Book Title: Samayprabhrut
Author(s): Kundkundacharya, 
Publisher: Mussaddilal Jain Charitable Trust Delhi
Catalog link: https://jainqq.org/explore/090449/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // AcArya kunda kunda-dvisahasrAbdI ke avasara para sAdara zrImatkundakundAcArya kRta zrA samayaprAbhata // 5 // // // 155 5 5 5 5 5 55 5 5 559 zrImadAcArya amRtacandra sUrikRta saMskRta TIkA (AtmakhyAti) tathA paMDita zrI jayacanda jI kRta vacanikA prakAzaka: adhyakSa, zrI musaddIlagala jaina cerITebala TrasTa 2/4, aMsArI ror3a, dariyAgaMja, naI dillI-110002 nyochAvara svapara kalyANa vIra nirvANa samvat 2514 vikrama samvat 2045 IsvI san 1988 prati-1100 // OM // OM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + do 55 5 5 55 + prakAzakIya + + + + saMsAra meM tIrthakaroM kA sarvocca pada hai aura usakI prApti meM solaha kAraNa bhAvanAoM kA bhAnA parama nimitta hai| ina solaha kAraNa bhAvanAoM meM eka bhAvanA abhIkSaNa-jJAnopayoga bhAvanA hai| abhIkSaNa-jJAnopayoga kA bhAva nirantara jhAnArAdhana karanA hai aura vaha jJAnArAdhana jinavANI ke paThana-pAThana-zravaNa, cintana aura manana se hotA hai| merI bhAvanA aisI banI ki jinavANI kI prabhAvanA bhavya jIvoM ko hitakArI hai aura isIlie mere pUjya pitA zrI musaddIlAla jI kI smRti meM sthApita "zrI musaddIlAla jaina cerITebala TrasTa" kA upayoga anya paramArthika kAryoM ke atirikta jinavANI prakAzana meM pramukhatA se kiyA jaae| TrasTa se nimna granthoM kA prakAzana huA hai:-- + + + + + 1- prameyakamalamArtaNDa prathama mAga2- mokSa mArga prakAzaka3- yogasAra yogIndu AcArya 4-samayasAra saTIka 1100 pratiyAM 1100 pratiyAM 1100 pratiyA 1100 pratiyAM (prastuta) + phra + fa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 + hameM santoSa hai ki svAdhyAya premiyoM ne prakAzanoM meM pUrNa ruci dikhAI hai aura granthoM kA sadupayoga ucita mAtrA meM huA hai| TrasTa ne bharasaka prayAsa kiyA hai aura AvazyakatA aura mAMga ke anusAra AvazyakatA prakaTa karane vAloM ko barAbara grantha meMTa svarUpa mere sara aura aba bhI patramA maaye| mega pAgala mArtaNDa kI eka-eka kApI sabhI yUnivarsiTiyoM meM bhejI gyii| yogasAra kI 100 kApI anya samAja meM vitaraNa kI gyiiN| samaya sAra to granyAdhirApa hai| bhagavAna kuMda kuMda kI racanA jisa para amRtacaMdra svAmI kI saMskRta TIkA aura kalasa, paMDitavara jayacaMda jI chAvar3A jayapura kI bhASA TIkA kA abhI prakAzana kiyA jA rahA hai| samaya sAra jI grantha to upalabdha hai, parantu paM. jayacaMda jI kI TIkA jayapurI bhASA meM upalabdha nahIM ho rahI thI, isalie bhA. jaina siddhAnta prakAzinI saMsthA dvArA prakAzitavIra nirvANa saM. 2468 meM samaya sAra jI kI TIkA ke anusAra yaha prakAzana kiyA gayA hai| paM. jayacaMda jI chAvar3A kI hindI TIkA sarvopari rahI hai| naye vibhAgoM ko kholakara yaha TIkA ra sarvasAdhAraNa ke kalyANa yogya banAI gaI hai| jaina samAja para unakA mahAn upakAra hai| yaha granyAdhirAja hai| isakA svAdhyAya karake AtmA ke antastatva ko prApta kiyA jA sakatA hai| yaha to jinAgamoM kA prANa hai| isakA prakAzana karanA TrasTa ke lie gaurava kI bAta hai| TrasTa apanA prayAsa saphala samajhegA, agara mahAnubhAva isake svAdhyAya ke mAdhyama se apane Atma svarUpa kI ruci bar3hAeMge aura anubhava ko prApta kreNge| ___ maiM zrI bAbUlAla jI kA AbhArI huuN| ve sadA jJAnAbhyAsa meM lage rahate haiN| unhoMne prastAvanA likha mArgadarzana kiyA hai| zrI subhASa jaina, zakuna prakAzana ne grantha chapAne meM hameM pUrA sahayoga diyA, hama unake bhI AbhArI hai| 999+9F + 555555 5 5 5 6 + + zAntilAla jaina adhyakSa, zrI musahIlAla jaina cerITebala TrasTa 2/4, aMsArI roDa dariyAgaMja, nayI dillI-110002 + + Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphapha prastAvanA kastUrI kuNDala base-mRga DhUMDhe vana mAhi zrI samaya sAra jI meM dravya-dRSTi kA pradhAnatA se varNana kiyA gayA hai kyoMki paryAya dRSTi kA ekAMta to jIva ke phra anAdi kAlIna hai| yaha to agrahIta mithyAtva hai| usako meTane ke lie dravya dRSTi kI mukhyatA se upadeza diyA gayA hai| paryAya -dRSTi rUpa to vaha apane ko mAna hI rahA hai| dravya-dRSTi kA jJAna nahIM / agara dravya dRSTi kA jJAna ho 5 jAtA hai taba paryAya-dRSTi kA ekAMta miTa kara dravya-paryAyAtmaka jaisI vastu hai usakA vaisA zraddhAna ho jAtA hai| jahAM AtmA dravya-dRSTi se jJAna darzana rUpa hai vahAM paryAya-dRSTi se rAgAdi rUpa pariNamana bhI kara rahA hai| yaha donoM kArya pha eka sAtha eka samaya meM ho rahe haiN| yaha Apa apane ko dekhane jAnane vAlA hai| isI ko AcArya sambodhana karate haiN| ki "tU apane ko paryAya rUpa anubhava karegA to paryAya to azuddha hai, vikArI hai aura nAzavAna hai| usa rUpa anubhava karane se vikAra bddh'egaa| isalie tU apane ko draSya dRSTi ke viSaya rUpa anubhava kara le| jaisA tU anAdi anaMta eka rUpa para se rahita jJAna darzana rUpa hai|" aisA anubhava karane se zarIra se, rAgAdi se bheda hokara usameM apanApanA miTa jAegA aura krama se inakA abhAva hokara jo paryAya meM azuddhatA hai vaha miTa jaaygii| dravya dRSTi meM to azuddhatA 5 5 5 Wan hara eka vastu sAmAnya vizeSAtmaka hai| sAmAnya + vizeSa = vastu athavA dravyArthika + paryAyArthika = vastu | Wan yaha vastu kA pUrA svarUpa hai / sAmAnya ke binA vizeSa nahIM hai aura vizeSa ke binA sAmAnya nhiiN| aisA hote hue bhI 5 pha 5 5 sAmAnya vizeSa nahIM aura vizeSa sAmAnya nahIM hai| vastu kA sahI jJAna tabhI hotA hai jaba dravyArthika aura paryAyArthika ke viSaya ko acchI taraha samajhA jaae| agara dravyArthika ke jJAna ke binA mAtra paryAyArthika kA jJAna bhI kareM parantu dravyArthika sApekSa na mAnane se paryAya rUpa mAnanA bhI mithyA hai| isI prakAra dravyArthika rUpa apane ko jAne bhI parantu paryAyArthika sApekSa jJAna nahIM hai to vaha bhI sahI nahIM hai| eka rUpae ke do sAiDa haiN| eka ko Upara kareMge taba dUsarI sAkSya pIye jarUra rhegii| usakA niSedha nahIM ho sktaa| yaha jarUra hai ki dravyArthika ke kathana meM paryAyArthika 5 ke viSaya ko nahIM kahA jA sktaa| usakA viSaya usa dRSTi meM nahIM hai| isako asatyArtha kahane kA artha aisA nahIM hai ki usa dUsarI dRSTi kA viSaya nahIM hai, parantu vahAM asatyArtha kahane kA matalaba itanA hI hai ki jisa dRSTi kA 5 varNana kiyA jA rahA hai| usa dRSTi kA vaha viSaya nahIM hai| phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ y Wan + + + + + thI hI nhiiN| paryAya kI azuddhatA miTa kara vastu pUrNa rUpa se zuddha le jaaegii| samaya zabda kI vyAkhyA karate hue AcArya likhate hai ki "jo eka sAtha hI (yugapad jAnanA aura pariNamana karanA yaha donoM kriyAeM ekatva pUrvaka kareM vaha samaya hai| yaha jIva nAmaka padArtha ekatva pUrvaka eka hI samaya meM pariNamana mI karatA hai aura jAnatA bhI hai| isalie samaya hai|" isase sAbita hotA hai ki isa AtmA meM eka hI samaya meM jAnanApanA aura rAgAdikarUpa pariNamana donoM ho rahe haiN| jAnanApanA svabhAva se uTha rahA hai| aura rAgAvika rUpa pariNamana para ke sambandha se ho rahA hai| isako isa prakAra samajhanA cAhie jaise cInI ko Aga para rakha kara cAsanI banAI jAe vahAM para eka hI samaya para mIThApanA bhI hai aura garmapanA bhI hai| mIThApanA cInI ke svabhAva se A rahA hai| usake hone meM hI cInI kA honA hai jabaki garmapanA agni ke sambandha se A rahA hai| mIThApanA cInI kA svabhAva hai| vaha dRvya dRSTi kA viSaya banatA hai| jabaki isI prakAra garmapanA athavA ThaNDApanA paryAya dRSTi kA viSaya hai| mIThApanA aura garmapanA donoM kAma eka sAtha ho rahe haiM jabaki usameM ThaNDe hone kI zakti vidyamAna hai isI prakAra AtmA meM mIThepane kI jagaha jJAna darzana rUpa hai jo usakA svabhAva hai| vaha trikAla eka rUpa hai jisake hone se AtmA kA honA hai| cInI ke garbhapane kI jagaha AtmA meM rAgAdika ho rahe hai jo vikArI bhAva hai para ke sambandha se ho rahe haiN| jabaki vItarAga rUpa hone kI zakti vidyamAna hai| rAgAdika hote hue bhI AtmA ne apane nija jJAnadarzana svabhAva ko nahIM chor3A hai jaise cInI kitanI hI garma kyoM na ho jAe, parantu apane mIThepane ko nahIM chor3atI hai| jAnane vAlA Apa hI cetana hai| AcArya usako sambodhana kara rahe hai ki "tU apane ko rAgAdika rUpa to| anubhava kara rahA hai, zarIra rUpa to anubhava kara rahA hai, tu apane ko vetana rUpa anubhava kyoM nahIM kara letA, jaisA tU anAdi anaMta rUpa hai| rAgAdika bAhara se Ae hue hai, tere svabhAva meM praveza nahIM krte| Apa hI apane ko anubhava karane vAlA hai| jJAtApanA aura rAgAdika eka sAtha hai, parantu apane ko rAgAdika rUpa anubhava kara rahA hai, atA rUpa nahIM krtaa| yaha kaisI vicitratA hai|" "jaisA ekatva zarIra aura rAga meM tUne sthApita kara rakhA hai vaisA apanApanA apane jJAna svabhAva meM sthApita kara le| taba zAna ke stala para Akara tU dekhe to apane ko jJAna rUpa pAegA aura rAgAdika zarIra Adi ke hote hue bhI usakA kartA nahIM rhegaa| tU to jJAna rUpa hai, rAgAdika cAhe zubha ho yA azubha, tU to usakA jAnane vAlA hai, usa rUpa nahIM hai|" eka trikoNa banAyA jAe aura usake Upara ke sire para jhAna svabhAva ko rakheM, sIdhI lAina ke eka ma Wan Wan + +9 5 95959 5 + + + + 9 5 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + sire para zubha bhAva, tyAga, vrata Adi ko rakheM aura dUsare sire para azubha bhAva, avatAdi ko rkheN| apane ko jJAna meM sthApita kareM to vaha pAtA hai| ki maiM to zubha kA mI jAnane vAlA hai aura azubha kA bhI jAnane vAlA huuN| na zuma rUpa huuN| aura na azubha ruup| yaha donoM to karma janita hai| isa prakAra jJAna meM apanApanA sthApanA kareM to para kA kApanA evaM ahamapanA mitteN| rAgAdika aura zarIrAdika rUpa anubhava karane kA phala ananta saMsAra aura AkulatA, dukha rUpa hai jabaki jJAna rUpa anubhava karane kA phala ananta Ananda hai, karma kA abhAva hai| donoM cIja isake pAsa hai, yaha Apa anubhava karane vAlA hai| yaha isakI svatantratA hai, cAhe apane ko jJAna rUpa anubhava kareM, cAhe rAgAdika rUpa anubhava kreN| AtmA kI carcA karanA granthoM kA adhyayana karanA, cintana karanA yaha saba vikalpa rUpa hai| AtmA kA anubhava karanA alaga hI kArya hai| samudra ke kinAre baiTha kara samudra kI carcA alaga bAta hai| aura samudra meM gotA lagAnA alaga bAta hai| gotA lagAne kA Ananda alaga hI hai| yahAM samudra aura gotA lagAne vAle do nahA hai. eka hI hai| isa granyAdhirAja kA mUla uddezya hai ki dravyArthika paryAyArthika dRSTiyoM ke viSayAko jAnakara paryAyAkA avalambana chor3a kara dravya svabhAva ke viSayabhUta vastu kA anubhava krnaa| dravya-dRSTi kA ekAMta karegA to paryAya meM rAgAdika hote hue bhI apanI jimmevArI nahIM samajhegA aura paryAya dRSTi kA ekAMta karegA to apane ko rAgAdika rUpa hI mAna legA, rAgAdika kA abhAva nahIM kregaa| donoM hI mithyA hai| apane ko jhAna-darzana svabhAvI jAna kara rAgAdika meTane ko nirantara apane svabhAva kA Azraya legA vaha rAgAdika kA nAza karake parama pada ko prApta kregaa| isa grantharAja kA prakAzana bhAI zAntilAla jI ne apane TrasTa se kiyA hai| yaha grantharAva AtmakalyANa kA mArga batAne vAlA aditIya cakSu hai| isakI mahimA apAra hai| isakA prakAzana karake jijJAsuoM meM tatva jJAna kA pracAra karanA apane Apa meM bahuta bar3A kAma hai| dhana kA sahI upayoga yahI hai| isake lie mAI zAntilAla jI prazaMsA ke + ma 5 5 55 55 55 55 55 5 5 Le 5 5 5 -bAbUlAla jaina 5 sanmati vihAra, . 2/10, aMsArI ror3a, nayI dillI-110002 5 5 5 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ f5 s s$ $ viSayAnukramaNikA kalaza pRSTha gAthA krama 1-68 1-76 1-19 1-17 $ 46-19 100-112 113-124 125-132 gAthA 1-68 69-144 145-163 164-180 183-192 193-236 227-287 288-307 308-415 1-jIvAjIvAdhikAra 2-kartAkarmAdhikAra i-puNyapApa adhikAra 4-Amrava adhikAra 5-saMvara adhikAra i-nirjarA adhikAra 7-bandha adhikAra 8-mokSa adhikAra 9-sarvavizuddhi jJAna adhikAra 10-syAdvAda adhikAra 11-upAya upeya adhikAra $ ms $ $$ Le Le Le Le Le $ 55 $ 144-245 245-270 271-252 293-309 310-375 375-432 433-461 462-603 603-628 628-638 $ 1-51 1-20 1-108 $ 163-179 180-192 113-246 247-265 266-278 $ $ $ $ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + + // namaH siddhamyaH // zrImadAcArya kuMdakuMdasvAmi viracit samayaprAbhUta zrImad amRtacandrasUri vicita AtmalyAti saMskRtIkA, sva. paM0 jayacandrajIkRta hindI vacanikA sahita dohA-zrIparamAtamakU praNami, sArada suguru manAya / samayasArazAsana karUM, dezavacanamaya bhAya // 1 // zabdabrahma parabrahmakai, vAcakavAcyaniyoga / maGgalarUpa prasiddha hai, nema dharma dhana bhoga // 2 // caupAI-nayanaya lahai sAra zubhavAra / payapaya dahai mAradukhakAra // layalaya gahai pArabhavadhAra / jayajaya samayasAra aavikaar||3|| // chappaya zabda artha aru jJAna samayatraya Agama gaaye| mata siddhAnta aru kAla bheda traya nAma btaaye|| 4 + ++ Wan + + jaWan Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / + + + inahi Adi zubha artha samaya bacake suniye bhu| artha samayameM jIvanAma hai sAra sunahu sahu // tAteM ju sAra vina karmamala zuddha jIva zudhanaya khai| isa granthamAMhi kathanI savai samayasAra budhajana gahai // 4 // __ dohA-nAmAdika chaha granthamukha, tAmaiM maMgala sAraM / vighanaTarana nAstika harana, ziSTAcAra ucAra // 5 // hai. aise maGgalapUrvaka pratijJA kari, zrIkudakuMda nAma AcAryakRta gAthAbaMdha samayaprAbhUta nAma graMtha // hai, tAkI saMkhyAta TIkA bhI apRtanaMda AcAryakRta AtmakhyAti nAma hai, tAkI dezabhASAmaya vacaWan nikA likhiye hai| tahAM isa prathakA honekA saMbaMdha aisA hai-jo zrIvardhamAnasvAmI aMtima ... tIrthaMkaradeva sarvajJa vItarAga parama bhaTTArakakU nirvANa padhAre pIche pAMca zrutakevali bhaye / tinameM aMtake .. OM zrutakevalI zrIbhadrayAhusvAmI bhaye, tahAMtAI to dvAdazAMgazAstrake prarUpaNate vyavahAranizcayAtmaka 1- mokSamArga yathArtha pravartavo hI kiyaa| pIche kAladoSa aMganikA jJAnakI vyucchitti hotI gaI ara keteka muni zithilAcArI bhaye, tinimeM zvetAmbara bhaye, tinine zithilAcAra poSanekU nyAre sUtra jaja banAye / tinimeM zithilAcAra poSanekI aneka kathA likhi apanA saMpradAya dRDha kiyA, so to avatAMI prasiddha hai| bahuri je jinasUtrakI AjJAmeM rahe tinikA AcAra bhI yathAvat rahA, Wan prarUpaNA bhI yathAvat rahI, te digambara kahAye / tinikA sampradAyameM zrI vardhamAnasvAmIkU nirvANa // .. padhAre pIche chahasai tiyAsI varSa pIche dUsare bhadrabAhusvAmI AcArya bhaye / tinikI paripATImeM 9 keteka varSa pIche muni bhaye tinine siddhAMtanikI pravRtti karI so likhiye hai| ja eka to dharasena nAmA muni bhaye, tini* agrAyaNIpUrvakA pAMcamA vastukA mahAkarmaprakRti nAmA Le Le Le Le Le Le Le Le $ $$ $$ |Wan Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauthA prAbhRtakA jJAna thaa| so yaha prAbhRta bhUtavalI ara puSpadanta nAma doU munInikuM pddhaayaa| 5 pIche tini doU munInineM AgAmI kAladoSateM buddhikI mandatA jANi tisa prAbhRtake anusAra grAma khaMDa sUtra bAMdha pustakoM meM likhAya tinikI pravRtti karI / tA pIcheM je mAna bhaye, tinaneM tinahI pha 45 sUtranika paDhikari tinikI TIkA vistArarUpa kari ghavala mahAdhayala jayadhavala Adi siddhAnta race / tini paDhikara nemicandra Adi AcAryanine gomaTasAra, labdhisAra, kSapaNAsAra Adi zAstranikI 5 pha pravRtti karI / yaha to prathama siddhAntakI utpatti hai / tinimeM to jIva ara karmake saMjogateM bhayA jo Wan AtmAkA saMsAraparyAya, tAkA vistAra guNasthAnamArgaNA rUpa saMkSepakari varNana hai / yaha to paryAyArthika naya pradhAnakari kathana hai isahI nayakuM azuddha dravyArthika khie| tathA adhyAtmabhASAkari azuddhanizcaya kahiye tathA vyavahAra bhI kahiye / Wan bahuri eka guNadhara nAmA muni bhaye, tinikUM jJAnapravAdapUrvakA dazama vastu tisakA tIsarA prAbhRtakA jJAna thA / tisa prAbhRtakuM nAgahastI nAmA muni paDhyA, tini doU munIniteM yatinAyaka nAmA muni ti prAbhRtakUM paDhi, tisakI cUrNikA rUpa chaha hajAra sUtroMkA zAstra racyA / tAkI TIkA 5 5 samuddharaNa nAmA muni bAraha hajAra pramANa racI / aiseM AcAryanikI paramparAteM kundakunda muni tini siddhAntanike jJAtA bhaye / aiseM isa dvitIya siddhAntakI utpatti hai, yA jJAnakaM pradhAnakari zuddhadravyArthikanyakari kathana hai / tahAM adhyAtmabhASAkari AtmAhIkA adhikAra hai| yAkUM zuddhanizcaya pha kahiye paramArtha kahiye / yAmaiM paryAyArthikanayakUM gauNakari vyavahAra kahi asatyArtha kayA hai, so jahAMparyAyabuddhira, tahAMtAMI yA jIvakai saMsAra hai / Wan T cu phaphaphaphaphaphaphapha Wan cu bahuri jaba zuddhayakA upadeza pAya dravyabuddhi hoya, apane AtmAkUM anAdi ananta eka sarvaparadravyapara bhAvanike nimittateM bhaye apane bhAva tiniteM bhinna jAne, apanA zuddhasvarUpakA anubhavakari 5 zuddhopayoga meM lIna hoya, taba karmakA abhAva kari nirvANa prApta hoya hai| yA prakAra isa dvitIya Wan siddhAntakI paramparAteM zuddhanayakA upadezake zAstra paMcAstikAya, pravacanasAra, samayasAra, paramAtma Wan Wan Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA Wan Wan ma inahi Adi zubha artha samaya bacake suniye bhu| artha samayameM jIvanAma hai sAra sunahu shu|| tAteM ju sAra vina karmamala zuddhajIva zudhamaya khai| isa granthamAMhi kathanI sabai samayasAra budhajana gahai // 4 // dohA-nAmAdika chaha granthamukha, tAmaiM maMgala saarN| vighanaTarana nAstika harana, ziSTAcAra ucAra // 5 // OM aise maGgalapUrvaka pratijJA kari, zrIkudakuMda nAma AcAryakRta gAyAbaMdha samayaprAbhUta nAma graMtha hai, tAkI saMskRta TIkA zrI amRtacaMdra AcAryakRta AtmakhyAti nAma hai, tAkI dezabhASAmaya vacamanikA likhiye hai| tahAM isa graMthakA honekA saMbaMdha aisA hai jo zrIvardhamAnasvAnI aMtima // ... tIrthaMkaradeva sarvajJa vItarAga parama bhaTTArakakU nirvANa padhAre pIche pAMca zrutakevali bhye| tinameM aMtake .. 5 zrutakevalI zrIbhadrabAhusvAmI bhaye, tahAMtAI to dvAdazAMgazAstrake prarUpaNate vyavahAranizcayAtmaka mokSamArga yathArtha pravartavo hI kiyaa| pIche kAladoSate aMganikA jJAnakI vyucchitti hotI gaI ara - / ketaka muni zithilAcArI bhaye tinimeM zvetAmbara bhaye, tinine zithilAcAra poSanekU nyAre sUtra banAye / tinimeM zithilAcAra poSanekI aneka kathA likhi apanA saMpradAya dRDha kiyA, so to " abatAI prasiddha hai| bahuri je jinasUtrako AjJAmeM rahe tinikA AcAra bhI yathAvat rahA, Wan prarUpaNA bhI yathAvat rahI, te digambara kahAye / tinikA sampradAyamai zrI vardhamAnasvAmIkU nirvANa' ... padhAre pIche chahasai tiyAsI varSa pIche dUsare bhadravAhusvAmI AcArya bhaye / tinikI paripATImeM Wan keteka varSa pIche muni bhaye tinine siddhAMtanikI pravRtti karI so likhiye hai| Wan + eka to dharasena nAmA muni bhaye, tini* agrAyaNIpUrvakA pAMcamA vastukA mahAkarmaprakRti nAmA / 5 5 55 5 5 5! Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauthA prAbhUtakA jJAna thA / so yaha prAbhRta bhUtabalI ara puSpadanta nAma doU munInikUM paDhAyA / 5 pIcheM tini doU munIneM AgAmI kAladoSateM buddhikI mandatA jANi tisa prAbhRtake anusAra prAmu Wan SaTkhaMDa sUtra bAMdhi pustakoM meM likhAya tinikI pravRtti karI / tA pIcheM je mAna bhaye, tinaneM tinahI 5 5 sUtranipaDhikari tinikI TIkA vistArarUpa kariM dhavala mahAghavala jayadhavala Adi siddhAnta race / aaj parindra Adi AcAryanine gomaTasAra, labdhisAra, kSapaNAsAra Adi zAstranikI pha 5 pravRtti karI / yaha to prathama siddhAntakI utpatti hai / tinineM to jIva ara karmake saMjogateM yA jo AtmAkA saMsAraparyAya, tAkA vistAra guNasthAnamArgaNA rUpa saMkSepakari varNana hai / yaha to paryAyArthika naya pradhAnakari kathana hai isahI nayakuM azuddha dravyArthika kahie / tathA adhyAtmabhASAkari azuddha nizcaya kahiye tathA vyavahAra bhI kAheye / phra bahuri eka guNadhara nAmA muni bhaye, tinikaM jJAnapravAdapUrvakA dazama vastu tisakA tIsarA 5 5 prAbhRtakA jJAna thA / tisa prAbhRtakuM nAgahastI nAmA muni paDhyA, tini doU sunIniteM yatinAyaka nAmA muni tisa prAbhRtakUM paDhi, tisakI cUrNikA rUpa chaha hajAra sUtroMkA zAstra rcyaa| tAkI TIkA pha 5 samuddharaNa nAmA muni bAraha hajAra pramANa ravI / aiseM AcAryanikI paramparAteM kundakunda muni tini siddhAntanike jJAtA bhaye / aiseM isa dvitIya siddhAntakI utpatti hai, yA jJAnakaM pradhAnakari zuddhadravyArthikanyakari kathana hai / tahAM adhyAtmabhASAkari AtmAhIkA adhikAra hai| yAkUM zuddhanizcaya Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan kahiye paramArtha kahiye / yAneM paryAyArthikanayakUM gauNakari vyavahAra kahi asatyArtha kA hai, so jahAMtAI paryAyavRddhi rahai, tahAMtAMI yA jIvakai saMsAra hai / Wan Wan bahuri jaba zuddhanayakA upadeza pAya dravyabuddhi hoya, apane AtmAkUM anAdi ananta eka sarva paradravyapara bhAvanike nimittateM bhaye apane bhAva tiniteM bhinna jAne, apanA zuddhasvarUpakA anubhavakari 5 zuddhopayoga meM lIna hoya, taba karmakA abhAva kari nirvANakaM prAta hoya hai| yA prakAra isa dvitIya Wan siddhAntakI paramparAteM zuddhanayakA upadezake zAstra paMcAstikAya, pravacanasAra, samayasAra, paramAtma phra Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ++ + / prakAsa Adi pravateM haiN| sinimeM samayaprAbhUtanAma zAstra hai so prAkRtabhASAmaya gAthAvadha hai, tAkI .. AtmakhyAti nAmA saMskRtaTIkA amRtacandra AcArya karI hai / so kAladopate jIvanikI buddhi manda / hotI Ave hai, sAke nimittateM prAkRta saMskRtake abhyAsa karanevAle virale rahi gye| ara gurunikI paramparAkA upadeza bhI virala ho gyaa| tAteM mero buddhisAra granthanikA. abhyAsa kari isa grandhakI / dezabhASAmaya vacanikA karanekA prAraMbha kiyA hai| sobhavyajIva bAceMge, paDheMge, suneMge sisakA tAtparya dhareMge sinimA vidyAtmakA asAca hoyagA, samyagdarzanakI prApti hoyagI aisA abhiprAya hai| kichu 1- paMDitAIkA tathA mAna lobha AdikA abhiprAya hai nhiiN| yAmeM kahI buddhikI mandatAteM tathA // pramAdateM hInAdhika artha likhU to buddhike dhAraka jana mUlagrantha dekhi zuddhakari bAMciyo, - hAsya mati kriyo| satpuruSanikA svabhAva guNagrahaga karanehIkA hoya hai| yaha merI parokSa prArthanA hai| ihAM koI kahe isa samayasAragranthakI tuma vacanikA karo ho so yaha adhyAtmagrantha hai, yAmeM , zuddhanayakA kathana hai, azuddhanaya vyavahAranaya hai, so tAkU gauNakAra asatyArtha kahA hai, tahAM - Wan vyavahAracAritrakU ara tAke phala puNyabandhakaM atyanta niSedha kiyA hai, munitratabhI pAle tAkai mokSa... mArga nAhIM aise kahA hai, so aise grantha to prAkRta saMskRta hI cAhiye, inikI kcanikA bhaye sarvahI prANI bAMce, tAmeM jo vyavahAracAritrakU niSprayojana jANe ara aruci Avai to aMgIkAra na kare, 1- pahale kichu aMgIdAra kiyA hoya to bhraSTa ho jAya, svacchaMda hoya, pramAdI hoya, zraddhAnakA viparyaya // "hoya to bar3A doSa upaje / yaha anya to-jo pahale muni bhaye hoya dRDha cAritra pAlate hoya ara .. zuddha AtmasvarUpake sanmukha na hoya ara vyavahAramAtrahIteM siddhi honekA Azaya AgayA hoya tinika zuddhAmAkai sanmukha karaneka hai tinihIkA sunanekA hai, tAteM dezabhASAmaya vacanikA karanA yukta / nAhIM / tAkU kahiye hai___ jo yaha to satya hai yAmeM kathana zuddhanayahIkA hai| paraMtu jahAM jahAM azuddhanaya rUpa vyavahAranayakA Wan Wan ma Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka gauNatAkA kathana hai, tahAM AcArya aise bhI kahate gaye haiM- jo pahilI avasthA meM yaha vyavahAranaya ka hastAvalaMbarUpa hai, upari caDhanekUM paiDIrUpa hai, tAteM kathaMcit kAryakArI hai| isakUM gauNa karanete aisA, yo, jo AcArya vyavahArakaM sarvathAhI chur3Aye haiN| AcArya tau upari caDhanekUM nIcalI ka 5 pair3I chuDAve hai, ara jaba apanA svarUpakI prApti hoyagI, taba tau zuddha azuddha doUhI nayakA AlaMbana chUTegA / nayakA AlaMbana to sAdhaka avasthA meM hai / aiseM grantha meM jahAM tahAM kathana hai / tAkUM yathArtha samajhe zraddhAnakA viparyaya nAhIM hoyagA / je yathArtha samajheMge tinakai vyavahAracAritrateM aruci nahIM AvegI ara jinakA honahArahI khoTA hoyagA te tau zuddhanaya suNaM tathA azuddhanaya suNUM viparyaya hI samajheMge, tinikUM to sarvahI upadeza niSphala hai / 5 5 Wan bahuri ihAM tIna prayojana manameM dhAri prAraMbha kiyA hai| prathama to anyamatI vedAMtI tathA sAMkhyA - 5 mI AtmA sarvathA ekAMtapakSateM zuddha, nitya, abheda, eka aiseM vizeSaNa kari kahe haiN| ara kahe haiM- jo jainI karmavAdI haiM inikai AtmAkI kathanI nAhIM / AtmajJAnavinA vRthA karmakA kleza 5 kare haiN| AtmAkUM jAne vinA mokSa nAhIM / je karmahImeM lIna haiM tinike~ saMsArakA duHkha kaise miTe ? bahuri IzvaravAdI naiyyAyika kahe haiM jo Izvara sadA zuddha hai, nitya hai, eka hai, sarvakAryaniprati nimittakAraNa hai / tAkUM jAne vinA ara tAkU bhaktibhAvakari dhyAye binA saMsArI jIvake mokSa nAhIM / IzvarakA zuddhadhyAnakari tAsU laya lagAvai taba mokSa hoya, jainI IzvarakUMto mAne nAhIM ara 5 jIvahIkUM mAne, so jIva to ajJAna hai asamartha hai| ApahI ahaMkArakari prasta hai / so ahaMkAra choDi IzvarakA dhyAvanA jainInikeM nAhIM, tAteM inikai mokSa nAhIM ityAdika kahe haiM / so laukikajana tinike mata ke haiM / tinameM yaha prasiddha karI rAkhI hai| so te jinamatakI syAdvAdakathanI meM to 5 samajhe nAhIM / ara prasiddha vyavahAra dekhI niSedha kare haiM / tinikA pratiSedha zuddhanayakI kathanI pragaTa 5 bhayevinA hoya nAhIM / jo yaha kathanI pragaTa na hoya to bhole jIva anyamatInikI sunai saba bhrama Wan Wan 5 pha Wan phaphaphaphaphapha Wan Wan TO Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan phra upajI Avai / taba zraddhAnateM vigijAya / tAteM yaha kathana pragaTa hoya tau zraddhAnateM ci nAhIM / eka prayojana tau yaha hai / 5 bahuri dUjA yaha hai - jo isa granthakI vacanikA pahale bhI bhayI hai, tAke anusAri vANArasIdAsaneM kalasAke kavitta bAMdhe haiM, te svamataparamatameM prasiddha bhaye haiM / paraMtu tinimeM artha sAmAnyahI 5 loka samajhe haiN| tArme vizeSa samajhA vinA koIkai pakSapAta bhI upaji Ave hai / tathA tini kavittanikUM anyamatI paDhi apanA matakA artha meM bhele haiM, so vizeSa artha samajhAvinA yathArtha hoya nAhIM, Wan 5 bhrama miTe nAhIM / tAteM isa kavanikA meM jahAM tahAM nayavibhAgakA artha spaSTa kholiyegA, tAteM bhrama na rahegA / I Wan bahuri tIsarA prayojana yaha hai- jo kAladoSateM buddhikI maMdatA prAkRtasaMskRtake paDhanevAle tau 5 virale hoya haiM / tinimeM bhI svamataparamatakA vibhAga samajhI yathArtha tasvArtha samajhanevAle virale hoya haiM / bahuri guruAmnAya jainagranthanikI kami rahi gaI, syAdvAdake marmakI bAta kahane vAle pha pha gurunikI vyucchitti hI dIkhe hai tAteM zuddhanayakA marma syAdvAdavidyAkUM samajhikari samajheM, taba yathArtha hoya / so isa granthakI vacanikA vizeSa artharUpa hoya te sarvahI bAceM paDheM to pahilI vacanikAke pha 5 sAmAnya artha meM kichU bhrama upaje to miTijAya, isa zAstrakA yathArthajJAna hoya, tau arthameM viparyaya na hoyagA / aiseM tIna prayojana manameM dhAri vacanikAkA prAraMbha kIyA hai / pha bahuri eka prayojana yaha bhI hai-jau jainamata meM mokSamArgakA varNana meM mukhya pahalai samyagdarzana pradhAna 5 kayA hai, so vyavahAranayakari to samyagdarzana bhedarUpa anyagranyanimeM aneka prakAra kayA hai, so prasiddha hai / bahuri isa grantha meM zuddhanayakA viSaya jo zuddha AtmA tAhIkA zraddhAnakUM samyagdarzana ekahI prakAra pha 5 niyamakari kA hai| so lokamaiM yaha kathanI prasiddha bAhulyatAkari nAhIM hai / tArte vyavahArahIkU loka jAne haiN| jaiseM pahale azubhakA vyavahAra lokakai hai tAkU niSedhakari vyavahAranava zubha pravartAveM hai, Wan pha so loka azubhakI pakSa choDi zubhameM pravarte / ara kadAcit zubhahIkA pakSa pakaDI yAhIkA ekAMta phra samaya 6 Wan Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + kare to pahale azubhakI pakSakA ekAMta tathA aba zubhakA ekAMta bhayA yAhI mokSamArga " RWan mAnyA tava mithyAtvahI dRDha bhayA / tAteM zubhakI pakSa chuDAvane* zuddhanayakA AlaMbanakA upadeza hai,' yAhIkU nizcanaya kahi satyArtha kathA hai / azuddhanayakU vyavahAra kahi asatyArtha kahyA hai jAte vyavahAra / Wan zubhAzubharUpa hai, vaMdhakA kAraNa hai / so yA to prANI anAdisaMhi pravata hai| ara zuddhanayarUpa 1- kade bhayA nAhI, tAteM yAkA upadeza suNi yAmeM lIna hoya, vyavahArakA AlaMbana choDe taba baMdhakA .. abhaavkrai| bahuri svarUpako prApti bhaye pIche zuddha azuddhakA doUhI nayakA AlaMbana nAhIM rahe haiM / nayakA , AlaMbana to sAdhaka avasthAmeM prayojanavAn hai / so yA anyateM aisA varNana hai, tAteM yA kholIkari spaSTa artha vacanikArUpa likhiye to sarvathA ekAntakI pakSa miTe, syAdvAdakA marma yathArtha samajhe,' yathArthazraddhAna hoya mithyAtva kaTai / yaha bhI vacanikA karanekA prayojana hai / vahuri aisA jAnnAjo svarUpakI prApti doya prakAra hai, prathama tau yathArtha jJAna hoya kari zraddhAnarUpa samyagdarzana hogaa| so yaha to aviratasamyagdRSTi caturthaguNasthAnavartIka bhI hoya hai| tahAM bAhyavyavahAra to avirata-1 rUpa hI rhai| tahAM vyavahArakA AlaMbana hai hI / ara antaraMga sarva nayakA pakSapAtarahita anekAMta-" tatvArthakI zraddhA hoya hai / bahuri jaba saMyama dhAri pramattApramattasthAnaguNavartI muni hoya ara jahAMtAI // sAkSAt zuddhopayogakI prApti na hoya zreNI na caDhe, tahAM zubharUpavyavahArakA bhI bAhya Alambana // bahuri dUjA sAkSAt zuddhapayogarUpa vItarAga cAritrakA honA so anubhavameM zuddhopayogakI ... sAkSAt prAptI hoya tAmai vyavahArakA bhI Alambana nAhIM / ara zuddhanayakA bhI Alambana naahiiN|| - jAteM Apa sAkSAt zuddhapayogarUpa bhayA, taba nayakA Alambana kahaikA ? nayakA Alambana to jete / / rAga aMza thaa| tetahi thA / aiseM apane svarUpakI prApti bhaye pIche pahale to zraddhAmaiM nayapakSamiTai hai| Wan pIche sAkSAt vItarAga hoya taba cAritrasambandhI pakSapAta miTai hai / pesA nAhIM, jo sAkSAt vIta. + + + + ma Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga to bhayA nAhIM ara zubhatryavahArakU choDi svacchandapramAdI hoya prvrte| aise hoya tau nayasama vibhAgameM samajhA nAhIM ulTA mithyAtra hI bhayA / aiseM maMdabuddhIniIke yathArthajJAna honekA prayo-5 jana jAni isa pranyakI pacanikAkA prArambha kIyA hai aiseM jAnanA / AgeM isa pranyakI pIThikA likhiye haiN| tahAM isa granthamai adhikAra nava haiM / tinike nAma-5 jIvAjIva 1, katRkarma 2, puNyapApa 3, Astrava 1, saMvara 5, nirjarA 6, baMdha 7, mokSa - sarvavizuddha 9, aiseM / tahAM prathama jIvAjIva adhikArakI gAthA aDasaThi haiN| tahAM pahale to TIkAkAra raMgabhUmikA sthala bAMdhyA hai / tAkI gAthA aDatIsa haiN| tahAM prathama hI eka gAthAmeM mAlAcaraNa karI / bahuri dUjI gAthAmeM jIvanAmA padArthakA svarUpa kA hai| yaha jIvAjIvarUpa SaDdravyA-" tmaka loka hai| tinimeM dharma, adharma, AkAza, kAla se cAri hue to svabhAvapariNatisvarUpahI hai| ara jIva ara pudaladravyake anAdisaMyogate vibhAvapariNati bhI hai| tAteM pudgala sparzarasagaMdha varNazabdarUpa mUrtika haiN| tA jIva dekhikari rAgadbaSamoharUpa pariNama hai| ara isake nimittate) + pugalakarmarUpa hoya jIvata baMdhe hai / aiseM inikeM anAdihIteM baMdhAvasthA hai| so jaba nimitta pAya... rAgAdika rUpa na pariNamai taba navIna karma baMdha naahiiN| purAtanakarma jhaDijAya taba mokSa hoya / / aiseM jovakai svasamayaparasamayakI pravRtti hoya hai| so jaba jIva samyagdarzanajJAnacAritrasvabhAvarUpa apanA svabhAvarUpa pariNamai taba svasamaya hoya / ara mithyAdarzanazAnacAritrarUpa pariNama hai tete" pugalakarmakevirSe tiSThyA parasamaya hai, aise kahA hai| ___AgeM tIsarI mAthAmeM kahI hai, jo jIvake pudgalakarmake baMdhate parasamayapaNA hai,. so yaha sundara nAhI, yAmeM jIva saMsArameM bhramatA aneka prakAra duHkha pAye hai| tAteM svabhAvameM tiSThe nyArA hoya ekalA tiSThe taba sundara / AgeM cauthA gAthAmaiM kahI hai, jo yaha jIvakA nyArApaNAkA ara eka paNAkA pAvanA durlabha hai| jAteM baMdhakI kathA tau sarvaprANI kare haiM / ara yaha kathA viralai jAne haiN,| + tAteM durlabha haiM / Age kahe haiM jo yaha kathA hamArA jJAnakA vibhavakA sarvasvakari hama kahe haiM, so|| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting s = Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan anya bhI apanA anubhavateM parIkSA kari grahaNa phijiyo / AgeM jIvakUM zuddhanya kari dekhiye taba Wan pramatta apramatta doU dazAteM nyArA eka jJAyakabhAvamAtra dekhiye, jo jAnanevAlA hai sohI jIva hai pha aiseM kahA hai / Wan phra Wan 15 Age isa jJAyakabhAvamAtra AtmAke darzanajJAnacAritrakA bhedakara bhI azuddhapaNA nAhIM hai, jJAyaka hai so jJAyaka hI hai aiseM kayA hai / AgeM AtmAkUM vyavahAranaya azuddha kahe haiM / tAke upadezakA prayojana gAthA tInameM kayA hai / Age zuddhanayakuM satyArtha kayA hai vyavahAranayakuM asatyArtha kA hai| Age kA haiM, jo, je svarUpakA zuddha paramabhAvakU pahuMca gaye tinikai tau zuddhayahI prayo janavAna hai| ara je sAdhaka avasthA meM haiM tinake vyavahAranaya bhI prayojanavAn haiM aiseM kayA hai / Age kahA hai jIvAditAni zuddhanayakari jAnanA yaha samyaktva hai| Age zuddhayakA viSayabhUta AtmAkaM badhda spRSTa, anya, aniyata, vizeSasaMyukta ini pAMca bhAvanita rahita kA hai| AgenayA viSaya AtmA jAne so sammAna hai aise kahA hai / Age samyagdarzanajJAnapUrvaka cAritra' sAdhUkari sevarneyogya hai aiseM dRSTAMta sahita kayA hai / AgeM zuddhanyake viSayabhUta AtmAkUM na jAne je jIva te ajJAnI haiM aiseM kayA hai / Age ajJAnI samajhAvanekI rIti kahI hai| Age ajJAnI jIvadehakUM eka dekhi tIrthaMkarakI stutikA prazna kiyA, tAkai praznakA uttara hai / AgeM isa 15 uttara meM jIvadehakI bhinnatA dikhAI hai| Age ziSyakA prazna jo cAritra meM pratyAkhyAna jhA, so pratyAkhyAna kahA hai, tAkA uttara hai, jo jJAnahI pratyAkhyAna hai / " Wan Wan pikulll****\\\\ 5 Wan Wan Age darzanajJAnacAritrasvarUpa pariNayA AtmAkA svarUpa kahikari raMgabhUmikAkA sthala gAthA aThatIsameM pUrNa kiyA hai| Age jova ajIva doU baMdhaparyAyarUpa hoya ekapratibhAsameM Avai haiM, tinimeM' pha jIvakA svarUpa na jAnate ajJAnI haiM, te jIvakI kalpanA adhyavasAnAdika bhAvarUpa anyathA kareM haiM tinakA prakAra gAthA pAMcameM kahA hai| Age jIkkA svarUpa anyathA kalpe haiM tinikA niSedhakI Wan gAthA eka hai| Age adhyavasAnAdikabhAva pudgalamaya haiM jIva nAhIM haiM aiseM kahA hai| Age adhyaka- phra ra L Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ } } } } } 55 5 55 sAnAdikabhAvakU vyavahAranaya jIva kahe haiM aiseM kahA hai| AgeM paramArtharUpa jIvakA svarUpa kahA hai| AgeM varNako Adi lekari guNasthAhAta jo jApa haiM ro jIyaka nAhIM haiM aiseM chaha gAthAmeM , kayA hai| AgeM e varNa Adika bhAva jIvake vyavahAranaya kahe hai nizcayanaya na kahai hai aise dRSTAMta / Wan sahita kayA hai| AgeM varNAdibhAvanike jIvake tAdAtmya koI ajJAnI mAne to tAkA niSedha / kiyA hai| aise aDasaThi gAthAmeM jIvAjIva adhikAra pUrNa kiyA / yAmaiM TIkAkArakRta kalazarUpa kAvya paiMtAlIsa haiN| ____ Age kartRkarma' nAmA dUsarA adhikArakA prAraMbha hai / tAkI gAthA chihattarI haiM / tahAM prathamahI, gAthA doyameM yaha kahA hai jo yaha ajJAnI jIva krodhAdikavirSe varte haiM tete karmakA baMdha kare haiN| AgeM kahyA hai AsravakA ara AtmAkA bhedajJAna bhaye baMdha na hoya hai| AgeM AsravaniteM nivRttahonekA , vidhAna kahyA hai / AgeM AsravaniteM nivRta bhayA AtmAkA cihna kayA hai| Age AsravakA ara Wan AtmAkA bhedajJAna bhaye AtmA jJAnI hoya, taba, kartRkarmabhAva bhI yAkai na hoya aiseM kahA hai / AgeM ! kahA hai, jo jIvapudgalakarmake paraspara nibhittanaimittikabhAva hai, to kartRkarmabhAva na khiye| aA~geM. + kayA hai, yaha nizcayanaya hai jo jaise AtmAkai ara karmake katRkarmabhAva nAhIM hai, taiseM bhoktRbhogya bhAva bhI nAhIM hai| ApakA ApahIke ka karmabhAva bhoktRbhogyabhAva hai| AgeM vyavahAranaya hai so.. " AtmAkai ara pudgalakarmake katakarmabhAva ara bhoktabhogyabhAva kahai hai aisA kahA hai| AgeM AtmA pudgalakarmakA kartA mAniye, tau, tAmeM baDA doSa Ave hai| doya kiyAkA krtaa| " AtmA Thahare, to yaha jinamata nahI / aiseM mAnanevAlA mithyAdRSTi hai aise kayA hai| AgeM mithyA-- OM tvAdi Asravanika jIva ajIva bhedakari doya prakAra kahe haiM ara doya prakAra kahanekA hetu kayA hai|" AgeM AtmAkai mithyAva ajJAna avirati e tIna pariNAma anAdi haiM, tinikA kapaNA dikhAyA fa hai, ara tisa nimittateM pudgala karmarUpa hoya hai aise kayA hai| AgeM AtmA mithyAtvAdibhAvarUpa na" .. pariNamai taba karmakA kartA nAhIM hai aise kayA hai / AgeM ziSyakA prazna hai, jo ajJAnteM karma kaiseM .. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 5 5 55 5 5 5 5 5 59 Wan hoya hai, tAkA uttara hai| Age kahA hai, karmakA kApaNAkA mUla ajJAnahIM hai, tAteM ajJAnakA abhAva hoya, jJAna hoya, taba kApaNA nAhIM hai| Age kahyA hai, jo vyavahArI jIva pudglkrmkaa| kartA AtmAkU kahai hai so yaha ajJAna hai| AgeM kayA hai, jo AtmA pudgalakarmakA kartA nimittanaimittikabhAvakari bhI nAhIM hai| AtmAke yoga upayoga haiM te nimittanaimittikabhAvakari kartA haiN| ara' yoga upayogakA AtmA katA hai / Age kahA hai, jo ajJAnI bhI apane ajJAnabhAvakA to kartA hai,Wan ara pudgalakarmakA tau kartA nizcayakari nAhIM hai, jAte paradravyakai tau paraspara kartR karmabhAva nizcayakari.. nAhIM hai aise kayA hai| AgeM kahA hai, jo jIvakU paradravyakA kartR paNAkA hetu dekhi upacArakari, kahiye hai, jo yaha kArya jIva kIyA so yaha vyavahAranayakA vacana hai / Age kahyA hai, jo mithyAtvA-.. dika to sAmAnya Asrava ara vizeSabheda guNasthAna e baMdhakA kartA haiM, tAteM nizcayakari inikaa| jIva kartA bhokA nAhIM hai| AgeM jIvake ara Asravani ke bheda dikhAyA hai, abheda kahane meM dUSaNa dikhAyA hai| AgeM sAMkhyaH / matI puruSakU ara prakRtIkU apariNAmI kahe haiM, tAkA niSedha kari puruSa tathA pudgala* pariNAmI kahA hai / AgeM jJAnakari tau jJAnabhAva hI nipaje hai, ara ajJAnakari ajJAnabhAva hI nipaje hai aise kayA hai| AgeM kahA hai ajJAnI jIva dravyakarma baMdhanekU nimitta hoya hai| Age kahA hai, pugalakA pariNAma to jIvateM nyArA hai, ara jIvakA pariNAma pudgalate nyArA hai| AgeM ziSyakA prazna hai jo.. __ karma jIvavirSe baddhaspRSTa hai kI abaddhaspRSTa hai ? tAkA uttara nizcayavyavahAranayakari dIyA hai| AgeM" Wan kayA hai, jo nayanikA pakSakarirahita hai, so katR karmabhAvakari rahita samayasAra zuddha AtmA hai, 1- aiseM kahikari kartRkarma adhikArakU pUrNa kiyA hai / gAthA chihattarImaiM / ara yA adhikArameM TIkA." kArakRta kalazarUpa kAvya covana 54 haiN| AgeM puNyapApakA adhikAra hai| tahAM prathamahI zubhAzubhakarmakA svabhAvakA varNana hai| pIche doUhI karmabaMdhake kAraNa kahe haiM / yAhIteM doU karmakU niSeSa haiM / tAkA dRSTAMta hai, ara AgamakI 5 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan sAkSI hai / Arge mokSakA kAraNa jJAnakU kahA hai, natAvika pAle tauU jJAnavinA mokSa na hoya ! aiseM kahA hai| AgeM mokSa sAdhanevAlAkA svarUpa kahA hai| AgeM paramArthasvarUpa mokSakA kAraNa ... samaya kahi, anyakA niSedha kari ara karma hai so mokSakA kAraNakU ghAte hai, tAkA dRSTAMta kari ghAtanA dikhAyA hai| ara kahA hai, so karma Apa vaMdhasvarUpahI hai| ara samyagdarzanajJAnacAritra mokSakA , ' kAraNa hai / tinikA pratipakSI ghAtaka kahe haiM / samyaktvakA pratipakSI mithyAta hai| jJAnakA prati-- pAzI ajJAna hai| pAnikatA pratipakSI kaSAya hai| aiseM kahA hai| aiseM tIsarA puNyapApAdhikAra / ._ ugaNIsa gAthAme pUrNa kIyA hai / yAmeM kalazarUpa kAvya TIkAkArakRta terA haiN| AgeM cauthA adhikAra AstrabakA hai / tahAM prathama hI AtrakA svarUpa kahA hai| mithyAtva, avirata, yoga, kaSAya haiM te jIva ajIvakari doya prakAra haiM / te karmabaMdhakU kAraNa haiM aise kahA hai| pIche jJAnIkai tinikA abhAva kA hai| Age kahyA hai, jo rAgadveSamoharUpa jIvakai ajJAnamaya pariNAma haiM te hI Astrava haiM / Arge rAgAdikavinA jIvakA bhAva hai tAkA saMbhavanA dikhAyA hai|| AgeM jJAnIka dravyabhAva AstrakkA abhAva dikhAyA hai| Arge ziSyakA prazna hai, jo jJAnI nirAlava kaise ? tAkA' uttara hai, jaiseM ajJAnIkai ara jJAnIkai AstrakkA sadbhAva ara asadbhAva hai tAkA ! ___ yuktikari varNana hai, tahAM rAgadveSAmoha hI ajJAnapariNAma hai, so hI baMdhakA kAraNarUpa Alava . ma hai, so jJAnIkai nAhIM hai, yAteM jJAnIkai karmabaMdha bhI nAhIM hai| aisA nizcaya kari adhikAra pUrNa : 4 kIyA hai| tAkI gAthA satarA hai| yAma TIkAkArakRta kalazarUpa kAvya cArA haiN| __ AgeM pAMcamA adhikAra saMvarakA hai| tahAM saMvarakA mUla upAya bhedavijJAna hai| tAkI rIti + tIna gAthAmeM kahI hai / pIche ziSyakA prazna hai, jo bhedavijJAnahI saMvara kaise hoya ? tAkA dRSTAMtajana pUrvaka uttara hai| AgeM bhedajJAnateM zuddhAtmAkI prApti hoya, tisateM saMvara hoya hai, tAkA vidhAna kahyA / hai| AgeM saMvara honekA prakAra tIna gAthAmeM kayA hai / AgeM saMvara honekA anukrama kahyA hai gAthA OM +5555555 Wan Wan Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - $ $ $ $ 5 Zhe tInameM / aiseM gAyA bArahameM saMvarakA adhikAra pUrNa kIyA hai| yAmeM TIkAkArakRta kalazarUpa kAvya // ATha haiN| AgeM nirjarAkA adhikAra hai| / tahAM prathama hI dravyanirjarAkA svarUpa kahA hai| pIche bhAvanirjarAkA svarUpa kayA hai| Age jJAnakA sAmadhye dikhAyA hai| AgeM vairAgyakA sAmarthya dikhAyA hai| pIche jJAnavairAgyasAmagraMkU pragake Takara dikhAyA hai| ArauM samyagdRSTikai ApaparakA jAnanekA sAmAnyavizeSakA vidhAna kahyA hai| Age tisahI vidhAnateM vairAgya hoya hai aise kayA hai / Arge ziSyakA prazna hai, jo samyagdRSTi rAgI " Wan kaise na hoya hai, tAkA uttara hai| Age upadeza kiyA hai jo ajJAnI rAgI prANI rAgAdikakU apanA pada jAne hai tisa padakU choDi, apanA vItarAga eka jJAyakabhAvapadavi tissttho| AgeM AtmAkA pada jJAyakasvabhAva hai, so jJAnaviya bheda haiM te karmake kSayopazamake mimittate haiN| aiseM kayA hai| Age kahyA hai, jo jJAna hai so jJAnahI pAiye hai| AgeM ziSyakA prazna hai, jo jJAnI parakU kAhete grahaNa na kara haiM, tAkA uttara hai / Age jJAnI parigrahakA tyAga kare, tAkA vidhAna kahyA hai| AgeM F kahyA hai, jo isa vidhAnateM parigrahakU tyAgai, to karmasUM na lipe hai| AgeM kahyA hai, jo karmakA phalakI vAMchA kari karma kare, so, karmakari lipe, vinA vAMchA karma karai, toU karmata lipe nAhI, Wan tAkA dRSTAMtakari kathana hai| / Age kahA hai, jo samyaktvake ATha aMga haiM, so prathama to samyaSTi nizaMka hoya hai| sAta .. Wan bhayanikari rahita hoya hai / bahuri niSkAMkSitA, nirvicikitsA, upagRhana, amUDhatva, vAtsalya, sthi. .. tikaraNa, prabhAvanA inikA nizcayanayakU pradhAnakari varNana hai| aise gAthA 44 cavAlIsameM nirjarA - adhikAra pUrNa kiyA hai| yAmeM TIkAkArakRta kalazarUpa kAvya tIsa haiN| - AgeM baMdhakA adhikAra hai| tahAM prathamahI baMdhakA kAraNa kahA hai gAthA paaNcmeN| pIche kayA hai "hai; jo aise kAraNarUpa AtmA na pravarte, to, baMdha na hoya gAthA pAMcauM / AgeM mithyAdRSTika baMdha hoya .. 'he tAkA AzayakU pragaTa kari kahA hai / Arge ziSya pUche hai, mithyAdRSTikA AzayakU pragaTa ajJAna Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le $ $ Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kafa phaphapha = samaya 14 kathA, so yaha ajJAna kaisA, tAkA uttara hai| Age kahyA hai, yaha mithyAdRSTIkA Azaya ajJAnabhAvaWan rUpa hai so hI baMdhakA kAraNa hai| Age bAhyavastukai nizcanayakari baMdhakA kAraNapaNAkA niSedha kiyA hai / 15 AgeM kayA hai, jo mithyAdRSTi ajJAnarUpa adhyavasAyateM apane AtmAkUM aneka avasthArUpa kare hai, AgeM kayA hai, jo yaha ajJAnarUpa adhyavasAya jAkai nAhIM, tAkai karmabaMdha nAhIM hoya hai| Age ziSyakA prabha Wan 5 hai, jo yaha adhyavasAya kahA hai tAkA uttara hai| Age kA hai, jo yaha adhyavasAna hai yAkA niSedha hai, so vyavahAra yahIkA niSedha hai / AgeM kayA hai, jo kevalavyavahArahIkUM AlaMbe hai, so midhyAdRSTi hai, jAteM yAkA AlaMbana abhavya bhI kare hai, vrata, samiti, gupti pArle hai, gyAraha aMga paDhe hai, toU mokSa pha na pAvai / abhavya dharmakI bhI sAmAnya zraddhA kare hai, toU tAkai bhogake nimitta hai, tArte mokSake nimitta na hoya / Age nizcayavyavahArakA svarUpa kayA hai| Age ziSyakA prazna hai, jo rAgAdika- 5 Wan Wan 155 bhAvanikA nimitta AtmA hai, ki paradravya hai ? tAkA uttara hai / aiseM baMdhAdhikAra pUrNa kIyA hai gAthA ekAvana / yAmaiM TIkAkArakRta kalazarUpa kAvya satarA haiM / I phra AgeM mokSAdhikAra hai / tahAM, prathamahI mokSakA svarUpa karmabaMdhana chUTanA hai| so koI baMdhakA 5 svarUpahI jAni saMtuSTa hoya, jo aiseMhI baMdhateM chUTiyegA tAkA niSedha hai, jo baMdha chedevinA chUTe Wan nAhIM aiseM kayA hai / Age baMdhakI ciMtA kiye bhI na chUTe hai aiseM kahA hai| baMdha chede hI mokSa hai| phra 1 eka phaphaphaphaphaphaphapha Wan Age baMdhateM chuTanekA kAraNa kayA hai / Age ziSya pUchadhA hai, jo baMdhakA cheda kAhikari kIjiye tAkA uttara haiM, jo karmabaMdhaka chedanekUM prajJA karaNa hai, zastra hai| Age kayA hai, jo prajJArUpa karaNateM Wan Wan AtmA ara baMdha doUkUM nyAre nyAre kari AtmAkUM prajJAhikari grahaNa karanA, baMdhakUM chor3anA / Age kA hai, jo AtmA caitanyamAtra grahaNa karanA, tahAM cetanA darzanajJAnarUpa hai, tinivinA nAhIM hai / Age kA hai, jo AtmAzivAya anyabhAvakA tyAga karanA, aisA paMDita kauna hai ? jo parake 5 rai jANika grahaNa kareM, arthAt parake bhAvakUM nAhIM grahaNa kreN| Age kA hai, paradravyakUM grahaNa kare hai so aparAdhI hai, baMdhana meM paDe hai / aparAdha na kare so baMdhana meM na paDe hai| Age aparA Wan 5 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + $ $ $ $ Wan U+++++ dhakA svarUpa kayA hai| Age ziSyakA prazna hai, jo zuddhamAkA grahaNa kari mokSa karA, so ... 5 AtmA pratikramaNAdikari doSaniteM chUTe hai, zuddha AtmAkA grahaNa kari kahAM hoya hai tAkA 1. uttara hai, jo pratikramaNApratikramaNate rahita tIsarI apratikramaNAdisvarUpa avasthA zuddha AtmA hIkA grahaNa hai, so yAhIta AtmA nirdoSa hoya hai| aiseM gAthA vIsameM mokSAdhikAra saMpUrNa kiyA hai| yAmeM TIkAkArakRta kalazarUpa kAvya terA haiN| - AgeM sarvavizuddhajJAnarUpa AtmAkA adhikAra hai| tahAM prathama hI AtmAkai paradravyakA kartA / Wan bhoktApaNAkA abhAva dikhAyA hai / tahAM pahale to kApaNAkA abhAva dRSTAMtapUrvaka cAri gAthAmeM fa kahA hai| pIche kartApaNA jIva ajJAnateM mAne haiM, so ajJAnakI sAmarthya dikhAI hai gAthA doymaiN| Arge ajJAnIkU mithyAdRSTi kahyA hai gAthA doyameM / AgeM paradravyakA AtmAkai bhokApaNAkAma bhI svabhAva nAhIM hai aise kayA hai, ara ajJAnIkU bhoktA kahA hai, gAthA doymeN| Age jJAnI karmaphalakA bhoktA nAhIM haiM aise kayA hai gAthA doyamai / Arge je AtmAkU kartA / - mAne haiM tinikai mokSa nAhIM hai aise tIna gAthAmeM kahA hai| AgeM ajJAnI apane bhASakarmakA " kartA hai aiseM yuktikari sAdhyA hai gAthA cArimeM / AgeM AtmAkai kartApaNA ara akartApaNA jaiseM hai, . ma taiseM syAdvAdakari sAdhyA hai gAthA terAmeM Age bauddhamatI aise mAne haiM, jo karmakU kare aura hai // bhogavai aura hai tAkA niSedha yuktikari cAri gAthAmeM kIyA hai / AgeM ka karmake bheda abheda jaiseM / / Wan hai taiseM nayavibhAgakari sAdhyA hai, dRSTAMtapUrvaka gAthAsAtameM, AgeM nizcayavyavahArake kathanakU khaDIkA .. dRSTAMtakari spaSTa kahA hai daza gAthA maiM / Age kahA hai, jo rAgadveSamohakari apanA darzanajJAna cAritrakAhI ghAta hoya hai chaha gAthAmeM / AgeM kahA hai, anyadravyakai anyadravya kichu karisake nAhIM, gAthA ekamaiM / AgeM kahA hai, jo sparza Adi pudgalake guNa haiM te AtmAkU kichu kahai nAhI, -"jo hamaLU grahaNakari ajJAnI jIva initeM vRthA rAga, dveSa, moha kara hai, aise daza gAthAkari OM varNana hai| $ $ $ $ $ $ Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra Wan AgeM cAritrakA vidhAna kayA hai / tAmeM jJAnayetanAkA tau anubhavana ara karmacetanA karmaphalavetanAkA tyAga kaise kare tAkI rIti kahI hai gAthA caarimaiN| Age jo karmakUM ara karmaphalakuM jaya 16 Wan 5 vedatA saMtA ApakUM tilarUpa kare hai, so navIna karmakUM bAMdhe hai aiseM kayA hai gAthA tInameM / ihAM TIkAkAra isa karmacetanA aura karmaphalacetanAkA vidhAna spaSTa kiyA hai| tahAM karmacetanAkA 5 to atIta vartamAna anAgata karmake tyAgake kRta kArita anumodanAke mana vacana kAyakari guNacAsa pha guNavAsa bhaMga kari tyAgakA vidhAna dikhAyA hai| ara karmaphalacetanAkA tyAgakA ekaso aThatAlI karmaprakRtinike nAma lekara tyAgakA vidhAna dikhAyA hai| Age karmabhAvateM jJAnakuM 5 5 nyArA dikhAya ara aba samasta anyavyatiteM nyArA dikhAyA hai gAthA pNdhraamaiN| Age kahA hai, Wan jo AtmA amUrtika hai, tAteM yAkai pugalamayI deha nAhIM hai gAthA tiinmaiN| Age kahA, dravyaliMga pha hai so dehamayI hai, so AtmA ke mokSakA kAraNa nAhIM hai, darzanajJAnavAritra apanA bhAva hai, sohI mokSakA kAraNa hai aiseM gAthA tInameM varNana hai / phra Wan Age upadeza kiyA hai, jo mokSakA arthI darzanajJAnacAritrasvarUpa mokSamArgaviSe hI AtmAkUM 5 pro / Age dravyaliMgahIviveM je mamaya kare haiM tinikai mokSa nAhIM hoya hai, aiseM kahA hai| Age kA hai, jo vyavahAraya to muni zrAvakakai liMgakUM mokSamArga kahe hai, ara nizcaya kADhU phra 5 hI liMgakUM mokSamArga kahai nAhIM hai / Age isa graMtha pUrNa kiyA hai, tAkA paDhanekA artha jAnanekA Wan phalakI gAthA eka kahi graMtha pUrNa kiyA hai| Age TIkAkAra ke vacana haiM, jo isa graMthamaiM AtmAkUM jJAnamAtra kahi anubhava karAyA, ara AtmA anaMtadharmA hai, so syAdvAdateM sAdhe hai, so jJAnamAtra pha maiM syAdvAda virova Aye, tArke parihArake arthi tathA ekahI jJAnamaiM upAya bhAva ara upeyabhAva 5 kaise bane, tAke sAdhaneke artha syAdvAdAdhikAra ara upAyopeyAdhikAra isa sarvavizuddhajJAnAdhikAra- 5 vyAkhyAna kiyA hai| tahAM ekahI jJAnaviSai " tat atat / eka aneka / sat asat / nitya Wan 5 anitya" ini bhAvanikai 14 bhaMgakari tinike 14 kAvya kahi ara syAdvAdara jJAnamAtrabhAvaviSai Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Yi Ting Ting Ting Ting Ting anekAMtAtmaka vastupanA dikhAyA hai ara jhAmamAtra kahanekA prayojana dikhAyA hai, jo lakSaNakI prasiddhikari lakSya prasiddha hoya hai, tAteM jJAna lakSaNa hai, AtmA lakSya hai aisA varNana hai| bahuri " Wan eka jJAnakriyAhI rUpa pariNamati (miti ) AtmA, anaMtazakti pragaTa hai| tinimasU saiMtAlIsa // zaktike nAma lakSaNa kahe haiM / AgeM upAyopeyabhAvakA varNana hai, tahA~ AtmA pariNAmI hai, tAteM / sAdhakapaNA ara siddhapaNA doU bhAva bhaleprakAra bane haiM, aise kahi syAdvAdakI mahimA kari, isa // samayasAra zuddha AtmAkA anubhavakI vaDhAI kari, graMtha pUrNa kiyA hai| isa sarvavizuddhajJAnake adhikAramaiM gAthA ekasau sAta hai ara kalazarUpa kAvya tIyAsI 83 haiN| sarva adhikAranikI : # gAthA cArasau caudA 414 haiM ara kalazarUpa kAvya doyasau satahattara haiM 277 / aba graMthakI - vanikAkA prAraMbha hai| dohA- samayasAra jinarAja hai, syAvAda jinavaina / mudrA jina niragraMthatA, namUM karai saba caina // 1 // ___ ayAnaMtara saMskRtaTIkAkAra zrImAn anRtacaMdra nAmA AcArya graMthako Adike viSe maMgalake : 9 bharthi iSTadevakU namaskAra kare haiN| namaH samayasArAya, svAnubhatyA ckaaste| citsvabhAvAya bhAvAya, sarvabhAvAntaracchide // 1 // Wan yAkA artha-samaya kahiye jIva nAmA padArtha, tAvirSe sAra jo dravyakarmabhAvakarmanokarmarahita . zuddha AtmA, tAke artha merA namaskAra houu| kaisA hai ? 'bhAvAya' kahiye zuddha sattArUpa vastu hai| isa vizeSaNakari sarvathAabhAvavAdI jo nAstikatAkA, parihAra hai| bahuri kaisA hai!Wan 'cisvabhAvAya kahiye ghetanAguNarUpa hai svabhAva jAkA / isa vizeSaNakari guNaguNika sarvabhAbheda .. mAnanevAlA jo naiyAyika, tAkA niSedha hai| bahuri kaisA hai ? 'svAnumUlyA cakAsate kahiye apanI 5 55 55 5 5 5 5 5 5 5 5 Le Le Le Le Le Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i hI anubhavanarUpa kriyA, tAkari prakAza karatA hai-ApakU AphhIkari jAne hai, pragaTa kare hai| isa / / vizeSaNakari AtmAkU tathA jJAnakU sarvathAparokSa hI mAnanevAle je jeminIya bhaha prabhAkara matake / mImAMsaka tinikA vyavaccheda hai,tathA jJAna anyazAnakari jAnyAjAya hai Apa ApakU jAne nAhIM Wan aiseM mAnate je naiyAyika tinikA pratiSedha hai / bahuri kaisA hai? 'sarvabhAvAMtaracchive' kahiye sarva ._ jIva ajIva je ApateM anya carAcarapadArtha,tinikU sarvakSetrakAlasaMbaMdhI sarva vizeSaNanikari sahita ' ekakAla jAnanevAlA hai| isa vizeSaNakari sarvajJakA abhAva mAnanevAle je mImAMsaka Adi .- tinikA nirAkaraNa hai| aise vizeSaNanikari apanA iSTa deva siddha kari namaskAra kiyA hai| ' bhAvArtha ihAM maMgalake artha zuddha AtmAkU namaskAra kiyA hai, so koI pUche hai-iSTadevakA .. - nAma le namaskAra kyoM nahIM kiyA ? tAkA samAdhAna-jo yaha adhyAtmagraMtha hai, tAteM jo iSTa" devakA sAmAnyasvarUpa sarvakarmarahita sarvajJa vItarAga zuddha AtmAhI hai| so samayasAra kahane meM iSTapra deva AyagayA, eka hI nAma lene meM anyavAdI matapakSakA vivAda kareMhaiM, tini sarvakA nirAkaraNa vize paNanita janAyA / anyavAdI apane iSTadevakA nAma lehaiM, tAkA tau artha bAdhAsahita hai| bahuri Wan syAdvAdI jainInikai sarvajJa vItarAga zuddha AtmA iSTa hai, tAke nAma kathaMcit sarva hI satyArtha .. saMbhava hai / iSTadevakU paramAtmA bhI kahiye, paramabrahma kahiye, paramajyoti kahiye, paramezvara kahiye, ma + ziva kahiye, niraMjana kahiye, niSkalaMka kahiye, akSaya kahiye, avyaya kahiye, zuddha, kahiye, buddha kahiye, - - avinAzI kahiye, anupama kahiye, acchedya, abhedya, paramapuruSa, nirAbAdha, siddha, satyAtmA,cidAnaMda, ka "sarvajJa, vItarAga, ahaMta, jina, Apta, bhagavAna, samayasAra ityAdi hajArA nAmakari khiye| kichU . ma virodha naahiiN| sarvathA ekAMtavAdInikai bhinna nAmameM virodha hai / artha yathArtha samajhanA aiseM jaannaa| dohA- pragaTai nija anubhava karai, sattA cetnruup| sara jJAtA larikhakai namo. samayasAra sababhapa // 2 // "Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + Wan Wan + + + $ $ ___ AgeM sarasvatIkU namaskAra kare haiN| anantadharmaNastattvaM pazyantI pratyagAtmanaH / anekAntamayI mUrtinityameva prakAzatAm // 2 // yAkA artha-aneka hai aMta kahiye dharma jAmeM aisA jo jJAna tathA vacana tisamayI mUrti hai so / bhanitya kahiye sadA hI prakAzatAM kahiye prakAzarUpa hoU / kaisI hai ? anaMta hai dharma jAmeM aisA ara' pratyak kahiye paradravyaniteM tathA paradravyake guNaparyAyanita bhinna ara paradravyake nimittatai bhaye apane " Wan vikAraniteM kathaMcit bhinna ekAkAra jo AtmA tAkA tattva kahiye asAdhAraNa sajAtIya vijA-Wan tIya dravyanita vilakSaNa nijasvarUpa tAhI pazyaMtI kahiye avalokana karatI hai| ga bhAvArtha-ihAM sarasvatIkI mUrtikaM AzIrvacanarUpa namaskAra kiyA hai, so laukikameM sara- 7 +svatIkI mUrti prasiddha hai, paratu yathArtha nAhI, tAta tAkA yathArtha varNana kiyA hai| jo yaha samyagjJAna / hai so sarasvatIkI satyArtha mUrti hai, tahAM saMpUrNajJAna to kevalajJAna hai, jAmeM sarvapadArtha pratyakSa / 5 pratibhAse haiM, sohI anaMtadharmanisahita Aramatattva... pratyakSa dekhe hai / bahuri tAhIke anusAra zruta- ... jJAna hai so parokSa dekhe hai, tAteM yaha bhI tAhIkI mUrti hai / bahuri dravyazruta vacanarUpa hai, so yaha 5 bhI tAhIkI mUrti hai, jAte vacanadvArakari anaMtadharmA AtmAkU yaha janAve hai| aiseM sarvapadArthanike // 1- tattvakU janAvatI jJAnarUpa tathA vacanarUpa anekAMtamayI sarasvatIkI mUrti hai, yAhIte sarasvatIkA nAma vANI, bhAratI, zAradA, vAgdevI ityAdi aneka kahiye hai| anaMtadharmanikU syAtpadateM eka / dharmIviya avirodharUpa sAdhe hai, tAteM satyArtha hai / anyavAdI koI sarasvatIko mUrti anyathA thApeja haiM, so padArthakU satyArtha kahanahArI naahiiN| ihAM koI pUche-AtmAkA anaMtadharmA vizeSaNa kiyA, " OM so te anaMtadharma kauna kauna haiM ? tahAM kahiye-jo vastumaiM satpaNA, vastupaNA, prameyapaNA, pradezapaNA, Wan cetanapaNA, acetanapaNA, mUrtikapaNA, amUrtikapaNA ityAdi tau guNa haiM / bahuri sini guNanikA $ $ $ $ $ Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555555555555ly. 5 pariNamanarUpa paryAya tInakAlasaMbaMdhI samayasamavartI anaMta haiM / bahuri ekapaNA, anekapaNA, nitya- 5 paNA, anityapaNA, bhedapaNA, abhedapaNA, zuddhapaNA, azuddhapaNA Adi anekadharma haiM, te sAmAnyarUpa phra . maya to vacanagocara haiM, ara vizeSavacanate agocara haiM, te anaMta haiM jJAnagamya haiM / aiseM AtmA bhI vastu hai, tAmeM bhI apane anaMta dharma haiM / tinimeM cetanapaNA asAdhAraNa haiM, anya avetanadravyameM 5 nAhIM / ara sajAtIya jIvadravya anaMta haiM, tinimeM haiM toU apanA apanA judAjudA nijasvarUpakari Wan 5 kA hai / jAteM dravyadravyani ke pradezabheda haiM, tAteM kAhUkA kAhUmeM milatA nAhIM / so yaha cetannapaNA apane anaMtadharmanimeM vyApaka hai, tAteM yAhIkUM AtmAkA tattva kA hai, tAkUM yaha sarasvatIkI 5 mUrti dekhe hai, ara dikhAve haiM, tAtaiM yA AzIrvAdarUpa vacana kayA hai-- jo sadA prakAzarUpa raho, 5 sarvaprANIkA kalyANa hoya hai aiseM jAnanA / AgeM TIkAkAra isa graMthakA vyAkhyAna 5 karanekA phalakUM cAhatAsaMtA pratijJA kare haiM / Wan Wan parapariNatiheto mahanAmno'nubhAvAdaviratamanubhAvyavyAptikalmASitAyAH / mama paramavizuddhiH zuddhacinmAtramUrtebhavatu samayasAravyAkhyayaivAnubhUteH 5 phra phra phra // 3 // yAkA artha - zrImAna amRtacaMdra AcArya kahe haiM, jo isa samayasAra kahiye zuddhAtmA tathA Wan 5 yaha graMtha, tAkI vyAkhyA kahiye kathanI tathA TIkA, tAhIkari merI anubhUti kahiye anubhavanakiyArUpa pariNati, tAke paramavizuddhi kahiye samasta rAgAdivibhAvapariNatira hita utkRSTa nirmalatA hoU / kaisI hai yaha merI pariNati ? parapariNatikUM kAraNa jo mohanAmA karma, tAkA anubhAva kahiye udayarUpa vipAka, tAtaiM anubhAvya kahiye rAgAdika pariNAma tiniko jo vyApti tAkari 5 niraMtara kalmASita kahiye mailI hai / bahuri me kaisA hUM ? dravyadRSTikari zuddha caitanyamAtra mUrti hUM / 45 Wan 5 T Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ma ____ bhAvArtha-AcArya kahe haiM, jo zuddhadravyAdhikanayako dRSTikari to maiM zuddhacetanyamAtra mUrti , maya jhuuN| paraMtu merI pariNati mohakarma ke udayake nimittakari malina hai, rAgAdirUpa hoya rahI hai| so isa zuddha AtmAkI kathanIrUpa jo yaha samayasAra graMtha, tAkI TIkA karanekA phala yaha caaii| mahUM, jo merI pariNati rAgAdikarte rahita hoyakari zuddha hoU, mere zuddhasvarUpakI prApti hoU,5 1- anya kichu khyAti, lAbha, pUjAdika nAhIM cAhUM huuN| aiseM AcAryaneM TIkA karanekI pratijJA- .. garbhita yAkA phalakI prArthanA karI hai| AgeM mUlagAthAsUtrakAra zrIkudakuMdAcArya, so graMthakI / AdivirSe maMgalapUrvaka pratijJA kare haiN| vaMditta savasiddhe, dhuvamacalamaNovamaM gaIM ptte| vocchAmi samayapAhuDa, miNamo suyakevalIbhaNiyam // 1 // vanditvA sarvasiddhAndhrudhAmacalAmanaupayAM gati prAptAna / ___ vakSyAmi samayaprAbhRtamidaM zrutakevalibhaNitam // 1 // AtmakhyAti:-atha sUtrAvatAraH vaMdittu ityAdi1. atha prathamata eSa svabhAvabhAvabhUttatayA dhru ghatvamabalaMbamAnAmanAdibhASAMtaraparaparivRttivizrAMtivazenAcalatvamupagatAma- 1. " khilopamAnavilakSaNA tamAhAtmyatvenAvidyamAnauramyAmapavargasaMjJakAM gatimApannAn bhagavataH sarvasiddhAn siddhatvena / - sAdhyasyAtmanaH praticchaMdasthAnIyAn bhAradravyastavAbhyAM svAtmani parAtmani ca nighAyAnAdinidhanazrutaprakAzitatvena . nikhilArthasArthasAkSAtkArizratakrevalipraNItatvena atakevalibhiH svayamanubhavadbhirabhihitatvena ca pramANatAmupagatasyAstha " jaja samayaprakAzakasya prAbhRtAhayasyAhattravacanAvayasya svaparaboranAdimohagrahANAya bhAvavAcA dravyavAcA ca paribhASaNamupa- 4 kramyate // 1 // tatra tAvatsamayaevAbhidhIyate-- yAkA artha-AcArya kahe haiM, maiM sarva siddhaniLU vaMdikari, yaha samayasAra nAma prAbhRta hai "tAhI khuuNgaa| kaise haiM siddha ? dhrava ara acala ara anaupamya, ini tIna vizeSaNakari yukta gatIkU" + prApta bhaye haiM / bahuri kaisA hai yaha samayaprAbhUta ? zrutakevalInikAra kayA hai| Le Le Le Le Le Le $ $ 5 5 Le + + + Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F 22 555555 Wan TIkAkArake vacana-- tahAM, athazabda to maMgalake artha meM hai / bahuri prathamata eva kahiye graMthakI 5 AdihI siddha bhagavAn haiM, tini sarvahIkU, bhAvadravyastavana kara apane AtmAviSe ara parake AtmAvi sthApi kari, isa samaya nAma prAbhRtakA bhAvavacana ara dravyavacanakari paribhASaNa jo AtmA, Wan AraMbhiye hai, aiseM zrIkuMdakuMdAcArya kahe haiN| kaise haiM siddha bhagavAn ? siddhanAmateM sAdhya samaya Wan Wan 5 tAkai praticchaMdake sthAna haiM, jinikA svarUpa saMsArI bhavya jIva citavana kari tinisamAna apanA Wan sArUpakaM dhyAya tirisArikhe hoya haiM / bahuri cArIgati vilakSaNa jo paMcamagati mokSa, tAhI 5 pAiye haiN| kaisI hai paMcamagati ? svabhAvateM upajI haiM, tAteM dhru vapaNAkUM avalaMbe haiM, isa vizeSaNakari vArI gati parinimittateM hoya haiM, tAteM dhruva nAhIM-vinAzIka hai, tAkA vyavaccheda bhayA / bahuri kaisI hai ? anAditeM anyabhAva je para, tinike nimitta bhaI paraviSai parivRtti kahiye bhramaNa, tAkI 5 15 vizrAMti kahiye abhAva tAkA vazakari acalapaNAkUM prApta bhaI hai / isa vizeSaNakari cArI gatIkai paranimittateM bhayA bhramaNa hai, tAkA vyaccheda bhayA / bahuri kaisI hai ? samasta je jagatameM upamAna 5 5 padArtha tiniteM vilakSaNa adbhuta mAhAtmyakari nAhIM vidyamAna hai kAhUkI upamA jAkai aisI hai| isa vizeSaNa kari cArI gatIkai paraspara kathaMcit samAnayaNA pAIye hai, tAkA vyavaccheda bhayA / 5 bahuri kaisI hai ? apavarga hai nAma jAkA / isa vizeSaNateM dharma, artha, kAma, inikaM trivarga kahiye haiM; so mokSagati isa varga meM nAhIM, yAteM apavarga nAma pAyA hai| aisI paMcamagatIkUM siddha bhagavAn prApta 5 bhaye haiM / Wan phra Wan bahuri kaisA hai yaha samayaprAbhRta ? annAdinidhana jo zruta kahiye paramAgama zabdabrahma, tAkari prakAzitapaNAkari, bahuri samastapadArthanikA sArtha kahiye samUha, tAke sAkSAtkaraNahAre je kevalI pha bhagavAn sarvajJa, tinikari praNItapaNAkari, tathA tini kevalInike nikaTavartI sAkSAt sunanevAle je zrutavalI gaNadharadeva Apa Apa anubhava karate tinikaribhASitapaNAkari pramANatAkUM prApta bhayA hai, 5. anyavAdInike AgamakIjyoM chadmasthahIkA kalyA nAhIM hai, jAteM apramANa hoya / bahuri samaya phra jo 555555 pha Dian Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 sarvapadArtha tathA jIva nAmA padArtha tAkA prakAzaka hai / bahuri arahaMta bhagavAnakA pravacana jo samaya paramAgama tAkA avayava hai aMza hai| aisA samayaprAbhRtakA maiM apanA ara parakA anAdikAlateM bhayA phra jo moha ajJAna mithyAtva tAkA nAza honeke arthi paribhASaNa karUMgA / bhAvArtha phra sUtra AcAryaneM vakSyAmi kriyA kahI, tAkA artha TIkAkAra vaca paribhASaNe 45 dhAtu paribhASaNa artha lekara kayA hai, sA yAkA aisA Azaya suce hai, jo caudahapUrva meM jJAnapravAda pha nAmA chaTTA pUrva hai, tAmeM bAraha vastu adhikAra haiM, tinimeM eka eka vastumai vIsa vIsa prAmRta 5 adhikAra haiM, tinimeM dazamAvastumeM samaya nAmA prAbhRta hai, tAkA paribhASaNa AcArya kareM haiM, sUtraWan foot daza jAti kahI hai| tinimaiM eka jAti paribhASA bhI hai, tahAM jo adhikArake yathAsthAna 5 artha meM sUcai so paribhASA kahiye, so isa samaya nAmA prAbhRtake mUla sUtranikA zabdanikA jJAna to pahile baDe AcArya nikai thA, ara tisake arthakA jJAna AcAryanikI paripATIke anusAra ka zrIkuMdakuMda AcAryako bhI thA, so tinileM yaha samayaprAbhRtake paribhASA sUtra bAMdhe haiM / so tisa prAtake artha hI sUce hai aisA jAnanA / Wan bahuri maMgala artha siddhani namaskAra kiyA ara tinikA sarva aisA vizeSaNa kiyA, so siddha ka 5 anaMta haiM, anyamatI zuddha AtmA eka kahe haiM, tinikA vyavaccheda jAnanA / bahurI saMsArIkai zuddha AtmA sAdhya hai, so sAkSAt zuddha AtmA siddha hai, tinikaM namaskAra ucita hai / ara kAhU 15 iSTadevakA nAma na liyA tAkI caracA TIkAkArake maMgalaparI karI hai, so ihAM bhI jAnanI 5 I bahurI zrutakevalIzabdakA artha meM zruta to anAdinidhanapravAharUpa Agama kahyA, ara kevalIzabda 5 kari sarvajJa ara paramAgamake jAnanahAre zrutakevalI kahe / tiniteM samayaprAbhRtakI utpatti kahI, pramANatA kahI, ara apanI hI buddhikalpita kahanekA niSedha bhayA, anyavAdI chadmastha apanI buddhiteM 5 padArthakA svarUpa jaisetaise kaha karI vivAda kare haiM sinikA asatyArthapanA janAyA / bahuri abhiSeya, saMbaMdha, prayojana isa graMthake pragaTa hI haiM / abhiSeya to zuddha AtmAkA svarUpa hai, ara saMbaMdha tAke Wan 4 22 Wan phrafa pha Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 24 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha phaphaphaphaphaphaphaphaphapha vAka yA graMtha meM zabda haiM tinikai vAcyavAcakarUpa hai hI, bahuri prayojana zuddhAtmAkA svarUpakI Wan prApti honA hai| aisA prathamagAthAsUtrakA tAtparyArtha jAnanA / . Wan Age prathamagAthA meM samayakA prAbhuta kahanekI pratikSA karI, tahAM AkAMkSA upajI hai, josamaya kahAM ? tahAM prathama hI samayakUM kahe haiN| gAthA Wan jIvo carittadaMsaNaNANadi taM hi sasamayaM jANa / puggalakammuvadesaThThidaM ca taM jANa parasamayaM // 2 // jIvazcaritradarzanajJAnasthitastaM hi svasamayaM jAnIhi / pudgalakarmapradezasthitaM ca taM jAnIhi parasamayam // 2 // Wan Wan Wan AtmakhyAtiH - yoyaM nityameva pariNAmAtmani svabhAve avatiSThamAnatvAt utpAdanyayIvyaikyAnubhUti lakSaNayA satta - yAtusyUtadacaitanyasvarUpatvAnityoditavizadRziza bhijyotiranaM tadharmAdhirUDhaikadharmitvAdudyotamAnadravyatvaH kramAkramapravRttavi- 5 45 citra bhAvasvabhAvatvAdutsaMgitaguNaparyAyaH svaparAkArAvabhAsanasamarthatvAdupAttavaizvarUpavaikarUpaH prativiziSTAvagAhagatisthitivarcanAnimittarUpatvAbhAvAdasAdhAraNacidrUpatAstra bhAvasadbhAvAccAkAzadharmAdharmakAlapudgalebhyo bhinno'tyaMtamanaMtadravyasaMkaroSi svarUpA 5 5 dapracyavanAda TaMkotkIrNacitsvabhAvo jIvo nAma padArthaH sa samayaH / samayata ekatvena yugapajAnAti gacchati ceti nirukteH / ayaM khalu yadA sakalasvabhAvabhAvanamamarthavidyAsamutpAdaka vivekajyotirudgamanAtsamastaparadravyAtpracyutya dRziza ka 5 ptisvabhAvaniyata vRcirUpAtma tacaikatvagatatvena varttate tadA darzanajJAnacAritrasthitatvAtsvamekatvena yugapaJjAnan gacchaMtha svasamava iti / yadA tvanAdyavidyAkaMdalI mUlakaMdAyamAna mohAnuvRttitayA dRzi itisvabhAvaniyatavRttirUpAdAtmavaccAtpracyutya paradravyapratyayamoharAgadveSAdibhAvaikagatatvena varttata tadA pulakarmatra deza sthitatvAtparamekatvena yugapajjAnan gacchaMzca parasamaya iti pratIyate / evaM kila samayasya dvaividhyamuddhAvati // 2 // yathaiAdhyate Wan 5 phra Wan phra yAkA artha- he bhavya, jo nizcayakari jIva hai, so darzanajJAnacAritraviSai tiSThayA hoya tAhi tU svasamaya jAna / bahuri pudgalakarma ke pradezanivi tiSThayA hoya tAhi parasamaya jAna / TIkA - jo yaha jIvanAmA padArtha hai so hI samaya hai / jAte samayazabdakA aisA artha hai, Wan Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Wan jo-sam aisA to upasarga hai, bahuri aya gatau dhAtu hai tAkA gamana artha bhI hai ara jJAna artha bhI hai, upasargakA ekapaNA artha hai, tAteM ekakAla jAnanA ara pariNamanA doU kriyA hoya so samaya, sohI jIva nAmA padArtha hai| ekaikAla pariNamai bhI hai ara jAne bhI hai, aise doU kriyA ekakAla jAnanI / so kaisA hai ? nitya hI pariNAmasvabhAvavirSe tiSThanete utpAdavyayadhauvyakI ekatArUpa jo anubhUti so hai lakSaNa jAkA aisI jo sattA, tAkari anusyUta hai-sahita hai| isa + vizeSaNakari nAstikavAdI jIvakI sattA mAne nAhIM tAkA nirAkaraNa bhayA, tathA sAMkhyamatI - puruSakU apariNAmI mAne haiM, tAkA pariNAmasvabhAva kahanete vyavaccheda bhayA, tathA naiyAyika vaize / praSikamatI sattAkU nitya hI mAne haiM, tathA bauddhamatI sattAkU kSaNika hI mAne haiM tinikA utpAda- vyayadhauvyarUpa kahanete nirAkaraNa bhyaa| bahuri kaisA hai ? caitanyasvarUpapaNAteM nitya udyotarUpa nirmala spaSTa darzanajJAnajyotiHsvarUpa + hai, caitanyakA pariNAmana darzanajJAnarUpa hai| isa vizeSaNakari sAMkhyamatI caitanyakuM jJAnAkArasvarUpa nAhIM mAne haiM, tAkA nirAkaraNa bhayA / bahuri kaisA hai ? anaMtadharmanivirSe adhirUr3ha tiSThathA jo|| Wan ekadharmIpaNA tAteM pragaTa bhayA hai dravyapaNA jAkA, anaMtadharmanikA ekapaNA lo hI dravyapaNA hai|.. isa vizeSaNakari vastukU dharmanite rahita mAnanevAlA bauddhamatI tAkA niSedha bhayA / bahuri kaisA Wan hai ? kramarUpa ara akramarUpa pravate je aneabhAva tisa svabhASapaNAteM aMgIkAra kare haiM guNaparyAya / .. jAke / paryAya to kramavartI haiM ara guNa sahavartI haiM tini* akramarUpa khnaa| isa viSezaNakari" puruSakU nirguNa mAne aise sAMkhyAdika tinikA nirAsa hai| bahuri kaisA hai ? apanA ara anyadravyanikA AkArake prakAzanevi samarthapaNAteM pAyA hai ... samastarUpa jAmeM jhalake aisA ekarUpapaNA jAne, anekavastunikA AkAra jAmeM jhalake aisA ekaka jJAnakA AkArarUpa hai| isa vizeSaNakari jJAna ApahIkU jAnai parakUna jAne aisA ekAkAra mAnanevAlAkA tathA ApakUna jAnai parahIkU jAne aisA anekAkAra hI mAnanevAlAkA vyvcched| Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 jaWan Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le 9 bhayA / bahuri kaisA hai ? nyAre nyAre dravyanike guNa je avagAhanagatisthiti vartanA hetupaNA tathA rUpIpaNA tinike abhAvateM ara asAdhAraNacaitanyarUpapaNAsvabhAvake sadAvateM anyadravya / / je AkAza, dharma, adharma, kAla, pudgala initeM bhinna hai| isa vizeSaNate ekahI brahmavastu / mAnanevAlAkA vyavaccheda bhyaa| bahuri kaisA hai ? anaMta anyadravyaniteM atyaMta saMkara kahiye ekakSetrAvagAharUpa hoteM bhI apane svarUpate na chUTanete TaMkotkIrNa caitanyasvabhAvarUpa hai| isa vizeSagata vastusvabhAvakA niyama janAyA hai| aisA jIva nAmA padArtha samaya hai| so yaha jisa kAla' sakalapadArtha nike svabhAva bhAsanevi samartha aisI vidyA jo kevalajJAna tAkA upajAvanahArA jo.. bhedajJAnajyoti tAkA udaya honerauM samasta paradravyaniteM chuTikari darzanajJAnavirSe nizcitapravRttirUpaka jo Atmatatva tisate ekapaNArUpa lIna hoya pravarte, tisakAla darzanajJAnacAritravi tiSTaneteM apane " svarUpakU ekatArUpa kari ekakAla jAnatA tathA pariNamatA saMtA svasamaya kahAve hai| bahuri jisa kAla anAdiavidyArUpa kaMdalI hai mUla jAkA aisA kaMdajyauM puSTa bhayA jo moha, ma tAke udayake anusAra pravRttike AdhInapaNAkari darzanajJAnasvabhAvavirSe nizcitavRttirUpa jo AtmaWan takha, tAteM chuTikari, ara paradravya hai nimitta jAkU aisA jo moharAgadveSAdibhAva tinivirSe ekatA-: rUpa lIna hoya pravarte, tisa kAla pudgalakarma ke pradeza je kArmaNaskaMdha tinivirSe tiSThanete, paradravyakU.. Apate ekapaNA kari ekakAla jANatA tathA rAgAdirUpa pariNamatAsaMtA, parasamaya aisA pratItirUpa - kIjiye hai / aiseM isa jIva nAmA padArthake svasamaya parasamaya aisA doya prakArapaNA pragaTa hoya hai| __bhAvArtha-jIva nAmA vastUkU padArtha kahyA, so pada to jIva aisA akSarasamUharUpa hai aura Wan isa padakari dravyaparyAyarUpa anekAMtAtmakapaNA nizcita kIjiye so padArtha hai| so aisA padArtha ke utpAdavyayadhauvyamayI sattAsvarUpa hai / bahuri darzanajJAnamayI cetanAsvarUpa hai / bahuri anaMtadharmasvarUpa.. dravya hai / bahuri dravya hai so vastu hai / bahuri guNaparyAyavAn hai / bahuri svaparaprakAzakajJAna anekA-5 kArarUpa eka hai / bahuri AkAzAdikate bhinna asAdhAraNa caitanyaguNasvarUpa hai| bahuri anyadravya... Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pha 5 niteM eka kSetrAvagAharUpa tiSThe hai toU apane svarUpateM nAhIM chUTe hai| aisA jIva nAmA padArtha samaya hai so yaha jaba apane svabhAvaviSai tiSThe, taba to svasamaya hai, ara parasvabhAva rAgadveSamoharUpa 5 hoya tiSThe taba parasamaya hai, aiseM yAkai dvidhApaNA Ave hai / AgeM AcArya kahe haiM, jo yaha samaya ke dvividhapaNA suMdara nAhIM, jAteM yaha bAdhAsahita hai so vAghiye hai / gAthA Wan Wan Wan Wan Wan Wan eyattaNicchayagao samao savvattha suMdarI loe / kahAeyatte teNa visaMvAdiNI hodi // 3 // ekatvanizcayagataH samayaH sarvatra sundaro loke / bandhakathA ekatve tena visaMvAdinI bhavati // 3 // AtmakhyAtiH--samayazabdenAtra sAmAnyena sarvaevArtho'bhidhIyate / samayata ekIbhAvena svaguNaparyAyAn gacchatIti 5 nirastataH sarvatrApi dharmAdharmAkAza kAlapudgalajIvadravyAtmani loke ye yAvaMtaH ke'pyarthAste sarvaeva svakIyadravyAMtarmagnAnaMtasva dharmacakracuM vinopi parasparamacuMcatotyaMta pratyayAsattAvapi nityameva svarUpAdaparvataH pararUpeNApariNabhanAda vinaSTAnaMtavyakti pha svATTotkIrNa iva tiSThataH samastaviruddhAviruddhakA hetutayA zazvadeva vizvamanugRhato niyatamekatvanizcayagatatvenaiva sauMdayaWan mApadyante / prakArAMtareNa sarvasaMkarAdidoSApatteH / evamekatve sarvArthAnAM pratiSThite sati jIvAhvayasya samayasya baMdhakathAyA eva 15 visaMvAdatvApatiH / kutastanmUrabudgala karmapradeza sthitatvamUlaparasamayotpAditametasya dvaividhyaM / ataH samayasyekatvamevAvatig || 3 || vathaiva sulabhatvena vibhAvyate phaphaphaphaphaphaphaphaphapha artha - samaya hai so ekatvanizcayaviSai prApta hai, so sarvalokaviSe suMdara hai, tisa kAraNakari ekatvaviSai anya baMdhakI kathA hai so visaMvAdinI kahiye niMdA karAvanahArI hai / Wan TIkA - ihAM samayazabdari sAmAnyakari sarva hI padArtha kahiye / jAteM samavazabdakI aisI pha 5 niruki hai - jo 'samaya' kahiye ekIbhAvakari apane guNaparyAyanikaM prApta hoya pariName so samaya hai / tAteM sarva hI dharma, adharma, AkAza, kAla, pudgala, jIva dravyasvarUpa lokavideM je jitane koI Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bu Bu Li Li Bu Li Sui ! padArtha haiM, te sarva hI apane dravyavirSe aMtarmama je apane anaMtadharma, tinike samUhaLU cUMvate sparzate haiM, toU paraspara anyakU anya nAhIM sparzate haiN| pari alpatanidhAna ekAkSetrAvasAharUpa tiSThe haiM, toU / 'sadAkAla nizcayateM apane svarUpateM nAhIM cigate haiM yAte pararUpa nAhIM pariNamanateM avinaSTa je apanI Wan vyakti tinikari jaisI TAkIkI uparI mUrti hoya taise zAzvata tiSThate hai / yAhIteM viruddhakArya je! svabhAvateM:viparItakArya ara viruddha je svabhAvarUpakArya, tinikA hetupaNAkari niraMtara samasta.... paraspara upakAra kare haiM, paraMtu nizcayakari ekatvanizcayapaNAkaM prApta bhaye hI saMdarapaNAkaM pAve haiN|' 1. jo anyatrakAra hoya, tau saMkaravyatikarAdi doSa haiM te sarvahI Aya paDeM / aiseM sarvapadArthanikai bhinna-1, bhinna ekapaNA ThaharatA saMtA jIva nAmA jo samaya, tAke baMdhakI kathAta visaMvAdakI Apatti / / Wan hoya hai / kAheta ? jAteM baMdhakathAkA mUla jo pudgalakarma ke pradezanimeM tiSThanA so hI hai mUla jAkA, ___ aisA jo parasamayapaNA, tAkari upajAyA jIvakai parasamayasvasamayarUpa dvividhapaNA AyA hai| yAte " Wan samayakai ekapaNA hI Thahare haiM, yaha hI sarAhane yogya hai| fa bhAvArtha-nizcatatai sarvapadArtha apane apane svabhAvamaiM hI tiSThate zobhA pAve haiM, yAta jIva ... nAmA padArthakai pudgalakarmake nimittarUpa anAdita baMdhAvasthA hai, tAkari yAkai visaMvAda upaje hai,| - yAteM zobhA na pAve hai, tAteM nizcayakari vicAriyo, to ekapaNA hI suMdara hai, yAhIte zobhA - "pAve hai| ____ Age kahe haiM, jo yaha ekapaNAkA pAvanA durlabha hai / tAkA gAthAsUtra sudaparicidANubhUdA savvassa vi kaambhogbNdhkhaa| eyattassuvalaMbho Navari Na sulabho vibhattassa // 4 // zrutaparicitAnubhUtA sarvasyApi kAmabhogabaMdhakathA / ekatvasyopalaMbhaH kevalaM na sulabho vibhaktasya // 4 // Ya Ya Ya Ya Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 AtmakhyAti:-iha sakalasyApi jIvalokasya saMsAracakrakoDAdhiropitasyAzrAMtamanaMtadravyakSetrakAlabhavabhAvaparAvartaH / - samupakAMtazrAMtarekatrIkRtavizvatayA mahatA mohagraheNa goriva bAdhamAnasya asabhobhitatRSNAMtakatvena vyaktAMtarAdherutmyo - . - samya mRgatRSNAyamAnaM viSayagrAmamuparuMdhAnasya parasparamAcAryatvamAcaraMto naMtazaH zrutapUrvAnaMtazaH paricitapUrvA'naMtazo'nubhUta* pUrvAcaikatvaviruddhatvenAtyaMta visaMvAdinyapi kAmabhogAnuyalA kathA / idaM tu nityavyaktatayAMtaH prakAzamAnamapi kaSAyacakraNa " sahekI kriyamANatvAdatyaMtatirobhUtaM satsvasthAnAtmannatagA paNAmAtmajJAnAmanAmanAma na kadAcidapi zrutapUrva na kadAcidapi : paricitapUrva na kadAcidapyanubhUtapUrva ca nirmalavivekAlokaviviktaM kevalamekatvaM ataekatvasya na sulabhatvaM / / 4 // atha / " etasya upadayate- . artha--sarva hI laukake kAmabhogasaMbaMdhI baMdhakI kathA to sunanemeM AI hai, paricayamaiM AI hai, " anubhavamaiM AI hai, tAteM sulabha hai / bahuri yaha bhinna AramAkA ekapaNA kabahU zravaNameM na AyA, tathA paricaya, na AyA, tathA anubhavamaiM na AyA, yAteM kevala eka yahahI sulabha nAhI hai| TIkA-isa samasta hI jIvalokake kAmabhogasaMdhI kathA hai so ekapaNAkari viruddhapaNAteMF atyaMta visaMvAda karAvanahArI hai, AtmAkA atyaMta burA karanahArI hai, toU anaMtabAra pahale // - sunane meM AI hai, bahuri anaMtavAra pahaleM paricayamai AI hai, bahuri anaMtavAra pahalai anubhavameM AI hai| kaisA hai jIvaloka? saMsAra so hI bhayA cakra, tAkA kroDa kahiye madhya, tAvirSe AropaNa - kiyA hai sthApyA hai / bahuri kaisA hai ? niraMtara anaMtavAra dravya kSetra kAla bhava bhAvarUpa parAvarta jo " palaTanA tinikari prApta bhayA hai bhramaNa jAkai / bahuri kaisA hai ? samastalokakU ekachatrarAjyakari ke kzI kiyA tisapaNAkari mahAn baDA jo bhoharUpa pizAca tAkari gaUkIjyoM vAhyamAna hai, valadhaWan " kIjyauM vAyA hai / bahuri balAtkArakari uThI jo tRSNA so hI bhayA roga, tAke dAhapaNAkari .. 5 pragaTa bhaI hai aMtaraMgavirSe pIDA jaakai| bahurI mRgakIjyauM tRSNAkari jaise bhADalIparI dauDe, taiseM / - uchali uchali ara iMdriyanikA dAha viSayake ThikANekU ApaNe kare hai / bahuri kaisA hai ? paraspara / AcAryapaNAkU AcaratA hai, vaha vAkU kahikari aMgIkAra karAve hai| yAteM kAmabhogasaMbaMdhI kathA // - tau sarvakai sulabha hai / bahuri yaha bhinna AmAkA ekapaNA hai so sadA pragaTapaNAkari aMtaraMgaviH // + + Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prakAzamAna hai, toU kaSAyake samUhakari ekarUpasA hoya rakhA hai, tAteM atyaMtatirobhAva hoya rahyA hai, AcchAdita hai, so Apake to anAtmajJapaNAkari kade Apa Apa jAnyA nAhI, ara para je ! " AmAke jAnanevAle tinike sevana vinA na to kare sunanemaiM AyA, na kadAcit paricayamaiM AyA, .. na kadAcit anubhavameM aayaa| kaisA hai yaha ? nirmala bhedajJAnarUpa prakAzakari pragaTa dekhanemeM , Wan Avai hai, tauU pUrvoktakAraNanikari isa bhinna AtmAkA ekapaNA pAvanA durlabha hai| .. .. bhAvArtha-yA lokameM sarva hI jIva saMsArarUpa cakra car3he pAMca parAvartanarUpa bhramaNa kare haiM, tahAM mohakarmakA udaya so hI bhayA pizAca, tAkari vAhiye hai, tAkari viSayanikI tRSNArUpa dAhakari pIDeM, tisakA ilAja iMdriyanike viSayanikU jAni, tinipari dauDe haiN| ara ApasameM " viSayanihIkA upadeza paraspara kare haiM, yAteM kAma kahiye viSayanikI icchA ara bhoga kahiye tinikA bhoganA, yaha kathA tau anaMtavAra suNI, paricayamai karI, anubhavameM AI, tAteM sulabha hai| bahuri sarva .. paradravyanita bhinna eka caitanyacamatkArasvarUpa apanA AtmAkI kathA apane tau svayameva jJAna kade / Wan yAkA bhayA nAhI, ara jinikai bhayA, tinikI upAsanA kade karI naahiiN| yAteM yAkI kathA kade - .. na sunI, na paricaI, na anubhavameM AI / tAte yAkA pAvanA durlabha bhyaa| Wan aba AcArya kahe haiM, isa bhinna AtmAkA ekapaNA hama AtmAke pAsi hI dikhAve taM eyattavibhattaM dAehaM appaNo svihvnn| . jadi dAeja pamANaM cukijja chalaM Na cittavvaM // 5 // tamekatvavibhakta darzaye'hamAtmanaH svavibhavena / yadi darzayeyaM pramANaM svalitaM chalaM na gRhItavyam // 5 // AtmakhyAtiH-iha kila sakalodbhAsisyAtpadamudritazabdabrahmopAsanajanmA samastavipakSodakSamAtinistupayukayavalaM. 1 najanmA nirmalavijJAnadhanAMtarnimagnaparAparaguruprasAdIkRtazuddhAtmatatsvAnuzAsanajanmA anavaratasyaMdisundarAnaMdamudritAmaMdasaMvi 5 5 555 55 55 haiN| gAthA + + + Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAtmakasvasaMvedanajanmA ca yaH kazcanApi mamAtmanaH stro vibhavastena samastenApi yamekatvavibhaktamAtmAnaM darzayehamiti baddha-" ra vyaksAyosmi / kiMtu yadi darzayeyaM tadA svayameva svAnumavapratyakSaMNa parIkSya pramANIkartavyaM / yadi tu skhaleyaM tadA suna ' chalagrahaNajAgarukairbhavitamyaM // 5 // ko'sau zuddha Atmeti cet artha-so AtmA ekatvavibhakta hai, tAhi maiM apane AtmAke vibhavakari dikhAU~ huuN| jai meM hai - dikhAU~ to pramANa karanA / ara jo kahUM cUka, to chala nAhIM, grahaNa krnaa| " TIkA-AcArya kahe haiM, jo kachu merA AtmAkA nijavibhava hai, tisa samastakari yaha maiM ekaka khavibhakta AtmA hai tAhI dikhA hai, aisA udyA bAMyA hai| kaisA hai merA AtmAkA nijavibhava ? " isa lokavirSe pragaTa samastakstukA prakAza karanahArA ara syAtpadakari cihnita jo zabdabrahma / kahiye arahaMtakA paramAgama tAkA upAsanAkari hai janma jAkA / ihAM 'syAt' aisA padakA to __ kathaMcit artha hai, koI prakAra kahanA / bahuri sAmAnyadharmakari je vacanagocara dharma haiM, tinikA 5 sarvakA nAma pAve hai| ara je keI vizeSadharma vacanake agocara haiM tinikA anumAna karAvai, aiseM // .. sarvavastukA prakAzaka hai| yAteM sarvavyApI kahiye, yAhIta arahaMtake paramAgamakU zabdabrahma kahiye, .. tisakI utpatti, upAsanAkari jJAnavibhava upajyA hai| bahuri kaisA hai ? samasta je vipakSa kahiye, / - anyavAdInikari grahI sarvathaikAMtarUpa nayapakSa, tinikA kSoda kahiye nirAkaraNa tisavirSe samartha " jo atinistuSa nirbAdha yukti tAkA avalaMbanakari hai janma jAkA / bahuri kaisA hai ? nirmala-" pra vijJAnadhana jo AtmA tAviSa aMtanimama je paramaguru sarvajJadeva, aparaguru gaNadharAdikateM lgaay|| hamAre guruparyaMta, tinikari prasAdarUpa kIyA dIyA jo zuddhAtmatattvakA anuzAsana anugrahakari .. 5 upadeza, tathA pUrvAcAryanike anusAra upadeza tAkari hai janma jAkA / vahuri kaisA hai ? niraMtara " ... jharatA AsvAdamai AvatA ara suMdara jo AnaMda tAkari milyA huvA jo pracurasaMvedanasvarUpa jo th svasaMvedana, tAkari hai janma jAkA / aisA jo kyoM tyauM merA jJAnakA vibhava hai, tA samastakari / kara dikhAU~ hai| so jo yaha dikhAU~ to svayameva apane anubhavapratyakSakari parIkSA kari pramANa // $ 55 5 5 55 55 5 5 5 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + jaWan ... karanA / bahuri jo kAI akSara mAtrA akAra yukti Adi prakaraNanimaiM cigi jAU~, tau chalA. haNavirSe sAvadhAna na honA, jAte prakaraNa zAstrasamudrake bahuta haiM, tAteM ihAM svasaMvedarUpa artha pradhAna , hai, tAteM arthako parIkSA krnaa| bhAvArtha-AcArya AgamakA sevana, yuktikA aglaMbana parAparagurukA upadeza, svasaMvedana ini pracAri bAtanikari upajyA jo apanA jJAnakA vibhava, tAkari, ekatvavibhakta zuddha AtmAkA svarUpa ..dikhAve haiN| so sunanevAle apanA svasaMvedanapratyakSakari pramANa kro| kahUM koI prakaraNamaiM cukU, katau tisamAtra chalagrahaNa mati karau / ihAM apanA apanA anubhava pradhAna hai, tisate zuddhasvarUpakA // - nizcaya kari lyau, aisA kahanekA Azaya hai| " AgeM prazna upaje hai, jo aisA zuddha AtmA kauna hai ? tAkA svarUpa jAnyA cAhiye / aiseM // Wan praznakA uttararUpa gAthAsUtra kahe haiM Navi hodi appamatto Na pamatto jANago du jo bhaavo| evaM bhaNati suddhA NAdA jo so du so ceva // 6 // nApi bhavatyapramatto na pramato jJAyakastu yo bhAvaH / evaM bhaNanti zuddhA jJAtA yaH sa tu sa caiva // 6 // AtmakhyAtiH-yo hi nAma svataHsiddhatvenAnAdiranaMtonityodyotivizadajyotirzAyaka eko bhAvaH sa saMsArAvasthAWan yAmanAdibaMdhaparyAyanirUpaNayA kSIrodakavakarmayudgalaiH samamekatvepi dravyasvabhAvanirUpaNayA duraMtakaSAyacakrodayavaicitryavazena pravarttamAnAnAM puNyapApanirvatakAnAmupAttavaizvarUpyANAM zubhAzubhabhAvAnAM svabhAvenApariNamanAtpramatto'pramattazca na mavasyepa evA+ zeSadravyAMtarabhAvagyo bhinnatvenopAsyamAnaH zuddha ityabhilapyate / na cAsya zeyaniSThatvena jJAyakatvaprasiddhaH dAyAnikaniSThada hanasyevAzuddhatvaM yato hi tasyAmavasyAyAM jJAyakatvena yo jJAtaH sa svarUpaprakAzanadazAyAM pradIpasyeva kartRkarmaNorananyatvAt Wan jJAyaka eva // 6 // darzanajJAnacAritravatvenAzuddhatvamiti cet + + + + + Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 55+++++++ + + ____ artha--jo jJAyakabhAva hai, so apramatta nAhIM hai bahuri pramatta bhI nAhIM hai| aiseM yAkU zuddha Wan - kahe haiN| bahuri jo jJAyakabhAkkari jANyA, so, so hI hai| anya dUsarA koI nAhIM hai| TIkA--jo jJAyaka eka bhAva hai, so ApahIteM siddha hai, kAhakari bhayA nAhIM hai| tisabhAva- hari to anAdisattArUpa hai| bahuri kabahU yAkA vinAza nAhIM hai, tAte anaMta hai| nitya udyota rUpa hai, tAteM kSaNika nAhIM hai| aisA spaSTa prakAzamAna jyoti hai| so saMsArako avasthAmaiM - ma anAdibaMdhaparyAyakI nirUpaNAkari karmarUpa pudgaladravyakari sahita kSIranIrakIjyoM ekapaNA hote bhI hai .. dravyakA svabhAvakI nirUpaNAkari dekhiye, taba kaThina hai miTanA jAkA aisA jo kaSAyasamUhakA + udaya, tAkA vicitrapaNAkAra pravarte je puNyapApake upajAvanahAra samasta anekarUpa zubhAzubhabhAva, + / tinike svabhAvakari nAhIM pariName hai| jJAyakamAvate jaDabhAvarUpa nAhIM hoya hai| yAte pramatta bhI " nAhIM hai, ara apramatta bhI nAhIM hai| yaha hI samasta anyadravyanike bhAvanikAra bhinnapaNAkari // 4 seyA huvA zuddha aisA kahiye hai| bahuri yAkai jJeyAkAra honete jJAyakapaNA prasiddha hoya hai| " jaise dAhaneyogya dAhya jo iMdhana, tisa AkAra agni hoya hai, tAteM agnIkU dahana kahiye hai, tathApi agni tau agni hI hai, dAhaneyogya vastu iMdhana agni nAhIM hai| taileM jJeyarUpa Apa nAhIM hai, Apa . tau jJAyaka hI hai / aiseM tisa zeyakari kiyA huvA bhI yAkai azuddhapaNA nAhIM hai| jAteM jJeyAkAra / Wan avasthAvirSe bhI jo jJAyakabhAvakari jANyA jo apanA jJAyakapaNA, so hI svarUpa prakAzanekI .. jAnanekI avasthAmaiM bhI jJAyaka hI hai, zeyarUpa na bhayA, jAteM abhedavivakSAteM kartA to Apa jJAyaka, ara karma, ApakU jANyA, soe doU eka ApahI hai, anya nAhIM hai| jaise dIpaka ghaTa-Wan - paTAdikakU prakAze hai, tinike prakAzanekI avasthAmai bhI dIpaka hI hai, so hI apanI jyotIrUpa " loya, tAkai prakAzanekI avasthAmeM bhI dIpaka hI hai, kichu anya nAhI, taiseM jaannaa| bhAvArtha-azuddhapaNA paradravyake saMyoga" Ave hai| tahAM jo mUla dravya tau anyadravyarUpa hoya nAhIM / ara kiTa paradravyake nimittate avasthA malina hoya, tahAM dravyadRSTikari tau dravya jo hai| ma + + + + + ja Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + "so hI hai| ara avasthAkA dRSTi paryAyadRSTi hai, tAkari dekhiye taba malina hI diikhe| taise nayaWan AtmAkA dravyasvabhAva jJAyakapaNAmAtra hai, ara tAkI avasthA pudgalakarmake nimittate rAgAdirUpa malina hai / so yaha paryAya hai tAkI dRSTikari dekhiye, taba malina hI dIkhe ara dravyadRSTikari .. 5 dekhiye taba jJAyakapaNA to jJAyakapaNA hI hai, kichU jaDapaNA na bhayA / so ihAM dravyadRSTikU pradhAna , .. kari kA hai| jo pramatta apramattakA bheda hai, so to paradravyake saMyogajanitaparyAya hai| so yaha 7 azuddhatA hai, so dravyadRSTi meM yaha gauNa hai, vyavahAra hai, abhUtArtha hai, asatyArtha hai, upacAra hai|" - dravyadRSTi zuddha hai, abheda hai, nizcaya hai, bhUtArtha hai, satyArtha hai, paramArtha hai| tAteM AtmA jJAyaka , " hai, yAmaiM bheda nAhIM yAte pramatta apramatta na kahiye / bahuri jJAyaka aisA bhI nAma jJeyake jAnanekari + kahiye hai, tAteM zeyakA pratibiMba jhalake taba, vaizA hI anudhAva jAye / so vaha bhI azuddhapaNA, yAkai nAhIM kahiye, jAteM jaiseM jJeya jJAnameM pratibhAsyA, taiseM jJAyakahIkA anubhavana karateM jJAyaka hI Wan hai| yaha maiM jAnanahArA haM, so maiM hI hUMdUjA koI nAhIM hai, aisA ApakA Apakai abhedarUpa anubhava huvA, ma taba tisa jAnanakriyAkA kartA Apa hI hai, ara jAkU jANyA so karma bhI Apa hI hai| aise eka jJAyakapaNAmAtra Apa zuddha hai, yaha zuddhanayakA viSaya hai / anya parasaMyogajanita bheda haiM; te sarva .. bhedarUpa azuddhadravyArthikanayake viSaya haiM / so zuddhadravyako dRSTi meM yaha bhI paryAyArthika hI hai, so 1 vyavahAranaya hI hai, aisA Azaya jAnanA / / bahuri ihAM aisA bhI jAnanA, jo-jinamatakI kathanI sthAdvAdarUpa hai| so zuddhatA ara " azuddhatA doU vastudharma haiM, so azuddhanayakU sarvathA asatyArtha hI maannaa| jo vastudharma hai, so Wan vastukA sattva hai, paradravyake saMyogate bhaye yaha hI bheda hai| ihAM azuddhanayakU heya kahyA hai, soja azuddhanayakA saMsAra viSaya hai, tAmeM AtmA kleza bhogave hai, so Apa paradravyateM bhinna hoya, taba .. pra saMsAra miTe, taba kleza miTe, / aiseM duHkha meTanekU zuddhanayakA pradhAna upadeza hai| ara azuddhanayakU asatyArtha kahaneteM aisA to na samajhanA, jo-yaha vastudharma sarvathA hI nAhI, AkAzake phUlakIjyoM ke + + + + 5 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA hai| aise sarvathA ekAMta samajhe mithyAtva Adhe hai| tAteM syAdvAdakA zaraNa le zuddhanayakA AlaMbana ke 4 karanA, svarUpakI prApti bhaye pIche zuddhanayakA bhI avalaMbana nAhIM hai, jo vastusvarUpa hai, so hai, yaha pramANadRSTi hai, yAkA phala vItarAgatA hai| aisA nizcaya karanA / bahuri ihAM gAthAmeM pramatta fa apramatta nAhIM hai, aiseM kahA hai / so guNasthAnakI paripATImeM cAraNasthAnatAI to pramata hai, 11- ara sAtamati lagA apramatta hai / so e sarva hI guNasthAna azuddhanayakI kathanImeM haiN| zuddhanayameM AtmA jJAyaka hI hai / Age phori prazna upaje hai, jo-darzana jJAna cAritra e AtmAke dharma kahe - haiM, so tIna bheda bhaye, so ini bhAvanikari yAkai azuddhapaNA Ave hai| aisA prazna hote " yAkA uttarakA gAthAsUtra kahe haiN| gAthA vavahAreNuvadissadi, NANissa carittadaMsaNaM NANaM / NaviNANaM Na carittaM Na dasaNaM jANago suddho||7|| vyavahAreNopadizyate jJAninazcaritra darzanaM jJAnam / nApi jJAnaM na caritraM na darzanaM jJAyakaH zuddhaH // 7 // 5 AtmakhyAtiH--AstAM tAvabaMdhapratyayAt jJAyakasyAzuddhatvaM darzanacAritrANyeva na vidyante / yatInaMta dharmaNyekasmin dharmiNi niSNAtasyAMtevAsijanasya tadavabodhAyibhiH kaizvimaistamanuzAsatAM gharINAM dharmadharmiNAM svabhAvato'bhedepi vyapa-ma pradezato bhedamutpAdya vyavahAramAtreNeva jJAnino darzanaM jJAnaM cAritramityupadezaH / paramArthatastvekadrampanimmItAnaMtaparyAyatayaikaM kiMcinmilitAsvAdamabhedamekasvabhAvamanubhavato na darzanaM na zAnaM na cAritraM jhAyaka evaikaH zuddhaH // 7 // tarhi paramArtha Wan evaiko vaktavya iti ceda-- ___artha-jJAnIkai cAritra, darzana, jJAna ye tIna bhAva haiM, te vyavahArakari upadeziye haiN| nizca / + yakari jJAna bhI nAhIM hai, cAritra bhI nAhIM hai, darzana bhI nahIM hai| jJAnI to eka jJAyaka hI hai, pAhIteM zuddha khiye| $ 5% Le Le Le Le Le Le Ting Ting Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- TIkA-isa jJAyaka AtmAke baMdhaparyAyake nimittateM azuddhapaNA hai, so tau dUri hi tiSThau, .. __ yAke darzana jJAna cAritra haiM te bhI vidyamAna nAhI haiN| jyAta nizcayakari anaMtadharmA jo eka dharmI vastu, tAkU jAneM na jANyA, aisA jo nikaTavartI ziSyajana, sAta tisa anaMtadharmasvarUpa .. 4 dharmIkA janAvanahAre je keI dharma, tinikari tisa ziSyajanakU upadeza karate je AcArya, tinikA / dharmanike ara dharmIke svabhAvathakI abheda hai| tauU nAmathakI bheda upajAya kari vyavahAramAtra Wan hIkari, jJAnIkai darzana hai, jJAna hai, cAritra hai aisA upadeza hai| bahari paramArthate dekhiye taba eka" dravyaneM pIye je anaMtaparyAya, tisapaNAkari ekajyauM milyA huvA AsvAdarUpa abhedasvabhAva vastUkuMbha anubhava karate je paMDita puruSa tinikai darzana nAhI, jJAna nAhIM, cAritra nAhI, eka jJAyaka hI hai, 1 so hI zuddha hai| bhAvArtha-yA zuddha AtmAkai karmabaMdhake nimittateM azuddhapaNA Ave hai, so tau dUri hI rho| - yAkai darzana jJAna cAritrakA bhI bheda nAhIM hai, jAte vastu hai so anaMtadharmarUpa ekadharmI hai| soja " vyavahArI jana dharmanihIkU samajhe haiM, ara dharmIkU nAhIM jAne haiN| tAteM vastUkA keI asAdhAraNa / dharmaniLU upadezameM lekari, yayapi vastU abheda hai, tathApi dharmanikA nAmarUpa bhedakU upajAya aisA upadeza kare haiM |jo, jJAnIke darzana hai, jJAna hai, cAritra hai, yaha abhedavi bheda kiyA, tAteM 5 Wan vyavahAra hai| paramArtha vicAriye taba anaMtaparyAyanikU ekadravya abhedarUpa pIye baiThA hai, tAteM bheda ... naahiiN| ihAM koI kahai, paryAya bhI to dravyahIke bheda haiM, avastu tI nAhI, tAkU vyavahAra kaise ma kahiye ? tAkA samAdhAna-jo, yaha to satya hai, paraMtu ihAM dravyadRSTikari abhedakU pradhAna kari 1- upadeza hai / tAteM abhedadRSTi meM bheda gauNa kaheM hI, abheda spaSTa dIkhe, tAteM bhedakU gauNakari // " vyavahAra kahA hai / ihAM prayojana aisA-jo, bhedadRSTimeM nirvikalpadazA hoya nAhI, ara sarAgIke ma vikalpa rahai / jeteM rAgAdika miTe nAhIM tAteM bhedakU gauNakari abhedarUpa nirvikalpa anubhava , .- karAyA hai, vItarAga bhaye bhedAbhedarUpa vastUkA jJAtA hoya hai tahAM nayakA AlaMbana hai naahiiN| AgeM / 5 $ Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + hhhh + + 5 pheri prazna upaje hai, jo, aiseM hai to eka paramArthahIkA upadeza kyoM na kariye ? vyavahAra kAhe* 5 pa, kahanA ? tAkA uttarakA gAthAsUtra kahe haiM / gAthA jaha Navi sakkamaNajo aNajabhAsaM viNA du gaahehuuN| taha vavahAreNa viNA paramatthuvadesaNamasakaM // 8 // yathA nApi zakyo'nAryo'nAryabhASAM vinA tu grAhayitum / tathA vyavahAreNa vinA paramArthopadezanamazakyam // 8 // Wan AtmakhyAtiH--yathA khalu mleccha svastItyabhihite sati tathAvidhavAcyavAcakasaMbaMdhAmodhavahiSkRtatvAma kiMcadapika .. pratipadyamAno mepa ivAnimeponmapitacakSuH prekSata eva / yadA tu sa eva tadetadbhApAsaMbaMdhaikArthanAnyena tenaiva yA mlecchamASa ma samudAya svastipadasyAvinAzo bhavato bhavatityabhidheyaM pratipAdyate tadA sadhaevodyadamaMdAnaMdamayAbRjalajhalajmalalocanapAtra statpratiyata eva / tathA phila lokopyAtmetyabhihi te sati yathAvasthitAtmasvarUpaparijJAnarahitatvAna kiMcidapi prti| padyamAno maSa ivAnimevonbheSitacakSuH prakSeta eva / yadA tu ma eva vyavahAraparamArthapathaprasthApitasamyanyodhamahAratharathinAnyena - tanera vA vyavahArapathamAsthAya darzanazAnavAritrANyatatotyAtmetyAtmapadasyAbhidheyaM pratipAdyate tadA sadya evodhadamaMdAnaMdataH " sundarakhaMdhurakhodhataraMgastatpratipadyata eva / evaM mlecchabhApAsthAnIyatvena paramArthapratipAdakatvAdupanyasanoyo'tha ca brAhmaNo - na mlecchitavya iti vacanAvadhAhAranapo nAnusarsapaH / / 8 / kathaM vyavahArasya pratipAdakatvamiti cet" artha-jaise anArya kahiye mleccha hai so mlecchabhASA vinA ki vastUkA svarUpa grahaNa karA." " banekU asamartha hajiye, taiseM vyavahAra vinA paramArthakA upadeza karanekU samartha na hRjiye hai| TIkA-jaise pragaTapaNe koI mlecchavaM kAha brAhmaNa svasti hoU aisA zabda kahyA, so, mleccha 5 tisa zabdakA vAcyavAcakasaMbaMdhakA jJAna bAhya hai, tAteM tAkA artha kichU bhI na pAvatA sNtaa|| ... brAhmaNakI tarapha mIDhAkojyoM netra ughADi ttimkaareN| vinA dekhatA rahyA jo yAne kahA kayA, .. +taba tisa brAhmaNakI bhASA tathA mlecchakI bhASA voUkA eka artha jAnanevAlA so hI brAhmaNa + tathA anya koI tisa mlecchabhASAkU lekara svastizabdakA artha aisA kahyA-jo, terA avinAza Le Le $ $ $ $ $ Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + .. kalyANa hoU, aisA yAkA artha hai, taba so mleccha tatkAla upajyA jo bahuta AnaMda, tisamayI gajo azrupAta, tisakari jhalakate bhari Aye haiM locanapAtra jAke, aisA huvA saMtA, tisa svasti-: zabdakA artha samajhe hI hai| taiseM hI vyavahArI hai, soU AtmA aisA zabda kahate saMte jaisA .. AtmazabdakA artha hai, tAkA jJAna bAhya vateM hai / tAta yAkA artha kichU na pAvatA saMtA mIMDhe.. kI jyoM netra ughADi TimakArai vinA dekhatAhI rhai| ara jaba vyavahAraparamArthamArgavirSe calAyA / hai samyagjJAnarUpa mahAratha jAne, aisA sArathIsArikhA so hI AcArya tathA anya koI AcArya / vyavahAramArgamaiM tiSThikari darzanajJAnavAritranikU niraMtara prApta hoya so AtmA hai, aisA AtmazabdakA artha kahai, taba tatkAlahI upajyA pracura AnaMda jAmeM pAIye aisA aMtaraMgavirSe sundara ara baMdhura kahiye prabaMdharUpa jJAnarUpa taraMga jAke, aisA vyavahArI jana, so tisa AtmazabdakA artha paavai|| Wan hI / aiseM jagat to mlecchasthAnIya jAnanA bahuri vyavahAranaya mlecchabhASAsthAnIya jaannaa| __ yAteM vyavahArakU paramArthakA kahanahArA mAni sthApanA yogya hai / athavA brAhmaNakU mleccha na honA Wan isa vacana vyavahAranapakU sarvathA upAdeya hI mAni aMgIkAra krnaa| / bhAvArtha-loka zuddhanayakU jAne nAhI, jAte zuddhanayakA viSaya abheda ekarUpa vastu hai, bahuri / " azuddhanayahIkU jAne hai, jAte yAkA viSaya bhedarUpa anekaprakAra hai| tAtai vyavahArake dvAre hI zuddhanayarUpa paramArthakU samajhe hai / tAteM vyavahAranaya paramArthakA kahanahArA jAni, yAkA upadeza / kare hai / ihAM aisA na jAnanA, jo vyavahArakA AlaMbana karAve hai| ihAM to vyavahArakA AlaMbana, ma chuDAya, paramArthakU pahuMcA hai aisA jAnanA / AgeM prazna upaje hai jo, vyavahAranayakai paramArthakA .. pratipAdakapaNA kaise hai ? tAkA uttarakA sUtra kahe hai / gAthA jo hi sudeNabhigacchadi appANamiNaM tu kevalaM suddhaM / taM sudakevalimisiNo bhaNati logappadIvayarA // 9 // + + + + + | 555 + Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphapha Wan phra Wan jo sudaNANaM savvaM jANadi sudakevaliM tamAhu jiNA / gANaM appA savvaM jahmA sudakevalI tayA // 10 // Wan yo hi zrutenAbhigacchata AtmAnamimaM tu kevalaM zuddham / taM zrutaliyo bhaNanti lokapradIpakarAH // 9 // yaH zrutajJAnaM sarvaM jAnAti zrutakevalinaM tamAhujinAH / jJAnamAtmA sarvaM yasmAcchra, takevalI tasmAt // 10 // phrafa phrafa phaphaphaphapha phra Wan prA Wan bhrAtmakhyAtiH:--- yaH zrutena kevalaM zuddhamAtmAnaM jAnAti sa zrutIti tAvatparamArthe yaH zrutajJAnaM sarva jAnAti sa pha 5 zrutakevalIti vyavahAraH / tadatra sarvamaMtra tAvat jJAnaM nirUpyamANaM kimAtmA kimanAtmA, na tAvadanAtmA samastasyApyanAtmanazyetanetarapadArthapaMcatayasya jJAnAdAtmyAnupapatteH / tato gatyaMtarAbhAvAda jJAnamAtmetyAyAtyataH zrutajJAnamapyAtmaiva 5 5 syAt / evaM sati yaH AtmAnaM jAnAti sa zrutakebalItyAyAti sa tu paramArtha eva / evaM jJAnajJAnino medena vyapadizyatA vyavahAreNApi paramArthamAtrameva pratipadyate na kiMcidapyatiriktaM atha ca yaH zrutena kevalazuddhamAtmAnaM jAnAti sa zrutakevalIsi 5 paramArthasya pratipAdayitumazakyatvAdyaH zrutajJAnaM sarvaM jAnAti sa zrutakevalIti vyavahAraH paramArthapratipAdakatvenAtmAnaM pratiSThApayati // 6-10 // kuto vyavahAranayo nAnusarttavya iti cet artha - jo jIva nizcayakari zrutajJAnakari isa anubhavagocara kevala eka zuddha AtmAkaM sanmukha hoyakari jAne, tisakUM lokake pragaTa jAnanevAle RSIzvara haiM te zrutakevalI aisA kahe haiN| bahuri 5 jo jIva sarvazrutajJAnakUM jAne hai, tAkUM jinadeva zrutakevalI kahe haiN| kAhateM, jAteM jJAna hai so sarva AtmAhI hai, tAteM AtmAhI jAnyA yAteM zrutakevalI kahe haiM / TIkA - jo zrutakari kevala zuddha AtmAkUM jAne hai so zrutakevalI hai, yaha to prathama paramArtha ka hai | bahuri jo zrutajJAna sarvakUM jAne hai so zrutakevalI hai, yaha vyavahAra hai| so ihAM parIkSA doba pakSakAra kahe hai| jo yaha kayA huvA sarva hI jJAna AtmA hai ki anAtmA hai ? tahAM prathamapakSa 5 lIjiye, jo anAtmA hai to anAtmA tau nAhIM hai / jAteM samasta hI je jar3arUpa anAtmA AkA Wan Wan Wan Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. zAdi pAMca dravya haiM, tinikai jJAnate tAdAtmyakI anupapatti hai, tatsvarUpapaNA bane nAhIM / tAteM anyasamaya pakSake abhAvate jJAna hai so AtmA hai, aisA dUjA pakSa AyA / yAte zrutajJAna bhI AtmA hI hai, aise hote jo AtmAkU jAneM hai so zrutakevalI hai aisA hi Abe hai, sau paramArthahI hai| aise jJAna " ara jJAnIbhedakari kahatA jo vyavahAra, tisakari bhI paramArthamAtrahi kahiye hai, tisate judA ' ' adhika tau kachu bhI na kahe hai| athavA jo zrutakari kevala zuddha AtmAkU jAne hai so zrutakevalI // _ hai / aiseM paramArthakA lakSaNake kahevinA kahanekA asamarthapaNA hai tAteM jo sarvazrutajJAnakU jAne hai / fa so zrutakevalI hai aisA vyavahAra hai so paramArtha ke pratipAdakapaNeteM AtmAkU pratiSThArUpa kare hai, Wan - pragaTarUpa sthApe hai| bhAvArtha-jo zAstrajJAnakarI abhedarUpa jJAyakalAtra zuddha AtmA jAne, so zrutakebalI hai, + yaha to paramArtha hai / bahuri jo sarvazAstrajJAnakuMjAnai so zrutakevalI hai, yaha jJAna hai so hI AtmA / hai, so jJAnakU jANyA so AtmAhIkU jAnyA sohI paramArtha hai, aiseM jJAna jJAnIkai bheda kahatA / Wan jo vyavahAra tisane bhI paramArtha hI kahyA, anya to kichu na khaa| bahuri aisA bhI hai jo paramArthakA viSaya tau kathaMcit vacanagocara nAhIM bhI hai tAteM vyavahAranaya hI pragaTarUpa AtmAkU OM kahe haiM aiseM jAnanA / Age pheri prazna upaje hai, jo pahalai kahyA thA jo vyavahArakU aMgIkAra' - na karanA / so jo paramArthakA kahanahArA hai, to aisA vyavahArakU aMgIkAra kyoM na karanA ? tAkA / uttarakA sUtra kahe haiMke nIce likhI do gAthAoMkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TokA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gaI / tAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chApI hai| ___NANahami bhAvaNA khalu kAdavyA daMsaNe caritte ya / te puNa tiNNivi AdA tahamA kuNa bhAvaNaM aade|| phaka Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha vavahAro mRdattho, mRdattho desido du sudvaNao | bhUdatthamassido khalu, sammAdiTThI havadi jIvo // 11 // vyavahAro'bhUtArtho, bhUtArthI darzitastu zuddhanayaH / bhUtArthamAzritaH khalu samyagdRSTirbhavati jIvaH // 11 // AtmakhyAtiH---vyavahAranayo hi sarva evAbhUtArthatvAdabhUtamartha pradyotayati / tathA hi yathA prabalapaM kasaMvalanatirohita5 sahajaikArthabhAvasya payasonubhavitAraH puruSAH paMkapayasorvivekamakurvato bahavonarthameva tadanubhavaMti / kecittu svakara vikIrNakatakanipAtama troSajanitapaMkapayozktiyA svapuruSAkArAvirbhAvitasahajaikArthabhAvatvAdarthameva tadanubhavati / tathA pracalakarmapha saMvalanatirohitasahajai kajJAyakabhAvasyAtmano'nubhavitAraH puruSA AtmakarmaNorvivekamakurvato vyavahAravimohitahRdapAH prayojJAne bhAvanA khalu karttavyA darzane cAritre ca / Wan tAni punaH trINyapi AtmA tasmAt kuru bhAvanA Atmani // Wan tAtparyavRttiH -- samyagdarzanajJAna cAritratrayabhAvanA khalu sphuTe karttavyA bhavati / punakhINyapi nizcaye nAtmaiva yataH kAraNAt tasmAt kuru bhAvanAM zuddhAtmanIti / atha bhedAbhedaralatrayabhAvanAphalaM darzayati pha Wan Wan Wan jo AdabhAvaNamiNaM Niccuvajutto muNI samAcaradi / savvadukkhamokkhaM pAvadi acireNa kAlena // so yaH AtmabhAvanAmimAM nityodyataH muniH samAcarati / saH sarvaduHkhamokSaM prApnotyacireNa kAlena // 5 pha phaphaphaphaphaphaphaphapha phra tAtparyavRtiH -- : - yaH kartA AtmabhAvanAmimAM nityodyataH san muniH tapodhanaH samAvarita samyagAcarati bhAvayati sa sabaduHkhamokSaM prApnotyacireNa stokakAlenetyarthaH / iti nizcayavyavahArarasatrayabhAvanAbhAvanAphalavyAkhyAnarUpeNa gAdhAdvayena caturthasthalaM gataM / atha yathA kopi brAhmaNAdiviziSTojano mlecchApratibodhanakAle eva mlecchabhASAM matena ca zeSakAle 5 tathaiva jJAnI puruSopyajJAnipratibodhanakAle vyavahAramAzrayati na ca zeSakAle / kasmAdabhUtArthatvAditi prakAzayati--- Wan 5 Wan Wan Wan Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $$ Le Le Le Le Le Le Le Le Wan tamAnabhAvavaizyarUNa tamanubhavati / bhUtArthadarzinastu svamatinipAvivazuddhanayAnubodhamAtropajanitAtmakarmavivekatayA svapuruSA kArAvirbhAktisahajaikanAyakasvabhAvatvAt prayotamAnakajJAyakabhAvaM tamanubhavati / tadatra ye bhUtArthamAzrayaMti taevaM samyak / Wan pazyaMta samyagdRSTayo bhavaMti na punaranye katakasthAnIyatvAt zuddhanayasyAtaH pratyagAtmadarzibhirvyavahAramayo nAnusavyaH // 13 // atha ca kecitkadAcitsopi prayojanavAn / yataH artha-vyavahAranaya hai so abhUtArtha hai / bahuri zuddhanaya hai so bhUtA hai| yaha RSIzvara-5 nine dikhAyA hai| tahAM jo jIva bhUtArtha* Azrita bhayA hai so jIva nizcayakari samyagdRSTi - hoya hai| TIkA-vyavahAranaya hai so sarva hI abhUtArtha hai tAteM avidyamAna asatya abhUtArtha hai tAhi " pragaTa kare hai / bahuri zuddhanaya hai so ekahIM hai so bhRtArtha hai| tAteM vidyamAna satyarUpa artha pragaTa kare hai / so hI dRSTAMtakari dikhAye hai| jaise prabalakardamake milanekari tirohita kahiye / / AcchAdita bhayA hai svAbhAvika eka nirmalabhAva jAkA aisA jo jala tAke pIvanevAle puruSa haiM / te ghaNe tau jalakA ara kardamakA bheda nAhIM karate saMte tisa jalakU malinahIkU pIvai hai| bahuri keI jIva apane hastateM bakhera DArayA jo kataka kahiye nirmalI tAkai paTakanemAtrekarI hI bhayA jo kardamakA ara jalakA bheda tisapaNAkari jAmeM apanA puruSAkAra dikhAI hai aisA pragaTa bhayA jo5 svAbhAvika jalasvabhAvarUpa nirmalabhAva tAhIkU pIve hai| taiseM hI prabalakarmakA saMvalana kahiye ... milanA saMyoga honA tAkari AcchAdita bhayA hai svAbhAvika eka jJAyakabhAva jAkA aisA joka - AtmA tAkai anubhava karanevAle puruSa haiM, te AtmAkA ara karmakA bheda nAhIM karate vyavahAravirSe / / limohita bhayA hai hRdaya jinikA te pragaTamAna hai bhAvanikA vizvarUpapaNA anekarUpapaNA jAkai / Wan aisA jo azuddha AtmA tisahIkU anubhave hai / bahuri bhRtArtha jo zuddhanaya tAke dekhanevAle haiN| teja apanI buddhikari pAtana karI jo zuddhanaya tAkai asanAra jJAna honemAtrakarI bhayA jo AtmAkA " ara karmakA bheda, tisapaNAkara apane puruSAkArarUpa svarUpakari pragaTa bhayA jo svAbhAvika eka) 1- jJAyakabhAva tisapaNAkari pradyotamAna hai, prakAzamAna hai, eka jJAyakabhAva jAma, aisA zuddha AtmAkU ... Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan + anubhave hai / tAteM ihAM jo puruSa bhUtArtha jo zuddhanaya tAkU Azraya kare haiM, tehI samyagavalokana pa karate saMte samyagdRSTi hoya haiM anya je azuddhanayakU sarvathA Azraya kare haiM, te samyagdRSTi na hoya" prA Wan haiN| ihAM zuddhanayake katakanirmalIsthAnIyapaNA hai / tAteM karmata bhinna AtmAke dekhanevAlenikarika 1- vyavahAranaya aMgIkAra nAhIM krnaa| bhAvArtha-ijha jAvahAnanagarnU abhUtArtha kahA / ara zuddhanayakU bhUtArtha kA / so jAkA viSayaWan vidyamAna nAhIM hoya, asatyArtha hoya tAkU abhUtArtha kahiye / so aisA Azaya jAnanA-jo,. zuddhanayakA viSaya abheda ekAkArarUpa nityadravya hai| yAkI dRSTimaiM bheda dIkhe naahiiN| yAte dRSTimaiM , Wan bheda avidyamAna asatyArthahI kahiye / aisA to nAhIM, jo, bhedarUpa kichu vastuhI naahiiN| aisA.. mAniye to vedAMtamatavAle jaise bhedarUpa anityakU dekhi avastu mAyAsvarUpa kahe haiM ara sarvavyApaka eka abheda nitya zuddhabrahmakU vastu kahe haiM, tesai tthhrai| tAta sarvathA ekAMtazuddhanayakI pakSarUpa, miyyAdRSTikAhI prasaMga Avai hai / tAteM jinavANI syAdvAda hai, prayojanake vazateM nayakU mukhya" gauNakarI kahe hai / tAteM ihAM aisA samajhanA jo bhedarUpa vyavahArakI to prANInikai anaadihiite|| pakSa hai| tathA yAkA upadeza bhI bAhulyatAkari sarvahI prANI paraspara kare haiM / jinavANImeM vyava hArakA upadeza zuddhanayakA hastAvalamba z2Ani bahuca kIyA hai paraMtu tAkA phala saMsAra hI hai| 3 bahuri zuddhanayakI pakSa kade AI nAhI, tathA yAkA upadeza bhI viralA hai| tAtai zrI guru upakArI yA zuddhanayakA grahaNakA phala mokSa jANi yAhIkA upadeza pradhAnakari diyA hai, jo zuddhanaya - bhUtArtha hai satyArtha hai yAkU AzrayakIye samyagdRSTi hoya hai / yAkU vinAjAne vyavahAramaiM magna hai: 4 jeteM:AtmAkA jJAna zraddhAnarUpa nizcaya samyaktva nAhIM hoya hai aisA jaannaa| AgeM kahe haiM jo 1yaha vyavahAranaya hai so bhI keIkanikU koI kAlavirSe prayojanavAn hai, sarvathAhI niSedhane yogya - nAhIM hai / jAteM aisA upadeza hai / gAthA 5.5 $ $ $$ $ 5 Le Le Le Le Le kaWan Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + suddhosuddhAdeso NAdavo prmbhaavdrisiihiN| vavahAradesido puNa je du aparame hidA bhAve // 12 // zuddhaH zuddhAdezo jJAtavyaH paramabhAvadarzibhiH / vyavahAradezitaH punayeM vaparame sthitA bhAve // 12 // ____ AtmakhyAti:-ye khalu paryatapAkottIrNajAtyakArIsvarasthAnIyaparamaM bhAvamanubhavaMti teSAM prathamadvitIyAdhanekapAkaparaMparApacyamAnakArtasvarAnubhavasthAnIyAparamabhAvAnubhavanazUnyatvAcchudradhyAdezitayA samudyotisAskhalitakasvabhAvakabhAvaH / zuddhanaya evoparitAnekaprativarNikAsthAnIyatvAtparijJAyamAnaH prayojanavAn / anye tu prathamadvitIyAghanekapAkaparaMparApanya- .. "mAnakAsasvarasthAnIyamayaramaM bhAvamanubhavaMti teSAM paryatapAkottIrNa jAtyakArtasvarasthAnIyaparamabhAvAnubhavanazUnyatvAdazuddha dranyAdezitayopadarzitaprativiziSTaikabhAvAnekabhAvovyavahAranayo vicitravarNamAlikAsthAnIyatvAtparijJAyamAnastadAtve prayo- / "janavAn tIrthatIrthaphalayoritthameva vyavasthitatvAt / uktaM ca "jaijiNamayaM pavajjaha tAmA vavahAraNicchae mupaha / ekeNa : + viNA chijjA titthaM aNNeNa uNa taccaM" _artha-paramabhAvadarzI je zuddhanayatAI pahuMci zraddhAvAn bhaye tayA pUrNa jJAnacAritravAn bhaye / pratinikari tau zuddhakA hai Adeza kahiye AjJA, upadeza jAmeM aisA zuddhanaya jAnane yogya hai| ihAM / .prakaraNa zuddha AtmAkA hai, so zuddha nitya eka jJAyakamAtra AtmA jAnanA / bahuri je puruSa apa- - Wan ramabhAva kahiye zraddhAke tathA jJAnavAritrake pUrNabhAvakU nAhIM pahuMce haiM sAdhaka avasthAmaiM tiSTha haiM, ..tinikeM vyavahArakA dezIpaNA hai athavA te vyavahArakari upadezane yogya haiN| 9 TIkA-ihAM dRSTAMtadvArakari kahe haiM, je puruSa aMtake pAkakari utarathA jo zuddhasuvarNa tisa" - sthAnIya jo vastukA utkRSTa asAdhAraNabhAva tiniphU anubhave haiM / tinike prathama, dvitIya aneka- .. "pAkakI paraMparAkari pacyamAna jo azuddhasuvarNa tisasthAnIya jo anutkRSTamadhyamabhAva tisake anu.. prabhavakari zuddhapaNAteM zuddhadravyakA AdezIpaNAkari pragaTa kIyA hai acalita akhaMDa ekasvabhAvarUpa / ekabhAva jAnai aisA zuddhanya hai| sohI upari hI uparikA eka prativaNikA sthAnIyapaNAteM - Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ }5 hhhhh - jAnyAhUyA prayojanavAna hai| bahuri je kaI puruSa prathama, dvitIya Adi aneka pAkako paraMparAkari ga pacyamAna jo vaha hI suvarNa tisasthAnIya jo vastukA anukRSTa madhyanabhAva tAkU anubhave haiN| tinikeWan aMtake pAkakarI utarathA jo zuddha suvarNa tisa sthAnIya vastukA utkRSTabhAva tAkA anubhavakari .. zUnyapaNAteM azuddhadravyakA AdezopaNAkari dikhAyA hai, nyArA nyArA ekabhAvasvarUpa anekbhaav| jAneM aisA vyavahAranaya hai| so hI vicitra aneka je varNamAlA tisasthAnIyapaNAteM jAnyAhuvA / / tisakAla prayojanavAna hai, jAte tIrtha ara tIrthakA phala ini doUnikA aisA hI vyavasthitapaNA / hai| tIrtha tau jAkari tariye aisA vyavahAradharma / bahuri jo pAra honA so vyavahAradharmakA phalaka apanA svarUpakA pAvanA so tIrthaphala hai / ihAM ukta ca gAthA-jo jigamayaM pavajaha, tA mA kvahAra Nicchaye muyaha / ekaNa vigA chinnai, tityaM apagega ugatavaM / artha-AcArya kahe haiN|| - jo he puruSa hau ! tuma jo jinamatakU pravartAvo hau tau vyavahAra ara nizcaya ini doU nayanikU mati .. choddau| jAte eka jo vyavahAranaya tAvinA to tIrtha kahiye vyavahAramArga tAkA nAza hoygaa| Wan bahuri anyena kahiye nizcayanaya vinA tatvakA nAza hoygaa| TIkA-lokamaiM sonAke solahavAna prasiddha hai| tahAM paMvarahabAnatAI to tAmaiM cUrI Adi +parasaMyogakI kAlimA rahe hai| teteM azuddha kahiye haiN| bahuri tAva dete dete aMtakA tAvateM utare tava // 1 solahavAna zuddha suvarNa kahAvai hai| tahAM jinikai solahavAnakA suvarNakA jJAna zraddhAna tathA prApti .. " bhaI tinikai tau paMdharaivAnatAI kA kichu prayojanavAn hai naahiiN| bahuri jinikai solahavAnakA zuddha / 4 suvarNakI prAtI jete na hoya tete paMdharevAnatAIkAbhI prayojavAn hai| taisa~hI yaha jIvanAmA - " padArtha hai so pudgalake saMyogamaiM azuddha anekarUpa hoya rahyA hai| tAkA sarvaparadravyateM bhinna eka jJAyakaWan mAtrakA jinikai jJAna zraddhAna tathA tAkA AcaraNarUpa prApti bhaI, tinikai tau pudgalasaMyogajanita 1- anekarUpapaNAke kahanahArA jo azuddhanaya so kichU prayojanavAn hai naahiiN| bahuri jete zuddhabhAvakahIkI prAptI na bhaI teteM jetI azuddhanayakI kathanI hai tetI yathopadavI prayojanavAna hai| tahA~ jete , Le Le Le Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para yathArthajJAnazraddhAnako prAptIrUpa samyagdarzanako prAti na bhaI hoya, tete to yathArtha upadeza jiniteM "pAyIye aiseM jinavacanakA sunanA, dhAranA tathA jinavacanake kahanevAle zrIjinaguru tinikI bhakti Wan jinabiMbakA darzana ityAdi vyavahAramArga meM pravartanA prayojanavAra hai| .. bahuri jinike zraddhAna, zAna to bhayA ara sAkSAtprApti na bhaI teteM pUrvoktakAryabhI ara japaradravyakA AlaMbana choDanerUpa aNuvrata mahAvatakA grahaNa tathA samiti gupti paMcaparameSThIkA dhyAna- + - rUpa pravartanA tathA taiseM pravarttanevAlekI saMgati karanA vizeSajJAna karanekU zAstranikA abhyAsa "karanA ityAdi vyavahAramArgavirSe Apa prarvatanA ara anya pravarttAvanA aisA vyavahAranayakA upadeza' tathA aMgIkAra karanA prayojanavAn hai| bahuri vyavahAranaya kathaMcit asatyArtha kahanete sarva satyArtha "jAni choDeM tau zubhopayogarUpa vyavahAra choDe ara zuddhopayogakI sAkSAt prAptI na bhaI tAteM : Wan azubhopayogahImeM ulaTA Aya bhraSTa huvA santA yathAkacit svecchA pravarte tava narakAdigati prApta / . hoya paraMparA nigoda prApta hoya saMsArahImeM bhrmai| tAta sAkSAt zuddhanayakA viSaya jo zuddha Wan AtmA tAkI prApti na hoya tete vyavahArabhI prayojanavAna hai| aisA syAdvAdamata meM zrI gurunikA 1- upadeza hai / isa arthakA kalazarUpa kAvya TIkAkArakA kahyA hai| mAlinIchandaH ubhayanayavirodhadhyaMsini syApadAMke, jinavacasi ramante ye svayaM vAntamohAH / sapadi samayasAraM taM paraMjyotiruccai, ranavamanayapakSAkSuSNamIkSata eva // 1 // Wan artha-nizcayavyavahArarUpa je doya naya tinike viSayake bhedateM paraspara virodha hai, tisa // virodhakA dUra karanahArA syAtpadakari cinhita jo jinabhagavAnakA vacana tisavirSe je puruSa rame haiM .... OM pracuraprItisahita abhyAsa kare haiM te svapaM kahiye svayameva vinAkAraNa ApaApa vamyA hai moha kahiye 5 1. mithyAtvakarmakA udaya jini te puruSa isa samayasAra jo zuddha AtmA atizayarUpa paramajyoti prakAzamAna tAhi zIghra hI avalokana kare haiN| kaisA hai samayasAra ? anava kahiye navIna upajyA / Wan Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan nAhIM hai, karma AcchAdita thA so pragaTa vyaktirUpa bhayA hai / bahuri kaisA hai ? anya jo sarvathA Wan nya ekAMtarUpa kunaya tAkI pakSatAkari akSuNNa kahiye khaMDayA na jAya hai nirvAdha hai / bhAvArtha - jinadacana syAdvAdarUpa hai / so jahAM doya nayakai viSayakA virodha hai, jaise-sadUpa * pha Wan hoya so asadrUpa na hoya, eka hoya so aneka na hoya, nitya hoya so anitya na hoya, bhedarUpa pha hoya so abhedarUpa na hoya, zuddha hoya so azuddha na hoya ityAdi nayanike viSayanivi virodha Wan hai| tahAM jinavacana kathaMcit vivakSAta sat asadrUpa, eka anekarUpa, nitya anityarUpa, bheda abhedarUpa zuddha azuddharUpa jaiseM vidyamAna vastu hai teseM hikare vizeSa pire hai, jhUTho kalpanA nAhIM kare 5 hai / tAteM dravyArthika paryAyArthika doya naya prayojana ke barAteM zuddha dravyArthika mukhyakarI nizcaya kahe haiM / ara azuddha dravyArthikarUpa paryAyArthikakUM gauNakAra vyavahAra kahe haiN| aiseM jinavacanaviSa 5 15 je puruSa rame haiM te isa zuddha AtmAkUM yathArtha pAve haiM / anya sarvathaikAntI sAMkhyAdika nAhIM pAve haiN| jAtai sarvathA ekAntapakSakA vastu viSaya nAhIM / eka dharmamAtrahI grahaNakara vastukI asatya kalpanA kare haiM / so asatyArthahI hai, bAdhAsahita mithyAdRSTi hai aiseM jAnanA / aiseM bAraha gAthAmeM pIThabandha hai / AgeM Arya zuddhanayakUM pradhAnakari nizarararaar svarUpa kahe haiM / jAteM Wan 1 azuddhanaya jo vyavahAranaya tAkI pradhAnatA meM jIvAditattvanikA zradvAnakUM samyakva kA hai| tahAM tinahI jIvAdikakaM bhUtArtha jo zuddhanaya tisakari jAne samyaktva hoya hai aiseM kahe haiM / tahAM Wan TIkAkAra tAkI sUcanikArUpa tIna kAvya kahe haiM / tinimaiM pahale kAvyameM kahe haiM jo vyavahAra Wan 5 nayakUM kathaMcit prayojanavAn kahyA tauU yaha kachU vastUbhUta nAhIM hai / Wan mAlinI chandaH vyavaharaNanayaH syAdyadyapi prAkpadavyAmiha nihitapadAnAM hanta hastAvalaMbaH / Wan tadapi paramamarthaM cicamatkAramAtraM paravirahitamantaH pazyatAM naipa kiMcit // 2 // artha -- vyavahAranaya hai so yadyapi isa pahilI padavI jo zuddhasvarUpakI prApti jeteM na hoya pha. pha Wan Wan 12 phaphaphaphaphaphaphaphaphapha jhA Wan Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puumikk********* Wan Wan Wan Wan Wan teM tiviSa sthApyA hai apanA pada jAneM aise puruSanikUM hastAvalaMvatulya kayA / so "hanta " kahiye yaha bar3A kheda hai / tathApi je puruSa caitanyacamatkAramAtra parama artha zuddhanayakA viSayabhUta 5 paradravya bhAvanisaM ataraGgavirahita javalokana kare haiM, tAkA zraddhAna kare haiM, tathA tisasvarUpalIna hoya cAritrabhAvakUM prApta hoya haiM / tinikaiM yaha vyavahAranaya kimI prayojanavAnU nAhIM hai / Wan bhAvArtha- zuddhasvarUpakA jJAna, zraddhAna tathA AcaraNa bhaye pocheM azuddhanaya kichUbhI prayojanakArI nAhIM hai / aba dUsarA kAvyamaiM nizvayasamyaktvakA svarUpa kahe haiN| phra phaphaphaphaphaphaphaphapha 5 phra Wan zArdUlavikrIDita chandaH ekatve niyatasya zuddhanaSato vyAryasyAtmanaH pUrNajJAnayanasya darzanamiha dravyAntarebhyaH pRthak / samyagdarzanametadeva niyamAdAtmA ca tAvAnayaM tanmuklA nAyasantatimimAmAtmAyameko'stu naH // 3 // artha -- jo isa AtmAkA anyadravyaniteM nyArA devarA zradvAna karanA sohI yahU niyamateM samyagdarzana hai / kaisA hai AtmA ? apane guNaparyAya niciSai vyApanevAlA hai / bahuri kaisA hai ? karaNAviSe nizcita kIyA hai| bahuri kaisA hai ? pUrNa jJAnavana hai / bahuri jetA yaha pha samyagdarzana hai tetAhI AtmA hai / tAteM AcArya prArthanA kare haiM jo isa tasvako paripATIkUM choDi yaha AtmAhI hamAre prApta hohU / zuddha phra Wan bhAvArtha - sarva je svAbhAvika tathA naimittika apanI avasthArUpa guNaparyAyabheda tinimaiM vyApanevAlA jo yaha AtmA zuddhapakari ekapaNAviSai nizcita koyA, zuddhayateM jJAyakamAtra eka 5 AkAra dikhAyA, tAkA sarva anyadravya ara anyadravyanike bhAva tiniteM jo nyArA dekhanA zraddhAna karanA so yaha niyama samyagdarzana hai| vyavahAranaya AtmAkA anekabhedarUpa kahi samyagdana 5 anekabhedarUpa kahe haiM tahAM vyabhicAra Avai, yA niyama na rhai| zudvanayakI hada pahuMce vyabhicAra ka nAhIM hai, tAteM niyamarUpa hai / kaisA hai ? zRdvanayakA viSayabhUta AtmA pUrNajJAnavana hai| sarva Wan 5 lokAlokakA jAnavadvArA jAnasvarUpa hai / bahari yAkA zraddhAnarUpa samyagdarzana hai / so kichu Wan ambhu Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + // + kanyArA padArtha nAhI hai AtmAhIkA pariNAma hai| tAteM AramAhI hai, tAteM samyagdarzana hai sohI , + AtmA hai, anya nAhIM hai| ___ bhAvArtha-ihAM etA aura jAnanA, jo naya hai te zrutapramANake aMza haiM yAteM yaha zuddhanya hai soU zrutapramANahIkA aMza hai| ara zrutapramANa hai so parokSapramANa hai, vastukU sarvajJake Agamake vacanate jAnyA hai| so yaha zudhdanaya hai so yaha parokSa sarvavyanita nyArA asAdhAraNa caitanyadharma sarva AtmAkI paryAyanivi vyAta pUrNa caitanya kevalajJAnarUpa sarva lokAlokakA jAnanahArA dikhAvai / tisakU yaha vyavahArI chadmasthajIva AgamakU pramANa kari pUrNa AtmAkAzraddhAna karai sohI zraddhAna nizcayasamyagdarzana hai| jete vyavahAranyake viSayabhUta jIvAdikabhedarUpa tatvanikA kevala , zraddhAna rahai, tata nizcayasabhyagdarzana nAhI, yAteM AcArya kahe haiM, jo isa tattvanikI santati pari-.. pATIkU choDikari yaha zudhdanayakA viSayabhUta eka AtmA hai sohI hamakU prApta hoU anya kichu na Wan cAhe haiN| yaha vItarAga avasthAkI prArthanA hai, kichu nayapakSa nAhIM hai| jo sarvathAnayanikA pakSa pAta hoUhI kare to mithyAtvahI hai| ihAM koI pUche yaha anubhavamaiM caitanyamAtra to nAstikavinA 5 sarvahI matake AtmAkU mAne haiM, so etAhI zraddhAnakU samyaktva kahiye to sarvahIkai samyaktva Thaharai ... tAteM sarvajJakI vANIma jaisA pUrNa AtmAkA svarUpa kayA hai taisA zraddhAna bhaye nizcayasamyaktva hoya hai| aba tIsarA kAvyameM kahe haiM jo sUtrakAra AcArya aise kahe haiM jo yAke Age zuddhanayake fa pa, AdhIna jo sarvadravyaniteM bhinna Atmajyoti hai so pragaTa hoya hai| + + // + + ataH zuddhanayAya, pratyagjyotizvakAsti tad / nayatavagatatve'pi, yadekatvaM na muJcati // 3 // artha-ihAteM AgeM jo zuddhanayake AdhIna bhinna Atmajyoti hai so pragaTa hoya hai| jo nava-Wan tattvameM gata hoya rahA hai, toU ApanA ekapaNAkU nAhIM choDe hai| + Wan + Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + bhAvArtha-jo navatattvameM AtmA prApta huvA anekarUpa vIkhe hai, so yAkA bhinnasvarUpa vicAriye to apanA caitanyacamatkAramAtra jyotikU choDe nAhI hai, sohI zuddhanayakari jANiye hai sohI samyaktva hai| aise sUtrakAra gAthAmaiM kahe haiN| gAthA bhUdattheNAbhigadA jIvAjIvA ya puNyapAvaM ca / AsavasaMvaraNijjaravandhomokhkho ya sammattaM // 13 // bhUtArthemAbhigatA jIvAjIva ca puNyapApaM ca / AsraksaMvaranirjarA bandho mokSazca samyaktvam // 13 // ___ AtmakhyAtiH-amUni hi jIvAdIni navatatvAni bhUtArthenAbhigatAni sabhyagdarzanaM sapadyaMta evAmISu tIrthapravRtti-ma nimicamabhUtArthanayena nyapadizyamAneSu jIvAjIvapuNyapApAsavasaMbaranirjarAbaMdhamokSalakSaNeSu naghatatveSvekatvadyotinA bhUtArtha-... nayenaikatvamupAnIya zuddhanayatvena vyavasthApitasyAtmanonubhUtarAtmatyAtilakSaNAyAH saMpadyamAnatvAcato cikAryavikArakobhayaM 5 puNyaM tathA pApaM / AsAnyAsrAvakobhayamAsavaH, saMvAryasaMvArakobhayaM saMvaraH nirjanirjarakobhayaM nirjarA baMdhyabaMdhakobhayaM . baMdhaH mocyamocakomayaM mokSaH / svayamekasya puNyapApAnavasaMvaranirjarAbaMdhamokSAnupapatteH / tadubhayaM ca jIvAjIvAviti // cahiyA navataccAnyamUni jIvapudgalayoranAdibaMdhaparyAyamupetyaikatvenAnubhUyamAnatAyAM bhRtArthAni athvaikjiivdrvysvbhaavmupetyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthaani| tato'mISu navatattveSu bhUtArthanayenaiko jIva evaM pradyotate / nathAMta pyA jJAyako bhAvo 5 jIvo jIvasya vikAraheturajIvaH kevalajIvavikArAca puNyapApAsavasaMbaranirjarAbaMdhamokSalakSaNAH / kevalAjIvavikArahetavaH / puNyapApAnavasaMvaranirjarAbaMdhamokSA iti / navatatvAnyamUnyapi jIvadravyasvabhAvamapodha svaparapratyayakadravyaparyApatvenAnubhUpa-Wan mAnatAyAM bhRtArthAni atha ca sakalakAlamevAsvalaMtamekaM jIvadravyasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhRtArthAni / tato'mISvapi ... navatatveSu bhUtArthanayenaiko jIva eva pradyotate evamasAvekatvena dyovamAnaH zuddhanayatvenAnubhUpataaiva / yAtvanubhUtiH sAtmakhyAtirevAtmakhyAtistu samyagdarzanameveti samastameva niravA / ____ artha-bhUtArthanayakari jAnyA havA jIva, ajIva bahuri puNya, pApa, Asrava, saMvara, nirjarA, / 7 - - .. . - - - - Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ }$,Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le 4 TIkA-jIvAdika navatattva haiM te bhUtArthanayakari jANesaMte samyagdarzanahI hai yaha niyama kahyA / jAte ye navatattva jIva, ajIva, puNya, pApa, Astrava, saMvara, nirjarA, bandha, mokSa hai lakSaNa jinikA aise tIrtha jo vyavahAradharma tAkI pravRttike artha abhUtArthanaya jo vyavahAranaya tAkari kahe huye haiN| tinivirSe ekapaNA pragaTa karanahArA jo bhUtArthanaya tAkari ekapaNAkU prApta karI zuddhapaNAkarI sthApyA jo AtmA tAkI AtmakhyAti hai lakSaNa jAkA aisI anubhUtikA prAptapaNA // hai| zuddhanayakari navatattvakU jANe AtmAkI anubhUti hoya hai isa hetuteM niyama hai / tahAM vikArya jo vikArI honeyogya ara vikAra karanevAlA vikAraka eka doU tau puNya haiN| bahuri aisehI vikArya vikAraka doU pApa haiN| bahuri AstrAvya kahiye Asrava honeyogya ara AsrAvaka kahiye Asrava / / karanevAlA e doU Asrava haiN| bahuri saMvArya kahiye saMvararUpa honeyogya ara saMvAraka kahiye Wan saMvara karanevAlA e doU saMvara haiN| bahuri nirjaraneyogya ara nirjarA karanevAlA e doU nirjarA , haiN| bahuri bandhaneyogya ara bandhanakaranevAlA e doU bandha haiN| bahuri mokSa honeyogya ara mokSa karanevAlA e doU mokSa haiM / jAte ekahIke ApahIteM puNya, pApa, Asrava, saMvara, nirjarA, bandha mokSakI upapatti bane naahiiN| ____ bahurI te doU jIva ara ajIva haiM aise e navatattva haiN| iniLU bAhyadRSTikari dekhIye taba 5 jIvapudgalakI anAdibandhaparyAyakU prAptakari ekapaNAkari anubhavana karate sante to e navahI bhUtArtha / haiM satyArtha haiN| bahuri eka jIvadravyahIkA svabhAvakU lekara anubhavana karate sante abhUtArtha haiN| asatyArtha haiN| jIvake ekAkAra svarUpameM ye nAhI haiM / tAteM inikA tattvanivirSe bhRtArthanayakarie __ jIva ekarUpahI prakAzamAna hai, taiseM hI antaSTikari dekhIye taba jJAyakabhAva to jIva hai| bahuri jIvakai vikArakA kAraNa ajIva hai / bahuri puNya, pApa, Asrava, saMvara, nirjarA, bandha, mokSa hai Wan lakSaNa jAkA aisA kevala ekalA jIvakA vikAra nAhIM hai| bahuri puNya, pApa, Asrava, saMvara, .. nirjarA, bandha, mokSa ye sAta kevala ekalA ajIvake vikArateM jIvake vikArakU kAraNa haiN| pemeM Le Le Le Le Le Le Le $ $$ $ $ Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++ + + + + + + + 1- ye navatattva hai te jIvadravyakA svabhAvakU choDikari Apa ara para hai kAraNa jAkU aisA eka dravya- 5 - paryAyapaNAkari anubhavana karate sante to bhUtArtha haiM / bahurI sarvakAlamaiM nAhIM cigatA eka jIva-" dravyakA svabhAvakU lekari anubhavana karate saMte e abhUtArtha haiM asatyArtha haiN| tAteM ini navatattvani" vi bhUtArthanayakari dekhIye taba jIva he so tau ekarUpahI prakAzamAna hai aiseM yaha jIvatattva eka+ paNAkari pragaTa prakAzamAna huvA santA zuddhanayapaNAkari anubhavana kIjiye hai / so yaha anubhavana hai so AtmakhyAti hai AtmAhIkA prakAza hai / bahuri AtmakhyAti hai sohI samyagdarzana hai| aise 9 yaha samasta kahanA nirdoSa hai bAdhArahita hai| . bhAvArtha-ini navatattvanikevirSe zuddhanayakari dekhiye taba jIva hai so eka caitanyacamatkAra mAtrahI prakAzarUpa pragaTa hai / isavinA nyArenyAre navatattva dekhiye to kichu hai naahiiN| jabatAI " - aise jIvatattvakA jANapaNA nAhI, tabatAI vyavahAradRSTimaiM hai| nyArenyAre navatattvanikU mAne haiN| jovapudgalakI badhAryAyarUpa dRSTikari nyAre nyAre satyArtha dIkhe haiN| bahurI jaba jIvapudgalakA nijasvarUpa nyArAnyArA zuddhanayakari dekhIye taba ye puNyapApa Adi sAta tattva kibhI vastu nAhIM // "dIkhe haiN| nimittanaimittikamAvateM bhaye the so nimittanaimittikabhAva miTai / jIvapudgala nyArenyAre fa hoya taba kichU vastu na rahai / vastu to dravya hai, so dravya ke nijabhAva tau dravyakI lAra hai ara naimittikabhAvakA tau abhAvahI hoya, tAteM zuddhanayakari jIvakU jAnyA huvA hI samyamhaSTiko Wan prApti kare hai, nyAre nyAre jAne jete AtmAkU jAnyA nAhI paryAyabuddhi hai| ihAM isa arthakA + kalazarUpa kAvya hai| mAlinIchandaH ciramiti navatacyachannamunnIyamAnaM, kanakaniva nimagnaM varNamAlAkalApe / atha satataviviktaM dRzyatAmakarUpaM, pratipadamidamAtmajyotisthotamAnam // 4 // // aiseM navatattvanivirSe bahutakAlateM chipyA huvA yaha Atmajyoti zuddhanayakari nikAsi pragaTa 5 + + + + + 5 52 + + Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka pha kIhaiyA, jaiseM varNakI mAlA ke samUhameM suvarNakA ekAkAra chipyAkUM nikAse taise, so aba bhavyasamagra jIva yAkoM nirantara anyadravyaniteM tathA tiniteM bhayo naimittikabhAvaniteM bhinna ekarUpa avalokana karo / yahU padapadaprati kahiye paryAyaparyAyaprati ekarUpa cicamatkAra mAtra udyotamAna hai / bhAvArtha - yaha AtmA sarva avasthAmai nAnArUpa dIkhe thA, so zuddhanaya eka caitanyacamatkAramAtra 5 dikhAyA hai / so aba sadA ekAkArahI anubhavana karo paryAyabuddhikA ekAnta mati rAkho yaha zrIgurunikA upadeza hai / aba TIkAkAra pheri kahe haiM, jo jaiseM navatatvameM eka jIvahIkA jAnanA ka bhUtArtha kA, tehI ekapaNAkari prakAzamAna jo AtmA tAkA adhigamake upAya ye pramANanayanikSepa haiM tebhI nizcateM abhUtArtha haiN| tiniviSebhI yaha eka AtmAhI bhUtArtha hai / jAte jJeyake 5 ara vacanake bheda te aneka bhedarUpa hoya haiN| tahAM prathamahI pramANa doyaprakAra hai parokSa ara pratyakSa / tahAM upAtta kahiye indriyanniteM bhiDikari pravarte ara anupAta kahiye binA bhiDe manakari 5 pravarte aiseM doya paradvArakari pravarttamAna so parokSa / bahurI kevala AtmAhI kAra pratinizcitapaNAkari pravarttamAna hoya so pratyakSa hai / ra 'phra Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphapha bhAvArtha - pramANa jJAna hai, so jJAna pAMcaprakAra hai, mati, zruta, avadhi, manaHparyaya, kevala / tinimaiM tau parokSa haiM / ara avadhi, mana:paryaya vikalapratyakSa haiM / kevalajJAna sakalapratyakSa hai| so mati zruta ye daukI pramANa haiM / te pramAtA pramANa prameyake bhedakUM anubhavana karate sante tau bhUtArtha haiM, Wan 5 satyArtha haiM / bahurI gauNa bhaye haiN| samasta bheda jAneM aisA jo eka jIvakA svabhAva tAkA anubhava karate sante abhUtArtha haiM asatyArtha hai / bahuri naya hai so dravyArthika hai, paryAyArthika hai| tahAM vastu hai so dravyaparyAyasvarUpa hai / tAmaiM dravyakUM mukhyapaNa kari anubhavana karAve aisA tau dravyArthika hai| 5 bahuri paryAya mukhyapaNAkari anubhavana karAve so paryAyArthika hai / so e doUhI naya dravyaparyAyakU 5 bhedarUpa paryAyakAra anubhavana karate sante to bhUtArtha hai satyArtha hai / baharI dravyaparyAya doUhIkU ka nAhIM AliMgana karatA aisA zuddha vastumAtra jo jIvakA svabhAva caitanyamAtra tAkUM anubhavana, Wan Wan Wan Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -s + + $ + Zhe + $ + + 5 Le + karate saMta bheda abhUtArtha asatyArtha hai / bahurI nikSepa hai so nAma sthApanA dravya bhAva bhedakAra / cAriprakAra hai| tahAM jAmeM jo guna tau na hoya ara tisake nAma vastukI saMjJA karIye so tau|| nAmanikSepa hai| bahurI anyavastuvirSe anyakI pratimArUpa sthApanA karanA jo yaha vaha vastu hai so .. yaha sthApanAnikSepa hai / vahurI vartamAnaparyAyateM anya atIta, anAgata paryAyarUpa vastu hoya tAkU vartamAnavastumaiM kahiye sau dravyanikSepa hai / bahurI vartamAnaparyAyarUpa vastUkUhI vartamAna kahiye so bhAvanikSepa hai / so e cAroMhI nikSepa apane apane lakSaNabhedateM nyAre nyAre vilakSaNarUpakari / anubhavanakari karate sante bhUtArtha haiM satyArtha haiM / vahuri bhinnalakSaNa rahita eka apanA caitanya lakSaNarUpa jIvake svabhAva anubhavana karate sante cAroMhI abhUtArtha haiM asatyArtha haiN| aise ini" pramANanayanikSepanivirSe bhUtArthapaNAkari eka jIvahI prakAzamAna hai| . bhAvArtha-ihAM ini pramANanayanikSepanikA vistArarUpa vyAkhyAna inike prakaraNake graMthanimeM hai, tahAMteM jAnanA / initeM vastu dravyaparyAyAtmaka sAdhiye hai| so sAdhaka avasthAmaiM tau e. // satyArthahI hai, jAteM e jJAnahIke vizeSa haiM, inivinA vastUkU yathAkathaMcit sAdhe taba viparyaya hoya hai / avasthAke vyavahArake abhAvakI tIna rIti haiM / eka to yathArthavastUkU jAni jJAnazraddhAnakI, siddhi karanA, so jJAnaddhAna siddha bhaye pIche ini pramANAdikateM zraddhAnake arthi to kichu / prayojana nAhIM / bahuri dUjI avasthA, vizeSajJAna ara rAgadveSamohakarmakA sarvathA abhAvarUpa + yathAkhyAtacAritrakA honA hai, / yAhI kevalakI prApti hai| so yaha bhaye pIche pramANAdikakA 1- AlaMbana nAhIM hai / tApIche tIsarI sAkSAt siddha avasthA hai, so tahAM bhI kichu AlaMbana nAhIM hai / aiseM siddha avasthA meM pramANanayanikSepanikA abhAvahI hai / isa arthakA kalazarUpa kAvya hai|' mAlinIchandaH udayati na nayazrIrastamati pramANaM kvacidapi ca na vidyo yAti nikSepacakram / kimaparamamidamo dhAmni sarvo'sminnanubhavamupayAte bhAti na dvaitameva // 6 // + + + + 5 + + + Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting 5 5 Le artha-AcArya zuddhanayakA anubhavakari kahe haiM, jo isa sarvabhedanikA gauNa karanahArA joka Wan zuddhanayakA viSayabhUta caitanyacamatkAramAtra tejaHpuMja AtmA tAke anubhava Aye sante nayanikI pa. lakSmI hai so udayakU nAhIM prApta hoya hai| bahuri pramANa hai so astapha~ prApta hoya hai| bahuri - . nikSepanikA samUha hai so kaha jAtA rahai hai so hama nAhIM jAne haiN| isa sivAya aura kahAM kahe // dvaitahI nAhIM pratibhAse hai| ____ bhAvArtha-bhedakU asthata gauNa kari kahyA hai jo pramANanayAdikakA bhedakI kahAM calI hai ? ma OM zuddha anubhava hote dvaitahI nAhIM bhAse hai, ekAkAra cinmAtrahI dIkhe hai| ihAM vijJAnAdvaitavAdI / / tathA vedAMtI kahaiM jo paramArtha tau advaitahIkA anubhava bhayA sohI hamArA mata hai, tumane vizeSa // kahA kahyA ? tAkU kahiye jo tumArA matamaiM sarvathA advaita mAne hai, so sarvathA mAne to bAhyavastukA ke abhAva hoya hai, so aisA abhAva pratyakSaviruddha hai / bahuri hamAre nayavivakSA hai so bAhyavastukA lopa nAhIM kare hai / zuddha anubhavateM vikalpa miTe hai, taba paramAnaMda* AtmA prApta hoya hai, tAteM anubhava // 45 karAvane aisA kahyA hai / ara bAhyavastukA lopa kIye to AtmAkAbhI lopa Avai tavazUnyavAdakA .. prasaGga Ave hai, so tuma kaho taise vastusvarUpa sadhai nAhI, ara vastusvarUpakI yathArthazraddhA vinA : jo zuddha anubhavabhI kare to mithyArUpa hai, zUnyakA prasaGga AyA taba AkAzake phUlakA anubhava . hai / Arge zuddhanayakA udaya hoya hai tAkI sUcanikA kAvya kahe haiN| upjaatichndH| ___ AtmasvabhAvaM parabhAvabhinnamApUrNamAdyantavimuktamekam / vilInasaGkalpavikalpajAlaM prakAzayan zuddhanayobhyudeti // 10 // __ artha-zuddhanya hai so AtmAke svabhAvakaM pragaTa karatA santA udaya hoya hai| kaisA pragaTa kare hai ! paradravya tathA paradravya ke bhAva tathA paradravyake nimitta bhaye apane vibhAva aise parabhAva+ niteM bhinna pragaTa kare hai| bahuri kaisA pragaTa kare hai ? ApUrNa kahIye samastapaNAkari pUrNa svabhAva - 5555 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan pha 56 samasta lokAlokakA jAnanahArA aisA svabhAvakUM pragaTa kareM hai / jAte jJAnameM bheda to karmasaMyoga' bamaya hai, zuddhanayameM karma gauNa haiM / bahuri kaisA pragaTa kare hai ? Adi aMtakari rahita, jo kachU hU Adi 45 lekara kArte bhayA nAhIM tathA kabahUM kAhUkari jAkA vinAza nAhIM aisA pAriNAmika bhAvakU agaTa kare hai / bahuri kaisA pragaTa kare hai ? eka hai, sarva bhedabhAvateM dvaitabhAva rahita ekAkAra hai, ka bahuri vilaya bhaye haiM samasta salpa a vikalpa samUha jAyeM / saGkalpa to dravyakarma, bhAvakarma, naukarma Adi dravyaniviSai ApA kalpai so leNe ara vikalpa je jJeyanike bhedateM jJAnameM bheda ka pha dikhe te leNe / aisA zuddhanava prakAzarUpa hoya hai / so isa zuddhanayakUM gAthAsUtrakari kahe haiM / gAthAWan jo passadi appANaM avaddhapuDhaM aNaNNayaM NiyadaM / Wan avisesama saMjuttaM taM suddhaNayaM viyANIhi || 14 || Wan Wan yaH pazyati AtmAnaM aspRSTamananyakaM niyataM / avizeSasaMyuktaM taM zuddhana vijAnIhi // 14 // Wan phra AtmakhyAtiH- yA khalvabaddhaspRSTasyAnanyasya niyatasyAvizetrasyAsaMyuktasya cAtmano'nubhUtiH sa zuddhayaH satyAtupha 5 bhUtirAtmaivetyAtmaikaeva pradyotate kathaM yathoditasyAtmanonubhUtiriti cedvaddhaspRSTatvAdInAmabhUtArthatvAttathAhi - yathA khalu visinIpatraspa salilanimabhasya salilaspRSTavaparyAyeSAnubhUyamAnatAyAM salilampRSTasvArthamadhyekAMtataH salilAspRzyaM visi 5 nIpatrasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArthaM / tathAtmanonAdivaddhaspRSTattvaparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM baddhaspRSTatvaM bhUtArthamapyekAMtalaH Wan pudgalAspRzyamAtmasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArthaM / yathA ca mRttikAyAH kaskakarIrakarkarI kapAlAdiparyAveNAnubhUyamA5 natAyAmanyatvaM bhUtArthamapi sarvatopyaskhalaMtamakaM mRttikAsvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArthaM tathAtmano nArakAdiparyAyaNAnubhUyamAnatAyAmanyastraM bhUtArthamapi sarvatopyaskhalaMtamekamAtmasvabhAvasupatyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArthaM / tathA ca vAri5 dvihAniparyAyeNAnubhUyamAnatAyAmaniyatatvaM bhUtArthamapi nityavyavasthitaM vAridhisvabhAvamupetyAnu bhUyamAnatAyAmabhUtArthaM tathAtmano vRddhihAniparyAyeNAnubhUyamAnatAyAmaniyatatvaM bhUtArthamapi nityavyavasthitamAtmasvabhAvamupatyAnubhUyamAnatAyA5 mabhUtAtha / yayA ca kAMcanasya snigdhapItagurutvAdiparyAyeNAnubhayamAnatAyAM vizeSatvaM bhUtArthamapi pratyastamitasamastavizeSa 5 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan kAMcanasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArthaM tathAtmano jJAnadarzanAdiparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM vizeSatvaM bhUtArthamapi pratyasta 5 mita samasta vizeSamAtmasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArtha / yathA bApAM saptArciH pratyayoSNasamAhitatvaparyAyeNAnubhUyamAna samaya tAyAM saMyuktatvaM bhUtArthamapyekAMtataH zItasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArthaM tathAtmanaH karmapratyayamohasamAhitattvaparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM saMyuktatvaM bhUtArthamapyekAMtataH svayaMvodhavIjasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArthaM / phaphapha Wan artha -- jo naya AtmA abaddhaspRSTa kahiye baMdhyA ara sparzA nAhIM, bahuri ananya kahiye anya nAhIM, bahuri niyata kahiye calAcala nAhIM, bahuri avizeSa kahiye jAneM vizeSa nAhIM, bahuri 5 asaMyukta kahiye anyake saMyogarahita aisA pAMca bhAvarUpa avalokana karai, tAhi he ziSya tU zuddhanya jANi / pha TIkA--jo khalu kahiye nizcayateM abaddha, aspRSTa, ananya, niyata, avizeSa, asaMyukta, aisI 5 5 AtmAkI anubhUti kahiye anubhavana sohI zuddhanaya hai / so yaha anubhUti nizvayateM AtmAhI hai / aiseM AtmA hI eka prakAzamAna hai| Wan Wan bhAvArtha- zuddhaya kaho tathA AtmAkI anubhUti kaho tathA AtmA kaho ekahI hai, nyArA Wan I Wan kachU nAhIM hai / ihAM ziSya pUche hai, jo jaisA kayA taiseM AtmAkI anubhUti ina pAMca bhAvanimeM 5 kaisI hai ? tAkA samAdhAna kare haiN| jo, baddhaspRSTatva Adi pAMca bhAva haiM tinikai abhUtArthapaNA hai, asatyArthapaNA hai, tAtaiM zuddhanayahI AtmAkI anubhUti hai sohI dRSTAntakari pragaTa dikhAve haiN| jaiseM bisinI kahiye kamalinI tAkA patra jalameM DubyA hoya tAke jalake sparzanerUpa avasthAkari anu- pha 15 bhavana karate sante jalakA sparzanapaNA bhUtArtha hai satyArtha hai / tauU ekAntateM jala ke sparzaneyogya nAhIM, aisA kamalinIkA patrakA svabhAvakUM lekari anubhavana karate sante jalakA sparzanapaNA abhUtArtha 5 hai asatyArtha hai, taiseM AtmAkUM anAdipudgalakarmateM vaddhasparzapaNAkI avasthAkari anubhavana karate sante Wan kadvaspRSTapaNA bhUtArtha hai satyArtha hai / tau ekAntateM puhalake sparzaneyogya nAhIM aisA AtmasvabhAvakU 5 lekari anubhavana karate sante baddhaspRSTapaNA abhUtArtha hai asatyArtha hai / Wan Wan 8 k phaphaphaphapha Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aa Wan bahuri jaise mRttikAkA ? khA, kaNA, koMDI, kapAla Adi paryAyabhevanikari anubhavana karate 5 sante anya anyapaNA bhUtArtha hai satyArtha hai / tauU sarvaparyAyabhedaniteM nAhIM cigatA bhedarUpa na hotA samaya I 15 jo eka mRttikAsvabhAva tAkU lekari anubhavana karate sante paryAyabheda abhUtArtha hai asatyArtha hai| phra 28 Wan taise AtmAkUM nAraka Adi paryAyabhedanikari anubhavana karate sante paryAyanikA aura aurapaNArUpa anyapaNA bhUtArtha hai satyArtha hai / tauU sarva paryAyabhedaniteM nAhIM cigatA eka caitanyAkAra Atma Wan 5 svabhAvakUM lekara anubhavana karate sante anyapaNA abhUtArya hai asatyArtha hai / bahuri jaiseM samudrakUM 5 vRddhi hAni avasthAkari anubhavana karate sante anitapaNA jo anizcitapaNA so bhUtArtha hai / tauU 5 nitya ThaharacAhuvA samudrasvabhAvakU lekara anubhavana karate sante aniyatapaNA abhUtArtha hai asatyArtha hai / taiseM AtmA vRddhihAniparyAyabheda nikAra anubhavana karate sante aniyatapaNA bhUtArtha hai satyArtha hai / tauU nitya Thahara bAhuvA nizcala AtmAkA svabhAvakUM lekara anubhavana karate sante aniyatapaNA 5 abhUtArtha hai asatyArtha hai / Wan 5 phra bahuri jaise suvarNakU cIkaNA, bhArI, pIlA Adi guNarUpa bhedanikari anubhavana karate sante 5 vizeSaSaNA bhUtArtha hai satyArtha hai / tauU vilaya bhaye haiM samasta vizeSa jAmaiM aisA svarNasvabhAvakUM lekara anubhavana karate sante vizeSapaNA abhUtArtha hai asatyArtha hai / taiseM AtmAkUM jJAnadarzana 5 Adi guNarUpa bhedanikari anubhavana karate sante vizeSapaNA bhUtArtha hai satyArtha hai / tauU vilaya bhaye haiM samasta vizeSa jAmeM aisA caitanyamAtra AtmasvabhAvakUM lekara anubhavana karate sante vizeSapaNa abhUtArtha hai asatyArtha hai / bahuri jaise jalakai abhi hai nimitta jAkUM aisA jo uSNa milyA 5 taptapaNArUpa avasthA tisakari anubhavana karate sante jalake uSNapaNArUpa saMyuktapaNA bhUtArtha hai satyartha hai / tauU ekAntateM zItala jo jalakA svabhAva tAkU lekara anubhavana karate sante 5 uSNasaMyuktapaNA abhUtArtha hai asatyArtha hai / taiseM AtmAkai karma hai nimitta jAUM aisA mohasamA - Wan hitapaNArUpa avasthA tisakari anubhavana karate sante saMyuktapaNA bhUtArtha hai satyArtha / toU phra Wan phra Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ekAntate ApabodhakA bIjarUpasvabhAva jo caitanyabhAvarUpa tAkU lekari anubhavana karate sante praya saMyuktapaNA abhUtArtha hai asatyArtha hai| Wan bhAvArtha-AtmA pAMcaprakArakari anekarUpa dIkhe hai prathama / tau anAdihI karmapudgalake sambandhate baMdhyA karmapudgalasUM sparzarUpa dIkhe hai / bahure karma ke nimittate bhaye je naranArakAdiparyAya tinimeM " 9 auraaurarUpa dIkhe hai| bahuri zaktike avibhAgapraticcheda ghaTe haiM vadhe haiM yaha vastusvabhAva hai tAteM 5 nityaniyata ekarUpa nAhIM dIkhe hai / bahuri darzanajJAna Adi aneka guNanikari vizeSarUpa dIkhe hai| bahuri karmake nimittateM bhaye moha, rAga, dveSAdika pariNAma tinikari sahita sukhaduHkharUpa dIkhe Wan + hai| so yaha to sarva azuddhadravyArthikarUpa jo vyavahAranaya tAkA viSaya hai, so tAkI dRSTikari dekhIye to sarvahI satyArtha hai, paraMtu AtmAkA eka svabhAva yA nayakari grahaNa hoya nAhI, ara eka+ svabhAva jAnevinA yathArtha AtmAkU kaise jAne ? tAteM dUjA naya yAkai pratipakSI jo zuddha dravyArthika / / 1. tAkU grahaNakari eka asAdhAraNa jJAyakamAtra AtmAkA bhAva lekari sarva paradravyaniteM bhinna sarva / paryAyanimeM ekAkAra, hAnivRddhi" rahita, vizeSaniteM rahita naimittikabhAvanite rahita, zuddhanayakI - 1 dRSTikari dekhiye taba sarvahI pAMcabhAvanikari anekaprakArapaNA hai so abhUtArtha hai asatyArtha hai| ihAM aisA jAnanA, jo vastukA svarUpa anaMtadharmAtmaka hai, so syAdvAdateM yathArtha sadhe hai| tahAM 4 AtmAbhI anaMtadharmA hai / tAke keteka dharma tau svabhAvika haiM ara ketakadharma pudgalake saMyogate hoya haiM / tahAM karma ke saMyogate hoya tinikari AtmAke saMsArakI hoya, tisasaMbaMdhI sukhaduHkhAdika Wan hoya haiM, tiniLU bhogave hai, so yAkai anAdi ajJAnateM paryAyabuddhi hai| anAdi anaMta eka AtmAkA / / jAna nAhI, tAkA janAvanahArA sarvajJakA Agama hai, tAmaiM zuddhadravyArthikanayakari janAyA hai jo / Wan AtmAkA eka asAdhAraNa caitanyabhAva hai so akhaMDa hai nitya hai anAdinidhana hai so yAkU jAne 1- paryAyabuddhikA pakSapAta kaTe hai / paradravyaniteM tathA tinike bhAvaniteM tathA tinike nimittateM bhaye+ apane vibhAvaniteM ApALU bhinna jAni yAkA anubhavana kare tava paradravyake sambandhI bhAvanirUpaNa ke ir Le Le Le Le $ $ Le Le Le Le Le Le $ $ 5 Zhe Zhe $ $ Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan pariNameM tatra karma na baMdhe, saMsArateM nivRtti hoya, tArteM paryAyArthikarUpa vyavahAranayakUM gauNakari abhUtArthaM asatyArtha kahikari zuddhanizvayanayakaM satyArtha kahi AlaMbana pakaDAyA hai, vastusvarUpakI 5 prApti bhayepIcheM yAkA AlaMbana nAhIM hai / aisA mati jAno, jo zuddhanayakUM satyArtha kA so azuddha sarvathA hI asatyArtha hai / aiseM mAne, vedAntamatavAle saMsArakuM sarvathA avastu mAne haiM 5 tinikI sarvathA ekAntapakSa Avai, taba mithyAtva Aye hai, taba isa zuddhayakAbhI AlaMbana tina 5 mithyAdRSTi hoya hai / tAteM sarvahI nayanikUM kathaMcitprakAra satyArthakA zraddhA kIyehI samyamhaNi horA hai / aiseM syAdvAda samajha jinamatakA sevana karanA mukhya gauNa kathana suni phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan sarvathA ekAntapakSa na pakaDanA / aiseMhI isa gAthAkA vyAkhyAna TIkAkAra kIyA hai| jo AtmA vyavahAranayakI dRSTi meM baddha spRSTa AdirUpa dIkhe hai, so isa dRSTi maiM to satyArthahI hai / 5 paraMtu zuddhanayakI dRSTimaiM baddha spRSTa AdirUpa asatyArtha hai / isa kathanameM syAdvAda janAyA hai aiseM jAnanA / bahuri aiseM jAnanA, jo e naya haiM te zrutajJAnapramANake aMza haiM / so zrutajJAna hai so vastukaM ka parokSa janA hai, so e nayabhI parokSahI janAyeM haiN| so vaddhaspRSTa Adi pAMca bhAva rahita AtmA zuddhadravyArthikakA viSaya caitanyazaktimAtra hai / so zakti tau parokSa hai hI / bahuri yAkI 5 vyaktI kurmasaMyogateM matizruti Adi jJAnarUpa haiM te kathaMcit anubhavagocara haiM te pratyakSarUpabhI kahiye haiM / ara saMpUrNajJAna jo kevalajJAna jo chadmasthake pratyakSa nAhIM tathApi yaha zuddhanaya hai so AtmAkA kevalajJAnarUpa parokSa janAve hai / je isa nayakUM na jANe tetaiM AtmAkA pUrNarUpakA 557 jJAna, zraddhAna hoya nAhIM, tAteM zrIguru yA zuddhanayakUM pragaTakari dikhAyA hai / jo baddha spRSTa Adi 5 pAMca bhAvaniteM rahita pUrNajJAnaghanasvabhAva AtmAkaM jANi zraddhAna karanA paryAyabuddhi na rahanA yaha upadeza hai| tahAM koI kahai -- aisA AtmA pratyakSa to dIkhe nAhIM ara vinAdIkhe zraddhAna karanA 5 tau jhUThA zraddhA hai| tAkUM kahiye dIkhehIkA zraddhAna karanA yaha to nAstikamata hai / jinamatameM Wan Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ting Ting "Ting + $ + 5 + Zhe + $ Wan to pramANa pratyakSa parokSa doU mAniye haiN| so AgamapramANa parokSa hai, tAkA bheda zuddhanaya hai, pa... so isa zuddhanayakI dRSTikari zuddhaAtmAkA zraddhAna karanA, kevala vyavahAra pratyakSahIkI ekAnta 15 na karanA / ihAM isa zuddhanayakU mukhya kari kalazarUpa kAvya hai| mAlinIchandaH na hi vidadhati bahaspRSTabhAvAdayo'mo smu ritara to peza kara atimAm / anubhavatu tameva dyotamAnaM samantAjjagadapagatamohIbhUya samyaksvabhAvam // 11 // artha-TIkAkAra upadeza karehaiM, jo jagatake prANisamUha so tisa samyaksvabhAvakU anubhavana ' + krau| jAvirSe e baddha spRSTa Adi bhAva haiM te pragaTapaNe isa svabhAvake upari tarate haiM, toU pratiSThAkU nAhIM prApta hoya haiM, jAte dravyasvabhAva tau nitya hai ekarUpa hai ara e bhAva anitya haiM ma aneka rUpa haiN| paryAya hai so dravyasvabhAvamaiM nAhIM praveza kare hai upari hi rahe hai| kaisA yaha zuddha . svabhAva ? sarva avasthAmai prakAzamAna hai| kaise hoyakari anubhava karo? apagatamohIbhUya kahiye / 9 duri bhayA hai moha jAkA aisA hoyakari / jAte mohakarmaka udayajanita mithyAtvarUpa ajJAna jete haiM - tete yaha anubhava yathArtha nAhIM hoya hai| bhAvArtha-zuddhanayakA viSayasvarUpa AtmAkA anubhava karo yaha upadeza hai| AgeM isahI 15 arthaka kalazarUpa kAvya pheri kahe haiM, jo aisA anubhava kIye Atmadeva pragaTa pratibhAsamAna hai| shaarduulvikriidditcchndH| Wan bhUtaM bhAntamabhUtameva rabhasAnirbhiya bandhaM suvIryayantaH kila kopyaho kalayati vyAhatya mohaM haThAt / AtmA''tmAnumabaikagamyamahimA vyakto'yamAste dhruva, nityaM karmakalapakavikalo devaH svayaM zAzvataH // 12 // Wan artha-jo koI subuddhi, samyagdRSTi, bhUta kahiye pahale bhayA ara bhAta kahiye vartamAnakA ara 1- abhUta kahiye AgAmI hoyagA aisA tIna kAlasaMbaMdhI karmakA bandhakU apane AtmA tatkAla zIghra " nyArA kari, bahuri tisa karmake udayake nimittateM bhayA jo mithyAtvarUpa ajJAna tAkU apane " + $$ + $ $ $ Le Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Li kktt5******** Wan Wan Wan 5 balapuruSArthateM nyArA kari aMtaraMgavirSe abhyAsa kare dekhe to yaha AtmA apane anubhavahI kari jAnaneyogya hai pragaTa mahimA jAkI aisA vyakta anubhavagocara nizcala zAzvata nitya karmakalaMkakardama rahita aisA Apa stuti karaneyogya deva tiSThe hai / Wan bhAvArtha -- zuddhanakI dRSTikari dekhIye tau sarvakarmaniteM rahita caitanyamAtra deva avinAzI AtmA aMtaraMga viSai Apa virAje hai / yahU prANI paryAyabuddhi bahirAtmA yAkUM bAhya here hai so baDA 5 ajJAna hai / Age zuddhayakA viSayabhUta AtmAkI anubhUti hai sohI jJAnakI anubhUti hai aisA AgalI gAthAkI sanikAke artharUpa kAvya kahe haiM / 1 Wan Wan vasantatilakA chaMda AtmAnubhUtiriti zudvanayAtmikA yA, jJAnAnubhUtiriyameva kileti bubudhvA / AtmAnamAtmani nivezya suninprakampa me ko'sti nityamavabodhadhanaH samantAt // 13 // 62. phra 5 Wan Wan phra 5 phaphaphaphaphaphaphaphapha phra artha -- aiseM jo pUrvoktazudvanayasvarUpa AtmAkI anubhUti kahiye anubhava hai sohI yaha jJAnakI anubhUti hai aiseM pragaTa jAnakAri, bahuri AtmAviSai AtmAkUM nizcaya sthApikari, ara sadA sarvatarapha eka jJAnaghana AtmA hai aisA dekhanA / Wan Wan bhAvArtha -- pahaleM samyagdarzana pradhAnakari kayA thA aba jJAnakUM pradhAnakari kahe haiN| jo yaha 5 zuddhayakA viSayasvarUpa AtmAkI anubhUti hai sohI samyagjJAna hai| isa artharUpa gAthA kahai haiM gAthA - jo passadi appANaM abaddhapuDhaM aNaNNamavisesaM / apadesasutamajyaM passadi jiNasAsaNaM savvaM // 15 // yaH pazyati AtmAnaM avadvaspRSTamananyamavizeSaM / apadeza sUtramadhyaM pazyati jinazAsanaM sarvaM // 15 // Wan Wan Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : + maya + + + + + + + + + AtmakhyAtiH-yeyamavahaspRSTasyAnanyaspa niyatasya vizeSasthAsaMyuktasya cAtmanonubhUtiH sA salva khilasya jinazAsanasyAnubhUtiH zrutajJAnasya svayamAtmatvAttato jJAnAnubhUtiH khAtmAnubhUtiH kiMtu tadAnIM sAmAnya vizeSAvirbhAva-bhA tirobhAvAbhyAmanubhUyamAnamapi jJAnamabuddhalubdhAnAM na svadate / tathAhi-payA vicitravyaMjanasaMyogopajAtasAmAnya vizeSa- .. tirobhAvAvirbhAvAbhyAmanubhayamAna lavaNaM lokAnAmadhAna dhAnAM badate na punaranyasaMyogazUnyatopajAtasAmAnya vizeSAvirbhAvatirobhAvAmyAM / atha ca yadeva vizeSAvirbhAvanAnubhUyamAnaM lavaNaM tadeva sAmAnyAvibhAvenApi tathA vicitra- .. jhayAkArakaraktitvopajAtasAmAnyavizeSatirobhAvAvirbhAvAbhyAmanubhayamAnaM jJAnamatruddhAnAM jJeyalubdhAnAM svadate na punaranyasaMyogazUnyatopajAtasAmAnya vishessaavirbhaavtirobhaavaabhyo| atha ca yadeva vizeSAvirbhAvanAnubhUyamAnaM jJAnaM tadeva sAmAnyA. virbhAvanApyalubdhavRddhAnAM yathA saiMdhavakhilyonyadravyasaMyogAvyacchedena kevala evAnubhayamAnaH sarvatopyekalavaNarasatvAllavaNatvena 1 svadate tathAtmApi paradravyasaMyoganyavacchedena kevalaevAnubhUyamAnaH sarvatopyeka vijJAnaghanatvAt jJAnatvena svdte| ___ artha-jo puruSa AtmAkU avaddhasTaSTa ananya avizeSa ihAM upalakSaNateM pUrvokta niyata asaMyukta e|| doU vizeSaNabhI lenA aisA dekhe hai, so sarvajinazAsanakU dekhe hai| kaisA hai jinazAsana ? apadeza kahiye vAhyadravya zruta bahuri sAnta kahiye jJAnarUpa abhyantara bhAvabhuta e doU haiM madhya jAke aisA hai| ___TIkA-jo yaha abaddhaspRSTa ananya niyata avizeSa asaMyukta aise pAMcabhAvasvarUpa AtmAkI anubhUti sohI nizcayakari samasta jinasAsanakI anubhUti hai| jAte zrutajJAna hai so Apake __ AtmAhI hai , tAteM yaha ApA jo AtmAkI anubhUti hai sohI jJAnakI anubhUti hai| ihAM yaha / / vizeSa hai, jo, sAmAnyajJAnakA to AvirbhAva kahiye pragaTapaNA ara vizeSa jJeyAkArajJAnakA + tirobhAva kahiye AcchAditatAkari jJAnamAtrahI jaba anubhavakariye taba jJAna pragaTa anubhavamaiM - Ave hai| toU je ajJAnI haiM ara zeyaniviSe lubdha kahiye Asakta haiM tinikU svAdarUpa na hoya / Wan hai, sohI pragaTa dRSTAMtakari dikhAveM / jaise anekaprakArake vyaJjana kahiye tarakArI Adi bhojana,' - tinike saMyogakari upanA sAmAnya lUNakA tau tirobhAva ara vizeSa lUNakA AvirbhAva, tAkari .. anabhava ASatA jo sAmAnyalaNakA tirobhAva laNa, sohI je ajJAnI ara vyajanavilubdha aiseM / + + + + + + Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaWan Wan ma manuSya, tinikU lUNakA vizeSabhAvaspa je dhyAna ripantikAhI svAda aavehai| bahuri anyake saMyoga ke - rahitapaNAteM upajA sAmAnyakA tau jAmeM AvirbhAva ara vizeSakA jAmai tirobhAva aisA bhAkkari " ekAkAra abhedarUpa lUNakA svAda nAhIM Ave hai| bahuri paramArthakari dekhiye taba jo vizeSakA // " AvirbhAvakari anubhavamai AvatA kSArarasarUpa lUNa hai so hI sAmAnyakA AvirbhAvakari anubhavameM / AvatA kSArarasarUpa lUNa hai| taise hI anekAkAra zeyanikA AkArakari karaMbita kahiye mizrarUpa / 5 sArikhApaNAkari sAmAnyakA tau jAmai tirobhAva ara vizeSakA jAmeM AvirbhAva aisA bhAvakari / anubhavamai AvatA jo jJAna, so, je ajJAnI haiM ara jJeyanivive lubdha haiM Asakta haiM, tinikU vizeSa / ma bhAvarUpa bheda anekAkArarUpa svAdamai Ave hai| vahuri anyajJevAkArake saMyogate rahitapaNAteM upajA 1- sAganyakA jAmeM AvirbhAva ara vizeSakA jAmai tirobhAva aisA ekAkAra abhedarUpa jJAnamAtra 1 so anubhavamai svAdarUpa nAhIM Ave hai / ara paramArtha vicArie taba jo vizeSake AvirbhAvakari jJAna anubhavamaiM Ave hai, sohI sAmAnyakA AvirbhAvakari jJeyavi. Asakta nAhIM hai ara jJAnI haiM tinike anubhavameM Ave hai / bahuri jaileM lUgakI DalI anyadravyake saMyogakA abhAvakari kevala eka lUNamAtra anubhavana karate sante eka lUgarasa kSArasagAkare lugaraNAkari svAdamaiM Ave hai / tesaiM - AtmAbhI paradravyake saMyogate nyArA bhAvakari eka bhAvakari anubhavana karate sante sarvataraphateM vijJAnavana svabhAvateM jJAnapaNAkari svAdameM Ave hai|| bhAvArtha-yahAM AtmAko anubhUti sohI jJAnako anubhUti kahI, tahAM ajJAnIjana haiM te .. - jJeya je indriyajJAna ke viSaya tinahivi lubdha haiM, so tinita aneka AkArarUpa bhayA jJAna, tAkU hI jJeyamAtra AsvAde haiM. / bahuri jJeyanita bhinna jJAnamAtrakA AsvAda nAhIM le haiM / yAteM je jJAnI - " haiM ara jJeyanita lubdha nAhIM haiM te ekAkAra jJeyaniteM nyArA jJAnahIkA AsvAda kare haiN| jaise 5 vyaJjananiteM nyArI lUNakI DalIkA kSAramAtra svAda Ave taiseM AsvAde haiN| yAte jo jJAna hai pra " sohI AtmA hai ara AtmA hai sohI jJAna hai / aiseM guNIguNakI abhedadRSTimaiM AyA, jo sarva Ya Ya Ya $55 + + Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paradravyate nyArA apane payonivirSe ekarUpa nizcala apane guNaniviyeM ekarUpa paranimitta bhaye , bhAvaniteM bhinna apanA svarUpakI anubhavana hai sohI jJAnakA anubhavana hai| ara yaha anubhavana hai 15 so bhAvazrutajJAnarUpa jo jinazAsana tAkA anubhavana hai| zuddhanyakari yAmaiM kichU bheda nAhIM hai| aba isahI arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| pRthvIchandaH akhaMDitamanAkulaM jvaladanantamaMta himahaH paramamastu naH sahajamudvilAsaM sadA / ciducchalananirbharaM sakalakAlamAlambate yadekarasamullasallaghapAkhilyalIlAyitam // 14 // artha-AcArya kahe haiM, jo tat kahiye so parama utkRSTa maha kahiye teja prakAzarUpa hamAre hoU, jo sadAkAla caitanyakA ucchalana kahiye pariNAmAna tAkAra bhayA jaise lUNakI DalI eka kSArarasakI lIlokU Alambana kare hai, taiseM eka jJAnasasvarUpakU AlaMbana kara hai| bahuri so teja kaisA hai ? ' akhaMDita hai, jAmeM zeyanikA AkArarUpa nAhIM khaMDate hai| bahuri phaisA hai ? anAkula hai, jAmaiM karmake nimittate bhaye rAgAdaka tinikari bhaI jo AkulatA so nAhIM hai| bahuri kaisA hai ? ' 'antarbahiranantaM jvalat kahiye aMtarahita avinAzI jaise hoya taiseM / aMtaraMga to caitanyabhAvakAra daidIpyamAna anubhavameM Ave hai ara bAhya vacanakAyakI kriyAkari pragaTa dedIpyamAna ho hai, jAnyA / // jAya hai| bahuri sahaja kahiye svabhAvakari bhayA hai, kAhUne racA nAhIM hai bahuri 'sadA udvilAsa kahiye niraMtara udayarUpahai vilAsa jAkA ekarUpa pratibhAsana hai| bhAvArtha-AcArya ne prArthanA karI hai, jo yaha svarUpa jyotirjJAnAnandamaya ekAkAra hamAre // sadA prApta raho, aisA jAnanA / AgeM AgilI gAthAkI sucanikAkA zloka hai| ___ anuSTupchandaH eSa jJAnapano nityamAtmasiddhimabhIpsubhiH / sAdhyasAdhakamAdena dvidhaikaH samupAsyatAm // 15 // 55+ma+++++phaWan if $ $$ $ Ting Ting Ting Ting 555 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 + + + artha-yaha pUrvokta jJAnasvarUpa nitya AtmA hai, so siddhi jo svarUpakA prApti sAke icchaka puruSanikari sAdhyasAdhakabhAvake bhedakari doya prakArakari ekahI sevaneyogya hai, so sevo| bhAvArtha-AtmA tau jJAnasvarUpa ekahI hai, paraMtu yAkA pUrNarUpa sAdhyabhAva hai ara apUrNarUpa 5 sAdhakabhAva hai, aiseM bhAvabhedakari doya prakArakari ekahI sevnaa| tahAM darzanajJAnacAritrarUpa sAdhakabhAva hai, sohI gAthAmaiM kahyA hai / gAthA dasaNaNANacarittANi sevidavvANi sAhuNA nnicch| tANi puNa jANa tiNNivi appANaM caiva nnicchydo||16|| nIce likhI eka gAthAkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| ma tAtparyadRci TIkA milatI hai yaha chApI hai| AdA khu majjha NANe AdA me dasaNe caritte y| AdA paJcakkhANe AdA meM saMvare joge| AtmA sphuTaM mama jJAne AtmA meM darzane cArine ch| AtmA' pratyAkhyAne AtmA me saMvare yoge // tAtparyavRttiH-AdA zuddhAtmA su sphuTaM majjha mama bhavati kA viSaye NANe AdA me daMsaNe carite ya AdA paJcakhANe AdA me saMvare joge smygjnyaandrshncaaritrprtyaaruupaansNbryogbhaavnaavissye| yoge koH nivikalpasamAdhau . paramasAmAyike paramadhyAne caityeko bhAvaH bhogAkAMkSAnidAnabaMdhazalyAdibhAvarahite zuddhAtmani dhyAte sarva samyagnAnAdika lamyata ityarthaH evaM zuddhanayavyAkhyAnamukhyatvena pramathasyale gAthAtrayaM gataM / ita Urdhva bhaMdAbhedaratnatrayamukhyatvena gAthA- 4 prayaM kathyate tadyathA-prathama gAthAyAM pUrvArddhana bhedaratnatrayabhAvanAmaparArddhana cAbhedaratnAyabhAvanAM kathayati / bhASA-artha--samyagdarzana jJAna cAritra pratyAkhyAna saMvara yoga bhAvanA meM mere zuddha AtmA ho Wan s jAtI hai arthAt bhogAkAMkSA nidAna baMdha zalya Adi rahita zuddha AtmAkA dhyAna karanese samya + + + pra Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan pitttkkkkkkk Wan 5 darzanajJAnacAritrANi sevitavyAni sAdhunA nityaM / tAni punarjAnIhi trINyapyAtmAnameva nizcayataH // 16 // AtmakhyAtiH -- venaiva hi bhavenAtmA sAdhyaM sAdhanaM ca syAttavAyaM nityamupAsya iti svayamAya pareSAM vyavahAreNa 5. " sAdhunA darzanajJAnacAritrANi nityamupAsyAnIti pratipAdyate / tAni punastrINyapi paramArthenAtmaika eva vastvaMtarAbhAvAt yathA devadattasya kasyacit jJAnaM zraddhAnamanu varaNaM ca devadattasya svabhAvAnatikramAddevadatta eva na vastvaMtaraM tathAtmanyapyAtmano jJAnaM zraddhAnamanucaraNaM cAtmasvabhAvAnatikramAdAtmaiva na vastvaMtaraM tata AtmA eka evopAsya iti svayameva pradyotate sa kila / Wan phra phrafa phaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 5 cu TIkA - yaha AtmA jisabhAtrakari sAdhya tathA sAdhana hoya, tisahI bhAvakari nitya upAsana karane yogya hai sevane yogya hai / aiseM Apa vicAri bahuri para nikkU vyavahArakari pratipAdana kare haiM, sAdhupuruSanikari darzanajJAnacAritra haiM te sadA sevaneyogya haiM / bahuri paramArthakari dekhiye taba jo 1 tIno hi eka AtmAhI hai, jAtaiM e anya vastu nAhIM hai AtmAhIke paryAya haiN| jaiseM koI devadattanAma puruSakA jJAna, zraddhAna, AcaraNa hai, te titake svabhAvakUM nAhIM ullaMghate vateM haiM / tAteM te devadatta puruSahI hai anya vastu nAhIM hai / taiseM AtmAviSaibhI AtmAkA jJAna, zradvAna, AcaraNa haiM te AtmAke svabhAvakUM nAhIM ullaMghi vateM hai / tAteM AtmAhI hai anyatrastu nAhIM hai / tAteM yaha siddha 5 15 bhayA, jo eka AtmAhI sevana karaneyogya hai / yaha Apa ApahI prakAzamAna ho hai / 1 phra Wan bhAvArtha --- darzana, jJAna, cAritra tIna kahe te AtmAhI ke paryAya haiM kichU nyAre vastu nAhIM haiM / 5 tAtai sAdhupuruSanikUM eka AtmAhIkA sevana karanA yaha nizcaya hai| bahuri vyavahArakari anyakUM 45 yaha hI upadeza krnaa| Age isahI arthakA kalazarUpa zloka kahe haiM / 5 darzanajJAnacAritraistritvAdekatvataH svayaM 1 meko mecakazcApi samamAtmA pramANataH // 16 // Wan artha - sAdhupuruSakari darzanajJAnavAritra haiM te niraMtara sevane yogya haiM, bahuri tIna haiM tauU nizcayanayateM eka AtmAhI jAnUM / Wan Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan artha - yaha AtmA pramANadRSTikari dekhIye saba ekaikAla mecaka kahiye aneka avasthArUpa bhI hai samaya ara amecaka kahiye eka avasthArUpa bhI hai / jAteM yAkai darzana-jJAna-vAritrakari tau tInapaNA hai| bahuri Apakari Apake ekapaNA hai / I Wan bhAvArtha -- pramANadRSTi trikAlAtmaka vastu dravyaparyAyarUpa dekhiye hai, tAteM AtmakA bhI yugapat ekAnekasvarUpa dekhanA / AmaiM nayavivakSA kahe haiN| darzanajJAna cAritraistribhiH pariNatatvataH / phra pha 95 55 555555 Wan Wan Wan Wan Wan Wan eko'pi trisvabhAvatvAdavyavahAreNa mecakaH // 17 // artha-vyavahAradRSTikari dekhiye taba AtmA eka hai, tauU tIna svabhAvapaNAkari mecaka kahiye Wan anekAkArarUpa hai / jAteM darzana jJAna cAritra ini tIna bhAvanikari pariName hai / I bhAvArtha -- zuddhadravyArthikanayakari AtmA eka hai isa nayakUM pradhAnakari kahiye taba naya gauNa bhayA, so eka tInarUpa pariNamatA kahanA sohI vyavahAra bhayA, asatyArtha bhI bhayA, aiseM vyava Wan sarvabhAvAntaradhvaMsisvabhAvatvAdamecakaH // 18 // artha - paramArtha jo zuddhanizcayanaya tAkari dekhiye taba pragaTa jJAyakajyotirmAtrakari AtmA eka 5 svarUpa hai / jAtaiM yAkA zuddhadravyArthikanayakari sarvahI anyadravya ke svabhAva tathA anya nimittateM bhaye 5 vibhAva, tinikA dUra karanerUpa svabhAva hai, yAteM amecaka hai, zuddha ekAkAra hai I Wan bhAvArtha - bhedadRSTikaM gauNa kahi abhedadRSTikari dekhIye taba AtmA ekAkAra hI hai, so hI amecaka hai| Age pramANanayakari mecaka amecaka kahyA so isa ciMtAkU meTi jaise sAdhyakI siddhi Wan hAranayakari darzanajJAnacAritrapariNAmakari mecaka kahyA hai / aba paramArthanayakari kahe haiM / paramArthena tu vyaktannAddatvajyotiSaikakaH / phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha hoya taiseM karanA yaha kahe haiM / AtmacintayaivAlaM mecakAmecakatvayoH / darzana vAritraH siddhirna cAnyathA // 16 // L Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapha ka Wan artha -- yaha AtmA mecaka hai, bhedarUpa anekAkAra hai, tathA amecaka hai, abhedarUpa ekAkAra hai| pha samaya aisI ciMtAkari to pUri paDo, sAdhya AtmAkI to siddhi hai so darzana jJAna cAritra ini tIni bhAvanikara hI hai, anyaprakAra nAhIM hai yaha niyama hai / 6 bhAvArtha- AtmAkI zuddhadravyArthikanayakari siddhi bhaI aisA zuddhasvabhAva sAdhya hai, so paryA yArthikasvarUpa vyavahAranayahIkari sAdhiye hai, tAteM aiseM kayA hai, jo bhedAbhedakI kathanI kari, Wan kahA? jaise sAdhyakI siddhi hoya taiseM karanA vyavahArI jana paryAyahImaiM samajhe haiM tAteM darzanajJAna pha Wan 5 Wan Wan Wan Wan Wan 5 cAritra tIna pariNAma haiM sohI AtmA hai / aiseM bhedapradhAnakari abhedakI siddhi karanI kahI / Age isI prayojana gAthA doya dRSTAMtakAra kahe haiN| gAthA phrafa phaphaphaphaphapha jaha NAma ko vi puriso rAyANaM jANiUNa saddahadi / Wan to taM aNucaradi puNo atthatthIo payatteNa // 17 // evaM hi jIvarAyA NAdavvo taha ya saddahe davyo / aNucaridavvo ya puNo so ceva du mokkhakAmeNa // 18 // phra Wan yathAnAma kopi puruSo rAjAnaM jJAtvA zraddadhAti / tatastamanucarati punararthArthikaH prayatnena // 17 // evaM hi jIvarAjo jJAtavyastathaiva zraddhAtavyaH / anucaritavyazca punaH sa caitra tu mokSakAmena // 18 // Wan AtmakhyAtiH--yathA hi kazcitpuruSo'rthArthI prayatnena prathamameva rAjAnaM jAnIte tatastameva zraddhace tatastamevAnucarati / tathAtmanA mokSArthinA prathamamevAtmA jJAtanyaH tata sa eva zraddhAvanyaH tataH sa evAnucaritanyazca sAdhyasiddhestathAnyathopa pattyanupapattibhyAM / tatra yadAtmanonubhUyamAnAnekabhAvasaMka repi paramavivekakauzalenAyamahamanubhu tirityAtmajJAnena saMgaccha mAnameva tathevipratyayalakSaNaM zraddhAnaM caraNamutplavamAnamAtmAnaM sAdhayatIti sAdhyasiddhestathopapatreH yadAtvAbAlagopAlameva Wan Wan Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaWan $ $ $ $ 5 sakalakAlameva svayamevAnubhUyamAnepi bhagavatyanubhUtyAtmanpanAdibaMdhavazAt paraiH samamekatvAvyavasAyena vimUDasyAyamahamanubhUtirityAtmajJAnaM nolavate tadabhAvAdanAnakharagazradvAnasamAnatvAcchraddhAnamapi notvavate tadA samastabhAvAMtaravidekena Wan . niHzaMkameva sthAtumazakyatvAdAtmAnucaraNamanutyuvamAnaM nAtmAnaM sAdhayatIti saadhysiddhrnythaanuppciH| artha-jaise koI puruSa dhanakA arthI rAjAkU jANikari zraddhAna kare, tApIche tAkU bahuta yasakari / anucare, tAkI nIkai sevA krai| aise hI mokSakA arthI puruSakari jIvanAmA rAjApU jAnanA, pIche taise hI tAkA zraddhAna karanA, pIche tAkA anucaraNa karanA, anubhavakari tanmaya honaa| TIkA-nizcayakAre jaise koI dhanakI arthI puruSa baDA udyamakari prathama to rAjAkU jAne, jo // yaha rAjA hai| pIche tisahIkA zraddhAna karai, jo yaha avazya rAjA hI hai, yAkA sevana kIye avazya dhanakI prApti hoygii| pIche tisahIkA anucaraNa kare, sevana kare, AjJAmai pravarte, vAkU prasanna // karai / taiseM hI mokSakA arthI puruSakari prathama tau AtmAkU jAnanA, pIche tisakA zraddhAna karanA, jo yahahI AtmA hai, yAkA AcaraNa kIyeM avazya karmaniteM chuTiyegA, pIche tisahIkA anucaraNa, karanA, anubhavakari tAmeM lIna honA / jAte sAdhya jo niSkarmAvasthArUpa abhedazuddharUpa, tAkI / / aiseMhI siddhi hai anyathA anupapatti hai| tahAM jisakAla AtmAke anubhavameM Avate je aneka / paryAyarUpa bhedabhAva, tinikari saMkara kahiye mizritapaNA hote bhI, paramaviveka kahiye sarvaprakAra ke bhedajJAna, pravINapaNAkari yaha anubhUti hai, so hI maiM huuN| aisA AtmajJAnakari prApta hotA yaha " AtmA jaiseM jANyA taisA hI hai, aisI pratIti hai lakSaNa jAkA aisA zraddhAna udaya hoya hai|' tisa hI kAla samasta anyabhAvakA bheda honekari niHzaMka ThaharanekU samartha honete AsmAkA AcaraNa udaya hotA saMtA AtmAkU sAdhe haiN| aise tau sAdhya AtmAkI siddhi kI, tathA upapatti hai taiseM hI hoya tAkU tathA upapatti kahiye / bahuri jisa kAla aisA anubhUtisvarUpa bhagavAn AtmA bAla (gopAla)tAI sadAkAla ApahI anubhavamaiM Avatai saMte bhI anAdi baMdhake / kazate paradravyanisahita ekapaNAke adhyavasAya kahiye nizcayakari mUDha jo ajJAnI tAke yaha anuja 5 5 5 Zhe $ $ Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - $ $ $ $ $ 9 bhUti hai / so maiM hUM aisA AtmajJAna nAhIM udaya hoya hai| tAke abhAvateM vinA jANekA zraddhAna mayA- gadhAke siMgasArikhe hoya hai / aiseM zraddhAna bhI nAhIM udaya hoya hai / tisa kAla samasta anyabhAva nikA bheda na honekari nizaMka AtmAvi tiSThanekA asamarthapaNAteM AtmAkA AcaraNa na hotA. saMtA AtmAkU nAhIM sAdhe hai aise sAdhyaAtmAkI siddhikI anyathAanupapatti hai / aura prakArakari .. na hoya tAkU anyathAnupapatti khiye| 9 bhAvArtha-sAdhya AtmAkI siddhi darzanajJAnacAritrahIkari hai, anyaprakAra nAhIM hai jAteM pahale to AtmAkU jANai, jo yaha jAnanahArA anubhavameM Ave hai so meM hUM pIche yAkI pratItirUpa " zraddhAna hoya vinAjANe zraddhAna kAhekA ? bahuri pIche samasta anyabhAvanita bhedakara ApavitraM / thira hoya aisI siddhi hai| bahuri jaba jANe nAhIM taba thiratA kaunameM kareM ? tAteM anyaprakAra siddhi nAhIM hai, aisA nizcaya hai / aba isahI arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| mAlinIchandaH kathamapi samupAnatritvamapyekatAyA apatitamidamAtmajyotiragacchadaccham / satatamanubhavAmonannacaitanyacida na khalu na khalu yasmAdanyathA sAdhyasiddhiH / / 20 // nanu jJAnatAdAtmyAdAtmAtmAnaM nityamupAsta eva kutabadupAsyatvenAnuzAsyata iti cenna yato na khalvAtmA jJAnatAdAWan tmyepi kSaNamapi jJanamupAste svayaM cubodhitayuddhatvakAraNapUrvakatvena jJAnasyotpatta: / tarhi tatkAraNAtpUrvamajJAnaevAtmA ! nityamevApratibuddhatvAdevametat / tarhi kiyaMtakAlamayamapratibuddho bhvtiitybhidhiiytaaN| ____ artha-AcArya kahe haiM, jo yaha Atmajyoti hai, tAhi hama niraMtara anubhave haiN| kaisA hai ? anaMta avinazvara jo caitanya so hai cihna jAkA, kAhete anubhave haiM ? jAte yAke anubhavavinA .. anyaprakAra sAdhya AtmAkI siddhi nAhIM hai| kaisA hai yaha Atmajyoti ? kathaMcitprakAra aMgIkAra / Wan kiyA hai tInapaNA jAneM, tauU ekapaNAteM cyuta na bhayA hai| bahuri kaisA hai ? nirmala jaise hoya taiseM udayakU prApta hotA hai| Wan $ $ $ Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + Wan + + + + + ____ bhAvArya-AcArya kahe haiM, koIprakAra paryAyadRSTikari jAkai tInapaNA prApta hai, toU zuddhadravya .. " dRSTikari jo ekapaNAteM nAhIM cyuta bhayA hai, aisA Atmajyoti anaMta caitanyasvarUpa nirmala udayakU , " prApta hotA, tAhi sama niraMtara anubhave haiN| aise kahanete aisA bhI Azaya jAniye, jo samyamdRSTi 72" puruSa haiM, te aise hI anubhava karau, jaiseM hama anubhave haiM aise jaannaa| AgeM koU tarka kare hai, jo / Wan AtmA to jJAnate tAdAtmyasvarUpa hai, judA nAhI, tAteM jJAnako nitya seve hI hai| jAnakA upAsaneyogyapaNAkari yAkU kAhete zikSA dIjiye hai ? tahAM AcArya kahe haiM, jo yaha aiseM nAhIM / hai, tAteM AtmA jJAnakari tAdAtmyarUpa hai, tauU eka kSaNamAtra bhI jJAnakU nAhIM se hai| jAte hai 1- svayaMbuddhatva kahiye ApahIkari jAnanete tathA bodhitabuddhatva kahiye parake janAvanekari yAkai jJAnakI utpatti hoya hai| ke tau kAlalabdhi Avai taba Apa hI jANi le, kai koI upadeza denevAlA // mile taba jANe, jaise sUtA puruSa ke to Apa hI jAgai kai koI jagAvai taba jagegA? aise ihAM pheri pUche haiM, jo aise hai, to, jAnnekA kAraNa pahalI AtmA ajJAnI hI hai| jAteM sadA hI yAkai apratibuddhapaNA hai| tahAM AcArya kahe haiM, yaha aise hI hai, ajJAnI hI hai| bahuri pheri pUche haiM, jo yaha AtmA kaitai ekakAla apratibuddha hai sau khii| tahAM AcArya kahe haiM / gAthA kamme NokammIi ya ahamidi ahakaM ca kamma Nokamma / Wan jA esA khalu buddhI appaDibuddho havadi tAva // 19 // karmaNi nokarmaNi cAhamityahakaM ca karma nokrm| __yAvadeSA khalu buddhirapratibuddho bhavati tAvat // 19 // tAtparyavRttiH-kamme karmaNi jJAnAvaraNAdidravyakarmaNi rAgAdibhAvakarmaNi ca Nokammali ya zarIrAdinokarmaNi ca kA ahamidi ahamiti pratItiH ahakaM ca kamma NokammaM ahakaM ca karma nokarmeti pratItiH yathA ghaTe varNAdayo muNA ghaTA- ' 1- kArapariNatapudgalaskaMdhAzca varNAdiSu ghaTa inyabhedena jA yAvaMtaM kAlaM esA eSA pratyakSIbhUtA khalus phuTaM buddI karmanokarmaNA / saha zucuIkasvabhAvanijaparamAtmavastunaH ekA buddhiH appaDibuddho apratibuddhaH svasaMvittizUnyo bahirAtmA idadi bhavati // 5 5 5 } } $ 55 55 + + 5 + + Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA va DAra tAva tAvatkAlamiti / atra bhedavijJAnamUlaM zuddhAtmAnubhUtiH svataH svayaMyuddhApekSayA parato ghA bodhitayuddhApekSayA ya labhaMte te puruSAH zubhAzubhabahirdravyeSu vidyamAnepapi mukarUMdavadavikarA bhavaMtIti bhAvArthaH / atha zuddhajIve yadA rAgAdirahitapariNAmastadA mokSo bhavati / ajIve dehAdau yadA rAgAdipariNAmastadA dhaMdho bhvtiityaakhyaati| ___AtmakhyAti:---yathA sparzarasagaMdhavarNAdibhAveSu pRthavanodarAdyAkArapariNatapudgalaskaMdheSu ghaToyamiti ghaTe ca sparzarasagaMdhavarNAdibhAvAH pRthucunodarAdyAkArapariNatapudgalaskaMdhAzcAmI iti vastvabhedenAnubhUtistathA karmaNi mohAdiSvaMtaraMge', hai nokarmaNi zarIrAdiSu bahiraMgeSu cAtmatiraskAriSu pudgalapariNAmeSvahamityAtmani ca karmamohAdayo'taraMgA nokarmazarIrAdayo bahiraMgAzcAtmatiraskAriNaH pudgalapariNAmA amI iti vastvabhedena yAvaMtaM kAlamanubhUtistAvaMtakAlamAtmA bhavatyapratibuhaH / yadA kadAcidyathArUpiNo darpaNasya svaparAkArAvabhAsinI svacchateva banherauSNyaM jvAlA ca tathA nIrUpasyAtmanaH svaparAkArAvamAsinI jJAtRtva pudgalAnAM karmanokarma caMti svataHparato vA bhedavijJAnamUlAnubhUtirutpatsyati tadaiva pratibuddho + bhaviSyati / ___ artha-jete yA AtmAkai karma je jJAnAvaraNAdi dravyakarma bhAvakarma bahuri nokarma je zarIrAdika tinivirSe yaha karma nokarma haiM, te meM hUM ara e karmanokarma haiM te mere haiM aisI buddhi hai, tete yaha AtmA apratibuddha hai-ajJAnI hai| ___TIkA-jaise sparza, rasa, gaMdha, varNa Adi bhAvanimeM ara pRthu kahiye cauDA ara budhna kahiye nIce avagAharUpa aisA udara AdikA AkArarUpa pariNaye jo pudgalake skaMdha, tinivirSe yaha ghaTa hai araghaTa kara visparza, rasa, gaMdha, varNAdi bhAva haiM ara pRthubughnodarAdike AkAra pariNaye pudgalaskaMdha haiM,aiseM vastu abhedakarianubhUti hai| taiseM karma je moha Adi aMtaraMgapariNAma ara nokarma zarIra Adi bAhyavastu,te kese haiM ? pudgalake pariNAma haiM ara AtmAke tiraskAra karanevAle haiN| tinivirSe yaha karmanokarma meM hUM, bahuri mohAdika aMtaraMgakarma ara zarIrAdi bahiraMga, te AtmAke tiraskAra karanevAle pudgalapariNAma te ra AtmAvirSe haiM / aise vastu abhedakari jete kAla anubhUti hai, terauM kAla AtmA apratibuddha hai ajJAnI hai, bahuri jisa koI kAlavirSe jaiseM rUpI darpaNakI svaparake AkArakA pratibhAsa karane vAlI svacchatA hI hai, ara uSNatA ara jvAlA agnikI hai, taiseM arUpI jo AtmA tAkI tau / - mAmalAsIrasAda jaina, sarApha Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 Apaparake jAnanahArI jJAtRtA hI hai jJAtApaNA hI hai ara karmano karmapudgalake hI haiM aisI ApahIteM 5 tathA parake upadezAdikarte bhedavijJAna hai mUla jAkA aisI anubhUti upajasI tisahI kAla pratibuddha hosI jJAnI hosI / maya phu 5 zrA bhAvArtha ---yahu AtmA janatAI aiseM jAne hai, jo sparza Adika tau pudgalameM hai ara pudgala sparzAdibhya hai| se hI jIva to karmanIkarma hai, ara karmanokarmamaya jIva hai tabatAI to ajJAnI Wan 5 hai| ara jaba yaha jAne, jo AtmA to jJAtAhI hai ara karmano karmapudgalakehI hai tabahI jJAnI hoya hai / jaise Arase meM agnikI jvAlA dIkhe tahAM aisA jAniye, jo jvAlA to agniviSai hI hai| ArAmai paiThI nAhIM / ara ArasA dIkhe hai, so ArasAkI svacchatA hI hai / aiseM karma nokarma ApameM paiThe nAhIM / AtmAkI jJAnasvacchatA aise hI hai, jAmaiM jJeyakA prativiMva dIkhe aiseM karmanorma jJeya haiM te pratibhAse haiM, aisA anubhava AtmAkai bhedajJAnarUpa ke to svayameva hoya ke 5 dezateM hoya, tisahI kAla jJAndI hoya hai / aba yAhI artha ke kalarUpa kAvya kahe haiM / mAlinI chandaH upa 34 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha kathamapi hi labhante bhedavijJAnamUcalitamanubhUti ye svato vAnyatayA / philana nimabhAnasabhAyasvabhAva kuravadavikArA saMtataM syusta eva // 21 // Wan nanu kathamayamapratibuddho lakS Wan artha - ye puruSa ApahItaiM tathA parake upadezateM koI prakArakari bhedavijJAna hai mUla upattikAraNa Wan jAkA aisI avicala nizcala apane AtmA anubhUti pAye haiM, tehI puruSa ArasekI jyoM Apa maiM pratibiMbata bhaye je anaMtabhAvanike svabhAva tinikari niraMtara vikArarahita hoya haiM, jJAnameM Wan Wan jJeyanike AkAra pratibhA tinikari rAgAdivikArakUM nAhIM prApta hoya hai / Wan maiM ziSya prazna kare hai, jo yaha apratibuddha ajJAnI kaise lakhiye tAke cinha kahau / tAkA pha uttararUpa gAthA kahe haiN| gAthA Wan Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + S 15 Wu 5 ahamedaM edamahaM ahamedasseva homi mama edN| aNNaM jaM paradavvaM sacittAcittamissaM vA // 20 // __ nIce likhI do gAthAoMkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| tAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chApI hai| jIveva ajI ve vA saMpadisamayahmi jattha uvjuttaa| tattheva baMdhamokkho hodi samAseNa NiddiTho / jIve vA ajIve vA saMpratisamaye yatropayuktaH / taura baMdhaH mokSo bhavati samAsena nirdissttH|| ___tAtparyavRttiH--jIveva svazuddhajIve vA ajIve vA dehAdI vA saMpadisamayani vartamAnakAle jattha uvajutto yatropayuktaH tanmayatvenopAdeyava dayA pariNataH tattheva tatraiva ajIve jIde vA baMdhamokkho ajIvahAdI baMdho. jIve zaddhAtmani mokSaH hAdi bhavati samAseNa Nidilo saMkSapeNa sarvajJanirdiSTa iti / atraiva jJAtvA sahajAnaMdaikasvabhAvanijAtmani ratiH kartavyA / tadvilakSaNe paradravye viratirityabhiprAyaH / athAzunizcayenAtmA rAgAdibhAvakarmaNAM kartA anupacaritAsa tavyavahAranapena meM dranyakarmaNAmityAvedayati / ____ artha-jaba yaha AtmA dehAdi paradravyameM lIna hotA hai taba isake karmokA baMdha hotA hai aura " jaba zuddhAmasvarUpameM lIna hotA hai usa samaya koMse mukta hotA hai| jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa bhaavss| Nicchayado vavahArA poggalakammANakattAraM // yaM karoti bhAvaM AtmA karttA sa bhavati tasya bhAvasya / nizcayataH vyavahAranayAt pudgalakarmaNAM kartA // tAtparyavRttiH--jaM kRNadi bhAvamAdA kacA so hodi tassa bhAvassa-yaM karoti rAgAdi bhAvamAtmA sa tasya mAvasya 55 5 5 5 5 + + + + 9 Wan + + / ajha Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + 5 do 55 5 55 5 5 K + + Asi mama putvamedaM ahamedaM cAvi puvakAlasi / hohidi puNovi majjhaM ahamedaM cAvi hossaami||22|| eyatta asaMmRdaM AdaviyappaM karedi sNmuuddho| bhUdatthaM jANaMto Na karedi du taM asaMmUDho // 22 // ahametadetadahametasyAsmi mamaitat / anyadyatparadravyaM sacittAcittamijaM vA // 20 // AsInmama pUrvametadetat ahamidaM ca pUrvakAle / bhaviSyati punarapi mama ahamidaM caiva punarbhaviSyAmi // 21 // etatvasadbhUtamAtmavikalpaM karoti saMmUDhaH / bhUtArthaM jAnana karoti tu tamasaMmUDhaH // 22 // 1 pariNAmasya kartA bhavati / Niccha pado-azuddhanizcayanayena azuddhabhAvAnAM zudvanizcayanayena zuddhabhAvAnAM kati bhAvAnAM pariNamanameva ka tvaM / vavahArA-anupacaritAsadbhUtavyavahAranayAt, poggalakammANa-pudgaladravyakarmAdInAM, kartAraM kaceti / kartAraM iti karmapadaM katteti kathaM bhavatIti cet prAkRte kvApi kArakavyabhicAroliMgavyabhicArazca / atra rAgAdInAM / jIvaH kati bhaNitaM te ca saMsArakAraNaM rAtaH saMsArabhayabhItena mokSAdhinA samastarAgAdivibhAvarahite zuddhadravyagumaparyAye svarUpe nija paramAtmani bhAvanA kartavyetyabhiprAyaH / evaM svataMtravyAkhyAnamukhatvena tRtIyasthale gAthAtrayaM gataM / atha yathA- " kopyaprativuddhaH agniriMdhanaM bhavati iMdhanamagnirbhavati agnirivanamAsIt iMdhanamagnirAsIt agniriMdhanaM bhaviSyati iMdhanama- .. nirbhaviSyatIti vadati tathA yaH kAlatrayepi deharAgAdiparadravyamAtmani yojayati so'pratibuddho pahirAtmA mithyAjJAnI / bhavatIti prarUpayati / ma artha--yaha AtmA nizcayanapase jina bhAvoMko karatA hai unakA kartA hotA hai aura vyavahAra- +nayase pudgalakarmokA karttA hotA hai| + + Wan R+F Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitukkkkkkkkkk Wan prabhU AtmakhyAtiH --- yathAgniriMdhanamastIM dhanamagrirastyagna righanamastadhanasyAprirastyagneriMghanaM pUrvamAsIdidhanasyAbhiH pUrvava mAsIdgneriMdhanaM punarbhaviSyatIMcanasyAgniH punarbhaviSyatItIMdhana evAsaddhU tAgriyikalpatvenApratibuddhaH kathitAhatadasmyetadahamasmi mamaitadastyetasyAhamasmi mametatpUrvamAsIdetasyAhaM pUrvamAsaM mamaitatpunarbhaviSyatyetasyAhaM punarbhaviSyAmIti 15 paradravyaevAsabhUtAtma trikalpatvenApratibuddho lakSyetAtmA / nAbhiriMdhanamasti dhanamagnirastyagniragnirastadhanarmidhanamasti / Wan nAgneridhanamasti naivanasyAdhirastyagneranirastodhanasyeM dhanamasti / nAgneriMghanaM pUrvamAsIndhanasyAgniH pUrvamAsIdagnerabhiH 5 pUrvamAsIdidhanasyaidhanaM pUrvamAsInnAgnedhinaM punarbhaviSyati vanasyAgniH punarbhaviSyatyagneragniH punarbhaviSyatIMdhanasyaidhanaM punarbhaviSyatIti kasyacidagnAveva sadbhUtAgnivikalpavannAhametadasmi naitadahamastyahamahasvetadattadasti na matadasti 5 naitasyAhamasmi mamAhamasmyetasyaitadasti na mamaitatpUrvamAsInnaitasyAhaM pUrvamAsaM mamAhaMpUrvamAsametasyaitatpUrvamAsInna mamaitatpunarbhaviSyati naitasyAhaM punarbhaviSyAmi mamAhaM punarbhaviSyAmyetasyaitatpunarbhaviSyatIti svadravya evaM sadbhUtAtmavikalpasya pratibuddhalakSaNasya bhAvAta / Wan artha- jo puruSa ApateM anya je paradravya-sacitta kahiye strIputrAdika, acitta kahiye dhanavAnyAdika, mizra kahiye doU jAmaiM aiseM grAmanagarAdika, tinikuM aiseM jAne kIM, maiM ehUM, tathA mai inakA hUM, tathA e mere haiM, tathA e mere pUrve the, tathA inikA mai pUrvai thA, tathA e mere AgAmI hoMge, tathA mai bhI inakA AgAmI houuNgaa| aisA jhUThA asatyArtha Atmavikalpa kare hai, so puruSa mUDha hai, mohI hai, ajJAnI hai / bahuri jo puruSa bhUtArtha jo paramArthaM vastusvarUpa tAkUM jANatA saMtA hai, so aisA jhUThA vikalpa nAhIM kare hai, so mUDha nAhIM hai, jJAnI hai| 5 5 phrafa phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan TIkA- pahale dRSTAMta kahe haiM, jaise koI puruSa iMdhana agnikU milyA dekhi aisA jhUThA vikalpa 5 kare, jo agni hai so iMdhana hai, tathA iMdhana hai so agni haiM, tathA amnikA iMdhana pUrve thA, iMdhanakA agni pUrve thA / tathA agnikA iMdhana AgAmI hoyagA ara iMdhanakA agni AgAmI 5 hoyagA / aiseM iMdhana ke viSe hI agnikA vikalpa karai so jhUThA hai, tisakari apratibuddha ajJAnI 5 koI lakhyA jAya hai| tese hI dAta hai, jaise jo koI paradravyavirSe asatyArtha Atmavikalpa kare jo maiM yaha paradravya hUM / ara vaha paradravya hai so maiM hUM / tathA yaha merA paradravya hai / isa paradravyakA 5 1 phra Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra Wan pha hUM tathA merA yaha pUrve thA / maiM isakA pUrvai thA / tathA merA yaha AgAmI hoyagA / mai isakA AgAmI haMgA / aiseM jhUTai vikalpakari apratibuddha ajJAnI lakhyA jAya hai / bahuri agni hai so pha trA 5 Wan iMdhana nAhIM hai| agni hai so agni hI hai, IMdhana hai so iMdhana hI hai| tathA anikA iMdhana nAhIM hai, inakA nahIM hai| amnikA hI agni hai, iMdhanakA iMdhana hai| tathA agnikA IMdhana pUrve 5 bhayA nAhIM, iMdhanakA agni pUrvai bhayA nAhIM / agnikA agni pUrve bhayA, iMdhanakA iMdhana pUrve bhayA / tathA ana iMdhana AgAmI nAhIM hogA, iMdhanakA agni AgAmI nAhIM hogA | agnikA Wan hI agni AgAmI hogA, iMdhanakA iMdhana AgAmI hoyagA / aiseM koI agniviSe hI satyArtha aftaar frolpa jaise hoya, taiseM ho, meM yaha paradravya nAhIM hai, so paradravyakA paradravya hI hai / tathA yaha paradravya mosvarUpa nAhIM hai / maiM to maiM hI hUM, paradravya hai so paradravya hI hai| tathA merA yaha paradravya nAhIM isa paradravyakA mai nAhIM huuN| merA hI maiM hUM, paradravyakA paradravya haiM / tathAyAM paradravyakA meM pUveM nAhIM bhayA, yaha paradravya merA pUrve nAhIM bhayA / berA meM hI pUrva 5 bhayA, paradravyakA paradravya pUrve bhayA / tathA yaha paradravya merA AgAmI na hoyagA, vAkA mai AgAmI nAhI hoNgaa| merA mai hI AgAmI hoMgA, yAkA yaha AgAmI hoyagA / aiseM svadravya 5 hIvi satyArtha Atma vikalpa hoya hai / yAteM yaha ho pratibuddhajJAnIkA lakSaNa hai, yAhateM jJAnI lakSyA jAya hai | 5 phra phaphaphaphaphapha samaya 78 5 bhAvArtha- jo paradravyaviSai AtmAkA vikalpa kare hai, so to ajJAnI hai / bahuri apane AtmA5 viSai hI ApA mAne hai so jJAnI hai / aisA agni iMdhanakA dRSTAMtakari dRDha kiyA hai / Age yAhI artha kalazarUpa kAvya kahe haiM / Wan Wan phra phra mAlinI chandaH tyajatu jagadidAnoM mohamAjanmalInaM, rasayatu rasikAnAM rocanaM jJAnamudyat / st kathamapi nAtmAnAtmanA sAkayekaH kila kalayati kAle kyApi tAdAtmyavRttim ||32|| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ! 