Book Title: Nikolas Nikalbi
Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel
Publisher: Parivar Prakashan Sahkari Mandir Ltd
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006010/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArlsa Dikasa kRta 32pil tethI zrI sudhI mAladAsa paTela parivAra prakAzana sahakArImaMdi2li,amadAvAda 13. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19mA sukAnA yuropanA mahAna kathAkAromAM reTiMya, hyugo, DUmA ane Dikansa jevAo aMgragaNya jANItA che. te darekane potAnI khAsiyata che. tema, Dikansa e rIte petAnI niro bhAta pADe che ke, amara mAnavatAnI upAsanA arthe ho zAMta saumya = rasanI ArAdhanA je rIte kare che te dilane tenI madhuratAthI basa cAMTI ja jAya che. eka " AvI suramya kathA gujarAtImAM Utare che, tene dhanya vastu mAnuM chuM; teno hRdayapUrvaka AvakAra karuM. chuM, ane lekhaka prakAzakane te mATe dhanyavAda ApuM chuM." - uddhAtamAMthI ] maganabhAI desAI mAro tA dAve che ke, 5radezanI sa-rasa vastu svabhASAmAM sArI rIte utAravAmAM Ave, to aMgrejI bhaNelA paNa tenA judI ja jAtanA nava rasa mANI zake ! . . ** gAMdhIyuge (gujarAtI bhASAnA) kheDANane je vega Apyo che, ane . . . tene ucca zikSaNanuM mAdhyama banAvI, tene mATe ucita kheDANanAM je dvAra mekaLAM karI ApyAM che, te lAbha dezanI bIjI koI bhASAne hujI maLyo nathI. tethI vikAsanI bAbatamAM gujarAtI bhASA sau dezabhASAomAM saheje AgaLa rahI che ane raho !" - prAstAviko gopALadAsa paTela PghA2 prANIne rasahakArI AjanA yugamAM avI tio vadhu ne vadhu lokapriya thatI jAya che. e batAve che ke, mAnava kazyanAmAMthI udbhavelI satkRSTa kRtio e samagra mAnava jatanA mahAna vArase che. ane temAMya AvAM dhAM paradezI pustake mAtRbhASA dvArA vAMcavA maLe che, tyAre mAnA dhAvaNa jevAM vadhu mIThAM-madhurAM lAge che." - prakAzakanuM nivedana] kamubahena puche che0 paTela Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikaLI [cArlsa Dikansa kRta navalakthA "karaNI tevI bharaNuM"] saMpAdaka gopALadAsa jIvAbhAi paTela kaunteya pratijAnIhi na me bhaktaH praNazyati / / (gItA, 9-31) parivAra prakAzana sahakArI maMdira li. amadAvAda-13 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka kamubahena putra cho. paTela vyavasthApaka, parivAra prakAzana sahakArI maMdira li. mudraka jIvaNajI DAhyAbhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda-14 (c) parivAra prakAzana sa0 maMtra li. prathama AvRtti : 1000 kiM. 1000 ogasTa, 1995 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana mahAna lekhakonAM mahAna pustako e samagra mAnavajAtano mahAna vAraso che. temAMya vikhyAta aMgrejI navalakathAkAra cArlsa Dikansa (I. sa. 1812-1870)nI vAta anokhI che. Dikansa jevA lekhako ekAeka pedA thatA nathI. ane tethI to marahuma TaoNlsTaoNye Dikansane zeksapiyaranI paNa upara ane prathama paMktinA vizvasAhityakAra tarIke biradAvyA che; tathA gAMdhIjIe paNa 1936nA gujarAtI pariSadanA saMmelanamAM, temano nAmathI ullekha karIne, temanI navalakathAonA saraLa saMkSeponI mAgaNI karelI. evA nAmI vizvasAhityakAranI A coTadAra ane dilacazya navalakathA "nikolasa nikabI', gujarAtI bhASA bolatI prajA samakSa, vistRta saMkSepa rUpe, sacitra, rajU karatAM AnaMda thAya che. AnaMda e vAtano ke, DikansanI pAMceka vArtAonA vistRta saMkSepo gujarAtI vAcakanI sevAmAM rajU karavAno amArI saMsthAno zarUthI saMkalpa hato. e mujaba, pAThayapustaka rUpe DikansanI kaMIka vadhu jANItI navalakathA "e Tela oNpha TU siTIjha'no DaoN. bipinacaMdra jhaverIe karI Apelo saMkSepa ame 'vera ane krAnti ne nAme be varSa pahelAM prasiddha karyo hato. tenA AmukhamAM zrI. maganabhAI desAIe, 19mA saikAnA A ati lokapriya kathAkAranI bIjI kathAo pasaMda karIne, gujarAtImAM utAravA parivAra saMsthAne bhalAmaNa karI hatI. te pramANe 'oNlivara TvisTa' navalakathAno gujarAtI rasaMkSepa gaye varSe ame prasiddha karyo hato. have A trIjI navalakathA prasiddha karIe chIe. A traNe navalakathAo 'satyAgraha' Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patramAM hapatAvAra prasiddha thayelI hoI, tenA taMtrIzrInI jhINavaTabharI mAvajata pAmI che, e emanI vizeSatA che. cothI "pikavika peparsa'no saMkSepa taiyAra thayo, te navajIvana presamAM be mAsa pahelAM chApavA mATe pahoMcADI dIdho che. ane pAMcamI vArtA "DombI eNnDa sana'nA saMkSepanuM kAma hAtha upara che. e be vArtAonA saMkSepa svataMtrapaNe ja thayA hoI, vAcakane sIdhA ja pustaka rUpe maLaze. vizvasAhityanI AvI jANItI navalakathAonA prakAzanamAM amane zrI. maganabhAI desAInI sIdhI preraNA ane doravaNI maLyAM che. emanI e virala doravaNIthI ja, chellAM be varSamAM, parivAra saMsthAe gujarAtane ane dariyApAra vasatA gujarAtI bAMdhavone AvI vizvakathAonA Dajhaneka saMkSepo ApyA che, ane e rIte gujarAtI bhASAnI e jAtanI tAkAtanI cakAsaNI thaI zakI che. amane jaNAvatA AnaMda thAya che ke, e prakAzanonA rasiyA gujarAtI vAcakoe vizvasAhityanI jANItI vadhu kRtionI AgrahapUrvaka mAgaNI karIne parivAra saMsthAnA e kAmane satkAryuM che. A navalakathA DikansanI eka suMdara kRti che, ane te yathocita vistArathI, gujarAtI vAcakanI khAsiyatane dhyAnamAM rAkhIne, mULanA lagabhaga trIjA bhAga jeTalA kadamAM rajU karI che. chatAM A saMkSepa evI suMdara rIte karAyo che ke, A vArtA vAMcatAM ApaNe, AjathI lagabhaga 150 varSa paranA - rANI vikaToriyAnA jamAnAnA vilAyatI samAjanI sobatamAM, e yuganuM - tenI AzAnirAzAonuM, tenI kasoTIonuM, tenAM parAkramo ane siddhionuM, tenI apekSAonuM - jANe rasapAna karatA hoIe, evuM jIvaMta tAdAbhya anubhavIe chIe. A saMkSepamAM mULa lekhakanI zailI tathA majedAra pAtranirUpaNa suMdara rIte jaLavAI rahyAM che, tathA saMkSepanI zailI saraLa, AhalAdaka ane bhAvavAhI che. vAstavikatAne nAme AjakAla narI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmarAthanA ke cItarI caDe evI cIjone kaLAne nAme khapAvavAmAM Ave che. A vArtA, AjanA keTalAka navalakathAkAronI mAphaka, lokone kevaLa manoraMjana pUruM pADI kamANI karavA Dikanse nathI lakhI; paraMtu potAnA samAjanI vividha UNapo khullI karI batAvI, temanI sAme lokamata keLavavA lakhI hatI. ane sAcA kaLAkAronI kaLA sarva deza-kALa mATe upayogI hoya che, e nyAye, ApaNe paNa te vAMcI zakIe chIe ane rasanA ghUMTaDA bharI zakIe chIe. A kathAmAM vividha pAtrono meLo jAmyo che. skivayarsa jevAM pAtro AjanA dhaMdhedArI keLavaNIkAronI yAda tAjI karAve che, tathA nikolasa jevA yuvAno ApaNane temanI dilerI, vaphAdArI ane bahAdurIthI maMtramugdha kare che. aneka pAtronuM saphaLa Alekhana karIne Dikanse potAnI kalamanI jAduI zaktinuM A kathAmAM ApaNane bhAna karAvyuM che. vArtAnA vaheNamAM AgaLa taNAtAM ja e samartha vArtAkAranI zaktino accho paricaya ApaNane thAya che, ane e vArtA manane je AhalAda ane AnaMda ApatI jAya che, tethI hRda nAcI UThe che. Aje jyAre ApaNe rASTranuM navanirmANa karavA bahAra paDyA chIe, tyAre AvI vizvakathAonA saMkSepo khAsa jarUrI bane che. ApaNe tyAM gujarAtamAM mahAtmAjI ane saradAra sAheba jevAnI vicakSaNa dRSTi ane preraNAthI gujarAtI bhASA ucca zikSaNanA mAdhyama tarIke svIkArAI hatI. paraMtu gujarAtanI dhanikazAhIe naheruyuganI pratyAghAtI nItinA mArmika TekAthI, korTa kacerIono Azaro laI, gujarAtamAM jJAna-vijJAna ane yaMtravidyAne mAtRbhASAmAM pahoMcatAM aTakAvI devA mATeno udhAmo karyo che. alabatta, dhanikazAhI, nokarazAhI ane temanA sAgarItono e prayatna gujarAtanAM jJAnavijJAnanI pragatinA hitamAM nahoto; kevaLa potAno sthApita hitavAda Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa karavA tathA TakAvI rAkhavAnI dAnatathI karAyo hato, e have sau koI samajI gayuM che. jyAre dakSiNamAM aMgrejI jevI parabhASAne rASTrabhASA tarIke kAma karavA mATe hullaDo thayAM, tyAre ja naheyugamAM raMdhAyelA keMgresanA hAI kamAnDe paNa kaMIka jhabakIne jAgIne dezanI badhI ja bhASAomAM kAma karavAnA sAcA mArge prayANa karavAno saMkalpa karyo che. eTale prAdezika bhASAo temanuM samucita sthAna pAmI zakaze evI AzA have baMdhAya che. AjanA yugamAM AvI kRtio vadhu ne vadhu lokapriya thatI jAya che. yuropa ane eziyAnA bIjA dezomAM paNa Dikansa, bhUgo, TaoNlsToya isAhityasvAmIo rasapUrvaka pAchA pharI pharIne vaMcAvA lAgyA che. e batAve che ke, mAnava kalpanAmAMthI udbhavelI sarvotkRSTa kRtio e samagra mAnavajAtano kAyamI vAraso che. ane temAMya AvAM badhAM paradezI pustako mAtRbhASA dvArA vAMcavA maLe che, tyAre mAnA dhAvaNa jevAM vadhu mIThAM - madhurAM lAge che, evo anubhava che. satyAgraha" sAptAhikanA vidvAna taMtrI zrI. maganabhAI desAIe A vArtA pustakAkAre prasiddha karavA amane paravAnagI ApI, tathA enA AvakAra rUpe Amukha lakhI ApavAnI amArI vinaMtI svIkArI, e badala emanA AbhArI chIe. tathA navajIvana TrasTanA kAryakaro tathA mitro ane kalAkAroe tene suMdara kalevara pUruM pADavAmAM madada karI che, temano paNa atre AbhAra mAnIe chIe. A vistRta kharcALa prakAzanonI phogaTa pravRttimAM sAhasapUrvaka kUdI paDavA bAbata ghaNA zubhecchaka mitroe amArI mIThI TIkA karI che. paraMtu atyAra sudhI amArAM prakAzanone amAro rasiyA vAcakoe je umaMgathI AvakAra Apyo che, tethI utsAhita banIne DikansanI A trIjI kRti gujarAtI vAcakanI sevAmAM rajU karatAM amane AnaMda thAya che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che A majedAra ane suMdara saMkSepa saphaLa rIte gujarAtImAM utArIne "zrI. gopALadAsa paTele gujarAtI vAcakanI sevA bajAvI che, te amArI mAnyatAmAM sujJa vAcako sahamata thaze, evI AzA che. sahRdayI vAcakone A saMkSepathI je AhalAda ke saMtoSa thAya, e ja chevaTe to A prakAzanakAryanI kharI kRtArthatA haze. tA. 7-7-65 kocaraba Azrama, amadAvAda-7 kamubahena putra chopaTela Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvika nikolasa nikalbI" e DikansanI moTI navalakathAomAMnI eka che. alabatta, 'pikavika peparsa" ke "DeviDa kaoNparaphIlDa" jevI eka be vizeSa jANItI navalakathAo uparAMta, DikansanI bIjI navalakathAonI vAta ApaNA tarapha vizeSa sAMbhaLavA maLatI nathI, e kharuM. sAhitya jagatamAM paNa lekhakanI sauthI sArI navalakathA ja jANItI thaI hoya che, ema haMmeza nathI banatuM. uparAMta Dikansa jevA moTA lekhakanI aneka kRtiomAMthI 'sauthI sArI" kahIne pasaMda karavA mATe koI bAhya vAstavika mApadaMDa bhAgye ja hoI zake. kAraNa ke, DikansanI dareka navalakathAmAM pAtrono moTo meLo ke jamelo ja hoya che. e badhAM pAtromAMthI amuka pAtra ke pAtro amuka navalakathAmAM sArI rIte varNavAyAM hoya, tathA badhAM ja pAtro ke prasaMgo evI viziSTa rIte eka ja navalamAM saphaLa citraNa pAmyAM na hoya, ema paNa bane. eTale, Dikansa jevA lekhakonAM to banI zake teTalAM vadhu pustako vAMcI zakAya to vAMcavAM, e ja temano rasAsvAda mANavAno sAro ane sahIsalAmata rasto che. 'nikolasa nikalbI" e navalakathA, e dRSTie, amuka pAtro ane prasaMgonI bAbatamAM anokhI che, ane Dikansa jevA samartha kalAkAranI zaktine joba Ape tevI che. vyAjakhora svArthI rAlpha ane grAIDa jevA mANaso sAme ciyarIbala bhAIo jevA sArA vepArI nAgariko paNa rajU karavAmAM AvyA che, jeono samAjanA dhAraNa-poSaNamAM ocho phALo nathI. viyarsa jevA pAmara mANaso, Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeoe keLavaNInA dhaMdhAmAMthI bALako ane temanA vAlIonA zoSaNano ja mArga zodhI kADhayo hoya che, tathA snaoNlI jevA vAlIo, ke je parAyAM chokarAMnI mAne tenI milakata khAtara ja paraNyA hoya che, ane pachI e sAvakA chokarAne AvA rAkSasonA hAthamAM soMpI daIne ja chuTakAro anubhave che, - te jema ahIM citraNa pAmyA che, tema nikolasa jevA samajadAra ane zaktizALI juvAniyA paNa A navalakathAmAM yathArtha sthAna pAme che. teo samAjanA pelA asuro sAme jyAM ne tyAM athaDAmaNamAM AvatAM potAnA jAna-mAlanI paravA karatA nathI, paNa pelAono sAmano karavAnuM kartavya bajAvI chUTe che. jona brAuDI jevA gAmaDiyA mitro, nyUmaeNna naoNjha jevA hAlahavAla banI gayelA zaherI bAvAo, milsa jevA nATayakAro, potAnA koI sabaLA sagAnI AzAmAM ja rAcatAM kenviTjha jevAM madhyamavargI kuTuMbo, laoNrDa verisaoNphaTa jevA juvAna nAdAno, ane sara malaberI haoNka jevA temane pholI khAIne jIvatA kIDAo - vagere vividha pAtrono meLo A navalakathAne eka anokhI manoraMjakatA tathA bodhakatA Ape che. ghaNAM varSa pUrve vAMcI hatI, tyArathI ja A navalakathA manamAM ghara karI gaI hatI. ane tethI pUchanAra sau koIne DikansanI navalakathAomAM pahelI A vAMcavAnI ja bhalAmaNa karavAnuM mana thatuM. eTale jyAre 'oNlivara visTa' pachI 'satyAgraha' mATe bIjI koI vArtA pasaMda karavAnI thaI, tyAre hiMmatapUrvaka A navalakathA ja meM sUcavI. ane taMtrIzrI taraphathI teno svIkAra thatAM, ghaNAM varSa pUrve niradhArI rAkhelA A kAmano AraMbha thayo. AvI lAMbI vArtAo hapate hapate ApavAnI thAya, ane teya "satyAgraha" jevA rojidA rASTrIya praznothI dhamadhamatA sAptAhikamAM, tyAre sthaLa-kALano avakAza taMga rahe, e svAbhAvika che. ane tethI ghaNI vAra lakhAyelAM prakaraNonuM kada sArI peThe kApyA ja Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM paDyuM che. paNa tethI vArtA rasa, kArya, ane pravAhitAnI dRSTie vadhu ghana ane teja banI che, ema lAgyuM. uparAMta, dareka hapatA vakhate, "satyAgraha"nA taMtrIzrInI jhINavaTabharI tapAsa ane sudhAraNAno je lAbha maLyo che, tenuM mUlya to mULa lakhanAra tarIke huM ja jANI zakuM. vArtA jyAre sAptAhikamAM prasiddha thatI hatI, tyAre be prakAranA abhiprAyo maLe jatA hatA. keTalAka, jemane 'vArtA' nAmanI vastu viSe ja cIDa hoya che, tathA jeo potAnA paisAnI kiMmatanA badalAmAM nakkara mAla ja maLe e jovAnI vRttivALA hoya che, teoe AvI 'haLavI vastune 'satyAgrahamAM sthAna apAtuM rahevA badala, aNagamo pragaTa karyo hato. tyAre, bIjA keTalAka vAcakoe AvuM 'haLavuM' apAtuM rahe tathA thoDuM vadhu apAtuM rahe, evo bhAva paNa darzAvyo hato. paraMtu, eka varga batAvelo aNagamo mane khAsa kaThayo hato: aMgrejI bhaNelA, eTale ke, aMgrejImAM A navalakathA vAMcI hoya ke vAMcI zake tema hoya tevA varga batAvelo aNagamo. teonuM kahevuM ema hatuM ke, ame aMgrejImAM e navalakathA vAMcI che ke vAMcI zakIe chIe; to pachI amane e vArtA amArA lavAjamanA badalAmAM gujarAtImAM vAMcavAnI pharaja zA mATe pADavAmAM Ave che? joke, aMgrejI bhaNelA badhA vAcakoe, A badhI navalakathAo vAMcI ja hoya che, evuM nathI. Dikansa, hyugo, DUmA vagerenI moTI moTI navalakathAo vAMcavAnI dhIraja sAmAnya rIte ochI ja batAvAya che, ane have to iMgleMDa amerikAnAM bajAromAM A vArtAonI AvRttio ja adRzya thatI jAya che! chatAM, A paradezI navalakathAone gujarAtI vAcakone phAvI zake teTalA vistAramAM utAravAmAM koIno kazo guno thato hoya, evuM mane lAgatuM nathI. aMgrejI bhaNelA vargo sAme mukhya tahomatanAmuM Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 hoya to te e ja che ke, teo aMgrejI mAraphate meLavelA badhA jJAnanI kabara ja potAne banAvI mUke che: temanuM te jJAna temanI mAraphate potAnI bhASA dvArA potAnA lokomAM UtaratuM-saMcaratuM nathI. eTale hiMdustAnamAM thoDAka mUThIbhara aMgrejI bhaNelA loko che, mATe have paradezI bhASAmAMthI kazuM koIe svabhASAmAM na utAravuM - e to e lokono ati agharo 'hukama ' thayo gaNAya; ane tene mAthe caDAvavA koI taiyAra thAya, ema huM mAnato nathI. uparAMta, mAro to dAvo che ke, paradezanI sa-rasa vastu svabhASAmAM sArI rIte utArelI vAMcavA maLe che, to aMgrejI vAMcanArane paNa teno judI ja jAtano navo rasa maLe che! potAnI mAtRbhASAnI mIThAza judI ja vastu che; ane paradezI vicAra paNa svabhASA mAraphata Ave, tyAre ApaNane vadhu avagata thAya che--ApaNA cittataMtramAM racI-pacI jAya che, evo sAmAnya anubhava che. pAchalI uMmare meM A badhI navalakathAone gujarAtImAM vistRta saMkSepa rUpe utAravAnuM zarU karyuM, tyAre e bhAvathI ane e bhAvanAthI ja zarU karyuM che. ane jemanA abhiprAyanI mAre mane khAsa kiMmata che, teoe e pravRttine saMmati ApI mane uttejana ApyuM che, e mAre mATe khAsa AnaMdanI vAta che. gujarAtI bhASA jema jema kheDAtI jAya che, tema tema tenI koI anokhI madhuratA ane zakti pragaTa thatI jAya che. gujarAtI lipi saMskRtAdi lipiono suMdaratama vikAsa che, ema have ghaNA tajjJo kabUla kare che. tevuM ja gujarAtI bhASAnA AMtarika sauMdarya ane tAkAtanuM paNa che. gAMdhIyuge e bhASAnA kheDANane je vega Apyo che, ane gUrjarInA keTalAka anokhA sapUtoe tene ucca zikSaNanuM mAdhyama banAvI, tene mATe ucita kheDANanAM je dvAra mokaLAM karI ApyAM che, te lAbha dezanI bIjI koI bhASAne hajI maLyo nathI. tethI vikAsanI bAbatamAM gujarAtI bhASA sau dezabhASAomAM saheje Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa rahI che, ane raho ! hiMdI vagere bhASAomAM thayelA tarajUmAo jotAM ja e vAtanI sau koIne khAtarI thaze. atyAre keTalAko, gujarAtInA e vikAsane aMgrejI bhASAthI maLatI roTInA lobhamAM AvI jaI, pAcho pADI devA pravRtta thayA che; paraMtu keTalAka lokonuM mAtra peTa, bahujano mATe hitakara ane Avazyaka bAbatonI unnati ane pragatinI ADe haMmeza AvI zake, ema kadI banyuM nathI ane banavAnuM nathI. gujarAtanA karoDo potAnI roTI mAtra aMgrejI vaDe nathI meLavatA, e hakIkata che, ane koI paNa AjhAda prajAe meLavI hoya, evuM baneluM nathI. gulAma prajAonA keTalAka mATIpagAo ja potAne gulAma banAvanAranI evI khuzAmatathI phAvI gayelA ane phAvatA hoya che, e judI vAta! parivAra prakAzana saMsthAe A eka suMdara yazasvI pravRtti upADI che. temAM joDAvAno mane yatkiMcit lAbha maLyo, tene huM mAruM sadbhAgya samajuM chuM. gopALadAsa jIvAbhAI paTela Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja che 0 m = 51 anukramaNikA prakAzakanuM nivedana prAstAvika na me bhaktaH praNazyati maganabhAI desAI pAtrasUci 1. jemAM saunI pichAna thAya che 2. paisAnAM sagAM! 3. keLavaNIkAratuM pata 4. nikolasa nokarIe jAya che 5. keLavaNInI dukAna 6. zALAne vAlI-dina 7. nikelasanA bhAva 8. misa phenane mane ratha 9. prema-bhUkhyAMnI pATI 10. nikolasa pachI keTanI vArI 11. meDama eNnTalinI 12. phenI ne nikolasa 13. mAIka ! 14. nava divasa ! 15. baMdhana ane baLavo 16. laMDanane mArge 17. mi jhanuM ghara 18. mi. nojhanA paNa 19. nokarInI zodhamAM 20. nogya kAma sUcave che 21. misisa meTelinInI dukAna 22. keTa nikalbInuM kAma 100 106 113 114 117 13 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 131 139 145 148 154 160 165 170 175 179 18ra 185 187 189 193 23. pAjInuM nimaMtraNa 24. pAcha ane dejo 25. meDama meTelinInuM devALuM 26. navI nokarI 27. nikelasa navuM pAnuM khele che 28. nATaka kaMpanI 29. nikolasanuM navuM kAma 30. lagna ke gALiye ? 31. chokarIonA zikArIo 32. agniparIkSA 33. nilasanI ciMtAo 34. bIje verI 35. laMDanathI tAkIdI teDuM 36. be bhalAM mitrajana 37. akasmAta 38. navA savAla 39. madhura akasmAta 40. "cicarIbala bradharsa" 41. mi. lilIvIkane "kuTuMbane saMdeze 42. Tima liMkinavaTaranI varasagAMTha 43. smAIkanuM apaharaNa 44. brAuDI AvI caDaDyo ! 45. prema-paMtha 49. vicitra saMmilana ! 47. mi. kaeNka ciyarIbala 48. mulAkAto : gamatI-aNagamatI 49. smAIkano bApa ! 