya te nAmAdi vyavahAranA ucchedane prasaMga AvI jAya. 3. ghaTa zabdathI vAca samAna dharmavALA aneka ghaTamAMthI vivakSita ghaTatuM grahaNa karavA para je pratiniyata AkAra Adi che te svAtmA ane tenAthI bhinna anya parAtmA. je. Itara ghaTanA AkArathI paNa te ghaTa astitva rUpa thaI jAya te badhA ghaTe eka ghaTarUpa thaI jaze ane AvI sthitimAM sAmAnyanA AzrayathI thanArA vyavahArane lepa thaI jaze.
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAnta samIkSA : 613 4. dravyArthika dRSTithI aneka kSaNasthAyI ghaTamAM je pUrvakAlIna kuzala paryata avarathAo thAya che ane uttarakAlIna kapAlAdi avasthAo hoya te badhI avasthAo ghaTa mATe parAtmA ane tenA madhyamAM avasthita ghaTa paryAya te svAtmA che. madhyavatI avasthA rUpathI te ghaTa che. kAraNu ghaTanA guNa-kriyA Adi te ja avasthAmAM hoya che. je kuztAMta ane kapAlAdi rUpathI paNa ghaTa ja hoya te ghaTa avasthAmAM paNa tenI upalabdhi thavI joIe ane Ama je thaze te ghaTanI utpatti ane vinAza mATe je prayatna karAya che tenA abhAvane prasaMga AvI jaze. ATaluM ja nahi, paraMtu antarAvata avasthA rUpathI paNa je te aghaTa thaI jAya te ghaTa kArya ane tenAthI thanArA phaLanI prApti na thavI joIe. 5. te madhyakALavatI ghaTasvarUpa vyaMjana paryAyamAM paNuM ghaTa pratikSaNa upacaya, apacaya rUpa thayA kare che eTale jaju sUtra nayanI daSTithI eka kSaNavata ghaTa ja svAtmA che ane te ja ghaTanI atIta ane anAgata paryAye parAtmA che. je pratyutpanna kSaNanI mAphaka atIta ane anAgata kSaNathI paNa je ghaTanuM astitva mAnI levAya te badhA ghaTe vartamAna kSaNavatI thaI jaze athavA atIta ane anAgata kSaNanI mAphaka vartamAna kSaNa rUpathI paNa je asat mAnI levAya te ghaTanA AzrayathI thanArA vyavahArone lepa thaI jaze. . aneka rUpAdinA samuccaya rUpa te vartamAna ghaTamAM pRthubunodarAkAra rUpathI ghaTa astitva rUpa che, anya rUpathI nahi. kAraNa pRthubunedarakArathI ja ghaTa vyavahAra thAya che, anya AkArathI nahi. je ukata AkArathI ghaTa na hoya te tene abhAva thaI jaze ane anya AkArathI je ghaTa hoya te te AkArathI rahita padArthamAM paNa ghaTe vyavahAra thavA mAMDaze. 7. rUpAdinA sanniveza vizeSanuM nAma saMsthAna che. temAM cakSuthI ghaTanuM grahaNa thavA para rUpa mukhathI ghaTanuM grahaNa thayuM eTale rUpa tene svAtmA che ane rasAdi parAtmA che. te ghaTa rUpathI astitvarUpa che ane rasAdirUpathI nAstitvarUpa che. jyAre cakSuthI ghaTane grahaNa karIe tyAre je rasAdi paNa ghaTa che AvuM grahaNa thaI jAya te rasAdi paNa cakSu grAhya thavAthI rUpa thaI jaze. AvI avasthAmAM anya IndriyenI kalpanA paNa nirarthaka thaze athavA cakSu indriyathI rUpa paNa ghaTa che AvuM grahaNa je na thAya te te cakSu indriyane viSaya raheze nahi. 8. zabda bhedathI arthabheda thAya che eTale ghara, kuTa Adi zabdone judo judo atha thaze. je ghaTana kriyAthI pariNuta thaze te ghaTa kahevAze ane je kuTilarUpa kriyAthI pariNata thaze te kuTa kahevAmAM Avaze. AvI sthitimAM ghaTana kriyAne kartabhAva svAtmA che ane anya parAtmA. je anya rUpathI paNa ghaTa kahevAya te paTAdi paNa ghaTa vyavahAra thave joIe ane A rIte thatAM badhA padArtho eka ja zabdanA vAcya banI jaze athavA ghaTana kriyA karatI vakhate paNa je ghaTa aghaTa hoya te ghaTa vyavahArane ja sadaMtara abhAva thaI jaze.
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________ 614 : bhedya pASANa, khelyAM dvAra 9. ghaTa zabdano prayoga pachI utpanna thaele ghaTarUpa upayoga svAtmA che. kAraNa ke aMtaraMga che ane aheya che ane bAhya ghaTAkAra parAtmA che. kAraNa tenA abhAvamAM paNa ghaTa vyavahAra dekhAya che. te ghaTa upayogakArathI che, anya rUpathI nahi. je ghaTa upagAkArathI paNa na hoya to vaktA ane zrotAnA upaga rUpa ghaTAkArane abhAva thaI javAthI tenA AzrayathI thanArA vyavahAre paNa lupta thaI jaze athavA Itara rUpathI paNa je ghaTa hoya te paTAdikane paNa itvane prasaMga AvI jaze. 1. cetanya zakitanA be AkAra che. jJAnAkAra ane reyAkAra. pratibiMbathI rahita arIsA je jJAnAkAra hoya che ane pratibiMbayukta darpaNa je yAkAra. temAM ghaTarUpa reyAkAra svAtmA che. kAraNa, enA ja AzrayathI ghaTa vyavahAra thAya che ane jJAnAkAra te parAtmA che. kAraNa te sarva sAdhAraNa che. je jJAnAkArathI ghaTa mAnavAmAM Ave te paTAdi jJAnanA kALamAM paNa jJAnAkAranuM sannidhAna hovAthI ghaTa vyavahAra thavA lAgaze ane je ghaTarU5 reyAkAranA kALamAM paNa ghaTa je nAstitvarUpa mAnavAmAM Ave te tenA AzrayathI Iti kartavyatAne lepa thaI jaze. A eka padArthamAM eka ja kALamAM naya bhedathI sarva dharma ane asatva dharmanI vyavasthA che. tAtparya e che ke dareka padArthamAM jyAre je dharma vivakSita hoya che tyAre tenI apekSAthI te atirUpa hoya che ane taditara anya dharmonI apekSAthI te nAstirUpa hoya che. astitva dharmane nAstitva dharma avinAbhAvI che eTale jyAM eka vivAthI astitva dharma ghaTita karAya che tyAM tabhinna anya vivekSAthI nAstitva dharma hoya ja che. mAtra astitva ja vastunuM svarUpa nathI ane mAtra nAstitva paNa nathI. sattAne jaina dArzanikee sapratipathI kahela che. zrI kezIkumAra zramaNa zArIrika mAnasika duHkhothI pIDita che mATe yoga kSemanI upaladhi kema thAya ane temane mATenuM nirAbAdha karyuM sthAna che e prazna pUche che. kAraNa jIvanane chevaTane sAra madhura nIvaDe, chevaTanI ghaDI rUDI nIvaDe teTalA mATe AkhA jIvananI badhI mahenata hovI joIe. jenA jIvanane aMta naragI, svastha ane suMdara tenuM badhuM rUDuM. chevaTanA javAba para dhyAna rAkhI jIvanane dAkhala karAya, A dhyeyane dRSTi samakSa rAkhI jIvananI yojanA ghaDAya te manuSya nizcita nirAbAdha zAMtinA sthAnane meLavI zake che. zrI gautama svAmI A saMbaMdhe sAmAnya nirdeza karatAM kahe che atthi aga dhavaThANa logaggaMmi durAsaha / jattha natthi jarAmaccU, vAhiNI veyaNA tahA // lekanA agrabhAgamAM eka evuM sthAna che jyAM jarA, maraNa, vyAdhi ane vedanA nathI. paraMtu AvA uccasthAnane meLavavuM ghaNuM agharuM che. uccasthAnanI prApti te upalakSaNa mAtra che-hAM, maraNa vakhate je vicAra spaSTa ane UMDo ThasI gaelo hoya te ja vicAra maraNanI moTI UMghamAMthI UThayA pachI jIvananI pharI pAchI navI
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma ane sAdhanA : 615 yAtrAnuM prathama caraNa bane che. janmane aMta te navA janmane prAraMbha che. mATe maraNanuM pratikSaNa smaraNa rAkhI evuM jIvana jIvavA prayatna karIe ke janmajanmAMtaranI anaMta yAtrAmAMthI parama vizrAMtinI parama upalabdhi thaI jAya. karma ane sAdhanA vaidika dArzanike jene niSkAma eTale anAsakata kamaga kahe che, jenadArzaniko tene niHzalya karmaveganA nAmathI saMbodhe che. kazA ja phaLanI AkAMkSA vagara nirAkAMkSita buddhithI karavAmAM AvatA AvA karmayagamAM apratima ane Azcarya pamADanArUM sAmarthya hoya che. AvA phalAkAMkSAzUnya karmathI ja vyaSTi ane samaSTinuM kalyANa saMbhave che. je dharatI, samAja ane dezamAM huM ja chuM tenuM mArA upara asAdhAraNa kaNa che--Ama te traNamAMthI uRNa thavA mATe A dharatI, deza ane mAnava samAjanA kalyANanI punita bhAvanAthI prerAI satata vadharma AcaranAra pavitra kamalegInI zarIrayAtrA avicchinnapaNe cAlyA karatI hoya che. kha rIte anavarata zramamAM racyApacyA rahetA paramAtmaparAyaNa karmavegInuM zarIra, sAtvika pavitra bhojanAo temaja IzvarArpaNanI sAtvika buddhi ane karmaveganA sAtatyane laIne nIrogI, svara ane pavitra rahyA kare che. huM samajuM chuM tyAM sudhI badhA rogonuM mULa manuSyanI rajoguNaparAya che ane tame guNaparAyaNa vRtti ja che. meTA bhAganA regone udbhava ApaNI AvI vRttiomAM thI ja thAya che. rajoguNa mANasane sukha ane tenAM sAdhano taraphanuM AkarSaNa UbhuM kare che. bIjAnAM caDiyAtAM sAdhane joI te mANasamAM IrSyA ane asahiSNutAnA re janmAve che. mANasanA mAnasane vikRta banAvavAmAM A roguNa kImatI bhAga bhajave che. mANasa guNane kAvatI thaI rAgadveSamAM lapeTAI jAya che. sukha ane vaibhavane jIvananuM sarvasva mAnI, tene meLavavAnI ghelachAmAM te rAtadivasanA zramabharyA ujAgarA kare che ane vadhAre paDatAM zArIrika ane mAnasika zramathI vikaLa banI pitAnA zArIrika ane mAnasika svAthyane khoI bese che. viSayAsati ane tenA sAdhane juTAvavAnuM UbhuM thaeluM AkarSaNa tene sAtvika ane prabhuparAyaNa vRri zI bahu dUra haDaselI mUke che. pariNAme te kadI paNa nIragitA ke svasthatAnI anubhUti karI zako nathI. tenAmAM sukha meLavavAnI vRtti tIvra banatAM aneka prakAranI mAnasika asvasthAne te anicchayA paNa zikAra banI jAya che. rajoguNathI niSpanna thatI A bImArI sAma-pa rIte temane khyAlamAM na Ave te samajI zakAya che. kAraNa, A bImArIthI tame evA te TevAI gaelA che, A bImArI tamane evI te keThe paDI gaI che ke, pratikSaNa rAgadveSanA kITa othI tamArI zArIrika ane mAnasika svasthatA haNatI ane khavAtI jAya che chatAM tamArA nasamAM tenAthI udbhavatI hAnine tamane khyAla Avato nathI !
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________ 616 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra A te rajoguNathI janmatI asvasthatAne sAdhAraNa aMgulinirdeza mAtra che. tame guNa te rajoguNa karatAM paNa vadhAre bhayaMkara ane asvAthyaprada che. rAvaNanA darabAramAM tenA bhAI kuMbhakarNanI je sthiti hatI te tenA tamoguNane AbhArI hatI. jo ke ene e tamaguNa jagatane mATe te AzIrvAdarUpa ja nIvaDe. kAraNa, purANanA kathana mujaba, je brahmAe tene cha mAsa suvAnuM varadAna ApavAnI sagavaDatA na UbhI karI hota te kuMbhakarNa pitAnA asAdhAraNa rAkSasIya AhArathI sArAye jagatanA anna bhaMDArane adhUrA, apUrNa ane nAnA banAvI deta! tenA ekalAnA AhArathI ja AkhAye jagatanA anna bhaMDAre khUTI javA pAmyA hota ! te che mAsa sudhI sUI jate te sthiti jagatanA che ane anna bhaMDAro mATe parama zAMti ane vizrAMtirUpa hatI. tame guNa niSkriyatAnI parisImA rUpa hoya che. kartavya vimukhatA tenI nizAnI che. koI paNa karyA vagara badhuM meLavavAnI anicchanIya rAkSasI vRttinuM temAM paribaLa hoya che. sApa ane ajagaranI mAphaka khAIne paDayA rahevuM te tamoguNanuM parama lakSaNa che. A jagatamAM jeTajeTalA mAnasika rogo dekhAya che te badhA tame guNanI utkaTatAnA che. pariNAme tamoguNane Azraya ApanArane eka kSaNa mATe paNa zAMti hotI nathI. gAMDapaNa, hisTriyA, mAnasika nabalaIe, niSkriyatA ane krUratA Adi anicchanIya sthitionA mULamAM tame guNanI pradhAnatA ekamAtra kAraNa che. eTale rajoguNa ane tame guNane Azraya karanArA loko zArIrika ke mAnasika nitA ke svasthatAne kema upalabdha karI zake ? sattvavRttiparAyaNa mANasa potAnA bhAge AvelA kartavyane IzvarIya sevA mAnI satata upayoga ane kAryamAM tanmaya banI rahe te hevAthI tenuM zarIra nIrogI ane cakakhuM heya che. tenAM meM vArtha bhAvanAthI ulTerita nahi, paraMtu sArvatrika hita ane niHsvArtha bhAvanAothI prerita hoI mAtra tene ja piSaNa ApanAra nathI banatA paraMtu tenAthI AgaLa vadhI, te samAjanA paNa poSaka ane vikAsika thaI jatA hoya che. nirAsata karmayegInA kAryomAM svArthane jarA jeTalo paNa avakAza hotuM nathI. tenAmAM paramArthamUlaka vRttinI pradhAnatA hovAne kAraNe te va jana hitAya, vahujana mulAya"--pravRtti karate hoya che. anAsakata karmayogI kadAca kheDUta haze to paNa vadhAre AvakanI icchAthI te khetInA kAmamAM joDAze nahi. bIjA kheDUte karatAM pitAnuM paisAnI Avaka vadhAre thAya e daSTine sAme rAkhI te aphINa ane tamAkunI khetI nahi kare. patikSaNa jAgRta rahIne te pitAnI khetIne saMbaMdha potAnA vArtha sAthe na joDatAM samAja kalyANa sAthe joDaze. paisAnI sarvoparitAnuM sthAna tenAmAM rahelI samAja kalyANanI bhAvanA leze. phalataH tenA svadharma rUpa karma sArvatrika hitanA thaze. kheDUtane dAkhala te mAtra upalakSaNa che. phalA kSAzUnya vepArIne vepAra paNa janasamAjanA kalyANa mATe thaze. samAjane ke rASTrane hAni thAya evuM eka paNa kArya tenA hAthathI nahi thAya. te samAjane kaMTaka nahi bane paraMtu samAjane upakAraka banaze. pitAnA AsapAsanA samAjanA vyApaka hitamAM bhaLI janArA AvA karmae gI vepArIothI samAjamAM samarasatA, suvyavarathA, zAMti, samAdhi ane AbAdI sthapAya che.
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma ane sAdhanA : 17 sAtvika ane paramArtha mUlaka karmayogInAM kAryonI asara mAtra tenA zarIranAM avaya upara ja paDe eTalI saMkucita ane kSudra vyApakatA tenI letI nathI. tenAM mAnasa ane buddhipratibhA paNa AvAM karmothI zuddha, sAtvika, tejasvI ane pavitra thaI jatAM hoya che. pariNAme pitAne kSudra svArthonA saMkucita khAciyAmAM paDI rahevAnuM bhUlI jaI te badhAnAM hitanA mahAsAgaramAM avagAhana karavAne AnaMda mANate hoya che. niSkAma karmacAgIne anAyAsa cittazuddhinuM phaLa maLI rahe che. mahAbhAratamAM eka tulAdhAra vaizyanI kathA Ave che. tadanusAra jAjulI nAmane eka brAhmaNa tulAdhAra vaizyanI pAse brahmajJAna levA jAya che. jJAna ApanAra vaizya che ane lenAra brAhmaNa che. adhyayana-adhyApananA karmamAM saMlagna brAhmaNane eka vaizya pAse jJAna levA javuM paDe ene artha ja e thayuM ke, jJAna keI viziSTa vyaktine ke varNane IjA nathI. brahmatvanI dizAmAM manuSya mAtranI abAdhita yAtrA saMbhave che. Izvarepalabdhi kaI viziSTa varNanI saMpatti kadI paNa thaI zaktI nathI. mANasanI pitAnI pavitratA, saraLatA ane puruSArtha zakti ja tene brahmanA daravAje pahoMcADI zake che. tulAdhAre AvelA brAhmaNane pitAnA vepAra karmanA anurUpa eka nAnakaDI vAta ja kahI ApIH "juo, bhAI! A trAjavAMnI dAMDI sIdhI rAkhavI paDe che." A trAjavAMnI dAMDInA sIdhApaNue bahAranAM karmo karatAM tulAdhAranA manane saraLa ane IzvaraparAyaNa banAvI dIdhuM. nAnuM chokaruM dukAne Ave ke me mAMdhAtA tenI dukAne Ave, game te kaI paNa vastunI kharIdI mATe Ave, paNa trAjavAMnI dAMDInA rUpamAM jarA jeTale paNa phera na paDe. na te dAMDI UMcI jAya ke na nIcI jAya, paraMtu barAbara madhyamAM rahe. ekadhArA upayoga ane kAmanI paNa mana upara asara thayA vagara rahetI nathI. sukha-duHkha, janma-maraNa, prema-ghaNuM AvA AvA kaMthI jagata sabhara che. A baMne kaMThemAMthI keInA paNa pakSa ke prati pakSamAM paDayA vagara tulAdhArane jema trAjavAnI dAMDImAMthI samavRtti jaDI, tema karmayegIne paNa tenA dareka kAryomAMthI prabhutAne paDachAye jayA vagara raheze nahi. vANaMda badhAnA mAthAnuM muMDana kare che. karmayogI vANuMda pitAnA A kAryane niSkAma buddhie jema jema karate jaze tema tema eka divasa tenA manamAM A AdhyAtmika bhASA ryA vagara raheze nahi ke-bIjAnAM mAthAnAM muDana meM ghaNAM karyA, paraMtu mArI jAtanuM mukta karavAnuM meM kadIye vicAryuM nathI. Aja rIte khetaramAM vadhI paDelA nIMdANa kADhatAM kADhatAM kheDUtanA hRdayamAM vAsanA ane vikAranuM nIMdANa kADhavAnI buddhi sUjhaze. mATI khUMdI khUdIne gAra banAvI samAjane pAkAM mATalAM pUrA pADanAre gere kuMbhAra pitAnAM jIvanane pAkuM mATaluM banAvavAnI manamAM gAMTha vALe che. hAthamAM paNa rAkhI "mATalAM kAcAM ke pAkAM evI saMtenI parIkSA karanAre te parIkSaka bane che. kapaDAnA tANAvANuM vaNanAra zrI kabIra kapaDAM vaNatAM vaNatAM pitAnAM jIvananA tANAMvANu vaNavAnAM kAryamAM saMlagna thaI pitAnA
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________ 618 : bhedyA pASANu, kheAlyAM dvAra dhaMdhAnI bhASAmAMthI brahmatvanuM divya jJAna meLavI le che. e sAttvika puruSane mATe temanAM karyAM e ja temanA AdhyAtmika jIvana ghaDataranI leAkeAttara nizALeA hatI. temanAM kameryAM dekhAvamAM bhale sAMsArika, sthUla ane AjIvikAmUlaka dekhAtAM hatAM paraMtu vAstavamAM te kame paramAtmabhAva bhaNI khe'cI janArAM hatAM. Ave| niSkAma karmacAgI satata karmomAM pravRtta raheto hAvAthI samAjamAM daMbhane vistaravAnA avakAza maLatA nathI. samAjamAMthI daMbhane haTAvavAnuM kAma bhAre bhagIratha kAya che. daMbhathI samAjanA nakaze. vikRta banI jAya che. jJAnI kamanI sAdhanAthI je zUnya banI jAya teA bIjAnI niSkriyatAne sahaja TekA maLI jAya. pariNAme pAkhaMDa, daMbha niSkriyatA ke jaDatAne vistaravAnu bephAma medAna maLI jAya. kacegone laI samAja A pApAmAMthI UgarI jAya che. kama yAgI svayaM saMtRpta havA chatAM ane sAdhanAnA parama zikharane sparyAM pachI paNa niSkAma karma yAgane cIvaTathI vaLagI rahe che. nAnAM bALakonI DhIMgalA DhIMgalInI ramatamAM ke DhIMgalA DhIMgalInAM lagnamAM moTA gaNAtA mAbApe paNa rasa letA hoya che. chokarAnI ramatamAM bhaLI tenAM AnaMda ane mIThAzamAM vadhAro karavAnI temanI vRtti hAya che. bhUlIne paNa jo mAkhApa bALakonI DhIMgalA DhI galInI ramatamAM rasa na le ane bALakonI ramatathI cheTA rahe, teA bALakone paNa ramatamAM majA na paDe. e ja rIte kaceAgI paNa kama`saMtRpta thaI kama karavAnu choDI to zake che, tene mATe have karmonI koi apekSA paNa nathI paraMtu khALakonI ramatamAM mAbApa rasa na le ane jema khALako nIrasa khanI jAya tema niSkAma karmacAgI paNa jo kama karavAnuM cheADI de te bIjA je kama rahyA che teo paNa kama cheADI besaze ane manamAM adhUrA ane bhUkhyA rahI AnaMda vagaranA lUkhA thai jaze. kaceAgI kadI paNa potAnI jAtane viziSTa vyakita tarIke mAnatA nathI. eka sAmAnya mANasanI mAphaka ja te karmImAM joDAelA rahe che. hu mahattvanI ane gaNya vyakita chu'-evI ahIMnI sAmAnya rekhAnA sa Msparza paNa tene thavA pAmatA nathI chatAM sakAma buddhithI kane AcaranAra vyakti karatAM tenAM karmomAM hajAra gaNI vadhAre mahenata, vadhAre tejasvitA ane ciMtA heAya che. karmo te| sadA karmo ja hAya che; tenAmAM pAramArthika ke apAramArthi kanI koI chApa lAgelI hotI nathI. tenI jAherAta karavAnI paNa hotI nathI. karma karanAranI vRtti, utsAha, bhAvanA ane paramA parAyaNatAnA AdhAre karmo svAthI ane paramAthI banI jAya che. ka yAgInA kAmamAM segaNA utsAha jaNAze. khAvAnu echuM maLe teA ce ATha gaNu kAma tenA hAthe thavAnuM. tenI prabhuparAyaNatA tenAM dareka kAcamAM pragaTa thavAnI. kapUra ane caMdana jevA tenA svaccha ane pavitra jIvananI suvAsa satra phelAI javAnI. A rIte anAsakata kaceAgI phulAkAMkSAthI zUnya haze. paraMtu pAra vagaranAM kImatI phaLo tene prakRti ane paramAtmA taraphathI parama astitva mAraphata maLyA karaze. AvA niSThAzIla