5 | 5 Zhe Zhe Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le jathApratibuddhabodhanAya vyavajJAyaH artha-jagat kahiye loka hai so anAdisatArateM lekara AkhAdyA anubhUyA jo moha, tAhI , __ Avato choDo / bahuri rasikajanako rucanevAlA udaya hotA jo zAna, nAhI AsvAdo, jAteM prabhU isa lokavi AtmA hai so anAtmA jo paradravya, tAkAra sahita kAhUhI kAlavika pragaTakari nAhIM prApta hoya hai, jAteM, AlA eka hai, lo, anAtmA jo dUnA anyadravya, tAkara ekatArUpa nAhIM hoya hai| bhAvArtha-AtmA paradravyate kAhU prakAra koI kAlavirSe ekatAkA bhAkU nAhIM prAta hoya hai| tAteM AcAryaneM aisI preraNA karI hai, jo, anAdita lagyA jo paradravyate moha, tAkA bhedajJAna batAyA hai, so yA ekapaNArUpa mohakU abahI choDo, ara jJAnakU AsvAdo, moha hai so vRthA hai, jhUThA hai, duHkhakAraNa hai / AgeM apratibuddhake prativodhaneke arthI vyavasAya kahiye vyApAra upAya kahe haiN| gAthA aNNANamohidamadI majjhamiNa bhaNadi puggalaM davvaM / baddhamabaddhaM ca tahA jIvo bhubhaavsNjutto||23|| savvaNhuNANadicho jIvo uvaogalakSaNo NicaM / kiha so puggaladavIbhUdo jaM bhaNasi majjhamiNaM // 24 // jadi so puggaladavvIbhUdo jIvattamAgadaM idaraM / to sattA cuttuM je majjhamiNaM puggalaM davvaM // 25 // ajJAnamohitamatirmamedaM bhaNati pudgaladravyaM / baddhamavaddhaM ca tathA jIvo bahubhAvasaMyuktaH // 23 // + + + + + + Wan Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- -- Wan phra Wan sarvajJajJAnadRSTo jIva upayogalakSaNo nityaM / kathaM sa pugaladravyIbhUto vajraNasi mamedaM // 24 // yadi sa pudgaladravyIbhUto jIvatvamAgatamitarat / tacchakto vaktuM yanmamedaM pudgalaM dravyaM // 25 // Wan Wan 1 mAtmakhyAtiH --- yugapadanekavidhasya baMdhanopAdheH sannidhAnena pradhAvitAnAmasvabhAvabhAvAnAM saMyogavazAdvizeSAzrayopaWan raktaH sphaTikopala ivAtyaMtatirohitasvabhAvabhAvatayA astamita samasta vivekajyotirmahatA svayamajJAnena vimohitahRdayoM 15 bhedamakRtvA tAnevAsvabhAvabhAvAn svIkurvANaH pudgaladravyaM mamedamityanubhavati kilApratibuddho jIvaH / athAyameva pratibodhyate Wan re durAtman ! Atmapa'san / jahIhi jahIhi paramAvivekaSammarasatRRNAbhyavahAritvaM / dUranirastasamastasaMdeha viparyAsAnabhyava 5 sAyena vizvaikajyotiSA sarvajJajJAnena sphuTIkRtaM kila nityopayogalakSaNaM jIvadravyaM / tatkathaM pudgaladranyIbhUtaM yena pula phra dravyaM mamedamityanubhavasi yato yadi kathaMcanApi jIvadravyaM pudgaladravyIbhUtaM syAt, pudgaladravyaM ca jIvadravIbhUtaM syAt 15 tadaiva lavaNasyodakamiva mamedaM pudgaladravyamityanubhUtiH kila ghaTeta tattu na kathaMcanApi syAt tathA hi---yathA kSAratvalakSaNaM Wan lavaNamudakIbhavat dravyatvalakSaNa mudakaM ca lavaNI bhavAt kSAratyadravatvasahanRtya virodhAdanubhUyate na tathA nityopayogalakSaNaM 5 jIvadravyaM pudgaladravyobhavat nityAnupayogalakSaNaM pudgaladravyaM ca jIvadravyabhavat upayogAnupayogayoH prakAzatamasoriva 57 sahavRttinirodhAdanubhUyate / tatsarvathA prasIda vibudhya svadravyaM mamedamityanubhava | 5 artha -- ajJAnakari mohita hai mati jAkI aisA jIva hai so aiseM kahe hai jo yaha baddha kahiye Wan zarIrAdi, abaddha kahiye bAhya dhanadhAnyAdi paradravya hai so merA hai| kaisA hai jIva? bahubhAva kahiye moha rAga dveSAdi bahutabhAva, tinikari saMyukta hai / AcArya kahe haiM - sarvajJake jJAnakari dekhyA jo nitya upayoga hai lakSaNa jAkA aisA jIva hai so pudgaladravyarUpa kaise hoya ? jo tUM Wan kahe hai yaha pudgaladravya merA hai| bahuri jo jIvadravya pudgalavavyarUpa hoya jAya, tau pudgaladravya bhI Wan 5 jIvapaNAkUM prApta hoya aisA AyA / jo aiseM hoya, to yaha pudgaladravya merA hai aiseM kahanekUM tuma 5 bhI samartha hoU, so aiseM hai nAhIM / Wan TIkA - apratibuddha kahiye ajJAnI jIva hai, so pudgaladravya hai tAhI yaha merA hai aisA anubhave 5 Wan naya c. kkkulll******** ti Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha + + + + + + + + Wan hai| kaisA hai ajJAnI jIva ? atyaMta AcchAdita bhayA jo apanA svabhAvabhAva tisapaNAkari // asta bhayA hai samasta viveka kahiye bhedajJAnarUpa jyoti jAkA / bahuri kaisA hai? baDe ajJAnakari ApahIkari vimohita hai hRdaya jAkA / bahuri kaisA hai ? bhedajJAnavinA apanA ara parakA Wan " bheda nAhIM karI ara je apane svabhAva nAhIM aise vibhAva, tiniLU apane karatA hai / jAte je apane svabhAva nAhIM aiseM je parabhAva, tinike saMyogake vazateM apanA svabhAva atyaMta tirohita bhayo hai ' chipyA hai / kaise haiM parabhAva ? ekakAla anekaprakArakA jo baMdhanakA upAdhi, tisake sannidhAna / kahiye atinikaTatA tAkari prApta bhaye haiN| jaise sphaTikapASANakai anekaprakArake varNako nikaTatAkari anekavarNarUpapaNA dIkhe, sphaTikakA nijazvetanirmalabhAva dIrale nAhI, taiseM hI karmakA pa upAdhikari zuddhasvabhAva AtmAkA AcchAdita hoya rahyA hai, so dIkhai nAhoM, isa prakArakari " pudgaladravyakU apanA karI mAne hai| aiseM ajJAnIH pratibodhiye haiN| re durAlan AtmAkA ghAta karanahArA tUM parama avivekakari jaiseM tRNasahita suMdara AhArakU hastI Adi pazu khAya, taise khAnekA svabhAvapaNAkU choDi choDi / jo sarvajJajJAnakari pragaTa kIyA nitya upayogasvabhAvarUpa jIvadravya, so kaiseM pudgalarUpa bhayA ? jAkari tUM yaha pudgaladravya merA hai aisA anubhava hai| kaisA hai sarvajJakA jJAna ? dUri kiye hai samasta saMdeha viparyaya anavyavasAya jAne / bahuri kaisA hai ? vizva kahiye samastavastu tAkai prakAzaneko eka advitIya jyoti hai| aiseM jJAnakari dikhAyA / hai| bahuri jo kadAcit koI prakAra jaise lUNa to jalarUpa hoya jAya hai, jala tRNarUpa hoya jAya Wan hai| taiseM jIvadravya tau, pudgaladravyarUpa hoya, ara pudraladravya jIvarUpa hoya, to terI "pudgaladravya' - merA hai aisI" anubhUti vane so tau koI prakAra bhI dravyasvabhAva palaTai naahiiN| so hI dRSTAMtakaM spaSTa kare haiN| jaise kSArapaNA hai lakSaNa jAkA aisA tRNa hai so tau jalarUpa hotA dekhiye hai|' bahuri dravatva hai lakSaNa jAkA aisA jala hai so lUNarUpa hotA dekhiye hai / jAte tRNakA kSArapaNAkai ara jalakA dravapaNAkai sahavRttikA avirodha hai / yaha honA virodharUpa nAhIM hai| taiseM nitya upa + + + + + + + + + + Wan ! Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan pha ' samaya 82 21 Wan yogalakSaNa to jIvadravya hai, so to pudgaladravya hotA na dekhiye hai / bahuri nitya anupayoga naTa 5 lakSaNa pudgaladravya hai, so jIvadravyarUpa hotA na dekhiye hai / jAteM prakAzatamakI jyoM upayoga anuprayogakai sahavRttikA virodha hai / jaDa cetana kadAcit bhI eka hoya nAhIM / tAteM tUM sarvaprakAra 5 kari prasanna hoU, terA cita ujjvala karI saMvAdhAna hoU / apane hI dravyakUM apanA anubhavarUpa 5 karI / aisA zrIgurunikA upadeza hai / Wan ayi kathamapi mRtvA tattvakautUhalI san, anubhava bhavabhUteH pArzvavatIM muhUrttam / pRthagatha vilasantaM svaM samAlokya yena, tyajasi jhagati mUrtyA sAkamekatvamoham || 23 // bhAvArtha - yaha ajJAnI jIva pudgaladravyakUM apanA mAne hai, tAkU upadeza karI sAvadhAna kiyA 5 hai| jo sarvajJane aisA dekhyA hai - jo jaDa vetanadravya sarvathA nyAre nyAre haiM kadAcit koI prakAra bhI 5 ekarUpa hoya nAhIM / tAteM he ajJAnI tUM paradravyakUM ekapaNAkari mAnanA choDi vRthA mAni kari 5 pari paDau / aba isahI arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| 5 phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 5 AtmAnubhavakA aisA mAhAtmya hai to mithyAtvakA nAzakari samyagdarzanakI prApti honA to sugama hai / tAteM zrIgurunineM yaha hI pradhAnakari upadeza kIyA hai| Age apratibuddha jo ajJAnI jIva, 5 so kahe hai, tAkA vacanakI pahalI gAthA hai / gAthA Wan Wan artha - ayi aisA komala AmantraNa saMbodhana artha meM avyaya hai, tAkari kahe haiM, bhAI ! tU kathamapi kahiye koI hI prakArakari bar3A kaSTakari tathA marihUkari tasvanikA kautuhalI huvA saMtA, pha isa zarIrAdi mUrtadravyakA eka muhUrta doya ghaDI pADosI hoU, ara AtmAkA anubhava karI / 5 jAkara apane AtmAkUM vilAsarUpa sarva paradravyateM nyArA dekhikari isa zarIrAdimUrtika pugaladravyapha kari sahita ekapaNAkA mohakUM zodhahI chor3egA / Wan bhAvArtha- jo yaha AtmA doya ghaDI pudgaladravyarte bhinna apanA zuddhasvarUpakUM anubhavai tAmeM lIna Wan hoya parISaha Aye ci mAhIM, tau ghAtikarmakA nAzakari kevalajJAna upajAya mokSakUM prApta hoya / Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Zhong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting 95 jadi jIvo Na sarIraM titthayarAyariyasaMthudI caiv| savvAvi havadi micchA teNa du AdA havadi deho // 26 // ... yadi jIvo na zarIraM tIrthakarAcAryasaMstutizcaiva / ___sarvApi bhavati mithyA tena tu AtmA bhavati dehaH // 26 // AtmakhyAtiH-yadi ya evAtmA tadeva zarIraM pudgaladravyaM na bhavattadA / ... artha-apratibuddha kahe haiM, jo jIva hai so zIra nAhIM hai, to tIrthakara ara AcArya inikI 5 + stuti karI hai so sarvahI mithyA hoya hai jhUThI hoya hai| tisa kAraNakari hama jAne hai AtmA yaha .. U TIkA-jo hI AtmA hai sohI pudgaladravyasvarUpa yaha zarIra hai| aiseM nAhIM hoya to tIrthakara AcAryanikI aisI stuti karI hai so sArI mithyA hoya / so stuti kaisI hai tAkA kAvya hai| " zArdUlavikrIDitacchandaH kAntyeva snapayanti ye dazadizI dhAmnA nirundhanti ye dhAmodAmamahasvinAM janamano muSNanti rUpeNa ye|| dimyena dhaninA sukhaM zravaNayoH sAkSAtkSaranto'mRtaM bandhAste'STasahasralakSaNadharAstIrthezvarAH suuryH|| ityAdikA tIrthakarAcAryastutiH samastApi mithyA spAta tato ya evAtmA tadeva zarIraM pudgaladranyamiti mamaikAtikI Wan pratipattiH naivaM nayavibhAgAnabhijJosi / artha-te tIrthakara AcArya vaMdive yogya haiM / kese haiM te ? apanI dehakI kAMtikari tau dazadizAnikU snapana kare haiM, dhove haiM, nirmala kare haiN| bahuri apane tejakari tejate utkRSTa jo sUryA-Wan dika tejasvI tinikA tejakU roke haiN| bahuri te rUpakari lokanika manakU hare haiM / bahuri divya dhvanivANIkari kAnanavirSe sAkSAt sukha amRta varSAve haiN| bahuri eka hajAra ATha lakSaNaniko " e dhAre haiM aise haiM / ityAdika tIrthakara AcAryaniko stuti hai| so sarvahI mithyA Thahare hai| tAte / / hamAre to yaha hI ekAMtakarI nizcayapratipatti hai, jo AtmA hai sohI zarIra hai pugaladravya hai, aisA / Le Le Le Le Le Le $ $5 $ $ Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + !" + + + + + + + + + - apratibuddhane kyaa| tahAM AcArya kahe haiM, jo aiseM nAhIM hai| tUMnapavibhAgakA jAnanevAlA nAhIM / hai| nayavibhAga aisA hai, sohI gAthAmaiM kahai haiM / gAthA vahahAraNayo bhAsadi jIvo deho ya havadi khalu ikvo| Na du Nicchayassa jIvo deho ya kadAvi ekaTho // 27 // vyavahAranayo bhASate jIvo dehazca bhavati khalvekaH / na tu nizcayasya jIvo dehazca kadApyekArthaH // 27 // mAtmakhyAtiH-iha khalu parasparAvagAdAvasthAyAmAtmazarIrayoH samavartitAvasthAyAM kanakakaladhautayorekaskaMdhanya- para vahAravayavahAramAtraNevaikatvaM na punnishcytH| nizcayato chAtmazarIrayorupayogAnupayogasvabhAvayoH banakaladhautayoH pItapAMDuratvAdisvabhAvayorivAtyaMtavyatiriktatvenaikArthatvAnurapaH nAnAtvameva hi kila nyvibhaagH| tato vyavahAranayenaiva zarIrastavanenAtmastavanamupapanna / tathAhi___ artha-vyavahAranaya hai so tau, jIva ara deha ekahI hai aisA kahe hai / bahuri nizcayanayake jIva // ara deha kadAcit bhI ekapadArtha nAhIM haiN| _____TIkA-jaiseM isa lokavirSe suvarNa ara rUpAkU gAli eka kIye ekapiMDakA vyavahAra hoya hai, Wan taiseM AtmAkai ara zarIrakai paraspara ekakSetrAvagAhakI avasthA hote ekapaNAkA vyavahAra hai, aise .. vyavahAramAtrahIkari AtmA ara zarIrakA ekapaNA hai| bahuri nizcayateM ekapaNA nAhIM hai, jAteM pIlA ara pAMDura hai svabhAva jinikA aisA suvarNa ara rUpA hai, tinike jaise nizcaya vicAriye taba ta atyaMta bhinnapaNAkari ekapadArthapaNAkI anupapatti hai, tAta nAnApaNA hI hai| taise hI AtmA ara 15 zarIra upayoga anupayoga svabhAva haiN| tinika atyaMtabhinnapaNAteM ekapadArthapaNAkI prApti nAhI tAte nAnApaNA hI hai| aisA yaha pragaTa nayavibhAga hai / tAteM vyavahAranayahI kari zarIrake stavana + + + + mile| Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya + faWan 999) bhAvArtha-vyavahAranaya to AtmA ara zarIrakU eka kahe hai ara nizcayanaya bhinna kahe hai, tAteM vyavahAranapakari zarIrakA stavana karI AtmAkA stana jAniye hai / sohI AgeM mAthAmaiM kahe haiN| gAthA iNamaNNaM jIvAdo dehaM puggalamayaM thuNittu munnii| maNNadi hu saMthudo vaMdido mae kevalI bhyvN||28|| idamanyat jIvAda he pudgalamayaM stutvA muniH| manyate khalu saMstuto vandito mayA kevalI bhagavAn // 28 // AtmakhyAtiH-yathA kaladhautaguNasya pAMDaratvasya vyapadezena paramArthato'tatsvabhAvasyApi kA svarasya vyavahAramAtregaiva pAMDuraM kAryasvaramityasti upapadezaH / tathA zarIraguNasya zuklalohitatvAdeH stavanena paramArthato'tatsvabhAvasyApi // tIrthakarakevalipuruSasya vyavahAramAtreNeva zuklalohitastIrthakarakevalipuruSa ityasti stavanaM / nizcayanayena tu zarIrasta. vainanAtmastavanamanupapannameva tathAhi___ artha-muni hai so yaha jIvate anya pudgalamaya deha tAkI stuti karI ara yaha mAne hai, jo, maiM kevalI bhagavAnakI stutI karI vaMdanA krii| TIkA-jaise rUpAkA guNa jo pAMDurapaNA, tAkA nAmakari suvarNakU pAMDura aisA nAmakari kahiye so vyavahAramAtrakari kahiye hai| paramArtha vicAriye tava suvarNakA svabhAva pAMDura nAhIM hai, pIta" hai / tese hI zuklaraktapaNA Adika zarIrake guNa haiM, jAke stavanakari, tIrthakara kevalIpuruSakUma kahiye zukla haiM rakta haiM aisA stavana karIye haiM, so yaha stavana vyavahAramAtrakari hai| paramArtha vicAriye taba zuklaraktapaNA tIrthaMkara kevalI puruSakA svabhAva hai naahiiN| tAteM nizcayanayakariWan zarIrakA stavana kari AtmAkA stavana nAhIM bane hai sohI gAthAkari kahe haiN| ihAM koI ... pUche, jo, vyavahAranaya tau asatyArtha kayA hai ara zarIra jaDa hai, so vyavahArake Azraya jaDakI, stutIkA kahAM phala ? tAkA uttara-jo, vyavahAranaya sarvathA asatyArtha nAhIM he, nidhayA / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + nyeo + 5 + 5 + 5 + - pradhAnakari asatyArtha kahyA hai ara chadmasthakU ApAparakA AtmA sAkSAt dIkhe nAhIM ara zarIra . dIkhe, tAkI mudrA zAMtarUpakU dekhi apane bhI zAMtabhAva hoya / aisA upakAra jAni zarIrake Azraya bhI stuti kare hai, tathA zAMtamudrA dekhi aMtaraMga vItarAgabhAvakA nizcaya hoya hai yaha bhI upakAra hai| gAthA taM Nicchaye Na jujjadi Na sarIraguNA hi hoti kevlinno| kevaliguNo zuNadi jo so taccaM kevaliM zuNadi // 29 // tannizcayena yujyate na zarIraguNA hi bhavanti kevlinH| kevaliguNAn stauti yaH sa tattvaM kevalinaM stauti // 29 // AramakhyAti-yathA kArtasvarasya kaladhautaguNasya pAMDuratvasyAbhAvAma nizcayatastadvadhapadezena vyapadezaH / kArtasvaraguNasya vyapadezenaiva kArtasvarasya nyapadezAt tathA tIrthakarakevalipuruSasya zarIraguNasya zuklalohitatvAderabhAvAnna nizcayatastatstavanena stavanaM tIrthakarakevalipuruSaguNasya stavanenaiva tIrthakarakevali puruSasya stavanAt / kayaM zarIrastavanena tadpiSTAvRtvAdAnmano nizcayena stavanaM na yujyate iti ceda. artha-so stavana nizcayavi yukta nAhIM hai jAteM zarIrake guNa haiM te kevalI nAhIM haiN| jo kevalIke guNanika stave hai sohI paramArthakari kevalikUstave hai| TIkA-suvarNake rUpekA guNa pAMDurapaNA tAkA abhAva hai, tAteM :pAMDurapaNA nAkakari suvarNakA nAma nAhI bane hai, suvarNa ke guNa je pItapaNA Adi, tisahIke nAmakari suvarNakA nAma hoya hai|) seseMhI tIrthakara kevalI purUSake zarIrake guNa je zuklaraktapaNA Adi, tinikA abhAva hai, tAteM nizcayateM zarIrake guNake stavanakari tIrthaMkara kevalIpuruSakA stavana nAhIM hoya hai, tIrthakara kevalI " ma puruSake guNake stavanakari hI sAkA stavana hoya hai / Age ziSyakA prazna hai, jo, AtmA to zarIrahIkai AdhAra hai, tAteM zarIrake stavanakari AtmAkA stavana nizcayakari kaiseM nAhIM yukta Wan hai ! aisA praznakA uttararUpa dRSTAMtasahita gAthA kahe haiN| gAthA 5 + ddo + ddo + ddo + nyeo + + Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumillli***lllkkkkk r -7 Wan Wan 5 yarammi vaNide jaha Na vi raNNo vaNNaNA kadA hodi / dehaguNe zuvvate paNa kevaliguNA zudA hoMti // 30 // nagare varNita yathA nApi rAjJo varNanA kRtA bhavati / Wan dehaguNe stUyamAne na kevaliguNAH stutA bhavanti // 30 // AtmakhyAtiH - tathAhi artha -- jaise nagarakA varNana karate saMte rAjAkA varNana nAhIM kiyA hoya hai, taisA behakA phrafa phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan nityamavikArasusthitasarvAGgagamapUrvasahajalAvaNyam / akSobhamiva samudraM jinendrarUpaM paraM jayati ||2|| Wan guNakUM stavate saMte kevalIke guNa nAhIM stavanarUpa kIye hoya haiN| isahI arthakA TIkAvirSe prathama Wan kAvya hai / AryAchandaH prAkArakavalitAmbaramupavanarAjInigIrNabhUmitalam / pivatIva hi nagaramidaM parikhAvalayena pAtAlam // 1 // phra pha iti nagare varNitepi rAjJaH tadadhiSThAtRtvepi prAkAropavana parikhAdimatvAbhAvAdvarNanaM na syAt tathaiva artha -- yaha nagara hai so kaisA hai ? prAkAra kahiye koTa, tAkari to masyA hai AkAza jAne ka 5 aisA hai| bhAvArtha-koTa UMcA bahuta hai. bahuri upavana kahiye bAga, tinikI rAjI kahiye paMkti, Wan tinakari nigalyA hai bhUmitala jAne aisA hai / bhAvArtha --sarvatarapha vAganiteM pRthvI chAya rahI hai. pha bahuri kaisA hai ? koTake caugirada khAIkA valayakari mAnU pAtAlakUM pIvai hI hai, aisA hai / Wan bhAvArtha - khAI UDI bahuta hai / aiseM nagarakA varNana karate saMte rAjA yAkai AdhAra hai tauU, koTa Wan bAga khAI Adi sahita rAjA nAhIM hai / tAteM rAjAkA varNana yAkari nAhI hoya hai / taisaiMhI tIrthaMkarakA stavana zarIrakA stavana kIye nAhIM hoya hai, tAkA bhI kAvya hai / Wan Wan Wan Wan Wan Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + iti zarIre stUyamAnepi tIrthakarakevalipuruSasya tadadhiSThAtRttvepi susthitasarvAgatvalAvaNyAdiguNAbhAvAtstavanaM na + syAt / apa nizyastutimAha vA jhepalAyakasaMkaradoSaparihAreNa tAvatpara artha-jineMdrakA rUpa hai so utkRSTa jaisA hoya taiseM jayavaMta varte hai| kaisA hai ? nitya hI 8"" avikAra ara bhaleprakAra mukharUpa tiSThathA hai sarvAMga jAmaiM / bahuri kaisA hai? apUrva svAbhAvika Wan hai ara janmahIteM lekara upajA hai lAvaNya jAma / bhAvArtha---sarvakU priya lAge hai, bahuri kaisA hai ? samudrakI jyoM kSobha rahita hai, calAcala nAhIM hai| aiseM zarIrakA stavana karate bhI tIrthaMkara kevalI // / puruSake zarIrakA adhiSThAtApaNA hai, tauU susthita sarvAMgapaNA ara lAvaNyapaNA AtmAkA guNa naahiiN| tAteM tIrthakara kevalIpuruSake ini guNanikA abhAvateM yAkA stavana na hoy| aba jaise tIrthakara kevalokI nizcayastuti hoya taiseM kahe haiN| tahAM prathama hI jJeyajJAyakakai saMkaradoSa Ave // tAkA parihAra kari stuti kahe haiN| gAthA jo iMdiye jiNattA NANasahAvAdhiaM muNadi aaii| taM khalu jididiyaM te bhaNati je NicchidA sAhU // 31 // yaH indriyANi jivA jJAnasvabhAvAdhikaM jAnAtyAtmAnam / taM khalu jitendriyaM te bhaNanti ye nizcitAH sAdhavaH // 31 // AtmarUyAtiH-yaH khalu niravadhiyaMdhaparyAyavazena pratyastamivasamastasparavibhAgAni nirmalabhedAbhyAsakauzaloSa- 5 labdhAMtaHsphuTAtisUkSmacitsvabhAvAvaSTa bhaklena zarIrapariNAmApannAni dravyedriyANi ativiziSTasvasvaviSayavyavasAyitayA " khaMDazaH AkarSati pratIyamAnAkhaMDaikacicchaktitayA bhAveMdriyANi grAhyagrAhaka lakSagasaMbaMdhapratyAsattivarzana saha saMvidA parasparamekIbhUtAni ca cicchakta svayamevAnubhUyamAnAsaMgatayA bhArvedriyAvagRhyamANAn sparzAdIniMdriyAzci sarvathA svataH pRthakAraNena vijityoparatasamastaraM yatrAyakasaMkaradoSasvenaikatve TaMkotkINa vizvasyApyuspoparitaratA pratyakSodhotatayA 88 nityamevAMtaH prakAzamAnenAnapAyinA svataH siddha na paramArthasatA bhagavatA jJAnasvabhAvena sarvebhyo dravyAMtarebhyaH paramArthaWan totiriktamAtmAnaM saMcetayate sa khalu jiteMdriyo jina ityekA nizcayastutiH / atha bhAvyabhAvakasaMkaradoSaparihAreNa- Wan 5555++++++++ + + ja ja 5 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + ma ___artha-jo iMdriyanikU jItikari jJAnasvabhAvakari anyadravyata adhikA AtmAkU jAne hai. upa... tA jiteMdriya aisA; je nizcavanayavi tiSThe sAdhu haiM, te kahe haiN| ____TIkA--jo muni dravyeMdriya tathA bhAvediya tathA iMdriyanika viSayanika padArtha ini tInIhIkU 5 Apate nyArAkari ara samasta anyadravyaniteM bhinna AtmAkU anubhava hai, so nizcayakari jiteMdriya " hai| kaise haiM dravyeMdriya ? anAdi amaryAdarUpa jo bandhaparyAya, tAke kazakari, asta bhayA hai samasta svaparakA vibhAga jinikari / bahuri kaise haiM ? zarIrapariNAma prApta bhaye haiM / bhAvArtha-AtmAte / aise eka hoya rahe haiM, jo bheda nAhI dIkheM hai| tiniLU to nirmala jo bhedakA abhyAsakA pravINapaNA, tAkari pAyA jo aMtaraMgavirSe pragaTa atisUkSma caitanyasvabhAva, tAkA avalaMbana, tAke bala-ja kari Apate nyAre kiye hai, yaha hI jItanA / bahuri kaise haiM bhAveMdriya ? nyAre nyAre vizeSanikU lie je apane viSaya tinivirSe vyApArapaNAkari viSayanika khaMDa-khaMDa grahaNa karate haiN| bhAvArtha-4 ma jJAnakU khaMDa-khaMDarUpa jagAve haiM / tini pratItimaiM AvatI jo akhaMDa eka caitanyazakti, tAkAra Apate nyAre jAne hai, inikA ehI jItanA / bahari kaise hai iMdriyanika viSayabhUta padArtha ? grAhyaWan grAhakalakSaNa jo saMbaMdhI tAkI nikaTatAke vazakAra apane saMvedana anubhavakAra sahita paraspara ekale / / hoya dIkhe haiM, tinikU apanI caitanyazaktike ApahI anubhavamaiM AvatA jo asaMgapaNA amilamilApa tAkari bhAveMdriyanikari grahe huye je spAdikapadArtha, tini... Apate nyAre kiye haiM, inikA ehI jItanA / aiseM iMdriyajJAnakai ara viSayabhUta padArthanika yajJAyakakA saMkaranAmA doSa Avai thA, tAke dUri honekari AtmA ekapaNAvi TaMkotkIrNa ThahayAM / jaise TAkIkAra ukIrI pASA-5 pavika mUrti ekAkAra jaisIkI taisI Thaharai, taiseM tthhrthaa| so yaha kAhai kari aisA jAnyA ? .. samastapadArtha nike to upari taratA jAnatA saMtA bhI tinirUpa nAhIM hotA ara pratyakSa udyotapaNA- ht aura nitya hI aMtaragavirSe prakAzamAna ra anapAyI avinazvara ara. ApahIte siddha bhayA ara, paramArtharUpa aisA bhagavAn jo jJAnasvabhAva tAqari-sarva anyadravyate paramArtha se judA jAnyA, jAta 5 s s s Le Le Le Le Le Le Le Le Le - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iLi Bu Li $ $$ $$ $$ $ u 5 aisA mAnasvabhAva anya apatanadravyanimeM nAhIM, tAteM sarvate adhika nyArA hI hai| aise mAlAma mANe mojiteMdviya jina hai| aise eka to yaha nizcayastuti bhaI / ihAM zeSa tau iMdriyanike ... viSayabhUta padArtha ara sAyaka Apa AmA, ini doUnike viSayanikI AsakatAkari anubhavanamA ekasA hoya thA, so bhedajhAnakAra bhinnapaNA jAnyA, taba jJeyajJAyaka saMkaradoSa hari bhayA aise mAnanA / AgeM bhAvyabhAvaka saMkaradoSa parihAra kari stuti kahe haiN| gAyA jo mohaM tu jiNittA NANasahAvAghiyaM muNai AdaM taM jidamohaM sAhuM paramaviyANayA viti||32|| yo mohaM tu jivA jJApara vavAdhiSa mAlAlakilA ! taM jitamohaM sAdhu paramArtha vijJAyakA viMdanti // 32 // AkhyAti:-yo hi nAma phaladAnasamarthatayA prAdurbhUya bhAvakatvena bhavaMtamapi dUrata eva tadanu purAtmano bhAvasya ,.. byAvartanena haThAnmoI nyakRtyoparatasamastabhAvyabhAkkasaMkaradoSatvenaikatve TaMkotkIrNa vizvasyApyasyoparitaratA pratyakSI, potitayA nityamevAMtaH prakAzamAnenAnapAyinA svataH sirana paramArthasatA bhagavatA jJAnasvabhAvena dravyAMtarasvabhAvamAvimyaH - sarvebhyo bhAvAMtarebhyaH paramAtotiriktamAtmAnaM saMcetayate sa khalu jitamoho jina iti dvitIyA nizcayastutiH / evameva , ca mohapadaparivartanena rAgadvapakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamanovacanakAyasUtrANyekAdaza paMcAnAM protracakSuNarasanasparzanasUtrANAmidriyasUtreNa pRyagnyAkhyAtatvAdvayAkhyeyAni ! anayA dizAnyAnyaplAni / atha bhaampmaavkbhaavaabhaaven| " ____ artha-jo muni mohakU jItikari apane AtmAkU jJAnasvabhAvakari anyadravyabhAvanita adhikAjAne tisa munIkU paramArtha ke jAnanevAle jitamoha aisA jAne haiM, kahe haiN| TIkA-jo muni hai so phala denekI sAmarthyakari pragaTa udayarUpa hoya ara bhAvakapaNAkari pragaTa hotA jo mohakarma, tAhI, tisake anusAra hai pravRtti jAkI, aisA jo apanA AtmA bhAvya, tAkU bhevajJAnake balateM dUrihIteM nyArA karanekari mohakU nyArA kari, ara tiraskAra karaneteM duuri|| bhayA hai samasta bhAvyabhAvaka saMkaradoSa jAmaiM, tisapaNAkari ekapaNA hote, TaMkotkIrNa nizcala Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan phra Wan 5 eka apane AtmAkUM anubhava hai / so jItyA hai moha jAneM aisA jina hai / kailA hai AtmA ? samastaloka upari taratA ara pratyakSa udyotapaNAkari nityahi aMtaraMgaviSai prakAzamAna avinAzI 5 ara ApahIteM siddha bhayA paramArtharUpa bhagavAna aisA jo jJAnasvabhAva tAkari anyadravyake svabhAvakari honevAle je sarva hI anyabhAva, tiniteM paramArthakari atirikta kahiye adhikA hai, nyArA hai / Wan aisA jJAnasvabhAva 'anyabhAvani maiM nAhI' hai aisA jJAnasvarUpa AtmAkUM anubhave hai / Wan bhAvArtha - aiseM apanA AtmA, bhAvaka jo moha, tAke anusAra pravRtti bhAvyarUpa hoya, tAkUM bhedajJAnake calateM nyArA anubhave so jitamoha jina hai / aiseM bhAvyabhAvakabhAvake saMkara doSaparihAra ka pha kari, dUsarI nizcayastuti hai / ihA~ Azaya aisA- jo, zreNI caDhateM mohakA udaya anubhava na Wan rahai, apane balateM upazamAdi kari AtmAkUM anubhave hai, tAkUM jitamoha kayA hai / ihAM mohakUM 15 jItyA hai tAkA nAza na bhayA / ihAM gAthAmaiM eka mohahIkA nAma liyA, tAteM mohakA pada palaTikari, tAko jAyagA rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, karma, nokarma, manda, vacana, kAya e gyAraha isa sUtrakari, ara zrotra, cakSu, ghANa, rasana, sparzana e pAMca iMdriyasUtrakari, aiseM solaha pada 5 palaTanete, solaha sUtra nyAre nyAre vyAkhyAnarUpa karane, ara isa hI upadezakari anya bhI vicAraNe / Age bhAvyabhAvakabhAvake abhAvakari nizcayastuti kahe haiN| gAthA to I phaphaphaphaphaphaphapha jidamohassa du jaiyA khINo moho havijja sAhussa / taiyA hu khINamoho bhaNNadi so NicchayavidUrhi // 33 // jitamohasya tu yadA kSINo moho bhavetsAdhoH / tadA khalu kSINamoho bhaNyate sa nizcayavidbhiH // 33 // phaphaphaphaphaphaphaphapha AtmakhyAtiH - iha khalu pUrvaprakAntena vidhAnenAtmano mohaM nyakkRtya yathoditajJAnasvabhAvAnaM tiricAtmasaMcetanena Wan Wan Wan Wan 15 jitamohasya saso yadA svabhAvabhAvabhAvanAsauSThavAcaSTaMbhAttatsaMvAnAtyaMta vinAzena punaraprAdurbhAvAya bhAvakaH kSINo mohaH Wan syAcadA sa eva bhAvyabhAvakabhAvAbhAvenaikatve TaMkotkIrNaparamAtmAnamavAzaH kSINamoho jina iti tRtIyA nizcayastutiH / Wan Wan Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 5 ekameva ca mohapadaparivartanena rAmadveSakrodhamAnamAyAlobhakarmano karmamanova canakApazrotracakSuNirasanasparzanastrANi SoDaza 5 vyAkhyeyAni / anayA dizAnyAnyayuddhAni / artha -- jItyA hai moha jyAneM aiseM sAdhuke, jisakA moha hai so kSINa hoya sattAmai nAza hoya, tisakAla, je nizcayanayake jAnanevAle haiM, te nizcayakari tisa sAdhUkUM kSINamoha aisA nAma kahe haiN| pha phaphaphaphaphaphapha F 85 Wan TIkA - isa nizcayastutiviSai jo pUrvoktavidhAnakari mohakUM tiraskAra kari, jaisA kahA taisA jJAnasvabhAvakari anyadravyarte adhika AtmAkA anubhava karanekari, jitamoha bhayA, tArke 5 jisakAla apane svabhAvabhAvakI bhAvanAkA bhalaiprakAra avalambana karanete mohakA santAnakA atyaMta 5 vinAza aisA hoya, 'jo pheri tAkA udaya nAhIM hoya hai' aisA bhAvarUpa moha, jisakAla kSINa hoya, tisakAla bhAvakamohakA kSaya hoteM, AtmAka vibhAvarUpa Horror bhI abhAva ho / aiseM bhAvyabhAvakabhAvakA abhAva kari ekapaNA hoteM, TaMkotkIrNa nizcala paramAtmA prApta huvA Wan saMtA 'kSINamoha jina' aisA kahiye / yaha tIsarI nizcayastuti hai / bhAvArtha -- jisakA sAdhu pahale apane balateM upazamabhAvakari mohakUM jItyA pIcheM jisakAla 5 apanI baDI sAmarthya mohakA sattAmaiMsUM nAzakari, jJAnasvarUpa paramAtmA prApta hoya, taba kSINa5 moha jina kahiye / ihAM bhI pUrve kahai teleM hI mokSapadakUM palaTikari, tahAM rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, karma, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, prANa, rasana, sparzana ye pada sthApi phra solahasUtra par3hane ara vyAkhyAna karanA ara isahI prakAra upadeza kari anya bhI vicAraNe / aba Wan ihAM isa nizcayavyavahArarUpastutI ke artha ke kalazarUpa kAvya kahe haiM / zArdUlavikrIDita chandaH Wan ekatvaM vyavahArato na tu punaH kAyAtmanornizcayAnnuH stotraM vyavahArato'sti vapuSaH stutyA na tattantrataH / stotraM nizvayatazcito bhavati citstutyaiva saivaM bhavennAtastIrthakarastava caravalAdekatvamAtmAMgayoH ||27|| Wan artha - kAyakai ara AtmAkai vyavahAranayakari ekapaNA hai / vahari nizcayanayakari ekapaNA Wan I phra pha Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyeo 5 5 5 5 5 .. nAhIM hai| yAhIteM zarIrake stavanateM AtmApuruSakA stavana vyavahAranayakari bhayA kahiye, ara + nizcayateM na kahiye / nizcayateM tau caitanyake stavanate hI caitanyakA stavana hoya hai| so caitanyakA - stavana ihA~ jiteMdriya, jitamoha, kSINamoha aise kayA seM hoya hai| tAteM yaha siddha bhayA-jo ajJAniteM tIrthaMkarake stavanakA prazna koyA thA tAkA yaha naya vibhAgakari uttara diyA, tAke calate + AtmAkai ara zarIrakai ekapaNA nizcayateM nAhIM hai| pheri yAhI artha ke jAnanekari bhedajJAnakI siddhi hoya hai aise artharUpa kAvya kahe haiN| mAlinIchaMdaH iti paricitatattvairAtmakAyaikatAyo nayavibhajanayuktyAtyaMtamucchAditAyAM / avatarati na bodho bodhamevAdhakasya svarasarabhasakRSTaH prasphuTanneka etra // 28 // . artha-aise paricayarUpa kIyA hai vastukA yathArthasvarUpa jini| aise munIne AtmA ara .. zarIrake ekapaNAkU nayake vibhAgake yuktikari atyaMta ucchAdana kiyA niSedhyA hai| yAke hote, ma tatkAlajJAna hai so yathArthapaNAkU kauna puruSakai avatAra na dharai ? avazya avatAra ghare hI ghare / kaisA + hoyakarI? apanA niz2arasakA vegakari kheMcyA havA pragaTa hotA ekasvarUpa hoykri| 9 bhAvArtha-nizcayavyavahAranayake vibhAga kari AtmAkA ara parakA atyaMta bheda dikhAyA, ' so yAkU jAnikari, aisA kauna puruSa hai ? jAke bhedajJAna na hoya ! hoya hI hoya / jAteM jJAna .. hai so apanA svarasakari Apa apanA svarUpa jAne, taba avazya Apa nyArA hI apane AtmA janAvai hai| ihAM koI dIrghasaMsArI hI hoya to tAkA kachu kahanA hai naahiiN| aiseM apratibuddhane / kayA thA, jo "hamAre to yaha nizcaya hai, jo veha hai sohI AtmA hai" tAkA nirAkaraNa kiyaa| 15 AgeM kahai haiM, jo, aise yaha apratibuddha ajJAnI jIva anAdike mohake saMtAnakari nirUpaNa ja.. " kiyA jo AtmAkA ara zarIrakA ekapaNA, tAkA saMskArapaNAkari atyaMta apratibuddha thA, so aba pragaTa udaya bhayA hai tattvajJAnasvarUpa jyoti jAkai "jaise koI puruSake netra meM vikAra thA, taba + 5 5 5 5 5 5 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan # varNAdika anyathA dIkhe the, ara jaba vikAra miTe, taba jailAkA taisA dokhyA taiseM pragaTa ughaDacA Wan hai" paTalasthAnIya AvaraNakarma jAkA, aisA bhayA saMtA pratibuddha bhayo, taba sAkSAt dekhanevAlA maya 34 " Apake Apa hI kari jAni ara zradvAna kariara tisakUM AcaraNa karanekA icchaka bhayA saMtA pUche hai, jo isa AtmArAmake anyadravyanikA pratyAkhyAna kahiye tyAganA, so kahA hoya ? aiseM Wan 5 pUchate saMte AcArya kahai haiM / jo aiseM kahanA / gAthA Wan phra NANaM savve bhAve paJcakkhAdi paretti NAdUNa | tA paccakkhANaM NANaM NiyamA muNedavvaM // 34 // jJAnaM sarvAn bhAvAn yasmAtpratyAkhyAti ca parAniti jJAlA / tasmAtpratyAkhyAnaM jJAnaM niyamAt jJAtavyam // 34 // Wan Wan AtmakhyAtiH--yato hi drabhyAMtarasvabhAvabhAvino'nyAnAkhalAnapi bhAvAn bhagavadajJAtRdravyaM svasvabhAvabhAvAmyApya tayA paratvena jJAtvA pratyAcaSTa tato ya evaM pUrva jAnAti sa eva pazcAtpratyAcaSTa e na punaranya ityAtmani nizcitya pratyAkhyAnasamaye pratyAkhyeyopAdhimAtrapravarttitakartR svanpapadezatvepi paramArthenAvyapadezya jJAnasvabhAvAdapracyavanAtpratyAkhyAnaM jJAnamevetyanubhavanIyaM / atha jJAtuH pratyAkhyAne ko dRSTAMta ityata Aha / Wan / yaha niyamateM artha - jAkAraNa sarvahI je bhAva kahiye padArtha Apa sivAya haiM, te para haiM, aiseM jAnikari 5 pratyAkhyAna kare haiM, tyAge haiN| tAteM jo para hai yaha jAnanA hai sohI pratyAkhyAna hai| jAnanA / apane jJAnamaiM tyAgarUpa avasthA sohI pratyAkhyAna hai / anya kichU nAhIM hai / TIkA -- jAneM yaha jJAtAdravya AtmA bhagavAn hai, so anyadravyake svabhAvateM bhaye aiseM je anya samasta parabhAva, tiniphUM apane svabhAvabhAvakari nAhIM vyApanekari parapaNAkari jAni ara tyAge hai / tAteM jo pahale jAneM jAnyA hai sohI pIche tyAge hai / anya tau koI tyAganevAlA phra nAhIM hai / aiseM tyAgabhAva AtmAhI viSai nizcaya kari ara tyAgake samaye pratyAkhyAna karaneyogya 5 je parabhAva, tinikI upAdhimAtra pravartya jo tyAgakA kartApaNAkA nAma tAke hoteM bhI paramArthakari 5 24 phrafa phrafa phrafa phra Wan 5 phaphaphaphaphaphaphaphapha Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhiye, taba parabhAvakA tyAga kartApaNAkA nAma Apako nAhIM hai| Apa tau yA nAmate rahita hai, .. jJAnasvabhAvateM chUTayA nAhIM hai, tAte pratyAkhyAna jJAnahI hai aisA anubhavana krnaa| ___ bhAvArtha-AtmAkai parabhAvakA tyAgakA kartApaNA hai so nAmamAtra hai| Apa to jJAnasvabhAva prAmA hai, paradravyakU para jAnyA pheri parabhAvakA grahaNa nAhIM, sohI tyAga hai, aise yaha jAnanAhI pratyAkhyAna hai| jJAnasivAya kichu anyabhAva nAhIM hai| AgeM pUche hai, jo "jJAtAke pratyAkhyAna jJAnahI // kayA" yAvirSe haTota kahA hai ? tAkA uttararUpa dRSTAMtadAotakI gAthA kahe haiN| gAthA jaha NAma kovi puriso paradavvamiNati jANiduM cydi| taha save parabhAve pAUNa vimuMcade NANI // 35 // yathAnAma kopi puruSaH paradravyamiti jJAtvA tyajati / tathA sarvAn parabhAvAn jJAtvA vimucati jJAnI // 35 // Wan bAtmarUpAti:-yathAhi kazcitpuruSaH saMbhrAMtyA rajakAtparakIyaM cIvaramAdAyAtmIyapratipalyA paridhAya zayAnaH ____ svayamajhAnI sannanyena vadaMcalamAlaya valAnnagnIkriyamANo maMkSu pratibudhyasvArpaya parivartita bhetavastra mAmakamityasaka+vAyaM mRNvannakhilaicinheH suThu parIkSya nizcitametatparakIyamiti jhAvA jhAnI sanmuMcati tacIvaramacirAt tathA mAtApi saMzrosyA parakIyAnmAvAnAdAyAtmIyapratipazyAtmanyadhyAsya zayAnaH svayamajJAnI san guruNA parabhAvavivekaM kRtvaikI kriyapramANo maMdhu pratibubhyasvaikaH satvaramAtmetyasakacchautaM vAkyaM zRNvannakhilaizcinhaiH suSTu parIkSya nizcitamete paramAnA iti ___pAtvA mAnI san muMcati sarvAnmAvAnapirAn / Wan artha- jaise lokamaiM koI puruSa paravastukU aiseM jAne, jo yaha paravastu hai, taba aiseM jAni para. - vastU tyAge hai| tesahI jJAnI hai so sarvahI paradravyanike bhAvanikuMe parabhAva haiM aisA jAni tina tyAge hai| Wan TIkA--jaise koI puruSa dhovIkesa pelekA vastra lyAya, tisakU bhramakAra apanA jAni voDi. Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le 9 bha.55 5 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 66 5 5 kari sUtA, Apa aiseM na jAnyA "jo yaha pailekA hai," pIche paileneM tisa vastrakA pallA pakaDi kiri uADi nAgA kiyA, ara kahI, "jo zIghra jAgI, sAvadhAna hoU, merA vastra badale 5 samaya AyA hai so merA mokUM deU," aisA vAraMvAra vacana kayA so suNatA saMtA, tisa vastra cihna samasta dekhi parIkSA kari aisA jAnyA, 'jo yaha vastra tau pailekA hI haiM aisA jAnikari jJAnI bhayA pha saMtA tisa parake kUM zIghra hI tyAge hai| te jJAnI bhI jamakara paradravyake bhAvanikaM grahaNa kari apane jAni, AtmAviSai ekarUpakari sutA hai, bekhavarI huvA thakA ApahIteM ajJAnI hoya rahyA hai| jaba guru yA sAvadhAna kareM, parabhAvakA bhedajJAna karAya, eka AtmabhAvarUpa karai, kahai, jo "taM zIghra AgI, sAvadhAna hoU, yaha terA AtmA hai tau eka jJAnamAtra hai, anya sarva paradravyake bhAva haiM" taba vAraMvAra yaha Aganake vAkya suNatA saMtA samasta apane parake cihnikari bhalaiprakAra pha parIkSA kari, aisA nizcaya karai, jo maiM eka jJAnamAtra hUM, anya sarvaM parabhAva haiM, aiseM jJAnI hoyakari sarva parabhAvani tatkAla choDe hai 1 5 5 1 bhAvArtha - jeteM paravastU bhUlikara apanI jAne, tetaiM hI mamatva rahai ara parakUM parakI jAne yathArthajJAna hoya, taba pailekI vastu kAkA mamatva rahe ? arthAt na rahai yaha prasiddha hai| aba isa hI arthakA kalazarUpa kAvya kahe I mAlinI chandaH Wan Wan avatarati na yAvadvRcimatyaMtavegAdnavamaparabhAvatyAgadRSTAMtadRSTiH / phra Wan jhaTiti sakalabhAvairanyadIyairvimuktA svayamiyamanubhUtistAvadAvirbabhUva // 26 // Wan artha - yaha parabhAva tyAgake dRSTAMtakI dRSTi hai so "purAnI na paDe aiseM jaiseM hoya tese" 5 atyaMta vegateM jeteM pravRttikaM nAhIM prApta hoya hai tApahale hI tatkAla sakala anyabhAvanikari rahita 5 ApahI yaha anubhUti tau pragaTa hotI bhaI / bhAvArtha-yaha parabhAvakA tyAgakA dRSTAMta kalA, tApari dRSTi paDe te pahale samasta anyabhAvatiteM 5 5 phra Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Wan rahita apanA svarUpakA anubhavana to tatkAla hoya gayA, jAteM yaha prasiddha hai-jo vastUkU parakI jAne pIche mamatva rahai naahiiN| AgeM yA anubhUtiH parabhAvakA bhedajJAna kauna prakAra bhayA? aisI AzaMkA kari, prathama to bhAvaka jo mohaka kA udayarUpa bhAva tAkA bhedajJAnakA prakAra kahe haiM / gAthA Natthi mana ko vimoho bujjhadi uvaoga eva ahamiko / taM moha NimmamattaM samayassa viyANayA viti // 36 // nAsti mama kopi moho kucyate upayoga evAhalekaH / taM mohanirmamataM samayasya vijJAyakAH vidati // 36 // AtmakhyAti:-iha khalu phaladAnasamarthatayA prAdurbhUya bhAvakena satA pudgaladravyeNAbhiniyamAnaSTaMkotkIrNakajJAyakasvabhAvabhAvasya paramArthataH parabhAdena bhAvayitumazakyatvAtkatamopi na nAma mama mohosti kiMcatatsvayameva ca vizvaprakAzacaMcuravikasvarAnavaratapratApasaMpadA cicchaktimAgeNa svabhAvabhAvena bhagavAnAtmaivAkthudhyate / yatkilAI khalvekaH tataH samastadravyANAM parasparasAdhAraNAvagAhasya nivArayitumazakyatvAnmajjitAvasthAyAmapi dadhikhaMDAvasthAyAmiva parisphuTa svadamAnasvAdabhedatayA mohaM prati nirmamatvosmi / sarvadevAtmakatvagatatvena samayasyaivameva sthitatatvAt itItyaM bhAvakabhAva' viveko bhUtaH / artha-jo aisA jAnanA hoya, jo yaha moha hai so merA kachU bhI sambandhI nAhIM hai, maiM aisA Wan jAna I, jo eka upayoga hai sohI maiM hUM, aise jAnanekU mohateM nirmamatvapaNA siddhAMtake tathA apane ma paraphe svarUparUpa samayake jAnanevAle jAne haiM kahe haiN| TIkA-nAma aisA satyArtha maiM avyaya hai| tahAM kahe haiM, maiM satyArthapaNe aisA jAnUM hUM, jo yaha hai moha hai, so merA kaLU bhI lAgatA naahiiN| kaisA hai yaha ? isa mere anubhavanamaiM phala denekI sAmarthyakari pragaTa hoya, bhAvakarUpa hotA jo pudgaladravya, tAkari racyA huvA hai, so merA nAhIM s $ $ Le Le Le Le Le Le Le $ $$ $ Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + + + hai / jAte maiM to TaMkotkIrNa eka jJAyakasvabhAva huuN| yaha gaDa hai, so paramArthate parake bhAvako _5 parakA bhAvakari bhAvanekA asamarthapaNA hai, to ihAM kahAM jANiye hai? jo svayameva sAsta // .... vastUkA prakAzanevi catura vikAsarUpa bhaI ara niraMtara zAzvatI pratApasaMpadA jAmeM pAIye aisI 18 caitanyazakti, tisamAtra svabhAvabhAvakari bhagavAn AtmAhIkU jANIye hai-jo maiM hUM so pAramArthakAra .. eka cicchaktimAtra huuN| tAta samastadravyanike paraspara sAdhAraNa ekakSetrAvagAhakA nivAraNa karanekA asamarthapaNAteM "jaise dahI ara. khAMDa milI zikharaNI hoya, taba dahI khAMDa ekase hoya rahe haiM toU pragaTa khATA mIThA svAdake bhedate nyAre nyAre jAne jAya haiM, taiseM" dravyanike lakSaNabhedateM jaDa , cetanakA nyArA nyArA svAdateM pragaTa jAnyA hai| jo mohakarmakA udayakA svAda rAgAdika hai, so 5 caitanyake nijasvabhAvake svAdatai nyAre hI haiM, tAtai mohapratI mai nirmama hI huuN| jAte yaha AtmA, sadAkAla hI ApaNe ekarUpapaNAkU prApta huvA apanA svabhAvarUpa samaya, sohI bhayA mahala, 'tAvi tiSThe hai| aiseM bhAvakabhAva jo mohakA udaya, tAteM bhedajJAna bhyaa| bhAvArtha-yaha mohakarma hai so jaDa pudgaladravya hai, yAkA udaya kaluSa malinabhAvarUpa hai, so 5 yAkA bhAva hai so bhI pudgalavikAra hai| so yaha bhAvakakA bhAva hai, so jaba yaha caitanyake upa yogake anubhavameM Avai, taba upayoga bhI vikArI hoya rAgAdirUpa malina dIkheM / so java . yAkA bhedajJAna hoya, jo caitanyakI zaktikI vyakti tau jJAnadarzanopayogamAtra hai ara yaha kaluSatA - rAgadveSamoharUpa hai, so tisa dravyakarmarUpa jaDapudgaladravyakI hai| aisA bhedajJAna hoya taba bhAvaka bhAva jo dravyakarmarUpa mohake bhAva, tiniteM bhedabhAva kyoM na hoya ? hoya hI hoya / AmA apane caitanyake anubhavanarUpa Thaharai hI Thaharai, aisA jaannaa| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| svAgatAchandaH sarvataH svarasanirbharabhAvaM cetaye svayamahaM syamihakam / nAsti nAsti mama kazcana mohaH zuddhacidanamahonidhirasmi // 30 // + + + + + ++ ' ' Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra 8 evameva mohapadaparivarttanena , rAgadveSakrodhamAnamA galomakarmanokarmamanovacanakAyazrotracadhurghANarasanasanastrANi / SoDaza vyAkhyeyAni anayA dizAnyAnyapyUhyAni / atha zeyabhAvavivekaprakAramAha / artha-maiM isa lokameM ApahIkari apane eka AtmasvarUpakU anubhavU ii| kaisA merA svarUpa! - 'sarvataH' kahiye sarvAMgakari apane nijarasa jo caitanyakA pariNamana, tAkari pUrNa bharathA aisA hai 5 bhAva jAmaiM, yAhIteM yaha moha hai so merA kichU bhI lAgatA nAhIM hai, yAke ara mere kichu bhI nAtA nAhIM hai| mai to zuddha caitanyakA 'ghana' kahiye samUharUpa tejaHpuMjakA nidhi huuN| bhAvaka-" bhAvakA bhedakari aise anubhavana kre| aise hI gAthAmaiM mohapada hai tAkU palaTikari rAga, dveSa, // krodha, mAna, mAyA, lobha, karma, nokarma, mana, vacana, kAtha, zrotra, cakSu, prANa, rasana, sparzana e solaha pada nyAre nyAre solaha gAthAsUtrakari vyAkhyAna karanA ara isahI upadezakari anya bhI vicaarne| AgeM jJeyabhAvateM bhedajJAna karanekA prakAra kahe haiN| gAthA Natthi mama dhamma AdI bujjhadi uvaoga eva ahmiko| taM dhammaNimmamattaM samayassa viyANayA viti // 37 // nAsti mama dharmAdibudhyate upayoga evAhamekaH / taM dharmanirmamatvaM samayasya vijJApakA vindanti // 37 // ___ AtmakhyAtiH-amUni hi dharmAdharmAkAzakAlapudgalajIvAMtarANi svarasavijra bhitAnivAritaprasaravizvavasmarapracaMDa-ma cinmAtrazaktikavalitatayAtyaMtamaMtarmagnAnovAtmani prakAzamAnAni TaMkotkIrNajJAyakasvabhAvatvena tastotastattvasya tadatiriktasvabhAvatayA tavato vahistattvarUpatA parityaktamazakyatvAsa nAma mama sNti| kiMcatatsvayameva ca nityamevopa-5 yuktastatvata evaikamanAkulamAtmAnaM kalayana bhagavAnAtmavAvabudhyate yatkilAI khalvekaH tataH saMvedyasaMvedakabhAvamAnopajAte taretarasaMbalanepi parisphuTasvadamAnasvabhAvabhedatayA dharmAdharmAkAzakAlapudgalajIvAMtarANi prati nirmamatvomi / sarvadevAtmai- - katvagatatvena samayasyaivameva sthitatvAt itItthaM jnyybhaavvivekobhuutH|| artha-jo aisA jAnanA hoya-jo e dharma Adika dravya haiM te mere kichU bhI lAgate nAhI , Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya 00 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 14 Wan 5 hai| maiM aisA jAnU hUM, jo eka upayoga hai sohI maiM hUM / aiseM jAnanekUM dharmadravyateM nirmamatvapaNA samaya siddhAMta tathA apanA parakA svarUparUpa samayake jAnanevAle puruSa haiM te jAne haiM, kahe haiM / TIkA- --e dharma, adharma, AkAza, kAla, pudgala anya jIva beleM sarvahI paradravya haiM, te AtmA- 5 vi prakAzamAna haiN| kaiseM so kahe haiM-apane nijarasakari pragaTa bhayA ara nivArayA na jAya 5 Wan TE y kara eka hI hUM, tAteM jJeyajJAyakabhAvamAtrateM upajyA jo paradravyanita paraspara milanA, tAke hote bhI, pragaTa svAdamaiM AvatA jo svabhAvakA bheda, tisapaNAkari dharma, adharma, AkAza, kAla, pudgala Wan 5 aisA hai phailanA jAkA, ara samasta padArthasamUhake grasanekA hai svabhAva jAkA, aisI jo pracaMDa 55 cinmAtrazakti, tAkari grAsIbhUta karanekari mAnU atyaMta nimagna hoya rahyA hai, jJAnameM tadAkAra hoya DUbI rahe hai aiseM / tauU TaMkotkIrNa eka jJAyaka svabhAvapaNAkari paramArthateM aMtaraMgatattva so 5 tau maiM hUM ara te paradravya, tisa mere svabhAvateM bhinnapaNAkari paramArthateM bAhyatapaNAkU choDane asamartha haiM, dharma Adi mere saMbaMdhI nAhIM haiN| ihAM aisA jAniye jo yaha AtmA caitanyate Apa hI upayukta huvA saMtA, paramArthateM anAkula jaise hoya tesaiM, sarva AkulatAsR rahita hoyakara, AtmAhIkA abhyAsa karatA saMtA hai, so AtmAkari AtmA hI jAniye hai, jo maiM pragaTa nizcaya 5 eka kkkkkkkkkkk** Wan Xin anyajIva, tiniprati meM nirmama ho / jAteM sadA hI kAla ApaviSai ekapaNAkari prApta honekari pha Wan samaya kahiye padArthanikI yAhI vyavasthA hai, apane svabhAvakUM koI choDatA nAhIM haiM, aiseM anubhava * karane jJayabhAvaniteM bhedajJAna bhayA kahiye / ihAM isa hI arthakA kalazarUpa kAvya hai / mAlinI chandaH iti sati saha sarvairanyabhAvaiviveke svasamayamupayogo vidAtmAnamekaM / prakaTitaparamArthadarzanajJAnavattaiH kRtpariNitirAtmArAma eva pravRttaH // 31 // darzanajJAnacAritrapariNatasyAtmanaH kIdRka svarUpasaMcetanaM bhavatItyAvedayannupasaMharati / artha - aiseM pUrvokaprakAra bhAvakabhAva ara jJeyabhAvaniteM bhedajJAna hoteM, sarvahI je anyabhAva 5 Wan Wan Wan 10 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha phra -? pha prAtha 15 tinniteM bhinnatA bhaI, taba yaha upayoga hai so, ApahI apane eka AtmAhIkUM dhAratA saMtA pragaTa 5 bhayA hai paramArtha jinikA, aiseM je darzanajJAnacAritra tinikarakarI hai pariNati jAne, aisAhUvA saMtA, apanA ArAma AtmArUpI bAga koDAyana, tAhiviyeM pravarte hai, anya jAyagA na jAya haiM / bhAvArtha- sarvaparadravya tathA tiniteM bhaye je bhAva tiniteM bheda jAnyA taba upayogakUM ramanekuM AtmA hI rahyA, anya ThikANA nAhIM rahyA / aiseM darzanajJAnacAritrateM ekarUpa bhayA AtmAhIpha viSai rame hai aisA jAnanA / Age aiseM darzanajJAnacAritrasvarUpa pariNayA jo AtmA tAke svarUpakA 5 saMcetana kaisA hoya hai ? aiseM kahatA saMtA AcArya isa kathannakUM saMkoce hai sameTe haiN| gAthAahamiko khalu suddho daMzaNaNANamaio sadAruvI / Wan Wan Wan vi asthi majjha kiMciva aNNaM paramANumittaMpi // 38 // amekaH khalu zuddha darzanajJAnamayaH sadArupI | nApyasti mama kiM cidappayatparamANumAtramapi // 38 // Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan AtmakhyAtiH -- yo hi nAmAnAdimohonmattatyAtyaMtamatra tibuddhaH san nirviNNena guruNAnavarataM pratibodhyamAnaH kathaM- 55 canApi pratibudhya nijakaratalavinyasta vismRtacAmIkarAvalokananyAyena paramezvaramAtmAnaM jJAtvA zraddhAyAnucarya ca samyage5 kAtmArAmo bhUtaH sa khalyahamAtmAtmapratyakSaM cinmAtraM jyotiH / samasta kramAkramapravarttamAna vyAvahArikabhAvaizvinmAtrAkAreNA- 5 midyamAnatvAdeko nArakAdijIva vizeSAjIva puNyapApAsatra saMvara nirjarAvaM dhamokSa lakSaNa vyAvahArikanavataccebhyaSTaM korakIrNekazA5 yakasvabhAvabhAvenAtyaM taviviktatvAcchuddhaH / cinmAtratayA sAmAnyavizeSopayogAtmakatAnatikramANAdarzanajJAnamaya: sparzarasa- phra gaMdhavarNanimitta saMvedanapariNatatvepi sparzAdirUpeNa svayamapariNamanAtparamArthataH sadaivArUpIti pratyagayaM ] svarUpaM saMcetayamAnaH 15 pratayAmi / evaM pratyayatazca mama vahirvi citrasvarUpasaMpadA vizve parisphuratyapi na kiMcanApyanyatparamANumAtramapyAtmIyatvena pratibhAti / yadbhAvakatvena jJayatvena caikIbhUya bhUyo mohamudbhAvayati svarasataetrApunaH prAdurbhAvAya samUlamohamunmUlya mahato pha jJAnodyotasya prasphuritatvAt Wan artha- jo darzanajJAnacAritrarUpa pariNayA AtmA, so aisA jAne hai, jo maiM eka hUM, zuddha hUM, Wan Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaka fa + darzanazAnamaya hai, arUpI I, nizcayakAra sadAkAla aisA hUM, anya paradravya paramANumAtra bhI merA kichU nAhIM hai yaha nizcaya hai| TokA-nAma kahiye satyArthapaNe nizcayakari aisA hai| jo yaha AtmA anAdi moharUpa // ..2- ajJAnate unmattapaNAkari atyaMta apratibuddha ajJAnI thA, so yApari asurAgI jo guru tAkari niraM tara pratibodhyA huvA, koI prakAra baDA bhAgyatai samasyA sAvadhAna bhayA, taba "jaise kAhUke hAtavirSe // muThImai dharayA huA suvarNa thA so bhUli gayA pheri yAdikari dekheM" tisa nyAyakarI apanA paramezvara .. sarvasAmathryakA dharAnevAlA AtmAkU bhUli rahA thA, so jANikari, tAkA zraddhAnakari,aratAhIkA AcaraNarUpa tisate tanmaya hoyakari bhalaiprakAra AtmArAma havA, taba aise jonyA-jo maiM caitanya- - mAtra jyotIrUpa AtmA hUM, so mere hI anubhavakAra pratyakSa jAnUM haM, jo sAla kAlpa ara akrama rUpa pravartate je vyAvahArika bhAva tinikari cinmAtra AkArakAre to bhedamana bhayA hUM tAta mai - 1- eka hai| bahuri nara nAraka Adi jIvake vizeSa ara ajotra, pujya, pApa, Atraka, saMvara, 'nirjarA, baMdha, mokSalakSaNa je vyAvahArika navatattva, tiniteM TaMkotkIrNa jo eka jJAyakasvabhAvarUpa bhAva, + tAkari atyaMta judApaNAteM maiM zuddha huuN| bahuri cinmAtrapaNAteM sAmAnya vizeSa jo upayoga, tAkUnAhI ullaMghanete, maiM darzanajJAnamaya huuN| bahuri sparza, rasa, gaMdha, varNa haiM nimitta jAkU aisA jo saMvedana,' tisarUpa pariNamyA huuN| tauU sparza Adi rUpa sasA Agaho pariga meM paramAta sadA hI arUpI .. huuN| aise sarvate nyArA aisA svarUpakU anubhavatA saMtA meM pratApasahita hai| aiseM pratAparUpa hoteke / mere vAhya anekaprakAra svarUpakI saMpadAkari samasta paradravya sphurAyamAna haiN| tauU mokU paradravya + paramANumAtra bhI kichu apane bhAvakari nAhIM pratibhAle haiM, jo mera bhAvakaramAkara tathA zeSapagA- " kari mote eka hoyakari pheri moha upajAveM / jAteM mere nijaralane ho ailA mahAn jJAna pragaTa hai bhayA hai, jAneM mohakU mUlate upADikari duri kiyA hai, jo pheore jAkA aMkura nAhIM upaje aisA nAza kiyA hai| + $ 5 Zhe $ Le Le Le Le 5 Zhe Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pha Wan cava bhAvArtha- AtmA anAditeM mohake udayateM ajJAnI thA, so zrIgurunike upadezarteM ara apanI kAlalabdhIteM jJAnI bhayA, apanA svarUpakUM paramArthate jAnyA - jo maiM eka hUM zuddha hUM arUpI hUM 0 darzanajJAnamaya haM aiseM jAnaneteM mohakA samUhateM nAza bhayA bhAvakamAtra ajJeyabhAva tinateM jJa jJAna bhayA, apanI svarUpasaMpadA anubhavameM AI, aba pheri kAkUM jor3a upajegA ? nAhIM upjegaa| 5 aba aisA AtmAkA anubhava bhayA tAkA AcArya mahimA kahI preraNArUpa kAvya kahe haiM - jo aiseM jJAnasvarUpa AtmA samastaloka magna hoU / Wan 5 Wan Wan Wan 5 phrafa phaphaphapha Wan vasantatilakA chandaH majjaMtu nirbharamamI samameva lokA Alokamucchvalati zAMtarase samastAH / AplAvya vibhramatiraskariNIbhareNa pronmatra epa bhagavAnavabodhasiMdhuH ||32|| iti zrIsamayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtI pUrvaraMgaH samAptaH / Wan artha -- yaha jJAnasamudra bhagavAn AtmA hai so vibhramarUpa ADI cAdara thI tAkUM samUlateM Daboya- 5 kari dUri kari, Apa sarvAMga pragaTa bhayA hai / so aba samasta loka haiM te yAke zAMtara saviSai ekaikAla hI atizayakari mana hoU / kaisA hai zAMtarasa ? samasta TokartAAI ujhalyA hai / Wan bhAvArtha- jaise samudra ADA kichU Avai taba jala dIkhe nAhIM, ara jaba ADa dUrI hoya taba pha pragaTa hoya, taba lokakUM preraNA yogya hoya, jo yA jalaviSai sarva loka snAna kro| taiseM yaha AtmA vibhramakari AcchAdita thA, taba yAkA rUpa na dIkhe thA, atra vibhrama dUri bhayA taba yathA- pha svarUpa pragaTa bhayA, aba yAke vItarAga vijJAnarUpa zAntarasaviSai ekAkAla sarva loka magna hoU / aiseM AcArya preraNA karI hai / athavA aisA bhI artha hai, jo AtmAkA ajJAna dUri hoya taba kevalajJAna pragaTa hoya hai, taba samasta lokameM tiSThate padArtha ekaikAla jJAnaviSe Aya jhalake haiM tAko dekho / aiseM isa samayaprAbhRtagraMthaviSai pahalA jIvAjIvAdhikAravirSe TIkAkAra pUrvaraMgasthala pha kathA / Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + jhahAM TIkAkArakA Azaya aiso-jo isa prathakU alaMkArakari nATakarUpa varNana kiyA hai, ... so nATakaviH pahale raMgabhUmi AkhADA raciye haiM / sahAM dekhanevAlA nAyaka tathA sabhA hoya hai,5 ara nRtya karanevAle hoya haiM te anekasvAMga dhare haiN| tathA zRgArAdika ATha rasakA rUpa dikhAve.... haiN| tahA~ zrRMgAra, hAsya, raudra, karuNA, vIra, bhayAnaka, bIbhatsa, adbhuta e ATha rasa haiM te laukikarasa haiM / nATakameM inihIkA adhikAra hai| navamA zAMtarasa hai so Alaukika hai| so nRtymeN| tAkA adhikAra nAhIM hai / ini rasanike sthAyIbhAva, sAttvikabhAva, anubhAvibhAva vybhicaaribhaav| tathA inikI dRSTi AdikA varNana rasagraMthanimeM hai so to tahAMte jAnyA jaay| ara sAmAnyapaNe rasakA yaha svarUpa hai-jo jJAnameM jo jJeya AyA, tisate jJAna tadAkAra bhayA, tAteM puruSakA bhAva" lIna hoya jAya, anya jJeyakI icchA na rahai lo rasa hai / so ATha rasakA rUpa nRtyameM nRtya karane vAle dikhAve haiM / ara inikA kavIzvara varNana kara jaba anya rasakU anyarasake samAna karI bhI varNana karai taba anyarasakA anyarasa aMgabhUta honete, tathA rasanike bhAva anyabhAva aMga honete,ma rasavat Adi alaMkArakari nRtyakA rUpa kari varNana kiyA hai| tahAM prathama hI raMgabhUmisthala kiyA, tahAM dekhanevAlA to samyagdRSTi puruSa hai, tathA any| mithyAdRSTi puruSa haiM tinikI sabhA hai, tinikU dikhAve hai| ara nRtya karanevAle jIva ajIva padArtha haiM / ara doUkA ekapaNA tathA katRkarmapaNA Adi tinike svAMga haiN| tinimeM paraspara" anekarUpa hoya haiM / te ATha rasarUpa hoya pariName haiN| so nRtya hai| tahAM samyagdRSTi dekhane-' vAlA jIva ajIvakA bhinnasvarUpakU jANe hai| so to ini sarva svAMganikU karmakRta jANi zAMtarasahImaiM magna hai, ara mithyAdRSTi jIvAjIvakA bheda na jANe haiN| yAta ini svAMganihIkUpha sAMce jANi inivirSe lIna hoya haiN| tiniLU samyagdRSTi yathArtha dilAya tinikA bhrama meTizAMtarasameM tinikU lIna karI samyagdRSTi kare hai tAkI sUcanArUpa raMgabhUmike aMta AcAryane / "majantu nirbhara0 ityAdi yaha kAvya racA hai| so AgeM jIva ajIvakA svAMga varNana karI, so |Wan Wan 55 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAkI sUcanArUpa yaha kAvya hai aisA mAzaya sUne hai ! so ihAMtAMi to raMgabhUmikA varNana bhayA / dohA-nRtya kutUhalatattvako mariyavidekho dhAya / nijAnaMdarasameM chako Ana save chiTakAya // 1 // iti jIvAjIcAdhikAre pUrvaraGgaH / Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Le Le Le AgeM jIvadravya ara ajIvadravya e doU eka hoya karI raMgabhUmImeM praveza kare haiN| tahAMWan AdivirSe maMgalakA Azaya lekari AcArya jJAnakI mahimA kare haiN| jo sarvavastukA jAnanahArA .. yaha jJAna hai so jIva ajIvake sarvasvAMganiko nIke pahicAne hai, aisA samyagjJAna pragaTa hoya hai, Wan isa artharUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitacchaMdaH jIvAjIvavivekapuskaladRzA pratyAyayatpArSadAnAsaMsAranivabaMdhana vidhidhvaMsAdvizuddha sphuTat / / ma AtmArAmamanaMtadhAmasahasAdhyakSeNa nityoditaM dhIrodAttamanAkulaM vilasati jJAnaM mano lhAdayat // 1 // artha-jJAna hai so manakU AnaMdarUpa karatA saMtA pragaTa hoya hai| kaisA hai ? 'pArSade' kahiye jIvAjIvake svAMga dekhanevAle mahaMta puruSa tinikuM, jIva ajIvakA bheda dekhanevAlI jo baDI ujvala nirdoSa dRSTi, tAkari bhinnadravyakI pratIti upajAvatA saMtA hai| bahuri anAdisaMsArate // - hara baMdhyA hai baMdhana jAkA aisA jo jJAnAvaraNa Adi karma, tAke nAzateM vizuddha bhayA hai, sphuTa .. bhayA hai| jaise phUlakI kalI phUla taiseM vikAsarUpa hai / bahuri kaisA hai ? AtmA hI hai ArAma / Wan kahiye ramanekA krIDAvana jAkai, anaMtajJayanike AkAra jAni jhalake hai, tauU Apa apane svarUpa __ hImeM rame hai / bahuri anaMta hai dhAma kahiye prakAza jAkA / bahuri pratyakSa tejakari nitya " + udayarUpa hai| bahuri kaisA hai ? dhIra hai, udAtta kahiye utkaTa hai, yAhIta anAkula hai sarvavAMchAteM // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + 55+++++++++ + rahita nirAkula hai| ihAM dhIra udAtta anAkula vizeSaNa haiM, so e zAMtarUpa nRtyake mAmUSaNa jAnane, aisA jJAna vilAsa kare hai| ___bhAvArtha-yaha jJAnakI mahimA kari, so jIva ajIva eka hoya raMgabhUmimeM praveza kare haiN| tini* yaha jJAna hI bhinna jAne hai| jaise koI nRtyameM svAMga Avai tAkU yathArtha jAne tAkU svAMga / karanevAlA namaskAra karI, apanA rUpa jaisAkA taisA karI le, taiseM ihAM bhI jaannaa| aisA jJAna samyamdRSTi puruSanike hoya hai, mithyAdRSTi yaha bheda jAne naahiiN| AgeM jIva ajIvakA ekarUpa varNana kare haiN| tAkI gAthA appANamayANaMtA mUDhA du parappavAdiNo keii| jIvaM ajjhavasANaM kammaM ca tahA parUviti // 39 // avare ajjhavasANe sutivvamaMdANubhAvagaM jIvaM / maNNaMti tahA avare NokammaM cAvi jIvotti // 40 // kammassudayaM jIvaM avare kmmaannubhaagmicchti| tivvattaNamaMdattaNa guNahiM jo so havadi jIvo vA // 4 // jIvo kamma uhayaM doNNivi khalu kevi jiivmicchti| avare saMjogeNa du kammANaM jIvamicchati // 42 // evaMvihA bahuvihA paramappANaM vadaMti dummehA / te Na du parappavAdI NicchayavAdIhiM NidiThA // 4 // + + + + + Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 07 Wan Wan Wan AtmAnama jAnato mUDhAstu parAtmavAdinaH kecit / jIvamadhyavasAnaM karma ca tathA prarUpayaMti // 39 // aparedhyavasAneSu totramaMdAnubhAgagaM jIvaM / manyate tathA'pare nokarma cApi jIva iti // 40 // karmaNa udayaM jIvanapare karmAnubhAgamicchati / tImaMdatvaguNAbhyAM yaH sa bhavati jIvaH // 41 // tear dve api khala kecijjIvamicchati / apare saMyogena tu karmaNAM jIvamicchati // 42 // evaMvidhA bahuvidhAH paramAtmAnaM vadaMti durmedhasaH / te na parAtmavAdinaH nizcayavAdibhirnirdiSTAH // 43 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan 1 Wan AtmakhyAtiH - iha khalu tadasAdhAraNalakSaNAkalanAtklItratvenAtyaMtavimUDhAH saMtastAnvikamAtmAnamajAnaM to bahavo bahudhA paramapyAtmAnamiti pralayaMti / naisargikarAgadveSakalmASitamadhyavasAnametra jIvastathAvidhAdhyavasAnAt aMgArasyeva kAyadatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit / anAdyanaMtapUrvAparIbhUtAvayavaikasaMsaraNa kriyArUpeNa krIDatkarmaiva jIvaH karmaNotiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit / tIvramaMdAnubhava vidyamAnaduraMta rAgarasanirbharAdhyavasAnasaMtAna eva 15 jIvastatotiriktasyAnyasyAnupabhyamAnatvAditi kecit / navapurANAvasthAdibhAvena pravarttamAnaM nokarmaiva jIvaH zarIrAdavirikkatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit / vizvamapi puNyapAparUpeNAkrAman karmavipAka eva jIvaH zubhAzubhabhAvAdati5 riktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit / sAtAsAtarUpeNAbhivyAptasamastatIvamaMdatvaguNAbhyAM bhidyamAnaH karmAnubhava eva jIvaH sukhaduHkhAtiriktatvenAnyassAnupalabhyamAnatvAditi kecit / majjitAvadubhayAtmakatvAdAtmakarmobhayameva jIvaH pha kArtsyataH karmaNautiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit / arthakriyAsamarthaH karmasaMyoga eva jIvaH karmasaMyogA- 157 tkhaTvAyA ivASTakASThasaMyogAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit / evamevaMprakArA iterepi bahuprakArA paramAkasmeti vyapadizati durmedhasaH kiMtu na te paramArthavAdibhiH paramArthavAdinaH iti nirdizyate / kutaH Wan artha--- je AsmAkaM na jAnate parakuM AtmA kahate mUDha mohI ajJAnI haiM, te keI tau adhyavasA W Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ! | 555 OM OM OM5 yaniLU jIva kahe haiM / bahuri keI karmakU jIva kahe haiN| bahuri anya keI adhyavasAnanivi tIvra maMda anubhAgagatakU jIva mAne haiN| bahuri anya keI nokarmaka jIva mAne haiN| bahuri aura kaI karmakA udayakU jIva mAne haiM / bahuri aura kaI karmake anubhAgakU jIva iSTa kare haiN| kaisA hai // anubhAga ? tIvamaMdapaNArUpa guNakari jo bhedakU prApta hotA hai| bahuri keI jIva ara karma doU .... mile hI jIva hai aise iSTa kare haiN| bahuri anya keI karmanikA saMyogakari hI jIva mAne haiN| yA : prakAra tathA aura bhI bahutaprakAra durbuddhi mithyAdRSTi parakU AtmA kahe haiM, te paramArtha satyArthavAdI / / " nAhI haiN| aise nizcayavAdI je satyArthavAdI tinikari kahe haiN| TIkA-yA jagatavi tisa AtmAke asAdhAraNa lakSaNa nAhIM jAnanete npuNskpnnaakri|| atyaMtavimUha bhaye saMte, anAnI jana haiM te, tAttvika paramArthabhUta AtmAkU nAhIM jAnate saMte, bahuta .. haiN| te bahutaprakAra parahIkU AtmA aisA pralApa bake haiM / tahAM keI to svAbhAvika svayameva bhayA : aisA rAgadveSakari mailA jo adhyavasAna kahiye AzayarUpa vibhAvapariNAma sohI jIva hai aiseM kahe / / " haiN| yAkA hetu kahe haiM, jo jaise aMgArakai kAlimA hai taiseM adhyavasAnate anya koI jIva dIkhe / nAhIM, aise hetute sAdhe haiM // 1 // bahuri keI kahe haiM, jo pUrvaM tau AnAditai lekari ara AgAmI anaMtakAlatAMI aisA hai anyatra jAkA aisA jo eka saMsaraNa kahiye bhramaNarUpa kriyA, tisarUpakari Wan krIDA karatA jo karma, sohI jIva hai / jAteM isa karmata anya nyArA kichU jIva dekhanemeM AyA hai nAhIM aiseM mAne haiM // 2 // bahuri keI kahe haiM, jo jIva maMda anubhavakari bhedarUpa bhayA ara dUri hai Wan aMta jAkA aisA rAgarUpa rasakari bharayA jo adhyavasAnakA saMtAna paripATI sohI jIva hai| jAteM + isate anya koI nyArA hI jIva dekhanemeM AyA nAhIM, aiseM mAne haiM // 3 // bahuri keI kahe haiM, jo, navIna ara purAtana jo avasthA ityAdi bhAvakari pravartamAna jo nokama sohI jIva hai / jAte isa - zarIrateM anya nyArA hI kicha jIva dekhanemeM AyA nAhIM aisaiM mAne haiM // 4 // bahuri keI aisaiM kahe haiM, jo samastalokakU puNyapAparUpakari vyApatA karmakA vipAka hai sohI + + + 5 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + prAbharA + + is Le Le Le Le Le Le Le Le + + jIva hai / jAteM zubhAzubhabhAvateM anya nyArA hI kichu jIva dekhanemaiM AyA nAhIM, aise mAne haiN|5| bahuri keI kahe haiM, jo sAtA alAtAkA rUpakari vyAta jo samasta totramaMdaragAguga, tAkari bheda+ rUpa bhayA jo karmakA anubhava, sohI jIva hai| jAteM sukhaduHkhate anya nyArA hI kichU jIva dekha- - nemaiM AyA nAhIM / 6 / bahuri keI kahe haiM, jo sikharigoko jyoM doyarUna miyAjoAtmA ara karma, te doU mile hI jIva hai / jAteM samastapaNAkari karyate nyArA kichU jova dekhane meM AyA nAhI, + + aiseM mAne haiM // 7 // bahuri keI kahe haiM, jo karmakA saMyogarUpa arthakriyAvibeM samartha hoya hai sohI jIva hai / jAteM karma ke saMyogate anya nyArA kichU jIva dekhanemeM AyA nAhIM, jaiseM ATha kATha 5 Wan milI khATa bhayA taba artha kriyAvirSe samartha bhayA aiseM mAne haiM // 8 // aiseM AThaprakAra tau e khaiN| 1. bahuri aura bhI anekaprakAra aise hI para AtmA kahe haiM, te dudhuddhi haiN| tini paramArtha ke jAnanevAle haiM te satyArthavAdI nAhIM kahe haiN| # bhAvArtha-jIva ajIva doU anAditeM ekakSetrAvagAhasaMyogarUpa mili rahe haiM ara anAdihIteM - / jIvake pudgala ke sa~yogate anekavikArasahita avasthA hoya hai| ara paramArthadRSTikari dekhiye taba jIva to apanA cetanyapaNA Adi bhAvakU nAhIM choDe hai| ara pudgala apanA mUrtika jaDapaNA ; AdikU nAhIM choDe hai| paraMtu je paramArtha nAhIM jAne haiM, te saMyogate bhaye bhAvanihIkU jIva kahe . haiN| jAteM paramArthajIvakA rUpa pudgalate bhinna sarvajJakU vIca tayA sarvajJakI paraMparAke AgamateM Wan jAnyA jAya, so jinika matamaiM sarvajJa nAhI, te apanI buddhita anekakalpanA kari kahe haiN| te 5 1- vedAMtI, mImAMsaka, sAMkhya, bauddha, naiyAyika, vaizeSika, cArvAka Adi matanike Azaya le, ATha tau . pragaTa khaiN| aura apanI apanI buddhiteM aneka kalpanA kari kahe haiM, so kahAMtAI khai| aiseM / Wan kahanevAle satyArthavAdI nAhIM hai, so kAhete ? so hI kahe haiN| gAthA + + Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 310 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan 5 ede savve bhAvA puggaladavvapariNAmaNippaNA / kevalijiNehiM bhaNidA kaha te jIvo ti uccati // 44 // ete sarvebhAvAH pudgaladravyapariNAmaniSpannAH / kevalijinairbhaNitAH kathaM te jIva ityucyate // 44 // phra pha phra AtmarUpAviH -- yataH ete'dhyavasAnAdayaH samastA eva bhAvA bhagavadbhirvizvasAkSibhirarhadbhiH pudgaladravyapariNAmamayatvena prajJaptA: saMtazcaitanya zUnyAdravyAdatiriktatvena prajJApyamAnaM caitanyasvabhAvaM jIvadravyaM bhavitu notsahaMte tato na khalvAmadhuktisvAnubhavaivadhitapakSatvAt tadAtmavAdinaH paramArthavAdinaH etadeva sarvajJavacanaM vAvadAgamaH / iyaM tu svAnubhavagarmitA 5 yuktiH na khalu naisargika rAgadveSa kalmAvitamadhyavasAnaM jIvastathAvidhaHdhyavasAnAtkArtasvarasyeva zyAmikAyAtiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svayamupalabhyamAnatvAt / na khakhanAdya tapabhUtAtraya kasaMsaraNalakSaNa kriyArUpeNa krIDatkarmeva pha jIvaH karmagotiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svayamupalabhyamAnatvAt / na khalu tIvramaMdAnubhava bhidyamAnaduraMtarAgarasa nirbharAdhyavasAnasaMtAno jIvastatotiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svayamupalabhyamAnatvAt / na khalu navapurANatrasthAdibhedena pravartamAnaM nokarma jonaH zarorAdatiriktatvenAnyasyacitsvabhAvasya vivecakaiH svayamupalabhyamAnatvAt / phra na khalu vizvamapi puNyapAparUpeNAkrAmatkarma vipAko jIvaH zubhAzubhabhAvAdatiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaH 5 svamupalabhyamAnatvAt / na khalu sAtA sAtarUpeNa bhinyA ta samastatotra maMdatvaguNAya midyamAnaH karmAnubhAvo jIvaH sukhaduHkhA- pha tiriktasvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svayamupalabhyamAnattrAt / na khalu majjitAvadubhayAtmavatvAdAtnakarmobhayaM jIvaH 5 kAryataH karmaNotiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH samupalabhyamAnatvAt / na khalvarthakriyAsamarthaH karmasaMyogo 5 jIvaH karmasaMyogAtkhaTvAzAyinaH puruSasyevASTakaSTasaMyogAdatiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svayamupalabhyapha mAnatvAditi / iha khalu pudgala bhinnAtmopalabdhi prativipratipannaH sAmnaivaivamanuzAstraH / phaphaphapha Wan artha - e pUrvai kahie adhyavasAnAdikabhAva, te sarva hI pudgala ke pariNAmakari nipaje haiN| 5 te kevalI sarvajJa jinadevane kahe haiM / tinikaM jIva aisA kaise kahiye ? TIkA - jAteM e adhyavasAnAdika bhAva haiM, te sarva hI, sarva padArthanikUM sAkSAt dekhanevAle 5 Wan Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $$ sf Wan bhagavAn vItarAga sarvajJa arihaMtadeva, tinahi pudgaladravyake pariNAmamayapaNAkari kahe haiN| tAte / 5 caitanyabhAvakari zUnya jo puladravya, tAteM bhinnapaNAkari kahA jo caitanyasvabhAvamaya jIvadravya, + so honekU nAhIM samartha hai| tAteM nizcayateM Agama ara yukti ara svAnubhava ini tInanikari prAma+ bAdhitapakSapaNAteM je ini adhyavasAnAdikaLU jIva kahe haiM, te parabhArthavAdI satyArthavAdI nAhIM hai|' - tahAM yaha hI sarvajJakA vacana hai, jo e jIva nAhI so to Agama hai| bahuri yaha svAnubhavaga bhiMta yukti hai so kahe haiM / jo naisargika kahiye svayameva upajyA aisA rAgadveSakari kalmASita kahiye + malita adhyavasAna hai so jIva nAhI hai| jAte aise adhyavasAnate nyArA jaise suvarNa kAlimAteM nyArA hai taiseM citsvabhAvarUpa jIvabheda jJAnInikaripAie hai, te pratyakSa caitanyabhAvakU nyArAanubhave ke haiN| bahuri anAdyanaMta pUrvAparIbhUta eka saMsaraNakriyArUpa krIDA karatA karma hai so bhI jIva nAhIM ..hai| jAteM karmata nyArA anya caitanyasvabhAvarUpa jIvakA bheda jJAnInikari prApyamAnapaNA hai te pratyakSa anubhave haiM // 2 // bahuri totra maMda anubhavakari bhedarUpa bhayAduraMta rAgarasakari bharayA adhyava- Wan sAnakAsaMtAna bhI jIva nAhIM hai / jAta tisa saMtAnateM anya nyArA caitanyasvabhAvarUpajIvakA bheda jJAnInikari prApyamAnapaNA hai te pratyakSa anubhave haiM // 3 // bahuri naI purAnI aksthAdikakA bhedakari pravartatA jo nokarma, sobhI jIva nAhIM hai| jAteM zarIrateM anya nyArA caitanyasvabhAvarUpa jIvakA bheda jJAnInikari svayameva prApyamAnapaNA hai te Ae pratyakSa anubhave haiM // 4 // bahari " samasta jagata* puNyapAparUpakari vyApatA karmakA vipAka hai, so bhI jIva nAhIM hai| jAteM zubhA.' zubhabhAvate anya nyArA caitanyasvabhAvarUpa jIvakA bheda jJAnInikari prApyamAnaphNA hai te Apa pratyakSa anubhave haiM // 5 / / bahuri sAtA asAtA rUpakAra vyAsa je samasta tItramaMdapaNArUpa guNa, 1-tinikari bhedarUpa hotA jo karmakA anubhava, sobhI jIva nAhIM hai| jAteM sukhaduHkhate nyArA + anya cetanyasvabhAvarUpa jIvakA bheda jJAnInikari svayaM prApyamAnapaNA hai te Apa pratyakSa anubhave Wan haibahuri sikhariNIkI jyauM doya svarUpapaNAkari mile AtmA ara karma voUhI jIva nAhI $ s h 5 5 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 95 55 55 5 5 5 5 5 5 5 5 5 ma hai| jAteM samastapaNe karmate nyArA anya caitanyasvabhAvarUpa jIvakA bheda jJAnInikari svayaM prApya-5 mAnapaNA hai te pratyakSa Apa anubhave haiM // 1 // bahari arthakriyAvirSe samartha karmakA saMyoga bhI jIva nAhI hai| jAteM karmasaMyogate nyArA "jaise ATha kATharUpa khATate khATakA sovanevAlA puruSa 15 anya hai, taise" anya caitanyasvabhArUpa jIvakA bhedra jJAnInikari svayaM prApyamAnapaNA hai te Apa pratyakSa anubhave // 8 // aise hI anya koI aura prakAra kaheM, tahAM bhI yaha hI yukti jAnanI / / bhAvArtha-caitanyasvabhavarUpa jIva sarva parabhAvaniteM nyArA bhedajJAnInike anubhavagocara hai, tAteM ajJAnI mAne haiM taiseM nAhIM hai| aba irhA pudgalateM bhinna jo AtmAko upalabdhI, tAprati Wan vipratipanna kahiye anyathA grahaNa karanevAlA pudgalahIkU AtmA jAnatA jo puruSa, tAkU sAma kahiye tAke hitarUpa milApako vArtA kahikAra, samabhAvahIteM upadeza kahanA sohI kAvyameM Wan kahe haiN| virama kimapareNAkAryakolAhalena svayamapi nibhRtaH san pazya SaNmAsamekaM / hRdayasarasi puMsaH punalAbhinnadhAno nanu kimanupalabdhirbhAti kiMcopalabdhiH // 2 // ___ kathaMcidanvayapratibhAsepyadhyavasAnAdayaH pudgalasvabhAvA iti cet / ___ artha he bhavya ! tere anya je vinAkArya nikammA kolAhalakari kahA sAdhya hai? tisa kolAe halateM tU virakta hoU ara eka cetanyamAtra vastukU Apa nizcala lIna hoya dekhi / aiseM chaha mahinA + abhyAsa kari / aiseM koye, apanA hRdayasarovaravirSe pudagalate bhinna hai teja pratApa prakAza jAkA " Wan aisA jo puruSa AtmA, tAkI kahA prApti na hoya hai ? aisA niyama hai, jo prAsi hoya hI hoy| Wan __ bhAvArtha-jo apane svarUpakA abhyAsa kareM, to tAkI prApti hoya hI hoya / jo paravastu .. Wan hoya, tau tAkI to prApti na hoya / apanA svarUpa tau vidyamAna hai, bhUli rahA hai so cetakari kA dekhe to pAsihI hai / ihAM chaha mahinA abhyAsa karA so aisA na jAnanA, jo etehImaiM hoya, - kA yAkA honA tau muhUrtamAtrameM hI hai| paraMtu ziSyakU bahuta kaThiga bhAsa to tAkA niSeza hai, jo / 5 5 5 5 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + $$ $ 5 Le Le Le Le + + + U pAhatazAla sAha lAhogA, to rUha mahinA sivAya na lAgegA / tAteM anya niSprayojana kolAhala Wan choDi yAmai lAgai zIghra rUpakI prApti hoyagI aisA upadeza hai| Arge ziSya pUche hai, jo e adhyavasAnAdikabhAva jIva na batAye, anya caitanyasvabhAvajIva batAyA, soe bhAva bhI tau caitanyahIte anvayI pratibhAse haiM, caitanyavinA jaDakai tau dIkhai nAhI, iniLU pudgalake svabhAva kaise ? aise pUche uttarakA sUtra kahe haiM / gAthA aTThavihaM pi ya kammaM savvaM puggalamayaM jiNA viti| jassa phalaM taM vuccadi dukkhaM ti vipaJcamANasya // 45 // aSTavidhamapi ca karma sarva pudgalamayaM jinA viMdati / yasya phalaM taducyate duHkhamiti vipacyamAnasya // 45 // AtmakhyAti:-adhyavasAnAdibhAvanivartakamaSTavidhamapi ca karma samastameva pudgalamayamiti kila sakalajJajJaptiH / + tasya tu yadvipAkakASThAmadhirUDhasya phalasvenAbhilapyate / tadanAkulatvalakSaNasaukhyAkhyAtmasvabhAvavilakSaNatvAtkila duHkhaM . udaMtaHpAtina eva kilAkulatvalakSaNA adhyavasAnAdibhAvAH / tato na te cidanvayavibhramepyAtmasvabhAvAH kiMtu pudgala. OM svabhAvAH / yadyadhyavasAnAdayaH pudgalasvabhAvAstadA kathaM jIvatvena sUcitA iti cev| . ____ artha-AThaprakAra karma jJAnAvaraNAdika haiM, te sarva hI pudgalamaya haiM yaha jinabhagavAn sarvajJa deva kahe haiM / bahuri yAkA phala hai so duHkha hai| yaha karma pacikari udaya Ave hai, so duHkha hai| - TIkA-jAkAraNa" e adhyavasAna Adi samasta bhAva haiM tinikA upajAvanevAlA AThaprakAra " jJAnAvaraNa Adi karma hai, so samastahI pudgalamaya hai, pesaiM sarvajJakA vacana hai| tisa karmakA udaya 5 + hadakU pahuMce tAkA phala hai so yaha anAkulasvarUpa jo sukhanAmA AtmAkA svabhAva, tAteM vilakSaNa hai, AkulatAmaya hai, tAteM duHkha hai| tisa duHkhake mAMhI Apa paDe je anAkulatAsvarUpa adhyavasAna Wan Adika bhAva, te bhI duHkhahI haiM / tAteM te caitanyateM anvayakA vibhrama upajAvai haiM, tauU te AtmAke ke svabhAva nAhIM haiM, pudgalasvabhAva hI haiN| + + Wan + + Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * Wan vavahArassa darIsaNamuvaeso vaNNido jiNavarehiM / jIvA ede savve ajjhavasANAdao bhAvAH // 46 // vyavahArasya darzanamupadezo varNito jinavaraiH / jIvA ete sarve'dhyavasAnAdayo bhAvAH // 46 // AtmakhyAttiH- sarve evaite 'dhyavasAnAdayo bhAvAH jIvA iti yadbhagavadbhiH sakalajJaiH prazataM tadabhUtArthasyApi vyava Ta maya bhAvArtha - yaha AtmA karmakA udaya Ave taba duHkharUpa pariName hai ara duHkharUpa bhAva hai so 45 adhyavasAna hai / tAteM duHkharUpa bhAvaviSai vetanatAkA bhrama upaje hai, paramArthateM nAhIM hai, karmajanya hai, yAteM naDa hI hai| Age pUche hai, jo e adhyavasAnAdibhAva haiM te svabhAva haiM to sarvajJake AgamameM inikaM jIvabhAvakari kaiseM kahe haiM ? aiseM pUche yAkA uttarakA 5 sUtra kahe haiN| gAyA duHkharUpabhAva cetana 5 24 pha pudgala Wan 5 pha Wan phra pipipipipipipipi puu vyavahArI jIvana paramArthakA kahanahArA hai| jaiseM mlechakI bhASA hai so mlecchanikUM vastusvarUpa jannAve hai taise hai / tAteM aparamArthabhUta hai tauU dharmatIrthapravRtti karanekuM vyavahAranayakA varNana nyAyya hai / tAteM tisa vyavahArakUM kahe binA paramArtha to jIva zarIrateM bhinna kahe hai| so yAkA ekAMta 451 Wan Wan hArasyApi darzanaM / vyavahAro hi vyavahAriNAM mlecchabhASeva mlecchAnAM paramArthapratipAdakatvAdaparamArthopi tIrthapravRttinimittaM 15 darzayituM nyAyya eva / tamaMtareNa tu zarIrAjjIvasya paramArthato medadarzanAt sasthAvarANAM bhasman iva ni:zaMkapamardanena hiMsAbhAvAdbhavatyeva baMdhasyAbhAvaH / tathAraktadviSTavimUDho jIvo badhyamAno mocanIya iti rAgadveSamohebhyo jIvasya paramArthato 15 bhedadarzanena mokSopAyaparigrahaNAbhAvAt bhavatyeva mokSasyAbhAva: / atha kena dRSTAMtena pravRttI vyavahAra iti cedaartha- jo e adhyavasAnAdika bhASa haiM te jIva haiM aiseM jinavaradevane upadeza varNana kiyA haiM, phu so yaha vyavahAranayakA darzana hai, mata hai / - pha pha TIkA - sarva hI e adhyavasAnAvika bhAva haiM te jIva haiM, aiseM jo bhagavAn sarvajJadeva kayA, 5 so abhUtArtha asatyArtharUpa jo vyavahAranaya, tAkA darzana kahiye mata hai| vyavahAra hai so Wan 11 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 5 kariye tau, sasthAvarajIvanikA ghAta niHzaMkapaNe karanA ThaharathA / jaise bhasmake mardana karanemeM pha / hiMsAkA abhAva hai, taiseM tinike ghAtane meM bhI hiMsA na Thaharai ara hiMsAkA abhAva Thahare taba tinike 5 ghAlateM baMdhA bhI abhAva tthhre| taise hI rAgI dveSI mAhI jIva karmateM baMdhe hai tAkUM chUDAvanA, aiseM 5 prAda kA hai so rAga dveSa mohateM jIva jIvakUM bhinna dikhAvanekari mokSakA upAya karanekA abhAva hoya taba mokSakA bhI abhAva Thaharai, aise vyavahAranaya kahiye, taba baMdhamokSakA abhAva Thahare hai| bhAvArtha- paramArthanaya to jIvakU zarIra ara rAga dveSa mohate bhinna kahe haiN| so yAhIkA ekAMta kariye taba zarIra tathA rAga dveSa moha pudgalamaya Thaharai, taba pudgalake ghAtaneteM hiMsA nAhIM ara rAga dveSa moharte baMdha nAhIM / aiseM paramArthateM saMsAramokSa doUkA abhAva kahe haiM, so yaha Thahare, so aisA ekAMtastrarUpa vastukA svarUpa nAhIM, avastukA zradvAna jJAna AcaraNa mithyA avasturUpa hI hai / tAteM vyavahArakA upadeza nyAyaprApta hai / aiseM syAdvAdakari doU nayanikA virodha meTi 5 k Wan 5 Wan Wan Wan Wan k *kpipipipipipipipimikk dAna karanA samyaktva hai| Age pUche hai, jo yaha vyavahAranaya kauna dRSTAMtakari pravartya hai ? sAkA uttara kahe haiN| gAthA Wan rAyA hu Niggado ttiya eso valasamudayassa Adeso / vavahAreNa du uccadi tattheko Niggado rAyA // 47 // emeva yavavahAro ajjhavasANAdi aNNabhAvANaM / jIvo tti kado sutte tattheko Nicchido jIvo // 48 // rAjA khalu nirgata ityeSa balasamudayasyAdezaH / vyavahAreNa tUcyate tatra ko nirgato rAjA // 47 // evameva ca vyavahArodhyavasAnAyanyabhAvAnAM / jIva iti kRtaH sUtra tatra ko nizcito jIvaH // 48 // 5 11 Wan Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + AtmakhyAti:-yathaiva rAjA paMca yojanAnyabhivyApya niSkrAmatItvekasya paMcayojanAnyabhivyAptumazakyatvAd vya Wan vahAriNAM balasamudAye rAjevi vyvhaarH| paramArthatastveka eva rAjA / tathaiva jIvaH samana rAgagrAmamabhivyAdhya pravartita ityekasya samagra rAmagrAmamabhivyAptumazakyatvAd vyavahAriNAmadhyabasAnAdiSvanpabhAveSu jIva iti vyvhaarH| paramArthama tastveka eva jIvaH / yadyevaM tarhi ki lakSaNosAvekarSakotkIrNaH paramArthajIva iti pRSTaH prAha ___ artha-Desai koI rAjA senAsahita nisarayA tahAM vyavahArakari senAke samudAyakU aisA Wan kahiye hai, jo yaha rAjA nisA , tahAM nizcayateM vicAriye taba senAvi rAjA to eka hI hai|| taise hI yaha adhyavasAna Adi anyabhAva haiM tinikU jIva hai aisA sUtravirSe kayA hai, so vyavahAra- - bhanayakA vacana hai| nizvayateM vicAriye to tinivirSe jIva to eka hI hai|| ____TIkA--jaise kahiye haiM, jo yaha rAjA pAMca yojanameM vyApikari nIsare hai, tahAM nizcayakari vicAriye to eka rAjAke pAMca yojana vyApanekA asamarthapaNA hai, tauU vyavahArI lokanikA" senAkA samudAyavirSe rAjA aisA kahanekA vyavahAra hai| paramArthateM to rAjA eka hI hai, senA rAjA nAhIM / taise hI yaha jIva samasta je rAgakA ThikAnA haiM tiniLU vyApikari pravarte hai, # nizcayakari vicAriye taka eka sAla ke ThikAne vyApane kA alamarthapaNA hai| tauU vyava- 5 hArI lokanike adhyavasAnAdika anyabhAvanivirSe e jIva haiM aisA vyavahAra pravarte hai| paramArthata Wan to jIva eka hI hai| adhyavasAnAdibhAva haiM te jIva nAhIM haiN| AgeM pUche hai, jo e adhyavasA nAdika bhAva haiM te jIva nAhIM haiM, to jIva eka TaMkotkIrNa paramArthasvarUpa kaisAka hai ? yAkA lakSaNa + kahA hai ? aise pRcha uttara kahe haiM / gAthA arasamarUvamagaMdhaM aJcattaM cednnaagunnmsh| jANa aliMgaggahaNaM jIvamaNidisaMThANaM // 49 // arasanarUpamagaMdhamavyaktaM cetanAguNamazabdaM / jAnIhi aliMgagrahaNaM jIvamanirdiSTasaMsthAnaM // 19 // + Le Le Le Le Le Le Le Le kaWan bha Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 1951 is $ $ $ Wan AtmakhyAtiH--yaH khala' pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnarasaguNatvAt pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamarasaguNanvAt / paramArthataH pudgaladravyasvAmitvAbhAvAt dravyedriyAvaSTaM bhenArasanAta svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAd bhAyeMdriyAdalavenArasa- - nAta, sakalasAdhAraNakasaMvedanapariNAmasvabhAvatvArakevalarasavedanApariNAmApanatvenArasanAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya / niSedhAdrasaparicchedapariNatatvepi svayaMrasarUpeNAparigamanAcArasaH / tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnarUpaguNatvAt pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamarUpaguNatvAt paramArthataH pudgaladravyasvAminvAbhAvAt dravyedriyAvaSTaMbhenArUpaNAt, svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAd bhAveMdriyAvalaMbenArUpaNAtsakalasAdhAraNakasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalarUpavedanApariNAmApannatve-45 nArUpaNAta, sakalajJa yajJAyakatAdAtmyam / niSedhAdrupaparicchedapariNatatvepi svayaM rUparUpeNApariNamanAcArUpaH / tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnagaMdhaguNatvAta pudagaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamagaMdhaguNatvAt paramArthataH pudgaladravyasvAmitvA- LE bhAvAd dravye driyAvaSTaMbhenAgaMdhanAt, svabhAvataH kSAyopazAmakabhAvAbhAvAd bhAvadriyAva banAnadhanAn sakalasAdhAraNakasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalagaMdhavedanApariNAmApannatvenAgaMdhanAt sakalajJa yajJAyakatAdAtmyasya niSedhAd gaMdhaparicchedapariNa- 4 tatvepi svayaM gNdhruupennaaprinnmnaacaagNdhH| tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnasparzaguNatvAt pudgaladravyaguNemyo bhinnatvena svayamasparzaguNatvAt paramArthataH pudagaladravyasvAmitvAbhAvAd dravyedriyAvaSTaMbhanAsparzanAt svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAt bhAveMdriyAvalaMbanAsparzanAtmakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAt kevalasparzavedanApariNAmApannatvenAsparzanAt sakalajJa yajJAyakatAdAtmyasya niSedhAt sparzaparicchedapariNatatvapi svayaM sprshsvruupennaaprinnmnaaccaasprshH| 5 tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnazabdaparyAyatvAt pudgaladravyaparyAyebhyo bhinnatvana svayamazabdaparyAyatvAt paramArthataH pudgaladravyasvAmitvAbhAvAt dravyaMdriyAvaSTaMbhana zabdAzrayaNAta svabhAvataHkSAyopazamikabhAvAbhAvAd bhAvaMdriyAvalaMbana zandA- zravaNAta sakalasAdhAraNakasaMvAnapariNAmasvabhAvatvAta keva zabdabadanApariNAmApannatvana zabdAzravaNAta sakalaza yannAyaka tAdAtmyasya niSedhAcchabdaparicchedapariNatatvapi svayaM zabdarUpeNApariNamanAccAzabdaH / dravyAMtarArabdhazarIrasaMsthAnenaiva // saMsthAna iti nirdeSTumazakyatvAt niyatasvabhAvenAniyattasaMsthAnAnaMtazarIravartitvAtsaMsthAnanAmakarmavipAkasya pudgaleSu nirdizyamAnatvAt prativiSTasaMsthAnapariNatasamAvasjutAyasavalitasahajasaMvedanazaktitvepi svayamakhilalokasaMvalanazUnyopa- // jaaymaannirmlaanubhuutityaatyNtmsNsthaantvaaccaanirdissttsNsthaanH| SadvyAtmakalokAd na yAdvayaktAdanyatvAtkaSAyacakrAd bhAvakAdvayaktAdanyatvAccitsAmAnyanimAnasamastavyaktitvAt kSaNikavyaktimAtrAbhAvAt vyaktAvyaktavimitrapratibhAsepi // vyaktAsparzatvAt svayameva hi vahiraMtaH sphuTamanubhUyamAnatvepi vyaktIpekSaNena pradyotamAnatvAccAnyaktaH / rasarUpagaMdhasparbha-.. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % % % % 5.5 % ++ % zabdasaMsthAnadhyaktatvAbhAvapi svasaMvedanabalena nityamAtmapratyakSatve satyanumeyamAtratvAbhAvAdaliMgagrahaNaH / samastavipratipatipramAthinI vivecakajanasamarpitasarvasvena sakalamapi lokAlokaM kavalIkRtyAtyaMtasauhityamaMthareNeva sakalakAlameva manAgapya-5 vicalitAnanyasAdhAraNatayA svabhAvabhUtena skyamanubhUyamAnena cetanAgugena nityamevAMtaHprakAzamAnatvAt cetanAguNazca sa .. khalu bhagavAnamalAloka ihaikapTaMkotkIrNaH pratyagjyotirjIvaH / arthahe bhavya ! tU jIva aisA jAni / arasa kahiye rasarahita hai, arUpa kahiye rUparahita hai, . agaMdha kahiye gaMdharahita hai, avyakta kahiye iMdriyanike govara vyaka nAhIM hai, bahuri cetanA hai gunn| jAke, bahuri azabda kahiye zabdarahita hai. bahuri aliMgagrahaNa kahiye kAhU cinhakariho jAkA grahaNa nAhIM hoya hai, bahuri anirdiSTa saMsthAna kahiye jAkA AkAra kichU kayA jAtA nahIM, aisA jIva jaano| ____TIkA-jo jIva hai so nizvayakari pudgaladravyateM anya hai, tAte yAmaiM rasaguNa vidyamAna .. nAhIM, tAteM arasa hai // 1 // bahuri pugaladravyakA gugani bhI bhinna hai, yAteM Apa bhI rasaguNa nAhIM / hai, tAteM bhI arasa kahiye // 2 // bahuri paramArthata pudgaladravyakA srAmIpaNA bhI yAkai nAhIM hai, tAteM dravyedriyakA avalaMbana kari Apa rasarUpa nAhIM pariName hai, tAte bhI arasa kahiye // 3 // bahuri apane svabhAvakI dRSTikari dekhiye taba kSAyopazamika bhAkkA bhI yAkai abhAva hai, yAte // bhAveMdriyake avalaMbanakari bhI yAke rasarUpa pariNAmakA abhAva kahiye, tAteM bhI arasa kahiye / // 4 // bahuri yAkA saMvedanayariNAma to eka hI hai so sakalaviSayanika vizeSanimaiM sAdhAraNa hai, . tisa svabhAvateM kevala ekarasavedanApariNAmakI prAptirUpa hI na kahiye, tAteM bhI arasa kahiye // 5 // bahuri yAke samastahI zeyakA jJAna hoya hai; parantu jJepazAyakakai sAdAmya kahiye ekarUpa / honekA niSedha hI hai, yAteM rasakA jJAnarUpa pariName hai, toU Apa to rasarUpa pariNama nAhI, pa. tAteM bhI arasa kahiye // 6 // aiseM chaha prakArakari rasakA niSevate arata hai| aise hI arUpa,agaMdha, asparza, azabda cAroM viSayanikA chaha chaha hetukari niSedha hai, so kahe taise hI jaanlene| ' + % + Ya + + + Wan Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bana + + ___ bahuri anirdiSTasaMsthAnakU kahe haiM / dravyAMtara kahiye pudgaladravya, tAkari racA jo zarIra,tAke kI saMsthAna jo AkAra tinikari kahA na jAtha hai, yAkA aisA AkAra hai // 1 // bahuri ApakA niyatasvabhAva hai tAkari aniyatasaMsthAnarUpa je anaMta zarIra tinimeM varte hai, yAteM bhI AkAra " kahA jAtA nAhIM // 2 // bahuri saMsthAna nAmakarmakA vipAka hai sobhI pudgaladravyaho virSe kahiye // hai, tAke nimittateM AkAra na kahiye // 3 // bahuri nyAre nyAre AkArarUpa pariNamate je samastavastu, tinike svarUpate tadAkAra bhayA jo apanA svabhAvarUpa saMvedana, tisa zAtarUpapaNA yAkai hote bhIma Apa tau samasta lokake milApakari zUnya hotI jo apanI nirmala jJAnamAtra anubhUti tisapaNAkari kichu bhI AkArarUpa nAhIM hai, tAteM anirdiSTasaMsthAna hai // 4 // yesai cAri hetu saMsthAnakA kahanA niSedhyA / ___bahuri avyaktavizeSaNakU sAdhe haiM / tahAM padmavyasvarUpa loka hai so jJeya hai, vyakta hai, aiseM / vyaktarUpate jIva anya hai, tAteM avyakta hai // 1 // bahuri kaSAyakA samUha jo bhAvakabhAva so vyakta) hai, tAteM bhI jIva anya hai, tAteM avyakta hai // 2 // bahuri citsAmAnyavirSe caitanyakI vyakti hai| te sarva aMtarbhUta hai, tAteM avyakta hai // 3 // bahuri kSaNikavyaktimAtrahI nAhIM hai, tAteM bhI avyakta kahiye // 4 // bahuri vyakta ara' avyakta ara doU bhAva mile huye mizrarUpa yAke pratibhAsameM Ave / / hai, tauU vyaktabhAvahI kevala nAhIM sparza hai, tAteM bhI avyakta kahiye // 5 // bahuri ApahI bAhya Abhyantara pragaTa anubhUyamAna hai toU vyaktabhAvateM udAsIna dUra vati prayotamAna hai, tAteM bhI na avyakta kahiye // 6 // aise chaha hetukari avyaktabhAva sAdhyA / bahuri aise rasa, rUpa, gaMdha, sparza, zabda, saMsthAna vyaktamgAkA abhAvasvarUpa hote bhI svasaMve-' vedana kevalakari Apa pratyakSagocara hoteM anumAnagocaramAtrapaNAkA abhAvate aliMgagrahaNa khiye| bahuri Apake anubhavanameM Ave aisA cetanAguNakari sadA aMtaraMgavirSe prakAzamAna hai, tAteM cetanA-5 guNa hai / kaisA hai cetanAguNa ? samasta je vipratiyatti kahiye jIvakU anya prakAra mAnanA tAkA .. ++ + Le Le Le Le Le Le Le Le Le + Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra pha pha pha pha pha pha pha 4 Wan phra samaya pha 120 Wan phra pha Wan Wan pha sarvahI mUlateM choDikariara pragaTapaNe apane fcacchaktimAtra bhAvakUM avagAhana kari ara yaha samasta padArtha samUha jo loka tAkai upari pravartatA saMtA hai, tAkA sAkSAt anubhava kro| kaisA hai 5 5 yaha ? anaMta hai, avinAzI hai / bhAvArtha - yaha AtmA paramArthateM samasta anyabhAvani rahita caitanyazaktimAtra hai, tAkA anu Wan phra Wan Wan atararaNa karanArA hai| bahuri bhedajJAnI jIvanikaM sopyA hai apanA sarvasva jAneM ailA hai / bahuri samasta hI lokAlokakUM grAhI (sI) bhUtakari ara atyaMta sukhiyA maMthara hoya, taiseM sarva kAlameM kiMcinmAtra bhI calAyamAna nAhIM hotA hai| bahuri anya duvyanita sAdhAraNa nAhIM hai, tAteM asAdhAraNa svabhAvabhUta hai / aisA caitanyarUpa paramArthasvarUpa jIva hai, so yaha bhagavAn nirmala hai prakAza jAkA aisA isa lokameM TaMkotkIrNa bhinna jyotIrUpa virAjamAna hai| aba isahI arthakA 15 kalazarUpa kAvya kahi yAke anubhavanakI preraNA kare haiM / Wan mArinochandaH 5 Reef farmar cicchatirikta sphuTatara navagAtha svaM ca cicchaktimAtraM / sageri carataM cAruvizvasya sAkSAt kavyatu paramAtmAtmAnaM // 3 // Wan artha-bhavya AtmA hai so apane eka kevala AtmAkUM AtAhI viSai abhyAsa karo, anubhava karo / kaisA AtmAkA anubhava karo ? jo sakala hI cicchaktiteM rItai rahita anyabhAva haiM tinikUM 45 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha bhavakA abhyAsa karau, aisA upadeza hai| AgeM cicchaktiteM anya je bhAva haiM, te sarva pugaladravyasaMbaMdhI haiN| aisI agilI gAthAkI sUcanikArUpa zloka kahe haiM / anuSTup chandaH Wan cicchativyAptasarvasvasvasAro jIva iyAnayaM / atotiriktAH sarveSi bhAvAH paudgalikAamI ||4|| artha-yaha jIva hai so caitanyazaktikari vyApta hai sarvasvasAra jAkA aisA etAvanmAtra hai, Wan isa cicchakta te je bhAva haiM te sarvahI pudgalajanya haiM te pudgalake hI haiM / aiseM tinibhAvanikA vyAkhyAna chaha gAthAmeM kare / gAthA Wan Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja maWan ma jIvassa Natthi vaNNo NavigaMdhoNavirasoNaviya phaaso| Navi rUvaM Na sarIraM Na vi saMThANaM Na saMhaNaNaM // 50 // jIvasta gatthi rAgo Navi doso Neva vijade moho| No paccayA Na kammaM NokammaM cAvi se Natthi // 51 // jIvassa Natthi vaggo Na vaggaNA va phaDDhayA keI / No ajjhappaThANA va ya aNubhAyaThANANi // 52 // jIvassa Natthi keI joyaTThANA Na baMdhaThANA vA / No va ya udayaTThANA Na maggaNaThANayA keI // 53 // No ThidibaMdhaThANA jIvassa Na saMkilesaThANA vaa| va visohiTThANA No saMjamaladdhiThANA vA // 54 // Neva ya jIvaThThANA Na guNaTThANA ya asthi jiivss| jaNa du ede savve puggaladavassa pariNAmA // 55 // jIvasya nAsti varNoM nApi gaMdho nApi raso nApi ca sprshH| nApi rUpaM na zarIraM nApi saMsthAnaM na saMhananaM // 50 // jIvasya nAsti rAgo nApi dvaSo naika vidyate mohaH / no pratyayA na karma nokarma cApi tasya nAsti // 11 // jIvasya nAsti vargoM na vargaNA naiva sparddhakAni kAnicit / no adhyAtmasthAnAni naiva cAnubhAgasthAnAni // 52 // $ $$ $ Le Le Le Le $ $$ $ ++ ++Wan ' Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i Wan Zhe samaka $ 121 $ Wan s s $ Le jIvasya na saMti kAnicidyogasthAnAni na baMdhasthAnAni vaa| deva bodapazyAlAgi mArgaNAsthAnAni kAnicit // 53 // no sthitibaMdhasthAnAni jIvasya na saMklezasthAnAni vA / naiva vizuddhasthAnAni no saMyamalabdhisthAnAni vA // 54 // naiva ca jIvasthAnAni na guNasthAnAni vA saMti jIvasya / yena vete sarve pudgaladravyasya pariNAmAH // 55 // AtmakhyAtiH-yaH kRSNo haritaH pIlo raktaH beso varNaH sa sarvepi nAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayattve // satyanubhUtebhinnatvAt / yaH surabhidurabhirvA maMdhaH sa sarkapi nAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtebhinatvAt / yaH kaTukaH kaSAyaH tikto'mlo madhuro kA rasaH sa sarvApi nAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamavatve satyanu-Wan bhUtebhinnatvAt / yaH snigdho rUkSaH zItaH ujo gurulaghumaduH kaThino vA sparzaH sa saryopi nAsti jIvasya pudgaladravya pariNAmamayatve satyanubhRtebhinnatvAt / yatspAdisAmAnyapariNAmamAtraM rUpaM tannAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayattveja satyanubhatebhinnatvAta / yadIdArika kriyAmAhArakaM taijasaM kArmaNaM vA zarIraM tatsarthamapi mAsti jIvamya pragaladravyapariNAmamayatve satyanubhRtebhinnatvAta / yatsamacaturasra nyagrodhaparimaMDalaM svAti kunnaM vAmanaM huNDaM vA saMsthAnaM tatsarvamapi4 nAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhRtebhinnatvAt / yadvajarSabhanArAcaM vajanArAcaM nArAcamaInArAcaM kIlikA asaMprAptAmRpATikA vA saMhananaM nansarvamapi nAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satpanubhUtaiminnatvAt / yaH prItirUpo rAmaH sa sarkopi nAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve sasyanubhUtebhinnatvAt / yo prItirUpo dveSaH sa sarkopi nAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtabhinnatvAt / yastacyApratipattirUpo mohaH sa sarvApi nAsti jIvasya pugala-Wan dravyapariNAmamayatve stynubhnebhinntvaat| ye mithyAtvAviratikapAyayogalakSaNAH pratyayAste sarvepi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtabhinnatvAt / yad jJAnAvaraNIyadarzanAvaraNIyavedanIyamohanIyApurnAmagotrAMtarAyarUpaM karma tatsama mapi nAsti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtebhinnatvAt / yaraSaTparyAptitrizarIrayogyavasturUpaM nokarma tatsarvamapi naasi| jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtebhinnatvAt / yaH zaktisamUhalakSaNo vargaH sa sarvopi nAsti jIvasya // pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtebhinnatvAt / yA vargasamUhalakSaNA vargaNA sA sarvApi nAsti jIvasya pudgaladranyapari-... $ $ $ $ Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan samaya 123 NAmamayatve satyanubhUterbhinnatvAt / yAni maMdatI rasakarmadalaviziSTanyAsalakSaNAni sparddhakAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtecitvAt / thAni svaparaikatvAbhyAse sati vizuddhacitpariNAmAtiriktatva5 lakSaNAnyadhyAtmasthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya putgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUterbhinnatvAt / yAni prativiziSTaprakRtirasapariNAmalakSaNAnyanubhAgasthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtebhinnatvAt / yAni kAyavAGmanIvargaNA parispadalakSaNAni yogasthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUterbhinnatvAt / yAni prativiziSTaprakRtipariNAmalakSaNAni baMdhasthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtairbhinnatvAt / yAni straphalasaMpAdanasamartha karmAvasthAlakSaNAnyudayasthAnAni tAni Wan sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtebhinnatvAt / yAni gatIMdriyakAyayogavedakaSAyajJAnasaMyamadarzanalezyAbhavyasamyaktvasaMjJAhAralakSaNAni mArgaNAsthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgala pariNAmamayastre satyanubhUterbhinnatvAt / yAni prativiziSTaprakRtikAlAMtara sahatva lakSaNAni sthitibaMdhasthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUtebhinnatvAt / yAni kapAyavipAkodrekalakSaNAni saMkta rAsthAnAni tAni sarvA Wan yapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUterbhinnatvAt / yAni kapAyavipAkAnudraka lakSaNAni vizuddhasthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUterbhinnatvAt / yAni cAritramohaviSA - 455 kakramanivRttilakSaNAni saMyamalabdhisthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatve satyanubhUterbhinnasvAt / yAni paryAptAparyAptavAdara sUkSmaikeMdriyahI driyatrIMdriyacaturiMdriyasaMjJaghasaMjJipaMcedriyalakSaNAni jIvasthAnAni tAni sarvA Nyapi na saMti jIvasthA pudgaladravyapariNAmamayatvaM satyanubhUterbhinnatvAt / yAni midhyAdRSTisAsAdanasamyagdRSTisampagmidhyAdRSTiasaMyatasamyagdRSTisaMyatAsaMyatpramattasaMyatApramattasaMyatApUrvakaraNapazamakakSapakAnivRttivAdarasAM parAyopazamakakSapakasUkSma 5 sAMparA yopazamakakSapakopazAMta kaSAya kSINakaSAyasa yogakevalpayogakevalilakSaNAni guNasthAnAni tAni sarvANyapi na saMti jIvasya pudgaladravyapariNAmamayatye satyanubhUte bhinnatvAt / artha - jIvake varNa nAhIM hai, gaMdha bhI nAhIM hai, rasa bhI nAhIM hai, bahuri sparza bhI nahIM hai, rUpa bhI nAhIM hai, zarIra bhI nAhI hai, saMsthAna bhI nAhIM hai, saMhanana bhI nAhIM hai, bahuri jIvakai rAga bhI nAhI hai, dveSa bhI nAhI vidyamAna hai, moha bhI nAhI haiM, pratyaya kahiye Asva bhI nAhI haiM, karma bhI nAhI' hai, nokarma bhI tAke nAhI hai, bahuri jIvakai varga nAhI hai, karmaNA 5 Wan 5 Wan phra pha pha pha pha pha phra Wan Wan phaphaphaphaphaphaphapha Wan Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F samaya s + 5 Le nAhIM hai, keI sparddhaka bhI nAhIM hai, adhyAtmasthAna bhI nAhIM hai, bahuri anubhAgasthAna bhI nAhIM hai, 5 bahuri keI yogasthAna haiM te bhI jIvake nAhIM haiM, athavA baMdhasthAna bhI nAhIM hai, bahuri udayasthAna , bhI nAhI hai, bahuri keI mArgaNAsthAna haiM ne bhI nahIM haiM, duri jIvaka sthitibaMdhasthAna haiM te 134 bhI nAhI hai, athavA saMklezasthAna bhI nAhIM hai, vizuddhisthAna bhI nAhI hai, athavA saMyamasthAna 5 bhI nAhI hai, bahuri jIvake jIvasthAna bhI nAhIM hai, athavA guNasthAna bhI nAhI hai| jA kAraNakari e sarvahI pudgaladravyake pariNAma haiN| TIkA-jo kRSNa, harita, pIta, rakta, zveta, varNa haiM so sarva hI jIvakai nAhIM haiN| jAte .. pudaladravyakA pariNAmamayapaNAkU hote apanI anubhUsita e varNa bhinna haiM // 1 // bahuri jo surabhi / durabhi gaMdha hai so sarvahI jIvakai nAhIM hai / jAteM e pudgalapariNAmamaya haiM, aise hote apanI anu- - bhUtite bhinna haiM // 2 // vahuri jo kaTu, kaSAya, tikta, Amla, madhura rasa haiM so sarvahI jIvakai nAhIM haiN| jAte e pudgalapariNAmamaya haiM, aiseM hoteM apanI anubhUtite bhinna hai // 3 // bahuri jo snigdha, ma rUkSa, zIta, uSNa, guru, laghu, mRdu, kaThina, sparza haiM te sarvahI jIvakai nAhIM haiM / jAte e pudgalaWan pariNAmamaya haiM, aise hote apane anubhatita bhinna haiM // 4 // vahari jo sparzAdi sAmAnyapariNAma' mAtrarUpa hai so jIvakai nAhIM hai / jAte yaha pudgalapariNAmamaya hai, aise hote apanI anubhUtite .. bhinna hai // 5 // bahuri jo audArika baiMkriyika, AhAraka, taijasa, kArmaNa, zarIra hai so sarvahI jIvakai nAhIM hai / jAte e pudgalapariNAmamaya haiM, aise hoteM apanI anubhUtite bhinna haiM // 6 // bahuri jo samacaturastra, nyagrodhaparimaMDala, sAtika, kuJjaka, bAmana, huMDaka, saMsthAna haiM so sarvahI " jIvake nAhIM hai / jAte e pudgalapariNAmamaya haiM, aise hoteM apanI anubhUtite bhinna haiM // 7 // bahuri jo varSabhanArAca, vajanArAca, nArAca, ardhanArAca, kIlaka, asaMprAptAsapATikA, saMhanana, " Wan haiM te sarvahI jIvakai nAhIM haiN| jAteM e pudgalapariNAmamaya haiM aise hote apanI anubhUtite // bhinna haiM // 8 // 55 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + prAra + + Le Zhe $ 5 Le Le Le Le Le Le Le Le +++ bahuri---jo prItirUpa rAga hai so sarvahI jIvaka nAhI hai| jAteM yaha pudgalapariNAmamaya ma hai, aise hote apanI anubhUtiteM bhinna hai // 9 // bahari jo aprItirUpa dveSa hai so sarvahI jIvakai // 1 nAhI hai| jAteM yaha pudgalapariNAmamaya hai, aise hoteM apanI anubhUti bhinna hai // 10 // bahuri " jo yathArthatakhakI aprAtirUpa moha hai so sahI jIvakai nAhIM hai| jAte yaha pudgalapariNAmamaya : hai, aise hote apanI anubhUti bhinna hai // 11 // bahuri je mithyAta, avirati, kaSAya, yoga hai .. lakSaNa jinikA aise pratyaya he te sarvahI jIvaka nAhI haiN| jAteM e pudgalapariNAmamaya haiM, aise Wan hoteM apanI anubhUtite bhinna haiM // 12 // bahuri jo jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, moha nIya, Ayu, nAma, gotra, aMtarAyarUpa karma hai so sarvahI jIvakai nAhI hai| jAte0 // 13 // bahuri jo chaha paryApti tIna zarIrayogya vasturUpa pudgalaskaMdha nokarma hai so sarvAhI jIvake nAhIM hai|' jAte0 // 14 // bahuri jo karmake rasakI zaktike avibhAgapraticchedakA samUharUpa varga hai so sarvahI jIvake nAhIM hai| jAte. // 15 // bahari jo varganikA samUharUpa vargaNA hai so sarva hI jIvakai : nAhIM hai / jaate||16|| bahuri je maMda, tIvra rasarUpakarmakA samUhakari viziSTavarga tinikA .. vargaNAkA sthApana, so hai lakSaNa jinikA aise sparddhaka haiM te sarga hI jIvake nAhIM haiN| jAte. OM // 17 // bahuri je svaparakA ekapaNAkA nizcaya Azaya hote vizuddha caitanyapariNAmate nyArApaNA , hai lakSaNa jinikA aise yogasthAna, te sarva jIvake nAhI hai| jAte. // 18 // bahuri je nyAre " Wan nyAre vizeSarUpa prakRtinike rasarUpapariNAma hai lakSaNa jinikA aise anubhAgasthAna haiM te sarvahI0 // // 19 // bahuri jo kAya, vacana manorUpa vargaNAkA calanA so hai lakSaNa jinikA aise yogasthAna te sarva0 // 20 // bahuri je nyAre nyAre vizeSakU liye prakRtinike pariNAma hai lakSaNa jinikA aiseM // baMdhasthAna haiM te sargaH // 21 // bahuri je apane phalake upajAvanevi samartha karmakI avasthA so hai - lakSaNa jinikA aise udayasthAna haiM te sarva0 // 22 // Wan bahuri je. gati, iMdriya, kAya, yoga, veda, kaSAya, jJAna, saMyama, darzana, lezyA, bhavya, samyaktva, + + Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra matha Wan 5 saMjJA, AhAra hai lakSaNa jinikA aise mArgaNAsthAna haiM te sarva0 // 23 // bahuri je nyAre nyAre vizeSanikU liye prakRtinike kAlAMtara viSai sAthi rahanA hai lakSaNa jinikA aise sthitibaMdha ke ka sthAna haiM te sarvahI jIvake nAhIM haiN| jAteM e pudgaladravya ke pariNAmamaya haiM, aiseM hoteM apanI anubhUtiteM bhinna haiM ||24|| bahuri je kaSAyakA vipokakA utkRSTapaNA hai lakSaNa jinikA aise saMta zasthAna haiM te sarva 0 ||25|| bahuri je kabAyake vipAkakA maMdA hai lakSaNa jinakA aiseM vizuddhisthAna haiM te sarva0 ||26|| bahuri je cAritramohakA udayakI anukramateM nivRtti hai lakSaNa farer aise saMsthAna haiM te sarva0 ||27|| bahari je paryApta, aparyApta, bAdara, sukSma, 5 5 ekeMdriya, dvI driya, zrI driya, cariMdriya saMjJI asaMjJI paMceMdriya hai lakSaNa jinikA aise jIvasthAna haiM te sarva0 ||28|| bahuri je mithyAdRSTi, sAsAdanasamyagdRSTi, sampagmithyAdRSTi, aviratasamyagdRSTi ka 5 saMpatA saMpata, prasasaMyata, apramattasaMpata, apUrNakaraNa, anivRttikaraNa, sUkSmasarAya, upazAMtamoha, kSINamoha, sayogakevalI, ayogakevalI e hai lakSaga jinike aise guNasthAna haiM te sargahI jIva pha nAhI haiM, jAteM e pudgadravyapariNAmamaya haiM / aiseM hoteM apano anubhUtiteM bhinna haiM ||29|| aiseM phra e sahI pudgaladravya pariNAmamaya bhAva haiM te sarvahI jIvake nahIM haiN| jIva tau paramArtha5 caitanyazakimAtra hai| aba isahI arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiM / Wan phra Wan R pipipipipipipipipipipipipi mAlinI chandaH error mohrAdayo vA bhinnA bhAvAH sarva evAsya puMsaH | tenaivAntastataH pazvato'mI no dRSTAH syurdaSTamekaM paraM syAt ||14|| nanu varNAdayo yadyapI na saMti jIvasya tadA tatrAMtare kathaM saMtoti prajJApyate iti cet- artha-varNAdika athavA rAnohAdika sarvahI bhAva kar3eM se sarvahI yA puruSa ke bhinna haiM / tisahI 1 kAraNakara aMtaH SThikara dekhate e sarvahI nAhIM dokhe / kevala eka caitanyabhAvasvarUpa abhedarUpa puruSahI dIkhyA / 5555 5 5 5 5 5 5 5 5 5 Wan ka Wan pha Wan Wan Wan 126 Wan Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + bhAvArtha-paramArthanaya abheda hI hai, tAta tisadRSTikari dekhateM bheda nAhI dIkhe hai, tisanayakI dRSTimaiM caitanyamAtrahI puruSa dIkhai hai / tAse te sarvahI varNAdika tathA rAgAdika puruSake bhinnahI para haiN| ara ina vargakU Adi lekari guNasthAnaparyaMta bhAva haiM, tinikA svarUpa vizeSakara jAnyA " cAhai, so gommaTasAra Adi graMthani" aanniyo| bhAgeM pUche hai, jo vargAdika bhAva e kahe tejIvakai Wan nAhIM haiM, to anyasiddhAMtavirSe e jIvake haiM aise kaisA kayA hai ? tAkA utsara gAthAmaiM kahyA hai| mAthA yavahAreNa du ede jIvassa havaMti vnnnnmaadiiyaa| guNaThANaMtAbhAvA Na du keI NicchayaNayassa // 56 // vyavahAreNa svete jIvasya bhavaMti vrnnaadyaaH| guNasthAnAMtA bhAvA na tu kecinizcayanayasya // 56 // ma AtmakhyAtiH-iha hi vyavahAranayaH kila paryAyAdhivatvA jovapa pradarataM gogapazAdanAdiprasidvabaMdhaparyAyasya kusumaraktasya kAryAsikAsasa vIpAdhika mAlamatravyottamAna paramAtra parastra vidadhAti / nizcayanayastu dravyAdhiWan tatvAtkevalasya jIvasya svAbhAvikaM bhAvamatralaMmpotsavamAnaH paramAtra parasya layameva prativamAte / tamo vyAhAreNa varNA dayo guNasyAnAta mAvA jIvasya saMsi vizvayeva tuna saMsoti gukA praaptiH| kuto jovasya vIdayo nizcayena na 'saMtIti cet / .. artha-e varNa Adi guNasthAna aMta je mAtra kahe te joke vyavahAranapakAra hoya haiM, tAteM + sUtramaiM kahe haiN| bahuri nizcayanayake matoM tau ini kA keI jIvake nAhIM haiN| TIkA-hAM vyavahAranaya hai so paryAyAzrita hai, so pudgalake saMyogake vazate anAditeM prasiddha ke hai baMparyAya jAke aisA jIvakai "jaise kayAsake zetako kunubhAkA lAlaraMga auyAdhika hoya Wan hai taiseM" aupAdhikabhAva jIvake varNAdika hoya haiM / tinikU AlaMbanakari vyavahAranaya pravarte hai, Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ samaya 128 soM para bhAvakUM parake kahe haiN| bahuri nizcayanaya hai so dravyake Azraya hai, so kevala eka jIvakA svAbhAvika bhAvakUM avalaMbana kara pravateM hai, so sarva hI parabhAvakU parake nAhIM kahe hai pratiSedha kare 5 pha hai, tAteM varNakUM Adi lekare guNasthAna tAMI je nAva haiM, te jAvaka haiM aise vyavahArakari kahiye hai / bahuri nizcayanayakari jIvake enAhI haiM aiseM kahiye hai / aiseM bhagavAnakI kathanI syAdvAdakari yukta hai| Age pheri pUche hai, jo e varNAdika jIvake nizcayakari kAheteM nAhI haiM ? tAkA hetu 45 kaho / aiseM pUche uttara kahe haiM / gAthA pipi\\\\kkkkk edehiya saMbaMdho jaheva khIrodayaM muNedavvo / Naya huMti tassa tANi du uvaoga guNAdhigo jamhA // 57 // etaizca saMbaMdho yathaiva kSIrodakaM jJAtavyaH / phaphaphaphaphaphaphaphapha na ca bhavati tasya tAni tUpayogaguNAdhiko yasmAt // 57 // AtmakhyAtiH - yathA khalu salilamizritasya kSIrasya salilena saha parasparAvagAhalakSaNe saMbaMce satyapi svalakSaNabhUtakSIratvaguNanyApyatayA salilAdadhikatvena pratIyamAnatvAdagneruSNaguNeneva saha tAdAtmyalakSaNa saMbaMdhAbhAvAnna nizvayena pha salilamasti / tathA varNAdipudgaladravyapariNAmamizritasyAsyAtmanaH pudgaladravyeNa saha parasparAvagAddalakSaNe saMbaMdhe satyapi svalakSaNabhUtopayogaguNaNyApyatayA sarvadravyebhyodhikatvena pratIyamAnatvAt agneruSNaguNenaiva saha tAdAtmyalakSaNasaMbaMdhAbhAvAnna nizcayena varNAdipudgala pariNAmAH saMti / kathaM tarhi vyavahAro virodhaka iti cet / Wan Wan artha-ini varNAdi bhAvanikari jIvake jaisA DAlake ara dUdhakai ekakSetrAvagAha saMyoga saMbaMdha hai 5 15 taisA saMbaMdha jAnanA / bahuri te tisa jIvakai nAhIM hai / tAteM jIva initeM upayoga guNakari adhika hai, isa upayoga guNakara nyArA jANiye hai Wan 1 'TIkA -- jaise jalakara mizrita jo dUdha tAkai jalakara sahita paraspara avagAha hai lakSaNa jAkA aisA saMbaMdha hoteM bhI dUdha apanA svalakSaNabhUta dUdhapaNA guNa hai vyApya jArke tisapaNAkari 5 jalateM adhikapaNAkari pratIyamAna hai| tisake ara dUdhakai tAdAtmyasvarUpasaMbaMdhakA abhAva hai| jaise Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titikkkkk***kkkllli Wan anikA ara uSNapaNAkA tAdAtmyasaMbaMdha hai te inikA nAhI hai, tAteM nizcayakari dUdha jala Wan nAhI hai, tese hI aNAdika pudgaladravya ke pariNAma nikari mizrita jo AtmA tAke pudgaladravya pha sahita paraspara avagAhalakSaNa saMbaMdha hoteM bhI apanA lakSaNayuta upayoga guNa so hai, vyApya jAkai, Wan tisapaNAkari sarvadravyaniteM adhikapaNAkari pratIyamAna hai| so jaise agnIkA ara uSNapaNAkA tAdAtmyasvarUpa hai, taiseM AtmAkA ara varNAdikanikA tAdAtmyasaMbaMdha nAhIM hai / tAteM nizcayanayakari varNAdika pudgalake pariNAma haiM te jIvake nAhIM haiN| Age pheri pUcheM hai, jo, aiseM to vyavaWan hAranayakA ara nizcayanayakA virodha AyA, avirodha kaise kahiye ? tAkA uttara dRSTAMtakari gAthA tInameM kahe haiM / gAthA Wan 5 paMthe mustaM passidUNa logA bhaNati vavahArI / sussadi eso paMtho Naya paMtho mussade koI || 58 // taha jIve kammANaM NokammANaM ca passiduM varANaM / jIvassa esa vaNNo jiNehi vavahArado utto // 59 // evaM rasagaMdhaphAsA saMThANAdIya je samudiThThA / sabve vavahArassa ya NicchayadaNDa vavadisaMti // 60 // pathi muSyamANaM dRSTvA lokA bhaNati vyavahAriNaH / te eSa paMthA na ca paMthA mudhyate kazcit // 58 // Wan Wan Wan Wan 5 tathA jIve karmaNAM nokarmaNAM ca dRSTvA varNa 1 jIvasyaiSa varNo jinairvyavahArata uktaH // 59 // pikulllkkkkkkkk Wan phra pha Wan Wan Wan pha 12 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. + evaM gaMdharasasparzarUpANi dehaH saMsthAnAdayo ye ca / sarve vyavahArasya ca nizcayadRSTAro vyupadizanti // 60 // AtmakhyAti:- yathA pathi prasthita kaMcitArtha suSyamANamaklokya tAtsdhyAttadupacAreNa mumpata eSa paMthA iti myava-_ 2. hAriNAM vyapadezepi na nizcayato viziSTAkAzadezalakSaNaH kazcidapi paMthA suSyeta / tathA jIve baMdhaparyAyeNAvasthitakarmaNo Wan nokarmaNo varNamutprekSya tAsthyAttadupacAreNa jIvasyaiSa varNa iti vyavahAratoII vAnAM prajJApanepi na nizcayato nityamevAmUsvibhAvasyopayogaguNAdhikasya jIvasya kazcidapi varNosti / evaM gaMdharasasparzarUpazarIrasaMsthAnasaMhananarAgadveSamohapratyaya- 5 karmanokarmavargavargaNAsparddhakAdhyAtmasthAnAnubhAgasthAnayogasthAnadhasthAnodayasthAnamArgaNAsthAnasthitibaMdhasthAnasaMklezasthAna4. vizuddhisthAnasaMyamalabdhisthAnajIvasthAnanuNasthAnAnyapi vyavahArattohadevAnAM prajJApanepi nizcayato nityamevAmUrcasvamA caspopayogagugenAdhikA jIvasya khaNyipi na saMti tAdAtmyalakSaNasaMbaMdhAbhAvAt / kuto jIvasya varNAdimiH saha + tAdAtmyalakSaNaH saMbaMdho na sIti cet / ___ artha-jaile mAnaviya cAlatekU lUTatA dekhi, vyavahArI loka kahaiM, yaha mArga luTe hai| tahAM Wan paramA vicAriye taba, koI zArga to nAhIM luTe hai, cAlate loka hI luTe haiM / taiseM jIvavirSe karmanikA tayA nokarmanikA varNakU dekhikari jinadeva vyavahArateM kahA hai, jo yaha varNa jIvakA hai| aise hI gaMdha, rasa, sparza, rUpa, deha, saMsthAna Adika je sarvahI haiM te vyavahArakA upadeza hai| aiseM nizcayanayake dekhanevAle ko haiN| TIkA--jaiseM mArgaki cAlatA sAthakU lUTatA dekhi ara koI kahe, jo yaha mArga luTe hai| " - tahAM tila mArga:varSe luTanete mArga luTanekA upacArakari kahe haiN| aisA vyavahArI lokanikA kahanA hai hote bhI, nizcayateM dekhiye saba, lArga AkAzake pradezakA vizeSa hai, so mArga to koI luTe hai naahiiN| .. taiseM jIvavi. baMdhaparyAyakari avasthita jo karmakA ara nokarmakA varNa, tAhi detrikari jIvavirSe . .. tiSThanekari tijamA upacAra kare jIvakA yahe varga hai, aise vyavahArateM bhagavAn arahaMtadeva prajJApana kare / / hai, janAve hai, to nizcaya jIva hai so nityahI amUrtasvabhAva hai, ara upayogaguNakari anya dravyate // 17 adhika hai, bhinna hai, tAte tAle koI varNa nAhIM hai| aise hI gaMdha rasa. sparmA, rUpa, saMsthAna, saMhanana, 17 Wan Wan + + + Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan rAga, dveSa, moha, pratyaya, karma, nokarma, varga, vargagA, spardhaka, adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, yoga- Wan sya... sthAna, baMpatyAna, udayasthAna, mArga gAsthAna, sthitibandhasthAna, saMklezasthAna, vizuddhisthAna, saMyama labdhisthAna, jIvasyAna, gugasthAna ra sarva hI vyavahArate jIvakai arihaMtadeva kahe haiN| toU nizcayateM = jIva hai, so nisya hA anUtavabhAva hai / ara upayoga guNakAre anyateM adhika hai, bhinna hai, tAteM tAke " e sarvahI nAhI haiM jAteM chAna varNAdika bhAvanikai ara jIvake tAdAmyalakSaNasambandhakA abhAva hai| " bhAvArtha-e varNateM lagAya guNasthAnaparyaMta bhAva kahe, te siddhAntabhaM jAvaka kahe haiM, te vyava- 5 hAranayakAra kahe haiM / nizcayanayakari jIvakai nAhIM haiM jAte jIva to paramArthakari upayogasvarUpa hai bahuri ihAM aisA jAnanA-jo pahale vyavahAranayakU asatyArtha kahyA hai, tahA~ aisA to nAhIM, jo sarvathA hI asatyArtha hai ; kathaMcit asatyArtha jAnanA / jAteM jahAM eka dravyakU nyArA paryAyaniteM abheda asAdhAraNa guNamAtrakU pradhAnakari kahiye, taba parasparadravyanikA nimittanaimittikabhAva tathA ) nimittateM bhaye paryAya, te sarva gauNa bhaye, tisa eka abhedadravyakI dRSTimaiM tinikA pratibhAsa nAhIM / tAteM te sarva tisadravyamaiM nAhIM haiN| aise kathaMcit niSedha kriye| bahuri tisa dravyamaiM ma kahiye tava vyavahAranayakari kahiye, aisA nayavibhAga hai| so ihAM zuddhadravyakI dRSTikari kathana / hai| tAtai tini sarvahIkU jIvakai vyavahAranayakari kahA hai, aiseM siddha kiyA hai| ara nimitta. Wan naimittikabhAvakI dRSTikari dekhiye taba kathaMcit satyArtha bhI khiye| sarvathA asatyArtha hI kahiye, to sarva vyavahArakA lopa hoya / taba paramArthakAbhI lopa hoya / tAteM jinadevakI dezanA syAdvAda + rUpa hI samajhai samyagjJAna hai, sarvathaikAMta mithyAtva hai| AgeM pUche hai, jo varNAdikakari jIvakai 5 5 tAdAmyasambandha kAhete nAhIM ? aise pUche, uttara kahe haiN| gAthA-- tatthabhave jIvANaM saMsArasthANa hoMti vnnnnaadii| saMsArapasukkANaM Natthi du vaNNAdao keI // 61 // jaWan Wan ++++ 99 $ Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan ma Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 5.5 tatra bhave jIvAnAM saMsArasthAnAM bhavati varNAdayaH / saMsArapramuktAnAM na saMti khalu varNAdayaH kecit // 61 // AtmakhyAti:-yakila sarvAsvapyavasthAsu yadAtmakatvena byAptaM bhavati tadAtmakatvamyAtizUnyaM na bhavati tasya taiH ... 32) saha tAdAtmpalakSaNaH saMbaMdhaH syAt / tataH sarvAsvapyavasthAsu varNAdyAtmakatvavyAptasya bhavato varNAdAtmakatvanyAtizUnyasyA- 5 bhavatazca pudgalasya varNAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNaH saMbaMdhaH syAt / saMsArAvasthAyAM kathaMcidvarNAghAtmakatvavyAptasya bhavato paryAdhAtmakatvavyAptizUnyasyAbhavatazcApi mokSAyasthAyAM sarvathA varNAvAtmakatvavyAptizUnyasya makto varNAdyAtma katvavyAptasthAmavatazca jIvasya vargAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNaH saMbaMdho na kathaMcanApi syAt / jIvasya paNAdivAdAttyaWan durabhiniveze dopazcAyaM / ____ artha-varNAdika haiM te, je jIva saMsAraviSa tiSThe haiM, tinikai tisa saMsAravi to hoya haiN| + bahuri je saMsArateM chuDhe haiM mukta bhage haiM, tinikai nadika nizcayakari koI bhI nAhIM haiN| yAteM 5 tAdAtmyasaMbaMdha nAhIM hai|| TIkA-jo nizcayakari sarva hI avasthAviyeM tatsvarUpakari vyApta hoya ara tisa svarUpakI pra vyAptikari rahita na hoya, tisavastuke tinibhAvanikari sahita tAdAtmyasaMbaMdha hoya, tAteM sarva hI avasthAvirSe varNAdi svarUpapaNAkari vyApta hotA, bahuri varNAdikakI vyAptikari zUnya na Wan hotA, jo pudgaladravya tAke varNAdikabhAvanikarisahita tAdAtmyalakSaNa saMbaMdha hoya hai| bahuri ke saMsAra avasthAvi kathaMcit varNAdi svarUpapaNAkari hotA, ara varNAdisvarUpapaNAkI vyAptikari zanya na hotA jo jIva tAke mokSa avasthAvirSe sarva prakArakari varNAdi svarUpapaNAkI vyApti kari zUnya hotAkai ara varNAdisvarUpapaNAkari vyApta na hotAke varNAdibhAvanikari tAdAlyalakSaNa - - koI prakAra bhI nAhIM hai| ___bhAvArtha-jo vastu jine bhAvanikari sarva avasthAmai cyApai tAkai tinibhAvanikari tAdAlya saMbaMdha kahiye, so varNAdikateM pudgala to sarva avasthAmeM vyApaka hai |.ar jIvake saMsArAvasthAmaiM to Yi Ting Ting Ting s s 5 5 - Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNAdika koI prakAra kahiye / ara mokSAvasthAmaiM sarvathA hI nAhIM / tAteM jIvakai varNAdikakari / miyA tAdAtmyasaMbaMdha nAhI hai aisA nyAya hai| AgeM jIvakai varNAdikakari tAdAtmya hai aisA koI nizyA abhiprAya kare, to tAmaiM yaha doSa hai so kahe haiM / gAthA jIvo ceva hi ede savve bhAvatti maNNase jadi hi| jIvassAjIvassa ya Natthi visesohi de koI // 12 // jIvazceva yete sarvo bhAvA iti manyase yadi hi / jIvasyAjIvasya ca nAsti vizeSastu te kazcit // 62 // AtmakhyAtiH-yathA varNAdayo bhAvAH krameNa bhAvitAvirbhAvatirobhASAbhistAbhistAbhirvyaktibhiH pudgalaganyamanu-' gacchaMtaH pudgalasya varNAdisAdAtmyaM prathayati tathA varNAdayo bhAvAH krameNa bhAvitAvirbhAvatirobhAvAbhistAbhistAbhiktimirjIvamanugarchavo jIvasya varNAditAdAtmyaM pratharmatIti yasyAbhinivezaH tasya zapadravyAsAdhAraNasyA varNA-Wan dyAtmakatvasya pudalalakSaNasyA jIvena svokaraNAjIvapudgalayoravizeSaprasaktau satyAM pudgalebhyo bhinnasyA jIvadravyasyAbhAvAd bhavatyeva jIvAbhAvaH / saMsArAvasthAyAmeva jIvasya varNAditAdAtmyAmityabhinivezepyAyameva dossH| ' . artha-varNAdikateM jIkkai tAdAtmya mAnanevAlA kahe haiN| he mithyA abhiprAyI jo tU, aiseM maane| hai, jo e varNAdikabhAva sarva hI jIva haiM, to tere matamaiM jIvake ara ajIvakai kichU vizeSa nAhIM hai| " ____TIkA-jaise varNAdikabhAva haiM te anukramateM bhayA hai AvirbhAva kahiye pragaTa honA upajanA ara tirobhAva kahiye chipanA nAza honA, jyAM aisI jetete vyakti kahiye paryAya tinikari pudgaladravyahIkU anvayarUpa prApta hote pudgaladravyahIke tAdAlyasvarUpakU vistAre haiM / taise hi e varNA-' dikabhAva kramakari bhayA hai AvirbhAva tirobhAva jyAM aiseM jetete paryAya avasthA tinikari jIvakU .. anvayarUpa prApta hote jIvakai varNAdikate tAdAtmya svarUpakU vistAre haiM, aisA jAkA abhiprAya hai , tAke anya bAkI dravyate asAdhAraNa varNAdi svarUpapaNA hoU / jo pudagaladravyakA lakSaNa tAkA 5 Zhe $ $ $ Le Le Le Le Le Le 5 55 5 5 5 5 Ya Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan samaya 5 134 phaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan pha phra bhAvArtha- jaise varNAdi pudgala dravyasU tAdAmyasvarUpa hai, teseM jIvasUM bhI tAdAtmya 5 svarUpa hoya to jIva pudgalamai bheda na Thahare, taba jIvakA abhAva hoya 65 yaha baDA doSa Ave / Age saMsArAvasthAvirSe hI jIvake varNAdikarte tAdAtmya hai, aisA abhiprAya hoteM bhI yaha hI doSa Ave hai, aiseM kahe haiN| gAthA jadi saMsAratthANaM jIvANaM tujjha hoMti vaNNAdI / tA saMsAratthA jIvA rUvittamAvaNNA // 63 // jIvakari aMgIkAra karane jIva dagalakai avizeSakA prasaMga hoteM pudgalaniteM nyArA jIvadravyakA abhAva honete jIvakA abhAva hoya hI hai / evaM puggaladavvaM jIvo taha lakkhaNeNa mUDhamadI / NivvANasuvagado vi ya jIvattaM puggalo patto // 64 // atha saMsArasthAnAM jIvAnAM tava bhavanti varNAdayaH / - vati sa jIvo bhavati / rUpitvena lakSyamANaM yugaladravyameva bhavati / evaM pudgaladravyameva svayaM jIvo bhavati na punarita:: 5 kavaroSi / tathA ca sati mokSAvasyAyAmapi nityasvalakSaNalakSitasya dravyasya sarvasvapyavasthAstranapAyitvAdanAdinidha Wan natvena pudgaladravyameva svayaM jIvo bhavati na punaritaraH kataroSi / tathA ca sati tasyApi pudgalebhyo bhinnasya jIvadranyasyAbhAvAt bhavatyeva jIvAbhAvaH / evametata sthitaM rAkSNAdiyo ki / phaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan tasmAtsaMsArasthA jIvA rUpitvamApannAH // 63 // evaM pudgaladravyaM jIvastathAlakSaNena mUDhamate / nirvANamupagatopi ca jIvatvaM pudgalaH prAptaH // 64 // Wan AtmakhyAtiH- yasya tu saMsArAvasthAyAM jIvasya varNAditAdAtmya mastItyabhinivezastasya tadAnIM sa jIvo rUpitva5 mavazyamavApnoti / rUpitvaM ca zepadravyAsAdhAraNaM kasyacid dravyasya lakSaNamasti / tava rUpatvena lakSyamANaM yatkicitra- 5 Wan Wan IF 1 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra piyuulllilllk**lll***lll* Wan 5 Wan Wan artha --atha saMsAravi tiSThe jIvanikai tere matameM varNAdika tAdAmyasvarUpa haiM, tau isa hI hetUteM saMsAravi tiSThe jIva rUpIpaNAkU prApta bhaye / aiseM hoteM jalavya hI jIva ThaharathA / jAteM pudgalakA lakSaNa sohI jIvakA lakSaNa bhayA / aiseM to he mUtrabuddhe, nirvANa prAptabhayA bhI jIva pudgala hI hai| so punnala hI jIvapaNAkUM prApta bhayA / phra phrafa phra TIkA - jAke matamaiM saMsArAvasthAvi jIvake varNAdi bhAvanA sahita tAdAmyasaMbaMdha hai aisA abhiprAya hai, tAke tisa saMsArAvasthAke kAlaviSai so jIva rUpIpaNA avazya prApta hoya hai| bahuri rUpIpaNA hai so kAhU dravyakA asAdhAraNa anyadravyakti mArA lakSaNa hai, tAteM rUpI- 5 paNAkari lakSaNamAtra jo hai so hI jIva hai, so rUpopaNAkari lakSanAtha puGgavya hI hai, kachU aiseM pudgaladravya hI Apa jIva hai anya koI nAhIM hai, aiseM hoteM mokSAvasthAviSe bhI pudgala dravya hI Apa jIva hoya haiM, jAteM jo dravya hai so divya apanA lakSaNakari lakSita hai, so sarva Wan hI avasthAviSai avinAza svabhAva hai, yA anAdinidhana haiM, to pudgala hI jIva hai anya koI abhAva jIvakA abhAva Wan nyArA hI nAhIM hai / bahuri taise hoteM pudgalani bhinna bhayA hI / aiseM yaha nizcaya bhayA jo varNAdikabhAva haiM tejI nahIM haiN| Wan Wan Wan bhAvArtha -- jo koI varNAdi bhAvanikari jIvakai saMsArAvasthA meM bhI tAdAtmyasaMbaMdha mAne hai, Wan Wan are bhI jIvA abhAvahI Ave hai, jAteM varNAdika mUrtikadravya ke lakSaNa haiM, aisA mUrtika pudgaladravya hai so varNAdikarUpa jIva Thahare, taba jIva bhI pudgala hI Thaharai / jaba jIva mokSa hoya taba 5 tahAM bhI pudgala hI Thaharai, taba pudgalateM nyArA to jIva na ThahareM / aiseM jIvakA abhAva Avai, varNAdika jIva nAhIM haiM, aisA nizcaya hai / Age isahI arthakA vizeSa kahe haiN| gAthA phra Wan phaphaphaphapha Wan ekaM ca dogiNa tiriNa ya cattAri ya paMca iMdiyA jIvA / vAdarapajjattidarA payaDIo NAmakammasa || 65 // Wan zAya Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamayA 136 + edehiya NivattA jIvaTThANA du krnnbhuudaahiN| payaDIhi~ puggalamaIhiM tAhiM kaha bharaNade jIvo // 66 // eka vA de trINi ca catvAri ca paMcedriyANi jIvAH / vAdaraparyAptetarAH prakRtayo nAmakarmaNaH // 65 // etAbhizca nivRttAni jIvasthAnAni karaNabhUtAbhiH / prakRtibhiH pudgalamayIbhistAbhiH kathaM bhaNyate jIvaH // 66 // ___AtmakhyAtiH--nizcayataH karmakaraNayorabhinnatvAt yadhena kriyate tasadeveti kanyA yathA kanakapatraM kanakena kriya-... mANaM kanakameva na tvanyat / tathA jIvasthAnAni vAdaramahadriyadvitricatu:paMceMdriyaparyAptAparyAptAbhidhAnAbhiH pudgala-ka mayImiH nAmakarmapratibhiH kriyamANAni kudagala hana nAtu jIyA : bAmakarmaprakRtInAM pudgalamayatvaM cAgamaprasiddhaM dRzya-.. mAnazarIrAkArAdimUrtakAryAnumeyaM ca / evaM maMdharasasparzarUpazarIrasaMsthAnasaMhananAnyapi pudgalamayanAmajharmaprakRtinisatve sati tadanyatirekAjjIvasthAna revoktAni / tato na varNAdayo jIva iti nizcayasiddhAMtaH / / ___ artha-ekeMdriya, dvIMdriya, trIMdriya, caturiMdriya, paMceMdriya jIva haiM, bahuri cAdara, sUkSma, paryApta, / aparyApta e jIva haiM, te nAmakarmakI prakRti haiN| ini prakRtinikari karaNasvarUpa hoyakari jIvasthAna kahiye jIvasamAsa race haiM, te e prakRti pulamaya hai, so inikari racekU jIva kaise kaahiye| TIkA-nizcayanayakari karma ara karaNa abhedabhAva hai, isa nyAyakari jo jAkari kIjiye .. so vaha vahI hai| aise karate jaisA suvarNakA patra suvarNakari kiyA so vaha patra suvarNa hI hai, any| to kichU nAhIM / tesaiM e jIvasthAna haiM te Adara, sUkSma, ekeMdriya, dvIMdriya, trIMdriya, caturiMdriya, paMceMdriya te sarva paryApta aparyApta haiM, te sarvahI hai nAma jinikA aisI pudgalamayI nAmakarmakI " prakRti hai, te karaNarUpa haiM, tinikari kiye haiM, tAteM pudgala hI haiM, te jova nAhIM haiN| bahuri // Ting Ting Ting Ting Wan Wan Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 $ $ $ $ $ $ / 55++++++ nAmakarmako prakRtinike pudgalamayapaNA AgamavirSe prasiddha hai / ara pratyakSa dekhanemeM Ave je zarIra ke Adi mUrtikabhAva, te pudgalakarma prakRtinike kArya hai, tinikari anumAna pramANakari prasiddha hai|" aise hI gaMdha. rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna, saMhanana ebhI nAmakarmakI prakRtinikari kiye haiM, tAte tisa pudgalate abhedarUpa hai, tAteM jIvasthAna pudgalamaya kahane tehI kahe jaanne| tAtee / varNAdika jIva nAhIM haiM aisA nizcayanayakA siddhAMta hai| ihAM isa arthakA kalazarUpa kAvya hai| upajAticchandaH nirvayate yena yadatra kiMcitsadeva tatsyAnna kathaM ca nAnyat / kameNa nivRtamihAsikozaM pazyati rukmaM na kathaM ca nAsi // 6 // ___artha---jisa vastukari jo kiyo bhAva vaNe so vaha bhAva vastu hI hai, kichu anya vastu nAhIM hai| jaseM rUpe sonakari khaDga kA koza banyA, sAhI loka rUpA sonA hI dekhe haiM, tisakU.. khaDga to koI prakAra bhI nAhI dekhe hai| bhAvArtha-varNAdika pudgalateM bane haiM, te pudgala hI haiM, te jIna nAhIM haiM / punaH varNAdisAmagrayamidaM vidaMtu nirmANamekasya hi pudgalasya / tatostvidaM pudgala eva nAtmA yataH sa vijJAnadhanastatonyaH || zeSamanyad vyavahAramAtraM artha-aho jJAnI jana ho ! e varNAdika guNasthAnaparyaMta bhAva haiM, te samastahI eka pudgalakai // race tuma jANU, tAteM e pudgala hI hohU, AtmA mati hohU, jAteM AtmA tau vijJAnacana hai, jJAnakA puMja hai / tAtai ini varNAdikatai anyahI hai| Age kahe haiM jo isa jJAnayana AtmA sivAya anya kichu haiM, tiniLU jIva kahanA so sarvahI vyavahAramAtra hai / gAthA pajjattApajjattA je suhumA vAdarA ya je ceva / dehassa jIvasaNNA sutte vavahArado uttA // 6 // $ $ $ $ Zhe $ Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + Ting Ting .5 s s Le Le Le Le Le Le Le Le paryAptAparyAptA ye sUkSmA vAdarAzca ye caiva / dehasya jIvasaMjJAH sUo vyavahArataH uktAH // 37 // AtmakhyAtiH-yatkila bAdarasamakeMdriyadvitricatuHpaMcadriyaparyAptAparyAptA iti zarIrasya saMzAH zo jIsaMvatvenoktAH kA aprayojanArthaH paraprasiddhathA pataghaTayad vyvhaarH| yathA hi kasyacidAjanmaprasidhaikavRtaka bhasya saditarakubhAnamijhaspa prabodhanAya yoyaM ghRtakuMbhaH sa mRnmayo na dhRtasya iti tasidhA ku meM ghRtaku bhanyavahAraH tathAsyAjJAnino lokasyA saMsArapasighyAzuddhajIvasya zuddhajIvAnabhijJaspa prabodhanAya poyaM varNAdimAn jIvaH sa zAnamayo na varNAdimayaH iti / tatprasidgyA jIve varNAdimad vyvhaarH| artha je sUkSma bAdara bahuri paryApta aparyApta Adi jetI dehaLU jIsaMjJA kahI hai, te sarva hI , sUtravi vyavahAranayakari kahI hai| TIkA-nizcayakari yaha jAna, bAdara, sUkSma, ekeMdriya, dvIMdriya, trIMdriya, caturiMdriya, paMceMdriya,Wan paryApta, aparyApta, aise zarIrakU sUtravirSe jIva saMjJApaNAkari kahe haiM tahAM parakI prasiddhikari.. ghRtake ghaTako jyoM vyavahAra hai / so yaha vyavahAra jAmeM prayojanabhUta bastu hai so nAhIM aisA hai, . so spaSTa kahe haiM, jaise koI puruSa aisA jo jAnai janma lagAya ghRtakA hI ghaTa dekhyA, ghRtate rItA nyArA ghaTa dekhyA nAhI, tAkai samajhAvaneke arthi aiseM kahiye, jo yahaM ghRtakA ghaTa hai so mAMTImaya / hai ghRtamaya nAhIM hai, aise tisa puruSakai dhRtahIkA ghaTa prasiddha hai, tAkari samajhAvanevAlA bhI ghRtakA 1 ghaTa kahe hai, aisA vyavahAra hai| taise hI isa ajJAnI lokakai anAdi saMsArateM lagAya azuddha jIva hI prasiddha hai zuddhajIvakU nAhIM jAne hai, tAkai zuddhajIvakA jJAna karavAneke arthi aise sUtrameM kahe haiM, jo yaha varNAdimAn jIva kahie hai so jJAnamaya hai, varNAdimaya nAhIM hai| aiseM tisa / ajJAnI lokakai varNAdimAn prasiddha hai, tisa prasiddhakari jIvavirSe varNAdimAnapaNAkA vyavahAra sUtrameM kiyA hai| aba isahI arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| dhRtakuMbhAbhivAnepi kubho dhRtamayo na caita / jIvo varNAdimajIvajalpanepi na tanmayaH // 8 // 555 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrafa phrafa phra Wan Wan Wan etadapi sthitameva yadrAgAdayo bhAvA na jIvA iti / artha- jo ghRtakA kuMbha haiM aiseM kahate bhI, kuMbha hai so ghRtamaya nAhIM hai, mRttikA hIkA hai / tau taiseM jIva hai so varNAdimAn hai aiseM kahate bhI, varNAdimAn nAhIM, jJAnaghana hI hai| Wan Wan bhAvArtha- jo pahale ghaTahIkUM mRttikAkA jANyA nAhIM ara ghRtake bhare ghaTakUM loka ghRtakA ghaTa Wan Wan varNA kahate surNe, tahAM yaha hI jANyA jo ghaTa ghRtahIkA kahiye hai, tAkUM samajhAvanekU mRttikAkA ghaTa pha jAnanevAlA bhI vRtakA ghaTa kaha kara samajhAve hai / taiseM jJAnasvarUpa AtmAkUM jAneM jAnyA nAhI, ara varNAdi saMrUpa hI jIvakUM jAne, tArke samajhAnekUM sUtramaiM bhI kayA hai - jo yaha dimAn hai so jIva hai aisA vyavahAra hai, nizcayateM varNAdimAn pudgala hai, jIva hai nAhIM, to jJAnavana hai aisA jAnanA / AgeM kahe haiM, jo varNAdikabhAva jIva nAhIM hai, taiseM hI yaha bhI ThaharA hI, jo rAgAdika bhAva haiM te bhI jIva nAhIM haiN| gAthA Wan jIva Wan Wan mohaNakammassayA duvariNadA je ime guNaTThANA / te kaha havaMti jIvA te NiccamacedaNA uttA // 68 // mohanakarmaNa udadyAttu varNitAni yAnImAni guNasthAnAni / tAni kathaM bhavaMti jIvA yAni nityamacetanAnyuktAni // 68 // phrafa phrafa phaphaphaphaphaphaphapha Wan zasthAna vizuddhisthAnasaMyamalabdhisthAnAnyapi pudgalapUrvakatve sati nityamacetanatvAtpudgala eka na tu jIva iti svayamAyAtaM / tato rAgAdayo bhAvA na jIva iti siddha / tarhi ko jIva iti cet ! Wan Wan AtmakhyAtiH--- midhyAdRSTyAdIni guNasthAnAni hi paugalikamohakarmaprakRtivipAkapUrvakatve sati nityamacetanatvAt kAraNAnuvidhAni kAryANIti kRtvA yavapUrvakA yavA yavA eveti nyAyena pudgala eva na tu jIvaH / guNasthAnAnAM nitya-5 macetanatvaM cAgamAccaitanyasvabhAva vyAptasyAtmanotiriktatvena vivecakaiH svayamupalabhyamAnatvAcca prasAdhyaM / evaM rAgadveSamoha pratyakarma nokarma vargavargaNAspaddha kAdhyAtmasthAnAnubhAgasthAnayogasthAnabaMdhasthAnodayasthAnamArgaNAsthAnasthitibaMdhasthAnasaMka- 5 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaWan Wan maWan Wan Aga 1. artha-je e guNasthAna haiM te mohakarma ke udayateM hoya haiM, aise sarvajJake AgamameM varNana kiye haiM, kI na te jIva kaise hoya ? nAhIM hoya, jAta e nitya acetana kahe haiN| " TIkA-je e mithyAdRSTi Adi guNasthAna haiM te pudgalarUpa jo mohakarmakI prakRti tAkA udy| pUrvaka hoteM sate nitya hI acetana haiM jAteM jaisA kAraNa hoya tAhIkA anusArI kArya hoya, jaiseM yavapUrvaka yava hoya haiM, te yava hI haiN| isa nyAyakari te pudgala hI haiM, jIva nAhIM haiN| ihAM guNasthAnanike nitya acetanapaNA Agamate siddha hai ara caitanya svabhAvakari vyApta jo AtmA tAteM // bhinnapaNAkari bheda jJAnI puruSanikari svayaM prApya hai, isa hetu AdhanA! caitanyamAtraAtmAke anu- - bhavata e bAhya haiM, tAteM acetana hI haiM / aiseM hI rAga, dveSa, moha, pratyaya, karma, nokarma, vargavargaNA, " sparddhaka, adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, yogasthAna, baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna, sthitibaMdhasthAna, saMklezasthAna, vizuddhisthAna, saMyamalabdhisthAna e sarva hI pulakarmapUrvaka hote saMte nitya " acetanapaNAteM pudgala hI haiM, jIva nAhIM hai| aisA svayaM Apai Apa AyA, tAteM rAgAdikabhAva haiM ' te jIva nAhIM hai aisA siddha bhyaa| bhAvArtha--pudgalakarma ke udayake nimittate caitanyake vikAra bhaye te bhI pudgala hI haiM, jAteM zuddha, dravyArthikanayakI dRSTima tau caitanya abheda hai ara yAke pariNAma bhI svAbhAvika zuddhajJAnadarzana haiM, tAte je paranimitta vikAra bhaye te to caitanya sArikhe dIkhe haiM, toU caitanyakI sarva avasthAmaiM ra vyApaka nAhI, tAteM caitanyazUnya jaDa haiM, aiseM jaDa hai so pudgala hai aisA nizcaya hai| AgeM pUche / hai, jo vaNAdika ara rAgAdika jIva nAhIM tau jIva kauna hai ? tAkA uttararUpa zloka kahe haiN| __ anuSTupchandaH ___anAdyanantamacalaM svasaMvedyamidaM sphuTam / jIvaH svayaM tu caitanyAmuccaizcakacakAyate // 6 // artha-jIva hai so yaha caitanya hai, so yaha Ape Apa atizayakari camatkArarUpa prakAzamAna hai|" kaisA hai ? anAdi hai, kAhU kAlavirSe navIna nAhIM upajA hai / bahuri anaMta hai, jAkA kAhU kAla- .. if $ Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting $ 55 Zhe ma viSaM vinAza nAhA~ hai / acala hai, caitanyapaNAteM anyarUpa calAcala kabahU na hoya hai| bahuri svasaM4 vedha hai, ApahIkari jAnyA jAya hai / bahuri sphuTa kahiye pragaTa hai, chipyA nAhIM hai| AgeM dUsarA lakSaNakA avyApti ativyApti dUSaNa dUri karane* kAvya kahe haiN| __ zAI lavikrIDitacchandaH varNAyaH sahitastathA virahito dvedhAstyajIvo yato nApUrtatvamupAsya pazyati jagajIvasya tattvaM ttH| ityAlocya vivecakaiH samucitaM nAvyApyasivyApi vA vyaktaM vyaMjitajIvatayamacalaM caitanyamAlaMmyatAM // 10 // artha-jo jIvakA lakSaNa amUrtikapaNA kahiye, to ajIva padArtha doya prakAra hai| dharma, adharma, pra AkAza, kAla, e to varNAdikabhAvarahita haiM, ara pudgala hai so varNAdisahita hai| tAteM amUrtikapaNAkU grahaNakari loka jIvakA yathArtha svarUpakU nAhIM dekhe, yAmaiM ativyAptidUSaNa Avai / bahuri // varNAdikamaiM rAgAdika bhI Aya gaye, te rAgAdika jIvakA lakSaNa kahiye, to tinikI vyApti pudagalahIte hai, jIvakI sarva avasthAmai vyApti nAhIM / tAteM avyAptidUSaNa Avai / aiseM bhedajJAnI. puruSa AlocanA kari parIkSA kari ativyApti avyApti dUSaNa rahita cetanapaNA lakSaNa karA hai, so bhalaiprakAra yogya hai / pragaTa jIvakA yathArthasvarUpa jAne vyakta kiyA hai| bahuri kaisA hai ? Wan jIvateM kabahU calAcala nAhIM hai, sadA vidyamAna rahe hai| so jagata isahI lakSaNakU avalaMbo, ke . yAhIta yathArtha jIvakA grahaNa hoya hai| AgeM jo aisA lakSaNakari jIva pragaTa hai, so tauU ajJAnI lokakai yAkA ajJAna kaisA rahe hai ? tAkA AcArya Azcarya tathA kheda sahita vacana 5 Wan 55 vasantatilakaM chandaH jIvAdajIvamiti lakSaNato vibhinna jJAnI janonubhavati svayamulasantam / ___ ajJAnino niravadhipravijRmbhitoya mohastu tatkathamaho bata nAnaTIti // 11 // + * artha-aiseM pUrvokalakSaNate jIvateM ajIva bhinna hai, so zAnIjana hai so yALU Ape Apa + Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + // + + + + + pragaTa ughaDatA anubhavana kare hai| toU ajJAnIjanakai yaha amaryAdarUpa moha ajJAna pragaTa phailatA ke saMtA kaiseM atizayakari nRtya kare hai ! hamAre baDA Azcarya hai tathA kheda hai !! pheri yAkA prati5 Sedha gare / jo moha asya ko hai, sau sau tathApi aisA hai-- vasantatilakacchandaH asminnanAdini mahatyavivekanATye varNAdimAnnaTati pudgala eva nAnyaH / rAgAdipudgalapikAraviruddhazuddhacaitanyadhAtumayamUrtirayaM ca jIvaH / / 12 / / ___artha yaha anAdikAlakA bar3A avivekakA nRtya hai tisavirSe varNAdimAn pudgala hI nRtya 5 kare hai, anya koI nAhIM hai| abhedajJAnamaiM pudgala hI anekaprakAra dIkhe hai, kichU jIva sau anekaprakAra hai naahiiN| yaha jIva hai so tau rAgAdika je pudgalata bhaye vikAra tinita viruddha Wan vilakSaNa zuddha caitanya dhAtumaya mUrti hai| bhAvArtha-rAgAdi cidvikArakU dekhi aisA bhrama na karanA, jo ebhI caitanya hI haiM, jAte OM caitanyakI sarva avasthAmaiM vyApai, tau caitanyake kahiye / so aise haiM nAhIM, mokSa avasthAmaiM inikA abhAva hai / tathA inikA anubhava bhI AkulatAmaya duHkharUpa hai| caitanyakA anubhava nirAkula hai, sohI jIvakA svabhAva hai aiseM jAnanA / AgeM bhedajJAnakI pravRttipUrvaka yaha jJAtAdravya Apa pragaTa hoya hai, aise mahimA kari adhikAra pUraNa kare haiM, tAkA kalazarUpa kAvya kahe haiN| _ mandAkrAntAchandaH itthaM jJAnakrakacakalanApATanaM nATayitvA jIvAjIvau sphuTavighaTanaM naika yaavtpryaatH| vizva vyApya prasabhavikazadvayaktacinmAtrazaktyA jJAtadravyaM svamatirasAttAtraduccavacakAze // 13 // iti jIvAjIcau pRthagbhUtvA niSkrAMtI--- ___ iti samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtI prathamoMkaH / artha-yAprakAra jJAnarUpa karotakI kalanAkA pATana kahiye pAraMvAra abhyAsa karanA, sAkU + jajajajajajajajajaja + Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piklllk5*tmilllmilll** Wan Wan cu 5 nacAyakari jIva ara ajIva doU pragaTapaNeM jete nyAre na bhaye, teteM yaha jJAtRdravya AtmA hai so samasta padArthanivi vyApyakari ara pragaTa vikAsarUpa vyakta hotI jo caitanyamAtra zakti tAkari 'pha ApaApa ativegateM atizayakari pragaTa hotA bhayA / prA Wan Wan 5 phra bhAvArtha- jIva ajIva doU anAditeM saMyogarUpa haiN| so ajJAnataiM ekase dIkhe haiM / tahAM bhedajJAnake abhyAsakari jete pragaTa nyAre na bhaye, jIva karmanirteM chUTi mokSa prAptana bhayA, tetaiM yaha jIva 5 jJAtRdravya hai, so apanI jJAnazaktikari samasta vastUkUM jAnikari ativegateM Apa pragaTa bhayA / ihAM tAtparya yaha, jo samyagdRSTi bhaye pIche jeteM kevalajJAna na upaje hai, tetaiM tau sarvajJake AmamateM bhayA 5 zrutajJAna tAkari, samasta vastUkA saMkSepa tathA vistArakari parokSajJAna ho hai, tisa jJAnasvarUpa AtmAkA anubhava hoya hai, sohI yAkA pragaTa honA hai / bahuri jaba ghAtikarmakA nAza kevalajJAna upaje hai, taba samasta vastUkaM sAkSAt pratyakSa jAne hai / aiseM jJAnasvarUpa AtmAkUM sAkSAt anu- 5 bhave hai, sohI yAkA pragaTa honA hai / aiseM mokSa bhaye pahalehI AtmA prakAzamAna hohai, yaha bhI jIva ajIvakA nyArA honekA prakAra hai / aiseM jIva ajIvakA pahalA adhikAra pUrNa bhayA / pha ari TIkAkAra pahale raMgabhUmikA sthala nyArA kahi pIche kahI thI, jo nRtyake akhADemeM jIva ajIva doU eka praveza kare haiM, doU ekapaNAkA svAMga racA hai| tahAM bhedajJAnI samyagdRSTipuruSa apane samyagjJAna doUkUM lakSaNabhedateM parIkSAkari doya jANi liye, taba svAMga hoya cukyA, doja Wan nyAre nyAre hoya akhADAmaiMsUM bAhira bhaye, aisA alaMkArakari varNana kiyA / 5 phra Wan Wan aiseM isa samayasAra thakI AtmarUpAtinAmA TIkAkI vacanikAviSai pahalA jIvAjIvAdhikAra pUrNa bhayA / Wan jIva ajIva anAdi saMyoga milai lakhi mUDha na Atama pAveM / Wan samyak bheda vigyAna bhaye bhinna gardai nijabhAva sudAveM // zrIguruke upadeza sunairu bhale dina pAya agyAna gamAveM / Wan te jagamAMhi mahaMta kahAya va ziva jAtha sukhI niti thAveM // 1 // 5 phra phaphaphaphapha Wan Wan Wan 1 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 phra phra 45 phra **kk********* phaphaphaphaphaphaphaphaphapha atha kartRkarmAdhikAraH / dohA - kartA karmavibhAvakUM meTi jJAnamaya hoya / karma nAzi zivamaiM base tinheM nam mada khoya // 1 // mAtmakhyAtiH- atha jIvAjIvAveva kartRkarmaveSeNa pravizataH / aba TIkAkArake vacana haiM-- jo jIva ajIva doU eka kartAkarmakA veSa karI praveza kare haiM / 5 jaiseM doya puruSa ApasameM ki eka svAMga karI, nRtyake AkhADAmaiM praveza kareM, taiseM ihAM alaMkAra jAnanA / tahAM prathama hI tisa svAMga jJAna hai so yathArtha jAnI le hai, tAkI mahimA karatA saMtA kAvya paDhe haiN| Wan Wan mandAkrAntAchandaH 5 eka: karcA cihamiha me karma kopAdayo'mI ityajJAnAM zamayadabhitaH kartRkarmapravRcim / jJAnajyotiH sphurati paramodAnamatyantadhIraM sAkSAtkurvannirupadhipRthagdravya nirmAsi vizvam // 1 // artha -- jJAna jyoti hai so pragaTa sphurAyamAna ho hai / kahA karatA saMtA ? ajJAnI jIvanikai 5 aisI kartAkarmakI pravRtti hai, jo isa lokaviSe maiM caitanyatrarUpa AtmA hUM so tau eka kartA hUM bahuri ekrodhAdika bhAva haiM te mere karma haiM, so aisA kartA karmako pravRttikU sAkSAt yaha jJAna zamana pha karatA saMtA hai meTatA hai / kaisA hai jJAnajyoti ? utkRSTa, udAtta hai kAhUke AdhIna nAhI hai| phra bahuri kaisA hai ? atyaMta dhIra hai, kAhU prakArakari AkulatArUpa nAhIM hai| bahuri kaisA hai ? vinA parake sahAya nyAre nyAre dravyakUM pratibhAsanekA jAkA svabhAva hai, yAhIteM samasta lokAlokakUM 5 sAkSAt pratyakSa karatA hai jAnatA hai / 2 bhAvArtha - aisA jJAnasvarUpa AtmA hai so paradravyakA ara parabhAvanikA kartIkarmapaNAkA 5 ajJAnakUM dUri kari Apa pragaTa prakAzamAna ho hai / AgeM kahe haiM jo yaha jIva jeteM Asavake ara Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + jATa + ' + AtmAke vizeSa... nAhIM jAne, teteM ajJAnI hudA Alanikavi Apa lIna huvA karmanikA Wan 1 baMdha kare hai| gAthA jAva Na vedi visarsataraM tu AdAsavANa dohaNapi / aNNANI tAva du so kodhAdisu baTude jIvo // 1 // kodhAdisu vaTuMtasta tassa kammarasa saMcao hodii| jIvasleva baMdho bhaNido khalu savvadarasIhiM // 2 // yAvanna vetti vizeSAMtaraM tvAramAnavayoyorapi / ajJAnI tAyarasa krodhAdiSu vartate jIvaH // 1 // krodhAdisu vartamAnasya tasya karmaNaH saMcayo avati / jIvasyevaM baMdho bhaNitaH khalu sarvadarzibhiH // 2 // AtmakhyAtiH--yathAyamAtmA tAdAtmyasiddhasaMbaMdhayorAtmajJAyora vizeSAdabhedanapazyantravizaMkamAtmatayA jJAne vartate tatra vartamAnazca jJAnakriyAyAH svabhAvabhUtatvenAlibhidatAmgAnAti tathA saMyogamitrasaMdhArayAtmakrodhAdyAstvayoH svayamanAnena vizeSamajanan yAvara bhedaM na pazyati sAzaMgamAtmAyA konAdau vartate / tatra parsanAnazca krodhAdikriyANAM parabhAvabhUtatvAtpratiSitvepi svabhAvabhUtatvAdhyAsApati ne mukhata deti / tatra goyamAtmA svayamajJAnabhavane jJAnabhavanamAtrasahajodAsInAyasthAtyAnena vyApriyamANaH pratibhAtimA kno| yattu jJAnabhavanavyA priyamANatvebhyo bhinna kriyamANatvenAMtarutplavamAnaM pratibhAti krodhAdi tatkarma / evamiyamanAdinAnAjA kartR krmprvRttiH| evamasyAtmanaH + svayamajJAnAtkarta karmabhAvena krodhAdiSu vartamAnasya tameva krodhAdi niyanirUpaM pariNAma nimittamAtrIRtya svayameva pariNama mAnaM paudgalika karma saMghayamupayAti / evaM jIvamudgalayoH parasparAvagAhalakSaNasaMbaMdhAtmA baMdhaH siddhaya t / sa cAnekAtmakaikasaMvAnatvena nirastetaretarAzrayadoSaH kartR karmapravRttinimittasyAjJAnasya nimittaM / kadAsyAH kartR karmaprasanivRttiriti cet / artha-yaha jIva jeteM AtmAke ara Asravake vizeSa aMtara kahiye doUnikA bhinta lakSaNa Wan Wan Wan maWan fa fa ' Wan ja Wan 11 ma Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++ + +++ + + - nahIM jAne hai, tAteM ajJAnI bhayA saMtA krodhAdika AsravanivirSe pravarte hai| bahuri krodhAdikavirSe 5 vartatake tAkai karmanikA saMcaya hova hai / aiseM yA jIvakai sarvajJadevanikari karmakA bandha kayA hai| ime TIkA-yaha AtmA hai, so Apake ara jJAnake tAdAtmya siddha saMbaMdha hai, yAteM ApavirSe ara jJAnavirSe vizeSa nAhI, yAteM bheda nAhIM dekhatA saMtA niHzaMka jJAnahIvi AtmapaNAkari pravarte hai| " - tahAM pravartatA saMtAkai jJAnakI kiyArUpa pravRttikai svabhAvabhUtapaNA hai, paranimittateM na bhaI hai, tAteM yAkA pratiSedha naahiiN| tAteM tisa jJAnakriyAteM jAne hai, yaha vibhAvapariNati nAhIM hai| so jaise ma jJAnakriyArUpa pariName hai taise hI saMyogasiddha sambandharUpa je AtmA ara krodhAdika Asrava, tini- virSe bhI apane ajJAnabhAvakari vizeSa nAhIM jAnatA saMtA, jete bheda nAhIM dekhe, teteM niHzaMkapaNe Wan krodhAdivirSe AtmapaNAkari pravarte hai / tahAM vartatA saMtAkai krodhAdi kriyA hai so parabhAvate bhaI hai tAteM te pratiSedha svarUpa haiM toU tini virSe svabhAvateM bhaIkA yAkai nizcaya hai, tAteM Apa krodharUpa pariName hai, rAgarUpa pariName hai, moharUpa pariName hai / so ihAM jo yaha AtmA apane ajJAnabhAvakari jJAnabhavanamAtra jo svabhAvate bhaI udAsIna jJAtA draSTA mAtra avasthA tAkA tyAga kari krodhAdi vyApArarUpa hoya pariNamatA saMtA pratibhAse hai, pravarte hai, so karmanikA kartA hoya hai| - bahuri jo jJAnabhavana vyApArarUpa pravartanete bhinna kiyA huA aMtaraMgaviSa upajatA krodhAdika prati bhAsameM Ave haiM, so tisa kartA ke karma haiM / aiseM yaha anAdikAlateM bhaI yA AtmAkI kartAkarmakI - pravRtti hai / aiseM apane ajJAnabhAvateM kartAkarmabhAvakari krodhAdikavirSe vartamAna jo yaha AtmA, Wan " tAke tisa krodhAdikakI pravRttirUpa pariNAma... nimittamAtra kari ara Apa apane bhAvanikari pari5 NamatA jo pudgalamaya karma, so saMcayakU prApta hoya hai / aiseM jIvakai ara pudgalakai paraspara avagAha lakSaNa saMbaMdhasvarUpa baMdha siddha hoya hai / sohI baMdha aneka vastukA ekarUpa hoya santAna calyA, tisa santAnapaNAkari dUri bhayA hai itaretarAzraya doSa jAmeM aisA hai, sohI baMdha kartA karmakI pravRttikA nimitta jo ajJAna tAkA nimitta hai| ke phaphaphaphapha + Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 bhAvArtha-yaha AtmA jaise apanA jJAnasvabhAvarUpa pariNamai, taiseM krodhAdirUpa pariNamai, jJAnamaiM ma ara krodhAdikamaiM bheda na jAne tete yAke kartAkamakI pravRtti hai / krodhAdirUpa pariNamatA to Apa / kartA hai, ara te krodhAdika yAke karma haiM / bahuri anAdi ajJAnateM tau kartAkarmakI pravRtti hai / ara mAmRta kartAkarmakI pravRttiteM baMdha he / ara tisa baMdhakA saMtAnate ajJAna hai aisA anAdi santAna hai / aise yAmaiM itaretarAzraya doSa bhI nAhIM hai / aiseM jete AtmA krodhAdika karmakA kartA hoya pariName hai, + tete kartAkarmakI pravRtti hai, tete hI karmakA baMdha hoya hai / AgeM pUche hai-pAke tisa kartAkarmakI pravRttikA abhAva kona kAlamai hoya hai ? aise pUche uttara kahe haiM / gAthA-- jaiyA imaNa jIveNa appaNo AsavANa ya thev| NAdaM hodi visaMtaraM tu taiyA Na baMdho se // 3 // yadA'nena jIvenAtmanaH AtravANAM ca tathaiva / jJAtaM bhavati vizeSAMtaraM tu tadA na baMdhastasya // 3 // AtmakhyAtiH---iha kila svabhAvamAtraM vastu, svasya bhavanaM tu svabhAvaH / tena jJAnasya bhavanaM khlvaatmaa| krodhAOM devanaM krodhAdiH / atha jJAnasya yadbhavanaM tatra na krodhAderapi bhavanaM yato yathA jJAnabhavane jJAnaM bhavadvibhAvyate na tathA krodhAdirapi / yattu krodhAderbhavanaM tatra na jJAnasvApi bhavanaM yato krodhAdibhavane krodhAdayo bhayaMto vibhAvyate na tathA jJAnamapi ityAtmanaH krodhAdInAM ca na khalvekavastutvaM ityevamAtmAtmAsravayovizeSadarzanena yadA bhedaM jAnAti tadAsyA- + nAdirapyajJAnajA ka karmapravRttinivarttate tabhivRttAvajJAnanimittaM pudgaladravyakarmabaMdhopi nivartate / tathA sati jJAnamAtrAdeva baMdhanirodhaH siddhaya t / kathaM jJAnamAtrAdeca baMdhanirodha iti cet / ___ artha--jisakAla isa jIvakari AtmAkA ara AsravanikA vizeSAMtara kahiye bhinna lakSaNapaNA jANyA hoya, tisahI kAla isake baMdha nAhI hai| TIkA-isa lokaviH vastu hai so apane svabhAvamAtra hai / bahuri apanA bhAvakA honA so " svabhAva kahiye / tisa kAraNakari yaha nizcaya hai, jo jJAnakA honA pariNamanA so AtmA hai| 5 5 5 5 5 5 5 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan bahuri kodhAdikakA honA pariNamanA so kodhAdika hai / aiseM hote jo jJAnakA pariNamanA hai Wan 5 sau krodhAdikakA pariNamanA nAhIM hai / jAte jaise jJAna hote jJAna hI hotA bhAiye hai, te krodhAdika nAhI bhAiye haiM / bahuri jo krodhAdikakA honA pariNamanA hai so jJAnakA pariNamanA 45 nAhIM hai / jAte jaise kodhAdika hoteM kodhAdika hote hI bhAiye haiM, tese jJAna bhI hotA nAhIM bhAiye hai / aiseM koerieskai ara jJAnakai nizcayateM eka vastupaNA nAhI hai / aiseM yA prakAra phra ma ara va vizeSa dekhanekari jisakA bheda jAne hai, tisa kAla isa AtmAkai anAdi kAlateM bhaI jo paraviveM karttAkarmakI pravRtti so nivRtta hoya haiM / bahuri tisakI niti ho ajJAnake nimitta hotA jo pudgala dravyakarmakA baMdha so bhI nivRtta hoya hai / taiseM hoteM jJAnamAtratehi baMdhakA nirodha siddha hoya hai / bhAvArtha- krodhAdika ara jJAna nyAre nyAre vastu haiM, jJAnameM series nAhI, krodhAdika phrI jJAna nAhIM / aisA inakA bhedajJAna hoya taba ekapaNAkA ajJAna liye| taba karma kA bhI na hoya / aiseM jJAnahI baMdhA nirodha hoya hai / Age pUche haiM, jJAna I kA nirodha kaise Wan 5 hai ? tAkA uttara kahe haiN| gAthA Wan phra Wan ya 18 5 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 5 Wan NAdaNa AsavANaM asucittaM ca vivarIyabhAvaM ca / dukkhassa kAraNaM ti ya tado niyattiM kuNadi jIvo // 4 // jJAlA AtravANAmazucitvaM ca viparItabhAvaM ca / Wan duHkhasya kAraNAnIti ca tato nivRttiM karoti jIvaH ||1|| AtmakhyAtiH --- jale jaga gopalamyamAnatvAdaH sAH bhagavAmA tu nityamevAtinirmau cinmAtrasvenopalaMmakatvAdasidiparAH sAH bhagavAnamA du AilosAdakatvAd duHkhasya kAraNAni frerna forcererna svayaM cedanyasvagala epa pha khallAsravAH bhagavAnAtmA tu nilyabhaiyAnAkulatvasvabhAvenAkAryakAraNatvAt duHkhasyAkAraNameva / ityevaM