50. nikela nuM navuM kAma 51. meDalInane ghera para. be vyAjakhera 53. lagnanI sodAgarI 200 206 213 215 218 223 229 235 242 249 256 263 267 271 277 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 54. nikAlasanA mahemAna-mitro 55. la~| risoTanA dehAMta 56. vararAjA 5. avanavI mulAkAte 58. pharI pAchA lelIvIka 59. nikAlasa meDalInane maLyA 60. nikAlasa ane grAIDa lagnane divasa 51. 62. meDalIna ane keTa 63. grAIDane tyAM cArI ! 64. rAlpha cAranI tapAsamAM 65. rAlpha viyarsanI madada le che 66. smAIkanuM mRtyu 67. pApanA ghaDa 68. brUkaranuM kabUlAtanAmuM 69. bhAI tevI bahena 70. rAhkanA aMta 71.sau sAruM jenuM chevaTa sAruM 72. DeAthoyjha ekeDemInA aMta upasaMhAra citrasUca 1. mi skivayarsa: skUla mAstara ra. zALAnA gaMdhaka-drita 3. misa lA krIvI keTanuM citra dore che 4. mi. AlphreDa maeNnTalinI 5. nikAlasane jhapATA 6. nyUmaeNna naoNgsa 202 285 290 293 297 300 304 306 313 315 317 3rara 327 330 339 348 355 358 365 369 3 4 4 95 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 150 216 259 267 7. nikolasa kenvijha kuTuMbamAM zikSaka tarIke : bAjumAM misa peTekara ane lilIvIka che 8. nikolasa kamalsanA putranI paTAbAjI nihALe che 9. nikolasanuM lakhANa Tima liMkinavoTara pAsa kare che 10. mi. lI putrane pAcho meLavI bhagavAnane AbhAra mAne che 11. nikelasa meDalIna brene ghera 12. grAIDa rApha AgaLa potAnA lagnane niradhAra rajU kare che 13. rAlpha ane grAIDanA dekhatAM nikolasa meDalInane upADI jAya che 14. vicarsa ane pega DosI grAIDanA kAgaLo bALe che 15. smAIka bUkarane joI cuMkI UThe che 16. smAIkanI kabara AgaLa tenAM bhAMDuo ra7ra 312 325 328 371 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na me bhaktaH praNazyati satyAgraha' patramAM hapatAvAra prasiddha thayelI A sarva-subhaga, ane suramya evI sanAtana mAnava-kathA pustaka rUpe pragaTa thAya che, te AvakArapAtra lekhuM chuM. emAM 'sapatranI paNa amuka kRtArthatA samajuM chuM ke, AvI eka umadA cIjane sAhityamAM utArI ApavAmAM te nimitta-kAraNa banI zakyuM. 19tmA saikAnA yuropanA mahAna kathAkAromAM TaoNlsTaoNya, bhUgo, DUmA, ane Dikansa jevAo agragaNya jANItA che. te darekane potapotAnI khAsiyata che. temAM Dikansa e rIte potAnI nirALI bhAta pADe che ke, amara mAnavatAnI upAsanA arthe te zAMta saumya rasanI ArAdhanA je rIte kare che, te dilane tenI madhuratAthI basa taraboLa karI de che! Ama to e cAre lekhako, potapotAnI rIte chatAM, eka sanAtana mAnavatAnA bhakto che. paNa tenI ArAdhanAmAM teo anokhA che; premazauryane arthe dhasamasatAM pAtro dvArA vyakta thato DUmAno mAnavavIratAno anurAga; hyugono krAMtine arthe talasato chatAM ukaLATa karAvato karuNAkaMda; sanAtana mAnava itihAsanI krAMti nihALatI TaoNlsToyanI ArSadRSTi ane puNya prakopa;- i0 emanI vizeSatAo AgaLa, mAnava jIvananAM kaLA ane kAvyamAMthI teno zAMtarasa pakaDatI ne tenI ArAdhanA karatI DikansanI madhura zakti ene judI ja bhavyatA ape che. A kathA DikansanI e vizeSatAno kAMIka purAvo Ape evI che. te ane "olivara TvisTa' be maLIne, briTiza vepArazAhI sAmrAjya je navo iMgliza samAja pedA karyo ane racyo, temAM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 28 bALaka TvisTa ane yuvaka nikolasanI kevI dazA thaI, tenuM tAdRza . citra Ape che. TvisTane maLatuM Ajanma-du:khI bALaka A kathAmAM paNa che: smAIka. kevuM karuNa, du:khamaya, viSAdagrasta pAtra! paNa kevo akhUTa prema-aMza te dharAve che! jIvaleNa viSAdamAM paNa tAraka prema-svabhAva kevo jaLahaLe che! smAIka viSeya eka gaMbhIra arthapUrNa guptatA TheTha sudhI cAle che; je chevaTe eka-jhalake chatI thAya che! ane tema thAya che tyAre, teno ja bApa rAlpha eka bAju potAnA bhatrIjA nikolasano kaTTara zatru che eTaluM ja nahi, tethIya caDe che! - bIjI bAju potAnA ja pharajanano e krUra kasAI che, ema pakaDAtAM, rAphanA pAtranI rAkSasI dAruNatA samajAya che! tethI ja tenA pApano ghaDo phUTe che tyAre tenA pratye jarAya dayAnI lAgaNI paNa nathI thatI ! karyuM tevuM bharyuM! bIjuM zuM? paraMtu A kathA TvisTa jeTalI uMmaranA - janma ne bALapaNathI rakhaDI gayelA chokarAnI nathI; pitA marI jatAM, yuvAvasthAmAM asahAya banelA yuvaka nikolasanI vAta A che, jemAM potAnI mAtA ane bahenanI ijajatabhera javAbadArI adA karavA nIkaLelo yuvaka dekhAya che. ane nikolasa jo A kathAno sUrya che, to tenI bahena keTa, A kathAkAranI caMdA peThe, madhura zItalatA varSAve che. kudaratI khAnadAnI ane sahaja suzIlatA bhAI bahenamAM jevI che, teno ja paDagho temanA bhAI samA smAIkamAM che; - paNa 'kAkA-pitA' rAphamAM vepArazAhIe jagavelI naThora dhanalobhavRttinI sAkSAt mUrti joI lo! AvAo vaDe ja yuropano jalamakhora sAmrAjyavAda sarajAyo haze ne? | nikolasane Dikanse pavitra sAMpradAyika khristI tarIke nathI cItaryo: 19mA saikAmAM yuropanA vijJAnayuge nirUpelA mAnava Adarzano Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 brenTamaeNna tene batAvyo che. tenI tulanAmAM 'laoNrDa ' ane 'sara 'ne rajU karIne tene anokho uThAva Apyo che. premabhAva, nekadilI, saujanya, vIratA, srIdAkSiNya, maitrI, kRtajJatA, premaLa bhrAtRtva, ane vaDIlo pratye svataMtra AjJAMkitatAno bhAva - AvA AvA guNo jo dharmanuM hArda hoya, to te arthamAM nikolasa dharmavAna che. ane e badhA guNone, nikolasa tenI bahAdurI, hiMmata, nIDaratA, tema ja prAmANika udyamitA tathA karmakuzaLatA i0 vaDe je opa Ape che, -- tethI pelA bhAvo miNavat je caLakATa pAme che, te A vArtAno mahA rasika aMza che. te vaDe kathAkAranI pIchI mAnava cAritryanA hArdanuM eka umadA citraNa Ape che. temAMya potAnI vastu ke vAtanI satyatA para mustAka rahIne, basa nikolasa jhUjhe ja che! game tevA khataranAka ava-saMjogomAM paNa, paristhiti-vaza thaIne mAMDavALa ke naramAzanuM DahApaNa te nathI samajato; sahajasphUrtithI karavA jevuM lAge te satya sAhasakarma kare ja che! evI enI satyavIratA joIne tene mATe mAna Upaje che. ane jyAre chevaTe te badhAmAM thaIne hemakhema nikolasa pAra paDe che, ane kALAMgherAM vAdaLomAMthI sUrya bahAra Ave ema aMte kathAnuM maMgaLa bharatavAkaya-vastu Ave che, tyAre prabhunI pelI biradavANI manamAMthI tarata sphure che-- kauMteya pratijAnIhi na me bhaktaH praNazyati / dharmajIvananA a` samI manuSyanI satyaparAyaNa zIla-bhakti kadI taryA vinA na rahe! nikolasanI kathA A AddhA prere che. AvI. suramya mAnavadharmI kathA gujarAtImAM Utare che, tene dhanya vastu mAnuM chuM; teno hRdayapUrvaka AvakAra karuM chuM, ane saMpAdaka prakAzakane te mATe dhanyavAda ApuM chuM. 1-7-'65 maganabhAI desAI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtramUci eNDalsa, kepTanaH le veriphiTanA sara malaberI hokanI sAthenA dva yuddhamAM sekaMDa" tarIke Ubhe rahelo mitra. eDavina, mi. juo cicarIbala, eDavina. keTa nikabIH nikolasanI bahena. phreMka cicarabalane paraNe che. kaeNnDijha, mi. eka madhyamavargI dhaMdhedArI; pitAnI patnInA sagA lilI vIkanA vArasAne lobhI. kaeNnDijha, misisa sarakArI pANIvero ugharAvanAra mililIvIkanI sagI. keH viyarsanI nizALane eka chokare. kamalsa, mi: nATakapanIne mAlika. nikolasa ane smAIka tenI kaMpanImAM joDAya che. kAula,mitra nejhane paDelI. jhabakI, mi: pArlamenTanA sabhya. nikelasa temane tyAM nekarI zodhavA gaye hoya che. premArzaH skivayarsanI nizALane eka chokare. cAIDaH rAhu je laMDanane vyAjakhora. meDalIna ene paraNavAnuM salphanI madadathI goThave che. tenI gharakAma karanArI bAI pega DesI tenA kAgaLa corI jAya che. cATarsa, miH juo ciyarIbala, cArlsa. ciyarIbala, eDavinaH "neDa" nAme oLakhAtA cArlsa ciyarIbalanA joDiyA bhAI. ciyArIbala, cArlsaH be joDiyA bhAIomAMnA eka. nilasane temanI sAthe paricaya thAya che. pachI te temanI peDhImAM joDAya che. ziyarIbala bradharsa cArlsa ane eDavina e be joDiyA bhAI enI jarmanI sAthe vepAra karatI peDhI. jAnsanaH kamalsanI nATakakaMpanImAM nikolase dhAraNa kareluM nAma. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tima liMkinavoTara ciyarIbala-peDhIne vizvAsu munIma. chevaTe misa lA kIvIne paraNe che. . DhAMma nekarIo zodhI ApanAra janarala ejansI ophisane IcchI kArakuna. TorikasaH skivacarsanI nizALane eka chokare. Trimarsa, mi. eka samAjasevaka ciyarIbala bhAI e tenA prazaMsaka che. nikabI, miH nikolasanA pitA; rAlphanA nAnA bhAI. saTTAmAM pAyamAla thaI gujarI jatAM, temanI vidhavA, be chokarAM sAthe laMDana rAlphane Azare zelatI Ave che. nika, misisaH nikolasanI mAtA, vidhavA thatAM putra-putrIne laI rAlphanuM zaraNuM zodhatI laMDana Ave che. nikolasa nikIH rApha nikalTInA nAnA bhAIne juvAna putra; keTa tenI bahena. rAhunI sAthe zarUAtathI jhaghaDI paDe che. A kathAne nAyaka. nimeTA kamasaH bAlapratibhA tarIke oLakhAvavAmAM AvatI kamalsanI putrI. naMga, misaH meDama menTalInInI dukAnamAM mukAdama jevI bAI. chevaTe dukAnanI mAlikaNa bane che. keTa tarapha TheSabhAva rAkhe che. neDaH juo ciyarIbala, eDavina. najha juo nyUmaeNna nojha. maeNna oNjhaH rAhunI oNphisane ekamAtra nekara. pahelAM saMgrahastha je hoya che; pachI dArUnI late caDIne tathA rAlphanA paMjAmAM sapaDAI pAyamAla thAya che. nikolasane mitra bane che. pAIkaH sara malaberI hakane khAMdhiye. paga DesIH grAIDanuM gharakAma karanArI bAI. grAIDa paraNavAne thatAM tenA kAgaLa cerI nAsI jAya che. peTAkara, misaH laMDananI nATayazALAnA phAyarabrigeDanA mANasanI putrI. pate paNa naTI bane che. mi. lilIvIka sAthe paraNe che. pachI bIjA sAthe nAsI jAya che. lakaH sara malaberI haoNkane khAMdhiya. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phenI sikavayarsanI jADI kadarUpI karI. nikelasa upara premanajara nAkhe che. niSphaLa nIvaDatAM tenI duzamana banI rahe che. seleraH kamalsanI nATakapanIne eka naTa. kaeNnka ciyarIalaH ciyarIbala-bhAIone bhANeja. nikolasa jevA khuza numA svabhAvane yuvAna chevaTe nilasanI bahena keTane paraNe che. bane, mitra: rAlpha nikabI sAthe maphina-keka kaMpanInA bhAgIdAra. bAlDaraH skivayarsanI nizALane eka chokare. bAuDI, jaoNnaH rkazAyara taraphane eka dolo bhalo gAmaDi. nikolasane mitra; kaeNnInI bahenapaNuM maTilDA prAisa sAthe paraNe che. brakaraH rAlphane jUne nokara. teNe nAnapaNamAM rAlphanA putra (smAIka)ne | guma karyo hoya che. maTiDA prAIsa phenanI sahiyara; jaoNna brAuDI sAthe paraNe che. meDalIna beH volTara bre nAmanA eka devALiyAnI putrI. nikolasane chevaTe paraNe che. cArlsa ciyarIbala eka vAra jenI sAthe paraNavA icchatA hatA te strInI putrI. meMTyUjhaH migrejhabarIne nokara. meMThu paka2, saraH maphina-keka kaMpanInI sabhAnA pramukha. meMnTelinI, mi: mULa nAma muMTala paNa kapaDAMnA dhaMdhAne gya lAgatuM videzIkaraNa kareluM che. uDAupaNAthI dukAnane devALuM kaDhAve che. maeNnTelinI, maeNDama kapaDAM sIvanAra dukAnanI mAlikaNa; mi. kaeNlinI nAmanA eka raMgIlA juvAnane paraNuM tenA uDAupaNAthI pAyamAla thAya che. meMTajhaH kivacarsanI nizALane eka chokaro. malinaH kenvijhanI putrI. rApha nikabIH nikolasane kAke. nAnapaNamAM guma karAyelA smAIkane bApa. meTo vyAjakhera. pitAnA bhAInA kuTuMbane Azare ApavAne badale tene barabAda karavA tAke che. lA kIvI, misaH eka citrakAra bAI; tenA makAnano bhAga nikolasanI vidhavA mAtA pahelavahelI laMDana Ave che tyAre bhADe rAkhe che. nilasanA pratye sabhAva rAkhe che. Tima liMkinaoNTarane paraNe che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lilIvI, mi. pANI ugharAvanAra amaladAra. kaeNnvijha kuTuMba upara pitAnA vArasAne kAraNe prabhAva dAkhave che. chevaTe misa peTakarane paraNune duHkhI thAya che. levilaH kramalsanI kaMpanIne naTa. nikolasa joDe laDI paDe che. viTiphala, misisaH keTa jene tyAM nokarIe rahe che, te tavaMgara ane ati kalArasika dekhAvAno prayatna karatI bAI. verphorDa rikavayarsaH skivayarsane nAne jADiye tophAnI chokare. risophaTa, leuM pheMDarikaH eka nAdAna juvAna. sara malaberI hoka jevA khuzAmatiyAnA hAthamAM pAyamAla thAya che. chevaTe tene hAthe kaMkayuddhamAM mAryo jAya che. keTanA upara laTTa banyo hoya che. voTara beH meDalInane lobhI, uDAu, devALiye bApa. grAIDane pitAnI dIkarI vecavAnuM nakkI kare che. paNa chevaTanI ghaDIe mRtyu pAmatAM yojanA niSphaLa jAya che. skivayarsa, misisaH skivayarsa mAstaranI patnI bahu kaDakapaNe choka rAo upara zAsana calAve che. kivayarsa, vekapherDaH rkazAyarane skUlamAstara, kaMsa, krura mANasa che. chokarAone satAvavA ane zoSavA e tene dhaMdhe che. rAlphane maLatiyo che. nikelasa sAthe tene jhaghaDo thAya che. chevaTe jelabhege thAya che. snaphima, sara humalIH phemilI-dAktara, tavaMgaronA. nevelesI, misaH kamalsanI nATaka kaMpanInI TI. misa peTakaranI oLakhItI. stolIH eka lobhI mANasa; chokarAMvALI vidhavAne tenI milakta mATe paraNIne, tenAM jUnAM chokarAMne viyarsane seMpI de che. rAlphanA kAvatarAmAM bhaLI smAIkanA bApa tarIke rajU thAya che. mAIkaH kivayarsa mAstarane tyAM seMpAyela anAtha chokare. tene bahu trAsa apAya che, tethI nikolasa tenA pratye sahAnubhUti rAkhe che. kharI rIte te nAnapaNamAM brekare chupAvela rAlphane putra hoya che. hoka, sara malaberIH juvAna amIra-umarAvanI khuzAmatathI tathA temane sAvIne jIvanAra mANasa. keTane phasAvavA mathe che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikAlasa nikalmI [cArlsa Dikansa kRta navalakathA karaNI tethI bharaNI "] Page #28 -------------------------------------------------------------------------- Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM sainI pichAna thAya che laMDananA golDana skarve vibhAgamAM. mitra rApha nikalTInI "oNphisa" AvelI hatI. joke, te vepArI hato, baeNnkara hato, vakIla hato, dhaMdhedArI hato ke zuM hato, e pahelI najare kahevuM muzkela hatuM; paraMtu golDana skavaeNramAM te eka vizALa makAnamAM raheto hato, ane tenA daravAjA upara tema ja bAraNA upara 'oNphisa' zabda kotarelI takhtI hatI, e hakIkata hatI. uparAMtamAM e aMge vadhu khAtarIdAyaka dArzanika purAvo joIe to e hato ke, sADA navathI pAMca vAgyA sudhI eka lagharavaghara mANasa ravezanA eka khUNe kaThaNa skUla upara AvIne besato; ane jayAre bahArathI koI ghaMTa vagADatuM, tyAre bAraNuM ughADatI vakhate tenA kAna upara acUka eka kalama khoselI jovA maLatI. alabatta, zaherano A Akho latto "ThaMDo' paDI gayo hato. ghaNAMkharAM makAnono moTo bhAga have bhADe apAto hato; ane e bhADavAto paNa mukhyatve naTa-naTIo ke gAyaka-vAdaka varganA mANaso hotAM. A varganAM mANasonAM moM ughADAM ja rahe che: navarAM pharatAM hoya tyAre gAvA mATe, ane vadhu navarAM paDayAM hoya tyAre jorathI dhUmrapAna karavA mATe. pariNAme, Akho latto dhumADAthI ane gItonA gaNagaNATathI ja gUMgaLAyelo raheto. eka divase savAre rApha nikaldI bahAra javA mATe taiyAra thaIne beTho hato; acAnaka teNe pAsenA meja upara ughADo paDelo hisAbI copaDo baMdha karyo ane potAnA gumAstAne pAse bolAvyo. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa vikalpI . ' "sADA-bAra vAgyA, naoNjha?" "bAra upara pacIsa miniTathI vadhAre nahi-" naoNjha 'TAvaranA jAhera ghaDiyALa pramANe" ema kahevA jato hato, paNa pachI jhaTapaTa sudhArI laIne bolyo, "rovara vakhata pramANe." "atyAre huM "laMDana TaeNvarna' tarapha jAuM chuM." jAherasabhA che?" mitra nilbIe DokuM halAvI hA pADI, ane umeryuM, "saoNlisiTara taraphathI eka gIrokhatanA kAgaLo AvavAnA che. je Avaze ja, to to be vAgyAnI TapAlamAM ja Avaze. lagabhaga te arasAmAM ja huM zahera bahAra caeNriMga-kaoNsane raste pagapALo javA UpaDIza. jo kAMI kAgaLa-patra AvI jAya, to laIne tyAM Avaje, ane mane ApI jaje." A vAtacIta pUrI thaI, eTalAmAM ja koIe bAraNAno ghaMTa vagADyo. "zuM kahevAnuM? gharamAM cho, ema?" "hA." "darekane?" hA." TaeNksavALAne paNa?" "nA, tene to para AvavA kahevuM." pote dhAryA mujaba javAba maLyo teno saMtoSa darzAvavA naoNjhe potAnI daze AMgaLIonA TacAkA eka pachI eka phoDyA. AvanAra mitra baoNne hatA. te bhAre utAvaLamAM aMdara dhasI AvyA. "cAlo, cAlo, maherabAna, bahAra ghoDAgADI taiyAra che. sara maeNthya pappara pramukhasthAna leze, ane ochAmAM ochA traNa Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM saunI pichAna thAya che ema: pI. lAko (pArlamenTa-sabhyo) sabhAmAM hAjara rahevAnA che. huM traNene maLIne - are, taiyAra karIne - sIdho cAlyo AvuM chuM." "to to bahu sAruM goThavAyuM kahevAya; 'yunAiTeDa meTropoliTana sudharelI phina-keka ane niyamita DilIvarI kaMpanI'nA zaeNronA bhAva ThekaDA bharavA lAgaze, e nakkI." 66 'hA, hA, sabhAsthAna kayAranuM UbharAI gayuM che. TharAvamAM ApaNe ughADechoka jaNAvyuM che, ane arajImAM ApaNe vistArathI kahevAnA chIe ke, rAjadhAnInI maphina-keka-saplAyanI paristhiti karuNAjanaka che: zaheronA keTalAya vistAromAM uttama, garamAgarama maphina-kekanAM darzana dohyalAM che; enI 'DilIvarI' karanArA chokarAonI sthiti evI kaMgALa che ke, evA hAthothI pahoMcADAtI kaMgALa phina-keka lokonA zArIrika, mAnasika ane naitika adha:pAta sarajI rahI che. laMDananA keTalAya garIba vistAromAM, varasanA AdithI aMta sudhImAM, maphina-kekanuM nAma paNa sAMbhaLavA maLatuM nathI. maphina-keka vecanArAomAMnA ghaNA dArUDiyA, vyabhicArI ane svacchaMdI jaNAyA che. e uparathI ja e vepAra kevA hAthomAM jaI paDayo che te samajAze. maphina-keka khAnArAo paNa e poSaka nirdoSa vAnI sArI na maLatI hovAthI avanImAM evI ja vavIko apanAvatA jAya che, e ughADuM che. A kaMpanI e kathaLelI ane vaNaselI paristhitine ekadama sudhArAnI Toca upara lAvI devAnA hetuthI ja sthApavAmAM AvI che -- "daza daza pAuMDano eka evA pAMca lAkha zaeNronI mUDIvALI A kaMpanIne paravAnagI ApavI, Teko Apavo, ane uttejana ApavuM, e tethI karIne, sarakAranI sauthI prathama koTInI pharaja che tenuM kartavya che - teno dharma che. '' rAlpha Akho cahero bharI kADhanuM hArdika saMmatisUcaka smita memAM upara pAtharI dIdhuM. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa vikalpI mi0 baoNnee umeryuM, "sara maeNthya pazkare, A bila hAtha upara levA bAbatamAM 'sarakAra'no zo irAdo che, tathA chellA bhojana daramyAna sarakAre potAne khAnagImAM zuM kahyuM hatuM tathA te kahetI vakhate sarakAre" AMkha kevI rIte micakArI hatI, eno pUro ahevAla mane Apyo che tathA temaNe mane khAtarI ApI che ke, sarakAranA aMtaramAM bIjA koI hita ke hetu ratAM 'yunAiTeDa meTropoliTana sudharelI maphina-keka ane niyamita DilIvarI kaMpanI nuM ja hita mokhare che." sabhAnuM kAmakAja saMtoSakAraka rIte pUruM thayA bAda mi0 nikabI ane bIjA DirekaTaro oNphise bhojana mATe gayA. A badhI takalIpha levA badala, kaMpanIno zaizavakALa dhyAnamAM rAkhI, jaNa dITha mAtra traNa ginI ja phI tarIke levAmAM AvatI. e badhuM kAmakAja paravArI, mitra rAphi nikalvIe saunI hArdika rajA laI, seMTa paoNlanA devaLa AgaLa thaIne AgaLa cAlavA mAMDyuM. te ja vakhate tenI pAse AvI eka mANasa acAnaka thobhyo. te nyUmaeNna naoNjha hato. "pelA gIrokhatanA kAgaLo TapAlamAM AvI gayA lAge che, kharuM ne?" "nA, khoTuM," nyUmaeNne javAba Apyo. zuM, te aMge koI maLavA paNa AvyuM nathI?" naoNjhe DokuM dhuNAvyuM. "to pachI zuM AvyuM che?" "huM pote." "bIjuM kAMI?" zeThe jarA kaDaka thaIne pUchayuM. "A" ema kahI nyUmene potAnA khIsAmAMthI eka kAgaLa dhImethI kheMcI kADhyo. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM saunI pichAna thAya che "kALI kinArI, strInA akSara; nyUmena, mAro bhAI marI gayo hoya to navAI nahi." mi0 nikalvIe naoNjhane ATaluM kahI, kAgaLa phoDIne vAMcyo ane khIsAmAM mUkI dIdho. "meM ka9yuM hatuM tema, bhAI ja marI gayo che." chokarAM-chokarAM pAchaLa mUkyAM che?" naoNjhe pUchayuM. "vAha, e ja navAInI vAta che ne! vane jIvatAM che." "baMne!" "ane trIjI pelI vidhavA paNa jIvatI che; ane e traNe ahIM laMDanamAM ja padhAryA che. vAha, zI duniyA che? mAro bhAI jIvato hato, tyAM sudhI teNe koI divasa mane yAda paNa karyo nathI; ane have tenA khoLiyAmAMthI prANa vidAya thayA, eTale mAre e bhAre sagapaNavALAM sagAMnI saMbhALa levAnI! mAre ne emane zI levAdevA? meM to temane kadI najare paNa joyAM nathI." A chevaTano bhAga kaMIka dhImethI potAnI pratye ja gaNagaNI, rAlpha naoNgsane ghera pAcho javA nizAnI karI,- jema pALelA kUtarAne nizAnI kare tema! ane kharekhara naoNjha tene mana pALelA prANIthI vizeSa kAMI na hato. pahelAMnA sukhI divasomAM naoNjha sadguhastha hato -arthAt zikAra khelavA ghera ghoDA ane zikArI kUtarA rAkhato. paNa mojazokhI jIva, te tenA paisA kyAre UDI gayA,- athavA kaho ke, tenA salAhakAroe tenA paisA kevI kevI rIte dabAvI dIdhA ane pachI te ja salAhakAroe dhIranArA banI, tenI kaI kaI milakato lakhAvI lIdhI,- e badhuM koNa kahI zake? chevaTe jyAre naoNjha -kiMcana thaI gayo, tyAre tenA upAya tarIke dArUnI late caDayo. pachI cheka ja bhUkhe marato thayo, tyAre lakavAnI bImArImAM sapaDAyo! sAjo thayo tyAre, kevaLa khAvA mATe, rAlpha pAse eka pAuMDa UchIno levA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . nikolasa nikalpI gayo. kAraNa ke, zarUAtamAM rAlphanI sAthe tene levaDa-devaDano sAro saMbaMdha hato. rAlpha eka penI paNa UchInI ApavA nA pADI. paNa potAnI oNphisanuM bAraNuM ughADavA-vAsavA tene eka nokara joIto hato, te kAme tene rAkhI lIdho. alabatta, tera varSanA chokarAne je pagArathI rAkhe, te pagArathI. naoNgjha Ameya ardhA gAMDA jevo-bAhuka ja banI gayo hato; ane rAlphane barAbara tevA ja mANasanI jarUra hatI. rAlphanI oNphisamAM evAM kAmo thatAM, je koI nokara paNa sAMbhaLI jAya, to pAlavI zake tema na hatuM. eTale rAlphane naoNgjha maLavAthI nokara maLyo, je bahu sastAmAM maLyo hato; ane evo bAhuka maLyo, je kazuM sAMbhaLI jAya, tAya teno durupayoga na karI zake! ane rAlphanI vAta sAcI hatI. tene ane tenA bhAIne zI levAdevA hatI? bacapaNamAM mA taraphathI baMne bhAIone kevaLa pUrva jIvanamAM bhogavelI taMgInI vAto, ane pitA taraphathI, cheka moTI umare bIjA kAkA pAsethI acAnaka maLelA vArasAno hisso, maLyAM hatAM. rAlpha nAnapaNathI ja joI gayo hato ke, paisA jevI parama cIja bIjI koI nathI. nAno hato tyArathI ja nizALamAM te sleTa-penanA TukaDA ane lakhoTAnI mUDIthI dhIradhArano dhaMdho karato. ane pachI hAthamAM thoDA tAMbAnA sikkA AvatAM teNe e dhaMdho vikasAvyo hato. jema ke, dareka ardha penI dITha aThavADiye be penI ja vyAja te leto; jethI bahu kaDAkUTiyo hisAba na rAkhavo paDe. uparAMta, dhIradhAra somavAre thaI hoya ke zukravAra thaI hoya, paNa AgalA nivArane ja te hisAbI divasa gaNato. zanivAra ja chokarAMo mATe khIsAkharca maLavAno divasa hoya. rAlphanI dalIla e hatI ke, eka divasa mATe ja paisA UchInA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM sanI pichAna thAya che laI, aThavADiyAnuM vyAja bharavA taiyAra thanArane e paisAnI jarUra paNa ghaNI moTI ja kahevAya ne? ' jarA moTo thatAM, rAphane tenA pitAe laMDananI eka vepArI peDhImAM mUkyo hato. tyAM rahIne teNe potAnuM arthazAstra vadhu pAkuM ? karyuM. pitA gujarI jatAM, potAne bhAge AvelA paisAnuM pachI teNe evI kuzaLa rIte niyojana karyuM ke, tenA paisA khUba vadhI gayA. alabatta, e paisA teNe kevI rIte vadhAryA hatA, athavA vadhIne te keTalA thayA hatA, te to e pote Atmacaritra lakhIne jyAre jaNAve tyAre kharuM. ApaNe to eTaluM ja kahI zakIe ke, rAhu badhuM bhUlI, mAtra paisA vadhAravAnA eka ja kAme lAgyo hato. vatanamAM ke kayAMya potAne bIjuM koI saguMvahAluM che, e vAta ja te bhUlI gayo! sonuM mANasane mATe evI AgavI hUMpha UbhI kare che ke, tene pachI bIjI hUMphanI bhAgye jarUra rahe. UlaTuM, koI vAra tene potAno bhAI ane nAnapaNanI tenI sAthenI ramato yAda AvI jAya, to tarata te khabho macakoDIne bolI UThato ke, 'jema cAle che te ja barAbara che; duniyAno zirasto che ke, koInI sAthe oLakhANa dAkhavavA jaIe, to tarata paisA ja UchInA mAge!' rAphanA bhAInI vAta tethI UlaTI hatI. bApa pAsethI maLelA vArasA upara te nirAMte jIvato hato. paNa thoDI vAramAM tene ekalavAyApaNuM lAgavA mAMDyuM. eTale teNe paDozanA eka sadagRhasthanI dIkarI sAthe lagna karyuM. e bhalI bAnu eka hajAra pAuMDa daheja laIne to AvI ja; paNa thoDA vakhatamAM eka putra ane putrInI bheTa paNa teNe rAphanA bhAIne dharI dIdhI. atyAre putra ogaNIsa varSano thayo hato. ane putrInI uMmara caudathI mAMDIne sattara varSanI hatI, kAraNa ke mAtAone moDhathI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nikolasa vikalpI potAnI putrInI sAcI uMmara kadI jANavA maLe ja nahi- jarUrata pramANe emAM vadhaghaTa karAtI rahe che. potAnA kuTuMbamAM ane bhaNatara vagerenA kharcamAM vadhAro thavAthI, rAphanA bhAIne have Avaka vadhAravAno kaMIka rasto zodhavAnI jarUra lAgI. "saTTo khelo," patnIe kahyuM. "sa-a-Tro-o-o?" "kema nahi?" kAraNa ke, ApaNe jo gumAvIe, to che te paNa jAya. pachI jIvavAnuM cAluM sAdhana na rahe." "are, sukAvo; hiMmata kare te pAme; besI rahezo to A dIkaro moTo thayo, tene ThekANe pADavA kaMIka mUDI joIze. A dIkarI paNa penI vinAnI haze to tene koNa leze? tamArA bhAIno dAkhalo to lo! te jo saTTo na khelyA hota, to koNa temane oLakhavAnuM hatuM? atyAre laMDana zaheramAM ane ahIM badhe ja temanuM nAma kevuM jANItuM che?" "vAta sAcI che; huM saTTo ja khelIza" mitra nilvIe kahyuM. ane te saTTo khelyA ja. te divasomAM eno pavana paNa hato. paNa pavanathI Ubho thayela parapoTo pavanathI ja phUTI gayo. cAra zera-dalAloe phaloransamAM moTA vilA kharIdyA, ane cAraso saToriyA iMglaMDamAM raheMsAI gayA. mi0 nikalTI temAMnA eka hatA. ApaNe rahIe chIe te ghara paNa kAle laI leze. ApaNA gharanA rAca-racIlAmAMthI paNa kazuM bacavAnuM nathI" -eTaluM bolatAM bolatAM te pathArImAM gabaDayA te gabaDyA. davAvALAe davAo ApIne temanuM devuM vadhAryuM; vakIle kazuMka bacAvI levAze e AzA ApIne temanuM devuM vadhAryuM; ane chevaTe pAdarIe 'kuTuMbI mANase Ama hiMmata hAravI e yogya na kahevAya', evo upadeza ApIne temanuM devuM vadhAryuM. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 paisAnAM sagAM maratAM pahelAMnI lavarImAM temaNe potAnA bhAI rAlphane yAda karyo. bALapaNamAM kevI ramato bhegA ramelA, potAnI upara te kevo bhAva rAkhato, evuM evuM kaMIka. pachI anAtha bALako ane vidhavAonA ekamAtra AdhAra paramAtmAnA hAthamAM potAnA kuTuMbane soMpI, te A phAnI duniyAmAMthI vidAya thayA. paisAnAM sagAM! mitra rApha nikalbI, potAnA bhAInI vidhavAe kAgaLamAM je saranAmuM lakhyuM hatuM te makAne AvI, prathama to makAnanI mAlikaNa - citrakArano dhaMdho karatI misa lA krIvIne maLyA. tene temaNe spaSTa zabdomAM suNAvI dIdhuM ke, e vidhavAne makAna bhADe ApIne teNe bhAre bhUla karI che; pote te bAInA sagA che, eTale tenI sthiti bahu sArI rIte jANe che. tenI pAse paNa nathI. "paNa te bAIe aThavADiyAnuM bhADuM agAuthI cUkavyuM che, ane have vidhavA thaI hovAthI zaheranAM tenAM sagAMvahAlAM tene kaMIka Teko karaze ja ne?" misa lA krIvIe zaMkAmAM paDI jaI pUchyuM. - "Teko nahi ja re, meDama; e vAtanI khAtarI rAkhajo. kAraNa ke te lokonAM badhAM sagAMvahAlAMmAM gaNo to huM eka ja chuM; ane huM pote e kharcALa uDAu lokone madada karI, mArI mahenatanI kamANI barabAda karavA mAgato nathI." "uDAu? kharcALa? bicArAM bahu du:khiyAM lAge che ane khAsa kiMI uDAvatAM hoya, evuM mane nathI lAgatuM." juo meDama, meM to mArI pharaja bajAvI; have tamAre je karavuM hoya te karavAne tame mukhatyAra cho. jeno dhaNI marI gayo hoya Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 nikolasa nikabI ane pAse paisA na hoya, te gAma choDI chokarAM haiyAM sAthe vAhanakharca karI, laMDanamAM AvI makAna bhADe rAkhe, tene uDAu na kahe to zuM kahe, e tame pote ja nakkI karI lejo. bApare! kharI vAta; mAre potAne ja eTalI badhI taMgI che ke, bhADAnA paisA DUbe e koI rIte mane pAlave tevuM nathI." "basa tyAre aThavADiyuM pUruM thAya, eTale eka divasa temane thobhavA dezo nahi, samajyAM?" potAnA bhAInI vidhavA patnI ane tenAM saMtAno pratyenI potAnI pharaja bajAvavAnuM A rIte maMgalAcaraNa karI, mi0 rApha nikalbI, have te loko je oraDAmAM UtaryAM hatAM, tyAM padhAryA. temane AvelA joI, bicArI vidhavA bAI, potAnI juvAna putrIno Teko laI, aDabaDiyuM khAtI khAtI UbhI thavA gaI. rAphe tene besI rahevAnI ja salAha ApatAM jaNAvyuM, "meDama, tamAre tamArI zakti Ama aDabaDiyAM khAvAmAM vAparI nAkhavAnI jarUra nathI! tamAre tamArI vipatti dhIrajapUrvaka sahana karavI joIe; ane kaMI rasto vicAravo joIe." paNa bhAI, mArA upara kaMI sAmAnya vipatti AvI paDI che? mane kAMI rasto ja sUjhe tevuM rahyuM nathI." "koI sAmAnya vipatti paNa zI AvI che? duniyAmAM roja roja patio maratA ja rahe che; tema patnIo paNa roja roja maratI rahe che." "ane mAro paNa!" putra nikolase kAkAnI lAgaNIhIna vAtothI jarA chaMcheDAIne kahyuM. hA, sAheba; ane bhaToLiyAM tathA DAdhiyAo paNa!" rAphe khurazImAM besatAM karaDAkIthI nikolasane javAbamAM kahyuM; "paNa meDama, tame tamArA kAgaLamAM, mAro bhAI zI bImArIthI marI gayo, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paisAnAM 'sagAM 13 te to jaNAvyuM nathI; tame to kAgaLa bharIne potAnAM ja rodaNAM raDayA karyAM che." "te zAthI marI gayA te dAktaro paNa nakkI karI zakayA nahotA," misisa nikalbIe AMsu sAratAM sAratAM kahyuM; "ame badhAM to ema ja mAnIe chIe ke, hatAzAnA mAryA hRdayabhaMga thavAthI te gujarI gayA che." " le kara vAta ! koInI Doka bhAgI jAya, athavA koIno hAtha-paga-mAthuM-ke-nAka bhAgI jAya, te samajAya. paNa 'hRdaya bhAgI jAya ', e to badhI vAto che, vAto ! mANasa devuM bharapAI karI na zake, to te hradayabhaMgathI marI gayo kahevAya che; ane loko tenI vidhavAne sAruM lagADavA 'bApaDI' kahe, eTaluM ja. 99 "mane lAge che ke, keTalAka lokone hradaya jevI cIja ja nahi hotI hoya, eTale hRdaya-bhaMga thavAnI vAta teo mAnI ja na zake, " nikolase TADhAzathI umeryuM. "" 66 rAlpha ekadama khurazI nikolasa tarapha pheravIne gussAthI tene pagathI mAthA sudhI nihALatAM nihALatAM pUchyuM, "A chokarAnI zI uMmara thaI, vAru?" "nikolasane ogaNIsamuM varSa beThuM." "ogaNIsa varSa! ane maherabAna, tame tamArI AjIvikA mATe zuM karavA mAgo cho ? " " mArI mA upara to nahiM ja jIvuM," nikolasanuM hRdaya e vAkaya bolatAM bharAI AvyuM. "C hA, hA, kAraNa ke, enI upara jIvavA jevuM che paNa zuM?" rAlpha tIkhAzathI javAba Apyo. "tene AdhAre jIvavA jevuM haze ke nahi hoya, paNa tamAro AdhAra levA to niha ja AvuM, enI khAtarI rAkhajo." nikolasano pitto have UchaLavA lAgyo hato. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 | nikolasa nikalabI ' "nikolasa, beTA, dhIro paDa; Ama UkaLI zuM UThe che?" misisa nibbI kAMIka ThapakAnA avAje bolI UThayAM. "moTAbhAI, bhagavAnane khAtara!" nAnI bahena keTa paNa bhAInI pITha pasavAratAM bolI. rAlpha gusse thaI nikolasane tINI najare pagathI mAthA sudhI nihALI rahyo. paNa e rIte jovuM e haMmeza jokhamakAraka hoya che. halakA mANasane, tethI, sAmAnA gauravanI tarata AMtarika pratIti thaI jAya che. ane te ja kSaNathI tenA gauravane haNavA te dhikkAra ane kinAnuM bakhtara sajI tenI sAthe duzmanAvaTa AraMbhI de che. to, maeNDama, tamArA leNadAroe badhuM kabaje karI lIdhuM, ema ne?" rAlpha pUchyuM. kazuM ja bAkI nathI rahyuM," misisa nikalvIe javAba Apyo. ane tema chatAM je kAMI thoDA ghaNA paisA rahyA hatA, te huM tamane zI madada karIza e jANavA mATe laMDana sudhI AvavAmAM kharcI nAkhyA, kharuM ne?" mane AzA che ke, tame tamArA sadgata bhAI ane tenA saMtAno mATe kaMIka karI chUTazo. tamArA bhAIe paNa dukhane vakhate tamArI pAse doDI javAnuM mane AkharI ghaDIe sUcavyuM hatuM." le, kara vAta! dareka dAkhalAmAM jyAM mANasa potAnI kazI milakata pAchaLa mUkayA vinA marI jAya che, tyAM te vinAnI milakata upara potAne kala haka hoya ema ja mAnIne marI jAya che! ThIka. tamArI A dIkarI zuM kAma karI zake tema che, maeNDama?" "keTane bahu sArI keLavaNI ApavAmAM AvI che," misisa nikalbI DusakAM khAtI bolI, "beTA, tArA kAkAne kahI saMbhaLAva ke, phreMcamAM tathA lalitakaLAomAM tuM keTale sudhI pahoMcI che." Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paisAnAM sagAMDa, 15 bicArI keTa gaNagaNavA jatI hatI, paNa tenA kAkAe tene adhavaca ja tucchakArathI aTakAvIne kahyuM, "tane koI boDiMga skUlamAM nokarI maLe evI tajavIja karIzuM. paNa tane koI umarAvavAnuM thavA mATe to sajAvIne taiyAra karavAmAM nathI AvI ne?" nA, nA, kAkA, mane ghara ane roTalo maLe tevuM koI paNa kAma karavAno huM prayatna karIza." * potAnI bhatrIjInI suMdaratA athavA tenI vedanAthI rAlpha kaMIka DhIlo paDyo. te bolyo, "hamaNAM to te kAma ajamAvI jovuM; pachI jo te bahu kaThaNa lAge, to pozAka sIvavAnuM ke saMgIta-baMgItanuM koIka kAma zodhI kADhIza. paNa tame maherabAna, kAMI kAma kadI karyuM che ke nahi?" bhatrIjA tarapha pharIne teNe chevaTanuM vAkaya pUchayuM. nA" pelAe paNa sIdhuM saMbhaLAvI dIdhuM. "mane lAgatuM ja hatuM ke, kAMI ja nahi karyuM hoya. mArA bhAIe, bAnu, potAnAM chokarAMne A rIte ja ucheryA che, nahi?" "nikolasane tenA garIba pitA je keLavaNI ApI zakyA, te to teNe kyAranI pUrI karI dIdhI che, ane te evuM vicAratA hatA koIka divasa kAMIka karIzuM, ema ja ne? e ja jUnI vAta! haMmezAM vicAra ja karyA karavA, kAma kazuM ja na karavuM. jo mAro bhAI kaMIke kAmagaro ke samajadAra mANasa hota, to tamane, bAnu, kaMIke tavaMgara sthitimAM pAchaLa mUkI gayo hota. tema ja teNe potAnA dIkarAne paNa atyAre Agamaca kakyArano duniyAmAM dhakelI makakyo hota,-jema mArA bApe mane AnAthI doDheka varSa nAno hato tyArathI dhakelI mUkyo hato. to te atyAre tamArA upara bhArarUpa banI rahevAne badale, tamane kaMIka madada kare tevo banyo hota. mAro bhAI cheka ja vicAra vagarano-samajadArI vinAno mANasa hato; Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * nikolasa vikalpI ane misisa nikabI, mane lAge che ke, tame ja e vAta sau karatAM vadhu samajatAM hazo." rAla phekeluM A vAgmANa tenA nizAne barAbara jaIne vAgyuM. misisa nikalbIne tarata ja vicAra Avyo ke, potAnA hajAra pAuDanA daheja sAthe AnA karatAM bIjo vadhu sAro pati te jarUra meLavI zakyA hota, ane tarata DUsakAM bharatAM bharatAM te bolI UThayAM, "are, meM emane paraNIne zuM sukha joyuM che! vIne paraNI hota to jarUra sukhI thaI hota. badhA paisA AvatA te kayAM jatA te kadI mane khabara ja paDI nathI. e bAbatamAM ja mArI kaMIka salAha lIdhI hota, to Aje AvI dazA thaI na hota. AkhI jiMdagImAM ekAda vakhata ja mArI vAta sAMbhaLI hoya to bhAgya! i." ane temanI A chellI vAta taddana sAcI hatI; kAraNa ke temanI e eka ja salAha mAnIne saTTo ramavA javAmAM ja e bhalo mANasa paiseTake ane jIvanathI hAtha dhoI beTho hato. rAlpha A bAInA badhA pralApo-vilApo dhImuM dhImuM hasato sAMbhaLI rahyo. pachI tarata pote vAta jyAMthI paDatI mUkI hatI, tyAMthI sAMdhIne nikolasane teNe pUchyuM, "to maherabAna, tamAre kAMI kAmakAja karavuM che kharuM?" "karavuM ja che to!" rAlpha tarata khIsAmAMthI eka chApuM kADhyuM ane temAM eka pAna upara "keLavaNI" e mathALA nIcenI jAherakhabaramAM nIcenI jAherakhabara upara AMgaLI mUkIne nikolasane vAMcI saMbhaLAvI. ' "yaoNrkazAyaramAM greTA brija pAse AvelA DothabaoNjha nAmanA suMdara grAma-sthaLe mi0 vekaphaoNrDa skevIyarsanI DothabaoNksTa haoNla eNkeDemImAM javAnone khAvAnI - pIvAnI - rahevAnI - bhaNavAnI - copaDIonI khIsAkharcanI sagavaDa apAya che ane temane jIvatI ke marelI tamAma bhASAo - gaNitazAstra - joDaNI - bhUmiti - AkAzavidyA - trikoNa Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paisAnAM sagAM! miti - bIjagaNita - lakhavuM - gaNavuM - pRthvInA goLAno upayogakillebaMdI-ema saMskAritAnI badhI zAkhAonI uttama keLavaNI ApavAmAM Ave che. zarato: dara varSe vIsa gInI; paracUraNa kharca kAMI nahi; lAMbI chUTIo nahi; ane khorAka sarvottama. mi0 vIyarsa atyAre laMDana AvelA che. teo, sno-hIla lattAmAM "eNresansa heDa haoNTelamAM ekathI cAra vAgatA sudhImAM maLI zakaze. noMdha: eka zaktizALI AsisTaMTa joIe che. vArSika pagAra pAMca pAuMDa. ema. e. thayelAne prathama pasaMdagI." rAphe pachI peparanI pAchI gaDI karatAM karatAM kahyuM, "A nokarI rahI; e svIkArI le eTale tArI kArakirdI banI cUkI jANa." "paNa e ema.e. nathI thayo," misisa nikalvIe kahyuM. huM mAnuM chuM ke, e bAbatano vAMdho nahi Ave," rAphe jaNAvyuM. paNa pagAra bahu TUMko che; ane jagA bahu dUra che, kAkAjI!" keTa bolI UThI. kahuM chuM ke, eka vAra te A nokarIe caDI jAya, pachI tenuM nasIba UghaDI cUkyuM jANo. tene jo A nokarI pasaMda na paDatI hoya, to pachI bhale te potAne gamatI nokarI jyAMthI maLe tyAMthI zodhI le. paNa mitro, paisA, lAgavaga, athavA koI paNa dhaMdhAnI AvaData vinA, laMDana zaheramAM koI pramANika nokarI maLe, evuM huM to dekhAto nathI. ane chatAM meLave to huM tene mArA thakI hajAra pAuMDa bakSisa ApuM - alabatta, mArI pAse hoya to." eTaluM vaLI chevaTanA rAlpha sahIsalAmatI khAtara umerI lIdhuM. beTA, tuM kazo javAba to Apa." misisa nikalvIe putra sAme joIne kahyuM. | nikolasa jarA vicAramAM paDI gayo hato. te bolyo, "huM e nokarI mATe pUratI lAyakAtavALo nathI, chatAM jo mane khuzanasIbIthI ni.-2 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 - nikolasa nikalTI e nokarIe rAkhI levAmAM Ave, topaNa, sAheba, mArI pAchaLa rahelAM A benuM zuM?" "jo tuM A kAme vaLagI jaIza to, (nahi to nahi) tArI mA ane bahenane ThekANe pADavAnuM mAre mAthe. teo koI paNa rIte pagabhara thaI zake tevI vyavasthA huM karI laIza. tArA gayA bAda eka aThavADiyuM paNa teo che tyAM nahi rahe, enI khAtarI rAkhaje." to, to," nikolasa UThIne Ubho thaI, kAkAno hAtha AnaMdathI dabAvato bolI UThyo, "huM tame je kaho te karavA taiyAra chuM. ApaNe tarata ja mi. vIyarsa pAse jaIe ane te hA kahe che ke nA te jANI lAvIe." "mArI bhalAmaNa che eTale te nA to pADavAno ja nathI, enI khAtarI rAkhaje. tuM tyAM tene upayogI thaI paDaje ane jo dahADe tuM teno bhAgIdAra thaIza; ane nasIbajoge te jo marI gayo, to to pachI Akho dhaMdho tArA hAthamAM ja AvI jaze!" kharI vAta; ane koI amIra - umarAvano chokaro tyAM bhaNavA Avyo hoya ane tene mArA upara bhAva thaI jAya, to pachI te yuropamAM musApharIe jAya, topaNa mane sAthe TayUTara tarIke laI jAya, ane pAchA pharI tenI jAgIra upara sArI jagA Ape, nahi? kAkAjI?" "cokkasa vaLI," rAlpha khaMdhAIthI bolyo. nikolasane have potAnA A hitecchu kAkA pratye zarUAtamAM tucchakAra batAvyA badala zarama AvavA lAgI. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keLavaNuMkAranuM pita sno-hIla!" e koI barapha-DhAMkI nirjana TekarI nathI, paraMtu e to laMDana zaheranA eka vibhAganuM ja nAma che. nyUgeTa jelano rasto mUkI AgaLa caDANa Ave che, te "sno-hIla" che. e jagyAe seresana-ArabonAM be DokAM TiMgAvelI "sesansa-heDa" haoNTela, koca-sTezana, TikiTa-ghara ane tabelo AvelAM che. alabatta, e DokAM rAta paDye utArI javAnI vinodavRtti pahelAM rAjadhAnInA ghaNA vinodI lokomAM pracalita hatI; paNa have seMTa jemsa paragaNAnAM bAraNAMnA TakorA mAravAnI mogarIo ke dAMTa vagADavAnA tAra upara hAtha ajamAvavo vadhu phezanebala gaNAya che. tame koca-sTezana pAra karI AgaLa vadho, eTale haoNTelanI beDarUmonI paMktio baMne bAju dekhAya; vacce eka lAMbI bArI dekhAya; ane yogya vakhate gayA ho, to te bArImAM mi0 vekaoNrDa skevIyarsa paNa khIsAmAM hAtha nAkhI UbhelA dekhAya. - mitra vIyarsano dekhAva khAsa AkarSaka na kahevAya. temane mAtra eka ja AMkha hatI, ane jAhera janatAne be AMkho mATe ja pUrvagraha hoya che. temanI eka AMkha niHzaMka bahu upayogI vastu hatI, paNa te lIlAza paDatA bhUkharA raMganI hovAthI, pAchI janatAnA pUrvagrahane kAraNe, anAkarSaka tarIke vagovAI hatI. temanI UMcAI bAvana ke trepana IMca jeTalI hatI; arthAta, madhyama kadathI thoDI nIcI. temano avAja khokharo taraDAI gayelo hato; kadAca temanA 19 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. nikolasa nikabI vidyArthIonI sevA karI-karIne ja; joke Ama-lokono pUrvagraha e bAbatamAM paNa evo ja che ke, evo avAja vadhu 'pIvAthI nIpaje. kaoNphI-rUmanA eka khUNAmAM eka TUMka upara eka vAmaNo chokaro eTalo saMkocAIne beTho hato ke tenA khabhA tenA kAna sudhI UMcA pahoMcI gayA hatA. avAranavAra te chokaro mAsTarasAheba pratye bhaya ane trAsanI najare joto hato. "sADA traNa vAgyA; Aje have koI navuM nahi Ave," mi. vIyarsa kaoNphI-rUmanA ghaDiyALa tarapha joIne vadyA. ane pachI potAnI e cIDa koInI upara paNa ThAlavavAnI taka maLe te mATe temaNe pelA nAnA chokarA tarapha joyuM : te kazuMka paNa karato mAlUma paDe, to jANe tene dhIbI nAkhIe! paNa te kAMI ja nahoto karato; eTale temaNe pachI mAtra teno kAna AmaLIne kahyuM, "havethI pharI evuM na karato." pachI potAnI jUnI vicAra-zRMkhalA AgaLa calAvatAM temaNe gaNagaNavA mAMDyuM, "madha-unALe huM Avyo hato, tyAre daza chokarA laI gayo hato; daza-vIsuM-baso pAuMDa pUrA! paNa kAle savAre ATha vAgye UpaDIza tyAre mAtra traNa ja jaNa laIne jaIza - traNa du cha- sATha ja pAuMDa. badhA chokarAonuM zuM devAI gayuM che? mAbAponA magajamAM paNa zuM bhUsuM bharAyuM che? sALI duniyAnuM zuM thavA beThuM che?" te ja ghaDIe TUMka upara beThelA pelA chokarAe jorathI chIMka khAdhI. "kema maherabAna, e zuM karyuM jarA kahezo?" mAsTara sAheba tenA tarapha pharIne ghUrakyA. "kazuM ja nahi, sAheba," pelA nAnakAe javAba Apyo. "kazuM ja nahi, ema?" Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keLavaNIkAranuM pota "sAheba, mane jarA chIMka AvI gaI," eTaluM bolatAMmAM to bicAro eTaluM dhrUjI UThayo ke, nIcenI TUMka paNa hAlI gaI ! ema, chIMka khAdhI? to pachI "kazuM ja nahi" ema kema vadyA hatA, maherabAna?" A kaparA praznano kazo javAba ApI zakAya tema na lAgavAthI pelo bicAro DUsake caDI gayo. e gunAsara ja mi0 skevIyarse tenA gAla upara tamAco lagAvI tene tenI TUMka uparathI uthalAvI pADayo ane tarata ja bIjI bAju sAmI tamAca mArI tene pAcho TUMka upara sthira karI dIdho. yaoNrkazAyara tamane laI jAuM tyAM sudhI rAha juo, maherabAna! pachI huM tamane bAkInuM cUkate karIza. have tame A avAja baMdha karazo, vAru?" hA -A- jI - I" bicAro chokaro rUmAlathI AMkho ghasato ane jorathI DUsakAM khAto bolyo. to pachI ekadama cUpa thaI jAya che ke nahi?" ema kahI mitra vIyarse evo hAtha ugAmyo ke, pelo chokaro kevaLa motanA bhayathI ja ekadama cUpa thaI gayo. eTalAmAM veiTare AvI mi0 skevIyarsane jaNAvyuM ke, koI sagRhastha tamane maLavA padhAryA che. temane aMdara lAvo, rIcarDa," mitra saphavIyarse narama avAje kahyuM. pelA ajANyA gRhastha have aMdara dAkhala thayA. temane joyA paNa na hoya evo dekhAva karI, mi0 skevIyarsa jANe kalama sudhAratA hoya ane pelA chokarAne upayogI salAha ApatA hoya tema bolavA lAgyA "jo bhAI, dareka jaNane kasoTIomAMthI pasAra thavuM ja paDe che. tArA upara atyAre AvI paDelI kasoTIthI tAruM nAnuM hRdaya Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 nikolasa vikalpI. phATI paDavA beThuM che, ane tArI AMkho jANe raDI raDIne mAthAmAMthI bahAra nIkaLI paDe tevI thaI che. paNa e badhuM du:kha zA mATe kare che? tuM tArAM sagAvahAlAMne choDIne Ave che, paNa mArAmAM tane mAyALu pitAnAM darzana thaze ane misisa vIyarsamAM dayALu mAtAnAM. yaoNrkazAyaranA greTAbrija najIkanA DothabaoNrDjha nAmanA suMdara gAmamAM tane khAvAnI-pIvAnI rahevAnI bhaNavAnI copaDIonI-khIsAkharcanI tamAma sagavaDa pUrI pADavAmAM Avaze - pelA ajANyA sagRhastha mi0 vIyarsane temanI jAherakhabaranA punarAvartanamAMthI vacce ja thobhAvIne kahyuM, "tamo je sAheba, mitra sphIyarsa chone vAru?" "hA-A-A, sAheba!" mi0 kuMvIyarse bhAre acaMbAno bhAva dhAraNa karI kahyuM. "huM raMga-saphedAnI lAInamAM chuM, ane mAruM nAma stolI che, sAheba. mArA chokarAone tamArI nizALamAM mUkavAno mAro vicAra che. meM e bAbata tamane lakhI jaNAvI hatI, sAheba." mArAthI to moMe na ja kahI zakAya; paNa tamAro e vicAra ' sarvottama vicAra che, emAM zaMkA nathI, sAheba." "haM-! to varase dahADe vIsa pIMDa kema, mi0 phuvIyarsa?" "gInIo, sAheba," mitra kuvIyarse jarA paTAmaNuM hAsya hasIne kahyuM. "A chokarAo bahu khAudharA nathI." chokarAonI bhUkhanI vAtano ame amArI saMsthAmAM vicAra ja karatA nathI, mArA sAheba!" - kharI vAta! emanI saMsthAomAM chokarAonI bhUkhano vicAra ja karavAmAM Avato nahoto! Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 keLavaNIkAranuM pota "yaoNrkazAyara ApI zake tevI badhI sukhasagavaDo; ane misisa vIyarsa bakSI zake evo badho nItidharma- TUMkamAM gharamAM maLatI tamAma vastuo temane maLaze, mi0 smolI." mane e sAMbhaLI kharekhara bahu AnaMda thayo, sAheba, A chokarAone nItiniyamanA zikSaNanI bahu ja jarUra che. emanA bApane tyAM teone taddana UMdhuM ja zikSaNa maLyuM che. ane mArAthI teonI saMskAra-hInatA sahana ja thaI zakatI nathI. temanI mAnI pAse thoDA ghaNA paisA che, te badhA A chokarAone lADa laDAvavAmAM ja kharcI nAkhe ane teonI adhogati adhUrI che te pUrI ja thaI rahe, evo pUro saMbhava che, sAheba. eTale ja mAre teone dUra dUra, jyAM rajAo vAraMvAra na maLatI hoya, evI jagAe mokalI devA che." vAha, to tame temanA pitAzrI nathI kema?" nA re nA, huM to temanI mAne paraNyo chuM ane mane e lokonA bhaviSyanI evI ciMtA che ke..." samajI gayo, mArA maherabAna; tamAre have kazI citA ja karavAnI raheze nahi. jyAM sudhI amane paisA niyamita maLyA kare, tyAM sudhI ame koIne pAchuM mokalavAnI vAta ja karatA nathI; sivAya ke, e chokarAo ja koI koI vAra ADA thaI, bhAgI jAya ke..." samajyo, samajyo; ane ghera kAgaLo paNa vAraMvAra lakhavAnI kuTeva paNa nahi ja paDavA devAmAM AvatI hoya, kema?" nA re nA; mAtra nAtAla vakhate eka paripatra temanI sahIthI mokalavA devAmAM Ave che, jemAM temanA atyaMta khuzInA samAcAra hoya che, tathA kadI potAne ghera pAchA teDAvavAmAM na Ave evI vinaMtI hoya che." "zAbAza, zAbAza!" mi0 snolI AnaMdathI hAtha ghasatA bolyA. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalpI tarata ja karAranA kAgaLo kADhavAmAM AvyA, ane te upar sahI-sikkA vagere vidhi thatI ja hatI, tevAmAM mi0 rAlpha nikbI nikolasa sAthe veiTara pAse saMdezo kahevarAvI, javAbanI apekSA rAkhyA vinA ja, aMdara dAkhala thayA. 24 ra "tame ja AjanAM chApAMmAM jAherakhabara ApI hatI, nahi vAru?" mi IyarsanI praznArtha-sUcaka najaranA javAbamAM mi0 rAlpha nikalbIe zarUAta karI; "A mAro bhatrIjo mi0 nikolasa nikalbI che. " 66 "kema cho, sAheba?" skavIyarse bhAvapUrvaka pUchyuM. nikolase nIcA namI, 'bahu khuzImAM chuM' evo javAba Apyo; paNa tene DothabaoNyjha haoNla ekaeNDemInA saMcAlakano dekhAva joI, ekadama navAI lAgI. 66 kadAca tamane mArI yAda haze?" rAphe skUlamAsTara tarapha tINI najare jotAM pUchyuM. "" 'hA sAheba; tame mane mArI A zaheranI dareka ardha-vArSika mulAkAta vakhate, keTalAMya varSo sudhI, Dorkara nAmanA chokarAnAM mAbApa vatI, nAno sarakho hisAba cUkavatA hatA." "ane je chokaro kamanasIbe DothabaoNyjha haoNlamAM ja marI gayo hato ! . . . hAM, tame eka kuzaLa madadanIza mATe jAherakhabara ApI che, kharI vAta?" 66 "taddana kharI vAta." 66 to A mAro bhatrIjo nikolasa che. nizALamAMthI garamAgarama Avyo che. je badhuM bhaNyo che te badhuM tenA mAthAmAM haju UkaLatuM ja che--alabatta tenuM khIsuM ThaMDaMThaMDA ja che. eTale tamAre joIe tevo ja e mANasa che." Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 - keLavaNIkAranuM pota "paNa mane A juvAna mANasa mAphaka nahi Ave, evuM lAge che," vIyarsa thoDo vicAramAM paDI jaIne bolyo. jarA bAjue Avo to; mAre beeka zabda kahevA che." rAphe skevIyarsane kahyuM. e beeka zabda bAjae jaI kahevAmAM AvyA ane beeka miniTa bAda ja mitra vIyarse AvIne jAhera karyuM ke, e kSaNathI ja mi. nikolasa nikabIne DothabaoNDjha haoNla ekeDemInA prathama AsisTaMTa tarIke niyukta karavAmAM AvyA che, levAmAM AvyA che, ane svIkAravAmAM AvyA che. "tamArA kAkAnI bhalAmaNathI ja A badhuM banyuM che, ema jANajo, mi0 nikalbI," vekaphaoNrDa vIyarse kahyuM. | nikolase A saphaLatAthI AnaMdamAM AvI jaI ekadama potAnA kAkAnA baMne hAtha potAnA hAthamAM laIne dabAvyA, ane mi. vIyarsane to teNe tyAM ne tyAM deva tarIke ja pUjyA hota. "mANasano dekhAva jarA vicitra che kharo; paraMtu paoNrsana tathA DaoNkaTara jonsana vagere paNa kyAM vicitra dekhAvanA nahotA? badhA pustaka-paMDito evA ja hotA haze." nikolase manamAM ja manane manAvI lIdhuM. "to AvatI kAla savAranA ATha vAgye koca UpaDaze; tame pAeka kalAka vahelA AvI jajo; ApaNe A traNa chokarAone sAthe levAnA che." 'jarUra, sAheba, huM vakhatasara AvI jaIza." "to atyAre jaIne badhuM bAMdhavA-karavAnuM hoya te paravArI le. ane joje ghera jaIne pharI besato!" rAlpha nikolasane kahyuM. "ema te hoya, kAkAjI? tamAro upakAra huM kadI bhUlIza nahi." "to rastAmAM golDana skavera tarapha tuM jaI zakIza? mArI oNphisamAM A kAgaLo mArA gumAstAne ApI devAnA che. ane Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | nikolasa nikabI tene kaheje ke, huM ghera pAcho pharuM tyAM sudhI mArI rAha jue; cAlyo na jAya." : "jarUra, jarUra." golDana skavera pahoMcI nikolase pelA kAgaLo nyUmenane ApyA, tyAre teNe tarata tenI sAme joIne pUchyuM -"che?" mArA kAkAe A kAgaLo mokalyA che, ane te pAchA phare tyAM sudhI tame rAha jozo, evuM paNa kahevarAvyuM che." "kAkA?" "mi0 rApha nisbI," nikolase khulAso karyo. "aMdara Avo," nyUmene kahyuM. bIjo eka zabda bolyA vinA naoNjha nikolasane aMdara dorI gayo ane tene eka khurazImAM besADI, pote potAnA UMcA skUla upara besI, adaba vALI tenuM nirIkSaNa karavA lAgyo. "tamAre kaMI kahevAnuM che? huM have temane bhAgye bhego thAuM," naoNjhanI vicitra vartaNUka joI TUMkuM vetaratAM nikolase kahyuM. javAbamAM nyUmaeNne DhIMcaNa upara hAtha mUkI, vadhu namI, nikolasanA manuM cUpakIbhera vadhu najIkathI nirIkSaNa karavA mAMDyuM. AthI vaLI mUMjhAIne, nikolase javAnI rajA mAgI. nyUmaeNna naoNjhe eka lAMbo nisAso nAkhI, moTethI pUchyuM ke, "tamArA kAkA tamAre mATe zuM karavA mAge che, te kahezo?" nyUmaeNna naoNjha Ama AkhuM vAkya bolyo! koNa jANe kevI rIte te bolI zakyo hato, te to te pote paNa kahI na zake. tAjetaramAM tene moMe AkhuM vAkaya koIe sAMbhaLyuM na hatuM. nikolasane to kazo vAMdho hate ja nahi. teNe rAjI thaIne, tenA kAkAe, potAnI khAsa lAgavaga vAparIne, DothabaoNDjha haoNlamAM potAne Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nokarIe jAya che nokarI apAvI hatI, tathA te nokarImAMthI jate dahADe kevI ujajavaLa kArakirdI tene prApta thaI zake tema hatuM, tenuM hasabhera varNana karI batAvyuM. paNa A zuM? te sAMbhaLI nyUmene to kaMI vicitra cALA karavA mAMDayA ane pachI tarata potAnI AMgaLIonA sAMdhAnA ekeeke TacAkAo evA mathI phoDavA mAMDayA ke, nikolasane AMgaLIomAM ATalA badhA sAMdhA hoya che, enI pahelI vAra ja khabara paDI. tamane kaMI bImArI che? kazI takalIpha thAya che?" nikolase tenI vicitra sthiti joIne sahAnubhUtipUrvaka pUchayuM. ane pachI tene kaMIka pIdhelo mAnI, tyAMthI cAlatI pakaDavAmAM ja salAmatI mAnI. nikelasa nekarIe jAya che TUMkamAM paDelAM AMsu jo e TUMkanA mAlikanuM saMkaTo ane vipattiothI rakSaNa karanAra jAdu-maMtara banI jatAM hoya, to nikolasanI TUMka taiyAra karatI vakhate tenI bahena ane mAe pADelAM vidAyanAM AMsuthI nikolasanuM jIvana tamAma vipattiothI taddana surakSita banI jAya! moDI rAte sUvA gayA pachI nikolasane amIra-umarAvanA chokarAonI dostI ane tenAM pariNAmonAM ujajavaLa svapno ja AvyA karyA. paNa vahelI savAre mA-bahena UThe te pahelAM ja gupacupa cAlyA javAnuM teNe vicArI rAkhyuM hovAthI, cha vAgatAMmAM to te UThI gayo; ane pensilathI eka kAgaLa upara thoDI lITIo ghasaDI kADhIne, te ja kAgaLamAM potAnI pAsenI TUMkI mUDImAMthI ardhaardha kADhI, Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 nikolasa nikacchI tenuM paDIkuM vALI, teNe tene bahenanA bAraNA bahAra mUkI dIdhuM. pachI potAnI TUMka khabhe laI, te dhImethI dAdara UtarI gayo. avAja sAMbhaLI, nIcenA kamarAmAMthI makAnamAlikaNa misa lA krIvIe bUma pADI, "koNa che?" bahAra rahIne savAlajavAba karavA javAmAM mA-bahena potAno avAja sAMbhaLI jAgI UThaze, ema mAnI, te peTI bahAra mUkI bAraNuM ughADI tenA kamarAmAM ja peTho. "bhalA bhagavAna, mi0 nikabI? ATalA vahelA nIkaLI paDyA kaMI?" "tame paNa UDyAM ja cho ne?" " kaLA evI pajavaNIkhora sAhelI che, mitra nikalTI, ke UMghavA ja na de. eka citra aMge vicAra spharatAM kayAranI huM pathArImAMthI bahAra nIkaLI AvI chuM, ane ajavALuM thAya tenI rAha jou chuM." huM to yaoNrkazAyara tarapha UpaDuM chuM, misa lA kIvI." "hA, hA, gaI kAle tamArAM mA-bahena pAsethI e vAta meM sAMbhaLI hatI. paraMtu, he bhagavAna, ziyALAnI AvI ThaMDImAM, cheka yaoNrkazAyara jazo, mitra nikabI!" "juone, misa lA kIvI, kaLA peThe AvazyakatA paNa evI tophAnI yuvatI che ke, te ApaNane kAna pakaDI game tyAM laI jAya!" "lo, tame paNa mArA pallAmAM ja besI gayA ne! ThIka, ThIka, paNa tamArAM mA-bahena tathA tamAre mATe mane ghaNuM ghaNuM lAgI Ave che. tamArA pitAnA mRtyunI tAjI ja Aphata, ane pAchA tame paNa e baMnene choDIne ATale dUra cAlyA javAnA! tamArAM bahena to bahu bhalAM bAnu che, mitra nikaldI. mAre temanI suMdara AkRti uparathI eka-be majAnAM citro UbhAM karavAM che. te mATe mArI sAme te thoDuM thoDuM bese che paNa kharAM." Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 ja che. * * | nikolasa nokarIe jAya che nikolasa te bhalI bAIno bhAvabharyo cahero joI bolI UThayo - "mArI gerahAjarImAM, mArI bahenane tamArI madadanI kaMI jarUrI paDe, to jarUra karajo; karazo ne, misa lA kIvI?" e zuM bolyA, mitra nikalbI? jarUra! khAtarI rAkhajo, emane joItI badhI madada huM karIza; emane jarA paNa madadarUpa thavAnuM mane maLe, to mane khUba ja AnaMda thAya. tamane paNa, mi0 nikalbI, huM saphaLatA icchuM chuM," bhalI bicArI misa lA krIvI kaMIka gadgad thaI jaIne bolI. | nikolasane duniyAdArIno koI anubhava ke mAhitI na hatAM; chatAM tene koNa jANe evuM saphurI AvyuM ke, teNe tarata pAse jaI, misa lA kIvIne temanI bhalI lAgaNI badala traNa cAra cuMbana karI dIdhAM. misa lA kIvIe e nirdoSa bhalA juvAniyAno kazo ja tiraskAra na karyo, paNa eTaluM to jaNAvI dIdhuM ke, AvuM to teNe kadI joyuM nahotuM ke sAMbhaLyuM nahotuM! bahAra eka majUra maLI gayo tene mAthe TUMka caDAvI, utAvaLe pagale nikolasa sno-hIla tarapha 'sesansa heDa' haoNTele AvI pahoMcyo. koca-oNphise TUMka mukAvI, te mi0 skavIyarsanI zodhamAM kaoNphI-rUma tarapha cAlyo. te sagRhastha nAsto karavA beThA hatA. pelA traNa chokarA ane bhAgyavazAt gaI kAle vadhu maLI AvelA bIja be maLI kula pAMca chokarA eka paMktimAM sAmenI beThakamAM goThavAI gayA hatA. mi0 skRvIyarsa veiTara sAthe chokarAonA nAstAnI jogavAI karatA hatA. , "A be penInuM dUdha che, veiTara?" mi0 vIyarse eka moTo bhUro jaga namAvIne aMdaranA pravAhInI sapATI keTaluM che te jotAM jotAM kahyuM. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na * nikolasa nikalTI "barAbara be penInuM," veiTare javAba Apyo. "oho, laMDanamAM dUdha keTalo badho kImatI padArtha che, vAru? to bhAI, A jagane Toca sudhI garama pANIthI bharI lAva jouM." Toca sudhI, sAheba? to to dUdha bicAruM DUbI jaze." veiTare kahyuM. "kaMI vAMdho nahi; ATaluM madhuM hovAne vAMke tene e sajA ja ghaTe. ane traNa jaNa mATe moTI roTI ane mAkhaNano oNrDara tane Apyo che, tenuM zuM thayuM?" e to sAheba, huM tamane pUchavA ja AvavAno hato ke, ahIM pAMca jaNa che, eTale tame pAMca jaNa mATe oNrDara Apyo hato ke traNa jaNa mATe? kaMI mArI bhUla to nathI thatI ne?" are, traNa jaNa mATe- traNa jaNa mATe, veITara." ATaluM kahI pachI mi0 vIyarse chokarAo pratye joIne potAno nAsto karavAnuM zarU karyuM ane sAthe sAthe zikSaNano prAraMbha paNa karI dIdho, "chokarAo, bhUkha ane tarasa-e be bAbato evI che ke, game tevA bhaDa mANasane paNa pAmara banAvI de che. paNa sAcI mANasAI emanAthI na dabAvAmAM che, mATe bhUkhane jarA paNa vaza na thavuM, samajyA?" ema kahI, teozrIe nAstAno moTo koLiyo moMmAM mUkyo. eTalAmAM nikolasane Avelo joIne te bolyA, "beso, beso, mitra nikabI; juone ame nAsto karavA beThA chIe." | nikolase joyuM to mi0 skavIyarsa sivAya bIjuM koI tyAM nAsto karatuM nahotuM, eTale teNe mAnI lIdhuM ke, yaoNrkazAyara tarapha AcAryo potAne mATe "huM'ne badale "ame sarvanAma vAparatA haze. veiTara tarata garama pANI umerIne dUdhano jaga ApI gayo. jagane pUrepUro bharelo joIne mi0 skevIyarse veiTarane moTI roTI ane mAkhaNa nirAMte ApI javA jaNAvyuM, kAraNa ke haju koca UpaDavAne ghaNI vAra che.' Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nokarIo jAya che 31 pachI jaga sAmuM joI, hoTha cATatA cATatA mi skvIyarsa bolyA, "AhA, dUdha e kevo kImatI padArtha che! naryuM poSaNa, naryuM . sattva! chokarAo, zerImAM rakhaDatAM keTalAMya bhikhArIo ane anAtha bALako ATalo padArtha none paNa rAjI rAjI thaI jAya. tamane to huM e kharekhara pIvA ja ApavAno chuM. juo, huM eka boluM eTale bArIe beThelA naMbara eke e jaga moMe mAMDavAno, ane be boluM eTale teNe tarata e jaga meAMethI vachoDIne naMbara bene ApI devAno. huM 'be ' boluM pachI pahelA naMbare eka sekaMDa paNa e jaga potAne moMe vaLagelo rahevA nahIM devAno; je rAkhaze, tene pachI Aja Akho divasa bIjuM khAvAnuM nahi ApavAmAM Ave. mane zista bahu game che; zista jevI bIjI koI keLavaNI nathI, bIjI koI tAlIma nathI. are, mANasanA jIvananuM parama satya ja zista che. mArA vidyArthIone khAvAnuM na maLe, e huM joI zakuM, paNa zista ? zista e to mAnavajAtanuM parama AbhUSaNa che, AbhUSaNa, tenA jeTalI agatya huM bIjA kazAne Apato nathI. "" ATaluM kahI, temaNe eka hAthamAM soTI pakaDI rAkhIne, eka-be-traNa cAra-pAMca bolIne pAMce jaNane e dUdha-pANI pivarAvI dIdhuM. pachI potAnA nAstA upara jorathI tUTI paDIne temaNe kahyuM, "chokarAo, bhUkhane jItatAM zIkho, eTale tame mAnava prakRti upara jIta meLavI ema jANo. juo mi0 nikalbI, ame amAre tyAM chokarAomAM manobaLa A rIte pedA karIe chIe." eTaluM kahI temaNe moDhAmAM moTo koLiyo ThAMsI dIdho. pachI jyAre traNa jaNa mATenI jADI roTI ane mAkhaNa AvyAM, tyAre temaNe tenA pAMca sarakhA bhAga karI, pAMcene vaheMcI dIdhA ane 'utAvaLa ' karavA jaNAvyuM. "kAraNa ke, koca UpaDavAno vakhata thaI gayo che." Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalpI nAsto 'nirAMte 'lAvavAnuM pharamAvanAra AcArya have nAsto jamavAmAM 'utAvaLa ' karavAnuM zAthI kahe che, te e chokarAo samajI zakayA nahi. paNa thoDI vAramAM ja kocamAM besavA javA taiyAra thavAnuM raNaziMguM phUMkAyuM ane mi Iyarse e chokarAonA hAthamAMthI badhuM jhaTapaTa jhUMTavI eka chAbaDImAM mukAvI dIdhuM, ane 'bapore' kAma Avaze ema kahI sAthe levarAvyuM. 3ra nikolasa chokarAone ane sAmAnane kocanI pAchaLanI khullI bAjue anAmata rakhAyelI 'khAsa' jagAmAM caDAvavAnI dhamAlamAM paDayo hato; eTalAmAM tenA kAkA rAlpha nikalbI tyAM AvI pahoMcyA ane bolyA, "le, A tArI mA ane tArI bahena paNa mUkavA AvI pahoMcyAM ne kaMI! pAse paisA ghaNA, ane te paisAnuM zuM karavuM tenI khabara nahi, eTale ghoDAgADI bhADe karIne AvI pahoMcyAM che, vaLI ! me to zaheramAM trIsa varSamAM mAre paise ekeya vAra ghoDAgADI bhADe nathI karI; ane marIza tyAM lagI kadI bhADe karIza paNa nahi, bhalene huM game teTaluM lAMbuM jIvuM!" "C 'paNa juone, bhAI, vahelI savAre nAsto karyA vinA chokaro nIkaLI gayo che, e jANI mAruM hRdaya zI rIte jhAlyuM rahe?" misisa nikalbIe gaLagaLAM thaI rAlphane kahyuM. 66 'vAha, huM A lAMDana zaheramAM pahelavahelo Avyo, tyAre kAme jatI vakhate cAlatAM cAlatAM roTInA eka be TukaDA khAto khAto jato, ane rastAnA naLe pANI pI leto. paNa tamArA dIkarAne to mA che, eTale 'nArato' karyA vinA tenuM paroDha kema thAya? vAha, bhAI!" 66 eTalAmAM Iya nikolasane kahyuM "tame jaladI upara caDI jAo; e pAMcamAMnuM koI ne koI jo nIce gabaDI paDayuM, to mArA to varasanA vIsa pauMDa gayA!" Page #59 -------------------------------------------------------------------------- Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja : mitra viyarsa skUla mAstara. - 50 33 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nokarIe jAya che "moTAbhAI, A jaMgalI jevo mANasa koNa che?" keTe koca para caDavA jatA bhAInA hAthe vaLagatAM bhoLapaNamAM pUchayuM. hA, hA, mArI vahAluDI, tAre mitra vIyarsa sAthe oLakhANa karavI che, kema?" rApha bhAI-bahenanI vAta sAMbhaLIne maraDamAM bolI UThayo; "lo mi0 skavIyarsa, A amArI bhatrIjI, yAne nikolasanI rUpALI bahena misa keTa!" "tamArI oLakhANathI bahu AnaMda thayo, misa," vIyarsa potAno Topo mAthA upara ekAda IMca UMco karIne bolyo; misisa skavIyarsa jo zikSaka tarIke chokarIone rAkhatAM hota, to sAruM thAta, to tame paNa amAre tyAM AvI zakata. joke, misisa vIyarsa tamArI adekhAI karatAM thaI jAta ke nahi, e huM nathI jANato! hA! hA! hA!" | nikolasane e hasatA AcAryanuM pahoLuM thayeluM jaDabuM toDI nAkhavAnuM bahu mana thaI AvyuM; paNa keTa tenA manano bhAva pAmI gaI ane tene bAjue kheMcI gaI, ane bolI, "bhAI, A mANasane tyAM tame kevIka jagAe nokarI karavA jAo cho! mAruM hRdaya to atyArathI phaDaphaDe che." bahena, mane paNa badhAM lakSaNa sArAM nathI lAgatAM. paNa ApaNA kAkAe ApaNe mATe sArI jagA ja zodhI kADhI hazene? ane yorkazAyara taraphanA mANaso AvA bhakhAbolA kadAca vadhu haze." pachI mi0 skavIyarsanA takAdAthI nikolasa jaladI mA-bahenathI chUTo paDIne koca upara caDI gayo. skavIyarsane bAjae laI jaI rApha tenA kAnamAM kaMI gusapusa karavA lAgyo; majUro mAla caDAvI musApharo sAthe chellI penI kaDhAvavA takarAro karavA lAgyA; kocamena ane gArDa baMne potAnA kAgaLo meLavI jovA lAgyA, chApAMnA pheriyA chApAnI nakala vecavA chevaTano Agraha karavA lAgyA; ane ghoDAo UpaDavAnI taiyArImAM jamIna ni-3 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 nikolasa, nikabIjA upara potAnI kharIo pachADavA lAgyA. teTalAmAM nikolasane lAgyuM ke, koI bahArathI potAno paga kheMce che. teNe joyuM to nyUmena naoNjha tyAM Ubho hato. teNe nikolasanA hAthamAM cUMthA jevo eka kAgaLa sarakAvI dIdho ane nikolasa tene kaMIka pUchavA jato hato, tene teNe rAlphanI pITha pAchaLa jotAM jotAM dhImethI kahyuM, "cUpa; pachI nirAMte e vAMcajo; koI jANe nahi. basa." | nikolasa kAgaLa khIsAmAM sarakAvI daI kaMI vadhu pUchavA jAya, te pahelAM to nyUmena naoNjha cAlyo gayo hato. koca paNa have UpaDyo. AbohavA thaI zake teTalI kharAba thaI hatI. barapha sAtheno pavana susavATA karato hato. mi0 vIyarsa dareka majale 'paga chUTA karavA' nIce UtaratA ane nikolasane chokarAonI saMbhALa rAkhavA kocamAM ja besADI rAkhatA. jyAre jyAre 'paga chUTA' karI AvI mitra vIyarsa pAchA kocamAM AvatA, tyAre temanA nAkanA TocalAno lAla lAla raMga jotAM tathA aMdara besI te tarata je rIte jhoke caDI jatA te jotAM, garamI mATe kaMIka pINuM paNa pIne ja te AvatA, ema cokkasa lAgatuM. paNa satyAnAza! eka majale ghoDA badalI, koca thoDo AgaLa vadhyo haze, tevAmAM aMdhArI rAte eka jagAe baraphanA DhagalAomAM rastAno aMdAja ghoDAone ke kocamenane rahyo nahi, ane koca rastAnI kinArI uparathI vadhu bahAra nIkaLI jatAM e bAjunAM be paiDAM khUba namI gayAM ane Akho koca bAjue DhaLI paDyo! nikolasa UchaLIne jarA dUra phaMgoLAyo, paNa baraphanA DhagalAmAM paDatAM tene khAsa vAgyuM nahi. bicAro kocamena vadhAre phaMgoLAyo hato; paNa ghoDAonA tANiyA kheMcAI temanI sthiti vadhu vicitra thaI gaI hatI, ane te khUba dhamapachADA karatA hatA. kocamene nikolasa sAmuM joIne bUma pADI, Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nokarIe jAya che 35 karIe "juvAna, jarA ghoDAne pakaDI rAkhI zakaze? huM tarata tANiyA kApI nAMkhIza; paNa e jarA sthira rahe tone!" nikolasa tarata doDayo ane hiMmatathI teNe ghoDAone majabUta rIte pakaDI rAkhyA. tANiyA kapAtAM, kocamaeNnanA kahyAthI, teNe ghoDAone choDI mUkayA, eTale te potAnA mukAme pAchA nAThA. kocamaeNna ane nikolasa have dabAyelA pachaDAyelA ane cIso pADatA saune saMbhALavAnI tathA bAraNuM ughADI aMdara beThelAMone uparathI UMcakI levAnI peravImAM paDayA. tapAsane aMte jaNAyuM ke, aMdara beThelI bAIno laeNmpa phUTI gayo hato, tathA sagRhasthanuM mAthuM. bahAra beThelAomAMthI sAmenI beThakavALA benI AMkho upara kALAM cakAmAM thayAM hatAM, eka jaNanuM nAka jarA chUMdAyuM hatuM, kocamaeNnane lamaNA upara DhImaNuM thayuM hatuM, ane bAkInAone baraphanA DhagalAone kAraNe kazI khAsa IjA pahoMcI na hatI. mi skvIyarsa bolI UThayA, "nikolasa, tame ghoDAone majabUta rIte pakaDI rAkhyA te bahu sAruM thayuM. tamArI jagAe huM paNa ema ja karata; paNa tame e kAma karyuM tethI huM bahu khuzI thayo chuM. ApaNe zikSako kahevAIe, ane ApaNe jAnane jokhame saunI sevA karavAno dAkhalo besADavo ja rahyo." sau musApharo have bhegA thaI ekabIjAne Teke cAlatA AthaDatA, najIkamAM najIkanI koI vIzI jevI jagAe jaI pahoMcyA. tyAM kazI khAsa sagavaDa maLe tevuM to hatuM nahi; eTale Aga saLagAvI, sau ToLe vaLI tenI AsapAsa beThAM. ane kaoNcamaeNna navo koca tathA ghoDA levA, jyAMthI ghoDA badalyA hatA te mathake pAcho gayo. pachI navo koca AvatAM musApharI pAchI zarU thaI. savAranA arasAmAM nikolasane jhokuM AvI gayuM. jayAre teNe AMkha ughADI tyAre greTA brija AvI gayuM hatuM ane mi0 Iyarsa pelA pAMca chokarAone ane sarasAmAnane nIce utAravAnI dhamAlamAM paDayA hatA. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keLavaNunI dukAna greTA brija mukAme vAhana badalavAnuM hatuM. mi0 kvIyarsa vIzInA vADAmAMthI eka gADuM ane eka DamaNiyuM bahAra laI AvyA. gADAvALAne chokarAM tathA mAlasAmAna soMpyAM ane pote nikolasa sAthe DamaNiyAmAM besI UpaDI gayA. nikolase TADhathI dhrujatAM dhRjatAM pUchayuM - "haju DothabaoNmpsa haoNla ahIMthI bahu dUra che, sAheba?" "ahIMthI traNeka mAIla to haze ja. paNa nikabI, ahIM tamAre tene "haoNla" kahevAnI jarUra nathI." "kema sAheba?" "e to lAMDanamAM hoIe tyAre ApaNe "haoNla" kahIe chIe; kAraNa ke, zaheravALAone e zabda ja game che. paNa ApaNA A grAmavistAranA lokomAM e zabda mATe khAsa Agraha nathI. joke, potAnA gharane koI 'TApu' paNa kahevA mAge, to pArlamenTano koI kAyado manAI to nathI ja karato!" "nA re! kAyado to zI rIte manAI karI zake?" nikolase jarA AbhA banI javAba Apyo. potAnuM eka majalAnuM makAna AvatAM, nIce UtarI mitra slavIyaseM bAraNuM ughaDAvavA ThokAThoka ane bUmAbUma karI mUkI. keTalIka vAre aMdarathI nakUcA-tALAM UghaDavAno avAja Avyo, ane pachI eka sUkalo, UMco TaMDela sarakho chokaro phAnasa sAthe bahAra nIkaLyo. 36 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keLavaNInI dukAna 37 "tuM che ke, smAika? tarata bAraNuM ughADatAM tane zA ghA paDyA hatA, vAru, hai? ATalI vAra tuM zuM karato hato? AvA bhayaMkara pavanamAM amane bahAra zA mATe UbhA rAkhyA, bola jouM?" "sAheba, mAre tamArI rAha joIne jAgatA besI rahevAnuM hatuM.' eTale misise mane kahyuM hatuM ke, rasoDAmAM aMgIThI pAse jAgato besaje. paNa tyAMnI huMphamAM mane jarA jhokuM AvI gayuM, sAheba." "tArI misisa thatI bevakUpha ja che," mitra vIyarse AsapAsa najara karI laIne bolI nAMkhyuM; "tane TADhamAM besADI rAkhyo hota, to tuM vadhAre sahelAIthI jAgato rahI zakyo hota. paNa huM tAro e hisAba barAbara cUkate karI laIza; jarA nirAMte vAta." pachI nikolasa paNa nIce UtarI rahyo, eTale mi0 vIyarse DamaNiyAnA TaTTane tabelAmAM laI javA smAikane kahyuM. makAnamAM pesatAM ja eka strI ThekaDA bharatI sAme AvI ane lADathI mi0 skevIyarsane gaLethI pakaDIposTanAM parabIDiyAM upara sikkA mAre e adAthI, teNe beeka cuMbano eka pachI eka coDI dIdhAM. e mi0 skavIyarsanI dhaNiyANI hatI. mitra vIyarse tene gAya-bhUMDa tathA bAdamAM chokarAMo vagerenA kuzaLa-samAcAra pUchayA. | nikolasa A kuzaLa-samAcAranI pUchaparacha daramyAna bAjue Ubho rahyo hato, ane A daMpatInI bhAvabharI khAnagI vAtacIta daramyAna dUra khasI javuM ke nahi evuM vicArato hato; tevAmAM mitra vIyarsa tenA tarapha AMgaLI karIne bolI UThayA- A ApaNo navo AsisTanTa che, joyo?" ema?" misisa khuvIyarsa tene pUrA aNagamAnI najare pagathI mAthA sudhI jotI bolI. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 nikolasa nikaldI "Aje rAte te ApaNI sAthe bhojana karaze; ne kAla savArathI chokarAo bhego jaze. AjanI rAta pUratI tene ADA paDavAnI kiMIka jagA paNa kADhI ApavI paDaze." mi0 skavIyarse pachI potAnA khIsAmAMthI mAbApo taraphathI judA judA chokarAo mATe hAthohAtha ApavAmAM AvelA kAgaLo tathA navA chokarAonA karAronA khatapatra vagere badhuM Tebala upara ThAlavyuM. bhojananI vastuo laIne nokaraDI sAthe Avelo pelo smAika e badhA kAgaLo sAme bahu AturatAthI joI rahyo. tenI uMmara aDhAra ogaNIsa varSanI haze, paNa tenAM kapaDAM haju tenA bacapaNanAM ja kAyama rahyAM hoya tevAM TUMkAM tathA jIrNazIrNa hatAM. teNe have DaratAM DaratAM, becAra dholadhapATA maLavAnA jokhame paNa pUchI nAMkhyuM - sAheba, koI mArI khabara pUchavA - mAre mATe kAgaLa ApavA -" le, kara vAta! alyA, tAre mATe koNa vaLI AvavAnuM hatuM? ATalAM varSathI tane ahIM mUkavAmAM Avyo che, paNa pahelA cha mahine nAnA paisA maLyA, pachI koI paisA ApavA ke khabara kADhavA ja kadI AvyuM che vaLI? e to huM bhalo mANasa chuM ke, tane thoDuMghaNuM pheraphAMTAnuM kAmakAja seMpI, poSyA karuM chuM. bAkI, AvaDA moTA pahADane khavarAvatAM to godInA koThAra paNa khAlI thaI jAya !" pelo bicAro chokaro, phIkuM hasI, nirAza moMe tyAMthI pAcho pharyo. nikolasa, koNa jANe zAthI, enI e mUka vedanA joI du:khI thaI gayo. rAtre maLI tevI vALu karI, eka oraDAmAM game tevI pathArImAM sUvA mATe koTa kADhavA jatAM, nikolasanA khIsAmAMthI acAnaka nyUmena naoNjhe Apelo pelo kAgaLa bahAra nIkaLI paDyo. nikolase tene tarata upADI laI, vAMcavA mAMDayo- Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 keLavaNInI dukAna "bhalA juvAna, "huM duniyAne oLakhuM chuM. tArA bApu nahotA oLakhatA,nahi to temaNe mane paisAnI madada karI nahota; kAraNa ke, mArI pAsethI kazuM pAchuM maLI zake tema nahotuM. tuM paNa duniyAne oLakhato nathI; nahi to A musApharIe javA kabUla na thayo hota. "jo koI vAra tane laMDanamAM acAnaka AvavuM paDe ane kaMIka raheThANa ke chupAvAnI jagAnI tAtkAlika jarUra paDe, (gusse na thato, mAre paNa kadI evI jarUra nahi paDe, ema ja huM mAnato hato !) to golDana skaoNra, silvara skUTa, krAuna vIzIvALA makAne cAlyo Avaje. jemsa sTrITa ane silvara sTrITane khUNe e makAna che. tuM rAte paNa game tyAre AvI zake che. bhUlo sudhArIne vAMcaje. have to huM Akho koTa kevI rIte paherAya e paNa bhUlI gayo chuM. mArI joDaNI paNa e badhI jUnI bAbatonI sAthe ja vidAya thaI che." "nyUmaeNna noMjha" A kAgaLa vAMcI nikolasanI AMkho ajANatAM ja bhInI thaI AvI. thAkathI ghasaghasATa UMgha AvI jatAM, bIje divase savAre mi0 vIyase bUmAbUma karI tyAre ja nikolasa jAgyo. "juone papa thIjI gayo che, have to kUvAno barapha toDIne chokarAo mATe ApaNe bAlaTI bharIne pANI nahi kADhIe, tyAM sudhI 'DrAI-kalIniMga' ja karI levuM paDaze." eTalAmAM to mitra kuvIyarsanI dhaNiyANI hAMphaLI hAMphaLI aMdara AvI pahoMcI. teNe bATamAM Ama tema thoDAM phAMphAM mAryA pachI trADa nAMkhI: "A te zuM thavA beThuM che? nizALanI kaDachI kayAMya maLatI nathI." Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI "kaMI ciMtA karavAnI jarUra nathI; enI atyAre jarUra paNa zI che?" mi Iyarse AzvAsana ApatAM kahyuM. 40 "heM? zI jarUra che? bhUlI gayA, maherabAna ! Aje gaMdhaka-dina che te?" 66 'kharI vAta, kharI vAta! nikalbI, ame chokarAonA lohInA zuddhIkaraNa mATe avAranavAra A khAsa vAnI ApIe chIe," miO Iyarse kahyuM. "joje juvAna, ame gaMdhakano zIro banAvIne chokarAone ApIe chIe ema mAnato! mAra jhADU! ema karIe to to dhaMdho calAvI rahyAM. tane huM sIdhesIdhI vAta karI dauM chuM; mane evI goLamaToLa vAto karatAM nathI AvaDatI !" -- misise kahyuM. - miTa "dhImAM to paDo! ema jhaTa jhaTa kahevAnI zI jarUra Iyarsa dhaNiyANIne jarA paTAvatA hoya ema bolyA. << mAra jhADU! jo bhAI, juvAna, tuM ahIM mAstara thavA Avyo che, to sAMbhaLI le -- ahIM chokarAMone kazAM lADa laDAvIne bagADavAnAM nathI, samajyo? ame gaMdhakanuM bhaiDakuM temane pAIe chIe te eTalA mATe ke, kaMIka davA jevuM temane avAranavAra ApavuM paDe; uparAMta, e badhAnI vAgha jevI bhUkha paNa ethI thoDI TADhI paDe; eTale eka divasanA nAstAnuM ane bhojananuM kharca paNa ochuM Ave. ema emane ane amane baMnene phAyado, samajyo? tArA bIjA-trIjA khyAlo hoya, to mArI pAse eka paNa nahIM cAle, samajyo ? mAra jhADU!" " bhAI, A mArI dhaNiyANI che, tenI eka eka vAta lAkha rUpiyAnI che! chokarAonuM ane amAruM saunuM hita jovAnI tenI kALajI ane AvaDatathI to mArI A nizALa UMcI AvI che. badhAM chokarAMonI e ja mA che, bApa che, ane zikSaka che; e ja Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zALAnuM baMdhakadina - pR0 40 ''' , '' : :: , . - - - kalara * lasa kat : rAja / VE, kA 15 - - jate jatA - * * kAra* Page #70 -------------------------------------------------------------------------- Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 keLavaNInI dukAna mArI mUDI che, vyAja che. - ahA! eka eka lAkha rUpiyAnI vAta che!" pachI jyAre skavIyarsa ane nikaldI taiyAra thaIne zALAnA oraDAmAM gayA, tyAre nikolasanI najare je dekhAva paDayo, tethI tenuM hRdaya pharI pAchuM besI javA lAgyuM. chatanA kazA AbharaNa vinAno e eka gaMdo oraDo hato; bArIonA kAcanI ghaNI takhtIo tuTI gaI hovAthI temAM chApAM ke kaoNpI-bUko bharavAmAM AvyAM hatAM. DhALiyAMpATalIo to nAma mAtra tyAM hatAM, temanAM rUpa to kyAranAM alopa thaI gayAM hatAM. paNa oraDAne to, 'mAra jhADU'!- e oraDAmAM vidyArthIvarganuM je dRzya tenI najare paDayuM, te kharekhara to trAsajanaka hatuM. nAnAM chokarAMnA phIkA, AnaMdahIna, tathA gharaDApAbharyA caherA; moTe bhAge khullA avayavo upara mAra ane DAmanAM cakAmAM, temano ThIMgaLAI gayelo vikAsa temanAM bhAgI gayelAM zarIranuM temanA apaMga banelA avayavo, -TUMkamAM, mAbApo potAnAM na joItAM chokarAM upara je je rIte akudaratI aNagamo dAkhavI zake, tenAM badhAM cihno ahIM mojUda hatAM. janmathI mAMDIne jemane sahAnubhUti ane snehanI hUMpha maLI nathI, jemanAmAMthI bacapaNano taravarATa ane jIvarApaNuM phaTakAbAjIthI ke bhUkhamarAthI dUra karavAmAM AvyAM che, ane jemanAM anyAya-atyAcArathI sUNI gayelAM hadayomAM dareka prakAranI vera-virodha ane gunAnI vRttio phollAnI peThe ke baLiyAnAM cAThAMnI peThe UpasI AvI che, evuM e naryA dojakhanA jIvonuM khadabadatuM ToLuM hatuM. misisa phaviyarsa DhALiyA upara mUkelA kUMDAmAMthI moTA lAkaDAnA camacA vaDe pelo gaMdhakano vo eka pachI eka krame pAse AvatA pahoLA moMmAM reDaye jatAM hatAM; ane e pInAra menI pachI je vale thatI, te joIne kadAca du:khathI hRdaya na phATI jAya, topaNa hasavAthI mAM to phATI ja jAya. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI badhAMne gaMdhaka pivarAvavAnuM pUruM thayuM, eTale smAikane e phaMDuM uThAvI javAno hukama thayo. misisa skevIyarse potAno hAtha eka chokarAnA mAthA uparanAM jhulaphAMmAM lUchI nAMkhyo. - tyAra bAda badhA chokarAone pANIthI pAtaLuM kazuM kaththaI raMganuM peya ane emAM roTInI pAtaLI thaI zake teTalI eka eka cIpano nAsto ApavAmAM Avyo. nikolasane paNa have A 'jAhera bhojana ja jamavAnuM hovAthI, tene paNa moTuM pavAluM bharIne peluM peya tathA mAkhaNa ghaselI roTInI jarA moTI phaDaza ApavAmAM AvI. nikolase peluM pavAluM to peTamAM e vRttithI ja ThAlavyuM, je vRttithI jaMgalIo bhUkhathI taDapatA peTane zAMta pADavA temAM mATI bharI kADhe che. ardhAeka kalAka bAda mi0 skavIyarsa pAchA AvyA. chokarAo potapotAne sthAne "bhaNavA goThavAI gayA. copaDIonuM pramANa, saMkhyAnI dRSTie, ATha chokarA vacce ekanuM hatuM. mi0 vIyarse hukama karyo eTale pahelA varganA chaeka chokarA sAme AvI UbhA rahyA. pahelA chokarAnA hAthamAM ja eka copaDI hatI. mitra vIyarse nikalbIne saMbodhIne kahyuM, "A joDaNI ane pustaka-jJAnano varga che. have ApaNe laeNTinano navo varga zarU karIzuM ane te tamane soMpIzuM. to, bolo chokarAo, pahelo naMbara kyAM gayo che?" "sAheba, te pAchalA kamarAnI bArI sApha kare che," pustaka-jJAnanA varganA kAmacalAu maoNniTara jevAe javAba Apyo. "barAbara, ema ja karavuM joIe; juo nikalbI, ame vyAvahArika-tAlImanI paddhatie cAlIe chIe. juo chokarAo, kriyApada 'kalIna' eTale sApha karavuM, ghasavuM, mAMjavuM. ane 'vinDara' eTale bArI. juo nikabI, ame chokarAne A zabda zIkhavIe eTale Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keLavaNInI dukAna 43 tarata te jaIne bArI sApha karavA lAgI jAya. to ja e be zabdo teNe barAbara pacAvyA kahevAya. ThIka, have bIjo naMbara kayAM che?" sAheba, te bagIcAmAM ghAsa nIMde che." kharI vAta to juo "bo-Tu-TI-nI" e padArthavAcaka nAma che, ane teno artha choDavAonuM jJAna thAya. chokaro 'boTTInI" zabda zIkhe ane bhaNe che, teno artha choDavAonuM jJAna thAya, eTale teNe choDavAo pAse tarata pahoMcI javuM joIe. juo nikalbI, AvI amArI keLavaNI-paddhati che. tamAro te viSe zo abhiprAya che?" bahu upayoga paddhati che, ema kahevuM joIe," nikolase dviarthI rIte javAba Apyo. have vIyarse trIjA naMbaranI hAjarI pokArI; ane tene pUchayuM, "ghoDo e zuM che?" "jAnavara che, sAheba," chokarAe javAba Apyo. "kema, jAnavara ja che ne, nikaldI ?" "hA, mane temAM kaI zaMkA karavA jevuM lAgatuM nathI, sAheba," nikalvIe javAba Apyo. to juo, chokarAo, ghoDo e copaguM che. 