________________
પતિ છે.
હિંસા /મકથા)-અધિકાર હિંસા (g)-થોર.
-
છે મ ગયા એ હિંસાનો પટાભાગ ગણવા જે છે તેથી “મૃગયા” કે ડાર જેમાં પાણું પવન તથા આકાશનું સેવન કરી રહેનારાં પ્રાણુઓને નિરર્થક વધ કેટલાક નિર્દય પુરૂ કરી રહ્યા છે, તે નિર્દોષ પ્રાણીઓને વધ કરવાથી તેના કુટુંબમાં તેમનાં બાળ બચ્ચાંને કેટલું બધું સંકટ થતું હશે? તે ઉપર જે તેઓ પિતાનું લક્ષ ખેંચે તે કદી પણ આવાં કુકમેને આરંભ ન કરે, આ બાબત સમજાવવા માટે આ અધિકારની શરૂઆત કરવામાં આવે છે.
નિર્દોષ મુગલીઓને મારનારની નિરવધિ નિર્દયતા.
અનુટું. भीतमूत्तीर्गतत्राणा, निर्दोषा देहवित्तिकाः । 1 સુરતના ઘનિત, અરજુ ાં કથા ?
आत्मानुशासन. ભયભીત શરીરવાળી, જેનું કઈ રક્ષા કરનાર પણ નથી, નિર્દોષ છતાં અને જેની પાસે દેહ રૂપીજ ધન છે તથા દંતમાં જેઓને ઘાસ રહેલ છે આવી મૃગલીઓની પણ પાપી પુરૂ હિંસા કરે છે ત્યાં બીજાં પ્રાણીઓની શું વાત કહેવી? અથત દુનિયામાં પણ દાંતમાં તૃણ લઈ કઈ પગે પડે તો તે સદોષ હોય તે પણ તેને કેટલાક સજજન પુરૂ છેડી દીએ છે, ત્યારે આ મૃગલીએ તે નિર્દોષ છતાં પણ દાંતમાં તૃણ લઈ ઉભી રહી છે તેને મારવાનું કાર્ય કરવું તે મહા નિર્દય મનુષ્યનું જ કામ હોઈ શકે એ ભાવ છે. ૧.
સર્વથા પશુહિંસાને નિષેધ.
ઉપનાદિ (૨-૩). जावान् प्रतां यत्र नभोऽम्बुभोगान्, भवत्रयार्थः समुपैति हानिम् । आखेटकं पेटकमापदाङ्कः, कौतूहलेनापि करोति धीमान् ॥ २॥