vizezdarzanena yade kukukukukukukukukukukulllA Wan 14 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha vAyamAtmAstrayayorbhedaM jAnAti tadaiva krodhAdibhya Asravebhyo nivarttate / tempo'niyamAnasya pAramArthikatadbhedajJAnAsiddheH / tataH krodhAdyAkhava nivRtyavinAbhAvino jJAnamAtrA devAjJAnajasya paudgalikamya karmaNo ghanirodhaH sa kiM na yadidamAtmAvayorbhedajJAnaM jJAnaM kiMvA jJAnaM 1 yadyajJAnaM tadA tadanenAtra tasya vizeSaH / jJAnaM cetu kimAsanivRttaM / sa pravRttaM tadijJAnAnna tasya vizeSaH / AsaveSu nivRnaM catahi 5 kathaM na jJAnAdeva vaidhanirodhaH iti ni jJAtayaH kriyAnayaH / yacAtmAnamapi nAve nivRttaM bhavati pravRttaM kiMvA Wan samaya 5 46 tajjJAnameva na bhavatIti jJAnAMzI jJAnanayopi nirastaH / nakA azuciNA bahuri viparItapaNA bahuri eduHkhake kAraNa haiM aiseM jAni 5 yaha 'jIva tini nivRtti kare haiM artha - kara 1 TIkA - e Ala haiM te anuci nalina haiM, jAte jaise jalavireM jaMvAla kahiye sevAla hai so malina hai, jalakUM malina dikhAye hai| teleM e Ala bhI kama jogitAkari prApyamANa haiM, Apa nalina haiM, AtmAkUM malina anubhava karAve haiM / bahuri AtA hai so bhagavAn hai jJAnavAn hai, so jo caitanya bhAva tAkaritA jJAyaka hai / tAteM atyaMta zuci hai Wan pavitra hai ujvala hai / bahuri AsUtra haiM te AtA anya svabhAva haiM, kSetra haiM, jAteM jaDasvabhAvapaNA ke 5 hote parakari jAnane yogya haiN| jeDa hoya te ApakU na jAne tinikU pailAhI jAne / ara AtmA hai 5 5 so sadA hI vijJAna ghana svabhAva hai tAteM Apa cetaka hai, jJAtA hai, AsUvanita anyasvabhAva hai, Wan 5 ApakUM ara para jAne hai / bahure AsUna haiM te duHkhake kAraNa haiM, tAteM e AlAke AkulatAke upajAvanahAre haiM / bahuri bhagavAn AtmA hai so sadAhI nirAkuprabhAva hai, tAteM kAhUkA kArya Wan nahIM hai tathA kAhUkA kAraNa bhI nAhIM hai, tAteM duHkhakA kAraNa nAhIM hai / aise AtmAkai ara 5 AsUtrake tIna vizeSaNanikari bheda dekhanekari jisakAla bheda jAnyA tisahI kAla krodhAdika AkhaWan hoya haiM / bahuri tini Asravanita nivartamAna na hoya tAkai pAramArthika sAMcI bhedaphra jJAnakI siddhi na hoya hai / tAteM aiseM hai jo kodhAdika AsravanikI nivRtti avinAbhAvI jo jJAna tisamAtrateM hI ajJAnateM bhayA jo paudgalikakarmakA baMdha, tAkA nirodha siddha hoya hai / ihIM phra 5 Wan IC phrafa phaphaphaphaphapha Wan 1TM Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma. + + + aisA vizeSa jAnanA jo yaha AtmA ara AsravakA bhedajJAna hai, so pUchiye hai, jo ajJAna hai ... ki jJAna hai ? jo ajJAna hai, to Asravanita abheda jJAna hI bhayA, vizeSa nAhIM bhayA / bahari jo jJAna hai tau pUchiye, AsravanivirSe pravartatA hai, ki tiniteM nivRttirUpa hai ? jo Astrava... nivirSe pravartatA hai tau so jJAna AsravaniteM abheda jJAnarUpa ajJAna hI hai, yA meM bhI vizeSa / nAhIM / bahuri jo AavaniteM nivRttirUpa hai tau jJAnahIteM baMdhakA nirodha kaisA siddha bhayA nAhIM - kahiye ? siddha bhayA hii| aise siddha honete to ajJAnakA aMza aisI kriyAnayakA nirAkaraNa" bhayA / bahuri jo AtmA ara AsravakA bhedajJAna hai so bhI AstravaniteM nivRtta na bhayA to vaha // jJAna hI nAhIM hai, aise kahanete jJAnakA aMza aisA jJAnanayakA nirAkaraNa bhyaa| ___ bhAvArtha-Asrava azuci haiM, jaDa haiM, duHkhake kAraNa haiM / ara AtmA pavitra hai, jJAtA hai,5 sukhasvarUpa hai / aiseM doUnikU lakSaNabhedateM bhinna jAnikari AsravaniteM AtmA nivRtta hoya hai, .. tisakai karmakA baMdha na hoya hai / jAte aiseM jAne bhI nivRtta na hoya to vaha jJAna hI nAhI, ajJAnA hI hai| yahAM koI pUche, aviratasamyagdRSTikai mithyAtva anaMtAnubaMdhI saMbaMdhI prakRtinikA to - Asrava nAhIM hoya, ara anya prakRtinikA tau Asrava hoya baMdha hoya hai| yAkU jJAnI kahiye / kI ajJAnI ? tAkA samAdhAna--jo yAkai prakRtinikA baMdha hoya hai, so yAkai abhiprAyapUrvaka nAhIM hai / samyagdRSTi bhaye pIche paradravyakA svAmitvakA yAkai abhAva hai tAteM jeteM cAritramohakA yAkai udaya hai, tAkai udayake anusAri AsravabaMdha hai, tisakA svAmitva nAhI, yAte abhi-ma prAya meM nivRtta honA hI cAhe hai, tAteM jJAnI hI khiye| ara ihAM baMdha mithyAtvasaMbaMdhI anaMta .. saMsArakA kAraNa hai, sohI pradhAnatAkari vivakSita hai| aviratAdikateM baMdha hoya so alpasthiti- " anubhAgarUpa hai, dIrgha saMsArakA kAraNa nAhIM, tAtai pradhAna na giNiye hai / athavA jJAna hai sobaMdhakAkAraNa nAhIM hai, jJAnameM mithyAtvakA udaya thA taba ajJAna kahAvai thA ara mithyAtva gaye pIche ajJAna nAhI jJAna hI hai / so yAmaiM kichu cAritramoha saMbaMdhI vikAra hai, so jJAnI tAkA svAmI // + + + + + Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAhIM / tAteM jJAnIkai baMdha nAhIM, vikAra baMdharUpa hai, so baMdhakI paddhati hai, jJAnakI paddhati meM 5 samartha nAhIM hai / yA arthakA samarthanarUpa kathana agilI gAthAmai hosI / ihAM kalazarUpa kAvya hai / mAlinIchandaH =1 phra phrafa phrafa phra Wan Wan 5 5 paraparaNatimujjhat khaMDayadbha devAdAnidamudinamakhaMDaM jJAnamucaMDamuccaiH / nanu kathamavakAzaH kartRkarmapravRtteriha bhavati kathaM vA paudgalaH karmabaMdhaH // ha vidhinAmA vebhyo nivarttata iti cet / Wan artha -- yaha jJAna hai so pratyakSa udayakUM prApta bhayA / kaisA bhayA ! akhaMDa kahiye jAyeM jJeyake 5 nimittateM tathA kSayopazama ke vizeSateM aneka khaMDarUpa AkAra pratibhAsameM Ave the tiniteM rahita 5 jJAnamAtra AkAra anubhavamaiM AyA, yAhIteM aisA vizeSaNa hai| kaisA hai jJAna ? "bhedavAdAn khaNDaWan yat " kahiye mati jJAnAdi aneka bheda kahAvai the, so tinikaM dRri karatA saMtA udaya bhayA, yAhIteM "akhaMDa " vizeSaNa hai / bahuri kaisA ? parake nimitta rAgAdirUpa pariNama thA tisa parikUM choDatA saMtA udaya bhayA / bahuri kaisA hai ? " uccaiH uccaDa" kahiye atizayakari pracaMDa 5 hai, parakA nimittateM rAgAdirUpa nAhIM pariName hai, balavAn haiN| tahAM AcArya kahe haiM jo aho, aisA jJAnameM paradravyakai kartAkarmakI pravRttikA avakAza kaisA hoya ? tathA paugalika karmabaMdha kaisA 5 hoya ? nAhIM hoya / Wan Wan bhAvArtha - karmabaMdha tau ajJAnateM bhaI kartAkarmakI pravRttiteM thA / aba bhedabhAvakUM dUri kari ara parapariNatikUM dUri kari ekAkAra jJAna pragaTa bhayA / taba bhedarUpa kArakakI pravRtti miTI, taba kAkUM baMdha hoya ? Age pUche haiM, kauna vidhAnakari AsravaniteM nivartana hoya hai ? tAkA uttararUpa gAthA kahe haiN| gAthA- pha phrafa phrafa phaphaphaphaphra ahamiko khalu suddho ya Nimmamo NANadaMsaNasamaggo / ta iThido taccit savve ede khayaM Nemi // 5 // Wan 5 Wan Wan Wan Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ahamekaH khalu zuddhazca nirmamataH jJAnadarzanasamamaH / tasmin sthitastaccittaH sarvAnetAn kSayaM mayAmi // 5 // AtmakhyAtiH-ahamayamAtmA pratyakSamakSuNNamanaMtaM cinmA jyotiranAdyanaMtanityoditavijJAnapanasvabhAvabhAvatvA-.. dekaH / sakalakArakacakrapratikriyottIrNanirmalAnubhUtimAtratvAcchuddhaH / pudgalasvAmikasya krodhAdibhAvarcazvarUpasya svasya , svAmitvena nityamevApariNamanAdidharmamataH cinmAtrasya mahaso vastusvabhAvata eva sAmAnyavizeSAbhyAM sakalatvAd jJAna-.. darzanasamagraH / gaganAdivatpAramArthiko vastuvizeSosmi tadabamadhunAsminnevAtmani nivilaparadravyapravRttinivRtyA nizcala-1 matratihamAnaH sakalaparadravyanimittakavizeSacetanacaMcalakallolanirodhenemaneva caMtavatAnaH svAjJAnenAtmanyutpavamAnAnetAn - bhAvAnakhilAneva kSapayAmItyAnmani nizcitya cirasaMgrahAtamuktapAtapAtraH samudrAvala iva iNityapAhAtasamastavikalpo'kalpitamacalitamamalamAtmAnamAlaMcamAno vijJAnadhanabhUtaH khalvayamAtmAsravebhyo virtate / kayaM jJAnAstrayanivRttyoH sama-.. kAlatvamiti cet ? ____ artha-jJAnI vicAre hai, jo maiM nizcayateM eka hUM, zuddha hUM, nirmamata hUM, jJAnadarzanakAri - pUrNa hUM / aiseM svabhAvatiTayA lisa ho caitanya anubhavameM lIna bhayA / e krodhAdika Asrava haiM / tini sarvanikU kSayakU prApta karUM huuN| ____TIkA-yaha maiM AtmA hauM, so pratyakSa akhaMDa anaMta caitanyamAtra jyoti ho / kaisAhI ? anAdi .. anaMta nitya udayarUpa vijJAna dhanasvabhAva bhAvapaNAteM to eka hauM / bahuri samasta kartA, karma, karaNa, sampradAna, apAdAna, adhikaraNa, svarUpa jo kArakanikA samUha, tAkI prakriyA, tAkari pAra 15 utarathA dUrivarti nirmala caitanya anubhUtimAtrapaNAta zuddha hauM / bahuri pudgaladravya hai svAmI vinikA " aisA jo krodhAdibhAva, tinikA vizvarUpapaNA samastapaNA tAkA svAmIpaNAkari sadA hI Apake nAhIM pariNamaneta tinita nirmanata hauM ! bahuri vastukA svabhAva sAmAnya vizeSasvarUpa hai| tAta .. caitanyamAtra tejaHpuMja hai / so bhI vastu hai / tAteM sAmAnya vizeSasvarUpa jo jJAnadarzana tinikariWan pUrNa hauM / aisA AkAzAdi dravyakI jyoM paramArthasvarUpa vastu vizeSa hauN| tAteM meM isa hI Atma Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja maya svabhAvaviyeM samasta paradravyate nivRttikari, nizcala tiSThatA saMtA samasta paradravyaka nimittateM hotI .. je vizeSarUpa caitanyavirSe caMcala kallola, tisake nirodhakari, isa caitanyasvarUpakU hI anubhavatA / saMtA apane hI ajJAnakari AtmAvirSe upajate je e krodhAdika bhAva, tini samastanikU kSayakuMja prApta karU hauM / aisA AramAvi nizcaya pAri / ara page kAlakA grahyA thA jo jihAja, so aba choDyA jAne aisA samudrakA AvartakI jyoM zIghra hI udvAMta kahiye dRri DAre hai samasta vikalpa jAne, aisA nirvikalpa acalita nirmala AtmAkU avalambana karatA saMtA, vijJAnadhana bhayA, yaha AtmA Asravanita nivRtta hoya hai| bhAvArtha-zuddhanayakari jJAnI AtmAkA aisA nizcaya kiyA, jo maiM eka hauM, zuddha hauM, paradravyateM nirmamata hauM, jJAnadarzanakAra pUrNa vastu hauM / so jaba aisA apanA svarUpavirSe tiSThaM tisa hI kA anubhavanarUpa hoya, taba krodhAdika Azrava kSaya hoya jAya / jaiseM samudrakA Avarta bahuta kAlateM jihAjakU pakaDi rAkhyA, poche koI kAlamai Avarta palaTai, lava jihAjakU choDe, taise AtmA AzravanikU choDe hai| AgeM pUche hai-jJAna honeke ara AsravanikI nivRttikai samakAla kaisA hai? tAkA uttararUpa gAthA kahe haiN| jIvaNibaddhA ede adhuva aNiccA tahA asaraNA ya / dukkhA dukkhaphalANi ya NAdaNa Nivattade tesu // 6 // jIvanivaddhA ete adhru vA anityAstathA azaraNAzca / duHkhAni duHkhaphalAni ca jJAtvA nivartate tebhyaH // 6 // AtmakhyAtiH-jatupAdapavadvadhyaghAtakasvabhAvatvAjjIvanibaddhavAH khalbAstravAH, na punaraviruddhasvabhAvatvAbhAvAjjIva ek| apasmArasthavarddhamAnahIyamAnatvAdhra vAH khalyAsravAH dhru vazcinmAtro jIva eva / zItadAhajvarAvezavat krameNojjabhamANa- bhI vAdanityAH khalvAsavAH, nityo vijJAnaghanasvabhAvo jIva eva / bIjanikSikSaNakSIyamANadAruNasmarasaMskAravada prAtumazakyatvAdazaraNAH khallAsavAH, sadharaNaH svayaM guptaH sahajacicchaktirjIva eva / nityamevAkulasvabhAvatvA sAniWan Yi Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Li Ya Ya Ya Ya % 5 h Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - khalvAsravAH, phra aduHkhaM nityamevAnAkulasvabhAco jIva eva / ApatyAmAkulatvotpAdakasya pudgalapariNAmasya hetutvA duHkha ka phalAH khalvAsravAH, aduHkhaphalaH sakalasyApi pudgalapariNAmasyAhetutvAjjIca eva / iti vikalpAnaMtarameva zithilitakarmavipAko vighaTitaSa naughaghaTanA digAbhoga iva nirargalaprasaraH sahajabija bhamANacicchaktitayA yathA yathA vijJAnaghanasvabhAvo bhavati tathA tathAsravebhyo nivarttate / yathA yathAsravebhyazca nivarttate tathA tathA vijJAnaghanasvabhAvo bhavatIti / tAvadvijJAna- 15 dhanasvabhAvo bhavati yAvatsamyagAsavebhyo nivarttate / tAvadAsUvebhyazca nivarttate yAvatsamyagvijJAnaghanasvabhAvo bhavadIti pha jJAnAtranivRtyoH samakAlatvaM / I pha Wan lAkha upaje hai, tAkari vRkSa baMdhe pIche tisake nimittateM vRkSakA ghAta hoya, aiseM badhyaghAtaka svabhAvaka rUpa jIvasahita nibaddha haiM baMdhe haiM ara viruddhasvabhAva haiM, tAteM jIva hI nAhIM haiM / bahuri Asrava haiM 5 mRgIkA roga vegakI jyoM baghatA jAya pheri ghaTatA jAya aiseM adhruva haiM / bahuri jIva hai so Wan caitanyabhAvamAtra hai, so hai / bahuri Astra haiM te zItadAha jvarakA svabhAvakI jyauM anukamateM 5 upajate haiM tAteM anitya haiM / bahuri jova hai so vijJAnaghana svabhAva hai tAteM nitya hai / bahuri Asva Wan haiM te azaraNa haiM, jAteM jaiseM kAma sevanameM vIryakA baMdha chuTai tisa hI kAla dAruNa kAmakA saMskAra 4 hai, so kSINa hoya, kAhUteM rAkhyA na jAya, taiseM udayakAla Aye pocheM, Alava kSari hI jAya Wan rAkhe na jAya haiM, tAtaiM zaraNarahita haiM / bahuri jIva haiM so apanI svAbhAvika cicchaktirUpa Apa pha hI kari rakSArUpa hai, tAteM zaraNasahita hai / bahuri Asrava 'sadA hI AkulatA svabhAvaliye haiM, tAtaiM duHkharUpa haiM / bahuri jIva hai so sadA hI nirAkulasvabhAvarUpa hai, tAteM sukharUpa hai| bahuri pha Asrava haiM te AgAmI kAramai AkulatAkA upajAvanahArA pudgalapariNAma ke kAraNa haiM, tAteM te duHkhaphala svarUpa haiM / bahuri jIva hai so samasta pudgalapariNAmakA kAraNa nAhIM hai tAteM duHkha phala pha samaya 144 phaphaphaphaphaphaphaphapha artha-e Asrava haiM te jIvakari sahita nibaddha haiM, adhava haiM, anitya haiM tathA azaraNa haiM, bahuri duHkharUpa haiM duHkha hI jinakA phala hai aise jJAnI jAnikari tini nivRtti kare hai / TIkA-e Asrava haiM te lAkSavRkSako jyoM vadhyaghAtaka svabhAva haiN| jaiseM pIpala Adi vRkSake Wan Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 ++ + svarUpa nAhIM hai / aisA AzravakA ara jIvakA bhedajJAna bhayA tisateM lagatA hI zithila bhayA hai // sama- karmakA udaya jAkA ara jaise dizAkA madhya vAdalekI racanAkA abhAva hoya taba nirmala hoya jAya taiseM amaryAda phailAvarUpa huvA saMtA svabhAva hI kari udayamAna bhaI jo cicchakti tisapaNAkariphaM: jaise jaise vijJAnayana svabhAva hoya hai taise taiseM AsravaniteM nivRtta hoya hai / bahuri jaise jaise Asa vaniteM nivRtta hotA jAya taise taiseM vijJAnayana svabhAva hotA jAya aiseM tahAM tAIM vijJAnadhana svabhAva / Wan hoya hai-jete samyakprakAra AsUvaniteM nivRtta hoya hai| bahuri tahAM tAI AsUvaniteM nivRtta hoya / hai-jahAM taoNI samyavijJAnavana svabhAva hoya hai / aiseM jJAnakI ara AsravanikI nivRttikai sama- / kAlapaNA hai| bhAvArtha-AsravanikA ara AtmAkA kathA tisa prakAra bheda jAnate hI jetA aMza jisa jisa prakAra Astravanite nivRtta hoya hai, tisa tipta prakAra tetA aMza vijJAnavana svabhAva hotA jAya / java samasta Atravani nivRtta hoya tava saMpUrNa jJAnavanasvabhAva AtmA hoya hai / aiseM AsravakI nivRttikai ara jJAnakai ekakAla honA jaannaa| isa AsravakA abhAva ara saMvarakA honA guNasthAnanikI paripATIrUpa tatvArtha sUtrakI TIkA Adi siddhAMtanimeM varNana hai tahAMteM jAnanA / ihAM sAmAnya prakaraNa hai tAteM sAmAnyakari kayA hai / ara ihAM vijJAnayana svabhAva honA karA, so " jahAM tAI mithyAtva hai tahAMtAI to jJAnaphU ajJAna kahiye ara mithyAtra gaye pIche ajJAnasaMjJA , nAhI, vijJAnasaMjJA hai / so karmakA kSaya tathA upazamakI apekSA jJAna hInAdhika hoya hai| so jyoM jyauM AstrakkI nivRtti hoya, tyo tyo jJAna vadhatA jAya tAkU vijJAna nAma kahiye haiM, thoreja + jJAnakU mithyAtvavinA ajJAna na kahiye aiseM jAnanA / aba isahI a kA kalazarUra tathA agile kathanakI sUcanikArUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitachandaH ityevaM viracayya saMprati paraganyAnisi parAM svaM vijJAnaghanasvabhAvamabhayAdAstinuvAnaH paraM / + + + + + ke Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ++ ajJAnotthitaka karmakalanAt kle zAnnivRttaH svayaM mAnIbhUta itazcakAsti jagataH sAkSI purANaH pumAn // 3 // kathamAtmA jJAnI gUko lakSyata iti / artha-ihote AgeM purANapuruSa jo AtmA so jagatakA sAkSI bhUta, jJAtA, draSTA ApahI jJAnI bhayA saMtA prakAzamAna hoya hai / so pUrve kahAkAra kaisA bhayA saMtA so kahe haiN| aiseM pahale kahA tisa vidhAnakari, paradravyateM utkRSTa sarvaprakAra nivRttikari, ara vijJAnadhana svabhAvarUpa jo // kevala apanA AtmA, tAhI nizaMka Astisya bhAvarUpa sthirIbhUta karatA saMtA, ajJAnate bhaI thI jo kartA karmakI pravRtti, tAkA abhyAsateM bhayA thA jo klaza, tisate nivRtta bhayAsaMtA prakAzamAna hoya hai| AgeM pUche haiM--aisA AtmA jJAnI bhayA kaise lakhiye pahacAniye ? tAke cinha kahe cAhiye / tAkA uttararUpa gAthA kahe haiN| gAthA kammassa ya pariNAma Nokammassa ya taheva prinnaam| Na karedi edamAdA jo jANadi so havadi NANI // 7 // karmaNazca pariNAma nokarmaNazca tathaiva pariNAmaM / na karotyenamAtmA yo jAnAti sa bhavati jJAnI // 7 // AtmakhyAtiH- yaH khalu moharAgadveSasukhaduHkhAdirUpeNAMtarupavamAnaM karmaNaH pariNAma sparzarasagaMvavarNazabdabaMdhasaMsthAnasthaulyasaukSapAdirUpeNa bahiruplavamAnaM nokarmaNaH pariNAmaM ca samastamapi paramArthataH pudgalapariNAmapudgalayoreva ghaTamRttikayoriva cyApyavyApakabhAvasabhAvAtpudgaladravyeNa kA svataMtravyApakena svayaM vyApyamAnatvAtkarmatvena kriyamANaM pudgalapariNAmAtmanorghaTakuMbhakArayorikha cyApyavyApakabhAvAbhAvAt ka karmatvAsiddhau na nAma karotyAtmA / kiM tu paramArthataH pudgalapariNAmajhAnapudgalayorghaTakabhakAravayApyacyApakabhAvAbhAvAt ka krmvaasiddhaavaatmprinnaamaatmnorghttmRni-|kporikh cyApyanyAyakamAvasabhAvAdAtmadravveNa ka; svataMtravyApakena svayaM vyApyamAnatvAtpudgalapariNAmajJAnaM karmatvena // kurvatamAtmAnaM jAnAti sotyaMta viviktajJAnIbhUto jJAnI syAt / na caivaM jJAtuH pudgalapariNAmo nyApyaH pudgalAtmano- - - zeyajJAyakasaMbaMdhanyavahAramAtra satyapi pudgalapariNAmanimittakasya jJAnasyaiva jJAtuAppatvAt / + + $ s f s Le Le Le Le Le Le Le Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 5555555555. phra artha- jo isa karma ke pariNAmakuM bahuri teseM hI nAkarmake pariNAmakUM AtmA na kare hai jAteM 5 jo tini pariNAmani jAne hai hai / phra Wan TIkA ---jo nizcayakari moha, rAga, dveSa, sukha, duHkha Adi para Apa upajatA, Wan Wan cu s so to karmakA pariNAma hai / bahuri, sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda, baMdha, saMsthAna, sthaulya, sUkSma Wan 5 Adi rUpakari vAhari upajatA, so nokarmakA pariNAma hai| so e samasta hI paramArthateM pudgala pha pariNAmake ara pudgalake " jaise ghaTake ara mRttikAke vyApyavyApaka bhAvake sadbhAvateM kartAkarmapaNA hai" taiseM pudgaladravya svataMtra vyApaka hoya kartA hoyakari kiye haiM / ara te Apa aMtaraMga vyApyarUpa hoya vyApe haiM, tAteM pudgalake karma haiM / ara pudgalapariNAmakai ara AtmAkai "ghaTaku bhakAraka jaisA vyApyavyApakabhAva nAhIM hai taisA" vyApyavyApakapaNAkA abhAva hai, tAteM kartAka- 5 mapaNAkI asiddhi hai, tAtaiM karmano karmapariNAmakU AtmA nAhIM kare hai| tahAM yaha vizeSa hai--- jo paramArtha taiM pudgalapariNAmakA jJAnakai ara pudgalake ghaTa ara kuMbhakArakI jyoM vyApyavyApaka 5 bhAvakA abhAva karttAkarmapaNAkI siddha na horte, AtmapariNAmake ara AtmAkai ghaTamRttikAkI jyoM vyApyavyApakabhAvake sadbhAvateM Atmadravya jo karttA, tAkari Apa svataMtra vyApaka hoya kari, jJAnanAmA karma kiyA hai / tAtaiM so jJAna ApahI AtmA vyApyarUpa hoya karmarUpa bhayA hai / tAteM 5 phra phaphaphaphaphapha Wan 15 pudgalapariNAmako jJAnakuM karmapaNAkari kartA jo AtmA tAhi Apa jAne hai| so AtmA pudgala- 45 pariNAmarUpa karmokarmateM atyaMta bhinna jJAnI bhayA saMtA jJAnIhI hoya hai, karttA na hoya hai / 5 bahuri aiseM hoteM jJAtApuruSakai pudgalapariNAma vyApyasvarUpa nAhIM hai / jAtaiM pudgalakai ara AtmAkai ka jJeyajJAyaka saMbaMdha vyavahAramAtrakari hotA saMtA bhI pudgala pariNAma hai nimitta jAUM aisA pudgalapa Wan riNAmakA jJAna so hI jJAtAkai vyApya hai, tAteM so jJAna hI jJAtAkA karma hai| aba isa hI arthakA 5 samarthanakA kalazarUpakAvya hai so kahe haiN| phra Wan JIC Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ prAbhUta $ $ $ + $ + $ + zArdUlavikrIDitachandaH nyApyanyApakatA tadAtmani bhavennairAtadAnmanyapi vyApyavyApakabhAvasaMbhavamRte kA kartR krmsthitiH|| ityuddAmapivekaghasmaramaho bhAreNa midaMstamo jJAnIbhya tadA sa eSa lasitaH kartRtvazUnyaH pumAn / / 4 // pudgagalakarma jAnato jIvasya saha pudgalena ka karmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti cet / artha-vyApyavyApakapaNA hai so tadAtmA kahiye tatsvarUpa hI hoya tAke hoya, atatsvarUpa- - virSe nAhIM hoya hai| bahuri vyApyavyApaka bhAvakA sambhavavinA kartAkarmakI sthiti kona sI kucha bhI nAhIM aisA udAra vivekarUpa ara ghasmara kahiye samastakU grAsIbhUta karanekA jAkA svabhAva ' aisA jo jJAnasvarUpa teja prakAza, tAkA bhArakari ajJAnarUpa aMdhakArakU bhedatA saMtA paha AtmA jJAnI hoya, khila kAla pAegAvAri rahita bhara sobhe hai| bhAvArtha-jo sarva avasthAmaiM vyAyai so to vyApaka, ara je avasthAke vizeSa te vyApya / aise hote dravya tau vyApaka haiM, ara paryAya vyApya haiM / so dravyaparyAya abhedarUpa hI haiN| jo dravyakA Wan AtmA so hI paryAyakA AtmA, so aisA vyApyapyApakabhAva tatsvarUpaviya hI hoya, atatsvarUpa virSe nAhIM hoya / tahAM aisA siddha hoya hai jo vyApyavyApakamAtra vinA kartAkarmabhAva na hoya aise jo jAne so pudgalakai ara AtmAkai kartAkarmabhAva nAhIM jAne, taba jJAnI hoya, kartAkarmabhAvakari // rahita hoya, jJAtA, draSTA, jagatakA sAkSIbhUta hoya hai / AgeM pUche haiM, jo jIva pudgalakU jAne tAke pudgalakari sahita katR karmabhAva hoya hai, ki nAhIM hoya hai ? aise pUche uttara kahe haiM / gAthA nIce likhI eka gAthAkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TIkA upaindha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| ma tAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chApI hai|| kattA AdA bhaNido Na ya kattA keNa so uvAeNa / dhammAdI pariNAme jo jANadi so havadi NANI // $ 5 5 $ $ 5 5 Zhe 5 5 wdd Zhe 5 F 5 - Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan phra kkkkkkkkkkk vi pariNamadi Na giddahNadi upajjadi Na paradavvapajjAye / gANI jANato vi hu puggalakammaM aNeyavihaM // 8 // nApi pariNamata na gRhNAtyutpadyate na paradravyaparyAye / jJAnI jAnannapi khalu pudgalakarmAnekavidhaM // 8 // AtmakhyAtiH--yato yaM prApyaM vikAya nirvatya va vyApyalakSaNa pudgalapariNAmaM karma pudgaladravyeNa svayamaM karyApa phra katvena bhUtyAdimadhyAMteSu vyApya taM gRhatA tathA pariNamatA tathotpadyamAnena ca kriyamANaM jAnannapi hi jJAnI svayamaM - phra -phra phra Wan ko bhUtvA bahiHsthasya paradravyasya pariNAmaM mRcikAkalazamivAdimadhyAMteSu vyApya na taM gRhNAti na tathA pariNamati pha na tathotpadyate ca / tataH prApyaM vikArya nirvatyaM ca vyApyalakSaNaM paradravyapariNAmaM karmAkurvANasya pudgalakarma jAnatoSi pha Wan jJAninaH pudgalena saha na kartR karmabhAvaH / svapariNAmaM jAnato jIvasya saha pudgalena kaTa karmabhAvaH kiM bhavati kiM na pha bhavati iti cet / karttA AtmA bhaNitaH na ca karttA kena sa upAyena / Wan dharmAdIn pariNAmAn yaH jAnAti sa bhavati jJAnI // Wan tAtparya vRddhiH - :--kacA AdA bhaNidoM karttAtmA bhaNitaH Na ya katA so na ca karttA bhavati sa AtmA keNa uvAyeNa 5 kenApyupAyena nayavibhAgena / kena nayavibhAgeneti caiva nizcayena akarttA vyavahAreNa karceti / kAn dhammAdI pariNAme 55 puNyapApAdikarmajanitopAdhipariNAmAn jo jANadi so havadi NANI khyAtipUjAlAbhAdisamastarAgAdivikalpopAdhi15 rahita samAdhau sthitvA yo jAnAti sa jJAnI bhavati / iti nizcayarya vyavahArAbhyAmakartR tvakathanarUpeNa gAthA gatA / phra Wan Wan prAbhUta phra atha pulakarma jAnato jIvasya pudgalena sa tAdAmyasaMbaMdho nAstIti nirUpayati / phra artha - AtmAko karttA aura akartA donoM kahA hai jo isa naya vibhAgako jAnatA hai so hI 5 jJAnI hai arthAt AtmA puNyapApAdikA vyavahAranayase kartA hai, karanevAlA hai aura nizcayanayale akartA hai nahIM karanevAlA hai jo isa prakAra jAnakara khyAti pUjA lAbhAdi rahita ho AtmAkA pha anubhava karatA hai vaha jJAnI hai / LA Wan Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ $ $ $ Le Le Le Le $ 5 $ Le Le Le Le Le Le Le . $ ma artha-jJAnI hai so aneka prakAra pudgala dravyake paryAyarUpa tAke karma haiM tini jAnatA saMtA hai tauU nizcayakari paradravyake paryAyanivirSe tinisvarUpa pariName nAhIM hai, bahuri tinIkU grahaNa nAhIM kare hai, bahuri tinivirSe nAhIM upaje hai|| ____TIkA-jAte yaha jJAnI hai so pudgalakA pariNAmasvarUpa jo karma tAkU jAnatA saMtA bhI hai| kaisA hai pudgalakarma ? sAmAnyapaNe karmakA svarUpa tIna prakAra hai| prApya vikArya nirvayaM / tahAM prApya kahiye jAkU siddha bhayekU prahaNa kariye so vahuri vikArya kahiye vastUkI avasthA palaTanA vikArarUpa honA so| bahuri nirvartya kahiye jo avasthA pahalai na thI so upaje so| aisA karmakA svarUpa hai so pudgalakA pariNAma tInahI svarUpakari pudgaladravyake vyApane yogya hai| so pudgala dravya Apa aMdAsa hoga pAni prA ana" tI bhAvanivirSe vyApyakari tAkU grahaNa karatA fa hai, bahuri.tisarUpa pariNamatA hai, tisasvarUpakAra upaje hai| aise so pariNAma pudgaladravya hI kari kriyamANa hai aiseMkU jJAnI jAnatA hai| tauU Apa tisavirSe aMtarvyApaka hoyakAra, bAhya tiSThayA jo paradravya tAkA pariNAma Adi madhya aMtavirSe vyApyakari tisarUpa pariName nAhIM hai| tisakU' Apa grahaNa nAhIM kare haiM / tisaviveM upaje nAhIM hai| jaise mRttikA ghaTarUpa hoya hai, sAkU grahaNa kareM hai, tAkU upajAve hai, taiseM nAhIM hai| tAte yaha siddha bhayA joprApyavikArya nirvaya'svarUpa vyApyala- 5 kSaNa paradravyakA pariNAmasvarUpa karma, tAhi nAhI karatA saMtA, ara tAkU jAnatA saMtA jo jJAnI, - tAke pudgalakari sahita kartR karmabhAva nAhI hai| bhAvArtha---pudgalakarma... jIva jAnatA saMtA hai, toU tAke pudgalakari sahita kartR'karmabhAva nAhIM hai / jAteM karma tIna prakArakari kahiye hai| ke to tisa pariNAmarUpa Apa pariNamai, so pariNAma / ke Apa kAha* grahaNa kare so vastu / ke kAhUkU Apa upajAvai so vastu / so aiseM // 16 // tInahI prakArakari jIva hai so Apate nyArA jo pudgaladravya, tisarUpa paramArthata pariName nAhIM / jAte Apa cetana hai, pudgala jaDa hai, cetana jaDarUpa pariName naahiiN| bahuri pudgalakU grahaNa 7 $ $ $ Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha Wan bhI paramArthateM nAhIM kare hai jAteM pudgala mUrtika hai, Apa amUrtika hai / amUrtikakA grahaNa yogya nAhI / bahuri pudgalakUM Apa paramArthate upajAve bhI nAhI hai / jAteM cetana jaDakUM kaise upajAve ? Wan aiseM pudgala hai to jIvakA karma nAhI, jIva yAkA kartA nAhIM / jIvakA svabhAva jJAtA hai, so Wan apanA jJAnarUpa pariNamatA khA sakUM jAne hai| aise janatA ke parakari sahita katR karmabhAva kAhe kUM hoya ? Age pUche haiM, apane pariNAmanikUM jAnatA saMtA jIvakai pudgalakara sahita kartRkarma bhAva hai ki nAhI hai ? aiseM pUcheM uttara kahe haiM / gAthA- 5 pha Wan Wan vipariNamadi Na giNadi uppajjadi Na paradavvapajjAye / Wan NANI jANato viha sagapariNAmaM aNeyavihaM // 9 // nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na paradravyaparyAye / jJAnI jAnannapi khalu svakapariNAmamanekavidhaM // 9 // Wan Wan phra Wan AtmakhyAtiH - yato yaM prApyaM vikArya nirvatyaM ca vyApyalakSaNamAtmapariNAmaM karma AtmanA svayamaM tapakena bhUtvAdimadhyAMteSu vyApya taM gRhaNatA tathA pariNamatA tathotpadyamAnena ca kriyamANaM jAnamapi hi jJAnI svayamaM tapapako 5 bhUtvA bahiHsthasya paradravyasya pariNAmaM mRttikAkalaza bhivAdimadhyAMteSu vyApya na taM gRNAti na tathA pariNamati na tathotpadyate ca / tataH prApyaM vikAryaM nirvartya ca vyApyalakSaNaM paradravyapariNAmaM kamakurvANasya svapariNAmaM jAna5 topi jJAninaH pudgalena saha na kaMtu karmabhAvaH / pudgalakarmaphalaM jAnato jIvasya saha pudgalena kartu karmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti cet / Wan artha - jJAnI hai so apane pariNAma anekaprakAranikuM jAnatA saMtA pravarteM haiM tauU paradravya paryAyavirSe pariNaye nAhIM hai, tAkUM grahaNa nAhIM kare hai, tAviSai upajai nAhIM hai, tAteM tAkari 5 sahita kartRkarmabhAva nAhIM hai / TIkA - jAteM jJAnI hai so - prApya vikArya nirvatya' aiseM vyApya hai lakSaNa jAkA aisA tIna 161 Wan prakAra karma, so AtmAke apanA pariNAma hI hai, tAhI ApaApa Apakari aMtarvyApaka hoyakari Adi phra Wan 21 5 phaphaphaphaphaphaphapha ya phra phaphaphaphapha Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa / + + madhya aMtavirSe vyApyakari tisahIkU grahaNa kare hai, tisahIrUpa pariName hai, taiseM hI upaje hai / yAprakAra tisahI apanA pariNAmarUpa karmakU karatA saMtA hai| tisakUApa jAnatA saMtAbhI bAgha tiSkhyA - jo paradravyakA pariNAma tAkU "jaiseM mRttikA kalazakU vyApyakari kare hai tersa" Apa tisa para-5 dravyake pariNAmaviya Adi madhya aMtavirSe vyApyakari na to tAhi grahaNa kare hai, na tisarUpa pariName. hai, na taise upaje hai| tAteM prApya, vikArya, nivartya tIna prakAra vyApyalakSaNa paradravyakA pariNAma-Wan rUpa karma, tAhi na karatA jo yaha jJAnI, so apane pariNAmakU jAnatA saMtA pravarte hai| tAkai .. pudgalakari sahita ka karmabhAva nAhIM hai| ___ bhAvArtha-pahalI gAthAmaiM kahyA so ho jaannaa| vizeSa itanA--jo ihAM apanA pariNAmakU jAnatA saMtA jAnI kahA hai| bAloM pUre hai, jo "igalakarma ke phalakU jAnatA saMtA jIvakai pudgalakari sahita kartRkarmabhAva hai ki nAhI?" aiseM pUche uttara kahe haiN| gAthA Navi pariNamadi Na giNadi uppajjadi Na prdvvpjjaae| NANI jANato vi hu puggalakammaphalamaNaMtaM // 10 // nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na paradravyaparyAye / jJAnI jAnannapi khalu pudgalakarmaphalamanaMta // 10 // AtmakhyAtiH-yato yaM prApyaM cikArya nityaM ca vyApyalakSaNaM sukhaduHkhAdirUpaM pudgalakarmaphalaM karma puladravyeNa svasmaMtApakena bhUtvAdimadhyAMteSu vyApya tatgRr3hatA tathA pariNamatA tathotyadhamAnena ca kriyamANaM jAnannapi hi jJAnI // " svayamaMtApako bhUtvA bahiHsthasya paradravyasya pariNAma mRttikAkalazamivAdimadhyAMteSu vyApya na taM gRhAti na tathA pariNamati na tathotpadyate ca / tataH prApya vikArya nirvayaM ca vyApyalakSaNaM paradravyapariNAmaM karmAkurvANasya sukhaduHkhAdirUpaM // 1 pudgalakarmaphalaM jAnatopi jJAninaH pudgalena saha na kaI karmabhAvaH / jIpariNAma svapariNAma sapariNAmaphalaM cAjAnatA pudgaladravyasya saha jovena ka karmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti cet + + ++ + ++ Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 nyeo 5 + 5 5 + ____ artha-jJAnI hai so pudagalakama ke phala anaMta haiM tini jAnatA saMtA pravate hai, toU paramA- Wan rthata paradravyake paryAya viSa nAhIM pariName hai / tathA tAvirSe kachU nAhIM grahe hai| tathA tAviya upa-.je nAhIM hai / aiseM tAvirSe yAke kartRkarmabhAva nAhIM he| TIkA-jAteM prApya, vikArya, nirvayaM aiseM vyApya hai lakSaNa jAkA aisA tInaprakArakA sukha- 5 duHkhAdirUpa pugalakarmakA phala, so pudgaladravya aMtApaka hoyakari Adi, madhya, aMtavirSe vyApyakari tAkU grahaNa karatA tathA taiseM pariNamatA tathA taiseM hI upajatAkari kiyA hai, tAhI + jAnatA saMtA jo yaha jJAnI, so Apa aMtayApaka hoya kari bAhya tiSThatA paradravyakA pariNAmakU "mRttikAkalazakI jyauM" Adi, madhya, aMta virSe vyApyakari nAhIM grahaNa kare hai tathA taiseM pariName // nAhIM hai tathA taise upaje nAhIM hai / tau kahA hai ? prApya vikArya nirvartyarUpa vyApyalakSaNa apanA svabhAvarUpa karma hai, tAhi Apa aMtApaka hoyakAra, Adi, madhya, aMtaviSa vyApya, tisahIkU grahaNa kara hai, taise hI pariga hai, te hI upaje hai / sAta prAya vikArya nirvatyarUpa vyApyalakSaNa paradravyakA pariNAmarUpa karma na karatA saMtA sukhaduHkharUpa pudgalakarmakA phala jAnatA saMtA / hai tauU jJAnIka pudgalakari sahita katR karmabhAva nAhIM hai| bhAvArtha-pahalI gAthAmaiM kahyA so hI jaannaa| AgeM pUche hai, jo jIvake pariNAmakU tathA apane pariNAmakU tathA apane pariNAmake phalakU nAhIM jAnatA aisA jo pudgaladravya, tAkai jIvakari 5 sahita kartRkarmabhAva hai ki nAhI hai ? aiseM pUche uttara kahe haiM / gAthA Navi pariNamadi Na giNadi uppajjadi Na prdvvpjjaae| puggaladavvaM pi tahA pariNamai saehiM bhAvehiM // 11 // nApi pariNamati na gRhmAtyutpadyate na paradravyaparyAye / pudgaladravyamapi tathA pariNamati svarbhAvaiH // 11 // + + + Le Le Le Le Le Le Le Le $ + + + 5 ! Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / Wan : // // // // Le Le Le Le Le Le Le Le $ $$ $ Wu AtmakhyAtiH-yato jIvapariNAma svapariNAmaM svapariNAmaphalaM cApyajAnan pudgaladravyaM svayamaMtApakaM bhUtvA / __paradravyasya pariNAma mRttikAkalazamivAdimadhyAMteSu cyApya na taM gRhAti na tathA pariNamati na tathotpayate / kiM tu prApyaM // vikArya nirvatyai ca vyApyalakSaNaM svabhAvaM karma svapamatavyApaka bhUtvAdimadhyAMteSu vyApya tameva gRhagAti tathaiva pariNa- zAma mati tathaivotpadyate ca / tataH prApyaM vikArya nirvayaM ca vyApyalakSaNaM paradravyapariNAma karmAkurvANasya jIvapariNAma sv.|| pariNAmaM svapariNAmaphalaM cAjAnataH pudgaladravyasya jIvena saha na ka krmbhaavH| ___ artha-pudgaladravya hai so bhI paradravya ke paryAyavirSe taiseM nAhIM pariName hai tathA taiseM hI (tAhI)Wan grahaNa nAhI kare hai tathA taiseM upaje nAhIM hai, jAteM apane hI bhAvanikari pariName hai| ____TIkA-jAteM pudgaladravya hai so jIvake pariNAmakU bahuri apane pariNAmakU tathA apane pri| NAmake phalakU nAhIM jAnatA saMtA varte hai| paradravyake pariNAmarUpa karmakU mRttikAkalazakI jyauM / Apa aMtApaka hoyakari AdimadhyAMtavirSe vyApyakari nAhI grahaNa kare hai / tathA taiseM pariName " nAhI hai tathA taise upaje nAhI hai| to kahA hai ! prApya vikArya nirvartyarUpa vyApya lakSaNa ke apanA svabhAvarUpa karmakU aMtarvyApaka hoyakari AdimadhyAMtaviSa vyApya tisahIkU grahaNa kare hai, taiseM hI pariName hai taiseM hI upaje hai| tAteM prApyavikAryanirvartyarUpa vyApyalakSaNa paradravyakA // pariNAmasvarUpa karma na karatA jo pudgaladravya, so jIvake pariNAmakU tathA apane pariNAmakU .... tathA apane pariNAmakA phalakU nAhIM jAnatA hai / tAkai jIvakari sahita kata karmabhAva nAhIM hai| ___ bhAvArtha-koU jAnegA, jo pudgala jaDa hai, so kAhUkU jAne nAhI, tAkai jIvakari sahita ___ ka karmabhAva hogA / so yaha bhI nahIM hai / paramArthate paradravya sAthI kAhUhIkai kartRkarmabhAva nAhI hai| aba isahI ardhakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| sragdharAchandaH jJAnI jAnannapImA svaparapariNati pudgalazcApyajAnan vyAptRvyApyatvamaMtaH kalayitumasahau nityamatyaMta medaad| ajJAnAtka karmabhramamatiranayormAti tAvanna yAvat vijJAnAzcizcakAsti nakacavadadarya bhedamutpAdya sabaH // 5|| // // // OM Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pipicucu***lll*****lll phra jIvapudgala pariNAmayoranyonyanimittamAtratvamasti tathApi na tayoH kartR karmabhAva ityAha- pha pha 1 Wan pha artha- jJAnI hai so to apanI ara parakI doUkI pariNatikuM jAnatA saMtA pravarte hai / bahuri pudgala hai so apanI ara parakI doU hI pariNatikUM nAhIM jAnatA saMtA pravarte hai / tauU te dauU paraspara aMtaraMga vyApyavyApakabhAvakU prApta honekU asamartha haiM / jAteM doU bhinnadravya haiM / so sadAkAla tinikai atyaMta bheda hai / so aiseM hoteM, inikai kartRkarmabhAva mAnanA bhramabuddhi hai / so Wan jeteM ini doUnikai karotakI jyauM nirdaya hoya tatkAla bhedakUM upajAya bhedajJAna hai jvAlA yahu 5 prakAza jAkai aisA jJAna prakAza na hoya teteM hI hai / Wan Wan bhAvArtha-bhedajJAna bhaye pIche pudgalakai ara jIvakai kartR karmabhAvakI buddhi na rhe| jAteM jeteM 5 bhedajJAna nAhI hoya teteM hI ajJAnateM kartR karmabhAvakI buddhi hai| Age kahe haiM, jo jIvake pari- 455 NAmake ara pudgala pariNAmake paraspara nimittamAtrapaNA hai, tauU tini doUnikai kartRkarmabhAva tau nAhIM hai / gAthA Wan Wan phra Wan Wan phra pha jIvapariNAmaheduM kammataM puggalA pariNamati / puggalakammaNimittaM taheva jIvo vi pariNamadi // 12 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha gavi kuvvadi kammaguNe jIvo kammaM taheva jIvaguNe / aNNoNaNimitteNa da pariNAmaM jANa dohaNaMpi // 13 // edeNa kAraNeNa du kattA AdA saeNa bhAveNa / puggalakammakANaM Na du kattA savvabhAvANaM // 14 // jIvapariNAmahetu karmatvaM pudgalAH pariNamati / pudgalakarmanimittaM tathaiva jIvopi pariNamati // 12 // prAmukha Wan Wan Wan 16 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan uu|| // // OM OM nApi karoti karbhaguNAn jIvaH karma tathaiva jIvaguNAn / anyonyanimittena tu pariNAmaM jAnIhi dvayorapi // 13 // etena kAraNena tu kartA AsmA svakena bhAvena / pudgalakarmakRtAnAM na tu kartA sarvabhAvAnAM // 14 // AtmakhyAti:-yato jIvapariNAmaM nimicIkRtya pudgalAH karmatvena pariNamaMti pudgalakarmanimigIkRtya jIvopika pariNamatIti jIvapudgalapariNAmayoritaretarahetutvopanyAsepi jIvapudgalayoH parasparaM vyApyanyApakabhAvAbhAvAjjIvasya pudgalapariNAmAnAM pudgalakarmaNopi jIvapariNAmAnAM kata karmatvAsiddhau nimirAnaimittikabhAvamAtrasyApratiSittvAditare-4 taranimittamAtrIbhavanenaiva dvayorapi parigAmaH / tataH kAraNAnmRcikayA kalazastreva svena bhAvena svasya bhAvasya karaNAjjovaH svabhAvasya karcA kadAcitsyAt / mRtikayA vasanasyeva svena bhAvena paramAtrasya katu mazakyAtvAtsudgalabhAvAnAM tu kartA // na kadAcidapi syAditi nizcayaH / tataH sthitametajjIvasya svArigAmereva saha kA karmamAvo bhoktabhogyabhAvazca / / artha-pudgala haiM te jIvake pariNAma haiM nimita jAkU aisA karmavaNArUpa pariName haiM / taiseM hI Wan jIva hai so bhI pudgalakarma hai nimitta jA* aisA karmapaNArUpa pariName hai / bahuri jIva hai so to .. karmake guNanikU nAhI kare hai| bahuri teseM hI karma hai so jIvake guNanikU nAhI kare hai| inija Wan dauUnikai paraspara nimitakari pariNAma jAnUM / isa kAraNakari AtmA kartA kahiye hai so apane , hI bhAvakari hai| bahuri pudgalakarmakari kiye bhAva haiM tinikA to sarva hI kA karttA nAhI hai| TIkA-jAte jIvapariNAma nimittamAtrakari pudgala hai so karmabhAvakari pariName hai| ja bahuri pudgalakarmakU nimittamAtrakari jIva bhI pariName hai| aise jIvake pariNAmakai ara pudgalake ... pariNAmakai paraspara hetupaNAkA sthApana hoteM bhI jIvakai ara pudgalake paraspara vyApya vyApakabhAvake fa + abhAvate jIvake tau pudagalapariNAmanikA ara pudagalakarmake jIke pariNAmanikA kartAkarma paNAkI asiddhi hote nimittanaimittika bhAvamAtrakA pratiSedha nAhIM hai / yAteM paraspara nimittamAtra + honehI kari doUnikA pariNAma hai, tisakAraNateM mRttikA kalazako jyauM apane bhAvakari apane *Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le $ $ OM OM OM OM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ..... prAma Ting Ting Ting Ting Ting Ting $ 5 Le Le Le Le Le Le ma bhAvake karaNete jIva hai so apane bhAvakA kartA sadAkAla hoya hai / bahuri mRttikA jaise kapaDAkA kartA nAhIM taise apane bhAvakari parake bhAvakA karanekA asamarthapaNAteM pudgalake bhAvanikA tau .. karNa kadAcit bhI nAhIM hai aisA nizcaya hai / bhAvArtha-jIva pudgala pariNAmanikai paraspara nimittamAtrapaNA hai, toU paraspara kartRkarmabhAva tau nAhI hai| parake nimirAteM apane bhAva bhaye tinikA tau ajJAnadazAmeM kadAcit ko kahiye " Wan bhI ara parabhAvakA to katrtA kadAcit bhI nAhI hai| Arge kahe haiM, jo isa hetute yaha ThaharIjIvake apane pariNAmani hI kari sahita katR karmabhAva ara bhoktRbhogyabhAva hai / gAthA NicchayaNayasya evaM AdA appANameva hi kredi| vedayadi puNo taM ceva jANa attA du attANaM // 15 // nizcayanayasyaivamAtmAtmAnameva hi karoti / vedayate punastaM caiva jAnIhi AtmA tvAtmAnaM // 15 // AtmakhyAtiH-yathocaraMganistaraMgAvasyayoH samIrasaMcaraNAsaMcaraNanimittayorapi samIrapArAvArayoApyanyApakamAvA- pra bhAvAtkata karmavAsiddhau pArAvAra eva svayamaMtApako bhUtvAdimadhyAMtettaraMganistaraMgAvasthe cyApyottaraMga nistaraMgaM Wan vAtmAnaM kurvannAtmAnamekameva kurvan pratibhAti na punaranyat / yathA sa eva ca bhAvyabhAvakabhAvAbhAvAtparabhAvasya paremAnu- fa * bhavitumazakyatvAduttaraMga nistaraMgaM tvAtmAnamanubhavanAtmAnamekamevAnubhavan pratibhAti na punaranyat / tathA saMsAraniHsaMsA rAvasthayoH pudgalakarmavipAkasaMbhavAsaMbhavanimittayorapi pudgalakarmajIvayoApyavyApakabhAvAbhAvAtkaTa karmatvAsiddhau jIva ' ' eva svayamaMtApako bhUtvAdimadhyAMteSu sasaMsAraniHsaMsArAbasthe cyAppa sasaMsAra niHsaMsAraM vAtmAnaM kurvannAtmAnamekameva Wan kurvan pratibhAtu mA punaranyat / tathAyameva ca bhAvyabhAvakabhAvAbhAvAt parabhAvasya pareNAnubhavitumazakyatvAtsasaMsAraM niHsaM- 5 _____ sAraM vAtmAnamanubhavannAtmAnamekamevAnubhavapratibhAtu mA punaranyat / atha vyavahAraM darzayati / artha-nizcayanayakA yaha mata hai, jo AtmA hai so ApahIkU kare hai bahuri ApahIkU vede hai // bhogave hai, he ziSya, tU aise jAni / Wan Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA-tahAM prathama dRSTAMta-jaiseM pavanakA cAlanA na cAlanA hai nimitta jinika aisI jora "samudrake virSe taraMgakA uThanA ara vilaya honA rUpa' doU avasthA tinike pavanake ara samudra ke vyApyavyApakabhAvake abhAvateM kartAkarmapaNAkI asiddhi hote, samudra hai sohI Apa 4 tini aksthAnivirSe aMtarvyApaka hoyakAra AdimadhyAMtavibai tini avasthAnimeM vyApyakari uttaraMga nistaraMgarUpa ApahIkU karatA saMtA ApahI ekakU karatA saMtA pratibhAse hai| koI fa aurakU tau nAhIM karatA hai taiseM hI sohI samudra tisa pavanakai ara samudrake bhAvyabhAvaka bhAvakA abhAvateM parabhAvake parakAra anubhakna karanekA asamarthapaNAteM uttaraMganistaraMgasvarUpa : ApahIkU anubhavatA saMtA pratibhAse hai aura koI anubhavai nAhI hai| taiseMhI dArTAta hai-jo pudgalakarmakA udayakA saMbhava asaMbhava hai nimina jA aisI jo sasaMsAra ara niHsaMsAra e doU avasthA tAkA pudgalakarmake ara jIvake vyApyavyApakapaNAkA abhAvateM kartAkarmapaNAkI asiddhi hai| yAteM jIva hai so Apa aMtApaka hoyakari AdimadhyAMtavidhaiM sasaMsAraniHsaMsAra " avasthAmai vyAppakari sasaMsAraniHsaMsArarUpa AtmAkU karatA saMtA ApahIkU karatA pratibhAso, anyakU karatA mati pratibhAso / taise hI yahahI jIva bhAvyabhAvakabhAvake abhAvateM parabhAvakeM parakari anubhavana karanekA asamarthapaNA hai, tAteM sasaMsAraniHsaMsArarUpa AmAhI anubhavatA // saMtA ApahIkU anubhavana karatA pratibhAso, anyakU karatA mati prtibhaaso|| bhAvArtha-AtmAke sasaMsAraniHsaMsAra avasthA hai so paradravyapudgalakarmake nimittate hai| Wan tahAM tini avasthArUpa ApahI pariName hai| tAteM ApahIkA kartA bhoktA hai, nimittamAtra 1 pudgalakarma hai, tAkA tau kartA bhoktA nAhIM hai / AgeM vyavahArakU dikhAve haiM / gAthA vavahArassa du AdA puggalakammaM karedi anneyvihN| taM ceva ya vedayade puggalakammaM aNeyavihaM // 16 // | 5555 555 5 5 + + OM OM + OM + + Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m Wan ma prAbha $ Ting Ting Si $ Le Le Le Zhe $ 5 5 s Le vyavahArasya vAtmA pudgalakarma karoti naikavidhaM / tacceva punarvedayate pudgalakarmAnekavidhaM // 16 // AtmakhyAtiH-yathAMtApyavyApakabhAvena mRcikayA kalaze kriyamANe bhAvyabhAvakabhAvena mRttikayaivAnubhUyamAne ca pahiApyanyApakabhAvena kalazasaMbhavAnukUlaM vyApAra kurvANaH kalazakRtatoyopayogajAM tRpti bhAvyabhAvakabhAvanAnubhavaMza kalAlaH kalazaM karotyanubhavati ceti lokAnAmanAdirUdosti vAvad vyavahAraH, tAMtApyanyApakabhAvena pudgaladvyeNa karmaNi kriyamANe bhAvyabhAvakabhAvena pugaladravyeNevAnubhUyamAne ca yahiApyavyApakabhAvenAjJAnAtyudgalakarmasaMbhavAnukUlaM , pariNAmaM karmaNaH pudgalakarmavipAkasaMpAditaviSayasanidhipradhAvitAM sukhaduHkhapariNati bhAvyabhAvakabhAvanAnubhavaMzca jIvaH / pudgalakarmakarotyanubhavati cetyajJAninAmAsaMsAraprasiddhosti taavdvyvhaarH| athainaM dRSyati / artha-vyavahAranayakA yaha mata hai, jo AtmA aneka prakAra pudgalakarma kare hai| bahari tisahI" aneka prakAra pudgalakarmakU vede hai bhogave hai| TIkA-tahAM prathama dRSTAMta kahe haiM-jaiseM mRttikA kalazakU kare hai ara bhogave hai so aMtavyApyavyApakabhAvakari kare hai, tathA bhAvyabhAvaka bhAvakari bhogave hai| toU bAhya vyApyavyApaka bhAvakari // kalaza honevi saMbhave tisake anukUlavyApArakU apane hastAdikakAra karatA ara kalazakari kiyA / jo jalakA upayogate bhayA tRptibhAva tAkU bhAvyabhAvakabhAvakari anubhavana karatA bhogavatA jo bhakAra tAka loka kahe haiM, jo isa kalazakU kubhakAra kare hai tathA bhogave hai, aisA lokanikA 4 anAdita prasiddha bhayA vyavahAra pravarte hai / tesaiM hI dATIta hai jo pudgalakarma aMtApyavyApakabhAvakari pudgaladravya kare hai ara bhAvyabhAvakabhAvakari pudgaladravya hI anubhave hai bhogave hai| toU // vAdya vyApyavyApakabhAvakari ajJAnateM pudgalakamake honeke anukUla apanA rAgAdipariNAma karatA .. ara pudagalakarmake udayakari nipajAI jo viSayanikI samIpatA tAteM doDI jo apanI sukhaduHkhama rUpa pariNati tAk bhAvyabhAvaka bhAvakari anubhavatA bhogavatA jo jIva so pudgalakarma kare hai bhAgave hai| aise ajJAnI lokanikA anAdi saMsArateM lekari prasiddha bhayA vyavahAra pravate hai| 22 55 5 55 55 5 5 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- -- .... U55++ 9 bhAvArtha-pudgalakarmakU paramArthata pudgaladravya hI kare hai, ara pudgalakarmaka hone manukUla hai apanA rAgAdi pariNAmakU jIva kare hai, tisakA nimitta naimittibhAvakU dekhikari ajJAnIke yaha bhUma +hai, jo pudgalakarmaka jIva hI kare hai so anAdi ajJAnateM prasiddha vyavahAra hai| jIvapudagalakA , bhedajJAna nAhI hai, teteM doUkI pravRtti ekakIsI hI dIkhe hai / tAteM jeteM bhedajJAna na hoye jete dIkhe so kahe, zrIguru bhedajJAna karAya paramArthajIvakA svarUpa dikhAya ajJAnIke pratibhAsa... vyavahAra kahai haiM / AgeM isa vyavahArakU dUSaNa de hai / gAthA jadi puAgalakammamiNaM kuvvadi taM ceva vedayadi aadaa| do kiriyAvAdittaM pasajadi sammaM jiNAvamadaM // 17 // yadi pudgalakarmedaM karoti tacceva vedayate AtmA / dvikriyAvyatiriktaH prasajati sa jinAvamataM // 17 // AtmakhyAtiH-iha khalu kriyA hi tApadakhilApi pariNAmalakSaNatayA na nAma na pariNAmatosti bhimA, pariNAWan mopi pariNAmapariNAminorabhinnavastutvAtpariNAmino na bhinnastato yA kAcana kriyA kila sakalApi sA kriyAvato hai na bhinnati kriyAkauravyatiriktatAyAM vastusthityA pratapasyAM yathA vyApyanyApakabhAvena svapariNAmaM karoti, bhAjyaWan bhAvakabhAvena tamevAnubhavatizca jIvastathA vyApyacyApakabhAvena pudgalakarmApi yadi kuryAt bhAvyabhAvakabhAvena tadezAnu-Wan bhaSeJca tato yaM svaparasamavetakriyAdvayAvyatiriktatAyAM pramajaMtyAM svaparayoH parasparavibhAgapratyastamamAdanekAtmakamekamAtmAphra namanubhavanmidhyAdRSTitayA sarvajJAvamataH syAt / kuto dvikriyAnubhAvI midhyAdRSTiriti cet / _ artha--jo AtmA isa pudgalakarmakU kare hai bahuri tisahIkU vede hai bhogave hai, tau so AtmA doya kiyAteM abhinna Thahare aisA prasaMga Ave hai so yaha jinadevakA mata naahiiN| para TIkA-isa lokavi jo kriyA hai so prathama tau samastahI pariNAmasvarUpa hai, tAteM pariNAma hI hai, kichU bhinna vastU nAhIM / bahuri pariNAma hai so bhI pariNAma ara pariNAmI dravya doU ms Ting Ting $ $$ $Le $ + + + + + Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrafa phra Wan pa grAbhU 5 abhinna vastu haiM, nyAre nyAre doya vastu nAhIM / tAteM pariNAma pariNAmIrte bhinna nAhIM / tAteM Wan yaha ThaharathA, jo kichU kiyA hai so kriyAvAn dravyateM bhinna nAhIM hai / aiseM kriyAkA ara kriyAvAnkA abhedapaNA hai| aisI vastukI maryAdA hotI saMtI, jaisA jIva vyApyavyApaka bhAvakari, apane pariNAma kare haiM, ara bhAvyabhAvakabhAvakari tisahI apane pariNAma anubhave hai, bhogave 5 hai, tese hI vyApyavyApakabhAvakari pudgalakarma bhI kare tathA bhAvyabhAvabhAvakari tisahIkUM 57 anubhave bhogave, tau apanI ara parakI milI jo doya kriyA, tinakA abhinnapaNA ThaharathA / aisA prasaMga hote, apanA ara parakA vibhAgakA abhAva bhayA / taba aise aneka dravyasvarUpa eka pha 5 AtmAkUM anubhavatA saMtA, midhyAdRSTi hoya hai, jAteM aisA vastusvarUpa jinadeva kajhA nAhI, tAteM jinake mata bAhya hai| Wan phra phrafa pha Wan jahmA du attabhAvaM puggalabhAvaM ca dovi kuvvaMti / teNa dumicchAdiThThI dokiriyAvAdiNo huMti // 18 // tasmAtsvAtmabhAvaM pudgalabhAvaM ca dvAvapi kurvati / tena tu mithyAdRSTaya dvikiyAtrAdino bhavati // 18 // phra pha bhAvArtha - doya dravyakI kriyA bhinna hI hai / jaDakI kriyA cetana kare nAhIM, cetanakI kiyA jaDa kare nAhIM / jo puruSa doU kriyAkUM ekadravya karatA mAne, so midhyAdRSTi hai, jAteM doya aorat kiyA eka out mAnanA yahu jinakA mata nAhIM / AgeM pheri pUche hai, jo ekapuruSa doya pha 5 kriyAkA anubhavana karanevAlA mithyAdRSTi kaise ? tAkA samAdhAna kare haiN| gAthA phra phra Wan Wan Wan Wan AtmakhyAtiH:--yataH kilAtmapariNAmaM pudgaupariNAmaM ca kurvaM tamAtmAnaM manyate dvikriyAvAdinastavaste midhyAdRSTaya 17 eveti siddhAMtaH / bhAvaikadravyeNa dravyadvayapariNAmaH kriyamANaH pratibhAtu / yathA kila kulAlaH kalazasaMbhavAnukUlamAtmanyA Wan pAraMpariNAmamAtmano vyatiriktamAtmano'nyatiriktatayA pariNatimAtrayA kriyayA kriyamANaM kurvANaH pratibhAti na punaH pha Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le 5 % F$ $$ $$ $ f kalAkAraNAhaMkAranirmaropi svavyApArAnurUpaM mRttikAyAH kalazapariNAmaM mRttikAyAH anyatirikkamRttikAyAH anyatiriktatayA pariNatimAtrayA kriyayA kriyamANaM kurvANaH prtibhaati| tathAtmApi pudgalakarmapariNAmAnukUlamajJAnAdAtmapari- .. pAmamAtmano'vyatiriktamAtmano vyatiriktatayA pariNatimAtrayA kriyayA kriyamANaM kurbANaH pratibhAtu mA punaH pudgala prA ma pariNAmakaraNAhaMkAranirbharopi svapariNAmAnurUpaM pudgalasya pariNAmaM pudgalAdayyatiriktaM pudgalAdavyatiriktayA pariNati. bhAvA kiyA kimAna H pratibhAnu ! ___ artha-jAteM AtmAke bhAvakU ara pudgalake bhAvakU doUhIkU AtmA kare hai aiseM kahe haiM, tipta kAraNate doya kriyA ekahIkai kahanevAle mithyAdRSTi hI haiN| TIkA-jAte nizcayateM AtmAke pariNAmakU ara pudgalake pariNAmakU karatA AtmAkU jeja mAne haiM, te doU kriyA ekahIke kahanevAle haiM te miyAdRSTi hI haiM, aisA siddhAMta hai| so ekadravya kari doya pariNAma kiye huye bhati prtibhaaso| jaise kubhakAra hai so kalazake honeke anukUla / Wan apanA vyApArarUya hastAdika kriyA tathA icchArUpa pariNAma Apate abhinna tathA ApateM abhinna ma pariNatimAtra kriyAkari kiyA huvAkU karatA saMtA pratibhAte hai, bahuri kalaza karaneke ahaMkAra ma kari sahita hai, tauU mRttikAkA mRttikA ke vyApArake anurUpa kalazaparigAma mRttikAteM abheda-4 rUpa tathA mRttikAteM abhinna mRttikAparigatimAtra kriyAkari kiyA huvA tAkU karatA saMtA nAhIM pratibhAse hai| taiseM hI AnA bhI ajJAnateM pudgalakarma ke pariNAmakai anukUla apane pariNAma : AyateM abhinnakU, Apate abhinna jo apanI parigatimAtra kriyA, tAkari kiyA hubAkU karatA saMtA prtibhaaso| bahuri pudgalake pariNAmakA karanekA ahaMkArakari sahita hai toU pudgalake pariNAmake anurUpa pudgalane abhinna jo pudgalakA pariNAma, pudgalahIta abhinna jo pugalakI pariNatimAtra kriyA, tisakari kiyA huvA tAkU karatA saMtA mati prtibhaaso| bhAvArtha-AtmA apane hI pariNAma... karatA saMtA prtibhaalo| pudgalake pariNAmakU to 1. karatA mati pratibhAto / yAhIteM AtmAkI ara pudgalakI doU kriyAkU eka AtmAhIkI kama 55 ++ +5 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le $ $ $ $ Le Le Le Le Le Le $ $ mAnanevAlAkU mithyAdRSTi kahA hai / jaDa cetanakI eka kriyA hoya to sarvavya palaTate sarvakA / fa lopa hoya hai, yaha baDA doSa upaje / aba isahI artha ke samarthana kalArUpa kAvya kahe haiN| ' ___ AryAchandaH 5 yaH pariNamati sa kA yaH parigAmo bhottu tatkarma / yA parigatiH kriyA sA trayamapi bhinnaM na vastutayA // 6 // // ____ artha-jo pariName hai so karI hai, vahuri jo pariNayA tAkA pariNAma hai so karma hai, bahuri jo pariNati hai so kriyA hai e tInU hI vastupagAkara bhinna nAhIM haiN| - bhAvArtha ---- anyahatikAri pariNAma ra pariNAkA abheda hai ara paryAyaSTikari bheda hai||| " tahAM bhedadRSTikari tau kartA, karma, kriyA tIna kahiye haiM / ara ihAM abhedaSTikari paramArtha kahA " hai, jo kartA, karma, kiyA tInU hI eka dravyako avasthA hai pradezabhedarUpa nyAre vastu nAhIM hai|' pheri kahe haiN| Wan ekaH pariNamati sadA pariNAmo jAyate sadaikasya / ekasya parigaviH syAdanekamapyekameva yataH / / 7|| artha-vastu eka hI sadA parigame hai, bahuri ekahokai sadA pariNAma upaje hai, avasthAsU anya avasthA hoya hai / bahuri ekahIke pariNati kriyA hoya hai / jAte anekarUpa bhayA tauU eka, hI vastu hai bheda nAhIM hai| bhAvArtha-eka vastake anekAryAya hoya haiM, tini pariNAma bhI kahiye avasthA bhI khiye| / te saMjJA, saMkhyA, lakSaNa, prayojanAdika kari nyAre nyAre pratibhAsarUpa haiM tauU eka vastu hI hai, + " nyAre nAhIM hai, aisA hI bhedAbheda svarUpa vastUkA svabhAva hai| pheri kahe haiN| Wan nomo pariNamAH khalu pariNAmo nobhayoH prajAyeta / ubhayona pariNatiH syAdyadanekamanekameva sadA // 8 // artha-doya dravya haiM so eka hoya parigame nAhIM hai bahuri doya vyakA eka pariNAma nAhIM / / hoya hai bahuri doya dravyako pariNatikriyA eka nAhI hoya hai / jAte jo aneka dravya hai so" aneka hI hai, palaTikari eka nAhI hoya hai| Wan ma Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ !! OM 74 OM OM OM 9 bhAvArtha-doya vastU haiM te sarvathA bhinna hI haiM pradezabhedarUpa hI haiM, doU eka hoya pariNamai / nAhIM, eka pariNAma upajAve nAhI, kriyA eka hoya nAhIM / aisA niyama hai, jo doya dravya / eka hoya pariName to sarva dravyanikA lopa ho jAya / pheri isa hI arthakU dRDha kare haiN| AryAchandaH naikasya hi kartArI dvau sto dve karmaNo na caikalpa / naikasya ca kriye dve ekamanekaM yato na syAt // 6 // ___artha-eka dravyakA doya kartA na hoya, bahuri eka dravyakA doya karma na hoya, bahuri eka dravyakI doya .krayA na hoya / jAteM eka dravya he so aneka dravya hoya naahiiN|| bhAvArtha-yaha nizcayanayakari niyama hai so zuddhadravyAthikanaya kari kA jAnanA / aba kahe haiM, jo AtmAkai anAdita paradravyakA kartAkarmapaNAkA ajJAna hai so jo yaha paramArthanayakA pahaNakari eka bAra bhI vilaya hoya to phAra na aavai| zArdUlavikrIDitacchandaH AsaMsArata eva dhAvati paraM kurvehamityuccakaiH durvAraM nanu mohinAmiha mahAhaMkArarUpaM tamaH / san nArthaparigraheNa vilayaM pakavAraM brajen tarika jJAnayanasya baMdhanamaho bhUgo bhodAtmanaH // 10 // artha-isa jagatavirSe mohI ajJAnI jIvanikA "yaha maiM paradravyakU karUM hUM" aisA prdrvykaa|| ke kartRtvakA ahaMkArarUpa ajJAnAMdhakAra anAdi saMsArateM lagAya canyA Aye hai| kaisA hai ? ati zayakari durvAra hai nivArathA na jAya hai| so AcArya kahe haiM, jo zudyArthika abhedanaya paramArtha hai satyArtha hai, tAkA grahaNakarike jo eka bAra bhI nAza ho jAya to yaha jIva jJAnayana hai so yathArthajJAna bhaye pIche kahAM jJAna jAtA rahai ? nAhIM jAya, ara jJAna na jAya tara kahA~ pheri ajJA-" nateM baMdha hoya ? kadAcit nAhI hoya / __ bhAvArtha-ihAM tAtparya aisA, jo ajJAna tau anAdi ho kA hai, parantu darzanamohakA nAzakari eka bAra yathArthajJAna hoyakari kSAyikasayakva upaje tau pheri mithyAtva nAhI Ave tabaka OM Le $ $$ $$ Ting Ting Le Le Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' zra Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le mithyAkhakA baMdha na hoya ara mithyAtra gaye pIche saMsArakA bandhana kAhekU rahai ? mokSa ho pAvai aisA jAnanA / pheri vizeSakara kahe haiN| anuSTupa chandaH ___ AtmabhAvAnkarotyAtmA parabhAvAnsadA paraH / Atmaiva hyAtmano bhAyAH parasya para eva te // 11 // ___ artha-AtmA hai so to apane bhAvanikU kare hai bahuri paradravya hai so parake bhAvanikU kare hai| - mAse apane bhAva hai se so ArahI haiM bahuri parabhAva haiM te para hI haiM yaha niyata hai| AgeM para. dravyakA kartAkarmapaNAkai mAnanekU ajJAna kaha kari kayA, jo aiseM mAne so mithyAdRSTi hai, tahAM AzaMkA upaje hai, jo yaha mithyAtvAdi bhAva kahA vastu hai ? jo jIvake pariNAma kahiye to pUrverAgAdibhAvanikU pudgalake pariNAma kahe haiM tAteM virodha Ave hai bahuri pudgalake pariNAma // kahiye to jIvakA prayojana nAhI, yAkA phala jIva kAhe pAvai ? aisI AzaMkA dUra karane kahe haiN| gAthA nIce likhI eka gAthAkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TIkA upalagdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gaI / tAtparyaci TIkA milatI hai yaha chapI hai| puggalakammaNimittaM jaha AdA kuNadi appaNo bhaavN| puggalakammaNimittaM taha vedadi appaNo bhaavN|| pudgalakarmanimittaM yathAtmA karoti AtmanaH bhAvaM / - pudgalakarmanimittaM tathA vedayati Atmano bhAvaM // vAtparyavRtiH--puggalakammaNiminaM jaha AdA phuNadi appaNI bhAvaM-udayAgataM dravyakarmanimicaM kRtvA yathAtmA ke nirvikArasvasaMvittipariNAmazUnyaH sankarotyAtmanaH samadhina sukhaduHkhAdimA pariNAmaM, pumagalakammaNimira taha vedadi apaNo bhAva-tathaivodayAgavadgamyakarmanimicaM lagbA svazuddhAtmamAvanotvavAstavasukhAsvAdamavedayansan tameva karmodayajani // Le Le Le Le Le Le Le Le $$ $ Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra micchattaM puNa duvihaM jIvamajIvaM taheva aNNANaM / aviraMdi jogo moho koSAdIyA ime bhASA // 19 // mithyAtvaM punadvavidhaM jIvo'jIvasta devAjJAnaM / aviratiyogo mohaH krodhAcA ime bhAvAH // 19 // 6 pha Wan phra Wan jAtmakhyAtiH - mithyAdarzanamajJAnamaviratirityAdayo hi bhAvAH te tu pratyekaM mayUramukaraMdavajjIvAjIvAmyAM bhAgya5 mAnatvAjjIvAjIvau / tathAhi- - yathA nIlakRSNaharitItAdayo bhAvAH svadravyasvabhAvatvena mayUreNa bhAgyamAnAH mayUra evaM 55 yathA ca nIlaharitapItAdayo bhAvAH svacchatAvikAramAtreNa mukuraMdena bhAvyamAnA mukuraMda eva / tathA mithyAdarzanamajJAnama kmipimikklll\\milllikillli Wan phra 5 vitirityAdayo mAtrA: svadravyasvabhAvatvenAjIvena mAnyamAnA ajIva eva / tathaiva ca mithyAdarzanamajJAnamaviravirityA - 57 yo mAvAzcaitanyavikAramAtreNa jIvena bhavyamAnA jIva eva / kAviha jIvAjIvAviti cet / Wan phra artha- pahalI gAthAmai doya kriyAvAdI mithyAdRSTI kayA thaa| tAkA joDakU punaH zabda hai 5 so kahe haiN| mithyAtva kahA so doya prakAra hai, eka jIva midhyAtva, eka ajIva midhyAtva / bahuri 5 taiseM hI ajJAna bhI doya prakAra, jIva ajIva / bahuri taiseM hI avirati, yoga, moha, krodhAdi 5 kaSAya jIva ajIva bhevakari doya doSa prakAra e sarva hI bhAva haiN| Wan Wan TIkA - mithyAdarzana, ajJAna, avirati, ityAdika jo bhAva haiM te pratyeka nyAre nyAre mayUra ara 5 darpaNakI jyauM jIva ajIva kari bhAye hue haiN| tAteM jIva bhI haiM ajIva bhI haiM / so hI kahe haiM phra 5 tasvakIyarAgAdibhAvaM vedayatyanubhavati / na ca dravyakarmarUpaparabhAvamityabhiprAyaH / atha cidrUpAnAtmabhAvAnAtmA karoti 5 tathaivAcidrUpAn dravyakarmAdiparabhAvAn paraH pudgalaH karotItyAkhyAti / cu Wan Wan artha - pudgala karmoM ke nimittase AtmA jisa prakAra bhAva karatA hai usI prakAra pudgala ke nimitta usake phalako bhogatA hai / karmoM k 5 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ting Ting Ting Ting Ting Ting F hai jaise mayUrake nIla, kRSNa, harita, pIta Adi varNa rUpa bhAva haiM te mayUra nijasvabhAvakari bhAye hai huye mayUra hI haiN| bahuri jaise darpaNavirSe tini varNanikA pratibimba dIkhe hai te darpaNakI svacchatA nirmalatAkA vikAramAtrakari bhAye huye te darpaNa hI haiM / mayUrakI ara ArasAkI atyanta bhinnatA // 1- hai| taiseM hI mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdika bhAva haiM te apane ajIvake dravyasvabhAvakari .. / ajIvapaNekari bhAye huye te ajIva hI haiM / bahuri te mithyAdarzana, ajJAna, avirati Adi bhAva ' ja, caitanyake vikAramAtrakari jIvakari bhAye huye jIva hI haiN| bhAvArtha-karma ke nimittateM jIva vibhAvarUpa pariName haiM te tau cetanake vikAra haiM, te jIva haiN|" Wan bahuri je pudgala mithyAtvAdi karmarUpa pariName haiM te pudgalake paramANu hai, tathA tinikA vipAka udaya , rUpa hoya svAdarUpa hoya haiM te mithyAtvAdi ajIva haiM / aiseM mithyAtvAdibhAva jIvAjIva bhedakari / doya prakAra haiM / ihAM aisA jAnanA, jo mithyAtvAdi karmakI prakRti haiM te pudaladravyake paramANU ' haiN| tinikA udaya hoya taba jIva upayoga svarUpa hai, so yAke upayogakI aisI svacchatA hai jo jisakA udayakA svAda Avai tara tisakai AkAra upayoga hoya taba ajJAnate tisakA bhedajJAna 5 hoya nAhI, tisa svAdakU hI apanA bhAva jAne hai| so yAkA bhedajJAna honA jo jIva bhAvakaM .. jIva jAne, ajIvabhAva... ajIva jAne taba mithyAtvake abhAva hoya, samyagjJAna hoya hai| AgeM / + pUche hai, jo e mithyAtvAdika jIva ajIva kahe te kauna haiM ? tAkA uttara kahe haiM / gAthA puggalakamma micchaM jogo aviradi annaannmjjiivN| uvaogo aNNANaM aviradi micchatta jIvo du||20|| pudgalakarma mithyAtvaM yogo'viratirajJAnamajIvaH / upayogo'jJAnamaviratirmithyAtvaM ca jIvastu // 21 AtmakhyAtiH-yaH khalu midhyAdarzanamazAnamaviratirityAdirajIvastadamUccaiitanyapariNAmAdanyada marca pudgalakarma, kI Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 + + yastu midhyAdarzanamajJAnamaviratirityAdi jIvaH sa mUrvAtpudgalakarmaNo'nyacaitanyapariNAmasya vikAraH / mithyAirzanAdi-.caitanyapariNAmasya vikAraH kuta iti cet artha-je mithyAtva, yoga, avirati, ajJAna e ajIva haiM, te tau pudgalakarma haiM, bahuri ajJAna, avirati, mithyAtva e jIva haiM te upayoga haiN| ____TIkA-jo nizcayakari midhyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi ajIva hai so tau amUrtika jo caitanyakA pariNAma tAteM anya hai mUrtika hai so tau pudgalakarma hai| bahuri jo mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi jIva hai so mUrtika jo pudagalakarma tAta an hai caitandhapariNAmakAja vikAra hai| pheri pUche hai, jo jIvamithyAtvAdi caitanya tAteM anya hai caitanyapariNAmakA vikAra .. hai| pheri pUche hai, jo jIvamithyAtvAdi caitanyapariNAmakA vikAra kauna hetuteM hai ? tAkA uttara, kahe haiN| gAthA uvaogassa aNAI pariNAmA tiNNi mohajuttassa / micchattaM aNNANaM aviradibhAvo ya NAdavo // 2 // upayogasyAnAdayaH pariNAmAtyo mohayuktasya / mithyAtvamajJAnamaviratibhAvazca jJAtavyaH // 22 // AtmakhyAtiH-upayogasya hi svarasata eva samamtavastusvabhAvabhUtasvarUpapariNAmasamarthatve satyanAdivastvaMtarabhUta-Wan mohayuktatvAnmidhyAdarzanamajJAnamaviratiriti trividhaH pariNAmavikAraH sa tu tasya sphaTikasvacchatAyA iva paritopi prabha- .. van dRSTaH / yathAhi sphaTikasvacchatAyAH svarUpapariNAmasamarthatve sati kadAcinnIlaharitapItatamAlakadalIkAMcanapAtropAzrayA yuktatvAnnIlo haritaH pIta iti trividhaH pariNAmavikArI dRSTastathopayogasyAnAdimithyAdarzanAjJAnAviratisvabhAvavastva- 16 tarabhUtamohayuktatvAnmidhyAdarzanamajJAnamaviratiriti trividhaH pariNAmavikAro dRSTavyaH / athAtmananiSidhapariNAmavikArasya tvaM darzayati / + + Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - upayoga anAditeM lekari tIna pariNAma haiM, jAteM yaha anAdihIteM mohayukta hai, tAke nimitta hoya haiN| tahAM mithyAla, ajJAna, aviratibhAva e tIna jAnane / TIkA -- nizcayakari samasta vastunike apane svarasapariNamanate svabhAvabhUta svarUpapariNAma viSai pra samarthapaNA hoteM bhI AtmA ke upayoga ke anAdihI anya vastubhUta jo moha tisakari yuktapaNAteM mithyAdarzana, ajJAna, avirati aiseM tIna prakAra pariNAmake vikAra hai / so yaha jaiseM sphaTikama5 NIkI svacchatA ke parake DaMkateM pariNAmavikAra hotA dekhiye haiM taiseM hI hai, sohI pragaTakari kahe haiM / 45 jaise sphaTikakI svacchatA kai apanA svarUpa jo ujvalatA tisa rUpa pariNAmakI samarthatA hoteM bhI kadAcit kAla kAlA, harayA, pIlA jo tamAla kadalI kaMcanakA pAtra tAkA upAzraya samIpa 4 yuktapaNAteM nIlA, harA, pIlA aisA tIna prakAra pariNAmakA vikAra dIkhe haiM, taiseM hI AtmA ke upayoga anAdi mithyAdarzana, ajJAna, aviratisvabhAva jo anya vastubhUta moha, tAkari yuktapaNAteM 5 5 midhyAdarzana, ajJAna, avirati aise tIna prakAra pariNAma vikAra dekhanA / Wan bhAvArtha--- AtmAke upayoga meM e tIna prakArake pariNAma vikAra anAdikarma ke nimittateM haiM / pha aisA nAhIM, jo pahale zuddha hI thA yaha navIna bhayA hai / aiseM hoya tau siddhanikai bhI navIna bhayA pha cAhiye, so yaha hai nAhIM aiseM jAnanA / Age AtmAke isa tIna prakArake pariNAma vikArakA karttApaNA dikhAve haiM | gAthA Wan ya Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan F edeya uvaogo tiviho suddho NiraMjaNo bhAvo / jaM so karedi bhAvaM uvaogo tassa so kattA // 22 // eteSu copayogastrividhaH zuddho niraMjano bhAvaH / yaM sa karoti bhAvamupayogastasya sa karttA // 22 // phaphaka phaphaphaphaphaphapha Wan IF B Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i+ + + + + + + AtmakhyAti:-ayatyaramandAripacaMdara bhUtamohanalAlavamAneSu midhyAdarzanAsAnAviratibhAveSu pariNAmavikAreSu triveteSu nimittabhUteSu paramArthataH zuddhaniraMjanAnAdinidhanabastusarvasvabhUtacinmAtrabhAvatvenekavidhoppayuddhasAMjanA : nekabhAvatvamApadhamAnastrividho bhRtvA svayamajJAnIbhUtaH kartRtvamupaDhaukamAnI vikAreNa pariNamya yaM yaM bhAvamAtmanaH Wan karoti tasya tasya kilopayogaH kartA syAt / athAtmanastrividhapariNAmavikArakartRtve sati pudgaladravyaM svata eva karmatvena / pariNamatItyAha" artha-mithyAtva, ajJAna, avirati ini tInanikA anAdita nimitta hote AtmAkA upayoga Wan zuddhanayakari eka hai, zuddha hai, niraMjana hai / toU yAkai mithyAdarzana ajJAna avirati aiseM tIna : .- prakAra pariNAma haiM so inimeM jisa bhAvakU Apa kare hai tAkA kartA hoya hai| - TIkA-pahalI gAthAmaiM kahe je tIna prakArake upayogake pariNAmate aba pUrvokta prakAra anAdi 5 anyavastubhUta jo moha tAkari yuktapaNAteM AtmAvi upajate je mithyAdarzana ajJAna aviratibhAva rUpa tIna pariNAmavikAra tini nimittabhUta hote AtmAkA svabhAva paramArthate dekhiye to zuddha ma niraMjana eka anAdinidhana vastUkA sarvasvabhUta caitanyamAtra bhAvapaNAkari eka prakAra hai| tauU : azuddha sAMjana aneka bhAvapaNAkU prApta huvA saMtA tIna prakAra hoya kari Apa ajJAnI huvA saMtA Wan kartApaNAkU prAta hotA saMtA vikArarUpa pariNAnakari jisa jisa bhAvakU Apakai kare hai, tisa tisa .. bhAvakA upayoga pragaTapaNe nizcayakari kartA hoya hai| _ bhAvArtha-pUrve kahA hai, jo parigamai so kartA hai / so ihAM ajJAnarUpa hoya upayoga pariNamyA hai jisarUpa pariNamyA tisakA kartA kahyA, zuddha dravyArthikanayakari AtmA kartA hai nAhIM, ihAM upa- : yogakU kartA jAnanA / bahuri upayoga ara AtmA eka hI vastu hai tAteM AtmAhI* kartA khiye| . Wan AgeM AtmAkai tIna prakAra pariNAma vikArakA kartApaNA hote satai pudgaladravya hai so AphhI : .- karmapaNArUpa hoya pariName hai| aiseM kahe haiM / gAthA + + + + + + Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan 5 s $ $ 5 jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa bhaavss| pa kammattaM pariNamade tahmi sayaM puggalaM davvaM // 23 // ___ yaM karoti bhAvamAtmA kA sa bhavati tasya bhAvasya / karmasvaM parigamate tasmin svayaM pudgalapravyaM // 23 // AtmakhyAti:-AtmA mAtmanA tathApariNamanena yaM bhAvaM kisa karoti tasyAyaM kartA syAtsAdhakavat tasminnimitta / 5 sati pudgaladravyaM karmatvena svayameva pariNamate / tathAhi-yathA sAdhakaH kila tathAvidhadhyAnabhAvenAtmanA pariNamamAno dhyAnasya kartA syAt / tasmiMstu dhyAnabhAve sakalasAdhyabhASAnukUlatayA nimittamAtrIbhRte sati sAdhakaM kartAramaMtareNApi Wan svayameva bAdhyate viSavyAdhayo, viDaMbyaMte yopito, dhvaMsyaMte baMdhAstadhAyamajJAnAdAtmA mithyAdarzanAdibhAvenAtmano + pariNamamAne mithyAdarzanAdibhAvasya kartA syAt / tasmista mithyAdarzanAdI bhAve svAnukUlatayA nimittamAtrIbhUte satyA." OM tmAnaM kartAramaMtareNApi pudgaladravyaM mohanoyAdikarmatvena svayameva pariNamate / ajJAnAdeva karma prabhavatIti taatprymaah| ' ____ artha-AtmA hai so jisa bhAvakU kare hai tAkA kartA Apa hoya hai / bahuri tisakU' kartA hoteM pudgaladravya hai so Apai Apa karmapaNArUpa pariName hai| TIkA-AtmA hai so nizcayakari ApahI kari taiseM pariNamane kari pragaTapaNe jisa bhAvakU kare hai, tAkA yaha kartA hoya hai, sAdhaka kahiye maMtra sAdhanevAlekIcyau~ / bahuri tisa AtmAkU taiseM nimitta hote pudgaladravya hai so karmabhAvarUpa ApahI pariName hai| so hI pragaTakari kahe haiM, jaise sAdhaka jo maMtra sAdhanevAlA puruSa so tisa prakArakA dhyAnarUpa bhAvakari ApahIkari pariNa matA saMtA tisa dhyAnakA kartA hoya hai / bahuri samasta jo tisa sAdhakake sAdhane yogya vastu 1- tisakA anukUlapaNAkari tisa dhyAnabhAvakU nimittamAtra hote saMte, tisa sAdhakavinA hI, anyasa " padikakI viSakI vyAdhi te svayameva miTi jAya haiM, tathA strIjana haiM te viDaMbanArUpa hoya jAya Wan haiN| bahuri baMdhana haiM te khuli jAya haiM / ityAdi kArya maMtrake dhyAnakI sAmarthyateM hoya jAya hai| s s s s Ting Ting Le Le Le Le Le Le 5 5 s s Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 // 5 se hI yaha AtmA ajJAnateM mithyAdarzanAdi bhAvakari pariNamatA saMtA, mithyAdarzanAdi bhAvakA _ kartA hoya, taba tisa mithyAdarzanAdibhAvakU apane karaneke anukUlapaNe kari nimisamAtra hote saMta, - AsmA jo kartA, tisa vinA hI pudgaladravya ApahI mohanIyAdi karmabhAvakari pariName hai| . bhAvArtha-AtmA to ajJAnarUpa pariName hai, kAhu~sUmamatva kare hai, kADaMsU rAga kare hai, Wan kAhU sUdeSa kare hai, tini bhAvanikA Apa kartA hoya hai / bahuri tisakU nimittamAtra hote pudga ladravya Apa apane bhAvakari karmarUpa hoya pariName hai| paraspara nimittanaimittikabhAva hai| kartA Wan doU apane apane bhAlake haiM yaha nizcaya hai| Age karma hoya hai so ajJAnahIta hoya hai yaha / tAtparya kahe haiM / gAthA paramappANaM kumvadi appANaM pi ya paraM karaMto so| aNNANamao jIvo kammANaM kArago hodi // 24 // paramAtmAnaM kurvannAtmAnamapi ca paraM kurvan saH / ajJAnamayo jIvaH karmaNAM kArako bhavati // 24 // AtmakhyAtiH-ayaM kilAjJAnenAtmA parAtmanoH paraspara vizevAni ne sati paramAtmAnaM kurvannAtmAnaM ca paraM kurvansvayamajJAnamayIbhUtaH karmaNAM kartA pratibhAti / tathAhi-tathAvidhAnubhavasaMpAdanasamarthAyAH rAgadveSasukhaduHkhAdirU- jA pAyAH pudgalapariNAmAvasthAyAH zItoSNAnubhavasaMpAdanasamarthAyAH zItoSyAyAH pudgalapariNAmAyasthAyA iva pudgalAdabhinna svenAtmano nityamevAnyaMtabhinnAyAstannimittaM tathAvidhAnubhavasya cAtmano bhinnatvena pudgalAnnityamevAtyaMtabhinnasyA- " ma jJAnAtparasparavizeSAni ne satyekatvAdhyAsAt zItoSNarUpeNaivAtmanA pariNamitumazakyena rAgada pasukhaduHkhAdirUpeNAkSA nAtmanA pariNamamAno jJAnasyAjJAnatvaM prakaTIkurvansvayamajJAnamayIbhUta epohaM rajya ityAdi vidhinA rAgAdeH pharmaNaH kartA ra pratibhAti / jJAnAtu na karma prabhavatItyAha / ..artha-jIva hai so Apa ajJAnamayI bhayA saMtA parakU Apa kare hai, bahuri ApakU para kare hai, aiseM karmanikA kartA hoya hai| in Wan Wan phajaWan UWan ++ Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95555555555555 Wan Wan 1 TIkA- yaha AtmA pragaTa ajJAnakari parakai ara Apake vizeSakA bhedajJAna na karate saMte parakU samaya to Apa kareM hai bahuri ApakuM para kareM / aiseM Apa ajJAnamayI bhayA saMtA karmanikA kartA hoya haiM, sohI pragaTakara kaha haiN| jaise zItauSNakA anubhava karAvaneviSe samartha jo pudgalapariNAmakI uSNa avasthA pudgalate AsmAta nityahI a Wan 5 5 Wan Wan Wan tisa prakArakA anubhava karAvaneviSai samartha jo rAgadveSasukhaduHkhAdirUpa pudgalapariNAmakI avasthA, so pudgalateM abhinnapaNAkari AtmA nityahI atyaMta bhinna hai / bahuri tisanimittateM bhaye tisa prakArakA rAga pAdikakA anubhavakai AtmAteM abhinnapaNAkari ara pudgalateM nityahI atyaMta bhinnapaNA hai / tauU tisarAgar3ha pAdikakA ara tisakA anubhavakA ajJAnateM paraspara bhedajJAna nAhIM hoteM ekapaNAkA nizcayateM jaiseM zIta uSNarUpakari AtmAkai pariNamanako asamarthapaNA hai, taiseM rAgadveSa 5 sukhaduHkhAdirUpa bhI ApahI kari paraNamanekA asamarthapaNA hai, tauU rAgadra bAdika pudgala pariNAmakI avasthA tisake anubhavakA nimittamAtra hoteM ajJAnasvarUpa rAgadva SAdirUpa pariNamatA saMtA apane jJAnake ajJAnapaNAkU pragaTa karatA saMtA Apa ajJAnamayI bhayA saMtA, yaha maiM rAgI hUM ityAdi vidhAnakari rAgAdika karmakA kartA pratibhAse hai / Wan bhAvArtha - rAgadraSa sukhaduHkhAdi avasthA pudgalakarma ke udayakA svAda hai so yaha pudgala- 5 karma abhinna hai, AtmArte atyaMta bhinna hai, jaiseM zIta uSNapaNA hai taiseM / so AtmAke ajJAnateM yAkA bhedajJAna nAhIM / yAteM aisA jAne hai, jo yaha svAda merA hI hai, jAteM jJAnakI svacchatA 5 aisI hI hai, jo rAgadveSAdikakA svAda zIta uSNakI jyoM jJAnameM pratibiMbita hoya, taba aisA Wan pratibhAse, jAnU kI e jJAna hI hai, tAteM aiseM ajJAnateM yA ajJAnI jIvakeM inikA kartApaNA bhI phra AyA, jAte yA aisI mAnya bhaI, jo maiM rAgI hauM, dveSI hauM, krodhI hauM, mAnI hauM ityAdi, aiseM kartA hoya hai| Age kahe haiM, jo jJAnateM karma nAhIM upaje hai / gAthA 5 Wan Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Zhuo Wan phra Wan Wan Wan mAtmakhyAviH ----ayaM kila zAnadAtyA paratalo. parasparavizeSanirjJAne sati paramAtmAna kurvannAtmAnaM ca parama kurvansvayaM jJAnamayIbhUtaH karmaNAmakartA pratibhAti / tathAhi-- tathAvidhAnubhavasaMpAdanasamarthAyAH rAgadveSasukhaduHkhAdirUpAyAH pudgalapariNAmAvasthAyAH zItoSNAnubhavasaMpAdana samarthAyAH zItoSNAyAH pudralapariNAmAvasthAyA iva pudgalAdabhinnatve - nAtmano nityamevAtyaMta bhinnAyAstannimittaM tathAvidhAnubhavasya cAtmano bhinnatvena pudgalAnnityamevAtyaMtabhinnasya 5 Wan 5 jJAnAtparasparavizeSanirjJAne sati nAnAtvavivekAcchItoSNarUpeNaivAtmanA pariNamitumazakyena rAgadveSasukhaduHkhAdirUpeNAjJAnAtmanA manAgapyapariNamamAno jJAnasya jJAnatvaM prakaTIkurvan svayaM jJAnamayIbhUtaH eSohaM jAnAmyeva, rajyate tu pudgala Wan 5 ityAdividhinA samagrasyApi rAgAdeH karmaNo jJAnaviruddhasyAkartA pratibhAti / kathamajJAnAtkarma prabhavatIti cet / Wan artha - jo jIva AtmAkUM para nAhIM karatA hai, bahuri parakUM AtmA nAhIM karatA hai, so jIva jJAnamaya hai, karmanikA kAraka nAhIM hai / Wan Wan ranii avasthA hai sozIta uSNa anubhavana karAvanekUM samartha hai, so pudgala abhinnapaNAkari Wan 5 AtmA nitya hI atyaMta bhinna hai, taiseM hI rAga dveSa sukha duHkhAdirUpa pudgala pariNAmakI Wan avasthA hai so rAgadveSa sukhaduHkhAdirUpa anubhavana karAvane viSai samartha hai, aisI avasthA hai nimitta 5 jAkUM aisA bahuri tisa prakArakA anubhava AtmAteM abhinnapaNA kari pudgalateM atyaMta savA phra -samaya e Wan J paramappANamakubvI appANaM pi ya paraM akuvvato / so NANamao jIvo kammANamakArago hodi // 25 // paramAtmAnamakurvannAtmAnamapi ca paramakurvan / sa jJAnamayo jIvaH karmaNAmakArako bhavati // 25 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan TIkA- yaha jIva jJAnateM parakA ara ApakA paraspara vizeSakari bhedajJAna hote parakUM Apa nAhIM karatA saMtAvateM hai, bahuri ApakUM para nAhIM karatA saMtA pravateM hai, taba Apa jJAnI bhayA saMtA ka karmanikA akartA pratibhAte hai / so hI pragaTakari kahe haiM jaiseM zIta uSNa svarUpa pudgalapari Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ 5 $ s Wan hI bhinnatAkA jJAnateM paraspara vizeSakA bheda jJAna hote nAnApaNAkA vivekateM, jaise zIta uSNa maya rUpa AtmA Apakari pariNamanekU asamartha hai, taileM rAga dveSa sukha duHkhAdika tinirUpakari nAhI Wan pariNamatA saMtA jJAnake jJAnapaNAkU pragaTa karatA saMtA jJAnamaya bhyaa| aiseM jAne hai-yahaWan maiM rAga dveSAdikakU jAnUMhI hUM ara e rAgarUpa pudgala hai ityAdi vidhAnakari samasta hI je... kA jJAnateM viruddha rAgAdika karma tinikA kartA nAhIM pratibhAse hai| bhAvArtha-jaba rAga dveSa sukha duHkhAvasthA jJAnate bhinna jAne "jo jaiseM pudgalakI zIta - uSNa avasthA hai taiseM rAga dveSAdika bhI haiM aisA bhedajJAna hoya" taba ApakU jJAtA jAne raagaadi| rUpa pudagalakU jAne, aise hote inikA kartA AtmA nAhIM hoya hai, jJAtA hI rahe hai| AgeM pUche hai, jo ajJAnateM karma kaise nipaje hai ? tAkA uttara kahe haiM / gAthA tiviho esuvaogo appaviyappaM karedi kohohN|| kattA tassuvaogassa hodi so attabhAvassa // 26 // trividha eSa upayoga AtmavikalpaM karoti modhohaM / kartA tasyopayogasya bhavati sa AtmabhAvasya // 26 // AtmakhyAtiH-eSa khalu sAmAnyenAjJAnarUpo mithyAdarzanAsAnAviratirUpastrividhaH savikArazvatanyapariNAmaH // parAmanoravizeSadarzanenAvizeSajJAnenAvizeSaviratyA ca samastaM bhedamapanutya bhAvyabhAvakabhAvApannayozcetanAcetanayoH sAmAnyAdhikAraNyenAnubhavanAtkrodhohamityAtmano vikalpamutpAdayati / tatoyamAtmA krodhohamiti bhrAMtyA savikAreNa caitanyapa-5 riNAmena pariNaman tasya savikAracaitanyapariNAmarUpasyAtmabhAvasya kartA syAt / evameva ca krodhapadaparivartanena mAnamAyAlobhamoharAgadapakarmamanokarmanovacanakAyazrotracakSurghANarasanasparza nasUtrANi poDaza vyAkhyeyAnyanayA dishaanyaanypyuumaani|' artha-yaha upayoga hai so tIna prakAra svarUpa Apake vikalpa kare hai| jo maiM krodhasvarUpa / aiseM / so aisA apanA upayogabhAvakA kartA hoya hai| $ s $ $ $ $ $ $ Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya 1 __TIkA-nizcayakari yaha vikArasahita caitanyapariNAma hai so sAmAnyakari ajJAnarUpa hai| so hI midhyAdarzana ajJAna aviratirUpa tInaprakAra hai / so yaha pariNAma parake ara AtmAke avizeSa ... abheda dekhanekAra, avizeSa abheda jAnanekari, avizeSarUpa ratikari, samasta bhedakU chipAya ara ) bhAvyabhAvaka bhAvakU prApta bhave je cetana acetana doU tinikA eka AdhArakari, anubhavana karanete, maiM krodha hUM aisA AtmAkA vikalpa upajAvai hai, krodha hIkU ApA jAne hai| tAteM yaha AtmA maiM " krodha hai aisI bhrAMti kari vikArasahita caitanyapariNAma tisakari pariNamatA saMtA tisa vikArasa-pura hita caitanyapariNAmarUpa apane bhAvakA kartA hoya hai| aise hI jaise krodha kayA, taiseM hI krodhakI jAyagA mAna, mAyA, lobha, moha, rAga, dveSa, karma, nokarma, mana, bacana, kAya, zrotra, cakSu, ghANa, rasana, sparzana e pada palaTikari solA sUtra vyAkhyAna karanA / bahuri isahI upadezakari anya bhI vicaarnne| bhAvArtha-mithyAdarzana, ajJAna, avirati aise tInaprakAra vikArasahita cetanyapariNAma hai, ApAparakA bheda na jAnikari aisaiM mAne hai, jo meM krodhI hUM maiM mAnI hUM ityAdi / so aisA mAnaneteM apanA vikAra sahita caitanyapariNAma hai, tAkA yaha ajJAnI jIva kartA hoya hai| ara kartA bhayA taba te ajJAnabhAva apane karma bhaye / aiseM ajJAnahIteM karma hoya hai / Age kahe haiM, jo aise hI dharmadravya Adi anya vyanike viI Atmavikalpa kare hai / gAthA tiviho esuvaogo appaviyappaM karedi dhammAdi / kattA tassuvaogassa hodi so attabhAvassa // 27 // trividha eSa upayoga AtmavikalpaM karoti dharmAdikaM / kartA tasyopayogasya bhavati sa AtmabhAvasya // 27 // AtmakhyAtiH-epa khalu sAmAnyenAjJAnarUpo midhyAdarzanAsAnAviratirUpastrividhaH savikArazcaitanyapariNAmaH Ye Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan parasparamavizeSadarzanenAvizeSajJAnenAvizeSaviratyA ca samastaM bhedamapanutya neyajJAyakabhAvApannayoH parAtmanoH sAmAnyA- 1 pa... dhikaraNyenAnubhavanAddharmohamadharmohamAkAzamahaM kAlohaM pudgalohaM jIvAMtaramahamityAtmano vikalpamutpAdayati / natoyamAtmA , dharmohamadharmohamAkAzamahaM kAlohaM pudgalohaM jIvAMtaramahamiti bhrAMtyA sopAdhinA caitanyapariNAmena pariNaman tasya OM sopAdhicaitanyapariNAmatvarUpasyAtmabhAvasya kA syAt / tataH sthitaM katvamUlamanAnaM / . artha-yaha upayoga hai so tIna prakAra bhayA saMtA dharma Adika dravyarUpa Atmavikalpa kare hai tinikU ApA jAne hai, so tisa upayogarUpa apanA bhAvakA kartA hoya hai| ma TIkA-yaha sAmAnyakari ajJAnarUpa savikAra caitanyapariNAma so hI mithyAdarzana ajJAna ... aviratirUpa tIna prakAra hai, so yaha jIva parakA ara ApakA paraspara vizeSa nAhIM dekhanekari tathA ? avizeSa adharma dravya hU~ maiM ratikari samasta bhedanikU lopakari jJeyajJAyakabhAvakU prApta je dharma Adi * / dravya tinikU apanA ara tinikA eka AdhArake anubhavana karaneteM aiseM mAne hai-jo maiM dharmadravya hai maiM adharma dravya hUM maiM AkAzadravya hUM maiM kAladravya hUM maiM pudgaladravya hU~ maiM anya jIva * bhI hUM aise bhramakari upAdhi sahita apanA bhayA jo caitanyapariNAma, tisakari pariNamatA saMtA, - tisa upAdhisahita caitanyapariNAmarUpa jo apanA bhAva, tAkA kartA hoya hai| ma bhAvArtha-yaha AtmA ajJAnateM dharmAdidravyavi bhI ApA mAne hai, so tisa apanA ajJAnarUpa / caitanyapariNAmakA Apa kartA hoya hai| ihAM koI pUcha-pudgala ara anya jIva tau pravRttimaiM dIkheM, tinidhi tau ajJAnateM ApA mAnanA smjhe| bahuri dharmadravya, adharmadravya, AkAzadravya, kaal| dravya tau dRSTigocara nAhI, tinivirSe ApA mAnanA kayA, so kaise ? tAkA samAdhAna-jo dharmA..... yA dikakA bhI lakSaNa anubhavanamai Ave hai| tahA~ dharma adharmakA tau gatihetupaNA sthitihetupaNA, * hai, tiniphU gamana karanA tiSThanA jAteM hoya tisavirSe mamatvabuddhi hoya hai| bahuri AkAzakA aba-... ___gAharUpa kSetravirSe mamatva hoya hai / ara kAlakA samaya muhUrta AdimaiM maranA jIvanA Adi kArya - Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555 55do 55 + ! Wan hoya tisa viSa mamatvabuddhi hoya hai, aiseM jaannaa| Age kahe haiM jo isa hetute kApaNAkA mUla .. ajJAna tthhryaa| gAthA evaM parANi davANi appayaM kuNadi mNdbuddhiio| appANaM avi ya paraM karedi aNNANabhAveNa // 28 // evaM parANi dravyANi AtmAnaM karoti maMdabuddhistu / AtmAnamapi ca paraM karoti ajJAnabhAvena // 28 // AtmakhyAtiH-yakila krodhohamityAdivazamohamityAdivacca paradravyANyAtmIkarotyAtmAnamapi paradravyIkarotyeva- 4 mAtmA, tadayamazeSavastusaMbaMdhavidhuraniravadhivizuddhacaitanyadhAtumayopyajJAnAdeva savikArasopAdhIkRtacetanyapariNAmatayA tathAfa vidhasyAtmabhAvasya kartA pratibhAtItyAtmano bhUtAviSTadhyAnAviSTasyeva pratiSThitaM katvamUlamajJAnaM / tathAhi-~-yathA khalu ma bhUtAviSTo'jJAnAd bhRtAtmAnAvekokurvannamAnumocitaviziSTaceSTAvaSTaMbhanirbharabhayaMkarAraMbhagaMbhIrAmAnuSavyavahAratayA tathAvidhakA sya bhAvasya kartA pratibhAti / tathAyamA prajJAnAdevabhAgamAra rAramAnApavinavikArAnubhUtimAtrabhAvakAnucita-Wan vicitrabhASyakrodhAdivikArakaraMvitacaitanyapariNAmayikAratayA nathAvidhasya bhAvasya kartA pratibhAti / yathA vA parIkSakAcAryAdezena mugdhaH kazcinmahiSadhyAnAviSTo'jJAnAnmahiSAtmAnAvekIkurvannAtmanyabhra kapaviSANamahAmahipatvAdhyAsAtpracyutamA-5 nuzocitApavarakadvAravinissaraNatayA tayAvivasya bhAvasya kartA pratibhAti / tathAyamAtmApyajJAnAd yajJAyako parAtmAnA vekIkurvannAtmani paradravyAdhyAsAnnoiMdriyaviSayIkatadharmAdharmAkAzakAlapudgalajIvAMtaraniruddhacaitanyadhAtutayA tathedriyavi-ja 1 payIkRtarUpipadArthatirohitakevalabodhatayA mRtakakalevaramUcchitaparamAmRtavijJAnaghanatayA ca tathAvidhasya bhAvasya kartA prati9 bhAti / tataH sthitametad jJAnAnnazyati kaI tvaM / / artha-aise pUrvokta prakAra maMdabuddhi ajJAnI hai so ajJAnabhAvakari paradravyani kU ApA kare hai " bahuri ApakU para kare hai| Wan TIkA-jo pragaTapaNe yaha AtmA maiM krodha hUM ityAdivat bahuri maiM dharmadravya hUM ityAdivat pUrvokta prakAra paradravyanikU ApA kare hai ara AtmAkU paradravyarUpa kare hai / so yaha AtmA yadyapi sama + 5 // F // $ // Wan Le Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan cu Wan prabhu Wan stavastUkA saMbaMdha rahita amaryAdarUpa zuddhacaitanya dhAtumaya hai tauU ajJAnateM savikAra sopAdhipha rUpa kiyA jo apanA caitanyapariNAma, tisapaNAkari tisaprakArakA apanA pariNAmakA kartA prati 5 bhAse haiM / aiseM AtmAkai bhUtAviSTapuruSakI jyoM tathA dhyAnAviSTapuruSakIjyauM kartApaNAkA mUla ajJAna pratiSThita bhayA, pragaTapaNeM ThaharathA / sohI pragaTa dRSTAMtakari dikhAve haiM- jaise koI puruSa bhUtAviSTa ka 5 bhayA apanA zarIramaiM bhUta praveza kIyA, so vaha puruSa ajJAnateM bhUtakuM ara ApakUM ekarUpa karatA Wan saMtA jaisI manuSyake yogya veSTA na hoya taisI karane lagA, tisa ceSTAkA AlaMbanarUpa atibhaya5kArI AraMbhakari bharayA amAnuSa vyavahArapaNAkari tisaprakAra ceSTArUpa bhAvakA kartA pratibhAse hai, te hI yaha AtmA bhI ajJAnahI para ara AtmAkUM bhAvyabhAvarUpa eka karatA saMtA nirvikAra Wan anubhUtimAtra bhAvakake ayogya aneka prakAra bhAvyarUpa krodhAdi vikArakari milyA caitanyakA vikArasahita pariNAmapaNAkAre tisaprakArake bhAvakA kartA pratibhAse hai / bahuri jaise koI bholA Wan puruSa aparIkSaka AcArya kA upadezakari bhaisekA dhyAna karane lagA, so ajJAnateM bhaiMsekUM ara 5 ApakUM ekarUpa karatA ApakeviveM abhrakaSa kahiye bAdala sparzateM bhedateM sIMga jAke aisA mahAn 5 bar3A bhaiMsApaNAkA adhyAsateM manuSyake yogya jo ovarAkuTIkA dvArarte nIsaraNA tisateM cyuta bhayA 5 tisaprakArake bhAvakA kartA pratibhAse hai / taise hI yaha AtmA bhI ajJAnateM jJeyajJAyaka je para ara 55 AtmA tinikUM ekarUpa karatA AtmAkeviSai paradravyake adhyAsa nizcayateM manake viSayarUpa kiye dharma, adharma, AkAza, kAla, pudgala, anya jIvadravya, tinikari rukI jo zuddhacaitanyadhAtu tisapa 5 kari tathA iMdriyani viSayarUpa kiye je rUpI padArtha tinikari tirohita kiyA DhakyA gayA phra Wan Wan jo apanA kevala ekajJAna tisapaNAkari tathA mRtakazarIra viSai mUrchita bhayA parama amRtarUpa vijJAnaghana AtmA tisapaNA kari tisaprakArake bhAvakA kartA pratibhAse hai / bhAvArtha --- yaha AtmA ajJAnateM krodhAdikakUM tau bhAvyabhAvakasaMbaMdhateM Apa eka rUpa mAne 5 hai| ara dharmAdi dravya jJeya rUpa haiM, tinikUM Apa eka kari mAne hai| so jaisA ApakA bhAva 5 phra 14 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta hoya hai tisa bhAvakA kartA hoya hai / tahAM koSAdikateM eka mAnanekA tau bhUtAviSTa puruSakA dRSTAMta hai| bahuri dharmAdi anya dravyateM ekatA mAnanekA dhyAnAviSTa puruSakA dRSTAMta hai| Age kahe haiM, jo - isa hI kAraNateM yaha ThaharathA jo jJAnateM kartApaNAkA nAza hoya hai| gAthA edeNa du so kattA AdA NicchayavihiM parikahido / evaM khalu jo jANadi so mudadi sabdakalitaM // 29 // etena tu sa kartAtmA nizcayavidbhiH prikthitH| evaM khalu yo jAnAti sa mucati sarvakatRtvaM // 29 // 5 AtmakhyAtiH-penAyamanAnAtparAtmanorekatva vikalpamAtmanaH karoti tenAtmA nizcayataH kartA pratibhAti / yastvevaM .. jAnAti sa samastaM kartRtvamutsRjati, tataH sa khalvakartA prtibhaati| tathAhi-ihAyamAtmA kilAzAnI sannajJAnAdAsaMprasAraprasiina militasvAdasvAdanena mudrita bhedasaMbedanazaktiranAdita eva syAt tataH parAtmAnAvekatvena jAnAti tataH .. krodhoimityAdivikalpamAtmanaH karoti tato nirvikalpAdakRtakAdekasmAdvijJAnadhanAtprabhraSTo vAraMvAramanekarikalpaiH pariNakA mana kartA pratibhAti / jJAnI tu san jJAnAttadAdiprasiddhathA pratyekavAdasvAdanenonmudrita medasaMvedanazaktiH syAt / tato... nAdinidhanAnavaratasvadamAnanikhilarasAMtaraviviktAtyaMtamadhuracaitanyaikarasoyamAtmA bhinnarasAH kaSAyAstaiH saha yadekatvajo vikalpakaraNaM tadannAnAdityevaM nAnAtvena parAtmAnau jAnAti / tato'kRtakamekaM jJAnamevAhaM na punaH kRtako'nekaH krodhAdi.. rapIti krodhohamityAdi vikalpamAtmano manAgapi na karoti tataH samastamapi kartRtvamapAsyati / tato nityamevodAsInAavastho jAnan evAste / tato nirvikalpo'kRtaka eko vijJAnadhano bhUto'tyaMtamakartA pratibhAti / 1. artha-isa pUrvokta kAraNate nizcayanayake jAnanevAle jJAnI haiM tinine so pUrvokta prakAra "AtmAkU kartA kahyA tisa prakArakU jo jAne hai so jJAnI hoya hai, so sarva kartApaNAkU chor3e hai| 4 TIkA-jA kAraNa kari yaha AtmA ajJAnateM parake ara AtmAke ekapaNAkA vikalpa kare hai, "tisa kAraNa kari nizcayateM kartA pratibhAse hai, aiseM jo jAne hai so samasta kartApaNAkU choDe hai, Wan tAteM so akartA pratibhAse hai / so hI pragaTa kari kahe haiN| isa jagata viveM yaha AtmA pragaTa . Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 phra ajJAnI bhayA saMtA ajJAnateM anAdi saMsArateM lagAya pudgala karmakA ara ApakA bhAvakA milyA huA AsvAdakA svAda lene kari mudrita bhaI hai apanA judA anubhavanako zakti jAkI aisI 5 anAdi hI teM hai / tAteM parakU ara ApakU' ekapaNAkari jAne hai / tAteM maiM krodha hauM ityAdika 5 vikalpa Apake kare hai / tAteM nirvikalparUpa akRtrima eka jo apanA vijJAnavana svabhAva tAteM bhayA saMtA, bAraMbAra aneka vikalpanikari pariNamatA saMtA kartA pratibhAse hai / bahuri jJAnI Wan Wan hoya taba samyagjJAna tisa samyagjJAnakUM Adi lagAya kari prasiddha bhayA jo pudgalakarma ke svAda 5 apanA bhinna svAda, far AsvAdakara ughaDI hai bhedake anubhavakI zakti jAkI aisA hoya hai, taba aisA jAne hai, jo anAdinidhana niraMtara svAda AtA samasta anya rasa svAdaniteM Wan vilakSaNa bhinna atyanta madhura mIThA jo eka caitanyasvarUpa rasa tisa svarUpa tau yaha AtmA hai / 45 * bahuri kaSAya yAteM bhinna rasa haiM, kaSAyale ve svAda haiM tini kari sahita jo ekapaNAkA vikalpa karanA hai so ajJAnateM hai / aiseM isa prakAra parakUM ara AtmAkU nyAre nyAre nAnApaNA kari jAne 5 hai / tAteM akRtrima nitya eka jJAna hI maiM hUM bahuri kRtrima anitya ara aneka je e krodhAdika te mai nAhIM hauM aiseM jAne taba krodhAdika maiM hauM ityAdika vikalpa Apake kiMcinmAtra bhI nAhIM kare hai, tAteM samasta hI kartApaNAkU choDe hai, tAteM sadA hI udAsIna vItarAga avasthA svarUpa * hoya jAnatA saMtA hI tiSThe hai, tAteM nirvikalpasvarUpa akRtrima nitya eka vijJAnaghana bhayA saMtA atyanta akartA pratibhAse hai| OM OM OM OM Wan bhAvArtha- jo para dravyakA' ara para dravyake bhAvanikA apane kartApaNAkUM ajJAna jAne taba Apa * kartA kAhekUM bane ? ajJAnI rahanA hoya tau para dravyakA kartA bane tAteM jJAna bhaye pIche para dravyakA kartApaNA na rhai| aba isa hI arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiM / phra prAbhRta 16 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 162 1 phrafa phaphaphaphaphapha Wan phra artha - o puruSa Apa nizcayateM jJAnasvarUpa hotA saMtA bhI ajJAnateM tRNa sahita annAdika 5 sundara AhAra milyA huA khAnevAlA hastI Adi tiryacakI jyoM hoya prasanna hoya hai, so kahA kare hai tAkA dRSTAMta kahe haiN| jaise koI rasAla kahiye zikhariNIkU pIyakari tisake dahI 5 mIThekA milyA duvA khATA mIThA rasa, tisakI ati cAhi kari tisakA rasa bhedakUna jAni kari 5 dUdhake arthi gaU dohe hai / bhAvArtha- koI puruSa zikhariNI pIya kari tAke svAdakI ati cAhiteM rasakA jJAna vinA 5 aisA jAnyA jo yaha gaUkA dUdhameM svAda hai / so gaUkU ati lubdha hoya dohe hai, taiseM ajJAnI puruSa ApA parakA bheda na jAni viSayanimeM svAda jAni pudgala karmakU ati lubdha hoya grahaNa kare pha hai, apanA jJAnakA ara pula karmakA svAda bhinna nAhIM anubhava hai / tiryacakI jyoM annakUM ghAsa meM milyA eka svAda le hai / pheri kahe haiM, jo aiseM ajJAnateM pudgala karmakA kartA hoya hai / zArdUlavikrIDita chandaH Wan basantatilakAchandaH ajJAnatastu savaNAbhyavahArakArI jJAnaM svayaM kila mavannapi rajyate yaH / pItvA dadhIkSamadhurAmlarasAtigRddhathA gAM dogdhi dugdhamiva nUnamasau rasAlaM // 122 // Wan ajJAnAnmRgatRSNako jaladhiyA thAti pAtu mRgA ajJAnAttamasi dravaMti bhujagAbhyAsena rajjau janAH / ajJAnAcca vikalpacakrakaraNAdvAtottaraM gAndhivat zuddhajJAnamayA api svayamamI kartrI bhavatyAkulAH // 13 // artha--e lokake jana haiM te nizcayakari zuddha eka jJAnamaya haiM, tauU Apa ajJAnateM vyAkula hoya paradravyakA kartArUpa hoya haiM / jaiseM pavanakari kallolanisahita samudra hoya hai, taise vikalpanike 5 samUha kareM hai yAteM kartA bane haiN| dekho - ajJAnahIteM mRga haiM te bhADalIkUM jala jAni pIvanekUM dauDe ! haiM, bahuri ajJAnahIteM loka aMdhakAra meM jevaDeviSai sarpakA nizcaya kari bhayakari bhAge haiM / Wan bhAvArtha - ajJAnateM kahA kahA na hoya ? mRga tau bhADalIkUM jala jAni pIvanaikUM dauDi khedakhinna Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya hai| loka aMdhAre meM jevaDekU sarpa mAni Darikari bhAge haiN| aise hI yaha AtmA, jaise bAta- kari samudra kSobharUpa hoya, tesaiM ajJAnakari aneka vikalpaniteM kSobharUpa hoya hai| so paramAta zuddhajJAnadhana hai, tauU ajJAnateM kartA hoya hai| basantatilakAchandaH jJAnAdvivecakatayA tu parAtmanoryoM jAnAti haMsa isa vApapasovizeSa / caitanyadhAtumacalaM sa sadAdhirUDho jAnAti eva hi karoti na kiMcanApi // 1 // artha-jo puruSa jJAnateM bahuri vivekI bhedajJAnIpaNAta parakA ara AtmAkA vizeSakara bheda jAne hai "jaise haMsa dUdhajala mile huye haiM, toU tinikA bhedakari grahaNa kare hai taise" so puruSa 5 caitanyadhAtu acalakU' sadA Azraya karatA saMtA jAne hI hai, jJAtA hI hai, kichU bhI nAhI kA hai| ___ bhAvArtha-ApAparakA bheda jAne hai so jJAtA hI hai, kartA nAhIM hai| Age kahe haiM, jo jAniye hai so jJAnahIteM jAniye hai| mandAkrAntAchandaH jhAnAdeva jvalanapayasorauSNyazaityavyavasthA jJAnAdevolasati lavaNasvAdamedabhyudAsaH / jhAnAdeva svarasavikasannityacaitanyadhAtoH krodhAdezca prabhavati midA bhidatI ka bhAvaM // 15 // artha-agnikI ara jalakI uSNapaNAkI ara zItapaNAkI vyavasthA hai so jJAnahota jAniye / hai| bahuri lavaNakA ara vyaMjanakA svAdakA bheda hai so jJAnahIteM jAniye hai| bahuri apane rasakAra + vikAsarUpa hotA jo nitya caitanyadhAtu, tAkA ara krodhAdika bhAvakA bheda hai so bhI jJAnahAte Wan jAniye hai| kaisA hai yaha bheda ? kartApaNAkA bhAva hai tAkU bhedarUpa karatA saMtA pragaTa hoya hai|' pheri kahe haiM, jo AtmA kartA hoya hai, tauU apane hI bhAvakA hai| anuSTupchandaH ajJAnaM jJAnamapyevaM kurvannAtmAnamajasA / sAtkAsmAtmabhAvasya paramAvasya ma vida // 12 // ja Li Ting Ting $ $$ $ Le Le Le Le Le Le Le Le Le OM // + + + + Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // | artha-aiseM ajJAnarUpabhI tathA jJAna rUpa bhI AtmAhIkU karatA saMtA AtmA pragaTapaNemasnehI haibhASakA kartA hai, bhAlakA kartA to kaI hI nahIM hai| AgeM agalI gAthAkI sUcanikAlpa mAra zloka hai| AtmA zAnaM svayaM jJAnaM jJAnAdanyatkaroti kiM / parabhAvasya katmiA mohoyaM vyavahAriNA // 17 // tathA hi + + + 5. artha-AtmA jJAnasvarUpa hai, so Apa jJAna hI hai, jJAnateM anyakU kaunakU kareM ? kAhUkUna kre| bahuri parabhAvakA kartA AtmA hai yaha mAnanA tathA kahanA hai so vyavahArI jivanikA moha hai ajJAna hai| AgeM so hI kahe haiM, jo vyavahArI jIva aise kahe haiN| gAthA vavahAreNa du evaM karedi ghaDapaDarathANi davvANi / karaNANi ya kammANi ya NokammANIha vivihANi // 30 // vyavahAreNa vAtmA karoti ghaTapaTarayAn dravyANi / karaNAni ca karmANi ca nokarmANIha vividhAni // 30 // AtmakhyAti:-vyavahAriNAM hi yato yathAyamAtmAtmavikalpacyApArAbhyAM ghaTAdiparadravyAtmakaM bahiHkarma kurvan , pratibhAti tatastathA krodhAdiparadravyAtmakaM ca samastamaMtaHkarmApi karotyavizeSAdityasti vyAmohaH / sa na san / . artha-AtmA vyavahArakari ghaTa paTa ratha ini vastuniSU kare hai, bahuri iMdriyAdika karaNa padArtha // haiM tinikU kare hai, bahuri jJAnAvaraNAdi tathA krodhAdika dravyakarma bhAvakarmanikU kare hai, bahuri zarIra Adi aneka prakArake nokarmaniSU kare hai / TIkAjAte vyavahArI jIvanikai yaha AtmA, jaise apane vikalpa ara vyApAra ini doUni ma kari ghaTa Adi paradravyasvarUpa bAdhakarma karatA saMtA pratibhAse hai, tAte taiseM hI krodhAvika + + + + Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka + $$ 9 paradravyasvarUpa samasta ho aMtaraMgakarmakU kare hai| jAteM doU paradravyasvarUpa haiM, inike karanemeM // vizeSa nAhIM aise vyavahArI jIvanike vyAmoha hai, ajJAna hai| bhAvArtha-paradravyanikA kartA ApakU mAnanA yaha vyavahAra hai| so paramArthadRSTi meM yaha ajJAna prAyA hai| AgeM kahe haiM, yaha vyavahArakA mAnanA paramArthadRSTimeM bhalA nAhI, satyArtha naahiiN| gAthA jadi so paradavvANi ya karija NiyameNa tammao hoja / jahamA Na tammao teNa so Na tesiM havadi kattA // 31 // yadi sa paradravyANi ca kuryAnniyamena tanmayo bhavet / / yasmAnna tanmayastena sa na teSAM bhavati kartA // 31 // kA AtmakhyAti:-yadi khalvayamAtmA paradravyAtmakaM karma kuryAda tadA pariNAmapariNAmimAvAnyathAnupapareniyamena tanmayaH syAt na ca dravyAMtaramayatve dranyocchedApattestanmayosti / tato myApyavyApakamAvena na tasya krtaasti| nimica naimilakamAvenApi na kartAsti / ja artha-jo AtmA paradravyanikU kare, tau so AtmA tini paradravyaniteM niyamakari tanmaya hoya .. 'jAya / bahuri tanmaya nAhIM hoya hai, tisakAraNakari tinikA kartA nAhIM hai| + TIkA-jo nizcayakari yaha AtmA paradravyasvarUpa karma kare tau, pariNAmapariNAmi bhAva / kI anyathA aprApti niyamakari tanmaya hoya / so aise hoya naahiiN| jo aise hoya, tau anya OM dravyate anyadravya tanmaya hone se, anyadravyakA uccheda hoya, nAza hoya / tAteM vyApyavyApakabhAva ' 1 kari to, tisa paradravyakA kartA AtmA nAhIM hai| / bhAvArtha-anyadravyakA anyadravya kartA hoya, tau nyAre nyAre dravya kAhekU rahai ? anya dravyakA - nAza hoya / yaha bar3A doSa Avai / tAteM anyadravyakA kartA anyadravyakU kahanA bhalA naahiiN| Age koI jAnegA, ki vyApyavyApakabhAvakari tau kartA nAhI; tathApi nimittanaimittika bhAvakari tau / Le Le Le Le Le Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + . + ko ho / tAkU niSedhe haiM jo nimittanaimittika bhAvakari bhI kartA nAhIM hai| gAyA jIvo Na karedi ghaDaM Neva paDaM Neva sesage davve / joguvaogo uppAdagA ya so tesiM havadi kattA // 32 // jIvo na karoti ghaTaM naiva paTaM naiva zeSakAni dravyANi ! yogopayogAvutpAdakau ca tayorbhavati kartA // 32 // ... AtmakhyAtiH-patkila ghaTAdi krodhAdi vA paradravyAtmakaM karma tadayamAtmA tanmayatvAnuSaMgA vyApyanyAekabhA vena tAvatra karoti nityakartRtvAnuSaMgAgnimittanaimittikamAvenApi na tatkuryAt / anityau yogopayogAveva tatra nimi|ctven kartArau yogopayogayostvAtmAvikalpavyApArayoH kadAcidajJAnena karaNAdAtmApi kartAstu tathApi na paradravyAtma kakarmakartA syAt / jJAnI jJAnasyaiva kartA syAt / / + artha-jIva hai so ghaTakU nAhIM kare hai, bahuri paTakU nAhIM kare hai, bahuri zeSa je bAkI sarvahI dravya haiM; tinikU kAhUhIkU nAhIM kare hai / jIvake yoga ara upayoga haiM, te doU tini ghaTAdikake 5 upajAvaneke utpAdaka nimitta haiN| ara jIva hai so tini upayoganikA kartA hai| TIkA-jo kichU ghaTAdika tathA krodhAdika paradravyasvarUpa pragaTa karma dekhiye haiM, tinikU yaha 5 AtmA vyApyavyApakabhAvakari tau nAhIM kare hai| jo aise kare tau, tinita tanmayapaNAkA prasaMga - Avai bahuri nimittanaimittika bhAvakari bhI nAhIM kare hai / jAte aise kare tau, sadA sarva avasthAmeM ke kApaNAkA prasaMga Avai / to ini karmanikaM kauna kare hai so kahe haiN| jo isa AtmAke yoga, mana, vacanakAyake nimitateM pradezanikA calanA, ara upayoga jo jJAnakA kaSAyaniteM upayukta honA, e doU anitya haiM, sarva avasthA meM vyApaka nAhI, te tini ghaTAdikakU tathA krodhAdika paradravyasva- .. 196 rUpakarmanikU nimittamAtrakari kartA kahiye haiM / bahuri te yoga upayoga haiN| te yoga sau otmAke pradezanikA calanarUpa vyApAra haiM ara upayoga hai so AtmAkA caitanyakA rAgAdi vikArarUpa pari- pramaWan ++++ Wan Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le $ s s s s s Ting Ting Ting : A NAma hai, tini doUnikA kadAcitkAla ajJAnateM inikU karanete inikA AtmAkU bhI kartA kahiye : hai| paraMtu paradravyasvarUpa kamakA to katA kadAcit bhI nAhIM hai| __bhAvArtha-AtmAke yoga upayoga to ghaTAdi tathA krodhAdikakU nimitta haiN| tinikU to / Wan tinikA nimitakatA kahiye / ara AtmAkU tinikA katI na kahiye / ara AtmAkUyogopayogakA kartA saMsArAvasthAmai ajJAnateM kahiye / ihAM tAtparya aisA-jo dravyadRSTikari to koI dravya anya " kAhU dravyakA kartA nAhIM, bahuri paryAyadRSTikari koI dravyakA paryAya kadAkAla kAhU anya dravyake' paryAyakU nimitta hoya hai so isa apekSA anyake pariNAma anya ke pariNAmakA nimittakartA kahiye... bahuri paramArthata dravya apane pariNAmakA katA hai, anyake pariNAmakA anya dravya kartA nAhIM hai, aisA jAnanA / AgeM aisA kahe haiM, jo, jJAnI jJAnahIkA kartA hai / gAthA je pu galadavANaM pariNAmA hoti nnaannaavrnnaa| Na karedi tANi AdA jo jANadi so havadi NANI // 33 // ye pudgaladravyANAM pariNAmA bhavaMti jJAnAvaraNAni / na karoti tAnyAtmA yo jAnAti sa bhavati jJAnI // 33 // AtmakhyAtiH--ye khalu pudgaladravyANAM pariNAmA gorasavyAtadadhidugdhamadhurAmupariNAmavatpudgaladravyacyA tvena bhavato ) zAnAvaraNAni bhavaMti tAni taTasthagorasAdhyakSa iva na nAma karoti jJAnI kiMtu na yathA sa gorasAdhyakSastadarzanamAtmamyAsatvena prabhavadvadhApya pazyatyeva tathA pudgaladravyapariNAmanimittaM jJAnamAtmanyApyatvena prabhavayApya jAnAtyeva bAnI' jhAnasyaiva kartA syAt / evameva ca jJAnAvaraNapadaparivartanena karmasUtrasya vimAgenopanyAsAddarzanAvaraNavedanIyamohanIyApurnAmagotrAMtarAyaH saptabhiH saha moharAgadvapakrodhamAnamAyAlobhanokarmamanovacanakAyazrotracadhuryANarasanaspardhanasUtrANi porasa' myAsyevAni / anayA dizAnyAnyapyUchAni / ajJAnI cApi paramAvasya na kartA syAt / ___artha-je jJAnAvaraNAdika pudagaladravyanike pariNAma haiM, tinikU AtmA nAhIM kare hai| joWan na jAne hai so jJAnI hai| Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M phaphaphaphaphaphaphaphaphaka phaphra Wan ya kuTa Wan TIkA - je nizcayanayakari jJAnAvaraNarUpa pariNAma haiM, te 'jaiseM gorasameM vyAsa dahI, dUdha, mIThA, khATA pariNAma haiM" taiseM pudgaladravyateM vyAptapaNAkari hote saMte pudgaladravyahIke pariNAma 5 haiN| tinikaM jaiseM gorasake nikaTa baiThA puruSa tisake pariNAmakuM dekhe jAne hai, taiseM AtmA jJAnI Wan tini pudgala ke pariNAmanikA jJAtA draSTA hai, katAM nAhIM hai / tau kahA hai ? jaise gorasakUM 5 gorasake nikaTa baiThA puruSa tisakU dekhe hai / tisa dekhanerUpa apane pariNAmateM vyAsapaNerUpa hotA saMtA tikU vyApyakari dekhe hI hai / taiseM hI pudgalapariNAma hai nimitta jAkU aisA apanA jJAna, tAkU ApateM vyApyapaNAkari hotA, tAkU vyApyakari jAne hI hai / aiseM jJAnI jJAnahIkA kartA ka 4 hoya hai / aiseM hI jJAnAvaraNapadakUM palaTikari karma sUtrakA vibhAgakari sthApanete, darzanAvaraNa, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra, aMtarAya inike sUtra sAta kari, bahuri tinikari sahita 5 5 moha, rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, prANa, rasanA, sparzana e solaha sUtra vyAkhyAnarUpa karaNe / bahuri isahI rItikari anya bhI vicAraNe / AgeM pha kahe haiM, jo ajJAnI hai, so bhI paradravyake bhAvakA kartA nAhIM hai / gAthAjaM bhAvaM suhamasuhaM karedi AdA sa tassa khalu kattA / taM tassa hodi kammaM so tassa du vedago appA // 34 // yaM bhAvaM zubhamazubhaM karotyAtmA sa tasya khalu kartA / 5 5 phaphaphaphaphaphaphaphapha phra Wan Wan Wan Wan Wan tattasya bhavati karma sa tasya tu vedaka AtmA ||34|| AtmakhyAtiH-iha khaltranAderajJAnAtparAtmano rekakhAdhyAnena pudgalakarma vipAkadazAbhyAM maMdatIvazvAdAbhyAmacalita- 5 vijJAnaghanaikasvAdasyApyAtmanaH svAdaM bhidAnaH zubhamazubhaM vA yoyaM bhAvamajJAnarUpamAtmA karoti sa AtmA tadA tanmayatvena 55 tasya bhAvasya mAvakatvAdbhavatyanubhavitA, sa bhAvopi ca tadA tanmayatvena tasyAtmano bhAgyatvAt bhavatyanubhAgyaH / evama5 zAnI vASi parabhAvasya na kartA syAt / na ca parabhAvaH kenApi tupAta / 1 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan artha-- AtmA hai so jisa zubhAzubha apane bhAvakU kare hai, so tisabhAvakA kartA nizcaya 5 maiM hoya hai, bahuri so bhAva tisakA karma hoya hai, bahuri so ho AtmA tisa bhAvarUpa karmakA vedaka bhoktA hoya hai / TIkA - isa lokaviSai vAtA hai so anAdi ajJAnateM parakA ara AtmAkA ekapaNAkA 5 nizcayakari, tIvra maMda svAdarUpa je pudgalakarmakI doya dazA, tinikari yadyapi Apa acalita vijJAnaghanarUpa ekasvAdasvarUpa hai, tauU svAdakU bhedarUpa karatA saMtA zubha tathA azubha jo 5 ajJAnarUpa bhAva tAkU' kare hai so AtmA tisa kAla tila bhAvateM tanmayapaNAkari tisa bhAvakA 5 vyApakapaNAkari tisa bhAvakA kartA hoya hai| bahuri so vaha bhAtra bhI tisa kAla tisa AtmAke 5 tanmayapaNAkara, ti AmAke vyApya hoya hai / tAteM tAkA karma hoya hai / bahuri so hI AtmA phra 5 tisa kAla tisa bhAvateM tanmayapaNAkara, tisa bhAtrakA bhAvaka hoya hai, tAteM arer anubhavana 5 karanevAlA bhoktA hoya hai / bahuri so bhAva bhI tisa kAla tila AtmAke tanmayapaNAkari, 5 tisa AtmAke bhAvaneyogya hoya hai / tAteM anubhavane yogya hoya hai / aiseM ajJAnI hai| so bhI parabhAvakA kA nAhIM hai / I phra phrafa phra phrafa phra 5 bhAvArtha - ajJAnI bhI apanA ajJAnabhAvarUpa zubhAzubha bhAvanihIkA katI ajJAnAvasthAmai pha hai| paradravyake bhAvakA tau kartA kadAcit bhI nAhIM hai| Age kahe haiM, jo parabhAva koI hI kari karanekU samartha na hUjiye hai yaha nyAya hai / gAthA phra phra Wan Wan 16 phra pha Wan kkkkkkkk**k55 jo jahami guNo davve so aNNa du Na saMkamadi dabve / so aNNama saMketo kaha taM pariNAmae davvaM // 35 // yo yasmin guNo dravye sonyasmiMstu na saMkrAmati dravye / sonyadasaMkrAMtaH kathaM tatpariNAmayati dravyaM // 35 // prabhU Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + mAtmakhyAti:-iha kila yo yAvAn kazcidvastuvizeSo yasmin yAvati kasmiMzcicidAtmanyacidAtmani vA damye / mayaWan guNe ca svarasata evAnAdita eva vRttaH sa khalbacalitasya vastusthitisIno mettumazakyatvAcasminneva vartate na punaH dravyA.. varaM guNAMtaraM vA saMkrAmeta / dravyAMtaraM guNAMtaraM vA'saMkrAmaMzca kathaM tvanyaM vastuvizeSa pariNAmayen / ataH parabhAvaH kenApi " / nakartuM pAryeta / ataH sthitaH khalvAtmA pudgalakarmaNAmakartA / ma artha-jo dravya jisa apane dravyasvabhAvavi tathA apane jilaguNavirSe varte hai, so dravya anya- .. imyavirSe tayA guNavirSe saMkramaNarUpa nAhIM hoya hai, palaTikari anyavirSe mile nAhIM hai / so anya- ka ! virSe nAhIM milatA saMtA tisa anya dravya kasaiM pariNamAvai ? kadAcit nAhI pariNamAdai / TIkA-isa loka virSe jo jete vastuvizeSa haiM so jeteM apane caitanyasvarUpa tathA acetanasvarUpa // dravyaviSaM tathA apanA guNaviyeM apanA nijAsate hI anAdite varte haiN| so nizcayakari acalita + jo apanI vastusthitikI mayAdA tAkU bhedane asamartha hai| tAteM apane svabhAva hI meM varte hai|" dravyAMtara tathA guNAMtaratUM saMkramaNarUpa nAhI hoya haiM, palaTe nAhI haiN| aiseM anya dravyarUpa tathA // Wan anya guNarUpa na hotA saMtA anya vastuvizeSakU kaise pariNamAve ? kadAcit nAhI prinnmaave| __ yAte parabhAva hai tAhi koI bhI nAhIM pariNamAya sake hai| . bhAvArtha-jo dravyasvabhAva hai, tAhi koI bhI nAhIM palaTAya sake hai, yaha vastukI maryAdA hai| Age kahe haiM, jo isa kAraNate AtmA nizcayakari pudgalakarmanikA akartA hai yaha / tthhrii| mAyA davvaguNassa ya AdA Na kuNadi puggalamayami kmmimi| taM ubhayamakuvaMto tami kahaM tassa so kattA // 36 // dravyaguNasya cAtmA na karoti pudgalamaye krmnni| tadubhayamakurvastasminkathaM tarUpa sa kartA // 36 // maka++ + + 95555+++++ Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma + + AtmakhyAtiH--payA khalu mRnmaye kalazakarmaNi mRdravyamRdguNayoH svarasata eva vartamAne dravyaguNAMtarasaMkramasya / _ vastusthityaiva niSiddhatvAdAtmAnamAtmaguNaM vA nAdhatte sa kalazakAraH dranyAMtarasaMkramamaMtareNAnyasya vastunaH pariNamayituma - zakpatvAt tadubhayaM tu tasminnanAdadhAno ra tattvatastasya kartA pratibhAti / tathA pudgalamayajJAnAvaraNAdau karmaNi pudgala dranyapudgalaguNayoH svarasata eva vartamAne dravyaguNAMtarasaMkramasya vidhAtumazakyatvAdAtmadravyamAtmaguNaM vAtmA na khlvaaytte|' drayAtarasaMkramamaMtareNAnyasya vastunaH pariNayitumazakyatvAttadubhayaM tu tasminnanAdadhAnaH kathaM tu taccatastasya kartA prati9 bhApAt / tataH sthitaH khalvAtmA pudgalakarmaNAmakartA / atonystuupcaarH|| artha-AtmA hai so pudgalamaya karma virSe dravyakU tathA guNakU nAhIM kara hai, tisa virSe tini doUnikU nAhIM karatA saMtA tAkA kartA kaise hoya ? TIkA-prathama hI dRSTAMta-jaise mRttikAmaya kalazanAmA karma mRttikA nAmA dravya ara mRttikAkA guNa, tini virSe apane nija rasakari hI vartamAna hai tavarSa kumbhakAra apanA dravya+ svarUpakU tathA apanA guNakU nAhIM milA hai / jAteM anya dravyakA ara anya guNakA anya dravya guNarUpa palaTanekA bastukI maryAdA hI kari niSedhe hai| bahuri anya dravyakA anya dravyarUpa bhaye vinA anya vastukU anyake pariNamAknekA asamarthapaNAtai tini dravya... ara guNakU anya virSe nAhIM dhAratA saMtA paramArthata tisa mRttikAmaya kalazanAmA kamakA nizcayakari kumbhakAra kartA nAhIM pratibhAse hai| taiseM pudgalamaya jJAnAvaraNAdi karma haiM te pudgaladravya ara pudgalake guNa tini virSe # apanerasate hI vartamAna haiM, tini vi AtmA apanA dravyasvabhAvakU ara apanA guNakU nizcaya kari nAhIM dhAre hai, jAteM anya dravyakA anya dravya virSe tathA anya dravyakA anya dravyake guNa virSe kA | saMkramaNa honekA asamarthapaNA hai| aise anya dravyakA anya dravya virSe saMkramaNa vinA anya vastUkU / pariNabhAvanekA asamarthapaNAteM, tini dravya ara guNa doUnikU tisa anya viSaM nAhIM dhAratA AtmA / ja sa anya pudgaladravyakA kaise kartA hoya ? kadAcit nAhIM hoya / tAteM yaha nizcaya ThaharathA, jo AramA pudgalakamanikA akartA hai| Age kahe haiM, jo isa sivAya anya nimitanaimittikAdibhAva haiM, tinika dekhi kichu aura prakAra kahanA hai so upacAra hai / gAthA 29 bhaja++++++ + + + ! Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kkkkkkkkkkk**t samaya 45 *2 ka Wan phra Wan Wan jIvAM dude baMdhassa du parisadUNa pariNAmaM / jIveNa karda kammaM bhaNNadi uvayAramatteNa // 37 // jIve hetubhUte baMghasya tu dRSTvA pariNAmaM / jIvana kRtaM karma bhaNyate upacAramAtra Na // 37 // Te mAraNarUpAtiH - iha khalu paudgalikakarmaNaH svabhAvAdanimittabhUtepyAtmanyanAderajJAnAca camicabhUtena jJAnamApena pariNamanAmimicIbhUte sati saMpadyamAnatvAt paudgalikaM karmAtmanAkRtamiti nirvikalpavijJAnaghana bhraSTAnAM vikalpaparA pareSAmasti vikalpaH / sa tUpacAraeva na tu paramArthaH / kathaM iti cet / artha - jIvakUM nimittirUpa hoteM karmabaMdhakA pariNAma hoya hai, tAkUM dekhikari kahiye hai, jo jIvakari karma kiye hai, so upacAramAtra kari kahiye / TIkA - isa lokamaiM AtmA nizcayakari svabhAvateM pudgalakarmakA nimittabhUta nAhIM hai, tauU Wan anAdi ajJAnate tAkA nimittabhUta bhayA jo ajJAnabhAva, tAkari pariNamane pudgalakarmakA 5 nimittabhUta hoteM upajyA jo pudgalakarma, tAkU AtmAne kiyA aisA vikalpa hoya hai| so je nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvateM bhraSTa ara vikalpaniviSai tatpara haiM, tini ajJAnInikai hoya hai| so Wan yaha AtmAne kiyA aisA kahanA upacAra hai paramArtha nAhI hai| Wan bhAvArtha - kadAcita bhayA nimittanaimittika bhAvaviSai katR karmabhAva kahanA yaha upacAra hai / Wan Wan Wan Wan Arge yaha upacAra kaise hai so dRSTAMtakari kahe haiN| gAthA phaphaphaphaphaphaphapha phrafa phra joghehiM kade juddhe rAeNa kadaM ti jaMpade logo / taha vavahAreNa kadaM NANAvaraNAdi jIveNa // 38 // yodhaiH kRte yuddhe rAjJA kRtamiti jalpate lokaH / vyavahAreNa tathA kRtaM jJAnAvaraNAdi jIvena // 38 // Wan Wan Wan Wan Wan I Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan phaWan 5 ! AtmarUpAtiH--yathA yuddhapariNAmena svayaM pariNamamAnaiH yopaiH kRte yura yudapariNAmena svayamapariNamamAnasya rAho' sAgara hA kila kRtaM pumitpuSacAro na paramArthaH / tathA mAnAparaNAdikarmapariNAmena svayaM pariNamamAnena pudgaladravyeNa kRte bhAnAvaraNAdikarmapi zAnAvaraNAdikarmapariNAmena svayamapariNamamAnasyAtmanaH kilAtmanA kRtaMjhAnAvaracAdi karmetyupacAro kA Wan na paramArthaH / ata etasthitaM / / ___ artha-jaiseM joddhA juddha kare tahAM loka aisA kahe hai, jo rAjA yuddha kiyaa| so yaha vyava-" hArakAra kahanA hai / taiseM hI jJAnAvaraNAdi karma jIvakari kiye haiM, aisA kahanA vyavahArakari hai| TIkA-jaise yuddhapariNAmanikari Apa pariName je joddhA, tinakari kiyA jo yaha juddha, .. ja, tALU hote juddhapariNAmanikari Apa na pariNamyA jo rAjA, tAkU loka kahe haiM, jo juddha rAjA / kIyA jo aisA upacAra paramArtha nAhIM hai / taise hI jJAnAvaraNAdikarma pariNAmanikari Apa parigamatA jo pudgaladravya, tAkari kiye je jJAnAvaraNAdikarma tAkU hote jJAnAvaraNAdi karmapariNAma kari Apa nAhI pariNamatA jo AtmA, tAkU kahiye, jo jJAnAvaraNAdi karma AtmA kiye hai|) OM so aisA upacAra hai, so paramArtha nAhIM hai| bhAvArtha-jaise jodA juddha kare tahAM rAjAkA kIyA upacArakari kahiye hai, tese pudagala" karma jIvane kiye aise upacArakari kahiye haiN| AgeM kahe haiM, jo isa hetUteM aisA nizcaya Wan bareSA |gaathaa uppAdedi karedi ya baMdhadi pariNAmaedi gigahadi y| AdA puggaladavvaM vavahAraNayasya vattavvaM // 39 // utpAdayati karoti ca banAti pariNamayati pahAti c| AsmA pudagaladravyaM vyavahAranapasya vakavyaM // 39 // // 5 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmakhyAtiH- ayaM khalvAtmA na gRhNAti na pariNamayati notpAdayati na karoti na vadhvAdi vyAmyavyApakabhAvAbhAvAt / prApta vyApyavyApakabhAvAbhAvepi prApyaM vikArya nirvatyaca pudgaladravyAtmakaM karma gRhNAti pariNamayatyutpAdayati karoti badhnAti vAtmeti vikalpaH sa kilopacAraH / kama-5 miti cet / pha artha - AtmA hai so pudgaladravyakUM upajAve hai, bahuri kare hai, bahuri bAMdhe hai, bahuri pariNamA hai, bahuri grahaNa kare hai| aisA kahanA hai so vyavahAra nayakA vacana hai / TIkA - yaha AtmA nizcayakari pudgaladravyasvarUpakarmakuM vyApyavyApakabhAvake abhAvateM prApya vikArya nirvartya e tIna prakAra ke karmakU grahaNa nAhIM kare hai, pariNamA nAhIM hai, upajAvai 5 nAhIM hai, kare nAhIM hai, bAMdhe nAhIM hai / bahuri vyApyavyApakabhAvake abhAva hote bhI prApya vikArya nirvartya aiseM tIna prakArake pudgaladravyasvarUpa karmakUM yaha AtmA grahaNa kare hai, pariNAmAve hai, upajAve hai, kareM hai, bAMdhe hai| aisA vikalpa hoya hai so pragaTa upacAra hai / bhAvArtha-vyApyavyApakabhAvavinA karmakA kartA kahanA so upacAra hai| Age pUche hai, yaha 5 upacAra kaise hai ? tAkA uttara dRSTAMta kari kahe haiN| gAthA 55 Wan Wan phra klllikkukkukkumillllllkllli samaya 204 pha Wan 5 5 phra Wan pha k*yiikkupipipi klllk jaha rAyA vavahArA dosaguNuppAdagotti Alavido / taha jIvo vavahArA davvaguNuppAdago bhaNido // 40 // yathA rAjA vyavahArAddoSaguNotpAdaka ityAlapitaH / tathA jIvo vyavahArAd dravyaguNotpAdako bhaNitaH // 40 // AtmakhyAtiH--yathA lokasya vyApyavyApakabhAvena svabhAvata evotpadyamAneSu guNadoSeSu vyApyavyApakabhAvAbhAvepi 5 tadutpAdako rAjetyupacAraH / tathA pudgaladravyasya vyApyavyApakabhAvena svabhAvata evotpadyamAneSu guNadoSeSu vyApyavyApakaWan bhAvAbhAvepi tadutpAdako jIva ityupacAraH / Wan Wan Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - artha-jaiseM prajAvirSe rAjA hai so doSa ara guNakA upajAvanahArA hai aisA vyavahArateM kahA tesai jIvakU bhI vyavahArate pudgaladravyavirSe dravyaguNakA utpAdaka kayA hai| . TIkA-jaiseM lokakai prajAkai vyApyavyApakabhAvakari svabhAvahIte upajate je guNa ara doSa ..tinivirSe rAjAkai vyApyavyApakabhAvakA abhAva hai, toU loka kahai, jo guNadoSakA upajAvana5 hArA rAjA hai aisA upacAra hai| taiseM pudgaladravyake vyApyavyApakabhAvakari svabhAvahoteM upajate je guNa ara doSa, tinivirSe jIvakai vyApyavyApakabhAvakA abhAva hai tauU tini guNadoSanikA upajAknahArA jIva hai aisA upacAra hai| bhAvArtha-jaise lokamaiM kahiye hai, jo, jaisA rAjA hai sesI hI prajA hai / aiseM kahikari guNa._ doSakA kartA rAjAkU kahe haiN| taiseM hI pudgaladravyake guNadoSakA kA jIvakU kahiye haiN| so yaha paramArthadRSTi vicAriye tava upacAra hai| Agai pUche hai, jo pudgalakarmakA kartA jIva nAhIM hai, to kauna hai ? aiseM praznakA kAvya hai| vasaMtatilakAchaMdaH jIvaH karoti yadi pudgalakarma naiva kaptahiM tatkuruta ityabhizaMkayaiva / etarhi tInarayamohanivarhaNAya saMkIrtyate zRNuta pudgalakarmakartR // 18 // __ artha-jo pudgalakarmakU jIva nAhIM kare hai, to tisa pudgalakarmakU kauna kare hai ? aisI AzaMkA karikai ara isa kartAkarmakA tIbavegarUpa moha ajJAnake duri karanekU, pudgalakarmakA jo kartA hai so kahiye hai / so he jJAnake icchuka puruSa ho tuma sunnu| yAke uttarako gAyA sAmaNNapaccayA khalu cauro bhagaNaMti bNdhkttaaro| 5 micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya boddhavvA // 4 // " 5 hai |Wan j Bu Bu Bu Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tesiM puNovi ya imo bhaNido bhedo dutersviyppo| micchAdiTTIAdI jAva sajogissa caramaMtaM // 42 // ede acedaNA khalu puggalakammudayasaMbhavA jaimA / te jadi karaMti kammaM Navi tersi vedago AdA // 43 // guNasagiNadA du ede kamma kuvvati pacayA jhmaa| tahamA jIvo kattA guNA ya kuvaMti kammANi // 44 // sAmAnyapratyayAH khalu catvAro bhaNyaMte bNdhkrtaarH| mithyAtvamaviramaNaM kaSAyayogau ca boddhavyAH // 11 // teSAM punarapicAyaM bhaNito bhedastu trayodazavikalpaH / mithyASTayAdiryAvatsayoginazcaramAMtaH // 42 // ete acetanAH khala pudgalakarmodayasaMbhavA yasmAt / te yadi kurvati karma nApi teSAM vedaka AtmA // 4 // guNasaMjJitAstu ete karma kurvati pratyayA yasmAt / tasmAjIvo kartA guNAzca kurvati karmANi // 44 // - mAramaspAtiH-padalakarmaNaH kila pudgaladravyamevaikaM kA tadvizeSAH midhyAtvAviratikaSAyayogA baMdhasva sAmAnya. "tutathA catvAraH kAraH eva vikalppamAmA mithpAdRzyAdisayogakevalpavAsapodaza karkaraH / ata pulakarmavipAsa vikalpasvAdatyaMtamacetanAH saMtatrayodazakartAraH kevalA eva yadi myApyamyApakamAvena kiMcanApi pudgalakarma tadA "areva kiM bInasAtrApatitaM / athApaM tarkaH / pudgalamayamidhyAtvAdIn dayamAno jIvaH svayameva mithyASTitvA pulakarma karoti sa bilAviveko yato na khavAsmA bhAjyabhAvakamASAvAnAt / puralagamyamayamithyAsvAdidaDopiWan FF Wan Le $ $$ $ $$ $$ $$ $ Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punaH pudalakarmaNaH kartA nAma / arthasadAyAta pataH pudgaladrampamayAnAM caturNA sAmAnyanatyayAnAM vikalyAstrayodaza vizeSa- 4 pratyayA guNazcamdavAcyAH kevalA eva kurvati karmANi / tataH pugalakarmaNAmakartA jIvo guNA eva tatkartAraste tu pugala"myameva / tataH sthita pugAlakSamaNaH punaladamyaveka kara / na ca jIvapratyayayorekatvaM / # artha-pratyaya kahiye karmabaMdhakU kAraNa je Asrava, te sAmAnya tau cyAri haiM / te baMdhake kartA ...kahiye hai| mithyAtva, aviramaNa, kaSAya, yoga aise te jAnane / bahuri tinikA bheda teraha bhedarUpa kayA hai| so mithyASTikU Adi lagAya sayogakevalItAI haiM te teraha guNasthAna jaanne| te ye nizcayadRSTikari jAteM pudgalakarmake udayateM bhaye haiM tAteM acetana haiM / so jo ye karma kare haiM, tau tinikA vedaka kahiye bhoktA AtmA nAhIM hoya hai / bahuri ini guNa aisI saMjJA hai / te e pratyaya guNa haiM / te karma kare haiN| tAteM jIva sau karmakA kartA nAhIM hai / bahuri ye guNa haiM te "karma kare haiN| Wan TIkA-nizcayakari pudgalakarmakA eka pudgalabavya hI kartA hai| tisa pudgaladravyakA vizeSa .....mithyAtva avirati kaSAya yoga ye cyAri sAmAnya hetupaNAkari baMdhakA cyAri kartA haiN| bahuri tehI bhedarUpa bhaye saMte mithyAdRSTIkU Adi lekari sayogakevalI tAI teraha kartA haiM / so ye pudgala. karmake vipAkake bheda haiM, tAteM atyaMta apetana haiN| jar3a haiN| te acetana bhaye saMte jo kevala tehI "pudagalakarmaka kartA hoyakari vyApyavyApakabhAvakari kichU pudgalakarmaka kare, to krau| jIvakA jayA kahA AyA ! kichU bhI na aayaa| athavA ihAM yaha tarka hai jo pudgalamayI mithyAvA"vika vedatA saMtA jIva hai so ApahI mithyAdRSTi hoyakAra pudgalakarma kare hai| tAkA yA prAsamAdhAna-jo yaha aviveka he ajJAna hai| jAte AsmA bhAvyabhAvakabhAvake abhAvateM pumhArma ' je mithyAtvAdika tinikA vedaka kahiye bhoktA bhI nizcayakari nAhI hai| to pudgalakarmakA kartA seM hoya / so aba aisA AyA-jo, jAte pudgalAvyamayI ce sAmAnya vyAri pralaya, tinike libhadAsa pratyaya teraha, te guNazada kari kar3e tinike nAma guNasthAna haiM, hI kevaLa varmanira hai Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting % phara.. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le Le Le Le Le s Le Le kare haiM / tAteM jIva hai so pudgalakarmanikA akartA hai / ara te guNa hI tini pudgalakarmanike kartA haiN| te guNa pudgaladravyamayI hI haiM / tAte yaha ThaharayA, jo pudgalakarmakA pudagaladravya hI eka Wan kartA hai| - bhAvArya-anya dravyakA anya dravya kartA nAhIM, isa nyAyateM Atmadravya tau pudgaladravyakarma kA kartA nAhI, ara baMdhake kartA yogakaSAyAdikateM bhaye guNasthAna haiM, te paramArthakAra acetana pudgalamayI haiM, tAte te puda galakarmake kartA haiM, ara jIvakU kartA mAnanA ajJAna hai| bahuri kahe haiM, jo jIva ke ara tini pratyayanikai ekapaNA bhI nAhIM hai| gAthA--- jaha jIvassa aNagaNuvaogo kodho vi taha jadi annnnnno| jIvassAjIvassa ya evamaNaraNattamAvaNNaM // 45 // evamiha jo du jIvo so ceva duNiyamado thaajiivo| ayameyatte doso paJcayaNokammakammANaM // 46 // aha puNa aNNo koho aNNuvaogappago havadi cedaa| jaha koho taha paJcaya kammaM Nokammamavi aNNaM // 47 // yathA jIvasyAnanya upayogaH krodhopi tathA yadyananyaH / jIvasthAjIvasya vaivamananyatvamApannaM // 45 // evamiha yastu jIvaH sa caiva tu niyamastathAjIvaH ayamekatve doSaH pratyayanokarmakarmaNAM // 46 // atha punaH anyaH krodho'nyaH upayogAtmako bhavati cetyitaa| yathA krodhastathA pratyayAH karma nokarmApyanyat // 47 // Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha Wan 45 AtmakhyAtiH -- padi yathA jIvamya tanmayatvAjjIvAdanya upayogastathA jaDaH krodhoppananya eveti pratipacistada cidrapajaDayorananyatvAjjIvasyopayogamayatvavajjaDakrodhamayatvApattiH / tathA sati tu ya eva jIvaH sa evAjIva iti drayAMtaraluptiH / evaM pratyayano karmakarmaNAmapi jIvAdananyatvapratipattAvayameva doSaH / athaitadoSabhayAdanyaevopayogAtmA jIvonya hi eva jaDasvabhAvaH krodhaH ityabhyupagamaH / tarhi yathopayogAtmano jIvAdanyo jaDasvabhAvaH krodhaH tathA pratyayanokarma- 5 karmANyapyanyAnyeva jaDasvabhAvatvAvizeSAmAsti jIvapratyayayorekatvaM / atha pudgaladravyasya pariNAmasvabhAvatvaM sAdhayati 5 sAMkhyamatAnuyAyiziSyaM prati / Wan artha-jaise jIvake ananya kahiye ekarUpa upayoga hai, taiseM jo krodha bhI ekarUpa ananya hoya, tau aiseM jIvakai ara ajIva ananyA rUpapaNA / aiseM bhaye isa lokamaiM jo jIva hai sohI niyamateM taisA hI bhayA, ajIva bhayA / aiseM doDake ekatva hone meM eka dravyakA lopa bhayA yaha doSa AyA / aiseM hI pratyaya nokarma karma iniviSai yaha hI doSa jAnanA / athavA isa 5 doSake bhayateM tere matameM krodha tau anya hai ara upayogasvarUpa cetayitA AtmA hai so anya aiseM kahe haiM / so krodhakI kI jyoM pratyaya nokarma karma ebhI AtmAteM anya hI haiM / pha TIkA--jo jaise jIvake tanmayIpaNAteM jIvateM upayoga ananya hai, ekarUpa hai, taiseM jaDa phra phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha koSa bhI ananya hI hai, aisI pratipatti hai, tau cidrUpake ara jar3ake ananyapaNAteM jIvakI upayoga Wan prA Wan Wan phra mIpaNAkI jyoM jaDa krodhamayIpaNAkI bhI prApti AI / taiseM hote jo ho jIva hai so hI ajIva phra 45 hai, aiseM hote nyArA anya dravyakA lopa bhayA / aiseM hI pratyaya nokarma karmanike bhI jIvateM ananya kI pratipatti viSai yaha hI doSa Ave hai / bahuri isa doSake bhayateM aise mAneM jo upayogasvarUpa 5 jIva hai so tau anya hI hai ara jaDasvarUpa krodha hai so anya hai, to jaise upayogasvarUpa jIvateM 5 assvabhAva krodha hai so anya hai taiseM hI pratyayandokarma karma bhI anya hI haiM, jAteM jaiseM jaDasvabhAva krodha taiseM hI pratyaya nokarma karma bhI jaDa, inimaiM vizeSa nAhIM hai, aiseM jIvakai ara pratyayakai eka pha paNA nAhIM / Wan 27 Wan Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan bhAvArtha - mithyAtvAdi Alava tau jar3asvabhAva haiM ara jIva vetanasvabhAva hai, so jaDa cetana eka hoya tau baDA doSa Avai, bhinnadravyakA lopa hoya, tAteM Asravakai ara AtmAkai ekapaNA 5 prAmukha nAhI, yaha nizcayana kA siddhAMta hai / AgeM sAMkhyamatakA anusArI ziSyaprati pudgaladravya 5 pariNAmasvabhAvapaNA sAdhe haiN| sAMkhyamatI prakRti puruSa apariNAmI mAne haiM. tAkUM samajhAve 5 haiN| gAthA Wan kkkkkkkkkkkkk! Wan Wan Wan Wan phra pha phra Wan Wan phra L jIveNa sayaM ca Na sayaM pariNamadi kammabhAveNa / jadi puggaladavvamigaM appariNAmI tadA hodi // 48 // kammaiyavaggaNAdi ya apariNamatIhi kAmabhAveNa / saMsAramsa abhAvo pasajjAde saMkhasamao vA // 49 // jIvo pariNAmayade puggaladavvANi kammabhAveNa / taM sayamapariNamaMtaM kaha tu pariNAmayadi gANI // 50 // aha sayameva hi pariNamadi kammabhAveNa puggalaM davvaM / jIve pariNAmayade kammaM ka matta midi micchA // 51 // kapha phaphaphaphaphaphaphaphaphapha ziyamA kammapariNadaM kammaM ci ya hodi puggalaM davvaM / taha taM gANAvaraNAi pariNAdaM mugAsu tacceva // 52 // paMcakam / jIve na svayaM baddhaM na svayaM pariNamate karmabhAvena / yadi pudgaladravyamidamapariNAmi tadA bhavati // 48 // Wan Wan Wan Wan cu phra 21 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha phra Wan pilllmillllllkkkkkk kArmaNavargaNAsu cApariNamamANAsu karmabhAvena / saMsArasyAbhAva: prasajati sAMkhyasamayo vA // 49 // jIvaH pariNAmayati pudgaladravyANi karmabhAvena / tAni svayamapariNamamAnAni kathaM nu pariNAmayati cetayitA // 50 // atha svayameva hi pariNamate karmabhAvena pudgaladravyaM / jIvaH pariNAmayati karma karmatvamiti mithyA // 51 // niyamAtkarmapariNataM karma caiva bhavati pudgalaM dravyaM / tathA tadjJAnAvaraNAdipariNataM jAnIta taccaiva // 52 // 75lllkklllkpilllipuulllik* Wan pUrva saa phra Wan phra paMcakam | Wan Wan AtmakhyAtiH - yadi pudgaladravya jIva svayamvarddha satkarmabhAvena svayameva na pariNametaM tadA tadapariNAmyeva syAt / tathA sati saMsArAbhAvaH / atha jIvaH pudgaladravyaM karmabhAvena pariNamayati tato na saMsArAbhAvaH iti tarkaH 1 kiM svayama- pha 5 pariNamamAnaM pariNamamAnaM vA jIvaH pudgaladravyaM karmabhAvena pariNAmayet / na tAvatsvayamapariNamamAnaM pareNa pariNamayitu pAta / nahi svato'satI zaktiH kartuM manyena pAyeta / svayaM pariNatamAnaM tu na paraM pariNamaMyitAramapekSeta / na hi vastupha zaktayaH paramapekSate / tataH pudgaladravyaM pariNAmasvabhAvaM svayamevAstu / tathA sati kalazapariNatA mRttikA svayaM kalaza iva jaDasvabhAvajJAnAvaraNAdikarmapariNataM tadeva svayaM jJAnAvaraNAdikarma svAt / iti siddhaM pudgaladravyasya pariNAmasvabhAvatvaM / phra phra artha - pudgaladravya hai so jIvaviSai Apa svayaM na baMdhyA hai ara karmabhAvakari Apa nAhIM pari- 5 me hai, aiseM mAniye to yaha pudgaladravya apariNAmI Thahare hai / athavA kArmaNavargaNA Apa karma Wan Hraat nAhIM pariName haiM, aiseM mAniye to saMsArakA abhAva tthhre| athavA sAMkhyamatakA prasaMga pha phra Ave hai / bahuri jIva hai so pudgaladravyanikaM karmabhAvanikari pariNabhAve hai, aiseM mAniye to te pudgaladravya Apa nAhIM pariNamate saMte haiM, tinikUM jIva vetana kaiseM pariNamAveM ? yaha tarka tthhre| 5 athavA pudgaladravya Apa hI karmabhAvakari pariName hai, aiseM mAniye to jIva hai so karmabhAvakari 1455 pudgaladravyakUM pariNamAve hai, aiseM kahanA mithyA tthhre| tAteM yaha ThaharathA, jo pudgaladravya hai so 21 5 phra Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le $ + karmarUpa pariNayA niyamateM karmarUpa hoya hai, aise hote so pudgaladravya ho jJAnAvaraNAvirUpa pari gayA jaanuu| _____TIkA-jo pudgaladravya jIva virSe Apa nAhI yA saMtA svayameva karmabhAvakari nAhIM / Wan pariName hai tau pudgaladravya apariNAmI hI Thahare hai, aise hote saMsArakA abhAva hoya hai| karmarUpa / .. bhaye vinA jIva karmarahita Thaharai taba saMsAra kAhekA ? bahuri jo ihAM aisA tarka karai, jo jIva " hai so pudgaladravyakU karmabhAvakari pariNamAvai hai, tAteM saMsArakA abhAva nAhIM hoya hai| tAkA " , samAdhAnakU doyapakSakari pUche haiM / jo jIva hai so pudgalakU pariNamAvai hai so svayaM apariNamate // / pariNabhAve hai, ki svayaM pariNAmatekU pariNamA hai ? tahAM prathama pakSa lIjiye to svayaM apariNamatekU pa tau nAhI pariNamAve hai, Apa na pariNAmatekU parake pariNabhAvanekI sAmarthya nAhI hai, jAte svate // zakti nAhI hoya so zakti parakari karI na jAya hai| bahuri jo pudgaladravyakU svayaM pariNamatekU Wan jIva karmabhAvakari pariNamAvai hai, yaha dUjA pakSa kahe to Apa pariNamatA hoya to anya pariNamA vanevAlAkI apekSA nAhI cAhe hai| jAteM vastukI zakti hai te parakU nAhI apekSArUpa kare hai| U tAse pudgaladravya hai so pariNAmasvabhAva svayameva hoU / taiseM hoteM jaise kalazarUpa pariNaI mRttikA - Apa so kalaza hI hai, taiseM jaDasvabhAva jJAnAvaraNAdika karmarUpa pariNayA pudgaladravya so hI Apa jJAnAvaraNAdikarma hI hai, aise pudgaladravyake pariNAmasvabhAvapaNA siddha bhyaa| aba isa arthake ma kalazarUpa kAvya kahe haiN| upajAticchandaH sthitetyavidhnA khala pudgalasya svabhAvabhUtA prinnaamshktiH| tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yamAtmanastasya sa eva kartA // 16 / Wan jIvasya pariNAmitvaM sAdhayati / / artha-aise ukta prakAra kari pudgaladravyako pariNAmazakti svabhAvabhUta nirvina siddha bhaI / s 5 55 5 5 s s f $ 213 $ 5, Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + apa prA ++ ++ + 5 tthhrii| tAkU Thaharate saMte so pudgaladravya jisa bhAvakU Apake kare hai, tAkA so pudgaladravya hI kA hai| ga. bhAvArtha-sarva dravyanikA pariNAmasvabhAvapaNA siddha hai, tAteM jAkA bhAvakA jo hI karcA hai| gudagalAinTa lI jisa sAda Arake kare hai, tAkA so hI kartA hai| AgeM jIvadravyakA pariNAmasvabhAvapaNA sAdhe haiN| gAthA Na sayaM vaddho kamme Na sayaM pariNamadi kohamAdIhiM / jadi esa tujjha jIvo appariNAmI tadA hodi // 53 // apariNamaMte hi sayaM jIve kohAdiehi bhaavhiN| saMsArassa abhAvo pasajade saMkhasamayao vA // 54 // puggalakammaM koho jIvaM pariNAmaedi kohattaM / taM sayamapariNamaMtaM kaha pariNAmaedi kohattaM // 55 // aha sayamappA pariNamadi kohabhAveNa esa de buddhii| koho pariNAmayade jIvassa kohamidi micchA // 56 // kohuvajutto koho mANuvajutto ya maannmevaadaa| mAuvajutto mAyA lohuvajutto havadi loho // 5 // paMcakam / na svayaM vaddhaH karmaNi na.svayaM pariNamate krodhAdibhiH / yatheSaH tava jIvo'pariNAmI tadA bhavati // 53 // $ s s Zhe $ $$ $ $ s s s sy + : Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + apariNamamAne svayaM jIye krodhAdibhiH bhaavH| saMsArasyAbhAvaH prasajati sAMkhyasamayo vA // 54 // pugalakarmakrodho jInaM pariNAmapati koSale / taM svayamapariNamamAnaM kathaM tu pariNAmayati krodhaH // 55 // atha svayamAtmA pariNamate krodhabhAvena eSA te buddhiH| krodhaH pariNAmayati jIvaM krodhatvamiti mithyA // 56 // koSopayuktaH krodho mAnopayuktazca mAna evaatmaa| mAyopayukto mAyA lobhopayukto bhavati lobhaH // 57 / / paMcakam / AtmakhyAti:-yadi karmaNi svayamabaddhaH san jIvaH krodhAdibhAvena svayameva na pariNamate tadA sa kilApariWan NAmyeva syAt / tathA sati sNsaaraabhaavH| atha pudgalakarmakrodhAdi jIvaM krodhAdibhAvena pariNAmayati tato na maMsArA bhAva iti sarkaH / kiM svayamapariNamamAnaM pariNamamAnaM yA pudgalakarma krodhAdi jIcaM krodhAdibhAvena pariNAmayet / na . Wan tAvatsvayamapariNamamAnaH pareNa pariNamayitupAyeMta nahi svato'satI zaktiH katu manyena pAyate / svayaM pariNamamAnastu na paraM pariNayitAramapekSeta / nahi vastuzaktayaH paramapekSate / tato jIvaH pariNAmasvabhAvaH svayamevAstu tathA sati garuWan DamyAnapariNataH sAdhakaH svayaM garuDa ivAjJAnasvabhAvakrodhAdipariNatopayogaH sa eva svayaM krodhAdiH syAditi sihaM jIvasya pariNAmasvabhAvatvaM / ____ artha-sAMkhyamatake anusAri ziSyaprati AcArya kahe haiM / jo he bhAI terI buddhi meM yaha jIva karmavirSe Apa svayaM na baMdhyA hai, ara kodhAdika bhAvanikari Apa svayaM na pariName hai, to apari.' NAmI hoya hai / so aise krodhAdika bhAvanikari jIvakU Apa svayaM na pariNamate saMte saMsArakA / / abhAva hoya hai, ara sAMkhyamatakA prasaMga Ave hai| bahuri kahegA jo pudgalakarma krodha hai so koSa- / bhAvarUpa jIvakU pariNamAve hai to Apa svayaM nAhI paraNamatA jo jIva tAhi krodha kaiseM pariNamAve? . ma yaha tarka hai / athavA terI aisI buddhi hai, jo AtmA Apai Apa krodhabhAvakari pariNamai hai, to " jIvakU krodha hai so krodhabhAvarUpa pariNamAve hai, aiseM kahanA miyA Thahare hai| sAte yaha siddhAMta hai Wan Wan fa fa++++++ -5 $ $ Ting Ting . Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1- hai, jo, yaha AtmA krodhate upayukta hoya hai, upayoga kodhAkArarUpa pariName hai, taba to koSa hii| jamaya hai| bahuri mAnakari upayukta hoya hai, taba yaha AtmA mAna hI hai / bahuMri mAyAkari upayukta hoya // hai, taba mAyA hI hai / bahuri losaphAra upayutaH zoza hai, saba lobha hI hai| ___TIkA-jo jIva hai, so karmavirSe Apa svayaM nAhI baMdhyA saMtA krodhAdika bhAvakari Apa Wan nAhI pariNamai haiM, to so jIva apariNAmI hI hoya hai, taiseM hote saMsArakA abhAva Ave hai| .. athavA jo aisA tarka kare hai, jo pudgalakarma krodhAdika haiM, so jIvakU krodhAdika bhAvakari kA pariNamAve haiM / tAteM saMsArakA abhAva nAhI hoya hai / tau tahAM doya pakSa pUchiye, jo pudgalakarma' 15 krodhAdika haiM so jIvakU Apai Apa apariNamatekU pariNamAye hai, ki pariNamatekU pariNAmAvai hai ? .. tahAM prathama to Apa nAhI pariNamatA hoya tAkU to parake pariNamAvanekA asamarthapaNA, jAteM : Wan ApameM jo zakti nAhI, jo parakari karI na jAya hai / bahuri svayaM pariNamatA hoya so parakU . pariNamAvanevAlAkU nAhIM cAhe hai, jAte vastuko zakti hai te parakI apekSA nAhIM kare hai / anyameM / anya koI zakti naI nipajAya sake naahiiN| tAteM yaha ThaharI, jo jIva hai so pariNAmasva-pra 1. bhAvarUpa svayameva hoU / taiseM hoteM jaise koI maMtrasAdhaka gasDakA dhyAna karatA tisa garuDabhAvarUpa pariNayA garuDa hI hai, taiseM yaha jIvAtmA ajJAnasvabhAva krodhAdirUpa pariNayA jo upayoga tisa- 5 rUpa Apa svayameva krodhAdika hI hoya hai / aiseM jIvakA pariNAma svabhAvapaNA siddha bhayA / bhAvArtha-jIva bhI pariNAmasvabhAva hai| jaba apanA upayoga krodhAdirUpa pariName hai, taba Wan Apa krodhAdika rUpa hI hoya hai aiseM jAnanA / aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| upajAticchandaH sthiteti jIvasya niraMtarAyA svabhAvabhRtA prinnaamshktiH| tasyAM smitAyAM sa karoti bhAvaM yaM svasya tasyaiva bhavetsa karvA // 20 // Wan vAhi Tian Le Le Le Le Le $ $$ $$ $$ $ Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaja ma + + artha-jIvake apane svabhAva hote bhaI aisI pariNAmazakti hai so pUrvoktaprakAra nirvina ThaharI / tAkU Thaharate saMte so jIva jisa bhAvakU Apake kare, tAhIkA so ko hoya hai|| bhAvArtha-jIva bhI pariNAmI hai, so Apa jisa bhAvarUpa pariNamai tAkA kartA hoya hai| Age isahI arthakU lekari bhAvanikA vizeSa kari kartA kahe haiM / gAthA nIce likhI tIna gAthAoMkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| vAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chapI hai| jo saMgaM tu muittA jANadi uvaogamappayaM suddhaM / taM NisaMga sAI paramaThaviyANayA viti // yaH saMga tu muktvA jAnAti upayogamayakaM shuddh| taM nissaMga sAdhu paramArthavijJAyakA vidaMti // tAtparyavRttiH-jo saMgaM tu muinA jANadi upabhogamappayaM suddhaM yaH paramasAdhurvAdhAnyaMtaraparigrahaM muktvA vItarAga- " cAritrASinAbhUtamedajJAnena jAnAtyanubhavati / kaM karmatApannaM AtmAnaM / kathaM bhUtaM vizuddhajJAnadarzanopayogasvamAnatvAdupa yogastamupayogaM zAnadarzanopayogalakSaNaM / punarapi kathaM bhRtaM / zuddha bhAvakarmadravyakarmanokarmarahitaM / saM NisaMga sAhu / paramaLaviyANayA viti taM sAdhu nissaMgaM saMgarahitaM vidaMti jAnasi nuvaMti kathayati vA / ke te paramArthavijJAyakA gaNagharadevAdaya iti| ___ artha-jo sAdhu bAhya abhyaMtara parigraha chor3akara vItarAga cAritrake sAtha honevAle bhedajJAnase zAna darzanopayoga lakSaNavAle zuddha AtmAko jAnatA hai, anubhavana karatA hai usIko paramArtha .. jAnanevAle gaNadharAdika saMgarahita sAdhu kahate haiN| jo mohaM tu muittA NANasahAvAdhiyaM muNadi AdaM / taM jidamohaM sAhuM paraThamaviyANayA viti|| s s s s s s Le Le Le Le Le Le Le Ting ke + + + + Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + ma jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tamsa bhAvassa (kmmss)| NANissa du NANamao aNNANamao aNANissa // 5 // yaHmohaM tu muktvA jJAnasvabhAvAdhika manute AtmAnaM / taM jitamohaM sAdhuparamArthavijJAyakA vidaMti / tAtparyavRttiH-jo mohaM tu muinA pANasahAvAdhiyaM muNadi AdaM yaH paramasAdhuH kartA samastacetanAcetanazubhAzubhaparadravyeSu mohaM muktvAtmazubhAzubhamanovacanakAyacyApArarUpayogatrayaparihArapariNatAbhedaralatrayalakSaNena bhedajJAnena manute / jAnAti ke karmatApannaM AtmAnaM, kiM viziSTaM ! nirvikArasvasaMvedanajJAnenAdhika pariNataM paripUrNa / taM jidamohaM sAhU paramaviyANayA viti taM sAdhaM karmatApannaM jitamohaM nirmohaM vidaMti jAnaMti / ke te! paramArthavijJAyakAstIrthakara." paramadevAdaya iti / evaM mohapadaparivartanena rAgadvapakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamanovacanakAyabuddhyudayazubhAzubhapariNAma-pha zrotracakSurghANajiDvAsparzanasaMjJAni viMzati sUtrANi vyAkhyeyAni / tenaiva prakAreNa nirmalaparamacijyotiH pariNatevilakSaNAsaMkhyeyalokamAtrayibhAvapariNAmA jJAtavyAH / atha artha-jo sAdhu mohakA tyAgakara jJAnasvabhAvavAle AtmAko jAnatA hai use tIrthakara prabhRti viziSTa jJAnI moharahita-nirmohI kahate haiN| jo dhammaM tu muittA jANadi uvaogamayyagaM suddhaM / taM dhammasaMgamukkaM paramaviyANayA viti // ___ yaH dharma tu muktvA jAnAti upayogamayakaM shuddh| taM dharmasaMgamuktaM paramArthavijJAyakA vidaMti / tAtparyavRttiH--jo dhammaM tu mahatalA jANadi uvogamathyagaM suddhaM yaH paramayogIMdraH svasaMvedanazAne sthitvA shumo| payogapariNAmaspaM dharma puNyasaMgaM svaktyA nijazuddhAramapariNatAmedaratnatrayalakSaNenAbhedezAnena jAnatyanubhavati / karmatA + + 55555555 + + ka Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' ' ' ' ' ' yaM karoti bhAvamAtmA kartA sa bhavati tasya bhAvasya (karmaNaH) Sabha jJAninaH sa jJAnamayo'jJAnamayo'jJAninaH // 50 // AtmakhyAtiH-evamayamAtmA svayameva pariNAmasvabhAvopi yameka bhAvamAtmanaH karoti tasyauva karmatAmApadyamAnasya Wan katvamApadyate / sa tu jJAninaH samyakasvaparavivekenAtyaMtoditaviviktAtmakhyAtityAt jJAnamaya evaM syAt ajJAnana // .. tu samyaksvaparavivekAmAvenAtyaMtapratyastamitaviviktAtmakhyAtitvAdajJAnamaya eva syAt / kiM jJAnamayabhAvAtkimajJAna+ mayAvatItyAha / ma. artha--jo AtmA jisabhAvakU kare hai sohI tisa bhAvarUpa karmakA kartA hoya hai| tahAM jJAnIke tau so bhAva jJAnamaya hai, bahuri ajJAnIke so bhAva ajJAnamaya hai| Wan TIkA-aiseM pUrvokta kathanakara yaha AtmA Apa svayameva pariNAma svabhAva hai toU jisa bhAvakU Apake kare hai so hI bhAva karmaka bhAvana mAha hoya hai, tAkA apa kartAgaNAprApta hoya hai| bahuri so bhAva jJAnIke tau jJAnamaya hI hai, jAte jJAnIke samyak prakAra ApAparakA bhedajJAna bhayA hai, tAkari atyaMta udayakU prApta bhaI jo sarvaparadravya bhAvaniteM bhinna AtmAkI khyAti tisa / / pannaM AtmAnaM / kathaMbhUtaM vizuddhajJAnadarzanopayogapariNataM / punarapi kathaMbhUtaM ? zuddhaM zumAzumasaMkalyavikalparahitaM / taM dhammasaMgamukkaM paramaviyANayA viti / taM paramatapodhanaM nirvikArasvakIyazuddhAramopalabharUpanizcayadharmavilakSaNabhogAVE kAMkSAsvarUpanidAnabaMdhAdipuNyaparigraharUpavyavahAradharmarahitaM vidaMti jAnaM ti / ke te? paramArthavijJAyakAH pratyakSajJAnina " iti / kiM ca kathaMcitpariNAmitve sati jIvaH zudvopayogena pariNamati pazcAnmokSaM sAdhayati pariNAmitvAbhAve baddho vaddha eva zuddhopayogarUpaM pariNAmAMtarasvarUpaM na ghaTate tatazra mokSAbhAva ityabhiprAyaH / evaM zuddhopayogarUpajJAnamayapariNAma guNanyAkhyAnamukhyatvena gAthAtrayaM gataM / tadanantaraM yathA jJAnamayo'jJAnamayabhAvadayasya kartA bhavakti tathA kthyti|| kA artha-jo dharma-puNyako choDakara jJAna darzanopayogavAle zuddha AtmAko jAnatA hai anubhavana + karatA hai use paramArtha ke jJAtA--gaNadharAdika dharmasaMga rahita sAdhu kahate haiN| ' Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le ' ' Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + // pra svarUpapaNA hai| bahuri so bhAva ajJAnIke ajJAnamaya hI hai| jAte ajJAnIke bhale prakAra svapara1 kA bhedajJAnakA abhAvakari bhinna AtmAkI khyAti kahiye pragaTatA so atyaMta asta bhaI hai, " bhedajJAnakA abhAvateM bhinna AtmAkU nAhIM jAne hai| 9 bhAvArtha-jJAnoke to ApAparakA bhedajJAna bhayA hai, tAteM apanA jJAnamaya bhAva hIkA kartA paNA hai / bahuri ajJAnIkai AzaparakA bhedajJAna nAhIM hai, tAteM ajJAnamayabhAvahIkA kartApaNA hai| Arge kahe haiM, jo jJAnamayabhAvateM tau kahA hoya hai ? ara ajJAnamaya bhAvateM kahA hoya hai / gAthA aNNANamao bhAvo aNANiNo guNAdi tega kapANi / + NANamao NANissa duNa kuNadi tahamA du kammANi // 59 // ajJAnamayo bhAvo'jJAninaH karoti tena karmANi / jJAnamayo jJAninastu na karoti tasmAtu karmANi // 59 // ___ AtmakhyAtiH-ajJAnino hi sambakAlaparavivekAbhAvanAtyaMtapratyAstamitaviviktAtmaNyAtitvAdyasmAdannAnamaya ka evaM syAt tasmiMstu sati straparayorekatvAbhyAsena jJAnamAtrAtsvasmAtprabhraSTaH parAbhyAM rAgadveSAbhyAM samamekIbhUya pravartitA haMkAraH svayaM kilayoiM rajye ruNyAmIti rajyate ruSyati ca tasmAdannAnamayabhAbAdajJAnI parau rAgadveSAvAtmAnaM kurvan karoti 5 karmANi / zAninastu samyakasvaparavivekenAtyaMtoditaviviktAtmakhyAtitvAdhasmAd jJAnamaya evaM bhAvaH syAt tasmistu / 1- sati svaparayo nAtvavinnAnena jJAnamAtre svasminsuniviSTaH parAbhyAM rAgadveSAmyAM pRthagbhUtatayA svarasataeva nicAhaMkAraH kA svayaM kila kevalaM jAnAtyeva na rajyate na ca ruNyati tasmAdjJAnamayAd bhAvAt bAnI parau rAga pAvAtmAlamkurvana karoti . 1. karmANi / ___artha-ajJAnIke ajJAnamaya bhAva hai, tisa kAraNakari ajJAnI karmaniSU kare hai| bahuri + jJAnIke jJAnamaya bhAva hai, tAteM so jJAnI karmanikU nAhI kare hai| TIkA-ajJAnIka nizcayakari bhaleSakAra svaparakA medajJAnakA abhAva hai sAkAra atyaMta / + Wan + + Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha asta bhayA hai bhinna AtmAkA pragaTapaNA jAke tisapaNekari ajJAnamaya hI bhAva hoya hai, tisa ajJAnamayabhAvake hotaiM AtmAkA ara parakA ekapaNAkA nizcaya Azayakari jJAnamAtra apanA AtmasvarUpa bhraSTa huvA saMtA paradravyasvarUpa je rAgadveSa tinakari sahita eka hoyakari praya hai ahaMkAra jAke aisA bhayA saMtA ajJAnI aiseM mAne hai maiM rAgI hUM, dveSI hUM, aiseM rAgI hoya hai, dveSI hoya hai / tisa rAgAdisvarUpa ajJAnamaya bhAvateM ajJAnI bhayA saMtA paradravyasvarUpa je 5 rAgadveSa tinizvarUpa ApakUM karatA saMtA karma nikuM kare haiM / bahuri jJAnIkai samyaka bhaleprakAra phra ApAparakA bhedajJAna bhayA hai, tAkari atyaMta udaya bhayA hai bhinna AtmAkA pragaTapaNA jAkai tisa phra Wan 5 bhAvakari jJAnamaya hI bhAva hoya hai, tAke horte apanA ara parakA bhinnapaNAkA jJAnakari jJAnamAtra Wan apanA AtmasvarUpa varSe tiSTyA saMtA jJAnI hai so paradravyasvarUpa je rAgadveSa tinikari nyArA Wan traft apanA rahA nivRtta bhayA hai paravirSe ahaMkAra jAkai aisA bhayA saMtA nizcayakari Wan jAnehI hai, rAgarUpa nAhI hoya hai, tathA dveSarUpa nAhIM hoya hai / tAteM jJAnamaya bhAvateM jJAnI 5 bhayA saMtA paradravyasvarUpa je rAgadveSa tinirUpa AtmAkU nAhIM karatA saMtA karmanikaM nAhIM 5 kare hai| phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 rAgadveSabhAvarUpa nAhIM kare hai / kevala jJAtA hI hoya hai, taba karmakUM nAhIM kare hai / AgeM agilI gAthAkA ardhakI sUcanakArUpa kAvya kahe haiM / Wan Wan bhAvArtha - yA AtmA krodhAdika mohakI prakRtikA udaya Ave hai, tAkA apane upayogameM 5 rAgadveSarUpa kaluSa malina svAda Ave haiM, tAkA bhedajJAnavinA ajJAnI bhayA saMtA aisA mAne haijo yaha rAgadveSamaya malina upayoga hai so hI merA svarUpa hai yaha hI maiM hUM, aisA ajJAnarUpa ahaM5 kArakari yukta bhayA saMtA karmanika bAMdhe hai / aiseM ajJAnamaya bhAvateM karma hoya hai / bahuri jaba aiseM jAne hai - jo jJAnamAtra zuddha upayoga hai so tau merA svarUpa hai, so maiM hUM, ara rAgadveSa 5 Wan hai so karmakA rasa hai, merA svarUpa nAhIM, aisA bhedajJAna hoya tatra jJAnI hoya hai, taba ApakUM 22 - Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5555555555555 Wan Wan pha haiM, so yaha to kAheteM hai ? bahuri ajJAnI ke ajJAnamaya hI sarva bhAva hoya haiM ara anya nAhIM pha phra hoya haiM, so yaha kAhe hoya haiM ? isa hI praznake uttararUya gAthA haiN| gAthANANamayA bhAvAo NANamao ceva jAyade bhAvo / Wan Wan Wan AryAchandaH jJAnamayaeva bhAvaH kuto bhaved jJAnino na punaranyaH / srvnaaH||2 artha - ihAM prazna vacana hai| jo jJAnIke hau jJAnamaya hI bhAva hoya haiM ara anya nAhIM hoya jamhA tamhA NANissa savve bhAvA du NANamayA // 60 // agaNANamayA bhAvA aNNANo ceva jAyae bhAvo / jamhA tamhA bhAvA aNNANamayA aNANissa // 61 // jJAnamayAdbhAvAd jJAnamayazcaiva jAyate bhAvaH / phaphaphaphaphaphaphapha yasmAttasmAjjJAninaH sarve bhAvAH khalu jJAnamayAH // 60 // ajJAnamayAjAvAdajJAnazcaiva jAyate bhAvaH / yasmAttasmAdbhAvAdajJAnamayA ajJAninaH // 61 // AtmakhyAtiH - yato khajJAnamayAd bhAvAdyaH kathanApi bhAvo bhavati sa sarvodayajJAnamayatvamanativartamAno'jJAnamayaeva Wan Wan prAbhUta Wan Wan Wan Wan Wan 5 syAt tataH sarva evAjJAnamayA ajJAnino bhAvAH / yatazca jJAnamavAda bhASAyaH kaJcanApi bhAvo bhavati sa sarvopi jJAna mayatvamanativartamAno jJAnamaya eva syAt tataH sarva eva jJAnamayA jJAnino bhAvAH / artha - jAteM jJAnamaya bhAvateM jJAnamaya hI bhAva upaje haiM, tAteM jJAnIke nizcayateM sarva bhAva Wan jJAnamaya hI upaje haiM / bahuri jAteM ajJAnamaya bhAvateM ajJAnamaya hI bhAva hoya haiM tAteM ajJAnIke ajJAnamaya hI bhAva upaje haiM / pha Wan Wan fieet TIkA--jAteM nizcayakari ajJAnamaya bhAvateM jo kucha bhAva hoya hai so sarva hI ajJAnapaNAkUM 5 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + Ting Zhe + $ ++ $ $ ++ nAhI ulladhikAra vartatA saMtA ajJAvamaya ho hopa hai, tAteM ajJAnIkai sarva hI bhASa bhAratAta haiN| bahuri bAteM jJAnamaya bhAvateM jo kachu bhAva hoya hai so sarva hI jJAnamayapaNAkU nAhI ullaMdhi ma kari vartatA saMtA jJAnamaya hI hoya hai, tAteM jJAnIke sarva hI nAva haiM te jJAnamaya haiN| bhAvArtha sugama hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| anuSTupacchandaH bAnino jJAnanirvRttAH sarve bhAvA bhavaMti hi / sarvepyajJAnanirvRttAH bhavaMtyajJAninastu te // 22 // avaitadeva dRSTAMtena samarthayate / / artha-jJAnIke sarvahI bhAva haiM te jJAnakari nipaje haiN| bahuri ajJAnIke je sarva hI bhAva haiM te ajJAnakari nipaje haiN| Age isa arthakU dRSTAMtakari dRDha kare haiM / gAthA kaNayamayAbhAvAdo jAyaMte kuMDalAdayo bhAvA / ayamayayAbhAvAdo jaha jAyaMte tu kaDayAdI // 2 // aNNANamayA bhAvA ANaNiNo bahubihA vi jAyate / NANissa duNANamayA sabve bhAvA tahA hoMti // 63 // kanakamayAbrAvAjjAyate kuMDalAdayo bhAvAH / ayomayakAnAvAdyathA jAyate tu kaTakAdayaH // 62 // ajJAnamayAd bhAvAdajJAnino bahuvidhA api jAyaMte / jJAninastu jJAnamayAH sarve bhAvAstathA bhavaMti // 63 // AtmakhyAti:-yathA khalu pudgalaspa svayaM pariNAmasvabhAvatve satpapi kAragAnupiyAyitvAtkAryANAM jAnadamayA // 2 bhAvArjAbanadajAtimanativartamAnAjAMvUnadakuDalAdaya eva bhAvA bhaveyurna punaH kAlAyasavalayAdayaH / kAlAyasamayAvU Wan mAvAca kAlAyasajAtimanativartamAnAH kAlAyasavalayAdaya eva bhaveyurna punarjAvUnadakuDalAdayaH / tathA jIvasya svayaM pari-Wan + Le Le Le Le Le $ $ ++ + Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan $ $ NAmasvabhAvatve satyapi kAraNAnuvidhAyitvAdeva kAryANAM ajJAninaH svayamantrAnamayAd bhAvAdajJAnajAtimanativartamAnA / vividhA apyajJAnamayA eva bhAvA bhaveyurna punarjJAnamayAH jJAninazca svayaM jJAnamayAd bhAvAd jJAnajAtimanativartamAnAH sarve / / jJAnamayA eva bhASA bhaveyu ne punarajJAnamayAH / ___ artha-prathama dRSTAMta jaise suvarNamaya bhAvateM suvarNamaya kuDalAdika bhAva hoya haiM / bahuri loha- 4 .. mayabhAvateM lohamaya kaDA ityAdika bhAva hoya haiM / yAkA dRSTAMta-taiseM ajJAnIke ajJAnamaya bhAvate + aneka prakArake ajJAnamaya bhAva hoya haiM, bahuri jJAnIkai sarva jJAnamaya bhAvateM sarva hI jJAnamaya + $ $ bhAva hoya hai| " + $ $ ___TIkA-jaiseM nizcayakari pudgaladravyake svayaM pariNAma svabhAvapaNArUpa hote bhI jaisA pudgala + ke kAraNa hoya tisakA svarUpa kArya hoya, yaha prasiddha hai / aiseM hoteM suvarNamaya bhAvateM suvarNajAtAkU, nAhIM ullaMghya vartatA suvarNabhaya hI kuMDala Adika bhAva hoya haiM, suvarNata lohamaya kaDA Adika / 9 bhAva na hoya haiN| bahuri lohamayabhAvate lohakI jAtIkU nAhI ullaMghya vartate lohamaya kaDA + __ Adika bhAva hoya haiM, bahuri lohata suvarNamaya kuMDala Adika bhAva nAhIM hoya haiM, taiseM jIvake + svayaMpariNAma bhAvarUpa hote saMte bhI 'jaisA kAraNa hoya taisA hI kArya hoya aisA nyAya hai isa 4 1- nyAyateM ajJAnIke svayameva ajJAnamaya bhAvateM ajJAnakI jAtIkU nAhI ullabhya vartate aneka prakArake ajJAnamaya hI bhAva hoya haiM jJAnamaya nAhIM ho hai| ara jJAnIke svayameva jJAnamaya / 45 bhAvateM jJAnakI jAtIkU nAhI ullaMghya vartate sarva jJAnamaya hI bhAva hoya haiM, ajJAnamaya nAhIM / "hoya haiN| 9 bhAvArya-jaisA kAraNa hoya taisA hI kArya hoya isa nyAyateM jaise suvarNate tau.suvarNamaya gahame 5 .. hoya, lohateM lohamaya hoya, taileM ajJAnIke ajJAnateM ajJAnamayabhAva hoya hai, jJAnIke jAnate .. mAmaba hI bhAva hoya haiM / ihAM aisA Azaya jAnanA, jo ajJAnabhAva tau krodhAnika haiM, zAnabhAva mAvika haiM / yadyapi aviratasampadRSTike cAritramohake udayateM krodhAvika bhI prA haiM, kAmi Le $ u Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan prA 5 bhI nAhI hai, udayakI barajorIteM pariName hai / tAteM tahAM bha' jJAna hI viSai apanA svAmIpaNA phra mAna tini krodhAdi bhAvakA bhI anya jJeyakI jyoM jJAtA hI hai, kartA nAhIM hai / aiseM tahAM 5 bhI jJAnIpaNAkari jJAnabhAva hI bhayA jAnanA / Age agilI gAthAkI sUcanA artharUpa phra Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan tiniviSai Atmabuddhi nAhI hai, parAnamitta bhaI upAdhi mAna hai, so udaya dekhi rahe / AgAmI aisA baMdha nAhI kare hai / jAteM saMsArakA bhramaNa varSe ara Apa udyamI hoya tinirUpa pariName Wan zloka hai| ajJAnamayabhAvAnAmajJAnI vyApya bhUmikAM / dravyakarmanimittAnAM bhAvAnAmeti hetutAM // 23 // artha - ajJAnI hai so ajJAnamaya apane bhAva, tinikI bhUmikAkUM vyApyakari AgAmI dravya karmakaM kAraNa je ajJAnAdika bhAva, tinikA hetupaNAkUM prApta hoya hai| so hI artha gAthA pAMcakari kahe haiN| gAthA micchuttassadu udayaM jaM jIvANaM du ataccasaddahaNaM / asaMjamassa du udao jaM jIvANaM aviradattaM // 64 // agaNANassa du udao jaM jIvANaM ataccauvaladdhI / jo du kalusovaogo jIvANaM so kasAudao // 65 // taM jANa jogaudayaM jo jIvANaM tu ciTThaucchAho / sohaNamasohaNaM vA kAyavvo viradibhAvo vA // 66 // kaphrafa phaphaphaphaphaphaphaphapha edesa hedubhadesu kammaiyavaggaNAgayaM jaM tu I pariNamade aDavihaM NANAvaraNAdibhAvehiM // 67 // Wan Wan Wan phra Wan Wan Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taM khalu jIvANabaddha kammaiyavaggaNAgayaM jiyaa| taiyA du hodi hedU jIvo pariNAmabhAvANaM // 68 // AzAgatya sa uDyo yA jiivaanaamtttvoplbdhiH| mithyAtvasya tUdayo jIvasyAzraddadhAnatvaM // 6 // udayo'saMyamasya tu yajIvAnAM bhavedaviramaNaM tu / yastu kaluSopayogI jIvAnAM sa kaSAyodayaH // 65 // taM jAnIhi yogodayaM yo jIvAnAM tu cessttotsaahH| zobhano'zobhano vA kartavyo viratibhAvI vA // 66 // eteSu hetubhUteSu kArmaNavargaNAgataM yattu / pariNamate'STavidhaM jJAnAvaraNAdibhAvaiH // 17 // tatkhalu jIvanibaddha kArmaNavargaNAgataM ydaa| tadA tu bhavati hetujIvaH pariNAmabhAvAnAM // 6 // AtmakhyAti:-atatvopalabdhirUpeNa jJAne svadamAno ajJAnodayaH mithyAtvAsaMyamakaSAyayogodayAH karmahetavasta- Wan Wan nmayAzcatvAro bhaavaaH| taccAzraddhAnarUpeNa jJAne svadamAno midhyAtyodayaH aviramaNarUpeNa zAne svadamAno'saMyamodayaH ._ kaluSopayogarUpeNa jhAne svadamAnaH kapAyodayaH zubhAzubhapravRttinivRttivyApArarUpeNa jJAne svadamAno yogodyH| athai- kA OM neSu paudgalikeSu mithyAtvAdhudayeSu hetubhUteSu yatpudgaladravyaM karmavagaNAgataM jJAnAvaraNAdibhAtrairaSTayA svayameva pariNamate tatkhalu __ karmavargaNAgataM jIvanibaI yahA syAttadA jIvaH svayamevAjJAnAtparAtmanorekatvAbhyAsenAdhAnamaphAlA tasmAnAdInAM Wan sastha pariNAmamAnAnAM heturmavati / pudgaladravyApRthagbhUta eva jIvasya prinnaamH| ... artha-jo jIvanike atatvakI upalabdhi hai anyathA svarUpakA jAnanA hai, so to ajJAnakA udaya hai| bahuri jo jIvake atattvakA zraddhAna hai so mithyAtvakA udaya hai / bahuri jo jIvanikai ja, aviramaNa kahiye atyAgabhAva hai so asaMyamakA udaya hai| bahuri jo jIvanikai bluSa kahiye Le Le Le Le Le Le Le Le 5 F Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA - // // // Wan malina jANapaNAkI svacchatAte rahita upayoga hai so kapAyakA udaya hai| bahuri jo jIvanike zubharUpa tathA azubharUpa manavacanakAyakI ceSTAkA utsAha karane yogya tathA na karane yogyakA prAya vyApAra hai tAkU yogakA udaya jAnU / inikU hetubhUta hoteM jo kArmaNavargaNArUpa Aya prApta 4 bhayA aSTa prakAra jJAnAvaraNAdi bhAvanikari pariName hai so nizcayateM jisa kAla kArmaNavargaNA / rUpa AyA saMtA jIvavi nibaddha hoya hai, tisa kAla tini ajJAnAdika pariNAmabhAvanikA kAraNa - jIva hoya hai| ____TIkA-atattva kahiye ayathArtha vastusvarUpakI upalabdhi kari jJAnavirSe svAdameM Avai so + ajJAnakA udaya hai / mithyAtva, asaMyama, kaSAya, yogAdika tisa ajJAnamaya cAra bhAva haiN| kaise 1- haiM te ? jJanAvaraNAdi karmake kAraNa haiM / tahAM tattvake azraddhAnarUpa kari jJAnameM AsvAda Ave,' so to mithyAtvakA, udaya hai| bahuri aviramaNa kahiye atyAgabhAva kari jJAnavirSe AsvAdarUpa Ave hai, so asaMyamakA udaya hai / bahuri kaluSa kahiye malina upayogarUpakari jJAnavirSe AsvAda rUpa Ave hai, so kaSAyakA udaya hai / bahuri zubhAzubha pravRttinivRttirUpa vyApArarU pakari jJAnavirSe Wan svAdasvarUpa hoya hai so yogakA udaya hai / e mithyAtva AdikA udayasvarUpa cAroM bhAva pudgalake haiM te AgAmI karmabaMdhakU kAraNa hoya haiN| tinikU kAraNarUpa hoteM jo pudagaladravya karmavargaNArUpa AyA huvA jJAnAvaraNa Adi bhAvanikari aSTaprakAra svayameva pariName hai / so yaha jJAnAvaraNA.. dikarUpa karmavargaNAkari prApta bhayA jaba jIvavi nivaddha hoya, taba jIva hai so svayameva apane OM ajJAnabhAvata parakA ara AtmAkA ekapaNA nizcayakari ajJAnamaya je atattvazraddhAnAdika apane + pariNAmasvarUpa bhAva, tinikA kAraNa hoya hai| ma - bhAvArtha-ajJAnabhAvake bhedarUpa je mithyAtva, avirata, kaSAya,yogarUpa pariNAma te pudgalake / Wan pariNAma haiM / te jJAnAvaraNAdi AgAmI karma baMdhanekU kAraNa haiM / ara jIva tini mithyAtvAdi / .. bhAvanikA udaya hote apane anabhAvateM atattvazraddhAnAdi bhAvanirUpa pariName hai| tini apane ghara $ 55 55 5 5 5 55 5 UmaU // OM Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + ajJAnarUpa bhAvanikA kAraNa hoya hai| AgeM kahe haiM, jo, jIvakA pariNAma hai so pudgaladravyoM ke naya.. nyArA hI hai| gAthA jIvassa du kammeNa ya saha pAraNAmA du hoMti raagaadii| evaM jIvo kammaM ca dovi rAgAdimAvaNNA // 69 // ekassa du pariNAmo jAyadi jIvassa rAgamAdIhiM / tA kammodayahedR hi viNA jIvassa pariNAmo // 70 // jIvasya tu karmaNA ca saha pariNAmAH khalu bhavaMti rAgAdayaH / evaM jIvaH karma ca dve api rAgAditvamApanne // 69 // ekasya tu pariNAmo jAyate jIvasya raagaadibhiH| tatkarmodayahetubhivinA jIvasya pariNAmaH // 7 // AtmakhyAti:-yadi jIvasya tanimittabhUtavipacyamAnapudgalakarmaNA sahaiva rAgAdyajJAnapariNAmo bhavatIti vitarkaH tadA jIvapudgalakarmaNoH sahabhUtasudhAiridrayoriva dvayorapi raagaayjnyaanprinnaamaapttiH| atha caikasyaiva jIvasya bhavati jA rAgAdyajJAnapariNAmaH tataH pudgalakarmavipAkAddha toH pRthagbhUto jIvasya pariNAmaH / jIvAtpRthagbhUta eva pudgaladravyasya pariNAmaH / ___ artha-jo aise maniye, jo jIvake pariNAma rAgAdika hoya haiM, te karmakari sahita hoya haiM, to // .. jIva ara karma e doU hI rAgAdipariNAmakU prApta hoya, aisA Avai / tAte yaha siddha hoya hai, jo OM rAgAdikari eka jIvahIkA pariNAma upaje hai / so ini pariNAmanikU karmakA udaya nimitta1- kAraNa hai| tisa nimittarUpa karmapariNAmaniteM nyArA pariNAma kevala eka jIvahIkA hai| ___TIkA-jo jIvakA pariNAma rAgAdirUpa hoya hai, so tisakU nimittabhUta jo vipAkarUpa + Ting Le Le Le Le Le $ $ 5 5 Zhe $ $ + + ka Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha + hh Ting Ting Ting Ting Ting $ $$ $ bhayA udaya AyA jo pudgalakarma tisakari sahitahI hoya hai / aisA tarka kIjiye to, jIvakai ara . pudgalakarmakai doUkai jaiseM sAthi raMgameM DAre halada ara phiTakaDI tini doUnika raMgarUpa pariNAma : hoya hai taiseM doUhIkai karmapariNAmakI prApti Avai, so aise hai naahiiN| bahuri jau aiseM mAniye jo rAgAdi ajJAnapariNAnakI prApti Avai kevala eka jIvahIke hoya hai, to isa hetUteM aisAAyA, jo pudgalakarmakA udaya jIvake rAgAdi ajJAna pariNAmanikU nimitta hai, tisa vinA nyArA hI 15 jIvako pariNAma hai| bhAvArtha-padgalakarmakA udayake lAra hI jIvakA pariNAma mAniye taujIvakai ara karmakai doUkai rAgAdikakI prApti Avai, so aiseM nAhIM / tAteM padulakarmakA udaya jIvake ajJAnarUpa rAgAdipari-" NAmanikU nimitta hai| tisa nimittate nyArA hI jIvakA pariNAma hai| Age kahe haiM-jo pudgala- dravyakA pariNAma hai so jIvateM nyArA hI hai / gAthA jai jIveNa sahacciya puggaladavvassa kmmprinnaamo| evaM puggalajIvA hu doSi kammattamAvaNNA // 7 // ekassa du pariNAmo pugaladavassa kammabhAveNa / tA jIvabhAvahedUhi viNA kammassa prinnaamo||72|| yadi jIvena saha caiva pudgaladravyasya karmapariNAmaH / evaM pudgalajIvI khalu dvAvapi karmatvamApannau // 71 // ekasya tu pariNAmaH pudgaladravyasya karmabhAvena / tajjIvabhAvahetubhivinA karmaNaH pariNAmaH // 72 // AtmakhyAtiH-yadi pudgaladravyasya tanimittabhUtarAgAdyajJAnapariNAmapariNatajIvena sahaiva karmapariNAmo bhavatIti / 15 vitarkaH tadA pudgaladravyajIvayoH sahabhUtaharidrAmudhayoriva dvayorapi karmapariNAmApattiH atha caikasyaiva pudgaladravyasya / + + + + + + + Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 bhatrati karmatvapariNAmaH sato rAgAdijIvAjJAnapariNAmAddhetoH pRthagbhUta eva pudgalakarmaNaH pariNAmaH / kimAtmanispRSTaM kimavaddhaspRSTaM karmeti nayavibhAmenAha / Wan artha- jo jIvakari sahita hI pudgaladravyakA karmarUpa pariNAma hoya hai aiseM mAniye to aise tau pha prA Wan jIva ara pudgala doUhIke kA jAla ho jAyA / tAteM jIvabhAva nimittakAraNa haiM, Wan tina binA nyArA hI karmakA pariNAma hai. so eka daladravyahIkA karmabhAvakari pariNAma hai / TIkA - jo pulakA karmapariNAma hai, so tisakU' nimittabhUta jo jIvakA rAgAdi ajJAna- 5 pariNAma, tisarUpa pariNayA jo jIva, tisakari sahita hI hoya hai / aisA tarka kIjiye tau pugala5 dravyakai ara jIvake doUke jaise halake ara phiTakaDIkai doUkai sAthI hI raMgakA pariNAma hoya haiM, pha taiseM doUhI karmapariNAmakI prApti Ave hai / so aiseM haiM nAhIM / tAteM aisA siddha hoya hai, jo karmapariNAma hai so eka pudgaladravya hIkA hai / tAteM jIaar rAgAdisvarUpa ajJAnapariNAma jo ka 15 karmakUM nimittakAraNa haiM, tini nyArAhI pudgalakarmakA pariNAma hai / bhAvArtha- jo pudgaladravyakA karmapariNAma honA jIvako sAthihI mAniye, tau doUke karmapariphaNAma tthhre| tAteM jIvakA ajJAnarUpa rAgAdipariNAma karmakUM nimitta hai / tisateM pudgalakarmapari phra NAma pudgaladravya jIvateM nyArA hI hai| Age pUche hai, jo AtmAviSe karma hai, so baddhaspRSTa hai, pha ki aspRSTa hai ? aiseM pUche nayavibhAga kari uttara kahe hai | gAthA - Wan jo kammaM baddhaM puDhaM cedi vavahAraNayabhaNidaM / Wan Wan Wan Wan Wan tmilllk5******puupuu Wan suddhaNayassa du jIve avaddhapuDhaM havai kammaM // 73 // ata Tie ceti vyavahAranayabhaNitaM / zuddharyasya tu jIve abaddhaspRSTa bhavati karma // 73 // AtmakhyAtiH - jIvapudalakarmaNorekabaMdhaparyAyatvena tadativyatirekAbhAvAjjIve baddhaspRSTa karmeti vyavahAranayapakSaH / jIvapudgalakarmaNoranekadravyatvenAtyaM tathya tirekAjjIve'baddhaspRSTaM karmeti nizrayapakSaH / tataH ki--- Wan Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 15 artha - jIvaviSa karma hai so baddha hai jIvake pradezaniteM baMdhe hai, tathA spRSTa kahiye sparze hai, aisA sau vyavahAranayakA vacana hai / bahuri jIvaviSai karma baMdhe bhI nAhIM hai, sparoM bhI nahIM hai, aisA ka 5 zuddha nayakA vacana hai / I prAmRta cu TIkA - jIvake ara pudgalakarmake eka paryAraNA kari dekhiye nau tisa kAla vyatireka 5 kahiye bhinnatAkA abhAva / tahAM jIvavidha karma baddhaspRSTa hai baMdhe bhI hai sparze bhI hai, aisA kahiye 5 so tau vyavahArakA pakSa hai| bahuri jIvakai ara pudgalakarma ke aneka dravyapaNA hai, tisakari dekhiye taba atyaMta bhinnapaNA hai, tAtaiM jIvaviSai karma vadvaspRSTa nAhIM hai, aisA kahiye so nizcayanayakA phra - pakSa hai| AgeM kahe haiM, jo e doU nayapakSa haiM tiniteM kahA hoya hai ? gAthA cu Wan kAmaM baddhamabaddhaM jIve evaM tu jAga gayapakkhaM / phra pakkhAtikkaMto puNa bhaNNadi jo so samayasAro // 74 // phrafa phaphaphaphaphaphaphapha Wan karma baddha jIve evaM tu jAnIhi nayapakSaM / pakSAtikAMtaH punarbhaNyate yaH sa samayasAraH // 74 // Wan Wan AtmakhyAtiH --~~yaH kila jIve vaddha karmeti yazca jIve'baddha karmeti vikalpaH sa dvitayopi hi nayapakSaH / ya evainamatikrAmati sa eva sakala vikalpAMtikrAMtaH svayaM nirvikalpaika vijJAna vanasvabhAvo bhUtvA sAcAtsamayasAraH saMbhavati / 5 tatra yastAvajjIve baddha' karmeti vikalpayati sa jIve'baddha karmeti ekaM pakSamavikrAmapi na vikalpamatikrAmati / yastu atases karmeti vikalpayati sopi jIve baddha karmetyekaM pakSamatikrAmatrapi na vikalpamatikrAmati / yaH punarjIve vaDha bhavaca karmeti vikalpayati sa tu taM dvitaramapi pacamanatikrAmatra vikalpamatikrAmati / tato ya evaM samastanayapakSamatikrAmati sa eva samastaM vikalpamatikrAmati / ya eva samastaM vikalpamatikrAmati sa eva samayasAraM viMdati / yadya vaM 5 vahiM ko hi nAma pakSasaMnyAsabhAvanA na nATyati / Wan artha - jIvaviSai karma baMdhe hai athavA nAhIM baMdhe hai yA prakAra e doU nayapakSa haiM / bahuri jo pakSa asikAMta hai dUrivartI hai aisA kahiye so samayasAra hai nirvikalpa zuddha Atmatattva haiM / 5 Wan 5 230 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + TIkA-jo pragaTakari jIvaviya karma baMdhe hai aise kahanA, bahari jIvavirSe karma nAhIM baMdhe hai aiseM - -5 kahanA, aise e doU vikalpa haiM te doU hI nayapakSa haiN| tahAM jo isa nayapakSake vikalpakU ulaMghya , varte hai choDe hai so hI samasta vikalpaniteM dUravartI hoya hai, so Apa nirvikalpa eka vijnyaandhn| U svabhAvarUpa hoyakari, so sAkSAt samayasAra bhaleprakAra hoya hai| tahoM, prathama sau jo jIvaviH karma // - baMdhyA hai aisA vikalpa kare hai, so jIvavirSe karma nAhIM baMdhyA hai, aisA ekapakSakU choDatA saMtA bhI " vikalpakU nAhIM choDe hai| bahuri jo jIvavi karma nAhIM baMdhyA hai aisA vikalpa kare hai sobhI , + jIvavirSe karma baMdhyA hai, aisA vikalparUpa pakSakU choDatA saMtA bho vikalpakU nAhIM chor3e haiM / bahuri / / jo jIvavirSe karma baMdhyA bhI hai ara nAhIM bhI baMdhyA hai aisA vikalpa kare hai so tini doU hI Wan pakSakU nAhIM choDatA saMtA vikalpakU nAhIM choDe hai / tAteM jo samasta hI nayapakSakU choDe hai, so hai hI samastavikalpakU choDe hai, bahuri so hI samayasArakU anubhave hai| " bhAvArtha-jIva karmanisU baMdhyA hai tathA nAhI baMdhyA hai, e doU nayapakSa haiN| tinimeM 5 15 kAhUne baMdhapakSa pakaDI so vikalpa hI pakaDyA / kAhUne abaMdhapakSa pakaDI so bhI vikalpa hI " pakaDayA / kAhUne doU pakSa lahI so bhI pakSahIkA vikalpa liyA, aise vikalpa choDi jo Wan kichU bhI pakSa nAhIM pakaDe so zuddha padArthakA svarUpa jAni tisarUpa samayasAra zuddhAtmakU pAve hai| nayanikA pakSa pakaDanA rAga hai, so samasta nayapakSa choDi vItarAga samayasAra hoya hai| " fa ihAM pUche hai, jo aiseM hai tau nayapakSakA tyAgakI bhAvanAkU kona nRtya karAve hai ? tAkA uttararUpa kAvya kahe haiN| upendravajrAchandaH ya eva muktvA nayapakSapAtaM svarUpaguptA niksati nityaM / vikalpajAlacyutazAMtacittAstaeva sAkSAdabhRtaM pivaMti // 24 // + arthaje puruSa nayakA pakSapAtakU choDi apane svarUpavirSe gupta hoya niraMtara base haiM tehI $ 5 55 55 5 5 h + + + Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan puruSa vikalpake jAlateM rahita zAMta bhayA hai citta jinikA aise bhaye saMte sAkSAt amRtakuM pIche haiM / Wan TIkA - jeteM kachU pakSapAta rahe terte cittakA kSobha miTai nAhIM, jaba sarvanayakA pakSapAta miTi jAya, taba vItarAgadazA hoya svarUpakI zraddhA nirvikalpa hoya ara svarUpaviSe pravRtti hoya hai aba nayapakSakUM pragaTakara kahe haiM, ara tisakUM chor3e hai so tattvajJAnI hai svarUpakUM pAve hai, aisA auth heroy die kAvya kahe haiN| I kapha phra Wan phra upajAticchandaH ekasya baddho na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtI / yastatvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva ||25|| artha-yahU cinmAtra jIva hai so ekanakA tau karmakari baMdhyA hai aisA pakSa hai / bahuri dUsare arer karmakara arti baMdhyA hai aisA pakSa hai| aise doU hI nayake doU pakSa haiN| lo aiseM doU treat are pakSapAta hai so tau tatravedI nAhIM hai / bahari jo tattvavedI hai, tattvakA svarUpa jAna-5 nevAlA hai, so pakSapAtarahita hai / tisa puruSakA jo cinmAtra AtmA hai so cinmAtra hI hai / Wan yA pakSapAtakara kalpanA nAhIM kare hai / phra Wan pha TIkA-ihAM zuddha pradhAnakari kathana hai| tahAM jIvanAmA padArthakUM zuddha nitya abheda caitanyamAtra sthApi ara kahe haiM, jo isa zuddhanayakA bhI jo pakSapAta karegA, so bhI tisa svarUpa5 kA svAdakUM nAhIM pAvegA / azuddhapakSakUM to gauNakari kahatehi Ave hai / ara koI zuddhanadhakA bhI jo pakSapAta karegA, tau pakSakA rAga na miTegA / taba vItarAgatA nAhIM hoyagI / tAteM pakSapAtakuM 5 choDi cinmAtrasvarUpaviSai lIna bhaye samayasAra pAve hai| ara caitanyake pariNAma paranimittate aneka hoya haiM / tini sarva nirR gauNa kahate hI Ave hai / tAteM sarvapakSa choDi zuddhasvarUpakA Wan zraddhAna kari pIche svarUpaviSai pravRttirUpa cAritra bhaye vItarAgadazA karanA yogya hai| aba jaiseM 5 vaddha abaddhapakSa chuDAI taiseM hI anyapakSakUM pragaTakari kahi chuDAve haiM / Wan prAbhRva 23 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ is sf 5 5 Le Yi Le Le Le Le Le Le ekasya mUr3ho na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatii| yastasvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cicideva // 26 // + artha-eka nayake tau jIva mUDha he mohI hai, bahuri dUsare nayake mUDha nAhIM hai yaha pakSa hai| " aise ye doU hI caitanyavirSe pakSapAta haiN| bahuri jo tatvavedI hai so pakSapAtarahita hai, tAkA cit Wan hai so cit hI hai, mohI amohI nAhIM hai| ekasya rakto na tathA parasya citi dvayoviti pakSapAtI / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciJcideva // 27 // - artha-ekanayake to yaha jIva rakta kahiye rAgI hai aisA pakSa hai, bahuri dUsare nayake rakta nAhIM " hai aisA pakSapAta hai / so e doja hI caitanyavirSe nayake pakSapAta haiN| bahuri jo satvavedI hai so Wan pakSapAtarahita hai, tAkai pakSapAta nAhIM hai, tAkai jo cit hai so cit hI hai| ekasya duSTo na tathA parasya citi dvayoAviti pakSapAtau / yastatvavedI cyutapakSapAtastassAsti nityaM khalu ciccideva // 28 // ekasya kartA na tathA parasya citi dvayopiti pksspaatii| yastatvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva // 26 // ekasya bhoktAna tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatii| yastacvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva // 30 // ekasya jIvo na tathA parasya citi dvapIviti pksspaatii| vastavavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva // 31 // ekasya sUkSmo na tathA parasya citi doSiti pksspaatii| yastamvavedI nyutapakSapAtastasyAsti nityaM khala ciJcideva // 32 // ekasya heturna tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatii| yastatvavedI nyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciJcideva / / 33 / / 5 5 5 55 55 55 5 5 5 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + + ekasya kAya na tathA parasya citi dvayordhAviti pksspaatii| yastatvavedI vyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu vibhideva // 34 // ekasya bhAvo na tathA parasya citi dvayo viti pksspaatii| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cicideva // 3 // ekasya caiko na tathA parasya citi vayorkIviti pakSapAtau / yastatvavedI nyutapakSapAtastasyAsti nityaM khala ciccideva // 36 // ekasya sAMto na tathA parasya citi dayoAviti pksspaatii| yastasvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciJcideva // 37 // ekasya nityo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatii| yastavavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciJcideva // 28 // ekasya vAcyo na tathA parasya citi dvayoAviti pakSapAtau / pastatvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cidhideva // 36 // ekasya nAnA na tathA parasya citi dvayordAviti pksspaatii| yastatvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khala ciccideva // 40 // ekasya ghetyo na tathA parasya citi dvayorkIviti pksspaatii| yastaratravedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cicideva // 41 // ekasya dRzyo na tathA parasya citi dvayoriti pakSapAtau / yastaccavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cibideva // 42|| ekasya vedyo na tathA parasya citi dvayo-viti pakSapAtI / yastaSavedI cyusapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cicideva // 43 // ekasya bhAto na tathA parasya citi dvayo-viti pakSapAtau / yastavavedI vyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciJcideva // 4 // artha-eka nayake to duSTa kahiye dveSI hai, bahuri dusare nayake duSTa nAhIM hai| aise e cetanya + + + + + + : Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ $ $ + $ + viSaM doU nayake doya pakSapAta haiM / eka nayake kartA hai, dUsare nayake kartA nAhIM hai| eaise caitanya virSe doU nayake doU pakSapAta haiN| eka nayake bhoktA hai, dUsare nayake bhoktA nAhIM hai / ecaitanya- . virSe doU nayake doU pakSapAta haiN| eka nayake jIva hai, dUsare nayake jIva nAhIM hai / ecaitanyavirSe ghATa doU nayake doU pakSapAta haiN| eka gapake sUkSma hai, dUsare para khUkSNa nahIM hai| aise e caitanyavirSe doU nayake doU pakSapAta haiN| eka nayake hetu hai, dUsare nayake hetu nAhIM hai / e doU nayake 4 - caitanyavirSe doU pakSapAta haiN| eka nayake kArya hai, dUsare nayake kArya nAhIM hai| e doU nayake caitanyavirSe doU pakSapAta haiM / eka nayake bhAvarUpa hai, dUsare nayake abhAvarUpa hai| e doU : nayake caitanyavirSe doU pakSapAta haiM / eka nayake eka hai dUsare nayake aneka hai| e doU nayake caitanyavirSe doU pakSapAta haiM / eka nayake sAMta kahiye aMtasahita hai, dUsare nayake aMtasahita nAhIM Wan hai| e doU nayake caitanyavirSe doU pakSapAta haiN| eka nayake nitya hai, dUsare nayake anitya hai| " .. e doU nayake caitanyavirSe doU pakSapAta haiM / eka nayake vAcya kahiye vacanakAra kahane meM Ave hai, " dUsare nayake vacanagocara nAhIM hai| e doU nayake caitanyavirSe doU pakSapAta haiN| eka nayake nAnA rUpa hai, dUsareke nAnArUpa nAhIM hai / e doU nayake caitanyavirSe doU pakSapAta haiM / eka nayake cetya " kahiye jAnane yogya hai, dUsareke citavane yogya nAhIM hai| e doUnayake caitanyavi doU pakSapAta haiN| eka nayake dRzya kahiye dekhane yogya hai, dUsareke dekhane meM nAhIM Ave hai| e doU nayake caitanya viH doU pakSapAta haiN| eka nayake veya kahiye vedaneyogya hai, dUsareke vedanemeM na Ave hai| doU Wan nayake caitanyaviH doU pakSapAta haiM / eka nayake bhAta kahiye vartamAna pratyakSa hai, dUsareke nAhIM hai| .. e doU nayake caitanyavirSe doU pakSapAta haiM / aise caitanya sAmAnyavive e sarva pakSapAta haiN| bahuri tattvavedI hai so svarUpakU yathArtha anubhavana karanevAlA hai / tAkA cinmAtrabhAva hai so cinmAtra - hI hai, pakSapAtasUrahita hai| - bhAvArtha-jIvake paranimitteM aneka pariNAma haiM, tathA yAmaiM sAdhAraNa aneka dharma haiN| tathApi 5 $ + $ + $ + Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 55 55 - asAdhAraNa dharma cisvabhAva hai, so hI sAmAnyabhAvakari zuddhanayakA viSaya hai, tisa hI pradhAna " kari kathana hai, so yAke sAkSAt anubhavake arthi aisA kayA hai, jo yAmai nayanike aneka pakSapAta ma upaje haiM / baddha abaddha, mUDha amUha, rAgI virAgI, dveSI adveSI, kartA akartA, bhoktA abhoktA, - jIva ajIva, sUkSma sthUla, kAraNa akAraNa, kAyeM akArya, bhAva abhAva, eka aneka, sAnta " asAnta, nitya anitya, vAcya avAcya, nAnA anAnA, cetya acetya, dRzya adRzya, vedya aveya, ma - bhAta abhAta ityAdi nayanike pakSapAta haiM / so tasvakA anubhavana karanevAlA pakSapAta nAhIM kare .. "hai| nayanikU to yathAyogya vivakSAteM sAdhe hai / ara caitanyakU cetanamAtra hI anubhavana kare hai| / isa hI arthakA saMkSepakari kAvya kahe haiN| vasantatilakAchandaH svecchAsamucchaladanalpavikalpajAlAmevaM vyatItya mahatIM nayapakSakakSA / aMtarvahiHsamarasaikarasasvabhAva svaM bhAyamekamupayAtyanubhUtimAtraM // 4 // 5 artha-jo tattvakA jAnanezalA puruSa hai so pUrvokta prakAra Apai Apa uTate haiM bahutavikalpa- - nike jAla jAmaiM, aisI jo baDI nayapakSarUpa vana tAkU ullaMnyakari ara samarasa jovItarAga bhAva / so hI hai ekarasa jAmeM aisA hai svabhAva jAkA aisA jo AtmAkA bhAva apanA svarUpa anubhUti-Wan + mAtra, tAkU prApta hoya hai / pheri kahe hai rathor3atAchandaH iMdrajAlamidamevamucchalatpuSkaloccalavikalpavIcibhiH / yasya visphuraNameva tatkSaNaM kRtvamasya vi tadasmi cinmahaH // 46 // Wan . pakSAtikAMtasya kiM svarUpamiti cet ? . artha-tatvavedI aisA anubhavana kare hai jo maiM cinmAtra maha tejakA puMja huuN| jAkA sphurA 5236 ra yamAna honA hI var3I bar3I puSTa uThatI caMcala je vikalparUpa laharI, tini kari uchalatA ini naya. " nike pravartanarUpa iMdrajAla, tAhI tatkAla samastanikU dUrI kare hai| Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ++ Le Le Le Le Le Le bhAvArtha-caitanyakA anubhavana aisA hai, jo yAkai hote samasta nayanikA vikalparUpa iMdrajAla " hai so tatkAla kliya jAya hai / Age pUche hai jo pAte atikAMta hai dUravartI hai tisakA kahA jA prAbhUta ' svarUpa hai // tAkA uttararUpa gAthA kahe haiM / gAthA dorahavi NayANa bhaNiyaM jANai NavaraM tu samayapaDibaddho / Na du gAyapakkhaM giNhadi kiMcivi NayapakkhaparihINo // 75 // dvayorapi napayorbhaNitaM jAnAti kevalaM tu samayaprativaddhaH / na tu nayapakSaM gRhNAti kiMcidapi nayapakSaparihInaH // 75 // Wan AtmakhyAtiH-yathA khalu bhagavAnkevalI zrutajJAnAvayayabhUtayorvyavahAranizcayanayapakSayoH vizvasAkSitayA kevalaM // para svarUpameva jAnAti na tu satatamullasitasahajavimalasakalakevalajJAnatayA nitya svayameva cihAnaghanabhUtatvAcchra tajJAnabhUmikA tikrAMtatayA samastanayapakSaparigrahadUrIbhUtatvAtkaMcanApi nayapakSaM parigRhAti tathA kila yaH zrutajJAnAvayayAbhUtayorvyavahAra- nizcayanapapakSayoH kSayopazamavijUM bhitazrutajJAnAtmakavikalpapratyudgamanepi paraparigrahapratinivRttautsukyatayA svarUpameva kevalaM jAnAti na tu kharataradRSTigRhItasunistuSanityoditacinmayasamayapratibaddhatathA tadAtve svayameva vijJApanabhUtatvAta zruta- " + zAnAtmakasamastAMtarvahirjanyarUpavikalpabhUmikAtikrAMtatayA samastanayapakSaparigrahabhUtatvAtkaMcanApi nayapakSaM parigRhNAti sa Wan .. khalu nikhilavikalpebhyaH parataraH paramAtmA jJAnAtmA pratyagjyotirAtmakhyAtirUponubhUtimAtra: smysaarH| artha-jo puruSa samaya kahiye apanA zuddhAtmA tisate pratibaddha hai AsmAkU jAne hai, so doU kA na hI nayakA kahyAkU kevala jAne hI hai / bahuri nayapakSakU kichU bhI nAhIM grahaNa kare hai| kaisA hai , vaha puruSa ? nayake pakSakari rahita hai| Wan TIkA-ihAM prathama dRSTAMta kahe haiM, jaise kevalI bhagavAn sarvajJa vItarAga samasta vastUkA // .. sAkSIbhUta hai, jJAtA draSTA hai, so zrutajJAnake avayavabhUta je vyavahAra nizcayanayake pakSarUpa doya naya kI tinikA kevala svarUpakU jAne hI hai| bahari kAhU hI nayake pakSakU nAhI grahaNa kare hai| jAtA Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ting Ting $ $ $ $ $ Wan kevalo bhagavAn niraMtara udaya svAbhAvika nirmala kevala jJAnasvabhAva hai, tAteM nitya hI svayamegA vijJAnaghanasvarUpa hai, yAhI zrutajJAnako bhUmikAteM atikrAMtapaNAkari samasta naya pakSakA parigrahate 5 dUrIvartI hai / taise hI jo mati zrutajJAnI hai so bhI zrutajJAnake avayavabhUta je vyavahAra nizcaya Wan doU naya tinikA pakSakA svarUpakU ho kevala jAne hai, jAte yAkai kSAyopazamika jJAna hai, tAkari " upaje je zrutajJAnasvarUpa vikalpa tinikA pheri upajanA hoya hai, toUpara je jJeya tinikA grahaNaprati Wan utsAhako nivRtti hai, tAkari nayanikA svarUpakA jJAtA hI hai / bahuri kAhU he nayako pakSakU nAhI grahaNa kare hai, jAte tIkSNa jJAnadRSTikari prathA jo nirmala nitya jAkA udaya aisA cinmaya samaya / Wan kahiye caitanyasvarUpa apanA zuddha AtmA, tisate yAkai pratibaddhapaNA hai, tAkari tisa svarUpake anu. bhavanake kAla svayameva kevalIko jyauM vijJAnayanarUpa bhayA hai| yAhote zrAdhAna svarUpa je samasta aMtaraMga ara bAhya jala kahiye akSarasvarUpa vikalpa tAko bhUmikAte atikAMta hai, tisapaNe kari // kevalokI jyauM samasta nayarakSakA grahagate dUrIbhUta hai| so aisA matiprasajJAnI bhI hai| so nizcayakari samasta vikarayaniteM dUravartI paramAtmA jJAnAtmA pratyagjyoti AtmakhyAtirUpa anubhUti-, mAtra samayasAra hai| " bhAvArtha-jaise kevalI bhagavAn sadA nayanikI pakSakA jJAtA draSTA hai taise hI zrutajJAnI bhI / Wan jisa kAla samasta nayapakSate rahita hoya zuddha caitanyamAtra bhAvakA anubhavana kare hai taba nayapakSakA .