________________
વ્યાખ્યાન સાહિત્યસંગ્રહ– ભાગ ૨ જે.
સક્ષમ એ વ્હાલા પુત્ર! તું અત્યંત સુખી જીવ છે, પરમ સુકુમાર અને અત્યંત આરામવાળો અમીર છો, તેથીજ એ પ્યારા ! તું ચારિત્ર પાળવામાં બરાબર શક્તિવાળે બની શકીશ નહિ. ૧૦.
ચારિત્ર ગુણને તેલ અસહ્ય છે. નાનીવવિજ્ઞા પુળા તુ મર્મ |
गुरु उ लोहमारो व्व जो पुत्ता होइ दुन्वहो ॥ ११ ॥ જંદગીપર્યંત ચારિત્રને બેજે ઉઠાવે, એ મસ્તકઉપર અત્યંત વજનદાર લેઢાના ભાર બરેબર કઠિન છે. ૧૧.
સંજમની પ્રાપ્તિ દુષ્કર છે. आगासे गंगसो उ व्व पडिसोओ व्व दुत्तरो। .
बाहाहि सागरो चेव तरियव्वो गुणोदही ॥ १२ ॥ પર્વતમાંથી પડતી એવી ગંગા તેના પ્રવાહમાં સામે પૂરે તરવું, અથવા બે હાથવડે મહાસાગર તરી જેમ મુશ્કેલ છે; તેમ ગુણસમુદ્રરૂપ સંજમને તરવું બહુ કઠિન છે. ૧૨.
ચારિત્ર નિભાવવામાં મુશ્કેલો. वालुआकनलो चेव निरस्साए उ संजमे ।
असिधारागमणं चेव दुक्करं चरित्रं तवो ॥ १३ ॥ જેમ રેતીના કવલ નીરસ અને લુખા હોય છે તેમ પ્રથમ તે સાધુપણું નીરસ છે તેમાં પણ જે તપશ્ચર્યા કરવી છે તે તે ખરેખર ખર્કધારાઉપર ચાલવાજેવું મહા કઠિન છે. ૧૩. તથા–
अही वेगंतदिठीए चरित्ते पुत्त दुकरे ।
जवा लोहमया चेव चावेयव्वा सुदुक्करं ॥ १४ ॥ જેમ સર્ષ બારીક નજરથી ચાલવાની જગ્યામાં એક ધ્યાન રાખી ચાલે છે તેમ હે વ્હાલા બેટા! તારે પણ ચાલવાની જરૂર છે. એ મીણના દાંતથી લોઢાના જવ ચાવ્યા બરાબર છે એટલે સંજમ (સંયમ) પાળવો મહા કઠિન છે. ૧૪,