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma ane sAdhanA : 619 vyakitanI zarIrayAtrA eTale AjIvikA te cAlaze ja paraMtu tenA zarIra ane buddhi vadhAre pavitra, sAtvika ane pAradarzaka thaI jaze. jenI vacce rahI te pitAne vahevAra calAve che te samAjane paNa kAyAkalpa thaI jaze. jIvanamAM daMbhane avakAza raheze nahi ane jIvana dhanya banI jaze. karmayogInAM karmamAM sAmAnya mANasonA karma karatAM eka jAtanI divyatA ane prabhutA haze. kAraNa tene mATe karma prabhupUjA banI jaze. karma tene japa thaI jaze. karmanI ArAdhanA tenA maMtranI ArAdhanA banI jaze. karmamAM ja tenuM sarvasva samAeluM haze. yAda rAkhaje, UMDI kheDa ane jamInamAM bheja, banne haze te ja anAjanA kaNasalAM kAMDA jevAM mAtabara thaze. sArAM kAme ane prabhuparAyaNatAnI bhInAzathI ja karma jAgatika maTI kettara banI jaze. ApaNe tyAM paramArtha zabdane bhAre duSpaga thaye che. paramAthane artha ApaNe IzvarAthIM karIe chIe. phalataH evA izvarArthI daktine hAthapaga halAvavAnA hetA nathI. te kArya kare te tenI pAramArthikatA lAjI mare. te bhUlI jAya che ke, meMgezvara gaNAtAM zrIkRSNane paNa, arjunane yuddhamAM sArathinI sevA ApatAM, yuddha samApti pachI rathanA gheDAnA ghAne upacAra karatAM, ghoDAnI zAMti mATe kharere karatAM, rAjasUya yajJa prasaMge padhArelA mahemAnanI eMThI pAtaLa upADatAM karmo te karavAM ja paDayAM che. ane aMte e paNa koIe camAranuM kAma, keIe darajInuM kAma, keIe kuMbhAranuM kAma, te keIe vaNakaranuM kAma, keIe vANiyAnuM kAma te keIe hajAmanuM kAma ane keIe. marelAM herane kheMcI javAnuM kAma karyuM ja che ane Ama kAma karatAM karatAM teo mukata thaI gayA che. zrI kezIkumAra zramaNane zrI gautama svAmI garbhita nirdeza kare che ke, maraNanuM pratikSaNa maraNa rAkhI jIvavAnI vadhAre jarUra eTalA mATe che ke, maraNanI bhayAnakatAne saraLatAthI sAmane karI zakAya. ekanAthanA jIvanane eka prasaMga che. eka gRhastha ekanAthane pUchayuM : "prabhe ! ApanuM jIvana ATaluM niSpApa ane nicchala kema che ? tame kaI para gusse thatA nathI, keI sAthe manaduHkha nathI. so upara ekAnta premanI amI varSA karI zako cho ane amAruM jIvana evu kema banatuM nathI ?" ekanAthe javAba Apyo: "mArI vAta te rahevA de, bhAI ! mane eka vAtanI jANa thaI che ke AjathI sAta divasa pachI tamArUM maraNa che." nAthe kahelI vAtane beTI paNa keNa mAne ? te mANasa te hebatAI gaye. satvara pitAne ghera AvyA. badhI soMpaNa noMdhaNanI vAta karavA mAMDI. mAnasika asara vadhI jatAM mRtyunA bhayathI te mAMde paDe. cha divaso A rIte vItI gayA. sAtamA divase zrI ekanAtha
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
________________ 620 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra saMta pote tene ghare padhAryAM. teNe temanAM caraNAmAM vaMdana karyAM. ekanAthe kUzaLa kSemanI pRcchA karI eTale te gRhasthe javAba ApyA : prabhu ! have jAu chuM.' zrInAthe pUchyu gaelA A cha divaseAmAM tamArA hAthe keTaluM pApa thayuM ? pApanA keTalA vicAro manamAM jAgyA ?' maraNu pathArIe paDelA ane ekanAthanA vacana mujaba AturatAthI mRtyunI pratIkSA karatI te vyakitae javAkha ApyA nAtha ! pApanA vicAra karavAnA vakhata ja kayAM hatA? mArI dRSTi sAme te yamarAjanA bhayaMkara pajo ghUmyA karatA hatA tyAM azubha vicArane avakAza ja kayAMthI maLe ?" ekanAthe javAba ApyA : 'bhAi ! sAta divasa pUrve te pUchelA praznanA javAba tane maLI gayA che. have tane samajAi gayuM haze ke mArU jIvana niSpApa kema che ? maraNanA vAgha haMmezAM sAme ghUrakatA UbhA hAya tyAre pApa karavAnuM sUjhe paNa kayAMthI ? pApa karavA mATe paNa jIvane ekadama nirAMta joie. maraNanI eka kSaNa mATe paNa vismRti na thavA devI e pApamAMthI mukata thavAnA eka mAtra ilAja che. maraNu sAme dekhAtuM hAya, tyAre kAnI hiMmate mANasa pApa karI zakaze ?? zrI kezIkumAra zramaNu peAtAnA praznanA saMbaMdhamAM samIcIna spaSTatA meLavavA pharI peAtAnA pUchelA praznanA anusaMdhAnamAM ja pUchI bese che ke aNe ya iha ke bute ? kesI goyamamabbavI / kesimeva vaMta tu goyamA iNamabbavI // te sthAna kayuM che ? zrI kezIkumAra zramaNe Ama pUchatAM zrI gautama svAmIe javAba ApyA: yAda rAkho, mRtyu satata pITha pAchaLa UbhuM che chatAM mANasa tene ja bhUlavAnA prayAsamAM racyApacyA rahe che. mRtyune yAda rAkhI jIvananI dizAne badalavAnI vAtane te visAre pADI de che. are, 'maraNu' zabda paNa tenAthI sahevAtA nathI. 'maraNu' zabdanA uccAramAM tene mRtyunA bhayanA dana thAya che. paraMtu jIvatA jIve jo mRtyune anubhava na thayA te parama nirvANunI parama zAMtinI upalabdhi thapi zakaya banavAnI nathI. jIvananA bIjA cheDA mRtyune aDe che e vAta khyAlamAM rAkhI chevaTanI ghaDI puNyamaya, atyaMta pAvana ane rUDI kema thAya tenA satata vicAra karavA joie. 010
Page #682
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamaguNa ane tene upAya AtmA svayaM saMpUrNa che. te anaMta guNone akSayabhaMDAra che. AtmAnI pratItinA abhAvamAM ja vastuonuM AkarSaNa mANasanA mAnasane AkarSita kare che. pitAnA akSaya nidhAnanI sAdhAraNa pratIti paNa je kaI upAyathI mANasane thaI jAya te jAgatika kImatI gaNatAM padArtho paNa tene mATe nirmUlya thaI UbhA rahe. AtmAne svayaMbhU svabhAva paNa UrdhvagAmI eTale uparanI dizAmAM ja gati karavAnuM che. upara pheMkavAmAM Avele paththara jema pRthvInA gurutvAkarSaNane laI pRthvInI dizAmAM kheMcAya che, tema Urdhvagati svabhAvavALe AtmA paNa vikAra, dehAdhyAsa ane masAkAra buddhinA gurutvAkarSaNathI daze dizAmAM ADI-avaLI ane UMdhI gati karyA kare che. kaI paNa vastune bhAre vajana bAMdhe eTale jema te nIce kheMcAya che tema vibhAvadazAnAM vamaLamAM aTavAelA AtmAnI paNa AvI ja sthiti che. mamatA, vikAra, vAsanAo ane dehAtmabhAvathI je AtmAne ekadama alaga pADI zakavAnI kettara divya zaktine AvirbhAva thaI jAya, te AtmAne pitAnI dizAmAM svataMtratA pUrvaka pragati karavAnuM sugama banI zake; paraMtu A vAta kahevAmAM jeTalI saraLa ane sAdI sIdhI lAge che teTalI jIvanamAM sakriya banAvavI agharI che. AtmAne vibhAvanI melamAMthI mukti maLe te ja alaukika AnaMdanI upalabdhi jIva mATe saraLa bane ema che. AtmA anaMta zakti ane anaMta guNene adhipati che. chatAM pitAnA vaibhava, samR ane AMtarika zakitaothI te ajJAta hovAne kAraNe gulAmInI avasthA te bhegavI rahyo che. Indriye, mananA vicAra ane vikAre AtmAne je mArge laI javA mAMge che te mArge teo tene saraLatA pUrvaka derI jAya che. anAthanI mAphaka te temanI pAchaLa pAchaLa rAte jAya che. A badhA bahAranA pravAsIo che, musAphare che, e satya na samajavAnA kAraNe padhika ane videzI vibhAvanI sattA te mUMge moDhe svIkArI le che e ja tenI moTI ajJAnatA che. vikAro, vAsanAo, padArthamUlaka sukhaduHkho te dehanI sAthe saMbaMdha dharAvanArA che, pitAnI sAthe temane jarAye saMbaMdha nathI e satya je AtmA eka vakhata yathArtha rIte samajI jAya, te AtmA para A vikArenA sAmrAjyanI sattA eka kSaNa paNa TakI zake nahi. AtmAnuM sArvabhaumatva sthapAI jAya ane A rIte je potAnI jAta para zAsana kare te vizvane samrATa ja nahi, svayaM virATa banI jAya AtmA ane dehamAM pArthakaya viveka ane vairAgyane AbhArI che. nAvaDI calAvavAnuM kAma halesAM mAranArAo kare che, paraMtu dizAne nirNaya karavAnuM kAma sukAnInuM che. nizcita dizAnI jaLayAtrA mATe jema halesAM ane sukAna bannenI anivArya jarUra che tema dehanAM sukhaduHkha ane
Page #683
--------------------------------------------------------------------------
________________ 622 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra vikAramUlaka vibhAva bhAvAthI AtmAne judA pADavAne mATe paNa viveka ane vairAgya mannenI samAna jarUra che. Ayurveda zAstramAM jema badhA rogonAM mULamAM vAta, pitta ane kapha hAya che, rAganAM mULamAM A traNa vastuonA vikAra hAya che, phera hAya tA eTale ja ke kayAMka ekAda eche te kyAMka ekAda vadhAre; tema A sacarAcara jagatamAM paNa traNa vastuA rahelI che. sattva, rajasa ane tamasa-e traNa guNeA prakRtimAM bharelA che. A traNa guNNAnA kAraNe ja saMsAra che. guNAtIta thayA pachI saMsAranu astitva rahetuM nathI. saMsAramAM jyAM sudhI je kriyA-kalApa dekhAya che tenAM kendramAM A traNa guNNAnuM astitva ja kAma karI rahyuM hArya che. eTale bhagavAna kRSNa te gItAmAM bahu ja spaSTa zabdomAM arjunane samajAve che ke, taimukhyaviSayA thavA niAjInthe mavAna veda ane vedamAM khatAvavAmAM AvelA kriyAkAMDA sattva, rajasa ane tameguNamUlaka che. temAM nirdiSTa kAipaNa kriyA A traNa guNaiAthI atIta nathI. A traNa guNeAthI AtmAne aLage pADIe te ja kehu ane AtmA vacce bheda rekhA kheMcAya. DheDathI AtmAne aLagA pADavAnA eka mAtra mAM A traNe guNAne tapAsI, temane jItI levAnA che. eTale zrIkRSNa potAnA sakhA arjunane bahu saraLatApUrvaka kahe che ke, vedavihita kamane dhama' mAnI jo tuM yajJa yAgAdi kriyAkAMDAmAM phasAI paDIza te tenu utkRSTatama phaLa mAtra svarganI upalabdhi thaze paraMtu enAthI paramamukita kathamapa zakaya khanaze niha. kAraNa, vedomAM nirdiSTa kriyA kalApo sattva rajasa ane tameguNamUlaka che. vedya nirdiSTa vyavahArothI AtmAne AtyaMtika meAkSa saMbhavita nathI. jo janma, jarA ane mRtyuthI mukti meLavavAnI mahattama manISA hoya te| he arjuna ! tu triguNAtIta thaI jA ! sattva, rajasa ane tameguNune tyA vagara A meAha jALamAMthI mukita meLavavI azakaya che. A rIte traNe guNe| saMsAranAM mULa che e samajI gayA pachI Aje sahuthI vadhAre bhayaMkara evA tameguNa ane tene DAMbhavA mATenA upAyanA vicAra karIe. gaIkAlanA pravacanamAM tameguNa viSenA sAmAnya nirdeza karI devAmAM Avela che. Aje te viSe vizada vicAraNApUrvaka spaSTa chaNAvaTa karavA prayatna karIe. Aje sarvatra tameguNanI bhAre bihAmaNI ane vikarALa asaro jovA maLe che. tame guNanI mukhya nizAnI niSkriyatA che. pramAda, ALasa, U Mgha, kAryathI gabharAi javu vagere tame guNanA spaSTa cihna che. tameguNu sadA pramAda pradhAna heAya che. ALasa tenuM mukhya lakSaNa che. kavi ane nIti vizArade ALasathI satata jAgRta rahevA bhalAmaNa karyAM kare che. 'gAya ddi manuScALAM ArIzthA mahAvuiM:' ALasa manuSyanA zarIramAM rahelA moTAmAM moTo duzmana che. ghara samAja ane dezane khedAna medAna karanArA ane sukha zAMtimAM Aga cAMpanAra e bhayaMkara duzmana che. ApaNAmAM ghara karavA te TAMpIne besI rahe che. thADI paNa taka te tarata ja ApaNAmAM ghUsI jAya che. ALasane ApaNAmAM maLI jAya ke jeTalI paNa pravezavAmAM jarA
Page #684
--------------------------------------------------------------------------
________________ tameguNu ane tenA upAya : 623 ALasa nathI. jarA e kALiyA vadhAre khAdhuM ke teNe petAne ALeATavA mATe ApaNane ADA pADayA ja jANeA ! ALasa mATenI ApaNI sadA pUrva taiyArI hAya che. ApaNe je mahenata paisA meLavavA athavA koIpaNa kArya mATe karIe chIe tenI pAchaLanu dhyeya paNa ekaja hAya che ke, vRddhAvasthAmAM te kAma Ave. bhaviSyanI ALasa mATenA AjaneA prayatna che. ghaNA paisA meLavavA eTale AgaLanI ALasa mATe baMdobasta karI rAkhavA. ApaNI vicAravAnI dRSTi paNa tameguNu AzrayI che. anyathA saraLatApUrvaka ane sahaja prAkRtika jIvana jIvanAra vyakita ghaDapaNamAM paNa yathAcita rIte kAma ApI zakavAnI ja che. kharI rIte te ghaDapaNa aneka varSonA anubhavAnA samRddha nidhi che. A anubhavAnA yogya mArge upayAga karI jIvanane prabhutAnI dezAmAM ceAgya mArge vaLAMka ApI zakavAnI jeTalI saraLatA ghaDapaNu mATe zakaya che teTalI anya avasthAmAM nathI; chatAM ghaDapaNu niSkriya bane te mATenA ja ApaNA vicAro ane prayatna hAya che. ALasa bhUle cUke ApaNAmAM avakAza na meLavI le te mATe satata jAgRti anivAya che. eka kSaNano pramAda paNa jIvane bIjI dizAmAM dhakelI zake che. mATe bhagavAne satata sAvadhAnI rAkhatA sAdhakone paNa sAvadhAna rahevA kahyu. che samaya gAyama ! A pamAye'" he gautama ! eka samaya mATenA paNa pramAda AcarIza nahiM ! naLa rAjAnI eka kathA bahu pracalita che. naLa rAjA kevaDA moTA rAjA hatA te te jANItI hakIkata che. damayaMtI temanAM dharmapatnI hatAM. sALa satIomAM temanu nAma che. ekavAra A naLarAjA jyAre paga dhAI rahyA hatA, tyAre temanA paganuM yui karu` rahI jatAM kathAkAro kahe che ke, kalie tyAMthI temanAmAM praveza karyAM. naLarAjA sphaTika jevA nirmaLa, pavitra ane svaccha hatA. svacchatA temanA AgavA guNa hatA. utAvaLamAM temanuM eka aMga saheja koru rahI gayu. eTale kahe che ke, eTalA ALasanA chidramAMthI kali temanAmAM pesI gayA. ApaNuM te Akhuyai zarIra khulluM paDelu che eTale temAM pravezavAnI ALasane bhAre sugamatA thaI paDe che. e jyAthI paNa ApaNA zarIramAM pravezavA mAMge tyAMthI te saraLatApUrvaka ApaNAmAM pravezI zake che. tene pravezavA mATenAM sarvAM dvAra khullAM che. eka vakhata jo zarIramAM ALasane praveza maLe eTalesana ane buddhinI pavitratA paNa abhaDAyA vagara rahe nahi. mana vikAragrasta ane buddhi malina khanI javAnI. mana ane buddhi jyAre vikRti bane che tyAre aneka duHkhA AvIne UbhAM rahe che. A duHkhAne pAra karI javAnI jo leza paNa icchA hoya te ALasane parityAga e anivAya hakIkata che. ALasa ane UMghane mIThA saMbaMdha che. ALasa jItavAnI vAta sAthe UMghane jItavAnI vAtane paNa sahaja saMbaMdha che. Ama te UMgha bahu mIThI vastu che. jIvanamAM tenI amuka aMze jarUra paNa che. vadhAre vakhata sudhI mANasa UMgha na kare te te gAMDA thaI javAne bhaya rahe che.
Page #685
--------------------------------------------------------------------------
________________ 624: bhedyA pASANu, bolyAM dvAra gItAkAra bhagavAna kRSNa kahe che, yA nirA sarvabhUtAnAM tawAM gAuM saMzo-je AtmajJAna saghaLAM prANIo mATe rAtrirUpa che temAM gI puruSa jAge che. arthAta yogI puruSe jarA paNa pramAda karatA nathI. prabhutAnI amuka keTie pahoMcI gayelA mahAtmAonI UMgha paNa eka jAtane ga ja che. pragADha ane zAMta UMgha sau mATe zakya nathI. UMghanuM mahattva tene samaya sAthe nathI paraMtu tenI pragADhatA sAthe che. kUve jeTalo UMDe hoya che teTaluM ja tenuM pANI paNa svaccha ane mIThuM hoya che. parimANamAM nidrA bhale thoDI hoya, paraMtu pragADha hoya tenuM ja ekaMdara mahatva che. caMcaLavRtti sAthe traNa kalAka sudhI abhyAsa karanAra bALaka karatAM mananI ekAgratA sAthe ardho kalAka karelo abhyAsa vadhAre kImatI che. sAcI UMgha sadA svapna vagaranI hoya che. UMghamAM paNa je jAtajAtanA vicAre chAtI para caDI bese te ArAma maLatuM nathI. UMghanI mIThAza mATe daihika zramanA sAtatyanI anivArya apekSA che. AkhA divasa daramiyAna evI rIte zArIrika zrama kare ke jethI pathArImAM paDatAMveMta ghasaghasATa UMgha AvI jAya. UMgha e paNa ceDA kalAkanuM mRtyu ja che. sArI UMgha mATe AkhA divasanA gya zArIrika zramanI jarUra che. aMgreja kavi zekasapiyare kahyuM che-"rAjAnA mAthA para mugaTa che paraMtu tenA aMtaraMgamAM ciMtA che." rAjAne UMgha na Ave tenuM mukhya kAraNa te zArIrika zrama karate nathI te che. je mANasa jAgavAne samaye UMghe che tene UMghane vakhate jAgatA rahevuM paDe che. divase buddhi ane zarIrane na vAparavAM eTale te UMgha ja thaI jANavI. pachI UMghanI vakhate buddhi vicAra karatI 2khaDe ane zarIrane sAcuM nidrAsukha na maLe te svAbhAvika che. pachI lAMbA vakhata sUI rahevuM paDe che. jIvana parama puruSArthanI sAdhanA mATe che. te jIvanane je UMgha khAI jAya to pachI puruSArtha saMpAdana thaze kayAre? adhuM AyuSya UMghamAM ja khovAI jAya pachI meLavavAnuM kyAre meLavAya? UMghaNazI mANasanuM mAnasa kAbela ane sAvadha rahetuM nathI. asAvadhAna vyakitamAM sadA anavadhAna janmavAnuM. jhAjhI UMghanA kAraNe ALasa pedA thAya che ane ALasane laI mANasa bhUlakaNe thaI jAya che. vismaraNa sadA paramAne nAza karanArI vastu che. vismaraNanI A lAMbI prakriyA paramArthamAM ke duniyAdArInA vahevAramAM nukasAna karanArI ja nIvaDe che. vismaraNa eka moTI ane asAdhya bImArI che. jIvanamAM tethI saDe pravezI jAya che ane jIvana tenAthI khavAI jAya che. vismaraNanuM kAraNa mananI ALasa che. mana jAgrata hoya te vismRti zakya nathI. ALoTavAmAM svarganAM sukhane anubhava karanAranA manane vismaraNane rega vaLagye ja chUTake che. eTale ja bhagavAna buddha paNa kahyuM che ke "mA, mayunA parva" pramAda eja mRtyunuM sthAna che. pramAdane jItavA mATe ALasa ane UMghane jItI le ! aMga mahenata kare ! satata jAgRta
Page #686
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamoguNa ane tene upAya : 625 ane sAvadhAna raho ! kSaNekSaNane hisAba rAkhe eTale anavadhAnapaNane roga nAbUda thaze ane ALasane pravezavAnI bilakula jagyA maLaze nahi. zrI kezIkumAra zramaNa ane gautama svAmInA saMvAda viSaya zrI uttarAdhyayana sUtranA trevIsamA adhyayanane svAdhyAya cAlI rahyo che. zrI kezIkumAra zramaNane A chele prazna che, jene javAba zrI gautama svAmI ApI rahyA che. yAda rAkhajo, jyAM sAdhanAnI parAkASTA che tyAM siddhi sAme cAlI, hAtha joDIne UbhI rahe che. jene jyAM pahoMcavAnuM che, tenA nAmanA mAtra japa karavAthI te pitAnA abhISTa sAyane meLavI nahi zake. tene meLavavA mATe te te mATenA egya puruSArthanI apekSA che. dAkhalA tarIke, jene dilhI pahoMcavuM che te "dilhI, dilhI" jApa japate jhADa nIce besI raheze to dilhI AvuM raheze ne pitAne jhADa nIce jaMgalamAM besI rahevAne vAre Avaze ! dilhInI yAdamAM ne yAdamAM rastAmAM ArAma levA bhaze te sAdhya meLavavAnA ArAmathI vaMcita rahI jaze. jene pahoMcavuM che tene te cAlavAnuM kAma ! teNe te cAlavAnI mahenata cAlu ja rAkhavI joIe ! temAM ja maMDayA rahevuM joIe eTale dilhI pahoMcI javAya ! mekSanA mAtra puruSArthahIna smaraNathI tenI mahenatamAM, tenI sAdhanAmAM zithilatA pedA thaze ane mekSa Aghe jaze. mokSanI vAta manamAMthI samULagI kADhI nAkhavI ane tenI satata sAdhanAmAM maMDayA rahevuM eja mekSane pAse lAvavAne IlAja che. niSkriyatA ane ArAmanI kazI ja apekSA rAkhyA vagara, mAtra sAdhanAnA mArgo tarapha ekAMta dhyAna kendrita rahe ane niSThApUrvaka sAdhanAnA mArgamAM satata pragati thatI rahe tenI laganI, tenI raDha, je anavarata lAgI rahe te te nirabAdha, zivasvarUpa mokSanuM paramocca sthAna avazya prApta thAya. javAba javAbanI bUma mAryA karavAthI dAkhalAne javAba Avato nathI. je rIta AvaDatI hoya te rItathI eka pachI eka pagaluM letAM letAM ja javAba lAvI zakAze. te rIta jyAM pUrI thaze tyAM javAba cokkasa AvI jaze. samApti pahelAM samApti kayAMthI thAya? rIta pUrI karyA vagara javAba kyAMthI Ave? A AjanA praznanI sAmAnya pUrvabhUmikA batAvyA pachI zAstranA mULa pATha para AvIe. nivvANa' ti abAhaM ti siddhi logagga mevaya / khema siva aNAbAha jacaranti mahesiyo / ta ThANa sAsaya vAsa logaggaMmi durAsaha / ja saMpattAna sAyaMti bhavo haMtakarA muNI // arthAt - je sthAna maharSi meLave che tenuM nAma nivaNa che. te abAdha che, siddhi che, lekAgra che, kSema ziva ane anAbAdha che. bhava pravAhane aMta lAvanAra muni jene prApta karIne zekamukata bane che te lekanA agrabhAgamAM zAzvatarUpa che, tyAM pahoMcavuM agharuM che.