- jJAtA hI hai / ekanayakI sarvathA pakSa grahaNa kare to mithyAvara molyo pakSako rAga hoya / bahuri .. prayojanake vazate ekanayakU pradhAnakari grahaNa kare, to mithyAtva vinA caritranohakA pakSasU rAga rahai / ara jaba nayapakSa choDI vastusvarUpakU kevala jAne ho, taba tisa kAla zrutajJAnI bhI kevalI. kI jyoM vItarAgasArikhA hI hoya hai aisA jAnanA / isa artha * manameM dhAri tatvavedIaisA anubhava Wan kare aise artharUpa kAvya kahe haiN| $ Le Le Le Le 5 s 5 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ! + + + + svAgatAchanda: hidabhAvabharabhAvitabhAvA'bhAvabhAvaparamArthatayaikaM / baMdhapaddhatibhapAsya samasto cetaye samayasAramapAraM // 47 // pakSAtikAMta eva samayasAra ityavatiSThate / Wan artha-maiM jU hoM tatvakA jAnanevAlA so samayasAra jo paramAtmA tAhI anabhavU ii| kesA hai samayasAra ? caitanyasvabhAvakA bhara kahiye puMja, tAkari bhayA he bhAva abhAvasvarUpa jo ekaWan bhAvarUpa paramArtha tisapaNAkari eka hai| ___TIkA-paramArthakari vidhipratiSedhakA vikalpa jAmaiM nAhIM hai| bahuri pahale kahA kari 9 anubhavUI ? samasta hI jo baMdhakI paddhati kahiye paripATI, tAkU dUri krike| . bhAvArtha-paradravyake kartAkarma bhAvakari baMdhakI paripATI cAle thI, tA pahale dUrI kari "samayasArakU anubhavU hauM / bahuri kaisA hai ? apAra hai, jAke kevalajJAnAdi guNakA pAra nAhIM hai| ma Age aisA niyamakari ThaharAve hai, jo pakSa atikrAMta dUravartI hI samayasAra hai / gAyo sammaiMsaNaNANaM evaM lahaditti Navari vavadesaM / savvaNayapakkharahido bhaNido jo so samayasAro // 7 // samyagdarzanajJAnametallabhata iti kevalaM vyapadezaM / sarvanayapakSarahito bhaNito yaH sa samayasAraH // 7 // AtmakhyAtiH-ayameka eva kevalaM samyagdarzanajJAnavyapadezaM kila labhate / yaH khalbakhilanayapakSAdhugNatayA vizrAMtasamastavikalpamyApAraH sa samayasAraH / yatA prathamataH zrutajJAnAvaSTaMbhena zAnasvabhAvamAtmAnaM nizcitya tataH khalvAtma"kAlyAtaye parakhyAtihetUnakhilA evedriyAnidriyabuddhIvadhArya AtmAbhimukhIkRtamatijJAnatavaH, tathA nAnAviSapakSAlaMbanejanAnekavikalpairAkulapatIH zrutazAmaghuvIrapyavadhArya zrutajJAnatanamapyAtmAbhimukhIkurvanatyaMtamavikalpobhUtvA pragityeka svarasata + nyeonyeonyeo + + + Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaWan ja va skImavaMtamAdimadhyAMta vimuktamanAkulamekaM kevalamakhilasthApi vizvasyoparitaratamviAkhaMDapratibhAsamayamanaMtaM vijJAnadhanaM pa paramAtmAnaM samayasAraM vidannevAtyA samyagdRzyate jhAyate ca tataH samyagdarzanaM jhAlaM ca samayasAra eva / + artha-jo sarva pakSAta rahita hai so hI samayasAra aisA kayA hai bahuri yaha samayasAra hai // 1- sohI kevala samyagdarzanajJAna aisA nAmakU pAve hai yaha nAma vAhIkai hai, vastu doya nAhIM hai| jo .. " nizcayateM samasta nayapakSata bhevarUpa na kiyA jAya aisA cinmAtrabhAva, tisakari vilaya bhaye haiM Wan samasta vikalpanike vyApAra jAmaiM aisA samayasAra zuddhasvarUpa hai / so yaha hI eka kevala samya- __ jJAna aisA nAmakU pAve hai / paramArthata ekahI hai| jAte AnA prathama hI zratajJAnake avalaMbana 'kari jJAnasvabhAva AtmAkA nizcayakari, tApIche nizcayateM AtmAko pragaTa prasidhdi honeke 4 arthi parakhyAti jo AtmAte parapadArthakI khyAti kahiye pragaTa honA, tAkU kAraNa jo iMdriya 9 ara manake dvArai pravRttirUpa buddhi, tAkuM gauNa karI AtmAke sanmukha kiyA hai matijJAnakA svarUpa Wan 1. jAne aisA hoya hai / bahuri taise hI nAnAprakArake nayanike pakSa, tinikA avalaMbana karI aneka .. " vikalpanikari AkulatA upajAvatI jo zrRtajJAnakI buddhi tAkU bhI gauNa karI, ara zrutajJAna hai tAkU bhI Atmatala svarUpavirSe sammukha karatA saMtA atyaMta nirvikalparUpa hoya, ara tatkAla + hI apane nijarasahIkari vyakta pragaTa hotA Adi madhya aMtake bhedakari rahita, anAkula eka 5 kevala samasta padArthasamUha jo loka, tAke upari taratA jaiseM hoya taiseM akhaMDapratibhAsamaya ke + avinAzI anaMtavijJAnadhana svabhAvarUpa paramAtmA jo samayasAra, tAhI anubhavatA saMtA samyakA kAra dekhiye hai zraddhiye hai, samyakprakAra jAniye hai / tAteM yaha hI samyagdarzana hai, yaha hI samyaWan gjJAna hai aiseM yaha hI samayasAra hai| mara bhAvArtha-AtmAkU pahale AgamajJAnateM jJAnasvarUpa nizcayakari, pIche iMdriyabuddhirUpa matijJAnakU bhI jJAnamAtrahImaiM milAya, zrutajJAnarUpa nayanika vikalpa mITi, ara zrutajJAnakU bhI nirvikalpa Wan 5 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM5555 1 + 4. kari eka jJAnamAtra akhaMDa pratibhAsakA anubhavana krnaa| yaha hI samyagdarzana samyagjJAna nAma / "pAve hai kichu nyArA hI hai nAhIM / aba yAhI arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| zAlavikrIDitacchandaH / AkrAmannavikalyabhAvamacalaM pakSairnayAnAM vinA sAro yaH samayasya bhAti nimRtairAsyAdhamAnaH svayaM / / vijJAna karasaH sa eSa bhagavAnpuNyaH purANaH pumAn jJAnaM darzanamapyayaM kimathayA patkicanakopyayaM // 48 // ___ artha-jo nayanikA pakSavinA nirvikalpabhAvakU prApta hotA, nizcala jaise hoya taiseM samaya kahiye Agama athavA AtmA, tAkA sAra hai so sAbha hai / so kaisA hai ? je nizcitapuruSa haiM tini // kari svayaM AsvAdyamAna hai, tinine anubhavateM jANi liyA hai / so hI yaha bhagavAn vijJAna hI "hai ekarasa jAkA aisA hai, so pavitra purANapuruSa hai, yAkU jJAna kahau athavA darzana kaho athavA . Wan kicha aura nAmakara kaho, jo kachu hai so yaha eka hI hai, nAnA nAma kahAve hai| aba kahe haiM, ... jo yaha AtmA jJAnate cyuta bhayA thA so jJAnahIlU Aya mile hai| ___ zArdUlavikrIDitacchandaH duraM bhUrivijayajAnagahane bhrAmyanijIpAccyuto dUrAdeva vivekanimnagamanAnnIto nijIyaM balAt / vijJAna zAsana karInAmAtmanamAramA haran Atmanyeva sadA gatAnugatAmAyAtyayaM toyavat // 46 // artha-yaha AtmA apane vijJAnayana svabhAvate cyuta bhayA saMtA, pracura vikalpanike jAlake - gahanavanameM atizayakari bhramaNa kare thA, tisa bhramatekU vivekarUpa nIce mArgake gamanakari jalakI Wan jyauM apanA vijJAnayana svabhAvavirSe dUrateM ANi milAyA / kaisA hai ? je vijJAnakA rasa hI ke eka ... rasIle haiM, tinikU eka vijJAnarasa svarUpa hI hai| so aisA AtmA apane mAtmasvabhAva hI Apa hI vi sameTatA saMtA jaise bAyA gayA thA, taise hI apane svabhAvavirSe Aya prApta hoya hai|' / bhAvArtha-ihAM jalakA dRSTAMta hai / jaise jala hai so jalake nivAsameMsa koI mArgakari pAca nimarai so vanameM aneka jAyagA bhrame, pheri koI nIcA mArgakari jyau~kA tyauM apanA jalake 9 + + Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 Wan Wan nivAsa meM Aya mileM / taiseM AtmA bhI aneka vikalpanike mArgakari svabhAvateM cyuta bhayA bhUmaNa karatA saMtA koI viveka bhedajJAnarUpa nIcA mArgakari Apa hI ApakUM khecatA saMtA, apane svabhAva prA vijJAnaghana varSe Aya mile hai / aba kartA karma adhikArakUM pUrNa kiyA hai, so kartA karmakA saMkSepa arthake kalazarUpa zloka kahe haiN| phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha anuSTa chandaH Wan vikalpakaH paraM kartA vikalpaH karma kel| na tu kartR karmatvaM savikalpasya nazyati ||40|| Wan Wan artha - vikalpa karanevAlA tau kevala karttA hai / bahuri vikalpa hai so kevala karma hai| anya kichU pha kartA karma nAhIM hai / yAteM jo vikalpasahita hai, tAkA kartA karmapaNA kadAcit bhI naSTa nAhIM ho hai / Wan bhAvArtha- jahAM tAMI vikalpabhAva hai, tahAM tAMI kartAkarmabhAva hai| jisa kAla vikalpakA Wan abhAva hoya, tisa kAla kartAkarmabhAvakA bhI abhAva hoya hai / aba kahe haiM, jo kare hai so kare hI hai, jAne hai so jAne hI hai| Wan Wan 5 jo kare, haiM, so kachU hI nAhIM jAne hai / ara jo jAne hai, so kachU hI nAhIM kare hai / bhAvArtha-kartA hai so jJAtA nAhIM, ara jJAtA hai so kartA nAhIM / aba kahe haiM, aise hI karane rUpa kripA ara jAnanerUpa kriyA doU bhinna haiM / Wan Wan Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha rathoddhatAchandaH yaH karoti sa karoti kevalaM yastu veti sa tu veti kevalam / yaH karoti na hi veti sa kvacit yastu vetti na karoti sa kvacit // 51 // artha- jo kare hai, so kevala kare hI hai| bahuri jo jAne hai, so kevala jAne hI hai / bahuri indavajrA chandaH iptiH karotau na hi bhAsate'ntaH jJazau karotizca na bhAsate'ntaH / zatiH karotizca to vibhinne jJAtA na karteti tataH sthitaM ca // 52 // 24 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 artha - jAnarUpa kriyA hai, so tau karanerUpa kriyAviSai aMtaraMga nAhI bhAte hai / bahuri karanerUpa kiyA hai, so jAnanerUpa kriyAviSai aMtaraMga nAhI bhAte hai / tAteM jJapti kiyA ara karoti kriyA doU bhinna haiM / tAteM yaha ThaharI jo jJAtA hai so kartA nAhIM hai / 5 prAmukha 1 bhAvArtha-- jisa kAla aise pariName hai, jo maiM paradravyakUM karUM hauM, tisa kAla tau tisa pari- Wan mana kriyAkA kartA hI hai / bahuri jisa kAla aise pariName hai, jo maiM paradravyakUM jAnU hau, tisa kAla jAnana kriyArUpa jJAtA hI hai / ihAM koI pUche hai, aviratasamyagdRSTi Adike jeteM 5 cAritramohakA udaya hai, teteM kaSAyarUpa pariName hai| tahAM kartA kahiye ki nAhI ? tAkA samAdhAna -- jo avirata samyagdRSTyAdike zraddhAna jJAnamaya paradravyake svAmIpaNArUpa kartApaNAkA ka - abhiprAya nAhIM, ara kaSAyarUpa pariNamana hai so udayakI barajorIsR hai, tAkA yaha jJAtA hai / tAteM ajJAnasaMbaMdhI kartApaNA yAkai nAhIM hai / ara nimittakI barajorIkA pariNamanakA phala kiMcit hoya hai| so saMsArakA kAraNa nAhIM hai / jaiseM vRkSakI jaDa kaTe pIche kiMcitkAla rahe yA na rahe taiseM hai / pheri dRDha kare haiN| Wan 7 7 r zArdUlavikrIDitacchandaH kartA karmaNi nAsti nAsti niyataM karmApi tatkartari dvandva vipratiSidhyate yadi tadA kA kartRkarmasthitiH / jJAtA jJAtari karma karmaNi sadA vyakteti vastusthitirnepadhye vata nAnaTIti rabhasA mohastathApyeSa kim // 53 // athavA nAnATya vAM tathApi - phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan artha-kartA hai so tau karmaviSai nizcayakari nAhIM hai / bahuri karma hai so bhI kartAvi nizcayakari nAhIM hai / aiseM doU hI paraspara vizeSakara pratiSedhaye, saba kartAkarmakI kahA sthiti hoya ? nAhI hoya / taba vastukI maryAdA pragaTa vyaktarUpa yaha ThaharI, jo jJAtA tau savA 7 jJAnaviSai hI hai| ara karma hai so sadA karmaviSai hI hai / lauU yaha moha ajJAna hai, so nepathya- phra viSe kaiseM nAce hai ? so yaha bar3A kheda hai / nepathya kahiye zAMta lalita udAca dhIra ini cyAri 243 7 Wan Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 Wan AbharaNani sahita jo yaha tattvanikA nRtya, tAvirSe yaha moha kaise nAce hai ? kartAkarmabhAva ta / nepathyasvarUpa nRtyakA AbhUSaNa nAhIM, aise khedasahita vacana AcArya ne kahA hai| . bhAvArtha-karma to pudgala hai, tAkA kartA jIvakU kahiye, tau tini doUnikau tau vaDA bheda hai, jIva to pudgalameM nAhIM ara pudgala jIvameM nAhIM taba inike kartRkarmabhAva kaisA bane ? ' " tAtai jIva tau jJAtA hai, so jJAtA hI hai, pudgalakA kartA nAhIM / bahuri pudgalakarma hai so karma hI hai| tahAM AcArya khaMdakAre kayA hai-jo aiseM pragaTa bhinnadravya hai, tauU ajJAnIkA e moha : " kaise nAce hai ? jo maiM to kartA hUM ara yaha pudgala merA karma hai, yaha baDA ajJAna hai / pheri kahe Wan haiM, jo aise moha nAce hai, to nAco, vastusvarUpa to jaisA hai taisA hI tiSThe hai| ___ mandAkrAMtAchandaH kartA kA bhavati na yathA karma karmApi naiva jJAnaM jJAnaM bhavati ca yathA pudgalaH pudgalo'pi / jJAnajyotirjalitamacalaM vyaktamantastathoccainizcicchaktInAM nikarabharato'tyantamambhIrametat // 54|| iti jIvAjIyau kata, karmaveSavimuktI nikraaNtii| iti samayasAracyAkhyAyAmAtmakhyAtau dvitIyo'kaH / ___artha-yaha jJAnajyoti hai so aMtaraMgavirSe atizayakari apanI caitanyazaktIke samUhake bhArateM // " atyaMta gaMbhIra, jAkA thAha nAhI, so aise nizcala vyaktarUpa pragaTa bhyaa| jaise ajJAnavirSe AtmA kartA thA, so to aba kartA na hoya, ara yAke ajJAnateM pudgalakarmarUpa hoya thA, so aba karmarUpa na hoya, bahuri jaiseM jJAna to jJAnarUpa hI hoya ara pudgala hai so pudgalarUpa hI rahai, aise pragaTa bhyaa| / bhAvArtha- ArasA jJAnI hoya taba jJAna to jJAnarUpa hI pariNAme, pudagalakarmakA kA na bane, ra bahuri pudgala hai so pudgalarUpa ho rahe, karmarUpa na pariName, aiseM AtmAkai jJAna yathArtha bhaye doU * ke pariNAmake nimitanaimittikabhAva nAhI hoya hai, aisA samyagdRSTIkai jJAna hoya hai| aise 1 5 55 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + jIva ara ajIva doU kartA karmake veSakari eka hoya nRtyake akhADe meM praveza kiyA thA, so .. samyagdRSTIkA jJAna yathArtha dekhanevAlA hai, so doU nyAre nyAre lakSaNate doya jAni lIye, taba veSa dUri karI, raMgabhUmiteM bAhya nIsarI gaye / bahurUpokA veSakA yaha hI pravartana hai jo dekhne-|| vAlA jete pahicAne nAhI, tete cesA kiyA kareM, ara yathArtha pahicAni le taba nijarUpa pragaTa / kari ceSTA na karatA baiThi rahai, taiseM jAnanA / aiseM kartAkarma nAmA dUsarA adhikAra pUrNa bhyaa| ma ___ savaiyA teIsA jIva anAdi ajJAna vasAya vikAra upAya varNa karatA sau, tAkAra baMdhana Ana taNU phala le sukha duHkha bhavAzramavAso / jJAna bhaye karatA na vaNe taba kaMdha na hoSa sulai parapAso, Atamamohi sadA suvilAsa ko sika pAya rahai niti thAso // 1 // yAkI gAthA 76 / kalasA 54 / ara pahilA adhikArakI gAthA 68 / phalasA 45 / saba mili gAthA tau 144 bhaI ara kalasA 16 bhaye / aiseM isa samayasAragraMthakI AramakhyAtinAmA TIkAkI vacanikASirSe dUsarA kartAkarmanAmA adhikAra pUrNa bhayA // 2 // + + Le Le Le Le $ $ $$ $$$ $ + + + + atha punnypaapaadhikaarH| dohA-puNya pApa doU karama baMdharUpa dura mAni / zuddha AtmA jina lajho namU carana hita jAni // 1 // // AtmakhyAtiH-athaikameva karma dvipAtrIbhUya puNyapAparUpeNa pravizati-- aba TIkAkArake vacana haiM / tahAM karma eka hI prakAra hai, so doSa jo puNyapAparUpa tinikari / praveza kare hai| jaiseM nRtyake akhADe maiM eka hI puruSa apane zeSa rUpa dikhAya nAce, sA5 sthA + + ! Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para $ $ Ting Ting Ting Ting Ting Ting .. jJAnI pahicAne, taba eka hI jAne / taiseM samyagdRSTIkA jJAna yathArtha hai so yadyapi karma eka hI hai, / so puNyapApa bhedakari doya prakAra rUpa kari nAce hai, tAkU ekarUpa pahicAni le / tisa jJAnakI 5 mahimArUpa isa adhikArake Adivi kAvya kahe haiN| drutavilambivacchandaH // tadatha karma zubhAzubhabhedato dvitayatAM gatamaikyamupAnayan / glapitanirbharamoharajA ayaM svayAdetyavabodhasughAplavaH // 1 // .. artha-atha kahiye kartAkarma adhikArake anaMtara, yaha pratyakSa anubhavagocara samyagjJAnarUpa + caMdramA hai, so svayaM ApaApa udayakU prAta hoya hai / kaisA hai ? tat kahiye so prasiddha karma hai 4 ra so karma sAmAnyakAra eka hI prakAra hai / so zubha ara azubhake bhedateM doyarUpapaNAkU prApta " bhayA hai / tAkU ekapaNAkU prApta karatA saMtA, udaya hoya hai| 4 bhAvArtha-ajJAnateM eka karma doya prakAra dekhai thA, so jJAna eka prakAra dikhAya diyaa| bahuri kaisA hai jJAna ? darI kiyA hai atizayarUpa mohamaya raja jAne / bhAvArtha-jJAnavirSe mohurUpa raja lAgi rahA thA, so dUrI kiyA, taba yathArtha jJAna bhyaa| jaise caMdramAkai bAdalA tathA pAlA kA paTala ADA Avai, taba yathArthaprakAza hoya nAhI, AvaraNa dUrI bhaye yathArtha prakAse, taiseM / Wan jAnanA / Arge puNyapApakA svarUpakA dRSTAMtarUpa kAvya kahe haiN| mandAkrAntAchandaH eko dAnyajati madirA brAhmaNatvAbhimAnAdanyaH zUdraH svayamahamiti snAti nityaM tava / dvAvayeto yugapadudarAnnirgatau zUdrikAyAH zUdrau sAkSAdaya ca carato jAtibhedabhrameNa // 2 // artha- kAhU zUdrI strIke udarateM yugapat eka hI kAla doya putra nisare janme, tinimeM ekaWan + tau brAhmaNake ghara palyA, tAke brAhmaNapanAkA abhimAna bhayA, jo meM brAhmaNa hauM so tisa abhi-|| mAnateM madirAkU dUrIhI choDe hai, sparza bhI nAhIM hai| bahuri dUjA zUdahIke ghara rahyo, so meM + Apa zUdra hauM aise mAni tisa madirAkari nitya sauca kare hai, zuci mAne hai so yAkA paramA +5 5 +++++ / .. . la Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ; 55 5 55 + vicAriye taba doU hI zUdrIke putra haiM, jAte doU hI zUdrIke udarateM janme haiM, so sAkSAt zUdra / paWan haiN| te jAti bhedake bhramakari pravarte haiM, AcaraNa kare haiM / aiseM puNyapApa karma jAnane, vibhAvapariNa-9 tIte upace, doU hI nahalA haiM, pratidakavi dona TIne haiM, paramA dRSTi karma eka hI jAne haiN| 1 Age zubhAzubha karma ke svabhAvakA varNana kahe haiM / gAthA--- kammamasuhaM kusIlaM suhakammaM cAvi jANa suhsiilN| kiha taM hodi susIlaM jaM saMsAraM pavesedi // 1 // karmAzubhaM kuzIlaM zubhakarma cApi jAnIta sudhIlaM / kathaM tad bhavati suzIlaM yatsaMsAraM pravezayati // 1 // AtmakhyAti:-zubhAzubhajIvapariNAmanimittatve sati kAraNabhedAt zubhAzubhapudgalapariNAmamayanve sati svabhAvabhedAt zumAzubhaphalapAkatve satyanubhavabhedAt zubhAzubhamokSagaMdhamArgAzritatve satyAzrayabhedAt caikamapi karma kiMcicchubhaM - Wan kiMcidazubhamiti keSAMcitkila pakSaH, sa tu pratiSakSaH / tathAhi zubho'zubho vA jIvapariNAmaH kevalAjJAnatvAdekasta- 4 dekatve sati kAraNa dAt ekaM karma / zubho zubho vA pudgalapariNAmaH kevalapudgalamayatvAdekastadekatve sati svabhAvAWan bhaMdAdekaM karma / zubho'zubho vA phalapAkaH kevalapudgalamayatvAdekastadekarave satyanubhavAbhedAdekaM karmaH / zubhAzubhau mokSa baMdhamAgau tu pratyekaM kevalajIvaSudgalamayatvAdaneko tadanekatve satyapi kevalapudgalamayabaMdhamArgAzritatvenAzrayAbhedAdeka ke krm| ___ artha-azubhakarma tau kuzIla hai, pApasvabhAva hai, burA hai / bahuri zubhakarma hai so suzIla hai, + puNyasvabhAva hai, bhalA hai / aiseM jagat jAne hai / tahAM paramArthadRSTi kahe haiM, jo karma tau zubha hoU, ra tathA azubha hoU, prANIkU saMsArameM praveza karAve hai so suzIla kaise hoya ? nAhIM hoy| " TIkA keIkanikA aisA pakSa hai, karma eka hai tau zubha azubhake bhedateM doya bhedarUpa hai / jAteM // 24 + zubha ara azubha je jokke pariNAma te jAkU nimitta haiM tisa paNekari kAraNake bhedateM bheda hai| Ya Ya % 55 5Wan Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan Wan samaya Le Le Le Le Le Le Le s s s s Jiao bahuri zubha ara azubha je pudgala ke pariNAma, tinimaya hote sate, svabhAvake bhevateM bheda hai / bahuri.. karmakA phala jo zubha ra azubha, tisakA pAka jo rasa, tisaphNAkU hote, anubhava kahiye svAdakA bhedateM bheda hai| vahari zubha ara azubha jo mohakA ara baMdhakA mArga, tAka AzritapaNA hote,.. AzrayakA bhedateM bheda hai| aise ini cAra hetUnita kichu koI karma zubha hai, koI karma azubha hai| aisA koIkA pakSa hai, so sapratipakSa hai-yAkA niSedha karanevAlA dUsarA pakSa hai so hI kahe hai| jo zubha athavA azubha jIvakA pariNAma hai, so kevala ajJAnamayapaNAte eka hI hai, tAkU eka hote kAraNakA abheda hai, tAta kAraNakA abhedase karma eka hI hai| bahuri zubha athavA azubha pudgalakA pariNAma hai so kevala pudgalamaya hai / tAteM eka hI hai| tAke eka hote svabhAvakA abhedateM bhI karma eka hI hai| bahuri zubha athavA azubha jo karmakA phalakA rasa, so kevala pudgalamaya hI hai| tAke eka hAte anubhava kahiye AsvAdake abhedateM bhI karma eka hI hai|... bahuri zubha athavA azubha mokSakA ara baMdhakA mArga e doU nyAre haiN| kevala jIvamaya tauka mokSakA mArga hai ara kevala budgalamaya baMdhakA mArga hai, te aneka haiM eka nAhIM haiN| tinikU eka .. na hote bhI kevala pudgalamaya jo baMdhamArga tAkA AzritapaNAkari AzrayakA abhedateM karma 5555 bhAvArtha-karmake virSe zubha azubhakA bhedakI pakSa cAra hetuteM khii| tahAM zubhakA hetu to jIvakA zubhapariNAma hai, so arahaMtAdivirSe bhaktokA anurAga, bahuri jIvanivirSe anukaMpApari-5 NAma, bahuri maMdakaSAyateM cittakI ujjvalatA ityAdi haiM / bahuri azubhakU jIvake azubhapariNAma - tIvra krodhAdika azubhalezyA, nirdayapaNA, viSayAsaktapaNA, devaguru Adi pUjyapuruSanita vinyruup| na pravartanA ityAdika haiM / tAteM ini hetRnike bhedateM karma zubhAzubharUpa doya prakAra hai| bahuri zubha azubha pudgalake pariNAmakA bhedate svabhAvakA bheda hai / zubha tau dravyakarma to sAtAvedanIya zubha Ayu zubhanAma zubhagotra e haiN| ara azubha cArI ghAtiyA ara asAtAvedanIya, azUbha Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan phra prAbhR Wan 5 Ayu azubhanAma, azubhagotra e haiM / bahuri inike udayateM prANIkUM iSTa aniSTa bhalI burI sAmagrI mile so hai, so e pudgala ke svabhAva haiM, so inikA bhedateM karmaviSai svabhAvakA bheda hai ara zubha azubha anubhavakA bhedateM bheda hai / zubhakA anubhava tau sukharUpa svAda hai ara azubhakA 5 duHkharUpa svAda hai / bahuri zubhAzubha AzrayakA bhedateM bheda hai / zubhakA to Azraya mokSamArga hai a azubhakA AdhA hai aisA to pakSa hai| aba thAkA niSedhapakSa kahe haiN| jo zubha 5 ara azubha doU jIvake pariNAma ajJAnamaya haiM, tAteM doUkA eka ajJAna hI hetu hai / tAteM Wan hetUkA bheda karma meM bheda nAhIM hai / bahuri zubha azubha doU pudgala ke pariNAma haiN| tAteM pudgala - ka pariNAmarUpa svabhAva bhI doUkA eka hI hai, tAteM svabhAvakA abhedateM bhI karma eka hI hai| 5 bahuri zubhAzubha phala sukhaduHkharUpa svAda bhI pudgalamaya hI hai, tAteM svAdakA abhedateM bhI karma eka hI hai / bahuri zubha azubha mokSadhamArga kahe, te mokSamArga tau kevala eka jIvahIkA pariNAma hai 5 ara baMdhamArga kevala eka pudgalahIkA pariNAma hai, Azraya nyAre nyAre haiM, tAteM baMdhamArgake Azra teM bhI karma eka hI haiM / aiseM ihAM karmake zubhAzubha bhedakA pakSakUM gauNa kari niSedha kiyA, jAteM ihAM abhedapakSa pradhAna hai, so abhedapakSa kari dekhiye taba karma eka hI hai, doya nAhIM hai phra 5 aba isa artha ke kalazarUpa kAvya kahe haiM / phra upajAticchandaH Wan Wan hetusvabhAvAnubhavAcA sadApyamedAnnahi karmabhedaH / Wan tadcandhamArgAzritamekamiSTaM svayaM samastaM khalu bandhahetuH ||3|| phra athobhayaM karmAvizeSeNa baMdhahetu sAdhayati Wan phra artha- hetu svabhAva anubhava Azraya ini cyArInike sadA hI abhedateM karmaviSai bheda nAhIM hai / tAteM baMdhaka mArga Azraya kari karma eka hI iSTa kiyA hai, mAnyA hai / jAteM zubharUpa tathA phaphaphaphaphaphaphapha Wan LE 24 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " azubharUpa doU ho Apa svayaM nizcayateM baMdha hIkA kAraNa haiM / Age zubha azubha doU ho karma Wan avizeSa kari baMdhakA kAraNa sAdhe haiM / gAthAka sauvariNayami NiyalaM baMdhadi kAlAyasaM ca jaha purisN| baMdhadi evaM jIvaM suhamasuhaM vA kadaM kammaM // 2 // sauvarNikamapi nigalaM badhnAti kAlAyasamapi ca yathA puruSaM / vanAtyevaM jIvaM zubhamazubhaM vA kRtaM karma // 2 // .AtmarUyAtiH-zubhamazubhaM ca karmavizeSaNaiva puruSaM badhnAti baMdhatvAvizeSAda kaMcanakAlAyasanigalavat ayobhayaM karma pratiSedhayati artha-jaise suvarNakI beDI puruSakU bAdhe hai ara lohekI beDI bhI purupakU bAMdhe hai, taiseM zubha 5 tathA azubha kiye huye karma hai so jIvakU bAMdhe hI hai| TIkA-zubha ara azubha karma hai so avizeSa kari puruSa jo AtmA tAkU bAMdhe hI hai, jAteM - doU baMdhapaNA kari vizeSa rahita haiN| jaise suvarNakI veDI ara lohakI beDImeM baMdha apekSA bheda // nAhIM / tesai karmameM bhI baMdha apekSA bheda nAhIM hai| Agai zubha azubha je doU karma tinikU niSedhe + haiN| gAthA + + tahamAdu kusIlehiya rAyaM mAkAhi mAva saMsaggaM / sAdhINo hi viNAso kusIlasaMsaggarAyeNa // 3 // tasmAttu kuzIrAgaM mA kuru mA kA sNsrg| svAdhIno hi vinAzaH kuzIlasaMsargarAgAbhyAm // 3 // AtmarUyAti:-kuzIlazubhAzubhakarmamyAM saha rAgasaMsagauM pratipiDau baMdhahetutvAt kuzIlamanoramA'manoramakareNukuTTi- kA + nIrAgasaMsargavat / athobhayaM karma pratiSedhyaM svayaM dRSTAMtena samarthapate-- ramA - Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ma artha-bho munijana ho, pUrvokta zubha azubha karma haiM te kuzIla haiM, niMdya svabhAva haiN| tAte ... simi voU zIlani rAga zrIti mati karo athavA tinikA saMsarga bhI mati kro| jAte / OM kuzIlake saMsargata ara rAgate apanA svAdhInakA hI vinAza hai, ApakA ghAta Apa hIteM hoya hai| jamA TIkA-kuzIla je zubha azubha karma tini kari sahita rAga ara saMsarga doU pratiSedhe haiN|" jAte ye doU hI karmabaMdhake kAraNa haiM / jaise kuzIla jo manako ramAknevAlI ara manako nAhIM // + rabhAvanevAlI hathanIrUpI kuTanI, tAkA rAga ara saMsarga karanevAlA hastIkA svAdhIna vinAza hoya . hai, tesaiM svAdhIna vinAza hai| Age doU karmakA pratiSedha* Apa dRSTAMta kari hada kare haiN| gAthA jahaNAma kovi puriso kucchiyasIlaM jaNaM viyaannittaa| vajedi teNa samayaM saMsaggaM rAyakaraNaM ca // 4 // emeva kammayapaDI sIlasahAvaM hi kucchidaM NAdu / vajti pariharaMti ya te saMsaggaM sahAvaradA // 5 // yathA nAma kazcitpuruSaH kutsitazIlaM jaNaM vijJAya / varjayati tena samakaM saMsarga rAgakaraNaM ca // 4 // evameva karmaprakRtizIlasvabhAvaM ca kutsitaM jJAtvA / varjayaMti pariharati ca tatsaMsarga svabhAvaratAH // 5 // mAtmakhyAti:-pathA khalu kuzalaH kazciddhanahastI svasya saMdhAya upasarpantIM caTulamukhIM manoramAmamanoramAM vA kre|| + NukuhinI tasvataH kutsitazIlA vijJAya tyA saha rAgasaMsagau pratirodhayati / tathA kilAtmA rAgo zAnI svasya baMdhAya upasarpatI manoramAmamanoramAM vA sarvAmapi karmaprakRti tasvataH kutsitazIlA vicAya tayA saha rAgasaMsamau prtissedhpti| " ma ayomayakarmahetu pratidhyaM cAgamena sAdhayati artha-jaise koI puruSa kutsita kahiye niMdaneyogya burA jAkA svabhAva aisA kAI loka + Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta 555555555 " jAni, tisakI sAthI saMsarga karanA ara rAga karanA varga hai, aise hI karmaprakRtIkA zIlasvabhAva / // kRtsita niMdane yogya khoTA jAni, tAkA saMsarga varSe hai, choDe hai ara tAkA rAga choDe haiN| apane svabhAvamaiM rata hoya haiM, svabhAvamaiM lIna hoya haiN| TIkA-jaise koI pravINa vanakA hastI Apake baMdhake arthI samIpavartatI caMcala mukhakU lIlA-' rUpa karatI manako ramAvanevAlI sundara tathA asundara je hathaNIrUpI kuTinI tAkU kutsitazIla .. burI jANi, tisa kari sahita rAga ara saMsarga samIpa jAnA, doU pratiSedhe hai, nAhIM kare hai|| taise hI AtmA rAga rahita jJAnI bhayA saMtA apane baMdhake arthI samIpa udaya AvatI manoramA para amanoramA kahiye zubharUpa tathA azubharUpa jo samasta hI karmaprakRti, tAhI paramArthata kutsitazIla kahiye burI jANi, tisa kari sahita rAga ara saMsarga pratiSedhe hai|| bhAvArtha-jaiseM hastIkai pakaDanekU kapaTakI hathiNI dikhAve taba hastI kAmAMdha bhayA tisasU rAga saMsarga kari khaMdakameM paDI parAdhIna hoya, dukha bhogave ara pravINa hastI hoya to tAsU rAgA - saMsarga na kare / taiseM karmaprakRtIkU bhalI jANi ajJAnI tAsU rAga karai saMsarga karai, taba baMdhameM par3I saMsArake duHkha bhogave, jJAnI hoya so tAsUsaMsarga rAga nAhIM kare / AgeM zubha azubha doU kama haiM te baMdhake kAraNa haiM ara pratiSedhane yogya haiM yaha Agama kari sAdhe haiM / gAthA-- ratto baMdhadi kammaM muMcadi jIvo viraagsNpnnnno| eso jiNovadeso tahamA kammesu mArajja // 6 // rakto badhnAti karma mucyate jIvo virAgasampannaH / eSa jinopadezaH tasmAt karmasu mArajyasva // 6 // AtmakhyAtiH--yaH khalu rakto'vazyameva karma banIyAt virakta eva mucyetetyayamAgamaH sa sAmAnyena raktattvanimicatvAcchumamazubhamubhayakarmAvizeSeNa baMdhahetuM sAdhayati tadubhayamapi karmapratiSedhayati / +++++ Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - rAgI jIva hai so tau karmakUM bAMdhe hai, bahuri vairAgyakUM prApta hai so jIva karmasU chUTe hai, yahU jinabhagavAnakA upadeza hai / tAtaiM bho bhavyajIva ! tU karmaniviSe rAga prIti mati karau, rAgI mati hohU / 5 svAgatAchandaH karma sarvamapi sarvasAdhanamuzantya vizeSAt / tena sarvamapi tatpratiSiddhaM jJAnameva vihitaM zivahetuH || 4 || TIkA - jo rAgI hai so avazya kartakUM bAMdhe hI hai / bahuri virakta hai so hI karmateM chUTe hai| aisA yaha AgamakA vacana haiM / so yaha vacana hai so sAmAnya kari karma rAgIpaNAkA nimittapaNA ka kari zubha tathA azubha e doU haiM, tinikkU avizeSa kari baMdhakA kAraNa sAve hai, tAteM tini doU hI karma nikU niSedhe hai / isa arthakA kalazarUpa kAvya hai / cu ka ka artha - sarvajJadeya haiM, te sarva hI karma, zubha tathA azubhakUM avizeSateM baMdhakA kAraNa kahe haiM, tisa 5 kAraNa ra sarvahI karma pratiSedhyA hai / mokSakA kAraNa tau eka jJAna hIkUM kayA hai / aba kI kahe haiM, jo karma sarva hI pratiSedhyA hai, tau muni haiM te kauna ke zaraNa Azraya munipada pAleMge ? yAke nirvAha kAvya kahe haiM / ka 5 5 phaphaphaphaphaphaphaphapha zimba riNIchandaH niSiddhe sarvasmin sukRtadurite karmaNi kila pravRttaM neka na khalu munayaH saMtyazaraNAH / tadA jJAne jJAnaM praticaritameSAM hi zaraNaM svayaM vindantyete paramamamRtaM tatra niratAH || 5 || atha jJAnahetu sAdhayati - 5 prAmRta Wan Shikh Wan artha- sukRtaM kahiye zubha AcaraNarUpa karma, bahuri durita kahiye azubha AcaraNarUpa karma, aisA sarva hI karmakA niSedha karate saMte, bahuri naiSkamrya kahiye karma rahita nivRtti avasthAkUM pravartate saMte 25 1 muni haiM te azaraNa nAhIM haiM / ihAM aisI nAhIM AzaMkA karanI jo e munipada kAheke Azraya Wan Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paaleNge| jisa kAla nivRtti avasthA pravRtte, tisa kAla ini muninike jJAnaviSe jJAnahIkU AcaraNA yaha zaraNa hai| te muni tisa jJAnavirSe lIna bhaye saMte parama utkRSTa amRtakU Apa svayaM bhogave haiN| bhAvArtha--sarva karmakA tyAga bhaye jJAnakA baDA zaraNa hai / tisa jJAnameM lona bhaye sarva AkulatA rahita paramAnaMdakA bhoganA hoya hai, yAkA svAda jJAnI hI jAne hai / ajJAnI kaSAyI jIva karmahIkU sarvasva joni tAmeM lIna hai, jJAnAnaMdakA svAda nAhIM jAne hai| Age jJAnakU mokSakA kAraNa sAdhe haiM / gAthA paramaTTo khalu samao suddho jo kevalI muNI paannii| tahamiTido samAde muNita pAnati zivANaM // 7 // paramArthaH khalu samayaH zuddho yaH kevalI munirjJAnI / tasmin sthitAH svabhAve muniyaH prApnuvaMti nirvANaM // 7 // AtmakhyAtiH-zAnaM mokSahetuH, jJAnasya zubhAzubhakarma gorabaMyanutte sati mokSahetutvasya tathopapattaH tanu sakalakarmAdijAtyaMtaraviviktavijAtimAtraH paramArtha Atmeti yAvat sa tu yugAdekobhAvapravRttajJAnagamanatayA samayaH / sakalanayapakSAsakINekajJAnatayA zuddhaH / kevala cinmAtravastutayA kevalI / mananamAtrabhAvamAtratayA muniH svayamevajJAnatayA jnyaanii| svasya bhavanamAtratayA svasvabhAvaH svatazcito bhavanamAtratA sahAvo veti zabdabhede'pi na ca vstumedH| aba zAnaM vidhyApayati artha-nizcaya kari paramArtharUpa samaya kahiye jIvanAmA pakSakA yaha svarUpa hai, jo zuddha hai, kevalI hai, muni hai, jJAnI hai e jAke nAma hai| tila svabhAvavive je muni tiSThe he te muni nirvA. jara Na prApta hoya haiN| TIkA jJAna hI mokSakA hetu kahiye kAraNa hai, jAte ajJAna zubha azubha karmarUpa hai, tAke 5 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha baMdhakA kAraNapaNA hoteM saMteM mokSakA kAraNapaNAkI taisIhi upapatti hai, mokSakA hetupaNA jJAna 5 hIke bane hai| so yaha jJAna hai so hI paramArtha hai, AtmA hai aisA kahiye hai, jAteM samasta karmakuM Adi lekara anya padArthaniteM mitra jAtyaMtara cijJAtimAtra hai / so hI paramArtha svarUpa AtmA hai, prAsU jAtiteM bhinna hai / to yahI samaya kahiye / jAte samaya zabdakA aisA artha pUrve kA hai- phra Wan sam aisA to upasarga hai, tAkA artha to ekekAla ekarUpa pravartanA hai, bahuri aba aisA zabdakA artha jJAna bhI hai, ara gamana bhI so doU kiyArUpa ekai kAla hoya pravarte, tAkUM samaya kahiye | 5 Wan so aisA pravartana jIva nAma padArthakA hai, so hI AtmA hai| bahuri tisa hIkUM zuddha aisA nAma kahiye, jAteM samasta dharma tathA dharmo grahaNa karanevAle je naya tinakA pakSa tiniteM asaMkIrNa pha Wan pha kahiye mile nAhIM, nyArA hI eka jJAnapaNA hai, yaha asAdhAraNa dharma hai so anyadharmanita nyArA hI prakAzarUpa hai, anyateM na mile, so ekakUM zuddha kahiye / bahuri yAhIkuM kevalI kahiye, jAteM kevala Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha caitanyamAtra vastupaNA yA hai, kevalazabdakA artha eka hai| bahuri yAhIkU' muni kahiye, jAteM phra eka mananamAtra kahiye jJAnamAtra tisabhAvamAtra yaha hai, tisavaNAkara muni bhI yaha hI hai / bahuri Apa Wan svayameva jJAnI hai ho, tisapaNAkari jJAnI bhI yAkU kahiye hai| bahuri apanA jo jJAnasvarUpa, pha Wan tAkA bhavana kahiye honA sattArUpa pravartanA, tisapaNAkari svabhAva bhI yAkUM kahiye / tathA apanA cetanAkA Wan kahiye satArU honA, tAkari sadbhAva aisA bhI yAhIkA nAma hai| aise 5 zabdanike bheda nAma bheda hoteM bhI vastu bheda nAhIM hai / Wan bhAvArtha-mokSakA apAdAna tau AtmA hI hai, so AtmAkA paramArthakari jJAna svabhAva hai, Wan so jJAna hai so AtmA hI hai, tathA AtmA hai so jJAna hI hai / tAteM jJAnahIkUM mokSakA kAraNa 245 5 kahanA yukta hai / Age, koI jAnemA kI, vAhya tapazcaraNAdi kare hai, so hI jJAna hai, tAkUM jJAna- 5: kI vidhi batAye haiM / gAthA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + Wan Wan + + Le $ $ paramammiya aThido jo kuNadi tavaM vadaM ca dhaarydi| taM sabbaM vAlatavaM vAlabadaM viti svvhnnu|| 8 // Wan prAbhUta paramA pAsthitaH karoti taNe prataM ca dhArayati / tastava pAlatapo bAlabataM vidaMti sarvajJAH // 8 // bAtmalyAtiH-zAnameva mokSasya kAraNaM vihita paramArthabhUtajJAnazUnyasyAjJAnakatayo tatapaH karmaNoH baMdhahetutvAWan dvAlavyapadezena pratiSiddhatve sati tasyaiva mokSahetutvAt / __atha jJAnAbAnamokSabaMdhahetU niyamayati" artha-jo paramArthabhUta jJAnasvarUpa AtmAvirSe tau nAhIM tiSThayA hai ara tapa kare hai bahuri vratakU dhAre hai so sarva hI tapa batA sarvajJadeva haiM te bAlatapa kahiye ajJAnatapa ara bAlabata kahiye " ajJAnavrata jAne haiM kahe haiN| Wan TIkA-mokSakA kAraNa jJAna hI hai yaha vidhi hai / jAte paramArthabhUta jo jJAna tAkari zUnya - ___ kahiye rahita jo ajJAnateM kiye tapa ara vratarUpa karma, tini doUnikai baMdhakA kAraNapaNA hai| tAteM OM bAlatapa bAlavata aisA nAma kahakari sarvajJadevane pratiSedhe hai / tAteM tisa pUrvokta jJAna hIkai mokSakA ' 1- kAraNapaNA hai| bhAvArtha-jJAnavinA tapa vrata karanA hai, so bAlatapa bAlavata kahyAH hai| tAteM mokSakA kAraNa ma + jJAna hI hai| AgeM jJAna hai so to mokSakA hetu hai ara ajJAna hai so baMdhakA hetu hai, aisA niyamakari kahe haiM / gAthA-- vadaNiyamANidharaMtA sIlANi tahA tavaM ca kuvvNtaa| paramavAhirA jeNa teNa te hoti aNNANI // 9 // $ $ Wan phraja ! ' Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ $ $ + $ vrataniyamAn dhArayaMtaHzIlAni tathA tapazca kurvaannaaH| paramArthavAhyA yena tena te bhavansyajJAninaH // 9 // ___AtmakhyAtiH-jJAnameva mokSahatustadabhAve svayamajJAnabhUvAnAmajJAninAmanta taniyamazIlatapaH prabhRtizubhakarmasaddhAve'pi mokSAbhAvAt / ajJAnameva baMdhahetaH, tadabhAve svayaM jJAnabhUtAnAM jJAninAM bahi taniyamazIlatapaH prabhRtizubhakarmA- . sadbhAve'pi mokSasadbhAvAt / artha-ye keI vrata ara niyama inikUdhAre haiM taiseM hI zIla bahari tapa tinikU kare haiM ara ... paramArthabhUta jJAnasvarUpa AtmAteM bAhya haiM tAkA svarUpakA jJAna zraddhAna jinikai nAhIM hai te nirvAjaNakU nAhIM anubhave haiM, nAhIM pAve haiN| - TIkA-jJAna hI mokSakA hetu hai / jAte jJAnake abhAvakU hote Apa ajJAnarUpa bhaye je "ajJAnI tinike aMtaraMgavirSe brata niyama zIla taporUpa zubhakarmakA sadbhAva hote bhI mokSakA abhAva hai| jJAnavinA zubhakarmarUpa vrata niyama zIla taporUpa pravRtti hote bhI mokSa nAhI hoya hai / bahuri __ ajJAna hai so hI baMdhakA hetu hai / jAteM ajJAnakA abhAva hote Apa jJAnarUpa bhaye je jJAnI, Wan tinike vAhya vrata niyama zIla tapa Adi zubhakarmakA asadbhAva hote bhI mokSakA sadubhAva hai| bhAvArtha-jJAna hote jJAnoke vrata niyama zIla taporUpa zubhakarma bAhya na hote bhI mokSa hoya hai| ihAM aisA jAnanA, jo vrata AdikI pravRtti zubhakarma hai, so pravRttikA abhAva bhaye-nirvRtti 1- avasthA bhaye vrata niyama zIla sapakA bAhyapravRttirUpakA abhAva hai, tauU mokSa hoya hai, yaha niyama "jAnanA / isa arthakA kalazarUpa kAvya hai| zikhariNIchandaH yadetajJAnAtmA dhruvamacalamAbhAti bhavanaM zivasyAyaM hetuH svayamapi yatastacchiva iti / ato'nyabaMdhasya svayamapi yato bandha iti tat tato jhAnAtmatvaM bhavanamanubhUtihi vihitam // 6 // artha- jo yaha jJAnasvarUpa AtmA dhruva hai so jaba nizcala apane jJAnasvarUpa hotA sohe hai, $ + OM ++ + ++ + Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan 1 Wan cu maya so hI yaha mokSakA kAraNa hai / jAteM Apa svayametrahi mokSasvarUpa hai / bahuri yAsivAya anya hai so baMdhakA kAraNa hai / jAteM so Apa svayameva baMdhasvarUpa hai, tAteM jJAnasvarUpa apanA honA so pha hI anubhUti hai, aiseM nizcayateM baMdhamokSakA hetukA vidhAna kiyA hai| age, pheri bhI puNyakarmakA pakSapAta karai, tAkA pratibodhaneke arthiM uttara kahe haiN| gAthA Wan phaphaphaphaphaphapha paramadvavAhirA je te aNNANeNa puNNamicchaMti / saMsAragamagAheduM vimokSaheduM ayAgaMtA // 10 // paramArthabAhyA ye te ajJAnena puNyamicchati / saMsAragamanahetu' vimokSa hetumajAnataH // 10 // Wan phra Wan AtmakhyAtiH - iha khalu kecinnikhilakarmapakSakSayasaMbhAvitAtmalAbhaM mokSamabhilaSaM to'pi taddha etubhUtaM samyagdarzana- pha jJAnacAritrasvabhAvaparamArthabhUtajJAnabhavanamAtramaikAgrayalakSaNa samayasArabhUtaM sAmAyikaM pratijJAyApi duraM takarma cakro saraNaklIvatayA 5 paramArthabhUtajJAnAnubhavanamA sAmAyikamAtmasvabhAvamalabhamAnAH pratinivRttasthUlatamasaMklezapariNAmakarmatayA pravRttamAnasyUla- 5 tamavizuddhipariNAmakarmANaH karmAnubhavagurulAghavapratipattimAtrasaMtuSTacetasaH sthUlalakSyatayA sakalaM karmakAMDamanunmUlataH svayamajJAnAdazubhakarma kevala baMdhahe tumadhyAsya evaM vrata niyamazIlatapaHprabhRtizubhakarmavaM vahetumapyajAnaM to mokSahetumabhyupagacchati / phra atha paramArthamokSahetusteSAM darzayati--- fafa fafa phra artha- jIva paramArtha vAhya haiM, paramArthabhUtajJAnasvarUpa AtmAkUM nAhIM anubhave haiM, te jIva 5 ajJAnakara puNya iSTa kare haiM, bhalA mAni cAhe haiN| kaisA hai puNya ? saMsArake gamanakU kAraNa hai, tauU bahuri te jIva kaise haiM ? mokSakA kAraNa jJAnasvarUpa AtmAkU nAhI jAnate saMte puNyahI5 kUM mokSakA kAraNa mAne haiM / - phra pha TIkA -- yA lokaviSai nizcayakari keIka jIva aise haiM, je samasta karma ke pakSakA nAzakari ka upaje hai AtmalAbha kahiye nijasvarUpakA lAbha jAmaiM aisA mokSakUM cAhate bhI haiM, tauU tisa pha 2 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha Wan mokSake kAraNabhUta samyagdarzanajJAnacAritrasvabhAva paramArthabhUta jJAnake honemAtra ekAgratA lakSaNa samayasArabhUta sAmAyika cAritra, tAkI pratijJA lekaribhI durantakarmakA samUhake pAra honeviye 5 samarthapaNAkA abhAvakari paramArthabhUta jJAnake honemAtra jo sAmAyika cAritrasvarUpa AtmAkA svabhAva tAkU nAhI pAvate saMte, atizayakAra moThA sthUla saM zapariNAmasvarUpa karmateM to nivRtta Wan bhaye haiM, bahuri atizayakari sthUla moThA vizuddharUpa pariNAmarUpa karmakari pravateM haiM, te karmakA anurest guruNA alapaNAkI prAptimAtrakari hI saMtuSTa hai citta jinikA, bahari sthUlalakSyatArUpa jo moThA anubhavagocara saMkla zarUpa karmakAMDa tAkUM tau choDe haiM, paraMtu samastakarmakAMDakaM mUlateM nAhIM unmUla karate haiM, te Apa hI apane ajJAnateM azubhakarmahI kevala baMdhakA kAraNa nizcayakari vrata niyama zIla tapa Adika zubhakarmabaMdhakA kAraNa hai toU yA baMdhakA kAraNa nAhIM jAnate mokSakA kAraNa mAne haiM aMgIkAra kare haiM, te paramArtha bAhya haiN| Wan yA bhAvArtha -- keI jIva atisaMklezapariNAmarUpa karmakUM tau baMdhakA mAraNa jAni choDe haiM ara 5 ativizuddhatArUpa pariNAmarUpa karmasahita varteM haiM, karmakA ghaNA thoDAmAtra hI baMdhamokSakA kAraNa jAne haiM, asala rahita apanA svarUpa mokSakA kAraNa nAhI jAne haiM, te azubhakarma 5 choDi vrata niyama zIlatarUpa zubhakarma hI mokSakA kAraNa mAni aMgIkAra kare haiN| te vrata AdikaM pAlate bhI ajJAnI hI haiM -- paramArtha kUM nAhI jAne haiN| AgeM, ailai jIvanikU paramArthapha svarUpa mokSakA kAraNa dikhAye haiN| gAthA - Wan Wan Wan LE 55555555555555 5 jIvAdI sahahaNaM sammattaM tesimadhigamo NANaM / rAgAdI pariharaNaM caraNaM eso du mokkhapaho // 11 // jIvAdizraddhAnaM samyagdarzanaM teSAmadhigamo jJAnaM / rAgAdipariharaNaM cAritra N eSa tu mokSapathaH // 11 // phrafa phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan zA IF 2 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan AtmakhyAtiH -- mokSahetuH kila samyagdarzanajJAnacAritraM / tatra samyakdarzanaM tu jIvAdizraddhAnasvabhAvena jJAnasya Wan bhavanaM / jIvAdijJAnasvabhAvena jJAnasya bhavanaM jJAnaM / rAgAdipariharaNasvabhAvena jJAnasya bhavanamApAtaM / tato jJAnameva phra 15 paramArthamokSahetuH / athaparamArtha mokSatoturanyat karma pratiSedhayati - Wan Wan artha -- jIvAdika padArthako samyak hai ! bahuri tini jIvAdipadArthana kA adhigama, so jJAna hai / bahuri rAgAdikakA pariharaNa tyAga so cAritra hai / yaha mokSakA 5 mArga hai / phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha kkkkkkkkkk TIkA - mokSake kAraNa pragaTapaNe samyagdarzanajJAnacAritra hai| tahAM jIvAdi padArthanikA 5 samyagdarzana kahiye samyakprakAra yathArthapradhAna, tisa zraddhAnasvabhAvakari jJAnakA bhavana kahiye 5 honA pariNamanA so tau samyagdarzana hai / bahuri taise jIvAdipadArthanikA jJAna, tisa svabhAva kari 5 jJAnakA honA so samyagjJAna hai / bahuri rAgAdikakA pariharaNa kahiye tyAganA, tisa svabhAvakari jJAnakA honA so samyakcAritra hai so aise samyagdarzanajJAnacAritra e tInU hI jJAnake pariNamana maiM Aya gaye / tAteM jJAna hI paramArtharUpa mokSakA kAraNa bhayA / Wan Wan bhAvArtha - AtmAkA asAdhAraNa svarUpa jJAna hI haiM / ara isa prakaraNa meM jJAnahIkU' pradhAna kari vyAkhyAna hai / tAteM samyagdarzanajJAnacAritra e tInU jJAnahIkA pariNamana haiM, aise kahi jJAna - 145 Wan mokSakA kAraNa kA hai| jJAna hai so abhedavivakSoMmeM AtmA hI hai| so kahane meM kichU Wan virodha nAhIM / Age, paramArtharUpa mokSakA kAraNateM anya jo karma, tAkUM pratiSedhe haiN| gAthAmottaNa NicchayaTuM vavahAre Na vidusA pavaTTheti / Wan Wan paramamassidA tu jadINa kammakkhao hodi // 12 // Hear franti vyavahAre na vidvAMsaH pravartate / paramArthamAzritAnAM tu yatInAM karmakSayo bhavati // 12 // Wan Wan Wan 26 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 261 phrafa phra phaphaphaphaphapha AtmakhyAtiH-yuH khalu paramArthamatoratirikto vratatapaH prabhutizubhakarmA keSAMcinmokSahetuH sarvA'pi pratiSiddha stasya dravyAntarasyabhAvatvAt tatsvabhAvena jJAnabhavanasyAbhavanAt / paramArthamokSahetorecaikadravyasvabhAvatvAt tatsvabhAvena Wan jJAnabhavanasya bhavanAt / Wan artha - nizcayanayakA viSayakUM choDikari paMDita jana vyavahArakari pravarte haiM, paraMtu ye yatIzvara Wan paramArthabhUta AtmasvarUpakaM Azrita haiM, tinike karmakA nAza kA hai| vyavahArahI meM pravartane 5 vAlekA karmakSaya nAhIM hoya hai I TIkA - keIka nikai aisA mokSakA hetu kAraNa hai, jo paramArthabhUta mokSakA kAraNa, tAteM tau Wan rahita ara vrata tapa Adika zubhakarmasvarUpahItaiM mokSa hai| so aisA mokSakA hetu mAnanA sarva hI 5 pratiSedhyA hai / jAteM aise mokSake kAraNake anyadravyakA svabhAvapaNA hai, tisa svabhAvakari jJAnake pariNamanake na honA hai| jJAnakA pariNamana paramArthateM zubhAzubharUpa nAhIM / paramArthabhUta jo mokSa 5 kA kAraNa, tAhIke rearer arar hai / tisa svabhAvakarihI jJAnake pariNamanakA 5 honA hai| Wan -mokSa AtmA hoya hai, so tAkA kAraNa bhI AtmAkA svabhAva hI cAhiye, jo 5 anyadravyakA svabhAva hoya tAkari AtmAkai mokSa kaise hoya ? yaha nizcayanayakA mata hai| yAteM zubhakarma pudgaladravyakA svabhAva hai, so AtmAkai mokSakA kAraNa nAhIM / jJAna AtmAkA svabhAva 5 haiM, so hI AtmAkai paramArthabhUta mokSakA kAraNa hai / aba isa hI artha ke kalazarUpa doya zloka 155 kahe haiN| 5 Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha anuSTup chandaH bu jJAnasvabhAvena jJAnasya bhavanaM sadA ekadravyasvabhAvatvAnmokSahetustadeva tat // 7 // ithaM karmasvabhAvena jJAnasya bhavanaM na hi dravyAMtarasvabhAvatvAnmokSahetunaM karma tat // 8 // artha - jo jJAnasvabhAvakari vartanA jJAnakA honA hai, so hI mokSakA kAraNa hai / jAte jJAnake Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan eka AtmadravyakA svabhAvapaNA hai / bahuri jo karmasvabhAvakari vartanA hai, so jJAnakA honA nAhIM, to kara vartana pakSakA kAraNa nAhI / jAteM karmake anyadravyakA svabhAvapaNA hai 1 naya 5 bhAvArtha- mokSa AtmA hoya hai, so AtmAkA svabhAva hI mokSakA kAraNa hoya, tAteM jJAna -5 AtmAkA svabhAva hai, so hI mokSakA kAraNa hai| bahuri karma hai so anyadravya jo pudgalajanya arat svabhAva hai, so AtmAkai mokSakA kAraNa nAhIM hoya hai, yaha nizcaya hai Age amilI 5 kanakI sUcanikAkA zloka kahe haiN| Wan Wan anuSTupchandaH mokSahetutirodhAnA dhattvAtsvayameva ca mokSahetu tirodhAyi bhAvatvAttAbhiSidhyate // 6 // jatha karmaNo mokSahetutirodhAnakaraNaM sAdhayati artha---karma hai so mokSake kAraNakA tirodhAna hai --AcchAdana karane vAlA hai / ara Apa svayasvarUpa hai| bahuri mokSakA kAraNakA tirobhAvapaNA yA hai / aiseM tIna sa phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha meva karma niSedhaye haiM / so hI artha Age gAthAkari sAdhe haiN| tahAM prathama hI karmake mokSakA kAraNa 1 Wan jo darzana jJAna cAritra tinikA tirodhAna karanA AcchAdanA tAkUM sAdhe haiN| gAthA Wan Wan vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi malavimelaNAcchaNNo / micchattamalocchaNNaM taha sammattaM khu gAdavvaM // 13 // vatthassa sedabhAvo jaha vAsedi malavimelaNAcchagayo / aNNANamalocchaNNaM taha gANaM hodi yAdavvaM // 14 // vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi malavimelaNAccharaNo / taha du kasAyAcchayAM cAritaM hodi gAdavvaM // 15 // Wan Wan Wan Wan Wan Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A nn-- + + jaWan 9/fa + + + 9 + vanasya-zvetabhAvo yathA nazyati mlvimelnaacchnH| mithyAtvamalAkchannaM tathA ca samyaktvaM khalu jJAtavyaM // 13 // vastrasya zvetabhAvo yathA nazyati malavimelanAcchannaH / ajJAnamalAvacchanna tathA jJAnaM bhavati jJAtavyaM // 14 // vastrasya zvetabhAvo yathA nazyati malavimelanAcchannaH / kaSAyamalAvacchanna tathA cAritramapi jJAtavyaM / / 15 / / jAmakhyAtiH-zAnasya samyaktvaM mokSahetuH svabhAvaH, parabhAvena midhyatvanAmnA karmamalenAvacchannatvAt tirodhiiyte| paramAvabhUtamalAvacchinnazvetavastrasvabhAvabhUtazvetasvabhAvavat / jJAnasya jJAnaM mokSahetuH svabhAvaH, parabhAvenAsAnanAmA // karmamalenAvacchannatvAtirodhIyate / parama vabhUtamalAvacchannazvetavastrasvabhAvabhUtazvetasvabhAvavat / bAnasya cAritraM mokSahatuH .. svabhAvaH, parabhAvena kapAyanAnnA karmamalegAvacchannatvAttirodhIyate / parabhAvabhanamalAvacchinnazvetavastrasvabhASayat / ato; mokSahetutirodhAnakaraNAt karma pratiSircha / atha karmaNaH svayaM baMdhatvaM sAdhayati artha-jaisA vastrakA zvetabhAva malake melanekari lipta bhayA saMtA naSTa hoya hai--tirobhUta hoya / Wan hai, taisA mithyAtvamalakari vyApta bhayA AtmAkA samyaktvaguNa AcchAdita hoya hai, aiseM jAnanA / bahuri jaisA vastrakA zvetabhAva malake melanekari lita bhayA saMtA naSTa hoya hai, tesA ajJAnamala kari" vyApta huvA AtmA kA jJAnabhAva AcchAdita hoya hai, aiseM jaannaa| bahuri jaisA vastrakA zvetabhAvaWan malake melanekari lipta bhayA saMtA naSTa hoya hai, taisA kaSAyamalakari vyApta bhayA saMtA AtmAko .. cAritrabhAva AcchAdita hoya hai, aiseM jAnanA / bhAvArtha-jJAnake samyaktva hai so mokSakA kAraNarUpa svabhAva hai so yaha samyaktva prbhaav|| svarUpa jo mithyAtvanAmA karma so hI bhayA mala, tisakari vyAptapaNAteM tirodhAnarUpa hoya hai, // Wan AcchAdita hoya hai / jaise parabhAvabhUta jo mala raMga, tAkari avacchanna jo zvetavastra, tAkA svabhAvabhUta zvetasvabhAva AcchAdita hoya hai taiseM / bahuri jJAnake jJAna hai so mokSakA kAraNarUpa" + + + + + + Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 + + + svabhAva hai / so parabhAva jo ajJAna nAmA karma, so hI bhayA mala, tAkari vyAptapaNAteM tirodhAna" prama kIjiye hai- AcchAdiye hai| jaise parabhAvarUpa jo mala raMga, tAkari vyApta bhayA zvetavastrakA svabhAvabhUta zvetasvabhAva AcchAdita hoya hai taiseM / bahuri jJAnake cAritra hai so mokSakA kAraNarUpa svabhAva hai| so parabhAvasvarUpa jo kapApanAmA karma so hI bhayA mala, tAkari vyAptapaNAteM tiro-5 dhAna kIjiye hai-AcchAdiye hai| jaise parabhAvarUpa jo mala raMga, tAkari vyApta bhayA zvetavastra-... kA svabhAvabhUta zvetasvabhAva AcchAdita kIjiye hai taiseM / yAteM mokSake kAraNa je samyagdarzanajJAna+ cAritra tinikA AcchAdana karaneteM karma* pratiSedhyA hai| ___ bhAvArtha samyagdarzanasAra vArimaya jJANa gariNamanasvarUpa mokSamArgake pratibaMdhaka mithyAvA Wan ajJAna kaSAyarUpa karma hai, soe karma tisa mokSake kAraNabhAvakU AcchAdita kare hai / yAte karmakA niSedha hai / Age karmakA svayameva baMdhapaNA sAdhe haiM / gAthA so sacagANadarasI kammarayeNa NiyeNa ucchrnno| saMsArasamAvaNNo Navi jANadi savvado savvaM // 16 // sa sarvajJAnadarzI karmarajasA nijenAvacchinnaH / saMsArasamApanno na vijAnAti sarvataH sarvaM // 16 // AtmakhyAti:-yataH yameva jhAnatayA vizvasAmAnyavizeSajJAnazIlamapi jJAnamanAdisvapuruSAparAdhapravartamAnakarmamalAvacchannatvAdeva baMdhAvasthAyAM sarvataH sarvamapyAtmAnamavijAnadajJAnabhAvenaivedamevamavatiSThate / tato niyataM svayameva karmava) paMdhaH / ataH svayaM baMdhAtvAtkarma prtissiddh| atha karmaNo mokSahetutirodhAyibhAvatvaM darzayati // artha-so AtmA svabhAvakari sarvakA jAnanahArA lekhanahArA hai tauU apanA karmarUpa raja-.kari AcchAdita vyApta bhayA saMtA saMsArakU prApta hai aisA bhayA saMtA sarvaprakAra sarva vstuukuun| jAne hai| + + + + + + Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 1! Wan TIkA - jAteM yaha jJAnarUpa AtmA hai, so Apa svayameva jJAnapaNAkari vizva kahiye sarvapadArtha, Wan tinikUM sAmAnya vizeSakara jAnanekA jJAnasvabhAvarUpa haiM, tauU anAdikAlateM apanA puruSArthakari pha kiyA jo aparAdha, tAkari pravartyA jo karma, so hI bhayA mala, tAkari acchanna kahiye AcchA Wan naya Wan dita hai - vyApta hai-- malina hai / tisa bhAvakari baMdhAvasthAviSai sarvaprakAra sarvajJeyAkArarUpa jo apanA svarUpa, tAkUM nAhIM jAnatA saMtA ajJAnabhAvakarihI yaha Apa isa prakAra tiSThe hai / tAteM yaha nizcaya bhayA- jo karma hai, so svayameva Apa hI baMdhasvarUpa hai / yAteM karma svayameva Apa ho Wan paNArUpa jAni pratiSedhyA hai| 5 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan bhAvArtha - ihAM jJAnazabdakari AtmAhIkA grahaNa kIyA hai| so yaha jJAnasvabhAvakari tau pha sarvakA dekhanajAnanahArA hai / paraMtu anAditeM Apa aparAdhI hai, tAteM karma baMdhe hai, tAkari AcchAWan dita hai so apanA saMpUrNarUpakaM na jAnatA saMtA ajJAnarUpa bhayA saMtA Apa tipThe hai / tAkai karma Apa hI baMdhe hai, karmakU Apa tau lekari nAhIM bAMdhe hai, Apa to apane ajJAnabhAvarUpa pariNamai hai, 5 ara karma Apa svayameva baMgharUpa hoya hai, tAteM karmakA pratiSedha hai / Age, karmake mokSakA kAraNa je samyagdarzanajJAnacAritra, tinikA tirodhAyibhAvapaNA dikhAve haiM / inikUM pragaTa na hone denA yaha 5 tirodhAyibhAvapaNA hai / gAthA Wan Wan sammattapaDiNibaddhaM micchattaM jiNavarehi parikahidaM / tassodayeNa jIvo micchAdidvitti NAdavvo // 17 // Wan NANassa paDiNibaddhaM araNANaM jiNavare hi parikahidaM / tassodayegA jIvo aNNANI hodi yAdavvo // 18 // Wan IP Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 266 fafa phrafa phrafa phaphaphapha Wan Wan Wan Wan Wan Wan cArita paDiNibaddhaM kasAyaM jiNavarehi paNNattaM / tassodayeNa jIvo accarido hodi NAdavvo // 19 // samyaktvapratinibiddhaM mithyAtvaM jinavaraiH parikathitaM / tasyodayena jIvo midhyAdRSTiriti jJAtavyaH // 17 // jJAnasya pratinibaddha ajJAnaM jinavaraiH parikathitaM / tasyodayena jIvo'jJAnI bhavati jJAtavyaH // 18 // cAritra pratinibaddhaM kaSAyo jinavaraiH prajJaptaH / tasyodayena jIvo'cAritro bhavati jJAtavyaH // 19 // AtmakhyAtiH--samyaksvasya mokSahetoH svabhAvasya pratibaMdhakaM kila mithyAtvaM tattu svayaM karmaiva tadudayAdeva Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan jJAnasya mithyAdRSTitvaM / jJAnasya mokSahetoH svabhAvasya pratibaMdhakamajJAnaM tattu svayaM karmegha tadudayAdeva jJAnasyAjJAnatvaM / 5 cAritrasya mokSahetoH svabhAvasya pratibaMdhakaH kila kaSAyaH, sa tu svayaM karmaiva tadudayAdeva jJAnasyAcAritratvaM / ataH svayaM bhokSahetutirodhAyibhAvatvAtkarma pratiSiddha N / Wan artha -- samyaktvakA pratibaMdhaka rokanevAlA mithyAtva hai, so jinavara deva kayA hai, tAkA udaya Wan kari jIva freeiefe hoya hai aisA jAnanA / jJAnakA pratibaMdhaka rokanevAlA ajJAna hai, yaha 5 jinavara deva kA hai, tAke udayakari jIva ajJAnI hoya hai aisA jAnanA | cAritrakA pratibaMdhaka 15 kaSAya hai aise jinavara deva kayA hai, tAke udayakari jIva acAritrI hoya hai aisA jAnanA / TIkA - samyaktva mokSakA kAraNa svabhAva hai, tAkA pratibaMdhaka rokanevAlA mithyAtva hai, so Apa svayaM karma hI hai, tAke udayate hI jJAnakai midhyAdRSTipaNA hai / bahuri jJAnake mokSakA kAraNa svabhAva hai, tAkA pratibaMdhaka rokanevAlA pragaTa ajJAna hai, so Apa svayaM karma hI hai, tAke udayatehI jJAnake ajJAnIpaNA hai / cAritrake mokSakA kAraNa svabhAva hai, tAkA pratibaMdhaka pragaTa 5 Wan Wan Wan Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - SedhyA hai| kapAya hai, so Apa svayaM karma hI hai, tAke udayahI 'jJAnake acAritrapaNA hai| yAteM karmake, lapapa 5 svayameva mokSakA kAraNa je samyagdarzanajJAnacAritra, tinikA tirodhAyibhAvapaNA hai, tAteM karma prati" bhAvArtha-jJAnake mokSakA kAraNapaNA svabhAva samyagdarzanajJAnavAritra haiM, tini tInInikA# pratipakSI karma mithyAtva ajJAna kaSAya haiM, te tInUni pragaTa na hone deya haiN| tAteM karmakai mokSa- .. " kA kAraNakA dirogAvisApA hai| tAteM karmakA pratiSedha hai| azubhakarmake tau mokSakA kAraNa kahA ? kAdhakapaNA prasiddha hI hai| paraMtu zubhakarma bhI baMdharUpa hI hai / tAteM yaha bhI karmasAmAnya- / / meM pratiSedharUpa hI jAnanA / Age isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| zAlavikrIDitacchandaH saMnyastavyamidaM samastamapi tatkamaitra mokSArthinA saMnyastai sati tatra kA kila kathA puNyasya pApasya vA / samyaktvAdinijasvabhAvabhavanAnmokSAsya heturbhavannai pharmyapratibaddhamuddhatarasaM jJAnaM svayaM dhAvati // 10 // a-mokSake arthi puruSakU yaha samastakarma hI tyAgane yogya hai, aise tisa samasta hI kamakU choDe saMte puNya athavA pApakI kahA kathA hai ? karmasAmAnyameM doU Aya gaye / aise samastakarmakA - tyAga bhaye jJAna hai so samyaktva Adika jo apanA svabhAva, tisarUpa honete mokSakA kAraNa hotA " saMtA karmarahita avasthAtai pratibaddha uddhata hai rasa jAkA aisA ApaApa davaDayA Avai hai| ' bhAvArtha-karmako paTake jJAna ApaApa apanA mokSakA kAraNasvabhAvarUpa bhayA saMtA pragaTe hai, pheri kauna roke ? Agai AzaMkA upaje hai, jo aviratasamyagdRSTi Adike jete karmakA udaya rahe, / 5 tete jJAna mokSakA kAraNa kaise ? karma ara jJAna doU lAra kaise rahe ? tAkA samAdhAnakU kAvya zArdUlavikrIDitacchandaH yAvatpAkamupaiti karmaviratinisya samyaG na sA karmajJAnasamuccayo'pi vihitasvAvanna kaacitkssaatiH|| kintvatrApi sallasatyavazato yatkarmapandhAya tanmokSAya sthitamekameva paramaM jJAnaM vimukta svataH // 11 // 55 5 55 5 5 5 55 55 5 Fen Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ___artha-jeteM karmakA udaya hai ara jJAnakI samyak virati nAhI he teteM karmakA ara jJAnakA .. samuJcaya kahiye ekaThApaNA bhI kahA hai, tete yA kichu hAni nAhIM hai / ihAM vizeSa aisA-jo " isa AtmAvirSe jo karma ke udayakI barajorIta AtmAke vaza vinA karma udaya hoya hai, so tau: + baMdhake hI arthi hai / bahuri mokSake artha to eka paramajJAna hai, so hI hai| kaisA hai jJAna ? karmata .. ApahIte rahita hai , karmake karanevi ApakA svAmIpaNArUpa kartApaNAkA bhAva nAhIM hai| ma bhAvArtha-jeteM karma udaya hai teta karma to apanA kArya kare hai, ara tahAM hI jJAna hai, so . apanA kArya kare hai, eka hI AramAmaiM jJAna ara karma doU ekaho rahane meM bhI virodha nAhIM hai| " mithyAjJAna samyagjJAnakai jaise virodha hai, taise karmasAmAnyakai ara jJAnakai virodha nAhIM hai| AgaiWan karmakA ara jJAnakA nayavibhAga dikhAve haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH paja magnAH karmanayAvalambanaparA zonaM na jAnanti ye magnA jJAnanayaiSiNo'pi satata svcchndmndodymaaH| ___ vizvasyopari te taranti satataM jJAnaM bhavantaH svayaM ye kurvanti na bamai jAtu na vazaM yAnti pramAdasya ca // 12 // . Wan artha-je keI karmanayake avalaMbanavirSe tatpara haiM, tAke pakSapAtI haiM, te Dube jAte, je jJAnakuMbha jAne hI nAhIM bahuri je jJAnanayake icchaka haiM pakSapAtI haiM, te bhI Dube jAte, je kriyAkAMDako ' choDI svacchaMda hoI prabhAdI hoya svarUpavirSe maMda udyamI haiM bahuri je Apa niraMtara jJAnarUpa hote' .. karmatau nAhI kare haiM ara pramAdake vaza nAhIM hoya hai, svarUpameM utsAhavAna haiM te sarva lokake .. 9 upari tare haiN| - bhAvArtha-ihAM sarvathA ekAMta abhiprAyakA niSedha kIyA hai, jAte sarvathA ekAMtakA abhiprAya , " hai, sohI miyAdRSTi hai| tahAM je paramArthabhRta jJAnasvarUpa AtmAkU to nAhIM jAne haiM ara vyavahAra , ke darzanajJAnacAritrarUpa kriyAkAMDake ADaMbarahIkU mokSakA kAraNa jANi, tisahoviH tatpara rahe haiM, 5 tAkA pakSapAta kare haiM, yaha karmanaya hai / yAke pakSapAtI jJAnakU tau jAne nAhIM ara isa karmanaya hI - jaWan Wan Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ka + + + + + + + + + + virSe khedakhinna haiM te saMsArasamudra meM Dabe haiN| bahuri je paramArthabhUta AtmasvarUpakU yathArtha to jAnyA nAhIM ara mithyAdRSTi sarvathA ekAntinike upadezakari tathA svayameva hi kichu aMtaraMgaviya jJAnakA svarUpa mithyA kalpi tisavirSe pakSapAta kare haiM ara vyavahAradarzanajJAnavAritrakA kriyAkAMDakU nirarthaka jAni choDe haiM, jJAnanayake pakSapAtI haiM te bhI saMsArasamudra meM Dube haiN| jAteM bAhyakriyAkAMDakU choDi svecchAcArI rahe haiM svarUpavirSe maMda udyamI rahe haiM tAteM / je pakSapAtakA abhiprAya choDi niraMtara jJAnarUpa hoteM karmakAMDakU chor3e haiM, ara niraMtara jJAnasvarUpavi "jete na thaMvyA jAya tete' 3 azubhakarmakU choDi svarUpakA sAdhanarUpa zubhakarmakAMDavirSe pravarte haiM te karmakA nAza kari, saMsArateM nivRtta hoya haiM, te sarva lokake upari varte haiM, aisA jAnanA / Age isa puNyapApAdhikArakU saMpUrNa kari ara jJAnakI mahimA kare haiN| mandAkrA-sAchandaH bhedonmAdaM bhramarasabharAnnATayapItamohaM mUlonmUlaM sakalamapi tatkarma kRtvA balena / helonmIlatparamakalayA sArddhamAramdhakeli jhAnajyotiH kavalitatamaH pojjijRmbhe bhareNa // 13 // iti puNyapAparUpeNa dvipAtrobhUtamekapAtrIbhya karma niSkrAMta ivi samayasArakhyAkhyAyAmAtmakhyAtI tRtIyokaH / + artha-jJAnajyoti hai so atizayakari udayakU prApta hota bhayA-sarvatra phelyA / sA hai ? ma . lIlAmAtrakari ughaDI jo apanI paramakalA kevalajJAna, tisasahita AraMbhI hai krIDA jAne, ihAM .. Wan bhAvArtha aisA, jo jete samyagdRSTi chadmastha hai teteM tau tAkA jJAna paramakalA jo kevalajJAna, sisa.. sahita zuddhanayake balate parokSa krIDA kare hai bahuri kevalajJAna upaje taba sAkSAt hai| bahuri kesA " hai ? grAsIbhUta kiyA hai dUrI kiyA hai ajJAnarUpa aMdhakAra jAne / so yaha aisA jJAnajyoti pahale bhakahA kari pragaTa bhayA hai ? pUrvokta zubha azubharUpa samastakarma, tAkU apanA kala jo vIrya zakti, Wan + + ++ + + ++ 9 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "tAkari mUlate unmUla kahiye upADikari ? kaisA hai yaha karma ? pIyA hai moha jaane| yAhIte 5 prabhramake rasake bhArateM zubha azubhakA bhedarUpa unmAdakU nacAvatA saMtA hai| __ bhAvArtha-jJAnajyoti hai so apanA pratibaMdhaka karma thA so bhedarUpa hoya nRtyakare thA, jJAna 'bhulAvA de thA, tAkU apanI zaktikari bigADi Apa apanA saMpUrNa rUpasahita prakAzarUpa bhyaa| - ihAM Azaya aisA jAnanA, karma sAmAnyakari eka hI hai, tayApi zubha azubha doya bhedarUpa svAMga - karI raMgabhUmImeM praveza kIyA thA, tArka jJAna yathArtha eka jAni liyA, taba karma raMgabhUmIteM nikasI gayA, jJAna apanI zaktikari yathArthaprakAzarUpa bhayA, aiseM jAnanA / aiseM karma hai so: "nRtyake akhADe maiM puNyapAparUpakari doya nRtyakAriNI banI nAce thA, sau jJAna yathArtha jAnI liyA. majo, karma ekahI hai, taba ekarUpakari nikasi gayA, nRtya karatA raha gayA / sarvayA teIsA AzvakAraNa, rUpa lavAdasubheda vicAri gine doU nyAre / puNya aru pApa zubhAzubhabhAvani baMdha bhaye sukhaduHkhakarA re // jJAna bhaye doU eka lape budha Azraya Adi samAna vicAre / baMdhake kAraNa haiM doU rUpa inheM taji zrIjinamuni mokSa padhAre // 1 // aiseM isa samayasAra graMthakI AtmakhyAtinAma TIkAkI bacanikAvirSe tIsarA puNyapApa nAmA adhikAra pUrNa bhayA / ihAMtAI gAthA 163 bhaI / kalasA 112 gye| maWan 54555. Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le } Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ++ + atha aasrvaadhikaarH| dohA--dravyAsravateM bhinna hai bhAvAtrava kari nAsa / bhaye siddha paramAtmA namU tinahi sukhaas||1|| AtmakhyAtiH-atha pravizatyAsavaH / ___ aba ihAM Asrava praveza kare hai / jaise nRtyake akhADemaiM nAcanevAlA svAMga karI praveza kare, pataiseM ihAM AsravakA svAMga hai| tahAM isa svAMga* yathArtha jAnanevAlA samyagjJAna hai / tAkI mahi"mArUpa maMgala kare hai| drutavilambitacchandaH atha mahAmadanirmaramantharaM samararaGgaparAgatamAsravam / ayamudArasamIramahodayo jayati durjayanodhadhanurdharaH // 1 // ___ artha-athazabda to maMgala tathA prAraMbhavAcI hai / so ihAMteM Age kahe hai| jo kAhUkAra jItyA na jAya aisA yaha anubhavagocarajJAnarUpa subhaTa dhanuSadhArI hai, so Asrava hai tAhI jIte hai| kaisA hai jJAnarUpa mubhaTa ? udAra kahiye amaryAdarUpa phailatA ara gaMbhIra kahiye jAkA chadmastha "thAha na pAve aisA hai mahAn udaya jAkA / vahari Asrava kaisA hai ? mahAn jo mada tAkAra OM atizayakari bharayA maMthara hai unmatta hai / bahuri kaisA hai ? samararaMga kahiye saMgrAmabhUmi tAvirSe // * AyA hai| Wan bhAvArtha-ihAM nRtyake akhAr3emeM Asava praveza kiyA, so nRtyameM anekarasa varNana hoya hai, Wan .. tAteM rasavat alaMkArakari zAMtarasamaiM vIrarasa pradhAnakari varNana kIyA hai| jo jJAnarUpa dhanuSya- .. dhArI AsUvakU jIte hai, so Asaba sarvajagatakU jIti madonmasa bhayA saMgrAmakI raMgabhUmimeM AyA 1- khaDA rayA, taba jJAna yAsU bhI balavAn subhaTa hai, so tatkAla jote hai, aMtamuhUrtameM karmakA nAza "kari kevalajJAna upajAve hai / aisA jJAnakA sAmarthya hai| Age AlavakA svarUpakU kahe haiN| gAthA- " 5 % % % 555 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya sagAsaNNAdu / bahuvihabhedA jIve tasseva aNaNNapariNAmA // 1 // NANAvaraNAdIyassa te du kammassa kAraNaM hoMti / tesiMpi hodi jIvo rAgadosAdibhAvakarI // 2 // mithyAtvamaviramaNaM kaSAyayogau ca saMjJAsaMjJAstu / bahuvidhabhedA jIve tasyaivAnanyapariNAmAH // 1 // jJAnAvaraNAdyasya te tu karmaNaH kAraNaM bhavaMti / teSAmapi bhavati jIvaH rAgadveSAdibhAvakaraH // 2 // 5 satrAH, te cAjJAnina evaM bhavatIti, arthAdevApadyate / jaya jhAninastadabhAvaM darzayati- Wan Wan tvAviratikaSAyayogAH pudgalapariNAmAH, jJAnAvaraNAdipudgalakarmA stravaNanimittatvAtkilAnavAH / teSAM tu tadAkhatraNanimicatvanimigaM, ajJAnamayA AtmapariNAmA rAgadra pamohAH 1 tataH savarNAnimittatvanimittatvAt rAgadve mohA evA Wan artha - mithyAtva aviramaNa kaSAya yoga ye cyArI Astravake bheda haiM, te saMjJA kahiye cetanAke Dihatis AtmakhyAtiH ----- rAgadva eSamohA AsUtrAH, iha hi jIve svapariNAmanimittAH, ajaDatve sati cidAbhAsAH, midhyA- 5 Wan Wan Wan Wan vikAra ara asaMjJA kahiye jaDa pudgalake vikAra aise bhedakari nyAre nyAre doya doya prakAra haiN| 5 tahAM cetanake vikAra haiM te jIvaviSai bahuta bheda lIye haiM / te tisa jIvake pariNAma haiM, te jIvateM 5 anya nAhIM haiM, abhedarUpahI haiM / je mithyAtva Adi pudgalake vikAra haiM te jJAnAvaraNa Adi karma baMdhane kAraNa hoya haiM / bahuri tini mithyAtva Adi bhAvanikaM rAgadveSa Adi bhAvanikA karanevAlA jIva kAraNa hoya hai / 272 Wan TIkA - isa jIvaviSai rAga, dveSa, moha haiM te AsUba haiN| jAteM kaise haiM te ? apanA pariNAma hai Wan phaphaphaphaphaphaphapha Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan - nimitta jinikuu| yAhIte te jaDa nAhIM hai| aise hote te cidAbhAsa haiN| jinimeM caitanyakI / "AbhAsA hai / jAteM mithyAva avirata kaSAya yoga he te pudgalake pariNAma hai te jJAnAvaraNa Adi Wan pudgalakarmanike AsUvaNa kahiye AbanekU nimitta haiM, tisapaNekari te pragaTa AsUva haiN| bahuri tini mithyAtvAdikanike jJAnAvaraNAdike AgamanakU nimittapaNAke nimitta ajJAnamaya AtmAke pariNAma rAga dveSa moha haiM / tAteM mithyAtva Adike karmake Asabake mimittapaNAke nimittapaNAteM - rAga dveSa moha hI Asava haiM te ajJAnIke hI hoya haiM, aisA arthate hI Aya prApta hoya hai, sUtrameM vinA kA bhI arthateM Ave hai| bha bhAvArtha-jJAnAvaraNAdikama nike Avane to kAraNa mithyAtvAdikarmakA udayarUpa pudgalake pariNAma haiM / vahuri tinike kamaka AvanakU nimitta honekA nimitta jIvake rAgadveSamoharUpa paripraNAma haiM, tinikU cidvikAra kahiye / te jIvake ajJAna avasthAmeM hoya haiN| samyagdRSTIke ajJAna avasthA nAhIM, jAteM mithyAtvasahita jJAna* ajJAna kahiye / samyagdRSTi jJAnI bhayA, tAteM te jJAna avasthAmeM nAhIM / bahuri aviratasamyagdRSTi Adike cAritramohake udayateM rAgAdika hoya haiM, tini1. kA yAke svAmIpaNA nAhIM hai, udayakI barajorIteM hai, tinikU rogavat jAni meTayA cAhe hai, isa apekSA initeM rAga naahiiN| tAteM mithyAtvasahita rAgAdika hoya, tehI ajJAnamaya rAgadveSamoha haiM, te samyagdRSTike nAhIM haiM aisA jAnanA / Age, jJAnIke tini AsravanikA abhAva dikhAve haiM + + 5 hhhhhhhhh55deg + ++ gAthA + patthi du AsavabaMdho sammAdiThissa aasvnniroho| saMte puvvaNibaddhe jANadi so te abNto||3|| nAsti tvAsavabaMdhaH smygdRsstteraasvnirodhH| saMti pUrvanibaddhAni jAnAti sa tAnyabadhnan // 3 // 273 + Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ * AtmakhyAtiH-yato hi jJAnino'jJAnamavirajJAnamayA bhAvAH, avazyameva nirubhyate / tatomAnamayAnAM pa bhAvAnAM, rAgadapamohAnAM AsravabhUtAnAM nirodhAda jJAnino bhavatyeva AsravanirodhaH / ado jJAnI nAsavanimiSAni "pugalakarmANi banAti, nityamevAka kasvAnnavAni na badhan sadavasthAni pUrvavadAni jJAnasvabhAvatvAtkevalameva jAnAti / ma atha rASada pamohAnAmAsravatvaM niyamapati ____ artha-samyagdRSTika AstrayabaMdha nAhIM hai| bahari AslavakA niroSa hai / bahari pUrve bAMdhe the te Wan sattArUpa haiM, tinikU jAne haiN| AgAmI nAhIM bAMdhatA saMtA jAne hai| - TIkA-jAteM nizcayakari jJAnIke ajJAnamaya bhAva haiM, te avazya nirodharUpa hoya haiM-abhAva hoya " haiN| jAteM jJAnamaya bhAvanikari ajJAnamaya bhAva haiM te ruke haiN| jAte te paraspara virodhI haiM, virodhIpanikA eka jAyagA rahanA hoya nAhIM, tAteM rAgadveSamohabhAva hai te ajJAnamaya haiM, te AsravasvarUpa "haiM, tinikA jJAnIke nirodhate AsravakA nirodha hoya hI hai / yAteM jJAnI Asrava hai nimitta jinkU aise je jJAnAvaraNAdi pudgalakarma, tinikU nAhI bAMdhe hai, jAte sadA tini karmanikA aka rtA hai tAteM tini karmani* navIna nAhIM bAMdhatA saMtA pahalI baMdhe the te sattArUpa avasthita haiM, Wan tinikU kevala jAne hI hai, jAte jJAnIkA jJAna hI svabhAva hai, kartA svabhAva nAhIM hai, kartA hoya $ Zhe $ $ to baaNdhai| na bhAvArtha-jJAnI bhaye pIche ajJAnarUpa rAgadveSamohabhAvanikA nirodha hai / bahuri rAgadveSamohakA -nirodha bhaye mithyAtva Adi AtravabhAvakA nirodha hai / bahuri AstravakA nirodhate navIna baMdhakA " nirodha hai| vahari pUrve baMdhe the te sattAmeM tiSThe haiM, tinikA jJAtA hI rahe hai, kartA nAhIM hoya hai, Wan jAteM nAhIM bhayA taba jJAnIkA tau jJAna hI svabhAva hai| yadyapi avirata samyagdRSTi Adike cAritramohakA udaya hai tAkU aisA jAniye hai, jo yaha udayakI barajorI hai so apanI zaktyanusAraWan rUpa tinikU roga jAni kATe hI hai, tAteM chate hI aNachate kahiye / AgAmI sAmAnyasaMsArakA / baMdharUpa te nAhIM haiM, alpasthityanubhAgarUpa baMdha kare haiM, te ajJAnakI pakSa meM giNe hai, ajJAnakI 55555 9 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pha 5 pakSameM tau mithyAtva anaMtAnubaMdhoke nimittateM baMdhe haiM, so giNiye hai| aise jJAnake Alava baMdha nAhI giNyA / Age, rAga dveSa mohanike hI AsUtrapaNAkA niyama kare haiN| gAthAbhAvo rAgAdijudo jIveNa kado du baMgo hodi / rAgAdivippakko abaMdhago jAgo vari // 4 // Wan Wan bhAvo rAgAdiyutaH jIvena kRtastu baMdhako bhavati / rAgAdivipramukto'cako jJAyako navari // 4 // Wan AtmakhyAtiH-iha khalu rAgadva e pamohasaMparkajo'jJAnamaya eva bhAvaH, ayaskAMtopalasaMparkaja iva kAlAyasasUcI, karma 5 kartumAtmAnaM codayati / tadvivekajastu jJAnamayaH, ayaskAMtIpala vivekaja iva kAlAyasamUcIM, akarmakaraNautsukyamAtmAnaM svabhAvenaiva sthApayati / tato rAgAdisaMkIrNo'jJAnamaya eva kartRva codakatvAdgaMdhakaH / tadasaMkIrNastu svabhAvodbhAsaka5 svAtkevalaM jJAyaka evaM ; na manAgapi baMdhakaH / atha rAgAdyasaMkIrNa bhAvasaMbhavaM darzayati phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan artha- jo rAgAdikari yukta bhAva jIvakari kIyA hoya, so navIna karmakA baMdha karanevAlA 5 kayA hai / bahuri jo bhAva rAgAdikabhAvanikari rahita hai, so baMdha karanevAlA nAhIM hai / kevala jAnanevAlA hI hai / TIkA - isa AtmAviSai nizcayakari jo rAgadveSamohakA milAparteM upajyA bhAva hoya, so Wan Wan ajJAnamaya ho hai, so jaiseM cubakapASANa ke saMparkateM upajyA bhAva lohakI sUIkUM prere hai, calAve 5 hai, taiseM AtmAkaM karmake karanekU prere hai / bahuri tini rAgAdikake medajJAnateM upajyA bhAva Wan so jJAnamaya hai / so jaiseM cuMbakapASANakA saMsargavinA sUIkA svabhAva hai so calanerUpa nAhI hai, 5 taiseM AtmAkUM karmake karaneviSai utsAharUpa nAhIM aise svabhAvakari sthApe hai / tAteM rAgAdikateM phra milyA ajJAnamaya bhAva hai sohI karmakA kartApaNAvirSe preraka hai, tAteM navIna baMdhA karanevAlA Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 hai| bahuri rAgAdikateM nAhI milyA bhAva hai so apane svabhAvakA pragaTa karanevAlA hai / so kevala jAnanevAlA hI hai| so navInakarmakA kiMcinmAtra bhI baMdha karanevAlA nAhI hai / bhAvArtha - rAgAdikake milApateM bhayA ajJAnamaya bhAva hai so hI baMdha karanevAlA hai / bahuri rAgAdika nAhIM miyA aisA jJAnamaya bhAva hai, so baMdhakA karanevAlA nAhIM hai, yaha niyama Wan Age rAgAdikarte milyA nAhI aisA jJAnamaya bhAvakA saMbhavanA dikhAve haiN| gAthApakke phalammi paDade jaha Na phalaM vajjhade puNo viMTe / jIvasa kammabhAve paDade Na puNodaya muvehi // 5 // 15 Wan Wan pake phale patite yathA na phalaM vadhyane punavRnte / jIvasya karmabhAva patite na punarudayamupaiti // 5 // Wan AtmakhyAtiH - yathA khalu pakvaM phalaM vRntAtsaka dvivilaSTa sat, na punarvRntasaMbaMdhamupaiti tathA karmodayajo bhAvo jIvabhAvAtsakRdvizliSTaH san, na punarjIvabhAvamupaiti / evaM jJAnamayo rAgAdyasaMkINoM bhAvaH saMbhavati / artha - jaise vRkSa tathA beli phala pakI kari paDe vITalU kSari jAya so vaha phala pheri pha vITasU baMdhe nAhIM, taiseM jIvaviSai pudgalakarma bhAvarUpa thA, sau pacikari chaDi gayA, nirjarA hoya gaI, so karma pheri nAhIM udaya hoya haiM / phaphaphaphaphaphaphapha phaphaphaphaphaphaphaphapha bhAvArtha - karma kI nirjarA bhaye pIche vaha karma pheri udaya nAhI Ave, taba jJAnamaya hI bhAva rahyA / aiseM jaba jIvakA mithyAtvakarma anaMtAnubaMdhI sahita sattvamesU kSaya hoya jAya, taba pheri Wan Wan TIkA - jaise nizcayakari yaha pragaTa hai, jo voTasU pAkA phala eka vAra kSari paDathA so vaha phala pheri vITa saMbaMdharUpa nAhIM hoya hai| taiseM karmakA udayasUM nivajyA jo jIvakA bhAva so pha ekavAra jIvabhAva bhinna bhavA saMtA pheri jIvabhAva nAhIM prApta hoya hai / aise jJAnamaya bhAva rAgAdikari ataMkIrNa saMbhave hai / '273 Wan Wan Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - udaya Ave nAhIM, taba jJAnI bhayA saMtA pheri karmakA kartA nAhIM / mithyAtvakI lAra lagi prakRti / samayaka tau baMdhe nAhIM ara anyaprakRti sAmAnya saMsArakA kAraNa nAhIM / mUlate kaTe vRkSake hare pAnavat haiM, te haiM,te zIghra sUkane yogya haiM / aiseM jJAnIkA rAgAdikateM nAhIM milyA aisA jJAnamaya bhAva saMbhave hai| cAritramohakA udayakA rAga ajJAnamaya na giNiye hai| jAteM samyagdRSTIkai tAkA svAmIpaNA nAhIM hai / aba isa arthakA kalazasya kAvya kahe hai| .zAlinI chandaH bhAvo rAgadapamohaivinA yo jIvasya syAd jJAnanivRtta eva / dhan sarvAn dravyakarmAstravaudhAn eSo'bhAvaH sarvabhAvAsUvANAM // 2 // atha zAnino dravyAsavAbhAvaM darzayati artha-jo jIvakA rAgadveSamoha vinA bhAva hoya hai, so bhAva jJAna ho kari racA huvA hai, so - yaha bhAva hai so sarva dravyAnavanikU rokatA saMtA hai, tAteM sarva hI bhAvAtravanikA abhAva khiye||| bhAvArtha-pUrvokta hI jAnanA / ihAM sarva bhAvAtravanikA abhAva khaa| so saMsArakA kAraNa mithyAtva ho hai / tisa saMbaMdhI rAgAdikakA abhAva bhayA, so sarva hI bhAvAsavakA abhAva / bhayA / Age jJAnIke dravyAstrakakA abhAva dikhAve haiM / gAthA puDavIpiMDasamANA puvaNibaddhA du paccayA tassa / kammasarIreNa du te vaddhA savvepi NANissa // 6 // pRthvIpiMDasamAnAH pUrvanivadvAstu pratyayAstasya / karmazarIreNa tu te baddhAH sarve'pi jJAninaH // 6 // jAmakhyAtiH--ye khalu pUrva, ajJAnenaiva bahA mithyAtvAviratikapAyayogA dravyAnavabhUtAH pratyayAH, te zAninora nyAMtarabhUtAH, cetanapudgalapariNAmatvAt pRthvIpiMDasamAnAH / te tu sarve'pi svabhAvata eva kArmANazarIsyaiva prabaMzana tu Wan jIvena, ataH svabhAvasiddha eva dranyAsravAbhAvojhAninaH / Le Le Le Le Le $ $ hhhhhh 55 55 55 5 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + + .. artha-tisa pUrvokta jJAnIkai pahale ajJAna avasthAmaiM karma baMdhe haiM, te pratyayasaMzA kari kahiye ja , te kArmANazarIrakari sahita baMdhe haiM, te jIvake rAgAdibhAva bhaye vinA pRthvIke piMDasamAna haiN| + jaiseM mRttikA Adi anya pudgalaskandha haiM, taise te bhI haiN| TIkA-je pragaTapaNe pahale ajJAnakari bAMdhe je mithyAtva avirati kaSAya yogarUpa dravyAkhavaWan bhUta pratyaya, te jJAnIkai anyadravyabhUta acetana pudgaladravyake pariNAmapaNAteM pRthivIke piMDasamAna ..haiM, te sarva hI apane pudgalasvabhAvateM hI kArmANa zarIra hI kari eka hoya baMdhe haiM, bahuri jIvakAra nAhIM baMdhe haiM / yAteM jJAnIka dravyAstravakA abhAva svabhAva hI kari siddha hai| pa bhAvArtha-AtmA jJAnI bhayA tabateM jJAnIkai bhAvAsrakkA to abhAva bhayA hI / ara dravyA. strava hai so mithyAtvAdi pudgaladravyake pariNAma haiM, te kArmaNa zarIrateM svayameva deghi rahe haiM, se 5 Wan anyamRttikAkA piMDa haiM, taise te bhI haiM, bhAvAtravavinA kachU AgAmI karmabaMdhaka kAraNa nAhI, ara .. pudgalamaya haiM, tAteM amUrtika caitanyasvarUpa jIva svayameva hI bhinna haiM, aisA jJAnI jaane| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| upajAticchandaH bhASAsUvAbhAvamayaM prapanno dravyAsavebhyaH svata eva bhimaH / jJAnI sadA jJAnamayakabhAvo nirAsUko nAyaka eka eva // 3 // ___ kathaM zAnI nirAstravaH / iti cetWan artha yaha jJAnI hai so bhAvAsUvake abhAvakU to prApta bhayA hai / bahuri dravyAsUvaniteM svayake meva hI bhinna hai / jAte jJAnI hai, so sadA jJAnamaya hI hai kevala eka bhAva jAkA aisA hai, yAteM " nirAsUva hI hai, eka jJAyaka hI hai| bhAvArtha-bhAvAsUva je rAga dveSa moha, tinikA tau jJAnIke abhAva bhayA / ara dravyAsUva haiM te ++ + + ++ + + ++ + ++ Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 F 5 55 5 5 5 5 5 5 5 pudgala pariNAma haiM, tiniteM sadA hI svayameva hI bhinna hai / tAteM jJAnI nirAsava hI hai| Age 5 pUche haiM, jo, jJAnI nirAsUva kaisA hai ? tAkA uttarakI gAthA kahe haiM / gothA cahuviha aNeyabheyaM baMdhate NANadesaNaguNehiM / samaye samaye jamA teNa abaMdhutti NANI du // 7 // caturvidhA aneka bati jJAnadarzanaguNAbhyAM / samaye samaye yasmAt tenAbaMdha iti jJAnI tu // 7 // AtmakhyAti:-jhAnI hi tAvadAsavabhAvanAbhiprAyAbhAvAnnirAlava eva / yattu tasyApi dravyapratyayAH pratisamayamanekaU prakAraM pudgalakarma bannati tatra jJAnaguNapariNAmahetuH / kathaM jJAnaguNapariNAmo baMdhaheturiti cet -- artha-jAte cyAri prakAra Asava kahe je-mithyAtva aviramaNa kaSAya yoga, so e drshnjnyaan|| ke guNanikari samaya samaya aneka bheda liye karmanikU vAMdhe haiM, tAta jJAnI to abaMdharUpa hI hai|| TIkA-prathama hI jJAnI hai so tau Asva bhAvakI bhAvanAkA abhiprAyakA abhAvate nirA. + sUva hI hai| bahuri tisa jJAnIkai bhI dravyAsava samaya samayaprati aneka prakAra pudgala karma bAMdhe haiN| tisavirSe jJAnaguNakA pariNamana hai so kAraNa hai| Age pheri pUche hai, jJAnaguNakA pariNAma baMdhakA kAraNa kaisA hai ? tAkA uttarakI gAthA jamA du jahaNNAdo NANaguNAdo puNovi prinnmdi| aNNattaM NANaguNo teNa du so baMdhago bhaNido // 8 // yasmAtu jaghanyAt jJAnaguNAt punarapi pariNamate / anyatvaM jJAnaguNaH tena tu sa baMdhako bhaNitaH // 8 // Mo 5 5 5 55 5 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha AtmakhyAtiH--jJAnaguNasya hi yAvajjaghanyo bhAvaH, yAvat tasyAMta 'hUrtavipariNAmitvAt punaH punaranyatayAsti pariNAmaH / sa tu yathAkhyAtacAritrAvasthAyA adhasyAdavazyaM bhAvirAgasadbhAvAt, gaMdhahetureva syAt / evaM sati kathaM jJAnI nirAsacaH 1 iti caMda | Wan Wan pha artha-jAte jJAnaguNa hai so jaghanyajJAnaguNateM pheri bhI anyapaNArUpa pariName hai tisa kAraNa kari so jJAnaguNa karmakA baMdha karanevAlA kayA hai| 5 Wan TIkA - jJAnaguNakA jete jadhanyabhAva hai- kSayopazamarUpa bhAva hai, terte aMtamuhUrta vipariNAmI pha hai, jJAnabhAvarUpa aMtamuhUrta hI rahe hai, pIcha anyaprakAra pariNama hai / tAte anyapaNArUpa bhI yAkA pariNAma hai, so yathAkhyAtacAritra avasthAke nIce avazyaMbhAvI rAgapariNAmakA sadbhAva hai, tA baMdhakA kAraNa hI hai / Wan Wan 5 bhAvArtha- kSayopazamajJAnakA eka jJeya parithaMbanA aMtamuhUrta hI hai, pIche avazya anya jJeyakUM avalaMbe hai / tAteM svarUpa bhI aMtarmuhUrta hI thaMbhanA hoya hai / tAteM aisA anumAna hai - jo kathAkhyAtacAritra avasthAke nIce avazya rAgapariNAmakA sadbhAva hai, tisa rAgake sadbhAvateM baMdha bhI hoya hai / tAteM jJAnaguNakA jaghanyabhAva baMdhakA kAraNa kayA hai / Age pheri pUche hai, jA aisA hai, jJAnaguNakA jaghanyabhAva anyapaNArUpaH pariNAma baMdhakA kAraNa hai, to jJAnI nirAsUva hai, aise kaise pha 5 kA ? tAkA uttarakI gAthA - Wan daMsaNagArAcaritaM jaM pariNamade jahaNNabhAveNa / gANI te du vajjhadi puggalakammeNa viviheNa // 9 // Wan Wan kkkkklllilllilllmillllllklllik Wan Wan Wan darzanajJAnacAritraM yatpariNamate jaghanyabhAvena / jJAnI tena tu badhyate pudgalakarmaNA vividhena // 9 // AtmakhyAtiH-----yo hi jJAnI sa buddhipUrvakarAgadva epamohAsavabhAvAbhAvAt, nirAsava evaM kiMtu so'pi yAvadAnaM 5 prAbhUda Wan 280 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan savotkRSTabhAvena dRSTa jJAtumanucaritu vA'zaktaH san jaghanyabhAvenaiva jJAnaM pazyati jAnAtyanucarasi tAvatsyApi japanya-15 samaya - bhAvAnyathAnupapattyA'numIyamAnA'buddhipUrvakakalaMkavipAkasadbhAvAt pudgala karmabaMdhaH syAt / atastAvad jhAnaM dRSTanyaM jJAta-* vyamanucaritavyaM ca yAvad jJAnasya yAvAn pUNo bhAvastAvAn dRSTo jJAto'nucaritazca samyagbhavati / tataH sAkSAt jJAnIbhUtaH sarvathA nirAsUva eva syAt / ___ artha-darzanajJAnacAritra haiM te jo jaghanyabhAvakari pariName haiM, tisa kAraNakari jJAnI aneka Wan prakAra pudgalakama kari baMdhe hai| __TIkA-jo nizcayakari jJAnI hai so buddhipUrvaka rAgadveSa moharUpa AsravabhAvake abhAvateM / nirAsUva hI hai| tahAM yaha niTroSa hai-mo hI jAnI jete jJAnakaM sarvotkRSTabhAvakari dekhanekU jAnaOM nekU AcaranekU asamartha hai, ara jaghanyabhAva hI kari jJAnakU dekhe hai, jAne hai, Acare hai, tete tisa" jJAnIke bhI jJAna jaghanyabhAvako anyathA aprAtikari anumAnarUpa koyA abuddhipUrvaka karmamalakalaMkakA sadbhAva hai / yAta pudgalakarmakA baMdha hoya hai / yAteM yaha upadeza hai--jo, tete jJAna dekhanA jAnanA AcaraNa karanA, jete jJAnakA pUrNabhAva jetA hai tetA dekhyA jAnyA Acar2yA bhaleWan 5 prakAra hoya / tApoche sAkSAt jJAnI bhayA saMtA sarvathA nirAsara hI hoya hai| bhAvArtha-jJAnIkU nirAsava aisA kahA hai, jo, jete yAkai kSayopazamajJAna hai, tete to buddhipUrvaka ajJAnamaya rAga dveSa mohakA abhAva hai, tAteM nirAsUva kayA hai| ara jeteM kSayopazamajJAna Wan hai, tete darzana jJAna cAritra jaghanyabhAvakari pariName haiM, tete saMpUrNajJAnakU dekhyA jAnyA AcarathA" jAya nAhIM hai / so isa jaghanyabhAva hI kari aisA jAniye hai jo, yAkai abuddhipUrvaka karmakalaMka' Wan vidyamAna hai tAkari baMdha bhI hoya hai, so cAritramohakA udayakari hai, ajJAnamaya bhAva nAhIM hai| .. .. tAteM aisA upadeza hai-jo, jeleM jJAna saMpUrNa na hoya-kevalajhAna na upaje, teteM jJAnahIkA dhyAna kA niraMtara karanA, jJAnahIkU dekhanA, jJAnahIkU jAnanA, jJAnahIkU AcaranA, isa ho mArga cAritra- mohakA nAza hoya hai, ara kevalajJAna upaje hai| taba sarvaprakArakari sAkSAta nirAsUtra hoya hai, yaha 55555 Wan 5 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 vivakSAkA vicitrapaNA hai / buddhipUrvaka rAgAdikakA abhAvakI apekSA tau abuddhipUrvaka rAgAdika 5 che bhI nirAsU kA, ara abuddhipUrvakakA abhAva bhaye kevalajJAna hI upajaigA, taba sAkSAt phra Wan nirAsUna hoyahIgA aiseM jAnanA / ava isa hI arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiM / Wan Wan 5 5 zArdUlavikrIDitacchadaH sanyasya trijabuddhipUrvamanizaM rAgaM samagra svayaM vAraMvAramabuddhipUrvamapi taM jetu svazakti spRzam / ucchidan parivRttimeva sakalAM jJAnasya pUrNA bhavanAtmA nityanirAsvo bhavati hi jJAnI yadA syAcadA // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 bhAvArtha - tau sugama hai| jaba samastarAgakUM heya jAnyA taba tAkA meTanehIkA udyamI bhayA pravarteM hai, taba sadA nirAsUtra hI kahiye / jAteM AsU ke bhAvanikI bhAvanAkA abhiprAyakA yA Wan Wan Wan Wan artha - yaha AtmA jaba jJAnI hoya hai, taba apane buddhipUrvaka rAgakUM tau samastakUM Apa dUrI karatA saMtAna hai, bahuri anuddhipUrvaka rAgakUM bhI jItanekUM bAraMbAra apanI jJAnAnubhavanarUpa zaktI sparzatA saMtA pravateM haiM, bahuri jJAnakI palaTanI hai tAkUM samastahIkUM dUri karatA saMtA jJAnakuM svarUpaviSathAMbhatA pUrNa hotA saMtA pravarte hai| aisA jJAnI hoya taba zAzvatA nirAsUba hoya hai / pra Wan abhAva | bahuri yahAM vaddhipUrvaka abuddhipUrvakakI doya sUcanA hai| eka tau jo Apa kIyA na cAhe bhara paranimittateM jabarI hoya tAkUM Apa jANe bhI tauU tAkUM abuddhipUrvaka kahiye / bahuri phra 5 dUjA jo apane jJAnagocara hI nAhIM pratyakSajJAnI jAne hai| tathA tAkai avinAbhAvicinhakari anumAnateM jAniye, so abuddhipUrvaka hai aiseM jAnanA / Age pUche hai, jo sarva hI dravyAsUkkI 5 saMtatIkUM jIvatai jJAnI nirAsUtra kaise ? aise praznakA zloka hai / Wan anuSTup chandaH sarvasyAmeva jIvatyAM dravyapratyayasantatau / kuto nirAsUvo jJAnI nityameveti cenmatiH ||5|| Wan - artha - jJAnIkai sarva hI dravyAsUvakI saMtatIkUM jIvate saMtai jJAnI nitya hI nirAsUva hai, aisA Wan Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan 5 kAheteM kA ? jo ziSyakI aisI AzaMkArUpa buddhi hai, tAkA uttarakI gAthA kahe haiN| Wan maya savve pubvaNibaddhA du paccayA saMti sammadiThThissa | uvaogappAogaM baMghate kammabhAveNa // 10 // Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan saMtIva niravabhojA vAlA icchI jaheva purusassa / baMdi te ubhoje tarugI iclI jaha Narassa // 11 // heduNa NiravabhojjA taha baMdhadi jaha havaMti uvabhojjA / sattavihA bhUdA NANAvaraNAdibhAvehiM // 12 // edeNa kAraNeNa du sammAdiTThI abaMdhago hodi / AsavabhAvAbhAve Na paccayA baMdhagA bhaNidA // 13 // sarve pUrva nibaddhAstu pratyayAH saMti samyagdRSTeH / upayogaprayogyaM vanaMti karmabhAvena // 10 // saMti tu nirupabhogyAni vAlA strI yatheha puruSasya / vanAti tAni upabhogyAni taruNI strI yathA puruSasya // 11 // bhUtvA nirupabhomyAni tathA badhnAti yathA bhavatyupabhogyAni / sASTavidhAni bhUtAni jJAnAvaraNAdibhAvaiH // 12 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha etena kAraNena tu samyandaSTirabaMdhako bhaNitaH / AsUvabhAvAbhAve na pratyayA baMdhakA bhaNitAH // 13 // AtmakhyAtiH-yataH sadavasthAyAM tadAtvapariNItavAlastrIkta pUrvamanupabhogyatve'pi vipAkAvasthAyAM prapauvanapUrva Wan Wan Wan Wan Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / pariNItastrIvat upabhogyaprAyogya pudgalakarmadravyapratyayAH saMto'pi karmodayakAryajIvabhAvasabhAvAdeva vanati / tto|| _+ zAnino yadi dravyapratyayAH pUrvabaddhAH saMti / gaMha / tathApi na nirAzana eva karmohayakAryasya rAgadveSamoharUpasyA- 1. sababhAvasyAbhAve dravyapratyayAnAmagaMdhahetutvAt / ____ artha-samyagdRSTike sarva hI pUrve ajJAna avasthAmaiM bAMdhe mithyAtvAdi pratyaya kahiye AsUtra te sattArUpa vidyamAna haiM, te upayogake prAyogya kahiye prayoga karanerUpa jaise hoya taise tisake anu... sAra karmabhAvakari AgAmI baMdhakU yoga karanerUpa jaise hoya taise tisake anusAra karmabhAva kari + AgAmI baMdhakU prApta hoya haiM / bahuri te pUrva baMdhe pratyaya udaya Aye vino nirupabhogya kahiye bhogane , yogyapaNAte rahita hoyakari tiSThe haiM, te pheri AgAmI taise baMdhe haiM-jaise sAta ATha prakAra jJAnAvaraNAdibhAvakari pheri bhogane yogya hoya / bahuri te pUrva baMdhe pratyaya sattAmeM aise haiM jaise puruSake bAlastrI bhogane yogya nAhIM hai bahuri te hI upabhogya kahiye bhoganeyogya hoya taba puru-.. pakU bAMdhe hai / jaile sA hI vAlA strI taruNI hoya tava purubakU bAMdhe hai / puruSa tAke AdhIna hoya yaha hI bNdhnaa| isa kAraNakari samyagdRSTi abaMdhaka kahyA hai / jAteM AsvabhAva je rAga dveSa moha .. tinikA abhAva hote pratyaya lithyAtvAdika haiM, te sattAmeM chate bhI AgAmI karmabaMdhake karanevAle / // Wan Wu 5 55 55 5 55 55 5 + nAhIM haiN| + + + TIkA-jAteM aise haiM jo jaise tatkAlakI pariNI bAlastrI pahale vAlaka avasthAmai purusske| Wan bhoganeyonya nAhIM hai, pheri so hI strI jaba taruNI hoya taba jauvana avasthAmaiM bhoganeyogya hoya, hai, taba puruSa tAke AdhIna hoya hai / taise pahale bAMdhe karma sattA avasthAmaiM hai tete bhoganeyogya OM nAhI haiM / bahuri te hI jaba vipAka avasthA prApta hoya, taba tisa udaya avasthAmeM bhoganeyogya 5 hoya hai, taba jaisA AtmAkA upayoga vikArasahita hoya tisa hI yogyatAke anusAra pudgalakarmarUpa ... dravya pratyayasattArUpa hote saMte bhI karmakA udayAnusAra jIvake bhAvanika sadbhAvahIta bNdhluu| prAta hoya hai / tAteM jJAnIke jo dravyakarmarUpa pratyaya AsvasattAmaiM vidyamAna haiM to hoU, tathApi 55 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma so jJAnI tau nirAsUva hI hai / jAteM karmakA udayakA kArya jo jIvakA bhAva rAgadveSamoharUpa Wan - AsvabhAva tAkA abhAvakU hoteM dravyAsUvanike baMdhakA kAraNapaNA nAhIM hai| bhAvArtha-sattA, mithyAvAdi dravyAsUba vidyamAna haiM, toU te AgAmI baMdhake karanevAle kA Wan nAhIM haiM, jAteM baMdhake karanevAle to jIvake bhAva rAgadveSamoharUpa hoya haiM te haiM / so mithyAtvAdi .. dravyAsabake udayake ara jIvake bhAvanike kAraNakAryabhAva nimittanaimittikarUpa hai| so jaba mithyA tyAdikA udaya AveM, taba jIvakA rAgadveSamoharUpa jaisA bhAva hoya tisa jIvabhAvake anusAra 4 AgAmI baMdha hoya hai, / ara jaba samyagdRSTi hoya, taba mithyAtva sattAmanu nAza hoya, taba to " tisakI lArakI aMnatAnubaMdhI kaSAya tathA tisa saMbaMdhI aviramaNa ara yogabhAva bhI naSTa ke pa hoya, taba tisa sambandhI jIvake rAgadveSamohabhAva bhI nAhIM hoya haiM, taba tisa mithyAtva "aMnatAnubaMdhI saMbaMdhI baMdha bhI na hoya thA, tini prakRtinikA AgAmI baMdha bhI nAhIM hoya / Wan ara jo mithyAtvakA upazama hI hoya taba sattAmai rahe, taba sattAkA dravya udaya vinA baMdhakA ._ kAraNa hI nAhIM hai| bahuri jete aviratasamyagdRSTi Adika guNasthAnanikI paripATImeM cAritrapramohake udaya saMbaMdhI baMdha kahA hai, so ihAM saMsArasAmAnyakI apekSA to baMdhameM giNyA nAhIM // hai| jAte jJAnI ajJAnIkA vizeSa hai| jeteM karmakA udatameM karmakA svAmIpaNA rAkhI pariName hai tete hI karmakA kartA kayA hai / parake nimittate pariName, tAkA jJAtA draSTA hoya taba jJAnI hai, ma prajJAtA hai so kartA naahiiN| aisI apekSAteM samyakUdRSTi bhaye poche cAritramohakA udayarUpa pariNAma . "hote bhI jJAnI hI kayA hai| mithyAtvakA udaya he jete tisa saMbaMdhI rAgadveSamohabhAvarUpa pariNamanete ajJAnI kayA hai| aise jJAnI ajJAnI kahanekA vizeSa jaannaa| aisA baMdha abaMdhakAma _ vizeSa hai / bahuri zuddhasvarUpamai lIna rahanekA abhyAsateM sAkSAt saMpUrNajJAnI kevalajJAna prakaTa Wan bhaye hoya hai| taba sarvathA nirAsava hoya hai| aise pahale kaha hI Aye haiN| aba isa arthakA 4. kalazarUpa kAvya kahe haiN| Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + 5 5 5 55 55 55 55 5 52 mAlinI chandaH vijahati na hi sA pratyayAH pUrvamahAH samayamanusaranto yadyapi dravyarUpAH / sadapi sakalarAgadapamohabyudAsAdavatarati na jAtu mAninaH karmavandhaH // 6 // ___artha-cayapi pUrva ajJAna avasthAmaiM baMdharUpa bhaye the, te dravyarUpa pratyaya kahiye dravyAsUtra, te sattAmaiM vidyamAna haiN| jAte tinikA udaya apanI sthitIke anusAra hai, sAteM jete udayakA // + samayamAhI Ave tete sattAhImeM rahe, aise dravyAsava sattAmaiM rahe, te apanI sattAka nAhIM choDe haiN| tauU jJAnIke samasta rAgadveSamohakA abhAvateM navIna karmakA baMdha kadAcit hI avatAra Wan nAhIM ghare hai| bhAvArtha-rAgadveSamohabhAva vinA sattAkA dravyAsUva baMdhakA kAraNa nAhIM hai| ihAM sakala rAgadvaSamohakA abhAva buddhipUrvaka apekSA jaannaa| Age isa hI arthakai dRDha karanerUpa gAthA hai| tAkI sUcanikAkA zloka hai| __anuSTup chandaH rAgadapavimohAnAM jJAnino yadasambhavaH / tata eva na bandho'spa tehi bandhasya kAraNam // 1 // artha-jAte jJAnIke rAgadveSamohakA asaMbhava hai, tAhIte jJAnIke baMdha nAhIM hai| jAte rAga ma dveSa moha haiM te hI baMdhake kAraNa haiM / Age isa arthakA samarthanakI gAthA rAgo doSo moho ya AsavA Natthi smmdihiss| tahamA AsavabhAveNa viNA hedu Na paccayA hoti // 14 // hedU caduviyappo avaviyappassa kAraNaM hodi| tesi piya rAgAdI tesimabhAveNa vaoNti // 15 // + + + + + Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + rAgo dveSo mohazcAsUvA na santi samyagdRSTeH / tasmAdAsavabhAvena didAtavo na palAyA mAnanti // 1 // hetuzcaturvikalpo'STavikalpasya kAraNaM bhavati / teSAmapi ca rAgAdayasteSAmabhAvena badhyante // 15 // ma AtmakhyAti:---rAgadveSamohA na saMti samyagdRSTeH samyagdRSTitvAnyathAnupapaneH / tadabhAve na tasya dravyapratyayAH pudgalakarmahetutvaM vibhrati dravyapratyayAnAM pudgalakamahetutvasya rAgAdyahetutvAt / tato hetvabhAve hetumadabhAvasya prasiddhatvAda Wan zAninoM nAsti bNdhH| ... artha-rAga dveSa moha e AsUva haiM, te samyagdRSTIkai nAhIM haiN| tAteM AsvabhAvavinA dravyapratyaya ma te karma bandhanekU kAraNa nAhI haiN| mithyAtvAdi cyAri prakAra hetu haiM so aSTaprakAra karmake 1- bandhanekU kAraNa haiM / bahuri tini cyArI prakArake hetUkuM bhI jIvake rAgAdikabhAva kAraNa haiN| "sosamyAdRSTIkai tini rAgAdika bhAvanikA abhAva hai| tAteM samyagdRSTIkai bandha nAhIM hai| - TIkA-samyagdRSTIke rAga dveSa moha nAhIM haiM / jAteM rAga dveSa mohakA abhAvavinA samyagdRSTipaNA "baneM nAhIM / bahuri tini rAgadveSamohake abhAvateM tisa samyagdRSTIke dravyAsava haiM, te pudgalakamakai / Wan bandhanekU kAraNapaNA nAhIM dhAre haiN| jAte dravyAsavanikai pudgalakarma bandhanekA kAraNapaNAkA 1 rAgAdikahIke kAraNapaNA hai / tAte kAraNake kAraNakA abhAva hote kAryakA abhAvakA bhaleprakAra Wan prasiddhapaNA hai / tAteM jJAnIke bandha nAhI hai| .. bhAvArtha-samyagdRSTi rAgadveSamohakA abhAva vinA hoya nAhI', aisA avinAbhAva niyama kahyA .. so yaha mithyAtvasaMbaMdhI rAgAdikakA abhAva jAnanA / tinahIkU rAgAdika gaNe hai| samyagdRSTi , jana bhaye pIche kichu cAritramohasaMbaMdhI rAga rahe so ihAM na gaNiye hai, te gauNa haiM / tAteM tini bhAvA "savanivinA dravyAzava baMdhake kAraNa nAhI, kAraNakA kAraNa na hoya, taba bhI kAryakA abhAva hai| Wan yaha prasiddha hai / tAteM samyagdRSTi jJAnI hai, yAkai bandha nAhIM hai / ihAM samyagdRSTIkU jJAnI kahanekI Le Le Le Le Le Le Le Le Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha * apekSA aisI jAnanI -jo prathama tau jJAna jAkai hoya so jJAnI kahiye / so sAmAnya jJAnakI apekSA at a at t hanI haiN| bahuri samyagjJAna mithyAjJAnakI apekSA lIjiye taba samyadRSTI ke samyagjJAna hai tAkI apekSA jJAnI hai / midhyAdRSTi ajJAnI hai| bahuri saMpUrNa jJAnakI apekSA 'jJAnI kahiye, taba kevalI bhagavAn jJAnI hai / jAtai sarvajJa na hoya, tetaiM paMcabhAvanikI kathanI meM 5 + ajJAnabhAva vAramA guNasthAnatAI siddhAMtameM kayA hai / aise anekAMta vidhiniSedha sarva apekSA Wan nirvAdha siddha hoya hai / sarvathA ekAMtateM kichU bhI nAhIM sadhe hai| aise jJAnI hoya baMdha nAhIM kare hai, so yaha zuddhatyakA mAhAtmya hai, tAteM zuddhayakA mahimAkara kahe haiN| I vasantatilakA chandaH n adhyAya zuddhodhacihakAgrayameva kalayanti sadaiva te / rAgAdimuktamanasaH satataM bhavantaH pazyati bandhavidhuraM samayasya sAram ||8|| 5 Wan 451 bhAvArtha - ihAM zuddhanayakari ekAgra honA kahyA, so sAkSAt zuddhanayakA honA to kevalajJAna bhaye hoya hai / ra zrutajJAnakA aMza hai| so isake dvAre zuddhasvarUpa karanA tathA dhyAnakari ekAgra honA hai so yaha parokSa anubhava hai / ekadeza zuddhakI apekSA vyavahArakari pratyakSa bhI kahiye hai / pheri kahe haiM, je yAteM cige haiM te karma bAMdhe haiN| f artha -- je puruSa zudhdanayakUM aMgIkAra kari niraMtara ekAgrapaNAkA abhyAsa kare haiM kaisA hai ka zudhdanaya ? udhdatabodha kahiye kAhUkA dAvyA na dabai aisA ujvalajJAna so haiM cinha jAkA-so * isakA avalaMbana karanevAle puruSa rAgAdikakari rahita hai mana jinikA, aise niraMtara hote saMte baMdhakari rahita jo samayasAra -apanA zuddha AtmasvarUpa, tAhi avalokana kare haiM / Wan Wan phrafa phrafa phaphaphaphaphaphapha vasantatilakA chandaH pracyutya zudhdanayataH punareva ye tu rAgAdiyogamupayAnti vimuktabodhAH / te karmabandhamiha vizrati pUrvapadravyAsUvaiH kRtavicitravikalpajAlam // 6 // prA Wan 288 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha pha Wan artha - bahuri je puruSa zuddhayateM chUTikari pheri rAgAdike yoga kahiye saMbaMdhakUM prApta hoya haiM, phra ya te choDA hai jJAna jinine aise bhaye saMte kamabaMdhakUM dhAre haiM / kaisA karmabaMdhakU dhAre haiM ? pUrve baMdhe Wan 5 prA je dravyAstrava tinakari kIyA hai vicitra anekaprakAra vikalpanikA jAla jAne / Wan bhAvArtha - pheri zuddhayateM cige to rAgAdikake saMbaMdha dravyAstravake anusAra aneka bheda liye pha karmani bAMdhe hai / nayateM ciganA yaha jo pheri mithyAtvakA udaya Aya jAya taba baMdha hone lAgi Wan jAya / jAteM ihAM mithyAtvasaMbaMdhI rAgAdikateM baMdha honekI pradhAnatAkari hai ara upayogakI apekSA 5 Wan gauNa hai| zuddhopayogarUpa rahanekA kAla alpa hai / tAteM tAkA chUTanekI apekSA ihAM nAhIM / anya Wan jJeyateM jJAna upayukta hoya tauU mithyAtvavinA rAgakA aMza hai, so jJAnIke abhiprAyapUrvaka nAhIM / 5 tAteM alpabaMdha saMsArakA kAraNa nAhIM / athavA upayogakI apekSA lIjiye taba zuddhasvarUpate ci samyaktva na chUTai / tatra cAritramohakA rAgate kichU baMgha hoya hai, so ajJAnakI pakSa nAhI 5 giniye, ara baMdha hai hI / tAkaM meTane zuddha nayateM na chUTanekA ara zuddhopayoga meM lIna hone kA 5 samyagdRSTi jJAnI kUM upadeza hai, aiseM jaannaa| Age isa hI artha ke samarthanakUM dRSTAMtakari dikhAye haiN| gAthA Wan Wan pha phra pha Wan Wan Wan Wan Wan 37 kkkkkkkkkkkkklll jaha puriseNAhAro gahido pariNamadi so aNeyavihaM / maMsavasAruhirAdI bhAve udaraggisaMjutto // 16 // taha gANissa du pubvaM je baddhA paccayA bahuviyappaM / vAMte kammaM te NayaparihIyA du te jIvA // 17 // yathA puruSeNAhAro gRhItaH pariNamati so'nekavidham / mAMsavasArudhirAdInbhAvAnudarAgnisaMyuktaH // 16 // Wan Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... ! OM // tathA jJAninastu pUrva ye baddhAH pratyayA bahuvikalpam / umapa Wan baghnanti karma se nayaparihInAstu te jIyAH // 17 // yugalam // AtmakhyAtiH-yadA tu zuddhanayAt parihINo bhavati jJAnI tadA tasya rAgAdisadbhAvAt pUrvapaddhAH drampapratyayAH Wan svasya hetutvahetusadbhAve hetumabhAvasyAnivAryatvAt jhAnAvaraNAdibhAvaiH pudgalakarmayaM, pariNamayaMti na caitadaprasiddha puruSagRhItAhArasyodarAgninA rasarudhirAMsAdibhAvaiH pariNAmakAraNasya darzanAt / / artha-jaise puruSane AhAra grahaNa kIyA so AhAra udarAgnikari yukta bhayA anekaprakAra mAMsa . basA rudhirAdi bhAvanirUpa pariName hai, taiseM jJAnIke pUrve baMdhe je dravyAsrava, te bahuta bheda lIye kA karmaNipU bAMdhe haiN| bahari jilisa e karja dadhe haiM te jIva kaise haiM ? nayakari hIna bhaye haiM, zuddha nayateM chUTi gaye haiM, rAgAdi avasthAkU prApta bhaye haiN| - TIkA-jisakAla jJAnI zuddhanayateM parihIna hoya hai, chUTe hai, tisakAla tAke rAgAdibhAvanikA 4 sadbhAvateM pUrve bAMdhe the je pratyaya kahiye dravyAtratra, te apanAhetu paNAkA hetukA sadbhAva hoteM hetu.|| mat kahiye kArya, tAkA bhAvakA anirvAraNa hai avazya hoya hai, tAteM jJAnAvaraNAdibhAvanikari ma pudgalakarmaLU baMdharUpa pariNamAve haiN| so yahU aprasiddha nAhI hai| dRSTAMtakari prasiddha hai| jaise ._ puruSakari grahyA jo AhAra tAkA udarAgnikari rasa rudhira mAMsAdi bhAvanikari pariNAma karanekA pratyakSa darzana hai dekhiye hai taiseM jaannaa| bhAvArtha-jJAnI zuddhanayateM chUTe taba rAgAdibhAvanikA sadabhAva hoya, taba rAgAdirUpa bhayA saMtA karmanikU bAMdhe hai| jAteM rAgAdibhAva haiM te dravyAstrava nimitta hoya, taba te Atraba avazya karmabaMdhakU kAraNa hoya haiM / ihAM isa arthakA tAtparyarUpa zloka hai| / OM OM + + + + + idamevAtra tAtparya heyaH zuddhanayo na hi / nAsti bandhastadatyAgAttayAgAdvandha eva hi // 10 // artha-ihAM pahale kathanavirSe yaha tAtparya hai, jo zuddhanaya hai so tyAganeyogya nAhI hai yaha upa + ! Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradeza hai / jAte tisa zuddhanayake atyAgate to karmakA baMdha nAhI hoya hai| bahuri tisake tyAgate 5 - karmakA baMdha hoya hI hai / pheri tila zuddhanayahIke grahaNakU dRDha karate saMte kAvya kahe haiN| ___ zArdUlavikrIDita chandaH ___ para dhIrodAramahinyanAdinidhane podhe nivaghnandhati tyAjyaH zuddhanayo na jAtu kRtibhiH sarvakaSaH karmaNAm / tatrasthAH svamarIcicakramacirAtsaMhRtya niryadvahiH pUrNa jJAnadhanaughamekamacalaM pazyanti zAntaM mahaH // 11 // Wan artha-puNyavAn mahaMtapuruSanikari zuddhanaya hai so kadAcit bhI choDaneyogya nAhIM hai| kaisA hai // .. zuddhanaya ? jJAnavirSe thiratAkU atizayakari bAMdhatA saMtA hai| kaisA jJAnavi thiratA bAMdhe hai ? dhIra kahiye calAcalapaNete rahisa kA udAt kahiye sarvArthanioM Apa vistaratA hai mahimA Wan para jAkI / bahuri kaisA hai jJAna ? anAdinidhana hai-jAkA Adi aMta nAhI hai| bahuri kaisA hai zuddhanaya ? karmanikA sarvakaSa kahiye mUlate nAza karanahArA hai| aise zuddhanayake virSe je tiSThe Wan haiM, se puruSa apanI jJAnako marIci kahiye vyaktivizeSa, tinikU tatkAla sameTikari karmake paTalateM bAhya nisaratA ara saMpUrNajJAnadhanakA samUhasvarUpa nizcala jo zAMtarUpa maha kahiye jJAnamaya teja 5 pratApakA puMja, tAhi avalokana kare haiN| bhAvArtha-zuddhanaya hai so AtmAkU eka jJAnamaya teja pratApakA puMja tAhi eka caitanyamAtra / samastajJAnake vizeSanikU gauNakari, ara samasta paranimittateM bhaye bhAvanikU gauNakari, zuddha nitya - abhedarUpa ekakU grahaNa kare hai / so aise zuddhakA viSayasvarUpa apanA AtmAkU je anubhave haiM--ekAgra hoya tiSThe haiM, te samasta karmakA samUhate nyArA saMpUrNa jJAna jo kevalajJAnasvarUpa + amUrtika puruSAkAra vItarAga jJAnamUrtisvarUpa apanA AtmA, tAhi avalokana kare haiN| yA zuddha "nayake virSe aMtarmuhUrta tiSThe zukladhyAnakI pravRtti hoyakari kevalajJAna upaje hai aisA yAkA mAhAtmya Wan hai| so yAkU avalaMbana kari pheri jeteM kevalajJAna na upaje tete yAteM ciganA nAhIM, aisA zrIma .- gurunikA upadeza hai / aiseM AsUtrakA adhikAra pUrNa kIyA / aba raMgabhUmimaiM bhAsUtrakA sthAna praveza Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + $ $ $ + Le + nA bhayA thA, tAkuM jJAna yathArtha jANi svAMga dUri karAya Apa pragaTa bhayA, aiseM jJAnakI mahimAke / maWan artharUpa kAvya kahe haiN| mandAkrAntA chandaH 12 rAgAdInAM jhagiti vigamAtsarvato'pyAsravANAM nityodyotaM kimapi paramaM vastu sampazyato'ntaH / sphArasphAraiH svarasavisaraiH plAvayatsarSabhAvA nAlokAntAdacalamatulaM jJAnamunbhagnametat // 12 // artha-rAgAdika AsavanikA tatkAla kSaNamAtra sarvaprakAra dUri honete nitya udyotarUpa kichu parama vastUkU aMtaraMgavirSe avalokana karanevAlA puruSake yahu jJAna hai so unmamna kahiye udayarUpa Wan pragaTa bhayA / kaisA pragaTa bhayA ? ativistArarUpa phailate je apane nijarasake pravAha, tinikari // sarvalokaparyaMta anyabhAva, tinikU aMtarmagna karatA saMtA / bahuri kaisA hai ? acala hai-jaiseke taise sarvapadArtha jAmaiM sadA pratibhAse haiM, cale nAhIM hai| vahari kaisA hai ? atula hai, jAkI barAbarI aura nAhIM hai| bhAvArtha-zuddhanayakU avalaMbana kari jo puruSa aMtaraMga virSe caitanyamAtra paramavastUkU ekAgra OM anubhave hai, tAke sarva rAgAdika AsvabhAva dUri hoya, ara sarvapadArtha nikU jAnanevAlA nizcala " - atulya kevalajJAna pragaTa hoya hai / so yaha jJAna sarvate mahAn hai| aise AstravakA svAMga raMgabhUmImeM Wan praveza bhayA thA, tAkU jJAna yathArtharUpa jAni liyA, taba nisari gyaa| savaiyA teIsA yoga kaSAya mithyAtva asaMyama Asrava dravya te Agama gAye / rAga virodha vimoha vibhAca ajJAnamayI yaha bhAvi tajAye / / je munirAja kara ini pAla suriddhi samAja laye siva thAye / kAya navAya namU cita lAya kahU jaya pAya lahUM mana bhAye // 1 // aiseM isa samayasAra graMthakI AtmakhyAti nAmA TIkAkI vacanikAvi Asrava nAmA cauthA adhikAra pUrNa bhayA // 4 // ihAtAMi gAthA 180 bhaI / kalasA 124 bhave / $ + $ + ma + + + + Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra samaya 233 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaka phra atha saMvarAdhikAraH / dohA - moharAgarupa dUri kari samiti gupti vrata pAri / saMvaramaya Atama kIyo namU tAhi mana dhAri // 1 // aba raMgabhUmi maiM saMvara praveza kare hai| tahAM prathama hI TIkAkAra maMgalake artha, sarva svAMgakA jAnanevAlA jo samyagjJAna, tAkI mahimArUpa maMgala kare haiM / zArdUlavikrIDita chandaH Wan Wan Wan Wan artha -- caitanyasvarUpamaya sphurAyamAna prakAzarUpa jyoti hai so udayarUpa hoya phaile hai / kaisA 5 hai ? anAdisaMsArateM lagAya apanA virodhI jo saMvara, tAkI jItikari ekAMtapaNe madakUM prApta bhayA jo Asrava tAkA tiraskArateM pAyA hai nitya vijaya jAne aisA saMvarakU nipajAvatA saMtA hai / bahuri paradravya tathA paradravyake nimittateM bhaye bhAva, tiniteM bhinna hai / bahuri kaisA hai ? apanA samyakU kahiye yathArthasvarUpa, tAviSe nizcita hai| bahuri kaisA hai ? ujvala hai, nirAvAca nirmala drivemAna prakAzarUpa hai / bahuri kaisA hai ? apanA rasa jo jJAnarUpa pravAha, tAkA hai prAgbhAra 15 jAkai- apanA rasakA bojhakU lIye hai, anya bojha utAri dharayA hai / I Wan AsaMsAravirodhisaMvarajayaikAntAvaliptAsravanyakkArAtpratilabdha nityavijayaM sampAdayatsaMvaram / vyAvRttaM pararUpato niyamitaM samyasphuyoticinmaya vijazA bhAramujjRmbhate // 1 // tatrAdAveva sakalakarmasaMvaraNasya paramopAya bhedavijJAnamabhinaMdati / phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan 5 Wan Wan Wan Wan bhAvArtha -- anAditeM AsravakA virodhI saMvara hai / tAkUM AsUtra jItikari madakari garvita tathA 5 tAkA tiraskAra kari jItikaM prApta bhayA jo saMvara, tAkUM prApta karatA, ara samasta pararUpateM nyArA 5 hoya, apanA rUpaviSai nizcala hoya, yaha caitanyaprakAza hai, so apanA jJAnarasarUpa bhArakUM lIye 5 nirmala udayarUpa hoya hai| Age, saMvarakI pravezakI AdihIviSai samastakarmakA saMvara honekA utkRSTa upAya bhedajJAna hai, tAkUM prazaMsArUpa kahe haiN| gAthA Wan Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya 4 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan ubaoge uvaogo kohAdisu gatthi kovi uvayogo / kohI kohI ceva hi uvaoge gatthi khalu kohI // 1 // aviyappe kamme Nokamme cAvi Natthi uvaogo / uvaogaha miya kamme gokamme cAvi No asthi // 2 // edaM tu avivarIdaM gANaM jaiyA du hodi jIvassa / taiyAM Na kiMci kuvvadi bhAvaM uvaogasuddhappA // 3 // upayoge upayogaH krodhAdiSu nAsti kopyupayogaH / araH atra caiva hi upayoge nAsti khalu krodhaH // 1 // aSTavikalpe karmaNi nokarmaNi cApi nAstyupayogaH / upayoga'pi ca karma nokarma cApi no asti // 2 // etatvaviparItaM jJAnaM yadA bhavati jIvasya / na kiMcitkaroti bhAvamupayoga zuddhAtmA // 3 // AtmakhyAtiH: na khalvekasya dvitIyamasti dvayAbhinnapradezatvenaikasatAnupapatestadasatyena tena sahAdhAragheyasaMbaM gho'pi nAsyeva tataH svarUpapratitvalakSaNa, evAdhArAdheyasaMbaMdho'vatiSThate tena jJAnaM jAnatAyAM svarUpe pratiSThitaM / jAna-- tAyA jJAnAdapRthagabhUtatvAt jJAne eva syAt / krodhAdIni krudhyatAdau svarUpe pratiSThitAni krudhyatAdeH krodhAdeH pRthagabhUtatvAtkrodhAdiSveva syuH, na punaH krodhAdiSu karmaNi nokarmaNi yA jJAnamasti / naca jJAne krodhAdayaH karma nokarma vA 5 saMti parasparamatyaMtasvarUpavaiparItyena paramArthAdhArAdheyasaMbaMdhazUnyatvAt / naca jJAnasya jAnatAsvarUpaM tathA krudhyatAdirUpa krodhAdInAM ca yathA kra dhyatAdisvarUpaM tathA jAnatApi kathaMcanApi vyavasthApayituM zakyeta jAnatAyAH krudhyatAdeva 5 bhAvabhedenodbhAsamAnatvAt svabhAvabhedAcca vastubheda eveti nAsti jJAnAjJAnayorAdhArAdheyatvaM / kiM ca yadA kilaikamevA phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 5. trA Wan Wan cu Wan Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ h 24 $ $ Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le kAzaM svaghuddhimadhiropyAcArAdheyabhAvo vibhAjyate tadA zeSadvyAMtarAdhiropanirodhAdeva buddharna bhinnAdhikaraNApekSA prabhA vati / tadaprabhave caikamAkAzamevaikasminnAkAza eca pratiSThitaM vidhAyato na parAdhAradheyatvaM pratibhAti tato bAnameva jJAne evaM krodhAdaya eva krodhAdiSveveti, sAdhu sihaM bheda vijJAnaM / ____artha-upayogavirSe upayoga hai| krodhAdikavirSe nizcayakari koU upayoga nAhIM hai| bahuri // krodhavihI krodha hai / upayogavirSe nizcayakari krodha nAhIM hai / bahuri aSTaprakAra jJAnAvaraNa Adi karma ara zarIrAdika nokarma, tAvirSe bhI upayoga nAhIM hai| bahuri upayogavirSe karma nokarma bhI nAhIM hai / bahuri satyArthajJAna jisakAla jIvakai hoya hai, tisakAla kichU bhI upayogasivAya anya bhAva nAhIM kare hai / kevala upayogasvarUpa zuddha AtmA hai| ____TIkA--nizcayakari eka dravyakA dUsarA dravya kichU saMbaMdhI nAhIM hai / jAteM dravya hai so bhinna-5 + bhinna pradezarUpa hai / tAteM ekasattAkI aprApti hai / dravyadravyakI sattA nyArI nyArI hai| vahari .. sattA eka na hote anya dravyake anya dravyakari AdhArAdheyasaMbaMdha bhI nAhIM hai / tAteM dravyake apane svarUpahIvirSe pratiSTArUpa AdhArAdheyasaMbaMdha tiSThe hai / tisakAraNakari jJAna Adheya, lo to jANapaNArUpa apanA svarUpa AdhAra, tAvirSe pratiSThita hai| jAte jANapaNA hai so jJAnateM abhinnabhAva hai-bhinnapradezarUpa nAhIM hai / tAteM jAnanakriyArUpa jJAna hai so jJAnahI virSe hai| bahuri krodhAdika haiM te krodharUpa kriyA krodhapaNA apanA svarUpa tAhIvirSe pratiSThita haiN| jAte krodhapaNArUpa kriyA pra krodhAdikate apRthagbhUta hai, abhinnapradeza hai / tAteM krodharUpa kriyA koSAdivirSehI hoya hai / bahuri // - krodhAdikavirSe athavA karma nokarmavirSe jJAna nAhIM hai / bahuri jJAnaviSa krodhAdika athavA karma no... karma nAhIM hai| jAteM jJAnake ara krodhAdikake ara karma nokarma ke paraspara svarUpakA atyaMta vipaka pa rItapaNA hai| tinikA svarUpakA atyaMta viparItapaNA hai / tinikA svarUpa eka hoya nAhI , tAte / / paramArthakA AdhArAdheya saMbaMdhakA zUnyapaNA hai| bahuri jaise jJAnakA jAnanakriyArUpa jANapaNAsvarUpa / ma hai, sese koSakapa kriyApaNAsvarUpa nAhIM hai| bahuri jaise krodhAdikakA krodhapaNA Arika kriyA Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 55555555555 Wan 1 5 paNA svarUpa hai, tese jAnanakriyArUpa svarUpa nAhIM hai / koI ho prakArakari jJAnakuM krodhAdikriyArUpa pariNAmasvarUpa sthApayA na jAe hai / jAte jAnanakriyAke ara kovarUpa kiyAke svabhAvakA bhedkari pragaTa pratibhAsamAnapaNA hai / bahuri svabhAvake bhedateMhi vastUkA bheda haiM, yaha niyama hai| tAteM jJAnakai ara ajJAnasvarUpa krodhAdikake AdhArAdheyabhAva nAhIM hai / phra Wan pha sri reinsri vizeSa kahe haiM-- jaisA AkAzadravya eka hI hai, tAhi apane buddhiviSai sthApi ara AdhArAdheyabhAva kalpiye, taba AkAzasivAya anya dravya tinikA tau adhikArarUpa AropaNApha kA nirodha bhayA / yAhIteM buddhikai bhinna AdhArakI apekSA tau na rhii| ara jaba bhinna AdhArako apekSA nAhIM rahI, taba buddhI maiM yaha hI ThaharI, jo AkAza hai so eka hI hai / so eka AkAza5 hIviye pratiSThita hai / AkAzakA AdhAra anya dravya nAhIM / Apa ApahIkai AdhAra hai| aisI bhAvanA karanevAle anyakA anyake AdhArAdheyabhAva nAhI pratibhAse hai| aise hI jaba eka hI jJAnakUM apanI buddhiviSai sthApi AdhArAdheyabhAva kalpiye, taba avazeSa anya dravyanikA adhiropa 15 karanekA nirodha bhayA / yAteM baddhIkai bhinna AdhArako apekSA nAhIM rahe hai / ara bhinna AdhArakI apekSA ho buddhimaiM na rahI, taba eka jJAnahI eka jJAnaviSai pratiSThita ThaharathA / aisI bhAvanA karane 5 5 vAleke anyakA anyake AdhArAdheyabhAva nAhIM pratibhAse hai / tAteM jJAna hI haiM so tau jJAna hI viSa hai / ara kodhAdika haiM te krodhAdikavi hI hai / aiseM jJAnake ara kodhAdikake ara karma5 nokarma ke bhedakA jJAna hai so bhalaiprakAra siddha bhayA / bhAvArtha - upayoga hai so tau cetanAkA pariNamana jJAnasvarUpa hai| ara krodhAdika bhAvakarma, jJAnAvaraNAdi dravyakarma, zarIrAdika nokarma, yaha sarva hI pudgaladravyake pariNAma haiM, te jaDa haiM, 15 inike ara jJAnake pradezabheda hai, tAteM atyaMta bheda hai / tAteM upayoga viSai tau krodhAdika tathA karma nokarma nAhI hai / bahuri kodhAdika karmanokarmaviSe upayoga nAhI' hai| aise inike paramArthasvarUpa ka 5 AdhAra AdheyabhAva nAhIM hai / apanA apanA AdhArAdheyabhAva Apa ApaviSai hai / aise inike paraspara Wan Wan 6 phra pha pha phaphaphaphaphaphapha Wan Wan Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + ++ + + paramArthate atyaMta bheda hai / aise bheda jAne so bhedavijJAna hai, so bhalaiprakAra siddha hoya hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH caMdrapyaM jaDarUpatAM ca dadhatoH kRtvA vibhAga dvayorantaruNadAraNena parito jJAnasya rAgasya ca / / medajJAnamudeti nirmalamidaM modadhyamadhyAsitAH zuddhajJAnaghanauSamekamadhunA santo dvitIyacyutAH // 2 // arthayaha nirmala bhedajJAna hai so udaya prApta hoya hai / so yAkA nizcaya karanevAle satpurupani saMbodhana kari kahe haiM / jo satpuruSahI ! tuma yAkU pAyakAre, ara avara dvitIya jo rAgA-ma dika bhAva, tini" rahita bhaye saMte, eka zuddhajJAnaghanakA samUhakUAzraya kari, tisameM lIna bhaye .. saMte baDA AnaMda mAnU / jAte yaha kahA kari udaya hoya hai ? caitanyarUpa tAkU dhAratA saMtA tau // jJAna ara jaDarUpatAkU dharatA rAga, tini doanike ajJAnadazAmeM ekapaNAsA dIkhe haiN| tinikA - aMtaraMgavirSe anubhavake abhyAsarUpa balakari utkRSTa vidAraNakari sarvaprakAra vibhAgakari udaya / hoya hai| bhAvArtha-jJAna to cetanAsvarUpa hai ara rAgAdi pudgalavikAra jaDa hai / so ajJAnateM eka jaDarUpa bhAse hai| so bhedavijJAna jaba pragaTa hoya hai, taba jJAnakA ara rAgAdikakA bhinnapaNAkA // aMtaraMga anubhavake abhyAsate pragaTa hoya hai / taba aiseM jAne hai, jo jJAnakA svabhAva tau jAnane- .. mAtra hI hai ara jJAnameM rAgAdikakI kaluSatA malinatA AkulatArUpa saMkalpa vikalpa bhAse haiM, " OM soe sarva pudgalake vikAra haiM jaDa haiM / aisA jJAnakA ara rAgAdikakA bhedakA AsvAda Ave . hai|so yaha bhedavijJAna sarva vibhAvabhAva meTanekU kAraNa hoya hai, ara AtmAkU paramasaMvarabhAvakU prApta kare hai| tAteM satpuruSanikU kahe haiM, jo yAkU pAyakari rAgAdikate cyuta hoya zuddha jJAnadhana // AtmAkA Azraya le AnaMdakU prApta hoU / ava kahe hai--jo aise yaha bhedavijJAna jisa kAla ._ jAnake rAgAdi vikArarUpa viparItapaNAkI kaNikAkUna prApta karatA avicalita hai, tisakAla. + a + + + + + + + + 38 + Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 5 5 " jhAna hai so zuddhopayoga svarUpapaNAkari jJAnahIrUpa kevala bhayA saMtA kiMcinmAtra bhI raagdvessmoh-|| praya bhAvakU nAhIM prApta hoya he / tAteM yaha ThaharI, jo bhedavijJAnateM zuddhAtmAkI prApti hoya hai| .. bahuri zuddhAtmAkI prAptI rAga dveSa moha je AsravabhAva tinikA abhAva hai lakSaNa jAkA aisA 9 saMvara hoya hai / Age pUche hai, jo bhedavijJAnahIteM zuddhAtmAkI prApti kaisI hoya hai ? tAkA uttara gAthAmaiM kahe haiN| gAthA jaha kaNaya mamgitaviyaM kaNayasahAvaM Na taM pricydi| taha kammodayatavido Na jahadi NANI du NANittaM // 4 // evaM jANadi NANI aNNANI bhuNadi rAgamevAdaM / aNNAgatamocchaNNo AdasahAvaM ayaannNto||5|| yathA kanakamagnitaptamapi kanakabhAvaM na tatparityajati / tathA karmodayatapto na jahAti jJAnI tu jJAnitvam // 4 // evaM jAnAti jJAnI ajJAnI jAnAti rAgamevAtmAnam / ajJAnatamo'vacchanna AlasvabhAvamajAnan // 5 // yugmam // __ AtmakhyAtiH-yato yasyaiva yathoditabhedavijJAnamasti sa eva tatsadbhAvAt jJAnI sannevaM jAnAti / yathA pracaMDapAvakaprataptamapi suvarNa na suvarNatvamapohati tathA pracaMDa vipAkopaSTandhamapi jhAnaM na jJAnasvamapohati, kAraNasahasUNAvi svabhAva-ka syApoDhumazakyatvAt / tadapohe tanmAtrasya vastuna evocchedAda / nacAsti vastUcchedaH sato nAzAsaMbhavAt / evaM jAnaMca karmAkrAMtopi na rajyate na dvaSTi na muhyati kiM tu zuddhamAtmAnamupalabhate / yasya tu yathoditaM bhedavijJAnaM nAsti salaha-kA bhAvAdanAnI sannajJAnatamasAcchannatayA caitanyacamatkAramA pramAtmasvabhAvamajAnan rAmamevAtmAnaM manvamAno rajyate daSTi .. mujhate ca na jAtu zuddhamAtmAnamupalabhate / tato bhadavijJAnAdeva shuddhaatmoplNmH| kathaM zuddhAtmopalaMbhAdeva saMvaraH? Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Le Le Le Le 5 5 Wan Wan Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-jaise suvarNa agnikari tapta bhayA saMtA bhI apanA tisa suvarNabhAvakU nAhIM choDe hai, .. sese jhAnI karmake udayakari taptAyamAna bhayA bhI apanA jJAnIpaNA svabhAvakU nAhI choDe hai, aiseM jJAnI jAne hai / bahAre ajJAnI hai so rAgahI AtmA jAne hai / jAte ajJAnI ajJAnarUpae aMdhakArateM avacchanna hai, vyApta hai| tAteM AtmAkA svabhAva nAhIM jAnatA saMtA pravarte hai / TIkA-jAteM jAke jaisA kahyA taisA bhedavijJAna hai, so hI tisa bhedavijJAnake sadbhAvate , 4 jJAnI bhayA saMtA aiseM jAne hai jaise pracaMDa agnikari tapAyA bhI suvarNa apane suvarNapaNA / svabhAvakU nAhI choDe, taiseM pracaMDa tIvakarmakA udayakari yukta bhayA saMtA bhI jJAnI hai so apanA / Wan jJAnapaNA nAhIM choDe hai| jAteM jo jAkA svabhAva hai, so hajArA kAraNa mile tauU so.. tAkA svabhAvakU choDenekU asamartha hai| jo svabhAva choDe, sau tisa choDanekari tisa svabhAvamAtra / jo vastu tAkA ho abhAva hoya; so vastukA abhAva hoya nAhI, jAteM sattAkA nAzakA asaMbhava . jaja hai| aiseM jAnatA saMtA jJAnI hai so karmakari vyApta hai toU rAgarUpa nAhIM hoya hai, dveSarUpa nAhIM - hoya hai, moharUpa nAhIM hoya hai| to kaisA hoya hai ? eka zuddha AtmAhIkU pAve hai| bahuri jAkai / hai jaisA kahyA taisA bhedavijJAna nAhIM hai, so tisa bhedavijJAnake abhAvate ajJAnI bhayA saMtA ajJAna rUpa aMdhakArakari AcchAditapaNAkari caitanyacamatkAramAtra AtmAkA svabhAvakU nAhIM jAnatA saMtA // rAgasvarUpa hI AtmAkU mAnatA saMtA rAgI hoya hai, dveSI hoya hai, mohI hoya hai, zuddha AtmAkU kadAcit bhI nAhIM pAve hai| tAteM yaha ThaharayA-jo bhedavijJAnahI zuddha AtmAkA pAvanA hai| 2 bhAvArtha--bhedavijJAnateM AtmA jJAnI hoya hai, taba karmakA udaya Avai tAkari taptAyamAna " hoya tauU apanA jJAnasvabhAvateM chUTe nAhIM hai / jAte jo jAkA svabhAva hai, so, cAho jeta kAraNa milo, svabhAvateM chUTe nAhIM, jo svabhAvateM chUTe to vastukA nAza hoya, yaha nyAya hai / tAteM karmake, , udayameM jJAnI rAgI dveSI mohI nAhIM hoya hai / bahuri jAke bhedavijJAna nAhIM hai, so ajJAnI , mayA saMvA rAgI dveSI mohI hoya hai / tAteM yaha nizcita hai, jo bhedavijJAnahIte zuddha AtmAkI hai Le Le ,Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting - Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan 5555 " prApti hoya hai| Age pUche hai, jo zuddha AtmAkI prAptihI saMvara kaisA hoya hai ? tAkA uttara Wan kahe haiM / gAthA suddhaM tu viyANaMto suddhamevappayaM lahadi jiivo| jANato du asuddhaM azuddhagarapayaM lahadi // 6 // zuddhaM tu vijAnan zuddhamevAtmAnaM labhate jIvaH / jAnaMstvazuddhamazuddhamevAtmAnaM labhate // 6 // AtmakhyAtiH-yo hi nityamevAcchinnadhArAvAhinA jJAnena zuddhamAtmAnamupalabhamAno'vatiSThate sa jJAnamayAd bhAvAt / 'sAnamaya eva bhAvo bhavatIti kRtyA pratyagakarmAkhavaNanimittasya rAgadapamohasaMtAnasya nirodhAcchudramevAtmAnaM praamoti| - yo hi nityamevAjJAnenAzuddhamAtmAnamupalabhamAno'vatiSThate sojJAnamayAnAbAdajJAnamayo bhAvI bhavatIti kRtvA pratyakWan karmAstravaNanimittasya rAgadveSamohasaMtAnasyAnirodhAdazuddha mevAtmAnaM prAmoti / ataH zuddhAtmopalaMbhAdeva saMvaraH / artha-zuddha AtmAkU jAnatA saMtA jIva hai so tau zuddha hI AtmAkU pAve hai| bahuri AtmAkU azuddha jAnatA saMtA jIva azuddha hI AtmAkU pAve hai| TIkA-jo puruSa tisa hI avicchedarUpa dhArAvAhI jJAnakari zuddha AtmAkU pAvatA saMtA .. tiSThe hai, so puruSa "jJAnamayabhAva jJAnamaya hI bhAva hoya hai" aisA nyAyakari AgAmI karmakA / ' AsravaNakA nimitta je rAga dveSa moha, tinikA saMtAna paripATIrUpa utpattIkA nirodha zuddha hI / AtmApAve hai| bahuri jo jIva nitya hI ajJAnakari azuddha AtmAkU pAvatA saMtA tiSThe hai, " Wan so jIva "ajJAnamayabhAvateM ajJAnamaya hI bhAva hoya hai" aisA nyAyakari AgAmI karmakA Asrava NakU nimitta je rAga dveSa moha, tinikA saMtAnarUpa utpattIkA nirodha na honete azuddha hI / AtmAkU pAve hai / yAteM zuddha AtmAkA upalabhahIte saMvara hoya hai| bhAvArtha-AtmAkU zuddha anubhavatA saMtA tau zuddhahIkU pAve hai, tAke Alava ruki saMvara hoya / 5 + + + + ! Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan hai / ara ApAkUM azuddha anubhavatA saMtA azuddhahI pAye hai, tAke Asrava ruke nAhIM hai, saMvara nAhIM hoya hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| mAlinI chandaH yadi kathamapi dhArAvAhinA bodhanena dhruvamupalabhamAnaH zuddhamAtmAnamAste / tadayamudayanAtmArAmabhAtmAnamAtmA parapariNatirodhAcchuddhamevAbhyupaiti // 3 // kena prakAreNa saMvaro bhavatIti cet artha -- jo AtmA koI prakAra bar3e bhAgya dhArAvAhI jJAnakari nizcala zuddha AtmAkaM prApta hotA saMtA tiSThe hai, to yaha AtmA, udaya hotA hai AtmArUpa krIDAvana jAkai, aisA apanA 5 5 AtmAkuM parapariNati je rAga dveSa moha, tinikA nirodhateM zuddhahIkUM pAve hai / aise zuddha AtmAkI prAptI saMvara hoya hai / ihAM dhArAvAhI jJAna kahyA, tAkA artha-yahU jo eka pravAharUpa jJAna hoya, so dhArAvAhI hai| so yAkI doya rIti hai| eka tau mithyAjJAna vIcimaiM na Ave aisA samyagjJAna so dhArAvAhI hai / bahure dUjA upayogakA jJeyake upayukta honeko apekSA hai, so jahAM5 tAMI ekajJeya upayoga upayukta hoya rahe tahAM tAMI dhArAvAhI kahiye / so yAkI sthiti aMta- 5 hI hai| pIche viccheda hoya hai / so jahAM jaisI vivakSA hoya, tahAM taisA jAnanA / zreNI caDhe taba zuddha AtmAsa upayukta hoya dhArAvAhI hoya hai| Age pUche hai, jo, kauna prakArakari 5 saMvara hoya hai ? tAkA uttara kahe haiN| gAthA Wan Wan Wan Wan Wan 5 phrafa phaphaphapha appANamappaNoruMbhidRNa do (su) purANapAvajogesu / daMsaNaNANai miThido icchAvirado ya ahami // 7 // jo savvasaMgamuko jhAyadi appANamappaNI appA / vi kammaM NokammaM cedA ciMtedi eyattaM // 8 // prAyu Wan Wan Wan Wan phra Wan Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ++ + appANaM jhAyaMto dasaNaNANamaio annnnnnmnno| lahadi acireNa appANameka so kammaNimmukkaM // 9 // AtmAnamAtmanA rundhvA dvipuNyapApayogayoH / darzanajJAne sthitaH icchAviratazcAnyasmin // 7 // yaH sarvasaGgamukto dhyaaytyaatmaanmaatmnaatmaa| nApi karma nokarma cetayitA cintayatyekatvam // 8 // AtmAnaM dhyAyandarzanajJAnamayo'nanyamanAH / labhate'cireNAtmAnameva la kAryanimuktAm // 9 // nikatAm / / OM AtmakhyAtiH-yo hi nAma rAgadvaSamohamUle zubhAzubhayoge vartamAnaH, dRDhatarabheda vijJAnAvaSTa bhena, AtmAnaM, AtmanevA- .. tyaMtaM rudhvA, zuddhadarzanajJAnAtmadravye sunchu pratiSTitaM kRtvA samastaparadravvecchAparihAreNa samagrasaMgavimukto bhUtvA nityamevApratiniprakaMpaH san, manAgapi kamanokramaNArasaMsparzaNa, AtmIyamAtmAnamevAtmanA vyAyan svayaM sahajayetavitRtvAdekatvameva .. cetayate / sa khalvekatvacetanenAtyaMjako caitanyacamatkAramAtmAnaM dhyAyana suddhadarzanajJAnamayamAtmadravyamabAptaH zuddhAtmokI palaMbhe sati samastaparadravyamayata matikAMtaH san, acireNaiva sakalakarmavimuktamAtmAnamavApnoti, eSa sNvrprkaarH| artha-jo jIva apane AtmA ApahIkari doya je puNyapAparUpa zabhAzabhayoga tinite " rokikari ara darzanajJAnaviSa tiSThayA huvA anya vastuvirSe icchAte rahita huvA saMtA, jo sarvaparigrahate rahita huvA AtmAhI kari AtmAkU dhyAve hai ara karma nokarmaka nAhIM dhyAve hai ara . Apa cetanArUpa hai tisa svarUpakU ekapaNAkU anubhave hai--vicAre hai, so jIva darzanajJAnamaya bhayA / Wan anyamaya nAhI bhayA saMtA AtmAkU dhyAvatA saMtA thore hI kAlameM karmakari rahita apane AtmAkU.) pAve hai| OM TIkA--nizcayakari jo jIva rAga dveSa moha hai mUla jAkA aisA jo zubhAzubha yoga tisa 5 Le Le Le Le Le $ $$ $$$ $$ $ Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " virSe vartamAna jo apanA AtmA, tALU dRDhatara bhedavijJAnakA avalaMbana kari ApahIkari atyaMta / rokikari, bahuri zuddhajJAnadarzanarUpa jo apanA Atmadravya, tAvirSe bhaleprakAra pratiSThitakari Thaha- - .. rAyakari, ara samasta paradravyakI icchAkA parigrahasU rahita hoyakari, nitya hI atinipakaMpAta " nizcala huvA saMtA. kiMcinmAtra bhI karmako sparza nAhI kari, ara apane AtmAhIkU AtmAkari // na dhyAvatA saMtA, Apa svayaMcetanevAlA hai, so apanA cetanArUpahIkuM ekatvakU cete hai-anubhave hai "jJAnacetanAmaya hoya hai / so jIva nizcayakari ekapaNAkA anubhava karanekari paradravyate atyaMta bhinna caitanyacamatkAra mAtra apanA AtmAkUdhyAktA saMtA, zuddha darzanajJAnamaya AtmadravyakU prApta . bhayA saMtA, zuddha darzanajJAnamaya AtmadravyakU zuddhAtmAkA upalaMbha hote saMte, samastaparadravyamayapaNAteM 5 dUri bhayA saMtA thore hI kAlameM samastakarmate rahita AtmAkU pAve hai| yaha saMvarakA prakAra hai| .. bhAvArtha-jo jIva pahale to rAga dveSa mohasU mile zubhAzubha manavacanakAyake yoga, tiniteM bhedajJAnake balateM apane AtmAkU calane na de, pIche zuddhadarzanajJAnamaiM apanAsvarUpavirSe nizcala kare, ara samasta bAdyAbhyaMtarake parigrahata rahita hoyakAra, karmanokarmata bhinna apanA svarUpavitraM - ekAgra hoya dhyAna karatA saMtA tiSTe, so thore hI kAlameM samasta karmakA nAza kare hai| yaha saMvarakA prakAra hai / aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| mAlinIchandaH nijamahimaratAnAM bhedavijJAnazaktyA bhavati niyatameSAM zuddhamAtmopalambhaH / acalitamakhilAnyadravyadre sthitAnAM bhavati sati ca tasminnakSayaH karmamokSaH // 4 // + kenakrameNa saMvaro bhavatIti cet... artha-je puruSa bhedavijJAnakI zaktikarI apanA svarUpakI mahimAviSaM lIna haiM, tinike // niniyamata zuddhatatvakI prApti hoya hai| bahuri tisa zuddhatattvakI prApti hote saMte je nizcala jaise 303 topa taiseM samasta anyadravyaniteM dUri tiSThe haiM, tinike karmakA mokSa kahiye abhAva hoya hai, so 6 Le Le Le Le Le Le Le Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nya ? phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha pha Wan Wan Wan F akSaya hoya hai - pheri karmabaMdha nAhIM hoya hai, Age pUche haiM, jo saMvara konase anukramakari hoya hai ? tAkA uttara kahiye haiM / gAthA nIce likhI do gAthAoMkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| pha tAtparyavaci TIkA milatI hai vaha chapI hai| Wan uvadeseNa parokkhaM rUvaM jaha parisadRNa NAdedi / bhagagAdi taheva ghippadi jIvo diloya gAdoya // upadezena parokSarUpaM yathA dRSTA jAnAti / bhaNyate tathaiva bhiyate jIvo dRSTazca jJAtazca // tAtparyavRttiH - uvadeseNa parokakhaM rUvaM jaha passidRNa NAdedi yathA loke parokSamapi devatArUpaM paropadezAlikhitaM dRSTvA kazcidda evadatto jAnAti ! bhavyAdi taheva dhiSpadi jIvo diThoya NAdI ya / tathaiva vacanena bhaSyate tathaiva manasi gRhaste / kosI 1 jIvaH, kena rUpeNa ? mayA dRSTo jJAtazceti manasA saMpradhArayati / tathA coktaM / Wan 5 Wan kovididiccho sAhU saMpaDikAle bhaNijja rUvamiNaM / paccakkhameva diThThe parokkhaNANe pavarddhataM // Wan koviditArthaH sAdhuH saMpratikAle bhaNet rUpamidaM / Wan pratyakSameva dRSTaM parokSajJAne pravartamAnaM // Wan tAtparyavRttiH - atha mataM bhaNijJa rUvamiNaM paJcakkhameva diTTha parokkhaNANe pavaTThataM / yosau pratyakSeNAtmAnaM darza- phra Wan yati tasya pArzve pRcchAmo vayaM / naivaM (1) kovididiccho sAhU saMpaDikAle bhaNijja koviditArtha sAdhuH, saMpratikAle yA, pi / kiMtu maNaM paJcavamevadiThaM idamAtmasvarUpaM pratyakSameva mayA dRSTa yAt 1 koSi / phaphaphaphaphaphapha catuthakAle kevalajJAnivat / api tu naivaM kathabhUtamidamAtmasvarUpaM / parokkhaNANe paTTa taM kevalajJAnApekSayA parokSe zrutajJAne pravartamAnaM iti / Wan Wan Wan Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kkkkkkkkllli pha Wan Wan phra pha Wan Wan phra Wan tesiM hedu bhaNidA ajjhavasAgANi savvadarasIhiM / micchattaM aNNANaM aviradibhAvoya jogoya // 10 // du abhAve NiyamA jAyadi NANissa AsavaNiroho / AsavabhAveNa viNA jAyadi kammassa du Niroho // 11 // kammassAbhAveNa ya NokammANaM ca jAyadi giroho / go kammaNiroheNa ya saMsAraNirohaNaM hodi // 12 // teSAM hetavaH bhaNitAH adhyavasAnAni sarvadarzibhiH / mithyAtvamajJAnamaviratabhAvazca yogazca // 10 // hetvabhAve niyamAjjAyate jJAninaH AsravanirodhaH / arrar fair jAyate karmaNo'pi nirodhaH // 11 // Wan Wan Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan kiM vistaraH yadyapi kevalajJAnApekSayA rAgAdivikalparahitaM svasaMvedanarUpaM bhAvazrutajJAnaM zuddhanizcayanayena parokSa bhaNyate / tathApi indriyamanojanitasavikalpajJAnApekSayA pratyakSaM / tena kAraNena, AtmA svasaMvedanajJAnApekSayA pratyakSo ka bhavati / kevalajJAnApekSayA parokSo'pi bhavati / sarvathA parokSa eveti vaktu N nAyAti / kintu caturthakAle'pi kevalinaH, kimAtmAnaM haste gRhItvA darzayanti ? teSi divyadhvaninA bhANitvA gacchanti / tathApi zravaNakAle bhotRRNAM parokSa evaM 5 pazcAtparamasamAdhikAle pratyakSI bhavati / tathA, idAnIM kAle'pIti bhAvArthaH / evaM parokSasyAtmanaH katha pAnaM kriyate, U iti prazne parihArarUpeNa gAthAdvayaM gataM / Wan phra pRSTha 304 kI TippaNIke pahile zlokakI tAtparyavRttike nIce 'tathA coktaM' isake AgevAlA zloka chUTa gayA hai vaha nimna prakAra hai - gurUpadezAdabhyAsAtsaMvittaH svaparAMtaraM / jAnAti yaH sa jAnAti mokSasaukhyaM niraMtaraM / atha- 5. prAbhUkha 205 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 305 Wan Wan phra Wan cu Wan Wan phra phra phra Wan tesiM hedu bhaNidA ajjhavasAyANi savvadarasIhiM / micchattaM aNNANaM aviradibhAvoya jogIya // 10 // du abhAve NiyamA jAyadi NANissa AsavaNiroho / AsavabhAveNa viNA jAyadi kammassa du Niroho // 11 // kammassAbhAveNa ya NokammANaM ca jAyadi Niroho / go kammaNiroheNa ya saMsAraNirohaNaM hodi // 12 // teSAM hetavaH bhaNitAH adhyavasAnAni sarvadarzibhiH / mithyAtvamajJAnamaviratabhAvazca yogazca // 10 // hetvabhAve niyamAjjAyate jJAninaH AsravanirodhaH / aarat faar jAyate karmaNo'pi nirodhaH // 11 // TE phra kiM vistaraH yadyapi kevalajJAnApekSayA rAgAdivikalparahitaM svasaMvedanarUpaM bhAvazrutajJAnaM zuddhanizcayanayena parokSaM bhaNyate / tathApi indriyamanojanitasavikanyajJAnApekSayA pratyakSaM / tena kAraNena, AtmA svasaMvedanazanApekSayA pratyakSo bhavati / kevalajJAnApekSayA parokSo'pi bhavati / sarvathA parokSa eveti vaktu nAyAti / kintu caturthakAle'pi kevalinaH, 5 kimAtmAnaM haste gRhItvA darzayanti / tepi divyadhvaninA mANivA gacchanti / tathApi zravaNakAle zrotRRNAM parokSa evaM 5 pazcAtparamasamAdhikAle pratyakSo bhavati / tathA, idAnIM kAle'pIti bhASArthaH / evaM parokSasyAtmanaH kama pAnaM kriyate, iti prazne parihArarUpeNa mAthAdvayaM gataM / pRSTha 304 kI TippaNIke pahile zlokakI tAtparyavRttike nIce 'tathA coktaM' isake AgevAlA zloka chUTa gayA hai vaha nimna prakAra hai gurUpadezAdabhyAsAtsaMvitaH svaparAMtaraM / jAnAti yaH sa bAnAti mokSa saukhyaM niraMtaraM / atha- phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bu Bu % Bu % Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le karmaNo'bhAvena ca nokarmaNAmapi jAyate nirodhH|| nokarmanirodhena ca saMsAranirodhanaM bhavati // 12 // triklm|| AtmakhyAtiH--saMti tAvajjIvasya, AtmakamaikatvAzayamUlAni mithyAtvAjJAnAviratiyogalakSaNAni, abhyavasAnAni / tAni rAgadvepamohalakSaNasyAsavabhAvasya hetvH| AmravabhAvaH, karmahetuH, karma, nokarmahetuH, nokarma, saMsArahetuH iti / tato nityamevAyamAtmA. AtmakarmaNorekatvAdhyAsena mithyAtvAnnAnAviratiyogamayamAtmAnamadhyavasyati / tato rAgadveSamoharUpamAtravabhAvaM bhAvayati / tataH kameM, Avati / tato nokarma bhavati tataH saMsAraH prabhavati / yadA tu, AtmakramaNo- meMdavijJAnena zuddhacaitanyacamatkAramAtramAtmAnaM, upalabhate / tadA mithyAtvAviratiyogalakSaNAnA, adhyasAnAnAM, AsravabhAvahetunAM, bhavatyabhAvaH / tadabhAve rAgadveSamoharUpAsavabhAvasya, bhavatyabhAvaH / tadabhAve'pi bhavatti krmaabhaavH| tada-e bhAve'pi bhavati saMsArAbhAvaH / ityeSa saMvarakramaH / ___artha-teSAM kahiye pUrva kahe je Asrava, rAga dveSa moha, tinikA hetu sarvajJa deva adhyavasAna kahe haiN| te mithyAtva ajJAna aviratabhAva yoga ye cyAri kahe haiN| so jJAnIke inikA abhAva hote, niyamateM AsravakA nirodha hoya hai| so AsravabhAvavinA karmakA bhI nirodha hoya hai| bahuri karmakA abhAvakari nokarmakA bhI nirodha hoya hai| bahuri nokarmakA nirodhakari saMsArakA nirodha , hoya hai| ___TIkA-prathama hI jIvake AtmA ara karmakA ekapaNAkA nizcayarUpa Azaya hai mUla kAraNa jinikA aise mithyAtva ajJAna avirati yogasvarUpa adhyavasAna vidyamAna haiM te rAga dveSa moha haiM lakSaNa jAkA aise AravakA kAraNa haiM / bahuri AstravabhAva hai so karmakA kAraNa hai / bahuri karma : hai so nokarmakA kAraNa hai / bahuri nokarma hai so saMsArakA kAraNa hai / tAteM AtmA hai so nitya hI AtmA ara karmakA ekapaNAkA nizcayarUpa AzayateM mithyAtva ajJAna avirati yogamaya / AtmAkU nizcayakari mAne hai, tisa nizcayateM rAga dveSa moharUpa jo AsravabhAva tAhi bhAve + hai| bahuri tAteM karmakA Asrava hoya hai, bahuri karma te nokarma hoya hai, bahuri nokarmata saMsAra pragaTa %% %% % Wan % Ya Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan pravarte hai / bahuri jisakAla AtmA, AtmAkA ara karmakA bhedavijJAna kari zuddha caitanyacamatkAra // 1- mAtra AtmAkU pAve hai tisakAla mithyAva ajJAna avirati yogasvarUpa adhyavasAna Asava bhAvake kAraNa haiM, tinikA AtmAkai abhAva hoya hai / ara mithyAtva AdikA abhAva hote rAga pramukha dveSa moharUpa AsavabhAvakA abhAva hoya hai, ara rAga dveSa mohakA abhAva hote nokarmakA abhAva - hoya hai, ara nokarmakA abhAva hote saMsArakA abhAva hoya hai / aisA yaha saMvarakA anukrama hai| bhAvArtha-jIvake jete AtmAkA ara karmakA ekapaNekA Azaya hai-bhedavijJAna nAhI, tete / / .. mithyAtva ajJAna avirata yogarUpa adhyavasAna vidyamAna haiM / tiniteM rAgadveSamoharUpa AsvabhAva hoya hai, AsavabhAvateM karma baMdhe hai, karmata nokarma zarIrAdika pragaTa hoya haiM, nokarmata saMsAra hai| bahuri jisakAla AtmAkA ara karmakA bhedavijJAna hoya hai, taba zuddha AtmAkI prApti hoya hai, taba mithyAtvAdi adhyavasAnakA abhAva hoya hai, ara adhyavasAnakA abhAva bhaye rAga dveSa moharUpa Wan + AsavakA abhAva hoya hai, AsUbake abhAvateM karma nAhIM baMdhe hai, ara karma ke abhAvateM nokarma nAhIM pragaTe hai, nokarma ke abhAvateM saMsArakA abhAva hoya hai, aisA saMvarakA anukma jaannaa| 5 aba, isa saMvarakA kAraNa prathama hI bhedavijJAna kayA, tAkI bhAvanAkA upadeza kare haiN| tAkA kalazarUpa kAvya kahe haiN| upajAticchandaH sampadyate saMkara eSa sAkSAcchuddhAtmatatvasya kilopalambhAt / sa medavijJAnata eva tasmAttadbha davijJAnamatIya bhAvyam ||shaa artha-jAteM yaha saMvara hai so nizcayateM sAkSAt zuddhAtmatattvakA upalaMbha kahiye pAvaneteM hoya hai| bahuri zuddhAtmatattvakA upalambha hai, so AtmA ara karmakA bheda vijJAnate hoya he-karma* ara Wan AtmAkU nyAre jAne taba AtmAkU anubhave / tAteM so bheda vijJAna atizaya kari bhAvane yogya hai| pheri kahe haiM; jo, bheda vijJAna kahAM tAI bhAvanA ? 55 55 55 5 5 5 5 55 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - $ $ $ $ $ $ bhAvayed bhadavijJAnamidamacchimadhArayA / tAvadyAvatparAccyutvA zAnaM zAne pratiSThitaM // 6 // artha-yaha bheda vijJAna hai tAhi nirantara dhArApravAharUpa jAmeM viccheda na par3e aise tete bhAve, -8 jete jJAna hai so parabhAvanita chuTi kari apane svarUpajJAnahI vicaM pratiSThita hoya ThaharI jAya / / bhAvArtha ihAM jJAnakA jJAna virSe ThaharanA doya prakAra jAnanA / eka tau mithyAtvakA abhAva fa hoya samyagjJAna hoya, pheri mithyAstra na aavai| bahuri dUjA yaha jo zuddhopayogarUpa hoya Thahare, .. jJAna anya vikArarUpa na pariNamai / so doU prakAra na bane tete nirantara bheda vijJAnako bhAvanA hai jA rAkhanI / pheri beda vijJAnakI mahimA kA hai| bhedavijJAnataH siddhAH siddhA ye kila kecana / tasyaivAbhAvato bar3A baddhA ye kila kecana || jAma ____ artha-je keI siddha bhaye haiM, te isa bhedavijJAnateM bhaye haiM / bahuri je karmata baMdhe haiM, te tisahI 9 bhedavijJAnake abhAvateM baMdhe haiN| bhAvArtha-saMsAra so AtmA ara karmake ekatAkI mAnaneteM hai, so anAditeM jeteM bhedavijJAna Wan nAhIM hai, teteM karmateM baMdhe hI hai / tAteM karmabaMdhakA mUla bhedavijJAnakA abhAva hI hai| je baMdhe haiM te / yAhIke abhAvateM baMdhe haiM / vahuri je siddha bhaye haiM, te bhedavijJAna bhaye hI bhaye haiM / tAteM prathama 9 bhedavijJAna hI mokSakA kAraNa hai| yahAM aisA bhI jAnanA, jo vijJAnAdvaitavAdI vauddha tathA vedAMtI // vastU* advaita kahe haiM, te advaitakA anubhavahI siddhi kahe haiM, tinikA bhI isa bhedavijJAna siddhi ke " kahanete niSedha bhayA / jAteM sarvathA advaita vastukA svarUpa nAhI, ara je mAne haiM, tinikA bheda+ vijJAna kahanA bane nAhIM / bhedavijJAna tau vastu dvaita hoya taba kahanA bane / so jIva ajIva doya // vastu mAne, ara doyakA saMyoga mAne, taba bhedavijJAna bane, yAta svAdvAdanikai sarva nirbAdha siddhi Wan hoya hai / Agai saMvarakA adhikAra pUrNa bhayA, so yA saMvarakA bhaye jJAna kaisA hai aise jJAnakI ma mahimAkA kalazarUpa kAvya kahe haiN| $ Le Le + Le + Zhe $ - - Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155+ ++ mandAkrAntAchandaH bhedajJAnocchalanakalanAcchuddhatacopalambhAdrAgagrAmapralayakaraNAkarmaNAM saMvareNa / jA bibhrattoSaM paramamamalAlokanamlAnamekaM jJAnaM jAne niyatamuditaM zAzvatodyotametat // 8 // artha--yaha jJAna hai so jJAnahIvirSe nizcala niyamarUpa udayakU prApta bhayA / kese anukramateM // .. udaya bhayA ? prathama to bhedajJAnakA udaya honA, tAkA abhyAsa bhayA / bahuri tisa bhedajJAnake abhyAsateM zuddhatattvakA upalabha bhayA / bahuri tisa zuddhatatvake upalabhate rAgake samUhakA pralaya : kiyA / bahuri rAgagrAmakA pralaya karanete AsUkke rukanete karmanikA saMvara bhayA / bahuri karmakA - na" saMvara hone kari pAna utkRSTa saMtoSa bhAratA saMtA, zAma pragaTa bhayA / bahuri kaisA hai jJAna ? nirmala hai Aloka kahiye prakAza jAkA, kSayopazamake doSate malinatA thI so aba nAhIM hai / bahuri amlAna hai, rAgAdikateM kaluSatA thI so aba nAhIM hai, tAteM nirmala hai| bahuri kaisA hai ? eka Wan hai, kSayopazama kari bheda the, te aba nAhI hai| bahuri zAzvatA hai udyota jAkA, kSayopazamajJAna, .- kramateM honA thA, so aba nAhIM hai| aisA raMgabhUmimaiM saMkarakA svAMga praveza bhayA thA tAkaM jJAna jAni liyA, so nRtya kari raMgabhUmite nikasi gyaa| savaiyA teIsA bhedavijJAnakalA pragaTai taba zuddhasvabhAva lahai apanA hii| rAga dveSa vimoha sanahI mali jAya imai jhaTha karma rukA hii| ujvala zAna prakAza kara bahutoSa dharai paramAtama maahii| yo munirAja bhalI vidhi dhArata kevala pAya sukhI ziva jAhI // 1 // aise isa samayasAra pranthakI AtmalyAtinAmA TIkAkI kcanikAvirSe gaMcamAM saMvara adhikAra pUrNa bhayA / . ihAM tAI gAthA 192 bhaI / kalaza 132 bhaye / Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le jaja ++ : Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Zhe $ $ $ Ting Ting Ting Ting Ting Ting s s s s aza nirjraavikaarH| dohA--rAgAdikA meTi kari nave baMdha hati saMta / pUrSa udayoM sama rahe namU nirjarAkta / / 1 / / ___ ihAM nirjarA praveza kare hai / bhAvArtha-jaise nRtya ke akhADe, nRtya karanevAlA svAMga banAya praveza kare hai, tele ihAM tatvanikA nRtya hai| tahAM raMgabhUmimaiM nirjarAkA svAMgakA praveza hai, tahAM prathama hI sarva svAMga dekhi kari yathArtha jAnanevAlA samyagjJAna hai tAkU TIkAkAra maMgalarUpaHjAni + pragaTa kare haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH rAgAdyAsravarodhato nijadhurAM dhRtvA paraH saMvaraH karmAgAmi samastameva bharato dAvirudhana sthitH| ___ prAgnaddhaM tu tadeva dagdhumadhunA vyAjRmbhate nirjarA jJAnajyotirapAvRtaM na hi yato rAmAdibhimUrchati // 1 // artha--prathama tau utkRSTa saMvara hai, so rAgAdika je Asrava tinikai rAkanete, apanI dhurA jo 5 Wan sAmarthyakI hada, tAhi dhArikari AgAmI samasta hI karma, tAkU mUlate dUrI ho rokatA saMtA .. tiSThayA / ave isa saMvara bhaye pahale baMdharUpa bhayA thA jo karma, tAhi dagdha karanekU nirjarArUpa OM agni phaile hai, so isa nirjarAke pragaTa honete, jJAnajyoti hai so AvaraNa rahita bhayA saMtA, pheri 1- rAgAdi bhAvanikari mUrchita nAhIM hoya hai, sadA nirAvaraNa rahe hai| bhAvArtha-saMvara bhaye pIche navIna karma baMdhe nAhI, ara pUrve baMdhe the, te nirjare, taba jJAnakA // + AvaraNa dUri hoya, taba jJAna aisA hai, so pheri rAgAdirUpa na pariName, sadA prakAzarUpa rahe / Age nirjarAkA svarUpa kahe haiN| gAthA uvabhojamidiyehiM davANamacedaNANamidarANaM / jaM kuNadi sammadichI te savvaM NijjaraNimittaM // 1 // Wan Wan maU Wan Wan Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya / upabhogamindriyedravyANAmacetanAnAmitareSAm / yatkaroti samyagdRSTistarasarva nirjarAnimitam // 1 // ___ AtmakhyAtiH--virAgasyopabhogo nirjarAyaiva rAgAdibhAvAnAM sadbhAvena micyAdRSTa racetanAnyadravyopabhogo baMdha1 nimittaM syAt / etena dravyanirjarAsvarUpamAveditaM / + atha bhAvanirjarAsvarUpamAvedayati--- - artha-samyagdRSTi jova jo indriyanikari cetana tathA acetana je dravya, tinikA upabhoga kare Wan hai, tiniLU bhaugave hai, so sarva hI nirjarAke nimitta hai| TIkA-virAgIkA upabhoga hai so nirjarAke arthI hI hai| jAteM mithyAdRSTike rAgAdibhAvanike sadbhAvateM cetana acetana dravyakA upabhoga hai so baMdhanimitta hI hoya hai / isa kathanakAra davya-5 + nirjarAkA svarUpa kahyA / bhAvArtha-samyagdRSTIkU jJAnI kahyA hai, so jJAnIke rAga dveya mohakA abhAva kahA hai| so Wan virAgIke iMdriyanikari bhoga hoya hai, so tisa bhogakI sAmagrIkU yaha samyagdRSTi aisA jAne hai-jo - __ ye paradravya haiM merA inikA kichu nAtA nAhIM, ara karma ke udayake nimittakari inikA merA saMyoga- " viyoga hai, ara cAritramohakA udaya Aya pIDA kare hai / so balahIna hai, jete sahI na jAya hai| tAteM jaise rogI rogakU bhalA na jAnai ara pIDA na sahI jAya, tava tAkA auSadhi Adi kari ilAja kare, taise viSayarUpa bhogopabhogasAmagrIteM ilAja kare hai| ara karmake udayateM tathA bhogo pabhoga sAmagrIta rAga dveSa moha nAhIM hai / tAteM samyagdRSTi aise virAgI hai, so yAke bhoga upa" bhoga hai, so nirjarAhIke nimitta hai / karma udaya hoya hai, so apanA rasa de kSari jAya hai / udaya + Aye pIche dravyakarmakA sattva rahaiM nAhI, nirjare hI / ara samyagdRSTIkai tisa karmaudayasU rAga deSa moha naahiiN| udaya AyAkU jAni hI le hai ara phalakU bhaugave hai| so rAga deSa moha binA bhagave vAle karma Ave nAhI. AsavavinA samyagdRSTi virAgIke AgAmI baMdha nAhI, preseM - Dong s s $ 5 Zhe $ $ 5 5 5 Le Le - Wu Ya Ya Ya Ya Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ma + + + + AgAmI baMdha na bhayA taba kevala nirjarA hI bhaI / tAteM samyagdRSTi virAgIkA bhogopabhoga nirjarA." Apa kA hI nimitta kahA / ara pUrvakarma udaya mAya tAkA dravya kSari gayA so dravyanirjarA hai| Age bhAvanirjarAkA svarUpa kahe haiN| gAthA davve upabhujaMte NiyamA jAyadi suhaM ca dukkhaM ca / te suhaduHkhamudiNNaM vedadi aha NijjaraM jAdi // 2 // dravye, upabhujyamAne niyamAjAyate mukhaM ca duHkhaM ca / tatsukhaduHkhamudIrNa vedayate atha nirAM yAti // 2 // Wan AtmakhyAti:--upabhujyamAne sati hi paradravye tannimitaH sAtAsAtavikalpAnatikramaNena vedanAyAH sukharUpo duHkharUpI vA niyamAdeva jIvasya bhAva udeti / sa tu yadA vedyate tadA mithyAdRSTaM rAgAdibhAvAnA sadbhAvena baMdhanimittaM bhUtvA 5 niryamANopyajIrNaH san baMdha eva syAt / samyagdRpTestu rAgAdibhAvAbhAvena baMdhanimittamabhUtvA kevalameva nirjIyamANo __ pyajIrNaH sannirjaraiva syAt / / artha-paradravya upabhogameM Avate saMte bhogate saMte sukha athavA duHkha niyamate upaje hai| tisa pra 1- udava AyA sukhaduHkhakU vede hai, anubhave hai, bhogave hai, AsvAdameM Ave hai / so AsvAda dekari ga kSari jAya hai, nirjarA hoya cukyA gayA, so pheri nAhIM Ave hai| pra TIkA-paradravya upabhogameM AvatA saMtA bhogaktA saMtA jIvake sukharUpa athavA duHkharUpa bhAva niyama thakI udaya hoya hai, upaje hai| kaisA hai yaha bhAva ? paradravya hai, nimitta jAkU aisA Wan hai| jAte vedanAke sAtA tathA asAtA aise doya hI rUpapaNo hai, ini doUbhAvakU nAhI ullaMghya .. varte hai, so isa bhAvakU jisakAla jIvakari vediye hai, tisakAla mithyAdRSTIke to tisate rAgAdi bhAvanikA sadbhAvakari AgAmI karmake baMdhake nimitta hoyakari nirjarArUpa hotA bhI nirjarArUpa nAhIM kahiye, AgAmI baMdhakari nirjarArUpa bhayA, tAteM baMdha hI khiye| bahuri samyagdRSTIke tisa + + + + + + + + ja Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + - sukhaduHkhakI vedanAte rAgAdika bhAvaniko abhAvakari AgAmI baMdhake nimitta nAhI hoya kari na kevala nirjare hI hai, so nirjarArUpa bhayA saMtA nirjarA hI kahiye, baMdha na khiye| pra bhAvArtha:-karmakA udaya Aye mukhaduHkhabhAva niyamakari upaje haiN| tisakU vedate saMte mithyA dRSTIkai tau rAgAdikake nimittate AgAmI baMdhakari nirjare hai| tAteM nirjare kAhekI ? baMdha hI Wan kiyA / bahuri samyAdRSTIke tisa vedanAsU rAgAdikabhAva nAhIM haiM, tAtai AgAmI baMdha na hoya, 1 1- taba kevala nirjarA hI bhaI / aiseM bhAvarUpa nirjarA hoya hai| yAkA arthakI agile kathanakI sucanikArUpa kalazarUpa zloka hai| anuSTrapachandaH tad jJAnasyaiva sAmarthya virAgasya ca vA kila / yatko'pi karmabhiH karma bhunjAno'pi na pradhyate // 2 // // // atha jJAnasAmarthya dazayati artha-jo karma* bhogavatA saMtA bhI karmakari nAhIM baMdhe hai, so yaha koI AzcaryarUpa sAmarthya OM jJAnakA hI hai, athavA virAgIkA hI hai / ajJAnIkU tau AzcaryakA upajAvanahArA hai| jJAnI .. 1- yathArtha jAne hai / Age jJAnakA sAmarthyakU dikhAve haiM / gAthA jaha visamuvabhujaMtA vijApurisA Na maraNamuvayaMti / poggalakammassudayaM taha bhuMjadi greva vajjhade NANI 3 // yathA viSamupabhujAnA vidyApuruSA na maraNamupayAti / pudgalakarmaNa udayaM tathA muke naiva badhyate jJAnI // 3 // - AtmarUpAti:----yathA kazcidviSavaidyaH pareSAM maraNakAraNaM viSamuSabhuJjAno'pi, amoghavidyAsAmadhyena niva sacchattitvAnna mriyate, tathA annAninAM rAgAdibhAvasamAvena baMdhakAraNaM pudgalakarmodayamupaMjA no'pi amodhakSAna+ sAmarthyAt rAgAdibhAvAnAmabhAve sati nirutacchaktitvAt na badhyate bAnI / __ atha vairAgyasAmarthya darzayati--- + Le Le Le Le 199 3 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan artha-jaiseM vaidyapuruSa hai so viSakUM upabhogatA saMtA bhI maraNakUM nAhIM prApta hoya hai, taileM 5 pudgalakarmakA udayakUM jJAnI bhogave hai, tauU baMdhe nAhIM hai / 5 prA TIkA-jaise koI viSaya hai, so anyakU maraNakA kAraNa o viSa, tAkU bhogavatA bhI 5 amoghaviyA kahiye acUka saphala maMtra yaMtra auSadha AdikI vidyA sAmarthyate rokI hai tisa 5 viSakI mAraNazakti jAneM, tisapaNAteM maraNakUM nAhIM prApta hoya hai / taiseM pudgalakarmakA udaya Wan Wan hai so ajJAnI nikai rAgAdibhAvanika sadbhAvakari baMdhakA kAraNa hai, tAkU jJAnI bhogavatA saMtA 5 bhI amogha acUka satyArthajJAnake sAmarthyate rAgAdi bhAvanikA abhAva hote saMte rokI hai tisa karmake udaya AgAmI baMdha karanekI zakti jAne, tisapaNAkari AgAmI karmakari nAhIM baMdhe phra hai| phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha jaha majjaM pibamANo aradibhAveNa majjadi ga puriso / davvabhoge arado NANIviNa vajjhadi taheva // 4 // bhAvArtha-jaise apanI vidyAkI sAmarthyakara virat mAranekI zaktikA abhAva kare hai, tAkU khAve tauU tisateM mare nAhIM / taiseM jJAnIke jJAnakI sAmarthya aisI hai, jo karmakA udayakI 5 baMdha karanekI zakti roke hai / tAteM tisake karmakA udaya bhoga meM Avai tauU AgAmI baMdha nAhIM 5 kare hai / yaha samyagjJAnakI sAmarthya hai / Age vairAgyakA sAmarthya dikhAve haiM / gAthA Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan AtmakhyAtiH - yathA kazcitpuruSo mereyaM prati pravRttatIbhAratibhAvaH san maireyaM pivannapi tIbhAratisAmarthyAna mAdyati tathA rAgAdibhAvAnAmabhAvena sarvadravyoSabhogaM prati pravRttItravirAgabhAvaH san viSayAnupabhuJjAno'pi tIvravirAga 15 bhAvasAmarthyAnna badhyate jJAnI / yathA madyaM pivan aratibhAvena mAdyati na puruSaH / dravyopabhoge arato jJAnyapi na badhyate tathaiva // 4 // Wan Wan Wan 31 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 s s f 5 s ma artha-jaise koI puruSa madyata tIna aratibhAvakari vinAprIti pIvatA saMtA mada rUpa na hoya // ya... hai-matavAlA na hoya hai, taiseM jJAnI dravyake upabhogavirSe arata kahiye tIvra rAgarahita bhayA saMtA , karmanikari nAhIM baMdhe hai| pra TIkA-jaise koI puruSa madirAprati pravartyA hai tIvra aratibhAva jAkA aisA bhayA saMtA madirAkU pIvatA saMtA bhI tIvra aratibhAvakI sAmarthyate matavAlA nAhI hoya hai, taiseM jJAnI bhI rAgAdi9 bhAvanike abhAvakari sarva dravyakA upabhoga prati pravA hai tIvra virAgabhAva jAkA aisA bhayA saMtA 1- bhI viSayanikU bhogatA saMtA, tIvra virAgabhAvake sAmarthya karmanikari nAhI dhaMdhe hai| 1. bhAvArtha-yaha vairAgyakA sAmarthya hai, jo viSayanikU sektA saMtA bhI karmanikari nAhIM baMdhe 5 Wan hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| sthoddhatAchandaH nAnu te viSayasevane'pi yaH svaM phalaM viSayaseknasya naa| jJAnavaibhavavirAgatApalAva sevako'pi tadasAvasevakaH // 3 // athaitadeva darzayati+ artha-yaha puruSa hai so viSayanikU sevate saMte bhI jo viSayasevanekA nijaphala hai, tAko nAhIM hai ..pAve hai / so jJAnake vibhavakA ara virAgatAkA balate yaha viSayanikA sevanahArA hai, toU sevanasahArA nAhIM hai| bhAvArtha-jJAnakA ara virAgatAkA koI aciMtya sAmarthya aisA hI hai, jo iMdriyanikari / "viSayanikU seve hai, tauU tAkU sevanahArA na kahiye / jAte viSayasevanakA sAmAnya nijaphala saMsAra / Wan hai| so jJAnI vairAgIke mithyAtvake abhAvateM saMsArakA bhramaNarUpa phala nAhIM hoya hai| Age isa pra Wan s Wan Zhe $ $ $ Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha ! Wan maya 5 26 pha saMvatoviya sevAda asevamANovi sevaga kovi / pagaraNaceTThA kassavi NayapAyaraNotti so hodi // 5 // sevamAno'pi na sevate, asevamAno'pi sevakaH kazcit / prakaraNaceSTA kasyApi na ca prAkaraNa iti sA bhavati // 5 // Wan phra Wan Wan Wan 5 bhAvAnAmabhAvena viSayasevanaphalasvAmitvAbhAvAdasevaka eva / mithyAdRSTistu viSayAnasevamAno'pi rAgAdibhAvAnAM sadbhA- 5 dr viSayasevanaphalasvAmitvAtsevakaH / Wan Wan E AtmakhyAtiH - yathA kazcit prakaraNe vyApriyamANopi prakaraNasvAmitvAbhAvAt na prAkaraNikaH / aparastu tatrA vyApriyamANo'pi tatsvAmitvAtprAkaraNikaH / tathA samyagdRSTiH pUrvakarmodayasaMpannAn viSayAn sevamAno'pi rAgAdi phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha artha-koI to viSayani sevatA saMtA bhI hai, tauU bhI na seve hai, aisA kahiye hai / bahuri 5 koI nAhIM sevatA saMtA hai, tauU sevanahArA hai, aisA kahiye hai| jaise koI puruSake koI kArya saMbaMdha hai, tisa prakaraNasaMbaMdhI sarva kriyA kare hai, tauU kisIkA karAyA kare 5 5 hai, Apa tisakA svAmI nAhIM hai, tAkUM prAkaraNa kahiye kAryakA karanevAlA hai, aisA na kahiye / TIkA - jaise koI puruSa kisI kAryakA prakaraNakriyAviSai vyApArarUpa hoya pravateM hai, tisa5 saMbaMdhI sarva kiyA kare haiM, tauU tisa kAryakA prakaraNakA svAmI koI aura hai, tAkA karAyA kare 5 hai / tAteM prakaraNakA svAmIpaNAkA abhAva prAkaraNika kahiye karaNavAlA nAhIM hai / bahuri anya koI tisa prakaraNaviSai vyApArarUpa pravartatA nAhI hai, tisa kAryasaMbaMdhI kriyA nAhI kare hai, Wan tauU tikAryakA svAmIpaNA prAkaraNika kahiye tisa prakaraNakA karanevAlA kahiye hai / taise hI Wan samyagdRSTi hai so pUrvI sAce the je karma, tinikA udayakari vyApta bhaye je iMdriyanike viSaya tinikuM 5 sevatA saMtA hai, tauU rAgAdika bhAvanike abhAvakari viSayasevanakA phalakA svAmIpaNAkA abhAvateM sevanevAlA nAhI hai / bahuri mithyAdRSTi hai so viSayanikUM nAhI sevatA saMtA bhI rAgA 5 Wan Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ 5 5 F " dika bhAvanikA sadbhAvakari viSaya sevanekA phalakA svAmIpaNAteM viSayanikA sevanevAlA ho / kahiye hai| - bhAvArtha-jaise koI vyApArI dhanakA dhanA kAhATIpari cAkara rAkhyA, so hATIkA .. kAma vyApAra viNaja denA lenA sarva cAkara kare hai, ara dhanI apane ghara baiThA rahe hai, hATIsaMbaMdhI Wan kAryakU nAhIM kare hai| tahAM vicAriye isa hAToke toTe naphekA svAmI kona hai ? tahAM paramArtha / / __ yaha hai-jo hATIkA kAryasaMbaMdhI toTA naphAkA svAmI to vo dhanakA dhanI hai, jAkara vyApArA- " 5 dika kiyA kare hai, toU svAmIpaNAkA abhAvateM tisakA phalakA bhoktA nAhI hai| ara-dhanakA - .. dhanI kichU vyApArAdika nAhI kare hai, toU tisakA svAmIpaNAteM toTA nakAkA phalakA bhoktA aa hai| taiseM saMsArameM sAhako jyau tau mithyAdRSTi jAnanA ara cAkarako jyauM samyagdRSTi jAnanA / aba Wan 1. isa arthakA samarthanarUpa samyAdRSTIke bhAvanikI pravRttikA kalazarUpa kAvya kahe haiN| mandAkrAntAchandaH samyagdRSTebhavati niyataM jJAnavairAgyazaktiH svaM vastutvaM kalayitumayaM svAnyarUpAptimuktyA / yasmAd jJAtvA vyatikaramidaM tattvataH svaM paraM ca svasminnAste viramati parAtsarvato rAgayogAt // 6 // samyagdRSTiH vizeSeNa svaparAvevaM tAvajjAnAtiWan artha-samyadRSTIkai niyamate jJAna ara vairAgyakI zakti hoya hai / jAteM yaha sampanDaSTi apanA + ... vastupaNA yathArthasvarUpa tAkA abhyAsa karane... apanA svarUpakA grahaNa ara parakA tyAgakA vidhi - kari, yaha to apanA AtmasvarUpa hai ara yaha paradravya hai aisA doUkA bheda paramArthakari jAni, Wan .