Book Title: Pravachan Pariksha Part 02
Author(s): Dharmsagar, 
Publisher: Rushabhdev Kesarimal Jain Shwetambar Sanstha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600172/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trijagattArakatIrthakaravacanapIyUSapInazrImattapAgacchIyamahopAdhyAyazrIdharmasAgaropAdhyAyapraNItA tapogacchIyaparamazuddhasAmAcArIsurasaudhAnupamAvyAbAdhastambhAbhA zrIpravacanaparIkSA (zrIhIrasUrIyAbhidhA) kupakSakauzikasahasrakiraNaH (granthakRtkRtA'bhidhA) (uttarabhAga:) mudrayitrI-mAlavadezAntargataratnapurIyazrIRSabhadevajIkezarImalajItyabhidhAnA zvetAmbarasaMsthA mudrakaH-zA. phakIracaMda maganalAla badAmI. dhI 'jaina vijayAnaMda' prInTIMga presa, kaNapITha bajAra-surata. zrIvIrasaMvat 2463 vikramasaMvat 1993 krAiSTasan 1937 pratayaH 500 paNyaM 4-0-0 Jan Education Interbon For Personal and Private Use Only www. byorg Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcAyo vijJaptiH mahAzayA! vilokanIyo'yamAsamApteH zrIjinapraNItapadArthAnAM yathAvasthitAnAM pratItyartha, na hyatathyapadArthapratItau jainanAmadhAraNamAtreNa mokSamArgArAdhanaM kasyApi kadApi jAyate jAtaM vA, ata eva zrIumAsvAtimiH tatvArthazraddhAnaM samyagdarzanaM zrIharibhadrasUrimizca tattatthasadahANaM zrIuttarAdhyayaneSvapi tahiyANaM tu bhAvANaM ityAdhuktvA viSaM nirdhAritaM samyaktvasya lakSaNaM padArthAnAM yathArthapratItirUpaM,tato vihAya pakSaparigrahAgrahaM yathAsthitameva tattvaM zraddheyaM samyaktvakAmukaiH,na ca pUrvapakSottarapakSayoH zravaNamananAdyantarA kadApi bhavati bhavyaM tattvazraddhAnaM, pustakArohAt prAgutpannAnAM pravacanaviDaMbakAnAM matasya 'nirAsaratu mUtraniyuktibhASyakArAdimivistareNa vihitaH, paraM tadanUtpannAnAM sattAvatAM cAdhunAtane'pi yathArhatayA pravacanaparAbhavaparAyaNabuddhInAM nirAsastu saMpUrNatayA'traivAsti, tato vilokayantu vicakSaNA enaM granthaM vivekavRddhyartha, dharmaparIkSAvasare yathA vyudvAhitAnAM na zreyolezAvAptiH tathA tatvajijJAsUnAM yathArthAptavacanavivekAyasare'pi na parIkSAkartari dveSaleze'pikalyANakaNasyApi prAptiH, tato vihAya taM vItarAgavacanAnusArivaktari yathArthamIkSantAmIkSApravaNAHsamIkSakAena,granthasya cainasya mahattAyAM cedicchA vilokanIyaH zrIsiddhacakragataH pRthagmudritazca pravacanaparIkSAmahattetyabhidho nivandhaH, dRggocarIkRtya caimau yathArthatattcapratItiparAyaNA bhavantu santa ityabhilASapUrvakaM vAcanAyArthayante AnandasAgarAH jAmanagara vaizAkhazuklA tRtIyA For Personed Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 6 vizrAme devatoddiSTayAvattIrthasaddhAvazrImattapogaNAnupamasaudhAnanyastambhopama mahAmahopAdhyAyazrIdharmasAgaropajJA / sArdhapaurNimIyakaH zrIpravacanaparIkSA (dvitIyo vibhAgaH) CHOUGHOGHOGHAGOROUGG athotpattikAlakrameNa prAptaM sArddhapaurNimIyakamAhaaha saDDapuNNimIo puNNimapakkhAu sumtisiNhaao| chattIsuttarabArasasaehiM jAo a vikmo||1|| 'atheti stanikAnantaraM sArddhapaurNimIyakaH pUrNimApakSAt sumatisiMhAt-sumatisiMhanAmna AcAryAt vikramataH SaTtriMzadadhikadvAdazazatavarSe gate 1236 jAta:-samutpannaH, atra pUrNimApakSAjAta ityanena nirgatanirgatatvamasya sUcitaM, yato bRhadgacchAt pUrNimApakSo nirgatastato'yamiti,sumatisiMhAdityanena sArddhapaurNimIyakapakSasya prathamAcAryaHpradarzitaH, uttarArddhana nirgamakAlo'pIti gAthArthaH // 2 // atha gAthAsaTTakena tannirgamavyatikaraM didarzayiSuH prathamagAthAmAha sirihemacaMdasUrI dUsamasamayaMmi kevalI vutto| parasamayaMmi pasiddho siddho sahAisatthesu // 2 // tassuvaesA jIvAjIvAivisArao dyaapvro| rAyA kumAravAlo jAo paramArihayarehA // 3 // OOGIGRIHOROGROIGORONG in Education Interbon For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 6 vizrAme // 2 // HONGKONGHO% aha aNNayA kayAI kumaranariMdeNa pucchio sUrI / puNNimapakva sarUvaM parUviaM teNa tassa puro ||4|| tatto raNNA bhaNiaM siddhaMtAsAyago mahApAvo / mA ciTThau me rajje ia ciMtitra sUri viNNatto // 5 // sUribhaNieNa vihiNA nijjuhio puSNimo a niarajjA / evaM divaM gayaMmi a sUriMmi divaM gao rAyA // 6 // rahacariAe ego samAgao sumatisiMhahnAmeNaM / pattaNanayare diTTho puTTho loeNa ko'si tumaM ? // 7 // te sukeNa bhaNiaM puNNamio saputrvao ahayaM / jAyA tannAmeNaM tassaMtai buDavayaNamiNaM // 8 // zrI hemacandrasUrirdupamAsamaye kevalI trikoTIgranthakarttA kalikAlasarvajJa iti jainasamaye paNDitairuktaH, parasamaye - naiyAyikAnyatIrthikazAsane zabdAdizAstreSu - vyAkaraNAdigrantheSu siddha iva siddha iti prasiddhaH - khyAtimAn, ata evAdyApyanyatIrthikA brAhmaNAdayaH zabda niSpatyAdi vipratipattau yadAha zrI hemasUrityAdivacobhiH siddhAntayantItigAthArthaH ||2|| tasyopadezAt - zrI hemAcAryopadezAjIvAjIvAdiSu navasu tacceSu vizArado - nipuNo dayApravaraH - sarvaprANiSvanukampA zreSTho rAjA kumArapAlaH paramArhatarekhA - paramAH - prakRSTA ye ArhatAH - zrAvakAsteSu rekhA - rekhAbaddhaH, advitIya ityarthaH, AstAM jIvamAriH, vacomAtreNApi mArizabdo na bhaNanIya ityanukampAparAyaNo'bhUd eSA ca svAnyasamayeSu prasiddhiradyApi nizcalA iti, itigAthArthaH // 3 // athAnyadA-ekadA prastAve kumAranarendreNa pUrNimApakSasvarUpaM - ko'yaM tIrthAdbhinnaH pUrNimApakSaH kIdRzazcetyAdi pUrNimApakSavyatikaraM sUriH - zrI hemacandrasUriH pRSTaH - praznaviSayI kRtaH, tena sUriNA tasya- rAjJaH puraH svarUpaM - pUrNimApakSakharUpaM prarUpitaM, yathA-zrIcandraprabhAcArya zrImunicandrasUriH 2 zrImAnadevasUriH 3 zrIzAnticandrasUriveti 4 catvAro'pyAcAryA ekaguruziSyAH, teSu zrImunicandrasUriH saMvegavairAgyAdiguNanidhiH sarvaloka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only NGTHO GISITIO sArdha paurNimIyakaH // 2 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 6 vizrAme sArdhapaurNimIyakaH vikhyAta ityAdi yAvanmunicandrasU rimatsareNa candraprabhAcAryaH pUrNimApakSaM pAduSkRtavAnityAdi dvitIyavizrAmoktaM sarvamapyuktamiti| gAthArthaH // 4 // tatsvarUpaM nizamya gajJA bhaNitam-ayaM siddhAntAzAtako mahApApaH, tato me rAjye mA tiSThatu iti cintayitvA mUrirvijJaptaH-etAdRzo me rAjyAtkathaM niSkAzya ityAdItigAthArthaH // 5 // sUribhaNitena vidhinA, tatra vidhirevaM-prathamaM zrIsUriNA | bho paurNamIyaka pUrNimApAkSikaM na siddhAnte na vA paramparAyAmiti, atra yadi tava samIhA syAt tadA vicArayAma ityukte bhaNitavAn "rUsau kumaranariMdo ahavA rUsau hemsuuriNdo| rUsau ya vIrajiNiMdo tahAvi me punnnnimaapkkho||1||" ityanucitavacasA vizeSato ruSTena rAjJA bhaNitaM "sAhUNa ceiANa ya paDiNIaM taha avaNNavAyaM ca / jiNapatrayaNassa ahiaM savvatthAmeNa vArei ||"tti | bhagavadupadezAt mayA kiM karttavyamityAdi, tataH zrImUriNA pravacanoDDAhaM cetasyavadhRtya roSAdupazAmitena rAjJA nijarAjyAd-aSTA| dazadezebhyo niSkAzitaH pUrNimIyakaH, evaM kiyatA kAlena sUrau-zrIhemacandrAcArye divaM gate sati rAjA-kumArapAlanAmApi divaM gata itigaathaarthH||6|| idAnIM pattanAdau kIdRg vyatikaro'stIti vilokananimitaM rahazcaryayA-nyagvRttyA nAmnA sumatisiMhAcAryaH pattane samAgataH, tatra dRSTaH san lokena pRSTaH ko'si tvmitigaathaarthH||7|| tena-sumatisiMhAcAryeNotsukena-nirbhayatayA sotsAhotkarSeNa sAIzabdaH pUrva yasya sa evaMvidhaH paurNimIyakaH-sA paurNimIyako'hamiti bhaNitamityarthaH, tata Arabhya tatsaMtatistannAmnA jAtetIdaM vRddhavacanamitigAthArthaH // 8 // atha kecittadIyA vadanti yattadAha keivi bhaNaMti puNNimasamudAe sumaisiMha aayrio| pagaIe somAlo teNaM so sAhapuNimio // 9 // kecitpUrNimIyakA bhaNanti-pUrNimAsamudAye sumatisiMhAcAryaH prakRtyA sukumAraH, mRdubhakRtika ityarthaH, tena tadapatyAnAM sAdhu AGRONGHAGHONGEOGHANSHORORS For Personal and Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana-1 parIkSA 6 vizrAme // 4 // paurNimIyaka ityAkhyA, kecicca tadIyA eva jinapratimAnAM purastAt karpUravAsajalaphalAdipUjAniSedhanena sAdhumArgapravartanAt sA karpUrAdipaurNimIyaka ityapi bodhyamitigAthArthaH // 9 // atha tasya prarUpaNAmAha pUjAniSedhaH kappUravAsajalaphaladavvehiM na hoi dvjinnpuuaa| sesamuvaesapamuhaM puNNimasarisaM muNeavvaM // 10 // karpUravAsajalaphaladravyaiH dravyajinapUjA na bhavati, kapUreNa-ghanasAreNa mizrito yo vAsaH-candanacUrNa yadvA karpUrazca vAsazceti dvandvaH tena tAbhyAM vA prAtaH zrAddhaiH pUjA kriyate sA tena pratiSiddhA, tathA jalaphalAdInAM puro Dhaukanena yA'grapUjA kriyate sA'pi tena pratiSiddhA, tatrASTaprakArAdipUjAsu vAsAdibhiH pUjA pratItaiva, yaduktaM-"paMcopacArajuttA pUA ahovayArakaliA y| riddhi| viseseNa puNo neA sabbovayArAvi // 1 // tahiaM paMcuvayArA kusumakkhayaragaMdha3dhUvazdIvahiM5 / kusuma 1 kakhaya 2 gaMdha 3 paIva 4AI dhUva5neveja6phalajalehi 8 puNo // 2 // aDhavihakammahaNaNI aDavayArA havai pUA // 3 // SaTpadI, savvovayArapUA nnhvnnccnnvtthbhuusnnaaiihiN| phalabalidIvAInagIArattiAIhiM // 2 // iti bRhadbhASyAdau, tathA 'arahatANaM bhagavaMtANaM gaMdhamallapaIvasammajaNa| vilevaNavicittabalivatthadhUvAiehiM pUAsakArehiM paidiNamanbhaccaNaM pakuvvANA titthutthappaNaM karemo'tti zrImahAnizIthe tRtIyAdhyayane, ityAdyAgameSu karpUravAsajalaphalapradIpAdidravyairdravyapUjAyAH sadbhAvAt , tathA paramparAyA api vidyamAnatvAccAtkicitkara evAsyopadezaH / zeSam etatprarUpaNAdatiriktamupadezamamukham-upadezapravRtyAdikaM pUrNimAsadRzaM-paurNimIyakamatasamAnaM jJAtavyaM, dvitIyavi-10 zrAme varNito yo rAkAraktaH pUrNimApAkSikAdivitathaprarUpaNA''saktastannirAkaraNamatrApi bodhyamitigAthArthaH // 10 // atha paJcamavizrAmopasaMhAramAha // 4 // Fored Pies Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme 11411 Jain Education Informatione evaM kuvakhakosiasa hastakiraNaMmi udayamAvaNNe / cakakhuppahAvarahio kahio so saGghapuNNimio || 11 || navahatyakA0 / / 12 / / ia sAsaNa0 / / 13 / / ia kuvakukhakosiasahassakiraNaMmi saDUpuNNimiamayanirAkaraNanAmA chaTTo vissAmo sammatto // vyAkhyAt // 11 // athAyaM sArddhapaurNimIyakaH kasmin saMvatsare kasmiMzca gurau vidyamAne satyasmin prakaraNe bhaNita iti pradarzanArthaM gAthAmAha-prAgvat // 12-13 / / [ CED ONCE GESDACEDD BE C iti zrImatpAgaNana bhomaNi zrIhIra vijayasUrIzvaraziSyopAdhyAyazrIdharmasAgaragaNiviracite svopajJakupakSa kauzikasahasrakiraganAmni prakaraNe sArddhapaurNimIyakamatanirAkaraNanAmA SaSTho vizrAmo vyAkhyAta iti // jaBCEEDO CED CECE ED atha kramaprAp tristutikAparanAmAgamikamatamAha aha Agami kumayaM pAyaM dhaNiucca savvaloamayaM / paMcAsuttarabArasasaehiM varisehiM vikamao // 1 // 'athe 'ti sArddhapaurNimIyaka nirUpaNAnantaramAgamikaM kumataM prAyaH stanikvatsarvalokamataM - sarvajanapratItaM vikramato - vikramasaMvatsarAtpaJcAzaduttaradvAdazazatairvarSaiH 1250 jAtamiti gamyamitigAthArthaH || 1 || atha gAthAMtrayeNa tadvyatikaramAha sIlagaNadeva bhaddA nAmeNaM niggayA ya puNNimao / pallavapakve pattA tatto'via niggayA samae ||2|| sattuMjayassa pAse miliA sattaDa buDDhagaNamuNiNo / gaNaniggayA ya tesiM savvehivi milia dujjhAyaM // 3 // + For Personal and Private Use Only SHOKSION SHONGKONG ON AgamikamatotpatyAdiH // 5 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme // 6 // AgamikamatotpacyAdiH : SHOROROSHOOOOOOOOHOR sAsaNasuadevithuIpaDisehaparAyaNaM navINamayaM / payaDikayaM pAvudayA tattha jui vigappiA evaM // 4 // nAmnA zIlagaNadevabhadrau paurNimIyakAta-pUrNimAkupakSAnirgatau pallavapakSe-aMcalapakSe prAptau, paurNimIyakainiSkAzitau stanikapakSanizrAM kRtavantAvityarthaH, tau ca tatrAdhItya labdhAcAryapadau tato nirgatau samaye-prastAve zatruJjayasya pArthe-zatruJjayaparisare tayoH bRhadgaNamunayaH saptASTau vA gaNanirgatA militAH, taizca sarvairapi militvA durdhyAtaM-duSTa paryAlocitaM, yadi vayaM kiJcinnavInaM mataM prarUpayAmaH tadA zobhanamityevaMrUpeNa vicAritam , atha yathA vicAritaM tadAha-zAsanazrutadevI-zAsanadevI zrutadevI upalakSaNAt | |kSetradevatA zAsanasurAdayasteSAM stutiH-"suadevayA bhagavaI" ityAdirUpA tasyAH pratiSedhe parAyaNaM-tatparaM navInaM mataM, prakaTIkRtam , etAvatA yathA dhyAtaM tathaiva janAnAM purastAtparUpitamityarthaH,tatra yuktirvikalpitA evaM-vakSyamANalakSaNA itigaathaatryaarthH||2-3-4|| atha tasya kuyuktimAhatitthayaro asamattho jesuvi kajesu tesu ko annnno| kiM hunAvi samattho? tA kaha suadevayavarAI ? // 5 // yeSu kAryeSu tIrthakaro'samarthaH-zaktirahitasteSu kRtyeSu kiM ko'yaM-tIrthakarAdaparaH samartho bhaved ?, apitu na bhavet , tA-tarhi | zrutadevatA varAkI kathaM bhavet ?, tasmAd jJAnAdyartha tasyAH prArthanamakicitkaramityartha itigAthArthaH // 2 // etAdRgyuktivaktA kIdRg syAdityAha iccAiajuttIhiM mUDho mUDhANa ckkvddismo| na muNai vatthusahAvaM digayaradIvAiAharaNA // 6 // ityAdikayuktibhirarthAbruvANo mUDho mUDhAnAM madhye cakravartisamo-mUrkhazekharo vastukhabhAvaM-vastusvarUpaM jagadudaravartipadArtha-16 HHOROSHOROCHONORONCHOL // 6 // For Pesonand Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme 11911 HONGKONGHO DIGIONSHO% Jain Educationa International pariNatiM na jAnAti, ayaM bhAvaH - anantabalabhRt tIrthakaro yadyasamarthastarhi bahuprArthitApi varAkI zrutadevatA kathaM samarthA iti zrutadevatAstutirnAsmAkaM sammatetyarthaH, tatra vastusvarUpaM na jAnAtItyatra dRSTAntamAha 'dinakare' tyAdi, dinakaradIpAdyudAharaNAd-andhakAranAzane samartho'pi dinakara :- sUryaH pradIpasAdhye-bhUmigRhAdyandhakAranAze na samarthaH, yaH sAmarthyamadhikRtyAdhikaH sa sarvatrApi samartha eva syAd evaM niyamo nAstIti dinakaradIpa dRSTAntena zrutadevatAsAdhye kArye'rhan samartha eva syAditi niyamAbhAvo darzitaH, tathaiva vastusvabhAvAd, ata eva zrIgautamaprabodhito'pi karSakaH zrImahAvIradarzanAdarzanAdizUnyaH saMsAraM bhrAnta ityAgamaprasiddheritigAthArthaH || 6 || atha punarapi lokasiddhadRSTAntamAha mahaphalao sahagAro jaMbUphalakAraNaMpi kiM hujjA 1 / kohaMDIphalaheU kiM sahagAro samiddho'vi 1 // 7 // mahAphalado'pi kalikAle kalpadrumopamayA phaladAtA'pi sahakAra : kiM jambUphalakAraNamapi bhaved ?, api tu na bhavet, yadvastu mahat sanmahAphalakAraNaM tattucchaphalakAraNaM bhavatyeveti niyamo nAstyeveti darzitaM kiJcitphalaM mahadapi tucchajanyaM mahatA'pi janayitumazakyamityatra dRSTAntamAha- 'kohaMDI' ti kUSmANDIphalahetuH kiM samRddho'pi vasantata patramaJjaryAdisaMyukto'pi sahakAra :AmravRkSaH kiM syAd 1, apitu na syAt, kUSmANDI nAma vallIvizeSaH, sA ca sahakArAdimahAvRkSApekSayA tucchA strIrUpA'pi yanmahatphalaM dadAti tatsahakArAdinA kenApi dAtuM na zakyate, tena yatphalaM zrutadevatayA dIyate tatphalaM kenApi dAtumazakyam, ata eva zrIhemAcAryeNa sarakhatI samArAdhitA pravacanaprabhAvanAhetuH saMpannetyagre darzayiSyate iti gAthArthaH ||7|| athAstAmanyat, tIrthakare vidyamAne'pi tIrthakarAsAdhyaM tadatiriktajanasAdhyaM ceti darzayati For Personal and Private Use Only GORGONGHONGKONGHOLFHOLT ORG AgamikamatotpacyAdiH 11911 wwww.jninelibrary.org. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7vizrAme // 8 // AgamikamatotpatyAdiH THROHOROHOROHOROHOROSOOO saMtaMmi atitthayare goamapamuhAvi sAhuNo svve| bhikkhahAvi pavihAkulesu gAhAvaINapi // 8 // sati ca-co'pyarthe satyapi tIrthakare-zrImahAvIranAmni vidyamAne'pi gautamapramukhAH-sAdhavo mikSArthamapi annapAnAdinimittaM | gRhapatInAM-gRhasthAnAM kuleSu praviSTAH,cAritrArAdhanahetorannapAnAderdAnazaktiryathAgAryagAriNInAM na tathA tIrthakRtAmapi itidRSTAntena | yathA cAritrAvaSTambhanasAmarthya zrutadevatAdInAM na tathA tIrthakRtAmapIti,anayA dizA'neke dRSTAntAH svayamabhyUdyAH, yathA bahumUlyenApi ratnainAsAdhyamapi kArya zItatrANAdikaM vastrAgyAdisAdhyaM, ghRtenAsAdhyamapi zaucakarmAdikaM pipAsozamanAdikaM ca jalasAdhyamityAdi / lokasiddhaM lokottare'pi vaiyAvRtyAdhupaSTambhanAdinA yathA sAdhavastIrthapravRttihetavo na tathA tiirthkRto'piityaadiitigaathaarthH||8|| atha tristutikaH zaGkateNaNu suadevIthuNaNe bhava virahavarAipatthaNA tiie| No juttA jamasaMtaM vatthu kiM ko'vi dijAvi? // 9 // nanu bhoH zrutadevatAstavane 'aamuulaaloldhuuliibhulprimlaaliiddhlolaalimaalaajhngkaaraaraavsaaraa'mldlkmlaa'gaarbhuumiinivaase| chAyAsaMbhArasAre ! varakamalakare! tArahArAbhirAme !, vANI saMdohadehe bhavavirahavaraM dehi me devi ! sAra // 1 // mityAdirUpe bhavavirahavarAdiprArthanA tasyAH zrutadevatAyA na yuktA,yad-yasAt kAraNAdasadvastu-khasattAyAmavidyamAnaM vastujAtaM ko'pi kiM dadyAdapi, api tu na ko'pi dadyAd , ayaM bhAvaH-zrutadevatAyA eva bhavavirahAbhAvAt kathaM sA bhavavirahavaraM dadyAd ?, na hi svasattAyAmavidyamAnaM vastujAtaM dAtuM ko'pyalaM bhavet , tasAdakizcitkarI zrutadevatAstutiriti gAthArthaH / / 9 / / atha svasattAyAM vidyamAnameva vastu dIyate nAnyaditi niyamAbhAvaM darzayan dUSayati SHOROSHASHOKOHOROHI Jan Econo Fored Pies Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme // 9 // GIONS ONGOGY GOONGHO nevaM niamo jamhA diti asaMtaMti neva saMtaMpi / jiNapamuhA suaNANaM kevalaNANaM ca AharaNaM // 10 // naivaM niyamaH sadeva dIyate nAnyadityevaM niyamo nAstIti, atra vyabhicArasthAnamAha - 'diti' tti jinapramukhAH - jinendrAcAryAdayo'sadapi svasattAyAmavidyamAnamapi dadati, sadapi vidyamAnamapi ca na dadati, tatkimudAharaNamityAha zrutajJAnaM kevalajJAnaM codAharaNam, ayaM bhAvaH - jinendrANAM svasattAyAM zrutajJAnaM nAsti tadapi 'uppannei ve' tyAdimAtRkApadena te'haMto dvAdazAGgImapi bhAvazrutaM prayacchanti, ata eva zakrastave 'cakkhudayANa' mityarhatAM vizeSaNaM, na cArhatAM zrutajJAnaM sattAyAM bhaviSyatIti zaGkanIyaM, chAsthike jJAne naSTa eva kevalotpatteH, yadAgamaH- "uppaNNaMmi aNate nAMmi u chAumatthie NANe"tti, asti ca kevalajJAnaM tadaMzamapi na prayacchanti, vidyamAnasyApi tasya dAnAzakteH, ata eva matyAdijJAnacatuSTayasya noddezAdikaM zrutajJAnasya tu tasya saccAt, yadAgamaH - " cattAri NANAI ThappAI ThavaNijAI, No uddisati yAvat suaNANassa uddeso samuddeso aNuNNA aNuogo pavattaI "ci, | tathA akevalino'pi gautamAdayaH svaziSyAn prati hetumAtrabhavanena kevalajJAnadAyino, na tathA labdhyAdInAmapItyevamudAharaNena yadyapi zrutadevatAyA bhavaviraho nAsti tathApi tAdRgvastusvabhAvAd dadyAdvA bhavavirahahetutvAt kAraNe kAryopacArAdbhavaviraharUpANi | jJAnAdIni teSAM dAtrI bhavatyeva, nanu zrIhemAcAryAdidRSTAntena zrutajJAnadAtRtvaM bhavatu, evaM darzanasyApi nAsaMbhavo, yato devAdi|bhyo'pi samyaktvalAbhazravaNAt paraM cAritraM tu tato na bhavatyeveticenmaivaM, hetumAtreNa metAryAdInAmAgame pratItatvAt zAsana| devyAdibhyo rajoharaNAdiliGgalAbhAt pratyekabuddhAdInAmapi dravyacAritralAbhasyA virodhAt tena tadvaraprArthanaM nAyuktamitigAthArthaH |||10|| na caivaM sarvathA niyamAbhAva eva, kiMtu kvacinniyamo 'pItyAha For Personal and Private Use Only IGHLIGIOUGHOUGHOUTDOORSHS zrutadevatAdistutisiddhiH // 9 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme 112011 SHONGKONGHONGKONGKONGKONGHONG distuti siddhiH jo puNa katthavi niyamo dIsai davvaMmi na uNa bhAve'vi / aNNaha paDimApamuhA''rAhaNamavi niSphalaM pAve // 11 // zrutadevatAyaH punaH kutrApi niyamo dRzyate sa dravye dravyaviSayo'vagantavyo dravyaM hi kanakAdilakSaNamannAdilakSaNaM vA dIyamAnaM vidyamAnameva-svasattAyAM varttamAnameva dIyate, na punarasat, 'uppannei vA ityAdi mAtRkApadarUpaM yadravyazrutaM tadgaNadharebhyo vidyamAnaM sadeva dIyate iti na vyabhicAraH, nanu tIrthakara zAsana devatAbhyAM dIyamAne dravyaliGge vyabhicAro, yatastayoravidyamAnameva dravyaliGgaM parebhyo dIyate iti cetsatyaM, tayostathAvidhakalpatvAt, tathAvidhavyatikarAtiriktasthale vyApterniyamAt yadvA yadyapi tIrthakRcchrutadevatAbhyAM rajoharaNAdikaM liGgatvena cAritrabuddhyA svayaM gRhItaM nAsti tathApi dravyatvena sadbhUtameva dIyate, na punarasadapi, tasmAddravyamantareNa dravyotpattidAnAdyasaMbhavAt dravyaviSayo niyamo'vyabhicAreNa siddhyati, na punarbhAve'pi - bhAvaviSayo'pi niyamaH, na hi deyasya bhAvasya sadbhAvo dAturapi yujyate, zrutajJAnamAzritya tIrthakRtyeva vyabhicAraH prAgeva darzitaH, anyathA yadi bhAvo'pyAtmani sanneva dIyate iti niyamaH syAttarhi pratimApramukhArAdhanaM - jinapratimAdyArAdhanaM niSphalaM prApnuyAd, yataH samyagdRSTiparigRhItA jinapratimA bhAva grAmatayA bhaNitA, AdizabdAt sArUpikAdayo'pi grAhyAH, yadAgamaH - "titthayaro 1 jiNa 2 caudasa 3 bhiNNe 4 saMvigga 5 taha asaMvigge 6 / sArUvia7 vaya8 daMsaNa 9 paDimAo 10 bhAvagAmA u" // 1 // itizrIbRhatkalpa bhASye, tadvazyaikadezo yathA - tIrthakarA - arhantaH jinA:- sAmAnyakevalinaH avadhimanaHparyAyajinA vA caturddazapUrviNo dazapUrviNazca pratItAH 'miSNa' tti asaMpUrNadaza pUrvadhAriNaH saMvignAH- udyatavihAriNa asaMviprAH - tadviparItAH sArUpikA nAma zvetavAsasaH kSuramuNDitaziraso mikSATanopajIvinaH pazcAtkRtavizeSAH 'vaya'tti pratipannANuvratAH zrAvakAH 'daMsaNa'tti darzana zrAvakAH aviratasamyagdRSTaya ityarthaH pratimAH - HOROYONGOONG HONGKONGKONG For Personal and Private Use Only // 10 // . Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 7 vizrAme // 1.12 // arhadvimbAni, eSaH sarvo'pi bhAvagrAmaH, eteSAM darzanAdinA jJAnAdiprasUtisadbhAvAt, atra paraH prAha - nanu yuktaM tIrthakarAdInAM jJAnA| dibhAvaratnatrayasaMpatsamanvitAnAM bhAvagrAmatvaM, ye punarasaMvigrAsteSAM kathamiva bhAvagrAmatvamupapadyate 1, naiSa doSaH, teSAmapi yathAvasthitaprarUpaNAkAriNAM pArzvato yathoktadharmamAkarNya samyagdarzanalAbha udayate, atasteSAmapi bhAvagrAmatvamupapadyate, kRtaM prasaGgenetyAdi bRha vR0, atha pratimAnAM sarvathA jJAnAdizUnyatve'pi pareSAM jJAnAdihetutvAd, evaM sArUpikA api, aviratadeza viratAstu zrAvakAH svayaM | cAritrapariNAmarahitA api sadupadezena pareSAM tatpariNAmahetavo bhavanti, evaM zrutadevatA'pi svayaM atathAbhUtA'pi cAritrAdyupaSTambhahetutvena tasyAH tathAvidhaprArthanA'pi phalavatyevetigAthArthaH || 11|| atha jagatpravRttihetuvastusvarUpaprarUpaNAya gAthAyugmamAha davA davvabhAvA naya bhAvA kiMci hujja dabvAi / teNeva jagapavittI kAraNavisayA phalaThThINaM // 12 // phalajaNayaM khalu kAraNamiha dihaM taMpi neva phalajuttaM / sAhusarIrA mokkho na sarIraM mokkhasaMjuttaM // 13 // dravyAt kanakAderdravyaM-kanakakuNDalAdikaM dravyaM bhAvazca - tathAvidhajIvAdernAnApariNAmavizeSaH tAvubhAvapi bhavataH, na ca bhAvAt kiMcidravyAdi bhavet, nahi tathAvidhapariNAmAt kiMcitkanakAdikaM saMpadyate, na vA svakIyapariNAmamAtrAt parakIyapariNA| motpattiH syAt, tenaiva kAraNena jagatpravRttiH phalArthinAM kAraNaviSayA bhavati, kAraNaM khalu iha jagati phalajanakaM dRSTamapi punastatkAraNaM phalayuktaM naiva - nAstyeva, kAraNaM khalu iha jagati phalajanakaM syAt, na punaH phalayuktamapIti bhAvaH, phalayuktatve hi yugapad dvayorutpattiH prasajyeta, tathA ca kAraNaM kAryAtpUrvabhAvi pazcAdbhAvi ca kAryamiti sarvajanapratItibAdhA syAt, tatra dRSTAntamAha - 'sAhu' ci sAdhuzarIrAtmokSaH - sarvakarmakSayalakSaNasiddhiH syAd, yadAgamaH - " aho jiNehiM asAvA, vittI sAhUNa dekhiA / mukkhasAhaNaheussa For Personal and Private Use Only DISO14001DIGIONS zrutadevatAdistutisiddhiH // 19 // . Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 7 vizrAme // 12 // zrutadevatAdistutisiddhiH SHORIGHAGHENGDIOONGRO sAhudehassa dhAraNA // 1 // iti (5-151*) na ca tat zarIraM mokSasaMyuktam , etAvatA mokSaviyuktamapi mokSasAdhanaM, tathA zrutadevatA'pi, zarIrAdivattasyA api dharmasAnnidhyadAnasaMbhavAditi gaathaayugmaarthH||12||13|| athoktayukteH paramArthamAha__ evaM kAraNaniayaM kajaM puNa kAraNAI nnaannaaii| teNappamahavigappo govANavi hAsaheutti // 14 // evaM-prAguktaprakAreNa kArya kAraNaniyatam-amukametAdRzaM kAryamamukenaiva kAraNena janyaM, kAraNaM caitAdRzamamukasyaiva kAryasya janakamityevaMrUpeNAnyo'nyavyAptimadbhavati, tAni ca kAraNAni nAnA-vicitraprakArANi kartRkaraNAdIni, tAni ca kAnicinmahAntyapi svAniyatAnAmalpAnAmapi kAryANAM kartRNi na saMbhavanti, yathA pradIpApekSayA mahAnapi sUryaH pradIpaprakAzyaM bhUmigRhaM na prakAzayati, tathA'rhadasAdhyamapi kArya zrutadevatAsAdhyam , atastadarthecchunA tatstutiH karttavyeti na doSaH, yata evaM tena kAraNenAlpamahadvikalpaH-idaM mahadidaM cAlpamityAdikalpanA gopAnAmapi hAsyahetuH, yataste'pyuktayuktyA nirNetuM zaktA itigaathaarthH||14||athaanythaa prakAreNa yuktimAha aNNaha arahaMtAI paMca payA tattha egameva payaM / juttaM jai asamattho arihaMto kinnu sesehi ? // 15 // anyathA-mahAn puruSaH svApekSayA tucchapuruSasAdhyaM kArya karotyeveti yadi tarhi ahaMdAdIni paJca padAni, prAkRtatvAtpuMstvaM, | teSvekameva padaM yuktaM,"namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariANaM namo uvajjhAyANaM namo loe savvasAhUNaM" iti paMcAnAM padAnAM jAmadhye namo arihaMtANamityekameva padaM yuktaM tristutikAbhiprAyeNa, yadyahannasamarthaH nu iti vitarke zeSairAcAryAdibhiH kiM syAta?, na kimapItyarthaH, tena tanmate namaskAro'pi 'namo arihaMtANa'mityekapadAtmaka eva yuktaH, yadyAcAryAdisAdhyaM kArya tIrthakareNAsAdhya // 12 // Jain Education Interbon For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA zrutadevatAdistuti 7 vizrAme // 13 // OMGHOTOHOTOHOTOHOTOHOTOHOTS tarhi ciraM jIva AyAto'si khayamevAssaduktamArgeNa, zrutadevatAyAmapi tathA shrddheymitigaathaarthH||15|| atha yenArAdhitA zrutadevatA sarvajanapratItA phaladAyinI saMvRttA tadvyatikaraM gAthAtrayeNAha teNeva vIsaThANArAhaNamarahaMtaguttasunimittaM / bhaNiaMtatthavi pavayaNapahAvaNA sA'vi kaha hujjA ? // 16 // ia ciMtAparataMto jiNabhatto hemcNdsuurivro| ArAhia suadeviM jAo kAlikAlasavaNNU // 17 // rAyA kumArapAlo nimmavio teNa prmsNviggo| ajjavi kittipayAyA pvynnpaasaaysihrNmi||18|| yena kAraNena tIrthadasAdhyamapi kiyatkArya zrutadevatAsAdhyaM tenaiva kAraNena viMzatiH sthAnakAni arhata 1 siddha 2 saMgha 3. AcArya 4 sthavira 5 upAdhyAya 6 sAdhu 7 jJAna 8 darzana 9 vinaya 10 cAritra 11. brahmacarya 12 zubhadhyAna 13 tapaH 14supAtradAna| 15 arhadAdivaiyAvRtya 16 samAdhi 17 apUrvazruta 18 zrutabhakti 19 pravacanaprabhAvanA 20 rUpANi teSAmArAdhanaM-yathocitavidhinA | yathAzakti tadbhaktikaraNaM arhadgotrasya-tIrthakaranAmnaH su-zobhanaM pradhAnaM nimittaM-kAraNaM bhaNitaM, vIreNeti gamyaM, tatrApi pravacanaprabhAvanA garIyasI, yato vastugatyA sarvANyapi sthAnAni tatrAntarbhavatIti, sApi pravacanaprabhAvanA kathaM bhavet ?-kena prakAreNa sthAdityamunA prakAreNa cintAparatatraH-evaM cintAnvito jinabhaktaH-tIrthakarAjJAtatparo hemacandramarivara:-zrIhemandramUriH zrutadevImArAdhya kalikAla| sarvajJo jAtaH, kalikAlasarvajJa iti birudamudvahati sa, tena ca kumArapAlo nAma rAjA paramasaMvijJo nirmApitaH, pratibodhya paramAItIkRta ityarthaH, prAguktaprakAreNa kIrtipatAkA adyApi-sampratyapi pravacanaprAsAdazikhare-jinazAsanalakSaNaprAsAdamastake varttate itigAthAtrayeNa zrIhemAcAryeNArAdhitA zrutadevatA phalavatI saMpanneti darzitamiti gaathaatryaarthH||16-17-18|| atha punarapi tristutikaH zaGkate MOONOHOUGHOUGHOROMGHORGOOG // 13 // For Pecand Private Use Only wwwberry Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA zrutadevatAdistuti OLOROPOROGROI zrIpravacana- naNu sAhaNamajuttaM ArAhaNa maMtadevayAINaM / jaM saDANavi samae paDisiddhaM jakhanissAI // 19 // matradevatAdInAmArAdhanaM sAdhUnAmayuktaM, yad-yasAtsamaye-siddhAnte arthAdbhagavatyAM zrAddhAnAmapi-zrAvakANAmapi yakSanizrAdi-yakSa7 vidhAme nAgAdinizrayA dharmakaraNaM pratiSiddhaM, yadi zrAvakA api yakSAdinizrArahitA arhatprarUpitaM mAgaM samyagArAdhayanti tarhi kathaM saadhv||14|| hastannizrayA dharma kurvantItibhAvAtmakaH pUrvapakSa itigAthArthaH // 19 // atha tristutikasya siddhAntaparamArthAnamijhatvamAviSkartumupa-| hAsyenaiva siddhAntayati ia ce kiM tahaaMgaM paDivakhaM kiMca suurihribhddo| siribhaddayAhupamuhA abuhA jaMtehiM taM bhnni||20|| iti cet-prAguktaM yadi tarhi tRtIyAMga-zrIsthAnAMgaM kiM pratipakSaM-dveSi vartate yena tatrArAdhanaM bhaNitaM, tathAhi "Ayaria| uvajjhAyANaM gaNaMsi paMca atisesA paNNatA, taM0-AyariauvajjhAe aMto uvassagassa pAe niggijhia 2 papphoDemANe vA pamajemANe vA nAtikamaMti 1 AyariauvajjhAe aMto uvassagassa uccArapAsavaNaM vigiMcamANe vA visohemANe vA NAtikamaMti 2 Aya| riauvajjhAe pabhU icchA viAvaDiaM karejA, icchA nokarejA 3 AyariauvajjhAe aMto uvassagassa egarAyaM durAyaM vA vasamANeSAikkamaMti 4 AyariauvajjhAe bAhiM uvassagassa egarAyaM durAyaM vA vasamANe NAtikamaMti 5" zrIsthAnAMge (438), tadva| zyekadezo yathA-antarupAzraye ekA cAsau rAtrizcetyekarAtraM dvayo rAjyoH samAhAro dvirAtraM tadvA vidyAdisAdhanArthamekAkyekAnte | vasannAtikAmati, tatra tasya vakSyamANadoSAsaMbhavAd , anyasya tu tadbhAvAditicaturthaH, evaM paMcamo'pItyAdi" zrIsthAnAMgavRttau, atra vidyAdisAdhanaM bhaNitaM, AdizabdAt matrAditadadhiSThAtRdevAdigrahaH, etatsUtraM tu tristutikasya tava mate bhagavatyA saha virodhi kathaM GHOLOROUGROUGOGROLORON HOS.GHOR // 14 // For Personad Pi y Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 7 vizrAme // 15 // KOIGROUGHOOOOOOOROTara yuktimaditi vicArya, kiMca-athavA mariharibhadraH-zrIharibhadrasUriH bhadrabAhupramukhAH-cakAro gamyaH zrIbhadrabAhuprabhRtayazca abudhAH-15 zrutadevatAapaNDitAH tvadabhiprAyavicArazUnyAH Asaniti kriyAdhyAhAraH, yad-yasmAttaistadbhaNitaM-zrutadevatAcArAdhanaM bhaNitaM, tathAhi-zrI distuti haribhadramariNA tu 'saMsAradAvAnaladAhanIraM0 1 bhAvAva0 2 bodhA0 3 AmUlAlo0 4 itistutiH kRtA, nanu zrIharibhadrasya kRti|riyaM kathaM nirNItiriticeducyate, virahazabdalAcchitatvAd , yAvatI kRtivirahazabdalAcchitA tAvatI zrIharibhadrasUrereva bodhyA, paMcAzakavRttau tathaiva bhaNitatvAta , zrIbhadrabAhavo yathA-"dunni a huMti caritte daMsaNaNANe a ika iko a| suakhittadevayAe thui aMte paMcamaMgalayaM // 2 // itizrIAvazyakaniyuktI,tathA tatraiva "cAummAsiavarise ussaggo khittadevayAe u / pakhia sijasurIe kariti caumAsie'vege // 2 // itizrIA0 (236 bhA0) evamanye'pi zobhanamuniprabhRtayaH stutIH kurvANAH zAsanadevatAdInAM stuti kRta-I vantaH, zrIbhadrabAhubhistu zrutadevatAdistutikaraNamacchinnaparamparAgatamiti darzitamityatra tvadudbhAvitabhagavatIsammatyA saha kathaM saMgati riti pRSTa'nyatarasya tyAge svIkAre vobhayathA'pi nijagalapAzakalpatristutikavikalpaH siddhA, nacAyaM doSo bhavatAmapyApadyate | iti vAcyaM, vakSyamANagatyA'smAkaM taddoSagandhasyApyabhAvAditi gAthArthaH // 20 // atha zrutadevatA varAkIti vaktA tristutikaH kIdRzo'vagantavya ityAha jIi sahAyattaNao pahAvagA pavayaNassa sNjaayaa| taMpi bhaNei varAI varAyamuharIvi ummtto||21|| yasyAH zrutadevatAyAH sahAyyatvAt-sAhAyyAt pravacanasya-jinazAsanasya prabhAvakA:-zrIhemAcAryAdayaH saMjAtA:-samyam | sarvajanavikhyAtA Asan , tAmapi zrutadevatAM varAkI varAkamukharyapi tristutikA unmatto-cAtAdirogaparAyattastathAvidhadevavAyatto // 15 // OGROIROHOROUGHOUGHOUG For Pesca Pives Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme // 16 // SHOHORONGHO 0%5D%5D% vA bhaNati, varAkeSu mukharyapi ya unmatto na syAtsa na tathA bhaNati, yastu unmatto'pi varAko'pi mukharI na syAtso'pi na tathA vaktetyubhayorapi vizeSaNayoH sArthakya mitigAthArthaH // 21 // atha midhyAmiprAyodbhAvitAM bhagavatIsammatiM samyagabhiprAyazikharamAropayan gAthAnavakaM bibhaNiSuH prathamagAthAmAha jaM javAisahAyAbhAvo bhaNio a sAvayANaMpi / taM dhammaMmi dadattaM nidaMsiuM daMsiA samae ||22|| yadyakSAdisahAyAbhAvo - yakSakiMnaranAgAdisAnnidhyAbhAvaH zrAvakANAmapi dharme jinoktamArge dRDhatvaM-dADhyaM nidarzayituM dRSTAntIkartu samaye - siddhAnte darzitamityakSarArthaH, bhAvArthastvayaM-yadi yakSAdayo dharmasAnnidhyaM na kariSyanti tarhi asmAbhirdharmo mokSyate ityabhiprAyeNa dharmakaraNaM na yuktaM, kiMtu samyagdRSTayo devA dharmaM kurvantAmasmAkaM yadi dharme sAnnidhyaM kurvanti tadA zobhanaM no cet svayameva yathAzakti dharmaM kariSyAma eva, sAnnidhyAbhAve yadyupasargAdikaM bhaviSyati tarhi samyak sahamAnAnAmasmAkaM bahuvI nirjareti, yathA 'alabdhe tapaso vRddhirlabdhe ca dehadhAraNa' mityAdi, na caivaM yadeva bahunirjarAhetustadevocitaM dharmArthinAM sevitumiti vAcyaM, pratrajyApratipatterArabhyAnazanasyaiva ca kartavyatApatteH, ato yatkiJcit tadvikalpitamitigAthArthaH // 22 // atha dRSTAntamAhajaha jiaparIsahA khalu arihaMtA sAhuNo a (va) bhuMjaMtA / nicaM tuvavAsajuA bhaNNai na virohagaMdho'vi ||23|| yathetyudAharaNopanyAse 'jitaparIpahA: ' jitAH kSutpipAsAdilakSaNAH parIpahA yaiste jitaparIpahAH, khaluravadhAraNe jitaparIpahA evArhantaH sAdhavazca bhuJjate, vA athavA AjJayA tIrthakarAjJayA bhuJjAnaH api gamyo bhuJjAnaH apyupavAsI- anazanI bhaNyate, punarapyupavAsaM karoti, upavAsyApyupavAsaM karotItyakSarArthaH, bhAvArthastvayaM-yadi jitakSut kathaM bhojanAbhilASI ?, yadi bhojanAbhilASI kathaM jitakSu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only HORONGKONGHOGY ORTHONGHOT zrutadevatA distuti // 16 // . Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 7 vizrAme // 17 // SHONEYONGHONG 20:00 dbhaNyate 1, ityevaMrUpeNa kupAkSikAbhiprAyeNa virodhaH saMpadyate, paraM sa virodhaH samyagdRzAM na syAdeva yato'nepaNIyAhAraparityAgI kSutparISahajetA bhaNyate, sa ca jinAjJayA bhuJjAno'bhuMjAno vetyubhayathApi samAna eveti kuto virodhagandho'pi dAntika yojanA tvevaM yadi yakSAdayo mahyaM dhanAdikaM putrAdikaM ca dadati tadA'haM jinoktaM dharmaM karomItyAdirUpeNa yakSAdinizrA bhaNyate sA ca dharmArthinAM na yuktA, jinairananujJAtatvAt, tasmAdaneSaNIyAhArakalpA tathAvidhayakSAdinizrA tayA rahitaH zuddhAhAragrahaNakalpaM jinAjJayA pravacanAdyarthaM samyagdRzAM zrutadevatAzAsanadeva tAdInAmArAdhanaM kurvannapi yakSAdinizrArahito bhaNyate, ataH kuto virodhagandho'pi 1, atha punarapi dRSTAnto, yathA AjJayA - arhadupadezena bhuJjAno'pi sAdhurupavAsI bhaNyate, yadAgama: - " nirakhaJjahAreNaM sAhUNaM niccameva uvavAso"tti tathA jinAjJayA zrutadevatAdyArAdhanaM kurvannapi yakSAdinizrArahito bhavati, punarapi prakArAntareNa dRSTAntamAha-yathA niravadyAhAra|grahaNenopavAsI sannapi tadvirodhyAhAratyAgarUpaH punarapyupavAsamuttaraguNavRddhihetave karoti, yadAgamaH- "uttaraguNavaDDikae tahavia uvavAsamicchaMti"tti tathA yakSAdinizrArahito'pi zrutadevatAdisAdhyapravacanotsapparNAdihetave tadArAdhanaM yuktameveti dRSTAntatrayeNa samyagdRzAM virodhAbhAvo darzita itigAthArthaH ||23|| atha prakArAntareNApi dRSTAnto yathA ahavA rayaharaNAiauvagaraNe dhammasAhaNe saMte / muNiNo akiMcaNA te bhaNiA vIreNa dhIreNa // 24 // taha jakvAisahAyAbhAve dhamme'vi huMtu daDhacittA / ANAe suadevIpamuhANa sahAyamicchati ||25|| athaveti prAgvat rajoharaNAdikopakaraNe - rajoharaNamukhavastrikAkalpatrikacolapaTTakamAtrakalakSaNAni sapta sapta ca pAtrasaMbandhInIti caturdazopakaraNasamudAye dharmasAdhane - sthavirakalpikAnAM cAritralakSaNadharmasAdhanahetau satyapi - vidyamAne'pi te munayo'kizcanAH-na Jain Educational For Personal and Private Use Only DZOKOLORO%0{0%G%0%GONGIORGIO zrutadevatAdistutisiddhiH // 17 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatAdistuti zrIpravacana parIkSA 7vizrAme // 18 // siddhiH vidyate kiJcanaM yeSAM te'kizcanAH bhaNitAH, kena !-dhIreNa-kevalajJAnabalavatA vIreNa-zrImahAvIratIrthakRteti dRSTAnta itigAthArthaH // 24 // atha dAAntikamAha-tathA prAguktadRSTAntena dharma-jinoktamArge dRDhacittAH bhavanto yakSAdisahAyAbhAve'pi AjJayA zrutadevIpramukhANAM sahAyamicchanti, ayaM bhAvaH-upakaraNAnAmivAjJayA zrutadevatAdisahAyatAmicchatAmapi sAdhvAdInAmakizcanatvamiva yakSAdisahAyAbhAva evetigAthArthaH // 25 // atha prakArAntareNApi kathazciyuktibhedamAha__ ihaloiatuTThA kiMcivi necchaMti jakhapamuhehiM / teNaM vA tannissArahiA bhaNiA ya dhammarayA // 26 // ihalaukikA arthAH-dhanadhAnyaputrakalatrAdayasteSu tuSTA:-pUrNatayA niHspRhatayA vA saMtoSabhAjo'nicchava ityarthaH, saMsArakharUpasamyakparijJAnAdanantazo'vAptA ime saMyogA ityevamanAsaktAH kiMcidapi aihikArtha vastujAtaM yakSapramukhebhyo necchanti tena vA-athavA | tannizrArahitA-yakSAdisAMnidhyarahitA dharmaratAH-jinadharmaparAyaNA bhaNitA itigAthArthaH // 26 / / atha yakSAdinizrAniSedhena na zrutadevatAdistutyAdiniSedha ityAhasuakhittadevayAIussaggo neva tattha pddisiddho| jaNaM taM jiNaANA ANArahiaMmi so niamo // 27 // teNaM pavayaNaaTThA sammaTTiINa devyaaiinnN| ArAhaNamaviruddhaM jaha sattamaniNhagar3hAe // 28 // tatra yakSAdinizrAyA abhAve zrutakSetradevatAdyutsargo naiva pratiSiddhaH, tatra hetumAha-"jaNNaM"ti yat-yasmAt NamitivAkyAlaGkAre jinAjJA-tIrthakarasyAjJA, pravacane cAjJAyA eva prAdhAnyaM, yataH kAraNAd AjJA hi dharmazarIre jIvakalpA, nahi jIvavipramuktaM sundaramapi | zarIraM kanakAdyAstaraNaparidhApanAha saMbhavati, tasmAddharmacikIrSaNA yakSAdinizrArAhityamiti, sa niyama AjJArahite-jinAjJAvyatiri // 18 // Iain Education Interno For Personal and Private Use Only www.n yong Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana kSa 7 vizrAme // 19 // DIGHOK DRO ktasthale bodhyaH, jinAjJA ca naihikArthaM, kintu dharmArthaM tacca pravacanahitaM zrutadevatAdyArAdhanam, anyathA'rhadAjJAyA asaMbhavAditi | gAthArthaH ||27|| atha yasmAdAjJAvyatiriktasthale niyamaH - 'teNaM'ti tena kAraNena samyagdRSTInAM devatAdInAmArAdhanaM - stutyAdikaraNena tuSTijananaM na viruddham - aviruddhaM yuktamityarthaH, yathA saptamo nihavo - goSTAmAhilo jIvasya kaJcukanyAyena karmabandhaM prarUpayan tIrthanivArito'pi na tiSThati tadA tIrthena goSThAmAhilasvarUpaparijJAnAya zAsanasurImArAdhya mahAvidehe tIrthakarasamIpe preSitA, tayA ca tIrthakRt pRSTaH- kiM goSThAmAhilaH samyagvAdI uta durbalikA puSpamitrapramukhaH saGgho vetyukte tIrthakRtoktaM-goSThAmAhilo mithyAvAdI saptamo nihnava ityAdi sarvajanapratItamitigAthArthaH ||28|| atha zrutadevatAdidRSTAntena svamatyA yathA tathA yakSAdyArAdhanatatparaH kIdRg syAdityAha - ANAbhiNaDANe icchaMtA jakUkhapamuhasAhajje / pAyaM dhammapabhaTThA No dhammArAhagA huMti ||29|| AjJAbhinnasthAne-jinAjJAvyatiriktasthale yakSAdisAhAyyamicchantaH prAyaH dhanaputrAdyarthaM tadArAdhanatatparastadapUrtI prAyo dharmaprabhraSTAH - dharmamArgaparAGmukhA dharmArAdhakA no bhavanti tena dharmArthinAM yakSAdisAMnidhyamakiJcitkaram, ata eva devAdyupasarge'pi zrAvakA apyacalAH pravacane nirdiSTA itigAthArthaH // 29 // nanvevaM zrutadevatAdyArAdhanamapyayuktaM bhaviSyatIti parAzaGkAmapAkartumAhanaya kiMci paDisiddhaM savvaM savvapyArao samae / ussaggAivivakkhA dakkhA kahamaNNahA hoi 1 // 30 // na ca sama-jinazAsane sarvaM vastu pratiSedhAha sarvaprakAreNa sarvathA pratiSiddhamasti, anyathA yadi sarvathA pratiSiddhaM syAttarhi utsa |rgAdivivakSA- utsargApavAdavivakSA utsargapade tAvaditthamitthaM cApavAdapade ityAdivivakSA dakSA-nipuNA kathaM bhavati ?, yadutsargeNA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only HONGHONGKONG OID zrutadevatAdistutisiddhiH // 19 // . Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatAdistutisiddhiH GHONGKONGSO zrIpravacana-mihitaM tadapavAdato'nyathaiva syAd , utsargApavAdau ca tiirthkRdbhirbhnnitaavitigaathaathH||30|| athokte sammati sUtra eva nirdizati,yataH parIkSA tamhA savvANuNNA savvaniseho apavayaNe natthi / AyaM vayaM tulijjA lAhAkaMkhivva vaanniao||31|| 7vizrAme etaTTIkA yathA, yata evaM tasmAt sthitametat-sarvaprakArairanujJA yadutedaM kartavyameveti sarvAnujJA, tathA sarvaniSedho yadutedaM na // 20 // | karttavyameveti pravacane-sarvajJAgame nAsti, cazabdaskhehAvadhAraNArthatvena saMbandhAt nAstyeva, sarvakarttavyAnAM dravyakSetrakAlabhAvAdya| pekSayA vidhAnAbhiSedhAcca, dravyAdInAM ca vaicitryeNa kvacidviSaye vidheyasyApi niSedhAvasaraH syAt , niSiddhasyApi ca vidhAnamApadyate, | taduktam-"utpadyate hi sA'vasthA, dezakAlAmayAn prati / yasyAmakArya kArya syAt , karmakArya ca varjayet // 1 // " ka ivetyAha-lAbhAkAGkIva vANijako, yathA'sAvAyavyayatulanayA bahulA pravarttate, tathA lAbhena pravarttatetyarthaH, kevalaM pravarttamAnena rAgadveSaparihAreNa samyagAtmA yojanIyo, na zAThyAdapuSTAvalambanaM vidheyamityAhetyAdi shriiupdeshmaalaagaathaarthH||31|| atha kiM saMpannamityAhateNaM bhagavaiThANayaaviroho hoi sammadiTThINaM / titthuio khalu titthA bajjho bajjhANa bjjhaau||32|| tena-prAguktayuktyAdidarzanavidhinA bhagavatIsthAnAGgAvirodhaH-bhagavatyAM zrAvakANAmapi yakSAdinizrArAhityaM bhaNitaM sthAnAGge cAcAryopAdhyAyAnAmapi matrAdhArAdhanaM bhaNitam , upalakSaNAcchrIbhadrabAhukhAminA ca zrutakSetradevatAdistutidAnaM bhaNitaM, kRtaM ca zrIharibhadrasUrimiH saMsAradAvAdistutikaraNena, ityevaMrUpeNa bhagavatIsthAnAMgayoryo virodhastadabhAvo'virodho bhavati,keSAM ?-samyagdRSTInAM, mithyAdRzAM kupAkSikANAM tu sarvatrApi virodha eva pratibhAsate, teSAM tathAsvabhAvAt , ata eva tristutikaH-AgamikAparanAmA khaluravadhAraNe tristutika eva 'bAhyAnAM bAhyAt bAhyo'-bAhyAnAM-tIrthabahirbhUtAnAM paurNimIyakAnAM madhyAt bAhyaH-stanikastasmAdapi bAhya PRORONOHORGROGROUGHOUSRO D IOHOL // 2 // Jain Education Intematon For Personal and Private Use Only www.janebry.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA distuti zrIbravacana parIkSA 8 vizrAme // 21 // HOROHONOROHOROWOROLOHORG khristutikaH tIrthabAhyabAhyabAhya ityarthaH itigaathaarthH||32|| athAtidezamAha___ evaM khalu titthuio mUlusssutteNa vaNNio ihayaM / sesamuvaesapamuhaM puNNimasarisaM muNeavvaM // 33 // ___ evaM ku034 / nvh0|35| iasA0 // 36 // evamuktaprakAreNa tristutiko mUlotsUtreNa-matapravarttanahetubhUtena zrutadevatAstutiniSedhena varNitaH, zeSamupadezapramukhaM pUrNimApakSasadRzamiti gAthArthaH // 33 // atha saptamavizrAmopasaMhAramAha-'evaM ku0' vyAkhyA prAgvat // 34 // 'navahatthaH' vyAkhyA prAgvat // 35 // 'iya sA0' vyAkhyA prAgvat // 36 // iya kuvakhakosiasahassakiraNaMmi pavayaNaparikkhAparanAmaMmi AgamiamatanirAkaraNanAmA sattamo vissAmo ORRIDOEmomsneucosmetupmeCRECRUCIEmacassemsancasmasamacmomcomMEERON & itizrImattapAgaNanabhomaNizrIhIravijayasUrIzvaraziSyopAdhyAyazrIdharmasAgaragaNiviracite kupakSakauzikasahasrakiraNe zrIhIravijayamUridattapravacanaparIkSAparanAmni tristutikamatanirAkaraNanAmA saptamo vishraamH|| GOOOGOUGHOROMGOOGHora BacmoBacopeacopeaniodcudaacpocacanamadisonasapnaCEDONGEBOBBCDaucomanual atha kramaprAptaM lumpAkamatamAhaaha paDimA paDivakkhaM kumayaM uvaesavesamAhigica / jaha jAyaM taha vocchaM kucchANavi kucchaNijjati // 5 // atheti-SaSThAgamikamatanirUpaNAnantaraM saptamaM pratimApratipakSa-jinapratimAdvepi kumataM, tacca sarvajanaprasiddhaM lumpAkamatameva, anya // 21 // For Pesca Pives Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8. vizrAme // 22 // HO.CONCHING DISAGHOISION thA tu sarvANyapi kumatAni pratimAdveSINyeva santi, tIrthadveSeNa tIrthasambandhiSu sarveSvapi vastuSu dveSasyaiva bhAvAt, parametat keSAMcitsazAmeva jJAnagocarIbhavati, nAnyeSAM sarveSAmapIti, lumpAkastu mithyAdRzAmapi jinapratimAdveSIti pratItiviSaya eveti pratimApratipakSamiti bhaNitam, upadezaveSaM- upadezo jinapratimApUjA tAvaddhiMsAtmiketyAdirUpeNa bhASaNaM vepaJca - nepathyaH kathaMcitsAdhuveSArddharUpastataH samAhAre upadezaveSaM tadadhikRtya- tadAzritya yathA jAtaM tathA vakSye, kIdRzaM tat kumataM 1 - tucchAnAmapi, AsatAM carmakAratailAdayo mlecchAnAmapi jugupsanIyaM- kutsAviSayaM te'pi tanmataM kutsitakuleSu kutsitAhArapAnIyAdigrahaNadarzanAt jugupsanti visanti ceti jugupsanIyamitigAthArthaH || 1 || athopadezakAlAdyAha vikkamao aDattarapannarasasaehi pAvauvaeso / luMpagalihago mUlaM tassavi tassevamuppattI // 2 // vikramataH-zrIvikramasaMvatsarAdaSTottarapaJcadazazataiH- aSTAdhikapaJcadazazatasaMvatsarairgataiH 1508 pApopadezaH - pratimApUjAdiniSedharUpastasyApi - upadezasyApi mUlam - AdikAraNaM lumpakalekhaka:- lumpaka iti mAtApitRdattaM nAma lekhaka iti likhanakarmaNA jIvikA| kartteti darzitaM, tasya lumpakalekhakasyotpattirevaM vakSyamANaprakAreNetigAthArthaH // 2 // athotpattiM didarzayiSuH prathamaM vyatikaramAhanaya titthAu aNaMtaraparaMparAniggayaMpi kumayamiNaM / kiMtu akamhA micchAdiTThisagAsA sayaMbhUaM // 3 // na ca tIrthAd-acchinnaparamparAgatasAdhvAdisamudAyAdanantaraparamparAnirgatamidaM kumatam avyavadhAnavyavadhAnAbhyAM nirgataM - pRthagbhUtaM, api vismaye, idaM lumpakamataM bhavati, nahi lumpakakumataM tIrthAdanantaraM sAkSAdrAkAraktavannirgataM, na vA stanikAdivatparamparAnirgataM, kiMtu akasmAd-asaMbhAvita kAraNAd mithyAdRSTisakAzAt svayaMbhUtaM svayameva samutpannaM, yadyapi nirnimittakaM kimapi na syAt, tathApyasaMbhAvita - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only 40%GO!!!000OR luMpakamato tyattiH // 22 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ luMpakamatotpatiH zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 23 // MCHHORCHOITHIGNIOR 'kAraNAdutpanna hi vastu ninimittakamevocyate, yathA'yamakAle mRta ityatra kAlamantareNa maraNAsaMbhave'pi atarkitakAle mRto hyakAlamRta eva bhaNyate itigAthArthaH // 3 // atha vyatikaraM darzayitvA'nvayamAha iha ego nAmeNaM lupagalihago'vi gujjrttaae| loheNaMtarapattaM chaDDia siddhaMtamA lihaI // 4 // iha-bharatakSetre nAmnA lumpakalekhako gUrjaratrAyAM dharitryAM 'lomenAntarapatram' antare'ntare-madhyabhAge madhyabhAge patramupalakSaNAt | patre patrANyAlApakoddezAdikaM ca chardayitvA-parityajya ra siddhAntaM likhati, smeti gamyaM,likhati sma,AH khede, pApAtmA pApAbhIrurityartha iti gAthArthaH // 4 // athaivaM sati kiM jAtamityAhamuNivayaNacoaNAe rusio Usasia bhaNai duvvayaNaM / tumhaM bhikkhuccheaM karemi tA homi jAommi // 5 // munivacanacodanayA-aho pApAtmA kathaM siddhAntaM nyUnIkaroSItyevaMrUpeNa sAdhupreraNayAruSTa uccasya-duHkhagarbhitamucvAsaM vimucya bhaNati-brUte,kiM?-durvacanaM-duSTavacanaM,tadullekhamAha-yadi yuSmAkaM mikSocchedaH-mikSAdaurlabhyaM karomi 'tA' ta'mmiti ahaM jAtobhavAmi, anyathA mama janma niSphalamityabhiprAya iti gAthArthaH // 5 // atha tato'pi kiM kRtavAnityAha iakayapaiNNaciMtApareNa pAveNa teNa payaDikayaM / kumayaM nianAmeNaM pAvANaM paavkmmudyaa||6|| iti-prAguktaprakAreNa kRtA yA pratijJA seti kRtapratijJA tasyAzcintA-cintanamahorAtra tadabhiprAyapravattana tatra parastatparastena | pApena-pApAtmanA tena lekhakena nijanAmnA-lumpAka iti janocyA kumataM prakaTIkRtaM, etAdRzaM kuto jAtamityAha-'pAvANaM'ti pApAnAMpApabhAjAmanantasaMsAriNAM prANinAM paapkrmodyaadnntsNsaarhetubiijbhuutaashubhkrmodyaaditigaathaarthH||6|| atha tasyopadezamUlamAha HOOOOOOOGHOROID // 23 // Jan Education Internation For Personal and Private Use Only www.neborg Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ luMpakamatospatiH zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 24 // paDimApUAdosaM bhAsaha hiMsAi muhrmuhvynno| jIvadayA khalu dhammo jiNabhaNiutti muhmNglio||7|| hiMsayA pRthivIjalakusumAdijantuprabhavayA pratimAyAH pUjAdoSaM-pUjAyAM pApaM bhASate, kiMlakSaNaH san ?-mukharamukhavacanaH san , | mukharasyeva mukhe vacanaM yasya sa mukharamukhavacanaH, pASANaniSpannAyAM pratimAyAM pUjayA kiM syAt , pratimA hi cetanArahitA kiM pUjAdikaM jAnAtItyAhAnAryavacana ityarthaH, atha kevalAnAryavacanena jano nAbhimukhIsvAdatastadabhimukhIkaraNAya yad brUte tadAha-jIvetyAdi, jinabhaNitaH-arhadbhASitaH khalu-nizcitaM jIvadayA dharmo bhavati, yadAgamaH-"savve pANA savve bhUA sabve jIvA sabve sattAna haMtavvA" ityAdipravacanavacaneneti, mukhamAMgalikaH-mukhenaitAvadeva maMgalaM brUte iti mukhamAMgalikaH, pAramArthikavicArazUnyo'pyetAvamAnmAtrameva mugdhajanapAzakalpaM brUte iti, pratimAyAM mukharIbhavannapi jIvadayA dharmo jinabhASita etAvanmAtreNa mugdhajanapratAraka ityarthaH // 7 // ata tadAnIM tasya sahAyakaH ko'pyAsIt na vetyAkAGkSAyAmAha tassavi ego maMtI nAmeNa lakhamasIti smmilio| dovi uvaesamittA kaDuubva pavvaTTiA pAvA // 8 // tasyApi AstAmanyasyAkiJcitkarasya lumpakalekhakasyApyeko mantrI-rAjamAnyo'mAtyo nAmnA laSamasIti sammilitaH-samyag militaH,abhyantarIbhUto milita ityarthaH,dvAvapi pApau-pApAtmAnau upadezamAtrAt-kevalopadezadAnAdeva,na punaH kiJciccAritrAbhAsAnuSThAnenApi, pravartito, kiMvat 1-kaTukavat , yathA kaTukanAmA gRhastho vakSyamANalakSaNaH svayaM sAdhudoSamudbhAvayan mugdhajanavipratAraNe |pravRttastathA'mR api svayaM sAdhvAdiveSazUnyAvapi sAdhudoSaM pratimAdoSaM codbhAvayantAveva pravRttAvityarthaH iti gAthArthaH // 8||athaivN kiyatkAlaM pravRttirAsIdityAha POHOREOG HIGHOHOUGOOGO GHORSIO // 24 // Jan Educationa international For Personal and Private Use Only . Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA zrIpravacana parIkSA 8 vidhAme // 25 // paNavIsaM vAsAiM liMgIhiM virahiaMpi vuDigayaM / tetIsuttarapanarasasaehiM varisehiM vesaharA // 9 // paJcaviMzatIvarSANi yAvalliMgibhirvirahitamapi-veSadharaiH zUnyamapi vRddhigataM-vRddhi prAptamityarthaH, sa ko'pi bhasarAzigrahAvasthAvachinnaH kAlavizeSaH pariNato yena tata Arabhya varSazatamadhye bahUni kumatAni prAdurbhUtAni,yathA vikramataH saM0 1159 varSe rAkArato nirgatastata Arabhya varSazatamadhye tristutikaparyantAni bahUni matAni pravacanapIDAkArINi samutpannAni, yadi lokAnubhAvAt kAla| vizeSapariNatirnocyate tarhi kathametAdRzaM nAmnApi kutsitaM gRhasthaliGgadhAriNo nirnAmakalumpAkapuruSAdapi pravRttaM sat satyapi valavati tIrthe vRddhi yAti, avazyabhAvino vastunaH sthagitirbalavatA'pi kartumazakyetibhAvaH, atha veSadharotpattikAlamAha-'tettIsuttaretyAdi, trayastriMzaduttarapaJcadazazatavarSeH-1533 trayastriMzadadhikapaJcadazazatairvarSeH kacicca saM0 1531 varSe veSadharAH lumpakopadezaruciSu janeSu | liGginaH prAdurAsanniti gAthArthaH // 9 // atha veSadhareSvapi prathamo veSadharaH kinAmA kathaM kIdRgveSaM parihitavAnityAha tesuvi bhANaganAmA paDhamo mUDhovi taMmi vesaharo / sayameva gahiavesaM veso'via sAhuvesaddhaM // 10 // teSvapi-lumpakaveSadhareSvapi bhANakanAmA-zivapurIsamIpavartyaraghaTTapATakavAstavyaprAgvATajJAtIyo bhANau iti lokoktyA, bhANa| kAkhyo hi pattane khayameva veSaM gRhItvA 'tami' lumpakamate mUDho'pi-mUryo'pi prathamo veSadharo'bhUt ,veSo'pi ca nAnyatIrthiko nApi | jainatIrthikaH, kiMtu sAdhuvepArddha-jainasAdhoryo veSastasyAddhaM, kiMcidapi kathaMcitsAdhuveSAnukRtimAtrarUpa ityarthaH, tatkathamiticecchRNukaTidavarakanibaddhaparihitacolapaTTako rajoharaNamukhavastrikAsamanvitaH prAvRtakalpakaskandhoparikRtaurNiko gRhItavAmakaradaNDakaH paramparAyAtavidhividdhobhayakarNakazca puruSaH sAdhuveSadhArI bhaNyate, tasya yo veSaH sa saMpUrNo veSo bhavati, so'pi 'mama vesaM samappehe' zanAGROHORIGONOROLOG // 22 // For Pesand Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 26 // tyAdividhipurassaraM paramparAyAtasUribhidatto, na punaH khayamupAttaH, evaMvidho veSo lumpakaveSadharasya nAstyava, yato rajoharaNo'pi nAmamAtreNa, na punaH paramparAyAtapaTTakanibaddhaphalikAniSadyAdvayaparikalita ityAdi, tacca sarvajanapratItamitigAthArthaH // 10 // atha veSArddhaM tasya kiM sUcakamastItyAha saddhaM puNa titthAphAsassavi hoi cindhamiha payaDaM / jaha nivaNugArakalio naDo va rAyA va rayapabve // 1.1 // veSArddhaM punaH prakaTamiha--jagati cihna, kasya ? - 'tIrthAsparzasya' tIrthasya - zrIvIratIrthakrudvyavasthApitAcchinnasAdhvAdisamudAyalakSaNasya na vidyate sparza :- sAkSAtparamparayA vA saMbandho yasya sa tIrthAsparzastasya, yastu sAkSAtparamparayA vA tIrthasparzI syAt tasyAnyatmarUpaNAdikamanyathA'stu paraM veSastu prAyaH pUrNo bhavati, yathA rAkAraktAdInAM, yadyapi kaTidavarakAdiparityAgena kathaJcidbhedastI|rthasparzinAmapi dRzyate tathApi bAhyadRzAM na tathA pratItiviSayIbhavatIti na doSaH, tatra dRSTAntamAha-yathA 'nRpAnukArakalitaH' veSAdinA rAjaceSTAkArI naTo-nRtyakarttA Atmasambandhino janAn rAjyopayogiprakRtiyuvarAjAmAtyAdijanatayA vikalpya kRtvA ca chatrAdicihnAni tataH svayaM rAjAnukRtiM kurvANo'pi kathaMcitkicidevAnukRtiM karoti, na punaH pUrNA, svarNAdisamyagAbharaNAdivibhUSitanepathyAbhAvAdrAjakulAnutpannatvAdrAjyazobhAkRtvAbhAvAcca, na vA sa rAjApi bhaNyate, uktahetutrayAdeva, tathA naTavat kathaMci|tkiMcinmAtrasAdhuveSAnukRtimAnapi lumpakamate prathamaveSadharo bhANakAkhyo nijajanAn tIrthopayogi sAdhusAdhvIzrAvaka zrAvikAditayA vikalpya pravarttamAno na sAdhurna vA sAdhuveSadharaH syAt, kiMtu uktaprakAreNa yadi saMpUrNasAdhuveSI syAttadA sAdhuveSadharo bhaNyate, so'pi | zrIsudharmasvAmino'cchinnaparamparAyAtatIrthapUjAlakSaNarAjyazrIbhoktA syAttadA sAdhurapi vyavahArato bhaNyate, sa ca tIrthAntarvaryeva syAt, For Personal and Private Use Only GHOSHONIONS ONGC SONGONG zrutadevatAdistutisiddhiH // 26 // ww.jinelibrary.org. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA. distuti siddhiH zrIpravacana-12na punastIrthAsparzI lumpakamatasaMbandhI na vA tIrthabAhyo rAkAraktAdirapi, teSAmAstAM tIrthapUjA, kiMtu siddhAntoktamArgAnuyAyino vayaparIkSA miti pUtkurvANA api tIrthabAhyA ime ityevaMrUpeNa tIrthatiraskAraviSayA iti nRpAnukRtikAranaTavat sAdhvanukRtikaro lumpakaveSadharo 8 vishraamdrshitH| punarapi dRSTAntamAha-rAyA' vatti vA-athavA prakArAntareNa dRSTAnto yathA rajaHparvaNi rAjeva, yathA rajaHparvaNi rAjA, saca // 27 // alvAhanArUDhachatrAdicihnavAn parikarasamanvito'pi nAmnApi rAjeti khyAti vahamAnorAjAnukRtimAn bhavati,paraM tatrAnukRtervAhanamAtreNa sAmye'pi rAjJo'zvo rajaHparcarAjasya tu gardabhaH evaM chatrAdiSvapi bhAvanIyaM, evaM lumpakaveSadharopi tIrthavArtisAdhuveSasAmyabhAga bodhya itigAthArthaH // 11 // athotpattivyatikarasyopasaMhAramAhahai ia paDimArUppattI uvaesA vesao a dobheaa| lihagA titthassaddhAbhAso iaraa'khilaabhaaso||12|| Ka iti-amunA prakAreNa prAguktavyatikaraNa 'pratimAryutpattiH pratimAyA-jinapratimAyA ari:-vairI pratimAristasyotpattiH dvimedA dvau bhedau yasyAH sA,kuta ?-upadezAd-upadezamadhikRtya,veSato-veSamadhikRtya,ceti samuccaye, lumpakalekhakAdupadezamadhikRtya lumpakamatotpattiH, bhANakAkhyAd vaNijo veSamadhikRtya cotpattiriti dviprakArA lumpakamatotpattirbhaNiteti bodhyam ,uvadezaveSAbhyAM kAryabhedamAha-lekhakAttIrthasyArddhAbhAsaH-zrAvakazrAvikAlakSaNastIrthAbhAsaH samutpanna ityarthaH,itarAt-mANakAkhyaveSadharAd akhilAbhAsaH pUrNAbhAsaH-pUrNatIrthAbhAsaH samutpannaH, sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAlakSaNaH pUrNastIrthAbhAsa itigAthArthaH // 12 // atha kAlAnubhAvena jayadetatkumataM tatkIdRzaM zraddheyamityAha eaMkhalu accheraM titthAphAsIvi titthaAbhAso jAo jaNavikakhAo jamaNaMtA kAlao bhAvI // 12 // SHIONORSon: SHONGIONSHOTS ROSROUGHOSROHORG.ORONS // 27 // Jan Econo For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatAdistutisiddhiH zrIpravacana-19 etat-lumpakamataM khalu-nizcitamAzcarya, kiM ?-yattIrthAspayapi lumpakasamudAyastIrthAbhAso jAtaH, tIrthasparzI hi rAkAraktAdiparIkSA stIrthAbhAso bhavati tannAzcarya, yatastIrthasya sAkSAtparamparayA vA sparzanAvazAttIrthakriyAbhyAsAt tadanukRtiH saMbhavati, tadvazAcca tadA- 8 vizrAme | bhAsatvamupapadyate, paraM lumpAkamatasya samudAyo sarvajanavikhyAtastIrthAbhAso jAtastadAzcaryam , Azcaryamapi kuta ityaah-yd-ysmaatkaa||28|| raNAdetAdRzamanantakAlabhAvItigAthArthaH // 13 // athAzcaryakharUpamAha accheraM puNa evaM assaMbhavi saMbhavei jaM loe / kAleNa aNaMteNavi jaha marudevIha siddhattaM // 14 // Azcarya punarevaM yalloke'nantenApi kAlenAsaMbhavi saMbhavet , dRSTAntamAha-yathA marudevyAH siddhatvaM, marudevI zrIRSabhajina|jananI anAdivanaspatibhya uddhRtya siddhA tadanantakAlabhAvitvAdAzcaryamitivallumpakamatapravRttirapyAzcaryamitigAthArthaH // 14 // athA zvaryANi tu dazaivAgame bhaNitAni, teSAmAdhikyaM ca na yujyate iti parAzaGkAmapAkartumAhauvasaggagambhaharaNappamuhA accheragAvi dasa sme| bhaNiA tatthavi dasapayamuvalakavaNaparamihaM bhnniaN||15|| 'upasargagarbhaharaNapramukhA' upasargAH 1 garbhaharaNaM 2 strItIrtha 3 abhAvitA parSat 4 kRSNasyAvarakaGkAgamanaM 5 candrasUryayoravataraNaM 6 harivaMzakulotpattiH 7 camarotpAtaH 8 aSTazatasiddhAH 9 asaMyatapUjA 10 iti, yadAgamaH-"uvasagga 1 gambhaharaNaM 2 | itthI titthaM 3 abhAviA parisA 4 / kaNhassa avarakaMkA 5 avayaraNaM caMdasUrANaM 6 // 1 // harivaMsakuluppattI 7 camaruppAo a8] | ahasayasiddhA 9 / assaMjayANa pUA 10 dasavi aNaMteNa kAleNaM ||2||(10-167*)(pNc 926prava. 588)iti samaye-jainasiddhAnte / daza bhaNitAH, tatrApi dazapadamupalakSaNaparam , anyeSAmapyAzcAryANAmiha pravacane sUcakaM bhaNitaM, yathA-"satta pavayaNaniNhagA" ityatra 5 HOROIROOGHOGHOSROLIC GHOSHOOHOPOROOHOROHORORSC in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 29 // SHOHOK HORONGI saptapadamanyeSAmapyupalakSakaM, tacca prAg prathamavizrAme darzitaM, na ca saptapadamupalakSakaM bahuSu grantheSuktaM, paraM dazapadaM tu kvApi noktamiti vAcyaM tasyApi zrIharibhadrasUriNA paJcavastuke bhaNitatvAt nanu lumpakamate prathamo veSadharo bhANako jAta ityevamidAnIM tadIyA na bhaNanti tatkathamiti ceducyate - anyAyotpannA hi pitrAdikamapalapantyeva, kathamanyathA ke yUyamityAdivacobhiH preritAH santaH lumpAka iti prasiddhanAmApyapalapya vayaM jainamataya iti bhaNanti, yathA AJcalikA vayaM vidhipakSIyA itivAdino bhavanti, kiMcakaH kena prakAreNa kaM nAmagrAhaM guruM bhaNati ?, yato jinapratimApUjAyAM doSasya vaktA tAvattathAvidhamArgakRtyo'zrutadharmA lumpakanAmA sAmAnyagRhasthaH, so'pi laukikamithyAdRSTimArgapatitaH, evaMvidho'pi lekhaka ityevaMrUpeNAkiJcitkaranirnAmaka puruSamUlakalumpakamArgo mlecchAdijAtIyAnAmapi nindanIyaH, tamapi mArgamavalambya tathAvidhakliSTakarmodayAdbhANakanAmA gRhasthaH svayamevoktarUpaM veSaM paridhAya lumpakamate sAdhuvyapadezaviSayaH saMpannaH, kaJcanApi pravAjanAcAryaM gurutvena vaktumazakto lumpakApekSayA'dhikajAtastathAvidhamupadezamadhikRtya tanmUlabhUtamapi lumpakaM lajjayA dharmAcAryatvena na brUte, tacca yuktameva, yatastathA bruvANo'pi kadAcit kenacidudIrito bho bhANaka ! etAdRzopadezarUpo mArgoM lumpakena kasya pArzve zrutaH 1, tadAnIM jAragarbhaH pitaramiva kaM guruM darzayatIti svayameva paryAlocyaM, ata eva lumpakopadiSTamArgamAzritA api lumpakamapalapyAsmadIyo mArgaH zrIvIrajinena prakAzita ityevaMrUpeNa zrIvIraM darzayanti, yattu veSadharamapi bhANakaM na bhaNanti tatredamavagantavyaM, tathAhi - lumpako veSadharastAvat dvidhA-gurjaratrIyA nAgapurIyAzca tatra gurjara - trIyANAM prathamo veSadharo rUparpiH, tena svayameva tathAvidho veSaH parihitaH, nAgapurIyANAM tu bhANakarSiruktalakSaNaH svayameva veSaM pari1 naNu neabhihaM paDhiyaM sadhaM upalakkhaNaM tu eyAI / accheragabhUyaMpi ya bhaNiyaM neyaMpi aNavarayaM // 928 // gAthAyAM spaSTatayoktatvAt Jain Educationa International For Personal and Private Use Only zrutadevatAdistutisiddhiH // 29 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatA zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme distuti siddhiH HOROHOROHOOHONOROUGHOMOON |hitavAn , tatpadRvyatikarastvevaM-saM0 1533 varSe kacicca saM01531 varSe zivapurIpArve'raghaTTapATakavAstavyaHprAgvATajJAtIyo bhANa- | kanAmA vaNig svayameva veSaM gRhItavAn ?, bhANakena ca srastarikasA0 tolAkhyasya bhrAtA sA0 mAdAkhyaH pravAjitaH, anye'pi hRdayazUnyAH cUnAprabhRtayo veSadharA veSadhAriNyazca pravAjitAH, paraM paTTadharastu mAdAkhyo jAtaH2 pUnAkhyena loDhAgotrasaMbaMdhyokezajJA|tIyo bhImAkhyaH pravAjitaH, sa ca RSimAdAkhyasya paTTadharaH 3 RSimAdAkhyena bhRtAkhyaH pravAjitaH, sa ca RSibhImAkhyasya | paTTadharaH 4 uttarasyAM dizi narAudagrAmavAstavyaH sUrANAgotrasaMbandhIokezajJAtIyo mAMDarasAhI sA. jagamAlanAmA bhImarSiNA pravAjito bhUtarSeH paTTadharaH 5 tatazca vaidyagotrasaMbadhyokezajJAtIyo rUpAkhyaH pattane saM0 1568 varSe svayameva bhANakavadveSa parihi- | tavAn , tathA jagamAlarSipArzve sUrANAgotrokezajAtIyo rUpacaMdrAkhyo nAgapure saM0 1580 varSe bhANakavatsvayaM pravrajya svayameva | nAgapurIyalumpakamUlaM saMpannaH, tasya ca saM0 1584 varSe nAgapurIyalumpaka iti khyAtiH, tannidAnaM tvevaM-nAgapurIyarUpacaMdrarSisaMva|ndhiminiyatAdiprarUpaNA kAcapicyavyapadezena bhede jAte'yaM gUrjaratrIyarUpapistadapatyAnAM ca gUrjaratrIyalumpakA iti khyAtiH saMpannA, |tadvazAditareSAM nAgapurIyA iti khyAtiH, yathA pUrNimApakSapravRttau taditarANAM cAturdazIyakA iti khyAtiH,tatazca gurjrtriiyruuprssinn| sUratamaM(ba)dire saM0 1.78 varSe ukezajJAtIyAya jIvAkhyAya pravrajyA dattA, sa ca tatpaTTadharaH san bhANakApekSayA'STamo bhavati, rUpaya'pekSayA tu dvitIyaH, na ca tasya bhANakApekSA na yukteti zaGkanIyaM, tasya nizrayaiva svayaM veSaparidhAnAt ,nizrAmantareNApi parihi| taveSo bhANakAkhyo'mISAM mUlAcAryaH saMpannastarhi nizrayA veSaparidhAnena paTTadharabhavane kimAzcaryamitibodhyaM, vastugatyA tu bhANakasyA(cchinnasaMtAnabhUtA gUrjaratrIyA, nAgapurIyAstu rUpacandrareveti tAtparya, jIvarSiNA'pi devapattanavAstavyo kezavasiMgAkhyaH saM0 HOMGHOGHAGROHSHONGKHIGHORT // 30 // In Education Internation For Personal and Private Use Only www.n yong Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 31 // pratimAyA balavacA HOOOGHAnAlA |1587 varSe pattanapArzvavartikatavapure pravrAjya nijapaTTe sthApitaH, sa ca saMpratyapyastItyevaM vyatikare prAyastadIyAnAmapi bahUnAM samyagparijJAnAbhAvAta parijJAne vA prayojanAbhAvAta prAya uttarottarabhAvinAmadhikajAtatvAllajjAheturnirmUlapravRttimallumpakamANakAbhidhAnamanabhidhAnaM vA nAzcaryakaramiti bodhyamiti gAthArthaH // 12 // atha punarapyAzcayaM samarthayituM gAthAdazazatakaM bibhnnipuH| prathamagAthAmAhaaNNaha saMpairAyappamuhehiM karAviA ya jiNabhavaNA / paJcakakhaM dIsaMtA kaha lovinaMti pAvahiM? // 16 // anyathA-yadyAzcarya na syAttarhi sampratirAjapramukhaiH-dazapUrvadharazrIAryasuhastisaripratibodhitasaMpratirAjA'dyApi prasiddhaH tadAdibhiH, AdizabdAdAmarAjazrIkumArapAlarAjAdayo grAhyAH, taiH kAritA ye jinabhavanAH, bhavanazabdaH puMnapuMsakaH, pratyakSaM dRzyamAnAH-samprati vidyamAnAH, na punaratItAdikAlavyavahitAH parokSA ityarthaH, te pApairlumpAkaiH kathaM lopyante-niSedhopadezadvArA | parAkriyante ,yadyatanmatamAzcaryabhRtaM na syAttarhi tathAvidhAH prAsAdA lopayitumazakyA itigAthArthaH // 16 // athoktasamarthanAya hetumAha Agamao balavaMtA AgamavavahAridhammauvaesA / sAvayaNimmaviA jiNapAsAyA paccayaThAe // 17 // Agamato-jinoktasiddhAntAdapigamyaH siddhAtAdapyAgamavyavahAriNAM-avadhimanaHparyAyakevalino navadazacaturdazapUrvavidazceti | SaT puruSAsteSAM yo dharmopadeza:-jinabhavanAdinirmApaNaM dravyastavo bhAvastavahetutvAt zrAvakANAM yukta eva, yadAgamaH-"akasiNapavattagANaM virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNe davathae kUvadiluto // 1 // zrI Ava0ni0(196 bhA0)tathA "tittha-| |yaro 1 jiNa 2 caudasa 3 bhiNNe 4 saMvigga 5 taha asaMvigge 6 / sArUvia 7 vaya 8 desaNa 9 paDimAo 10 bhAvagAmAu Jan Education Intebon For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 32 // GHOONDON " // 1 // | "tti zrIbRha0 prAguktaM, tatra pratimA samyaktvAdihetuH ityevaMrUpeNopadezavacanaracanA, tasmAcchrAvakairnirmApitAH zrAvaka nirmApitAH prAsAdA upalakSaNAt pratimApratiSThAdayo balavantaH kimarthaM ? - ' pratyayArthaM prativAdyudbhAvitavipratipattau nizrayakaraNArthaM, na punaH sarvatrApi, ayaM bhAvaH - jinaprAsAdapratimAdayaH samyaktvAdiprAptihetavo bhavantItyatra kiM pramANaM pratyakSamAgamo vetyAdivicAraNAyAmAgamApekSayA pratyakSaM balavat, prAsAdAdayastu pratyakSaM pratyakSapramANaviSayatvAt tathAhi - 'AptoktiH samayAgamA' vitivacanAdAptavacanaM hi siddhAntaH, tatrAgamavyavahAriNaH pUrvoktAH SaT puruSA niyamenAptAH, zeSAstu bhAjyAH, tatra zrI AryasuhastisvaristAvaddazapUrvadharastatpratibodhitena saMpratirAjJA (jaina) prAsAdapratimApratiSThApUjAdikaM kArayatA kurvatA ca zrI AryasuhastisUridharmopadeza vacaH saphalIkRtaM, bahuvittavyayasAdhyasya jinapratimAprAsAdAdeH kRtyasya gurUpadezamantareNAsaMbhavAt, pravacane dharmakRtyasyAjJayaiva saphalatvAd, AjJAmantareNApi jinapratimApratiSThA niSedhakagurupratibodhitazrAvakakAritajinaprAsAdapratimAderasaMbhavAt, nahi lumpakamatIyena kenApi kvApi jinaprAsAdAdikaM vidhApyamAnaM dRSTaM zrutaM vA, tathA ca zrIsuhastIsUrivacaH siddhAntaH, tacca phalavadbhavati vA navA, paraM zrIsaMpratirAjJA tu tadvihitameva, ataH samyaktvAdihetutayA jinaprAsAdAdikaM cakSurAdipratyakSapramANaviSayaH siddhAntApekSayA balavadevetigAthArthaH // 17 // atha prakArAntareNApi balavattvamAha mahadosA saddatthaM hoi samattho'vi aNNahA vottuM / jaha ceiasaddatthaM sAhutti bhai mahamUDho // 18 // materdoSo-mithyAtvaM tadvazAcchabdArthamanyathA vaktuM samartho bhavati, yathA matimUDho lumpakaJcaityazabdArthaM sAdhuriti bhaNati, caityazabdena sAdhurbhaNyate ityanyathA bruvANasya lumpakasyAzuciliptaM lapanaM kaH pANinA pidadhAtItyarthaH, itigAthArthaH ||18|| atha siddhAnta For Personal and Private Use Only DHOONDHONGKONGNS ONGHONNCHOK pratimAyA balavattA // 32 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 33 // pratimAyA balavattA PAGHONORMOHNORONOHOOHOUGHOUG iva pratimAyAmanyathA pravartayitumazakta iti darzayatinAmajuo siddhaMto nAmAgArehiM hoi jinnpddimaa| tamhA khalu siddhaMtA jiNapaDimA hoi balavaMtI // 19 // siddhAnto nAmayukto bhavati 'samaNassa bhagavao mahAvIrasse tyAdirUpeNa yanmahAvIra iti nAma tenaiva yuktaH siddhAntaH syAt , | siddhAnte vastuvAcakazabdAnAmevopalabdherityarthaH, jinapratimA turityadhyAhAryaH jinapratimA tu nAmAkArAbhyAM, yuktetyatrApi saMbandhanIyaM bhavati, tasmAt khalu-nizcitaM siddhAntAjinapratimA balavatI bhavati, jinapratimA''rAdhanazaGkAnirAkRtaye iti sarvatrApi yojanIyam , anyathA vastuvyavasthAbhaGgaprasaGga itigAthArthaH // 19 // athAkAramAtrAdhikyena balavattvaM kathamityAhajaha vayaNA vayaNaThiA lihiAgAreNa vayaNamiha balavaM / lihieNa ya lovijai bhAsiavayaNaMti jgvaao|20| / yathA vadanasthitAta-mukhamAtrasthitAta mukhenaivoccAryamANAdvacanAllikhitAkAreNa-akArAdivarNAnAM pustakAdau lipyA iha-jagati vacanaM balavad, ata eva likhitena ca bhASitavacanaM lopyate itijagatpravAdaH, ayaM bhAvaH-iyaM zrIRSabhajinapratimeyaM ca zrIvIrasyetyAdirUpeNa nAmAGkitA jinapratimA bhavanti, tathA lAJchanavarNAkRtyAdisamanvitAzca, na caivaM siddhAntaH, ata eva pratimAdarzanAta | siddhAntavAkyaracanA bhavati, na punaH siddhAntavAkyAt pratimAkRtinirmApaNamapi, tasAdeva jambUdvIpAdyAkRtimatpaTTakAdInAM sArthakyamitigAthArthaH // 20 // athAnanyagatyA'pi lumpakamatotpattAvAzcarya darzayati balavaMtabiMbalove balavaMtaM kAraNaMpi kapijjaM / taM khalu accherAo nannaM sannINa miviso||21|| balavabimbalope-prAguktavakSyaNANayucyA siddhAntApekSayA balavatyA api jinapratimAyA lope kAraNamapi balavat kalpyaM, // 33 // For Person and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 34 // Jain Educationa ORG balavatkAraNamantareNa balavatkAryAnupapatteH, nahi tRNasAmagryA tarurjanyate, tatkAraNaM khaluravadhAraNe AzcaryAnnAnyat saMjJinAM - samyazAM mativiSayo-jJAnagocaraH syAt, kiMtvAzcaryameva tatkAraNamananyagatyA siddhamitigAthArthaH // 21 // nanu siddhAntAdapi pratimAnAM balavattvaM kathamiti parAzaGkAyAM gatimAha balavattaM sAviktraM sAvikakhaM caiva dubbalattaMpi / pabhaNissaM paDimANaM tassuvaesAhigAraMmi // 22 // pratimAnAM siddhAntApekSayA balavattvaM sApekSaM, durbalatvamapi sApekSameva, 'prabhaNiSyAmi' prakarSeNa - dRSTAntabAhulyena bhaNiSyAmi, kasmin ? -tasyopadezAdhikAre - lumpakasyopadezo'gre varNayiSyate tatra tannirAkaraNaprasaGgagataM vakSyAmItigAthArthaH ||22|| atha punarapyAzrayaM draDhayati tato'vi a balavaMte titthe saMtaMmi natthi siddhate / jiNapaDimAi acittaM vRccaMto daMtavaMtamuho // 23 // tato'pi - jinapratimAyA api ca punararthe balavati tIrthe sati-vidyamAne, siddhAntA jinapratimA balavatI, tato'pi tIrthaM balavad, tIrthakaranamaskaraNIyatvAd, dharmadezanAyAM namastIrthAyeti bhaNitvA dharmamupadizati jinendro'pi, yadAgamaH- "titthapaNAmaM kAuM kahei sAhAraNeNa saddeNaM / savvesiM sannINaM joaNanIhAriNA bhayavaM // 1 // "ti (zrIAva0 ni0 566) na caivaM namaH siddhAntAya jinapratimAyai veti, tasmAttIrthaM sarvebhyo'pi balavad, ata eva tIrthAbhyupagataparyuSaNAcaturthImanaGgIkurvanarhadAdInAM sarveSAmapyAzAtanAkArI tIrtha| bAhyo niyamAdanantasaMsArItyAdivacobhirbhaNito'pi siddhAntasammatyA samarthitaH khopajJaparyuSaNAdazazatakavRttAvapi, evaM ca sarvabalasaMpanne tIrthe vidyamAne'pi siddhAnte bhaNitaM nAstItyAdyupadezaM dadat sarvajanasamakSaM pralapan lumpako dantavanmukho - dazanasaMyuktAnana For Personal and Private Use Only BHONGKONGYONGOING ONGONGHON pratimAyA balavattA // 34 // . Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpakakharUpa zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 35 // HORIGHTTGHOOH iti citram-AzcaryamanantakAlabhAvItyarthaH, nahyevamupadezaM dadato lumpakasya mukhAlavatA tIrthena dantA nojriyante, api tUddhiyanta eva, tacca sAmprataM na dRzyate, pratyuta kaizcidajJAnavazAjainazAsanasaMbandhitayA vyavahiyate, etaccAzcaryAdapyAzcarya, mahApApamityarthaH 2 // athaivamAzcarya darzayitvA caturbhiH prakArairlumpakasvarUpaM carcyate| aha lupagassarUvaM 1 tappahapattIvi 2 tassa uvaeso 3 / siddhAMteti 4 caukkaM viAraNijjaM kameNevaM // 24 // 'artha'tyAzcaryasamarthanAnantaraM lumpakasvarUpaM 1 tatpathaprAptiH 2 api punastasyopadezaH 3 siddhAnta 4 zceti catuSkaM krameNaivaMvakSyamANayuktiprakAreNa vicAraNIyaM dharmaparamArtha lampakena saheti gmymitidvaargaathaarthH||24||ath lumpakasvarUpaparijJAnArtha praznamAha*Na puchAmo amhe tumhe jiNadhammiA va sivdhmmaa| ahavA dohivi bhiNNA vattavvA vA avattavvA // 25 // nanu vayaM pRcchAmo-yUyaM jainadharmikA uta zaivadharmikA vA athavA dvAbhyAmapi minnAH 1,evaMvidhA api vaktavyA-vAcAM gocarA vA-athavA avaktavyA-vaktumazakyA itivikalpAH praSTavyA iti gAthArthaH // 25 // atha prathama vikalpo'saMbhavItyAha jiNadhammiA ya titthe acchinne hu~ti sUrisaMtANA / taM tumhANavi vAyAmittaNavi matthae sUlaM // 26 // | jainadharma:-ArhatazAsanaM tadvidyate zraddhAnAdirUpatayeti jainadharmikAH te cAcchinne-satatapravRttimati tIrthe sUrisaMtAnAd-AcAyasantateH syuH, hetvarthe pazcamIti AcAryasantatimantareNa na bhavantItyarthaH, tadyuSmAkamapi-lumpakAnAmapi apizabdAdrAkAzcalikAdayo grAhyAH, teSAmapyAcAryaparamparAyA anaGgIkArAt , tadaGgIkAre caturdazImukhavastrikAdyaGgIkArApatteH, vAGmAtreNApi bhavatAM kiM nAmnyAcAryaparaMpareti kenacidukte mastake zUlamivAniSTaM bhavati, ata eva lumpakena nAsAkamAcAryaparamparA pramANamityudghoSyate, kiM hAlAAHOUGHOUGIGOROIlAkA HONGHIONSHOI in Education Internations For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pravacanaparIkSA vizrAme // 36 // GIOSIONGONGHONGKONGOINGHO ca-atrApi praSTavyaM bho bhavatAM lumpakamataparamparA sammatA asammatA vA 1, Adye zrIsudharmasvAmino'cchinnAgatayA paramparayA kimaparAddhaM ?, yatastAM paramparAM parityajya lumpakamataparamparA'bhyupagamyate, evaM ca sati svamukhenaiva jainapravacanAdvAhyatvamapyAtmana udghoSitam atha lumpakamataparamparApi na sammateti dvitIyapakSazcet sammatameva brUSe, paramadhyakSameva mRSAbhASitvaM lakSyate, no cellumpakamataparamparA tyAge jinapratimAyA avazyameva svIkArApatteH kathaM jinapratimA nArAdhyate 1 tasmAtparamparA'smAkaM na pramANamiti vadatA lumpakamataparamparAGgIkAre ca mAtA me vandhyeti nyAyo'bhyupagata itigaathaarthH||26|| atha zaivadharmitvamapi lumpakasya nAstIti darzayatisivadhammaA ya hariharavaM bhAINaM havaMti bhattijuA / taMpi aNihaM tumhaM tamhA tahae avattavvA ||27|| zaivadhArmikA hariharabrahmAdInAM bhaktiyutA bhavanti, tadapi yuSmAkamaniSTaM, tasmAtkAraNAt tRtIye - jainazaivadharmavyatirikte vikalpe avaktavyA bhavanto, na punarvaktavyA iti pArizeSyAtsaMpannamitigAthArthaH ||27|| atha yata evaM tataH kimAgatamityAha teNamavalAvavayaNaM juttaM tumhANa dhammadAyANaM / uvaesavesamUlANaM (Na hu) luMpagabhANagANaMpi // 28 // yena kAraNena na jainA na ca zaivAH, kiMtu tAbhyAM vyatiriktAstatrApyavaktavyA na punaramukanAmneti vaktuM zakyAstena kAraNenApalApavacanaM yuktaM, keSAM 1 - yuSmAkaM dharmadAyakayoH - pratimAnindAtmakamArgadAtroH, kiMnAmnoH 1-lumpakabhANakyoH - lumpakabhANakanAmnoH, kiMlakSaNayoH 1-upadezaveSamUlayoH, apirvyavahitaH saMbadhyate, upadezaveSamUlayorapi upadezamUlaM lumpako veSamUlaM ca bhANaka iti dvayorapi nAmApyapalapya vayaM zrIsudharmasvAmino'patyAnIti pratyakSamRSAbhASiNaH, nAcchinnaziSyapraziSyA disaMbandhamantareNa ko'pi kasyApyapatyaM bhavitumarhati etacca loke'pi pratItameva, na hi ko'pi kasyApi kulAcAramaGgIkRtyApi tagRhe vasamAno'pi tatkulAnu For Personal and Private Use Only GOING ONGOONGSONG lumpakasvarUpaM // 36 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 37 // NTHON tpannastatsaMtAnIbhUya pravarttamAno dRzyaMte, tathA pravRttau ca jagadvyavasthAviSThavaH prasajyeta, tasmAt lumpakabhANakApatyatvamAtmanaH khyApayan samyagvAdI syAd, anyathA mRSAbhASI lokavyavahArabAhyazca, nahi loke'pi nIcacANDAlAdikulotpanno'pi svapitrAdikamapalapya kulInaM maharddhikaM vA pitrAdikaM brUte, ayaM ca lumpakabhANakAvapalapya sudharmAdikaM pitRtvena bruvANastato'pi nIca iti bodhyamitigAthArthaH // 28 // atha lumpakasvarUpaM kIdRk siddhamityAha evaM guNaniSphaNNaM nAmaM tumhANa tumha vayaNeNaM / avvattAvattavvA tumhe sesA avattavvA // 29 // evaM prAguktakharUpeNa yuSmAkaM vacanenaiva yuSmAkaM guNaniSpannaM nAma avyaktAvaktavyA yUyamiti siddhaM tatrAvyaktA jainazaivavAhyA utsUtrabhASiNo bhaNyante teSvapi lumpakA avaktavyA - amukasyApatyAni vayamiti nAmamAtreNApi vaktumazaktAH, zeSAstu rAkAraktAdayo nAmamAtreNAmukasyApatyAni vayamiti bruvANA avyaktA evetyaparaiH saha meda itigAthArthaH // 29 // itigAthASaTrena lumpakasvarUpaM darzitamiti // iti lumpakasvarUpaM / lumpakamate dharmaprAptisvarUpaM vikalpya dUSayituM praznayannAha - NaNu tumhANaM dhammo suadhammo kimua diTThadhammo vA 1 / paDhamo suadhammAo guruo naya asuadhammAvi |30| nanu bho lumpakA ! yuSmAkaM dharmo - jinapratimotthApanAdirUpaH zrutadharmaH kimuta dRSTadharmo veti vikalpadvayI praznaviSayIkAryA, tatra zrutaH - kasyApi guroH samIpe zravaNagocarIkRta evaMvidho yo dharmaH sa zrutadharmaH, guruvacanaM zrutvA jJAta ityarthaH, dRSTadharmastu yadyapi na bhavatyeva tathApi pustakaM dRSTvA'smAbhirdharmo'vagata iti lumpakamatAbhiprAyeNa dvitIyavikalpa udbhAvita iti, vikalpadvaye praznite prathamavikalpasya zrutadharmasya svarUpamAha - prathamaH- zrutadharmo guruto - guroH sakAzAdbhavati, guruvacanaM zrutvaiva bhavatItyarthaH, tatra gururapi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only HONGKONG% lumpaka svarUpaM // 3 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 38 // HONGHOL kIdRzaH syAditi gurorapi vizeSaNamAha- 'zrutadharmeNa (rmataH ) ' zruto dharmoM yena sa zrutadharmA yena guruNA'pi nijagurupArzve dharmaH zruto bhavati tasmAdeva zrutadharmaH syAt, na cAzrutadharmAdapi yena dharmaH zruto na syAttasya pArzve dharmaM zrutvA zrutadharmo na syAt, dharma zrAvaNe'nAdipravAhapatitasya zrutadharmasya kAraNatvAd, ata evAzrutadharmANastIrthakRto na bhavanti, bhavanti cAcchinnaparaMparAgata zrutadharmapravRttyarthamavadhimanto'pi jAtismaraNAdibhAjaH, yadAgamaH - 'jAIsaro u bhayavaM apparivaDiehi tihi u nANehiM (Ava0 193) tIrthakRtAM hi | niyamena parebhyo dharmadezakatvaM syAt, yadAgamaH - "taM ca kahaM veijjai ? agilAe dhammadesaNAIhiM ti ( Ava0 183 ) tathA 'dhammade|sayANa' mityAdi sarvajanapratItamitigAthArthaH // 30 // athAzrutadharmaNo guroH sakAzAt zrutadharmo na bhavatItyatra hetumAha jamasuccAkevaliNo dhammuvaesaM na diMti na ya dhammaM / succAkevaliNo puNa disaMti dhammovaesAi ||31|| yad-yasmAtkAraNAdazrutvAkevalino dharmopadezaM na dadati, na ca dharmaM- cAritralakSaNaM dadati, yadAgamaH - " asuccANaM bhaMte! ityAdiyAvat kevalavaranANadaMsaNe samuppaJjati, se NaM bhaMte! kevalipaNNattaM dhammaM Aghaveja vA paNNaveja vA parUveja vA 1, goamA ! No iNa sama, nannattha eganAeNa vA egavAgaraNeNa vA, seNaM bhaMte! pavvAveja vA muMDAveja vA 1, No iNaDhe samaThThe, uvaesaM puNa kariA, se NaM bhaMte! sijjhati jAva aMtaM kareti bhagavatyAM zataka 9 u0 31 (364 - 5 ) etadvazyekadezo yathA 'Aghavija'tti AgrAhayet | ziSyAn arghApayet vA pratipAdanataH pUjAM prApayet 'paNNaveja' ti prajJApayet bhedabhaNato bodhayedvA 'parUveja'tti upapattikathanataH 'nannattha eganAeNa va 'ti neti yo'yaM niSedhaH so'nyatraikajJAtAt, ekamudAharaNaM varjayitvetyarthaH, tathAvidhakalpatvAdasyeti, "egavAgareNa vatti" ekavyAkaraNAd, ekottarAdityarthaH, 'panvAvija' tti pravAjayet rajoharaNAdidravyaliGgadAnataH 'muMDAveja' ti muNDayet Jain Educationa International For Personal and Private Use Only HONGKONG HONGKONG lumpaka svarUpaM // 38 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana-2 ziroluJcanataH, 'uvaesa puNa kareja'tti amuSya pArzve pravrajetyAdikamupadezaM kuryAdityAdi,ye tu dharma zrutvA kevalino jAtAste zrutvAparIkSA kevalino bhaNyante, te punardharmopadezAdi-dharmopadezamAdizabdAcAritrAdi dharmadAnaM ca kurvanti, yadAgama:-"sucANaM bhaMte! ityAdi8 vizrAme ME yAvat se NaM bhaMte ! kevalipaNNattaM dhammaM AdhavijA paNNavijA parUvijA vA ?, haMtA goamA!, AghavejA paNNavejA paravejA vA, // 39 // |se NaM bhaMte! pavvAvejA vA muMDAvijA vA ?, haMtA pavvAvijA vA muMDAvijA vA, tassa NaM bhaMte ! sIsAvi pavvAvija vA muMDAvija | vA ?,haMtA go0! pavvAvija vA muMDAvija vA,seNaM bhaMte ! sijjhaI" ityAdi bhaga0 zataka 9 u031(366-7)etena 'sayaMsaMbuddhANa'mitivacanAt zrutadharmasyAcchinnaparamparAgamatvameveti niyamo nAstIti parAzaGkApi vyudastA, etatpadamihajanmani paropadezanirapekSatvasUcakaM. prAgjanmasaMbandhino'cchinnasya zrutadharmasya vidyamAnatvAt , tathA prathamabodhikAle'pi tIrthakuJjIvAH gurUpadezena dharmAvAptimanto pi sukhabodhibhAktvAt khayaMsaMbuddhA ityuparyante, yathA pacyate odanaH svayameveti, na punaH prAgjanmanyapi sarvathA paropadezAbhAva | eva, mahAvIrajIvasya nayasArajanmani gurUpadezenaiva bodhilAbhAta ,yadAgamaH-"dANanna paMthanayaNaM aNukaMpa gurUNa kahaNa sammattaM / sohamme uvavaNNo paliAu suro mhiddio||shaatti (Ava 2 bhA0) nanu zrutadharmasthAnAdimacamavadhimatve'pi saMbhavati kathaM jAtismaraNAdi | grahaNaM phalavaditi ceducyate, narakAdutpannasya tIrthakRtastathAvidhAvadhijJAnAbhAvAjAtisaraNenaiva zrutadharmasyAcchinnaparampareti, ata evAgamo'pi "jAIsaro a bhayavaM appaDivaDiehiM tIhi NANehi"nti prAg pradarzitamitigAthArthaH // 31 // athoktalakSaNo dhamoM vAlampakamate'nyeSAmapi kupAkSikANAM ca mateSu nAstIti darzayati ia paMcamaMgabhaNi lupagamUlaMmi tumha dhammami / no saMbhavija evaM sesANa kuvanakhiANaMpi // 32 // HOROGROIGHOSHOHOTra // 39 // For Person Prive Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpakasvarUpa zrIpravacana- MEL iti-amunA prakAreNa bhagavatyaGgabhaNitaM-sammatitayA darzitaM yadbhagavatIvacanaM bho lumpakA! lumpakamale-yuSmAkaM dharma na saMbhaved , parIkSA | yato lumpakalekhakena pratimApUjAdipAtakalakSaNo dharmaH kasyApi jainasya pArzve zruto nAsti, kiMtu svayameva tanmUlIbhUtaH, ata eva 8vizrAme lumpakadharmasyAdikartRtvena tattIrthakRdapi lumpaka eva, nAnyaH kazcid, evaM zeSANAmapi kupAkSikANAM digmbrraakaarktaussttrikaanycli||40|| | kasArddharAkAgamikapAzavandhyAdInAmapi bodhyaM, tattanmatAnAM zivabhUticandraprabhajinadattanarasiMhAdibhyaH prathamataH pravRttatvAt tattIrthakRto'pi zivabhRtyAdaya eva, na punaH zrIvIrAdayaH, etena yeSAM zrIbhagavatyaGgaM pramANaM tairete zivabhUtyAdisantAnIyA nijanijamArgamupadizantaH prathamavRSTathutpannAH sammUchimadardurA iva pUtkurvANA avagantavyA iti darzitamitigAthArthaH // 32 // atha lumpakAbhimataM dRSTadharma dUSayitumAhajaha tuha'himao dhammo divo siddhaMtaputthae asthi / tA taivi putthayaM khalu aNNesiM daMsaNijjati // 33 // nanu bho lumpaka! yadi taba siddhAntapustake dRSTo dho'bhimataH-sammato'sti 'tA' tahiM tvayA'pyanyeSAM dharmabubhutsasA tvadamimukhAnAM pustakaM-khaluravadhAraNe pustakameva darzanIyaM, tvayA'pi tathavopalabdheritigAthArthaH // 33 // atha lumpakamate yadakalpyaM tadAhanaya vAyAmittaNavi kappai vottuMpi kassaI puro| jai te dhammo putthA kahaM na aNNesimavi hujA // 34 // | na ca kasyacitpuMso vAGmAtreNApi vaktuM kalpate tvayA, idaM siddhAntapustakaM dRSTvA dharmaH zraddheyaH karttavyazcetyapi vaktuM na yujyate, | itthamapi tvayA kvApyazravaNAt ,bho lumpaka ! yadi tava tathopadezamantareNa kevalapustakAddharma kathamanyeSAmapi pustakAna bhaved ,api tu | bhavedeveti vAcA tvayA maunameva karttavyatayA saMpanna, na hazrutadharmA kasyApi dharma zrAvayatIti tAtparya sNpnmitigaathaarthH||34|| GROUDHONGSHORIGHONGKONDO KOHONGKOHOROUGOOHOTOHOUGH // 40 // Jan Educationa international For Person and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpaka zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 41 // atha zrutadharmeNa puruSeNAnyeSAmapi dharmaH zrAvyo nAnyenetyatra dRSTAntamAha gambhayaitthI gabbhaM dharei nannAvi suMdarIva surii| thaNapANaM jIi kayaM sA sAvaccaMpi kArijA // 35 // 'garbhajasvI'yA svayaM garbhe utpannA sA garbhajastrI garbha dharati, kutsitApi mAnuSI tiryaJcI vA garbha dharati, nAnyApi agarbhajApi, vA ivArthe, iva-yathA sundarI-manojJA surI-devAGganA, apigamyaH, sundaryapi devAGganA yathA garbha na dharati, svayaM garbhe'nutpannatvAbAdityarthaH, punarapi dRSTAntamAha-'thaNapANaM ti yayA striyA stanyapAnaM-nijamAtRstanyapayaHpAnaM kRtaM syAt sA khApatyamapi-nijaputra putrIlakSaNamapi kArayati, stanyapAnamityatrApi saMbadhyate, na punaranyApi yathA pakSiNI, tayA ca svayaM nijamAtuH stanyapayaHpAnaM kRtaM nAstyataH khApatyamapi na kArayatItigAthArthaH // 35 // atha dArzantikayojanAmAhaevamaNAipavAhappaDio jiNabhAsio hu suadhmmo| jo sauvaesavisao nannotti a sAsaI merA // 36 // evaM prAguktadRSTAntAbhyAmanAdipravAhapatitaH-anAdiparamparAmArgagato yo jinabhASito-hurevArthe jinabhASita eva dhoM | durgatipatatprANidharaNasamarthaH sadupadezaviSayaH-parebhya upadezanIyo, nAnyo'zrutadharmo'pi, co'pyarthe, iyaM zAzvatI maryAdA-jagatsthitibalIyasApi laGghayitumazakyA, na ceyaM maryAdA jainadharmAtiriktadharmapi zaGkanIyA, jainapravacanAtiriktAnAM sarveSAmapi nAmamAtreNa dharmatve'pi vastugatyA na dharmatvaM, kiMtvadharmatvameva, adharmastu jIvamAtraM pratyupadezamantareNApyanAdipravAhapatitaH svayaMsiddha eva, yathA lumpakalekhakasya jinapratimotthApanAdilakSaNo hyadharma upadezamantareNApi svayaM siddhaH, evamanyeSAmapi kupAkSikANAM mArgA| upadezamantareNaiva siddhAH, yA tu tadanujAnAM tathAvidhopadezApekSA sA hyakizcitkaryeva, yato yadi lumpakamatIyAnAmetadunmArga MSHOnakSaHONGOOROG mA- // 41 // Educad For Pesonand Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpaka zrayaNaM nAbhaviSyattarhi tathAvidhajIvayogyatAvazAnAmAntareNa prakArAntareNa ca tathAvidhAnyAnyonmArgAzrayaNamavazyaM abhaviSyad, parIkSA IGI unmArgANAM ca saMkhyAtItatvAd , yadAgamaH-"jAvaiA vayaNapahA tAvaiA ceva haMti nyvaayaa| jAvaiA nayavAyA vayaNapahA tatti8 vizrAme // 42 // A ceva ||1||"tti (sthAnAGge 390 patre anuyoge 267 patre) sarveSAmapyadharmatvena sAmyAt kadAcit kasyacitkazcidunmArgalakSaIGNo'dharmo bhavatyeva, jainadharmaprAptimantareNAbhigrahikamithyAtvAdyadharmasyAkAlamavirahAt, jainadharmasya ca nAnAtvAbhAvAt , pratijIvaM sAdimattvAdupadezakapuruSasaMtatiparamparApekSayA'nAdimatvAcca jainamArge eveyaM maryAdA, laukikadravyamArge'pi jigamiSitagrAmAdidigabhimukhayAyI yo rathyAdimArgaH sa digapekSayA eka eva syAt , zeSAstu navApi navadigabhimukhayAyino rathyAdaya unmArgA eva, te ca bahava eva bhavanti, tatrApi mArgasyaivopadezApekSA, nonmArgANAmapi, mArgAprAptau hi anyatarasyonmArgasya prApteH svayaM siddhatvAt , nanu jainamArge'pi nAnAtvaM dRzyate tatkathamiti cenmaivaM, jainadharmasya nAnArUpatvAbhAvAta , jainadharma hi kSAyikabhAvavartina evArhanta | upadizanti, kSAyikabhAve ca nAsti vikalpaH, yadAgamaH-"khayaMmi avigappamAhaMsu"tti, jinakalpikasthavirakalpikotsargApavAdA| dikaM yaM kaJcana mArga yena yena svarUpeNa zrIRSabhAdijinAH bhASante tenaiva zrIvIro'pi, yena svarUpeNa zrIvIro bhagavAn bhASate tenaiva kharUpeNa zrIRSabhAdayo'pi, minnaprarUpaNAmUlayo rAgadveSayorabhAvAt , ye tu jainanAmamAtradhAriNa rAkAraktAdayaste tu jainA eva na| bhavanti, kiMtu jainazaivavyatiriktA avyaktA eva bhaNyante, tacca prathamavizrAme'nekagranthasammatyA darzitaM, kiMca-duSSamAkAle mugdhajanAnAmete'pi jainA iti bhrAntyutpAdakA mA bhavantvityabhiprAyeNaivaitadnthasya prArambhaH phalavAnitigAthArthaH // 23 // atha pustakadharmA dharmopadezaM dadat kIdRg syAditi dRSTAntamAha OROROSOHORONGHOSGHOR // 42 // For Pe a nd Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpaka zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme kharUpaM // 43 // DIOHOTOHOOHORIGHONORORONOjAka evaM jo putthAo lahiuM dhammapi dei uvaesaM / so macchiAsarUvo haMsIjaNao sayaMjAo // 8 // evaM satyapi yaH pustakAddharma labdhvA upadezaM dadAti-dharmamupadizati sa 'makSikAsvarUpaH' makSikA-caturindriyajIvavizeSaH sarva| janapratItastAdRzaM svarUpaM yasyaivaMvidhaH san 'haMsIjanako' haMsIti janaprasiddhA pakSiNIvizeSastasyA janakaH vayaMjAtaH, etAvatA pusta| kAdavAptadharmo makSikAkalpaH zrutadharmA tu haMsIkalpa ityanyo'nyaM janyajanakAbhAvo jagatsthitisiddhaH, sa evAzcaryabhUtaH saMpannaH, na caivamazrutvAkevalyapi makSikAkalpaH iti zaGkanIyaM, tasya mayA pustakAddharmo'vApta iti vaktRtvAbhAvAt , tenAzrutvAkevalino hi al(na)dRSTAntaH, (kiMtu) gambhayaitthItti gAthAyAM (uktaH) sundarIsurI dRSTAnto bodhya itigaathaarthH||37|| atha pustakadharmANamatiprasa Drena dUSayituM gAthAyugmAhanaNu jiNapaDimAputthayamajIvarUvAiM do'vi jAyAiM / putthAo jiNadhammo lado kiM te na pddimaao||38|| tatthavi kiMcinimittaM bhaNiavvaM bhaNai lupago evaM / vAiaputthA attho labbhai njinniNdpddimaao||39|| nanu bho lumpaka! jinapratimA pustakaM caH samuccayArthe gamya iti dve ajIvarUpe jAte staH, pustakAjinadharmo labdhaH kiM tetvayA na pratimAtaH 1, ajIvarUpe tava mate jinendrapratimA nAdriyate tarhi pustakAdapyajIvAtkathaM dharmaprAptiH ?, yadi pustakAddharmaprAptiH sutarAM jinendrapratimAyA api, evaM pratibandhAM satyAmapi yadi pustakAddharmaprAptiH svIkriyate na jinapratimAyAstatrApi kiMcinimittaM bhaNitavyaM, kiM kAraNamiti vaktavyamityukte lumpako bhaNatyevaM-vAcitapustakAdartho labhyate na jinendrapratimAta ityuttarArddhana lumpakottaramitigAthAyugmArthaH // 38-39 // DOROHORGEOGHOROGROoONG // 43 Jan Education Interior For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lumpakakharUpaM zrIpravacana- vAyaNakalA sahotthA purisAyattA ya kiMca tubha mae / evaM siddhaMtatthe puccheavvaMpi titthaM NaM // 40 // parIkSA __ bho lumpaka! vAcanakalA-pustakavAcanazaktistava mate sahotthA lumpakamate yadA matistadAnIM tatkSaNAdeva vAcanakalA syAd ,evaM 8vizrAme | kiMvA caH samuccaye puruSAyattA-gurvAyattA, evam-amunA prakAreNa siddhAntArthe'pi tIrthe naHpraSTavyaM, siddhAntArthAvagamazaktirapi sahotthA // 44 // | uta puruSAyatteti vikalpadvayI tIrthena tIrthAntarvatinA yena kenApi nipuNena prssttvymitigaathaarthH||40||athoktviklpdvyyugme prathamavikalpAveva vikalpayannAhadoNhaMpi do vigappA paDhamA kiM te mayassa aisyo| ahavAvi jagasahAvo jaM ubhayaM hoi sahasiddhaM // 41 // 'dvayorapi vikalpadvayayugmayoH vAcanakalA sahotthA uta puruSAyattA ceti vikalpadvayaM prathama, dvitIyaM ca siddhAntArthAvagamazaktiH sahotthA uta puruSAyattA vetyetayoyayugmayormadhye prathamau vikalpau-vAcanakalA siddhAntArthAvagamazaktizcetirUpI kiM te-tava | matasyAtizayAt-atizayavizeSAdathavA jagatsvabhAvaH yadubhayamapi tava mate sahasiddhaM bhvtiitigaathaarthH||41||athophaasyen dUSayannAha eso khala'isao te mayaMmi jutto ajeNa sAhutti / vucai cihasaddeNaM muddA titthAu bajjhassa // 41 // | eSa tava mate khalu-nizcitamatizayo yukto, yena tIrthAdvAhyasya mudrA-cilu caityazabdena sAdhurityucyate ityupahAsya, yatazcaityazabdena sAdhuriti kenApi tIrthavartinA paNDitena kvApyAgame bhaNitaM nAsti, pratyuta caityazabdena jinapratimA jIvAbhigame bhaNiteti puro vakSyate, ayaM cAnyathA bruvANo'tizayavAneva, tasmAdvastugatyA'yaM khalAtizayo bodhyaH, khalo-durjanastadvadayamatizayaH khalAtibAzayastavaiva yukto, nAnyeSAM, ikhatvaM ca prAkRte bAhulakatvAditigAthArthaH // 42 // atha jagatsthitimiSTApattyA dRSayitumAha ACCHORDPRONGHAGHAGHORIGHOUGHOR GAGRONGHOUGHAGHORIGHONGKONG // 44 // Jan Education Interbon For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 45 // GHAGHONGKONGOGHONGKONGO jai jagaThiIvi esA juttA eArisaM jayA kumayaM / uppajjai eArisavAyaNapamuhehiM saMjuttaM // 43 // pustakayadi jagatsthitirapyeSA yalluMpakamate tathA vAcanazaktirarthakaraNazaktizceti sA yuktA yadaitAdRzaM kumatamutpadyate tadaitAdRzavacana-oll dharmanirAsa: pramukhaiH saMyuktamevotpadyate, ayaM bhAvaH yadA kadAcittathAvidhalokAnAmazubhakarmodayAdanantenApi kAlenaitAdRzaM kumatamutpadyate tadA lumpakavadvAcanazaktirarthakaraNazaktizca jagatsthityotpadyata eva, anyathA khayaM gRhasthena satA'GgAdipAThavAcanaM caityAdizabdAnAM sAdhyAdyarthakaraNaM vA'saMbhavyeva, nahyetAdRzaM mahApAtakama GgIkRtya ko'pi bruvANaH saMbhaveditigAthArthaH // 43 // atha puruSAyattAM tAM truvANasya lumpakasya kiM syAdityAha aha jai doNhapaMtA dovi vigappA purisaparataMtA / tA acchinne titthe AyariaparaMparA siddhaa||44|| atha yadi dvayorapi yugmayorantyau dvAvapi vikalpau-vAcanapaddhatirthAvAptizceti puruSaparatatrI-puruSAyattau 'tA' tarhi acchinne tIrthe AcAryaparamparA siddhA, AcAryaparamparAmantareNa puruSapAratantryAsaMbhavAditigAthArthaH // 44 / athAnanyagatyA siddhAyAmapyAcAryaparamparAyAM lumpakasya kiM saMpannamityAha___eaMtubha aNiTuM diDhe tuha vayaNaovi viNNAyaM / tamhA tuha pahalAho putthAo aliavayaNamiNaM // 45 // ___etatprAguktamAcAryaparamparAdikaM tava-lumpakasyAniSTaM dRSTaM sAkSAtsarvajanairapi, api punastava vacanAdvijJAtaM, pRSTo'pRSTo vA tvaM khayameva vadasi yadasAmirAcAryaparamparA nAbhyupagamyate,tasmAtkAraNAta tava pathalAbhA-tvatpathAvAptiH pustakAd idamalIkavacanaM-yacaM | vadasi mayA'yaM mArgaH pustakAdavApta ityalIkavacanamitigAthArthaH // 45 // atha pustakenaiva pustakAmimAnaM nirasyan gAthAyugmAha HOUGHOUGHOUGHOUGHOSHOG Ford Prive Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 46 // pratimAto dharmaH GHONGKONGRONGHOUGHONGKONG __ katthavi putthe lihiaMdIsaha putthAu labbhaI dhmmo| amhevi sahahAmo kahaMci sacaMpi yaNaM // 46 // nevaM katthavi lihiaM lihi paDimAu lagabhaI dhmmo| jaha bur3akappabhAse siddhaMte bhAsiaM evaM // 47 // yugm|| pustakAdapi-siddhAntapustakAdapi dharmo labhyate iti yadi kutrApi pustake likhitaM dRzyate yaditarhizabdayoradhyAhAro'dhikAravazAdgamyaH tarhi vayaM zraddadhAmastava vacanaM kathaMcitsatyamapi, sarvathA satyaM tu pravacanabAhyAnAM na syAdeveti kathaMciduktaM,kenApi prakAreNa kvacidaMze satyamityarthaH, naivaM kutrApi likhitaM-kvApi pustake pustakAddharmo labhyate iti likhitaM nAsti, kiMtu likhitaM pratimAto dhamoM labhyate, jinapratimAdarzanAddharmo labhyata iti pustake likhitamastItyarthaH, na caitadvAGmAtreNeti sammatimAha-'jaha vuDDU'tti yathA bRhakalpabhASye siddhAnte bhASitaM, bhASyAdeH siddhAntatvamagre lumpakamukhenaivAbhyupagamayiSyate'to bhASyasyApi siddhAnta iti vizeSaNaM, tacca kathaM bhASitam ?, evam-anantaraM vakSyamANamiti gAthAyugmArthaH // 46-47 // atha bRhatkalpabhASyamevAha titthayarA 1 jiNa 2 caudasa 3 bhiNNe 4 saMvigga 5taha asaMvigge 6 sArUvia 7 vaya 8 daMsaNa 9paDimAo 10 bhaavgaamaao||48|| / etaTTIkA yathA-bhAvagrAmastu noAgamato jJAnAdikaM-jJAnadarzanacAritrasamavAyarUpaM, yato vA teSAM jJAnAdInAmutpattibhavati te bhAvagrAmatayA jJAtavyAH, ke punaste ?, ucyate ?