Page #687
--------------------------------------------------------------------------
________________ 626 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra yAda rAkhajo, jJAnI puruSanI chevaTanI avasthAmAM badhI kriyAo kharI paDe che. nirvANane artha paNa A ja che. dIpakane phUMka mAre ane te jema anaMtamAM vilIna thaI jAya che tema jJAnI puruSa pitAnI carama sthitimAM zUnyarUpa thaI jAya che. A aMtima mekSAvasthA e ja sAdhakanI sAdhanAnI parAkASThA che ane sAdhakanI sAdhanAnI A ja sahaja avasthA che. A avasthAmAM sAdhaka pApa paNa sahana karatuM nathI ane puNya paNa sahana kareta nathI. khaMkherIne te badhuM pheMkI de che. potAnI jAta para eka paNa karma levA te taiyAra nathI. tene sparza sarakhe te sahI zakatuM nathI. A avasthA jJAnI puruSanI sAdhanAnI parama parAkASThAnI dazAmAM saMbhave che. A javAbothI zrI kezIkumAra zramaNa saMtuSTi pAme che ane belI UThe cheH sAha goyama ! pannA te chinno me sasao imo / namo te sasayA IyaM savvasutta mahAyahI // he gautama! tamArI prajJA zreSTha che. tame mArI zaMkA dUra karI che. te saMzayAtIta! he savakRtanA mahedadhi! tamane mArA namaskAra ! zrI kezI zramaNanA mAnasika saMzaye nAza pAmyA. te parama saMtuSTa thayA. temanA ziSyanAM mananA saMzo paNa nAbUda thayA. tenI phalazruti zI AvavAnI te AvatI kAle... prakAzaparva dhanaterasa dhanaterasa, rUpacaturdazI ane dIpAvalI A traNe zubha divase prakAza parvanA nAmathI oLakhAya che. A parva virATanI mAphaka vyApaka che. badhA dharmanA leke A parvane pitAnI rIte manAve che. sAmAnyatayA amuka pavaeN amuka dharma athavA jAti sAthe saMbaMdha dharAve che. paryuSaNa parva jene ja Ujave che. janmASTamI ane rAmanavamI vaiSNava manAve che. ramajhAna musalamAne Ujave che te nAtAla IsAIo manAve che. paraMtu dIpAvalI jAti ane dharmanI upayuMkata lakSmaNa rekhAne oLaMgI jAya che. A maMgaLa parva sarva jAti ane sarva dharmonA loke samAna rIte Ujave che. dIpAvalI saunA sarakhA AnaMdane tahevAra che. A parvane maMgaLa prAraMbha dhanaterasanA punIta prabhAtathI thAya che. A dhanaterasa sarvottama divasa tarIke aMkAya che. kaI paNa maMgalakAryanA zrI gaNeza AjanA divase loko "vagara pUchayuM muhUrta' mAnI karatA hoya che. A atyaMta pracalita ane junI kahevata A ja divasa sAthe saMbaMdha dharAve che. anapUchayA muharata bhalA ke terasa ke tIja / pUnamanI paDavA bhalI ane amAvasa kI bIja //
Page #688
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza parva dhanaterasa : 627 dhanaterasa, akSayatRtIyA, hoLIne paDe ane bhAIbIja A cAra divase svabhAvataH zubha che. A cAra divasomAM game te maMgala kAryane zrI gaNeza karavAmAM jotiSI ke IjA kaI vidvAnane pUchavAnI bhAgye ja jarUra rahe che. AjanuM dhanaterasanuM UgatuM A pAvana prabhAta jIvanamAM anero AnaMda, utsAha, kRrtinAM darzana karAve che. jana mana AnaMda ane pramodanA ullAsabharyA vAtAvaraNamAM ghelAM bane che. jyAM daSTi phelA atra, tatra, sarvatra svarachatA ane sughaDatAnAM darzana thAya che. moTA moTA prAsAdothI mAMDI nAnI nAnI kuTIra sudhInA badhAM sthAno jANe ati zebhAmAM maraka maraka thaI rahyAM hoya tevAM dIse che! kacare, ukaraDo vagerene yathAsthAne pheMkI devAmAM Ave che. gaMdakI ane azucinuM nAma nizAna dekhAtuM nathI. saunAM hRdaya harSanA hiloLe caDyAM hoya che. saunAM mana malakI UThayAM hoya che, dila DelI UThayAM hoya che. saunAM mana mayUra nAcavA lAgyAM hoya che. AbAlavRddha sau harSanA nAde nAde Daga bharI rahyAM dekhAya che ! jANe badhuM badalAI gayuM hoya tema saudarya soLe kaLAe khIlI UThe che! bALakonA utsAhane te kaI pAra nathI. navAM navAM kapaDAM paherI nUtana umehu sAthe nUtana vAtAvaraNanuM sarjana karI, teo pitAnA samagra AnaMdamAM navalI uSA pragaTAve che. mAtra bALakanI ja A sthiti hotI nathI. bALakamAM prakRtie zikSaNa ane saMskArane opha caDAvyA hotuM nathI eTale teo jevA prakRtitaH subhaga, svaccha, kamaLa ane nicchala hoya che tevAM pragaTa thaI jAya che ane tame tamArI AvI sthitine zikSaNa ane saMskAranA aMza mA nIce DhAMkI tamArA yathArtha svarUpane pragaTa thavA detA nathI. chatAM AjanA divasanI pavitratA ane sanAtana satyatA tamArAmAM janmelI mastInI cADI avazya karI jAya che. tamane hRdayathI priya A divasa, tamArA manane vyAvahArika AnaMda ane ullAsathI tarabaLa banAve che, to amArA jevA virakta satene tamArA karatAM sahaja judA parama vizuddha prazama rasamAM nimagna banAve che. game tema paNa prakAza parvanA A traNe mAMgalika divasa eka yA bIjI rIte tamArA amArA saune mATe mahatvanA, gIravanA ane AnaMdanA che emAM zaMkA nathI. ene mahimA adUbhuta, apratima ane alaukika che. prakAza parvane prathama divasa dhanaterasanA nAmathI oLakhAya che. manuSyane lakSmI tarapha sahaja AkarSaNa hoya che. samudramaMthana karatAM nIkaLelAM lakSmIjI bhagavAna viSNunA manamAM paNa AkarSaNa UbhuM karI zakyAM hatAM bhagavAna viSNue kazI ja AnAkAnI ke saMkeca vagara temane svIkAra karyo hato. samudra maMthanamAMthI prApta thayelA viSane svIkAravA keIe taiyArI dAkhavI nahi. amRta meLavavAnI lepa daSTi sau devatAo ane bhagavAna viSNunI paNa rahI, paraMtu viSane pI javAnI koInI taiyArI hatI. aMte jagatanA sArvatrika hitamAM bhagavAna zaMkare teno svIkAra karyo ane te nIlakaMThanA nAme prakhyAta thayA.
Page #689
--------------------------------------------------------------------------
________________ da28 : bhedyA pASANa, khelyAM dvArA A te paurANika prasiddha kathA che. akhila brahmAMDanA adhipati viSNu jevA parama pratApI parabrahane paNa lakSmInuM AkarSaNa thayuM, te tamArA te taraphanAM AkarSaNa mATe te ze aphase kare? A lakSmIne meLavavA tame tamArI badhI zakti, ke je zakti tamane paramAtmAne paNa dhovI ApI zake tema che, tene tame Ama ThAlavI de, te tethI Azcarya pAmavA jevuM kAMI kahetuM nathI. Ama chatAM tamArI A lamI meLavavA taphanI je prIti che, AMtara-pratIti ane bhagIratha puruSArtha che, te je bhAva lakSmI meLavavA mATenA praNayamAM rUpAMtarita thaI jAya te 2lekanI lahamI tamArA caraNanI dAsI banI jaze ane tame pote lakSmIdAsa maTI lakSmI nArAyaNa banI jaze. tame ArAdhaka maTI ArAdhya thaI jaze, pUjaka maTI pUjya banI jaze. nara marI nArAyaNa thaI jaze. narAkAramAMthI sIdhA nirAkAra saccidAnaMda ghana thaI UbhA raheze. pachI je lakSamI meLavavA tarapha Aje tamAruM aneruM AkarSaNa che te tarapha tamane phUTI Ape paNa javAnuM mana nahi thAya! - dhanaterasanA divase bhagavatI lakSmInI ArAdhanAmAM tame kazI ja kacAza rAkhatA nathI. lakSmIne jyAre bhagavatInuM svarUpa ApI devAmAM Ave che tyAre tenA tarapha je prema, zraddhA ane lAgaNI janme che te zabdothI kema varNavI zakAya ? te te mAtra tamArI anubhUtine ja viSaya che. AjanA divase tame evAM sAdhane avazya UbhA karaze ke jethI lahamIdevInI prasannatA, tenA anugrahabharyA AzIrvAde, tenI amIbharI kRpAdRSTinI varSA satata tamArA upara varasyA kare! tame bhagavAna viSNunI dAsI zrI lakSamInA cAhaka che, prazaMsaka che, pUjArI che ! tene AtmasAta karavAnI ja mAtra tamArI sAdhanA ane tapazcaryA che. temAM ja tamAre prema che. tamArI mati tyAM ja khUMcelI che. eTale game te dizAnI paNa tamArI gatinuM lakSya te bhagavatInI upalabdhinuM ja che. amAre paNa Adarza te lakSmI meLavavAne ja che; paraMtu te amArAthI bahAra, padArtho ke hIrA mANekamAM rahelI lamI meLavavAnuM nathI. ame te amArI AMtarika saMpadA je anabhi vyakta che tene abhivyakta karavAnA prayatnomAM rAcelA chIe. ame paNa saMpattinA-lamInA cAhaka ane pujArI te kharA paraMtu amArI lakSmI ane tamArI lakSmI viSenI samajaNamAM pAyAne bheda che. sAdhake paNa laphamI meLavavA mATe ja jAgRta ane prayatnazIla hoya che. paraMtu te lakSmI temanI AMtarika guNa saMpadA che. saMsArI jIva bhautika saMpatti meLavavA mATe phAMphAM mAre che tyAre sAdhake bhAvalakSmInI upAsanA mATe prati paLa tatpara rahe che. A rIte vicAratAM, bIjA divase karatAM sArI ane sAdhako banne mATe AjanA divasanuM vadhAre mahattva che. dhanaterasanA divasathI prakAza parvane prAraMbha kema thAya che te samajavA jevuM che. sAmAnyatayA eka mahInAmAM be terasa Ave che. varSamAM sunizcita 24 terasanA divase Ave che; chatAM A mAsanI A kAlI terasanuM evuM te zuM mahattva che ke te dhanaterasanA nAmathI UjavAya che ane pUjAya che? tamArA mAnasamAM ene samIcIna mahimA samajavAne
Page #690
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzapa dhanaterasa : 629 prema ane bhAvanA janme e svAbhAvika che. eTale Aje A divasa sAthe joDAelI kathAo, daMtakathAo, mAnyatAo ane vAstavikatAo viSe mAro je abhyAsa che te huM tamArga sAme prastuta karuM chu. bhagavAna mahAvIre, khIlelAM phUla jevI trIsa varSanI bharayuvAnImAM rAjya--vaibhava, viSaya vilAsa ane bhautika sAdhanasapattine parityAga karIne, mAgasara vada dazamanA zubha dhruvase, vijaya muhUrtamAM, sarva virati cAritranA svIkAra karyAM hatA. dIkSAbhiSeka pachI 12 varSa 6 mAsa ane 14 divasa sudhI teo sAdhaka avasthA (chadmasthAvasthA)mAM rahyA, 4165 divasa sudhI rA thA nirAhAra rahyA, mAtra 349 divasa pAraNAnA-AhAranA thayA. A rIte bhagavAna mahAvIre sAdhanAnA pUrA khAra varSa vyatIta karyAM hatAM. teramA varasanA madhya bhAga arthAt grISma pakSanA bIje mAsa ane ceAtheA pakSa cAlatA hatA, eTale ke vaizAkha mAsanI zukala pakSanI dasamane vise jyAre chAyA pUrva tarapha DhaLI rahela hatI, pAchalI pArasI pUrI thai hatI, suvrata nAmanA divasa hatA, vijaya nAmanuM muhUtaM hatuM tyAre bhagavAna jAbhikAgrAmanI bahAra RjuvAlikA nadInA kinAre eka khaMDera jevA junA purANu caityathI bahu pAse nahi temaja bahu dUra paNa nahiM evA zyAmaka nAmanA gRhapatinA khetaramAM zAlavRkSanI nIce gAdehikA Asane avasthita rahI, AtApanA dvArA tapa karI rahela hatA ane temane chaTThanuM tapa hatuM te samaye jyAre uttarA phAlgunI nakSatrane cAga AvyA tyAre temane uttameAttama, samagra ane paripUrNa evu. kevaLajJAna ane kevaLaDhana utpanna thayuM. avaNu vAda meTalanAro, jIva hatA. bhagavAna mahAvIrane 14000 ziSya sa'padmA hatI. gautama svAmInI mAphka siMha nAmanA aNugAra paNa parama anurAga ane kti dharAvatA bhagavAna mahAvIranA ananya ziSya hatA. gauzAlaka paNa peAtAne bhagavAnanA ziSya tarIke ja ALakhAvatA hatA. chatAM tenA mAnasamAM bhagavAna tarapha bhAre aNugamAnI viSIlI dRSTi saMgharAyelI hatI. prabhunA prabhune mArI nAkhavA mATe teolezyAne bhayaMkara prayoga karanArA te mahAkRtaghdhI prabhu upara teolabdhinA prayAga karI jyAre te potAnI Avaka sabhAmAM pAThe pharatA hatA tyAre bhagavAnanA ananya ziSya evA siMha aNugAra sAthe rastAmAM tenI Akasmika mulAkAta thaI gaI. sahu aNugAra bhagavAna tarapha paramaniSThA dharAvanAra temanA ananya ziSyo che ema gozAlaka jANatA hatA. tethI sihu aNugArane joI te kahevA lAgyAH siMha ! kayAM jAya che ? jenI pAse tuM javA mAMge che te tArA prabhu teA kayAraneAye mArI tejolezyAnA bhAga banyA che ane maraNa pathArIe paDayeA che !' siMhu aNugAra chadmastha che. gauzAlakanI AvI ma bhedI vANIthI te viSaNu ane khinna anI gayA. manamAM asAdhAraNa parezAnI, ciMtA, zoka ane saMtApanA anubhavatA teo bhAre nirAzA sAthe mAMDa mAMDa bhagavAnanA samavasaraNa pAse paheAMcyA. paraMtu ahIM AvIne joyuM
Page #691
--------------------------------------------------------------------------
________________ 630 : bhedyA pASANu, tyAM dvAra te temaNe judI ja paristhiti nihALI. temaNe nirAMtano dama kheMce. bhagavAna pitAnA jJAnathI tenA manogata bhAvane jANI gayA temaNe kahyuM: "siMha ! seLa varSa sudhI A pRthvI para mArI haiyAtImAM dharmacakra pravartatuM rahevAnuM che. mATe mArA saMbaMdhenA anapekSita vikalpathI tAre udAsInatA lAvavAnI jarUra nathI. hAM, seLa varSa pachI bharatakSetramAM tIrthaMkaranuM DhAMkaNuM devAI jaze." bhAjane paNa bhagavAnanI A uddaghASaNa sAMbhaLI rahyA. saunAM hRdaya AnaMdathI, bhakitathI bhAvathI bhIMjAI rahyA. A maLelA avasarane levAya teTalo lAbha levA sau kRtanizcayI banyA. dharmAcaraNamAM vadhAre thaye. A rIte paMdara varSa vyatIta thaI gayA. have mAtra eka evuM ja varSa bAkI rahyuM ! A aMtima cAturmAsa mATe sau bhAvika bhakate bhagavAnane pitAne tyAM cAturmAsa karavA vinavavA lAgyA. paraMtu bhagavAne chellA cAturmAsa mATe madhyama paravAnagarInA rAjA hastipAlanI vinaMtI svIkArI. hastipAla Ama te khaMDiyA rAjA che. nAnA rAjAomAM tenI gaNatarI che. paraMtu prabhu pratyenI bhAvanAnI prabaLatAmAM meTA mAMdhAtA gaNAtA rAjAo karatAM paNa ghaNe AgaLa vadhI gaele, prabhu bhakitathI pariplAvita aMtakaraNavALo te lokottara rAjavI che. bhAvanAnI dehaThatAmAM cha khaMDanA adhipati cakravatI hoya ke moTA mAMdhAtA hoya, keInI paNa lAgavaga cAlatI nathI. bhagavAna te bhAvanAnI pracuratAne lakSyamAM lenArA che. hastipAla rAjAnI bhakita bhAvanAne tele keI AvI zake tema nahotuM. eTale prabhue tenI mAMgaNIne svIkAra karI, aMtima mAsuM hastipAla rAjAnI rajajuka sabhAmAM karyuM. A cAturmAsamAM prabhue be divasane saMthAra karyo. te prasaMge dezadezanA rAjavIo AvyA. AvavAno A divasa terasane hate. eTale ke AjanA divasane dhanaterasa ke dhaNarasanA nAmathI oLakhe che. aDhAra dezanA A rAjAoe, prabhunI pAvana dezanA sAMbhaLavA ane pauSadhapavAsanA pavitra vratA rAdhanapUrvaka dhArmika anuSThAna karavA, pAvApurImAM terasanA divase sAMje praveza karyo hate. sAMjane samaya eTale jaMgalamAMthI carI dhaNane pitAnA gAma tarapha pAchA vaLavAne samaya. prabhunA saMthArA sAthe caturdazI ane amAsane divasa teo dharmadhyAnamAM gALavAnA hatA. eTale terasanI sAMje te badhA rAjAoe pitAnA mAmAne anurUpa lAvalazkara sAthe pAvApurImAM praveza karyo. have banyuM evuM ke jevA e rAjAoe pitAnAM vipula sAdhane sAthe daravAjAmAM praveza karyo ke sAmethI cAlyuM AvatuM dhaNa bhaDakI gayuM. pazuone lazkaranI ane sAdhananI pracuratA muMjhavI de che. lazkaranA bhayathI A divase dhaNu bhaDakayuM eTale A divasanuM nAma dhanaterasa paDyuM. Aje paNa prasaMganI smRtizeSa rahI javA pAmI che. Aje paNa AjanA divase baMbuDAthI dhaNane bhaDakAvavAmAM Ave che. jo ke A te aMdhazraddhA che, beTuM anukaraNa che. kAraNa pelA rAjavIo
Page #692
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzapa dhanaterasa : 631 dhaNane bhaDakAvavA AvyA nahAtA. teo teA bhagavat sevA ane sa jIveAne abhaya ApavA AvyA hatA. temanAM jabbara sAdhane joI dhaNu pAtAnI meLe bhaDakI gayu` hatu. Aje A satya jarA vikRta thaI gayu che. Aje te mANase A paraparAne surakSita rAkhavA IrAdApUrvaka dhaNune bhaDakAve che. teo mAne che ke, AjanA divase jo dhaNu bhaDake nahi te dhanaterasa ujavANI kahevAya nahi ane amagaLanA zrI gaNeza thAya. A mAnyatA bhrAMtipUrNa che. kAraNa, bIjAne abhaya ApavAmAM dharmanI prabhutA che. bhaya pamADavAmAM te dhanA dhvasa che. dhaNu eTale gAyAnuM ToLuM. A madhya eziyAmAMthI peAtAnA maheALAM pazudhana sAthe AvIne bhAratamAM vasyA, ane khetI vikasAvI. khetImAM maLada joie. baLada te gAyanI sati ane khetIpradhAna dezanI sapatti che. gAya eTale bhAratanI lakSmI ane mAtA paNu. tenuM pUjana dhanaterase thAya te pazu saMvardhana thAya, dUdha dahIMnI nadIo vahe. duSkALa ane bhUkhamaro jevI Aphate deza para Utare nahiM. dhanaterasanA saMba dhamAM bIjI paNa eka kathA che. RSabhadevanA jyeSTha putra ane prathama cakravartI` zrI bharata cha khaMDanI sAdhanA karavA gayA hatA. cha khaMDane sAdhavAmAM 60 hajAra varSa lAgyAM hatAM. jyAre cha khaMDanI sAdhanA karI teozrI vanitA nagarImAM pAchA pharyAM te divasa dhanaterasanA ja zubha dvivasa haeNto. AjanA divase teo cakravatI banyA. cha khaMDamAM temaNe potAnI ANu pravartAvI. AjanA divase cauda ratna ane navanidhAna pragaTa thayAM. A badhAMnA cakravatI ane prajA taraphathI yathAcita umaLakAbhera satkAra karavAmAM AvyeA ane tenI para parA lakSmI pUjAnA rUpe Aje paNa pracalita che. A kathAnA saMbaMdha tamArI rUDhi ane mAnyatA sAthe vadhAre tAdAtmya dharAve che. eTale tamane A pUjAnI vAta vadhAre AtmIya jaNAya te samajI zakAya che. hAM, tame je lakSmIne ATalA bhAvapUrvaka pUje che te ApaNI AtyaMtika lakSmI nathI. AjanA zubha divase je uttama AtmAe bhAva lakSmI-kaivalya lakSmI pAmI gayA, te sAcI dhanaterasa UjavI gayA, leka samAnyatayA AtmAnuM ArAdhana karavAne badale meAjamAmAM, khAvApIvAmAM ke haravA pharavAmAM A divaseAnI UjavaNInI itizrI mAne che. phaTAkaDA phADI potAnA avyakata AnaMda vyakata kare che. paraMtu keTalA jIvA krUratApUrvaka tamArA A kSaNika AnaMdamAM hAmAi jAya che tene tame kadI vicAra karyA che kharA ? zAstramAM gautama svAmI bhagavAnane pUche che: bhagavan ! e puruSA agnikAyanA AraMbha kare che. eka puruSa agnine pragaTAve che ane khIjJe puruSa agnine ThAre che. te bannemAM vadhAre karma kAne khaMdhAya che? ane alpatara ka kAne ?" ene javAba ApatAM prabhu kamAve che ke: Dhu gautama ! je agni pragaTAve che te cha kAyanA jIvAno mATo AraMbha kare che ane agni kAyanA alpa AraMbha kare che. paraMtu je agnikAyane
Page #693
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63ra : bheghA pASANu, khelyAM dvAra ThAre che te pRthvI, pANI, vanaspati, vAyu ane trasakAyane alpa AraMbha kare che ane agni kAyanA jIne vadhAre AraMbha kare che. eTale he gautama ! agnine AraMbha ne nAzaka che. AthI spaSTa che ke, phaTAkaDA phoDavAthI cha kAyanA chanI bhayaMkara hiMsA thAya che. A chanI hiMsAnI sAthosAtha kyAreka phaTAkaDA pheDanAra mANasa ja phaTAkaDAnI mAphaka phaTAkaDAthI phaTa daIne phUTI jAya che. mATe A mAMgalika divase AtmakalyANanAM kAryo ane vrata niyamenA anuSThAnethI pavitra banAvavA joIe. kadAca te zakaya na hoya te paNa phaTAkaDAnA jherabharyA AraMbhane vadhAre aTakAvaze te paNa ghaNuM che ne tethI abhayadAna maLaze. aDhAra dezanA rAjAo bhagavAnanA sAnidhyamAM A prakAza parvanI ujavaNI kema kare che ane bhagavAna temane dharmane ke mArga batAve che te avasare kahevAze . prakAza parva rUpacaturdazI Aje prakAza-parvane bIjo divasa che. A divasa rUpacaturdazInA nAmathI oLakhAya che. saMsArathI udAsIna ane virakata banelA mahAtmAo mATe prakAza parvanA A divaso AdhyAtmika bhUmikAne vikasita karavA mATenA preraNAspada divasa che. prAyaH uttama AtmAo bhagavAna mahAvIranI aMtima prazasta sAdhanAnI divya paraMparAne TakAvI rAkhavA mATe A divase mAM ama pauSadhapavAsa vratanI ArAdhanA sAthe Atma-jAgaraNamAM ramatA hoya che. virakata sAdhu saMte mATe A divaso AdhyAtmika-prakAzanI garaja sAre che ane sAMsArika viSaye paga ane vAsanAomAM racyApacyA rahelA sAMsArika jInA AnaMdanI parisImA khAnapAna, haravuM pharavuM, phaTAkaDA phoDavA, rAgaraMgAdi kAryakalApamAM sImita hoya che. AjanA divasathI bhagavAne anazana vratanI ArAdhanA karI hatI. A divasa temanAM nirvANa pUrvene upanya divasa che. A divasane ApaNe ati pavitra ane ApaNuM AdhyAtmika vikAsa mATenI AdhAra-zilArUpa lekhIe chIe. aDhAra dezanA rAjavIo temaja bIjA aneka bhavya AtmAo chaThTha pauSadha karI, bhagavAnanA zrImukhethI anavarata vahetI dharmopadezanI amRtamayI vANInI akhaMDa dhArAnuM teo Aje satata pAna karI rahyA hatA. bhagavAnanA A aMtima sAMnidhyamAM rahevAnuM sadbhAgya ane temanAM mukhakamaLamAMthI avirata vahI rahelA mukitanA A parama pAtheyane svIkAravAnI dhanya ghaDI Aje temane sAMpaDI hatI. jIvanane rUpAMtarita karI nAkhe evA parama rahasyane sAMbhaLavAnuM ahobhAgya jene jene sAMpaDayuM, te sau dhanya chanI gayA. Aje ApaNI sAme tIrthaMkara prabhunI hAjarI nathI, paraMtu temanI akhalita paraMparArUpa zravaNa nirca che ane temanA AdhyAtmika vacanone vipula saMgraha ApaNI pAse yogya parimANamAM