- ara ApavirSe tau tiSThe hai, ara paradravyate sarva prakAra rAgake yogate viraka hoya hai| so yaha rIti jJAnavairAgyako zaktIvinA hoya naahii| Agai isa kAvyakA artharUpa gAyA hai| tahAM kahe / -----Am mAmAkarito aiseM jaane| gAthA- " Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + Wan udayaviyAgo viviho kammANaM yaNNido jiNavarehiM / Na du te majjha sahAvA jAgAgabhAvo du ahamiko // 6 // udayavipAko vividhaH karmaNAM varNito jinvraiH| na tu te mama svabhAvAH jJAyakabhAvastvahamekaH // 6 // ___ AtmakhyAti:-ye karmodayavipAkaprabhayA vividhA bhAvA na te mama svabhAvAH / eSa ttNkotkonnkshaayksvbhaavohN| kathaM rAgI na bhavati samyagdRSTiriti cat artha-karmanikA udayakA vipAka kahiye rasa hai so anekaprakAra jinezvara deva kayA hai| teja + karmavipAkateM bhaye bhAva merA svabhAva nAhIM hai / maiM to eka jJAyaka svabhAva svarUpa hauN| TIkA-je karmake udayake rasate upaje aneka prakAra bhAva te merA svabhAva nAhI haiN| maiM to Wan yaha pratyakSa anubhavagocara TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAva huuN| aiseM sAmAnyakari sarva hI karmajanya bhAvanikU samyamdRSTi para jAne hai / ApakU eka jAnanevAlA hI jAne hai, aiseM sAmAnyakari jAnanA 9 bhayA / Age kahe haiM, samyagdRSTi Apa ara parakU vizeSakari aiseM jAne hai / gAthA-- pugaglakammaM koho tassa vivAgodayo havadi eso| Na du esa majjhabhAvo jANagabhAvo du ahamiko // // pudgalakarma krodhastasya vipAkodayo bhavati eSaH / naveSa mama bhAvaH, jJAyakabhAvaH khalvahamekaH // 7 // AtmarUyAti:-asti kila rAgo nAma pudgalakarma tadudayavipAkaprabhavoyaM rAgarUpo bhAvaH, na punarmama svabhAvaH / // eSa TotkIrNajJAyakasvabhAvohaM / evameva ca rAgapadaparivartanena dveSamohakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamanovacanakAyazrotra___ cakSuNirasanasparzanasUtrANi SoDaza vyAkhyeyAni, anayA dizA anyAnyapyUyAni / evaM ca samyagdRSTiH svaM jAnan rAgaM .. Wan mucaMzca niyamAjjJAnavairAgyAbhyAM saMpanno bhavati / 5959555+++++' Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyeo OM 5 OM 5 5 5 5 pa ___ artha samyagdRSTi se jAne hai, jo rAga hai so pudgalakarma hai, tAkA vipAkakA udaya hai, + pa mere anubhavameM rAgarUpa prItirUpa AsvAda hoya hai, so hai, so yaha merA bhAva nAhIM hai| jAteM - " nizcayakari maiM to eka jJAyakabhAvasvarUpa hauM / Wan TIkA-nizcayakari rAga nAmA pudgalakarma hai, tisa pudgalakarma ke udayake vipAkakari nipajyA 4 yaha pratyakSa anubhavagocara rAgarUpa bhAva hai, so yaha merA svabhAva nAhIM hai, maiM tau TaMkotko eka + jJAyakabhAvasvarUpa hauM / aiseM samyagdRSTi vizeSakara ApAparakU jAne hai / ihAM gAthAmai parabhAvakA // nIce likhI eka gAthAkI AtmakhyAti saMskRta aura hindo TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gaI / tAtparyatti TIkA milatI hai vaha chapI hai / kaha esa tujjha Na havadi viviho kmmodyphlvivaago| paradavvANuvaogo Nadu deho havadi aNNANI // kathameSa tava na bhavati vividhaH karmodayaphalavipAkaH / paradravyANAmupayogo na tu deho bhavati ajnyaanii|| tAtparyavRttiH-kaha esa tuma Na havadi viviho kammodayaphalavivAgo kathasepa vividhakarmodayaphalayipAkastavarUpaM / + na bhavatIti kenApi pRSTaH tatrosaraM dadAti paradavANuvaogo nirvikAraparamAhAdaikalakSaNasvazuddhAtmadravyAtprathagbhUtAni hai paradrayANi yAni karmANi jIve lanAni tiSThanti teSAmupayoga udayoyaM, aupAdhikasphaTikasya parIpAdhivat / na kevalaM " 9 bhAvakrodhAdi mamasvarUpaM na bhavati, iti Nadu deho habadi aggANo deho'pi mama svarUpaM na bhavati hu skuTa kasmAditi // cet , ajJAnI jaDasvarUpo yataH kAraNAt , ahaM punaH, anantanAnAdiguNasvarUpa iti / ma artha-kisIne samyagdRSTIse prazna kiyA ki-yaha jo nAnA karmoM ke udayase phalavipAka hotA hai 5 yaha terA svarUpa kyoM nahIM hai to usakA uttara yaha hai ki nirvikAra paramAhlAda svarUpa zuddha .. AtmahatyaseM ve karmavipAka bhinna haiM isaliye ve mere svarUpa nahIM hai| yaha hI nahIM kiMtu yaha jo " - merA keha-zarIra hai vaha bhI ajJAnI honeke kAraNa jJAnasvarUpI mujhase sarvathA bhinna hai| 5 5 OM 5 OM 5 OM OM OM Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + Le Le Le Le Le Le Le Le $Le Le Le Le jaja vizeSa rAga kahA hai, taiseM hI rAgakI jAyagAM pada palaTanekari dveSa moha krodha mAna mAyA lobha karma , nokarma mana vacana kAya zrotra cakSu prANa rasana sparzana e pada dhari solaha sUtra vyAkhyAna karane / Wan bahuri isa hI upadezakari anya bhI kviAraNe / yAprakAra samyaghaSTi ApakU jAnatA saMtA, bahuri rAgakU choDatA saMtA, niyamate jJAnavairAgyakari yukta hoya hai| Age isa hI arthakU sRcatI gAthA Wan kahe haiM / gAthA evaM sammAiTThI appANaM muNadi jANagasahAvaM / udaya kammavidhAgaM ca muadilacaM viyaannNto||8|| evaM samyagdRSTiH AtmAnaM jAnAti jJAyakasvabhAvaM / udayaM karmavipAkaM ca muMcati tattvaM vijAnan // 8 // AtmakhyAti:--evaM samyagdRSTiH sAmAnyena vizeSeNa ca parasvabhAvebhyo bhAvebhyo sarvenyo'pi vivicya TaMkolkIrNekaWan zAyakasvabhAvamAtmanastattvaM vijAnAti / tathA tavaM vijAnaMca svaparabhAvopAdAnApohananipAya svasya vastutvaM prathayan karmodayavipAkaprabhavAn bhAvAn sarvAnapi muJcati / tatoyaM niyamAt jJAnavairAgyAbhyAM saMpanno bhavati / ___artha-aiseM samyagdRSTi ApakU jJAyakasvabhAva jAne hai ara karmakA udayakU karmakA vipAka jAni 1. tAkU choDe hai / kaisA bhayA saMtA ? tatva kahiye vastUkA yathArthasvarUpa tAkU jAnatA saMtA pravarte hai| TIkA-yAprakAra samyagdRSTi hai so sAmAnyakari tathA vizeSakari sarva hI parabhAvaniteM bhinna Wan hoyakari TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAva svabhAvarUpa AtmAkA tatvakU nIke jAne hai| bahuri tisa 5 prakAra tattvakU nIke jAnatA saMtA svabhAvakA grahaNa ara parabhAvakA tyAgakari nipajane yogya jo Wan apanA vastupaNA, tAhi vistAratA phailAvatA saMtA karmakA udayake vipAkakari nipaje je bhAva, .. tini sarvanikU choDe hai tAteM yaha samyandRSTi niyamate jJAnavairAgyakari saMyukta hoya hai, yaha siddha bhyaa| Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 cucukkttmi**lllkllli C Wan Wan bhAvArtha - jaba ApakUM to jJAyakabhAvasvarUpa sukhamaya jAne, ara karmake udayakari bhaye bhAva pha nikuM AkulatArUpa duHkha jAne taba jJAnarUpa rahanA, ara parabhAvaniteM virAgatA hoya hI hoya, yaha Wan pragaTa anubhavagocara hai, yaha hI samyagdRSTikA cinha hai| Age kahe haiM jo aiseM na hoya ara paradravyaniteM AsaktatArUpa rAgI hoya, ara samyagdRSTipaNAkA abhimAna kare hai, so kAhekA samyaWan dRSTi ? vRthA samyagdRSTipaNAkA abhimAna kare hai aileM kAvyameM kahe haiM / Wan mandAkrAntAchandaH samyagdRSTiH svayamayamahaM jAtu bandho na me syAdityucAnotpulakavadanA rAgiNo'pyAcarantu / Wan AlambantAM samitiyaratAM te yato'dyApi pApA AtmAnAtmAvagamavirahAtsanti samyaktvariktAH 118 Wan kathaM rAgI na bhavati samyagdRSTiriti cet phra artha-je para dravyake viSai rAgadveSamohabhAvakari tau saMyukta haiM ara ApakUM aiseM mAne haiM, jo 5 maiM samyaSTi hauM, mere kadAcit karmakA bandha nAhIM hoya hai, zAstrameM samyagdRSTikai bandha nAhIM kA haiM, aiseM mAnikari uttAna kahiye garvasahita uMcA kiyA hai ara harSa sahita utpulaka kahiye 5 romAMcarUpa bhayA he mukha jinikA aise haiM, te mahAtratAdi AcaraNa karo tathA samiti kahiye vacana vihAra AhArakI kriyAviSai yakSateM pravartanA, tisakI paratA kahiye utkRSTatA tAkUM bhI 5 Alambana karau, te aise pravartate bhI pApI mithyAdRSTi hI haiM / jAteM AtmAkA anAtmAkA jJAnateM rahita hai, tAteM samyak rIte haiM, tinikai samyakUtva nAhIM hai / phra phra bhAvArtha---jo ApakaM samyagdRSTi mAne ara paradravyarte rAga hoya, tau tArka samyaktva kAkA ? 5 vratasamiti pAle tauU ApAparakA jJAna vinnA pApI hI hai| ara Apake bandha na honA mAni svacchanda pravarte, tau kAhekA samyagdRSTi ? tAtaiM cAritramohakA rAga bandha tau yathAkhyAtacAritra 5 jete na hoya tete hoya hI hai| so jete rAga rahe tete samyagdRSTi apanI niMdA ga karatA hI rahe hai, jJAna hone mAtra tauM bandhateM chaTanA nAhIM, jJAna bhaye pIche tisahImeM strrUpa zuddhaurtney phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan cAritra bandhana kaTe hai / tAteM rAga chatai bandha na honA mAni svacchanda honA to midhyAdRSTi hI samaya hai / ihAM koI pUche vratasamiti tau zubhakArya haiM, tinikUM pAlateM pApI kyoM kahai ? tAkA samA- 5 dhAna - jo siddhAMta meM pApa mithyAtvahIkUM kayA hai, jahAM tAMI mithyAla rahai, tahAM tAMI zubha tathA azubha sarvahI kiyA adhyAtmaviSai paramArthakari pApa hI kahiye, ara vyavahAranayakI pradhAnatA meM 5 vyavahArI jIvanikaM azubha chuDAya zubhameM lagAvanekU kathaMcit puNya bhI kahiye haiM, syAdvAdamata5 viSai virodha nAhIM / 322 Wan bahuri koI pUcheM paradravyasU rAga rahe jete mithyAdRSTi kahai, so yAneM samajheM nAhIM, avirata - 15 samyaSTi Adikai cAritramohakA udayateM rAmAdibhAva hoya haiM, tArke samyaktva kaise hai ? tAkA samAdhAna---jo ihAM mithyAtvasahita anantAnubandhIkA rAga pradhAnakari kayA hai / jAteM ApAparakA pha jJAna zraddhAnavinA paradravya tathA tisake nimittateM bhaye bhAva, tiniviSai Atmabuddhi hoya tathA prIti aprIti hoya taba jAniye yAkai bhedajJAna bhayA nAhIM / jo munipada lekara vratasamiti bhI pAle 5 haiM, tahAM parajIvanikI rakSA tathA zarIra sambandhI yatnateM pravartanA apane zubhabhAva honA ityAdi paradravya sambandhI bhAvanikari apane mokSa honA mAne, ara parajIvanikA ghAta honA ayanAcAra Wan pravartanA apanA azubhabhAva honA ityAdi paradravyaniko kriyAhIteM apane bandha mAne tete Wan Wan jAniye - pAkai ApAparakA jJAna nAhIM bhayA / bandha mokSa tau apanA hI bhAvaniteM thA paradravya tau yAmaiM viparyaya mAnyA / tAteM aiseM paradravyahIrte bhalA burA mAni rAgadveSa kare 5 Wan Wan nimittamAtra thA, haiM, jeteM samyagdRSTi nAhIM hai, ara jeteM cAritramoha sambandhI rAgAdika rahe haiM / tiniGkaM tathA 5 tinikA prerayA paradravya sambandhI zubhAzubha kriyAmeM pravate hai tisa pravRttinika aiseM mAne jo yaha karmakA jora hai, yAteM nivRtta bhaye merA bhalA hai, tinikUM rogavat jAne hai, pIDA na sahI jAya taba tinikA ilAja karanerUpa pravarte hai / tauU tiniteM yAkai rAga na kahiye roga mAneM, tinitaiM kAhekA rAga ? tisakA meTanehIkA upAya kreN| so meTanA bhI apane hI jJAnapariNAma Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha pha 5 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ting Ting Ting Ting s Le Le Le Le Le " rUpa pariNamanete mAne / aiseM paramArtha adhyAtmadRSTikara ihA vyAkhyAna jAnanA / Wan mithyAtva vinA cAritramohasambandhI udayakA pariNAmakU ihAM rAga na kahyA hai| jAte hai .. samyagdRSTikai jJAnavairAgyazakti avazya hono kayA hai| tahAM mithyAtva sahita hI rAga* rAga kahe haiM, prAbhUSa + so samyagdRSTIke hai nAhI, ara mithyAvasahita rAga hoya so samyagdRSTi nAhIM, aisA vizeSa... 5 + samyagdRSTi ho jAne hai| mithyAdRSTikA adhyAtmazAstra meM prathama tau praveza nAhIM, ara jo praveza kare, tau viparyaya samajhe hai, vyavahArakU sarvathA choDi bhraSTa hoya hai, athavA nizcayakUnIke nAhIM jAnika pra vyavahArahIte mokSa mAne hai, paramArthatattvavirSe mUDha hai| tAte yathArtha syAdvAdanyAyakari satyArtha samajhe samyaktvakI prApti hoya hai / Age pUche hai ki, rAgI samyagdRSTi kaise na hoya hai ? tAkA ma uttara kahe haiN| gAthA paramANumittiyaM pi hu rAgAdINaM tu vijade jss| gavi so jANadi appA gayaM tu savAgamadharovi // 9 // appANamayANaMto aNappayaM ceva so ayaannto| kaha hodi sammadiTTI jIvAjIve ayaannNto||10|| yumm| paramANumAtramapi khalu rogAdInAM tu vidyate yasya / nApi sa jAnAtyAtmAnaM sarvAgamadharo'pi // 9 // AtmAnamajAnan anAtmAnamapi so'jAnan / kathaM bhavati samyagdRSTirjIvAjIvAvajAnan // 10 // AtmarUpAtiH-yaspa rAgAdyajJAnabhAvAnAM lezato'pi vidyate sadbhAvaH, bhavatu sa zrutakevalisadRzo'pi tathApi / jJAnamayabhASAnAmabhAvena na jAnAtyAtmAnaM | pastvAtmAnaM na jAnAti so'nAtmAnamapi na jAnAti svarUpapararUpasapAsacA. 4 5 323 api tayApi Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + $ + $ + $ 'ma -... ... ... . - . myAkasya vastunI nizcIyamAnatvAt / tato va jAlAnAtmAnI sAnAti sa jIpAjIcI ma bAnAti / vastu joSA- jIvau ma jAnAti sa samyagdRSTireva na bhavati / tato rAgI bhAnAbhAvAnna bhavati smygdRssttiH| 5 artha-nizcayakari jisa jIvakai rAgAdikanA paramANumAra kAhiye dezamAna aMzamAtra bhI varte hai prAma so jIva sarva AgamakA dhArI hoya-sarva zAstra paDhathA hoya, tauU AtmAkU nAhIM jAne hai| bahuri / aa AtmAkU nAhIM jAnatA saMtA anAtmA jo para, tAkU bhI nAhIM jAne hai, bahuri AtmA anAtmA 1. nAhIM jAnatA saMtA jIva ajIva padArthakU bhI nAhI jAne hai, bahuri jo jIvakU nAhIM jAne " so samyagdRSTi kaise hoya ! Wan TIkA-jisa jIvake ajJAnamaya je rAgAdikabhAva, tinikA lezamAtrakA bhI sadbhAva hai so Wan jIva zrutakevalI sarIkhA bhI hoya tauU jJAnamayabhAvakA abhAvata AtmAkU nAhIM jAne hai| vahuri jo apane AtmAkU nAhIM jAne hai so anAtmAkU bhI nAhIM jAne hai| jAteM apanA kA svarUpa ara parakA svarUpakA satva ara asattva doU eka hI vastukA nizcayameM Aya jAya hai, kA tAteM aisA hai-jo AtmAkU ara anAtmA doUka nAhIM jAne hai so jIva ajIva vastUkU hI nAhIM jAne hai, jIva ajIvakU nAhIM jAne hai, so samyagdRSTi nAhIM hai / tAteM rAgI hai so jJAnakA abhAvateM samyagdRSTi nAhI hai| Wan bhAvArtha-ihAM rAgI kahanekari ajJAnamaya rAga dveSa moha bhAva liye tahAM ajJAnamaya kahane- 4 kari mithyAtva anaMtAnubaMdhIteM bhaye rAgAdika lene / mithyAtvavinA cAritramohakA udayakA rAga na lenA / jAte aviratasamyagdRSTi Adike cAritramohake udayasaMbaMdhI rAga hai, so jJAnasahita hai, : tAkU rogavat jAne hai, tisa rAgasU yAkai rAga nAhIM hai, karmodayateM rAga bhayA hai, tAkU meTayA - cAhe hai / bahuri rAgakA lezamAtra bhI yAko abhAva kahA, so jJAnIkai azubharAga to atyaMta gauNa " 32 hai| bahuri zubharAga hoya hai, so sarvazAstra paDhi jAya, muni hoya, vyavahAracAritra bhI pAle, ara tisa zubharAgakU bhalA jAni lezamAtra bhI tisa rAgasU rAga kare, to jAniye-yAne apanA $ $ $ $ $ $ ' s 5 Wan Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan AtmAkA paramArthasvarUpa jAnyA nAhIM / karmodayajanti bhAvakUM bhalA jAnyA / tisateM utpanA 125 samaya mokSa honA mAnyA / aiseM mAnate ajJAnI hI hai| ApakA parakA paramArtharUpakUM na jAnyA / taba 5 jAniye jIva ajIva padArthakA bhI paramArtharUpa na jAnyA / taba jo jIva ajIvakUM hI na jAnyA, saba kAkA samyagdRSTi aiseM jAnanA / aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| tAme~ je rAgI Wan 5 prANI anAditeM rAgAdikakU apanA pada jAne haiM, sinhi upadeza kare haiN| mandAkrAntAchandaH phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan phaphaphapha AsaMsArAtpratipadamamI rAgiNo nityamacAH suptA yasminnapadamapadaM taddhi budhyadhvamanvAH / etaitaH padamidamidaM yatra caitanyadhAtuH zuddhaH zuddhaH strarasabharataH sthAyibhAvatvameti || 6 || kiM tatpadam ? artha saMsArI bhavyaprANIkUM zrIguru saMbodhe hai| jo he aMdhe prANI hau, e rAgI puruSa haiM, te anAdi saMsAra lagAya jisa padaviSa sote haiM-nidrAmaiM magna haiM, tisa padakUM tuma apada jAno apada 5 jAno, yaha tumArA ThikAnA nAhIM / ihAM doya vAraMvAra kahaneteM atikaruNAbhAva sUce hai / pheri kahe haiM jo tumArA ThikAnA yaha hai yaha hai| jahAM caitanya dhAtu zuddha hai zuddha hai / apane svAbhA 15 vikarasake samUhateM sthAyIbhAvapaNAkU prApta hai / ihAM doya zuddhapada haiM, so dravya ara bhAva doUkI zuddhatA artha haiM / so sarva anyadravyanita nyArA, so tau dravyazuddhatA hai / ara paranimittateM bhaye 5 apane bhAva titi rahita bhAva zuddha kahiye / so itaH kahiye isa tarapha Avo isa tarapha Avo15 ihAM nivAsa karau / 5 bhAvArtha - prANI anAdi saMsArata lagAya rAgAdikakUM bhalA jANi, tinihIkUM apanA svabhAva mAni, tinihIviSai nizcita tiSThe haiM-sove haiM / tinikaM zrI guru dayAlu hoya saMbodhe --jagAve hai- sAvadhAna kare hai| jo he aMdhe prANI ho, tuma jisa padaviyeM socau hau, so pada nAhI hai, sArA pada tau caitanyasvarUpamaya hai, tisakUM prApta hoU, aiseM sAvadhAna kare hai| Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jase koI mahaMta puruSa mada pIyakari malina jAyagA sotA hoya tAkU koI hI Aya jagAve kahe / jahe-terI jAyagA tau suvarNamaya dhAtUkI atidRDha zuddha suvarNata racI ara bAdha kajoDAkari rahita hai. .. zuddha karI aisI hai| so hama batAte haiM, tA~ Ava, tahAM zayanAdi kari AnaMdarUpa hoU / taise ihAM 26 / bhI zrIguru upadeza kara sAvadhAna kiyA hai, jo bAhya tau anya vyanikA milApa nAhIM ara' 15 ataraMga vikAra nAhIM aisA zuddha caitanyarUpa apanA bhAvakA Azraya karau / doya doya vAra kahane kari atikaruNA anurAga sUce hai| Age pUche hai, jo he zrIguro, tuma batAo so pada kahA hai? ma Wan tAkA uttara kahe haiN| gAthA-- Adami davvabhAve athire morANa misaha saba miydN| thiramegamimaM bhAvaM ubalaMbbhataM sahAveNa // 11 // Atmani dravyabhAvAnyasthirANi muktvA gRhANa tava niyataM / sthiramekamimaM bhAvaM upalabhyamAnaM svabhAvena // 11 // AtmarUpAtiH-iha khala bhagavatyAtmani bahUnAM dravyabhAvAnAM madhye ye kila, atatsvabhAvenopalabhyamAnAH, aniyatatvAvasthAH, aneke, kSaNikAH, nyabhicAriNo bhAvAH, te sarve'pi svayamasthAyitvena sthAtuH sthAnaM bhavitumazakyatvAt , apadabhUtAH / yastu tatsvabhAvenophlabhyamAnaH, niyatattvAvasthA, ekaH, nityaH, anyabhicArI bhAvaH, sa eka eva svayaM sthAyitvena sthAnaM bhavituM zakyatvAna padabhUtaH / tataH sarvAnevAsthAyibhAvAna muktvA sthAyibhAvabhUtaM, paramArtharasatayA svadamAnaM jJAnamekamevedaM svAyaM / __artha AtmAviSaM bahuta bhAva haiM, tinimeM paranimittateM bhaye te AtmAke bhAva nAhI te apada - haiM, tiniLU dravyarUpa ara bhAvarUpakU sarvahIkU choDikari jo nizcita thira eka apane svabhAva hIma kari grahaNa hotA yaha pratyakSa anubhavagocara caitanyamAtra bhAva hai, so apanA pana hai, tAhi bho bhavya - tU jaisAkA taisA grahaNa kari / 9 TIkA nizcayakAra isa bhagavAn AtmAvirSe dravyabhAvasvarUpa vahuta bhAva dIkhehaiM / tinimeM , Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le s f . Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , + prAma + + + " keI tisa AtmAke svabhAvarahita haiM, te aniyata kahiye anizcita avasthA rUpa haiM, aneka haiM, kSaNika / Wan haiM, vyabhicArI haiM, aise bhAva haiM te sarva hI Apa asthAyI haiM, ThaharanekA jinikA svabhAva naahiiN| tAteM tiSThanevAlA AtmA, tAke tiSThanekA ThikAnA sthAna honekU yogya nAhIM tAte te apadabhUta ke haiN| bahuri jo bhAva AtmasvabhAvakari tau grahaNameM Ave hai, bahuri niyatAvasthA hai, sadA nizcita // - rahe hai, bahuri eka hai, bahuri nitya hai, bahuri avyabhicArI hai aisA eka caitanyamAtra jJAnabhAva hai| .. so Apa sthAyIbhAvasvarUpa hai, sadA vidyamAna pAiye hai, so tiSThanevAlA jo AtmA tAkA 4. tiSThanekA sthAna honekU yogya hai, tAte yaha bhAva padabhUta hai| tAte sarva hI je asthAyIbhAva tini- - kU choDikari sthAyIbhUta paramArtha rasapaNAkari svAdameM AvatA yaha jJAna hai so hI eka AsvAdane Wan yogya hai| bhAvArtha-pUrva varNAdika guNasthAnAnta bhAva kahe the, te to sarva hI AtmAvi aniyata aneka kSaNika vyabhicArI aise bhAva haiM, te AtmAke pada nAhIM / bahuri yaha svasaMvedana svarUpa jJAna hai ma so niyata hai, eka hai, nitya hai, avyabhicArI hai, sthAyIbhAva hai so AtmAkA pada hai, so jJAno- nikari yaha hI eka svAda leneyogya hai / aba isa arthakA kalazarUpa zloka kahe haiN| ekameva hi tatsvAdyaM vipadAmapadaM padam / apadAnyeva bhAsante padAnyanyAni yatpuraH // 8 // artha-sI hI eka pada AsvAdane yogya hai / kaisA hai ? vipada jo ApadA tinikA pada naahiiN|| .. hai, jisa padameM kichU bhI ApadA praveza nAhIM kare hai| jAke Age anya sarva hI pada haiM te apada .. pratibhAse haiN| bhAvArtha-eka jJAna hI AtmAkA pada hai, yAmaiM kichU bhI ApadA nAhI, yAke Age anya " sarva hI pada ApadAsvarUpa AkulatAmaya apada bhAse haiM / pheri kahe haiM, jo AtmA jJAnakA anubhava / 45 kare hai, taba aise kare hai Wan hai+++++++ + + + + Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5555 + + + $ $$ $ Le Le Le Le Le Le $ 5 Le " zArdUlavikrIDitacchandaH ekaM jJAyakabhAvanirbharamahAsvAda samAsAdayan svAda dvandvamayaM vidhAtumasahaH svAM vastuvRtti vidana // AtmAtmAnubhavAnubhAvavivazo azyadvizepodayaM sAmAnyaM kalayan kilaipa sakalaM jJAnaM nayatyekatAm // 8 // artha-yaha AtmA hai so jJAnake vizeSanikA udayakU gauNa karatA saMtA sAmAnyajJAnamAtra abhyAsa karatA saMtA samastajJAnaka eka bhAvakU prApta kare hai| kaisA bhayA saMtA ? so kahe haiM, eka jJAyakamAtra bhAvakAra bharathA jo jJAnakA mahAsvAda tAkU letA saMtA hai| bahuri kaisA hai ? dvaMdvamaya jo varNAdika rAgAdika tathA kSAyopazamarUpa jJAnake bhedarUpa svAda, tAhi karanevU lene asamartha hai, jJAna hI meM ekAgra hoya tava dUjA svAda nAhIM Ave / bahuri kaisA hai ? apanI jo vastUkI pravRtti tAhi jAnatA hai, AsvAda karatA hai| jAteM kaisA hai ? AtmAkA jo anubhava.5 AsvAda, tAke prabhAva kari vivaza hai, tisahI svAdake AdhIna hai-tahAMta :ciganekU: asamartha hai| advitIya svAda letA bAhari kAhekU Avai / ___bhAvArtha-isa eka svarUpajJAnake rasIle svAda Agai anya rasa phIke haiM / ara bhedabhAva-saba miTi jAya haiN| jJAnake vizeSa jJeyake nimittateM haiN| so jaba jJAnasAmAnyakA svAda le taba sarva- zAnake bheda bhI gauNa hoya jAya haiN| eka jJAna hI zeyarUpa hoya hai| ihAM koI pUche, chayasthaka pUrNarUpa kevalajJAnakA svAda kaisA Avai ? tAkA uttara tau pUrva kathana zuddhanayakA kiyA tahAM ho .. bhayA / jo zuddhanaya AtmAkA zukha pUrNarUpa janAve hai, so isa nayake dvAre pUrNarUpa kevalajJAnakA kA parokSa svAda Ave hai aiseM jAnanA / Agai isa hI artharUpa gAthA kahe haiN| jo karmake kSayopazamake nimisate jJAnameM bheda haiM / jaba jJAnasvarUpa vicAriye, taba eka hI hai // gAthA AbhiNisudohimaNakevalaM ca taM hodi ekameva pdN| so eso paramaTTo jaM lahiduM Ninvudi jAdi // 12 // + + + + + + Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhinibodhikazrutAvadhimanaHparyayakevalaM ca tadbhavatyekameva padaM / sa eva paramArthaH, yaM labdhvA nitiM yAti // 12 // AtmakhyAti:-AtmA kila paramArthaH tattu jJAnaM, AtmA ca eka eva padArthaH, tato jJAnamapyekameva padaM yadetattu / + jhAnaM nAmakaM padaM sa epa paramAH sAkSAkodomAyaH / gAbhinitozikAdayo bhedA idameka padamiha bhidaMti ? ki ta. tepIdamebaika padamabhinaMdati / tathAhi--yathAtra saciturdhanapaTalAvaguThitasya tadvighaTanAnusAreNa prAkaTyamAsAdayataH prakAzA Wan nAtizayabhedA na tasya prakAzasvabhAva midaMti / tathA, AtmanaH karmapaTalAdayAvaguThitasya tadvighaTanAnusAreNa prAkaTya- / / mAsAdayato jJAnAtizayabhedA na tasya jJAnasvabhAvaM bhiMdhuH / kiMtu pratyutamabhinaMdayuH / tato nirastasamastabhedamAtmasva." Wan bhAvabhUtaM jJAnamevaikamAlambyaM tadAlaMbanAdeva bhavati padaprAptiH / nazyati bhraaNtiH| bhavatyAtmalAbhaH / siddhatyanAtmaparihAraH, na karma mUrchati / na rAgadveSamohA utplavaMte / na punaH karma Asravati / na punaH karma badhyate / prAgabaddha karma, upabhukta' / phra nirjIyate / kRtsnakarmAbhAvAt sAkSAnmokSI bhvti|| ma artha-Abhinibodhika kahiye matijJAna ara zrutajJAna avadhijJAna manAparyayajJAna kevalajJAna - e jJAnake bheda haiM te eka jJAna hI padakU prApta haiM-sarva hI eka jJAna nAma hai, so yaha paramArtha fa hai, zuddhanayakA viSayasvarUpa jJAnasAmAnya hai, tathA yaha hI zuddha naya hai, jisakU pAyakari AtmA .. nirvANa padakU prApta hoya hai| Wan TIkA-nizcaya kari AtmA hai so paramapadArtha hai| so AtmA parvokta jJAna hai| bahari - AtmA hai so eka hI padArtha hai / tAteM jJAna bhI eka hI padakU prApta hai| bahuri jo yaha jJAna nAmA eka pada hai, so paramArthasvarUpa sAkSAt mokSakA upAya hai / bahuri matijJAnAdi jJAnake ma ke bheda haiM te tisa jJAnanAmA eka padakU bhedarUpa nAhIM kare haiM-jJAnarUpake bheda nAhIM kare haiM, to ... ekaTThA kare haiM, isa eka jJAna nAmA padahIkaM vRddhirUpa pragaTa kari prakAze haiN| so hI kahe haijaise isa lokameM bAdalekari saMkocarUpa AcchAdita jo sUrya, tAke tisa bAdaleke vighaTaneke 1------ sone kA dInAdhikake bheda te simke| $ 5 Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM 5 OM 5 5 5 5 prakAzarUpa sAmAnya svabhAvakU bhede nAhIM haiN| taise karmake paTalakA udayakari saMkocyA AcchAdita // jo AtmA, tAke tisa karmakA vighaTana jo kSayopazama, tAke anusAra kari pragaTapaNAkU prApta hotAkai jJAnake hInAdhikake bheda haiM, te tisa AtmAke sAmAnyajJAna svabhAvakU nAhI bhede haiM, to Wan kahA kare hai ? ulaTA prakAzarUpa pragaTa hI kare haiN| tAteM dUra bhaye haiM samasta bheva jAmeM aisA - AtmAkA svabhAvabhUta jo jJAna, tisahIkU ekakU AlaMbana karanA / tisa jJAnake AlaMbanahote " nijapadako prApti hoya hai / bahuri tisahIta bhrAMtIkA nAza hoya hai| bahuri tisahIteM AtmAkA hai lAbha hoya hai / anAtmAkA parihArakI siddhi hoya hai| aise hoteM karmakA udayakI mUrchA nAhIM / hoya hai, rAga dveSa moha nAhIM upaje haiM, rAga dveSa moha vinA pheri karmakA Asrava nAhIM hoya hai, Wan Asrava na hoya taba pheri karmakU nAhIM baMdhe hai, pUrve bAMdhe the je karma, te bhoge huye nirjarAkU prApta / / hoya haiM samasta karmakA abhAva hoya kari sAkSAt mokSa hoya hai| aisA jJAnake AlaMbanakA / Wan mAhAlya hai| ___bhAvArtha-jJAnameM karmake kSayopazamake anusAra bheda bhaye haiN| te kichu jJAnasAmAnyakU tau ke ajJAnarUpa nAhIM kare hai| ulaTA jJAnakuM pragaTa hI kare haiM / tAteM bhedanikU gauNa kari eka jJAna 'sAmAnyakA AlaMbana le AtmAkU dhyAvanA, yAteM sarvasiddhi hoya hai| aba isa arthakA kalazarUpa " kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH acchAcchAH svayamucchalanti yadimAH saMvedanavyaktayo niSphItAkhilabhAvamaNDalarasaprAgbhAramacA iva / ma yasyAbhinnarasaH sa eSa bhagavAneko'pyanekImavan valagatyutkalikAbhiradbhutanidhizcaitanyaralAkaraH // 6 // artha-jisa AtmAkI jo e saMvedanakI vyakti kahiye anubhavameM Avata jJAnake bheda haiM, te Wan nirmalateM nirmala Apai Apa uchale haiM pragaTa anubhavameM Ave haiN| kaisI haiM te? niSpIta kahiye / .. pIyA jo samastapadArthanikA samUharUpa rasa, tAkA prAgbhAra kahiye bahutabhAra tAkari mAnmAMtI 5 5 5 5 5 5 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 phra hI haiN| so yaha bhagavAn caitanyarUpa rakSAkara samudra, so uThatI je laharI tinikari Apa abhinna rasa jAkA aisA eka hai / tauU anekarUpa hotA dolAyamAna pravateM hai / kaisA hai ? adbhuta nidhi jAkA / hai phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pha phra vahuta ratnanikari bharayA hoya hai, so eka jalakari bharayA hai, 5 tauU tAmaiM nirmala choTo baDo aneka laharo uThe haiM, te sarva eka jalarUpa hI haiM / taisA yaha AtmA jJAnasamudra so eka hI hai, yA aneka guNa haiM ara karmake nimittateM jJAnake aneka bheda ApaApa pha vyaktirUpa hoya pragaTa hoya haiM, te vyakti ekajJAnarUpa hI jAnanI - khaMDakhaMDarUpa nAhIM anubhava karanI / ava aura vizeSakara kahe haiM / Wan phrafa phaphaphaphaphaphaphaphapha Wan zArdUlavikrIDitacchandaH Wan kiM va- klizyantAM svayametra duskarataramAzonmukhaH karmabhiH klizyantAM ca pare mahAvratapobhAreNa bhagnAzviram / sAkSAnmokSa idaM nirAmayapadaM saMvedyamAnaM svayaM jJAnaM jJAnaguNaM vinA kathamapi prAptu N kSamante na hi // 10 // artha -- keI to kaThina duHkhakari kare jAya aise mokSateM parAGmukha karma tinikari svayameva jinAjJAvinA kleza karo, ara keI para kahiye mokSake sanmukha kathaMcit jinAzAmaiM kahe aise mahA- Wan 5 vrata tathA tapake bhArakari bahutakAlaparyaMta bhagna bhaye pIDita bhaye karmanikara kleza karo, tini karmateiM to mokSa hoya nAhIM / jAteM yaha jJAna hai, so sAkSAt mokSasvarUpa hai ara nirAmaya pada 5 hai - jAmaiM kichU rogAdikakA kleza nAhIM hai ara ApahI kari Apa vedaneyogya hai| so aisA jJAna tau jJAnaguNavinA koI hI prakArake kaSTakara pAvanekUM samartha na hRjiye hai / Wan Wan NANaguNehiM vihINA evaM tu padaM vahnavi kha lahaMti / taMgie sapanamenaM jani isi kasmaparimokkhaM // 13 // bhAvArtha - jJAna hai so sAkSAt mokSa hai, so jJAnahIteM pAiye hai| anya kichU kriyAkarmakAMDateM 5 na pAiye hai / Age isa artharUpa upadeza kare haiN| gAthA H Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ... .... ! + ' + ' + ' + + ' + ' ' jJAnaguNaivihInA etattu padaM bahavo'pi na labhate / tad gRhANa supadamidaM yadIcchasi karmaparimokSaM // 13 // ___ AtmakhyAti:-yato hi sakalenApi karmaNA karmaNi jJAnasyAprakAzanAda zAnasyAnupalaMbhaH / kevalena jhAnenaiva dhAna 1 eva jJAnasya prakAzanAd jJAnasyopalaMbhaH / tato bahavo'pi bahunApi karmaNA zAnazUnyA nedamupalabhate / idamanupalabhamAnAzca // 1- karmabhirvipramucyate tataH karmamokSArthinA kevalajJAnAvaSTaMbhena niyatamevedamekaM padamupalabhanIyaM / __ artha-he bhavya ! jo tU kAkA tAralANe gokSa jilA cAhe hai, tau tisa jJAnakU niyamakarika Wan nizcita grahaNa kari / jAteM jJAnaguNakari je rahita haiM, te bahuta bhI haiM-bahuta prakAra karma kare haiM, sauU isa jJAnasvarUpa padakU nAhIM prApta hoya haiN| 5 TIkA-jAteM samasta hI karmake virSe jJAnakA prakAzanA nAhIM hai, tAteM jJAnakA upalaMbha; .. kahiye pAvanA, so karmakari nAhIM hoya hai| kevala eka jJAnahI kari jJAnake virSe jJAnakA prakAzanA " hai, tAteM jJAnahI kari jJAnakA pAvanA hoya hai / tAteM bahuta bhI prANI jJAnakari zUnya haiM, te bahuta prakAra karmakari yaha jJAnakA pada nAhIM pAye haiM bahuri isa padakU nAhIM pAvate saMte karmanikari nAhIM " chuTe haiM / tAteM jo karma ke mokSa karanekA arthI hai, tAkari kevala eka jJAnahIkA aklaMbana kara Wan nizcita isa hI ekapadakU prApta honaa| bhAvArtha-jJAnahI mokSa hai, karmata nAhIM hai / tAteM mokSArthIkU jJAnahIkA dhyAna karanA yaha Wan upadeza hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| drutavilambitacchandaH 9 padamidaM nanu karmadurAsadaM sahajayodhakalAmulabhaM kila / tava idaM nijabodhakalAvalAtkalayituM yatavAM satataM jagat // 11 // ra artha-aho bhavyajIvaho; yaha jJAnamaya pada hai so karmakari tau duSprApya hai, bahuri svAbhAvika " jJAnakI kalAkari sulabha hai, yaha pragaTakari nizcaya jANe / sAte apane nijajJAnakI kalAke balateM - Wan isa jJAnakA abhyAsa karanekU samasta jagat abhyAsakA yatna phrau| + ' + ' ' ' ' Wan Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le bhAvAryasakalakarmakU chuDAya jJAnakA abhyAsa karanekA upadeza kiyA hai| bahuri jJAnakI ma 15 kalA kahanekari aisA sUce hai, jo jeteM pUrNakalA pragaTa na hoya, tete jJAna hai so hInakalAsvarUpa "hai-matijJAnAdirUpa hai / tisa jJAnakI kalAke abhyAsateM pUrNakalA jo kevalajJAna saMpUrNakalA so prAbhUta ma pragaTa hoya hai / Agai pheri isa hI upadezakU pragaTa vizeSakara kahe haiM / gAthA edahami rado NicaM saMtuTTho hohi Niccamedami / edeNa hohi titto to hohadi uttamaM sokkhaM // 14 // etasmina rato nityaM saMtuSTo bhava nityametasmin / etena bhava tRptaH tarhi bhaviSyati tavottamaM saukhyaM // 14 // AtmakhyAtiH--etAvAneva satya AtmA yAvadetajjJAnamiti nizcitya jJAnamAtra eva nityameva ratimupaihi / 9 etAvatyeva satyAzIH, yAvadetajjJAnamiti nizcitya jhAnamAtreNeva nityameva saMtoSamupaihi / etAvadeva satyamanubhavanIyaM + ... yAvadeva jJAnamiti nizcitya jJAnamAtreNaiva nityameva tRptimupaihi / athaivaM tava tannityamevAtmaratasya, AtmasaMtuSTasya, + Atmahaptasya ca vAcAmagocaraM saukhyaM bhaviSyati / tattu tatkSaNa eva tvameva svavameva drakSyasi mA anyAn praakssiiH| // / artha-bho bhavya prANI ! tU isa jJAnavirSe nitya sadAkAla rata hou-rucirUpa lIna hoU / bahuri isahI virSe nitya saMtuSTa hoU, anya kichU kalyANakArI hai nAhIM / bahuri isahI virSe tRpta / pa hoU anya kichU cAhi rahe nAhoM aisA anubhava kari / aise kiye tere uttama sukha hoygaa| TIkA--he bhavya ! etAvanmAtra hI satya paramArthasvarUpa AtmA hai, jetA yaha jJAna hai| aisA fa nizcaya karike jJAnamAtra hI AtmAvi niraMtara rati prIti rucikU prApta hoU / bahuri etAvanmAtra // .. hI satyArtha kalyANa hai, jetA yaha jJAna hai| aisA nizcaya karike jJAnamAtra hI AtmAkara nitya hI saMtoSa prApta hoU, nitya hI tRptikU prApta hoU / bahuri patAvanmAtra hI satyArtha anubhavana , - karane yogya hai, jetA yaha jJAna hai, aisA nizcaya karike jJAnamAtra hI AtmAkari nitya hI tRptiraja 5 h5 5 55 55 5 % Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApta hoU / aile yi hI AsAli rana, zAtyAyi saMtuSTa, AtmAvi tRpta jo tU, tAke "aise niraMtara hone lagatA ho vacanake agocara nitya uttama sukha hoyagA / tisa sukhakUtisa hI Wan kAla svayameva hI dekhegA / anyakU mati pUcha, yaha sukha Apake anubhavagocara hI hai, parakU kAhedUM ___prAbhUta + + + + ihhh + 5 bhAvArtha-jJAnamAtra AtmAvirSe lIna honA yAhIte saMtuSTa rahanA yAhIte tRpta honA yaha // - paramadhyAna hai, yAhIte vartamAna AnandarUpa hoya hai, ara lagatA ho sampUrNa jJAnAnaMdasvarUpa kevala "jJAnakI prApti hoya hai| isa sukhakU aise karanevAlA hI jAne hai| anyakA yAmaiM praveza naahiiN| 5 Wan aba isakI mahimAkU agile kathanakI sUcanArUpa kalazarUpa kAvya kahe haiN| upajAticchandaH acintyazaktiH svavameva devazcimAtracintAmaNireva yasmAt / sarvArthasiddhAtmatayA vidhace zAnI kimanyasya parigraheNa // 12 // kuto jJAnI na paraM gRhNAti iti theva+ artha-jAte yaha caitanyamAtra hI hai cintAmaNi jAke aisA jJAnI hai| to svayameva Apa deva "hai| kaisA hai ? acintya kahiye kAhUke citavanameM na Avai aisI hai zakti jAmeM / so aisA jJAnI Wan sarva prayojana jAke siddha haiN| aise svarUpa bhayA anyake parigraha kari kahA kare ? kichU hI fa ... karanA nhiiN| + bhAvArtha-yaha jJAnamUrti AtmA anaMtazaktikA dhAraka vAMchita kAryakI siddhi karanevAlA Apa jahI deva hai / tAteM sarva prayojanake siddhapaNAkari jJAnIke anya parigrahake sevanekari kahA sAdhya + hai ! yaha nizcayanayakA upadeza jAnU / Age pUche haiM, jo jJAnI parakU kAhete nAhI parigrahaNa Wan kare hai ? tAkA uttara kahe hai| gAthA + Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaphra Wan yaka phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan ko grAma bhaNijja ho paradavvaM mamamidaM havadi davvaM / appANamappaNI pariggahaM tu NiyadaM viyANaMto // 15 // ko nAma bhad budhaH paradravyaM mamedaM bhavati dravyaM / AtmAnamAtmanaH parigrahaM tu niyataM vijAnan // 15 // Wan Wan AtmakhyAtiH - yato hi jJAnI yohi yasya svo bhAvaH sa tasya straH satasya svAmIti kharatarataccavaSTaMbhAt, AtmAnamAtmanaH parigrahaM tu niyamena jAnAti / tato na mamedaM svaM nAhamasya svAmI iti paradravyaM na parigRhAti / Wan atohamapi na tatparigRhNAmi / Wan artha - jJAnI paMDita hai so aisA kauna hai ? jo yaha paradravya hai so merA dravya hai aise khe| 5 jJAnI tau na khe| kaisA hai jJAnI paMDita ? apanA AtmA hIkUM niyamakari apanA parigraha jAnatA Wan Wan saMtA pravarte hai / Wan TIkA - jAteM jo jJAnI hai so niyamakari aise jAne hai jo jAkA svabhAva hai, sohI tAkA pha sva hai, dhana hai, dravya hai / vahuri tisahI svabhAvarUpa dravyakA vaha svAmI hai / aiseM sUkSma tIkSNa Wan Wan tadRSTiri avalaMbateM, AtmAkA parigraha apanA AtmasvabhAva hI hai aiseM jAne hai / tAteM para 15 dravyakUM aisA jAne hai jo yaha merA sva nAhI, maiM yAkA svAmI nAhI, yAteM paradravyakUM apanA ka parigraha nAhIM kare / tAteM maiM bhI jJAnI hauM / so paradravyakUM nAhIM grahaNa karo hauM / 1 5 Wan bhAvArtha - lokameM yaha rIti hai, jo samajhavAra sthANA manuSya hai, so parakI vastukaM apanI nAhI jAne, tAkUM grahaNa kare nAhIM / taise hI paramArtha jJAnI apanA svabhAvahIkUM apanA dhana jAne, Wan Wan parakA bhAvakU apanA jAne nAhI, tAkU grahaNa na kare hai| aisA jJAnI hai so parakA grahaNa sevana 45 nAhI kare hai| Age isahI artha yuktikari dRDha kare haiN| gAthA Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "Le Le Le Le Le Le Le Le Le $ $ $ majjhaM pariggaho jadi tado ahamajIvidaM tu gaccheja / NAdeva ahaM jahmA tahmA Na pariggaho majjha // 16 // mama parigraho yadi tatAha'majIvatAM tu gaccheyaM / jJAtaivAhaM yasmAttasmAnna parigraho mama // 16 // AtmakhyAtiH-yadi paradragyamahaM parigaNhIsaM tadAvazyamevAjIvo mamAso svaH syAt / ahamapyavazyamevAjIva- Wan 1- syAmuNya svAmI syaaN| ajIvasya tu yaH svAmI sa kilAjIvaH / evamavazenApi magAjIvatvamApadyeta / mama tu eko gAyaka evaM bhAvaH, yaH svaH, asyaivAhaM svAmI, nato mAbhUnmamAjIvatvaM jJAtavAhaM bhaviSyAmi, na paradravyaM parigaNhAmi, Wan ayaM ca me nishcyH| artha-jJAnI aise jAne hai, jo mere paradravya parigraha hoya, to meM sI ajIvapaNA prApta na hoya jAU / jAte maiM to jJAtA hI ho, tAte mere kichu parigraha nAhIM hai / " TokA-jo ajIva paradravyakU maiM parigrahaNa karo, to ajIva merA avazya sva hoya / bahuri / + maiM bhI usa ajIvakA avazya svAmI ThaharauM / jAte yaha nyAya hai jo ajIvakA svAmI nizcaya kari hoya, so ajIva hI hoya / aiseM merA ajIvapaNA avazya Aya par3e hai| tAteM merA tau " Wan eka jJAyaka bhAva hI hai, so merA jo stra hai, tisahIkA meM svAmI hauN| tAteM mere ajIvapaNA // ... mati hoU, maiM to jJAtA hI hoUMgA, paradravyakU nAhIM grahaNa karUMgA, merA yaha nizcaya hai| / bhAvArtha-nizcayanayakari yaha siddhAMta hai, jo jIvakA tau bhAva jIva hI hai, tinahIkari ma jIvakai sva-svAmI saMbaMdha hai / bahuri ajIvakA bhAva ajIva hI hai, tinahI kari ajIkkai sva. svAmI saMbaMdha hai| so jIvake ajIvakA parigraha mAniye to jIva ajIvatAkU prApta hoya / jatAteM jIvakai ajIvakA paramArthata parigraha mAnanA mithyAbuddhi hai| tAteM jJAnIkai yaha mithyAdhundvi "hoya nAhIM / zAnI to aise mAne hai jo paradravya mere parigraha nAhIM, maiM tau jJAtA hauM / Age kahe Wan haiM, jo aiseM mAnate jJAnIke paradravyake bigaDane sudharanevi samatA hai| gAthA // Le Le Le Le Le Le Le Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 chijadu vA bhijadu vA NijaduvA ahava jAdu vippalayaM / # jamA tahamA gacchadu tahAvi Na pariggaho majjha // 17 // chiyatAM vA bhidyatAM kA nIyatAM athavA yAtu vipralayaM / yasmAttasmAd gacchatu tathApi na parigraho mama // 17 // bAtmakhyAtiH-chidyavAM vA bhidyatAM vA nIyatA vA vipralayaM yAtu vA yatastato gacchantu vA tavApi na paradrama pArivAmi / padako nAma bhana navaM AI paranyasya svAmI / paraganyameva paradranyasya svaM paraganyameva parampasya ma svAmI / ahameva mama svaM ahameva mama svAmIti jAnAti / ra artha-jJAnI aise vicAre, jo paradravya hai, so chidi jAvo athavA bhidi jAvo athavA koI "le jAvo athavA naSTa ho jAvo vinazi jAvo jisa tisa kAraNa jAvo, tauU nizcayakari merA "paradravya parigraha nAhIM hai| " TIkA-paradravya chido vA bhido, vA koI lyo, vA pralaya ho jAvo, vA jisa tisa kAraNate 4 jAvo, tauU maiM paradravyaka parigrahaNa nAhIM karau hauM / jAtai paradravya merA sva nAhIM, maiM paradravyakA svAmI nAhIM / paradravya hI paradravyakA sva hai, paradravya hI paradravyakA svAmI hai| maiM hI merA sva hauM, 9 meM hI merA svAmI hauM aiseM jAnU hauN| bhAvArtha-jJAnIkai paradravyakA bigaDane sudharanekA harSaviSAda nAhI hai| aba isa arthakA kalazarUpa tathA agile kathanakI sUcanikArUpa kAvya kahe haiN| vasantatilakAchandaH / -- itthaM parigrahamapAsya samastameva sAmAnyataH svaparayoravivekahetum / ajJAnamUjhatumanA adhunA vizeSAd bhUyastameva parihatu mayaM pravRttaH / / 13 // artha-yAprakAra parigrahakU sAmAnyakari samastahIkU choDikari, aba Apa araparakA avivekakA Wan / Wan bha.55555; 5 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan kAraNa ajJAnakU choDanekA hai mana jAkA, aisA jo yaha jJAnI, so tisa parigraha vizeSakari kanyArA nyArA parihAra karane pheri pravarteM hai / phrafa phaphaphaphaphaphaphapha bhAvArtha - jAteM svaparakA eka hai / tAteM jJAna prabhu jAnakA kAraNa ajJAna hai, tAhIrte paradravyakA parigrahaNa gAthAmaiM to parigrahakA sAmAnyakari tyAga karanA kyaa| aba Age 5 phra Wan Wan Wan bhAvastu jJAnino na bhavati, jJAnino jJAnamaya eva bhAvo'sti tato jJAnI, ajJAnamayasya bhAvasya icchAyA abhAvAda 5 dharma necchati / tena jJAnino dharmapafront area | jJAnamayasyaikasya aresatara bhAvAd dharmasya kevalaM zAyaka ajJAnake choDanekUM vizeSakara nyArA nyArA nAma lekari tyAga karanA kayA hai / gAthA - apariggaho aNiccho bhaNido NANIya Nicchade dhammaM / apariggaho du dhammassa jANago teNa so hodi // 18 // aparigraho'niccho bhaNito jJAnI ca necchati dharmaM / aparigrahastu dharmasya jJAyakastena sa bhavati // 18 // AtmakhyAtiH--icchA parigrahaH tasya parigraho nAsti yasyecchA nAsti, icchA svajJAnamayo bhAvaH, ajJAnamayI 5 Wan phaphaphaphapha Wan Wan evAyaM syAt / Wan artha -- jJAnI hai so parigraha rahita hai, jAteM aniccha kahiye parigrahakI icchA rahita hai, aisA hai / tAteM dharmaM nAhIM icche hai / tAteM dharmakA aparigraha hI hai, tisa dharmakA jJAnI jJAyaka hI hai / kalA Wan Wan TIkA-icchA hai so parigraha hai, jAkai icchA nAhIM tAkai parigraha nAhIM / bahuri icche hai 33 so ajJAnamaya bhAva hai, ajJAnamaya bhAva hai so jJAnoke nAhIM' hai, jJAnIkeM to jJAnamaya hI bhAva hai / tAteM jJAnI hai, so ajJAnamayabhAtra jo icchA, tAke abhAva dharmakUM nAhIM 5 icche hai / tisa kAraNa kari jJAnIkai dharmaparigraha nAhIM hai / jJAnamaya jo eka jJAyakabhAtra, I tAke Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + sadbhAvateM dharmakA kevala jJAtA hI yaha jJAnI hai| Age aise hI jJAnIke adharmaparigraha nAhIM hai , aiseM kahe haiN| gAthA-- aparigaho aNiccho bhAgidoNANIya Nicchadi ahmm| apariggaho adhammassa jANago teNa so hodi // 19 // aparigraho'niccho bhaNito jJAnI ca necchatyadharma / aparigraho'dharmasya jJAyakastena sa bhavati // 19 / / + AtmakhyAtiH-icchA parigrahaH tasya parigraho nAsti yasyecchA nAsti, icchA tvajJAnamayo dharmaH / ajJAnamayo bhAvastu / zAnino nAsti zAnino jhAnamaya eva bhAvo'sti / tato jJAnI, ajJAnamayamya bhAvasya icchAyA abhAvAt adharma janecchati, tena zAninaH adharmaparigraho nAsti jJAnamayasyaikasya zAyakamAvasya bhAvAdadharmasya kevalaM zAyaka evAyaM syAt / - evameva cAdharmapadaparivartanena rAgadvapakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamanovacanakAyazrotracakSurghANarasanasparzanaStrANi poDaza / 9 bhyAkhyeyAni, anayA dizA'nyAnyapyUhyAni / / ___artha-jJAnI icchArahita hai, yAteM parigraha rahita kahyA hai| yAhIte jJAnI hai so adharma 'nAhIM icche hai, tAteM adharmakA parigraha yAkai nAhIM hai| tisa kAraNakari so jJAnI tisa adharmakA // .. jJAyaka hI hai| TIkA-icchA hai so parigraha hai / jAkai icchA nAhI tAke parigraha naahii| bahari icchA hai / so ajJAnamaya bhAva hai, ajJAnamaya bhAva jJAnIkai nAhI hai, jJAnIkai tau jJAnamaya hI bhAva hai| / / tAteM jJAnI ajJAnamaya bhAva jo icchA tAke abhAvateM adharma nAhI icche hai| tAteM jJAnIke / + adharmakA parigraha nAhIM hai| jJAnamaya jo eka jJAyakabhAva tAke sadbhAvate yaha jJAnI adharmakA + kevala jJAyaka hI hai| aise hI gAthAmaiM adharmapada hai, tAke pada palaTanekari ara adharmakI jAyagara Wan rAga dveSa krodha mAna mAyA lobha karma nokarma mana vacana kAya zrotra cakSu vrANa rasana sparzana e 5 solaha pada dhari solaha gAthAsUtra kari vyAkhyAna karanA / isa hI upadezakari anya bhI vicaarne| + + + + + + Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - --------- -- -- Age jJAnIke AhAra karanA bhI parigraha nAhI he yaha kahe haiN| gAthA apariggaho aNiccho maNido DArAma tumicchade nnaannii| hai apariggaho du asaNassa jANago teNa so hodi // 20 // aparigraho'niccho bhaNitozanaM ca necchati jnyaanii| aparigrahastvazanasya jJAyakastena sa bhavati // 20 // AtmakhyAti:-icchA parigrahaH tasya parigraho nAsti yasyecchA nAsti, icchA tvajJAnamayo bhAvaH, ajJAnamayo bhAvastu zAnino nAsti jJAnino jJAnamaya evaM bhAvo'sti / tato jJAnI, ajJAnamasya bhAvasya icchAyA abhAvAn, azanaM necchati sena jJAnino'zanaparigraho nAsti jJAnamayasyaikasya jJAyakabhAvasya mAvAdazanasya kevalaM jJAyaka evAyaM syAt / + nIce likhI eka gAthAkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nAhIM hai isaliye nAhI chApI gii| - tAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chapI hai| dhammacchi adhammacchI AyAsaM suttamaMgapuvvesu / saMgaM ca tahA NeyaM devamaNuattiriyaNeraiyaM // - tAtparyavRttiH---aparigraho bhaNitaH ko'sau ? anicchaH tasya parigraho nAsti yasya bahirdravyeSu AkAMkSA nAsti tena kAraNena paratatvajJAnI cidAnaMdaikasvabhAvaM zuddhAtmAnaM vihAya dharmAdharmAkAzAdhaMgapUrvagatazrutayAhyAbhyaMtaraparigrahadevamanu- vyatiryanarakAdivibhAvaparyAyAnnecchati iti zaM yaM jJAtavyaM / tataH kAraNAcadviSaye niSparigraho bhUtvA tadrUpeNApariNaman yA san darpaNe vimbasyeva jhAyaka eva bhvti| + artha-jisake icchA nahIM hai usake parigraha bhI nahIM hai isaliye tatvajJAnI apane cidA- nanda svabhAvavAle zuddhAtmAko choDakara dharma adharma AkAzAdi paradravya tathA aGgapUrvagata zruta vAhAWan bhyaMtara parigraha deva manuSya tiyaMca naraka Adi vibhAva paryAyoMko nahIM cAhatA hai isaliye vaha 1- unakA jJAtA hI hai, parigrahI nhiiN| 5 5 5 55 55 55 h5 h Sui h: Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ . arSa-icchA rahita hoya so parigraharahila hai aise kayA hai / bahuri jJAnI hai so azana kahiye / gya bhojana, tAkU nAhI icche hai / tAteM jJAnIke azanakA parigraha nAhIM hai / tisa kAragakari jJAnI ka.. 1 azanakA jJAyaka hI hai| " TIkA-icchA hai so parigraha hai, so jAke icchA nAhIM tAkai parigraha nAhIM / bahuri icchA + hai so ajJAnamaya bhAva hai, so jJAnIke ajJAnamaya bhAva nAhI hai| jAte jJAnIkai tau jJAnamaya hI .. bhAva hai, sAteM jJAnI hai so ajJAnamayabhAva jo icchA, tAke abhAvateM azanakU nAhI icche hai|| tisa kAraNakari jJAnIke azanakA parigraha nAhI hai| jJAnamaya hI bhAva hai, tAteM jJAnI hai so ajJAnamaya bhAva jo icchA, tAke abhAvateM azanakU nAhI icche hai / tisa kAraNakari jJAnIkai / / azanakA parigraha nAhIM hai / jJAnamaya jo eka jJAyaka bhAva, tAke sadAvateM yaha jJAnI kevala / azanakA jJAyaka hI hai| 9 bhAvArtha-jJAnIke AhArakI bhI icchA nAhIM hai, tAteM jJAnIke AhAra karanA bhI:parigraha / / nAhI hai / ihAM prazna-jo AhAra tau munI bhI kareM hai, tAkai icchA hai kI nAhI ? vinA icchA" AhAra kaise kare ? tAkA samAdhAna-jo asAtAvedanIya karmake udayateM to jaTharAgnirUpa khaMdhA 15 upaje hai ara vIryA tarAyake udayakari tAkI vedanA sahI nAhI jAya hai ara cAritramohake udaya kari grahaNakI icchA upaje hai / so isa icchAkU karmakA udayakA kArya jAne hai, tisa icchAkU rogavat jAni meTathA cAhe haiM / icchAteM anurAgarUpa icchA nAhI hai, aisI icchA nAhIM hai jo merI yaha icchA sadA rahau / tAteM ajJAnamaya icchAkA abhAva hai| parajanya icchAkA svAmIpaNA .. jJAnIke nAhI hai| tAteM icchAkA bhI jJAnI jJAyaka hI hai / aisA zuddhanaya... pradhAnakari kathana / + jAnanA / Age pAnakA bhI parigraha jJAnIka nAhI aine kahe haiN| mAyA $ $$ $$ $ Le Le Le Le Le $ 5.5 % 5 s / 95 f = Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya 32 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan TIkA- -icchA hai so parigraha hai / jAkai icchA nAhIM tArke parigraha bhI nAhIM / bahuri icchA hai so ajJAnamaya bhAva hai, so jJAnIkai ajJAnamaya bhAva nAhIM hai, jJAnIkai to jJAnamaya hI bhAva 5 he tAteM jJAnI ajJAnamaya bhAva jo icchA, tAke abhAvateM pAnakUM nAhI icche haiM / tisa kAraNakari jJAnI pAnakA parigraha nAhIM hai / jJAnamaya jo eka jJAyakabhAva tAke sadbhAvateM yaha jJAnI pAnakA kevala jJAyaka hI haiN| Wan apariggaho aNiccho bhaNido pANaM ca Nicchade NANI / apariggaho du pANassa jANo teNa so hodi // 21 // aparigraho aniccho bhaNitaH pAnaM ca necchati jJAnI / aparigrahastu pAnasya jJAyakastena sa bhavati // 21 // AtmarUpAtiH--icchA parigrahaH, tasya parigraho nAsti yasyecchA nAsti icchA tvajJAnamayo bhAvaH ajJAnamayo pha 15 bhAvastu jJAnino nAsti / jJAnino jJAnamaya etra bhAvo'sti / tato jJAnI, ajJAnamasya bhAvasya icchAyA abhAvAt pAnaM necchati / tena jJAninaH pAnaparigraho nAsti jJAnamayasyaikasya zAyakabhAvasya bhAvAt kevalaM pAnakasya jJAyaka evAyaM syAt / artha - icchA rahita hai to parigraharahita kA hai| bahuri jJAnI hai so pAna kahiye jala Adika 455 pIvanA, tAkUM icche nAhIM hai / tAteM pAnakA parigraha jJAnIkai nAhIM hai / tisa kAraNakAra jJAnI pAnakA jJAyaka hI hai / Wan Wan phra - bhAvArtha - AhAravat jaannaa| Age kahe haiM, jo aise hI anya je aneka prakAra parajanya bhAva, tinikUM jJAnI nAhI icche haiN| gAthA kkkkkkkklllpimikkllli ivvAdu edu vivi savve bhAveya Nicchade NANI / jANagabhAvo Niyado NIrAlaMbIya savvattha // 22 // 4. Wan phra Wan pha Wan Wan 5 Wan Wan Wan Wan Wan Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan fa fa + + pa + ++ ityAdikAMstu vividhAn sarvAn bhAvAnnecchati jJAnI / jJAyakabhAvo niyataH nirAlaMbazca sarvatra // 22 // AtmakhyAtiH-evamAdayo'nye'pi bahuprakArAH paradravyasya ye mAvAstAn sarvAneva necchati jJAnI tena mAninaH 142 sarveSAmapi paradranyabhAvAnAM parigraho nAsti iti siddhaM jJAnino'tyaMtanipparigrahatvaM / athaivamayamazeSabhAvAMtaraparigRha zUnyatvAt udvAMtasamasvAjJAnaH sarvatrApyatyaMtanirAlaMbo bhUtvA pratiniyataTaMkotkIrNakanAyakabhAvaH san sAkSAdvijJAnadhanamAtmAnamanubhavati / ___ artha-isa prakArakU Adi lekari aneka prakArake je sarvabhAva, tinikU jJAnI nAhI icche, hai| jAteM niyamakari Apa jJAyakabhAva hai, sAta sarvaviSaM nirAlaba hai| ___TIkA-yAhI pUrvokta prakArakU Adi lekari anya bhI bahuta prakAra paradravyake je svabhAva haiM, tini sarvahIkU jJAnI nAhI icche hai| tisa kAraNakari jJAnIka sarva hI paradravyanike bhAvanikA .. parigraha nAhI hai| aiseM jJAnIkA atyaMta niSparigrahapaNA siddha bhayA / aba yAprakAra yaha jJAnIma + samasta anya bhAvanikA parigrahakA parigraha kari zUnyapaNAteM banyA hai ugalyA hai samasta ajJAna / / jAne aisA bhayA saMtA sarvatra atinirAlaMbana svarUpa hoya kari nyArA hI eka TaMkotkIrNa jJAyaka-" Wan bhAva bhayA saMtA sAkSAt vijJAnadhana AtmAkU anubhava hai| ___ bhAvArtha-pUrvokta prakAra Adi lekari sarva hI anya bhAvanikA jJAnIkai parigraha nAhI hai| jAte sarva ho parabhAvanikU heya jAne, taba tinakI prAptikI icchA naahiiN| udaya AyekU anAsakta bhayA bhogave hai| saMsAra deha bhoganisUrAgarUpa icchA vinA parigrahakA abhAva kahA aba isa arthakA kalazArUpa kAvya kahe haiN| svAgatAchandaH pUrvabaddhanijakarmavipAkAla zAnino yadi bhavatyupabhogaH / / tabhavatvaya ca rAgaviyogAva nanameti na parigrahabhAvam / / 14 // if s $ 5 Zhe $ $$$ $$ Le Le + + + + + + Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan samaya 244 ka Wan Wan artha-jJAnIke jo pUrva baMdhe apane karmakA vipAka kahiye udayateM upabhoga hoya hai, so hoU / paraMtu rAmake viyoga nizcayateM so upayoga parigraha bhAvakUM nAhI prApta hoya hai / Wan bhAvArtha- pUrve bAMdhe karmakA udaya Avai taba upabhoga sAmagrI prApta hoya, tAkU ajJAnamaya rAgabhAva kara bhogave, taba tau so parigraha bhAvakUM prApta hoya so jJAnIkai ajJAnamaya rAgabhAva gayA, Wan 5 nAhIM hai / udaya AyA hai, tAkU bhogave hai| yaha jAne hai- jo pUrve bAMdhyA thA so udaya Aya piMDa 'chUTayA, AgAmI nAhIM vAMchU hauM, aiseM tini rAgarUpa icchA nAhIM taba te parigraha 5 bhI nAhIM / Age jJAnIkai tInakAlagata parigraha nAhIM hai aise kahe haiN| gAthA - upparANodaya bhoge viogabuddhIya tassa so NiccaM / Wan kaMkhAmaNAgadassa ya udayassa Na kuvvade NANI // 23 // utpannodabhoge viyogabuddhayA tasya sa nityaM / kAMkSAmanAgatasya codayasya na karoti jJAnI // 23 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 5 AtmakhyAtiH -- karmodayopabhogastAvat atItaH pratyutpanno nAgato vA syAt / tatra tItastAvata atodatvAdeva san parigRhamAvaM vibharti | anAgatastu AkAMkSyamANa eva parigrahabhAvaM vibhRyAt / pratyutpannastu sa kila rAgabuddhyA pravartamAna pha eva tathA syAt / na ca pratyutpannaH karmodayopabhogo jJAnino rAgavuddhyA pravartamAno dRSTaH jJAnino'jJAnamayabhAvasya rAgabuddha erabhAvAt / viyogabuddhyaiva kevalaM pravartamAnastu sa kila na parigrahaH syAt / tataH pratyutpannaH karmodayopabhogo jJAninaH parigraho na bhavet / anAgatastu sa kila jhAnino na kAMkSita eva, jJAnino'jJAnamayabhAvasyAkAMkSAyA abhAnAt / tato nAgato'pi karmodayopabhogo jJAninaH parigraho na bhavet / + artha - utpanna bhayA vartamAnakAlakA udayakA bhoga, so tau tisa jJAnIkai niraMtara viyogakI buddhikariteM hai / tAteM parigraha nAhIM hai / bahuri anAgata jo AgAmI kAla, tilaviSa udaya 5 hoyagA, tAkI jJAnI vAMchA nAhIM kare hai, tAteM parigraha nAhIM hai / bahuri atItakAlakA vIti hI 5 5 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamamamama phaWan + +5 Wan gayA so yaha vinA kahyA sAmarthyate hI jAnIye yAkaiparigraha nAhI', gayekI vAMchA jJAnIke kaisI hoya ? TIkA-karmakA udayakA upabhoganA tIna prakAra hai| atItakAlakA, pratyutpanna kahiye vartamAna kAlakA, anAgata kahiye AgAmI kAlakA aise / tahAM atItakAlakA tau vIti hI gayA, so gayA // OM so gyaa| yAta jJAnI parigrahabhAvakU nAhIM dhAre hai| bahuri anAgata jo AgAmI kAlamaiM .... AvegA, so tAkI vAMchA kare, taba parigrahabhAvakU dhAre, so jJAnIkai AgAmI vAMchA nAhI, tAteM parigrahabhAvakU nAhI dhAre hai| jisa karmaka jJAnI apanI ahita jAnyA, tAke udayake / / 17 bhogakI AgAmI vAMchA kAhe kare ? bahuri pratyutpanna kahiye vartamAnakA upabhoga hai, so // rAgabuddhi kari pravartamAna hoya tau parigrahabhAvakU dhArai / so jJAnIkai vartamAnakA upabhoga rAgabuddhi kari pravartamAna nAhIM dIkhe hai| jAteM jAnIke ajJAnamayabhAva jorAgabuddhi tAkA abhAva hai| bahuri / kevala viyogabuddhi hI kari pravartamAna hoya, so nizcaya kari parigraha nAhI hai| jAte jJAnIkI yaha Wan buddhi hai-jojAkA saMyoga bhayA,tAkA viyoga avazya hoyagA / tAte vinAzIkatai prIti na krnii|| tAteM vartamAna karmakA udayakA upabhoga hai, so jJAnIkai parigraha nAhI hai / vahari anAgata AgAmI karmakA udayakU nAhI vAMchatA jo jJAnI tAkai so anAgata upabhoga parigraha nAhI hai| jAte jJAnIkai ajJAnamayabhAvarUpa jo vAMchA, tAkA abhAva hai| tAteM anAgata bhI karmakA udayakA upabhoga jJAnIkai parigraha nAhIM hoya / ma 9 bhAvArtha-atIta tau gayA hI hai, anAgatakI vAMchA nAhI, vartamAnakA virSe rAga nAhIM hai ye jAnai tAviSai rAga kaisA hoya ? tAteM jJAnIke tIna hI kAla sambandhI karmakA udayakA bhoganA - parigraha nAhIM / vartamAnake kAraNa milAve hai so pIDA na sahI jAya, tAkA ilAja rogavat kare // ma hai| yaha nivalAIkA doSa hai| kuto'nAgataM mAnI nAkAMkSatIti cana $ $$ $ 5 Le Le Le Le Le Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 cu Wan Wan Wan 5 Age pUche hai, anAgata kAlakA karmakA udayakUM jJAnI kAheteM nAhIM vAMche hai ? tAkA uttara 5 kahe haiN| gAthA- phra jo vedadivedijadi samae samae viNassade uhayaM / taM jAgo dugANI ubhayamavi Na kaMkhadi kayAvi // 24 // yo vedayate vedyate samaye samaye vinazyatyubhayaM / tad jJAyakastu jJAnI, ubhayamapi na kAMkSati kadAcit // 24 // 5 AtmakhyAtiH - jJAnI hi tAvad dha vatvAt svabhAvabhAvasya TaMkotkIrNekazAyakabhAvo nityo bhavati yau tu vedyavedakabhAva to tUtpannapradhvaMsityAdvibhAvabhAvAnAM kSaNikau bhavataH / tatra yo bhAbi kAMzramANaM vedyabhAvaM vedayate sa yAvad bhavati tAvatkAMkSamANo bhAvo vinazyati / tasmin vinaSTe vedako bhAvaH kiM vedayate 1 yadi kakSamANavedyabhAvapRSThabhAvinamanyaM bhAvaM vedayate tadA tadbhavanAtpUrva vinazyati kastaM vedayate 1 yadi vedakabhAvapRSTabhAvI bhAvompastaM vedayate tadA tadbhavanAtpUrvaM sa vinazyati / kiM sa vedayate : iti kAMkSyamANabhAtravedanAnavasthA tAM ca vijAnan jJAnI na kiMcideva kAMkSati / phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha anukrama artha - jo anubhava karanevAlA bhAva, so vedakabhAva kahiye / bahuri jo anubhavana karaneyogya bhAva, so vedyabhAva kahiye / so aise vedaka ara vedya ye doSa bhAva AtmAke hoya haiN| so pha kari hoya hai, ekakAla hoya nAhIM, so doU hI samaya samaya viSe vinazi jAya hai, ara AtmA doU bhAvanivi nitya hai / tAteM jJAnI AtmA doU bhAvanikA jJAyaka hai jAnanevAlA hI hai / pha ini doU hI bhAvanikuM jJAnI kadAcit bhI nAhIM vAMche hai I TIkA - jJAnI hai so to "apanA svabhAvabhAvakai dhruvapaNA hai" tAteM TaMkotkIrNa ekajJAnasvarUpa nitya hai / bahuri jo vedanA karanevAlA ara vedane yogya aise doya vedaka ara vedyabhAva haiM te 5 Wan upajanA ara vinasanArUpa haiM / jAteM vibhAvabhAva haiM, tinikai kSaNikapaNA hai, tAteM doU bhAva Wan Wan Wan Wan Wan bhA Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya 27 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha pha vinnAsIka kSaNika haiN| tahAM vicAriye hai, jo vedakabhAva hai so AgAmI vAMchAmeM leneyogya vedyabhAva tA anubhavana kare / yahU jeteM upaje teteM vedyabhAva naSTa hoya jAya - vinasi jAya / tAkU vinAza hoteM vedakamAva hai so kauna dede - anubhavana kareM ? bahuri jo ihAM aise kahiye, jo vAMchA maiM 5 AvatA jo vedyabhAva tAke pIche hogA jo anya vedyabhAva tAkUM ber3e hai / tau tisake honeke pahale hI so vedakabhAva visi jAya, taba tisa vedyabhAvakUM kauna vede ? bahuri pheri kahe, jo vedakabhAvake pIche hogA jo anya vedakabhAva so tisa vedyabhAvakuM vedegA / tisa vedakabhAva honeke Wan pahale so vedyabhAva vinasi jAya, taba so vedakabhAva kaunase bhAvakUM vede ? aise kAMkSamANabhAva jo vedanAko vAMchAmeM AvatA bhAva, tArke anavasthA hai, kahUM ThaharanA nAhIM / tisa anavasthAkUM jAnatA saMtA jJAnI kiddU bhI nAhIM vAMche hai| 5 bhAvArtha-vedakabhAva to vedanevAlA ara vedyabhAva jAkUM vedie so ini doUke kAlabheda hai| 5 jaba vedakabhAva hoya tatra vedyabhAva hoya nAhIM ara vedyabhAva hoya taba vedakabhAva hoya nAhIM / aiseM hoteM vedakabhAva Avai taba vedyabhAva vinasi jAya, taba vedakabhAva konakUM vede ? ara vedyabhAva Ave 5 taba vedakabhAva vinasi jAya, taba vedakabhAva vinA vedyakU kauna vede ? tAtai jJAnI doUkUM vinAzIka jANi Apa jAnanevAlA hI rahe hai / ihAM prazna - jo AtmA tau nitya hai, so doU bhAva- Wan nikUM vedanevAlA kyauM na kaho ? tAkA samAdhAna - je vedyavedakabhAva to vibhAva haiM, AtmAkA svabhAva to haiM nAhIM, so jAkI vAMchA karI aisA vedyabhAva jeteM vedakabhAva AyA terte naSTa hoya gayA / aiseM vAMchitabhoga to bhayA hI nAhIM / tAteM jJAnI niSphala vAMchA kAhekuM kare ? manovAMchita pha hoya nAhI, taba vAMchA karanA ajJAna hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiM / I 5 5 Wan 5 5 15 phrafa phaphaphaphaphaphaphaphaphapha svAgatAchandaH vedyavedaka vibhAvacalatvAdvadyate na khalu kAGkSitameva / tena kAGkSati na kiJcana vidvAndra sarvato'pyativiraktimupaiti // 15 // 5 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma tathAhi. artha-vedya vedakabhAva haiM te karmake nimittateM hoya haiM / tAte te svabhAva nAhI', vibhAva haiM, 'bahuri calAyamAna haiM, samayasamaya vinase haiN| tAteM vAMchita bhAvakU nAhIM vediye haiM / tisa kAraNa48) kari vidvAn jJAnI hai so kichU bhI AgAmI bhoga nAhI vAMche hai| sarvahIta ativiraktabhAva vairAgyabhAvakU prApta hai| _____ bhAvArtha-anubhavagocara jo vedyavedaka vibhAva tinihIke kAlabheda hai, tAteM milApa nAhI,' Wan vidhi mile nAhI taba AgAmI bahuta kAlasaMbaMdhI vAMchA jJAnI kAhekU kare ? Age aise sarva hI .. upabhogate jJAnIke vairAgya hai so hI kahe haiN| gAthA baMdhubamogANimittaM ajjhavasANodaesu nnaanniss| saMsAradehavisaesu Neva uppajjade rAgo // 25 // baMdhopabhoganimitteSu adhyavasAnodayeSu jJAninaH / saMsAradehaviSayeSu naivotpadyate rAgaH // 25 // ____ AtmakhyAti:-iha khalvadhyayasAnodayAH katare'pi saMsAviSayAH, kanarepi shriirvissyaaH| tatra yatare saMsAraviSayAH, tatare baMdhanimittAH / yatare zarIraviSayAstatare tUpabhoganimittAH / yatare baMdhanimittAstatare rAgadapamohAdhAH / yatare tUpabhoganimittAstatare sukhduHkhaadyaaH| athAmISu sarveSvapi jhAnino nAsti raagH| nAnAdravyasvabhAvatvena ttngko-|skiirnnekjnyaaykbhaavsvbhaavsy tasya tatpratiSedhAt / ... artha-baMdhake ara upabhogake nimitta je adhyavasAnake udaya, te saMsAraviSaya ara dehaviSaya haiM, tinivirSe jJAnIka rAga nAhIM upaje hai| TIkA-isa lokavirSe nizcayakari je adhyavasAnake udaya haiM, te keteeka tau saMsAraviSaya haiN|| bahuri keteeka zarIraviSaya haiM / tahAM jete saMsAraviSaya haiM, tete to baMdhake nimitta haiM, bahuri jete $ 5 $ $$ $$ $ 55 5 5 Le Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan ja .- zarIraviSaya haiM, tete upabhogake nimitta haiM / tahAM jete baMdhake nimitta haiM, tete to rAga dveSa moha Adika haiM, bahuri jete upabhogake nimitta haiM, tete sukhaduHkhAdika haiM / aba kahe haiM, jo ini sarva- hIvirSe jJAnIka rAga nAhIM hai / jAte adhyavasAna hai so nAnAdravyakA svabhAva hai| tisapaNA "kari tisa jJAnIke eka TaMkotkIrNa jJAyaka svabhAvakai tinikA pratiSedha hai| 9 bhAvArtha-saMsAradehabhAgasaMbaMdhI rAga dveSa moha sukhaduHkhAdika adhyavasAnake udaya haiM, te nAnA.. dravya je pudgaladravya tathA jIvadravya aile saMyogarUpa bhaye tinike svabhAva haiM / ara jJAnIkA eka bhajJAyakasvabhAva hai, tAteM jJAnokai tinikA pratiSedha hai, tAteM jJAnIkai sinivi rAga prIti nAhI hai| 1- paradravya parabhAva saMsAramaiM bhramaNake kAraNa haiM, tiniteM prIti kare, to jJAnI kAhekA ? isa "arthakA kalazarUpa tathA agile kathanakI sUcanikAke zloka haiN| svAgatAchandaH jJAnino na hi parigrahamAcaM karma sagarasariktatayati rAgayuktirakaSAyitavastra svIkRtaiva hi bahirlDa ThatIha // 16 // " artha-jJAni tini parigrahabhAvanikari rikta hai rahita hai ara jJAnI rAgarUpI rasakari.bhI rikta Wan hai rahita hai / tisapaNAkari karma hai so parigraha bhAvakU nAhI prApta hoya hai| jaise loda phiTakaDI ... kari kasAyalA na kiyA jo vastra tAvirSe raMgakA laganA hai, so aMgIkAra na bhayA saMtA bAdya hI luThe hai, vastramAhi praveza nAhI kare hai|| ___ bhAvArtha jaise loda phiTakaDI lagAye vinA vastrake raMga caDhe nAhI, taise jJAnIke rAgabhAvabinA karmakA udayakA bhoga nAhI, so parigrahapaNAkU nAhIM prApta hoya hai / pheri kahe haiM svAgatAchandaH zAnavAn svarasavo'pi yataH syaatsrvraagrsvrjnshiilH| lipyate sakalakarmabhireSa karmamadhyapavito'pi tato na // 17 // Le Le Le Le Le Le Le Le Le Yu $ $$ $ Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAva + + 55 + + + jaja artha-jAte jJAnavAn hai so apane nijarasahIta sarva rAgarasakari varjita svabhAva hai / tAteM "karmake madhya paDayA hai toU samastakarmakari nAhIM lipe hai| Age isa hI arthakA vyAkhyAna ma gAthAmaiM kare haiM / gAthA NANI rAgappajaho savvadavvesu kmmmjjhgdo| No lippadi kammaraeNa du kaddamamajjhe jahA kaNayaM // 26 // aNNANI puNa ratto savvadavvesu kmmmjjhaado| lippadi kammaraeNa du kaddamamajhe jahA lohaM // 27 // jJAnI rAgAhAyaH sarvadravyeSu krmmdhygtH| no lipyate karmarajasA tu kardamamadhye yathA kanakaM // 26 // ajJAnI punAraktaH sarvadravyeSu karmamadhyagataH / lipyate karmarajasA kardamamadhye yathA lohaM // 27 // AtmalyAti:----yathA khalu kanakaM kardamamadhyagatamapi kardamena na lipyate tadalepasvabhAvatvAva tathA kila jJAnI " karmamadhyagato'pi karmaNA na lipyate sarvaparadravyakRtarAgatyAgazIlatve sati tadalepasvabhAvatvAda / yathA lohaM kadamamadhyajaga satkardamena lipyate tallepasvabhAvatvAt tathA kilAjJAnI karmamadhyamataH san karmamA lipyeta sarvaparadranyakRtarAgopA- 15 " dAnazIlatve sati tallepasvabhAvatvAt / Wan artha-jo jJAnI hai so sarvadravyanivirSe rAgakA choDanevAlA hai, so karmake madhyagata hoya rayA + __ hai, toU karmarUpa rajakari nAhI lipe hai, jaise kardabha kahiye kIca, tAmaiM paDayA survaNakai kAI na Wan lAgai taiseM / bahuri ajJAnI hai so sarvadravyanivirSe rakta hai-rAgI hai, tAteM karmake madhyagata bhayA saMtA 5.. .. kamarajakari lipe hai| jaise kardama kocameM paDyA lohakai kAI lAgai taiseN| TokA-jaiseM nizcayakari suvarNa hai so kardamake vIci paDyA hai toU kardamakari lipe nAhI, + 155 + 5 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +5 ... sonAke kAI lAgai nAhI', jAteM suvarNakA svabhAva kardamakA lepa na lAganesvarUpa hI hai, taiseM pragaTa- " prayapaNe jJAnI karmake vIci paDyA hai tauU karmakAra lipa nAhIM, jAte jJAnI sarva paradravyagata rAgakA e - tyAgakA svabhAvapaNAkU hote saMte karmakA leparUpa svabhAva nAhIM haiN| bahuri jaise loha hai so " "kardamamadhya paDyA huvA kardamakari lipe hai, jAteM lohakA svabhAva kardamateM lipanehIrUpa hai, taiseM hI hai + pragaTapaNe ajJAnI hai so karmaka voci paDyA saMtA karmakari liye hai, jAteM ajJAnI sarvaparadravya virSe kIyA jo rAga tAkA upAdAnasvabhAva hote saMte tisa karma lipanekA svabhAvasvarUpa hai| 9 bhAvArtha-jaise kAdAmeM paDyA suvarNakai kAI na lAge, ara lohake koI lAge / taiseM jJAnI ... karmake madhyagata hai, tauU jJAnI karmata lipa nAhIM-bAMdhe naahiiN| ara ajJAnI karmata lipai hai-bAMdhe // hai| yaha jJAna ajJAnakA mahimA hai| aba isa arthakA tathA agile kathanakI sUcanikAkA kalazarUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH yAdRk tAgihAsti tasya kazato yasya svabhAvo hi yaH kartu naipa kathaMcanApi hi parairanyAdRzaH zakyate / ___ajJAnaM na kathaMcanApi hi bhavet jJAnaM bhavatsantataM jJAnin suMzva parAparAdhajanito nAstIha bandhastava // 18 // ma Wan artha-jisa vastukA jaisA isa lokameM jo svabhAva hai, tAkA taisA hI svAdhInapaNA hai, yaha + __ nizcaya hai / so tisa svabhAvakU anya koU anya sArikhA kiyA cAhai, to kadAcit ha anyasA. jarikhA kari sake naahiiN| isa nyAyateM jJAna hai so nirantara jJAnasvarUpa hI hoya hai / jJAnakA ajJAna // .. kadAcit bhI hoya nAhIM hai, yaha nizcaya hai / tAte he jJAnI ! tU karmake udayajanita upabhoga bhogi / terai parakai aparAdha kari upajyA aisA isa lokameM baMdha nAhIM hai| ... bhAvArtha-vastu svabhAva meTanekU koI samartha nAhIM, tAteM jJAna bhaye pIche tAkU ajJAna karanekU "koI samartha nAhIM, yaha nizcayanaya hai / tAteM jJAnIkU kayA hai, jo tere parake kiye aparA teM to prabaMdha nAhIM hai, to tU upabhogakU bhogi / upabhoganike bhoganekI zaMkA mati kare / zaMkA karegA to OM ma Wan ma Wan Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + Wan paradravyateM burA honA mAnanekA prasaMga AyegA / aiseM paradravyateM apanA burA honA mAnanekI zaMkA hai ....meTI hai| aisA mati jAna-jo bhoga bhoganekI preraNA kari svacchanda kiyA hai| svecchAcArI " honA to ajJAnabhAva hai, so Age kaheMge / Arge isahI arthakU dRSTAnta kari dRDha kare haiN| gAthA nIce likhI tIna gAthAoMkI AtmakhyAti saMskRta aura hindI TokA upalabdha nAhoM hai isaliye nAhoM chApI gii| tAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chapI hai| NAgaphaNIe mUlaM NAiNitoeNa ganbhaNAgeNa / NAgaM hoi suvarANaM dhammaM taM bhacchavAeNa // nAgaphaNyA mUlaM nAginItoyena garbhanAgena / nAgaM bhavati suvarNa ghamyamAnaM bhastrAvAyunA // __tAtparyavRttiH-nAgaphaNI nAmauSadhI tasyA mUlaM nAginI hastinI tasyAstoyaM mUtraM garbhanAgaM sindUradramyaM nAgaM sIsakaM / anena prakAreNa puNyodaye sati suvarNa bhavati na ca puNyAbhAve / kathaMbhUtaH san bhastrayA dhanyamAnamiti dRssttaaNtgaathaagtaa| atha dArzva samAha kammaM havei kiTaM rAgAdI kAliyA aha vibhaao| sammattaNANacaraNaM paramosahamidi viyANAhi // karma bhavati kiTa rAgAdayaH kAlikA atha vibhAvAH / samyaktvajJAnadarzanacAritraM paramauSadhamiti vijAnIhi // tAtparyavRttiH-dravyakarma kiTThasaMgaM bhavati rAgodivibhAvapariNAmAH kAlikAsaMjJA jhAtamyAH samyagdarzanajJAnacAritraprayaM bhedAbhedarUpaM paramauSadhaM jAnIhi iti / / U + + + Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMjatassavi davve saccittAcittamissiye vivihe| saMkhassa sedabhAvo Navi sakAdi kiNhano kAsuM riTA taha gANissa du vivihe saccittAcittamissie dvve| bhuMjattassavi gANaM Navi sakkadi rAgado NeduM // 29 // jaiyA sa eva saMkho sedasahAvaM tayaM pajahidRNa / gaccheja kiNhamA taiyA sukkattaNaM pajahe // 30 // #55Wan +++5+59 jhANaM havei aggI tavayaraNaM bhattalI smkkhaado| jIvo havei lohaM dhamiyavvo prmjoiihiN|| dhyAnaM bhavatyagniH tapazcaraNe bhatrA samAkhyAte / jIvo bhavati lohaM dhamitavyaH prmyogibhiH|| ___ tAtparyavRttiH-vItarAganirvikalpasamAdhirUpaM dhyAnamanibhavati / dvAdazavidhatapazcaraNaM bhastrA jnyaatnyaa| Asana bhanyajIvo lohaM bhavati / sa ca bhavyajIvaH pUrvoktasamyaktvAdyauSadhapyAnAgnibhyAM saMyogaM kRtvA dvAdazavidhatapazcaraNabhastrayA jana paramayogibhiH dhamitanyo dhyAtavyaH / ityanena prakAreNa yathA suvarNa bhavati tathA mokSo bhavatIti saMdeho na karvanyo "bhaTTacAvAMkamatAnusAribhiriti / + artha-jisa prakAra puNyakA bala ho to nAgaphaNI nAmaka auSadhIkI jaDa, hathinIkA mUtra, 1-sindUra dravya aura sIsA inako bhastrA (dhoMkanI) kI pavanase agnimeM pakAnepara lohA sonA , 53 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + taha NANI viya jaiyA NANasahAvattayaM pajahidRNa / aNNAyoNa pariNado taiyA aNNANadaM gcche||31|| cukkN|| mAtra bhuJAnasyApi vividhAni sacittAcittamizritAni dravyANi / zaMkhasya zvetabhAvo nApi zakyate kRSNakaH katum // 28 // tathA jJAnino'pi sacittAcittamizritAni dravyANi / bhujJAnasyApi jJAnaM nApi zakyate rAgatAM netum // 29 // yadA sa eva zaMkhaH zvetasvabhAvaM taka prahAya / gacchetkRSNabhAvaM tadA zuklatvaM prajahyAt // 30 // 1- bana jAtA hai usI prakAra samyagdarzanajJAnacAritrarUpI auSadhise tapazcaraNarUpI mistrA dvArA " dhyAnAmi prajvalita karanepara karma kalaMka miTakara AtmA zuddha bana jAtA hai| ke nIce likhI eka gAthAko Atmasamati saMskRta aura hindI TokA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| tAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chapI hai| jaha saMkho poggalado jaiyA sukkattaNaM pjhidnn| gaccheja kiNhabhAvaM taiyA sukkattaNaM pajahe // - yathA zaMkhaH paudgalikaH yadA zuklatvaM prahAya / gacchet kRSNabhAvaM tadA zuklatvaM prajayAt // Wan tAtparyavRtti:---tathaiva ca yathA nirjIcazaMkhaH kRSNaparadravyalepavazAt aMtaraMgopAdAnapariNAmAdhInaH san zvetasvabhAvatvaM + .. DihAya kRSNabhA gacchena tadA zuklatvaM tyajati / iti nirjIvazaMkhanimittaM dvitIyAnvayadRSTAMntagAthA gatA / + + + + + + + + + Sh Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + OMOMOM + + + + tathA jJAnyapi yadi jJAnasvabhAvaM takaM prahAya / ajJAnena pariNatastadA ajJAnatAM gacchet // 31 // catuSkam / / AtmalyApika....pathA ra zaMkhava paradravyamupa jAnasyA5 na pareNa zvetabhAvaH kRSNIkartuM zakyeta parasya para- // 9 bhaavttyaanimittttvaanussptteH| - tathA kila jJAninaH paradravyamupabhujJAnasyApi na pareNa jJAnamajJAnaM kartuM zakyeta parasya parabhAvataccanimittatvAnuSa / pateH / tato jJAninaH parAparAdhanimitto nAsti bNdhH| ____ yathA ca yadA sa eva zaMkhaH paradravyamupazujAno'nupabhuJjAno vA zvetabhAvaM prahAya svayameva kRSNabhAvena pariNamate ga Wan tadAsya khetabhAvaH svayaMkRtaH kRSNabhAvaH syAt / / .. tathA yadA sa eva jJAnI paradravyamupabhujJAno'nupabhujAno vA jJAnaM prahAya svayamevAjJAnena pariNameta tadAsya jJAna / + svayaMkRtamajJAnaM syAt / tato jJAnino yadi (?) svAparAdhanimitto baMdhaH / + artha-jaisA zaMkhoMkA zveta svabhAva hai, so zaMkha sacitta acitta mizrita aneka prakAra dravya niLU bhakSaNa kare hai, tauU tokA zveta svabhAva kRSNa karanekU samartha nAhIM hUjiye hai| taisA jJAnI fa bhI aneka prakArake sacittAcittamizra dravyanikU bhogave hai, toU tAkA jJAna ajJAnapaNAkU prApta / / karanekU samartha na hajiye hai / bahuri jaisA so hI zaMkha jisa kAla apane tisa khetabhAvakU choDi Wan kRSNabhAvakU prApta hoya, tava zuklapaNAkU choDai taisA jJAnI bhI apanA tisa jJAna svabhAvakU jisake .. kAla choDi ajJAnakari pariNama, tisa kAla ajJAnatAkU prApta hoya / TIkA-jaisA zaMkha paradravyA bhakSaNa karatA rahe hai, tAkA zvetabhAvakU parakari kRSNasva-9 1- bhAvasvarUpa karanekU samartha na hUjiye hai| jAte parakai parabhAvasvarUpa karanekA nimittapaNAkI 1 aprApti hai taisA paradravya bhogavatA jo jJAnI, tAkA jJAna* ajJAnatA svarUpa karane nizcaya kA kari parakari nAhIM samartha hUjiye hai / jAte parake parabhAvasvarUpa karanekA nimittapaNAkI aprApti / hai, tAteM jJAnIkai parakai parabhAvasvarUpakarane kiye aparAdhake nimittateM baMdha nAhIM hai| bahuri jisa " + + 555 ++ 5 5 + 5 + Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +: $ + s + + + $ + $ " kAla so hI zaMkha paradravyA bhogatA saMtA hoU athavA na bhogatA saMtA hoU apanA zvetabhAvakU _+ choDi ApahI kRSbhAvasvarUpa pariNAma, sisa kAla tisa zaMkhakA zvetabhAva apanA hI kiyA kRSNabhAvasvarUpa hoya / taisA hI sohI jJAnI paradravya bhogatA saMtA hoU tathA na bhogatA / / // 6 // saMtA hoU jisa kAla apanA jJAnakU choDi svayameva Apa hI ajJAna kari pariNamai, tisa kAla - yAkA jJAna apanA hI kiyA nizcaya kari ajJAnarUpa hoya hai| tAteM jJAnIke parakA kiyA baMdhana / nAhIM, ApahI ajJAnI hoya taba apano aparAdhake nimittateM baMdha hoya hai| bhAvArtha-jaisA zaMkha zveta hai, so parake bhakSaNeta tau kAlA hoya naahiiN| jaba Apa hI kAlimArUpa pariNamai, taba kAlA hoya / taisA hI jJAnI upabhoga karatA to ajJAnI hoya naahiiN| jaba + ApahI ajJAnarUpa pariNamai taba ajJAnI hoya, taba baMdha kare hai| yAkA kalazarUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH kariM svaphalena yatkila valAtkamaiva no yojayet kurvANaH phalalipsureva hi phalaM prApnoti yatkarmaNaH / jJAnaM saMstadapAstarAgaracano no badhyate karmaNA kurvANo'pi hi karma tatphalaparityAgekazIlo muniH // 20 // artha-nizcaya kari yaha jAnU-jo karma hai so apane karanevAle kartAkU apanA phala kari " varajorIta tau nAhI joDe hai / so merA phalakU tU bhogi / jo karmakU karatA saMtA tisa phalakA ke icchuka huvA kare hai, sohI tisa karmakA phala pAve hai / tAteM jJAnarUpa huvA saMtA karmavirSe dUrI bhyaa| hai rAgakI racanA jAkI aisA muni hai, so karma karatA saMtA bhI, karmakari nAhI baMdhe hai / jAte // kaisA hai yaha muni ? tisa karma ke phalakA parityAgarUpa hI eka svabhAva jaakaa| 9 bhAvArtha-karma to kartAkU jabarIteM apanA phalate joDe nAhIM / ara jo karmakU karatA saMtA, 7 + tAkA phalakI icchA kare, sohI tAkA phala pAye hai| tAteM jo jJAnI jJAnarUpa huvA pravarte ara / / karmake karane virSe rAga na karai ara tisakA phalako AgAmo icchA na kare, so muni karmakAra baMdhe / nAhIM hai| Age isa arthakU dRSTAMtakari dRDha kare haiN| gAthA + $ + $ + $ + $ + + Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ++ ++ puriso jaha kovi iha vittiNimittaM tu sevade rAyaM / to sovi dedi rAyA vivihe bhoge suhappAde // 32 // emeva jIvapuriso kammarayaM sevade suhaNimittaM / to sovi kammarAyo dedi suhappAdage bhoge // 33 // jaha puNa so caiva garo vittiNimittaM Na sevade rAyaM / to so Na dedi rAyA vivihasuhappAdage bhoge // 34 // emeva sammadichI visayattaM sevade Na kammarayaM / to so Na dedi kammaM vivihe bhoge suhuppAde // 35 // puruSo yathA kopIha vRttinimittaM tu sevate rAjAnaM / tatso'pi dadAti rAjA vividhAn bhogAna sukhotpAdakAn // 32 // evameva jIvapuruSaH karmarajaH sevate sukhanimittaM / / tatsopi dadAti karmarAjA vividhAn bhogAn sukhotpAdakAn // 33 // yathA punaH sa eva puruSo vRttinimittaM na sevate rAjAnaM / / tatso'pi na dadAti rAjA vividhAna sukhotpAdakAn bhogAn // 3 // evameva samyagdRSTiH viSayArtha sevate na krmrjH| tattanna dadAti karma vividhAn bhogAn sukhotpAdakAn // 35 // AtmakhyAtiH-yathA kazcitpuruSo phalArtha rAjAnaM sevate tataH sa rAjA tasya phalaM dadAti / tathA jIvaH phalArtha karma sevate tatastatkarmaH tasya phalaM dadAti / yathA ca sa eva puruSaH phalAI rAjAnaM na sevate tataH sa rAjA tasya phalaM na dadAti / tathA sampagdRSTiH phalArtha karma na sevate tatastatkarma tasya phalaM na dadAtIti tAtparya / fLe Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le + + Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra artha-jaiseM isa lokameM koI puruSa AjIvikA nimisa rAjAkU seve, tau so rAjA bhI tAkUra " sukhake upajAvanahAre aneka prakArake bhoganikU de hai / aise hI jIvanAmA puruSa sukhake nimitta // karmarUpa rajakU seve, tau so karma bhI tAkU sukhake upajAvanahAre aneka prakArake bhoganikUde hai| :- bahuri jaise so hI puruSa AjIvikAnimitta rAjAkUna seve, tau so rAjA bhI tAkU sukhake upa 5 jAvanahAre aneka prakArake bhoga nAhIM de hai| aise hI samyagdRSTi hai so karmarUpa rajakU viSayanike pa 1- artha nAhIM leve hai, to so karma bhI tAkU sukhake upajAvanahAre nAnA prakArake bhoga nAhIM de hai| " " TIkA-jaise koI puruSa phalake arthi rAjAkU seve hai, tAteM rAjA tAkU phala de hai| taiseM // + jIva hai so phalake artha kamakU seva hai, tAta so karma tAkU phala de hai| bahuri jaise so hI puruSa phalake artha rAjAkU nAhIM seve hai, tAteM so rAjA tAkU phala nAhIM de hai| taiseM samyagdRSTi phalake ma Wan arthi karmakU nAhIM seve hai, tAtai so karma tAkU phala nAhIM de hai, aisA tAtparya hai| bhAvArtha-phalakI vAMchA kari karma kare, tAkA phala pAve, bAMchAvinA karma kare, tAkA phala na paaveN| aba ihAM AzaMkA upajI hai-jo phalakI vAMchAvinA karma kAhekU kareM ? aisI AzaMkA duri . karanekU kAvya kahe haiN| zAlavikrIDitacchandaH tyakta' yena phalaM sa karma kurute neti pratImo vayaM kintvasyApi kRto'pi kizcidapi tatkarmAvazenApatet / tasminnApatite tvakamparamajJAnasvabhAve sthito zAnI kiM kurute'tha kiM na kurute karmeti jAnAti kaH // 2 // // artha-jAne karmakA phala to choDyA ara karmakU kare hai yaha to hama nAhIM pratItirUpa kare haiM, .... parantu yAmeM kichu vizeSa hai-jo yA jJAnIkai bhI koI kAraNate kichu so karma yAke kezavinA + Aya paDe hai, tAkU Aya paDate saMte bhI yaha jJAnI nizcala paramajJAnasvabhAvakevirSe tiSThyA kichU bhI karma kare hai ki nAhIM kare hai yaha kauna jAne ? bhAvArtha-jJAnIkai parakzateM karma Aya paDe hai, tAvirSe bhI jJAnI jJAnateM calAyamAna na hoya // 5 5 5 5 5 5 5 55 55 5 | 55 5 55 55 5 5 5 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Qiao phra lpade: phrafa phaphaphaphaphapha Wan prAkR haiN| tahAM yaha jJAnI hai so na jAniye karma kare haiM ki nAhIM kare hai, yaha kauna jAneM ? jJAnIkI jJAnIhI jAne / ajJAnIkA jJAnIke pariNAma jAnane va nAhIM, ihAM aisA jAnanA, jo Wan 5 jJAnI kahane avirata samyagdRSTI lagAya Uparake sarva hI jJAnI haiM, tahAM aviratasamyagdRSTi tathA dezavirata tathA AhAravihAra karate muni tinike vAhyakriyAkarma pravateM haiM, tauU antaraddhamidhyAtvake abhAva tathA te yathAsaMbhava kaSAya ana ujvala haiN| tanika ujalAIkU tehI jAne haiM / mithyAdRSTi afrat ujalAI jAne nAhIM / mithyAdRSTi tau bahirAtmA hai, bAhyahoteM bhalA rAmAne haiM / antarAtmAkI gati mithyAdRSTi kahA jAnaiM ? Age isa hI arthakA samarthanarUpa kahe 5 5 haiN| jo jJAnIkai niHzaMkita nAmA guNa hoya hai, tAkI sUcanikArUpa kAvya kahe haiM / Wan pha Wan Wan artha -- yaha sAhasa kevala eka samyagdRSTi haiM tehI karanekUM samartha haiM / jo bhayakari calAyamAna 5 15 bhayA jo tIna lokakA jana, tinane choDyA hai apanA mArga jyAkari aisA vajrapAta paDate saMte bhI apane jJAna nAhI calAyamAna hoya haiN| kaise haiM samyagdRSTi ? svabhAva hI kari nirbhayapaNA sarva Wan 5 hI zaMkA choDi kari apanA AtmAkUM aisA jAne haiM jo nAhIM bAdhyA jAya hai jJAnarUpa zarIra jokA, aisA Apa hI kari jAnate saMte pravarte haiM / bhAvArtha - samyagdRSTi niHzaMkita guNa sahita hoya hai| so aisA vajrapAta paDe, jo jAke bhaya kari tIna lokake jana mArga choDi de tauU samyagdRSTi apanA svarUpakaM nirvAdha jJAnazarIra mAnatA 5 jJAnate calAyamAna na hoya hai| aisI zaMkA nAhI lyAye hai, jo isa bajrapAtateM merA vinAza Wan zAdUlavikrIDitacchandaH samyagdRSTaya eva sAhasamidaM kartuM kSamante paraM ya'pi patatyamI bhavacalatyailokyamuktAdhvani / sarvAmeva nisarganirbhayatayA zaMkAM vihAya svayaM jAnantaH svamavadhyodhanapurNa bodhAccyavante na hi // 22 // phrafa phrafa phaphaphaphaphaphaphapha hoyagA / paryAya vinase tau yAkA vinAzIka svabhAva hI hai| Age isa artha gAthA kari kahe haiM / gAthA Wan Wan 3 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 + + + + sammAdiTTI jIvA NissaMkA hoti NimayA teNa / samaka sattabhayavippamukkA jamA tahmA du gissaMkA // 36 // samyagdRSTayo jIvA nizzaGkA bhavanti nirbhayAstena / saptabhayavipramuktA yasmAttasmAttu nizzaGkA // 36 // ___AtmakhyAti:---yena nityameva samyagdRSTayaH sakalakamanirabhilASA: saMtaH, atyantakarma nirapekSatayA vartate tena nUnamete, atyanta nizzakadAruNAdhyavasAyAH saMto'tyaMtanirbhayAH saMbhAnyate / ___artha-samyagdRSTi jIva haiM te niHzaGkaha oya haiM, tisa kAraNa kari nirbhaya hoya haiM / jAte saptabhaya kari rahita hoya haiM, tAteM niHzaMka hoya haiN| TIkA--jAkAraNa kari samyagdRSTi haiM te nitya hI samasta karmake phalakI abhilASAte rahita bhaye saMte karmakI apekSAteM sarvathA rahitapaNA kari varte haiM, tAkAraNa kari nizcayatai atyanta " niHzaMka dAruNa utkaTa tIna nizcayarUpa dRDha AzayarUpa bhaye saMte atyanta nirbhaya haiN| aise saMbhA-Wan banA kojiye haiM / aba sapta bhayake kalazarUpa kAvya kahe haiN| tahAM isa lokakA ara paralokakA e. doya bhaya hai, tAko eka kAvya hai| zArdUlavikrIDitacchandaH lokaH zAzvata eka eSa sakalavyaktI viviktAtmanaH cillokaM svayameva mevalamayaM yallokapatyekakaH / loko'yaM na tayAparastava parastasyAsti tadrIH kuto nizzaMkaM satataM svayaM sa sahaja jJAnaM sadA vindati // 23 // artha-yaha bhinna AtmAkA caitanyasvarUpa loka hai so zAzvata hai, eka hai, sakalajIvanike pragaTa / Wan hai, jAkU yaha jJAnI AtmA hI svayameva ekAkI kevala avalokana kare hai| tahAM jJAnI aise vicAre hai, jo yaha caitanyaloka hai, so terA hai bahuri tisate anya loka hai so paraloka hai, terA naahiiN|"3 OM aisA vicAratA tisa jJAnIke isa loka ara paralokakA bhaya kAhete hoya ? nAhI hoya / tAteM so jJAnI hai so niHzaMka bhayA saMtA niraMtara ApakU' svAbhAvika jJAnasvarUpa anubhave hai| 55 5 8 55 4 5 5555 5 + + + Wan Wan 5 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 555 bhAvArtha-jo isa bhavameM lokanikA Dara hoya, jo yaha loka merA na jAniye kahA bigADa sabhA karanA ! so aisA so iha lokakA bhaya hai / bahuri parabhavameM na jAniye, kahA hoyagA? aisA bhaya // - rahe so paralokakA bhaya hai / so jJonI aiseM jAne-jo merA loka tau caitanyasvarUpamAtra eka nitya hai, yaha sarvaka pragaTa hai / bahuri isa loka sivAya hai so paraloka hai; so merA loka tau kAikA ka bigADayA bigaDe naahiiN| aise vicAratA jJAnI ApakaM svAbhAvika jJAnarUpa anubhaveM, sAkai isa / / lokakA bhaya kAheteM hoya ? kadAcit na hoya / aba vedanAkA bhayakA kAvya hai| zArdUlavikrIDitachaMdaH eSakeva hi vedanA yadacalaMbAnaM svayaM vedyate nibhedoditavedhavedakavalAdekaM sdaanaakulH| naivAnyAgatavedanaiva hi bhavettaddhIH kuto jJAnino niHzaH satataM svayaM sa sahajaM vAnaM sadA jindati // 24 // artha-jJAnI puruSanikai yAhI eka vedanA hai jo nirAkula hoya kari apanA eka jJAnasvarUpA Apa apanA jJAnabhAvahI vedane yogya hai ara ApahIvedanevAlA aisA abhedasvarUpa vedhavedakabhAvake, Wan calate nirantara nizcala vediye hai-anubhavana kIjiye hai| bahuri jJAnIke anyateM AI aisI vedanA .. hI nAhI hai tAte tisakai tisa vedanAkA bhaya kAhe hoya ? nAhIM hoya / yAta jJAnI niHzaMka 9 bhayA saMtA apanA svAbhAvika jJAnabhAvakU sadA nirantara anubhava hai| bhAvArtha-vedanA nAma sukhaduHkhakA bhIganekA hai so jJAnIkai eka apanA jJAnamAtrasvarUpakA bhoganA hI hai| yaha anyakari AIkU vedanA hI nAhIM jAne hai| tAte anyAgatavedanAkA bhaya jaja nAhIM hai / tAteM sadA nirbhaya bhayA jJAnakA anubhavana kare hai / aba arakSAkA bhayakA kAvya hai| zAlavikrIDitacchandaH yatsanAzamupaiti yA niyataM vyakta ti vastusthitionaM sarasvayameva tatkila tatastrAtaM kimsvaaprH| asyAtrANamato na kiMcana bhavetcadbhIH kuto zAnino niHzaMkaH satataM svayaM sa sahajaM zAnaM madA vindati / 2zA artha-jJAnI aise vicAra hai, jo satsvarUpa vastu hai, so nAzakU prApta nAhIM hoya hai, yaha 5555 594 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. niyamate vastukI maryAdA hai| bahuri jJAna hai so Apa satsvarUpa vastu hai, tAkA nizcayakari bhanyamaya / kari kahA rAkhyA ? tAta tisa jJAnake arakSA karanesvarUpa kichU bhI nahIM hai| tAte tisa 2 arakSAkA bhaya jJAnIka kAherauM hoya ? nAhIM hoya hai| jJAnI to apanA svAbhAvika jJAnasvarUpakU niHzaMka bhayA saMtA sadA Apa anubhavai hai| Wan bhAvArtha-jJAnI aiseM jAne hai, jo sattArUpa vastUkA kadAcit nAza nAhIM ara jJAna Apa .. sattAsvarUpa hai| do zAkA zichU lesA mAhIM hai.. jAphI rakSA kiye rahe; nAtari naSTa hoya jAya / jatAteM jJAnIke arakSAkA bhaya nAhI, nizaMka bhayA saMtA Apa svAbhAvika apanA jJAnakU sadA 1anubhave hai / aba aguptibhayakA kAvya hai| zArdUlavikrIDitacchandaH pa svaM rUpaM kila vastuno'sti paramA guptiH svarUpe na yacchaktaH ko'pi parapratheSTumakRtaM jJAnaM svarUpaM ca nuH| __ asyAguptirato na kAcana bhavecIH kuto zAnino niHzaMkaH satataM vayaM sa sahaja brAnaM sadA vindati // 26 // Wan . artha-jJAnI vicAre hai, jo vastUkA nijarUpa hai so hI paramagupti hai| so tAvirSe para hai / .. so koI bhI praveza karanekU samartha nAhI hai| bahuri jJAna hai so puruSakA svarUpa hai so akRtrima Wan hai, yAteM yA agupti kichu bhI nAhI hai| tA tina aguptikA bhaya jJAnIka nAhI hai| 1- yAhIte jJAnI niHzaMka bhayA saMtA niraMtara Apa svAbhAvika apanA jJAnabhAvakU sadA anubhava hai| / bhAvArtha-gupti nAma jAmaiM kAhUkA praveza nAhIM aisA gar3ha durgAdikakA hai| tahAM yaha // ra prANI nirbhaya hoya vasai / aisA gupta pradeza na hoya cauDA hoya tA agupti kahiye / tahAM baiThe " prANIkai bhaya upaje / tahAM jJAnI aisA jAne hai, jo vastUkA nijasvarUpa hai, tAmai paramArthakAra dUje ma + vastUkA praveza nAhI, yaha hI paramagupti hai / so puruSakA svarUpa jJAna hai / tAmai kAikA praveza nAhIM tAteM jJAnIkA kAheteM bhaya hoya ? svAbhAvika jJAnasvarUpakU niHzaMka bhayA saMtA niraMtara + anubhave hai / aba maraNabhayakA kAvya hai| + 1 99 pra + + + + 5 5 Le . Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArdUlavikrIDitacchandaH prANocchedamudAharanti maraNaM prANAH kilAsyAtmano jJAnaM tatsvayameva zAzvatatayA no jiyate jAtucit / tasyAto maraNaM na kiJcana bhavenadbhIH kuto jJAnino nizaMkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindati // 27 // prAbhUta artha-jJAnI vicAre hai, jo prANanikA uccheda honA, tisakaM maraNa kahe haiN| so AtmAkA jJAna hai so nizcayakari prANa hai so jJAna hai so svayameva zAzvatA hai, yAta yAkA kadAcit bhI Wan uccheda nAhIM hoya hai| yAta tisa AtmAkai maraNa kichU bhI nAhI hai so jJAnIke aise vicArateM tisa maraNakA bhaya kAhe hoya ? tAteM so jJAnI niHzaMka bhayA saMtA, niraMtara apanA svAbhAvika OM jJAnabhAvakU Ama sadA anubhava hai| bhAvArtha-iMdriyAdika prANa vinaseM tAkU loka maraNa kahe haiM / so AtmAkai iMdriyAdika prANa paramArthasvarUpa nAhI nizcayakari jJAna prANa hai, so avinAzI hai, tAkA vinAza nAhI / tAteM AtmAkai maraNa nAhI yAteM jJAnIkai maraNakA bhaya naahiiN| yAteM jJAnI apanA jJAnasvarUpa... niHzaMka bhayA saMtA niraMtara Apa anubhave hai / aba Akasmika bhayakA kAvya hai| . zArdUlavikrIDitacchandaH eka zAnamanAyanantamacalaM siddha kilaitatsvato pAvattAva didaM sadaiva hi bhavennAtra dvitIyodayaH / / Wan tannAkasmikamatra kiJcana bhavettabhIH kuto zAnino niHzaMkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindati // 28 // artha-jJAnI vicAre hai jo jJAna hai so eka hai, anAdi hai, anaMta hai, acala hai, so yaha ApahIteM siddha hai| so jeteM hai tete sadA sohI hai, yAvirSe dujekA udaya nAhIM hai, tAteM hai yAvirSe akasmAta navA kichu upaje aisA kichU bhI nahIM hai| aiseM vicArateM tisa akasmAt honekA bhaya kAhe hoya ? nAhI hoya hai| yAteM so jJAnI niHzaMka bhayA saMtA niraMtara apanA Wan svAbhAvika jJAnasvabhAvakU sadA anubhave hai . .. bhAvArtha-jo kabahu anubhavameM na AyA aisA kichU akasmAta pragaTa huvA bhayAnaka padArtha, 5 55 55 5 555 5 5 5 5 5 5 55 vaapaadyH| 3 Mo 5 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ Le Le Le Le Le Zhe $ tAkari prANIke bhaya upaje, so Akasmikabhaya hai| so AtmAkA jJAna hai so avinAzI anAdi - anaMta acala eka hai| so yAvirSe dujekA praveza nAhI, navIna akasmAt kachU hoya nAhI, so 5 aisA jJAnI ApakU jAne, tAke akasmAta bhaya kAhe hoya ? / tAteM jJAnI apanA jnyaanbhaavkuu|| .. niHzaMka niraMtara anubhave hai| aise sapta bhaya jJAnIkai nAhI haiM / ihAM prazna-jo aviratasamyaga dRSTi AdikakU bhI jJAnI kahe haiM, ara tinikai bhayaprakRtikA udaya hai, tAke nimittateM bhaya bhI hai dekhiye hai| so jJAnI nirbhaya kaisA hai ? tAkA samAdhAna-jo bhayaprakRtike udayake nimittateM bhaya / / upaje hai tAkI pIDA na sahI jAya hai / jAteM aMtarAyake prabala udayateM nirbala hai, tAta tisa" 5 bhayakA ilAja bhI kare hai| paraMtu aisA bhaya nAhI-jAkari svarUpakA jJAna zraddhAnateM cigi jaay| ma bahuri bhaya upaje hai so mohakarmako bhayanAmA prakRtikA udayakA doSa hai, tAkA Apa svAmI hoya, kartA na bane hai jJAtA hI hai| Age kahe haiM, samyagdRSTIkai nizaMkitAdi cinha haiM, te karmakI nirjarAja E kare haiN| zaMkAdika kari kiyA baMdha nAhIM hoya hai / tAko sUcanikAkA kAvya hai| mandAkrAntAchandaH TotkIrNasvarasanicitazAnasarvasvabhAjaH samyagdRSTayadiha sakalaM nanti lakSmANi karma / tattasyAsminpunarapi manAkakarmaNo nAsti bandhaH pUrvApAcaM tadanubhavato nizcitaM nirjaraiva // 26 // + artha-jAteM samyagdRSTike niHzaMkita Adi cinha haiM te samastakarmakU haNe haiM-nirjarA kare haiN|" __ tAteM pheri bhI isakA udaya hote navIna karmakA kiJcinmAtra bhI baMdha nAhI hoya hai| tisa Wan karmakA pahale baMdha bhayA thA, tAke udayakU bhogavatA saMtAkai tAkI niyama kari nirjarA ho hoya hai| ma .. kaisA hai samyagdRSTi ? TaMkotkIrNavat eka svabhAvarUpa jo apanA nijarasa, tisakari paripUrNa bhayA .. kA jo jJAna, tAkA sarvasvakA bhoganahArA hai-AsvAdaka hai| bhAvArtha-samyagdRSTi pahalai bhayAdiprakRti bAMdhI thI tAkA udayakU bhogave hai, toU tAke ni:. // zaMkitAdi guNa pravarte haiM, te pUrvakarmakI nirjarA kare haiM / ara zaMkAdika kari kIyA baMdha nAhIM hoya Wan Wan Wan - s $ $ $ Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hhhhhhh 5 55 5! puriso jaha kovi iha vittiNimittaM tu sevade rAyaM / to sovi dedi rAyA vivihe bhoge suhappAde // 32 // emeva jIvapuriso kammarayaM sevade suhaNimittaM / to sovi kammarAyo dedi suhappAdage bhoge // 33 // jaha puNa so caiva Naro vittiNimittaM Na sevade rAyaM / to soNa dedi rAyA vivihasuhappAdage bhoge // 34 // emeva sammadichI visayattaM sevade gA kammarayaM / to so Na dedi kammaM vivihe bhoge suhuppAde // 35 // puruSo yathA kopIha vRttinimittaM tu sevate rAjAnaM / tatso'pi dadAti rAjA vividhAn bhogAna sukhotpAdakAn // 32 // evameva jIvapuruSaH karmarajaH sevate sukhanimittaM / tatsopi dadAti karmarAjA vividhAn bhogAn sukhotpAdakAn // 33 // yathA punaH sa eva puruSo vRttinibhittaM na sevate rAjAnaM / tatso'pi na dadAti rAjA vividhAna sukhotpAdakAn bhogAn // 34 // evameva samyagdRSTiH viSayArtha sevate na krmrjH| tattanna dadAti karma vividhAn bhogAn sukhotpAdakAn // 35 // / AtmakhyAtiH-yathA kazcitpuruSo phalArtha sajAna sevate tataH sa rAjA tasya phalaM dadAti / tathA jIvaH phalArtha " ko sevate tatastatkarma tasya phalaM dadAti / yathA ca sa eva puruSaH phalArtha rAjAnaM na sevate tataH sa rAjA tasya phalaM nA - dadAti / tathA samyagdRSTiH phalArtha karma na sevate tatastatkarma tasya phalaM na dadAsIti tAtparya / F $ $$$ $ s 5Zhe Zhe $ 5 Le Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + ++ + + + + + ++ 9999 ..-jaiseM isa lokAreM koI puruSa AjIvikA nimitta rAjAkU seve, tau so rAjA bhI tAkU " sukhake upajAvanahAre aneka prakArake bhoganikU de hai / aise hI jIvanAmA puruSa sukhake nimita Wan karmarUpa rajakU seve, tau so karma bhI tAkU sukhake upajAvanahAre aneka prakArake bhoganikUde hai| " . bahuri jaise so hI puruSa AjIvikAnimitta rAjAkUna seve, tau so rAjA bhI tAkU sukhake upa-" 5 jAvanahAre aneka prakArake bhoga nAhIM de hai| aise hI samyagdRSTi hai so karmarUpa rajakU viSayanikeza 1- artha nAhI seve hai, tau so karma bhI tAkU sukhake upajAunahAre nAnA prakArake bhoga nAhIM de hai| TIkA-jaise koI puruSa phalake athi rAjAkU seve hai, tAteM rAjA tAkU phala dai hai| taiseM // + jIva hai so phalake arthi karma seve hai, tAteM so karma tAkU phala de hai / bahuri jaiseM so hI puruSa phalake artha rAjAkU nAhI seve hai, tAteM so rAjA tAkU phala nAhIM de hai| taiseM samyagdRSTi phalake Wan Wan arthi karmakU nAhIM seva hai, tAteM so karma tAkU phala nAhIM de hai, aisA tAtparya hai| bhAvArtha--phalakI vAMchA kari karma kare, tAkA phala pAvai, vAMchAvinA karma kareM, tAkA phala na " pha pAvai / aba iho AzaMkA upajI hai-jo phalakI vAMchAvinA karma kAhe kare ? aisI AzaMkA dUri / + karanekU kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH syaktaM yena phalaM sa karma kurute neti pratImo vayaM kinvasyApi kuto'pi kizcidapi tatkarmAvazenApatet / tasminnApatite tvakamparamajJAnasvabhAve sthito jJAnI kiM kurute'tha kiM na kurute karmeti jAnAti kaH // 21 // __artha jAne karmakA phala to choDyA ara karmakU kare hai yaha to hama nAhIM pratItirUpa kare haiM, parantu yAmeM kichU vizeSa hai-jo yA jJAnIkai bhI koI kAraNa kichU so karma yAke vazavinA " + Aya paDe hai, tAkU Aya paDate saMte bhI yaha jJAnI nizcala paramajJAnasvabhAvakevirSe tiSThyA kichU // karma kare hai ki nAhI kare hai yaha kauna jAne ? .. bhAvArtha-jJAnIkai paravazateM karma Aya paDe hai, tAvirSe bhI jJAnI jJAnateM calAyamAna na hoya // 12 | Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan hai| tahAM yaha jJAnI hai so na jAniye karma kare haiM ki nAhIM kare hai, yaha kauna jAneM ? jJAnIkI jJAnIhI jAne / ajJAnIkA jJAnIke pariNAma jAnanekU bala nAhIM, ihAM aisA jAnanA, jo 5 5 5 Wan jJAnI kahane avirata samyagdRSTI lagAya Uparake sarva hI jJAnI haiM, tahAM aviratasamyagdRSTi tathA dezavirata tathA AhAravihAra karate muni tinike bAhyakriyAkarma pravateM haiM, tauU antaradgamithyAtvake abhAva tathA te yathAsaMbhava kaSAyake abhAva ujvala haiN| tAteM tinikI ujalAIkU tehI jAne haiM / mithyAdRSTi tinikI ujalAIkUM jAne nAhIM / mithyAdRSTi to bahirAtmA hai, bAhyahIteM bhalA rAmAne haiM / antarAtmAkI gati mithyAdRSTi kahA jAneM ? Age isa hI arthakA samarthanarUpa kahe 5 haiN| jo jJAnIkai niHzaMkita nAmA guNa hoya hai, tAkI sUcanikArUpa kAvya kahe haiM / naya & 15 zAdUlavikrIDitacchandaH samyagdRSTaya eva sAhasamidaM katu kSamante paraM yadraje'pi patatyamI bhayacalattrailokyamuktAdhvani / sarvAmeva nisarganirbhayatayA zaMkAM vihAya svayaM jAnantaH svamavadhyabodhayapUpaM bodhAccyavante na hi // 22 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 5 artha - yaha sAhasa kevala eka samyagdRSTi haiM tehI karanekUM samartha haiN| jo bhayakari calAyamAna 5 bhayA jo tIna lokakA jana, tinane choDyA hai apanA mArga jyAkari aisA vajrapAta paDate saMte bhI apane jJAna nAhI calAyamAna hoya haiN| kaise haiM samyagdRSTi ? svabhAva hI kari nirbhayapaNAta sarva 5 hI zaMkA chor3i kara apanA AtmAkUM aisA jAne haiM jo nAhIM bAdhyA jAya hai jJAndarUpa zarIra jokA, aisA Apa hI kari jAnate saMte pravarteM haiM / Wan Wan bhAvArtha- samyagdRSTi niHzaMkita guNa sahita hoya hai / so aisA vajrapAta paDe, jo jAke bhaya kari tIna lokake jana mArga choDi de tauU samyagdRSTi apanA svarUpakUM nirvAdha jJAnazarIra mAnatA Wan jJAnateM calAyamAna na hoya hai| aisI zaMkA nAhIM lyAbe hai, jo isa vajrapAtateM merA vinAza 5 3 hogA / paryAya vinase tau yAkA vinAzIka svabhAva hI hai| Age isa artha gAthA kari kahe haiN| Wan Wan gAthA Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + OM // // maja haijaja + ja sammAdiTTI jIvA NissaMkA hoti NimayA teNa / sattabhayavippamakA jahmA tahyA du NissaMkA // 36 // samyagdRSTayo jIvA nizzaGkA bhavanti nirbhayAstena / saptabhayaviSamuktA yasmAttasmAttu nizzAGkA // 36 // AtmakhyAti:-yena nityameva samyagdRSTayaH sakalakamaniramilApAH saMtaH, atyantakarmanirapekSatayA vartate tena nanamete, atyanta nizzaGkadAruNAdhyavasAyAH saMto'tyaMtanirbhayA: saMbhAmyate / ___artha-samyagdRSTi jIva haiM te nizaGkaha oya haiM, tisa kAraNa kari nirbhaya hoya haiM / gAteM / saptabhaya kari rahita hoya haiM, tAteM niHzaMka hoya haiN| TIkA-jAkAraNa kari samyagdRSTi haiM te nitya hI samasta karma ke phalakI abhilASA rahita bhaye saMte karmakI apekSAteM sarvathA rahitapaNA kari varte haiM, tAkAraNa kari nizcayateM atyanta niHzaMka dAruNa utkaTa tIvra nizcayarUpa dRDha AzayarUpa bhaye saMte atyanta nirbhaya haiN| aise saMbhAvanA kIjiye haiM / aba sapta bhayake kalazarUpa kAvya kahe haiN| tahAM isa lokakA ara paralokakA e doya bhaya hai, tAkI eka kAvya hai| zArdUlavikrIDitacchandaH lokaH zAzvata eka epa sakalavyakto viviktAtmanaH cillokaM svayameva mevalamayaM yallophayatyekakaH / loko'yaM na tavAparastaya parastasyAsti tadbhIH kuto nizzaMkaM satataM svayaM sa sahaja jJAnaM sadA vindati // 23 // ___ artha-yaha bhinna AtmAkA caitanyasvarUpa loka hai so zAzvata hai, eka hai, sakalajIvanikai pragaTa Wan hai, jAkU yaha jJAnI AtmA hI svayameva ekAkI kevala avalokana kare hai / tahAM jJAnI aise vicAre .. hai, jo yaha caitanyaloka hai, so terA hai bahuri tisatai anya loka hai so paraloka hai, terA naahiiN|" aisA vicAratA tisa jJAnIke isa loka ara paralokakA bhaya kAhete hoya ? nAhI hoya / tAte 1 so jJAnI hai so niHzaMka bhayA saMtA niraMtara ApakU svAbhAvika jJAnasvarUpa anubhava hai| + + + + 5 5 5 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya bhAvArtha-jo isa bhavameM lokanikA Dara hoya, jo yaha loka merA na jAniye kahA bigADha - 9 karegA ! so aisA to iha lokakA bhaya hai / bahuri parabhavameM na jAniye, kahA hoyagA? aisA bhaya // rahe so paralokakA bhaya hai / so jJAnI aiseM jAne-jo merA loka tau caitanyasvarUpamAtra eka nitya .. hai, yaha sarvakai pragaTa hai / bahuri isa loka sivAya hai so paraloka hai; so merA loka tau kAhakA Wan vigADayA vigaDe nAhIM / aise vicAratA jJAnI ApakU svAbhAvika jJAnarUpa anubhave, tAkai isa .. lokakA bhaya kAheteM hoya ? kadAcit na hoya / ava vedanAkA bhayakA kAvya hai| zArdUlavikrIDitachaMdaH ekaiva hi vedanA padacalaM jJAnaM svayaM vedyate nibhedoditavedyavedakavalAdekaM sdaanaakulH| __ naivAnyAgatavedanaiva hi bhavettadbhIH kuto jJAnino niHzaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindati // 24 // artha-jJAnI puruSanike yAhI eka bedanA hai jo nirAkula hoya kari apanA eka jJAnasvarUpa - Apa apanA jJAnabhAvahI vedane yogya hai ara ApahI vedanevAlA aisA abhedasvarUpa vedyavedakabhAvake calate nirantara nizcala vediye hai-anubhavana kIjiye hai| bahuri jJAnIkai anyateM AI aisIvedanA .. hI nAhI hai tAte tisakai tisa vedanAkA bhaya kAhe hoya ? nAhI hoya / yAteM jJAnI nirzaka / bhayA saMtA apanA svAbhAvika jJAnabhAvaka sadA nirantara anubhava hai| bhAvArtha-vedanA nAma sukhaduHkhakA bhoganekA hai so jJAnIkai eka apanA jJAnamAtrasvarUpakA bhoganA hI hai| yaha anyakari AIkU vedanA hI nAhIM jAne hai| tAteM anyAgatavedanAkA bhaya // + nAhIM hai / tAse sadA nirbhaya bhayA jJAnakA anubhavana kare hai / ava arakSAkA bhayakA kAvya hai| zAlavikrIDitacchandaH yatsamrAzamupaiti yanna niyataM vyaktaM ti vastusthitionaM satsvayameva tatkila tatastrAtaM kimsvaapraiH| asyAtrANamato na kiMcana bhavettabhIH kuto jJAnino niHzaMkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM madA bindati // 25 // artha-jJAnI aise vicAre hai, jo satsvarUpa vastu hai, so nAzakU prApta nAhIM hoya hai, yaha Wan Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + 55 5 5 + // niyamateM vastukI maryAdA hai| bahuri jJAna hai so Apa satsvarUpa vastu hai, tAkA nizcayakari anyamaya / kari kahA rAkhyA ! tAta tisa jJAnake arakSA karanesvarUpa kichU bhI nahIM hai| tAte tisa arakSAkA bhaya jJAnIkai kAhe hoya ? nAhIM hopa hai / jJAnI to apanA svAbhAvika jJAnasvarUpakU niHzaMka bhayA saMtA sadA Apa anubhavai hai| 9 bhAvArtha-jJAnI aiseM jAne hai, jo sattArUpa vastUkA kadAcit nAza nAhIM ara jJAna Apa ... sattAsvarUpa hai / so yAkA kichu aisA nAhIM hai-jAkI rakSA kiye rahe; nAtari naSTa hoya jAya / OM tAteM jJAnIkai arakSAkA bhaya nAhI, niHzaMka bhayA saMtA Apa svAbhAvika apanA jJAnapU. sadA 1. anubhavai hai / aba aguptibhayakA kAvya hai|| zArdUlavikrIDitacchandaH + svaM rUpaM kila vastuno'sti paramA guptiH svarUpa na yacchaktaH ko'pi parapraveSTamakRtaM jJAnaM svarUpaM ca nuH| / asyAguptirato na kAcana bhavettIH kuto jJAnino niHzaMkaH satataM svayaM sa sahaja zAnaM sadA vindati // 26 // Wan artha-jJAnI vicAre hai. jo vastukA nijarUpa hai so hI paramagupti hai| so tAvirSe para hai - so koI bhI praveza karane... samartha nAhI hai| bahuri jJAna hai so puruSakA svarUpa hai so akRtrima hai, yAta yAkai agupti kichU bhI nAhIM hai| tAtai tina aguptikA bhaya jJAnIka nAhI hai| yAhIteM jJAnI nizaMka bhayA saMtA niraMtara Apa svAbhAvika apanA jJAnabhAvakU sadA anubhava hai| bhAvArtha-gupti nAma jAmaiM kAhUkA praveza nAhIM aisA gar3ha durgAdikakA hai| tahAM yaha // + prANI nirbhaya hoya vasai / aisA gupta pradeza na hoya cauDA hoya tAkU agupti khiye| tahAM baiThe .. prANIkai bhaya upaje / tahAM jJAnI aisA jAne hai, jo vastUkA nijasvarUpa hai, tAmeM paramArthakari dUje : Wan vastUkA praveza nAhI, yaha hI paramagupti hai / so puruSakA svarUpa jJAna hai / tAne kAhakA praveza - nAhIM tAteM jJAnIkA kAhe bhaya hoya ? svAbhAvika jJAnasvarUpakU niHzaMka bhayA saMtA niraMtara // Wan anubhave hai / aba maraNabhayakA kAvya hai / 55 3 ja ' ___ --- Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 + Wan Wan zArdUlavikrIDitacchandaH prANocchedamudAharanti maraNaM prANAH kilAsyAtmano jJAnaM tatsvapameya zAzvatatayA no Dighate jAtucit / tasyAto maraNaM na kiJcana bhavettIH kuto zAnino nizaMkaH satataM svayaM ta sahajaM jJAnaM sadA vindati // 27 // mapra ____ artha-jJAnI vicAre hai, jo prANanikA uccheda honA, tisakU~ bharaNa kahe haiN| so AtmAkA "jJAna hai so nizcayakari prANa hai so jJAna hai so svayameva zAzvatA hai, yAta yAkA kadAcit bhI , Wan uccheda nAhIM hoya hai| yAte tisa AtmAke maraNa kicha bhI nAhIM hai so jJAnIkai aise vicArateM .. tisa maraNakA bhaya kAheteM hoya ? tAteM so jJAnI nizaMka bhayA saMtA, niraMtara apanA svAbhAvika h jJAnabhAvakU Apa sadA anubhave hai| bhAvArtha-iMdriyAdika prANa vinaseM tAkU loka maraNa kahe haiN| so AtmAkai idriyAdika prANa paramArthasvarUpa nAhI nizcayakari jJAna prANa hai, so avinAzI hai, tAkA vinAza nAhI / tAteM // AtmAkai maraNa nAhIM yAteM jJAnIkai maraNakA bhaya naahiiN| yAta jJAnI apanA jJAnasvarUpakU niHzaMka bhayA saMtA niraMtara Apa anubhave hai / aba Akasmika bhayakA kAvya hai| zAlavikrIDitacchandaH ekaM jJAnamanAunantamacalaM siddha kilatarasvato yAvattAvadidaM sadaiva hi bhavennAtra dvitIyodayaH / Wan tannAkasmikamatra kizcana bhavettIH kuto jJAnino niHzaMkaH satataM svayaM sa sahaja jJAnaM sadA vindati / / 28 // artha-jJAnI vicAra hai jo jJAna hai so eka hai, anAdi hai, anaMta hai, acala hai, so yaha " ApahIteM siddha hai / so jese hai tete sadA so hI hai, yAviSe dUjekA udaya nAhIM hai, tAteM // jayAvirSe akasmAt navA kichU upaje aisA kichU bhI nAhIM hai| aise vicArateM tisa akasmAt .... honekA bhaya kAhe hoya ? nAhI hoya hai / yAteM so jJAnI niHzaMka bhayA saMtA niraMtara apanA // svAbhAvika jJAnasvabhAvakU sadA anubhave hai bhAvArtha-jo kabahu anubhavameM na AyA aisA kichU akasmAta pragaTa huvA bhayAnaka padArtha, " Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 5 tAkari prANIkai bhaya upaje, so Akaski hai / to jJAna hai so avinAzI anAdi Wan prA anaMta acala eka hai / so yAviSai dujekA praveza nAhI, navIna akasmAt kachU hoya nAhI, so aisA jJAnI ApakUM jAne, tAkai akasmAta bhaya kAheteM hoya ? / tAteM jJAnI apanA jJAnabhAvakUM 5 niHzaMka niraMtara anubhava hai| aise sapta bhaya jJAnoke nAhIM haiM / ihAM prazna -- jo aviratasamyaphaSTa Adi bhI jJAnI kahe haiM, ara tinikai bhayaprakRtikA udaya hai, tAke nimitta bhI Wan dekhiye hai / so jJAnI nirbhaya kaisA hai ? tAkA samAdhAna jo bhayaprakRtike udayake nimitta bhaya Wan upaje hai tAkI pIr3A na sahI jAya hai / jAteM aMtarAyake pravala udayateM nirbala hai, tAteM tisa 15 bhayakA ilAja bhI kare hai| paraMtu aisA bhaya nAhI - jAkari svarUpakA jJAna zraddhAnateM cigi jAya / 5 bahuri bhaya ujje hai so mohakarmako bhayanAmA prakRtikA udayakA doSa hai, tAkA Apa svAmI hoya, kartA bane hai jJAtA hI hai| Age kahe haiM, samyaSTI niHzaMkitAdi cinha haiM, te karmakI nirjarA kare haiM | zaMkAdika kara kiyA baMdha nAhIM hoya hai / tAkI sUcanikAkA kAvya hai / phaphaphapha phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha pha Wan Wan Wan artha - jAteM samyagdRSTi ke niHzaMkita Adi cinha haiM te samasta karmakUM haNe haiM-nirjarA kare haiN| 5 tAteM pheri bhI isakA udaya hoteM navIna karmakA kiJcinmAtra bhI baMgha nAhI hoya hai | free 5 karmakA pahale baMdha bhayA thA, tAke udayakUM bhogavatA saMtAkai tAkI niyamakari nirjarA hI hoya hai| kaisA hai samyagdRSTi ? TaMkotkIrNavat eka svabhAvarUpa jo apanA nijarala, tisakari paripUrNa bhayA 5 jo jJAna, tAkA sarvasvakA bhoganahArA hai-AsvAdaka hai| Wan 36 mandAkrAntAchandaH TakGkotkIrNasvarasanicitajJAnasarvasvabhAjaH samyagdRSTeryadiha sakalaM manti lakSmANi karma | tasyAsminpunarapi manAkkarmaNAM nAsti bandhaH pUrvopAttaM tadanubhavato nizcitaM nirjava // 26 // bhAvArtha-samyaSTi pahalai bhayAdiprakRti bAMdhI thI tAkA udayakUM bhogave haiM, tauU tAke niHzaMkitiAdi guNa pravateM haiM, te pUrvakarmakI nirjarA kare haiM / ara zaMkAdika kari koyA baMdha nAhIM hoya Wan Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ 5 $ prAmA + $ 5 + + ++ hai| aba isa kathanakU gAthAmaiM kahe haiN| tAhAM prathama hI niHzaMkita aMgakI gAthA jo cattArivi pAe chiMdadi te kammamohabAdhakare / so NissaMko cedA sammAdiTTI muNedavvo // 37 // yazcaturopi pAdAn chinatti tAn karmamohavAdhAkarAn / sa nizaMkazcetayitA samyagdRSTiItavyaH // 37 // + AramakhyAti:---yato hi samyagdRSTiH, TaMkotkIrNaMkanAyakabhAvamayatvena karmabaMdhakAkaramidhyAtvAdibhAvAmAvA- . ___ nizaMkaH, tato'sya zaMkAkato nAsti baMdhaH / kiM tu nirava / kA artha-jo AtmA karma ke baMdhakA kAraNa jo moha, tAke karanevAle mithyAtvAdi bhAvarUpa // cyAri pAya, tinikU nizaMka bhayA saMtA kATe hai, so AtmA niHzaMka samyagdRSTi jaannaa| TIkA-jAteM samyagdRSTi hai so TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamaya hai, tisa bhAvakari karmabaMdhakA Wan kAraNa zaMkAke karanevAle aise mithyAtva avirati kaSAya yoga e cyAri bhAva, tinikA yAke abhAva hai, tAteM niHzaMka hai, tAte yAkai zaMkAkari kiyA huvA baMdha nAhIM hai / to kahA hai ? nirjarA . bhAvArtha-samyagdRSTike karma ukya Ave hai tAkA Apa svAmIpaNAkA abhAvateM kartA na hoya / nA hai| tAteM bhayaprakRtikA udaya Avate bhI zaMkAkA abhAvate svarUpate cyuta nAhIM hoya hai, niHzaMka hai| tAteM yAkai zaMkAkRta baMdha nAhIM hoya hai, karma rasa de khiri jApa hai| Age niSkAkSita guNakI gAthA hai jo Na karedi du kaMkhaM kammaphale tahaya savvadhammasu / OM so NikkaMkho cedA sammAdichI muNedavvo // 38 // + + ++ Wan Wan Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s 5 2 $ - 5 5 $ tathA jJAnyapi yadi jJAnasvabhAvaM takaM prahAya / ajJAnena pariNatastadA ajJAnatAM gacchet // 31 // catuSkam / / AtmakhyAtiH-yathA khalu zaMkhasya paradravyamupamajAnasyApi na pareNa zvetabhAvaH kRSNIkatu" zakyeta parasya para- mA 4. bhaavtsvnimictvaanupptteH| _tathA kila jhAninaH paradravyamupAJAnamyApi na pareNa jJAnamajJAnaM kartuM zakyeta parasya parabhAktatvanimittatvAnupa-ga ke patteH / tato jJAninaH parAparAdhanimitto nAsti bNdhH| ___yathA ca yadA sa eva zaMkhaH paradravyamupabhujhAno'nuSabhujAno yA zvetabhAvaM prahAya svayameva kRSNabhAvena pariNamate // + tadAsya sadabhAvaH svayaMzataH kRthAmAyaH syAt / ___tathA yadA sa eva jJAnI paradravyamupabhuJjAno'nupazujAno vA jJAnaM prahAya svayamevAjJAnena pariNameta tadAsya jJAnaM " kA svayaMkRtamajJAnaM syAt / tato jJAnino yadi (?) svAparAdhanimitto baMdhaH / ___artha-jaisA zaMkhoMkA zveta svabhAva hai, so zaMkha sacitta acitta mizrita aneka prakAra dravya niLU bhakSaNa kare hai, tauU tokA zveta svabhAva kRSNa karanekU samartha nAhIM hUjiye hai / tesA jJAnI // // bhI aneka prakArake sacittAcittamizra dravyaniLU bhogave hai, toU tAkA jJAna ajJAnapaNAkU prApta karanekU samartha na hUjiye hai / bahuri jaisA so hI zaMkha jisa kAla apane tisa zvetabhAvakU choDi / fa kRSNabhAvakU prApta hoya, tava zuklapaNAkU choDai taisA jJAnI bhI apanA tisa jJAna svabhAvakU jisa + kAla choDi ajJAnakari pariNamai, tisa kAla ajJAnatAkU prApta hoya / TIkA-jaisA zaMkha paradravya bhakSaNa karatA rahe hai, tAkA zvetabhAva parakari kRSNasva-ma - bhAvasvarUpa karanekU samartha na hUjiye hai| jAte parake parabhAvasvarUpa karanekA nimittapaNAkI aprApti hai taisA paradravyA bhogavatA jo jJAnI, tAkA jJAna ajJAnatA svarUpa karane* nizcaya kari parakari nAhIM samartha hUjiye hai / jAte parake parabhAvasvarUpa karanekA nimittapaNAkI aprApti / hai, tAteM jJAnIkai parakai parabhAvasvarUpakarane kiye aparAdhake nimittateM baMdha nAhIM hai| bahuri jisa // $ 5 5 nyeonyeonyeo 5 5 5 5 5 5 5 Le maWan fa Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan kAla so hI zaMkha paradravyakUM bhogatA saMtA hoU athavA na bhogatA saMtA hoU apanA zvetabhAvakU 5 choDi ApahI kRSNabhAvasvarUpa pariNamai, tisa kAla fre inr rabhAva apanA hI kiyA kRSNabhAvasvarUpa hoya / taisA hI sohI jJAnI paradravyakU' bhogatA saMtA hoU tathA na bhogatA 5 saMtA hoU jisa kAla apanA jJAnakUM choDi svayameva Apa hI ajJAna kari pariNameM, tisa kAla yAkA jJAna apanA hI kiyA nizcaya kari ajJAnarUpa hoya hai / tAteM jJAnIke parakA kiyA baMdha 5 nAhI', ApahI ajJAnI hoya taba apanA aparAdhake nimitta baMdha hoya hai / Wan bhAvArtha- jaisA zaMkha zveta hai, so parake bhakSaNeteM tau kAlA hoya nAhIM / aba Apa hI kAli- 5 mArUpa pariNamai, taba kAlA hoya / taisA hI jJAnI upabhoga karatA tau ajJAnI hoya nAhIM / jaba 15 ApahI ajJAnarUpa pariNamai taba ajJAnI hoya, taba baMdha kareM hai / yAkA kalazarUpa kAvya kahe haiM / zArdUlavikrIDita chandaH Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan karttAraM svaphalena yatkila valAtkarmeMda no yojayet kurvANaH phalalipsureva hi phalaM prApnoti yatkarmaNaH / jJAnaM saMstadapAstarAgaracano no badhyate karmaNA kurvANo'pi hi karma tatphalaparityAgekazIlo muniH // 20 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan tAkA phalakI icchA kareM, sohI tAkA phala pAve hai / tAteM jo jJAnI jJAnarUpa huvA pravartai ara karma karane viSai rAga na kareM ara tisakA phalakI AgAmI icchA na kareM, so muni karmakari baMdhe 5 nAhIM hai| Age isa artha dRSTAMtakari dRDha kare haiN| gAthA Wan prA artha - - nizcaya kara yaha jAnU jo karma hai so apane karanevAle kartAkUM apanA phala kari barajorIteM to nAhI joDe hai / so merA phalakUM tU bhogi / jo karmakUM karatA saMtA tisa phalakA icchuka huvA kare hai, sohI tisa karmakA phala pAye haiN| tAteM jJAnarUpa huvA saMtA karmaviSai dUrI bhayA 5 hai rAgakI racanA jAkI aisA muni hai, so karmakU karatA saMtA bhI, karmakari nAhIM baMdhe hai / jAte pha kaisA hai yaha muni ? tisa karmake phalakA parityAgarUpa hI eka svabhAva jAkA / bhAvArtha - karma to kartAkUM jabarIteM apanA phalateM jor3e nAhIM / ara jo karmakUM karatA saMtA, Wan Wan Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan hai| aba isa kathanakUM gAthAmai kahe haiN| yahAM prathama hI niHzaMkita aMgakI gAthA - jo cattArivi pAe chiMdadi te kammamohabAdhakare / so siMko cedA sammAdiTTI mugodavvo // 37 // yazcaturopi pAdAn chinanti tAn karmamohabAdhAkarAn / sa nizaMkazcetayitA samyagdRSTirjJAtavyaH ||37|| Wan AtmakhyAtiH --- yato hi sambandaSTiH, TaMkorakIrNe kajJApakabhAvamayatvena karmajaM dharmakAkara midhyAtvAdibhAvAbhAvAnizaMka:, tato'sya zaMkAkRto nAsti baMdhaH / kiM tu nirjareMva | artha - jo AtmA karma ke vaMghakA kAraNa jo moha, tAke cyAri pAya, tinikUM niHzaMka bhayA saMtA kATe hai, so AtmA karanevAle mithyAtvAdi bhAvarUpa 5 niHzaMka samyagdRSTi jAnanA / Wan TIkA - jAteM samyagdRSTi hai so TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamaya hai, tisa bhAvakari karmabaMdhakA 5 kAraNa zaMkAke karanevAle aise mithyAtva avirati kaSAya yoga e cyAri bhAva, tinikA yAkai abhAva hai, tAteM niHzaMka hai, tAteM yAkai zaMkAkari kiyA huvA baMdha nAhIM hai / tau kahA hai ? nirjarA phra hI hai| bhAvArtha- samyagdRSTi karma udaya Ave hai tAkA Apa svAmIpaNAkA abhAvateM kartA na hoya hai / tAteM bhayaprakRtikA udaya Avarta bhI zaMkAkA abhAvateM svarUpateM cyuta nAhIM hoya hai, niHzaMka hai / tAteM yAkai zaMkAkRta baMdha nAhIM hoya hai, karma rasa de khiri jAya hai / AgeM niSkAMkSita guNakI pha Wan gAthA hai Wan Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha jo Na karedi du kaMkhaM kammaphale tahaya savvadhammesu / so Nikkakho cedA sammAdiThThI muNedavvo // 38 // Wan Wan Wan Wan Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le Le Le Le Le yo na karoti tu kAMkSA karmaphaleSu tathA ca sarvadharmeSu / sa nikAMkSazvetayitA samyagdRSTitivyaH // 38 // + AtmakhyAtiH-yato hi samyagdRSTiH, TaMkotkIrNekajJAyakabhAvamayatvena sarveSvapi karmaphaleSu sarveSu vastudharmeSu ca 1- kAMkSAbhAvAnniSkAMkSastato'sya kAMkSAkRto nAsti baMdhaH kiM tu nirjareva | artha-jo AtmA karmake phalanivirSe tathA sarva dharmanivirSe vAMchA nAhIM kare hai, so cetayitA hai Wan AtmA niSkAMkSa samyagdRSTi jaannaa| ____TIkA-jAteM samyagdRSTi hai so TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNA kari sarva hI karmake phala-" / niti tathA sarja hI paralo gArganitina bAMchAke abhAvateM nikAMkSa hai-nirvA chaka hai| tAteM yAkai + kAMkSAkari kiyA huvA baMdha nAhIM hai / to kahA hai ? nirjarA hI hai| bhAvArtha-samyagdRSTIkai karmakA phalakevi tathA sarva dharma kahiye kAMca kaMkaNapaNA Adi tathA Wan niMdA prazaMsA Adike vacanarUpa pudgalake pariNAmana ityAdi athavA sarvadharma kahiye anyamatIni kari mAne aneka prakAra sarvathA ekAMtarUpa vyavahAra dharmake bheda, tinivirSe vAlA nAhI hai| tAtavAMchAkari hotA jo baMdha, so yAka nAhI hai| vartamAnakI pIDA nahIM sahI jAya tAke meTaneke Wan ilAjakI vAMchA cAritramohake udayate hai yaha tAkA Apa kartA na hoya hai, karmakA udaya jANi .. tAkA jJAtA hai, tAteM vAMchAkari kiyA baMdha nAhIM hai / Agai nirvicikitsAguNakI gAthA hai| jo Na karedi du guMchaM cedA savasimeva dhammANaM / so khalu NividigiMcho sammAdichI muNedavo // 39 // yo na karoti jugupsAM sarveSAmeva dharmANAM / sa khalu nirvicikitsaH samyagdRSTitivyaH // 39 // 5 5 5 s s s 5 5 Le Le Le Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan AtmakhyAtiH---yatohi samyagdRSTiH TaMkIrNejJAyakasvabhAvamayatvena sarveSvapi vastudharmeSu jugupsA'bhAvAnniviM5 cikitsaH tato'sya vicikitsAkRto nAsti vaMghaH kiM tu nijava | artha- jo jIva sarva hI vastUke dharmanikI jugupsA kahiye glAni, tAhi na kare hai, so nizcaya7 5 kari AtmA nirvicikitsa kahiye vicikitsAdoSarahita samyagdRSTi jAnanA / phaphaphaphaphaphaka phrI phra pha TIkA- jAteM samyaSTi hai so TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNA kari sarva hI vastudharmani fa jugupsA abhAva nirvicikitsa hai, glAnitArahita hai / tAteM yAke vicikitsAkara kiyA phra 5 baMdha nAhIM hoya hai / tau kahA hai ? nirjarA hI hoya hai / bhAvArtha- sabhya vastU dharma je kSudhA tRSA zIta uSNa Adi bhAva tathA vA Adi phra 5 malinadravya, tinikeviSai glAni nAhI kareM haiN| jugupsAnAmA karmaprakRtikA udaya Ave tAkA Apa kartA na hoya hai / tAteM jugupsAkara kiyA yAke baMdha nAhIM hai| prakRti rasa de khiri jAya 5 hai / tAteM nirjarA hI hai / Age amUdadRSTi aMgakI gAthA hai / Wan jo havadi asammUDho cedA savvesu kammabhAvesu / so khalu amRDhadiTThI sammAdiThThI muNedavvo // 40 // yo bhavati, asaMmUDhaH cetavitA sarveSu karmabhAveSu / Wan sa khalu amRddRSTiH samyagdRSTirjJAtavyaH // 40 // AtmakhyAtiH - yato hi samyagdRSTi, TaMkoTakIrNakajJAyakabhAvamayatvena sarveSvapi bhAveSu mohAbhAvAdamUDhadRSTiH tato'sya pha mahadRSTikRto nAsti baMdhaH kiM tu nirjaraiva / Wan artha- jo jIva sarva bhAvaniviSai asaMmUDha kahiye mUDha nAhI hoya hai, yathArthavastukUM jAne hai, so samyagdRSTi cetayitA nizcayakari amUDhadRSTi jAnanA / TIkA - jAteM jo nizcayakari samyagdRSTi hai, so TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNA kari sarva phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Wan phra UC Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + 9 bhAvaniviya mohake abhAvateM amUDhadRSTi hai| tAte yAke mUDhadRSTikari kiyA huvA baMdha nAhI hai| ma - to kahA hai ? nirjarA hI hai| OM bhAvArtha-samyagdRSTi sarvapadArthanikA svarUpa yathArtha jAne he, tinipari rAga dveSa mohake hai - abhAvate ayathArthadRSTi nAhIM paDe hai, ara cAritramohake udayase iSTAniSTabhAva upaje, tAkU - "udayakI barajorI jAni tini bhAvanikA kartA na hopa hai| tAteM mUDhadRSTikari kiyA huvA baMdha Wan nAhIM hai / to kahA hai ? nirjarA hI hai| prakRti rasa de khiri jAya hai / so nirjarA hI hai| aba .. upagRhanaguNakI gAthA hai| jo siddhabhattijutto uvagRhaNago du savvadhammANaM / so uvagRhaNagArI sammAdichI muNedavo // 41 // yaH siddhabhaktiyuktaH upagRhanakastu sarvadhamAna / sa upagRhanakArI samyagdRSTitivyaH // 41 // - vAtmakhyAti:--yato hi samyagdRSTiH, TaMkotkIrNekajJAvakamAvamaparavena samastAtmazaktInAmupahaNAtupAhaka, + tato'sya jIvasya zaktidaurbalyakRto nAsti baMdhaH kiM tu niraiva / + artha-jo jIva siddhanikI bhaktikari saMyukta hoya ara anya vastuke sarvadharmanikA upagRhaka + kahiye gopanevAlA hoya, so upagRhanakArI sampamhaSTi jaannaa| Wan TIkA-jAteM nizcayakari sampadRSTi hai, so TaMkotkIrNa eka jJAyakasvabhAvamayapaNA kari // ... AtmAkI samastazaktikA upavRhaNa kahiye badhAvanete upahaka hoya hai| tAte yAke jIvakI zaktIkA durbalapaNAkari kiyA baMdha nAhI hai| to kahA hai ? nirjarA hI hoya hai| bhAvArtha--samyagdRSTi upagRhanaguNa kari saMyukta hoya hai / so upagRhana nAma chipAbanekA hai| so "nizcayanaya pradhAnakari aisA kahyA--jo apanA upayoga siddhabhaktimai lagAve ara sarvadharmanikA + + + + Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dae phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan upagrahaka hoya, so siddhabhaktimaiM: upayoga lagAyA taba anya dharmapari dRSTi hI na rahI, taba sarva hI phra Wan chipAye ara dUjA nAma upagRhana kA / so apanA upayoga siddhanike svarUpameM lagAyA taba apanA AmAkI sarva zakti badhAI, AtmA puSTa bhayA so durbalatAkari baMdha hoya thA, so na hoya hai, taba 5 nirjarA hI hoya / bahuri jete aMtarAyakA udaya hai, teteM nicalAI hai| paraMtu yAke abhiprAyameM nibalAI nAhI hai / karmake udayakUM jItanephA apanI zaktisAra mahAn udyama hoya hai| Age Wan 5 sthitIkaraNa guNakI gAthA hai|- Wan ummegaM gacchaMtaM sivamagge jo Thavedi appANaM / soThidikaraNeNa judo sammAdiTThI muNedavva // 42 // Wan unmArga gacchaMtaM zivamArge yaH sthApayatyAtmAnaM / sa sthitikaraNena yuktaH samyagdRSTirjJAtavyaH // 42 // AtmakhyAtiH yato hi samyagdRSTiH TaMkotkIrNekajJAyakasvabhAvamavatvena mAge evaM sthitikaraNAt sthitikArI to'sya mArgacyavanakRto nAsti baMdha: ki tu nirjava / Wan Wan Wan 5 apanA AtmA samyagdarzanajJAnacAritrasvarUpa mokSakA mArga, tAteM chUTai tau tAhUM tisa hI mArgavi sthApai, so sthitikArI hai / tAteM mArga chUTanekari kiyA yAkai baMdha nAhIM hoya / tau hoya hai ? nirjarA hI hoya hai / bhAvArtha - jo apanA AtmA apane svarUparUpa mokSamArgateM cigai, tAkU tisa hI mArgaviSa Wan 47 phaphaphaphaphaphaphaphaphapha kahA pha Wan Wan Wan artha- jo jIva apane AtmAkUM bhI unmArga cAlatekU mArgaviSai sthApana kareM, so cetayitA sthitIkaraNaguNayukta samyandaSTi jAnanA / TIkA --jA samyaSTi hai so nizcayakari TaMkokI eka jJAyakasvabhAvamaya hai, tAteM jo pha Wan pha pha 36 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . + + + + + + Li Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le sthApe, so sthitIkaraNaguNayukta hai / tAkai mArgata chUTanekari baMdha hoya so ghaMdha nAhIM hoya / udaya Aye karma rasa dekari khiri jAya hai, tAteM nirgarA hI hai| Age vAtsalpaguNakI gAthA hai jo kuNadi vacchalattaM tiNha sAdhUNa mokkhmggmmi| , so vacchalabhAvajudo sammAdiTThI muNedavvo // 43 // ___ yaH karoti vatsalatvaM trayANAM sAdhUnAM mokssmaarge| sa vAtsalyabhAvayuktaH samyagdRSTitivyaH // 4 // ___AtmakhyAti:-yato hi samyagdRSTiSTakotkIrNe bajAyakamAvamayatvena sampadarzanazAnacAritrANAM svasmAdamedabuddhyA samyagdarzanAnmArgavatsalaH, tato'sya mArgAnupalaMbhavato nAsti baMdhaH kiM tu nirjareva / ____ artha-jo jIva tIna je sAdhu kahiye samyagdarzana jJAna cAritra athavA AcArya upAdhyAya" sAdhupadasahita AtmA, tinikA rUpa jo mokSamArga, tAvirSe vAtsalyabhAva kare so vatsalabhAvakari // yukta samyagdRSTi jaannaa| TIkA-jAta nizcayakari samyagdRSTi hai so TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNA kari samyagdarzanajJAnacAritranikU Apate abhedabuddhi kari bhalai prakAra dekhanete mokSamArgakA vatsala hai ati-.. prItiyukta hai tAte yAkai mArgakI aprApti kari kiyA karmakA baMdha nAhIM hai| tauM kahA hai ? " nirjarA hai| ___ bhAvArya-vatsalapaNA nAma prItibhAvakA hai, so mokSamArgarUpa apanA svarUpavirSe anurAgayukta hoya, tAkai mArgakI aproti kari kiyA karmakA baMdha nAhI, karma rasa dekara khiri jAya hai, tAteM nirjarA hI hai / Age prabhAvanAguNakI gAthA hai vijArahamAruDho maNoraharaesu haNadi jo cedaa| so jiNaNANapahAvI sammAdiTThI muNedavyo // 44 // + + + + + Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555 d phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan vidyArathamArUDhaH manoratharayAn haMti yazcetayitA / sa jinajJAnaprabhAvI samyagdRSTirjJAtavyaH // 44 // AtmakhyAtiH - yato hi samyagdRSTiSTakotkIrNe kajJAnabhAvamayatvena jJAnasya samastazaktiprabodhena prabhAvajananAtprabhA- prAmRva vanakaraH tatosya jJAnaprabhAvanAkarSakRto nAsti baMdhaH kiM tu nirjava | artha -- jo jIva vidyArUpa rathavirSe caDhyA manarUpa jo ratha calanekA mArga, tAviSai bhrame hai, 5 so jinezvarakA jJAnakA prabhAvanA karanevAlA samyagdRSTi jAnanA / Wan TAMkA - jAte jo nizcaya kAre samyagdRSTi hai, so TaMkotkIrNa eka jJAyaka bhAvamayapaNA kari ka jJAnakI samastazakti kA phailAvane kari prabhAvake upajAvaneta prabhAvanA karanevAlA hai / tAteM yA 5 jJAnakI prabhAvanAkA aprakarSa kahiye vadhAvanA nAhIM, tAkari kiyA baMdha nAhIM hoya hai / tau kahA hai ? nirjarA hI hai / cu cu cu bhAvArtha -- prabhAvanA nAma udyota karanA pragaTa karanA ityAdikakA hai, so jo apanA jJAnakuM niraMtara abhyAsa kari pragaTa kare badhAve, tAkai prabhAvanA aMga hoya hai / tAkai aprabhAvanAkRta karmakA baMdha nAhI hai, karma rasa de khiri jAya hai / tAteM nirjarA hI hai / ihAM gAthAmeM aiseM kathA -jo 5 vidyArUpI rathaviSe AtmAkUM thApi bhrame, so jJAnakI prabhAvanAyukta samyagdRSTi hai / so yaha nizcaya prabhAvanA hai / jaise vyavahAra kari jinabimbakU rathaviSe sthApi nagara vana Adi viSai bhramAya prabhAvanA kare, taise jAnanA / aiseM samyagdRSTijJAnIkai niHzaMkita Adika ATha guNa karmakI nirjake kAraNa khe| aise hI aura bhI samyaktvake guNa nirjarAke kAraNa jAnanA / bahuri ihAM nizcayanyapradhAna kathana hai, tAtaiM AtmAhIke pariNAma niHzaMkArUpa Adika kari Wan kahe / tAkA saMkSepa aisA jo samyagdRSTi AtmA apanA jJAna addhAnaviyeM niHzaMka hoya bhayake nimi5 rAteM svarUpateM cige nAhIM athavA sandehayukta na hoya, tArke niHzaMkita guNa kahiye // 1 // bahuri jo phra karmakA phalakI vAMchA na kareM tathA anya vastuke dharmanikI vAMchA na kareM, tAkai niSkAMkSitaguNa hoya f Wan ka 371 phra Wan Wan Wan Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + prAmukhya + + + // 5 // bahuri jo vastuke dharmanivirSe glAni na kare, tAke nirvicikitsA guNa hoya hai // 3 // bahuri / jo svarUpavirSe mUDha na hoya yathArtha jAna; tAke amUDhadRSTiguNa hoya hai / 4 // bahuri AtmAkU svarU-Wan 'pate cigatAkU sthApe, tAkai sthitIkaraNa guNa hoya hai // 5 // bahuri jo AtmAkU zuddhasvarUpameM lagAvai pra AtmAkI zakti badhAvai anya dharmaniLU gauNa kare, tAke upagRhana guNa hoya hai // 6 // bahuri jo apanA // svarUpavitraM vizeSa anurAga rAkhe, tAkai vAtsalya guNa hoya hai // 7 // bahuri jo AtmAkA jJAnaguNakU Wan prakAzarUpa pragaTa karai, tAkai prabhAvanA guNa hoya hai // 8 // so e sarva hI guNa inike pratipakSI ma .. doSani kari karmakA baMdha hoya thA, tAkU na hone de haiM ara iniLU hote cAritramohakA udayarUpa / / 7 zaMkAdi pravarte tau, tinikI nirjarA hI hoya hai, bandha nAhI hai| jAte bandha to mithyAvasahita ga - hI pradhAnatA kari kahyA hai| jo cAritramohake udayanimittateM samyagdRSTIke siddhAntameM guNasthAnanikI paripATImaiM bandha Wan kayA hai, so vaha bhI bandha nirjarArUpa hI jAnanA / jAte samyagdRSTIke jaise mithyAtvake udayameM 5 __bAMdhyA karma kSare hai, taise hI navIna bandhyA bhI kSare hai, yAkai tisakA svAmIpaNAkA abhAva hai| Wan tAteM AgAmI bandharUpa nAhIM, nirjarArUpa hI hai| jaise koI puruSa parAyA dravya udhAra lyAI kA ..tisateM Apake mamatvabuddhi nAhI, vartamAnameM tisa dravyate kichu kArya kara lenA hoya so kari / / pailekUkarArakai karAra de hai / jeteM apane gharameM bhI paDyA rahai tau tisate mamatva nAhIM / tAteM tisa / - puruSake tisa dravyakA bandhana nAhIM hai / para diyA barAvara hI hai| taiseM hI jJAnI karmadravya... - jAne hai, tAteM mamatva nAhIM hai / so chatA bhI nirjarA sArikhA hI hai aiseM jaannaa| Wan bahuri e niHzaMkita Adika ATha guNa vyavahAranayakari vyavahAra mokSamArgapari lagAya lenne| ma - tahAM jinavacanavirSe sandeha nAhI, bhaya Aye vyavahAradarzanajJAnacAritrateM ciganA nAhIM, so niHzaM. .. + kitapaNA hai // 1 // bahuri saMsAra veha bhogako vAMchAkari tathA paramatakI vAMchAkari vyavahAramokSa- + mArgata cigai nAhIM, so niSkAMkSitapaNA hai // 2 // bahuri apavitra durgandhAdika vastuke nimittate / / + + + Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan vyavahAramokSamArgakI pravRttimaiM glAni na kareM, so nirvicikitsA hai ||3|| bahuri deva zAstra guru maya 873 5 lokakI pravRtti anyamatAdika tattvArthakA svarUpaviSai mUDhatA na rAkhai, yathArtha jAni pravateM so amUDha- 5 dRSTi hai || 4 || bahuri dharmAtmAmeM karma ke udayateM doSa upajai, tAkUM gauNa kare ara vyavahAra mokSamArgakI 5 pravRtti badhAve so upagUhana tathA upabRMhaNa hai ||5|| bahuri vyavahAramokSamArga vigatekUM ghiratA kare so sthitikaraNa hai || 6 || bahuri vyavahAra mokSamArga meM pravartanevAleteM vizeSa anurAga hoya, so Wan vAtsalya hai ||7|| bahuri vyavahAramokSamArgakA aneka upAya kari udyota kareM, so prabhAvanA hai // 8 // Wan Wan so e vyavahAranaya pradhAna kari kahe haiN| so ihA~ nizcayaMpradhAna kathanavirSe inikI gauNatA hai| samyagjJAnarUpa pramANadRSTI maiM doU hI pradhAna haiM, syAdvAdamata meM kichU virodha nAhIM hai / aba nirjarA 5 adhikArakUM pUrNa kiyA, so nirjarAkA svarUpa yathArtha jAnanevAlA ara karmakA navIna bandha roki pha nirjarA karanevAlA jo sambandRSTi, tAkI mahimA kare haiM / mandAkrAntAchandaH / Wan rundhan bandhaM navamiti nijaiH saGgato'TAbhiraMgaiH zAmbaddhaM tu kSayamupanayannirjarojjRmbhaNena / Wan sambadRSTiH svayamatirasAdAdimadhyAntamukta N jJAnaM bhUtvA maTati gaganAbhogaraGga vigAhA // 30 // iti nirjarA niSkrAMtA / phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan phrafa phaphaphaphaphaphaphaphapha Wan iti samayasArakhyAkhyAyAmAtmakhyAtI pachokaH / artha- samyagdRSTi jIva hai so Apa svayameva apane nijarasameM masta bhayA saMtA Adi madhya 5 saMtA hai / baMdha tau hoya nAhIM ara mATha aMgami antakAra rahita sarvavyApaka ekapravAharUpa dhArAvAhIjJAnarUpa hoya kari ara AkAzakA madhyarUpa * jo raGgabhUmi atinirmala tAviveM avagAhana kari nRtya kare hai| kaisA hai samyagdRSTi ? navIna baMdhakUM ka tau pUrvokta prakAra rokatA saMtA hai, bahuri pahilI bAMdhyA thA tAkU apane aSTa aGganikAri sahita Wan Wan yA saMtA nirjarAke pragaTa honekari nAzaGkaM prApta karatA bhAvArtha - samyagdRSTIkai zaMkAdika kara kiyA navIna Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - $ Yue s Le Le Le Wan Wan kari sahita hai, tAteM nirjarAkA udaya honekari pUrvavaMdhakA nAza hoya hai| so eka pravAharUpa jhAma-" 5 rUpa rasakA Apa pAna kAre 'jaise koI mada pIyakari manna bhayA nRtyake akhADemaiM nRtya ko hai| taiseM nirmala AkAzarUpa raMgabhUmimai nRtya kare hai| ihAM koI kahe-samyagdRSTikai nirjarA honA to kahate Aye ara bandha honA na kyaa| so Wan guNasthAnanikI paripATImeM siddhAntameM aviratasamyagdRSTIte lagAya baMdha kayA hai, ara ghAtikarma- / / nikA kArya AtmAkA guNa ghAta karanA hai, so darzana jJAna sukha vIrya ini guNanikA ghAta bhI / Wan vidyamAna hai, so caritramohakA udaya navIna bandha bhI kare hI hai, ara mohake udayameM bhI bandhana' mAniye to mithyAdRSTIkai mithyAtva anantAnuvandhIkA udaya hote bhI baMdhakA na honA kyoM na mAniye ? tAkA samAdhAna-jo bandha honemeM pradhAna mithyAtva anaMtAnubaMdhIkA udaya hI hai ara) samyagdRSTIke tinikA udayakA abhAva hai, so cAritramohake udayate yadyapi sukhaguNakA ghAta hai .. ara alpa sthiti anubhAga liye mithyAtva anaMtAnubaMdhI vinA tathA tinikA lArakI anya prakRtima 9 vinA ghAtikarmakI prakRtinikA tathA aghAtikarmakI prakRtinikA bandha bhI hoya hai / toU jaisA mithyAtva anaMtAnubaMdhIsahita hoya taisA hoya naahiiN| anantasaMsArakA kAraNa to mithyAtva anaMtA nubandhI hai, tinikA abhAva bhaye pIche tinikA bandha hoya naahiiN| ara AtmA jJAnI bhayA taba + 1- anya baMdhakI kauna ginatI kare ! vRkSakI jaDa kaTai pIche hare pAna rahanekA kahA avadhi ! tAte isa adhyAtmazAstravi tau sAmAnyapaNe jJAnI ajJAnI honehIkA pradhAna kathana hai| jJAnI bhaye // pIche kichu karma rahe hai te sahaja hI miTate jaayge| jaise koI puruSa daridrI thA, so jhopaDImaiM vase thA, tAkU bhAgya udayakari vaDA mahalakI dhanasahita prApti bhaI / tAmaiM bahuta dinakA kajoDA 9 bharathA thA, so yA puruSane Aya praveza kiyA tisahI dinateM yaha tau mahalakA dhanI sampadAvAn , vaNi gyaa| aba kajoDA jhADanA hai, so anukramateM apanA balake anusAra jhADe hai| jaba saba" Wan jhADi jAyagA ujvala hoya jAyagA, taba paramAnanda bhogehIgA, aiseM jAnanA / aiseM raMgabhUmimeM hai + + + 55 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 + % 236 samaya + + % nirjarAkA praveza bhayA thA so apanA svarUpa pragaTa dikhAya nikasi gayA / ihAM tAI gAthA bhaI kalaza 162 bhye| aise samayasAra nAma graMthakI AtmakhyAti nAma TIkAkI vacanikAvirSe sahA nisarA abhikAra pUrNa bhayA // 6 // savaiyA teIsA samyakavaMta mahaMta sadA samabhAva rahe dukha saMkaTa aaye| karma navIna baMdhe na tacai ara pUrava baMdha baDe vina mAye / / pUraNa aGga sudarzanarUpa dharai niti mAna paTai nija pAye / yoM zivamAraga sAdhi niraMtara AnaMdarUpa nijAtama thAye // 1 // % % 5 95+++ 5 % % atha bNdhaadhikaarH| ja dohA-gAdikateM karmako baMdha jAni munirAya / tabai tinahi samabhAva kari namU sadA tini pAya // 1 // AtmakhyAtiH-atha pravizati bNdhH| Wan aba TIkAkArake vacana haiM, jo aba baMdha praveza kare hai / jaise nRtyake akhADemaiM svAMga praveza kare hai, taiseM raMgabhUmimaiM baMdhatattvakA svAMga praveza kare hai| tahAM prathama hI sarva tattvakA yathArtha jAnaWan nevAlA jo samyagjJAna, so baMdhaka dUri karatA saMtA pragaTa hoya hai aise arthakU le maMgalarUpa kAvya fa kahe haiN| shaarduulvikriidditcchndH| rAgodgAramahArasena sakalaM kRtvA pramatta jagat krIDantaM rasabhAvanirbharamahAnATayaM na pandhaM dhunat / AnandAmRtanityabhoji sahajAvasthA sphuTaM nATayaDIrodAramanAkulaM nirupadhijJAnaM samunmajati // 1 // + % + + Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + artha-jJAna hai so udaya hoya hai / kahA karatA saMtA udaya hoya hai ? baMdha hai tAhi uddaavtaa| ..... saMtA udaya hoya hai / kaisA hai ghaMdha ? rAgakA udgAra jo ugalanA udaya honA so hI bhayA mahA '... rasa, tAkari samasta jagatakU pramatta-pramAdI-matavAlA karike ara rasake bhAvakari bharathA jo 36 / baDA nRtya, tAkari nAcatA hai, aisA baMdhakU uDAvatA hai / bahuri Apa jJAna kaisA hai ? AnaMdarUpaWan 5 amRtakA nitya bhojana karanevAlA hai / vahuri apanI jAnanakriyArUpa svAbhAvika avasthA tAkU... pragaTarUpa nacAvatA saMtA udaya hoya hai / bahuri dhIra hai, udAra hai, nizcala hai, bar3A jAkA vistAra Wan hai| bahuri anAkula hai-jAmeM kichu AkulatAkA kAraNa nAhIM rahe hai / bahuri nirupadhi hai-pari-- .. grahate rahita hai--kichU paradravyasaMbaMdhI grahaNatyAga nAhIM hai / aisA jJAna udayakU prApta hoya hai| " kA bhAvArtha-baMdhatattva raMgabhUmAmeM praveza kare hai, tAkU jJAna uDAyakari Apa pragaTa hoya nRtya ta karegA, tAkI mahimA yA kAvyameM pragaTa karI hai / aisA jJAna anaMtasvarUpa AtmA sadA pragaTa rahau / Age catatA sama vicAre haiN| jahAM prathama baMdhakA kAraNa... pragaTa kahe haiM / gAthA jaha NAma kovi puriso Nehabhattodu rennubhulmmi| ThANammi ThAidRNaya karedi satyehi vAyAmaM // 1 // chiMdadi bhiMdadi ya tahA taaliitlkdlivNspiNddiio| sacittAcittANaM karedi davvANasuvaghAdaM // 2 // uvaghAdaM kuvvaMtassa tassa NANAvihehi karaNehiM / gicchayado ciMtijadu kiM paJcayagodu tassa rayabaMdho // 3 // jo so duNehabhAvo taimi gare teNa tassa ryvNdho| micchayado bigoyaM Na kAyacedaThAhiM sesAhiM // 4 // + + 55 5 5 5 5 5 5 5 + + + + Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + $ Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting h evaM micchAdiTThI baTuMto vahuvihAsu ceTAsu / rAgAdI uvaoge kuvvaMto lippadi rayeNa // 5 // yathA nAma ko'pi puruSaH snehAbhyaktastu reNubahule / sthAne sthitvA karoti zasaukyAmaM // 1 // chimati sinatti ca tathA tAlIphalakadalIvaMzapiMDIH / sacittAcittAnoM karoti dravyANAmupaghAtaM // 2 // upaghAtaM kurvatastasya nAnAvidheH krnnaiH|| nizcayatazcityatAM kiMpratyapakastu tasya rajobandhaH // 3 // yaH sa tu snehabhAvastasminnare tena tasya rajobandhaH / nizcayo vijJeyaM na kAyaceSTAbhiH zeSAbhiH // 4 // evaM mithyAdRSTivartamAno bahuvidhAsu ceSTAsu / rAgAdInupayoge kurvANo lipyate rajasA // 5 // _AtmakhyAtiH-iha khalu yathA kazcit puruSaH snehAgyaktaH svabhAvata eva rakhobahulAyAM bhUmau sthitaH zannanyAyAmakarma kurvANaH, anekaprakArakaraNaH sacisAcittavastUni cinnan rajasA badhyate / tasya katamo bandhahetuH ! na tAvatsvabhAvata' eva rajobahulA bhUmiH, snehAnabhyaktAnAmapi tatrasthAnAM tatprasaMgAta / na zastranyAyAmakarma, snehAnabhyaktAnAmapi tasmAt .. tatprasaMgAt / nAnekaprakArakaraNAni, snehAnabhinyaktAnAmapi taistatprasaMgAt / na sacittAcisavastUpadhAsaH, snehAnaminya-ja kAnAmapi tasmistatprasaMgAt / tato nyAyavalenaivaitadAyAtaM yattasmin puruSe snehAbhyaMgakaraNa sambandhahetuH / evaM mithyASTiH, .. Atmani rAgAdIn kurvANaH svabhAvata eva karmayogyapudgalabahule loke kApavAGmanaHkarma kurvANo'nekaprakArakaraNaiH / sacittAcittavastUni vighnan karmarajasA vadhyate / sasya katamo bandhahetuH / na tAvatsvabhAvata eva karmayogyapudgalabAlo / / lokaH, siddhAnAmapi tatrasthAnAM tatprasaMgAt / na kAyavAGmanaHkarma, yathAkhyAtasaMyatAnAmapi tatprasaMgAt / nAnekaprakAra i Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra I karaNAni, kevalajJAninAmapi tatprasaMgAt / na sacittAcittavastUpaghAtaH, samititatparANAmapi tasprasaMgAt / tato nyAyabale- 5 maya 5 naitadevAyAtaM yadupayoge rAgAdikaraNaM saMbaMdhahetuH / artha --nAma kahiye pragaTakari kahe haiM, jo jaise koI puruSa apane dehakai sneha kahiye tailAdika 5 lagAyakari, ara raja jahAM bahuta aise sthAnavidhai tiSThikari ara zastranikari vyAyAma kare hai abhyAsa kare hai| tahAM tAlavRkSakA peDa tathA kelIkA peDa tathA vAMsakA piMDa ityAdikUM chede hai Wan Wan bhede hai / bahuri sacitta citta dravyanikA upadhAta kareM haiN| aise nAnAprakArake karaNanikara 57 5 upaghAta karatA tisa puruSakai nizcayateM vicAroM, sAkai rajakA baMdha lage hai, so kaunase kAraNAkari lage hai ? asi fae narakA jo tela AdikA sacikkaNabhAva hai, tisakari tAkA baMdha lage hai, yaha 5 nizcayateM jAnanA / bahuri bAkI kAyakI ceSTA haiM, tinikari so rajakA baMdha nAhIM hai, yaha nizcaya hai / aise hI mithyAdRSTi jIva bahuta prakArakI ceSTAviSe vartamAna hai / so apanA upayogavirAgAdika bhAvani karatA saMtA karmarUpa rajakari liye hai, baMdha kare hai| phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha -- Wan TIkA - isa loka meM nizcayakari jaise koI puruSa sneha tela Adika, tAkari abhyakta kahiye Wan Wan mardanayukta bhayA saMtA, jAmaiM apane svabhAvateM hI raja bahuta hoya aisI bhUmiviSai tiSThathA zastranikA ka 15 vyAyAma kahiye abhyAsarUpa kAryakUM karatA saMtA aneka prakArake kAraNanikari sacita acitta vastUnikaM khApatA saMtA, tisa bhUmIko rajakari baMdhe hai, lipe haiM, tAke~ vicAriye jo baMdhakA 5 kAraNa inimeM kauna hai ? tahAM prathama tau svabhAvahI jAmaiM raja bahuta aisI bhUmi so rajake baMdhane kAraNa nAhIM hai / jo bhUmi hI kAraNa hoya tau jinikai taila Adika nAhIM lambA ara 5 tisa bhUmIviSai tiSThe tinikai bhI tisa rajakA baMdha lagyA cAhiye, so hai nAhIM hai / bahuri zastra - 5 nikA abhyAsa karanA karma hai, so bhI tisa rajake baMdha laganekUM kAraNa nAhIM hai / jo zastraki Wan abhyAsa baMdhanekA kAraNa hoya, tau jinikai taila Adi lagyA nAhIM, tinike bhI tisa zastrAbhyAsa pha phra Wan karane rajakA baMdha lAge / bahuri aneka prakAra karaNa te bhI tisa rajake baMdhanekUM kAraNa nAhIM Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 55 5 Fen $ $ Le ,Le Le Le Le Le Le ke hai| jo aise hoya, tau jisike tela Adi na lagyA hoya, tinike bhI tini karaNanikari rajakA samayabaMdha laage| bahuri sacitta acitta vastunikA upaghAta hai, so bhI tisa rajake lagane kAraNa " 25 nAhIM hai| jo aise hoya to jinikai tela Adi lagyA nAhIM tinika bhI sacitta acittakA ghAta hai karate saMte rajakA baMdha lAgai / tAteM nyAyakA balakari hI yaha AyA, jo tisa puruSavirSe taila Adi sacivaNakA mardana karanA hai so baMdhakA kAraNa hai| aise hI mithyAdRSTi jIva apanA Wan of AtmAvirSe rAga Adi bhAvanikU karatA saMtA svabhAvahIta karmake yogya je pudgala tinikari bharayA jo lokatAviroM kA vacana manakI kriyAkU karatA saMto aneka prakArake karaNanikari kA ma sacitta acitta vastUnikU ghAtatA saMtA, karmarUpa rajakari baMdhe hai| tahAM vicAriye, baMdhakA kAraNa / / atizayavAn kauna hai ? tahAM prathama tau svabhAvahIteM karmayogya pudgalanikari bahuta bharathA loka kA baMdhakA kAraNa nAhIM hai / jo tiniteM baMdha hoya tau lokameM siddha bhI tiSThe haiM, tinikA bhI baMdhakAma 1- prasaMga Ave hai / bahuri kAya vacana manakA kiyAsvarUpa yoga haiM, te bhI baMdhake kAraNa nAhIM haiN| " jo tiniteM baMdha hoya yathAkhyAtasaMyamInikI kAya vacana manakI kiyA haiM, tinike bhI baMdhakAma 1 prasaMga Avai hai| bahuri aneka prakArake karaNa haiM, te bhI baMdhake kAraNa nAhIM haiN| jo tiniteM baMdha " hoya, to kevalajJAnInikai bhI tinikaraNanikari baMdhakA prasaMga Ave hai| bahuri sacitta acitta // Wan vastUnikA upaghAta hai, so bhI baMdhakA kAraNa nAhIM hai / jo tAteM baMdha hoya, tau je sAdhu samiti- .. virSe tatpara haiM, yamarUpa pravarte haiM, tinike bhI sacitta acittake ghAtateM baMdhakA prasaMga Avai hai, tAte / nyAyakA balakari hI yaha AyA-jo upayogavirSe rAgAdikakA karanA hai, so hI baMdhakAma $ + + $ + 4. kAraNa hai| __bhAvArtha-ihAM nizvayanaya pradhAna kari kathana hai / so jahAM nirbAdha hetukari siddha hoya, so ; hI nizcaya, so baMdhakA kAraNa vicAriye, so nirbAdha yaha hI siddha bhayA-jo mithyAdRSTi puruSa / / rAma dveSa moha bhAvanikU apane upayogaviya kare haiso yerAgAdika hI baMdhake kAraNa haiM / ara anya / + Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphapha phra jo karmayogya pudgalaniteM bharathA loka tathA mana vacana kAyake yoga tathA aneka kAraNa tathA cetana acetanakA ghAta ye baMdhake kAraNa nAhIM haiN| jo initeM baMdha hoya, tau siddhanike tathA yathAsyAttacAritravAka tathA kevalajJAnInikai tathA samitirUpa pravartate muninikai baMghakA prasaMga A hai, ara tinike baMdha hai nAhIM, tAteM yaha hetumaiM vyabhicAra bhayA / tAteM baMdhakA kAraNa rAgAdika hI haiM yaha nizcaya hai / ihAM samitirUpa pravartanevAle munikA nAma tau liyA ara avirata deza5 viratakA nAma na liyaa| so inike bAhyasamitirUpa pravRtti nAhIM / tAteM cAritramohasaMbaMdhI rAgateM 5 kiMcita baMdha hoya hai, tAteM sarvathA baMdhake abhAvakI apekSAmaiM inikA nAma na liyA, so aMtaraMga apekSA 5 ye bhI nirgandha hI jAnane / Age isa arthakA kalazarUpa kAvya hai / Wan h Wan pRthvIchandaH na karmabahulaM jaganna calanAtmakaM karmavAnanekakaraNAni vA na cidacivadho na bandhakRt / padamupayogaH samupAti rAmAdibhiH sa eva kila kevalaM bhavati bandhaheturnRNAm ||2|| artha---karmabaMdhakA karanevAlA karmayogya pudgalanikari bahuta bharathA jo jagat kahiye loka so kAraNa nAhIM hai / bahuri calanesvarUpa je kAyavacanamanakI kriyA karmarUpa yoga, te bhI kAraNa nAhIM I Wan haiM / bahuri aneka rItike karaNa, te bhI kAraNa nAhIM haiM / bahari cetana acetanakA vadha kahiye ghAta Wan 5 so bhI kAraNa nAhIM hai / tau kahA hai ? jo upayogabhU kahiye AtmA, so rAgAdikanikari sahita ekatAkA bhAva prApta hoya hai, so hI eka puruSanikai baMdhakA kAraNa hai / Wan 5 nAhIM hoya hai, tAteM sAkai pUrvokta vezateM baMdha nAhIM hoya haiM aiseM kahe haiN| gAthA jaha puNa so ceva Naro gohe savvA avaNiye saMte / reNubahulamma ThANe karedi satthehi vAyAmaM // 6 // Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha bhAvArtha - ihAM nizcayanayakari eka rAgAdikahIkUM baMdhakA kAraNa kayA hai / Age samyagdRSTi pha upayogaviSai rAgAdikakUM nAhIM kare hai, upayogake ara rAgAdikake bheda jAni rAgAdikakA svAmI Wan 38 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555+++++++++ chiMdadi bhiMdadi ya tahA taaliitlkdlivNspiNddiio| saccittAcittANaM karedi davANamuvaghAdaM // 7 // uvadhAdaM kuvvaMtassa tassa NANAvihehi krnnehiN| Nicchayado ciMtijahu kiMpaJcayago Na tassa rybNgho||8|| jo so duNehabhAvo tami Nare teNa tassa rybNdho| Nicchayado virANeyaM Na kAyacebAhiM sesAhiM // 9 // evaM sammAdiThI vaDhaMto bahuvihesu jogesu| akaraMto uvaoge rAgAdI va vajjhadi rayeNa // 10 // yathA punaH sa caiva naraH snehe sarvasminnapanIte sati / reNuvahule sthAne karoti zasaukyAmaM // 6 // chinatti bhinatti ca tathA taaliitlkdliivNshpiNddiiH| sacittAcittAnAM karoti dravyANAmupadhAtaM // 7 // upaghAtaM kurvatastasya nAnAvidhaiH karaNaH / nizcayato vijJeyaM kiMpratyayako na rjobNdhH||8|| yaH sa, asnehabhAvastasminnare tena tasya rajobaMdha / nizcayato vijJeyaM na kAyaceSTAbhiH zeSAbhiH // 9 // evaM samyagdRSTirvartamAno bahuviSeSu yogeSu / / akurvannupayoge rAgAdIna na lipyate rajasA // 10 // #55555555 999 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramaya 82 phaphaphaphaphaphaphapha 5 5 5 5 5 phra 5 Wan AtmaruyAtiH --- yathA sa eva puruSaH snehe sarvasminnapanIve sati tasyAmeva svabhAvAt eva rajobahulAyAM bhUmau tadeva zastramyAyAmakarma kurvANastairevAnekaprakArakaraNaistAnyeva sacitAvidyavastUni vibhan rajasA na badhyate snehAbhyasya bandha- pha hetorabhAvAt / tathA samyagdRSTiH, Atmani rAgAdInakurvANaH san tasminneva svabhAvata eva karmayogyapudgalabahule loke Wan tadeva kAyavAGmanaHkarma kurvANaH, tairevAnakaprakArakaraNaH, tAnyeva sacittAcittavastUni niman karmarajasA na badhyate rAgayogasya baMdhahetorabhAvAt / Wan artha - bahuri so hI nara jaise tisa sneha tailAdika sarvakU dUri kiye saMte bahuta rajake sthAna5 varSe zastranikA abhyAsa kare hai, bahuri taise hI tAlavRkSake talakUM tathA kelIkUM tathA ghAMsakA viDA chede hai, bhede hai, sacita acitta dravyanikA upaghAta kare hai, tahAM upaghAta karateke tAke nAnA prakAra karaNanikari karatAkai nizcayateM jAnanA, jo rajakA baMdhanA kauna kAraNateM nAhIM hoya hai ? phra tisa narake jo sacikaNatAsU rahitapaNA haiM so hI nizvayateM vAkI kAya saMbaMdhI anya ceSTAvinA rajakA nAhIM baMdhanekA kAraNa hai / aise hI samyagdRSTi bahuta prakAra yoganiviSai vartamAna hai, so 15 yogavirSe rAgAdikakU nAhIM karatA saMtA varte hai, yAteM karmarajakari nAhIM liye hai / upa phra TIkA - jaiseM so hI puruSa sneha kahiye tailAdikakI cikaNAI sarva hI dUri kiye saMte, svabhAva 5 hoteM jAneM rajakI bahulatA aisI tisa hI bhUmiviSai, tini hI zastranikA abhyAsakUM karatA saMtA, tini hI aneka prakArake karaNanikara, tini hI sacita acitta vastUnikU haNatA ghAta Wan karatA saMtA rajakari nAhIM baMdhe hai / jAte yA baMdhakA hetu jo sacikUNapaNAkA mardana, tAkA 5 abhAva hai| taileM hI samyagdRSTi puruSa hai so AtmAviSe rAgAdikakU nAhIM karatA saMtA, svabhAvahoteM karmayogya pudgalanikari bharacA aisA tisa hI lokaviSai, tisa hI kAya vacana manakI kriyAkUM Wan karatA saMtA, tini hI aneka prakArake karaNanikari tini hI saciva acitta vastunikA ghAta karatA saMtA karmarUpa rajakari nAhIM baMdhe hai / jAteM yA baMdhakA kAraNa jo rAgakA yoga, tAkA 5 / abhAva hai| Wan Wan Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan 9 bhAvArtha-samyASTika pUrvokta sarva saMbaMdha hote bhI rAgakA saMbaMdhakA abhAva hai, tAteM karmabaMdhaka ma nAhI hoya hai| yAkA samarthana pUrve kaha hI Aye haiM aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH - lokaH karma tato'stu so'stu na parispandAtmakaM karma tava tAnyasminkaraNAni santu cidaciyApAdanaM cAstu tat / rAgAdInupayogabhUmimanayan zanaM bhavankevalaM bandhaM naiva kuto'pyupatyayamaho samyaggAmA dhaka artha-tisa kAraNa so karmanikAra azyA pUrvokta loka hai so hohU, kuhuri so mana mana kAyake calanasvarUpa karmarUpa yoga hai so hohU, bahuri te pUrvokta karaNa hohU, bahuri so pUrvoksa - caitanya acaitanyakA vyApAdAna kahiye ghAta karanA hohU, yaha samyagdRSTi hai so rAgAdika upayoga-5 bhUmimaiM nAhIM prAta karatA saMtA ara kevala eka jJAnarUpa hotA saMtA, tini pUrvokta koI hI " kAraNate baMdhakU prApta nAhI hoya hai, yaha nizcala samyagdRSTi hai, aho ! dekho !! yaha samyagdarzanakI Wan adbhuta mahimA hai| ihAM samyagdRSTikA adbhuta mAhAtmya kahyA hai / ara loka, yoga, karaNa, caitanya acaitanyakA // ghAta pa baMdhake kAraNa na kahe haiN| tahAM aisA mati jAnU jo parajIvakI hiMsAteM baMdhana kahA, " tAteM svacchaMda hoya hiMsA karanA / ihAM abuddhipUrvaka kadAcit parajIvakA ghAta bhI hoSa, sAte aMdha na hoya hai / ara jahAM buddhipUrvaka jIva mAraneke bhAva hohiMge tahAM to apane upayogate rAmAvikakA sadbhAva AvegA, tahAM hiMsAteM baMdha hoyhiigaa| jahAM jIvakUjIvAvanekA abhiprAya hoya, tAkU .. bhI nizcayanayameM mithyAkha kahe haiM, to mAranekA abhiprAya mithyAtva kyoM na hogA ? tate kAyama nakU nayavibhAgakari yathArtha samajhi zraddhAna krnaa| sarvathA ekAMta to mithyAtva hai| aba isa " artha dRDha karanekU vyavahAranayakI pravRtti karAvaneka kAvya kAhe haiN| pRthvIchandaH tamapi na nirargalaM caritamIkSate zAninAM vadAyatanameva sA kila nirargalA vyApatiH / akAmatakarma tanmatamakAraNaM zAninA iyaM na hi virubhyo kisa karoti jAnAti ca // HHHHHHH5 Le Le Le Le Le Le Le s 5 % Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya 2 5 Wan artha - tathApi kahiye loka Adi kAraNaniteM baMgha kA nAhIM ara rAgAdikahIte baMdha kayA, Wan tauU jJAnIni nirargala kahiye maryAdarahita svacchaMda pravartanA yogya na kayA hai / jAte nirargala prA pravartanA hai so baMdhakA hI ThikAnA hai, jJAnInikai vinAvAMchA karma kArya hoya hai, so baMdhakA kAraNa kA hai, jAteM jAneM bhI hai ara karmakUM kareM bhI hai, yaha doU kriyA kahAM virodharUpa nAhIM hai ? pha karanA ara jAnanA tau nizcayateM virodharUpa hI hai| Wan Wan Wan bhAvArtha- pahalI kAvya meM loka Adi baMdhake kAraNa na kaheM tahAM aiseM mati jAniye - jo mAhmavyavahArapravRtti baMdhake kAraNanimeM sarvathA hI niSeghI hai, jo jJAnInikai abuddhipUrvaka vAMchA 5 vinA pravRtti hoya hai, tAteM baMdha na kayA hai / tAteM jJAnInikaM svacchaMda pravartanA tau na kajhA hai, Wan maryAda pravartanA tau saMghakA hI ThikAnA hai / jAnanemeM ara karanemeM sau virodha hai, jJAtA rahegA phra klllpilllpimimimimipikkkllli phra 15 tau baMdhana hogA, kartA hogA to baMdha hoyahogA / aba kahe haiM jo jAne hai so kare nAhIM hai ara jo kare hai so jAne nAhI hai, jo kare hai so karmakA rAga hai ara rAga hai so ajJAna hai ara ajJAna hai so baMdhakA kAraNa hai / aiseM kAvyameM kahe haiN| 5 phra vasantatilakA chandaH Wan jAnAti yaH sa na karoti karoti yastu jAnAtyayaM na khalu tatkila karmarAgaH / rAgaM tvabodhamayamavyavasAyamAhumidhyAdRzaH sa niyataM sa hi bandhahetuH // 5 // Wan Wan artha- jo jAne hai, so kare nAhIM hai| bahuri jo kare hai, so jAne nAhI hai| bahuri jo kare hai, so nizcaya yaha karmarAga hai bahuri jo rAga hai, tAkU muni haiM te ajJAnamaya adhyavasAya Wan kahe haiN| so yaha mithyAdRSTIke hoya hai, so niyamateM baMghakA kAraNa hai / aba mithyAdRSTikA pha AzayakUM gAthA maiM pragaTakari kahe haiN| gAthA F Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphapha jo marAdi hiMsAmi ya hiMsijjAmi ya parehiM sattehiM / so mUDho aNNANI NANI ettodu vivarIdo // 11 // Wan Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *tikk********kklll 47 Wan Wan AtmaruvAtiH - parajIvAnahaM hinasmi parajIvairhi spe cAhamityadhyavasAyo dha vamajJAnaM sa tu yasyAsti so'jJAnatvAmidhyAdRSTiH / yasya tu nAsti sa jhAnitvAtsamyagdRSTiH / mayamabhyavasAyo'jJAnaM ? iti veda yo manyate hinasmi hiMsye ca paraiH satve / sa mUDho'jJAnI jJAnyatastu viparItaH // 11 // Wan artha- jo puruSa aiseM mAne hai, maiM parajIvakU haNaM hUM, mArUM hUM, bahuri parajIvanika ri meM haNyA jAU' hUM, para mokU mAre hai, so puruSa mUha hai, mohI hai, ajJAnI hai / bahuri jJAnI yAteM viparIta hai, aiseM nAhIM mAne haiM / pha phra 45 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan zrI prasUta TIkA - parajIvanikUM maiM haNU hUM / bahuri parajIvanikari maiM haNyA jAU huuN| aisA adhyavasAya kahiye nizcayarUpa jAkA Azaya hai, so nizcayateM ajJAna hai / so aisA adhyavasAya jAU~ hoya phra so ajJAnI hai / isa ajJAnIpaNAteM mithyAdRSTi hai / bahuri jAkai aisA AzayarUpa ajJAna nAhIM hai so jJAnIpaNAteM samyagdRSTi hai / phra bhAvArtha-jAkai aisA Azaya hai "jo parajIvakUM maiM mArU N hUM, ara para meretAMI mAre haiM" so pha 5 aisA Azaya ajJAna hai / tAteM so ajJAnI mithyAdRSTi hai / ara jAke yaha Azaya nAhIM, so jJAnI hai, samyagdRSTi hai| yahAM aisA jAnanA - jo nizcayanayakari kartAkA svarUpa yaha hai, jo Apa 5 svAdhIna jisa bhAvarUpa pariNamai tAkUM tisa bhAvakA kurtA kahiye / so paramArthakari koU kAhUke 5 maraNa kare nahIM hai| jo parakari parakA maraNa mAne hai, to ajJAnI hai| nimittanaimittikabhAvateM kartA kahanA vyavahAranayakA vacana hai, so yathArtha mAnanA samyagjJAna hai| Age pUche hai, yaha adhyavasAya ajJAna kaisA hai ? tAkA uttararUpa gAthA kahe haiN| gAthA Wan Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrafa phrafa phaphaphaphapha Wan samaya 55 Wan Wan AukkhayeNa maraNaM jIvANaM jigavarehiM paNNattaM / AuMgA haresi tumaM kaha te maraNaM kaM tesiM // 12 // AukkhayeNa maraNaM jIvANAM jiNavarehiM paNNattaM / AuMna haraMti tuha kaha te maraNaM kadaM tehiM // 13 // AyuH kSayeNa maraNaM jIvAnAM jinavaraiH prajJaptaM / Ayurna harasi tvaM kathaM tvayA maraNaM kRtaM teSAM // 12 // Wan AyuH kSayeNa maraNaM jIvAnAM jinavaraiH prajJaptaM / Ayurna haranti taba kathaM te marataiH // Wan 5 kttkklllikkkktiti Wan Wan Wan AtmakhyAtiH - maraNaM hi tAvajjIvAnAM svAyuHkarmakSayegaica tadabhAve tasya bhAvayitumazakyatvAt svAyuH karma ca pha nAnyenAnyasya hatu N zakyaM tasya svopabhogenaiva kSIyamANatvAt / tato na kathaMcanApi, anyo'nyasya maraNaM kuryAt / tato 5 hinasmi hiMsye cetyabhyavasAyo dhruvamajJAnaM / jIvanAdhyavasAyasya dvipakSasya kA vArtA ! iti cet Wan artha -- jIvanikai maraNa hai so Ayukarma ke kSayateM hoya hai / yaha jinezvaradevane kalA hai| so Wan he bhAI, tU mAne hai "jo maiM parajIvakU mArUM hUM" so yaha ajJAna hai| jAteM tU parajIvakA Ayu 15 karma hare nAhIM hai / tAteM tinikai maraNakUM tUne kaise kiyA ? bahuri jIvanikai maraNa Ayukarmake phra kSayakari hoya hai / aiseM jinezvaradevane kA hai| ara he bhAI! tU aiseM mAne hai "jo meM parajIva nikari mArayA jAU hUM" so yaha terA ajJAna hai / jAteM parajIva terA Ayukarma hare nAhIM / 5 tAteM tiniteM terA maraNa kaisA kiyA ? Wan TIkA - nizcayakari jIvanike maraNa hai so apane Ayukarmake kSayahIkari hoya hai, jo AyukA Wan Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ $ ke kSaya na hoya, tau tisake maraNa karane koU na samartha hoya / bahuri apanA Ayukarma anyake 1- anyakari haranekA asamarthapaNA hai / Ayukarma to apanA upabhogahIkari kSayarUpa hoya hai, tAteM anya hai so anyake maraNa kAhU prakAra bhI kare nAhIM hai / tAteM jo aisA mAne hai, abhiprAya kare prAbhUta ka hai, jo meM parajIvakU haNUI, tathA parajIva mokU haNe haiM, so yaha adhyavasAya nizvayakari / / - ajJAna hai| 9 bhAvArtha-jo jIvake mAnya hoya ara tisa mAnyarUpa kArya na hoya so hI ajJAna,so maraNa , .. Apake parakA kiyA hoya nAhI, parake ApakA kiyA hoya nAhI, ara yaha prANI mAne so hI ajJAna hai, yaha nizcayanaya pradhAna kathana hai| bahuri paraspara nimittanaimittikabhAvakari paryAyakA + ma utpAda vyaya hoya tAkU janmamaraNa kahiye hai| tahAM jAke nimittateM hoya tAkU aise kahiye, jo " yAne yAkUmArathA, so yaha kahanA vyavahAra hai / so ihAM aisA mati jAnU'-jo vyavahArakA Wan OM sarvathA niSedha hai| je nizcayakU na jAne tinikA ajJAna meTanekU kayA hai| yAkU jAne pIche doU nayake avirodha jAni yathAyogya naya mAnanA / pheri pUche haiM, jo maraNake adhyavasAyakU tau + ajJAna kahA so jAnyA, ara tisa maraNakA pratipakSI jo jIvanekA adhyavasAya, tAkI kahA - vArtA hai ? aise pUcha uttara kahe haiM / gAthA jo maNNadi jIvemiya jIvijjAmiya parehi sattehiM / so mUDho aNNANI NANI ettodu vivarIdo // 14 // yo manyate jIvayAmi jIvye cAparaiH satvaiH / sa mUDho'jJAnI jJAnyatastu viparItaH // 11 // + AtmakhyAti:-parajIvAnahaM jIvayAmi parajIvajIMnye cAhamityadhyavasAyo bhraSamajJAnaM sa tu yasyAsti sozAni-4 .. tvAnmidhyASTiH / yasya tu nAsti sa jhAnitvAt smygdRssttiH| $ $ + $ + s + 5 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = di Le Le Le Le f f 5 6 5 5 s F Tian / kathamayamadhyavasAyo zAnamiti cetra ? . artha-jo jIva aisaiM mAne hai, jo meM parajIvanikU jIvAU hauM, bahuri parajIva mAkU jIvAve ..... haiM, so mUr3ha hai, mohI hai, ajJAnI hai ! vAri jJAnI mAte viparIta hai , yese nAhImAne, yAteM Wan ulaTA mAne hai| .. TIkA-parajIvanikU meM jIvAU ho, bahuri parajIva mere tAI jIvAve haiM, aisA adhyavasAya kahiye nizcayarUpa Azaya hai, so nizcayakara ajJAna hai / so yaha jAkai hoya so jIva ajJAnI-paNAteM mithyAdRSTi hai / bahuri jAkai yaha adhyavasAya nAhIM hai so jIva jJAnIpaNAteM samyagdRSTi hai| ___ bhAvArtha-jo aiseM mAne haiM, jo mokU para jIvAve haiM, ara meM para jIvAU hauM, so yaha ajJAna hai, jAke yaha ajJAna hai so miyAdRSTi hai / jAkai yaha ajJAna nAhIM so samyagdRSTi haiN| Agai pUche hai, jo yaha jIvAvanekA adhyavasAya ajJAna kaisA hai ? tAkA uttara kahe haiM / gAthA AuudayaNa jIvadi jIvo evaM bhaNaMti savvaNDU / AuM ca Na desi tumaM kahaM tae jIvidaM kadaM tesiM // 15 // AUdayeNa jIvadi jIvo evaM bhaNaMti sabvaNhU / AuM ca Na ditti tuhaM kahaM Nu te jIvidaM kadaM tehiM // 16 // Ayurudayena jIvati jIva evaM bhaNanti sarvajJAH / Ayuzca na dadAsi tvaM kathaM strayA jIvitaM kRtaM teSAM // 15 // Ayurudayena jIvati jIva evaM bhaNanti sarvajJAH / Ayuzca na dadAti tava kathaM tu te jIvitaM kRtaM taiH // 16 // - AtmarUpAtiH-jIvitaM hi tAvajjIvAnAM svApuHkamodayenaiva, tadabhAve tasya bhAvayitumazakyatvAt / Ayu: karma is Le ,Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 5 " ca nAnyenAnyasya dAtuM zakyaM tasya svapariNAmenaiva, upAya'mANatvAt / tato na kathaMcanApi anyo'nyasya jIvitaMbha samaya kuryAt / ato jIvayAmi jIgye cetyadhyavasAyo dhra vamajJAnaM / duHkhasukhakaraNAdhyavasAyasyApi, eSaiva gatiH artha-jIva hai so apanI Ayuke udayakari jIve hai, aise sarvajJa deva kahe haiN| tahAM he bhAI, 15 parajIvakU tU AyUkarma nAhIde hai, to tene tini parajIvanikA jIvita kaisA kiyA ? bahuri / 1 jIva hai so apanA Ayukarmake udayateM jIve hai, aise sarvajJa deva kahe haiM / tahAM he bhAI, parajIvaWan 1- tokU Ayukarma nAhIM de haiM, to tinine terA jIvita kelA kiyA ? TokA-jIvanikA jIvita hai so apanA Ayukarma ke udayahIkari hai jo AyukA udayakA Wan abhAva hoya, tau tipta jIvitakA honekA azayayagA hai| bahuri apanA Ayukarma anyake any| kari denekA asamarthapaNA hai tisa AyukarmakA apane parigAmahokAra upanAyavApaNA hai taateN.any| Wan hai so anyake jIvitA koI prakAra bhI nAhIM kare hai / yAta parakU meM jIvAU hauM tathA para mokUma jIvAve haiM aisA adhyavasAya hai so nizcayakari ajJAna hai| ___bhAvArtha-pUrva maraNake adhyavasAyameM kahyA so hI jAnanA / Age kahe haiM, jo duHkhasukha ke karanekA adhyavasAyako bhI yAhI gati hai / gAthA jo appaNAdu maraNadi duHkhidasukhide karemi stteti| so mUDho aNNANI NANI ettodu vivarIdo // 17 // ya AtmanA tu manyate duHkhitasukhitAna karomi satyAniti / samUDho'jhAnI jJAnyatastu viparItaH // 17 // ___ AtmakhyAti:-parajIvAnahaM duHkhitAna mukhitAMzca karomi / parajIvaiduHkhitaH sukhitazca krimeha, ilpavyavasAyo / dhruvamajhAnaM / sa tu yasyAsti so'jJAnitvAnmibhyA dRSTiH / yasya tu nAsti sa jhAnitvAva smpdrssttiH| kAmavyavasAyojJAnamiti ceta maU Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A / + + + artha-jo jIva aise mAne hai, jo meM parajIvanikU Apakari duHkhI sukhI kruii| so jIva mUDha hai, mohI hai, ajJAnI hai| bahuri jJAnI hai so yAteM viparIta hai, yAta ulaTA mAne hai| TIkA-parajIvanikU maiM duHkhI karU hUM, bahuri sukhI karUM hUM, bahuri parajIva mokU sukhI " duHkhI kare haiM aisA adhyavasAya hai so nizcayakari ajJAna hai| so yaha ajJAna jAke hai so ajJAnI + hai tAteM so mithyAdRSTi hai / bahuri jAke yaha ajJAna nAhI hai, so jJAnIpaNAteM samyagdRSTi hai| bhAvArtha-jAkai aisA mAnya hai jo meM parajIvakU sukhI duHkhI karauM hauM ara mokU parajIva sukhI duHkhI kare haiM so yaha mAnanA ajJAna hai, jAkai yaha hai so ajJAnI hai, jAke yaha nAhI so zAnI hai; samyagdRSTi hai / Age pUche hai, yaha adhyavasAya ajJAna kaisA hai ? tAkA uttara kahe haiN| gAthA kammaNimittaM savve dukkhidamuhidA havaMti jadi sttaa| kammaM ca Na desi tumaM dukkhidamuhidA kaha kadA te // 18 // kammaNimittaM save dukkhidasuhidA havaMdi jadi sttaa| kammaM ca Na desi tumaM kaha taM suhido kado tehiM // 19 // kammodayeNa jIvA dukkhidamuhidA havaMti jadi savve / kammaM ca Na desi tumaM kaha taM duhido kado tehiM // 20 // karmanimittaM sarve duHkhitamukhitA bhavaMti yadi satvAH / karma ca na dadAsi tvaM dukhitasukhitAH kathaM kRtAste // 18 // karmanimittaM sarve duHkhitamukhitA bhavati yadi stvaaH| karma ca na dadAsi tvaM kathaM tvaM sukhitaH kRtastaiH // 19 // si 5.5 $ $$ $ Le Le Le Le s s s + + + + + Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -maWan ma Yi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le $ karmodayena jIvA duHkhitamukhitA bhavati yadi sarve / karma ca na dadAsi tvaM kathaM tvaM dukhitaH kRtastaiH // 20 // AtmarUpAtiH-sukhaduHkhe hi tAvajjIvAnAM svakarmodayenaiva tadabhAve tayorbhavitumazakyatvAt / svakarma ca nAnyenAsya 5 dAtuM zakyaM tasya svapariNAmenaivopAya'mANatvAt / tato na kathaMcanApi, anyonyasya sukhaduHkhe kuryAt / ataH mukhita-Wan - duHkhitAn karomi / sukhitaduHkhitazca kriye caityabhyavasAyo dhru vamanAnaM / ___artha-jova haiM te sarva hI apane karmake udaya kari duHkhI sukhI hoya haiM / jo aise haiM to - he bhAI ! tini jIvanikU karma to tUM nAhIM de hai| to te duHkhI sukhI kaise kiye ? bahuri jIva haiN| te sarva hI apane karma ke udaya kari duHkhI sukhI hoya haiN| jo aise haiM, to he bhAI ! te jIva taukUna Wan karma to de nAhI, tinine tokU duHkhI kaise kiyA? bahuri jIva haiM te sarva hI apane karmakA udaya kari duHkhI sukhI hoya haiM, jo hai bhAI ! aise haiM tau te jIva karma tau tokU de nAhI, to tokU / ma tinita sukhI kaise kiyaa| ____TIkA-sukhaduHkha haiM te prathama hI jIvanike apane karmake udaya ho kari hoya haiM / jAte / / karmake udayakA abhAva hote tini sukha duHkhanikA udaya honekA asamarthapaNA hai| bahuri apanA" Wan karma hai so anyakU anyakari denekU asamartha hai, tisa karmake apanA pariNAmahI kari upajavApanA hai| tAteM anyakai anya hai so sukhadukha kAhU prakAra bhI nahIM kare hai / yAteM jAke aisAadhyavasAya hai, jo maiM parajIvaniLU sukhI duHkhI karauM hauM, bahuri parajIvani kari maiM sukhI duHkhI kiyA so yaha adhyavasAya nizcaya kari ajJAna hai| bhAvArtha-jaisA Azaya hoya tesA kArya na hoya, so aisA Azaya ajJAna hai / so sarvajIvaWan 15 apane apane karmake udaya kari sukhI duHkhI hoya hai, so jo aise mAne meM parakU sukhI dukhI karauM .. " hauM, ara mokU para sukhI duHkhI kare haiM, so yaha mAnanA nizcayanaya kari ajJAna hai ara nimitta ' nemittikabhAva hai tAke Azraya sukhaduHkha karanevAlA kahanA so vyavahAra hai, so nizcayakI , Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaphaphaphaphaphaphaphaphaphaE Wan phA sarva sadaiva niyataM bhavati svakIyakarmodayAnmaraNajIvitaduHkhasaukhyam / ajJAnametadiha yattu paraH parasya kuryAtpumAnmaraNajIvitaduHkhasaukhyam // 6 // Wan Wan artha- isa loka meM jIvana maraNa jIvita duHkha sukha haiM te sarva hI sadAkAla niyamateM apane apane karmake udayate hoya haiM / bahuri jo parapuruSa hai so ke I vita duHkha sukha kare hai yaha mAnanA hai so ajJAna hai / pheri isa hI artha dRDha karate saMte agile kathAnakI sUcanikA rUpa kAvya kahe haiN| Wan Wan Wan dRSTimeM gauNa hai / aba isa arthakA kalazarUpa kAvya hai I vasantatilakA chandaH Wan vasantatilakA chandaH ajJAnametadadhigamya parAtyarasya pazyanti ye bharaNajIvitaduHkhasaukhyam / karmANyahaMkRtirasena cikIrSavaste mithyAdRzo niyatamAtmahano bhavati // 7 // artha - yaha pUrvokta mAnanA ajJAna hai, tAhI prApta hoya kari je puruSa parateM parakeM maraNa jIvita sukha duHkha honA dekheM haiM, mAne haiM, te puruSa "maiM ini karmanikaM karUM hUM" aisA ahaMkArarUpa 5 pharasakari karmanikU karaneke icchuka haiM, karma karanekI bhArane jIvAvane kI sUkhI duHkhI karanekI vAMchA kare haiM te niyamakari mithyAdRSTi haiM / Apa hI kari apanA ghAta jinike pAiye hai aise haiM / Wan Wan bhAvArtha -- je parakUM mArane jIvAvanekA tathA sukhaduHkha karanekA abhiprAya kare haiM, te mithyA dRSTi haiM / ara apanA svarUpate cyuta bhaye rAgI dveSI mohI hoya ApahI kari ApakA ghAta kare haiM, tAteM hiMsaka haiN| Age isa artha gAthAmeM kahe haiN| gAthA phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha jo maradi joya duhido jAyadi kammodayeza so sambo tA dumArido duhAvido cedi gahu micchA // 21 // Wan Wan Wan / Wan Wan LC Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le $ $ s s s + jo Na maradi Naya duhido soviya kammodayeNa khalu jiivo| ma taGmA Na maridode duhAvido cedi gahu micchA // 22 // yo mriyate yazva duHkhito jAyate karmodayena sa srvH| sammAta mAritaste duHkhito deti na khalu mithyA // 21 // yo na mriyate na ca dukhito bhavati sopi ca karmodayena khalu jiivH| tasmAnna mArito no duHkhito veti na khalu mithyA // 22 // AtmakhyAti:---yo hi priyate jIvati vA duHkhito bhavati sukhito bhavati ca sa khalu karmodayenaiva tadabhAve vasya jA tathA bhapitamazakyatvAt tataH, mayAyaM mAstiH, ayaM jIvitaH ayaM duHkhitaH kRtaH, ayaM mukhitaH kRtaH, iti pazyan mithyaadRssttiH| ma artha-jo mare hai bahuri duHkhI hoya hai so sarva karmake udya kari hoya hai / tAteM tairai "maiM ... bhArathA, maiM duHkhI kiyA aisA abhiprAya hai, so mithyA nAhIM hai kahA ? mithyA hI hai| bahuri + jo mare nAhIM hai bahuri duHkhI nAhI hoya hai so bhI karmake udayahI kari hoya hai / tAteM terai yaha abhiprAya hai "jo meM mArathA nAhIM ara duHkhI na kiyA" so yaha bhI abhiprAya kahA mithyA nAhIM hai ? mithyA hI hai| + TIkA-nizcayakari mare hai tathA jIve hai athavA duHkhI hoya hai tathA sukhI hoya hai so___ apane karma ke udayakari hoya hai| tisa karma ke udayakA abhAva hote tisa jIvake taiseM maraNa + jIvana sukha duHkha honekA asamarthapaNA hai / tAteM meM yaha mArathA, yaha maiM jIvAyA, yaha meM duHkhI + kiyA, yaha maiM mukhI kiyA aiseM mAnatA saMtA jIva mithyAdRSTi hai| ___ bhAvArtha-koU kADUkA mAracA mare nAhI, jIvAyA jIve nAhI, sukhI esI kina sutI ma $ $ $ $ $ $ Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan duHkhI hoya nAhIM / yAteM mArane jIvAvane AdikA abhiprAya kare so tau mithyAdRSTi hI hoya, yaha nizcayakA vacana hai / ihAM vyavahAranaya gauNa hai / yAkA kalazarUpa zloka hai| 5 pha Wan Wan Wan anuSTupchandaH mithyAdRSTeH sa evAsya bandhaheturviparyayAt / ya evAdhyavasAyo 'yamajJAnAtmA'sya dRzyate // 8 // artha - forefer it yaha adhyavasAya hai so ajJAnarUpa pratyakSa dIkhe hai, so hI yaha afrore free faparyayasvarUpa hai tAteM baMdhakA kAraNa hai / bhAvArtha - jhUThA abhiprAya so hI mithyAla, so hI baMdhakA kAraNa aiseM jAnanA / adhyavasAya baMghakA kAraNa hai aiseM gAthAmaiM kahe haiN| gAthA Wan esA dujo madI de duHkhidasuhide karemi satteti / esA de mUDhamadI suhAsuhaM baMde kammaM ||23|| Age yaha hI phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Wan eSA tu yA matiste duHkhitasukhitAn karomi satvAniti / eSA te mUDhamatiH zubhAzubhaM badhnAti karma // 23 // Wan Wan AtmakhyAtiH - parajIvAnahaM hinasmi na hinasmi duHkhayAmi sukhayAmi iti pa evAyamajJAnamayo'bhyavasAyo mithyAdRSTeH sa eva svayaM rAgAdirUpatvAcasya zubhAzubhabaMdhahetuH / athAvyavasAyaM baMdhahetutvenAvadhArayati - Wan Wan artha- he Atman ! terI jo yaha buddhi hai jo maiM jIvanikU sukhI duHkhI karU N hUM, so yaha terI pha mUDhabuddhi hai, mohasvarUpa hai| so yaha hI buddhi zubha ara azubha karmanikaM bAMdhe hai / Wan TIkA - parajIvanika meM haNU hUM, duHkhI karUM hUM, sukhI karU N hUM aisA jo yaha ajJAnamaya adhya vasAya hai, so yaha mithyAdRSTikai hoya hai / so hI svayaM rAgAdirUpapaNAteM tisake zubhAzubha 5 baMdhakA kAraNa hai / zra Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha kkkk****** R phra Wan 5 Wan Wan phra Wan bhAvArtha - mithyA adhyavasAya baMdhakA kAraNa hai| Age mithyA adhyavasAyakUM baMdhakA kAraNapaNA- 5 kari niyamarUpa kahe haiN| gAthA dukkhidasuhide satte karemi jaM esa majjhavasidaM te / taM pAvavaMdhagaM vA purANassa ya vaMdhagaM hodi // 24 // mArama jIvAvemiya satte jaM eva majjhavasidaMte / taM pAvavaMdhagaM vA puNNassa ya vaMdhagaM hodi // 25 // duHkhitasukhitAn satvAn karomi yadevamadhyavasitaM te / tatpApabaMdhakaM vA puNyasya ca baMdhakaM vA bhavati // 24 // mArayAmi jIvayAmi ca satvAn yadevamadhyavasitaM te / tatpApabandhakaM vA puNyasya bandhakaM vA bhavati // 25 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan AtmakhyAtiH - ya evAyaM mithyAdRSTerajJAnajanmA rAgamayodhyavasAyaH sa eva vaMdhahetuH ityavadhAraNIyaM na ca puNyapApatvena dvitvAighasya tadvitvaM taramanveSTavyaM 1 ekenaivAnenAdhyavasAyena duHkhayAmi, mArayAmi, iti sukhayAmi, jIvayAmIti ca dvidhA zubhAzubhAI kArarasanirbharatayA dvayorapi puNyapApayorbandhahetutvasyAvirodhAt / Wan 5 evaM hi hiMsAbhyavasAya eva hiMsetyAyAtaM --- artha - he Atman ! terA yaha adhyavasita hai -abhiprAya hai, jo meM jIvanikUM duHkhI sukhI karU Wan hUM, so hI yaha abhiprAya pApabaMdhaka hai tathA puNyakA baMdhaka hai| bahuri maiM jIvanikaM mArUM hUM 5 5 athavA jIvAU hUM jo terA yaha adhyavasita hai- abhiprAya hai, so bhI pApakA baMdhaka hai tathA puNyakA baMdhaka hai| Wan TIkA - jo yaha mithyAdRSTike ajJAnateM jAkA janma bhayA aisA rAgamaya adhyavasAya hai so Wan Wan hI yaha baMdhakA kAraNa hai, aileM avadhAraNa karanA niyama jAnanA / bahuri baMdhake puNyapApapaNAkari prAbhUSa 36 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 voyapaNAkari doyapaNA hai, so yAke doyapaNe kAraNakA bheda nAhIM heraNA jo puNyakA kAraNa 5 tau anya hai ara pApabaMdhakA kAraNa kicha aura hai| eka hI isa adhyavasAyakari duHkhI karUM hUM, mArUM hUM aisA tathA sukhI karU hUM, jIvAU hU~ aisA doya prakAra zubha azubha ahaMkArarasakari 26 bharayApaNAkari puNyapApa doUhInikA baMdhakA kAraNapaNAkA avarodha hai / eka hI adhyavasAyakari puNyapApa doUkA baMdha hai / maya phraka phrafa phrafa phra Wan pha bhAvArtha -- yaha ajJAnamaya adhyavasAya hI baMdhakA kAraNa hai| tahAM zubha adhyavasAya tau jIvAvanA sukhI karanA aisA hai bahuri mAranA duHkhI karanA yaha azubha adhyavasAya hai / so ahaMkArarUpa mithyAbhAva doUhI meM haiM, tAteM aisA na jAnanA, jo zubhakA kAraNa tau aura hai ara 5 azubhakA kAraNa tau aura hai / ajJAnamayapaNAkari doU adhyavasAya eka hI hai| Age kahe haiM jo aiseM hoteM adhyavasAya hI baMdhakA kAraNa hoteM jo yaha hiMsAkA adhyavasAya hai, so hI hiMsA hai, pha yaha AyA / gAthA Wan Wan Wan Wan ajjhavasideNa vaMdho satte mAre hi mAva mAre hi / eso vaMghasamAso jIvANaM NicchayaNayassa // 26 // adhyavasitena bandhaH satvAn mArayatu mA vA mArayatu / eSa bandhasamAso jIvAnAM nizcayanayasya // 26 // Wan 5 pha parega katumazakyatvAt / phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan AtmakhyAtiH--parajIvAnAM svakarmodayavaicitryavazena prANanyaparopaH kadAcid bhavatu, kadAcinmA bhavatu / ya eva nismItyahaMkArarasanirbharI hiMsAyAmadhyavasAyaH sa eva nizcayatastasya baMdhahetuH, nizcayena parabhAvasya prANanyaparopasya athAdhyavasAyaM pApapuNyorbandhahetutvena darzayati artha - nizcayanakA yaha pakSa hai, jo jIvanikaM mAro athavA mati mAro, yaha jIvanikai karmabaMdha hai so adhyavasAyahIkari hai, yaha hI baMghakA saMkSepa hai / Wan Wan 36 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jama Ting $ Le Le Le Le Le Suo TokA-parajIvanike prANanikA viyoga hai so apanA karmakA udayakA vicitrapaNAkA vazikari hai| so kadAcit hoU athavA kadAcit mati hoU jo "yaha meM harjU ho" aisA ahaMkAra- Wan .... - rasakari bharathA hiMsAke virSe adhyavasAya hai-abhiprAya hai sohI nizcayate tisa abhiprAyavAle "puruSake baMdhakA kAraNa hai, jAta nizcayanayako pakSameM parakA bhAva jo prANanikA viyoga karanA, so , parake karanekuM asamarthapaNA hai| bhAvArtha-nizcayanayakari parakA prANanikA viyoga karanA parakA kiyA hoya nAhI, tAke 5 Wan karmake udayakI vicitratAkari kadAcit hoya hai, kadAcit nAhIM hoya hai tAteM jo aisA mAne hai " ahaMkAra kare hai "jo meM parajIvakUmArUha" so yaha ahaMkArarUpa adhyavasAya hai / so ajJAnamaya / Wan hai| so yaha hI hiMsA hai, apanA vizuddhacetanya prANakA ghAta hai ara yaha hI baMdhakA kAraNa hai, .... yaha nizcayanayakA mata hai| ihAM vyavahAranayakU goNakari kayA jAnanA, so kathaMcit jaannaa| OM sarvathA ekAMtapakSa hai so mithyAtva hai| Agai yaha hiMsAkA adhyavasAya kasA taiseM hI tisahIkU 1. anya kArya nivirSe bhI puNyapApakA baMdhakA kAraNapaNAkari pratyakSa dikhAve hai| gAthA evamaliye adatte avamacere pariggahe ceva / kIradi ajjhavasANaM jaM teNa du vajjhade pAvaM // 27 // tahaya acoje sacce vaMbhe aparigahattaNe ceva / kIradi ajjhavasANaM jaM teNa du vajjhade pugaNaM // 28 // evamalIke'vatte'brahmacarye parigrahe caiva / kriyate'dhyavasAnaM yattena tu badhyate pApaM // 27 // 10 tathApi ca satye datte brAhmaNi, aparigrahatve caiva / kriyate'dhyavasAnaM yattena tu badhyate puNyaM // 28 // 5555 5 5 5 5 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + , ra AtmakhyAti:-evamayamajJAnAta yo yathA hiMsAyAM vidhIyate'dhyavasAyaH, tathA asatyAdacAnaparigraheSu yAca vidhI" yate sa sarvo'pi kevala eva pApabaMdhahetuH yastu ahiMsAyAM yathA vidhIyate, adhyavasAyaH / tathA yazca satpadacanamApari'praheSu vidhIyate sa sarvo'pi kevala eva puNyabaMdhahetuH / - na ca vAlavastu dvitIyo'pi saMdhaheturiti zakyaM vaktu' artha--evaM kahiye pUrve hiMsAkA adhyavasAya kahyA tese hI alIka kahiye asatya adatta kahiye // + corI Adikari vinA diyA paradhanakA lenA, abrahmacarya kahiye strIkA saMsarga, parigraha kahiye dhana- .. .. dhAnyAdika inivi jo adhyavasAna kIjiye; tisakari tau pApakA baMdha hoya hai| bahuri tese hI satyavidhe, diyA lenevirSe, brahmacaryaviya, aparigrahavirSe jo adhyavasAna kIjiye, tisakari puNyakA baMdha hoya hai| ____TIkA-evaM kahiye pUrvokta prakAra yaha ajJAnateM jo jaise hiMsAvirSe adhyavasAya kariye taiseMhI hai 5 asatya, adatta, abrahma, parigraha inivirSe jo adhyavasAya kIjiye, so sarva hI kevala eka pApa- 4 baMdhahIkA kAraNa hai| bahuri jo ahiMsAvirSe jaise kIjiye taiseM hI satya, datta, brahmacarya, aparigraha iniviya bhI adhyavasAya kIjiye, so sarva hI kevala eka puNyabaMdhahIkA kAraNa hai| bhAvArtha-jaisA hiMsAvirSe adhyavasAya pApabaMdhakA kAraNa kahyA, taisA asatya, adatta, abrahma parigraha inivirSe adhyavasAya pApabaMdhakA kAraNa hai / bahuri jaisA ahiMsAvirSe adhyavasAya puNyakA kAraNa hai, taisA satya, datta, brahmacarya, aparigrahapaNA inivirSe puNyabaMdhakA kAraNa hai| aiseM pAMca pApakA - abhiprAya to pApabaMdha kare hai ara pAMca vrata ekadeza sarva dezavirSe abhiprAya hai so puNyabaMdha kare hai| Wan Age kahe haiM jo bAhyavastu hai, so dUsarA baMdhakA kAraNa hai nAhIM koI jAnegA ki, jaisA adhyavasAna baMdhakA kAraNa hai, taisA bAhyavastu hai so bhI dUsarA baMdhakA kAraNa hai so aiseM nAhIM hai| eka adhyavasAya hI aMdhakA kAraNa hai| gAthA // 5 // OM | + + OM OM + OM + + Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vatthu paDucca jaM puNa ajjhavasANaM tu hodi jIvANaM / Na hi vatthudo duvaMdho ajjhavasANeNa vaMghotti // 29 // vastu pratItya yatpunaravyavasAnaM tu bhavati jIvAnAM / na ca vastutastu baMdho'dhyavasAnena bandhosti // 29 // AtmarUpAti:---adhyavasAnameva baMdhaheturna tu bAjhavastu tasya baMghahetoradhyavasAnasya hetutvenaiva caritArthatvAt / tahiM // ma kimayoM vAlavastupratiSedhaH 1 adhyavasAnapratiSedhArthaH / adhyavasAnasya hi bAlavastu, AzrayabhUtaM / na hi vAdyavastvanAbhitya, - adhyaksAnamAtmAnaM labhate / yadi bAjhavastvanAzrityApi, adhyavasAnaM jAyeta tadA yathA vIrasasutasyAzrayabhUtasya sadbhAve para vIrasanu hinasmItyadhyavasAyo jAyate, tathA baMdhyAmutasyAzrayabhUtasyAsadbhAve'pi baMdhyAsutaM hinasmItyadhyavasAyo jAyeta / na ca jAyate / tato nirAzrayaM nAstyadhyaksAnamiti niyamaH / tata eva cAdhyavasAnAzrayabhUtastha caalvstuno| + atyaMtapratiSedhaH, hetupratiSadhanaiva hetumatpratiSedhAt / na ca baMdhahetuhetutve satyapi bAhya vastu baMghahetuH syAd IryAsamiti pariNatayatIMdrapadampasAyamAnazAstakAra modivAliyA yAyavastuno bandhahetuhetorabandhahetutvena bandhahetvasyAnaikAprantikatvAt / ato na bAmavastu jIvasyAtanAvI bandhahetuH / adhyaksAnameva tasya tadbhAvo bandhahetuH / / - evaMvidhahetutvena nirdhAritasyAdhyavasAnasya svArthakriyAkAritvAbhAvena mithyAtvaM darzayatiWan artha-jIvanike adhyaksAna hoya hai so vastukU pratItyakari avalaMbyakari hoya hai| bahuri , ....vastuteM baMdha nAhIM hai, adhyavasAnahIkari baMdha hai| + TIkA-adhyavasAna hai so hI baMdhakA kAraNa hai| bahuri bAhyavastu hai so baMdhakA kAraNa nAhIM // hai / jAte baMdhakA kAraNa jo adhyaksAna, tAkA kAraNapaNAkari hI bAhyavastukai caritArthapaNA hai bAhya " vastu tau adhyavasAnahIkA kAraNa hai baMdhakA kAraNa nAhIM / tahA~ pUche hai jo vAdyavastu baMdhakA kAraNa kA nAhI; tau tAkA niSedha kauna arthI kIjiye hai ? jo bAdyavastukA prasaMga mati karo tyAga krau| "tAkA samAdhAna kare hai-jo adhyavasAnakA pratiSedhake athi vAdyavastukA pratiSedha he tyAga karAIe 5hai| jAteM bAdyavastu hai so adhyavasAnakA AzrayabhUta hai| bAdhavastukA AzrayavinA adhyavasAna ke $ $$ $ 5s 5 $ $ $ Zhe $ Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 apanA svarUpakU nAhI pAye hai-nAhIM upaje hai| jo bAhyavastukA Azraya na lekara bhI ___ adhyavasAna upo, to jaise subhATakI mAtAkI putra jo subhaTa, sAkA sadbhAva hote, tisakA Wan Azraya lekari kAhUke adhyaksAna hoya hai, jo subhaTakI mAtAkA putrakU maiM haNaMha, saise hI .