'copaguM" e jAnavara mATeno leTina zabda che. vyAkaraNa zIkhelAne eTalI khabara to hovI ja joIe. nahi to vyAkaraNanI jarUra ja zI che, huM?" "jarUra ja kyAM che?" nikolasa marmamAM bolyo. "to have, chokarA, tane copaguM zabda AvaDayo, to jaIne mArA ghoDAne jaIne barAbara kharo karI Avanahi to tAro ja kharo mAre karavo paDaze. bAkIno varga jaIne kUvAmAMthI pANI kheMcIne vAsaNo bharI kADhe. kAraNa ke, kAle dhovaNa-dina che." ATaluM kahI mitra saphavIyarse pahelA dhoraNane pustaka-jJAnano vyAvahArika prayoga karavA mATe mokalI dIdho; ane nikolasa tarapha khaMdhAIthI zaMkAbharI najara karI. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 nikolasa vikalpI thoDI vAra thobhyA pachI mitra vIyarse nikolasane kahyuM, "ame A prAcIna-arvAcIna paddhatie kAma karIe chIe. to tame have A bAkInA cauda chokarAone laIne temane pATha vaMcAvavAnuM vagere kAma karavA mAMDo. tamAre paNa kaMIka ne kaMIka upayogI kAme to lAgavuM ja joIe ne? ALasupaNe besI rahyuM na cAle; khAdheluM hajama paNa zI rIte thAya?" mi0 vIyarse nikolasane potAnI zikSaNasaMsthAnI prazaMsAmAM bahu ochuM bolato ke manamAM kadAca tene TIkAbuddhithI tapAsato joIne tIkhA zabdomAM kahyuM. Ama karatAM savArano vakhata pasAra thavA Avyo. eka vAgye chokarAonI bhUkha khUba kAmakAja ane baTATAthI mArI nAMkhyA bAda rasoDAmAM temane bhojana ApavAmAM AvyuM. nikolasane tenA hoddAnI rUe judo besI potAnuM bhojana levAnuM hatuM. tyAra bAda ardho kalAka varganA oraDAmAM ja TADhathI dhra jatAM dhU jatAM ArAma; ane te ArAmanA samaya bAda nizALanA vargo pharI pAchA zarU thavAnA hatA. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zALAne vAlI-dina | dara mahine mi0 skevIyarsa laMDana jaI Ave, eTale pachI sau chokarAone bhegA karI, konAM kyAM sagAMvahAlAM maLavA AvyAM hatAM, koNe kone mATe kAgaLa-patra ApyA che, konAM bila cUkavAyAMkonAM na cUkavAyAM, vagere bAbatono jAhera ahevAla Ape. A kAma tarata karavAne badale bapora pachInA zALAnA samaya daramyAna karavAmAM AvatuM, jethI tyAM sudhI chokarAone potAnI IMtejArI dabAvavAnI naitika tAlIma maLe, tathA mi0 skavIyarsa paNa bhojana bAdanAM keTalAMka ucita pINAMthI joItI kaDakAI ane tAkAta pAchI meLavI le! Aje paNa e rIta pramANe badhA chokarAone e mahA-sunAvaNI mATe temane kAmethI bolAvIne varganA oraDAmAM bhegA karavAmAM AvyA ane misisa skavIyarsa be navI soTIo Tebala upara taiyAra rAkhI paDakhe khaDAM rahyAM. mitra vIyarse have jarA bhAvanAnI utkaTatAmAM AvI jaIne bhASaNa zarU karyuM- chokarAo, huM laMDana jaI Avyo! A TADhamAM, eTale badhe dUra! ane tyAMthI hato tevo hemakhema mArA kuTuMba vacce - ane tamo sau paNa mArA vahAlA kuTuMbanA eka bhAga ja cho, -pAcho AvI gayo che." A vAkya bolAI rahyuM ke tarata chokarAoe traNa vakhata tALIo pADIne, rAbetA mujaba, potAno harSa jAhera karyo. badhA barAbara tALI pADe che ke nahi, te misisa vIyarsa kaDakAIthI joI rahyAM, e kahevAnI jarUra nathI. ' 45 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI mi0 kvIyasa have AgaLa calAvyuM, "huM keTalAka chokarAonAM mAbApane maLyo chuM; ane teoe temanAM saMtAna ahIM rAjIkhuzImAM che, te bAbata saMtoSa jAhera karyo che, tathA teo ahIMthI kayAMya jaI zake tema nathI, e jANI bhAre nirAMta anubhavI che." 46 mi0 kvIyarsanI A jAherAta pachI be ke traNa hAtha tarata ja AMkho tarapha vaLyA. mi. skavIyarse have AgaLa calAvyuM -- "alabatta, mAre keTalIka kaDavI nirAzAo paNa anubhavavAnI thaI che: bolDaranA bApa pAse aDhI pAuMDa jeTalI rakama bAkI rahe che. bolDara kayAM che?" rogI jevo dekhAto eka chokaro, masAthI chavAI gayelA hAtha sAthe, dhU jato krU jato sAme AvI Ubho rahyo. "bolDara, alyA tAro bApa ema mAnato haze ke - paNa heM? alyA. A zuM?" -mi0 kvIyarsa kayAM vadhu sArI rIte vAgaze e sthAna tapAsavA teno hAtha pakaDavA gayA, tevAmAM tenA masA joI cAMkIne bolI UThayA. k 'A zuM che?" eTaluM kahI temaNe tarata jorathI eka soTI tene camacamAvI dIdhI, jethI javAba ApavAmAM te jarA utAvaLa kare. "sAheba, mAro vAMka nathI; e badhAM gumaDAM nIkaLyA ja kare che, sAheba; kadAca gaMdakImAM kAma karavAne lIdhe thatuM haze, - paNa sAheba, mane khabara nathI, mAro vAMka nathI. " 66 bicAro ATaluM bolato rahyo, tyAM to mi kvIyarsa soTI laIne jhoDanI peThe tenI upara tUTI paDayA : harAmajAdA, tuM nahi ja sudharavAno kema ? mAranI tane kazI asara ja thatI nathI kema? A vakhate jouM to kharo ke, tuM mArathI sudhare che ke nahi!" bicArA bolDaranA meAMmAMthI cIso upara cIso nIkaLavA mAMDI. chevaTe mi IyarsanAmAM ja vadhu mAravAnI tAkAta na rahI, tyAre Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zALAno vAlI-dina temaNe smAikane hukama karyo, "laI jA sAlAne kolasAnI koTaDImAM - bhale tyAM jaIne potAnAM phephasAM khAlI karavAM hoya teTalAM kare; ahIM zALAnA vargamAM evI bUmAbUma ne raDAroLa mAre na joIe. koNa jANe sAlAmAM ATalI cIso pADavAnI tAkAta haju varSothI Ave che!" pachI temaNe bIjA chokarAnuM nAma dIdhuM - "kobe kayAM che? teno A kAgaLa che. oho, tenI bahena lakhe che ke, kobenI dAdI marI gaI che ane tenA kAkA dArUnI late caDI gayA che. e sivAya bIjA koI navIna khabara nathI. teNe bhAgI nAkhelA kAca peTe tenI bahene aDhAra pensa mokalyA che, te misisa vIyarsa, laI lo jouM." pachI temaNe mArzanuM nAma pokAryuM: "tenI mAzI lakhe che ke, gemArza ahIM sAjosamo ane rAjIkhuzImAM che te jANI temane bahu AnaMda thayo che, ane teo misisa skavIyarsanI AvI kALajIbharI saMbhALa mATe temano ghaNo ghaNo AbhAra mAne che. tathA gemArza mitra ane misisa skavIyarsane potAnAM sAcAM mA-bApa mAnIne vartaze, tathA eka pathArImAM pAMca jaNane sUvuM paDe te bAbata kazo gaNagaNATa nahi kare - koI sAcA khristIe na karavo joIe, ema paNa te jaNAve che." pacho moDjhanuM nAma pokAryuM. mitra vayase tenA sAmuM katarAtI AMkhe joIne kahyuM, "tArI sAvakI mA lakhe che ke, tArI khAvApIvAnI ane kAma karavAnI ADAInI vAto sAMbhaLI temanuM mAthuM phATI javA beThuM che. tAre kAma karavuM paDe tyAre tuM haMmezAM bImAra hovAnI phariyAda nAnapaNathI ja karato Avyo che, evuM te jaNAve che. tathA tArI e ADAI mi0 kvIyarsa jema ThIka mAne tema sajA karIne kADhI Apaze, evI AzA rAkhe che. to ThIka, beTamajI, Ama Avo jouM ! tamAre khAvuM-pIvuM nathI, kAma karavuM nathI, ane mAMdA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 nikolasa nikalbI hovAnuM bahAnuM AgaLa karyA karavuM che kema? Avo jouM, tamArI bImArIne jarA khaMkherI ApuM!" Ama kahI te bicArAne paNa temaNe jorathI jhUDavA mAMDayo. nikolasanuM hRdaya A badhuM joI UkaLI UThavA lAgyuM. tyAra bAdanI A sabhAnI kAryavAhIno vizeSa ahevAla vigate ApavAnI jarUra nathI. chokarAMo mATe temanAM mAbApe mokalAvela kapaDAM, TopIo, bUTa vagere misisa Iyarse ja saMbhALI lIdhAM; tathA e badhAM te te chokarAo mATe ghaNAM nAnAM che ke bahu moTAM che, ema jAhera karI, te badhAM potAnA chokarA mAsTara skvIyarsane barAbara baMdhabesatAM thAya che, ema kahI, potAne kbaje laI lIdhAM. A badhuM kAmakAja pUruM thayuM, eTale miDa Iyarsa thAkI jaIne, varganuM kAma nikolasane mAthe nAkhI cAlatA thayA. aMdhAruM thatA pahelAM saune roTI ane cIjhanuM khANuM thoDuM ghaNuM ApavAmAM AvyuM. nikolasa khUba vicAramAM paDI gayo. AvI karapINatA, AvI chetarapiMDI, AvI dagAbAjInA mUMgA sAkSI rahevA mATe tene potAnI jAta upara eTalo badho dhikkAra AvavA lAgyo ke, te ja ghaDIe mota jo tenI sAme AvIne UbhuM rahyuM hota, to tene teNe tarata AvakArI lIdhuM hota. tene sAthe sAthe bIjo vicAra paNa Avyo: tenA kAkAo AvA kharAba sthaLe tene gALI-vRkSIne dhakelyo lAge che. evuM ja te keTanI bAbatamAM paNa kare to? tene paNa te jo eve sthaLe goThavI de, jyAM tenuM svamAna, are, jyAM tenI nirdoSatA khaMDita thAya, to -? nikolasa AgaLa vadhu vicAra na karI zakayo. acAnaka, aMgIThI pAse besI ekaladokala kolasA vINIne Aga upara nAkhatA smAikane teNe corIchUpIthI potA sAme najara nAkhato joyo. nikolasa e joI gayo jANI, pelAe tarata memAM nIcuM namAvI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zALAno vAlI-dina 49 dIdhuM ane bocI upara kayAre dhakhkho paDe che tenI te rAha jovA lAgyo. "bIza nahi, " nikolase mAyALutAthI tene saMbodhIne kahyuM; "tane TADha vAya che kema?" "nA-A-A-re. " "paNa tuM dhrUje to 'mane to evI Teva paDI gaI che; huM to tamAre mATe Aga jarA saMkorato hato.' 66 to pachI ATalo Dare che zA mATe? mArI kALajI rAkhavA mATe huM tAro AbhAra mAnuM chuM, bhAI." smAikane A AbhAranA mAyALu zabdone badale jo jorathI pITha upara dhappo paDayo hota, to sAruM thAta. kAraNa, A mAyALu zabdo sAMbhaLIne to te ekadama raDI paDayo! che. "" "sAMsato thA, bhAI, sAMsato thA; tuM to have uMmarathI jotAM moTo bhAyaDo banyo hoya ema lAge che. puruSa mANase Ama hiMmata na hAravI joIe. bhagavAna tAruM bhaluM karaze!" nikolasa bolyo. " uMmara? mane keTalAM varasa thayAM koNa jANe! huM nAno chokaro hato tyArano ahIM chuM. ahIM hatA te badhAthI bahu nAno hato tyArathI. paNa e badhA kayAM gayA, koNa jANe ?" << "" kayA badhA? konI vAta kare che? mane kahe jouM. * mArA bhAIbaMdhonI. paNa mane keTaluM badhuM du:kha paDe che, toya temanI peThe huM kema marI jato nathI?" "bhAI, ema na bolIe; bhagavAna saunuM bhaluM kare che; tAre paNa sArA divaso jovAnA jarUra Avaze," nikolasa bIjuM zuM bolavuM te na samajAyAthI bolyuM gayo. "nA, nA, mAre mATe kazI AzA nathI. tamane yAda Ave che? pelo chokaro ahIM marI gayo hato te?" ni.-4 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalTI nA, bhAI, huM te vakhate ahIM nahIM houM. tuM jANe che ne ke, huM to hamaNAM ja Avyo. paNa e chokarAnuM zuM che?" smAika nikolasanI najIka sarakI AvIne bolyo, "huM rAte tenI pAse ekalo beTho hato. badhA sUI gayA hatA. te vakhate tene potAnA gharanAM mANasonA caherA acAnaka dekhAvA lAgyA. te mane kahevA lAgyo ke, e badhA tenI sAme joIne hase che, ane tene potAnI pAse bolAve che. pachI te chokaro e saune cuMbana karavA meM UcuM karavA gayo ke tarata marI gayo. tame sAMbhaLyuM?" hA, hA, bhAI." "paNa huM marI jaIza tyAre kyA caherA mArI sAmuM joI hasavA Avaze? aMdhArI rAte koNa mane bolAvavA Avaze? mAre gherathI to teo nahi AvyA hoya. kAraNa, mArAM gharavALAM to meM kadI joyAM ja nathI; mane yAda ja nathI. huM koIne oLakhI paNa, nahi zakuM. mane maratI vakhate e badhA ajANyAone joIne bIka lAgaze." eTaluM kahIne te jorathI kaMpI UThayo. paNa eTalAmAM sUvAno dAMTa vAgyo. eTale smAika sarakato sarakato cAlyo gayo. nikolasa paNa UThIne sau chokarAonA sUvAnA oraDA tarapha gayo. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasanA bhAva mi, kvIyarsa vAlI-dIna pUro karIne vargamAMthI potAnA kuTuMbamAM padhAryA. tyAM temano sapUta tathA temanI sukanyA misa phenI skavIyarsa, - je paDozI sahiyarane tyAM thoDA divasa gALI AvIne pitRgRhe abaghaDI ja pAchI AvI hatI, te kaMIka mArAmArI ke dhamAcakaDI karatAM hatAM. misisa skevIyarsane potAnAM chokarAMnI e mukkAbAjI jovAnI AMkha ja nahotI. te mojAM samAratAM eka bAju beThAM hatAM. paraMtu mi0 skevIyarsane AvelA dekhI, bhAIbahenanI e mArAmArI Tebala nIcenA avayavothI cAlavA lAgI. mitra vIyarse khurazI aMgIThI pAse khaseDIne pUchayuM, "Diyara, pelA vize tame pachI zuM dhAryuM?" "koNanuM dhAryuM vaLI?" vyAkaraNane phADavAmAM ja abhimAna letAM misisa bolyAM. : "kema, ApaNA navA madadanIzanuM vaLI; bIjA konuM?" "oho, nakalabaoNyanuM? huM to e mANasane khUba aMtarathI dhikkAruM chuM." zA mATe, Diyara?" mATe" vaLI zuM? huM dhikkAruM chuM kahyuM eTaluM ja basa che." "to to bicArAnuM AvI banyuM have! chatAM huM to kevaLa jijJAsAthI pUchuM chuM, Diyara." "to sAMbhaLI lo ke, e tamAro nakalabaoNya bahu abhimAnI, ghamaMDI, nAka caDAvelA mora jevo che." pa1 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para nikolasa nikalTI misisa vIyarsane nAmonA manasvI uccAro karavAnI tathA game tevAM vizeSaNo ane upamAo UbhAM karavAnI paNa Teva hatI. "paNa e bahu sasto che, Diyara; bahu sasto maLyo che!" eka TukaDo paNa sasto nathI, basa!" "are, AkhA varasanA pAMca pAuDa, Diyara! ane ApaNA hitecchu mi0 rAlpha nikabIe Agraha karIne tene rakhAvyo che. eka rIte te paNa nirAdhAra ja che; ema gaNone !" game teNe rakhAvyo hoya, paNa ApaNe samULo joIto ja na hoya, to pachI game teTalo sasto maLyo hoya, toya e moMgho ja gaNAya ne?" paNa ApaNe koI na che, Diyara." "are, nathI na joIe che, tamane kahuM chuM! jAherakhabaramAM to lakhAya ke, 'mi0 vekaphaoNrDa skavIyarsa ane kuzaLa madadanIzo dvArA zikSaNa apAya che.' paNa tethI madadanIza hovA ja joIe, evuM kyAM che? badhA ja mAstaro ema ja kare che vaLI. mane to tamArI vAtono kaMTALo Ave che." kaMTALo Ave che ema? to sAMbhaLo, misisa vIyarsa. A mAstara rAkhavAnI bAbatamAM huM bIjA koInuM kazuM sAMbhaLavAno nathI. vesTa iMDIjhamAM gulAmonA mukAdamane paNa eka madadanIza ApavAmAM Ave che, jethI kALiyAo nAsI na jAya ke daMgala na macAve. to 3rTTT kALiyAone mATe paNa huM, ApaNo ciraMjIvI vekaoNrDa taiyAra thaI jaIne nizALa saMbhALe tyAM sudhI, mArA hAtha nIce eka madadanIza rAkhavAno ja." huM pappA? huM moTo thaIza eTale A AkhI nizALa mane soMpazo? to to e badhAone soTIo camacamAvavAnI ane bheMkAvavAnI bahu ja majA paDaze!" nAno vekaphaoNrDa potAnI bahenane lAto mArato aTakI, AnaMdamAM AvI jaIne bolI UThayo. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasanA bhAva 53 mitra vIyarsanA jIvananI A umadAmAM umadA kSaNa hatI. temaNe abhimAnathI potAnA vArasadArane AMkha bharIne joIne chevaTe tenA hAthamAM eka penI mUkI dIdhI ane pote AnaMdathI hasI paDyA. misisa vIyarsa paNa hasI paDayAM. paNa e aDiyala vAMdarAno badho ghamaMDa to huM toDI phoDI nAkhavAnI; tenA ghamaMDanAM cIMtharAM phADI nAkhavAnI -" misisa bolyAM. e to je karavuM hoya te tame karajo ja! enI koNa nA pADI zake? game te karo to paNa enAthI ahIMthI have casAvAnuM nathI." paNa ahIM vAtamAM vacamAM ja misa phenI kvIyarsa TapakI paDyAM. te bolI UThyAM, "evo te nalabaoNya vaLI koNa che, je ApaNA gharamAM rahI moTo ghamaMDa dAkhave vaLI?" "nibbI," vIyarse enA uccAra sudhAratAM kahyuM, "dIkarI, tArI mAne khoTAM nAma bolavAnI Teva che." bhalene khoTAM nAme huM bolAvatI houM; paNa sAcI AMkhothI jouM chuM, eTale basa che. tame jyAre bolDarane phaTakAratA hatA, tyAre huM tenA cADA sAmuM ja joI rahI hatI. Akho vakhata te kALo kaNaka paDI gayo hato. ane eka vakhata to te jANe tamArI upara dhasI AvavA paNa UMconIco thayo hato. meM barAbara e joyuM hatuM." "hA, hA, paNa, bA, e che koNa?" kaeNnIe potAnI mAtAne aTakAvIne pharI vacce pUchayuM. "are dIkarI, tArA bApa thatAnA mAthAmAM khoTuM bhUMsuM bharAyuM che ke, te eka marI gayelA saddagRhasthano jIvato dIkaro che." "sa gRhasthano dIkaro?" phenI jarA uttejita thaI bolI UThI. "are, dIThA dIThA evA sadguhastha thatA to! huM e vAtamAMno eka kaNIkoya mAnatI nathI. paNa enI sat-pad gRhasthAI huM be dahADAmAM dhoI na kATuM, to mAruM nAma nahIM!" Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 misa kaeNnInA manoratha tevIsa varSanI baTakI jADI ane gaTTI misa kaeNnI sphIyarsanA rudiyAmAM juvAna', 'sadgRhasthano dIkaro vagere zabdothI kaMIka avanavA ja bhAvo pedA thaI javA pAmyA. ane tethI, sUvA jatAM pahelAM, teNe rasoDAnI bhUkhI nokaraDI pAsethI nikolasanA dekhAva viSe rajeraja vigata pUchI lIdhI. te bicArIe e praznonA javAba khuza thaIne prazaMsAbharyA zabdomAM ApyA: ' tene suMdara kALI AMkho che, tenuM hAsya bahu mIThuM madha jevuM che, tenA paga sIdhAdora che;" i. misa skavIyarsane A badhI mAhitI bhAre saMtApaka nIvaDI. tenA bhadrA gaTTA jADA baTakA bAMdhAne kAraNe, yaoNrkazAyara tarapha keme karatAM koI juvAniyo tenA tarapha najara karavA paNa taiyAra thato nahi. paNa A navo 'sagRhastha " juvAna jo svagRhe ane potAnAM mAtApitAnA ja sakaMjAmAM sapaDAyo hoya, to pachI tene to nagara karavI ja paDe! te pote tene potAnI mAtAno trAsa ane kara5 ocho karI Apaze; tenAthI AbhAravaza thaI e juvAniyo jarUra tenA tarapha AkarSAze, ane te dahADe jarUra tenA hAthanI mAgaNI karaze! - paNa e vicAra AvatAMmAM to pathArImAM paDelI misa skavIcarsanuM moM paNa lajajAthI lAla lAla thaI gayuM. ane bIjA divase savArathI ja teNe nikolasanA hRdaya upara vijaya meLavavA potAnAM sarva zastro sajavAno nizcaya karyo. tathA sAthe sAthe e paNa nakkI 54 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 misa kaeNnInA manoratha karyuM ke, jo e ghamaMDI juvAniyo potAne vaza thavA AnAkAnI kare, to pachI - to pachI - potAnI mAtAnI madadamAM thaI jaI, te juvAniyAne sadaMtara roLI nAkhavAmAM jarAya pAchI pAnI na karavI. AvA mIThA manoratha ane te na phaLe to bhAvI veranA betA manamAM gokhatAM gokhatAM kaeNnIe rAta pUrI karI. nasIbajoge, bIje divase bApu bahAra gayA hatA, ane mA kaMIka bIje kAmakAjamAM hatI. A lAga joI, misa phenI vIyarsa potAnI pena samarAvavA akasmAt jANe varganA oraDAmAM pahoMcI gaI. tyAM cAlIseka chokarAonA ToLAmAM mAtra nikolasane joIne te zaramanI mArI lAla lAla thaI gaI ane khUba saMkocAI gaI hoya tema bolI -"mApha karajo, paNa huM jANatI hatI ke, mArA bApu ahIM ja haze. nahi to, nahi to, - A te kevuM vicitra kahevAya !" mitra vIyarsa to bahAra gayA che," nikolase e AkRtine aNadhArI joIne jarA paNa gUMcavAyA vinA javAba Apyo. "AbhAra ! huM AvI caDI tethI tamane Dakhala thaI haze; paNa mAre A pena samarAvavI hatI, ane mArA bApu nathI evuM jANatI hota to kadI na Avata. baLyuM, keTaluM badhuM vicitra lAge! -" paNa tamAre pena ja samarAvavI che ne? emAM zuM? lAvo huM ThIka karI ApuM," ema kahI nikolase hAtha laMbAvyo. mAre bahu narama TAMka joIzuM," ema kahI zaramanA zeraDAvALA cahere misa phenI skavIyarse DhALelI AMkhe UMDo nisAso nAkhyo. nikolase nirdoSa bhAve pena samArIne misa vIyarsanA hAthamAM ApI. paNa, kaeNnInA hAtha kAma ja na karatA hoya ema, pena tenA hAthamAMthI nIce paDI gaI! ane khAnAkharAbInI vAta kevI ke, e pena nIcethI upADI laI tenA hAthamAM pharIthI mUkavAnuM dAkSiNya batAvavA nikolasa jhaTa nIce namyo, te ja vakhate misa vIyarsa Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 nikolasa nikabI paNa te levA nIcI namI ane baMnenAM mAthAM TicAyAM! "sorI, mApha karajo," bolIne nikolasa tarata mAphI mAgavA lAgyo. nAre nA; emAM mAro ja doSa hato! kevuM mUrkhAIbharyuM! paNa cAlo have, "guDa maoNrniMga'!" guDabAya! bIjI vakhata TAMka samAravAnI haze tyAre huM jALavIne vartIza - thoDo ocho kaDhaMgo rahIza. paNa, are, tame TAMka tarata ja cAvI khAvA lAgyAMne kAMI !" khare ja, kevuM kaDhaMguM? mane kaMI samajAtuM nathI; paNa kahuM chuM- tamane taklIpha ApavA badala mAphI mAguM chuM." | nikolase tenA svAbhAvika mIThA hAsya sAthe kahyuM, "nAre nA, emAM zAnI takalIpha vaLI?" ahA, kevuM mIThuM hAsya! kevA sIdhA paga - yaoNrkazAyaramAM ane khAsa karIne A makAnamAM, ke jyAM badhAMnA paga rAMTA ja hatA! ane enA mIThA bola!