Page #694
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza parva rUpacaturdazI : 633 avasthita che. temanI aMtima dezanA ke je temaNe aDhAra dezanA rAjAo samakSa ApI hatI, te ApaNI pAse che. zrI uttarAdhyayana sUtra e bhagavAnane aMtima samayane upadeza che. zrI kalpasUtramAM A saMbaMdhe spaSTa ullekha che chattIsaca apuvAgaraNAI vAgarittA padhANa nAma ajjhayaNa vibhAvemANe vibhAvemANe kAlaga vittikka te samujjo chinna jAi jarAmaraNa badhaNe siddhe buddhe mutte aMtakaDe parivvuDe savvadukkha pahINe / arthAt bIjA koI vaDe prazna na karavAmAM Avela chatAM tenAM samAdhAna karanArA chatrIsa adhyayanene kahetAM kahetAM mahAvIra svAmI kALadharmane prApta thayA, saMsAra tajIne cAlyA gayA, Urdhvagatine upalabdha thayA. temanAM janma, jarA ane maraNanA baMdhana vicchinna thaI gayA. teo siddha thayA, buddha thayA, mukta thayA. saMpUrNa karmone temaNe nAza karyo. badhI jAtane saMtApathI teo mukta thayA. temanAM saMpUrNa duHkha naSTa thaI gayAM. A prakAzaparvanA pavitra divasomAM bhagavAnanI aMtima dezanA rUpa A parama pAvana vANune ApaNe pratikSaNa smRtine viSaya karIne rAkhavI joIe ane temaNe batAvelA jIvane pagI AtmasAdhaka siddhAMtane tANAvANAnI mAphaka ApaNAM jIvanamAM vaNI levA joIe, ke jethI jIvana parama pavitra ane vikAsanI dizAmAM haraNaphALa bharanArUM bane, vaizAlI gaNarAjyanA pramukha mahArAjA ceTaka bhagavAna mahAvIranA mukhya zrAvaka hatA. temanA chae jamAI udayana, dadhivAhana, zatAnIka, caMdrapradyota, nandivardhana tathA zreNika temaja nava mallI rAjAo ane nava licchavI rAjAo ema aDhAra gaNanareze paNa bhagavAnanA parama bhakata hatA. A aDhAre dezanA rAjAo, A divase mAM, pAvApurImAM AvI, prabhunA caraNe pauSadhapavAsa vratane svIkAra karI, bhagavAnanI dezanAmAM saMlagna banyA che. tame lakSmIpUjAnA AkarSaNanA pralebhanamAM pauSadhapavAsa jevA kImatI ane prabhutApUrNa vratane paNa tilAMjali ApI de che. temAM rahelI prabhutA tamane kema dekhAtI nathI ane tame mAnelI lahamImAM tamane prabhutAnAM darzana kema thAya che te huM samajI zakatA nathI. A te aDhAre dezanA aDhAra rAjavIo che. tame kalpI zako cho ke temanI pAse tamArA karatAM avazya vadhAre kImatI saMpadA ane sattA hatI. zuM temane lakSamI pUjana nahotuM gamatuM? zuM temane tamArI mAphaka phaTAkaDA phoDavAne zekha nahete thatuM? zuM tamArI mAphaka temane davaDA pragaTAvatA nahetA AvaDatA? temanA vaibhava ane aizvaryamAM zuM khAmI hatI ke teo tamArI mAphaka pitAnA AnaMda mATe tamArA vyavahArane na anusarI zakyA? vicAra karaze te tamane khabara paDaze ke, AvA bhagavAna jevA prabuddha vyaktione samAgama parama puNyanI upalabdiAnuM phaLa hoya che. A sAMsArika vyavahAra ane kAryakalApe te kSaNika sukhane ApanArA che. kSaNika sukha khAtara AtyaMtika sukhanI ArAdhanA ane upAsanA
Page #695
--------------------------------------------------------------------------
________________ 634 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra bhUlI na zakAya. prabhunA sAnnidhya jevI jIvanane saphaLa banAvanArI uttama taka maLavI temane mATe azakaya hatI. kSaNika sukhA khAtara paramAnadamUlaka AdhyAtmika sukhane tilAMjali ApavAnu temane gamatu nahetuM. bAhya sAdhanethI upalabdha thatAM sukhA sAcAM sukhA nathI e pAramArthika satya tee barAbara samajatA hatA. vastu sApekSa sukhA sadA duHkhamUlaka ja hAya che. khIjAmAMthI prApta thatAM sukhAnI koI AdhArazilA hAvI nathI. kharekhara te mANasane sukhAbhAsamAM sukhane bhrama ja thaI jAya che. vastu sApekSa sukhA sadA duHkhamUlaka ja hAya che. sAcu sukha te sadA AtmAzrita ane vastu nirapekSa hAya che. AtyaMtika sukhanI gaMgotrI, tenuM mULa uddabhava sthAna paNa AtmA ja che. AtyaMtika sukha e ja AtmAnA AtyaMtika guNa che, e ja AtmAnI bhAvalakSmI che. khAdya vastuomAMthI maLatA AnaMda maryAdita hAya che. tenI carama niSpatti duHkhamAM pariName che. vastu sApekSa sukhaneA AdhAra vastu hoya che. vastunA hAvA para te kadAca STigocara thAya che ane vastunA abhAvamAM te vilIna thaI jAya che. AvA sukhane vizvAsa paNa ze ? vastuemAMthI kai leAkeAttara sukha pragaTa thatuM nathI. aDhAra dezanA A uttama AtmAone adhyAtmanA AnaMda pragaTAvavA hatA eTale sAkSAt paramAtmAnA parama preraka - nimitta tarapha udAsInatA rAkhavI temane pAlave ema nahAtI. tethI sAkSAt prabhunAM caraNAnI upAsanA karI, ajJAnanAM adhArAMne UlecavA, ane kI nirvANu na pAme evA jJAnanA leAkeAttara dvIpane pragaTAvavAnA temane puruSArtha hatA. A rAjAoe AcarelA Adarzane anusaravAnI paNa tamArI icchA thatI nathI e zuM Azcaya nathI ? duHkha A ja vAtanu` che ke jJAnIoe je karavAnuM' kahyuM che tene sAmAnya jIvA jIvanamAM AcarI khatAvatA nathI ane je karavAnuM nathI kahyuM tene sadA karyo kare che. ApaNI A ja mULabhUta ajJAnatA che jene game te bhAge ApaNe dUra karavAnI che. yAda rAkhajo, dIpaka e satya' ziva' ane suMdaranuM pratIka che. AjathI prakAza pAtharI navA jagatanu nirmANa karavAnA suMdara kArya nA zrIgaNeza thAya che. A mATe hindu purANeAmAM eka suMdara vAta Ave che. ekadA yamarAjAe peAtAnA dUtAne pUchyuM: tame jyAre leAkeAnA jIva levA jAme che, tyAre tamane dayA nathI AvatI ? koi lAgaNI nathI thatI ?' tyAre kUtAe javAba ApyA: nA sAheba, have amane te kAma koThe paDI gayu` che. temAM vaLI dayA ke lAgaNI zI? ame te je ghare jIva levA jaie chIe te gharethI teneA jIva laine tarata ja pAchA phIe chIe. basa ATalI ja amArI pharaja. are hA, eka vakhata ame Apane eka atizaya karUNlR prasaMganI vAta karI hatI. Aje paNa prasaMga amArAthI bhUlAtA nathI. eka rAjakumAra je kizora avasthA vaTAvI navayauvanane UMbare AvIne UbhA hatA. tenI umara mAMDa 16 varSanI hatI. evAmAM sarpadaMzathI tenuM akALa avasAna nIpajyuM. e rAjakumArane jIva levA jayAre ame gayA tyAre tenI navapariNIta priyatamAnu haiyAphATa rUdana, temaja svajanane
Page #696
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza parva rUpacaturdazI : 635 vilApa joIne amAruM paNa haiyuM valovAI gayeluM. amane paNa dayA AvelI. amArI paNa AMkhe bhInI thaelI. tyAre ame Apane vinaMti karI hatI ke, mahArAja ! A kalpAMtabharyo karUNa banAva amane have pachI jovA na maLe eTalI kRpA karaje ! tyAre Ape prasanna thaIne kahyuM hatuM ke, akALa mRtyu sadaMtara baMdha thAya e te kema bane? paNa eTaluM vicArI zakAya ke, je gharanAM dvAre A divase mAM dIpanuM vidhipUrvaka prAgaTaya thatuM haze te ghera akALa mRtyu thaze nahi." vAta paNa sAcI che. AtmAmAM eka vakhata divya ti pragaTa thaI jAya eTale jIva svayameva mRtyuMjaya banI jAya che. mRtyunA bhayathI te atIta thaI jAya che. jyotinAM prAgaTayanA abhAvamAM te aMdhArAmAM aTavAya che ane janma maraNanA bhayathI saMtrasta bane che. dIpaka e te Atmatine Adarza pratIka che. e pratIkane jIvananA sAcA pratIke banAvavA sujJa mANasee prayatna karavA joIe. Aje rUpa caturdazI che. Ane hinduo naraka caturdazI ane kALarAtrinA nAme paNa ullekha kare che. AnA saMbaMdhamAM paNa purANamAM eka kathA che. narakAsura nAmane eka rAkSasa uttara bhAratanA IzAna pahADI pradezamAM raheto hate. mANasa gaMdhAya mANasa khAuM e te hiMsaka ane mAMsa bhakSaka ! vADayethI vahevaDa tye e vaDhakaNe ane kajiyALe ! bhUlya cUkyuM je bheTI gaye te tenA bhukkA ! narakAsuranI daze dizAmAM hAka lAge. sattAnA madamAM teNe baLajabarIthI hajAre strIone kedI banAvI hatI. A vAtanI khabara jyAre bhagavAna zrIkRSNane paDI tyAre temaNe A mahA rAkSasa narakAsurane vadha karI, teNe keda banAvelI badhI mahilAone mukata karI. sanmAna sAthe temaNe te strIone saMrakSaNa ApyuM. purANe kahe che, kRSNane narakAsuranA vadhanA A parAkramanI lekamAM mukta kaMThe prazaMsA thavA lAgI. narakAsuravadhanA A AnaMdane abhivyakta karavA temaja zrIkRSNa prabhu paratvenI pitAnI kRtajJatA pragaTa karavA, viyetsava tarIke ghera ghera dIpaka pragaTAvavAmAM AvyA. kALI caudazanuM bIjuM nAma kALarAtri che. kALarAtri eTale kALI, aMdhArI rAta. kALI, aMdhArI rAta jAmatAM keTalAka leka bhUta, preta, pizAcanI sAdhanA eTale ke kALI rAtrie kALAM kAma karavA, melI vidyAnI sAdhanA karavA smazAne jAya che. ane A rIte A caudazane kALa rAtrimAM ke naraka caturdazImAM pheravI nAkhe che ! bIjAne raMjADavA ane potAnA madane piSavA kALAM kAryo karanArA kRNavarNa AtmAo AvA suMdara divasene kALa rAtrinA kALAM kAryomAM pariNamAvI nAkhe che ! - A divase mAM ghara AMgaNuM ane zerIo mAMthI gaMdakIrUpa narakAsurane dUra haDaselavA dareka vyakita prayatnazIla hoya che ane gharoghara svacchatA ane sugaMdha sAthe dIpAvalIne prakAza patharAI
Page #697
--------------------------------------------------------------------------
________________ 636 : bheghA pASANu, khelyAM dvAra rahe che. jJAnI puruSa te A divasanI ujavaNI AdhyAtmika prakriyAthI kare che. varSabharanA ke jIvanabharanA pAponI AlocanA karI, Atmika guNane saMpiSaNa ApavA mATe, vrata niyame ane prabhuparAyaNatAmAM teo A divase vyatIta kare che. je leke A pAramArthika satyane samajI zakatA nathI teo A divasomAM vadhAremAM vadhAre dehane piSaNa ApatA hoya che. khAvAnA sArA sArA padArtho banAvatA hoya che ane zArIrika TApaTIpa ane zaNagAra temaja bAhya sauMdarya ane rUpane nikhAravA mahattama prayatna AdaratA hoya che. jANe rUpacaturdazI svarUpa (AkRti)nA sauMdaryane paripuSTa banAvavA mATenA parva tarIke ja paMkAtI hoya tema mAnI levAnI teo bhUla karI besatA hoya che. AdhyAtmika draSTie vicArIe te cauda avasthAne zAstramAM varNavelAM che. tame pratikramaNa te kare che kharA ? zrAvake mATe prati divasa karavAnuM. te Avazyaka sUtra che. temAM zramaNa sUtramAM eka pATha Ave che. "vadhuM mAmekaM A pAThane uccAra te pratikramaNa karanArA tame badhAM ja savAra ane sAMja kare che; paraMtu A cauda prakAranA jIvasthAne viSe kyAreya paNa gaMbhIratApUrvaka vicAra karyo che khare? A badhA jIvasthAmAMthI pasAra thaI, saMjJI paMcendriyanA A manuSya bhavane meLavavAmAM, jIvane anaMta utsarpiNa-avasarpiNIne samaya lAge che. avyavahAra rAzimAMthI eka jIvane vyavahAra rAzimAM tyAre ja avAya jyAre bIje jIva mukritane upalabdha thAya. tenI kALa maryAdA paNa asAdhAraNa che. zAne gaMbhIra abhyAsa kare te satya oLakhAya. bAkI te jIvanamAM parivartananI koI zakayatA ja nathI. jIvanA cauda bhedamAMthI tera bhede pasAra karI, manuSya bhavanI prAptinI vAta asAdhAraNa puNyapuMjanI apekSA rAkhe che. A badhI AMtarika sthitine jIve kadI gaMbhIratApUrvaka vicAra karyo nathI. are! nimedanI sUkSma kAyamAMthI nIkaLatAM paNa jIvane anaMtakALa vyatIta thaI jAya che, te manuSya janma sudhI pahoMcavAnI vAta te keTalI dUra thaI jAya che ! tame kaheze ke jIvanA 14 bheda ja ame jANatA nathI te tenI sthitinI gaMbhIratAmAM UtaravAnI te vAta ja kayAM rahI? tamArA javAbathI bhale tame saMteSa anubhave chatAM jenA aMtarAtmAmAM khaTake che te te A badhAne gaMbhIratApUrvaka vicAra karyA vagara raheze nahi. jIvanA 14 bhede A pramANe che. sUkSma ekendriya aparyApta paryApta bAdara beIndriya teIndriya caturindriya asaMjJI paMcendriya pacandriya >> saMjJA
Page #698
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza parva rUpacaturdazI : 637 A coda jIvasthAne che. ApaNe chelA jIvasthAnamAM kamika vikAsanI rIte AvI gayA chIe. devane paNa IrSyA UpajAve evI uttama manaH zakita ane Atmadharma sAdhavAne puruSArtha tamane amane saune upalabdha thaela che. eTale A rUpacaturdazIne upaga melI, saMsAra vadhAranArI, pApavardhinI vidyAonI sAdhanAmAM karavAne badale 14 pUrvanA jJAna meLavI levAmAM ke pitAnA apratima puruSArtha vaDe 14 guNa sthAne pAra karavAmAM vAparIe te ja ApaNA mATe hitakara che. 18 dezanA rAjAonI mAphaka tamArA saumAM paNa A divasenAM mAdhyamathI AvA ja adhyAtmabhAva pragaTI jAya to tamAre paNa beDe pAra thaI jAya. paraMtu tame te A badhuM karavAne badale, vahelI savAre UThI raMgenI pUre che, phaTAkaDA pheDe che, aneka jIvane kaccaraghANa kADhe che ane maMgaLamaya divasone pitAnI rIte amaMgaLarUpa banAvI le che. jJAnanA dIpaka pragaTAvavAne badale tame rezanIthI ghelA bane che, bIjAne paNa ghelA banAve che. A AkhAye pApamAM paDavAne mArga che. mAtra dIvaDA pragaTAvavAthI dIvALI UjavAya nahi. jJAnarUpI dIvA pragaTAvIe te cAre dizA jhaLahaLI UThe. Aje sAMje vaDA banAvI kakaLATa kADhaze. dara varSe A akhalita paripATI anusarAya che. paraMtu kakaLATamAM kazo ja phera paDate nathI. jeNe kakaLATa kADhaye hoya tenAM dilane sadA zAMti ja heya. bahenevaDA nAkhavA jAya che tyAre goLa kuMDALuM karIne eka eka vaDuM cAre dizAmAM UchALe che, ane mAne che ke, gharane kakaLATa gharamAMthI bahAra nIkaLI cAre dizAmAM vaheMcAI gayela che. A te mAtra aMdhazraddhA che. revIsa jAtanAM dhAnyamAMthI Aje aDadanI dALanA vaDAM ja zA mATe banAve che ? kAraNa, aDada zakitazALI dhAnya che. uparathI kALuM che paraMtu aMdarathI UjaLuM che. vIsa dhAnyamAM jema aDada vizeSa zakita ApanAra che tema vIsa daMDakamAM mAnavane daMDaka sauthI vadhAre zaktizALI daMDaka che. mATe aDadanI mAphaka he jIva! tuM tArI kALAza kADhI nAkha. mASatuSa muni jema aDada ane tenAM phetarAMnA pArthathI kazA ja vizeSa jJAna vagara AtmajJAnane pAmI gayA, tema ApaNAM sau mATe aDadanA vaDAM jaDa-cetananA vivekamAM eka Adarza pratIka banIne UbhAM rahe te manuSyabhava sArthaka thaI jAya. AvA kaLATe te ApaNe rUDhine AdhIna thaI prativarSa kADhatAM AvyAM chIe, paraMtu kakaLATa pitAne sthAne ja Ubho hoya che. avasara AvyuM te pAcho AvI jAya che. mATe pratijJA kare ke have te huM kaSAyane ja kakaLATa kADhe ke jethI janma maraNanI paraMparAmAMthI sadAne mATe UgarI jAuM! je jIve parvonA paramArthane samajI AdhyAtmika gaNatarIe tene Ujave che teo Atma kalyANa avazya sAdhI jAya che. zrI kezIkumAra zramaNanA zivenA mAdhyamathI uddabhavelI badhI zaMkAonuM nirAkaraNa zrI gautamasvAmI jevA parama AtmA pAsethI thaI jatAM zuM thayuM tene upasaMhAra karatAM zAstra pite kahe che
Page #699
--------------------------------------------------------------------------
________________ 638 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra meva tu saMsame chinne kesI dhAra parakkame / abhibaMdittA sirasA gomaMtu mahAyajJa | Ama saMzaya dUra thatAM ghAra parAkramI zrI kezIkumAra zramaNe mahAna yazasvI gautamasvAmIne zirasA vaMdana karyAM. zrI kezIkumAra zramaNu saraLa citta ane niSkala hRdayanA uttama sa Mta hatA. temane udbhavelI dareka zakAnuM' jyAre hRdayasparzI nirasana thai gayuM tyAre khALaka jevuM temanu kAmaLa hRdaya gautamasvAmInA caraNeAmAM namI paDayuM. kendramAM aha MnA abhAva hAya ane brahmane meLavavAnI tIvratama mumukSA vRtti haiAya te ja A sa`bhavita che. zrI kezIkumAra zramaNa vaMdana karI kRtajJatA jAhera karI zu karaze te avasare.... prakAzapava dIpAvalI A prakAzapamAM dIpAvalI parva mahApava ke pavaeNnI mahArANI tarIke jANItuM che. jhAkajhamALa dIpakanI bhabhakAdAra hAramALA ane mahA maMgaLanAM pratIka samA divya dIpaka samudAyane joI saunAM aMtaHkaraNamAM prema, mamatA sadbhAva ane niSThAnA apratima prakAza patharAya che ane varSanA A carama divasa dIpAvalInA nAme bhAre bhabhakAthI UjavAya che. Ama te Aje amAvAsyAnI kALI rAtri che. asakhya dvIpamALAnI rozanIne jhaLahaLATa timirAcchinna rAtrinI kAlimAne paNa prakAzamAM pheravI rahyo che. A rIte A dIvALI che te amAsa; paraMtu pUnamaneya zaramAve evAM ajavALAM tene aneruM adbhuta svarUpa ApI rahyAM che. amAsanu svAbhAvika aMdhAruM adRzya thaI rahyu che ane cArekora prakAza, prakAzane prakAza patharAI rahyo che. prakAzane pAtharanAruM A apUrva pa che. eTale ja A mahAparva jIvaMta jIvananuM sudara ane bhavya pratIka che. emAMthI maLatI preraNAmAMthI jIva jJAnanI eka divya cinagArI pragaTAvavA puruSAtha Adaraze te zrI gautama svAmInI mAphaka anaMta bhavAnA anaMta aMdhArAne bhedI jhaLahaLatA prakAzathI te jhaLahaLI UThaze. indrabhUti gautama bhagavAna mahAvIranA agiyAra gaNadharomAM pramukha hatA. tee prakAMDa pa MDita, coda pUnA jJAtA, caturtonI, sakSara sannipAtI, tejelabdhinA dhAraka ane ghAra tapasvI hatA. Agama sAhityane moTo bhAga gautamanI ja jijJAsAnu samAdhAna che, temane ja jJAna gaMgAnA mULa ugama zveta kahI zakAya. bhagavAna mahAvIra pratye gautama svAmIne apratima anurAga hatA. eka vakhata, peAtAnA lazramaNAne kevaLalabdhi thatI joIne teo ciMtita thai
Page #700
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza parva dIpAvalI : 39 gayA ke, hajI sudhI mane kema kevaLajJAna na thayuM ? te vakhate bhagavAne tenI anupalabdhinuM kAraNa batAvatAM kahyuM keH "gautama! ghaNA thI tuM mArA snehamAM baMdhAela che. aneka deva temaja manuSya bhavamAM ApaNe sAthe rahelA chIe ane ahIMthI AyuSya pUrNa karIne paNa ApaNe bane eka ja sthAne pahoMcIzuM. parinirvANa pUrve bhagavAne gautamane pAsenA gAmamAM deva zarmAne pratibodha ApavA mokalI dIdhA hatA. teo tarata ja pAchA bhagavAnanAM caraNomAM pahoMcI javA mAMgatA hatA, paraMtu sUryAsta thaI javAthI tyAM ja rokAI gayA. rAtre Akasmika bhagavAnanAM nirvANanA samAcAra sAMbhaLatAM teo zokamagna thaI gayA. zeka karatA teo kahevA lAgyAH "prabho ! nirvANanA divase ja kayA kAraNe Ape mane judA pADo? aMta samaye mane darzanathI kema vaMcita rAkhyo?' A rIte keTaloka samaya bhAvapravAhamAM vahyA bAda temane sAreye zeka viparIta dizAmAM rUpAMtarita thaI gaye. have gautama ArtadhyAnamAMthI zukala yAna yAvatA thaI gayA. kalpasUtra kahe che ke- rAjA ca Na samaNe bhagava' mahAvIre kAlaga jAva savva dukkha pahINe ta rayaNiM ca Na jeTassa goyamassa iha bhUIssa aNagArassa ante vAsissa nAyame pejjabaMdhaNe vAcchinne aNaM te aNuttare jAva kevalavaranANadaMsaNe samuppanne / je rAtre zramaNa bhagavAna mahAvIra kALadharmane prApta thayA yAvat temanAM saMpUrNa dukhe naSTa thaI gayAM, te rAtre temanA paTTadhara ziSya gautama gotrIya indrabhUti aNagAranuM bhagavAna mahAvIra sAthe je prema baMdhana hatuM te vicchinna thaI gayuM ane indrabhUti aNugArane aMtarahita uttamottama yAvat kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayuM. jarayaNiM ca Na samaNe jAva savvadukkha pahINe ta rayaNiM ca Na nava mallaI nava licchaI kAsI kAsalagA aTArasavi gaNarAyANA amAbasAo pArAtroya posahAvavAsa pavaIsu gate se bhAvujjo davbujoya karissAmA / ... je rAtre zramaNa bhagavAna mahAvIra kALadharmane prApta thayA yAvat temanA saMpUrNa duHkha naSTa thaI gayAM te rAtre kAzI dezanA alavI vaMzIya nava gaNa rAjA ane kozala dezanA licchavI vaMzIya bIjA nava gaNa rAjA Ama A rIte aDhAra gaNa rAjA amAvAsyAnA divase aDhAra paherane pauSadhopavAsa karIne tyAM rahelA hatA. teoe e vicAra karyo ke, bhAvaudyota-eTale jJAnarUpI divya prakAza cAlyA gayA che tethI ame dravya udyota karIzuM. Aso vada amAvAsyAnI rAtrimAM bhagavAna mahAvIra mokSe padhAryA. te rAtri devenI AvajAthI prakAzita thaI gaI. aDhAra gaNu rAjAoe te samaye pauSadhopavAsa karyo hate. teoe joyuM ke, jJAnarUpI lokottara prakAza vilIna thaI gayuM che. samasta saMsAra aMdhakArathI chavAI gaela che. te kAraNe dee dravya udyota karela che. have ApaNe bhagavAna mahAvIranA jJAnanA