- vAMjhakA putrakA sadbhAva na hote bhI tisake Azraya bhI "maiM baMdhyAsutaka mArU ha" aisA adhyavasAna upajai? so to nAhIM upaje hai / so aise vinA Azraya adhyavasAna upaje naahiiN| / pravaMdhyAkA putra hI nAhI, to mAranekA adhyavasAya kaisA upajai? tAteM: yaha niyama hai-jo bAhya "vastU vinA nirAzraya adhyavasAna upajai nAhI, yAhote adhyavasAnakA AzrayabhUta jo bAjhavastu, matAkA atyaMta pratiSedha hai, tA" hetu jo kAraNa, tAkA pratiSedhakAra hI hetumAn jo kArya, tAkA ___ pratiSedha hai yaha nyAya hai / bAhyavastu adhyavasAnakA hetu hai, tAteM tAkA pratiSedhakari adhyavasAnakA 5 pratiSeSa hoya hai| bahuri bAhyavastuke baMdhakA hetu jo adhyavasAna, tAkA hetupaNA hote bhI 1- bAjhavastu baMdhakA hetu nAhIM hai, yAmaiM vyabhicAra hai / jAteM koI munI'dra IryAsamitirUpa pravarte hai tAke caraNakari haNyA gayA jo kAlakA prerayA ativegakari zIghra Aya paDayA koI uDatA jIva, tAke maranete munI drakU hiMsA na lAgai; tele anya vastu bhI baMdhake kAraNa mAne, te apaMdhake "bhI kAraNa haiM, sAteM bAhyavastuke baMdhakA kAraNapaNA mAnanevirSe anekAMtika hetvAbhAsapaNA hai + vyabhicAra Ave hai| yAta nizcayakari bAhyavastukai vaMdhakA kAraNapaNA nirvAdha siddha hoya naahii| yAteM jIvake bAdyavastu atadbhAvarUpa hai, so baMdhakA kAraNa nAhIM / tadabhAvarUpa adhyavasAna Wan hai so hI baMdhakA kAraNa hai| .. bhAvArtha-baMdhakA kAraNa nizcayanapari ayavasAna hI hai| ara bAjhavastu hai so adhya vasAnakA AlaMbana hai / tinikU AlaMvyakari adhyavasAna upajai hai, tAteM adhyavasAnakA kAraNa jaja kahiye hai / vinAvAdyavastu nirAzraya adhyavasAna upaje nAhI, yAhIte bAhyavastukA tyAga karAyA 'hai| ara baMdhakA kAraNa pAdyavastu kahiye, tau yAmaiM vyabhicAra Ave hai| jo koI jAyagAM kAraNa Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha Ling Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le $ Wan ara koI jAyagA na dIkhe, tAkU vyabhicAra kahiye / jaise koI muni IryAsamitite yatnateM gamana kare // .. thA, ara tAke pAdatale koI uDatA jIva Aya paDathA mari gayA, tau tAkI hiMsA munIMdrakUna laage| so ihAM bAhyadRSTikari dekhiye sau hiMsA bhaI, paraMtu munIkai hiMsAkA adhyaksAna nAhI, tAteM baMdhakA kAraNa nAhIM se bhI zAsanastu jAnanA / ara bAhyavastuvinA nirAzraya adhyavasAna na hoya, tAteM tAkA niSedha hai hii| Age kahe haiM jo yA prakAra baMdhakA kAraNapaNA kari nizcayakiyA jo adhyavasAna, tAke apanI arthakriyAkA karanevAlApaNA nAhIM hai, sAteM ...yAkai mithyApaNA hai / jAkai arthakriyAkAripaNA nAhI, so hI mithyA jo kiyA cAhiye so 9 hoya nAhIM, so cAhi karanA jhUThA hai, aisA dikhAve haiN| gAthA dukkhidasuhide jIve karemi baMdhemi taha vimocami / jA esA tujjha madI NiracchayA sA hu de micchA // 30 // du:khitasukhitAn jIvAn karomi bannAmi tathA vimocyaami| sA eSA tava matiH nirarthikA sA khalu aho mithyA // 30 // AtmakhyAti:-parAn jIvAn duHkhayAmi sukhayAmItyAdi baMdhayAmi vA yadetadadhyavasAnaM tatsarvamapi paramAvasya fa parasmitranyApriyamANatvena svArthakriyAkAritvAbhAvAt khakusumaM lunAmItyadhyavasAnavanmidhyArUpaM kevalamAtmano'nAyava / kuto nAdhyaksAnaM svArthakriyAkAri ? iti cet+ artha he bhAI, terI aisI buddhi hai, jo maiM jIvaniLU duHkhI sukhI karU hUM tathA baMdhAvUha, 5 - chuDAvU huM so yaha buddhi mUDhamati hai-mohasvarUpa hai, nirarthaka hai-jAkA viSaya satyArtha nAhI, " tAteM nizcaya kari mithyA hai| # TIkA-parajIvanika duHkhI karUhU~, sukhI karU, ityAdi tathA paMdhAUM chuDAvU ityAdi jo yaha adhyaksAna hai, so sarva hI mithyA hai / jAte parabhAvakA paravirSe vyApAra na hone Ting Ting Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le - Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ th+ ++F + + + ++ + + "paNAkari svArtha kriyAkAripaNAkA abhAva hai| parabhAva paravirSe praveza kare maahiiN| koI kahai 'maiM AkAzakA phUlakU cuTUMhU" aisA adhyavasAna kare so jhUThA hoya, tese miyArUpa hai to kevala Apake anarthahIke artha hai, parakai kichU bhI karanevAlA nAhIM hai| 4 bhAvArtha--jAkA lilaya jAhIM so nirarthaka hai / so parakU duHkhI sukhI Adi karanekI buddhi karai, so para yAkA kiyA duHkhI sukhI hoya nAhIM, taba buddhi nirarthaka bhaI, so yA buddhi mithyA / hai| Agai pheri pUche hai jo yaha adhyavasAna apanI artha kriyAkA karanevAlA keseM nAhIM? sAkA uttara kahe haiM / gAyA ajjhavasAgaNimittaM jIvA vajjhaMti kammaNA jadi hi| mucaMti mokkhamagge ThidA ya te kiMkarosi tumaM // 31 // adhyavasAnanimittaM jIvo badhyante karmaNA yadi hi| mucyante mokSamArge sthitAzca tat kiMkaroSi tvaM // 31 // ' AtmakhyAtiH--yatkila baMdhayAmi mocayAmItyadhyavasAnaM tasya hi svArthakriyA yadvandhanaM mocanaM jIvAnAM / jIvastu, ._ aspAdhyavasAyasya sadbhAve'pi sarAgavItarAgayoH skpariNAmayoH, abhAvAna badhyate na mucyate / sarAgavItarAgayoH svapariWan NAmayoH sadmAvAlasyAdhyavasAyasyAbhAve'pi badhyate mucyate ca, yataH paratrAkiMcitkaratvAnnedamabhyaksAnaM svArthakriyAkAri ._tataca midhyaiveti bhaavH| artha-bhAI! jo jIva haiM te adhyavasAna hai nimitta jinikU aise karmakari baMdhe haiM / vahari / mokSamArgavirSe tiSTayA karmakari chUTe haiM / jo aise hai, to tU kahA karegA? terA to bAMdhane ke "choDanekA abhiprAya viphala gayA / 5. TIkA-he bhAI ! terI yaha buddhi hai, jo maiM pragaTANaNe baMdhAUM hU chuDAcUha aisA adhyavasAna ..hai tAkI arthakriyA jIvanikA bAMdhanA choDanA hai / so jIva tau isa adhyavasAyakA sadbhAva + + + + Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + hote bhI apanA sarAgavItarAgapariNAmake abhAvateM na baMdhe haiM na chUTe haiN| bahuri apanA sarAga- .. vItarAga pariNAmake sadbhAvate tisa tere adhyavasAyakA abhAva.hote bhI baMdhe haiM tathA chuTe haiM, tAteM paravirSe to yaha akiMcitkara hai-kichU bhI karanevAlA naahiiN| tAteM yaha adhyavasAna svArtha- 5 jakriyAkAri nAhIM hai / tAteM mithyA hI hai, aisA bhAva hai| bhAvArtha-jo hetu kichU bhI na kare tAka akiMcitkara kahiye hai, so yaha bAMdhane choDanekA + adhyavasAnateM paravirSe kichU bhI na kiyA / jAte yAkai nAhIM hote to jIva apane sarAgavItarAga- . pariNAmakari baMdhamokSaphU prApta hoya / vahari yAkai hote bhI jIva apane sarAgavItarAga pariNAmake + abhAva hote baMdhamokSakU nAhIM prApta hoya / tAteM adhyavasAna paravirSe akiMcitkara hai, tAta svArtha1- kriyAkArI nAhIM, mithyA hai| aba isa arthakA kalArUpa kAvya hai tathA agile kathanakI " sUcanikA rUpa zloka hai| anuSTapchandaH anenAbhyavasAyena nimphalena vimohitaH / tatkiJcanApi naicAsti nAtmA''smAnaM karoti yat // 6 // . 5. artha-AtmA hai so isa niSphala nirarthaka adhyavasAyakari mohyA huvA ApakU anekarUpa kare "hai| so aisA padArtha koI jagatameM nAhIM hai-jisarUpa ApakU nAhIM kareM, sarvahIrUpa kare hai| Wan hai bhAvArtha--yaha AtmA mithyA abhiprAyakari mUlyA huvA caturgatisaMsArameM jetI avasthA haiM, jete padArtha haiM, tini sarvasvarUpa ApakU bhayA mAne hai / apanA zuddhasvarUpakU nAhIM pahicAne hai| fa Age isa arthakU pragaTarUpa gAthAmaiM kahe haiM / gAthA-- nIce likhI pAMca gAthAoMkI AtmarUpAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI jgii| tAtparyavati TIkA milatI hai vaha chapI hai| kAyeNa dukkhavemiya satte evaM tujaM madiM kunnsi| sanvAvi esa micchA duhidA kammeNa jadi sattA // 1 // + i5 5 5 5 } } } } Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra ka Wan Wan f ka ka f sabve karedi jIvo akSavasANeNa tiriyaNereie / devamaNuvepi savve purAgaM pAvaM ageyavihaM ||32|| vAcAe dukkhavemiya satte evaM tu jaM madiM kuNasi / savrvAvi esa micchA duhidA kammeNa jadi sattA // 2 // maNasAe dukkhavemiya satte evaM tu jaM madiM kuNasi / savvAvi esa micchA duhidA kammeNa jadi sattA // 3 // saccheNa dukkhavemiya satte evaM tu jaM madiM kuNasi / savvAvi esa micchA duhidA kammeNa jadi sattA // 4 // kAyena duHkhayAmi satvAna evaM tu yanmatiM karoSi / sarvApi eSA mithyA duHkhitAH karmaNA yadi satvAH // vAcA duHkhayAmi satvAn evaM tu yanmatiM karoSi / sarvApi eSA mithyA duHkhitAH karmaNA yadi satvAH // manasA duHkhayAmi satvAn evaM tu yanmatiM karoSi / sarvApi eSA mithyA duHkhitAH karmaNA yadi satvAH / zastreNa duHkhayAmi satvAn evaM tu yanmatiM karoSi / sarvApi eSA mithyA duHkhitAH karmaNA yadi jIvAH // TE Wan Wan 5 pha Wan phra Xin Wan Wan U phra k Wan 404 cu tAtparyavRttiH kAyeNa ityAdi svakIyapApodayena jIvAH duHkhitAH bhavati yadi cet / teSAM jIvAnAM svakIyapApa- 5 kama deyabhAve bhavato kimapi katu" nAyAti iti hetoH manovacanakAyaiH zastraizva jIvAn duHkhitAn karomi iti re cu Wan Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammAghamnaM ca tahA jIvAjIve alogalogaM ca / savve karedi jIvo ajjhavasANeNa appANaM // 33 // Wan durAtman tvadIyA matirmidhyA / paraM kiM tu svasthabhAvacyuto bhUtvA tvaM pApameva banAsi iti / / - artha--ye jIva apane pApakarmake udayale duHkhita hote haiM isaliye he jIva ! tero jo yaha " bhAvanA hai ki maiMne mana vacana kAya yA zastrase inheM :duHkhita kiyA hai so sarva mithyA hai + kAraNa-yadi unake pApakarmakA udaya nahIM ho to tere prayatnase bhI unako duHkha nahIM - pahuMca sktaa| // atha sukhitA api nizcayena svakIya zubhakamodaye sati bhavaMtIti kathayati-- kAyeNa ca vAyAiva maNeNa suhide karemi stteti| evaMpi havadi micchA suhidA kammeNa jadi sattA // 5 // kAyena ca vAcA vA manasA sukhitAna karomi savAniti / ___ evamapi bhavati mithyA sukhinaH karmaNA yadi stvaaH|| tAtparyavRttiH svakIyakamo dayena jIvA yadi cet sukhitA bhavaMti na ca svadIyapariNAmena tahiM manovayanakAyaWan jIvAn sukhitAnahaM karomi iti bhavadIyA matirmithyA / evaM tabAdhyavasAnaM svArthakaM na bhvti| paraM kiM tu nirUparAga-Wan ____ paramacijjyotiHsvabhAve svazuddhAtmatattvamazraddadhAnaH, tathaivAjAnana abhAvayaMzca tena zubhaparigAmena puNyameva banAti ityarthaH / artha-jIva apane zubhakarmodayase sukhI hote haiM kisI dUsare jIvake prayatnase nahIM isaliye - he jIva ! terA yaha socanA ki maiMne inheM sukho kiyA hai, mithyA hai| atha svasthabhAvapratipakSabhUtena ca rAgAdyabhyavasAnena mohitaH samayaM jIvaH samastamapi paradravyamAtmani niyojayati / IF ityapadizati 5 Le Le Le Le Le Le Le Le $ Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvAn karoti jIvAnadhyavasAnena tiyaGnerayikAn / devamanujAMzca sarvAn puNyaM pApaM ca nekavidha // 32 // dharmAdharma ca tathA jIvAjIvo alokalokaM ca / san karoti jItaH AmadAsAnena zatAnaM // 33 // ___ AtmakhyAti:-yathAyameva kriyAgarbhahiMsAdhyavasAnena hiMsakaM, itarAdhyavasAnairitaraM ca; AtmAtmAnaM kuryAt , tathA .. vipacyamAnanArakAdhyavasAnena nArakaM, vipacyamAnatiryagadhyavasAnena tirya caM, vipacyamAnamanuSyAmyavasAnena manuSyaM, vipacyA Wan mAnadevAjyavasAnena devaM, cipacyamAnasukhAdipuNyAdhyaksAnena puNyaM, vipacyamAnaduHkhAdipApAgyavasAnena pApamAtmAnaM .. __ kuryAt / tathaiva ca jJAyamAnadharmAdhyavasAnena dharma, jJAyamAnAdharmAdhyavasAnenAdharma', bAyamAnAjIvAdhyavasAnena jIva, jJAya mAnAjIvAdhyavasAnenAjIvaM, jhApamAnalokAdhyavasAnena lokaM, zAyamAnAlokAnAzAdhyavasAnenAlokAkAzamAtmAnaM kuryAt / .. ___ artha-jIva hai so adhyavasAnakari Apake tiryaca nAraka deva manuSya e sarva hI paryAya haiM / tinikU kare hai| bahuri puNya pApa haiM tini sarvahIkU aneka prakAra Apake kare hai / bahuri dharma adharma tathA jIva ajIva tathA loka aloka ini sarvahIkU isa adhyavasAnakari AparUpa kare hai|" TIkA-jaise yaha AtmA pUrvokta kriyA hai garbha kahiye madhya jAke aisA hiMsAkA adhyavasAnakari Wan ApakU hiMsaka kare hai| bahuri ahiMsAkA adhyavasAnakari ahiMsaka kare hai / bahuri anya adhya-. vasAnakari anya bahuta prakAra kare hai / taiseM hI vipacyamAna kahiye udayameM AyA jo nArakakA adhyavasAna, tAkari ApakU nArakI kare hai| bahuri udaya AyA jo tiryacakA adhyabasAna, tAkAra ApakU tithaMca kare hai / bahuri udaya AyA jo manuSyakA adhyaksAna, tAkari ApakU manuSya kare " - hai| bahuri udaya AyA jo devakA adhyavasAna, tAkari ApakU deva kare hai| bahuri udaya AyA ) jo sukha Adi puNyakA adhyavasAna, tAkari puNyarUpa ApakU kare hai / bahuri udaya AyA jo duHkha ... Adi pApakA adhyavasAna, tAkari ApakU pAparUpa kare hai| teseM hI jAnanemeM AyA jo dharma, + tAkA adhyavasAnakari ApakU dharmarUpa kare hai| bahuri jANyA huvA adharmakA adhyavasAnakari / Le Le Le Le fa Wan Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan ApakU adharmarUpa kare hai / bahuri jANyA huvA anya jIvakA avyavasAnakari ApakU anyajIvarUpaka ma kare hai / bahuri jANyA huvA pudgalakA adhyaksAnakari ApakU pudgala kare hai| bahuri jANyA - huvA lokAkAzakA adhyavasAnakari ApakU lokAkAza kare hai| bahuri jANyA huvA alokA05 kAzakA adhyavasAnakari ApakU alokAkAza kare hai| aise sarvasvarUpa ApakU adhyavasAnakAra $ $ $$ $ 55 Fen $ $ $ $ bhAvArtha-yahU adhyavasAna ajJAnarUpa hai, tAteM apanA paramArtharUpa nAhIM jaannaa| AtmA ke ApakU aneka avasthArUpa kare hai, tinivirSe ApA mAni pravarte hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiM tathA agile kathanakI sUcanikA hai| indravajAchandaH vizvAdvibhakto'pi hi yatpramAvAdAtmAnamAtmA vidadhAti vizvam / mohaikakando'dhyavasAya eSa nAstIha yeSAM patayasta eva // 10 // ___ artha-yaha AtmA samasta dravyaniteM bhinna hai, toU jisa adhyavasAyake prabhAvateM ApakU samasta-" svarUpa kare hai, so yaha adhyavasAya kaisA hai ? moha hai eka kaMda jAkA / so yaha adhyavasAya 1. jinike nAhIM hai, te yati haiM muni haiN| Age kahe haiM yaha adhyavasAya jinikai nAhIM te muni karmata nAhIM lipe haiM / gAthA edANi Natthi jorsa ajjhavasANANi evamAdINi / te asuheNa suheNa ya kammeNa muNI Na lippaMti // 34 // etAni na saMti yeSAmadhyavasAnAnyevamAdIni / te'zubhena zubhena vA karmaNA munayo na lipyaMti // 34 // bAsmalyAviH-etAni kila yAni trividhAnyadhyavasAnAni samastAnyapi zubhAzubhakarmabandhanimittAni svayamakAnAdismatvAt / tayA hi yadidaM hinamItyAyadhyavasAnaM tattvajJAnamayatvena AtmanaH sadahetukajJaptyaikakriyasya rASa- - $ $ $ $ $ $ Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan vipAkamayInAM hananAdikriyANAM ca vizeSAjJAnena viviktAtmA'jJAnAdasti tAvadazAnaM vivitAtmA'darzanAdasti va samayaM mithyAdarzanaM viviktAtmAnAcaraNAdasti cAcAritraM / yatpunareSa dharmo jJAyata ityAdyadhyavasAnaM tadapyajJAnamayatvenAtmanaH 5 sadhetukajJAnaikarUpasya jJayamayAnAM dharmAdirUpANAM ca vizeSAjJAnena vivikAtmA'jJAnAdasti tAvadajJAnaM viviktAtmA08 darzanAdasti ca mithyAdarzanaM vivikAramAnAcaraNAdasti cAritraM / tatI baMdhAnAmakhAnyevaitAni samastAnyadhyavasAnAni / 5 yeSAmevetAni na vidyate ta evaM munikuJjarAH / kecana sadahetukajJasyaikakriyaM sadahetukazAyakaikabhAvaM sadahetukajJAnaikarUpaM ca 5 vivitAtmAnaM jAnaMtaH sampapazyato'nucaraMtazca svacchasvacchadodyadamaMdAMtajyoM tiSo 'sya'tamajJAnAdirUpatvAmAcAda zubhe nAzubhena vA karmaNA khalu na lipyeran / Wan artha--e pUrvokta adhyavasAna jinike nAhIM haiM tathA yA prakAra ke anya bhI adhyavasAnaH jinake 15 5 nAhIM haiM, te munirAja azubha tathA zubhakarmakari nAhIM lipe haiM / 5 Wan TIkA-e pUrvokta adhyavasAna haiM te tIna prakAra haiM / ajJAna adarzana acAritra / aise te samasta hI zubha azubha karmabaMdhake nimitta haiM / jAteM e Apa svayaM ajJAnAdirUpa haiN| kaise haiM :so 5 5 kahiye haiN| jo yaha maiM parajIvakU haNaM hUM ityAdika adhyavasAya hai so ajJAnAdirUpa hoya hai| jAteM Amatau jJAyaka hai, tilapaNAkari jJaptikriyAmAtra hI hai, tAtaiM sadapadravyadRSTiri ahetuka 5 kAteM upajyA nAhIM aisA nityarUpa jJapti kahiye jAnanemAtra hI hai eka kriyA jAkai aisA hai / Wan pha bahuri nA ghAtanA Adi kriyA haiM te rAga dveSakA udayamaya haiN| aiseM AtmA ke ara ghAtane Adi 5 kriyAke vizeSa na jAnanekari bhinna AtmAkUM jAnyA nAhI, tAteM maiM parajIvakUM ghAtU hU aisA adhyavasAna ajJAna hai | bahuri aise hI bhinna nyArA AtmAkA na dekhanA, zraddhAna: na honA tAteM: adhyavasAna mithyAdarzana haiM / bahuri aise hI bhinna nyArA AtmAkA anAvaraNa adhyavasAna ho Wan acAritra hai / bahuri yaha dharmadravya hai so mokari jAniye hai aisA adhyavasAya hai, so bhI ajJAnAdirUpa hI hai / jAteM AtmA tau jJAnamaya hai, tisapaNA kari jJAnamAtra hI hai / jAteM sadrapadravyapha 5 dRSTikari ahetuka kahiye jAkA kAraNa koU nAhIM aisA jJAnamAtra hI hai ekarUpa jAkA aisA hai| 5 I phra Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaja OM // // // // Wan bahari dharmAdikarUpa haiM te jJeyamaya haiN| aiseM jJAnazeyakA vizeSa na jAnanekari bhinna nyArA AtmAkA + ajJAnateM meM dharmakU jAnU hU~ aisA bhI ajJAnarUpa adhyavasAna hai| bahuri bhinna AtmAkA na dekhanekari zraddhAna na honekari yaha adhyavasAna mithyAdarzana hai / bahuri bhinna AtmAkA anA-kA - caraNate yaha adhyavasAna acAritra hai / tAteM e adhyavasAna haiM te samasta hI baMdhake nimitta haiN| " so jinika e adhyavasAna vidyamAna nAhIM haiM, tehI muni pradhAna haiM / tiniLU munikuJjara khiye|" Wan se keI virale haiM / te kaise haiM ? sarva anyadravyabhAvaniteM bhinna AtmA sattArUpa dravyadRSTIkari hai - kAhU te upajyA nAhI, tAteM ahetuka eka jJAyakabhAvasvarUpa ara sattA ahetuka ekajJAnarUpa aisA AtmAkU jAnate saMte haiN| bahuri tisahIkU samyakprakAra dekhate zraddhAna karate saMte haiN| bahuri , 5 tisahIkU Acarate saMte haiM / bahuri nirmala svacchaMda svAdhInapravRttirUpa udayakU prAsa hotA amaMda1. prakAzarUpa hai aMtaraMgajyoti svarUpa jinika aise haiM / sAteM ajJAna Adike atyaMta abhAvateM zubha tathA azubhakarmakari te nAhI lipe haiN| bhAvArtha-yaha adhyavasAna haiM te maiM para... haNU hU~ aise haiM, tathA maiM paradravyakU jAnU hUM aise / / 1. haiM, so AtmAke ara rAgAdikake tathA AtmAke ara jJe yarUpa anyadravyake jeteM bheda na jAne, " te pravarte haiM / so bhedavijJAnavinA mithyAjJAnarUpa haiM tathA mithyAdarzanarUpa haiM tathA mithyA- 5 cAritrarUpa haiN| aise tIna prakAra pravateM haiM / so jinikai nAhI te munikuMjara haiM / te AtmA .. samyak jAne haiM, samyak addhe haiM, samyak Acare haiM / tAteM ajJAnake abhAvateM samyagdarzanajJAna cAritrarUpa bhaye saMte karmaniteM nAhIM lipe haiN| Age pUche hai ki adhyavasAna bArabAra kahate hai # Aye, so yaha adhyavasAna kahA hai ? yAkA rUpa nIkai samaze nAhI aiseM pUche adhyavasAnakA rUpa, pragaTakari dikhAye haiN| gAyA Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan samaya phu phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Wan jAtmakhyAtiH - svaparayoraviveke sati jIvasyAdhyavasitimAtramadhyavasAnaM / tadeva va bodhanamAtratvAd buddhiH / vyavasAnamAtratvAt vyavasAyaH / mananamAtratvAnmatijJAnaM / cetanAmAtratvAcitaM / citobhavanamAtratvAd bhAvaH / vitaH pariNama5 namAtratvAt pariNAmaH / I buddhI vavasAoviya ajjhavasANaM madIya vigANaM / ikaTThameva savvaM cittaM bhAvoya pariNAmo // 35 // buddhirvyavasAyo'pi vA adhyavasAnaM matizca vijJAnaM / ekArthameva sarvaM cittaM bhAvazca pariNAmaH // 35 // Wan Wan nIce likhI gAthAkI AtmarUpAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| tAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chapI hai / phrafa phrafa phaphaphaphaphapha 5 jA saMkaSpaviyappo tA kammaM kuNada asuhasuhajagayaM / Wan appasarUvA riddhI jAya Na hiyae paripphurai // Wan yA saMkalpavikalpau tAvatkarma karotyazubhazubhajanakaM / AtmasvarUpa RddhiH yAvat na hRdaye parisphurati // Wan Wan tAtparyavRtti:- yAvatkAlaM vahirviSaye devaputrakalatrAdau mametirUpaM saMkalpaM karoti abhyaMtare harSaviSAdarUpaM vikalpa ca karoti tAvatkAlamanaMtajJAnAdisamRddhirUpamAtmAnaM hRdaye na jAnAti / yAvatkAlamityaMbhUta AtmA hRdaye na parisphurati tArakAlaM zubhAzubhajanakaM karma karotItyarthaH I Wan * 1 3. 20 Wan artha- jaba taka AtmA AtmAse bhinna zarIra putra aura strI AdimeM yaha mere haiM isa prakAra 5 saMkalpa karatA hai tathA antaraMgameM harSa viSAdarUpa vikalpa karatA hai tabataka anaMtajJAnAdi saMpattirUpa pha AtmAko hRdayameM nahIM jAnatA hai aura tabataka zubhAzubha karmako karatA rahatA hai| Wan Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan ja Le Le Le 5 artha---buddhi vyavasAya bahuri adhyavasAna bahuri mati vijJAna citta bhAva bahuri pariNAma e sarvaka maya... ekArtha hI haiM, nAma bheda hai, inikA artha nyArA naahiiN| ____TIkA-ApakA ara parakA doUkA bhedajJAna na hote saMte jo jIvakI avyavasiti kahiye // nizvitamAtra hoya so adhyavasAna hai / sohI bodhanamAtrapaNAta buddhi hai bahuri sohI vyavasAna ... kahiye nizcayamAtrapaNAteM vyavasAya hai / lo hI jAnanemAtrapaNAteM mati hai| bahuri sohI vijJapti-5 Wan mAtrapaNAteM vijJAna hai| bahuri so hI cetanamAtrapaNAteM citta hai| bahuri so hI cetanakA bhavana- .. mAtrapaNAteM bhAva hai| bahuri sohI pariNamanamAtrapaNAteM pariNAma hai / e sarva hI ekArtha haiN|| ____ bhAvArtha-e buddhi Adi ATha nAma kahe, te sarva hI cetana AtmAke pariNAma haiM / so jete ApAparakA bhedajJAna na hoya tete paravirSe ara ApavirSe ekapaNAkA nizcayarUpa buddhi Adika" hoya haiM / so hI adhyavasAna nAma hai| Agai agile kathanakI sUcanikAke artharUpa kAvya kahe haiM, "jo adhyavasAna tyAganeyogya kahA hai, so tahAM aisI saMbhAvanA hai, jo vyavahArakA tyAga karAyA hai, nizcayanayakA grahaNa karAyA hai" aise kahe haiN| zArdUlavikrIDitachandaH sarvatrAdhyavasAnamevamakhilaM. tyAjyaM yadukta jinaH tanmanye vyavahAra eva nikhiloppnyaashrystyaajitH| sampaGnizcayamekameva tadamI niSkampamAkramya kiM zuddhajJAnadhane mahinni na nije bannanti santo dhRtim // 11 // __ artha-sarva hI vastunivirSe jo samasta adhyavasAna hai, so jinabhagavAn tyAgane yogya kahA " hai| so AcArya kahe haiM, hama aise mAne haiM "jo parake Azraya pravartatA jo vyavahAra so sarva hI 1- chuDAyA hai" tAteM hama upadeza kare haiM-jo satpuruSa haiM, te samyakprakAra eka nizcayahIkU niSkampa " jaise hoya taiseM nizcala aMgIkAra karike ara zuddhajJAnaghanasvarUpa apanA mahimA AtmasvarUpa,5 4 tAvi thiratA kyoM nAhIM dhAre haiM ? bhAvArtha-jinezvara deva anya padArtha nivirSe AtmabuddhirUpa adhyavasAna chuDAyA hai, so yaha 5 5 55 5 5 ++ Wan Wan | Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + + Wan parAzrita sarva hI vyavahAra chupA hai aise jAnU, tAteM zuddhajJAnasvarUpa apanA AtmA, tAvirSe // 1. thiratA rAkhiyo, aisA zuddhanizcayakA grahaNakA upadeza hai / AcArya Azcarya bhI kiyA hai jo ... bhagavAn adhyavasAnakU chur3AyA, to aba satpuruSa yAkU choDi apane svarUpaviSe kyoM nAhI tiSThe : + haiM ? yaha hamAre aciraja hai| Age isa arthakU gAthAmaiM kahe haiM gAthA evaM vavahAraNao paDisiddho jANa nnicchynnyenn| NicchayaNayasallINA muNiNo pAvaMti NivvANaM // 36 // evaM vyavahAranayaH pratiSiddho jAnIhi nizcayanayena / nizcayanayasaMlInA munayaH prApnuvanti nirvANaM // 36 // AtmakhyAtiH-AtmAzrito nizcayanayaH, parAzrito vyavahAranayaH / tatraivaM nizcayanayena parAzritaM samastamadhyavaWan sAnaM baMdhahetutvena mumukSoH pratiSedhayatA vyavahAranaya eva kila pratiSiddhaH, tasyApi parAzritatvAvizeSAt / pratiSedhya evaM // cArya, AtmAzritanizcayanayAzritAnAmeva grucyamAnatvAt , parAzritavyavahAranayasyaikAMtenAmucyamAnenAbhanyenAzriyaWan bhaanntvaac| kathamabhavyenAzriyate vyavahAranayaH ? iti cet artha-evaM kahiye pUrvoktaprakAra adhyavasAnarUpa vyavahAranaya hai, so nizcayanayakari pratiSedha- 5 1 rUpa jAnU / je munirAja nizcayake Azrita haiM, te nirvANa prApta hoya haiN| TIkA-ihAM nizcayanaya hai so tau AtmA Azrita hai| bahuri para Azrita hai so vyava- 7 hAranaya hai / so jaise parake Azrita samasta adhyavasAna parakU ara ApakU eka mAnanA so baMdhakA . kAraNapaNAkari mokSake icchakakU chuDAvatA jo nizcanaya, tAkari taise hI nizcayatai vyavahAranaya hI pratiSedhyA hai chuDAyA hai| jAte jaise adhyavasAna parAzrita hai, taiseM vyavahAranaya bhI parAzrita ; hai, yAmaiM vizeSa nAhIM / jAteM aisA siddha hoya hai, jo yaha vyavahAranaya pratiSedhaneyogya hI hai| + Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le 5 + + Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + " jAte je AtmAdhita nizcayanayakaM AzritapuruSa haiM, tinike hI karmata chuTavApanA hai| bahuriH // parAzrita jo vyavahAranaya tAkai tau ekAMtakari karmata nAhIM chUTatA jo abhavya, tAkari bhI AzrIyamANapaNA hai| bhAvArtha-AtmAke parake nimitta aneka bhAva hoya haiM, te sarva vyavahAranayake viSaya haiM, tAteM // pra vyavahAranaya tau parAzrita hai / ara jo eka apanA svAbhAvikabhAva hai, so nizcayanayakA viSaya hai| tAta nizcayanaya AtmAzrita hai| so adhyavasAna bhI vyavahAranayakA hI viSaya hai| tAte adhyavasAnakA tyAga so vyavahAranayakA hI tyAga hai| so nizcayanayakU pradhAnakari vyavahAranayakA tyAgakA upadeza hai| jAte je nizcayake Azraya pravarte haiM, te to kamaMta chUTe haiM ara je ekAMtAkara laganahAranapahI sAzaya adyate haiM, te karmata kabahU nAhIM chUTe haiN| Agai pUche hai, jo abhavyakari bhI vyavahAranaya kaiseM Azraya kIjiye hai ? aise pUche uttara kahe haiN| gAthA_vadasamidI guttIo sIlatavaM jiNavarehiM paNNattaM / kuvvaMtovi abhavio aNNANI micchadiTThIya // 37 // vratasamitiguptayaH zIlatapo jinavaraiH prajJapta / kurvannapyabhavyo'jJAnI mithyAdRSTistu // 37 // Wan AtmakhyAtiH-zIlatapaHparipUrNa triguptipazcasamitiparikalitamahiMsAdipaMcamahAyatarUpaM, vyavahAracAritra, abha- 5 ___nyo'pi kuryAda tathApi sa nizcAritrokSAnI mithyAdRSTireva nizcayacAritrahetubhUtajJAnazraddhAzUnyatvAt / // tasyaikAdazAMgajJAnamasti ? iti cen .. artha-vata samiti gupti zIla tapa jinezvaradevaneM kahe haiM / tinikU karatA saMtA bhI abhavya- jIva hai so ajJAnI mithyAdRSTi hI hai| TIkA-zIlatapakari paripUrNa, tIna gupti pAMca samitikari saMyukta, ahiMsAdika pAMca mahA 55 5 5 5 5 ++ + ++ . + Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratarUpa aisA vyavahAra cAritra abhavya bhI kare hai / tauU so abhavya cAritrakari rahita hI hai, ajJAnI mithyAdRSTi hI hai / jAteM nizcayacAritrakA kAraNa svarUpa jo jJAna zraddhAna, tAkari pha tArka zUnyapaNA hai / bhAvArtha--abhavya jIva mahAvrata samiti guptirUpa vyavahAracAritra pArle tauU nizcayasamyaWan jJAna zradvAna vinA so samyakvAritra nAma na pAve hai| tAteM so ajJAnI mithyAdRSTi hI rahe hai / Age ziSya kahe hai, "jo tArke gyAraha aMgakA jJAna hoya hai," tAkU ajJAnI kaise kakSA ? tAkA Wan uttara kahe haiN| gAthA tiit5555555555 Wan Wan mokkhaM asato abhaviyasatto du jo aghIejja / pATho yA karedi guNaM asaddahaMtassa gANaM tu // 38 // mokSamazradadhAno'bhavya sattvastu yodhIyIta / pATho na karoti guNamazradadhAnasya jJAnaM tu // 38 // AtmakhyAtiH --- mokSaM hi na tAvadabhavyaH zraddhace zuddhajJAnAtmajJAnatyatvAt / tato jJAnamapi nAsau zraddha jJAnamazraddadhAnazcAcArAdyekAdazAMgaM zrutamadhIyAno'pi zrutAdhyayanaguNAbhAvAnna jJAno syAt sa kila guNaH zrutAbhyayanasya yadviviktavastubhUtajJAnamayAtmajJAnaM taca viviktavastubhUtaM jJAnamadavAnasyAbhavyasya zrutAdhyayanena na vidhAtu zakaSeta tatastasya tadguNAbhAva:, tatazca jJAnazraddhAnAbhAvAt so'jJAnIti pratiniyataH / tasya dharmazraddhAnamastIti cet artha- jo abhavyajIva hai, so zAstrakA pATha paDhe hai paraMtu mokSatatvakA zradvAnakUM nAhIM karatA saMtA hai, tAteM so jJAna zradvAna nAhIM karatA puruSake guNa nAhIM kare hai 1 1 TIkA - abhavyajIva hai so prathama to nizcayakari mokSakUM nAhIM zradvAna kare hai / jAteM zuddhajJAnamaya jo AtmA, tAkA jJAnakari abhavyakai zUnyapaNA hai, abhavyakai zuddhAtmAkA jJAna hoya Wan Wan prAmukha phaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Wan Wan phra.. Wan Wan 41 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pillliculllkkkkkkkkkk Wan Wan nAhI tAteM abhavya jJAnakU bhI nAhIM zraddhAnarUpa kare hai| bahuri jJAnakUM nAhIM zraddhAna karatA 5 saMtA abhavya hai so AcArAMga Adi lekara gyAraha aMgarUpa zrutakUM paDhatA saMtA bhI pha zAstrakA paDhanekA jo guNa hai, tAkA abhAvateM jJAnI nAhI hoya hai / zAstra paDhanekA yaha guNa hai. jo bhinna vastubhUta jJAnamaya AtmAkA jJAna hoya so tisa bhinnavasnubhUta jJAnakUM nAhIM zraddhAna karatA 5 jo abhavya, vAke zAstra ke paDhanekari AtmajJAna karanekuM nAhoM samartha hUjiye hai / tAteM tAkai zAstra paDhanekA so bhinna AtmAkA jAnanA guNa hai so nAhIM hai / tAteM sAMce jJAnazraddhAnake 5 abhAvateM so abhavya ajJAnI hI hai, yaha niyama hai / Tong bhAvArtha - abhavya jIva gyAraha aMga paDhe tauU tArke zuddha AtmAkA jJAna zraddhAna na hoya, tA zAstra paDhanA guNa na kiyA, tAteM so ajJAnI hI hai| Age ziSya pheri kahe haiM 'tisa 5 dharmakA tau zraddhAna hoya hai, so kaiseM niSedhiye ?' tAkA uttara kahe haiN| gAthA-sahadiya pattayadiya rocediya taha puNovi phAsedi / 5 dhammaM bhogaNimittaM gahu so kammakkhayaNimittaM // 39 // zraddadhAti pratyeti ca rocayati tathA punazca spRzati / pha Wan dharma bhoganimittaM na khalu sa karmakSayanimittaM // 39 // Wan AtmakhyAtiH - abhanyo hi nityakarmaphalacetanArUpaM vastu zraddha, nityajJAnacetanAmAtraM na tu zraddhace nityameva pha bhedavijJAnAnarhatvAt / yataH sa karmamokSanimittaM jJAnamAtraM bhUtArthaM dharma na zraddhatte bhoganimitaM zubhakarmamAtramabhUtArthameva 5 zraddhate / tata evAsau abhUtArthadharmazraddhAnapratyayanarocanasparzanairuparitanaya veyaka bhogamAtramAskaMdana punaH kadAcanApi ci pha yate tato'sya bhUtArthadharmazraddhAnAbhAvAt, zraddhAnamapi nAsti evaM sati tu nizcayanayasya vyavahAranayapratiSedho 5 yujyata eva / hreat pratiSedhyapratiSedhakau vyavahAranizcayanayAviti cet Wan artha- so abhavya jIva dharma zraddhAna kare haiM, pratIti kare hai, roge hai, tathA sparze hai| paraMtu 5 tA bhavya pha . phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan prA 41 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +Wan Wan Wan yi + 1. yukta hI hai| ja, saMsArake bhogake nimitta dharma hai tAkU hI zraddhe hai, tAhIkU pratIti kare hai, tAhI roce hai, tAhIkU "sparza hai / ra karmakSayakA nimitta dharma hai tAkU nAhI zraddhe hai, nAhIM pratIti-kare: hai, ara karmaWan kSayakA nimitta dharma hai tAkU nahIM roce hai, nAhIM sparza hai| TIkA-abhavya jIva hai so nitya hI karmaphalacetanArUpa vastUkU zraddhe hai| bahuri nityajJAnacetanAmAtra vastUka nAhI zraddhe hai| jAte agara jIva nilama hI zApArakA bhedavijJAnake yogya 4 + nAhIM hai; tAta so abhavya jJAnamAtra bhUtArtha satyArtha dharma jo karmakSayakA nimitta hai, tA* nAhI " " zraddhe hai / ara zubhakarmamAtra asatyArtha dharma hai, so bhogakA nimitta hai, tAkU zraddhe hai; tAteM hI yaha // OM abhavya abhUtArtha dharmakA zraddhAna pratIti rocanA sparzanA inikari uparile aveyakatAI ke bhoga mAtranikU pAve hai, bahuri karmata kadAcit bhI nAhIM chUTe hai / tAte yAkai bhUtArtha satyArtha dharmakA // OM zraddhAnakA abhAvate sAcA zraddhAna bhI nAhIM hai| aise hote nizcayanayakai vyavahAranayakA pratiSedha Wan bhAvArtha-abhavyajIva karmaphalacetanAkU jAne hai ara jJAnacetanAkU jAne nAhI', jAteM yAkai . - bhedajJAna honekI yogyatA nAhIM hai, tAteM zuddha AtmikadharmakA zraddhAna yAkai nAhIM ara zubha karmahIkU dharma zraddhe hai, tAkA phala aveyakatAIke bhoga pAve hai, ara. karmakA kSaya nAhIM hoya hai, Wan 1 tAteM yAkai satyArthadharmakA bhI zraddhAna na kahiye ara yAhIteM nizcayanayake vyavahAranayakA niSedha hai| ihAM etA aura jAnanA-jo yaha hetuvAdarUpa anubhavapradhAna graMtha hai, tAteM bhavya abhavyakAmA ra anubhavakI apekSA nirNaya hai ara yaha hI ahetuvAda AgamateM milAiye taba abhavyake sUkSma / / kevalIgamya aisA hI vyavahAranayakI pakSakA Azaya rahijAya hai, so chadmasthake anubhavagocara 4 nAhIM bhI hoya hai, paraMtu sarvajJadeva jAne hai| tAke kevalavyavahArakI pakSateM sarvathA ekAMtarUpa hai mithyAtva rahai, tAteM abhavyakA yaha Azaya sarvathA na miTe, tAteM abhavya hI hai| Age pUche haiM, jo + nizcayanaya to vyavahArakA pratiSedhaka kayA ara nizcayake vyavahAranaya pratiSedhaneyogya karA, soma $ Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka + + + "$ $$ $ Le Le Le Le Le + + + doU hI kaise haiM ? aise pUche nizcayavyavahArakA svarUpa pragaTa kahe haiN| gAthA AyArAdINANaM jIvAdIdaMsaNaM ca virANeyaM / chajjIvANaM rakkhA bhaNadi carittaM tu vvhaaro||40|| AdA khu majjhaNANe AdA me daMsaNe caritte ya / AdA pacakkhANe AdA me saMvare joge||41|| AcArAdijJAnaM jIvAdidarzanaM ca vijJeyaM / SaTjIvAnAM rakSA bhaNati caritraM tu vyavahAraH // 40 // AtmA khalu mama jJAnamAtmA me darzanaM caritraM ca / AtmA pratyAkhyAnaM AtmA me saMvaro yogaH // 4 // AtmakhyAti:-AcArAdizabdazrutaM zAnasyAzrayabhUtatvAt jJAnaM, jIvAdayo navapadArthA darzanasyAzrayatvAdarzanaM, pajIvanikAyazcAritrasyAzrayatvAt cAritraM, vyavahAraH / zuddha AtmA jJAnAzrayatvAd zAnaM, zuddha AtmA darzanAzrayatvA darzanaM, zuddha AtmA cAritrAzrayatvAcAritramiti nizcayaH / nayAcArAdInAM jJAnAzrayatvasthAnakAMtikatvAd nyavahAranayaH // e pratiSebhyaH / nizcayanayastu zuddhasyAtmano jJAnAyAzrayatvasyakAMtikatvAt tatpratiSedhakaH / tathAhi-nAcArAdizabdazrutaM ekAMtena jJAnasyAzrayaH, tatsadbhAvepyabhanyAnAM zuddhAtmAbhAvena jJAnasyAbhAvAt / na jIvAdayaH padAryA darzanaspAzrayAH ma tatsadbhAvepyabhanyAnAM zuddhAtmAbhAvena darzanasyAbhAvAt / na SaTjIvanikAya cAritrasyAzrayastatsadbhAvepyabhavyAnAM zuddhA tmAbhAvena cAritrasyAbhAvAt / zuddha Atmaiva jJAnasyAzrayaH, AcArAdizabdazru tasadbhAve'sadbhAve vA tatsadbhAvenaiva , 4 zAnasya sadbhAvAt / zuddha Atmaiva darzanasyAzrayaH, jIvAdipadArthasadbhAve'sadbhAve vA tatsadbhAvanaiva darzanasya sadbhA- .. vAt / zuddha Atmaiva cAritrasyAzrayaH SaDjIvanikAyasadbhAve'sadbhAve yA tatsadbhAvenaiva cAritrasya sadbhAvAt / + artha-AcArAMga Adi zAstra hai so to jJAna hai, bahuri jIvAdi tatva hai so darzana hai, bahuri chaha kAyakI jIvanikI rakSA hai so cAritra hai; aiseM tau vyavahAranaya kahe hai| bahuri nizcaya ++ + + nAvAt / + Wan phraja 5 Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikkkupipipilllmillllllkupilll Wan phra kari merA AtmA hI jJAna hai, bahuri merA AtmA hI darzana hai, bahuri merA AtmA hI cAritra hai, bahuri merA AtmA hI pratyAkhyAna hai, bahuri merA AtmA hI saMvara hai, bahuri merA AtmA hI yoga prA hai, samAdhi hai, dhyAna hai aiseM nizcayanaya kahe hai / phra TIkA - AcArAMga Adi lekara zabdazruta hai, so jJAna hai, jAteM yaha jJAnakA Azraya hai| bahuri jIvakU Adi lekari nava padArtha haiM, te darzana haiM, jAteM e darzanake Azraya haiM / bahuri chaha rakSA hai, so cAritra haiM, jAte yaha cAritrakA Azraya hai / aiseM to vya jIvanakI phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan vacana haiM / bahuri zuddha AtmA hai, so jJAna hai, jAteM jJAnakA Azraya AtmA hI hai / bahuri zuddha pha AtmA hai, so hI darzana hai. jAteM darzanakA Azraya AtmA hI hai / bahari zuddha AtmA hai, so hI 14 1 cAritra hai, jAtaiM cAritrakA Azraya AtmA hI hai / aiseM nizcayanayake vacana haiN| tahAM AcArAMga 5 ariana jJAnAfarar AzrayapaNAkA anaikAMtikapaNA hai, vyabhicAra hai / AcArAMga Avika tau 5 hoya ara jJAna Adika nAhIM bhI hoya, tAteM vyavahAranaya pratiSedhane yogya hai / bahuri nizcayanaya hai, so zuddha Atma jJAnAdikakA AzrayapaNAkA aikAMtikapaNA hai, jahAM zuddha AtmA hai, tahAM 5 hI jJAnadarzanacAritra hai / tAteM tisa vyavahAranayakA pratiSedha karanevAlA hai / so hI hetukari kahe haiM, AcArAdi zabdazruta haiM, so ekAMtakari jJAnakA Azraya nAhIM hai, jAteM AcArAMgAdikakA Wan Wan abhavya jIvakai sadbhAva hote bhI zuddha AtmAkA abhAvakari jJAnakA abhAva hai / bahuri jIva Adi navapadArtha haiM te darzanakA Azraya nAhIM hai, jAteM abhavyakai tinakA sadbhAva hote bhI zuddhAtmAkA pha Wan abhAvakari darzanakA abhAva hai / bahuri chaha jIvanikI rakSA hai, so cAritrakA Azraya nAhIM hai, 5 jAteM tAkA sadbhAva hote bhI abhavyakai zuddhAtmAkA abhAvakari cAritrakA abhAva hai| bahuri 5 zuddha AtmA hai, so hI jJAnakA Azraya hai, jAteM AcArAMgAdi zabdazrutakA sadabhAva hote tathA Wan asadbhAva hote bhI zuddhAtmAkA sadbhAvahI kari jJAnakA sadbhAva hai| zuddha AtmA hai so hI 4 darzanakA Azraya hai, jAteM jIvAdi padArthanikA sadbhAva hote tathA asadbhAva hote bhI zuddhAtmAkA Wan Wan LE Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " sadbhAvahIkari darzanakA sadbhAva hai / bahuri zuddha AtmA hI cAritrakA Azraya hai, jAteM chaha jIvanikI rakSAkA sadbhAva hote tazA asadabhAva hote bhI addhAnmAkA sabhAvahIkari cAritrakA __ sadbhAva hai| ma bhAvArtha-AcArAMgAdi zabdazrutakA jAnanA tathA jIvAdipadArthakA jAnanA tathA chaha - kAyake jIvanikI rakSA inike hote bhI abhavyake jJAnadarzanacAritra na hoya hai, tAtai vyavahAranaya tau pratiSedhya hai / bahuri zuddhAtmAke hote jJAnadarzanacAritra hoya hI haiM, tAteM nizcayanaya yAkA + pratiSedhaka hai, tAteM zuddhanaya upAdeya kayA hai| AgeM agile kathanakI sUcanikAkA kAvya kahe haiN| upajAticchandaH rAgAdayo bandhanidAnamuktAste zuddhacinmAtramaho'tiriktAH AtmA paro cA kimu tannimitta miti praNannAH punarevamAhuH // 12 // artha-ihAM ziSya pheri pUche hai, jo rAgAdika haiM te to baMdhake kAraNa kahe, bahuri te zuddhacaitanyamAtra maha jo AtmA tAteM atirikta kahiye bhinna kahe-nyAre kahai, tahAM tinike hone meM + AtmA nimitta hai ki para koI nimitta hai ? aise prere hue AcArya pheri AgAne yAkA uttara - dRSTAMta kahe haiM / gAthA" nIce likhI gAthAoMkI AtmarUpAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApo // - gii| tAtparyavRtti TIkA milatI hai yaha chapI hai| AghAkammAdIyA puggaladavvassa je ime dosaa| kaha te kubvadi NANI paradavvaguNA hu je NicaM // AdhAkammAdIyA puggaladavvassa je ime dosaa| kahamaNumaNNadi aNNeNa kIramANA parassa guNA // Le Le Le Zhe $ $ 5 5 Zhe $ Ting Ting 45 5 5 5 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrafa phrafa pha pha pha pha pha pha Wan phra phra phra Wan jaha phaliyamaNi visuddho na sayaM pariNamadi rAgamAdIhiM / rAijjadi agaNehiM du so rattAdiyehiM davvehiM // 42 // Wan Wan tAtparyavRttiH:- svayaM parkinApana AhAra AdhAkarmazabdenocyate tatprabhRtivyAkhyAnaM karoti--AdhAkarmAyA ye ime doSAH kathaMbhUtAH 1 zuddhAtmanaH sakAzAtparasyAbhinnasyAhArarUpapudgaladravyasya guNAH / punarapi kathaMbhUtAH ? tasyaivAhArahi pudgalasya pacana pAcanAdikriyArUpAH tAnnizcayena kathaM karotIti jJAnIti prathamamAyArthaH / anumodayati vA kathamiti dvitIya gAthArthaH pareNa gRhasthena kriyamANAn, na kathamapi / kasmAt ? nirvikalpasamAdhau sati AhAraviSayamanovacana-15 kAyakRtakAritAnumananAbhAvAt ityAdhAkarmavyAkhyAnarUpeNa gAthAdvayaM gataM / Wan artha - apane Apa pAkase utpanna huye AhArako 'AdhAkarma" nAmase kahA gayA hai| AdhA karma Adi pudgala guNa haiM unako yaha jJAnI AtmA svayaM kaise kara sakatA hai tathA kisa pha prakAra dUsaroMse kiye huye una doSoMkI anumodanA kara sakatA hai arthAt jJAnI zuddha AtmAse bhinna pudgaladravyake guNa AdhAkarma Adiko na to svayaM karatA hai aura na dUsaroMse kiye 5 huoMkI anumodanA hI karatA hai I Wan AhAragrahaNAtpUrvaM tasya pAtrasya nimittaM yatkimapyazanapAnAdikaM kRtaM tadaupadezikaM bhaNyate tenaupadezikena saha tadevAcAkarma punarapi gAdhAdvayena kathyate-- Wan Wan AdhAkarmAdyAH pudgaladravyasya ye imeM doSAH / kathaM tAn karoti jJAnI paradravyaguNAH khalu ye nityaM // AdhA karmAyAH pudgaladravyasya ye ime doSAH / kathamanumanyate anyena kriyamANAH parasya guNAH // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha AdhAkammaM uddesiyaM ca poggalamayaM imaM davvaM / kaha taM mama hodi kadaM jaM NiccamacedaNaM vRttaM // Wan Wan Wan Wan 42 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++ + + + evaM NANI suddho Na sayaM pariNamadi rAgamAdIhi / rAijadi aNNehiM du so rAgAdIhiM dosehiM // 43 // AghAkamma uddesiyaM ca poggalamayaM imaM davvaM / kaha taM mama kAravidaM jaM NicamacedaNaM vuttaM // AdhAko padezikaM ca pudgalamayametadvyaM / kathaM tanmama bhavati kRtaM yannityamacetanamuktaM // AdhAkamau padezikaM ca pudgalamayametad dravyaM / kathaM tanmama kAritaM yannityamacetanamuktaM // Wan tAtparyavRttiH-yadidamAhArakapudgaladravyamAdhAkarmarUpamaupadezikaM ca cetanazudvAtmadravyapRthaktvena nityamevAcatanaM // - bhaNitaM tatkathaM mayA kRtaM bhavati kAritaM vA kathaM bhavati ! na kathamapi / kasmAddhaMtoH ! nizcayaratnatrayalakSaNabhedabAne sati AhAraviSaye manovacanakAyakRtakAritAnumAnAbhAvAt / ityaupadezikavyAkhyAnamukhyatvena ca gAthAdvayaM gataM / . ' ___ ayamatrAbhiprAyaH pazcAtpUrva saMpratikAle nA yogyAhArAdiviSaye manovacanakAyakRtakAritAnumatarUpairnavanirvikalpaiH - zuddhAsteSAM parakRtAhArAdiviSaye baMdho nAsti yadi punaH parakoyapAriNAmena baMdho bhavati tahi kApi kAle nirvANaM Wan nAsti / tathA cokt| NAvakoDikammasuddho pacchApuradoya saMpadiyakAle / parasuhadukkhaNimitta vAdi jadi Nasthi NicANaM / ___ artha-AdhAkarma AhAraka pudgaladravyarUpa hai isaliye cetanazuddhAtmadravyase pRthaka hai ataH ve // hai kaise mere hosakte haiM yA maiM unarUpa kaise ho saktA hUM ? arthAt nahIM ho saktA I kyoMki merA " unakA lakSaNa bhinna bhinna hai aura isIliye AdhAkarma Adi acetanako na karA sakatA hUM hai aura na unakI anumodanA hI kara sakatA huuN| yahAMpara yaha abhiprAya samajhanA cAhiye ki - $ $$ 55 Zhe Zhe $ $$ $ $$ Wan Wan Wan $ Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + 1995555 + 5 yathA sphaTikamaNiH zuddho na svayaM pariNamate raagaaye| rajyate'nyaistu sa raktAdibhidra vyaH // 42 // evaM jJAnI zuddho na svayaM pariNamate rAgAthaiH / rajyate'nyaistu sa rAgAdibhirdoSaiH // 43 // . AtmakhyAti:-yathA khalu kevala: skaTikopalaH pariNAmasvabhAvatve satyapi svasya zusvabhAvatvena rAgAdinimitta tvAmAvAt rAgAdibhiH svayaM na pariNamate / paradravyeNeva svayaM rAgAdibhAvApannatayA svasya rAgAdinimivabhUtena zuddhaWan svabhAvAttacyatramAna eva rAgAdibhiH pariNamyate / tathA kevalaH kilAtmA pariNAmasvabhAvatve satyapi svasya zuddhasvabhAva / vena rAgAdinimittatvAbhAvAt rAgAdibhiH svayaM na pariNamane paradranyeNaiva svayaM rAgAdibhAvApannatayA svasya rAgAdi.. nimittabhUtena zuddhasvabhAvAtpracyavamAna eSa rAgAdibhiH pariNamyeta, iti taapvstusvbhaavH| artha-jaisA sphaTikamaNi Apa zaddha hai, so rAgAdi kahiye lalAI Adi raMgarUpa Apa hI tau nAhIM pariName hai, anya lAla kAlA Adi dravyanikari lalAI Adi raMgarUpa pariName hai| taisA hI yAhI prakAra jJAnI hai so Apa zuddha hai, so rAgAdi bhAvanikara Apa hI to nAhIM pariName hai, anya je rAgAdi doSa, tinikAre rAgAdirUpa kojiye hai| TIkA-jaisA nizcayakari kevala ekalA sphaTikapASANa hai so Apa pariNAmasvabhAvarUpa .. hote saMte bhI apanA zuddhasvabhAvapaNAkari tau rAgAdinimitapaNAkA abhAvateM rAgAdikari Apa nAhI pariName hai, Apa hI apake rAgAdipariNAma honekA nimitta nAhIM hai| bahuri paradravya . svayaM rAgAdibhAvakU prApta huvApaNAkari sphaTikake rAgAdi nimittabhUta hai| tAkari, zuddhasvabhAvate / vyuta hotA saMtA ho rAgAdikakari pariNamiye hai / taisA kevala ekalA AtmA hai so pariNAma-U vartamAna bhUta bhaviSyata kAlameM vA yogya AhArAdi viSayameM nakkoTi vikalpase merA AtmA zuddha hai, usake parakRta AhAradike viSayameM bandha nahIM hotA hai| yadi usake bhI bandha mAnA jaaygaa| 4 to kisI bhI kAlameM AtmAkA nirvANa nahIM ho saktA hai| ke jaja 55 5 5 5 5 5 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 Wan 5 Wan svabhAvarUpa hote saMte bhI Apake zuddhasvabhAvapaNAkari rAgAdinimittapaNAkA abhAvateM Apa hI umarAgAdi bhAvanikari nAhIM pariName hai Apake Apa hI rAgAdi pariNAmakA nimitta nAhIM hai, paradravya svayaM rAgAdibhAva ta huvANAkari AtmAke rAgAdikakA nimittabhUta hai, tAkari zuddha 23 phaphaphaphaphaphaphapha bhAvateM cyuta hotA saMtA hI rAgAdikakari pariNamiye hai / aisA hI vastUkA svabhAva hai / Wan bhAvArtha - AtmA ekAkI tau zuddha hI hai, paraMtu pariNAmasvabhAva hai / jaisA parakA nimitta mileM taisA pariName bhI hai / tAtaiM rAgAdikarUpa pariName hai / so paradravyakA nimittari pariName Wan Wan pha hai| tahAM sphaTikamaNikA dRSTAMta hai jo sphaTikamaNi Apa sau kevala ekAkAra zuddha hI hai, paraMtu paradravyakA lalAI AdikA DaMka lAge taba lalAI AdirUpa pariName hai, so yaha vastUhIkA Wan svabhAva hai / yahAM kichU anya tarka nAhIM hai / aba isa arthakA kalazarUpa zloka hai / A upajAtichandaH Wan Wan na jAtu rAgAdinimittabhAvamAtmA''tmano yAti yathA'rkakAntaH / tasminnimittaM parasaGga eva vastusvabhAvo'yamudeti tAvat || 13|| phaphaphaphaphaphapha anuSTupchandaH iti vastusvabhAvaM svaM jJAnI jAnAti tena saH / rAgAdInnAtmanaH kuryAnnAto bhavati kArakaH // 14 // artha-jaiseM apane vastusvabhAvakUM jJAnI hai so jAne hai, tisa kAraNakari so jJAnI rAgAdikakuM Wan artha - AtmA hai so Apake rAgAdikakA nimittabhAvakU kadAcit na prApta hoya hai, tisa pha AtmAviSai rAgAdikakA nimitta paradravyakA saMga hI hai, ihAM sUryakAMtamaNikA dRSTAMta hai - jaiseM 5 sUryakAMtamaNi Apa hI to agnirUpa nAhIM pariName hai, tisaviSai sUryakA biMba abhirUpa honekUM 5 nimitta hai, taiseM jAnanA / yaha vastUkA svabhAva udayakUM prApta hai kAhUkA kiyA nAhIM hai / Age kahe haiM, jo aisA vastukA svabhAvakUM jAnatA saMtA jJAnI rAgAdikakUM Apake nAhIM kare hai aisA sUcanikAkA zloka hai / Wan Wan Wan Wan Wan Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 15 5 Wan Wan Wan Wan AtmakhyAtiH---yathoktavastusvabhAvaM jAnan jJAnI zuddhasvabhAvAdeva na pracyavate, tato rAgadva eSamohAdibhAvaiH svayaM na pariNamate na pareNApi pariNamyate, tataSTakotkIrNe kajhApakasvabhAvo jJAnI rAgadve pamohAdibhAvAnAmakartedekhi niyamaH / artha - jJAnI hai so Apa hI Apake rAga dveSa moha tathA kaSAyabhAva nAhIM kare hai, tila 5 kAraNakari so jJAnI tini bhAvanikA kAraka kahiye karanevAlA - kartA nAhIM hai / TIkA - jaisA kA taisA vastUkA svabhAva jAnatA saMtA jJAnI hai so apanA zuddhasvabhAvateM 5 hI nAhIM chUTe hai, tAteM rAga dveSa moha Adi bhAvanikari Apa Apa nAhI pariName hai ara parakari bhI nAhI pariNamiye hai, tAteM TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvasvarUpa jJAnI rAga dveSa moha Adi bhAvanika akartA hI hai, aisA niyama hai I bhAvArtha - jJAnI bhayA, taba vastUkA aisA svabhAva jAnyA, jo Apa to AtmA zuddha hai- dravyaefeat apariNamanasvarUpa hai, paryAyadRSTikari paradravyake nimitta rAgAdirUpa pariName hai, so aba pha 15 Apa jJAnI tinibhAvanikA kartA na ho hai, udaya Avai tinikA jJAtA hI hai| Age kahe haiM "ajJAnI aisA vastUkA svabhAva nAhIM jAne hai, tArte rAgAdika bhAvanikA kartA hoya hai," yAkI 5 sUcanikAkA zloka hai / Apake nahIM kare hai, tAroM rAgAdikakA kAraka nAhI hai| Age aiseM hI gAthAmai kahe haiN| gAthA-gavi rAgadosamohaM kuvvadi NANI kasAyabhAvaM vA / sayamappaNo Na so teA kArago tersi bhAvANaM // 44 // Wan nApi rAgadveSamohaM karoti jJAnI kaSAyabhAvaM vA / svayamevAtmano na sa tena kArakasteSAM bhAvAnAM // 44 // phrafa phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha anuSTupchandaH iti vastusvabhAvaM svaM nAjJAnI veci tena saH / rAgAdInAtmanaH kuryAdato bhavati kArakaH ||15|| 5 ya 5 prA 5 Wan 42 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan artha - ajJAnI hai so aisA apanA vastusvabhAvakUM nAhIM jAne hai, tisa kAraNakari so ajJAnI rAgAdikabhAvanikUM Apake kare hai, yAtai tinikA kAraka hoya haiM / aba isa artha kI gAthA pha kahe haiN| gAthA Wan Wan rAya dosahami ya kasAyakammesu ceva je bhAvA / 5 tehiM du pariNamamANo rAyAdI baMdhadi puNovi // 45 // rAge doSe ca kaSAyakarmasu caiva ye bhAvAH / Wan taistu pariNamamAnoM rAgAdIn babhAti punarapi // 45 // AtmakhyAtiH--yathoktaM vastusvabhAvamajAnaMstvajJAnI zuddhasvabhAvAdAsaMsAraM pracyuta eva / tataH karmavipAkaprabhave rAma Wan iSamohAdibhAvaiH pariNamamAno'jJAnI rAgadveSamohAdibhAvAnAM kartA bhavan badhyata eveti pratiniyamaH / tataH sthita-5 pha metat artha - rAga bahuri dveSa bahuri kaSAyakarma inikU hote saMte je bhAva hoya haiM, tinikari pari 5 matA saMtA, ajJAnI rAmAdikakUM pheri pheri bAMdhe hai / TIkA - jaisA kayA taisA vastukA svabhAvakU nAhIM jAnatA saMtA ajJAnI hai so apanA zuddha Wan Wan phrafa phra phaphaphaphaphapha Wan svabhAvateM anAdisaMsArateM lagAya cyuta hI haiM, chUTi rA hai tAteM karmake udayakari bhaye je rAga 5 dveSa mohAdika bhAva, tinikari pariNamatA saMtA, ajJAnI rAga dveSa mohAdi bhAvanikA kartA hotA saMtA karmanikari baMdhe hI hai aisA niyama hai / Wan Wan bhAvArtha - ajJAnI vastUkA svabhAva tau yathArtha jAne nAhIM ara karmakA udayakari jaisA bhAva pha 425 hoya, tisa ApA jAni pariNameM, taba tinikA kartA bhayA saMtA AgAmI pheri pheri karma bAMdhe hai yaha niyama hai| Age kahe haiM, jo isa hetu yaha ThaharI, tAkI gAthA 54 5 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan naya phra Wan Wan -- TIkA - nizcayakari je e ajJAnIke pudgalakarma haiM nimitta jinikuM aise rAga dveSa moha Adi bhAvanikA kartA hotA saMtA karmanikari baMdhe hI haiM, aisA pariNAma hai; te hI pheri rAga dveSa moha Adi pariNAmakUM nimitta jo pudgalakarma, tAke baMdhake kAraNa hoya haiM / bhAvArtha - ajJAnI ke karva ke nimitta rAga dveSa moha Adika pariNAma hoya haiM, te pheri AgAmI karmabaMdhake kAraNa hoya haiN| Age pheri pUche hai, aiseM hai, jo ajJAnIke rAgAdika pheri karmabaMdhake kAraNa haiM, to AtmA rAgAdikakA akAraka hI hai, aiseM kaiseM kayA hai ? tAkA samAdhAna kahe haiM / Wan pha gAthA phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan rAma iya dosI ya kasAyakammesu ceva je bhAvA / te mama du pariNato rAgAdI baMdhade cedA ||46 // rAge ca doSe ca kaSAyakarmasu caiva ye bhAvAH / tanmama tu pariNamamAno rAgAdIn badhnAti cetayitA // 46 // AtmakhyAtiH - ya ime kilAjJAninaH pudgalakarmanimittA rAgadveSamohAdipariNAmAsta evaM bhUyo rAgadveSamohAdipariNAmanimittasya pudgalakarmaNo baMdhaheturiti / kathamAtmA rAmAdInAmakArakaH 1 iti veda Wan artha - rAma bahuri dveSa bahuri kaSAya karma inikkU hote saMte je bhAva hoMya tinikari pariNamatA saMtA, AtmA rAgAdikanikUM bAMdhe hai / apaDikkama duvihaM apaccakkhANaM taheba viSNeyaM / edevadeseA du akArago vaNido vedA // 47 // apaDikamaNaM duvihaM davve bhAve apaccakhApi / edeNuvadeseNa du akArago vaNido vedA // 48 // Wan 42 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyeo #pA 5 5 5 5 5 ; 5.5 5 5 5 5 5 5 5 55 5 5 jAva Na paccakkhANe apaDikkamaNe ca davvabhAvANe / kuvvadi AdA tAva dukattA so hodi NAdavvaM // 49 // apratikramaNaM dvividhamapratyAkhyAnaM tathaiva vijJeyaM / etenopadezenAkArako varNitazcetayitA // 47 // apratikamaNaM dvividhaM dravye bhAve tathaivApratyAkhyAnaM / aitenopadezenAkArako varNitazvetayitA // 48 // yAvannapratyAkhyAnamapratikramaNaM ca drvybhaavyoH| karotyAtmA tAvatta katI sa bhavati jJAtavyaH // 19 // AtmakhyAti:-AtmA anAtmanAM rAgAvImAyakAraka eka, ati paasvaanovissyopdeshaanythaanupptteH||| yaH khalu, apratikramaNApratyAkhyAnayocyabhAvabhedena dvividhopadezaH sa drazyabhAvayonimittanaimittikabhAvaM prathayannaka tva-" mAtmano jJApayati / tata etat sthitaM paradravyaM nimitta naimittakA Atmano raagaadibhaavaaH| yadyevaM nepyeta tadA dravyAprati-- kramaNApratyAkhyAnayoH kartRtvanimicatyopadezo'narthaka eva syAt tadanarthakatve tvekasyaivAtmano raagaadimaavnimictvaapcii| nityakartRtvAnuSaMgAnmokSAmAvaH prasanaMca tataH paradravyamevAtmano rAgAdibhAvanimittamastu tathA sati tu rAgAdInAma-1. kAraka evAtmA, tathApi yAvannimicabhUtaM dravya na pratikAmati na pratyAcaSTe ca tAvannaimitikabhUtaM bhAvaM na pratikrAmati / na pratyAcaSTe ca, yAvattu bhAvaM na pratikrAmati na pratyAcaSTe tAvatkarteva syAt / yadeva nibhicabhUtaM dravyaM pratikrAmati pratyAcaSTe ca tadaiva naimicikabhUvaM bhAvaM pratikrAmati pratyAcapre ca / yadA tu bhAvaM pratikrAmati pratyAcapaTe ca tadA sAdhAikataiva syAt / dravyabhAvayonimicanaimittikamAvodAharaNaM caitat / artha-apratikramaNa doya prakAra jAnanA, taiseM hI apratyAkhyAna doya prakAra jAnanA, isa) 15 upadezakari cetayitA-AtmA akAraka kayA hai| so apratikramaNa doya prakAra-eka tau dravya... virSe, eka bhAvavirSe, bahuri taiseM hI apratyAkhyAna doya prakAra-eka dravyavirSe, eka bhAvaviya, isI Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + 3 upadezakari cetayitA-AtmA akAraka kahyA hai, jete AramA dravyavirSe ara bhAvavirSe apratikramaNa ke . ara apratyAgapAla kare hai, se so Aga itaH hora hai yaha jaannaa| TIkA-AtmA hai so ApahIkari rAgAdibhAvanikA akAraka hI hai| jAteM Apa hI kAraka Wan hoya tau apratikramaNa ara apratyAkhyAna inikA dravyabhAvakari doya prakArakA upadezako aprApti ke ___ Ave hai-jo nizcayakari apratikramaNa ara aprayAkhyAnakA doya prakAra bhedakA upadeza hai, so yaha + upadeza dravyake ara bhAvake nimittanaimittikabhAvakU vistAratA saMtA, AtmAke aMkApaNAkU // 1- janAvai hai, tAteM yaha ThaharathA, jo paradravya tau nimitta hai ara naimittika AtmAkai rAgAdikabhAva haiM, jo aise na mAniye tau dravya apratikramaNa ara dravya apratyAkhyAna inike kartApaNAkA nimittapaNAkA upadeza hai so anarthaka hI hoya, ara isa upadezake anarthakapaNA hote saMte eka AtmAhIke rAgAdibhAvakA nimittapaNAkI prApti hote sadA nityakartApaNAkA prasaMga Avai, tAteM mokSakA abhAva Thahare, tAteM AtmAkai rAgAdibhAvanikA nimitta paradravya hI hoU, taise hote AtmA rAgAdibhAvanikA akAraka hI hai, yaha siddha bhayA tauU jaita rAgAdikakA nimitta bhUta paradravyakA pratikramaNa tathA pratyAkhyAna nAhIM kare, tete naimittikabhUta rAgAdikabhAvanikA pratikramaNa pratyA khyAna na hoya, bahuri jete ini bhAvanikA pratikramaNa pratyAkhyAna na hoya, tete rAgAdi bhAvanikA kartA hI hai, bahuri jisakAla rAgAdibhAvanikA nimittabhUta dravyanikA pratikramaNa pratyAkhyAna + kare hai, tisahI kAla naimittikabhUta rAgAdibhAvanikA pratikramaNa pratyAkhyAna hoya hai, bahuri jisa- kAla ini bhAvanikA pratikramaNa pratyAkhyAna bhayA, tisa kAla sAkSAt akartA hI hai| Wan bhAvArtha-atikramaNa pratyAkhyAnakA dravyabhAva bhedakari doSa prakArakA upadeza hai / so ihAM . zuddhanayapradhAna kathana hai / tAteM niSedhapradhAnakari varNana hai| tahAM apratikramaNa apratyAkhyAna aisA kahA hai, so atItakAlamai paradravyakA grahaNa kiyA, tAkU aba bhalA jAnai, tAkA saMskAra rahai, Wan mamatva rahai, so tau dravya apratikramaNa hai / ara tisa paradravyake grahaNake nimittateM rAgAdikamAva + + + + + - THI Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ f Wan prAbhura Wan ka bhaye the, tini vartamAna meM bhalA jAne, tinisUra hai to atikramaNa hai + bahuri AgAmI kAlameM paradravyakI vAMchAkari mamatva rAkhe so dravya apratyAkhyAna hai / bahuri tinike 5 nimitta AgAmI kAlamai rAgAdibhAva hoyaMge tinikI vAMchA rAkhai, mamatva rAkhai, so bhAva apratyA khyAna hai / so yaha dravya apratikramaNa bhAva apratikramaNa, bahuri dravya apratyAkhyAna bhAva apratyA khyAna aisA doya prakArakA upadeza hai, so dravyabhAvake nimittanaimittika bhAvakuM janAve hai / paradravya tau nimitta hai ara naimittika rAgAdika bhAva haiM; so jeteM nimittabhUta paradravyakA apratikramaNa f apratyAkhyAna yA AtmAkai hai, teteM tau rAgAdibhAvanikA atikramaNa apratyAkhyAna hai / ara jeteM Wan rAgAdibhAvanikA apratikramaNa apratyAkhyAna haiM, tetaiM rAgAdibhAvanikA kartA hI hai| ara jisa ka kAla nimittabhUta paradravyakA pratikramaNa pratyAkhyAna kareM, tisakAla naimittika rAgAdibhAvanikA 5 bhI pratikramaNa pratyAkhyAna hoya / dhari rAgAdibhAvanikA pratikramaNa pratyAkhyAna hoya sava sAkSAt akartA hI hai / aiseM AtmA svayameva to rAgAdibhAvanikA akartA hI hai / yaha paradravyakA nimitta kahaneteM jAniye hai| Age dravyake ara bhAvake nimittanaimittika bhAvakA udAharaNa yaha hai, so gAthAmeM kahe haiN| gAthA cu 45 45 k 45454545 AdhAkammAdIyA puggaladavvassa je ime dosA / kaha te kuvvadi NANI paradavvaguNAdu je gicaM // 50 // AdhAkammaM uddesiyaM ca puggalamayaM imaM davvaM / kaha taM mama hodi kayaM jaM NiccamacedAM vRttaM // 51 // adhaH karmAyAH pudgaladravyasya ya ime doSAH / kathaM tAnkaroti jJAnI paradravyaguNAstu ye nityaM // 50 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan 5 vet Wan LE Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55do adhaHkarmoddezikaM ca pudgalamayamidaM dravyaM / kathaM tanmama bhavati kRtaM yanityamacetnamukaM // 51 // AtmakhyAtiH--yathAdhAkarmaniSpannamuddezaniSpannaM ca pudagaladamyAnemittabhUtamAtyAcakSANo naimiSikabhUtaM baMdha- + + sAdhakaM bhAvaM na pratyAcapTe tathA samastamapi paradravyamapratyAcakSANastannimitakaM bhAvaM na pratyAcapTe / yathA pASAkarmAdIn "pudgaladravyadoSAna nAma karotyAtmA paradravyapariNAmatve sati, AtmakAryatvAbhAvAt tato'dhaHkarmoddezikaM ca pudgala- fa Wan dravyaM na mama kArya nityamacetanatve sati matkAryatvAbhAvAt iti tatvajJAnapUrvakaM pudgaladravyaM nimittabhUtaM pratyAcakSANo naimicikabhRtaM baMdhasAdhakaM bhAvaM pratyAcaSTe tathA samastamapi paradranyaM pratyAcakSANastannimitra bhAvaM pratyAcapaTe evaM dravya- // Wan bhAvayorasti nimittanaimittikabhASaH / artha-adhaHkarmakU Adi lekari je e pudgaladravyake doSa haiM, tinikU jJAnI kaise kare ? jAteM phae nitya hI sadA pudagaladravyake guNa haiM / bahuri yaha adhaHkarma ara uddezika hai so pudgalamaya - 1- dravya hai, jJAnI yaha jAne hai, jo yaha merA kiyA kaise hoya ? jo sadA acetana kayA hai| __TIkA-jaiseM adhaHkarmakari nipajyA bahuri uddezakari nipajyA jo AhAra Avika pudgala hai OM dravya, so bhAvanikU nimittabhUta hai| jaisA bhakSaNa kareM taisA bhAva hoya, so aiseM dravyakU .. apratyAkhyAnarUpa karatA tyAga na karatA jo muni, so tisa dravyake naimittikabhUta je bhAva, te / Wan baMdhake sAdhaka haiM, tinika bhI tyAga na kara hai; taise hI samasta paradravyakU jo tyAge nAhIM hai, so . tisake nimittateM hote bhAvanikU bhI nAhIM tyAge hai| bahuri jaiseM adhaHkarma Adika pudgalabavyanikU Wan AtmA nAhIM kare hai, jAteM e para pudgaladravyake pariNAma haiM, tisapaNAkU hote AtmAkai kArya-' .. paNAkA inike abhAva hai; tAte jJAnI aiseM jAne "jo adhAkarma uddezika pudgaladravya haiM, te mere kArya nAhIM haiM, jAte e nitya hI acetanapaNAke hote mere kAryapaNAkA inikai abhAva hai" aise tattvajJAnapUrvaka nimittabhUta pudgaladravyakU tyAga karatA saMtA muni baMdhakA sAdhaka jo naimicika bhUtabhAva, tAkU bhI tyAge hai, taiseM hI samasta paradravyakU tyAga karatA saMtA tisa paradravyake Le Le "Le Le Le Le Le $$ $ Le Le Le // + Wan Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le maya $ $ $ $ $ 5 1- nimitta hote bhAvanikU bhI tyAge hai, aise dravyabhAvake nimittanaimittikabhAva haiN| bhAvArtha-yaha dravyakai ara bhAvakai nimittanaimittikapaNA udAharaNakari dRr3ha kiyA hai| jaise 5 ..laukikajana kahe haiM jo jaisA dANA khAya, taisI buddhi upajai / taiseM hI zAstrameM udAharaNa hai-jo pApakarmakari AhAra nipaje, tAkU adhaHkarmaniSpanna kahiye tathA jo AhAra kisIke nimitta 5 nipajai, tAkU uddezika kahiye / so aisA AhAra jo puruSa seve, tAke taise hI bhAva hoya / aisA .. dravyabhAvakA nimittanaimittikabhAva hai, taisA hI samastadravyanikA nimittanaimittikabhAva jaannaa| +aise hote jo paradravyakU grahaNa kare hai tAkai rAgAdibhAva bhI hoya haiM, tinikA kartA bhI hoya hai, / taba karmakA baMdha bhI karai hai| bahuri jaba jJAnI hoya hai, taba kAhUke grahaNa karanekA rAga nAhIM, taba "rAgAdirUpa pariNamana bhI nAhIM, taba AgAmI vaMgha bhI nAhIM, aiseM jJAnI paradravyakA kartA nAhIM // hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahi paradravyake tyAganekA upadeza kare haiN| ___ zArdUlavikrIDitachandaH ispAlocya viSamya zakila paradradhyaM sabha balAcanmUlaM bahubhAvasantatimimAmuddhatu kAmaH samam // AtmAnaM samupaiti nirbharavahatpUrNakasaMcidyutaM yenonmUlitabandha eSa bhagavAnAtmAtmani sphUrjati // 16 // + artha-jo puruSa aise paradravyake ara apane bhAvake nimittanaimittikapaNA vicArikari, tisa ..paradravyasamasta* apanA bala-parAkrama-udhamakari, tyAga karike, ara so paradravya hai mUla jAkA gaaisI bahuta bhAvanikI saMtati--paripATIkU dUri yugapat uDAvaneSaM cAhatA saMtA atizayakari / para bahatA pravAharUpa dhArAvAhI pUrNa ekasaMvedana, tisakari yukta jo apanA AtmA, tAhi prApta hoya "hai| jisa kAraNakari unmUlita kiye haiM-mUlateM upADe haiM karmake baMdhana jAne aisA bhagavAn yaha AtmA ApahIvirSe sphurAyamAna pragaTa hoya hai| bhAvArtha-paradravyake ara apane bhAvake nimittanaimittikabhAva jAni, samasta paradravyakU tyAge, taba samastarAgAdi bhAvanikI saMtati kaTi jAya, aba AtmA apanA hI anubhava karatA saMtA $ 55 5 5 5 Wan Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "Zhe Zhe $ $ $ $ $ ja, karmake baMdhanakU kATi ApahIvirSe prakAzarUpa pragaTe hai / tAteM apanA hita cAhe haiM te aise kro| ava baMdha adhikAra pUrNa kiyA, tAke aMtamaMgalarUpa jJAnakI mahimAkA ardharUpa kalazakAvya kahe haiN| mandAkrAntAchandaH rAgAdInAmudayamadayaM dArayatkAraNAnAM kArya bandhaM vividhamadhunA sadya eva aNudha / jJAnajyotiH kSapitatimiraM mAdha sannadatata nAinprasAramAraH ko'pi nAsyA vRNoti // 17 // iti baMdho nissphraaNtaa| iti samayasAranyAtapAyAmAtmakhyAtI saptamo'kA / artha-yaha jJAnajyoti hai so kSepyA hai-dari kiyA hai ajJAnarUpa aMdhakAra jAne so taise sampaprakAra sajyA jaise yAkA prasara kahiye phailanA avara koI Avare nAhIM so yaha aisA pahale kahA karike sajyA so kahe haiN| pahale to baMdhake kAraNa je rAgAdikabhAva, tinikA udaya ase nirdayI kAhUkU vidAre taiseM tinikU vidAratA saMtA pragaTayA, pIche jaba kAraNa dUrI bhaye, taba tinikA kArya jo karmakA jJAnAvaraNa Adi aneka prakAra baMdha tAkU ava tatkAla hI dUri karike 5 .- ara jyA hai| bhAvArtha-jJAna pragaTa hoya hai jaba rAgAdika na rahai, tinikA kArya baMdha na rahai, taba pheriH / 1- yA AvaraNevAlA koI na rahai, sadAkAla prakAzarUpa rahai / aiseM raMgabhUmimeM baMdhakA svAMga praveza+ kiyA thA, so jJAnajyoti pragaTa bhayA, taba baMdha svAMga dUri kari nikasi gyaa| sabaiyA teIsA " jo nara koya parai rajamAhi sacikkaNa aMga lage vaha gAdai, tyo matihIna ju rAga virodha liye vicare taba baMdhana bATa / Wan pAya samai upadeza yathAratha rAgavirodha tajai nija cATa, nAhi baMdhai tala karmasamUha ju Apa gahe parabhAvani kATa // 1 // aiseM isa samayasAranAma graMthakI ArAkhyAti nAmA TIkAkI vanikAvirSe baMdha nAmA sAtamA adhikAra pUrNa bhayA / yahA~ sAI gAthA 287 bhaI / kalaza 179 bhaye // $ $ $ $ do +95 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 5 555 atha mokssaadhikaarH| dohA-karmapaMdha saba kATika pahuMce mokSa sudhAna / nam siddha paramAtmA karU dhyAna amalAna // 1 // AtmasvAti:-aba pravizati mokSaH / aba TIkAkArake vacana haiM, jo ihAM mokSatattva praveza kare hai| prabaMdha-jaise nRtyake akhADemeM + svAMga praveza kare hai| tahAM jJAna sarva svAMgakA jAnanevAlA hai, tAteM samyagjJAnakI mahimArUpa maMgala hai| adhikArakA Adivi kAvya kahe haiN| zikhariNIchandaH hinAmA mAtrakaladalanAda bandhapuruSo nayanmokSaM sAkSAtpuruSamupalambhakaniyatam / idAnImunmajjan sahajaparamAnandasarasaM paraM pUrNa zAnaM kRtasakalakRtyaM vijayate // 1 // " artha-aba baMdhapadArthaka anaMtara pUrNajJAna hai so prajJArUpa karotakari dalana kahiye vidAraNate // baMdha ara puruSakU dvidhA kahiye nyAre nyAre doya kari ara puruSakU sAkSAt mokSaphU prApta karatA saMtA " jayavaMta pravarte hai / kaisA hai puruSa ? upalaMbha kahiye apanA svarUpakA sAkSAt anubhavana, tAhIkari kA + nizcita hai| bahuri jJAna kaisA hai ? udaya hotA jo apanA svAbhAvika parama AnaMda, tAkari sarasa .- hai rasa bharathA hai, bahuri para kahiye utkRSTa hai, bahuri kIye haiM samasta karane yogya kArya jAne-aba OM kachu karanA na rahA hai| bhAvArtha-jJAna hai so baMdhapuruSakU jude kari puruSakU mokSa prApta karatA saMtA apanA saMpUrNarUpa " pragaTakari jayavaMta pravarte hai, yAkA sarvotkRSTapaNA kahanA yaha hI maMgalavacana hai| Age kahe haiM, jo mokSakI prApti kaise hoya hai| tahAM prathama tau jo baMdhakA cheda na kareM haiM ara baMdhakA svarUpa hI jANi saMtuSTa haiM, te mokSa na pAve haiM / mAthA --.. $ $ $ $$ $$ $$ $$ s Le Le na Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ } } } $ $$ $ s s* Le Le Le Le $ jaha NAma kovi puriso baMdhaNiyami cirkaalpddivo| tivvaM maMdasahAvaM kAlaM ca viyANade tassa // 1 // jai Navi kuvvadi chedaM Na muMcadi teNa kammavagheNa / kAleNa vahueNavi Na so gAro pAvadi vimokkhaM // 2 // iya kammabaMdhaNANaM payesapayaDihidIyaaNubhAgaM / jANaMtovi aa muMcadi muMcadi sabveja jadi suddho // 3 // yathA nAma kazcitpuruSo vaMdhanake cirakAlapratibaddhaH / tI maMdasvabhAvaM kAlaM ca vijAnAti tasya // 1 // yadi nApi karoti chedaM na mucyate tena karmabaMdhana / kAlena bahukenApi na sa naraH prAmoti vimokSaM // 2 // iti karmabaMdhAnAM pradezasthitiprakRtimevamanubhAgaM / jAnannapi na mucati mucati sarvAn yadi vizuddhaH // 3 // Wan AtmakhyAti:--AtmabaMdhayodidhAkaraNaM mokSaH, baMdhasvarUpajJAnamAtraM taddhanurityeke tadasata na karmabaddhasya baMdhasvarUpa .. jJAnamAtra mokSahetuH ahetutvAt nigaDAdibaddhasva baMdhasvarUpajJAnamAtravat etena karmabaMdhaprapaMcaracanAparijJAnamAtrasaMtuSTA , Wan utthApyate-- artha-aho dekho ! jaise koU puruSa baMdhanavirSe bahuta kAlakA baMdhyA, tisa yaMdhanakA tIna maMda // "gADhA DhIlA svabhAvakU jAne hai, bahuri tisakA kAlakU jAne hai, jo etA kAlakA baMdhyA hai, ara Wan jo tisa baMdhanakU Apa kATeM nAhIM hai tau tisa baMdhanakai vazI bhayA hI rahe hai, tisakari chUTai nAhIM // hai, bahuta bhI kAlakara so puruSa baMdhate chUTanA aisA mokSa nAhIM pAye hai| taiseM hI jo puruSa karmake 5 5 5 5.5 5 5 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + baMdhanakA pradezabaMdha sthitibaMdha prakRtibaMdha anubhAgabaMdha yAprakAra hai aiseM jAnatA saMtA hai, so bhI 5 namapa - karma nAhIM chUTa hai, bahuri jo Apa rAgAdikU duri kari zuddha hoya, tau chUTe hai| TIkA--AtmAkA ara baMdhakA vidhAkaraNa kahiye nyArA nyArA karanA so mokSa hai| tahAM ma 5 keI aise kahe haiM jo baMdhakA svarUpakA jJAnamAtrahIta mokSa hai, baMdhakA svarUpa jAnanA so hI na mokSakA kAraNa hai so yaha kahanA asatya hai, jAteM aisA anumAnakA prayoga hai jo karmakari baMdhe puruSakai baMdhakA svarUpakA jJAnamAtra hI mokSakA kAraNa nAhIM hai / jAteM yaha jAnanA hI karmate. chUTanekA kAraNa nAhIM hai, jaise beDI Adi kari baMdhyA puruSakai tila veDI Adi baMdhanakA svarUpakA - jAnanemAtrapaNA hI veDI Adi kATanekA kAraNa nAhIM hoya hai, taiseM hI karmakA baMdhakA svarUpa // jAnanemAtrahIta karmabaMdhate chuTai nAhIM hai / isa kathanakari karmake baMdhakA prapaMca kahiye vistAra tisakI racanA aneka prakAra honA tisakA jAnanemAtrakari je keI anyamatI Adi mokSa mAne , Wan haiM, te isakA jJAnamAtrahIvirSe saMtuSTa haiM, tinikA utthApana kIjiye haiN| bhAvArtha-keI anyamatI aise mAne haiM, jo baMdhakA svarUpa jAnateta hI mokSa hai tinikA kahanekA isa kathanakari nirAkaraNa jAnanA / jAnanemAtrateM baMdha kaTe naahiiN| baMdha tau kATathA // ktte| Age kahe haiM, jo baMdhakI ciMtA kiye bhI baMdha kaTe nAhIM / gAthA-- jaha baMdhe ciMtaMto baMdhaNabaddho Na pAvadi vimokkhaM / taha baMdhe ciMtaMto jIvoviNa pAvadi vimokkhaM // 4 // yathA baMdhaM ciMtayan baMdhanabaddho na prApnoti vimokssN| tathA baMdhaM citayan jIvo'pi na prApnoti vimokSaM // 4 // Wan AtmakhyAtiH-baMdhacitAprabaMdho mokSaheturityanye tadapyasat na karmavaispa baMdhacitAprabaMdhanAvamA moSadevarahetRtvAt // nigaDAdibaddhasya baMdhacitAprabaMdhavat / etena karmabaMdhaviSayaciMtAprabaMdhAtmakavizudUdharmadhyAnAdhabudayo cobhyate / Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 phra Wan kastarhi mokSahetuH iti cet Wan artha - jaiseM koI baMdhanakara baMdhyA puruSa hai so tinibaMdhana citavatA saMtA tisakA soca karatA saMtA bhI mokSakUM nAhIM pAve hai, taiseM karmabaMdhakI ciMtA karatA jIva hai so bhI mokSakU nAhIM pAve hai | cu Xin Ban Xin phra TIkA - anya kaI aiseM mAne haiM jo baMdhakI ciMtAkA prabaMdha hai, so mokSakA kAraNa hai so 5 bhI mAnanA asatya hai / ihAM bhI anumAnakA prayoga aisA hI hai, jo karmabaMdhanakari baMdhyA jo 5 puruSa, tAkai tisa baMdhakI ciMtAkA prabaMdha hai-- jo yaha baMdha kaise chUTegA ? yA rIti manakUM lagAya 5 rAkhe so bhI baMghakA abhAvarUpa jo mokSa tAkA kAraNa nAhIM hai / jAteM yaha ciMtAprabaMdha baMdhateM chUTane kA kAraNa nAhIM / jaise koI beDI sAMkhalateM badhyA puruSa tisa baMdhakI ciMtA karavo kare, chUTanekA upAya na kare, so tisa beDI Adike baMdhanateM chUTe nAhIM / taiseM karmabaMdhakI ciMtAprabaMdha mokSa nAhIM / isa kathana kari karmabaMdhaviSe citAprabaMdhasvarUpa vizuddha dharmadhyAnakari aMdha hai buddhi jinakI tinikU samajhAIe haiM / phra pha 5 1 bhAvArtha - karmabaMdhI ciMtAmaiM mana lagyA rahai, soca karavo kareM to bhI mokSa hoya nAhIM / yaha dharmadhyAnarUpa zubhapariNAma hai, so kevala zubhapariNAmahIrte mokSa mAne haiM, tinikU upadeza hai * jo zubhapariNAmateM mokSa nAhIM / Age pUche haiM "jo baMdhake svarUpakA jJAnateM mokSa nAhIM, tisakA soca kIye mokSa nAhIM, tau mokSakA kAraNa kyA hai ?" aiseM pUche mokSa honekA upAya kahe haiN| pha gAthA phrafa phaphaphaphaphaphaphapha jaha baMdhe chittUNaya baMghaNabaddho du pAvadi vimokkhaM / taha baMdhe chittUNaya jIvo saMpAvadi vimokkhaM // 5 // 5 prAmukha Wan Wan Wan 436 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35955555555555 yathA baMdhAMzchitvA ca baMdhanabaddhastu prApnoti vimokssN| tathA baMdhAMzchitvA ca jIvaH samprApnoti vimokSaM // 5 // AtmaNyAti:-karmabaddhasya baMdhacchedo mokSahetuH, hetutvAt nigaDAdivaddhasya baMdhacchedavat etena umaye'pi pUrva- / bAtmavaMdhayorbidhAkaraNe vyApAryate / Wan kimayameva mokSahetuH : iti cet / ___ artha-jaise baMdhanateM baMdhyA puruSa hai so baMdhanakU chedikari mokSakU pAve hai, vaise hI karmake .. baMdhanakU chedikari, jIva mokSakU pAve hai| ___TIkA karmake baMdhakA baMdhana chedanA mokSakA kAraNa hai, jAteM yaha chedanA hI tahAM kAraNa / hai| jaise beDI sAMkala Adikari baMdhyA puruSakai sAMkalakA baMdha kATanA chUTanekA kAraNa hai, taise - isa kathanakari pahile kahe the je doya puruSa-eka to baMdhakA svarUpa jAnanevAlA ara eka baMdhakI / ciMtA karanevAlA-tini doUnikU AtmAkA ara baMdhakA nyArA nyArA karanevirSe preraNA kari .. vyApAra karAie hai-upadezakari uyama karAyA hai| pheri pUche hai jo karmabaMdhanakA chedanA mokSakA : kAraNa kahA, so etAvAnmAtra hI mokSakA kAraNa hai, kahA ? aise pUche uttara kahe haiN| gAthA baMdhANaM ca sahAvaM viyANi, appaNo sahAvaM c| baMdhesa jo Na rajadi so kammavimukkhaNaM kunndi||6|| baMdhAnAM ca svabhAvaM vijJAyAtmanaH svabhAvaM ca / baMdheSu yo na rajyate sa karmavimokSaNaM karoti // 6 // ____ AtmakhyAti:----ya eva nirvikAracaitanyacamatkAramAtramAtmasvabhAvaM tadvikArakArakaM baMdhAnAM ca svabhAvaM vihAya ! baMdhebhyo viramati sa eva sakalakarmamokSaM kuryAt / etenAtmabaMdhayodi dhAkaraNastha mokSahetutvaM niyamyate / 9 kenAtmabaMdho dvidhA kriyate ? iti cet gA 12 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ samaya bha $ $ ++ $ $ + . artha-vaidhanikA svabhAvakU jAnikAra bahuri AtmAkA svabhAvakU jAnikari ara jo puruSa / baMdhanivi virakta hoya hai, so puruSa karmanikA vimokSaNa kare hai| TIkA--jo puruSa nizcayakari nirvikAra caitanyacamatkAramAtra to AtmAkA svabhAva ara tisa AtmAke vikArakA karanevAlA baMdhanikA svabhAva ini doUnikU vizeSakari jAnikari ara Wan tini baMghanita virakta hoya hai, so hI puruSa samasta karmakA mokSakU kare hai| isa kathanakari - AtmAkA ara aMdhakA nyArA nyArA dvidhA karaneke mokSakA kAraNapaNAkA niyama kiyA hai| doUkA nyArA nyArA karanA hI mokSakA kAraNa niyamakAra hai| aise niyamakari kayA hai| Age - : pheri pUche haiM, jo AtmA ara baMdha e doU kisakari dvidhA kahiye nyAre kIjiye ? aise pUche uttara kahe haiN| gAthA jIvo baMdhIya tahA chijjati salakkhaNehiM NiyaehiM / paNNAchedaNaeNadu chiNNA NANattamAvaNNA // 7 // jovo baMdhazca tathA chiyete svalakSaNAbhyAM niyatAbhyAM / prajJAchedakena tu chinno nAnAtvamApannau // 7 // ____ AtmakhyAti:-AtmagaMdhayo dvidhAkaraNe kAyeM katurAtmanaH karaNamImAMsAyAM nizcayataH svato bhinnakaraNAsaMbhavAnta bhagavatI prajJeya chedanAtmakaM karaNaM / tayA hi tau chinnau nAnAtvamavazyamevApadyate tataH pratrAtmabaMdhayodvidhAkaraNaM / nanu ma kathamAtmabaMdhau cetyacaMtakabhAvenAtyaMtapratyAsattarekIbhUtI bhedavijJAnAbhAvAdekacaMtakavad vyavaSTriyamANau prakSayA chettu .. zakyete ? niyatastralakSaNasUkSmAMtaHsaMdhisAvadhAna nipAtanAditi budhyemahi / Atmano hi samastazeSadravyAsAdharaNatvAcca tanyaM / / svalakSaNaM tattu pravartamAnaM yadyadabhivyApya pravattate nivartamAnaM ca yadyadupAdAya nivartate tattatsamastamapi sahapravRttaM krama-1pravRttaM vA paryAyajAtamAtmeti lakSaNIyaM sadekalakSaNalakSyatvAva, samastasahakramapravRttAnaMtaparyAyAvinAbhAvitvAcca tanyasya / cinmAtra evAtmA nizcatamyaH, iti yAvat / baMdhasya tu AtmaganyasAdharaNA rAgAdayaH svalakSaNaM / na ca rAgAdaya Atma- + 5 5 + s s dodo Zhe Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 236) pakatAmitra : dranyAsAdhAraNatA vibhrANAH pratibhAsate nityameva caitanyacamatkArAdatiriktatvena pratibhAsamAnatvAt / naca yAcadeva samasta svaparyAyanyApi caitanyaM pratibhAti ? rAgAdInaMtareNApi caitanyasyAramalAmasaMbhAvanAt / yattu rAgAdInAM caitanyena sahakI- 1slavanaM taccetyacetakabhAvapratyAsattereva nekadravyatvAta, caityamAnastu rAgAdirAtmanaH pradIpyamAno ghaTAdiH pradIpasya pradI-" pakatAmitra cetakatAmeva prathayenna punArAgAdInAM, evamapi tayoratyaMtapratyAsatyA bhedasaMbhAvanAmAvanAdirastyekatvanyAmohaH / sa tu prAyaiva chiyata eva / ____ AtmabaMdhau dvidhAkRtvA kiM kartavyaM ? iti cet / artha-jIva ara baMdha doU apane apane nizcatasvalakSaNanikari buddhirUpI chainIkari jaise - chede taiseM chediye huye nAnApaNAkUpAta hoya jAya nyAre nyAre hoya jAMya / / TIkA-AtmA ara baMdhakA dvidhAkaraNa kahiye nyArA nyArA karanA nAmA jo kArya, tAvirSe // karanevAlA jo kartA AtmA, tAke karaNakA vicAra kIjiye taba nizcayanayathakI Apate nyArA ... karaNa nAmA kArakakA to asaMbhava hai / tAteM bhagavatI kahiye jJAnasvarUpa jo prajJA buddhi, so hI kI chedanasvarUpa karaNa hai, tisa prajJAhIkari te doU AtmA arabaMdha chede huye nAnApaNAkU avazya / / prApta hoya haiM--avazya nyAre nyAre hoya jAya haiM / tAte prajJAhIkari AtmA ara baMdhakA nyArA." nyArA karanA hai / ihAM prazna hai--jo AtmA ara baMdha e doU to cetakavetyabhAvakari atyaMta pratyAsatti kahiye nikaTatAkari ekale hoya rahe hai / AtmA to cetaka hai ara baMdha cetya hai / so doU ekarUpa bhaye anubhavameM Ave hai / so bhedavijJAnake abhAvateM eka cetaka hI jo vyavahAramai pravartate // dekhiye haiM, te prajJAkari kaise chedaneka samartha hUjiye? tAkA samAdhAna AcArya kareM haiM-jo hama aise ... jAne haiM, AtmA ara baMdhakA nizcitasvalakSaNakI sUkSma jo antaHsandhi kahiye antaraMgako milI, huI sandhi, tAvirSe isa prajJA chainIkU sAvadhAna hoyakari paTakanete doU nyAre nyAre hoya jaay| hai| tahA~ AtmAkA tau nijalakSaNa nizcayakari samasta anya dravyaniteM asAdhAraNapaNAteM jo anyameM / na pAiye hai aisA caitanya svalakSaNa hai, so yaha caitanya svalakSaNa hai, so pravartatA saMtA jisa jisa mama+++ 955Wan ++++++ Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le + $ + $ + $ + $ $ $ 1. paryAyakU vyApyakari pravartate hai bahuri nivRttatA saMtA jisa jisa paryAyakU grahaNakari nivRtta hoya . hai, so so samasta sahavartI ara kramavartI paryAyanikA samUha, so AtmA hai aisA lakhane yogya hai, yaha lakSaNa samasta guNaparyAyanimeM vyApaka hai / so sarva hI guNaparyAyanikA samudAya AtmA hai - aisA isa lakSaNateM jAnanA / jAteM AtmA tisa ho eka lakSaNate lakSya hai| bahuri caitanyake ke samasta sahavartI ara kramavartI je anaMtaparyAya, tiniteM avinAbhAvIpaNA hai| tAteM cinmAtra hI AtmA hai, aisA nizcaya karanA, aisA dUsarA vyAkhyAna hai| . bahuri baMdhakA svalakSaNa Atmadravyate asAdhAraNa rAgAdika haiM / jAteM e rAgAdika haiM te + Atmadravyate sAdhAraNapaNAkU dhArate nAhIM pratibhAse haiM / inike sadA hI caitanyacamatkArateM bhinna- .. 'paNAkari pratibhAsamAnaraNA hai| bahuri netA isa samasta apane paryAyanimeM vyApanesvarUpa caitanya- zrI pratibhAse hai, tete hI rAgAdika nAhIM pratibhAte haiM, rAgAdikavinA bhI caitanyakA AtmalAbha - __ kahiye svarUpa pAvanA saMbhava hai / bahuri jo rAgAdikakA caitanyakari sahita hI upajanA dIkhe / Wan hai, so yaha cetyacetakabhAva kahiye jJeyajJAyakabhAva. tAke atyaMta pratyAsatti kahiye atinikaTatA, paE tAte dIkhe hai, ekadravyapaNAteM nAhIM hai / tahAM cetyamAna kahiye jJeyarUpajJAnameM Avate je rAgAdika, te AtmAke cetakatA kahiye jJAyakapaNAhIkU vistAre haiN| bahuri rAgAdikapaNAkU nAhIM vistAre 5 jaja haiN| jaise dIpakake ghaTAdika prakAzane yogya hote pradIpakapaNAhIkU vistAre haiM, bahuri ghaTAdika" paNAkU nAhIM vistAre haiM, taiseM jAnanA / bahuri aise hote bhI AtmA ara baMdha doUke atyaMta 4 pratyAsatti-nikaTatAkari bhedakI saMbhAvanAkA abhAva hai-bheda dIkhe nAhIM hai, tAteM isa " ajJAnIke anAdikAlate ekapaNAkA vyAmoha hai-ma hai, so aisA vyAmoha prajJAhIkari cheyA Wan hI jAya hai| ____bhAvArtha-AtmA ara baMdha doUkU lakSaNabhedakari pahicAni buddhirUpI chainIkari chedi nyAre fa pAre karane / jAte AtmA tau amUrtika, ara baMdha sUkSmapudgalaparamANunikA skaMdha, yAteM $ $ $ $ $ Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha phapha OM OM OM OM Wan 441 5 hI nyAre chadmasthake jJAnameM Avai nAhIM / eka skaMdha dIkhe, yAhorte anAdi ajJAna hai / so pha zrIgurunikA upadeza pAyakari inikA lakSaNa nyArA nyArA hI anubhavakari jAnanA / jo samaya caitanyamAtra to AtmAkA lakSaNa hai ara rAgAdika baMdhakA lakSaNa hai, te bhI jJayajJAyakabhAvakI 5 atinikaTatAkari ekase hoya rahe dIkhe haiM, so tIkSNabuddhirUpI chainI inikuM bhedi nyAre nyAre karanekA zastra hai, tAkU' inikI sUkSmasaMdhIkUM heri sAvadhAna niSpramAda hoya paTakaNI, tisakU pha paDate hI doU nyAre nyAre dIkhane lAge, taba AtmAkUM jJAnabhAvameM hI rAkhanA ara baMdhakUM ajJAnabhAvameM rakhanA / aiseM doUkUM bhinna karanA / aba isa artha kA kalazarUpa kAvya kahai haiM / Wan Wan pha sragdharA chandaH prajJAchetrI ziteyaM kathamapi nipuNaiH pAtitA sAvadhAnaH kSme'ntaH sandhibandhe nipatati rabhasAdAtmakarmobhayasya / / AtmAnaM manamantaH sthiravizadalasaddhAgni caitanyapUre bandhaM cAjJAnamAye niyamitamabhitaH kurvatI bhinnabhinnau // 2 // artha - AtmA ara baMdhakUM bhinna karanekUM yaha prajJA hai so tIkSNa chainI hai| so je pravINa Wan puruSa haiM te sAvadhAna pramAdarahita bhaye saMte AtmA ara karma ini doUnikA sUkSma jo antaH 5 kahiye mAMhilA saMdhIkA baMdhana, tAviveM yAkUM koI prakAra yatnakari aiseM paTake hai so yaha buddhirUpI chair ariust huI zIghra hI samastapaNe bhinna bhinna karatI paDe hai / so AtmAkuM to aMtaraMga- 4 5 viSai sthira ara vizadalasat kahiye spaSTa prakAzarUpa daidIpyamAna hai dhAma kahiye teja jAkA aisA 4 jo caitanyakA pUra pravAha, tAviSai mana karatI saMtI parDe hai / bahuri baMdhakUM ajJAnabhAvaviSai nizcala 5 niyamateM karatI saMto paDe hai / 5 bhAvArtha - ihAM AtmA ara baMdhakA bhinna bhinna karanA nAmA kArya hai / tAkA kartA AtmA hai| ara karaNavAkartA kAhekari kArya kareM ? tAteM karaNa cAhiye / ara nizcayanayakari kartA- " taiM bhinna karaNa hoya nAhIM / tAteM AtmAteM abhinna yaha buddhi, isa kAryaviSai karaNa hai| so AtmAkai anAdi baMdha jJAnAvaraNAdi karma haiM / tinikA kArya bhAvabaMdha tau rAmAdika haiM / ara 56 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555 5 5 Wan nokarma zarIrAdika haiN| so buddhikari AtmAkU zarIrateM tathA jJAnAvaraNAdika dravyakarmate tayA // samayA, rAgAdika bhASakarmata bhinna eka caitanyabhAvamAtra anubhavakari jJAnahImeM lIna rAkhanA, yaha hI - bhinna karanA yAhIte sarva karmakA nAza hoya, siddhapadakaM prApta hoya hai, aiseM jAnanA / Age pheri, 442 pUche hai, jo AtmA ara baMdhakU dvidhA kari ara kahA karanA ? aise pUche uttara kahe haiM / gAthA jIvo baMdhoya tahA chijati salakkhaNehiM NiyaehiM / baMdho chededavo suddho appAya ghettavyo // 8 // jIvo baMdhazca tathA chiyete svalakSaNAbhyAM niyatAbhyAM / baMdhazchettavyaH zuddha AtmA gRhItavyaH // 8 // AtmakhyAtiH-AtmabaMdhI hi tAvanniyatasvalakSaNa vijJAnena sarvathaiva chattavyau tato rAgAdilakSaNaH samasta eva / pa. baMdho nirmoktavyaH, upayogalakSaNazuddha Atmaiva gRhiitvyH| etadeva kilAtmabaMdhayodighAkaraNasya prayojanaM yadvadhatyAgena 1 zuddhAtmopAdAnaM / artha-jIva ara baMdha e doU apane apane nizcita nijalakSaNanikari taiseM bhinna kIjiye, jaise baMdha tau chedi bhinna karanA ara zuddha AramAkU grahaNa karanA / TIkA-AtmA ara aMdha doU prathama to apanA apanA nizcita nijalakSaNa hai tAkA vijJAnakari sarvaprakAra hI bhinna karane, pIche rAgAdika haiM lakSaNa jAkA aisA samasta hI baMdhakU.. tau choDanA, ara upayoga hai lakSaNa jAkA aisA zuddha AtmA ekalA hI grahaNa karanA / yaha ho / nizcayakari AtmA ara baMdhakA dvidhAkaraNakA prayojana hai; jo baMdhakA tyAga kari zuddha AtmAkA + grahaNa krnaa| bhAvArtha-ziSya pUchA thA, jo AtmA ara baMdhakU dvidhA kari kahA karanA ? tAkA yaha uttara) diyA, jo baMdhakA to tyAga karanA ara zuddhAtmAkA grahaNa krnaa| AgeM pUche hai-AtmA ara ... 15 5 5 5 555 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Mian % % % % % 5 Zhe ,Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le q baMdhakU prajJAkAra to bhinna kiye ara AtmAkU grahaNa kAhekari kIjiye ? tAkA praznottarakI / / gAthA kahe haiN| kaha so ghippadi appA paNNAe so du ghippade appaa| jaha paraNAe vibhatto taha paNNAeva pittavvo // 9 // kathaM sa gRhyate AtmA prajJayA sa tu gRhyate AtmA / yathA prajJayA vibhaktastathA prajJayaiva gRhItavyaH // 9 // Wan AtmakhyAtiH-nanu kena zuddhoyamAtmA gRhItavyaH ? prajJayeja zuddhoyamAtmA gRhItavyaH, zuddhasyAtmanaH svayamA smAnaM gRhavo vibhajata iva prakakaraNatvAt ato yathA prajJayA vibhaktastathA prAyaiva gRhiitvyH| kathamAtmA prajJayA gRhItavyaH iti ceta artha-ziSya pUche hai, so yaha zuddha AtmA kAhekari grahaNa kIjiye? AcArya uttara kahe " haiM-prajJAhIkari yaha zuddha AtmA grahaNa kIjiye / jaise pahale prajJAkari bhinna kiyA, taiseM prajJA hIkari grahaNa krnaa| TIkA-ziSyakA prazna, jo yaha zuddha AtmA kAhekari grahaNa karanA ? guru uttara kahe haiM-Wan hai jo yaha zuddha AtmA prajJAhIkari grahaNa karanA / Apa svayaM zuddha AtmAkU grahaNa karatA jo zuddha AtmA, tAkai pahalai bhinna karatAke prajJA hI eka karaNa thA, taiseM ho grahaNa karatAke bhI so hii| Wan prajJA eka karaNa hai, bhinna karaNa nAhIM / yAteM jaise pahale prajJAkari bhinna kiyA thA, saise .. prajJAhIkari grahaNa krnaa| bhAvArtha-bhinna karane meM ara grahaNa karanemeM nyArA karaNa nAhIM hai| tAtai prajJAhIkari tau|| bhinna kiyA ara prajJAhIkari grahaNa karanA / Agai pheri pUche hai "jo yaha AtmA prajJAkari kauna... prakAra grahaNa karanA?" tAkA uttara kahe haiM / mAthA % % Ya f Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + paraNAe ghettavyo jo cedA so ahaM tu nnicchydo| avasesA je bhAvA te majjhaparitta NAdavvA // 10 // hA mahItalyo yazcetayitA so'haM tu nishcytH| avazeSA ye bhAvAH te mama parA iti jJAtavyAH // 10 // AtmakhyAtiH-yohi nipatasvalakSaNAvalaMbinyA pranayA pravibhaktazcetayitA so'yamahaM / ye tvamI avaziSTA anya- . + svalakSaNalakSyA vyavahiyamANA bhAvAH, te sarve'pi cetapitRtvasya vyApakatyasya vyApyatvamanAyAMto'tyaMta matto bhinnAH / / tato'hameva mayaiva mahyameva matta eva manyeva mAmeva gRhNAmi / yatkila gRhaNAmi ta tanakakriyatvAdAtmanazcataye, cetapamAna eva cetaye, cetayamAnenaiva cetaye, cetayamAnAyaiva caMtaye, caMtapamAnAdeva cetaye, cetayamAne eva cetaye, cetayamAnameva + .. cetaye / athavA na cetaye, na cetayamAnonaye, na ghetayamAnena cetaye, na cetayamAnAya cataye, na tapamAnAce vaye, na / cetayamAne cetaye, na cetayamAnaM cetaye / kiMtu sarvavizuddhacinmAtro bhAvo'smi / / - artha-jo cetayitA kahiye cetanasvarUpa AtmA hai, so nizcayate meM hauM aise prajJAkAra grahaNa .. " karane yogya hai| avazeSa je bhAva haiM, te mere para haiM, isa prakAra AtmAkU grahaNa karanA jaannaa| " 4 TIkA--nizcayakari jo niyatasvalakSaNa kahiye nizcita nijalakSaNakU avalaMbana karanevAlI - prajJA hai, tisakari caitanyasvarUpa AtmAkU bhinna kiyA thA, so hI yaha maiM hauM, bahuri je yaha Wan avazeSa anya apane svalakSaNakari lakhane yogya vyavahArarUpa bhAva haiM, te sarva hI cetayitA AtmAkA + __ vyApaka jo cetakapaNA, tAkA vyApyapaNA nAhIM Avate bhAva haiM, te mote atyaMta bhinna haiM, tAteM maiM hI mujhahIkari mere hI arthi mujhahIta movirSe hI mohIkU grahaNa karohauM,bahuri pragaTa grahaNa karo Wan hauM / so AtmAke cetanA hI hai eka kiyA jAkai tisapaNAkari cetU hI ho| cetatA saMtAhI .. cetU hauN| cetatA saMtA hI kari cetU hauM / cetatA saMtAhIke arthi cetU hauN| cetatA saMtAhIte , cetU hauM / cetatA saMtAhIvirSe cetU hauM / cetatA saMtAhIkU cetU hauM / athavA na cetU hauM / na cetatA / + Wan Wan + a Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + ma saMtA cetU hauM / na cetatA saMtAhIkari cetU hauM / na cetatA saMtAke arthi cetU hauN| na cetatA ke 4 saMtAteM cetU hauM / na cetatA saMtAvi cetU hauM / na cetatA saMtAkU cetU hauN| to kahA hauM? sarva" vizuddha caitanyamAtra bhAva ho| ____ bhAvArtha-jisa prajJAkari AtmAkU baMdhateM bhinna kiyA thA, tisahIkari yaha caitanyasvarUpa hai AtmA meM hoM, anya avazeSa bhAva haiM te mote yadA---para haiM, aise mahAga pharanA zo abhinna SaTma kAraka lagAvanemeM mokU, mohIkari, mere hI arthi, mote, movidhe grahaNa karU hauN| so grahaNa 1- karanA kahA hai ? cetanakI citsvarUpa kriyA hI hai| tAkari cetU hauM-jAnU hauM anubhavU hauM aise lagAya, pheri ini kArakanike bhedakA bhI niSedha kiyA / jo maiM zuddha caitanyamAtra bhAva hoM, 4 so eka abheda ho-dravyadRSTikari kartA karma Adi SaTkArakakA bhI bheda movi nAhIM hai| tAteM nAhIM cetU hoM ityAdi lagAvanA / aiseM buddhikari grahaNa karanA / aba isa arthakA kalArUpa ' kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitachandaH Wan mityA sarvamapi svalakSaNabalAd mettu kiyacchakyate cinmudrAditanirvibhAgamahimA zuddhazcidevAsampaham / midyante yadi kArakANi yadi vA dharmA guNA vA yadi bhiyantAM na bhidA'sti kAcana vibhau bhAve vizuddhe citi // 3 // kA artha-jJAnI kahe hai| jo bhedane nyAre karane samartha ijiye, tisa sarvakU nijalakSaNake / - balate bhedikari ara maiM caitanyacihnakari ciddhita vibhAgarahita hai mahimA jAkI aisA zuddha caitanya "hI hauM / bahuri jo kartA karma karaNa sampradAna apAdAna adhikaraNa ye SaTakAraka ara sattva asattva OM nityatva anityatva ekatva anekatva Adika dharma ara jJAna darzana Adika guNa e bhedarUpa haiM, tau // " bhedarUpa hoU / vizuddha samasta vibhAvaniteM rahita eka ara vibhu kahiye sarva guNaparyAyanimeM vyApaka Wan aisA caitanyabhAvavirSe tau kichU bheda hai naahiiN| - bhAvArtha-jo isa caitanyabhAvateM anya apane svalakSaNakari bhede gaye te to bhedarUpa kiye ara . 559) phraWan 'Wan ' Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 kArakabheda ara dharmabheda haiM tau hoU / zuddha caitanyamAtraviSe sau kichU bheda hai nAhIM / zunakari AtmAkU aisA abhedarUpa grahaNa krnaa| Age kahe haiM, jo zuddha cetanyamAtra tau grahaNa karAyA tathA Wan sAmAnyacetanA hai so darzanajJAnasAmAnyamaya hai, tAteM anubhava meM darzanajJAnasvarUpa AtmAkA anubhava aisA karanA | gAthA Wan Wan Wan paNNAe ghittanvo jo daTThA so ahaM tu Nicchayado / avasesA je bhAvA te majjha pareti NAdavvA // 11 // Wan Wan Wan 5 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan paNNAe ghittavvo jo NAdA so ahaM tu micchayado / avasesA je bhAvA te majjha paretti NAdavvA // 12 // zAhIrAcyA so'haM tu nizcayataH / avazeSA ye bhAvAste mama parA iti jJAtavyAH // 11 // Wan Wan AtmakhyAtiH -- cetanayA darzanajJAnavikalpAna tikramaNAcaM tayitRtvabhitra dRSTavaM jJAtutvaM cAtmanaH svalakSaNameva tatohaM dRSTAramAtmAnaM gRhNAmi yatkila gRhNAmi tatpazyAmyeva, pazyanneva pazyAmi pazyataiva pazyAmi pazyate eva pazyAmi pazyata 5 prajJayA gRhItavyo yo jJAtA so'haM tu nizcayataH / avazeSA ye bhAvAste mama parA iti jJAtavyAH // 12 // Wan Wan eva pazyAmi pazyatyeva pazyAmi pazyaMtameva pazyAmi / athavA - na pazyAmi na pazyan pazyAmi na pazyatA pazyAmi na pazyate pazyAmi na pazyataH pazyAmi na pazyati pazyAmi na pazyaMtaM pazyAmi / kiMtu sarvavizuddhI mAtro bhAvo'smi / api ca--jJAtAramAtmAnaM gRhaNAmi yatkila gRhaNAmi tajjAnAmyeva, jAnannaiva jAnAmi, jAnataiva jAnAmi, jAnate evajA nAmi, jAnata eva jAnAmi, jAnatyeva jAnAmi, jAnaMtameva jAnAmi / athavA -- na jAnAmi na jAnan jAnAmi, na jAnatA phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 15 jAnAmi, na jAnate jAnAmi, na jAnato jAnAmi na jAnati jAnAmi, na jAnaMtaM jAnAmi / kiMtu sarva vizuddhajJapti - mAtro bhAvo'smi / nanu kathaM cetanA darzanajJAnavikalpau nAtikrAmati yena cetayitA dRSTA jJAtA ca syAt ? ucyate- Wan Wan 44 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ belA tAvAzatibhA purUH sA tu sagAva yambhUnAM sAmAnyavizeSAtmakatvAt vairUpyaM nAtikAmati / ye tu tasyA rUpe " Wan te darzanajhAne, tataH sA nAtikrAmati / yadyatikrAmati ! sAmAnyavizeSAtikrAMtatvAccetanaiva na bhavati / tadabhAve dvau // .. doSI--svaguNocchedAcchatanasyAcetanatApattiH, byApakAbhAve cyApyasya cetanasyAbhAvo vaa| tatastaddopabhayAdarzanajJAnAjasmikaiva cetanAbhyupagaMtavyA ! + artha-prajJAkari aise grahaNa karanA, jo draSTA kahiye dekhanevAlA, so to nizcayate meM hauM, "avazeSa je bhAva haiM, te mere para haiM, aiseM jaannaa| bahuri prajJAhIkari grahaNa karanA, jo jJAtA + Wan kahiye jAnanevAlA hauM, so tau nizcayateM meM hauM, avazeSa je bhAva haiM, te mere para haiM, aiseM jAnanA / .. TIkA-jAteM cetanAkai darzanajJAnake bhedakA ullaMghana nAhIM hai, tAteM cetakapaNAko jyauM darzakaTapaNA ara jJAtApaNA AtmAkA nijalakSaNa hI hai, tAteM aiseM anubhavana karanA jo maiM dekhanevAlA 1- AtmAkU grahaNa karUM hauM, jo nizcayateM grahaNa karUM hauM, so dekha hI hauM, dekhatA saMtA hI dekha "ho, dekhatA kari hI dekha hauM, dekhatAke arthi hI dekha hauM, dekhatAte hI dekha hauM, dekhatevirSe hI 5 para dekha hauM, dekhate hI dekhU hauM / athavA na dekhU hauM, na dekhatAM saMtA dekha hauM, na dekhatekari dekhU "ho, na dekhateke arthi dekhU hauM, na dekhate dekhU hauM, na dekhatevi dekhU hUM / na dekhatAkU dekhU huuN| pratau kahA hauM ? sarvavizuddha eka darzanamAtra bhAtra meM hoN| aiseM tau darzanapari kartA karma karaNa sampradAna apAdAna adhikaraNa lagAya, pheri tinikA niSedhakari ara eka darzanamAtra bhAvasvarUpa 'AtmAkU anubhavanarUpa karanA / bahuri taise hI jJAnapari lagAvanA, jo jAnanevAlA jJAtA AtmAkU Wan ..maiM grahaNa karUM hauM / jo grahaNa karUM ho, so nizcayatai jAnU hI hauM, jAnatA' saMtA hI jAnU hauM, jAnatAkari hI jAnU hauM, jAnatAke arthi jAnU hauM, jAnatAte hI jAnU hauM, jAnatAvirSe hI 15 jAnU hoM, jAnatAkU hI jAnU hauM, athavA na jAnU hoM, na jAnatA saMtA jAnU hoM, na jAnatA- + "kari jAnUM hoM, na jAnatAke arthi hI jAna hauM, na jAnatAteM jAneM hauM, na jAnatAkevirSe jAna ho, mana jAnatAkU jAnUM hauM / to kahA hauM ? sarvavizuddha eka jAnanakriyAmAtra bhAva meM hauN| aise 5 5 5 55 5 55 5 5 Le + + 44 + Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan jJAnapari SaTkAraka bhedarUpa lagAya, pheri abhedarUpa karanekuM kArakabhedakA niSedha kari. eka 5 prAbhR jJAnamAtra ApakA anubhavana karanA / phra bhAvArtha- pahale to sAmAnya cetanAkA anubhavana kraayaa| so AtmAkUM prajJAkari grahaNa karanA pahale kA thA, so cetanAkA anubhavana karanA hI grahaNa karanA hai-kichU anya vastUkA 5 grahaNa karanA nAhIM hai / bahuri anubhavana karanA, anubhavana karanevAlA, anubhavana jAkara kIjiye Wan ityAdi kAraka bhedarUpa kahikari abhedavivakSAmaiM kArakabhedakA niSedha kiyA, eka zuddha cetanAmAtra hI kahA thA / ara aba ihAM cetanAsAmAnya hai so darzanajJAnavizeSakaM nAhIM ullaMghi varte 5 hai / tAteM draSTA ara jJAtAkA anubhavana karAyA / tahAM bhI SaTkArakarUpa bheda anubhavanakari pIche abheda anubhavana apekSA kArakabheda dUri kari draSTA jJAtAmAtrakA anubhavana karAyA hai| Wan Wan ihAM ziSya pUche hai, jo cetanA darzanajJAnabhedakUM kaiseM nAhIM ullaMghe hai ! jAkari cetayitA AtmA draSTA jJAtA hoya / tAkA uttara kahe haiN| prathama tau cetanA hai so pratibhAsarUpa hai, so 5 aisI cetanA hai so doyarUpapaNAkUM nAhIM ullaMghi varte hai / jAteM sarva hI vastukA sAmAnyavizeSa phra rUpa svarUpa hai / so cetanA bhI vastu hai, so sAmAnya vizeSarUpakUM kaiseM ullaMghe ? so tAke Wan doyarUpa haiM te darzana jJAna haiM, tAteM so cetanA tini darzana jJAna doUnikUM nAhIM ullaMghe hai| 5 4 bahuri jo ini doyarUpakUM ullaMghe to sAmAnyavizeSarUpakA ullaMghavApaNAta cetanA hI na hoya hai / tisa cetanAke abhAvateM doya doSa Avai eka tau apane guNakA uccheda honete cetanake ace5 tanapaNAkI prApti Ave, ara dUsarA vyApaka jo cetanA, tAkA abhAva hoteM, vyApya jo cetana AtmA tAkA abhAva hoya hai / tAteM tini doSanike bhayateM cetanA darzanajJAnasvarUpa hI aMgikAra 5 krnii| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiM / Wan tA'pi hi cetanA jagati cedddajJaptirUpaM tyajet tatsAmAnyavizeSarUpavirahAtsA'stitvameva tyajet / tacyA jaDatA cito'pi bhavati vyApyo vinA vyApaphAdAtmA cAnvamupaiti tena niyataM harajJaptirUpAstu cit // 4 // phrafa phaphaphaphaphapha Wan Wan k Wan 43 Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan artha-jagatavirSe nizcayakari cetanA advaita hai tauU jo darzanajJAnarUpakU choDe to sAmAnya- 5 vizeSarUpake abhAvateM so cetanA apanA astipanAhIkU choDe / bahuri jaba cetanA apanA asti "tvakU choDe, taba caitanake jaDatA hoya hai / bahuri vyApya jo AtmA, so vyApaka jo cetanA, 3tisavinA aMtarphe prApta hoya / AtmAkA nAza hoya / tAta niyamata cetanA hai so darzanajJAna .. svarUpa hI houu| Wan bhAvArtha-vastukA svarUpa sAmAnya vizeSarUpa hai, so cetanA bhI vastu hai, so darzanajJAna. ' - vizeSakU choDai, to vastupaNAkA nAza hoya, taba cetanAkA abhAva hote, ke tau cetanake jaDapaNA .. Avai, ke cotanA AtmAkI sarva avasthAmai pA ? tAteM vyApaka hai ara AtmA cetanA hI hai| ma tAteM cetanAke vyApya hai so vyApakake abhAvateM vyApya jo cetana AlmA tAkA abhAva hoya hai| - tAteM cetanA darzanajJAnasvarUpa hI mAnanI / ihAM tAtparya aisA-jo sAMkhyamatI Adi kaI Wan sAmAnyacetanAhIkU mAni ekAMta kahe haiM, tinikA niSedha karanekU vastukA svarUpa sAmAnyavizeSa__ rUpa hai, so cetanAkU sAmAnyavizeSarUpa aMgokAra karanI aisA janAyA hai| Age kahe haiM, jazetanAkA to cinmaya eka bhAva hai ara anya parabhAva haiM, so cinmayabhAva tau upAdeya hai ara praparabhAva heya hai, so yaha sUcanikA agile kathanakI hai, tAkA zloka hai| indravajAchandaH / ekazcitazcinmaya eva bhAvo bhAvAH pare ye kila te pareSAm / __ grAhyastatazcinmaya eva bhAvo bhASAH pare sarvata eva heyAH // 5 // OM artha-cautanyakA to eka cinmaya hI bhAva hai, ara anya bhAva haiM, te pragaTapaNe parake bhAva haiN| tAteM eka cinmayabhAva hai so hI grahaNa karaneyogya hai, bahuri je parabhAva haiM, te sarva hI tyAgane"yogya haiM / ava isa upadezakI gAthA kahe haiN| gAthA 354+ +++ ++ + Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja Le Le Le Le ko gAma bhaNijja vuho NAdu save parodaye bhAve / majjhamiNaM ti ya vayaNaM jANato appayaM suddhaM // 13 // prAma ko nAma bhaNe budhaH jJAtvA sarvAn parodayAn bhAvAn / Wan mamedamiti vacanaM jAnanAtmAnaM zuddhaM // 13 // . AtmakhyAti:-yo hi parAtmanoniyatasvalakSaNa vibhAgapAtinyA prajayA jJAnI syAt sa khalvekaM cinmAtra mAva- 5 mAtmIyaM jAnAti zeSAMzca sarvAneca bhAvAn parakIyAna jAnAti / evaM jAnana kathaM parabhAvAnmamAmI iti va yAda parAtmamanonizcayena jAminA / ataH sarvathA cidbhAva eva gRhItavyaH zeSAH sarve eva mAvAH prahAtanyA iti / .. siddhaaNtH| // artha-jJAnI hai so apanA svarUpakaM jAnikari ara sarva hI parake bhAvanikU jAnikari ara - e mere haiM aisA kcana kauna kahai ? jJAnI paMDita to nAhIM khai| kaisA hai jJAnI ? apanA zuddha ra " AtmAkU jAnatA saMtA hai| Wan TIkA-jo puruSa AtmA ara parakA nizcitasvalakSaNake vibhAgavirSe par3anevAlI jo prajJA // tAkari jJAnI hoya hai, so puruSa nizcayakari eka caitandhamAtra apanA bhAva tAkU to apanA jAne .. Wan hai| bahuri bAkI sarva hI bhAvanika parake jAne hai| aileM jAnatA saMtA parake bhAvanika "e 1- mere haiM aise kaiseM kahai ? jJAnI tau nAhIM khai| jAte parake ara Apake nizcayakari svasvA- .. 1 mipaNAkA saMbaMdhakA asaMbhava hai / yAteM sarvathA cidabhAva hI eka grahaNa karane yogya hai| avazeSa // 45 sarva hI bhAva tyAgane yogya haiM aisA siddhAMta hai / ___ bhAvArtha-lokameM bhI yaha nyAya hai, jo subuddhi nyAyavAna hoya, so parake dhanAdikakU 5 apanA na kahai / taiseM hI samyagjJAnI hai so samasta hI paradravyakU apanA banAve nAhIM / apanA // .- nijabhAvahIkU apanA jAni grahaNa kare hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| 9. Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArdUlavikrIDitachandaH siddhAnto'yamudAcittacaritairmokSArthimiH sevyatAM zuddhaM cinmayamekameva paramaM jyotiH sadaicAsmyaham / // ete ye tu samullasanti vividhA bhAvAH pRthaglakSaNAH te'haM nAsmi yato'tra te mama paradravyaM samagrA api // 6 // artha-ujvala hai utkaTa hai cittakA caritra jinikA aise mokSake athi puruSa haiM, te yaha siddhAMta sevana karo-jo maiM to zuddha caitanyamaya eka paramajyoti hI sadA hI hauM, ara e je aneka 7 prakArake bhinnalakSaNarUpa bhAva haiM, te maiM nAhI hauM / jAte te samagra kahiye sAre hI mere paradravya haiN| bhAvArtha sugama hai| Age kahe haiM, jo paradravyakU grahaNa kare hai, so aparAdhavAna hai, baMdhameM Wan paDe hai / ara jo nijadravyameM saMtuSTa hai so niraparAdhI hai, baMdhe nAhIM hai| aisI sUcanikAkA 15 agile kathanakA zloka hai| anuSTupchandaH paradravyagrahaM kurvan badhyate cAparAdhavAn / yadhyetAnaparAdho na svadravye saMvRto yatiH // 7 // ___artha-jo paradravyakU grahaNa karatA saMtA hai, so so apamAna hai, so baMdhameM paDe hai / bahuri 1- apane hI dravyavirSe saMvararUpa hai saMtuSTa hai paradravyakU nAhIM grahaNa kare hai so yatIzvara aparAdharahita hai, so baMdhe nAhIM / Agai isa kathanakU dRSTAMtapUrvaka gAthAmeM kahe haiM / gAthA teyAdI avarAhe kuvvadi jo so sasaMkido hodi| mA vajjhe'haM keNavi corotti jaNammi vivrNto||14|| jo Na kuNadi avarAhe so NissaMko du jaNavade bhmdi| Navi tassa vajjhi9 je ciMtA upajjadi kayAvi // 15 // evaM hi sAvarAho vajjhAmi ahaM tu saMkido cedaa| jo puNa miravarAho gissaMkohaM Na vajjhAmi // 16 // is s $ 5 Le Le Le Le Le Le Le Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha 5 pha phrafa phra Wan Wan Wan AtmaruyAtiH- yathAtra loke ya eva paradravyagrahaNalakSaNamaparAdhaM karoti tasyaiva baMghazaMkA saMbhavati / yastu yuddha pha san taM na karoti tasya sA na saMbhavati / tathAtmApi ya evAzuddhaH san paradravyagrahaNalakSaNamaparAdhaM karoti tasyaiva baMdha 5 zaMkA saMbhavati yastu zuddhaH saMstaM na karoti tasya sA na saMbhavati, iti niyamaH / ataH sarvathA sarvaparakIyabhAvaparihAreNa 5 zuddha AtmA gRhItavya:, tathA satyeva niraparAdhatvAt / kohi nAmAyamaparAdhaH 1- steyAdInaparAdhAn karoti yaH sa zaMkito bhavati / mA badhye kenApi caura iti jane vivRNvan // 14 // yo na karotyaparAdhAt sa nizaMkastu janapade bhavati / nApi tasya vadhu aho ciMtotpadyate kadAcit // 15 // evaM hi sAparAdho badhye'haM tu zaMkitazca tayitA / yadi punarniraparAdho nizaMko'haM tu bacye // 16 // 555555 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan artha - jo puruSa corI Adi aparAdhanika kare hai, so aiseM zaMkAsahita huvA bhrame hai, jo yaha 5 cora hai aiseM jAni mokU koI mati bAMbI lyo / aisI zaMkAsahita lokakeviSai vicare hai / bahuri 4 jo kichU aparAdha nAhIM kare hai, so puruSa dezaviSai niHzaMka bhrame hai| tAkai baMdhane kI ciMtA kadAcit 5 nAhIM upajI hai / aiseM maiM jo aparAdha sahita hauM to merI zaMkA hai, jo 'maiM baMdhU' aisI zaMkAyukta 5 AtmA hoya hai / bahuri jo maiM niraparAdha hoM to nizaMka hauM, na baMdhUgA, aiseM jJAnI vicAre hai / TIkA- jaiseM yA lokaviSai jo puruSa paradravyakA grahaNa hai lakSaNa jAkA aisA aparAdhakuM kare 5 hai tisahI baMdhaka zaMkA saMbhave hai| bahuri jo aparAdha nAhIM kare hai, tAkai tau zaMkA nAhIM saMbhave hai / taiseM AtmA bhI jo azuddha huvA saMtA paradravyakA grahaNa hai lakSaNa jAkA aisA apa-5 rAdhakUM kare hai, tisahIkai baMdhakI zaMkA saMbhave haiM / bahuri jo AtmA zuddha bhayA saMtA tisa apaWan 452 pramukha Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + 5 + + + + + rASakU nAhI kare hai tAkai so zaMkA mAhI saMbhave hai, yaha niyama hai / yA sarvathA sarvaparadravyake " 9 bhAvakA parihAra kari zuddha AtmA grahaNa karanA / taiseM kiye hI niraparAdhapaNA hai| bhAvArtha-corI Adi aparAdha kare, to baMdhanakI zaMkA hoya / niraparAdhake zaMkA kAhe..... " hoya ? taiseM hI AtmA paradravyakA grahaNarUpa aparAdha kareM, to baMdhakI zaMkA hoya hii| ApakU zukha anubhave parakU nAhI grahai to baMdhakI zaMkA kAhekU hoya ? tAteM paradravyakU choDi zuddha + AtmAkA grahaNa karanA taba niraparAdha hoya hai| Age pUche hai, jo yaha aparAdha kahA hai ! tAkA .. uttara aparAdhakA svarUpa kahe haiM / gAthA saMsiddhirAdhasiddhI sAghidamArAvidaM ca eyho| avagadarAyI jo khalu cedA so hodi avarAho // 17 // jo puNa NiravarAho cedA NissaMkio du so hodi| ArANAe NicaM va?hiM ahaM tu jANato // 18 // saMsiddhirAdhasiddhaM sAdhitamArAdhitaM caikArtha / apagatarASo yaH khalu cetayitA sa bhavatyaparAdhaH // 17 // yaH punarniraparAdhazvetayitA nizzaMkitastu sa bhavati / ArAdhanayA nityaM vartate ahamiti jAnan // 18 // ___ AtmakhyAti:-paradranyaparihAreNa zuddhasyAtmanaH siddhiH sAdhanaM vA rAdhaH, apagato rAdho yasya bhAvasya so'parAdha stena saha yazvetayitA vartate sa sAparAdhaH sa tu paradravyagrahaNasadbhAvena zuddhAtmasiddhathabhAvAvaMdhazaMkAsaMbhave sati svayamaWan vAdanArAdhaka eva syAt / yastu niraparAdhaH sa samagraparadUnyaparihAreNa zuddhAtmasiddhisabhAbAda baMdhazaMkAyA asaMbhare sati, para 'ma Wan Wan Wan 545555 + + + + + + Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + upayogakalakSaNazuddha jAtmaika evAhamiti nizcinvam nityameva zuddhAtmasikhilakSaNayArAdhanayA samAnatvAdArAdhaka eba ____ artha-saMsiddhi rAdha siddha sAdhita ArAdhita e zabda ekArtha haiM, sAte jo cetayitA AtmA apagatarAdha kahiye rAdhasU rahita hoya so AtmA aparAdha hai| bahuri jo AtmA aparAdha nAhIM // niraparAdha hai, so niHzaMka ha-zaMkArahita hai / ApakU maiM hauM aise jAnatA saMtA ArAdhanAkari .. TIkA-paradravyakA parihAra karike jo zuddha AtmAkI siddhi athavA sAdhana so rAdha kahiye, tahAM jisa cetayitA AtmAke rAdha kahiye zuddha AtmAkI siddha athavA sAdhana apagata kahiye / dRrivartI hoya so AtmA aparAdha hai| athavA yAkA dUsarA samAsavigraha aisA-jisa bhAvakA rAdha dUravartI hoya, tisa bhAvakU aparAdha kahiye so tisa aparAdhakari jo AtmA varte so AtmA sAparAdha hai, so aisA AtmA paradravyake grahaNakA sadbhAvate zuddha AtmAkI siddhIke abhAvateM // tAke baMdhakI zaMkAkA saMbhava hote Apa svayaM azuddhapaNAteM anArAdhaka hI hai-ArAdhanA karane vAlA nAhIM hai| bahuri jo AtmA aparAdharahita niraparAdha hai, so samasta paradravyaparigrahakA + Wan parihAra karike zuddha AtmAkI siddhIke sadbhAvateM tAke baMdhakI zaMkAkA asaMbhavakU hote aisA / / nizcaya karatA varte-jo maiM upayoga hI hai eka lakSaNa jAkA aisA eka zuddha AtmA hI hai| OM so AtmA nitya hI zuddha AtmAkI siddhi hai lakSaNa jAkA resI ArAdhanAkari vartamAna hoya hai tAteM ArAdhaka hI hai| ___ bhAvArtha-saMsiddhi rAdha siddhi sAdhita ArAdhita ini zabdanikA artha eka hI hai| soma // ihAM rAdha nAma zuddha AtmAkI siddhi athavA sAdhanakA hai, so jAkai yaha nAhIM, so AmA / sAparAdha hai / ara yaha jAkai hoya, so niraparAdha hai / so sAparAdha hai tAke baMdhakI zaMkA saMbhave // Wan hai, sAta anArApaka hai| ara niraparAdha hai so niHzaMka bhayA apane upayogameM lIna hoya, taba - 55 5 5 55 5 5 5 5 ++ + + Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++ ++ f 5 5 Le Le + / pha baMdhako zaMkA nAhIM / ara samyagdarzana jJAna cAritra tapakA eka bhAvarUpa nizcaya ArAdhanAkA ArAdhaka hI hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| mAlinIvRttama anavaratamanantarvadhyate sAparAdhaH spRzati niraparAdho bandhanaM jAtu naiva / / niyatayA spaM gajamarAko rAziH niraparAdhaH sAdhusuddhAtmasevI // 8 // artha-jo AtmA sAparAdha hai, so tau niraMtara anaMtapudgalaparamANurUpa karmanikari baMdhe hai| " Wan bahuri jo niraparAdha hai, so baMdhanakU kadAcit nAhIM sparza hai / bahuri yaha sAparAdha AtmA hai, so ta to apane AtmAkU niyamakari azuddha hI sektA sAparAdha hI hoya hai / bahuri jo niraparAdha hai, " so bhale prakAra zuddha AramAkA sevanevAlA hoya hai| Ane vyavahAranayakA AlaMvI tarka kare // hai-jo isa zuddha AtmAkA sevanakA prayAsa kahiye kheda tAkari kahA hai ? jAte pratikramaNa Adi .. prAyazcitta hai. tAkari hI AtmA niraparAdha hoya hai / jAte sAparAdhake tau apratikramaNAdi haiM, so aparAdhake dUri karanevAle nAhIM haiM, tAteM tinika viSakubha kahe haiN| bahuri niraparAdhake prati- kramaNAdika haiM te tisa aparAdhake dUri karanevAle haiM, tAteM tini* amRtakuMbha kahe haiN| so hI / vyavahArakA kahanevAlA AcArasUtravi kahA hai| uktaM ca gAthA---appaDikamaNamapaDisaraNaM, + appaDihAro adhAraNA ceva / aNiyattI ya aNidAgaTahA sohIya visakubho // 1 // paDikamaNaM paDisaraNaM pariharaNaM dhAraNA NiyattIya / jiMdA gAhA sohI aThaviho amayakubho du||2||5 artha-apratikramaNa, apratizaraNa, aparihAra, adhAraNA, anivRtti, aniMdA, agarhA, azuddhi aise .. ATha prakAra karike lagai doSakA prAyazcitta karanA, so tau viSakubha hai--jaharakA bharathA ghaDA hai| + bahuri pratikramaNa, pratizaraNa, parihAra, dhAraNA, nivRtti, niMdA, gardA zuddhi aise ATha prakArakari / lage doSakA prAyazcitta karanA, so amRtakubha hai| aise vyavahAranayake pakSIne tarka kiyA, tAkA / 4 samAdhAna AcArya nizcayanayakU pradhAnakari kahe haiM / gAthA + + + Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrafa phaphaphaphaphaphaphaphapha5 samaya 45 6 pha Wan Wan paDikamaNaM paDisaraNaM pariharaNaM dhAraNA viyattIya / giMdA garuhA sohiya aTThaviho hodi visakuMbho // 19 // apaMDikamaNaM apaDisaraNaM appaDihAro adhAraNA caiva / aNiyattIya aniMdA agaruhA visohiya amayakuMbho ||20|| pratikramaNaM pratisaraNaM parihAro dhAraNA niditva ! niMdA gardA zuddhiH aSTavidho bhavati viSakuMbhaH // 19 // apratima pratisaraNaM parihAro'dhAraNA caiva / anivRttizcAniMdA 'ga'zuddhira mRtakuMbhaH // 20 // phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pha Wan ! Wan Wan AtmakhyAtiH - yastAvadajJAni janasAdharaNo'pratikramaNAdiH sa zuddhAtma siddhabhAvasvabhAvatvena svayamevAparAdhatvA-pha Wan dviSakuMbha eva kiM vicAreNa / yastu dravyarUpaH pratikramaNAdiH sa sarvAparAdhaviSApadAkarSaNasamarthatvenAmRtakuMbho'pi pratikramaNAdivilakSaNApratikramaNAdirUpAM tArtIyakoM bhUmimapazyataH svakAryakaraNAsamarthatvena cipakSakAryakaritvAdviSakuma eva pha Wan spAt 1 apratikramaNAdirUpA tRtIyabhUmistu svayaM zuddhAtmasiddhirUpatvena sarvAparAdhaviSadoSANAM sarvakatvAt sAkSAtsvayamamRtakuMbho bhavatIti vyavahAreNa dravyapratikramaNAderapi, amRtakuMbhatvaM sAdhayati / tayaiva ca niraparAdho bhavati ceta 5 yitA / tadabhAve dravyapratikramaNAderapyaparAdha eva / atastRtIyabhUmikayaiva niraparAdhatvamityavatiSThate tatprAptyartha evAyaM dranyapratikramaNAdiH, tato meti saMsthA yatpratikramaNAdIn zrutirUpA jayati kiMtu dravyapratikramaNAdinA na cati anyadIyapratikramaNApratikramaNAdyagocarApratikramaNAdirUpaM zuddhAtmasiddhilakSaNamatiduSkaraM kimapi kariSyati / vakSyate Wan Wan Wan 5 kAraNa hai| bahuri apratikramaNa, apratisaraNa, aparihAra, adhAraNA, bahuri anivRtti, aniMdA, Wan bAba artha - pratikramaNa, pratisaraNa, parihAra dhAraNA bahuri nivRtti, niMdA, garhA, zuddhi aise ATha 5 prakAra tau viSakuMbha haiN| jAtaiM yAmaiM kartApaNAkI buddhi saMbhave hai| ara karttApaNA hai so baMdhakA Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $$ Zhe $ $ $ Wan agar2yA, azuddhi aise ATha prakAra amRtakuMbha haiM / jAteM ihAM karttApaNAkA niSedha hai, kichU hI na karanA / tAteM baMdhate rahita hai|| TIkA-jo prathama ajJAnI jana te sAdhAraNa apratikramaNAdika hai, so to zuddhAtmAkI, siddhIkA abhAva svabhAvarUpa hai, tAteM svayameva aparAdha doSarUpa hI hai, tAteM tAkA vicAra kari tau / kahA ? vaha to pahale hI tyAgane yogya hai / bahuri jo dravya pratikramaNAdika hai, so sarva aparAdha-5 + rUpapaNAteM viSake anukramakari meTanevi samarthapaNAkari amRtakuMbha bhI vyavahAra AcArasUtrameM ... kayA hai / toU pratikramaNa apratikramaNa Adi doUte vilakSaNa aisI apratikramaNa Adi svarUpa Wan tIsarI bhUmikU nAhIM dekhanevAle puruSake dokA kATanA jo AgalA. kArya, tAke karanevirSe asa marthapaNAkari vipakSa jo baMdha tAkA kArya karanevAlApaNAteM pratikramaNAdika hai, so viSakubha hii| 7 hai| bahuri apratikramaNAdirUpa tIsarI bhUmi hai, so Apa svayaM zuddhAtmAkI siddhirUpa hai, tisa paNAkari sarva aparAdharUpa viSake doSa, tinikI sarvakI meTanevAlI hai| tAteM sAkSAt Apa svayaM amRtakubha hai, so aise hI tIyA bhUmi vyavahAra karika dravyapratikramaNAdikake bhI amRtakubha-Wan paNAkU sAdhe hai| tisa tIsarI bhUmIhI kari cetayitA AtmA niraparAdha hoya hai / isa tIsarI __ bhUmIkAkA abhAva hote dravyapratikramaNAdika hai, so bhI aparAdha hI hai / yAteM yaha tthhrii-jok| apratikramaNAdirUpa tIsarI bhUmIhIkari niraparAdhapaNA hai, tAkI prAptike arthi hI yaha dravyaja pratikramaNAdika hai, tAheM aiseM mati mAno, jo nizcayanayakA zAstra hai, so dravya pratikramaNAdikakU. chuDAvai hai, to kahA kahe hai ? dravyapratikramaNAdikahIMkari AtmA baMdhateM nAhIM chUTa hai| isa sivAya / Wan anya bhI pratikramaNa apratikramaNa Adikai agocara apratikramaNAdirUpa zuddhAtmAkI siddhi hai; lakSaNa jAkA ara karanA jAkA atikaThina aisA kichU karAve hai, so ihAM hI Age kahA, .. tAkI gAthA--kamma jaM pukkayaM / suhAsuhamaNeyavittharavisesaM / tatto Niyattae appayaM tu jo so kA $$ $ OMOMOM Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan paDikamaNaM / ityAdika nizcayapratipAdika svarUpa Age kahasI / tahAM isa gAthAkA bhI artha samaya 5 likhiyegA / Wan 258 bhAvArtha-vyavahAranayaka AlaMdhI kahI jo lage doSakA pratikramaNAdikari hI AtmA zuddha hAya hai, to pahale hI zuddhAtmAkA AlaMbanakA khedakara kahA hai ? zuddha bhaye pIche tAkA AlaMbana hoya, pahale hI tau AlaMbanakA kheda niSphala hai / tAkUM AcArya samajhAve haiM - jo dravyaprati - Wan kramaNAdika haiM te doSa meTanevAle haiM, paraMtu zuddha AtmAkA svarUpa pratikramaNAdirahita hai / tAkA 55 5 AlaMyavinA tau dravyapratikaraNAdika haiM te doSa svarUpa hI haiN| dopakU meTanekUM samartha nAhIM / jAteM nizcayakI sApekSahita ho mahAlaya bokSamArga meM hai ara kevala vyavahArahIkA pakSa tau mokSamArga meM nAhIM, baMdhahIkA mArga haiN| tAteM aiseM kayA hai, jo ajJAnIke je apratikramaNAdika haiM, te tau viSakuMbha hai hI, tinikI tau kahA kathA ? paraMtu je vyavahAracAritrameM pratikamaNAdika 5 kahe haiM te bhI kiri viSakubha hI haiN| jAte AtmA tau pratikramaNAdikakari rahita zuddha apratikramaNAdisvarUpa hai aiseM jAnanA / aba isa kathanakA kalazarUpa kAvya kahe haiM / ato hatAH pramAdino gatAH sukhAsInatAM pralInaM cApalamunmIlitamAlaMbanaM - 1 AtmanyevAlAtiM ca cittamAsampUrNa vijJAnaghanopalabdheH // 6 // Wan Wan artha - isa kathana sukhakara baiThaneSaNAkU prApta bhaye aise pramAdIjIvanikU tau tADe haiN| je Wan 5 nizcayanayakA Azraya le pramAdI hoya pravarteM, tinikUM tADikari udyama lagAve haiN| bahuri capala phaphaphaphaphaphaphaphapha 5 5 paNAkA pralaya kiyA hai / je svacchaMda varte tinikA svacchaMdapaNA meTayA hai / bahuri AlaMbanakU 5 upADayA hai / je vyavahArakI pakSakari paradravyakA tathA dravyapratikramaNAdikA AlaMbana le Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha phra saMtuSTa hoya hai, tinakA AlaMbana chur3AyA hai| bahuri cittakuM AtmAhIvirSe AlAnita kiyA hai, hai / vyavahAra ke AlaMbanameM aneka pravRttImeM citta bhrame thA, so zuddha AtmAhIviSai lagAyA / jahAM tAMI saMpUrNa vijJAnaghana AtmAkI prApti na hoya, tahAM tAMI caitanyamAtra AtmAvirSe cita Wan Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja + maya + + do 555 + lagyA rahai aise thAMbhyA hai, aiseM jAnanA / aba kahe haiM, jo ihAM nizcayanayakari pratikramaNAdikakU / ... sau viSakuMbha kahyA ara apratikramaNAdikakU amRtakuMbha kahA, tAkU koI ulaTI samajhi pratikrama59NAdikakU choDi pramAdI hoya tAkU samajhAvanekU kalazarUpa kAvya kahe haiN| . pasantatilakA yatra pratikramaNameva viSaM praNItaM tatrApratikamaNameva sudhA kutaH syAt / tarika pramAdyati janaH prapatannadho'dhaH kinordhamUrdhvamadhirohati nipramAdaH // 10 // artha-aho bhAI, jahAM pratikramaNahokU viSa kahyA, tahAM kAhete apratikramaNa amRta hoya ? jatAteM yaha jana nIce nIce paDatA saMtA pramAdarUpa kyoM hoya hai ? niSpramAdI bhayA saMtA UMcA UMcA .. "kyoM nAhIM car3he hai| Wan bhAvArtha-AcArya kahe haiM, jo ajJAnAvasthAmaiM jo apratikramaNAdika thA, tAkI tau kathA .. hI kahA ? ihAM tau nizcayanayakU pradhAnakari ara dravyapratikramaNAdika zubha pravRttirUpa the, tinikI / OM pakSa chuDAvanekU tini tau viSakuMbha kahe haiN| jAteM e karma baMdhake hI kAraNa haiM, bahuri aprati kramaNapratikramaNate rahita tIsarI bhUmi zuddha AtmasvarUpa hai, so pratikamaNAdita rahita hai / tAte " tahA~ke apratikramaNAdika amRtakubha kayA hai| tisa bhUmIvirSe caDhAvanekU upadeza kiyA hai so 7 pratikamaNAdikakU viSakuMbha kahai muNikari jo pramAdo hoya hai tAkU kahe haiM yaha jana nIcA " nIcA kyoM paDe hai ? tIsarI bhUmimai UMcA UMcA kyoM nAhIM caDhe hai ? jahAM pratikamaNakU viSa- OM kubha kahyA, tahAM tau tisakA niSedharUpa apratikamaNa hI amRtakubha hoygaa| so yaha aprati kramaNAdika ajJAnIkai hoya, so na jAnanA, tIsarI bhUmikA zuddha AtmAmayI jaannii| Age Wan isa arthakU dRDha karate saMte kAvya kahe haiN| , pramAdakalitaH kathaM bhavati zuddhabhAvo'lasaH kavAyabharagauravAdalasatI pramAdo ytH| jataH svarasanirbhare niyamitaH svabhAve bhavanmuniH paramazuddhatA brajati jayate vA'cirAt // 11 // + + + _ pRthvIvRttam Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma artha-jAte kaSAyakA bhara kahiye bhAra, tAkA gaurava kahiye bhArayApaNA, tAteM alstaa|| 15 kahiye AlasapaNA, tAkU pramAda kahiye hai / so aise pramAdakari yukta alasabhAva hoya, so zuddha... " bhAva kaise hoya ? yAte Atmikarasakari bharacA svabhAvavirSe nizcala hotA saMtA muni hai so / * // paramazuddhatAkU prApta hoya hai / bahuri zIghra hI thore hI kAlameM karmabaMdhateM chUTe hai| ___ bhAvArtha-pramAda tau kaSAyakA gauravateM hoya hai so pramAdIkai zuddhabhAva hoya nAhIM / jo muni - + udyamakari svabhAvameM pravarte hai so zuddha hoyakari mokSakU prApta hoya hai| aba mukta honekA ke - anukramake artharUpa kAvya kahe haiM ara mokSakA adhikAra pUrNa kare haiN| ma zAlavikrIDitachandaH ma tyaktvAzuddhividhAyi tatkila paradravyaM samaya svayaM sve dranye rasimeti yaH sa niyataM srvaapraavcyutH| " bandhadhvaMsamupetya nityamuditaH svajyotiracchocchalaJcaitanyAmRtapUrapUrNamahimA zuddho bhavanmucyate // 12 // artha-jo puruSa nizcayakari azuddhatAkA karanevAlA jo paradravya, tAkU sarvakU choDikari ke 1- ara Apa apane nijadravyavirSe ratIkU prApta hoya hai-lIna hoya hai, so puruSa niyamate sarva aparAdhate " rahita bhayA saMtA, baMdhakA nAzakU prAta hoyakari nitya udayarUpa bhayA saMtA apanA svarUpakA prakAza 4 rUpa jyotikari nirmala uchalatA jo caitanyarUpa amRtakA pravAha, tAkari pUrNa hai mahimA jAkI , aisA zuddha hotA saMtA karmanita chUTe hai| Wan bhAvArtha-pahale samasta paradravyakA tyAga kara apanA nijadravya AtmasvarUpavirSe lIna hoya // hai, so sarva rAgAdika aparAdhate rahita hoya AgAmI baMdhakA nAza kare hai ara nitya udayarUpa .. kevalajJAnakU pAya zuddha hoya sarva karmakA nAzakari mokSa prApta hoya hai, yaha mokSa honekA anu.|| Wan krama hai| aise mokSakA adhikAra pUrNa bhayA, tAke aMta maMgalarUpa jJAnakI mahimAkA kalazarUpa : 1. kAvya kahe haiN| jamaWan -- Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -..- -.- ...-.. + + + + + + + banpacchedAtkalayadatulaM mokSamakSayyametamityodyotasphuTitasahajAvasvamekAntazuddham / ekAkArasvarasabharato'tyantagambhIradhIraM pUrNa jJAnaM jvalitamacale svasya lInaM mahimni // 13 // pani solo jitaH / iti samayasAranyAkhyAyAmAtmakhyAtI aSTamoMkaH / ___ arya-yaha jJAna hai so pUrNa bhayA saMtA daidIpyamAna pragaTa bhayA / kahA karatA saMtA pragaTa bhayA ? karmakA baMdha thA tAke chedateM avinAzI atula jo mokSa, tAkU prApta hotA saMtA / bahuri // kaisA pragaTa bhayA ! nitya hai udyota prakAza jAkA aisI praphullita bhaI hai svAbhAvika avasthA "jAkI / bahuri kaisA pragaTa bhayA ? ekAntazuddha kahiye tAkai karmakA maila na rahyA atyaMta zuddha 4 bhayA pragaTa bhayA / bahuri kaisA pragaTa bhayA? eka jo apanA jJAnamAtra AkAra, tAkA nijarasakA / "bharateM atyaMta gaMbhIra hai ara dhIra hai-jAkI thAha nAhIM ara jAmaiM kichU AkulatA nAhIM / bahuri / ma pragaTa hoyakari kahA kiyA ? acala jo koI prakAra cale nAhIM aisI Apako mahimA, tAvirSe ) lIna bhayA / 9 bhAvArya-yaha jJAna pragaTa bhayA so karmakA nAza kari mokSarUpa hotA apanI svAbhAvika hai avasthArUpa atyaMta zuddha samasta jJeyAkArakU gauNa kari jJAnakA prakAza "jAkA thAha nAhIM jAmeM phra AkulatA nAhI" aisA pragaTa daidIpyamAna hoyakari apanI mahimAvirSe lIna bhyaa| aise raMga. .. bhUmivirSe mokSatattvakA svAMga AyA thA; so jJAna pragaTa bhayA, mokSakA svAMga nisari gyaa| savaiyA--jyoM nara koya paratho dRDhabaMdhana baMdhasvarUpa lakhai dukhkaarii| cita kara niti kama kaTai yaha tauU chidai nahi nai kaTikArI // chedana gahi Ayudha dhAya calAya nizaMka karai duya dhaarii|| __ yo yudha buddhi dhasAya dudhA kari karmaru Atama Apa gahArI // 1 // aiseM isa samayasAragraMthakI AtmakhyAtinAmA TIkAkI vacanikAvi AThamA mokSanAmA adhikAra pUrNa bhayA ||||ihaaN tAI gAthA 307 bhaI / kalaza 192 bhaye / Wan Wan fa ! $ 55 55 5 5 5 + + Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan atha sarvavizuddhajJAnAdhikAraH / Wan dohA - sarvavizuddha jJAnamaya sadA AtmArAma / parakUM kareM na bhogave jAneM japi tasu nAma ||1|| ihAM mokSatattvakA svAMga nikasaneke anaMtara sarva vizuddhajJAna praveza kare hai| raMgabhUmiviSai Wan 15 jIvAjIva, kartA karma, puNya pApa, Asrava, saMvara, nirjarA, mokSa e ATha svAMga Aye / tinikA nRtya bhayA / apanA apanA svarUpa dikhAya nikali gaye / aba sarva svAMga dUri bhaye ekAkAra sarvavizuddhajJAna praveza kare hai| tahAM prathama hI maMgalarUpa jJAnapuMja AtmAkI mahimAkA kAvya kahe haiN| phra Wan Wan Wan artha -- jJAnakA putra AtmA hai, so sphurAyamAna pragaTa hoya hai| kahA kari pragaTa hoya hai ? 5 samasta hI kartA ara bhoktA ityAdika bhAva haiM tini sarvahokU bhalai prakAra pralaya kahiye nAzakUM prApta karI pragaTa hoya hai / bahuri kaisA hai ? pratipada kahiye vAraMbAra nAzakUM prApta kari pragaTa hoya hai / karmake kSayopazamake nimitta aneka avasthA hoya haiM, tiniprati baMdhamokSakI jyauM kalpanA pha 5 pravRtti tAteM dUrIbhUta hai- dUrIkta hai / bahuri zuddha hai zuddha hai| doyavAra kahaneteM rAgAdika mala ara AvaraNa doU rahita haiM bahuri kaisA hai ? apanA nijarasa jo jJAnarasa, tAkA visara kahiye 5 phailanA, tAkari ApUrNa kahiye bharayA aisA pavitra ara acala hai arci kahiye dIpti-prakAza jAkA / bahuri kaisA hai ? TaMkotkIrNa hai pragaTa mahimA jAkI / Wan bhAvArtha- zuddhanakA viSaya jJAna svarUpa AtmA hai, so kartAbhoktApaNAkA bhAvasU rahita 46 hai / bahuri baMdhamokSakI racanAkari rahita hai, ara paradravyateM ara sarva paradravyake bhAvanita rahita phrI hai, tAteM zuddha hai| ara apane nijarasakA pravAhakari pUrNa daidIpyamAna jyotirUpa TaMkotkIrNa jAkI Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha pAdAkrAntA chandaH nItvA samyakpralayamakhilAntu bhoktrAdibhAvAn dUrIbhUtaH pratipadmayaM bandhamokSapraklRptaH / zuddhaH zuddhaH svarasavisarApUrNa puNyAcalArthiSTaGkotkIrNaprakaTamahimA sphUrjati jJAnapukhaH // 1 // kaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan prAsa Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan mahimA hai / so aisA jJAnapua AtmA pragaTa hoya hai / aba sarva vizuddhajJAna pragaTa kare hai / Wan tahAM prathama hI kartA-bhoktAbhAvateM nyArA dikhAve haiM, tAkI sUcanikAkA zloka hai / Wan maya Wan anuSTupchandaH kathaM na svAstha ciyo vedayitRtvavat / ajJAnAdeva kartA'yaM tadabhAvAdakArakaH ||2 // artha - isa citsvarUpa AtmAkA kartApaNA svabhAva nAhIM hai / jaise vedayitRtva kahiye bhoktA paNA svabhAva nAhIM hai, taiseM so yaha AtmA kartA mAniye hai, so ajJAnatai mAniye hai | ara jaba Wan ajJAnakA abhAva hoya hai, taba akAraka kahiye karttA nAhIM hai / Age AtmAkA akartApaNA 5 dRSTAMtapUrvaka siddha kare haiN| gAthA daviyaM jaM upajjadi guNehi taMtehi jANasu aNarANaM / jaha kaDayAdIhiMdu pajaehiM kAyaM aNaNNamiha // 1 // jIvarasAjIvasya je pariNAmA du dekhidA sute / taM jIvamajIvaM vA tehimaNaNNaM viyAgrAhi // 2 // Wan Wan Wan Wan Wan phrafa phrafa phaphaphaphaphaphaphaphapha Na kudovi vippaNgo jahmA kajjaM Na leNa so AdA / uppAdedi Na kiMcivi kAraNamavi teNa gA so hodi // 3 // kammaM pahuca kattA kattAraM taha pahuca kammANi / uppaMjaMtiya yimA siddhI du Na dissade agaNA ||4|| dravyaM yadutpadyate guNaistattairjAnIhyananyat / yathA kaTakAdibhistu paryAyaiH kanakamananyadiha // 1 // Wan 4 zra Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -OM 5 + OM ma // // + jIvasyAjIvasya tu ye pariNAmAstu darzitAH suutr| te jIvamajIvaM vA tairananyaM vijAnAhi // 2 // na kutazcidapyutpanno yasmAtkArya na tena sa aanaa| utpAdayati na kiMcitkAraganapi tena na sa bhavati // 3 // karma pratItya kartA kartAraM tathA pratItya karmANi / utpayaMte niyamArisaddhistu na dRzyate'nyA // 4 // AtmarUyAtiH-jIvo hi tAvarakramaniyamitAtmaparigAmai ruvadyamAno jova eSa nAjovaH, emajIyo'pi kramaniyama - mitAtmapariNAmarutpadyamAno'jIva evaM na jIvaH, sarvadravyANAM svapariNAmaH saha tAdAtmmAna kaMkagAdiparigAmaH kAMcanabhavat / evaM hi jIvasya svapariNAmairutpadyamAnasyApyajIvena saha kApai kAraNabhAvo na siddhayati sarvadravyANAM drvyaaNtrenno| tpAdyotpAdakamAvAbhAvAt / tadasiddhau cAjotraspa jIvakarmatvaM na sidvayati / tadasidvau ca ka karmaNorananyApekSa siddha- .. natvAt-jIvasyAjIvakartRtvaM na siddhati, ato jIvo'kartA avattiite hai artha-jo dravya apanA guNanikari upaje hai, so tini guNanikari anya mati jAnU tini / guNamaya hI hai / jaise suvarNa hai so apanaH kaTaka Adi pAyanikAra loko anya nAhIM hai-kaTaWan kAdi hai so suvarNa hI hai / taise hI dravya jAnu / aiseM jo ara ajIvake je pariNAma sUtra-ma .. virSe kahe haiM, tini pariNAmanikari tisa jIva ajokU ananya jAnU-anya mati jAnu / pari. praNAma haiM te dravya hI haiN| yAteM so AtmA koIta ujyA- nAhIM hai, tAteM to kAhUkA kiyA kArya nAhIM hai / bahuri kAhU anyakU upajAvai nAhIM hai, tAteM kAhUkA kAraNa bhI nAhIM hai| bahuri yahaH / / / nyAya hai jo karmakU pratItyakAra kartA hai taiseM hI kartAkpratotyakari karma upaje hai yaha niyama " hai| anyaprakAra kartAkarmakI siddhi nAhIM dekhiye hai| TIkA-jIva hai so tau prathama hI kramakari ara niyamita nizcita apane pariNAma :tiniWan kari upajatA saMtA jIva hI hai, ajIva nAhIM hai| aise hI ajIva hai sA bhI kramahokari ara + + + + 55 - - Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55555555555555 Wan Wan Wan nizcita je apane pariNAma tinikari upajatA saMtA ajIva hI hai, jIva nAhIM hai / jAteM sarva pha hI dravyanike apane pariNAmanikari sahita tAdAtmya hai, koI hI apane pariNAmanita anya nAhIM, aise pariNAma tinikUM choDi anyameM jAya nAhIM / jaise kaMkaNAdi pariNAma nikari suvarNa upaje hai, prabhRta * so kaMkaNAdikarte anya nAhIM hai tiniteM tAdAtmyasvarUpa hai; he sarva dravya haiM / aiseM hI apane pariNAmanikari upajatA jo jIva, tAke ajIvakari sahita kAryakAraNabhAva nAhIM siddha hoya hai / pha jAte sarva dravyanikai anya dravyakari sahita utpAdya ara utpAdakabhAvakA abhAva hai ara tisa phra kAryakAraNabhAvakI siddhi na hote ajIvakai jIvakA karmapaNA na siddha hoya hai ara ajIvake pha Wan jIvakA karmapaNA na hote kartAkarma ke ananyApekSasiddhapaNAteM jIvakai ajIvakA kartApaNA na 5 5 ThaharayA / yAteM jIva hai so paradravyakA kartA na ThaharathA akartA ThaharathA / bhAvArtha- sarvadravyanike pariNAma nyAre nyAre haiN| apane apane pariNAmanike sarva kartA haiM 1 5 te tinike kartA haiM, te pariNAma tinike karma haiM / nizcayakari koIke kAhUteM kartAkarmasaMbaMdha nAhIM hai / tAteM jIva apane pariNAmanikA kartA hai, apanA pariNAma karma hai / taiseM hI ajIva apanA pha pariNAmanikA kartA hai, apanA pariNAma karma hai / aiseM anyake pariNAmanikA jIva akartA hai / aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| ara jIva akartA hai, tauU yAkai baMdha hoya hai so yaha ajJAnakI mahimA hai, aise kahe haiM / Wan pha Wan phra phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha zikhariNI chandaH akarttA jIvo'yaM sthita iti vizuddhaH svarasataH sphura cijjyotibhizchuritabhuvanAbhogabhuvanaH / tathA'pyasyAsau syAdyadiha kila bandhaH prakRtibhiH sa khalvajJAnasya sphurati mahimA ko'pi gahanaH // 3 // Wan Wan artha-- aiseM jIva hai so apane nijarasateM vizuddha hai| yAteM paradravyakA tathA parabhAvanikA 5 akartA ThaharathA / kaisA hai jIva ? sphurAyamAna hotA - phailatA jo caitanyajyoti, tinikari vyAsa 5 465 bhayA hai bhuvana kahiye lokakA Abhoga kahiye madhya jAkari aisA hai bhavana kahiye honA jAtA / 56 Wan Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va 1 aisA hai toU yAkai isa lokavi pragaTa karmaprakRtinikari baMdha hoya hai| so yaha nizcayakari ca) ajJAnakA koI aisA hI mahinA hai, so bar3A gahana hai-tAkA thAha na paaiye| bhAvArtha-zuddhanayakari jIva paradravyakA kartA nAhIM ara sarva jJeyanivi jAkA jJAna vyApa5 nevAlA hai, tauU yAkai karmakA baMdha hoya hai so yaha koI ajJAnakA bar3A mahimA hai| Agai isa 1. ajJAnakA mahimAkU pragaTa kare haiM / gAthA cedA du payaDivaDhaM uppajadi viNassadi / payaDIvi cedayaTai lappajadi viNamsadi // 5 // evaM baMdho durAhaMpiM aNNoNNapaJcayANa have / appaNo payaDI eya saMsAro teNa jAyade // 6 // cetayitA tu prakRtyarthamutpadyate vinazyati / prakRtirapi cetakArthamutpadyate vinazyati // 5 // evaM baMdho dvayoranyonyapratyayAdabhavet / AtmanaH prakRtezca saMsArastena jAyate // 6 // AtmasyAti:-ayaM hi A saMsArata evaM pratiniyatasvalakSaNAnineina paramAtmanorekatyAdhyAsasya karaNAtkartA san cetayitA pratinimittamutpAdavinAzAvAsAdayati / prakRtirapi cetayitRnimittamutpattivinAzAbAsAdayati / eva- manayorAtmaprakRtyoH kartRkarmabhAvAbhAvepyanyonyanimittanaimitikabhAvena dvayorapi baMdho dRSTaH, tataH saMsAraH, tata eva ca // "yoH kaI karmavyavahAraH-- 5 artha- cetayitA kahiye cetanevAlA AtmA he so tau prakRti kahiye jJAnAvaraNAdi karmakI , 1- prakRti tAke nimittateM upaje hai tathA vinase hai| tathA prakRti bhI tisa cetanevAle AtmAke 55 5 5 5 5 5 5 "nyeo 5 5 5 5 5 5 5 5 55 5 5 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimittateM upaje vinase hai, AtmAke pariNAmake nimittate taiseM hI pariName hai| aiseM doUkai + apa AtmAkai ara prakRtikai paraspara nimittateM baMdha hoya hai / bahuri tisa baMdhakari saMsAra upaje hai|| TIkA-yaha cetayitA AtmA hai so anAdi saMsArateM lagAya ara ApakA ara baMdhakA nyArA 'nyArA lakSaNakA bhedajJAna na honekari parake ara AtmAke ekapaNAkA nizcita abhiprAyake ma ... karane paradravyakA kartA bhayA saMtA prakRti jo jJAnAvaraNAdi karmakI prakRti, tAke nimittate / kI upajanA vinazanA kare hai / bahuri prakRti bhI AtmAke nimittateM utpatti-vinAzakU prApta hoya +hai-AtmAke pariNAmake anusAra pariName hai / aiseM ini AtmAkai ara prakRtike doUnike para mArthateM kartAkarmapaNAkA bhAvakA abhAva hoteM bhI paraspara nimittanaimittikabhAvakari doUhIke " baMdha dekhiye hai| bahuri tisa baMdhateM saMsAra hai, tAhIta doUkai kartAkarmakA vyavahAra pravarte hai| ' + bhAvArtha-AtmAkai ara prakRtika paramArthate kartAkarmapaNAkA abhAva hai, tauU paraspara nimitta- .. naimittikabhAvateM kartAkarmakA bhAva hai, tAteM baMdha hai, baMdhate saMsAra hai aisA vyavahAra hai| Age ko ma ki jeteM AtmA prakRtike nimittateM upajanA vinazanA na chor3e, tete ajJAnI mithyAdRSTi asaMyata 5 hai / gAthA--- jAeso payaDiyarTI cedago Na vimuNcdi| ayANao have tA micchAdichI asaMjado // 7 // jadA vimuMcade cedA kammaphalamaNatayaM / tadA vimutto havadi jANago passago muNI // 8 // yAvadeSa prakRtyartha cetayitA naiva vimucati / ajJAyako bhavettAvanmithyAdRSTirasaMyataH // 7 // + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. pha . 5 yadA vimucati cetayitA karmaphalamanaMtakaM / tadA vimukto bhavati jJAyako darzako muniH // 8 // AtmakhyAtiH--yAvadayaM cetayitA pratiniyatasvalakSaNAni nAda prakRtisvabhAvamAtmano baMdhanimittaM na muMcati Wan prAbhUta meM tAvatsvaparayorekatvajJAnenAjJAyako bhavati / svaparayorekatvadarzanena mithyaadRssttibhvti| svaparaporekatvapariNatyA cAsayato hai bhavati / tAvadeva parAtmanorekatvAbhyAsasya karaNArakartA bhavati / yadA svayameva pratiniyatasvalakSaNani nAt prakRtisvabhAvamAtmano dhanimitta muMcati tadA svaparayovibhAgajJAnena jJAyako bhavati / svaparayovibhAgadarzanena darzako bhavati + svaparayovibhAgapariNatyA ca saMyato bhavati tadaiva ca parAtmanorekatvAbhyAsasyAkaraNAikartA bhavati / artha--yaha AtmA cetayitA jeteM prakRtike nimittateM upajanA vinazanA na choDai tete ajJAyaka .. bhayA saMtA mithyAdRSTi asaMyamI hoya hai / bahuri jisa kAla AtmA anaMta jo karmakA phala, tAkU choDe hai, tisa kAla baMdhasUrahita hoya-vimukta hoya, jJAyaka darzaka kahiye jJAtA draSTA muni // + saMyamI hoya hai| - TIkA--jeteM yaha cetayitA AtmA apanA ara prakRtikA nyArA nyArA svabhAvarUpa lakSaNakA bhedajJAnakA abhAvateM Apake baMdhakA nimitta jo prakRtikA svabhAva, tAhI na choDe hai, teteM apanA + " ara parakA ekapaNAkA jJAnakari ajJAyaka hoya hai / bahuri apanA parakA ekapaNAkA darzana zraddhAnama kari mithyAdRSTi hoya hai| bahuri apanI ara parakI ekapaNAkI pariNatikari asaMyata hoya hai| __bahuri tete hI parakA ara AtmAkA ekapaNAkA adhyavasAna karaneta kartA hoya hai / bahuri jisa- .. + kAla yaha hI AtmA ApakA ara prakRtikA nyArA nyArA svalakSaNakA nirNayarUpa jJAnateM Apake ka 1- baMdhakA nimitta jo prakRtikA svabhAva tAhi choDe hai, tisa kAla apanA ara parakA vibhAgakA / " jJAnakari jJAyaka hoya hai| bahuri apanA ara parakA vibhAgakA darzana zraddhAnakara darzaka hoya hai| " 168 bahuri apanA ara parakA vibhAgakI pariNatikari sa~yata hoya hai| tisa hI kAla parakA araApaka. ekapaNAkA abhyAsa nAhIM karanete akartA hoya hai| 5 / Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // Le Le $ $$ $ bhAvArya-yaha jAtmA jeteM apanA ara parakA nijalakSaNa nAhIM jAne, teteM bhedajJAnakA " maya abhAvateM karmaprakRtikA udayakU apanA jANi pariName hai / taiseM mithyAdRSTi ajJAnI asaMyamI hoya, Wan - kartA hoya, karmakA baMdha kare hai / ara bhedajJAna hoya taba tAkA kartA na bane hai, taba karmakA baMdha .. na kare hai, jJAtA draSTA huvA pariName haiN| aise hI bhoktApaNA AtmAkA svabhAva nAhIM hai aiseM kahe haiN| tAkI sUcaniyAgaH loga... bhoktaM na svabhAvo'mya smRtaH kartRtvavacitaH / ajJAnAdeva bhoktA'yaM tadabhAvAdavedakaH // 4 // artha-isa AtmAkA kartAsvabhAva jaiseM nAhIM hai, taiseM hI bhoktApaNAbhI svabhAva nAhI hai, yaha 5 15 ajJAnahIteM bhoktA hoya hai / bahuri jaba ajJAnakA abhAva hoya hai taba avedaka hai-bhoktA nAhI hai| Age isa arthakU gAthAmeM kahe haiN| aNNANI kammaphalaM payaDisahAvaThido du vededi| NANI puNa kammaphalaM jANadi udidaM Na vededi // 9 // ajJAnI karmaphalaM prakRtisvabhAvasthitastu vedayate / jJAnI punaH karmaphalaM jAnAti-uditaM na vedayate // 9 // __ AtmakhyAti:- ajJAnI hi zuddhAtmazAnAbhAvAt svaparayorekatvajJAnena, svaparaporekatvadarzanena, svapazyorekatvaparipatyA ca prakRtisvabhAve sthitatvAt prakRtisvabhAvamapyatayA--anubhavan karmaphalaM vedayate / jJAnI tu zuddhAtmajJAnasabhA bhAvAtsvaparayovibhAgajJAnena, svaparayovibhAgadarzanena svapasyorekatvApariNatyA ca prakRti svabhAvAdapasRtasvAta-yuddhAtma- .. svabhAvamekamevAItayAnubhavan karmaphalamuditaM jhaMyamAnatvAt-jAnAtyeva na punastasyAhaMtayA'nubhavitumazakyatvAd vedayate / ma _ artha-ajJAnI hai sA tau karmakA phala prakRtike svabhAvavi tiSTayA havA vede hai-bhogave hai / bahuri jJAnI hai so udaya AyA karmakA phalakUjAne hai ara vede nAhIM hai-bhogave nAhIM hai| " TokA-ajJAnI hai so nizcayakari zuddha AtmAkA jJAnakA abhAvateM apanA ara parakA ekaja $$ $ Le Le Le Le $ $$ $$ Tian $ Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i$ $$ $$ $$ $ Le Le Le Le Le paNAkA jJAnakari bahuri apanA ara parakA ekapaNAkA varzana zraddhAnakara vahari apanI ara parakI " ekapaNAkI pariNatikari prakRtike svabhAvavirSe tiSThe hai / tAteM prakRtike svabhAvakU ahaMbuddhipaNA-... kari Apa anubhavatA saMtA karma ke phalakUvede hai-bhogave hai / bahuri zAnI hai so zuddha AtmAke jJAnake sadbhAvateM apanA ara parakA vibhAgakA jJAnakari bahuri apanA ara parakA vibhAgakA // darzana zraddhAna kari bahuri apanI parakI vibhAgarUpa pariNatikari prakRtike svabhAvateM apamRta bhayA hai- dUrivartI bhayA hai ara apanA zuddha AtmAkA svabhAvakU ekahIkU ahaMbuddhipaNAkari Apa anuWan bhave hai / so aise anubhavana karatA saMtA udaya AyA jo karmakA phala, so jJeyamAtrapaNAteM tAkU.. jAne hI hai| bahuri tAkU ahaMpaNAkari anubhavana karanekA asamarthapaNAteM vede nAhIM hai bhoga , Wan nAhIM hai| bhAvArtha-ajJAnIkai tau zuddha AtmA jJAna nahIM hai, tAteM jaisA karma udaya Ave tisahI ApA jAni bhogavai hai| bahuri jJAnIkai zuddha AtmAnubhava bhayA, tAtai prakRtIkA udaya Avai tAkU apanA svabhAva jAne nAhI, tAkA jJAtA hI rahai-bhoktA nAhIM hoya hai| aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| zAda lavikrIDitachandaH ajJAnI prakRtisvabhAvanirato nityaM bhavedva dako jJAnItu prakRtisvabhAvavirato no jAtu vidakaH / ityevaM niyamaM nirUpya nipuNerajhAnitA tyajyatAM zuddha kAtmamaye mahasyAcalitairAsenyatA jhAnitA // 5 // ajJAnI vedaka eveti niyambate artha-ajJAnI jana hai so tau prakRtisvabhAvavirSe rAgI hai lIna hai, tAhIkU apanA svabhAva ' 15 jAne hai, tAteM sadAkAla tAkA vedaka hai-bhoktA hai / bahuri jJAnI hai so prakRtisvabhAvaviSa virAgo .." " hai-virakta hai, tAkU parakA svabhAva jAne hai, tAteM kadAcit bhI vedaka nAhIM hai-bhoka nAhIM hai| so AcArya upadeza kare haiM-jo je nipuNa pravINa puruSa haiM, te jJAnIpaNAkA ara ajJAnIpaNAkA . 5 55 55 55 55 h Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka jaya phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 Wan Wan Wan 5 Wan phra Wan aisA niyama nirUpaNaaft vicArikari ajJAnIpaNAkUM tau choDau / ara zuddha AtmAmaya jo eka maha--teja pratApa, tAviSai nizcala hoyakari jJAnIpaNAkUM sevana kro| Age ajJAnI hai so vedaka 5 hI hai--bhoktA hI hai aisA niyama kahe haiN| gAthA - prA Na muyadi payaDimabhavvo sudadbhuvi ajjhAidUNa sacchANi / guDadurddhapi pitA yA parANayA nivvisA hoti // 10 // na muMcati prakRtimabhavyaH suSTupyadhItya zAstrANi / guDadugdhamapi pivaMto na pakSamA nirviSA bhavaMti // 10 // jo puNa NirAvarAho cedA gissaMkido du so hodi / ArAhaNAya NicaM vaThThadi ahamidi viyANaMto // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan nIce likhI gAthAphI jamakhyAti saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| pha tAtparyavRtti TIkA milatI hai vaha chapI hai / Wan yaH punarniraparAdhazvetayitA nizzazaMkitastu sa bhavati / ArAdhanA nityaM vartate ahamiti vijAnan // Wan tAtparyavRtti:- jo guNa giravarAho vedA NissaMkido du so hodi - yastu caitrapitA jJAnI jIvaH sa niraparAdhaH san paramAtmArAdhanaviSaye niHzaMko bhavati / nizzaMko bhUtvA kiM karoti ? AhAraNAyaM Niva vaTThadi ahamidi vigANaMkhonirdoSaparamAtmArAdhanArUpayA nizcayArAdhanayA nityaM sarvakAlaM vartate / kiM kurvan ? anaMtajJAnAdirUpo'hamiti nirvikasamAdhau sthitvA zuddhAtmAnaM samyagjJAnan paramasamarasI bhAvena cAnubhavati iti / Wan artha- jo jJAnI jIva hai vaha niraparAdha hotA huA paramAtmA ke ArAdhanameM niHzaMka hotA hai Wan aura maiM anaMtajJAna svarUpa hU~" aisI nirvikalpa samAdhI meM sthita hokara parama samaraso bhAvakA anubhava karatA hai / Wan Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 Zhe $ $ Ting Ting Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le jAmakhyAti:-yathAtra viSadharo viSabhAva svayameva na sucati, viSabhAvamocanasamarthasazarkarakSIrapAnAca na saMcati / " ma tapA kilAmanyaH prakRtisvamA svayameva na {cati pramocanasamarthadravyazrutajJAnAJca na mucati, nityameva bhAnazrutajJAna lakSaNazuddhAtmajJAnAbhAvenAzAnitvAt / ato niyamyate jJAnI prakRtisvabhAve susthitvAvadaka eva / ___ artha-abhavya hai so prakRti kahiye karmakA udayasvabhAva hai tAhI na choDe hai| jo bhalaiprakAra ke abhyAsa kari zAstranikU paDhe hai, toU prakRti badale nAhI hai| jaise sarpa hai so guDasahita dUdhakU .. / pIvatA saMtA bhI nirviSa nAhI hoya hai| ma TIkA-jaise isa lokaviya sarpa hai, so apanA viSabhAva, tAhI Apa Apa bhI nAhIM choDe .. hai| bahuri viSabhAvake meTanekU samartha aisA mizrIsahita dUdhake povanete bhI nAhI choDe hai| taiseM / pragaTapaNe abhavya hai so prakRtikA svabhAvakU svayameva bhI nAhI choDe hai, vahuri prakRtisvabhAvake / - chuDAvanekU samartha jo dravyazruta zAstrakA jJAna, tAte bhI nAhI choDe hai| jAte yAkai nitya hI bhAvabhutajJAnasvarUpa jo zuddhAtmajJAna, tAkA abhAvakari ajJAnIpaNA hai| yAteM aisA niyama kIjiye hai, jo ajJAnI prakRtisvabhAvaviya tiSThavApagAteM vedaka ho haikarmakA bhoktA hI hai|| bhAvArtha-ajJAnI karmakA phalakA bhoktA hI hai yaha niyama kahA / tahAM abhavyakA udAharaNa yukta hai, jAkA aisA svayameva svabhAva hai, yaha niyama kahyA / tahAM abhavya jo bAhyakAraNa mile / bhI karmakA udayakA bhoganekA svabhAva nAhIM badale hai| tAteM ajJAnIkai bhoktApaNAkA niyama 1 vaNe hai / Age kahe haiM, jo jJAnI karmaphalakA avedaka hI hai aisA niyama kIjIye hai| gAthA gibvedasamAvaNNo NANI kammapphalaM viyaannaadi| mahuraM kaMDavaM bahuvihamavedako teNa paNNatto // 11 // nirvedasamApanno jJAnI karmaphalaM vijAnAti / madhuraM kaTukaM vahuvidhamavedako tena prajJaptaH // 11 // $ $$ $ 5 Zhe Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F$ $ Le Le Le Le Le Le Le Le Le AtmakhyAtiH-jJAnI tu nirastabhedabhAvazrutajJAnalakSaNazudvAtmajJAnasabhAvena parato'tyaMtaviviktasvAta prakRtisvabhAvaM - " svayameva mucati tato madhuraM madhuraM vA karmaphalamuditaM jJAtvAt kevalameva jAnAti, na punAne sani paradravyasyAhaMtayAWan anubhavitumayogyatvAda dayate / ato jJAnI prakRtisvabhAvaviraktatvAdavedaka eva | Wan artha-jJAno hai so niveda kahiye vairAgya, tAkU prApta hai, so karmake palaka jAne hai| jo ... madhura kahiye moThA hai tathA kaTuka kahiye kar3avA hai aise aneka prakAra hai tAkU jAne hai, tAteM ave, padaka hai-bhoktA nAhIM hai| TIkA-jJAnI hai so dUri bhayA hai bheda jAma, aisA jo abheSarUpa mAzrutajJAna hai, so svarUpa 'jAkA aisA jo zuddhAtmA, tAkA jJAnakA sadbhAkkari parateM atyaMta virakta hai| tAteM aisA jJAnI 4. prakRtisvabhAva jo karmakA udayakA svabhAva, tAhi svayameva choDe hai, tisarUpa nAhI pariName hai| .. "tAteM mIThA kaDavA jo sukhaduHkharUpa karmakA phala udaya AyA, tAkU, tAkU kevala jAne hI hai|" jAteM jJAnIkA jJAtApaNA svabhAva hai, tAteM kartA nAhI bane hai / bhoktA nAhIM vane hai / jJAna hote , - saMte paradravyakA ahaMbuddhikari anubhavanekA ayogyapaNA hai, tAteM vedaka nAhI hai-bhoktA nAhI "hoya hai| yAteM jJAnI prakRtisvabhAvateM virakta hai, tisapaNAkari avedaka hI-bhoktA nAhIM hai| " 9 bhAvArtha-jo jAte virakta hoya tAkU apane vaza tau bhogave nAhI ara paravazateM bhogave tau - tAkU paramArthakari bhoktA na kahiye / isa nyAyateM jJAnI prakRtisvabhAva jo karmakA udaya, tAkU.. "apanA jAne nAhI, tAteM virakta hai, so svayameva tau bhogave hI nAhIara udayakI varajorI, Wan te paravaza huvA apanI nivalAIte bhogave tau tAkU paramArthakari bhoktA na kahiye, vyavahAra .. kari bhoktA khiye| tAkA ihAM zuddhanayateM adhikAra naahii| aba isa arthakA kalArUpa ... kAvya kahe haiN| mamamamama // // // // // // // // 5 Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mf 5 5 Le Le Le Le Le Le Le Le Le vasantatilavAhindaH zAnI karoti na na vedayate ca karma jAnAti kevalamayaM kila tatsvabhAvam / jAnanparaM karaNavedanayorabhAvAta zuddhasvabhAvaniyataH sa hi mukta etra // 6 // artha-jJAnI hai so karmaka svataMtra hoya kareM nAhIM hai| taise hI vede nAhIM hai| kevala tisa + karmasvabhAvakU jAne hI hai| aise kevala jAnatA saMtA karanekA ara vedanekA abhAvateM zuddha- svabhAvake virSe nizcita hai so nizcayakari mukta hI hai-karmaniteM chuTayA hI khiye| bhAvArtha-jJAnI karmakA svAdhInapaNe kartA bhoktA nAhIM kevala jJAtA hI hai| tAteM zuddha / svabhAvarUpa bhayA saMtA mukta hI hai| jo karma udaya Avai bhI hai tau jJAnIkA kahA kare? jete| " nibalAI rahai jeteM karma jora calAvo, savalAI kramateM badhAya karmakA nimUla nAza karehIgA / Agai isa hI arthakU pheri dRDha kare haiM / gAthA Navi kumvadi gAvi vedadi NANI kammAi bahu payArAi / jANadi puNa kammaphalaM baMdhaM puNNaM ca pAvaM ca // 12 // nApi karoti nApi vedayate jJAnI karmANi bahuprakArANi / jAnAti punaH karmaphalaM baMdhaM puNyaM ca pApaM ca // 12 // .. AtmakhyAtiH-zAnI hi karmacetanAzUnyatvena karmaphalacaMtanAzUnyatvena ca svayamaka yAdavedayitRtvAJca na karma karoti na vedayate ca / kiMtu jJAnacetanAmayatvena kevalaM jJAtRttvAtkarmabaMdha karmaphalaM ca zubhamazubhaM vA kevalameva jAnAti / - ata etat ! ___artha-jJAnI hai so bahuta prakArake karmaniSU kare nAhIM hai, vede nAhIM hai / bahuri karma ke phalaphUM. " puNyakU pApakU jAne hai| TIkA-jJAnI hai so karmacetanAkari zunya hai / bahuri karmaphalacetanAkari zUnya hai / tisapaNAkari svayaM svataMtra hoya kartA nAhIM hoya hai / bahuri svayaM vedaka bhI na hoya hai / tAteM kamakU kreN| ja keWan '''' Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan phra 5 nAhIM hai, vede nAhIM hai, tau kahA hai ? / jJAnI jJAnacetanAmaya hai, tisapaNAkari kevala jJAtA hI hai, tipaNAta karmakA baMdha bahuri karmakA zubha tathA azubhaphala tAkUM kevala jAne hI hai| Age 5 pUche hai, jo yaha jAnanA kaisA hai ? kAheteM hai ? tAkA uttara dRSTAMtapUrvaka kahe haiN| gAthAWan diTThI sapi NANaM akArayaM taha avedayaM caiva / kammudagaM vijjaraM caiva // 13 // Wan Wan jAgadi ya baMghama Wan Wan dRSTiH svayamapi jJAnamakArakaM yathA'vedakaM caitra / jAnAti ca baMdhamokSaM karmodayaM nirjarAM caitra // 13 // Wan 5 AtmakhyAtiH-~-yathAtra loke dRSTiSTa IyAdatyaMtavibhaktatvena tatkaraNavedanayorasamarthatvAt dRzyaM na karoti na vedayate ca 5 anyathAzidarzanAtsaMdhukSaNavat svayaM jvalanakaraNasya, lohapiMDavatsvayamevauSNyAnubhavanasya ca durnivAratvAt / kiMtu kevalaM darzanamAtrasvabhAvatvAt tatsarvaM kevalameca pazyati tathA jJAnamapi svayaM dRSTA karmaNo'tyaMta vibhaktatvena nizrayatastakaraNavedanayorasamarthatvAtkarma na karoti na vedayate ca / kiMtu kevalaM jJAnamAtrasvabhAvatvAtkarmabaMdhaM mokSaM vA karmodayaM, Wan nirjarAM vA, kevalameva jAnAti / artha- jaise dRSTi kahiye netra hai so dekhaneyogya padArtha dekhe hai, tinikA kartA bhoktA nAhI Wan hai| taiseM hI jJAna he so baMdha, mokSa, karmakA udaya, nirjarA inikU jAne hI hai; karanevAlA bhoga-' Wan Wan nevalA nAhIM hai / Wan TIkA - jeseM isa loka meM dRSTi kahiye netra hai so dRzya kahiye dekhaneyogya padArtha tiniteM atyaMta, bhinnapaNAteMtinike karane ara vedanekU asamartha hai; tisapaNAkariyapadArtha kare nahI hai, 5 vede nAhIM hai / jo aiseM na hoya to ammI prajvalita karanevAlAkIjyoM ara lohakA piMDa anIteM prajvalita taptAyamAna hoya hai tAkI jyauM anIke dekhaneteM netrakai kartA-bhoktApaNA avazya Avai tau hai ? dRSTIkA kevala darzanamAtra svabhAva hai / tAteM tisa dRzya kevala dekhe hI hai / taiseM hI Wan kahA phaphapha Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 5 jJAna hai so bhI Apa dRSTivat hI hai, tAteM karmateM atyaMtabhinnapaNAteM nizcayateM tisa karmakA karanA ara bhoganA asamartha hai. tisapaNAteM karmakU kare nAhIM hai, bhogave nAhIM hai / tau kahA hai ? kevala jJAnamAtrasvabhAvapaNAta karma ke baMdha tathA mokSakuM tathA karmake udaya tathA karmakI nirja rAkU kevala jAne hI hai / Wan Wan bhAvArtha-jJAnakA svabhAva netrakIjyoM dUriteM jAnane kA hai, tAteM karanA bhoganA jJAnakai nAhIM / 15 jo karanA bhoganA mAne haiM, so ajJAna hai / ihAM koI pUche jo aisA to kevalajJAna hai; ara jabatAI mohakarmakA udaya hai tabatAI to sukhaduHkharAgAdirUpa pariNane hI hai; ara darzanAvaraNa 5 jJAnAvaraNa vIryA tarAyakA udaya hai tahAMtAI adarzana ajJAna asamarthapaNA hoya hI hai; kevala- phra jJAna pahale jJAtA draSTA kese kahiye ? tAkA samAdhAna- jo pahale to kahate hI Ave hai to svataMtra Wan tat bhogatA paramArthateM kartA bhoktA kahiye haiM, so jaba miTiyA ajJAnakA abhAva 5 bhayA, taba paradravyakA svAmIpaNAkA abhAva bhayA, taba Apa jJAnI bhayA, svataMtrapaNe to kAhUkA karttA bhoktA hoya nAhIM / ara ApakI nivalAIkari karmaudayako barajorIkAra jo kArya hoya 5 hai, tAteM paramArthI maiM kartA bhoktA na kahiye haiM / ara tisake nimittate kachU navInakarmaraja 5 lAge bhI hai, to tA ihAM baMdhameM na gaNiye hai / jo saMsAra hai so to mithyAtra hai, mithyAsa gaye 5 pIche saMsArakA abhAva hI hoya hai, samudra meM bUMdakI kahA gaNatI ? Wan bahuri etA aura jAnanA - jo kevalajJAnI to sAkSAt zuddhAtmasvarUpahI hai ara zrutajJAnI Wan 5 bhI zuddha va AtmA taisA hI anubhava hai, pratyakSa parokSakA hI bheda hai / so yAke jJAnadvAnakI apekSA to jJAtAdRSTApaNA hI hai, bahuri cAritrakI apekSA pratipakSI karmakA jetA Wan udaya hai tetA ghAta hai; so yAkA nAza karanekA udyama hai| jaba karmakA abhAva hosI, ta 15 sAkSAt yathAkhyAta cAritra hotI, taba kevalajJAnako prAptI hosI / bahuri samyagdRSTi jJAnI phra kahiye hai so mithyAkA abhAvahI kI apekSA kahiye haiN| jo apekSA na lIjiye, tau jJAna sAmAnya Wan 4 Wan LE 5. phaphaphapha Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan kari tau sarva hI jIva jJAnI haiM bahuri vizeSa apekSA hI lIjiye to jahAM tAMI kaJcinmAtra bhI ajJAna Wan rahai, je jJAnI na kayA jAya, jaise siddhAMtameM bhAva lagAye hai hAMtA kevalajJAna na upajai, teteM 5 zA 5 bAramA guNasthAnatAI ajJAnabhAva lagAyA hai / tAtaiM ihAM jJAnI ajJAnI kahanA samyaktvabhidhyAva hakI apekSA jAnanA | Age je sarvathA ekAMtake Azaya AtmAkU katI ho mAne haiM, tinika Wan niSedhe haiM, tAkI sUcanikAkA zloka hai / Wan anuSTupchandaH ye tu karttAramAtmAnaM pazyanti tamasA tatAH / sAmAnyajanavatteSAM na bhoso'mumukSatAm // 7 // Wan artha - ye puruSa ajJAna aMdhakArakari AcchAde huye AtmAkU kartAhI mAne haiM, te mokSakU cAhate haiM, tauU tinikai sAmAnyajana - laukikajanakIjyoM mokSa nAhIM hoya hai | aba isa artha phaphaphaphaphaphapha phra gAthAkara kahe haiM | gAthA--- Wan logassa kudi viNU suraNArayatiriyamANu se satte / samaNANaMpiya appA jadi kuvvadi chavihe kAe // 14 // logasamaNAmevaM siddhataM pADe Na dissadi viseso / logassa kudi vigahU samaNA appao kuNadi // 15 // Wan phra evaM Na kavi mukkho dIsai dugahaMpi samaNaloyANaM / NicaM kuvvaMtANaM sadeva maNuAsure loge // 16 // lokasya karoti viSNuH suranArakatiryaGmAnuSAn savAn / zramaNAnAmapyAtmA yadi karoti SaDvidhAn kAyAn // 14 // pipipipimikkkkkkk phra cu Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan : phra Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 ja lokazramaNAnAmevaM siddhAMtaM prati na dRzyate vizeSaH / lokasya karoti viSNuH zramaNAnAmapyAnmA karoti // 15 // evaM na ko'pi mokSo dRzyate lokazramaNAnAM dvayeSAM / nityaM kurvatAM sadaiva manujAn surAn lokAn // 16 // AtmakhyAti:-ye tvAtmAnaM katArameva pazyaMti ne lokottarikA api na laukikatAmativartante / laukikAnAM / OM paramAtmA viSNuH suranArakAdikAryANi karoti, teSAM tu svAtmA tAni karoti ityapasiddhAMtasya samatvAt / tatasteSAmAtmano nityaka tyAbhyupagamAt-laukikAnAmiva lokotarikANAmapi nAsti mokSaH / artha deva nAraka siva manuSyavANI sini loke to viSNu kare hai aisI mAnya hai| 5 bahuri zramaNa je yati tinikabhI aisI mAnya hoya, jo SaTkAyake jIvanikU AtmA kare hai| to "lokakA ara zramaNanikA doUnikA eka siddhAMta ThaharathA, kichU vizeSa na dekhiye hai| jAteM laukikake viSNA kare hai, zramaNanike AtmA kare hai aise doU katokI mAnanemeM samAna bhaye / aiseM lokake ara zramaNanike doUnike koIbhI mokSa nAhI dekhiye hai| jAte deva manuSya asura Usahita lokanikU jIvanikU nitya doU karate saMte pravarte haiM, tinikai kAhekA mokSa hoya ? .. TIkA-je puruSa AtmAka kartAhI mAne haiM, te lokottarika haiM-lokateM darivarti bAdya bhaye haiN| "tauU laukikapaNAkU nAhI ullaMghi varte haiN| jAteM laukikajananikai tau paramAtmA viSyA suranAraka Adi kAyanikU kare haiN| bahuri te lokavAhya bhaye aise muni tinike apanA AtmA tini ke "suranAraka AdikU kare haiM aise apasiddhAMta kahiye anyathA mAnanekA doUkai samAnapaNA hai| jatAte te AtmAkU nitya kartApaNAke mAnanete laukikajanakIjyoM lokottarika muni haiM toU ..laukikajana hI haiM, tinikai mokSa nAhIM hoya hai| bhAvArtha-je AtmAkU kartA mAne haiM te muni hoya toU laukikajanasArikhehI haiM / jAteM loka +5. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + Le Le Le Le $ $ $$ $$$ $ pradezakU choDi nAhIM prApta hoya hai / bahuri agabha vA zubha sparza hai so sokU aiseM nAhIM kahe hai jo tU mokU sparzi / bahuri sparzana iMdriyake viSayameM AyA jo sparza tA. so AtmA bhI grahaNa ke Wan karanekU apanA pradezakU choDi nAhIM prApta hoya hai / bahuri azubha vA zubha dravyakA guNa hai so tokUaiseM nAhIM kahe hai, jo tU mokU jANi / bahuri buddhi ke viSayameM AyA jo guNa tArka so|| AtmA bhI grahaNa karane apanA pradezakU choDi nAhIM prApta hoya hai / bahuri azubha vA zubha dravya hai so tokU aiseM nAhIM kahe haiM, jo tU mokU jANi / bahuri buddhIke viSayameM AyA jo dravya" tAkU AtmA bhI grahaNa karane apanA pradezakU choDi nAhIM prApta hoya hai| yaha mUDha jIva hai + so aise yaha jANi kari upazamabhAvakU nAhIM prApta hoya hai| ara parake grahaNa karanekU mana kre| hai| jAteM Apa kalyANarUpa buddhi jo samyagjJAna tAkU nAhIM prApta bhayA hai| TIkA-tahAM prathama dRSTAMta kahe haiN| jaise vAhyapadArtha ghaTa paTa Adika haiM, so jaise koI deva-... dattanAmA puruSa yajJadattanAmA purupakU hAtha pakaDi kahe, taise dIpakakU apane prakAzane virSe nAhI. preraNA karai hai, jo tU mokU prakAzi / bahuri dIpaka hai so bhI apane sthAnakakU choDi-jaiseM / / cuMbaka pASANakU lohakI sUI apanA sthAnakakU choDi jAya lagaiseM nAhIM jAya lage hai| to| kahA hai ? vastukA svabhAvake parakari upajAvane azakyapaNA hai tathA paraka upajAvanekA asamarthapaNA hai| bahuri ghaTapaTAdika samIpa nAhIM hote dIpaka prakAzarUpa hai| taiseM hI tini / samIpa hoteM bhI apanA svarUpa hI kari prakAzarUpa hai| bahuri apanA svarUpa hI kari prakAzarUpama Wan hotA dIpakakai vastusvabhAvahIte vicitra pariNato prApta hotA jo manohara amanohara .. ghaTapaTAdipadArtha so kiMcitmAtra bhI vikiyAke arthI nAhI kaliye hai| taisA hI dAti hai|| 9 jo bAhya padArtha zabda rUpa, gaMdha, rasa, sparza guNa dravya haiM, te jaiseM devadattanAmA puruSa yjnydttnaanaa| puruSaka hAtha pakaDi kahai, taiseM nAhIM kahe haiN| mokU suNi, mokU dekhi, mokU sUghi, mokU" " AsvAdi, mokU sparzi, mokU jANi aise apane jJAnakari AtmAkU nAhIM prerai haiN| bahuriWan Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / ma pradIpaM prayojayati / naca pradIpopyayaH kAMtopalakRSTAyaH sUrcAyata svasthAnAtmacyutya taM prakAzayitumAyAti / kiM tu vastustra9 bhAvasya pareNotpAdayitumazakyatvAt paramutpAdayitumazaktatvAcca yathA sadasannidhAne tathA tatsaMnidhAne'pi svarUpeNava prakA' zate / svarUpeNaiva prakAzamAnasya cAsya vastusvabhAvAdeva vicitrAM pariNatimAsAdayan kamanIze'kamanIyo vA chaTapaTAdirna / Wan manogapi vikriyAya kalpate / tathA bahirarthaH zabdo rUpaM gaMdho rasaH parcI guNadradhye ca devadatto yajJadatta miva haste gRhItyA mAM bhRNa mAM parama mA jita mAM sima mAyAleti svanAne nAtmAnaM pryojyti| nacAtmApyayaHkAMtopalakRSTA-.. / yasUcIvana svasthAnAtpracyutya tAn jJAtumAyAti / kiMtu vastusyabha yasya pareNotpAdayitumazakyatvAt paramutpAdayitumazakta+ tvAcca yathA tadasannidhAne tathA tatsannidhAne'pi svarUpeNaiva jaaniite| svarUpeNa jAnatazcAsya vastusvabhAvAdeva vicitrAM pari-.. paMtimAsAdayaMtaH kamanIyA akamanIyA vA zabdAdayo bahirA na manAgapi vikriyAyeM kala peran / evamAsmA paraM prsi| Wan udAsIno nityameveti vastusthiniH, tathApi yadrAgadveSau tadajJAnaM / artha-niMdAke ara stutIke vacana he te bahuta prakAra pudgala pariName hai .tinika suNikari ... kA yaha ajJAnI jIva aise mAne hai, jo mokU kahyA; aise mAni rUse hai rosa kareM hai tathA doSa kare hai| + zabdarUpa pariNayA pudgala dravya hai, so yaha pudgala dravyakA guNa hai, anya hai / tAte he ajJAnI jIva " tokU tau kichU hI na kahyA, tU ajJAnI bhayA kAhe* rosa kare hai ? azubha athavA zubha zabda hai, fa so to aiseM nAhIM kahe hai, jo mokU muNi / bahuri zrotra iMdriyaka viSapameM AyA jo zabda,Wan ___ tAkU grahaNa karanekU apane svarUpakU choDi so AtmA bhI nAhoM prApta hoya hai| bahuri azubha + athavA zubha rUpa hai so tokU aiseM nAhIM kahe hai, jo tU mokU dekhi / bahuri cakSu idriyake viSayameM 5 .. AyA jo rUpa tAkU so AtmA bhI grahaNa karanekU apanA pradezanikU choDi nAhIM prApta hoya hai| .. bahari azubha athavA zubha gaMdha hai so to aiseM nAhIM kahe hai, jo tU mokU sUdhi / bahuri ghANa iMdriyake viSayameM AyA jo gaMdha tAkU so AtmA bhI grahaNa karanekU apanA pradezakU choDi nAhI ' prApta hoya hai| bahuri azubha vA zubha rasa hai so tokU aiseM nAhIM kahe hai, jo tU mokU AsvAda / kari / bahuri rasana iMdriyakA viSayameM AyA jo rasa tAkU so AtmA bhI grahaNa karane apanA do Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 Wan Wan Wan Wan ma: pradezakU choDi nAhIM prApta hoya hai / bahuri azubha vA zubha sparza hai so sokU aiseM nAhIM kahe hai ... - jo tU mokU sparzi / bahuri sparzana iMdriyake viSayameM AyA jo sparza tAkU so AtmA bhI grahaNa ka Wan karanekU apanA pradezakU choDi nAhIM prApta hoya hai / bahuri azubha vA zubha dravyakA guNa hai so.. to aiseM nAhIM kahe hai, jo tU mokU jANi / bahuri buddhike viSayameM AyA jo guNa tAkU so| Wan AtmA bhI grahaNa karane apanA pradezakU choDi nAhIM prApta hoya hai / vahuri azubha vA zubha dravya hai so tokU aiseM nAhIM kahe hai, jo tU mokU jANi / bahuri buddhIke viSayameM AyA jo dravya tAkU AtmA bhI grahaNa karanekU apanA pradezakU choDi nAhIM prApta hoya hai / yaha mUDha jIva hai| so aiseM yahu jANi kari upazamabhAvakU nAhIM prApta hoya hai| ara parake grahaNa karanekU mana kreN| hai / jAte Apa kalyANarUpa buddhi jo samyagjJAna tAkU nAhIM prApta bhayA hai ! Wan TIkA-tahAM prathama dRSTAMta kahe haiM / jaise bAyapadArtha ghaTA para Adika hai, so jaise koI deva... dattanAmA puruSa yajJadattanAmA purupakU hAtha pakaDi kahe, taise dIpakakU apane prakAzane virSe nAhI: preraNA karai hai, jo tR mokaprakAzi / bahuri dIpaka hai so bhI apane sthAnakaLU choDi-jaise1- cuvaka pApANavU lohakI sUI apanA sthAnaka chor3i jAya lagaitaiseM nAhIM jAya lage hai| to| kahA hai ? vastukA svabhAvake parakari upajAbane azakyapaNA hai tathA parakU upajAbanekA asa.. +marthapaNA hai / bahuri ghaTapaTAdika samIpa nAhI hoteM dIpaka prakAzarUpa hai| taiseM hI tinika samIpa hoteM bhI apanA svarUpa hI kari prakAzarUpa hai| bahuri apanA svarUpa hI kari prakAzarUpa, Wan hotA dIpakake vastusvabhAvahIte vicitra pariNatI prApta hotA jo manohara amanohara / __ ghaTapaTAdipadArtha so kiMcitamAtra bhI vikiyAka arthI nAhI kalpiye hai| taisA hI dArTIta hai|| Wan jo bAhya padArtha zabda rUpa, gaMdha, rasa, sparza guNa dravya haiM, te jaise devadattanAmA puruSa yajJadattanAmA puruSaka hAtha pakaDi kahai, taiseM nAhIM kahe haiN| mokU suNi, mokU dekhi, mokU saghi, mokU AsvAdi, mokU spazi, mokU jANi aiseM apane jJAnakari AtmAkU nAhI re haiN| bhuri| Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma IzvarakU kartA mAne hai tini muninine AsmAkU kartA mAnyA aise doUkI mAnanI samAna bhaI / "tAteM jo laukikajanake so mokSa nAhI, taiseM tisa muninike mokSa nahIM kA hogA so kArya ke phalakU bhogavehIgA jo phala bhogavegA tAke kAhekA mokSa ? Age kahe haiM, jo paradravyakA ara ..pA ..AsmAkA kichUbhI saMbaMdha nAhI hai, tAteM kartAkarmasaMbaMdhabhI nAhI hai, aiseM zlokameM kahe haiN| nAsti sarvo'pi sambandhaH prdrvyaatmtttyoH| kartRkarmatyasambandhAbhAve satkatA kutaH // 8 // ma artha-paradravyakA ara AtmatattvakA sarva hI saMbaMdha nAhI hai, aise kartAkarmapaNAkA saMbaMdhakA abhAvakU hote paradravyakA kartApaNA kAhete hoya ? | bhAvArtha-paradravyakA ara AtmAkA kichUbhI saMbaMdha nAhI, taba kartAkarmasaMbaMdha kAhe hoya ? ' aise hote kApaNA kahekU hoya ? Agai vyavahAranayake vacanakari kahiye haiM, jo paradravya merA hai "so je vyavahArahIkU nizcaya mAne haiM, te ajJAnata mAne haiM, yAkU dRSTAMta pUrvaka kahe haiM / gAthA vavahArabhAsideNa du paradavvaM mama bhaNaMti vididatthA / jANaMti NicchayeNa du Naya iha paramANumitta mama kiMci // 17 // jaha kovi Naro jaMpadi ahmANaM gaamvisypurrheN| gaya hoMti tANi tassa du bhaNadiya moheNa so appA // 18 // emeva micchadiTThI NANI NissaMsayaM havadi eso| jo paradavvaM mama idi jANato appayaM kugadi // 19 // tahmA Na meti gaccA dohaM edANa katti vvsaao| paradabve jANaMto jANe jo dihirahidANaM // 20 // Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + vyavahArabhASitena tu paradravyaM mama bhaNaMtyaviditArthAH jAnaMti nizcayena tu naceha paramANumAtramapi kiMcit // 17 // yathA ko'pi naro jalpati asmAkaM praamvissypurraassttr| na ca bhavaMti tasya tAni tu bhaNati ca mohena sa AtmA // 10 // evameva mithyAiSTiAnI nissaMzayaM bhvtyessH| yaH paradravyaM mameti jAnanAtmAnaM karoti // 19 // tasmAnna me iti jJAtvA dvayeSAmapyeteSAM ka vyavasAyaM / paradravye jAnan jAnIyAd dRSTirahitAnAM // 20 // AtmakhyAti:--ajJAnina eva vyavahAravimUDhA paradravyaM mamedamiti pazyaMti / jJAninastu nizcayapratibuddhAH paradravya"kaNikAmAtramapi na mamedamiti pazyaMti / tato yathAtra loke kazcit vyavahAravimUDhaH parakIyagrAmavAsI mamAyaM grAma iti pazyan mithyaadRssttiH| tathA zAnyApa kacida vyavahArAvabhUTI bhUtvA paradravya mabhedamiti pazyet tadA so'pi nissaMzayaM 5 ____paradravyamAtmAnaM kurvANo mithyAdRSTireva syAt / astavaM jAnan puruSaH sAmeva paradravyaM na mameti jJAtyA lokazramamAnA pradvayeSAmapi yo'yaM paradravye kara vyavasAyaH, sa teSAM samyagdarzanarahitatvAdeva bhavati iti sunizcita jAnIyAn / ' + artha-aviditArtha kahiye nAhIM jAnyA hai padArthakA svarUpa jyAne, te puruSa vyavahAra kahe "vacana lekari kahe haiM, jo paradravya merA hai / bahuri je nizcayakAra padArthakA svarUpa jAne haiM, te kahe ma haiM, jo paradravya paramANumAtra bhI kichU merA nAhIM hai / vyavahArakA kahanA aisA hai jaise koI ma __puruSa kahe merA grAma hai, merA deza hai, merA nagara hai, merA rAjakA deza hai, tahAM nizcaya vicAriye +to te grAma Adika tAke nAhIM haiM; vaha AtmA mohakari merA merA kahe haiN| aise hI jo jJAnI .. hoyakAra bhI jo paradravya paragavya jAnatA saMtA bhI kahe hai jo paradravya merA hai, aiseM aapkuu| paradravyamaya kare hai, so niHsaMdeha mithyAdRSTi hoya hai / tAteM jJAno hai so paradravya merA nAhIM hai kafa++++++++++ Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan aiseM jAnikari ara jo paradravyaviSai laukikajanakai ara muninikai jo kartApaNAkA vyApAra hoya tau aiseM jAne, jo e samyagdarzanakari rahita haiM / Wan 5 prA pha TIkA - je vyavahArahIviSe vimUDha hai te hI ajJAnI haiM, te hI yaha paradravya merA hai aiseM dekhe hai kahe haiN| bahuri jJAnI haiM te nizcayanayakAra pratibuddha bhaye haiM, te paradravyakUM kaNikAmAtrakUM bhI 'yaha merA hai aiseM nAhI' dekhe haiM, tAteM jaiseM yA lokameM koI vyavahAraviSai vimUDha parake grAma Wan 5 vasanevAlA kahai " yaha merA grAma hai" aiseM dekhatAsaMtA mithyAdRSTi kahiye / taiseM jo jJAnI bhI koI prakArakari vyavahAraviSai vimUDha hoyakari 'yaha paradravya merA hai' aiseM dekhe, to titakAla so kabhI paradravyakUM Apa karatA saMtA midhyAhati hI hoya bAteM jo tatrakUM jAnatA puruSa hai, so sa - hI paradravya merA nAhI hai aiseM jAnikari ara laukikajana ara bhramaNajana ini doUnike bhI jo 5R yaha paradravyavirSe kartApaNAkA nizcaya hai, tau so tinike samyagdarzanakA rahitapaNAhIteM hoya hai, aiseM nizcaya jAne hai| t bhAvArtha - jJAnI bhI hoya ara pheri vyavahArakari mohI hoya, tau, laukikajana hoU tathA 5 munijana hoU, doUke paradravyakA kartApaNA Ave, taba midhyAdRSTi hoya hai, aiseM jJAnI jAne hai| isa at an hozarUpakAvya kahe haiM / Wan Wan vasantatilakA chandaH ekasya vastuna hAnyatareNa sArddha sambandha eva sakalo'pi yato niSiddhaH / tatka] karmaghaTanA'sti na vastubhede pazyantvaka' munayazca janAzca tamyam ||6|| Wan artha -- jAkAraNa ekavastukai anyavastukari sahita isa lokamaiM saMbaMdha hai, so samasta hI niSedhyA hai; tAteM jahAM vastubheda hai tahAM kartAkamakI pravRtti hI nAhIM hai / tAteM laukikajana bhI phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan bhara munijana bhI vastuke tattva kahiye yathArthasvarUpa aisA hI dekho, jo koI kAhUkA kartA nAhIM, 548 paradravya parakA akarttA hI zraddhAmaiM lyAvo / Age kahe haiM jo puruSa aisA vastusvabhAvakA niyama 61 phra Wan Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan mAhIM jAne hai; te ajJAnI maye karmakU kare haiM, se bhAvakarmake kartA hoya haiM, aiseM apane bhAvakarmakA ka kartA ajJAnateM cetana hI hai, tAkI sUcanikAkA kAvya hai / Wan vasantatilakA chandaH phrA Wan phra ye tu svabhAvanivamaM kalayanti nemamajJAnamamamahaso bata te barAkAH / kurvanti karma tata eva hi bhAvakarma karttA svayaM bhavati cetana eva nAnyaH // 10 // Wan arthaje puruSa vastukA svabhAvakA pUrvokta niyamakU nAhIM jAne haiM, tinikA AcArya veda kari kahe haiM / aho ajJAnaviSai mana bhayA hai maha kahiye puruSArtha- parAkramarUpa teja jinikA te Wan vaka kahiye rAMka bhaye saMte karmakUM kare haiM, jJAnateM chUTi gaye haiM tAteM dUsarI tIsarI bhAvakarmakA 5 Apa cetana hI kartA hoya hai, anya nAhIM hai / Wan Wan ajJAnI hI hai, bhAvArtha - jo ajJAnI mithyAdRSTi hai so vastukA svarUpakA niyama tau jAne nAhIM ara para5 dravyakA kartA banai, taba Apa ajJAnarUpa pariNamaiM, taba apanA bhAvakarmakA kartA anya nAhIM hai / Age isa kathana yuktikari sAdhai / gAthAmicchattA jadi payaDI micchAdiThThI karedi appANaM / tahamA avedaNA de payaDI NaNu kArago pattA // 21 // phra phrI phrI phrafa phra Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan nIce likhI gAthAkI AtmakhyAta saMskRta aura hindI TIkA upalabdha nahIM hai isaliye nahIM chApI gii| sammattA jadi payaDI sammAdiThThI karedi appANaM / tahamA acedaNA de payaDI gaNu kArago patto // samyaktvaM yadi prakRtiH samyagdRSTiM karotyAtmAnaM / tasmAdacetanA te prakRtinaMnu kArakaH prAptaH // Wan Wan Wan 8 Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F 5 Wan Zhe Zhe ++ $ 5 Zhe ahavA eso jIvo poggaladavvassa kugadi micchattaM / tahamA poggaladavvaM micchAdiTThI Na puNa jIvo // 22 // aha jIvo payaDI viya poggaladavvaM kuNaMti micchaMttaM / tahamA dohi kayaM taM doNNivi bhuMjaMti tassa phalaM // 23 // // aha Na payaDI Na jIvo poggalahalaM redi pichattaM / tahamA poggaladavvaM micchattaM taMtu Na hu micchA // 24 // mithyAtvaM yadi prakRtimithyAdRSTiM karotyAtmAnaM / tasmAdacetanA te prakRtirnanu kArakaH prAptaH // 21 // athavaiSaH jIvaH pudgaladravyasya karoti mithyAtvaM / tasmAtpudgaladravyaM mithyAdRSTirna punarjIvaH // 22 // atha jIvaH prakRtirapi pudgaladravyaM kurute mithyAtvaM / tasmAt dvAbhyAM kRtaM dvAvapi bhujAte tasya phalaM // 23 // atha na prakRtirna ca jIvaH pudgaladravyaM karoti mithyAtvaM / tasmAtsudgaladravyaM mithyAvaM tattu na khalu mithyA // 24 // AramakhyAti:--jIva evaM mithyAtvAdibhAvakarmaNaH kartA tasyAcetanaprakRtikAryatve cetanatvAnuSaMgAt / svasyaiva 5 jIyo mithyAtvAdibhAvakarmaNaH kartA jovena pudgaladravyasya mithyAttrAdibhAvakarmaNi kriyamANaM pudgaladravyasya cetanA-1 nuSaMgA / na ca jIvazva prakRtizca mithyAtvAdibhAvakarmaNo bau kartArau jIvavadacetanAyAH prakRterapi tatphalabhogAnuSaMgAt / na ca jIvazca pratizca mithyAtvabhAvakarmaNo dvau kartArau svabhAkta eva pudgaladravyasya mithyAtvAdi-bhAvA-1 nuSaMgAt / tato jIvaH kartA svasya karma kAryamiti siddha / $ $ $ $ ++fafa ! 55 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-jIvake mithyAtvabhAva hoya hai tAkU vicAra hai -jo nizcayakari yaha kauna kare hai? ma tahAM jo mithyAtvanAmA mohakarmakI prakRti pudagaladravya hai, so yaha prakRti AtmAkU mithyAdhi // kare hai| aise mAniye to sAMkhyamatIkU kahe haiM-prakRti tau tere matameM avetana hai, so, aho sAMkhya+ matI, acetana prakRti jIvakai mithyAtvabhAvakA karanevAlA ThaharathA / so yaha bane naahiiN| athavA " aise mAniye, jo yaha jova hai so pudgaladravyakai mithyAtvakU kare hai / to aise mAnai pudgaladravyakI / / mithyAdRSTi Thahare, jIva mithyAdRSTi na Thahare, so yaha bhI bane naahiiN| athakA aiseM mAniye jo " jIva ara prakRti e doU pudgaledravyakai mithyAtvakU kare hai| to doUkari kiyA tAkA phala doU . hI bhogavai aiseM Thaharai, so yaha bhI bane naahiiN| athavA aise mAniye, jo pudgaladravyanAmA mithyA-" pravakU prakRti bhI na kare hai ara jIva bhI na kara hai, to pudgaladravya hI mithyAstra hai| so aiseM // " mAnanA kahAM mithyA jhuThA nAhIM hai / tAte yaha siddha hoya hai--jo mithyAtvanAmA jIvakA bhAvake karma tAkA kartA tau ajJAnI jIva hai ara yAke nimittate pudgala dravyameM miSyAsvakarmakI zakti) . nipajI hai| ___TIkA-mithyAtva Adi bhAva karma hai, tAkA kartA jova hI hai / jAte tisakU acetana jo 5 .. prakRti, tAkA kArya mAniye to tisa bhAvakarmake bhI acetanapaNAkA prasaMga Ave hai| bahuri mithyAtva, Adi bhASakarmakA kartA jIva Apake hI Apa hai| jo jIvakari pudgaladravyake mithyAtva Adi / - bhASakarma kiye mAniye, tau bhASakarma cetana hai, so pudgaladravyakai cetanapaNAkA prasaMga Ave hai| bahuri jIva ara prakRti doU hI mithyAva Adi bhAvakarma ke kartA nAhI hai, jAteM prakRti acetana Wan hai, tAke bhI jIvako jyauM tAkA phala bhoganekA prasaMga Ave hai| bahuri ye donU akartA bhii|| ___ nAhI, jAteM pudgaladravyakai apane svabhAvahIteM mithyAsa Adi bhAvakA prasaMga Ave hai / tAteM .. + mithyAtva Adi bhASakamakA jIva kA hai ara apanA bhAvakama hai so apanA kArya hai yaha siddha / Ting Ting 5 Le Le Le Le Le Le Le Le 55 5 5 5 | 9 bhyaa| Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya 85 phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan bhAvArtha -- bhAvakarmakA kartA jIva hI siddha kiyA, so ihAM aisA jAnanA jo paramArthata phra anya dravya anyadravyakA bhAvakA kartA nAhIM hai / tAteM je cetanake bhAva haiM, tinikA cetana hI kartA hoya / so yaha jIvakai ajJAnateM mithyAla Adi bhAvarUpa pariNAma haiM te cetana haiM, jaDa Wan I 5 nAhIM haiN| zuddhanayakari tinikU cidAbhAsa bhI kahe haiN| tAteM cetanakarmakA kartA vetana hI hoya, 5 yaha paramArtha hai| tahAM abhedadRSTimeM tau zuddhacetanamAtra jIva hai ara karmake nimittateM pariName taba pha tini pariNAmanikari yukta hoya / tava pariNAmapariNAmIkA bhedadRSTi maiM apane ajJAnabhAva pariNAma ka haiM, tinakA kartA jIva hI hai / ara abhedadRSTimeM kartA karmabhAva hI nAhIM hai, zuddhacetanAmAtra jIvastu hai / yA prakAra yathArtha samajhanA / jo cetanakarmakA karttA cetana hI hai| aba isa arthakA 5 kalazarUpa kAvya kahe haiM / Wan Wan Wan Wan bhAvArtha --cetanakarma vetanahIkai hoya, pudgala jaDa haiM, tAke cetanakarma kaise hoya ? Age je 5 keI bhAvakarmakA bhI kartA karmahIkUM mAne haiM, tinikUM samajhAne kahe haiN| tAkI sUcanAkA kAvya hai I phra IF phaphaphaphapha Wan Wan zArdUlavikrIDita chandaH kAryatvAdakRtaM na karma na ca tajjIvaprakRtyo gorajJAyAH prakRteH svakAryakabhugbhAvAnuSaGgA kRtiH / naikasyAH prakRteracinvalasanAjjIvo'sya karttA tato jIvasyaiva ca karma taccidanumaM jJAtA na tatpudgalaH // 11 // artha-karma hai so kArya hai, tAteM binA kiyA hoya nAhIM / bahuri so karma jIvakA ara prakRtikA doUkA kiyA nAhIM / jAteM prakRti tau jaDa hai, tAke apane apane kAryakA phalakA bhogane kA prasaMga Aye hai / bahuri eka prakRtikI hI kRti kahiye kArya nAhIM hai / jAteM prakRti acetana hai ara bhAvakarma cetana hai / tAteM isa bhAvakarmakA karttA jIva hI hai| yaha jIvahIkA karma hai / jAteM cetanake anuga kahiye cetanateM anvayarUpa haiM-cetanake pariNAma haiM / ara pudgala hai so jJAtA nAhI hai / tAteM pudgala ke nAhI hai / phra 5 kafa phra syAdvAdakara vastukI maryAdA 5 55 Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrafa phra zArdUlavikrIDitacchandaH Wan karmeva pravittarkya kartR hatakaiH kSiptvA''tmanaH kartRtAM karttA''tmaiva kathaJcidityacalitA kathita zrutiH kopitA / teSAmuddhatamohamudritadhiyAM bodhasya saMzudhdaye svAdvAdapratibandhalabdha vijayA vastusthitiH stUyate // 12 // pha 6 artha-I AtmA ghAtaka sarvathA ekAntavAdI tinineM karmahIkUM katI vicAra ara AtmAke Wan Wan katIpaNA dUri kari ara yaha AtmA kathaMcit katI hai aiseM kahanevAlI nirvAdha zruti kahiye 5 jinezvarakI vANI hai, tAkUM kopa upajAyA, aise sarvathA ekAntavAdI haiM / te kaise haiM ? uddhata Wan utkaTa tIvra udaya bhayA jo moha mithyAtva tAkari mudrita bhaI hai buddhi jinakI tinikA bodha kahAnI zuddhi artha vastukI maryAdA kahiye hai / kaisI kahiye hai? 5 syAdvAda ke pratibandha kahiye pravandha tAkari pAiye hai vijaya kahiye nirbaMdhasiddhi jaaneN| bhAvArtha - I vAdI sarvathA ekAntakari karmakA karttA karmahIkUM kahe haiN| ara AtmAkU akarttA hI kahe haiM / te AtmAkA svarUpake ghAtaka haiM / ara jinavANI haiM so syAdvAdakara 45 5 vastu nirbAdha sAdhe hai, so vANI AtmAku kathaMcit karttA kahe hai, so tini sarvathA ekAntInipari vANIkA kopa hai / tinikI buddhi mithyAtvakari mUdi rahe hai / tinike mithyAtvake dRri 5 karanekU AcArya kahe haiN| syAdvAdakari jaisI vastusiddhi hoya hai, tese kahiye hai / gAthA - pha Wan kammehi du ayaNANI kijjadi NANI taheva kammehiM / kammehiM suvAvijjadi jaggAvijjadi taheva kammahi ||25|| 5 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha kammehiM suhAvijjadi dukkhAvijjadi taheva kammehiM / kammehiya micchatta gijjadi ya asaMjayaM ceva // 26 // Wan Wan Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke + + + + + + + + + + + + + kammehiM bhamADijadi uAiDhamahaM cAvi tiriyaloyammi / kammehi ceva kijjadi suhAsuhaM jettiyaM kiMci // 27 // jamA kammaM kumvadi kamma deditti haradi jaM kiMci / tahmA savve jIvA akArayA hu~ti AvaNNA // 28 // purusicchiyAhilAsI icchI kammaM ca purisamahilasadi / esA AyariyaparaMparAgadA erisI du sudI // 29 // tahamA Na kovi jIvo avahanayArI du tuma muvadese / jahamA kammaM cevahi kamma ahilasadi jaM bhaNiyaM // 30 // jamA ghAdedi paraM pareNa dhAdijjadedi saapyddii| edeNacchaNa dukira bhaNNadi paraghAdaNAmetti // 31 // tahamA Na kovi jIvo uvaghAdago atthi tuma uvadese / jahamA kammaM cevahi kammaM ghAdedi jaM bhaNiyaM // 32 // evaM saMkhuvadesaM jedu parUviti erisaM samaNA / tesi payaDI kuvvadi appA ya akArayA savve // 33 // ahavA maNNasi majjhaM appA appANa appaNo kunndi| eso micchasahAvo tuimaM evaM bhaNaMtassa // 34 // + + + + + + + + + + 5 + Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayaka -88 155 55 5 5 5 5 appA Nico asaMkhijjapadeso desido du smymmi| Navi so sakkadi tatto hINo ahiyova kAhu~ je // 35 // jIvassa jIvarUvaM viccharado jANa logamittaM hi / tatto kiM so hINo ahiyova kadaM bhaNasi davvaM // 36 // jaha jANagodu bhAvo NANasahAvaNa atthi dedi mdN| tahamA Navi appA appayaM tu sayamappaNo kuNadi // 37 // karmabhistu ajJAnI kriyate jJAnI tathaiva krmbhiH| karmabhiH svApyate jAgayate tathaiva karmabhiH // 25 // karmabhiH sukhI kriyate duHkhIkriyate ca krmbhiH| karmabhizca mithyAtvaM nIyate nIyate'saMyamaM caiva // 26 // karmabhirdhAmyate UrdhvavamadhazcApi tiryagalokaM c| karmabhizcaiva kriyate zubhAzubhaM yAvatkiMcit // 27 // yasmAt karma karoti karma dadAti karma haratIti kiMcit / tasmAttu sarvajIvA akArakA bhavatyApannAH // 28 // puruSaHstryabhilASI strokarma ca purussmbhilssti| eSAcAryaparaMparAgatedRzI zrutiH // 29 // tasmAnna ko'pi jIvo'brahmacArI yussmaakmupdeshe| yasmAtkameva hi karmAbhilaSatIti yadbhaNitaM // 30 // Le $ Le Le Le Le Le Le Le ff Le Bi Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E ++++595453 yasmAddhati para pareNa hanyate ca sA prakRtiH / etenArthena bhaNyate paraghAtaM nAmeti // 31 // tasmAnna ko'pi jIva upadhAtakA yuSmAkamupadaMza / yasmAtkarmeva hi karma haMtIti bhaNitaM // 32 // evaM sAMkhyopadeze ye tu prarUpayaMtIdRzaM zramaNAH / teSAM prakRtiH karotyAtmAnazcAkArakAH sarve // 33 // athavA manyase mamAtmAtmAnamAtmanaH karoti / eSa mithyAsvabhAvastavatanmanyamAnasya // 34 // AtmA nityo'saMkhyeyapradezo darzitastu samaye / nApi sa zakyate tato hIno'dhikazca katu yat // 35 // jIvasya jIvasvarUpaM vistarato jAnIhi lokamAtra hi| tataH sa kiM hIno'dhiko vA kathaM karoti dravyaM // 36 // atha jJAyakastu bhAvo jJAnasvabhAvena tiSThatIti mataM / tasmAnApyAtmAtmAnaM svayamAtmanaH karoti // 37 // Wan AtmakhyAti:-karmevAtmAnamajJAninaM karoti jJAnAvaraNArakhyakamodayamaMtareNa tadanuSapatteH / kamaiva jJAninaM karoti . jJAnAvaraNAkhyakarmakSayopazamamaMtareNa tadanupapattaH / karmava svApayavi nidrAkhyakarmodayamaMtareNa tadanupapanaH / kamaiva jAgarapati / Wan nidrAkhyakamodayakSayopazamamaMtareNa tadanuphpattaH / karmaiva sukhayati sadva dAkhyakamo dayamaMtareNa tadanupapatteH / kamaiva duHkha.... yati asadva dAkhyakamo dayamaMtareNa tadanupapatteH / kamaiva mithyASTiM karoti mithyAtvako dayamaMtareNa tadanupapattaH / karma-" yAsaMyataM karoti cAritramohAkhyakamo dayamaMtareNa tadanupapattaH / kamaivo dhastiryaglokaM bhramayati AnupAkhyakamoWan .... dayamaMtareNa tadanupapaceH aparamapi yathAvakicicchubhAzubhabhadaM tatvAvatsakalamapi karmava karoti prazastAprazastarAgArUpa5 ko dayamaMtareNa tadanupapatteH / yata evaM samastamapi svataMtraM kama karoti karma dadAti karma harati ca tataH sarva eva jIyAH) Wan Wan jaWan ++'+' 62 Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphapha pra P 5 nityamevaikAtenAkartAra eveti nizcinumaH / kiMca -- zrutirapyenamarthamAha purvedAkhyaM karma striyamabhilapati strIvedArUyaM 5 5 karma pumAMsamabhilaSati iti vAkyena karmaNa eva karmAbhilASaRtu svasamarthanena jIvasyAbrahmakartR svasamarthanena pratiSedhAt / tathA yatpareNa iMti, yena ca parezAna karma karmaghAtaka svasamarthanena jIvasya ghAta- Wan 5 kartRtvapratiSedhAcca sarvathaiyAkatu tvajJApanAt / evamIdRzaM sAMkhyasamayaM svaprajJAparAdhena sUtrArthamabudhyamAnAH kecicchramaNAbhAsAH rUpayaMti teSAM prakRterekAMtena kanu svAbhyupagamena sarveSAmeva jIvAnAmekAMtenAkaTa tvApate:- jIvaH karteti kopo duH zakyaH 5 pariharta / yastu karma, Atmano jJAnAdisarvabhAvAn paryAyarUpAn karoti, AtmA tvAtmAnamevaikaM karoti tato jIvaH Wan karteti zrutikopo na bhavatItyabhiprAyaH sa mithyaiva / jIvo hi dravyarUpeNa tAvannityo'saMkhyeyapradezo lokaparimANazca / 15 tatra na tAvannityasya kAryastramupapA kRtakatvanityatvayorekatvavirodhAt / na cAvasthitA'saMkhyeyapradezasyaikasya pudgalaskaMprakSepaNArpaNadvAreNApi kAryatvaM pradezaprakSepaNAkarSaNe sati tasyaikatvavyAghAtAt / na cApi sakalalokavastuWan vistAraparimita niyata nijAbhogasaMgrahasya prade usaMkocana vikAzadvAreNa tasya kAryatvaM pradeza saMkocanikAzayorapi zuSkAdra- 5 dharmavatpratiniyata nija vistArAddhInaH vikasya tasya kartumazakyatvAt / yastu vastusvabhAvasya sarvathApoDhumazakyatvAt zAyako 15 bhAvo jJAnasvabhAvena tiSThati, tathA tiSThazca jJAyakakaTa svayoratyaMtaviruddhatvAnmithyAtvAdibhAvAnAM na kartA bhavati / 15 bhavaMti ca mithyAtvAdibhAtrAH tatasteSAM karmaiva kartR prarUpyata iti vAsanAnmeSaH tu tu nitarAmAtmAnaM karotItyabhyupagamamupatyeva to jJatest bhAvasya sAmAnyApekSayA jJAnasvabhAvAta sthitve'pi karmajAnAM mithyAtvAdibhAvAnAM jJAna- pha samaye'nAdijJe yajJAnazUnyatvAt paramAtmeti jAnato vizeSApekSayA tvajJAkhyasya jJAnapariNAmasya karaNAtkatu svamanumaMtavyaM tAvadyAvatadAdijJeyajJAnabhedavijJAna pUrNatvAdAtmAnamevAtmeti jAnato vizezApekSayApi jJAnarUpeNaiva jJAnapariNAmena pari- 5 NamamAnasya kevalaM jJAtRtvAtsAkSAdastu tvaM syAt / Wan Wan artha - jIva hai so karmanikara ajJAnI kIjiye hai| bahuri tese hI karmanikari jJAnI kIjiye hai| karma-phra I 5 nikari sutrAIye hai / taiseM hI karmanikari jagAiye hai / karmanikari sukhI kIjiye hai / bahuri taiseM hI Wan karmeMnikari duHkhI kIjiye hai / karmanikari mithyAtva prApta kIjiye hai / vahuri karmanikari asaMyama prApta kIjiye hai / karmanikara UrdhvalokameM tathA adholokameM tathA tiryagloka meM bhramAiye hai| jo kichU zubha azubha hai, so karmanihIkari kIjiye hai / jAtaiM karma kare hai, karma de hai, karma hari le hai, cu cu Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo kicha kara hai, so karma ho kara hai| tAta sarva jIva hai te akAraka prApta bhaye-jIva kA naahiiN| bahuri yaha AcAryanikI paraMparAkari calI AI zruti hai, so bhI kahe haiM jo puruSa vedakarma he, so taustrIkA abhilASI hai bahuri strIvedanAmA karma hai, so puruSakU abhilASe hai-cAhe hai / tAteM koI // - bhI jIva abrahmacArI nAhIM / hamArA upadezavirSe aisA , jAteM karma hai so ho karmakU abhilASe ..... "hai cAhe hai aise kayA hai / jAte paraka haNe hai parakari haNiye hai so bhI prakRti hI hai / tisa hI ke arthakAra pragaTakari kahiye hai jo yaha paraghAtanAmA prakRti hai| tAteM hamArA upadezavirSe koI bhI - - jIva upadhAta karanevAlA nAhIM hai| jAte karma hai so hI karmakU ghAte hai aiseM kahA hai| aise je / keI zramaNa jati aisA sAMkhyamatakA upadezakU prarUpe haiM, tinika prakRti hI kare hai, AtmA haiM teja - sarva hI akAraka hai aisA AyA athavA AcArya kahe haiM-jo AtmAkA kartApaNAkA pakSa sAdhanekU "tU aiseM mAnegA jo merA AtmA hai so Apake Apa... kare hai aise kApaNAkA pakSa bhI mAnU // ho| to terA aiseM jAnanekA yaha mithyA svabhAva hai| jAteM AtmA nitya asaMkhyAtaradezI siddhAMta. viya kahyA hai, tisate hIna adhika karane* samartha nAhIM hujiye hai| jIvakA jIvarUpa vistAra apekSA nizcayakari lokamAtra jAnU / so aisA jIvadravya tisa pariNAmate hIna tathA adhika kaise kare .. hai ? bahuri aiseM mAniye jo jJAyakabhAva hai so jJAnasvabhAvakari tiSThe hai, to tAhI hetUteM aisaa| AyA--jo AtmA Apake ApakU svayameva nAhIM kare hai / tAteM kartApaNA sAdhanekU vivakSA pala- Tikari pakSa kA so banyA nAhI, tAteM karmakA kartA kahIkU mAne to syAdvAdateM virodha hI "AvegA, tAteM kathaMcit ajJAna avasthAmaiM apane ajJAnabhAvarUpa karmakA kartA mAnai syAdvAdateM virodha nAhIM hai| " TIkA-tahAM pUrvapakSa aisA hai-jo karma hI AtmAkU ajJAnI kare hai, jAte jJAnAvaraNa karmakAma 7 udayaH vinA tisa ajJAnakI aprApti hai, bahuri karma hI AtmAkU jJAnI kare hai, jAteM jJAnAvaraNa - karmakA kSayopazama vinA jJAnakI aprApti hai / bahuri karma hI AtmAkU suvANe hai, jAte nidrAnAmA 411 Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmakA udaya vinA nidrAko aprApti hai, bahuri karma hI AtmAkU jagAve haiM, jAteM nidrAnAmA , karmakA kSayopazama vinA jAganekI aprApti hai / bahuri karma hI AtmAkU sukhI kare hai jAte sAtA''vedanIyanAmA karmakA udaya vinA sukhakI aprApti haiM / bahuri karma hI AtmAkU duHkhI kare hai, jAne) .2 / asAtAvedanIyanAmA karmakA udaya vinA duHkhakI aprApti hai / bahuri karma hI AtmAkU mithyAdRSTi / kare hai jAteM mithyAvakarmakA udaya vinA mithyAtvako aprApti hai| bahuri karma hI AtmAkU asaMyamI ke na kare hai, jAteM cAritramohanAmA karmakA udaya vinA asaMyamakI agrApti hai| bahuri karma hI AtmAkUra "urvalokameM adholokameM tiryaMcalokameM bhramAve hai, jAta AnupUrvInAmA karmakA udaya vinA bhrmnnkii| Wan aprApti hai| bahuri aura bhI jyoM kyoM jetA zubha azubha hai, so tetA sarva hI karma hI kare hai, jAteM prazasta aprazasta rAganAmA karmakA udaya vinA tini zubhAzubhako aprApti hai| jAte yA prakAra samastahIkU karma svataMtra hoya kare hai, karma hI de hai, karma hI hari le hai, tAteM hama aisA nizcaya kre|| para haiM, jo sarva hI jIva haiM te nitya hI sadA hI ekAMtakari akartA hI haiM bahuri vizeSa kahiye-jo zruti / / " kahiye vANI zAstra bhI ila hIarthakU kahe hai, jo puruSavedanAmA karma hai sotaustrI* abhilASe he.. cAhe hai, vahuri strIvedanAmA karma hai so puruSakU abhilASe hai-cAhe hai, aise vAkyakari karmake hI karmakA abhilASakA katIpaNAkA samarthanakari jIvakai abrahmacArIpaNAkA kApaNAkA pratiSedhate" fa bhI karmahI kartApaNA AyA, jIva akartA hI siddha bhayA / bahuri se hI jo para* haNeM hai, .. bahari jo parakari haNiye hai, so paraghAtanAmA kama hai, aise vacanakari karmahIke karmakA ghAtakA bhakartApaNAkA samarthanakari jIvakai ghAtakA kartApaNAkA pratiSedhateM sarvathA jIvakai akartApaNA jnaayaa|| - hai| yA prakara aisA sAMkhyakA mata keI "zramaNAbhAsa kahiye yati nAhIM ara yatIle kahAve te"... apanI buddhike aparAdhakari sUtrake artha aise viparIta jAnate saMte sUtrakA artha prarUpaNa kare haiN|" 5 aisA pUrvapakSa hai| aba AcArya kahe haiM-je aise pakSa kare haiM, tinike ekAMtakari prakRtikA kartApaNA maannekri| 5 5 5 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha5 Wan Wan sarva hI jIvanike ekAMtakAra akartApaNAkI prApti Avanete jIva kartA hai aisI jo zruti kahiye Wan # 5 bhagavantakI vANI tAkA kopa Ave hai / so dUra karanekU yogya nAhIM hai / bahuri vANIkA kopa pha dUra karanekUM jo aiseM kahai - jo karma hai so tau AtmAke ajJAnAdi sarva paryAyarUpa bhAva haiM tinikaM kare haiM / bahuri AtmA hai so eka apane AtmAhI dravyarUpa kare hai, tAteM jIva kartA hai| aisA zruti kahiye vANIkA vacana mAniye hai, tAteM vANIkA kopa nAhIM hoya haiM, aisA abhiprAya kareM tau so yaha abhiprAya mithyA hai| jAte jIva hai so prathama tau dravyarUpakari nitya hai, asaMkhyAta Wan pradezI hai, lokaparimANa haiM, tahAM nityakA kAryapaNA vane nAhIM / jAteM kRta kahiye kRtrima vastUkA ara nityapaNAkA paraspara ekapaNAkA virodha hai: nitya kRtrima hoya nAhIM / bahuri eka AtmA avasthita asaMkhyAta pradezI haiM tAke jaise pudgala ke skaMdhameM paramANu Aya baiThe haiM ara nikasi jAya haiM, tAkai kAryapaNA bane hai / taiseM yAkai kAryapaNA nAhIM bane haiM jAteM pradezanikA AvanA ara Wan nikasi jAnA hoya tau avasthita asaMkhyAtapradezarUpa ekapaNAkA vyAghAta hoya, bahuri sakala Wan lokarUpI gharamAtra vistAra parimANa nizcita apanA samastapaNAkA saMgraharUpa AtmAke pradezanikA saMkocanA ara phailanA tisa dvArakari bhI tAke kAryapaNA bane nAhIM / jAteM pradezanikA saMkocanA Wan ara phailanA ini doUnikebhI sUke Ale cAmaDekI jyoM niyamarUpa apanA jo pradezanikA vistAra hai tAteM tAkA hInAdhika karanekA asamarthapaNA hai / bahuri jo aise abhiprAyameM vAsanA hoya jo 5 vastukA svabhAvakA sarvathA meTanekA asamarthapaNA hai, tAteM jJAyakabhAva hai so tau : jJAnasvabhAvahI kari 5 sadAkAla hI tiSThe haiM, so taiseM tiSThatA AtmA mithyAtvAdi bhAvanikA kartA na hoya hai / jAteM jJAyakapaNAkA a kartApaNAkA atyaMta viruddhapaNA hai, ara midhyAtva AdibhAva haiM te hoya hI haiM, Wan . tAteM tinikA kartA karma hI hai aisI prarUpaNA kIjiye hai| tahAM AcArya kahe haiM- aisI vAsanAkA ughaDanA hai so hI pahale kahA thA 'jo AtmA AtmAkUM kare hai tAteM kartA hai' tisa mAnanekU 5 atizayakari haNe hai ghAte hai / jAte- sadAkAla zAyaka mAnyA taba AtmA akartA hI bhayA, tAteM ka Wan pha g Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hama kahe haiM aisA anumAna karanA -- jo zAyakabhAvakai sAmAnya apekSAkari jJAnasvabhAvarUpa abasthitapaNA hote bhI karmateM upaje je midhyAstra Adi bhAva, tinikA jJAnakA samayaviSe anAdihIteM 5 jJeyakA ara jJAnakA bhedavijJAnakA zUnyapaNA para AtmA jAnatA saMtAke vizeSa apekSAkari ajJAnasvarUpa jo jJAnakA pariNAma, tAka karane kartApaNA hai, yaha anumAna karane yogya hai, to ka 5 kahAMtAMI karanA ? jeteM jisa kAla jJeyajJAnakA bhedavijJAnakA pUrNapaNAteM AtmAhI AtmA janatAkai vizeSa apekSAkari bhI jJAnarUpa hI jJAnapariNAmakari pariNamatA saMtAke kevala jJAtApaNa sAkSAt kartApaNA hoya, teteM kartApaNA kA anumAna karanA / Wan kaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan bhAvArtha - keI jaina muni bhI syAdvAdavANI maiM nIkA na samajhikari sarvathA ekAMtakA abhiprAya kare tathA vivakSA palaTikari kahe--jo AtmA tau bhAvakarmakA akartA hI hai, karma pha Wan 5 prakRtikA udaya hai so hI bhAvakarmakU kare hai / ajJAna, jJAna, sovanA, jAganA, sukha, duHkha, mithyA, asaMyama cyArI gatimaiM bhramaNa je kichU zubha azubha jeteka bhAva haiM te sarva karma kare hai / 5 jIva to akartA hai| aisA hI zAstrakA artha kareM - jo vedakA udayateM strIpuruSakA vikAra hoya haiM, bahuri apaghAta paraghAta prakRti udayateM paraspara ghAta pravateM hai / aisA ekAMtakari jaiseM sAMkhyamatI sarva prakRtikA kArya mAne haiM puruSa akartA mAne haiM, taise buddhike dopakari jaina munInikA bhI mAnanA AyA / taba jainavANI syAdvAda hai, tAteM sarvathA ekAMta mAnanevAlepari vANIkA kopa Wan Wan Wan avazya hogA / bahuri vANIke kopa ke bhayateM vivakSA palaTikari kahai-- jo AtmA apanA AtmA Wan 5 kA kartA hai, tAteM bhAvakarmakA kartA tau karma hI hai ara apanA kartA AtmA hai, aiseM kathaMcit Wan kartA AtmA kahate vANIkA kopa na hoyagA, to vaha kahanA to mithyA haiN| AtmA dravyakari nitya hai, lokaparimANa asaMkhyAtapradezI haiM / so yAmai tau kichU navIna karanekU hai nAhIM / nAhIM kAkUM karai ara bhAvakarmarUpa paryAya haiM tinikA kartA karma batAye to AtmA to akartA hI rahyA, Wan taba vANIkA kopa kaiseM miTayA ? tAtaiM AtmAkai kartApaNA ara akartApaNAkI vivakSA yathArtha ka Wan 4 Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan mAnanA hI syAdvAda mAnanA sAMcA hoya hai / so aisA hai--jo AtmAkai jJAyaka svabhAva to sAmAnya apekSAkari hai hI, paraMtu jJAnavizeSakI apekSA ApAparakA bhedavijJAna vinA parakU AtmA jAne hai, so isa ajJAnarUpa apanA bhAvakA kartA hai| ara jaba tisa jJAnavizeSakI apekSA kari ApAparakA bhedavijJAna hoya, tisa hI kAlateM lagAya bhedavijJAnakI pUrNatA bhaye ApakUM Apa 5 5 jAne ara jJAnapariNAmakari pariNamaiM taba kevala jJAtA bhayA sAkSAt akartA hoya hai aiseM mAnanA satyArtha syAdvAdakA prarUpaNa hai / aba isa arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| phra Wan Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan zArdUlavikrIDita chandaH mA karttAramI spRzantu puruSaM sAMkhyA havApyArhatAH karttAraM kalavantu taM kila sadA bhedAvovAdadhaH / Wan tava niyataM pratyakSamenaM svayaM pazyantu cyutakartRbhAvamacalaM jJAtAramekaM paraM ||13|| Urdhva artha - Arhata kahiye arhatake bhatake jainI jana haiM te AtmAkaM sarvathA akatI sAMkhyamatI nikI jyauM mati mAnU / tisa AtmAkUM bhedavijJAna bhaye pahale katI mAnU ara bhedajJAna bhaye tAke pha eka jJAtA hI AyeM upari uddhata jJAnamaMdiraviyeM nizcata niyamarUpa katIpaNAkari rahita nizcala Wan Apa pratyakSa dekho| bhAvArtha - sAMkhyamatI puruSakaM sarvathA ekAMtakari akatI zuddha udAsIna caitanyamAtra mAne haiM / so aiseM mAnane puruSakai saMsArakA abhAva Ave hai / ara prakRtikai saMsAra mAne tau prakRti tau jaDa Wan pha hai, tAkai sukhaduHkha AdikA saMvedana nAhIM / tAkai kAhekA saMsAra ? ityAdi doSa Ave haiM / yAteM sarvathA ekAMta vastUkA svarUpa nAhIM / tAtaiM te sAMkhyamatI midhyAdRSTi haiM / taiseM jainI bhI mAne haiM Wan tau mithyAdRSTi hoya haiM / tAteM AcArya upadeza kare haiM-jo, sAMkhyamatInikI jyoM jainI AtmAkuM 5 Wan sarvathA akatI mati mAnU / jahAMtAMI ApAparakA bhedavijJAna na hoya, tahAMtAI tau rAgAdika apane cetanarUpa bhAvakarmanikA katI mAnU / ara bhedavijJAna bhaye pIche zuddhavijJAnaghana samasta katIpaNA ke phra 46 5 abhAvakari rahita eka jJAtA hI mAnU aiseM eka hI AtmA ke viSai katI akatI doU bhAva 5 pra LE Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ $ $$ ja $ vivakSAke vazate siddha hoya haiN| yaha syodvAdamata jainInikA hai| ara vastusvabhAva aisA hI hai| "kalpanA nAhIM hai| aise mAne puruSakai saMsAra mokSa AdikI siddhi hai| sarvathA ekAMta mAnanevirSe phasarva nizcaya vyavahArakA lopa hoya hai aiseM jAnanA / Age dhaulamatI kSaNikavAdI haiM, te aise mAne ke haiM, jau, kI to anya hai ara bhoktA anya hai| tinike sarvathA ekAMta mAnane meM dUSaNa dikhAve haiN| Wan ara syAdvAdakari jaise vastusvarUpa kIbhoktApaNA hai taiseM dikhAve haiN| tahAM prathama hI tAkI sUcanikAkA kAvya hai| mAlinIchandaH kSaNikamidamihakaH kalpayitvAtmatatvaM nijamanasi vidhace kanu bhoktrovibhedaM / apaharati vimohaM tasya nityAbhRtaudyaH svayamayamabhiSicaMzcicamatkAra eva // 14 // pa artha-eka kahiye bauddhamatI kSaNikavAdI hai so AtmatattvakU kSaNika kalpikari ara apanA 1 "manavirSe katI ara bhoktAvirSe bheda mAne hai| kare aura hai, bhogave aura hai aise mAne hai / tAkA bhavimoha kahiye ajJAnakuM yaha caitanyacamatkAra hai so hI Apa dUrI kare hai| kahA karatA saMtA? // _____ nityarUpa amRtakA oghanikari siMcatA sNtaa| Wan bhAvArtha-kSaNikavAdI katIbhoktAvi bheda mAne haiM, pahile kSaNa thA so darje kSaNa nAhIM -aiseM mAne haiM / so AcArya kahe haiN| jo hama sAkU kahA samajhAyeM ? yaha caitanya hI tAkA - ajJAna dUrI kregaa| jo anubhakgocara nityarUpa hai / pahile kSaNa Apa hai, so hI dUje kSaNameM kahe haiN| maiM pahale thA, so hI hoM, aisA smaraNapUrvaka pratyabhijJAna, tAkI nityatA dikhAve haiN| ihAM "bauddhamatI kahe, jo pahile kSaNa thA, sohI maiM duje kSaNa hauM, yaha mAnanA to anAdi avidyAteM bhrama - Wan hai, yaha miTe taba tattva siddha hoya, samasta kleza mitte| tAkU kahiye, jo, he bauddha, te pratyabhijJA- + ___nakU bhrama batAyA, to jo anubhavagocara hai so bhrama ThaharathA / to terA mAnanA kSaNika hai / so / Wan bhI anubhavagocara hai / so yaha bhI bhUma hI ThahayA / jAte anubhava apekSA doU hI samAna haiM $$ $$ $ Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jatAteM sarvathA ekAMta mAnanA to doU hI bhUma hai-vastusvarUpa naahiiN| hama kathaMcita nityAnityA-4 pa - maka vastusvarUpa kahe haiM, so satyArtha hai / Age aise hI kSaNika mAnanevAlekU yuktikari niSedhe hai| .. ___anuSTapachandaH + yUyaMzabhedato'tyantaM vRttimannAsakalpanAt / anya; zAni bhuktaM'nyaH ityekAntavalAstu mA // 15 // artha-vRttyaMza kahiye kSaNakSaNaprati avasthAmaMda haiM, tinika vRttyaMza kahiye / tinike atyaMta ma kahiye sarvathA bheda nyAre nyAre vastu mAnaneta vRttimat kahiye jA, avasthA pAiye aisA AzrayaWan -rUpa vRttimAn vastu, tAkA nAzakI kalpanAte aise mAne haiM, jo kare aura hai ara bhaugave aura .. hai| so AcArya kahe haiM, jo aisA ekAMta mati prkaasho| jahAM avasthAvAn padArthakA nAza bhayA, Wan tahAM avasthA konake Azraya hoya ? aisA doUkA nAza Ave hai, taba zUnyakA prasaMga hoya hai| - ... aba anekAMrAbUM pragaTa pAri isa kSANiyAyALU zATa kari niSedhe haiM / gAthA kehi cidu pajjayehiM viNassade Neva kehicidu jiivo| jamA tahamA kubvadi so vA aNNo va nneyNto||37|| kehicidu pajjayahiM viNassade Neva kehicidu jiivo| jamA tahmA vedadi sovA aNNo va NeyaMto // 38 // jo ceva kuNadi so ceva vedako jassa esa siddhNto| so jIvo gAdavyo micchAdiTThI aNArihido // 39 // aNNo karedi aNNo paribhuMjadi jassa esa siiddhNto| so jIvo yAdavo micchAdiTThI aNArihado // 40 // Le Le Le Le Le Le Le Le $ $$ $ $ $ Le Le Le Le Le Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 218 phaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan kaizcitparyAyaivinazyati naiva kaizcittu jIvaH / yasmAttasmAtkaroti sa vA anyo vA nekAMtaH // 37 // kaizcitparyAyaH -- vinazyati naiva kaizcittu jIvaH / yasmAttasmAdvedayati sa vA anyo vA naikAMtaH // 38 // ya eva karoti sa eva vedako yasyaiSa siddhAMtaH / sa jIvo jJAtavyo midhyAdRSTiranArhataH // 39 // anyaH karotyanyaH paribhu ke vasya eSa siddhAMtaH / sa jIvo jJAtavyo mithyAdRSTiranArhataH ||40|| Wan ! phaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan AtmakhyAdhiH-thavo hiM' pratiptamaya saMbhavadagurulaghuguNapariNAmadvAreNa kSaNikatvAdacalitacaitanyAnvayaguNadvAreNa ka nityatvAcca jIvaH kaicitparyAyairvinazyati kaizcittu na vinazyatIti dvisvabhAvo jIvasvabhAvaH / tato ya eva karoti sa vedayate sa evAnyo yA karotIti nAstyekAMtaH / evama kAMte'pi yastatkSaNa vartamAnasyaiva paramArthavena vastutvamiti vavaMze'pi vastutvamadhyAs gunayalomA jusUtra kati sthitvA ya evaM karoti sa eva na 5 vedayate / anyaH karoti anyo vedayate iti pazyati sa midhyAdRSTireva dRSTavyaH / kSaNikatve'pi syaMzAnAM vRttimaartanacarrasya TaMkartkIrNasyaMvAMtaH pratibhAsamAnatvAda / phra Wan artha -- jAteM jIva nAmA padArtha hai so keI paryAyanikari tau vinase hai / bahuri keI paryAyafreit nAhIM vinase hai / tAteM so ho jIva kartA hoya hai athavA so hI kartA na hoya hai, phra anya kartA hoya hai / aisA syodvAda hai-ekAMta nAhI hai| bahuri jAteM jIva hai so keI paryAyanikara vinase hai bahuri keI paryAyanikari nAhIM vinase hai / tAteM so hI jIva bhogave haibhoktA hoya hai athavA so ho bhoktA na hoya hai, anya bhogave hai| aisA syAdvAda hai- ekAMta nAhIM hai / bahuri jAkA aisA siddhAMta hai-mata hai, jo jIva kareM hai, so hI nAhIM bhogave haiM, Wan anya hI bhogave hai, so jIva mithyAdRSTi jAnanA, arahaMtakA matakA nAhI hai| bahuri jAkA pha Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ $ $ $ aisA siddhAMta hai, jo anya kare hai ara anya bhogave hai, so jIva mithyAdRSTi jAnanA, arahaMtakA pae matakA nAhIM hai| " TIkA-jAte jIva hai so samayasamayaprati saMbhavatA agurulaghuguNakA pariNAma tisakA dvAraWan kari tau kSaNika hai| bahuri acalita caitanyakA anvayarUpa guNakAra dvArakari nitya hai tisapaNAteM keI paryAyanikari tau vinase hai bahuri keI paryAyanikari nAhIM vinase hai| aiseM doya svabhAvarUpa OM jIvakA svabhAva hai| tAteM jo hI kare hai so hI bhogave hai athavA so hI nAhIM bhogave hai, anya bhogave hai athavA jo hI bhogave hai, so hI kare hai, athavA anya karai hai ekAta nAhIM hai| aise " anekAMta hote bhI jo aiseM mAne hai-jo jisa kSaNake vi vartamAna hai, tAhIke paramArtharUpa // + sattvakari vastUpaNA hai / aiseM vastUkA aMzavirSe vastUpaNAkA nizcaya kari ara zuddhanayake :lobhate ___ Rjusutra nayake ekAMtavi tiSThikari ara jo hI kareM hai so hI na bhogave hai anya kare hai ara anya Wan bhogave hai aise dekhe hai-zraddhAna kare hai so jIva mithyAdRSTi hI jAnanA / jAte vRttyaMza je paryAyarUpa .. avasthA, tinike kSaNikapaNA hote bhI vRttimAn jo caitanyacamatkAra, TaMkotkIrNa nityasvarUpakA / ma aMtaraMgavirSe pratibhAsamAnapaNA he / / - bhAvArtha-vastukA svabhAva rUpa jinavANImeM dravyaparyAyasvarUpa kahA hai, so paryAya apekSA tau / vastu kSaNika hai, bahuri dravya apekSA nitya hai aisA anekAMta syAdvAdateM siddha hoya hai / so jIva-jA panAmA vastu bhI aisA hI dravyaparyAyasvarUpa hai, so paryAya apekSAkAra dekhiye, taba tau kAryakU karai / / tau aura paryAya haiM, ara bhogave aura paryAya hai| jaise manuSyaparyAyameM zubhAzubhakarma kiye, tAkA phala / 'devAdi paryAya bhogyA / bahuri dravyadRSTikari dekhiye, taba jo kare hai, so hI bhogave aisA siddha hoya ._ hai| jaise manuSyaparyAyameM jIvadravya thA, tisameM zubhAzubha karma kiye the ara so hI jIva devAdi paryAyameM gayA, tahAM tisa hI jIvane apanA kiyAkA phala bhogayA, so aiseM vastukA svarUpa ane-' 1- kAMtarUpa siddha hote bhI je zuddhanayameM tau saMzaya nAhIM ara zuddhanayake lobhate vastUkA paryAya varta- / / $ $ $ $ Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le mAnakAlameM eka aMza thA, tAhIkU vastu mAni RjusUtranayakA viSayakA ekAMta pakaDi ara peseN| mAne hai-jo kare hai so bhogave nAhIM anya bhogave hai ara bhogave hai so kare nAhIM anya kare hai| so mithyAdRSTi hai, arahaMtakA matakA nAhIM / jAte paryAyake kSaNikapaNA hote bhI dravyarUpa caitanya camatkAra to anubhavagocara nitya hai| jaise pratyabhijJAnakari aiseM jAnai jo bAlaka avasthAmeM 5 maiM thA so hI aba taruNa avasthAmeM tathA vRddha avasthAmai hauM / aiseM jo anubhavagocara svasaMvedanameM + Ave ara jinavANI aise hI gAve, tAkuna mAne, so hI miyAdRSTi kahAvai aiseM jAnanA / aba isa arthaka kalazarUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitachandaH AtmAnaM parizuddhIpsubhirativyApti prapadyAMdhakaiH kAlopAdhiyalAdazuddhimadhiko tatrApi matvA praiH| caitanyaM kSaNikaM prakalpa prathakaH zuddha sUtraM ritarAtmA vyujjita eSa hAravadaho niHzutramukta kSibhiH // 16 // // ___artha-AtmAkU samastapaNe zuddha icchaka je pRthuka kahiye vauddhamato, tinine tisa AtmAvirSe / kAlake upAdhika balate adhika azuddhatA mAnikari ativyAti pAyakari ara zuddha RjasUtranayake + prerai huye caitanyakU kSaNika kalpikari AMdhenine AtmAkU choDyA / jAteM AsmA to dravyaparyAya-5 .. svarUpa thA, so sarvathA kSaNikaparyAyasvarUpa mAni choDi diyA, tinikai AtmAkI prApti na bhii| 15 ihAM hArakA dRSTAMta hai jese motInikA hAra nAmA vastu hai, sA. sUtravi motI poye haiM, te " Wan bhinnabhinna dIkhe haiM / so je hAra nAmA vastUkU rasUtrasahita moto poye nAhIM dokheM haiM ara motI.. ... nihIkU nyArenyAre dekhi grahaNa kare haiM, tinikai hArakI prApti nAhIM hoya hai| tese hI je AtmA-1 " kA eka nitya caitanyabhAvakU nAhIM grahaNa kare haiM ara samayasamaya vartanA pariNAmarUpa upayogakI ' pravRttIkU dekhi tisakU sadA nitya mAni kAlakA upAdhIteM azuddhapanA mAni aiseM jAne haiN-jo|| 1- nitya mAne kAlakA upAdhi lAgai taba AtmAkai azuddhapaNA Avai taba ativyApti dUSaNa lAgai, Wan Wan // // Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan ++ + so isa dUSaNake bhayateM RjusUtranayakA viSaya jo zuddha vartamAnasamayamAna kSaNikapaNA, tisa.mAtra jamAni AtmAkU choDi dIyA / bhAvArtha-bauddhamatI AtmAkU samastapaNe zuddha mAnanekA icchaka hoya ara vicArI-joAtmA 'nitya mAniye to nityameM to kAlakI apekSA Aye tAteM upAdhi lAgai, taba bar3I azuddhatA Avai, Wan .. taba ativyApti dUSaNa lAge. isa bhayateM zuddha RjusUtranayakA viSaya vartamAna samayamAtra thA, katisamAtra kSaNika AtmA mAnyA taba AtmA nityAnityasvarUpa dravyaparyAyasvarUpa thA, ma jatisakA grahaNa tAkai na bhayA, kevala paryAyamAtravirSe AtmAkI kalpanA bhaI, so satyArtha AtmA / "nAhIM aiseM jAnanA / aba pheri isa hI artha ke samarthanarUpa vastUkA anubhavana karane... kAvya Wan kahe haiN| zArdUlavikrIDitachandaH Wan katturvedayituzca yuktivazato bhedo'stvamaMdo'pi vA kartA vedapitA ca mA bhavatu kA vastveva saMcityatAM / protA sUtra ivAtmanIha nipuNabhettuM na zakyA kAciccicintAmaNimAlikeyama bhilopyekA cakAstveva naH // 17 // 1. artha-kartA ke ara bhoktAke yuktike kazateM bheda hoU athavA abheda hoU, athavA kartA bhokA , doU hI mati hoU, vastuhIkA ciMtavana karau / jAteM nipuNa je catura puruSa, tinikari sUtravi . "poI huI maNInikI mAlA jaisI bhedI na jAya, taizI AtmAvi poI huI caitanyarUpa ciMtAmaNIkI pramAlA hai, so kahUM hI koI kari bhedane samartha na hUjiye / aisI yaha AsmArUpI mAlA samasta paNe eka hamAre prakAzarUpa pragaTa ho| Wan bhAvArtha-vastu dravyaparyAyAtmaka anaMtadharmA hai / tAvika vivakSAke vazate kartA bhoktApaNAkA // ._bheda bhI hai| ara bheda nAhIM bhI hai| ara karttA bhoktA bhI kAhe kahanA ? kevala zuddha vastu mAtrakA asAdhAraNa dharma ke dvArai anubhavana krnaa| aise AtmA nAmA vastu so asAdhAraNa kA - caitanyamAtrabhAvake dvArai anubhavana karate caitanyake pariNamanarUpa paryAyake bhedanikI apekSA kartA + + + + + + + + + ma + Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s Zhe $ $ bhoktAkA bheda hai / cinmAtra dravya apekSA bheda nAhI hai| aise bheda abheda hoU tathA cinmAtra Wan anubhavanameM kAhe bheda abheda kahanA ? kartAbhoktA hI na kahanA / vastumAtra anubhavana krnaa| Wan 1- jaisA maNinikI mAlAmai sUtra motInikA vivakSAta bheda hai| mAlAmAtragrahaNa karanemeM bhedaabhed| vikalpa nAhI, taisA AtmAvirSe caitanyakai dravyaparyAya apekSA bhedAbheda hai, toU AtmavastumAtra - anubhava karatai vikalpa naahii| so AcArya kahe haiM-aisA nirvikalpa AtmAkA anubhava hamAre prakAzarUpa hai, aisA jainInikA vacana hai| Age isa kathana dRSTAMtakari spaSTa kare haiM, tAkI / Wan sUcanikAkU nayavibhAgakA kAvya kahe haiN| rathoddhatAchandaH vyAvahArikarazaiya kevalaM karTa karma ca vibhinamiSyate / nizcayena yadi vastu cintyate ka karma ca sadaikamizyate // 18 // ___ artha-vyavahArakI dRSTimaiM to kevala kartA ara karma bhinna dokhe hai, ara jaba nizcayakari dekhiye // vastUkU vicAriye tava kartA ara karma sadAkAla eka hI dekhiye hai| . bhAvArtha-vyavahAranaya to paryAyAzrita hai / so yAmeM tau bheda hI dIkhe / bahuri zuddhanizcayanaya / hai so dravyAzrita hai| tAmaiM abheda hI dIkhe, tAtai vyavahAramaiM tau kartAkarmakA bhada hai| nizcayamai // - abheda he / Agai isa kathanakU dRSTAMtakari gAthAmeM kahe haiN| jaha sippio du kammaM kumvadi Naya sodu tammao hodi|| taha jIvovi ya kammaM kubvadi Naya tammao hodi // 41 // jaha sippio du karaNehiM kumvadi gaya sodu tammao hodi| . taha jIvo karaNehiM kumvadi Naya tammao hodi // 42 // + + + + Le Le Le Le Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + jaha sippau karaNANi giNadi Naya so du tammao hodi| taha jIvo karaNANi ya giNadi Naya tammao hodi // 43 // ma jaha sippiu kammaphalaM bhuMjadi Naya sodu tammao hodi|| taha jIvo kammaphalaM bhuMjadi Naya sovi tammao hodi // 44 // evaM vavahArassa du vattavyaM daMsaNaM samAseNa / suNu Nicchayassa vayaNaM pariNAmakadaM tu jaM hodi // 45 // jaha sippio du ciTTha kuvvadi havadi ya tahA aNagaNo so| taha jIvovi ya kamma kuvvadi havadi ya aNaNNo so // 46 // jaha ciDhaM kuvvaMto du sippio Nicca dukkhio hodi| tatto seya aNaNNo taha cedaThaMto duhI jIvo // 47 // __ yathA zilpikastu karma karoti na ca sa tu tanmayo bhavati / tathA jIvo'pi ca karma karoti na ca tanmayo bhavati // 41 // yathA zilpikaH karaNaH karoti na sa tu tanmayo bhavati / tathA jIvaH karaNaH karoti na ca tanmayo bhavati // 42 // yathA zilpikastu karaNAni gRhNAti na sa tu tanmayo bhavati / tathA jIvaH karaNAni ca gRhNAti na ca tamanyo bhavati // 43 // yathA zilpikaH karmaphalaM bhukta na ca sa tu tanmayo bhavati / tathA jIvaH karmaphalaM bhuktena ca tanmayo bhavati // 44 // 55 5 5 55 5 5 5 5 5 5 nae + + + + Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan ++++.55 evaM vyavahArasya tu vaktavyaM darzanaM samAsena / zRNu nizcayasya vacanaM pariNAmakRtaM tu yada bhavati // 45 // yathA zilpikastu ceSTAM karoti bhavati ca tathAnanyastasyAH / tathA jIvo'pi ca karma karoti bhavati cAnanyastasmAt // 46 // yathA peTa kuNistu zilliko nityaduHkhito bhavati / tasmAca syAdananyastathA ceSTamAno duHkho jIvaH // 47 // ___AtmakhyAtiH-yathA khalu zillI suvarNakArAdiH kuMDalAdiparadravyapariNAmAtmakaM karma karoti / hastakuTTakAdibhiH / paradravyapariNAmAtmakaH karaNaiH karoti / hastakaTTakAdIni pasdravyapariNAmAtmakAni karaNAni gRhnnaati| graamaadiprdrvyp| ma riNAmAtmakaM kuMDalAdikakarmaphalaM bhukte navanekadravyatvena tato'nyatve sati tanmayo bhavati tato nimittanaimittikabhAvamAtra-. Nava tatra ka karmabhoktRbhogyatvavyavahAraH / tathAtmApi puNyapApAdi pudgalapariNAmAtmakaM karma karoti / kAyavAGmanobhiH / + pudgaladravyapariNAmAtmakaH karaNaH karoti kAyavAGmanAMsi pudgalapariNAmAtmakAraNAni gRhaNAti sukhaduHkhAdipudgaladravyapa-.. riNAmAtmakaM puNyapApAdikarmaphalaM bhuktaM ca navanekadravyatvena tato'nyatve sati tanmayo bhavati tato nimittanaimittika / Wan bhAvamAtreNeva tatra kartR krmbhoktbhogytvvyvhaarH| yathA ca sa eva zilpI cikoH ceSTAnurUpamAtmapariNAmAtmaka karma karoti / duHkhalakSaNamAtmapariNAmAtmakaM ceSTAnurUpakarmaphalaM bhuMkta ca ekadravpankena tato'nanyatve sati tanmayazca / Wan bhavati tataH pariNAmapariNAmibhAvena tava kartRkarmabhoktabhogyatvanizcayaH tathAtmApi ciko caTArUpamAtmapariNAmA-1 ramakaM karoti / duHkhalakSaNamAtmapariNAmAtmakaM ceSTArUpakarmaphalaM bhuMkta ca ekadravyatvena tatonanyatve sati tanmayazca / // bhavati tataH pariNAmapariNamibhAvena tatraiva kartR karmabhoktabhogyatvanizcayaH / ___ artha-jaisA zilpI kahiye sunAra Adi kArIgara hai, so AbhUSaNAdika karmakU kare hai, so / tisa AbhUSaNAdikateM tanmaya nAhIM hoya hai| taisA jIva bhI pudgalakarmakU kare hai tathApi tAteM 1- tanmaya nAhIM hoya hai| bahuri jaisA zilpI thor3A Adi karaNaniteM karmakU kare hai tathApi tiniteM.. tanmaya nAhIM hoya hai taisA jIva bhI mana vacana kAya Adi karaNaniteM karma kare hai tathApi tiniteM tanmaya nAhIM hoya hai| bahuri jaisA zilpika karaNanikU grahaNa kare hai tathApi tinite 5555555+++ : Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan * pha Wan tanmaya nAhIM hoya hai / taisA jIva bhIM mana-vacana-kAyarUpa karaNanikU grahaNa kare hai tathApi tinile tanmaya nAhI hoya hai / bahuri jaisA zilpika AbhUSaNAdi karmake phalakU bhogave hai tathApi tAteM 5 tanmaya nAhIM hoya hai / taisA jIva bhI sukhaduHkha Adi karmake phalakUM bhogave hai tathApi tiniteM tanmaya nAhIM hoya hai / yA prakAra vyavahArakA darzana kahiye mata, so saMkSepa kahane yogya hai ara 5 nizcayake vacana hai so apane pariNAmanikari kiye hoya hai| so kahiye hai, so suNu / jaisA Wan zilpika hai so apane pariNAmarUpa ceSTArUpa karma kare hai, so zilpI tisa ceSTA nyArA nAhI ka hai - tanmaya hai| taisA jIva bhI apanA pariNAmarUpa ceSTAsvarUpakarma kare hai, so tisa ceSTA nyArA nAhI hai - tanmaya hai / bahuri jaisA zilpI ceSTA karatA saMtA niraMtara duHkhI hoya hai, tisa Wan duHkha nyArA nAhI hai, tAteM tanmaya hai / taisA jIva bho ceSTA karatA saMtA duHkhI hoya hai / Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan TIkA - jaisA nizcayakari zilpI suvarNakArAdika hai so kuMDala Adi paradravyake pariNAmasvarUpa karma kare hai, hathoDA Adi paradravyake pariNAmasvarUpa karaNa tinikari kare hai, hathoDA Adi paradravyake pariNAmasvarUpa karaNa tinikUM grahaNa kare hai, bahuri kuMDala Adi karmakA phala grAma dhana Adi paradravyake pariNAmasvarUpa pAve hai, tinikU bhogave hai tathApi te sarva hI bhinnabhinna dravya haiM-- so tisateM anya hai / tAteM tiniteM tanmaya nAhI hoya haiM, tAteM tahAM nimitta 5 naimittika bhAvamA kari hI tinike kartAkarmapaNAkA ara bhoktAbhogyapaNAkA vyavahAra hai / taisA 1 Wan Wan Wan AtmA bhI puNyapApa Adi pudgaladravyasvarUpa karma kare haiM, bahuri kAya - mana-vacana-- pudgaladravya5 svarUpa karaNAMnakari karmakU kare hai, bahuri kAya - vacana- mana- pudgaladravyake pariNAmasvarUpa karaNanikUM grahaNa kare haiM, vahuri sukhaduHkha Adi pudgaladravya ke pariNAmasvarUpa puNyapApa Adi karmakA 5 phala bhogave hai, so bhinnadravyapaNAteM tiniteM anya hote saMte tiniteM tanmaya nAhIM hoya haiN| tAteM nimittanaimittika bhAvamAtrakari hI tahAM kartAkarmapaNA - bhoktAbhomyapaNAkA vyavahAra hai / Wan bahuri jaisA so hI zilpI karanekA icchaka bhayA saMtA apanA hasta AdikI ceSTArUpa apanA pha * 5 Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E Wan + + + pariNAmasvarUpa karma kare hai, bahari duHkhasvarUpa apanA pariNAmarUpa ceSTAmaya karmake phalakU . bhogave hai, tini pariNAmanikU apanA eka hI dravyapaNAkari ananya hote saMte tiniteM tanmaya hoya 5 hai, tAteM tinivirSe pariNAma pariNAmibhAvakari kartAkarmapaNAkA ara bhoktAbhogyapaNAkA nizcaya : hai| taisA AtmA bhI karanekA icchaka bhayA saMtA apanA upayogakI tathA pradezanikI ceSTArUpa "apanA pariNAmasvarUpa karma* kare hai, ara duHkha hai lakSaNa jAkA aisA apane pariNAmarUpa ceSTArUpa karmakA phala* bhogave hai, tini pariNAmanike apanA eka hI dravyapaNAkari anyapaNA na . hotA saMtA tiniteM tanmaya hoya hai / tAteM tini pariNAma nivirSe pariNAma pariNAmI bhAvakari Wan kartAkarmapaNAkA arabhoktAbhogyapaNAkA nizcaya hai| nanu pariNAma eva kila karma vinizcayataH sa bhavati nAparasya pariNAmina ena bhanera / na bhavati ka zUnyamiha karma na caikatayA sthitiriha yastuno bhavatu kaI tadeva tAH // 8!! ma artha-nanu kahiye aho muni hau, tuma yaha nizcaya karau, jo yaha pragaTapaNe pariNAma hai, so ra "tau nizcayateM karma hai| bahuri so pariNAma apanA Azraya jo pariNArI dravya, tAhokA hoya hai, Wan anyakA nAhIM hoya hai / jAte pariNAma haiM te apane apane dravyake Azraya haiM, anyake pariNAmakA // ... anya Azraya hoya naahiiN| bahuri jo karma hai, so kartA vinA hoya nAhIM / bahAre vastu hai so dravyakaparyAyasvarUpa hai / tAteM tAkI eka avasthArUpa kUTasthasthiti Adi hoya nAhI, sarvathA nityapaNA : bAdhAsahita hai / tAteM apanA pariNAmarUpa karmakA Apa hI kartA hai, yaha nizcaya siddhAMta hai / aba isa hI arthaka samarthana kalazarUpa kAvya kahe haiN| pRthvIchandaH bahiluThati yadyapi sphuTadanantazaktiH svayaM tathA'pyaparavastuno vizati nAnyavasvantaram | svabhAvaniyataM yataH sakalameva vastviSyate svabhAvacalanAkula: kimiha mohitaH klizyate / / 16 // artha-yayapi vastu hai so Apa prakAzarUpa anaMtazaktisvarUpa hai, tathApi anya vastu hai, so + + + + 55 fa + Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i - + + 9 1- anya vastuvirSe praveza nAhIM kare hai, vAhari hI loTe hai| jAteM samasta hI vastu apane apane vibhaav| vi niyamarUpa haiM aiseM mAniye hai| so AcArya kahe haiM-jo aise hote bhI yaha jIva apane // svabhAvateM calAyamAna hoya, Akula huvA mohI bhayA saMtA, kyoM klezarUpa hoya hai| bhAvArtha-vastusvabhAva tau niyamarUpa aisA hai, jo kAhU vastUmo koI mile nAhIM ara yahI Wan prANI apane vibhAvasU calAyamAna hoya vyAkula-lazarUpa hoya hai, so yaha baDA ajJAna hai| pheri isa hI arthakU dRDha karanekU kahe haiN| rathoddhatAchandaH vastu caikamiha nAnyavastuno yena tena khalu vastu ghastu tat / nizcayo'yamaparo parasya kaH kiM karoti hi vahila unnapi // 20 // Wan artha-jAte yAlokavirSe eka vastu hai so anya vastukA nAhIM hai, tisa hI kAraNakari vastu ._ hai so vastu hai, aise na hoya to vastukA vastupaNA na Thaharai, yaha nizcaya hai| aise hote anya vastu hai so anyavastuke bAhari loTe hai, toU tAkA kahA kare? kichU bhI na kari sake hai| ___bhAvArtha-vastUkA svabhAva to aisA hai, jo anya koI vastu palaTAya na sake, taba anyake "anya kahA kiyA ? kichU bhI na kiyA / jaise cetana bastuke eka kSetrAvagAharUpa pudgala tiSThe hai, ma matauU cetanakU jaDakari AparUpa tau pariNamAya sakyA nAhIM, taba cetanakA kahA kiyA? kichu .. bhI na kiyA, yaha nizcayanayakA mata hai / bahuri nimittanaimittikabhAvakari anya vastuke pariNAma . 'hoya hai, so bhI tisa vastuhIkA hai, anyakA kahanA vyavahAra hai, so hI kahe haiM rathoddhatAchandaH yattu vastu kurute'nyavastunaH kiJcanApi pariNAminaH svayam / vyAvahArikadRzaiva tanmataM nAnyadasti kimapIha nizcayAt // 21 // bha artha-jo koI vastu anyavastukai kichU kare hai aisA kahiye hai so vastu Apa pariNAmI hai,Wan 5 5 + + Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 + 5 OM + avasthAteM anya avasthArUpa honA vastUkA payAyasvabhAva hai, yAhI pariNAmI kahiye hai| so aiseM pariNAmI vastUkai anyake nimittate pariNAma bhayA tAkU kahaiM, yaha anyane kIyA so yaha / vyavahAranayakI dRSTikari kahiye hai / bahuri nizcayateM tau anya kichU kiyA hai nAhIM, pariNAma bhayA; so ApahIkA bhayA, anyane tau tAmeM kichU bhI lyAya dharathA nAhI aiseM jaannaa| Age isa nizcayavyavahAranayake kathanaLU dRSTAMtakari spaSTa kahe haiM / gAthA jaha seTiyA du Na parassa seTiyA seTiyA ya sA hodi| taha jANago du Na parassa jANago jANago sodu // 48 // jaha seTiyA du Na parasta seTiyA seTiyA ya sA hodi| taha passago du Na parassa passago passago sodu // 49 // jaha seTiyA du Na parassa seTiyA seTiyA du sA hodi| taha saMjado du Na parassa saMjado saMjado sodu // 50 // jaha seTiyA du Na parassa seTiyA seTiyA du sA hodi / taha dasaNaM duNe parassa desaNaM daMsaNaM taMtu // 51 // evaM tu NicchayaNayassa bhAsiyaM nnaanndNsnncritte| suNu vavahAraNayassaya vattavvaM se samAseNa // 52 // jaha paradavvaM seTadi hu seTiyA appaNo sahAveNa / taha paradavvaM jANadi NAdA visaeNa bhAveNa // 53 // OM $ } } } } } 55 55 5 5 5: OM OM OM OM OM OM Pan Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + ++ jaha paradavvaM seTadi hu seTiyA appaNo sahAveNa / taha paradavvaM passadi jIvovi saeNa bhAveNa // 54 // jaha paradavvaM seTadi hu seTiyA appaNo sahAveNa / taha paradavvaM viramadi NAdAvi saeNa bhAvaNa // 55 // jaha paradavvaM seTadi hu seTiyA appaNo sahAveNa / taha paradavvaM saddahadi sammAdiTThI sahAveNa // 56 // eso vavahArassa du viNicchao gaanndsnncritte| maNido aNNesu vi pajjaesu emeva NAdavvo // 57 // thathA seTikA tu na parasya seTikA seTikA ca sA bhavati / tathA jJAyakastu na parasya jJAyako jJAyakaH sa tu // 48 yathA seTikA tu na parasya seTikA seTikA tu sA bhavati / tathA darzakastu na parasya darzako darzakastu sa bhavati // 49 // yathA seTikAstu na parasya seTikA seTikA ca sA bhavati / tathA saMyatastu na parasya saMyataH saMyataH sa tu // 50 // yathA seTikA tu na parasya seTikA seTikA ca sA bhavati / tathA darzanaM tu na parasya darzanaM darzanaM tattu // 51 // evaM tu nizcayanayasya bhASitaM jJAnadarzanaparitra / zRNu vyavahArasya ca vaktavyaM tasya samAna // 52 // + + Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 55 5 h5 $ Ting Ting Ting Ting Ting ,Ting yathA paradravyaM seTayati khalu seTikAtmanaH svabhAvena / tathA paradravyaM jAnAti jJAtApi svakena bhAvena // 53 // yathA paradravyaM seTayati seTikAtmanaH svabhAvena / tathA paradravyaM pazyati jJAtApi svakena bhAvena // 54 // yathA paradravyaM seTayati seTikAtmanaH svabhAvena / tathA paradravyaM vijahAti jJAtApi svakena bhAvena // 55 // yathA paradravyaM seTayati seTikAtmanaH svabhAvena / tathA paradravyaM zraddhatte jJAtApi svakena bhAvena // 56 // evaM vyavahArasya tu vinizcayo jJAnadarzanacaritro / mANito'vadhi paryAyeSu evameva jJAtavyaH // 5 // AtmakhyAtiH-seTikAtra tAvacchvetaguNanirbharasvabhAvaM dravyaM tasya tu vyavahAreNa caityaM kRyAdiparadravyaM / athAtra - kuDyAdeH paradravyamA caityasya zvetayitro seTikA kiM bhavati kiM na bharatIti tadubhayatatvasaMbaMdhI mImAMsyate-yadiWan - seTikA kuDyAdebhavati tadA yasya yadbhavati tacadeva bhavati yathAtmano brAnaM bhavadAtmaiva bhavatIti tattvasaMbaMdhe jIvati .. seTikA kuDyAdemevaMtI kukhyAdireva bhaveta, evaM sati seTikAyAH svadravyocchedaH / na ca dravyAMtarasaMkramasya pUrvameva pratiSi5 chatvAd dravyasyAstyucchedaH, tato na bhavani seTikA kuddyaadeH| yadi na bhavati seTikA kuDyAdestahi kasya seTikA bhavati ? .. "seTikAyA eva seTikA bhavati / nanu katarAnyA seTikA ? yasyAH seTikAbhavati? na khallanyA seTikA settikaayaaH| kiMtu / - svasvAmyaMzAvevAnyau / kimatra sAdhyaM svasyAmyaMzavyavahAreNa ? na kimapi / tarhi na kasyApi seTikA, seTikA seTikaiveti" nizcayaH / yathA dRSTAMtastathAyaM dASTI tikaH / catayitAtra tAbd jJAnaguNanirbharasvabhAvaM dravyaM tasya tu vyavahAreNa jayaM / para pudgalAdi dravyaM / athAtra pudgalAdeH paradrasya jJeyasya jJAyakAcatayitA kiM bhavati kiM na bhavatIti ? tadubhayatattvasaMbaMdho para mImAMsyate / yadi cetayitA pudgalAderbhavati tadA yasya yaddhayaci tattadeva bhavati yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavati iti / tatvasaMbaMdhe jIvati, cetayitA pudgalAderbhavan pudgalAdereva bhavet evaM sati cetayituH svadravyocchedaH / na ca dravyAMtarasaMkra"masya pUrvameva pratiSiddhatvAd dravyasyAstyucchedaH / tato na bhavati cetayitA pudgalAdeH / yadi na bhavati catayitA pugalA Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaWan Wan .. destahiM na ghetAsitA bhavati ? netAgituresa cetayitA bhvti| nanu kataronyazcatayitA cetayituryasya aMtayitA 9 bhavati ? na khalvanyazcetayitA cetayituH, kiMtu svasvAmyaMzASeyAnyau / kimatra sAdhyaM svasvAmyaMzanyavahAreNa ! na kimapi // tarhi na kasyApi jJAyakaH / jJAyako jJAyaka eveti nizcayaH / / kiMca seTikAtra tAvacchvetaguNanirbharasvabhAvaM dravyaM tasva tu vyavahAreNa zvainyaM kuDyAdi paradravyaM / athAtra kuddyaadeH|| parayaradrabhyasya zvatasya svatayitro seTikA kiM bhavati kiM na bhavatIti ? tadubhayatanasaMbaMdho miimaaNsyte| yadi seTikA "kuDyAderbhavati tadA yasya yad bhavati tatadeva bhavati yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavatIti tatsaMbaMdhe jIvati seTikA : 4. kuDyAdebhavati kuDyAdireva bhavet evaM sati seTikAyAH svadravyocchadaH / na ca dravyAMtarasaMkramasya pUrvameva pratiSiddhatvAde stucchedaH / tatA na bhavati seTikA kuDyAdeH yadi na bhavati seTikA kuDyAdestahi kasya seTikA bhavati ? seTikAyA jA para eca seTikA bhavati / nanu katarAnyA seTikA seTikAyAH yasyAH seTikA bhavati ? na khalvanyA seTikA seTikAyAH kiMtu spasvAmyazAvevAnyo / kimatra sAdhyaM svasthAmyaMzavyavahAreNa ? na kimapi / tarhi na kasyApi seTikA, seTikA seTikaiveti / nizcayaH yathAyaM dRSTAMtastathAyaM dA tika:---catavitAtra tAvadarzanaguNanirbharasvabhAvaM dravyaM tasya tu vyavahAreNa dRzyaM / / pudagalAda paradravyaM / athAtra pudagalAdeH paradravyasya dRzyasya darzakazcetapitA kiM bhavati kiM na bhavatIti tadubhayavaca- / Wan saMbaMdho mImAMsyate-yadi cetayitA pudulAdebhaMgati tadA yasya yada bhavati tattadeva bhavati sathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavati iti saccasbaMdho jIvati cetayitA pudgaladerbhavan pudgalAdiraMba bhavet evaM sati cenayitaH dravyocchedaH / na ca dravyAWan tarasaMkramasya pUrvameva pratiSidbatdA dravyasyAstyucchedaH 1 tato na bhavati cetayitA pudglaaH| yadi na bhavati cetayitA ke pudgalAdeHstahi kasya cetayitA bhavati ? na khavanyazcatayitA cetayituH kiMtu svasthAmyaMzAvevAnyau / kimatra sAdhyaM / Wan svasvAmyaMzavyavahAreNa 1 na kimapi / tarhi na kasyApi darzakaH, darzako darzaka eveti nishcyH| api ca seTikA tAvacchacataguNanirbharasvabhAvaM dravyaM tasya tu vyavahAreNa caityaM kuDyAdi paradavyaM / apAtra kuDyAdeH Wan paradravyasya zvaityasya zvetayitro seTikA kiM bhavati kiM na bhavatIti ? tadubhayatatvasaMbaMdho mImAMsyate / yadi seTikA // ____ kuDyAderbhavati tadA yasya yada bhavati tattadeva bhavati yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavati iti tatvasaMbaMdhe jIvati seTikA .... Wan kuDyAderbhavatI kuDyAdireva bhavet / evaM sati seTikAyAH svadravyocchedaH / na ca dravyAMtarasaMkramasya pUrvameva pratiSiddhatvAd 5 - dravyasyAstyucchedaH ? sato na bhavati seTikA kuDyAdeH / yadi na bhavati seTikA kuDyAdestahi kasya seTikA bhavati ? .. + seTikAyA eka seTikA bhvti| nanu katarAnyA seTinA seTikAyA yasyAH seTikA bhavati ? na salvanyA seTikA seTikAyAH kA Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 5 5 5 5 / kiMtu mvasvAmyaMzAvevAnyau / kimatra sAdhyaM svastrAmyaMzavyavahAreNa ! na kimapi tahi na kasyApi seTikA, seTikA / / seTikaiveti nizcayaH / yathA dRSTAMtastathA dArTI tikaH-cetayitAtra tAvana zAnadarzanaguNanirbharaparApohanAtmakasyabhAvaM dravyaM / tasya tu vyavahAreNApodya pudagalAdiparadravyaM / athAtra padalAdeH paradrazyasyApodyasyApohakaH kiM bhavati kiM na "bhavatIti ? tabhayatatsaMbaMdhI mImAMsyate / yadi ghetayitA pudagalAderbhavati tadA yasya yadbhavati tattadeva bhavati yathA // mano jJAnaM bhavadAnmaiva bhavati iti nattyasaMbaMdha jIvati catayitA pudagalAderbhavan pudgalAdireva bhavet / evaM sati - cetayituH svadravyacchedaH / na ca dravyAMtarasaMkramasya pUrvameva pratiSiddhatvAd dravyasyAstyucchedaH / tato na bhavati cetayitA " prapadgalAdeH / yadi na bhavati natApitA pudagalAdestahi Apa netAgitA bhavati ! caMtayitureva catayitA bhavati / nanu / "kataro'nyazvetayitA cetayituryasya gotayitA bhavati ? na khalvanyazcetayitA tayituH kiMtu svasvAmyaMzAvevAnyau / bhakimatra sAdhyaM svasvAmyaMzavyavahAreNa ? na kimapi / tarhi na kasyApyapohakaH, apohako'pohaka eveti nizcayaH / yathA ca seba seTikA saMtaguNanirbharasvabhASA svayaM kuDyAdiparadravyasvabhAvenApariNamamAnA kuDyAdiparadravyAnimittakepanAtmanaH khatagaNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadhamAnamAtmasvabhAvena zvetayatIti vyavaDhiyate tathA kotayitApi jJAnaguNa- nirbharasvabhAvaH svayaM pudgalAdiparadravyasvabhAvenApariNamamAnaH pudgalAdiparadravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayan pudgalAdiparaWan dravyanimisakenAtmano jJAnaguNanirbharamvabhAvamya pariNAmenotpadhamAnaH punalAdiparadravyaM yatRnimitakenAtmanaH + myabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena jAnAtIti vyavar3iyate / Wan kiMca yathA ca seTikA zvetaguNanirbharasvabhAvA svayaM kuDyAdiparadravyasvabhAvenAparigamamAnA kuDyAdiparadravyaM cAtma- ' ___ svabhAvenApariNamayaMtI kuDyAdiparadanyanimittakenAtmanaH zvetaguNanimerasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnA kuDyAdiparadravyaM Wan saTikAnimittakenAtmanaH svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena zvetayatIti vyAvAhiyate / tathA cetAyitApiU darzanaguNanibharasvabhAvaH svayaM pudgalAdiparazyasvabhAvenApariNAmamAnaH pudgalAdiparadrayaM cAtmasvabhAvenApariNamayan ... pudgalAdiparadravyAnimittakenAtmano darzanaguNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnaH putgalAdiparadranyaM cetayitRnimina_kenAtmano darzanaguNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena pazyatIti vyavaDiyate / Wan api ca yathA ca saiva saMTikA zvetaguNanirbharasvabhAvA svayaM kuDa yAdiparadranyasvabhAvenApariNamamAnA kuDa yAdipara- " .-dravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayantI kuDa mAdiparadanyanimiSanAtmanaH zvetaguNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnA 45 kuDapAdiparadravya seTikAnimisakainAtmanaH svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena zvetayatIni nyAhiyate / 5 Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan tathA motapittApi jJAnadarzanaguNanirbharaparApAhanAtmakasvabhAvaH svayaM pudgalAdiparadravyasvabhASenApariNamamAnaH pugalAdi dravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayan pudgalAdiparadravyanimittakenAtmano jJAnadarzanaguNanirbharaparapohanAtmakasvabhAvasya " Wan pariNAmenotpadyamAnaH pudgalAdiparadravyaM catayinimitta kenAtmanaH svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svamAyenA23 - poitIti vyavahiyate / evamayamAtmano jJAnadarzanacaritraparyAyANAM nizcayavyavahAraprakAraH / evamevAnyeSAM sarveSAmapi / Wan paryAyANAM dRevyaH / artha-jaisI seTikA kahiye supedI karanekI kalI tathA khaDI pAMDu aisA dravya hai, so, para jo " OM bhIti Adi tAkI supeda karanevAlo hai / yAte sedikA nAhIM hai, seTikA hai so Apa hI seTikA hai| taisA jJAyaka kahiye jAnanevAlA hai so paradravyakA jAnanevAlA hai / yAte jJAyaka nAhI hai, "Apa hI jJAyaka hai| bahuri jaisI seTikA hai so parakI seTikA nAhIM hai, so Apa hI seTikA Wan + hai| taisA darzaka kahiye dekhanevAlA hai, so parakA dekhanevAlA hai| yAteM dekhanevAlA nAhI hai, Apa .. hI dekhanevAlA hai / bahuri jaisI seTikA hai so parakI seTikA nAhI hai, Apa ho seTikA hai taisA + Wan saMyata hai, so parakU tyAge hai / yAteM saMyata nAhI hai, Apa hI saMyata hai bahuri jaisI seTikA hai, so.. .. parakI nAhI hai, seTikA Apa hI seTikA hai / taisA darzana kahiye zraddhAna hai, so parakA zraddhAnateM / zraddhAna nAhIM hai Apa hI zraddhAna hai / aisA darzana-jJAna-cAritravi nizcayanayakA bhASita hai1. kajhA vacana hai / bahuri tisa vyavahArakA vaktavya hai, so saMkSepakari kahiye hai, so suNa-jaisI seTikA apane svabhAvakari paradravya jo bhIti Adi tinikU supeda kare hai, taisA jJAtA kahiye // pa jAnanevAlA hai so paradravya... apanA svabhAvakari jAne hai| bahuri jaisI seTikA apane svabhAva- ... kari paradravyakU supeda kare hai, tetA jJAtA hai so apane svabhAvakari paradravyakU dekhe hai| bahuri , jaisI seTikA hai, so apane svabhAvakari paradravyakU supeda kare hai, taisA jJAtA bhI apane svabhAva kari paradravyakU tyAge hai / bahuri jaisI seTikA hai so paradravyarphe apane svabhAvakari supeda kare hai, " ke taisA jJAtA bhI apane svabhAvakari paradravya... zraddhe hai| aisA jo darzanajJAnacAritravirSe vyavahArakA ... vizeSakari nizcaya kayA hai, so hI anya paryAyanivirSe bhI aisA hI jAnanA / $ 5 Le Le Le Le Le Wu Ya Ya Wan Wan ma 5 Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan phra char - prathama prA kahe haiM - isa lokavi seTikA hai so zvetaguNakari bharathA dravya hai, 5 tAkU loka kalI khaDI pAMDU ityAdi kahe haiN| tAkai vyavahArakari zveta karaneyogya maMdira kuTI 5 bhitI Adi paradravya haiM / aba ihAM seTikAkai ara paradravyakai doUke paramArthakari saMbaMdha kahA hai ? so vicAriye haiM / zveta karaneyogya kuTI Adi paradravya hai, tAkI zveza karanevAlI leTikA kichu hai ki nAhIM hai ? jo aiseM mAniye, jo seTikA kuTayAdi paradravyakI hai, tau aisA nyAya hai-jo Wan 15 jAkA jo hoya, so tisasvarUpa hI hoya / jaiseM AtmAkA jJAna hotA saMtA AtmA hI svarUpa hai | aisA paramArtharUpa tattvasaMbaMdhI jIvatA vidyamAna hote, seTikA kuTI AvikI hotI saMtI kuTI 5 AdikA svarUpa hoya - tisateM nyArA dravya na hoya / aiseM hote saMte seTikAkA nijadravyakA tau uccheda hoya - abhAva hoya, kuTI Adika hI ekadravya Thaharai / sau dUsarA dravyakA uccheda nAhIM 5 hai / jAtaiM dravyakA anyadravya honA to pahale hI pratiSedharUpa kahi Aye haiM, anya dravyakA palaTi kari anya dravya hoya nAhIM / tAteM yaha nizcaya bhayA - jo seTikA kuTI Adi paradravyakI pha nAhIM hai / Wan yukta phu klllimilll**k*kpilll** phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha pha phra ihAM pUche hai so seTikA kuTI AdikI nAhIM hai, to kaunakI seTikA hai ? tAkA uttarajo seTikA seTikAhI kI hai| tahAM pheri pUche hai jo vaha anyaseTikA kaunasI hai ? jisa seTikAkI yaha seTikA hai| tAkA uttara - jo seTikAteM anya dUjA seTikA tau nAhIM hai / tau kahA hai ? afare svasvAmibhAva hai| so ye aMza haiM, tinikai anyapaNA hai / tahAM kahe haiM jo ihAM nizcaya 5 Wan Wan aur fat svAmiaMzakA vyavahArakari kahA sAdhya hai ? kichU bhI nAhIM / tau yaha ThaharI - pha jo seTikA anya kAhUkI bhI nAhI / seTikA hai so seTikA hI hai aisA nizcaya hai| so jaisA yaha dRSTAMta hai, taisA hI yaha dAtika artha hai / tahAM isa lokaviSai prathama to cetayitA kahiye cetanevAlA' AtmA hai, so jJAnaguNakari bharathA hai svabhAva jAkA aisA dravya hai / tAkai hArakari jJeya kahiye jAnane yogya pudgala Adika paradravya hai, so ihAM tisa AtmAkA ara Wan Wan Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pudgala Adi paradravya doUkA paramArtha tattvarUpa saMbaMdha vicAriye hai jo pudgala Adi paradravya haiM, tinakA cetayitA AtmA hai kI nAhI hai ? tahAM jo aiseM mAniye - vetayitA AtmA pudgala Adi paradravyakA hai, to yaha nyAya hai--jAkA jo hoya so vaha so hI hai- anya nAhIM hai / aiseM 5 AtmAkA jJAna hotA saMtA AtmA hI hai, jJAna kachU nyArA dravya nAhIM hai, aisA paramArtharUpa tattvasaMbaMdha jIvatA vidyamAna hoteM, AtmA pudgalAdikA hotA saMtA, pudgalAdika hI hoya, aiseM pha hoteM AtmAkA svadravyakA uccheda hoya--abhAva hoya, pudgaladravya hI Thahare, AtmA nyArA dravya na 5 Thahare so aise hoya nAhI, dUvyakA uccheda hoya nAhI / jAteM anyadravyakI palaTikArI anyadravya honekA pratiSedhahI kahI Aye haiM / tA cetayitA AtmA pudgalAdika paradUvyakA nAhIM 5 hoya hai| tahAM pUche hai - jo cetayitA AtmA budgalAdi paradravyakA nAhIM hai, tau kaunakA hai ? tAkA uttara - jo cetayitAhIkA cetayitA hai| tahAM phora pUche hai - jo vaha dUsarA cetayitA kauna sA 15 pha hai ? jAkA yaha cetayitA hai| tAkA uttara - jo catayitAteM anya dUjA cetayitA taunAhI hai| to kahA hai ? tahAM kahe haiM jo svasvAmi aMza haiM te anya kahiye haiN| tahAM kahe haiM, ihAM nizcaya pha 15 nayaviSai svasvAmi aMzakA vyavahArakari kahA sAdhya hai ? kichU bhI nAhIM / tAteM yaha ThaharI - jo Wan jJAyaka hai so nizcayakari anya kAhUkA nAhI hai, jJAyaka hai so Apa hI jJAyaka hai aisA nizcaya hai| aba jaisA jJAyaka dRSTAMtadA takari kA, tesA hI darzakakUM kahe haiN| tahAM seTikA hai so prathama tau zvetaguNakari bharayA hai svabhAva jAkA aisA dravya hai / tAkai vyavahArakari zveta karaneyogya kuTI Adi paradravya hai / so seTikA ara kuTI Adi paradravyakA ihAM doUkA paramArtha- phra tatvarUpa saMbaMdha vicAriye hai / jo zveta karaneyogya kuTi Adi paradravyake zveta karanevAlI seTikA hai ki nahIM hai ? tahAM jo TikA kuTayAdikakI hai aiseM mAniye to yaha nyAya hai--jAkA jo hoya so vaha hI hai anya nAhIM / jaisA AtmAkA jJAna hotA saMtA AtmA hI hai| aisA paramArtharUpa Wan saMbaMdha' jIvatA vidyamAna hotA seTikA kuTI AvikI hotI saMtI kuTI Adika hI hoya / Wan Wan phra f Wan phapha prabhU Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan ese hote seTikAkA svadravyakA uccheda hoya, so dravyakA uccheda hoya nAhIM, jAteM dravyakA anya- 1 - dravya palaTikari honekA pahale hI niSedha kari Aye haiM / tAteM seTikA kuTI AdikakI nAhIM hai| ihAM pRche hai jo seTikA kuTayAdikI nAhI hai, to kaunakI hai ? tAkA uttara-jo seTikA 15 seTikAhIkI hai| pheri pUche hai, vaha dUjI seTikA kauna sI hai ? jAkI yaha seTikA hai| tAkA " uttara-jA anya dUjI seTikA to nAhI hai, bAkI yaha meTikA hoya / to kahA hai ? svasvAmi 9 aMza hI anya hai| tahAM kahe haiM, ihAM nizcayanayavirSe svasvAmiaMzake vyavahArakari kahA sAdhya hai ? kichU bhI nAhI to yaha ThaharI-jo seTikA kAhUkI bhI nAhI, seTikA hai so seTikA hI , Wan hai, aisA nizcaya hai| jaisA yaha dRSTAMta hai, taisA yaha dATI tika hai / jo ihAM cetayitA AtmA / prathama hI darzanaguNakari bharathA hai svabhAva jAkA aisA dravya hai, tAkai vyavahArakari dekhaneyogya , + pudgala Adi paradravya hai| aba ilA doUkA paramArthabhUta tatvarUpa saMbaMdha vicAriye hai / jo pudgala Adi paradravya hai' tAkA cetAyatA hai ki nAhIM hai ? jo cetayitA pudgala dravyAdikA hai aise mAniye to yaha nyAya hai jo jAkA hoya, so vaha so hI hai, anya nAhI hai| jaiseM AtmAkA jJAna hotA sNtaa|| AtmA hI hai jJAna nyArA dravya nAhIM hai, aisA tattvasaMbaMdha* jIvatA vidyamAna hote caitayitA Wan pudgala AdikA hotA saMtA pudgala Adika hI hoya, nyArA dravya na hoya / aiseM hoteM cetayitAkA svadravyakA uccheda hoya-nAza hoya / so vyakA uccheda hoya nAhIM / jAte anya dravyakA palaTi-15 kari anyadravya honekA pahilai hI niSedhakAra Aye hai / tAtai yaha ThaharI, jo cetayitA pudgaladravya / AdikA nAhI hai, tahAM pUche hai jo cetayitA pudgaladravya AdikakA nAhI hai to kaunakA haiM ?' tAkA uttara--jo cetayitAkA hI cetayitA hai / pheri pUche hai, vaha dUjA cetayitA kauna sA. +hai ? jAkA yaha cetayitA hoya hai, tAkA uttara-jo cetayitAteM anya tau cetayitA nAhI hai|Wan to kahA hai ? svasvAmi aMza hI anya hai| tahAM kahe hai, ihAM nizcayanayaviyeM svasvAmi aMzakA vyava hfLe Le Le Le Le Le Le 5 s s s Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra hArakari kahA sAdhya hai ? kichU bhI nAhI to yaha ThaharI, jo cetayito koIkA bhI darzaka nAhI" / namaya darzaka hai so darzaka hI hai / ihAM nizcayanayaviSai svasvAmi aMzakA vyavahArakari kahA sAdhya hai ? pha kichU bhI nAhI yaha nizcaya hai / 17 phra cu Wan "aba taiseM hI cAritrakUM kahe haiN| tahAM jaisI seTikA hai, so prathama hI zvetaguNakari bharathA svabhAva jAkA dravya hai / tAkai vyavahArakari zveta karane yogya kuTI Adi paradravya hai / aba yahAM doU paramArthakari saMbaMdha vicAriye hai / zveta karane yogya kuTI Adi paradravya hai tAkI 5 zveta karanevAlI seTikA hai ki nAhI hai ? tahAM jo seTikA kuTI AdikI hai, aiseM mAniye tau yaha nyAya hai, jo jAkA hoya so vaha so hI hai, anya nAhIM hai / jaisA AtmAkA jJAna hotA saMtA AtmA hI hai, anya nyArA dUvya nAhIM hai, aisA paramArtharUpa tasvasaMbaMdhakUM jIvatA vidyamAna 5 hoteM seTikA kuTI AdikI hotI satI kuTI Adi hI hoya, aiseM hoteM seTikAkA svadravyakA uccheda hoya, so vyakA uccheda hoya nAhI / jAtai anya dUvyakA palaTikari anyadravya honekA Wan pahile pratiSedha kara Aye haiM, tAteM seTikA kuTayAdikakI nAhI hai| tahAM pUche hai, jo kuTayA Wan dikI nAhI hai to kaunakI seTikA hai ? tAkA uttara-seTikAhI kI seMTikA hai / pheri pUche haiM, 5 vaha dUjI seTikA kaunasI hai ? jAkI yaha seTikA hai| tAkA uttara- jo isa seTikAteM anya pha seTikA tau nAhI hai / tau kahA hai ? svAsvAmi aMza haiM, te hI anya haiN| tahAM kahe haiM -svasvAmi5 aMzakara nizcayanayaviSai kahA sAdhya hai ? kichU bhI nAhIM / to yaha ThaharI jo seTikA anya arght bhI nAhI hai, seTikA hai so seTikA hI hai aisA nizcaya hai| jaisA yaha dRSTAMta hai, taisA dAtika artha hai, jo cetayitA AtmA hai, so prathamahI jJAnadarzanaguNakari bharaghA parakA tyAga- Wan rUpa hai svabhAva jAkA aisA dravya hai, tAkai vyahArakari tyAgane yogya pudgala Adi paradUvya haiN| aba ihAM doUkai paramArthatattvarUpa saMbaMdha vicAriye hai, jo tyAgane yogya jo pudgala Adi 5 paradravya, tAkA tyAganevAlA cetayitA hai ki nAhI hai ? jo cetayitA pudgala Adi paradravyakA cu phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ma + + 55555 9 954 + ._ hai| aise mAniye to yaha nyAya hai-jo jAkA jo hoya, so vaha so hI hai| aisA AtmAkA jJAna hotA saMtA AtmA hI hai anya nyArA vya nAhIM aisA tatvasaMbaMdha jIvatA vidyamAna hote ceta-bha 1- yitA pudgala AdikA hotA saMtA pudgala Adika hI hoya / aise hote cetayitAkA svadravyakA - uccheda hoya. so duvyakA uccheda hoya nAhIM / jAteM anya vyakA palaTikari anya davya honekAWan ma pratidha pahale hI kahi kari Aye haiN| tAte cetayitA pudgalAdikakA na hoya hai| ihAM pUche .. haiM-jo lotavitA pudagala AdhikAra nAhIM hai, to kaunakA cetayitA hai ? tAkA uttara-jo cetAyaH 5 tAkA hI cetayitA hai| tahAM pheri pUche haiM, vaha dUjA cetayitA kaunasA hai ? jAkA yaha cetayitA / / .. hai| tAkA uttara-jo cetayitAteM anya zetayitA tau nAhIM hai| to kahA hai ? svasvAmi aMza ho / 5 anya hai / tahAM kahe haiM-ihAM nizcayanayaviH svasvAmi aMzakA vyavahArakari kahA sAdhya hai ? kichU 15 E bhI nAhIM / to yaha ThaharI-jo tyAganevAlA apohaka hai so kAhUkA hI apohaka nAhI', apo haka hai so apohaka hI hai aisA nizcaya hai / Wan aba vyavahArakU kahai haiM-jaise so hI seMTikA zvetaguNakari bharathA hai svabhAva jAkA so Apa kuTI Adi paradravyake svabhAvakari na pAreNApatI saMtI bahuri kuTyAdika paradravya... Apake svabhAva kari nAhIM pariNamAvatI saMto kuTyAdi paradravya hai nimitta jAkU aisA apanA zvetaguNakari bharathA , svabhAvakA pariNAmakari upajatI saMto kuTyAdi paradravyarpha Apake svabhAvakari supheda kare hai / kaisA" hai paradravya ? seTikA hai nimitta jAkU aisA apanA svabhAvakA pariNAmakari upajatA saMtA hai, tAkuMbha - zveta kare hai, aisA vyavahAra kIjiye haiM / taise ghetayitA AtmA bhI jJAnaguNakari bharathA hai svabhAva " jAkA aisA hai / so svayaM Apa to pudgalAdi paradravyake svabhAvakari na pariNamatA saMtA hai / ara) Wan pudgala Adi paradavyakU Apake svabhAvakari nAhIM pariNamAvatA saMtA hai| bahuri pudgala Ade.. paradravya hai nimitta jAkU aisA apanA jJAnaguNakari bharacA svabhAva tAkA pariNAmakari upajatA // Wan saMtA hai, so pudgalAdi paradravya cetayitA jAkU nimita aisA apanA svabhAvakA pariNAmakarita + + + U Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- --- + + + 1 upajatA saMtA hai, tAkU apane svabhAvakari jAne hai, aisA vyavahAra kojiye hai| aisA to jJAnakA paWan vyavahAra hai| bahuri darzanaguNakA vyavahAra kahe haiM-jaise sohI seTikA zvetaguNakari bharathA hai svabhAva / majAkA aisA hai, so Apa svayaM kuTayAdi paradravyake svabhAvakari tau na pariNamatI saMto hai; ara .- kuTyAdi paradravyakU apane svabhAvakari nAhIM pariNamAvatI saMtI hai; ara kuTyAdi paradravya hai nimitta " jAkU aisA zvetaguNakari bharathA apanA svabhAva, tAkA pariNAmakAra upajatI saMtI hai| soma jakuTyAdi paradravya, seTikA hai nimitta jAkU aisA apanA svabhAvakA pariNAmakAra upajatA saMtA... " hai; tAkU apane svabhAvakari sukhda kare hai; aisA vyavahAra kojiye hai / taiseM cetayitA hai so darzanaka Wan guNakari bharathA hai svabhAva jAkA aisA hai| so svayaM Apa tau pudgala Adi paradravyakA svabhAva kari na pariNamatA saMtA hai| bahuri pudgala Adi paradravyakU apane svabhAvakari nAhIM pariNamAvatA / / saMtA hai / ara pudgala Adi paradravya hai nimitta jAkU aisA apanA darzanaguNakari bharathA svabhAvakA pariNAma tAkari upajatA saMtA hai| so pudgala Adi pAvyata cetayitA hai nimitta jAkU aisA apanA svabhAvakA pariNAmakAre upajatA saMtAkU apanA svabhAvakari dekhe hai, aisA vyvhaar|| 4 kIjiye hai| aisA darzanaguNakA vyavahAra hai| aba cAritrakA vyavahAra kahai haiM-jaiseM so hI seTikA zvetaguNakari bharathA hai svabhAva jAkA " Wan aisI hai, so Apa svayaM kuTyAdi paradravyake svabhAvakari na pariNamatI saMtI hai, bahuri kuTyAdi . paradravyakU apane svabhAvakari nAhIM pariNamAvatI saMtI hai, ara kuTyAdi paradravya hai nimitta jAkU Wan aisA zvetaguNakari bharyA apanA svabhAva tAkA pariNAmakari upajatI saMtI hai; so kuTyAdi .. paradravyakU seTikA hai nimitta jAkUaisA apanA svabhAvakA pariNAmakari upajai tAkU seTikA + apane svabhAvakari zveta kara hai / aisA vyavahAra kIjiye hai| taise ghetayitA AtmA bhI jJAnadarzaka 1naguNakari bharacA parake apohana kahiye tyAga, tisa rUpa svabhAva hai, so svayaM Apa pudgalAdi para $ 5 6 Le Le Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra dravyake svabhAvakari na pariNamatA saMtA hai| bahuri pudgalAdi paradravyakU apane svabhAvakari nAhIM. 5 pariNabhAvatA saMtA hai| ara pudgalAdi paradravya hai nimitta jAkUM aisA apanA jJAnadarzanaguNakari 5 bharyA parake tyAga karanerUpa svabhAvake pariNAmakari upajatA saMtA hai, so cetayitA haiM nimitta ya Wan I jAkU aisA apanA svabhAvakA pariNAmakari upajatA jo pudgalAdi paradravya tAkU apane svabhAvakari tyAge hai / aisA vyavahAra kIjiye hai| aise yaha AtmAke jJAna darzana cAritra tehI bhaye paryAya tinakA nizcaya vyavahArakA prakAra hai / aise hI anya bhI je keI paryAya haiM tini sarva hI 5 paryAyanikA nizcaya vyavahAra jAnanA | Wan 1 Wan pha phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha bhAvArtha -- AtmAkA zuddhanayakari eka cetanAmAtra svabhAva hai / tAke pariNAma dekhanA, jAnanA, zraddhanA, paradravyate nivRtta honA hai| tahAM nizcayanayakari vicAriye taba AtmA paradravyakA Wan 5 jJAyaka na kahiye, darzaka na kahiye, zraddhAna karanevAlA na kahiye, tyAga karanevAlA na kahiye / jAteM paradravyakai ara AtmAkai nizcayakari kichU bhI saMbaMdha nAhIM hai / jo jJAtA, draSTA, zraddhAna Wan 5 karanevAlA, tyAga karanevAlA, e sarva bhAva haiM so Apa hI hai / bhAvabhAvakakA bheda kahanA so bhI vyavahAra hai / ara paradravyakA jJAtA, draSTA, zraddhAna karanevAlA, tyAga karanevAlA kahiye hai / phra sobhI vyavahAranayakari kahiye haiM / jAteM paradravyakai ara AtmAkA nimitinaimittika bhAva hai / so phra parakai nimittateM ki bhAva bhaye dekhi vyavahArI jana kahe haiM, jo paradravyakU jAne hai. paradravyakUM dekhe haiM, paradravyakA zraddhAna kare hai, paradravyakUM tyAge hai / aiseM nizcaya vyavahArakA prakAra jAni yathAvat zraddhAna karanA / aba isa artha ke kalazarUpa kAvya kahe haiM zArdUlavikrIDita cchandaH phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 Wan phra zuddhadravyanirUpaNArpitamatestatvaM samutpazyato naikadravyagataM cakAsti kimapi dravyAntaraM jAtucit / jJAnajJayamati yattu tadayaM zuddhasvabhAvodayaH kiM dravyAntara cumbanAkula dhiyastatvAccyavante janAH ||22|| artha - AcArya kahe haiM--jo zuddha dravyake nirUpaNaviSai lagAI hai buddhi jAne bahuri tattvakUM Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya 21 pha 5 anubhavatA hai aisA puruSakeM eka dravyaviSaM prApta bhayA anyadravya kichU bhI na kadAcit pratibhAse hai / bahuri jJAna hai so anya jJeya padArthakuM jAne hai so 5 yaha jJAnakA zuddha svabhAvakA udaya hai, so yaha jana loka haiM te anyadravya ke grahaNavirSe Akula hai buddhi jinikI aise bhaye saMte zuddhasvarUpateM kyoM cige haiM ? Wan 5 bhAvArtha- zuddhanakI dRSTikari tattvakA svarUpa vicArateM anya dravyakA anya dravyaviSai praveza nAhI pha dIkhe hai / ara jJAnaviSe anya dravya pratibhAse hai so yaha jJAnakI svacchatA kA svabhAva hai| kichU jJAna tinikaM grahaNa na kIye hai / ara yaha loka anya vyakA jJAnaviSai pratibhAsa dekhi ara apanA 5 jJAnasvarUpateM chUTi ara jJeyake grahaNa karanekI buddhi kare haiM so yaha ajJAna hai / tAkI AcAryane karuNAkara kayA hai / jo e loka tattvateM kyoM cige haiM ? pheri isa hI arthakU dRr3ha kare haiMI Wan - Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha phraka phaphaphaphaphaphaphaphaphapha mandAkrAntAchandaH Wan zuddhadravyasvarasa bhavanAki svabhAvasya zeSa-manyadravyaM bhavati yadi vA tasya kiM syAtsvabhAvaH / jyotsnArUpaM snapayati dhruvaM naiva tasyAstibhUmijJAnaM jJeyaM kalayati sadA jJeyamasyAsti naiva ||23|| artha - jisa dravyakA jo nija bhAva hoya so svabhAva hai| so AtmAkA jJAnacetanA svabhAva hai / tAkai zuddha dravya jo zuddha AtmA tAkA nijarasa jJAnacetanA hai / tAke hote te anya bAkI 15 jA dravya hai so kahAM hoya ? kichU bhI na hoya / paramArthakari saMbaMdha nAhI athavA anya dUvya tAke yahU svabhAva kahA hoya ? kichU bhI na hoya / paramArthakari saMbaMdha nAhIM / jaiseM jyotsnA jo 5 cAMdaNI tAkA rUpa pRthvIkU ujvala kare hai, to kahAM pRthvo cAMdaNIkI hoya jAya ? kichU bhI na hoya / taiseM jJAna hai so jJeyapadArthakUM sadAkAla jAne hai, tau jJeya jJAnakA kichU kahA hoya jAya ? kichU bhI nahIM hai / hai Wan bhAvArtha- zuddhanakI dRSTikari dekhiye taba koI dravyakA svabhAva kADhU anyadravyarUpa hoya nAhIM / jaiseM cAMdaNI pRthvIkUM ujvala kare hai paraMtu cAMdaNIkI pRthvI kichU hoya nAhIM hai / tese jJAna jJeyakU ka 66 Wan Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + +++ + + jAne hai paraMtu jJAnakA zeya kichU hoya nAhIM hai / AtmAkA jJAna svabhAva hai so yAkI svacchatA ke - jJeya svayameva jhalake hai| tauU jJAnama tini zeSanikA pradezamAhIM hai| jaba kahe haiM, jo jJAna, " rAga dveSakA udaya kahAM tAI hai ? tAkA kAvya mandAkrAntAchandaH rAga padayamudayate tAbadetanna yAvad jhAnaM jJAnaM bhavati na punaryodhyA yAti gobhyaH / jJAnaM jJAnaM bhavatu tadidaM nyakRtAjJAnabhAvaM bhAvobhAvo bhavati tirayanyena pUrNasvabhAvaH // 24 // artha-yahu jJAna jete jJAnarUpa na hoya hai, ara bodhya kahiye jJeya so zeyabhAvakU prApta na hopa Wan hai, tete rAga dveSa doU udaya hoya haiM / tAteM yaha jJAna hai so jJAnarUpa hoU / kaisA hoU! dUrI .. kiyA hai ajJAnabhAva jAne aisA hoU / tisa kAraNakari bhAva abhAva jJAnamaiM hoya haiM / tinika dUrI karatA saMtA pUrNa svabhAva hoya / jana TIkA-jete jJAna jJAnarUpa na hoya, jJeya jJeyarUpa na hoya, tete rAga dveSa upajai hai / tAteM "yaha jJAna ajJAnabhAvakU darikari jJAnarUpa hoU / jisa kAraNa jJAnamaiM bhAva ara abhAva e doya avasthA hoya haiM, so to miTi jAya / ara jJAna pUrNasvabhAvakU prApta hoya jAya / yaha prArthanA hai| "Age kahe haiM ki, rAga dveSa mohate darzanajJAnacAritrakA ghAta hoya hai, so darzana jJAna cAritra Wan pudgala dravyameM tau haiM nAhIM, AtmAhImaiM dazanajJAnacAritra haiM / ara AtmAhImeM ajJAnate rAga dveSa moha haiM / so ajJAnateM apanA hI ghAta hoya hai; aisA nirNaya kare haiM / gAthA dasaNaNANacarittaM kiMcivi patthi du acedaNe vise| tahmA kiM ghAdayade cedayidA tesu visaesu // 58 // daMsaNaNANacarittaM kiMcivi Natthi du acedaNe kamme / tahmA kiM ghAdayade cedayidA tesu kammesu // 59 // ++ + + $ sf $ $$ $ + | Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - -- - --- / - Wu Bu 55 55 5 5 55 5 5 53 dasaNaNANacarittaM kiMcivi Natthi du acedaNe kAye / tahamA kiM dhAdayade cedayidA tesu kAyesu // 60 // NANassa dasaNassa ya bhaNido ghAdo tahA carittassa / gavi tami ko'vi puggaladabve ghAdo du NihiTo // 1 // jIvassa je guNA keI Natthi te khalu paresu dbvesu| tahamA sammAdihissa Natthi rAgo du visaesu // 32 // rAgo doso moho jIvasseva du aNaNNa prinnaamaa| edeNa kAraNeNa du saddAdisu gAsthi rAgAdi // 63 // darzanajJAnacaritra kicidapi nAsti stracetane viSaye / tasmAtkiM ghAtayati cetayitA teSu kAyeSu // 58 // darzanajJAnacaritra kiMcidapi nAsti tvavetane karmaNi / tasmAkiM ghAtayati cetayitA teSu karmasu // 59 // darzanajJAnacaritraM kiMcidapi nAsti svacetane kaaye| tasmAt kiM ghAtapati cetayitA teSu kAyeSu // 6 // jJAnasya darzanasya bhaNito ghAtastathA caritrasya / nApi tatra pudgaladravyasya ko'pi ghAto nirdiSTaH // 61 // jIvasya ye guNAH kecina saMti khalu se pareSu dravyeSu / tasmAtsamyandrapTenosti rAgastu viSayeSu // 12 // Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayaka Bu Bu Ya % 55 rAgoM dveSo moho jIvasyaiva cAnanyapariNAmAH / etena kAraNena tu zabdAdiSa na saMti rAgAdayaH // 6 // AtmakhyAti:---yaddhi yatra bhavAte tattadghAte hanyata eva yathA pradIpaghAne 'prakAzo inyate / yatra ca yadbhavati 24 tattapAte hanyate yathA prakAzapAte pradIpo hnyte| yattu yatra na bhavati tattadghAte na hanyate yathA ghaTapradIpapAne ghaTo na.. hanyate / yathAtmano dharmA jJAnadarzanacAritrANi pudgaladravyaghAte'pi na hanyate, na ca darzanazAnacAritrANAM pAte'pi / // pudgaladravyaM hanyate, evaM darzanajJAnavAritrANi pudgaladravye na bhavaMtItyAyAti anyathA tarAte pudgaladravyaghAtasya, 1 pudgaladravyamAne sadghAtasya durnivAratvAt / yata evaM tato ye yAvaMtaH ke vanApi jovaguNAste sarve'pi paradravyeSu na" Wan saMtIti samyak pazyAmaH / anyathA atrApi jIvaguNaghAte pudgaladravyadhAtasya pudragaladravyaghAte jIvaguNadhAvasya ca durnivAratvAt / yadyayaM tAI kutaH samyagdRSTabhavAta rAgo viSeSu ? na kuto'pi / tahi rAgaspa katarA khAniH .. rAgadapamohAdi jIvasgavAjJAnamayAH pariNAmAstataH paradravyatvAdiSayeSu na saMti, ajJAnAbhAvAtsamyagdRSTau tu na bhavaMtikA + evaM te viSaye ghasaMtaH samyagdRSTarna bharato na bhavatyeva / ___ artha-darzana jJAna cAritra haiM so acetana je viSaya tinivi kichU bhI nAhIM haiN| tAta tini" Wan viSayanivirSe cetayitA AtmA kahA pAte ? ghAtanekU kichU bhI nAhI bahuri darzana jJAna cAritra haiM so acetana jo karma tAvirSe kichU bhI nAhI haiM / tAteM tisa karmavidhai cetayitA AtmA kahA... paate| kichU bhI ghAtanekU naahiiN| darzana jJAna cAritra hai so acetana jo kAya tAvirSe kichU bhI hai i- nAhI hai| tAteM tini kAyanivirSe cetayitA AtmA kahA pAte ? kichu bhI ghAtanekU naahii| bahuri ghAta hai so jJAnakA tathA darzanakA tathA cAritrakA kayA hai tahAM pudgala dravyakA kichu dhAta" # nAhI kayA hai| bahuri je keI jIvake guNa haiM te paravyanivirSe nAhIM haiN| tAteM samyandRSTIke viSayanivirSe rAga nAhI hai| rAga dveSa moha haiM te jIvahIkA ananya ekarUpaH abhedarUpa prinnaam| Wan haiN| isa kAraNakari rAgAdika haiM te zabdAdivi nAhIM haiN| ___TIkA-nizcayakari jo jAviNe hoya so tisake ghAta hote haNyAhI jAya hai| jaise dIpaka 5 5 5 5 5 55 5 5 % phra 5 i Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan pra phra viSa prakAza hai so dIpakakA ghAta hote prakAza bhI haNiye hI haiM / bahuri jAviSe jo hoya so tAkai ghAta hote haNiye hI hai| jaise prakAzako dhAte hote pradIpa bhI haNiye hI hai| bahuri jo 5 jAvi na hoya so tAke ghAta hote nAhIM haNiye hai| jaise ghaTakara ghAta hote ghaTakA pradIpaka hai so nAhIM haNiye hai / bahuri jAniye jo na hoya so tAke ghAte nAhI hRNiye hai| jaise ghar3ameM pha pradIpakA ghAta hote ghaTa nAhIM haNiye hai isa nyAyateM kahe haiM jo AtmA ke dharma darzana jJAna cAritra phra haiM te pudgaladravya ghAta hote bhI nAhIM ghAteM jAya haiM / bahuri darzanajJAnacAritrakA ghAta hote 5 bhI puvUladravya ghAtyA na jAya hai / aiseM darzanajJAnacAritra haiM te pudgaladravyavi nAhI haiM / yaha AtmA jo aise na hoya, tau darzanajJAnacAritrakA ghAta hote to pudgaladravyakA ghAtakA durnivAra pha. pha paNA hoya, avazya ghAta hoya / ara pudgaladravyakA ghAta hoteM darzanajJAnacAritrakA ghAta avazya 5 hoya / jAteM aise hai tAteM AcArya kahe haiM, jeje kichU jIvadravyake guNa haiM te sarva hI paradravyani Wan viSe nAhI haiN| aise pudgala samyaka prakAra hama dekhe haiN| ara ko aiseM na hoya to ihAM ka 15 bhI jIvake guNakAghAta hote pudgala bravyakA ghAtakA durnivArapaNA hoya / ara pudgala- 5 dravyakA ghAta hote jIvaguNakA ghAtakA durnivArapaNA hoya / so aise hai nAhIM / aba vicAre haiMjo aise hote sampaSTa viSayaniviSai rAga kauna hetUteM hoya hai ? tahAM kahe haiN| kAhU hI hetUteM 5 nAhI hoya hai / taba pUche hai-rAgake upajanekI kaunasI khAnI hai ? tahAM kahe haiM - rAga dveSa moha 5 haiM te jIva hI kA ajJAnamaya pariNAma haiN| yaha ajJAna hI rAgAdikakai upajanekI khAnI hai| 5 * jAteM viSaya haiM te paradravya haiN| tinividhai rAgAdika ajJAnamaya pariNAma nAhI hai| bahuri jaba ajJAnakA abhAva ho taba AtmA samyagdRSTi hoya, taba tAviyeM rAgAdi na hoya haiM / aiseM te 5 rAgAdika viSayaniviSe na hote saMta ara samyagdRSTIke na hote saMte Wan nAhI hai| phra bhAvArtha-darzana jJAna cAritra Adi jete jIvake guNa haiM te acetana pudgaladravya nAhI pha haiN| tAteM AtmAke ajJAnamaya pariNAmateM rAga dveSa moha hoya haiM / tinikari ApahIke darzana phra C Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + | 5 55 5 h + + + jJAna cAritra Adi guNa dhAte jAya / ara rAga dveSa moha jIvahIke astitvamaiM bhajJAnate upo " haiN| jaba ajJAnakA abhAva hoya taba samyagdRSTi hoya taba nAhIM upaje hai| aise hote shuddhdrvyke| Wan dRSTImaiM pudgalaviya bhI rAga dveSa moha nAhIM samyagdRSTi jIvaviSa bhI naahiiN| aise doU hI virSe __ na hote e nAhI hI haiM ara paryAyadRSTImaiM jIvake ajJAna avasthAmeM haiM aisA jAnanA / aba isa Wan arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| mandAkrAntAchandaH rAgadvaM pAviha hi bhavati jJAnamajJAnabhAvAt tI pastutva prANatazA 5mAnI na kiJcit / / sampAdRSTiH kSapayatu tatastanyadRSTayA sphuTato zAnajyotijalati sahajaM yena pUrNAcalAniH // 2 // ___ artha-isa AtmAvi jJAna he sohI ajJAna bhAvate rAga dveSa rUpa pariName hai| bahuri te .Wan rAgAdika vastupaNAvi sthAyiSTikari dekhe huye kichU bhI nAhIM haiM, dravyarUpa nyAre vastu nAhIM hai| tAteM AcArya preraNA kare haiM, jo samyagdRSTi puruSa hai so tatvadRSTikari tinikuM pragaTa dekhi ara kSepo 3 nAza kro| jyauM svAbhAvika jJAnajyotipUrNa hai prakAzarUpa acala dIti jAkI aisI dediipymaan|| prkaashai| ___bhAvArtha-rAga dveSa nyArA hI to dravya nAhIM / jIvake ajJAna bhAvateM hoya hai| tAteM samya- para dRSTi hoya tatvadRSTikari dekhiye, kichU bhI vastu nAhIM aise dekhe| ghAtikamakA nAza hoya kevala-1 jJAna upaje hai| Age kahe haiM, jo anya dravyakari anya dravyake guNa nAhIM upajAiye hai, tAkI" + sUcanikAkA kAvya hai ___ mAlinIchandaH rAgar3ha potpAdakaM tasvadRSTayA nAnyad dravyaM vIkSyate kizcanApi / sarvadravyotpanirantakAsti myatAtyantaM svasvabhAdena yasmAt // 26 // Wan artha-rAga dveSakA upajAknevAlA tatvadRSTikari dekhiye taba anya dravya kichU bhI nAhIM dekhiye| ma + maja + ++ + Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + Wan Wan 1- hai| cetanahIke pariNAma haiM / jAteM yaha nyAya hai-jo sarva dravyanikI utpani hai so apane hI.. bhaya, nija svabhAvavirSe aMtaraMgavirSe atyAta amaTarUpa zo hai / anya dhyAve anyake guNaparyAyanikI 5 - utpatti nAhIM hai / aba isa arthakU gAthAmeM kahe haiM gAthA aNNadaviyeNa aNNadaviyassa go kIrade gunnvighaado| tahmA du savvadavvA upajate sahAveNa // 64 // anyadravyeNAnyadravyasya na kriyate gunnotpaadH| tasmAttu sarvadravyANyutpadyate svabhAvena // 6 // AtmakhyAtiH-na ca jIvasya paradravyaM rAgAdInyutpAdayatIti zakyaM anyadravyeNAnyadravyaguNotpAdakakaraNamyA-5 yogAt / sarvadravyANAM svabhAvenevotpAdAna / tathA hi mRttikA kumabhAvanotpadyamAnA ki kuMbhakAra svabhAvenotpadyate .. kiM mRttikAsvabhAvena ? yadi kubhakArasvabhAvenotpadyate tadA kuMbhakaraNAhaMkAranirbharapuruSAdhiSThirAcyApRtakarapuruSa. zarIrAkAraH kubhaH syAt, na ca tathAsti dranyAMtarasvabhAvena dravyapariNAmotpAdasyAdarzanAt / yadyavaM tarhi mRttikA - bhAkArasvabhAvena notpadyate kiMtu mRttikAsvabhAvenaiva, svasvabhAvena dravyapariNAmotpAdasya darzanAt / evaM ca sati // masvabhAvAnatikramAna kubhakAraH kuMbhasyotpAdaka eva mRttikaiva kuMbhakArasvabhAvamaspRzaMtI svasvabhAvanotpadyate / evaM - sarvASyapi dravyANi svapariNAmaparyAyeNotpadyamAnAni kiM nimittabhUtadravyAMtarasvabhAvenotpadyate kiM svasvabhAvena ? " yadi nimittabhUtadravyAMtarasvabhAvanotpadyate tadA nimittabhUtaparadravyAkArastatpariNAmaH syAt na ca tathAsti dravyAMtarasvabhAvena ra dravyapariNAmotpAdasyAdarzanAt / yadhavaM barhi na sarvavyANi nimittabhUtaparasvabhAvenonpadyate kiMtu svasvabhAvenaiva, svasvabhA- vena dravyapariNAmotpAdasya darzanAn evaM ca sati sarvadrayANAM nimittabhUtadravyAMtarANi svapariNAmasyotpAdakAnyeva sarvadnyA"vyeva nimicabhUtadravyAMtarasvabhAvamaspRzaMti syasvabhAvena mvapariNAmabhAvanotpadyate ato na paradravyaM jIvasya rAgAdInAmutpAda4. kamutpazyAmo yasmai kupyAmaH / / _____ artha-anya dravyakari anya dravyake guNakA utpAda nAhIM kIjiye hai / tAteM yaha siddhAMta hai, jo OM sarva hI dravya apane apane svabhAvakari upaje haiN| Wan ! Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan TIkA - jIvadravyakai paradUvya hai so rAgAdika upajAve hai, aisI AzaMkA na karanI / jAteM prA I Wan 5 hi anya dravyakari anya dravyake guNakA utpAda karanekA ayogya hai / sarvadravyavi svabhAvIkari 5, utpAda hai / sohI dRSTAMtakari dikhAiye haiM -- mRttikA hai so kuMbhabhAvakari upajatI saMtI kahA Wan kuMbhakArake svabhAvakari upaje haiM, kI mRttikA svabhAvakari upajai ? aise doya pakSa pUchI, tahAM jo 15 kahiye kuMbhakAra ke svabhAvakari upaje hai kuMbhake karanekA ahaMkArakari bhayA jo puruSa tAkari * AzrayarUpa ara vyApArarUpa hai hasta jAmaiM aisA puruSakA zarIra tAkA AkAra kuMbha bhayA cAhiye kuMbhakArakA zarIrakI AkAra ghaTa banAyA cAhiye, so aise hai nAhIM / jAteM anya dravyakA svabhAva 5 kari anyaduvyakA pariNAmakA upajanA na dekhiye hai / tAteM jo aiseM hai to mRttikA kuMbhakArake 5 svabhAvakari to nAhIM upaje hai, to kaise upaje hai ? mRttikA svabhAvahokara upaje hai| jAteM apane 5 svabhAvIkari dravyakA pariNAmakA utpAda dekhiye hai / aiseM hoteM mRttikAkA svabhAvake nAhIM ullaMghaneteM kukuMbhakAra hai so kuMbhakA utpAdaka kahiye upajAvanahArA nAhIM hai, mRttikA ho kuMbhakAra ke svabhAva nAhI sparzatI saMtI apanA hI svabhAvakari kuMbhabhAvakari upaje hai| aise hI sarva hI dUvya haiM, te apane pariNAmarUpa paryAyakari upajate saMte haiM, te kahA nimittabhUta je anya dravya 'tinike svabhAvakari upaje hai kI apane svabhAvahIkari upaje hai ? aise doya pakSa pUchI, tahAM jo kahiye nimittabhUta anya dUvyake svabhAvakari upaje hai, tau nimittabhUta paradravyakA AkAra tisakA pariNAma hoya, so aiseM hoya nAhIM / jAteM anya duvyakA svabhAvakari anya dravyakA pari- 5 gAmakA upajanekA adarzana hai-- nAhI dekhiye hai / tAteM jo aise hai tau sarva hI dUvya haiM te nimittabhUta jo paradUvya tAkA svabhAvakari nAhIM upaje haiM, to kaiseM upaje haiM apane svabhAvIkari 15 upaje haiN| jAteM apane svabhAvIkari sarvadravyanikA pariNAmakA utpAda dekhiye hai| aise hote sarva hI vyakei nimittabhUta je anya dravya te anya dravyake pariNAmake upajAnanahAre nAhIM haiN| sarva 5 hI dUvya haiM te nimittabhUta je anya dUvya tinike svabhAvakUM nAhI sparzate saMte apane svabhAvakari 5 phra phra Wan Wan 1 phrafa phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *kk*\******** Wan Wan bhAvArtha - AtmA rAgAdika upaje haiM te apane ho azuddha pariNAma haiN| nizcayanayakari vicA- 5 riye saba inikA upajAvanahArA anya dravya nAhI hai| anya dravya inikA nimittamAtra haiM / jAteM anya duvyake anya dUvyaguNaparyAya upajAve nAhIM yaha niyama hai / tAteM je aise mAne haiM, jo mere * rAgAdika paradUvya hI upajAve hai, aisA ekAMta kare hai, te nayavibhAga meM samajhe nAhI, mithyAdRSTi haiN| e rAgAdika jIvakai sattvameM upaje haiM. paradravya nimittamAtra hai, aiseM mAnanA samyagjJAna hai / Wan Wan Sheng apane pariNAma bhAvakari upaje haiN| yA kAraNateM AcArya kahe haiM jo paradUvya hai, so jIvakai RAJA 5 tAteM AcArya aiseM kahe haiM- -hama rAga dveSake utpattimaiM anya dUvyapari kAhe kopa kareM ? rAga dveSakA 5 rAgAdikakA upajAvanahArA nAhIM dekhe hai, jApari hama kopa kreN| Wan 5 upajanA ApahIkA aparAdha hai| aba isa artha ke kalazarUpa kAvya kahe haiM / mAlinIchandaH yadi bhavati rAgadve padoSaprasUtiH kataradapi pareSAM dUSaNaM nAsti tatra / svayamayamaparAdhI tatra sarpatyabodho bhavatu viditamastaM yAtvabodho'smi bodhaH ||27|| phaphaphaphaphaphaphapha artha- jo isa AtmAvi rAga dveSa doSakI utpatti haiM tahAM paradravyakUM kichU bhI dUSaNa nAhIM Wan hai / ti AtmaviSai yaha ajJAna Apa aparAdhI phaile hai / yaha kathana pragaTa hoU, ara yaha ajJAna 5 hai so asta hoU / jAteM maiM to jJAnasvarUpa hoM, aiseM mAnanA samyagjJAna hai / Wan bhAvArtha - ajJAnI jIva rAga dveSakI utpatti paradUvyateM mAni paradravyateM kopa kare hai| jo 5 mere paradravya rAga dveSa upajAve hai tAkU dUrI karUM / tAkUM samajhAnekU kahe hai| jo rAga dveSakI 5 utpatti ajJAna ApahI keviSai hoya haiM / te ApahIke azuddha pariNAma haiN| so yaha ajJAna Wan Wan nAzaMku prApta hoU, ara samyagjJAna pragaTa hoU AtmA jJAnasvarUpa hai aisA anubhava karau / rAga Wan 5 dveSa upajane meM paradravyakU' upajAvanahArA mAni tisapari kopa mati kro| aisA upadeza hai| aba isa hI artha dRDha karane ara agile kathana kI sUcanikArUpa kAvya kahe haiM / Wan Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bu Bu Bu - 5 5 5 rathoddhatAchandaH rAgajanmani nimitta nAM paradravyameva kalayanti ye tu te / uttaraMti na hi mohavAhinI zuddhabodhavidhurAndhabuddhayaH / / 28 // .. ____ artha-je puruSa rAgakI utpattivirSe paradravyahIkA nimittapaNA mAne haiM, apanA kicha bhI hetu jaja na mAne haiM, te moharUpa nadIke pAra nAhIM utare haiM / jAteM zuddhanayakA viSayabhUta jo AtmAkA " svarUpa tAkA jJAnakari rahita aMdha hai buddhi jinikI te aise haiN| + bhAvArtha-zuddhanayakA viSaya AtmA anaMta zaktIkU liye caitanyacamatkAramAtra nitya abheda eka Wan hai| tAmaiM yaha nagalatA hai, jo jaisA nimitta mile se Apa pariName hai| aisA nAhIM, jo pailA .. Wan pariNamA taise pariName hai / apanA kichU puruSArtha nAhIM hai / so aise AsmAkA svarUpakA jinikU / .. jJAna nAhIM hai, te aise mAne haiM, jo AtmA paradravya pariNamAvai hai, taise pariName hai / te aise mAnane vAle mohakI vAhinI jo senA athavA nadI, rAga dveSAdi pariNAma tiniteM pAra nAhI hoya hai|| - tinike rAga dveSa nAhIM miTe haiM / jAteM apanA puruSArtha tinike honemeM hoya tau tinike meTanemeM " bhI hoya / ara parahIke kiye hoya to pailA kiyA hI karai / apanA meTanA kAhekA ? tAteM apanA kiyA hoya apanA meTayA miTai, aise kacit bhAnanA samyagjJAna hai| Agai isa kathana pragaTa kare // haiM-jo sparzarasagaMdhavarNa zabdarUpa pudgala ereName hai, te iMdriyanikari AtmAke jAnanemaiM Ave haiM Wan tathApi te jaDa haiM / AtmAkU kichu kahe nAhIM hai, jo hama* grahaNa karau / AtmA hI ajJAnI hoya. .tinika bhale bure mAni rAgI dveSI hoya hai / aiseM gAthAmaiM kahe haiN| gididasaMthudavayaNANi poggalA pariNamaMti bahugANi / tANi suNidUNa rUsadi tUsadiya ahaM puNo bhaNido // 65 // poggaladavvaM saduttaha pariNadaM tassa jadi guNo apnno| tamA Na tumaM bhaNido kiMcivi kiM rUsase avuho // 66 // 5 5 5 5 5 5 5 Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan prAbhUta Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Le Le Le asuho suhova saho Na taM bhaNadi suNasu maMti so caiva / Naya edi viNiggahiduM sodu visayamAgadaM sadaM // 67 // asuhaM suhaM ca rUvaM Na taM bhaNadi peccha maMti so ceva / Naya edi viNiggahiduM cakkhuvisayamAgadaM rUvaM // 18 // asuho suhoya gaMdho Na taM bhaNadi jiggha mati so ceva / Naya edi viNiggAhehU~ ghANavisayamAdaM gaMdhaM // 69 // asuho suhoya raso Na taM bhagadi rasaya maMti so ceva / Naya edi vijiggahida rasaNavisayamAgadaM tu rasaM // 70 // amuho muhoya phAso Na taM bhaNAdi phAsamaMti so ceva / Naya ra di viNA gahidu kAyavisayamAgadaM phAsaM // 7 // asuho muhoya guNo Na taM bhaNAdi vujjha mati so ceva / Naya edi viNiggahidu vuddhivisayamAgadaM tu guNaM // 72 // asuhaM muhaM ca davvaM Na taM bhaNadi vujjhamati so ceva / gAya edi viNaggahiduM buddhivisayamAgadaM davvaM // 73 // evaM tu jaNi dabassa upasameNeva gacchade muuddho| NiggahamaNA parassaya sayaMca buddhiM sivamapatto // 74 // Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan 5 Wan phra Wan Wan Wan phra 55 phaphaphaphaphaphapha niMditasaMstutavacanAni pudgalAH pariNamaMti bahukAni / tAni zrutvA rUSyati tuSyati ca punarahaM bhaNitaH // 65 // pudgaladravyaM zabdavapariNataM tasya yadi guNo'nyaH / tasmAnna tvAM bhaNitaH kiMcidapi kiM ruSyasyabuddhaH // 66 // azubhaH zubho vA zabdaH na tvAM bhaNati zRNu mAmiti sa eva / naceti vinigRhItu zrotraviSayamAgataM zabdaM // 67 // azubhaM zubhaM vA rUpaM na tvAM bhaNati pazya mAmati sa eva / naceti vinigrahItu cakSuviSayamAgataM rUpaM // 68 // azubhaH zubhovA gaMdho na tvAM bhaNati jitra mAmiti sa eva / naceti vinigRhItu' prANaviSayamAgataM gaMdhaM // 69 // azubhaH zubho vA raso na tvAM bhaNati rasaya mAmiti sa eva / caiti vinihItu buddhiviSayamAgataM tu rasaM // 70 // azubhaH zubhovA sparzo na tvAM bhaNati bhAti sa eva nacaiti vinigRhItu kAryAviSayamAgataM tu sparza // 71 // azubhaH zubho vA guNo na tvAM bhaNati budhyasva mAmiti sa eva / nacaiti vihItu buddhiviSayamAgataM tu guNaM // 72 // Wan Wan Wan Wan Wan azubhaM zubhaM vA dravyaM na tvAM bhaNati dhvasva mAmiti sa eva / ceti vinihItu buddhiviSayamAgataM tu dravyaM // 73 // evaM tu jJAtadravyasya upazamenaiva gacchati mUhaH / vinirgrahamanAH parasya tu svayaM ca buddhiM zivAnaprAptaH // 74 // AramakhyAtiH - padher3a bahirarthA ghaTAdiH, devadatto yajJadattamiva haste gRhItvA 'mAM prakAzaya' iti svaprakAzane na Wan phaphaphaphaphaphaphaphapha prAbhUta 532 Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : + Wan + + + + AtmA hai so bhI jaiseM cucakapASANa kari khecI lohakI saI pASANake jAya lagI hai taiseM / 7 apane sthAnaka pradezaniteM chuTi tinikU jAnane nAhI jAya hai / to kahA hai ? vstuukaa|| svabhAvakai parakari upajAbanekaM azakyapaNA hai tathA parakU upajAbanekA asamarthapaNA hai| bahuri... jaise zabdAdikakU samIpa nAhI hote tiniLU AtmA apane svarUpahI kari jAne hai, taiseM hI 5 tinikU samIpa hote bhI apane svarUpahIkari tini jAne haiM. bahuri apane svarUpa hI kari zabdA-- dikakU jAnatA AtmAke te zabda Adika vastusvabhAvahIteM vicitrapariNatIkU prApta hote manohara tathA + amanohara bAhyapadArtha kiMcinmAtra bhI vikriyAka arthI nAhIM kalpiye haiM / aiseM AlA hai so dIpaka kI jyau paradravyaprati nitya hI udAsIna haiM / aisI hI vastukI maryAdA hai, toU jo gaga dveSa upaje hai so ajJAna hai| bhAvArtha----AtmA zabdakU suNikari, rUpakU dekhikAra, gaMdhaka sUvikari, rasa ApAikari, .. sparzakU sparzikari, guNadravyakU jANikari bhalA burA mAnikari rAga dveSa upajAre hai. so yaha ajJAna hai / jAte te zabdAdika to jaDa puagaladravyake guNa haiM / so AtmA kA kahe nAhIM jo hama grahaNa krau| ara Apa bhI apanA pradezanikU choDi tini grahaNa karane tinivirSe jAya" OM nAhIM hai / jaise tinikU samIpa nAhIM hote jAne hai, maiM hI samIpa hoteM jAne hai| AtmAkeja vikArake artha kiMcinmAtra bhI nAhIM hai| jaiseM dIpaka ghaTapaTAdikA prakAze hai. taiseM AtmA tinikU jAne hai, aisA vastukA svabhAva hai / toU AtmA rAga dveSa upajAve hai so yaha ajJAna hI hai| aba isa hI arthakA kalazarUpa kAvya kahe hai| zArdUlavikrIDitachandaH pUrNakAcyutazuddhabodhahimA yoddhA na bodhyAdayaM, yAyAtkAmapi vikriyAM tata ito dIpaH prkaashyaadiv| - tadvastusthitibodhavandhyadhiSaNA ete kimajJAnino, rAgadvapamayI bhavanti sahajA muzcantyudAsInatAm // Wan artha-yaha voddhA kahiye jJAnI hai so pUrNa ara eka jo cyuta nAhIM hoya ara zuddha-vikArateM hai + + Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan bhAvArtha - jJAnakA svabhAva jJeyakUM jAnanehIkA hai| jaisA dIpakakA svabhAva ghaTapaTa Adi kakU prakAzanekA hai| yaha vastusvabhAva hai / jJa yakUM jAnanemAtrateM jJAnameM vikAra nAhIM hoya hai / ara zekU jAnakAra bhalA burA mAni AtmA rogI dveSI vikArI hoya hai / so yaha ajJAna hai| 5 so AcArya zoca kiyA hai-- jo vastukA svabhAva to aise, ara yaha AtmA ajJAnI hoyakari rAgadveSarUpa kyoM pariName hai ? apanI svAbhAvika udAsInatA avasthArUpa kyoM raheM nAhIM ? so yaha pha AcAryakA zoca yukta hai, jAte jeteM zubha rAga hai teteM prANInikUM ajJAnateM duHkhI dekhi karuNA upajai taba zoca hoya hai / aba agile kathanako sUcanikArUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDita chandaH samaya rahita aisA jo jJAna tisa svarUpa hai mahimA jAkI aisA hai / so aisA jJAnI bodhya kahiye jJeya Wan padArtha tini kichU bhI vikriyAkUM nAhIM prApta hoya hai| jaise dIpaka hai so prakAzaneyogya ghaTapaTa 36 5 Adi padArtha haiM tiniteM vikriyAkUM prApta nAhIM hoya hai, taiseM / so aise vastUkI maryAdAkA jJAnakari rahita haiM dhiSaNA kahiye buddhi jinakI aise bhaye saMte e ajJAnI jIva apanI svAbhAWan vika udAsInatAkUM kyauM choDe haiM ? ara rAga dveSamaya kyoM hoya haiM ? aisA AcAryane zoca kiyA hai| Wan Wan Wan * phra rAga vibhAvamuktamahato nityaM svabhAvaspRzaH pUrvAgAmisamasta karmavikalA bhinnAstadAtyodayAt / dUrAruTacaritravaibhavabalAnaJcacidarmiyoM vindati svarasAbhiSiktabhuvanAM jJAnasya saJcetanAm // 30 // Wan phraiM phaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan artha-jJAnI hai te kaise haiM ? rAga dveSa je vibhAva tinikari rahita hai maha kahiye teja jinikA / bahuri kaise haiM ? nitya hI apanA caitanyacamatkAramAtra svabhAva hai tAkUM sparzanevAle haiM / bahuri kaise Wan ? pUrve kiye je samasta karma ara AgAmI hoyage je samasta karma tiniteM rahita haiM / bahuri kaise haiM ? tadAtva kahiye vartamAnakAlameM Avai jo karmakA udaya tAteM bhinna haiM / aiseM jJAnI haiM te ati5 zayakari aMgIkAra kiyA jo cAritra tAkA jo vibhava samasta paradravyakA tyAga tAke balate jJAnakI 5 Wan Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 5 samyakprakAra ghetanA tAkUM anubhave haiN| kaisI hai jJAnavetanA ! caJcat kahiye cimakatI jAgatI jo caitanyarUpa jyoti tisamayI haiM / bahuri kaiMsI ha ? apanA jJAnarUpa rasa tAkari siMcyA hai bhuvana phra kahiye tIna loka jIhi / samaya 17 bhAvArtha -- janikA rAga dveSa gayA ara apane caitanya svabhAvakA aMgIkAra bhayA ara atIta 15 Wan Wan 5 | anAgata vartamAna karmakA mamatva gayA aise jJAnI sarva paradravyatai nyAre hoya cAritra aMgIkAra kare haiN| tAke balateM karmacetanA ara karmaphalacetanAta nyArI jo apanI caitanyake pariNamanasvarUpa jJAnavetanA tAkU anubhavana kare haiN| ihAM tAtparya yaha jAnanA - jo pahale to karmacetanA ara karmaphala Paani bhanna apanI jJAnacetanAkA svarUpa Agama anumAna svasaMvedana - pramANateM jAnai ara Wan tAkA zraddhAna- pratIti dRDha karai so yaha to avirata dezavirata pramatta avasthAmaiM bhI hoya hai| Wan Wan 1 Wan 68 bahuri jaba apramata avasthA hoya hai, tatra apanA svarUpahIkA dhyAna kare haiN| taba jJAnacetanAkA jaisA zraddhA kiyA tisavipaiM lIna hoya hai| taba zreNI caDhi kevalajJAna upajAya sAkSAt jJAna- 5 cetanArUpa hoya haiM, aiseM jAnanA / aba isa artha gAthAmaiM kahe haiN| tahAM atIta karmateM mamatva chor3e so pratikramaNa hai; AgAmI na karanekI pratijJA kareM so pratyAkhyAna hai, vartamAnakarma udaya AyA Wan tAkA mamatva choDe so AlocanA hai, aisA cAritrakA vidhAna hai, tAkUM kahe haiN| gAthA Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha kammaM jaM puvvakathaM suhAsuhamaNeyavittharavisesaM / tatto Niyattade appayaM tu jo so paDikamaNaM // 75 // Wan kammaM jaM suhamasuhaM jahmiya bhAveNa vajjhadi bhavissaM / tatto Niyattade jo so pakkkkhANaM have cedA // 76 // Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 // // jaM suhamasuhamudiNNaM saMpaDiya aNeyavittharavisesaM / taM dosaM jo cedadi sa khalu AloyaNaM cedA // 77 // NicaM paccakkhANaM kuvvadi NicaMpi jo pddikkmdi| zivaM Aloyadi so hu carittaM havadi cedA // 78 // karma yatpUrvakRtaM zubhAzubhamanekavistaravizeSa / tasmAnnivartayatyAtmAnaM tu yaH sa pratikramaNaM // 75 / / karma yacchubhamazubhaM yasmiMzca bhAve badhyate bhaviSyat / tasmAnivartate yaH sa pratyAkhyAnaM bhavati cetayitA // 76 // yacchabhamazubhamudIrNa saMprati cAnekavistaravizeSaM / taM doSaM cetayate sa khalvAlocanaM cetayitA // 77 / / nityaM pratyAkhyAnaM karoti nityamapi yaH pratikAmati / nityamAlocayati sa khalu caritra bhavati cetayitA // 78 // AtmakhyAtiH-ya: salu pudgalakarmavipAkamavebhyo bhAvemyazcetayitAtmAnaM nivartayati sa tatkAraNabhUta pUrvakarma" + pratikrAman svayameva pratikramaNaM bhavati / sa eva tatkAryabhUtamuttaraM karma pratyAcakSANaH pratyAkhyAnaM bhavati / sa eva varta mAnakarmavipAkamAtmano'tyaMtabhedenopalabhamAnaH, AlocanA bhavati / evamayaM nityaM pratikrAman, nityaM pratyAcakSANo OM nityamAlocayaMzca pUrvakarmakAryebhya uttarakarmakaraNegyo bhAvebhyotyaMta nivRttaH, vartamAnaM karmavipAkamAtmano'tyaMtamedeno palabhamAnaH svasmibhaca khalu vAnasvabhAva niraMtaracaraNAcAritraM bhavati / cAritraM tu bhavan svasya jJAnamAtrasya cetanAt OM svayameva zAnacetanA bhavatIti bhAvaH / ___ artha-pUrva atItakAlameM kiye je zubha azubha jJAnAvaraNa Adi aneka prakAra vistAra .. 5 // // // OM Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan vizeSarUpa karma tiniteM jo cetayitA AtmA apane AtmA nivartana karai chaDAvai so AtmA pratisamaya - kramaNasvarUpa hai / bahuri jo AgAmI kAlamai karma zubha tathA azubha jisa bhAvake hoteM baMdhe he tis| apane bhAvateM jo cetayitA nivRtta hoya chUTai so AtmA pratyAkhyAnasvarUpa hai / bahuri jo vartamAna kAlamaiM zubha tathA azubha karma aneka prakAra jJAnAvaraNa Adi vistArarUpa vizeSanikU liye udaya AyA tAkU doSakU jo cetayitA cetarUpa bhayA cete, yedai-anubhava, tisakA svAmipaNA kartApaNA' ' choDai so AtmA AlocanAsvarUpa hai / aiseM jo AtmA nitya pratyAkhyAna kare hai, nitya pratika... maNa kare hai, nisya AlocanA kare hai so cetayitA cAritrasvarUpa hai| Wan _____TokA-jo AtmA pudgalakarma ke udayateM bhaye bhAvaniteM apane AtmAkU nirvartana kareM, chuDAvai / / so AtmA tisa bhAvakU kAraNabhUta jo pUrva atItakAlamaiM kiye karmakUpratikramaNarUpa karatA saMtA / Apa hI pratikramaNasvarUpa hoya hai / bahuri so hI AtmA pUrvakarmakA kAryabhUta jo AgAmI baMdhegA pa karma tAkU pratyAkhyAnarUpa karatA tyAgatA saMtA Apa hI pratyAkhyAnasvarUpa hoya hai| bahuri so" hI AtmA vartamAna jo karmakA udaya tAteM ApakU atyaMta bhedakAra anubhavana karatA saMtA pravata, OM so Apa hI AlocanAsvarUpa hoya hai / aiseM yaha AtmA nitya pratikramaNa karatA saMtA, nitya / pratyAkhyAna karatA saMtA, nitya AlocanA karatA saMtA, pUrvakarmaka kAryarUpa ara uttara AgAmI karmake kAraNarUpa je bhAva tinite atyaMta nivRttisvarUpa bhayA saMtA, ara vartamAna jo karmakA udaya .. .. tAteM ApakU atyaMta bhedakari pAvatA saMtA apanA jo jJAnasvabhAva tisa hI viSaM niraMtara prvrtnete| ne Apa hI cAritrasvarUpa hoya hai| bahuri aiseM cAritrarUpa hotA saMtA ApakU jJAnamAtra cetanete + anubhavanete Apa hI jJAnacetanAsvarUpa hoya hai, aisA bhAva hai| bhAvArtha-ihAM nizcayacAritra pradhAnakari kathana hai| tahAM cAritramai pratikramaNa pratyAkhyAna + AlocanAkA vidhAna hai| tahAM lagyA doSateM AtmA nirvartana karanA so tau pratikramaNa hai| ara... AgAmI doSa lagAvanekA tyAga karanA so pratyAkhyAna hai / ara vartamAna doSata AtmAkU nyArAkA Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 karanA so AlocanA hai| so nizcaya vidhAriye saba tInU, kAlasaMdhi kamInaMta AtmA bhinna samaya jAnanA, zraddhanA, anubhavanA aise kiye AtmA hI pratikramaNa hai, AtmA hI pratyAkhyAna hai, AtmA hI AlocanA hai| tInoM svarUpa niraMtara AtmAkA anubhavana so hI cAritra hai / ara nizcayaWan 4. cAritra hai so hI jJAnacetanAkA anubhavana hai| isa hI anubhavateM sAkSAt jJAnacetanAsvarUpa heeran AtmA pragaTa hoya hai| aba Age jJAnacetanA ara ajJAnacetanA jo karmacetanA ara pha karmaphalacetanA tAkA svarUpa prakaTa kareM haiN| tAkI sUcanikAkA kAvya kahai haiM / Wan Wan Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha upajAtichandaH jJAnasya saJcetanayaiva nityaM prakAzate jJAnamatIvazuddham / ajJAnasacetanayA tu dhAvan bodhasya zuddhiM niruNaddhi bandhaH ||31|| Wan artha - jJAnakI saMcetanAkari hI jJAna hai so atyaMta zuddha niraMtara prakAze hai / bahuri ajJAnakI cetanAkari baMdha hai so doDatA saMtA jJAnakI zuddhatAkU roke hai, na hone de hai / bhAvArtha -- saMcetanA kahiye jo jahAM jisateM ekAgra hoya tisa hI ora anubhavarUpa svAda four at it fat varUpacetanA kahiye / so jaba jJAnahIteM ekAgra upayukta hoya tisa ho aura ceta rAkheM so sau jJAnacetanA hai| so yAteM tau jJAna atyaMta zuddha hoya prakAze haiM, kevalajJAna upaji 5 Ave hai taba saMpUrNa jJAnacetanA nAma pAve hai / bahuri ajJAna jo karma ara karmakA phalarUpa upayo Wan gahUM karanA so tisa hI ora ekAgra hoya anubhava karanA so ajJAnacetanA hai / so yAteM karmakA Wan baMdha hoya hai| so jJAnakI zuddhatAkUM roke hai / aba isa kathana gAthAkari kahe haiN| gAthAvedato kammaphalaM appANaM jo du kuNadi kammaphalaM / Wan Wan so taM puNovi baMdi bIrya dukkhassa aThThAvihaM // 79 // Wan Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pha Wan Wan Wan Wan vedato kammaphalaM mayekadaM jo du muNadi kammaphalaM / so taM puNovi baMdhadi bIyaM dukkhassa aTThavihaM // 80 // vedato kammaphalaM suhido duhido du havadi jo cedA | so taM puNovi baMdhadi bIrya dukkhassa aThThAvihaM // 81 // vedayamAnaH karmaphalamAtmAnaM yastu karoti karmaphalaM / sa tatpunarapi banAti bIjaM duHkhasyASTavidhaM // 79 // vedayamAnaH karmaphalaM mayA kRtaM yastu jAnAti karmaphalaM / sa tatpunarapi badhnAti bIjaM duHkhasyASTavidhaM // 80 // vedayamAnaH karmaphalaM sukhito duHkhitazca bhavati cetayitA / sa tatpunarapi badhnAti bIjaM duHkhasyASTavidhaM // 81 // AtmakhyAtiH - jJAnAdanyaveda mahamiti cetanaM ajJAnacetanA / sA dvidhA karmacetanA karmaphalacetanA ca / tatra jJAnA5 danyatra damahaM karomIti cetanaM karmacetanA / jJAnAdanyaveda vedaye'hamiti cetanaM karmaphala cetanAH / sA tu samarasApi saMsAra bIjaM / saMsArabIjasyASTavidhakarmaNo yojatvAt / tato mokSArthinA puruSeNAjJAnacetanAlayAya sakalakarmasanyAsabhAvanAM Wan sakalakarmaphalasanyAsabhAvanAM ca nATayitvA svabhAvabhUtA bhagavatI jJAnacetanaivaikA nityameva nAdayitavyA / tatra tAvatsakalakarmaphalasanyAsa bhAvanAM nATayati Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Wan Wan artha - jo AtmA karmakA phalakUM vedatA saMtA karmaphalakaM AparUpa hI kare mArne, so pheri bhI duHkhakA bIja jJAnAvaraNa Adi ATha prakArakA karmakUM bAMdhe hai / bahuri karmakA phalakUM vedatA saMtA 5 AtmA ti karmaphalakU aiseM jAne hai yaha meM kiyA hai so pheri bhI duHkhakA bIja jJAnAvaraNa 5 Adi ATha prakArakA karmakU bAMdhe hai| bahuri karmakA phalakUM vedatA saMtA AtmA hai so sukhI duHkho hoya hai| so cetayitA pheri bhI duHkhakA bIja jJAnAvaraNa Adi ATha prakArakA karmakUM bAMdhe hai| Wan ma Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # TIkA-jJAnateM anya jo anyabhAva tAvirSe aiseM cetai anubhavai mAne, yaha jo maiM hauM, so "ajJAnacetanA hai / so doya prakAra hai| karmacetanA karmaphalacetanA / tahAM jJAnasivAya anya bhAvanika Wan virSe aise cete anubhavai mAne, jo yAkU maiM karU ho, so to karmacetanA hai| bahuri jJAnasivAya .. anya bhAvanivirSe eseM cetai anubhavai mAnai jo yAkU meM veda hauM, bhogaU ho, so karmaphala cetanA hai| " OM so yaha doU hI doU prakArakI ajJAnacetanA hai / so saMsArakA bIja hai| jAte saMsArakA bIja + - aSTaprakAra jJAnAvaraNa Adi karma hai| tAkA yaha ajJAnacetanA bIja hai / yAteM karma upaje hai baMdhe " hai / tAteM jo mokSakA arthI puruSa hai tAkari ajJAnavetanAkA nAzake arthI samastakako saMnyAsa-Wan ma bhAvanA kahiye paTakI deNeko bhAvanAkU navAyakare nRtya karAyakAra ara pheri sanA phalakI saMnyAsakI bhAvanA tyAgakI bhAvanAkU nacAyakari ara apanA svabhAvabhUta jo jJAnavatI bhagavatI Wan eka jJAnacetanA tAhokU niraMtara nRtya karAvane yogya hai| tahAM prathama ho sAla ke saMnyAsako 1. bhAvanAkU nRtya karAve haiM / tAkA kalazarUpa kAvya hai| Ayachinda: kRtakAritAnumana strikAla viSayaM manovacanakAyaiH / parihatya karma satraM paramaM ne kAryamalam // 32 // ___ artha-atIta anAgata vartamAnakAlasaMbaMdhI sarva hI karma hai tAhI kRta, kArita, anumodanA, ara mana vacana kAyakari parihArakari choDikari utkRSTa niSkarma avasthA hai, tAhI maiM avalaMbana karau / / hoN| aiseM sarva karmakA tyAga karanevAlA jJAnI pratijJA kareM hai| aba sarvakarmakA tyAga karanekA / Wan kRta kArita anumodanA mana vacana kAyakari guNacAsa bhaMga hoya hai| tahA~ atItakAlasaMbaMdhI karmake ++ .. tyAga karanekU pratikramaNa kahiye / tAke prathama ho guNacAsa bhaMga kari kahe haiN| tahAM TIkAmaiM " + saMskRtapATha aisA hai Wan yadahamakArya yadacIkaraM yatkurva tamadhyanyaM samanvanAmiSaM manasA vAcA ca kAvena ceti tanmidhyA me duSkRtamiti 1 .. " yadahamakArSa yadacIkaraM yatkurva tamapyanyaM samanvajJAsipaM manasA vAcA ca tanme mithyA dukRtamiti 2 yadahamakArSa yada 5 55 $ 55 jama Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan prA cIraM yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca kAyena ceti tanmithyA me duSkRtamiti 3 yadahamakArSa yadacIkaraM yatkurva tamapyanyaM samanvajJAsiSaM vAcA ca kAyena ceti tanmithyA me duSkRtamiti 4 yadahamakArSa yadacIkaraM yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca tanmithyA me duSkRtamiti 5 yadahamakArSaM yadacIkaraM yatkurvaM tamapyanyaM samanvajJAsiSaM vAcA va tanme midhyA duSkRtamiti 6 yadahamakArya yadacIkaraM yatkurve tamapyanyaM samanyajJAsiSaM kAyena ca tanmithyA me 55 duSkRtamiti 7 damakArSa yadacIkaraM manasA vAcAca kAyena ca tanmithyA me duSkRtamiti 8 yadahamakArSa yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca vAcAca kAyena ca tanmithyA me duSkRtamiti yadahamacIkaraM yastu tamapyanyaM 5 5 samanvajJAsipaM manasA ca vAcA ca kAvena tanmithyA me duSkRtamiti 10 yadahamakArSa padacIkaraM manasA ca vAcAca 5 tanmithyA me duSkRtamiti 11 damakArya sarvapatyaM na ca tanmithyA me duSkRta - miti 12 yadahacokaraM yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca cAcA ca tanme mithyA duSkRtamiti 13 yadahamakAyadacIkaraM manasA kAyena ca tanmithyA me duSkRtamiti 14 yadahamakArSa yatkurva tamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca phra kAyena ca tanmithyA me duSkRtamiti 15 yadahamacIkaraM yatkurva tamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca kAvena ca tanmithyA 5 me duSkRta miti 16 yadahamakArSa yadacIkaraM vAcAca kAyena ca tanmithyA me duSkRtamiti 17 yadA cAcA ca kAyena ca tanmithyA me duSkRtamiti 18 yadahamacIkaraM yatsutamapyanyaM samanvazAsi vAcAca kAyena ca tanmithyA me duSkRtamiti 11 yadahamakArSaM yadacIkaraM manasA ca tanmadhyA me duSkRtamiti 20 hamakArSa yatkurvatamapyanyaM samanyajJAsiSaM manasA ca tanmithyA me duSkRtamiti 21 yadahamacIkaraM yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca tanmithyA me duSkRtamiti 22 yadahamakArSa yadacIkaraM vAcA va tanmithyA me duSkRtamiti 23 yadahamakArSa yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsiSaM vAcA ca tanmithyA meM duSkRtamiti 24 yadahama vIraM tamapyanyaM samanvajJAmiSaM vAcAca tanmithyA me duSkRtaM 25 yadahamakArSa yadacIkaraM kAyena ca tanmayA me duSkRtamiti 26 dahama* kArya yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsivaM kAyena ca tanmithyA me duSkRtaM 27 mapyanyaM samajhA phra phra Wan Wan Wan Wan samanvajJAsiSaM kAyena tanmithyA me duSkRtamiti 28 yadaddamakArSa manasA ca vAvA ca kAyena ca tanmaya se duSkRtamiti 26 yadakaraM manasA ca yAcAca kAyena ca tanmithyA se duSkRtaM 30 yatkurvatamapyanyaM samamAcavAvA na kAyena ca tanmithyA meM duSkRtamiti 31 yadahamakArSa manasA ca vAcA va kAyena ca tanmithyA meM duSkRtamiti 32 yadahama rokaraM manasA ca yAcA ca tanmithyA me duSkRtamiti 33 yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA cabAnA ca vanmithyA me 55 55 5 LA Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaWan . .. duSkRtamiti 34 yadahamakArSa manasA ca kAyena ca tanmicyA me dumkRtamiti 35 yadahamacIkara. manasA ca kAyena ca tanmie se duSkaryAyati 36 parAmapyAyaM tamannajJAsipaM manasA ca kAyena ca sanmidhyA me duSkRtamiti 37 yada- . 1. imakArSa vAcA ca kAyena ca tanmithyA me duSkRtamiti 38 yadahama vIkara vAza ca kAyena ca tanmithyA meM duSkRta miti 36 yatturvatamapyanyaM samanvannAsirpha cAvA ca kAyena ca tanmidhyA meM duSkRtamiti 40 yadahamakArSa manasA ca // tanmithyA me duSkRtaM 41 yadahamacIkaraM manasA ca tanmidhyA meM duSkRtaM 42 yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsipaM manasA ca .. "tanmidhyA meM duSkRtamiti 43 yadahamakA vAcA ca tanmithyA me duSkRtamiti 44 yadahamacIkaraM vAcA ca tanmithyA meM ma praduSkRtamiti 45 tatkurvatamapyanyaM samanyatrAsikaM vAcA ca tanmithyA me duSkRtamiti 46 yadahamakArSa kAyena ca tanmidhyA .. "me duSkRtamiti 47 yadahamadhIkaraM kAyena ca tanmidhyA meM duSkRtamiti 48 yatkurvatamapyanyaM samanvajJAsiSaM kAyena caka Wan tanminyA me duSkRtamiti 46 / artha-pratikramaNa karanevAlA kahe hai-jo maiM duSkRta kahiye pApakarma atItakAlamaiM kiyA thA, . Wan ara anya prerikari karAyA thA, ara anyakU karate anumoyA thA bhalA jANyA thA, manakari, vacanakari, kAyakari, so merA pApakarma mithyA houu| bhAvArtha-pApakarma* saMsArakA bIja jANi heyabuddhi AI taba mamatva choDathA, yaha hI mithyA hai 1- karanA / aiseM yaha eka bhaMga bhayA / so yAkI samasyA aisI-jo kRta kArita anumodanA e tIna // hai, tAkA tau tInakA aMka sthApiye / bahuri mana vacana kAya e bhI tIna yAmeM laagai| tAte yAkA 21 jaja dUsarA tIyA sthApiye taba tetIsakA aMka bhayA / so isa bhaMgakU tetIsakA hai, aisA nAma khiye|| 33 / 1 / aise hI TIkAmeM anyabhaMganikA saMskRta pATha hai, tinikI vacanikA kari likhiye hai / jo / pApakarma meM atItakAlameM kiyA, ara anyakU preraNA kari karAyA, ara anyakU karatekU bhalAbha jANyA, manakari vacanakari so pApakarma merA mithyA hoU / aisA dUsarA bhaMga hai| ihAM samasyAkakRta kArita anumodanAkA sau tIyA hI hai / ara mana ara vacana doya hI lAge / kAya na laage|' ... tAteM doyakA aMka thAyiye, taba tIyA ara dUvA aise battIsakA bhaMga nAma bhayA / 32 / 2 / bahuri .. jo pApakarma maiM atItakAlamaiM kIyA, anyakU preraNA kari karAyA, ara anyakU karatekU bhalA ANyA, / Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra 5 pha Wan Wan manakariara kAyakari so pApakarma merA mithyA hoU / aisA tIsarA bhaMga hai ihAM kRta kArita 5 anumodanAkA tau tIyA hI bhayA / ara manakari ara kAyakari aiseM doya lAge / yAte toyA dUvA aiseM yAkA nAma battIsakA bhaMga bhayA / ihAM vacana na lAgyA / 32 / 3 / bahuri jo pApakarma meM atItakAla meM kiyA, ara anyakU preraNA kari karAyA, ara anyakUM karatekU bhI bhalA jANyA, pha 5 vacanakari ara kAyakari so pApakarma merA mithyA hoU / aisA cauthA bhaMga hai / ihAM kRta kArita anumodanA to tIyA hI hai| ara vacana ara kAya doya lAge / mana na lAgyA / tAteM dUSA bhayA / Wan 5 tAteM yAkUM bhI battIsakA bhaMga kahiye / ihA~ tAI battosake tIna bhaMga bhaye / 432 // bahuri jo pApakarma atItakAla meM maiM kiyA ara anyakU preraNA kari karAyA, ara karatekU bhalA jANyA, manahIkari, so pApakarma merA mithyA hoU / aisA pAMcamA bhaMga bhyo| yahAM kRta pha kArita anumodanAkA tau tIyA hI hai ara eka mana hI lAgyA tAkA ekA bhayA / vacana kAya na lAgyA / tAteM yAkA nAma ikatIsakA bhaMga kA / 5 / 31 / bahuri jo maiM atItakAlamaiM pApakarma 5 kiyA ara anyakU preraNA kari karAyA ara anyakU karatekU bhalA jANyA, vacanakari, so pApaWan karma merA mithyA hoU | aisA chaDA bhaMga bhayA / ihAM kRta kArita anumodanAkA to tIyA hI hai| phaara vacana hI eka lAgyA, mana kAya na lAgyA / tAteM tIyA ekA aiseM ikatIsakA bhaMga nAma bhayA / 6 / 31 | bahuri jo maiM pApakarma atItakAlameM kiyA, ara anyakUM prerikari karAyA, ara anya karate bhalA jANyA kAyakari, so pApakarma merA mithyA hoU / aisA yaha sAtavA bhaMga bhayA / ihAM kRta kArita anumodanAkA tau tIyA hI hai ara kAya eka hI lAgyA / mana vacana na lAgyA / tA tA ekA aisA ikatIsakA bhaMga nAma bhayA / 7131 / aise ikatIsake bhI tIna hI gaMga 5 bhaye / phra phra Wan bahuri jo pApakarma maiM atItakAla maiM kiyA, ara jo anyakU prerikari karAyA, mana vacana kAyaWan pha kari, so pApakarma merA mithyA hoU / aisA yaha AThavA bhaMga bhayA ihAM kRta kArita e doya 66 L Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja $ $ $ $ ho lagAye, ara mana vacana kAya tInUM lgaaye| tAteM dudhA tIyA aisA samasyAmaiM teIsakA bhaMga 1+ nAma bhayA 18123 / bahuri jo pApakarma atItakAlamai maiM kiyA, ara anyakU karatekU malA 1- jANyA, mana vacana kAyakari, so pApakarma merA mithyA hoU / aisA navamA bhaMga hai / ihAM kRta anu" modanA e doya hI lIye / aramana vacana kAya tIna hI lAmai / tAteM dUvA tIyA aisI teIsakI : samasyA bhaI / tAteM teIsakA bhaMga nAma pAyA / 9 / 23 / bahuri jo pApakarma meM anyakU prerikari .. karAyA, ara anya karatekU bhalA jANyA mana vacana kAyakari, so pApakarma merA mithyA houu| Wan aisA yaha dazamA bhaMga hai| ihAM kArita anumodanA doya hI liye aramana vacana kAya tIna hI / ..laage| tAteM teIsakI samasyAkA bhaMga bhayA / 1032 / aise teIsake bhI tIna hI bhaMga bhye|| ma bahuri jo pApakarma meM atItakAlameM kiyA, ara anya prerikari karAyA mana vacanakari so - pApakarma merA mithyA hoU / aisA yaha gyArahamA bhaMga bhayA / yAmeM kRta kArita doya liye| ara "mana vacana doya lAge / tAteM doya doya aisI bAIsakI samasyAteM bAIsakA bhaMga nAma khiye| 11 / 22 / bahuri jo pApakarma meM atItakAlameM kiyA, ara anya karateka bhalA jANyA manakari vacanakAra, so pApakarma merA mithyA hoU / aisA bAravA bhaMga hai / yAmeM kRta anumodanA doya : jaliye / mana vacana e doya lAge / tAte voIsakI samasyAteM bAIsakA bhaMga kahiye / 12 // 22 / ....bahuri jo pApakarma meM atItakAlameM kiyA, ara anya preri karAyA, ara anya karate bhalA / Wan jANyA manakari vacanakari so pApakarma merA mithyA hoU / aisA teravA bhaMga hai| yAmaiM kRta kArita 5 doya lIye / mana vacana doya lAge / tAteM bAIlako samasyAteM bAIsakA bhaMga nAma pAyA / 13 / 22 vahuri jo maiM atItakAlameM pApakarma kiyA, ara anyakU preri karAyA manakari kAyakari so merA // para pApakarma mithyA hoU / yaha caudavA bhaMga bhayA / yAmaiM kRta kArita doU liye / mana kAya doSa .. "lAge / tAteM bAisakI samasyAteM bAIsakA bhaMga kahiye / 14 / 22 / bahuri jo pApakarma meM kiyA / atItakAlama, ara karatekU anyaka bhalA jANyA manakAyakari aisA paMdaravAM bhaMga hai| yAmeM kRta $ $ $ Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan ma + anumodanA liyaa| ara mana kAya lAge / tAtai bAIsakA bhaMga kahiye / 15 / 22 / bahuri jo pApa, karma meM anya prerikari karAyA, ara anya karatekU bhalA jAnyA manakari kAyakari so pApa kama merA mithyA hoU / aisA solavA bhaMga hai / yAmaiM kArita anumodanA liyaa| mana kAya laagaa| jatAteM bAIsakI samasyAteM bAIsakA bhaMga nAma hai / 16 / 22 / bahuri jo pApakarma maiM atotakAlameM) kiyA, ara anya prerikari karAyA vacanakari kAyakari so pApakarma merA mithyA hoU / yaha OM satarAvAM bhaMga hai| yAmaiM kRta kArita liyaa| bacana kAya lAgyA / tAtaM vAIsakI samasyAteM bAIka 1. sakA bhaMga kahiye / 17122 / bahari jo pApakarma maiM atItakAlameM kiyA, ara anya karate / " bhalA jANyA vacanakari kAyakari so pApakarma merA mithyA hoU / yaha aThAravA bhaMga hai| yAmai / + kRta anumodanA liyA / vacana kAya laage| tAteM bAIsakI samasyAte vAIsakA bhaMga kahiye / 185 " 22 / bahuri jo pApakarma atItakAlamaiM anya prerikAra meM karAyA, ara anya karatekU bhalA Wan jANyA vacanakAra kAyakari so pApakarma merA mithyA hoU / yaha ugagolavAM bhaMga hai / yAmaiM kArita ... anumodanA e doya liye / ara vacana kAya lAgA / tAteM bAIsakI samasyAteM bAIsakA bhaMga kahiye / / / 19 / 22 / aise bAIsakI samasyAke nava bhaMga bhaye / bahuri jo maiM pApakarma atItakAlameM kiyA, ara anya prerikari karAyA eka manahikariba " so pApakarma merA mithyA hoU / yaha vIsavA bhaMga hai / yAmaiM kRta kArita doya liyaa| ara eka mana hI lAgA / tAteM dUvA ekAteM ikaIsakI samasyAteM ikaIsakA bhaMga kahiye / 2021 / bahuri // " jo pApakarma meM atItakAlamaiM kiyA, ara anya karateka bhalA jJANyA manakari so pApakarma ma merA mithyA hoU / yaha ikaIsavAM bhaMga hai / yA kRta anumodanA e doya liye| eka mana laagaa|' __ tAteM ikaIsakI samasyAteM ikaIsakA bhaMga kahiye // 21 // 21 // bahuri jo pApakarma kiyA meM atItaWan kAlameM ara anyakU prerikari karAyA, ara anyakU karateSU bhalA jANyA manakari, so merA / pApakarma mithyA hoU / yaha vAIsavAM bhaMga hai| yAmeM kArita anumodanA e voya liye / ara eka / + + + + + Le Le Le Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya Wan cu Wan prA mana laagaa| tAteM ikaIsakI samasyAteM ikaIsakA bhaMganAma hai / / 22|21|| bahuri jo maiM pApakarma atItakAla meM kIyA / ara anyakUM prerikari karAyA vacanakari so merA pApakarma mithyA hoU / yaha 5 hai kArita e doya liye / ara vacana hI logA tAkA dUvA ekA aisA ikaisakI samasyA isakA bhaMga kahiye / 23 / 21 | bahuri jo maiM pApakarma atItakAla meM kiyA, ara pha anyakU karatekU bhalA jANvA vacanakari, so pApakarma merA mithyA hoU / yaha caubIsavAM bhaMga hai / Wan yA kRta anumodanA e doSa liye| ara eka vacana hI laagaa| tAteM ikaIsakI samasyAteM ikaisakA bhaMga kahiye / 25 / 21 / bahuri jo pApakarma meM atItakAla meM anya prarikari karAyA, Wan ara karate anyakUM te bhalA jANyA vacanakari, so pApakarma merA mithyA hoU / yaha pacIsavAM bhaMga bhayA / yA kArita ara anumodanA e doSa liye / ara eka vacana hI laagaa| isakI samasyA ikaIsakA bhaMga bhayA / 25/21 / bahuri jo pApakarma meM atItakAla meM kiyA ara anyakUM prerikari karAyA kAyakari so merA pApakarma mithyA hoU / yaha chavosavAM bhaMga hai| pha Wan i maiM kRta kArita dAya liye| ara eka kAya lgaayaa| tAteM ikaIsakI samasyAteM ikaIsakA bhaMga kahiye | 26 / 21 | bahuri jo pApakarma atItakAlameM kiyA, ara anya karalekU bhalA jANyA pha kAyakara, so pApa karma merA mithyA hoU / yaha satAIsavAM bhaMga hai / yA kRta anumodanA doya Wan loye / ara eka kAya lAgA / tArte ikaIsakI samasyAteM ikaIsakA bhaMganAma kahiye | 27121 / bahuri jo pApakarma meM atItakAlamai anyakaM prerikari karAyA, ara anyakUM karatekU bhalA jANyA arraft so pApakarma merA mithyA hoU / yaha aThAIsavAM bhaMga hai / yA kArita anumodanA e do le, eka kAya lgaayaa| tAteM ikaIsakI samasyAteM ikaIsakA bhaMga nAma hai / 28|21| 5 aise ikaIsake nava bhaMga bhaye / Wan pha phra bahuri jo pApakarma atItakAla meM maiM kiyA, manakari vacanakAra kAyakari so pApakarma merA 5 mithyA hoU / yaha guNatIsavAM bhaMga hai| yAmaiM kRta ekahI le, mana vacana kAya tInU lagAye T bww Wan Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaWan ma fa 5 tAteM terAko samasyAteM terAkA bhaMga kahiye // 29 // 13 // bahari jo pApakarma atItakAlameM maiM' upa - anyakuMprerikari karAyA mAvacanakAyakari so pApakarma merA mithyA houu| yaha tIsakA bhaMga hai|.. yA kArita eka le, mana vacana kAya tInU lagAye / tAte eka tIyAte terAkI samasyAte terAkAkA 9 bhaMga kahiye // 30 // 13 // bahure jo pApakarma meM atItakAlamaiM anyakU karatekU malA jANyA manakari / vacanakari kAyakari so pApakarma merA mithyA hoU / yaha ikatIsa bhaMga hai| yAmaiM anumodnaa| Wan eka le, mana vacana kAya to lgaaye| tAte ekA tIyA terAkI samasyAteM terAkA bhaMga hai .. // 31 // 13 // aise terAke samasyAke tIna bhaMga bhaye / / bahuri jo pApakarma atItakAlamaiM maiM kiyA manavacanakari so pApakarma merA mithyA hoU / 1- yaha battIsavAM bhaMga hai| yAmaiM kRta eka le, mana vacana e doya lgaaye| tAte bArAkI samasyAteM ... bArAkA bhaMga kahiye // 32 // 12 // bahuri jo pApakarma meM atIta kAlameM anyakU prerakari karAyA ma manakari vacanakari so pApakarma merA mithyA houu| yahe tetIsavAM bhaMga hai / yAmeM kArita eka le,.. mana vacana e doya lgaaye| tAte ekA duvA aisI bArahakI samasyAte bArAkA bhaMga khiye| // 33 // 12 // bahuri jo pApakarma atItakAlamai maiM anyakU karatekaM bhalA jANyA manakari bacanakari so yaha pApakarma merA mithyA houu| yaha cautIsavAM bhaMga bhyaa| yAmaiM anumodanA eka le, mana" vacana e doya lagAye / tAte ekA dUvA esA vArahakA bhaMga kahiye // 34 // 12 // bahuri jo pApakarma) atItakAlamaiM maiM kiyA manakari kAyakari so pApakarma merA mithyA houu| yaha paitIsavAM bhaMga hai|.. yAmeM kRta eka le, mana ara kAya e doya lgaaye| tAteM vArahakI samasyAta vArAkA bhaMga kahiye, // 35 // 12 // bahuri jo pApakarma atItakAlamaiM anya prerikari karAyA manakari kAyakari so pApakarma merA mithyA hoU / yaha chatIsavAM bhaMga hai| yAmeM kArita eka le, mana ara kAya e doya" Wan lagAye tAte vArahakI samasyAteM bArahakA bhaMga kahiye // 36 // 12 // bahuri jo pApakarma atIta kAlamai maiM anyakU karateSU bhalA jANyA manakAri kAyakari so pApakarma merA mithyA houu| yaha ++ + / Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + setIsavAM bhaMga hai| yAmaiM anumodanA eka le, mana ara kAya lgaaye| tAteM cArahakI samasyAteM .. bArahakA bhaMga kahiye // 37 // 12 / / bahuri jo pApakarma maiM atItakAla meM kiyA vacanakari kAyakari / so pApakarma merA mithyA houu| yaha aThatIsavAM bhaMga hai| yAmaiM kRta eka le, vacana ara kAya / doya lgaaye| tAteM bArahako samasyAteM bArahakA bhaMga kahiye // 38 // 12 // bahuri jo pApakarma atItakAlamai maiM anyakU prerikari karAyA vacana kAyakari so pApakarma merA mithyA houu| yaha guNatAlIsavAM bhaMga hai| yAmaiM kArita eka le, vacana kAya doya lagAya, tAteM bArahako samasyAteM + bArahakA bhaMga kahiye // 39 / 12 / / bahuri jo pApakarma atItakAlameM maiM anyakU karateSU bhalA jANyA vacanakAra kAyakari so pApakarma merA mithyA houu| yaha cAlIsavAM bhaMga hai| yAmeM anumodanA eka le, vacana ara kAya e doU lagAye ! lAte bArar3akI samasyAteM bArahakA bhaMga kahiye // 4 // 12 // aiseM bArahakI samasyAke nava bhaMga bhye| bahuri jo pApakarma meM atItakAlamaiM kiyA manakari, so pApakarma merA mithyA houu| yaha ikatAlIsavAM bhaMga hai / yAmaiM eka kRta le, eka mana lgaayaa| tAteM gyArahakI samasyAnai gyAraha- - kA bhaMga kahiye // 41 // 11 // vahari jo pApakarma meM atItakAlameM anya prerikari karAyA manakari / 1- so pApakarma merA mithyA hoU / yaha biyAlIsavAM bhaMga hai| yAmeM eka kArita le, eka mana lagAyA, tAteM gyArahakI samasyAte gyArahakA bhaMga kahiye // 42 // 11 // bahuri jo pApakarma atItakAlameM maiM anyakU karatekaM bhalA jANyA manakari, so pApakarma merA mithyA houu| yaha tiyAli-Wan savAM bhaMga hai / yAmeM eka anumodanA le, eka mana lgaayaa| tAteM gyArahakI samasyAta gyArahakA ... 9 bhaMga bhayA 43 / 11 bahuri jo pApakarma maiM atItakAlamaiM kiyA vacanakari, so pApakarma merA mithyA hoU / yaha cavAlIsavAM bhaMga hai / yAmeM eka kRta le, eka vacana lgaayaa| tAteM myArahakI samasyAt / / / gyArahakA bhaMga kahiye / 44 / 11 / bahuri jo pApakarma atItakAlameM meM anya prerikari karAyA / - vacanakari so pApakarma merA mithyA hoU / yaha paitAlIsavAM bhaMya hai / yAmeM kArita eka le, eka ++5Wan + + +++ maWan - - - Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan pha vacana lgaayaa| tAteM gyArahakI samasyA myArahakA bhaMga kahiye | 45|12| bahuri jo pApakarma aaraarat meM anyakU karatekU bhalA jANyA vacanakari, so pApakarma merA mithyA hoU / yaha 5 chiyAlIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka anumodanA le eka vacana lgaayaa| tAteM gyArahakI samasyAteM gyArahakA bhaMga kahiye / 46 / 11 / bahuri jo pApakarma atItakAla meM maiM kiyA kAyakari so urved merA mithyA hoU / vaha saitAlIsavAM bhaMga hai yAmaiM eka kRta le, eka kAya lagAyA / tAteM Wan 5 gyArahakI samasyAteM gyArahakA bhaMga kahiye / 47|11| bahuri jo pApakarma meM atItakAlameM anyakUM 5 prerikA ra karAyA kAya kari, so pApakarma merA mithyA hoU / yaha aThatAlIsavA bhaMga hai / yAmeM eka 5 kArita le, eka kAya lagAyA / tAteM gyArahakI samasyAteM gyArahakA bhaMga kahiye | 48111 | bahuri 5 jo pApakarma atItakAla meM anyakUM karatekUM bhalA jANyA kAyakari, so pApakarma merA mithyA hoU / yaha guNacAsavAM bhaMga hai / yAmeM eka anumodanA le, eka kAya lagAyA / tAteM ekA ekA aiseM pha gyAraha kI samasyAteM gyArahakA bhaMga kahiye / 49 / 11 / aise gyArahake nava bhaMga bhaye / aise guNacAsa bhaMga haiM / tini tetIsakI samasyAkA eka 1 / battIkA tIna 3 / ikatIsakA tIna 3 / teI - 5 sakA tIna 3 / bAIsakA nava 9 / ikaIsakA nava 9 / terAkA tIna 3 / bArahakA nava 9 / gyArahakA nava 9 / aise saba mili guNacAsa bhaye / Wan Wan Wan ina guNacA bhaMganikA saMkSepapATha aisA jAnanA - kRta kArita anumodanA mana vacana kAyakari / phra 33 | e tetIsakI samasyAkA bhAMga / 1 / kRta kArita anumodanA mana vacanakari / 32 / kRtakArita anumodanA mana kAyakari 32 | kRta kArita anumodanA vacanakAyakari 32 / e tIna battIsakI samasyAkA 3 | kRta kArita anumodanA manakari / 31 / kRta kArita anumodanA vacanakari / 31 / kRta kArita anumodanA kAyakari / 31 / e ikatIsakI samasyAkA tAna Wan 5 / 3 / kRta kArita mana vacana kAyakari / 22 / kRta anumodanA mana vacana kAyakari / 2. kArita anumodanA mana vacana kAyakari / 23 / e teIsakI samasyAkA tIna // 3 // kRta kArita mana Wan Wan k Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 5 5 5 . "vacanakari / 22 / kRta anumodanA mana vacanakari / 22 / kArita anumodanA mana vacanakari / 22 / 5kRta kArita manakAyakari |22||kRt anumodanA manakAyakari / 220 kArita anumodanA manakAryakAra: ....122 // kRta kArita vacanakAyakari / 22 ! kRta anumodanA vacanakAyakari / 22 / kArita anumodanA vacana kAyakari / 22 / e nava vAIsako samasyAko / 9 / kRta kArita manakari / 21 / kRta anumodanA - manakari / 21 / kArita anumodanA manakari / 21 // kRta kArita vacanakari / 21 / kRta anumodanA vacana / "kari / 21 / kArita anumodanA vacanakAra // 21 // kRta kArita kAyakari / 21 / kRta anumodanA " kAyakari / 21 / kArita anumodanA kAyakari / 21 / e nava ikaIsakI samasyAkA hai|9| "kRta mana vacana kAyakari / 13 / kArita mana vacana kAyakari / 13 / anumodanA mana vacana prakAyakari / 13 / e terAkI samasyAkA tIna / 3 / kRta mana vacanakari / 12 / kArita mana vacana- kari bAraha / 12 / anumodanA mana vacanakari 12 // kRta manakAyakari / 12 / kArita manakAyakari Wan 12|| anumodanA manakAyakari / 12 / kRta vacanakAyakari / 12 / kArita vacanakAyakari / 12 / Wan anumodanA vacanakAyakari / 12 / e nava bArAko samasyAkA hai / 9 / kRta manakari / 11 / kArita manakari / 11 / anumodanA manakari / 11 / kRta vacanakari / 11 / kArita vacanakari / 11 / anumodanA - vacanakari / 11 / kRta kAyakari / 11 / kArita kAyakari / 11 / anumodanA kAyakari / 11 / e nava . gyArAkI samasyAkA hai| 5 / aise tetIsakA eka / / battIsakA 3 / ikatIsakA 3 / teIsakA 3 / bAIsakA 9 / ikaIsakA 9 / terAkA 3 / bArAkA 9 / gyArAkA 9 / saba mili guNacAsa + bhaye / aba isa kathanakA kalazarUpa kAvya hai so likhiye hai| ___mohAdhadahamakAeM samastamapi karma tatpratikramya / Atmani caitanyAtmani niSkarmaNi nityamAtmanA varte // 33 // // ra artha--jo meM moharte ajJAnate, atItakAlavirSe karma kiye tini samastahIkU pratikamaNarUpa- 1 "kari ara samasta karmate rahita caitanyasvarUpa jo AtmA tAvirSe ApahIkari niraMtara batau hauN|' OM aiseM jJAnI anubhava kre| 5 Wan 5 5 +5 5 + Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hhhhh bhAvArtha-atItakAlameM kiye karmakA guNacAsa bhaMgarUpa mithyAkAra pratikramaNakari jJAnI / jJAnasvarUpa AtmAvirSe lIna hoyaM niraMtara anubhava kareM / tAkA yaha vidhAna hai / mithyA kahanekA - prayojana yaha jo jaise koI pahalai dhana kamAya gharame dharathA thaa| pIche tAsU mamatva choiyA / taba tAkA bhoganekA abhiprAya nAhIM / kamAyA thA jaisA na kamAyA / tese karma vAMdhyA thA, tAkUWan ma ahita jAni mamatva choddyaa| tAkA phalameM lIna na hoyagA, taba bAMdhyA taisA na bAMdhyA mithyA - hI hai / aisA jAnanA / aisA pratikamaNakalpa hai / aba AlocanAkalpa hai| tahAM saMskRta TIkA-: Wan kA pATha aisA ___na karomi na kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca bAcA ca kAyona caMti 1 na karomi naU Wan kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca vAcA geti 2 na karomi na kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujA- .. nAmi vAcA ca kAyena ceti 3 karomi na kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA kAyena ceti 4 na karomi na ma Wan kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ceti 5 na karomi na kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi vAcA .. ceti 6 na karomi na kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi kAyena ceti 7 na karomi na kArayAmi manasA ca vAcA / Wan ca kAyena caMti 8 na karomi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca vAcA ca kAyena ceti , na kArayAmi na kurvata- / / mapyanyaM samanujAnAmi manasA ca yAcA ca kAyena ceti 10 na karomi na kArayAmi manasA ca bAcA ceti 11 na / Wan karomi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca yAcA ceti 12 na kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA + va kAcA geti 13 na karomi na kArayAmi manasA ca kAyena cati 14 na karomi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi / Wan manasA ca kAyena ceti 15 na kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca kAyena ceti 16 na karomi na kArayAmi vAcA ca kAyena ceti 17 na karAni na kutamapyanyaM samanujAnAmi vAcA ca kAyena caMti 18 na " ' kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi vAcA ca kAyena ceti 16 na karomi na kArayAmi manasA caMti 20 na karomi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ceti 21 na kArayAmi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA cati 22 na karomi na kArayAmi vAcA ceti 23 na karomi na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi vAcA ceti 24 na kAra.' - yAmi na kurvatamapyanya samanujAnAmi vAcA ceti 25 na karomi na kArayAmi kAyena caMti 26 na karomi na kurvatamapyanya samanujAnAmi kAyena ceti 27 na kArayAmi na kurvatamapyanya samanujAnAmi kAyena ceti 28 naWan Wan Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan samaya 54 Wan Wan Wan 1 5 karomi manasA ca vAvA va kAyena cati 21 na kArayAmi manasA va bAcA ca kAyena ceti 30 na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA vAcA kAyena ceti 31 na karomi manasA ca vAcAca kAyena ceti 32 na kArayAmi pha manasA vAcA ceti 33 na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca vAvA ceti 32 na karomi manasA ca bArAceti 35 na kArayAmi manasA ca kAyena ceti 36 na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca kAyena ceti 37 na 5 karomi bAcAca kAyena ceti 38 na kArayAmi bAcA va kAyena ceti 36 na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi vAcA ca kAyena ceti 40 na karomi manasA ceti 41 na kArayAmi manasA ceti 42 na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi manasA Wan 5 beti 43 na karomi vA / ceti 44 na kArayAmi vAyA ceti 45 na kurvatamapyanyaM samanujAnAmi vAza ceti 46 amiti 47 na kArayAmi kAryana ceti 48 kurvatApyanyaM samanujAnAmi kAyena ceti 46 / yAkA artha - yA vartamAna kartApaNAkA niSedha hai / jo meM karmakU na karau hauM, na anyakUM preri karAUM hauM, na anyakUM kartAkUM bhI bhalA jAnU hauM, manakari vacanakAra kAyakari / aisA prathama bhaMga hai / yA kRta kArita anumodanA ini tIna nipari mana vacana kAya lagAye / tAteM tInatInakA aMkako samasyA tetIsakA bhaMga kahiye | 1133 | aise hI anyabhaMganike saMskRta pATha haiM; tinakI vacanakA likhiye / tahAM - vartamAna karmakUM maiM na karo hauM, na anyakU prerikari pha karAUM hoM, na anyakUM karatekU bhalA jANU hauM, manakari vacanakari / aisA dUsarA bhaMga hai / yAmaiM kRta kArita anumodanA ini tInanipari mana vacana e doSa lagAye / tAreM tIyA duvA aiseM battI5 sakI samasyAkA bhaMga vAhiye | 2|32| bahuri vartamAnakarmakU meM nAhIM karau hauM, anyakU preore karAU' nAhIM hauM, anyakU karatekUM bhalA nAhIM jAnU hauM manakari kAyakAra, aisA tIsarA bhaMga hai / yAmaiM kRta kArita anumodanA pari mana kAya lagAye / taba battIsakI samasyAkA bhaMga bhayA | 3 | 32 | bahuri vartamAnakarmakUM maiM nahIM karau hauM, anyakU' prerikari karAUM nAhIM hauM, anyakU karatekUM anumoda nAhIM hauM, bhalA na jA vacanakari kAyakari / aisA cauthA bhaMga hai| yAmaiM kRta kArita anumodanA ka 15 ini tInanipari vacana kAya e doSa lagAye taba battIsakI samasyAkA bhaMga bhayA / 4132 / aiseM battIsakI samasyA tIna bhaMga bhaye / I Wan Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphapha phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + + ... bahari vartamAnakarmakaM maiM karUM nAhI hauM, anyakU preri karAUM nAhI hauM, anyakaM karate / bhalA na jANaM hauM manakari aisA pAMca bhaMga hai| yA kRta kArita anumodanA ini tInanipari / eka mana lAgA / tAteM ikatIsako samasyAkA bhaMga bhayA // 5 // 31 // bahuri vartamAnakarmakU meM karUM.. nAhIM hoM, anya preri karAUM nAhIM hauM, anyakU karatekU bhalA nAhIM jAnUhoM vacanakari, aisA / Wan chaThA bhaMga hai / yAmaiM kRta kArita anumodanA ini tInAnepari eka vacana lAgA / tAteM ikatIsakI ... samasyAkA bhaMga kahiye // 6 // 31 // bahuri vartamAnakarmaka maiM karUM nAhI hauM, anyakU preri kraauuN| 7 nAhI hauM, anyakU karate* bhalA nAhIM jAnU hauM kAyakAra, yaha sAtamA bhaMga hai| yAmeM kRta kArita anumodanA ini tInanipari eka kAya laagaa| tAtai ikatIsakI samasyAkA bhaMga bhayA / / jA 731 // aiseM ikatIsako samasyAke tIna bhaMga bhaye / Wan para bahuri vartamAnakIkU maiM cAra mAha hI anya preri karAUMnAhI ho manakari vacanakari / kAyakari, yaha AThavAM bhaMga hai| yAmaiM kRta kArita ini doyapari mana vacana kAya tIna lgaaye|| Wan tAteM teIsako samasyAkA bhaMga kahiye / / 8 / 23 / / bahuri vartamAnakarmakU maiM karUM nAhI hauM, anya karatekU bhalA nAhIM jAna ho manakari vacanakari kAyakari, yaha navamAM bhaga hai| yAmeM kRta" anumodanA ini doyapari mana vacana kAya tI lagAye / tAteM teIsako samasyAkA bhaga bhayA' // 9 // 23 // bahuri vartamAnakarma... maiM anyakU prerikari karAU nAhI hauM, anyakU karatebhalA nAhIM .. jAnU hauM manakari vacanakari kAyakari, yaha dazamA bhaMga hai| pAmeM kArita anumodanA ini voyapari mana vacana kAya tI lgaaye| tAta teIsakI samasyAkA bhaMga bhayA // 10 // 23 // aiseM " tIna bhaMga teIsakI samasyAke bhaye / / + bahuri vartamAnakarmakU maiM karUM nAhI hauM, anya preri karAU nAhI hauM, manakarivacanakAra, aisA' myAravAM bhaMga hai| yAmaiM kRta kArita ini doyapari mana vacana e doya lagAye tAta bAIsakI sama-... Wan syAkA bhaMga bhayA / 1122 / bahuri vartamAnakarmakU maiM karU nAhI hauM anya karateSU bhalA nAhI + + + Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kkkkkklllkmilllkklllik phra phra jAnU' ho manakari vacanakari, yaha dhAravA bhaMga haiM / yAmaiM kRta anumodanA ini doUnipari mana vacana e doSa lagAye / tAteM bAIsakI samasyAkA bhaMga bhayA / 12 / 22 / bahuri vartamAnakarmakU maiM ka 5 anyakuM preri nAhIM karAU hoM, anyakuM karatekU bhalA nAhIM jAnU hauM manakari vacanakara, aisA Wan teravAM bhaMga hai / yAmai kArita anumodanA ini doyapari mana vacana e doSa lagAye / tAteM bAIsakI samasyAkA bhaMga bhayA / 13 / 22 / bahuri vartamAnakarma maiM karUM nAhIM ho, anyakU preri karAU nAhIM hI manakari kAyakari, yaha caudavAM bhaMga hai / yAmai kRta kArita ini doyapari mana kAya e doya lagAye / tA bAIsakI samasyA bhaI / 14122 / bahuri vartamAnakarmakUM maiM karU nAhIM hauM, 5 anyakUM karate anumodU nAhIM hI manakari kAyakari, yaha paMdaratrAM bhaMga hai / yA kRta anumodanA so doya lagAye / tAteM vAIsakI samasyA bhaI | 15|22 / bahuri vartamAna 5 5 karmakU anyakUM prarikari meM karAUM nAhIM hauM, anyakUM karatekU anumodU nAhIM hauM manakari kAyakara, yaha solavAM bhaMga hai / yAmaiM kArita anumodanA ini doyapari mana kAya e doSa lagAye / tAteM bAI5 sakI samasyA bhaI / 16 / 22 / bahuri vartamAnakarma maiM karU nAhIM hauM, anyakUM preri karAU' nAhIM hauM vacanakara kAkara yaha sataravAM bhaMga haiM / yAmaiM kRta kArita ini doyupari vacana kAya e doSa lagAye / tAvAsakI samasyA bhaI / 17722 / bahuri vartamAnakarma meM nAhIM karU ho, anyakUM 5 pha karatekU bhalA nAhIM jAnU ho, vacanakari kAyakari yaha aThAravAM bhaMga hai / yAmaiM kRta anumodanA ina doyapari vacana kAya e doSa lagAye / tAteM bAIsakI samasyA bhaI / 14122 / bahuri varta 5 mAnakarma meM anya preri kurAU nAhIM hauM, anyakUM karate anumodU nAhIM hauM, vacanakAra kAyara, yaha ugaNI bhaMga hai / yAmeM kArita anumodanA ye doya le, inipari vacana kAya e dauya pha lagAye / tAteM bAIsakI samasyA bhaI / 16 / 22 / aise bAIsakI samasyAke nava bhaMga bhaye / bahuri vartamAnakarma maiM karU nAhIM hauM, anyakUM preri karAU nAhIM hauM manakari, yaha vIsarvA bhaMga ka hai / yAyeM kRta kArita ini doyapari eka mana lgaayaa| tAteM ikaIsakI samasyA bhaI // / 20121 / / Wan cu I phra 1 Wan Wan Wan Wan Wan Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma bahuri vartamAnakarmakU meM nAhIM karUM hoM, anyakaM karate* bhalA :nAhIM jAnU hauM manakari, yaha 1 ikaIsA bhaMga hai| yAmeM kRta anumodanA ini doyapari eka mana lagAyA / tAteM ikaIsakI sa+masyA bhaI 121 // 21 // bahuri vartamAnakarma anyakU preri meM karAU nAhI hauM, anya karatekU bhalA // - nAhIM jAnUM hI manakari, yaha vAIsavAM bhaMga hai / yAmeM kArita anumodanA ini doyapari eka mana "lagAyA / tAteM ikaIsakI samasyA bhaI / 22 / 21 / bahuri vartamAnakarmakU meM nAhIM karUM hoM, anyakU' kari karAU nAhI hauM vacanakari, yaha teIsavAM bhAMga hai| yA kRta kArita ini doyapari ekavacana "lagAyA / tAteM ikaIsako samasyA bhaI / 23 / 21 / bahuri vartamAnakarmakU meM karUM nAhI ho, anyakuMbha Wan karateSU anumodU nAhI hau vacanakari aisA coIsarvA bhaMga hai| yAmeM kRta anumodanA ini doya- / - pari eka vacana lagAyA / aisI ikaIsakI samasyA bhaI 24 / 21 bahuri vartamAnakarmakU meM anyakU / preri karAU nAhI hauM, anyakU karate* anumodU nAhI ho, vacanakAra aisA pacIsavAM bhaMga hai|" yAmaiM kArita anumodanA ini doyapari eka vacana lagAyA / tAte ikaIsakI samasyA bhaI / 25 // " " 21 / bahuri vartamAnakarmakU meM nAhI karU ho anya preri karAU nAhI hau kAyakari, aisA // chatrIsA bhaga hai / yAmai kRta kArita ini doyapari eka kAya lagAyA / tAteM ikaI sakI sama syA bhaI / 26 / 21 / bahuri vartamAnakarmakU maiM nAhI karU hauM, anyakU karate* bhalA nAhI fa jAnUM hauM, kAyakari, aisA satAI sazaM bhakta hai| yAmaiM kRta anumodanA ini doyapari eka kAya - lgaayaa| tAte ikaIsakI samasyA bhaI / 27 / 21 / bahuri vartamAnakarmakU meM anya preri karAU / nAhI hau, anyakU karate* anumodU nAhI hau kAyakari, aisA aThAIsavAM bhaGga hai| pAmai . kArita anumodanA ini doyapari eka kAya lgaayaa| tAteM ikaIsakI samasyA bhaI / 2812 / aise ikaIsake nava bhaMga bhye|| pra .bahuri vartamAnakarmakU maiM nAhI karU hauM manakari vavanakari kAyakari, aisA guNatIsavAM bhaMga hai / "yAmaiM eka kRlapari mana vacana kAya tIneM lgaaye| tAteM terAkI samasyA bhaI // 29 // 13 // bahuri / 5 5 5 5 5 5 5 Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ++ ++ javartamAnakama meM anyoti karAU nAhIM ho mana vacana kAyakara, aisA tIsavAM bhaMga hai / yAmaiM hai ... kArita ekapari mana vacana kAya tInUM lgaaye| tAteM terAkI samasyA bhaI 30 // 13 // bahuri vartamAnakarma* maiM anyakU karatekU anumodU nAhI hau manakari pracanakari kAyakari, aisA ikatIsa-Wan 1vAM bhaMga hai / yAmai eka anumodanApari mana vacana kAya tInUM lagAye / tAteM terAko samasyA bhaI .. " / 31 / 13 / aise terAkI samasyAke tIna bhaMga bhye| + bahuri vartamAnakarma* maiM nAhIM karUM hI manakari vacanakari, aisA battIsakA bhaMga hai| yAmeM - __eka kRtapari mana vacana e doya lgaaye| tAteM bArahako samasyA bhaI / 32 / 12 / bahuri vartamAnaWan karmakU anyakU preri meM nAhIM karAU hauM manakari vacanakari, aisA tetIsavAM bhaMga hai / yAmeM eka ke 1-kAritapari mana vacana doya lgaaye| tAteM bArahako samasyA bhaI / 33 / 2 / bahuri vartamAnakarmakU anyakuM karatAkU maiM bhalA nAhIM jAna hauM manakAre vacanakAra aisA cautIsavAM bhaMga hai / yAmeM eka phra anumodanApari mana vacana e doya lagAye / tAteM bArahako samasyA bhaI 34 / 12 / bahuri vartamAna "karmakU meM nAhIM karUM hI manakari kAyakari aisA paitIsavAM bhaMga hai| yAmeM kRta ekapari mana kAya / 'e doya lagAye / tAteM bArahakI samasyA bhaI 35 / 12 / bahuri vartamAnakarmakU meM anyakU prerikari / nAhI karAU hauM manakari kAyakari, pesA chatcIsavAM bhaMga hai| yA kArita ekapari mana kAya jae doya lgaaye| tAteM bArahako samasyA bhaI / 36 / 12 / bahari vartamAnakarmakU meM anyakU karatekUma ..bhalA nAhIM jAnUM hI manakari koyakari, aisA saitIsavAM bhaMga hai| yAmeM anumodanA ekapari mana kAya e doya lgaaye| tAteM bArahakI samasyA bhaI / 37112 / bahuri vartamAnakarma meM naahiiN|| 1- karUM hauM vacanakari kAyakara aisA aThatIsavAM bhaMga hai| yA eka kRtapari vacana kAya lgaaye| .. "tAteM bArahakI samasyA bhaI / 38 / 12 / bahuri vartamAnakarmakU meM anya prerikari nAhI karAU prahauM vacanakAra kAyakari, aisA guNatAlIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka kAritapari vacana kAya e doya . "lgaaye| tAteM bArahakI samasyA bhaI / 36412 / bahuri vartamAnakarmakU meM anyakU karate* bhalA + 15.. Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaja nAhIM jAnU hauM, vacanakari kAyakari, aisA cAlIsavAM bhaMga hai / yAmeM eka anumodanApari vacana / "kAya e doya lagAye / tAteM bArahakI sayasyA bhaI / 4012 / aise nava bhaMga bArahake bhaye / / Wan bahuri vartamAnakarmamaiM nAhI kArU hI manakari, aisA ikatAlIsako bhaMga hai| yAmeM ke ... eka kRtapari eka mana laagaa| tAtai gyArahakI samasyA bhaI / 4 / 1 / bahuri vartamAnakarmakU" anyakU para maiM nAhIM karAU hau, manakari, aisA biyAlIsA bhaga hai| yA kArita ekapari // eka mana lAgA tAteM gyArahakI samasyA bhaI / 42 / 11 / bahuri vartamAna karmakU meM anyakU "karatekU alA nAhIM jAnU hoM manakari aisA tiyAlIsavAM bhaMga hai| yAmeM eka anumodanAma pari eka mana lagAyA / tAteM gyArahakI samasyA bhaI / 43 / 11 / bahuri vartaganakarmakuM maiM .. __nAhI karU hauM vacanakAra, aisA cavAlIsavAM bhaMga hai| yAmeM eka kRtapari vacana eka lgaayaa| jatAte gyArahakI samasyA bhaI / 44|11 / bahuri vartamAnakarma meM anyakaM prerikari nAhI .