-'titthayarA' tIrthakarA:-arhantaH jinAH-sAmAnyakevalinaH avadhimanaHpayevajinA vA caturdazapUviNo dazapUrviNazca pratItAH 'bhinna'tti asaMpUrNadazapUrvadhAriNaH saMvinA:-udyatavihAriNaH asaMvinAH-tadviparItAH sArUpikA nAma zvetavAsasaH kSuramuNDitaziraso bhikSATanopajIvinaH pazcAtkRtavizeSAH 'vaya'ci pratipannANuvratAH zrAvakAH 'dasaNa'tti DHOROUGHOUGHOUGHOUGHORIGHONG // 46 // Jan Education intention For Person and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAvo zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 47 // dharmaH OUGHOUGHOUGHOUGHOROSG darzanazrAvakA:-avistasamyagdRSTaya ityarthaH, pratimA-arhabimbAni, eSa sarvo'pi bhAvagrAmaH, eteSAM darzanAdinA jJAnAdiprasUtisadbhAvAd , atra paraH prAha-nanu yuktaM tIrthakarAdInAM jJAnAdisaMpatsamanvitAnAM bhAvagrAmatvaM, ye punarasaMvinAsteSAM kathamiva bhAvagrAma| tvamiti cet abhAvitamatInAM keSAMcittaddarzanAdapi samyaktvotpattesteSAmapi bhAvagrAmatvamupadyate eveti kRtaM prasaGgena // 48 // atha | tIrthakarapadaM vizeSato bhAvayati caraNakaraNasaMpannA parIsahaparAyagA mhaabhaagaa| titthayarA bhagavaMto bhAveNa u esa gAmavihI // 49 // etadvattiyathA caraNakaraNasaMpannAH parISahaparAjetAro mahAbhAgAstIrthakarA bhagavanto darzanamAtrAdeva bhavyAnAM samyagdarzanAdibodhibIjaprasUtihetavo bhAvagrAmatayA pratipattavyAH, evaM jinAdiSvapi bhAvanIyaM, eSaH-sarvo'pi bhAvagrAmavidhimantavyaH // 49 // | atha pratimAmadhikRtya bhAvanAmAhajA sammabhAviAo paDimA iarA na bhAvagAmo u / bhAvo jai natthi tahiM naNu kAraNakajauvayAro // 50 // yAH samyagbhAvitAH-samyagdRSTiparigRhItAH pratimAstA bhAvagrAma ucyate, na itarAH-mithyAdRSTiparigRhItAH, Aha-samyagbhAvitA api pratimAstAvad jJAnAdibhAvazUnyAstato yadi jJAnAdirUpo bhAvaH tatra nAsti tatastAH kathaM bhAvagrAmo bhavitumarhanti ?, | ucyate, tA api dRSTvA bhavyajIvasyArdrakumArAderiva samyagdarzanAbUdIyamAnamupalabhyate tataH kAraNe kAryopacAra itikRtvA tA api bhAvagrAmo bhaNyante / atra paraH prAha evaM khu bhAvagAmo niNhagamAIvi jai maI tumbhaM / eamavaccaM ko Nu hu abvivarIo vadijAhi // 51 // GHOGOUGHOROUGHOUGHOUd // 47 // For Pesand Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAvo dharmaH bhIpravacana- yathA samyagbhAvitAnAM pratimAnAM kAraNe kAryopacArAdbhAvagrAmatvaM yuSmAkaM matam-abhipretamevameva nivAdayo'pi bhAva- parIkSA | grAma eva bhavatAM prApnuvanti, teSAmapi darzanena kasyacitsamyagdarzanotpAdAta ,mUrirAha-etat tvaduktamavAcyaM vacanaM bhavantamasamaMjasa8 vizrAme pralApinaM vinA ko nu aviparItaH samyagvastutatvavedI vaded ?, api tu naivetyabhiprAyaH // 51 // athaivaM kuta ityaah||48|| ___ jaivihu sammuppAo kAsai daTTaNa niNhae hunjA / micchattahayamaIA tahAvi te vajaNijjA u||2|| yadyapi nihnavAnapi dRSTvA kasyacitsamyagdarzanotpAdo bhavet tathApi te mithyAtvam-atattve tatvAbhinivezastena hatA-pitA smRtiH-sarvajJavacanasaMskAralakSaNA durvAtena zasyavad yeSAM te mithyAtvahatasmRtikAH,evaMvidhAzca bahavIbhirasadbhAvanodbhAvanAbhirastoka-| cetAMsi vipariNAmayantaH pUrvalabdhamapi bIjamAtmano'pareSAM copanato dUraM dareNa varjanIyA iti, yatazcaivamato naite bhAvagrAmatayA |bhavitumarhantIti prakRtam // 52 // itizrIbRhatkalpabhASyavRttau dvitIyakhaNDe patre 226, dvitIyakhaNDasarvapatrANi 309 / / atra pustakaM puraskRtya bruvANasya lumpakasya kharUpamAha putthayamacchai bhAraM dAUNa ya putthayapi satthahayaM / kuvvato niaammaM bhaja kujAvi nillajo // 53 // pustakamastake bhAraM dattvA-siddhAntapustake tAvaditthameva likhitamato'sAmirevamucyate ityevaMrUpeNa pustake bhAramAropya pustakamapi zastrahataM-zastreNa hatamiva caitanyarahitamiva kurvan-pustakalikhitamupekSya khecchayA viparItaM vadan nillajo-lajjArahito, lajjA hi | manuSyadharmastena rahitaH pazuriva nijAmbA-khamAtaraM bhAyAM kuryAda, pazUnAM hi bAlyabhAvAtikrame jananItarayoravizeSastathA'syApi saMjAtaM, kathamanyathA pustakaM zaraNIkRtya pustakalikhitAdviparItaM bhaassetetigaathaarthH||53|| atha siddhAnte kimasti , lumpakastu kiM Saheld jabadatIti jJApanAya gAthAyugmamAha OROHONORMONGKONGKOOHON THOUGHOSHOGHONOHONGKONG 48 // Jan Education Intematon For Personal and Private Use Only . Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HONGHOK // 49 // zrIpravacana- siddhaMto suttAiM vittippamuhAI neva siddhNto| jiNavUAi ahammo AyariaparaMparA asuhA ||24|| parIkSA iccAia siddhate katthavi nattheva kiMtu vivarIaM / ubhayaM cia vivarIaM bhAsato bhAsasAvi na kiM // 66 // yugmaM // 8 vizrAme sUtrANi - aGgopAGgAdIni siddhAntaH, evakAraH sarvatra saMbadhyate, kevalasUtrANyeva siddhAntaH, vRttipramukhANi - vRttiniryuktibhANyAdIni siddhAnto naiva - na bhavatyeva, jinapUjAdi, AdizabdAt prAsAdAdInAM parigrahaH, ca samuccaye gamyaH, adharmo dharmo na bhavatyeva, AcArya paramparA cAzubhA - anucitaivetyAdi siddhAnte kutrApi - kvApi nAstyeva, kiMtu viparItaM, vRtyAdisaMyuktameva sUtraM siddhAnto'nyathA mithyAtvahetutvAnmithyAzrutameva, niryuktyAdyapi siddhAnta eva, jinapUjAdi dharma eva, AcAryaparamparAmantareNa dharma eva na bhavatItyAdyubhayamapi viparItaM bhASamANaH - yat siddhAnte vidyate tannAsti yacca nAsti tadastIti bruvANo lumpakaH kiM na bhasmasAt 1, kAlAnubhAvAdbhasmasAnna bhavatItyarthaH, yaccobhayaviparIta bhASaNaM tallumpakamate'gre tadupadezasiddhAntavicArAvasa re svata eva vyaktIbhaviSyatIti gAthAyugmArthaH / / 54-55 / / atha yaduktaM bhasmasAditi tatra hetAvukte'pi hetvantaramAha jaM loialouttaramaggA bhaTTho u ubhayabhaDatti / loavavahArabajjho bajjho niameNa titthAvi // 56 // laukikalokottaramArgabhraSTo - laukikalokottaravyavahArazUnya ubhaya bhraSTaH - aihika pAratrika sukhaparibhraSTa iti- amunA prakAreNa lokavyavahArabAhyaH san tIrthAdapi niyamena bAhya eva, ayaM bhAvaH - lokavyavahArastAvallokaviruddhakRtyAnAM parihAreNaiva syAt, lokaviru kRtyAni tvasya lumpakasyAlaGkArabhUtAni yata AstAM nindanIyakulAdiSvanucitAnnapAnAdigrahaNaM, ye bhANakAdyAH prAcInaveSadharA Asan te bahirbhUmau gatAH zaucAcAramapi cIvarakhaNDaiH prazravaNapASANakhaNDaizca kRtavantaH, ata evAdyApyaho lumpakAH jugupsanIyAH HONGHONGHODINGHONIO Jain Educationa Interratonal For Personal and Private Use Only Love Sports GKONG pustaka dharmitAnirAsaH // 49 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 50 // HOROGROO pAnIyazaucavirahitA aspRzyA iti kIrtipatAkA sarvajanapratItA, evaM lokavyavahAravAdyAste pravacanavyavahArAdapyatibAhyAH, nahi pustakaal jainapravacane kimapi tadasti yatkasyApi nindAspadaM syAt , nanu AdhunikA lumpakAstu jalenaiva zaucAcAraM kurvANA dRzyante tatkatha- dharmitA miti ceducyate, bhANakAdijIrNaveSadharApekSayAH,AdhunikAstu kevalaM lumpakamatIyA dravyaliGgina eva bodhyAH, yata eteSAM zaucAcAro nirAsa: Siljaleneti vicAro dUre, vastrANyapi saMpati tathA dRzyante yathA zvetavAsasAM dravyaliGginAmapi na bhavanti, paraM 'yA kupravRttiH prathamaM | all pravRtteti vacanAttadvaMdvebhyaH prathamapravRtteH kIrtissA tatapitRbhirapi parAkartumazakyetigAthArthaH // 56 // atha pustakadharmAGgIkAre'pi lokavyavahArabAhyatvaM dRSTAntena samarthayatirAyajuvarAyapamuhA lihilahiUNa sesagharasAraM / parivajaMtA kusalA kimevamiha putthayA dhmmii?||57|| rAjayuvarAjapramukhAH likhitaM labdhvA zeSagRhasAraM tyajantaH kiM kuzalA bhavanti !, rAjJo yuvarAjasyAdizabdAta zreSThIbhyAdayo | grAhyAsteSAM ca kiMcid-vittAdikaM kvacillikhitaM bhavati tallikhitaM dRSTvA rAjAdayastAvanmAnaM rakSitvA zeSaM gRhasAraM likhanAbhAvAdanyA| yAdAgataM bhaviSyatIti zaGkayA parityajantaH kiM kuzalA-nipuNAH syuH 1, api na syuH, evaM dRSTAntena pustakAddharmI bodhyaH, nahi | lokepi yAvadgRhopaskarAdikaM sarvamapi likhitameva syAt , kiMtu kiJcittathAvidhavivAdotpattizaphyA vismRtibhItyA vA likhitaM | syAd, evaM dharmazAstreSvapi bodhyaM, tathA ca pustakamAtralikhitamaGgIkRtya zeSadharmakRtyaM pariharan mahAmo'vagantavya iti gAthArthaH | // 51 // atha sAmAnyato likhanakharUpamAha // 50 // aNubhUANaM deso bhAsAvisaovi tassavi a deso| lehaNavisao hujjA lohaavavahArudAharaNA / / 58 // jAkAlApaOROSHOOTOUGHOSHOUT in Education Internation For Personal and Private Use Only www.neborg Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 51 // MONG NGHONGKONG anubhUtAnAM - sparzAdIndriyajanyajJAnaviSayIbhUtAnAM padArthAnAM madhye dezaH- tatsaMbandhyekadezo bhASAviSayo bhavati, nahi yAMvadanubhUyate tAvadvaktuM zakyate ityarthaH, tasyApi ca-bhASAviSayasyApi ca dezo likhanaviSayo bhavet, prAkRtatvAditthaM yAvadbhASyate tanmadhyAdekadezo likhituM zakyate, laukikavyavahArodAharaNAt - laukikavyavahAre - krayavikrayAdau yAvanti vacanAni yena prakAreNocyante na tAvanti vacanAni tena prakAreNa likhyante'pi, kiMtu tAtparyamAtraM piNDIkRtya kiMcinmAtraM likhyate, yathA'mukametAvanmAtraM tvayA deyaM mayA ca labhyamiti na punaH pUrvaM tvayetthaM bhaNitaM mayA cetthaM pratyuttaritamityAdi, na caitAvatA prAguktamanuktAyate labhya| deyAdi, tAtparyaM tu pUrvoktavacanaireva saMpannamiti prAguktamalikhitamapi pramANameva, tathaiva vacanapravRttyA tAtparyotpatteH, tathA vacana - pravRttirapi tattadvyApAranipuNAnAM kulakramAyAtaiva syAt, na punaH kvApi dastaryAdau likhitA'pIti gAthArthaH / / 58 / / atha prakRte dASTantikaM yojayati Jain Educationa International evaM jiNaNAyANaM bhAsAvisao anaMtamo bhAgo / tassavi appo bhAgo raio aMgAipamuhesu ||59|| evaM prAguktadRSTAntena jinajJAtAnAM padArthAnAmanantatamo bhAgo bhASAviSayo - gautamAdInAM purastAdbhASitA ye'rthAste jJAtAnAmanantatamo'pyaMzo'nantabhAgIkRto bodhyaH, tasyApyalpo bhAgo'GgAdiSu racitaH so'pi prAguktayuktyA tAtparyabhUta itigaathaarthH||59|| atha likhitAccheSANAmarthAnAM gatimAha sesA kiriAvisayA AyAravihI u huMti sUrikamA / evaM jagavavahAro dIsaha na u lihiamitteNaM // 60 // likhitAccheSA arthAH kriyAviSayA AcAravivayaH sUrikramAdbhavanti AcAryaparamparayA jJAyante, yathA sukhavastrikAM pratilikhya For Personal and Private Use Only GHONGKONGHOGONOSISHORONGHO pustakadharmita nirAsaH // 5 // www.janelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- dvAdazAvarttavandanakaM dadAtItyatra kathaM mukhabatrikA pratilirUyate 1 kathaM cAvarttAkRtirvidhIyate ?, nahi likhitamAtreNa tadanuSThAnavidhiH samyagvidhAtuM zakyate, evaM jagadvyavahAro'pi dRzyate, natu likhitamAtreNeti gAthArthaH // 60 // atha likhitamAtreNApi kAryasiddhibhaviSyatIti parAzaGkAmapAkaroti parIkSA 8 vizrAme // 52 // CHOOT SIDHONGHO bhoaNavivAhamaMDaNagamaNAgamaNAisaddamitteNaM / jai tavvihANaNANaM sammaM tA putthayA dhammo // 16 // bhojanavivAha maNDanagamanAgamanAdizabdamAtreNa yadi samyag tadvidhAnaM-bhojanAdInAM vidhistasya jJAnaM bhavet tarhi pustakA - tsamyag dharmo - dharmavidhirbhaved, ayaM bhAvaH - devadattena bhojanaM kRtamityatra bhojanazabdenAnena krameNa niSpannamanenaiva ca krameNa pariveSitamamukena saMyojya viyojya caitAvadbhuktaM tyaktaM madhuraM lAvaNaM sukhAdaM duHkhAdaM susaMskRtaM suniSpannaM cetyAdividhiH samyag parijJAyeta tadA pustakAddharmaH samyag jJAyeta, evamanena devadattena putrAdervivAhaH kRta ityatra vivAhazabdena yAvadyathAbhUtavivAhAdisamagrasAmagryAH parijJAnaM syAt, tathA devadatto bhUSaNairalaGkRta ityatrAlaGkArazabdena vyaktyA'laGkAranAmaparidhAnAdiparijJAnaM syAt, tathA sa | devadatto gata ityatra gamanazabdenoddiSTadiggrAmakAryAdInAM sarveSAmapi samyakparijJAnaM syAd, evamAgamane'pyAdizabdAtprAsAdAdInAM parigrahaH, saMpratirAjJA zrIvIraprAsAdaH kArita ityatra saMpratirAjavyatikaraprAsAdakaraNavidhivyatikara zrImahAvIravyatikarAdInAM samyagjJAnaM syAt tadA kevala pustakAddharmavidhirlabhyeta, tathA yathAgame sAdhusevanAdinA samyaktvAdi prAptirbhaNitA na tathA kvApi pustakAdapItyatra bahu vaktavyaM granthavistarabhayAdanuktamapyatra svayamAlocyamiti gAthArthaH // 61 // atha tatpathaprAptilakSaNasya dvitIyavicArasya tAtparyamAha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only 3}O!!G%0%GOTONGONGHOROKORT pustakadharmitA nirAsaH // 52 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 53 // Jain Educationa SONGSINGHOSHOHOISONGS tamhA je ummaggA loe dI laMti tesi paavyro| mayamUlaMkiyamaggo kaDuaMki akaDu amaragucca // 62 // yasmAllumpakamate dharmaprAptirnAcAryaparamparAto na vA pustakAda, kiMtu svataH, tasmAt kAraNAd ye loke unmArgA dRzyante, tatronmArgA dvividhAH - laukikA lokottarAca, taMtra laukikAH zAkyAdInAM mArgAH, loko tarAstu digambara kAraktAdipAzaparyantAnAmavyaktAnAM mArgAH, teSAM madhye matamUlAGkitamArgAH pAzacandrIyAdayo bahavaH santi tathApyadhikArAt mataM tAvatpratimotthApanAdyupadezamAzritaM tasya mUlaM - lumpakalekhakastenAGkitaH - cihnIkRto mArgo lumpakamArgaH, sa ca pApataraH- atizayena pApabhAgU, yadyapyetadapekSayA tIrthamatyAsannA rAkAraktAdipAzaparyantAH pApIyAMsaH keSAMcinmugdhAnAM tIrthAntarvarttinAmapi tIrthasAmyabuddhijanakatvena mahApApahetutvAt, tathApi tathAvidhAnucitakulAdiSvanucita vidhinA'nucitAnnapAnAdigrahaNAdInAM cIvarakhaNDamazraNaprastarAdibhirapi zaucAcAreNa ca tIrthakhiMsAdihetutvAdrAkAraktAdyapekSayA prAyaH sthUladhIdhanAnAM pratItiviSayatvAcca pApatara iti bhaNitaM, nanu kathaM tIrthakhiMseti cecchRNu, prAyo bahavo janAH kathaJcidveSasAmyaM dRSTvA aho ete'pi jainA etAdRzA anucitapravRttibhAjastarhi zeSA apyanucitapravRttibhAja eva bhavi - vyaMtItirUpeNa tIrthasya mahAzAtanAheturityabhiprAyeNaitaduktamiti bodhyaM, rAkAraktAdayastvebhyo'pi pApAtmAnaH, paraM sUkSmadhIgamyA ityarthaH, lumpakaH pApataraH kiMvaditi dRSTAntamAha-'kaDDua' tti kaTukAGkitakaTukamArgavat kaTukanAmA gRhasthastannAmAGkito yaH kaTukamArgaH saMprati sAdhavo na dRkpathamAyAntIti sAdhunAzalakSaNastadvat kaTukasya hi sAdhu nindAyAmanIdRzatvena lumpakavanmahApAtakitvaM sarvajanapratItaM sthUlabuddhyA'pi gamyam, ataH zeSakupAkSika parityAgenaipa eva dRSTAntIkRta itigAthArthaH // 62 // iti lumpakapathaprAtisvarUpaM vicAritaM / atha tasyopadezalakSaNaM tRtIyaM vicAraNIyamAha - For Personal and Private Use Only prakaraoke GOINGHOTOC luMpakasya pApataratA // 53 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 54 // DHOHONORS tassuvaeso jiNavarapaDimA Asu jIvavahaNAI / jIvAvi chavvihA jiNapaDimA Ai mahapAvaM // 63 // tasya - lumpakasyopadezastAvat jinavarapratimApUjAsu jIvahananAdiH syAt, jIvA api SaDvidhAstatreti gamyaM hanyante, tena jinapratimApUjAdi mahApApaM bhavatItigAthArthaH || 63 || atha lumpakaH siddhAntoktaM darzayati savve pANA bhUA jIvA sattA ya Neva haMtavvA / ia siddhate bhaNiaM teNaM tadaMsaNaM pAvaM // 64 // sarve prANA bhUtA jIvAH saccAzca naiva hantavyA iti siddhAnte bhaNitaM tena taddarzanaM - pratimAdarzanam api gamyaH, AstAM pUjAdikaM, SaDjIvavadhAspadatvAt pratimAdarzanamapi pApamiti, ata evAsya mate chupadezasAraM mAtRkApAThakalpaM zAstraM yathA - " se bemi je atItA je a paDuppaNNA je a AgamissA arihaMtA bhagavaMtA te savve evamAikkhaMti evaM bhAsaMti evaM parUveMti evaM paNNaveMti savve pANA savve bhUA savve jIvA savve sattA Na haMtavyA na ANAvetacyA (ajAvetavvA Na parighetavyA Na paritAveavvA Na uvadavetavyA, esa dhamme suddhe Nitie sAsae samecca logaM kheaNNehiM pavetite, taMjahA- udviesa vA aNuTTiesa vA ubaDiesa aNuvaTThiesa vA uvaratadaMDesu vA aNutraratadaMDesu vA sovahiesa vA aNovahitesu vA saMjogaratesu vA asaMjogaratesu, taccaM cetaM tahA ceyaM ariMsa cetaM pavaccati, taM Aiittu Na Nihe Na Nikakhive jANiu dhammaM jathA tathA, diTThehiM NicvetaM gacchejA, No logassesaNaM care, jassa Natthi imA NA (jA) tI aNNA tassa kuto siA 1, diDaM suaM mayaM viNNAyaM jaM evaM parikahiJjati samemANA palemANA puNo puNo jAtiM pakappeMti, aho a rAto a jatamANe dhIre sayA AgayapaNNANe, pamatte bahiA pAsa, appamatte sayA parakameJjAsitti vemi" iti samyaktvAdhya| yanasya prathamoddezaH / lumpakamAtro'pyetAvatsUtraM zukapAThena mukhe kRtvA sarvapravacanaparamArthajJatvamAtmano manyamAno'rthaM tvatimukharatayA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only ONSIS lumpakopa dezaH // 54 // . Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 55 // OSHOSHOHOR Geo.H | nijamukhavivaranirgataM pramANameva bruvANo mugdhajanAn vipratArayati, atastatparamArthaparijijJAsunA taTTIkA vilokanIyA, sA caivaM- 'se bemI' tyAdi sUtra, gautamakhAmyAha-yathA so'haM yo'haM bravImi tIrthakaravacanAvagatatattvacaH zraddheyavacana iti yadivA zauddhodaniziSyAmimatakSaNikatvavyudAsenAha - yena mayA pUrvamabhANi so'hamadyApi pravImi nAparo, yadivA sezabdastacchabdArthe, yat zraddhAne samyaktvaM bhavati tadahaM tavaM bravImi ye'tItAH - atikrAntAH, ye ca pratyutpannAH - varttamAnakAlabhAvino ye cAgAminaste evaM prarUpayantIti / saMbandhaH, tatrAtikrAntAstIrthakRtaH kAlasyAnAditvAdanantA atikrAntAH, anAgatA apyanantA:, AgAmikAlasyAnantatvAt, tepAM ca sarvadaiva bhAvAditi varttamAnatIrthakRtAM prajJApakApekSitayA'navasthitatve satyapyutkRSTajadhanyapadina evaM kathyante, tatrotsargataH samayakSetrasaMbhavinaH saptatyuttarazataM taccaivaM paJcasvapi videheSu pratyekaM dvAtriMzatkSetrAtmakatvAdekaikasmin dvAtriMzat 2, paJcasvapi bharateSu paJcasveva bhairavateSvapIti, tatra dvAtriMzatpaJcabhirguNitA SaSTyuttaraM zataM bharatairAvatadazaprakSepeNa saptatyadhikaM zatamiti, jaghanya vastu viMzatiH, sA | caivaM - paJcasvapi mahAvideheSu mahAvidehAntarmahAnadyubhayataTa sadbhAvAttIrthakRtAM pratyekaM catvAraH, te'pi paJcabhirguNitA viMzatiH, bharaterAvatayorekAntasuSamAdAvabhAva eveti, anye tu vyAcakSate - meroH pUrvAparavidehayo rekaikasadbhAvAnmahAvidehe dvAveva tataH paJcasvapi dazaiveti, tathA ca te AhuH - "sattarasayamukosaM iare dasa samayakhittajiNamANaM / cottIsa paDhamadIve aNaMtaraddhe a te duguNA || 1 || " ke ime 1 - arhantaH - arhanti pUjAsatkArAdikamiti, tathA aizvaryAdyupetA bhagavantaH, te sarva eva parapraznAvasare evamAcakSate, yaduttaratra vakSyate, varttamAna nirdezasyopalakSaNArthatvAdidamapi draSTavyam - evamAcacakSire evamAkhyAsyanti, evaM sAmAnyataH sadevamanujAyAM parSadi arddhamAgadhayA sarva savasvabhASAnugAminyA bhASayA bhASante, evaM prakarSeNa saMzItyapAnAdAyAntevAsino jIvAjIvAzravabandhasaMvaranirja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only GORIGING ONGHOR: savve pANe tisUtravyAkhyA // 65 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 56 // HORROROSHNOROTOROHOTOHOR rAmokSapadArthAn jJApayanti prajJApayanti, evaM 'samyagdarzanazAnacAritrANi mokSamArgaH, mithyAtvAviratipramAdakapAyayogA vandhahetavaH, sanve pANesvaparabhAvena sadasatI, tacaM sAmAnyavizeSAtmaka'mityAdinA prakAreNa prarUpayanti,ekArthikAni vaitAnIti,kiM tadevamAcakSate iti darza-bil tisUtrayati-yathA sarve prANAH-pRthivyaptejovAyuvanaspatayaH dvitricatuHpaJcendriyAzcendriyabalocchAsanizvAsAyuSkalakSaNaprANadhAraNAtprANAH vyAkhyA ai tathA sarvANi bhavanti bhaviSyantyabhUvanniti ca bhUtAni-caturdaza bhUtagrAmAntaHpAtIni, evaM sarva eva jIvanti jIviSyanti ajIvi-1 | puriti jIvAH-nArakatiryagnarAnaralakSaNAzcaturgatikAH, tathA sarve eva svakRtasAtAsAtodayasukhaduHkhabhAjaH saJcAH, ekArthA vaite zabdAstattvabhedaparyAyaiH pratipAdanamitikRtveti, ete ca sarve'pi prANinaH paryAyazabdAveditA na hantavyAH daNDakazAdibhiH nAjJApayitavyAH prasahyAbhiyogadAnataH na pratigrAhyAH bhRtyadAsyAdimamatvaparigrahataH na paritApayitavyA iti zArIramAnasapIDotpAdanataH nopadrAvayitavyAH prANavyaparopaNataH eSaH-anantarokto dharmo durgatyargalAsugatisopAnadezyaH, asya ca pradhAnapuruSArthatvAdvizeSaNaM | darzayati-zuddhaH-pApAnuvandharahitaH,na zAkyadhigjAtIyAnAmivaikendriyapazcendriyavadhAnumatikalaGkAGkitaH,tathA nityaH-apracyutirUpaH, paJcasvapi videheSu sadA bhavanAta , tathA zAzvataH zAzvatagatihetutvAd , yadivA nityatvAcchAzvataH, natu nityaM bhUtvA na bhavati, bhavyatvavad , abhUtvA ca nityaM bhavati ghaTAbhAvavaditi, ayaM tu trikAlAvasthAyIti, amuM ca lokaM-jantulokaM duHkhasAgarAvagADhaM sametya-16 jJAtvA taduttaraNAya khedajJaiH-jantuduHkhaparicchettRbhiH praveditaH-pratipAdita ityetacca gautamakhAmI svamanIpikAparihAreNa ziSyamatisthaiyArtha vabhASe, enameva sUtroktamartha niyuktikAraH sUtrasparzakena gAthAdvayena darzayati-"je jiNavarA atItA je saMpai je aNAgae zabe all kaale| samve'vi te ahiMsaM vadisu badihiMti a vyNti||1|| chappiya jIvanikAyA No'vi haNe No'vitra hnnaavejaa| No'vidha aNu Jan Econo For Persona Pives Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- maNNejA sammattassesa nijjuttI // 2 // " iti gAthAdvayamapi kaNThyaM, tIrthakaropadezazca paropakAritayA tathAsvAbhAvyAdeva prvrttmaano| lumpakopaparIkSA |bhAskarodaya iva prabodhyavizeSanirapekSatayA pravarttate, 'tadyathe' tyAdinA darzayati, 'taMjahA udviesu vA' ityAdi, dharmacaraNAyodyatAH 8vizrAme utthitAH-jJAnadarzanacAritrodyogavantastadviparyayeNAnutthitAsteSu nimittabhUteSu, tAnuddizya bhagavatA sarvavedinA trijagatpatinA dharmaH // 57 // jA praveditaH, evaM sarvatra lagayitavyaM, yadivotthitAnutthiteSu-dravyato niSaNNAniSaNNeSu, tatraikAdazasu gaNadhareSatthiteSveva vIravarddhaailmAnavAminA dharmaH praveditaH,tathopasthitAH-dharmazuzrUSavo jighRkSavo vA tadviparyayeNAnupasthitAsteSviti nimittasaptamI ceyaM,yathA carmaNi dvIpinaM hantIti, nanu ca bhAvopasthiteSu cilAtiputrAdiSviva dharmakathA yuktimatI, anupasthiteSu tu kaM guNaM puSNAti ?, anupasthitevapIndranAgAdiSu vicitratvAtkarmapariNateH kSayopazamApAdanAdguNavatyeveti yatkiMcidetat , prANinaM AtmAnaM vA daNDayatIti daNDaH, sa ca manovAkAyalakSaNaH, uparato daNDo yeSAM te tathA, tadviparyayeNAnuparatadaNDAsteSUbhayarUpeSvapi, tatroparatadaNDeSu tatsthairyaguNAntarAdhAnArtha dezanA, itareSu tUparatadaNDatvArthamiti, upadhIyate-saMgRhyate ityupadhiH dravyato hiraNyAdirbhAvato mAyA, sahopadhinA vartate iti sopadhikAstadviparyayeNAnupadhikAsteSviti, saMyogaH-saMbandhaH putrakalatramitrAdijanitastatra ratAH saMyogaratAH tadviparyayeNaikatvabhA2vanAbhAvitA asaMyogaratAsteSviti, tadevamubhayarUpeSvapi yadbhagavatA dharmadezanA'kAri tattathyaM satyametaditi, cazabdo niyamArthaH, tathyamevaitadbhagavadvacanaM, yathAprarUpitavastusadbhAvAt tathyatA vacaso bhavatItyato vAcyamapi tathaiveti darzayati, tathA caitadvastu yathA bhagavAna jagAda, yathA sarva prANA na hantavyA ityAdi, evaM samyagdarzanaM-zraddhAnaM vidheyam , etaccAsminneva-maunIndrapravacane samyagmokSamArgAbhidhAyini samastadambhaprapaJcoparate prakarSaNocyate iti, na tu yathA'nyatra na hiMsyAtsarvabhUtAnItyabhidhAyAnyatra vAkye yajJa-5 // 57 // GORIGINGHGHTER : in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnAtpUrvottaraM bAdheti, tadevaM sa zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 28 // kAryAkaraNato 'na niheti na gArapi vratezvarayAgAdividhinA gurutamA pazuvadhAbhyanujJAnAtpUrvottaraM bAdheti, tadevaM samyaktvakharUpamabhidhAya tadavAptau ca yadvidheyaM taddarzayitumAha-'taM Aittu na nihe' ityAdi, lumpako | tat-tattvArthazraddhAnalakSaNaM samyagdarzanamAdAya-gRhItvA tatkAryAkaraNato 'na nihe'tti na gopayet , tathAvidhasaMsargAdinimittotthApita| mithyAtvo'pi jIvasAmarthyaguNAna tyajedapi, yathA vA zaivazAkyAdInAM gRhItvA vratAni punarapi vratezvarayAgAdividhinA gurusamIpe | nikSipyotpravrajanamevaM gurvAdeH sakAzAdavApya samyagdarzanaM na nikSipet-na tyajet , kiM kRtvA ?-yathA tathA'vasthitaM dharma jJAtvAzrutacAritradharmAtmakamavagamya, vastUnAM vA dharma-khabhAvamavabuddhyeti, tadavagame tu kiM cAparaM kuryAdityAha-'diThehI tyAdi, dRSTairiTAniSTarUpainirvedaM gacched , virAgaM kuryAdityarthaH, tathAhi-zabdaiH zrutai rasairAsvAditairgandhairAghrAtaH spazaiMH spRSTaiH sadbhirevaM bhAvayed , yathA zubhetaratA pariNAmavazAdbhavatItyataH kasteSu rAgo dveSo veti, kiMca "No logassa" ityAdi, lokasya-ANigaNasyaiSaNA-anveSaNA iSTeSu zabdAdiSu pravRttiraniSTeSu heyabuddhistAM na careta-na vidadhyAt , yasya caiSA lokaipaNA nAsti tasyAnyA'pyaprazastA matirnAstIti darzayati-"jassa natthi" ityAdi, yasya mumukSorimA jJAtiH-lokaiSaNAbuddhirnAsti-na vidyate tasyAnyA-sAvadyArambhapravRttiH kutaH syAd ?, idamuktaM bhavati-bhogecchArUpAM lokaipaNAM parijihIpoM va sAvadyAnuSThAnapravRttirupajAyate, tadarthatvAttasyA iti, yadiveyamanantaroktatvAt pratyakSA samyaktvajJAtiH prANino na hatavyA iti vA yasya na vidyate tasyAnyA vivekinI buddhiH-kumArgasAvadyAnuSThAnapa-12 rihAradvAreNa kutaH syAt ?, ziSyamatisthairyArthamAha-' dimityAdi, yadetanmayA parikathyate tatsarvajJaiH kevalajJAnAvalokena dRSTaM, tacchuzrUSubhiH zrutaM, laghukarmaNAM bhavyAnAM mataM, jJAnAvaraNIyakSayopazamavazAdvizeSeNa jJAtaM vijJAtam , ato bhavatApi samyaktvAdike matka- | NI18 thite yatnavatA bhavitavyamiti, ye punaryathoktakAriNo na syuste kathaMbhUtA bhaveyurityAha-"samemANA"ityAdi, tasminneva-manuSyA in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 59 // %%% GOINGKONG HONGKON0% IGR | dijanmani zAmyanto-gArthyenAtyarthamAsevAM kurvantaH, tathA pravIyamAnAH - manojJendriyArtheSu paunaHpunyenai kendriya dvIndriyAdikAM jAtiM prakalpayanti, saMsArAvicchittiM vidadhatItyarthaH yadyevamaviditavedyAH sAmpratekSiNo yadyAjanma kRtaratayaH indriyArtheSu pralInAH paunaHpunyena janmAdikRtasaMdhAnA jantavastataH kiM karttavyamityAha - 'aho a' ityAdi, ahazva rAtriM ca yatamAna eva yatnavAneva mokSAdhvani dhIraH - parIpahopasargAkSobhyaH sadA-sarvakAlamAgataM svIkRtaM prajJAnaM - sadasadviveko yasya sa tathA pramattAn asaMyatAn paratIrthikAn vA dharmAdbahirvyavasthitAn pazya, tAMzca tathAbhUtAn dRSTvA kiM kuryAdityAha - "appamatte" ityAdi, apramattaH san nidrAvikathAdipramAdarahito'kSinimiponmepAdAvapi sadopayuktaH parAkramethAH karmaripUn mokSAdhvani vA, itiH - adhikArasamAptau bravImIti pUrvavat / samyaktvAdhyayane prathamoddezaTIkA samAptA // tathA "keAvaMtI loaMsi samaNA vA mAhaNA vA puDho vivAyaM vayaMti se dihaM caNe suaMcaNe mayaM ca paNe viSNAyaM caNe uDUM ahaM tiriaM disAsu sanbao supaDilehiaM ca Ne savve pANA savve jIvA savve bhUA savve sattA haMtavyA ajAveavvA pariAveavvA paridhittavyA udaveavvA itthavi jANaha natthittha doso, aNAyariavayaNameaM, tattha je AyariA te evaM vayAsI se duddichaM ca me dussuaM ca me dummayaM ca me dubviNNAyaM ca uDUM ahaM tiriaM disAsu savvao duSpaDilehiaM ca bhe jaM NaM tunbhe evaM AikUkhaha evaM bhAsaha evaM paNNaveha evaM parUveha savve pANA 4 haMtabbA ityAdi yAvad vayaM puNa evamAikakhAmo ityAdi yAvat na haMtavvA' ityAdi zrIA0 samya0 u0 2 (8-134) etadvanyekadezo yathA 'ke AvaMtI 'ti kecana loke - manuSyaloke zramaNAH pAkhaNDikA brAhmaNA-dvijAtayaH pRthak 2 viruddho vAdo vivAdaH taM vadanti, etaduktaM bhavatItyAdi yAvanmatam - abhimataM yuktiyuktatvAdasmAkamasmattIrthakarANAM vA ityAdi yAvat sarve prANAH sarve jIvAH sarve bhUtA Jain Education Internation For Personal and Private Use Only HORONGHOUSING lumpakopadezaH // 59 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 60 // Jain Educationa HGHOUGH sarve saccA haMtavyA ityAdi zrI AcA0 samya0 u0 atrAnyatIrthikA mithyAdRzo, na hiMsyAt sarvabhRtAnIti bhaNitvA'pi tatraiva ta SaT zatAni niyujyante, pazUnAM madhyame'hani / azvameghasya vacanAnnyUnAni pazubhistribhi || 1 || rityAdi saMkhyApurassarapazuvadhAnujJAparA virodhavAdino yathA varttante na tathA'rhanto bhagavanto'pItyAdyarthajJApakamidaM sUtraM na punarjinapUjAdipratiSedhakaM tadvAcakazabdagandhasyApyanupalabdheH pratyutedameva sUtraM jinendrapUjAvyavasthApakaM, tathAhi - 'khe aNNehiM paveiaM ' tipadena zrIgautamasvAmyapi svamanISikAparihAreNa pAratantryameva darzitavAn, AstAmanyaH, sarvasammataH sarvotkRSTaH sannapi bhagavAn zrImahAvIraH svasamAna sarvotkRSTapuruSasammatyaiva bhaNitavAn-anyairapi jinendrairitthamevoktamityAgame pratItameva, tathaiva sarveSAmupAdeyatvaM syAt, nAnyathA, tathA caitatsUtramapi svamatyA na vyAkhyeyaM, kiMtu zrIsudharmasvAmito'cchinnaparamparAgatameva vyAkhyAnaM karttavyaM tacaivaM 'se bemI' tyAdau arhata iti sAmAnyato yadabhidhAnaM tatkriyopAdhikaM yathA pacatItipAcakaH paThatIti pAThakaH kumbhaM karotIti kumbhakAra ityAdinAmAni kriyopAdhikAni tathedamapi vaktavyaM, tatrArhanti pUjAsatkArAdikamityarhantaH, yadAgamaH - "arihaMti vaMdaNanamaMsaNAI arihaMti pUasakkAraM / siddhigamaNaM ca arihA arihaMtA teNa buccati||1||tti (Ava 0 921) yadvA arhanti zakrAdisurAdikRtAM pUjAmityarhantaH, yadAgamaH"devAsuramaNue arihA pUA suruttamA jamhA / ariNo haMtArayaM haMtA arihaMtA teNa vucaMti || 1 |tti (A0922) pUjAdiyogAdeva kriyo pAdhikaM nAma saMbhavatIti, anyathA arhanta iti nAmno'pyasaMbhavAd, evaM nAmavyutpazyaiva pUjAyAH siddhatvAt kathaM tatparAkaraNArthametatsUtramudghoSyate, na ca sA pUjA bhAvarUpA bhaviSyatIti zaGkanIyaM, dravyapUjApUrvakatvAdbhAvapUjAyAH, dravyaM hi bhAvakAraNa" mitivacanAt na ca sAdhUnAM hi bhAvapUjA dravyapUjApUrvikA na saMbhavatIti zaGkanIyam, upadezAnumodanayordravyapUjayoH sAdhUnAmapi For Personal and Private Use Only SOCIOHONGKONG lumpakopadezaH // 60 // . Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavayoH zrIpravacana- parIkSA 8 vizrAme // 6 // GHOSHIGHEEMONGO vidyamAnatvAd , etacca tRtIyavizrAme kiMciddarzitamiti bodhyaM, kiMca-vastugatyA zrAvakadharmamAtro dravyastavaH, sAdhudharmastu bhAvastavaH, sa ca zrAvakadharmapUrvaka eva, kevalabhAvastavasvAGgIkAre zrAvakadharmasyApyucchedApatteH, kiMca-yo hi bhAvapUjAviSayaH sa ca niyamAta prAdhAnyAdravyapUjAviSayo, nAnyo, dravyapUjAviSayatvAbhAve bhAvapUjAyA apyaviSayatvAt , mithyAksuravat , nanu siddhAnAM dravyapUjAviSaya prAdhAnye tyAbhAve'pi bhAvapUjAviSayatvamevAstIti cenmaivaM, teSAmapyarhatAmiva nAmAdibhizcAturvidhyAtsthApanAdirUpANAM siddhAnAM puSpAdimivyapUjAyA adhyakSasiddhatvAt , na ca bhAvasiddhAnAM tathAvidhadravyapUjAyA asaMbhave kiMcidvAdhakam , ahaMtAmapi bhAvArhattvamutkarSato'pi pUrvalakSaNapramANaM,tataH pazcAttathA pUjAyA abhAvAt tvadAzaGkitabAdhakasyAnivAryatvAt , tasmAdArAdhyasyApi bhAvarUpasya puSpAdinA dravyapUjA pUjyapUjakayoH sAkSAtsaMbandhe satyeva syAt , sa ca jagatsthityA bhAvasiddhAnAmasaMbhavyeva, bhAvArhatAmapi kadAcitka eva, na sArva-11 dikaH, sthApanAhatastu pUjakasAmarthyasAdhyatvAtprAyo bhavatyeva, tena sthApanArhataH pUjA balIyasI, sA ca siddhAnAmapyaviruddhati siddhaM dravyapUjAyogyasyaiva bhAvapUjAyogyatvaM, yadyapi bhAvasya prAdhAnyaM pravacane'bhihitaM tathApi dravyasApekSameva tad bodhyaM, yathA zarIramadhye hastapAdAdyaGgApekSayA mastakasyaivottamAGgatvaM zeSAvayavasApekSameva dRSTa, nahi hastapAdakaNThAdibhyaH pRthagbhUtasthApItyagre darzayiSyate, anyathA sAdhudAnAdiSvapi dravyadAnanirapekSasyaiva bhAvadAnasya prAdhAnye'nnapAnAdidravyadAnasyAkizcitkaratvApattyA pravacane laukika mArge ca vAcAmagocaramasamaJjasamApayeta, tacca tavApyaniSTaM, kiMca-dravyadAnanirapekSabhAvadAnasya prAdhAnyaM tavAbhimatamaGgIkRtya pravarttaail mAneSu tvadbhakteSvasmAkaM tuSTireva, vinaupadhenApi vyAdhinAzAt ,kiMca-bhAvapUjAyAM yadi prAdhAnyaM tavAbhimataM tarhi dravyapUjA'pyavazyamamimataiva, prAdhAnyaM hi svajAtIyeSu kathaJcidguNAdhikyaM, yathA jineSu tIrthakRtAM jinaprAdhAnyaM, na caitAvatA sAmAnyakevalinAmanA // 6 // MOROHOROHOROGROLOROGROUGHOTI Fored Pies Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavayoH bhIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 32 // SHOROOOGHOOLGHOLORIOR | rAdhyatvaM saMpannam , evaM pUjAyAmapi bhAvapUjApekSayA dravyapUjAyA aprAdhAnye'pi karttavyatA tvavazyamApannaiva, kiMca-prAdhAnyaM hi kiJcidapekSayA syAd , yathopAdhyAyApekSayA''cAryasya prAdhAnyaM, tathA copAdhyAyavad dravyapUjA'pIti, tasmAjinendrardharnA dvividhaH prajJaptaH-12 prAdhAnyA prAdhAnye zrAvakadharmaH sAdhudharmazca, yadAgamaH-"duvihe dhamme paM0, taM0-agAradhamme aNagAradhamme a"tti(10-72) tathA "do ceva jiNavarehiM jAijarAmaraNavippamukehiM / logaMmi pahA bhaNiA sussmnnsusaavgovaavi|"tti (491 upa.) tatra zrAvakadharmAtsAdhudharmAvA|ptistato mokSa iti zrAvakadharmaH sAdhudharmadvArA mokSakAraNaM, sAdhudharmastu sAkSAditi zrAvakadharmApekSayA sAdhudharmasya prAdhAnye'pi sAdhu-16 | dharmAzaktasyaiva zrAvakadharmAnujJA, yadAgamaH-"bhAvacaNamuggavihArayA ya davvaJcaNaM tu jinnpuuaa| bhAvaccaNAo bhaTTho havija dvyccnnujjutto||1||"ti(492 upa.) atra 'do ceve'tyAdigAthayA sahAsyAH vyAkhyAnaM tve-dvAveva jinavaraijAtijarAmaraNavipramuktairloke panthAnau bhaNitI, yaduta suzramaNaH syAdityeko mArgaH, suzrAvako bhavediti dvitIyaH, saMvignapAkSikamArgo'pyasti, kevalamasAvapyanayorevAntarbhUto draSTavyaH, sanmArgopabRMhakatvena tanmadhyapAtitvAvirodhAditi, etAveva mArgoM bhAvArcanadravyArcanazabdAbhidheyAvityAha'bhAvaccaNa'tti bhAvArcanaM-tAvikapUjanaM bhagavatAM, kim ?-ugravihAratA, cazabdasyAvadhAraNArthatvAdudyatavihArateva, dravyArcanaM-bhAvArcanApekSayA apradhAnapUjanameva, tuzabdo'vadhAraNe, kiM-jinapUjA-mAlyAdimirbhagavadimbArcanaM, tatra bhAvArcanAd bhraSTaH, tathA zaktivikalatayA tatkartumazakta ityarthaH, bhavet-jAyeta dravyAnoyuktaH-tatparaH, tasyApi puNyAnuvandhipuNyahetutayA pAramparyeNa bhAvArcanahetu-2 tvAditi, prAdhAnyamapi ikhatvadIrghatvAdivatsApekSamitikRtvA zrAvakakRtyeSvapi prAdhAnyaM zeSAnuSThAnApekSayA prAsAdAdividhApanAdevi, // 62 // anyathA etAveva mArgoM bhAvArcanadravyArcanazabdAbhidheyAveveti lApakaniyA 'bhAvacaNe'tyAdigAthAyAM dravyArcanaM jinapUjAmAlyAdi kAkAkaksOORROR Jan Education Intebon For Personal and Private Use Only www.neborg Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavayoH zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 6 // DrakshONGROIGONOROGROG bhirbhagavadimbArcana miti na vyAkhyAsyat , tathA vyAkhyAne ca tasya mukhyatvameva, mukhye hi bhaNite zeSA gauNadharmAH svata evopalakSaNAtsiddhyanti, yathA rAjA gacchatItyute'nuktA api padAtyAdayaH parikarabhUtA narAdayaH, nanu bhavadbhiH prAsAdAdividhApanAdeH prAdhAnyA prAdhAnye prAdhAnyaM bhaNitaM 'bhAvacaNe' tyAgame ca mAlyAdibhirbhagavabimbArcanamityuktaM tatkathamiva saMgatiriti ceducyate, prAsAdAdividhApanaM vinA vimbArcanasyaivAsaMbhavAttadvidhApanamanuktamapi vyApakAbhAvena siddhamiti nAsaMgatigandho'pi, ata eva zrAvakadharmakRtyeSvapi prAsAdavidhApanasyaiva sAdhudharmapratyAsannatvamabhANi, yadabhANyAgame-"kaMcaNamaNisovANaM thaMbhasahassasi suvaNNatalaM / jo kArija jiNaharaM taovi tavasaMjamo ahio ||1||"tti(494 upa.)asyA vyAkhyAnaM-kAJcanaM-suvarNa maNayaH-candrakAntAdyAstatpradhAnAni sopAnAni yasiMstattathA, stambhasahasrocchUitam ,anena vistIrNatAmudbhAvayati, suvarNapradhAnaM talaM yasya tattathA,sarvasauvarNikamityarthaH,yaH kArayet-ni piyet jinagRhaM-bhagavadbhavanaM tato'pi tathAvidhajinagRhakAraNAdapi, apyAstAmanyasmAt , tapaHsaMyamo'dhikA-samargalataraH, tata eva mokSAvAriti, yata evaM tasmAt sati sAmarthya bhAvArcane yatitavyamiti / atra AstAmanyat sati sAmarthya bhAvArcane yatitavyamiti bhaNanena zrAvakadharmAnuSThAneSUktalakSaNaprAsAdavidhApanAccheSakRtyAnAM nyUnatvameva sUcitaM, yathA 'pIyuSAdapi madhurA vANI te varNyate | jinAmatya rityatra yAvanti jagadudaravartIni zarkarAprabhRtIni vastUni tAnyatikramyaivAmRte mAdhurya, na punastebhyo nyUnam , anyathA tadapekSayApi yadadhikataraM madhuraM bhavettasyaiva tathAvaktumucitatvAt , nahi ko'pi sarpapAtsumerurmahAniti vacAprapaJcena sumeru garimANa-12 mArohayanti, kiMtu sarSapasumeorantarAlavartinaH krameNa pravarddhamAnaparimANA badarAmalakanAlikerAdayo niSadhanIlavanmeruparyantAsteSvapi sarvotkRSTaparimANaH sumerupratyAsanno dhAtakIkhaNDagato merurbhavati, merorapi sumerumahAnityukte sumerogarimA, na punarniSadhAdapi // 63 // SOHORIRRORISION Jan Education Intenbon For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 64 // SO GHONSONANOK sumerurmahAnityukte tasya mahattvAdhikyamAhAtmyaM syAt, niSedhAdapi mervAdayo'nye'pi mahAntaH santi, tathA ca niSadhAdimeruparyantAnA| mantarAlavarttitvamapyasya saMpadyeteti sumerumeMrorapi laghIyAn bhavan kena vAryate ?, etena prAsAdAdinirmApaNApekSayA sAmAyikapauSadhAdidharmAnuSThAnaM mahAnirjaraheturiti parAzaGkApi vyudastA, tathAvidhaprAsAdAdinirmApaNAdapi pauSadhAdyanuSThAnasya zobhanatve nirantaraM yAvajIvAvadhikazuddhapauSadhAnuSThAnAdapi caritramadhikamityevaM vaktumucitatvAd, anyathA prAsAdanirmApaNapauSadhAntarAlavarttidharmatvApacyA tathAvidhapauSadhadharmAdapi sAdhudharmasya nyUnatvAzaGkA durnivAraiva yattu sAmAyikapauSadhAdyapi 'taovi tavasaMjamo ahiu ti padenopAtameva tanna, tata eva mokSAvApteriti, yata evaM tasmAtsati sAmarthye bhAvArcane yatitavyamiti vyAkhyAnAdadhikArasyApi tathaiva prApta - tvAcchrImahAnizIthe'pi tathAvidhaprAsAdAdividhAnAdutkarSato'pyacyuta upapAtaH tapaHsaMyamAcca mokSAvAptiriti bhaNitatvAcca yastapaHsaMyamaH sAdhusaMbandhI sa eva grAhyo, na punaH zrAvakasaMvandhyapi, tasya sAmAyikAdapyArambhakaluSitAdhyavasAyasyAnapAyAt yataH sa kRtasAmAyiko pyuddiSTakRtaM bhuGkte yadAgamaH- "kaDasAmaiovi uddikaDaMpa se bhuMje" itizrInizIthacUNa, tena vastugatyA sAmAyikAdyanuSTAnaM jinAccato na bhidyate, sarvatrApyArambhaparigrahakaluSitAdhyavasAyasya samAnatvAd, ata eva zrAvakasaMbandhidharmAnuSThAnamAtrasyApi dravyastavatvameva, yattu kApi sAmAyikapauSadhAdyanuSThAnaM bhAvastavatvena bhaNitaM tatrApi sammatitayA "kaMcaNamaNisovANa"| mityAdyupadezamAlA saMbandhinI gAthaiva darzitA, tadvicAraNIyamastIti bodhyaM, yadvA kathaMcid bAhyavRttyA sAdhvanukRtimAtreNa tadbhaNitaM saMbhAvyate, yathA suvarNarasarasitA rUpyamudrikA'pi sovaNIJjeti bhaNyate, tadanukRtyAkRtyAdimattvAt nanu zrAvakadharmAnuSThAnamAtrasyApi dravyastavatvena samAnatve satyapi kRtasAmAyikAdiH suzrAvakaH puSpAdibhirjinapUjAM na karotItyato jJAyate jinapUjAtaH sAmA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only HONGIONGOIGIOIGI stavayoH prAdhAnyAprAdhAnye // 64 // ww.jainelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 65 // ON:: Jain Educationa Internatio yikAdi niravadyAnuSThAnaM zobhanamiticenmaivaM, jinAjJAyA eva prAdhAnyAt nahi pratilekhanAdikriyAparAyaNairapi jinakalpikairmahAnirjarA hetutvena bhaNitamapyAcAryAdivaiyAvRtyaM gacchanizrAdikaM ca parihRtamataH pratilekhanAdikriyApekSayA tadazobhanaM na vA tatparihRtya pratilekhanAdikriyAstra yatitavyaM dharmopadezAdiparihAreNa, tIrthasyApyucchedApatteH, tasmAdyathA jinakalpikAnadhikRtyaiva vaiyAvRtyAdiniSedhastathA kRtasAmAyikAdikamadhikRtyaiva puSpAdinA jinapUjA niSedhastathaiva jinAjJAyAH, ata eva yathocitakAlAdikamadhikRtya yathocita sAmAyika pUjAdikriyAH kurvANa eva jinAjJArAdhako bhavati, na punaryathAzakti kAlakramAdiviparyayeNa kurvANo| kurvANo vA jinAjJArAdhakaH saMbhaved, ayaM bhAvaH - nahi jinakalpikaparihRtatvena gacchavAsAcAryAdivaiyAvRtyadharmopadezAdikamupekSaNIyaM, na vA daza pUrvadharAdyanAdyatatvena jinakalpo'pyupekSaNIyaH, ubhayorapi jinAjJAyAmeva varttitvAd, yadAgamaH - " jovi duvattha tivattho egeNa acelago'vi saMcarai / nahu te hIlijiti savve'pi a te jiNANAe || 1 |tti zrIAcA0 TIkAyAM (145-246-358 patreSu) nahi kRtasAmAyikena jinapUjA na kRtAnta upekSaNIyA, navA jinapUjAparAyaNai: sAmAyikaM na kRtamataH sAmAyikamapyupekSaNIyaM yathocitakAlapurupAdyapekSayobhayorapi jinAjJAtvAt nanu tarhi pUjAdikRtyaM pradhAnabhAvena bhaNitaM tadasaMgata mevApannamiti ceda ho bhrAntirbhavatAM, prAdhAnyamapi naisariMgakopAdhikabhedena dvidhA, evamaprAdhAnyamapi, tathA ca yadvastu yadapekSayA nisargeNa pradhAnaM tadupAdhinApradhAnaM, yadupAdhinA pradhAnaM tannisargeNApradhAnaM, yathA rajatadhAtvapekSayA suvarNa nisargeNa pradhAnaM, tadeva yadi mASapramANaM syAttadA gajapramANarajatApekSayA mUlyamadhikRtyApradhAnamapi tatra bahupramANahetuka bahumUlyatvamevopAdhiH, evaM nisargeNApradhAnamapi suvarNApekSayA rajataM mApa pramANasuvarNApekSayA svayaM gajapramANaM sanmUlyamadhikRtya pradhAnamapItyevaM sAmAyikAdiSvapi yojanA kAryA, sA caivaM - bahu For Personal and Private Use Only GHONG SHOKIGIOHO pUjApauSadhAdInAM prAdhAnyAprAdhAnye // 65 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA HORORSHO 8 vizrAme // 66 // ROIGIGROUGHOUGHOSHO vittavyayAdisAdhyaM prAsAdAdipratiSThAparyantaM sAmAyikapopadhAdyapekSayA nisargeNa pradhAnameva,zrAvakadharmamAtre tasyaiva prAdhAnyAt , dezataH pUjApauSaparigrahatyAgarUpatvena sAdhudharmapratyAsannatvAttIrthapravRttihetutvAt pApatApopataptAnAM dharmapipAsitAnAM samyaktvapAnIyaprapAtvAt pravacana dhAdInAM prAdhAnyAprAsAdapatAkAkalpatvAt sAdhvAdisamudAyasya sAmudAyikaikazubhAdhyavasAyahetutvena sAmudAyikapuNyaprakRtibandhahetutvAnmithyAtvotsa- prAdhAnye rpaNAnivAraNapaTaharUpatvAtpravacanakabhaktamahApuruSasAdhyatvAt tIrthakarabhaktibhAgIrathIpravAhaprathamotpattihamapadmadakalpatvAcetyAdyaneke | hetavaH khayamabhyudyAH, na caivaM sAmAyikAdikamapi saMbhAvyaM, tasya prAyaH sAmAnyajanasAdhyatvenoktahetubhiraspRSTatvAd , ata eva | "sAhUNaM ceiANa ya paDiNIaM taha avaNNavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahiaM sabvatthAmeNa vArezAtti(upa.242)atra sAdhupratya-16 nIkavaccaityapratyanIkanivAraNaM bhaNitaM, tathA pratyakhyAne'pi mahattarAgAre'tti padaM caityAdinimittameva bhaNitaM, tathopAsakadazAGge'pi 'guruniggaheNaM'ti gurunigraho-mAtRpitRpAravazyaM guruNAM vA-caityasAdhUnAM nigrahaH-pratyanIkakRtopadravo gurunigraha ityAdi, tathA praznavyAkaraNe'pi "je se ubahibhattapANadANasaMgahaNakusale acaMtavAladubbalagilANavuikhavagapavattiAyariauvajjhAe sehe sAhammige tabassI kulagaNasaMghaceiaDhe nijarahI veAvaccaM aNissioM dasavihaM bahuvihaM kareti"tti zrIpraznavyA0, atra caityAni-jinapratimAH ityAdyanekagrantheSu caityavaiyAvRttyamAcAryAdipatau vyavasthApitaM, na tathA kvApi sAdhUnAM kRtsaamaayikpaussdhikshraavkvaiyaavRttyaadi| bhaNitam , ataH prAsAdAdikaM zrAvakadharma pradhAnabhAvenaiva siddhaM, pUjAdikaM tu kizcitpravacanotsarpaNAhetumahAmahaHpUrva bahuvittavyayAdisAdhyaM, tattu sAmAyikAdyapekSayA prAsAdAdipalAveva sthApyaM, yatastadapyupAdhivikalaM nisargeNa pradhAnameva, kiMcicca tadvilakSaNaM canda // 66 // natilakAdimAtrajanyaM, tatvarUpeNa pradhAnamapi sAmAyikapauSadhAdyapekSayA na pradhAna, tadapekSayA'lpakAlAdisAdhyatvenAlpamUlyakalpa O TOHORom For Pesonand Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 67 // ONSOOK GO tvAd, ata eva jainapravacanasyAnekAntAtmakatvaM yataH kiMcitkathaJcitpradhAnamapyapradhAnamapradhAnamapi ca pradhAnaM bhavati, paraM tIrthe pravRttiheturnisargasiddhaH pradhAnabhAvo bhavati, na tvaupAdhikaH, bhAvArthastvayaM-tIrthapravRttihetavo bhAvastave varttamAnA yathA sthavirakalpikA | bhavanti na tathA jinakalpikA api teSAM dharmopadezapravrajyAdAvanadhikArAt, tadabhAve ca kutastIrthapravRttiH 1, tenaiva jinakalpikAdayastIrthakara saMpattayA'pi nAgame varNitAH, tIrthapravRttiM pratyakiJcitkarA api niyamenArAdhakAzca, evaM dravyastavamArge'pi samRddhibhAja audAryAdiguNasaMpannA bahuvittavyayenApi yathAzakti jinabhavana vidhApanajinapUjAdividhAnajJAnabhANDAgAranirmApaNapravrajyAdyutsavakaraNasAdharmika vAtsalyakaraNadurvvalasAdharmikopaSTambhavidhApanAdizaktibhAjo manojJaiSaNIya vipulAzanapAnakhAdimakhAdimavastrapAtropAzrayAdisAdhudAnavicakSaNAH zuddhazraddhAnabhAjasta eva tIrthapravRttihetavo, na punaH sAmAyikapauSadhAdividhAnatatparaH jinakalpikavadAtmamAtra cintakaH, nanu prAsAdAdinirmApaNatatparaH sAmAyikAdikaM karoti na veti ceducyate, prAsAdAdinirmApaNatatparastu prAyo yathA| zakti yathAvasaraM sAmAyikAdiSvapi yatnavAneva syAd, yathA zrIkumArapAla bhUpAlaH, yastu kevala sAmAyikAdividhAna eva zaktimAn sa tu prAsAdAdiSvazaktimAneveti pratItameva, nanu tarhi kimarthaM jinakalpaM pratipadyante iti ceducyate, niSpAdite hyAtmapratirUpe ziSye nijagaNabhAramAropya nistIrNagaNakRtyastathAvidhadhRtizrutasaMhananAdizaktimAnAgamoktatulanApurassaraM jinakalpaM pratipadyata eva, anyathA tenApi vaJcito bhavediti jinAjJA pravacane bhaNitA, tatpAlananimittameva jinakalpapratipattiH, evaM dravyastave'pi tathAvidhaprAsAdAdinirmANAdikRtyebhya uttIrNastathAvidhazakti vikalazca sAmAyikAdizaktimAn tatkarotIti jinAjJApAlanameva zreyaH, anyathA tenApi vaJcito bhavedityalaM prapaJcena / nanu jinakalpiko dharmopadezavaiyAvRtyAdikaM na karoti tatra kAraNaM kimiticedaho adya yAvajinAzaivodghoSya For Personal and Private Use Only SONG HONGKONG HORONGHONGING ON pUjApaupadhAdInAM prAdhAnyA prAdhAnye // 67 // www.janelibrary.org. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 68 // mANA kiM na zrutA, zrutaiva, paramaparayuktyAdyabhAva eva jinAjJAyA balamudbhAva yitumucitamiti ceducyate, yuktayo'pi bahuvyaH santi, tathAhi - dharmopadezadAne hi svavacaH pratibuddhAnAM svayaM pravajyAdAnAdi karttavyaM syAt, na ca saMvignapAkSikavatsAdhupArzve preSaNAdiyuktaM, saMviprapAkSikasya svayamasAdhutvAd, vaiyAvRttyAdikaM gacchvAsinAmeva saMbhavati, tathA ca gacchavAsa eva sevyaH syAt, gacchanirgatAnItasyAnnAdergacchvAsinAmapyakalpyatvAd, gacchavAse cotsargApavAdayoH parisevanIyatvAd, upakaraNAnyapi jaghanyatazcaturddaza dhAraNIyAni bhaveyuH, gocaryAmapi paribhramaNaM prAtarArabhya sAyaM yAvadyujyeta, anyathA bAlaglAnAdervaiyAvRtyAdyasaMbhavAd, evamadhyayanAdhyApanAdiSvapi pravarttane, jinakalpo'pi sthavirakalpAnnAtiricyate, tathA caikatarasyAvazyamabhAva evApadyeta, nApyubhayAtiriktaM nirapekSaM kiJcidvaktavyaM bhavet, tasmAnikalpika saMbandhinI kriyaiva tAdRzI yasyAM sthavirakalpikAcAraviSayiNI kriyA na kalpate, sthavirakalpikasyApi kriyA tAdRzI yasyAM jinakalpikasaMbandhinI kriyA na kalpate, ubhayorapi kalpayostathA svabhAvAd, dvayorapi virodhinyoH kriyayorekatra samAveze ekasyApi kAryasyAnudayAt, nahi krUrapAkanimittaM culayAmAropitAyAM supAyAM yugapat pAyasapAkArambho'pyabhIpsitaphalasAdhako bhavati, ubhayorapi kAryayoranudayAd, AstAmanyad, virodhi yugapatpratyAkhyAnadvayamapi na saMbhavati, nahi yugapadupavasvAcAmAmlarUpaM pratyAkhyAnadvayaM syAt, kiMtvekatarasyAbhAva eva dvitIyasyodayaH paraM kRtAcAmAmlapratyAkhyAno yadyupavastraM karoti tadA pratyAkhyAnabhaGgo na syAd, upavastrItvAcAmAmlaM karoti tadA pratyAkhyAnabhaGga iti vizeSaH svayaM bodhyaH, paramekasyAM kriyAyAM kriyamANAyAmantarA parakriyA pUrvakriyAsaMyuktaiva svayaM vinazyati, evaM kRtasAmAyikAdirapi yadi jinapUjAM karoti tadA sAmAyikakriyAjinapUjayoravizeSApacyA'nyatarasyApi lopApatteH, kiMca- kriyANAM sAMkarye jagadvyavasthAbhaGgo'pi, nahi yugapadvirodhinyoH kriyayoH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only DOHOKHONGHONDI ONCHOROHOR pUjApauSa dhAdInAM prAdhAnyAprAdhAnye // 68 // . Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsAdapUjA zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 69 // samAvezaH phalavAn dRSTaH zruto vA,nanu sAmAyikAdikriyApUjayorvirodhaH kathamiti cecchaNu,sAmAyikakriyAviSayaH sAdhUnAmAdezaH, tanimittaM ca bAhyavRtyA AstAM sacittasparzAdiranAvRtamukhenApi kRtasAmAyikAdirna brUte,tasya kriyANAM sAdhukriyAnukAritvAd ,yadAgamaH"sAmAiaMmi u kae samaNo iva sAvao havai jmhaa| eeNa kAraNeNaM bahuso saamaaiaNkuj||1||"tti(aav. 20*801) tathA sAmAyi koccArAnantaraM 'vaisaNai saMdisAviu' mityAdi kSamAzramaNadvikenopavezanAjJAmavApya 'sajjhAya saMdisAvau'miti kSamAzramaNadvikena vAdhyAyakaraNa eva gurvAjJA jAtA,tena tadavadhipUrti yAvat svAdhyAyAdigurUpadiSTakriyAparAyaNa eva sthAt, na tvantarA'nupadiSTakriyAparAyaNo'pi syAd ,ata eva paupadhikaH zrAvako'dyApi pAnIyAdikaM kurvan pravAjitaziSyavad gurvAjJAmavApyaiva karoti,AjJAviSaye ca dharma AjJAmantareNa kimapi kartuM na kalpate,yaduktaM-"ANAi tavo ANAi saMjamo tahavi dANamANAe / ANArahio dhammo palAlapuluvya paDihAi |||1||"tti(sNbodhprkrnne)aajnyaa ca dvidhA-AdezarUpA upadezarUpAca,tatrAdezarUpAyAmAjJAyAmupadezarUpAyAH karaNe gurvAjJAkhaNDanaM mahApAtakam ,evamupadezarUpAyAmapi bodhyaM, ata eva sAmAyikAdicikIrSuguvabhAve sthApanAcAryamapi saMsthApya guroriva tasmAdapyAdezaM pratIcchati,yadAgamaH-"guruvirahami uThavaNA gurUvaesovadaMsaNatthaM ca / jiNavirahami va jiNabiMbasevaNAmaMtaNaM sahala // 1 // " (vize03465)miti,atra guroH sthApanA tAvakiyAviSayakAdezanimittamevopadiSTA,atra gAthAyAM copadezazabda AdezaparopodhyaH,sAmAyikoccAro'pi gurusAkSikaM tathA vihito yathA sacittasparzo'pyakalpyaH,evaM ca sAmAyikavatavataH kusumAdibhirjinapUjAkaraNe sAmAyikavatasyaiva bhaGgaH, | svAdhyAyAdhakaraNena ca gurvAjJAbhaGgo'pi.tasmAtkRtasAmAyikAdirna jinapUjAM karoti, evaM jinapUjApariNato'pi na sAmAyikaM karoti, all jinapUjA hi jinAjJAviSayo'pi gurUpadezaviSayo, na punaprvAdezaviSayaH, tathA copadezaviSayakriyAyAmAdezaviSayakriyAyA asaMbhava ISROHOROUGROUGHOROGROoor // 69 // Jan Education Interior For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 70 // F%3<<0%F<Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 71 // DIGHONGKONG HORONG Go maNaprati lekhanopAzrayamamArjanAdikriyANAM pravacanaprasiddhAnAmArambhAvinAbhAvinInAM pratiSedhe saMpanne tacaiva galapAdukA, dvitIye'dhyakSabAdhaH, nadyuttArAdiSu SaNNAmapi jIvAnAM virodhanAsaMbhavAt, "jattha jalaM tattha vaNa" (jIvA0 pR0 patra 9 ma0 114 ) mityAgamavacanAt, pratikramaNaprati lekhanAdiSu ca vAyujIvAdInAmArambhasyAgamaprasiddhatvAt, ejanAdikriyAyuktasyArambhasamArambhAdyavazyaMbhAvAta, yadAgamaH - " jAva NaM esa jIve eai veai calai phaMdai ityAdi yAvadArambhe vaha sAraMbhe vaTTadda" (12 - 152 ) ityAdi, athArambhAdi bhavadapi niSphalatvAnna vivakSyate iti tRtIyaH pakSacedAyAto'si svayamevAsmadabhimatamArge, yato vayamapItthameva brUmaH - tIrthakaropadiSTAsu dharmakriyAsu sannapyArambho niSphalatvAdakizcitkara eva, ata eva zrIbhadrabAhukhAmibhiH zrAvakamArge saMsArapratanukaraNe kUpadRSTAntena jinapUjAdilakSaNo dravyastavo'bhihitaH, yaduktaM - "akasiNapavattagANaM virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNe davvatthae kUvadito // 1 // "tti (196 Ava0 bhA0 ) zrI A0 ni0 / kiMca AstAM dharmakRtyeSu, sAMsArikakarmakRtyeSvapi tatkimapi nAsti yatra kimapi vyayAdirna syAt tasmAdAyavyayatulanayA svanirvAhahetu ruddharito'Mzo lAbha evetidhiyA jagatpravRttiniravadyaiva dRzyate, evaM dharmapravRttirapi, yadAgamaH - " tamhA savvANuSNA savvaniseho ya pavayaNe natthi / AyaM vayaM tulijA lAhAkaMkhivva vANiao || 1 || "tti (upa0 392) nahi ko'pi loke lokottare ca mArge lumpakaM vihAya sarvvathA vyayAbhAvenaiva lAbhAkAGkSI dRSTaH zruto vetyalamatipallavena, nanu bhavadbhireva dvitIya vizrAme sAdhukriyAnukAritvAtsAmAyikAdikriyA suvarNopamayA varNitA, prAsAdAdinirmApaNAdikaM rajatopamaye. te, atra tu rajatakalpaM sAmAyikAnuSThAnaM prAsAdAdinirmApaNaM ca suvarNakalpamiti vaiparItyena pratipAdane prAguktavacanavirodhanirodhaH kathamiticeducyate, pravacane sAdhudharmaH zrAvakadharmazceti dharmo dvividhaH prajJaptaH, tatra sAdhudharma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only prAsAdapUjA // 71 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsAdapUjA zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 72 // 5OHORRONHROUGOOOOO kriyAnukAritAmAtreNa suvarNopamA prAmbhaNitA, atra tu zrAvakadha'pi dvaividhya vikalpya vicAryate tadA sAmAyikAdikaM rajatakalpaM prAsAdAdikaM ca suvarNakalpamiti viva yA vastukalpanAyAM virodhagandhasyApyabhAvAt , nanu suhRdbhAvena pRcchAmaH-sAmAyikAdikriyA sAdhukriyAnukAriNI niravadyA ca sarvasammatA tadapekSayApi prAsAdAdikaM zobhanataramiti mancetasi na pratibhAsate iticed , ucyate, yatra kalAdau dharme vA nAmagrAhaM yadupamayA sadbhAvasaMbhave prazaMsA asadbhAvasaMbhave ca hIlA syAt tatra tatra tattatpradhAnabhAvenaiva bodhyaM, yathA zrIvIre brAhmaNakule samutpanne vedAdhyayanAdisaMbhAvanayA prazaMsA, brAhmaNakulotpannAnAM vedAdhyayanameva prazasyapadavI prApayati, rAjakulotpattau tu rAjyapatI rAjA so'pi cakravartIti prazaMsA, rAjakulotpannAnAM rAjyapatitvaM, tatrApi cakravarttitvaM caiva pradhAnamiti jJApayati, evaM dharmamadhikRtyAdyApi kimayaM tvaM jAtaH prAsAdoddhAraM kariSyasi athavA zatruayasaMghapatirbhaviSyasItyAdivacomirAsatAmanye mAtApitrAdayo'pi zrAvakakulotpannaM svasutaM pratyapamanyate, na punastadvat kiM sAmAyikapauSadhAdividhAtA bhaviSyasi athavopadhAnAditaponirvAhako bhaviSyasItyAdivacobhirAkrozayantIti sarvajanapratItaM dRzyate, tathA prAsAdapratiSThAdinimi-taM yathA jyotiHzAstre muhattelamAdi bhaNitaM dRzyate na tathA tadatirikte dharmAnuSThAnAdau, tathA sAdhavo'pi yathA rathAnuyAtrAdiSu bahavo milanti na tathA tadvyatiriktasAmAyikakRtyeSu, tathA AcAryAdayo'pi dezAntarato'pi yathA pratiSThAdikRtyamuddizyAyAnti na tathA'nyatretyAdivicAro rahovRtyA kRtaH sannAntaralocanamalApanodako bhaviSyatItibodhyaM, nanu vayaM suhRdbhAvena pRcchAmaH-arhanti pUjAsatkArAdikamato'rhanta | iti nAmavyutpattyApi pUjA siddhyantI bhAvatIrthakaramAdAyaiva sidhyatIti, tasyaiva dharmopadezAdiSu sAmarthyAt , na punaH sthApanAIto'pi, tassAcetanarUpatvAditi ceciraM jIva, etAvatA'pi bho lumpaka ! tava mataM tu jalAalyeva saMpanna, tatrApi puSpAdivirAdhanAGgI PROHOROROUGHOUGGLOGHOTOHOA // 72 // in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 73 // DHONICONTHONGKONGHINGHONGKONG kArAt , kiJca-bhAvArhataH pUjAGgIkAre sthApanArhataH pUjA'vazyamabhyupagataiva, 'sAkSAtsAdhanatAbAdhe paramparAmAdAyaiva pratyayaparyavasA korihana nAditinyAyAd dezakAlAdivyavahitAnAM tIrthakRtAM hi pUjA sthApanAdvAraiva syAt ,tIrthakaraviSayakadhyAnAvalambanahetoranyasyAsaMbhavAda, nArthatve pUjAdi loke'pi rAjAdhikRtapuruSasevA rAjasevAto'pyadhikaphaladAyinI dRzyate, ata eva bahUn janAn samudAyIkRtya sAkSAttIrthakaracandanapUjAdinA kenApi saMghapativirudaM na prAptaM, prAptaM ca zrIzatruJjayAdiyAtrAvidhinA bahumiH, sampratyayapi prApyate ceti tavApi sammatam , ataH kathaMcitsAkSAt tIrthakarapUjAtaH sthApanAItpUjA balIyasI,nahi yathA sthApanArhatpUjA bahuvittavyayAdisAdhyA tathA bhAvArhato'pi, bhAvArhatsthApanArhatoH pUjAvidhyorvisAdRzyAd , atra bahu vaktavyamapi prAyaH pratItameva, yaccoktamacetanatvAditi tadavAcyaM bAlaceSTitamavagaMtavyaM, yato'bhISTaphalaprAptau caitanyAcaitanyavicAro'kizcitkara eva, "cintAmaNyAdayaH kiM na, phalantyapi vicetanA?" iti - (vIta-stotra) vacanAccaitanyarahito'pi cintAmaNiyathA'bhISTaphaladAtA na tathA caitanyabhAgapi durgataH, tasmAdvastUnAM vaicitryamavagamya sammohaH tyAjyaH, kathamanyathA ekenApi sauvarNikena vikrItena manujazataM bhojyate, na punazcaitanyabhAjA kITikAkovyApi vikrItayA eko'pi manujaH, AstAmanyat , satyapi caitanye tadvAhako'pi kopi na milati, tasAdabhISTaphalaprAptau caitanyAcaitanyavicAralakSaNo'sthibhuk lumpakamukhAGgaNa eva krIDan virAjata iti / nanu arhanti pUjAsatkArAdikamityarhanta iti zabdavyutpattirnAsAkamabhISTA, kiMtu | "ahavihaMpi a kammaM aribhUaM hoi svvjiivaannN| taM kammaarihaMtA arihaMtA teNa vucNti||shaati (Ava-920-1553) vacanA | aSTakarmArihananAdarihantAra itivyutpattyA kathaM pUjA sikSyatIticeducyate, evamapi sutarAM pratimAprAsAdAdipurassarameva pUjAyAH siddheH, tathAhi-aSTakarmArihananamapi karmaNAmaritvena parijJAnAdaparinAnAdvA?, dvitIyavikalpe'ndhayuddhamivApadyate, na yajJAtakarmArisvarUpa GHONOHONGKONGKONGROUGHOUSHOTO // 7 For Penand Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8 vizrAme I74|| karmArika nArthatve pUjAdi GHRONOKOSHO.GHOSHOUGHOURS staddhananAya samarthoM bhavati, mithyAzAmapi kevalajJAnotpattiprasaGgAt , nahi loke'pyajJAto'rihantuM zakyate,tasAdAdyo vikalpo'na- lAvadyaH, tathA ca prathamaM jJAnAvaraNIyAdikarmaNAM prakRtisthitirasapradezerbandhasvarUpamavagantavyaM,tata evodayodIraNAsattA bhavanti, karmaNAM hi bandhaH kAraNamantareNAsaMbhavIti kAraNaM jJAtvA tato nivRttaH punastathAvidhakarmabandharahitaH kRzIbhUtAni prAcInakarmANi hantuM zaalknoti, na punaH pratisamayaM karmapudgalaniSekahetUna karmabandhakAraNAni sevamAno'pi, nahi balavAnarihantuM zakyata iti lokoktirapi, karmabandhakAraNAni tvevaM-matyAdivAnasya sAdhvAdInAM jJAninAM pustakAde nasAdhanasya pratyanIkatAnihvavanopaghAtAtyAzAtanAdimi|AnAvaraNIyadarzanAvaraNIyalakSaNaM mUlaprakRtidvika badhnAti, gurubhaktikSAntikaruNAvratayogakaSAyavijayadAnAdimiH sAtavedanIyakarma banAti, etadviparItastu asAtamiti 2 bhavahetorunmArgasya mArgatvena dezanA muktipathasya jJAnadarzanacAritralakSaNasyApalapanamityAdimiH devadravyavinAzAdarhatsAdhucaityasaGghAdipratyanIkatayA ca darzanamohanIya karma banAti, tIvrakapAyanokaSAyAyudayAcca cAritramohanIyamiti 4 mahArambhAdiyukto vratarahito narakAyurvadhAti, unmArgadezanAmArganAzanAgaDhahRdayamAyAkuzIlatAsazalyatAdimistiryagAyurvadhAti, | prakRtyA'lpakaSAyo dAnarataH zIlasaMyamarahito madhyamaguNavAn manujAyurvanAti, sarvadezaviratibAlatapo'kAmanirjarAsamyaktvAdimirdevA| yurvadhAti 5 mAyAgauravAdirahitaH zubhanAma, tadviparItastu azubhanAmakarma vanAti 6 guNaprekSI mAyAdirahito'dhyayanAdhyApanAdi| ruciruccairgotraM badhnAti, tadviparItastu nIcairgotramiti 7 jinapUjAdivighnakaro hiMsAditatparo'ntarAyakarma vanAti 8, yadAgamaH-"duviho a hoi moho"tti (188 ni0) AcArAGge lokavijayAdhyayananiyuktigAthAvyAkhyAne, mohanIyakarma dvidhA bhavati-darzanamohanIya cAritramohanIyaM ceti, vanahetodvaividhyAttathAhi-arhatsiddhacaityatapaHzrutagurusAdhusaGghapratyanIkatayA darzanamohanIyaM karma vanAti, yena SHONGKONISHORO // 7 // For Persona Pivy Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8vizrAme // 75 // nArthatte pUjAdi OMGHOMGHOMGHOGGROGRO cAsAvanantasaMsArasamudrAntaHpAtyevAvatiSThate ityAdi zrIAcArAGgalokavijayAdhyayanaTIkAyAM, tathA tatraiva patradvayAntare-"paDiNIyamaMtarAopaghAtae tpposninnhvnne| AvaraNadugaM bhUo baMdhai accAsaNAe a||1|| bhUANukaMpavayajogaujjuo khNtidaanngurubhtto| baMdhai bhUo sAyaM vivarIe baMdhae iaraM // 2 // arhNtsiddhceiatvsuagurusNghsaahupddinniio| baMdhai daMsaNamohaM aNaMtasaMsAriNo jeNa // 3 // tivvakasAo bahumohapariNato raagdossNjutto| baMdhati caritamohaM duvihaMpi carittaguNaghAI // 4 // migadihimahAraMbhaparigaho tivvlohnissiilo| nirayAuaM nibaMdhai pAvamaI rohapariNAmo // 5 // ummaggadesao magganAsao guuddhhijymaaillo| saDhasIlo asasallo tiriAuMbaMdhae jIvo // 6 // pagatIi taNukasAo dANarao siilsNjmvihuunno| majjhimaguNehiM jutto maNuAuM baMdhae jIvo // 7 // aNuvayamahavvaehi cAlatavo'kAmanijarAte a| devAuaM nibaMdhai sammaddiTThI u jo jIvo // 8 // maNavayaNakAyako mAtillo gAravehi pddibddho| asuhaM baMdhai NAmaM tappaDivakhehiM suhanAmaM // 9 // arahaMtAisu bhatto suttaruI payaNumANa guNapehI / baMdhai uccAgo vivarIe baMdhae iaraM // 10 // pANavahAisu ratto jinnpuuaamokkhmggvigdhpro| ajeti aMtarAyaM na lahati jeNiLilAhaM // 11 // " ityAdi zrIAcArAGgaTIkAyAM (patra 95) lokavijayAkhyAdhyayane, naca sUtrAtiriktaM nAmAmiH siddhAntatayA'bhyupagamyate itivAcyaM, niyuktyAdisahitasyaiva sUtrasya siddhAntatayA prathamavizrAme sthApitamagre vyavasthApayiSyamANatvAt ol tvadabhyupagamasyAsmAkamazrAvyatvAt ,nahi dRgvikalAbhyupagatacandrAdidarzanAbhAvastaditaralokasya sammataH,kiMca-AstA TIkA,sUtrasthApi hAtavAbhyupagamo'sti na vA ?, asti cetkathaM na TIkAniryukyAdInAmapi, yataH sUtra eva "suttaM paDucca tao paDiNIA paM0,0-sutta paDiNIe atthapaDithIe tadubhayapaDiNIe"tti // (338 bhaga0 sthA0 208) zrIbhagavatyAdau pratItameva, tatra sUtraM vyAkhyeyaM, artha HOLOGHOUGHOUGHOUGOR // 7 // in Education tembon For Personal and Private Use Only www.ebay.org Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmArihana zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 76 // nArthatve pUjAdi COHORORUSHOTOjAnakAtakAla stavyAkhyAnaM niyuktyAdistatpratyanIkatA-tadaniSTAcaraNe tatparatA, sA ca lumpakamAzritAnAM yuktaivetirUpeNa khIkAryatayA sammatA utAnantasaMsAraparibhramaNahetu sAkamucitetyevaMrUpeNa parihAryatayA sammatA ?, Adye'smadvilakSaNasya lumpakasya niyuktyAderanabhyupagamo yukta eva, na tAvatA'smAkaM kiMcidaniSTaM, tadIyakulasyaiva tathA khabhAvatvAt , pAyasaM parityajya viSThAmizraM kacavarAdikaM bhakSa| yati gartAzUkare mahatAmapi khedAnutpAdAt , dvitIye'smAkamiva tavApi niyuktyAdikaM siddhAntatayA sammatameva siddhaM, tathA cAcArAga TIkAyAM caityAdikapratyanIkatA mahApApahetutvena varNitA, tatpUjAdhupaghAto'pi dIrghasthitikamithyAtvamohanIyakarmabandhahetutvenAnanta| saMsAritvApAdaka ityuktaM, tatparihAreNaivArihantRtvasiddhau siddhA prAsAdapratimApUrvakameva jinapUjeti, kiMca-caityAdimahotsavanimittaM pravacane'mAyudghoSaNaM pratItaM, yadAgamaH-"davvavimokkho nialAiesu khitami cArayAIsu / kAle ceiamahimAiesu amaghAyamAIu | ||1||"(258)tti zrIAcArAGge vimuktyAdhyayananiyuktI, etadvattyekadezo yathA-kAlavimokSastu caityamahimAdikeSu kAleSvamAghAtA| dighoSaNApAdito yAvantaM kAlaM mucyate yasmin vA kAle vyAkhyAyate so'bhidhIyate itizrI AcA0 TIkAyAM,atraivaM vicAraNIyaM-yadi caityAdimahimA pAtakaM syAttarhi tadarthamamArighoSaNaM vyartha syAt , nahi ko'pyudvAhAdimahotsaveSvamArighoSaNaM kArayan zrutaH zrUyate vA, kiMca-jainapuNyamahotsavamantareNAmArighoSaNAdyasaMbhavAd , AstAmanyad, anyatIthikAnAM yAgAdyutsaveSu bahudravyavyayasaMbhave'pyamArighoSaNavArtA tu jainaprAsAdapratimApratiSThAdyutsavadineSu tathA paryuSaNAparbAdiparvakhevopalabhyate, tassAccaityAdimahotsavA dharmacakravarnigRhe jAyamAnA jagajIvAnandahetavo'pi mohataskarAvaSTambhagiridarIkalpe lumpakagRhe mohAnucarANAM lumpakAnAM zokahetavo dRzyante, tasmAdyatrAmArighoSaNaM tajainamahotsavAdi bodhyaM, kiMca-caityasaGghAdipratyanIkatA mahApApamiti parivAnAbhAvena tyAgasyaivAsaMbhavAd, GOINGHOUGHOUSHOGHOSHara // 7 // For Personad Pi y Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 77 // niyakti prakaraNaE mAnyatA HDGHOUGHOROHOROHDIGIONEE yadAgamaH-"paDhamaM jANaM tao dayA, evaM ciTThaha svysNje| aNNANI kiM kAhI! kiMvA nAhIacheapAvagaM? // 1 // " (41)ti dazavai0, tatparijJAnaM gurvAyattaM, yadAgamaH-"succA jANai kallANaM,succA jANai pAvagaM / ubhayapi jANaI sucA,jaMcheaMtaM samAyare // 1 // " (42)tti atra zrutvetyuktaM, na punaH pustakAdiSu dRSTutyapi, gurupAzca zravaNaM ca vinayAdinA bhavati, vinayena yacchratamavApyate tanmU niyuktibhASyavRttiprakaraNAdibhiH samuditameva, anyathA bahuzrutatvAsaMbhavAd, yadAgamaH "jahA se sAmAiANaM,kuThAgAre surkhie| | NANAdhaNNasaMpuNNe, evaM havai bhussue|||"(352)tti zrIuttagadhyayane bahuzrutapUjAdhyayane, etavyAkhyAnaM yathA-samAjaH samUhastaM samavayanti sAmAjikAH-samUhavRttayo lokAH, keSAM ?-koSThA-dhAnyapalyAsteSAmagAraM-tadAdhArabhUtaM gRhamupalakSaNatvAdanya|dapi prabhUtadhAnyasthAnaM tathA suSTha-grAharikapuruSAdivyApAraNadvAreNa rakSitaH-pAlito dasyumUSikAdibhyaH surakSitaH, saca kadAcanA paripUrNaH syAdityAha-nAnA-anekaprakArANi dhAnyAni-zAlimudgAdIni taiH pratipUrNo-bhRto nAnAdhAnyapratipUrNaH, evaM bhavati bahu| zrutaH, so'pi sAmAjikAnAmiva gacchavAsinAmupayogibhirnAnAdhAnyairivAGgopAGgaprakIrNakAdibhedaiH zrutajJAnavizeSaiH pratipUrNa eva sthAna surakSitazca pravacanAdhAratayA, yata uktaM-"jeNa kulaM AyattaM taM parisaM AyareNa rakhijjA" ityAdi, athavA gurusamIpe zravaNaM | tridhA bhavati-sUtramAtrArthazravaNaM niyuktimizritazravaNaM niravazeSazravaNaM ceti,yadAgamaH-"suttattho khalu paDhamo bIo nijjuttimIsio | bhnnio| taio a niravaseso esa vihI hoi aNuoge "(1-90,3-24 ni0, 12-94*)tti bhagavatyAdau, evaM sUtraniyuktibhASyavRttyAyuktakarmabandhakAraNAni, caityasaGghAdyanukUlapravRttyA ca prAcInakArihananAdarihantAro babhUvAMso bhavanti bhaviSyanti ceti siddhAntavAdyabhiprAyeNApi nAmavyutpattyA jinapUjA, evaM jinazabdavyutpattyA'pi siddhyati, jayati rAgAdizatrUniti jinaH, saGHOSHONGKORONGENGRAO gacchavAsinAmupayogibhina taH pratipUrNI-bhRto nAnA , saca kadAcanA For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme INOC11 pratimA prAsAdasiddhi GROUGKONGKOLGRIGHONGKONG tatra rAgadveSamohAdInAmupalakSaNAd jJAnAvaraNIyAdInAmapi puSTikAraNAni yAni caityasaGghA depratyanIkatAdIni tebhyo vista eva | kRzIbhUtAn tAn rAgAdIn hantuM zaknoti, nAnyathetyapi jinapUjA niravadyaiva siddhA, evaM namaskAre zakrastavAdau ca yAvanti padAni tAni sarvANyapyanyo'nyApekSANi jinapUjAvyavasthApakAni, tadigdarzanaM tvevaM 'namotthu NaM arahaMtANaM bhavaMtANaM" ityatrAtizabdena | kiM vAcyaM ? bhagavacchabdena ca kiM vAcyamityAdiprazne sati gurutvAnmaunIbhAvena tiSThati tadanukampayA bhoH zRNu! pUrvamarhacchabdena nAmAdimizcaturdA'pyahannamaskRtaH, agre ca vizeSato bhAvArhantaM pRthag namaskaroti bhagavaMtANamiti, tatra bhAvAIdbhavane prAguktA yuktirakhatAraNIyetyalaM vistareNa / iti lumpakamate mAtRkApAThakalpaM 'savve pANe tyAdisUtraM pradarya prasaGgato lumpakAjJAnodbhAvanAya etatsUtrAnugatAH kAzcana yuktayo'pi darzitA itigaathaarthH||14|| athAnantaroktagAthAnte yaduktaM 'teNaM taIsaNaM pAti tAdRgvacanataH kiM syAt / na syAcca kuta ityAha evaM niDaravayaNaM bhAsaMtassAvi takakhaNA ceva / kAlaNubhAvA jinbhAsaDaNaMpi na hoi sayameva // 65 // evaM-prAguktagAthoktaM niSThuravacanaM-satAmavAcyamanAryavacanaM bhASamANasya lumpakasyApiravadhAraNe bhASamANasyaiva tatkSaNAdeva-tatkAlameva samayAdikAlAvyavadhAnenaiva svayameva-paropakramamantareNaiva jivAzaTanaM bhavet , tadapi na bhavet , kuta ityAha-kAlAnubhAvAnneti, | duSSamAkAlo hi mahApApAGarANAmutsUtrabhASaNArUpANAM bhUmiriva, yataH pAtakaM hi kalikAlasaMbandhyeva kavimirvarNitaM, yaduktaM-"mA | paptacaptibhAvAtkalikalilabharAkrAntamatyantametat , pAtAlApArapaGke tribhuvanabhavanaM drAgitIvAvadhArya / tvaSTrA'vaSTambhanArtha pracurabharasahau nirmamAte yadaGgI, vajrastambhAvivAsau nikhilasukhakhanIrvo vidhattAM yatInd // 1 // itizrIjinazatake, yadi duSSamAkAlo nAbhavi AGRAMOGHORGHONGKONTHONGS // 7 // For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAprAsAdasiddhiA bhIpravacana dhyattarhi tathA vacanaM bruvata eva tatkAlaM jihvaacchedo'bhvissyditigaathaarthH||66|| atha lumpakoktamasaMbhavIti darzayitvA tadiSTApattiparIkSA mudbhAvya praznayannAha8vizrAme jiNapUA jIvavaho pAvaMti a neva katthaI sunni| jai evaM tA gRNaM jiNapaDimA keNa nimmaviA? // 66 // // 79 // | jinapUjA tAvajIvavadhaH pApamiti ca kutracit-kvApyAgame lokoktyA vA naiva zrutaM, zrutaM nAstyeva, iSTApattimAha-yadyevaM prAguktaM 'tA' tarhi nUnaM-nizcitaM jinapratimA kena nirmApiteti praznacikAyA gAthAyA arthaH // 66 // atha lumpakAmiprAyataH parizeSeNa vAyatsaMpannaM tadAhaall No aNNautthirahiM na ya iMdiaahiehiM nimmviaa| naya jiNadhammaTThIhiM nikAraNakanjasaMpattI // 67 // | | 'anyatIrthikaiH' zAkyAdibrAhmaNaparyantairnirmApitA no, anyatIrthikA hi prAyo jainadveSiNaH kathaM tatpratimAM kArayantIti tavApi sammataM, 'na cendriyArthikairapi yata indriyArthAH sAkSAtparamparayA vA bhavanti, sAkSAcchandasparzAdayaH paramparayA tu hiraNyAdayaH, ubhayathApi jainaprAsAdAdasaMbhavinaH, saMbhave vA tadarthinA mithyAdRzAM mlecchAdInAmapi tannirmApaNaprasaktaH, ato'kizcitkara evAyaM vikalpaH, etadvikalpadvaye niSedhaH srvjnprtiitH| atha lumpakamatAbhiprAyeNAha-na ca jainadharmArthimirapi, jainadharmArthino hi jinAjJayA pravarttamAnAH "savve pANA na tavvA" ityAdisiddhAntavacanAtkathaM prAsAdAdikeSu pravarttante?, tasmAniSkAraNakAryasaMpattiH, ayaM bhAvA-prAsAdAdikaM kArya tAvatsarvajanapratItaM, kArya ca kAraNamantareNAsaMbhavIti jagatsthitiH, tatkAraNAni ca vikalpyamAnAni tridhA saMbhavanti, tatrAnyatIrthikA indriyArthinazca na saMbhavantIti sarvajanapratItaM,lampakAmiprAyeNa tu jainadharmArthino'pi na saMbhavanti, tathA| kAOMGHOGHOUGHOUGHOUGHOjaka SHONGKONOROUGHROUGG C // 79 // Jandation Internatione For Person and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WORDIOH pratimA prAsAdasiddhi zrIpravacana- ca niSkAraNakAryasaMpattirasaMbhavinItyananyagatyA lumpaka evAnAryavAgitigAthArthaH // 67 // atha prakArAntareNa praznamAhaparIkSA jA evaM hariharapaDimAbhatto sivadhammioya jinndhmmii| ahavA ubhayapabhaThTho puccheavvo a paDimariU // 68 // 8 vizrAme all evaM-prAguktaprakAreNa hariharapratimAbhaktaH zaivadhArmika uta jainadhArmikazceti. caH samuccaye, athavobhayabhraSTa:-jainadharmazaivadharmavAhya // 8 // II iti pratimAripuH lumpakaH praSTavyaH, evaM prazne kRte lumpako makAbho bhavati ubhayapAzAda , ubhayapAzastvevaM-yadi bhaNati zaivadhArmika eva haribrahmAdipratimAbhakto bhavati tadA jainadhArmiko jinapratimAbhaktaH, tadatirikto lumpako na jainadhArmikaH, atha bhaNati janadhArmiko hariharAdipratimAbhaktastarhi zaivadhArmiko'pi jinapratimAbhaktaH saMpayeta, etacca sarvajanapratItibAdhitaM vaktumapyayuktaM, lumpakasya ca hariharAdipratimArAdhanaM prasajyeta, anyathA tasyaivAjainatvApatterityabhayathApi pAza evetyananyagatyA hariharAdipratimAbhaktazaivava| jinapratimAbhakta eva jaino, nAnya iti siddhamitigAthArthaH ||28ath punarapyananyagatyA prasAdhanAya praznamAha aha bahuvittavaeNaM kajaM dhammassa dhammabuddhIe / kujjA nianiamagge maMdamaI kiMva tibvamaI 1 // 69 // atheti paraM prati prazne, nanu bho lumpaka! nijanijamArge-zaivajainAdimAgeM dharmabuddhyA bahuvittavyayena dharmasya kArya nijanija|mArge mandamatiH kuryAta kiMvA tIvamatiritigAthArthaH // 69 / / atha prAguktaprazne prathamavikalpe'tiprasaGgamAha paDhamavigappo tuccho paccakavaM jeNa micchpmuhiN| jiNapAsAyappamuhaM No dIsai kAria kicI // 7 // 'prathamavikalpaH' nijanijamArge mandamatireva bahavittavyayena-lakSAdisaMkhyAdravyavyayena dharmabuddhyA dharmakAye kuyAditilakSaNaH |tuccha:-asArasa, zrotajanasyApi karNazUlakalpaH, tatra hetumAha-'jeNaM'ti yena kAraNena mithyAzabdena mithyAdRSTayo jJeyAH, mithyA-1 O RMATION // 8 // Jan Education Internator For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 81 // PATHO?T&O%T<Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjAsidie zrIpravacana-10 saGghapatitvamAtmanaH khyApayanti te tadIyasAdhvAdisamudAyasya tIrthAbhAsavata sahapatyAbhAsA codhyAH, tIrthAbhAsAzca samprati diga- parIkSA mbarAdipAzaparyantAH prasiddhanAmAno daza, teSAM cAbhAsatvaM kiMcitparyuSaNAdazazatake bhaNitaM bodhyaM, tatra bhaktaprakIrNake yathA8 vizrAme niadavvamapuvvajiNiMdabhavaNabiMbavarapaiTAsu / viarai pasattha putthaya sutittha titthayarapUAsu // 1 // (27-306*) iti, aacaaraanggil82|| niyuktiyathA-titthayarANa bhagavao pavayaNapAvayaNiaisaiDINaM / ahigamaNanamaNadarisaNakittaNasaMpUaNAthuNaNA // 1 // jammAbhiseanikkhamaNa caraNanANuppayA ya nivvaanne| dialoabhavaNamaMdaranaMdIsarabhomanagaresu // 2 // aThAvayamujite gayaggapayae a dhammacakke a| pAsarahAvattaNayaM camaruppAyaM ca vaMdAmi // 3 // (8-333, 334, 335 ni0) itizrIAcArAGge darzanabhAvanAniyuktau, eta-1 TIkA yathA-"darzanabhAvanArthamAha-'titthayara'gAhA, tIrthakRtAM bhagavatAM pravacanasya ca-dvAdazAGgasya gaNipiTakasya tathA prAvacaninAmAcAryAdInAM yugapradhAnAnAM tathA'tizayinAM RddhimatAM kevalimanaHparyAyAvadhimaccaturdazapUrvavidAM tathA''marSoSadhyAdiprAptaqhnAM yadabhigamanaM-gatvA ca namanaM natvA ca darzanaM tathA guNotkIrtanaM saMpUjanaM gandhAdinA stotraiH stavanamityAdikA darzanabhAvanA, anayA hi darzanabhAvanayA'navarataM bhAvyamAnayA darzanazuddhirbhavatIti,iyaM gAthA etadvyAkhyAnaM ca lumpakamatanAzaheturiti vicintya prasaGgato|'mihitam , atha prakRtasammatimAha-'jammAmisea'gAhA 'ahAvaya'gAhA, tIrthakRtAM janmabhUmiSu tathA niSkramaNacaraNajJAnotpattini hyaNabhUmiSu tathA devalokabhavaneSu mandareSu tathA nandIzvaradvIpAdau bhaumeSu ca yAni zAzvatAni caityAni tAni vande'hamiti dvitI| yagAthAnte kriyeti, evamaSTApade tathA zrImadujayantagirI gajAgrapade dazArNakUTavartini tathA takSazilAyAM dharmacakre tathA ahicchatrAyAM pArzvanAthasya dharaNendramahimAsthAne, evaM sthAvarte parvate vairasvAminA yatra pAdapopagamanaM kRtaM, yatra zrIvarddhamAnamAzritya camarendreNo ORROUGHONGKONGHOUGHORSRO liNGHHOROSHO OHOUSE // 8 // For Personal and Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 83 // DIGHONGK spatanaM kRtam, eteSu yathAsaMbhavamabhigamanavandana pUjanotkIrttanAdikAH kriyAH kurvato darzanazuddhirbhavatIti zrIA0 TIkAyAM, zatruJjayamAhAtmye ca ' yAvadbharatacakravarttinaH saGghapatitva' mityAdi suvyaktameva, naca zatruJjayamAhAtmyamasmAkamasammatamiti vAcyaM tava sammatAsammatavicAro'smAkamakiJcitkara eveti prAgeva darzitaH, kiMca - zatruJjayamAhAtmyAderasammatatvaM kuta ityukte prakaraNatvAdeveti tava vacaH 'nanu jahA se sAmAi ANa' mitigAthayaiva prAkU tiraskRtam, agre ca prakaraNAdInAM prAmANye siddha evAGgopAGgAdInAM prAmA|NyamitivakSyate, anyathA'mukanAmasUtra mamukanAmnA sAtizayena niratizayena vA sAdhunA kRtamityetAvanmAtrasyApi samyag nirNayAnutpa| teritigAthArthaH // 72 // atha lumpakenAjJAvazAt pratimotthApanAya ' se bemI' tyAdi lumpakamatamatrabIjakalpaM nirghoSyamANamudbhAvya dUSitamapi tasya pAramArthikasvarUpaM gAthASaTrena vibhaNiSuH prathamagAthAmAha Jain Educationa International se bemi je atIA iccAi apaDhamaaMgavayaNeNaM / gurupArataMtavayaNaM vattavvaM na uNa samaIe // 73 // 'se bemi je atIA je ya pahuppaNNA' ityAdikaprathamAGgavacanena - zrIAcArAGgagatAlApakena gurupAratantryAt - zrIsudharmakhAmi no'cchinna paramparAgatagurUpadezAdvaktavyaM sUtrato'rthatazca yena prakAreNa sadguruNopadiSTaM tenaiva prakAreNAnyebhyo vaktavyaM, na punaH khamatyAnijavikalpitabuddhyA, etadapekSayetthaM sundaraM dRzyate iti kalpanApurassaraM na vaktavyaM, tasya sundarasyApyasundaratvAd, yadAgamaH - "appAgamo kilissai jaivi kareha aidukkaraM tu tavaM / sundarabuddhIi kathaM bahuaMpi na sundaraM hoI" ti // 414 // zrIupa0, asundaratvaM ca jJAnAdizUnyatvAd, yadAgamaH- " visohiaMte aNukAhayaMte, je AyabhAveNa viAgarejjA / aThThANiNo huMti bahuguNANaM, je NANasaMkAi mukhaM vaija || 1 || " ti ( 559* ) zrIsUtrakRdaGge itigAthArthaH // 73 // atha gurupAratantryAtkIdRzo'rthastamAha For Personal and Private Use Only HONGHONGKONGHODIGOINGOG pUjAsiddhi: // 83 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjAsidi zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 84 // ROHOROHOUGHOUGHOGHAO guruparataMtA attho vittIe aNNautthiAvikakho / nAraMbhaM'vahigicA jiNapavayaNadhammakajesu 74 // gurupAratantryAttau-taTTIkAyAmanyatIrthikApekSo'rthaH nArambhamapyadhikRtya jinapravacanadharmakAryeSu, turgamyaH, na tu jainapravacane | yAni dharmakRtyAni teSu ya ArambhastamapyaGgIkRtya "savve pANA bhUA" ityAdi sUtraracaneti bhAva itigAthArthaH // 74 // atha jainadharmAnuSThAnArambhamadhikRtya noktamityatra vyAptyaiva samarthayabAha taM natthi kiMci kannaM havija ja savvahA vayAbhAve / AyaM vayaM tulijA lAhabhilAsitti vavahAro // 75 // tatkiMcitkArya nAsti-loke lokottare ca mArge tatkimapi kArya nAsti yatsarvathA vyayAbhAve sati syAt , yatkimapi mahadaNu vA kArya kurvataH kAryAnusArI vyayo bhavatyeva, nAcAritAyA dhenvA dugdhAkAGkSI samIhitaphalabhAm bhaved , AstAmanyat . suvarNasthApikrayavikrayAdivyavahAre kaSopalasaMgharSaNAdinA kiMcin nyUnatvabhavanaM vikretrAdInAM sammatameva,na punastAvanmAtravyayabhItyA tathAvyavahArAsaMbhavaH, saMbhAvitalAbhApekSayA tasyAlpatvAllAbho'pi tatpAte yAvAnavatiSThate tAvAneva sarvasammataH, tasmAtki kartavyamityAha'Aya'ti lAbhAbhilASI-lAbhArthI AyaM-lAbhaM vyayaM ca-tadapagama tolayet-tulAyAmAropayet , tulAropitaM hi vastu guruladhvAdinirNayArUdaM bhavati tathA'yamapi kiyAn vyayaH saMpannaH1 kiyAMzcAyaH1 evaM cAyAvyayaH pAtyate yadyuddharati tallAbho manyate, no cedubhayAbhAvaH, yadi mUlAdapi kiMcidAdAya yAti tadA mUlakSitiH, Adyo vikalpaH zobhano, nAntyo, tathaiva jagadvyavahArAdityamunA prakAreNa jagadvyavahAraH, ayaM bhAvaH-yathA vikretavyavastunaH SoDazo'zo lAbhastasyApi SoDazo'zo vyayaH, zeSAstu SoDazAMzasya paJcadazAMzA lAbhIbhUtAH svanirvAhahetava iti jagatpravRttiH,na punarlAbhAMzasyApi SoDazo'zo yAsyatIti bhItyA tadvyApAro na ucitaH GORROLOROParaHORITESTION in Education Internation For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme | // 85 // pRthivyAdyAraMbhasya ananyagati kutA HOAGRONGHDIOHOGHOROHOROROjaba evaM dharmAnuSThAnamAtre'pi bodhyaM, yato yAvatkAyikavyApArastAvadArambhAdisaMbhavaH, na ca tadbhItyA saMyamAdyanuSThAnamapi parihartavyaM, tatrApyAyavyayatulanA karttavyA, nahi ko'pi suvarNaphalikA kharazAnamAropya pAdonavidhAnAdinA parIkSate, mUlasthApi saMkSayAt , yattu dharmAnuSThAne'pi khalpavyayAnalpAyAdivivecanaM tadane 'evaM jirNide'tyAdigAthAyAM digmAtreNa kariSyate iti gAthArthaH / / 75 // athArambhAdisaMbhave mithyAdRktulyatAM parihatuM gAthAmAhapaDisehia jIvavahaM je aNujANaMti taMpi paccakakhaM / te aNNautthiA khalu satithiAnaNNagai kajaM // 76 // | ye jIvavadhaM pratiSidhya tamapi-jIvaghAtamapi pratyakSaM-sAkSAdanujAnanti-anujJAM dadati, na punarananyagatyA'rthApattyeti, te khalunizcitamanyatIrthikAH zAkyAdayo bodhyAH, yathA 'na hiMsAtsarvabhUtAnIti bhUtavadhaM pratiSidhya 'SaT zatAni niyujyante, pazUnAM madhya| me'hani / azvamedhasya vacanAnnyUnAni pshubhitrimi||1||'rityaadi, khatIthikA-jainayatayastvananyagatyA kAryamupadizanti, ayaM bhAvaHkArya tvavazyaM karttavyaM, prakArAntareNa ca gati sti, tasmAt tenaiva vidhinA yuktamiti jainAH kArya dharmAnuSThAnAdikaM bhaNanti, yathA'nantenApi kAlena durlabhaM manujAyuravazyaM rakSaNIyaM, tadvinA puruSArthAsAdhanAt , AyurapyananyagatyA bhojanAdividhinaiva rakSituM zakyate, | so'pi vidhistathA yukto yathA mRtaH san sugatau yAti, yaduktaM-"jAeNa jIvaloe do ceva nareNa sikhiavvaaii| kammeNa jeNa jIvai jeNa muo saggaI jAi"tti, sa cAhAro'bhakSyabhakSaNAdityAgenaiva yukto'nyathA sugatigamanAsaMbhavAd, bhakSyeNa zAlyAdinA'nyagatervidyamAnatvAcca, tatrApi niravadyenaivAnyagatervidyamAnatvAtsati sAmarthe sAdhuvRttyaiva stheyaM, tatra cAvadyagandhasyApyabhAvAd, yadAgama:-"aho jiNehiM asAvajA, vittI sAhUNa desiaa| mukkhasAhaNaheussa sAhudehassa dhaarnn||1"tti dazavai0, ityevaMrUpe AAGHORGHORHOIRO // 8 // For Pesonand Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana-ICNAnanyagatyA''rhatA janaiH pratIyamAnaM sakAraNaM kAryamupadizantItigAthArthaH / 76|| atha tathopadeze dRSTAntamAha pRthivyAparIkSA jaha egaM cia pAyaM jalaMmi iccaaivynnrynnaae| naiuttAro bhaNio na ya jalajIvevi hiMsijjA // 77 // dyAraMbhasya 8 vizrAme yathetyudAharaNopanyAse "egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kicce" tyAgamavacanAdekaM pAdaM jale ekaM cAkAze kRtvetyAdi annygti||86|| kRtA |vacanaracanayA nadyuttAro bhaNito, jinendrairiti gamyaM, na punarjalaM viloDayanuttareta , jalAdijantUnAM bAdhAsaMbhavAd , evamapyuttaraNa-16 mananyagatyaiva, sA caiva-pravrajitena sAdhunA naikatra stheyaM, kulAdipratibandhena bahudoSasaMbhavAta, kiMtvavazyaM grAmAdiSu vihartavyameva, taccAntarAgatanadyuttAre satyeva syAt , tato nadyuttAro'vazyaM karttavyaH, tatra jantUnAM bAdhAheturayatanA pariharttavyaiva, yatanAlakSaNAyA | anyagatervidyamAnatvAd , yadi nimnodakA nadI syAttadApi zanaiH zanairyatanayottareta , na punarayatanayA'pItirUpeNa nadyuttAro bhaNito dRSTAntatayA'vagantavyaH, na ca jalajIvAnapi hiMsyAdityevaMrUpeNa sAkSAdanyagatau vidyamAnAyAmupadizanti, anyatIrthikAstu 'na hiMsyAhAtsarvabhUtAnI'ti bhaNitvA'pi 'SaT zatAni niyujyante'ityAdisaMkhyAbhaNanapurassaraM jIvahiMsAM pratipAdayanti, tArkikA api hiMsAtvena pakSIkRtyAdharmAbhAvaM sAdhayanti, tathAhi-yAgIyA pazuhiMsAnAdharmasAdhanaM vihitatvAtsaMdhyAvandanAdivaditi, na caivaM jainapravacane viruddhavAditvamAstAmanyatra, prAyaH caityasAdhvAdipratyanIkeSvapi hiMsAbhASAyA anupadiSTatvAd , yadAgamaH-"sAhUNa ceiANa ya paDiNI taha avaNNavAyaM c| jiNapavayaNassa ahi savvatthAmeNa vArezAtti (242 upa.) atra sarvabalaM-svaprANavyaparopaNaM yAvaditi vyAkhyAtaM, yadyapi pulAkazcakravarttisainyamapi cUrayedityAyuktaM tatra kvacitsaGghAdikRtye sAmarthya darzitam , ananyagatyA ca kuryAdapi, // 86 // paraM gatyantare vidyamAne tathopadezo na bhavati, kRte ca prAyazcittapratipattirapi, nanu yatra prAyazcittapratipatistatkathaM kriyate ceducyate, HORaWOROHOROHOTOjA OMGHONOHOROGHONOKASHOUGH In Education Intematon For Personal and Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 87 // 204ORGIO TONORO saGghAdipratyanIkatvAnivAraNe bodhinAzAdanantarasaMsAritvamapi syAt, tathA kRte ca prAyazcittapratipacyA sulabhabodhitA mahAnirjarA ceti tathA pravRttiryuktimatyeva, nanu tarhi jinopadezaH kathaM neti cetsAkSAttathopadezAbhAve'pi kathaMcittathopadezasyAbhISTatvAt, yathA "avaNNavAI paDihaNittA bhavati "tti dazAzrutaskandhe sUrisaMpadvarNanAdhikAre, etaccUrNiryathA - " jo avaNNaM vadati taM paDihaNNati" tti tathA "avihikayA varamakayaM asUavayaNaM vayaMti gIatthA / jamhA pAyacchitaM akae guruaM kae lahuA || 1||"ti, atrAvidherupadezAbhAve'pyakaraNApekSayA'lpaprAyazcittabhaNanena arthAt upadeza: saMpanna eva, evaM sAdhyAdyupadrave kalpAyAmapi paJcendriyavyaparopaNAyAmananyagatireva zaraNaM, na punastatrAnyatIrthikavat hantavya ityAdyupadeza itigAthArthaH // 77 // atha prAguktaM dRSTAntaM prakRte yojayatievaM jidipaDimA ApamuhaMpi dhammiaM kiccaM / kAyavvaM kusalehiM bhaNai jiNo na uNa hiMsaMpi // 78 // evaM vihAra karaNe nadyuttArAdidRSTAntena jinendrapratimApUjApramukhaM dhArmikaM kRtyaM kuzalaH - nipuNaiH karttavyamiti bhaNati jina:arhan, na punahiMsAmapi etAvanto'sumanto hantavyA ityAdirUpeNa hiMsopadezaM na dadAtItyakSarArthaH / bhAvArthastvayaM-nadyutAre dRzyamAnAyAmapi jalAdijIva virAdhanAyAM vihArakaraNe naghuttAre ca yathA jinAjJA yathA vA varSAkAlaM sthitAnAmapi sAdhUnAM jJAnAdyarthaM grAmAnugrAmavihArakaraNe jinAjJA, yadAgamaH - " vAsAvAsaM paJjosaviANaM No kappati niggaMthANa vA 2 gAmANuggAmaM dUiJjittae, paMcahiM ThANehiM kappati, taM0-NANaTTayAe daMsaNaTTayAe caritaTTayAe AyariauvajjhAe vA se visuMbhejA AyariauvajjhAyANa vA bahiA veAvaccakaraNAe "tti zrIsthAnAGge (413) tathA jJAnAdyarthaM zrAvakANAmapi satyAmapyananyagatyA jIvavirAdhanAyAM jinabhavanavidhApanAdi yAvajjinapUjAdiSu jinAjJA, ananyagatistvevaM mukhyavRttyA jinopadiSTaM sAdhumArga pratipattumazaktena dharmaM cikIrSuNA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only WODIGION 0%HONGKONGHO pRthivyAdyAraMbhasya ananyagatikRtA // 87 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GIGOINGIYONGH zrIpravacana-parIkSA 8 vizrAme mA SHONG zrAvaNa dharmastvavazyaM karttavya eva sa cAnanyagatyA jinabhavanAdividhApanAdilakSaNo dravyastava evaM yadAgama:- " akasiNapavattagANaM virayA virayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNe davvathae kUvadiTTaMto || 1 | "tti (Ava0 bhA0 ) sa ca dravyasta vaH pRthivyAdyArambhamantareNAsaMbhavItyananyagatyA tadArambho'lpavyayakalpaH, jJAnAdilAbhastu mahAlAbhakalpaH, nanu tatra jJAnAdilAbhaH kathamiticecchRNu, caityanamaskRtinimittamAgatA hi sAdhavo dharmadezanAdikamapi prayacchanti, tato jJAnAdilAbhaH, pratimAdarzanAttIrthakaramaraNenArdrakumAdevi jAtismaraNena vA darzanalAbhaH, cAritralAbhastu sAdhUpadeza AtismaraNAdinA vA pratIta eva, atastatra pRthivyAdyArambho'lpaH, so'pi sadArambhatayA'STakAdau zrIharibhadrasUribhirbhaNitaH, yato gRhastho hyArambhaparigrahAdi dhyAnakalita eva syAt, tatrApIndrayapoSanimittamArambho'sadArambho, jinapUjAdidharmadhyAnasaMyuktastu sadArambha iti svayameva paryAlocaya, AyavyayatulanayA jJAnAdilAbhAdyapekSayA pRthivyAdyArambhasaMbhavaM pAtakamakiJcitkarameva, yastu pRthivyAdyArambhapAta kabhItyA jinapUjAdikaM parityajati sa ca gadyANa| kavyayabhItyA merugirisannibhaM suvarNapukhaM pariharatItibodhyam, etenAnanyagatyA'pyArambho na yukta iti zaGkApi vyudastA, yato yadi pratyAkhyAtasarvasAvadyAnAmapi sAdhUnAM jJAnAdyarthamananyagatyA pRthivyAdyArambho na pratyAkhyAnabhaGgahetuH, nadyAdyuttaraNAnantaraM punarmahAvratAropaNApatteH, kiMtu nirjarAheturiti jinAjJA, kathaM tarhyapratyAkhyAtapRthivyAdyArambhANAM zrAvakANAM jinabhavanAdinirmApaNAdau pRthivyAdyArambhasaMkalpo nAnalpArthaheturapi, ata evAnyatrArambhavato jinopadiSTadharmakRtyeSvArambhAdivikalpo bodhibIjanAzahetuH, yaduktaM - " aNNatthArambhavao dhamme'NArambhao annaabhogo| loe pavayaNakhiMsA abohibI aMti dosA ya || 1 || " (156 ) iti zrIharibhadrasUritapUjApaJcAzake, etadvRttiryathA anyatra - adhikRtasnAnAderaparatra- vividhadehagehAdi karmasvArambhavato-bhUtopamardakAriNaH sato dehino Jain Educationa International For Personal and Private Use Only OMGILGONGHONGKONGH pRthivyAdyAraMbhasya ananyagati kRtA Healt Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjAprati mAdisiddhi zrIpravacana dharma-dharmaviSaye jinArcanAdinimittamityarthaH "aNArambhao"tti anArambha evAnArambhako-bhRtopamaIparihAraH, kimityAha-'anAparIkSA bhogo' jJAnAbhAvo vartate, anAbhogakAryatvAdanArambhasya, athavA anArambhataH-anArambhAdanAbhogo'vasIyate, jJAnAbhAva eva hi 8vizrAme zAstrAnugato'pi jinArcanAdigata Arambho'kRtyatayA'vabhAsate, tathA 'loke' ziSTajane tanmadhya ityarthaH prvcnkhiNsaa-jinshaasnaa||89|| zlAghA pUjAvidhAnApratipAdanaparaM jinazAsanam , anyathA kathamArhatAH zaucAdivyatirekeNApi jinaM pUjayantItyAdirUpA bhavati, sA cAbodheH-janmAntare jinadharmAprApteH bIjamiva bIjaM-heturabodhivIjamityetAvanantaroktau doSau-dUSaNe bhavataH, cazabdo'nAbhogApekSayA samuccayArthaH, athavA doSAya bhavati-dharmAprAptilakSaNAya tadabodhibIjaM saMpadyata itizabdaH samAptau, tato dravyataH snAnena zuddhavastreNa | jinapUjA vidheyeti gaathaarthH|| itizrIpazcAzakavRttau / nanu bhavatu zrAvakANAM jinapUjAvidhAnAdAvArambhaH, paraM pratyAkhyAtasarvasAvaHdyAnAM sAdhUnAM tu pRthivyAdyArambhe kathaM na pratyAkhyAnabhaGga iti ceducyate, jinAjJayA'vazyakarttavyatAmApanne sAdhUcite vihArAdi karmaNi yatanayA tadvidhAnakacittAnAM sAdhUnAM bhAvataH pRthivyAdyArambhapariNAmAbhAvAdravyata eva tadArambhaH, sa ca na pratyAkhyAna bhaGgAhetaH, anyathA pratidharmAnuSThAnaM punaH punaH pravrajyocAraNaM prasajyeta, tasAvyata ArambhAdiralpaleparajaHsparzamAtrakalpasyApAkRtiparyApathikApaThanamAtrasAdhyetikRtvA jinairIryAprathikApratikramaNa nadyAdhuttArAdAvupadiSTaM, yadAgamaH-"hatthasayAdAgaMtuM gaMtuMca muhattagaM| jahiM ciddh'e| paMthe vA vaccaMte naisaMtaraNe pddikkmi||||tti zrIAvazyakaniyuktau,niyuktyanaGgIkAre IryApathikAyA apyabhAvaH,niyutivyatirikte sUtre nadyuttArAnantaramIryAyA anuktatvAt ,kiMca-yadi jinopadiSTadharmAnuSThAne'pyananyagatyA'pyArambhasaMbhave pratyAkhyAnabhaDakalpanApi kriyate tahi sthUlapANAtipAtaviratAnAM zrAvakANAmapyabrahmasevane "mehuNasanArUDho navalakkhe haNai suhumajIvANaM" ANSHORSHOROHOROUGHOROHOR AGROOOOOGHOSH Jan Education For Personal and Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA pUjAprati mAdisidi 8 vizrAme // 9 // kAHOROSHOGHORIGIGRI iti vacanAt trasavirAdhanAyA vidyamAnatvAtpatyAkhyAnabhaGgaprasaktau pravacane'tyantamAsamaJjasyamApota, tasmAyatkicidetat , na caivamabrahmasevAyAM trasavirAdhanApAtakamapi na bhaviSyatIti zaGkanIyam ,abrahmasevAyA apyadharmarUpatvena jinaiH pratiSiddhatvAd ,adharme ca kriyamANe yadyapyananyagatyA pratyAkhyAnabhaGgo na syAttathApi tajjanyapAtakasyAvazyaM bhAvAt , paraM pratyAkhyAninAM samyagdRSTitvAvazyaMbhAvAt | pApakaraNe sazaGkitatvena tathAvidhakliSTapariNAmAbhAvAnmandAdhyavasAyAccAlpabandhaH, yaduktaM-"sammadiThI jIvo jaivihu pAvaM samAyare kiNcii| appo se hoi baMdho jeNa na niLdhasaM kunni||2||"tti, atra samyagdRSTitvena sAMsArikakRtyepvapyalpo bandho bhaNitaH, kathaM tarhi jinapUjAdiSvapi karmabandho'zubho vA bhRyAt vA bhavediti prasaGgato bodhyam , etenAnanyagatyArambhAdiH sarvatrApi na pApahetu| bhaviSyatIti zaGkApi nirastA, dharmakRtyaratAnAM dharma muddizya yatanayA tathA pravarttane dravyata ArambhAdyabhyupagamAt, nanvevaM pazuvadha| mantareNa yAgAdyasaMbhavAdananyagatyaiva pazuvadhe siddhe jinapUjAtulyataiva yAge'pIticenmaivaM, tatrAnanyagaterevAbhAvAt , yato'nanyagatyA|'pyArambho dharmakRtyeSveva dravyArambhatayA'bhyupagataH, na punaradharmakRtyeSvapi, anyathA mRgAdivadhamantareNa mRgayAyA apyasaMbhavAt mRga vagho'pi dravyavadhatayA'bhyupagantavyaH prasajyeta, tena dharme vastugatyA yo dharmaH sa ca sidhyan yadanAdAya na sidhyati tadananyagatyA |siddhaM bodhyaM, tacca jainapravacanAdanyatra na saMbhavatyeva, yataH zAkyAdiSu yAgAdikRtyAnAmapi vastugatyA na dharmatvaM, kuto'nanyagatirapi?, tathAhi-sarveSvapi dharmAnuSThAneSu pAramezvaraM dhyAnaM bIjAmaM, tacca tadAkRtiparijJAnamantareNAsaMbhavItikRtvA jainapravacane jinendre vidya|mAne tadraSTeNAM sAkSAtsaMparka jinendrazarIrameva jinendradhyAnahetuH, kAladezAdivyavadhAne ca tatpratikRtireva, sA ca pratimA prazastapArthivadravyamantareNAsaMbhavinyeveti tatpratimopayogitAvanmAtrapArthivagrahaNamananyagatyaiva siddhaM, pUjAapi prazastasrakcandanAdisugandha // 9 // For Person Piese Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- zubhavastujAtamantareNAsaMbhavinItyananyagatyaiva puSpAdisacittadravyopayogaH, na ca tathA yAge pazuvadho'nanyagatyA siddhaH, yataH sA pUjAprati parIkSA pazuvadhaH kimabhISTadevatAmUrtyarthaM kiMvA tatpUjAdyartha uta sAMsArikasukhaprAptyarthamathavA devavizeSatuSTyartha mokSArtha vA ?, nAdyaH pratyakSa- mAdisidira 8 vizrAme bAdhAt , nahi ko'pi pazucarmAsthimAMsAdidravyeNAbhISTadevatAmUrti kurvANo dRSTaH zruto vA, kiMtu jainavat pArthivadravyeNaiva, nApi dvitiiy||11|| stAdRgazubhAzucidravyeNa devapUjAyA asaMbhavAt tathA pravRtterapyabhAvAcca, hariharabrahmAdimUrtInAM pUjAyA api srazcandanAdinaiva dRzyaalmAnatvAt , nApi tRtIyo vikalpo jalpanAhaH, yAge hi sAMsArikasukhaprAptyartha kriyamANe mRgayAvadyAgo'pi saMpannaH, vyAdhena mRga yAyAM mRgAdivadho'pi sAMsArikasukhaprAptyarthameva kriyate, caturthe yasya devavizeSasya nimittaM hatA eva pazavastuSTihetavo bhavanti, saca devavizeSo manuSyajAtiSviva devajAtiSu vyAdhacaNDAlAdyadhamajanakalpaH, ata eva hariharadivAkarAdimUrtInAM purastAna pazuvadhasteSAmapi sammataH, tanmate'pi viSNuprabhRtInAM deveSUktatvAt , tasmAttasya tuSTinimittaM hatAH pazavo mahAnevAdharmo'to yAgo'pi tajjanyo narakAdihetureveti kathaM tadartha hatAH pazavo'nanyagatyetyAyuktaM samyag?, nApi paJcamo 'jyotiSTomena vargakAmo yajete tyAdivAkyairekha yAgasya mokSasAdhanatvenAnabhyupagamAt , nanvAstAM yAgaH, paraM yathA'nyatIrthikaH khakhAbhimatahariharadivAkaralambodarAdidevAnAM prAsAdapratimApUjAdikaM pRthivyAghArammeNaiva kriyate tathA jainairapi jinendrANAM prAsAdapratimApUjAdikaM vidhIyate, tathA ca ko'nayo| vizeSa iti ced aho bhrAntatvaM bhavataH, yato jinendramUrtirjinendravikalpena kRtA satI jinendrasmRtihetuH, hariharAdimUrtistu tadvika lpanena nirmApitA teSAmeva smRtiheturityevaM mahatyantare satyapi vizeSAbhAvaM pazyasi, kiMca-vizeSAbhAvo'pi sarvaprakAreNa sAdhajAduta caitanyarAhityapArthivadravyaniSpannatvapuSpAdipUjyatvAdilakSaNena kenacidanyatamena dharmeNa vA?, Aye pratyakSabAdhAt , nAmA SONGHORGROROROUSHORO: HOMGHOUGHOUGHOROLOGHOGHORA Jan Education intomation For Personal and Private Use Only www.jinyong Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjAprati zrIpravacana- kRtyAdibhirmedasyAdhyakSasiddhatvAd, dvitIye devanArakayorapyakthApatteH, vaikriyazarIrAvadhimaccAyanekadhamaiH sAdharmyAta , tathA zaivajaina-51 jayorapyaikyamApayeta, devagurudharmazraddhAnAnnAdibhojanavidhAnavastrAlaGkArAdiparidhAnAdyanekadharmaiH sAdharmyAt , nanu zaivAnAM hariharAdiSu mAdisiddhi vizrAma devatvena zraddhAnaM gurutvena ca tApasabrAhmaNAdiSu dharmastu tApasAdyupadiSTahariharAdipUjAdyanuSThAnalakSaNaH jainAnAM cAhan devaH susaadhurmu||92|| Malrurdharmazca kevalibhASita iti kathamubhayeSAM sAmyamiti cena ciraM jIva, atrApi kathaMcitsAmye'pi nAmAkArAdyanekadhameMde sati kutaH allsamatAgandho'pi?, anyathA caturNAmapi sAdhvAdInAmaikyApatteH paJcendriyatvamanujatvasamyagdRSTitvAdyanekadhaH sAdhAd ,evaM jagadu daravartinAM sarveSAmapi jIvAjIvAdivastUnAmanyo'nyaM kathaMcitsAdharmyasyAvyabhicArAdavivekApacyA jagadvyavasthAvilopaH prasajyeta, strItvAdidhamairbhAryAbhaginyoravizeSAt , tasAdAstAmanyatra, prAyaH sarveSAmapyaikye kathaMcinnAmAdyaGkitenApi bhedAbhyupagamAt ,tatkathamisAticecchRNu, zrImahAvIranandivarddhananRpayoH kulaM tAvadekameva, paraM tatra zrInandivarddhananRpasya kulaM jJAtakSatriyanAmakaM gotraM ca kAzyapamityAdi, tathA zrIneminAthakRSNavAsudevayoH kulaM harivaMzo gotraM ca gautamanAmnetyAdi saMkathayA zravaNe ca mahAphalAdi kimapi kApi noktaM, tadeva kulagotrAdikaM zrIvIraneminAmAGkitaM mahAphalaheturbhavati, yadAgama:-"taM mahAphalaM bho devANuppiA! tahArUvANaM arahaMtANaM nAmagoassavi savaNatAe, kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNanamaMsaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe"tti zrIaupapAtiko|pAGge (lokanirgamAdhikAre) atraivaM vicAraNIyam-aho dhanyamidaM gotraM yasin bhagavAn zrImahAvIraH samutpana ityAdirUpeNa vacomirAzravasevyanekajanasamUhAkulamapi kulaM prazaMsitaM, yadi mahAphalaheturbhaNitaM tarhi tIrthakaranAmAkArAdisaMyuktA tIrthakarasmRtihetuzca jina // 12 // Mail pratimA kathaM na mahAphalaheturiti netre nimIlya paryAlocyaM, kiMca-lumpaka eva rahovRttyA praSTavyaH-bho lumpaka! citralikhitavRkSa HORINCRECORDAROO in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 93 // Jain Educationa DIGHONGHO vRSabhayoSittIrthakRtAM rUpANi pazyatAM vRkSAdayaH svasvarUpeNa sthitA smRtigocarIbhavanti na vA 1, nAntyaH, pratyakSabAdhena vaktumazaprathame vikalpe catvAryapi vRkSAdirUpANi krameNa catvAro'pi sAdhavaH pazyantaH karmabandhamadhikRtya sadRzA eva bhaNyante kyatvAt, uta visadRzA vA 1, prathame jagadvyavasthAbhaGgaH, bhaginIbhAryAdau sadRzabuddhyA pravRttau sarve'pi padArthA ekarUpatAmApannA bhaveyuH tacca | AbAlagopAGganAdInAmapyasammatam, atha visadRzA iti dvitIyavikalpazvetsiddhaM naH samIhitaM yatastatra vaisadRzye bIjaM tAvat tattadvastUnAM smRtireva tathA ca yad yadvastu yasya yasya vastunaH smRtihetustattadvastu kathaMcittadvadeva bodhya, yathA sAkSAt sarAgadRSTyA nArInirIkSaNaM pApaM tathA citralikhitanArInirIkSaNamapi pApaM taddarzanAttatsmRteH sarvvajanapratItatvAd, ata eva sAdhUnAM citralikhitanAryA api nirIkSaNaM niSiddhaM, yadAgamaH - "cittabhittiM na nijjhAe, nAriM vA sualaMkiaM / bhakkharaMpi va daThUNaM, dihiM paDisamA - hare // 1 // tti (398* ) zrIdazavai0, kiMca - yathA citralikhitanAryA nArIsmRtirna tathA vRkSAdInAM tIrthakRtAM vA smRtirbhavati, khAnubha vabAdhAd, evaM tIrthakara pratimAdarzanAnna nArIprabhRtInAM smaraNaM, kiMtu tIrthakRtAmeva, tadapi yadi lumpakasyAniSTaM tarhi niyamAcIrthakareNa saha vairitvameva bodhyaM sati vA mitrIbhAve mitrasmRtihetUnAM punaH punarabhyAsaviSayI karaNArhatvAd, yaduktaM - "durjanavibhava vipattipriya| janasaMdezitAni vAkyAni / kathitAnyapi kathaya sakhe ! punarapi tAnyeva tAnyeva || 1 ||" ityetena kASThamayyAH striyAH kimapatyotpattirbhavedevaM jinapratimAyA api dharmo bodhya ityAdyasaMbaddhavAkyaM vadan mukharirlumpako nirasto bodhyaH, sarvasyApi vastunaH kvacidaMze sAmarthyAbhAve'pi sarvatra sAmarthya rAhityameveti niyamAbhAvAt, kanakakAminyAdiSveva vyabhicArAt, nahi kanakaM kAminIvatkAryakAri syAnA kAminI kanakavaditi khasAdhye kArye cobhayorapi sAmarthyam, evaM citralikhitanArI sAkSAnnArIvatkAryakAriNI na For Personal and Private Use Only pUjApratimAdisiddhiH // 93 // . Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana- svAt sAkSAnnArI ca citralikhitanArIvaditi, nanu citralikhitA nArI sAkSAnnArIvatkAryakarI na syAttayuktaM, paraM sAkSAnnArI citra pUjApratiparIkSA | likhitanArIvat kAryakarI na syAt tatkathamiti cecchaNu, citralikhitA hi nArI harSazokAdirahitA bhojanaparidhAnAdikamanicchantImAdisidi 8vibhAme | sthirabhAvApanA gRhAdizobhAhetuH kuzIlajanasakAzAdapyazaGkanIyA cetyAdirUpA, na caivaM sAkSAnnArIti, evaM jinapratimApi dhrmopde||9 // | zAdAvasamarthApi pratisamayapuNyaprakRtibandhanidAnatIrthakRtsmRtihetuH yAdRcchikasamayadarzanArAdhanapUjAdiviSayaH bhAvajinApekSayA bahu| vidhavidhyArAdhanIyA ca, yataHzakAdayo'pi jinajanmotsavAdI aSTAhikAmahastu nandIzvarAdAveva kurvanti, na punaH sAkSAttIrthakara| samIpe'pIti, tasmAdyavastu yena svarUpeNa yasya kAryasya hetustattathaiva zraddheyaM, na punaparItyamudbhAvyoddhAntAH kartavyA mugdhajanA itigAthArthaH // 78 // atha lumpakaH zaGkatenaNu naiuttAro khalu saMkhAniao a iriasNjutto| pUA tabivarIA aha ANAtullayA tattha // 79 // nanu bhoH nadyuttAraH khalu-nizcita saMkhyAniyataH, yadAgamaH-"No kappai NiggaMthANa vA 2 imAu uddiThAo gaNiAo vitaM| jiAo paMca mahaNNavAo mahAnadIo aMto mAsassa dukkhutto vA tikakhutto vA uttarittae vA saMtarittae vA,taM0-gaMgA ' jauNA* |2 saraU 3 erAvatI 4 mahI 5" (12-12-4, 2-4-28) iti sthAnAGge (412) etadvatyekadezo yathA "no kappai" ityAdi, asya | lAca pUrvasUtreNa sahAyamabhisaMbandhaH-pUrvasUtre kevalinigranthagataM vastUktamiha ta chadmasthanigranthagataM taducyate,ityevamasyArAdgarbhasUtrAdanyeSAM ca al saMbandhimAM no kappai ityAdInAM vyAkhyA sukaraiva, navaraM 'no kappaittina kalpante-na yujyante, ekavacanasya bahuvacanArthatvAd , 'vattha- // 14 // gaMdhamalaGkAra'mityAdAviveti. nirgatA granthAditi nirgranthAH-sAdhavasteSAM tathA nirgranthInAM-sAdhvInAmiha prAyastulyAnuSThAnatvamubhaye OrAKOSOHOROROZer:KOKHOENIORD GOSHONNOISONING Jan Education International For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 95 // SONGHOSHOHORONG pAmapIti darzanAthoM vAzabdaH, 'imA' iti vakSyamANA nAmataH pratyAsannA uddiSTAH - sAmAnyato'bhihitAH yathA mahAnadya iti, gaNitAH yathA pazceti, vyaJjitAH - vyaktIkRtA yathA gaGgetyAdi, vizeSaNopAdAnAdvA yathA mahArNavA iti, tatra mahArNava iva yA bahUdakatvAt mahArNavagAminyo vA yAstA mahArNavA mahAnadyo - gurunimnagAH antaH - madhye mAsasya dvikRtvo vA - dvau vArau trikRtvo vA - trIn vArAn | uttarItuM - laGghayituM bAhujaGghAdinA saMtarituM - sAMgatyena nAvAdinetyarthaH, laGghayitumeva, sakRddhottarItumanekazaH saMtarItumiti, akalpyatA cAtmasaMyamopaghAtasaMbhavena zabalacAritrabhAvAt, yata Aha- "mAsabhaMtara tini a dagalevA u karemANe "ti, udakalepo - nAbhipramANajalAvataraNamiti, iha sUtre kalpabhASyagAthA - "imautti sutauttA 1 uddi naIu 2 gaNia paMceva 3 / gaMgAdi vaMjiAo bahudaya mahaNNavAo a 5 / / 1 / / paMcanhaM gahaNeNaM sesAvi u sUiA mahAsalilA " iti pratyapAyAceha - "ohAra magarAIA, ghorA tattha u sAvayA / sarIro vahimAIA, NAvateNA va katthai || 1 || "tti, atra sUtre gaGgAdinadInAM mAsamadhye dvizastrizo niSedhAdekavArameva kalpetetyarthAtsaMpannaM, so'pi nadyuttAra IryAsaMyuktaH, taduttArAnantaramIryApathikApratikramaNaM bhaNitaM yadAgamaH - " hatthasayAdAgaMtuM gaMtuM va muhuttagaM jahiM ciTThe / paMthe vA vaccaMte nahasaMtaraNe paDikkama // 1 ||"ti, pUjA- jinapUjA turadhyAhAryaH kusumAdibhirjinapUjA tu 'tadviparItA' tasmAtnadyuttArAdviparItA - vilakSaNA tadviparItA, saMkhyAniyameryApathikArahitetyarthaH, tanna nadyuttAre pUjAyAM cAjJAtulyatA, yathA nadyuttAre pRthivyArambhasaMbhave'pi jinAjJA tathA jinapUjAyAmapItyevaMrUpeNa jinAjJAsamatA kathaM ?, na kathamapIti lumpakAzaGketigAthArthaH / / 79 / / atha pratyuttaramAha naiuttAre iriA jaM taM sAhUNa sAhukappaThiI / annaha iriAjuggaM taM pAvaM kaha Nu saMbhavaI 1 ||80|| For Personal and Private Use Only ONG * DOG CH pUjAprati mAdisiddhiH // 95 // . Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 96 // OTCONCHO%5<<0%Q<Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 97 // HONGHONGING SHONGI SON Jain Educationa Infe niyatamitivacanAt, tacca sAmAyikapauSadhacAritrAdyanuSThAnameva, IyAM pratikramyaiva tadvidhAnAd, yattu kecitkupAkSikAH sAmAyikamIyAM vinA'pyupadizanti te tu IrSyApathaSaTtriMzikAyAM sAmAyike'pi prathamameveryA yuktetivyavasthApanena nirAkRtA iti bodhyaM tatra varttamAnaH zrAvakaH sAdhurvA sacittAdisaMghaTTe-pRthivyAdisacittamizradravyANAM saMghaTTe punarapIryA sAmAyikAdivatoccArAdau yA IryA tatospyaparA IrSyA punararyA tAM pratikrAmati, kuta iti hetumAha - 'kayavaya'tti kRtavratabhaGgabhayAt kRtaM yad vrataM dvividhaM trividhena pratyAkhyAnalakSaNaM sAmAyikapauSadhAdi trividhaM trividhena pratyAkhyAnalakSaNaM sAmAyikacchedopasthApanIyAdi cAritraM tasya bhaGgo-dezenAticAralakSaNastadbhayAt anAbhogAdinA sacittasparzAdau jAte aho asmagRhItavratAnAmaticAralakSaNaM mAlinyaM mA bhavatvityabhiprAyeNa tanmAlinyaprakSAlanAya jinopadiSTA IryApathikI pratikramyate, tathA ceryApathikAsthAnaM sAmAyikAdivatAnyeva natu dharmAnuSThAnamAtre pRthivyAdyArambhAdAvapIti gAthArthaH // 82 // atha prakRte yojayitumAhateNaM kaDasAmaio muNivva soti neva davvadhayaM / kuNaittia jiNaANA na uNaM iarobi dhammarao // 83 // yena kAraNena sacittasparzamAtre'pi sAmAyikAdivratasyAticAro bhavati tenaiva kAraNena kRtasAmAyiko munivacchrAvako'pi dravyastavaM puSpAdibhirjinapUjAM na karotIti jinAjJA, na punaritaro'pi - kRtasAmAyikAdatirikto'pi 'dharmarataH' jinendrabhaktyutsukaH, ayaM bhAvaH - sAmAyikAdivata jighRkSuH parityaktasarvasacittavastukaH prathamamIya pratikramya kRtasAmAyikastadavadhikAlaM yAvatsacittasparzAdirahita eva tadvratapAlako bhavati, jinapUjAcikIrSustu sacitapuSpAdivastUpAdAyaiva jinapUjAM karoti, tadvinA pUjAyA evAsaMbhavAt, prati kAryaM kAraNasya minnatvAt, tathA ca naghuttArajinapUjayorjinAjJAmadhikRtya vaiSamyamudbhAvayan lumpako mUrkhAvadhimAtmanaH sUcayan For Personal and Private Use Only ONEYONGHOTOSONG ON NONOKH nadyuttarapUjayoH sAmyaM // 97 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme 98|| 10% bodhyaH, kiMca - dvividhatrividhapratyAkhyAnavAn kRtasAmAyikaH zrAvako'pyanAbhogAdinA sacittasparzAdijanyapAta kabhItaH sabhIya pratikrAmati, lumpakastu yAvajjIvaM trividhatrividhena jIvavadhAdi pratyAkhyAyApi mahApAtakamiti jJAtvA'pi jJAtvaiva mahIsadRzIM mahAnadImuttaran SaDjIvanikAyAn hatvA'pIyamAtreNa tatpAtakazuddhiM bruvANo na laJjate iti mahAmUrkhatA cihnamapItigAthArthaH // 83 // atheryApathikI hyAtmanaH zuddhikarA dharmamAtre kathaM na bhavatIti laukikalokottaradRSTAntAbhyAM zaGkAmapAkaroti loevi gihapavese suijalaphAso na haTTapavise'vi / louttari sAmaie iriA na taheva muNidANe ||84|| rasu gRhapravezena zucijalasparzaH - abhyukSaNaM sarvvajanapratItaM, na haTTapraveze, cakAro gamyaH, na ca haDDe - ApaNe praveze'bhyukSaNaM ko'pyupAdatte, yadyapyApaNo mahAmUlyapaNyAdibhRto mahAlAbhAdihetustathApi gRhapatiryathA gRhe pravizannabhyukSaNaM lAti na tathA ko'pyApaNe pravizannapIti laukikadRSTAntaH, tathA lokottare sAmAyike yathA IrSyA na tathaiva munidAne, yathA sAmAyikaM kurvannIya pratikramyaiva na tathA munidAnaM kurvannapIti bhAva iti lokottaradRSTAntaH, dArzantikau tu jinapUjAnadyuttArau prakRtAvevetigAthArthaH // 84 // atha nadyuttArajinapUjayorjinAjJAmadhikRtya sAmye'pi kathaMcidbhedo na doSAyeti darzayituM dRSTAntAntarayuktaM gAthAyugmamAhaavA jaha aMtevia bhoaNakiriAvi vivihavatthugayA / jalasuirahiADarahiA loacvavahArasaMvaDiA // 85 // evaM jiNidadhammo ANAvisao'vi bhinnavihivisao / teNaM naiuttAre iriA na jiNidapUAe // 86 // yugmaM // athaveti dRSTAntAntaradyotakaH, athavA yathA vividhavastugatA azanapAnakhAdimasvAdimavicitravastugatA bhojanakriyA ante'pi - AstAmAdau tadbhuktyanantaramapi jalazucivirahitA, caH samuccaye, arahitA ca- jalazucyanvitA ca lokavyavahArasaMpatitA, lokavyava Jain Educationa International For Personal and Private Use Only GOING naghuttAra pUjayoH sAmyaM // 98 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 99 // GHOIGOING ONION A hArAlo piketyarthaH tathAhi - rAdvAnnAdikaM hi kiJcidbhojyaM bhuktaM sadante jalenAvazyaM zucikarma karttavyameva, anyathA lokavyavahArabAhyo bhavet kiMcicca tathAvidhakharjUradrAkSAdikaM tAmbUlAdikaM cAnte jalazucimantareNApi lokavyavahArakhAneva syAd, ata eva mukhe satyeva tAmbUlAdike pustakAdisaMsparzane paNDitaloke'pyanindyatA, rAddhAnaM bhakSayan pustakAdisparzavAn pApAtmaiva bhaNyate, etadRSTAntena dASTantikamAha - 'evaM jiNiMde' tyAdi gAthA, evaM bhojanadRSTAntena jinendradharma AjJA viSayo'pi bhinnavidhiviSayaH, jinendra bhASito dharmo'pyanekaprakAraH, kAryabhede hi kAraNe'pi bhedo'vazyaM vaktavyaH, ato bhinnabhinnakriyAsAdhya ityarthaH tena kAraNena nadyuttArenadyuttArAnaMtaraM sAdhUnAmIryA bhaNitA, na jinendrapUjAyAM, cApyoradhyAhArAt, naca jinendrapUjAyAmapi zrAvakANAmIryA bhaNitA, yuktivAtra prAgeva darziteti bodhyaM kiMca - kAraNAnAM sAdRzye kAryANAmapi vaicitryaM na syAditigAthArthaH / / 85-86 / / athAjJAmantareNApi nadyuttAre yatpAtakaM tadIryApathikayaiva vizodhyamiti lumpakAbhiprAyaM tiraskurvannAha-- jai ANAniravikkhA iriA naipANavAhasohigarI / tA muNidANe tIe saDDo suddho asuddhovi // 87|| yadi AjJAnirapekSA-jinendrAjJAmantareNApi kevalamIyaiva 'nadIprANavadhazodhikarI' nadyuttAre yaH prANavadhaH sarvvajanapratItastasya | zodhikarA - vizodhijanikA 'tA' tarhi munidAne - sAdhudAnAvasare dAnotsuko'nAbhogAdinA sacittasparzamAtreNAzuddho'pi zrAddha IyA~ | pratikramya zuddhaH saMpannaH ubhayorapi na doSAvaho bhaviSyati, yathA IryApathikyA pratyAkhyAtasarvvasAvadyAnAmapi sAdhUnAM jJAtvA'pi nadIgatAne kajalAdijantUnAM ghAtenApi yatpAtakaM tadapyapAkriyate tarhi tathA gRhiNo'pyanAbhogenApi kiMcitsacittasparzamAtrajanyaM pAtakaM sutarAmapAkariSyate, nahi merugirirajo'panodakena jalena karkarAdigatarajo nApanIyate iti svymevaalocymitigaathaarthH||87|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only SSIONGONIO HOIGKONG ONGC: nadhuttAra pUjayoH sAmyaM // 99 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 100 // NGONGHODYO%D9%ONSHOT atheryAthavikalpaM nirasya saMkhyA niyamo'pi nirasyannAha - evaM uttare saMkhAniamo'vi sAhukappaThiI / aNNaha kappavigappe chajiavaho keNa avahAreo ? ||88 || ' evaM ' prAguktayuktayA yatheryA jinAjJA tathA saMkhyAniya mo'pi sAdhukalpasthitiH - jinAzaiva, na punaH pAtakatvenetyAdi, anyathA| yadyevaM na syAttarhi kalpavikalpe - dvivArAdiniSedhe'rthAdekavAraM kalpyo yo vikalpastatrApi SaDjIvanikAyavadhaH sarvasammato'pi kenApahato ?, na kenApi, na ceryApathikI pratikrAntyA tatpAtakavizodhiritizaGkanIyaM, tathAbhUtasyApi pAtakasyeryApratikrAntyA vyapagame dvitIyAdivAre'pi tayA tadapagamaH sulabha eva, zeSaprAyazcittavidhInAM ca dattAJjalitApatteritigAthArthaH // 88 // atha saMkhyAniya me'tiprasaGgamAhaahavA desiarAiapakhiacaumAsavAsapaDikamaNaM / saMkhAniayaM pAvaM pAvamae puNNamavi puNNaM // 89 // saMkhyAniyamena yadi pAtakatvaM tarhi daivasikarAtrikapAkSikacAturmAsikasAMvatsarikapratikramaNAnAmapi pAtakatvaM syAt teSA - mapi saMkhyA niyatatvAt, tatrApi sAMvatsarikapratikramaNasya vizeSataH pAtakatvaM prasajyeta, yato mAsamadhye gaGgAdinadyuttAra utsagrgata ekavAraM bhaNitaH sAMvatsarikapratikramaNaM ca saMvatsaramadhye ekavAramiti 'pApamate' lumpakamate puNyamapi sarvapratikramaNeSUttamamapi | sAMvatsarikapratikramaNaM pUrNa pApaM bhaveditigAthArthaH // 89 // atha naghuttArasyApyutsargeNa niSedhe satyapavAdena kalpyatA bhaNane lumpakamatAbhibhiprAyeNa saMkhyAniyamo'kiMcitkara iti darzayannAha - Jain Education international ussaggeNa niseho avavAeNeva kappaNijjaM ca / dosruvi ANA tulA vayajuggaM aNNahA na have // 90 // utsargeNa niSedhaH "No kappati niggaMthANa vA 2 imAo uddiTThAo gaNiAo vitaMjiAo paMca mahaNNavAo mahAnaIo aMto For Personal and Private Use Only 001946IGOOGKOCHON nadyuttArapUjayoH sAmyaM 1120011 . Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DOO%SONGSION ONGONGHOGY zrIpravacana- mAsassa dukkhutto vA tikkhutto vA uttaritta vA saMtaritae vA, taM0 - gaMgA 1 jauNA 2 saraU 3 erAvatI 4 mahI" ti sUtreNAparIkSA pavAdenaiva kalpanIyaM yathA 'paMcahiM ThANehiM kappaMti-bhataMsi vA dubbhikakhaMsi vA pavvaheja vA koi udaoghaMsi vA vujjhamANaMsi mahatA 8 vizrAme vA aNAyariehi" ti zrIsthAnAGke (412) atrotsargasUtravRttiH prAguktA, apavAdasUtrasya vRttiryathA - 'paMce' tyAdi, bhaye rAjapratyanIkAdeH // 101 // sakAzAdupadhyAdyapahAraviSaye sati 1 durbhikSe - bhikSAbhAve sati 'pavvaheJja'ti pravyathate - bAghate antarbhUtakAritArthatvAdvA pravAhayet kvacitpratyanIkaH, tatraiva gaGgAdau prakSipedityarthaH 3 'udaoghaMsi'tti udakauve vA gaGgAnadInAmunmArgagAmitvenAgacchati sati tena lAvyamAnAnAmityarthaH 4 mahatA vA''TopenetizeSaH "aNAyariemu" ti vibhaktivyatyayAdanAryaiH - mlecchAdibhirjIvitacAritrApahAribhirabhibhUtAnAmitizeSaH, mleccheSu vA Agacchatsu itizeSaH, etAni puSTAlambanAnIti tattaraNe'pi na doSa iti / uktaM ca- "sAlaMbaNo paDato adhpANaM duggame'vi dhArei / ia sAlaMbaNasevI dhAreha jaI asadabhAvaM || 1 // AlaMbaNahINo puNa nivaDai khalio ahe duruttAre / ia nikAraNasevI paDai bhavohe agAmi ||2||"tti iti zrIsthAnA0 vRttau, atrApavAdataH paJcabhiH sthAnaistathAvidhanadhuttAre'pi doSAbhAvo bhaNitaH, tatra satyAmapi jalAdijIva virAdhanAyAM jinAjJAyA atiriktaM kAraNaM kimapi na pazyAmaH, anyathA kalpyatvena vyapadezaH kathaM saMbhavet ?, cakArAt kAraNamantareNApi niSedhavidhyoH pravRttiH, yathA "go kappati niggaMthANa vA 2 imAo uddiTThAo paMca | mahaNNavAo mahAnaIo gaNiAo vitaMjiyAo aMto mAsassa dukkhutto vA tikkhuto vA uttararittae vA saMtaritae vA, taMjahAgaMgA ? jauNA 2 saraU 3 kosiA 4 mahI 5 ||27|| aha puNa evaM jANeA-evatI kuNAlAe jattha cakkiA egaM pAyaM jale kiccA egaM pAya thale kiyA evaM evaM kappati aMto mAsassa dukkhuto vA tikkhuto vA uttarittae vA0 ||28|| iti bRhatkalpa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only DIGOING ONIONGHONGKONGHONGKS pUjAnadhuttArayorA jJAsAmyaM // 10 // . Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 102 // GHOLO pUjAnadhuttArayorAjJAsAmyaM sUtre u04,atra vidhiniSedhayorubhayatrApyAjJAtulyA,yadyapyutsagAMdapavAdo balIyAniti nyAyAdutsargApekSayA'pavAdo balIyAnuktastathApi khakhasthAnayorjinAjJAmadhikRtya tulyataiva, yadi punarutsargasthAne'pavAdamapavAdasthAne cotsarga sevate tadA niyamAdanAcAravAneva, | yata utsargApavAdau hi vAmadakSiNanetrayoriva pravacanapravRttihetU, netre ca dve api svasvasthAnasthe eka zreyobhAjI, na punaH |parasthAnasthe apIti, anyathA yadyutsargApavAdayorAjJAmadhikRtya taulyaM nAbhidhIyate tarhi stavayugmaM dravyastavabhAvastavarUpaM na bhaved , utsargApavAdarUpayoH sAdhuzrAvakadharmayorekatarasthAnAjJAlApatteritigAthArthaH // 90 // atha prAguktayuktyA kiM saMpannamityAha eeNaM paDiseho ahammabhAveNa dhammabhAveNa / vihivayagaMti vigappA vayaNaM aNNANaviSNANaM // 21 // | etena-prAguktaprakAreNa pratiSedhaH-amukaM na karttavyamuta nAdhikaM kalpate ityevaMrUpeNa yo niSedhaH so'dharmabhAvena-adharmatvena | vidhivacanam-idamitthaM karttavyamityevaMrUpeNa yadbhAvavacanaM taddharmabhAvena-dharmatveneti vikalpAt-svayaM vikalpitabuddheryadvacanaM-bhASaNaM tad'ajJAnavijJAnam' ajJAnasya-matyAdyajJAnasya vijJAnaM, yadvA ajJAnena vijJA ajJAna vijJAsteSAM kupAkSikeSTazrutAjJAnAbhyAsena paNDitakhyAtibhAjasteSAmityarthaH, ayaM bhAvaH-kupAkSiko jAnAti yadAgame niSidaM tadadharma eva, yaca kartavyatayopadiSTaM taddharma eveti tada-1 jJAnamAhAtmyameva, pravacane tathAniyamAbhAgaditi gAthArthaH // 11 // atha yannipiddhaM tadadharma eveti niyamAbhAvaM darzayituM gAthAmAha-! jiNakappe paDisiddhaM veAvaDiaMpi saMghapamuhANaM / dasapuciapamuhANaM jiNakappo ceva pddisiddho||12|| jinakalpe saGghapramukhANAM tulAmadhyanyAyena madhyagrahaNe Adyantayorapi grahaNa mityAcAryAdicaityaparyantAnAM vaiyAvRtyamapi pratiSiddhaM, dazapUcikapramukhANAM-dazAdipUrvavidAM viviSTadharmopadezAdizaktimatvena jinakalpa evaM pratiSiddhaH, evaM niSedhe satyapi dvayorapi / SHONOISSIODIOHOR ROUGUSTOR // 10 // in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIpravacana parIkSA 8vizrAme // 10 // pUjAnadhuttArayorAjJAsAmyaM YOOOHOROROTOCHOROSORRC dharmarUpatvAt ,ayaM bhAvaH-jinakalpamaGgIkRtya vaiyAvRttyamapi pratiSiddhaM, na tAvatA ugrakriyAratena jinakalpikana parihatatvAd vaiyAvRtyaM | svarUpeNAdharmaH, AcAryAdivaiyAvRttyasya sthAnAGgAdiSu mahAnirjarAhetutvena pratipAdanAt , tassAjinakalpamadhikRtya tathaiva jinAti bodhyaM, tathA jinakalpo'pi dazAdipUrvadharairviziSTajJAnimiH parihatatvenAdharma ityapyanucitam , avazyamArAdhakatvena mahAnubhAvAnAmeva jinakalpapAlanazakterudayAd , evaM niSedhavacanenAdharmatvabuddhirnAnetavyA,vastutastu yaM puruSaM yatkAryamavadhikRtya yatpratiSiddhaM tattadapekSayA'dharma eva, anyathA jinaistatpratiSedhAsaMbhavAt , pratiSiddhakaraNe ca nijanijakalpabhaGgAt , tadbhaGgeca jinAjJAbhaGgAd , jinAjJAkhaNDanaM ca mahApApamiti paryAlocya yathA jinakalpApekSayA vaiyAvRtyAdiradharmastathA niSkAraNaM dvizastrizo vA tathAvidhanadyuttAro'pyadharmaH, yathA jinakalpikAtiriktAnAM sthavirakalpikAdInAM vaiyAvRttyAdidharmaH tathA yathoktakAraNai dhuttAro'pi dharmaH, tathaiva jinAjJAyAH sadbhAvAta, jinAjJaiva dharmo'dharmazca jinAjJAkhaNDanaM, yaduktaM-"AjJA''rAddhA virAddhA ca, zivAya ca bhavAya ce"ti paramArthaH itigAthArthaH // 92 / / atha yatkalpyatvenoktaM taddharma evetyatrApi niyamAbhAvaM darzayati sabve goarakAlA vigiTThabhoissa huti vihivynne| jiNakappaMmi ahammo teNamaNegaMta jiNavayaNaM // 9 // vikRSTabhojinaH sAdhoH sarve'pi gocarakAlAH kalpante, yadAgamaH-"vigibhattiassa bhikkhussa kappaMti savve'vi goarakAla"tti zrIparyuSaNAkalpe, iti vidhivacane bhavanti,te ca gocarakAlAH jinakalpe na dharmaH, tasya tRtIyaprahara eva gocarakAlAd , yaduktaM-"vihArAhAranIhArAstRtIyaprahare dive"ti, atrApi vastugatiH prAgyadvodhyA, yathA uktamakAreNa vikRSTabhojinaM sAdhumaGgIkRtya sarve'pi gocarakAlAH dharmatvenaivAbhyupagantavyAH, jinakalpamAzritya punaradharma eva, jinakalpasyaiva bhaGgahetutvAttathaiva jinAjJAtvAcca, DROSHONG.ORGHONGKONGKONGKONGO // 10 // For Person Prive Oy Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- parIkSA 8 vizrAme // 104 // pUjAnAtArayorAjJAsAmyaM KOROLOROHOOLOOKGROUGHOROk tena kAraNena jinavacanamanekAntam-ekasminneva vivakSite vastuni pitRtvaputratvavadapekSayA dharmavAdharmatvayorviruddhayorapi dharmayoraGgI kArAd , ekAntavAde ca mithyAtvaprasakteH, ata eva lumpakamadhikRtya jinapratimA'pyadhikaraNamevetyagre vakSyate itigaathaarthH||12|| allatha prasaGgato mugdhajanabhrAnti nirAkurvannAha evaM pAyacchittaM bhaNiaMkajami jaMmi taM ceva / no kappaDa taM vayaNaM bhAsaMto'NaMtasaMsArI / / 94 // evaM-prAguktayuktyanusAreNAnekAntAtmake pravacane yatra kArye kartavye prAyazcittam-AlocanA tapo bhaNitam-abhihitaM arthAcchedagranthe, tat cevazabdo vyavahitaH saMbadhyate, tatkArya na kalpata eveti yattadvacanaM bhASamANo'nantasaMsArI syaaditigaathaarthH||14|| athAnantasaMsAritve hetumAha jamhA pAyacchittaM avavAyapayaMmi hoi pAeNaM / avavAeNa pavittI pAyaM titthppvaahNmi||95|| yasmAtkAraNAdapavAdapade prAyo-bAhulyena prAyazcittaM bhavati,yathA gaIbhillocchedakasya zrIkAlakasUreH,tatrApavAdastvevaM-tathAvidhapratyanIkaH sati sAmarthya nivArya eva, yadAgamaH-"sAhUNa ceiANa ya paDiNIaM taha avaNNavAyaM c| jiNapavayaNassa ahiaM savvatthAmeNa baarei||1||"tti zrIupadezamAlAyAM, atra jinAjJA tvavazya pAlanIyA, anyathA'nantasaMsAritvaM syAditi vicintya taducchedo vihitaH, sa cApavAdapadagata eva, kAraNe samutpanna eva tathAsaMbhavAt , 'kAraNiko dyapavAda' itivacanAt ,pazcAcca tena prAyazcittavidhirapi pratipannaH, na caivaM kAlakamarekhi kasyacidevApavAdapadaM bhaviSyatItyAha-'avavAeNe'tyAdi, prAyastIrthapravAhe-acchinnatIrthaparipATyAmapavAdena pravRttiH, evakAro'dhyAdAryaH, apavAdenaiva-dvitIyapadenaiva, yata AstAmanyad , AhAragrahaNamapi kAraNikameva DAOROUGHNOHOLESHONOROUGHOUGHODE // 104 // For Pesonand Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 105 // HOSHOHTOOOOOOOO jinenoktaM, yadA gamaH - "chahiM ThANehiM samaNe niggaMthe AhAramAhAramANe nAika maha, taM0 - veaga ve Avacce iriaThThAe a sNjmaae| taha pANavattiAechaDhaM puNa dhammaciMtAe 1 // "tti zrIsthAnAGgaM (500) evamupAzrayAdvahirnirgamanamapyApacAdikaM, yadAgama:- "egaggassa pasaM tassa na huMti iriAdao guNA huMti / gaMtavvamavastaM kAraNaMgi AvasiA ho || 1 ||" tti zrI Ava0 ni0 (393) evaM vaiyAvRtyAdidhvapi svayameva yojyaM, tIrthapravAhagrahaNe jinakalpikavyavacchedaH sUcitaH, jinakalpikasya dvitIyapadAbhAvAt, yadyapi sthavirakalpi - kAnAM yadapavAdapadaM tatkicijinakalpikAnAmapi tathApi jinakalpamaGgIkRtyotsargapadameva bodhyaM tasya dvitIyapadAbhAvAt tathaiva jinAjJAyAH, kiMca - utsargApavAdAvapi puruSakAlAdyapekSayA sApekSAvapIti na kiMcidvikalpasthAnamiti nanu jinotavidhinotsargasevanAyAmaprAyazcittamapavAdasevanAyAM ca prAyazcittamiti caiSamyaM na yujyate, ubhayatrApyAjJAyAstaulyAditi venmaitraM, samAnanyAyotpannayorapi yaugalikastrIpuruSayorivotsargApavAdayorapi svabhAvavaipamyasya nyAyopapannatvAd, ayaM bhAvaH - samAnamAtR pitrAdikAraNayorapi yaugalikastrIpuruSayorAkRti vikRtigatibhaNitipramukhaceSTAbhiH svabhAvavaiSamyamanAdijagatpravAhasiddhaM, jagatpravRttiheturapi, tathA jinA - jJAgocarayorapyutsargApavAdayostathaivoktavaiSamyamanAdisiddhaM pracacanapravRttiheturapi, tathA ca naikasyAH striyA naikasmAdvA puruSAt jagatpravAhapravRttiH, kiMtubhAbhyAM samuditAbhyAmeva, evaM naikasmAdutsargAdapavAdAdvA dharmamUlasya tIrthasya pravRttiH, kiMtUtsargApavAdAbhyAM samuditAbhyAmevetibodhyaM kiMca vastugatiriyam - apavAdastAvacchrAntAnAM pathikAnAM vizrAmasthAnakalpaH, tatropana yastvevaM - kasyacidibhyasya trayaH putrAH piturAjJAmavApya vyApAreNa dhanopArjanecchayA dezAntaraM gatAH, tatra tathaivopArjita vipuladhanAH parebhyaH saMbhAvitopadravAH svayameva sArasvApateyagranthiziraskAH svagRhAmimukhamAgacchanti, teSAM madhyAdekaH parazrAntaM pitrAdimilanotsuko'grata evA For Personal and Private Use Only HONGOGY ONGOLDHOKHOKIGHOSI jinapratimAsiddhiH // 105 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 106 // SAGRONOOLGHORICISHORGROWOOK | vilambenaiva svagRhamAgataH pitrAdimilanena saMtuSTo manojJabhojanAdividhinA'panItAttRT sukhIjAtaH, dvitIyastu tadvadutsuko'pi durva jinaprati|latanuH zrAntastadvadgantumazakto'pi tena saha pRSThau dhAvamAnastruTitasvAyurantarAla eva patitaH kSuttaDbAdhito vipadya paralokaM gataH,tRtI-100 |mAsiddhi yastu pathi zrAntenApaTunA vA tvayA susthAne vizramya vizramya susArthena gantavyaM samAgantavyaM cetyAdi pituH zikSA saMsmRtya tathaiva | samAcaran kiyatA kAlavilambena prathamavatsukhI saMpannaH, upanayayojanA tve-prathamaputrakalpo hi jinakalpikaH bhUyaHsAmarthya bhAjaH, | tasya gaNAnirgatatvenApavAdapadasevanAvakAzAsaMbhavAtprAyazcittAdirAhityenaivAvazyaM saMyamArAdhakatvAt , yadyapi jinakallikasya kiMci-16 danucitAdhyavasAyamadhikRtya (asti prAyazcittaM)tadapyalpamavakSitamiti bodhyaM, dvitIyaputrakalpastu kAlavilambakalpena prAyazcittena ai | bhItaH samApatitamayapavAdamasevamAnaH prAyazcittAdyanAspadamutsarga eva zreyAniti nijamatikalpanAjAlapatito bodhyaH, tRtIyaputrakalpastu jinAjJA saMsmaran utsargasthAne utsargamapavAdasthAne cApavAdamaprAyazcittaM saMsevamAno bodhya ityevaM dRSTAntAdinA utsargApavAdau samyag vibhAvya parisevyAvitigAthArthaH / / 15 / / atha nadyuttAramadhikRtya lumpakavikalpaM prativandyaiva dRSayitumAhauvagaraNAinimittaM naiuttArevi dosarahiyattaM / jiNavayaNAo'bhimayaM tA kiM na jinniNdpddimaae||16|| nadyuttAre'pi 'paMcahiM ThANehiM kappaMtI'tyAdiprAguktasUtreNa jinavacanAdupakaraNAdinimittaM nadyuttAre'pi dopararahitatvamabhimataMlumpakasyApi sammatamiti cettarhi jinendrapratimAyAmapi kiM na doparahitatvamityatrApi saMbadhyate, tatrApi jinendravacanasya sadbhAvAd, evaM satyapi yadi jinendrapratimAyAM doSastarhi kiM na nadyuttAre'pIti pratibandInAmApAdanaM cetigaathaarthH||16|| atha punarapi paraH zaGkate- // 106 // naNu uvagaraNAbhAve cArittArAhaNaM na saMbhavai / tA NANadaMsaNANaM uvagaraNehavi kimavaraddhaM // 17 // GorakorakooooHONG For Personal and Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 107 // NGKONG Sak nanUpakaraNAbhAve cAritrArAdhanaM na saMbhavatIti cet 'tA' tarhi jJAnadarzanayorupakaraNaiH kimaparAddham 1, ayaM bhAvaH - lumpaka ! cAritropakaraNaistava kiM rahasyupakRtaM yattairvinA cAritrAsaMbhavaH pratipAdyate, jJAnadarzanayorupakaraNaizca kimaparAddhaM yattairvinA'pi jJAnadarzanayoH sadbhAvaH pratipadyate 1, kiMca- cAritropakaraNanimittamapi gaGgAdinadyuttAre satyAmapi SaDjIvavirAdhanAyAM doSAbhAva iti vadato lumpakasya 'mAtA me vandhye 'ti nyAyaH saMpadyate, tanmate jIvavirAdhanAyAM doSAbhAvasyAnaGgIkArAditi gAthArthaH ||17|| atha jJAnAdInAM mUlopakaraNAnyAha - NANuvagaraNaM putthaM jiNapaDimA daMsaNovagaraNamihaM / rayaharaNaputti caraNe mUluvagaraNAimeAI ||14|| jJAnopakaraNaM pustakaM, darzanopakaraNaM jinapratimA - jinabimbaM rajoharaNamukhavastrikA caraNe- cAritre, SaSThyarthe saptamIti cAritrasyopakaraNe, etAni mUlopakaraNAni zeSopakaraNAnAmetanmUlakatvAt, tathAhi pustakamuddizyaiva maSIle khinIpRSThakAdIni jJAnopakaraNAni, pratimAmuddizyaiva prAsAdakalazapuSpAdIni, rajoharaNamukhastrikA liGgapUrvakatvAtkalpAdyupakaraNAnAmitigAthArthaH || 18 ||athopakaraNamapya|dhikaraNaM bhavatItyAha Jain Educationa International niani ajja nijuttaM uvagaraNaM taMpi hoi ahigaraNaM / vivarIakiriavisayaM visaM va sadhvaMpi emeva // 99 // nija nijakArya niyuktavadupakaraNam, upakriyate jJAnAdinA AtmA'nenetyupakaraNaM, tadapi viparItakriyA - jagatsthityA nijanijakriyAto'parA kriyA saiva viSayo yasya tattathAbhUtamadhikaraNam, adhikriyate narakAdiSvAtmA'neneti adhikaraNaM, viSamiva, viSaM hi yathA bhakSitamAtmAnaM mArayati tathopakaraNamapyadhikaraNIbhUtaM narakAdiSu yojayatItyakSarArthaH, bhAvArthastvayaM - pustakasya nijaM kAryaM vAca For Personal and Private Use Only HONG NGKORONG!G%O?G}Q30: jinapratimAsiddhiH // 107 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 108 // GHONG FROST | nAdinA'nyeSAM jJAnajananaM, tatra niyuktaM - vyApRtamupakaraNamucyate, tato viparItA kriyA- krayavikrayAdinA AjIvikAdikaraNaM tathA| vidhakaSAyodayAt leSTuvat kaJciJjIvaM prati prakSepAdinA jIvaghAtakaraNamajIvabuddhyA phalakAdAvivAvaSTaMbhanakriyA vA pustakasaMyukte'pi | zarIre malamUtrAdikaraNamityAdiH kriyA viSayo yasya tattathA, pratimAyAH kAryaM tIrthakarasmaraNaM tIrthakarasyaivArAdhyatvena buddhikaraNaM tIrthakarasyeva pUjAdividhau pravarttanaM tIrthakara pUjAyA iva tasyA api pUjAyAH sulabhabodhiprAptiH svargAdiprAptivetyAdikaM tatra niyuktA pratimA | darzanopakaraNaM, tato viparItakriyA iyamacetanA pASANamayI jJAnAdizUnyA pRthivyAdyArambhasthAnamityAdibuddhyA tadvipayakahIlA tatyAjanAdirUpA saiva kriyAviSayo yasya tattatheti, ubhayathApi viparItakriyA lumpakamatIyAnAmeveti jJAnadarzanopakaraNe kevala madhikaraNe eva bodhye, ata eva lumpakamatotpattisamaye nijanRjalenApi maSI mArdrIkRtyApi likhitavanta iti kiMvadantI samyag saMbhAvyate, anyathA pustakavatpratimA'pi mAnyA syAt, tadyuktistvevaM- bho lumpaka ! mUtreNArdrIkRtayA maNyA vRkSAdyAkRtayo likhyante utAkArAdizrutavarNAkRtayo likhyante tatra kazcidvizeSo na vA ? ante gopAlAdInAmapi capeTAyogyabhavanabhItyA prathamameva vikalpaM brUte, punarapi sa praSTavyaH sa vizeSaH jJAnavirAdhanAlakSaNo'nyo vA ?, ananyagatyA prathamameva brUte, tadA yathA jJAnopakaraNa virAdhanayA jJAna virAdhanA tathA darzanopakaraNaM jinapratimA tadvirAdhanayA darzanavirAdhanA, darzane ca virAdhite mithyAtvApacyA sarvamapi virAdhitamato jinapra| timA'vazyamArAdhyatvenaiva siddhA, yadvA evaM praSTavyaH - bho lumpaka ! kazciccadupadezanipuNo nRjalAdrIMkRtayA madhyA'zuciliptavastrAvRtokArAdivarNAtmakamAcArAGgAdisiddhAntaM likhati kazciccApAvitrya bhItyA sacittajalena vastrAdizarIraparyantaM prakSAlya maSIM cAdrIMkRtya likhati, dvayormadhye bhavatAM dharmitvena ko'bhimata ityAdyudIritaH sarvalokapreritapApANakhaNDa zatapAtaprahati hetuka nijamasta kasphoTana bhItyA For Personal and Private Use Only NGO SONGHOUSE jinapratimAsiddhiH // 108 // . Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana prathamaM vikalpaM parityajya dvitIyavikalpaM zrayan bhRpAlapAdatalapaviSTo'pi yatra virAdhanA tatra dharmo na bhavatItyAdimaukharyavAga pANi- all siddhAntaparIkSA prahAreNa prahatya parAkriyate, hiMsAsvabhAvo'yaM pApAtmA pariharttavya ityAdivacomiH tameva hIlayitvA tasyaiva zaraNIkaraNAt ,'emeva'tti pratimA8 vizrAme | sAmyaM // 109 // prAkRtatvAdakAralope evameva sarvamapi jJAnAdInAM mUlopakaraNAtiriktAnyapyupakaraNAnIti bodhyamitigAthArthaH // 29 // athopadezaalmAzritya kimuktaM kiM ca vakSyate ityAha eeNaM jiNapaDimA siddhaMte natthi taMpi duvyayaNaM / paDikhittaM viNNeaM jugavaM duNhaMpi uppattI // 10 // __ etena 'se vemI'tyAdilumpakodbhAvitAcArAGgAbhiprAyodbhAvanena siddhAnte pratimA nAstIti durvacanaM-pApavacanaM pratikSiptaM-nirasta | vijJeyaM, dvayorapi pratimAsiddhAntayoyugapadutpattistIrthapravartanakAle eva dvayorapi kAraNodayAt , taccAne vyaktIkariSyate itigAthArthaH // 10 // atha jinapratimAnAM siddhAntasya ca yugapadutpattikharUpamAhA jiNapaDimAsamao'vi atitthe jAyaMmi dovi jAyAI / tittheNaMgikayAI teNeva hu puuannijaaiN||10|| jinapratimA tIrthakRtpratikRtiH samayaH-siddhAntaH api punaratheM caH samuccaye tIrthe-sAdhvAdisamudAyalakSaNe jAte-tIrthakRtA sthApite sati dvAvapi jAtau pratimAsiddhAntau, vakSyamANaprakAreNa tIrthotpattyanantaraM samutpannAvapi tIrthenAGgIkRtau-pUjyatvena svIkRtI tenaiveha pUjyo-ArAdhyau, ayaM bhAvaH-pratimAsiddhAntAvubhAvapi tIrthapravRtyanantaramavyavahitau samutpannAvapi yadi tIrthena pUjyataalyA'GgIkRtau nAbhaviSyatAM tarhi kasyApi pUjanIyAvapi nAbhaviSyatA, nivAdivat , tIrthena tau pUjyatayA'bhyupagatau tasmAdadyApi jAdharmiNAM pUjyAveveti bodhyaM, napuMsakatA ca prAkRtatvAt ,'linggmttrmitivcnaaditigaathaarthH||101|| atha kathaM yugapadutpanAvityAha-al GORGEORIGHORRISHOOTOORA For Pr and Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA vizrAme // 110 // sAmyaM HIGHONORONORIGHOMGHOROSHOIGS titthayarabhAsiatthA nimmaviA sAvaehiM jinnpddimaa| aMgAiasutsANaM rayaNA tahagaNaharehi kyaa||102|| siddhAnta pratimAtIrthakarabhASitArthAta "atthaM bhAsai arahA suttaM gaMthati gaNaharA niuNaM" itivacanAta tIrthakarabhASitavacanamAkarNya zrAvakairjinapratimA nirmApitA, tathA gaNadharaizca-gautamAdibhiraGgAdikasUtrANAm-aGgopAGgacchedAdisUtrANAM racanA kRtA, ayaM bhAvaH-bhaga| vAn zrImahAvIraH kevalajJAnasamutpacyanantaramapApAyAM nagayoM samavasRtaH, tatra cAtunikAyikadevakoTIzvaranarezvarAdisaMkIrNAyAM parSadi sAdhudharmaH zrAvakadharmazceti dvividhaM dharmamupadizati sa, tatra sarvasAvadhaviratyAtmako bhAvastavarUpaH sAdhudharmaH, taM dharma pratipadya gaNadharA|stathAvidhakarmakSayopazamavazAttIrthakaramukhAta tripadImavApya vicitragadyapadyAdivandharacanayA dvAdazAGgI racayanti,zaGkhazatakAdayastu sAdhu dharmAzaktAH zrAvakadharmecchaco dravyastavAtmakaM zrAvakadharmamaGgIkRtya tIrthakaramukhAdavagatasamyakzrAvakakRtyAH yathAzakti jinaprAsAmAdAdikaM nirmApayanti sa, na punargautamAdiracitasiddhAntavacanaM zrutveti, tathAtve ca zrAvakazrAvikAlakSaNamadha tIrtha gaNadharasthApita | bhavet , sUtrapAThAyucArasya gaNadharAdisAdhUnAmeva saMbhavAd , iSTApattau ca 'titthaM cAuvaNNo'tti vacanAt caturNAmapi ca sAdhvAdiva|rNAnAM samuditAnAmeva tIrthatvaM bhaNitaM, tathAvidhatIrthasthApakatvAbhAvAt zrIRSabhAdInAM tIrthakaratvamapi na syAt , tassAccaturNAmapi | varNAnAM yugapadeva sthApanA RpabhAdinA tIrthakareNa kriyate, sA ca sthApanA prathamasamavasaraNa eva saMjAtA, zrIdhIrasya tu dvitIya eva 2 samavasaraNe / titthaM cAuvaNNo saMgho so paDhamae samosaraNe / uppaNNo a jiNANaM vIrajiNiMdassa biimi||1||tti (265 Ava.ni.) // 11 // evaM sAdhuzrAvakadharmayoryugapadutpattau dvAdazAGgIracanAbuddhipratimAdinirmApaNabuDyoyugapadeva bhAvAt , te ca buddhI dvAdazAGgIracanApra-15 | timAnirmApaNayoH kAraNe saMpanne, kAraNamadhikRtya siddhAntapratimayoH sahotpattireva, yadvA kAraNe kAryopacArAt te buddhI eva siddhA HONORRHOLOROSHORRORG Jan Education Interbon For Personal and Private Use Only www.neborg Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e dhIpravacana parIkSA 8vizrAme // 111 // siddhAntapratimAsAmyaM kAoaOHSkOHORRORNO ntapratime apyucyete, nanu zrAvakadharmaprAptau prathamaM jinapratimAnipiNabuddhireva kathamiticeducyate, zrAvakadharme ca jinabhavananirmA|paNasyaivotkRSTatvAd, etacca prAgeva prapazcinaM, bhAvanAbuddhyA tu cikIrSAviSaya utkRSTapadArtha eva bhavati, naca 'atthaM bhAsai arahe'syAgamavacanAttIrthakarabhASitArthAta sUtraracanaiva yuktA, na punarjinabhavanAdinirmApaNamapIti vAcyaM, jinabhavanAdInAM nirmUlakatvApatteH, mUle ca vicAryamANe bhagavAn zrImahAvIra eva, nanu kena zrAvakeNa jinabhavanAdikaM nirmApitamiticeducyate, kAraNaM hi tAvadazyaM kAryajanakamityevaM niyamAbhAvAt kArya nAkSipati, nahi manujatvaM mokSAGgamAgame bhaNitamapyavazyaM janayatyeva, tasyAnyAzeSakAraNasahitasyaiva kAryajananasAmarthyAt , kArya tu niyamAtkAraNamAkSipatyeva, kAraNamantareNa kAryasyaivAnudayAt , kAraNAnyapi prati kArya kartRkaraNAdIni vicitrANi, tatra prakRtaM kArya tAvanjinabhavanAdikaM, tacca bahuvittavyayasAdhyamato mithyAdRSTikAritaM na saMbhavati, saMpratyapi tathAnupalambhAd , ananyagatyA tatkArayitAraM zrAvakamevAkSipati, sa ca yathA zrIRSabhatIrthe bharatacakravartI tathA'nye'pi yAvata zrIvIratIrthe yAvantaH zaktibhAjaH zrAvakAH zrAvikAca te jinapratimAdikArayitAro bodhyAH, na ca nAmagrAhaM siddhAnte no bhaNitA | iti vAcyaM, siddhAntavyavasthApanAvasare nAmagrAheNApi vakSyamANatvAt , kiMca-jinapratimArAdhanaM zrAvakakule namaskAragaNanavat pratItamevAsti tena yathA tvadabhimate kvApyAgame namaskAragaNanaM noktaM, nahi etAvatA namaskArasyApi smaraNAbhAvaH saMpadyate, kiMca-sAdhuzrAvakAcArANAM siddhAnte'nveSaNamajJAnavilasitameva, siddhAntasyaiva sAdhuzrAvakAcAraikadezarUpatvAt , vRkSe puSpAnveSaNaM yuktaM, na punaH puSpe'pi vRkSAnveSaNaM yuktisaMgatamityAdi paryuSaNAdazazatake kiMciduktaM, vakSyate cAgre atraiva vizrAme, tasmAjjainaprAsAdAH zrAvakakAritA eva bhavanti, tatra sAkSiNastu zrIsampratirAjAdinirmApitaprAsAdA eva, yadi zrIsuhastisaripratibodhitena zrAvakeNa // 11 // in Education tembon For Personal and Private Use Only www. byorg Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 12 // pratimA sAmyaM saMpratirAjena jainaprAsAdAH kAritAstarhi zrImahAvIrapratibodhitAnAM zrAvakANAM kA katheti svayametra paryAlocyaM, nanu jainaprAsAdA siddhAntana kevalaM zrAvakakAritA eva bhavanti, digambarAdikAriteSu prAsAdeSu vyabhicArAt, jainaprAsAdatve satyapi mithyAdRSTibhireva kAritatvAditicenmaitraM, yato digambarAdikAritAH prAsAdA na jainaprAsAdAH, kiMtu jainaprAsAdAbhAsAH, yathA kupAkSikAdhIyamAnamAcArAGgamAcArAGgAbhAso bhaNyate, na punarAcArAGgam, ata eva tadadhItyApyunmArgagAmitvaM lumpakasyeva sarveSAmapi kupAkSikANAM, yadvA digambarAdayo yathA jainAbhAsAstathA tannirmApitAH prAsAdA api jainaprAsAdAbhAsAH, kiMca-lumpakamataM prati zrAva| kakArita jainaprAsAdavyavasthApanAya digambarAdikupAkSikakAritA jainaprAsAdAbhAsA api sAkSiNastaliGgabhUtA vA, yathA jaineSu satsveva zrAvakAbhAsA bhavanti, tathA zrAvakakAriteSu jainaprAsAdeSu satsveva zrAvakAbhAsakAritA jainaprAsAdAbhAsA bhavanti, jainAbhAsAnAM hi | jainakriyAnukAriceSTAzritatvAd, anyathA tadAbhAsatvAsaMbhavAt, rajaH parvvaNyapi kathaMcitkicidrAjaceSTAnukAreNaiva nAmato'pi rAjetyucyate, tathA ca yadi jagati rAjA nAbhaviSyatarhi tadanukAriceSTAvAn rajaH parvvaNyapi rAjA nAbhaviSyad, evaM jainaprAsAdA api | yadi zrAvakakAritA nAbhaviSyaMstarhi zrAvakAbhAsakAritA jainaprAsAdAbhAsA api nAbhaviSyan, saMprati ca kupAkSikakAritAH prAsA| dAbhAsAH atastatpUrvabhAvino jainaprAsAdA api santyeva, AbhAsasya hi pUrvabhAvivAstavavastu pratItyaiva pravarttanAt nanu prAsAdAnAM sAkSiNaH prAsAdA eva kathaM saMbhavanti ?, kiMtu prAsAdavyatiriktAni siddhAntAkSarANi darzanIyAnIticetsatyaM, vayamapi pRcchAma:siddhAnte tava vizvAsaH kathaM 1, gaNadhararacitatveneti cedgaNadhararacitatvamapi kuto jJAtaM 1, "suttaM gaNahararaiaM taheva patte abuddharaiaM ca / suakevaliNA raiaM abhiNNadamaputriNA rai || 1 || " ti pUrvAcAryaracitaprakaraNAdeveti cedaho prAjJatvaM bhavataH, prAsAdasya sAkSI // 112 // %STSHO For Personal and Private Use Only RONGHORNOONGHO . Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme / / 193 / / DHOONGHOSHOH10ON1OO prAsAdaH kathamiti bhaNitvA'pi siddhAntasya sAkSikaM siddhAntaikadezaM prakaraNAdikaM bhaNannapi na lajase, nanu vizvasanIyAcArAGgAdi siddhAntAdvizvAsajanakastatsAkSikasiddhAntastu prakaraNAdilakSaNo bhinna eveti cecciraM jIva, atrApi tIrthakarakAlInA ye jainaprAsAdAste zrAvakaireva kAritAH, yataH saMpratirAjenApi zrAvakeNaiva satA jainaprAsAdAH kAritA ityevaMrUpeNa prAcInAnAM jainaprAsAdAdInAM zrAvakakAritatve'dhunAtanaprAsAdA bhinnA eva sAkSiNaH, nanu gaNadharakRtatvena tIrthakara kAlInAnyeva sampratyA cArAGgAdIni santi jainaprAsAdAstu tathA nopalabhyante tatkathamAdhunikaprAsAdaiH prAcInaprAsAdAdInAM zrAvakakartRtvena nirNaya iti ceducyate, sAmpratInAnAmAcArAGgAdInAM karttAro gaNadharA eveti kuto jJAtaM 1, prakaraNAdyakSarairiti vedatrApi bharatAdikAritAnAM prAsAdapratimAdInAmaSTApadAdiSu sadbhAvasUcakAni prakaraNAni bahUni santi, kiMca - adhyakSa siddhAnAmAcArAGgAdInAM gaNadharA eva karttAra iti samyag nirNAyakAni lumpakAbhimata siddhAntAkSarANi kApi nopalabhyante, prAsAdamatimAdInAM tvAcArAGgAdInI tyagre darzayiSyate iti vizeSaH, pAramArthikagatistvevaMsAkSikatvaM tAvanna kAla niyataM navA puruSaniyataM navA kiMcidvastu niyataM, kiMtu yathAkathaMcitkiMcit kasyacittathAvidhasaMzaye sati siddhAntasyApi sAkSiNa: pratimAdayaH pratimAdInAM ca sAkSI siddhAnta ityanyo'nyaM sApekSataiva, tathAhi - Adhunika zrAvakAdivargaH puSpAdibhirjina pratimAM pUjayitvA zakrastavAdikaM paThati tacchrAvakakRtyaM bhavati naveti saMzaye sati draupadIvyatikaranibaddhaM SaSThAGgameva sAkSikaM tayA tathaiva kRtatvAd, evaM tathAvidhavidhiM kurvatI draupadI zrAvikA uta neti saMzaye sati saMpratyapi zrAvikAstathaiva kurvantya upalabhyante'to nirNayate sA'pi draupadI zrAvikaiva, mithyAtvavAsinyAH kasyA apyevamanupalambhAd, tathA Adhunika zrAvakAdikAritaM jaina prAsAdapratimApratiSThAdikaM zobhanamazobhanaM vetyAdi saMzaye sati zrIbharatacakravarttikAritASTApadaprAsAdA divyatikarajJApako niryuktyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only GIGIONS ONGOING ONGO prAsAdAdisiddhiH // 113 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme disiddhAntaH sAkSI, evaM bharatena tathA kRtaM zrAvakANAmucitaM naveti saMzaye AdhunikA api tIrthavarttina zrAvakAstathA kurvANA upalabhyante'to yuktameva bharatasyApItyanyo'nyaM sApekSataiva zreyaskarI, evaM cAnyo'nyaM sApekSatAyAM siddhAyAmapi siddhAnte vizvAso na punaH siddhAntasyApi sAkSikeSu siddhAntavidhAtRdharmopadezamavApya zrAvakakAritajainaprAsAdAdiSvapIti mahAmohanIyakarma visalita miti||114|| gAthArthaH || 102 || atha pratimA siddhAntayoradhikAriNoH zrAvaka sAdhvorapyanyo'nyaM sApekSatAmAha SHORONT Jain Educationa HONGKO aNuNaM paDibaMdho savaNapaTTA yaNegakajjesu / evaM titthapavittI acchinnA jAba duppasaho || 103 // 'anyo'nyaM' zrAvakANAM sAdhUnAM ca parasparaM pratibandhaH - saMbandhaH, apekSetyarthaH, sAdhUnAmapekSA zrAvakANAM, zrAvakANAM cApekSA sAdhUnAmitibhAvaH keSu 1 - 'zravaNapratiSThAdyanekakAryeSu' zravaNaM ca siddhAntasya, siddhAntoktadharmo ra deza zravaNamityarthaH, pratiSThA ca-jinapratimAprAsAdadhvajAdInAM vAsanikSepAdipurassaraM matrAdinyAsaH, yaduktaM - "vAsAkSatAH sUrimatreNAbhimantraya pavitritAH / kSiptA dhvajeSu daNDeSu, caityavimbeSu suuribhiH|| | 1 ||" ityAdi te zravaNapratiSThe Adau yeSAM tAni zravaNamatiSThAdIni, evaMvidhAni yAnyanekAni - nAnAprakA - rANi kAryANi teSu, ayaM bhAvaH - prAtarguroH samIpe jainavacanAni zRNotIti zrAvaka itivyutpanyaiva siddhAntAdizravaNe zrAvakasyApi sAdhorapekSA, tathA pratiSThAyAM svayaM kAritAnAM jinapratimAdInAM pratiSThA'vazyaM kAryA, pratiSThAmantareNa pUjAdyanarhatvAt, yaduktaM - "nirjalaM (ca) sara iva, vyomeva gatabhAskaram / apratiSThaM tathA bimbaM naivamarhati cArutAm // 1 // " iti sA ca pratiSThA sAdhorAya tteti sAdhorapekSA, tathA zrAvakasyApyapekSA tvevaM-pratiSThAyAmapi netronmIlanavAsa nikSepAdi niravadyakRtyaM sAdhvAyattaM, zeSaM tu pratimAnirmApaNAdivAsAJjanAdisamAnayanaparyantaM zrAvakAyattam, ataH pratiSThodyatasyApi sAdhoH zrAvakApekSA, evaM dharmazrAvyatve'pi zrAvakApekSA sAdho For Personal and Private Use Only zrAvakasA dhvoranyonyApekSA // 114 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIGHONG I // 115 // zrIpravacana- rapi, zrAvakAbhAve kasya dharmaH zrAvyate ?, nahi rogiNo'bhAve nipuNasyApi vaidyasya cikitsAkarma saMbhavati, tathA " sAhUNa kappaNiaM parIkSA jaM navi diNNaM kahiMci kiMpi tahiM / dhIrA jahuttakArI susAvagA taM na bhuMjaMti // 1 // "tti pravavanavacanAdatulyapuNyaprakRtibandhahetave 8 vizrAme suzrAvakatvabhavanAya avazyaM vipulaiSaNIyAzanAdikaM sAdhubhyo deyameva, tacca sAdhumantareNAsaMbhavIti sAghorapekSA, ata eva sAdhuvirahitadeze zrAvakasya nivAso na yuktaH, yaduktaM - "na vasai sAhujaNavirahiaMmi dese bahuguNe'vi "tti, sAdhorapi cAritrabhArodvahanasamarthasya manuSyazarIrasthAzanapAnakhAdimakhAdimavastrapAtropAzraya bhaiSajAdikamantareNAvaSTambhAsaMbhavAd, azanAdikaM ca gRhasthAyattaM, yaduktaM- "je khalu sAraMbhA sapariggahA tesiM nissAe baMbhacezvAsaM vasissAmo"tti zrIsUtrakRdaGge'dhikAravazAdgRhastho'pi prAyaH zrAvaka eva sAdhujana zuzrUSAkArI syAd ataH zrAvakApekSA, tathA vratAdipratipazyAdAvapi bodhyam, evamamunA prakAreNa yAvaduSprasabho - yugapradhAno duSprasabhanAmA sUrirbhaviSyati tAvatIrthapravRttiracchinnA, na punarantarAle vyucchinnAyAH, tIrthapravRttestIrthakaravyatiriktasya kevalino'pyahetutvAt, sAdhu zrAvakayoH parasparamapekSaiva, duSprasahaM yAvat tIrthapravRtteritibhAva itigAthArthaH // 103 // atha tIrthe sAdhu zrAvakayoH | parasparaM sApekSateveti niyamArthaM dRSTAntatrayanibaddhaM gAthAtrayaM vibhaNiSuH prathamagAthAmAha - HOROSI asuho aho vibhAgo suho a uvarillao sanAbhIo / aNNuNNaM sAvikakkhA niravikkhA do'vi nassaMti // 104 // svanAmitaH adhaH - adhastano vibhAgo'zubhaH "thAvaradasagaM vivajatthaM" itivacanAdazubhaprakRtijanyaH ca punararthe, uparitano vibhAgaH zubhaH - zubhaprakRtijanyaH, yaduktaM - "nAbhuvari sirAha suhaM" "subhagAu savvajaNaihotti" etau dvAvapi vibhAgau anyo'nyaM sApekSAveva zreyobhAjau, nirapekSauM kimasmAkamazubhAvayaveneti ghiyA pRthakRtau dvAvapi nazyataH - vinAzaM prApnutaH, nAbheradhobhAgakalpaH For Personal and Private Use Only SIGIONS zrAvakasAdhvoranyo nyAMpekSA // 115 // . Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 116 // KOLUGHOROHOROHORG zrAvakamArgaH, uparitanabhAgastu sAdhumArga iti dvAvapi samuditau tIrtha, na ca zrAvakamArgo'pi puNyaprakRtijanya eva, tasyApi mokSa-16zrAvakasAmArgatvenAbhidhAnAt , tathA ca kathaM pApaprakRtijanyena nAbheradhobhAgenaupamyamiti zaGkanIyaM, zuddhazraddhAnavato'pi zrAvakasya cAritra- ghoranyo| mohanIyakarmodayAdeva cAritrapariNAmAbhAvAcchAvakamArgapratipatteH, cAritramohanIyaM karma ca pApaprakRtireva, na caivaM niSThuravacanamiti al nyApekSA vAcyaM, tIrthakarasthApi nAbheradhobhAgo durbhagapApaprakRtijanya ityapi vacanasya niSThuratvApatteH, tasmAdapekSayA tathA vaktavye na kiJcid bAdhakaM, na hi tIrthakRnmAtRtve'pi strItvamanantapApaprakRtyudayAditi vaktuM na zakyate, na vA niSThuravacanamapIti bodhyamitigAthArthaH // 104 // atha dvitIyagAthAmAha| jaivuttamo a puriso puNNudayA pAvaudayao itthii| aNNuNNaM sAvikakhA puttuppattIi taha titthaM / / 1.66 // yadyapi puNyodayAt-puNyaprakRtyudayAt puruSa uttamaH-pradhAnaH, pApodayataH strI arthAdapradhAnA, ubhAvapi putrotpattau anyo'nyaM | sApekSau, naikena putrotpattiH syAt , evaM tIrthamapi dharmotpattau sAdhuzrAvakasApekSamiti gAthArthaH // 105|| atha tRtIyagAthAmAha| aMguThavirahiAo vihavAvatthabba aNguliithiio| aMguSTho'via kavale asamattho aNguliiviglo||106|| aGguSThavirahitAH aGgulIstriyaH-aGgulIlakSaNAH pramadAH vidhavAvasthA iva-vidhavAvasthAH striyo yathA khApatyaM prati hetavo na bhavanti tadvadamRrapi kavale upalakSaNAdanyasinnapi tathAvidhe likhanAdau karmaNi cAsamarthA bhavanti, ca punaraaSTho'pi aGgalIvikalo'samarthaH kavalAdau kRtye, evaM sAdhuzrAvakasamudAyAtmake tIrthe pradhAnApradhAnakalpanatyAgo mhaamurkhtetigaathaarthH||106||athokt- | // 116 // | dRSTAntaiH sAdhuzrAvakakRtyeSvapi sApekSatAmAha ROHIROHOTOHOROROLOHOUGHOL Jan Education inton For Personal and Private Use Only neborg Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 117 // OGKONGHO DISHONGHO%% evaM khu bhAvapUA sAvikakhA hoi davvapUAe / aNNaha muNiMdadANe taha maie titthavuccheo // 107 // evaM prAguktadRSTAntaiH khuravadhAraNe bhAvapUjA dravyapUjayA sApekSA, dravyapUjA viSaya syaiva bhAvapUjAviSayatvAt, yo dravyapUjAyogyo na bhavati sa bhAvapUjAyogyo'pi na bhavati, yathA nihnavaH, bhAvapUjA hi tadAjJArAdhanaM sarvabhAveneha bodhyaM, yaduktaM - " duvihA jiNiMdapUA davve bhAve a tattha davvami / pupphAI jiNapUA jiNaANApAlaNaM bhAve || 1 ||" iti, anyathA bhAvasyaiva prAdhAnye tasyaivAGgIkAro yukto, netarasyApIti svIkAre munidAne tathAmatyA tIrthavyucchedaH syAd, dravyato'zanAdidAnaM dravyadAnaM tadapekSayA zubhAdhyavasAyo bhAvadAnaM tadeva karttavyatayA yuktaM syAt, tathA ca sAdhvAdInAmanirvAhe sAdhUcchedaH, taducchede ca niyamAt tIrthacchedaH, yaduktaM - "na viNA titthaM niyaMThehiM" ti paJcAzakavRttAvitigAthArthaH // 107 // atha 'titthayarabhAsi atthe' tyAdiprAguktagAthAyAM siddhAntapratimayoH sahotpattirbhaNitA, tatra dvayormadhye kiM balavaditi zaGkAM nirAkartuM gAthAmAha siddhaMtA jiNapaDimA baliA paDimAu titthamavi baliaM / vivarIaMpi kahaMcI teNamaNegaMta jiNavayaNaM // 108 // siddhAntAt pratimA balikA - balavatI "jiNapaDimANaM accaNaM karei" ityatra jiNapaDimANamitizabdAt pratimAyA AkAranimmapaNaM tajjJAnAdi na saMbhavati, tathA pratimA nAmAkArAbhyAM zAzvatasvarUpA api, siddhAntastu sUtrarUpo'zAzvatarUpa eva, arcana - | zabdamAtreNa na pUjAvidhezca saMbhavaH, saMbhavati ca sarvvamapi tathAvidhapUjAviSayIbhUtAM pratimAM dRSTveti yadvA siddhAntavAkyAdvastuno'pi kiMcitsAmAnyato jJAnamAtraM bhavati, jJAnamapi kriyAsaMyuktameva phaladaM, kriyA ca svaviSayIbhUtAM pratimAmantareNa na sthAt, na hi samagra sAmagrIsadhIcInApi pAkAdikriyAnipuNA'pi strI tandulAn vinA pAkaprayatnavatI bhavati, kiMca-mayA tubhyaM lakSaM deyaM, tvayA For Personal and Private Use Only SantaHONSIO pratimAyA balavatA // 117 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 118 // PROHOROOOOOOHORO.COO ca matto labhyamiti vAkyamAtreNa na kAcidapyarthasiddhirbhavati, kiMtu zatamAtrasyApi dAnenetyAdiyuktayaH svayamabhyUhyAH, tasmAtsiddhA-12 pratimAyA balavattA ntApekSayA pratimA balavatI, pratimAto'pi tIrtha balavat , yata ubhayorapyAdhArastIrthameva, na punastIrthasyAdhAraste ubhe, kAlaparihAnyA zrutaparihAnau tIrthasya khaNDitatvApatteH, AdhAre naSTe tadgatAdheyasyAvazyaM nAzAt , nahi ghRtabhAjane bhanne ghRtaM tiSThatIti, na caivamAdheyahAnAvAdhArasyApi parihAnirbhaviSyatIti zaGkanIyaM, ghRtahAnAvapi tadbhAjanasya tAdavasthyenopalambhAd, etena siddhAntAdasmAbhistIrtha pravartitamiti bruvANA rAkAdipAzaparyantAH kupAkSikA nirastA eva bodhyAH, tIrthamantareNa siddhAntasyaivAsaMbhavAt , yataH siddhAntaH tIrthadharmaH, sa hi dharmiNaM vihAya na tiSThati, nahi dharmo dharmiNamatiricya kvacana kevalo vilokita itivacanAt ,na vA dharmAd dharmiNa utpattiH, | kiMtu dharmiNa eva dharmA utpadyante, yadAgamaH-"davyappabhavA ya guNA na guNappabhavAI davAI"ti (792) zrIAva0 niyuktI, atra guNAdharmA ityAdi,na caikAntenaiva jinapratimAtastIrtha balavadevetyAha-viparItamapi kvacita kathaMcidapekSAmadhikRtya viparItamapi, tathAhi| tIrthena tIrthakarasakAzAd jJAnAdilakSaNo mokSamArgo'vAptastenAvazyaM tIrthakarapUjA kartavyA, anyathA''stAM dharmavyavahAro, lokavyavahAro'pi viluptaH syAt , sA ca pUjA sAkSAtpUjyApekSayA tatpratimAyAM paramabhaktisUcikA, yathA dhanyAste grAmAdayo yatra bhagavAn zrImahAvIro viharati, dhanyAste narA ye bhagavantaM pazyantItyAdirUpeNa grAmAdInAmAmeva stutirbhagavataH paramabhaktisUcikA, na tathA dhanyastvaM yadgrAmAdau viharasi janA vA tvAM pazyaMtItyAdiyuktyA pratimA pUjyA,tIthaM ca pUjakamityevaM pUjyapUjakabhAvamadhikRtya pUjakApekSayA pUjyaM balavaditi tIrthAdapi pratimA balavatI, tathopakRtimadhikRtyApi balavattvaM, yathA puNyaprakRtyAdibandhahetutvena sulabha-|| salama-1 // 11 // bodhijanakatvena ca jinapratimA tIrthasya paramopakI, na tathA tIrthamapi jinapratimAyAH kiMcidupakartR, yathA cintAmaNyAdayo manu Jain Education to For Personal and Private Use Only www. byorg Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA vizrAme // 119 // pratimAyA balavattA PROHOOHOROHOROACROROSHORORCE jAnAmupakRtihetavona tathA maNyAdInAM manujA apItyAdirUpeNopakAryopakArakabhAvamadhikRtyopakAryApekSayopakArakaM balavaditi tIrthAdapi pratimA balavatIti siddham , evaM pratimApUjane kiMcitkalamasti uta neti, phalamapi zubhamazubhaM vA? tadapi mahadalpaM vetyAdi saMzaye sati 'hiAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiattAe bhavissatI'tyAdirAjapraznAdyAdipravacanena tatsaMzayocchedo bhavati, tathA ca tathAvidhasaMzayocchedamadhikRtya pratimAtopi siddhAnto balavAn ,yathA sAdhUnAM mano'zvadamane rajjukalpaH siddhAntaH, yaduktaM| "pahAvaMtaM nigiNhAmi, suarssiismaahi| na me gacchai ummaggaM, maggaM ca pddivaai||1ti" zrIutta0 (887*)ityAdirUpeNA|pekSayA kiMcitkathaJcidalavat , tena kAraNena jinavacanamanekAntaM, syAdvAdAtmakamityarthaH, ata eva ghaTo'styevetyAdidurnayavAdino mithyAdRzaH, jainapravacane ca syAd ghaTo'styeveti pramANavAkyamanekAntAtmakam , apekSayA'nyathApi sthAditigAthArthaH // 108 // HiathAnekAntasvarUpamAha savvaM khalu sAvikavaM sAvikkhA paDipayatthamavi bhiNNA / bhiNNattaM'pegassavi avarAvaravatthusaMkappA // 109 / / na sarva jagadarti yAvadvastujAtaM khaluravadhAraNe sApekSameva, vivakSitaM vastu kiMcidapekSayA kAryakAri kiMcidapekSayA ca netirUpeNa sahApekSayA varttate tatsApekSaM, sA cetyadhyAhArya, sA cApekSA pratipadArthamapi bhinnA, bhinnatvamapyekaikasyApi vastunaH aparAparavastusaMkalpAd bhavatItigAthArthaH // 109 / / athApekSAyAmudAharaNamAhanivaputto'via mittaM kassavi No teNa rajavai hujjA / gujjhapavittippamuhaM mittattAo na nivaputtA // 110 // nRpaputro'pi ca kasyApi mitraM na tena kAraNena rAjyapatirbhavet , rAjyapatitvaheturmitratvaM na bhavati, kiMtu nRpaputrameva, guhya // 119 // -- Jan Education Internation For Personal and Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAyA balavattA zrIpravacana- pravRttiH-pracchannasamAcaritavArtA tatpramukhaM mitratvAdbhavati, guhyavArtA prati mitratvameva kAraNaM, na nRpaputrAt-bhAvanirdezAt nRpaputra- parIkSA tvAt , na bhavatItyarthaH, ayaM bhAvaH-ekasminneva nRpaputre nRpApekSayA putratvaM yajJadattApekSayA ca mitratvaM ceti putratvamitratvalakSaNau dvau vizrAme dhauM vidyete, tatra rAjyapatitvaM prati nRpaputratvaM balavata,natu mitratvaM, guhyapravRttiM prati mitratvameva balavat , na punarnUpaputratvamapItyapekSayA // 12 // kathazcitkiJcid balavanna veti bodhyama , ata eva sarva vastu kharUpApekSayA sat pararUpApekSayA vA'sat tenaiva sad 1 asat 2 sadasat 3 avaktavyaM 4 sadavaktavyaM 5 asadabaktavyaM 6 sadasadavaktavyaM 7 ceti saptabhaGgIsaMgItisaMgi sakalamapi sakalAdezaviSaya itigAthArthaH // 110 / / atha tIrthAntarvartinAM sarveSAmapi parasparaM sApekSatAyAM dRSTAntabAhulyadidRkSayA prathamagAthAmAhapurisassa uttamaMga sesAvayavehi saMgayaM phalavaM / aNNuNNaM sAvikkhA kiriAsuna kiMci niravikravA // 11 // uttamAGga-zarIragateSu sarveSvapyavayaveSu mastakaM pradhAnam , ata evAsyottamAGgamiti nAma, tadapi puruSasyopalakSaNAtsarveSAmapi zepAvayavaiH-hastapAdodarakaNThapIThAdilakSaNaiH saMgataM-militaM saMbaddhamitiyAvat phalavadbhavati, evaM kuta iti vizeSaNadvArA hetumAha'aNNuNNaM'ti yataH kAraNAduttamAGga zeSAvayavAzcAnyo'nya sApekSAH, kAsu-kriyAsu, na kiMcinirapekSAH, ayaM bhAvaH-uttamAGgazabdenAtra kaNThAvA'vayavo grAhyaH, tasyocitA kriyA mukhadhAvanAdi, tathA vibhUSaNAlakSaNA kriyA karNAdAvAbharaNAdiparidhAnaM yAva atrayoraJjanAdi, tatsarvamapi hastAGgulyAdyavayavasAdhya, hastAderapi svasvocitakriyA mukhanetrazravaNAdisAdhyA, tathAhi-netrAbhyAM hAnirIkSya zravaNAbhyAM ca zrutvA madIyahastAdAvidaM kuru muzcetyAdi mukhena bhASaNamityAdirUpeNottamAGgasAdhyA zeSAvayavAnAmapi sva svocitakriyeti, yadvA hastAdyavayavaireva netrAdInAM trANaM syAt , tathAvidhapuruSeNa kenacita kriyamANo netrAyupadrako hastAdyavayavaireva NOHOROROTOHOOwakorakoor TakookGOOHORRORO // 120 // Fored Piese w.jainelibrary.org Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamanarakalpanA zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 12 // GOOHORORISROOGHDOOHORI parAkriyate, na punaH pradhAnenApyuttamAGgena, tathA sarpAdisparzAvaTaga dipAtAdinA hastAdyavayavopadravo netrAdinaiva vAryate, zandena vA'nyebhyo jJApyate'pItyevamapekSA sarvajanapratItA svayameva yojyeti gAthArthaH ||21athoktdRssttaanten dArzantikayojanAmAha| evaM titthanarassavi muNivaggo uttamaMgamavasesA / sesAvayavANNuNNaM sAvikkhA dhammakiriAsu / / 112 // | evaM-mAgukta dRSTAntena tIrthanarasya sAdhvAdisamudAyalakSaNasya munivargaH-sAdhusamudAyaH uttamAGga-mastakam avazeSAH-sAdhuvyatiriktAH sAdhvIzrAvaka zrAvikAlakSaNAH zeSA avayavA hastapAdAdyavayavakalpA anyo'nya sApekSAH, kAsu-dharmakriyAsu, upalakSaNA-1 dyAvantastIrthAnuyAyino ye sacetanA acetanA mizrA vA padArthA bhavanti te sarve'pi bodhyAH, 'na viNA titthaM niyaMThehiM'ti vacanAt at sAdhumantareNa zrAvakAderabhAvAt zrAvakAdisamudAyamantareNa tIrthavartidharmopadezakasAdhorapyabhAvAdityanyo'nyaM sApekSA iti, kriyA | adhikRtya tu sAdhvanuSThAnaM zrAvakasApekSaM zrAvakAnuSThAnaM sAdhumApekSaM yAvadgaNadharapadapratiSThAyAmapi zakrApekSA, tIrthakRtApi zakrAnI| tasyaiva vAsasya gaNadharamastake nikSepAd, evaM sarvatrApi yojyamitigAthArthaH / / 112 // athoktadRSTAntena prasaGgataH prakRtaM lumpakamataM SayitumAgamanaraM dArzantikatayA yojayatikA evaM Agamapurise jiNabhaNiattho a matthayaM sesaM / aMgauvaMgappagaraNapamuhaM savvaMpi sAvikravaM // 11 // ____ 'evaM' 'purisasse'tyAdigAthoktadRSTAntenAgamaH-siddhAntastadrUpo yaH puruSaH tatra jinamaNito'rtho mastakaM, zeSamaGgopAGgaprakaraNapramukhaM sarvamanyo'nyaM sApekSaM hastAdyavayavakalpamiti gamyamityakSarArthaH, bhAvArthastvayaM-Avyoma paramANuparyantA yeAste svastavAcakazabdasApekSAH, zabdAdvinopadezadvArA svakhapipayakapravRttinivRttihetavo'nyeSAM na bhavanti, na vA zandA api khakhatrAcyavikalAH 5 KOOOOOOOOOOOG // 12 // Jain Educationaindisional For Personal and Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAthoM zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 122 // sApekSau DitthaDavitthAdivat pravRttinivRttihetava iti vAcyavAcakabhAvasvarUpasaMbandhasApekSA arthAH zabdAca, tatra jinabhaNitAH-tIrthakarabhASAviSayIbhUtA arthA vAcyAH, gadyapadyAdivandhAtmakamaGgopAGgaprakaraNapramukhaM vAcakaM, teSAM zabdAtmakatvAt , tIrthakarasakAzAttIrthakarabhASayA vAcyAnarthAn sAkSAdupalabhya gaNadharaiH ziSyapraziSyAdibhistu paramparayopalabhya cAGgopAGgaprakaraNAdIni tadarthavAcakAni racitAni, gaNadharAdivicitrakarmakSayopazamapuNyaprakRtyAdijanyAnAM zabdAnAM vaicitrye'pi vAcyAnAmarthAnAmaikyAvastugatyA sarveSAmapi zAstrA| NAmabheda evAvagantavyaH, pravRttinivRzyAdijanyatve vizeSaNAbhAvAd ,yathA dezajAtyAdivizeSavazAt kathaMcidbhApAbhedasaMbhave'pi maNimauti kAdInAM vAcyAnAmarthAnAmabhedenaiva pravRttinivRttyAdivyavahArAdiSu sAmyamevAsti, evaM ca sati yaH kazcidgaNadharakRtAGgopAGgA| dyuktameva pramANaM, na punaH prakaraNAyuktamapIti bruvANo'mukadezIyo'mukajAtIyo vA nijabhASApurassaraM svarNAdivastu dAsyati tadA grahISyAmi varNAdivyavahAraM ca svIkariSyAmi, na punarbhApAntareNocyamAnaM svarNamapi zraddhAsthAmItyAdikaM vadanniva devAnAMpriyo'va-IA gantavyaH, yataH pravRttinivRttivyavahArastu stambhakumbhAmbhoruhAdivAcyApekSayA na punarvAcakApekSayA'pIti jagatsaMsthiteH, ekasyApi |vAcyasya dezakAlAdibhedena sarve'pi zabdA vAcakatayA babhUvAMsaH, yathA mleccha jAtivizeSeNa tilAzabdena suvarNa bhaNyate dezavizeSe ca dhAnyavizeSa iti, na punarvAcyAnAmapi parasparaM parAvRttiH, nahi kadAcidapi jalakRtyaM ghRtena sAdhyate ityAdi svayamevAlocya| mitigAthArthaH // 113 / / atha punarapi prasaGgataH prakRtaM dRSayituM dAntikamAhaal evaM arihanarassavi bhAvajiNo uttamaMgamavasesaM / ThavaNappamuha jiNiMdA nianiakiriAsu saavikkhaa||114|| evaM-prAguktaprakAreNArhannarasthApi-nAmAdicaturvidhasyApi jinendrasya vivakSayA samudAyena narasya bhAvajino hi uttamAGgakalpaH, OOOOOOOOOHOR in Education tembon For Personal and Private Use Only www.neborg Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 12 // AzeSAH-sthApanApramukhAH nAmasthApanAdravyarUpA arhantaH zeSAvayavakalpAH iti gamyaM, nijanijakriyAsu sApekSA ityakSarArthaH, bhAvA- | nipacaturthastvayaM-nAmasthApanAdravyabhAvazcaturbhirapi nikSepaiH sAmAnyata eka evArhan kalpyate, tatra bhAvArhan uttamAGgakalpaH, zeSAstrayo'pi alkasApekSatA | tadavayavakalpAH, parasparamanugatAH khasvakAryeSu sApekSAH, apekSA caivaM-sAmAnyato'rhan vizeSata RSabhojita ityAdinAmabhirvinA | bhAvArhato'pi samyagjJAnadhyAnAderasaMbhavaH, sthApanA vinA ca bhAvAhato'pyAkRtyAdidarzanAsaMbhavaH, AkRtyAdidarzanAbhAve ca dhyAnAvalambanAbhAvaH sarvakAlamarhadviSayakapUjAdividherasaMbhavazca syAt , dravyamantareNa bhAvArhato'pyasaMbhavaH, 'dravyaM hi bhAvakAraNa'mitivacanAd, evaM nAmasthApane api bhAvArhantaM vinA kasya kriyete ?, sthApanAyAmapyamidhAnaM bhAvArhatsaMbandhyeveti nAmasthApanayorapi bhAvAhato'pekSA, dravyAhavamapi bhAvArhadapekSayaiva vaktuM zakyate, yadi marIcijIvo'pi bhAvI bhAvArhannAbhaviSyattarhi dravyAhabuddhyA bharatacakravatI 'jaM hohisi titthayaro apacchimo teNa vaMdAmI'tyAdi(Ava0 428)vacomiH-svAbhipretaM bhaktivandanaM kathaM prAkaTiSyat 1, kathaM vA'STApade tatpratimAmapyakArayiSyat , kAritavAMzca tatmatimAM, yadAgamaH-"thUbhasaya bhAuANaM caucIsaM ceva jiNahare kaasii| savvajiNANaM paDimA vaNNapamANehi niaehi||1||" zrIAva. ni. bhASye (45) kiMca-AstAmanyatra, bhAvArhannapi samavasaraNe catUrUpaH san dharmadezanAM kurvANo nijapratirUpakasApekSa eva, tatra trINi pratirUpakANi, tAni tu devakRtAnyeva, yadAgamaH-"je te devehi kayA tidisi paDirUvagA jiNavarassa / tesipi tappabhAvA tayANurUtraM havai ruvaM // 1 // iti zrIA0ni0 (557) tAni ca pratirUpakANi tathA vastuskhAbhAbyAt khalpakAlasthitikAnyapi jinabimbAnyeva, tadabhAve ca samavasaraNaracanAyA evAsaMbhavAt , tathAtve ca | tIrthakRnnAthakarmajanyapUjAsvAdAsaMbhavAt ,tadabhAve ca tIrthakRtkarmaNo bhogAbhAvena muktyanavApteH,kiMca-prAcInadigvyatiriktAsu tisRSu // 123 // ORDGHORROO GHORRO Jan Education Interior For Personal and Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 124 // HOOHOKOROTIKOOHOTORO | dikSu sthitAnAM devAdInAM tIrthakarAbhimukhatvAbhAvena dharmazravaNasyApyanucitatvAd , yadAgama:-"na pakkhaona purao, neva kiccANaghRtatadbhAja| pio| na juMje UruNA Uru, sayaNe no paDissuNe // 1 // " iti zrIutta0 (1875-380*)iyaM ca yuktistIrthavyavasthApanAvizrAme CM nadRSTAMtaH lumpakavizeSasyAJjanasAdhyacakSurogasyAJjanatayoktetyAdhanekaprakAreNa parasparasApekSatA yojyetigaathaarthH||114|| atha prakRtaM mataM dUSayituM dRSTAntopasaMhAramAha| evaM ghayaghayabhAyaNapamuhAharaNAI loasiddhaaiN| muNiuM niuNamaIe Ne savvaMpi sAvikakhaM // 11 // . evam-amunA prakAreNa ghRtaghRtabhAjanapramukhodAharaNAni lokasiddhAni jJAtvA nipuNamatyA sarvamapi sApekSaM jJeyaM, ghRtabhAjanaM hi ghRtamapekSate'nyathA ghRtabhAjanamityabhidhAnasyApyasaMbhavAd, ghRtamapi ghRtabhAjanamapekSate, tadvinA tatsthiterasaMbhavAdityevaM sApekSateti gAthArthaH // 11 // athaivaM sApekSatAyAM lumpakasya kuvikalpaH zrotuna sukhAvaha iti darzayannAha tatthavi dukkhaM mukkhe pavaramiNaM neti vA vigappeNaM / caiUNamappahANaM icchai kusalaMpi iarassa // 116 / / tatrApi sApekSatAyAmapi idaM pravaraM-pradhAnamidaM ca neti vA vikalpenApradhAnaM tyaktvA mUryo lumpaka itarasya-pradhAnasya kuzala| micchatIti zroturduHkhamiti, nahi ghRtApekSayA ghRtabhAjanamapradhAnamiti buddhyA ghRtabhAjanaM parityajya ghRtasya kuzalaM ko'pIcchatItibhAva itigAthArthaH / / 116 / / atha prakArAntareNa pratimAvyavasthApanAdvArA lumpakamataM dRSayituM yuktimAha| davatthayabhAvatthaya cakkadugaM titthadhammapavararahe / davvathao khalu sAvayadhammo bhAvo a munnidhmmo||117|| // 124 // dravyastavazca bhAvastavazca dravyastavabhAvastavau tAveva cake-nebhI tayokiM 'tIrthadharmapravararathe' tIrthadharmo-jinabhASito dharmastallakSaNaH | HONOROPOHOTOHOROSOHd in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme / / 125 / / Jain Educationa SOSHO: CHIDIO:0 pravararathaH - pradhAnasyandanaH tatra varttate, dravyastavabhAvastavau vivecayati - dravyastavaH khaluravadhAraNe zrAvakadharmaH, caH punararthe, bhAvo-bhAvastavo munidharmaH - sAdhudharma itigAthArthaH // 117|| atha kiM nAmotkRSTo dravyastavo bhAvastavazceti vyaktIkaroti dacaro ukkoso jahasati jiNaharAi nimmavaNaM / bhAvathao ukkoso cArittaM caiva ahavAyaM // 118 // yathAzakti - zaktyanatikrameNa jinagRhAdinimmapaNamutkRSTo dravyastavo bhavati, yasya suvarNaprAsAda ratnapratimA nirmApaNAzaktiH sa tathaiva kurvANo dravyastave utkRSTo bhaNyate, evaM yasya yathA zaktistathaiva pravarttamAno'vagantavyaH yathAkhyAtameva cAritramutkRSTo bhAvastavaH, yadyapi tIrthapravRttihetU sAmAyikacchedopasthApanIye bhavatastathApi tayorapyArAdhanaM tadarthamevetikRtvA na doSa itigaathaarthH|| 118 // athaivaM siddhe lumpakAjJAnamAha tatthegayaraccAo sIkAro vAvi keNa NANeNaM ? / tatthavi siddhaMtAo balavaMtIe'vi paDimAe // 1.19 // tatra - dravyastava bhAvastavarUpacakradvayasaMyukte dharmarathe ekatarasya tyAgaH svIkAro vA kena jJAnena 1, dvayormadhye dravyastavaM parityajya bhAvastavAGgIkAre kiM jJAnaM 1, na kimapi, kiMtvajJAnameva lumpakamate, ekena cakreNa ratho na nirvahate tathA dravyastavamantareNa bhAvastavena tIrthaM paramparAyAtasAmAyikAdyanuSThAnaM, bhAvastave vidyamAnAdapi siddhAntAd balavatyA api pratimAyAstyAgo mahAmoho, mahAmidhyAtvamohanIyodaya ityarthaH, yacca siddhAntAdapi pratimAyAH balavantraM tacca 'siddhaMtAo paDimA ' ityAdigAthAvyAkhyAyAM samarthitamiti, na ca bhAvastave vidyamAnatvAtsiddhAntasya balavattvaM bhaviSyatIti zaGkanIyaM, bhAvastave vidyamAnAnAM sarveSAmapi tathAtvAbhAvAt, ata eva kAyotsargalakSaNe dharmakRtye "vaMdaNavattiAe pUaNavattiAe" ci sUtreNa sAdhubhirapi tatphalaprArthanA vidhIyate, kiMca- Ape For Personal and Private Use Only NGOHOL dravyabhAvastavau // 125 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 126 // zrAvakA pAkSikahInatA SACROOHORIGROOPOROIOHOMok kSikamAdhikyamapi yuktamevetyapi prAg pradarzitamitigAthArthaH // 119 // atha gAthAdvayena parAzaGkAmAha NaNu jiNaANAdeso dabvathao sabvahAya bhaavtho| tA desANAkhaMDaNarUvo dabvatthao jAo // 120 // evaM kuvakhiANaM pakkho'via deskhNddnnaaruuvo| tatthavi ego maggo tannotti nimittamiha bhaNaha 1, 121 // nanu jinAjJAdezo dravyastavaH, caH punararthe, sarvathA jinAjJArUpo bhAvastavaH, evaM siddhe dezAjJAkhaNDanarUpo dravyastavo jAtaH, | evaM ca sati kupAkSikANAM pakSo'pi dezakhaNDanArUpo-jinAjJAdezakhaNDanAtmakaH, yataH kupAkSikairapi sarvathA jainapravacanaM nAbhyupa| gamyate iti vaktuM na zakyate, kiMtu kaciddeze vipratipattau tadekadezaH, so'pi prAyaH saMzayArUDhaH, tatrApi zrAvakamArge jinAjJA'lpIyasI, | kupAkSikANAM tu bhUyo'GgIkArastatrApyekaH zrAvakadhamoM jinAjJArUpo mArgo mokSamArgaH, nAnyaH kupAkSikAbhyupagatadharmo mokSamArga iti iha iti-atra nimittaM-kAraNaM bhaNata, amukahetunA zrAvakadharmo mArgo'mukahetunA ca kupAkSikamArgo neti vyaktyA kAraNaM kathayateti parAzaGkAtmakagAthAyugmArthaH // 120-121 / / atha parAzaGkAmapAkartumAhajIvo aNAiAsavapahavaDio dubbalo akammavasA / paDivajia jiNaANaM saNiaMsaNiaMtamosaraI // 122 // | jIvo'nAdyAzravapathapatitaH-anAdikAlAnmithyAtvAviratikapAyayogAzravamArga eva patito'navarataM vartate, durbalazca karmavazAt| karmapAratantryAt , sahasA tyaktumasamarthaH, arthAdAzravAn , yadAgamaH-"bIakasAyANudaye appaJcakkhANanAmadhijANaM / sammaiMsaNalaMbhaM virayAviraI na hu lhNtii||2||"tyaadi (Ava0142) tasmAt , sa kIdRzo ?-jinAjJAM pratipadya-jinokto mArgaH samyagiti jinokta-10 vacanamAsthAya zanaiH zanaiH-tataH tataH AzravAt apasarati, jinAjJAmaGgIkRtya jinottopAyena zanaiH zanaistAnAzravAn niruNaddhi, HOUGHOOHOLOROSHOOHORORosa // 126 // For Pesand Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakA pAkSikahInatA zrIpravacana-1 jinAjJA caivaM-tIrthakaravyavasthApitasAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAlakSaNasyAcchinnapravRttimatastIrthasyAjJA na madAjJAto minnetikRtvA tvayA parIkSA tIrthAjJayA tIrthAnukUlavRttyA ca pravartanIyamiti jinAjJAmavApya tIrthAntarvI tIrthabhakto'sau tIrthena tathA pravartyate yathA'sau krama8vizrAme NAzravAn parityajatyeveti gAthArthaH // 122 / / athaivaM zrAvakaH kupAkSikazca kIdRzau syaataamityaah||127|| evaM so sAvao khalu jiNaANArAhago na niNhAgo / mUlAo jiNaANAparammuho dummuho loe // 123 // / evaM-prAguktaprakAreNa pravarttamAnaH zrAvakaH khalu nizcitaM jinAjJArAdhako bhavati, tIrthAnukUlatayA pravartitavyamityAdijinAjJA | puraskRtyaiva pravartanAt ,'na niNhAgo'tti nihavastu naiva-zrAvakavat jinAjJArAdhako na bhavati, kuta iti vizeSaNadvArA hetumAha-yataH sa kIdRzaH1-mRlAt jinAjJAparAzukhaH-jinAjJAviparItacArI, jinAjJA tAvadacchinnatIrthAnukUlatayA pravarttanaM, tadviparItaM pratikUlasatayA pravarttanaM, tena caraNazIlo jinAjJAviparItacArIti paryAyArthaH, ayaM bhAvaH-AstAM tIrthAnukUlatayA pravRtterabhAvaH, kiMtu tIrtha pratikUlacAriNaM tIrthAbhAsaM vikalpya tIrthaparAbhavakArI, na caitAvadeva dUSaNaM, kiMtu punaH kIdRzo'sau ?-'durmukhaH' azucijalpanena duSTaM mukhaM yasya sa durmukhaH, naitatIrtha mArgAnuyAyi, kiMtu siddhAntamArgAnuyAyino vayamevetyAdikuvacanAdinA pApamukha ityarthaH, lokejainaloke, tena nihnavena jinAjJA na mUlAdapyAdRtA itigaathaarthH||123|| atha kupAkSikeNa mUlato jinAjJA nAbhyupagatetyatra hetumAhajamhA jiNiMdaThaviaMtitthaM acchinnameva caiUNaM / tappaDivakhapavattI jiNuttamiti aliavayaNeNaM // 124 // yasmAt kAraNAjinendreNa sthApitaM-zrIvIrajinasthApitamacchinnaM tIthaM tyaktvA jinoktam-asadabhyupagataM jinabhASitamityabhA|Sitamapi bhASitamityalIkavacanena-mahatAmapi tIrthakatA kalaGkadAnalakSaNena mahAmRSAvAdena tatpratikUlapravRttistasya kupAkSikaskheti DOHONOROSHONSOORONORE WROMGHORSHONOMICROIGIOHDIGHORE // 127|| For Personal and Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 128 // NIGIONSHOOTO% gamyaM tasya tIrthasya pratikUlA yA pravRttiH sA mahApApamata eva tAlapuraviSakalpamabhinivezamithyAtvaM kupAkSikasyetyAga me pratItamiti sarvvathA jinAjJAbAhyaH kutaH zrAvakavat syAd ?, ata eva sAdhu zrAvakasaMvigrapAkSikANAM mArgAstrayo'pi mokSamArgatvena bhaNitAH, yadAgama:- "sAvaJjajogaparivaJjaNAi savyuttamo jaIdhammo / bIo sAvagadhammo taio saMviggapakkhavaho // 1 // ( 519 upa0 ) ityetebhyastribhyaH zeSAH saMsAramArgA eva, yadAgamaH - "sesA micchaddiTTI gihiliMgakuliMgadavvaliMgehiM / jaha tini u mukakhapahA saMsArapahA tahA tinni || 1 || "tti (510 upa0 ) atra kupAkSikANAM madhye digambaraH kuliGge lumpakastvarddhaliGge zeSAstu prAyo dravyaliGga eva bodhyAH, kiMca - zrAvastAvat tIrthe sAdhvAdInAM hitecchuryathAzakti tadbhaktyudyataH pratisamayamanantAH pApaprakRtIH parizATayati puNyaprakRtIzca badhnAti, kupAkSikAstUtsUtra bhASaNena pratisamayaM tIrthocchedamicchanto durlabhabodhibhAjaH pratisamayamevAnantotsarpiNyavasarpiNIkAlaparibhramaNabIjabhUtaM karmArjanti, tattvevaM - pUrvakodyAyuSo'pi samayAstAvadasaMkhyeyA eva, 'ussuttabhAsagANaM bohinAso anaMta saMsAro' ti vacanAt niyamAdanantakAla eva saMsAre paribhramaNaM, tAvAMzca kAlaH pratisamayaM vibhajyamAno'nantAnantotsarpiNyavasarpiNIpramANo bhavati, kadAcidanantA anantaguNitA api saMbhavanti, yataH AzAtanAba hulasyAntarakAlo'pArddhapudgalaparAvartto'pi bhaNitaH, yadAgamaH - "kAlamaNataM ca sue addhApariaDao a desUNo / AsAyaNabahulANaM ukkosaM aMtaraM hoI ||1|| "tti, zrIA0 ni0 (853) AzAtanAbahulavotsUtrabhASyeva, apArddhapudgalaparAvarttakAlastvanantA apyutsarpiNya vasarpiNyo'nantAnantaguNitA eva syuH, tAzca vibhajyamAnA pratisamayamanantAnantaguNitA evAyAntIti gAthArthaH || 124 || atha sAdhu zrAvakakupAkSikANAM samyakrUsvarUpaparijJAnAya gAthApazcakena dRSTAntaM darzayituM prathamagAthAmAha For Personal and Private Use Only SHOCK TOORY. kupAkSiko'nantasaMsAraH // 128|L . Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme / / 129 / / DIGHONGHODOOOOOOOC/ | jaha raNNo tiSNi narA bhattinimittaM pabhAyakAlaMmi / paidiNapaNAmakiriA ciThThati a cAruceTThAvi // 125 // tatthavi ego viulaM kosaliaM DhoiUNa paNamijjA / jahasattIe tuTTho rAyAviya taM pasIijjA // 126 // bIo sattiabhAvA pAhuDavigalo'vi bhttisNjutto| paNamijjA rAyANaM taMpia rAyA pasIijjA // 127 // taio raNNo kosA avahariDaM sArasAvajjAI / tatto kiMcivi pAhuDaputrvaM paNamei pAvamaI // 128 // taM suNiUNaM rAyA sulArobAiveaNaM dei / loevi niMdaNijo nIANavi nIavayaNehiM // 129 || yathA rAjJastrayo narAH- puruSAH bhaktinimittaM prabhAtakAle pratidinaM praNAmakriyAzcAruceSTA api tiSThantI tigAthArthaH // 125 // tatrApi teSvapyeko naro vipulaM kauzalikaM - prAbhRtaM DhokayitvA - rAjJaH puro muktvA prANamat, kathaM 1, yathAzakti - svazaktyanatikrameNa, rAjA'pi tuSTaH san taM tathAvidhavinayAdyanvitaM prasIdet, prasannazca rAjA narajanmoditaM yathepsitaM sukhaM dadAtItigAthArthaH || 126|| dvitIyo naraH zaktyabhAvAtprAbhRta vikalo'pi bhaktisaMyukto rAjAnaM prANamat, tamapi rAjA yathocitopacAreNa prasanno bhaveditigAthArthaH // 127 // tRtIyo naro rAjJaH kozAt sArasvApateyAdi - sAramaNimuktAdidhanamapahRtya -stainyIkRtya tataH - tasmAdapahRtadhanAt kiMcidapahRta ko TisakAzAdrUpakamAtramiva prAbhRtapUrvaM yathA syAttathA pApamatiH - stainyakarmA praNamati rAjAnamitigAthArthaH // 128 // rAjA tatstainyAdivyatikarasvarUpaM jJAtvA 'zUlAropaNAdivedanA' zUlAyAM-zUlikAyAM yadAropaNaM tadAdivedanAm - aneka prakArAM pIDAM dadAti, arthAtasya stenasya, loke'pi ca nIcAnAmapi - pAmarAdijanAnAmapi nIcavacanaiH - aho pApAtmA hRdayazUnyo rAjJa eva bhANDAgAraM sphATayitvA tameva rAjAnaM tadgataM vastu prAbhRtamAdAya praNamatItyAdirUpairnindanIyaH syAditigAyArthaH // 129 // atha dAntikayojanamAha Jain Educational International For Personal and Private Use Only HONGKOK CHONGKONGO?CH kupAkSikAH stenebhaktAH // 129 // 6 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kupAdhikAH stenabhaktAH bIpravacanaparIkSA vizrAma // 130 // HOROROWSKORKOIRRORNMOut evaM paDhame sAhU bIe saDo a saMgaI duhaM / taie duggaisUlAjoggo ussuttapaharasio // 130 // evaM-prAguktaprakAreNa prathame-prathamadRSTAnte sAdhuH, yataH sa sarvArambhaparigrahatyAgalakSaNaM vipulaM prAbhRtamAdAya tIrthakararAjAnaM praNamati, dvitIye zrAddhaH-zrAvako, dvitIyanarakalpa ityarthaH, tasya tathAvidhasAmarthyAbhAvAduktalakSaNaM prAbhRtakaM nAstItibodhyaM,dvayozca saMgatiH-paraspareNAvirodhitetyarthaH, tRtIye utsUtrapatharasikaH-utsUtrabhASI durgatilakSaNA yA zUlA tasyAM yogyaH tadAropaNAnubhavite| tyartha itigAthArthaH // 130 // athotsUtrabhASI tRtIyanarakalpaH kathamityAha| jaM so jiNiMdakosA titthAo avaharittu kaijaNayaM / kosigadesaM pAhuDakappaM kappaMti thuipamuhaM / 131 // yad-yasmAt sa jinendrakozAt-jinendrasya koza iva kozaH tasmAd evaMvidhAttIrthAt-sAdhvAdisamudAyalakSaNAt katijanatAMkatijanasamUhastallakSaNaH kozaikadezastamapahRtya-stainyIkRtya stutipramukhaM-stutipUjAdikamapahRtakozaikadezAdupAdAya prAbhRtakalpaM kalpayanti, nanu stutyAdikaM gRhItakozaikadezAditi kathaM syAditi ceducyate, yo dezo'pahRtaH so'pi stutyAdikakataivAsIt , ataH stutyAdikamapi jinendrakozasaMbandhyeva bhaNyate, tasAdutsUtrabhApikRtastutyAdikameva tIrthAzAtanAhetutvAdanantasaMsAritvahetuH, yatastatstutyAdikamapi tasya tIrthakhaNDanahetuH, yathA steno rAjadvAre pravizannirgacchan vA na rAjabhANDAgArAdInAM hitAya bhavati, kiMtu taducchedAyeti, evaM kupAkSiko'pi kriyAdiSu pravRttastIrthAntarvarcinAM mugdhajanAnAM skhakriyAviSayakarucyutpAdakatvena na tIrthahitAya | bhavati, kiMtu taducchedAya, ata eva kupAkSikAdhyavavasAyaH pratisamayaM tIrthocchedapAtakaheturavAcyakliSTapariNAmo'nantasaMsAraparibhramaNamUlaM, vizeSatastakriyAsaktasya, tasya tIrthocchede tIvrAdhyavasAyitvAt , yo hi yanmArge tIvrAdhyavasAyI sa tato'tirikta tadvi PHOTOKOHOSROIGHCHONDHIROHI // 13 // Jan Education Intebon For Personal and Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 131 // HOT SHO SINGHE parItatIvrAdhyavasAyI syAt, tasmAdutsUtrI pratisamayaM tIrthocchedapAtakalipta iti gAthArthaH // 1.31|| atha dRSTAntopasaMhAramAhaevaM diThTheteNaM sAhuuvAsagapahAo panbhaTTho / ussutto jiNaANAvirAhago savvahA ceva // 132 // evaM prAguktanaratrikena dRSTAntena dRSTAntIkRtena sAdhUpAsakayoH - sAdhuzrAvakayoH yaH panthAH - mArgastataH prabhraSTaH - prakarSeNAnantakAlabhAvyudayatvena bhraSTaH- cyutaH, utsUtraM vidyate yasya sa utsUtro matvarthIyo'NU, jinAjJAvirAdhakaH, sarvathA caitra - sarvaprakAreNaiva jinAjJAvirAdhaka ityarthaH itigAthArthaH || 1.32|| atha 'savve pANA bhRA' ityAdito lumpakakathanopasaMhAramAha evaM savve pANApamuhAlAvaguvaesavayaNehiM / mUDhANamaMdhavo luMpAgo daMsio o // 133 // evamatantaroktaprakAreNa savvepANApramukhAlApakopadezavacanairmUDhAnAm - ajJAninAM jinapravacanAviditaparamArthAnAmandhakUpa ivAndhakUpo lumpAko darzito jJeya itigAthArthaH // 133 // iti lumpako padezasvarUpaM carcitaM // atha lumpakamate siddhAntasvarUpaM carcyateaha luMpagasiddhaMto kevalasuttaM va egadeseNa / sugapAduvva asuddho vivarIattho a niamaie || 134|| athetyupadezAntaraM lumpakasiddhAntaH kevalasUtraM vA evArthe, kevalasUtra meva, tadapi dezena, na punaH samagra, sUtraM - siddhAntaH, yatastanmate kasyacitsaptaviMzatiH sUtrANi kasyacidekonatriMzat sUtrANyabhimatAnyevaMrUpeNa te siddhAntavAdinaH so'pi siddhAntaH zukapATharUpozuddhaH zuko hi samyagvAcyavAcakazabdaparijJAnazUnyastadvadayamapi samyak zabdavyutpattiparijJAnazUnyatvAt zukavatpAThasyApi zuddhAzuddhavarNoccAraparijJAnazUnya ityarthaH paraM zuko hi pareNa zikSito bhavati, na cAyaM tathA, tathApi pAThoccAramAtrasAmyamadhikRtyoktamavaseyaM, caH punararthe, viparItArthaH - caityAdizabdAnAM sAdhvabhidhAyakatvenAGgIkArAttanmate yAvAn siddhAntaH sa viparItArtho jJeyaH, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only ORGH DHGH pustakatIrthAbhAvaH // 131 // . Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 132 // SOID SONGIDIOHIDIGOING ONG svamatyA - nijamatikalpanayA svamatasthitihetubuddhyetyarthaH, itigAthArthaH // 134 // atha so'pi kIdRza ityAha so a adatto putthA laddho muddhANa nAmasiddhaMto / teNaM titthuddhAro dhiddhI aNNANaviNNANaM // 135 // sa ca-prAguktakharUpo'pyadattaH - na kenApi guruNA dattaH, pustakAllabdhaH, ata eva mugdhAnAM mUrkhANAM lumpakamatavAsitAnAM nAmasiddhAnto- nAmamAtreNa siddhAnto, na pAramArthikaH, tena - siddhAntena tIrthoddhAraH, lumpakA vadanti-asAbhiH pustakAtsiddhAntaM labdhvA tIrthoddhAro - vyucchinnamapi tIrthamuddhRtamiti, ghig ghig-iti bhRzaM khedasUcaRtiraskAravacanamajJAnavijJAnam - abhinivezamithyAtvadUSitamativijJAnam - aho jainatIrthametAdRzaM sulabhaM yatkevalinA'pi prAduSkartumazakyamapi lumpakena pustakamAtrA duddhRtam, evamanye'pi pustakavAdino bodhyA itigAthArthaH || 1.35 || atha prAguktaM lumpakasiddhAntaM dUSayitumAha saMpai paraMparAgamanA meNaM titthanAhasiddhaMto / navi putthayasiddhaMto katthavi suNio'vi keNAvi / / 136 / / saMprati varttamAnakAle zrIprabhavasvAmina Arabhya duSprasahasrariM yAvat paramparAgamanAmnA tIrthanAtha siddhAnto - jinendra bhASitArthamUlakaH siddhAnto varttate, nApi pustaka siddhAnto'pi kenApi zruto'pi, ayaM bhAvaH - " ahavA tivihe Agame paM0 taM0- attAgame anaMtarAgame paraMparAgame "tti zrI anuyogadvArasUtraM tatrAtmAgamAnantarAgamau jambUsvAmyantau, paramparAgamastu tIrthaM yAvadvarttate, paraM pustakAgamastu kApyAgame kenApi zruto'pi nAsti, anyathA AgamacaturddhA vaktavyo bhavet sa ca nokta iti gAthArthaH // 136 // atha pustakAgamAtIrthapravarttane'tiprasaGgamAha jai putthayAu titthaM pavahae kiM na kusumamiva rUkkhA / dovi samA sIsANaM dikhAvAyaNaparikakhAsu // 1.37|| For Personal and Private Use Only Jain Educationa International SIONGO/2 GKONGIORGIA pustakatIrthAbhAvaH // 132 // H Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka zrIpravacana-1 parIkSA 8 vizrAme // 133 // yadi pustakAta-pustakAgamAttIrtha-sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAsamudAyalakSaNaM pravartate, vartamAnApItyAdi vibhaktiH saptamyarthetra grAhyA, pravarteta tarhi kusumamiva vRkSAd ,api gamyo, vRkSAdapi kiM na pravarteta ?,yathA vRkSAtkusumamutpadyate tathA tIrthamapyutpadyatAM, tatra tIrthAbhAva: dvAvapi samo-tulyau, kAsu?-dIkSAvAcanAparIkSAsu, yadvA dIkSAvacanayoH parIkSAstAsu, ayaM bhAvaH-yathA vRkSo dIkSAyAH dAyako na bhavati tathA pustakamapi, yathA vRkSo vAcanAyA dAyako na bhavati tathA pustakamapi, yathA vRkSaH parIkSAkArako na bhavati tathA pustakamapIti dIkSAvAcanAparIkSAsu pustakavRkSau samAveva, nanu pustakAsarebhyo dIkSAgrahaNavidhimavApya svayameva dIkSA gRhyate, na ca tathA vRkSAditi kutaH sAmyamiti cenmaiva, pustakamAtrAdIkSAgrahaNa vidheH kartumazakyatvAt , tathAhi-kaH punarupasthApanAvidhirityatrocyate, zobhaneSu tithikaraNanakSatramuhUrtepu dravyakSetrabhAveSu bhagavatAM pratikRtIrabhivandya pravarddhamAnAbhiH stutibhiH atha pAdapatitotthita sUriH saha ziSyeNa mahAvratAropaNapratyayaM kAyotsargamutsAu~kaikaM mahAvratamAdita Arabhya trirucAyan yAvannizibhuktiviratiravikalA | trirucAritA, pazcAdidaM trirucaritavyaM "icceAI paMca mahavvayAI rAibhoaNaveramaNachaThAI attahiaThyAe uvasaMpajittANaM virahAmi" pazcAdvandanakaM dattvotthito'bhidhatte'vanatAGgayaSTiH-saMdizata kiM bhaNAmIti bhaNati, sUriH pratyAha-vanditvA'bhidhatsvetyevamukto'bhivandyotthito bhaNati-yuSmAbhirmama mahAvratAnyAropitAnIcchAmyanuziSTimiti, AcAryo'pi praNigadati-nistAragapArago bhavAcArya-10 guNairvarddhasva, vacanaviratisamanantaraM ca surabhivAsapUrNamuSTiM ca zirasi kirati, pazcAdvandanakaM dattvA pradakSiNIkarotyAcArya namaskAramAvartayan , punarapi vandate, tathaiva ca karoti sakalakriyAnuSThAnam , evaM triH pradakSiNIkRtya viramati ziSyaH, sAdhavazcAsya muni yugapad vAsamuSTiM muJcati surabhiparimalA yatijanasulabhakesarANi vA, pazcAtkAritakAyotsargaH sUrirabhidadhAti-gaNastava kauTikaH Jain Education literation For Personal and Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthAbhAva: bhIpravacanaparIkSA 8vizrAme // 134 // DOHOROSCORONO.kA sthAnIyaM kulaM vairAkhyA zAkhA amukAbhidhAna AcArya upAdhyAyazca, sAcyA pravartinI tRtIyodeSTavyA, yathA''sanna copasthApyamAnA | ratnAdhikA bhavanti, pazcAdAcAmlaM nirvikRtikaM vA khagacchasaMtatisamAyAtamAcarantItyevametadadhyayanamAdimadhyAntakalyANakalApayogi bhavyajanamanaHsamAdhAnAdhAyi priyaviprayogAdiduHkhAvarttabahulakaSAyajhapAdikulAkula viSamasaMsRtisaritAraNasamarthamamaladayaikarasamamakRdabhyasitavyaM mumukSuNeti zrIAcArAne zastraparijJAdhyayanaTIkAprAnte, atra gurumantareNa dIkSA na saMbhavati, dIkSAmantareNa ca | | siddhAntAdhyayanamapi na saMbhavatIti darzitaM, tena pustakadRSTasiddhAntAtpravrajyAgrahaNaM marumarIcikAyAM jalavikalpakalpamiti codhyaM / tathA 'karemi bhaMte ! sAmAiaM' ityAdi sAmAyikacAritroccAro'pi vidyamAnagurusannidhau saMbhavati, anyathA he bhadanta ! ityAmatraNapadAsaMbhavAt , na cAkSAdeH purataH kriyAkaraNe vyabhicAra iti zaGkanIyaM, sAkSAdgurusabhidhAvabhyastakriyAyA eva guruvirahe sthApanAcAryasya purataH kriyamANatvAt , na punaranabhyastAyA api, sA'pi kriyA pratikramaNapratilekhanAdikA pratidivasaniyatAnuSThAnarUpA yodhyA, na punarguruniyatopasthApanAdirUpApi, kiMca-pustakadRSTasiddhAntamAtrAdyadi cAritrAdyanuSThAnAbhyAso bhavetcarhi "ANANiddesakare, gurunnmukvaaykaare| iMgiAgArasaMpanne, se viNIyatti vuccai ||1||"(utt. 2) ityAdi vinayAdhyayanAdinirUpaNaM vaiyarthyamApadyeta, nahi pustakasya tathA vinayaH saMbhavati, tathA "AyariauvajjhAyANaM, susvasAvayaNaMkarA / tesiM sikkhA pavaIMti jalasittA iva pAyavA ||"(utta0 531) ityAdau gurukulabAsa eva jJAnAdisaMpaddhaturdarzito, na punastadvat kvApi pustakadarzanAdyapoti / tathA 'cAyaNa'ti vAcanA-siddhAntAdhyApanA gurvAyattaiva, tathAhi-"saMhiA ya payaM ceva, payattho pyviggho| cAlaNA ya pasiddhI a, chavihaM viddhi lakSaNaM |||"ti (2-135*) zrIanuyogadvArasUtre ityatra cAlanAdikaM guruNaiva sAI saMbhavati, tathA "viNaoNaehiM paMjaliuDehiM MORROHOTOROSHOTOSHOOTION: // 134 // son Educationa international For Person and Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 135 // HORORSTORRORDROOROHORORO chaMdamaNuattamANehiM / ArAhio gurujaNo suaM bahuvihaM lahuM deha / / 1 // iti zrIAva0ni0 (138) tathA zrutagrahaNavidhirapi "ThANaM| pustakapamajiUNaM dunni nisijAu huMti kAyabvA / egA guruNo bhaNiA bIA puNa hoi akkhANaM ||1||do ceva mattagAI khele taha kAi-10 tIrthAbhAva: AivIaMtu jAvaiA ya suNeti samvevi ate u vaMdati // 2 // savve kAussaggaM kariti sace puNovi vaMdati / nAsanni nAidure |guruvayaNapaDicchagA huMti // 3 / / nihAvigahAparivaJjiehiM gucehiM paMjaliuDehiM / bhattibahumANapuvaM uvauttehiM suNeavvaM // 4 // abhi| khaMtehiM subhAsiAI vayaNAI atthasArAI / vimhiamuhehiM harisAgaehiM harisaM jaNaMtehiM // 2 // guruparitosagaeNa gurubhattIe taheva viNaeNaM / icchiasuttatthANaM khippaM pAraM samuvaiMti // 6 // ityAdi zrIAva0ni0 (3,704-709)tathA 'pUjA jassa pasIaMti, saMbuddhA puvysNthuaa| pasannA lAbhavissaMti, viulaM ahiaNsuaN||1||(7-46*) ityAdi, tathA "evaM viNayajuttassa, suttaM atthaM ca tadubhayaM / pucchamANassa sissassa, vAgarija jahAsuaM // 2 // iti zrIuttarAdhyayanasUtre(7-23*) sarvatrApi zrutagrahaNavidhiprervAyatta eva bhaNitaH, na punaH plastakAyattaH, tathA 'parikkha'tti dIkSAvAcanayoH parIkSA'pi, ayaM dIkSAyogyo bhavati naveti parIkSApUrvameva ziSyasya dIkSA dAtavyA, yadAgamaH-"tato No kappaMti pavAvettae, taM0-paMDae vAtie kIve, evaM muMDAvittae,sikkhAvittae,uvahAvittae,saMbhuMjitae saMvAsittae"tti zrIsthAnAGge (202) etaTTIkA yathA 'tao' ityAdi kaNThyaM, kiMtu paNDagaM-napuMsakaM, tacca lakSaNAdinA vijJAya pariharttavyaM, lakSaNAni cAsya "mahilAsahAvo saravaNNabheo, midaM mahaMtaM mauI avaayaa| sasaddagaM muttamapheNagaM ca, eANi chappaMDagalakSaNANi||||"tti, tathA vAto'syAstIti vAtikaH, yadA svanimittato'nyathA vA mehanaM kaSAyitaM bhavati tadAna zaknoti yo vedaM dhArayituM yAvanna pratisevA kRtA sa vAtika iti, ayaM ca niruddhavedo napuMsakatayA pariNamati, kvacittu vAhiatti pAThaH, tatra // 13 // DooGROGROLOROOHOUGH Jan Education Intebon For Personal and Private Use Only www. byorg Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 136 // SHONG OTHOSH vyAdhito rogItyarthaH, tathA klIva:- asamarthaH, sa ca caturddhA dRSTiklIvazabdaklIvadigdhaklIvanimantraNakkIba bhedAt, tatra yasyAnurA gato vivastrAvasthaM vipakSaM pazyato mehanaM galati sa dRSTiklIyaH yasya tu suratAdizabdaM zRNvataH sa dvitIyo yastu vipakSeNAvagUDho nimantrito vA vrataM rakSituM na zaknoti sa AdigdhaklIbo nimaMtritaklibaceti, caturvidho'pyayaM nirodhe napuMsakatayA pariNamatIti, vAtikaklIbayostu parijJAnaM tayostanmitrAdInAM vA kathanAderiti, vistasthAtra kalpAdavaseyaH, ete cotkaTavedatayA vratapAlanAsahiSNa iti na kalpante pratrAjayituM, pratrAjakasyApyAjJAbhaGgena dopaprasaGgAditi, uktaM ca- "jiNavayaNe paDikurUM jo pavvAvei lobhadoseNa / caraNaDio tavassI lovei tameva u caritaM ||1||" ti, iha trayo'prAtrAjyA uktAH, tristhAnakAnurodhAd, anyathA anye'pi te santi, yadAha - "bAle buDDhe napuMse a, jaDDe kI ve a vaahie| teNe rAyAvagArI a, ummatte a adaMsaNe || 1 || dAse duDhe a mUDhe a, aNatte juMgie ia / obaddhae a bhayae, sehe nippheDiyA ia // 2 // guvviNI bAlavacchA ya, pavvAveuM na kappar3a "tti, adaMsaNa:- andhaH aNarta:| RNapIDitaH juMgio-jAtyaMgahInaH obaddhao- vidyAdAyakAdipratijAgarakaH sehanippheDio - apahRta ityevamityAdi, yathaite pratrAjayituM na kalpante evameta eva kathaJcicchalitena patrAjitA api santo muNDayituM - zirolocena na kalpante, uktaM ca- "pavvAvio sia tti' syAdityarthaH muMDAveuM aNAyaraNajogo | ahavA muMDAveMte dosA aNivAriA purima // 1||"ti, evaM zikSayituM - pratyupekSagAdisAmAcArIM grAhayituM, tathopasthApayituM - mahAvrateSu vyavasthApayituM, tathA saMbhoktumupadhyAdinA, evamanAbhogAt saMyuktAca saMvAsayitum - AtmasamIpe AsayituM na kalpante iti ca // kathaJcitsaMvAsitA api vAcanAyA ayogyA na vAcanIyA iti tAnAha" iti zrIsthAnAGgavRttau evaM parIkSApUrvakapravrajyAdAnAdi pustakAtkathaM saMbhavIti vicArya, tathA vAcanAyogyo'yaM naveti parIkSApUrvakaM vAcanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only ONIOCOIGIONGOIGIONS pustakatIrthAbhAvaH // 136 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 137 // Jain Educationa SIGHO OSHONSOO dAtavyA, yadAgamaH - "tao avAyaNijA paM0 taM0 aviNIe vigaIpaDibaddhe aviusavitapAhuDe / tato kappaMti vAyattate viNIe avigatIpaDibaddhe viusavitapAhuDe (203) ityAdi zrIsthAnAGge, etaDIkA yathA 'tao' ityAdi sugamaM, navaraM na vAcanIyAH- sUtraM na pAThanIyAH, ata evArthamapyazrAvaNIyAH, sUtrAdarthasya gurutvAt, tatrAvinItaH sUtrArthadAturvandanAdi vinayarahitaH, tadvAcane hi doSAH, yata uktaM- "iharahavi tAva thanbhai aviNIo laMbhio kimu sueNaM ? | mANaDDo nAsihiI khaeva khArovasegAo || 1 || gojUhassa paDAgA sayaM palAyassa vaDai a vegaM / dosodae va samaNaM na hoi na niANatullaM ca // 2 // nidAnatulyameva bhavatItyarthaH, viNayAhIA vijA dei phalaM iha pare a logaMmi / na phalaM aviNaya gahIA sassANi va to ahINAI || 3 ||" ti, tathA vikRtipratibaddho-ghRtAdirasa vizeSagRddho'nupadhAnakArItibhAvaH, ihApi doSa eva, yadAha - "atavo na hoi jogo naya phalae icchiaM phalaM vikhA / avi phalati viulamaguNaM sAhaNahINA jahA vija || 1 || "tti, avyavasitaM - anupazAntaM prAbhRtamiva prAbhRtaM narakapAlakauzalikaM paramakrodho yasya so'vyasitaprAbhRtaH, uktaM ca- "appe'viya paramANi avarAhe vayaha khAmiaM taM ca / bahuso udIrayaMto aviusiapAhuDo sa khalu // 1 // ti paramANi-paramakrodhasamudghAtaM vrajatItibhAvaH, etasya vAcane ihalokatastyAgaH, asya preraNAyAM kalahanAt prAntadevatAchalanAca, paralokato'pi tyAgaH, tatra zrutasya dattasya niSphalatvAdUparakSiptabIjavaditi, Aha - "duviho u paricAo iha coaNa kalaha devayAchalaNaM / paralogaMmi a aphalaM khittaMpi va Usare bIaM // 1||" ti, etadviparyayasUtraM sugamaM" evaM parIkSApUrvaka vAcanAdi kevala pustakAdasaMbhavyeva, kutaH siddhAntagandho'pi 1, ayaM bhAvaH - yadi pustakAttIrthapravRttistarhi vRkSAdapi tIrthapravRttirbhavatIti kena niroddhuM zakyA ?, ubhayatrApi yuktestaulyAt, parikakhAsuti bahuvacanaM parIkSAbAhulyasUcakamitigAthArthaH // 137 // atha pustakamAtrAttIrthapravarttane'tiprasaGgena dUSayitumAha For Personal and Private Use Only pustakatIrthAbhAvaH // 137 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 138 // DONGHOTOONSORSHOR jaititthayarA aNNo gaNaharapayaThAvago'vi tipaIe / tA puttheNaM titthaM ThAvijA sAhupamuhaMpi // 138 // yadi tripadyA 'upaJjae vA vigae vA dhue ve 'tipadatrayAtmikayA tIrthakarAdanyo'pyasmAdRzo'pi gaNadharapadasthApako'pi bhavet 'tA' tarhi pustakena gurunirapekSa kevala pustakamAdAya sAdhupramukhamapi tIrthaM sthApayet, yato yayA tripadyA bhagavatA zrImahAvIreNa gaNadharapadasthApanA kRtA saiva tripadI saMpratyabhyasti, tasmAttathAvidhadAyaka grAhaka puruSavizeSamAsAdyaiva tripadIvat siddhAnto'pi phalavAn, nAnyathetigAthArthaH || 138 / / athopasaMhAramAha teNaM jaM jahakAraNamaNAisiddhaM taheva taM NeaM / annaha itthIveso purisovi dharija zrIganbhaM // 139 // yena kAraNena pustakAtIrthaM na pravartteta tena kAraNena yatkAraNaM yathA yena prakAreNAnAdisiddhaM varttate tatkAraNaM tathaiva tenaiva prakAreNa jJeyaM, na punaranyathA'pi kAryakAraNabhAvayoranaiyatyApatteH, na hi vahni vinA dhUmotpattiH saMbhavati, vyatirekamAha- 'anna'ti anyathA - kAryakAraNabhAvayoranaiyatye strIveSaH - strIsaMbandhI veSo nepathyaM yasya sa tathA puruSo'pi strIgarbha dharet, striyAmiva garbhaH strIgarbhastaM yadvA striyAH garbhaH strIgarbhastaM, strIpadamupalakSaNaparaM tenApatyamAtrasUcakam, ayaM bhAvaH - strIveSadhArI puruSo'pi upalakSaNAd purupaveSadharo veparahito'paro'pi (stambhakumbhAdirvA ) yadi garbhAdhAnahetuH syAttarhi pustakamAtra mAlokya sAdhuvepadhArI Atmano'pareSAM ca dharmopadezadvArA dharmahetuH sAdhuH syAt, na caivaM saMbhavati, tasmAt kutastIrtha vArttA'pIti gAthArthaH // 139 // atha tIrthasvarUpamAhatitthaM khalu titthayarA acchinnaM jAva tassa titthaThiI / ucchinnama samattho nanno saMdheu savvaNNU // 1.40 || tIrthaM tIrthakarAt khalukhadhAraNe tIrthakarAdeva bhavatItigamyaM, tataH pravRttaM sad acchinnaM kiyatkAlaM?, yAvattasya - tIrthakarasya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only DHONGKO SONG ON pustakatIrthAbhAvaH | // 138 // . Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA tIrthasthitiH, yena tIrthakareNa yattIthaM pravartitaM tattIrtha yAvattasya tIrthasya pravRttistAvadacchinnameva bhavati, ucchinne tIrthe, AstAM mahAn pustaka8 vizrAme kAlaH, samayamAtramapyucchinne tIrthe tIrthakarAdanyaH, AstAmanyaH, sarvajJaH-kevalyapi saMdhAtuM na samarthaH, etaccAtIrthasiddhavaktavyatAyA- tIrthAbhAvaH // 139 // 10 mAgame pratItameveti gAthArthaH / / 140 / / atha tIrtha kimucyate ityAha titthaM cAuvvaNo saMgho tattheva Aimo samaNo / na viNA titthaM niggaMthehiMti pvynnvynnaao||14|| tIrtha cAturvarNaH saMghaH-sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAlakSaNaH samudAyo, na punarutsUtrabhASyAdisamudAyaH, tatra cAdimaH zramaNaHsAdhuH, caturvapi varNeSu prathamaH sAdhurityarthaH, tatra hetumAha-"na viNA titthaM niggaMthehi'nti pravacanavacanAt , nirgranthairvinA-sAdhubhivinA tIrtha na syAd , yadyapi caturNA varNAnAmanyo'nyAnuviddhatvAdekAkI varNaH ko'pi na syAt , ekasyApyabhAve tIrthocchedApatteH, tathApi saadhomukhytvaaditigaathaarthH||141|| atha sAdhuSvapi sarirmukhyaH, sa ca kIdRzaH kathaM syAdityAha tatthavi rAyA sUrI so sUriparaMparAi ahisitto| sohammAo jaMbU jaMbUo pabhava icAi // 142 // tatrApi-sAdhuSvapi rAjA sUriH-AcAryaH, sa ca mUriH sUriparamparayA'bhiSiktaH-AcAryaparipATyAgatenAcAryeNa sUripade | sthApitaH syAt , na punaH svayameva sUriH syAt , "rAyA na hoi sayameva dhArato cAmarADove"tti vacanAt , dRSTAntamAha-'sohammA-1 JOButti sudharmato jambUH-zrIsudharmasvAminA nijapaTTe jambUsvAmI mUripade sthApitaH, jambUtaH prabhavaH-zrIjambUsvAminA'pi zrIprabhavaH / svapade sthApita ityAdi yAvatsaMprati zrIvijayadAnamUristhApitAH zrIhIravijayasUrayaH, evaM paripATyA sthApitaH sUrismarirucyate, na punarlumpakAdiSu kupAkSikeSu vikalpitA apItigAthArthaH // 142 / / atha tIrthasvarUpaM bahuvaktavyaM tatrAtidezamAha // 13 // SHONOHOROROSOTORORA Jan Education Interior For Personal and Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 14 // putAka tAthAbhAva: - yAja MOHDCHOTgGKOOHOTOHOL icAi puSabhaNi ihaMpi sambaMpi hoi bhaNiavvaM / teNaM tayaMtameaM jayadhammo keriso dhammo ? // 14 // iti-prAguktamAdiryasya tad ityAdi pUrvabhaNitaM "tatthavi rAyA sUrI'tyAdi gAthAnantaraM 'sUrINa saMtaIo' ityAdikA yA ekaviMzatitamA gAthA tadAdisakalaM yatprAgbhaNitaM tadihApi-atrAdhikAre'pi prasaGgaprAptaM sarva bhaNitavyaM bhavati, tena kAraNena, tadantahAsyAdhikArasya tIrthasvarUpamarUpaNAlakSaNasyAntaM-paryavasAnaH, kiM?-'jayahammo keriso dhammotti dvicatvAriMzattamagAthAparyante tadantaM bAcyamihApItigAthArthaH // 143 / / atha tIrthasiddhAntayoH saMgatimAhaevaM titthaviAre kasabaDhe parikakhiassa titthassa / Ayatto siddhaMto atthi atitthassa nAyatto // 144 // evaM-prAguktaprakAreNa tIrthavicAre-kiM tIrtha kiM cAtIrthamiti sapratipakSatIrthavicAre, kiMlakSaNe?--kapapaTTe-suvarNaparIkSAnimittaM kapapaTTa iva kapapadRstasmin parIkSitasya-parIkSA prApitasya tIrthasvAyattaH-tadvazaH siddhAnto'stIti, atIrthasya nAyattaH-tIrthavyatiritasya kupAkSikAderAyatto nAstItigAthArthaH // 144 // atha sa siddhAntaH kimAdiko bhavatItyAha so sAmAiamAI duvAlasaMgitti saMgao sylo| jiNabhAsiasthamUlo sIsapasIsAikayarayaNo // 14 // | saH-siddhAntaH sAmAyikAdi dvAdazAGgIti-sAmAyikasUtrAdArabhya dvAdazAGgIparyantamiti sakalA-saMpUrNaH apiradhyAhAryaH saMpUrNo'pi saMgataH-parasparamaviruddhaH, sarvajJabhASitatvAt , kiMlakSaNo?-jinabhASitArtho mUlaM yasya sa tathA, ziSyapraziSyAdimiH kRtA | racanA-mUtrAdipATharUpA yasya sa tathA, kSAyikabhAve pravarttamAnAdbhagavato nirgatasyArthasyaikarUpatve'pi pATharacanAnAnAtvAt , ziSyapraziSyAdInAM thAyopazamikabhAve pravarttamAnatvAt , bAyopazamikassaikarUpatvAsaMbhavAditigAthArthaH // 145 // atha kiM saMpanamityAha GookGROUGHOUGHOUGROGHON // 140 // For Personed Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 141 // DIGHODISIONGOING ONGONGRE lelovegaMpi payaM vakkhANijvaMtameva savvamuhaM / aNuogadAravihiNA parupparaM jeNa sAvika || 146|| tenaiva kAraNenaikamapi padam upalakSaNAdvAkyAdInAM parigrahaH, vyAkhyAyamAnaM sarvamukhaM - sarvatomukhaM syAt, ekasyApi padAdevryAkhyAne kriyamANe sarvasyApyabhilApyasyArthasyAvatAraH syAt, tatkathamityAha - yena kAraNenAnuyogadvAravidhinA - anuyogadvArasUtrotapaddhatyA parasparaM sApekSaM zrutamAtramapItigAthArthaH || 146 || atha parasparasApekSatAyAM hetumAha jamuvakkama nikakhevANugamaNaehiMpi hoi vakkhANaM / payamittassavi sutte suttaM puNa'NegahA payaDaM // 147 // yad-yasmAdupakramanikSepAnugamanayaizcaturbhiranuyogadvAroktairdvAraivryAkhyAnaM sUtre padamAtrasyApi vyAkhyAnaM bhavati, tatra sUtraM punaranekadhA - anekaprakAraM prakaTaM- prasiddhaM varttate, yataH kiMcitkAlikaM kiMcidutkAlikaM kiMcidaGgarUpaM kiMcidupAGgarUpaM kiMcicchedarUpaM kiMcitprakaraNarUpaM, sUtrasvabhAvameva kiMciniryuktirUpaM sUtrArtho bhayasvabhAvaM - svavyAkhyeyasUtrApekSayA vyAkhyAnarUpaM svavyAkhyApekSayA ca sUtrasvabhAvam evamanyadapi yathAsaMbhavaM bhASyAdyapi bodhyamitigAthArthaH // 147 // athaivaM vyAkhyAne prakRte kimAgacchatItyAhaevaM suavakakhANe puNNehiM paipayaMpi jiNapaDimA / paccakvAvi a Agama bhaNiA suNiA ya tisthaMmi // 148 // evaM prAguktavidhinA zrutavyAkhyAne pratyakSA'pi - acchinnaparamparAmArgapatitatvena tIrthasyAdhyakSasiddhApi jinapratimA pratipadamAstAmaGgAdi zrutaM 'namo arihaMtANa' mityAdirUpaM yatpadaM tAdRzaM padaM padaM prati pratipadamAgamabhaNitA jJAtA syAt, kiM: 1- puNyaiHpuNyabhAgbhiH, na punaracetanakalpairityarthaH, ka1 - tIrthe - acchinnaparamparAgate tIrthe, tena kupAkSikAdisamudAye tatparijJAnAbhAve'pi na doSaH, tasya tIrthamAhmatvAt, atha prasaGgatastadvyAkhyAnapaddhaterdigdarzanaM tvevaM tathAhi - jainapravacane zrutamAtrasyApyAdisUtraM sAmAyi For Personal and Private Use Only NGOINGKONGHO HORONGHOIGHONO padamAtravyAkhyAne pratimAsiddhiH // 14 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padamAtravyAkhyAne pratimAsiddhiH bIpravacana- kAdhyayanaM, tasyApyAdau 'namo arihaMtANa'mityAdi navapadAtmako namaskAraH, sa cASTasaMpadaSTaSaSThyakSaramayo'GgopAGgAdi zrutAdabhannaH, parIkSA sa caivaM-namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariANaM namo uvajjhAyANaM namo loe savvasAhaNaM / esopaMca namukAro, savvapAva8 vizrAme // 14 // ppaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhama havai maMgalaM // 2 // evaMvidhanamaskArasyApyAdipadaM 'namo arihaMtANamiti' etatpadasya vyAkhyAnamupakramAdimizcaturbhiranuyogadvAraiH karttavyaM, yato jainapravacanaprAkArasya catvAryanuyogadvArANi bhavanti, yadAgamaH-"cattAri aNuogaddArA paM0, taM0-ubakkaso nikakhevo aNugamo nao a"tti zrIanuyogadvAre, eSAM niruktistvevam-upakramaNaM-dUrasthasya vastunastaistaiH prakAraiH samIpanayanamupakramaH 1 niyataM nizcitaM vA nAmAdisaMbhavatpakSaracanAtmakaM nyasanaM nikSepaH 2 anurUpaM-sUtrArthAbAdhayA tadanuguNaM gamanaM-saMhitAdikrameNa vyAkhyAtuH pravartanamanugamaH 3 nayanam-anantadharmAtmakasya vastuno niyataikadharmAlambanena pratItau prApaNaM nayaH 4, kramaprayojanaM tvevaM-nAnupUrvyAdibhiAsadezamanAnItaM zAstraM nikSepainiHptuM zakyate 1 na caughaniSpabAdinikSepairanikSiptamanugantuM 2 nApi sUtrAdyanugamenAnanugataM nayairvicArayituM zakya 3 mityamISAM kramaH, tatropakramo'pi laukikalokottarabhedAvidhA, tatrAdyo nAmasthApanAdravyakSetrakAlabhAvabhedAtyoDhetyAdi vistarajijJAsunA'nuyogadvArAdyavalokyaM 1,tathA nikSe. patridhA-oghaniSpanno 1 nAmaniSpannaH2 sUtrAlApakaniSpannazceti3, tatraughaniSpanne sAmAnyato nAma zrIAvazyakazrutaskandha ityAdi 1 nAmaniSpanna nikSepe sAmAyikAdhyayanamityAdi 2 sUtrAlApakaniSpanna nikSepetu sa sati sUtre, sUtraM tu sUtrAnugame,sUtrAnugamastvanuyogamedaH, jayato'nugamo dvidhA-sUtrAnugamaH1 niyuktyanugamazca 2, yadAgamaH-"se kiM taM aNugame 1,2 duvihe paM, taM0-suttANugame 1 nijjuttia | Nugame 2"tti zrIanu0, tathA niyuktyanugamo'pi trividhaH-nikSepaniyuktyanugamaH 1 upodghAtaniryuktyanugamaH2 sUtrasparzikaniyuktya OHOROROUGHOUGHOUSKONOHORS jAOOKGROUGHROUGHORRONORSHA 142 // For Person and Prive Us Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 8vidhAme // 14 // padamAtra vyAkhyAne pratimAsiddhiH nugamazca 3, yadAgamaH-nijjuttiaNugame tivihe paM0, taM0-nikkhevanijjuttiaNugame ? uvagyAyanijjuttiaNugame 2 suttaphAsianijjuttiaNugame"tti 3 zrIanu0, nikSepaniyuktyAdInAM svarUpaM yathA 'se kiM taM nikakhevanijjuttiaNugame 1, 2 aNugae, se kita uvagyAyanijjuttiaNugame 1,2 imAhiM dohiM mUladAragAhAhi aNugaMtavve,taM0-uddese 1 nidese a2 niggame 3 khitta 4 kAla purise | 6a| kAraNa 7 paJcaya 8 lakkhaNa 9 nae 10 samoAraNA 11 Numae 12 // 2 // (133) kiM 13 kaivihaM 14 kassa 15 kahiM | 116 kesu 27 kahiM 18 kiciraM havaha kAlaM 19 / kai 20 saMtara 21 mavirahi 22 bhavA 23 garisa 24 phosaNa 25 niruttI| |26 ||2||tti(134) settaM uvagghAyanijjuttiaNugame, se kiM taM suttaphAsinijjuttiaNugame 1, 2 suttaM uccAreavvaM akhalija amiliamityAdiyAvat 'saMhiA ya payaM ceva, payattho payaviggaho / cAlaNAya pasiddhI a, chavvihaM viddhI lkkhnnN||shaati(135) zrIanu0 (151), evaM caturbhirapyanuyogadvAraiAkhyAnakaraNe'pyanuyogaM kurvadbhirapyAcAryaiH zrotAramAsAdya vidhA'nuyogaH karttavyaH, prathamaM sUtrArtha eva kevalaH 1 dvitIyo niyuktisahitaH 2 tRtIyastu niravazeSaH 3 iti, yadAgama:-"suttattho khalu paDhamo bIo nijjuttimIsao bhnnio| taioya niravaseso esa vihI hoi annuoge||2||iti zrIbhagavatyAMza025 u0 2(12-94*)nandIsUtre (90)zrIAvazyakaniyuktIca(24)asyA vyAkhyA yathA-sUtrasyArthaH sUtrArthaH-sUtrArtha eva kevalaH pratipAdyate yasminnanuyoge'sau sUtrArtha ityucyate, sUtrArthamAtrapratipAdanapradhAno vA sUtrArthaH, khaluzabdastvevakArArthaH, sa cAvadhAraNe, etaduktaM bhavati-guruNA | sUtrArthamAtrAbhidhAnalakSaNa eva prathamo'nuyogaH kAryaH, mA bhUtprAthamikavineyAnAM matisammoha iti, dvitIyo'nuyogaH sUtrasparzikaniyuktimizrakA kAryaH ityevaMbhUto bhaNito jinaizcaturdazapUrvadharaizceti, tRtIyaca niravazeSaH-prasaktAnuprasaktamapyucyate yasin sa evaM HONORONGHOMGHOGHOMGHONGIG pAlan sa evaM- // 14 // in Education Internation For Personal and Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 144 // lakSaNo niravazeSaH kAryaH, eSaH - uktalakSaNaH vidhAnaM vidhiH - prakAra ityarthaH bhavati, va 1 - sUtrasya nijenAbhidheyena sArddhamanukUloM yogo'nuyoga :- sUtrAnvAkhyAnaM tatra, vyAkhyAviSaye ityarthaH nanu pariniSThA saptame ityuktaM trayazcAnuyogaprakArAstadetatkathamiti, ucyate, uktAnAmanuyogaprakArANAmanyatamena kenacitprakAreNa bhUyo bhUyo bhAvyamAnena saptavAraM zravaNaM kAryaM tena na kaciddoSaH, athavA kazci| nmandamativineyamadhikRtya taduktaM draSTavyaM na punareSa eva sarvatra zravaNavidhiH, udghaTitajJa vineyAnAM sakRcchravaNata evAzeSagrahaNadarzanAdi" tyAdi zrIAva0 vR0, na caivamanuyogadvAroktavidhinA saha bhagavatyAdyuktaprakAratrayasya kazcidvizeSaH zaGkanIyaH, ubhayatrApi taulyAt, tathAhi - upakramanayalakSaNaM dvAradvayaM tUpodghAtaniryuktAvantarbhavati, nikSepasya tu oghaniSpannanAmaniSpannasUtrAlApakaniSpannalakSaNAyAM niyuktAvantarbhAvaH, niryuktayastu sarvA api dvitIyavyAkhyAnaprakaraNe bhaNitA'to dvitIyabheda evopakramanikSepanayarUpANi trINyapi dvArANi saMkrAntAni, anugamo'pi kathaMcitriSvapi bhedeSvantarbhUto'vagantavya ityubhayatrApi vyAkhyAna vidherabheda eva bodhyaH, evaM ca sati sUtrasya sUtragatapadAderapi ca vyAkhyAnakaraNe nikSepopodghAtasUtrasparzikaniryuktayo'vazyaM vaktavyAH, tAsAmapi sUtravyAkhyAnarUpatvAd, yadAgama:- "sutaM paDucca tao paDiNIe - suttapaDiNIe atthapaDiNIe tadubhayapaDiNIe 'ti zrIsthAnAGgAdau (208 / 12-338) atrArthapratyanIko niryuktyAdipratyanIko bhaNyate, niryuktInAmapyanuyogo bhaNitaH, yadAgamaH- "se kiM taM aNugame 1, 2 duvihe paM0 taM0suttANugame nijjuttiaNugame'ti, tena niryuktInAM svavyAkhyeyamutrApekSayA'rthatvaM svavyAkhyAnApekSayA ca sUtratvamiti sUtrArthobhayasvabhAvatvaM bodhyaM, niryukterapyanugamo niryuktibhAgyacUrNyAdirUpo'vagantavyaH, na caivaM niryukterapi niryuktyabhyupagame'navasyeti zaGkanIyaM, yato yathA pradIpaH paraM prakAzayanneva svAtmAnamapi prakrAzayati tathA upodghAta niryuktirapyanyeSAM vyAkhyAnabhUtA satI khasyA api vyAkhyAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only padamAtravyAkhyAne pratimA siddhiH // 144 // . Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IGH zrIpravacana-IGIbhRteti nAstyanavasthAgandho'pi, nanUpodghAtaniyuktistAvadAvazyakasUtrasaMbandhinyevAstIti cenmaivaM, pravacanamAtrasyApIyamevodghAtani- padamAtraparIkSA yuktiH, yadAgamaH-"ajjhayaNaMpia tivihaM sutte atthe a tadubhae ceva / sesesuvi ajjhayaNesu hoi eseva nijjuttI // 1 // "(150*)! vyAkhyAne 8 vizrAmebAzrIAvazyakaniyuktibhASye, ata evAnuyogadvAreSu 'uddese nidese ati dvAragAthAbhyAmupodghAtaniyuktiH zrutamAtrasyApyabhihitA, tathA l pratimA // 145 // siddhiH alca "egassavi muttassa saMkhijAo nijjuttiu"tti vacanAt sUtramAtrasyApi vyAkhyAnAntarbhUtA niyuktayo'vazyaM vyAkhyeyAH, | tAsvapi jaghanyato'pyupodghAtaniyuktiH, zepAstu yathAgamaM yathAsaMpradAyaM ca vAcyAH, niyuktInAmapi vyAkhyAnaM bhASyacUAdikamapi vAcyam , evaM cAgamarItyA sUtravyAkhyAne pratipadaM jinapratimopalambhaH sulabha eva sudRzAM, tathAhi-arhati zakrAdikRtAM pUjAmityarhantaH-tIrthakarAH, te cAtItAnAgatavartamAnakAlabhAvino'nantA eva, vyaktyA ca zrIRSabhAdayastebhyo namaH, astItyadhyA-] hAryamiti namo arihaMtANamiti padasya prathamavyAkhyAnabhedaH, atha niyuktisaMyuktadvitIyabhede ghupodghAtaniyuktiH prathamaM vaktavyA, tatra yathA-"nivvANaM ciigAI jiNassa ikkhAga sesagANaM tu / sakahA thUma jiNahare jAyaga tennaahiagmiti||1|| (435) zrIupodghAtaniryuktAviyamapi gAthA savyAkhyAnA vaktavyA, ato'syA api sUtrArtho yathA-atha nirvANagamana vidhipratipAdanAyaitAM dvAragAthAmAha-'nivvA.' bhagavAn dazasahasraparivAro nirvANaM prAptaH, citikAkRtiriti-devAstisrazcitAH vRttatryasUcaturasrAkRtIH kRtavantaH, ekA pUrveNa tIrthakRtaH, aparAM dakSiNenekSvAkUNAM, tRtIyAMmapareNa zeSANAM, tato'nikumArAH vadanaiH khalvani prakSiptavantA, tata evaM nibandhanAt loke'gnimukhA eva vai devAH iti prasiddhaM, vAyukumArAstu jAtaM-muktavantaH, mAMsoNite cadhyAmite sati meghakumArAH kSIsedajalena nirvApitavantaH, 'sakahati daMSTrocyate, tatra dakSiNA daMSTrAM bhagavaH zako jagrAhe, vAmAmIzAnA, AdhastvaMda NOHORIROHORIDIOKUORORNO HOTOHOUGHOUGHOUGHOUGHT Iain Education to For Person and Private Use Only www.jinyong Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 146 // MOHSINGH ON kSiNAM punazvamaraH, AdhastyottarAM tu baliH, zeSadevAH zeSAGgAni, rAjAno bhasma, zeSalokA bhasmAMni tilakAni cakruH, 'stUpA jinagRhaM | ce 'ti bharato bhagavantamuddizya vArddhakiratnena yojanAyAmaM trigavyUtocchritaM siMhaniSadyAyatanaM kAritavAn nijavarNapramANayuktAzcatuviMzatistIrthakarapratimAH jIvAbhigamoktaparivArayuktAH, tathA navanavatiM bhrAtRpratimAH AtmapratimAM ca stUpazataM ca, mA kazvidAkramaNaM kariSyatIti tatraikaM bhagavato'nyAni bhrAtRNAM, lohamayAn yatra puruSAn tadvArapAlakAMcakAra, daNDaratnenASTApadaM sarvatazchinnavAn, yoja| namAnAnyaSTau padAni ca kRtavAn, sagarasutaistu svavaMzAnurAgAdyathA parikhAM kRtvA gaGgA'vatAritA tathA granthAntarAd jJeyaM, jvalantyAM | bhagavaccitAyAM mAhanairdevAste muhurmuhuraniM yAcamAnairabhidrutAstAn yAcakAnityAhuH aho yAcakA 2 iti, tato yAcakA rUDhAH, tadagnimavidhyApitaM duritopazAntikAritvAt svagRhakuMDeSu dhRtavantaH, tena kAraNenete AhitAgnayo jAtAzcitAtrayAnnigrahaNAt agnestrisaMkhyatvaM ca, teSAM cAgnInAM parasparataH kuNDasaMkrAntAvayaM vidhiH- bhagavatsaMbandhibhUto'gniH sarvakuNDeSu saMcarati, ikSvAkukuNDAgnistu zeSakuNDAnnau saMcarati, na bhagavatkuNDAgnau, zeSAnagArakuNDAgnistu nAnyatra saMkrAmatIti nirmuktidvAragAthAzabdArthaH, asyAM dvAragAthAyAM dvAradvayAmi dheyA bhASyagAthA, yathA- " dhUbhasaya bhAuANaM cauvIsaM caiva jiNahare kAsI / savvajiNANaM paDimA vaNNapamANehiM niaehiM // 1 // | " (45) iti, asyA api vyAkhyAnaM, yathA- stUpazataM bhrAtRRNAM bharataH kAritavAn tatraikaM bhaMgavata iti jJeyaM, caturviMzatiM caiva jinagRhe kRtavAn kA ityAha- sarvajinAnAM pratimAH varNapramANairnijaiH - AtmIyaiH, cakArAd bhAtRNAmAtmanazca pratimAzatamiti, zrIbharatacakravartinA pratimAH kAritAH / tathA nikSepaniryuktiSvapi sUtrAlApakaniSpanna niryuktivicAre 'namo arihaMtANa' miti namaH 1 arhadbhayaH 2 itipadadvayAtmakaM sUtraM, tatra nama iti naipAtikaM padaM, arhanniti ca sAnvarthaM jAtivAcakaM nAmikaM padaM, tathA ca namaH zabdasyArhaccha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only MONGHONGKONGHOTOCHOIGION padamAtravyAkhyAne pratimAsiddhiH / / 146 / / vjainelibrary.org Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thIpravacana bdasya ca nikSepaH kAryaH, sa ca nAmasthApanAdravyabhAva bhedAcaturddhA, yaduktaM-"jattha(ya)vi jaMjANiJjA nikkhevaM nikkhive nirvsesN| padamAtraparIkSA 8 vizrAme jatthavi ya na jANijjA caukkayaM nikhive tattha / / 2 / / " (1) itizrI anu0, tatra nAmanamaskAro nama iti kasyacijIvasyA-12 vyAkhyAne prtimaa||147|| jIvasya vA saMjJA kriyate, sthApanAnamo nama iti pustakAdau likhitavarNAnupUrvI, dravyanamo nihavAdeH, bhAvanamastUpayuktasya samya siddhiH gdRSTerarthAttIrthakarAdiviSaye bodhyaH, yaduktaM-"nihAdi dadha bhAvovautta jaM kuja sammadiTThI u"ti (810) zrInamaskAraniyuktI, asvArthaH-nivAdivyanamaskAro, namaskAranamaskAravatoravyatirekAt nivavAdirapi dravyanamaskAro bhaNyate, bhAvanamaskAro yatkuryAdupayuktaH samyagdRSTirityAdi, evaM nAmArhannapi RSabhAdijinAnAmarhanniti nAma, sthApanAIn arhatapratimA, dravyAIn arhajIvaH zreNikAdiH, bhAvArhana samavasaraNasthitaH zrIsImandharAdiH, yaduktaM-"nAmajiNA jiNanAmA ThavaNajiNA puNa jinnidpddimaao| |davvajiNA jiNajIvA bhAvajiNA samavasaraNatthA // 1 // " ityevaM nikSepaniyukti vicAre bhAvanamaskAraM pratipadyamAno darzanamohanIyA| dikSayopazamena hetunArhan arhatpratimA ityAdyaSTaskhapi bhaGgeSu labhyate, te cAmI-arhan 1 arhatpratimA 2 arhantaH 3 arhatpratimAH 4 |mAdhurarhatpratimAH-sAdhurarhatpratimA yugapad dvayaM 5 sAdhurjinapratimAzca 6 sAdhavo jinapratimA ca 7 sAdhavo jinapratimAzceti 8,yaduktaM "nANAvaraNijassa udaMsaNamohassa taha khovsme| jIvamajIve asu bhaMgesuM hoi savvattha // 1 // " (893) itinamaskAraniyuktI, |etaTTIkA yathA-matijJAnazrutajJAnAvaraNIyasya samyagdarzanasAhacaryAd jJAnasya darzanamohanIyasya ca kSayopazamena sAdhyate namaskAraH, tAketyAha-jIve ajIve ityAdyaSTasu bhaGgeSu syAt sarvatra, tathAhi-"jIvassa so jiNassa va 1 ajIvassa u jiNidapaDimAe 2 // dAjIvANa jaINapi a3 ajIvANaM tu paDimANaM // // jIvassAjIvassa ya jaiNo biMbassa vegao samayaM 5jIvassajIvANa ya // 147 // AGROOMGHONGKOOROGROLGHO minden intention For Personal and Private Use Only www.n yong Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G padamAtra pratimA siddhiH thIpravacana-0 jaNo biMbANa vegatthaM 6 / / 2 / / jIvANamajIvassa ya jaINa biMbassa vegao samayaM 7 / jIvANamajIvANa ya jaINa paDimANa vegatthaM 8 parIkSA // 3 // (vize0 2874-5-6) ityAdi, atra matizrutajJAnAvaraNakSayopazamapUrvakamithyAtvamohanIyakarmakSayopazamahetuka eva jina8 vizrAma pratimAviSayako bhAvanamaskAro bhaNitaH, evaM ca sati ye tvajIvatvAdihetunA jinapratimAviSayaM namaskAraM na manyante te hyajJAnAvRtA // 148 // mithyAtvodayinaH svata eva siddhAH, tasmAdAstAmahadAdinikSepavicAro, nama iti padamAtrasyApi vyAkhyAne jinapratimA ArAdhyatvena a siddhyati, evamarhanikSepe'pi bodhyaM, nanu nAmAdinamaskAreSvapi bhAvanamaskAra eva zobhanastathA'rhannapi bhAvAhanneva zobhano nApa re'pIti cenmaivaM, sthApanAhato'vazyaM zobhanatve siddhe eva bhAvanamaskArasya zobhanatvasiddheH, yato "jIvamajIve asu bhaMgesu hoi savvattha"tti prAg pradarzitaniyuktivacanAjinapratimAviSayakanamaskAro darzanamohanIyakSayopazamAdeva bhaNitaH, sthApanAItazcAzobhanatve kathaM tadvipayakanamaskArasthApi zobhanatvamiti svayameva paryAlovyaM, nanvastu, sthApanAItaH zobhanatvaM, paraM nAmanamaskAradravyanamaskArayoriva nAmAIdravyAhatostu kathaM zomanatvamiti ced, ucyate, nama itipadaM naipAtika tasya ca mAmatvaM tAvadupacaritameva zubhA. zubhavastuviSayakaM syAt , tena nAmanamaskArasya zobhanatve'zobhanatve vA na kAcitkSitiH, ahacitipadaM tu nAmikaM vAstakmeka, tena tatpadaM svavAcyaviSayapravRttaM zobhanameva, taduccAre zravaNe vA tadvAcyasAhataH saraNAdireva khAd, ahaMdAdisaraNaM tu mahAnirjarAGgama, AstAmanyad nAmagotrazravaNe'pi mahAphalamopapAtikAdau bhaNitam ,etacca prakRtakupAkSikasyApi pratItameva,anyathA namo arihaMtANaM jA ityAdinamaskAracaturviMzatistavAdiparityAgApacyApattizaktiprativimuktaprANo lumpako nizvasitumapyazakto bhaved dravyaM tu kiMcita phalavyabhicAri kiMciccAvyabhicArItikRtvA dravyanamaskArastAvaniyAdInAM na zobhanaH kathamapi, teSAM tena mAvanamaskArarUpAlA OOTSIOGROLORDIGONO // 148 // in Education Internation For Personal and Private Use Only www.minelibrary.org Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme / / 149 / / NOYONGOOOOOOOOHOT navApteH yasya tu dravyanamaskAro bhAvanamaskArarUpaphalasaMpattihetustasya tu zobhana eva, dravyAhaMstu niyamAdbhAvArhaddhetutvAt phalAvyamicArI zobhana eva, tena yathaucityena dravyArhadArAdhanaM mahAnirjarAGgam, ata eva parivrAjakaveSadharo'pi marIcirbharata cakravarttinA mahAbhaktipurassaraM vandito namaskRtazca yadAhuH zrI bhadrabAhusvAmipAdA:-"aha bhaNai naravariMdo tAya ! ime saMti (etti) Ai parisAe / aNNo'vi kosvi hohI bharahavAsaMmi titthayase || 1 || (44 bhA.) tattha marIinAmA AiparivvAyago ubhayanatA / sajjhAyajhAgajutto egaMte jhAyai | mahappA ||2|| taM dAei jiniMdo eva nariMdeNa pucchio saMto / dhammavaracakabaDDI apacchimo vIranAmutti || 3 || Aigaru dasArANaM tiviDa nAmeNa poaNAhivaI / piamittacakavaTTI mUAya videhavAsaMmi || 4 || taM vayaNaM soUNaM rAyA aMciataNU hahasarIro | abhinaMdiUga piaraM | marIimabhidiuM jAi || 5 || so viNaNa ubagao kAUNa payAhiNaM ca tikakhutto / vaMdar3a abhitthuNato imAhiM mahurAhiM vaggUhiM | ||6|| lAbhA hu te suladdhA jaMsi tumaM dhammacakkavaTTINaM / hohisi dasa caudasamo apacchimo vIranAmutti ||7|| Aigaru0 ||8||(431) navi te pArivvajaM vaMdAmi ahaM imaM ca te jammaM / jaM hohisi titthayaro apacchimo teNa vaMdAmi // 2 // (422-428) ityupodghAtaniryuktau na ca 'dravyamapradhAna' mitivacanAt dravyArhato'kiJcitkaratvamityAzaGkanIyam, aprAdhAnyasya kayAcidvivakSayA'bhyupagamAt, sarvvathA'prAdhAnye dAnazIlatapazcAritrAdidharmakRtyAnAM dravyato'karaNatvApacyA pravacanavyavasthAbhaGgAt pravacanasyocchedApattiH syAt, pravacanavyavasthA ca prAyo dravyAzritaiva, ata eva rajoharaNAdidravya veSAntritastathAvidhacAritrAnuSThAnaparAyaNaH sAdhutayA vyavahiyate, evaM sAdhudAnAdiSvapi bodhyaM, nanu tarhi zreNikAdayaH zrIgautamAdisAdhubhiH kathaM na namaskRtA iti cedaho AntatvaM, nahi sarve'pya|IdAdayaH sarveSAM sadRzabhAvenArAdhyAH, kiMtu jinAjJayA yathaucityena, ata eva sAdhunA'nnAdidAnenApyArAdhyo bhavati bhAvAIn, tasya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only DIGHOCH%ONGHOSHDING ON padamAtravyAkhyAne pratimA siddhiH // 149 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SIDHORO // 150 // zrIpravacana- sAdhvAnItamevAnnAdikaM kalpyaM, na punargRhasthAnItaM, sthApanArhatastu vaiparItyamiti, kiMca zrAvakairapi yathA sthApanArhataH pUjAdividhAnaM kartuM parIkSA zakyate, na tathA bhAvArhato'pi, nahi kvApyAgame bhAvArhataH pUjA saptadaza bhedAdirUpA kRteti zrUyate, ityAdi svayameva paryAlocyaM, sarva8 vizrAme viratinApi gRhasthaliGgI dravyArhan dhanyastvaM trailokyapUjApadavIprApto dharmacakravattIM bhaviSyasItyAdistutyAdivacanairArAdhyo, na punarbhAvArhannivAnnAdidAnAdinA pradakSiNAdikaraNena vA, tathaiva jinAjJAyAH saccAd, evaM catvAro'pi nikSepA yathAyogaM samyagdRzAmArAdhyA eva saMpannAH, kiMca-sarvAsAmapi niryuktInAM zrIbhadrabAhukhAmika tatvenaikakartRkatvAt parasparasApekSatvAnnamaskAraniryukteH sAmAyikaniryuktyaGgatvAt sAmAyikaniryukterapi bhASyeNa vyaktIkRtatvAdAdizabda gRhItatvAcca sAmAyika niryuktibhASye'pi - "guruvirahaMmi aThavaNA guruvarasovadaMsaNatthaM ca / jiNavirahaMmi a jiNaciMtra sevaNAmaMtaNaM sahalaM // | 1 || "ti sAmAyikani0 bhASye ( vi. 3465 ) tathopasarganiryuktAvapi - "tatto a purimatAle vaggura IsANa accae paDimaM / mallijiNAyaNapaDimA unnAe vaMsa bahuguTThI // 1 // tti" zrI Ava0 (490) upodghAte, evaM niryuktisaMyuktavyAkhyAne sthApanArhataH pUjyatvaM pratipadaM sulabhameva na ca sarvAsAM niyuktInAM zrIbha drabAhusvAmikRtatvena zrIbhadrabAhuskhAmita Arabhya niryuktisaMyuktaM vyAkhyAnaM jAtaM, paraM tata UrdhvaM niryuktinirapekSa mevAsIditi zaGkanIyaM, sAMpratInaniryuktipATharacanAyAH zrIbhadravAhukhAmikRtatve'pi pAThAntareNa pUrvamapi niyuktInAM vidyamAnatvAd, ata eva zrIbhadrabAhuvacanamapi - "sAmAianijjuttiM vucchaM uvaesiaM gurujaNeNa / AyariaparaMparaeNa AgayaM ANupubbIe || 1 || "tti zrI Ava0 ni0 (81) "eaM tu jaM paMcamaMgalamahAsuakUkhaMdhassa vakrakhANaM taM mahayA pabaMgheNa aNaMtagamapajavehiM suttassa ya pihanbhUAhiM nijjutIbhAsacuNNIhiM jaheva anaMtaNANadasaNadharehiM titthakarehiM vakakhANiaM taheva samAsao vakkhANijaMtaM AsI" tyAdi zrImahAni0 tRtI SHONGKONG For Personal and Private Use Only DHGHOS SHOO HONG padamAtra vyAkhyAne pratimAsiddhiH // 150 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIHDINGHOSHO parIkSA 8 vizrAme // 15 // zrIpravacana- yAdhyayane, atra niyuktyAdi tIrthakarabhASitaM bhaNitaM, kiM ca- arhanti zakrAdikRtAM pUjAmityarhantaH itizabdavyutpattyApi arhatAM pUjA siddhyantI sthApanArhatAM pUjAmAdAyaiva siddhyati, nAnyatheti, etacca lumpakasyopadezasvarUpavicArAvasare " savve pANA bhUA jIvA sattA ya neva haMtavve' tyAdigAthA vyAkhyAyAM darzitaM bodhyamiti niyuktisaMyuktavyAkhyAnadigdarzanena vyAkhyAnasya dvitIyabhedo darzitaH, atha 'taio a nikhaseso tti tRtIya bheda digdarzanaM, yathA namaskAraniryuktau " aTTavihaMpi a kammaM aribhUaM hoi savva jIvANaM / taM kammaM arihaMtA arihaMtA teNa buccaMtI // 1 // ( 920) tyatra arIn nantIti arihantAra ityukte nArhatAM namaskArasiddhiH, kiMtu | ye'rihantAro mleccharAjAdayo'pi teSAmeva sidhyatItyatiprasaktistadarthamarayo vizeSyAH, ke'rayaH 1-karmArayaH, te cASTau jJAnAvaraNIyAdIni karmANi teSAmuttaraprakRtayo'STapaJcAzaduttarazataM vaktavyAH, tatra ca prasaGgatastadbandhakAraNAni vaktavyAni tAni caivaM-matyAdijJAnasya sAdhvAdInAM jJAninAM pustakAderjJAnasAdhanasya ca pratyanIkatA nihnavatopaghAtAtyAzAtanAdibhirjJAnAvaraNIyadarzanAvaraNIyalakSaNaM mUlaprakRtidvikaM badhnAti 2, gurubhaktikSAntikaruNAtratayogakapAyavijayAdinA sAtavedanIyaM banAti, etadviparItastu asAtavedanIyamiti 3 bhavahetorunmArgasya mArgatvena dezanA muktipathasya ca jJAnadarzanacAritralakSaNasyApalapanamityAdibhirdevadravyavinAzAhatsAdhucaityasaMghAdipratyanIkatayA ca darzanamohanIyaM karma banAti, tIvra kaSAyanokapAyAdyudayAcca cAritramohanIyamiti 4 mahArambhAdiyukto vratarahito narakAyurvabhAti, unmArgadezanAmArganAzanAgUDhahRdayamAyA kuzIlatAsazalyatAdibhistiryagAyurvabhAti, prakRtyA'lpakapAyadAnarataH zIlasaMyamarahito madhyamaguNavAn manujAyurbadhnAti, sarvadezaviratibAlatapo'kAmanirjarAsamyaktvAdibhirdevAyurvabhAti 5 mAyA gauravAdirahitaH zubhanAma, tadviparItastvazubhanAmakarma banAti 6 guNaprekSI mAyArahito'dhyayanAdhyApanAdibhirucairgotraM tadvipa GHONDONGHO Jain Educationa International For Personal and Private Use Only DGK OSITION padamAtravyAkhyAne pratimA siddhiH // 159 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 152 // SINGHDI SONGHOSHOHOGY SG rItastu nIcairgotraM badhnAti 7 jinapUjAdivighnakaro hiMsAditatparo'ntarAyakarma banAti 8 / yadAgamaH - ' duviho a hoi moho' ityAdiniryuktivyAkhyAne mohanIyaM karma dvidhA bhavati - darzana mohanIyaM cAritramohanIyaM ceti, bandhaheto dvaividhyAt, tathAhi - arhatsiddhacaityatapaH zrutagurusAdhusaMghapratyanIkatayA darzanamohanIyaM karma banAti yena cAsAvananta saMsArasamudrAntaH pAtyevAvatiSThate" ityAdi zrIAcArAGgalokavijayAkhyAdhyayanaTIkAyAM tathA tatraiva patradvayAntare - "paDiNI amaMtarAoghAta tappaosa niNhavaNe / AvaraNadugaM bhUo baMdhara accAsaNAe a || 1 || bhUANukaMpae vayajogajuo khaMtidANagurubhatto / baMdhai bhUo sAyaM vicarIe baMdhai iaraM ||2|| arahaMta siddha vei atavasu aguru saMghasAhupaDiNIo / baMdhar3a daMsaNamohaM anaMtasaMsAriNo jeNa ||3||" ityAdi yAvat " pANavahAtIsurato jiNapUAmokkha mggvigdhkro| ajeti aMtarAyaM na lahati jeNicchiaM lAhaM ||11|| ityAdi zrIAcA0 TIkAyAM lokavi0, atra darzanamohanIyAntarAyakarmabandhakAraNaM jinapratimAnAmAzAtanAdikaM bhaNitaM, tatparijihIrSuNA tAvadavazyaM jinapratimA ArAdhyaiveti / yadvA karmabandhahetavo mithyAtvAdayaH saptapaMcAzat te ceme - abhigRhItAnabhigRhItAbhinivezasaMzayAnA bhogalakSaNAni paJca mithyAtvAni paJcendriyamanasAmaniyamaH SaTAyavadhazceti dvAdazAviratayaH, anantAnubandhyAdayaH poDaza kaSAyAH, hAsyAdayo nava nokaSAyA iti paJcaviMzatiH sAmAnyataH kapAyAH, satyAdayazcatvAro manoyogA vAgyogAca audArikavaikriyAhArakayogAH samizrAH SaT saptamastu kArmaNa iti paJcadaza yogAzceti sarvve'pi samuditAH saptapaMcAzatsaMkhyAkAH, teSvazubhatarakliSTakarmabandhakAraNaM paJcadhApi mithyAtvaM, tatrApyaminivezamithyAtvaM hAlAhala viSakalpaM niyamAdanantasaMsAraparibhramaNahetuH, tacca samagramapi jainapravacanaM zraddadhatastadgatasyaikasyApyakSarasyApalApe tadazraddhAne vA syAt, yaduktaM - "payamakkharaMpi ikaMpi jaM na roei suttaniddivaM / sesaM roaMtobihu micchaddiTTI jamA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only GOIGIONIGH padamAtravyAkhyAne pratimAsiddhiH // 152 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 153 // pratimAprAsAdAdisiddhiH ROHOMOROSHOISkOTOOHOROS liya // 1 // (saMgra0) itizrIvizeSAvazyakavRttau, etacca lumpakamo sphuTameva, yatastanmo yatra kvApi sUtrAdau jinapratimAyA ArAdhyatvenopalambhastatsarvamapyapramANameva, tatprAmANye nijamataM dattAJjali bhavet , na ca tanmate gaNadharAdisAtizayapuruSakRtAni sUtrANi pramANAnyeveti zaGkanIya, tatprAmANye niyuktyAdInAmavazyaM prAmANyatvenAbhyupagamApatteH, yataH sUtra eva niyuktyAdInAmaGgIkAro bhaNitaH, sa ca "suttattho khalu paDhamo bIo nijjuttimIsio bhaNiu"tti gAthayaiva bhaNitumupakrAntaH, kiMca-kevalasUtraM siddhAnta eva na bhavatIti prAguktaM, niyuktyAdyaGgIkAre ca pratimAyA ArAdhyatvaM sphuTameva, na caitAvatA kevalasUtre jinapratimA sAkSAnopalabhyate iti zaGkanIyam ,agre sUtre'pyupalambho darzayiSyate,tasmAdaminivezaparityAgavicAraNAyAM mUtraniyuktyAdikaM paraMparAsaMyuktamabhyu pagantavyaM syAt , tathA ca prasaGgato vicAraNe'pi jinapratimopalambhaH sulabha eva, evamanuprasaGgato'pi vicAraNIye sUtrAdau pratimAOM tatpratiSThAdividhyupalaMbho yathA-darzanamohanIyakarmabandhaheturjinapratimAdipratyanIkatA prasaMgato bhaNitA, sA cAnekaprakArairbhavantI kena kRtetidRSTAnto vaktavyaH, sa cAnuprasaGgataH samAgato'nuprasakto bhaNyate, yathA devadravyavinAzena saMkAzazrAvako jinapratimApratyanIkatAmApano durantasaMsArakAntAraM bhrAnta ityAdi, yadvA bharatena jinapratimA kAritA iti niyuktivyAkhyAne prasaGgato bharatacaritraM vaktavyaM, tatra zrInAbhamUriNA'STApadAdrau jinapratimA pratiSThitA, tatra pratiSThAvidhirvaktavyaH, sa cAnuprasaktaH pratiSThAkalpokto vAcyaH, anayA rItyA tRtIyavyAkhyAnabhedo'vagantavyaH, tRtIyavyAkhyAnabhede ca prasaktAnuprasaktavaktavyatAyAM tatkimapi nAsti yannAvatarati, ata eva ya ekaM jAnAti sa sarva jAnAti, yaH sarva jAnAti sa ekaM jAnAtIti pravacane pratItaM, evamazraddhAne'pi bodhyaM, yaH samyalAgekaM vastu zraddadhAti sa sarvamapi zraddadhAti, yaH sarva samyag zraddadhAti sa evaikamapi, tenaiva jinoktasyaikasyApyarthasyAzraddhAne sarveSA ROMORRORIGHorAkAna // 153 // For Persona Pives Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 154 // 06*0*0*9%C0%C0%COO mapyazraddhAnamevAgame bhaNitaM yaduktaM - "payamakakharaMpItyAdi" prAgeveti, tRtIyavyAkhyAna bhedavidherdigdarzanaM 3 / athoktaprakAreNa pratracanasaMbandhipadamAtrasyApi vyAkhyAne pratimAprAsAdapratiSThAdInAM tadvidhAyakAdInAM ca siddhe'pi kAlAnubhAvAnmugdhajanapratyAyanArthaM siddhAntoktasammati digdarzanaM yathA-tatra prathamaM zrAvakavidhAvAha - "samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA no khalu me bhaMte! kappati aJjappabhiI aNNautthie vA aNNautthiadevayANi vA aNNautthi apariggahiANi ceiANi vA vaMdittae vA namaMsittae vA puvvi aNAlittaeNa Alavittae vA saMlavittae vA tesiM asaNaM vA 4 dAuM vA, nannattha rAyAmiogeNa gaNAbhigeNa balAbhiogeNa devayAmiogeNa guruniggaheNa vittikaMtAreNa, kappati me samaNe niggaMthe phAraeNaM esaNijeNaM asaNapANakhAimasAimeNa vatthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNeNa pADihAri apIDhaphalagasijasaMthAreNa osaha mesajeNa paDilA bhemANassa viharittaettikaTTu, imaM evaM abhigga abhigiNhAmi " tti zrIupAsakadazAGge, etadvacyekadezo yathA 'no khaltri' tyAdi, no khalu mama bhadanta ! - bhagavan ! kalpate-yujyate 'adya prabhRti' itaH - samyaktvapratipatti dinAdArabhya niraticArasamyaktvaparipAlanArthaM, tadyatanAmAzritya " aSNautthie va "tti jainayUthAdanyad yUthaM - saGghAMtaraM tIrthAntaramityarthaH, tadasti yeSAM te'nyayUthikAH - carakAdikutIrthikAstAn anyayUthikAnAM daivatAni vA- hariharAdIni anyayUthikaiH parigRhItAni vA caityAni - arhatpratimAlakSaNAni, yathA bhautaparigRhItAni vIrabhadramahAkAlAdIni vandituM vA - abhivAdanaM kartuM namasyituM vA - praNAmapUrvakaM prazastadhvanibhirguNotkIrttanaM kartuM tadbhaktAnAM mithyAtvasthirIkaraNAdidoSaprasaGgAdityabhiprAyaH, tathA pUrva - prathamanAmalaptena satA'nyatIrthikaistAnevAlaptuM - sakRtsaMbhASituM vA saMlapituM - punaH punaH saMlApaM kartuM vA, yataste taptatararAyogolakalpAH khalvAsanAdikriyAyAM niyuktA bhavanti, tatpratyayazca karmabandhaH syAt, tathA''lA For Personal and Private Use Only NYOOO HONG sUtrAnusAreNa pratimAdisiddhiH // 154 // . Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 15 // sUtrAnu sAreNa pratimAdisiddhiH KONORIGI/OHOROSDOG pAdeH sakAzAt paricayena tasyaiva tatparijanasya vA mithyAtvaprApteriti, prathamAlaptena tvasaMbhramaM lokApavAdabhayAt kIdRzastvamityAdi vAcyamiti, tathA tebhyo'nyayUthikebhyo'zanAdi dAtuMvA-sakRdanupradAtuM vA-punaH punarityarthaH, ayaM ca niSedho dharmavuddhyaiva, karuNayA tu | dadyAdapi, kiM sarvathaiva na kalpate ityata Aha-'nannatyatti 'zayAbhiogeNa' tena iti, na kalpate iti yo'yaM niSedhaH so'nyatra | rAjAbhiyogAt , tRtIyAyAH paJcamyarthatvAdrAjAbhiyogaM varjayitvetyarthaH, rAjAbhiyogastu-rAjaparatatratA gaNaH-samudAyastadabhiyogaH| avazatA gaNAbhiyogastasmAt , balAbhiyogo nAma rAjagaNavyatiriktasya balavataH pAratantryaM, devatAbhiyogo-devaparatatratA,gurunigrahomAtRpitRpAravazyaM gurUNAM vA-caityasAdhUnAM nigrahaH-pratyanIkakRtopadravo gurunigrahastatropasthite tadrakSArthamanyayUthikebhyo dadadapi na niSkAmati samyaktvamiti, "vittIkaMtAreNaM"ti vRttiH-jIvikA tasyAH kAntAram-araNyaM tadeva kAntAraM-kSetraM kAlo vA vRttikAntAraM, nirvAhAbhAva ityarthaH, tasmAdanyatra niSedho dAnapraNAmAderiti prakRtamiti, 'pIThaMti paTTAdikaM 'phalagaM'ti avaSTambhAdiphalaka 'bhesajanti pathyaM ['aTThAIti uttarabhUtAnarthAn AdadAtIti] atrAnandazrAvakeNa samyaktvoccAre'nyatIrthikAdayastrayo'pi vandanAdyarthamakalpyatvena bhaNitAH, arthAt tatpratipakSabhUtAHsvatIrthikakhatIrthikadevAnyatIrthikAparigRhItArhaccaityAni avikalpyatvenaivAbhyupagatAni, | tathA gurunigraheNetyatrApi caityAdinimittamuktaM / tathA 'aMbaDassa no kappati aNNautthie vA aNNautthiadevayANi vA aNNautthiapariggahiANi ceiANi vA vaMdittae vA namaMsittae vA jAva pajjuvAsittae vA, nanastha arihaMte vA arihaMtaceiANi vA ityAdyaupapAtikopAGge, etadvattyekadezo yathA-anyayUthikAH-AItasaGghApekSayA'nye zAkyAdayaH 'ceiAIti aIzcaityAni, jinapratimA | ityarthaH, 'nannattha arihaMte vatti na kalpate, iha yo'yaM neti niSedhaH so'nyatrAIdvayorhato varjayitvetyarthaH, sahi kila parivrAjaka DOKDOHOSHO.GHOMGO OKS Jan Education netton For Person and Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA vizrAme // 156 // | veSadhArako'to'nyathikadevatAvandananiSadhehatAmapi vaMdanAdiniSedho mA bhUditikRtvA nannatthetyAvadhItaM // tathA zrAvikodAharaNa- sUtrAnu|mapyAha-"tae NaM sA dovatI rAyavarakaNNA jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai 2 majaNagharaM aNupavisati 2 hAyA kayabalikammA sAreNa pratimAdikayakouamaMgalapAyachittA suddhappAvesAI maMgallAI pavarAI vatthAiM parihiA majaNagharAo paDinikkhamai 2 jeNeva jiNaghare teNeva ) siddhi uvAgacchai 2 jiNagharaM aNupavisai 2 jiNapaDimANaM Aloe paNAmaM karei 2 lomahatthayaM parAmusai 2 evaM jahA mUriAbho jiNapaDimAo accei 2 taheva bhANiavvaM jAva dhUrva Dahati 2 vAmaM jANuM aMceti dAhiNaM jANuM dharaNIalaMsi nihaTTa tikkhutto muddhANaM| dharaNItalaMsi nivesei 2 IsiM paJcuNNamati 2 karayalajAvakaTu evaM vayAsI-namotthu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM, vaMdai NamaMsaI" ityAdijJAtAdharma sUtre, etadvatyekadezo yathA 'jiNapaDimANaM accaNaM kareiti ekasyAM vAcanAyAmetAvadeva dRzyate,vAcanA-14 ntare tu vhAyA jAvasavvAlaMkAravibhUsiA majaNagharAo paDinikkhamai 2 jeNAmeva jiNaghare teNAmeva uvAgacchai 2 jiNagharaM aNupavisati 2 jiNapaDimANaM Aloe paNAma karei 2 lobhahatthayaM parAmusai 2 evaM jahA sUri bhAbho jiNapaDimAo accei taheva bhANiavvaM jAva dhUvaM Daheti" iha yAvatkaraNAdarthata idaM dRzyaM-lomahastakena jinapratimAH pramArTi, surabhiNA gandhodakena napayati, gozIpacandanenAnulimpati, vastrANi nivAsayati, tataH puSpANAM mAlyAnAM-grathitAnAmityarthaH gandhAnAM-cUrNAnAM vastrANAmAbharaNAnAM cAropaNaM karoti ma, mAlAkalApAvalambanaM puSpaprakaraM tandulaidarpaNAdyaSTamaGgalAlekhanaM ca karo.te, 'vAmaM jANuM aMbei'tti utkSipatI | // 156 // tyarthaH, dAhiNaM jANuM dharaNItalaMsi nihaTTa-nihatya sthApayitvetyarthaH "tikkhuno muddhANaM dharaNItalaMsi nivesei" nivezayatItyarthaH, IsiM paJcuNNamati 2 karatalapariggahiaM aMjaliM matthae kaTTa evaM vayAsI-namotthu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM, baMdati namasati 2 OHORIGOLOHRCHOHOROTOCHOKA in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 157 // SHONGKONGKONOHOROSOCIORONS jiNagharAo paDiNikkhamaha"ti, tatra vandate-caityavandanavidhinA prasiddhana namaspati-pazcAtpraNidhAnAdiyogeneti vRddhAH, naca draupadyAH praNipAtadaNDakamAtraM caityavandanamamihitaM sUtra iti sUtramAtraprAmANyAdanyasyApi zrAvakAdestAvadeva tditimntvymiti| naca draupadI pratimAzrAvikA na bhaviSyatIti zaGkanIyam , anyasyApi zrAvakAderityAdiTIkAkAravacanAdasyA api zrAvikAtvameva siddhaM, kiMcAnyadapi na siddhiH tallakSaNaM sUtra eva sphuTaM, tathAhi-"tae NaM sA dobaI kacchullanArayaM assaMjayaavirayaappaDihayapaccakkhAyapAvakamaMtikaTTa no ADhAti No parijANAti No anbhuTTeti No pajjuvAsati"tti zrIjJAtA0, etadattidezo yathA-'assaMjayaavirayaappaDihayaapacakkhAyapAvakammaMtikaTTa'tti asaMyataH-saMyamarahitatvAd avirato-vizeSatastapasyaratatvAt na pratihatAni-na pratipedhitAni atItakAlakRtAni nindanataH na pratyAkhyAtAni ca-bhaviSyatkAlabhAvIni pApakarmANi-mANAtipAtAdikriyA yena, athavA na pratihatAni sAgaropamakoTIkoTyantaH pravezanena samyaktvalAbhataH na pratyAkhyAtAni-sAgaropamakoTIkoTyAH saMkhyAtasAgaropamainyUnatAkaraNezana sarvaviratilAbhataH pApakarmANi-jJAnAvaraNAdIni yena sa tatheti, padatrayasya karmadhArayaH," evaM vidhavicAraNAyAH saMbhavaH samyagdRzA-12 | meva bhavet , mithyAdRzAM tathAvidhavicAraNAyA gandhasyApyabhAvazceti draupadI paramazrAviketi zraddheyamiti / / atha sAdhRdAharaNe'pi sAmAnyataH sAdhvAcAramadhikRtyAha-"evaM vihArabhRmi vA viArabhRmi vA aNNaM vA jaMkiMci paoaNaM"ti zrIparyuSaNAkalpe sAmAcAryA, vihArabhUmiH-caityAdigamanaM vicArabhRmiH-zarIracintAdyartha gamanaM anyadvA prayojanaM lepasIvanalikhanAdi ucchAsAdivarja sarvamApRcchayaiva karttavyamiti tatvaM, gurupAratantryasyaiva jJAnAdimatvAditi kalpAvacUrNau / tathA "kulagaNasaMghaceiahe nijaraThI veyAvaccaM aNissiaMdasavihaM bahuvihaM vA karei"tti zrIpraznavyAkaraNAGge,etadattilezo yathA-caityAni-jinapratimA etAsAM yo'rthaH sa tatheti, MOHOROHORO For Personal and Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme / / 158 / / SHOHD SONGKOODIGOING O tathA " do disAo abhigijjha kappati NiggaMthANa vA niggaMthINa vA paJcAvittae - pAINaM ceva udINaM cetra "tti zrIsthAnAGge, etadUtidezo yathA - 'do disAu' ityAdi, dve dizau -kASThe abhigRhya aGgIkRtya tadabhimukhIbhUyetyarthaH kalpate - yujyate nirgatA granthAtdhanAderiti nirgranthAH sAdhavasteSAM nirgranthyaH - sAdhyyastAsAM pravrAjayituM - rajoharaNAdidAnena, prAcInAM prAcIM pUrNamityarthaH udIcInAm - udIcImuttarAmityarthaH, uktaM ca- "puvvAmuho va uttaramuho va dekhA 'havA paDicchekhA / jIe jiNAdao vA havea jiNacehaAI va||1||"tti, atra yasyAM dizi jinacaityAni bhavanti sA dig pravrAjanAdidharmAnuSThAnAyocitA bhaNitA, tathA 'paMcahiM ThANehiM jIvA sulahabodhittAe kammaM pakareMti, taM0 - arahaMtANaM vaNNaM vadamANe 1 arahaMtapaNNattassa dhammassa va0 2 AyariauvajjhAyANaM vaNNaM 0 3 cAuvvaNNassa saMghassa va0 4 vivikkatavabaMbhacerANaM devANaM va05 itizrI sthAnAGge paJcamasthAnake dvitIyodeza ke (426) etadvRttilezo yathA - caturvarNazramaNasaGghavarNo yathA 'eyaMmi pUiyaMmi natthi tayaM jaM na pUiyaM hoti / bhuvaNe'vi pUyaNijo na puNo saMghAo jaM aNNo || 1 || 'ti devavarNavAdo yathA - "devANa aho sIlaM visayavisamohiAvi jigabhavaNe / accharasAhiMpi samaM hAsAI jeNa na kariti // 1 // 'tti, atra caturvarNazramaNasaGghasya varNavAdastAvadutsUtra bhASimAtrasyApi na syAt, tasya tIrthapratikUlamArgaprarUpakatvena tIrthapratipakSabhUtatvAt tIrthasyAvarNavAditvameveti prAguktamapi prasaGgato bhaNitaM bodhyaM devavarNavAdastu caturNAM zramaNAdInAM sammatamutra jinapratimAnAmAzAta nAparityAgAdiguNAnumodanaiva bodhisulabhatA heturdarzitA tarhi sAkSAttadArAdhanaM tu bodhisulabhatA heturbhavatyeveti bodhyaM, tathA " tihiM ThANehiM jIvA suhadIhAuattAe kammaM pakareMti, taM0 No pANe aivAittA bhavati 1 No musaM vaittA bhavati 2 tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA vaMdittA narmasittA sakAritA sammANittA kallANaM maMgalaM devayaM ceiaM pajjuvAsecA maNuNNeNaM pIikareNaM asa For Personal and Private Use Only GOINGH mUtraiH pratimAsiddhiH 1. 158 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 159 // sUtraiH pratimA siddhiH DRONOUGHOSHORORNOROLOROPANKS pANakhAimasAimeNaM paDilAmettA bhavati 3, iccetehiM tihiM ThANehiM jIvA suhadIAuttAe kammaM pakariti"tti zrIsthAnAGgatRtIya-10 sthAnakaprathamodezake, (125) etadvattilezo yathA-baMdittA-stutvA namasthitvA-praNamya satkArayitvA vastrAdinA sanmAnayitvA pratipattivizeSeNa kalyANaM-samRddhistaddhetutvAtsAdhurapi kalyANameva maGgalaM-vinakSayastadyogAnmaGgalaM daivatamiva daivataM caityamiva-jinA-10 dipratimeva caityaM zramaNaM paryupAsya-usevya, atra jinapratimAvatsAdhogapi paryupAsanAdi bhaNitaM, jinapratimAparityAge ca sAdhorapi parityAga eva saMpadyateti svayameva paryAlocyaM // atha nAmagrAhaM sAdhRdAharaNaM yathA-"kaivihA NaM bhaMte! cAraNA paM01, go! duvihA cAraNA paM0, taM0-vijAcAraNA ya jaMghAcAraNA ya, se keNadveNaM bhaMte! evaM vuccati ?-vijAcAraNA vi01, 2 go0! tassa NaM chaTuMchaTheNaM aNikhitteNaM tavokammeNaM vijAe uttaraguNaladdhiM khamamANassa vijAcAramAladdhI nAma laddhI samuppaati, se teNaTheNaM jAva | vijAcAraNA vi0 2, vijAcAraNassa NaM bhaMte ! kahiM sIhA gaI kahiM sIhe gaivisae paM01, go0! ayaM NaM jaMbUdIve 2 jAva kiMcivisesAhie parikkheveNaM, deveNaM mahiDIe jAva mahAsukhe jAva iNAmevattika1 kevalakappaM jaMbRdIvaM 2 tihiM accharAnivAehiM| | tikkhuto aNupariaTTittANaM havvamAgacchejA, vijAcAraNassa NaM go0! tahA sIhe gaI0 visae paM0, vijAcAraNassa NaM bhaMte ! tiriaM kevaie gaivisae paM0?, go-seNaM io egeNaM uppAeNaM mANusottarapanvae samosaraNaM karei, mA0 tahiM ceiAI vaMdati tahiM 2 ttA bitIeNa uppAraNaM naMdIsaravaradIve samosaraNaM kareti, naMdI0 2 tahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2ttA tato paDiniattati, pa0 210 tA ihamAgacchati 2 tA iha ceiAI vaMdati, vijAcAraNassa NaM go! tiriaM evaie gaivisae paM0, vijAcAraNassa NaM bhaMte ! ur3e kevaie gaivisae paM01, go0/-seNaM io egeNaM uppAeNaM NaMdaNavaNe samosaraNaM kareti, naMda0 2 tAtahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 KOOGOOOOOjAka // 15 // Jan Education Internation For Person and Private Use Only www.jinyong Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 160 / / HOSHOHOYONGOING HONGHOSHO% tA bitIeNaM uppAeNaM paMDagavaNe samosaraNaM kareti, paMDa 2 tA tahiM ceiAI vaMdati tahiM 2 cA tato paDiniattati, tato iha Agacchati, iha 2 tA ihaM ceiAI vaMdati, vijAcAraNassa NaM go0 ! uDUM evaie gaivisara paNNatte, se NaM tassa ThANassa aNAloiyapaDikaMte kAlaM kareti natthi tassa ArAhaNA, se NaM tassa ThANassa AloiapaDikaMte kAlaM kareti atthi tassa ArAhaNA (684) se keNadveNaM bhaMte! evaM vRccati - jaMghAcAraNA jaMghAcAraNA 1, go0 ! tassa NaM aDamaMaTTameNaM aNikakhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANassa jaMghAcAraNaladdhinAmaM laddhI samuppajaha se teNaTTeNaM jAva jaMghAcAraNe, jaMghAcAraNassa NaM bhaMte ! kahaM sIhA gaI kahaM sIhe gaivisae paM0 1, go0 :- ayaM NaM jaMbUdIve 2 evaM jaheva vijAcAraNassa navaraM tisattakhutto aNupariaTTittA NaM havyabhAgacchejA, jaMghA - cAraNassa NaM go0 tahA sIhA gatI tahA sIhe gativisae paM0, sesaM taM caiva, jaMghAcAraNassa NaM bhaMte! tiriaM kevaie gaivisae paM0 1, go0 ! se NaM io egeNaM uppAeNaM ruagavare dIve samosaraNaM kareti, rua0 2 tahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 tA tao paDiniattamANe vitieNaM uppAeNaM NaMdIsaravaradIve samosaraNaM kareti, naMdI0 2 cA tahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 ttA ihamAgacchati 2 iha ceiAI vaMdati, jaMghAcAraNassa NaM goamA ! tirie evaie gativisae paM0 / jaMghAcAraNassa NaM bhaMte! uDDuM kevaie gativisae paM0 1, se NaM ito egeNa uppAraNaM paMDavagavaNe samosaraNaM kareti, sama0 ttA tahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 tA tao paDiniattamANe bitIeNaM uppAraNaM naMdaNavaNe samosaraNaM kareti, naMda 2 ttA tahiM ceiAI vaMdati, tahiM 2 tA ihamAgacchati, 2 ttA ihaM cehaAI vaMdati, jaMghAcAraNassa NaM go0 ! uDUM evaie gaivisae paM0, se NaM tassa ThANassa aNAloiapaDikaMte kAlaM kareti natthi tassa ArAhaNA, se NaM tassa ThANassa AloiapaDikaMte kAlaM kareti asthi tassa ArAhaNA, sevaM bhaMtetti (682 ) itizrI bhaga0 za0 20 - u0 9 etadvRttidezo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only NGOINGTONEY ONG sUtraiH pratimAsiddhiH / / 160 / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caarnnaadhiNkaar| thIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 16 // TOSHOCHOOHOOK etadvacidezo yathA-'kai 'mityAdi, tatra caraNaM-gamanamatizayavadAkAze epAmastIticAraNAH, 'viAcAraNa'tti vidyA-zrutaM taca pUrvagataM tatkRtopakArAzcAraNA vidyAcAraNAH, 'jaMghAcAraNa'tti jaGghAvyApArakRtopakArAzcAraNAH jaGghAcAraNAH, ihAthai gAthA:-atisayacaraNasamatthA jaMghAvijAhiM cAraNA munno| jaMghAhiM jAi paDhamo nissaM kAuM ravikarevi // 1 // eguppAega gao ruagavaraMmi u tao pddiniatto| bIeNaM naMdissaramihaM tao ei taieNaM // 2 // paDhameNaM paMDagavage vIuppAraNa NaMdaNaM ei / taiuppAraNa tao iha jaMghAcAraNo ei // 3 // paDhameNa mANusottaranagaMmi naMdIsaraM ca bIeNaM / ei tao taieNaM kayaceiavaMdaNo ihayaM // 4 // paDhameNa NaMdaNavaNaM | bIuppAraNa paMDagavarNami / ei ihaM taieNaM jo vijAcAraNo hoi||2||"tti, 'tassa NaM'ti yo vidyAcAraNo bhaviSyati tasya SaSThaMSaSThena tapaHkarmaNA vidyayA ca pUrvagatazrutavizeSarUpayA karaNabhUtayA 'uttaraguNaladdhI'ti uttaraguNA:-piMDavizuddhyAdayaH, teSu ceha prakramAta tapo gRhyate, tatazca uttaraguNalabdhi-tapolabdhi kSamamANasya-adhisahamAnasya, tapaH kurvata ityarthaH, kathaM sIhA gaI ti kIdRzI zIghrA gatiH-gamanakriyA 'kahiM sIhe gativisae'tti kIdRzaH zIghro gativiSayaH1, zIghratvena tadviSayopacArAcchIghra uktaH, gativiSayogatigocaraH, gamanAbhAve'pi zIghragatigocarabhRtaM kSetraM kimityarthaH, 'ayaM NamityAdi ayaM jaMbUdvIpa evaMbhUto bhavati, tatazca 'deve |Na'mityAdi 'havyamAgacchejA' ityatra yathA zIghrA asya devasya gatirityayaM vAkyazeSo dRzyaH, 'se NaM tassa ThANasse tyAdi, ayamatra vAbhAvArtho-labdhyupajIvanaM kila pramAdaH, tatra cAsevite'nAlocite na bhavati cAritrasyArAdhanA, tadvirAdhakazca na labhate cAritrArAdhanA phalamiti, yohoktaM vidyAcAraNasya gamanamutpAdadvayenAgamanaM caikena, jaGghAcAraNasya tu gamanamekenAgamanaM ca dvayeneti, tallandhikhabhA-1 vAd, anye tvAhuH-vidyAcAraNasyAgamanakAle vidyA'bhyastatarA bhavatItyekenAgamanaM, gamane tu na tatheti dvAbhyAM, javAcAraNasya tu SHOROHORIODISHCOOHOROHOTara // 16 // For Pesca Pives Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 162 // ORIGH labdhirupajIvyamAnA'lpasAmarthyA bhavatIti AgamanaM dvAbhyAM gamanaM tvekenaiveti iti bhaga0 TIkA, na cAtra caityazabdena jinapratimA na vyAkhyAtA'taH kathaM tannirNaya iti zaGkanIyaM, 'granthasya granthAntaraM TIke' tivacanAdanyatra bahuSu sthAneSu tathAvyAkhyAnAt, kiMcacaityazabdena lumpaka vikalpitasAdhyAdyarthAnabhidhAyakatvena jinamatimAbhidhAyakatvena ca sUtrapadaireva darzitatvAt nAtra zaGkAlezo'pIti, atra cAlocanA labdhyupajIvanahetukA bhaNitA, na punarjina pratimAvandanAdihetukA, sA'pyAlocanA'lpavirAdhanAjanyA mithyAduSkRtamAtrarUpA, na punargurusamakSatapaH pratipattirUpA, anyathA UrdhvalokasamudrAdau siddhigamanAsaMbhavena "cauruDuloe a duve samudde, tao jale vIsamahe taheva / sayaM ca aDDattara tirialoe, samaeNa egeNa ya sijjhaI dhuvaM // 1 // (1427 ) itizrI uttarAdhyayanAdyAgamabAdhA syAt, tatra ca siddhigamanaM labdhyupajIvanena caityAdinamaskRtyarthaM gatAnAM gacchatAM vA sAdhUnAmeva syAt na ca prayojanAntarameva kiMcitkalpanIyaM, kAryAtkAraNAnumAnAcaityAdinamaskRtivyatiriktaM kimapi kAryaM kRtaM nAsti, tena tadarthameva labdhimupajIvya gamanaM bodhyaM kiMca- prayojanAntarakalpanAyAmapi yadi caityanamaskRtiH sAdhUnAmakalpyA sAvadyA vA syAttarhi tatra gatAnAmapi sAdhUnAM caityanamaskRterasaMbhavAt nahi prayojanAntaragato'pi sAdhurakalpayasAvadyAnuSThAnaparo bhavet, atiprasaGgAt, lumpakasyApi tathA kartta - vyatApattezca, etena tatra caityavandanAprabhavapAtakasyAlocanaM bhaNitamiti kuvacanaM bruvANa eva lumpako nirasto bodhyaH, tatra tadvikalpitavacanAvakAzasyAsaMbhavAt, caitya paripATyarthameva tadgamanasyopalabhyamAnatvAt nanu labdhau samutpannAyAM talabdhiparIkSAnimitta meva nandIzvarAdau gamanaM jaGghAcAraNavidyAcAraNAnAM na punaH kevalaM caityavandanArthameva tatra gamanamiticeda ho bhrAntatvaM lumpakasya, yataH tatra gamanena labdhiparIkSA uta caityanamaskRtyA vA ?, Adye gatvaivAyAnti kimarthaM tavAbhiprAyeNa pApahetumapi caityanamaskRtimapi For Personal and Private Use Only SHOSHO cAraNAdhikAraH // 162 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 163 // GooAna. |kurvanti, atha tathaiva tasya jItakalpa iticetsatyaM, siddhA tarhi tathAvidhasAdhUnAM caityanamaskRtijItakalpatvena yathA tathA tadRSTAnte cAraNAnAnyeSAmapi sAdhUnAM jinapratimAnamaskRtiH pratyahaM jItakalpa iti cAritrArAdhanavat tadArAdhanamapi mokSAGgaM saMpannam , atha nandI dhikAra: zvarAdicaityanamaskRtyaiva tallandhiparIkSeti dvitIyo vikalpastarhi anavarataM SaSThASTamAditapasApi yA labdhiH samutpannA sA'pi nandI-10 zvarAdigatajinapratimAvandanasAmarthyajanikA siddhA, tatsiddhau ca cAritrAvAptivattatsAmarthyAvAptirapi puNyaprakRtijanyA tajanikA ceti saMpannaM lumpakamataM nirAzrayamiti / kiMca-lumpakamatAmiprAyeNa vidyAcAraNAdayaH samutpannalabdhayo nandIzvarAdau caityAni namaskurvanti, AgatAzcAtatyAnyapyazAzvatAni caityAni namaskurvanti, pazcAccAlocya cAritrArAdhakA bhavanti, na punaranyathApi, anyathA caityanamaskRterasaMbhavAt , yato na caityanamaskRtyartha kenApi balavattA preritA na vA lajayA tatparityAgAzaktAzca, kiMtu nijazraddhayaiveti, yadyapi 'kiMca lumpakamatAbhiprAyeNe'tyAdyanataroktaM lumpakasya galapAdukAkalpamapi nAsAkamabhISTam , anAgamikatvAt , tathA| vidhaparaMparAnAgatatvAttathAbhiprAyasya tathApi tatraivaM pRSTavyaM-bho lumpaka ! evaMvidhavAgracanA tat svataH siddhA kutazcicchikSitA vA?, tatra dvitIyavikalpastvasaMbhavyevAcchinnaparamparAgatagurvabhAvAt , kiMtu dvitIyo (prathamo) vaktavyaH, saca saMmRrchimada1ravAkpaddhatiriva saMjJinA vicAraNAnupayogItyalaM vistrenn| atha sAdhvyudAharaNaM tu sAdhUdAharaNAntarbhUtameva bodhyaM, tadanuyAyitvAt , tathA bhRgukacche | dvIpAntarAgatena kenacinmithyAdRzA vaNijA rUpavatIH sAdhInirIkSya tadapaharaNAya kapaTazrAvako jAtaH, pazcAt tAH vizvAsya calanAvasare vastrAdinimittaM nimatritAH sAdhvyaH, paNyabhRtapotapArzve samAnIyoktavAn-potamadhye jinapratimAH santi tAHnamaskuruta, sAvyazca saralAbhiprAyatvAt potamadhye caityanamaskRtyarthamArUDhAH, tena ca potaM jalamadhye pravAhya tA dvIpAntaraM nItA ityAdi nizIthabhASya- ||1.631 GOO.Gk lain Education Intern For Personal and Private Use Only www.n yong Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 164 // GIGONORIGIONGOloHONGHONEY cUrNyAdiSu pratItameva, bhASyAdInAM ca siddhAntatA prAgeva samarthitA bodhyA / tathA samyagrahasUryAbhAdidevairapi jinapratimAH pUjitAH, tathAhi - 'tae NaM tassa sUriAbhassa paMcavihAe paJjattIe paJjattibhAvaM gayassa samANassa imeeArUve anmatthie patthie ciMtie maNogae saMkappe samuppaJjitthA - kiM me puThiMva karaNiaM ? kiM me pacchA karaNiaM ? kiM me putri seyaM ? kiM me pacchA seyaM 1 kiM me puvvipi pacchAvi hiAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmittAe bhavissati 1, tae NaM tassa sUriAbhassa devassa sAmANiaparisovavannagA devA sUriAmasta devassa imaM eArUvaM anbhatthiaM jAva samuppaNNaM samabhijANittA jeNeva sUriAbhe deve teNeva uvAgaccheti 2 sUriAbhaM devaM karayalapariggahiaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTu jaeNaM vijaeNaM baddhAveti 2 evaM vayAsI evaM svala devAzuppi ! sUriAbhe vimANe siddhAyayaNaMsi jigapaDimANaM jiNussehapamANamettANaM asayaM sannikhitaM ciTThati, sabhAe NaM suhammAe mANavAyaceiakhaMbhe vayarAmaesa golavaTTaesa samuggaesa bahuIo jiNasa kahAo sannikhittAo ciThThati, tAo NaM devAzuppiANaM aNNesiM ca bahUNaM vemANiANaM devANaM devINa ya accaNijAo pUaNijAo baMdaNijAo nama'saNijjAo sakAraNijAo sammANaNijAo kallANaM maMgalaM devayaM ceiaM pajjuvAsaNijAo bhavaMti, taM eaM NaM devANuSpiNaM purvitra karaNijjaM taM eyaM NaM devANuSpiANaM pacchA karaNijjaM taM eaNNaM devANuSpiNaM puvvipi pacchAvi hiAe suhAe khamAe nissesAe, taM evaM devANuppiyANaM putra seyaM taM eyaM devANupiyANaM pacchA seyaM 2 taM eyaM ANugAmiattAe bhavissati" ti zrIrAjapraznIyo pAGge, etadvatidezo yathA- 'tae Na' mityAdi sugamaM, navaramiha bhASAmanaHparyApyoH samAptikAlAntarasya prAyaH zeSaparyAptisamAptikAlAntarApekSayA stokatvAdekatvena vivakSaNamiti 'paMcavihAe pattIe pajatIbhAvaM gacchai' ityuktaH, 'tae Na' mityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya paJcavidhayA paryAyA paryAptabhAva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only SHOHOHO sUryAbhAdhikAraH // 164 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 165 // DINGHODINGHOTOOSOROIGIODS mupagatasya sato'yametadrUpaH saMkalpaH samudapadyata, 'anbhatthie' ityAdi padavyAkhyAnaM pUrvavat kiM 'me' mama pUrva karaNIyaM 1 kiM me pazcAt karaNIyaM ? kiM me pUrvaM kartuM zreyaH 1 kiM me pazcAt kartuM zreyastathA kiM me pUrvamapi ca pazcAdapi ca hitAya, bhAvapradhAno'yaM nirdezo, hitatvAya - pariNAmasundaratAyai sukhAya-zarmaNe kSamAyai, ayamapi bhAvapradhAno nirdezaH saMgatatvAya, niHzreyasAya -nizcitakalyANAyAnugAmikatAyai - paramparazubhAnubandhasukhAya bhaviSyatIti iti zrIrAja0 vR0, atra yadeva bhAvajinavandane phalaM tadeva jinamatimAvandane'pyuktaM, na caitatsUryAbhadevasya sAmAnikadevavacanaM na samyag bhaviSyatIti zaGkanIyaM samyagdRzAM devAnAmapyutsUtravAditvAsaMbhavAt, nahi kApyAgame 'kiM me putri karaNija' mityAdi ke samyagdRSTinA pRSThe 'pyaihika sukha mAtra nimittaM srakcandanAGganAdikaM 'hiAya suhAe' ityAdirUpeNa kenApi pratyuttaraviSayIkRtaM dRSTaM zrutaM cetyatra baddravyo yuktayaH svayamabhyUyAH / tathA "tae NaM se sUriAbhe deve potyayasyaNaM giNhati 2 potthayarayaNaM vihADera 2 pottharayaNaM vAeDa 2 dhammiaM vavasAyaM giNhati 2 potthayarayaNaM paDinikavivati 2 sIhAsaNAo anbhuTTeti 2 vavasAyasabhAo puricchimilleNa dAreNaM paDiNikakhamati, puracchimilleNaM dAreNaM paDinikkhamittA jeNeva naMdAnukUkharaNI teNeva uvAgacchati, nandApukrUkharaNiM puricchimilleNa toraNeNa puricchimilleNa tisovANapaDirUvaeNaM paJcoruhai 2 tA hatthAya pakakhAleti 2 AyaMte cokkhe paramasuhabhUe egaM mahaM seaM syayAmayaM vimalasalilapuSNaM mattagayamuhAgiti - kuMbhasamANaM bhiMgAraM giNhati 2 jAI tattha uppalAI jAva sahassapattAI tAI giNhati 2 nandAo pukkhariNio pazcoruhati 2 jeNeva siddhAyayaNe teNeva pahArettha gamaNAe, tae NaM taM sUriAbhaM devaM cattAri ya sAmANiyasAhassIo jAva solasa AyarakUkhadevasAhassIo aneya bahave jAva devA ya devIo a apvegaiA kalasahatthA jAva appegahaA dhUvakaDacchuyahatthagayA haGkaGa jAva sUriAbhaM devaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only PHOIDHOK 242 sUryAbhA dhikAraH // 165 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 166 // DIGHOUSINGIONSOONSOR piTThao 2 samaNugacchaMti, tae NaM se sUriAbhe deve cauhiM sAmANiasAhassIhiM jAva aNNehiM bahUhiM devehiM devIhiM a saddhi saMpa rivuDe sabbabalehiM jAva vAiaraveNa jeNeva siddhAyayaNe teNetra uvAgacchati, sidvAyayaNaM puracchimillaeNaM dAreNaM aNupavisai 2 jeNeva devacchaMdae jeNeva jiNapaDimAo teNeva uvAgacchai 2 Aloe jiNapaDimANaM paNAmaM karei 2 lomahatthayaM giNhati 2 lomahattha eNaM jiNapaDimAo parAmusa 2 gaMdhodaeNa vhAveti 2 gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNuliMpati 2 jigapaDimANaM ahayAI devadUtajualAI niaMsei 2 pupphAruhaNaM 2 cuNNAruhaNaM 2 vaNNAruhaNaM vatthAruhaNaM AbharaNAruhaNaM 6 pakareti, AsattosattaTTabagghAriamaladAma kalAvaM | kareti 2 tA kayaggAhagahiakarayalapanbhaTTavippamukkeNaM dasavaNNakusumeNa mukkapupphapuMjovayArakaliaM kareti 2ttA jiNapaDimANaM purato acchehiM sahehiM rayayAmaehiM accharasAhiM taMdulehi a aTThaTThamaMgalaM Alihati, taMjahA- sotthiaM jAva dappaNaM, tayANaMtaraM ca NaM caMdappaharayaNavayaraveruliavimaladaMDakaM caNamaNirayaNabhatticittaM kAlAgarupavarakuMdurukkaDajyaMta dhUvamaghamaghaMtagaMdhuddha AbhirAmaM gaMdhavaTTi viNimmuaMtaM veruliamayaM kaDunchuaM parigahiUNaM payatteNaM dhUvaM dAUNa jiNavarANaM avasayasuddhagaMthajuttehiM ajuttehiM apuNaruttehiM mahAvitcehiM saMdhuNai, pacchA sattaTThe payAI paJcoka 2 vAmaM jANuM aMcei 2 dAhiNaM jANaM dharaNitalaMsi sAhaDchu tikhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivADe 2 ttA IsiM paccunnamai 2 ttA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTu evaM vayAsI - namotthUNaM jAva ThANaM saMpattANaM" itizrIrAjapraznIyopAGge, etadvRttiryathA "potthayarayaNaM muai" iti utsaGge sthAnavizeSe vA uttame iti draSTavyaM, 'vihADe 'tti udghATayati "dhammiaM vavasAyaM vavasai" ti dhArmikaM - dharmAnugataM vyavasAyaM vyavasyati - kartuma milapatItibhAvaH, 'accharasAtaMdulehiM ' accho raso yeSu te'ccha rasAH, pratyAsannavastuprativimbAdhArabhUtA ivAtinirmalA ityarthaH, accharasAzca te tandulAca tairdivyatandu For Personal and Private Use Only HOSHOH0%00 sUryAbhAdhikAraH | // 166 // . Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- parIkSA 8 vizrAme // 167 // sUryAbhAdhikAraH OHORORSCHOOTION l lairitibhAvaH, puSphapuMjovayArakaliaM karettA caMdappabhavayaraveruliavimaladaMDamiti candraprabhavajravaiDUryamayo vimalo daNDo yasya sa tathA |taM kAMcanamaNiratnabhakticitraM kAlAgarupravarakuduruSkaturuSkasatkena dhUpenottamagandhinA'nuviddhA prAkRtatvAtpadavyatyayaH dhUpavati vinirmuzcantaM vaiDUryamayadhUpakaDucchukaM pragRhya prayatnato dhUpaM dattvA jinavarebhyaH, sUtre SaSThI prAkRtatvAt , saptASTAni padAni pazcAdapasRtya dazAgulimaJjaliM mastake racayitvA prayatnato 'aTThasayavisuddhagaMthajuttehiM' vizuddho-nirmalo lakSaNadoSarahita itibhAvaH yo granthaH-16 | zabdasaMdarbhastena yuktAnyaSTazataM ca tAni vizuddhagranthayuktAni ca tairarthayuktaiH-arthasArairapunaruktairmahAvRttaH, tathAvidhadevalabdhiprabhAva | eSaH, saMstauti, saMstutya vAmaM jAnumazcatItyAdinA vidhinA praNAmaM kurvan maNipAtadaNkakaM paThati,tadyathA-namotthuNamityAdi itizrI | rAja vRttiH, atra pustakaratnaM vAcayitvA dhArmikavyavasAyaM gRhNAtItyuktaM tadanantaraM jinapratimApUjanAdipUrvakazakastavapaThanamityAdi| vyatikaraM samyagdRzaH sUryAbhadevasthApi zrutvA devakRtyamityupekSAvacanaM bruvANaH pApAtmA lumpako'pyupekSaNIya evAzrAvyapralApitvAd, yato devakRtyamapi sAMsArikaM dhArmikaM ca, tatra samyagdRzAM yaddhArmikaM kRtyaM tajinoditameva dharmatvena bodhyam , anyathA mithyAdRSTitvameva syAd , adharme dharmasaMjJAyA nivezAd , asti ca jinapratimApUjAdikaM dharmaH, anyathA dhArmikavyavasAyaM gRhNAtItyukterasaMbhavAta, pratimApurastAcchakrastavapAThAsaMbhavAd ,evaM vidheH samyadRzAM kvApi sAMsArikakRtye'nupalambhAt sulabhabodhitAhetudevavarNavAdasyApi pratimAviSayakAzAtanAparityAgAnumodanapUrvakamaNitatvAcca / kiMca 'jeNeva siddhAyayaNe' tathA 'jeNeva jiNaghare' tathA 'dhUvaM dAUNa jiNavarANamiti gaNadharavacanaM jinapratimAjinavarayoH kathaJcidabhedabuddhyaiva jinapratimAviSayaM samyag sthAnAnyatheti jinavaravajinapratimApi | samyagdRzAmArAdhyaivetyalaM prasaGgena // "tae NaM se vijaye deve kesAlaMkAreNaM vatthAlaMkAreNaM mallAkAreNaM AbharaNAlaMkAreNaM caubiheNaM IONSHORSRIORORONSHOGIGG: // 167 // For Person Piese Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 168 // Jain Educationa GOOG GOING OGK alaMkAreNaM alaMkiyabhUsie samANe paDipuNNAlaMkAreNa sIhAsaNAo abbhuTTeti 2 tA alaMkAria sabhAo puracchimilleNaM dAreNa paDinikkhamati 2 mittA jeNeva vavasAyasabhA teNeva uvAgacchati 2 ttA vavasAyasabhaM aNuppadA hiNaM karemANe 2 puracchimilleNaM dAreNaM aNupavisati 2 ttA jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchati 2 tA sIhAsaNavaragae puracchAmimuhe sannimaNNe / tae NaM tassa vijayassa devassa AbhiyogiadevA potthayarayaNaM uvaThaviMti tae NaM se vijae deve potthayarayaNaM geNhati 2 potthayarayaNaM muai potthayarayaNaM muttA potthayarayaNaM vihADe 2 ttA potthayarayaNaM vAei potthayarayaNaM vAetA dhammiaM vavasAyaM pagiNhati 2 tA paDiNikakhitrati potthayarayaNaM paDinikhivittA sIhAsaNAo abbhuTTheti 2 vavasAyasabhAo puracchimilleNa dAreNa paDiNikakhamati 2 tA jeNetra NaMdA pokharaNI teNeva uvAgacchati 2 NaMdaM pukakharaNi aNuppayAhiNIkaremANe puracchimilleNaM toraNeNaM aNupavisati 2 puracchi mileNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhati 2 nA hatthapAyaM pakakhAleti 2 tA evaM mahaM seaM rayayAmayaM vimalasalilapuNNaM mattagayamuhAkitisamANaM bhiMgAraM pagiNhati 2 tA jAtiM tattha uppalAI paumAI jAva sayasahassapacAI tAI giNheti 2 NaMdAo pukkharaNIo paccuttarati 2 jeNeva siddhAyaNe teNeva pahArettha gamaNAe, tara NaM taM vijayaM devaM cacAria sAmANiasAhassIo jAva aNNe bahave vANamaMtarA devA devIo a appegaiA uppalahatthagayA jAva sayasahassapattahatthagayA vijayaM devaM piThato 2 aNugacchaMti, | tara NaM tassa vijayassa devassa bahave AmiogiA devA devIo a kalasahatthagayA jAva dhUvakaDacchuyahatthagayA ya vijayaM devaM pio aNugacchaMti, vae NaM se vijae deve cauhiM sAmANia mahassehiM jAva aNNehiM bahUhiM devehiM devIhi asaddhiM saMparivuDe sabbiDDIe sabvajutIe jAna nimbosanAiyaraveNa jeNeva siddhAyayaNe teNeva uvAgacchati 2 siddhAyayaNaM aNupayAhiNIkaremANe 2 puracchimi For Personal and Private Use Only $ SOONCHOIC sUryAbhA dhikAraH // 168 / / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KO zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 169 // zrIjinapratimApUjAdisiddhiH FORONOHORISOROPORORDIOHORO: lleNaM dAreNaM aNupavisai 2 jeNeva devacchaMdae teNeva uvAgacchai 2 Aloe jiNapaDimANaM paNAmaM karei 2 cA lomahatthayaM giNhati | 2 jiNapaDimANe lomahatthaeNaM pamajati 2 tA surabhiNA gaMdhodaeNa NhANeti 2 dibAe surabhIe gaMdhakAsAIe gAyAI lUhati 2 |cA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNuliMpati 2 tA jiNapaDimANaM ahayAI seAI divAI devajualAI niaMsei 2 aggehiM varehiM gaMdhehiM mallahiM acceti 2 tA pupphAruhaNaM gaMdhAruhaNaM mallAruhaNaM vaNNAruhaNaM cuNNAruhaNaM AbharaNAruhaNaM kareti 2 tA acchehiM saNhehiM setehiM rayayAmaehiM accharasAtaMdulehiM jiNapaDimANaM purao aSThamaMgalAI AlihitA karaggaggahitakaratalapabhavippamukkeNa dasavaNNeNaM kusumeNaM mukkapupphapuMjovayArakalitaM kareti 2 ttA caMdappabhavayaraveruliavimaladaMDaM kaMcaNamaNirayaNabhatticittaM kAlAgurupavarakuMdurukaturukadhUvagaMdhuttamANuviddhaM dhUmavaTTi viNimmuaMtaM verulizramayaM dhUvakaDacchuaM paggahettu payatteNaM dhUvaM dAUNa jiNavarANaM asayavisuddhagaMthajuttehiM mahAvittehiM atthajuttehiM apuNaruttehiM saMthuNai 2 ttA sataha payAI osaraha 2 cA vAma jANuM aMcei 2 tA dAhiNaM jANuM dharaNiyalaMsi nivesei 2 tA tikhutto muddhANaM dharaNitalaMsi namei 2 cA Isi paJcuNNamati 2 ttA kaDagatuDiarthabhiyAo bhuAo paDisAharati 2 karayalapariggahiaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa evaM bayAsI namotthuNaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM jAvasiddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpattANaMtikaTTa vaMdati namaMsati 2ttA' ityAdi zrIjIvAbhigame, etadvattiryathA-evaMvidhena caturvidhena mAlyena kalpavRkSamivAtmAnamalatavibhUSitaM karoti, kRtvA ca paripUrNAlaGkAraH siMhAsanAdamyuttiSThati, abhyutthAyAlaGkArasabhAtaH pUrveNa dvAreNa nirgatya yatraiva vyavasAyasabhA tatraivopAgacchati, upAgatya siMhAsanavaragataH pUrvAbhimukhaH sanniSaNNaH, 'tae NamityAdi, tatastasya vijayasya devasyAbhiyogyAH pustakaratnamupanayanti, 'tae NamityAdi tataH sa vijayo devaH pustakaratnaM gRhNAti, gRhItvA ROOOOOOOOOOO // 169 // in Education For Personal and Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme 1129011 CGOING HONGKONGHOTOSHO ca pustakaratnamutsaGgAdAvitigamyate muJcati, muktvA vighATayati, vidhATya anupravAcayati' anu-paripATya / prakarSeNa - viziSTArthAvagamarUpeNa vAcayati, vAcayitvA dhArmikaM dharmAnugataM vyavasAyaM vyavasyati, kartumabhilapatItibhAvo, vyavasAyasabhAyAH zubhAdhyavasAyanibandhanatvAt, kSetrAderapi karmakSayopazamAdihetutvAd, uktaM ca- "udayakhayakhaovasamovasamAvi jayaM ca kammuNo bhaNiA / davvaM khittaM kAlaM bhavaM ca bhAvaM ca saMpappe ||1|| "ti, dhArmikaM ca vyavasAyaM vyavasAya pustakaratnaM pratinikSipati, pratinikSipya siMhAsanAdabhyuttiSThati, abhyutthAya vyavasAyasabhAtaH pUrvadvAreNa vinirgacchati, vinirgatya yatraiva vyavasAyasabhAyAH eva pUrvA nandA puSkaraNI tatraivopAgacchati, upAgatya nandApuSkaraNImanupradakSiNIkurvan pUrvatoraNenAnupravizati, pravizya pUrveNa trisopAnapratirUpakeNa pratyavarohati - madhye pravizatItibhAvaH, pratyavaruhya hastapAdau prakSAlayati, prakSAlyaikaM mahAntaM zvetaM rajatamayaM vimalasalilapUrNa mattakarimahAmukhAkRtisamAnaM bhRGgAraM gRhNAti, gRhItvA yAni tatrotpalAni padmAni kumudAni nalinAni yAvacchatapatrasahasrapatrANi tAni gRhNAti, gRhItvA nandAtaH puSkaraNItaH pratyuttarati, pratyuttIrya yatraiva siddhAyatanaM tatraiva pradhAritavAn gamanAya 'tae Na' mityAdi tatastasya vijayasya devasya catvAri sAmAnikadevasahasrANi catasraH saparivArAH agramahISyaH tisraH parSadaH saptAnIkAni saptAnI kAdhipatayaH SoDaza AtmarakSakadevasahasrANi anye ca bahavo vijayarAjadhAnIvAstavyA vAnamantarA devAca devyazca adhyekakA utpalahastagatAH apyekakA padmahastagatAH apyekakA kumudahastagatAH evaM nalinasubhagasaugandhikapuNDarIkamahApuNDarIkazatapatra sahasrapatrazata sahasrapatra hastagatAH krameNa pratyekaM vAcyAH vijayaM devaM pRSThataH 2 paripATyetibhAvaH anugacchanti, 'tae Na' mityAdi, tatastasya vijayasya devasya bahava 1120011 AbhiyogyA devA devyazca apyekakAH candanakalazahastagatA apyekakA bhRGgArahastagatAH apyekakA AdarzahastagatA evaM sthAlIpAtra For Personal and Private Use Only Jain Educationa International GHORSHOTTOOG zrIjinapra timApUjAdisiddhiH Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 171 // 9%OONGADINGHO SHOKOHONG supratiSThavAtakaraka citraratnakaraNDaka puSpacaGgerIyAvallomahasta caGgerI puSpapaTalakayAvallo mahastapaTalakasiMhAsanacchatracAmaratailasamudgakayAvadaanasamudgaka dhUpakaDucchukahastagatAH krameNa pratyekamabhilApyAH, vijayaM devaM pRSThataH pRSThato'nugacchanti, tatazca vijayadevasya caturbhiH sAmAnikasahasraizcatasRbhiH saparivArAmiH agramahISibhistisRbhiH parSadbhiH saptabhiranIkaiH saptamiranIkAdhipatibhiH SoDazabhirAtmarakSakadeva sahasairanyaizca bahubhirvijayarAjadhAnIvAstavyairvAna mantarairdevairdevIbhizca sArddhaM saMparivRttaH sarvvaddh yAvannirdhopanAditaraveNamiti yAvatkaraNAdevaM paripUrNaH pATho draSTavyaH, 'savvajuIe savvabaleNaM savvasamudayaNaM savvavibhUIe savvasaMbhrameNaM savvagaMdhapupphamallAlaMkAreNaM savvatuDiasaddaninAeNaM mahayA iDIe mahayA juIe mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA varatuDiajamagasamagapaDuppavAiaraveNaM saMkhapaNa| va paDahabhe rijhallarikhara muhihuDukaduMduhinigghosanAiyaraveNaM' asya vyAkhyA prAgvat, yatraiva siddhAyatanaM tatropAgacchatIti, upAgatya | siddhAyatanamanupradakSiNIkurvan pUrvadvAreNa pravizati, pravizyAlo ke jinapratimAnAM praNAmaM karoti, kRtvA yatraiva maNipIThikA yatraiva devacchandako yatraiva jinapratimAstatropAgacchati, upAgatya lomahastakaM parAmRzati, parAmRzya jinapratimAH pramArjayati, pramArNya divyayodakadhArayA rUpayitvA sarasenAdreNa gozIrSacandanena gAtrANyanulimpayati, anulipyAhatAni - aparimalitAni divyAni devadUSyayugalAni 'niaMsei' tti paridhApayati, paridhApya ayyaiH - aparibhuktairvaraiH - pradhAnairgandhairmAlyaizcArcayati, etadeva savistara mupadarzayatipuSpAropaNaM mAlyAropaNaM varNakAropaNaM cUrNAropaNaM gandhAropaNaM AbharaNAropaNaM karoti, kRtvA tAsAM jinapratimAnAM purato'cche :svacchaiH zlakSNairmasRNai rajatamayaiH, accho raso yeSAM te accharasAH, pratyAsannavastupratibimbAdhArabhUtA ivAtinirmalA itibhAvaH, te ca te tandulAca accharasatandulAH, pUrvapadasya dIrghAntatA prAkRtatvAdyathA vayarAmayA nemA ityAdau, tairaSTAvaSTau khastikAdIni maGgalakA For Personal and Private Use Only DIGHONGKONGHORONGHOGIose zrI jinapratimApUjAdisiddhi : // 172 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 172 / / nyAlikhati, Alikhya 'kayaggAhagahimityAdi maithunaprathamasamAramme mukhacumbanAdyartha yuvatyAH paJcAGgulimiH kezeSu grahaNaM kaca- zrIjinapra| grAhastena kacagrAheNa gRhItaM karatalAdvimuktaM sat prabhraSTaM karatalaprabhraSTavimuktaM, prAkRtatvAdevaM padavyatyayaH, tena dazArddhavarNena-paJcavarNena Hal timApUjAkusumena-kusumasamUhena puSpapuJopacArakalitaH puSpapuJja evopacAra:-pUjA puSpapuMjopacArastena kalitaM-yuktaM-karoti, kRtvA ca 'caMda disiddhiH ppahavairaveruliavimaladaMDaM caMdraprabhavajraveDUryamayo vimalo daNDo yasya sa tathA taM, kAJcanamaNiratnabhakticitraM kAlAgurupravarakuMdurukkaturuSkadhUpena gandhottamenAnuviddhA kAlAgurupravarakuMduruSkaturuSkadhUpagandhottamAnuviddhA prAkRtatvAt padavyatyayastAM dhUpavartI vinirmucantaM vaiDUryamayaM dhUpakaDucchugaM pragRhya dhUpaM dacA jinavarebhyaH, sUtre SaSThI prAkRtatvAt , saptASTAni padAni pazcAdapasRtya dazAGgulimaJjaliM mastake kRtvA prayataH 'ahasayavisuddhagaMthajuttehiM' iti vizuddho-nirmalo lakSaNadoSarahita itibhAvaH, yo granthaH zabdasaMdarbhastena yuktAni vizuddhagranthayuktAni aSTazataM ca tAni vizuddhagranthayuktAni ca tairarthayuktaiH-arthasArairapunaruktairmahAvRttaiH tathAvidhadevalabdhiprabhAva epaH, saMstauti, saMstutya vAmaM jAnumazcati-utpATayati, dakSiNaM jAnuM dharaNitale 'nivADeiti nipAtayati lagayatItyarthaH, trikRtvaH-trIn vArAn mUrdhAna dharaNitale 'namei'tti namayati, namayitvA cepatpratyunnamayati, pratyunnamya kaTakatruTitastambhitau bhujau saMharati-saMko| cayati saMhRtya karatalaparigRhItaM zirasyAvartta mastake'JjaliM kRtvA evamavAdIt-'namotthuNa mityAdi, namostu Namiti vAkyAlaGkAre | devAdibhyo'tizayapUjAmahantIti arhantastebhyaH, sUtre paSThI prAkRtatvAt , 'chaThIvibhattIeN bhaNNai cautyI' iti prAkRtalakSaNAt , te | cAInto nAmAdirUpA api santi ato bhAvAItpratipacyarthamAha-bhagavadbhaya ityAdi zrIjI vR0||ath yathA ghaTamAnayetyAdivA // 172 // kyAnyeva khata evaM gRhItasaMketakAnAM khapAcyaviSayakajJAnajanakAni tathA jinapratimAnAmArAdhyatvaM jinapratimA eva tathAvidhasaM MOHookGOOHORGoa RSA Jan E ritmo For Personal and Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana- jhimyaH saMjJapayatIti darzayitumAha-"tattha NaM devacchaMdae aThasayaM jiNapaDimANaM jiNussehapamANamettANaM sanikhittaM citi, tAsiNaM zrIjinapra parIkSA jiNapaDimANaM ayamezrArUve vaNNAvAse paNNatte, taMjahA-tavaNijamayA hatthatalA pAyatalA aMkamayAI nakhAI aMtolohiakkhapa- timApUjA8 vizrAme DiseAI kaNagamayA pAyA kaNagamayA gopphA kaNagamaIo jaMghAo kaNagamayA jANU kaNagamayA UrU kaNagamaIo gAyalahIo taba-6 disiddhiH // 17 // aNijamaIo nAmio riThamaIo romarAIo tavaNijamayA cucuA tavaNijamayA sirikhacchA kaNagamaIAo bAhAo kaNagamaIo pAsAo kaNagamaIo gIva o rihAmae maMsU silappavAlamayA oThA phalihAmayA daMtA taba NijamayIo jIhAo tavaNijamayA / tAluA kaNagamaIo nAsAo aMtolohiakkhapariseAo aMkamayAiM acchINi aMtolohiakvapariseAI pulakAmaIo diTThIo rihAmaIo tAragAo rihAmayAI acchIpattAI riThAmaIo bhamuhAo kaNagAmayA kavolA kaNagAmayA savaNA kaNagAmayA NiDAlavA vayaramaIo sIsaghaDIo tavaNijamaIo kesaMtakemabhUmIo riTAmayA uvarimuddhayA, tAsi NaM jiNapaDimANaM pito patte chattadhAragapaDimAo papNattAo, tAo NaM chattadhAragapaDimAo himasyayakuMdiMdusappakAsAI makoraMTamalladAmAI dhavalAI AtapattAI salIla ohAremANIo ciTThati, tAsi NaM jiNapaDimANaM ubhao pAsiM patteaM2 cAmaradhArapaDimAo paM0, tAo NaM cAmaradhArapaDimAo caMdappahavairaveruliyanANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihatavANijjuJjalavicittadaMDAo cilliAo saMkhaMkakuMdadagarayamayamahitapheNapuMja sannikAsAo suhamasyayadIhavAlAo dhavalAo cAmarAo salIlaM ohAremANIo 2 ciThaMti, tAsi NaM jiNapaDimANaM purao do aldo nAgapaDimAo dodojakkhapaDimAo 2 bhRapaDimAo2 kuMDadhAragapaDimAo viNatoNayAo pAyavaDiAo paMjaliuDAo sanikasittAo ciTThati sabbarayaNAmaIo acchAo sahAo ghaTAo mahAo nIrayAo nippaMkAo jAvapaDirUvAo, tAsiNaM jiNa- // 173 / HORORatolatera: For Persona Pives Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 174|| nAGOROROUGOOTROO | paDimANaM purao ahasayaM ghaMTANaM ahasayaM caMdaNakalasANaM ahasayaM bhiMgArANaM AyaMsakANaM thAlANaM pAtINaM supatihagANaM maNuguli- zrIjinapragANaM vAtayarayANaM cicANaM rayaNakaraMDagANaM hayakaMThANaM jAva usabhakaMThagANaM puSphacaMgerINaM jAva lomahatthacaMgerINaM pupphapaDalagANaM timApUjAaThThasayaM tellasamuggANaM jAvadhUvakaDucchugANaM sabikhittaM cikRti itizrIjIvAbhigamasUtre, etadvattiryathA-'tattha Na'mityAdi, tatra disiddhiH | devacchandake aSTazatam-aSTAdhikaM zataM jinapratimAnAM jinotsedhapramANamAtrANAM, paJcadhanuHzatapramANAnAmiti bhAvaH, sannikSiptaM tiSThati, | | 'tAsi NaM jiNapaDimANa'mityAdi, tAsAM jinapatimAnAmayametadpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tapanIyamayAni hastatalapAdatalAniaGkamayA-aGkaratnamayA antaH-madhye lohitAkSaratnamatisekA nakhAH kanakamayyo jaGghAH kanakamayAni jAnUni kanakamayA uravaH kanakamayyo gAtrayaSTayaH tapanIyamayA nAbhayaH ariSTharatnamayyo romarAjayaH tapanIyamayAvacukAH-stanAgrabhAgAH tapanIyamayAH zrI| vatsAH zilAmavAlamayA vidrumamayA oSThAH sphaTikamayA dantAH tapanIyamayyo jivAH tapanIyamayAni tAlukAni kanakamayyo nAsikAH antolohitAkSaratnapratisekAH aGkamayAnyakSINyantarlohitAkSapratisekAni riSTharatnamayyo'kSimadhyagatAstArikAH ariSTharatnamayAni akSipatrANi riSThamayyo bhraH kanakamayAH kapolAH kanakamayAH zravaNAH kanakamayyo lalATapaTTikAH vajramayyaH zIrSa|ghaTikAH tapanIyamayyaH kezAntakezabhUmayaH kezAnAmantabhUmayaH kezabhUmayazcetibhAvaH riSThamayA uparimUrvajAH kezAH, tAsAM jina-13 pratimAnAM pRSThata ekaikA chatradharA pratimA hemarajatakundenduprakAzaM sakoraNTamAlyadAmadhavalamAtapatraM gRhItvA salIlaM dharantI tiSThati, 'tAsi NaM jiNapaDimANa mityAdi, tAsAM jinapratimAnAM pratyekamubhayoH pArzvayoH dve dve cAmaradharapra.teme prajJapte, "caMdappabhavayaraveruli // 174|| anANAmaNikaNagasyaNakhacitacittadaMDAo"iti candraprabhaH-candrakAnto vajraM vaiDyaM ca pratIte candraprabhavajravaiDUryANi zeSANi ca nAnA-Idl BHOOTORORSkOOHORotat For Personal and Prive Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 175 // HO SOHOROR maNiratnAni khacitAni yeSu daNDeSu te tathA, evaMrUpAzcitrA nAnAprakArA daNDA yeSAM tAni tathA, sUtre strItvaM prAkRtatvAt "suhumarayatadIhavAlAo" iti sUkSmA:- zlakSNA rajatamayA dIrghA vAlA yeSAM tAni tathA "saMkhaMkakuMdadagasyarayamayamahiapheNapuMjasani hAsAo dhavalAo cAmarAo" iti pratItaM, cAmarANi gRhItvA salIlaM bIjayantyastiSThanti, 'tAsi Na'mityAdi, tAsAM jinapratimAnAM purato dve dve nAgapratime dve dve yakSapratime dve dve kuNDadhArapratime saMnikSipte tiSThataH, tAtha savvarayaNAmaIo acchAo ityAdi prAgvat, 'tattha | Na' mityAdi tasmin devacchandake jinapratimAnAM purato'STazataM ghaNTAnAM aSTazataM candanakalazAnAmaSTazataM bhRGgArANAmaSTazatamAdarzAnAM aSTazataM sthAlInAM aSTazataM pAtrINAM aSTazataM supratiSThAnAM aSTazataM manogulikAnAM pIThikA vizeSarUpANAM aSTazataM vAtakarakANAM aSTazataM citrANAM ratnakaNDakAnAM aSTazataM hayakaNThAnAM aSTazataM gajakaNThanAM aSTazataM narakaNThAnAM aSTazataM kinnarakaNThAnAM aSTazataM kiMpuruSakaNThAnAM aSTazataM mahoragakaNThAnAM aSTazataM gandharvakaNThAnAM aSTazataM vRSabhakaNThAnAmaSTazataM puSpacaGgerINAM aSTazataM mAlyacaGgerINAM aSTazataM cUrNacaGgerINAM aSTazataM gandhacaGgerINAM aSTazataM vastracaGgerINAM aSTazatamAbharaNacaGgerINAM aSTazataM lomahastacaGgerINAM, | lomahastakA - mayUrapicchapuJja nikAH, aSTazataM puSpapaTalakAnAmaSTazataM mAlyapaTalakAnAM, mutkalAni puSpANi grathitAni mAlyAni, aSTazataM cUrNapaTalakAnAm, evaM gandhavastrAbharaNasiddhArthakalo mahastapaTalakAnAmapi pratyekaM 2 aSTazataM draSTavyam, aSTazataM siMhAsanAnAmaSTazataM chatrANAmaSTazataM cAmarANAmaSTazataM tailasamudgakAnAmaSTazataM koSThasamudgakAnAmaSTazataM coyagasamudga kAnAmaSTazataM tagarasamudgakAnAmaSTazata melAsamugakAnAmaSTazataM haritAlasamudga kAnAmaSTazataM hiGgulikasamudgakAnAmaSTazataM manaH zilAsa mudddhakAnAmaSTazatama anasamudgakAnAM, sarvANyapyetAni tailAdIni paramasurabhigandhopetAni draSTavyAni, aSTazataM dhvajAnAmityAdi 0 zrIjIvA0vRttau / evaMvidharAjacihnayuktAH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only SONG OSHOOTHONGKONjIjAja zrIjinapra timApUjAdisiddhiH // 175 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K bhIpravacana-5 yathocitavyApAraniyuktanAgAdipratimAparisevyamAnAH caGgeryAdipUjopakaraNasamanvitAzca jinapratimAH zAzvatabhAvena khata evAtmano zrIjinapraparIkSA jagatpUjyatvaM khyApayati, anyathA tathAvidhacihnAyupetatvAsaMbhavAd , evaM vidhavyatikaramAkApi ye jinapratimAmArAdhyatvena nAGgI- |timApUjA8 vizrAme | kurvanti teSAM paramakliSTakarmodayinA jAtyandhAnAM pradIpazatamivAparagranthasammatizatamapyakiJcitkarameva / kiMca-pratimAtvena sAmye'pilAdisiddhiH // 176 // sarvatrApi jinapratimA niyamena prabhutvAdicihnasamanvitA eva, jinapratimAnAM purastAnAgAdimUrtayastu sevakabhAvamApannA evetyatra al samyagdhiyA paryAlocyamAne samyagdRzAM jinapratimA ArAdhyatvenaiva jJAnagocarIbhavaMtIti, na caivaMparivAropetAH zAzvatapratimA eva al bhavanti, nAnyA itivAcyaM, aSTapadAdrau bharatakAritAnAmRSabhAdivarddhamAnAntAnAM caturvizaterapi jinapratimAnAM tathAparivAropetatvAta , SaijIvAbhigamoktaparivArayuktA' iti vacanAt , kiMca-devalokAdAvapi "jeNeva devacchaMdae" ityAgamavacanAjinapratimA eva zAzvata bhAvena devazabdavAcyAH santi, na tathA'nyatIrthikAmimatahariharAdidevamUrtayo'pi devazabdavAcyAH, teSAM devAnAmanaiyatyAt , nanu tarhi teSAM mithyAdRzAM devAnAM devatvena zraddhAnaM kiMviSayakamiti ceducyate, gurudvArA devatvena zraddhAnaM mithyAdRzAM, na punaH sAkSAt , tatkathamiticecchaNu, teSAM devAnAM guravastu manuSyalokavarttino yamadagnitApasAdayaH, taizca yo devatvenAmyupagataH sa eva viparyastamatInAM teSAM devAnAmapIti gurudvArA devazraddhAnaM, na punastadIyAH zAzvatamUrtayo'pi devalakSaNopetA niyatAH zraddhIyante tairiti svayameva paryAlovyamiti / tathA zrIsudharmasvAmineva zrImahAvIradIkSitena dharmadAsagaNinA kRtAyAM namaskAravadAbAlAbalAdipratItAyAM sAdhvAdInAM caturNAmapyadhyayanArhAyAM zrIupadezamAlAyAmapi jinapratimAnAmArAdhanaM sphuTameva, tathAhi-"vaMdai ubhaokAlaMpi // 176 // nIceiAI thythuiiprmo| jiNavarapaDimAvaradhUvapupphagaMdhaccaNujjutto 229 // " (230) asyA vyAkhyA-sa zrAvako vandate ubhaya hatarokaOHOROHONGKONG 2ww.byong in Education intention For Personal and Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinabhavanAdi| siddhiH zrIpravacana kAlamapi-prAtaH sAyam, apizabdAta madhyAhR ca, caityAni-arhaDimbalakSaNAni stavA-bhaktAmarAdyAH stutayo-yAH kAyotsargaparIkSA 8 vizrAme paryanteSu dIyante tatparamaH-tatpradhAnaH san , tathA jinavarANAM pratimAgRhaM jinavarapratimAgRhaM tasinnuyuktaH-kRtodyama iti / tthaa||177|| saMvaccharacAummAsiesu aThThAhiAsu a tihIsu / savvAyareNa laggai jinavarapUAtavaguNesu // 241 / / sAhUNa ceiANa ya paDiNI taha avaNNavAyaM c| jiNapavayaNassa ahiaM savvatthAmeNa vArei // 242 // anayoAkhyA-saMvatsaracAturmAsakeSvaSTAhnikAsucaitrAdiyAtrAsu, co vyavahitasaMbandhaH, tithiSu ca-caturdazyAdiSu, kiM ?-sarvAdareNa lagati, kka ?-'jinavarapUjAtapoguNeSu' bhagavadarcane caturthAdikaraNe jJAnAdiSu cetyarthaH // 24 // sAhU0 sAdhUnAM caityAnAM ca pratyanIkaM kSudropadravakAritayA avarNavAdinaM cavaibhASyakaraNazIlaM, kiMbahunA?-jinapravacanassAhita-zatrubhUtaM 'savvatthAmaNaM'ti samastaprANena prANAtya yenApi vArayati, tadunnatikaraNasya mahodayahetutvAditi // 24 // itizrIupadezamAlAvRttau // evamanyeSvapi prakaraNAdiSu supratItameva, tathA-heU cauvihe paM0, taM0-atthitaM atthi so heU ? acchittaM natthi so heU 2nasthit asthi so heU 3 natthi natthi so heU 4 iti (338) zrIsthAnAGgacaturthasthAnakatRtIyoddezakavacanAt sAdhyAvinAbhUtaH prameyapramitau kAraNaM heturanumAna bhaNyate, ataH siddhA. jantoktAnumAnagamyatvamapi, anumAnaprayogo yathA-arhatpratimA ArAdhyatvenopAdeyAH, ArAdhyaviSayakajJAnajanakatvAd, yadyadviSayakaal jJAnajanakaM tattathAtvenopAdeyaM heyaM ceti sAmAnyavyAptibalAdbhAvArhadvipayakajJAnajanakatvenArhatpratimA ArAdhyatvena siddhyati, sidhyati ca heyatvena tathAvidhaviSayakajJAnajanikA citralikhitA yopiditi dRSTAntasiddhyartha, tatrAgamo'pi, yathA-"cittamittiM na nijjhAe, al nAriM vA sualNki| bhakkharaMpiva daLUNa, dihiM paDisamAhare / 1||"tti (389) zrIdazavai0, evamAgamoktavacanena pratyakSAnubhavena KaloKOGOOOOOOOO PODOHOROLOROIG | // 177 // Jan Education con For Personal and Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 178 // vA yathA nArIrUpadarzanAt nArIviSayakaM jJAnaM bhavati tathA'rhadvimbadarzanAdarhadviSayakaM jJAnaM bhavatIti, kiMca-lumpakena yatsthApanAjinaM parityajya nAmajino'bhyupagatastadatyantamasaMgataM yato nAmApekSayA sthApanAyA viziSTaphalajanakatvenAdhikyAd, yadAgamaH"tao iMdA paM0 taM0 - nAmiMde 1 ThavaNiMde 2 davide "tti sthAnAGge tristhAnakaprathamoddezakAdisUtraM (119) etadvatidezo yathA - nanu | nAmasthApanAdravyeSvindrAbhidhAnaM vivakSitabhAvazUnyatvAdravyatvaM ca samAnaM varttate tatazca ka eSAM vizeSaH 1, Aha ca - "abhihANaM davvattaM tadatthasunnattaNaM ca tullAI / ko bhAvavajiANaM nAmAINaM paiviseso 1 || 1 || "tti, atrocyate yathA hi sthApanendre khalvindrAkAro lakSyate tathA kartuH sadbhUtendrAmiprAyo bhavati tathA draSTustadAkAradarzanAdindrapratyayaH tathA praNatikRtadhiyazca phalArthinaH stotuM pravarttante phalaM ca prApnuvanti keciddevatAnugrahAt na tathA nAmadravyendrayoriti, tasmAtsthApanAyAstAvaditthaM bheda iti, Aha ca- "AgAro'bhippAo buddhI kiriA phalaM ca pAeNa / jaha dIsaha ThavaNiMde na tahA nAmiMda (nAme na ) davide || 1 || "tti, yathA ca dravyendro bhAvendrakAraNatAM pratipadyate tathopayogApekSAyAmapi tadupayogatAmAsAdayatyavAptavAMzca na tathA nAmasthApanendrA vityayaM vizeSa iti itizrIsthA0 pR0 | yadvA jinapratimA jinavadArAdhyA jinArAdhanajanyaikaphalajanakatvAd, dRSTAntastu 'namo vaMbhIe' tti pravacanavacanAtsiddhaM dravyazrutaM pustakAdi, na ca jinArAdhanajanyaikaphalajanakatvamiti heturaprasiddhaH "hiAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmi attAe bhavissati" zrIrAjapraznI yoGgavacanena siddhAntasiddhatvAt, tadabhAvAdisAdhyasAdhaka hetvantarAbhAvAcca / kiMca - " dANaM ca mAhaNANaM | veA kAsIa puccha nivvANaM / kuMDA dhUbha jigahare kavilo bharahassa dikhA ya || 1 || nivvANaM cir3agAgii jiNassa ikvAga sesagANaM tu / sakahA dhUbha jiNahare jAyaga teNAhiagginti // | 1 || dhUbhasaya bhAU ANaM cauvIsaM cetra jiNahare kAsI / sabvajiNANaM For Personal and Private Use Only NGHOTOSROGO zrIjina|bhavanAdisiddhiH 1180411 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme 1120811 SNO%SONGHOR H%OO.GHONGI paDimA vaNNapamANehi niaehi ||1|| "nti ityAdyupodghAtapravacanavacanAdbharatakAritAnAM jinapratimAnAM siddhau tajjanyaM phalamapi mahAnubhAvameva siddhyati, mahAnubhAvapuruSapravRttiviSayatvAdyanumeyatvAt, tadanumAnaM yathA-jinabhavanAdinirmApaNa maihikapAratrikApAyaparaka|raNapUrvakAbhimatasaMpatsaMpAdakaM bahu vittavyayAyAsAnyatarasAdhyatve sati dharmabuddhipUrvakamahApuruSapravRttiviSayatvAt tIrthakra dupAttacAritravad, atrArthe siddhAnto'pi yathA "tihiM ThANehiM jIvA appA uttAe kammaM pakareMti, taM0 - pANe aivAittA bhavati musaM vatittA bhavati tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA aphAsueNaM aNesaNijeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilA bhettA bhavati "tti / zrIsthAnAGge tristhAnake prathamodezake (125) etadvacyekadezo yathA - tathA ca gRhiNaM prati jinabhavana kAraNaphalamuktam- 'etadiha bhAvayajJaH saGgRhiNo janmaphalamidaM paramam / abhyudayAvyucchicyA niyamAdapavargabIja || 2 ||" miti zrIsthAnAGgavRttau, tathA zAzvatAzAzvatAni tIrthAnyAcAryAdIMzca | pratyabhimukhagamana saMpUjanAdinA samyaktvanairmalyamapyuktaM, tathAhi - titthayarANaM bhagavao patrayaNa pAvayaNi aisaiDINaM / ahigamaNanamaNada risaNa kittaNasaMpUaNA thuNaNA ||1|| jammAbhise anikkhamaNacaraNanANuppayANa nivvANe / dialoabhavaNamaMdara naMdIsarabhomanagare || 2 || advAvayamuJjite gayaggapayae a dhammacakke a / pAsarahAvattaNayaM camaruppAyaM ca vaMdAmi ||3|| (333-2) itizrIAcArAGganiryuktau, tadvRttiryathA "darzanabhAvanArthamAha- 'titthaya' gAhA, tIrthakRtAM bhagavatAM pravacanasya - dvAdazAGgasya gaNipiTakasya tathA prAvacaninAm - AcAryAdInAM yugapradhAnAnAM tathA'tizayinAm - RddhimatAM kevalimanaH paryAyAvadhi maccaturdazapUrvavidAM tathA''marSaiSadhyAdiprAptaddhanAM yadabhimukhagamanaM gatvA ca namanaM natvA ca darzanaM tathA guNotkIrttanaM saMpUjanaM gandhAdinA stotraiH stavanamityAdikA | darzanabhAvanA, anayA hi darzanabhAvanayA navaraM bhAvyamAnayA darzanazuddhirbhavatIti // kiMca - " jammAmisea " gAhA "aThThAvaya" gAhA, For Personal and Private Use Only ORONGHO zrIjinabhavanAdisiddhiH // 179 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 180 // OKHONO HONGKON tIrthakRtAM janmabhUmiSu tathA niSkramaNacaraNajJAnotpattinirvANabhUmiSu tathA devalokabhavaneSu mandareSu nandIzvaradvIpAdau bhaumeSu capAtAlabhavaneSu yAni zAzvatAni caityAni tAni vande'hamiti dvitIyagAthAnte kriyA, ityevamaSTApade tathA zrImaduJjayantagirau gajAgrapade dazArNakUTavarttini tathA takSazilAyAM dharmacakre tathA ahicchatrAyAM zrIpArzvanAthasya dharaNendramahimasthAne, evaM rathAvarttaparvvate vairasvAminA yatra pAdapopagamanaM kRtaM yatra ca zrIvarddhamAnakhAminamAzritya camarendreNotpatanaM kRtam, eteSu yathAsaMbhavamabhigamanavandanapUjanotkIrttanAdikAH kriyAH kurvato darzanazuddhirbhavatIti itizrI AcA0 vR0 / tathA "arahaMta 1 siddha 2 ceia 3 gurU 4 suadhamma 5 sAhuvagge a 6 | Ayaria 7 uvajjhAyA 8 patrayaNe 9 savvasaMghe a 10 || 1 || eesu bhattijuttA pUaMtA ahArihaM aNannamaNA / sammattamaNusaraMtA parittasaMsAriA bhaNiA || 2 || iti maraNasamAdhiprakIrNake (21-345*) ityAdyanekasthAneSu | jinapratimAH svayameva bodhyA iti gAthArthaH || 148 || atha kena zrAvakeNa pratimA kAritA kena sAdhunA pratiSThitA kena sAdhvAdinA vanditA stutA ceti vacobhirmugdhajana bhrAntyutpAdanArthaM kacidajJo vAcATo brUte tadaprAkRtaye gAthAyugmamAhaaha bharahacakkavahiSpamuhehiM karAbiA ya jiNapaDimA / sirinAbhasUripamuhappaiDiA puNNacuNeNaM // 149 // goamapamuhamuNIhiM thuNiA taha vaMdiA ya bhattIe / suttattho khalu paDhamo iccAia bhagavaI bhaNiaM // 120 // atheti prakArAntaradyotane maGgalavAcI, bharatacakravarttipramukhaiH kAritA jinapratimA, yadAgamaH - " nivvANaM ciragAgii jiNassa ikkhAga sesagANaM tu / sakahA dhUbha jiNahare jAyaga teNAhi aggi || 1 ||" ti zrIAva0 ni0 "dhUbhasaya bhAUNaM cauvIsaM caiva jiNa hare kAsI / savvajiNANaM paDimA vaNNapamANehiM niaehiM ||2|| zrIAva0 bhASye / AdizabdAtsagaracakravarttisutaistAdRgjinabhava Jain Educationa International For Personal and Private Use Only zrIjinabhavanAdisiddhiH 1182011 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 18 // KOISROGHOMGHOGHORONOUGH zrIjinanAdinirmApaNecchayA'STApadasagirimanveSayadbhistadalAbhAdaSTApadaprAsAdarakSApi mahAnirjarAheturitikRtvA tatparitaH parikhAnirmApaNena | pratimAdi| tadrakSA kRtA, yadAgamaH-"sagarovi sAgaraMtaM, bharahavAsaM nriisro| issariaM kevalaM hiccA, dayAi prinivvuddo||2||"tti (582) siddhi zrIuttarAdhyayane,taTTIkAyAM taccaritre-ajiarAyAvi titthappavattaNasamae ThaveUNa rajesagaraM nikkhaMto,sagarovi uppaNNacauddasarayaNo | sAhiachakkhaMDabharaho pAlei rajaM, jAyA ya tassa sUrANaM vIrANaM puttANaM saThisahassA, tesiM jeTho jaNhukumAro, aNNayA tosio-15 jaNhukumAreNa kahaMci sagaro, bhaNio teNa jaNhukumAro-varasuvaraM, teNa bhaNiaM-tAya! asthi mama amilAso jaha tummehiM aNuNNAo caudasarayaNasameo bhAibaMdhusaMjuo vasumaI parimbhamAmi, paDivaNaM rAiNA, savvabaleNa ya pasatthamuhutte niggao sabvasahoarasa| meo, parimbhamaMto aNege jaNavae picchaMto gAmanagarAgarasarigirisarakANaNAI patto ahAvayagiri, hilA siviraM niveseUNa ArUDho uvariM, dilaM bharahanariMdakAriaM maNikaNagarayaNakaNagamayaM cauvIsajiNapaDimAhiDiaMthUbhasayasaMgaya jiNAyayaNaM, vaMdiUNa ya jiNiMde | pucchio maMtI-keNeyaM sukayakammuNA aisayaramaNIaM kAriaM jiNabhavaNaM 1, kahio teNa bharahavaiaro, taM soUNa bhaNi jaNDakumAreNa-nirUveha aNNaM ahAvayasarisaM selaM jeNa tattha ceiaharaM kAravemo, niuttapurisehi asamaMtao nirUviUNa sAhiaM, jahA natthi deva! eriso aNNo girI, teNa bhaNiaM-jai evaM tA karemo easseva rakkhaM, jao hohiMti kAleNa luddhA saDhA ya narA, ahinavakArAvaNAo a puvakayaparipAlaNaM varaM, tao daMDarayaNaM giNhittA samaMtao mahIharassa pAsesu talAgo khaNio, taM ca daMDarayaNaM sahassaM joaNANaM bhiMdiUNa pattaM nAgabhavaNesu, minAI tAI, taM ca accanbhu picchatA bhIA nAgakumArA saraNaM magga-10 mANA gayA jalaNappahanAgarAyassa samIvaM, sAhio abaiaro, sovi saMbhaMto uDio, ohiNA AbhoettA Asurutto samAgao // 18 // HOUGHOUGHAGHOIDHONGKOIRajAna JainEducation For Personal and Private Use Only www.eliyor Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjina bhIpravacanaparIkSA vizrAme // 182 // pratiyAdi ROLOGHORGROUGHOUGHOOL sagarasuasagAsaM, bhaNi ca-bho bho kiM tumbhehiM daMDarayaNeNa mahiM bhiMdiUNa kao bhuvaNabhiMdaNeNa uvaddavo nAyalokassa?, tA || appavahAya tummehiM kayame, jao-appavahAe nUrNa hoi balaM uttaNANa bhuvrnnmi| niapakkhavaleNaM cia paDai paryago piivNmi||1|| | tao tassa uvasamaNanimittaM bhaNi jaNhuNA-bho nAgarAya! karesu pasAyaM, uvasaMharasu saMraMbha, khamasu amha avarAhameaM, na amhehiM tumhovaddavanimittameaM kayaM, ahAvayaceiarakkhahA pharihA kayA esatti, na puNo evaM kAhAmo, uvasaMtakovo gao saThANaM jalaNappaho, taMmi gae bhaNiaMjaNhukumAreNetyAdi" tathA mahApadmacakravartinApi koTizaH prAsAdA nirmApitAH, yadAgama:-"cahattA | bhArahaM vAsaM, cakkavaTTI mhiddio| caitA uttame bhoe, mahApaume tavaM care ||1||"tti zrIutta0 (2854) asyA vRttau-tao soha gaMmi diNe mahAvibhUIe akao mahApaumassa rajAmiseo, pavva asuvvayasUrisamIve paumu rosaviNhukumAro,jAo a mahA|paumo vikkhAyasAsaNo cakkavaTTitti, te a rahA itiaMkAlaM tattheva ThiA, tao mahApaumacakkavaTTiNA bhamADio anayarIe jaNaNIsaMtio jiNiMdaraho, kayA unnatI jiNapavayaNassa, tappamitiM ca dhammujayamaI bahugo logo pavano jiNasAsaNaM, teNa ya mahApaumeNa cakkavaTTiNA savvaMmi bharahakhitte gAmAgaranagaranagujANAIsu kArAviAI aNegako lakkhappamANAI jiNabhavaNAI"ti shriiuttvRttau| tathA jinapratimA kena kRtA kena pratiSThitA kena ca pUjitetyatra sAmudAyikanidarzane udAyanarAjavyatikaraH pratIta eva, yadAgamaH"sovIrarAyavasaho, caittANa maNI cre| udAyaNo pavvaio, patto gaimaNuttaraM / / 2 // ityuttarA0(494*) asyA vyAkhyA-tathA sauvIreSu rAjavRSabhastatkAlabhAvinRpatipradhAnatvAta sauvIrarAjavRSabhaH 'caitta tityakyA rAjyamitizeSaH, muniH traikAlyAvasthAvedI sannacArIda, ko'sau ?-'udAyaNa'tti udAyananAmA prabajitaH, caritvA ca kimityAha-prApto gatimanuttarAM, tathAhi-udAyananAmA OMGHOGHONGKONGKONGKONGKONG // 18 // Ford Prive Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 18 // OUGHAGHAGHOROLGOGojAnAja ceTakarAjasutAprabhAvatIpatiH kumAranandIsuvarNakArajIvahAsAgrahAsApatividyunmAlisurakRtadevAdhidevapratimApUjAkRccaramarAjarSizca pratra- zrIjika jitaH, pravrajya ca prApto gatimanuttarAmitibhAvaH, tathA etavRttigatakathAnaka vistArastvevaM-teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM siMdhusovIresu pratimAdijaNavaesu vIibhae nAma nayare hotthA, udAyaNe nAmaM rAyA, pabhAvatI se devI, tIse jeDhe putte abhIinAma juvarAyA hotthA, niae sisi | bhAiNije kesInAmaM hotthA, se NaM udAyaNe rAyA siMdhusovIrapAmokkhANaM solasahaM jaNavayANaM vIibhayapAmukkhANaM tiNhaM tevaThANaM nagarasayANaM mahaseNapAmokkhANaM dasaNhaM rAyANaM baddhamauDANaM viiNNaseacchattacAmaravAlavIaNANaM aNNesiM ca rAIsaratalavarapamiINaM AhevaccaM kuNamANe viharati, evaM ca tAva eaM,io a-teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAe nagarIe kumAranaMdInAmaM suvaNNayAro itthIlolo parivasai, so jattha surUvaM dAriaM pAsae suNei vA tattha paMcasayA suvaNNassa dAUNa taM pariNei, evaM ca teNa paMcasayA piMDiA, |tAhe so IsAluo ekkakkhaMbhaM pAsAyaM karettA tAhiM samaM lalai, tassa ya mitto nAilo nAma samaNovAsao, annayA paMcaseladIvavatthavvayAo vANamaMtarIo suravaranioeNaM naMdIsaradIvaM jatAe patthiAo, tANaM ca bhattA vijjumAlInAma paMcaselAhivaI so cuo, tAo ciMtaMti-kipi buggAhemo jo amhaM bhattA bhavai, navaraM vaccaMtIhiM caMpAe kumAranaMdI paMcamahilAsayaparivAro uvalalaMto diho, tAhiM ciMtiaM-esa itthIlolo, evaM buggAhemo, paccakkhIbhUAo, tAhe so bhaNai-kAo tumhe ?, tAo bhaNati-amhe hAsappahAsAmihANAo devayAo, so muchio tAo piccha(patthe)i, tAo bhaNaMti-jai amhehiM kajaM to paMcaselagadIva ejAhitti bhaNiUNa uppaiUNa gayAo, so tAsu mucchio rAule suvaNNaM dAUNa paDahagaM paNINeti, kumAranaMdi jo paMcaselagaM nei tassa dhaNakoDiM so dei, thereNa paDaho vArio, vahaNaM kAriyaM, patthayaNassa ya bhariyaM, thero taM dava puttANa dAUNa kumAranaMdiNA saha jANavatteNa pddhio,||18|| HOGHOGHOGHOUGHOUGHOjAjana Jain Education Internation For Personal and Private Use Only www.jinyong Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinamatimAdisiddhi bhIpravacana jAhe dUraM samudde gao tAhe thereNa bhaNNai-kiMci pecchasi ?, so bhaNai-kiMpi kAlayaM dIsai, thero bhaNai-esa vaDo samuddakUle pavvayaparIkSA pAe jAo, eassa heTheNaM evaM pavahaNaM jAhitti, to tuma amRDho vaDe vilaggejjAsi, tAhe paMcaselayAo bhAruMDapakkhI ehiMti, tesiM 8 vizrAme | jugalassa tiNNi pAyA, tao tesu suttesu majjhille pAe suvilaggo hojAsi paDeNaM appANaM baMdhiuM, to te paMcaselagaMNehiMti, aha // 184 // taM vaDaM na vilaggasi to evaM vahaNaM valayAmuhe pavisihiti, tattha viNassihisi, evaM so vilaggo, nIo pakkhIhi, tAhe tAhiM vANamaMtarIhiM diTho, riddhI ase dAiA, so pagRhio, tAhi bhaNio-na eeNa sarIreNa bhuMjAmo, kiMcijalaNappavesaNAi karehi, jahA paMcaselAhivaI hojAsitti, to kahaM jAmi?, tAhe karayalapuDeNa nIo, saujANe chaDDio, tAhe logo AgaMtUNa pucchei, kiM tume tatthaccheraM divaM, so bhaNai-diI suamaNubhUaM jaM vittaM paMcaselae dIve / pasiyacchi caMdavayaNe, hAhA hAse pahAse ya / / 1 / / ADhattaM ca teNa tadabhisaMdhiNA jalaNAsevaNaM, vArio a mitteNa-bho mitta ! na jutta tuha kAurisajaNoci ceDiaM, tA mhaannubhaav!-dulhN| mANusajammaM mA hArasu tucchabhogasuhaheuM / veruliamaNImulleNa koi ki kiNai kAyamaNi? // 1 // annaM ca-jaivi tuma bhogatthI tahAvi saddhammANuThANaM ceva karesu, jao-dhaNao dhaNatthiANaM kAmahINaM ca svvkaamkro| saggApavaggasaMgamaheU jiNadesiodhammo // 2 // evamAiaNusAsaNeNa vAriaMtovi mitteNa iMgiNImaraNeNa mao paMcaselagAhivaI jAo, sadRssa nivveo jAo, bhogANa kaje | kiM kilissaitti, amhe jANaMtA kIsa acchAmotti pabvaio, kAlaM kAUNaM acue uvavaNNo, ohiNA taM picchi| aNNayA naMdIjA saravarajattAe palAyaMtassa paDahao galae olaio, tAhe vAyato naMdIsaraM gao, sar3o Agao taM picchai, so tassa teaM asaha mANo palAyai, so te sAharittA bhaNai-bho mamaM jANAsi ?, so bhaNai-ko sakkAie deve na yANAi 1, tAhe taM sAvagarUvaM dasei, POOGHOROHOUGHOUGHOUS OHOTOHONGKORCLGARISHMIGHE // 184 // Jan Educationa international For Personal and Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA "vizrAme // 185 // zrIjinapratimAdisiddhiH HOROROPOHOUGHAGHOROROUGHoAja | jANAvio, tAhe saMvegamAvaNNo bhaNei-saMdisaha kimiANi karemi ?, bhaNai-vaddhamANasAmissa paDimaM karehi, tao te sammattabIaM hohitti, bhaNiyaM ca-jo kAravei paDimaM jiNANa jiarAgadosamohANaM / so pAvai aNNabhave suhajaNaNaM dhammavararayaNaM // 1 // aNNaM ca-"dAridaM dohaggaM kujAikusarIrakumaikugaIo / avamANaroasoA na huMti jiNaviMcakArINaM // 2 // tAhe mahAhimavaMtAo gosIsacaMdaNadAruM chattUMNa tattha paDimaM nivvatteUNa kasaMpuDe chubhai, pavahaNaM ca pAsai samuhamajjhe uppAraNa chammAse bhamaMtaM, tAhe aNeNa taM uppAyaM utsAmiuM saMjattiANa sA khoDI diNNA, bhaNiA ya-devAhidevassa ettha paDimA cihai, tA tassa nAmeNa vihADeavvA khoDI, evaMti paDivajia gayA vaNiA, uttiNNA samudaM, pattA vIibhayaM, tattha udAyaNo rAyA tAvasabhatto, daMsiA khoDI, tassa sAhiyaM suravayaNaM, milio sarakkhamAhaNAI pabhUo loo, ruddagoviMdAinAmeNa vAhiti parasuM, tahAhi-keha bhaNaMti-baMbho ceva devAhidevo, jao so caummuMho sabvajayasiddhikArao veANaM ca paNeA, aNNe viNDapahANotti bhaNaMti, jao so ceva savvagao logovaddavakArae adANave viNAsei, saMhArakAle a uaragayaM jayaM dhAreha, avare mahesaro uttamadevoti bhaNaMti, jaoso ceva siddhisaMhArakArao ajoNisaMbhavo tassa ceva bhAgA baMbhaviNha, emAivigappaNAhiM vAhijamANo upphiDai parama, | etthaMtaraMmi AgayA tattha udAyaNassa raNNo mahAdevI ceDagarAyadhUA samaNovAsiA pabhAvatI, tIe kAUNa pUraM bhaNiyaM-"gaya| rAgadosamoho savvaSNU aTha pADiherajuo / devAhidevarUvo arihA me daMsaNaM deu // 1 // vAhAvio parasU, paDaMtassavi pAyassa vighaDiA khoDI, jAva dihA savvaMgapaDipuNNA amilANamalladAmAlaMkiA baddhamANasAmipaDimA, aIva ANadiA pabhAvatI, ME jAyA jiNadhammappabhAvaNA, paDhiyaM ca tIe-savaNNu somadaMsaNa! apuNabbhava ! bhaviyajaNamaNANaMda ! / jagaciMtAmaNi ! jagagurU GEORGROGHONGKONGKONGO // 18 Jan Education For Personal and Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 8vizrAme OHOROROIGONOMEHOSHONGS jaya jaya jiNavIra! akalaMka // 1 / / aMteure a ceiadharaM kAriaM, pahAvaI vhAyA tesaMjhaM pUeti, aNNayA devI naccei, rAyA vINaM zrIjinavAei, so devIe sIsaM na picchai, addhiI se jAyA, vINAvAyaNaM hatthAo bhaI, devI ruThA bhaNai-kiM duDu naccioM, nibaMdhe se pratimAdi-- siddhaM, sA bhaNai-kiM mama ?, suciraM sAvayadhammo pAlio, aNNayA devI vhAyA ceDI bhaNai-potAI ANehitti, tAhe rattagANi siddhiH ANiANi, ruThAe adAeNa AhayA, jiNagharaM pavisaMtIe rattagANi desitti, payA ceDI, tAhe ciMtei-mae vayaM khaMDiaM, tA kiM jIvieNaMti , rAyANaM pucchai-bhattaM paccakkhAmi, nibbaMdhe jai paraM bohisi, paDisuyaM, bhattapaccakkhANeNa mayA devI devalogaM gayA, | jiNapaDimaM devadattA dAsaceDI khujA sussUsai, devo udAyaNaM saMbohei, na saMbujjhai, so tAvasabhatto, tAhe devo tAvasarUvaM kAUNa | | amiaphalANi gahAya Agao, raNNA AsAiANi, pucchio-kahiM eANi phalANi?, bhaNai-nagaraadUrasAmaMte Asamo tahiM, | teNa samaM gao, bhImAyArehiM tAvasehiM haMtuM pAraddho, nAsaMto vaNasaMDe sAhavo pecchai, tesiM saraNamallINe, mA bhIyasutti samAsAsio tehiM, niattA te tAvasA, aNusAsio a sAhUhi, 'dhammo cevettha sattANaM, saraNaM bhavasAyare / devaM dhammaM guruM ceva, dhammatthI a parikkhae // 1 // dasaaThThadosarahio devo dhammo u niuNadayasahio / sugurU a baMbhayArI AraMbhapariggahA virao // 2 // eva-10 mAiuvaeseNa paDibuddho, paDivaNNo jiNadharma, devo attANaM darisei, dhamme athirIkAUNa gao suro jAva atthANe ceva attANaM | pecchai, evaM saDo jaao| io a gaMdhArao sAvao, savvAo jiNajammAibhUmIo vaMdittA veaDDe kaNagapaDimAo suNettA uvavAseNa Thio, jai vA mao divAo vA, devayAe daMsiAo, tuhA ya savvakAmiANa guliANa sayaM dei, tao niatto suNei // 186 // bIinbhae jiNapaDimaM gosIsacaMdaNamaiaM, taM vaMdao ei, vaMdai, tattha paDibhaggo, devadattAe paDiario, tudveNa ya se tAo guli HOTOHOROHOOKIGHONOHOR For Person and Private Use Only JainEducationaffronline Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 187 // DIGHIOISHODHONGHOG NIGHOSHO Ao diNNAo, so pavvaio / aNNayA guliamegaM khAi - me kaNayasariso vaNNo houtti, tao jAyA paramarUvA, dhaMtakaNagasarisavaNNA jAyA, suvaNNaguliatti nAmaM tIe jAyaM, puNo sA ciMtei bhoge bhuMjAmi, esa rAyA tAva mama piA, aNNe a gohA, tAhe pajoyaM roei, taM maNasIkAuM guliaM khAi, tassa devayAe kahiaM - erisI rUtravaItti, teNa suvaNNaguliAe dUo pesio, tIe bhaNiyaM - pecchAmi tAva tumaM, so'nalagiriNA ratiM Agao, diTTho, tIe abhiruio a, sA bhagai - jai paDimaM nesi to jAmi, tAhe paDimA natthi tadvANadvAvaNaJjoggatti, ratiM vasiUNa paDigao, aNNaM jiNapaDimarUvaM kAUNa Agao, tattha ThANe ThAvattA jIvaMtasAmiM suvaNNaguliyaM ca gahAya ujjeNiM gao, tattha'nalagiriNA muttapurisANi mukkANi, teNa gaMdheNa hatthI ummattA, taM ca disaM gaMdho ei jAva paloiaM nalagirista dihaM parya, kiM nimittamAgautti jAva ceDIna dIsai, rAyA bhaNai - ceDI nIyA nAma, paDimaM paloeha, navaraM acchaitti niveiyaM, tao rAyA accaNavelAe Agao, pecchai paDimApupphANi milANANi, tao nivvaNNaMteNa NAyaM paDirUvagaMti, hariA paDimA tao teNa paJjoaNassa dUo visajio, na mama ceDIe karja, paDimaM visajehi / ityAdi yAvacchrImahAvIrasamIpe pravrajya jAva dukUkhappahINe' tti paryantaM zrIuttarAdhyayanaTIkAgataM kathAnakaM bodhyamatra 'jo kAravei paDimaM jiNANamityAdi | phalapratipAdakavacana purassaramacyuta devaloko tpanna devavacanAdvidyunmAlidevena nijabodhihetave zrImahAvIrapratimA kRtA, prabhAvatyA rAzyA gandhArazrAvakeNa ca pUjitA, pratiSThitA ca kapilakevalinetyatrAnuktamapi granthAntarAdavaseyaM, yaduktaM - " tatazcAvantinAthena, prArthitaH kapilo muniH / pratyaSThAtpratimAM mantrapUtacUrNaM vinikSipan // | 1 ||" ityAdizrImahAvIracaritre, caNDapradyotena kapila kevalinA pratiSThApyodAyanarAjagRhe mukteti pratItameva, etadarthavyaJjakaM zrImanavyAkaraNAGgamapi, tathAhi - "sItAte dovatIe kate ruppiNIe paumA dain Education International For Personal and Private Use Only IONGHOSHOIGH 2080 zrIjinapratimAdisiddhiH // 187 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme // 188 // zrIjina pratimAdisiddhi CSKOMGHOROHORIGHONGKONGHOUGH vatIe tArAe kaMcaNAte rattasubhadAe ahilliAte suvaNNaguliAte a aNNesu a evamAiesu bahavo mahilAkaesu suvvaMtItyAdi zrIpraznavyAkaraNAGgasUtraM,tatra suvarNaguliketinAmasiddhiparijJAnAyaitatpadasya TIkA yathA,tathA suvarNaguTikAyAH kRte saMgrAmo'bhUt , tathAhi-sindhusauvIreSu janapadeSu vidarbhakanagare udAyanasya rAjJaH prabhAvatyA devyAH saktA devadattAbhidhAnA dAsyabhavat , sA ca | devanimmitA gozIrSacandanamayIM zrImanmahAvIrapratimAM rAjamandirAntarvarticaityabhavanavyavasthitAM praticarati ma, tadvandanArtha ca shraavkH| | ko'pi dezAntarAt saMcaran samAyAtaH, tatra cAgato'sau rogeNApaTuzarIro jAtaH, tayA ca samyag praticaritaH, tuSTena ca tena | sarvakAmikamArAdhitadevatAvitIrNa guTikAzatamadAyi, tayA cAhaM kubjA virUpA surUpA bhUyAsamiti manasi vibhAvyaikA guTikA | | bhakSitA, tatprabhAvAt sA suvarNavarNA jAteti suvarNaguTiketinAmnA prasiddhimupagatA, tato'sau cintitavatI-jAtA me rUpasaMpad ,etayA ca kiM bhartavihInayA?, tatra tAvadayaM rAjA pitRtulyo, na kAmayitavyaH, zeSAstu puruSamAtramataH kiM taiH?, tata ujjayinyAH pati |caNDapradyotaM rAjAnaM manasyAdhAya guTikA bhakSitA, tato'sau devatAnubhAvAt tAM vijJAya tadAnayanAya hastiratnamAruhya tatrAyAtaH | AkAritA ca tena sA, tayoktam-AgacchAmi yadi pratimA nayasi, tenoktaM-tarha zvo neSyAmi, tato gato'sau khanagarI, gatvA tapAM pratimA kArayitvA tAmAdAya tathaiva rAtrAvAyAtaH, khakIyapratimAM devatAnimmitapratimAsthAne vimucya tAM ca suvarNaguTikA |ca gRhItvA gataH, prabhAte ca caNDapradyotagandhahasti vimuktamUtrapurISagandhena vimadAna khahastino vijJAya jJAtacaNDapradyotAgamo'vagatapratimAsuvarNagulikAnayano'sAvudAyanarAjA paraM kopamupAgato dazabhirmahAbalai rAjamiH sahojayinI prati prasthitaH, antarA pipAsAbAdhitasainyastripuSkarakaraNena devatayA nistAritasainyo'kSepeNojayinyAH bahiH prAptaH, rathArUDhazca dhanurvedakuzalatayA sannaddhahastiratnArUDhaM GHOGOOGoknalAHOR // 18 // Jan Education Interbon For Personal and Private Use Only www.neborg Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIpravacanaparIkSA vizrAme zrIjinapatimAdisiddhiA ROHOROHOROHOROSHOOTONG caNDapradyotaM prajihIrSu maNDalyA bhramantaM calanatalazaravyathitahastino bhuvi nipAtena vazIkRtavAn , mama dAsIpatiriti lalATapaTTa mayUrapicchenAGkitavAniti zrIprazna TIkAyAM,atra suvarNaguTiketinAmanidAnaM devanimmitazrImahAvIrapratimAvandanArthamAgatasya zrAvakasya devArpitaguTikAzatamiti siddhamudAyanacaritra eva kena kRtetyAdi praznavyAkaraNaM, atha kena pratiSThiteti darzayati-'sirinAmeM| tyAdi, zrInAbhasUripramukhapatiSThitA-zrInAbhasUripramukhairAcAryaiH zrIzatruJjayAdau jinapratimA pratiSThitA, yaduktaM-"sarvatIrthodakaiH sarvoSa| dhibhirdevtaahRtaiH| zAstroktavidhinA bhUpaH, pratiSThAmapyakArayat // 1 // vAsAkSatAH sUrimatreNAbhimanya pavitritAH / kSiptA dhvajeSu daNDeSu, caityabimbeSu sUrimiH " itizrIzatruJjayamAhAtmye, tathA'STApadaprAsAdapratiSThAdhikAre "evaM siMhaniSAdAkhyaM, prAsAdaM bharatA|dhipaH / kArayitvA pratiSThApya, jinAMzcApUjayattataH // 20" tathA "mRnmayaM haimanaM ratnamayaM vA bimbamArhatam / kArayitvA nijagRhe, sAdhubhiH pratyatiSThapat // 1 // " itizrIzatru0, na caitadAdhunika bhaviSyatIti zaGkanIya,zrIvikramataH saptasaptatyadhikacatuHzatasaMvatsarabhAvizrIdhanezvarasUrikRtatvena jIrNatvAt sarvasammatatvAcca,AdizabdAccaNDapradyotavijJaptena kapilakevalinA zrImahAvIrapratimA prati|SThitA,yaduktaM-"tatazcAvantinAthena,pArthitaH kapilo muniH| pratyaSThAtpratimA mantrapUtacUrNa vinikSipan // 1 // " itizrImahAvIracarite, tathA vidhigranthe'pi-"niadabvamaubvajiNiMdabhavaNajiNabiMbavarapaiThAsu / viarai pasatyaputthayadaya sutitthyrpuuaasu||2||"tti itizrIbhaktaprakIrNake, tathA zrIsiddhasenadivAkarazrIharibhadrasUrizrIumAsvAtivAcakapramukhakRtazrIpratiSThAkalpAdiSu sAdhUnAmeva pratiSThAkRtyasyopadiSTatvAt , tathA jIrNapratimAnAmapi siMhAsanAdiSvamukasaribhiH pratiSThitamityAdyupalambhAtsAdhunA pratiSThiteti siddham / atha kena | sAdhunA vanditetyatra darzayati-'goamapamuhe tyAdi, gautamapramukhamunimiH-zrIgautamakhAmiprabhRtibhirvanditA, tathAhi-"dumapattae nezvarasUrikatatvena joza0, na caitadAdhunika bhAvamaya hemanaM ratnamayaM vA vimaniSAdAkhyaM, prAsAdaM bharatA zabdAcaNDapradyotavikramataH saptasaptatyAmA yatvA nijagRhe, // 18 // JainEducational For Person and Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G bhAjana pratimAdi zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 19 // DIGaKOHOUGHOUGH paMDurae jahA nivaDai rAyagaNANa athe| evaM maNuANa jIviraM samayaM goama! mA pmaaye||1||" itizrIuttarAdhyayanaM 10(290*) etaniyuktiryathA-caMpAi puNNabhadaMmi ceie nAyao phiakitii| AmateuM samaNe kahei bhayavaM mhaaviiro||1|| avihakammamahaNassa tassa pagaIvisuddhalesassa / ahAvae nagavare nisIhiAniTiaThassa // 2 // usabhassa bharahapiuNo telukapayAsaniggayajasassa / jo AroDhuM baMdai caramasarIro a so sAhU // 3 // sAhuM saMvAsei a assAhuM na kira saMvasAvei / aha siddhapacao so pAse veaDDasiharassa // 4 // camarasarIro sAhU ArUhai nagaravaraM na amotti / evaM tu udAharaNaM kAsI atahiM jinnvriNdo||5|| soUNaM taM bhagavau gacchA tahiM goamo phiakittii| Arumbha taM nagavaraM paDimAo vaMdai jiNANaM // 6 // aha Agao sapariso sabiDIe nahiM tu vesmnno| baMdittu cehaAI aha baMdai goamaM bhayavaM // 7 // (286-92)ityAdi, etaTTIkAgataM kathAnakaM yathA-teNaM kAleNaM 2 piThicaMpA nAma nayarI, tattha sAlo nAma rAyA, mahAsAlo juvarAyA, tesiM sAlamahAsAlANaM bhagiNI jasamaI, tIse piTharo bhattAro, jasamatIe attao piTharaputto gAMgalI nAma kumAro, aNNayA samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthayare sayaMsaMbuddhe jAva sidbhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAme AgAsagaeNaM chatteNaM AgAsagaeNaM savvarayaNAmaeNaM dhammacakkeNaM AgAsagaeNaM phAliAmaeNaM sIhAsaNeNaM AgAsagayAhi kuMdiMdusaMkhappagAsAhi cAmarAhiM purao pagaDhijamANeNaM dhammajjhaeNaM samaMtA maggaovi phurateNa bhAmaMDaleNaM agadevakoDisaMparivuDe cauddasahi samaNasAhassIhiM chattIsAe ajiAsAhassIhiM aNugammamANe bhaviakamalapaDibohadivAyare bhavajalahiparamajANavate tiloaciMtAmaNI cautIsAisayasaMpautte caMduvva somalese sUruva teassirIe maMdaro iva nippakaMpe kuMjaro iva soMDIre sIho iva durise gayaNamiva niruvaleve saMkho ina niraMjaNe vAuriva appaDibaddhe asahassapurisalakakhaNadhare pubvANupuci caramANe OHOROHORGHONOHOROGHORG For Personal and Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 192 // HONO gAmANugAmaM dUijamANe suravirahaehiM hemamaehiM navahiM paumehiM caraNakamale ThAviMte, avia - aggilaM aggilaM payAhiNAe a ThAi | paaThANe / dohiM paumehi pAyA maggeNa ya huMti sattane || 1|| jeNeva piDhicaMpA teNeva uvAgae, ujjANaMmi samosaDhe, sAlo mahAsAlasahio mahayAe vibhUIe niggao bhagavao vaMdaNavaDiAe, tikkhutto payAhiNIkAUNa vaMdio bhayavaM, uvaviTTho dharaNiale, kahio bhagavayA jIvadayAio dhammo, vaNNiA mANusattAI aidulahA dhammasAhaNasAmaggI, parUviA micchattAIA kammabaMdhaheU, uvadiSThANi mahAraMbhA ANi nirayagaikAraNANi, parUvio jammAidukkhapauro saMsAro, parUviaM ko hAikasAyANaM bhavabhamaNaheuttaNaM, payaDio sammadaMsaNAio mokkhamaggo, imaM ca soUNa saMvegamuvagao sAlo bhaNai-jaM navaraM mahAsAlaM raje ThAvemi tAva tumha pAyamUle giNhAmi pavva, paviTTho nayariM, bhaNio mahAsAlo- tuhaM ginha rajaM, ahaM pavvayAmi, teNa bhaNiaM - alaM me mahAraMbha nibaMdhaNeNaM mahAmohaheuNA vivegapaDivakkheNaM doggahasahassuppAyageNa abhimANamittasuheNa rakheNa, ahaMpi saMsArabhayaubviggo bhIo jammamaragANaM, tA jahA tumme mama ihaM meDhI pamANaM tahA pavvaiassavi, tAhe gAgalI kaMpillAo saddAveUNa paTTo baddho abhisino a rAyA jAo, puNa tesiM do siviAo karei jAva te pavvaiA, sA bhagiNI samaNovAsiA jAyA, tateNaM te samaNAhutagA ikArasa aMgAI ahijiA, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiA jaNavayavihAraM viharaha, teNaM kAleNaM 2 rAyagihaM nAma nayaraM, tattha sAmI samo saDhe, paDibohiUNa bhavvasate tato niggao caMpaM jao vihario, tAhe sAlamahAsAlA sAmiM ApucchaMti-amhe picipaM vaccAmo jar3a nAma tANa koi bujjhejA sammataM vA labhejA, sAmIvi jANai jahA tANi saMbujjhihiMti, tAhe sAmiNA se goamasAmI vitijio diSNo, goamasAmI piTTicapaM gao, tattha samosaraNaM, gAgalI piTharo jasamaI a niggayANi, bhayavaM dhammaM kahera, jahA - bho Jain Educationa International For Personal and Private Use Only KOHONGHONGK zrIjinapratimAdisiddhiH // 191 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8vizrAme 192 // | zrIjinaallmatimAdi- . siddhi |bho bhavvasattA! mA ciThThaha visayapasattA, aNeaduhasayadAruNo saMsArappabaMdho, mA kareha eaMmi paDibaMdho, kiccheNa mANusattAisAmaggI pAvijai, akayadhammANaM sA niSphalA saMpaJjati, collagAiditehiM puNo dullahA vaNijati, jao ahammeNa jIvo kujoNIsu |bhAminjai, asAramaNicaM vittaM mA taMmi mucchAveha cittaM, nirasAvasANA kAmabhogA tappasattANaM jAyaMti pae 2 vasaNabhogA, saMjha bharAgasarisaM jovaNaM mA kareha taMmi ummattaM maNaM, khaNanadiho ijaNasaMjogo mA kareha taMmi garuo maNaraMgo, kusaggajalabiMducaMcalamAuM ujjamaha dhamma kAraM, jiNiMdapaNNatto dhammo cevettha saraNaM jorakkhai jammajaramaraNaM, dei sayalasokkhaM, aireNa pAvei mokkhaM, | viarai surAsurariddhi, karei sayalasamIhiasiddhiM, AvaIo nivAreti, saMsArasAyaramuttArei, tA savvahA payaTTahaNadhamme, mA ramaha pAvakamme, evaM ca soUNa tANi paDibuddhANi, tAhe gAgalI bhaNai-jaM navaraM ammApiare pucchAmi jeTTaputtaM raje ThAvemi tAva tumha pAyamUle gahemi pavvajja, tANi ApucchiANi bhaNaMti-jai tumaM saMsArabhayaubviggo paricayasi gharavAsaM to amhevi, tAhe so puttaM zAraje ThavittA-ammApiIhiM samaM pabvaio, goamasAmIvi tANi ghettUNa caMpaM vacati, tesiM sAlamahAsAlANaM paMthaM vaccaMtANaM hariso jAo jahA imAI saMsArAu uttAriANi, evaM tesiM suheNa ajjhavasAeNaM kevalaNANaM uppaNNaM, iaresipi ciMtA jAyA jahA eehiM amhe rajje ThAviANi, puo saMsArAo moiANi, evaM ciMtaMtANa suheNaM ajjhavasANeNaM tihaMpi kevalanANaM uppanna, evaM tANi | uppaNNakevalaNANANi caMpaM gayANi, sAmI payAhiNIkaremANANi titthaM paNamiUNa kevaliparisaM pahAviANi, goamasAmIvi bhagavaM vaMdiUNa tikkhutto pAemu baDio, uDio bhaNai-kahiM vaccaha?, eha titthayaraM vaMdaha, tAhe sAmI bhaNai-mA goamA! kevalI AsAehi, tAhe AuTTo khAmei, saMvegaM ca gao, tattha goamasAmissa ciMtA jAyA-mA NaM na sejjhijjAmitti, io a devANaM saMlAvo KORSHDOHOROSHO // 192 // For Personal and Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravacanaparIkSA 8 vizrAme / / 193 / / Jain Educationa DNatrate, O KO pratimAdi siddhiH bai-aja bhagavayA vAgariaM - jo aTThAvayaM vilaggaha cehaANi baMdara dharaNIgoro sasattIe so teNeva bhavaggahaNeNa sijjhai, tAhe zrIjina| sAmI tassa cittaM jANai tAvasANa ya saMcohaNayaM, eassavi thirayA bhavissaiti dovi kayANi bhavissaMti, so'vi sAmimApucchahaaThThAghayaM jAmitti, tao bhagavayA bhaNio - vacca aThThAvayaM cehaANaM vaMdao, bhagavaM hatuTTho vaMdittuM gao, tattha ya aThThAvae jaNavAyaM soUNaM tini tAvasA paMcapaMcasayaparivArA patteaM te aThThAvayaM vilaggAmoti tattha kilissaMti-koDiNNo diNNo sevAlI, jo so koDiNNo so cautthaM 2 kAuNa pacchA mUlakaMdANi AhAreha sacittANi, so paDhamaM mehalaM vilaggo, diNNo chachaDeNaM kAUNa | parisaDiapaMDupattANi AhArei so vIaM mehalaM vilaggo, sevAlI aThThamaM kAUNa jo sevAlo mahallao taM AhArei, so tahaaM mehalaM vilaggo, evaM te'vi tAbasA kilissaMti, bhagavaM ca goame urAlasarIre huavahataDitaruNa visarisatee, taM erisaM etaM pecchittA te bhaNati - esa kira ettha thullao samaNo vilaggihitti, jaM amhe mahAtavassI sukkA bhukkhA na tarAmo vilaggiuM, bhagavaM ca goame jaMghAcAraNaladdhIe lUAtaMtupuDagaMpi nIsAe uppayai jAva te paloeMti, esa Agaoratti, eso ahaMsaNaM gaotti 2, tAhe te vimhiA jAyA pasaMsaMti, accheti ya paloaMtA, jar3a oarai to vayaM earUsa sIsA eva, te paDicchaMtA acchaMti, goamasAmIvi patto niaNiyavaNNapamANajuttAhiM bharahacaviNA kArAviAhiM cavIsAe usa bhAijiNiMdapaDimAhiM majjhAvAsiaM aThThAvayagirisiha ra saMThi amAyayaNaM, AgamabhaNiavihANeNa ya baMdiAI ceiAI, kayA ya saMdhuI-paDhamapayAsi anII paDhamajiNo dhammasArahI paDhamo / paDhamo a mahApuriso | aThThAvayasaMThio jayai || 1 || paNamAmi vimalaNANaM samadamakhama sabvadayaguNapahANaM / avagayakammakalaMkaM usabhajiNaM tihuaNamiaMkaM // 2 // jo tuha nAha ! niacchara nimmalu muhakamalu, nAsaha tAsu nissesu mahaMtuvi pAvamalu / bhattibharaNa namasaha jovia saMdhuNaha, so IGHDIGHOSHOHGHO! For Personal and Private Use Only 19 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravacanaparIkSA 8 vizrAme / / 1.94 / / ONGHONGHO%SODHODHONGKONGH siriusabha ! karaThio siddhattaNu kuNai || 3 || jagaciMtAmaNi jagaha nAha jagagurU jagarakUkhaNa jagabaMdhava ! jagasatthavAha ! jagabhAvaviakUkhaNa! | advAvayasaMThaviarUva kammaTTaviNAsaNa ! cauvIsavi jiNavara jayaMtu appaDihayasAsaNa || 4 || tao - sAptayamaulamaNataM | jammaNajaramaraNarA atamamukaM / maha nAha ! mokkhasokkhaM saMpajau tuha pabhAveNa || 5 || kAUNa ya paNihANaM gaMtUNa uttarapuracchi me disIbhAe puDhavisilApaTTae aso avarapAyavassa ahe taM syaNi vAsAe ubagao / io a sakassa logapAlo vesamaNo'vi aTThAvayaceiavaMdao Agao, so cehaANi vaMdittA goamasAmiM vaMdara, bhayapi dhammaM kahe, dhammo attha kAmo purisatthA tinni huMti logaMmi / dhammAu jeNa iare tumhA dhammo pahANo u || 1 || dhammo'vi ettha sijjhai devANa jaINa bhattirAgeNa / to taMmi caiva paDhamaM payadviavvaM viseseNaM ||2 || devo puNa ettha so caiva jo savvaSNU savvadaMsI aThThArasadosehi a vajio, jao bhaNiaM - aNNANa kohamayamANalohamAyAraIaraI a / niddAsoaaliavayaNa coriA maccharabhayA ya || 1 || pANivaha pemakIDA pasaMgahAsAi jassa e dosA / aThThArasavi paNaTTA namAmi devAhidevaM taM ||2|| evaMviho a bhayavaM titthayaro arahaMto, tassa caiva bhattI kAyavvA, sA ya pUAvaMdaNAI hiM havai, pUaMpi puSphAmisathuipaDivattieNa cauvvipi jahAsattIe kuA, jao - " usamaguNabahumANo payamuttamasattamajjhayAraMmi / uttamadhammapasiddhI pUAe jiNavariMdANaM / / 1 / / vaMdapi kAyantraM tisaMjhaM, taMpi a vihiNA AgamabhaNieNaM, bhaNiaM ca - "tini nisIhI tini a payAhiNA timi caiva ya paNAmA / ti vidyA pUA ya tahA avatthatiabhAvaNaM ceve // 1 // / "tyAdi zrIuttarA0 TIkAyAM, AdizabdAjaGghA cAraNavidyAcAraNAdInAM parigrahaH, taistu nandIzvarAdidvIpe caityAni namaskRtAni, etacca 'duvihA cAraNe' tyAdinA prAguktaM bodhyaM, madanarekhAprabhRtizrAvikArgo'pi bodhyaH, athaivaM sUtroktamapi niryuktyAdyaGgIkAreNaiva siddhaM yattadbhaNitaM paraM sUtrAnuyAyi na Jain Educationa International For Personal and Private Use Only zrIjinapratimAdri siddhi // 194 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme / / 195 / / SHO%GHONGKONGIG Jain Educationa International bhaviSyatIti parAzaGkAnirAsArthamAha- 'suttastho khalvi' tyAdi, suttastho khalu paDhamo, bIo nijjutsimIsio bhaNio / taija a niravaseso esa vihI hoi aNuoge || 1 || "tti zrIbhagavatyAM bhaNitaM, (1903 -24* 12-94) tatrApi za0 25302, etadvidhistu prAg darzita iti bodhyam, atha SaDAvazyakAntargatazrAvakamatikramaNasUtre sAkSAdeva caityArAdhanamuktaM, tathAhi - " jAvaMti ceiAI ur3e a ahe a tirialoe a / sabvAI tAI vaMde iha saMto tattha saMtAi // 1 // " nti, catuzcatvAriMzattamA gAthA, atra sAkSAdeva jinapratimA bhaNitA tathApi tadvizeSato'vagamanArthaM taccUrNimAha-' evaM cauvIsAe jiNANa vaMdaNaM kAuM saMpai sammattavisuddhinimittaM tilo agayANaM sAsayAsAsayANaM vaMdaNaM bhaNai - jAvaMti0, ittha logo tiviho- ur3alogo ahologo tirialogo, tattha uDDalogo sohammIsANAiA dubAlasa devalogA hiDimahiDimAiA nava gevijA vijayAINi paMcANuttaravimANANi, eesuvi a vimANANi patteaM-battIsaThThAvIsA bArasa aThTha ya cauro sayasahassA / AreNa baMbhaloA vimANasaMkhA bhave esA ||1|| paMcAsa cata chacceva sahassA laMtasukkasahassAre / sayacauro ANayapANaesu timAraNaccuao || 2 || egAramuttaraM hiDimesu sattuttaraM ca majjhimae / sayamegaM uvarimae paMcena aNuttaravimANA || 3 || sabbaggaM - culasIi sayasahassA sattANauI bhave sahassAiM / tevIsaM ca vimANA vimANasaMkhA bhave esA || 4 || tahA aho - loe merussa uttaradAhiNao asurAiA dasa dasa nikAyA, tesuvi bhavaNasaMkhAsavvaggaM-satteva ya koDIo havaMti bAvattarI a sayasahasA / jAvaMti vimANAiM siddhAyayaNANi tAvati || 5 || tahA tirialogo samadharaNialAo uDuM nava joaNasayAI hiThThAvi ahogAmesu nava joaNasayAI, evaM aThThArasa joaNasayAI, evaM advArasasayajoaNappamANo tirialogo, tattha jinAyatanAni'naMdIsaraMmi bAvana jiNaharA suragirIsu taha asII / kuMDalanagamaNusuttararU agavalaesu caucauro / / 6 / / usuAresuM cacAri asIha For Personal and Private Use Only GHSINGHDING ONION zrIjinapratimAdisiddhiH // 195 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ADI zrIpAcana parIkSA 8vizrAme // 196 // pratipAdisiddhi | vakravArapakesu thaa| veaDe satarasasayaM tIsaM vAsaharaselesu // 7 // vIsaM gayadaMtesuM dasa jiNabhavaNAI kurUnagaravaresu / evaM ca tirialoe aDavaNNA huMti sayacauro // 8 // vaMtarajoisiANaM asaMkhasaMkhA jiNAlayA niccA / gAmAgaranaganagarAiesu kayagA bahU saMti // 9 // evaM ca sAsayAsAsayAI vaMdAmi ceiAiti / ittha paesaMmi Thio saMto tattha'ssie esa // 10 // iti smstdrvyaahdvndnaanivedkgaathaasmaasaarthH||44|| iti zrAvakapratikramaNacUrNI, atra kazcidetacchAvakamatikramaNasUtraM na gaNadharakRtaM, kiMtu zrAvakakRtaM, tatrApi tassa dhammasse'tyAdi gAthAdazakaM kenacidarvAcInena prakSiptamityAdi brUte, sa cAtyantakliSTakarmodayAt tIrthakadAdInAM mahAzAtanAkArI bodhyaH, yato nahi kApyetatsUcakaM pravacanavacanaM, na vA acchinnaparamparAgatavRddhavacanaM kenacicchrataM, kiMtu yasya sUtrAdeH kartA nAmagrAhaM na jJAyate pravacane ca sarvasammataM tatkartA zrIsudharmakhAmyeveti vRddhasaMvAdastathA vicArAmRtasaMgrahe bhaNitamapi, tena | samyagdRzAmacchinnaparamparAgatenAgamena sarvamapi jinapratimAdikaM sAdhvAditIrthasya samyagArAdhyatvena pratItiviSayIbhavatIti gAthAyugmArthaH / / 49-50 // atha sAdhanAbhAve sAdhyasthApyabhAva iti vyAptyA'pi pratimA siddhyatIti darzayitumAhakajaM sAhaNasajjhaM loapasiddhaMti suNia sivamagge / NANAi tassa sAhaNamiha putthayapaDimapamuhaMti // 15 // ___ kArya sAdhanasAdhyaM yadyatkArya tattatsarvamapi svakhaniyatakAraNasAdhyaM, tajanyamityarthaH, iti laukikamasiddhaM jJAtvA 'zivamArgo' mokSamArgaH jJAnadarzanacAritrAdi, yaduktaM-"jJAnadarzanacAritrANi mokSamArga" iti tatvArthe sUtrakRdaGgAdau ca, tasya jJAnAdeH sAdhanaMkAraNamiha-jagati 'pustakapratimApramukhaM' pustakapratimArajoharaNAdIni, ata eva tadvirAdhane ca jJAnAdisaMkleza eva, yadAgamaH-"tivihe saMkile paM0, taM0-NANasaMkilese radasaNasaMkilese caricasaMkilese" iti zrIsthAnAGge tRtIyasthAnakasya caturthoddezake, etadvatyekadezo TOHOTOHOTOHOTOHOROHOUGHOSHO // 19 // Jan Education Interbon For Personal and Private Use Only www.neborg Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinathIpravacana-10 yathA jJAnadarzanayoH tadupagrahakAridravyANAM ca pustakacaityAdInAmupaghAtAya mithyAzAmupabRMhaNArtha vA nimantraNapratizravaNAdibhirjJA- pratimAdiparIkSA | nadarzanAtikramAdayo'pyAyojyA iti zrIsthAnAM0 vRttau, atra yathA bhAvazrutahetutvena pustakaM dravyazrutamuktaM tathA bhAvAhatparijJAna siddhiH 8 vizrAme ( hetutvAjinapratimA'pi darzanopagrahahetutvena darzanopakaraNaM, tadupaghAtAyodyatasyAtikramAdayaH saMklezAH samyaktvahAnikarA bhavantIti // 197 // darzitam , evaM rajoharaNamukhabastrikAdikaM cAritropakaraNaM bodhyaM, tadupaghAte cAritrAdyupahatiriti, nahi kAraNamantareNa kAryotpattiriti paryAlocya jinapratimA darzanaheturbodhyA, ata eva bRhatkalpabhApye'pi-"titthayarA 1 jiNa 2 caudasa 3 minne 4 saMvigga . 5 taha asaMvigge 6 / sArUvia 7 vaya 8 daMsaNa 9 paDimAo10 bhAvagAmA u||2||" ityAdi prAguktaM bodhyaM, naca jinapratimA| darzanAdyabhAve'pi kepAMcitsamyaktvalAbhadarzanATyabhicArI bhaviSyatIti zaGkanIyaM, bhinnabhinnabhavyaparipAkayogyatayA pratibhavyaM samyakvahetUnAM vaicitryAt , tathAtve ca kasyacittIrthakRta kasyacidgaNadharaH kasyacitsAdhuH kasyacijinapratimAdikamityevaM naiyatye'pi tadvyatirikteSu viparItazraddhAnaprarUpaNAdyabhAvAttepAM kAraNatvameva, vaiparItyazraddhAnAdau ca ta eva samyaktvanAzahetavaH, tasmAniyatAnyapi kAraNAni niyateSu kAryeSu phalopahitayogyatayA zeSeSu ca svarUpayogyatayA kAraNAni bhavanti, tadastvetAvatA teSAmakAraNatvam , anyathA tIrthakRto'pi samyaktvAdihetavo na bhaveyuH, tIrthakaramantareNApi gautamapratibodhitAnAM samyaktvalAbhaH pratItaH, kiMca-lumpa| kamate pustakasyApyakAraNatvApacyA svagalapAdukA, nahi pustakAdeva sarveSAM jJAnAdilAbhaH, tatrApi vyabhicAradarzanaM pratItameveti jinapratimA jina iva samyaktvahetuH saMpannA, etena jinapratimA tAvadacetanA jJAnAdizUnyA ca kathamabhISTArthasiddhaye syAdityapi durvAkyaM nirastaM, yato na hyabhISTArthasiddhau sacetanatvaM jJAnAdimattvaM vA prayojakam , ubhayatrApi vyabhicArAt , tathAhi-"aprasannAtkathaM prApyaM, // 197 // KOHOROSERORROTES AROORDAGAGROIGHUSHOROUG in Education Interior For Per a nd Private Use Only www.b org Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinapratipAdisiddhi bhIpravacana- philametadasaMgatam / cintAmaNyAdayaH kiM na, phalantyapi vicetanAH 1 // 2 // " iti vacanAdacetanAdapi cintAmaNyAderabhISTaphalasiddhiH, parIkSA asiddhizca sacetanAdapi kITakakoTyAderapi, tathA jJAnAdibhAjo'pi siddhatadAbhamUkakevalyAderabhISTazrutalAbhAderadarzanaM, darzanaM ca jJAnA. 8 vizrAme dizUnyAdapi pustakapratimAdeH, ata eva zrIsudharmasvAminA'pi pazcamAGge pazcaparameSThivat "namo baMbhIe livIe"tti padena pustakasyApi // 198 // namaskAraH kRtaH, ato jJAnAdimatvena nobhayathApi niyamaH, nanu bhavatu pustakaM jJAnaheturadhyakSata eva tathopalambhAt , paraM pratimA kasseva darzanaheturiti ceducyate, pratimAdarzanAta samyaktvAvAptistvArdrakumArAderikha, uktaM ca-"jA sammabhAviAo paDimA iarA na bhAvagAmo u| bhAvo jai nasthi tahiM naNu kAraNa kajauvayAro // 3 // " itizrIbRhatkalpabhASye, vyAkhyA-samyagbhAvitA:samyagdRSTiparigRhItAH pratimAstAH bhAvagrAma ucyate, netarA:-mithyAdRSTiparigRhItAH, Aha-samyagbhAvitA api pratimAstAvad jJAnAdibhAvazUnyAstato yadi jJAnAdirUpo bhAvaH sa tatra nAsti tatastAH kathaM bhAvagrAmo bhavitumarhanti ?, ucyate, tA api dRSTvA bhavyajIvasyAIkumArAderiva samyagdarzanAbUdIyamAnamupalabhyate tataH kAraNe kAryopacAra iti kRtvA tA api bhAvagrAmo bhaNyante, itizrIbRhatkalpavRttI, kiMca-yaduktaM pustakAt jJAnalAbho'smAkamadhyakSastahi pratimAdarzanato'pi darzanalAbho'mAdRzAmadhyakSasiddha evetyalaM vistareNetigAthArthaH // 151 // atha siMhAvalokananyAyena kiMcidvaktumupakramyate, tatra dvAragAthAtrikamAhaceasahattha 1 muNippamuhANaM niyykiriauvogo| jiNapaDimANaM 2 ANaMdappamuhANaMpi uvhaannN3||152|| saMkhevavittharANaM susaMgaI nAmasUiANaMpi 4 / aNNaha aippasaMgo loapasiddho mahAdoso 5 // 153 // jaM puNa kuvaka khiANaM mahAnisIhaMpi hoi apamANaM / tattha nimittaM 6 laMpaga hiovaesapi mittiie7||154|| HOUGHOUSOOOOOOOO // 198 // Jan Education For Personal and Private Use Only Lww.jainelibrary.org Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 199 // DIGONGHOLIGONOLOGY GO caityazabdasyArthaH, caityazabdena jinapratimA vAcyA utAnyadveti nirNayaH 1 muniprabhRtInAM - sAdhusAdhvIzrAvaka zrAvikANAM niyatakriyAsUpayogaH - prayojanaM yadvA nijA eva nijakAH - sAdhvAdisaMbandhinyo yAH kriyAH - mahAvratANuvratoccArAdilakSaNA : pratikramaNAdilakSaNAzca tAsUpayogo jinapratimAnAM 2 AnandapramukhANAM zramaNopAsakAnAmupadhAnAni 3 saMkSepavistarayoH su - zobhanA saMgatiH tathA nAmasUcitAnAmapi 4 anyathA atiprasaGgo lokaprasiddho mahAdoSaH 5 yatpunaH kupAkSikANAM zrImahAnizIthamapramANaM tatra nimittaM - nidAnaM 6 maitryA - maitrIbhAvena lumpakahitopadezaH 7, etAni sapta dvArANi, vakSye iti kriyAdhyAhAraH sarvatra kArya itigAthAtra yArthaH // 152-153-154 // atha 'yathoddezaM nirdeza' mitinyAyAtprathamaM caityazabdasyArthanirNayamAha - bhagavaijIvAbhigame ceiasaddeNa arihapaDimutti / rAyapaseNiaNAyAdhammesu na sAhu arihaMti // 152 // bhagavatI ca jIvAbhigamazca bhagavatIjIvAbhigamaM tasmin caityazabdenAtpratimetyarthaH sUtra eva pratItaH, tathAhi - " kiM NissAe NaM bhaMte! asurakumArA uDUM uppayaMti jAva sohammo kappo, se jahANAmae sabarAi vA babbarAi vA DhaMkaNAi vA cucuAi vA paNhAi vA puliMdA i vA egaM mahaM gaDDaM vA duggaM vA dariM vA visamaM vA pavvayaM vA NissAe sumahallamavi AsabalaM vA hatthicalaM vA johabalaM vA dhaNubalaM vA AgaleMti, evAmeva asurakumArA devA arahaMte vA arahaMtaceiANi vA aNagAre vA bhAviappaNo NissAe u uppayaMti jAtra sohammo "tti (sU0 242-3-4) zrIbhagavatyAM zata0 4302 etadvacyekadezo yathA nAnyatra - tannizrAyA anyatra na, na tAM vinetyarthaH iti zrIbhaga0 vRttau, atra vAkAratrikeNa trayANAmapi bhinnArthataiva, yathA 'asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA' ityAdau vAkAracatuSTayenAzanAdInAM bhinnatvam, anyathA vAkArabAhulyaM dUre, vAkAramAtrasyApi vaiyarthyApatteH, na hyabhede vAkAraprayogaH For Personal and Private Use Only SHOKSH HONGKONG zikSAsasake caityajhabdArthaH // 199 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSAsaptake zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 20 // caitya zabdArthaH HOOHOROIROHOROROUGHOUGHOTO |saMbhavati,yathA namo'tthu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM AigarANamityAdau vAkArANAmanuktiH,anyathA arahatANaM vA bhagavaMtANaM vA AigarANaM | vetyAdi pATharacanAprasakteH, tasmAtrayANAM bhinnArthatve siddhe arhaccaityAni jinapratimA bhaNyante iti siddhaM sUtrata eva caityazabdena jinapratimeti, nanu yadi tIrthakaravatIrthakarapratimA'pi zaraNaM bhavet tarhi saudharmadevaloka eva bahuvyaH sannihitA jinapratimAH santi tAsAM zaraNaM vihAya kathamiyaduraM zrImahAvIramevopeyivAn ? yadvA jyotizcake nandIzvarAdau ca tAsAM pratimAnAM vidyamAnatvAt tA eva kathaM na zaraNatayA prapede iti mama vikalpanA kathaM nirasyeti cet, satyaM, zRNu puSkaravaradvIpadhAtakIkhaNDasaMbandhiSu bharatairAvateSu zrImahAvIrasadRzA aSTau jinendrAH chadmasthAH, kevalino'pi mahAvidehasaMbandhino bahavo'rhantaH kevalamanaHparyAyAvadhimanto'tizayarddhibhAjazvAnye'pyanagArAH anekakoTIsaMkhyAkAH santi tAn vihAya jambUdvIpatinaM zrImahAvIracaraNayoH zaraNamupAgatazcamarendra ityAdipratibandIparyAlocanAvANaprahatA lumpakavikalpanA zakunI zaktirahitA tatkSaNAdeva prANamuktA aspRzyeti bodhyaM, kiMca-camarendrasyordhvagamane zaktirapi tIrthakarAdinizrayaiva bhaNitA, nizrA ca he zrIvIrajina! he zrIsthUlabhadrasAdho! zakraparAjitasya me zaraNaM tvameva bhavetyAdivacomirarhadahatyatimAsAdhubhiH sahAnyo'nyaM nibandhapratijJA bhaNyate, evaMvidhAM ca pratijJAM nirmApya yadyanyatra kApi yAti gatazca tatra zaraNaM labhate tarhi nizrAyAH karaNaM viphalameva syAt , zakreNApyahaMdAdeH zaraNaM kRtvAtrAgato bhaviSyatIti vicintitaM, yadAgamaH-"No khalu visae camarassa asuriMdassa asuraraNNo appaNo a NissAe u8 uppatittA jAva sohammo kappo, paNattha arihaMte vA aNagAre vA bhAviappaNo NissAe urdu uppataMti jAva sohammo kappoti" zrIbhaga0 zata04u02,na punastadvat kvApi zaraNaM gato bhaviSyatIti vicintitaM, tasAdavasaravizeSamAsAdya yasyAIdAdeya'kyA yathA zaraNaM kRtaM tathaiva tatrAgatya vizrAmyati, SHISHOROROTorrotakore // 20 // Jan Education Interbon For Personal and Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnapateH samyagdRSTi zrIpravacana Oyata ekenApi pAdanyAsenAsaMkhyAtayojanakoTAkoTIrvyatikrAmatazcamarendrasya kRtazaraNopayogAtiriktasthale caramacaraNanyAsasyApyaparIkSA saMbhavaH, kathamantarAlavartinastIrthakarAdayo'pi zaraNaM bhaveyuH?, loke'pi tathaiva dRzyamAnatvAt , nanu zakreNa 'nannattha arihaMte vA aNa8vizrAme |gAre vA bhAviappaNo'ityevoktaM, na punaH arahaMtaceiANi veti tRtIyaM padaM, tatkathamiti ceducyate, zakreNArhadahaccaityayorabhedenaiva viv||201|| kSaNAt , na caitadayuktaM 'dhUvaM dAUNa jiNavarANa'mityAgamavacanasya saMvAdakatvAd , evaM cArhacaityazabdenAItsAdhuvyatirikte vAcye siddhe jinapratimaiveti siddha / atha jIvAbhigamo yathA-'tattha NaM se uttarille aMjaNapavvae tassa NaM caudisiM cattAri NaMdApukraNIo paM0, taM0-vijayA vejayaMtI jayaMtI aparAjiA, sesaM taheva jAba siddhAyayaNA, savvA ceiyagharavaNNaNANeavvA, tattha NaM bahave bhavaNavaivANamaMtarajoisiavemANiA devA cAummAsiapaDivaesu saMvaccharesu a aNNesu a bahusu jiNajammaNanikkhamaNaNANuppAyapariNivvANamAiesu a devaka jesu devasamudaesu devasamitIsu a devasamavAesu a devapaoaNesu a egaMtao sahiA samavAyagayA samANA |pamuditapakIliA aThThAhiAo mahAmahimAo karemANA pAlemANA suhaMsuheNaM viharaMti"tti (1.84) zrIjIvAbhigamasUtre aJjana| giriparvatavarNanAdhikAre,atra 'ceiagharavaNNaNA' ityatra caityagRha-jinapratimAgRhameva,arhatsAdhostatrAsaMbhavAt ,kiMca-atra cAturmAsika | sAMvatsarikajinajanmAdidivaseSvaJjanagiriprabhRtiSvaSTAhnikAmahotsavaM kurvANAH pramuditAH jinapratimApUjAdiparAyaNA bhavanapatyAdayo devAstiSThantItyAdibhaNanena bhavanapatyAdayo devA api samyagdRSTaya evoktA bhavanti, mithyAdRzAmuktadivaseSu tathAvidhAnuSThAnaparAyaNatvAsaMbhavAd, etena mithyAdRzo'pi devA jinapratimAM pUjayanti zakrastavaM ca paThantItyAdipralapanena mugdhajanAn vipratArayan lumpAko nirasta eva bodhyA, mithyAdRzo'pi jinapratimA pUjayitvA zakrastavaM paThantIti kApyAgame'nupalambhAt , nanu bahUrNa devANaM KOKCONSOORCHOIROHOROSCHOO GiOMEROLOGHOHOROUGH // 20 // in Educationembon For Personal and Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 202 // NON OKH bahUNaM devINa ya accaNijAo ityAdipravacanavacanAt midhyAdRzo'pi jinapratimAM pUjayanti, anyathA bahuzabdasya vaiyarthyApatteriticenmaitraM, mithyAdRkparigrahArthaM bahuzabdasyAnupAdAnAt, kiMtvekaikasmin vimAne saMkhyAtayojanAtmake saMkhyAtA asaMkhyAtayojanAtmake cAsaMkhyAtAH samyagdRzo devAH santi te ca jinapratimApUjAdiparAyaNA eveti bahuzabdaprayogasya sAphalyam, anyathA "savvesiM devANaM savvAsiM devINaM accaNije "tyAdipATharacanA'bhaviSyat sA ca nAstIti bahuzabdenaiva pratyuta mithyAdRSTayaH parityaktAH, nanu vimAnAdhipati - tvena yadA mithyAdRg deva utpadyate tadA tadvimAnagatA jinapratimA mithyAdRgapi devasthityA pUjayatyeveti cet, maitraM, mithyAdRzAM | vimAnAdhipatitvenotpAdAsaMbhavAt, vimAnAdhipatirmidhyAdRgapi syAdityAdivacanasya kvApyAgame'nupalambhAt, nanu zakrasAmAnikAnAmupapAto nijanijavimAneSu bhaNitaH, yadAgamaH - "evaM khalu devANuppiANaM aMtevAsI tIsae NAmaM aNagAre pagar3abhaddae jAvaviNIe chachadveNaM aNikakhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe bahupaDipuNNAI aha saMbaccharAI sAmaNNapariAgaM pAuNittA mAsiAe saMlehaNAe appANaM jhosettA sahi bhattAI aNasaNAe chedettA AloiapaDikaMte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sarAMsi vimANaMsi uvavAyasabhAe devasayaNiaMsi dUsaMtariAe aMgulassa asaMkhejaibhAgamittAe ogAhaNAe sakassa deviMdassa devaraNNo sAmANiadevattAe ubavaNNe" ityAdi yAvat "goamA ! mahiDie jAva mahANubhAve, se NaM tattha sakkassa vimANassa caunhaM sAmANiasAha ssINaM caunhaM aggamahisINaM saparivArANaM tinhaM parimANaM sattaNhaM aNiANaM sattaNhaM aNi zrAhivaINaM solasahaM AyarakukhadevasAhastrINaM aNosiM ca bahUNaM devANa ya devINa ya jAva viharati "tti yAvat "sakassa deviMdassa devaraNNo avasesA sAmANi devAkemahiDDiA taheva sandhaM jAva esaNaM " ti ( 129) zrIbhaga0 za0 330 1, evaM nija 2 vimAneSUtpattibhaNanena sAmAnikA vimAnA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only HONGYORDION ON CONSIO vimAnapateH samyagdRSTi tvaM // 202 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnapateH samyagdRSTi bhIpravacana parIkSA 8vizrAme // 20 // HGROUGHORGOODOHOROROLOG dhipatayaH, tadantargataH saMgamo'pi vimAnAdhipatirapyabhavyatvAniyamAt mithyAdRSTiH devasthityA nijavimAnagatA jinapratimAH pUjayati zakrastavaM ca paThati, tatra kiM bAdhakamiticenmaivaM, samyakpravacanAbhiprAyAparijJAnAt ,na hi 'sayaMsi vimANaMsitti bhaNanena pRtha| vimAnAdhipatitvaM saMbhavati, bhavanapatijyotiSkasaudharmezAnakalpendrANAmagramahipINAmapi bhavanavimAnAdhipatitvaprasaGgAt , tAsAM ca nAmagrAhamapi bhavana vimAnAderuktatvAd , yadAgamaH-"teNaM kAleNaM 2 kAlI devI camaracaMcAe rAyahANIe kAlavaDisae bhavaNe kAlaMsi | |sIhAsaNaMsi cauhiM sAmANiasAhassIhiM cauhi mahattariAhiM saparivArAhiM tIhiM parisAhiM sattahiM aNiehiM sattahiM aNiAhivaIhiM solasahiM AyarakkhadevasAhassIhi aNNehi a bahuehiM kAlavaDiMsayabhavaNavAsIhiM asurakumArehiM devehiM devIhi asaddhiM saMpakhuiDA mahayAhayajAvaviharati"tti zrIjJAta 2 zru0 prathamavageM, tathA'teNaM kAleNaM 2 sUrappabhA devI sUraMsi vimANaMsi sUrappabhaMsi sIhAsaNaMsi mahayAhayajAvaviharati jahA kAlI"ti jJAtA0, tathA "teNaM kAleNaM 2 caMdappabhAdevI caMdappabhaMsi vimANaMsi caMdappabhaMsi | sIhAsaNaMsi mahayAjAvaviharati jahA kAlI"ti jJAta,tathA "teNaM kAleNaM 2 paumAdevI sohamme kappe paumAbhavaDiMsayaMsi vimApaMsi sabhAe sohammAe paumaMsi sIhAsaNaM mahayAhayajAvaviharati jahA kAlI"ti zrIjJAtA0, tathA "teNaM kAleNaM 2 kaNhAdevI IsANe kappe kaNhavaDisae vimANaMsi kaNhaMsi sIhAsaNaMsi mahayAjAvaviharati"tti zrIjJAta0, nanu agramahiSINAmapi pRthag bhavanavimAnAni bhavantIti cenmaivam , Agame aparigRhItadevInAmeva pRthagvimAnAnAM bhaNanAt ,yaduktaM-"apariggahadevINaM vimANalakkhA | cha haMti sohamme"ityAdi, agramahiSINAmapi svatantravimAnAdhipatitve'parigRhItadevInAmiva zakrasya tAsAmapyAdhipatyAsaMbhavaH syAt , nanvevaM kathamiticecchRNu, zakrasya prabhutAvarNanAdhikAre dvAtriMzallakSavimAnAnAmevAdhipatyamuktaM, na punastadvattadvimAnavAsidevadevInA KomameworkoraGHORONG // 20 // on Educ For Person and Private Use Only tion Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme 204 // lAla pApanAzaOHORORONO mapi, yadAgamaH-"teNaM kAleNaM 2 sakke deviMde devarAyA vaJjapANI puraMdare satakatU sahasakkhe maghavaM pAgasAsaNe dAhiNalogAhibaI vimAnapateH battIsavimANAvAsasayasahassAhibaI erAvaNavAhaNe suriMde azyaMbaravatthadhare AlaiamAlamahaDe navahemacArucittacaMcalakuMDalavili- vasamyagdRSTihijamANagalle bhAsuraboMdI palaMbavaNamAle mahiDIe mahajjuIe mahabbale mahAyase mahANubhAve mahAsokkhe sohamme kappe sohammavaDiMsae vimANe sabhAe sohammAe sakasi sIhAsaNaMsi battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaM caurAsIe sAmANiasAhassINaM tAyattI|sAe tAyattIsagANaM cauNhaM logapAlANaM akRNhaM aggamahisINaM saparivArANaM tiNhaM parisANaM sattaNhaM aNiANaM sattaNhaM aNiAhivaINaM cauNhaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaM aNNesiM ca bahUrNa sohammakappavAsINaM vimANiANaM devANa ya devINa ya, aNNe paDhaMti-aNNesiM ca bahUNaM devANa ya devINa ya AmioubavaNNagANa AhevacaM porevacaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM ANAIsaraseNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhayanagIavAIataMtItalatAlatuDiaghaNamuiMgapaDapaDahappavAiaraveNa divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharaI"tti zrIjaMbUdvIpaprajJaptI,atra dvAtriMzadvimAnAnAmevAdhipatyamuktaM,na punaH "sattaNhaM aNiANaM sattaNhaM aNiAhivaINaM" ityAdivat battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaM battIsavimANavAsasayasahassAhibaINa mityAdi bhaNitaM, tathA 'aNNesiM ca bahUNaM sohammakappavAsINaM vemANiANaM devANa ya devINa ye'tyAyuktaM,na punaH 'samvesiM sohammakappavAsINa mityAdi,tatrApi bahuzabdenAbhiyogAdidevatvenotpannAsta eva nAnye'pi, ata evAtraiva 'aNNe paDhaMti aNNeMsiM ca bahUNaM devANa ya devINa ya AmiogauvavaNNagANa'mitipAThoktiH, tasmAdyAvAnindraparikarastAvAn sarvo'pi zakranivAsavimAna evotpadyate, nAnyatra, tathA ca svakIyavimAnazabdenaikasinnetra vimAne // 204 // ai yasya devAderyAvAn pradezo vimAnaikadezabhUtaH svakhaprabhutAdinA niyatastasya tAvAn sa pradezo nijavimAnaM bhaNyate, ata eva kAla OHOROOOOOOOOZ in Education Intention For Personal and Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 205 // Jain Educatio HONGKONGHOSHO 'ONGOONGING IOSONONO%be%e0%ONGS For Personal and Private Use Only nAmakaM bhavanaM caramacaJcArAjadhAnyA ekadezarUpamapi bhavanatvenAgame bhaNitaM prAk pradarzitaM, evaM yathA candrasUryAdInAmagramahiSINAM candrasUryAdivimAnaikadeza eva nija 2 nAmnA vimAnatayA bhaNitaH tathA tatsAmAnikAnAmapi bodhyam, anyathA jyotiSkendra sAmAnikAnAmapi pRthagvimAnakalpane jyotiSkANAM paJcamakAratAniyamabhaGgaH syAd, ata eva "sasiravigahanakhattA" ityAdipravacane zazipramukhazabdaiH zazipramukha vimAnavAsinaH sarve'pi tattannAmabhireva gRhItA bodhyAH, kiMca- jinajanmAdiSu sAmAnikAdInAM pAlakavimAnenaivAgamanamAgame bhaNitaM na punaH zepadevAdInAmiva nijanijavimAnavAhanAdibhiriti etacca jambUdvIpaprajJaptito bodhyaM, tathA saudharmadevalokaM gatena camarendreNApi zakraparikara evAkrozaviSayIkRto, na punaritare ke'pi, kiMca- sAmAnikAnAM maharddhikatvAt pRthakU vimAnakalpanaM yattadapyasaMgataM devalokeSu sAmAnikApekSayA vimAnAnAmapyalpasaMkhyAkatvAt yataH sahasrAre pada sahasrANi vimAnAnAM sAmAnikAstu triMzatsahasrAH, AnataprANatayoH samuditayozcatvAri zatAni vimAnAnAM sAmAnikAstu viMzatiH sahasrAH, AraNAcyutayoH samuditayostrINi zatAni vimAnAnAM sAmAnikAstu daza sahasrAH, yadAgamaH - "chacca sahassA sahassAre / ANayapANayakappe cattAri sayA AraNaccue tiSNi saya"tti vimAnasaMkhyA, tathA 'caurAsItI bAvattarI sattarI a saThThIA / paNNA cacAlIsA tIsA vIsA dasa sahassA || 1||' iti sAmAnikasaMkhyA zrIjambUdvIpa0, yattu "sAmAni kairhasyamAno, yAnakAkhyavimAnataH / sa ziSTai kArNavAyuSko, merucUlAM suro yayau // 1 // " iti zrImahAvIracaritre yAnaka vimAnaM bhaNitaM tadetannAmnA zakra vimAnaikadezo bodhyaH, tatra ca camaracazcArAjarAjadhAnIdezaH kAlakabhavanaM dRSTAnta iti, evaM ca sati zakrasAmA niko'pyabhavyaH saMgamako vimAnAdhipatirna sthAdeveti saMpannaM, kiMca - midhyAdRSTirdevatvenotpadyamAno viSayAdiSu gRddha evotpadyate, tatra ca ' kiM me putri karaNiaM kiM me pacchA // 205 // mithyAg na vimAnapatiH . Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 8vizrAme // 206 // mithyAg na vimAnapatiH HOOOGHORok karaNija'mityAdiparyAyalocanApurassaraM pustakaratnAddhArmika vyavasAyaM gRhaNAtIti vicAryamANaM yuktimapi na sahate, na ca yuktyA | vicAraNamayuktaM,tasyA apyanujJAtatvAt ,yaduktaM-"taha(aha)vakkhANeanvaM jahA jahA tassa avagamo hoi / AgamiyamAgameNaM juttIgamma tu juttiie||1||"tti (991) paJcavastuke, yacauSTrikeNa saMdehadolAvalyAdau 'evaM ca samyagdRSTibhAvitAH pratimA eva jJAnadarzanacAritrarUpabhAvahetutvAdAyatanaM, netarA ityAyAtaM,dravyaliGgiparigRhItAstu pratimA na samyagdRSTibhAvitAH.dravyaliGginAM mithyAdRSTitvAd, etaca kiMcitsAdhitaM sAdhayiSyate ca iti kathamAyatanaM syuH,nanu 'davbaMmi jiNaharAI'tyanenaudhaniyuktivAkyena pratimAnAM dravyAyatanatvamevoktamiticetsatyaM, kiMtu samyagdRSTibhAvitAnAmeva,netarAsAmAmityavadhAryam , anyathA digambarasaMbandhijinagRhapratimAnAmapi dravyAyatanatvaM syAt , nanvevaM tarhi saMgamakaprAyamahAmithyAdRSTideva vimAnasthita siddhAyatanapratimA api nAyatanamiticenna, nityacaityeSu hi saMgamakavadabhavyA api devA madIyamidamiti bahumAnAt kalpasthitavyavasthAnurodhAttadadbhutaprabhAvAdvA na kadAcidasamaMjasakriyAH Arabhante, yaduktamAgame-"devaharayammi devA visayavisamohiAvi na kayAvi / accharasAhipi samaM hAsakiDDAi pakariti ||||1||"ti, kiMca-catuHSaSTirapIndrA devAdhipatitvena mahAsamyagdRSTitvena svasvapratibaddhasarvasiddhAyatanazuddhividhAnakAvaNA evetyeteSu vijayamAneSu ko nAmAtmahitaiSI nityacaityeSvAtmavimAnasthatvena nItyatikramaNamArabhate ?, mithyAdRSTibhAvitatvaM ca caityAnAM tatpravatitAsamaJjasAcArakaluSitatvaM, taca zAzvatapratimAnAM nAstIti tA bhAvagrAmatvaM na vyabhicarantyeva,tathA cAyatanameva, AyatanabhAvagrAmayorekArthatvAt , kiMca-atyantamasaMbuddhAcAryoM bhavAn yadbhakticaityavicAramArabhya nityacaityairvya bhicAramudbhAvitavAn ,paraM so'pyAgamanItyA'smAbhinirAkRta iti, dravyaliGgiparigRhItAni tu caityAni mithyAtvakAraNAcArakaluSitatvAdanAyatanameva, tathA ca sati nita SHOROROHORORSHITHOKOMore Jan Education Interno For Personal and Private Use Only www.by Ora Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 207 // MOHONGKONG ONGOONGO Jain Educationa Interna veSviva teSu dRSTeSu yadi kasyApi samyaktvamutpadyate, utpadyatAM nAma, tathApi midhyAtvabhAvitatvAttAnyanAyatanameva nihnavavat, yaduktaM"jaivihu sammuppAo kassavi daTThaNa niNhave huA / micchattahayamaIA tahAvi te vaJjaNijAu || 1 ||" iti, nanvanAyatanatve sati kiMjAyatAM tAsAm 1, ucyate, asevyatvaM yaduktamAvazyake - " khaNamavi na khamaM kAuM aNAyayaNasevaNaM suvihiANaM / jaggaMdhaM hoi vaNaM taragaMdho mAruo vAti // 1 // tti, tathA ca prayogaH -vivAdAdhyAsitaM paratIrthikAparigRhItamapi zvetAmbara yatipratiSThitamapyavyaGgyamapyaIdvimbaM suvihitAnAmavandyamanadhikAriparigRhItatvAt, yadevaM tadevaM yathA mAtaGgapATakAntargatajaina mAtaGgagRhItArhaccai tyaM, nahi paratIrthikAparigRhItamapi zvetAmbara yatipratiSThitamapyavyaGgyamapi mAtaGgaparigRhItArhacaityaM caturmAsakAdiparvakhapi kaizcidapi mAtaGgavyatiriktairvandyate, atha mAtaGgairvandyamAnatvAdvandyameva, na, evaM hi boTikAdibhirvandyamAnatvAdanyatIrthikaparigRhItArhacaityasyApi vandyatvaprasaMgaH, sarvasaMgaparityAgitvena ca yatInAM pratimAparigrahe'nadhikAritvameva, tathA ca tatparigRhItA arhatpratimA avandyA eveti siddham, atra ca vistaraH | | pradyumnnAcArya pakSatakSaka zrI jina patimUrikRtavAdasthalebhyo'vaseya ityAdinA saMgamako'pi zakrasAmAnikatvAdvimAnAdhipatirbhavi vyatIti bhrAntyA AkSepaparihArAbhyAM kAcapitryaM viracitaM tadapi nirastaM bodhyaM, mukhya vimAnAdhipatitayA mithyAdRSTerutpatterasaMbhavAt, taccAnantaramevAgamAnugatayuktyA vyaktIkRtamiti, kiMca-saMdehadolAvalyAM "tathA ca prayogo-vivAdAdhyAsitaM paratIrthikAparigRhItamapItyAdyanumAnairyanmAtaGgaparigRhItamahaccaityaM dRSTAntIkRtaM tatkimAgamasiddhaM lokasiddhaM vA?, ubhayathApi kharaviSANakalpaM, yato mAtaGgapATake'caityamityAgame noktaM, loke'pyadRzyamAnaM, kiMca- yuktayA'pyakSamaM, yadi mAtaGgo mithyAdRSTistarhi arhacaityaparigraho na saMbhavati, prayojanAbhAvAt, samyagdRSTicetarhi azuciliptapAdapuruSavat mAtaGgo'pi tadAzAtanAbhItyA jinapratimAM na spRzati, kiMca For Personal and Private Use Only D GOING ONGCOIjaka mithyAdRg na vimAnapatiH // 207 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 208 // HOLI DIGOING ONG anukharataramanAlocyAnucitavaktAro, yataH kAdAcitkApAvitryabhAjaH kulajA api samyagdRzaH striyo jinapratimAM na spRzantIti | bhaNitvA'pi tathAvidhApAvitryAvasthAmApannAnAmaspRzyo'pi samyagdag mAtaGgo jinapratimAM spRzatItyasamaJjasaM bhaNan khagalapAdukAmapi na vetti, tathA samavasaraNasthitamarhantamiva jinapratimAmapi striyo na spRzantIti jinadattena nijakulake bhaNitamiti kharatara - matavizrAme darzitam, evaM ca sati kathaM mAtaGgasparzaH pratimAyA yuktaH 1, anyathA bhAvajine'pi tathAprasaGgaH tena nityacaityeSu hi | saMgamakavadabhavyA api devA madIyamidamiti bahumAnAt kalpasthitivyavasthAnurodhAttadadbhutaprabhAvAdvetyAdi vikalpitaM tadAlajAlakalpam, evaM kvApyanuktatvAdazrutatvAcca tasmAdanAdisiddhakalpasthitireva tAvadiyaM yadvimAnAdhipatirmithyAdRSTirna bhavatyeva yaccoktaM - "devaharami devA visayavisamohiAvi na kayAvi" ityAdi tacca samyagdRSTereva tathA svabhAvo, na punarmithyAdRSTerapi yataH - " paMcahiM ThANehiM jIvA sulahabohiyattAe kammaM pakariMti, taM0-arahaMtANaM vaNNaM vadamANe vivakkatavabaMbhacerANaM devANaM vaNNaM vadamANe "tti zrIsthAnAGge / (426) arhadAdipaGkivyavasthitAnAM devAnAmarhadAdInAmiva varNavAdo bodhisulabhatAheturbhaNitaH, tatra varNavAdaH devAnAM 'ahadevANa ya sIlaM visayavisamohiAvi jiNabhavaNe / accharasAIhiM samaM hAsAI jeNa na kuNaMti // 1 // 'tirUpaH, saca samyagdRzAmeva bodhyaH, na punarmithyAdRzAmapi teSAM varNavAde dUre bodhisulabhatA, pratyuta samyaktvadUSaNaM yaduktaM - "zaGkAkAGkSAvicikitsAmidhyAdRSTipra| zaMsanam / tatsaMstavazca paJcApi, samyaktvaM dUSayantyamI // 1 // " iti nanu jinapratimAsu tathAvidhAdhyavasAyo mithyAdRzAmapyanumodanAviSayo yukta iti cenmaivaM, imA jinapratimA arhata ivArAdhyA mokSadAtrIti samyambuddheraviSayatvAt, tathAtve ca mithyAdRSTitvAsaMbhavAt, samyagjJAnamithyAjJAnayorekadai katrAsamAvezAt, yadAgamaH - "jassa NANA tassa aNNANA Natthi, jassa aNNANA tassa NANA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only HO%0%DOINGHS CHOIGHODIG mithyAdRg na vimAnapatiH // 208 // w.jainelibrary.org Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA 8 vizrAme // 209|| OHOROSHOROSROOHOROjAja prANasthitti zrIprajJApanAyAM, ityAdi samyakpAlocanayA kupAkSikavikalpitAkSepAdiparihArokizcitkaratayaiva pratibhAsate zuddha buddhInAmityalaM prapaJcena, nanu jIvo hi samyaktvamasaMkhyeyotsapiNyavasarpiNIsamayapramANAsaMkhyeyavArAnevotkarSato'pi lamate, na zabdArtha | punaranantazo vArAn , jIvastu bhavanapatyAdisaudharmezAnaparyanteSu devAdisthAneSu devatvena devItvena vA'nantaza utpannaH,sanatkumArAdi| aveyakaparyanteSu ca devatvenaiva, tatra devInAmutpAdAbhAvAt , yadAgamaH-"ayaM NaM bhaMte ! jIve causahIe asurakumArAvAsasayasahassesu | egamegaMsi asurakumArAvAsaMsi puDhavikAiyattAe jAvavaNaphaikAiattAe devattAe devitAe AsaNasayaNabhaMDamattovagaraNattAe uppaNNapugve ?, haMtA go0! asaI aduvA aNaMtakhutto, savvajIvevi NaM bhaMte !, evaM ceva, evaM jAva thaNiakumAresu, NANattaM AvAsesu, | AvAsA puvvabhaNiA ityAdi yAvat vANamaMtarajoisiasohammIsANesu a jahA asurakumArANa"ti zrIbhaga0 za012 u0 7, tathA 'ayaM NaM bhaMte ! jIve saNaMkumArakappe vArasasu vimANAvAsasayasahassesu egamegaMsi vimANiAvAsaMsi puDhavikAiattAe sesaM jahA asurakumArANaM jAvaaNaMtakhutto, No cevaNaM devicAe, evaM savvajIvAvi, evaM jAva ANayapANaesu, evaM AraNaaccuesuvi, ayaM gaM bhaMte ! jIve tIsuvi aTThArasuttaresu gevijavimANavAsasaesu evaM ceva"tti zrIbhaga0 za0 12 u07, evaM caikasmin sthAne'nantaza: utpAdyamAnA vimAnAdhipatitvenendro'nyo vA'nantaza utpannaH, tathA ca siddhaM yuktyA'nantazo vimAnAdhipatirapi mithyAgeveti cenmaivaM, kupAkSikavikalpite yuktergandhasyApyabhAgad , yatastatrAsurakumArAvAseSu vyantarajyotiSkasaudharmezAneSu sanatkumArakalpe dvAda| zastrapi vimAnAvAsazatasahasraSvityAdivacoracanayA bhavanavimAnAdInyevoktAni, na punaryAvanti devAnAM devInAM cotpAdazayyAdilakSaNAni sthAnAni teSu sakaleSvapi pratyekaM devatvena devItvena cAnantaza utpannapUrva ityuktaM, tathA ca na kiJcidanupapanna, saudharmA-ol | // 20 // JainEducational For Person and Private Use Only vww.jainelibrary.org Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 210 // SNGHS didevalokeSu yathAsaMbhavaM devatvena devItvena cAnantaza utpadyamAno'pi na vimAnAdhipatitvenApi, kiMtu niyatasamyaktvAdyutpattisthA| nAtirikteSveva sthAneSu yathAsaMbhavaM devAditvenotpannapUrva evetyAkUtaM, anyathA camarendrAdIzAnendraparyantAnAmutpAdazayyAdisthAneSvapi | devItvena IzAnadevalokAdidevIsthAneSu devatvena dazalakSapramANadevIvimAneSu vimAnAdhipatidevatvenaiva cotpAdaprasaktyA jagadvyavasthAbhaGgaH syAt, tathA sarvatrApi vanaspatyAditvenApyanantaza utpAdo bhaNitaH so'pi yadi sarvasthAneSu bhaNyate tadA zakrasthAne vRkSo'pyutpadyeta, tathA cAzikSitanRtyamitra lokavigopanAdi syAt, nirgurunATakasya tathA svabhAvAd, uktaM - " nahi bhavati nirvigopakamanupAsitagurukulasya vijJAnam / prakaTitapazcAdbhAgaM pazyata nRtyaM mayUrasya || 1 ||" ityAdi, nanu yaduktaM devyutpAdazayyAdisthAne devatvena | devotpAdazayyAdisthAne devItvena indrasthAne vRkSatvenotpAde jagadvyavasthAbhaGga ityAdi tadayuktaM, yathAsaMbhavamevotpattirasmAkaM sammatA, na punarjagadvyavasthAvilopenApIti cecciraM jIva, AyAto'si svayamevAsmaduktamArgeNa, yato vimAnAdhipatirindro'nyo vA samyagdRSTireva syAt, na mithyAdRSTiriti jagatsthitiH, yathA'nantazo rAjatvenotpanno'pi na cakravarttibaladevavAsudevAdipadavIsaMyukta utpannaH, ata eva midhyAdRzastAmaliprabhRtitApasA apIndratvenotpannA indratayotpatyamimukhIbhUtA vA utpattisthAnavizeSamAhAtmyAtsamyagdRSTaya eva jAtAH kathaM tatra mithyAdRSTigandhavArttA'pi pravacanavidAM saMbhavatIti prasaGgato'bhihitaM / atha prakRtamucyate yattu caityazabdena jJAnamiti lumpakavikalpanaM tanmahadajJAnaM, "caityaM jinaukastadvimbaM, caityo jinasabhAtaruH / uddezavRkSacaitya" ityanekArthanAmamAlAyAmapi catvAra evArthA uktAH, tatra jJAnArthasyAnuktatvAt, yattu 'guNasilae cehae' ityAdau caityazabdena yakSAdInAM pratimA vAcyA tadudezavRkSasaMbandhAdbahupratimAdharmasAdharmyAdvopacaritaM bodhyam, ata eva caityazabdena yakSAdInAmapi pratimaiva bhaNyate, na punaH sAkSAdya For Personal and Private Use Only 0%C0%C3%96 caityazabdArthaH // 210 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravacanaparIkSA 8 vizrAme // 2.11 // AGHOUGH O Jain Educationa International kSAdayastApasAdayo vA tatropacArasyApyasaMbhavAd, evaM caityazabdena sUtrasammatyaiva jinapratimAM samarthya caityazabdena na sAdhurnavA - In bhaNyate iti sUtrasammatyaiva samarthayannAha - 'rAyapa seNia'tti rAjapraznIyajJAtAdharmayozcaityazabdena na sAdhurnavA'rhabhiti bhaNyate, tathAhi - 'tae NaM tassa cittassa sArahissa taM mahAjaNasaddaM jaNakalakalaM ca suNettA pAsettA imeArUve anbhatthie jAva samuppa - jitthA - kinheM ajja jAva sAvatthIe nayarIe iMdamahei vA khaMdamahei vA rudamahei vA mauMdamahei vA nAgamahei vA bhUamaheha vA jakUkhamahei vA dhUmamahei vA ceiamahei vA rUkkhamaheda vA girimahei vA darimahei vA agaDamahei vA taDAgamahei vA naImahei vA saramahei vA sAgaramahei vA jaNNaM ime bahave uggA bhogA rAiNNA khattiA ikkhAgA koravyA jAva inbhA inbhaputtA vhAyA kayabalikammA jahovavAie jAva appegaiA hayagayA appegaiyA gayagayA appegaiA pAdacAravihAreNa mahayA vaMdAvaMdehiM NiggacchaMti, evaM saMpehei 2 ttA kaMcuiapurisaM saddAveda 2ttA evaM vyAsI- kiNhaM bho devANuppi ! aja sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA jAva sAgaramahei vA jeNaM ime bahave uggA bhogA0 NiggacchaMti ?, taeNaM se kaMcuipurise kesissa kumArasamaNassa AgamaNagahiaviNicchae cittaM sArahiM karayalapariggahiaM jAva vaddhAvettA evaM vayAsI - No khalu devANupiA ! aja sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA jAva sAgaramahei vA jeNaM ime bahave jAva vaMdAvaMdehiM NiggacchaMti, evaM khalu bho devANupae ! pAsAvaccio kesInAmaM kumArasamaNe jAva dUijamANe ihamAgae jAva vihara " ti (54) zrIrAjapraznIyopAne, atra caityamahotsavaniSedhena na caityazabdena sAdhurbhaNyate iti darzitaM, athAdvAvyatvAbhAvaM darzayannAha - " NAyetyAdi jJAtadharmakathA caityazabdena nAIn bhaNyate, tathAhi - "tae NaM se kumAre te bahave ugge bhoge jAva ega disAmimuhe NiggacyamANe pAsai 2ttA kaMcuijapurisaM sahAvei 2ttA evaM vayAsI kiSNaM devANuppi ! aja rAyagihe For Personal and Private Use Only caityazabdArthaH // 2119 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana- parIkSA 8 vizrAme // 212 // zabdAH Nayare iMdamaheti vA khaMdamaheti vA evaM ruddasivavesamaNajakkhabhUanaMditalAvarukkhaceiapavvayauANa* girijattAi vA, jao NaM uggA bhogA jAva egadisaM egAbhimuhA niggacchaMti ?, tae NaM se kaMcuijapurise samaNassa bhagavao mahAvIrassa gahiaAgamapavittIe mehaM kumAraM evaM vayAsI-No khalu devANuppiA! aja rAyagihe Nayare iMdamaheti vA jAva girijattAi vAjaNNaM ee uggA jAva egadisaM egAbhimuhA NiggacchaMti, evaM khalu devANu0! samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthayare ihamAgaeM iha saMpatte iha samosaDhe iha ceva rAyagihe Nagare guNasilae ceie ahApaDirUve jAva viharati"tti zrIjJAtAdharmakathAGge, atra zrImahAvIre samAgate'pi no caityamahotsava iti bhaNanena caityazabdavAcyo'rhanna bhavatyeveti darzitaM // iti caityazabdasyArtho jinapratimeti nirNItamitigAthArthaH // 155 // atha niyatakriyAsu jinapratimAnAmupayogamAha ceiavaMdaNamuttaraajjhayaNe sAhuniayakiriAsu / sAvayakiriAi puNo mahANisIhAisuttesu // 156 // | caityavandanaM-jinapratimAvandanaM zrIuttarAdhyayane sAdhuniyatakriyAsu bhaNitamitigamyaM, tathAhi-"thayathuimaMgaleNaM bhaMte! jIve. thayathuimaMgaleNaM NANadaMsaNacarittabohilAbhaM saMjaNai, NANadaMsaNacarittabohilAbhasaMpaNNe aNaM jIve aMtakiriaM kappavimANovavatti ArAhaNaM AhAreti" 14 (28) iti zrIuttarAdhyayane 29,etadvatyekadezo yathA 'atra cottaraguNapratyAkhyAnAntarbhUtaM namaskArasahitAdi, tadbrahaNAnantaraM ca yatra sanihitAni caityAni (tatra) tadvandanaM vidheyamityuktaM prAga, tacca na stutistavamaGgalaM vineti tadAha-tatra 'stavA'devendrastavAdayaH stutayaH-ekAdisaptazlokAntA ityAdiyAvat stutistavA eva maGgalaM-bhAvamaGgalarUpaM stutistavamaGgalaM tena jJAnadarzanacAritrAtmikA bodhistasyA lAbho jJAnadarzanacAritrabodhilAbhaH, paripUrNajinadharmAvAptirityarthaH, taM janayati, HOGHORORROUGHGROUGHOUGH | // 212 // Jan Education Interno For Personal and Private Use Only w .jainelibrary.org Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 293 // HONGHO uktaM ca- " bhattIi jiNavarANaM paramAe khINapija dosANaM / AruggabohilAbhaM samAhimaraNaM ca pAviMti // 1 // " ityAdi zrIuttarA0 bRha0 atra pratimAnAM purastAtstutistavamaGgalaM jJAnadarzanacAritrabodhilAbhaheturbhaNitam, ata evaM rAtrikapratikramaNe namaskArAdipratyAkhyAnAnantaraM sannihitacaityAnAM vandanaM sAdhusAmAcAryAmapi bhaNitaM yadAgamaH - " pAriakAussaggo, vaMdittANa tao guruM / tavaM saMpaDiva - jittA, karija siddhANa saMthavaM || 1 || " (1042) iti zrI utta0 26, etadvazyekadezo yathA navaraM tapo - yathAzakti cintitamupavAsAdi | saMpatipadya - aGgIkRtya kuryAt siddhAnAM saMstavaM stutitrayarUpaM, tadanu ca yatra caityAni santi tatra tadvandanaM vidheyaM, tathAha bhASyakAra:" vaMdittu niveyaMtI kAlaM to ceiAI jai asthi / to vaMdaMtI kAlaM jaha tuleuM paDikamaNaM // 1 // " ti zrIu0 bRha0 | "pAriakAussaggo (siddhANa saMthavaM kiccA) vaMdittANa tao guru / thuimaMgalaM ca kAuM, kAlaM saMpaDilehae || 1 || (1033*) iti zrIu0 26, etadU0 stutimaGgalaM - siddhastava rUpamiti zrIuttarA0vR0, atra ca siddhazabdena jinapratimA sUtrata eva labhyate, tathAhi - tesi NaM aMjaNagapavvayANaM uvariM bahusamaraNijA bhUmibhAgA paM0, tesiNaM bahusamaramaNijANaM bhRmibhAgANaM bahusamaramaNi bhUmibhAge cattAri siddhAyataNA paM0, tesiNaM siddhAyataNANaM egaM joaNasayaM AyAmeNaM paNNAsaM joaNAI vikakhaMbheNaM bAvantariM joaNAI uDUM uccateNa 'mityAdi zrIsthAnAGge, etadva0- siddhAni zAzvatAni siddhAnAM vA - zAzvatInAmarhanyatimAnAmAyatanAni - sthAnAni siddhAyatanAni uktaM ca- "aMjanagapaccayANaM siharatale suM havaMti patte / arihaMtAyataNAI sIhanisIhAI tuMgAI || 1||" ityAdi zrIsthA0 vR0, tathA cAdhikAravazAccai tyasiddhArhadarhatpratimAdInAmekArthataiva bodhyA, etena samyaktvaparAkramAdhyayane saMvege 1 nivvee 2 dhammasaddhA gurusAhammiasussUsaNayA 4 AloaNayA 5 niMdaNayA 6 garihaNayA 7 sAmAie 8 cauvIsatthae 9 vaMdaNae 10 paDikamaNe 11 kAussagge For Personal and Private Use Only GHDIOHONG NO OCIOLO jinamatimopayogaH // 293 // Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 214 // HIGHORGHE 12 paJcakakhANe 13 thayathuimaMgale 14 kAlapaDilehaNayA 15 ityAdIni trisaptatirdvArANyuktAni, tatra yadi jinapratimAprAsAdAdikaM dharmakRtyamabhaviSyattarhi jinapratimAdivyatikarasUcakaM catuHsaptatitamaM dvAramakathayiSyat, tacca noktamityAdimugdhajana vipratAraNavacano lumpako nirasto bodhyaH, tatra zrAvakasaMbandhi dharmakRtyAnAmanadhikArAd, adhikArastu tatra sAdhUnAmeva, sAdhukRtyaM ca caityanamaskRtilakSaNaM, tacca niyatakriyArUpatayA darzitaM "thayathuimaMgaleNaM bhaMte" ityAdi caturdazadvAre, tathA sAmAcAryAM cetyAdi jinapratimAnAM niyatakriyAyAmupayogaH sAdhUnAmiti darzitam / / atha zrAvakakriyAmadhikRtyAha - 'sAvayakiriye 'tyAdi, zrAvakakriyAyAM punaH zrI| mahAnizIthAdisUtreSu caityAnAmupayogo bhaNitaH, ayaM bhAvaH - upadhAnavAhanAnantaraM namaskArAdyanujJAvasare nanu bho amuka zrAvaka ! zrAvike ! vA yAvadarhacaityAni sAdhavazca sati prastAve yAvadvanditA na bhavanti tAvatprAtarudakapAnaM na karttavyaM, madhyAhne cAzanakriyA yAvacchyanakriyA na karttavyetyevamabhigrahaM kurvityAdinopadezena grAhitAbhigrahasya zrAvakasyAnujJA dAtavyA, yadAgamaH - "eAvasaraMmi suviasamayasAreNa guruNA pabaMdheNaM akkhevanik khevAihiM pabaMdhehiM saMsAranivveyajaNaNi sadbhAsaMveguppAyagaM dhammadesaNaM kAyavvaM (22) tao paramasaddhAsaMvegaparaM nAUNaM AjammA miggahaM ca dAyavvaM, jahA NaM sahalIkayasuladdhamaNuabhava! bho bho devANuppiya tae ajappabhiIe jAvajIvaM tikAliaM aNudiNaM aNuttAvale gaggacitteNaM ceie vaMdeanve, iNameva bho maNuattAo asuiasAsayakhaNabhaMgu rAo sAraMti, tattha puvvaNhe tAva udagapANaM na kAyavvaM jAva ceie sAhU a na baMdie, tahA majjhaNhe tAva asaNakiriaM na kAya vvaM jAva ceie Na baMdie, tahA avaraNhe caiva tahA kAyanvaM jahA avaMdiehiM ceiehiM No saMjhAkAlamaikameja (23) evaM ca abhiggahabaMdhaM kAUNa jAvajIvAe tAhe goamA ! imeAe caiva vijjAe ahimaMtiyAo satta gaMdhamuThThIo tassuttamaMge nitthArapArago bhavejA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only jinamati" mopayogaH // 214 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA vizrAma // 215 // DOHONOROHOROSOHOROjAna pratimAyA sitti uccAremANeNaM guruNA ghe(khe)ttavvAo" ityAdi zrImahAnizIthe tRtIyAdhyayane, evaM zrAvakANAmapi niyatakriyArUpaM caitya vishessopbndnaadymihitmitigaathaarthH||56|| atha sAdhuzrAvakayorvizeSakRtyamadhikRtyopayogamAha yogaH naMdivihipuvakiriA jA jIe svvdesviryaannN| sA savvA samusaraNAgAracaUpaDimadiTThIe // 157 // 'nandividhipUrvakriyA' nandividhiH-acchinnaparamparAgatasAmAcArIgranthoktaH sa pUrva yasyAM sA nandavidhipUrvA sA cAsau kriyA ceti samAsaH, sA sarvA-nikhilA sarvadezaviratAnAM-zrAvakasAdhUnAM jIte-jItavyavahAre pazcame samavasaraNAkAracatuSpatimAdRSTyaiva sthAd, ayaM bhAvaH-vyavahArAH paMca bhavanti, yadAgamaH-"paMcavihe vavahAre paM0,0-Agame sue ANA dhAraNe jIe a"ti(421) zrIsthAnAGge, atra yathA zrutavyavahArastathA jItavyavahAro'pi, sa cAcchinnaparamparAgatakriyAdividhilakSaNaH, so'pi yadi samagro'pi zrute labhyeta tarhi zrutavyavahAra eva bhaNyeta, tathA ca jItavyavahAravilayApacyA vyavahAracatuSTayaM syAt , tasmAjItavyavahAro'pi zrutavyavahAravadavazyamaGgIkartavyaH, sa ca tIrthavyavasthApanAvibhAme savistaraM darzitaH, tatra jItavyavahAre nandividhi tavyavahAravati tapA|gaNatIrthe pratIta eva, tatra samavasaraNAkAreNa catasro jinapratimA: pratiSThApyante, tatpurastAdanuSThAnaM ca sAmAyikacchedopasthApanacAritrayogAnuSThAnoddezAnujJAnandipadaprabhRtipadasthApanaM tapovizeSocArAdilakSaNaM sAdhUnAM zrAvakANAM ca samyaktvamUladvAdazavatoccArapratimopadhAnavahanatapovizeSocArAdirUpaM jinapratimAcatuSTayadRSTAveva yuktimaditi jItavyavahAre pratItaM, tena jinapratimAnAmupayogo niytkriyaasthitigaathaarthH||157|| iti dvitIyadvAraM / / atha tRtIyadvAre AnandAdInAmupadhAnavahanasammatimAhanANA NANappamuhArAhaNakiriAu teNa joguvva / samavAyaMmi uvAsagi ANaMdAINamuvahANaM // 158 / / IC // 21 // in Education Intenbon For Personal and Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dInAM zrIpravacana- jJAnapramukhArAdhanakriyA:-jJAnadarzanacAritrArAdhanakriyAH puruSavizeSaM prApya nAnA-anekaprakArAstena yathA zrutArAdhananimittaM AnandA parIkSA 8 vizrAme He sAdhUnAM kAlikotkAlikAgADhAnAgADharUpA yogAstathA zrAvakANAM jinAjJayA kalpanIyasya zrIAvazyakazrutaskandhamAtrasyArAdhanani-13 upadhAnAni // 216 // samupadhAnAni yogAnuSThAnApekSayA minnatapaHkriyAvidhisAdhyAni bhavanti, tAni ca kasmin zrute kathaM labhyate ityAha-'samavAyamI'tyAdi, samavAyaMmi-samavAyAMge upAsakadazAGge AnandAdInAmupadhAnAni varNitAnIti bhaNitaM, tathAhi-"se kiM taM uvAsagadasAo ?, uvAsagadasAsu NaM uvAsagANaM gagarAI ujANAI ceiyAI vaNakhaMDA rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariA | dhammakahAo ihaparaloiaiDivisesA, uvAsayANaM ca sIlavvayaveramaNaguNapaJcakkhANaposahovavAsapaDivajaNatAto suapariggahA | tavovahANAI paDimAo uvasaggA saMlehaNA bhattapaccakkhANAI pAovagamaNAI devalogagamaNAI sukulapaJcAyAyA puNabohIlAbhA aMtakiriAo ApavijaMti"ti samavAyAGge (142) atra yAvanti mAtApitraprabhRtIni prajJApanIyAni darzitAni teSu kAnicinnAmamAtreNa | lezato dRzyate, zeSANAM tu na gandho'pi, tena tAvanmAnaM zrutaM vyucchinnaM bodhyam, etacca prAyaH kupAkSikANAmapi vacogocaraH, yato |bhagavatyapekSayA dviguNaM jJAtAdharmakathAGgaM tadapekSayA ca dviguNamupAsakadazAGgaM, tasya ca sAmpratInakAlApekSayA bhUyo'ntarasya dRzya-| |mAnatvAttadapalApaH kartumazakyaH, ata eva zrutavyavahArApekSayA jItavyavahAro balIyAn , zrute vyucchinne'pi jItavyavahAre samagra| sthApi tadvidharupalabhyamAnatvAd, etena yAvanmAtramupAsakadazAGge bhaNitaM labhyate tAvanmAtrameva AnandAdizrAvakairvihitaM nAnyaditi lumpakavikalpanaM nirasta, pratimAnAmapi 'docA taccA' ityAdi saMkhyAvAcakairavyaktazabdairevopalabhyatvena darzanapratimAvratapratimAsAmA // 216 // yikapratimetyAdi vyaktanAmnAM tadvidhezvAzraddheyatvApatteH, tasmAcchte kApi nAmamAtreNa kApi kiMcitsaMbandhivastusAnidhyAtkathazcidvi HDKOSHONGKONGROUGHONGKONGHOUGHI G CHOGHONE For Person Pi n Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana- hastareNa labhyate, na punaH samagramapi zrute eva upalabhyate, anyathA jItavyavahArasya vilopApalyA vyavahAracatuSTayameva syAt , tena zrutAnu- kupakSavallIparIkSA palabhyaM jItavyavahArAdhInameva, tacca tIrthavyavasthApanAnAmni prathamavizrAme darzitaM, prakRte ca samavAyAGge nAmamAtreNopadhAnAni kRpANa: 8 vizrAme AnandAdInAmuktAni, tannAmnA ca vistaravidhirupAsakadazAGgokto vyucchinno'pi samastasAdhAraNavidhisUcApravINAt zrImahAnizIthAta // 217 // sulabhaH, sa ca vastugatyA 'granthasya granthAMtaraM TIke ti vacanAt samavAyAGgasUcitanAno vRttireva bodhyaH, yato vRttikartA'pi katha-| zciyaktyA vyAkhyAya sammatiM ca zrImahAnizIthoktameva dadAti, naca zrIAvazyakazrutaskandhasya tulye'pyArAdhane sAdhuzrAvakayorvidhe| bhedaH kathamiti zaGkanIyaM, tIrthakRdbhistathaiva dRSTatvAt , kathamanyathA golomapramANamAtreSvapi kezeSu sAdhUnAM sAMvatsarikapratikramaNAzuddhirbhaNitA, na punaH zrAvakANAm , evaM pratimAyA ArAdhyatve ca sAmye'pi na vidherapi sAmyamityAdi svayameva paryAlocyamiti-IN gAthArthaH // 158 // athopadhAnAnAM kizcidvistarato vidhiH saMpati zrImahAnizItha evopalabhyate'tastadeva sUtrata Ahatesi vihi sayalamuttAtisayaMmi mahAnisIha sirisutte / savvakumaINa kumaIvallIlavaNe varakivANe // 159 // teSAm-upadhAnAnAM vidhiH 'sUcanAtsUtra'miti vacanAt sUcAmAtreNa kathazcidvistarataH zrImahAnizIthe 'zrIsUtre' pravacanazobhAkAriNi sUtre ityarthaH, punaH kiMlakSaNe ?-'sakalazrutAtizaye sakalazrutAnAm-AcArAGgAdInAM madhye'tizayo yasya tat sakalazrutAtizayaM tasin , sarvazrutebhyo'tizAyinItyarthaH, uktaM ca-"kiMtu jo so eassa aciMtaciMtAmaNikappabhUassa mahAnisIhasuakkhaMdhassa puvvAyariso Asi tahiM ceva khaMDAkhaMDIe uddehiAiehiM heUhiM bahave pattagA paDisaDiA, tahAvi accaMtasumahatthatisayaMti imaM mahAnisIhaM suakkhaMdhaM kasiNapavayaNassa paramasArabhUaM paraM tattaM mahatthaMti kaliUNaM pavayaNavacchallattaNeNa bahubhavvasattovayArija | // 217 // GOHOUGHOTOSHOOT For Pesand Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravacanaparIkSA 8 vizrAme // 218 // DRONGHO SIGNGION ca kAuM tahA ya AyahiaThThayAe AyariaharibhaddeNa jaM tattha Ayarise divaM taM savvaM samatIe sAhiUNa lihiaMti, aNNehiMpi siddhaseNadivAyavuDuvAIjakseNadevaguttajasavadbhaNakhamAsamaNasIsaraviguttanemicaMda jiNadAsagaNikhavagasaccasirippamuhehiM jugappahANasuaharehiM bahu maNNiyamiNaM" ti (18) ityAdisvarUpeNa zrImahAnizIthatRtIyAdhyayane pUrvAcAryairetatsUtrasya varNanaM bhaNitaM, na tathA'nyatra zrute, ata eva viviSTacAritraguNasamanvitasyApi gambhIra prakRterapi pravacanaparamArthavedino'pi ziSyasya madhyarAtrau vAcanAyogyatvAt zrImahAnizIthamiti nAmApi, athaivaMvidhe'pi kiMlakSaNe 1 - 'sarvakumatInAM' kupAkSikANAM kumatiH- kuzraddhAnaM tadrUpA yA vallI tasyA lavanaM - chedanaM tasmin varakRpANa iva - pradhAnakhaDga iva varakRpANastasminnitigAthArthaH // 159 // ityAnandAdInAmupadhAnamiti tRtIya dvAraM dAzata || atha saMkSepavistarayoH nAmamAtreNa sUcitAsUcitayozca saMgatilakSaNaM caturthadvAramAhasaMkhevassa virohI na vittharo kiMtu hoi aNulomo / jaha pucvodayapacchimaatthamaNAINa Na viroho / 160 / / saMkSepasya vistaro virodhI na bhavet, kiMtvanulomaH - anukUlaH saMvAdako bhavati, yathA pUrvodayapazcimAstamanAdInAmavirodha ityakSarArthaH, bhAvArthastvayaM- kupAkSikA hi kutazcinnimittAttIrthaviSayakamanantAnubandhinaM kaSAyamAsAdya tIrthabAdhakAriNaM nijamativikalpitaM mArga prarUpayanti, pazcAcca tathAvidhakliSTakarmoda vimugdhajanapratyAyanArthaM nijamatavyavasthAsthityanusAreNa vikalpitArthaM sUtrasammatiM darzayanti, arthavikalpanaM ca prAyaH saMkSiptasUtrasya saMbhavati, tena te vAGmAtreNApi prAyaH saMkSiptasUtrarucayaH, saMkSiptasUtrasya ca vistaravatA sUtreNa virodhamudbhAvya yathArucyekataratpariharanti, tatredaM vaktavyaM - 'sUtrakArANAM vicitrA gati' riti nyAyAt kvacitsUtrAdau nAmamAtreNa bacA kvacitkiMcidvistaraH kvacitkiMcidvistarokta vicArasaMyuktavistaraH kvacitkicidvistaroktArthaM parityajyaiva vistaraH kvacicchAnAntaroktaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only HONKSHONDHONG saMkSepavistarAviruddhatA // 218 // . Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . parIkSA 8 vizrAme // 219 // saMkSepavistarAviruddhatA HOUGHOUGHOUGHOUGHOGHOSHONG saMkSepaM vistaraM ca parityajya prakArAntareNaiva saMkSepato vistarato vA racanA saMbhavati, na caivaM vaicitryaM kathamitizaGkanIya, yata AstAmaparajanaH, ekasyApi jIvasya kAlAdisAmagrIvazAt karmaNAM kSayopazamavaicitryaM, tazAcca vicitrA rucayastadanusAreNa ca zAstrAdiracanA, yathA saMpratyapi mAhazasyApi tathAvidhoktaprakAreNa karmakSayopazamavaicicyAt kupAkSikavikalpitamArgatiraskArapUrvakatIrthavyavasthApane ruciH, tadanusAreNaitatprakaraNakaraNe'pi pravRttiH, evaM ca sati uktaprakArANAM sUtrANAM vicitraracanAyAmapi na parasparaM virodhagandho'pi bhAvanIyaH, tatra dRSTAntamAha-'jahe' tyAdi, yathA kvacitsUryaH pUrvasyAmudeti, kacit pazcimAyAmastameti. kvacitpUrvasyAmudatya pazcimAyAmastaMgamI,kkacinijatejasA dIpyamAno'ndhakAraprakaraM prasphoTayana niSadhazikharamAsAghoditaH krameNa pazcimAyAmastamitaH, kvacidvizeSyavAcakanAmazUnyamapi prAguktaM vistaravAkyaM, kvacitpUrvasyAmudayaM prApya pazcimAyAmastagate tArAdInAM tejaH prasasAretyAdAvarthAdeva sUryo'vagamyate nApara ityevaM sarvatrApyavirodha evetigAthArthaH // 160 // atha prakArAnta| reNApi kupAkSikodbhAvitaM virodhamapAkartumAha nAmuccArAbhAve nAmuccArubva atthauvalaMbho / na virohI kiMtu puNo nisehavayaNubvaSNuvalaMbho // 161 // nAmoccArAbhAve nAmoccAravadarthopalambho na virodhI, nAmoccAro'rthopalambhazca nAmna uccArAbhAvasya virodhinau na syAtAM, kiMtu | niSedhavacanaM padArthAnupalambhazceti dvAvapi virodhinAvityarthaH, ayaM bhAvaH-atra ghaTo'sti nAsti cetyAdi kenApi noktam , evaM ca | sati kenaciduktamatra ghaTo'sti, yadvA'nukto'pi cakSuSopalabhyate, na caivaM kazcidvirodhaH, virodhastu kenacidastItyuktaM yadvA noktaM, paraM tatsadbhAvavirodhi nAstIti vacanaM tadanupalambho vA, yadyatra ghaTo'bhaviSyacahi bhuutlmivaadrkssydityaaditrkaavtaarennaastitvvirodhH| DIGHONOHONORONGHONOG bhazcati dvAvapina virodhI, nAlA kiMtu puNo ra // 219 // For Pond Prive Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atimasaMgadoSaH zrIpravacana-2 susAdhyaH, evaM sati caityAdipUjA amukagranthe nAstyamukagranthe vA'sti sa ca grantho nAsmAkaM pramANaM, nAstIti granthena saha virodhA-1 parIkSA dityAdipravacanavAcAlaH kupAkSiko nirasto bodhya itigaathaarthH||16|| itisaMkSepavistarayoH nAmnA sUcitAsUcitayozca 8 vizrAme| na virodha iti caturthadvAraM darzitamiti // athAtiprasaGgarUpaM pshcmdvaarmaah||220|| aNNaha aippasaMgo pavayaNamittassa vAyao hoi / ahavA sayalaM suttaM egasarUveNa sammati // 162 // 'anyathA' saMkSepavistarayoH nAmnA'pi sUcAsUcayozca virodhAGgIkAre atiprasaGgaH pravacanamAtrasyApi tyAgato bhavati,aGgopAGgAdi | sakalamapi jainapravacanaM pariharaNIyaM syAd , yataH sUtrANAM racanA nAnAprakArA, tathAhi-caturviMzatistave nAma tIrthakRtAM nAmAnyeva santi, na punarmAtApitaro'pi, kvApi caihikabhavavyatikaraH kalpamUtrAdau, kvApi ca pUrvabhavAdisamanvitaihikabhavavyatikaraH zrImahAvIracaritrAdau, tatrApi granthakartRkarmakSayopazamavazAdanekadhApi, tatsarvamapi kupAkSikAbhiprAyeNAnyo'nyaM virodhi, tatra cAmukaM parihRtyAmukamupAdIyate ityatra niyAmakAbhAvena suMdopasundanyAyaprAptaM sarvamapi pariharaNIyaM syAt , na ca tatrApi sUtrasya balavatvena tadevAsmAkaM pramANaM, na prakaraNAdIti vAcyaM, prakaraNAdikamantareNa sUtrasyAkizcitkaratvAt , prakaraNAdInAM ca 'granthAntaraM TIke tinyAyAtstravyAkhyAnarUpatvAcca, anyathA "samaNassa bhagavao mahAvIrassa bhAriA jasoA koDiNNAgoteNa ti sUtre bhaNitaM, sA ca | bhAryA pariNItA utApariNItA?, sApi rAjaputrI itarA vA?, pariNItApi svayamabhyupagatA uta mAtrAdyanurodhAdvA, vivAhakRtyamapi paramparAgatakulAcAreNa vA tIrthakaratvenAparaprakAreNa vetyAdi nirNayaH, tathA "samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhUA kAsavagotteNaM tIse do nAmaSijA eSamAhiaMti taM0-aNojAi vA piadaMsaNAi vA" ityatra sA putrI mAnuSyakAn kAmabhogAna bhuJAnasya bhgvto| FOROLOHOGOTHOUGHOUGH GHORGOOGOUGHO // 220 // Jain Education Internation For Personal and Private Use Only www.ncbrary.org Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 229 // Jain Education IGHDIGO% mahAvIrasya jAteti noktaM, tanizcayazca "tihirikakhaMmi pasatthe mahaMta sAmaMtakulappasU Ae / kAriMti pANigahaNaM jaso avararAya kaNNAe // 1 // " ityAdi, tathA "paMcavihe mANusse bhoe bhuMjittu saha jsoaae| teasiriM va surUvaM jaNei piadaMsaNaM dhUaM ||2||" ityAdi zAstrAntaramantareNa kathaM syAt ?, na kathamapItyarthaH / nanu tIrthakRto bhAryA pariNItaiva syAt putrAdirapi jagatsthitidharmasatyArthApanenaivetyarthAllabhye'pyarthe sUtre vA tAvannoktamitivacanaM dhAnyakhAdakamAtra syApyasaMbhavIti cecciraM jIva, yadi jinapratimA tarhi zrAvaNaiva kAritA, yadi pratiSThA tarhi sAdhunaiva kRtetyarthAllabhye'pyarthe zrImahAvIrasyaikonaSaSTisahasrAdhikalakSapramANAnAM zrAvakANAM madhye kena | zrAvaNa pratimA kAritA ? kena sAdhunA kRtA pratiSThetyAdivacanaM mugdhajanavipratAraNAya bruvANasya lumpakasya kikhAdakatvamAkhyAyate ? iti brUhIti, yacca sUtrasUcitasya padArthasya vyatikaranirNAyakaM tadeva tatsUtravyAkhyAnaM, tasmAt sUtrApekSayA prakaraNAni balavanti, sUtrAGgIkAre ca prakaraNAGgIkAro'vazyaM karttavyaH, pariharttavyaM cobhayamapIti, athavA sakalaM sUtraM kupAkSikAbhiprAyeNaikasvarUpeNa samyag | syAd aGgopAGgAdIni sarvANyapi, yadi bhinnaskharUpeNArthataH pAThato vA syustadA parasparaM virodhInyeva, kupAkSikANAmAkUtaM paramamadhamamevetyatiprasaGgo lokaprasiddho mahAdoSaH kupAkSikakRtAntakalpa itigAthArthaH // 162 // ityatiprasaGgarUpaM paJcamaM dvAraM darzitaM, atha kupAkSikamAtrasya zrImahAnizIthaM na pramANaM, tapAgaNasya ca paramasUtratayA pramANamityatra ko heturityAha savvakuvakukhuccheo mahAnisIheNa suttamitteNaM / teNaM tavagaNatitthe pamANamiha paramasuttaMti // 163 // apiradhyAhAryaH, zrImahAnizIthena sUtramAtreNApi sarvakupAkSikocchedo bhavati, tathAhi digambarakharatarapAzavyatiriktAH saptApi kupAkSikAcaturdazIpAkSikoktizaktiprahatA niHzvasitumapyazaktAH, teSAM pUrNimAyAM pAkSikatvAbhyupagamAt sasAdhusAdhvIvihArabhaNa ational For Personal and Private Use Only WORGIORGIORGIORGIO/CHONGO!C tapogacche mahAnizI thamAnaM // 221 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA tapogacche mahAnizIthamAnaM 8vizrAme // 22 // GHONGKONGINGHONGKOUGHOURS |vena kharatarapAzau nirastau, upadhAnavahanavidhivacanavajAhatAstu kharataravarjAH sarve'pi kSaNamAtrakSINaprANAH bhavantIti kupAkSikANAM | mahAnizIthAprAmANye hetuH, nahi khopaghAtakaM zastraM ko'pyaGgIkurute, yena kAraNenaivaM tenaiva kAraNena, saptamyarthe SaSThIti, tapAgaNatIrthasya | paramasUtram-utkRSTa sUtramidameveti pramANaM, naca tapAgaNastIrthamiti yaduktaM tadasaMgataM bhaviSyatIti zaGkanIyaM, zrIharibhadrasUriprabhRti| mistapAgaNasyaiva tIrthatvena bhaNitatvAta , tatkathamiticecchRNu-"imaM mahAnisIhaM suakkhadhaM kasiNapavayaNassa sArabhUaM paraM tattaM mahatthaMti kaliUNa pavayaNavacchalattaNeNa bahubhavvasattovayAriaMtikAuM tahAya AyahiaTTayAe AyariaharibhaddeNa jaMtattha Ayarise dilaM taM savvaM samatIe sohiUNaM lihiaMti"ti bhaNanena yasyedaM paramasUtratayA pramANaM tadeva tIrtha, tadarthameva likhanAdiprayAsaM kRtavAn | | zrIharibhadrasariH, etena yeSAmidamapramANaM te tIrthavAhyAstaireva bhaNitAH, tathA yadvastu yadartha jagatsthityA vartate tadvastu tathaivopayujyamAnaM prazastaM, nAnyathetikRtvA tIrthasya vA'syAGgIkAro yukto, netareSAM, tadarthamanabhihitatvAt , nahi mArjAryA lalATatilakanetrAJja| nAdimukhazRGgAravilokananimittaM nirmaladarpaNanirmApaNaM dRSTaM zrutaM vA, etena zrImahAnizIthaviSayakamupekSAvacanamAkarNya tiirthaantvrtinaa| | kenApyupekSAparAyaNena na bhavitavyaM, evaM niyuktyAdiviSayakamapi kupAkSikopekSAvacanamakizcitkaratayaiva bodhyaM, nahi suvarNakacolake karpUravAsitaM zobhanaM jalaM gaIbhIdantadhAvanapAnAdinimittaM, navA jyotirvidAM jyotiHzAstrAbhyAsaH zunIputrajanmapatrikAparijJAna| nimittam , evametadviSayiNI nindApi kupAkSikamukhaprabhavA yuktaiva, yataH-vipulahRdayAbhiyoge, khidyati kAvye jaDo na maukhye khe| | nindati kaJcukakAraM prAyaH zuSkastanA nArI // 1 // ityAdi yadyasyAnupayogi tattasya nindAspadaM bhavatyeva, kiMca-kupAkSikANAM paramparAyA anaGgIkAreNa tanmUlakasya paramparAgamasyApyabhAva eva, kiMtu teSAM na jinAgamo navA zaivAgamaH, kiMtvavyakta eva, ata eva GHOOHORORROWSHORSHIRKOUGHTS JainEducational For Personal and Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA 8 vizrAme // 223 // DNEYONGYORDINGING te'vyaktA bhaNyate, etacca tIrthavyavasthApanAvasare granthasammatyA darzitamiti zrImahAnizIthaM tapAgaNatIrthasya pramANaM kathamityatrApi | heturdarzita itigAthArthaH // 163 // iti kupAkSikANAM zrImahAnizIthaM na pramANamityAdau heturdarzita iti SaSThaM dvAraM // atha prakRtasya lumpakasya hitopadezamAha - luMpagamittuvaesaM suNAhi jaM suttapamuhahIlAe / AjIviAikaraNaM maraNaM tatto tuhaM seaM // 164 // nanu bho lumpaka ! mitra upadezaM zRNu, yatsUtrapramukhahIlA-sUtraniryuktibhASya cUrNiprabhRtInAM hIlA-idaM ghaTate idaM ca neti nijama|tivikalpanena tiraskArastayA AjIvikAkaraNam - udarapUrttinirmApaNaM 'tatto' tasmAttava - lumpakasya maraNaM zreyo-maGgalamiti mama mitrasyAzIrvacanaM hitopadezaH, nanvevaM hitopadezo lumpakamuddizyaiva datto netarebhyastatkimitaraiH saha maitrIbhAvo nAsti ? uta hitopadezAnaha eveti cetsatyaM, upalakSaNasUcitAnAmapareSAmapyayameva hitopadezo bodhyaH, yathA 'kAkebhyo dadhi rakSyatA' mityatra kAkapadopalakSitA yAvaddadhyupaghAtakA bodhyAH, yadvA hitopadezAnarhA api, yato lumpAkaH pravacanapratyanIkaH prakaTaH, zeSAstu sthUladhIghanAnAM sahasA jJAnAgocarAH guptAH, te ca lumpakApekSayA durAzayAH, yaduktaM - " varaM varAkacArvAko, yo'sau prakaTanAstikaH / vedoktitApasacchadmacchannaM rakSo na jaimaniH || 1 ||" iti yogazAstre itigAthArthaH || 164 || atha jagatsthityA'pyasaMbhavi svarUpaM didarzayiSurgAthAyugmamAhacittaM luMpagalehagavajaM bucijja vIra jiNavacaM / gattAsUaravavvaM gaIdavacaMva appANaM // 165 // jiNavaraThaviaM titthaM hiMsAdhammassa bhAsagaM loe / luMpagakappiamaggo dayApahANo u sivamaggo // 166 // yugmaM citram-AzcaryaM lumpakalekhakApatyaM vIrajinApatyamAtmAnamityuttarArddhAktamihApi saMbandhyate brUte, ahaM zrIvIrajinendrApatyamiti Jain Educationa International For Personal and Private Use Only DINGKONGKONGOONGS luMpakahito-padezaH // 223 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 224 // STOREHOROMOTHOLOHORIGHONGKONnA lumpakApatyaM bhANarSirUparSiprabhRtiSite, dRSTAntamAha-'gatte'tyAdi, yathA gartAzUkarApatyamAtmAnamahaM gajendrApatyamiti bhASate, dAlaMpakahitoetaccAsaMbhavyeva saMbhRtamityAzcaryamiti, punarapyAzcaryamAha-'jiNavare tyAdi, jinavarasthApitaM tIrtha hiMsAdharmasya bhASakaM loke, padezaH lumpakavikalpito mArgastu sarvalokanindAtmako'pi dayApradhAnaH pravaradharmaH zivamArgaH-mokSasya panthA ityapyAzcaryamitigAthAyugmArthaH // 165-166 / / athaivaM jagatsthitiparihAreNa jAyamAne kiM yujyamAnaM jAtamityAha iccAi bhAsamANassa matthae jaM na vijjuaapaao| tattha nimittaM lupagapAvaM kUvAhimuhaNAyA // 167 // ityAdi prAguktaprakAreNa bhASamANasya lumpakasya mastake vidyutpAto jagatsthityA yujyate, sa ca na jAtastatra nidAnaM lumpakapAtakameva, kena dRSTAntenetyAha-'kUvAhI'tyAdi, kUpAbhimukhajJAnAt , yadvA kUpazcAhimukhaM ca kUpAhimukhe tayorzAtAd-udAharaNAd, ayaM bhAvaH-kUpapAtAyAbhimukhaH-sammukhaH kUpAbhimukhaH yadvA kUpapAtAya ahimukhaM spraSTuM ca dhAvamAnasya kUpasarpasamIpagamanAzaktihetuH pAdaskhalanAdi bhUmipAtaH puNyaprakRtyAtmake narAyuSi satyeva syAt , tadabhAvastu pApodayAdeva, ayaM bhAvaH-yadyapi pAdaskhalanAdinA bhUmipAto'zubhodayajanya eva,tathApi kutazcinimittAt kUpapAtAya dhAvamAnasya kUpasamIpagamanAzaktihetutvamadhikRtya bhUmipAtaH zubhodayAdeva syAd ,evaM vidyutpAto'pyazubhajanyo'pi dIrghakAlamutsUtrabhASaNApekSayA alpakAlInamutsUtrabhASaNaM zreyaH,tanimittaM ca tathA bruvANasya mastake vidyutpAta eva,sa ca pratisamayamanantasaMsArahetorutsUtrasyocchedako na puNyaprakRtyudayamantareNa syAt , jainapravacane ca karmapariNati rApekSikI,yadAgamaH-"cattAri kammapariNaI paM0,taM0 suhe NAmamege suhapariNae suhe NAmamege asuhapariNae asuhe NAmaM0 suhapa asuhe. / 224|| asuhapa0" iti zrIsthAnAGge itigaathaarthH||167||athaivNvidhN pravacanapratyanIkaM devAH kathaM na vinayantIti parAzakAmapAkartumAha ParokOOOKGROOHOROUGHOGHAR evaM vidyutpAto'pyazubhajanyA tma trasyocchedako na puNyaprakRta pariNae asuhe NAma in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 225 // SONGDISHONGKONGHOGHDIOHO tammuhacaveDadANe devAvi nirujjamA duphAsa bhayA / jaha nIaphAsa bhIo a baMbhaNo bhoaNujjutto || 168 || 'tanmukhacapeTa dAne' tasya - lumpakasya mukhe capeTA - hastatalAha tistasyA dAne devA api nirudyamA - udyamarahitAH, 'kusparzabhayAt ' kutsito - nindyo yaH sparzastasmAt, capeTAdAne hyavazyaM sparzaH karttavyaH syAt sa ca nAsmAkamucita iti bhayAdivotprekSyate tathAbhUtAH, tatra dRSTAntamAha- ' jahe 'tyAdi, yathA nIcasparzAdbhItaH - cANDAlAdisparzabhItaca brAhmaNo bhojanodyato bhavati, bhojanakriyAparAyaNo hi brAhmaNo nIcavarNasparzabhayAkula eva syAd, anyathA bhojanasAmayyA vaiyarthyApatteH, tathA devA api lumpakasparzAnAsmAkaM puNyaprakRtivighno'bhUdityabhiprAyAttatsparzaviraktA itigAthArthaH || 168 // atha devanivAraNAbhAve gatyantaramAha - tassa va na koI mittaM devAI jaM na dei avahatthaM / hAlAhalaM piaMtaM vArijjaha so paramamittaM // 169 // tasya lumpakasya devAdi:- asurakumArAdidevo'thavA samartho manuSyazca ko'pi mitraM nAsti, yataH kAraNAdapahastaM - hastatalAdhobhAgaM capeTAsvarUpeNa na dadAti, hAlAhalaM viSaM pibantaM yo vArayet - capeTAdAnAdipurassaraM nivArayed, hastAduddAlaya vikSiped, evakAro'dhyAhAryaH, sa eva paramaM mitraM, nAnyo'pyupekSaka itigAthArthaH || 169 || atha yadyapi mAdRze mitre vidyamAne'pi ko'pi mitraM nAstIti vaktumayuktaM, paraM tatra gatimAha mittaMpi tuhaM amhAriso hu so dUsamANubhAveNa / sattirahio a sikvAdANe duNhaMpi kammudayA // 170 // kupAkSika! tAmAzI mitramapi duSpamAnubhAvena zikSAdAne zaktirahitaH, nivAraNaM ca zaktisAdhyam, yathA maNinAgena yakSeNa kriyAdvayavAdI gaGgo nivAritaH, yadvA tiSyaguptazvaramapradezajIvavAdI zreSThinAsamucchedavAdI ca mitra zrIrAjJA (jena) nivAritaH, tathA kaalkaacaaryo| DIGHONGKHolatorONGHONGIAnama For Personal and Private Use Only lumpakAzikSA hetuH // 225 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 8 vizrAme // 226 // ONDONG jainazAsanapratyanIkaM gaIbhillaM nAmAnaM rAjAnaM nivAritavAn, tathA zrIharibhadrasUrirapi bauddhAn prvcnprtyniikaanniv| ritavAn evaM sAdhupratyanIkaM vimalavAhananAmAnaM rAjAnaM sumaGgalasAdhurbhasmasAtkariSyatIti pravacane pratItaM, tadIdRzI ca zaktirmayi nAsti, asti ca saMprati kAlAnubhAvAt saMjJAmAtrasUcakavAkprayogajanye nivAraNe, taccAsmin prakaraNe'nekaprakAreNa prayuktaM, paraM phalavat sumaGgalasAdhusadRze sAmarthye satyeva syAd, atha tAdRzasAmarthyAbhAve nidAnamAha - 'duNhaMpI' tyAdi, dvayorapi mADhakkupAkSikayostIrthakupAkSikayorvA karmodayAt, mAdRzena prAgjanmani tadeva karmArjitaM yena tIrthabhaktasyApi mAdRzasya tIrtharogakalpakupAkSikavargasya nivAraNe zaktirAhityaM, kupAkSikaizca tat prAkarmopArjitaM yenAnantabhavahetutIrthAzAtanAkaraNasya nivArakaH zaktimAn na miliSyati, yadvA saMpatitIrthena sAmu |dAyikaM karma tadeva kRtaM yena dharmakaraNAvasare zubhadhyAnamAlinyAdihetavastIrthasya paramarogakalpAH kupAkSikA utpatsyaMte iti, evaMvidhakarmodayAtsAmarthyAbhAvaH nanvevaM kathamiticecchRNu, sumaGgalasAdhunA'pi nijabale prayukte sAdhucAritrazarIra rogakalpe vimalavAhane | vilayaM nIte svasyApi cAritrapAlanaM sukaraM jAtaM, vimalavAhano'pi sumaGgalamupadrutyAnyAnapyupAdra viSyat, tathA ca bhUyo'nantabhava bhramaNahetukarmopArjanamakariSyat tacca na jAtamato mahAn guNo rAjJo'pi, tathA yadi mayi tAdRzaM sAmarthyaM syAttarhi jaina pravacanazarIre rogakalpeSu kupAkSikeSu cikitsiteSu rogarahite jainapravacane vidyamAne sAdhvAdInAM nijadharmAnuSThAnaM nirapAyaM syAt, kupAkSikANAmapi pratisamayaM tIrthocchedAdhyavasAyajanyaM pApaM na syAdityubhayeSAmapi karmodayAdeva jainapravacanarogocchede tathAvidhasAmarthyAbhAvaH, etena nanu bho bhavatAM guravastu bauddhahantRzrI haribhadrasUrimudgalAna yanapurassara gaI millo cchedaka zrIkAlakasUriprabhRtaya eveti vacobhiH samalaGkataM satpuruSaM prati vigatavasano devatAyatta ivopahasanneva nirasto bodhyaH, yatastathAvidhavaktAraM lumpakaM pratyevaM vaktavyaM nanu bho lumpaka ! asmAkaM For Personal and Private Use Only SHONGKONGHONG lumpakAzikSAhetuH // 226 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 8 vizrAme // 227 // GOOOOOGASHOG tu guravaH pravacanaprabhAvanaikadRSTayaH pravacanapratyanIkocchedasamarthAH zrIharibhadrasUriprabhRtayo bhUtapUrvAH bhAvinazca sumaGgalasAdhuprabhRtayaH, lumpakA zikSAhetuH vartamAnAstu kAlAnubhAvAttathAvidhazaktirahitA api pravacanapratyanIkeSu bhavAdRzeSu sumaGgalasAdhukarttavyatAzati bhAktvamAtmanaH spRhayanta eva bodhyAH, tava tu likhanakarmopajIvI zaucAcAre'pyajJaH asamarthazcalumpakanAmA lekhaka evetyAkrozavacomistiraskRtya yathAzakti zikSaNIyaH,yadAgamaH-"sAhUNa ceiANa ya paDiNIaMtaha avaNNavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahiaMsavvatthAmeNa vArei // 1 // " iti zrIupadezamAlAyAM, tathA "se kiM taM vaNNasaMjalaNayA?,vaNNasaMjalaNayA caubdhihA paNNattA, taM0-ahAtaccANaM vaNNavAI Avibhavai 1 avaNNavAI paDihaNittA bhavai 2 vaNNavAI aNuvhayittA bhavati 3 AyA vuDusevIAvi bhavati 4"itizrIdazAzrutaskandhe AcA| ryasaMpadarNanAdhikAre, etaccUrNiyathA-paDhame bhaMge yAthAtathyAnAM varNanA, jo avaNNaM vadati taM paDihaNati, vaNNavAdi aNuvRhati, guNavAneva jAnIte vaktuM, 'AyAvuDasevi Avibhavati' vuDDo Ayario nicameva pajjuvAsati-avirahitaM karoti, AsaNahito a iMgiAgArehiM jANittA kareti iti zrI dazA0 cU0, atra dvitIyavikalpe AcAryasya ziSyastAdRzo bhavati yaH sAdhvAdipravacanasyAvarNavAdinaM pratihantA bhavati, ata eva harikezisAdhunA'pi skhanimittaM yakSeNa hateSvapi brAhmaNakumAreSu yakSo vaiyAvRttyakArI bhaNitaH, yadAgamaH-"puvviM ca iNDiM ca aNAgayaM ca, maNappadoso na me atthi koI / jakkhA hu veAvaDiaM kariti, tamhA hu ee nihayA kumArA // 1 // " iti zrIuttarA0 12 (390*) vaiyAvRttyaM ca mahAnirjarAhetuH tIrthakarapadatAnibandhanaM, yadAgamaH-"veyAvacceNaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ?, veyAvacceNaM titthayaranAmagoyaM kammaM nibaMdhaiti zrIutta0 29, vaiyAvRttyaM sAdhvAdibhiH sarvairyathAzakti Tal // 227|| karaNIya, sAmarthyAbhAve ca vaiyAvRttyakAraNaM sAmarthya spRhaNIyameva, etena kathaM sAdhavastathA spRhayantIti parAzaGkA'pi vyudastA, ROSHOUGHOUGHOUGHOUGHRO For Pesand Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DODOINGOING GODINGHOIGO zrIpravacana- nirjarAhetUnAM sarveSAmapi yathaucityena spRhaNIyatvAdityAdyanekayuktimirlumpakasya hitopadezo'nyeSAmapi dAtavyaH, etena "devagurusaMghaparIkSA kaje cuNNiJjA cakkavaTTiseNNapi / kuvio muNI mahappA imAi laddhIi saMpanna || 1||" tti gAthAM puraskRtya jainapravacanaM hIlayan lumpAko 8 vizrAme nirasta itigAthArthaH // 170 // " iti siMhAvalokananyAyamUcitAni saptApi dvArANi darzatAni / atha grnthopsNhaarmaah||228|| evaM kuvaka kosia0 luMpAgo sattamo bhaNio0 || 171 || navahattha0 || 172 || ia sAsaNa0 // 173 // navaraM saptamo lumpako bhaNita itigAthArthaH // atha kasmin saMvatsare kasmiMzca gurau vidyamAne prakRtaprakaraNe lumpAko bhaNita ityAha / / 171 - 172 / / athaitatprakaraNakartu nAmagarbhitAzirabhidhAyikAM gAthAmAha // 173 // * * ia kuvakUkhakosiasahassa kiraNaMmi pavayaNaparikakhAvaranAmaMmi luMpagamayanirAkaraNanAmA aThamo visAmo sammatto * // 1939 (29, rI 5933 3 3 iti zrImatpAgaNa nabhona bhomaNi zrIhIra vijayasUrIzvara ziSyopAdhyAyazrIdharmasAgaraviracite kupakSakauzikasahasrakiraNe zrIhIravijayasUridattapravacana parIkSAparanAmni lumpakamatanirAkaraNanAmA aSTamo vizrAmo vyAkhyAtaH / Pa For Personal and Private Use Only GIGOING ONGOING ORONGHONGK upasaMhAraH // 228 // . Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA kaTuko // 229 // SISORGHOTOHOROHORORIGONORENA atha kaTukamatasvarUpaM nirUpayituM prathama gAthAyugmena matAkarSakanAmasaMvatsarAdyAhaaha kaDuagihatthAo jAyaM kumayaMpi kaDuanAmeNa / vikkamao causaThThI ahie pannarasasaya 1564 varise // 1 // tassa sarUvaM kiMcI vucchaM uvaesavisayamAvaNaM / titthaddhabhAsarUvaM kevalapUAsu paDiyaddhaM // 2 / / jummaM // | 'atheti lumpamatanirUpaNAntaraM kramaprAptaM navamaM kaTukamataM yajAtaM tasya svarUpaM kiMcidvakSye ityanvayaH, tatkumatamapi kaTukanAmnA kuta ityAha-'kaTuka'tti kaTukagRhasthAt-kaTukanAmnA nAgarajJAtIyo vaNigAsIt , sa ca prakRtyA samyagdharmajijJAsurapi tathAvidhakliSTakarmodayatathAbhavyatvaparipAkAdisAmagrIvazAt kazcidAgamikamatasaMbandhinaM veSadharaM prati dharmamArga pRSTavAn , tena ca pApAtmanA bhaNitaM-bho dharmArthika ! yadi madIyavacasyAsthA tarhi AgamikasAmAcAramagIkRtya zrAvakadharmameva kuru, yato nAstyadhunA sAdhavastathA| vidhakriyAkaraNazaktyabhAvAdityAdi durvacanoddhAnto dharmArthika ityAtmAnaM khyApayan sAdhumArgaparAakhastathAvidhasAdhumArgadUSaNAnvepaNatatparAn katicijanAn vipratArayAmAsa, sa ca vikramatazcatuSSaSTyadhike pazcadazazatavarSe saM. 1564 varSe jAto'tastanmataM tadAnIM jAtaM, tasya matasya svarUpaM kiMcit-svalpaM vakSye, yatastanmatamAgamikamUlakamatastanirUpaNe tasyApi nirUpaNaM jAtamevetikRtvA kiJci|dityuktaM, tacca kizcittato'pi bhedarUpamata Aha--'uvaesati upadezaviSayamApanam-upadezenAgamikamatAdapi bhinnamitikRtvA upa| dupadezaviSayamApannaM-prAptaM sadvakSye, yathA tasyopadezaH sa vyaktIkariSyata ityarthaH, punaH kIdRzaM 1-'tIrthArddhAbhAsarUpaM tIrthAdha-zrAvakazrAvikAlakSaNaM tadivAbhAsate iti tIrthArdhAbhAsaH, tIrthArddhamasadapi tadvad AbhAsata iti tIrthA bhAsaHsa eva rUpaM-svarUpaM yasya tattathA, punarapi kIdRzaH 1-'kevalapUjAsu pratibaddhaM jinapUjaiva zreyaskarI bhaviSyatIti thiyA tIrthAdha sAdhusAdhvIlakSaNaM tiraskRtya kevalaM CHOROSHOGHONOOGHOOOO // 229 // For Pesand Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTukamataM bhIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 23 // jAnaG tatraivAsaktamiti gAthAyugmArthaH // 1-2 // atha tasyopadezaM gAthASaTrena vivakSuH prathamagAthAmAha__ avvattaniNhagAbhinivesavisaaMdhayassa pAvassa / uvaeso mahapAvo pabayaNauvadhAyago niyamA // 3 // avyaktanivAH-tRtIyAH zrIASADhAcAryaziSyAH ayaM sAdhurdevo veti nirNayAbhAvenAvyaktatvamAzritA no parasparaM vinayAdikaM kurvanti teSAM yo'miniveza:-(mithyAtvaM sa ivAbhinivezaH) ekasyAbhinivezasya lopastadrUpaM yadviSaM tenAndha evAndhakaH yathAndho na |kimapi cAkSuSaM ghaTAdikaM pazyati tathA'yamapyabhinivezamithyAtvAvRttAntaralocano na sAdhvAdikaM pazyati, evaMvidhasya pApasya-pApA-10 tmana upadezo mahApApaH, kevalapAparUpa ityarthaH, nanUpadezakaH pApAtmA bhaNitastadupadezastu mahApApa iti bhaNitaM tatkathamiticeducyate, upadezamantareNa bhUyo'pi pApaM kurvan pApAtmA bhaNyate, tadupadezastu mahApApaM bhaNyate, yaduktaM-"ekatrAsatyajaM pApaM, zeSa nizzeSamekataH / dvayostulAvidhRtayorAdyamevAtiricyate // 1 // " iti zrIyogazAstravRttau, tathA copadezavazAdayaM mahApApAtmA bhaNyate, tathApi tathAvidhavAgvyApArahetuka itikRtvA upadeza eva mukhyavRtyA mahApApa iti, ata evAha-'pavayaNa'tti niyamAt-nizcayenopadezaH 'pravacanopaghAtaka' pravacana-tIrthamupahantIti pravacanopaghAtako bhaNyate, pravacanopaghAtakatvaM ca satyapi sAdhusamudAye nAsmAkaM dRkpathaM sAdhavo'vatarantIti tRtIyanihnavAbhiprAyamAviSkurvan vyavahAranayalopI syAt ,tallope ca tIrthocchedajanyaM pAtakaM syAt ,yadAgamaH"vavahAranaucchee titthuccheo havai'vassa"miti pazcavastuke, etacca sarvapApApekSayA mahApApamitigAthArthaH / / 3 / / athAvyaktanivAbhinivezatulyatAM darzayitumullekhamAha amhaM gujjarapamuhe muNiNo vacaMti neva cakkhupahaM / jamhA jahuttakiriAparAyaNA neva dIsaMti // 4 // PEOXOCOMoka SCHOOT IOHORRHONG // 230 // Jain Education inte For Personal and Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrApravacana-1 parIkSA 9 vizrAme // 231 // DHORONGHOIGIONS asmAkaM gurjarapramukhe - gUrjara rUmAlava saurASTra medapATamevAtAdiSu munayaH sAdhavo na cakSuHpathaM dRgmArga vrajanti, na dRSTimAyAMtItyarthaH evo'vadhAraNe, naivetyarthaH, tatra hetumAha - 'jamha'ti yasmAdyathoktakriyAparAyaNAH - zAstroktakriyAtatparA na dRzyante, kiMtu kriyAsu lathA itibhAvaH, evamavyaktanivo'pi samyaksAdhunirNayAbhAvaM bruvANa AsIt paraM tadapekSayA'yaM kaTukaH kliSTapariNAmaH, yataH sa brUte - ayaM sAdhurdevo veti nirNayo nAsmAkaM paraM sAdhavo'traiva santi, kaTukastu gurjaratrA vanyAdau dRzyamAnAH sAdhava eva na bhavanti, kiMtu kevaladravyaliGgadhAriNaH sAdhavastu kvApi vaitADhya girimUlAdau sarvathA dRkpathAgocarapradeze santi, etacca vacanaM mahAdurvacanaM, pravacanagandhasyApyupaghAtakaM, tenAvyaktanihnavo dezena samyak tIvrapariNAmavAn na syAd, ayaM tu nivApekSayA'nantaguNAbhinivezapariNAmayukta itigAthArthaH ||4|| atha tasyAparijJAnasUcikA zrotRRNAM bhrAntijanikA ca yA yuktistAmAha saMghae jugapavarA je bhaNiA tesi saMpayaM jutto / viraho na kAlasaMkhAsaMkalaNe ia vayaM tassa // 5 // saGghastave-zrIdevendrasUrikRtaduSSamAkAlasaMghastotre ye yugapravarAH - zrI sudharmAdayo yugapradhAnA bhaNitAsteSAM kAlasaMkhyA:yugapradhAna padavyudaya kAla saMkhyAstAsAM saMkalane-mIlane samprati varttamAnakAle virahaH - tadabhAvo na yukto-na saMbhavati, ayaM bhAvaH| zrIsudharmasvAmino'STau varSANi yugapradhAnapadavIkAlaH, zrI jambUsvAminazcatuzcatvAriMzadvarSANi yuga0, zrIprabhasvAmina ekAdaza varSANi yuga0, zrIzayyambhavasvAminastrayoviMzati0 yazobhadrasvAminaH paMcAzat zrIsaMbhUtavijayasyASTau * zrIbhadrabAhu khAminacaturdaza0 zrIsthUlabhadrasyaikonapaMcAzat yu0 evamudayadrayasaMbandhinI yugapradhAna padavyudaya kAla saMkhyA bhavatIti tasya kaTukasya vaco - vacanamupadezarUpamitigAthArthaH // 5 // atha tatrApyuddIpana prakAramAha For Personal and Private Use Only SHOKG DIGIGE O20000 kaTukamataM // 231 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTukama zrIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 232 // PROHSINORGHONOHORIGHHORIGHCHOREO tesuvi nAmaggAhaM je bhaNiA sUriNo mahAbhAgA / udayajuge tesikko no dIsai gujarappamuhe // 6 // teSvapi-duSprasabhaparyantayugapravareSvapyudayayuge mahAbhAgyAH sUrayo nAmagrAhaM ye bhaNitAsteSAM madhye gUrjarapramukhe-gUrjaratrAvaniprabhRtiSveko na dRzyate, apigamyaH, eko'pi na dRzyate itigaathaarthH||6|| atha tasmAdvayaM kiM kurma iti tadAzayamAviSkaroti tamhA katthavi aNNattha sAhuNo saMti niamao bharahe / tesiM nissA dhamma maNasIkAuM pvdyaamo||7|| yasmAtprAguktaM tasmAtkAraNAdanyatra-dRzyamAnaliGgipravRttimadbhayo'nyatra kutrApi niyamataH sAdhavaH santi bharate-bharatakSetre, tannizrayA' teSAM sAdhUnAM nizrayA-nizrAmaGgIkRtya dharmastanizrAdharmastaM manasi kRtvA pravartAmahe, tannizrayA'smAkaM dharmo bhavatvityarthaH itigAthArthaH // 7 // yatha tasyopadezasyopasaMhAramAha evaM tassuvaeso kevalamuvaghAyago pavayaNassa / mUDhANa mohajaNao dhikkArapaho u paNNANaM // 8 // evaM-prAguktaprakAreNa tasya kaTukasyopadezaH kevalaM pravacanasyopaghAtakaH,apigamyastathAbhUto'pi mUDhAnAM-mUrkhANAM mithyAtvopahatamatInAM mohajanako-mithyAtvamohanIyasya dIrghasthityA pAramparyeNAnantakAlasthityA janakA,sa evopadezo dhikkArapathastu prAjJAnAMpaNDitAnAM samyagdRzAm , aho pApAtmA pravacanopaghAtakaM brUta ityevaMrUpeNa tiraskArAspadamitigAthArthaH // 8 // iti kadukasyopadezo darzitaH, atha yaduktaM 'amhaM gujaretyAdi, tatra prathamaM bAdhakamAhapaccakavacakakhuvisayA na huMti muNiNo'vi jassa vaggassa / tajAIo saTTo na hunja paastthpmuhaavi||9|| yasya vargasya-zrAvakANAM pArvesthAdInAM vA samudAyasya munayopi-apirevArthe sAdhava eva pratyakSacakSurviSayA upalakSaNAt tada 1961OOOO.GRORSkOUGHOUGRON // 232 // For Persona Pives neibraryorg Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusacAsiddhiH zrIpravacanaparIkSA gatasya kasyApi sAdhavaH sAkSAdRkpathamavatIrNA na bhavanti tajAtikA-tajAtIyaH tadvargasaMvandhI zrAddhaH, apiradhyAhAryaH,zrAddho'pi9 vizrAmezrAvako'pi na bhavet , nahi yajjAtIyena sAdhayo na dRSTA sa tajAtIyaH zrAvakaH saMbhaveta, evaM pAzvasthapramukhA api bodhyAH, tIrthe // 23 // 5 vartamAne zrAvaka iti vyapadezavyavahAraviSayaH sa eva sthAyajAtIyena sAdhavo dRSTA bhavantIti gaathaarthH||9|| athAnantaroktayuktau hetumAha jamhA addhaM titthaM na hunja kaiAvi sddsddddiio| pAsatthA puNa niamA susAhuavikhayA samae // 10 // yasmAtkAraNAtkadAcidapi arddhatIthaM zrAddhazrADyo na bhavet , zrAddhazrAddhIrUpamaI tItha na syAdityarthaH, pArzvasthAH punarniyamena susAdhusApekSakAH, yadi sAdhavo bhavanti tadA bhaNyaMte ete pArthasthAdayo, nAnyathA iti 'samaye jinazAsane, yAvatsAdhavo dRkpathamAgatA na bhavanti tAvatpAzvasthAdivyapadezo'pi na saMbhavatIti gAthArthaH // 10 // atha tIrthAdha zrAddhazrAddhyaH kathamityAha cAuvaNNo saMgho titthaM tatthavia tiatthaanngo| so sAhuabhAve titthagao neva saDovi // 11 // cAturvarNaH saMghastIrtha-sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAlakSaNacaturvarNAtmakamakhilaM tIrtha bhavati, tatrApi tRtIyasthAnagataH zrAddhaH, upalakSaNAt zrAddhI caturthasthAnagatA,itikRtvA sAdhvabhAve tIrthagataH-tIrthAntarvartI zrAddho'pi na bhavet ,tIrthavyucchinne pravRtte vA zrAddho nAmamAtreNa ko'pi syAdapi, paraM tIrthavartI na syAdevetigAthArthaH // 11 // atha tIrthAddhaM na bhavatItyatra vyAptimAhautpattI puNa juga jugavaM vigamo'vi hoi titthassa / tassa'ddhaM jassa mayaM mayamAyA tassa khIrapayA // 12 // utpattiH punayugapattIrthasya, vigamo'pi yugapadbhavati, tasya ardU yasyAbhimataM-tIrthArddhamapi saMbhavatItyAdi dhIH syAt yasya tasya mRtA mAtA-jananI vIrapradA-stanyapAnavidhAyinI saMpannA, sAdhvAdikamantareNa tIrthAmasadapi saditidhiyA vikalpyArAdhanaM mRta OUGHOUGHOUGHIGHSHOIC NDAOUGHOUGHOjAnAkAra | // 23 // Jan Education For Personal and Private Use Only www.jinyong Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 234 // DUOSV" DHONGINGHDIGHONGKOK mAtRstanacumbana kalpamitigAthArthaH || 12 || atha pArzvasthAnAdInAmapyutpattisvarUpamAha -- pAsatthAINaM cia saMte titthaMmi hoi uppattI / jaha saMtaMmi sarIre malAiNo nannahA huMti // 1.3 // pArzvasthAdInAM 'ciya'tti nizcaye tIrthe satyevotpattiH, AdizabdAt avasanotsUtravAdinAM parigrahaH, tena pArzvasthAdayaH utsUtravAdinazva, tIrthe vidyamAne sarvajanapratIte satyevotpattirbhavati, dRSTAntamAha- 'jaha saMtami' tti yathA zarIre satyeva malAdayaH - parikhedasaMbaddharajojanyo malo malavizeSaH AdizabdAt kramiSaTpadyAdayo jIvasvarUpAH kuSThajvarabhaGgadarAdayo hyajIvarUpAH bheSajAdinA sAdhyA asAdhyAzcAnekaprakArAH bhavanti, nAnyathA, zarIrAbhAve na bhavantItyarthaH, ayaM bhAvaH - zarIrakalpaM tIrthaM malasadRzAH pArzvasyAdayo bodhyAH, ata eva zrIjagaccandrasUri zrI somasundara sUrizrIANandavimalasUriprabhRtayo gargAcArya zrIkAlakAcAryAdivat malamiva tIrthabAdhAkAriNaM pArzvasthAdisamudAyamapAsyogravihAraM kRtavantaH, yattu kazcit - te sUrayo'pi samudAyasadRzA evAsan paraM tathAvidhaM sammradAyaM tathAvidhaM ca khAcAraM parityajyAnyatra kriyAmAzritA iti brUte tadasamyag tathAtve tIrthocchedApatteH, nahi tIrthaM saMvigrAcAryavirahitaM bhavet na ca tAdRzasamudAye varttamAna AcAryaH kathaM pazcAcAravAn bhavediti zaGkanIyam, anucitasamudAyavAnapi saMvinaH sUrirbhavedapi, yadAgama: - " cattAri rukkhA paM0 taM0-sAle nAmamege sAlaparivAre, sAle nAmamege eraMDaparivAre, eraMDe nAmamege sAlaparivAre, eraMDe nAmamege eraMDaparivAre 4, evAmeva cattAri AyariA paM0, taM0-sAle nAmamege sAlaparivAre 4, sAladumamajjhayAre jahiM sAlo nAma hoi dumarAyA / ia suMdaraAyarie suMdarasIse muNeavve || 1 || eraMDamajjhayAre jahiM sAlo nAma hoi dumarAyA / ia suMdaraAyarie magulasIse muNeanve ||2|| sAlassa majjhayAre eraMDe nAma hoi dumarAyA / ia maMgulaAyarie suMdarasIse muNeavve | Jain Educationa International For Personal and Private Use Only sAdhusattAsiddhiH // 234 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 235 // sAdhusacAsiddhiH GOLOHOOHOROHOROROGROGROG // 3 // eraMDamajjhayAre eraMDe nAma hoi dumraayaa| ia maMgulaAyarie maMgulasIse muNeavve // 4 // (349, 21-24*) itizrIsthAnAGge caturthasthAnake u04, etaTTIkAdezo yathA-tathA sAlastathaiva sAla eva parivAraH-parikaro yasya sa sAlaparivAraH, evaM zeSatrayamiti 20, AcAryastu sAla iva sAlo gurukulazrutAdimirutamatvAt sAlaparivAraH sAlakalpamahAnubhAvaparikaratvAd , evamera|NDo'pi zrutAdihInatvAditi,caturthaH sujJAnaH,uktacaturbhaGgabhAvanArtha sAlachametyAdigAthAcatuSkaM vyaktaM,navaraM mNgulm-asuNdrm||21|| atra sAlavRkSaraNDaparivAralakSaNadvitIyabhaGgavartinaHzrIANandavimalamUriprabhRtayo jJeyAH, nanu yaduktaM saMvignAcAryavirahitaM tIrtha na bhavediti tadayuktaM, yata eraNDavRkSasAlaparivArakalpo'pi tRtIyabhaGgavartI mUrirukta iti cenmaivaM, tAdRzAcAryasya tIrthAdhipatitvAsaMbhavAt , yadyapi tathAvidhaH ko'pi sUribhavettathApyaGgAramaIkAcAryavat sAmAnyasAdhuvattIrthAdhipatisUrinizrAvAn syAt , tathA ca na | kiMcidanupapanna,na caivaM zrIhemavimalasariprabhRtayo'pi bhaviSyatIti zaGkanIya,tadAnImanyasya tathAvidhAcAryasthAsaMbhavAt ,kathamanyathA dAnarSizrIpatigaNapatilaTakaNarSi tayo lumpakamatamapAsya zrIhemavimalamUripArzve cAritraM gRhItavantaH iti,tasmAttadAnIM zrIhemavimalasUrireva tIrthAdhipatiH,paraM dvitIyabhagavartI,zrIANandavimalasUrirapi tathAvidhasamudAyaparihArAnantaraM prathamabhaGgavartIti bodhyaM, kRmi SaTpadyAdayastu zarIrAntarvatirudhiramAMsAdibhakSaNena zarIrApakarSakA mahApIDAkAriNoduSpratikArAzca tathA'mI utsUtrabhASiNo'pi tIrthasya kRzatApAdakAH,ataH kRmiSaTpadyAdikalpA utsUtrabhASiNaH,te'pi tIrthe satyeva saMbhavanti,nanu pArzvasyotsUtrabhASiNoH ko bhedaH, ubhayorapi tIrthabAhyatvAvizeSAditi ced ucyate, "sAraNacaiA je gacchaniggayA paviharaMti paastthaa| jiNavayaNavAhirAvi ate u | pamANaM na kAyabvA // 1 // " ityAgamavacanAt pArzvasthAdayo'pi yadyapi pravacanabAhyAstathApi pravacanabhayaM manyamAnAstIrthapratyAsamA, HOUGHOUGHOUGHOUGHONGKOjAla // 235 // In Education International For Personal and Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 236 // ONIO utsUtra bhASiNastIrthamupekSyaiva pravattamAnAstIrthAd dUravarttino niyamAdanantasaMsAriNo mahApApAtmAna iti vizeSaH, tasmAdyAvati kSetre yasmiMzca kAle pArzvasthotsUtriNo bhavanti tAvatkSetramadhye tasmiMzca kAle sAdhavo'vazyaM bhavantyeva, yAvati kSetre yasmiMzca kAle sAdhavastAvat kSetramadhye tasmiMzca kAle pArzvasthAdayo bhavantyeveti na niyamaH, yatastIrthotpatterArabhya na tIrthaparyantaM tadudbhavaH, kiMtu jamAlyAdayaH tIrthotpatteranutpannastIrthe satyeva vilayaM gatAH, evaM sAMpratInA adhyApAzaparyantA dazApi prAyo dattarAjJaH kAlAdarvAgeva vilayaM yAsyanti, tIrthaM tu duSprasabhAcAryaparyantaM, nahi rogo'pi zarIrAbhAve tiSThati tiSThatyeva rogAbhAve'pi zarIraM nirAbAdhamiti sarvajanapratItamiti - gAthArthaH || 13|| atha duSpamAsaMghastotramAdAya yaduktavAn tad dUSayitumAha jaM bhaNiaM saMghathae iccAI taMpi mohaviNNANaM / suguruvaesAbhAve kaDDuo aNNANaAvario || 14 || yadbhaNitaM 'saMghastave' ityAdi tanmohavijJAnaM - midhyAtvamohanImAhAtmyaM yata iti gamyaM yataH sugurUpadezAbhAve dharmArthi - kospi kaTuko hyajJAnAvRtaH ayaM conmArgagAmI tannAzvaryaM yataH - "ekaM hi cakSuramalaM sahajo vivekastadvadbhireva saha saMvasatirdvitIyam / etadvayaM bhuvi na yasya sa tattvato'ndhastasyApamArgacalane khalu ko'parAdhaH 1 // 1 // | " itigAthArthaH || 14 || athodbhAntisvarUpamAha jugapavarANaM majjhe jugavaM jAyA ya ke'vi jugapavarA / tavvarisANi agaNaNApaMtIi Thavija mUDhamaI // 15 // yugapravarANAM madhye kespi yugapravarA yugapad - ekasmin kAle jAtAH tadvarSANi tadIyayugapradhAnapadavI saMvatsarAn gaNanApaGkau sthApayati mUDhamatiH kaTukaH, ayaM bhAvaH- ekasmin kAle hyeko dvau vA'neke vA yugapravarAH saMbhavanti teSAM ca yAni varSANi tAni gaNanApatau pRthakU 2 saMsthApya saMkhyAsaMkalanaM karoti, evaM ca kriyamANe kAkatAlIyanyAyena kiJcinnyUno'pyudayadvayakAlAnuyAyI kAlaH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only sAdhusacAsiddhiH // 236 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 237 // siddhiH ISHONGKONGROUGHOUGHORRORE saMpadyate, parametadgaNanaM mugdhajanabhrAmakaM, yata evaM gaNane manuSyakSetrAntarvaya'nantapadArthasArthasaMbaddhaH samayamAtro'pi kAlo'nantakAlatAM sAdhusacAbhajate, evaM kaTukagaNanakalpanApi, na tAvatA saMpati yugapradhAno'vazyaM bhavatyeveti siddhyatIti gaathaarthH||15|| atha gurjaratrAvanyAdau sAdhvabhAve'tiprasaMgadvArA dUSayitumAha| gUjarapamuhe samaNA na hu~ti jai Agamo'vinohujA |saavykuljinnpddimaatthiiivi kaha saMbhavaha bharahe // 16 // gurjarapramukhe yadi zramaNA-nirgranthA na bhavanti, Agamo'pi tarhi na bhavettathA zrAvakakulajinapratimAsthitirapi bharatakSetre kathaM | saMbhavati', zramaNAbhAve zrAvakakulasya jinapratimAnAM ca sthitireva na syAt , nanu pArzvasthAdibhyaH zrAvakakulajinapratimAdInAM | sthitirbhaviSyatIti cedaho vaidagdhyaM, sAdhvabhAve pArzvasthAdaya eva kuta iti prAgeva bhaNitaM kiM na marasi ?, nahi maulAbhAve'muSmAt ayaM bAhya iti vaktuM zakyate, 'bAhyatvaM hi sApekSa'miti vacanAditi gaathaarthH||16|| athAgamAdyabhAve gAthAyugmena hetumAha jamhA saMpaya taio paraMparAAgamo jinniNdutto| sA dANAdANehiM te'via suajogavAhINaM // 17 // jogA saMjamakiriA saMjamarahiANa neva saMbhavai / jeNamaNuNNAdANaM imassa sAhussa vayaNehiM / / 17 / / yugm|| yasmAtsaMprati gaNadharaziSyAt zrIprabhavasvAmina Arabhya duSprasabhAcArya yAvattRtIyaH paraMparAgamanAmA Agamo jinendroktaH, sa | paramparayA 'dAnAdAnAbhyAM' zrIprabhavasvAminA zayyabhavAya dattaH tenAdatto vA vA zrIzayyaMbhavasvAminA ca zrIyazobhadrasvAmine dattastena | vA''datta ityevaMrUpeNa guruziSyakramaH paramparA tayA AgamaH paramparAgamaH, 'te api' dAnAdAne api ca punaH zrutayogavAhinA'vihitayogAnuSThAnAnAM bhavataH, yogAH-zrutArAdhanatapovizeSAH saMyamakriyAyAH, saMyamarahitAnAM naiva saMbhavati, tatrApi hetumaah-15||237|| SHENGHIGHEIGRONGHINGINEE For Person and Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 238|| COOL GHDING DIGGY DIGHOIITHO 'jeNamaNu'ti yena kAraNenAnujJAdAnaM yogAnuSThAne uddezasamuddezAnantaramanujJAnanandIkaraNe anujJA tAvat 'imassa sAhussa vayaNehinti imaM puNa paTuvaNaM paDucca imassa sAhussa imAe sAhuNIe vA amugassa aMgassa suakkhaMdhassa vA aNuSNAnaMdI pavatta" tti ityevaM rUpeNa sAdhusAdhyyorevAdhyayanAdhyApana vidhiruktaH, teSAmeva sUtrAdidAne grahaNe vA anujJA, yadyapi zrI AvazyakazrutaskandhAdhyayanasya sAmAyikAdisUtrasya zrAvaka vargasyApyanujJA tathApi sA na sAdhorikha, yatasteSAM "aNuNNAyaM 2 khamAsamaNANaM ittheNaM sutteNaM astheNaM tadubhaeNaM sammaM dhArikhAhi guruguNehiM vaDijAhi "tti, sAdhUnAM ca 'aNuNNAyaM 2 yAvat sammaM dhArijAhi aNNesiM ca paviAhi' ti sAdhUnAmeva dAnAnujJA, na punaH zrAvakANAmiti zrAvakebhyaH paramparAgamo na bhavati, kiMtu sAdhubhya eveti sAdhvabhAve tadAyattasya paramparAgamasyApyabhAva iti gAthAyugmArthaH // 17- 18 / / atha yogAdividhAnena sUtrAdhyayanaM pArzvasthAdInAmapi dRzyate, tatra gatimAhajaM puNakathavi liMgI jogavihANeNa bhaNai suttAiM / taM sAhUNa'NukaraNaM jaha niNhAgassa paDikamaNaM // 18 // yatpunaH kutracit na punaH sarvatrApi liGgI - pArzvasthAdiyogavidhAnena sUtrANi bhaNati tatsAdhvanukaraNaM, tacca sAdhvabhAve na syAdeva, yathA nihnavasya pratikramaNaM sAdhvanukaraNaM, nihnavasya pratikramaNAsaMbhavAt, pratikramaNaM tAvatpApanivarttanaM, tacca nihnavasya lezato'pi na saMbhavati, kiMtu pratikramaNaM kurvanbheva ca pratisamayamanantasaMsArabhAgU bhaved, etacca prAg pradarzitamiti gAthArthaH // 1.8 // athAnukaraNameva samarthayituM gAthAmAha Jain Educationa International sAhujaNassAbhAve na davvaliMgI na niNhavo hoi / aNuharaNijAbhAve aNuharaNaM kassa ko kujjA 1 / / 19 / / sAdhujanasyAbhAve na dravyaliGgI navA nihnavo bhaved, anuharaNIyAbhAve anuhAram - anukAraM kasya kaH kuryAditigAthArthaH / / 19 / / For Personal and Private Use Only sAdhusattAsiddhiH // 238 // . Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusattA zrIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 239 // siddhi GiOOGHOSHORORS atha kaTukamate dRzyamAnA liGginaH sarve'pi pArzvasthAdayo mithyAdRSTaya eva, yataH-sAvajajogaparivajaNAi savvuttamo jiidhmmo| bIo sAvagadhammo taio saMviggapakkhapaho // 1 // sesA micchaddiTTI gihiliMgakuliMgadabbaliMgehiM / jaha tini u mukkhapahA saMsArapahA tahA tinni / / 2 // (519-20 upa.) iti pravacanavacanam , evaM ca sati yad kSaNaM bhavati tadAha kevalamicchAdiTTI samavAu jinniNdvuddhisNjutto| jiNapaDimANaM pUaNapamuhaM na karei niameNaM // 20 // kevalamithyAdRSTiH samavAyo-janasamUhaH, samavAu iti prAkRtatvAdutvamapi, tena na chandobhaGgaH, jinendrabuddhisaMyukto-jinapratimAnAM pUjanapramukhaM-saptadazAdibhedaiH pUjanaM zakrastavAdinA stavanaM cetyAdi niyamena-nizcayena na karoti,na vidadhAtyevetyarthaH,dRzyate ca kurvANo'to na mithyAdRSTiH, kiMtu samyagdRSTireva, sa ca sAdhuSu sAdhubuddhimAneva syAd , evaM ca sAdhavo'vazyaM bhAvanIyA itigaathaarthH||20|| atha kevalamithyAdRSTisamavAyasya zrAvakakulatvamapi na syAditi darzayati sAvayakulaMpi evaM viNNeaMjaM ca bAhirANapi / ussuttabhAsagANaM bhaNaNaM taM titthaaNukaraNaM // 21 // evaM-prAguktayuktyA zrAvakakulamapi vijJeyaM, yacca bAhyAnAM-tIrthAdvahitAnAmutsUtrabhASakANAM bhaNanamarthAcchrAvakakulamiti tacca mUrkhajanAnAM purastAttIrthAnukaraNamitigAthArthaH / / 21 / / atha tIrthAnukaraNe dRSTAntamAhajaha bAliA ya miliA kariti prinnynnkiccannukrnnN| DhigilliAivisayaM evaM titthAu baahiriaa||21|| yathA bAlikA:-avyaktakumAryo militA-ekasamudAyIbhUtAzca DhigillikAviSayaM pariNayanakRtyAnukaraNaM, yathA loke dRSTaM vadhUvarayoH sadbhUtayoH pariNayanakRtyaM gItAdinA tathaiva digilikAM puraskRtya kurvanti, paraM yadi tatkRtyaM dRSTaM na bhavecarhi tadanukatuna GRONHONGnAnAlAba // 239 // For Pesonand Prive Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DISIONGOING ONGOINGH DIGHIOING zrIpravacana- zaknuvanti, evaM pArzvasthAnivAdayo'pi yadi sAdhuparamparAgatAnuSThAnaM dRSTipathamAgataM na bhavettarhi tadanukaraNAzaktA eva bhaveyuriti, evaM tIrthabAhyA api bodhyA itigAthArthaH / / 22 / / atha kaTukena yathoktakriyAparAyaNAH saMprati sAdhavo na dRzyanta iti bhaNitaM yattad dUSayitumAha parIkSA 9 vizrAme // 240 // jaM puNa jahutta kiriA iccAi vigappavayaNaubhAo / mahapAvo jiNasamae pavayaNauvaghA yagattaNao // 23 // yatpunaH yathoktakriyA ityAdi 'jamhA jahuttakiriAparAyaNA neva dIsaMtI'ti caturthagAthAyA uttarArddha bhaNitaM tena yathoktakriyA ityAdi vikalpavacanayorudbhAvaH - prakAzanaM mUrkhajanAnAM purastAdbhaNanaM mahApApo jinasamaye - jainasiddhAnte, kuta iti hetumAha - pravacanopaghAtakatvAd etAdRza upadezaH pravacanopaghAtako bhavati, yadAgama:- "satta vigahAo paM0 taM0 - itthikahA 1 bhattakahA 2 desakahA 3 rAyakahA 4 miukAluNiA 5 daMsaNabheaNI 6 carittabheaNI 7 "tti (569) zrIsthAnAGge, etaTTIkAdezo yathA cAritrabhedanI - na saMbhavantIdAnIM mahAvratAni, sAdhUnAM pramAdabahulatvAdaticAraprabhUtatvAdaticArazodhakAcAryatatkAraka sAdhuzuddhInAmabhAvAditi jJAnadarzanAbhyAM tIrthaM varttata iti jJAnadarzanakartavyeSveva yatno vidheya iti uktaM ca- " sohI a Natthi na vihI na kariMtA navia kei dIsaMti / titthaM ca NANadaMsaNa nijavagA ceva vocchinnA // 1 // " itItyAdi, anayA hi pratipannacAritrasyApi tadvaimukhyamupajAyate, kiM punastadabhimukhasyeti cAritra bhedanIti iti sthAnAGgaTIkAyAm, atra cAritrabhedanI vikathA bhaNitA tAdRzazca tadupadezaH, saca pravacanopaghAtaka eveti gAthArthaH ||23|| atha yathoktakriyAkAritvameveha sAdhUnAmiti samarthayitumAha jeNaM jahutta kiriAparAyaNA saMti sAhuNo niccaM / saddahaNaM ahigicA kicaM puNa sattisaMkaliaM // 24 // For Personal and Private Use Only HORONGHOSHOHONGKONGH sAdhusattA siddhiH // 240 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 241 // Jain Educationa In tasya kaTukasyopadezo mahApApaH, kathaM 1, yena yathoktakriyAparAyaNAH sAdhavo 'nitya' tIrthasthitiM yAvadbhavanti, kimAzritya :zraddhAnamadhikRtya, zraddhAna tu yathA zrIsudharmAdInAM tathA saMprati gUrjaratrAdau vidyamAnAnAmapi, kRtyaM punaH zaktisaMkalitaM, na hi tIrthakRto'zakyAnuSThAnamarUpakA bhavanti, ata eva dharmadezanAyAM sAdhumArge marUpite tatrAzaktAnAM zrAvakamArgamapyupadizanti, tathA sAdhUnAmapyaneke jinakalpikAdayo bhedAH zaktyanusAreNopadiSTAH, anyathopadezasya vaiphalyApatteH, na hi balavAnapi vRSabho gajaM voDhuM zaknoti, ata eva 'saMte bale vIrie purisakAraparakkame aThThamI caudasINANapaMcamIpajosavaNAcAummAsIe cautthahamachaThThe na karei pacchittaM" ti zrImahAnizIthavacanaM, tena zaktyabhAve bAhyAnuSThAneSu pratikramaNAdiniyatAnuSThAnavyatirikteSu vA apravattamAno'pi jinAjJA''rAdhako bhaNyate, na cava pAzvasthAdimArgo'pi jinAjJArUpo bhaviSyatIti zaGkanIyaM teSAM satyAmapi zaktau pramAdAdaihikasukhalAmpaTyAt pratikramaNAdivAhyAnuSThAnAnAsevanaM, AsevanaM ca jinendrprtissiddh| nAmanucitakRtyAnAM na punasteSAM jJAnAdyArAdhanaghiyA samyagabhiprAyetikRtvA bAhyakRtyaM tAvacchakti saMkalitaM maNitamiti gAthArthaH ||24|| atha zaktirapi nyUnAdhikA kena hetunetyAha sattIvi a davvAIsaMkaliA te'vi paMca paravasayA / teNaM jiNakappAI buccheo jiNavariMdutto ||25|| ca punaH zaktirapi - jIvasAmarthyamapi dravyAdisaMkalitA - dravyakSetra kAlabhAvanAzritA, dravyaM vajrarSabhanArAcAdisevArttaparyantazarIralakSaNaM, upalakSaNAttadanuyAyi manaHprabhRtidravyamapi grAhyaM, manodravyANAmapi pariNatiH saMhananAnusAreNaiva syAd, ata eva prathamasaMhananamantareNa saptamyAM mokSe vA na yAti sevArcasaMhananinAM tu dvitIyapRthivyAM caturthadevaloke cotkarSata utpattirbhaNitA, tAhagUdravyayogena jIvavIryasya tathaiva saMbhavAt na grupakaraNAbhAve balavAnapi kAryakaraNasamartho bhavati, yathA jAtamAtro bhagavAn zrImahA For Personal and Private Use Only GOINGH SINGH DICHOIGHICHOIC sAdhusavAsiddhiH // 249 // www.jinelibrary.org Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9vizrAme // 242 // sAdhusacAsidiH PROIDIGIOUGHOUGHOUGHOUGHOUGH vIro'pyanantavalavAnapi suragirI pAdASThamocanena surendra saMjJApayAmAsa, naM punarvAprayogeNa, vAkprayogahetorjihvAyAstathA sAmayAbhAvAt , kSetramapyAryAnAryAdilakSaNaM, tadapi kAryakaraNe balavadavalavadvA syAta ata eva "tihiM ThANehiM(tato ThANAI) deve pihejA, ta0-mANussabhave Ayariakhine sukule paJcAAI"tti (108)zrIsthAnAGgavacanAta kSetramadhikRtya bodhyAdilAmasaMbhavaH,kAlo'pi | duSSamAdilakSaNo'dhyakSasiddha eva, duSamAkAlotpannAnAM tathAvidhasaMhananAdisAmagrIsahitAnAM prAyo manaHprabhRtInAM sAmarthya svalpameva | bhavati, tatra kAlAnubhAva eva bodhyaH,yataH-sattahiM ThANehiM ogADhaM dasamaM jANejA,taM0-akAle varasai 1 kAle na varasai 2 asAhU pujaMti 3 sAhU na pujaMti 4 gurUhi jaNo micchaM paDivaNNo 5 maNaduhayA 6 vaohayA 7 (559) itizrIsthAnAGgavacanaM, atra | paJcamakAlotpannAnAM kAlAnubhAvAdeva manoduHkhatA vacoduHkhatA ca bhaNitA, sA ca saMyatAnAmapi saMhananAdivat sarvatrApi samAnA, | bhAvo'pi dravyAdisahakRtAnAM tAratamyAdibhedena padasthAnakapatito bhavati, tena mahAvratAni samyagArAdhayanto'pi sAdhavaH pRthaka 2 sthAnasthitisaukhyAdInAM bhoktAraH paraloke'pi jAyante,tena saMprati sAdhUnAM dravyAdisAmagrIvazAttathAvidhavIryAntarAyakarmakSayopazamAt na pUrvasAdhuvad vikRSTatapaHprabhRtiSu sAmarthya, 'te'pi' dravyAdayo'pi 'paJcaparavazakAH' paJcazabdena kAlakhabhAvaniyatipUrvakRtapuruSakAra|lakSaNaH paJcasamavAyastasya paravazakA:-tadAyattAH, ayaM bhAvaH-dravyAdInAmapi kAlAdisamavAyAnusAreNaiva pariNatiH, tena kAraNena 'jinakalpAdibyucchedo jinavarendroktaH' saMprati kAle jinakalpo na bhavati, tadyogyasaMhananazrutAdyabhAvAd, ata eva kAraNAnurUpaM kAryamiti bhAva iti gAthArthaH // 25 / / atha vizeSataH kAlabalamatidizabAha evaM mahabvayAiM cupNcvigppvisybhuuaaii| ujjujaDA ujjupaNNA vaMkajaDA jaM jiA jAyA // 26 // HDGHOOMGHOSONG ||24saa In Education Intematon For Personal and Private Use Only Imw.jainelibrary.org Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 243 // HOHONGK evaM prAguktavaccatuSpazca vikalpaviSayANi mahAvratAni bhavantIti gamyaM catvAri ca paJca ca catuSpaJca teSAM tadrUpo vA vikalpacatuSpaJca vikalpastasya viSayIbhRtAni mahAvratAni, atra ca kAraNaM mukhyavRttyA kAla eva, prathamacaramajinayoH kAle paJca mahAvratAni, zeSANAM tu kAle catvAri, yad - yasmAtkAlAnubhAvAJjIvA jAtAH kIdRzAH 1 - RSabhajinakAle RjujaDA: ajitAdijinakAle RjuprAjJAH zrIvIrakAle ca vakrajaDAH, cakAro'dhyAhAryaH, tatra RjujaDAnAM cAritrapAlanaM sukaraM paraM vizodhiH duHsAdhyA, RjuprAjJAnAM pAlanaM vizodhizvetyubhe api sukare, vakrajaDAnAM tu pAlanaM vizodhizvetyu me api duHsAdhye, yadAgama:- " purimA ujjujaDDAo, paMkajaDDAu pacchimA / majjhimA ujjupaNA u. teNa dhamme duhAkae || 1 || purimANaM duvvisujjho u caramANaM duraNupAlao kappo / majjhimagANaM tu bhave suvisujjhe supAlae ||2||" itizrIuttarAdhyayane (857-8*) nanu RjuprAjJAnAM cAritraM yuktaM, paraM RjujaDAnAM kathamiti ced, ucyate, satyAmapyanAbhogataH skhalanAyAmRjujaDAnAM tIvrasaMklezAbhAvAdbhAvataH zuddhatvAtsthirabhAvenaiva cAritrapariNAmastIrthakRdbhirnirdiSTaH, tathA sahakArivazena kAdAcitko vA'sthirabhAvo'pi na cAritrapariNAmaM hanti, na hyagnisaMpakaduSNamapi vajraM vajratvamapi jahAtIti, yadAhuH zrIharibhadrasUripAdAH - "evaMvihANa va ihaM caraNaM divaM tiloganAhehiM / jogANa thiro bhAvo jamhA eesi suddho u || 1 || athiro a hoi bhAvo (iya te) sahakArivaseNa Na puNa te haNaiti (paMcA0 839) nanvevaM yuktazcaraNAnapagama RjujaDAnAmArjavalakSaNasya guNasya sadbhAvAd, vakrajaDAnAM punardoSadvayasadbhAvAt kathamasAviti cedityatrApyucyate, yathA RjujaDAnAmanAbhogataH skhalanA tathA 'mAyaiva vakrate 'ti vacanAdvakrajaDAnAM prAyaH kAlAnubhAvato'sakRnmAtRsthAnAdeva, tacca saMjvalana kaSAyANAmevAti cArahetutvAt tatsaMgatamevAtra grAhyaM, netarat, tasya cAritrAdyupahantRtvAd, yaduktaM - "savve'via aiArA saMja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only AGHOIGHOI THONGKONG GH sAdhusattA siddhiH / / 34 / / Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 244 // DRONGHONGHO laNANaM tu udayao huti / mUlacchitraM puNa hoi bArasahaM kasAyANaM ||1|| (3-122ni.) iti yaccAmISAM jaDatvaM tanmedhAmadhikRtyaiva bodhyaM, na punaH parakIyalakSyAmiprAyamAzrityApi yadvA vakrajaDAnAM jaDatvaM mAyAyAmevAntarbhavati, yataste jAnanto'pi parapratyAyanArthaM mAyayaivAsadadhyAtmIyaM jaDatvamAviSkurvanti, tasmAjjaDatvamupacaritaM, mAyA tu vAstavyeveti mAyAhetukA cAritraskhalaneti bhAva iti keciccAticArabAhulyAhuSpamAyAM cAritrameva na manyate, tadapyasamaJjasameva, "na viNA titthaM niyaMThehiM' ti pravacanAnnirgranthairvinA tIrthasyaivAsaMbhavAd, vyavahAra bhASye tvevaMvidhavaktRRNAM mahataH prAyazcittasyoktatvAcca, tathA "jo bhaNai natthi dhammo naya sAmaiaM na caiva ya vayAI / so samaNasaMghabajjho kAyanvo samaNasaMgheNa || 1||" ityAdyuktezca tasmAtpUrvasAdhvapekSayA hInatarakriyApariNAmavactve'pi nRpagopaviSavRSabhapuSkariNyAdyAgamoktadRSTAntena duSSamAsAdhUnAM sAdhutvamevetyAdi bahu vaktavyaM grandhantarAdavagantantavyamitigAthArthaH | // 26 // atha prAguktAnAM sarveSAmapi sAdhUnAM sAdhAraNakharUpamAha savvevi muttipahiA tilokkamahiA ya huMti muNipavarA / teNaM kaDuo baDuo moktavvo pAvamuttivva ||27|| sarve'pi RjujaDaRjuprAjJavakrajaDalakSaNA 'muktipathikAH' mokSapathagAminastrailokyamahitAH - trilokajanapUjitAzca bhavanti, kiMlakSaNAH ? - 'munipravarAH' munInAM madhye pradhAnAH sarve'pyavizeSeNaivArAdhyasthAnamityarthaH, yataste kAlAnubhAvAttathA pariNatA iti na doSaH, kAlAnubhAvAdyo doSaH so'kiJcitkara eva, nahi taddoSeNArAdhyapadamapi na bhavati, kiMtu kAladoSeNa yatanA'nujJA, yadAgamaH - " kAlassa ya parihANI saMjamajuggAI natthi khittAiM / jayaNAi vaDiavvaM nahu jayaNA bhaMjae aMgaM / / 1 / / " (294) zrIupadezamAlAyAM, ata eva tadAzAtanA'pi taddhIlane, yadAgamaH- "je Avi maMdatti guruM vaittA, Dahare ime appasuatti naccA / hIlaMti Jain Educationa International For Personal and Private Use Only ONTHOUGHO HONGHONGHOSHS sAdhusacAsiddhi: // 244 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana9 vizrAme // 245 // Jain Education THONGKONGKONGHONGIONCIOUS DIG micchaM paDivaamANA, kariti AsAyaNa te gurUNaM // 1||" itizrIdazavai0, atra bahuzrutAnAM zrIsudharmasvAmyAdInAM hIlane yathA mithyAtvaM tathA kAlAnubhAvAdalpazrutAdiguNavatAmapyAcAryAdInAM hIlane'pItyavizeSeNa bhaNitaM, kAlAdidoSasyopekSaNIyatvAd, yata evaM tena kAraNena 'kaTukaH' kaTukanAmA gRhasthastatpRSThalagno'nyo'pi baTuka iva - baTukasadRzaveSadhAritvAdvaduko mocyaH, kiMvat 1pApamUrttivad, ayaM pApamUrttirityavagamya mocya itigAthArthaH ||27|| atha prAguktena kiM saMpannamityAha - eNamuttara muNiNo saMtittivayaNamavi khittaM / jaha aDavIthalavaDio kaDakkaro baMbhaNAiThTho ||28|| etenottarApathe munayaH santIti vacanamapi kSiptaM nirastaM, dRSTAntamAha-yathA aTavIsthalapatitaH kaTatkAro brAhmaNAdiSTo nirastaH, ayaM bhAvaH - yathA kazcidroratrAhmaNaH kvApi grAme kaNavRttiM kartuM gataH, tatra caikaH kulapatiH prakRtyA kRpaNaH, tasya ca vRddhatvena hetunA dharmakaraNecchA samutpannA, tasya gRhe mandA vRddhA ca gaurasti, sA ca svastibhANana purassaraM tasmai brAhmaNAya dattA, drammacatuSTayaM dakSiNApi, paraM sa brAhmaNo'nabhyAsAt mUrkhatvAcca svagrAmaM prati nayanaprakAramanavagacchan kulapatinA kaTatkAra nAmAnaM gohakanazabdaM zikSitaH, sa ca kaTatkArazabdena gAM hakkayan aTavIsthale prAptaH, tatra caikaM pIluvRkSaM phalitaM dRSTvA pIluphalAni bhakSituM lagnaH, tAvatA tAdRzI gauH zrAntA satI bhuvyupaviSTA, sa ca brAhmaNaH tRptIbhUya gosamIpamAgataH paraM gorutthApanazabdaH kaTatkAro vismRtaH asyAM bhuvi naSTa iti dhiyA bhuvaM zodhayituM lagno yAvanmadhyAhne'dhvani gacchannekaH pathikastatrAgataH tena pRSTaM bho vipra ! kimaTavIsthalaM zodhayasi ?, tenoktaMmaharddhikena kulapatinA'rpito madIyaH kaTatkAro naSTaH taM zodhayAmi tena pathikena jJAtaM -kaTatkAranAmakaM kiMcitsauvarNa ropyakaM vA nANakaM bhaviSyati, tenoktaM yadyahaM lAbhayAmi tarhi mahAmarddha dAsyasi ?, brAhmaNenoktaM bhavatu, so'pi tadvadaTavIsthala zodhayituM For Personal and Private Use Only HADAGHONGHONGINGS GOING uttarApatha sAdhunirAsaH // 245 // . Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G zrIpravacana parIkSA 9vizrAme // 246 // jAnAkAlAjAONGHOUGHOUG | lamaH, evaM ca sati sAyaM jAtaM, sa ca pathikaH khinnaH san goradho bhaviSyatItidhiyA goH samIpamAgatya kaTatkArazabdena gAmutthA- ICuttarApatha| payAmAsa, tAvatA brAhmaNenoktaM-labdho bho kaTatkAraH, tenoktaM-dehi mallabhyaM vibhAga, brAhmaNenoktaM-tvamapyetAdRzaM zabdaM kurvANo sAdhu nirAsaH | yAhi, pathikenoktaM-tava kiM naSTamAsIta , tenoktam-etAdRzaH zabdaH, pazcAtsa pathikaH khedakhino brAhmaNamAkrozayAmAsa-bho mUrkha brAhmaNa! mudhA'haM viDambitaH, prathamata eva kimevaM na bhaNitavAn ?,mayA'vagataM-kiMcinANakaM bhaviSyati,brAhmaNenoktaM-bhoH pathika! tvameva mUrkhastvameva vyaktyA kathaM na pRSTavAnnityevaM parasparaM vivadamAnayoyorapi(rAtrirjAtA)rAtrau vyAghravyApAditau paJcatvaM prAptI, | pazcAdubhayorapi pravRtcerakiMcitkaratvena loke'pakIrtiH pravRttA, tathA kaTakasya tadapadezalagnasya cottarApathe sAdhujanagaveSaNamakizciskaramiti sarvajananindyaM, tatra sAdhujanagandhasyApyanavagamAd , evametadRSTAntena kaTukoktaM nirastamitigAthArthaH // 28 // atha kaTukasyottarApathasAdhuvikalpaM kSayitumAha uttarapahamaNuANaM na hu~ti jai kAlamAiNo dosaa| tA itto laThThayare maNNAmo sAhusannAe // 29 // uttarApathamanuSyANAM kAlAdayo doSA yadi na bhavanti tarhi 'ittotti etasmAt kSetrAd arthAdetatkSetragatasAdhusamudAyAt sAdhu| saMjJayA laSTatarAn-zreSThatarAn manyAmahe, evaM ca nAsti, kiMtu sarvatrApi saMhananakAlAdInAM tulyataivetigAthArthaH // 29 / / atha sAmayyAM | tulyAyAmapi kArya minnaM bhavatviti kSayitumAha jai tullA sAmaggI kajjaMpia tullameva jagamaggo / navi hatthakAraNehiM taMtUhiM tihatthamANapaDo // 30 // ||246 // ___ yadi sAmagrI tulyA kAryamapitulyameveti jaganmAgoM-lokasthitiH,dRSTAntamAha-'navitti hastakAraNaiH-hastapramANavastrasya kaarnnaiH| ONSHOGHOROGONGKONG Jan Education For Personal and Private Use Only w.jainelibrary.org Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA gUrjaratrAsAdhusiddhi bhIpravacana | yaistantubhirvastraM yatsvarUpaM yAvadAyAmadairyeNa hastapramANaM jAyate tAvadbhistantubhistAvadAyAmadairyeNa trihastamamANaH paTonApi nava bhavati, 9 vizrAme kAraNavaiSamyAdeva kAryavaiSamyamitinyAyAta ,kAlAdisAmayyAM tulyAyAM yathAvatyAH sAdhavastathA saMbhavanto'pyuttarApathe tathAvidhA eva, 247 // na punarbAhubalyAdivat vatsaraM yAvatkAyotsargAdikaraNasamarthA itigAthArthaH // 30 // atha tasyAgrahamatiprasaGgena dayitumAhaol evaMpia jai uttarapahaMmi viharaMti uggacArittA / tA siddhaMto aNNo imo u jaMjAlasArittho // 31 // evamapi-prAguktayuktimupekSyApi yadi uttarApathe ugracAritrAH sAdhavo viharanti 'tA'tarhi siddhAnto'nyaH, apyevayoradhyAhArAtsiddhAnto'pyanya eva, tatsAdhusaMbandhI siddhAMto'pyanya eva siddhyati, ayaM tu gUrjaratrAdau dRzyamAno'GgopAGgAdirUpaHjaMjAlasadRzaHsvaparAjyakalpaH saMpanna itigAthArthaH // 31 / / atha siddhAntabhedahetumAhajaM devaDippamuhA imaMmi bhaNiA ya uggacArittA / te khalu gujjarapamuhe saMjAyA sammayA samae // 32 // yad-yamAtkAraNAd asin gUrjaratrAdau vidyamAne siddhAnte 'devarddhipramukhA' devarddhigaNikSamAzramaNapramukhA ugracAritrA bhaNitAH, | yadAgamaH-"suttattharayaNabharie khamadamamaddavaguNehi saMpanne / devaDikhamAsamaNe kAsavagutte paNivayAmi ||12||"itishriipryussnnaaklpe, AdizandAcchIkAlakAcAryazrIkhapuTAcAryaprabhRtayo yugapradhAnA grAhyAH, etAvatA kimityAha-'te khalvi'ti te-devarddhigaNikSamAzramaNapramukhAH khalu-nizcitaM gUrjarapramukhe deze jAtAH 'samaye siddhAnte sammatAH, yadyayaM siddhAnte sammatastarhi tadanujAH-ziSyapraziSyAdayo'pyatraiva bhAvanIyAH, no cedayaM siddhAnta eva pariharttavya itigAthArthaH // 32 // atha prakArAntareNa dakSayitumAhasiddhaMtabhAsayuNNippamuhANaM kAragAvi iha jAyA / tA dUsamasaMghathae vIsAso kaha Nu kaDuassa // 33 // PROUGHOUGHOUGHORORROOHOraja HOUGHOUGHOUGHOROUGHONjAla / 247 // Jan Education Intenbon For Personal and Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9 vizrAme // 248 // Jain Educationa SION SONG HONGK AGHONGHOK siddhAntasya aGgAdisUtrasamUhasya bhASyacUrNipramukhANAM kArakAH zrIjinabhadragaNikSamAzramaNazrIjinadAsagaNimahattarazrIdevarddhigaNikSamAzramaNazrIumAkhAtivAcakapramukhAH, AdizandAchrI zIlAGkAcAryazrI abhayadevasUrizrImalayagirisUrizrIhemacandrasUriprabhRtayastaTTIkAdividhAyakA iha - gUrjarAdau jAtAH, te ca sarve'pi kaTukAbhiprAyeNa mithyAdRSTayaH pArzvasthAdaya eva, tatkRtAzca granthAH kathaM siddhAntaH siddhAMtavyAkhyAnaM ca saMbhaved, evaM ca sati tathAvidhagranthAnusAreNa zrIdevendrasUribhirduSpamAsaMghastotraM kRtaM tatra kaTukasya nu vitakeM kathaM vizvAsaH samutpannaH 1, yadi tatra vizvAsastarhi sAdhavo'pyatratyA evAbhyupagantavyAH, anyathA 'mAtA me vandhye 'ti nyAya: saMpadyate, kiMca- siddhAntAnanusAreNa namaskAramAtrasyApyadhyayanaM saMsAravRddhihetuH, yataH zrImahAnizIthe upadhAnodvahanamantareNa namaskAra bhaNane'nantAnAM tIrthakRdAdInAmAzAta nAkArako bhaNitaH, tathA gRhasthena satA kaTukamatIyena parSadi dharmadezanA vidhIyate sA'pi na yujyate, kadAcidgRhastho dharma kathayati tadA gurupAratantryeNaiva yathA adya zvo vA gurumiritthamAdiSTamityevaMrUpeNa, na punaH sabhAmabandhena, yaduktaM- 'paDisiddhANaM karaNe kiccANamakaraNae paDikamaNaM / assaddahaNe a tahA vivarIaparUvaNAe a // 44 // itizrAvakapratikramaNasUtre, asyAzrUyaikadezo yathA - nanu 'aNNANatimirasUro vibohago bhavvapuMDarIANaM / dhammo jiNapaNNatto pakappajaiNA kaheabbo // 1 // iti, to NaM sAvagassa parUvaNA'bhAvAo kahaM tavvivarIayAe paDikkamaNaM 1, Ayario bhaNai - saccameaM, kiMtu sayaM tassa samosaraNapUraNAe sAvagassa desaNAe paDiseho, jao-sutitthAo gahiasuttattho sunicchiattho guruparataMtavayaNo aNuppehaM kare, kuNau nAma ko doso 1, jo vA pacchAkaDo vAgaraNanayaniuNo khittakAlaparisAvisArao naMdiseNapAo tassa dhammassa parUvaNAni saMbhavai, tA paDikamaNaM aduddha" miti zrAvaka pra0 cUrNo, atra pazcAtkRtavyatiriktena gRhasthenAnuprekSA karttavyA ityuktam, For Personal and Private Use Only gurjaratrAsAdhusiddhiH // 248 // . Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAdAnAM zrIpravacana parIkSA 9 vizrAme // 249 // dharmakathAbhAva: GOOHOLOROPOKOSHOO anuprekSA cArthacintanikA, sA vAcanApracchanAparAvartanAnuprekSAdharmakathAlakSaNapaJcavidhakhAdhyAyAnAM madhye caturtho bhedaH, sA'pyanuprekSA tena karttavyA yena sutIrthAtsUtrArthoM gRhItau syAtAm , evaMvidhopi nizcitamutrArtho, na punaH saMdigdhasUtrArthadhArakaH, so'pi guruparatatro-gurvAyattaH, na caivaM kaTukamate tadgandho'pi saMbhavati, gUrjastrAdau sutIrthasyaivAzraddhAnAttadabhAvAcca kuto gurupAratantryaM ?,'grAmo nAsti kutaH sImeti gurupAratantryAbhAve ca sUtrArthanizcayo'pi na saMbhavati, yadAgamaH-"mUaM huMkAraM vA bADhakkAra paDipuccha viimNsaa| tatto pasaMgapArAyaNaM ca pariNi sattamae|"tti(1-89 3-23)zrIAvazyakaniyuktI, tathA "saMhiA ya payaM ceva, payattho pyviggho| cAlaNA ya pasiddhI ya, chavvihaM viddhi lakkhaNaM // 1 // " iti (135*) zrIanuyogadvAre iti, cAlanAdyabhAvAt kutaH sUtrArthanizcayaH?, kaTukena tu vaiparItyabhAjinevAstAmanuprekSA dharmakathaiva kriyate, dharmakathA ca svAdhyAyasya paJcamo medaH, saca | gRhasthAnAM niSiddhaH, yadAgamaH-"cattAri purisajAyA paM0, taM0-ApavittA nAmamege no uMchajIvisaMpanne uMchajIvisaMpanne nAmamege no | Aghavittae" (344) itizrIsthAnAGge, etaTTIkA yathA AkhyAya evAkhyAyakaH sUtrArthasya na coJchajIvikAsaMpannaH, naipaNA| nirata ityarthaH, sa cApadgataH saMvignaH saMvignapAkSiko vA,yadAha-huJja hu vasaNaM patto sarIradutthiyatayAe~ asamattho / caraNakaraNe asuddho suddhaM maggaM paravejA // " tathA "osanno'vi vihAre kammaM siDhilei sulahabohI a|crnnkrnne visuddhaM uvavRhaMto pruuvNto||2||"tti eko, dvitIyo yathAcchandaH tRtIyaH susAdhuzcaturtho gRhasthAdiriti itizrIsthAnAGgaTIkAyAM, atra gRhasthazcaturthe bhaGge bhaNitaH, sa 2 ca sUtrArthakhyAyako na syAt , kaTukamate tu sAmAyikAdisUtrAkhyAyako gRhastha eva, tanmate sAdhordarzanasyaivAbhAvAt , sAdhvabhAve ca saMvignapAkSikasyApyabhAvAt , tadabhAve ca kutaH sUtrArthAvAptiriti kaTukamate'vatyasiddhAntAbhAvAtkathaM yugapradhAnAdinirNayaH, kiMca OCHOHORIGHORHA // 24 1 // Jan Education Interton For Person and Private Use Only www.jinyong Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 9vizrAme // 25 // videhanizrAmAve carcA jAnAjaHOGHOONSHOUGHOUGHORE kaTukamate uttarApathavartinAM sAdhUnAM siddhAnte gurjaratrAvanivArttina eva yugapradhAnA uktA bhaviSyanti tadA kaTukasya kA gatiH, kathaM vA tanirNaya iti sarvakAlasaMdigdha eva stotramAtramaGgIkRtyoddhAntacetA ubhayabhraSTa itigAthArthaH // 33 // athottarApathasAdhunizrAmA lambya dharmakRtyaM kurma iti kadAzayaM SayitumAhauttarapahamuNinissaM avalaMbia dhammakicamiha kunnimo| taMpia miatiNhAbhaM videhayANaMpi kiM nev||34|| uttarApathasAdhunizrAmavalaMbya ca yaddharmakRtyaM kurmastanmRgatRSNAbhaM-marumarIcikAkalpaM, yatastadRSTvA jalAzayA dhAvamAno na jala| lAbhabhAgbhavati tathA'pyuttarApathasAdhvAzayA pravartamAno na dharmabhAga bhavati, yato videhajAnAM sAdhUnAM kimevaM na nizrAM karoti', ubha| yatrApyadarzane vizeSAbhAve'pyuttarApathasAdhUnAM nizrAmaGgIkRtya dharma karoti tarhi videhajAnAM sAdhUnAmeva kurviti tAtparya, nanvevameva bhavatviti cenmaivaM, videhajAnAM sAdhUnAM nizrayA dharmakRtyasyApyasaMbhavAda, ata eva varSAkAlasthitAnAmapi sAdhUnAM yadyAcAryaH zarIrAtpRthagbhUto bhavecarhi gacchAntarAcAryAzrayaNArthaM grAmAnugrAmavihArakaraNAnujJA, yadAgama:-"paMcahiM ThANehiM kappati niggaMthANa vA 2 |gAmANugAma duijittae, taM0-nANaTTayAe dasaNaThyAe carittaThyAe AyariyauvajjhAe vA se tassa visuMbhejA AyariuvajhAyANaM bahiA veyAvaccakaraNayAe"tti (513) zrIsthAnAGge, etaTTIkAdezo yathA-'AyariauvajjhAe'tti samAhAradvandvastad AcAryopAdhyAyaM vA 'se' tasya bhikSoH 'visuMbhejAhi' viSvak-zarIrAtpRthag bhavet-jAyeta, mriyetetyarthaH,tatastatra gacche'nyasyAcAryAderabhAvAdgaNAntarAzrayaNArthamiti zrIsthAnAMgaTIkAyAM, atra yadi mahAvidehavartinAmAcAryAdInAM nizrayA cAritrArAdhanamabhaviSyatkimiti | | sAdhUnAmapi caturmAsakasthitAnAmapi gaNAntarAcAryAzrayaNArtha vihArakaraNAnujJAmadAsyat, tamAdatratyasAdhunizrayaiva dharmakRtyaM zreyo, THOUGHONGKONGKORONGHOUGHONE // 25 // In Education Internation For Personal and Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTuke devAdyAzAtanA zrIpravacana parIkSA 9vizrAme // 25 // GOOGHOUGHOUGHOUGHAjAlAla nAnyathetyadRzyamAnAnAmapyuttarApathavartinAM yugapradhAnAdisAdhUnAM nizrayA dharma kurma iti kaTukakadAzApi nirasteti gAthArthaH // 34 // atha siMhAvalokananyAyena devagurudharmANAM trayANAmapi sarvajanapratItAmapyAzAtanAM vivakSuH prathamaM devAzAtanAmAha saMpuNNasesaveso matthayamugaghADiUNa jiNabhavaNe / pavisai virUvarUvo jiNavaraAsAyaNANanno // 3 // saMpUrNaH zeSaH-pAdapaTikAvyatirikto gRhasthocito veSo yasya sa saMpUrNazeSaveSaH jinabhavane dvAraM yAvat saMpUrNaveSaH san jinabhavane mastakamudghATya pAdapaTikAmuttArya virUparUpo-bIbhatsarUpAkAraH pravizati, tena hetubhUtena sa kaTukaH kIdRzaH?