Page #701
--------------------------------------------------------------------------
________________ 640 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra pratIka rUpamAM prativarSa A divase dIpa jalAvIne prakAza karIzuM eve temaNe nirNaya karyo che. te divase prakAza karavAthI Ama dIpAvalI varSane prAraMbha thaye. ApaNe joI gayA ke kArataka amAvAsyAnI pratyuSkALa rAtrimAM bhagavAna mahAvIranuM parinirvANa thayuM ane aMtima rAtrimAM gautamasvAmIe cAra karmone kSaya karIne kevaLajJAna ane kevaLadarzana prApta karI lIdhuM. Aja kAraNathI kArataka suda-1 gautama pratipadA paDavo)nA nAmathI prakhyAta che. A divase arUNodayanA prAraMbhathI ja nUtana varSane AraMbha thAya che. AjanA divase upara jaNAvyA mujaba zrI gautamasvAmIne kaivalya prApta thayuM hatuM. zrI gautamasvAmIe meha para vijaya meLavI mehAndhakArane dUra karI jJAna prakAza meLavyuM. tethI Ajane divasa parama harSane divasa che. leke Aje bAhya aMdhakArane dUra karavA seMkaDo dIvAo pragaTAve che. leke dIpAvalInI rezanI mATe saMkhyAtIta rUpIA kharcI nAkhe che paraMtu jarA gaMbhIratApUrvaka vicAra karaze te jaNAze ke, gautamasvAmIe AjanA divase je prakAza meLavyo hite, te A rIte telanA ane vIjaLInA dIvAmAM karoDa rUpIA kharcI nAkhe chatAM keine maLI zake khare? AvA bhabhakA ane bAhya prakAzathI kAMI aMtarane aMdhakAra nAza thAya khare? aMtaranuM aMdhAruM te zrI gautama svAmIne pagale cAlavAthI ja dUra thaI zake. divALInI sAcI UjavaNI tela ane vIjaLInA dIvA pragaTAvavAmAM nathI, paraMtu jJAna-ti pragaTAvavAmAM che. mehane khaseDavAthI Antati pragaTe che. AMtarika cetanA te Aje suSupta banI che. bAhya prakAze ene badale asAdhAraNa pragati sAdhI che. eka yuga hatuM jyAre keDiyAne prakAza paNa rAtrinA aMdhakAramAM khAsa prakAzanI garaja sArate. badhAM kAme cagya rIte keDIAnA prakAzamAM paNa thaI jatAM. samaya jatAM vaijJAnika vikAsa sAthe keDIAnA prakAzane meLa na rahyo. vijJAne jema utkAntinI haraNaphALa bharI tema prakAzamAM paNa vaikAsika pheraphAra AvyuM. koDIAnuM sthAna phAnase lIdhuM. phAnasanuM jIvana paNa bahu lAMbu na TakayuM. gesanA dIvAonA tejasvI prakAze phAnasane dabAvI dIdhuM. phAnasane sthAne ThekaThekANe peTromekasa jhiMdAbAda thaI gayA. peTromekasa saLagAvavAmAM bhAre zrama ane anya aneka agavaDatAone kAraNe gesa battInI jagyA vijaLIe pUrI; ane Ama vaikAsika krama mujaba Tayuba lAITe ane tyArabAda marakayurI lAITe rAtrimAM paNa divasanuM bhAna karAvatI thaI. A rIte bAhya sRSTinuM prakAzatatva uttarottara vardhamAna sthitimAM rahyuM che. paraMtu mAro prazna A che ke, bAhya prakAza sAthe AMtarika prakAza vadhe che khare? Aje je sthiti sadaMtara UlaTI dekhAya che. bAhya prakAza jema jema vadhatuM jAya che tema tema aMdarano aMdhakAra vadhatuM jAya che. duniyA vadhAre pragADha mehanA vinAzakAraka aMdhakAramAM
Page #702
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza parva dIpAvalI : 641 sabaDatI jAya che. AjanuM jana-jIvana vilAsa ane vAsanAnA sAgaramAM vadhu ne vadhu UMDI DUbakIo mArI rahyuM che. pariNAme Aje jagata javAlAmukhInA zikhara upara AsIta che. dIvALI zabdamAM Ama te traNa ja akSare che paraMtu temAM rahele artha gaMbhIra che. dI' vALe eTale dIvALI. dI-vALane artha ApaNuM AvatA divase kare, ApaNA jIvanane abhyadaya ane pragatinI dizAmAM vALe, jIvananI dizA badalI nAkhe te dIvALI. dIvALInI ApaNe sau ghaNuM umaMgathI pratIkSA karatA hoIe chIe. tame saMsArI te pitAnA ghara, ophisa, dukAna ane gharavakharInI paNa kALajIthI saphAI kare che. ghasI ghasI vAsaNone arIsA jevA banAve che, paraMtu hadaya athavA aMtaHkaraNanA kacarA tarapha daSTi karavAnI suddhAM tamane kurasada nathI A keTaluM Azcarya che? jemAM parama divya paramAtmA birAje che, te mana ja ukaraDAnI mAphaka durgaMdhamaya haze, te paramAtvabhAvane padhAravAne avakAza ja kayAM raheze? sAMje copaDA pUjana karaze, mIThAIo leze, paNa A badhAthI AtmAnI AMtarika cetanAne zo lAbha thavAne ? Aje te ApaNA zAsana-nAyaka bhagavAna mahAvIrane nirvANa divasa eTale Aje lApasI ane maga bhAve paNa kema? pabhunA parinirvANanA divase pauSadhopavAsanA anuSThAnathI paramAtmabhAvane piSaNa ApavuM joIe ke vividha mIThAIone upabhoga karIne dehane puSTi ? pUjana karyA pachI paNa tame pharasANa ane mIThAI vApare che, phaTAkaDA pheDe che e te kaI jAtanI dIvALI che ? pauSadhapavAsa jevA pavitra vratanuM anuSThAna na karI zakavA mATe - pazcAttApanI bhAvanA janmavI joIe. vIra nirvANane A AdhyAtmika divasanI ArAdhanA tame 'gane badale bhegathI kare che te tamArI AMtarika nabaLAI viSe tamArA manamAM je kheda rahyA karaze te ja eka divasa avazya tamArAmAM divya cetanA pragaTayA vagara raheze nahi. tIvratama anuSThAnanA puruSArtho kadAca tame na AcarI zake te paNa rAtribhejananA tyAga jevA ati sAmAnya kakSAnA prAthamika anuSThAnenI te zrAvake upekSA na ja karavI joIe. tamAre te varSAraMbhanA zubha zukanarUpe dhANuM ane sAkara khAvAnAM hoya che eTale rAtri bhejana tyAganI vAta tamane gaLe paNa kema Utare? paraMtu A jAtanA kapelA zakuno sAcAM zakune nathI. dharmarUpa maMgala upArjana karavAnA puruSArthamAM je pramAdane avakAza Apaze te upArjita puNya khavAI jaze ane kahevAtAM zakane arthopArjanamAM sahAyaka thaze nahi. hAM, jyAM sudhI AtmA mATe prema ane umaLake tamArA hRdayamAM jAgaze nahi tyAM sudhI amArI A pAyAnI vAta tamAre gaLe Utaraze nahi ane jyAM sudhI e pAyAnI vAta tamAre gaLe nahi Utare tyAM sudhI tame tamArI cAlI AvatI paripATI ane paraMparAmAM AMzika paNa pheraphAra karavA nahi Icche te svAbhAvika che. chatAM
Page #703
--------------------------------------------------------------------------
________________ 642 H bhedyA pASANa, khelyAM dvAra amAre te amArA katavya mujaba pAyAnA satyane pragaTa karavAnuM hoya ja che. je mumukSu AtmA haze tene mATe te avazya upakAraka thaze. lagna vakhate dhAraNa karelAM vara tame Aje zAradA pUjana prasaMge paNa pAchAM paridhAna karaze ane AvAM vaccethI manamAM malakAze paNa kharA; paraMtu jJAnIonAM vacane tarapha je draSTi nahi nAkhe te jIvananA saravaiyAne meLa meLavo muzkela thaze. ApaNA divaso satkArya ane paramArthamAM gayA ke svArtha ane asatkAryomAM vyatIta thayA tenI je yathArtha dainika neMdha haze, te jIvananA saravaiyAmAM bhAgye ja muzkelI Avaze. paraMtu mANasa pitAnAM jIvananI niyamita DAyarI rAkhavAnA puruSArthanI satata upekSA karate hoya che. mANasanA hAni ane lAbha artha sAthe ja joDAelA hoya che. temanI draSTimAM Arthika hAni ja maTI hAni che. jIvananI kImata paisAthI AMkanAra vyApArI mAnasamAM sauthI kImatI ane pratiSThita tava paise ja hoya che. paisAne kendramAM rAkhI jIvanArane jIvananA satva ane tatva karatAM paisAnI kImata vadhAre hoya che. divALInA divase bhagavAna viSNue vAmana rUpa dharIne dAnavIra rAjA baline tyAM yAcanA karavA paga mUkyuM. temaNe rAjAnA audAryanI kasoTI karI. kAraNuM baline niyama hato ke nityaniyama vakhate je keI je kAMI mAMge te niHsaMkeca ApavuM. bhagavAna viSNue vAmana rUpa dharI traNa DagalAMnI yAcanA karI. balirAjA svasti kahI Ubho rahyo. vAmana rUpadhArI viSNue traNa DagalAMmAM te traNe leka-svarga, mRtyu ane pAtALane mApI laI rAjA baline pAtALamAM cAMkhe. A paurANika prasaMganI punIta yAda ApatI dIpAvalI lAkha lAkha dIvAne dIpathALa laIne rUmajhUma karatI Ave che ane e rUpANI dAnane mahimA gAtI gAtI kSitijane pele pAra cAlI jAya che. rAjA vikramanA jIvananI paNa AvI ja mIThI kathA che. AvatI kAlathI vikrama saMvatanuM navuM varSa prAraMbha thaze. rAjA vikame evuM te zuM parAkrama karyuM ke jenAthI tenA nAmano saMvatsara Aje paNa jIvaMta che? pRthvInA A paTa para aneka mAMdhAtAo jamyA ane mRtyune bheTayA chatAM te keIne nAmathI saMvatsara zarU thayA nathI ane je thayA hoya te vikrama saMvatanI mAphaka TakayA nathI. tyAre rAjA vikramamAM evI te zI vizeSatA hatI ke vikrama saMvata adyAvadi suvyavasthita DhaMgathI cAlI rahela che? kahevAya che ke, rAjA vikrame AjanA zubha divase pitAnuM badhuM leNuM mAMDI vALyuM hatuM. keIne paNa deNane bhaya na satAve, keInI paNa muzkelImAM vadhAre na thAya, sau sneha ane premathI pitAnuM sukhapUrvakanuM jIvana jIvI zake te mATe parama karUNA bhAvathI prerAI, snehanI syAhI ane karuNAnI kalama laI teNe duHkhI prajAnuM deNuM mApha karyuM. hajAre mANasanA aMtaranA AzIrvAda meLavyA. teNe sAcuM saravaiyuM kADhyuM ane navA cepaDA sAthe navA varSathI navuM jIvana zarU karyuM.
Page #704
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza parva dIpAvalI : 643 vikrama saMvatanuM mULa AvA cepaDA ane AvA saravaiyAmAM samAeluM che. Aja kAraNathI vikramanuM nAma sonA copaDA sAthe joDAI gayuM. te kadI bhuMsAI zakAvAnuM nathI. te amara banI gayuM che. sAmAnyatayA mANasa potAnA nAmane TakAvI rAkhavA putranI abhilASA rAkhe che ane prArabdhanI nabaLAInA kAraNe je pote putrajanmathI vaMcita rahI jAya te pitAnA vaMza ane nAmane TakAvavA mATe te dattakaputrathI saMtuSTinI anubhUti kare che. Ama putrathI cAlanArI paraMparA kyAM sudhI cAle te te Izvara jANe, paraMtu rAjA vikrame UbhI karelI paraMparA ApaNuM saunA manamAM ane cepaDAmAM evI rIte te chetarAI gaI che ke te kadI paNa vismRta thaze nahi. copaDA pUjana karI tame sau tamArA copaDAnA maMgaLa prAraMbhamAM A maMgaLa lakhe che abhayakumAranI buddhi he, zAlibhadranI samRddhi ho, kaivannAnuM saubhAgya ho, gautama svAmInI labdhi heje. A jAtanuM mAMgalika lakhANa lakhI je mAMgavAnuM hatuM te badhuM mAMgI lIdhuM, je bhAvanA bhAvavI hatI te bhAvI lIdhI. badhAM maMgaLa tamAre tyAM ramatAM thAya, evI tamArI maMgaLa bhAvanA che. tamAruM A lakhANa tamArA aMtaHkaraNanI bhAvanAnuM pratibiMba pADe che. traNa mIMDAM karI deva, guru ane dharmanI sAkSIe kazuM ja khUTuM na karavAne saMka9pa paNa jAhera karyo. lAbha ane zubha lakhI sArvatrika maMgaLanI vyApaka bhAvanAne paDaze paNa pADe. paraMtu pisA meLavatI vakhate abhayakumAra ane zAlibhadra jevI sadbuddhi, savicAra ane sadvartana rahe che kharAM? tamArA copaDA sAcA ane vyavasthita hoya che kharA ? garIbonA zeSaNanA lehIthI kharaDAelA te nathI hotA ne? tamArA copaDA je nicchaLa, pavitra ane nirdoSa bhAvanAthI lakhAtA haze to avazya tamAre tyAM saubhAgya, samRddhi, sukha ane labdhi ramyAM karaze. anyathA deva, guru, dharma, lAbha ane zubhane chetaravAnA pApamAMthI te bacI zakaze nahi. divALI mATe eka mAnyatA evI che ke, maryAdA puruSottama bhagavAna zrIrAme AjanA divase rAvaNane harAvI, sItAjIne laI laMkAthI ayodhyAmAM maMgaLa praveza karyo hate. temanA pravezanA A divasane janatAe utsAha ane umaMgathI asaMkhya dIpamAlA pragaTAvI UjavyuM hate. Aje vizvamAM kyAMya -zAMtirUpI sItAnAM darzana thatAM nathI. lebharUpI rAvaNe zAMtirUpI sItAnuM apaharaNa karyuM che. bicArA rAvaNane te mAtra daza ja mAthAM hatAM. paraMtu A lebharUpI rAvaNanAM te seMkaDe mAthAM che. A tRSNArUpI rAvaNane nAza karyA vagara zAMtirUpI sItAnA darzana azakya thaze. dIvALI eTale kaSAyarUpI rAvaNa upara vijaya meLavyAnI yAdI ApatI rezanI. rAvaNa marA ane zrIrAmane vijaya thayo. bhAratane raMjADanArA duSTo hAryA ane marAyA.
Page #705
--------------------------------------------------------------------------
________________ 644: bheghA pASANa, khelyAM dvAra dIvALInA divasamAM ghara ghara dIvA thAya, phaTAkaDA phaTaphaTa phUTe bALaka bahu harakhAya. AvAM gIta gAtAM Aje sau kaI harakhaghelAM banI jAya che. navI zraddhA, navA ullAsa, navA copaDA ane navI levaDadevaDa Aje sau dharma, nyAya, nIti ane mAnavatAbharyA saMkalpa sAthe prAraMbha kare che. zrI gautamasvAmInI samajAvaTathI zrI kezIkumAra zramaNa paNa Aje pArzva paraMparAmAMthI bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM maMgaLa praveza kare che ane e rIte AjanA yugane anukULa mahAvIra paraMparAne potAne Teke jAhera kare che. pitAnI kRtajJatA te gaIkAle ja namratApUrvaka jAhera karI hatI ane Aje teo prathama tathA aMtima jine dvArA upadiSTa temaja sukhAvaha paMcamahAvratarUpa dharmamArgamAM bhAvathI pravezyA. paMca mahavvaya dhamma paDivajai bhaavo| parimassa pacchimAjhi magge tattha suhAvahe // zrI kezIkumAra pArzvanAtha paraMparAnA hatA. pArzva paraMparAnI sAdhanA ghaNI sagavaDatAbharI hatI, paraMtu jyAre zrI gautama svAmI sAthenA vicAra vinimayamAM nirdabha satyane temane sAkSAtkAra thaye tyAre keIpaNa jAtanA vAhane avakAza ApyA vagara temaNe saraLa satyane svIkAra karyo ane bhagavAna mahAvIranI kaSTasAdhya sAdhanAnA vikaTa mArganA sahaja pathika banI gayA. nUtana varSAbhinaMdana Aje navA varSanA maMgaLa prabhAte A samudAya ekatrita thaela che. divasa te je rAja uge che te ja Aje paNa Uge che; paraMtu saunAM mAnasamAM Aje roja karatAM kaMI anerA utsAhanA adbhuta darzana thAya che. saMnAM hRdaya pulakita ane AnaMdita che. viSAda, khinnatA, parezAnI ane saMtApe jANe Aje duniyAmAMthI vidAya lIdhI heya, ane tene sthAne AhalAda, saMteSa, prasannatA ane amedabhAva UtarI AvyA hoya tema anero AnaMdapUrNa dA daSTigocara thaI rahyAM che. premanA amImaya vAri saunAM nayanamAMthI nItarI rahyAM che ! ullAsanA umaMgabharyA bhAve sonAM hRdayamAMthI sarI rahyA che ! AbAlavRddha sau AnaMdanI mastIe caDyAM che! sabarasa parasa, zreyasa ane preyasa nIpajAvanAra, nUtana varSane zubha prAraMbha sUcavate, navA varSano A parama kalyANamaya divasa che. AjathI navA varSane zubha prAraMbha thAya che ane
Page #706
--------------------------------------------------------------------------
________________ nUtana varSAbhina Mdana : 645 sAla mubAraka ane nUtana varSAbhinaMdananA zabdothI vAtAvaraNa gUMjI UThe che. mAnava samudAya jIjananI vividhalakSI sagharSAtmaka yAtrAmAM navAM Daga bharatA AgaLa vadhe che. gaI kAle jaNAvela tema, AsA vada amAvasyAnI pratyuSakALa rAtrimAM bhagavAna mahAvIra parinirvANu pAmyA te te ja divasanI aMtima rAtrimAM gautamasvAmIe cAra karmonA kSaya karIne kevaLajJAna ane kevaLadana meLavI lIdhuM. A kAraNe kArataka suda 1 gautama pratipadA (paDavA)nA nAmathI prakhyAta che. A divasanA arUNNAyanA prAraMbhathI nUtanavanA maMgaLa prAraMbha thAya che. .. sanAtanI ma'enI dRSTimAM besatuM varSa e balipratipadA (khali paDaveA)nA nAmathI oLakhAya che. gaIkAlanA pravacanamAM jaNAvyuM hatu tema khalirAjAnI mukita karavA mATe bhagavAna viSNune vAmananA avatAra leve paDayA hatA. sAkSAt bhagavAna viSNune traNa DagalAM jamInanI alirAjA pAse mAMgaNI karavI paDI. nItikAro kahe che ke, kei guNu paNa jo ati mAtrAmAM hAya, te te paNa khaMdhana banI jAya che. rUpanI atizayatAne laine ja rAvaNe sItAnuM apaharaNu karyuM hatuM. "mati pAvuM dUtA sItA"Ama prati jJAnAya vahivaMdaH ati sarvatra vAMce.-ati dAna ja balirAjAnA khaMdhananuM kAraNa banyuM. mATe atipaNuM satra varjya che. alirAjA teA peAtAnI udghASA pramANe hA bhaNIne Ubho rahyo ane vAmananA svarUpamAM viSNue traNa DagalAmAM tA traNuoka-bhaga, martya ane pAtALane mApI lai, balirAjAne pAtALamAM cAMpyA. vAmana bhagavAne alirAjAne AjanA suprabhAte pAtALanuM rAjya seAMpI rAjyAbhiSeka karele eTale hiM'duM jagatamAM AjanA zubha divasa ati paDavAnA nAme prakhyAta che. AjathI prAra Mbha thatu navuM varSa eTale navAM anAja, navA dANAnA AgamananA maMgaLa prAraMbha. mAimAM annakUTa bharAya, bhAtabhAtanAM bhAjana, pAka, pakavAna bhagavAnane dharAvAya, mAnavI mAtra anAjanI navI vAnagI prasAdarUpe prabhune dharAvIne pachI khAya. kevA su Mdara AAnA Adaza ! upaniSado te kahe che ke, tene catena munnIyA; mAtRdhaH svavivuM dhanam' arthAta astitvathI je upalabdha thAya tenA tyAga bhAvathI tuM potAnuM pAlana kara. koinAM dhananI IcchA na kara. hindu jagatamAM A paDavA mATe eka bIjI kathA paNa pracalita che. zrIkRSNa bhagavAne jyAre indrAdinI pUjAnA upakrame sthagita karyA tyAre krAdhita thaelA indre kRSNa para pAtAnA apratima prabhAvanA avismaraNIya paDaghA pADavA nirNaya karyuM. varSonA adhipati indre varasAdanI vipulatAthI vrajabhUmine khedAna medAna banAvavAnA maneAratheA sevyA. indranA kopathI bAre megha khAMgA thaI vrajabhUmi para tUTI paDayA. megha tAMDavanI Aphata sAme jyAre sArIye vrajabhUminAM praNIo, pazuA, gAyA temaja grAmajanAnAM rakSaNanA bIje kAI upAya na rahyo ane sau bhayathI
Page #707
--------------------------------------------------------------------------
________________ 646 : bheghA pASANu, kheAlyAM dvAra AkuLavyAkuLa thavA lAgyA, tyAre gAvana parvatane chatrInI jema TacalI AMgaLI upara dhAraNa karIne, bhagavAna zrIkRSNe vrajanI samasta janatAnuM rakSaNa karyu.. pralayanAM pUrane esAryAM ane IndranA mithyAbhimAnane UtAyu'. AvA avismaraNIya krAntinA itihAsane smRtigocara karAvanAra pava te paDavA. A te nUtanavarSanA sabaMdhanI paurANika vAto thaI ApaNe te AjasudhI je jJAna meLavelu che tene AjanA divasathI eka eka miniTa vadhAratAM javAnA ane tene jIvanamAM UtAratA javAnA saMkalpa karavAnA che. AvA zubha saMkalpa karI jIvanamAM tene AcarIzu teA ja AvatA varSanA prAraMbhamAM ApaNu' Akhu jIvana rUpAMtarita thai leAkeAttara banI jaze. eka satpuruSe peAtAnA saMtAnane eka paisA ApIne kahyuM: 'tAre A paisAne hamezAM khamaNeA karatA javA. eTale Aje eka paisAne e paisA karavA; khIje divase cAra; ane trIje divase ATha. Ama eka mahinA sudhI bamaNA khamA karatAM javuM. eka navA paisAne bamaNA karavAnu kAma koi muzkela kAma nathI, paraMtu eka navA paisAne khamaNA karavAnuM kAma jo yathAvidhi cAlyA karaze teA tamArA eka mAsanA TUMkA gALAmAM te eka paisA rUA. 53,68,709 ane 12 nayA paisA; trepana lAkha aDasaTha hajAra sAtaso nava ane khAra navA paisA thai UbhA raheze. ApaNe eka mAsanA gALAne najIvA gALA mAnIe chIe, tene ochu mahattva ApIe chIe. paraMtu jenI tame gaNatarI karI zakeA che evI A kSara soMpatti paNa jo eka mAsanA TUMkA gALAmAM trepana lAkhathI uparanI rakama banI jAya, te| Atma sAdhanA ane bhagavad ArAdhanAnA samaya eka sekaDathI zarU karIne prati divasa jo khamaNeA karatAM jaie te AvatA varSoMnA nUtana prabhAte keTalA pramANamAM ApaNe zuddhi sAdhI zakIe te vicAravAnI vAta che. khaMdhue ! saMsAranI adhI vastu adbhuta jIvana ane anerA sauMdaryAMthI sabhara che. mAtra ApaNA ahaMkArane laine te sau ane mIThAza ApaNe jIvanamAM na joi zakatAM hoie ke na anubhavI zakatAM hAie, te te ApaNI vikRti ane ahaMkArane ja AbhArI che. eka vAra ApaNAmAMthI aha kAranA vikAra khasI jatAM jagatane jovAnI ApaNI AkhI dRSTi ja badalAi jaze. jyAM najara nAkhIzu tyAM vyi saunAM adbhuta daCna thaze. ahaMkAra maTI jatAM AkhuM astitva mA thI bharAela ane anupama divyatAvALu dekhAze. jIvanane khArU banAvanAra tattva ahaMkAra che. ahaMkArathI mukata thai javAnA mANasa je AjanA zubha divasathI ja sa'kalpa kare ane tevA prayatna kare, te! AkhI prakRti tene mATe dhIre dhIre mIThAza ane sauthI bharelI banI jaze ane te madhuratAmAM tene prabhutAnA pada-dhvani, caraNa saMcAra sa bhaLAvA lAgaze. manuSya jayAre pittajavaranI mAMdagImAMthI UbhA thAya che tyAre tene svAdiSTa vastu pazu svAdavALI nathI lAgatI, mIThI vastu paNa rocaka nathI lAgatI. A rIte ahaMkAra paNa eka
Page #708
--------------------------------------------------------------------------