- karAU hauM vacanakari, aisA paitAlIsavAM bhaMga / yAmaiM eka kAritapari eka vacana lagAyA / tAte nyArahakI samasyA bhaI / 411 / bahuri vartamAnakarma meM anya karate* bhalA nAhIM jAnU para hI vacanakari, aisA chiyAlIsavAM bhaMga hai / yAmaiM eka anumodanApari eka vacana lgaayaa| tAteM "gyArahakI samasyA bhaI / 46 / 1 / bahuri vartamAnakarmakU maiM nAhI karUM ho kAyakari, aisA setAlIsa bhaGga bhayA / yAmeM eka kRtapari eka kAya lgaayaa| tAteM gyArahakI samasyA bhaI 47 11 / bahuri vartamAnakarmakU maiM anyakU preri nAhI karAU ho kAyakari, aisA aThatAlIsavAM bhaGga / Uhai / yAmaiM eka kAritapari eka kAya lgaayaa| tAteM gyArahakI samasyA bhaI / 48 / 11 / vahari . .... vartamAnakarmakU' meM anyakU karatAkU bhalA nAhIM jAnU hauM kAyakari, aisA guNacAsavAM bhaGga hai| yAmeM eka anumodanApari eka kAya lagAyA / tAteM gyArahakI samasyA bhaI / 46111 / aiseM gyAra-ma -hakI samasyAke nava bhaGga bhye| aise AlocanAke guNacAsa bhaMga haiM / inimeM tetIsakI samasyAkA "eka 1 / battIsakA tIna 3 / ikatIsakA tIna 3 / teIsakA tIna 3 / bAIsakA nava 6 / ikaI Le Le Le Le $ $$$ $ Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ y + + 55555; + + sakA nava / terAkA tIna 3 / bArAkA nava 6 / gyArAkA nava hai / aiseM saba mili guNacAsa bhye| smaya + aba yAke arthakA kalazarUpa kAvya hai| AryAchandaH mohavilAmavijambhitamidabhudayarakarma sakalamAlocya / Atmani caitanyAtmani niSkarmaNi nityamAtmanA varte // 34 // .. " ityAlocanAkalpaH smaaptH|| Wan artha-nizcayacAritrakU aMgIkAra karanevAlA kahe hai| jo mohake vilAsakari phailyA yaha ... udayakU prApta hotA jo vartamAnakama tAkU samastakU AlocanAmeM lekara samastakarmasa rahita / Wan caitanyasvarUpa jo AsmA tAvirSe meM ApahIkari niraMtara varto hauM / ja . bhAvArtha-vartamAnakAlameM karmakA udaya Avai, tAkU jJAnI aise vicAre hai| jo pUrve bAMdhyA " " thA tAkA yaha kArya hai| merA to yaha kArya nAhI meM yAkA kartA nAhIM / maiM to zuddhacaitanyamAtra) pra AtmA hauM / tAkI darzanajJAnarUpa pravRtti hai| tAkari yA udaya bhaye karmakA dekhane jAnanevAlA .. hrauN| merA svarUpahImaiM maiM vo hauN| aisA anubhavana karanA hI nizcapacAritra hai| aise AlocaWan nAkalpa samApta kiyaa| AgeM pratyAkhyAnakalpa kahe haiN| tAkI TIkAmai saMskRtapATha aisA hai na kariSyAmi na kArayiSyAmi na kurvatamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca vAcA ca kAyena ceti 1 na krissyaami| Wan na kArayiSyAmi na kurvatamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca vAcA ceti 2 na kariSyAmi na kArayiSyAmi na kurvatama pyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca kAyena cati 3 na kariSyAmi na kArayiSyAmi na kurvatamapyanyaM samanujJAsyAmi vAcA ca kAyema ceti 4 na kariSyAmi na kArayiSyAmi na kurvatamapyanyaM samanuzAsyAmi manasA ceti 5 na kariSyAmi nama ._ kArayiSyAmi na kuvatamapyanyaM mamanujJAsyAmi vAcA ceti 6 na kariSyAmi na kArayiSyAmi na kurvatamapyanyaM samanujajJAsyAmi kAyena ceti 7 na kariSyAmi na kArayiSyAmi manasA vAcA ca kAyena caMti 8 na kariSyAmi na kurva tamapyanyaM, samanujJAsyAmi manasA ca vAcA ca kAyena cahana kAraviSyAmi na kurva tamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca vAcA ca + kAyena ceti 10 na kariSyAmi na kArayiSyAmi manasA ca vAcA ceti 11 na kariSyAmi na kurvatamapyanyaM samanujJA syAmi manasA ca vAcA. ceti 12 na kArayiSyAmi na kurvatamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca vAcA cati 13.na / Wan Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja kariSyAmi na kArayiSyAmi manasA ca kAyena ceti 14 na kariSyAmi na kurvatamadhyamyaM samanujJAsyAmi manasA ca // - kAna pati 15 na kariSyAmi na kurvatamapyanyaM samanuzAsyAmi manasA ca kAyena cati 16 na kariSyAmi na kArayi. pyAmi bAcA ca kAyona ceti 17 na kariSyAmi na kurvatamapyanyaM samanuhAsyAmi manasA ca kAyena ceti 18 na kArayiSyAmi na kurvata samanahAsyAmi vAcA ca kAyena cati 16 na kariSyAmi na kArayiSyAmi manasA ceti '20 na kariSyAmi na kurva tamAmayanyaM samanujJAsyAmi manasA cati 21 na karayiSyAmi na kurvatamapyanyaM samanujJA- 5 syAmi manasA ceti 22 na kariSyAmi na kArayibhyAmi vAcA caMti 23 na pharimyAmi na kurvatamapyanyaM samanujJA"dhyAmi vAcA cetti 24 na kArapiNyAmi na kurvatamapyanyaM samanazAsyAmi vAcA gesi 25 na kasnyiAmi kArayi. // pAmi kAyena geti 26 na kariSyAmi na kunai tamapyanyaM samanuzAsyAmi kAyena goti 27 na kArayiSyAmi na kurvata mapyanyaM samanujJAsyAmi kAyena neti 28 na kariSyAmi manasA vAcA kAyena meti 26 na kArayiSyAmi manasA yAcA Wan prakAyena ceti 30 na kurvatamapyanyaM janaM samanujJAsAmi manasA vAcA kAyena ti 31 na kariSyAmi manasA bAcA neti 32 na kArayiSyAmi manasA vAcA ceti 33 na kurvatamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA vAcA geti 34 na karimadhyAmi manasA ca kAyena geti 35 na kArayiSyAmi manasA ca kAyena ceti 36 na kurvatamapyanyaM samanujJAsyAmi manamA ca kAyena geti 37 na kariSyAmi vAcA ca kAyena geti 38 na kAriSyAmi vAcA ca kAyena ceti 36 na kurvatamapyanya Wan samanunAsyAmi yAcA ca kAyena ceti 40 na kariSyAmi manasA roti 41 na kArayiSyAmi manasA ceti 42 na kurvata___mapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ti 43 na kariSyAmi vAcA ceti 44 na kArayiSyAmi vAcA ceti 45 na kurva tamaWan pyanyaM samanujJAsyAmi vAcA ceti 46 na kariSyAmi kAyana gheti 47 na kArayiSyAmi kAyona ceti 48 na kurvatama- .. pyanyaM samanujJAsyAmi kAyena yeti 46 / hai yAkA artha-pratyAkhyAna karanevAlA kahe hai, jo AgAmI kAlavirSe karma* maiM nAhI karUMgA, anyakU prerikari nAhI karAUMgA, anyakU karatekU bhalA nAhI' jAnUMgA, manakari vacanakari kAya-ka ma kari / aisA prathama bhaMga hai| yAmaiM kRta kArita anumodanA ini tInanipari mana vacana kAya e ... tIna lgaaye| tAteM tIyA tIyA tetIsakI samasyAkA bhaMga bhayA / 133 / aiseM hI anya bhaMga nikA TIkAmaiM saMskRtapATha bhI hai tinikI vacanikA likhiye haiM / AgAmI kAlake karmakU maiM naahiiN|| pakarUMgA, anyakU preri nAhIM karAUMgA, anyakU karateGa bhalA bhI nAhI jAgA manakari vacana $ $$ $ Le Le Le Le Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __kari, aisA dUsarA bhaMga hai| yAmaiM kRta kArita anumodanA ini tInanipari mana vacana e doya " - lagAye / tAteM battIsakI samasyA bhaI / 2 / 32 / bahuri AgAmI kAlake karmakU maiM nAhIM karUMgA, jamA " anya prerikari nAhIM karAUMgA, anyakU karatekU bhalA bhI nAhIM jAnegA manakari kAyakari, + aisA tIsarA bhaMga hai / yAmaiM kRta kArita anamodanAkA tau tIyA hI bhayA / ara manakari ara " kAyakari aise doya lAge / tAteM toyA dUvA / tAteM battIsakI samasyA bhaI / 3 / 32 / bahuri A... pragAmI kAlake karmakU maiM nAhI karUgA, ara anya prerikari nAhI karAUMgA, anyakU karate _____nAhIM anumodUMgA vacanakari kAyakari, aisA cauthA bhaMga hai| yAmeM kRta kArita anumodanA ini / / Wan tInanipari vacana kAya e doya lagAye / tAteM battIsakI samasyA bhaI / 4 / 32 / aise battIsakI .. samasyAke tIna bhaMga bhye| ka bahuri AgAmI kAlake karmakU meM nAhIM karUMgA, anyakU preri nAhI karAUMgA, anyakU / 1- karatekU bhalA nAhI jAnUgA manakari, aisA pAMcavAM bhaMga hai / yAmeM kRta kArita anumodanA inija " tInanipari eka mana lagAyA / tAte ikatIsakI samasyA bhaI / 531 / bahuri AgAmI kAlake karma meM nAhIM karUMgA, anya preri nAhIM karAUMgA, anyakU krte| bhalA nAhI' jAnUMgA // "vacanakAra, aisA chaThA bhaMga hai / yAmeM kRta kArita anumodanA ini tInanipari eka vacana lgaayaa| jatAteM ikatIsakI samasyA bhaI / 6 / 1 / bahuri AgAmI kAlake karmaka maiM nAhIM karUMgA, ' ____ anyakuM preri nAhIM karAUMgA, anyakU karate bhalA nAhI jAgA kAyakari, aisA sAtavAM bhaMga hai| yAmaiM kRta kArita anumodanA ini tInanipari eka kAya lgaayaa| tAteM ikatIsakI / / samasyA bhaI / 7 / 31 / aise ikatIsakI samasyAke tIna bhaMga bhaye / Wan " bahuri AgAmI karma meM nAhIM karUMgA, anya rikari nAhI karAUMgA manakari vacana'kari kAyakari, AThavAM bhaMga hai| yAmeM kRta kArita ini doyapari mana vacana kAya tInUM lgaaye| 5 . tAteM teIsakI samasyA bhaI / 8 / 23 / bahuri AgAmI karmakU meM nAhI karUMgA anyakU karatekU |F F$ $ Le Le Le Le Le Le Le Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // bhalA nAhIM jAnUgA manakari vacanakari kAyakari aisA navamAM bhaMga hai| yAmeM kRta anumodanA + ...ini doyapari mana vacana kAya tInUM lgaaye| tAta teIsakI samasyA bhaI / 1 / 23 / bahuri 'AgAmI karma meM anya prerikari nAhI karAUMgA, anyakU karatekU bhalA nAhIM jAnegA mana- japAbha kari bacanakari kAyakari aisA dasavAM bhaMga hai| yAma kArita anumodanA ini doyapari mana vacana "kAya tInUM lagAye / tAteM teIsakI samasyA bhaI / 10 / 23 / aise teIsakI samasyAke tIna bhaMga // prbhye| - bahuri AgAmI kamakU meM nAhIM karUgA, anya preri nAhI karAUMgA manakari vacanakari / Wan aisA gyAravAM bhaMga hai / yA kRta kArita ini doyapari mana vacana e doya lgaaye| tAtai bAIsakI .. samasyA bhaI / 11:22 / bahuri AgAmI karmaka meM nAhIM karUMgA, anya karate... bhalA nAhIM " jAnUMgA manakari vacanakari aisA bAravAM bhaMga hai yAmaiM kRta anumodanA ini doyapari mana vacana jae doya lgaaye| tAteM bAIsakI samasyA bhaI / 12 / 22 / bahuri AgAmI karmaanyakaM preri"kari nAhI karAUMgA, anya karateSU bhalA nAhIM jAnUMgA manakAre vacanakAra, aisA teravAM bhaMga // hai / yAmeM kArita anumodanA ini dAyapari mana vacana lagAye bAIsakI samasyA bhaI / 13 / 22 / .. bahuri AgAmI karmakU maiM nAhI karUgA anya prerikari nAhIM karAUMgA manakari kAyakari / Wan aisA caudavAM bhaMga hai / yAmaiM kRta kArita ini doyapari mana ara kAya e doya lagAye / tAteM bA.. IsakI samasyA bhaI / 14122 / bahuri AgAmI karmakU meM nAhIM karUMgA, anya karate* bhalA nAhIM jAnUMgA manakari kAyakari, aisA padaravAM bhaMga hai| yA kRta anumodanA ini doyapari mana 1- kAya e doya lgaaye| tAteM bAIsako samasyA bhaI 1 // 22 // vahari AgAmI karmakU meM any| preri nAhI karAUMgA, anyakU karate* bhalA nAhIM jAnUMgA, manakari kAyakari aisA solavAMka bhaMga hai| yAmeM kArita anumodanA ini doyapari mana kAya e doya lgaaye| tAteM bAIsakI / samasyA bhii|16|22| bahuri AgAmI karmakU meM nAhIM karUMgA, anya prerikari nAhI karA- " Ya % % %h5h 95Wan Wan 5 fa AC + Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kkkkkk* phra bhaya Wan 4 Wan UMgA vacanakari kAyakari aisA satarAvAM bhaMga hai / yAmeM kRta kArita ini doyapari vacana kAya lagAye / tAteM bAI sakI samasyA bhaI | 17| 22 | bahuri AgAmI karmakUM maiM anya prerikari nAhI karAUMgA, anyakuM karatekUM bhalA nAhI jAnUMgA vacanakari kAyakari aisA aThAravAM bhaMga Wan bhayA / yAyeM kRta anumodanA ini doyapari vacana kAya lagAye / tAteM bAIsakI samasyA bhaI / 18 / 22 / bahuri AgAmI karmakUM meM anya prerikari nAhI karAUMgA, anyakUM karatekU bhalA phra kabhI nahIM jAnUgA vacanakara kAyakari aisA ugaNIsavAM bhaMga bhayA / yAmaiM kArita anumodanA ina dopari vacana kAya e doSa lagAye / tAteM bAIsakI samasyA bhaI / 19 / 22 / aise bAI - 5 sakI samasyA va bhaMga bhave / 5 Wan Wan Wan bahuri AgAmI karma meM nAhIM karUMgA, anyakUM prerikari nAhI karAUMgA manakari, aisA bIsavAM bhaMga hai / yAmaiM kRta kArita ini doyapari eka mana lgaayaa| tAteM ikaIsakI samasyA bhaI | 20|21 | bahuri AgAmI karmakUM maiM nAhI karUgA, anyakUM karatekUM bhalA nAhI jAnUMgA manakari aisA isa bhaMga hai / yAmai kRta anumodanA ini doyapari mana eka la5 gaayaa| tAteM ikaI sakI samasyA bhaI / 21121 / bahuri AgAmI karmakUM maiM nAhI karAUMgA, anyakaM karate bhalA nAhIM jAnUMgA manakari aisA bAIsavAM bhaMga hai / yAmaiM kArita anumo danA ini doSapari eka mana lgaayaa| tAteM ikaIsakI samasyA bhaI / 22121 | bahuri AgAmI maiM nahIM karUMgA, anyakU prerikari nAhI karAUMgA vacanakari aisA teIsavAM bhaMga hai| pha karmaka yA kRta kArita ini doyapari eka vacana lgaayaa| tAteM ikaIsakI samasyA bhaI / 23 / 21 / 5 bahuri AgAmI karmakU meM nahIM karUMgA andhakU karatekU bhalA nAhI jAnUMgA vacanakara aisA coIsavAM bhaga hai yA kRta anumodanA ini doyanipAra eka vacana lgaayaa| sAteM ikaIsako samasyA bhaI / 24 / 21 | bahuri AgAmI karmakU meM anya prerikari nAhI karAUMgA, anyakU' karatekUM bhalA bhI nAhI jAnUMgA vacanakari aisA pacIsavAM bhaMga hai| yAmeM kArita phra Wan kkkkkkkkkupilllpuuti phaphaphapha eDa Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM anumodano ini doyapari eka vacana lgaayaa| tAte ikaIsako samasyA bhaI / 25 // 21 / bahuriWan - AgAmI karmaka maiM nAhI karUgA, anyakU preri nAhIM karAUMgA kAyakari aisA chabIsavAM bhaMga / / "hai| yAmaiM kRta kArita ini doyapari eka kAya lgaayaa| tAteM ikaIsakI samasyA bhaI / 26 / 21 / / 9 bahuri AgAmI karmakU maiM nAhIM karUMgA, anya karateka bhalA nAhIM jAnUgA kAyakari aisA sattAIsA bhaMga bhayA / yAmaiM kRta anumodanA ini doyapari eka kAya lagAyA / tAte ikaIsakI " Wan samasyA bhaI / 27 / 21 / bahuri AgAmI karmakU maiM anya preri nAhIM karAUMgA, anya karate' .- bhalA nAhIM jAnUgA kAyakari aisA aThAIsavAM bhaMga hai / yAmaiM kArita anumodanA Ini doya-.. pari eka kAya lagAyA / tAte ikaIsakI samasyA bhaI / 28121 / aise ikaIsakI samasyAke 4 nava bhaMga bhye| bahuri AgAmI karmakU meM nAhI karUMgA manakari vacanakari kAyakari, aisA guNAtIsavAM / Wan bhaMga hai / yAmeM kRta ekapari mana vacana kAya tInU lagAye / tAteM terAko samasyA bhaI / 29 / 13 / " ... bahuri AgAmI karma meM anya... prerikari nAhIM karAUMgA manakari vacanakari kAyakari, aisA / 5 tIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka kAritapari mana vacana kAya tI lgaaye| tAteM terAko samasyA ) ghara bhaI / 3013 / bahuri AgAmI karma meM anyakU karatekU bhalA nAhIM jAnUMgI manakari bacana-- / kari kAyakari aisA ikatIsavAM bhaMga hai| yAmeM eka anumodanApari mana bacana kAya to lgaaye|| jatAteM terahakI samasyA bhaI / 3 3 / aise terAkI samasyAke tIna bhaMga bhye| ____ bahuri AgAmI karma meM na karUgA manakari vacanakari aisA battIsavAM bhaMga hai / yAmaiM eka " . kRtapari mana vacana doya lgaaye| tAteM bArAkI samasyA bhaI 32 / 12 / bahuri AgAmI karma maiM anya prerikari nAhI karAUMgA manakari vacanakari aisA tetIsA bhaMga hai| pAmaiM eka Wan kAritapAre mana vacana doya lgaaye| tAteM bArahakI samasyA bhaI 33 / 12 / bahuri AgAmI kAkU .. meM anyakU karatekU nAhI' anumodUMgA manakari vacanakAra, aisA cautIsavAM bhaMga hai| kA eka // 5 // Wan Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + 5+ + + + + - anumodanApari mana vacana doya lgaaye| tAteM bArAkI samasyA bhaI / 34 / 12 / bahuri AgAmI karmakU maiM nAhIM karUMgA manakari kAyakari, aisA paitIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka kRtapari mana kAya + e doya lgaaye| tAteM bArAko samasyA bhaI 135 / 12 / bahuri AgAmI karmakU maiM anya prerikari / / nAhI karAUMgA manakari kAyakari, aisA chattIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka kAritapari mana kAya e| Wan doya lagAye / tAteM bArahakI samasyA bhaI 36 / 12 / bahuri AgAmI karmaka maiM anyaDUM karate bhalA nAhIM jAnUMgA manakari kAyakari, aisA setIsA bhaMga hai| yAmaiM eka anumodanApari mana" kAya e doya lagAye / tAteM bArahakI samasyA bhaI 37 / 12 / bahuri AgAmI karmaka maiM na karUMgA + vacanakari kAyakari, aisA aThatIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka kRtapari vacana kAya e dopa lgaaye| tAteM bArahakI samasyA bhaI 38 / 12 / bahuri AgAmI karmakU maiM anyakU preri nAhIM karAUMgA' Wan vadhanakari kAyakara, aisA gugatAlIsA bhaMga hai / yAmaiM eka kAritapari vacana kAya e doya ... lagAye / tAteM vArahakI samasyA bhaI / 39 / 12 / bahuri AgAmI karmakU maiM anyakU karate... bhalA kA nAhIM jAnUMgA vacanakari kAyakari, aisA cAlIsavAM bhaMga hai| yAmeM eka anumodanApari vacana / kAya e doya lgaaye| tAteM bArahako samasyA bhaI 40 / 12 / aise nava bhaMga vArahakI samasyAke / + + / Wan bhye| + + bahuri AgAmI karmakU meM nAhIM karUMgA manakari aisA ikatAlIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka... kRtapari eka mana lgaayaa| tAteM gyArahako samasyA bhaI / 11 / 111 bahuri AgAmI karmakU anya Wan meM prerikari nAhI karAUMgA manakari aisA viyAlIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka kAritapari eka mana lagAyA / tAteM myArahakI samasyA bhaI / 42 / 11 / bahuri AgAmI karmakU maiM anyakU karatekU" 9 bhalA nAhIM jAnUMgA manakari, aisA siyAlIsavAM bhaMga hai| yAma eka anumodanApari eka mana lgaayaa| tAteM gyArahakI samasyA bhaI / 43 / 11 / bahuri AgAmI karmakU maiM nAhIM karUMgA vacanakari, aisA cavAlIsavAM bhaMga hai| yAmai eka kRtapari eka vacana lagAyA / tAteM gyArahakI sama-fa + Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phra 7 yA bhaI | 44|11| bahuri AgAmI karmakUM maiM anyakUM prerikari nAhI karAUMgA vacanakari, aisA ma paitAlIsavAM bhaMga hai| yAmaiM eka kAritapari eka vacana lgaayaa| tAteM gyArahako samasyA bhaI | 45|11| bahuri AgAmI karmakUM maiM anyakUM karatekUM bhalA nAhIM jAnUMgA vacanakari, aisA chiyAarea hai eka anumAna lagAyA / tAteM gyArahakI samasyA bhaI // 46 // Wan 11 / bahuri AgAmI karmakUM maiM nAhoM karUMgA kAyakari aisA saiMtAlIsavAM bhaMga hai / yAmeM eka kRtapari eka kAya lagAyA / tA 4711 / bahuri AgAmA karmakUM maiM anyakUM prorekari nAhIM karAUMgA kAyakari, aisA aThatAlIsavAM bhaMga hai / yA kAiratapari eka kAya lagAyA / tAtaiM gyArahako samasyA bhaI 145|11| bahuri AgAmI karmakUM anyakUM karate kUM bhalA pha nAhIM jAnUMgA kAyakari aisA guNacAsavAM bhaMga hai / yAmaiM eka anumodanApari eka kAya lagAyA tAteM gyAraha kI samasyA bhaI / 49 | 11 | aiseM gyArahakI samasyAke nava bhaMga bhaye / aise guNacosa bhaMga sererrar bhaye / tinimaiM tetIsakI samasyAkA eka | 1| battIsake tIna 11 ikatIsake tIna | 3 | teIsake tIna |3| bAIsake nava 19 / ikaIsake natra || terA ke tIna // 3 // bArAke // 6 Wan gyArAke || aiseM saba mili guNacAsa bhaye / aba isa arthakA kalazarUpakAvya kahe haiM / AryAchandaH 5 5 pha Wan Wan pratyAkhyAya bhaviSyat karma samastaM nirastasammohaH / Atmani caitanyAtmani niSkarmaNi nityamAtmanA ad ||35|| iti pratyAkhyAnakalpaH samAptaH / Wan Wan artha - pratyAkhyAna karanevAlA jJAnI kahe hai / jo AgAmI samasta karmanikUM meM pratyAkhyAna ka rUpa tyAga kari, ara naSTa bhayA hai moha jAkA aisA bhayA saMtA karmasU rahita caitanyasvarUpa jo 5 AtmA tAviSai ApahIkari tUM hAM / Wan bhAvArtha - nizcayacAritramai pratyAkhyAnakA vidhAna aisA hai, jo samasta AgAmI karmasu rahita Wan apanA zuddhacaitanyakI pravRttirUpa jo zuddhopayoga tAviyeM vartanA hai / so jJAnI AgAmI samasta phaphaphaphaphaphaphapha phra Wan Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ++ + ++ - karmakA pratyAkhyAna kara apanA caitanyasvarUpavirSe varte hai / ihAM tAtparya aisA jAnanA-jo vyava hAracAritrameM to jyauM pratijJAmai doSa lAgai tAkA pratikramaNaM, AlocanA, pratyAkhyAna hoya haiN||| ara ihAM nizcayacAritrakA pradhAnapaNe kathana hai| sozuddhopayogasU viparIta samasta hI karma AtmAke ... dopasvarUpa hai / tini sarva hI karmacetanAsvarUpa pariNAmakA jJAnI tIna kAlake karmakA pratikramaNa AlocanA pratyAkhyAnakari samastakarma cetanAsUnyArA apanA zuddhopayogasvarUpa AtmAkA jJAnazraddhAna kari, ara tisameM thira honekA vidhAna kari niSpramAda dazAkU prApta hoya / zreNI caDhi / kevalajJAna upajAvane sanmukha hoya hai / yaha jJAnIkA kArya hai| aisA pratyAkhyAnakalpa samApta kiyA / AgeM sakalakarmakA saMnyAsa kahiye kSepaNA, pATakI denA, TAko bhAvanA mRrA karAya" kathana pUraNa karanekA kAvya hai| upajAtichandaH mamastamityevamapAsya karma - kAlikaM zuddhanayAvalambI / vilInamoho rahitaM vikAravicanmAtramAtmAnamathAvalamce // 36 // 5 aya sakalakarmaphalasaMnyAmabhAvanAM nATayati / ____ artha-zuddhanayakA avalaMbana karanevAlA kahe hai, jo ityevaM kahiye pUrvoktaprakAra tIna kAla.. atIta vartamAna bhaviSyat-saMbaMdhI karmakU nirAkaraNakari choDikari ara zuddhanayakA avalaMbana kara-45 nevAlA jJAnImaiM hauM / so vilaya bhayA hai moha mithyAtakarma jAkA aisA bhayA saMtA aba sama-" stavikArate rahita caitanyamAtra AtmAkU avalaMbU hauN| aba sakala karmaphalakA saMnyAsakI bhAvanAka nRtya karAve haiN| tAkA TIkAmeM saMskRtapATha aisA hai-tahAM prathama to samuJcaya arthakA... kAvya hai| AryAchandaH vigalantu karmaviSataruphalAni mama bhuktimantareNaiva / saJcenaye'hamacalaM caitanyAramAnamAtmAnam // 37 // ___artha--sakalakarmaphalako saMnyAsabhAvanA karanevAlA kahe hai, jo karmarUpI viSakA rakSaka phalaka + + + + + + + + + Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cupicu******kkkk Wan Wan haiM te mere bhoganevinA hI khiri jAvo / maiM caitanyasvarUpa jo merA AtmA tAkUM nizcala tR - anubhavUM hauM / Wan phra bhAvArtha - jJAnI kahe hai, jo karmakA phala udaya Ave hai, tAkUM meM jJAtA draSTA huvA dekhUM hauM, pha tAkA phalakA bhoktA nAhI ghanUM hauM, tAteM mere bhogevinA hI te karma khiri jAvo / maiM mere caitanyasvarUpa AtmAmeM lIna bhayA tinikA dekhane jAnanevAlA hI hauM / ihAM itanA vizeSa aura jAnanA jo aviratadazA tathA dezaviratapramattasaMyatadazAmeM to aisA jJAna zraddhAna hI pradhAna hai ara jaba apramattadazA hokara zreNI caDhe hai taba yaha anubhava sAkSAt hoya hai / aba kalakarmaphalakA 5 saMnyAsabhAvanAkA pATha saMskRtaTIkA aisA hai Wan nAhaM pratijJAnAvaraNamA 1 nAhaM dhruvajJAnAvaraNIyakarma phala muMje Wan 5 caivAtra saMce nAmavijJAnAvaraNIya karmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtma saMta 3 nAha mana:paryayajJAsa daraNIyakarma kalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMceye 4 nAI kehanA varamIyakarmaphalaM bhuje caitanyAtmAna mAtmAnamaMsaM 5 nAhaM cakSudarzanAvaraNIya karmaphalaM bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnamaMtra saMca nAhamacakSurdarzanAvara karmaphalaM je caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 7 nAmavadhidarzanAvaraNIyakarmaphala bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva 5 saMceta 8 nAhaM kevaladarzanAvaraNIya karmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnamaMtra saMcetanA nidrAdarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 10 nAI nidrAnidrAdarzanAvaraNIya karmaphalaM bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnamaMtra saMceta Wan 11 nAhaM cAdarzanAvaraNa karma kalaM bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetI 12 nAhaM pracalApracalAdarzanAvaraNIya karmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saM 13 nAhaM styAnagRddhidarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnamaMtra saMcetI 14 nAI sAtavedanIya karmaphalaM bhUje caitanyAtmAnamAtmAnametra saMcetI 15 nAhamAta vedanIyakarmaphalaM bhuje 5 caitanyAtmAnamAtmAnameva saMvata 16 nAhaM samyaktvamohanIyaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 17 nAI. mithyAtvamohanIyaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 18 nAI samyaktvamithyAtvamohanIyaphalaM je caitanyA- phra smAnamAtmAnameva saMcetaye 11 nAhaM anaMtAnubaMdhikrodhaka pAyavedanIyaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetI 20 nA apratyAkhyAnAvaraNIyakrodhavedanIyamohanIyaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 21 lAI pratyAkhyAnAvara 5 praya ra LA Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaNIyakrodhavedanIyamopaphalaM bhUle caitanyAtmAnamAtmAnameva ceta 22 nAhaM saMjvalanazodhakaSAyavedanIya mohanIyakarmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetayaM 23 nAhI anaMtAnurvadhimAna kaSAyavedanIyamohanIyakarma prAmu Wan phra Wan phalaM suje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMceta 24 nAmapratyAkhyAnAvaraNIyamAna kaSAyavedanIyamohanIyaphalaM bhuMje pha caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 25 nAhaM pratyAkhyAnAvaraNIyamAna kathAya vedanIyamohanIyakarmaphalaM jhuMja caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 26 nAhaM saMjvalanamAna pAvedanIyamohanIyaphala je caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 2755 nAhamanaMtAnubaMdhimAyAkaSAyavedanIyamohanIyaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnametra saMcetaye 28 nAhamapratyAkhyAnAvaraNIyamAyAkaSAyavedanIyamohanIyaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 26 nAhaM pratyAkhyAnAvaraNIyamAyAkaSAyavedanIya- 5 phalaM suje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 30 nAha saMjvalanamAyAkapAyavedanIyamohanIyaphalaM bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 31 nAhamanaMtAnubaMdhilobhaka pAyavedanIyamohanIyaphalaM je caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcaye 32 phra " nAhamapratyArUpAnAvaraNIya lobhakapAyavedanIya mohanoyakarmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 33 nAhaM pratyAkhyAnAvaraNIyalobhakaSAthavedanIyamohanIya karmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcateye 34 na Wan , nIyamohanIya karmaphalaM je caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 35 nAhaM hAsyanokavAyavedanIya karmaphalaM bhujaM caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 33 nAhaM ratinokapAya vedanIyamohanIya karmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 37 5 nAhamara tinokaSAyavedanIyamohanIyaphalaM bhujaM caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcaye 38 nAhaM zokanokapAyavedanIyamohanIyaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcaye 36 nAhaM bhayanopAyavedanIyamohanIyaphalaM bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva 5 saMcetaye 40 nAhaM jugupsAnokaSAyavedanIyamohanIyaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 41 nAhaM strIvedano- 5 kaSAyavedanIyamohanIyaphalaM je caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 42 nAhaM puMvedanokaSAyavedanIyamohanIyaphalaM bhujaM 5 caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 43 nAhaM napuMsakavedano kaSAya vedanIyamohanIyaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMceta 44 nAhaM narakAyuH phalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 45 nAhaM tiryagAyuH phalaM muje caitanyAtmAna- ' mAtmAnameva saMca taye 46 nAhaM mAnuSAyuH phalaM bhuje ca tamyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 47 nAI devAyuH phalaM je caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 48 nAhaM narakagatinAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 46 nAI virya ' phugavinAmaphala bhuje caitanyAtmAnamAtmAnametra saMcetaye 50 nAhaM manuSyagatinAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 51 nAhaM devagatinAmaphala' bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMca taye 52 nAimeMkendriyanAmaphala bhuje caitanyA cu phra Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Le $ 5 Le Le Le Le Le Le Le Le tmAnamAtmAnameva saMca taye 53 nAhaM dvI driyajAtinAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 54 nAhaM trIMdriya-15 " jAtinAmaphala muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 55 nAhaM caturidriyajAtinAmaphala muMje caitanyAtmAnamAtmAna - - Wan meva saMcetaye 56 nAhaM paMceMdriyajAtinAmaphala bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 57 nAhamaudarikAdizarIra-15 nAmakarmaphala bhaMja caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 58 nAhaM baiMkriyakazarIranAmaphala maMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 56 nAhamAhArakazarIranAmakarmaphalaM muje caitanyAnmAnamAtmAnamana maMcana 60 nAhaM nairAzrInAmaphala bhaMjepana caitanyAtmAnamAtmAnamava saMcetaye 61 nAhaM kArmANazarIranAmaphala muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 62 nAhamaudA-" + rikazarIrAMgopAMganAmaphala muje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcaMtaye 63 nAhaM vaikriyakazarIrAMgopAMganAmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnamava saMcetaye 64 nAhamAhArakazarIrAMgopAMganAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 65 nAhamodArikazarIrabaMdhananAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 66 nAhaM vaikriyakazarIrabaMdhananAmaphala bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 67 nAhamAhArakazarIrabaMdhananAmakarmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcettaye 68 nAhaM" tejasazarIrabaMdhananAmaphala bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 69 nAhaM kArmaNazarIrabaMdhananAmaphala bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 70 nAhamaudArikazarIrasaMghAtanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcaMtaye 71 nAha baiMkriyakazarIrasaMghAtanAmaphala bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 72 nAhamAhArakazarIrasaMghAtanAmaphala bhuje caitanyAtmAnamAtmAnamaMtra saMcataye 73 nAha taijasazarIrasaMghAtanAmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 75 nAha kArmANazarIrasaMghAtanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 75 nAhaM samacatugnasaMsthAnanAmaphalaM muMje 1caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 76 nAha nyagrodhaparimaMDalasaMsthAnanAmaphalaM muMja caitanyAramAnamAtmAnameva saMcataye / 77 nAha sAtisaMsthAnanAmaphalaM bhuja caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 78 nAhaM kujasaMsthAnanAmaphalaM bhuje paitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 76 nAha vAmananAmasaMsthAnanAmaphalaM jhuMja caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 80 nAha. huMDakasaMsthAnanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 81 nAha' arjaSabhanArAcasaMhanananAmaphalaM bhuje caitanyAtmAna-fa mAtmAnameva saMtaye 82 nAha bananArAcasaMhananAmaphalaM aje caitanyAmAnamAtmAnameva saMcetaye 83 nAhaM nArAca gAma-, phalaM jhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 84 nAhamardhanArAcasaMhananAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAramAnameva saMcetayeka 5 85 nAha kIlikAsaMhanananAmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 86 nAhamasaMprAptasaMhanananAmaphalaM bhuje. baitanyAtmAnamAtmAnameva saMketaye 87 nAI khigdhasparmanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 88 nAha sUkSma / Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + 5 + sparzanAmaphaLa ane caitanyAtmAnamAramAnameva saMcesaye 86 nAha' zItasparzanAmaphalaM 4 caitanyAtmAnamAtmAnamevara saMcetaye 10 nAhamuNasparzanAmaphalaM bhuje caitanyAsmAnamAtmAnameva saMcetaye 61 nAhaM gurusparzanAmaphalaM bhuje caitanyA- 'smAnamAtmAnameva saMcetaye 12 nAha laghusparzanAmaphA bhuje caitanyAtmAnamAtmAnamaya saMcataye 63 nAha mRdumparzanAmaphalaM pa jhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 64 nAha karkazasparzanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 15 naah| Wan madhurarasanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 66 nAhamamlarasanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAna va saMca.. Thaye 67 nAhaM riktarasanAmaphalaM bhuja catanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 68 nAha kaTakarasanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAkA namAtmAnameva saMcetaye 66 nAI kapAyarasanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 100 nAha surabhinAma-Wan .. gaMdhaphalaM bhaje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaya 109 nAhanasurAbhelAmakAja caturAtmAnamAtmAnameva saMcaMtaye 102 nAhaM zuklavarNanAmaphalaM bhuga caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcavaye 103 nAhaM raktavarNanAmaphala muMje caitanyAtmAnamA-ma smAnameva saMcetaye 104 nAhaM pItavarNanAmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 105 nAhaM haritavarNanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 106 nAhaM kRSNavarNanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnamaMva sacetaye 107 nAhaMkA - narakagatyAnupurvInAmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 108 nAhaM niyaMggatyAnupUrvInAmaphalaM bhuMge caitanyA smAnamAtmAnameva saMcetaye 106 nAhaM manuSpagatyAnupUrvInAmaphalaM muMja caitanyAtmAnamAtmAnamaMva maMtaye 110 nAhaM / - devagatyAnupUrvInAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMgataye 111 nAhaM nirmANanAmaphalo bhuMge caitanyAtmAnamAtmA"namaMtra saMcetaye 112 nAhamagurulaghunAmaphalaM bhune caitanyAtmAnamAtmAnameva saMonaye 113 nAhamupaghAtanAmaphalaM bhuja + caitanyAtmAnamAtmAnameva saMgetaye 114 nAhaM paravAtanAmaphalaM muMja caitanyAtmAnamAtmAnameva saMgetaye 115 nAhamAnapanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameya saMgetaye 116 nAhamudyotanAmaphalaM muMje caitanyAnmAnamAtmAnamava saMgetaye 117 nAhamuchAsanAmakala muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 118 nAI prazastavihAyogatinAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMgotaye 116 nAhamaprazasta vihAyogatinAmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva / saMgataye 120 nAhaM sAdhAraNazarIranAmaphala bhuje caitanyAtmAnamAtmAnamaMya saMgetave 121 nAhaM pratyekanAmaphalaM bhaje / caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 122 nAhaM sthAvaranAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetye 123 nAhaM / para prasanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 124 nAhaM subhaganAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMtaye 125 nAhaM durbhaganAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 126 nAI susvaranAmakarmaphalaM bhuMja caitanyAtmAnamA + + + + + + + + + ja Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... tmAnameva saMcetaye 127 nAhaM duHsvaranAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 128. nAha zubhanAmaphalaM bhuje OM caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcaMtaye 126 nAhamazubhanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 130 nAhaM sUkSmaza-3 .. rIranAmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnamatra saMcetaye 131 nAha' vAdarazarIranAmaphalaM bhuja caitanyAtmAnamAnmAnameva siMcaMtaye 132 nAha paryAptanAmaphalaM muMja caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 133 nAhamaparyAptanAmaphalaM bhuje caitanyA- . 1- tmAnamAtmAnameva saMcataye 134 nAhaM sthiranAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 135 nAhamasthiranAmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnamava saMcaMtaye 136 nAhamAdeyanAmaphalaM bhuja caitanyAtmAnamAtmAnamaya saMcetave 137 nAha- . 1- manAdeyanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 138 nAha' yazakIrtinAmaphalaM bhuMje caitanyAtmAnamAtmAna mava saMtaye 136 nAhamayazaHkortinAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcaMtaye 140 nAha tIrthakaratvanAmaphalaM , - muMje caitanyAtmAnamAtmAnamaya saMcetaye 141 nAhamuccaioyanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnamava saMcaMtaye 142 nAha "nIcairgotranAmaphalaM bhuja caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 143 nAhadAnAMtarAyanAmaphalaM bhuje caitanyAtmAnamAtmAnameva - maMcaMtaye 144 nAha lomAMtarAyanAmapharya bhuMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcataye 145 nAha bhogAMtarAyanAmaphalaM bhuMja "caitanmAtmAnamAtmAgargava saMcatare 146 nApajogAMtarAyanAmaphalaM muMje caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcetaye 147 / panAhaM vIryA tarAyanAmaphalaM bhuje caitra yAtmAnamAtmAnameva saMcetave 148 / - artha--meM jJAnI hauM, so matijJAnAvaraNIya nAmA karmakA phalakUnAhI bhogU hauM, caitanyaWan svarUpa AtmAhIkU saMcetU hoM--ekAgra anubhavU hoN| ihAM cetanA anubhavanA vedanA bhoganA inikA // eka artha jAnanA ara 'saM upasargata ekAgra anubhavanA jAnanA yaha, sarvapAThameM jAnanA / 1. aise - aho anya ekaso saitAlIsa karmaprakRtinike saMskRta pATha haiM, tinikI vacanikA likhiye hai / maiM 1- zrutajJAnAvaraNIya karmakA phala nAhIM bhogaU hauM / caitanyasvarUpa AtmAhI* anubhaU hauM / 21 maiM, avadhijJAnAvaraNIya karmakA phalaka nAhIM bhogaUM hrauN| caitanya0 / meM manaHparyayajJAnAvaraNIyakarma 7 caitanya0 / / maiM kevalajJAnAvaraNIyakarma0 caitanyaH / 5 / maiM cakSurdarzanAvaraNIyakarma0 caitanya0 / 6 / 5 maiM acakSurdarzanAvaraNIyakarma0 caitanyaH / 7 / maiM avadhidarzanAvaraNIyakarma0 caitanya / / maiM kevalapradarzanAvaraNIyakarma0 / caitanyaH / 9 / maiM nidrAdarzanAvaraNIyakarma0 caita / 10 / maiM nidrAnidrAdarzanA-5 Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha prAbhuta ! phra varaNIyakarmakA phala nAhIM bhogaU hauM / caitanyasvarUpa AtmAhI anubhavU hauM / 11 / maiM pracalAdarzanAvaraNIyakarmakA phala nAhIM bhogaU hauM / caita0 112] meM pracalApracalAdarzanAvaraNIyakarma* caitaH 5, | 13 | maiM styAnagRddhidarzanAvaraNIya caita 14 / maiM sAtAvedanIyakarma0 caita / 15 / maiM asAtAvedanIyakarma0 caita / 16 / maiM samyaktvamohanIya karma0 caitanya ||7| maiM mithyAtvamohanIya 5 * karma0 caitanyaH | 18 | maiM samyamidhyAtvamohanIya karma0 caitanya0 | 16 | maiM anaMtAnubaMdhikrodhakaSAya, vedanIyamohanIya karmakA phala nAhIM bhogaU hauM / caitanyasvarUpa0 | 20| maiM apratyAkhyAnAvaraNIyakoca kaSAyavedanIyamohanIya karma0 caitanya0 121 / maiM pratyAkhyAnAvaraNIyakoSa kaSAyavedanIyamohanIya karma0 5 caitanya0 | 22 | maiM saMjvalanakodhakapAya vedanIyamohanIyakarma0 caitanya0 | 23 | maiM anaMtAnubaMdhimAnakaSAya vedanIya karma * caitanya / 24 | maiM apratyAkhyAnAvaraNIyamAnakaSAya vedanIyakarma caitanya pha / 25 / maiM pratyAkhyAnAvaraNIyamAna kaSAyavedanIyakarma0 caitanyaH / 26 / maiM saMjvalanamAna kaSAyavedanIyakarma caitanya0 | 27| meM anaMtAnubaMdhimAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarma0 caitanya / 28 / maiM apratyAkhyAnAvaraNIyamAyAkaSAya vedanIyamohanIyakarma0 caitanya / 26 / maiM pratyAkhyAnAvaraNIyamAyA- phra kaSAyavedanIyamohanIya karma * caitanya - 1301 maiM saMjvalanamAyAkaSAyavedanIyamohanIya karma0 caitanyaH |31| maiM anaMtAnubaMdhilobhakapAyavedanIyamohanIya karmaH caitanya0 | 23 | meM apratyAkhyAnAvaraNIyalobha- pha kapAyavedanIyamohanIya karma0 caitanya0 |33| maiM pratyAkhyAnAvaraNIya lobhakaSAyavedanIya mohanIya karma * phra / Wan phra phra caitanya. / 24 / maiM saMjvalanalobhakaSAya vedanIyamohanIyakarma caitanya0 / 25 / meM hAsyanokaSAyavedanoyamohanIya karma0 caitanya |36| meM ratinokaSAyavedanIyamohanIyakarma0 caitanya |37| maiM ara Wan Bian Wan tinokaSAya vedanIyamohanIyakarma0 cetanya |38| maiM zokanokapAyavedanIyamohanIya karma0 caitanya0 15 | 36 | meM bhayanokapAya vedanIyamohanIya karma0 caitanyaH / 4 / maiM jugupsAnokaSAyavedanIyamohanIya- 57 karma0 caitanyaH / 41 / maiM strIvedanokaSAyavedanIyamohanIya karma0 caitanyaH / 42 / maiM puruSavedano 5 kaSAyavedanIyamohanIyakarma0 caitanyaH / 42 / maiM napuMsakavedanokaSAyavedanIyamohanIyakarma0 caitanya0 pha k pha Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 4 / maiM nArakaAyukarmakA0 caitanyaH / 45 / maiM tirayaMcaAyukarmakA0 caitanya / 46. / maiM mAnuSa / -Wan Ayukarma0 caitanya 47 maiM devaAyukarma caitanyaH / 48 / maiM narakagatinAmakarma caitanya 149 / maiM tirya cagatinAmakarma0 caitanya0 / 50 / maiM manuSyagati0 caitanya0 // 51 // maiM devagatinAmakarma caitanya0 / 52 / maiM ekeMdriyajAtinAmakarma* caitanya0 / 53 / maiM dIMdriyajAtinAmakarmaH caitanya0 // 5 / 54 / maiM trIMdriyajAtinAmakarmaH / / 5 / maiM caturiMdriyajAtinAmakarma0 caitanya0 // 56 / maiM paMceMdriya". jAtinAmakarma0 caitanya0 // 5 // maiM audArikazarIranAmakarma0 caitanya0 / 58 / maiM vaikriyakazarIra-ma Wan nAmakarma0 caitanya0 // 59 / maiM AhArakazarIranAmakA caitanyaH / 60 / maiM taijsshriirnaamkrmH| caitanyaH / 61 / maiM kArmaNazarIranAmakarma0 caitanyaH / 62 / meM audArikazarIraaMgopAMganAmakarma caitanyaH / 63 / meM kriyazarIraaMgopAganAmakarma0 caitanya0 / 64 / maiM AhArakazarIrAMgopAMganAmakarma0 caitanya0 / 65 / meM audArikazarIrabaMdhananAmakarma0 caitanya0 // 66 // maiM vaikriyakazarIrabaMdhananAmakarma0 caitanyaH / 67 / maiM AhArakazarIrabaMdhananAmakarma caitanyaH / 68 / maiM tejasazarIrabaMdhananAmakarma0 caita / 66 / maiM kArmaNazarIrabaMdhananAmakarma0 caita0 / 7 / maiM audArikazarIrasaMghAtanAmakarma0 cait0| 71 / maiM vaikriyakazarIrasaMghAtanAmakarma0 caita / j| 72 / maiM AhArakazarorasaMghAtanAmakarma0 caita0 / 73 / maiM tejasazarIrasaMghAtanAmakarma0 caita. 4 / maiM kArmaNazarIrasaMghAtanAmakarma0 caita / 75 / maiM samacaturastrasaMdhAnanAmakarma0 caita0 Wan 6| maiM nyagrodhaparimaMDalasaMsthAnanAmakarmaH caita0 77 / maiM sAtikasaMsthAnanAmakarma0 caita0 ....1780 meM kuJjakasaMsthAnanAmakarma0 caita0 17 / maiM vAsanasaMsthAnanAmakarma * caita0 / 80 / maiM huDakasaMsthAnanAmakarma0 caita 181 // meM varSabhanArAcasaMhanananAmakarma0 caita / / 2 / maiM vaja- + nArAcasaMhanananAmakarma0 caita0 83 // maiM nArAcasaMhanananAmakarma0 caita. 1843 maiM ardhanArAcasaMhanananAmakarmaH caitaH / / maiM kolikAsaMhanananAmakarma0 caita0 186 // maiM asaMprApta pATikAsaMhanananAmakarma0 caita 187 / maiM snigdhasparzanAmakama0 caita 1881 meM rUkSasparzanAma- + do 55 55 5 55do 5 5 55 55 5 5 5 5 5 h Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan 55 karma0 ceta0 189 / maiM zItasparzanAmakarma0 caita 9 // meM upanAma0 caita0 // 913 "maiM gurusparzanAmakarma0 caita 1921 meM laghu sparzanAmakarma0 caita 193 / maiM mRdusparzanAmakarmaka phacaita. 6 // maiM karkazasparzanAmakarma0 caita0 / / maiM madhurarasanAmaka0 caita0 66 / maiM AmlarasanAmakarma0 caita / 67 / maiM tiktarasanAmakarma caita0 1 68 | maiM kaTukarasanAmakarma0 caita / 66 / maiM kaSAyarasanAmakarma0 caitaH / 1001 meM surabhigaMdhanAmakarma0 caita / 101 / maiM // asurabhigaMdhanAmakarma0 caita / 102 zuklavarNanAmakarma0 caita / 103 / meM raktavarNanAmakarmaka "caita / 104 / meM pItavarNanAmakarma caita / 105 / meM haritavarNanAmakarma0 caita0 / 106 / ka meM kRSNavarNanAmakana0 caita / 107 / narakagatyAnupUrvInAmakarma0 caita / 108 / maiM tirya____cagatyAnu-nAmakarma0 caita / 106 / meM manuSyagatyAnupUrvInAmakarma0 caita / 11 / meM deva- " jagatyAnupUrvInAmakarma. ceta. 111 / meM nirmANanAmakarma caita 112 // meM agurulaghu nAmakarma ke caitaH / 113 / meM upadhAtanAmakarmaH caita / 11 / maiM paraghAtanAmakarma0 caita 11 // maiM AtakA panAmakarma0 caita 116 / meM udyotanAmakarma caita / 17 / maiM ucchvAsanAbhakarma caitanya 1181 maiM prazastavihAyogatinAmakarma caitanyaH / / 16 / maiM aprazastavihAyogatinAmakarma caitanya0 // 12 // " meM sAdhAraNazarIranAmakarma caitanya0 // 121 // maiM pratyekazarIranAmakarma caitanya 1221 meM sthA15 varanAmakarma0 caita / 123 / maiM sanAmakarma caita 1.24 // maiM subhaganAmakarma caita 1125 / maiM - "durbhaganAmakarma0 caita / 126 / maiM susvaranAmakarma0 caita / 12 / maiM duHsvaranAmakarma caita / 128 // Wan meM zubhanAmakarma0 caita / 12 / maiM azubhanAmakarma caita / 13 / maiM sUkSmanAmakarma caita // 131 / fa ._maiM bAdarazarI'nAmakarma0 caita 132 / maiM paryAtanAmakarma0 caita 1133 / maiM aparyAptanAmakarma caita. Wan 134 meM sthiranAmakarmaH caita 135 // maiM asthiranAmakarma0 caita 1136 / maiM AdeyanAmakarma 1- caita / 137 / maiM anAdeyanAmakarma0 caita 11381 meM yaza-kIrtinAmakarma caita / 139 / maiM ayaza: kIrtinAmakarma0 caita 140 / meM tIrtha karanAmakarma0 caita 141 / maiM ucca gotrakarma. caita bhA Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 / maiM nIceotra. caita / 143 / maiM dAnAMtarAyakarma caita / 14 meM lAbhAMtarAyakarma caitanya para 145 / maiM bhogAMtarAyakarmaH gata 146 / maiM upabhogAMtarAyakarma caita 147 / maiM vIryA tarAya karmaH caitaH // 48 // aiso jJAnI sakalakarmakI phalakI saMnyAsakI bhAvanA kre| ihAM bhAvanA nAma ", pheri pheri citavanakari upayogakA abhyAsa karanekA hai| Wan ___so jaba samyagdRSTi hoya, jJAnI hoya hai, taba jJAnazraddhAna to bhayA hI jo maiM zuddhanayakari Wan samasta karmata ara karmake phalate rahita hauM / paraMtu pUrve bAMdhe karma udaya Ave tAmeM tini bhAvanikA kApaNA choDi ara pUrve tIna kAla saMbaMdhI guNadhAsa maMgakari madhetanAkA yAgakI bhAvanAkaribahuri yaha sarvakarma ke phalakA bhogavanekA tyAgako bhAvanAkari eka zaitanya svarUpa aatmaahiikaa| bhogavanA rahyA / so avirata dezavirata pramatta avasthAmeM to jJAnazraddhAnamaiM niraMtara bhAvanA hai hii| ara jaba apramattadazA hoya ekAgracittakari dhyAna karai taba kevala caitanyamAtra AtmAvirSe upayoga lagAvai, ara zuddhopayogarUpa hoya, taba nizcayacAritrarUpa zuddhopayoga bhAvateM zreNI caDhi kevala.' jJAna upajAvai hai / taba isa bhAvanAkA phala karmacetanA ara karmaphalacetanAte rahita sAkSAt jJAna+ cetanArUpa honA hai| so pheri anaMta kAla tAI jJAnacetanA hI rUpa bhayA saMtA AtmA prmaanNdmeN| 1 mama rahe hai / aba isa ho artha ke kalazarUpa kAvya kahe haiN| _ vasantatilakAchandaH niHzeSakarmaphalamannyasanAnmamauvaM sakriyAntaravihAranivRttavRteH / / caitanyalakSma bhajato bhRzamAtmatacaM kAlAyalIyamacalasya bahutvanantA // 38 // artha-sakala karma ke phalakA tyAgakari jJAnacetanAkI bhAvanA karanevAlA jJAnI kahe hai|Wan jo evaM kahiye pUrvokta prakAra sakala karmakA phalakA sannyAsa karane meM kaisA hauM ? caitanya hai... ma lakSaNa jAkA aisA Atmatattva, tAhI atizayakari bhogavatA hauN| ara isa sivAya anya jo upayogako tathA bAhyakI kriyA, tAvirSe vihAra kahiye pravartanA tAteM rahita hai vRtti jAkI aisA 5 $ Le Le Le Le Le Le Le Le Le Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 - acala hauN| so mere yaha kAlakI AvalI pravAharUpa anaMta hai so isahI bhoganerUpa jAvo / samaya " upayogakI pravRtti anya virSe mati jAvo / bhAvArtha-aisI bhAvanA karanevAlA jJAnI pesA tRpta bhayA hai, jo, bhAvanA karate mAnU , 1- sAkSAt kevalI hI bhayA / so aisA hI rahanA anaMta kAla cAhe hai| so satya hai / yAhI bhAvanA. "teM kevalI hoya hai kevalajJAna upajanakA parAmartha upAya yahI hai| bAhya vyavahAra cAritra hai so Wan isahIkA sAdhanarUpa hai| ara isa vinA vyavahAracAritra hai so zubhakarmakU vAMdhe hai| mokSakA - upAya nAhI he / pheri kAvya kahe hai| santatilakAchandaH yaH pUrvabhAvakRtakarmaviSadramANAM muktaM phalAni na khalu svata eva tRptaH / ApAtakAlaramaNIyamudaramyaM niSkarma garmamayamati dazAntaraM saH // 36 // Wan artha-jo puruSa pUrve ajJAna bhAvakari kiye je karma tehI bhaye viSake vRkSa tinikA phala .. udaya AyA tAkU tAkA svAmI hoya na bhogave haiN| ara nizcayakari apane AtmasvarUpahIta tRpta kA hai| anya kichU tRSNA nAhI kare hai| so puruSa vartamAna kAlavirSe to sundara ramaneyogya, ara - AgAmI kAlavirSe jAkA phala sundara ramanayogya aisA karmaniteM rahita svAdhIna sukhamayI dazAMtara kahiye aisI dazA saMsAra avasthAmai pUrve kabahU na bhaI aisI anya svarUpa dazAkU prAsa hoya hai|' bhAvArtha-isa jJAnacetanAkI bhAvanAkA yaha phala hai| yAke bhAvanAta atyaMta tRpta rahe haiM, anya tRSNA na rahe hai| ara AgAmI kevalajJAna upajAya sarvakarmaniteM rahita mokSa-avasthAkU ma prApta hoya hai / aba upadeza kare haiM, jo aise karmacetanA ara karmaphala cetanAkA tyAgako bhAvanA kari ajJAnacetanAkA abhAvakU prakaTa navAya jJAnacetanAkA svabhAvakU pUrNa kari, tAkU nacAvateM asate jJAnI jana haiM te sadAkAla AnaMdarUpa rahaiM / isa artha ke kalazarUpa kAvya haiN| Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le * Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 5 5 55555555555 pha Wan artha- jJAnI jana haiM te karmataiM ara karma ke phalateM atyanta virakta bhAvanAkUM niraMtara bhAvanA Wan kari, bahuri samasta ajJAnacetanA kA nAzakUM spaSTa prakaTapaNeM nRtya karAya ara apanA nija rasteM pAyA svabhAvarUpa jo jJAnacetanA tAkUM, AnaMda sahita jaise hoya teseM pUrNa kari nRtya karAvate saMte ihAMteM 5 Age prazamarasa jo karmakA abhAvarUpa Atmikarasa amRtarasa tAhi sadAkAla piivo| yaha jJAnIjananikUM preraNA hai / Wan bhAvArtha - yaha pahale to tIna kAlasaMbaMdhI karmakA kartApaNArUpa karmacetanAke guNavAsa bhaMga Wan rUpa tyAgako bhAvanA karAI / poche eka sau aThatAlosa karmaprakRtikA udayarUpa karmakA phalakA tyAgakI bhAvanA karAI hai / aiseM ajJAnacetanAkA pralaya karAya ara jJAnacetanAe~ pravartanekA 5 upadeza kiyA hai| yaha jJAnacetanA sadA AnaMdarUpa apanA svabhAvakA anubhavarUpa hai / tAkU jJAnI jana sadA bhogayo / zrIgurunikA upadeza haiN| AgeM yaha sarva vizuddhajJAnakA adhikAra hai ka 15 so jJAnakUM kartA bhokApaNAte bhinna dikhAyA aba anya dravya ara anya dravyanike bhAva tiniteM jJAnakU nyArA dikhAveM haiM / tAkI sUcanikAkA kAvya hai / Wan Wan Wan Wan sragdharAchandaH atyantaM bhAratimavirataM karmaNastatphalAca praspaSTaM nATayitvA pralayanamakhilAjJAnasaJca tanAyAH | pUrNa kRtvA svabhAvaM svarasaparigataM jJAnasaJca tanAM svAM sAnandaM nATayantaH prazamarasamitaH sarvakAlaM pibantu // 40 // Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha vaMzastha cchandaH itaH padArthAvaguNThanAt vinA terekamanAkulaM jvalan / samastavastuvyatirekanizcayAdvivecitaM jJAnamihAvati // 41 // artha --- ihAM Age isa jJAnake adhikAravidhai samasta vastuniteM vyatireka kahiye bhinnakA 5 nizcayateM vivecita kahiye nyArA kiyA jo jJAna so avasthAna kare hai, nizcala tiSThe hai / kaisA 5 huvA tiSThe hai ? padArthakI jo prathanA kahiye phailanA tAkA avaguMThana kahiye jJeyajJAnasaMbaMdhakari Wan Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha 5 ekase dikhAnA, tAtai bhaI jo aneka rUpa kRti kahiye kartRtvabhAvarUpa kriyA, tAvinA eka jJAna 5 kriyAmAtra sarva AkulatArte rahita dedIpyamAna hotA tiSTha hai I Wan ya bhAvArtha- sarvastuni nyArA jJAnakUM pragaTa dikhAve haiM / so hI gAthAmeM kahe haiMsatyaM gANaM Na havadi jahmA satthaM ga yAgade kiMci / Wan Wan Wan Wan Wan tA aNNaM gANaM agaNaM satthaM jiNA viMti // 82 // so gANaM gA havadi jamA saddo Na yAgAde kiMci / tahamA aNNaM gANaM arANaM sadde jiNA viti // 83 // rUvaM gANaM Na havadi jahamA rUvaM Na yANade kiMci / tahamA aNNAM gANaM aNNaM rUvaM jiNA viti // 84 // vaNNo NAgAMNa havadi jahamA vagaNo Na yAgade kiMci / tahamA araNaM gANaM aNNaM vaNNaM jiNA viMti // 85 // gaMdha gANaM Na havadi jamA gaMdho Na yANade kiMci / tahamA gANaM aNNaM aNNaM gaM jigaa| viMti // 86 // phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Na raso du hodi gANaM jahamA du raso acedaNo NiccaM / tahamA asaNaM gANaM rasaM ca aNNaM jiNA viMti // 87 // phAso gANaM gA havadi jamA phAso Na yAgade kiMci / tahamA aM NANaM aNNA phAsaM jiNA viti // 88 // Wan Wan Wan Wan Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 sss s5 s Le Le Le Le Le Le Le kammaM NANaM NA havadi jahamA kammaM Na yANade kiMci / tahamA asaNAM NANaM aNNaM kammaM jiNA viti // 89 // dhammacchio Na NANaM jamA dhammI Na yANade kiMci / tahamA aNNaM gANaM aNNaM dhammaM jiNA viti // 10 // Na havadi NANamadhammacchio ja Na yANade kiMci / tahamA aNNaM NANaM aNNamadhammaM jiNA viti // 9 // kAlovi Natthi NANaM jamA kAlo Na yANade kiMci / tahamA Na hodi NANaM jamA kAlo acedaNo NicaM // 12 // AyAsapi ya gANaM Na havadi jahamA Na yANade kiMci / tahamA aNNAyAsaM aNNaM gANa jiNA viti // 93 / / ajjhavasANa NANaM Na havadi jamA acedaNa NicaM / tamA aNaNaM NANaM ajjhavasANaM tahA aNNA // 94 // jamA jANadi Nica tahamA jIvo du jANago gaannii| NANaM ca jANayAdo avvadirittaM muNeyavvaM // 15 // NANaM sammAdiTTI du saMjamaM suttamaMgapuvvagayaM / dhammAdhammaM ca tahA pavvajaM ajjhati vuhA // 16 // 55 $ $$ $ $$ $$$ $$ $ Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / ' Wan OM ka OM // zAstra jJAna na bhavati yasmAcchAstra na jAnAti kiMcit / tasmAdanyajjJAnamanyacchAstra jinA vadati // 42 // zabdo jJAnaM na bhavati yasmAcchabdo na jAnAti kiMcit / tasmAdanyajjJAnamanyaM zabdaM jinA vadati // 83 // rUpaM jJAnaM na bhavati yasmAdrapaM na jAnAti kiMcit / sasmAinyajajJAnamanyadrUpaM jinA vadaMti // 4 // varNo jJAnaM na bhavati yasmAdvarNo na jAnAti kiMcit / tasmAdanyajjJAnamanyaM varNa jinA vadaMti // 8 // gaMdho jJAnaM na bhavati yasmAddho na jAnAti kiMcit / tasmAjjJAnamanyadanyaM gaMdhaM jinA vaMdati // 86 // na rasastu bhavati jJAnaM yasmAttu raso avetano nityaM / tasmAdanyajjJAnaM rasaM cAnyaM jinA vadaMti // 8 // sparzo jJAnaM na bhavati yasmAtsparzI na jAnAti kiMcit / tasmAdanyajjJAnamanyaM sparza jinA badati // 8 // karma jJAnaM na bhavati yasmAtkarma na jAnAti kiMcit / tasmAdanyajjJAnamanyatkarma jinA vadaMti // 86 // dharmAstikAyo na jJAnaM yasmAddharmo na jAnAti kiMcit / tasmAdanyajjJAnamanyaM dharma jinA vadaMti // 10 // na bhavati jJAnamadharmAstikAyo yasmAnna jAnAti kiMcit / tasmAdanyajjJAnamanyamadharma jinA vadati // 31 // // $ s s s$ Le Le Le Le Le Le Le Le Le // // // H Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + 5 + + + kAlo'pi nAsti jJAnaM yasmAtkAlo na jAnAti kicit / tasmAnna bhavati jJAnaM yasmAtkAlo'cetano nityaM // 2 // AkAzamapi jJAnaM na bhavati yasmAnna jAnAti kiMcit / tasmAdanyAkAzamanyajjJAnaM jinA vadaMti // 63 // adhyavasAnaM jJAnaM na bhavati yasmAdacetanaM nityaM / tasmAdanyajjJAnamadhyavasAnaM tathAnyat // 14 // gharamA jAgati nityaM tasmAjjIvastu jJAyako jJAnI / jJAnaM ca jJAyakAdavyatiriktaM jJAtavyaM // 65 // jJAnaM samyagdRSTiM tu saMyama sUtramaMgapUrvagataM / dharmA dharma ca tathA pravajyAmabhyupayaMti budhAH // 6 // AtmakhyAtiH-na zrutaM jJAnamacetanatvAta tanI jJAnazrutayorvyatirekaH / na zabdo jJAnacetanatvAt tatI zAnazabda. +yorvyatirekaH / na rUpaM jJAnamacAnatvAt tato jJAnarUpayorvyatirekaH / na varNo jJAnamacaMtanatvAt tato jJAnavarNayoyati- 1. rekaH / na gaMdhI jJAnamacaMtanatvAt tato jJAnamaMdhayopatirekaH / na raso jJAnamacetanatvAt tato jJAnarasayotirekaH / na / para sparzo zAnamacetanatvAt tato jJAnasparzayoyatirekaH / na karma jJAnamacaMtanatvAt tato jJAnakarmaNorvyatirekaH / na dhoM jhAnamacaMtanatyAta tato jJAnadharmayocU~tiskaH / nAdharmo jJAnamacetanatvAta tato jJAnAdharmayorvyatirekAna kAlo jJAnamacaM. pratamatvAn tato jJAnakAlayorvyatirekaH / nAkAzaM jJAnamacaMtanatvAt tato jJAnAkAzayoya'tirekaH / nAdhyavasAnaM jJAnamata- 4 natvAda nato jhAnAdhyavasAnayorvyatirekaH / ityevaM jJAnamya sabaireva paradravyaH saha vyatireko nizcayasAdhito bhavati / ath| 15 jIva evaiko jJAna cetanatvAt tato jJAnajIkyorevAvyatirekaH, na ca jIvasya svayaM jJAnatvAttato vyatirekaH kazcanApi zaMkanIyaH / evaM tu sati jJAnameva samyagdRSTiH, jJAnameva saMyamaH, jJAnamevogapUrvarUpaM sUtraM, jJAnameva dharmAdhamI, jJAnamaya pravrajyeti jJAnaspa jIvaparyAyairapi sahAvyatireko nizcayasAdhito dRSTavyaH / athaivaM sarghadravyanyatirekeNa sarvadarzanAdijIvasvabhAvAvyatirekaNa vA ativyAptimavyAptiM ca pariharamANamana + ja pra Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "mUlaM dharmAdharmarUpaM paramasamayamuddamya svayameva pravRjyArUpamApAca darzanajJAnacaritrasthititvarUpaM samayamavApya mokSamArgamAtmayabhanyA pariNataM kRtvA samayAptasaMpUrNavijJAnadhanamA hAnopAdAnazUnyaM sAkSAtsamayasArabhUtaM zuddhajJAnamakameva sthitaM draSTavyaM / 'ma ___ arthazAstra hai so jJAna nAhI hai| jAteM zAstra kichU jAne nAhI hai, jar3a hai| tAteM .. phrajJAna anya he zAstra anya hai, aiseM jina bhagavAn haiM te jAne haiM kahe haiM / zabda hai so jJAna / ..nAhI hai jAte zabda kichu jAne nAhI hai tAteM jJAna anya hai zabda anya hai| yaha jinadeva - kahe haiM / rUpa hai so jJAna nAhI hai| jAta rUpa kichU jAne nAhI hai| tAteM jJAna anya hai rUpa " - anya hai / yaha jinadeva kahe haiN| varNa hai so jJAna nAhIM hai| jAte varNa kichU jAne nAhI hai| ma tAteM jJAna anya hai varNa anya hai| yaha jinadeva kahe haiN| gaMdha hai so jJAna nAhIM hai| jAte gaMdha jakichU jAne nAhI hai| tAteM jJAna anya hai gaMdha anya hai / yaha jinadeva kahe haiN| bahuri rasa he so // "jJAna nAhIM hai| jAteM rasa kichu jAne nAhI hai, tAteM, jJAna anya hai rasa anya hai / yaha jinadeva ' kahe haiM / sparza hai so jJAna nAhIM hai| jAte sparza kichu jAne nAhI hai, tAtai jJAna anya hai sparza . ___ anya hai| yaha jinadeva kahe haiN| karma hai so jJAna nAhI hai| jAteM karma kichU jAne nAhIM hai, . jatAteM jJAna anya hai karma anya hai| yaha jinadeva kahe haiN| dharma hai so jJAna nAhIM he| jAteM dharma / kichU jAne nAhI hai, tAteM jJAna anya hai dharma anya hai / yaha jinadeva kahe haiM / adharma hai so jJAna nAhIM hai / jAte adharma kichU jAne nAhIM hai, tAteM jJAna anya hai adharma anya hai| yaha jinadeva kahe haiM / kAla hai so jJAna nAhIM hai / jAte kAla kichU jAne nAhI hai, tAteM jJAna anya hai kAlaWan "anya hai| yaha jinadeva kahe haiM / AkAza bhI jJAna nAhI hai jAte AkAza kichU jAne nAhIM hai, .. jatAteM jJAna anya hai AkAza anya hai| yaha jinadeva kahe haiN| taise hI adhyavasAna hai so jJAna .nAhI hai / jAte adhyavasAna acetana hai, tAteM, jJAna anya hai adhyavasAna anya hai| yaha jinadeva .. Wan kahe haiM / bahuri jIva hai so jJAyaka hai, so hI jJAna hai / jAte yaha niratara jAne hai / jJAna hai so / 1- jJAyakateM abhinna hai nyArA nAhI hai, aisA jAnanA / bahuri jJAna hai soho samyagdRSTi hai, jJAna hI / Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + "saMyama hai, jJAna hI aMgapUrvagata sUtra hai, dharma adharma bhI jJAna hI hai, bahuri pravajyA dIkSA hai so Wan bhI jJAna hai / jJAnI jana haiM te aise aMgIkAra kare haiM mAne haiN| .. TIkA--zruta kahiye vacanAtmaka dravyazruta hai so jJAna nAhIM hai / jAte vacana hai so acetana hai| sAteM jJAnake ara zrutake vyatireka hai bheda hai / bahari zabda hai so jJAna nAhIM hai / jAte zabda pudgaladravyakA paryAya hai acetana hai, tAteM jJAnake ara zabdake vyatireka hai / bahuri rUpa hai so jJAna "nAhIM hai| jAte rUpa pudgalakA guNa hai acetana hai, tAteM rUpake ara jJAnake vyatireka hai / bahuri pravarNa hai so jJAna nAhIM hai / jArauM varNa pudgaladravyakA guNa hai, acetana hai, tAteM varNa ke ara jJAnake ___vyatireka hai| bahuri gaMdha haM so jJAna nAhIM hai / jAteM gaMdha pudgaladravyakA guNa hai, acetana hai, jatAteM gaMdhake ara jJAnake vyatireka hai| bahuri rasa hai so jJAna nAhIM hai| jAte rasa Wan ..pudgaladravyakA guNa hai acetana hai, tAteM rasake ara jJAnake vyatireka hai| bahuri sparza hai so jJAna nAhIM hai / jAte sparza pudgaladravyakA guNa he acatana hai, tAteM sparzaka ara jJAnake vyatireka hai| bahuri karma hai so jJAna nAhIM hai / jAteM karma acetana hai, tAteM karmake ara jJAnake vyatireka "hai| bahari dharmadravya hai so jJAna nAhIM hai| jAte dharma acetana hai tAteM dharmadravyake ara jJAnake vyatireka hai / vahuri adharmadravya hai so jJAna nAhIM hai / jAte adharma acetana hai, tAteM + "adharmadravyake ara jJAnake vyatireka hai / bahuri kAladravya hai so jJAna nAhIM hai / jAte kAla acetana hai, jatAte kAlake ara jJAnake vyatireka hai / bahuri AkAzadravya hai so jJAna nAhIM hai| jAte AkAza ...acetana hai / tAteM jJAnake ara AkAzake vyatireka hai| bahuri adhyavasAna hai so jJAna nAhIM hai| +jAteM avyavasAna acetana hai / tAteM jJAnake karmake udayakI pravRttirUpa adhyavasAnake vyatireka hai| aiseM yAprakAra to jJAnake sarva hI paradravyanikari sahita vyatireka bhinnapaNAkA nizcaya sAdhyA huvA dekhanA / ara aba kahe haiM, jo jIva hai so hI eka jJAna hai jAteM jIva ghetana hai, tAte jJAnake ara ajIvake avyatireka hai abheda hai / bahuri jIvake ApaiApa jJAnapaNA hai / jJAnajIvake vyatireka bheva // ka Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyeo 5 5 5 5 +9+++++++5555 kichu hI AzaMkArUpa na karanA / aiseM hote jJAna hai so hI samyagdRSTi hai, jJAna hai so hI saMyama hai, jJAna hai so ho aMgapUrvagata sUtra hai / bahuri dharma adharma hai so bhI jJAna hI hai| bahuri jJAna hai so pravajyA kahiye dIkSA hai, nizcayacAritra hai| aise jIvake paryAyanikari sahita bhI avya siraka abhedakA nizcaya sAdhyA huvA dekhanA / aba kahe haiM / jo aise sarvaparadravyanikara to vyatikAreka kari bahuri jIvake sarvadarzana* Adi lekari svabhAvanikari avyatireka kari, tau ativyApti + ara atyApti dRSaNakU dUrikaratA stA, ara anAdikAlateM bibhrama avidyA mUla jAkA aisA "dharma adharma kahiye puNya pApa zubha azubharUpa parasamaya tAkadUri kari, ara Apa pravajyA jo 5 Wan nizcayacAritrarUpa dIkSAkU pAyakari, darzanajJAnacAritravi sthitirUpa jo svataMyama tAkU vyApyakari AtmAhIvi mokSamArgakU pariNAmarUpakAra, ara pAyA hai saMpUrNa vijJAnayana svabhAva jAne, ara hAna upAdAna kahiye tyAga grahaNakari rahita sAkSAt samayasArabhUta paramArtha rUpa zuddha eka jJAna - avasthita bhayA dekhanA, pratyakSa svasaMvedanakAra anubhavana krnaa| bhAvArtha-ara sarva paradravyanita tI nyArA ara apanA paryAyanita abhe aisA jJAna eka di. khAyA / so yAteM ativyApti ara avyApti nAmA lakSaNake doSa hai te duma bhaye / jAteM AtmAkA lakSaNa upayoga hai / so upayogameM jJAna pradhAna hai / so yaha anya acetana vyanima nAhIM / tAteM 5 + to ativyAptisvarUpa nAhIM / ara apanA avasthA meM sarvameM hai, tAteM avyAptasvarUpa naahiiN| ara .. ihAM jJAna kahaneta AtmAhI jAnanA / jAte abhedavivakSAmai guNaguNIke abheda hai| tAte virodha / Wan mAhIM / ihAM jJAnahIkU pradhAnakari AtmAkA adhikAra hai / yA hI lakSaNate sarvaparadravyanita bhinna ra ... anubhavagocara hoya hai / yadyapi AtmAmeM anaMtadharma haiM tathApi tinimeM kaI tau chadmasthake anubhavaOM gocara hI nAhI, tinikU kahe, chamastha jJAnI AtmAkU kaise pahicAne ? ara kaI dharma anubhava-5 para gocara haiM tinimeM kaI astitva vastutva prameyatvAdika haiM te anyadravyanita sAdhAraNa haiM samAna haiN| .. tinikU kahe nyArA AtmA jAnyA jAya naahiiN| bahuri keI paradravyake nimittateM bhaye, tinikU 5 5 5 5 5 5 Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5+ + + ++ + + + // + kahe / paramArthabhUta AtmAkA svarUpa zuddha kaise jAnyA jAya ? tAteM jJAna hI khe| chadmastha jJAnI / AtmAkU pahicAne tAteM jJAnahIkU AtmA kahikari, ara isa jJAnamai anAdi ajJAnate zubhAzubha hai upayogarUpa parasamayakI pravRtti hai tAkU dUri kari, ara samyagdarzanajJAnacAritravirSe pravRttirUpa sva samayarUpa pariNamanasvarUpa mokSamArgavirSe AtmAkU pariNamAya, ara saMpUrNa jJAna prApta hoya taba ma Wan pheri tyAgagrahaNakU kichU na rahai / aisA sAkSAt samayasArasvarUpa pUjJAna paramArthabhUta zuddha tthhrai| __ tAkU dekhnaa| OM tahAM dekhanA hI tIna prakAra jAnanA / eka to zuddhanayakA jJAnakari yAkA zraddhAna karanA / .. so yaha to avirata Adi avasthA meM bhI mithyAtvake abhAvateM hoya hai| bahuri dUsarA jJAnazraddhAna bhaye pIche vAdya sarva parigrahakA tyAgakari yAkA abhyAsa karanA / upayoga jJAnahIvirSe thAMbhanA hai + so jaise zuddhanayakari apanA svarUpakU siddhasamAna jAnyA zradvAna kiyA, taisA hI dhyAnaviSe le " ekAgracittaka ThaharAvanA / pheri pheri yAhIkA abhyAsa karanA / so yaha dekhanA apramattadazAmeM Wan + hoya hai / so jahA~ tAI aise abhyAsateM kevalajJAna upajai tahAM tAI yaha abhyAsa niraMtara rhai| yaha / / dekhanekA dUsarA prakAra hai / so ihAM tAI to pUrNajJAna zuddhanayake Azraya parokSa dekhanA hai / bahuri / Wan tIsarA yaha hai, jo kevalajJAna upajai taba sAkSAt dekhanA hoya hai| taba sarva vibhAvaniteM rahita ... hoya sarvakA dekhanajAnanahArA jJAna hai so yaha pUrNajJAnakA pratyakSa dekhanA hI so yaha jJAna hai" OM so hI AtmA hai / abhedavivakSAmeM jJAna kahau tathA AtmA kahI kichU virodha na jaannaa| ava // 1- isa artha ke kalazarUpa kAvya kahe haiN| zArdUlavikrIDitachandaH para anyebhyo vyatiriktamAnmaniyataM bibhratpRthagyastutA mAdAnojjhanazUnyamatadamalaM jJAnaM tathA'vasthitam / ___ madhyAvantavibhAgamuktasahajasphAraprabhAbhAsuraH zuddhajJAnaghano yathA'sya mahimA nityoditastiSThati // 42 // - + artha yaha jJAna hai so taiseM avasthita bhayA hai, jaise yAkA mahimA niraMtara udayarUpa tipThe + + + Wan Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 pratipakSI karma na rahai / kaisA avasthita bhayA hai ? anya je paradravya tiniteM vyatirikta kahiye "nyArA avasthita bhayA hai| bahuri kaisA hai ? AtmaniyataM kahiye ApahIvirSe nizcita hai| bahuri + kaisA hai ? pRthak kahiye nyArA hI vastupaNAkU dhAratA saMtA hai / vastUkA svarUpa sAmAnyavizeSA smaka hai, so jJAna bhI sAmAnyavizeSapaNAdhArathA hai / bahuri kaisA hai ? AdAnojjhana kahiye Wan grahaNatyAga tini kari zUnya hai rahita hai| jJAna meM kichU tyAga grahaNa nAhIM hai| bahuri kaisA hai ? ' -amala kahiye rAgAdika malate rahita hai aisA hai / bahuri yAkA mahimA nitya udayarUpa tiSThe hai so kaisA hai ? madhya ara Adi ara aMta je vibhAga tinikari mukta kahiye rahita, ara sahaja kahiye svAbhAvika, ara sphAra kahiye phailyA bistarathA jo prabhA kahiye prakAza tAkari daidIpya"mAna hai / bahuri zudrajJAnazA na kahiye samUha hai aisA jAkA mahimA sadA udayamAna hai| taiseM / ma avasthita bhayA hai ThaharayA hai| . bhAvArtha-jJAnakA pUrNarUpa sarva jAnanA hai / so jaba yaha prakaTa hoya hai taba tini vizeSa- / jaganisahita prakaTa hoya hai / so yAkI mahimA koI vigADi sake nAhIM sadA udayamAna rahe hai| ma .. aba kahe haiM, aise jJAnasvarUpa AtmAkA dhAraNA so hI kRtakRtyapaNA hai| upajAtichandaH . unmukta mu mophayamazeSatastattathAnamAdayamazeSatastat / yadAtmanaH saMhRtasarvazakta: pUrNasya sandhAraNamAtmanIha // 43 // .. - artha-jo sameTI hai sarva zakti jAneM aisA jo pUrNasvarUpa AtmA, tAkA AtmA hI viSa / dhAraNa karanA so hI jo unmocya kahiye choDaneyogya thA, so to sarva unmukta kahile choDayA / ma "ara jo Adeya kahiye lene yogya thA, so samasta liyaa| Wan bhAvArtha-jo pUrNajJAna svarUpa sarvazaktikA samUhasvarUpa AtmA, tAk dhAraNA so hI tyAgane- Wan 58. . yogya to sarva hI tyAgA / ara grahaNa karaneyogya thA so grahaNa kiiyaa| yaha hI kRtakRtyapaNA hai| - Age kahe haiM, jo aise jJAnake deha bhI nAhI hai| sAkI sUcanikAkA zloka hai / ++++++5 5Wan Wan - Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya ka Wan phaphaphaphaphaphaphapha Wan pha Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan IF anuSTupchandaH vyatiriktaM paradravyAdevaM jJAnamavasthitaM / kathamAhArakaM tatsyAdyena deho'sya zaMkayate // 44 // bhAvArtha evaM kahiye pUrvokta prakAra paradravyateM nyArA jJAna avasthita bhayA ThaharayA / so aisA jJAna AMhAraka kahiye karmano karmarUpa AhAra karanevAlA kaisA hoya ? ara jaba AhAraka taba yA dehI kA kaisI kariye ? nAhI kariye / atra isa arthakU gAthAmaiM kahe haiN| gAthA--- attA jassa amutto hu so AhArao havadi evaM / AhAro khalu mutto jahmA so puggalamao du // 97 // vi sakkadi vittuM jeNa sucade ceva jaM paraM davvaM / so koviya tassa guNo pAuggiya vissaso vApi // 98 // tahamA du jo visuddho vedA so va giDade kiMci / va vimuMcadi kiMcivi jIvAjIvANadavvANaM // 99 // AtmA yasyAmUrtI na khalu sa AhArako bhavatyevaM / AhAraH khalu mUrtI yasmAtsa pudgalamastu // 97 // nApi zakyate gRhItuM yana muMcati caiva yatparaM dravyaM / phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan Wan Wan Wan sa ko'pi ca tasya guNo prAyogiko vaikhaso vApi // 98 // Wan tasmA yo vizuddhacetayitA sa naiva gRhNAti kiMcit / naiva vicati kiMcidapi jIvAjIvayordravyayoH // 66 // Wan AtmakhyAtiH ---jJAnaM hi paradravyaM kiMcidapi na gRhNAti na muMcati prAyogikaguNasAmarthyAt vaikhasikaguNasAma - 5 Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F $ $$ $ Le Le OM yadvA jJAnena paradrasya gRhItu moktuM cAzakyatvAt / paradravyaM ca na jJAnasyAmUsmidranyasya mUrtapudgaladrampatvAdAhAra 1- tato jJAnaM nAhArakaM bhavatyato bAnamya deho nAzaMkanIyaH / __ artha--yAprakAra jAkA AtmA amUrtika hai so nizcayakari AhAraka nAhIM hai| jAteM AhAra 10 // hai so mUrtika hai / so AhAra pudgalamaya hai / bahuri jo paradravya hai so grahaNa karanekU nAhIM samartha hajiye hai / ara loDanekU samartha na hUjiye hai| so koI aisAhI AtmAkA guNa hai, prAyogika hai| pra tathA vairasika hai| tAteM jo vizuddha cetavitA AtmA hai so kichu hI paradravyakU jIva ajIvakUma - nAhIM grahaNa kare hai / bahuri kichU hI paradravyakU nAhIM chor3eM hai| TIkA-ihA~ AtmA kahaneta jJAnakA grahaNa hai, jAte, abhedavivakSAta lakSaNaviyeM hI lakSyakA pra vyavahAra hai| isa nyAyateM AtmAkU jJAna hI kahate Ave hai| tAteM TIkA kare haiM / jo, jJAna hai| so paravalaya kiMcinmAtra bhI nAhIM grahaNa kare hai, ara kiMcinmAtra bhI nAhIM choDe hai| jaate| Wan prAyogika guNa kAhaye paranimittateM bhayA jo guNa tAkI sAmayateM tathA vainasika kahile svAbhA-' vika guNakI sApayateM doU prakArateM jJAnakari paradravyakA grahaNa karanekA ara choDanekA asama OM rthapaNA hai| vaha re amUrtika Atmadravya jo jJAna tAkai mUrtika pudgaladravya AhAra nAhIM hai|' 1- amUrtikake mUrtika AhAra hoya nAhIM / tAteM jJAna AhAraka nAhIM hai| yAteM jJAnake dehakI saMkA .. // na krnnii| 4bhAvArtha-jJAnasvarUpa AtmA amUrtika hai / ara AhAra hai so karmanokarmarUpa pudgalamaya mUrtika / " hai| tAteM paramAyateM AtmAke pudgalamaya AhAra nAhIM hai| bahuri AtmAkA aisA hI svabhAva " Wan hai, so paradravyakU tau grahaNa hI nAhIM kare hai| svabhAvarUpa pariNamU tathA vibhAvarUpa pariNamU, ___apane hI pariNAmakA grahaNa tyAga hai| paradravyakA to grahaNa tyAga kichu bhI nAhIM hai| tAte Wan AtmAke pudgalamaya dehasvarUpa jo liMga hai, veSa hai, bAhyacinha hai, so mokSakA kAraNa nAhoM hai|) tAkI sUcanikAkA zloka hai| Wan Wan ja Wan Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan phra phrafa phaphaphaphapha Wan Wan anuSTupchandaH evaM jJAnasya zuddhasya deMDa eva na vidyate / tato dehamayaM jJAturna liMga mokSakAraNam ||45 || artha - evaM kahiye pUrvoktaprakArakari zuddhajJAnakai deha hI nAhIM vidyamAna hai / tAteM jJAtAke dehamaya liMga hai, cinha hai, bheSa hai so mokSakA kAraNa nAhIM haiN| atra isa artha gAthAkari khe| Wan haiM | gAthA Wan Wan Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan pAkhaMDiyaliMgANi ya hiliMgANiya bahuppayArANi / vittuM vadaMti mUDhA liMgamiNa mokkhamaggotti // 100 // Naya hodi mokkhamaggo liMgaM jaM dehaNimmamA arihA / Wan Wan liMgaM muittu daMsaNaNANacaritANi sevati // 101 // pAkhaMDiliMgAni ca gRhaliMgAni ca bahuprakArANi / gRhItvA vadati mUDhA liMgamidaM mokSamArga iti // 100 // Wan na tu bhavati mokSamArgo liMgaM yaha hanairmamakA arhataH / liMgaM muktvA darzanajJAnacaritrANi sevate // 101 // Wan AtmakhyAtiH --- kecid dravyaliMgamajJAnena mokSamArga manyamAnAH saMto mohena dravyaliMgameyopAdadate / tadapyanupa-ka 5 pannaM sarveSAmeva bhagavatAmarhadaM vAnAM zuddhajJAnamayatye sati dravya liMgAzrayabhUtazarIramamakAratyAgAt / tadAzritadravyaliMgatyA gena darzanajJAnacaritrANAM mokSamArgatvenopAsanasya darzanAt / Wan Wan athaitadeva sAdhayati--- Wan artha - pAkhaMDiliMga bahuri gRhiliMga aise bahuta prakAra bAhyaliMga haiN| tinikUM grahaNakari mUDha ajJAnI jana aiseM kahe haiM, yaha liMga hai so hI mokSakA mArga hai| AcArya kahe haiM liMga mokSakA 5 mA 5 Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LF + # + + + + + 5 mArga nAhI hai| jAteM, ahaMtadeva haiM se dehake virSe nirmamatva bhaye saMte liMgakU choDikari darzana jJAnacAritrahIkU seve haiN| ___TIkA keIka jana ajJAnakari dravyaliMgahIkU mokSamArga mAnate saMte mohakari dravyaliMgahokU, aMgIkAra kara haiM / so yaha dravyaliMga mokSamArga mAnanA anupapanna hai| jAte sarva hI bhgvaan| arahaMtadeva haiM tinikai zuddhajJAnamayIpaNA hote saMta dravyaliMgakA AzrayabhUta jo zarIra tAkA" mamakArakA tyAga tisa zarIrake Azrita jo dravyaliMga tAkA tyAga kari ara darzana jJAnacAri-1 tranike mokSamArgapaNAkari sevanA dekhiye haiN| ____ bhAvArtha-jo dehamaya dravyaliMga hI mokSakA kAraNa hotA tau arahatAdika dehakA mamatva choDika darzanajJAnacAritrakU kAhe sevate ? dravyaliMgahI mokSaprApta hote / tAteM yaha nizcaya bhayA, jo dehamaliMga mokSamArga nAhIM hai| paramArthakari darzanajJAnacAritrasvarUpa AtmA hI mokSakA bhaarg| Wan hai| Agai yaha sAdhe haiM, jo darzanajJAnacAritra hI mokSamArga hai / gAthA Navi esa mokkhamaggo pAkhaMDI gihamayANi liNgaanni| dasaNaNANacArittANi mokkhamaggaM jiNA viti // 102 // nApyeSa mokSamArgaH pAkhaMDigRhamayAni liNgaani| darzanajJAnacaritrANi mokSamArga jinA vadati // 102 // AtmakhyAtiH--na khalu dravyaliMgaM mokSamArgaH zarIrAzritatve sati paradravyatvAt / tasmAddarzanazAnacAritrANyeva / 1- mokSamArgaH, AtmAzritatve sati svadravyatvAt / yata evaM artha-pAkhaMDiliMga ara gRhasthaliMga ye mokSamArga nAhIM / varzana jJAna cAritra haiM te mokSamArga haiN| aiseM jinadeva kahe haiN| + + + + maWan Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maWan 95/ $ Le Le Le Le Le fa TIkA nizcayakari dravyaliMga hai so mAkSakA prAga nAhIM hai / jAte yAkai zarIrakai Azrita._ paNA hAta saMte yaha paradravya hai / bahuri darzana jJAna cAritra haiM te hI mokSamArga haiN| jAte inike AtmAke AzritapaNA hoteM sateM nija AtmadravyapaNA hai ! bhAvArtha-mokSa hai so sarva karmakA abhAvarUpa AtmAkA pariNAma hai / so yAkA kAraNa bhI.. " AtmAkA pariNAma hI cAhiye / tAteM darzana jJAna cAritra haiM te AtmAkA pariNAma haiM / tAta te / Wan hI mokSaka mArga haiM, yaha nizcayakari kahA / bahuri liMga hai so dehamaya hai / deha hai so pudgala-1 dravyamaya haiM / tAteM AtmAkai deha mokSakA mArga nAhIM hai / paramArthakari anyadravyake anyadravya kichu| kare nAhI yaha niyama hai / Arge kahe haiM, jo jAteM aiseM hai dravyaliMga mokSamArga nAhI, tAte aise karanA yaha upadeza kare haiN| jahamA jahittu liMge sAgAraNagAriehi vA gahide / dasaNaNANacaritte appANaM juja mokkhapahe // 103 // tasmAttu jahitvA liMgAni sAgAreranagArikarvA gRhItAni / darzanajJAnacArijo AtmAnaM yuzva mokSapadhe // 13 // AtmaratyAtiH-yatto vyaliMgaM na mokSamArgaH, tataH samastamapi dravyaliMgaM tyaktvA darzanajJAnacAritre caiva mokSa5 mArgatvAta AtmA yAktavya iti suutraanumtiH|| artha-jAte dravyaliMga mokSamArga nAhI, tAteM sAgAra kahiye gRhasthanikari, ara angaar| Wan kahiye gRhaka tyAgi muni hoyakari je liMga Ahe tini* choDikari apane AtmAkU darzanajJAna) 1. cAritrasvarUpa mokSamArgavirSe yukta karau / yaha zrIgurunikA upadeza hai| TIkA--jAteM dravyaliMga hai so mokSakA mArga nAhI hai, tAteM samasta ho dravyaliMga haiM tAhika Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $$ $$ Zhe $ 5 Le Le Le Le Le Le 5 choDi ara darzanazAnacAritranivirSe hI AtmAkU yukta karanA / jAte ehI mokSakA mArga hai / aisA sUtrakA upadeza hai| - bhAvArtha ihAM dravyaliMganakU chuDAya darzanajJAnacAritravirSe lagAvanekA vacana hai| so yaha + sAmAnya paramArthavacana hai| koI jAnegA, ki muni zrAvaka vrata chuDAvanekA upadeza hai| so aisA nAhI hai / je kevala dravyaliMgahIkU mozA jAmi neSa dhAre zimiLU pakSa dhulAI hai / jo bheSaWan mAtrateM mokSa nAhIM hai| paramArtharUpa mokSamArga AtmAke pariNAma darzana jJAna cAritra haiM te hI haiM / ara vyavahAra AcArasUtramaiM kahe tisa anusAra munizrAvakakai bAhya vrata haiM te vyavahArakari,. Wan nizcayamokSamArgake sAdhaka haiM / tiniLU chuDAvai nAhIM aisA kahe haiN| jo tinikA bhImamatva choDi kA .. paramArtha mokSamArgameM lAgai mokSa hoya hai / kevala bheSamAtra mokSa nAhIM hai aisA jaannaa| AgairakA isa hI arthakU dRDha kare haiM tAkI sUcanikAkA zloka hai| ___anuSTrapa chandaH darzanavAnacAritratrayAtmA tambamAtmanaH / eka eva sadA sevyo mokSamArgA samukSuNA // 46 // artha-jAteM AtmAkA tattva kahiye yathArtharUpa darzanajJAnacAritrakA trikasvarUpa hai tAteM mokSaketa / icchuka puruSanikari eka hI yaha mokSamArga sadA sevane yogya hai| aba yaha hI upadeza gAthAkari" kahe haiN| sukkhapahe appANaM Thavehi vedayadi jhAyahi taM ceva / " tattheva vihara Nicca mAvirahasu aNNAdavvesu // 104 // mokSapathe AlmAnaM sthApaya vedaya dhyAya hitaM caiva / tatraiva vihara nityaM mA vihArinyadravyeSu // 10 // AtmakhyAtiH-A saMsArAtparadravya rAgar3ha pAdau nityamava straprazAdoSaNApatiSThamAnamapi svaprajJAguNanaiva tato vyAvartya / 1- darzanajJAnacArigeSu nityamevAvasthApayati nizcitamAtmAnaM / tathA ciyAMvaranirodhenAtyaMtamekAyo bhUtvA darzanazAnacAritrA- .. 555555555 Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ 55 gyeva ghyAyasva | tathA sakalakarmakarmaphalacetanAsaMnyAsena zuddhajJAnacetanAmayobhUtvA dazanajJAnacAritrANyeva cetayasya / tayA // " dravyasvabhAvataH nizANAtripariNAprayA tanmayapariNAmo bhUtvA darzanajJAnacAritra veva vihara | tathA jJAnake rUpamekamevAcalitamavarlavamAno jayarUpeNopAdhitayA sarvata eva pradhAvatsvaSi paradravyadhu sarvezvapi manAgapi mA vihaarssiiH| // prAbhUta artha-he bhavya ! tU mokSamArgakevi apane AtmA sthaapi| bahuri tisahI* dhyAya / bahuri / / tisahIkU ceti anubhavagocara kari / bahuri tisa AtmAhIke virSe niraMtara vihAra kri| anya. " Wan dravyanivirSe mati vihAra kre| - TIkA--AcArya upadeza kare haiM, jo he bhavya ! tU anAdi saMsArateM lagAya yaha AtmA .. " apanI buddhi ke doSakari paradravyavithai rAgadveSAdivirSe nitya hI niraMtara tiSThatA saMtA pravateM hai tauU / tAka apanI buddhihIke guNakari tini paradravyanivirSe rAga dveSate chuDAya ara darzanazAnacAritravirSe niraMtara tiSThatA ati nizcala sthApana kari taise hI samasta anya ciMtAkA nirodha kari atyaMta bhaekAgracitta hoya darzanajJAnacAritrahIkU dhyAya dhyAna kari / taiseM hI samasta karma ara karmakA // - phalarUpa cetanAkA saMnyAsa kari, tyAga kari ara zuddhajJAnacetanAmaya hoyakari, darzanajJAnacAritrahIkU ceti anubhavana kari / taiseM hI dravyake svabhAvake vazate kSaNakSaNaprati upajate udaya hote je pariNAma, tisapaNAkari tanmayapariNAma kari, darzanajJAnacAritrahIvi vihAra kari / taiseM hI tU. ekajJAnarUpahIkU nizcalarUpa avalaMbana karatA saMtA jJeyarUpakari jJAnake upAdhipaNAkari sarva tara+ phateM Aya paDate je sarva hI paradravya tinivi kiMcimAtra bhI vihAra mati krai| bhAvArtha-paramArtharUpa AtmAkA pariNAma darzanazAnacAritra hai| te hI mokSamArga hai / tinihI... javirSe AtmAkU sthApanA / tinihIkA dhyAna karanA / tinikA anubhava krnaa| tinihIvirSe prava. / tanA / anya dravyanivirSe nAhI pravartanA / yahu hI paramArthakari upadeza hai| kevala vyavahArahImeM / mUDha na rahanA / aba isa ho arthakA kalazarUpa kAvya kahe haiN| 5 5 55 5 5 5 99999999 Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ! U U U U U U zArdUlavikrIDitachandaH ekA mokSapatho ya eSa niyato hamjJaptivRSyAtmakastaSa sthitimati yastamanizaM dhyAyezca taM cetati / tasminneva niraMtaraM viharati dravyAntarANyaspRzan so'vazyaM samayasya sAramacirAnnityodayaM vindati // 47 // artha----jo darzanazAnacAritrasvarUpa yaha eka mokSakA mArga hai so jo puruSa tisa hI virSe sthitIkU prApta hoya hai tiSThe hai, bahuri jo tisahIkU niraMtara dhyAve hai, bahuri jo tisahIkU cete " Wan hai, anubhave hai, bahuri jo tisahIvirSe niraMtara vihAra kare hai pravarte hai, kaisA bhayA saMtA ? anya ) .. dravyanikU nAhIM sparzatA saMtA, so puruSa thore hI kAlameM avazya samayasAra jo paramAtmAkA rUpa Wan jAkA nitya udaya rahai aisA anubhave hai pAve hai| .. bhAvArtha-nizcayamokSamArga ke sekneta thore hI kAlameM mokSakI prApti hoya yaha niyama hai| " Age kahe haiM, jo dravyaliMgahIkU mokSamArga mAni tAdhi mamatvabhAva rAkhe haiM te mokSa nAhIM pAve haiN| tAkI sUcanikAkA kAvya hai| zArdUlavikrIDita chandaH ye tvenaM parihRtya saMvRttipathaprasthApitenAtmanA liGgai dravyamaye ca hanti mamatAM tccaavbodhcyutaaH| nityodyotamakhaNDamekamatulAloka svabhAvaprabhAgAmbhAraM samayapa sAramamalaM nAdyApi pazyanti ne // 48 // artha-je puruSa yaha pUrvokta paramArthasvarUpa mokSamArga tAkU choDikari ara vyavahAra mArgavirSe 5 - valAyA sthApyA jo apanA AtmA tAhIkari, dravyamaya jo yaha bAjhaliMga bheSa tAvirSe mamatA kare .. hai; jAne hai, ki yaha ho hama mokSa prApta karegA; te puruSa tattvake yathArtha jJAnate rahita bhaye saMte" munipada lIyA hai toU isa samayasArakU nAhI avalokana kare haiM. nAhIM pAvai haiM / kaisA hai samaya, sAra? nitya hai udaya jAkA, koI pratipakSI hoya tAkA udayakA viccheda na kari sake hai / bahuri Wan kaisA hai ? akhaMDa hai, jAmeM anya jJeya Adike nimittateM khaMDa nAhIM hoya hai / bahuri kaisA hai ?' .. eka hai, paryAyanikari aneka avasthA hoya hai, toU ekarUpapaNAkU nAhIM choDe hai| bahuri kaisA Wan + + 5 Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + + hai ! atula kahiye jAke barAbarI anya nAhIM aisA hai Aloka kahiye prakAza jAkA, sUryAdikakA maya , prakAzakI jJAnaprakAzakaM upamA nAhI laage| bahuri apane svabhAvako jo prathA tAkA prAgbhAra hai, jAkA bhAra anya sahArI zakai nAhIM / bahuri amala hai, rAgAdika vikAramalakari rahita hai| "aisA paramAtmAkA svarUpakU dravyaliMgI nAhIM pAve hai| aba isa arthakI gAthA kahe haiM / gAthA pAkhaMDiyaliMgesu va gihaliMgesu va bahuppayAresu / / kuvvaMti je matti tehiM Na NAdaM samayasAraM // 105 // pAkhaMDiliMgeSu vA gRhiliMgeSu vA bahuprakAreSu / kurva ti ye mamatAM tairna zAtaH samayasAraH // 105 // ___AtmakhyAtiH-ye khalu zramaNo'haM zramaNopAsako'hamiti dravyaliMgamamakAreNa mithyA kAraM kurvati tejnAdiru havyavahAravimUhAH prodavikaM nizcayamanAradAH paramArthasatyaM bhagavaMtaM samayasAraM na pazyati / / ___artha-je puruSa pAkhaMDiliMganivirSe athavA gRhasthaliMganivirSe bahuta prakAra haiM, tinivirSe mamatA kare haiM, jo hamAre yaha hI mokSake denahAre haiM, tini puruSani samayasArakU jAnyA naahii|| _____TIkA--je puruSa nizcayakari aise mAne haiM, jo maiM zramaNa hauM, muni hauM athavA zramaNakA 5 upAsaka hauM, sekka hauM, zrAvaka hauM, aise dravyaliMgavi mamakArakari mithyA ahaMkAra kare haiM, te .. anAdikA prasiddha calyA AyA jo vyavahAra tAvirSe mUDha mohI bhaye saMte praur3ha kahiye bar3A hai / - bhedajJAna jAmeM aisA nizcayanayakU nAhI prApta bhaye saMte paramArthakari satyArtha jo bhagavAn jJAna- - rUpa samayasAra tAhi nAhIM dekhe haiM nAhI pAve haiN| ke bhAvArtha-je anAdikAlakA paradravyake saMyogate bhayA jo vyavahAra tAhI viSe mUha mohIma ___ haiM, te aise jAne haiM, jo yaha bAhya mahAvatAdirUpa bheSa hai so hI hamakU mokSa prApta karegA / ara Wan bhedajJAnakA jAteM jAnanA hoya aisA nizcayanayakU nAhI jAne haiM / tinike satyArtha paramAtmaspaWan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting + + + + + Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan zuddhajJAnamaya samayasArako prApti nahIM hoya hai| aba isa ho arthake viyoginIchandaH vyavahAravimRSTayaH paramArtha kalayanti no janAH / tuSabodhavimugdhabuddhayaH kalayantIha tuSaM na taMDulam ||46 // Wan artha -- je jana vyavahArahoviSai vimUDha mohI hai buddhi jinikI aise haiM te paramArthakUM nAhI' jAne haiN| jaiseM lokavirSe je tusahIke jJAnaviSai vimugdhabuddhi jana haiM te tusahI taMdula jAne haiN| ara taMdulakaM taMdula nAhIM jAne haiN| Wan Wan bhAvArtha -- je paramArtha AtmAkA svarUpa nAhIM jAne haiM ara vyavahArahItriveM mUDha hoya rahe haiM: zarIrAdi paradravyahI AtmA jAne haiM te paramArtha AtmAkUM nAhIM jAne haiN| jaiseM tuSa teMDulakA bheda tau jAne nAhI' ara parAlakaM kuThe tinikai taMDulakI prApti nAhIM / tusa taMDulakA bhedajJAna 15 bhaye saMte taMDula pAve | Age isa hI artha dRDha karanekU kahe haiM / I bhaya E6 Wan rUpakAvya kahe haiN| 55 - svaagt| chandaH pha pha dravyaliGgamama phAramIlitairha svate samayasAra eva na / dravyaliGgamiha yatkilAnyato jJAnamaMkramidamaMtra hi svataH ||50 || artha - dravyaliMgake mamakArakari bholita haiM mo hI AMdhe haiM tinikari samayasAra hai so phra dekhiye hI nAhIM hai / jAtaiM isa lokaviSai dravyaliMga haiM so to anya dravyateM hoya hai / ara yaha jJAna hai so Apa Atmadravyate hI hoya hai / Wan Wan bhAvArtha--- je dravyaliMgakUM hI ApA mAne haiM te AMdhe haiM / tinikUM ApA para sUjhyA nAhIM / Age kahe haiM jo vyavahAranaya to muni bhAvakake bhedakari liMga doya prakAra haiM, tini doUkUM mokSamArga na kahe hai ara nizcayanaya kAhU ho liMgakUM mokSamArga na kahe hai / gAthA phra Wan Wan pha vavahArio puNa Nao doNNivi liMgANi bhaNadi mokkharahe / NicchayaNao du Nicchadi mokkhapahe savvaliMgANi // 106 // Wan Wan 5 Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555 955 jafa vyAvahArikaH punarnayo dve api liMge bhaNati moksspthe| nizcayanayastu necchati mokSapathe sarvaliMgAni // 106 / / AtmakhyAti:-yaH khalu zramaNazramaNopAsakabhedena dvividhaM dravyaliMgaM bhavati mokSamArga iti prarUpaNaprakAraH sa mA kevalaM vyavahAra eva na paramArthastasya svayamasuddhadravyAnubhavanAtmakatve sati paramArthatvAbhAvAt / yadeva zramaNazramaNopAsaka-ma 1- vikalpAnatikrAMtaM dRzimamittimA gurajhAnamevala paika miti nimnupasaMcetanaM paramArthaH, tasyaiva svayaM zuddhadravyAnubhavA. Atmakatve sani paramArthakatvAt tato ye vyavahAramaMtra paramArthabuddhayA cetayaMte te samayalArameva na saMcaMtayate / ya eva paramArtha-Wan 5 buddhayA cetayaMte te eSa samayasAraM catayaMte / / ___ artha-vyavahAranaya hai so tau muni zrAvakake bhedakari doya prakAra liMga haiM tila doUhIka ' mokSamArga kahe hai / bahuri nizcayanaya hai so sarva hI liMgakU mokSamArgavirSe nAhI iSTa kare hai| . TIkA--nizcayakari zramaNa kahiye muni ara zramaNake upAsaka kahiye zrAvaka aise doya bhedakari liMga doya prakAra haiN| so doU hI liMga mokSamArga hai, aisA prarUpaNakA prakAra hai, so Wan kevala vyavahAra hI hai| parAmartha nAhIM hai / jAte isa vyavahAranayake svayaM azudavyakA anubhavasvarUpapaNA hote satai paramArthapaNAkA abhAva hai| bahuri jo zramaNa ara zramagakA upAsakake bhedateM dUrivartI darzanajJAnacAritrakI pravRttimAtra nirmalajJAna hI eka hai, aisA nirmala anubhavana so paramArtha hai, sohI mokSamArga hai / jAte aiseM jJAnahIke svayaM zudravarUpa honekA svarUpapaNA Wan hote saMta paramArthapaNA hai| tAtai je puruSa kevala vyavahArahIkU paramArthabuddhikari anubhave haiM teja .. samayasArakU nAhIM cete haiM, nAhI anubhave haiM / bahuri je paramArthahokU paramArthako buddhi kari anuprabhave haiM, te hI tisa sayayasArakU anubhave haiN| ja bhAvArtha-vyavahAranayakA to viSaya bhedarUpa hai / so azuddha dravya hai / so paramArtha naahii| " ara nizcayanayakA viSaya abhedarUpa zuddhadravya hai so paramArtha hai / so je vyavahArahIkU nizcaya mAni pravarte haiM tinikai samayasArakI prApti nAhIM hai| ara je paramArtha paramArtha jAne haiN| Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ++ . + - tinike samayasArakI prApti hoya hai / te hI mokSakU pAve haiN| Age kahe haiM, jo bahuta kahanekari .. "pUri paDau, eka paramArthahIkA ciMtavana krnaa| mAlinIchandaH alamalamatijaspairvikalpairanapairayamiha paramArthaciMtyatAM nityamakaH / svarasavimarapUrNajJAnavisphUrtimAtrAma khalu samayasArAdAduttaraM kizcidasti // 51 // .. artha-AcArya kahe haiM, jo ati vahata kahanekari ara bahata durvikalpanikari tau pUri pddo|" ke isa adhyAtmagranthavirSe yaha paramArtha hai, so ho eka niraMtara anubhavana karanA / jAteM nizcayakAra - apane rasakA phailAvakari pU jo jJAna tAkA sphurAyamAna honemAtra jo samapasAra paramAtmA " tisazivAya anya kichu bho sAra nAhIM hai| Wan bhAvArtha-pUrNajJAnasvarUpa AtmAkA anumAna krnaa| nizcarakari isa uparAMti kichU bhI .. sAra nAhI hai| Age isa samayasAra graMtha pUrNa ko hai / tAko sUcanikAkA zloka hai| Wan idamakaM jagacakSurakSayaM yAti pUrNatAm / vijJAnayanamAnandamayamadhyakSatAM nayA // 2 // " artha--idaM kahiye yaha samayaprAbhUta hai so pUrNatAkU prApta hoya hai / kelA hai ! akSaya kahiye 5 majAkA vinAza na hoya aisA jagatake advitIya netrasamAna hai| jAte kahA karatA hai ? vijJAnayana jo zuddha paramAtmA samayasAra AnaMdamaya tAkU pratyakSa prApta karatA saMtA hai| bhAvArtha--yaha samayaprAmRta graMtha hai so vavanarUya tayA jJAnarUpa doU hI prakAra kari netra-5 ke samAna hai / jAteM jaise netra ghaTapaTAdika pratyakSa dikhAve hai taiseM yaha zuddha AtmAkA svarUpakU / .._pratyakSa anubhavagocara dikhAye hai / aba yAkU AcArya pUrNa kare haiM, so yAkA mahimArUpa paDanekA praphalakI gAthA kahe haiN| Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kama + + prAbhUta jo samayapAhuDamiNaM paThiNaya acchataccado nnaaeN| acche ThAhidi cedA so pAvadi uttamaM sukkhaM // 107 // yaH samayasAraprAbhRtamidaM paThitvA'rthatatvato jJAtvA / arthe sthAsyati cetayitA sa prApnotyuttamaM sIkhyam // 17 // para AtmakhyAtiH-yaH khalu samayasArabhUtasya bhavataH paramAtmano'sya vizvaprakAzakatvena vizvasamayasya pratipAdanAta "svayaM zabdabrahmAyamANaM zAstramidamadhItya vizvaprakAzanasamarthaparamArthabhRtacitprakAzarUpaparamAtmAnaM nizciyan arthatamtava- // tazca paricchidya asyaivArthabhUtaM bhagavati ekasmin pUrNavijJAnadhane paramabrahmaNi sAraM bheNa sthAsyati cayitA, sa nAkSA"satkSaNavijabhamANacidekarasanirbhavasvabhAvasusthitanirAkusAtmarUyatayA paramAnaMdazabdavAcyamuttamamanAkuravalakSaNaM saukhyaM // jasvayamaya bhaviSyatIti / . artha--jo cetayitA puruSa bhavyajIva isa samayaprAbhUtaGa paDhikari ara arthate ara tattvateM jAnikAra ara yAkA arthavirSe tiSThegA so uttamasokhvasvarupa hoygaa| - TIkA-jo cetayitA bhavyapuruSa AtmA nizcayakari isa zAstrakU paDhikari ara samastapadArtha"nikA prakAzanevice samartha aisA paramArtha sUta caitanyaprakAzarUpa AtmAkU nizcaya karatA saMtA ke arthateM ara yathArtha tatvate jANi, ara yAhIkA arthabhUta jo bhagavAn eka pUrNavijJAnadhanasvarUpa parabrahma tAvirSe sarvaprakAra udyama AraMbha karikai ra tiSThegA so puruSa, uttama anAkulatA hai kI jalakSaNa jAkA aise sukharUpa khayameva Apa hI hopgaa| kaisA hai yaha zAstra samayasArabhUta bhagavAn / paramAtmA ? samastakA prakAzanevAlApaNAkari jAkU vizvasamaya kahiye, tAka prakAzanete Apa syaM zabdabrahmasArikhA hai| bahuri jita sukha prApta jhoyagA so sukha kaisA hai ? tatkAla udaya- -rUpa pragaTa hotA eka caitanyarasakari bharathA apane svabhAvavirSe bhalai prakAra tiSThayA nirAkula "AtmasvarUpapaNAkari paramAnaMda zabdakari kahane yogya hai| 5555555 Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + + 5 bhAvArga-isa zAstrakA nAma samayaprAmRta hai / so samaya nAma padArthakA he tAkA kahanekAlA // hai| tathA samaya nAma AtmA hai tAkA kahanevAlA hai| so AtmA samasta padArthanikA prakAzane- ... prAsa vAlA hai| tAkaM yaha kahe hai / so samastapadArthanikA kahanevAlA hoya tAka zabdabrahma khiye| OM so aise AtmAkU kahane" isa zAstrakU zabdabrahmasArikhA kahiye / zabdabrahma tau dvAdazAMgazAstra - "hai, tAkI upamA yAkU bhI hai so yaha zabdabrahma parabrahma jo zRddhaparamAtmA tAkU sAkSAt dikhAve " Wan hai| jo isa zAstrakU paDhikari yAke yathArtha arthavirSe ThaharegA so parabrahmakuMpAvegA / yAhI uttama. 1- saukhya jAkU paramAnaMda kahiye aisA svAbhika svAdhIna jAmeM bAdhA nAhIM viccheda nAhIM aki. nAzI aisA sukha pAvegA yAhIta bhavyajIva apanA kalyANake arthI yA paDho, suNa, niraMtara pAyAhIkA smaraNa dhyAna rAkho jyauM avinAzImukhakI prApti hoya / yaha zrIgurunikA upadeza hai| "aba isa sarvavizuddhajJAnakA adhikArako pUrNatAkA kalazarUpa zloka kahe haiN| anuSTupa chandaH itIdamAtmanastasyaM jJAnamAtramavasthitam / akhaNDamakamacalaM svasaMvedyamabAdhitam // 53|| Wan artha-iti kahiye yAprakAra AtmAkA tatva kahiye paramArthabhUta svarUpa jJAnamAtra avasthita // ...bhayA nizcita tthhryaa| kaisA hai jJAnamAtrataya ? akhaMDa hai aneka jJayAkArakari tathA pratipakSi bhakarmakari khaMDa khaMDa dIkhe hai, tauU jJAnamAtravi khaMDa nAhIM hai| bahari yAhIte ekarUpa hai / bahuri -acala hai jJAnarUpateM cala na hoya ara jJa yarUpa nAhIM hai| bahuri svasaMvedya hai ApahIkari Apa / / jAnaneyogya hai / bahuri abAdhita hai kAhU khoTI yuktikari vAcyA nAhIM jAya hai| 4. bhAvArtha-ihAM AtmAkA nijasvarUpa jJAna hI kahA hai| jAteM AtmAmeM anaMta dharma haiM, tinimeM 4 "keI tau sAdhAraNa haiM, te to ativyAptirUpa haiN| tini AtmA pichANyA jAya nAhIM / bahuri keI" aparyAyAdhita haiM, koI avasthAmaiM hai koImaiM nAhIM hai, te avyAptirUpa haiN| tiniteM bhI AtmA pichANyA jAya nAhIM / bahuri cetanatA hai so yadyapi lakSaNa hai tathApi zaktimAtra hai, so adRSTa + Wan Wan Wan Wan __ __ _ ___ _ __ __ Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan Wan Wan Wan 99999999 hai| tAteM tAkI vyakti darzana jJAna haiM / tinimeM jJAna sAkAra hai, prakaTa anubhavagocara hai / tAteM "yAhIke dvAre AsmA pahicAnyA jAya hai / tAteM yA jJAnahI pradhAnakari Atmatattva kahA hai| aisA mati jAnU', jo AtmAkU jJAnamAtra tattva kahA hai / so etA hI paramArtha hai anya dharma jhUTepa haiM AtmAmaiM nAhIM haiM aisA sarvathA ekAMta kiye mithyASTi hoya hai| vijJAnAdvaitavAdI bauddhakA mata phaAve hai| tathA vedAMtakA mata Ave hai / so aisA ekAMta bAdhAsahita hai / aisA ekAMta abhiprAya- 4 1- kari munivrata bhI pAle, ara AtmAkA jJAnamAtrakA dhyAna bhI kare to mithyAla kaTe naahoN| mandakaSAyanike vazate svarga pAve to pAtro, mokSakA sAdhana to hoya naahiiN| tAteM sthAbAdakara yathArtha samajanA / aiseM ihAM tAMI gAthAkA vyAkhyAna ara tisa vyAkhyAnake kalazarUpa tathA sUca"nikArUpa kAvya TIkAkArane kiye / aba ihAM TIkAkAra vicAra haiM--jo isa prathamaiM jJAnakU / japradhAnakari jJAnamAtra AtmA kahate aaye| tahAM koI aisA tarka karai, jo jainamata to syAdvAda hai, . .. jJAnamAtra kahane meM ekAMta AyA, syAdvAdateM virodha aayaa| tathA eka hI jJAnamai upAyatattva ara 9 upeyatattva e doya kaise baNe ? aise tarka ke nirAkaraNake arthi kichU kahiye haiN| tAkA zloka hai| Wan atra syAdvAdazuddhathaM vastutazvavyavasthitiH / upAyopeyabhAvazca manAmbhUyo'pi cintyate // 54 // ' HF artha ihAM isa adhikAravirSe syAvAdake zuddhatAke arthi vastutattvakI vyavasthA hai so vicA-- "riye hai tathA eka hI jJAnameM upAyabhAva ara upeyabhAva kichu eka pheri bhI vicAriye hai| 9 bhAvArtha-yadyapi ihAM jJAnamAtra Atmatattva kahA hai tathApi vastukA svarUpa sAmAnyavizeSAtmaka ____ aneka dharmasvarUpa hai, so sthAdvAdate sadhe hai / so jJAnamAtra AtmA bhI vastu hai, tAkI vyavasthA " 'syAdvAdakari sAdhiye hai| ara isa jJAnahI maiM upAyabhAva ara upeyabhAva kahiye sAdhyasAdhakabhAva Wan . ..vicAriye hai| aba yAkI vyavasthA kahe haiN| syAdvAda hai so samastavastUkA sAdhanevAlA eka nirvAdha arhatsarvajJakA zAsana hai mata hai| so syAdvAda sarvavastu anekAMtAtmaka haiM aise kahe hai| Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan jAte sarva hI vastUkA anekAMtAtmaka kahiye anekadharmarUpa svabhAva hai| asatyArtha kalpanAkari nAhIM kahe hai| jaisA vastUkA svabhAva hai taisA hI kahe hai| so ihAM AtmA nAmA vastUkU jJAna"mAtrapaNAkari kahate saMte syAdvAdakA parikopa nAhIM hai / jJAnamAtra AtmavastUkai bhI svayameva aneprakAMtAtmakapaNA hai| so kaisA hai so hI kahe haiM / tahAM anekAMtakA aisA svarUpa hai, jo johI vastu tatsvarUpa hai, so hI vastu atatsvarUpa hai / bahuri jo hI vastu ekasvarUpa hai so hI vastu / 5 anekasvarUpa hai| 1. bahuri jo hI vastu satsvarUpa hai so hI vastu atatsvarUpa hai| bahuri jo hI vastu nityasvarUpa "hai so hI vastu anitya svarUpa hai ! ye ekatastuziza nAtupaNAkI nipajAvanahArI parasparaviruddha Wan doya, zaktikA prakAzanA so anekAMta hai / so aisI viruddha doya zakti apanA AtmavastUkai jJAna"mAtrapaNA hote bhI pAie hai sohI kahiye hai| AtmAkai jJAnamAtrapaNA hote bhI aMtaraMgavirSe / cimakatA prakAzamAna jo jJAnasvarUpa tAkari to tatsvarUpapaNA hai / bahuri bAhya ughaDate anaMta . jJeyabhAvakU prApta ara jJAnasvarUpate bhinna je paradravyanike rUpa, tinikAra atatsvarUpapaNA hai| tini + svarUpajJAna nAhIM hai / bahuri sahabhUta pravartate ara kramarUpa pravartate je anaMta caitanyake aMza tinikA ke 1- samudAyarUpa avibhAgarUpa jo dravyapaNA tAkari to ekapaNA hai| vahari avibhAga ekadravyavirSe vyApta je sahabhUta pravartate ara kramarUpa pravartate caitanyake anaMta aMza, tinirUpa paryAya, tinikari 15 anekapaNA hai| bahuri apane dravya kSetra kAla bhAvarUpa honeko zaktIkA svabhAvapaNAkari satvarupa .. "hai| bahuri parake dravya kSetra kAla bhAvakI honekI zaktIkA svabhAvapaNAke abhAvakAra asattva+ svarUpa hai| bahuri anAdinidhana avibhAga ekavRttirUpa jo pariNamana tisapaNAkari nityapaNA svarUpa hai| bahuri kramakari pravartate je ekasamayaparimANa anekavRttIke aMza tinikari pariNAmane Wan paNAkari anityapaNA svarUpa hai / aiseM tatpaNA, atatpaNA, ekapaNA anekapaNA, satpaNA, asat..paNA, nityapaNA anityapaNA prakaTa prakAze hI hai / ihAM tarka, jo AtmavastUka jJAnamAtrapaNA hote 5 55 5 5 5 5! 55 55 5 Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 . U ajha pra .. bhI khameva anekAMta prakAze hai, to arhata bhagavAna tisake sAdhanapaNAkari anekAMtaka kauna arthI " anuzAsana kare haiM--upadezarUpa kare haiM ? tAkA samAdhAna-jo ajJAnI jana haiM tinike jJAnamAtra // AtmavastUkA prasiddha karaneke arthI kahe haiM / nizcayakari anekAMtavinA jJAnamAtra Atmavastu hI prasiddha nAhIM hoya hai| so hI kahiye hai| svabhAva hI thakI bahuta bhAvanikari bharathA jo yaha hai Wan loka tAvipeM sarvabhAvanikai apane apane svabhAvakari advaitapaNA hai| toU dvaitapaNAkA nipedha kr| nekA asamarthapaNA hai / tAteM samasta hI vastu hai so svarUpavirSe pravRtti ara pararUpate vyAvRtti ini / 5 doU rItikari doU bhAvanikari Azrita hai, yukta hai, yaha niyama hai| so hI jJAnamAtra bhAva viyeM lagAvanA / tahAM jJAnabhAva he so anya bAkIke zeyabhAvanikari sahita apanA nijajJAnarasakA bharakari pravartyA jo jJAtAjJeyakA saMbaMdha tisapaNAkari anAdihIta jJeyAkAra pariNamatA hI dIkhe // hai| tAteM jo ajJAnI jana hai so jJAna tatvakU kSecarUpa aMgIkAra kari ajJAnI hoyakAra ara Apa nAzaprApta hoya hai / tisa kAla yaha anekAMta hai, so apanA jJAnasvarUpakari jJeyateM bhinna jJAnaOM tattvakU prakaTa kari ara isa AtmAkU jJAtApaNAkari pariNamanateM jJAnI karatA saMtA tisa AtmAkU udayarUpa kare hai| nAza na hone de hai // 2 // + bahuri ajJAnI jana jisa kAla aiseM mAne haiM, jo yaha sarva jagata hai so nizcayakari eka ... AtmA hai| aise ajJAnatatvakU apanA jJAnasvarUpakari aMgIkAra kari ara samasta jagatakU ApA .. +mAni grahaNa kari, apanA bhinna AtmAkA nAza kare hai| tisa kAla parabhAvasvarUpakari atat .. kahiye sarva jagat eka ho AtmA nAhIM hai, aise bhinna AtmasvarUpapaNA prakaTa kari ara yahaanekAMta / hai so samasta jagatte bhinna jJAnakU dikhAvatA saMtA AtmAkA nAza nAhIM karane de hai| 2 / + bahuri jisa kAla aneka jJeyanike AkAranikari khaMDa khaMDa rUpa kiyA jo eka jJAnakA // "AkAra tAkU dekhi ekAMtavAdI jJAnatatva nAzakU prApta kare hai| tisa kAla yaha anekAMta hai lo / Wan jJAnatattvake dravyakari ekapaNAkU prakaTa karatA saMtA tAkU jIvAve hai| nAza nAhIM hone deve hai 13 // Li Li Bu Li Bu Li Li Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrafa phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan bahuri jisa kAla ekAMtI jJAnakA eka AkArakA grahaNa karaneke arthi aneka jJeyanike AkAra jJAna prabha haiM, tinakA lAga kari ara jJAnasvarUpa AtmAkA nAza kare hai| lisa kAla 5 yaha anekAMta hai so jJAnake paryAyanikari anekapaNAkUM prakaTa karatA saMtA AtmAkA nAza nAhIM karane hai phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha bahuri jisa kAla ekAMtI hai so jJAyamAna jJAnameM Avate je paradravya tinike pariNamanAteM Wan jJAtAdravyakU' paradravyapaNAkari aMgIkAra kari AtmAkA nAza kare hai / tisa kAla apanA svadravya Wan kari AmAkA sakUM prakaTa karatA saMtA anekAMta hai so hI tisa AtmAkU jovA hai nAza nAhIM hone de hai || Wan bahuri jisa kAla ekAMtI hai, so sarvadravya hai te maihI hoM aiseM paradravyanikaM jJAtAdravyakari 5 5 aMgIkAra kari AtmAkA nAza kare hai, tisa kAla paradravyarUpa AtmA nAhIM hai, aiseM paradravyakari AtmAkA asakUM prakaTa karatA saMtA anekAMta hI nAza karane nAhIM de hai // 6 // Wan bahuri parakSetratri prApta je jJeya padArtha tinike AkAra tinisArikhA pariNamanerte parakSetra- 5 etair jJAna sadrUpa aMgIkAra kari ekAMtI nAzakuM prApta kare hai, tisa kAla apanA kSetrakari Wan astitva prakaTa karatA saMtA anekAMta hI jIvAye hai, nAza nAhIM hone de hai |7| Wan bahuri apane kSetra hone ke arthi parakSetraviSai prApta jJeya tinikA AkAra jJAnakA honA tAkA tyAgakara jJAnakraM jJeyAkArarahita tuccha karatA saMtA ekAMtI AtmAkA nAza kare haiM tila Wan 4 kAla anekAMta hai so jJAnakai apanA kSetraviSe parakSetra viSai prApta je jJeya tinike AkArarUpa pariNa Wan manekA svabhAvapaNA hai, aiseM parakSetrakari nAstipaNAkUM pragaTa karatA saMtA nAza karane na de hai || Wan bahuri jisa kAla pUrve AlaMbe the jJeya padArtha tinakA vinAzakA kAlaviveM jJAnakA asastrakaM 60 aMgIkAra ajJAnakA kari ekAMtI jJAnakUM nAzakUM prApta kare hai, tisa kAla apanA jJAnahIkA kAlakari sattvakUM pragaTa karatA saMtA anekAMta hI jJAnakUM jIvAve hai, nAza na hone de hai / 6 // ... Wan Wan Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA bahuri jisa kAla arthakA AlaMbanakA kAlahIviSa jJAnakA sattaka grahaNakari ekAMtI AtmA-" Wan kA nAza kare hai tisa kAla parake kAlakari asattvakU prakaTa karatA saMtA anekAMta hI nAza // 1- hone na de hai|10| ___ bahuri jisa kAla jJAyamAna jAnane meM AvatA jo parabhAva tAke pariNamanake AkAra dikhatA; jo jJAyakabhAva tAkU parabhAvakari grahaNakari ara jJAnabhAvakU ekAMtI nAzakU prApta kare hai, .. tisa kAla svabhAvakari jJAnakA satvakU prakaTa karatA saMtA anekAMta hI jJAnakU jIvAve hai nAza Wan na hone de hai|| bahari jisa kAla ekAMtI hai so aisA manAve hai 'jo sarva bhAva hai te maiM hauM aiseM parabhAvaka jJAyakapaNAkari aMgIkAra kari ara AtmAkA nAza kare hai, tisa kAla parabhAvanikari jJAnara kA asatvakU prakaTa karatA saMtA anekAMta hai so hI AtmAkA nAza na hone de hai / 12 / bahuri jisa kAla anitya je jJAnake vizeSa tinikari khaMDita bhayA jo nityajJAnasAmAnya,ma ra so nAzakU prApta hoya hai aisA ekAMta sthA, tisa kAla jJAnakA sAmAnyarUpakari nityapaNAkU " prakaTa karatA saMtA anekAMta hai so hI nAza karane na de hai / 13 / / Wan bahuri jisa kAla nitya jo jJAnasAmAnya tAkA grahaNa karaneke arthi anitya je jJAnake __ vizeSa tinikA tyAgakari ekAMta hai so AtmA nozA prApta kare hai, tisa kAla jJAnake vizeSa-" pra rUpakari anityapaNAkU prakaTa karatA saMtA anekAMta hai so hI tita AtmAkU jovAve hai, nAza' - hone na de hai / 14 // - aise caudaha bhaMganikari jJAnamAtra AtmAkU ekAMtakari tau AtmAkA abhAva honA ara 1+ anekAMtakari AtmAkA ThaharanA dikhaayaa| tahAM tat atat, ara eka aneka, nitya anitya, aisaiM "to chaha bhaMga bhaye / ara sattva asattvake dravya kSetra kAla bhAvakari ATha bhaMga kiye, aise caudaha 9 bhaMga jAnane aba inike kalazarUpa 14 kAvya haiM, so kahiye haiN| Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrafa phaphaphaphaphaphaphaphapha Wan 15 Wan Wan zArdUlavikrIDitacchandaH bAhyArthaH paripItamujjhitanijapravyaktiriktabhavat vizrAntaM pararUpa evaM parito jJAnaM pazoH sIdati / yattacadiha svarUpa iti svAdrAdinastatpunad senmamanasvabhAva narataH pUrNa samunmajjati ||2|| artha - pazu kahiye ajJAnI tiryaMcasamAna sarvathA ekAMtI, tAkA jJAna hai so bAhya jJeya pArthanirastapaNe pIyA gayA aisA hotA saMtA choDi jo apanI vyakti sinikari rItA samastapaNekara pararUpahI ke viSai vizrAMta bhayA rahi gayA / apanA rUpa kichU bhI na rahyA, sonA bhayA / vahari syAhAdIkA jJAna hai so jo apane svarUpa jo hai so svarUpa hI hai 5 jJAnasvarUpa hI hai, aiseM tatsvarUpa bhayA inr atizayakAra prakaTa bhayA jo jJAna svabhAva tAke bharate saMpUrNa udayarUpa prakaTa hoSa hai / samUharUpa ti ti t mikklllikpikmikk Wan bhAvArtha- koI sarvathA ekAMtI to jJAna sevAkAramAtra hI mAne hai| nA to jJAna jJeya pIya gaye Apa kalU na rahyA / vahari syAdI jJAna apane pari jJAna hI hai, jJeyAkAra bhayA tauU arrant nAhIM chor3e hai, aise mAne haiN| tA tatsvarUpa jJAna prakaTa prakAzamAna hai / punaHzArdUlavikrIDi phra vizvaM jJAnamiti prata sabhUto vizvamayaH pazuH pazutri svacchandamAceSTate / yatatpararUpato na taditi syAdvAdadarzI punarvivAda bhinnamavizvavizvaghaTitaM tasya svacchaM svazena // 3 // artha - pazu, kahiye ajJAnI sarvathA ekAMtavAdI hai so samasta jJeyapadArtha hai so jJAnamaya hai, aiseM vicAri kari, ara sakala jagatakUM nijatattvakI AzAkari dekhi Apa samasta vastumayI hoya / ara tiryacakI jyauM svacchaMda peSTA kare hai / bahari syAdvAdakA dekhanevAlA hai so tisa jJAnakA nija svarUpa aisA dekhe hai, jo apane jJAnasvarUpa tatsvarUpa hai| so para je jJeyasvarUpa tiniteM tatsvarUpa Wan phra phra Wan Wan phra nAhIM hai / aiseM samasta vastuteM bhinna ara samastajJa yavastunikari ghaDayA tauU samasta jJeyasvarUpa phra nAhIM, jJeyAkArarUpa bhayA tauU nyArA aisA jJAnakA svarUpa anubhava hai / Wan prA - Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pha Wan Wan Wan khaNDa khaNDa bigaDI hai zakti jAkI aisA bhayA saMtA samastaparNekari tUTatA khaNDa khaNDa hotA Apa nAza prApta hoya hai / bahuri anekAMtakA jAnanevAlA hai so sadA udayarUpa jo jJAnakA eka5 dravyapaNA tisakari jJayanike AkAra honeteM bhayA jo sarvathA bhedakA bhrama tAhi dUri karatA saMtA nirvAdha anubhavana svarUpa jJAnakUM eka dekhe haiM / Wan artha - pazu kahiye ajJAnI sarvathA ekAMtavAdI hai so jJAnakA svabhAva bAhya jJeyapadArthakA grahaNa rUpa hai are bharateM samasta aneka udaya bhaye prakaTa jJAnameM Aye je jJayanike AkAra tinikari pha Wan zArdUlavikrIDita chandaH bAhyArthagrahaNasvabhAvabharato viSvagvicitrollasajJeyAkAravizIrNazaktirabhitastra, Tyanpazurnazyati / ekadravyatayA sadA'pyuditayA bhedabhramaM dhvaMsayannekaM jJAnamabAdhitAnubhavanaM pazyatyanekAntavit ||4|| Te phra 5. bhAvArtha- jo vastu apanA svarUpa tatsvarUpa hai so hI vastu parakA svarUpa atatsvarUpa hai phra aiseM syAdvAdI dekhe hai / so jJAna apanA svarUpateM tatsvarUpa hai / taiseM hI para jJeyanikA AkArarUpa bhayA hai toU tiniteM bhinna hai / tAteM asatsvarUpa hai| ara ekAMtavAdI samastavasturUpa jJAnakUM mAni ApA tini jJeyamayI mAni ajJAnI hoya pazukI jyoM svacchaMda pravarteM hai / aisA 5 svarUpakA bhaMga hai / punaH phra Wan 5 phaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan bhAvArtha - jJAna hai so jJayanike AkAra pariNamaneteM aneka dIkhe hai / tAkUM sarvathA ekAMtavAdI 5 aneka khaNDakhaNDarUpa dekhatA saMtA jJAnamaya jo AyA tAkA nAza kare hai / ara svAdvAdI jJAnakuM Wan jJeyAkAra bhayA hai tauU sadA udayarUpa dravyapaNAkari eka dekhe hai / yaha ekasvarUpa bhaMga hai / punaH-jJeyAkArakalaGkamecakaciti prakSAlanaM kalpayannekAkAracikIrSayA sphuTamapi jJAnaM pazurnecchati / vaizye'pyavicitratAmupagataM jJAnaM svataH kSAlitaM paryAyastadanekatAM parimRzan pazyatyanekAntavit ||5|| artha -- pazu ajJAnI sarvathA ekAMtavAdI hai / so jJayanike AkAranikari kalaMkakari anekA- 5 kArarUpa malina jo caitanya tAvirSe eka caitanyakAmAtra AkAra karanekI icchA kari prakSAlana kahiye L Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya $ $ $ Wan ma $ dhovanA kalyatA saMtA jJAna anekAkAra prakaTa hai toU tAkU nAhIM mAne hai ekAkAra ho mAnika jJAnakA abhAva kare hai / vahuri anekAMtakA jAnanevAlA hai so jJa yAkArakari jJAnakA vicitrapaNA japa "hai toU ekapaNAprApta jJAna hai so Apa svayameva prakSAlyA huvA zuddha hai, ekAkAra hai ara " japaryAyanikari tAke anekatA anubhava hai|| bhAvArtha-ekAMtavAdI tau jJAnavirSe jJa yAkArakU maila jANi ekAkAra karanekjJayAkArakU dhoya pradari kari jJAnakA nAza kare hai / bahuri anekAMtI jJAnakaM svarUpakari anekAkArapaNA mAne hai|' .. so aisA vastusvabhAva hai so satyArtha hai aisA anekasvarUpa bhaMga hai / punaH---- pratyakSAlikhitasphuTasthiraparadravyAstitAvaJcitaH svadravyAnavalokanena paritaH zUnyaH pazunazyati / stradravyAstitayA nirUppa nipuNaM sadyaH samunmajjatA syAdvAdI tu vizuddhabodhamahasA pUrNo bhavanjIvati // 6 // 1 ____ artha-pazu ajJAnI ekAMtavAdI haiM so pratyakSapramANakari Alikhita kahiye citarathA huvA / dIkhatA sphuTa prakaTa sthala ara sthira kahiye nizcala aisA paradravyarphe dekhi tisakA astitvakarie ThigyA huvA apanA nija AtmadravyakA astitva nAhIM dekhanekari samastapaNe sarvathAzUnya hotA Wan ApAkA nAza kare hai / bahuri syAdvAdI hai so apanA nijadravyakA astipaNAkari nipuNa jaise 5 __ hoya taiseM nija AtmadravyakA nirUpaNakari tatkAla prakaTa hoto jo vizuddhajJAnarUpa teja tAkari .. japUrNa hotA jIve hai / naSTa na hoya hai| .. bhAvArtha--ekAMtI bAhya paradravyakU pratyakSa dekhi tAhIkA astitva maanyaa| ara apanA Atma dravya iMdriyapratyakSakari dIkhyA naahiiN| jAkU zUnya mAni AtmAkA nAza kare hai / bahuri syAdvAdI / jJAnarUpa tejakara apanA AtmadravyakA astitvake avalokanakara Apa jIve hai, ApAkA nAza "nAhIM kare hai / yaha svadravyaapekSA astitvakA bhaMga hai / punaH-- sarvadravyamayaM prapadya puruSa durvAsanAvAsitaH svadravyamamataH pazuH kila paradravyeSu vizrAmyati / ___ syAdvAdI tu samastavastuSa paradravyAtmanA nAstitA jAnanirmalazuddhabodhamahimA svadravyamevAzrayet // 1 // $ $ $ $ $ $ pmusic Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' Wan ' artha-pazu ajJAnI ekAMtavAdI hai so puruSa jo AtmA tAkU srvdrvymy| eka. kalpikAra paya... ara kunayakI vAsanAkari vAsita huvA prakaTa paradravyavi svadravyakA bhramakari vizrAmakare hai|| ,prabahari syAdvAdI hai so samasta hI vastuvirSe paradravyasvarUpa kari nAstitAkU jAnatA saMtA nirmala hai zuddhajJAnakI mahimA jAko aisA huvA svadravyahovU Azraya kare hai| bhAvArtha-ekAMtavAdI to sarvadravyamaya eka AtmAkU mAni paradravya apekSA nAstitA hai; pratAkA lopa kare hai / ara syAdvAdI samastavi paradravya apekSA nAstitA mAni apanA nijadravya- ... hai rame hai / yaha paradravya apekSA nAstitAkA bhaMga hai / punaHWan bhinna kSetra niSaNNavIdhyaniyatavyApAraniSThaH sadA sIdatyeva bahiH patantamabhitaH pazyanpumAMsaM pazuH / svakSatrAstitayA nirudarabhasaH syAdvAdavedI punastiSThatyAtmani khAtabodhya niyatavyApArazaktirbhayan / / 8 / / ___ artha-azu ajJAnI ekAMtavAdI hai so bhinnakSetravi tiSThayA je jJeyapadArtha tinivi jJeya. - jJAyakasaMbaMdharUpa nizcitavyApAravirSe tiSThayA saMtA puruSakU samastapaNe bAhyajJeyAnavirSe hI par3atA saMtA tAkU dekhatA saMtA kaSTahIkU prApta hoya hai| bahuri syAdvAdakA jAnanevAlA hai so apane pra kSetravi apanA astipaNAkari rokyA hai apanA rabhasa jyAne aisA bhayA saMtA AtmAhIvirSe AkArarUpa bhaye je jJeya tinikA nizcayavyApArakI zaktirUpa hotA saMtA apane kSetrahIvi ke Wan astitvarUpa tiSThe hai| bhAvArtha-ekAMtavAdI tau bhinnakSetravi jJeya padArtha tiSThe haiM tinike jAnaneke vyaapaarruup| ma hotA puruSako vAhya paDatA hI mAni naSTa kare hai| bahuri syAdvAdI apanA kSetravi hI tiSThathA .- puruSa anyakSetravi tiSThate jJeyanikU jAnatA saMtA apane kSetrahIvi astitva dhAre hai, aisA " mAnatA saMtA AtmAhIvirSe tiSThe hai| yaha svakSetravirSe astitvakA bhaMga hai| punaH- Wan svakSetrasthitaye pRthagvidhaparakSetrasthitAyojjhanAttucchIbhUya pazuH praNazyati vidAkArA sahArvaman / syAdvAdI tu vasana svadhAmani parakSetra vidanAstitAM tyaktArtho'pi na tucchatAmanubhavanyAkArakarSI parAn // 6 // Wan Wan ; Wan 99 Wan ma Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan artha - pazu ajJAnI ekAMtavAdI hai to apanA kSetravi tiSThaneke arthI nyAre nyAre parakSetravi tiSThate jJeya padArtha tinike choDane tuccha hoyakari apane caitanyake jJeyarUpa AkAranikkU para 5 jJeya arthakI sAthi vamatA saMtA jaiseM arthani choDe taiseM caitanyake AkAranikU bhI chodd'eN| taba 2 ASA tuccha rahyA / aisA ApakA nAza kare hai| bahuri syAdvAdI apane kSetraviSe vasatA saMtA parakSetra viSai apanI nAstitAkUM jAnatA saMtA yadyapi parakSetra jJeya padArthanikU choDe hai tauU apane Wan 5 caitanya ke jJayarUpa AkAra bhaye tinikU parateM khecanevAlA hotA tucchatAkUM nAhIM anubhave hai naSTa nAhIM hoya hai / Wan Wan bhAvArtha - ekAMtI to parakSetraviSe tiSThate jJeyapadArthanika AkAra caitanyake AkAra bhaye 15 tinikUM jaiseM arthanikU choDe hai teMseM cetanyake AkAranikUM bhI chor3e hai aiseM jAne hai| caitanyake 5 AkAranikUM apanA karUMgA to apanA kSetra chuTi jaaygaa| tAteM Apa caitanyake AkArarahita pha hoya tuccha hoya hai, naSTa hoya hai / bahuri syAdvAdI jJayapadArthanikU choDe hai, tauU apane caitanyake 5 AkAranikU choDe nAhIM hai / apane kSetra viSai vasatA parakSetratriSa apanI nAstitAkUM jAnatA tuccha pha nAhIM hoya hai, naSTa nAhIM hoya hai / yaha parakSetra apekSA nAstitAkA bhaMga hai / punaHWan pUrvAlambatavobhyanAzasamaye jJAnasya nAzaM vidan sIdatyeva na kiJcanApi kalayannatpantatucchaH pazuH / astitvaM nijakAlato'sya kalayana syAdvAdavedI punaH pUrNastiSThati bAhyavastuSu muhurbhuvA vinazyatsvapi // 10 // artha- pazu ajJAnI ekAMtavAdI hai so pUrvakAlameM AlaMbe je jJeyapadArtha tinikA nAza honeke Wan a samaya vijJAnakA bhI nAzakU jAnatA saMtA kichU bhI nAhIM jAnatA saMtA tuccha bhayA nAzakUM prApta hoya hai / bahuri sthAdvAdakA vedI hai so isa AtmAkA apane kAlateM astitva janatA saMtA bAhyavastu bAraMbAra hoyakari naSTa hote saMte bhI Apa pUrNa hI tiSThe hai| bhAvArtha- pahile zeya padArtha jAne the uttarakAlameM vinasi gaye tinikU dekhi ekAMtI apanA pha pha naya phrafa phrafa phrafa phaphaphapha Wan Wan Wan phra phra Wan jJAnakA bhI nAza mAni ajJAnI huvA AtmAkA nAza kare hai| bahuri syAdvAdI jJeyapadArthanikU Wan AF E Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le Le Le Le $ manaTa hoteM bhI apanA astitva apanA hI kAlateM mAnatA naSTa na hoya hai| yaha svakAla apekSA 1astitvakA bhaMga hai| punaH-- aryAlambanakAla eva kalayan zAnasya sakvaM bahirmeyAlambanalAlasena manasA bhrAmyan pazunazyati / / nAstitvaM parakAlato'sya kalayan syAdvAdavedI punastiSThatyAtmanikhAtanityasahajajJAnakapuobhavan // 11 // + artha-pazu ajJAnI ekAMtavAdI hai so jJeyapadArthake AlambanakAla hI jJAnakA astitva Wan jAnatA saMtA bAhyajJeyakA AlaMbanavirSe citta* anurAgasahita kari ara bAhya zramatA saMtA nAzakUpha 1- prApta hoya hai| bahuri syAdvAdakA vedo hai so parakAlateM apanA AramAkA nAstitvakU jAnatA .. / saMtA AtmAvirSe ukirayA jo nitya svAbhAvika jJAnapuMja tisa svarUpa hotA saMtA tipThe hai, naSTa na / ja, hoya hai| bhAvAtha-ekAtI to zeyake AlaMbanake kAla hI zAnakA sattva jAne hai so jJeyake AlaMbaenadhi mana lagAya bAhya bhUmatA saMtA naSTa hoya hai / bahuri syAdvAdI jJeyake kAlateM apanA astitva // nAhIM jAne hai, apane hI kAlateM apanA astitva jAne hai| tAteM jayate nyArA hI apanA jJAnakA + puMjarUpa hotA naSTa na hoya hai / yaha parakAla apekSA nAstitvako bhaMga hai / punaH vizrAntaH parabhAvabhAvakalanAnnityaM bahirvastuSu nazyatyeva pazuH svbhaavmhimnyekaantnishcNtnH| sarvasminnivatasvabhAvabhavanajJAnAdvibhakto bhavan syAvAdI tu na nAgnameti sahajaspaSTIkRtapralpayaH / / 12 / / ma artha-pazu ajJAnI ekAMtavAdI hai so parabhAvakU hI apanA bhAva jAnanete bAhmavastunivi , " vizrAma karatA saMtA apanA svabhAvakI mahimAvirSe ekAMtakari nizcetana bhayA jaDa hotA saMtA Wan ApanAzakU prApta hoya hai / bahuri syAdvAdI hai so sarva hI vastunivirSe apanA nizcita niyamarUpa) ___ jo svabhAvabhAvakA bhavanasvarUpa jJAna sAteM sarvate nyArA hotA saMtA sahajasvabhAvakA spaSTa Wan pratyakSa anubhavarUpa kiyA hai pratyaya kahiye pratItirUpa jAnapanA jAne aisA bhayA nAzavaM prApta 1 nAhIM hoya hai| 55 5 55 5 5 55 5 5 5 Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyeo 5 5 Le Le Le Le bhAvArtha-ekAMtI tau parabhAva nijabhAva jAni bAhyavastUhIvirSe vizrAma karatA saMtA __AsmAkA nAza kare hai / bahuri syAdvAdI apanA jJAnabhAva yathApi jJeyAkAra hoya hai, tathApi jJAnamahIkU apanA bhAva jAnatA saMtA ApAkA nAza nAhIM kare hai| yaha apanA bhAvakI apekSA + 1- astittrakA bhaMga hai / punaH-- adhyAsyAtmani sarvabhAvabhavanaM zuddhasvabhAvacyutaH sarvavApyaniyArito ganabhayaH svairaM pazuH kriiddti| ' ___ myAhAdI tu vizuddha eva lasati svasya svabhASa bharAdArUDhaH paramAvabhAvavirahacyAlokani kampitaH // 13 // artha-pazu ajJAnI ekAMtavAdI hai so apane AtmAvirSe sarvajJeyapadArthanikA honA nizcaya : prakari ara zuddhajJAnasvabhAvate cyuta bhayA saMtA sarvapadArthanivirSe niHzaMka varjanArahita svecchAcArI .. - bhayA krIDA kare hai / apanA bhAvakA lopa kare hai / bahuri syAdvAdI hai so apanA hI bhAvavirSe / sarvathA ArUDha bhayA parabhAvakA apane bhAvavirSe abhAvakA prakaTapaNA hai tAkari nizcaya bhayA zuddha , paja hI zobhAyamAna hai| " bhAvArtha-ekAMtI tau parabhAvannikU ApA jAni apane zuddhasvabhAvasU cyuta bhayA sarvatra + nizaMka svecchAteM pravate hai / bahuri syAdvAdI parabhAvanikU jAne hai toU tinita nyArA apanA A smAkU zuddhajJAnasvabhAva anubhavatAsaMtA sobhe hai| yaha parabhAva apekSA nAstitvakA bhaMga hai / punaH--Wan Wan prAdurbhAvavirAmamudritabahadjJAnAMzanAnAtmanA nijhanAkSaNabhaGgasaGgapatitaH prAyaH pazunazyati / syAdvAdI tu cidAtmanA parimRzaMzcidvastu nityoditaM TotkIrNavanasvabhAvamahimajJAnaM bhavan jIvati // 14 // Wan artha-pazu ajJAnI ekAMtavAdI hai so utpAdavyayakari lakSita prApta hotA jo jJAna tAke .. aMzanikari nAnAsvarUpakA nirNayakA jJAnate kSaNabhaMgakA saMgameM paDhathA bAhulyapaNe ApAkA nAza kare hai / bahuri syAdvAdI hai so caitanyasvarUpakari caitanyavastUkU nitya udayarUpa anubhavatA saMtA TaMkotkIrNadhanasvabhAva hai mahimA jAkI aisA jJAnarUpa hotA saMtA jove hai / ApAkA nAza nAhIM / Wan Wan 55Wan 5 Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Zhuan phra Wan phra bhAvArtha - ekAMtI to zayaka AkAravat jJAnakU upajatA vinasatA dekhi ara kSaNabhaMgakI saMgatIvat ApAkA nAza kare hai / bahuri syAdvAdI hai so jJAna jJeyakI sAthi upaje vinaze hai phra 5 tauU caitanyabhAvakA nitya udaya anubhavatA saMtA jJAnI hotA jIve hai, ApAkA nAza nAhIM kare hai / yaha nityapaNAkA bhaMga hai| punaH Wan Wan Wan kIrNa vizuddhabodhavisarAkArAtmatatvAzayA vAJcchatyucchaladacchacirapariNatebhinnaH pazuH kiMcana / jJAnaM nityamanityatAparigame'pyAsAdayatyujvalaM syAdvAdI tadanityatAM parimRzaMsthidvastuvRttikramAt // 15 // artha - pazu ajJAnI ekAMtavAdI haiM so TaMkotkIrNa nirmalajJAnakA phailAvasvarUpa eka AkAra 5 Wan Wan jo Atmatattva, tAkI AzAkari ara ApaviSai uchalatI jo nirmala caitanyako pariNiti, tAteM nyArA kichU AtmAkuM cAhe hai / so kichU hai nAhIM / bahuri syAdvAdI hai so nitya jJAna hai so 5 anityatA prApta hote bhI ujvala daidIpyamAna caitanyavastuko pravRttike krama jJAnake anityatAkUM anubhavatA saMtA jJAnakUM aMgokAra kare hai / kkkkkkkkkkkk* : Wan phaphaphaphaphaphaphaphaphapha pha bhAvArtha - ekAMtI tau jJAnakuM ekAkAra nitya grahaNa karanekI vAMchA kariara jJAnacaitanyakI pariNati upaje vinaze hai tAteM bhinna kichU mAne hai, so pariNAmasizaya pariNAmI kichU nyArA hI hai nahIM / bahuri syAdvAdI hai so yadyapi jJAna nitya hai, tauU caitanyakI pariNati kramateM upaje fara hai, tAke krama jJAnakI anityatA mAne haiM, vastusvabhAva aisA hI hai, yaha anityapaNAkA bhaMga hai| aba kahe haiM, jo aisA anekAMta hai, so je ajJAnakAra mohI mUDha haiM, tinikUM AtmatattvakaM jJAna5 mAtra sAdhatA saMtA svayameva anubhavanameM Ave hai / Wan Wan anuSTupchandaH phra ityajJAnavimUDhAnAM jJAnamAtra' prasAdhayan / AtmatattvamanekAMtaH svayamevAnubhUyate // 16 // Wan artha -- aise pUrvoktaprakAra anekAnta hai, so je ajJAnakari prANI mUDha bhaye haiM, tinikkU samajhAvanekUM AtmatatvakaM jJAnamAtra sAdhatA saMtA ApaApa anubhavagocara hoya hai / Wan prAsa 61 Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wan bhAvArtha - anAdikAlake prANI svayameva tathA ekAMtavAdakA upadezakari AtmatattvakU jJAnakA anubhavakA kSaNAtakari AtmAkA nAza kare hai / tinikU samajhAvanekU AtmAkA prA svarUpa jJAnamAtra hI kahikari, ara tisakUM anekAMtasvarUpa prakaTakari syAdvAda dikhAyA hai, so 5 yaha asatkalpanA nAhIM hai / jJAnamAtra vastu anekadharmasahita Apa Apa anubhavagocara pratyakSa prati-5 bhAsa A hai / so pravINa puruSa apanA ApAkI tarapha dekhi anubhavakari dekho / jJAna tatsvarUpa, atatsvarUpa, ekasvarUpa anekasvarUpa, apane dravyakSetrakAlabhAvateM satsvarUpa, parake dravyakSetrakAlabhAvateM ka pha 15 asatsvarUpa, nityasvarUpa, anityasvarUpa ityAdi pratyakSa anubhavagocarakari anekadharma svarupa, pratItI maiM lyAvo / yaha hI samyagjJAna hai / sarvathA ekAMta mArne mithyAjJAna hai, aisA jAnatA / 5 aba anekAMtakI mahimA kare haiM / phra Wan anuSTupchandaH Wan evaM tattvavyavasthityA svaM vyavasthApayan svayam | alaGghyazAsanaM jainamanekAnto vyavasthitaH ||17|| 5 Wan artha - yAprakAra tatva kahiye vastUkA yathArtha svarUpakI vyavasthitikari apane svarupakUM Apa hI sthApana karatA saMtA anekAMta hai so vyavasthita bhayA nizcata ThaharathA / so kaisA hai yaha ? alaMghya pha 15 kahiye kAhUkari laMghyA na jAya jItyA na jAya aisA jinadevakA zAsana hai, mata hai, AjJA hai / phra bhAvArtha - yaha anekAMta hai so hI nirvAdha jinamata hai / so jaise vastUkA svarUpa hai taiseM sthApatA pha 5 Apa Apa siddha bhayA hai / asatkalpanAkari vacanamAtra pralApa kADhUne nakayA hai| nipuNa purussnike| vicAri pratyakSa anumAna pramANakari anubhavakari dekho| ihAM koI tarka kare hai, jo AtmA ane-' pha kAMtamayI hai, anaMtadharmA hai, tauU tAkA jJAnamAtrapaNAkari nAma kauna arthI kiyA ? jJAnamAtra kaha 55 maiM tau anyadharmanikA niSedha jAnyA jAya hai / tAkA samAdhAna - jo ihAM lakSaNakI prasiddhikari 5 lakSya ke prasiddhi arthI AtmAkA jJAnamAtrapaNAkari nAma kiyA hai, jo AtmA jJAnamAtra hai| ka sohI kahe haiM, AtmAkA jJAna lakSaNa hai / jAteM tisa AtmAkA so jJAna asAdhAraNa guNa hai| Wan Wan 5 T Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke bhaja - yaha jJAna kAhU anyadravyameM pAie nAhI, tisa kAraNakari isa jJAnalakSaNakI prasiddhi kari, ara'.. " tAkari lakSya kahiye lakhane yogya jo AtmA tAkI prasiddhi hoya hai / lakSaNa hoya so jAkaM bAha" lyapaNakari sarva jANe so hoya / ara lakSya hoya so jAphUprasiddha na jAniye so hoya / yote| lakSaNa kahaneta lakSya prasiddha hoya hai / ihAM pheri taka kare hai, jo isa lakSaNako prasiddhikari kahA" sAdhya hai ? lakSya hI sAdhane yogya hai, AtmAhIkU sAdhanA thA / tAkA samAdhAna--jo aprasiddha hai lakSaNa jAkai aisA ajJAnI puruSakai lakSyakI prasiddhi nAhIM hoya hai| ajJAnIkU pahale lakSaNa dikhAie taba lakSyakU grahaNa karai / jAteM jAke lakSaNa prasiddha hoya tAhIke tisa lakSaNasvarUpa Wan lakSyako prasiddhi hoya hai| pheri pUche hai, jo vaha lakSya nyArA hI kahA hai; jo jJAnakI prasiddhikari tisate nyArA hI prasiddha hoya hai / tAkA uttara-jo jJAnateM nyorA hI to lakSya AtmA nAhI hai| jAte dravya-- ..paNAkari jJAnake ara AtmAke bheda nAhI hai--abheda hI hai / ihAM pheri pUche hai, jo jJAna AtmA / abhedarUpa hai to lakSyalakSaNakA bheda kAhekari kIyA huvA hoya hai ? tAkA uttara-jo prasiddha 1- kari prasAdhyamAnapaNA hai tAkari kiyA bheda hai / jJAna prasiddha hai| jAteM jJAnamAtrake svasaMvedana kari siddhapaNA hai| sarva prANInike svasaMvedanarUpa anubhavamai Ave hai| tisa prasiddhikari sAdhyA ' havA tisa jJAnateM avinAbhAvI je anaMta dharma tinikA samudAyarUpa abhinnapradezarUpa mUrti AtmA hai| tAteM jJAnamAtravi acalita nizcala lagAI ukIrI jo dRSTi tAkari kramarUpa ara akramarUpa Wan -yugapadpa pravartatA jo tisa jJAnateM avinAbhUta anaMta dharmakA samUha jetA jo kachU lakhiye hai| tetA so kachU samasta hI eka nizcayakari AtmA hai / isa hI prayojanake arthI isa adhyAtmaprakaraNavirSe isa AtmAkA jJAnamAtrapaNAkari vyapadeza kiyA hai, nAma kayA hai / pheri pUche hai, jo kramarUpa ara akramarUpa pravarte haiM anaMta dharma jAvirSe aisA AtmAke jJAnamAtrapaNA kaisA hai ? tAkA samAdhAna-jo paraspara vyatirika kahiye nyArA nyArA svarUpA dhAre je anaMta dharma tinikA; 55 5 5 5 5 5 } } } } } } } Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- ..samudAyarUpa pariNAI jo eka jJapti kahiye jJAnakriyA tilamAtra bhAvarUpakari Apai Apa svayameva honeta AtmAkai jJAnamAtrapaNA hai| AtmAke jete dharma haiM tete sarva ho jJAnake pariNamanarUpa haiN| 18 / yadyapi tinike lakSaNabhedakari bheda hai, tathApi pradezabheda nAhIM hai| tAse eka asAdhAraNa jJAnakU kahate sarva yAmaiM Aya gaye / yAhIteM isa AtmAkA jJAnamAtra jo ekabhAva tAke aMtaHpAtinI ma kahiye yAhImaiM Aya paDanevAlI anaMtazakti udaya hoya hai ughaDe hai| tinikU kaIkanikU kahe haiM, .. ._tinikA TIkAmaiM saMskRta pATha hai so likhikari tinikI vacanikA likhiye haiN| AtmadravyahetubhUtacaitanyamAvabhAvadhAraNAlakSaNA jiivtvshktiH|| 1- artha-prathama to jIvatva nAmA zakti hai, so kaisI hai ? Atmadravyarphe kAraNabhUta jo caitanya- / mAtrabhAva so hI bhayA bhAvaprANa tAkA dhAraNA hai lakSaNa jAkA aisI hai| ajaDatvAtmikA citizaktiH / _ artha-yaha dUjI citi zakti hai so kaisI hai ? ajaDapaNA kahiye jaDa nAhIM hoya aisI hai + cetanA jAkA svarUpa aisI hai| ___ anAkAropayogamayI dRzizaktiH / fa artha--yaha tIsarI darzanakriyArUpa zakti hai / kaisI hai ? anAkAra kahiye jAmaiM jJeyarUpa .. AkArakA vizeSa nAhIM aisA jo darzanopayoga sattAmAtrapadArthasU upayukta honA, tisamayI hai| sAkAropayogamayI jJAnazaktiH / ___ artha--yaha cauthI jJAnazakti hai, so kaisI hai ? sAkAra kahiye jJeyapadArthakA AkArarUpa - vizeSateM juDanevAlA upayukta honevAlA jo jJAna tisamayI hai| anAkulatvalakSaNA sukhazaktiH / ____ artha--yaha pAMcamo sukhazakti hai| kaisI hai ? anAkulatva kahiye AkulatAte rahitapaNA hai ke lakSaNa nAkA aisI hai| hhhhhh 5 5 5 Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le } Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 phaphaphapha Wan svarUpanirvartanasAmadhyaMrUpA vIryazaktiH / artha - yaha chaThI vIryazakti hai / kaisI hai ? apanA nija AtmasvarUpa tAkA nirvartana kahiye 'nipajAvanA racanA tisako sAmarthya tisarUpa haiM / Wan artha - yaha AThamI vibhutva nAmA zakti hai / kaisI hai ? sarvabhAvaniviSai vyApaka jo eka bhAva 15 tisarUpa hai jAkA jJAna eka bhAva sarvabhAvaniviSai vyApe hai / Wan astra NDitapratApa svAtantryazAlitvalakSaNA prabhutvazaktiH / 5 artha - yaha sAtamI prabhutvazakti hai / kaisI hai ? jo kAhUkAra khaMDyA na jAya aisA akhaM- pha dina hai pratApa jAkA aisA jo svAdhInapaNA tAkari zobhanIkapaNA hai lakSaNa jAkA aisI hai / rUpA vizuzaktiH / 5 phaphaphaphaphaphaphaphaphapha phaphaphaphaphaphaphapha 5 grA Wan bhArapaNAtmajJAnamayI sarvajJatva praktiH / artha - vizva kahiye samasta padArdhanakA samUharUpa lokAloka, tinike samasta je vizeSa bhAva AkAranihita bhAva, tinike jAnanerUpa pariNayA hai svarUpa jAkA aiso jJAnamayI dazamI sarvajJatva nAmA zakti hai / Wan Wan vizvavizvAnyabhAvapariNatAtmadarzanamayI sarvadarzitvazaktiH / artha -yaha navamI sarvadarziva nAmA zakti hai / kaisI hai ? vizva kahiye samasta padArtha nikA samUharUpa jo lokAloka tAkA sAmAnyabhAva sattAmAtra tisake dekhanerUpa pariNayA hai svarUpa phra jAkA aisA darzana kahiye dekhanA tisamaya hai / Wan Wan Wan nIrUpAtmapradezaprakAzamAna lo kAlIkAkAra maMcakopayogalakSaNA svacchatvazaktiH / artha - amUrtika AtmAkA pradezaniviSai prakAzamAna jo lokAlokakA AkArakari mecaka phra 45 kahiye aneka AkArarUpa dIkhatA upayoga so hai lakSaNa jAkA aisI svacchatva nAmA gyAramI zakti hai| jaisI ArasAkI svacchatA prakAzarUpa ghaTapaTAdi jAmeM prakAzai, taisI svacchatA hai / Wan Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma artha-svayama sa // OM // Le Le Le Le Le Le Le Le Le svayamprakAzamAnAMvezadasvasaMvittimayo prakAzazaktiH / ___ artha-svayameva A Apa pramAzamAna vizada spaSTa khasaMvitti kahiye apanA anubhava, tisamayI / prakAza nAmA zakti bAramo hai| kSetrakAlAnavacchinnacidvilAsAtmikA'saGkucitavikAsatvazaktiH / kA artha kSetrakAlakara amaryAdarUpa jo caitanyakA vilAsa tisasvarUpa asaMkucitavikAsava nAmA teramI zakti hai| anyAkriyamANAnyAkArakaikadravyAtmikA'kAryakAraNazaktiH / artha-anyakari na karaneyogya ara anyakA kAraNa nAhIM aisA eka dravya tisa kharUpa 1 akAryakAraNatva nAmA caudamI zakti hai| parAtmanimittakazeyajhAnAkAragrahaNagrAhaNasvabhAvarUpA prinnmyprinnaamaatmkshktiH| - artha-para ara Apa hai nimitta jiniko aisA jJeyAkAra ara jJAnAkAra tinikA grahaNa karanA ara grahaNa karAvanA pesA svabhAva hai rUpa jAkA aisI pariNamyapariNAmAlaka nAmA paMdaramI zakti Wan hai| zeyAkAra ara jJAnAkara Apa hI pariName hai yaha zakti hai| anyUnAtiriktasvarUpaniyatatvasvarUpA tyAgopAdAnazUnyatvazaktiH / / Wan artha-anyUna kahiye ghaTatA nAhI, ara anatirikta kahiye vadhatA nAhIM aiseM kharUpatriveM // .. niyatatva kahiye niyamarUpa jaisAkA taisA rahanA tisarUpa tyAgApAdAnazUnyatva nAmA solamI ... Wan zakti hai| SaTsyAnapatitaddhihAnipariNatasvarUpapratiSThatvakAraNaviziSTaguNAtmikA agurulaghutvazaktiH / __artha-SaTsthAnapatita vRddhihAnirUpa pariNayA jo vastUkA nijakharUpakI pratiSThAkA kAraNa15 viziSTha agurulaghutvanAmA guNa tisa svarUpa agurulaghutra nAmA sataramI zakti hai / isa SaTsthAna patitahAnivRddhikA svarUpa gomaTasAragraMthateM jAnanA / yaha hI avibhAga praticchedakI saMkhyArUpa je" Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 phrafa phaphapha paTUsthAna tinirkAri vastusvabhAvakA ghaTanA baghanA vastUke svarUpakUM ThaharanekU kAraNa aisA hI koI guNa hai tAkUM agurulaghu guNa kahiye hai / so yaha bhI zakti AtmAmeM hai / kramAkramavRttivRttalakSaNotpAdavyayatra vatvazaktiH / 5 phrafa phra phrafa phaphaphaphaphaphaphapha Wan prA Wan artha - kramavRttirUpa paryAya kramadRzirUpa guNa siniphA vartana so hai lakSaNa jAkA aisI utpA- pha 5 bavyayabhru vatva nAmA aThAramI zakti hai / kramavartI paryAya tau utpAdavyayarUpa hoya haiN| ara sahavartA dravyasvabhAvabhUtadhauvyavyayotpAdAliGgitasadRzavisadRzarUpaikAstitvamAtramayI pariNAmazaktiH / guNavarUpa rahe hai| Wan artha - dravyake svabhAvabhUta aise dhauvya vyaya utpAda tinikari AliMgita sparzita je samAnarUpa ara asamAnarUpa pariNAma tinisvarUpa eka astitvamAtramayI pariNAmazakti ugaNIsamI hai / karmabandhavyapagamavyaJjita sahajasparzAdizUnyAtmapradezAtmikA mUrtanvazaktiH / artha -- karmabaMdhakA abhAvakari prakaTa vyakta bhayA jo svAbhAvika sparza rasa gaMdha varNakari zUnya rahita AtmAkA pradeza tisasvarUpa amUrtatva nAmA zakti vIsamI hai / sakalakarmakRtajJAtRtvamAtrAtirikta pariNAmakaraNoparamAtmikAkatu svazaktiH / Wan artha- samasta karmakAra kiye jJAtApaNAmAtra atirikta kahiye nyAre pariNAma tinikA Wan pha karanekA uparama kahiye abhAva tisasvarUpa akartRtvazakti ikaIsamI hai / AtmA jJAtApaNAsivAya pha * karmakari kiye pariNAmakA kartA nAhIM hai, yaha bhI yAmaiM zakti hai| Wan sakalakarmakRtazAtRtvamAtrAtiriktapariNAmAnubhavo paramAtmikA bhoktRtvazaktiH / Wan artha -- sakalakarma nikari kIyA jJAtApaNAmAtrateM atirikta nyAre je pariNAma tinikA 15 'anubhava kahiye bhoganA tisakA abhAvasvarUpa abhoktRtva nAmA bAIsamI zakti hai| AtmA jJAtApaNAsivAya anya pariNAma karmake kiye haiM, tinikA bhoktA nAhIM hai yaha bhI pArne zakti hai| 5 sakalaka parama pravRttAtmapradezanaMSpandyarUpAniSkriyatvazaktiH / 62 artha- samasta karmakA abhAvakari pravartya jo AtmAkA pravezakA naiSpanya kahiye nizcalapaNA 5 Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan Wan mANakari avasthita aiseM doU bhAvakUM liye lokAkAzaparimANasvarUpa avayavapaNA he lakSaNa jAkA 5 aisI niyatapradezatvazakti cauvosabhI hai / AtmAkA lokaparimANa asaMkhyAta pradeza niyata hai| so saMsAra avasthAmai tau saMkuce vistare hai / ara mokSa avasthAmaiM caramazarIrasUM kichU ghATi avasthita pha hai| aisI zakti hai / Wan Wan 5 rIvA svadharmavyApakatyazaktiH / artha - sarva hI zarIranime~ ekasvarUparUpa rahanA yaha svadharmavyApakatvazakti pacIsamI hai| 5 5 zarIrake dharmarUpa na honA apane dharmanirme vyApanA yaha zakti hai / svapavamAnAsamAnasamAnAsamAnatrividhabhAvadhAraNAtmikA sAdhAraNAsAdhAraNasAdhAraNA sAdhAraNadharmatvazaktiH / Wan jAya haiM / tAteM niSkriyatvazakti bhI yA hai / AmaMsArasaMharaNa tristaraNalakSaNaukSita kiJcidUna caramazarIraparimANAvasthita lokAkAzasammitAtmAvayavatvalakSaNA niyatapradezatvazaktiH / artha - anAdisaMsArateM lagAya saMkocavistArakari cinhita ara kiMcit Una caramazarIrapari Wan Wan tisasvarUpa teIsamI niSkiyatvazakti hai| sakalakarmakA abhAva hoya taka pradezanikA kaMpa miTi pha phra Wan kmikmikklllkmimilllkpillli Wan Wan Wan artha --- paraspara bhinnalakSaNasvarUpa je anaMta svabhAva tinikari bhAvita milyA huvA jo eka bhAva so hai lakSaNa jAkA aisI anaMtadharmatvazakti satAIsamI hai / phra artha- Apa parake samAnadharma ara asamAnadharma ara samAnAsamAna dharma aiseM tIna prakArake bhAvadhAraNasvarUpa yaha sAdhAraNAsAdhAraNasAdhAraNAsAdhAraNadharmava nAmA zakti chavIsamI hai / vilakSaNAnartakabhAvalakSaNA'nanta dharmatvazaktiH / tadatadrUpamayatvalakSaNAviruddha dharmatvazaktiH / artha - tatsvarUpa ara atatsvarUpa tinimayapaNA hai lakSaNa jAkA aisI viruddhadharmatvazakti 5 aThAIsamI hai / 55 Wan Wan Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kkkkkkkkkkktiti Wan Wan pha pha zakti hai| Wan Wan Wan Wan phra tadrUpabhavanarUpA tattvazaktiH / artha -- tatsvarUpa honA hai svarUpa jAkA aisI tattvazakti guNatIsamI hai / jo vastukA svabhAva tAkUM tattva kahiye / so tattvazakti hai| Wan Wan atadrUpabhavanarUpA atasvazaktiH / artha -- tatsvarUpa na hoya rUpa atattvazakti tIsamI hai| jaise cetana jaDarUpa na hoya yaha Wan Wan aneka vyApakadravyamayatvarUpA ekatvazaktiH / artha - aneka je apane paryAya tinirmai vyApaka jo eka dravya tisamayI svarUpa ekatvazakti Wan ikatosamI hai / ekadravyavyApyAneka paryAyama yattrarUpA'nekatvazaktiH Wan artha - ekadravyaviSai vyApaneyogya je anekaparyAya tinimaya svarUpa anekatvazakti battIsamI haiM / bhRtAvasthasvarUpA bhAvazaktiH / artha--bhUta kahiye bhaye vidyamAna pariNAmateM avasthita svarUpa so bhAvazakti hai ye tetIsamI hai / zUnyAvasthatvarUpA'bhAvazaktiH / artha -- jisa pariNAmakA abhAva hai tinikA zUnyapaNAteM avasthitasvarUpa so abhAvazakti hai / yaha cautIsamI hai / phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha ratorrUpA bhAvAbhAvazaktiH / artha -- vartamAna hosI jo paryAya tAkA vyaya honA tisarUpa bhAvAbhAvazakti paitIsabhI hai / abhavatyodayarUpA'mAvabhAvazaktiH / artha - - vartamAna na hote paryAyakA udaya honA tisarUpa abhAvabhAvazakti hai / paryAyabhavanarUpA bhAvabhAvazaktiH / artha - - vartamAna paryAyakA honA, tisarUpa rahanA so bhAvabhAvazakti hai / Wan Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan Wan abhavatparyAyAbhavanarUpA'bhAvAbhAvazcaktiH / Wan artha-na hote paryAyakA nAhIM honA tisarUpa abhAvAbhAvazakti hai yaha aThatIsamI hai / kArakAnugata kriyAniSkrAntabhavanamAtramayI bhAvazaktiH / --kAraka je kartA karma Adi tiniviSai anugata jo kriyA tAteM rahita jo honAmAtra5 mayI so bhAvazakti guNatAlIsamI hai / artha Wan rAtabhava ttArUpabhAvamayI kriyAzaktiH / Wan Wan Wan artha----kArakakai anugata anusAra honA tisarUpa bhAvamayI kiyAzakti cAlIsamI hai / Wan prApyamANasiddharUpabhAtramayI karmazaktiH / artha - pAvanemeM AtA hai aisA siddharUpa aur aNAyA jo bhAva tisamayI karmazakti 5 ikatAlIsamI hai / Wan bhavatArUpasiddharUpabhAvabhAvakatvamayI kartRtvazaktiH / artha -- hovAcaNArUpa jo siddharUpabhAva tisake bhAva kahiye honevAlA tisapaNAmayI kartR vazakti biyAlIsamI hai / Wan artha -- hotA jo bhAtra karaNazakti tiyAlIsabhI hai / bhavadbhAvabhavanasAdhakatamatvamayI karaNazaktiH / tisakA honA tisavirSe atizayamAn jo sAdhaka tisapaNAmayI phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha utpAdavyayAliGgitabhAvApAya nirapAya vatvamayI apAdAnazaktiH / artha - utpAdavyayakari sparzita jo bhAva tAkA apAyake hote nirapAya kahiye naSTa na hotA aisA dhruvapaNAmayI apAdAnazakti paitAlIsama hai| svayaM dIyamAnabhAvI peyatvamayI sampradAnazaktiH / artha -- ApahIkari dene meM AvatA jo bhAva tAke prApta hone yogyapaNA pAvane yogyapaNAmayI 5 , saMpradAnazakti cavAlIsamI hai / 0 Wan Wan k 62 Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + ++ + bhAvyamAnamAvAdhAratvamayI adhikaraNazaktiH / praya artha-bhAvyamAna kahiye bhAvanemaiM AvatA jo bhAva tisakA AdhArapaNAmayI chiyAlIsA / adhikaraNazakti hai| mvabhAvamAtrasvamyAmiravamayI sambandhazaktiH / . artha---apanA bhAva tisa mAtra svasvAmipaNA tisa mayI saMbaMdhazakti saitAlIsamI hai / apanA bhAvanikA svAmI Apa hai yaha saMbaMdha hai aise saitAlIsa zaktIke nAma liye| inakU Adi lekari + anekazaktikari yukta AtmA hai / toU jJAnamAtrapaNAkU nAhI choDe hai / aba isa arthakA kalazarUpa kAvya hai| vasantatilakAchandaH ityAdyanakanijazaktisunirbharo'pi yo jhAnamAtramayatAM na jahAti bhAvaH / evaM kramAkramavivarti vivartacitra tadravyaparyayamayaM cidihAsti vastu // 18 // __ artha-iti kahiye aise e saitAlIsa zakti kahi tinikU Adi lekari aneka apanI zaktinikari bhalai prakAra bhayA hai toU jo bhAva jJAnamAtramayIpaNAkU nAhIM choDe hai so caitanya AtmA ke - dravyaparyAyamayI isa lokamai vastu hai / kaisA hai ? kamarUpa akramarUpa vizeSa vartanevAle je vivata 1 kahiye pariNamanake vikArarUpa avasthA tinikari citra kahiye nAnA prakAra hoya pravarte hai| Wan ke bhAvArtha-koI jAnegA ki jJAnamAtra kahyA so AtmA ekasvarUpa hI hai / so aiseM nAhIM hai| .. vastukA svarUpa dravyaparyAyamayI hai, ara caitanya bhI yastu hai, so anaMtazaktikari bharayA hai| so manamarUpa ara akramarUpa aneka pariNAmake vikAranikA samUharUpa anekAkAra hoya hai| ara jJAna , asAdhAraNa bhAya hai tA* nAhI choDe hai| sarva avasthA pariNAmaparyAyI haiM te jJAnamaya haiM / ava " Wan isa anekasvarUpa vastUkuMja jAne haiM zraddhe haiM, anubhave haiM tinike baDAIke artha kalazarUpa kAvya // faWan Wan Wan Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Bu Bing basantatilakAchandaH naikAntasaGgatadRzAM svayameva vastutajyavyavasthitimiti prvilokrntH|| sthAdvAdazuddhamadhikAmadhigamya santo jJAnIbhavanti jinanItimalaGghayantaH // 16 // 6. artha-vastu hai so svayameva Apai Apa anekAntAtmaka hai aise vastutattvakI vyavasthAkU anekAnta-: " virSe saMgata kahiye prAptakari jo dRSTi tAkari vilokate dekhate saMte satpuruSa haiM te syAdvAdako adhiWan kazuddhIkU aMgIkArakarikai ara jJAnI hoya haiN| kaise bhaye saMte ? jinezvara devakA syAdvAdanyAya __ tAkU vAdI ullaMghana na karate haiN| 9 bhAvArtha-je satpuruSa anekAMtakU lagAI dRSTikari aise anekAMtarUpa vastutattvakI maryAdAkU dekhate / haiM, te syAdvAdakI zuddhikU pAyakari jJAnI hoya haiM / ara jinadevake syAdvAdanyAyakU nAhI ullaMghe, "haiM / syAdvAda nyAya jaise vastu taiseM kahe hai / asatkalpanA nAhIM kare hai / aise syAdvAdakA adhikAra " pUrNa kiyaa| " aba jJAnamAtrabhAvake upAya ara upaya e dAU bhAva vicAriye haiN| jAte, upAya to jAkari pAvaneyogya bhAva pAiye so hai| tAkU mokSamArga bhI khiye| bahuri upeyabhAva jo pAvaneyogya ) Adaraneyogya bhAva hoya tAkU kahiye / so AtmAkA zuddha sarvakarmanita rahita bhAva hai tAkU mokSa Wan bhI kahiye / so yayapi jJAnamAtra bhAva eka hai tathApi anekAMtasvarUpa hai / tAmai syAdvAdateM sAdhyA kI ..havA upAya upeya e doU bhAva ekahImeM bane haiM / so vicAriye haiN| | AtmA jo vastu tAkai jJAnamAtrapaNA hote bhI upAya-upeyabhAva vidyamAna hai hI / jAteM tAkai / ekakai bhI svayameva ApaiApa sAdhaka ara siddha ini doUrUpa pariNAmIpaNA hai / AtmA to pri-|| __NAmI hai| ara sAdhakapaNA ara siddhapaNA e doU pariNAma hai / tahAM jo sAdhakarUpa hai so to 5 upAya hai, bahuri jo siddha hai so upeya hai / yAteM isa AtmAkai anAditeM lagAya mithyAdarzana, 5 1. mithyAjJAna mithyAcAritranikari apanA svarUpata cyuta honete saMsAramai bhramatAkai bhalai prakAra nizcala 9999999) Wan bha Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha prAbhU grahaNa kiyA jo vyavahAra samyagdarzanajJAnacAritra tAkA pAka kahiye paripAka pacanA tAkA prakarSa ka kahiye banekI paraMparA tAkari anukramakari apanA svarUpaviSai ApakUM AropaNa karatAkai ara antama jo nizcaya samyagdarzanajJAnacAritrakA vizeSa tisapaNAkari sAdhakarUpa hai / bahuri taiseM hI phra paramaprakarSa kahiye badhanA tAkI makarikA kahiye hada tAkUM adhirUDha kahiye prApta bhayA jo ratnatraya arat atizayakAra pravartyA jo samasta karmakA nAza tAkari prajvalita daidIpyamAna ara askhalita 15 kahiye pheri ci nAhIM aisA nirmala svabhAvabhAva tisapaNAkari siddharUpa hai / ini sAdhaka siddha doU bhAvanika svayameva Apa pariNamatA jo eka jJAnamAtra bhAva so hI upAyaupeyabhAtrakaM Wan sAdhe phaphaphaphaphaphaphaphaphapha phaphaphaphaphaphaphapha hai / Wan Wan bhAvArtha - yaha AtmA anAdikAlateM mithyAdarzanajJAnacAritra saMsAramai bhrame hai / so jaba vyava hAra samyagdarzanajJAnacAritrakaM nizcala aMgIkAra kareM, taba anukramateM apanA svarUpakA anubhavanakI vRddhi karatA nizcayasamyagdarzanajJAnacAritrakI pUrNatA prApta hoya te to sAdhakarUpa hai / vahuri nizcayasamyagdarzanajJAnacAritrakI pUrNatAkari samasta karmakA nAza hoya taba sAkSAt mokSa hoya / phra so siddharUpa bhAva hai / so ini doU bhAvarUpa jJAnahIkA pariNAma hai| so hI upAyopeyabhAva Wan hai / aiseM doU hI bhAvaniviSai jJAnamAtrakai ananyapaNA hai / anyapaNA nAhIM hai / tilakari nitya Wan niraMtara nAhIM cigatA jo ekavastu tAkA niSkampa parigrahaNata tisa hI kAla mokSake arthI puruSa pha nikai jo bhUmikA anAdisaMsArata lagAya kabahU jinine pAI nAhIM aisI bhUmikA kA lAbha tinikUM Wan yA prakAra hoya hai / tAteM te satpuruSa tahAM sadAkAla nizcala bhaye te ApahI kramarUpa ara pha 14 akramarUpa pravarte je anekAMta kahiye aneka dharma tinikI mUrti bhaye saMte sAdhakabhAvateM hai saMbhava kahiye utpatti jAkI aisI paramaprakarSakI hRdarUpa jo siddhi tAke bhAvake bhAjana hoya haiM / bahuri pha je isa bhUmIkUM nAhIM pAye haiM "kaisI hai bhUmi ? aMtanata kahiye jAmaiM garbhita bhaye aneka dharma aisA jo jJAnamAtra eka bhAva tisasvarUpa hai" so aisI bhUmikUM je nAhI pAvai te nitya ajJAnI hote Wan 6 Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMte jJAnamAtrabhAvake apanA svarUpakari nAhIM honA ara pararUpakari. honA dekhate saMta, zraddhAna karate saMte, jAnate saMte, Acarate saMte mithyAdRSTi bhaye saMte, mithyAjJAnI bhaye saMte, mithyA cAritrI "bhaye saMte, atyaMta upAyopeyabhAvateM bhraSTa bhaye saMte saMsAramaiM bhrame hI haiN| aba isa artha ke kalazarUpa makAvya kahe haiN| basantatilakAchandaH Wan ye zAnamAtranijabhAvamayImakampA bhUmi zrayanti kathamapyapanItamohAH / ne mAdhakatvamadhigamya bhavanti middhA bhUdAstvamUmanupalabhya paribhramanti // 20 // OM artha--je bhavyapuruSa koI prakArakari kaise ho duri bhayA hai moha ajJAna mithyAtva jinikA aise haiM, te jJAnamAtra nijabhAvamayI nizcalabhUmikAkU Azraya kare haiM / te puruSa sAdhakapaNAkU aMgI"karakari siddha hoya haiN| bahuri je mUDa mohI ajJAnI midhyAdRSTi haiM, te isa bhUmikAkU na zaya ara saMsAramaiM bhrame haiN| - artha-je puruSa gurUke upadezateM tathA svayameva kAlalabdhIkU pAya mithyAtvasU rahita hoya haiM. mate jJAnamAtra apanA svarUpakU pAya sAdhaka hoya, siddha hoya haiM / ara jJAnamAtra AtmAkU nAhI , ..pAve haiM, te saMsAramaiM bhrame haiN| aba kahe haiM, jo vaha bhUmikA aise pAve haiN| vasantatilakAchandaH syAdvAdakauzalasunizcalasaMyamAbhyAM yo bhAyayasyaharahaH svmihiipyuktH| jJAnakriyAnayaparasparatIvamaMtrIpAtrIkRtaH zrayati bhUmimimAM sa ekaH // 21 // Wan artha-jo puruSa syAdvAdanyAyakA pravINapaNA ara nizcalabatasamitimuptirUpa saMyama ini doU // nikari apane jJAnasvarUpa AtmAvirSe upayoga lagAvatA saMtA AtmAkaM niraMtara bhAve hai, sohI puruSa jJAnamaya ara kriyAnayakari ini doUnikevirSe paraspara bhayA jo tIna maitrIbhAva tisakA pAtrarUpa // bhayA isa nijabhAbamayI bhUmikAkU pAve hai / 5 5 55 55 55 5 Le 626 ' ' Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maWan 155 5 5 h5 5 5 55 59 ____bhAvArtha-jo jJAnanayahIkU grahaNakari kriyAnayakU choDe hai so pramAdo svacchandabhayA isa 9 bhUmikU na pAve hai| bahuri jo kiyAnayahIkU grahaNakari jJAnanayakU nAhIM jAne hai so bhI zubha karmameM saMtuSTa bhayA isa niSkarmabhUmikAkU nAhI pAve hai| bahuri jJAna pAya nizcala saMyamakU aMgIOM kAra kare haiM tinikai jJAnanayake ara kriyAnayake paraspara atyaMta mitratA hoya hai te isa bhUmikAkuMbha 1pAve haiM / ini doU nayanikA grahaNatyAgakA rUpa kA phala paMcAstikAyagraMthake aMtameM kayA hai,.. - tahAMteM jAnanA / aba kahe haiM, isa bhUmikAkU pAve hai so ho AtmAkU pAve hai / banantatilakAchandaH vitpiNDa vaNDimavilAsivikAsahAsaH zuddhaprakAzabharanirbharasuprabhAtaH / AnandamusthitamadAskhalitakarUpastasyaiva cAyamudayatyacalAciMrAtmA // 22 // artha--jo puruSa pUrvokta prakAra bhUmikAkU pAve hai tisa ho puruSake yaha AtmA udaya hoya .. " hai| kaisA hai AtmA ! caitanyakA jo piMDa tAkA niragalavilAsa karanevAlA jo vikAsa praphullita ma honA tisarUpa hai hAsa kahiye phUlanA jAkA, bahuri kaisA hai ? zuddhaprakAzakA bhara kahiye samUha tAkari bhalA prabhAtasArikhA udayarUpa hai| bahuri kaisA hai ? AnaMdakari bhale prakAra tiSThayA" Wan sadA nAhIM cigatA hai ekarUpa jAkA aisA hai| bahuri kaisA hai ? acala hai arci kahiye jJAnarUpa) dIpti jAko / bhAvArtha-ihAM cipiMDa ityAdi vizeSaNate to anaMtadarzanakA prakaTa honA janAyA hai| bahuri kaisA hai ? acala hai ? zuddhaprakAza ityAdi vizeSaNate anaMtajJAnakA prakaTa honA janAyA hai| aru AnaMdasusthita ityAdi vizeSaNakari anaMta sukhakA prakaTa honA janAyA hai| ara Wan acalAci isa vizeSakari anaMtavIryakA prakaTa honA janAyA hai| pUrvokta bhUmIke AzrayateM aisA - AtmA udaya ho hai / aba kahe haiM. aisA hI AtmasvabhAva hamAre prakaTa hoU / Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 630 kkkkkkkkkkkkk Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan haiM / so mokSakA icchaka puruSa yaha hI prArthanA kare hai, jo merA pUrNasvabhAva AtmA udaya hoU 5 anyabhAva baMdhamokSamArgako kathArUpa haiM, tinikari kahA prayojana hai ? aba kahe haiM, jo nayanikari AtmA sAdhiye hai, paraMtu nayahIpari dRSTi raheM tau nayanike paraspara virodha bhI hai / tAteM maiM pha pha nayanikUM avirodhakari AtmA anubhaOM hauM / vasantatilakA chandaH phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha Wan pha Wan vasantatilakA chandaH syAdvAdadIpitalasanmahasi prakAze zuddhasvabhAvamahimanyudita bhayo / kiM bandhamokSapathapAtibhiratyabhASairnityodayaH paramayaM sphuratu svabhAvaH ||23|| artha--movi syAdvAdakara dIpita kahiye prakAzarUpa bhayA hai lalATa karatA tejaHpuMja ka jAmaiM, bahuri zuddhasvabhAvakI hai mahimA jAmaiM aisA jJAnaprakAza udaya hoteM bandhamokSake mArga paTakanevAle je anyabhAva tinikari kahA sAdhya hai ? mere tau kevala anaMtacatuSTyarUpa yaha apanA svabhAva so niraMtara udayarUpa bhayA sphurAyamAna hoU / bhAvArtha- syAdvAdakari yathArtha AtmajJAna bhaye pIche yAkA phala pUrNa AtmAkA prakaTa honA citrAtmazaktisamudAyamayo'yamAtmA sadyaH praNamyati nayekSaNakhaNDyamAnaH / tasmAdakhaNDama nirAkRtakhaNDamekamekAntazAntamacalaM cidahaM maho'smi ||24|| artha- yaha AtmA hai so citra kahiye aneka prakAra je apanI zakti tinike samudAyamaya Wan Wan pha hai| so nayanikI dRSTikari bhedarUpa kiyA huvA tatkAla khaMDakhaMDarUpa hoya nAzakaM prApta hoya hai / tAteM maiM merA AtmA aise anubhava ho, jo mai cetanyamAtra maha vastU hauM / so kaisA hauM ? nAhIM ka 5 nirAkaraNa kIye haiM khaMDa jAmaiM tauU khaMDa bhedarahita akhaMDa hauM, eka hauM, bahuri ekAMtazAMtarUpa hauM / jA karmakA udayakA leza nAhIM aisA zAMtabhAvamaya hauM / ara acala hauM, karmakA udayakA calAyA calUM nAhIM hauM / pha.. Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' + + + + ++ bhAvArtha-AtmAmaiM anekazakti haiM, ara eka eka zaktikA grAhaka eka eka naya hai, so| samaya nayanikI ekAMta dRSTikari hI dekhiye to AtmAko khaMDa khaMDa hoya nAza hoya jAya / tAteM syA.. dvAdI nayanikA virodha meTi caitanyamAtra vastu anekazaktisamUharUpa sAmAnyavizeSasvarUpa sarva zaktimaya ekajJAnamAtra anubhava kare hai| aisA vastUkA svarUpa hai tAmeM virodha nAhIM / aba akhaMDa) - AtmAkA aiseM anubhava kare so kahe haiN| na dravyeNa khaNDayAmi na kSetreNa khaNDayAmi na kAlena khaNDayAmi / na bhAvena khaNDayAmi suvizuddha eko jJAnamAtrI bhAvo'smi / __ artha-jJAnI zuddha nayakA Alambana lekari aise anubhave, jo maiM mere zuddhAtmasvarUpakU dravya. ma kari nAhIM khaMDU hauM bheda nAhIM dekhU hauN| tathA kSetrakari nAhIM khaMDUM hoN| tathA kAlakari naahiiN|| khaMDUM hauM / tathA bhAvakari nAhI khaMDUM hauM / bhalai prakAra vizuddha nirmala eka jJAnamaya bhAva hauN| - bhAvArtha---zuddhanayakari dekhiye taba dravyakSetrakAlabhAvakari zuddha caitanyamAtra bhAvavirSe ki 4. bhI bheda nAhIM dIkhe hai / tAteM jJAnI abhedajJAnasvarUpa anubhavameM bheda nAhIM kare hai / aba kahe haiM, jo jJAna to maiM hauM, jJeya jJeya hai| zAlinIchandaH yo'yaM bhAvo jJAnamAtro'hamasmi jJayo zeyajJAnamAtraH sa naiva / yo jhaMgajJAnakallolavalgan jJAnajJeyajJAmadvastumAtraH||2zA ma artha-jo yaha jJAnamAtra bhAva meM hI so jJeyakA jJAnamAtra hI nAhIM jAnanA / to yaha jJAnamAtrabhAva kaisA jAnanA ? jJeyanike AkAra je jJAnake kallola tinikU vilagatA aisA jJAna so hI jJAna, so hI jJeya, so hI jJAtA aiseM jJAna, jJeya, jJAtA ini tIna bhAvanisahita vastumAtra 1- jaannaa| bhAvArtha-anubhava karate jJAnamAtra anubhavai / taba bAhya jJeya to nyAre hI haiM jJAnamaiM paiThe nAhI, pa bahuri jJeyanike AkArakI jhalaka jJAnamaiM hai / so jJAna bhI jJeyAkArarUpa dIkhe haiM, e jJAnake 15 + + + + + Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM 99 - kalola haiN| so aisA bhI jJAnakA svarUpa hai| ara Apakari Apa jAnane yogya hai tAteM jJeyarUpa " bhI hai / ara Apa hI ApakU jAnanevAlA hai yAteM jJAtA bhI hai / aiseM tInUM bhAvavarUrajJAna ekama hai| yAhIteM sAmAnyavizeSarUpa vastu kahiye tisamAtra hI jJAnamAtra kahiye hai / so anumA karane- .. " vAlA aise ho anubhava kare, jo aisA jJAnabhAva yaha meM hauN| aba kahe haiM, anubhavako dazAmeM , Wan anekarUpa dIkhe haiN| toU yathArthajJAtA nirmaTha jJAna bhUle nAhIM hai| pRSvochandaH kacillasati mecakaM kAyamaca kAme va kaviyunarame vakaM sahajaneya vacaM mama / tathApi na vimohayatyama ramedhayAM tanmanaH parasparasaMhApramazakti kA bharata // 26|| artha-anubhavana karanevAlA kahe hai| jo merA Atmatatva hai so kahUM to mekaka lase hai aneWan Wan kAkAra dIkhe hai / bahuri kahUM amevaka kahiye anekAkArarahita zudva ekAkAra dokhe hai / bahuri .. kahUM mecakAmecaka kahiye doU rUpa dokhe hai| toU je nirmalabuddhi haiM tinikA mana bhamarUpa nAhIM kare hai| jAteM kaisA hai ? paraspara bhale prakAra milo je prakaTa aneka zakti tinikA 1- samUhasvarUpa sphurAyamAna hotA hai| " bhAvArtha-Atmatatva hai to anekazaktIkU liye hai| tAteM koI samasyA tA anaka prAkAra ke karma udayake nimittakari anubhavamaiM Ave haiN| bahuri koI avasthAmaiM zuddha ekAkAra:anubhava Ave haiM / bahuri koI avasthAmaiM zuddhAzuddharUpa anubhavameM Aye hai| tauU yathArthajJAnI sthAdvAdaka balaWan kari bhamarUpa na hoya hai| jaisA hai taisA mAne hai| jJAnamAtrasUM cyuta na hoya hai / aba kahe haiM, ... anekarUpakU dhAratA yaha AtmAkA adbhuta AzcaryakArI vibhava hai| - pRthvIchandaH ito gatamanekatA dadhaditaH sadA'pyekatAmitaH kSaNavibhaGguraM dhra vamitaH sadaivodayAt / itaH paramavistRtaM dhRtamitaH pradezanijairaho sahajamAtmanastadidamadabhutaM vaibhavam // 7 // + Wan Wan 5555 Wan Wan 5 + + Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + artha-aho ! baDA AzcaryakArI ! so yaha AtmAkA svAbhAvika adbhuta vibhava hai / jo itaH vaya kahiye ekatarapha dekhiye to anekatAkU dhAratA hai, yaha paryAyaSTi hai| bahuri ekatarapha dekhiye to 5 sadA hI ekatAkU dhAratA hai, yaha dravyadRSTi hai| bahuri ekatarapha dekhiye to kSaNabhaMgura hai, yaha 1 bhI kramabhAvI paryAyaSTi hai| bahuri ekatarapha dekhiye to dhruva dIkha hai. yaha sahabhAvI guNadRSTi hai / jAte sadA udayarUpa dIkhe hai| bahuri ekatarapha dekhiye to paramavistArasvarUpa dIkhe hai, yaha + jJAna apekSA sarvagatadRSTi hai| bahuri ekatarapha dekhiye to apane pradezanihIMkari dhAriye haiM, yaha "pradezanikI apekSAdRSTi hai| aisA AzcaryarUpa vibhavakU AtmA dhAre hai| 9 bhAvArtha-yaha dravyaparyAyAtmaka anaMtadharmA vastUkA svabhAva hai / so je pUrva ajJAnI hai, tinike.. .. jJAnameM Azcarya upajAve hai / so asaMbhavatI vArtA hai / bahuri jJAnInika vastusvabhAvamaiM Azcarya nAhIM hai| toU adbhuta parama AnaMda aisA hoya hai, aisA kavaha pUrva na bhayA / yaha Azcarya bhI 1upaje hai / pheri isa hI artharUpa kAvya hai| pRthvIchandaH kapAyakalirekatasskhalati zAntirastyekato bhopahatirekAtaH spRzati ThaktirapyakataH / jagatritayamakataH sphurati ciyakAratyekAH svabhAvamahimA''tmano vijayane'bhutAdadbhutaH // artha-AllAkA svabhAvakA mahimA hai so adbhutate adbhuta vijayarUpa pravarte hai / kAhUkari / ._ bAdhyA na jAya hai| kaisA hai ? ekatarapha dakhiye to kaSAyanikA kaleza dIkhe hai / vahuri ektrph| dekhiye to kaSAyanikA upazamarUpa zAMta bhAva hai / bahuri ekatarapha dekhiye to saMsArasaMbaMdhI pIDA pa - dIkhe hai / bahari ekatarapha dekhiye to saMsArakA abhAvarUpa mukti bhI spardo hai / bahuri ekatarapha dekhiye to kevala eka caitanyamAtra ho zobhe hai| aiseM adbhutate adbhuta mahimA hai| 45 bhAvArtha-ihAM bhI pahale kAvyake bhAvArtharUpa hI jAnanA / yaha anyavAdI suNi baDhA Azcarya .. "kare haiM / sinike cittamai viruddha bhAse, so samAhi zake nAhI / ara tinike kadAcit zraddhA 55555555 5 5 55 555Yuan Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + " Aye to prathama avasthAmai vaDA adbhuta dIkhe, jo hamane anAdikAla yau~ hI khoyaa| yaha jinake Wan vacana baDe upakArI hai, vastUkA svarUpa yathArya janAve hai / aiseM Azcaryakari pradhAna kare haiM / Age.. apaTIkAkAra isa sarva vizuddhajJAnakA adhikAra pUrNa kare haiN| tAke aMtamaGgalake arthI isa vizvamA 4 kArahIkU sarvotkRSTa kahe haiN| mAlinIchandaH jayati sahajatejaHpuJjamajjatrilokIskhaladakhilavikalpo'pyeka eva svarUpaH / svarasavisarapUrNAcchinnatAvopalambhaprasabhaniyamitArcizciccamatkAra eSaH // 26 // Wan artha-yaha pratyakSa anubhavagocara caitanyacamatkAra hai so jayavaMta pravarte hai| kAhakari bAdhyA na - jAya aiseM sarvotkRSTa hoya pravarte hai| kaisA hai ? apanA svabhAvasvarUpa jo tejaH prakAzakA puja" / tAvirSe mana hote je tIna lokake padArtha tinikari hote dIkhate haiM aneka vikalpa bheda jAmeM aisA hai| tauU ekasvarUpa hI hai| bhAvArtha-kevalajJAnamaiM sarva padArtha jhalake haiM / te aneka jJeyAkArarUpa dIkhe haiM / toU caitanyarUpa jJAnAkArakI dRSTImeM eka hI svarUpa hai / bahuri kaisA hai ? apanA nija- Wan rasakari pUrNa aisA nAhI chidyA hai tattvasvarUpakA pAvanA jaakai| bhAvArtha-pratipakSI karmakA. abhAva bhayA tAteM nAhIM pAyA svabhAvakA abhAva jAkai aisA hai / vahuri kaisA hai ? prasabha khiye| Wan prakaTa balAtkArai niyamarUpa hai dIpti jaakii| apanA anaMtavIryata niSkaMpa tiSThe hai aisA ciccama- .. tkAra jayavanta hai / ihAM jayavanta kahane meM sarvotkarSakari vartanA kahyA, so yaha hI maMgala hai| Age" TIkAkAra apanA nAmakU prakaTa karate pUrvokta AtmAhIkU AzIrvAda kare haiM / __ avilitacidAtmanyAtmanA''tmAnamAtmanyanavaratanimagna dhArayat dhvastamoham / uditamamRtacandrajyotiretatsamantAjjvalatu vimalapUrNa nissapalasvabhAvam // 30 // artha-yaha amRtacandajyoti kahiye jAmeM maraNa nAhIM tathA jAkari anyakai maraNa nAhIM so ... " amRta, tathA atyaMta svAdurUpa miSTa hoya tAkU loka rUDhikari amRta kahe haiN| aisA amRtamayI joka candramAsArikhA jyoti prakAzasvarUpa jJAna, prakAzarUpa AtmA, so udayakU prApta bhayA / so yhaa| 5 5 5 Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ if $ $$ Wu U samaMtAt kahiye sarva tarapha sarvakSetrakAlamaiM, jvalatu kahiye dedIpyamAna prakAzarUpa rahau / kaisA hai ? .. avicalita kahiye nizcala jo cit kahiye cetanA so hai svarUpa jAkA aisA jo apanA AtmA, "" tAvirSe ApahIkari apane AranupardU niraMtara manA havA dhAratA saMtA hai| pAyA svabhAvakU kabahU nAhIM - chor3atA hai / vahuri kaisA hai ? dhasta kahiye nAzakU prApta bhayA hai moha jAkA ajJAna aMdhakArakU " dUri kIyA hai| bahuri nissapatna kahiye pratipakSI karmakari rahita aisA hai svabhAva jAkA / bahurima + kaisA hai ? nirmala hai ara pUrNa hai| ___ bhAvArtha-ihAM AtmA amRtacaMdajyoti kahyA, so yaha luptopamA alaMkArakari kahyA jaannaa| + jAte, amRtacaMdravat jyoti aisA samAsavirSe vat zabdakA lopa hoya hai taba amRtacaMdrajyoti kahiye / / tathA vat zabda na kariye taba amRtacaMdrarUpajyoti aisA kahiye / taba bhedarUpaka alaMkAra hai / tthaa| amRtacandrajyoti aisA hI AtmAkA nAma kahiye taba abhedarUpaka alaMkAra ho hai| ara yAke 5 vizeSaNa haiM tinikari caMdramA vyatireka bhI hai| jAte astamoha vizeSaNa to ajJAna aMdhakAra" " duri honA jaNAve hai| ara nirmala pUrNa vizeSaNa lAMchanarahitapaNA pUrNapaNA jaNAve hai| ara) ma niHsapatvasvabhAva vizeSaNa rAhurbivate tathA bAdalA Adikari AcchAdita na honA jaNAve hai|.. samaMtAt jvalana hai so sarvakSetra sarvakAlameM pratAparUpa prakAza karanA jaNAye hai| caMdramA aisA naahiiN| jabahuri amRtacaMdra aisA TIkAkAra apane nAma bhI jaNAyA hai / bahuri yAkA samAsa palaTikaritA 1- artha kIjiye tava aneka artha hoya haiN| so yathAsaMbhava jAnane / aise samayasAragranthakI AtmakhyAti nAma TIkAkI vacanikAviSaM sarvavizuddhajJAnakA praveza 1- nAmA navamAM adhikAra pUrNa bhayA // 9 // ihAM tAI gAthA tau 414 bhaI / ara kAvya 275 bhaye / zlokasaMkhyA 12000 hai| savaiyA-sukhavizuddhajJAnarUpa sadA cidAnaMda karatA na bhogatA na paradravyabhAvako / mUrataamUrata je Anadravya lokamAhi te bhI jJAnarUpa nAhI nyAre na abhAvako / / nyeo Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + Le Le Le Le Le Le Le Le Le $ yaha jAni jJAnI jIva ApakU bhaja sadIva zAnarUpa sukhanUpa Ana na lagAvako / karma karmaphalarUpa cetanA dUri dAri bAnacetanA abhyAsa kare zuddha dhAvako // 1 // aba saMskRtaTIkA pUrNa kari amRtacaMdra AcArya kahe haiM, jo AtmAmaiM parasaMyogarte aneka bhAva) hoya haiM tinikA varNana graMthanimeM hoya hai, so sarva hI varNana isa vijJAnadhana, manna bhaye kichU bhI... "nAhIM dIkhe haiN| zArdUlavikrIDitacchandaH ___ yasmAt dvaitamabhUtpurA svaparayobhU daM yahI jantaraM / rAgar3ha paparigrahe sati yatI jAtaM kriyAkArakaH / + bhAnA ca yato'nubhUtirAkhalaM khinnakriyAyAH phalaM / tadvijJAnaghanaughamAmadhunA kidina vitkila // 3 // artha-yasmAt kahiye jisapara saMyogarUpa baMdhaparyAya janita ajJAnateM prathama to apanA ar| UparakA dvaitarUpa ekabhAva bhayA. bahuri jisa dvaitapaNAteM apane svarUpavirSe aMtara bhayA, baMdhaparyAyahIkU ApA jAnyA, vahari tisa aMtara paDate rAgadeSakA parigrahaNa bhayA, tisake hote kriyA ara kartA karma Adi kArakanikari bheda paDyA, bahuri tisa kriyA kArakake bhedakAra AtmAkI anubhUti hai, Wan - so kriyAkA samastaphalakU bhogatI saMtI khedakhinna bhaI so aisA ajJAna hai, so aba jJAna bhyaa|.. tava tisa vijJAnadhanake samUhavirSe manna hoya gayA so aba yAkU dekhiye to kichU bhI nAhIM hai|" ma yaha prakaTa anubhavameM Ave hai| - bhAvArtha ajJAna hai so parasaMyoga jJAna hI ajJAnarUpa pariNayA thaa| kachu dUjA to vstu| Wan thA nAhIM / so ava jJAnarUpa pariNamyA tava kichU bhI na rhaa| taba isa ajJAna ke nimitta .. rAga, dveSa, kartA, karma, sukha, duHkha, Adi bhAva hoya the, te bhI vilAye gye| eka jJAna hI jJAna rahi gyaa| tIna kAlavartI apanA parakA sarva bhAvanikU AtmA jJAtA draSTA huyA dekhavo krii| IF Agai amRtacaMdra AcArya isa graMtha karanekA abhimAnarUpa kaSAyakU dRri karatA saMtA yathArtha kahe haiN| .. santatilakAchandaH Wan - svazaktisaMma itavastutacayAkhyA kRteyaM samayamya zabdaiH / svarUpaguptasya na kiJbadanti kartavyamevAstacandrasUraH // 32 // .. Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5555555555555 Wan artha-yaha samaya kahiye Atmavastu tathA samaya kahiye samayaprAbhRta nAma zAstra, tAkI 5 Wan Wan pha vyAkhyA kahiye vyAkhyAna tathA yaha AtmakhyAti nAma TokA, so zabdanikari karI hai / kaise haiM zabda ? apanI zaktihIkari saMsUcita kahiye bhalai prakAra kayA hai vastUkA tattva kahiye yathArthasvarUpa kahiye nija AtmarUpa amUrtika jJAnamAtra, tisaviSai gupta hoya pravezakari rahyA hai / bhAvArtha-zada hai so to pudgala hai| so puruSake nimittateM varNapadavAkyarUpa pariNameM hai so vastU svayametra hai / r ranatara 5 saMbaMdha hai, so dravyazrutakI racanA zabdahI karanA saMbhava hai / ara AtmA hai so amUrtika hai, ara jJAnasvarUpa hai, tAteM mUrtika pudgalako racanA kaise kareM ? tAteM AcAryane aisA kahA hai, so yaha pha samaprabhRtakI TIkA zabdanikari karI hai / maiM merA svarUpameM lIna hauM / merA kartavya yAmaiM nAhIM hai / aiseM kahane meM uddhatapaNAkA parihAra bhI Ave hai / ara nimittanaimittikavyavahArakara aisA 5 kahiye hI hai, jo vivakSitakArya phalAne puruSane kiyA isa nyAyakari amRtacaMdra AcAryakRta yaha TIkA hai ho| isa hI nyAyakari paDhanesunanevAleni tinikA upakAra bhI mAnanA yukta haiM / Wan Wan paDhane sunakara paramArtha AtmAkA svarUpa jAnyA jAya hai / tisakA zraddhAna AcaraNa ka cu ye mithyA jJAna zraddhAna AcaraNa dUri hoya hai / paraMparA mokSakI prApti hoya hai / yAkA niraMtara abhyAsa karanA yogya hai / Wan phra Wan T phaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphaphapha aiseM AtmakhyAti nAmA samayasAragraMthakI TIkA samApta bhaI / savaIyA ikatIsA kuMdakuMdana kiyA gAthAcaM prAkRta hai prAbhRtasamaya zuddha Atama dikhAvanUM | sudhAcaMdrasUri kari saMskRtIkA vara AtmakhyAti nAma yathAtathya mana bhAvanaM // cant aafaai likha jayacaMdra paDheM saMkSepa artha alpabuddhikU pAvanaM / DhosUna mana lA zuddha AtamA lakhAya jJAnarUpa gahau cidAnaMda darasAvanUM || 1 // samayamAra adhikArakA varNana karNa sunaMta / dravyabhAvano karma taji Atamatantra lakhata // 2 // Wan Wan Wan L mA Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le Le Le Le Le Le Le Le - aise isa samayasAraprAmRtanAmA maMthakI AtmakhyAti nAmA saMskRsaTIkAko dezabhASAmaya javanikA likhI hai / so yaha tAkA saMkSepa bhAvArtharUpasA artha likhyA hai| saMskRtaTIkA, nyAyase ..siddha bhaye prayoga haiM / tinikA vistAra kariye taba anumAnapramANake prayoga pratijJA, hetu, udA haraNa, upanaya, nigamanarUpa haiM, tinikA spaSTakari vyAkhyAna likhiye to graMtha bahuta vadhai / tathA // Ayu buddhi bale sthiratA alpatAteM jetA baNyA tetA saMkSepakari prayojana mAtra likhyA hai| "tAkU vA~cikari bhavyajIva padArtha smjhiyo| ara kichU aryameM hInAdhika hoya to buddhimAn Wan mUlagraMthateM jaise hoya taiseM samajhiyo / kAladoSate ini graMthaniko gurusampradAyakA vyuccheda hoya gayA ._hai / tAteM jetA baNe tetA abhyAsa hoya hai| jainamata syAdvAdarUpa hai, so je jinamatako AjJA jamAne haiM tinike viparIta zraddhAna na hoya hai| kahUM arthakA anyathA samajhanA bhI hoya to vizeSa- - buddhimAnkA nimitta mile yathArtha hoya hai| jinamatake zraddhAnI haThamAhI nAhIM hoya haiM aise "jAnanA / / aMtamaMgalake artha parameSThokU namaskAra kari graMtha samApta kariye haiN| chappaya----maMgala zrIarahaMta ghAtiyAkarma nivAre | maMgala siddha mahaMta karma ATha prjaare| AcArija uvajjhAya munI maMgalamaya sAre / dIkSA zikSA deya bhvyjiivnitaare| aThatrIsa mUlaguNa dhAra je sarvasAdhu aNagAra haiM / maiM namU paMcagurucaraNak maMgala hetu karAra haiM // 1 // jaipUranagaramAMhi terApanthazailI baDI baDe baDe gunI jahAM paTai graMtha sAra haiN| jayacandra nAma maiM hU~ tinimeM abhyAsa kichu kivo buddhisArU dharmarAgata vicAre hai / / samayasAragraMtha tAkI dezake bacanarUpa bhASA kari paDho sunU karo niradhAra hai| ApApara meda jAni heya tyAgi upAdeya maho zuddha AtamahU yaha bAta sAra hai // 2 // dohA-saMvatsara vikrama taNU aSTAdaza zata aura / causaThi kAtika vadi dazai pUraNa graMtha su aura // 3 // ' iti zrImatkundankudAcAryakRta samapatrAbhRta nAmA prAkRta gAthAbaddhagranthakI amRtacandrAcAryakRta AtmakhyAti nAmA // ___saMskRtaTIkAke anusAra yaha saMkSepabhAvArthamAtra dezabhASAmayavanikA saMpUrNa maI / +++++++++ / " Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VAPER RATNA AAPSET2 HINGU zrImatkandakundAcAryakRta samayaprAbhRtakI zrImadAcArya amRtacaMdra sUrIkRta saMskRta TIkA tathA paNDita zrIjayacandrakRta AtmakhyAti-vacanikA samApta. 12 1616RRRRRRRH Pravel