-jinavarAzAtanAnanyaH-jinendrAzAtanAyAmananyaH, anya etAdRzo na bhavatItyarthaH,jinabhavane cAzAtanAzcaturazItiH,tAzcemA:-khelaM ? keli 2 kaliM 3 kalA4 kulalayaM taMbola muggAliaM7, gAlI8 kaMguliAe sarIradhuvaNaM10 kese 11 nahe12 lohiaM13 / bhattosaM14 taya15pitta16 vaMta17 dasaNe18 vissAmaNaM19 dAmaNaM20, daMta21 sthI22 naha23 galla24 nAsia25 siro26 soa27 cchavINaM28 malaM // 2 // maMtummIlaNa29 likkhayaM30 vibhajaNaM31 bhaMDAra32 duhAsaNaM33,chANI34 kappaDa35dAli36pappaDa 37 vaDI38vissAraNaM39 nAsaNaM / akaMdaM40vikahaM41 saracchaghaDaNaM42 tericchasaMThAvaNaM43, aggIsevaNa44 raMdhaNaM45 parikhaNaM46 nissIhiAbhaMjaNaM 47 // 2 // chatto48vAhaNa49 sattha50 cAmara51maNo'Negatta5ramabhaMgaNa23,saccicANamavAya54cAyamajie55 dichIi no aMjalI 56 / sADeguttarasaMgabhaMga57mauDaM58 moliM59 siroseharaM60,huDDA61 jiMDaha62 giDiAi ramaNa63johAra64 bhaMDakiaM65 // 3 // rikAraMda6 dharaNaM67 raNa68 vivaraNaM69 bAlANa pallathiaM70, pAU71 pAyapasAraNaM72 puDapaDI73 paMkaM74rao75 mehuNaM76 / | jUaM77 jassaNa78 sujju79jIvi80 vaNijaMdavijaM82 jalaM83 majaNaM84, emAIamavajakajamujuo vaje jiNiMdAlae // 4 // UGHOUGHOUGHOUGHOUGHOUjAla // 251 // in Educ n tention For Person and Private Use Only www.jinyong Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana iti caturazItyAzAtanAkAvyAni / / kalA-dhanurvedAdikAH 4 kulalayaM-gaNDUpaM 5 bhattosaM mukhAsikA 14 tvacaM-vraNAdisaMbandhinI parIkSA jApAtayati 15 pittaM dhAtuvizeSa auSadhAdinA pA0 16 dAmanaM-ajAdInAM 20 daMtAkSinakhagaNDanAsikAziraHzrotRcchavInAM malaM jina- nAAzAtanA 9 vizrAme gRhe tyajati, tatra chaviH-zarIraM, zeSAstadavayavAH 28 // 1 // mantra-bhRtAdinigrahalakSaNaM rAjAdikAryAlocanaM vA tatra karoti 29 // 252 // | kvApi svakIyavivAhAdikRtye nirNayAya vRddhapuruSANAM tatropavezanaM 30 lekhanaM vyavahArAdi 31 rAjAdikArya vibhajanaM vibhAgaM vA dAyAdInAM tatra karoti 32 bhAMDAgAraM nijadravyAdeH 33 duSTAsanaM pAdopari pAdasthApanAdikaM 34 chANI-gomayapiNDaH35 karpaTaM| vastraM 36 dAliH-mudgAdidvidalarUpA 37 parpaTaH 38 vaTikA 39 eSAM visAraNaM-udvApanakRte vistAraNaM, nAzanaM-rAjadAyAdibhayena caityasya garbhagRhAdiSyantardhAnaM 40 AkrandanaM-rodanaM putrakalatrAdiviyogena 41 zarANAM-bANAnAmikSuNAM ca ghaTanaM, saratthapAThe tu zarANAmastrANAM ca-dhanurAdInAM ca ghaTanaM 43 parIkSaNaM drammAdInAM 47 // 2 // chatropAnadAdInAM bahiramocanaM 52 tyAgaH-parihAraH 'ajie'tti ajIvAnAM hAramudrikAdInAM bahistAnmocanena aho mikSAcarANAmayaM dharma ityavarNavAdo duSTalokairvidhIyate 55 mukuTaM| mastake dharati 58 mauliM-ziroveSTanavizeSaNarUpAM59 zekharaM kusumAdimayaM vidhatte60 huDDAM pArApatanAlikerasaMbandhinI pAtayati 61 jiMDahaH-gendukaH 62 jotkArakaraNaM pitrAdInAM 64 bhANDAnAM-viTAnAM kriyA kakSAvAdanAdikA 65 // 3 // vivaraNaM-bAlAdInAM vijaTIkaraNaM 69 paryastikAkaraNaM 72 pAdukA-kASThAdimayaM caraNarakSaNopakaraNaM 71 pAdayoH prasAraNaM khairaM nirAkulatAyAM 72 paDUkardamaM karoti nijadehAvayavakSAlanAdinA 74 rajo-dhUliM tatra pAdAdilagnAM zATayati 75 kA mastakAdibhyaHkSapayati vIkSayati 252 // |vA 77 guhyaM-liGgaM tasyAsaMvRtasya karaNaM, jujjhamiti pAThe tu yuddha-dRgvAivAdibhiH 80 vaidyakaM81 vANijyaM-krayakriyAdikarUpaM 82 OMGHONOHOROHOROHOROHORORONS OHOROUGHOUGHOUGROGROUGROWOR For Pond Prive Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 9. vizrAme // 253 // FORT&O%3<Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA gurudharmayorAzAtanA 9vizrAme // 254 // DHONGAROOHORONSHOULD ____ atra kaTukasyotpattirevakAro'dhyAhAryastadutpattireva sAdhvAzAtanAmUlaM, yataH kaTuka utpannamAtra eva na mama guravo dRkpatha-|| mAyAntIti vacomAtreNa sAdhUnAmAzAtanAkArI,dRSTAntamAha-'lumpakassevetyAdi, iha yathA lumpakasyotpattireva jinapratimAnAmAzA tanAmUlaM, sa cotpanna eva nAmAkaM pratimAsu devatvabuddhiH saMpadyate, ayaM bhAvaH-yadi kaTukaH sAdhumaGgIkaroti lumpakastu jinapratimA al tarhi tayorvyavacchedaH syAt , tadanaGgIkAramUlakatvAttayoH,etaccAbAlaM-bAlakamA-maryAdIkRtya jagatpaTaho vatate-AbAlagopAMganAnAjAmapi kaTuko gurupratyanIko lumpAkastu jinapratimAnAmiti pratItamitigAthArthaH // 37 // atha dharmAzAtanAmAha guruparataMtavirahio dhammuvaesaM muNivva gihiliNgii| kubvaMto dhammassavi AsAI teNa tiNhaMpi // 38 // | gurupAratantryarahito gRhasthaliGgI munivaddharmopadezaM kurvan dharmasyAzAtI-dharmasyAzAtanAkArI, ayaM bhAva:-kadAcicchrAvako dharma kathayati tadA gurava itthamAdizantItyevaM guruparatatro dharma kathayati, na punaH sabhApravandhena sAdhuvaddharmadezanAM kurute, ayaM caitadvilakSaNo'to dharmasyAzAtakA, tena kAraNena trayANAmapi devagurudharmANAmapyAzAtanAkArI anantasaMsAraparibhramaNamUlaM kaTukaH khasyAnyeSAM ca tdupdeshvshgaanaamitigaathaarthH||38|| atha kaTukamatasyopasaMhAramAhagihijiNabiMbapaihApuNimapakakhippamuhamihamakhilaM / puNNimamayasAritthaM punnnnimvissaamonneaN||39|| kaTukamate sAdhvanaGgIkArAt gRhiNo jinabimbapratiSThA'bhimatA, zrAvakeNa jinabimbapratiSThA karttavyA, na punaH sAdhumiH, tathA paJcadazyAM pAkSikamityAdi sarva pUrNimIyakamatasadRzaM paurNamIyakavizrAmAda bodhyamiti gAthArthaH // 39 // // 25 // Iain Education Interior For Personal and Private Use Only www. n yora Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana9 vizrAme // 255 // evaM kuvakkhakosiasahassakiraNaMmi udayamAvaNNe | cakakhuppahAvarahio kaDuo bhaNioya atttthmo||40|| ia kuvAkhakosiasahassakiraNami pavayaNaparikakhAvaranAmaMmi kaDuamatanirAkaraNanAmA navamo vissAmo samatto * // GHOGGIOUSERONGKONG iti zrImattapAgaNanabhonabhomaNizrIhIravijayasUrIzvaraziSyopAdhyAyazrIdharmasAgaragaNiviracite svopajJakupakSakauzikasahasrakiraNe zrIhIravijayasUridattapravacanaparIkSAparanAmni // kaTukamatanirAkaraNanAmA navamo vizrAma: smaaptH|| // 255 Jan Education Intematon For Person and Private Use Only www.jinyong Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 10 vizrAme // 256 // MONGHOTIONSH OOOOO atha dazamo bIjAmatanirAkaraNo dazamo vizrAmaH atha kramaprAptaM bIjAmatamAha aha bIjAmayakumayaM vucchaM saMkhevao jahA jaayN| vikkamakAlA sattariahie pannarasasayavarise // 1 // atheti aSTamakaTukamatanirUpaNAnantaraM kramaprAptaM bIjAmatarUpaM yat kumataM tat saMkSepataH - saMkSepeNa vakSye, kathaM yathAjAtaM yena prakAreNa jAtaM tadanatikrameNetyarthaH, vikramakAlAt saptatyadhikapaMcadazazatasaMvatsare 1570 varSe jAtamiti gaathaarthH|| 1 // athotpattikharUpamAhaluMpakamayavesaharo bhUnau nAmeNa Asi tassIso / bIjakkho mukkhayaro teNavi aMgIkayA paDimA ||2|| lumpakamata veSadharaH bhUnau iti nAmnA AsIt, tasya ziSyo bIjAkhyo - bIjA iti nAma yasya sa kIdRzo ? - mUrkhatara:- atizayena mUrkhaH, zAstrAdhyayanamadhikRtya sarvathA tadrahita ityarthaH, tenApi - evaMvidhenApi pratimA - nAmamAtreNa jinapratimA aGgIkRteti gAthArthaH ||2|| tadanu kiM kRtavAnityAha so'vi gao mevAte mevADe jattha saahuavihaaro| loyANamasuhakammodaeNa kaTuM tavaM kuNai // 3 // so'pi - bIjAkhyo'pi mevAtadeze tathA medapATadeze ca yatra sAdhUnAmavihAro - yatra sAdhUnAM vihAro nAsti tatra gato lokAnA - mupalakSaNAdAtmano'pi azubhakarmodayena kaSTaM-kaSTadAyi tapaH karoti, nanu lokAnAmazubhakarmodayaH kathamiti cet ucyate, yadi lumpakamata evAsthAsyat tarhi janAnAmAsthA nAbhaviSyat, kiMtu lumpakamatamapAsya jinapratimA svIkRtA tena lokaH paramArthAnamijJo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only UORDING YOGING ON 0% O // 256 // . Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 10vizrAme // 257 // ASHOGIOUGHOUGHODHONGKOjala jJAtavAn-aho lumpakamapAsya pratimA'bhyupagatA, kaSTaM tapaH karoti, ata etadIyaM vacaH satyamiti taduktamunmArgamAzritaH, saca pravacanapratikUlo niyamAdanantasaMsArakAraNamiti lokAnAmazubhakarmodaya iti gAthArthaH // 3 // atha lokaH kiM kRtavAnityAha-- AyAvaNabhUmIe AyAvaNaparAyaNaM jaNo darcha / tassa samIve bhaNNai maggijjA jaM vayaM demo // 4 // AtApanAbhUmau AtApanAparAyaNam arthAt taM bIjaM dRSTvA jano nAmnA jaino'pi pravacanaparamArthAnabhijJastatsamIpe bhaNati-bho | bIjarSe ! tvaM mArgaya yadvayaM dadya iti janaH kRtavAniti gaathaarthH||4|| athaivamukte bIjaH kiM kRtavAnityAha so uvaesAsatto bhaNei mukkho'vi puNNimApakkhaM / paMcamipajjosavaNaM kuNaMtu amhANa nissAe // 5 // sa upadezAzaktaH-upadezadAne sAmarthyarahitaH AtApanAkaSTenaiva janaM vyAmohayan mUryo'pi san bhaNati-yadi samIhitaM dastha tarhi pUrNimApAkSikaM paMcamIpayuSaNAM ca asmAkaM nizrayA kurvantviti bIjAkhyo bhaNitavAniti gAthArthaH // 5 // atha punarapi lokaH kimuktavAnityAha___ loo'viya paramatthaM amuNaMto bhaNai hou evaMpi / kAla'NubhAvA vuDU avassabhaviyavvayAjogA // 6 // loko'pi ca paramArtha-jinavacanarahasyamajAnAno bhaNati-evamapi bhavatu, evaM mUrkhAdapi pravRttametanAmnA mataM kAlAnubhAvAta avazyabhavitavyatAyogAta vRddhama ,anyathA mUrkhazekharanirnAmakAdakizcitkaramanuSyamAtrAdapi etAvadvistArayAyi kumataM kathaM pravateti gaathaarthH||6|| athAsya svarUpamAha veso laMpakasariso navaraM daMDeNa hoi sNjutto| uvaeso puNa Agamamayasariso hoi pAeNaM // 7 // MOHOUGHOoOROGokAjAta | // 257 // For Personal and Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 10 vizrAme // 258 // O1OIONS ONGHONGKONGHOSHIKSH veSaH punarasya lumpakasadRzaH, tato nirgatatvAt tadanukArakRdeva navaraM daNDena saMyukto bhavati, lumpakasya daNDAbhAvaH asya ca tagrahaNamiti, upadezaH punarAgamamatasadRzaH, AgamazabdenAgamikastristutikastanmataM SaSThaM tatsadRzaH, prAyeNa - bAhulyena, na punaH sarvathA'pIti gAthArthaH // 7 // athAsyopasaMhAramAha suyakhittadeva ghAIthuidANanisehago jao eso / tamhA''gamamayavissAmuttaM savvaMpi iha neyaM // 8 // zrutadevatAdistutidAnaniSedhako yata eSo'pi tasmAt AgamamatavizrAmoktaM sarvamapIha jJeyamiti gAthArthaH // 8 // atha zeSapra - rUpaNAmatidizannAha puNimapakakhaSpamuhaM puNNamiapallaviaNAmavissAme | vittharao jaha ThANA bhaNiyaM taM ihavi vineyaM // 2 // pUrNimApAkSikapramukhaM, AdizabdAt paMcamIparyuSaNAnirUpaNaM ca krameNa paurNimIyakastani kanAmavizrAmayorvistarato yathA sthAne bhaNitaM tadihApi vijJeyaM, ayaM bhAvaH - pUrNimApAkSikopadhAnamAlAropaNaniSedhAdikaM paurNimIyakamata vizrAme tadabhiprAyamudbhAvya dUSitaM tattu tatroktamatrApi vAcyaM, paMcamIparyuSaNAcarcAdikaM stanikavizrAme bhaNitamatastato jJeyamiti gAthArthaH || 9 || evaM kuvakhakosia 9 / Navamo bhaNio ya bIjakkho || 10|| navahattha0 ||11|| ia sA0 // 12 // gAthAtrika vyAkhyAnaM prathamavizrAmoktavyAkhyAto jJeyamiti / / 10-11-12 // ia kuvakkhakosiyasahassakiraNaMmi pavayaNaparikvAvaraNAmaMmi bIjAkumatanirAkaraNanAmA dasamo visAmo sammatto // For Personal and Private Use Only ONGKONGHONGKONGHODINGHO devastutthAdyatidezaH / / 258 / / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 2.59 / / GHONGKONG SHOHOUS 3333! iti zrImattapAgaNana bhona bhomaNi zrIhIravijayasUrIzvara ziSyopAdhyAya zrIdharma sAgaragaNikRte khopajJakupAkSikakauzika sahasrakiraNe zrIhIravijayasUridattapravacanaparIkSAparanAmni prakaraNe bIjAmatanirUpaNanAmA dazamo vizrAmaH samAptaH // 02167035 atha dazamaM pAzacandramataM nirUpayitumAha aha pAsacaMdakumayaM dasamaM vRcchAmi dhuttadhuttaraM / vikkamao bAvattari ahie pannarasasayavarise || 1 || atheti navamabIjAmatanirUpaNAnantaraM kramaprAptaM dazamaM pAzacandrakumataM vakSye kIdRzaM tat kumatam ? - dhUrttadhUrttataraM dhUrttAnAM madhye dhUrttataraM, atizayena dhUrttamityarthaH, kAlamAha- 'vikamao'tti vikramato dvAsaptatisahite paMcadazazatavarSe jAtamitigAthArthaH // 1 // atha pAzacandraH kutaH kIdRgAsIdityAha - nAgapurIyata vagaNe ujjhAo pAsacandanAmeNaM / niyagaNasUrivirohA duvvayaNo luMpaguvvAsI // 2 // nAgapurIyata pAgaNe pAzacandranAnopAdhyAyaH san nijagaNasUrivirodhAt - nijagacchAcAryeNa saha vigrahAt luMpakavadurvacana AsIt, yathA lumpakalekhakena bhaNitaM bho ahaM jIvan bhavAmi tarhi bhavadIyabhikSoccheda karomi, evaM pAzacandreNApyuktamiti bodhyamiti gAthArthaH ||2|| atha pAzacandrasya jAtyAdisvarUpamAha - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only SONG SHONGHONGHOOLS) pAza candro tpattiH // 259 // www.jinelibrary.org. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marUpaNA zrIpravacana jAIi kaNayayAro liMgaharo kahavi kammajoeNaM / saMjAo dhuttamaI paavmypruuvnnaarsio||3|| parIkSA jAtyA sa kanakakAra:-suvarNakAraH, kathamapi karmayogena liMgadharaH saMjAtaH, kIdRzaH1-dhRtamatiH-paravaMcanAkuzalaH pApamata1vizrAme prarUpaNArasikA, yathA ete gacchAstathA mannAmnApi ko'pi gaccho bhavatvityabhiprAyakalita iti gaathaarthH||3|| atha tena kiM kRtmityaah||26|| bahu ciMtiUNa kumayaM parUviyaM ubhypaassNkaasN| paDimA'NukUlapaDivakravapakkhaphAsIvi dukkhanihI // 4 // bahu-atizayena cintayitvA kumataM svanAmnA prarUpitaM,kiMlakSaNam ?-ubhayapAzakalpaM, tatra hetumAha-'paDimANu'tti pratimAnukUlapratikUlapakSasparzi, apirevArthe, duHkhanidhireva-anantasaMsAraparibhramaNaduHkhanidhAnameva, ayaM bhAvaH-pAzacandreNa dhRtadhiyA vicArita ahaM kiMcittathAvidhaM prarUpayAmi yena pratimAnukUlAstapAprabhRtayaH tatpratikSA laMpakAzcetyubhaye'pi madAyattA bhavantIti vicAryobhayebhASAmapi pAzakalpaM mataM prarUpita, paraM zrIANaMdavimalasUrizrIvijayadAnamUribhistvaritameva lokAnukampayA sArA cakre, tena | tacchiSyopAdhyAyazrIvidyAsAgaraprabhRtibhistvaritamevobhayapAzazchinnaH, tena na vRddhimagAt , bahavastato mocitA iti gAthArthaH / Su4 // athaivaM prarUpaNArasikaH kathamAsIdityAha| saddahaNadhammarahio jiNavayaNavigovarNami nddcrio| nijjuttibhAsacuNNIcheaucche acheamaI // 5 // yataH sa zraddhAnadharmarahitaH, AstAM jainadharme, zaivadharme'pi tasya zraddhAnaM nAsIt , nanvevaM tasya zraddhAnaM kathamavagatamiti ceducyate, | yato'nye kupAkSikamatAkarSakA nAsAkaM pratyakSA abhUvan , paramayaM tvadhyakSasiddha evAsIt , sa cAsatpUjyairudIritaH-nanu bho pAzacandra ! kimiti navInamatavyavasthApanodyataH, na hi gaNanizrAmantarA dharmo bhavati, yadAgama:-"dhammaM caramANassa paMca nissAThANA GHONGKONGHONGKONGKONGHOTION KokGROUGHOROGROUGHOUSE // 26 // Fordi Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 269 // Jain Educationa OHORONGHOIGHONG pannattA, taM0 - kAyA gaNe rAyA gAhAvatI sarIraM" itizrIsthAnAMgapaMcamasthAnake u0 3, tadvatyekadezo yathA - gaNo- gacchaH tasya | copagrAhitA 'ikkassa kao dhammo0' ityAdigAthApUgAdavaseyA, tathA 'guruparivAro gaccho tattha vasaMtANa nijarA viulA / viNayAu tahA sAraNamAIhiM na dosapaDivattI // 1 // annonnAvekakhAe jogaMmi tahiM tahiM pyttttNto| NiyameNa gacchavAsI asaMgapayasAhago hoi ||2||' iti sthA0 vRttau, tathA 'paMcahiM ThANehiM kappati NiggaMthANa vA niggaMthINa vA gAmANugAmaM dUiJjittae, taM0- NANaTTayAe daMsaNaDhAe cari taTTayAe AyariuvajjhAe se vIsuMbhejA AyariuvajjhAe bahiM veyAvaccakaraNayAe 'ti zrIsthAnAMge, atra caturthe sthAne AcAryopAdhyAyaH zarIrAt pRthag bhavet tarhi gacchAntarAcAryanizrAkaraNArthaM varSAkAle'pi vihArAnujJA dattA, ato gaNanizrAmantareNa dharma eva na syAt ityukte sa uktavAn yathA anye gacchAstathA'smadvyapasthApito'pi samudAyo gaccha eva, tannizrayaiva vayaM dharmaM kurma iti ko doSaH 1, tadanu pUjyairuktaM - acchinna paraMparAgatasyaiva gacchasya nizrA saMbhavati, na punaH svarucivikalpitasamudAyasyApi, evamukte sa pAzaH pUtkRtyoktavAn- yathA'tItakAlApekSayA'dhunAtanavarttino gacchAH purAtanA bhaNyante tathA'nAgatakAlApekSayA madIyo'pi samudAyaH purAtano gaccha evetyAdyullaMThavA denAbhiprAyo'syAvagato yathA'yamabhavyasadRzaH sarvathA zraddhAnazUnya iti, ata eva jinavacanavigopane naTacaritaH, yathA naTo'nyadIyaveSAdiceSTA karaNenAnyeSAM vigopako bhavati tathA'yamapi jinavacanavigopako, bhAMDaceSTAkArItyarthaH, yata evamata eva niyuktibhASya cUrNicchedocchedacchekamatiH niryuktibhApyacUrNayaH pratItAH, cheyattipadaikadeze padasamudAyopacArAt chedagranthAH - nizIthamahAnizIthavyavahArAdayaH teSAmucchedaH - tadanaGgIkaraNakAraNAdilakSaNaH tatra chekA - nipuNA matiryasya sa tathA, ayaM bhAvaH - nizIthAdicchedagranthAGgIkAre sarveSAmapi kupAkSikANAmucchedaH syAd, atastaiste granthA evopekSitAH, pAzacandreNa For Personal and Private Use Only DIGHOIGIONNOISONINGINGH pAzacandrasvarUpaM // 262 // www.jinelibrary.org Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAzacandropadeza: zrIpravacana parIkSA 14vizrAme // 262 // OTOKOSHOOOGHOROHOPOHD punaH tadvacastadgatAnyapavAdapadAni ca janebhya udbhAvya taddhIlanA'pi kRtA,etacca mahApAtakaM,yato jainapravacane yAvanti utsargapadAni | tAvantyevApavAdapadAni, yadAgama:-"jAvaiyA ussaggA tAvaiyA ceva huMti avvaayaa| jAvaiyA avavAyA tAvaiyA ceva ussaggA // 1 // " iti, tatra cApavAdapadasevinAM prAyazcittAnyuktAni, tacca mUrkhalokAnAM purastAdasadRSaNodbhAvanena bruvANaH pravacanocchedapAtakabhAk syAt , sa ca niyamAdanantasaMsAryeveti pAzacandravarUpaM darzitamitigAthArthaH // 5 // atha tasyopadezamAha tassuvaeso vihicriajhddiyvaaytthaannpvibhtte| miakappamANusANaM vAgurakappo duhvigppo||6|| tasya-pAzasya upadezo vidhicaritayathAsthitasthAnavAdapravibhaktaH-'dvandvAnte zrUyamANaM padaM pratyekamabhisaMbadhyata' iti nyAyAd vAdazabdaH pratyekaM saMbandhanIyaH,tathA ca vidhivAda caritAnuvAdora yathAsthitavAdazceti3 trayo vAdAH tadrUpANi yAni sthAnAni taiH pravibhaktaH-vivecitaH, sa ca kiMlakSaNaH1-bAgurAkalpaH-mRgajAlikAsannibhaH, keSAm ?-mRgakalpamanuSyANAM-mugdhajanAnAM, ata eva sa upadezo duHkhavikalpaH-khAtmanaH pareSAM ca tadvacanazrotRNAM duHkhahetuvikalpaH, yadAgamaH-"cauhi ThANehiM jIvA sammohattAe kamma pakareMti, taM0-ummaggadesaNayA maggaNAsaNayA kAmAsaMsApaogeNa mijAniyANakaraNeNaM"ti zrIsthAnAMge, atronmArgadezanamArganAzAmyAM durlabhabodhitA bhaNitA, sA ca paashsyobhyjnyaa'piitigaathaarthH|| athavidhyAdivAdatrayaM vivRNoti NiravajamaNuTThANaM vihivAe cariyavAi sAvajaM / ubhayassahAvarahiyaM jahaTThie hoi vAyaMbhi // 7 // teNaM suhajhANAI muNikicaM jaM ca nijraahe| taM ciya jiNiMdavayaNaM vihivAe nannamavi hujjA ||8|| jamaNuTThiaNuTThANaM muNINamavi kammabaMdhakAraNayaM / jiNathuivihAraniddappamuhaM cariyANuvAyaMmi // 2 // KIGGHOROGHORSROUGKONG | // 262 // For Per and Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana11 vizrAme // 263 // 22640404 jaM sAvayANa dhamme jiNabhavaNAINa kAraNappamuhaM / taMpi cariyANuvAe jaM taM sAvajja'NuhANaM // 10 // AparamANu payatthA puDhavIpamuhA ya nirayapamuhAI / jahaThiavAe bhaNiyA jiNehiM jiyarAgadosehiM // 11 // jiNabhavaNabiMbapU Apa muhesuM puDhavipamuhaAraMbho / pArvati jANiUNaM paDikamiyanvo puDho so'vi // 12 // teNaM jidipUaM kAUNa ya kuNai iriyapaDikkamaNaM / aNNaha kUvAharaNaM davvathae saMgayaM kimiva 1 || 13 || nidA pamAya bhaNiA pamAyakaraNaM ca samayamittaMpi / vIreNaM paDisiddhaM goamanissAi savvesiM // 14 // tA kaha muNINa niddAkaraNuvaeso havijja vIrassa ? / teNa cariANuvAyA niddA muNiNA'vi kAyavvA ||15|| evaM aNNAdho kuvigappaviDaMbio mhaapaavo| paraloavAyadaMsI nAsI ahuNA'vi paccakkho ||16|| vidhivAde niravadyaM - niSpApamanuSThAnaM, caritAnuvAde sAvadhaM - sapApaM, ubhayasvabhAvarahitaM na sAvadyaM na vA niravadyaM, kiM tvasti, tat yathAsthitavAde itigAthArthaH // 7 // atha yata evaM tataH kimityAha - 'teNaM' yena kAraNena niravadyadharmAnuSThAnaM vidhivAde tena kAraNena munikRtyaM nirjarAhetuH - kevalanirjarAhetuH, na manAgapi karmavandhahetuH, zubhadhyAnAdikaM 'taM ciya'tti tadeva jinavacanaM tadviSayakameva jinendra bhASitaM vidhivAde, nAnyadapi bhaveditigAthArthaH ||8|| atha sAdhukRtyamapi yaccaritAnuvAde syAt tadAha - 'jamaNu0 ' yad anuSThAnamanuSThitaM munInAmapi karmabandhakAraNaM, tat kimityAha - 'jiNathui0 ' jinastutiH zakrastavAdibhiH vihAro - grAmAnugrAmavicaraNaM nidrA ca AdizabdAd dAnAdikaM caritAnuvAde syAt, yataH stutyAdinA zubhakarmabandhaH syAt, nidrAdinA cAzubhakarmabandha iti gAthArthaH // 2 // atha zrAvakakRtyaM kasmin vAde ityAha- 'jaM sAva0' yacca zrAvakANAM dharme jinabhavanAdInAM kAraNapramukhaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only SHOSHSINGHC SONS ONIONS ONG vidhyAdi vAdAH // 263 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11vizrAme // 26 // navInaniSpAdanatatpAlanAdikaM tadapi caritAnuvAde, yad-yasmAt sAvadyamanuSThAnaM-sapApaM dhrmkRtymitigaathaarthH||10||ath yathAsthi- vidhyAdi| tavAde kimastItyAha-'Apara.' AparamANu padArthAH-paramANumA-maryAdIkRtya yAvanti dravyANi pRthvIpramukhAH kAyAH-pRthivyA-15 vAdAH dyAzritAH sthAvaranAmakarmodayavanino jIvAH nArakapramukhA gatayazceti yathAsthitavAde bhaNitAH, kaiH?-jitarAgadveSairjinairitigAthArthaH // 11 // iti vAdatrayamudbhAvya athobhayapAzakalpaM khamatamAviSkurvannAha-'jiNabha.' jinabhavanabimbapUjApramukheSvapi pRthivIpramukhArambhaH-pRthivyAdijantUnAmArambhaH, so'pi samyagdRSTitvAt pApamiti jJAtvA pRthak pratikramitavyaH, jinabhavanAdikaraNe yat puNyaM tato'pi pRthivyAghArambhajanyaM yat pApaM tat pRthageva prtikrmitvymitigaathaarthH||12|| yataH pRthak pratikramitavyaM tataH kimityAha'teNaM' tena kAraNena jinendrapUjAM kRtvA IryApratikramaNaM karoti, arthAt zrAvaka iti, atha bhrAntaH san vyatireke'nupapattimAha'annaha'tti, anyathA yadi pApaM pRthak na zraddhIyate tarhi dravyastave kUpodAharaNaM kimiva saMgataM-upapattimat syAt ?, na kathamapItyarthaH, ayaM bhAvaH-kazcit pipAsumalinavastro jalanimittaM kUpakhananaM kurvANo vizeSatastRSApIDito malinazarIravastrazca syAt , paraM | tenaiva jalena tRDupazAntiH zarIravastrAdinairmalyaM ca syAt , evaM dravyastave kriyamANe jalAdhArambhajanyapAtakabhAk syAdeva, anyathA | kUpodAharaNamasaMgataM syAt , paraM pazcAdIryApratikrAntyA pAtakavilaya iti svagalapAdukAmajAnAna evoktavAnitigAthArthaH // 13 / / atha 12 | sAdhUnAM nidrAkharUpamAha-niddA0' nidrA tAvat pramAdo bhaNitA, yaduktaM-"majaM visaya kasAyA niddA vigahA yapaMcamI bhnniyaa| ee2 kA paMca pamAyA jIvaM pADaMti saMsAre // 2 // " iti, pramAdakaraNaM ca 'tiNNo'hisi aNNavaM mahaM, kiM puNa ciTThasi tIramAgao ? / amitura // 26 // pAraMgamittae,samayaM goyama! mA pamAyae // 1 // ityAdinA samayamAtramapi gautamanizrayA-gautamasvAminaM puraskRtya sarveSAmapi zrI DOOGSPOROPHORONSHOTION Jan Education Interno For Personal and Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 265 // Jain Educationa DIGHOROID vIreNa pratiSiddhamitigAthArthaH || 14 || yasmAdevaM tasmAt kimityAha - ' tA0' tasmAt sunInAM nidrAkaraNopadezo vIrasya kathaM bhavet 1, na kathamapItyarthaH, yena kAraNena vidhivAde nidrAkaraNamasaMgataM ato muninA nidrA caritAnuvAdAt karttavyA, amukena sAdhunetthaM nidrA kRteti kasyacit sAdhovaritasvarUpamavagamya tena vidhinA sAdhunA'pi vidheyeti gAthArthaH || 15 || atha pAzopadezasyopasaMhAramAha - ' evaM 0 ' evaM prAguktaprakAreNa ajJAnAndhaH kutsitavikalpaviDambito nehaloke'pi samAdhibhAgabhUt, yato navInasamudAyakaraNecchayA yatra kutrApi paribhramaNaM kurvANacarcAdAvudIrito'vahIlanAspadamevAbhUt, mahApApo - mahApApAtmA paralokApA yadarzI nAsItnarakAdyanantaduHkhabhAjanamahaM bhaviSyAmIti paralokopadravAda tadRSTiH adhunA'pi saMpratikAle'pIti, anena saMpratikAlavarttinAmasmAkaM pratyakSa evAsIt, na punaraparakRpAkSikavat etatprakaraNakarturmamApratyakSa iti pAzopadezo darzitaH iti gAthArthaH || 16 || iti pAzopadezo darzitaH, atha pAzopadezaM tiraskartumupakramyate jaM pAseNa ya bhaNiyaM vAyatigavibhAgakaraNao savvaM / taM caivAkiMcikaraM imAhiM juttIhiM viSNeyaM // 17 // yat pAzena - pAzacandreNa bhaNita vAdatrikavibhAgakaraNataH - vidhivAdacaritAnuvAda yathAsthitavAdavibhajanena sarva-akhilaM taM caiva tadeva akiMcitkaraM - sarvathA'pyasAraM AmirvakSyamANAbhiryuktibhirvijJeyamiti gAthArthaH ||17|| atha caritAnuvAdakharUpamAhacariyANuvAyakicaM savvaM samameva Neva jiNa bhaNiyaM / dhammAdhammavibhattaM niravajjAvajjavayaNapayaM // 18 // caritAnuvAdakRtyaM sarva jinabhaNitaM samameva-samAnameva naiva bhavatyeva, ayaM bhAvaH - pAzena bhaNitaM vidhivAde jinAjJA, na punavaritAnuvAde, tat pAzocaM samyak tadA syAd yadi caritAnuvAdakatyaM sarvamapi samAnaM bhavet, tacca nAsti, kIDagastItyAha For Personal and Private Use Only THONGONGO%80%C/ caritAnuvAdasvarurSa // 265 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritAnuvAdasvarUpa zrIpravacana I'dhammeti dharmAdharmavibhaktaM-caritAnuvAdakatyamapi dharmAdharmAbhyAM vibhaktaM-kiMciddharmAtmakaM kiMciccAdharmAtmaka, tadapi kIrazaM?parIkSA | niravayAvadyavacanapathaM-niravA cAvayaM ca niravadyAvayaM tadviSayakaM vacanaM tasya panthA ivarapathaM tava, niravadyo dharmaH sAvadho na dharma 11vizrAme | iti vacanapravRttiH pravacane karttavyA, yadyapi kiMcidAraMbhAdijanyamavayaM kApi dharmakRtye'pi bhavati tathApi 'sammadiTThI jIvo jaivihu // 266 // |pAvaM samAyarai kiNcii| appo si hoi baMdho jeNa na nibaMdhasaM kRnnh||1" iti (zrAva0 prati0 36) vacanAt khalpatvAt tajanyavyatavipAkAnudayAcopekSaNIyameveti nAvadyavyavahAraviSayaH, yathA vAtamaMDalikAdirajomAtrapAtena taDAkAdigataM jalaM kiMcidAvilaM bhavadapi nirmalajalamiva pAnadhAvanAdikriyopayogitayA samAnamevetikRtvA tatrApi jalavyavahAra eva, na punaH paMkatayA vyavAhiyate, evaM kathaMcitkicidAraMbhAdyadhyavasAyakaluSito'pi zrAvakAdidharmo dharmatayaiva vyavahartavyo, na punaH sAvadyadharmatayeti gAthArthaH // 18 // athaivaM kuta ityAhadhammovi ya sAvajjo niravajjo vatti neva pvibhtto| dhammAvajjaviroho aNAisiddho jao loe // 19 // dharmo'pi sAvadho niravadyo veti naiva pravibhaktaH-evaM vibhAgaH kato nAsti, kadAcid dharmahetubhUtAnAM kriyANAM madhye kasyAzcita kriyAyA kathaMcid vivakSayA sAvadhavyapadezo bhavedapi, paraM tajanyadharmasya sAvadhavyapadezo na bhavet , yathA jalakAluSyahetu timaNDalikArajo rajastvena vyapadizyamAnamapi jalamadhye patitakhakharUpavyapadezabhAga na bhavati, kiMtu jalasyaiva balavattvAd jalahAsyaiva vyapadezo bhavati, nizcayataH paJcavarNAtmake paTe zvetAdivyavahArobalavatvenaiveti pravacane pratItameva, evaM kuta ityAha-'dhammA. bajeti dharmAvadyayoH-puNyapApayorvirodhaH sahAnavasthAnalakSaNo'nAdisiddhA, nahi yaH svarUpeNa dharma:sa pAparUpo bhavitumaheti, nahi THOUGHORTHDASHINGHONORONG GOLGIOGROUGHOROUGHONGKON // 26 // Jan Education International For Person and Private Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana-hA dharmasya sAvacatvA parIkSA yadvastu yatsvarUpeNa zItavyavahArabhAk tadvastu tatsvarUpeNoSNavyavahAramapyavApnuyAta, zItoSNasparzayorvirodhasthAnAdisiddhatvAditi 12vibhAme gAthArthaH // 19 // yasmAdevaM tataH kimityaah||267|| tamhA dhammo duviho agAradhammo'NagAradhammo y| AraMbhakalusa paDhamo bIo AraMbharahio ya // 20 // tasmAt dharmo dvividhaH, dvavidhyaM tAvad agAradharmo'nagAradharmazceti arthAt (acAritralakSaNaH) cAritralakSaNaca, anayoH ko hameda ityAha-'AraMbhe tyAdi, ArambhakaluSaH prathamaH, ArammeNa-ArambhAdhyavasAyena 'kaDasAmaiovi uddiDakaDaM si bhujeti | nizIthacUrNivacanAt kaluSaH-AvilaH prAkRtatvAdvibhaktilopaH ArabhbhakaluSaH prathamo'gAradharmaH,ca punararthe,yaH punarArambharahita:sarvathA''rambhAdhyavasAyarahitaH sa sAdhudharma eva, yatastasyAjIvikAprakAro'pi jinairniravadya evAmihitaH, yadAgama:-"aho jiNehiM asAvajA, vittI sAhUNa desiyaa| mokkhasAhaNaheussa, sAhudehassa dhAraNA // 2 // " zrIdazavaikA0 iti gAthArthaH // 20 // atha pAzena yaduktaM-zrAvakadharmazcaritAnuvAde, paraM jinAnArUpe vidhivAde na bhavati tad kSayitumAha| evaM dhamme duvihe jiNaANA aNNahA na dhammovi / ANArahio dhammo dhammo jai keriso'hmmo||21|| | evaM prAguktasvarUpe dvividhe, apiradhyAhAryaH, dvividhe'pi dharme sAdhudharmazrAvakadharmalakSaNe'pi jinAjJA-tIrthakRtAmAjheva,anyathAAjJAmantareNa dharmo'pi na bhavet , tatra hetumAha-yadyAjJArahito dharmo dharmo bhavet tarhi adharmaH kIdRzo'paraH ?, ayamevAdharmaH, tathA ca dharmastAvadekavidha eva saMpadyate, tacca na yuktaM, yadAgama:-"duvihe dhamme patte taM0-suyadhamme ceva carittadhamme ceva, suyadhamme duvihe paM0, taM0-suttasuyadhamme ceva atthasuyadhamme neva, carittadhamme duvihe paM0, taM0-agAracarittadhamme ceva aNagAracaritta 9176kOXG* WOONTKOROKONOKONOMG HOUGHOUGHOOMGHOGHOjAjA, Jan Educationa international For Personal and Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme ||268|| bhAvaH dhamme ceveti zrIsthAnAGge (72), etadvRttiryathA - 'duvihe tyAdi, durgatau prapatato jIvAn sugatau ca tAn dhArayatIti dharmaH, dharmasya zrutaM - dvAdazAMgaM tadeva dharmaH zrutadharmaH caryate - Asevyate tat tena vA caryate - gamyate mokSa iti caritraM - mUlottaraguNakalApaH tadeva sAvadyatvAdharmazvaritradharmaH / 'suyadhamme' tyAdi, sUcyaMte sUtryaMte vA aneneti sUtraM susthitatvena vyApitvena ca suSThuktatvAd vA sUktaM suptamiva vA suptamavyAkhyAnenAprabuddhAvasthatvAditi, bhASyavacanaM tvevaM- "siMcai kharai jamatthaM tamhA0 suttapiva suThiavAvittao subuttaMti" | aryate-adhigamyate ardhyate - vAcyate bubhutsumirityarthaH - vyAkhyAnamiti, Aha ca - "jo suttAmippAo so attho aJjae ya jamhati / " 'caritte' tyAdi, agAraM gRhaM tadyogAdagArAH - gRhiNasteSAM yazcAritradharmaH samyaktvamUlANuvratAdipAlanarUpaH sa tathA, evamitaro'pi, navaraM agAraM nAsti yeSAM te'nagArAH - sAdhava iti / atra sAdhudharmavat zrAvakadharmo'pyavizeSeNaiva bhaNitaH, tena yadi yatidharme jinAjJA tarhi gRhidharme'pi, tasyApi pratipatteH gautamAderivAnanda zrAvakAderapi zrImahAvIrasamIpa eva sadbhAvAt, atha gRhidharme yadi nAjJA tarhi | sAdhudharme'pi samAnaM, iSTApattau cAjJArahito dharmo na phalavAn, yaduktam - "ANAi tavo ANAi saMjamo taha ya dANamANAe / ANArahio dhammo palAlapUluvva parihAi ||1||"ci, tathA 'ANAnidesakare guruunnmuvvaaykaare| iMgiyAgArasaMpanne, se viNIetti bucca ||1|| itizrIutta0, viziSTakaSTasya karmakSayaM pratyakAraNatvAt, kiMtu jinAjhAyA eva karmakSaya prati kAraNatvAt, kiMca- yadi dharmakRtye'pi jinAjJA na syAt tarhi pApakRtye vaktavyA 1, atyarthaM svarUpeNaiva tasyA asaMbhavaH syAt, tadviSayAbhAvAt, na ceSTApattiH, agre tasyAstadviSayANAM ca darzayiSyamANatvAditi gAthArthaH ||21|| atha dharmamAtre jinAjJaiveti vyavasthApanAya prathamaM dharmasvarUpa - |mutvA vivecayamAha *G<Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamA jaIdhammo / bIo prakArAntareNa trividhaH kuliMgadavbaliMgehiM bhIpravacanadhammo khalu mokakhapaho so tiviho naanndNsnncritto| ahavA tiviho sAhU saDDo sNviggpkrvpho||22|| vividhavA11vizrAme 6 dharmaH khalu mokSapatha:-mokSamArgaH, sa ca trividhaH, traividhyamAha-'nANe'tyAdi, jJAnaM ca darzanaM ca jJAnadarzane tAbhyAM sahita davicAra // 269 // cAritraM yatra sajJAnadarzanacaritraH, yaduktaM-"jJAnadarzanacAritrANi mokSamArgaH" iti, athaveti prakArAntareNa trividhA-sAdhuHzrAvakaH saMvinapAkSikazceti, yaduktaM-"sAvajajogaparivajaNAi savvuttamo jaIdhammo / bIo sAvagadhammo taio saMviggapakhapaho // 1 // | sesA micchaddiTTI gihiliMgakuliMgadavvaliMgehiM / jaha tini u mukkhapahA saMsArapahA tahA tiNi ||2||"tti zrIupadezamAlAyA| mitigaathaarthH||22|| atha jJAnAdayo hi samyagArAdhitA mokSapatha iti tadArAdhanaM kathamityAhatesiM sabvesiM ciya ArAhaNamiha jinniNdaannaae| ANA puNa ussaggovAyapaehiM viNA na have // 23 // teSAM sarveSAM 'ciya'tti avadhAraNe apyarthe vA sarveSAmeva sarveSAmapi ArAdhanaM iha-jinapravacane bhaNitaM, yadAgamaH-"tivihA ArAhaNA paM0, taM0-NANaArAhaNA" iti zrIsthAnAMge, etadvattyekadezo yathA-jJAnasya-zrutasya ArAdhanA kAlAdhyayanAdiSvaSTakhAcAreSu pravRttyA niraticAraparipAlanA jJAnArAdhanA, evaM darzanasya nizzaMkitAdiSu cAritrasya samitiguptiSu" iti zrIsthAnAMgavRttI, atra jJAnAdInAmArAdhanaM niraticAratayA bhaNitaM, tena jJAnAdiviSayAtikramAdayo'pi bhavanti, yadAgamaH-evamaikkamevi vaikkamevi aIAre'vi aNAyAre'vi"tti etadvatyekadezo yathA-'eva'miti jJAnAdiviSayA evAtikramAdayazcatvAraH, tatrA''dhAkarmAzritya caturNAmapi nidarzanaM 'AhAkammAmaMtaNa paDisuNamANe aikkamo hoi / / payabheyAi vaikkama 2 gahie taio 3 aro gilie 40 ||shtti, itthamevottaraguNarUpacAritrasya catvAro'pi, etaduddezena jJAnadarzanayostadupagrahakAridravyANAM ca pustakacaityAdInAmupaghAtAya | // 26 // orkONGKONGROGROUGHOUGHOG GHOUGHOUGHOLOUGHOUGGE JainEducationa For Personal and Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 270 // DIGIC DIGIGIGHONGHONGHO mithyAdRzAmupabRMhaNArthaM vA nimatraNapratizravaNAdibhirjJAnadarzanAtikramAdayo'pyAyojyA iti itizrIsthAnAMgavRttI, atra pustakacaityAdInAmupaghAtAya nimantraNapratizravaNe'tikramaH 1 padabhede ca vyatikramaH 2 gRhIte punaraticAraH 3 vinAzite ca cAnAcAro 4 bhaNitaH, evaM mithyAdRzAM upabRMhaNArthaM nimantraNapratizravaNAdibhirbhASyaM, evaM ca sati kadAcit pramAdavazAt aticArAdayaH samutpannAstadAnIM tena prAyazcittaM pratipattavyaM bhavati, tacca prAyazcittaM pramAdAdinA pustakacaityAdInAM vinAze navInanirmApaNameva tasya zuddhiheturiti jinairabhihitaM, dharmopakaraNasya hAnyA dharmasyaiva hAniriti tatsAdhanameva praguNIkarttavyaM, nanvevaM kathamiti ceducyate, yato yathA prANAtipAtAdyanyatarAzravaparisevanAjanyapApasya prAyazcittaM jJAnAdyArAdhanamevoktaM tathA jJAnAdivirAdhanAjanyasyApi pAtakasya prAyazcittaM tad yuktaM, paraM jJAnavirAdhanAjanyasya pAtakasya darzanArAdhanApekSayA jJAnArAdhanameva prAyazcittaM zreyaH, loke'pi pratikUlAdyAcaraNena yo dumito'narthahetuH sa evAnukUlAcaraNenAnukUlayitavyo, nAnyaH, tajjanyAnarthasya tenAnapAyAt tena jJAnopakaraNasya pustakAdervinAze pustakAdyeSa lekhanIyaM, pratimAdivinAze ca tadeva nirmApaNIyaM, karmavazAt cAritropaghAte khayaM caritrameva pAlanIyamityutsargapadaM, apavAdapade ca zaktyanusAreNa yathAgamamanyathA'pi taccArAdhanaM jinendrAjJayA, AjJA punarutsargApavAdAbhyAM vinA na bhavet, yathA tIrthakRtotsargApavAdAvupadiSTau tathaiva pravarttane jinAjJayA jJAnAdyArAdhanamitibhAva iti gAthArthaH ||23|| atha jJAnAdyArAdhanaM jinAjJayaiva bhavati, paraM pustakapratimAdinirmApaNaM tu na vidhivAdarUpajinAjJayA, kiMtu caritAnuvAdenetipAzasyAzAM parAkartumAhaNANassava ArAhaNamuvagaraNAyArapAlaNehiM bhave / evaM daMsaNacariANamaNNaha virAhaNA bhaNiA ||24|| 'NANassa 'tti jJAnasyApyArAdhanaM upakaraNAcArapAlanAbhyAM bhavet, tatropakaraNAni pustakapustakasAdhanamaSIlekhinyAdIni Jain Educationa International For Personal and Private Use Only LONCHOK HORONGHORONGHONGKON vividhavAdavicAraH // 270 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana dravyANi tathA AcAryopAdhyAdayazcAdhyApakA nIrogaM zarIraM cetyAdyapi jJAnasya sAdhanAni, ata eva satsu AcAryAdiSu jJAnamadhItaM vividhavAdaparIkSA na syAt tadA jJAnasyAnArAdhanayA devaloke'pi pazcAttApabhAk syAta, yadAgamaH-"tIhiM ThANehiM deve paritappejA, taMjahA-aho mae vicAra 11 vibhAme 271 // hAsate bale saMte vIrie saMte purisakkAraparakkamme khemaMsi sumikkhaMsi AyariyauvajjhAehiM vijamANehiM kallasarIreNa No bahue sue ahIe 1 aho NaM mae ihalogapaDibaddheNaM paralogaparammuheNaM visayatasieNaM No dIhe sAmaNNapariAe aNupAlie 2 ahoNaM mae| iDirasasAyagurueNaM logAsaMsagiddheNaM No visuddhe caritte phAsie, icchetehiM tihiM 3" etavRttyekadezo yathA-'tappeja'tti pazcAttApaM | karoti, aho vilaye sati-vidyamAne bale zArIre bIrye jIvAzrite puruSakAre amimAnavizeSe parAkrame abhimAna eva ca niSpAdita| viSaye ityarthaH kSeme-upadravAbhAve sati subhikSe-sukAle sati kalyazarIreNa-nIrogadeheneti sAmagrIsadbhAve'pi no bahu zrutamadhItamityevamityAdi shriisthaanaaNgttiikaayaaN| kSetraM cAcAryasamIpAdi yadvA yatra kSetre zrutAbhyAsaH kriyate kAlaH sumikSAdiH prAgukta eva, athavA vidyAsAdhananakSatrAvacchinno bodhyaH, tatra daza nakSatrANi jJAnasya vRddhikarANi bhavanti, yadAmamaH-"dasa nakkhattA nANassa | buDikarA paM0, taM0-migasiraaddApusso tini apuvvAiM mUlamassesA / hattho cittA ya tahA dasa buddhikarAiM nANassa // 1 // " itizrIsthAnAMge, etavRttiryathA-'vuTTikarAIti etanakSatrayukte caMdramasi sati jJAnasyoddezAdiryadA kriyate tadA jJAnaM samRddhimupayAti avicchedenAdhIyate zrUyate vyAkhyAyate dhAryate veti, bhavati ca kAlavizeSastathAvidhakAryeSu kAraNaM, kSayopazamAdihetutvAt tasya, yadAha| "udayakkhayakkhaovasamovasamAi jaM ca kammuNo bhnniaa| davvaM khitvaM kAlaM bhavaM ca bhAvaMca saMpappa ||1||"tti, tadyathA 'magasira' |gAhA, iti sthAnAMgavRttI, atra pustakavat nakSatrAvacchinaH kAlo'pi jJAnasya kSayopazamaheturbhaNitaH,bhAvo'pi tthaavidhjnyaankssyop-IO||27|| OUGROGRONGHORAORDIOSHONORONS HONGKOROVARRIORSHIONS in Education Internabon For Personal and Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 272 // SONGONGHONGKONGHONGKONG zamo vIryAntarAyakSayopazamo vetyAdi, evaM dizo'pi jJAnAdikAraNaM, yadAgamaH - "do disAo abhigijjha kappati NiggaMthANaM NiggaMthINaM | vA pabvAvittae - pAINaM ceva udINaM ceva, evaM muMDAvittae sikkhAvittae ubaTThAvittae saMbhuMjittae saMvasittae sajjhAyaM uddisittae sajjhAyaM samuddisittae sajjhAyamaNujANittae Alotittae paDikkamittae niMdittae garihittae viuTTittae visohittae akaraNayAe anbhuTThittara AhArihaM pAyacchittaM tavokammaM paDivajittae "tti zrIsthAnAMge, etaTTIkA yathA 'do disAu'tti ityAdi, dve dizau - kASThe abhigRA - aMgIkRtya, tadabhimukhIbhUyetyarthaH, kalpate- yujyate nirgatA graMthAt dhanAderiti nirgrathA:- sAdhavasteSAM nirgrandhyaHsAdhvyastAsAM pravrAjayituM rajoharaNAdidAnena prAcInAM prAcIM pUrvAmityarthaH udIcInAM - udAcImuttarAmityarthaH, uktaM ca- "puvvAmuho u uttaramuho ya dijA'havA paDicchijjA / jAe jiNAdayo vA haveja jiNaceiAI va || 1||tti, 'eva' miti yathA pravrAjanasUtraM digdvayAlilApena adhItaM evaM muMDanAdisUtrANyapi SoDazAdhyetavyAnIti, tatra muMDayituM zirolocanataH 1 zikSayituM grahaNazikSApekSayA sUtrArthI grAhayituM AsevanAzikSApekSayA tu pratyuprekSaNAdi zikSayitumiti 2 utthApayituM - mahAvrateSu vyavasthApayituM 3 saMbhojayituM bhojanamaMDalyAM nivezayituM 4 saMvAsayituM saMstArakamaMDalyAM nivezayituM 5 suSThu A-maryAdayA'dhIyate iti svAdhyAyaH - aMgAdiH taM uddeSTuM - yogavidhikrameNa samyagyogenAdhISvedamityevamupadeSTumiti 6 samuddeSTuM - yogasAmAcAryaiva sthiraparicitaM kurvidamiti vaktumiti7 anujJAtuM - tathaiva samyag etad dhAraya anyeSAM ca pravedaya ityevaM amiSAtumiti 8 AlocayituM gurave'parAdhAn nivedayitumiti 9 pratikramituM - pratikramaNaM kartumiti 10 niMdituM aticArAn svasamakSaM jugupsituM, Aha ca "sacarittapacchayAvo niMda"ti 19 garhituM gurusamakSaM tAneva jugupsituM, Aha ca- 'garahAvi tahAjAtIyameva navaraM parappayAsaNa' ti 12 'biuTTittae' ti vyativarttatuM vitroTayituM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only vividhavAdavicAraH // 272 // . Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 27 // GOOGHOOLGHONOOTO vikuTTayituM vA, AticArAnubandha viccheditumityarthaH 13 vizodhayitumaticArapaMkApekSayA AtmAnaM vimalIkartumiti 14 akaraNa jAcAratayA-punarna kariSyAmItyevaM abhyutthAtuM-abhyupagantumiti 15 yathAIm-aticArAdyapekSayA yathocitaM pApacchedakatvAt prAyazcitta syopadeza vizodhakatvAdvA prAyazcittaM, uktaM ca-"pAvaM chidai jamhA pAyacchittaM tu bhaNNae teNa / pAeNa vAvi cittaM visohae teNa pacchittaM ||sh"ti, tapaHkarma-nirvikRtikAdikaM pratipattum-abhyupagantumiti 16 ityAdi zrIsthAnAMgaTIkAyAM, atra yadyapi do disAo abhigijjha kappati niggaMthANa vA niggaMthINa vA sajjhAya udisittae sajjhAyaM samuddisittae sajjhAyamaNujANittaetti mUtramAtrasyaiva | sammatitayopayogaH tathA'pi pAzacandramate etatsUtroktaM kimapi na vidyate iti prasaMgato jJApanArtha bhaNitaM, tatkathamiti cet ucyate, pAzacandreNAcchinnaparamparAM parityajya lumpakavat kevalapustakalikhitasiddhAntamAtrAnusAreNa nijamativikalpitaM sUtrArtha puraskRtya nijamatamAviSkRtaM, tatra pAzacaMdreNa skhaziSyebhyo dIyamAnA dIkSA na kasyApi guroH pAzca gRhItA, ataH svayamadIkSitaH parebhyo gRhasthavat dIkSAdAnAnahaH kathaM tacchiSyANAM dIkSAdAnaM, evaM muNDApanamapi bodhyaM, upasthApanA tu pAzamate mUlato'pi na sambhavati, yathA kRtayogAnuSThAnAH tatpUrvakAdhItaSaDjIvanikAparyantasUtrArthAzcopasthApyaMte, pAzamatena tu yogAnA eva abhAvAt , nanu tadIyAH api yogAnuSThAnaM kurvanti iti zrUyate iti cet maivaM, svamativikalpitaM hi yogAnuSThAnaM na bhavati, tanmate tu svamativikalpitaM, yathA markaTAnAM guMjAsamudAye agnivikalpaH zItakAle jAyate, paraM na tenAgninaudanapAkAdisambhavaH, kintu yogAnuSThAnaM yadi gurupAratantryAbhAvenApyabhaviSyat tarhi zrIASADhAcAryoM divaM gato'pi Agatya skhaziSyAn yogAnuSThAnaM nAkArayiSyat , tathA ca tRtIya-al nihavotpattirapi nAbhaviSyaditi bodhyaM, yogAdyanuSThAnAbhAvAccAMgAdInAM noddezasamuddezAnunAdayo bhavaMti, yogAnuSThAnaM ca yoga PHONGKOOONGKONKjAnAjAra For Personal and Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 274 // sAmAcArIgranthopalabhyaM paraMparAgataM ceti / tathA maMDalIsaMbhogaH pAzasya kenApi sAdhuguruNA saha nAsIt kathaM khaziSyebhyo maMDalI - saMbhogakArakaH sambhavet , evaM grahaNAsevanAzikSA'zrutyA svayaM pAzaH kathaM parebhyaH tacchikSakaH, nanu pAzacandrasya zAlAyAM grahaNAdizikSA jAtA bhaviSyatIti cet maivaM, svaziSyebhyo grAhyamANAyAH zikSAyAH kvApyagrahaNAt, na hi svamatAbhimatazikSAyAH upadezakaH ko'pyAsIt, tathA prAyazcittadAnamapi tanmate mUlato'pi nAsti, prAyazcittagranthAnAmapi nizIthavyavahArAdInAmanaMgIkArAt, aMgIkAre vA svayamaprAptaprAyazcittaH kathaM prAyazcittadAnasamartha ityAdyanayA dizA pAzamataM na sUtrAdi sparzatyapi iti prasaMgato bodhyaM, atha prakRtamucyate yathopakaraNAni jJAnasya bhaNitAni tathA AcAro'pi jJAnasya kAlAdyaSTaprakAraH, yadAgama:- "duvihe AyAre paM0 taM0-jANAyAre caiva nonANAyAre ceve" ti zrIsthAnAMgasUtraM, etaTTIkA yathA- 'dubihe AyAre' ityAdi sUtracatuSTayaM kaMThyaM, navaramAcaraNaM AcAro-vyavahAro jJAnaM zrutajJAnaM tadviSaya AcAraH kAlAdiraSTavidho jJAnAcAraH, Aha ca- "kAle viNae bahumANe uvahANe caiva tahaya niNhavaNe / vaJjaNaatthatadubhaye aDhaviho nANamAyAro || 1 || "tti zrIsthAnAMgaTIkAyAM, atra kAle viNaetti gAthAniryu - ktikRtA zrI bhadrabAhukhAminA zrIdazavaikAlikaniryuktAvabhihitA, taddvyAkhyAnaM yathA - "kAle, yo yasya zrutasya kAla uktaH tasya tasminneva svAdhyAyaH kartavyo, nAnyadA, zrutagrahaNaM kurvvatA gurorvinayaH kAryaH, tathA zrutagrahaNodyatena gurorbahumAnaH kAryo, bahumAnaH AntaraH bhAvapratibandhaH, zrutagrahaNamabhIpsatA upadhAnaM kAryam, upadhAnaM tapaH, taddhi yad yatrAdhyAyane AgADhAdiyogalakSaNamuktaM tattatra kAryaM tathA gRhIte AzAtanA anihnavaH kAryaH, yadyasya sakAze'dhItastatra sa eva kathanIyaH, vyaMjanArthatadubhayAnyAzritya | bhedo na kAryaH, aSTavidho jJAnAcAro - jJAnAsevanAprakAra" iti, atra jJAnAcAre AgADhAdiyogodvahanAdikaM bhaNitaM, etacca pAzapramukha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only AcArasyopadezaH // 274 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA vizrAma // 275 // aacaarsyopdesh| HOOLOO mateSu na saMbhavatyeveti prasaMgato codhyaM, tathA darzanAcAro'pyaSTadhaiva, 'nissaMkiba nikaMkhia ninvitigicchA amUDhadiTThI a| uvavRha thirIkaraNe vacchalla pabhAvaNe atth||1||"tti zrIdazavaikAlikaniyuktau,etadvyAkhyAna-niHzaMkitaH-dezasarvazaMkArahitaH, tatra deza- zaMkA samAne jIvatve kathameko bhavyaH? aparastvabhavya iti zaMkyate, sarvazaMkA-sarvamevedaM parikalpitaM bhaviSyatIti,tathA niSkAMkSitaHdezasarvakAMkSArahitaH, dezakAMkSA ekaM darzanaM kAMkSati, sarvakAMkSA tu sarvANyeva, nirvicikitsaH-sAdhveva jinadarzanaM, kintu pravRttasyApi | sato mamAmAt phalaM bhaviSyati na vA bhaviSyatIti,kriyAyAH kRSivalAdiSabhayathopalabdheritivikalparahito nirvicikitsa ucyate, yadvA nirjugupsaH-sAdhujugupsArahitaH, amUDhadRSTi:-bAlatapakhitapovidyAtizayadarzanairna mUDhA-svarUpAda na calitA dRSTiH-samyagdarzanarUpA yasyAsAvamUDhadRSTiH, upabRMhaNaM ca sthirIkaraNaM ca upabRMhaNasthirIkaraNe, tatropabRMhaNaM-samAnadhArmikANAM sadguNaprazaMsanena tadvRddhikaraNaM, sthirIkaraNaM-dharmAdviSIdamAnAnAM tatraiva sthApana, vAtsalyaM ca prabhAvanA ca vAtsalyaprabhAvane, vAtsalyaM-samAnadhArmikaprItyupakArakaraNaM prabhAvanA-dharmakathanAdibhistIrthakhyApanA, aSTa cetyaSTaprakAro darzanAcAraH iti daza vRttI, darzanopakaraNAni tu jinabhavanarvivAdIni pratItAni, tathA cAritrAcAro'pyaSTadhA, yathA-"paNihANajogajutto paMcahiM samiIhiM tIhiMguttIhiM / esa carittAyAro aTTaviho hoi naayvyo||1||" iti daza ni0, etabRttiryathA praNidhAnaM-cetaHsvAsthyaM tatpradhAnA yogAH praNidhAnayogAstairyuktaH2 paMcamiH samitibhiH tisRbhirguptibhiryaHpraNidhAnayogayuktaH, paMcasu samitiSu tisRSu guptisu vA, eSa cAritrAcAro'STavidhaH iti zrI daza0 vRttI, cAritropakaraNAnyapi rajoharaNAdIni sAdhUpakaraNAni, evaM jJAnAdInAmArAdhanaM yathoktAcArAnupAlanenaiva syAt , anyathA tadAcArANAmaparipAlane jJAnAdInAM virAdhanA bhaNitA,yadAgamaH-"tivihe saMkilese paM0, taM0-nANa-| OGHORIGHolAda KOROLOGHOjalara 275|| Jan Education Intematon For Personal and Private Use Only www.n yong Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 276 // OHORONGHOOK DIGHONGKONGH saMkile se daMsaNasaMkilese caritasaMkilese" ityAdi, atra jJAnAdyArAghane jinAjJA virAdhane ca neti saMpanne sAdharmikavAtsalyAdikamapi jinAjJayaiva siddhaM tadA pAzasya kadAzA dUrata evApAsteti gAthArthaH ||24|| atha jJAnAdInAmupakaraNAni vyaktyA sUtrata evAhapotthAI uvagaraNaM NANassa tahA jiniMdabhavaNAI / daMsaNauvagaraNaM khalu puttippamuhA ya caraNassa ||25|| pustakAdi jJAnasyopakaraNaM AdizabdAt nIrogazarIrAdikaM prAgevoktaM bodhyaM tathA jinendra bhavanAdi darzanopakaraNaM, AdizabdAt jinapratimAdigrahaH, khalu nizvaye, 'puttippamuha 'tti mukhavastrikApramukhaM, AdizabdAt rajoharaNakalpAdigrahastaccAritropakaraNamiti, nanu jJAnadarzanAbhyAM vinA cAritrasyaivAsaMbhavAt yathA jJAnadarzane sAdhUnAM cAritrahetU eva bhavatastathA tadupakaraNAnyapi cAritropakaraNAnyeva sAdhUnAM bhavantu, cAritrasyaivopaSTaMbhakatvAt iti cet, satyaM, jJAnadarzanopakaraNAnAM sAkSAt jJAnadarzanayoreva hetutvAt, cAritrasyApi paramparayA tathAtve'pi mukhyavRttimadhikRtya tathaiva vyavahArasya yuktatvAt, cAritravyatiriktayorapi jJAnadarzanayorupakartRtvAcca pRthageva vyapadezo yukta iti gAthArthaH ||25|| atha utsargApavAdayorutsargata eva yathAsaMbhavaM sthAnakAnyAha - ussaggo muNidhamme avavAyaparyami iaramaggo ya / ikkikko'vi a duviho evaM siddhaMtasupasiddho ||26|| mukhyavacyA utsargo munidharmmaH - sAdhumArgo, yataH tIrthakRtaH prathamamutsargataH paMcamahAvratAtmakaM sAdhumArgamevopadizaMti, tatrAkSamAnuddizyApavAdapade zrAvakasaMvignapAkSika mArgadvikamupadizaMti, ataH sAdhumArgApekSayA tAvapavAdarUpAveva teSu triSvapyutsargApavAdasambhavAt pratyekamekaiko'pi ca dvividhaH, evam amunA prakAreNa siddhAntasuprasiddhaH - jinapravacane'tizayena prasiddhaH, ayaM bhAvaH| mukhyavRcyotsargarUpo'pi sAdhumArgo'nekApavAdapadasaMyuktaH sthavirakalpaH, sthavirakalpe hyugatsargApavAdayostaulyAt, yadAgamaH 'jAvaiA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only DIGHOKISHO% AcAra syopadezaH // 276 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasyopadeza mIpravacana-2 | ussaggA tAvaiA ceva huMti avvaayaa| jAvaiA avavAyA ussagmA taciyA ceva ||"tti vyavahArabhASye, jinakalpastu parIkSA kevalotsargarUpa eva, tatra dvitIyapadAbhAvAt , tathA zrAvakamArgastAvaccAritrabhAraM voDhumazaktasya saMbhavati, 'kAraNiko'pavAda'iti 12vizrAme vacanAt , tathAvidhazaktyabhAva eva kAraNaM, tathAvidhazaktyabhAvo'pi cAritrAvaraNIyakSayopazamAbhAvajanya eva, tatrApi itthameva krtt||277|| vyamiti jina bhihitaM, kintvAstAmanyatra, samyaktvapratipattAvapi 'nannattha rAyAbhiyogeNa gaNAbhiyogeNa balAbhiyogeNa devayAbhi| yogeNa guruniggaheNa vittikaMtAreNe'tyAkArA bhaNitAH, evaM vrate'pi, yathA utsargeNa samyaktvamUlAni dvAdaza vratAnyevAbhyupagantavyAni zrAvakairityuktavAn , zakyabhAve yAvadekamapi vrataM pratipanno dezaviratirbhaNyate, tadabhAve vA'viratasamyagdRSTireva zrAvakaH sthAdityAdi, evaM saMvignapAkSiko'pi gRhItacAritrastathAvidhacAritrAvaraNIyakamrmodayAccAritraM vimucya dezaviratiH zrAvako bhavati, | etacca jinAjJA,yadAgamaH-"jai na tarasi dhAreuM mUlaguNabharaM sauttaraguNaM ca / mottUNa tinni bhUmi susAvagattaM varatarAgaM / / / / arahaMta ceiANaM susAhupUArao dddhaayaaro| sussAvago varataraM na sAdhuveseNa cuadhammo / / 2 / / " iti, evamapyazakto yadi gItArthastarhi | saMvignapAkSiko bhavati, tatrApi zaktyanusAreNa punaH pratijJAtAnAM mUlottaraguNAnAM paripAlanaM bhavatIti,evamutsargApavAdayorutsargato'pa| vAdatazca sthAnAni darzitAnIti gAthArthaH / / 26 / / atha kAlAnubhAvAt kupAkSikasaMsargabAhulyAt samyag utsargApavAdasvarUpamajAnAno bhUyAn jano'pavAdahelanApara eveti tacAlanAM parAkaraNAyApavAdasvarUpamAhakAraNio avavAo ussaggAo'vi hoi balavaMto / ussaggapAlaNaTThA nivaivva jiNehiM so bhnnio||27|| kAraNiko'pavAdaH utsargAdapi balavAn bhavati, yadAhuH zrIhemAcAryapAdAH 'utsargAdapavAdo balIyAn' iti nyAyasUtre, UOHOTOHOUGHOOMGHOSHO GOOHOROHORG | // 27 // in Education For Personal and Private Use Only www.ncbryong Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 278 // balavacve hetumAha - 'ussagga'ti yataH so'pavAdo nRpavadutsargapAlanArthaM jinairbhaNitaH, yathA prajApAlanArthaM prajayA'bhiSecyAvasthApito | rAjA prajAbhyo'pi balavAn bhavet tathA'pavAdo'pyutsargeNaiva vyavasthApitaH utsargAdapi balavAn, tatkathamiti cet zRNu, utsargo brUte - nanu bho apavAda ! assacchiSyAdikaM tvadAyattameveti vadAjJayaiva vayaM varttiSyAmahe, apavAda maMtareNotsargaH sthAtuM na zaknotIti bhAva iti gAthArthaH ||27|| athotsargApavAdayorbalasthAnakamAha ussaggo khalu pagaI avavAo puha (bhU) baitti saThThANe / paraThANe asamatthA do'vi a te garahaNijjAvi // 28 // utsargaH khaluravadhAraNe prakRtiH - prajAloka ityarthaH, apavAdaH pRthivIpatiH- rAjeti, kva 1 - 'svasthAne' utsargasthAne - apavAdAnavakAze 'abhAvopAdhiko hyutsarga' iti vacanAt yAvadapavAdaprayojanaM na patati tAvadutsarga eva balavAn, apavAdasthAne cApavAdaH, apavAdasthAnaM kAraNaM, utsarganirvAhakadravyAdyayogaH, utsarga sAmarthya nirodhaka dravyAdisAmagrItyarthaH, tannirAkaraNArthamapavAdo rAjasthAnIyaH, yathA rAjA prajApIDAkAricaurAdijana nivArakastathA tathAvidhadravyAdisAmagryA nivArako'pavAdaH, etau dvAvapi parasthAneapavAdasthAne utsargaH utsargasthAne cApavAda iti sthAnakavyatyaye asamarthoM-na sAmarthyabhAjau bhavataH, api- punargarhaNIyau - jugupsanIyau aho maryAdArahitau dvAvapi pravarttete dvayorapyAzraya ityartha iti gAthArthaH ||28|| atha kIdRzI prakRtiH kIdRzazca rAjeti utsargApavAdayordRSTAntIkartuM darzayati Jain Education international pagaI sahAvasiddhA kAraNio hoi bhUvaI niamA / pagaIdhaNauvajIvo NAeNaM tIi rakkhaThThA // 295 // prakRtiH svabhAvasiddhA bhavati, na punaH kenApi sthApitA, bhUpatI - rAjA turadhyAhAryo, bhUpatistu niyamAt kAraNikaH-kAraNa For Personal and Private Use Only QIGONG ORTIGONGONGLO% AcAra syopadezaH // 278 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PORCKORO AcArasyopadeza vizeSAjjAto bhavati, yathA parasparaM vivadamAnairyugalikai rAjanimicaM zrInAbhikulakaro yAcito, nAminA ca bhavatAM RSabhadevo rAjA bhIpravacana- vivAdAdinivAraNena nyAyapravartako bhaviSyatIti kAraNavazAt rAjA jAtaH,ata eva 'paDhamarAe'tti siddhAntavacanaM, na punarevaM paDhama parIkSA payatti vetyAdi dRSTaM zrutaM vA, tasmAt kAraNiko rAjA,sa ca kIdRzaH syAdityAha-prakRtidhanopajIvakaH-prakRteH sakAzAt yad dhanaM 11 vibhAme tadupajIvI, tenaiva svanirvAhaka ityarthaH, kena ?-nyAyena-nyAyamArgeNa, labhyabhAgopAdAnayathA'parAdhadaMDAdinetyarthaH, atha prkRtidhno1279|| pajIvanena nyAyabhAg kathamityAha-'tIiti tasyAH-prakRte rakSaNArtha,prajApAlanArthameva prajAdhanopajIvI nyAyavAneva, yathA bhAramudvahan vRSabhastRNAdikaM carati, yadAgamaH-"jo vahai so taNaM caraItti nizIthacUrNI, yastu anyAyadhanopajIvI sa tu rAjA na bhaNyate, kintu nRpo luTAko bhaNyate iti gAthArthaH / / 29 // atha dArTAntikamAha evaM khalu avavAo ussagguvajIvao'vi NAeNaM / ussaggaM pAlijjA teNaM jahasaMbhavAgArA // 30 // evaM khalu:-nizcaye apavAda utsargopajIvako'pi nyAyenotsargapAlayet ,nanu rAjA tAvat prajAdhanopajIvako bhavati,tadadhyakSa| siddhameva, paramapavAdaH kathamutsargadhanopajIvaka iti cet zRNuta, yathA samutpanne'pi rogAdau sAdhunotsargato bhaiSajAdicikitsA na kAryA, yadAgama:-"tegicchaM nAminaMdijjA, sNvikkhttgvese| eaMkhu tassa sAmaNNaM, jaM na kujA na kArave // 1 // " iti zrIuttarAdhyayane 2, tathA 'mottUNa jai tigicchaM ahiAseUNa jai taraha sammaM / ahiAsiMtassa puNo jaha se jogA na hAiti ||2||"tti zrIupadezamAlAyAM, atra pUrvArdunotsargaH pratipAditaH, evaM ca sati ko'pi sAdhurasamarthazcikitsAdikaM vinA jJAnAdihAnijamavApnoti tadA'pavAde cikitsAdikaM kalpyaM,tacca ussaggatti gAthottarArddhanoktaM, yathA 'savvattha saMjamaM saMjamAu appANameva rkkhejjaa| HONOHOUGHORORIGHONGKON HOUGHOUGHODOGGHORNO // 27 // In coin For Personal and Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasyopadeza zrIpravacana- muccai aivAyAo puNo'vi sohI na yAviraI ||1||"tti bRhatkalpabhASye, atrotsargastAvat svabhAvasiddho yAvajIvAvasAnaH parIkSA | prabhUtakAlakhAmI, tasmAt kAlAta rogopazAMtirmaryAdAtikrAMtaM khanirvAhayogyaM kAlamAdAyApavAdaH pravartate, sa ca kAlaH khabhAvasiddha11 vizrAme // 28 // | syotsargasyaiva dhanarUpApavAdopajIvanahetuH, sa cApavAdo yadi rogopazAntimaryAdAmatikramyAparakAlasya bhoktA syAttadA tu nRpatiluTAkAdivadanAcAro, na punarapavAdaH, ata eva zailakAcAryoM rogopazAMtAvapi tathaiva pravarttamAnaH pArzvasthAdivizeSaNAnvito maNitaH, etacca prAyaH pratItameveti, kiMca-utsargastAvat tAvaMtaM kAlaM yadyapavAdAya na dadAti tadA rAjA'pyapavAdo nirvAhasAmagrIrahito notsagaM pAlayati,tatazca sa sAdhurutsarga sevayitumazakto'pavAdaparAGmukhazca patitadhA durgatigrAmyubhayato'pi bhraSTaH syAditi,tathAprakArAntareNa dArzantikayojanA, yathA-AstAM chadmasthasAdhUnAM, kevalinAmapi strINAM karasparzo'pi niSiddhaH, yadAgamaH-'jatthitthIkarapharisaM, liMgI arihAvi sayamavi karejA / taM nicchayao goama! jANejA mUlaguNabhaDeM // 1 // " iti gacchAcAraprakIrNake, evamutsarge yAvajIvakAlAdhike vidyamAne pazujAtyAdinA upahanyamAnAM jalAdau vA nimajantIM sAdhvIM bAhvAdinA'valaMbamAnojinAjJAM nAtikAmati, yadAgama:-''paMcahi ThANehiM samaNe niggaMthe niggaMthiM geNhamANe vA avalaMbamANe vA nAtikamati, taM0-niggaMthiM caNaM ra annayare pasujAie vA pakhijAie vA oghAejA, tattha niggaMthe niggaMthiM giNhamANe avalaMbamANe nAtikamati 1 niggaMthe niggaMthiM duggaMsivA visamaMsi vA pakkhalamANiM vA pavaDamANiM vA geNhamANe vA avalaMbamANe vA nAtikamati 2 niggaMthe niggaMthiM setaMsi vA paMkasi vA paNagaMsi vA udagaMsivA ukkasamANIMvA ovujjhamANIM vA geNha0 avalaMbaNAti03 niggaMthe niggaMthiMNAvaM ArUhamANe orubhamANe vA NAtikamati 4 khettaitvaM dittaicaM jakkhAtilujAva bhacapANapaDiAtikakhitaM niggaMthe niggaMthiM geNhamANe vA avalaMbamANe nAti ORACHNOHOROHOUGHOUGHOUGHINGH // 28018 in Education tembon For Personal and Private Use Only Haw.jainelibrary.org Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsargApavAdabya vasthA zrIpravacana- kamati 5" iti zrIsthAnAMge, etavRttyekadezo yathA-anaMtaraM dravyaprabuddhaH kAraNataH uktaH, atha bhAvaprabuddhamanuSThAnataH AjJAnatiparIkSA krameNa darzayitumAha-'paMcahIM'tyAdi,sugamaM navaraM 'giNhamANe tti bAhAdAvaMge gRhNan ,avalaMbamAnaH patantIM bAhAdau gRhItvA dhArayan , 11vizrAme athavA savvaMgiaM tu gahaNaM kareNa avalaMbaNaM tu desamiti, nAtikAmati svAcAramAjJA vA, gItArthasthaviro nigraMthabhAvena ythaa||28|| kathaMcit pazujAtIyo dRptagavAdiH pakSajAtIyo gRdhrAdiH 'ohAejatti upahanyAta , tatreti upahanane gRhNan nAtikAmati, kAraNikatvAt ,niSkAraNatve tu doSo, yadAha-"micchat uDDAho virAhaNA phaasbhaavsNbNdho| paDigamaNAI dosA bhuttAbhutte aNAyavvA // 1 // " ityakaM, tathA duHkhena gamyate iti durgaH, sa ca tridhA-vRkSadurgaHzvApadadurgo mlecchAdimanuSyadurgazca tatra vA mArge, uktaM ca-"tivihaM |ca hoi duggaM rukkhe sAvaya maNussaduggaM ca"ti,tathA viSame vA-garbhapASANAdyAkule parvate vA praskhalitAM vAgatyA prapataMtI vA bhuvi, athavA "bhRmI' asaMpattaM pattaM vA hatthajANugAdIhiM / pakkhalaNaM NAyavvaM pavaDaNa bhUmIe gttehi||2||"ti, gRhan nAtikrAmatIti| dvitIya, tathA paMkaH panako vA sajalo yatra nimajate sa seka ityAdi zrIsthAnAMgaTIkAyAM, atra yAvatA kAlena sAdhvyupadravo anivAryate tAvaMtaM kAlamutsargaH svasthitihetave apavAdanirvAhArthamapavAdAya datte, sa cApavAdastAvaMta kAlamupajIvya nistAritopadravamutsarga pravarttayati, nanu yaduktamapavAdabhaMtareNotsargo nirvoDhumazaktastadayuktaM, yato'pavAdapadamantareNApi jinakalpikAdInAM nirvAhasyAgame prasiddhatvAditi cet maivaM, abhiprAyAparijJAnAda , yatra sthavirakalpAdAvapavAdapadaM jinairupadiSTaM tatrotsargo'pavAdamantareNa nirvoDhumazakyaH, jinakalpikAnAM tu gaNanirgatatvenAtulasAmarthyena cApavAdapadasthAvakAzasyaivAbhAvAt kuto'pavAdapadavArtA'pi?,yathA yaugalikAnAM paraKa sparavivAdAyabhAvena rAjJo'vakAzAbhAvAt kRto rAjavA 'pi ,ata eva 'kacidutsargo'pIti zrIhemAcAryavacanAt kApyutsargo'pi DOHOROHORTHOGHOOAnatAna WERONSKOOHOROkAjala For Person and Private Use Only www.jiny a Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 282 // CHOIGNOSISIIGIOI/GO " balavAn bhavati, tenaiva kAraNena pravacane syAdvAdo'pi yuktikSama eva, na jhekAntenotsargApavAdAbhyAmeva pravRtti, kintu kvApyutsargeNaiveti, kAlaparihAnyA vivAdAdau ca jAte sati niyamAt rAjAnamaMtareNa na prajAnAM nirvAhaH, AstAmanyat, dharmmapravRttirapi rAjanizrayaiva bhaNitA, yadAgamaH - " dhammaM caramANassa paMca nissAThANA paM0 taM0- chakAyA ? gaNo 2 rAyA 3 gAhAvatI 4 sarIraM 5 cetyAdi, ata evotsargApavAdau bahuzrutagamyau, nAgItArthagamyau, yadAgamaH - "davvaM khittaM kAlaM bhAvaM purisa paDisevaNAo a / navi jANe agIo ussaggavavAiaM caiva || 1 ||" zrIupadezamAlAyAM, vyAkhyAnaM yathA-dravyaM kSetraM kAlaM bhAvaM puruSaM pratisevanAzca nApi naiva jAnAtyagItArthaH, autsargikApavAdikavAdasthAnamiti gamyate, tatrotsargeNa nirvRttamautsaggikaM - yannirvizeSaNaM kriyate, apavAdena nirvRttaM ApavAdikaM yad dravyakSetrAdyapekSamiti, evakArAt tadguNadoSAMzcAgItArtho na jAnAti, ato jJAnAbhAvAt vaiparItyena pravarttate, tathA ca karmmabandhaH, tato'naMtaH saMsAra iti dvAragAthAsamAsArthaH, evamutsargApavAdayorvyavasthApane bahvayo yuktayonayA dizA'bhyupagantavyAH, yena kAraNenotsargapAlako'pavAdastena kAraNena yathAsaMbhavaM prativrataM pratipratyAkhyAnaM ca yAvaMta Agame bhaNitAsteSAmanatikrameNa yathAsaMbhavaM AgArA - anAbhogAdayo bhaNitAH, AstAM mahati kRtye, IryApratikrAMtAvapi kAyotsargasyocchvAsaniHzvAsAdayo bhaNitA iti gAthArthaH ||30|| athotsargApavAdaviSaye dRSTAntAntaramAha jaha pahio vacato khinno gvaNa vIsamittu vacijjA / evamavavAyasevI khaNeNamussaggamaggarao // 31 // yathA pathiko vrajan khinnaH - khedamApannaH, zrAMta ityarthaH, kSaNaM-muhUrttamAtraM vizramya vizrAmaM kRtvA vrajet, apagatapathazramaH punaH sukhena gantuM zaknotItyarthaH, evamapavAdasevI dharmAnuSThAne pravarttamAno glAnimApannaH kSaNena - kSaNamAtreNotsargamArgarato bhavati, utsarga For Personal and Private Use Only KOHONGKONGOONGSINGHGIO utsargA pavAdavyavasyA // 282 // . Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsargA pavAdagyavasthA mArgasevI syAdevetyarthaH, atra kSaNazabdena yAvatkAlamapavAdapadasevanAprayojanaM tAvatkAlo grAhya iti gAthArthaH // 31 // atha kupAkSibhIpravacana-10 kamAtrasyApyabhiprAyamAviSkRtya kSayitumAha parIkSA 16 jo bhaNaI amhANaM kevalamussaggu hoi rui viso| so jiNasAsaNavajjho titthayarAINa paDivakhe // 32 // 21 vizrAme yo bhaNati asmAkamutsargaH kevalamapavAdanirapekSoruciviSayo bhavati sa jinazAsanabAhyaH-pravacanAd bAhyo'vabodhyaH, tatra hetu283|| mAha-'titthayarAINa'tti yataH sa tIrthakarAdInAM-tIrthakarAcAryAdInAM pratipakSo-vairIti gAthArthaH // 32 // atha kathaM sthavirakalpe utsargApavAdau jinakalpe neti sArddhagAthayA tAtparya darzayanuttarArddhana jinAjJAmadhikRtya jinakalpasthavirakalpayoH sAmyaM didarzayiSurgAthAyugmamAhajattha ya saarnnvaarnncoannpddicoannaaivvhaaro| dasavihasAmAyArI tammi a ussaggaavavAyA // 33 // tayabhAve jiNakappappamuhe payamegameva jiNabhaNi te savve jiNasamae jiNaANArAhagA bhnniaa||34|| yatra kalpe mAraNAvAraNAcodanApraticodanAdivyavahAraH dazavidhasAmAcArI,ceti gamyaM, 'icchAmicchAtahakAroM' ityAdidazavidhasAmAcArI syAt tatrotsargApavAdau bhavataH,evaMvidhastAvat sthavirakalpa eva,yadAgamaH-"gaccho mahANubhAvo tattha vasaMtANa nijarA viulaa| sAraNavAraNacoaNamAIhiM na dosapaDivittI // 1 // " gacchAcAraprakIrNake, jinakalpikastu gacchanirgato bhavati, ata Aha-'tayabhAve'tti tadabhAve-sAraNAdyabhAve mAraNAdInAmabhAvo yatra sa tathA tasin yadvA mAraNAdyabhAve sati, apavAdakAraNAbhAve satI-15 tyarthaH, jinakalpapramukhe, AdizabdAta pratimApratipannAdayo grAhyAH, tatraikapadameva-utsargarUpaM jinamaNitaM-jinenopadiSTaM varcate, yata jAGHOUGHOROROSHGHOG // 28 // minu ntematon For Personal and Private Use Only www.n yong Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsarmA zrIpravacana parIkSA 19 vizrAme // 284 // pavAdavya evaM tasAt kAraNAta te sarve jinakalpikasthavirakalpikAdayo jinasamaye-jainazAsane jinAjJArAdhakA maNivAH, jinAjJArAdhanamadhikRtyobhaye'pi tulyAH, ata eva bhASyakAra Aha-'na hu te hIlijjaMti savve'via te jiNANAe'tti gAthAyugmArthaH // 34-35 // athaivamutsargApavAdAtmake sthavirakalpe siddhe pAzaprarUpaNA jalAMjalimApaneti darzayati teNiva therA niI vihiNA kuvvaMti porasiM mottuN| taiAe~ porasIe jiNakappI esa ussaggo // 3 // yena kAraNena sthavirakalpa utsargApavAdAtmako jinA va tenaiva kAraNena sthavirAH-sthavirakalpikAH 'porasiM'tti poruSIm-arthAd | rAtreH prathamapraharaM muktvA-tyaktvA 'vidhinA'gurUpadiSThAnuSThAnavidhinA nidrAM kurvanti, jinakalpI tu tRtIyAyAM pauruSyAM nidrAM karoti, | eSa uktalakSaNo vidhirutsarga itykssraarthH| bhAvArthastvevaM-sthavirakalpikAH rAtreH prathame praharegate IryApathikI pratikramya guroH sakAze tadabhAve'kSAdisthApanAcArya puraskRtya icchAkAreNa saMdisaha bhagavan ! bahupaDipuNNA porisi rAiasaMthArae ThAuM'iti(bhaNati)ziSyavacaH zrutvA gururbhaNati-ThAeha, pazcAt caukkasAyetyAdi namaskArapUrvakaM caityavaMdanaM, tadanu mukhavastrikApratilekhanaM saMstArakopakaraNapratilekhanaM ca kRtvA saMstArakaM saMstIrya tatropavizya 'nisIhI 2 namokhamAsamaNANa'mityAdividhinA rAtreH prathamapoSImadhItya vidhinA gurvAjJayA nidrAM kurvanti, sA cAjJAtvAnna pramAdaH, yadAgama:-"suttA amuNI, muNiNo sayayaM jAgaraMti logaMsi"tti zrIAcArAGgasUtre zItoSNIyAdhyayanasyAdisUtraM, etadvRttyekadezo yathA 'suttA' ityAdi sUtraM, asya cAnaMtarasUtreNa sahetyAdiyAvat iha suptA dvividhAH-dravyato bhAvatazca, tatra nidrApramAdavanto dravyamuptAH, bhAvasuptAstu mithyAtvAjJAnamayamahAnidrAvyAmohitAH, tato ye amunayo-mithyAdRSTayaH satataM bhAvasuptAH sadvijJAnAnuSThAnarahitatvAt , nidrayA bhajanIyAH, munayastu sadbodhopetA mokSa karakAnAlAGHOWEROHOROR // 28 // Jan Education Interbo For Personal and Private Use Only www.neborg Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 28 // nidrAyA pramAdAbhamAdate HOMGHONGKOIRKOUGHOUlAla mArgAdacalaMtaste satataM-anavarataM jAgrati-hitAhitaprAptiparihAraM kurvate, dravyanidropagatA api kvacit dvitIyapauru-yAdau satataM jAgarukA eveti, evameva bhAvakhApaM jAgaraNaM ca viSayIkRtya niyuktikAro gAthAM jagAda-'suttA amuNI u sayA muNIoN suttAvi jAgarA hu~ti / dhammaM paDucca evaM nidAsutteNa bhaiyavvaM ||1||"ti,suptaa dvidhA-dravyato bhAvatazca,tatra nidrayA dravyasuptAna gAthAMte vakSyati, | bhAvasuptAstvamunayo-gRhasthAH mithyAtvAjJAnAvRtA hiMsAdyAzravadvAreSu sadA pravRttAH, munayastvapagatamithyAtvanidrA avAptasamyaktvA| divodhA bhAvato jAgarukA eva, yadyapi kvacit AcAryAnujJAtA dvitIyapauruSyAdau dIrghasaMyamAcArazarIrasthityartha nidrAvazopagatA | bhavaMti tathApi sadA jAgarA eva, evaM dharma pratItyoktAH suptA jAgradavasthAzca, dravyanidrAsupte nanu jADyametat dharmaH syAt na vA?, | yadyasau bhAvato jAgarti tadA nidrAsuptasyApi dharmaH syAdeva, yadivA bhAvato jAgrato nidrApramAdAvaSTabdhAntaHkaraNasya na syAdapi, | yastu dravyabhAvasuptastasya na syAdeveti bhajanArthaH" iti zrIAcArAMgaTIkAyAM, tathA "paDhame porasi sajjhAya, viie jhANaM jhiAyai / taiAe niddamokkhaM ca, cautthI bhujo''vi majjhAyaM ||1"ti zrIuttarAdhyayane 26, etabRtyekadazo yathA-spaSTameva, navaraM rAtrimapi, na kevalaM dinamityapizabdArthaH, dvitIyAyAM dhyAna, tRtIyAyAM nidrAmokSaM ca ayaM kuryAditi sarvatra, prakamAd vRSa|bhApekSaM caitat , sAmastyena tu prathamacaramapraharajAgaraNameva, tathA cAgamArthaH "sabvevi paDhamajAme doni tu vasahANa AimA jAmA / taio hoi gurUNaM cautthao hoi samvesi / / 1 // " iti sUtradvayArthaH iti zrIuttarAdhyayanaTIkAyAM, atra vRSabhasAdhostRtIyapraharanidrA'nujJA zeSasAdhUnAM tu praharadvayamiti, etena pAzena yad vikalpitaM mokSazabdena nidrAmocanaM karoti, na punaH khApa, tanirastaM, yato yadi vApaM na karoti tarhi kiM karotIti tRtIyapraharasaMbaMdhi kRtyaM vaktavyaM, yathA divA tRtIyapahare mikSAcaryA bhaNitA, taca kaGiOOOOOOKaskiOHD 285 // JainEducational For Person and Private Use Only www.jinyong Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 286 // DIGHOSITHOUGH kApi noktaM, tataH pAzasyaiva pAzakalpaM, jinakalpikasya tu vRSabhayatitulyatA paramutsargata eveti gAthArthaH / / atha jinAjJayA nidrA pramAdo na bhavatIti darzanAya dRSTAntadASTatikaracanAmAha jaha therANa jiNANa ya pariggaho neva vatthapattAI / taha niddA'vi pamAo nANAe do'vi caraNaTThA ||36|| yathA sthavirANAM-sthavirakalpikAnAM jinAnAM - jinakalpikAnAM vastrapAtrAdiH - sthavirakalpikAnAM jaghanyato'pi caturdazopakaraNAni jinakalpikAnAM tu utkarSato'pi dvAdazopakaraNAni parigraho naiva syAt - na bhavatyeva, tathA tena prakAreNa nidrA api AjJayAjinAjJayA pramAdo na bhavati, tatra hetumAha-yato dve api-upakaraNanidre api caraNArthaM - cAritrArAdhanArthaM, nanu nidrAyAH pramAdatvaM tu bhaNyate eva, tatkathaM nidrA prabhAdo na bhavatIti cet satyaM, svarUpeNa pramAdatve'pi sthAnakavizeSamAsAdya tathA vyapadezAsaMbhavAt, anyathA zabdAdayo viSayAH krodhAdayazca kaSAyAH pramAdatvena bhaNitAH tathA ca tadvatAM pramAditvabhaNane saptamAdidazamaparyantaguNa| sthAnakavarttinAM sAdhUnAmapramatatAvyapadezo vyartha evA''padyeta. dazamaguNasthAnakaM yAvat kaSAyodayAt, zabdAdInAM ca viSayANAM kAmabhogarUpatayA pravacane pratItatvAt, pramattaguNasthAnakAdArabhya trayodazaguNasthAnaparyantaM yathAsaMbhavaM kAmitvabhogitvavyapadezApacyA mahadasAmaMjasya mApadyeta, kevalinAmapi rasAdInAM bhogAnAmudayAt, nanu teSAM rAgadveSAbhAvAt satyapi rasAdibhogitvaM na bhavyate iti cet ciraM jIva, evamapramattAdisAdhUnAmapi na bhogitvaM na vA kAmitvaM kuto nidrApramAdavattvamapi, ata eva Agame 'je AsavA te parisave' tyAdi bhaNitaM, tathA krodhAdayo'pi sthAnakaviSayAzritA nirjarAhetavo'pi bhaNitAH, yadAgamaH- "arihaMtesu a rAgo rAgo sAhUsu baMbhacArIsu / esa pasattho rAgo ajja sarAgANa sAhUNa // 1 // " mityAdi, evaM yathA viSayakapAyAH santo'pi sAdhUnAM na viva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only GOING DODGHOONGHOGY I nidrAyAH pramAdA pramAdate // 286 // ww.jainelibrary.org Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 287 // D&T/DIG!0%F}O?F/0%THONGKONG kSyante tajanyaphalAbhAvAt evaM nidrA'pi saMyamapAlanaheturupakaraNamiva na pramAda iti gAthArthaH / / 36 / / atha prakArAntareNApi tathA''haahavA jaha asaNAI saMjamaheu muNideharakakhaThThA / bhaNiaM taheva niddA aNNaha doNhaMpi no ANA ||37|| athaveti prakArAMtaradyotane, azanAdiH saMyamahetumunideharakSArthaM - saMyamasya heturyo munideha :- sAdhuzarIraM tasya rakSArtha, bhaNitaM jinairitigamyaM tathaiva nidrA azanAdivat sAdhUnAM nidrApi zarIrarakSArthameva, evamapi yadi nidrA AjJA na bhavet tarhi dvayorapi AjJA na bhavet, na ceSTApattiH, 'aho jiNehiM asAvajA vittI sAhUNa desiA / mukUkhasAhaNa heussa, sAhudehassa dhAraNa || || ti | pravacanabAdhA syAditi gAthArthaH ||37|| atha sAdhUnAM nidrA pramAdo'pi bhavati tathA dRSTAntayati jaha ANAe rahio bhuMjaMto asaNapANamAINi / bhaNio muNI pamAI taha nidda pagAmapaDisevI ||38|| yathA AjJayA rahito'zanAdIni - azanapAnakhAdimakhAdimavastra pAtrAdIni bhuMjAno muniH pramAdI- pApazramaNo bhaNyate tathA nidrAM prakAmasevI - divA rAtrau vA yathAsukhaM khApazIlaH pramAdI syAt, yadAgamaH - 'je keI pavvaie niddAsIle pagAmaso bhuccA / picA suhaM suaI, pAvasamaNuti buccati // 1 // tti zrIuttarA0 iti gAthArthaH || 38 | | athotsarge nidrAsvarUpe nirUpite'pavAdena nidrA kathaM bhavatItyAhaavavAe puNa therA divAvi kuvvaMti titthagaraANA / sA caiva ya sugurUNaM ANA khalu NANamAINi // 39 // apavAde punaH sthavirakalpikAH divA'pi - divase'pi, na kevalaM rAtrAvevetyapizabdArthaH, kurvvanti sAdhava iti gamyaM, kiMbhUtA sA nidrA 1tIrthakarAjJA, tIrthakRdAjJArUpetyarthaH 'sA caiva ya'tti saiva ca nidrA sugurUNAM sudharmAdInAmapi AjJA khalurnizvaye AjJaiva, jJAnAdIni, gurupAratantryaM hi jJAnadarzanacAritrANIti vacanAditi gAthArthaH || 39 || atha gAthAdvayena pramAdApramAdayoH pAramArthikaM kharUpamAha For Personal and Private Use Only HONORS HOROHONGKONGHO nidrAyAH pramAdApramAdate // 287 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 28 // nidrAyA pramAdApramAdate PROGROLOGHOSHAna nihAvia thINaddhI tigaM kasAyA ya svvghaaykraa| iMdiaatthA rogabosaMvisayA pamAutti // 40 // micchAdiTThINaM puNa samve'vi a savvahA pmaautti| saddiTThINamaNANA jiNassa eso a paramattho // 4 // nidrApi styAnacitrikaM, apizabdasya sarvatrAmisaMbaMdhAt kaSAyA api sarvaghAtakarAH, te cAnaMtAnubaMdhyAdayo dvAdaza, yaduktaM| "bArasAimakasAyA micchaMti savvaghAI" iti, saMjvalanAstu dezaghAtakA iti, indriyArthA api zabdAdayo rAgadveSaviSayAH makAroDalAkSaNikaH, pramAdo. na punarjJAnAdihetavo'pIti, mithyAdRSTInAM punaH sarve'pi ca nidrApaMcakaM SoDazApi kapAyAH zabdAdayokhrazca sarvathA-sarvaprakAreNa pramAdo, narakAdihetutvAt , sadRSTInAM samyagdRSTInAM jinasthAnAjJA-tIrthakarAjJAvyatiriktaM sarvamapi pramAdaH | eSa ca paramArtho-vastugatiriti gaathaarthH||40-41|| atha kiM saMpanamityAha teNaM davvapavittI apavittI vA pamANamapamANaM / AraMbhAIsa diThThA didvipahANehiM jiNasamae // 42 // yena kAraNena prAguktaH paramArthastena kAraNena dravyataH pravRttirapravRtti pramANamapramANaM, vetyatrApi saMbadhyate, pramANaM vA apramANaM vA, kvacidityadhyAhAryamadhikAravizepe, jinasamaye-bhagavatyAdisiddhAMte dRSTA, kaiH 1-dRSTipradhAnaiH-samyagdRSTimiriti, ata eva 'egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kicce'tyAgamoktavidhinA nadyuttAraH sAdhUnAM jinAjJaiva, vihArAdyavazyakarttavye'nanyagatyA dravyata | AraMbhasyAkiMcikaratvAt , etena 'yatra svalpo'pyAraMbhastatra tadvipayakaH sAdhUnAmupadezAdirna syAditi nirasta, AstAmanyat , yadi zItopadravanivAraNArtha sAdhumuddizya kRtamapyagniprajvAlanamavagamya svasyAkalpyatAmudbhAvya tatkarturdharmazraddhAvRddhyartha sAdhunA'pyanumo 2 8 Jan Education Intebon For Personal and Private Use Only www.by Ora Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme / / 2.89 / / Jain Educationa OOKD danAyA viSayIkArya, yadAgamaH - 'no khalu me kappe agaNikArya ujjAlittae vetyAdi yAvat taM ca mikkhU paDilehAe AgamittA ANavikhA aNAsevaNAe 'tti iti zrIAcA0 vimokSAdhyayane u0 6, etadvRttyekadezo yathA 'tacca jvAlanAtApanAdikaM mikSuH pratyupekSya- vicArya svasaMmatyA aparavyAkaraNenAnyeSAM vAtike zrutvA avagamya gRhapatimAjJApayet pratibodhayet, kayA ? - anAsevanayA, yathA etanmamAyuktamAsevituM bhavatA tu punaH sAdhubhaktyanukaMpAbhyAM puNyaprAgbhAro pArjanamakArI "ti zrIAcArAMgavRttAviti gAthArthaH // 42 // atha dRSTAntagAthAmAha appaJcakakhANakiriA vayabhAve'vi a na desaviraINaM / nAraMbhakiriAraMbhe pavaTTamANANa sumuNINaM ||43|| dezaviratInAM zrAvakANAM tadabhAve'pi - kvacit ekAdazAviratIradhikRtya pratyAkhyAnAbhAve'pi cApratyAkhyAnakriyA na bhavati 'tattha NaM je te saMjayAsaMjayA tesi NaM AdimAu tinni kiriAu kaaMti' iti zrIbhagavatyAM za0 1 u02, atra AraMbhikI pArigrahikI mAyApratyayikI apratyAkhyAnikI mithyAdarzanapratyayikI ceti paMcakriyANAM madhye AdimAstisraH kriyAH AraMbhikI pArigrahikI mAyApratyayikI ceti, tatraikAdazAnAmaviratInAmapratyAkhyAne'pya pratyAkhyAnakIkriyAyAH anudayo bhaNitaH, tathA caH punararthe vA sumunInAM - zobhanA munayaH sumunayaH - susAdhavasteSAM apramattaguNasthAnakAdArabhya trayodazaguNasthAnakaM yAvadAraMbhapravarttamAnAnAmapyAraMbhikI kriyA na bhavati, yadAgamaH- " tattha NaM je te appamattasaMjayA tesi NaM egA mAyAvattiA kiriA kajati "tti zrIbhagavatI za0 1 0 2, te sarvve'pyAraMbhe pravarttate, yadAgamaH - "atthi NaM bhaMte! samaNANaM niggaMthANaM kiriA kati ?, haMtA" ye tu vItarAgasaMyatAsteSAmekA'pi kriyA na syAt, yadAgamaH - " tattha NaM je te vItarAyasaMyatA te NaM akiriA " iti zrI For Personal and Private Use Only ORGONGR nidrAyAH pramAdA pramAdate ||289 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nidrAyAH pramAdA. pramAdate bhIpravacana- bhagavatIzataka.1 u.2 "kahaNNaM bhaMte! samaNANaM niggaMthANaM kiriA kajati ?, maMDiaputtA! pamAyapaccayA joganimittaM parIkSA |ca, evaM khalu samaNANaM niggaMthANaM kiriA kajati, jIve NaM bhaMte ! sayA samitaM eati veati calati phaMdati ghaTTati khumbhati 11 vizrAme alludIrati taM taM bhAvaM pariNamati, haMtA maMDiaputtA! jIve NaM sayA samitaM ejati jAva taM taM bhAvaM pariNamati, jAvaM ca NaM se jIve sayA // 29 // samitaM jAva pariNamati tAvaM ca NaM tassa jIvassa aMte aMtakiriA bhavati ?, No iNaDhe samaDhe, se keNaTeNaM bhaMte! evaM buccai jAvaM ca jANaM se jIve sayA samitaM jAva aMte aMtakiriAna bhavati ?, maMDiaputtA jAvaM ca NaM se jIve satA samitaM jAva pariNamati tAvaM ca se jIve Arabhati sAraMbhati samArabhati AraMbhe vaTTati sAraMbhe vaTTati samAraMbhe vaTTati AraMbhamANe sAraMbhamANe samAraMbhamANe AraMbhe vaTTabhANe sAraMbhe vaTTamANe samAraMbhe vaTTamANe bahUNaM pANANaM bhUANaM jIvANaM sattANaM dukkhAvaNAe soAvaNAe jUrAvaNAe tippAvaNayAe piTTAvaNAe paritAvaNAe vaTTati, se teNaTeNaM maMDiaputtA ! evaM vuccati jAvaM ca NaM se jIve satA samitaM eati jAva pariNamati tAvaM ca NaM tassa jIvassa aMte aMtakiriA na bhavati"tti zrIbhaga0 za0 1 u02, etadvRttyekadezo-yathA 'atha kriyAmeva svAmibhAvato nirupayannAha-'asthi NamityAdi astyayaM pakSo yaduta 'kriyate' kriyA bhavati, pramAdapratyayAt yathA duSprayuktakAyaIS kriyAjanma karma, yoganimittaM ca yathairyApathikaM karma, kriyAdhikArAdidamAha-'jIve NamityAdi, iha jIvagrahaNe'pi sayoga evAsau grAhyaH, ayogasyaijanAderasaMbhavAt ,sadA-nityaM 'samiti sapramANaM 'eaItti ejati-kaMpate 'eja kaMpane' iti vacanAt 'veatitti vyejati-vividhaM kaMpate, 'calaItti sthAnAMtaraM gacchati, 'phaMdaItti spaMdate-kiMciccalati 'spadi kiMciccalane' iti vacanAt , anyamavakAzaM gatvA punastatraivAgacchatItyanye 'ghaTTaItti sadikSu calati, padArthAntaraM vA spRzati, 'khumbhai'tti kSubhyati-pRthivIM DOHONORONSHOESHOTSABDASHISH MISHONGKOLHOROUGHOUGHOS 290 // Jan E ritematon For Personal and Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 291 // pravizati, kSobhayati vA pRthivIM, vimeti vA, 'udIrai'tti prAbalyena prerayati, padArthAntaraM pratipAdayati vA, zeSakriyA medasaMgrahArthamAha- 'taM taM bhAvaM pariNamati'tti utkSepaNAvakSepaNAkuJcanaprasAraNAdikaM pariNAmaM yAtItyarthaH, eSAM caijanAdibhAvAnAM kramabhAvitvena sAmAnyataH tadejanaM maMtavyaM natu pratyekApekSayA, kramabhAvinAM yugapadasaMbhavAditi, 'tassa jIvassa aMte'tti maraNAMte 'aMta kiria'tti sakalakarmakSayarUpA, 'AraMbha'tti pRthivyAdInupadravati 'sAraMbha 'ti saMrabhate teSu vinAzasaMkalpaM karoti 'samArabhaI 'tti samArabhate - tAneva paritApayati 'saMkapo saMraMbho paritApakaro bhave samAraMbho / AraMbho uddavao sunayANaM visuddhANaM || 1 ||" idaM ca kriyAkriyAvatoH kathaMcidabhedaH ityabhidhAnAya tayoH samAnAdhikaraNataH sUtramuktaM, atha tayoH kathaMcido'pyastIti darzayituM pUrvoktamevArthaM vyadhikaraNata Aha- 'AraMbha' tyAdi, AraMbhe adhikaraNabhUte varttate jIvaH, evaM saMraMbhe samAraMbhe ca, anaMtaroktavAkyArthadvayAnuvAdena prakRtayojanAmAha - ArabhamANe saMraMbhamANe samAraMbhamANe jIva' ityanena prathamo vAkyArtho'nuditaH, AraMbhe varttamAna ityAdinA tu dvitIyaH, dukUkhAvaNayAe ityAdau tAzabdasya prAkRtatvAt duHkhApanAyAM - maraNalakSaNaduHkhaprApaNAyAM athaveSTaviyogAdiduHkhahetuprApaNAyAM varttate iti yogaH, tathA zokApanAyAM - dainyaprApaNAyAM, varttate iti yogaH, 'jUrAvaNAe 'ti | zokAtirekAt zarIrajIrNatAprApaNAyAM, paritApanAyAM zarIrasaMtApe varttate, kvacit paThyate 'dukkhaNayAe' ityAdi, tacca vyaktameva, yazca tatra 'kilAmaNayAe uddAvaNAe' ityadhikamadhIyate tatra kilAmaNayAetti glAniM nayate, uddAvaNAetti utrAsate iti bhaga0 za0 3 u0 3, atrAraMbhe pravRttirapyAraMbhakriyAyAM dezaviratau pratyAkhyAtA, apravRttirapyapratyAkhyAnakriyAyAmamamANatayA darzitA, mithyAdRzAmAraMbhaparigrahAdau pravRttirapravRttirvA'viratiM pratItyAvizeSeNa karmmabaMdhana hetutvAt pramANameva dve apIti samyagudhiyA vicArya pramAda Jain Educationa international For Personal and Private Use Only GHOSHO% DHOHOGHOSHON nidrAyAH pramAdAmamAdate // 292 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 292 // tvenoktA'pi nidrA pramAdo na bhavati tIrthakadAjJAvartinAmiti gaathaarthH||43|| atha gAthAtrayeNa pAzamate mRlopadezaM payituM nidraayaa| prathamagAthayA tadabhiprAyamAha pramAdA pramAdate jaM pUAi'vasANe AraMbhAloaNaM puDho bhnniaN| kUvAharaNAsaMgaimumbhAvia bhaMtacitteNaM // 44 // |taM tA havija samma khAe kRmi avarakUvajalaM / tiNhAinAsaheU vuttaM jai huna jiNasamae // 45 // tanno katthavi bhaNiaMbhaNi puNa khaNiakRvasalileNaM / suhabhAgI savvajaNo appA aNNo'vi bhujiivii||46|| yadyAraMbhaH pRthag nAlocyate tarhi dravyastave kUpodAharaNasya saMgatinaM bhavedityevaM bhrAMtacittena pAzena mUrkhajanebhyaH kUpodAharaNAsaMgatimudbhAvya pUjAdyavasAne AraMbhAlocanaM pRthak bhaNitamiti pAzAzaya iti gaathaarthH||44|| atha pAzoktaM yathAliMgitAniSTApAdanatarkeNa dUSayituM gAthAmAha-tat pAzoktaM 'tA' tarhi samyag bhavet yadi khAte kUpe'parakUpajalaM tRSNAvinAzahetutayA | jinasamaye bhaNitaM bhavet , tat khanikarmakartuH puMsa iti arthAt bodhyaM, ayaM bhAvaH-svayaM khAtakUpajalena nijatRSNAdyupazAMtirna | syAt ,kiMtvaparakUpajalenaiveti yadyuktaM syAt tarhi pUjAdyavasAne pAzakalpiteryApathikI samyag syAditi vyAkhyayA'niSTA'pAdanaM kRtamiti | gAthArthaH // 45 // atha vyatirekeNa nigamanamAha-khanikarturaparakUpajalena tRSAdhupazAntirnAnyena jalenetyAdi kvApi zAkhe na bhaNitaM, pratyakSeNa dRSTe vastuni zAstrasyApyapravRtteH, pratyakSapramANasya balavatvAt , bhaNitaM punaH khAtakUpasalilenAtmA-khanikartA'nyo'pi-tadvyatirikto'pi bahujIvI-dIrghAyuH sarvajanasukhabhAgIti, ayaM bhAvaH-pUjAkartuH kathaMcit kusumAdivirAdhanA dravyato bhavati tajja-15 // 292 // nyaM karmApyalpasthitikamalpaM ca syAt , paraM tAdRzaM karma pUjAM kurvata eva taddhyAnajalena prAcInAzubhakarmasaMtatyA samameva vilayaM SHORONGROUGHODKOSHONGKONGRE Jan Education International For Personal and Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 293 // GHORS O dravyasve yAti, na punaH pUjAparyavasAnaM yAvatiSThati, nAgaketuvatpUjAM kurvvatAmeva bahUnAM kevalotpatteH zravaNAt, anyathA tadasaMbhavAt, tathA ca tatreryA hi ajAgalastana kalpeti, nanu tarhi kUpodAharaNAsaMgatiH syAt, kUpe tu khAte satyeva tajjalena tRSAdyupazAntiriti cet maivaM, neryA sarveSAmapi vastUnAM dezenaivodAhAryAt, nahi mahAnasadRSTAntena parvvate sAdhyamAno vahniH strIbhAMDAdipAkasAmagrImAdAyaiva sidhyati, kiMtu vahnimAtrasiddhiH, tadvadatrApi, dRSTAntayojanA caivaM yathAvat - kUpajalena pUrvotpannaTSayA sahaiva sadyaH samutpannA'pi tRSopazAmyati, zarIrAdipAvitryaM ca tathA pUjAM kurvvata eva pUrvopArjitAzubhakarmmabhiH sahaiva kusumAdijanya kiMcidvirAdhanAjanyaM mAlinyamapaiti devalokagamanayogya zubhakammopArjanamapIti kutaH pAzakalpanA jyAyasI 1, tasmAt dRSTAMtAsaMgatyudbhAvanaM svagalapAdukAkalpaM pAzasyaiva saMpannamiti gAthArthaH || 46 || atha dravyastave tAvadIryApathikAyA gandho'pi na saMbhavatIti darzanAyeryApathikyAH sthAnakamAha - AvahaAThANaM sAvayakiriAvi sAhusamakiriA / tatto bhinnasarUvo iriAThANaM na davvadhao // 47 // IryApathikAyAH sthAnaM zrAvakakriyA'pi sAdhusamakriyA bhavati-sAdhusadRzI kriyA hi sAmAyikAdirUpA bhavati, yadAgamaH"sAmAiaMmi u kae samaNo iva sAvao havai jmhaa| eeNa kAraNeNaM bahuso sAmAiaM kuJja || 1 || "tti zrI Avazyaka niryuktau, tatreryApathikA saMbhavati, tato bhinnasvarUpo dravyastavo neryAsthAnaM - IryApathikAyAH sthAnaM na syAdeveti gAthArthaH // 47 // atha vizepata IryAyAH sthAnakamAha Jain Education Intentional jIha kiriAi utti jANiuM jeNa iria paDikaMtA / teNaM tIi pacchA paDikkamiatrvA ya jahaThANe ||48|| yasvAH kriyAyA IryA heturiti jJAtvA yena zrAvakeNa sAdhunA vA IryA pratikrAMtA yAM kriyAM sAmAyikAdirUpAM cikIrSatA 150%5%0%G>OZOKOKORONG<>5<Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 294 // kriyAheturiti jJAtvA yena prathamamIryA pratikrAntA tena zrAvakAdinA tasyAmeva kriyAyAM yathAsthAne tIrthakuduktasthAne pratikramitavyA, IryApathikItyatrApi saMbadhyate iti gAthArthaH || 48 || atha yasyAH kriyAyA hetutvenAdAveva pratikrAntA tasyAmeva kriyAyAM pazcAdapi yathoktasthAne pratikramitavyetyatra hetumAha saccittaphAsamittaM na karissaM jAva me imA kiriA / ia hi paiNNAvAe puNo'vi tassaMghaNaDDAe // 49 // yAvat - yAvatkAlaM me mameyaM kriyA tAvatsaccittasparzamAtramapi na kariSyAmItyamunA prakAreNa pratijJA - abhigraha vizeSaH zrAvakasya parimitakAlAvacchinnA sAdhozca yAvajjIvamiti tasyAH apAye-kSaye saccittAdisparzAdau jAte pUrvapratijJAyA hAnau satyAM tatsaMdhAnArthe - pratijJApUrttikaraNArthaM punarapi IyAM pratikrAmati, anyathA samagramapi kAlamIryAyA eva prasatteH kriyAMtarasya vyAghAta evApa gheteti gAthArthaH // 49 // atha dRSTAntamAha jaha taMtUhiM kuviMdo kuNamANo sADiaM puNo taMtU / tuTTijjate niuNaM saMghijjA jA paiNNA se || 20|| yathetyudAharaNopanyAse, yathA taMtubhiH zATikAkAraNaiH zATikAM kurvvANaH kuviMdaH - koli kastrayyatastaMtUna nipuNaM yathA syAt tathA saMghayet -saMdhAnaM kuryAt, kiyatkAlaM yAvat ? - ' se 'ti tasya kolikasya pratijJA syAt, zATikAsamAptiM yAvadityarthaH / ayaM bhAvaHyathA kuviMdastaMtumiH zATikAM kurvvANo'ntarA2truTitataMtUn saMdhAya saMdhAya pUrNAMkaroti tathA IryApUrvakaM sAmAyikaM kRtvA saccittAdisparzapratiSedhapratijJayA sAmAyikAdikaM pAlayan aMtarA tatpratijJAhAnAvIryApathikayA nijapratijJAkAraNAni saMdhAya 2 sAmAyikAdikriyAprasAdhako bhavati, tathaiva dravyastavaM kurvvatA na kenApIryA pratikrAntA, na vA saccittasparzaniSedhapratijJA'pIti gAthArthaH ||50 || For Personal and Private Use Only Jain Educationa International dravyas neryA // 294 // . Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11.vizrAme // 29 // dravyastve neyA GHOUGHOUGHODOHOGHOUS atha yasya kAryasya yAni kAraNAni teSveva kAryeSu prayatnaM kurvANo'bhISTaphalabhAg nAnyatheti vyatireke dRSTAntamAha nevaM suvaNNayAro kuNamANo kAukAma vA muii| saMdheja taMtumegaMpi kAraNAbhAvao tIe // 51 // yathA paTazATikAdi kurbANaH kuviMdastantUn saMdhayet naivaM mudrikA kurbANaH kartukAmo vA suvarNakAra ekamapi taMtuM saMdhayet , tatra hetumAha-'kAraNa'tti tasyAH mudrikAyAH kAraNAbhAvAt ,nahi mudrikAkAraNaM taMtavaH, evaM dravyastavasya kAraNaM neryA prathama pazcAd vA, sAmAyikAdezca kAraNamiti tatraiva sA yukteti gaathaarthH||51||ath pUjA'vasAne IryApratikrAntAvatiprasaMgena payitumAhakiMcaJcaMte iriA jai tA sAhammiANa vacchalle / sAhuahigamaNapamuhe gihAgao kiM na paDikamai ? // 22 // ma kiMceti dUSaNAbhyuccaye, arcAnte-pUjAparyavasAne yadIryA tarhi sAdhammikavAtsalye, apiradhyAhAryaH, sAdharmikavAtsalye'pIryA pratikramitavyA bhavet , tathA sAdhvabhimukhagamanapramukhe-AgacchataH sAdhUna upalakSaNAt tIrthakarAdIn vA zrutvA tadabhigamanaM tatpramukhe| tadAdau, AdizabdAta vaMdanAdyartha gamanaM,tatra kRtakAryoM gRhAgata:-nijasthAnamAgataH zrAvakaH kathaM na pratikrAmati?,tatrApIryA pUjAyAmiva samAnetyatiprasaMgo mahAdoSa iti gaathaarthH||52|| athaivaM yuktyA kiM saMpannamityabhidarzayituM gAthAyugmamAha eeNa kammamegaM baMdhijjA so a Asavo hoi / tattha na jiNiMdaANA ANA puNa saMvare NeA // 53 / / taMpi viDaMbaNavayaNaM khittaM jaM saMvaroha saMmattaM / taduvagaraNavAvAro davvathao sAhupUAI // 54 // etena-prAguktaprakAreNa vakSyamANayuktiprakAreNa ca tat kSiptaM-nirastaM draSTavyaM, tat kiM ?, yatraikamapi karma banIyAt-ekasyApi karmaNo baMdha: syAt , sa cAzravo bhavati, tatra na jineMdrAjJA, AjJA punaH saMvare jJeyA iti pAzena prarUpitaM, kIdRzaM 1-viDaMbanavacanaM GHOGOROUGHOGY | // 29 // Fored Pies Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11. vibhAme // 296 // PRORONT OG ONGNGH HONGKONGHO svAtmana eva viDabanAhetu:, tatra hetumAha- 'jaM saMvara' ti yat yasmAt kAraNAt samyaktvaM saMvaro bhaNitaH, yadAgamaH- "paMca saMvaradArA paM0 taM0- sammattaM 1 viratI 2 apamAo 3 akasAtittaM 4 ajogittaM 5" ti zrIsthAnAMge, etaDDIkAdezo yathA - tathA saMvaraNaMjIvataDAge karmmajalasya nirodhanaM saMvaraH tasya dvArANi - upAyAH saMvaradvArANi, mithyAtvAdInAmAzravANAM krameNa viparyayAH samyaktvaviratyapramAdAkaSAyitvAyogitvalakSaNAH prathamAdhyayanavat vyAkhyeyA iti, na ca samyaktvaM saMvaradvAratayoktaM, paraM svayaM saMvaro na bhaviSyatIti zaMkanIyaM, akaSAyitvAyogitvayorapi tathAtvApatteH tasmAt dvAradvAravatoraikyamevAtra bodhyamiti, atra samyaktvaM saMvaro bhaNitastadupakaraNavyApAraH - tasya - samyaktvasyopakaraNAni - jina bhavana jinabiMbAni, upakaraNAni hi vyApAravatyeva phalavaMtIti teSAmupakaraNAnAM vyApAro dravyastavaH upalakSaNAttadanukUlapravRtyAdikaM sarvvamapi bodhyaM tathA sAdhupUjAdi sugaMdhAdinA pUjanaM, | yadAgama:- "titthagarANa bhagavao pavayaNa pAvayaNa aIsaiDINaM / ahigamaNanamaNadarisaNa kittaNasaMpUaNAthuNaNA // 1 // jammAmise a nikUkhamaNa caraNanANuppayANa nivvANe / dialoyabhavaNamaMdaranaMdIsarabhomanagareSu ||2|| aThThAvayamute gayaggapayae a dhammacakke a / pAsarahAvattaNayaM camaruppAyaM ca vaMdAmi ||3|| iti zrIAcArAMga niryuktiH darzanabhAvanAdhyayane, etadvRttiyathA "darzanabhAvanArthamAha- 'titthayara' gAhA, tIrthakRtAM bhagavatAM pravacanasya- dvAdazAMgasya gaNipiTakasya tathA prAvacaninAM - AcAryAdInAM yugapradhAnAnAM tathA'tizayinAM - RddhimatAM kevalimanaHparyAyAvadhicaturdazapUrvavidAM tathA''marSauSadhyAdiprAptaddhanAM yadabhigamanaM gatvA ca namanaM natvA darzanaM tathA guNotkIrttanaM saMpUjanaM gaMdhAdinA stotraM - stavanamityAdikA darzanabhAvanA, anayA hi darzanabhAvanayA navaraM bhAvyamAnayA darzanazuddhirbhavatIti, 'kiMce 'tyAdi prAguktaM bodhyaM, atra sAdhUnAM sugaMdhAdinA pUjanenaH samyaktvanairmalyamuktaM, For Personal and Private Use Only Jain Educationa International pUjAyAH saMvara hetutA // 293 // . Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 297 // Jain Educationa GIGIGOINGH DIGHONGKONGHODIGHONG samyaktvaM ca saMvaratayA bhaNitaM kathaM na pUjA savaraH 1, tasmAt yadi tIrthakRtAM saMvaraviSayaka upadezo jinAjJA tarhi pUjA'pi jinA - AjJAnAjJA jJayaiva siddhetigAthArthaH // 54 // atha dravyastavaH kIdRzaH 1, anyathA ca kiM syAditi darzayannAha - vicAraH taM niyamA jiNaANA aNNaha ANA na kevalIkiccaM / evaM siddhaMto'via siddho ANAi bAhirio ||25|| tat - dravyastavAdikaM jinAjJA, anyathA kevalikRtyaM, api gamyaH, kevalikRtyamapi jinAjJA na syAt, tasyApi kevalasAtA|vedanIya karmmabaMdhenAzravatvAt, evamitISTApattau siddhAMto'pi AjJAbAhyaH siddhaH, tasya tu chAnasthikakRtyatvAditi gAthArthaH // 55 // atha pAzacandramate siddhAnto nAjJAmUlaka iti sthite kiM saMpannamityAha to ANAnANAI viAraNA bhUmivirahiA jAyA / tatthavi a pAsacaMdo ratto patto a pAyAlaM ||26|| 'to' tasmAt pAzamate AjJAnAjJAvicAraNA - iyamAjJA iyaM ca netyAdivivecanA bhUmivirahitA - sthAnakazUnyA jAtA, ayaM bhAvaHAjJA nAjJA ca siddhAMtenaiva vicAryate, siddhAMto'pyAjJAzUnyastarhi kva tadanusAreNAjJAnAjJAvicAraNA samyag syAt 1, nahi kevalAkAze | nIlapItAdivarNopetAni devadevyAdirUpANyAlikhituM zakyaMte, yadyapi kupAkSikamAtrasyApi siddhAntAbhyupagamo nAstyeva, kiMcitsUtramAtrasya vacomAtreNAbhyupagame'pi tadarthasya svamatAnusAreNa vikalpitatvAt, tathA'pi tadabhyupagamamaMgIkRtyApi pAzacaMdramate jainasiddhAMto'pi zrI bhAratarAmAyaNAdivat svamativikalpito jinAjJAbahirbhUtatvAt, 'tatthavi'ti tatrApi tathAbhUte'pi siddhAnte pAzacandro raktaH - jinapratimAyAM hariharAdibuddhyA saktaH pAtAlaM gataH, anaMtazo narakAdigamanasadbhAvAt, kiMca- yatraikasyApi karmmaNo baMdhastatra jinAjJA na bhavati tatkuto jJAtamityAdipraznaracanA caturaiH svayameva kAryeti gAthArthaH || 56|| athoktayuktiprakAreNa zrAvakadharme HONGKONGHONGINGHOSHONGKONG For Personal and Private Use Only ||297|| Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11. vizrAme // 298 // DAGHE dravyastavasyaiva mukhyatAM darzayannAha - te sAvayadhamme pavaraM jiNabhavaNapamuhanimmavaNaM / asadAraMbhapavattANa tattabhavvANa jalasAlA ||57|| tena- prAguktayuktidarzanena zrAvakadharme jinabhavana pramukha nirmApaNaM - jina bhavanapratimApratiSThAdividhApanaM pravaraM zreSThamuttamaM sAmAyikAdyapekSayA mahAphalahetuH, etacca rAkAmate vistarataH prapaMcitaM tato bodhyaM prAsAdAdinirmApaNaM asadAraMbhAH - gRhasthatvanirvAha| hetavo ye vyApArAstatra ye AraMbhAste'sadAraMbhAsteSu pravRttAnAM taptabhavyAnAM sAMsArikavyApAracittotpannatApAnAM jalazAlA ivapAnIyazAlA iva, yathA pAnIyazAlA prapA sUryAtapataptAnAM pipAssUnAM sukhahetustathA saMsArakRtyataptAnAM bhavyAnAM dharmmapipAsUnAM jinabhavanAdikaM pAnI yazAlAkalpamiti gAthArthaH || 57|| atha pAzavikalpitA vAdAH kIdRzA ityAha evaM tihAva vAyA pAseNa vigappiA mahApAvA / jaha te sammAvAyA havaMti taha kiMci daMsemi ||58|| evaM prAguktaprakAreNa pAzena vikalpitAstridhA'pi vAdA mahApApA bodhyAH, atha yathA te samyagvAdA bhavaMti tathA kiMcilezato darzayAmIti gAthArthaH || 58 | | athAjJAvidhivAdayoH paryAyavAcitvaM nAstIti darzayatinANA khalu vihavAo bihivAo neva hoi ANatti / jaisaddakajjakAraNaparUvaNA hoi vihivAra // 69 // AjJA khalu nizcaye vidhivAdo na bhavati, vidhivAdo'pi naivAjJA bhavati, atha vidhivAdaH ka ityAha- 'jai' ti yadizabdakAryakAraNabhAvaprarUpaNA vidhivAde bhavati, varttamAnakAlaprayoge saptamI yAt yAtAM yus yAsa yAtaM yAta yAM yAva yAma Ita IyAtAM Iran IthAsa IyAthAM IdhvaM Iya Ivahi ImahItyAdivibhaktayo bhavaMti atItAnAgatakAlApekSayA, vidhivAde tu yathAsaMbhavaM sastanIbhavi - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only trividhavAdasamyaktA // 298 / / ww.jninelibrary.org. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA 11 vizrAme // 299 // prakAra $9%%%99%%T<Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA 11 vizrAme // 300 // Jain Educationa OROISONG trividhavA pivediti nIroga dRDhazarIrasya puSTighRtayoH kAryakAraNabhAvo, na punaradRDhazarIrasya puSTighRtayoH, kAryakAraNabhAve varttamAnA'pi dRzyate, yathA - 'paDaMti narae dhore, je narA pAvakAriNo / divvaM ca gaIM gacchati, caritA dhammamAriaM || 1|| "ti, tathA'pi vidhimArge prAyaH dasamyaktA saptamyeva tyAdivibhaktirbhavati, kiMca-nAtra kevalakAryakAraNavAvaH sUcitaH, kiMtu saMprati loka etAdRzo varttate iti jJApitaM tacca vastugatyA yathAsthitavAda evetigAthArthaH // 62 // atha vidhivAde tAtparyaM darzayitvopasaMhAramAha evaM fararesar katthavi ANA karhici paDiseho / katthavi uvehavayaNaM evaM cariAivAe ||33|| evamuktodAharaNaprakAreNa vidhivAde'pi cakAro'gre samuccayArthaH, 'katthavi'tti kutrApi AjJA samyajinadharmakRtau, kApi pratiSedho hiMsAdyAzrave, kApyupekSAvacanaM naikAntena pratiSedho naivAjJA ghRtapAnAdau, tathA ca vidhivAdo'pyanekakharUpa iti darzite pAzacaMdreNa yaduktaM vidhivAdAjJayoraikyaM tannirastaM / athAtidezamAha - ' evaM 'mityAdi, evaM caritAnuvAdayathAsthitivAdayorapi bodhyaM, ayaM bhAvaHkvaciccaritAnuvAdo'pyAjJArUpaH, yathA draupadIzrAvikA vihitaH pUjAvidhiranyeSAmapyAjJArUpaH, evamanyairapi karttavyamiti, kazcicca niSedharUpo yathA koNirAjakRtaH saMgrAmavidhiH sarvveSAmapi niSedharUpa eva, nAnyairitthaM karttavyamiti, upekSAnurUpazcaritAnuvAdo dhanAkhyasArthavAhena cilAtIputravyApAditaputrImAMsabhakSaNamityAdi, evaM yathAsthitavAdo'pi tridhA, zAzvatacaityAdivarNanaM yathAsthitavAde sadapi tadanukUlapravRcyA jinAjJA''rAdhitA bhavatItikRtvA yathAsthitavAdo'pyAjJArUpa eva, narakAdisvarUpavarNanaM tadanukUlapravRtyA jinAjJA nAstIti pratiSedharUpo yathAsthitavAdaH, mervAdivastUnAM varNanaM nAjJA navA pratiSedhastadanukUlamatikUlaceSTayorasaMbhavAdityAdikaM vidhivAda iva caritAnuvAdayathAsthitavAdAvapi saMpannAviti gAthArthaH || 63 // athAjJAyAH kharUpamAha HORONGHOSHOHOSHOHOKIGH For Personal and Private Use Only // 300 / Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakayogAdi zrIpravacana parIkSA 11.vizrAme // 30 // HOGIOUGHOUGHOSPHORO KOR ANAvi hoi duvihA AesuvaesapaehiM jiNasamae / muNidhamme Aeso gihINa jahasamayamubhayapi // 64 // AjJA'pi-jinAjJA'pi dvidhA bhavati, kAbhyAM ?-AdezopadezapadAmyAM, ka ?-jinasamaye-jinasiddhAMte, kvacidAdezarUpA AjJA, tvamitthaM kurvityAdirUpeNa, kvaciccopadezarUpA yathA suzrAvako jineMdrapUjAM kurbANaH sulabhabodhiH syAdityAdi,ata evAha-'muNi| dhamme'tyAdi, munidhammeM-sAdhudharme AdezaH, sarveSAmapi sAdhudharmANAM nirAraMbhapravRttirUpatvAt , gRhiNAM-zrAvakANAM dhamma yathA samaya-yathAvasaramubhayamapi-AdezopadezarUpaM dvayamapi, ata eva pauSadhasAmAyikakriyAyAmAdezA dIyante gurumiH, jinapratimApUjA| kriyApadezo, na punarAdezo'pIti saMpratyapi sAdhUnAM pratItatvAt , Adezopadezau tu yathA jinAnAM tathA tacchiSyAnAM gaNadharANAM, tadvadadyatanasAdhUnAmapi yuktau, tatsaMtAnIyatvAt , evaM cAjJAdisvarUpe vicAryamANe sarvamapi susthameveti gAthArthaH // 64 // athAparAmapi pAzaprarUpaNAmAha AvassayauvahANaM aTThadiNehiMpi sAhujogubva / vAsanisehappamuhaM mohudayA bhAsae pAso // 6 // AvazyakopadhAnamaSTamirdinaiH sAdhuyogavat vAsaniSedhapramukhaM ca bhASate, AdizabdAt jinabiMbapratiSThAdayo grAhyAH, nAmato'pi kupAkSikANAM pratiSThAvyavasthitirevaM, digaMbarakharatarayonijaveSadhara eva pratiSThAtA vidhinA,paurNimIyakAMcalikasArdhapaurNimIyakAgamikakaTukAnAM tu gRhasthA eva pratiSThAM kurvati, na punaH svAbhimatA api veSadharAH, lupakasya tu pratimAyA evAnaMgIkArAt pratiSThAvArtA'pi durApA, bIjApAzayostu pratimAMgIkAre'pi pratiSThA mUlato'pi nAdRtA, pAzenAkRtimAtrameva pUjyatvenAbhimatIkRtA, evaM pAzasya prarUpaNA kuto?-mohodayAt-mithyAtvamohanIyakamrmodayAt , prAgjanmani kuto'pi kAraNAt tIrthakarAdInAmAzAtako'bhUt tatpA HOGIOHOROUGHOjAnAjA in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 302 // HDKONNOHONGKONGKONKOSHONA | podayena punarapyacchinnatIrthasyAzAtako mahApApabhAga saMpanna iti gaathaarthH||66|| athopadhAnAdiprarUpaNe'tidezamAha pAzavizrAtatthuvahANapaiTThA parUviA puSiNamIavIsAme / vAsassavi nikkhevaM kAsI vIro gaNaharANaM // 66 // | mopasaMhAraH tatropadhAnapratiSThe prarUpite pauNimIyakavizrAme'tastato jJeye, upalakSaNAta paMcamIparyuSaNApUrNimAcaturmAsakAdyapi prarUpitaM tu paurNamIyakAMcalIkamatavizrAmoktayuktyA tiraskaraNIyaM, vAsasya nikSepaM vIraH-zrImahAvIra eva gaNadharANAM-gautamAdInAM mastakeSu akA-| pIt , etacca zrIAvazyakaniyuktivRtticUyaoNrvizeSAvazyakavRttau ca sphuTameveti gaathaarthH||66|| athAdhikAropasaMhAramAha| evaM kupakkhakosiasahassakiraNami udymaavnnnne| cakakhuppahAvarahio dasamutto pAsacaMdutti // 17 // ___evaM-prAguktaprakAreNa kupakSakauzikasahasrakiraNe udayaM prApte 'cakra'tti cakSuH-svakIyaM locanaM tasya yaH prabhAvo-mahimA nIlAdirUpagrahaNazaktistena rahito-vikalo dazamaH-uddiSTesu dazasu kupAkSikeSu aMtya eSaH saMpratyapi vidyamAnaH pAzacandraH-pAzacandranAmA 'itIti graMthasamAptau kathita iti bodhyaM / ayaM bhAvaH-udite hi sahasrakiraNe yathA kauziko nijacakSuHprabhAvarahito | bhavati, ayaM jagatsvabhAvo yattAmasakulasya sUryakiraNA atizyAmatayA bhAsate, yadAha zrIsiddhasena divAkaraH-"saddharmavIja vapanAnaghakauzalasya, yallokabAMdhava! tavApi khilAnyabhUvan / tannAdbhutaM khagakuleSviha tAmaseSu, sUryAzavo mdhukriicrnnaavdaataaH||1||" | iti, tathA kupakSakauzikasahasrakiraNasaMjJite'smin prakaraNe kupAkSikANAM purastAdudbhAvite kupAkSikavizeSaH pAzacandro nijacakSuHkuzraddhAnarUpA kudRSTistatprabhAvarahito bhavati-tasya svamativikalpitA: kuyuktayo na sphuranti, athavA kudRSTireva sudRSTirbhavati, evaMvidhaH15 |pAzacaMdro dazama ukta:-kathita iti gAthArthaH // 67 / / athAyaM pAzacaMdraH kasin saMvatsare kasiMzca gurau vidyamAne sati bhaNita iti // 30 // FORCHOROPOROGROLOGRONOTI Jain Education in For Personal and Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 30 // pAzacitrAmopasaMhAraH TGROUGHOGHOOMGHONGOOKja darzanAya gAthAmAhanavahatthakAyarAyaMkiyasamamahimami cittasiapakkhe / gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre / / 38 // saMvatsarasya pakSe tvevaM-navahastazabdo krameNa navadvikasaMkhyAbhidhAyako kAyAH-pRthivyAdayaH samayabhASayA SaT , pasaMkhyAvAcI kAyazabdaH, rAjA-caMdraH, sa caikatvasaMkhyAvAcI jyotirvidA pratItaH, etaiH zabdaH 'aMkAnAM vAmato gati riti vacanAt krameNa yekAH te jAtA yAsu tA navahastakAyarAjAMkitAH, evaMvidhAH samAH,samAzabdo bahuvacanAMtaH,tataH te saMvatsarAstAsAM mahimA-nAmagrahaNAdinA khyAtiryasmin , evaM vidhe saMvatsare ityarthaH,madhumAsasya zuklapakSe tatrApi 'zrIhIravijayaguruvAreM zriyA-zobhayA hinotivarddhate suragurutvAdyaH sa zrIhita raveH-sUryasya jayo yasmAt sa ravijayaH, sUryabRhaspatyoH parasparaM maitrIsadbhAvAt 'raveH zukrazanI zatrU,jJaH samaH suhRdaH pare'iti, tathA 'jIvasyArkAt trayo mitrAH iti vacanAt bRhaspateH sakAzAt sverjayo bhavatyeva, tatazca zrIhicca ravijaya theti vizeSaNasamAsaH,evaMvidho yaH su-zobhano guruH-bRhaspatiH tannAmnA vArastamin zrIhidravijayasuguruvAre,kiMlakSaNeH-'gurudaivatapUrNodaye'-gurudaivataH-puSyaH pUrNA cArthAddazamI, caitrazuklapakSe paMcamIpaMcadazyoH pUrNAtithyoH puSyanakSatrAyogAt , tayorudayo yatra sa gurudaivatapUrNodayastasin ,saM. 1629 varSe caitrasitadazamItithau bRhaspativAre puSyanakSatre caMdre carati sati iti bhAvArthaH / gurupakSe punarvyAkhyAnaM yathA-zrIhIravijayasuguruvAre-suvihitAgaNIzrIhIravijayasUrIzvararAjye pravarttamAne,kiMlakSaNe?,'navahatthe'tyAdi, nava hastAH pramANaM yasya evaMvidhaH kAya:-zarIraM yasya sa cAsau rAjA ca navahastakAyarAja:-zrIpArzvanAthastenAMkitaH-avacchinno'rthAt yA kAlastena samA-sadRzo mahimA yatra sa tathA tasmin , atsamAsAMtena navahastakAyarAjAMkitasamamahime, yadvA nava hastAH pramANaM HORIGHOROROGGROGHOTOHOGHOTOS // 303 // For Personal and Prive Oy Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAzavizrAmopasaMhAraH bhIpravacana parIkSA 11 vizrAme // 304 // OHORROROHOROHOROGDIOHONORON yasyaivaMvidho rAjate ityevaMzIlo rAjA-zobhanaH evaMvidhaH kAyaH-zarIraM yasya saH prAkRtatvAt vizeSaNasya paranipAtaH, tathA ca navahastakAyarAjetisaMpannaM tenAMkitaH cihnIkRto'rthAt zrIpArzvanAthastasya mahimnaH samo mahimA yatra sa tathA tasmin , zrIpArzvanAtharAjasadRzamahimni zrIhIravijayasUrIzvararAjye ityarthaH, ayaM bhAvaH-zrIRSabhAdyapekSayA hInakAlasamutpanno'pi zrIpArzvanAthaH sarvajaneSvAdeyanAmA yathA'bhUta na tathA RSabhAdayaH,evaM zrIvajrakhAmyAdyapekSayA zrIvIrajanmanakSatrasaMkrAntabhamarAzimAhAtmyAt kunRpakupAkSikabAhulyena tathAvidhakAlotpanno'pi zrIhIravijayamUriryathA mAhAtmyabhAg na tathA vajrasvAmyAdayaH, na caitat varNanamAtraM, kiMtu pAramArthikamiti pradarzanAya vizeSaNadvArA hetumAha, kiMlakSaNe zrIhIravijayasuguruvAre?-'citrasitapakSe citraM-Azcarya yathA syAt tathA kupAkSikamukhyAnAmavi nijakupakSaparityAgapurassaraM sitaH zveta: zuddha itiyAvat pakSaH aMgIkAro yatra vArake sa tathA tasmin ,ayaM bhAvaHkupAkSikamukhyaH saparikaraH RSimeghajInAmA luMpakamatIyo nagaramukhye'hammadAvAde sakalarAjamukhyamudgalAdhipatipAtazAhazrIakabarasAkSikaM mahAmahaHpurassaraM yathA pravrajyAdikaM pratipede na tathA prAcInAcAryarAjyeSu, yadyapi kazcit kadAcit pravajyAdikaM svIkurvANo dRSTaH zrutazca paraM tanmukhyAstu uktayuktyA zrIhIravijayasUrirAjye iti citraM, evamapi kuta iti vizeSaNadvArA hetumAha, yataH kiMlakSaNe zrIpUjyavArake ?-'gurudaivakapUrNodaye' guru-mahat tacca tadaivaM ca gurudaivakaM, khArthe kA, tasya pUrNaH-anyUna udayastIrthakRnnAmakarmodayavat pAgajanmopArjitazubhapravRttivipAkAnubhavanaM yatra sa tathA tasmin gurudaivakapUrNodaye tatra, na kevalaM guroreva puNyaprakRtyudayaH, kiMtu tadbhaktAnAmapi, tathA hi-gurupakSe tAvat nahi gurUNAM tathAvidhapuNyaprakRtivipAkAnudaye kupAkSikakunRpavyAkule'pi kAle zrIstaMbhatIrthe prabhAvanAmukhenaiva koTisaMkhyo dravyavyayaH saMbhavati, tadbhaktapakSe tu tathAvidhe'pi kAle tadbhaktAnAM vidhAtrA jJAnadarzanacAritrANi OGHOROHOROSORGROUGHORT in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | upasaMhAraH zrIpravacanaparIkSA // 30 // KOLIGHAGHAGHORSROIGHOROROL | piMDIkRtya nirmitaikamRtInAM zrIguruNAM ye bhaktAH zrAvakAsteSAM prAgjanmopArjitazubhakarmapreraNayA bhAvinyA ca tathAvidhabhavitavyatayaiva | tathAvidhabhaktyullAsaH saMbhavati, yadAgamaH-"puNNehiM coiA purakaDehiM siribhAyaNaM bhviasttaa| gurumAgamesibhaddA devayamiva pajjuvAsaMti ||1||"tti gAthArthaH // 68 // athaitatprakaraNakartRnAmagarbhitAmAziramidhAyikAM gAthAmAhaia sAsaNaudayagiri jinnbhaasiadhmmsaayraannugyN| pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso||19|| iya kuvAkhakosiyasahassakiraNami sirihIravijayasUridattapavayaNaparikSAvaranAmaMmi pAsacaMdamaya nirAkaraNanAmA ikkArasamo vissAmo sammatto ||grnthaagrN 1205 // iti-amunA prakAreNa eSo'dhyakSasiddhaH sahasrakiraNaH, padaikadeze padasamudAyopacArAt kupakSakauzikasahasrakiraNo jayatu-jIyAdityAzIrupadarziteti saMbaMdhA, AzIrapi tatkRtyodbhAvanapurassaramedha bhavati ityAha, kiM kurvan jayatu?-prabhAsayan-prakAzaM kurvan , arthAt jIvalokaM,anyo'pi sUryo jIvalokaM prakAzayannevAzIrbhAg bhavati,tathA'yamapi, prakAzamapi kiM kRtvA karotItyAha-'sAsaNetyAdi, zAsanaM-jainatIrtha tadpo ya udayagiriH-udayAcalo niSadhavarSadhara itiyAvat taM prApya-tacchikharamAsAdya, anyo'pi sUryo niSadhazikharamAsAdya prakAzaM kurute tathA'yamapi jainatIrtha prApyaiva prakAzayati, nAnyathA, kiMlakSaNaM zAsanodayagiri ?-'jinabhASitadharmasAgarAnugataM' jinena-arhatA bhASito yo dAnAdilakSaNo dharmastadpo yaH sAgaraH-samudrastaM pratyanugataH-prAptaH saMbaddho-| |'nukArI vetyarthaH, niSadho'pi samudrasaMbaddho bhavati, ubhayato'pi samudrasparzItyarthaH, athavA tadanukArI samudrasadRzaH,yathA sUryaH samudre | maMDalAni kurute tathaiva niSadhe'pi, yaduktaM-"tesahI nisaDhaMmi adunni abAhA dujoannNtriaa| eguNavIsaM ca sayaM sUrassa ya maMDalA FOROHOROHONSHOTOHOTOHOTHO // 30 // For Personand Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GHORONG SINGINGING DIGHONGHO zrIpravacana- lavaNe // 1 // " iti, atha niSadhApekSayA samudre sUryasya maMDalAni bhUyAMsyataH samudropamayopamito niSadhaH, atra dharmasAgara iti prakaraNakarturnAmApi sUcitaM bodhyamiti gAthArthaH / / 62 / / parIkSA // 306 // sukU 50 350 39 30 313:33:13 ? itizrImattapAgaNana bhona bhomaNizrIhIra vijayasUrIzvara ziSyopAdhyAyazrIdharmmasAgaragaNiviracite svopajJakupakSakauzika sahasrakiraNe zrIhIravijaya sUridattapravacanaparIkSA paranAmni prakaraNe pAzacaMdramatanirAkaraNanAmaikAdazo vizrAmaH samAptaH / samAptA ca pravacanaparIkSA 03/ aMga da maMgalaM lekhakAnAM ca, pAThakAnAM ca maMgalam / maMgalaM sarvvajantUnAM bhUmibhUpatimaMgalam // 1 // anarthabhAvAnmativibhrameNa, yadarthahIna likhitaM mayA'tra / tatsarvvamAryaiH parizodhanIyaM, kopo na kuryAt khalu lekhakasya ||1|| paramajainazAsanapradIpakazrImatsapA|gaNakulapradIpakazrIsarasvatIkaMThAbharaNazrIvidvajjanaraMjanaparamadharmmavRkSasaha kAravAdimAnamarddana zrIjainazAsana udyota kAzkasakalavAcakaziromaNimahopAdhyAya zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrIne misAgaralikhApitaM, saumyadrahI cAturmAsasthite sati kSIrapure likhitaM, saMvat 1672 varSe kArttikavAdi 7 some likhitaM nAthAkena, dravyArthe pustakaM likhitaM paramacAturIpitrA gaNeza zrIbhAgyasAgareNa, mahatApi AdareNa likhApitaM / kasmin kasmin divase likhitaM, patrasAmAnyo'yaM zrIH / graMthamalI likhaduccaiH zreyo'rthaM cAru pravacanaparIkSAm / abajIzreSThivadhUH kRtapuNyA navaraMgadenAmnI ||1|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only DAGHE upasaMhAraH / / 306 / / Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIprabacanaparIkSA // 307 // SHODHONGIDINGHO SHONO OING Jain Educationa International zrIgurubhyo namaH // // pravacanaparIkSAyA bIjakaM likhyate // 6 paNamia ityAdigAthASaTkena devagurunamaskAralakSaNaM maMgalAcaraNaM, etadvRttau ca prasaMgato vakSyamANakupAkSikANAM sAmAnyataH svarUpeNaiteSAM tIrthabAhyatAparijJApanam / 7 'vIrajiNa 'ti gAthayA kupAkSikA abhidheyaM, tadutpattinidAnAdikaM ca / 8 'khavaNa' ti gAthayA dazAnAmapyutpattikrameNa nAmAni / 9 'paDhamilluANa' ti gAthayA kupAkSikANAM tIrthAtpRthagbhavanaM kaH kuto nirgataH 1 / 10 'titthaM cAu'tti gAthayA tIrthalakSaNam / 12 titthayaro ityAdigAthAdvikena tIrthakarakharUpam / 13 'suca 'tti gAthayA zrutvAkevalI dharmaM kathayati nAzrutvA kevalyapi, tatastIrthakudapi zravaNaparaMpazyaiva dharmma kathayati iti vyavasthApanam / 15 'ganbhe'tyAdi gAthAdvikena zrutvA dharmmakathane'nvayavyatirekAbhyAM dRSTAMtadarzanam / 16 'siddhAMtAvi' tti gAthayA siddhAMtAbhyupagame'vazyaM paraMparA'bhyupagamyaiva / 17 evaMvihatti gAthayA tIrthakRdapi kSAyikabhAve pravarttamAnastIrthavyavasthApako, nAparo'pIti / 18 'titthaM khalu' ti gAthayA tIrthapUjanena na kimapyapUjitamityabhiprAyeNa tIrthapUjApravRttisvarUpam / 24 taM citra ityAdigAthASaTkena tIrthakRtpravRrttitamapi tIrthaM For Personal and Private Use Only SHONDING ONOIGHL bIjaka // 307 // . Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 308|| GHONTHS kasyAyattaM kathaM ca pravRttirasya ko vA tatra dRSTAntaH 1 / 29 'bahuAyaria' ityAdigAthApaMcakena kulAnAM zAkhAnAM ca bAhulye'pyavivAdanidAnaM saMbhogAdinidAnaM ca / 34 'maMjariduvAle 'tyAdi gAthApaMcakena kalpadrumopamayotpattiH sthitizca tIrthasya tatra dRSTAMtaca / 35 ' evaM ja' mitigAthayA anAdyanaMtajagat sthityA tIrthasya kiM kAraNamiti vicAraH | 36 jamhA iti gAthayA tIrthasya cihnaM / 37 'jaM puNa' iti gAthayA tIrthalakSaNazUnyAH kupAkSikasamudAyAstIrthaM na bhavatItyarthe siddhe digaMbarasya tadvailakSaNaNye yuktimAha / 38 'sa sA' itigAthayA digaMbaravyatiriktAnAM navAnAM vRddhau nimittamAha / 39 'te puNa' ti gAthayA navApi kupakSikAstapAgaNAzvibhya tastIrthaM tapAgaNa eveti nigamanam / 40 evamiti gAthayA kupAkSikANAM duSTAdhyavasAye hetumAha / 41 teti gAthayA pratisamayaM kupAkSikANAM kIdRzaH karmabandhaH 1 / 42 naNu tu iti gAthayA kupAkSiko cchedakAbhiprAyavatastIrthasyApyazubhadhyAnaM kathaM neti pUrvapakSAzaMkodbhAvanam / 43 nevaM vottumiti gAthayA tIrthakupAkSikayoranyo'nyamucchedAbhiprAyavatorapi tIrthasyAdhyavasAyaH zubho'zubhazca kupAkSikasyeti / 44 kiM dhijjA iti gAthayA dRSTAntaH / 45 evamiti gAthayA upasaMhAraH, ityaSTatriMzatA gAthAbhiH kupAkSikAstIrthabAhyA iti parijJApanAya tIrthakharUpaM nirUpitaM / 48 idamAhetyAdi gAthAtrikeNa vakSyamANatIrthasvarUpasyotIrthasvarUpeNa saha punarucyAzaMkAnirAsaH / For Personal and Private Use Only HORONGOGO SONG HONGIONCH bIjakaM // 308/6 . Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 309 // HOTOSHOGIOUGHOROHOROROLOKlAla 49 pAyaM kuvakkhattigAthayA kupAkSikAlApasya sAdhAraNava- / 5. sohammattigAthayA rAkAdayaH sudharmApatyAni na syuH| rUpaM, tatsvarUpaM dAyituM bhavatAM pustakaM siddhAMta uta paraMparA / 61 paMcaparameSTi ityAdigAthArdhakena pustakasiddhAMtavAdinAM siddhAMta iti kupAkSikAn prati vikalpadvayodbhAvanam / yanna saMbhavati tdaah| 51 putthayetyAdigAthAdvikena pustakasiddhAMte vajradRSTAntaH / 62 vavahAriassattigAthayA paraMparAzUnyapustakasiddhAMtena sA53 'gheNU vAviti gAthayA pATharUpa eko'pi siddhAMto dhenu- dhvAdyAcArapravRttirna bhavatyeva / dRSTAntena bhaviSyatAM tIrthAbhAsasya ca krameNa zubhamazubhaM 63 anAgamettigAthayA AtmAgamAdInAM svarUpam / / ca phalaM vidhtte| 65 sUriparaMparetyAdigAthAdvikena AtmAgamAdInAM madhye 54 gheNU suttamitigAthayA dRSTAMtadA tikyojnaa| bhavatAM kiM nAmAgama iti prazne kupAkSiko'vyaktameva 55 evamitigAthayA prthmviklpkssnnopsNhaarH| siddhAMtaM brUta iti vicaarH|| 56 teNaM paraMparatigAthayA kupAkSikAniSTasya paraMparAgamasya 66 jaha AgamottigAthayA kupAkSikANAM * siddhAMtavacanasamarthanaM c| kRtIrthakarAdayo'pyavyaktA eva / 57 chinne jAvittigAthayA tIrthAbhAsasya mUlaM na RSa- | 68 usabhAi ityAdigAthAdvikena RSabhAdayo'pi tanmate bhAdayaH, kintu tadAdikartAraH shsrmllaadyH| kIdRzA ityaadi| 58 tesuvittigAthayA rAkAdinavakasa prAsaMgikabhaNanam / / 76 samvehiM saddehiM ityAdigAthA'STakena kupAkSikamArgaprarU HORSCOHOROHOOHOROHOROHOTOHOROS // 30 // For Pea nd Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 310 // HOGIGHONGKONGOSHOOHORG pakAH kathaM RSabhAdizabdavAcyAH kathaM vA tIrthAbhima- tebhyo bhinnA iti vicaarH| l77 siddhAviattigAthayA siddhAdayo'pi teSAM minnA eveti vicaarH| 83 niania ityAdigAthASaTkena kupAkSikANAM siddhAMto minnabhinna eva, tatra yuktizca / 1 87 naNu tesimityAdigAthAcatuSkeNa teSAmAcAryAdayo minnAH pratyakSAH, paraM kathamahatsiddhA apIti puurvpkssrcnaa| WI88 tesuvitti gAthayA lupakavarjAnAM kuzraddhAnarUpazcakSUro go'saadhyH| 89 lupaketi gAthayA luMpakasya tathArogo dvividhaH-sAdhyo 'sAdhyazca / 94 samusaraNe ityAdigAthApaMcakena sAdhyasa luMpakacakSuro gasyAMjanam / 95 tesimitigAthayAuMjanakSepe shlaakaa| 96 eeNattigAthayA uktAMjanaprakSepe'pi rogasadabhAve'para prakAro'sAdhya eva / 97 evaM suttittigAthayA tIrthasya tIrthAbhAsasya ca vicArA bhyAsaH karttavya ityupsNhaarH| 98 evaM titthattigAthayA uktAbhyAsasya phalamAha / 101 evaM kupakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| iti 1 tIrthavyavasthApanAvizrAmabIjakam jizAlAGHOGONOHOROHOUGH atha digaMbaramatanirAkAraNavizrAmabIjakam 2 aha pagayamityAdigAthAdvikena sarcakupAkSikasAdhAraNa lakSaNam / 3 tattha yetigAthayA digaMbaramatamUlaprarUpaNAyA uddeshH| 4 tassuppattitti gAthayA tasyotpattikAlo bahirniggarmana // 30 // In Education For Personal and Private Use Only Hw.jainelibrary.org Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 31.1 // bIjaka GROUGROSHOPOROUSHIOGG nimittaM c| 5 tammayetigAthayA vastrAbhAvaprarUpaNAyAM tasyAkUtam / 6 dehAhAretigAthayA digambarAkUtasya tiraskAraH,etavRttI ca jinAnupadiSTatvamityAdivikalpanavakodbhAvanAdinA puurvpksssiddhaaNtrcnaavicaarH| 7 sIso gurutti gAthayA tIrthakRtaziSyastIrthakarAnakArI bhavatIti digambarAkUtAviSkaraNaM / 9 'nevaM jutta'mityAdigAthAdvikena digaMbarAbhiprAyanirAka raNayuktiH / 10 arihaMtetyAdigAthayA guruziSyayoH sAdRzye sAdRzyAbhAve ca hetumaah| 11 teNamitigAthayA tIrthakRtaH sAdhozca svruupm| . 12 jai jiNetigAthayA tIrthakRdanukaraNe chadmasthena dharmo padezAdi pariharaNIyaM syAditi / 13 jai jiNetigAthayA mahatAmupadeza eva zreyAn , na dhuna rupadezabAhyaM tadanukaraNamapi / 16 uvaesotti ityAdigAthAdvikena jinopdeshH| 16 vijjuvaesattigAthayA upadeze dRSTAntaH / 17 evamitigAthayA daassttautikyojnaa| 18 uvagaraNetigAthayA vastrAdyabhAve doSamAha / 42 itthImuttiabhAve ityAdigAthAnAM caturviMzatyA digaMba rAzayodbhAvanapurassaraM striimuktivyvsthaapnaa| 53 jaM kevalI na bhuMjai ityAdigAthaikAdazakena kevalibhukti vyvsthaapnaa| 54 sivabhUittigAthayA digaMbaramatavRddhinidAnam / 63 taM micchA jaM pacchA ityAdigAthAnavakena digaMbarebhyaH zvetAmbarA nirgatA uta zvetAmbarebhyo digaMbarA iti saMzaye nirnnykrnnvicaarH| // 31 // in Education intet For Personal and Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaka zrIpravacanaparIkSA // 312 // OMGHONGKONGROIGHONGKONGKONGH 64 ahavA savvapasiddhamiti gAthayA prakArAMtareNa digaMbarasya tIrthabAhyatAparijJAne yuktiH| / 7. ujitagiriityAdigAthASadkena digaMbareNa pratimA namA kAritA tannidAnaM dRSTAntazca / 72 eaMbohia ityAdigAthAdvikenAnyatIrthikavattIrthAd dUra vartitvenopekSAho'pi yadatra bhaNitastannidAnam / 75 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaaraa| iti 2 digaMbaramatanirAkaraNavizrAmabIjakam purassaraM tnniraakrnnprkaarH| 14 danvatthayahetu ityAdigAthApaMcakena sAdhUnAM dravyastayo 'nucita iti bhrAMtyAM parodbhAviteSTApatyA dRSaNamAha / 16 davvatthautti kAumityAdigAthAdvikena pratiSThAkRtyaM dravyastavaH, sa ca sAdhUnAM sarvathA nocita iti bhrAMtasyA zaMkAmudbhAvyeSTApatyaiva dUSayati / 18 kiMceti gAthAdvikena tIrthakRtaH sAdhUnAM ca kathaMcidravya stavo'pyucita eva / 19 aNNuNNamitigAthayA dravyabhAvastavayoranyo'nya sApe kSatA, tathA'pi sAdhUnAM bhAvastavaH zrAvakasya dravyaH iti vyavahAre hetumaah| 22 jaha sAbayANetyAdigAthAtrikeNa zrAvakANAM dravyastava iti yuktipUrvakaM dRSTAntamAha / 24 kaMcaNamaNiso ityAdigAthAdvikena zrAvakadharme dravya ONCHOKOOOGHORORESHONORS atha paurNimIyakamatavizrAmabIjakaM likhyate 3 aha caMdappaheti gAthAtrikeNa rAkAmatotpattiH pravacana bAhyabhavananidAnaM matAkarSakAbhidhAnaM ca / 9 jiNapaDimANa paiTThA ityAdigAthASaTkena zrAvakamatiSThAvyavasthApanAya candraprabhAcAryodbhAvitAnumAnaracanA- 2 // Jan Educationa international For Personal and Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI pravacanaparIkSA // 313 // THOD ONG Jain Educationa International stava garIyAn svarUpakAMto'pi bhAvastavo'lpIyAn / 25 jaM sAvayetyAdigAthayA prAguktasamarthanaM / 26 teNaM sai itigAthayA sAmAyikAdyapekSayA caityAdikRtyaM mahaditi / 27 bhAvathayA itigAthayA sAdhumArge dravyastavabhAvastavayoH svarUpaM dRSTAntazca / 29 saccitetyAdigAthAdvikena zrAvakadhamrme kathaM dravyastavo mahAn kathaM vA sAdhudharme'lpaH iti zaMkAnirAkaraNam / 32 NaNu niravao ityAdigAdhAdvikena niravadyavAsena sAdhUnAM dravyastavaH kathaM nocita iti parAbhiprAyanirAkaraNam / 53 ia caMdappahetyAdigAthAnAM dvAviMzatyA candraprabhAcAryotamupasaMhRtya tilakAcAryakRtapratiSThA kalpA bhAsa nirAkaraNapUrvakaM sAdhupratiSThAvyasthApanA / 58 evaM AgametyAdigAthAdvikena zrAvakapratiSThAprarUpaNA naMtaraM pUrNimApAkSikaprarUpaNe kiM nimittaM kathaM vA saMghoktirAsIditi / 78 pakhassa majjhe ityAditrayoviMzatigAthAbhiH siddhAMtasammatyA caturdazI pAkSikavyavasthApanA / 85 joisakaraMDetyAdigAthAsaptakena jyotiSkaraMDAdivacojAtAyA bhrAMteratiprasaMgena nirAsaH / 86 caudasI pakkhI itigAthayA caturdazIpAkSikabhItena mahAnizIthasUtratyAgAt upadhAnamapi tyaktamiti vicAraH / 82 NaNu uvahANA ityAdigAthAtrikeNa parapraznavikalpadvArA siddhAMtasammatyA upadhAnavyavasthApanA / 9. 3 aha mahanisI hetyAdigAthAcatuSkeNa haribhadrasUrivacasA mahAnizIthasyAprAmANyaM vadato haribhadrasUrivacasaiva prAmAyavyavasthApanena tiraskAraprakAraH / 94 cittaM harItigAthayA haribhadrasUrivacaH puraskAreNa mahA For Personal and Private Use Only GHONG KONG DIGHONGHYR | 313 / / www.jainlibrary.org. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 314 // KOROGHODOHOROHOSHOUGHOUGH nizIthatyajane aashcrym| 112 suttovayAretyAdigAthAtrikeNopadhAnavahanAdiniyamaH zruta95 jai khaluttigAthayA gaNadharavacane kupAkSikANAM naastheti| vyavahArakAlApekSo,na punarAgamavyavahArakAlApekSo'pi / 93 haribhadeNavittigAthayA yadi gaNadharavacasyAsthA tarhi 113 naNu jahetigAthayA pUrvapakSI mahAnizIthAprAmANye kupAkSikeNa yad tyaktavyaM tadullekhamAha / hetumAha / 98 haribhahassavItyAdigAthAdvikena hitopdeshH| 114 jai evamitigAthayA'tiprasaMgena nivAraNam / 99 haribhadaMpItigAthayA haribhadravacasAprAmANye mahAnizI- 115 tamhA itigAthayA tAtparyam / thamapramANamiti vaktumazakyam / 116 AyAro uvetyAdigAthayA upadhAnaM mahAnizItha evAsti 102 naNu uvahANA ityAdigAthAtrikeNa pUrvapakSAzaMkA / nAnyatreti parAkUtanirAkaraNam / 105 jminnmityaadigaathaatrikennessttaapttyaa'tiprsNgaabhaavH| 117 joge AsADhetyAdigAthayA yoge upadhAne udAharaNAni / 108 uvahANetyAdigAthAtrikeNa upadhAnavahanamaMtareNApi zrAba- 118 suakkhaMdhe itigAthayA sAmAyikAdhyayanakadezo nama kakule bAlakAdInAmapi kathaM namaskArAdhyayanaM yuktami- skAraH zrutaskaMdho na bhavati mahAnizIthe ca tathoktotiparAzaMkAnirAkaraNam / 'tastatsUtraM nAmAkaM sammatamiti praashNkaa| 108 jaM AvassayetigAthayA AcArAMgAdAvatiprasaMganirA- 119 ia ce itigAthayA tnniraakrnnyuktiH| krnnm| 120 savvamaMtaretigAthayA namaskArasya mahAzrutaskaMdhatvasthApanA ORROROGROUGHOOLGHONOHOUGHG // 314 / For Person and Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SKOHDINGOONGHONGHONGHONGHOROID zrIpravacana- 121 pattasAhe itigAthayA dRSTAMtaH / 122 evamitigAthayA dASTatikayojanA / parIkSA // 315 // 123 sakkassattigAthayA zakrasyopadhAnaM vinA zakrastava bhaNanaM nirdoSaM kathaM narANAM sadoSamiti parAzaMkA / 126 uddesetyAdigAthAdvikena kasya zrutasyopadhAnaM kasya vA neti kasmai kena vidhinA dAtavyamiti vicAraH / 127 jaM puNetyAdigAthayA kadAcit zrAvakeNApi dAne'nujJAyA abhAve namaskArAdi svasutAdayaH pAThyaMte tatra matimAha / | 128 tahavihetigAthayA kathaMcidupadhAnavahanAbhAve'pi zuddhi prakAramAha / 129 sAmaNNeNaMtigAthayA namaskArapAThane sAmAnyato'yogyasya lakSaNam / 129 juggAjuggattigAthayA namaskAradAne pAtrApAtra vicAraNA karttavyA / 130 sAmANNeNaMtigAthayA sAmAnyato yogyasya lakSaNaM / 131 buggAhiottigAthayA namaskArazrAvaNe'pyayogyasya lakSaNam / 133 jaMNamityAdigAthAdvikenAyogyasya namaskArazrAvaNe pratisamayamanaMtasaMsAravRddhiH zRNvato'pIti tatra yuktizca / 134 paramesarutti gAthayA dRSTAMtaH / 135 pucchitoti gAthayA namaskAra zrAvaNe'pi durdhyAnAvikaraNe apAyamAha / 138 evaM kuvakkhavaggottigAthAtrikeNa kupAkSikasya namaskArazravaNe mahAkarmmabaMdha iti darzanam / 139 ia puNNimetigAthayA rAkAmate mUlamutsUtratrikaM darzitamityupasaMhAraH / 141 sesamitigAthAdvikenAtidezaH kharatareNa saha zeSotsUtreSu / iti 3 paNimIyakamatanirAkaraNavizrAmabIjakam For Personal and Private Use Only NOONGHONEYONGOING ONIONGO bIjakaM // 315 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaka zrIpravacanaparIkSA // 316 // ROOOO ISRONIE atha kharataramatavizrAmabIjakaM likhyate 9 nissAmiattigAthayA vidhisaMghasya svAmI jinadattaH 1 aha kharayaratti prathamagAthayA sAmAnyato'bhidheyam / kathaM jAta iti vyatikaraH, etadvRttau ca jinavallabhasye2 kuccayarattigAthayA jinavallabhacaritraM, etadvRttau ca prasaM- vAsyApi saMbaMdho gaNadharasArddhazatakabRhadvRttigata eva gato gaNadharasArddhazatakavRttigatameva likhitam / likhitaH, etadvyatikaravicAraNA'bhinavanATakakalpA 4 so caiumitigAthAdvikenoktavyatikaro jinavallabhaH kiM khata eva vicaarnniiyaa| kRtvA kiM kRtvaanityaah| 10 gaNaharasahUttigAthayA varNakavarja jinadattasya svarUpaM 5 tesiM puraottigAthayA jinavallamena SaSThaM kalyANakaM samyagiti jJApitam / prruupitm| 17 vaNNayavayaNamityAdigAthAsaptakena kupAkSikairnijanija6 evaM buggAhiMtottigAthayA kativarSANi mugdhajanAn guravo vaNitAste kathaM zraddheyAH 1 ko vA tatra dRSTAntaH? vyugrAhya nijapadaziSyarahita eva paralokaM prAptaH / / 19 teNeva itigAthAdvikena jinavallabhasthApito vidhisaMgho 7 ia jiNetigAthayA bhAvikharataramatabIjabhUto vidhisaMgha- jinadattena kathaM gRhIta iti vicAraH / nAmnA katicijanasamudAyo jinavallabhAjAta iti darzitam - 22 jiNavallabhetyAdigAthAtrikeNa jinavallabhajinadattayora8 kuccayarA itigAthayA jinadattAt vidhisaMghasya eva kharata nyo'nyaM kIdRzaH saMbaMdha ? kathaM vA anayorAcAryaranAmnA kumataM pravarcitam / pdaavaaptiH| OGHONGKONG DOTOHORROHONOMOUS For Person Piese Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhopravacana parIkSA 1317 // KOSHOGOOGROUGHOUGHAjAla 24 'minnadisAbaMdheNaM'ti minnabhinnadigbaMdhena jinavallabha- / 45 jaM puNa jiNesareNetyAdigAthASadkena zrIjinezvarasUreH bIjarka jinadattayoranyo'nyaM visaMbhogikatvaM tatra smmtishc| / kharataraviruddhaM kharatarA vadaMti tatsatyamutAsatyamiti vicAra 26 jiNadattadisetyAdigAthAdvikena zrIabhayadevasUrijinava- 48 jeNaM jiNadatteti gAthAtrikeNa prAyaH kharataramate prAcI-1 llabhajinadattAnAM parasparaM guruziSyasaMbaMdhAbhAvAdinirNayaH napAThaparAvRttikaraNamarthAnyathAkaraNamasammatyAdividhAna29 niravaccamayassAvItyAdigAthAtrikeNa jinavallabhajinada- prabhRtikaM khamatAnusAreNa kriyamANaM dRzyate tdvicaarH| tanAmAnAvanuttarasaubhAgyabhAjAvityupahAsye hetumAha / 50 kiMca vivAu ityAdigAthAdvikena kharataranAmnA virudda30 sappAkarisaNattigAthayA jinavallabhena jinadattena ca meva na saMbhavatIti vicaarH| nijanijaceSTayaiva bhAvyAtmasvarUpaM jnyaapitm| 55 jai jayavAe ityAdigAthApaMcakena zrIjinezvarasUreH 31. icce jiNetyAdigAthayA uktavyatikarasya granthasammatiH kharataravirudaM na jAtamiti nirnnyH| 32 jijadattA itigAthayA kharataramate caturvarNaH saMgho jina- 58 egArasasayetyAdigAthAtrikeNa jinavallabhavacanaM kharatadattAdeva jAta iti darzitam / rAbhiprAyeNa gaNadharasArddhazatakaviruddham / 39 aha cAmuMDia ityAdigAthAsaptakena kharatarAdinAmnAmutpa- 59 evaM jiNavallahauttigAthayA kharatarapaTTAvalI vicAryamANA ttinidAnakAlAdivicAraH,etadvRttau ca bahUpayogitvA- abhinavanATakakalpA sthuulmtiinaampi| tprasaMgataH prabhAvakacaritragataM shriiabhydevmuuricritrm|| 6. pAyaM jiNadattetyAdigAthayA prAyaH kharataramatasyAlIka naa||317|| For Pesca Pives Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana GOO parIkSA // 318 // DOHOROSOROUGHOUGHROUGHOUGH G kalpanAkhabhAvadarzanam / 66 naNu jiNavallahetyAdigAthASaTkena pUrvAcAryaiH prazaMsi to'pi jinavallabhaH kathamiha dakSita iti parAzaMkAni rAkaraNam / 67 kharayaretyAdigAthayA kharatarAbhimatasya jinavallabhasya saMtAnaM jinadatto na bhavati, kintu raudrapallIya eveti vicaarH| 69 jiNavaiityAdigAthAdvikena kharataramatamaryAdAkArako jinapatimUrireva / tIe pamANetyAdigAthayA kharataramatasya pramANatayA svIkAre jainapravacanamapramANIkarttavyaM bhavet / 72 nanu baddhamANa ityAdigAthAdvikena pradyotanasarivardhamA nAcAryayoriva zrIabhayadevararijinavallabhayorapi abhato'pi saMbhavaniva saMbaMdho'nyathAkalpanena klngkitH| 73 naNu bahu khAyamityAdigAthayA saMbaMdhAdinA sarvathA' lIkamapi bahu khyAtaM kathaM jAtamityAdivicAraH / 74 sammadiTThItyAdigAthayA samyagdRzAmapyanAbhogAt parA nuvAdo bhavatyeva / 75 bahukAletigAthayA satyAsatyAnuvAde nidAnamAha / 85 kahamaNNahetyAdigAthAdazakena upadezasaptatikAdikArakA NAmanAbhogasya spaSTIkaraNam / 88 aha pAyamityAdigAthAtrikeNa navAMgIvRttikArako'bhaya-12 devamUriH kharatara iti kharataramukhAnuvAdA'lIka iti | pRthak jJApanam / 89 eeNa koi ityAdigAthAdvikena nAmamAtreNa tIrthAtavIra tatpakSapAtI kadAcid vAcAlo'nyathA jalpana tiraskRto bhavati / HONOHOUGHOR // 31 // 9. jaM puNamitigAthayA zrIabhayadevamUrijinavallabhajina For Persona Pivo Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 319 // HORONGHONGKOK dattAnAM parasparaM prarUpaNAbhedo'pi sa cAnaMtaraM vakSyamANo sUtravicAraNAto'va sAtavyaH / 93 aha ussutamityAdigAthAdvikena utsUtroddezaH / 96 ganbhAvahAretyAdigAthAtrikeNa kriyAviSayakAdhikotsU troddezaH / 103 bhaNNai bhaNiamityAdi gAthAsaptakena garbhApahAraH kalyANakaM na bhavati / 108 syaNiposetyAdigAthApaMcakena rAtripauSadhikAnAM rAtricaramayAme sAmAyikakaraNamadhikam / 110 sAmAia ityAdigAthAdvikena zrAvakANAM sAmAyikAdeH arata frocAro'dhikaH / 111 aNNahattigAthayA'tiprasaMgena nirAsaH / 112 posahavihiMmittigAthayA ekavAroccAre jinavallabhavacanasammatiH / 113 sAhUNamitigAthayA zrAvakavatsAdhUnAmapyupadhAnavahanamaghikam | 114 ussaggeNamitigAthayA sAdhUnAmutsargeNa kasellakajalagrahaNamadhikaM tadvRttau ca tannirAkaraNasammatiH / 115 tasajayaNetigAthayA kasellakajalagrAhiNaH sAdhovasAnukaMpA na syAditi / 117 sAvayakuletyAdigAthAdvikena paryuSitadvidalagrahaNamadhikaM, tadvRttau ca tanniSedhasammatiH / 120 naNu pajjusia ityAdigAthAtrikeNa paryuSitadvidalagrahaNe pUrvvapakSAzaMkA tannirAkaraNaM ca / 124 pajjusia ityAdigAthAcatuSkeNa dvidalaudanayoH svarUpaNanena grAhmAgrAhyavicAraNA / 126 jaM jaM bahuletyAdigAthAdvikena bahulapravRtteH pravacanamaryAdA tatrodAharaNaM ca / For Personal and Private Use Only ORONOOKONGHONGK bIja ke // 31 // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 320 // DHOHONGHOG 137 jaivia ityAdigAthaikAdazakena kadAcidavinaSTamapi paryuSitadvidalaM na grAhyaM tatrAneke dRSTAntAH / 139 pajjUsiasaddattho ityAdigAthAdvikena paryuSitazabdasya ko'rtha iti vicAraNAprakAraH / 140 jaMmi uttigAthayA dvidalAdvidalayorlakSaNam / 142 evaM vidaletyAdigAthAdvikena dvidalalakSaNarahitamapi saMgarikAdikaM dvidalamiti bhaNanamadhikaM tannirAsazca pratyakSapramANena / 144 jaM dolAvittIe ityAdigAthAdvikena saMdehadolAvalIvRttau pravacanasAroddhArasammatyA saMgarikAdidvidalabhaNanaM mahAmUrkhatvacihnam / 145 tavvittIettigAthayA pravacanasAroddhAravRtteH samarthanam / 146 jaM jamitigAthayA kharatarAmiprAyasya dUSaNam / 147 nevaM saMgarittigAthayA iSTApattyA dUSaNadAnam / Jain Educationa International 148 jaM jaM vigaittigAthayA yAvannirvikRtikaM tAvat kRtamatyAkhyAnaadi kalpyameveti niyamAbhAvamAha / 149 tA kahamityAdigAthayA kharatareNANaMdamUrisammatirdarzitA sA'pi dUSitA / 150 evamitigAthayA yat SaDvidhaM kriyAviSayamadhikamUtsUtraM darzitaM tad bahu khyAtaM, evamanyadapi tanmate bhUyo'stIti ityadhikotsUtrabIjakam athaivanotsUtra vIjakaM likhyate 153 aha UNamityAdigAthAtrikeNa UnotsUtroddezaH / 154 itthINamitigAthayA strIjana pUjAniSedhanidAnam / 161 egAvarAhetigAthAsaptakena ekasyAparAdhe tajjAtIyamAtrasya prAyazcittadAne jinadattasya mahAmUrkhatvaM jJApitam / 163 paramaNNamityAdigAthAdvikena laukikadRSTAMtena tathA'mi - For Personal and Private Use Only OLOKONGKONGKONGKONG&Q?<Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaka bhIpravacanaparIkSA // 32 // SHOUGHOUGHOUGHOUGHONGKOROLO prAyanirAkaraNam / 174 iha suttettigAthayA amukagraMthe strINAM jinapUjA bhaNitA 166 jinadatto ityAdigAthAtrikeNa jinadattAdapyupadezamadhi- strItvAdirUpeNa sUtrasammateH prayojanaM nAsti, yato mUrkhakRtya digaMvaro dakSastatra hetuzca / janapratyAyanArthamasmAkaM sAmAcArIti vadati / 167 pugviM virAhio ityAdigAthayA strIjinapUjAniSedhe mUla- 175 pAgayetyAdigAthayA strIjinapUjAniSedhakatiraskAre vchetumaah| nollekhmaah| 168 naNu titthayareNattigAthayA tIrthakarakalpena jinadattena 176 titthAsammayetigAthayA tIrthasthAsammataM bhASamANo niyaprakAzitaM kathaM tayituM zakyamiti parAzaMkA / menAnaMtasaMsArIti / 169 evaM ce ityAdigAthayA sUripravarttane utsUtrAbhAve utsUtraM 177 eeNamitigAthayA maggaMtarehinti sUtravacasA mamApi khapuSpakalpaM saMpadyateti vicAraH / mArga eveti matazrito'pi tirskRtH| | 170 tamhA itigAthayA tIrthakarasamAnasarilakSaNamAha / 178 ahamicauddasiitigAthayA catuSpIMvyatiriktatithiSu / 171 mUrikayo'vittigAthayA mUrikRtaM yadyAdRzaM pramANaM tadAha / pauSadhaniSedho jinadattasya mhaamohH| 172 jiNapUA ityAdigAthayA jinapUjAniSedhe vaiparItya- 179 ahamipamuhetigAthayA prAguktasya pratIkAraH tatvArthasa-| mevetyAha / mmtishc| 173 eeNamitigAthayA mUripravarttane taatprymaah| 180 tattatthavittiitigAthayA kupAkSikabhrAntijanakapadasya HOMGHONORIGOROHOHONGI // 32 2 // For Person and Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIja pravacanaparIkSA // 322 // ORIGOROUGHOUGHOUGHOOHORE tAtparya tattvArthavRttAvuktam / sikkhA puNetigAthayA zeSatithiSu pauSadhAkaraNe virodhamAha / | 282 sikkhAvaesuttigAthayA pratibaMdyA'tiprasaMgodbhAvanam / |183 na muNaittigAthayA sAkSAdatiprasaMgAjJAnamAha / 185 paDikkamaNamitigAthAdvikena pratikramaNadRSTAMtena pauSadha niyamaM prarUpayan prAyazcittasaMvarAbhyAM tirskRtH| 189 ahavA sikkhetyAdigAthAcatuSkena catuSpadyatiriktA khapi tithiSu pauSadhavyavasthApanam / 190 kiMca muNi itigAthayA kSaNAMtaramAha / 191 ja bhoaNetyAdigAthayA pauSadhikAnAM bhojananiSedhaH uunmutsuutrm| 293 cauddasahaityAdigAthAdvikena pauSadhikAnAM bhojanavya vasthApanam / 195 sAvayapaDimetyAdigAthAdvikena zrAvakapratimAdharmavyu cchedaM vadan tirskRtH| 197 samaNANaM samaNIhinti gAthAdvikena sAdhubhiH saha sAdhvI vihAro, nAnyatheti, etadvRttau cAnekagraMthasammatayazca / 202 ahuNA mAsetyAdigAthApaMcakenAdhunA mAsakalpo vyucchinna iti vadatastiraskAraprakAraH / 203 gRhasthAnAM pratyAkhyAne pAnakasyAkAravyavasthApanaM tatra sammatizca / ityevamUnotsUtrabIjakam athAyathAsthAnomutsUtravIjakam 204 ajahetigAthayA ayathAsthAnotsUtrasya lakSaNaM lakSyaM ca, amivardhitavarSe zrAvaNe'pi pryussnnaa| 205 jaNNamitigAthayA siddhAMtasammatyA bhAdrapada evAmi // 32 // in Education tembon For Personal and Private Use Only - Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIja bhIpravacanaparIkSA // 32 // GOGHOGHOGOGROUGHOUGG varddhite'pi mAse pryussnnaa| ca prAmANyAprAmANyanirNayo dRSTAntAzca / 206 jaha cAuttigAthayA cAturmAsakavatparyaSaNA'pi mAsa- | 223 iriattigAthayA IyAM vinA sAmAyikakaraNamayuktam / niyteti| 224 cittavisohItigAthayA prathameryAyAH prayojanaM zrImahA207 mAsAiattigAthayA mAsavRddhau prathamo'vayavaH pramANa- nishiithoktm| kA meveti vadato jinadattasyAyathAsthAnamutsUtraM / 225 ahAvassayetigAthayA bhrAMtyA granthasammatimAdAya pUrva208 vuDIpaDhamo itigAthayA vRddhau prathamo'vayavo napuMsako'to pakSI shNkte| dvitIya eva zreyAniti / 226 ia ceitigAthayA pUrvapakSAzaMkAyA nirAsaH, tadvRttI 210 eeNahie iti gAthAdvikena paropahAsyaM tanirAkaraNaM ca / yuktipUrvakagraMthasammatayazca / 211 NaNu bIevittigAthayA parAzaMkodbhAvanam / 227 tamhA paDhametigAthayA IryAyAM tAtparyamAha / 212 ravItigAthayA abhivardhitamAsAdau yasya prAmANyaM tdaah| 228 jaivi supAse itigAthayA pArzvasupArzvayoH phaNAnAM 213 teNaM tihittigAthayA tithipAte pUrvaiva grAhyeti vicaarH| nyUnAdhikakaraNenAropo'yathAsthAnam / 214 vuDIi puNettigAthayA vRddhau prathamA tithiH pUrNetyAdi | 229 evaM ajahavANamitigAthayA kriyAviSayakotsUtropasaMhAraH prvcnmshraavym| ityayathAsthAnotsUtrabIjakam 222 jamhA tIe ityAdigAthASTakena tithimAsAdivRddhau hAnau / For Person Prive Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaka zrIpravacanaparIkSA // 324 // AOISHOROUGHOUGHOUGHOUGHONG athopadezaviSayakotsUtrabIjakam athAMcalikamatanirAkaraNavizrAmabIjakaM likhyate 230 aha puNetigAthayA upadezaviSayaM dvitIyamutsUtraM prAguddiSTaM 5 aha aMcaliamitigAthApaMcakenAMcalikamatotpattinidAyatcad dviprkaarmitivibhaagH| nkaalaadivicaarH| 231 ahiamitigAthayA upadezaviSayaM dvividhamapyutsUtraM 6 tIe mUripayatthamitigAthayAMcalikamatAkarSakasthAcAryakriyotsUtrAdanaMtaguNam / pdviivytikrH| 233 ahavetyAdigAthAdvikena prakArAMtareNa nAmagrAhaM dvaividhyamAha 8 niyamayetyA digAthAdvikena narasiMhena kAlikAdevI katha234 loiattigAthayA laukikamithyAtvAdanaMtaguNapApahetu- mArAdhiteti vicaarH| rupadezaviSayaM dvividhamapi utsUtram / . ussuttamitigAthayA prathamotsUtrakharUpaM tatra kuyuktizca / |235 jamhA u saMkilicho itigAthayA'nataguNapApahetutve | 12 No puttiattigAthAtrikeNAMcalikAbhiprAyanirAkaraNaM / hetumAha / 13 dhammovagaraNetigAthayA dharmopakaraNarahitaH kRtasAmA236 teNaMti gAthayA prAguktakhabhAvAdevAnyatIrthikastadbhava- yiko'pi vyvhaarnybaahyH| mokSagAmI sthAna punarutsUtrIti / 14 uvagaraNamitigAthayA AvazyakakriyAyAmanuyogadvArA|239 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| diSu sAdhvAdInAM caturNAmapi rajoharaNAdi kriyAsAdhanaM iti 4 kharataramatanirAkaraNavizrAmabIjakam bhaNitam / GROUGROUGHOUGHONGEOG // 324 // JainEducational For Personal and Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parokSA // 325 // OROKONGHONOROKOKOKOOKONOYT 15 taha paNhAitigAthayA upakaraNapratiSedhAnaMtaraM kAraNAbhAve | 26 saMpaittigAthayA sAMpratInatIrtha caturthyAzritamazuddhacArIti kAryasyApyabhAva iti kAryabhRtaM pratikramaNaM niSiddham / praashNkaa| 17 pajosavaNetigAthayA zatapadIvacanena stanikasya paryuSaNA | 27 AgamaviruddhetigAthayA AgamaviruddhacAri tIrtha na caturthyAmevA''sIt / bhvediti| 18 eguNavaNNetigAthayAmivarddhite'pi zrAvaNabhAdrapadavRddhau 28 titthapaDItigAthayA tIrthapratipakSo'rhadAdInAmapi prati stanikamate pUrvamekAdhikena paMcAzatA dinaiH paryuSaNA''- pakSa eveti / sIt , idAnIM tu anyathA'pi / 30 titthapaDiityAdigAthAdvikena stanikaH pratisamayamanaMta19 cittAiaMmittigAthayA caitrAdivRddhau viMzatyA dinaiH paryu- bhavahetuM kArjayati / SaNA tnmte| 31 teNevattigAthayA laukikamithyAdRSTyapekSayA pratisamaya20 jaMpuNetigAthayA ardhajaratIyanyAyena saMpratipravRttiSitA manaMtaguNakliSTapariNAmaH staniketyAdi / ...... 21 jaNaM cuNNItigAthayA'rddhajaratIyavyaktIkaraNaM, etavRttI 34 jo puNetyAdigAthAtrikeNa pustakAtIrthamuddhRtamityAdi zatapadIsammatayazca / paravacanaM tanirAkaraNaM ca / / 25 titthA cuassatigAthAcatuSTayena tIrthAt bhraSTasyAgamaH 35 tamhA titthetigAthayA tIrthe sati tIrthAdanyatra dharmo | zaraNaM na bhavati, tatrAgamAnusAreNa yuktirapi / ___ na bhavatIti tIrthaM ca caturthyAmeva / DIGOROHOUGHOROROROROLOHOOD // 3 For Person and Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIjakaM zrIpravacana parIkSA // 326 // 36 tavvasauttigAthayA caturmAsakamapi caturdazyAM paryuSaNAl nurodhAttathA''dRtamiti / 38 desiaityAdigAthAdvikena jainapravacane paMca pratikrama NAni, teSu dve pratikramaNe rAtrikadaivasikalakSaNe, bhAti tIrthe'nukaraNaM tu pAkSikamAtrasya, aMtimapratikramaNa trikaM tIrthabAhyatAcihna, tIrthAnukRterapyabhAvAt / 40 jehiM calio ityAdigAthAdvikena kSapaNakavat tIrtha baahytaa'vsaatvyaa| 41 teNa muhetigAthayA yena kAraNena mahatA cihnana tIrthavAhyaH stanikastena kAraNena rAkAmatIyenApi varddhamAnA''cAyeNa mukhavastrikAvyavasthApanakulakasaMjJaM prakaraNaM kRtaM, tatrAnyeSAM kA vAti, etadvRttau ca anyAcAryakRtAnAM DhuMDhikAdInAM lezo likhito'stIti / / sacchaMdamaIttigAthAdvikena zAstroktamekamapi vacanaM saMda ryamAnaM cetasi nAbhAti tasya saMpUrNenApyAgamena na kAcidapyarthasiddhiH, tatra dRSTAntazca / 44 evamaNuitigAthayA stanikamatocchedakamanuyogadvAragataM vAkyaM pradIpakalpaM cakSuSmata eva prakAzakRt / / 47 jaM puNa vIsetyAdigAthAtrikeNa vizetyAdimiryA paryuSaNA tasyAH svarUpanidarzanam / 48 jaM puNetyAdigAthayA sarvajanaprasiddhA paryuSaNA sA ca bhAdrapada eveti samarthanam / 49 saMpaittigAthayA paMcakahAnyAdikamapi vyucchinnaM,sarvamapi saMprati caramapaMcaka eveti tAtparyam / / 50 kiMcAgama ityAdigAthayA stanikasya graathilysuuckmaah| 22 jaM jeNamitigAthAdvikena kena kharUpeNa tIrthAtarvartI svaaditivicaarH| 52 titthaM tuttigAthayA kena tIrthabAhyaH syAt tatsvarUpa GOOGHORORDPORROROHORIGIOUS GIL326 // Jan Education For Personal and Private Use Only ww.ininelibrary.org Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 327 // vIjaka OROHOROROIORGROUGHORDIO bhaNanam / / 13 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vizrAmopasaMhAraH / 53 tamhA itigAthayA tIrthAhitotsUtramArgAzrayaNApekSayA'. iti 6 sArdhapUrNiNamAmatavizrAmabIjakam nyatIrthikamArgAzrayaNaM zreya iti samarthanam / 54 jaha nAmetigAthayA'nyatIrthikamAzriyaNe dRssttaantH| athAgamikamatanirAkaraNavizrAmabIjakaM 55 teNevattigAthayA siddhAMtasammatiH / 4 aha AgamiaityAdigAthAcatuSkeNa Agamikamato56 puNNimetyAdigAthayA uktazeSotsUtrANyadhikRtya tRtI- tpattikAlamatAkarSakanAmAdivicAraH / yavizrAmo'valokanIya itytideshH| 5 titthayarottigAthayA zrutadevatAviSayakaparAzaMkA / 59 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| 8 iccAittigAthAtrikeNa pUrvapakSiNoktasya niraasH| 5 ityAMcalikamatanirAkaraNavizrAmabIjakam 9 naNu suaitigAthayA zrutadevatA bhavavirahAdikamasadeva kathaM dAsyatIti praashNkaa| atha sArddhapaurNimIyakamatanirAkaraNavizrAmabIjakaM likhyate 1. nevaM niamottigAthayA vasattAyAM sadeva dIyate ityevaM9 aha sar3apuNNimIuttigAthAnavakena sArdhapUrNimotpatti niyamAbhAvastatra dRSTAntazca / kaalnaamaadivytikrH| 11 jo puNattigAthayA yattu kvApi niyamo dRzyate tad dravyakA 10 kappavAsetigAthayA prarUpaNodbhAvanaM zeSaprarUpaNAtidezazca / viSayo, na punarbhAvaviSayo'pi / 327 Jan Education Intenbon For Personal and Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 328 // nAmapi / 14 davAu davvattigAthAtrikeNa jagatsthityA kAryakAraNa zrutadevatAkSetradevatAniSedhaH, kiMtu tadArAdhane jinAjJA | nigamanam / ityaadivicaarH| 15 aNNahattigAthayA yokenApi mahatA sarvakAryasiddhiH 31 na ya kiMciviityAdigAthAdvikena pravacanamaryAdAkharUpaM / syAttarhi arhanamaskAra eva kartavyo, na punaH siddhAdI- 32 teNa bhagavaittigAthayA pravacanavirodhabhAvena tristutika: kIdRza ityAha / 18 teNiva dIsetyAdigAthAtrikeNa zrutadevatArAdhanaM phalaSat , 33 evaM khalu titthumaItigAthayA tristutikamatasya pUrNimAtatra dRSTAMtazca / sadRza itytideshH| 19 naNu sAhUNamitigAthayA tristutikasyAzaMkA / 36 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vishraamopsNhaarH| 20 ia ceitigAthayA tristutikasya siddhaaNtaanminntaa| 7 ityAgamikamatanirAkaraNavizrAmabIjakam 21 jAisahAvetigAthayA zrutadevatApekSAparAyaNastristutiko atha luMpakamatavizrAmabIjakaM likhyate vraakH| 12 aha paDimetyAdigAthAdvAdazakena luMpakamate upadezave26 je jakkhAiti gAthApaMcakena yakSAdinizrAyA niSedhe'pi payorutpattisvarUpam / samarthanaprakAraH, siddhAMtasammatizra / | 16 evaM khalu accheramitigAthAcatuSTayena luMpakamatotpattA29 suakhittetyAdigAthAtrikeNa yakSAdinizrAniSedhe'pi na / vAzcaryasamarthanam / (kAjAOOOOOHOROHOUGHON | // 32 // For Person and Private Use Only w .jainelibrary.org Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 329 // DIGHONGIIOIGHONGHONGKONGHOIGH Jain Education Internation 23 Agamao balavaMtetyAdigAthAsaptakena Agamato'pyAgamavyavahAriNAmupadezo balavAn, tato'pi kathaMcijinapratimA'pi balavatIti samarthanam / 24 aha luMpagassarUvamitiyAthayA luMpakamatavicAraNAya catvAri dvArANi / 29 jaNu pucchAmotigAthApaMcakena luMpakasvarUpavicAraNam / 34 NaNu tumhANaM dhammettigAthApaMcakena luMpakadharmmasvarUpavicAraNam / 38 ganbhayaitthIityAdigAthAcatuSTayena jagatsthitimaryAdA dRSTAntaH / 40 tatthavi kiMciityAdigAthAdvayena yathA tIrthena praSTavyaM tadAha / 44 dohaMpi do vigappAityAdigAthAcatuSTayena vikalpodbhAvanapurassaraM jagatsthitivilopaprasaMgaH, puruSaparaMparA ca zrutadharmahetuH / 60 eaM ubhayamaNimityAdigAthASoDazakena siddhAMte'pi pratimAto jinadharmmaprAptiH, na punaH kApi pustakAdapi dharmmaprAptiriti vicAraH / 62 bhoaNetyAdigAthAdvikena likhitamAtreNa samIhitArthasiddhirna bhavati, tena luMpakamate kiM saMpannam ? / 64 tassuvaesoitigAthAdvikena niSThurabhASAtmako luMpakopadezastadvikalpitasiddhAMtasammatiH savve pANA0 bhUA ityAdi, tadvRttau ca tadudbhAvitasammateH samyagvicAraH 68 evaM niravayaNamityAdigAthAcatuSkeNa luMpakoktaniSThurabhASAyA nirAkaraNam / 72 aha bahuvittetyAdigAthAcatuSTayena luMpakameva praznaviSayIkRtya luMpaka nirAkaraNam / 78 se bemi je atIAityAdigAthApaTkena se bemi atIyA For Personal and Private Use Only GKORONGOROKORO?C?OZEY=Y=GIC bIjakaM // 329 // . Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacana parIkSA // 33 // ko CHOKONOSOXONOXOXOXONOKONTS paDDuppaNNA aNAgayA ityAdisamyaktvaparAkramAdhyayano- 107 asuhA aho ityAdigAthAcatuSTayena sAdhuzrAvakayoranyodezakasya pAramArthikakAryakathanam / 'nysaapeksstaa| zu naiuttAra ityAdagAthAtrayodazakena nadyuttAre saMkhyA- | 108 siddhAMtA itigAthayA pratimAvicAre kriyamANe siddhAMtaniyamAdestAtparyabhaNanena luMpakamatanirAkaraNam / pratimAtIrthAnAM krameNa balavattvam / 96 jiNakappeityAdigAthApaMcakena yadyat pratiSiddhaM tattadadharma 116 savvaM khalu ityAdigAthASTakena sApekSatAyAM syAdvAdaeveti parAkUtamUDhaniyamaM nirAkaroti / rcnaaprkaarH| 97 naNu uvagaraNA ityAdigAthayA pratibaMdyA luMpakaM duussyti| | 119 evaM ghayara ityAdigAthAtrikeNa DhuMpakamataM yuktyA dUSayati / 98 gaNu uvagaraNamitigAthayA jJAnAdInAM mRlopakaraNAni / 121 naNu jiNetyAdigAthAdvikena zrAvakadharmeNa kupAkSika99 niyaniyakajetigAthayA upakaraNamapi kathaMcidadhikaraNaM dharmastulya iti paraH zaMkate / syAt / 133 jIvo aNAiityAdigAthAdvAdazakena zrAvakakupAkSikaeeNaM jiNapaDimetigAthayA siddhAMtajinapratimayoryuga- __ yorbhUyo'taraM dRSTAntapurassaramAha / padutpattau luMpakamataM nirastaM syAt / 139 aha lupagetigAthASaTkena luMpakamatasiddhAMtasvarUpaM nirUpya jiNapaDimetyAdigAthAtrikeNa jinapratimAsiddhAMtayo- tniraakrnnm| yugapadutpattau parasparaM sApekSatAbhaNanam / | 143 titthaM khalu ityAdigAthAcatuSTayena jainasiddhAMtavyavasthA 1005 // 33 // For Pesonand Prive Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G bIjaka parIkSA // 332 // OHOROROUGHODEOGHOROjAna panAya prasaMgatastIrthasvarUpasyAtidezamAha / 145 evaM titthetyAdigAthAdvikena tIrthasiddhAMtayoranyo'nya saMgatiH / 148 teNevegaMpi payamitigAthAtrikeNa prAguktasya tAtparya darza yan jinapravacane padamAtrasyApi vyAkhyAne jinapratimAprAsAdapratiSThAdisiddhiH, etadvRttau ca tadracanAdig darzanam / 150 aha bharahetyAdigAthAdvikena kena zrAvakeNa pratimA kAritA kena ca sAdhunA pratiSThitetyAdivicAraH / 151 kaja kAraNetigAthayA kArya kAraNajanyamitikRtvA pratimAyAH samyaktvakAraNatvaM darzayati / 154 ceiasaddatthetyAdigAthAtrikeNa siMhAvalokananyAyena punarapi dvaarrcnaa| 155 bhagavaiitigAthayA caityazabdena prakRte jinapratimaiva, na sAdhurnavA'rhan iti sUtrapAThata evAha, etavRttau ca suutrpaatthenaapi| 157 ceiavaMdaNetyAdigAthAdvikena jinapratimAnAmupayogo niyatakriyAsu sAdhUnAM zrAvakANAJca / / 159 nANAnANappamuhAityAdigAthAdvikena AnaMdAdizrAvakA NAmupadhAnavahanaM, tadvRttau ca sUtrapATho'pi / 161 saMkhevetyAdigAthAdvikena siddhAMte kvacit saMkSepaH kacid vistaraH, tatra virodho na bhavatIti vicaarH| 162 aNNahattigAthayA anyathA'tiprasaMga iti vicaarH| 163 sancakuvakhuitigAthayA zrImahAnizIthasUtraM kupA kSikocchedakaM,ata eva tapAgaNasyaiva prAmANya, netareSAm / 170 luMpagamittuityAdigAthAsaptakena luMpakasya hitopdeshH| 173 vishraamopsNhaarH| iti 8 luMpakamatanirAkaraNavizrAmabIjakam OOGHORORDIDIDIOHDWORD // 33 // Jan Education Internation For Personal and Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaka bhIpravacanaparIkSA // 332 // HDGHOUGHOUGHOUGHORGROGRONGHE atha kaTukamatabIjakaM likhyate 2 aha kaTuattigAthAdvikena kaTukamatotpattikAlAdini drshnm| 8 avvattetyAdigAthASadakena kttukopdeshH| 18 paJcakkhacakkhuityAdigAthAdazakena kaTukamatanirAkaraNa yuktyH| 21 jaM puNa tatthavItyAdigAthAtrikeNa sAdhUnAmabhAve kiM sthaadityaah| 22 jaha bAliA ityAdigAthayA dRssttaantH| 23 jaM puNa jahuttakiriatti saMprati yathoktakriyAkAriNaH sAdhavo na saMtIti durvacanena kiM syAditi vicaarH| 25 jeNaM jahuttetyAdigAthAdvikena yathoktakriyAkAriNa: sAdhavaH saMpratyapi saMti, tatra dRSTAntazca / 28 evamahetyAdigAthAdvikena kAlAnubhAvena sAdhukharUpamAha | 34 savve'vi muttiityAdigAthAsamakena uttarapathasAdhunizrayA dharma kurma iti kdaashaaniraakrnnyuktyH| 38 saMpuNNamesetyAdigAthAcatuSTayena kaTukamate devagurudharmANAM paramAzAtanaiva, khruupmaah| 39 gihijiNetyAdigAthayA kaTukamate zeSotsUtrANAmati deshmaah| 42 evaM kuvakkhetyAdigAthAtrikeNa vizrAmopasaMhAraH / iti 9 kaTukamatanirAkaraNavizrAmabIjakam jilaOOGHOROUGHONGIOR atha bIjAmatabIjakaM likhyate 2 aha bIjamaettigAthAdvikena biijotpttikaalaadi| 7 so'vi gaottigAthApaMcakena tanmatavRddhihetuH / 9 suakhittetyAdigAthAdvikena tdupdeshniraakrnnm| // 332 // Imin Education Internation For Personal and Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 333 // HGHOIGHONGH SINGHODIO Jain Educationa International 12 evamityAdigAthAtrikeNa vizrAmopasaMhAraH / iti 10 bIjAmatanirAkaraNavizrAmabIjakam atha pAzamatanirAkaraNabIjakaM likhyate 4 aha pAsetyAdigAthAcatuSTayena utpattikAlanimittAdivicAraH / 5 sadahaNetigAthayA matAkarSakasya svarUpam / 16 tassuvaesoityAdigAthAdazakena pAzasyopadezasvarUpam / 17 jaM pAseNa yetigAthayA pAzoktamataM vicitraM darzitam / 18 cariANuvAettigAthayA caritAnuvAdasvarUpamAha / 20 dhammo'viattigAthAdvikena prAguktasamarthanAya dharmmasvarUpamAha / 21 evaM dhamme itigAthayA jinAjJayaiva dhamrmmo nAnyatheti samarthanam / 23 dhammo khalu ityAdigAthAdvikena dharmmamAtre jinAzaiveti vyavasthApanA | 24 NANassattigAthayA pAzoktamatavinAzAya jJAnAdInAmArAdhanAsvarUpaM / 25 potthAItigAthayA jJAnAdyupakaraNAni / 26 ussaggo itigAthayA sAMdhu zrAvakamAgauM utsargApavAdau / 31. ussaggo ityAdigAthApaMcakenotsargApavAdayonRpatiprajAjJAtaM, pathi vizrAmavadapavAdaH / 44 jo bhaNaItyAdigAthAtrayodazakena jinakalpe utsargaH jinasthavirANAmAhAravanidrAvastrAdi caraNArthamAjJayA, na pramAdatA, samyagdRSTerapramAdaH, dezavirateranAraMbhavanna muneH pramAdaH / 53 jaM puNetyAdigAthAnavakena pUjAvasAneryAnirAsaH / For Personal and Private Use Only DIGHONGKONGOONGOING SINGH bIjakaM // 333 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 334 // DHONGINGH DIGHONGHONGHODINGHOK 58 NamityAdigAthApaMcakena dravyastavAderAjJAtvaM / 64 evamityAdigAthASaTkena vidhivAdAdivAdatrika vyavasthA 65 ANetigAthayA AdezopadezAjJe / uttarArdhe sAkSivizeSanAmAni / akabbaraH abhayadevasvariH ahammadAbAdaH ahicchatrA a Jain Educationa International araghaTTapATakaH 30 - 25 || AryasuhastI aSTApadaH 82-153-180-189-193 ASADhAcAryaH iti pravacanaparIkSAbIjakam / / 304 248 ArdrakumAraH 304 82-180 A ANaMdavimalasUriH 234-235-260 AnaMdaH 216-217-218-268 AmarAjaH indranAgaH 67 AvetyAdigAthAdvikenopadhAnAdyatidezaH / 69 evamityAdigAthAdvi kenopasaMhAraH / iti 11 pAzacandramatanirAkaraNa vizrAmabIjakaM - i 31 46 31-32 230-272 For Personal and Private Use Only 57 | I-IzAbendraH ukezaH ujjayaMtagiriH udAyanaH umAsvAtiH RSabhaH 210 30 82-180 187 189-248 28-33-42-110 111-141-304 Q{0}0%G<<0%G<<0%G<<0%F<Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 335 // HONGHONGHOGY SINGH ONGHOGGING RSimevajI ai-airAvataH aM - aMjanagiriH kaTukaH kapilakevalI kalikAlasarvajJaH kAlakasUriH kAzyapaH kumArapAlaH kRSNavAsudevaH kezavasiMgaH Jain Educationa International ka 24-53-229-245-249 250 - 251-253 187 - 189 2. 104 - 225 - 226 227-234-247 304 | koNikaH 20 201 khapuTAcAryaH gajAgrapadaH gaNapatiH gaMgAcAryaH garda millaH gurjaratraH kha 92 30 gaMgaH ga 300 247 82-180 235 234 104-226 23-231-237-241 247-249-250 For Personal and Private Use Only gaMgAH gaMdhAraH camaracaMcA camarendraH cilAtiputraH jagaccandrasUriH 92 goSThAmAhila 12 jagamAla rSiH 2-13-39-67 | gautamakhAmI 7-8-51-55-56-49-81 jinadAsagaNI 91-90-92-110-264 jinadattaH 225 | jinapativariH cUnA caMDapradyotanaH candraprabhAcAryaH 92 187 ja 205 82-180-200-210 57-300 30 189 2-3-40 234 30 249 40-208 207 HONGHOKCH GHSHO sAkSiNaH / / 335 // Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkSiNa 23 bhIpravacanaparIkSA 1336 // jinabhadragaNikSamA0 jaMbUdvIpa | jaMbukhAmI 248 | devendrasari 33,160-205 | devarddhigaNikSamA 139-231 draupadI 231-248 | naMdA 170 247-248 naMdavardhanaH 113-157-300 naMdIzvaradvIpaH 82-280-200-263 pAzacandraH 210 300 tAmali tiSyaguptaH 259-261-265-273 274-285-297-302 82-180-303-304 dhanAkhyaH 225 dhanezvarasUriH 30 dharaNendraH 82-180 dharmadAsagaNI 189 tolA banAHOGOOHOOHOGOGHO takSazilA darzANakUTaH dAnarSiH durbalikApuSpA duSprasabhari devapattanaM pAzvanAthaH 82-180 puSkaradvIpaH 176 pUrNimA paurNimIyakaH pradyumnAcAryaH prabhavasvAmI 29-259 prabhAvatI 153-189 92 bAhubalI 82-180 narasiMhaH 235 narAudaH nAgapura 232-233-237 nAbhasari 30 neminAtha: 207 232-139-231-237 187 47 in Education tembon For Personal and Private Use Only www. byorg Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA // 337 // DexONGHONGKONGONGHONGKONGHOL bIjaH bRhadgacchaH bharataH bharata kSetram bhANarSiH bhunau bhadrabAhu svAmI maNinAgaH malayagirimahA0 marIciH Jain Educationa International 1. marudevI merugiriH 111-113-114-123 mahAvidehaH bha 257 maruH ma 149 - 107 23-200 224 256 15-20-149-150 231 - 274 225 248 123 - 149 mAdA mAnadevasUriH mAlavaH mitrazrIH 231 | meghakumAraH 28 medapATaH 99 - 300 | mevAtaH mahAvIraH 7-8-18-26-29-33-40 42-60-92-110-112-118-127 rathAvarttaH 138-176-200-212-221-223 rUpacandraH 241-265-268-302-304 rUparSiH municandrasUriH metAryaH 19 ya - yazobhadrasvAmI For Personal and Private Use Only 30 2 lakhamaSIH 231 225 23 9 ra 145 231-256 231 231 82-180 30 29-224 24 235 laTakaNarSiH lumpakaH 22-23-25-26-27-29-31 32-37-34-46-36-42-54-80 92-94-95-96-100-107-108 DIGHOSITION CONCHONG HONGKO sAkSiNaH // 337|| . Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA ||338|| HT 111-113-124-131-139-123 | vairakhAmI 163-121-122-132-151-162 loDhA varddhamAnakhAmI vajrakhAmI vijayaH Jain Educationa International 197-200-201-210-221-223 224-225-226-228-223-254 | zatruMjayaH 257-259-273-301 zivapurI zivabhUtiH vijayadAnasUriH vidyAsAgaraH vidyunmAlI vimalavAhanaH vaitAvyagiriH 30 180 304 169-171 139-260 260 zayyaM bhavasvAmI 226 231. zIlAMkAcAryaH zAnticandrasUriH zobhanamuniH zrIpatiH zreNikaH 187 sthUlabhadraH svastarikaH sagaracakrI za sa 82 - 180 | siddhasenadivAkaraH 231-237 73.81-189 sumaMgalasAdhuH 25-30 sumatisiMhaH For Personal and Private Use Only 189-302 sudharmasvAmI 23 - 36-83-139-176 196-231-241-245 226-227 1-3 40 248 harikezI 15 235 149 ha harivaMzaH hIravijayasUriH 231 hemacandrasUriH 30 180 | hemavimalasUriH 227 haribhadrasUriH 20-29-243-15-222 226-188-189 92 137-03-304 2-7-9-13-15 248-277 235 DIG GHONGKONGHOSH sAkSiNaH ||338|| . Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 339 // DIGHONGKONGHONGKONGHONGKOROS sAkSigranthanAmAni a Jain Educationa International anuyogadvArANi 42-132-134-142 143-145-249 anekArthanAmamAlA | aSTakaH (hari0) AcArAMgasUtraM " niyuktiH A 210 88 86-12-176-177-227-237 "bhASyam 71-88-213-180 ,, niryuktiH 73-123 126-207 244-104-269-279-282 16-31-34-38-39-60-89 105 upAsakadazAMga 66-154-216-217 110-123-135-145-175-180 o - oghaniryuktiH 118-128-302 | au - aupapAtikasUtraM 253 ka - kalpasUtraM ga- gacchAcAraH 97 81-179-296 vRttiH 75-83-152-179 " AzAtanAkAvyAvacUriH | I-IryApathikISaTtriMzikA 67-65-74-76-82 83-113-134-179-284 uttarAdhyayanaM ,, niryuktiH u 180-284-285-289 AvazyakacUrNiH 143-145-147-149 150-154-159-249- 293.302 | upadezamAlA 73.162-180-181 jinazatakam 182 - 187 | jItakalpaH 119-124-134 135-213-227-243268 279-285-287 20-62-66-71-83 For Personal and Private Use Only ja 206 1.48 220 280-283 78 215 245-267-274-275 jIvAjIvAmigamasUtraM 44 - 146-167 174-175-177-201 ,, vRtti: 179-172-175-71 NGH SINGH DIGHOONION GO // 339 // Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI pravacana parIkSA // 380 // OONGONGIORGIORG<<<0%0<Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIpravacanaparIkSA 1341 // sAvipATha sacA GOROROGROUGGHOROIjAta sthAnAMgasUtraM 14-20-87-94-101 sAkSigranthapAThAdi vicArAmRtasArasaMgrahaH 196 103.105-135-138--144-158 rUsau kumaranariMdo. | vizeSAvazyaka 159-177-178-179-196-208 sAhaNa ceiANa ya. vItarAgastotraM 73 213-224.035-240-242-249 paMcovacArajuttA pUA. vyavahArabhASyaM 244-277 250-261-262-268-269-271 ara0bhaga gaMdhamallapaIva0 272-281-296 suadevayA bhagavaI0 zatrujayamAhAtmyaM 81-83-189 sthAnAMgavRttiH 14-42-136-178 AmUlAloladhUlI. zrAvakapratikramaNasUtraM 196-248-266 179-196-197-197-213-240 upaneha vA0 249250-268-269-271-272 cakhudayANaM. samavAyAMgaM 216-217 273-274-281-296 upaNNami aNate. sArAvalIprakIrNakam cattAri NANAI ThappAI Thava0 sUtrakRdaMgamUtra 83-115-196 | jJAtAdharmakathAMgaM 157-203-219 titthayarojiNa2caudasa3 10-31 saMdehadolAvalI 206-207 aho jiNehiM asAvajA. 11-85 saMbodhanakaraNaM | namo arihaMtANaM. KOH 100-5000 ORIGHEROIGHobhanAja: Jain Education For Personal and Private Use Only www. byorg Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 342 // DINGHOKH Aya 0 uvajjhA0 gaNaMsi0 saMsAradAvAnaladAhanIraM0 bhAvAvanAmasuradAnava 0 bodhAgAvaM supadapadavI0 | dunni a huMti carite 0 cAu0 varise ussaggo0 alabdhe tapaso vRddhi:0 nira0sAhUNaM ni0 utravAsoti0 uttaraguNavuDikae tahavia0 utpadyate hi sA'vasthA0 savve pANA yAvatsavve sattA iMtavvA0 131-24-84 mama vesaM sammappeha0 nRpAnukArakalitaH0 14 15 15 15 15 15 16 17 17 20 uvasagga' gambhaharaNaM 20 satta patrayaNanihagA0 akasiNapavattagANaM. 28 se bemi je0 yAvat parakameAsitti. 54 28 sarisako 55 31-71 samyagda0 jJA0 cAri0 mokSamArgaH 56 32 je jiNa0 atItA je saMpai je aNAgae056 33 keA0loaMsi sa0vAmA0 yAvadahaMtavvA059 34 SaT zatAni niyujyante 60-85 AptoktiH samayAgamau samaNassa bhagavao mahAvIrassa titthapaNAmaM kAuM kahei. jAI0u bhavayaM apparivaDiehi. 37-38 taM ca kahaM vei0 agilAe. 38 asu0 bhaMte! yAvat kevalavaranANadaMsaNe0 38 succANaM bhaMte! yAvat parUvijA vA0 39 dANana paMthana yaNaM jAvaiA vayaNapahA. khayaMbhi avigappamAhaMsu0 25 26 yA kupravRttiH prathamaM pravRtteti For Personal and Private Use Only 39 42 kheaNNehiM paveiaM0 arihaMta baMdaNanamaMsaNAI 0 devAsuramaNu0 arihA pUA. dravyaM hi bhAvakAraNaM duvihe dhamme paM0 taM. do caiva jiNava rehiM0 42 bhAvaccaNamuggavihArayA ya0 50 |kaMcaNamaNisovANaM - 60 60 60 60 62 dara 62 63-64 sAkSipAThasUcA // 342 // . Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparokSA // 343 // SHONG HONGKONGOING pIyUSAdapi madhurA vANI. kaDasa maiovi uddis. Jain Educationa International josvi duvattha tivattho. sAhUNaM ceiANa ya paDiNIaM0 je se uvahibhattapANadANa. avipi a kammaM 64 duviho a hoi mohoti. 62 paDiNIyamaMtarAo. 66 sutaM paDucca tao. 66 davvavimokkho nialAiesu0 69 | paDhamaM NANaM tao dayA0 |sAmAiaMmi u kae. ANAi tavo ANAi saMjamoguruvirahaMmi ya ThavaNA AraMbhe natthi dayA. jattha jalaM tattha vaNaM. jAva NaM esa jIve eai. tamhA savvANuNNA savvaniseho ya0 71 sAkSAtsAdhanatAbAdhe 0 cintAmaNyAdayaH kiM na0 71 mA paptaptibhAvAtkali0 savve pANA na iMtavvA. niadavvama puvvaji NiMda 73 73 | titthayarANa bhagavao. 69. 69 70 71 - 96 succA jANai kallANaM0 jahA se sAmA0 kuSThThAgAre jeNa kulaM AyataM taM sutattho khalu paDhamo0 73 | nanu jahA se sAmAiANa0 74 appAgamo kilissA. 75 visohiaMte aNukAhayaMte: 75 - 144 | jAeNa jIvaloe do caiva0 76 egaM pAyaM jale kiccA For Personal and Private Use Only 77 77 77 77 na hiMsyAt sarvabhUtAni * sAhUNa ceiANa ya0 avaNNavAiM paDihaNittA. 77 78 79. aNNatthArambhavao dhama 83 83 85 86 jo avaNNaM vadati 87 vAsA0 pa0 Noni yAvat veAca0 87 akasiNapavattagANa0 89 98 89-95 89 82 hatthasayAdAgaMtuM * 82 | mehuNasanArUDho * 86 86 87 HONGHO sAkSipATha sUcA // 343 // . Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana 1 ICIA parIkSA // 344 // sAkSipAThasUcA 120 123 107 M HOHOROSORROUGHONGKONGKONG sammadiThI jIvo. 90 vihArAhAranIhArAH jyotiSTomena vargakAbho. chahi ThANehiM samaNe niggaMthe0 | taM mahAphalaM bho devANuppiA . eggagassa pasaMtassa0 | yAvat pajjuvAsaNayAetti0 mAtA te vandhyetika cittamittiM na nijhAe. atthaM bhAsai arahA. mAsambhaMtara tinni a dagalevA u0 suttaM gahaNarai ohAramagarAIA ghorA. vAsAkSatAH sarimatreNa. kayavayatti. nirjalaM sara iva vyomeva. evaM jiNiMde na vasai sAhujaNa No kappai ni0 imAo uddivAo0 100 je khalu sAraMbhA0 paMcahiM ThANehiM kappaMti. nAbhuvari sirAi suhaM0 sAlaMbaNo paDato appANaM0 101 duSihA jiNiMdapUA0 AjJA''rAddhA virAddhA ca0 103 na viNA titthaM niyaMThehi. vigiDha mikkhu kappagoarakAlatti?03 davvappabhavA ya guNA0 103 pahAvaMtaM nigiNhAmi0 105 | aNNautthiya jaM hohisi titthayaro0 dhRbhasayabhAuANaM 11. na pakkhao na purao0 112 baMdaNavattiAe. 114 bIakasAyANudae. sAvajajogaparivajaNAi0 115 sesA micchaddiTTI0 115 kAlamaNataM ca sue. | ahavA tivihe Agame 117 ThANaM pamajiUNaM. 117 pujA jassa pasIaMti. 118 mahilAsahAvo. COMDOGHORNSRONGKON // 344 // Jan Education Intematon For Personal and Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 345 / / HONGKONGHONGKONGHONGING. jiNavaNe paDiku | bAle bur3e napuMse a0 tao avAyaNiJjA iharahavi tAva tha bhar3a atavo na hoi jogo* appeviya paramANi duviho u paricAo anahanti. na viNA titthaM nimmaMthehinti0 sohammautti cattAri aNuogaddArA se kiM taM aNugame sucattho khalu paDhamo. ajjhayaNapia tivihaM 136 | use niddese a 136 nivvANaM ciigAI 0 137 137 137 137 ematta saMkhi 0 nijjutIu0 dhUbha sayabhAuANaM jattha (ya) vi jaM jANija* niNhAdi davvabhAvo nAmajiNA jiNanAmA 0 137 138 nANAvaraNijassa. 139 139 jIvassa so jiNassa va jIvamajIve asu 142 aha bhaNai naravariMdo 142, 144 guruvirahaMmiya ThavaNAsAmAi anijjutiM vucchaM. 145 duviho a hoi moho0 143 For Personal and Private Use Only 140 145 | payamakakharaMpi ikkaMpi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdana. 145 taeNaM sA dovatI assaMjaya aviraya. jaMghAcAraNatti 146 147 147 kiM me puvi karaNija0 165,205 1.47 tae NaM se sUriA 147 jeNeva jiNadhare0 147 148 149 150 150 152 dhUvaM dAUNa jiNavarANa 0 taeNa se vijaye deve 0 udayakakhyakakhao. 152,154 154 156 157 161 caMdappahavarave rulia chaThThI vibhattIe0 tattha NaM devacchaMdae. 165 167 167 167 170 172 172 173 GOHDHONGKONGHOUS sAkSipATha sUcA // 345 // Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 346 // sAkSipAThasUcA 18. GHOOLOROUGHOSHOOHOOK suhumarayatadIhavAlAo0 saMkhaMkakuMdadagaraya. jeNeva devacchaMdae. vaMdai ubhaokAlaMpi. saMvaccharacAummAsiesu. heU caubihe paM0 20 cittamittiM na nijjhAe. tao iMdA paM0 0 AgAro'bhippAo. hiAe suhAe khamAe. dANaM ca mAhaNANaM. tihiM ThANehiM jIvA. etadiha bhAvayajJaH titthayarANaM bhagavao pava. 175 arahaMta siddharaceia3. 180 | caMpAi puNNabhadaMmi. 175 nivvANaM ciigAgii. 180 teNaM kAleNaMrapihicaMpA0 thUbha sayabhAUNaM. tassa dhammasseti. sagarovi sAgaraMtaM. tivihe saMkilese paM0 0 ajiarAyAvi tittha. aprasannAtkathaM prApyaM. teNaM kAleNaM teNaM sama0 183 nabho bhIe livIe. jo kAravei paDimaM jiNANa. 187 jA sammabhAviAo paDimA0 tatazcAvantinAthena. 187-189 kiM NissAe NaM bhaMte! sItAte dovatIe kate. 187 namotthuNaM. sarvatIrthodakaiH No khalu visae camarassa0 evaM siMhaniSAdAkhyaM. nannattha arihaMte vA0 179 mRnmayaM haimanaM0 dhUvaM dAUNa jiNavarANa. niadavvamauvvajiNiMda. 189 tattha NaM se uttarille aMjaNa. dumapattae paMDurae jahA. 189 cei agharavaNNA0 00000 *4000 DIGOROUGHOTOHOROSote // 346 // 20 201 in Education tembon For Personal and Private Use Only www. byorg Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 . bhIpravacanaparIkSA // 347 // sAkSipAThasUcA . 2 . 1 MODIGHORORSHOROUGHOROICE vahaNaM devANaM0 samvesiM devANaM. evaM khalu devANuppiANaM sayaMsi vimANaMsi0 teNaM kAleNaM kAlI devI0 teNaM kAleNaM caMdappabhA devI0 teNaM kAleNaM paumA devI teNaM kAleNaM0 kaNhA devI | apari0 vimANa cha huMti0 teNaM kAleNaM sakke deviMde. sattaNhaM aNiANaM. aNNe par3hati0 sasiravi gahanakravattA chacca sahassA sahassAre0 0 0 0 WUNNNNN 0 0 0 0 201 caurAsItI bAvattarI0 205 / caityaM jinaukastabimbaM0 202 sAmAnirhasyamAno 205 guNasilae ceie. taha vakkhANeavvaM 206 / tae NaM tassa cittassa0 evaM ca samyagdRSTibhAvitAH 206 tae NaM se mehe kumAre0 211 3 davvaMmi jiNaharAI. 206 thaithuimaMgaleNaM bhaMte0 212-214 03 devaharayammi devA0 206-208 mattIha jiNavarANaM. 213 203 jaivihu sammuppAo. 207 / pAriakAusaggo0 203 khaNamavi na khamaM kAuM0 207 vaMdittu niveyaMtI 203 paMcahiM ThANehiM jIvA0 208 tesi NaM aMjaNagapavvayANaM0 204 aha devANa ya sIlaM0 208 saMvegezanivvee2. 204 zaGkAkAsAvicikitsA 208 eyAvasaraMmi sabiia0 204 | jassa NANA tassa aNNANA Natthi0208 tao paramasaddhA0 205 ayaM NaM bhaMte ! jIve0 209 paMcavihe vavahAre paM0taM. 05 na hi bhavati nirvigo 210 se kiM taM uvAsagadasAo0 AU w 0 NAWWW .. w . SkorakGHOROKOHORIGHORStoke 213 .. w C .. 215 216 // 347 // Jan Education Interior For Personal and Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA . 238 sAkSipATha bhIpravacanaparIkSA // 348 // sacA .00 242 HOOTOSHOHOUGHONSHOUGHOur granthasya granthAMtaraM TIkA 217 se kiM taM vaNNasaMjalaNayA. sUcanAt sUtram 217 paDhame bhaMge yAthAtathyAnAM0 kiMtu jo so eassa0 217 AyA buTTasevi0 |sUtrakArANAM vicitrA gatiH 218 pubbiM ca iNhi ca0 sa. bha. mahA. dhuA kAsavagoteNaM.220 | veyAva0 bhaMte jIve kiMjaNeha sa. bha. mahA. bhAriA jasoA0 220 devagurusaMghakaje. |tihirikkhaMmi pasatthe0 221 ekatrAsatyajaM pApaM0 |paMcavihe mANusse bhoe. 221 vavahAranaucchee. imaM mahAnisIhaM suakkhaMdha0 222 catvAri rukkhA paM0 20 vipulahRdayAbhiyoge 222 sAraNAcaiA je. | kAkebhyo dadhi rakSyatAM. ekaM hi cakSuramalaM. varaM varAkazcArvAko 223 bAhyatvaM hi sApekSa catvAri kammapariNaI. 224 dAnAdAnAbhyAM | sAhUNa ceiANa ya0 227 / imassa sAhussa0 227 / aNunAyaM khamA0 227 sAvajajogapari0 . 227 satta vigahAo0 227 sohI ya natthi. 227 saMte bale vI0 228 tihiM ThANehiM deve pihejA. 230 sattahiM0 ogADhaM 23. jinakalpAdivyuccheda0 234 purimA ujjujaDDA u0 235 evaMvihANa va ihaM caraNaM0 236 sabvevi aIArA 238 na viNA titthaM niggaM0 238 kAlassa ya parihANI. 238 je Avi maMdatti guruM vaittA. Ckce WWWMM 244 244 // 34 // 244 son Educationa international For Person and Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacana parIkSA // 349 // HODKO S<Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparokSA // 350 // sAkSipAThasUcA KOROHOROROMORROHOROHOHOROkA duvihe A0 NANAyAre kAle viNae bahumANe nissaMki nikaMkhia0 paNihANajogajutto. tivihe saMkilese.. jAvaiA ussaggA jai na tarasi dhAreu. utsargAdapavAdo balIyAn jo vahai so taNaM carai. tegicchaM nAbhinaMdijA. | mottUNa jai tigicchaM. sambattha saMjamAu0 jatthitthIkarapharisaM. paMcahiM ThANehiM sa.ni. 274 | micchattaM uDDAho virAhaNA0 281 / no khalu meM kappe 289 274 dhammaM caramANassa paMca. 282 tattha NaM je te saMjayAsaMjayA... 275 davvaM khitvaM kAlaM bhAvaM. 282 tattha NaM je te apamattasaMjayA0 289 275 | icchA micchA tahakAro 283 asthi NaM bhaMte. gaccho mahANubhAvo 283 tattha NaM je te vItarAyasaMjayA0 276 na hu te hIlijaMti.. 284 kahaNaM bhaMte ! samaniggaM 277 | nisIhI2 namo khamAsa. sAmAiaMmi u kae 277 suttA amuNI0 28. -285 paMca saMvaradArA paM.taM. paDhame porasi sajjhAyaM. |titthagarANa bhagavao0 279 savve'vi paDhamajAme.. 285 paDaMti narae ghore0 279 arihaMtesua rAgo0 286 saddharmabIjavapanAnagha0 271 aho jiNehiM asAvajA0 287 28. je kei pabvaie0 287 280 / vArasAimakasAyA0 288 HONGKORAGHAMROHOHORIGINGIG 279 // 35 // Jan Education Interton For Personal and Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA // 351 // ORORONGHONGHODIGONGHONGHONG uttarArdhAnukramaH 6 sArdhapaurNimIyakanirAkaraNe 1 - 9 tannirgamasaMvatsarAdi, zrIhemacandrakumArapAlamahimA tadutpattiH / 10 kapUrrAdipUjAniSedhaH tatsamAdhizca / 11-13 upasaMhAraH / Jain Educationa International 7 AgamikamatanirAkaraNe 1 - 8 tadutpattivarSavyatikaraprarUpaNAtatsamAdhAnadinakaradIpasahakArajaMbUkUSmANDIdRSTAntagautamAdidAna dRSTAntAH / 9 - 21 zrutadevyA bhavavirahadAnayAJjAyAM jinasya zrutadAnaM pratimArAdhanaM, saddAne dravye niyamaH, parameSThipaMcakaM zrIhemacandra zrutadevyArAdhanaM AcAryasya maM 8 16 zrArAdhanA zrIharibhadrabhadrabAhuvacaH / 22-26 dharmadAdarzanAya yakSArAdhanAbhAvaH zrAddhAnAM bhojane parISahajayaH upavAsazca rajoharaNAdAvapyakiMcanAH zrutadevyAdyutsarga AjJA sarvaniSedhAnujJAsbhAvaH upasaMhAraH / 21 8 lumpAkamatanirAkaraNe 1 - 23 utpattisaMvat patratyAgaH mikSocchedapratijJA lakhamasIsahAyaH 1539 varSe veSadharAH ardhaveSaH asparze tIrthasya AzcaryaM dazapadamupalaNaM gurjaratrIyanAgapurIya vibhAgaH saMpratirAjakRtapratimAsattA AgamAd balavatI pratimA (bhAvagrAmAH) sAdhvarthAbhAvaH, pratimA nAmAkAravatI, likhita balavattA balavallope Azcarya tIrthe mUrttilopazcitraM / 35 For Personal and Private Use Only Q!SS!G<Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpravacanaparIkSA ||352 // MOROUGHOUOUGHOUGHOUGHODHONG 24-62 sUriparaMparA'bhAvAna jainAH harAdibhaktyabhAvAnA nye zrutadRSTadharmatvAbhAvaH (zrutvAkevalI) garbhajastrIdRSTAntaH lumpakAnAmavyaktatA pustakadharmaNo nopadezakatA bhAvagrAmagAthAvyAkhyA kevalasUtrA dyasattA ubhayabhraSTatA dezalikhanaM(iti pathaprAptiH)53 63-133 tadupadeze mUrtipUjAdiniSedhaH savve pANetyAdi sUtrArthaH stave pUjApauSadhayoH pUjAyAM prAsAde arhacchandArthe niyuktau ca vicAraH, mUrttanirmAyakaH saMghapatiH bhaktaprakIrNe yAtrA se bemiyAlApakaparamArthaH nadyuttaraNaM IryAsthAnaM sAmAyike na pUjA gehe jalasparzaH pUjAyAM neryA nadIsaMkhyAkalpA pratikramaNasaMkhyA utsargApavAdAvAjJA na pratiSedho'dharmaH jinakalpAdau vaiyAvRttyAdiniSedhaH na prAyazcittapadamakalpyaM upakaraNA nadyuttAraH pustaka pratimAyupakaraNaM, nRjalena maSI, pratimAzAstrayoH sahotpattiH bharatasaMpratidropadyaH sAdhuzrAvakadharmoM sApekSau AgamA balavatI mUrtiH sApekSatAyAM nRpaputramitrazIrSazeSAMgadRSTAntAH nAmAdijinA avayavA (marIciH mUrtitrayaM sthacakravadravyabhAvastako zrAvaka ArAdhakaH rAjabhaktanaratrikam / 130 134-151 kevalasUtraM zukapAThaH pustakasiddhAntanirAsaH dIkSAdipravRttiH kiM na pustakAt ? jinAd gaNadharaH jinAdeva tIrtha ekapadamapi sarvApekSaM pratipadaM mUrtiH upakramAdayaH pratimApUjAdisAkSiNaH, bharatAdiH kartA zrInAbhAdiH pratiSThAtA gautamAdiH stotA mUrteH, pratimAdisAdhanaM jnyaanaadeH| 198 152-154 caityasya na sAdhurarthaH (jIvAmigamAdi) na pRthagvimAnAni sAmAnikAnAM (dolAkhaMDana) na // 352 // in Education tembon For Personal and Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIprabacana parIkSA 1134311 DIGHOD bimAnezo midhyAdRSTiH midhyAdRzAM nAnumodanA, caityasya na jJAnArthatA sAdhvarthatA arhadarthatA vA 213 156 - 164 kriyAsu pratimopayogaH nandIvidhau ca, zrAvakopadhAnaM mahAnizIthoktavidhiH saMkSepavistArayoravirodhaH anupalaMbhasyAvirodhitA, anyathA'tiprasaMga H mahAnizIthaprAmANye hetuH / 223 165-173 luMpakasyopadezaH, vidyutpAtAbhAvaH pApAt, nIcasparzabhayAddeva capeTA'bhAvaH, ubhayakarmaNaH zikSA - sAmarthya avarNavAditA upasaMhAraH / 228 9 kaTukamatanirAkaraNavizrAmaH 1 - 34 tadutpattivarSAdi upadezazcAsya (sAdhvanaMgIkAraH) gurjaratrAdau sAdhvanadhyakSatA yugapradhAnAcirahaH tannAmAcAryAbhAvaH samAdhAne zrAvaka pArzvasthAdyabhAvApattiH yugapad yugapradhAnAH gurjaratrAyAM sAdhva bhAve tIrthAbhAvaH anuharaNAbhAvaH kevalamithyAdRSTirna pUjakaH na ca zrAvakaH zraddhAne yathoktAH kriyAyAM vaicitryaM RjujaDAdayo muktipathikAH uttarApathasAdhukathane kaTatkAradRSTAntaH devardhipramukhA bhAgyacUrNyAdayazca gUrjaratrAyAmeva varSA - svapi vihArAnujJAnAbha kSetrAntaranizrA, devAzAtanA (kAvyAni ) na pAdaghaTikottAraNaM gurulopa AzAtanA dezakatvAd dharmalopI / 10 bIjAmatanirAkaraNo dazamo vizrAmaH 1-12 tadutpattivarSAdi bhUnaDaziSyo bIjA pratimAmAnyatA daMDayukto pakaveSaH AgamikasamaH upasaMhAraH 255 11 pAzacandramatanirAkaraNo vizrAmaH / 1 - 43 tadutpattivarSAdi nAgapurIya upAdhyAyaH chedocchedamatiH vijayadAnasUryuktiprayuktI vidhicarita For Personal and Private Use Only // 353 // Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIpravacanaparIkSA // 35 // yathAsthitavAdacarcA tattiraskAraH yathArthAkhyAnAni aajnyaanaajnyaavicaaro'nrthkH| dharmasvarUpatadArAdhanA jJAnAyupakaraNAni utsargA- 57-64 zrAvakANAM jinabhavanAdi prapAvata AjJAvidhivApavAdasvarUpaM prakRtinRpavattau utsargopajIvako'pa dyonekyN dRSTAntAzcAtra vidhivAdatAtparya caritAvAdaH vizrAmavadapavAdaH na kevalotsargaH AjJA nuvAdAdAvatidezaH AjJAsvarUpaM 301 mayau kalpau na nidrApramAdaH avajJA pramAdaH deza- 65-69 AvazyakopadhAnAdau tanmataM nirAsazcAsya updhaavirterprtyaakhyaankriyaa'bhaavH| 292 / nAtidezaH upsNhaarH| 306 44-56 pUjAnte neryA samyaktvasaMvare dravyastavaH tadIya / iti pAzacandramatanirAkaraNavizrAma ekAdazaH iti pravacanaparIkSAyAM uttarArdhAnukramaH iti mokSamArgArAdhanAkalpanAkalpadrumopamazrImattapAgacchAtucchAnupamasaudhAsAdhAraNAbAdhyastambhAyamAnamahopAdhyAyazrIdharmasAgaropAdhyAya praNItA svopajJA zrIpravacanaparIkSA smaaptaa| // 354 // in Education internation For Personal and Private Use Only www. byorg