________________ nUtana varSAbhinaMdana : 647 jAtane vara che. te jIvananA svAdane besvAda banAvI de che. tene AjanA divase haDaselavA kRtanizcayI bane. pachI tame joI zakaze ke, jIvana bhAre svAdathI bhareluM, madhura ane amRtarUpa che. ApaNe tyAM ahaMkAra mATe bAhubalIne dAkhale che. temaNe evI bhayaMkara tapa ArAdhanA karI ke temanA zarIra pAse dhULa ane mATInA DhagalA thaI gayA. zarIranI cArekera lattAo viMTaLAI gaI. pakSIo A sAdhakane jaDavastu mAnI temanA zarIra upara mALAo bAMdhavA lAgyAM. zarIranuM bhAna bhUlIne Ama tamaya banI gaelA A parama AtmAnA hRdayanA eka khUNAmAM Ama chatAM nAnakaDuM rUpa laIne abhimAna pitAne ao jamAvIne beThuM hatuM. pariNAme je meLavavuM hatuM te prApta thatuM nahatuM. bIjAne dhrujAvI nAkhe evI bhayaMkara temanI tapazcaryA hovA chatAM abhimAnanA eka nAnakaDA aMze temanI ISTa siddhinA dvAre aTakAvI rAkhyAM hatAM ! temanA manamAM e abhimAna jhaLakI rahyuM hatuM ke, huM meTa heI mArA nAnA dIkSita bhAIone kema vaMdana karuM? bhagavAna RSabhadevanA aThThANu putrIe potAnA pitA bhagavAna RSabhadeva pAse ja dIkSA svIkArI hatI. A badhA bhAIo bAhubalIthI uMmaramAM nAnA hatA. paraMtu jaina zAsanane niyama che ke, uMmaramAM nAnuM hoya chatAM dIkSAmAM mATe hoya te meTI uMmaravALAe paNa, uMmaramAM nAnA paraMtu dIkSAe moTAne, namaskAra karavA joIe. bAhubalI A niyamamAM apavAda thavA mAMgatA hatA. abhimAnane kAraNe bAhubalInuM mana A sanAtana satyane svIkAravA taiyAra nahatuM ke potAnA nAnA bhAIo bhale uMmaramAM nAnA che paraMtu dIkSA paryAyamAM moTA che mATe mAre temane vaMdana kasvA joIe. temanI utkaTa tapa ArAdhanA hatI chatAM abhimAnanA A aMze temane siddhine lAbha thavA dIdhuM nahi. A ahaMkArane avazeSa jyAM sudhI temanAmAM hatuM tyAM sudhI temane kevaLajJAna ke kevaLadarzanano lAbha thate nahato. bhagavAna RSabhadeva bAhubalInA A zalyane pAmI gayA. temaNe tarata ja pitAnI brAhmI ane suMdarI nAmanI be dIkarIo (bAhubalInI sAdhvI baheno ne bAhubalIne A satya samajAvavA temanI pAse mokalI. bhagavAnanA AdezathI temanI baMne bahene bAhubalI pAse AvI. bAhubalIne samajAvatAM temaNe kahyuM: "bhAI! hAthI uparathI jarA nIce Utare; ahaMkArarUpI hAthI upara beThA beThA kevaLajJAna nahi thAya !" baMne bahenanA A zabdo bAhubalInA hRdaya seMsaravA UtarI gayA. teo samajI gayA ke meM rAjya, vaibhava, saMpatti ane suone to tyAga karyo che, je vibhAvataH para ane dUra che tene choDavAne meM prayatna karyo che paraMtu mArI sAthe tAdAmya pAmI gaelA ane mArA AdhyAtmika vikAsane aTakAvanArA mArA ahaMkAra tarapha ja he bedarakAra rahyo chuM. ATalI tapazcaryA pachI paNa mane abhipreta sAdhyanI siddhi na thatI hoya te tenuM eka mAtra kAraNa mAre ahaMkAra ja che. mArI bahene sAcuM ja kahI rahI che. A ahaMkAra rUpI hAthI upara huM beThe chuM tyAM sudhI mAruM kalyANa kyAMthI thAya? ema vicArI ahaMkAranA vikArane teo tyAga kare che. ahaMkArane sthAne
Page #709
--------------------------------------------------------------------------
________________ 648 : bheghA pASANa, chelyAM dvAra mRdutAne sthApe che. potAnA nAnA bhAio je uMmaramAM nAnA hatA, paraMtu dIkSA paryAyamAM moTA hatA, temane vAMdavA javA jyAM temaNe kadama mAtra UThAvyo tyAM temanuM hadaya alaukika prakAzathI jhagamagI UThayuM. te ja vakhate temane kevaLajJAna ane kevaLadarzananI prApti thaI mRdatA ane namratA vagara sAdhanA phIkI banI jAya che. navA varSanA zubha prAraMbhamAM tamArA badhAnA moDhA upara rAga, dveSanA vikAranI vikRtine badale saMskRtinI pratibhA ane AbhAnA Aje spaSTa darzana thAya che. navA varSane prAraMbha je maMgaLarUpe thAya te AkhuM varSa sudhare evI UMDe UMDe je tamArI gaNatarI che te Aje tamane prabhutAnuM saudarya bakSe che. ApaNuM aMtaHkaraNa e ApaNuM ghara che. kAma, krodha, vaira, jhera, IrSA, asahiSNutA Adi vikArathI zUnya, ahaMkArathI rahita evuM zAMta ane prasannacitta eka bhavya ane divya prAsAda che. rAga, dveSa, hiMsA, Aveza, pratispardhA ane mAyA zalyathI bharelA aMtaHkaraNa viSe ema kahI zakAya nahi. surIlA layabaddha saMgItathI bhareluM, svaccha, zAMta, prazAMta, svarga samuM ghara banAvavAnuM kAma ApaNe ja hAthamAM che. mANasa dhAre te pitAnAM aMtaHkaraNane bhavya ane divya prAsAda paNa banAvI zake che ane dhAre te tene aMdhArI bhayaMkara guphA paNa banAvI zake che. AjanA navA varSathI, Aja sudhI je tame bahAranA dIvaDAo pragaTAvatA AvyA che tene badale aMtaranI jJAna- ta pragaTAvavA saMkalpazIla bane. jJAnazUnya jIvana dInatAthI bhareluM hoya che. jJAnanA prakAzanA abhAve jIvanamAM daridratAne praveza thaI jAya che, jIvana adhuruM ane apUrNa lAgyA kare che, mATe satata jJAna meLavavAnI utkaTa bhAvanA jagADavA prayatna kare ! jJAna e eka asAdhAraNa zakita che. nItikAre paNa A vAta sAthe sahamata che. " ca varka phArtha yasyanAstyandha ava saH' Aje lo ke netra viheNuM mAnavIo mATe mRtyu vakhate pitAnI AMkhe cakSu beMkane samapI kRtakRtyatAne anubhava karatA hoya che. temanA manathI pitAnA aMta samaye pitAnA hAthe thaeluM A eka parama puNya kArya che. je netrahInane AMkho ApavI e eka puNya kArya hoya te ajJAnIne jJAna ApI antarcakSu pradAna karavAnuM kArya te tenA karatAM paNa mahattara puNyanuM che. eTaleja upara jaNAvela che ke, prakRtie ApaNane ApelAM A netra, netre hovA chatAM, jenA zAstranAM jJAnarUpa cakSuo UghaDyAM nathI tenI pAse prakRti pradatta netre hovA chatAM, te AMdhaLe ja che. mATe jJAna zALAomAM chUTe hAthe dAna karaje, jJAnanI paraba ughATita karaze ke jethI jIve saraLatApUrvaka jJAnane divya prakAza meLavI pitAnuM ane bIjAnuM kalyANa karI zake. mAraNAMtika upasarga vakhate skaMdha surinA 500 ziSyoe je nizcalatA, prabhuparAyaNatA ane svarUpa niSThatAne jambara paricaya ApyuM te AvA AtmajJAnanA divya prakAzane ja AbhArI
Page #710
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 649 nUtana varSAbhinaMdana : che. jyAre te pAMcaseA ziSyA ghANImAM zeraDInI mAphaka pIlAtA hAya, temanAM hADakAMonA kaTake kaTakA thatA hAya, temanAM AMtaraDAM ane nasAnA DhagalA mahAra nIkaLI AvatA hAya, temanAM zarIramAMthI leAhInA phuvArAo chUTatA hAya, temanAM zarIranA de...dA thai jatA hoya tyAre kAramI vedanAnA AvA duHkhada prasaMge paNa pAMcaso ziSyAmAMthI ekapaNa ziSyanA sADA traNa karoDa rAmarAinA eka rUMvADAMmAMthI paNa kaMpana, bhaya ke dhrUjArInu' nAma na chUTe te AtmajJAnanA divya prakAzane AbhArI nathI teA bIjuM zuM che? jJAnanI kaseTI AvA vipattinA prasaMgomAM ja thAya che. AvI muzkelInI kSaNAmAM jo Atmika sthiratA yathAvat TakI rahe te jJAna yathA rUpe pariNamyAnI sAkhitI thAya. AjanA A parama moMgala divase dila ane dimAganA daravAjA khullA rAkho. prANI mAtra paratvenI sadbhAvanA ane sahRdayatAmAM vadhAro karo. jANye ajANye paNa koinAM hRdayane AghAta paheAMcADayA hAya, kAine satapta ane sa Mtrasta karyAM hAya, na kahevAnA zabdo kahI kAine dubhavyA hAya te aMtaHkaraNapUrvaka kSamA yAcajo ! koinA adhikAro haDapavAnI anadhikAra ceSTA karI hoya, khIjAnA yaza peAtAne nAme caDhAvye hAya, bIjAne sahaja maLatA lAbha rAja naitika kuzaLatAthI potAnI tarapha vALI lIdhe hAya, bIjAnA hakko jhuMTavI levA kuzaLa prayatne karyAM hAya, te| maherabAnI karI temanA adhikAre, lAbhA, hakko ane yazaHsaMpadA temane punaH parata karI vizrAMti meLavazeA. tamArA AzritAnuM tamArA hAthe zeSaNa thayu. hAya, kArya karIne vaLatara ochuM ApavAnI ane kA vadhAre piramANumAM levAnI rAkSasIya manevRtti bhUle cUke paNa tamArAmAM pravezI hAya, te temanAM tame karela zaiASaNane Aje temane mATenA samIcIna pASaNamAM pheravI nAkho ke jethI temanAM hRdayamAM tamArI prabhutAnI prema bharI chApa aMkita thaI jAya. sthAyIrUpe navA cApaDAmAM je cAra parama AtmAonAM zubha nAme prathama pAne aMkita karyAM che, ane jenA guNNA ane labdhi-samRddhi meLavavAnA tame kAmI che, temanA pavitra nAmane kadI DAgha na lAge ane tamArA cApaDAnI pavitratA ane prAmANikatA tamArA da bhabharyA kAryothI kadI abhaDAI na jAya tenI kALajI rAkho. kAI karajadAra, garIba, asahAya, vidhavA athavA azakta vyakita tamArA cApaDAnA AMdhanamAM baMdhAI gaI hAya ane te baMdhanamAMthI mukta thavAnI tenI Arthika zakita na hoya, te tene kRpA karI tamAma cApaDAnAM baMdhanamAMthI premapUrvaka mukata karI daI temanA mUMgA AzIrvAda meLavo. yAda rAkhajo A jagatamAM koI kSudra nathI. khadhA virATa ja che. ApaNI STinI bhUlane kAraNe ApaNane te kSudra dRSTigocara thAya che eTaluM ja. bAkI badhuM asIma che. jovAnI bhrAMtithI te sasIma dekhAya che. eka vRkSa je ApaNI dRSTie nagaNya dekhAya che te paNa
Page #711
--------------------------------------------------------------------------
________________ 650 : bhedyA pASANuM, khelyAM dvAra nagaNya nathI. ApaNuM bhrAMta daSTine kAraNe te nagaNya jaNAya che. tenAM mULiyAM pAtAla sAthe saMbaMdha dharAve che. tenAM pAMdaDAo sIdhA AkAzane AMbI javA prayatna kare che. A vRkSanA prANa kareDa mAIla dUra rahelA sUraja sAthe joDAelA che, anyathA prAtaHkAlIna sUryanA kiraNonA saMsparzathI te prakulita, ulasita ane AnaMdita kema thAta ? sAMja paDaye te karamAI ane vilAI kema jAta? are, bIjAnI vAta javA do. tame pote paNa tamArA mAtA pitAthI joDAelA che, tamArI mAtA tenI mAtA ane tenA pitAthI joDAelI che. tamArA pitA paNa A ja rIte temanAM mAtApitA sAthe saMbaMdhita che. A rIte A saMbaMdhonI paraMparAnI guMcane jarA UMDANapUrvaka vicArIne UkelavA prayatna karaze ane dUra dUranA pAchaLanA saMbaMdhane tapAsazo te aMtamAM tame meLavaze ke sRSTinA prAraMbhamAM je kaI Adi puruSa hoya te tame TheTha te Adi puruSathI joDAelA cho. tamArA bALake tamArAthI joDAelA haze. temanAM bALakonAM bALake paNa temanAthI joDAelA haze. je sRSTine kayAreka aMta thaze te temAM paNa tamAre saMbaMdha haze. eka hAtha sRSTinI Adi tarapha ane bIjo hAtha sRSTinA aMta tarapha haze. bane bAju tamo anaMta sAthe joDAelA che. mATe kadI pitAne ke koIne zudra mAnavAnI kalpanA na karaze. saunuM vyaktitva eka yA bIjI rIte AkAzanI mAphaka vyApaka, virATa, anAdi ane anaMta che. tamArA hRdayanI bhAvanAo paNa AvI ja AkAzanI mAphaka vyApaka, udAra, nirlepa ane virATa thAya e ja AjanA zubha divase mArA aMtaHkaraNanI maMgaLa kAmanA che. bhAIbIja dhanaterasathI bhAIbIja sudhInA pAMca divasane parvapaMcaka kahevAmAM Ave che. A parva paMcakanI bIjAM parvo karatAM zreSThatama mahattA che. purANomAM A parvanA saMbaMdhenI eka pracalita kathA che. bhAIbIjanuM bIjuM nAma yamadvitIyA che. bhAIbIjanA divase benane ghera bhAI jamavA jAya che ane jamyA pachI benanA AzIrvAda laI, benane page lAgI, tene kImatI bheTa Ape che. A prasaMganA pAyAmAM paDelI eka dharma kathA jANavA jevI che. yamunA (yamI)e pitAnA bhAI yamarAjane bhAIbIjane divase jamavAnuM notaruM ApyuM. bhAI yamarAje bena yamIne tyAM jamavAnuM netaruM svIkAryuM. "ni je ghara mAM tAre kamA-benane tyAM bhAIne bhAre Adara satkAra thAya che. pitAne ghera bhAInuM zubhAgamana eTale benane mana sAkSAta prabhunI padharAmaNa. bhAinA AgamanathI benanA manane je AnaMda pragaTe che
Page #712
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAIbIja : 651 te avaNuMnIya hAya che.. bIjane divase potAne ghera bhAI Avaze e vicAre yamInA manamAM paNa utsAha ane uma`ganA pAra na rahyo. bhAinA svAgatamAM kazI ja khAmI na rahevA pAme tenI manamAM kALajI ane ciMtA sevatI te bhAInA AgamananI AturatAthI vATa jovA lAgI. khIjanA divasa AnyA ne yamarAja peAtAnI benane tyAM jamavA padhAryAM. bhAInA AgamanathI yamI rAjI rAjI thaI gaI. tenuM mana ulkasita ane pukti anI gayuM. bhAInA sanmAna bheAjanamAM teNe khatrIsa bhAtanAM bhAjana ane tetrIza jAtanAM zAka ane aneka jAtanA mevA ane miThAI banAvyA. Agraha karI karIne teNe bhAine jamADyA. bhAI ane benanA prema apUrva hAya che. ena pAsethI bhAine levAnI icchA kalpanAmAM * paNa hAtI nathI. prema ane sadbhAvathI ena je kAMI Ape tenu sAtagaNuM vaLatara bhAI vALe che. mena mATe bhAI ikApeAiTa' jevA hAya che ke je ikeApeAiTa pAse jaI eka joradAra avAja kare te tenA sAta gaNA paDaghA pADI te avAja pAcho vALe che. jo eka pahADa ke ghATI avAjanA ATaleA paDaghA pADe, te bhAI benanA premanA keTaleA paDaghA pADe! mahenanuM khAine bhAI kadI rAjI na thAya. khAya tenA karatAM vadhAre kImatI bheTa ApI te rAjI thAya ane benanA hRdayanA AzIrvAda meLave. yamarAje paNa ena paratvenI katavyaniSThA eka bhAine zele e rIte bajAvI. teo khUba AnaMdathI jamyA. jamIne benane vaMddana karyAM. ane tenAM caraNAmAM kImatI bheTa dharI. benanu RNa mAthe na rahI jAya tenI kALajI temaNe bheTa ApatI vakhate rAkhI. bhAinI kImatI bheTa meLavI rAjI thAya evI A bahena nahAtI. enA manamAM te bhAInA ceAgakSema ja ramate hatA. benanA manamAM bhAinA ceAgakSemanI je ciMtA ane cIvaTa DAya che tenuM citraNa bhAgye ja karI zakAya che. levAnI vRtti tenAM mAnasamAM prAyaH heAtI nathI. bhAi jema enane bheTa dharI Anadita thAya che, tema ena paNa bhAIne kAMIka bheTa ApavAnI ja icchA dharAvatI heAya che. A rIte paraspara levAne badale devAnI ja tenI vRtti hoi, bhAI enanA vizuddha ane nikhAlasa prema sAttvikatAnA zikhara sameA banI jAya che. yamarAjanI bena yamIe bhAIe dharelI A kImatI bheTaneA asvIkAra karatAM kahyuM: 'bhAI ! hu te tame Ape che. evI bheTanI tamArI pAsethI apekSA nathI rAkhatI. jo tame bheTa ApavA ja mAMgatA hai| te, huM te evI bheTa mAMgu chuM ke, bhAIbIjane divase dareka bhAI peAtAnI menane ghera jamavA jAya. bIjI bheTa e mAMzu' chuM ke, AjanA divase je yamunAmAM snAna kare te yamapAzathI mukata thAya. trIjI bheTa e mAMguM chuM ke, bhAIbIjane dvivase benane tyAM jamanAra
Page #713
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6para : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra bhAInuM kadI kameAte (akALa) mRtyu na thAya. A traNa bheTo jo tame mane Apaze te mane khUba ja AnaMda thaze.' A te paurANika kathA che. paraMtu A nAnakaDI kathAmAM paNa benanA hRdayamAM bhAInA AgakSemanI je ciMtA hAya che tenA bhArAbhAra paDaghA che. peAtAnA aMgata svArthanI emAM gadha paNa nathI. bhAI pAsethI potAne kAMI maLe enI lezamAtra benane paravA hotI nathI. mAtra pAtAnA bhAIne UnA vA paNa na vAya, tenI tenA manamAM kALajI heAya che. A traNe bheTanI mAMgaNamAM yamInA svA pASaNanI eka paNa mAMgaNI nathI. pahelI bheTamAM te peAtAnA bhAI yamarAja pAse mAMgaNI kare che ke, bhAIbIjanA divase dareka bhAI pAtAnI benane tyAM avazya jamavA jAya. emAM bhAI taraphanI bahenanI apUrva sAttvika ane niSThAbhI bhAvanAnA paDaghA jovA maLe che. bhAIne satkAravAne enane avasara maLe, bhAI mATe ena bhale ghasAya paNa bhAInA Agamana ane bhAI ne jamADavAnA apUrva AnaMdathI pote vaMcita na rahe temaja peAtAnA bhAI peAtAne tyAM jamI peAtAnI mAnasika saMtuSTimAM vadhAro kare, evI niHsvAtha ane bhAI taraphanI asAdhAraNa mamatAnuM darzana karAvanArI A prathama bheTanI mAgaNI che. trIjI bheTanI mAMgaNI che ke, AjanA divase yamunAjImAM snAna kare te yamapAzathI mukata thAya. A mAMgaNImAM paNa benanA kazA ja ja svArtha pratidhvanita thatA nathI. sAtrika hitamAM, sajana hitAya sajana sukhAya teNe A mAMgaNI mUkelI che. ApaNe tyAM gaMgA yamunA Adi nadIenuM bhAre mAhAtmya sanAtanakALathI cAlatuM AvyuM che. parama pavitratAnA pratIka tarIke A nadIe ArcInA mAnasamAM pavitra tau ane mAtAnI garaja sArI che. A nadIonA pravAhe paNa kevA su'dara ane maneAhara che! te bhavya ane gaMbhIra pravAhA saunAM hRdayane AkaSI le evA suramya che ! himAlayamAMthI nIkaLIne vahetI gagA ane yamunAnA tIra para peAtAnA rAjyAne tRNavat lekhI, pheMkI daI, bhalabhalA rAjA paNa rAji anI tapazcaryAM karavA besI jatA evI e parama pAvanakArI nadIe che ! AvI A nadIonAM dazanathI AryanAM mAnasane pAra vagaranI zAMti maLatI. yamunA nadInI sAthe te hinduonA pUrNAvatAra bhagavAna zrIkRSNanI AkhI lIlA joDAelI che. kRSNa bhakate ne AvI yamunA nadImAM sAkSAt paramAtmAnAM darzana thatAM hAya te temAM kAI AzcayanI vAta nathI. rasakhAna jevA musalamAna kavine paNa jo yamunA mATe AvI bhakita janmI zake te yamuna ne kRSNamaya jonArA haribhakatAne temAM prabhutAnI. jhAMkhI thAya emAM zuM Azcaya ? rasakhAna peAtAnI bhAvanA bhAvuka hRdayathI vyakata karatAM kahe che ke mAnusa hoM to vahI rasakhAni baseo vraja gokula gAMva ke gvArana | jo pasu ho to kahAM basa mero caro nita naMdakI dhenu maMjhArana // rasakhAna eka musalamAna bhakta kavi thaI gayA. bhAvanA vyakta karatAM teo prAthanA kare che ke: he prabhu ! jo manuSya tarIke mArA janma thAya te gokula gAmanA bharavADane tyAM
Page #714
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAIbIja : 653 janmavAmAM huM mArI jAtane bhAgyazALI mAnIza. prArabdhavazAt je manuSyane badale ponimAM janmavAnI nebata ramavI jAya te he prabhe! naMdarAjAnI gAya sAthe caravAnuM mane sadbhAgya sAMpaDe evI mArA mananI murAda che. kavi AgaLa kahe che ke, je huM pakSInI nimAM janme te he prabho ! yamunAjInA kAMThe kaI kadaMbanA jhADa para mAro vAsa thAya eTaluM tuM kare re ! A te musalamAna kavinA uddagAre che. hinduo te gaMgA ane yamunAne sadA bhAgavatI nadIo tarIke ja oLakhe che. "maraNa pachI mArAM hADakAM gaMgA athavA yamunAmAM padharAvAya te sAruM - ema dareka hindu icchate hoya che. A IcchAmAM gaMgAyamunA taraphanI temanI parama bhAgavatI bhAvanAne paDaghe che. AnA mArmika paramArthane na samajanArA A vAtane upahAsamAM paNa laI jaI zake. paraMtu tethI bagaDavAnuM te kazuM paNa nathI ja. mArI daSTie te e bhAvanAo ghaNI pAvana ane saMgharavA jevI lAge che. maratI vakhate gaMgA athavA yamunAnA jaLanAM be TIpAM moMmAM mUkavAmAM Ave che. A be TIpAM eTale khuda paramAtmA mamAM AvIne bese che. gaMgA eTale paramAtmA. astitvanI sAkSAt parama karuNA gaMgA yamunAnA rUpamAM satata vahI rahelI che. ApaNI bahAra ane aMdaranI badhI gaMdakI e mAtAe paiI rahI che. eTale gaMgA ane yamunAmAM je paramezvara pragaTa thaelo nahi dekhAya te bIje kyAM dekhAze? bhAIbIjane divase potAnA bhAIne mATe ane yamunAjImAM snAna karanArA dareka bhAvukone mATe bena yamapAzamAMthI je temanI mukti mAMge che temAM benanA kyA aMgata svArthanI vAta che? yamarAja pAsethI yamIe mAMgelI trIjI bheTa paNa evI ja pAramArthikatA ane pavitratAthI bharelI che. benanI trIjI bheTanI mAMgaNI che ke, bhAIbIjanA divase benanA Atithyane svIkAra karanAra bhAInuM akALa mRtyu (kamata) na thAya. bhAI taraphanI ananya mamatAnA sAtvika svarUpanuM A parama zikhara che. bhAInA kalyANanI satata AkAMkSAne AmAM maMgaLa paDaghe che. "mAre bhAI sadA salAmata rahe- benanA hRdayanI enAthI uttama ane kalyANaprada AkAMkSA bIjI kaI hoI zake ? samudrathI gheDe dUra tene kaThe UbhA rahIne ja, ghU ghU ghUghavATA ne UchALA mAratA vizALa sAgaranI AnaMdamayI kIDAne AnaMda lUMTI zakAya che. paraMtu je samudramAM paDe che te te temAM DUbakAM khAya che. tenAM nAka ane memAM pANI bharAya che, te guMgaLAya che, tene samudranI tAMDavalIlAnA apratima sauMdaryane anubhavavAne AnaMda maLatuM nathI. saMtapuruSe samudrane kAMThe UbhA rahI saMsArane AnaMda lUMTe che. bhagavAna buddha te kahyuM che-"saMte uttuMga parvatanAM unnata zikharo para UbhA rahI tyAMthI nIce saMsAra tarapha jue che eTale ATalI UMcAIethI jenArane saMsAra sudra dekhAya che. ApaNe paNa je UMce caDhI jotAM zIkhIzuM te A aphATa phelAve kSudra lAgaze ane pachI saMsAramAM ApaNuM citta cuMTaze nahi.
Page #715
--------------------------------------------------------------------------
________________ 654 : bheghA pASANa, khelyAM dvAra sAdhu puruSanA saMbaMdhanI je uparanI hakIkata che te benanA saMbaMdhamAM paNa che. bhAInA viSe tenI je saMta ane haMsa jevI vizuddhavRtti che te saMta jIvananI eka nAnakaDI AvRtti ja che. bhAI mATene A apUrva tyAga benanA pavitra hRdaya sivAya kayAMya jovA maLe ema nathI. yamarAja benanA niSkAma, niSkala, niSpApa ane saraLa hRdayane yathArtha abhyAsa karI gadgadita thaI gayA. benanA AvA niHsvArtha premanI jhAMkhI thatAM temanI AMkho azru bhInI thaI. be kSaNa mATe te avApha thaI gayA. benanI mAnasika IcchAne paripUrNa karavAnI bhAvanAvALA yamarAjane AvI lakattara mAMgaNIe vicAra karatA karI mUkyA. teo gadgadita thaI gayA. kAMIpaNa lIdhA vagara bhAInA yogakSemanI ja ekAMta vizuddha bhAvanA bhAvavAnI benanI kImatI vAtathI temanuM hRdaya pulakti banI gayuM. teo harSavibhora banI gayA. ane temaNe benanI, Isita bhAvanAne phalIbhUta karatAM kahyuM "tathAstu' . A te bhAIbIjanA saMbaMdhanI prAsaMgika ane paurANika kathA che. rakSAbaMdhananI AvRtti samI A kathA bhAI ane bahenanA nisvArtha, niSkalaMka ane niSpApa sAtvika premanuM jIvaMta svarUpa che. eTale ja AryonA dareka tahevAro ane zubha kAryomAM bhAIne benanI ane benane bhAInI apekSA rahe che. bhAI vagara benanA ane bena vagara bhAInA jIvanamAM je eka apUrNatA rahI jAya che tenI pUrti dharmabhAI ane dharmabena tarIke banAvI:pUravAmAM Ave che. gAI jIvananA badhA mAMgalika prasaMge A baMnenI upasthitithI pUrNatA ane prabhutAne pAme che. - ekanA paNa abhAvathI utsava khAmI bharela ane apUrNa rahI javA pAme che. . sagAM bhAIbaMnemAM je vizuddha sneha ane sadbhAva hoya che, te dharmanA bhAIbaMnemAM paNa hoya che. dharmanI bena banAvavAmAM bhAI pitAne gauravazIla mAne che. * rAjasthAnanA eka prasiddha zaheranI A ghaTanA che. eka zeTha hatA.- tulArAmajInA nAmathI * teo oLakhAtA hatA. paiseTake ghaNA sukhI hatA. saMskAra ane AcArazIla:AtmA paNa kharA. gharamAM mAtra lahamIdevInI ja kRpA hatI eTaluM ja nahotuM paraMtu badhI rIte teo sukhI hatA.* putra, putravadhUothI ghara bharyuMbharyuM lAgatuM. eka pautranI khAmI zeThane mAnasane avazya cAlyA karatI hatI. paraMtu badhI bhAvanAonI jema A AzA paNa niyati ane prArabdhavazAt avazya pUrNa thaze evI temanA hRdayamAM zraddhA ane niSThA hatI eTale mAnasika rIte paNa temane zAMti hatI. A rIte AnaMdathI divase para divase pasAra thaI rahyA hatA. waaN sadAcAra, vicAra ane savANIne triveNI saMgama hoya che te ghara svayameva tIrtha banI jAya che. ApaNI pavitratA gharane maMdira banAvI de che ane apavitratA maMdirane
Page #716
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAIbIja : 655 paNa narakanuM rUpa ApI de che. vakhata jatAM kudaratanI kRpA A dharmI ane sadAcArI parivAra para UtarI. pahelI ja vAra temanI putravadhu garbhavatI thaI A sukhada vAtathI gharamAM AnaMda maMgaLa chavAI gaye. sukhI ane saMpanna ghara te hatuM ja. A khAmI jyAre dUra thaI javA pAmI tyAre sukhanA parama zikharane sparzavAnI sthitimAM sI AvI gayA. AnaMdathI bharyA vAtAvaraNamAM sAta mAsa pasAra thatAM vAra na lAgI. sukhanI kSaNamAM samaya jANe nA thaI gayo hoya tema divase jhaDapabhera pasAra thaI gayA! samaya te je hoya che te ja hoya che paraMtu duHkhanI kSaNemAM eka miniTa kalAka jevI lAgatI hoya che ane sukhamAM eka kalAka miniTa je thaI jAya che. sAta mAsa pUrA thayA ke agharaNIne utsava UjavavAmAM AvyuM. gAmanA dareka gharanI dha karavAmAM AvI. sInI sthiti, saMpatti ane saMkhyAnI paNa yogya nedha karavAmAM AvI. Arthika dRSTithI uttama, madhyama ane sAdhAraNa sthitinuM samIcIna vibhAjana karavAmAM AvyuM. sAdhAraNa sthitivALAonI gaNatarImAM eka vidhavA mahilAnA gharane paNa ullekha hatuM, jene traNa dIkarAo hatA ane pAsa paDozamAM kAma karIne temaja sUtara kAMtIne pitAnI AjIvikA calAvatI hatI. zeThajIne A asahAya vidhavA tarapha sahAnubhUti janmI. AvI anAtha vidhavAne sahAya ApavI te temanAM manathI eka bhAInuM kartavya hatuM. zeTha A satya paNa barAbara samajatA hatA ke, khAnadAna gharanI vidhavA che. maphatamAM maLelI vastune te kadI svIkAra karaze nahi; eTale agharaNI mahatsavane bahAne teo tene sahAya ApavA kRtanizcayI banyA. agharaNI nimitte dareka ghera mokalavA mATe lADavA banAvavAmAM AvyA. madhyama sthitivALA gRhasthane mokalavAnA lADavAmAM eka eka rUpI nAkhavAmAM AvyuM ane atyaMta sAdhAraNa sthitivALA gharamAM mokalavAnA lADavAnAM eka eka dInAra mUkavAmAM AvI. bIjA divase nizcita vidhipUrvaka badhA gharamAM agharaNuM mahatsava nimittanA lADavA vitarita karI nAkhavAmAM AvyA. te vidhavAnA ghare paNa cAra lADavAnuM pIrasaNuM AvyuM. vidhavAne bALaka je lADa khAvA lAge ke temAMthI eka dInAra nIkaLI. bIjA lADavA bhAMgavAmAM AvyA che te darekamAMthI DhInAro nIkaLI. vidhavA mahilA vicAra karavA lAgI ke, rAtanA lADu bAMdhatI vakhate buMdI jevA zeTha namyA haze ane temanAM khissAmAMthI dInAre sarI paDI haze. A mahora vagara hakanI vastu che. tene rAkhI levAmAM corInuM pApa lAgaze. Ama vicArI teNe potAnA putrane cAre dInAro zeThane pAchI meMpavA tarataja zeThane ghera mekalya. mAtAnI AjJAthI putra tarata zeThane ghera gaye. tyAM AvI putre bhUlathI paDI gayelI cAra dInArAnI vAta zeThane karI ane pitAnI mAe pAchI mokalAvelI e aNahakanI dInAro laI levA zeThane vinaMti karI.
Page #717
--------------------------------------------------------------------------
________________ 656 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra vidhavA mahilAnI pramANitAthI zeTha khuza thaI gayA. te cAre dInAra bALakanA hAthamAM eNpatAM zeThe kahyuM : A dInAre bhUlathI paDI gaelI nathI beTA! samajapUrvaka ja lADavAmAM nAkhavAmAM AvelI che. tamArA mATe ja che. tamArAja hakanI che. - bALaka jyAre cAra dInAre sAthe ghera pAchA vaLe ane pitAnI vidhavA mAtAne AkhI hakIkata athathI iti sudhI kahI saMbhaLAvI tyAre vidhavAnuM mAnasa zeThanI niyata tarapha AzaMkti thayuM-kadAca A dInArAne bahAne teo mArI kaI vastu luMTavA te nahi mAMgatA hoyane? ema mAnI teNe pharI pitAnA putrane te dInAre parata karavA zeTha pAse mokalyA. putre A vakhate bahu spaSTa zabdomAM zeThane kahyuM: "amAre aNahakanI kaI vastu joItI nathI. mAtra ApanI kRpAdraSTi che eTaluM basa che -ema kahI te cAre dInAre teNe temanA caraNomAM dharI dIdhI. A joI zeThajI pite bALaka sAthe vidhavA mahilAnA ghera AvyA. A joI mahilA te dhrujI UThI. tenuM mAnasa bhaya vihuvala banyuM. paraMtu zeTha pAse paDelA khATalA para besI kahevA lAgyA: "bahena ! manamAM jarA paNa bhaya ke AzaMkAne avakAza na Ape. AjathI huM tamAre dharma bhAI chuM. eka bhAI tarIke bahenanA duHkhamAM sadA sahAnubhUti batAvavI te mAre dharma che. vaLI Aje to bhAI bIja paNa che. bhAI mATe AnAthI vadhAre kImatI divasa bIje karyo hoI zake? AnI pratIti mATe bahena! huM Aje tArA hAthathI rAkhaDI baMdhAvuM chuM ke, jethI bhAI tarIkenI mArI pharajamAM huM sadA jAgRta rahuM zeThajInI sahaja saraLatA joI vidhavAnuM mana Azvasta banyuM. te harSita thaI gaI. te rAkhaDI laI AvI ane zeThanA hAthe bAMdhI ane temane potAnA bhAI banAvyA. zeThe paNa pitAnA khissAmAMthI cAra pAMca muSTi dInAre kADhI vidhavAnAM caraNamAM mUkI dIdhI ane kahyuM bahena! eka bhAInI bahenane A tuccha bheTa che. te svIkArI ane kRtArtha kare!" A bhAIbIjanA divase banelI eka satya ghaTanA che. A ghaTanAmAM ApaNI pavitra saMskRtine divya raNakAro ane bhavya paDa jovA maLe che.
Page #718
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaktinI bhavyatA paramAtmabhAvanI upalabdhimAM jJAna, karma ane bhakti traNe pradhAna sAdhana che. jo ke AmAMthI keI ekanuM avalaMbana laI ISTa sAdhyamAM pravRtti karanAra mumukSue, potAnA sAthanI siddhi karavAmAM teNe jenuM avalaMbana svIkArela che tenI pradhAnatAmAM bAkInA bene paNa avakAza hoya ja che. arthAt jJAnane pradhAna sAdhana banAvI sAdhanAnI sIDhIe caDhanAranA jIvanamAM jJAnanI sAthe bhakita ane karma paNa avazya joDAI ja jAya che. karma athavA bhakitanA Azrayane apanAvanAra sAdhakanI sAdhanAmAM kramazaH jJAna ane bhakita athavA jJAna ane karma paNa pitApitAne sthAne AvIne avazya UbhA rahe che. zrImad bhagavad gItAmAM te mana zuddhi mATe yajJa, dAna, japa, tapa, nAmasmaraNa Adi vividha karmo batAvavAmAM AvyAM che. A badhAM sAdhane mana zuddhinAM kAraNe che kharAM, paraMtu bhaktizUnya hRdayamAM A uttama sAdhananI kazI ja kImata hatI nathI. A badhA sAdhane je seDA ane sAbunuM kAma karatAM hoya te bhakitane pANI sAthe sarakhAvI zakAya. soDA sAbumAM mela kApI nAkhavAnI svAbhAvika zakita che kharI, paraMtu pANInA abhAvamAM soDA ane sAbune kaze ja upayoga hotuM nathI. seDA ane sAbu kapaDAMne saraLatAthI ane satvara svaccha banAve che kharAM paraMtu pANInI sahAyanI temane anivArya apekSA rahe che. nirmaLa pANI ekaluM paNa svacchatA ApI zake, paraMtu pANInI sAthe soDA ane sAbune sahayoga avazya kImatI banI jAya che. mAtra hArdika niSThA, zraddhA, bhakita, premaparAyaNatA ane prabhutatparatA paNa paramAtmabhAvanuM sAnnidhya karAvI zakavA samartha hoya che. temAM vaLI je japa, tapa, nAmasmaraNa vagere jevAM satvara zuddhi karanArAM ta bhaLI jAya te paramAtmabhAvanI upalabdhinI siddhi vadhAre sAtvika ane saraLa thaI jAya. bhakti vagaranA japa, tapa ke nAmasmaraNa prANemAM spaMdana ke dhaDakana janmAvI zaktAM nathI. bhakitazUnya vyakitanAM japa, tapa kelkIrNa banI zakatA nathI. bhAvanA ke lAgaNI vagaranA yajJa, yAga, dhyAna ane tapa cittazuddhine kema sparzI zake? A badhAM satkAryo viSe UMDI bhAvanA ane lAgaNI e ja paryAyAntare bhakti kahevAya che. bhakti e sArvabhauma sAdhana che. bhakita e amegha brahmAstra che. badhAM kAryonA pAyAmAM bhaktinI prabaLatA anivArya che. bhakitazUnya kAryo lukhAM ane zuSka dekhAze. bhakitavihIna kAryo jIvaMta banI zakatAM nathI. sat sAdhana ane vipula anuSThAne bhakita pAtheya vagaranAM haze te te niSmANa ane cetanazUnya dekhAze. dAkhalA tarIke, sevAnA zAstramAM niSNAta banela, sevAnA badhA AkAra-prakArone jANanAre, upacAra zAstrane keI kuzaLa kaLAkAra hoya, ane tenA hAthamAM mAMdA mANasanI sAravAra seMpavAmAM Ave, te vyAvahArika daSTie te avazya ema jaNAze ke,
Page #719
--------------------------------------------------------------------------
________________ 658 : bhedyA pASANa, kholyAM dvAra AvA sevAzAstra niSNAtanA hAthamAM sAravAra mATe seMpavAmAM Avela daradI sarvathA surakSita ane hemakuzaLa raheze. paraMtu upacAra kaLAmAM naipuNya dharAvanAra te vyakitanA pAMDityapUrNa vyakitatvamAM je anukaMpAne sahaja guNa nahi hoya, te daradInI prANapathI sAravAra ane sevA thaze kharI ? zrI vinobA bhAve te bhakitanA A marmane samajAvatAM kahe che keH "baLada jADe, khAsa jabara ane mAtelo hoya paraMtu gADuM kheMcavAnI tenI icchA ja na hoya te te gaLiyo thaIne besI jAya che. are, aDiyala thaIne gADAne khADAmAM nAkhe che. dilanI UMDI lAgaNI vagara karelAM karmathI tuSTi-puSTi thatAM nathI" hRdaya je bhakitathI bhareluM ane chalakatuM haze te paramAtmabhAvanI mULa gaMgotrI sAthe tene saMbaMdha baMdhAI jaze. mULa uddagama sthAna ke jyAMthI jJAnAdi badhA guNonI akhalita gaMgA avirata vahyA kare che tenI anubhUtipUrNa pratIti tene thaze. pariNAme bhakitarasanA apUrva mAdhuryanuM AsvAdana karyA pachI jAgatika badhA bhautika ra tene nIrasa ane phIkA lAgavA mAMDaze. manuSya jyAM sudhI ajJAna ane nAsamaja hoya che, tyAM sudhI DhIMgalI ane ramakaDAM tenA AnaMdanAM aMga banI zake che, gaMjIpA ane zetaraMjanI rasabharI ramatamAM te rAta divasa eka karI zake che, paraMtu sAcA phaLanA rasane cAkhyA pachI, lAkaDAM ke plAsTikanA phaLa dekhAve game teTalAM mehaka ane AkarSaka hoya, chatAM paNa te kRtrima phaLa tarapha tene jhAjhe utsAha raheto nathI; tema adhyAtmarasanI apUrva mIThAzane cAkhyA pachI kRtrima AnaMdanAM sAdhamAM tene koI ja AkarSaNa rahetuM nathI. kendranA rasa tarabaLa jharAnI mIThAza jeNe ekavAra paNa cAkhI che te bahAranuM geLa ToparuM joI moTuM nahi maTamaTAve. gaIkAla sudhI prakAza parva paMcakanI vAta cAlI. prakAza parvanI ujavaNI eTale emAM prakAza ja mokhare rahe temAM kaI ja Azcarya nathI. muMbaI jevA zaheramAM te prakAzanA ghoDApUra ja joI le. mANaso prakAzanA ghoDApUrane nihALavA kIDIyArAnI mAphaka UbharAya che. prakAzanA A ghoDApUramAM evI te zI apUrvatA che tenI te kAMI khabara nathI, para tu na jANe kema, mANasenAM hRdayamAM tene jovAne bhAre utsAha ane umaMga hoya che ! kacarAI jAya, herAna parezAna thaI jAya paraMtu javAnA vyAhathI teo mukta thaI zaktA nathI. kharI rIte jotAM te temAM eka pachI eka e rIte dIvaDA ke lAITa goThavelI hoya che. saMbhava che ke saMkhyAmAM te hajAre, lAkho ke karaDo hoya, paraMtu goThavavAnI prakriyA te A ja che ke koI bIjI? emAM navInatA ke Azcarya zuM che? je to gaNitazAstra bhaNyA che to tame paNa saraLatAthI samajI zakaze ke gaNitanI zreNImAM 1+2+3+4+5 ema anaMta sudhI sarayALe mUkI zakAya che. be saMkhyA vacce rAkhavAnuM aMtara jAyuM ane samajAyuM pachI badhI saMkhyA mAMDI javAnI jarUra rahetI nathI. dIvAo mATe paNa AvI ja jAtane eka kema che te pachI emAM A rIte tanmaya thaI javA jevuM che zuM ?
Page #720
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaktinI bhavyatA : 659 ApaNu rasa ane AnaMdanI savArathI UThI sAMja sudhInA pratikSaNanA anubhavanI jo ApaNe vAta karIe te ApaNane ApaNA upara ja hasavuM AvyA vagara nahi rahe. rApaNe rasa ane ApaNe AnaMda ApaNuM ja mane raMjananuM sAdhana thaI jaze. savAranI cAmatheDI khAMDa nAkhaze, zeDo masAle, elacInA phetarAM ane pachI mAM maTamaTAvI kahezeH je te cA mane cAle nahi. savArane cA bagaDe eTale Akho di' bagaDe. mArA ghara sivAya bIjA keIne gharanI cA mane phAve nahi. mANase cAmAM paNa zuM lebha karatA haze? Izvara jANe, bAkI savArano cA te apaTuDeTa have joIe. kyAreka vaLI hAthamAM eka lIMbu AvI jAya te te lIMbunA rasamAM thoDuMka pANI ane thoDIka khAMDa meLavI belI UThazeH kevuM majAnuM zarabata ! AvuM lijajatadAra zarabata bhAI sivAya kaMI banAvI zake nahi ! A te prAthamika dAkhalA che. mANasa mULa AnaMdanI mIThAzane bhUlI gayuM che eTale te AvA sukhAbhAmAM sukhanI zodha karavA lAgI gayuM che. prakRtimAMthI naisargika IzvarIya AnaMda meLavavAnI vAtamAM tene dilacaspI nathI. AnaMdanAM mULa jharAo ke jemAMthI satata AnaMda jharate hoya che tene te beI beThe che ane kRtrima sukhanI mAyAjALa UbhI karI temAMthI sukha luMTavA te prayatna karavA lAgyo che. ghUghavATA ane uchALA mAratA samudramAM, parvatamAM, nakIonA akhkhalita vahetA pravAhamAM, vanarAIo, kuMjanikuMje, vana ane upavanamAM svAbhAvika prabhutAnA darzana karavAnI kalA te mUlataH beI beTho che eTale aphATa, virATa ane vizALa AkAzamAM camakatA asaMkhya tArAomAM prakRtinA camatkArika sauMdaryanA darzana tene kayAMthI thAya? chatAM daramAM paDelI sauMdarya ane AnaMdanI eka atRpta bhUkha mANasane satata sauMdarya ane AnaMdanI talAzamAM dhakelatI rahe che. pariName sAcA sauMdarya ane sAcA AnaMdane oLakhavAmAM, meLavavAmAM te samartha bane che ane pitAnA manathI kalpita, kRtrima ane aprAkRtika vastuomAM AnaMdanI jhAMkhI karI saMtuSTi mAnI bese che. pavitra AkAzane zAMta caMdra tArAone choDI, te baMdhiyAra thiyeTaranAM AganA DhIMgalAM nAcatAM joIne tALIo pADavA lAge che. AtmAnuM svarUpa te saccidAnaMda che. AnaMda e AtmAne svAbhAvika guNa che. je jeno guNa dharma ane svabhAva che tene temAM tirobhAva kema dekhAya che? A AnaMdaguNa kema AvRtta thaI gayo che? mANasa eTalo badhe nirAnaMdamaya kema banyuM che? baMdhiyAra thiyeTaranA AganA nAcatAM nijIva DhIMgalA joIne Akhare te te zeDo kSaNabhara AnaMda meLavaze. paraMtu enAthI tenI je nirAnaMdamaya prakRti thaI gaI che temAM pheraphAra kyAMthI thaze? mANasane tyAM chokarAne janma thAya ke tarata ja ekadama jorathI thALI vagADavAmAM Ave che. chokarAnA janmane AnaMda thALI vagADIne vyakata karavAmAM Ave che. pitAne ghera putra
Page #721
--------------------------------------------------------------------------
________________ 660 : bhedyA pASANa, khelyAM dvAra janmathI jANe svarga UtarI AvyuM hoya ema mANasa kUdavA, nAcavA ane gAvA mAMDe che. zrImaMta ane samRddha kuTuMbanI vyakita hoya te potAnI sthiti ane AbarUne anurUpa saMgItane jalasa goThave che. beMDa vAjA ane zaraNAInA sUre vagADavAmAM Ave che. AnaMdane abhivyakata karavAnI AjanI A eka sarvamAnya laukika rIta thaI gaI che. Aje AnaMdanI bhUkha evI te vyApaka, UMDI ane gaMbhIra banI che ke, gAmaDA gAmamAM sarakasa ke sinemA AvI jAya athavA keI bhavAyA ramavA UtarI Ave te paNa AnaMdabhUkhyA leke TeLeTeLAM maLI, karavAnA badhAM kAryo eka bAjue mUkI, sarakasa sinemA ke bhavAyAnI ramata jevA deDI jAya che. AvI ramata jevAmAM eka rasa banI kUdakA mArI teo nAcavA maMDI jAya che. ApaNe badhA AnaMdanA mULa strotane khaI beThA chIe, eTale te sanAtana dhruva ane ciraMtana AnaMdanA uddagama sthAnane zodhavAmAM niSphaLa gayA chIe. pariNAme indriyethI maLatAM sukhamAM je AnaMdanI hRdayane sparzanArI rekhA dekhAya che tene ja AnaMda mAnI besavAnI bhUla karI besIe chIe. IndriyathI jJAta jagata sivAyanA vAstavika jagatane ApaNane kaI paricaya thayuM nathI. ApaNI sRSTi indrithI jaNAya tyAM sudhInI ja che. tene pele pAra kaI le kettara ane apratima sauMdarya bhareluM jagata che tenI ApaNane pratIti ke jhAMkhI nathI. eTale kAnane latA maMgezakaranA AkarSaka svaranA mojAM athaDAya ke tarata ja mastiSkane eka dhakko lAge che. AMkha mAraphata eka manahara rUpa dAkhala thavAthI paNa magaja AzcaryakAraka pratyAghAta anubhave che. IndriyenA ja jagatane ApaNe vAstavika jagata mAnI beThA chIe. ApaNe AnaMda magajane lAgatA dhakkAomAM samAelo che. bIDI sIgAreTa ane tamAkunA vyasanIone AnaMda bIDInA ThaThAMmAM ane bIDI sIgAreTanA dhUmADAmAM samAI jAya che. tamAku ane bIDI maLatAM jANe svargane AnaMda pRthvI upara UtarI AvyuM hoya ema tamAkunA vyasanIonA AnaMdanI sImA rahetI nathI. tamAku viSe temaNe je kalpanA karI che tene je tapAsaze te temAM maLatA temanA AnaMdanI pratItinI sAdhAraNa jhAMkhI thaI zakaze. tamAku khAnArA ane pInArA tamAkunI prazasti A rIte kare che. faaunA......harigrI taTe rAjapUtaM zikharita ? | caturbhirmukhai rityavocat viraJcistamAkhu stamAkhu stamAkhu stamAkhuH // arthAt InDe eka vakhata brahmAne eka prazna pUcheH "prabho! Ape sRSTinuM Azcarya UpajAve evuM nirmANa karyuM che. ajabagajabanI vastuonI suSTi karI che. paraMtu pRthvI taLa para sauthI vadhAre kImatI ane sArabhUta vastu kaI che? tenA javAbamAM tamAku khAnArAo brahmAnA cAre moDhethI bolAve che ke A pRthvI para sauthI vadhAre kImatI ane sArabhUta vastu hoya te te tamAku che.
Page #722
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaktinI bhavyatA : 661 Aje mANasa IndriyenA AnaMdane ja sarvasva mAne che. je mANasane pAMcane badale cAra ja Indriya maLI hota to sRSTimAM cAra ja AnaMda te mAnavA lAgata; ane vaLI kaI anya grahane ekAda mAnavI A sRSTi upara UtarI Ave ane tene jo pAMcane badale che Indriye hoya te te pAMca IndriyavALo mANasa potAnI jAtane tenI sAme rAMka ane daridra anubhavavA lAge ! sRSTinA badhA artho pAMca IndriyethI kayAMthI samajAze? bilADA gadheDA ke kUtarAnA zabdo kAne paDe te azubhanI ApaNe kalpanA karI besIe paraMtu ApaNAM darzanathI gadheDA, bilADA ke kUtarAne je aniSTa Apatti AvI haze te kone kahevA jaze ? eka ja jAtanA saMgItathI ekane AnaMda thAya che ane bIjAne aNagame. eTale IndriyethI maLatA AnaMde sAcA AnaMda nathI. te nakalI ane chetaranArA AnaMda che. ApaNane kharA ane pAramArthika AnaMdane anubhava nathI thayo eTale A chetaranArA AnaMda para ApaNe jholA khAIe chIe. mahAbhAratamAM Ave che ke, azvatthAmAM jyAre bALaka hatA tyAre keIne dUdha pItAM joI temane paNuM dUdha pIvAnuM mana thayuM. bALakanI game tevI IcchAne paNa pUrI karavA mAtA jIvanA jokhame paNa prayatna kare che. bALakanA mananI saMtuSTi e ja mAtAnA manano AnaMda hoya che. eTale azvatthAmAne dUdha ApavAnI mAtAnI aMtarbhAvanA hovA chatAM atizaya garIbIne kAraNe te bALakanA manorathane pUrNa na karI zakI. pariNAme pANImAM leTa bheLavI dUdhane badale azvatthAmAne pIvarAvavA lAgI. zveta raMganI samAnatA joI azvatthAmAM paNa pANImAM bheLavela leTa dUdha mAnI pI jatA. sAcA dUdhane svAda cAkhe nahi tyAM sudhI leTa bheLaveluM pANI paNa dUdhamAM khapyuM. e ja pramANe jyAM sudhI mANase sAcA AnaMdano AsvAda mANyo nathI tyAM sudhI kRtrima AnaMda paNa tene sAce AnaMda ja lAge che. paraMtu eka vakhata AtmAnaMdanI anubhUti thAya che pachI Aja sudhI mANelA, pakaDI rAkhelA ane saMgharelA badhA AnaMda tene phIkA lAgavA mAMDe che. kharA AnaMdanA strotane zedhI kADhavAne zreSThatama mArga bhakita che. e mAge yathAvidhi, yathocita rIte ane akhalita paddhatie cAlavA je kaI paNa premapUrvaka prayatna kare che tene mATe AgaLa jatAM IzvarIya bhavyatAnAM bhavya dvAre udghATita thaI jAya che. kSudratA ane tucchatA nAmazeSa thaI jAya che. - bhakitanA bhavya maMdiramAM eka vAra praveza thaye eTale IzvarIya sauMdarya ane sAmarthya jevA ane oLakhavA maLe. mahAbhAratamAM A kathA bahu pracalita che. pAMca pAMDava ane draupadI himAlaya mArge svarge javA nIkaLyAM. rastAmAM kramika rIte yudhiSThiranA badhA bhAIo ane draupadI suddhAM DhaLI paDyAM. mAtra yudhiSThiranI sAthe temane eka kUtare ja rahyo. cAlatAM cAlatAM
Page #723
--------------------------------------------------------------------------
________________ 666 : bhedyA pASANu, khAlyAM dvAra te jyAre svarganA daravAjA pAse pahoMcyA tyAre yudhiSThirane kahevAmAM AvyuM ke, tamane svamAM javAnA praveza maLaze; paraMtu kUtarAne nahi. A sAMbhaLI yudhiSThire tarata ja javAkha vALyA: mArA kUtarAnA je svargamAM praveza niSiddha hoya te mArA mATe paNa svarga nakAmu che. AvA svagaMmAM mAre praveza karavA nathI. TheTha sudhI asAdhAraNa bhakita dAkhavanAra te prANI bhale kSudrama hAya, paraMtu mUcha para lIMbu TheravanArA karatAM caDiyAtu che. bhIma, nakuLa, sahadeva, ane satI draupadI karatAM paNa kUtarA caDiyAtA che. paramAtmAthI dUra rahelA mANase karatAM paramAtmAnA najIka janArA tuccha jIvaDAnI paNu meTI kImata hoya che. bhagavAna zaMkaranA devaLamAM naMdI besADelA hAya che. te sAmAnya khaLada karatAM caDiyAtA che. Izvara sanmukha te besanArA che eTale zivajIne vAMDhanArA zivajInI sAthe baLadane paNa vAMdhe che. bhagavad bhakitamAM ekAgra banelA sAmAnya jIva paNa vizvavaMdanIya bane che emAM zaMkAne sthAna nathI. zrI kezIkumAra zramaNanI mAnasika adhI zaMkAnuM samAdhAna thai jatAM pArzva paraMparA karatAM A yugane anurUpa evI bhagavAna mahAvIranI paraparA vadhAre AtmakalyANa mATe zreyaskara che ema mAnI, tee potAnA ziSyanA samudAya sahita mahAvIra gacchamAM praveza kare che. tyAra pachI zuM thAya che tyAM ti...duka e hakIkatane zAstrakAranA zabdomAM tapAsIe- kesI goyama onicca tammi Asi samAgame / suyasIla - samukka risA mahatthattha viNicchao // tyAM tiMduka udyAnamAM kezI--gautama ane satata maLyA. temAM zruta tathA zIlanA utkarSa ane mahAna tattvanA arthonA vinizcaya thayA. nItikArA kahe che ke, 'satAM sabhUmiH saMgaH jUthapitta pujyena marthAta" satpuruSAnA samAgama sadA puNyakhaLe thAya che. zrI kezIkumAra ane gautamanA meLApa tattvajJAna ane AtmakalyANa mATe nIvaDayeA. A AdhyAtmika AnaMdanI mIThAza keAI apUrva hatI. A mIThAzanA svAda cAkhyA pachI A satpuruSA paNu te AnaMdane lUTavAnuM cUkayA nahi. jyAM sudhI zrAvastI nagarImAM banne satpuruSanuM avasthAna rahyuM tyAM sudhI prati divasa baMne mahAtmAo kalAko sudhI adhyAtmacarcA ane satsaMganA AnaMdamAM tALa rahetA. tattvane pArma gayelA A parama AtmAone maLavAnA stara paNa sAmAnya nahAtA. banne AdhyAtmika zikharane sparzelA hatA. annenI bhUmikA asAmAnya hatI. bannenuM vyakitatva zikharanu hatu.
Page #724
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAMtaH smaraNya bA.bra. nidrAchata pUjya zrI DuMgarasiMhajI mahArAjazrInA zeDala saMpradAyanA vartamAna vicaratA pUjya munivaro tathA mahAsatIonA zubha nAmo (1) saMpradAya ziromaNI mahAna tapasvIjI pUjyavara bA. bra. zrI ratilAlajI svAmI, 2. prakhara paMDita bA. bra. zrI jayaMtilAlajI mahArAja, 3. madhura vyAkhyAnI bA.bra. zrI girIzaca drajI mahArAja 4. zAstrajJa bA.bra. zrI janakarAyajI mahArAja. 5. tapasvI bA, bra. zrI jagadIzacaMdrajI mahArAja 6. vidyAnadI bA.bra. zrI harizacaMdrajI mahArAja 7. prakhara vyAkhyAtA bA.bra. zrI hasamukha munirAyajI 8. pravacanakAra bA. bra. zrI gajendra muni 9. saumya svabhAvI zrI zAMtiSa muniche. (2) vidyAvinodI bA. vra zrI jasarAjajI mahArAja 2. jJAna piyAsu bA. bra. zrI devendra munijI 3. pravacanakAra zrI kAntilAlajI mahArAja 4. sarala ravabhAvI bA.bra. zrI prakAzacaMdra mu . (1) 1. pU. saMtokabAI mahAsatIjI 2. bA. ba. kAMtAbAI mahAsatIjI 3, vijyAbAI mahAsatIjI bA. bra, bhAnubAI mahAsatIjI 5.bA.. dIkSitAbAI mahAsatIjI (mANakuvarabAI mahAsatIjI sAthe) 6. nAnA vijyAbAI mahAsatIjI. 1, ba. bra. jayAbAI mahAsatIjI 2. bA. bra. zAMtAbAI mahAsatIjI 3, bA. bra. kacanabAI mahAsatIjI 4. bA. bra. haMsAbAI mahAsatIjI. (3) 1. pU. maNIbAI mahAsatIjI (gAMDala) (4) 1. pU. pArvatIbAI mahAsatIjI 2. bA. bra. savitAbAI mahAsatIjI 3. bA. bra. vi. yAbAI mahAsatIjI 4. bA.bra. bhAnubAI mahAsatIjI 5. bA. bra. zAMtAbAI mahAsatIjI 6. bA. bra. meM jalAbAI mahAsatIjI 7. bA. vya. latAbAI mahAsatIjI 8. bA. bra. IndubAI mahAsatIjI 9. bA.bra. anilAbAI mahAsatIjI 10. bA.bra. caMdanabAI mahAsatIjI 11. bA.bra. dhamiThAbAI mahAsatIjI 12. bA. bra. haMsAbAI mahAsatIjI 13. bA. bra. araviMdAbAI mahAsata che 14. bA. bra. tibAi mahAsatIjI 15. bA. ba. nIrUbAI mahAsatIjI 16. bA. bra. vinodIbAI mahAsatIjI 17. bA. bra. yetsanAbAI mahAsatIjI 18. bA. ba. tejalabAI mahAsatI 19. bA. ba. prajJAbAI mahAsatIjI 28. bA. bra. IMdIrAbAI mahAsatIjI 21. bA. bra. sarejabAI mahAsatIjI 22. bA.bra. punitAbAI mahAsatIjI. (5) 1. bA. bra. vakhatabAI mahAsatIjI 2. bA. bra. prabhAbAI mahAsatIjI 3. bA. bra. hIrAbAI mahAsatIjI 4. bA. bra. IndubAI mahAsatIjI 5. bA. bra. hasAbAI mahAsatIjI 6. ba. bra. dayAbAI mahAsatIjI 7. bA. bra. ramAbAI mahAsatIjI 8. bA. bra. nAnA haMsAbAI mahAsatIjI. 9. bA.bra. IndubAI mahAsatIjI 10. bA.bra. naMdanabAI mahAsatIjI 11. bA. bra. jyotibAI mahAsatIjI. 12. bA.bra. madhubAI mahAsatIjI 13 bA. bra. kriSnAbAI mahAsatIjI. 14 bA. bra. sAvitrIbAI mahAsatIjI 15. bA. bra. zAradAbAI mahAsatIjI 16. bA.bra. raMjanabAI mahAsatIjI 17. bA. bra. jazavaMtIbAI mahAsatIjI 18. bA. bra. nAnA raMjanabAI mahAsatIjI 19. bA. bra pradyAbAI mahAsatIjI 20. . Sa. bhAnubAI mahAsatIjI 21 bA. bra. hasmitAbAI mahAsatIjI 22 bA. bra. me julAbAI mahAsatIjI. (6) 1. pU. samajubAI mahAsatIjI 2. bA. bra. latAbAI mahAsatIjI 3, bA.bra. saralAbAI mahAsatIjI 4. bA. bra. pritisudhAbAI mahAsatIjI. (7) 1. bA. bra. sagaratabAI mahAsatIjI 2. pU navalabAI mahAsatIjI 3. bA, bra. kuMdanabAI mahAsatIjI 4. bA. bra. puSpAbAI mahAsatIjI 5. zAMtAbAI mahAsatIjI 6. bA. bra. kaMcanabAI mahAsatIjI 7. bA.bra. suzIlAbAI mahAsatIjI 8. bA. bra. jasumatIbAI mahAsatIjI 9. bA. bra. saroja bAI mahAsatIjI 10. bA. bra. kIraNabAI mahAsatIjI. (8) 1. pU. mAnakuMvarabAI mahAsatIjI 2. pU. raMbhAbAI mahAsatIjI 3. je kuMvarabAI mahAsatIjI 4.
Page #725
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalItAbAI mahAsatIjI 5. jayAbAI mahAsatIjI 6. bA. bra. nirmaLAbAI mahAsatIjI 17. narmadA bAI mahAsatIjI 8. bA. ba. indubAI mahAsatIjI 9. bA. vya. zAMtAbAI mahAsatIjI 10. anasuyAbAI mahAsatIjI 11. bA. bra. yetsanAbAI mahAsatIjI 12. bA. bra. lAbhubAI mahAsatIjI 13. bA. vra, vanitAbAI mahAsatIjI 14. bA. bra. harSadAbAi mahAsatIjI 15 bA. bra, tArAbAI mahAsatIjI 16. bA.bra. priyabALAbAI mahAsatIjI 17. bA.bra. maneAramAbAI mahAsatIjI 18. bA. bra. praphalAbAI mahAsatIjI 19. bA. bra. vasaMtabAI mahAsatIjI 20. ba. bra. guNavaMtIbAI mahAsatIjI 21. bA.. ramAbAI mahAsatIjI 22. bAbra. jyotibAI mahAsatIjI 23. bA.bra. haMsAbAI mahAsatIjI 24. bA.bra. bhAnubAI mahAsatIjI 25. bA. bra. hasutAbAI mahAsatIjI 26. bA. bra. tarUlatAbAI mahAsatIjI (9) 1. bA.bra. prabhAbAI mahAsatIjI 2. bA.bra. caMpAbAI mahAsatIjI 3. bA. bra. vimalAbAI mahAsatIjI 4. bA. bra. urmilAbAI mahAsatIjI (10) 1. pU. hIrAbAI mahAsatIjI 2. dhIrajabAI mahAsatIjI 3. bA. bra. puSpAbAI mahAsatIjI 4. bA. bra. nAnA puSpAbAI mahAsatIjI 5. bA.bra. IndubAI mahAsatIjI 6. bA. . caMdanabAI mahAsatIjI 7. bA.bra. kumabAI mahAsatIjI - (11) 1. bA. bra. dhanakuMvarabAI mahAsatIjI. (12) 1. bA.bra. caMpAbAI mahAsatIjI 2. kaMcanabAI mahAsatIjI (13) 1. bA.bra. jayAbAI mahAsatIjI 2. bA.bra. vimaLAbAI mahAsatIjI : bA.bra. haMsAbAI mahAsatIjI, 4. bA. bra. jyotibAI mahAsatIjI (14) 1, bA. bra. gulAbabAI mahAsatIjI 2. bA.bra. vijyAbAI mahAsatIjI 3. bA. bra. pavAbAI mahAsatIjI 4. bA. bra. sAdhanAbAI mahAsatIjI 5. bA. bra. dhIramatIbAI mahAsatIjI 6. bA. bra. kuMdanabAI mahAsathIjI 7. bA.bra. saMgItAbAI mahAsatIjI. (15) 1. bA.bra. prAkuMvarabAI mahAsatIjI 2. bA.bra. yazomatIbAI mahAsatIjI 3. bA. vra, prajJAbAI mahAsatIjI 4. bA.bra. zelAbAI mahAsatIjI pa. bA.bra. jayeSAbAI mahAsatIjI (16) 1. bA.bra. lalItAbAI mahAsatIjI 2. bA.bra. tarUlatAbAI mahAsatIjI 3. bA.jazavaMtIbAI mahAsatIjI 4. bA.bra. vasumatIbAI mahAsatIjI 5. bA.bra. sumitrAbAI mahAsatIjI 6. bA. bra. arUNabAI mahAsatIjI 7. bA. bra. jayavaMtIbAI mahAsatIjI 8. bA.bra. mIrAbAi mahAsatIjI (17) 1. pU. mukatAbAI mahAsatIjI 2. bA.bra. lIlamabAI mahAsatIjI 3. bA.bra. pupAbAI mahAsatIjI 4. bA.bra. prabhAbAI mahAsatIjI 5. bA. bra. uSAbAI mahAsatIjI 6. bA. bra. mRdulAbAI mahAsatIjI 7. bA.bra. bhadrAbAI mahAsatIjI 8. bA. bra. bhAratIbAI mahAsatIjI 9, bA.bra. sumanabAI mahAsatIjI 10. bA.bra. vanitAbAI mahAsatIjI 11. bA. bra. sanmatibAI mahAsatIjI 12. bA.bra. rAjematIbAI mahAsatIjI 13. bA. bra. hasumatIbAI mahAsatIjI 14. bA.bra. sumatIbAI mahAsatIjI 15. bA.bra. anumatIbAI mahAsatIjI 16. bA.bra. vIramatIbAI mahAsatIjI 17. bA. bra. jJAnazIlAbAI mahAsatIjI 18. bA. bra. darzanazIlAbAI mahAsatIjI 19, bA. bra. vinodInIbAI mahAsatIjI 20. bA.bra. rAjulAbAI mahAsatIjI 21. bA. bra. sudarzana bAI mahAsatIjI 22. bA.bra. priyadarzanAbAI mahAsatIjI 23. bA.bra. kapAbAI mahAsatIjI 24. bhAgyavaMtAbAI mahAsatIjI 25. bA.bra. mInaLabAI mahAsatIjI 26. bA.bra. harSidAbAI mahAsatIjI 27. bA.bra. manISAbAI mahAsatIjI 28. bA.bra. kIraNabAI mahAsatIjI 39. bA. bra. harimatA bAI mahAsata cha 30, bA.bra. sudhAbAI mahAsatIjI 31. bA.bra. urvazIbAI mahAsatIjI 32. bA.bra. smitAbAI mahAsatIjI 33. bA. bra. urmilAbAI mahAsatIjI 34. bA.bra. DolarabAI mahAsatIjI 36. bA. bra. naMdAbAI mahAsatIjI 37. bA.bra. sunaMdAbAI mahAsatIjI 38. bA.bra. acItAbAI mahAsatIjI 39. bA. bra. apIdegtAbAI mahAsatIjI 40. bA.bra. ajItAbAI mahAsatIjI 41. bA. vra amItAbAI mahAsatIjI. munivare ThANA 13 mahAsatIjIe ThANA 174
Page #726
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayana sutra bhagavAna mahAvIranA prathama gaNadhara zrI gautama svAmIe uttarAdhyayana sutranA 23mAM adhyayanamAM khuba mahatvapUrNa samAdhAna karela che te paikInI sa6 bedhaka gAthAo: 38. egappA ajie sattU kasAyA indiyANi ya / te jiNittu jahAnAyaM viharAmi ahaM muNI! / / ' gaNadhara gotama :he muni! aNajItAyelA ApaNe AtmA ja mATe zatru che, kaSAya ane indriyo paNa zatru che. temane jItIne nItipUrvaka ha vihAra karuM chuM.. rAgaddosAdao tivvA nehapAsA bhayaMkarA / te chindittu jahAnAyaM viharAmi jahakkama // maNo sAhasio bhImo duTThasso paridhAvaI / taM sammaM nigiNhAmi dhammasikkhAe kanthagaM / / guNadhara gautama :- tIvra rAgadveta ane neha bhayaMkara baMdhana che. temane chedIne dhamanIti temaja AcAra pramANe huM vicAru chuM . gaNadhara gotama :manuM ja sAhasika, bhayaMkara, duSTa dhADe che, je cAre bAju doDe che. tene huM sArI rIte vazamAM rAkhu chuM', dhariAkSAthI te kathaka - uttama jAtine dhoDA banyA che. gaNadhara gautama jarA-maraNanA vegamAM vahetA- DubatA prANIo - mATe dharma je dvIpa, pratiSThA, gati ane uttama zarANa che. gaNadhara gotama : - zarIra nokA che. jIva nAvika che. ane saMsAra samudra che. jene maharSi tarI jAya che, 68. nara-marAve che bujjhamANANa pANiNaM / dhammo dIvo -paiTThA ya I HTyttamaM // gaI 73. sarIramAhu nAva tti jIvo vuccai naavio| saMsAro aNNavo vutto jaM taranti mahesiNo / SEMESTERGES asthi egaM dhuvaM ThANaM logaggami durAruhaM / jattha natthi jarA maccU vAhiNo veyaNA tahA / / nivvANaM ti abAhaM ti siddhI logaggameva y| khemaM sivaM aNAbAhaM jaM caranti mahesiNo / / gaNadhara gautama :lekanA agrabhAgamAM eka evuM sthAna che, jyAM jarA, mRtyu, vyAdhi ane vedanA nathI. paNa tyAM pahoMcavuM ghaNu alpa che, gaNadhara gotama : - je sthAna maharSi meLave che tenuM nAma nirvANa che. abAdha che. siddhi che, lokAgra che. kSema, ziva ane anAbAdha che.