- A badhA zubha samAcAra potAnI bahenapaNIne ApavA misa skuvIyarsa tarata zvAsabharI tene tyAM doDI gaI. misa skavIyarsa tAjetaramAM je sAhelIne ghera rahevA jaIne pAchI AvI hatI, te hatI ATA cakkIvALAnI aDhAra varSanI dIkarI, nAme maTilDA prAIsa. be varSa agAu ja phenIe ane teNe sAhelIonI rIte ekabIjAne gaLe vaLagI AkarA sogaMda khAdhA hatA ke, je sAhelI pahelI premamAM paDe, teNe potAnA e gupta samAcAra sauthI prathama potAnI sAhelIne ja kahevA. A karAranI rUe, thoDA divasa upara ja cakkIvALAnI dIkarInA vivAha pAsenA bajAranA mathake vepAra karatA anAjanA vepArInA dIkarA jaoNna brAuDI sAthe goThavAyA ke tarata, e zubha samAcAra potAnI sAhelIne kahevA, maTilDA, rAtanA daza upara pacIsa miniTa thavA chatAM, phenInA sUvAnA oraDAmAM sIdhI doDI AvI hatI. phenI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misa kaeNnInA manoratha 57. tenA karatAM pAMca varSa moTI hovA chatAM, potAnAthI nAnI uMmaranI sAhelI pahelI goThavAI e jANI, aMtaramAM to IrSAthI baLavA lAgI; chatAM uparathI AnaMda darzAvatI bolI, "ahA, kevuM sarasa! kevuM sarasa! kevA khuzIsamAcAra!" paraMtu have eno badalo levAnI ghaDI AvI pahoMcI hatI. potAne premI maLyo hato - vara ja jANo ne! kema ke te potAnA mAtapitAnI nokarInI cuMgalamAM hoI, potAne nA pADI ja zI rIte zake? ane e vara paNa kevo? pUro sagRhastha ("vAMdarI, tArA anAja-kariyANAnA bakAla jevo nahi!") ane potAnI me potAne tyAM Avelo. ('hA, hA, deDakI, mArA potAnA sauMdaryanA pralobhanathI kheMcAIne ja vaLI! nahIM to A nizALamAM pagAra to zuM maLI javAno hato?') - kaeNnIe gusapusa karatAM karatAM sakhIne "badhA zubha samAcAra saMbhaLAvI dIdhA. vAha, lADakI! paNa teNe zuM zuM kahyuM te to kahe!" maTilDAe sahastho potAnI premikAne zA zA lobhAmaNA zabdo kahe, e sAMbhaLavAnI iMtejArIthI phenIne pUchyuM. mUI tuM! mAre moMe , vavuM kyAM bolAve che? paNa teM emanI" najara ane emanuM hAsya joyAM hoya to ne? huM to e badhAthI maruM maruM thaI gaI hatI ! bApare! ethI zarama na Ave vaLI! ane eTalAM badhAM aDoaDa najIka UbhAM hoIe, are ekabIjAne TicAtAM hoIe, - mane to e vicAra AvatAM ja bhayamAM pesI javA jevuM thaI jAya che!" pachI to baMne sAhelIomAM "prathama mulAkAta vakhatanI sthiti ane vAtacItanI noMdhonI sarakhAmaNI cAlI. misa kaeNnInA premIe paNa, maTilDAnA premIe jevuM kahyuM hatuM - karyuM hatuM tevuM badhuM ja kahyuM Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 nikolasa nikalpI hatuM - karyuM hatuM, ane tethI paNa ghaNuM ghaNuM vadhAre, ke je mAMe zI rIte varNavI zakAya? chevaTe potAnI sakhIne phaeNnIe kahyuM, " paNa, - mArAM mA-bApa e lagnanI bAbatamAM cheka ja viruddha che; joke, 'emanAM' mA-bApe to A lagna icchIne ja 'emane' amAre tyAM mokalyA che!-to have zuM thaze? A premano mAraga keTalo badho avaLacaMDo che? haiM?" phaeNnIe potAnI 'priya sakhI AgaLa potAnA aMtaranI anokhI bIka ane Aga paNa ThAlavavA mAMDI. "mane tArA varane jovAnuM bahu mana thAya che, " maTilDA bolI beThI. "tane nahi batAvuM to kone batAvIza? mArI bA chokarAo levA javA beeka divasamAM bahAragAma javAnI che. te vakhate tuM ane tAro jaoNna baMne cA-pANI mATe Avajo, ane huM 'emane' tamArI sAthe bhegA karIza." baMne bahenapaNIo AvI badhI ekanI eka vAta ekaso dazamI vakhata karIne chevaTe chUTI paDI. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-bhUkhyAnI pATI traNa navA chokarA laI AvavA ane be chokarAono jUno hisAba cUkate karavA misisa vIyarsane trIje ja divase bahAragAma javAnuM thayuM. - jyAre jyAre AvI taka maLatI, tyAre mi. vIyarsa paNa 'agatyanA kAmanuM bahAnuM kADhI bajAranA mathake sAMjanA haMkArI jatA ane tyAM daza ke agiyAra vAgyA sudhI eka pIThAmAM paDI rahetA. tethI phenIe jyAre mi. skevIyarsane potAnI bahenapaNI ane tenA adarAyelA varane cA-pANI mATe bolAvavAnI vAta karI, tyAre temaNe te bahu khuzIthI kabUla rAkhI. UlaTuM, phenInA kahyAthI nikolasane te sUcanA ApatA gayA ke, teNe A pArTI" goThavavAmAM madada karavI, eTaluM ja nahi, temAM bhAga paNa levo. misa vIyarsanuM hRdaya AnaMdanI uttejanAthI dhaDa dhaDa dhabakavA lAgyuM. maTilDAe potAnI ghaNI ghaNI zRMgArasAmagrI pahelethI laI AvIne sakhIne bane teTalI zaNagAravA mAMDI tathA premazAstranuM ghaNuM ghaNuM upayogI jJAna tene zIkhavI dIdhuM. pArTIno vakhata najIka Avato gayo, tema tema misa vIyarsa mugdhA vadhUnI jema zarama ane saMkocathI cheka ja kaDhaMgI banatI gaI, ane tema tema maTilDAne potAnI badhI AvaData ane mAhitIne sArI peThe upayogamAM levI paDI. 59 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikabI yogya vakhate nikolasa ane jaina brAuDI baMne e pArTImAM hAjara thayA. sakhIoe arasaparasa potapotAnA 'AdamI'nuM oLakhANa karAvyuM. jaoNna brAuDI pUro cha phUTa UMco hato: pramANasara kahevA karatAM pramANa-bahAra kahevAya tevo. vAtacIta karavAnI tenI Teva paNa bahu taLapadI tathA nikhAlasa hatI, ane teno cepa lAgatAM nikolase paNa potAno svAbhAvika saMkoca choDI e pArTImAM mukta mane bhAga levA mAMDyo. mi. brAuDIe nikolasane jarA dAbI ThAMsIne peTa bharI levA uttejavA mAMDyo. kAraNa ke, "A bhUMDAMo tane pUratuM khANa ke gotara nIre, ema huM UMghamAM paNa mAnuM nahIM; ane jo bhAIlA, ahIM nuM lAMbo vakhata rahyo, to tArAM hADakAM ne upara maDheluM cAmaDuM - e sivAya tArA zarIramAM bhAgye kazuM bAkI raheze, enI khAtarI rAkhaje." ema kahI te misa phenI tarapha joI jorathI hasI paDyo. nikolasa bicArAne, kevaLa dAkSiNya khAtara vacce kUdI paDIne, misa phenI uparano A AkarA prahAra khALavo paDyo. te bolyo, "maherabAna, tamAruM kahevuM sadaMtara khoTuM che ane abhadra che. tame AvuM bolIne eka phUla jevA komaLa hRdayane kevo kAramo AghAta pahoMcADI rahyA cho, e samajavA jeTaluM hRdaya tamane che ke nahi, e huM jANato nathI." jaoNna enA javAbamAM ramUjamAM AvI jaI kaMI vadhu bolavA jato hato, paNa maTilDAe tenuM mAM potAnAM pAMce AMgaLAM vaDe dabAvI dIdhuM, ane potAnA mAthAnA kaThora sogaMda daI, vizeSa eka zabda paNa na bolavA kahyuM. brAuDIe javAbamAM kahyuM, "le bhAI, majA karavA to bheLA thayA hoIe; pachI phAve tema majAka jhADIe, temAM tArI bahenapaNIe Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-bhUkhyAMnI pATI ke ThoTha nizALiyAonA A mahetAjIe khoTuM lagADavAnuM zAnuM hoya vaLI?" javAbamAM nikolasa kaMIka sapATo lagAvavA gayo, paNa have misa skuvIyarsano potAnA mANasane rokavAno vAro Avyo. teNe zaramathI lAla lAla thaI jaIne nikolasane potA thakI vAravA prayatna karyo; paNa e pelI dhITa bakAlaNa jevI bezarama kayAM hatI? te to dUra rahevAno prayatna karavA chatAM cheka ja nikolAsa upara paDatI jaIne tene kahyuM-UM-UM" na bolavA AMsubharI AMkhe ane DUsakAMbharyA kaMThe kaMIka kahevA lAgI - jANe tenAM ovAraNAM letI hoya tema chevaTe babbe suMdarIonI vinavaNIthI A baMne mATIDA thatAone hAthamAM hAtha milAvI ekabIjAnI mAphI mAgavI paDI; ane tarata pachI bhojananuM kArya jorathI AgaLa cAlavA mAMDayuM. bhojana daramyAna maTilDAe nikolasane vAtamAM kheMcavA prayatna karyo, jethI acAnaka chavAI gayeluM gaMbhIratAnuM ane ugratAnuM vAtAvaraNa kaMIka haLavuM thAya. ane kabUla karavuM joIe ke, "gAmaDakI gorI dekhAvamAM jeTalI phUTaDI hatI, teTalI ja vAtacItamAM sAmAne pANIchalA karI nAkhavAmAM pAvaradhI hatI. chevaTe maTilDAe pAnAM ramavAnI darakhAsta mUkI ane nikolase jhaTa e darakhAsta svIkArI lIdhI; ane uparathI potAno vera-virodha dUra thayo che e puravAra karavA zarata mUkI ke, potAnI bhillu maTilDA thAya to ja pote pAnAM ramavA taiyAra che! paNa satyAnAza! e te phenIno premI ke adarAyelo hato ke maTilDAno!- A teNe zuM kahyuM? paNa maTilDAne to nikolasanI A darakhAstathI AnaMda ja thayo ane tenAM be kAraNa hatAM: eka to tene potAnA jaDasu Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62. nikolasa nikalbI premIne batAvI ApavuM hatuM ke, pote jevI tevI nathI! tene to zaheranI sagRhastho paNa salAmo bhare; brAuDI jevo kAgaDo to maphatamAM ja dahIMtharuM paDAvI gayo che! ane bIjuM, kaeNnIne paNa eTalI khabara pADavAnI tenI marajI kharI ke, tArA premIne to dhAruM to hamaNAM ramatamAtramAM paDAvI jAuM; tArAmAM vAMdarImAM zA vetA baLyA che? e to tArI bahenapaNI che, eTale ja tane sAmethI madada karuM chuM! ane maTilDAnAM e baMne nizAna ekasAthe barAbara vAgyAM ja. phenIe dumAIne brAuDI tarapha vaLIne kahyuM, "to ApaNe baMne bhilu thaIne e lokone khabara pADI daIe to kema?" brAuDIne mahetAjInA A madadanIza upara potAnI vivAhitA tarapha Ama DhaLI paDavA badala gusso to caDayo ja hato. eTale te misa kaeNnI skevIyarsano A lalakAra sAMbhaLI tarata game te jaMgamAM UtaravA taiyAra thaI gayo. paraMtu brAuDInA kAMDAmAM game teTalI tAkAta hoya, paNa tethI pattAMnA 'hAtha' meLavavAmAM e khAsa kAma na lAge, e vAtanI tene tarata khabara paDI gaI. ane jema jema phenInuM ane brAuDInuM moM uparAuparI hAtha gumAvIne kALuM maza banatuM gayuM, tema tema maTilDA raMgamAM AvatI gaI. te bolI, "ame badhA hAtha jItI javAnAM!" hA, hA; te na dhAryA hoya evA tArA hAthamAM AvatA jAya che, nahi?" kaeNnIe ghurakiyuM karIne kahyuM. ' "mAtra bAra ane che, vahAlI," maTilDAe kaeNnInA kahyAno kevaLa "zabdArtha' AgaLa karatAM kahyuM; "tArA vALanuM gUMcaLuM jarA bahAra nIkaLI AvyuM che, te samuM kara jouM, mIThaDI." maTilDA, tuM mArI paMcAta mUka, ane tArA bhillu upara najara rAkha, eTale basa." Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-bhUkhyAMnI pATI kharI vAta che; dAva tarapha dhyAna rAkho, misa prAIsa. thoDI vAramAM ja e lokone batAvI daIe!" nikolase ramatanA tAnamAM ne tAnamAM ema bolI vALyuM. pelo yaoNrkazAyarano brAuDI to potAnI sajajaDa vALelI mukkI potAnA nAka upara jorathI dabAvavA lAgyo, jethI te aNadhArI nikolasanA mAthA tarapha vaLI na jAya! kaeNnIe potAnuM mAthuM gussAmAM eTalA jorathI UMcuM uchALyuM ke, tenAM laTiyAMnI jhApaTathI mINa-- battI lagabhaga bujhAI gaI! AvuM khuzanasIba to mane kyAreya sAMpaDayuM nahotuM," maTilDA dviarthI marmALA zabdo bolavA lAgI; "joke, mi. nibI tamAre lIdhe ja e badhuM che; huM to mAruM cAle tyAM sudhI haMmezA tamArI ja bhillu banavAnI." pelo brAuDI potAnI mukkI have vadhu jorathI potAnA nAka upara dabAvavA lAgyo ane maTilDA manamAM hasatI hatI te baMnene vadhu ne vadhu cIDavatI gaI. mIThaDI, tuM Ama cUpa kema besI rahe che? mArA bhillu sAthe vAta to kara." tame be vAto karyA karo eTale basa," kaeNnIe chAMchiyuM karyuM. "are tame jona, kema cUpa besI rahyA cho? kaMIka to moM kholatA raho! hoThe TAMkA mArI lIdhA che ke zuM?" maTilDAe potAnA 'dhaNI'ne sisakAryo. zuM? huM kaMIka boluM, ema? to te sAMbhaLa, buThThI ! huM ekadama ghera javA mAguM chuM; ane huM paNa tarata UbhI thaI jA, ane tArA pelA bhillune kahI de ke, AjanI rAta mArI najare na paDe, nahi to tenuM mAthuM vadhAre paDatuM cappaTa thaI javAnuM jokhama che." "bApare, A badhuM zuM che vaLI?" maTilDAe Azcaryacakita thavAno DhoMga karIne kahyuM. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | nikolasa nikalTI "cAla, kahuM chuM, ghera cAla," brAuDIe maTilDAnuM bAvaDuM kheMcI tene uThADatAM kahyuM. phaeNnInAM AMgaLAM paNa koInA moM upara bhoMkAvA mATe talapApaDa thaI gayAM; paNa teno badho vaMdhya DUmo chevaTe AMsu rUpe ja TapakI paDyo. bApare, mArI mIThaDI, taneya zuM thayuM?" maTilDAe navAIno DhoMga karI pUchyuM. hA, hA, tuM kazuM jANatI ja nathI to! mArI paMcAta karavAnI tAre zI jarUra?" kaeNnIe vaLatI dIdhI. mahemAna tarIke bolAvIne Avo ja satkAra karavAnI ne? A te kevo ziNacAra!" maTilDAe sAmuM kahyuM. "tArI pAse huM ziSTAcAra zIkhavA AvuM to kaheje. bhagavAnanI dayA che ke, mane bIjA loko jevuM ThAvakuM moM rAkhatAM nathI AvaDatuM." "khare ja bhagavAnanI dayA che ke, bIjA loko jevI adekhAI mArAmAM nathI," maTilDAe have zAMtithI javAba Apyo. javAbamAM misa vIyarsa evA arthanuM gaNagaNI ke, "halakI jAtanAM mANaso sAthe bhaLavAmAM bhArobhAra jokhama che.' tenA javAbamAM misa prAIse kahyuM ke, "taddana sAcI vAta che; maneya evo vicAra keTalAya vakhatathI AvyA ja karato hato." "tAruM moM baLe, kamajAta!" kaeNnI UkaLI gaI ! "kharekhara, tArI jAta upara ja tuM chevaTe gaI, emAM navAI nathI; paNa bIjAo AgaLa jarA vadhu vakhata DhaMkAyelI rahetI hoya to? paNa huM to tane zubha rAta ane khuzInAM svapna icchIne jAuM chuM. kAle raDatI raDatI doDI na Ave eTale basa." "tArI pAse Avaze mArI balArAta!" phenIe javAba Apyo. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * - - - - = === - pAka -- R B. s : : - S kapha misa lA kIvI keTanuM citra dore che. - mR15 9 : ka * , ka - mA ke ) Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nikolasa pachI keTanI vArI 1 nikolasa yaoNrkazAyara tarapha javA UpaDayo tene bIje divase savAranA tenI bahena keTa nikalbI misa lA krIvInA sTuDiyomAM beThI hatI. misa lA krIvIne keTanA meAMmAM eka prakAranI evI anokhI suMdaratA dekhAI hatI ke, te tenI suMdara chabI taiyAra karI, potAnA sTuDiyonI bahAra mukAtAM namUnAnAM citromAM mUkavA mAgatI hatI. "C vAta vAtamAM misa aa krIvIe keTane pUchayuM, tamArA kAkA tamo lokone maLavA Aje Avaze ne?" "AvavA to joIe ja; paNa kayAre Avaze te zI rIte kahI zakAya ? AvI anizcitatAmAM paDayA rahevAnuM mane paNa gamatuM nathI." tamArA kAkA bahu tavaMgara mANasa che, nahi? " 66 "meM sAMbhaLyuM che kharuM; tathA huM mAnuM paNa chuM ke, te paisAdAra mANasa che; paNa mane kazI cokkasa khabara nathI. "2 "e mAladAra haze ja; mANasane paisAnI garamI na hoya, to eno svabhAva Avo rIMcha jevo na thaI jAya !" misalA krIvI hasatAM hasatAM bolI. ni.pa "emano svabhAva jarA kharabacaDo che kharo," keTe kahyuM. 66 'mAtra kharabacaDo ? are, zAhuDInAM sisoLiyAM to enI sarakhAmaNImAM mazarUnI gAdI kahevAya! enA jevo khATo-kaDavo-tUro buDhDho jaMgalI meM atyAra sudhImAM bIjo koI joyo nathI." "emanI bahAranI rItabhAta to evI kakarI che, ema mane lAge che. kadAca temane jiMdagInI zarUAtamAM bahu kaparA saMjogomAMthI 65 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalTI mArga kADhavo paDyo haze, athavA to koI kAramI Aphata ekalA ja veThavAnI thaI haze, jethI temano svabhAva Avo thaI gayo hoya." e sAcuM hoya topaNa, potAnA eka kaparA anubhava uparathI ja dAkhalo laI, teNe tamane tathA tamArAM mammIne, UlaTuM, nAnuM sarakhuM varSAsana bAMdhI ApIne tamAruM jIvana haLavuM karI ApavuM na joIe? tame paraNIne ThekANe paDo, pachI bhale te kazuM na kare. varase dahADe soeka pAuMDa tene zA aDavAnA hatA?" temane bhale varase dahADe soeka pAuMDa na aDe; paNa huM pote ja temanI pAsethI eka penI sevA karatAM maravAnuM vadhu pasaMda karuM." le kara vAta!" misa lA krIvI navAI pAmI bolI UThI; "hamaNAM to, bahena, tame emane viSe huM kazo kaThora zabda vAparuM te paNa nApasaMda karatAM hatAM!" "mAro kahevAno artha eTalo ja samajajo ke, huM temanA ke bIjA koInA dayA-dAna upara jIvavAnuM pasaMda na karuM. mArI to temanI pAse eTalI ja apekSA che ke, e potAnI bhalAmaNathI mane kayAMka evA kAme goThavI Ape, jethI huM mAro roTalo jAte kamAI zakuM; ane mArAM mA sAthe rahI zake. amAre kadI sukhanA dahADA pharI jovAnI Avaze ke nahi, e to mArA moTAbhAI nikolasanI bhAvi saphaLatA upara AdhAra rAkhe che. paNa atyAre to mArA moTAbhAI khuzI AnaMdamAM che eTalA samAcAra jANavA maLe, ane mane mArA kAkA koI jagAe nokarI upara goThavI Ape, to amane "bhayo bhayo" thAya!" te ja ghaDIe bAraNAnI ADamAM goThavI rAkhelA paDadA pAchaLa kaMIka saLavaLATa saMbhaLAyo, ane misa lA krIvIe bUma pADI, "koNa che?" tamo baMne bAnuono namra sevaka, huM chuM; tame loko eTalI moTethI vAto karatAM hatAM ke, meM ghaNo avAja karyo paNa tamoe Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa pachI keTalI vArI kaMI javAba ja na Apyo," rAlpha nisbIe AgaLa AvIne kahyuM. keTa ane misa lA krIvI samajI gayAM ke, te mANasa kahe che te karatAM ghaNA vakhata pahelethI aMdara AvI gayo hovo joIe. rAlpha keTa tarapha tINI najara karIne kahyuM, "huM ahIM thaIne upara ja jato hato. paNa tuM ahIM haze, ane Ama navarI besI taDAkA mAryA karatI haze, enI mane kalpanA nahi. eTale tAro avAja sAMbhaLI huM aMdara Avyo, to ahIM to majAnI chabIo utarAvAya che! ane maeNDama," have rAlpha misa lA krIvI tarapha joIne kahyuM, "tame A lokovALo oraDo bIjAne bhADe ApI devAnI vyavasthA karI dIdhI haze, ema mAnuM chuM." nA, sAheba, haju to meM bahAra evI jAherAta paNa coMTADI nathI." - "to coMTADI do; A loko A aThavADiyA bAda ahIM nahi ja rahe ane raheze to bhADuM ApavAnA paisA temanI pAse nahIM hoya, enI khAtarI tamane ApI rAkhuM chuM. ane keTa, tuM have navarI thaI hoya to ApaNe tArI mammI pAse upara jaIe." rAje keTane saMbodhIne chelluM vAkya kahyuM. eTale te baMne upara gayAM. meDama, tamArI dIkarI mATe meM nokarI zodhI kADhI che," rAphe kamarAmAM pesatAM ja kahyuM. huM keTa! huM kAle rAte ja tane kahetI hatI ne ke, tArA kAkAe nikolasanuM ThekANuM pADyuM, eTale tAruM paNa tarata pADaze ja. to keTa, tuM tArA kAkAno AbhAra -" "meDama, mane mArI vAta pUrI to karavA do," rAlpha bhAbhInI vAgdhArA vaccethI ja toDI nAMkhatAM kahyuM. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalTI keTa, mArI dIkarI, tArA kAkAne temanuM kahevAnuM jaladI pUruM karavA de," misisa nikalvIe kahyuM. "huM paNa, mammI, e je kahe te AturatAthI sAMbhaLavA taiyAra UbhI chuM," keTe javAba Apyo. "jo tane AturatA hoya, to tArA kAkAne tAre bolavA devA joIe. emano samaya bahu kImatI gaNAya. ane ApaNA to e nikaTamAM nikaTanA sagA che, eTale te ApaNI sAthenI temanI mulAkAta vadhu laMbAve ema ApaNe game teTaluM icchatAM hoIe, topaNa ApaNe temanAM agatyanAM bIjAM rokANono khyAla rAkhavo joIe. ApaNe nathI svArthI thaIe, e sAruM na kahevAya. zaheramAM tArA kAkAne kevAM kevAM ne keTalAM keTalAM kAma hoya-" meDama, tamAro AbhAra mAnuM chuM," rAlpha chAsiyuM karatAM kahyuM "paNa tamArA kuTuMbamAM kAmakAjanI Tevo UtarI na hovAthI kAmakAja karavAne badale zabdono ja nAhaka kharca karavAnI bhAre kuTeva paDI gaI che. kAmakAjanI vAta upara to koI jhaTa AvatuM ja nathI!" "tamArI vAta taddana kharI che! koIne kAmakAjano kazo khyAla ja nathI. huM jo na hota, to bicArA tamArA bhAInA kuTuMbanI -" "bApaDA mArA bhAIne, dhaMdhArojagAra zAne kahe, enI khabara ja na hatI : e zabdano artha zo thAya che, e ja te jANato nahoto." kharI vAta che," misisa nilTIe AMkho upara rUmAla dAbatAM kahyuM, "ATalAM, varSa huM jo temanI pAse na hota, to eka divasa temanuM ghara cAlavAnuM nahotuM, tenA karatAM to huM bIjA koIne paraNI hota, to keTalI sukhI thaI hota - ane misisa nikalbIne potAnI hajAra pAuMDanI daheja tarata AMkha sAme tarI AvI, ane pariNAme temanAM AMsuno dhodha paNa vadhI gayo. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 nikolasa pachI keTalI vArI "maeNDama, duniyAnI badhI vyartha pravRttiomAM, gayelA divaso mATe AMsunuM TIpuM pADavA jevI vyartha pravRtti, bIjI koI huM mAnato nathI. eTale pokaLa AMsu pADavAne badale have tame tamArAM chokarAM upara, nAnI uMmarathI ja, kAmakAja ane dhaMdhA-rojagAranI Tevo pADavA mAMDo, to bahu che. A juo, tamArI dIkarIne mATe huM eka kapaDAM taiyAra karanArI ane vecanArI bAIne tyAM nokarI zodhI lAvyo chuM." "kapaDAM sIvanArI?" "hA, hA, maeNDama, tamArI marajI ema hoya to tene kapaDAM sIvanArI' kaho toya cAle; paNa laMDana zaheramAM kapaDAM sIvanArI eTale tamArA gAmaDAgAmanI darajaNa kaMI na samajavI. e to moTI umarAvajAdI jevI ja bAI hoya - jene potAnAM mAnavaMtAM gharAko sAthe vAta ja karavAnI hoya. kAma karavA to bIjI keTalIya bAIo tenA hAtha nIce hoya che. A to moTI kaMpanI kahevAya - kaMpanI. ane te dahADe temAM to mAlAmAla thaI javAya, samajyAM? e bAInuM nAma maeNDama menTalinI che. ane kaeNvenDiza skaoNra najIka tenuM moTuM makAna che. jo tamArI dIkarI e kAmakAjane potAnA baranuM gaNavA taiyAra hoya, to huM tene abaghaDI tyAM laI javA taiyAra chuM." misisa nikalTInA aMtara samakSa have ekadama vesTa enDamAM mahela jevI eka dukAna, ane temAM chevaTe bhAgIdAra banIne hAthamAM baeNkanI moTI cekabUka sAthe rAjarANI jevAM kapaDAM paherIne pharatI keTa, tathA te dukAnanA pATiyA uparanA nAmamAM "keTa nikalTI' evA zabdono umero-vagere badhuM taravarI AvyuM. te tarata adhIrI thaI jaIne bolI UThI, "keTa, tuM tArA kAkAne javAba to Apa!" keTa, kAkAnI sAthe kevenDiza skavaeNra tarapha maeNDama eNnTelinInI dukAne jatI vakhate rastAmAM temano AbhAra mAnavAnuM mokUpha rAkhI, tarata ja taiyAra thavA doDI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 nikolasa nikalpI 3 rastAmAM AMsu sAtheno AbhAravidhi patyA bAda keTe kAkAne pUchyuM : "mAre rahevAnuM to ghera ja haze ne?" "ghera? eTale zuM?" "eTale ke mArI bA sAthe--" 66 nA, nA; tAre ahIM ja dukAne rahevAnuM haze; khAvA-pIvAnuM paNa ahIM. ahIM ja tAre savArathI sAMja sudhI ane kadAca koI koI vakhata rAtathI mAMDIne bIjI savAra sudhI rahevAnuM haze." 66 paNa kAkA, rAte to huM mArI bAne eklI nahi ja rahevA dauM. mAre ghara jevI koI cIja to hovI ja joIe, ke jyAM huM tenI sAthe rAte bhegI thAuM. bhalene e ghara game tevuM sastA bhADAnuM hoya. 99 66 sastA bhADAnuM nhoya eTale zuM vaLI ? sastA bhADAnuM ja hoI zake; tuM chokarI gAMDI-bAMDI thaI che ke zuM? laMDana zaheramAM 'ghara' -- potAnuM ghara ! vAha, bhAI! moTA khapati-karoDapati jevI vAta kare che ne kaMI!' "kAkA, mane mApha karo; mane mArI vAta kahetAM na AvaDayuM. tame kahezo tevA sastA bhADAnuM ja te ghara haze." "mane khabara ja hatI ke, mArA bhAInuM AkhuM ghara dAdhAra ja che; eTale pahelethI meM maeNDama maeNnTelinIne e rIte ja vAta karI rAkhI che. rAte tuM chUTI thaI tAre ghera jaI zakaze. paNa khabaradAra, e ghara tArI mA ane tuM rahetAM hazo e arthamAM ja ghara kahevAtuM haze. bAkI, laMDana zaheramAM ghara kahevAya tevI vastu to bahu ochAnA nasIbamAM hoya che. ghara joItuM hoya teNe gAma choDI, vAhananA paisA kharacI, laMDana zaheramAM doDI AvavuM na joIe!" Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 maeNDama menTelinI maeNDama menTelinInuM dukAna-ghara kharekhara bhavya hatuM. daravAne daravAjo ughADI keTa tathA rApha nikalbIne aMdara lIdhAM. eka suMdara sajAvaTadAra oraDAmAMthI te temane eka vizALa dAdare thaI upara laI gayo - jyAM suMdara bhavya vastrothI ane pozAkothI jhaLAM jhaLAM thatAM be moTAM dIvAnakhAnAM hatAM. daravAna temane tyAM besADI maeNDamane khabara ApavA gayo. tevAmAM eka sahastha dIvAnakhAnAmAM DokuM laMbAvyuM; ekalI strIne badale koI buDhDhAne paNa sAthe beThelo joI, tarata te bahAra kADhI lIdhuM. rAlpha tarata bUma pADI, "eya, koNa che?" rAphano avAja sAMbhaLI te DokuM ane tene dhAraNa karanAra vyakti baMne aMdara AvyAM. "mAra goLI! vAha, nikaldI che ne!" ATaluM bolI te vyakti AgaLa vadhI ane rApha sAthe hAtha milAvI khUba halAvavA lAgI. teno pozAka raMgaberaMgI ane chelachabIlA jevo hato. mAthAnA vALa ane mUcho paNa vAMkaDiyAM hatAM. mAra goLI! nikalhI, tame mAre mATe to nahi ja AvyA ho!" eTaluM bolI teozrI keTanI bhaNI ja potAnI AMkho sthira, karavA lAgyA. "nA, haju tamAre mATe AvavAnI vAra che, bhAI !" rAlpha marmamAM javAba Apyo. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalTI ' "mAra goLI! have mane yAda AvyuM, tame zA kAme AvyA cho, te!" Ama kahI keTa sAme sIdhA joI rahIne ja teNe maeNDamane bolAvavA ghaMTa vagADyo. maeNDama oNnTelinI puSTa dekhAvanI ane suMdara kapaDAM paherelI bAI hatI. cha mahinA pahelAM ja teNe A vAMkaDiyA mUchovALA sadgRhastha sAthe lagna karyA hatAM. te gRhasthanuM mULa nAma meMTala hatuM.. paNa kapaDAMnA dhaMdhAne aMgrejI nAma na chAje ema mAnI, te nAmanuM menTelinI evuM videzIkaraNa karI nAkhavAmAM AvyuM hatuM. te bhAIsAheba atyAra sudhI potAnA suMdara thobhiyAnI mUDI upara ja jema tema nabhatA hatA, paNa have temAM mUchono umero karI, temaNe potAnI sthiti sudhArI lIdhI hatI. maeNDama eNnTelinInA dhaMdhAmAM temano hisso to paisA kharca karavA pUrato ja hato; ane te jyAre ochA paDe, tyAre dukAnanAM bilo laI jaI te rAphane oche paise vecI Avato. mArA jIvana! tame AvavAmAM keTaluM badhuM moDuM karyuM? mAra goLI! mi. nikalbIne te Ama rAha jotA besADI rakhAya?" mi. maeNnTelinIe kahyuM. "mArA prANa ! huM jANatI paNa nahotI ke, mi. nikalbI ahIM padhAryA che. paNa e badho tamAro ja vAMka che; tame gharanA mANasone avAranavAra tataDAvatA raho, to teo kaMIka vadhu samajaNa dAkhave." basa, tyAre mArA premanagara! have daravAnane to huM cAbuke ne cAbuke phaTakArIne sIdho na karuM to vAta! e evI to cIso pADaze ke jevI ziyALa paNa TADha vAgatAM nahi pADatuM hoya." ATaluM kahI temaNe eka moTo sodo pAra pADyo hoya tema rAjI thaI meDamane cuMbana karyuM; maeNDame paNa lADathI teno kAna AmaLyo. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. AlphreDa eNnjelinI. - pRSTha chara Page #106 -------------------------------------------------------------------------- Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maeNDama maeNlinI 73 rApha A badhI prema-lIlA tarapha dekhADI zakAya teTalI napharata dekhADato besI rahyo hato, te have bolyo, "meDama, have ApaNe kAmakAjanI vAta upara AvIe. A mArI bhatrIjI che." maeNDama menTelinIe tene nakha-zikha nihALIne pUchayuM, "tuM kRca bolI zake che, lADakI?" "hAjI," keTa nIcuM ja joIne bolI. "amAre tyAM vIsa vIsa juvAna bAIo ame rAkhIe chIe." meDame kahyuM. ane temAMnI keTalIka, mAra goLI! bahu khUbasUrata che!" vAMkaDI mUcha vacce bolI UThI. "menTelinI! tame mAruM hRdaya bhAgI nAkhavA mAgo cho?" meDama tIvra avAje trADakI UThI. are, vIsa vIsa hajAra pRthvInA goLAo narI nartikAothI bharelA mane maLe, topaNa nahi, haragija nahi!" paNa, tame A rIte ja bolyA karazo, to mAruM hRdaya bhAgI ja nAkhazo. mi. nikalbI jevA sajajano ApaNI dukAna viSe zuM dhAre, e to vicAro!" "kAMI nahi, meDama! tamo daMpatIno arasaparasano prema huM barAbara jANuM chuM. AvI majAka-mazkarIthI to prema-pAtrane mIThuM cIDavIne premAnaMdamAM vRddhi karavAno ja hetu hoya che; enI pAchaLa manamAM bIjuM kaMI nathI hotuM, e huM samajuM chuM," nikalvIe AzvAsana ApatA hoya tevI Dhabe kahyuM. meDame have keTane pUchayuM, "dIkarI, tane kAmakAjanA kayA kalAko anukULa Avaze? amAro samaya savAranA navathI rAtanA navano che. kAma caDI gayuM hoya to vadhu rokAvuM paDe, paNa te badala huM vadhArAnI rojI cUkavuM chuM." Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI "meM atyAra sudhI kAmakAja karyuM nathI, eTale kayA kalAko anukULa che ke nahi, evo savAla ja nathI; huM je koI samaya Apavo paDaze te jarUra ApIza." 74 "tAruM khAvApIvAnuM ane cAnuM ahIMthI ja maLI raheze. tane dara aThavADiye pAMcathI sAta ziliMga maLI rahe evuM huM goThavI laIza. paNa tAruM kAma jovA pahelAM huM atyArathI kazuM cokkasa na kahI zakuM. tuM somavAra savArathI nava vAgye AvavA mAMDaje. huM tane zarUAtamAM haLavuM kAma ApavA misa naeNgane sUcanA ApIza. have tamAre vadhu kAMI kahevAnuM che, mi. nikalbI ? " << kAMI ja nathI, maeNDama, " ema kahI rAlphe sAbhAra namana karIne vidAya lIdhI. ra ghera pAchA AvyA bAda misa lA krIvInI hAjarImAM keTe potAne maLelI nokarInI vAta mAne kahI saMbhaLAvI, tathA potAnA kAkA rAlpha nikalbIe mA-dIkarIne rahevA mATe IsTa enDa tarapha bahu dUra AveluM potAnuM paDatara makAna rahevA mATe maphata ApavAnuM kahyAnI vAta karI. tyAre misa lA krIvI bolI UThI, "e to bahu dUra ane bahu otADuM kahevAya; ane dukAnethI tyAM sudhI roja cAlatA javuM-AvavuM, ane khAsa karIne bAI mANase ekalAM rAtane vakhate, e to jokhamakAraka gaNAya. "" misisa nikalbIe misa lA krIvInI vAta tarata ja uDAvI dIdhI, ane pote tene levA roja dukAne rAte hAjara thaze ema jaNAvyuM: "eTaluM to mAre pharavAnuM roja joIe ja; ane mA-dIkarI zaheramAM pharatAM sAthe ghera AvIzuM enA jevI majA bIjI kaI?" ema paNa temaNe varasAda-bhInI ke barapha-zItaLa tophAnI rAtono vicAra karyA vinA kahI dIdhuM. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maeNDama oNnTelinI 75 bIje divase barAbara pAMcane Takore rAlpha nikalbI taraphathI nyUmaeNna naoNgjha A lokone temane makAne laI javA Avyo. misa lAkrIvIe vidAya vakhate keTane eTaluM ja kahyuM, "huM avAranavAra tamArA lokonI khabara kADhatI rahIza; ane eTaluM jANajo ke, AkhA laMDanamAM bIjuM koI nahi hoya, paNa huM to chuM ja, je tamo lokonI khabaraaMtara jANavA haMmeza utsuka raheze." nyUmaeNne misalA krIvIno A bhAva joI, koNa jANe zAthI, potAnI daze AMgaLIonA ekeeka veDhAnA TacAkA phoDI dIdhA. ghoDAgADI maMgAvI, temAM besIne nyUmaeNna, misisa nikalbI ane keTa jyAre temane mATe nakkI karAyelA ghara AgaLa AvyAM, tyAre e gharanI khaMDera jevI paDatara hAlata joI, keTanuM hRdaya besI javA lAgyuM. nyUmaeNne Ama tema phAMphAM mArI thoDuM ghaNuM bhAgyuM-tUTayuM pharnicara ekAda oraDAmAM bheguM karyuM hatuM tathA dhULadhamA bheguM karI aMgIThImAM devatA pADayo hato. 66 misisa nisbIe e badhuM joI, keTane kahyuM, tArA bhalA kAkAe keTalI kALajI rAkhIne ApaNAM sukhasagavaDa mATe A badhuM taiyAra rAkhyuM che!" te sAMbhaLI, bAjue UbhelA nyUmaeNne tarata pAchA potAnI daze AMgaLIonA trIse TacAkA jorathI phoDayA. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 phenI ne nikelasa moDI rAte jyAre mi. skavIyarsa 'agatya'nuM kAma paravArIne lathaDatI cAle pAchA pharyA, tyAre te potAnA kAmamAM eTalA badhA AgaLa vadhI gayelA hatA ke, potAnI putrInA moM upara varatAI AvatAM cIDa ane vedanAnAM lakSaNo temanI najare paDI zake tema na hatuM. paraMtu, jyAre temane 'caDyo hoya tyAre te bahu ja cIDiyA ane kajiyAkhora banI jatA hovAthI, phenIe samajI jaIne eka chokarAne taiyAra ja rAkhyo hato. tenA upara temaNe potAno gusso lAto ThoMsA i0thI barAbara ThAlavI kADhayo, tyAra pachI teozrIne samajAvIne temanI pathArImAM poDhADI devAmAM AvyA, - pagamAM bUTa ane bagalamAM chatrI sAthe ja! paNa misa phenIno gusso ane cIDa ema jhaTa UtarI zake tema nahotAM. eTale rAte sUtA pahelAM, rasoDAnI pelI bhUkhI nokaraDI bAI AgaLa, misa maTilDA prAIsanI halakI jAta ane saMskArano abhAva vagere bAbatamAM potAnA peTanuM pitta teNe khUba okI lIdhuM. bAI bhUkhaDI paNa pAkI khuzAmatakhora hatI. teNe A cA-pANInA meLAvaDA vakhate je kaMI banyuM hatuM, te joyuM hatuM. eTale te bolI UThI: "mUA halakI jAtanAM kone kahe? tamArA jevI suMdara saMskArI strIonI sobatamAM rahIne paNa thoDuM ghaNuM zIkhatAM hoya, to kyAranAMya ThekANe paDI na jAya? paNa have to raDaze moM vALIne, baLyuM, bIjuM zuM? kahe che ne ke, hAthanAM karyAM Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaeNnI ne nikolasa 77 haiye vAge! eno moTI thato have enA jaMgalIpaNAthI kaMTALyo che; ane mane to cokhuM bolI devAnI Teva che, e tamane khabara che. bAnuM, vivAhanI vAta AgaLa vadhI gaI na hota, to mi. jona bAuDI to ene paDatI mUkIne tamane ja page paDIne lagna mATe samajAvavA Avata -" ekadama phenI e nokaraDInA baMne hAtha pakaDIne bolI UThI, tuM A zuM kahe che, mUI?" "je che te ja kahuM chuM, bAnu." "mUvuM, A te badhuM kevuM thAya che? mArI vahAlI sakhI TilDAnAM sukhazAMti barabAda karanArI huM ja banuM? mUA bhAyaDAo paNa ! mane game ke na game, topaNa mArAmAM banyuM evuM te zuM jue che ke, mArI sAthe ja premamAM paDI jAya che! nA, nA, paNa TilDAmAM game teTalA avaguNa haze- ane khobo bharIne avaguNo che ja vaLI! - chatAM huM to tenA bhalAmAM ja rAjI rahevAnI. ApaNa sArAM saMskArI mANasoe to bIjAM thAya tevAM thavAnuM na hoya !" ATaluM bolI nAkhyA pachI, khristIono parama guNa je pavitra kSamAbhAva, te dhAraNa karI, svargIya zAMti ane madhuratA prApta karI, misa phenI vIyarsa gADha nidrAmAM poDhI gayAM. tethI bIje divase jyAre cakkIvALAnI 'halakaTa' dIkarI misa maTilDA prAIsa doDatI tene maLavA AvI, tyAre phaeNnIe tene pUrepUrA sadbhAvathI AvakArI. "jo ne bahena, gaI kAle ame ahIMthI vidAya thayAM, tyAra pachI rastAmAM ja ame be jaNAM khUba laDI paDyAM. ame baMnee ekabIjAnuM moM paNa na jovAnA sogaMda khAdhA. paNa pachI Aja savAre zuM thayuM te kahuM? jona sIdho jaIne amArAM baMnenAM nAma lakhAvI Avyo; eTale AvatA ravivAre pahelI jAherAta thaze, ane Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikabI traNa aThavADiyAmAM to ame paraNI jaIzuM. eTale huM to tane tAruM navuM phraoNka taiyAra karavAnuM kahevA AvI chuM." misa phenIne A samAcAra ekIsAthe kaDavA tathA mIThA lAgyA. potAnI bahenapaNI potAnA karatAM ATalI vahelI paraNI jaze, eTalA pUratA kaDavA; ane potAnA nikolasa uparathI e apsarAe potAnA hAtha uThAvI lIdhA che, e jANavA pUratA gaLyA! have nikolasane bIjo cAro ja nahi rahe, eTale tene potAno ja svIkAra karavo paDaze vaLI! tarata phaeNnIe potAnI bahenapaNI sAthenI kaTTA choDI nAkhI, pharI sakhIpaNAnI gAMTha vALI dIdhI. lAMbo vakhata vAtacIta karyA bAda maTilDA potAne ghera javA taiyAra thaI, tyAre phenI paNa tenI sAthe thoDe sudhI javA nIkaLI. roja e ja vakhate nikolasa ekalo thoDuM pharavA nIkaLato. sAmethI tene Avato jotAM ja kaeNnIno adamya premabhAva UchaLavA lAgyo ane te potAnI sakhInI koTe vaLagIne bolI UThI, "bApa re, "e' Ave che ne? bahena, have mAruM zuM thaze? mArAthI to sAmuM paNa nahi jovAya!" maTilDAe mAtra aupacArika vaMdana karIne AgaLa cAlyA jatA nikolasane tarata hasatAM hasatAM pAcho bolAvyo. nikolasa gUMcavAto gUMcavAto najIka Avyo, eTale maTilDAe tene kahyuM, "aMdhe mahArAja! jotA nathI ke, mArI bahenapaNI gabaDI paDavAnI taiyArImAM che! viveka samajI jarA Teko to Apo !" nA, nA, sakhI, emane javA de; emane ApaNA du:khanI zI paDI hoya?" eTaluM kahI, pAse AvelA nikolasane khabhe kaeNnIe potAnuM baoNneTa sAthenuM mAthuM DhALI dIdhuM. | nikolasa bolI UThyo, "gaI kAle meM je kaMI vartana dAkhavyuM. tenAthI tamane koIne duHkha thayuM hoya, to kSamA mAgavA AvavAnuM huM kayArano vicArato hato." Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNnI ne nikolasa 79 ? * maTilDA hasatAM hasatAM bolI, "ema mAtra lUkhA lUkhA zabdo bolya mArI bahenapaNInA nAjuka hadayamAM karelA ghA nahi rujhe! tame to zaherI cho! premikAne zI rIte rIjhavAya e mAre gAmaDAnI gorIe tamane zIkhavavuM paDaze ke zuM? cAlo, tene--" | nikolasa ekadama pAcho haTI gayo. te bolyo - "huM bahu dilagIra chuM, paNa te to tamo be jaNa vacce jhaghaDAnuM kAraNa huM ajANatAM banyo te mATe mArA kahevAno judo artha, maherabAnI karIne, na letAM." "paNa, tamAre ATaluM ja kahevAnuM che, e huM mAnI zakatI nathI," maTilDA ekadama bolI UThI. tame pUcho cho eTale mAre kaMIka vizeSa kahevuM joIe kharuM. joke, e vAta moMe lAvavI e paNa mUMjhavaNamAM nAkhe tevI che. paraMtu jo A tamArAM sakhI ema mAnatAM hoya ke, huM temanA pratye koI prakAranI suMvALI lAgaNI dharAvuM chuM -" hAya, A te kevI mIThI mUMjhavaNa! chevaTe bhAI sAhebane e mULa muddA upara AvavuM ja paDayuM ne! mIThaDI, mArA vatI tuM ja AgaLa calAva. mane to zaramathI bhoMyamAM pesI javAnuM thAya che." phenIe maTilDAne khabhe mAthuM mUkIne kahyuM. "mArI sakhI mAne che ja vaLI! emAM pUcho cho zuM? ane zaherI thaIne eTaluM samajatAM ATalI vAra lagADI te dhanya che tamane ane tamArI samajadArIne!" maTilA bolI. "he ! mAne che!" nikolasa navAI pAmI bolI UThyo. paraMtu tenA moM upara chavAI rahelo e navAIno bhAva baMne sakhIo AnaMdano bhAva ja samajI. coksa mAne che," maTilDAe bhArapUrvaka kahyuM. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 nikolasa nikalTI jo mi. nikalbI haja e bAbatamAM zaMkA dharAvatA hoya, to te jANI le ke, temanA aMtaranA e premano sAmethI hArdika javAba vALavAmAM Avyo che--" phenI narama madhura avAje gaNagaNI. "thobho, thobho," nikolasa utAvaLamAM bolI UThayo; "mArI vAta maherabAnI karIne pUrI sAMbhaLI lo. A to bhAre goTALo - moTo bhrama cAlato hoya ema lAge che. meM A juvAna bAnune bhAgye ardho Dajhana vakhata joyAM haze; paNa jo meM temane sATha vakhata joyAM hota ke sATha hajAra vakhata paNa joyAM hota, toya temane viSe koI paNa prakAranI bhInI lAgaNI huM dharAvato thAuM, e banI zake ema ja nathI. kAraNa ke, sAcuM kahuM to, - temanI lAgaNI dubhAvavAnA IrAdAthI nahi, paNa temane vastusthitinI jANa karavA khAtara ja huM kahuM chuM, - pharI A tarapha pAchA kadI na vaLavuM paDe evA nirNaya sAthe A zApita sthAnamAMthI jaladImAM jaladI cAlyA javAnI ja mArA aMtaramAM haMmeza tIvra icchA rahe che." spaSTa zabdomAM ATaluM pUrepUrI garamIthI kahI dIdhA bAda, vadhu kiMI sAMbhaLavAnI rAha jovA vinA, nikolasa thoDuM namIne tyAMthI cAlato thayo. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 smAika! kahevAnI jarUra nathI ke, nikolase maTilDA prAIsanA dekhatAM potAnuM kareluM apamAna kaeNnIne hADohADa lAgI gayuM: "eka rakhaDato bhAmaTo -jene mArA bApu varSe pAMca pAuMDane pagAre rastA uparathI upADI lAvyA hatA, ane jene tenI mA khAvA-pIvA vagere badhI bAbatamAM phAve tema kanaDatI hatI, teNe mAro hAtha' svIkAravAnI nA pADI? e mUrakha eTaluM paNa na samajyo ke, mArI mIThI najara teNe svIkArI lIdhI hota, to tenuM jIvana keTaluM sukhI thaI gayuM hota? le tyAre, have tuM A gharanA chAparA nIce rahI, mA ane dIkarI baMnenA gussAno ane tiraskArano bhoga banI kevo sukhI thAya che, te huM batAvuM chuM!" paNa eTaluM ja basa na hatuM. te lokoe tene pajavavAno ane cIDavavAno bIjo eka mArga paNa lIdho, jemAM rahela bhArobhAra ane nyAya ane krUratAthI to nikolasa samasamI javA lAgyo. vAta ema che ke, je rAtathI zALAnA vargamAM nikolasa smAika sAthe mAyALutAthI bolyo hato, te rAtathI te bApaDo, nikolasane kaMI karatAM kaMI madada karI zakAya ke tenI nAnI sarakhI paNa sevA bajAvI zakAya, te mATe thaI zake teTalI doDAdoDa karyA karato. skavIyarsanA gharamAM A vAta bahu vakhata chAnI na rahI. eTale nikolasa upara je dAjha kADhI na zakAya, te have A bApaDA smAika upara kADhavAnI zarU thaI. nikolasa e lokonI A kaMgAliyata ane kAyaratA joIne kaMpI UThavA lAgyo. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalTI - nikolase chokarAone niyamita pATha ApavA mAMDyA hatA ane lesana levA mAMDyuM hatuM. eka vakhata rAte, potAne kAraNe smAikanI thatI durdazAno vicAra karato te Ama tema oraDAmAM AMTA mArato hato, tevAmAM teNe eka khUNAmAM smAIkane kokaDuM vaLI eka phATelI copaDI upara nIco namI raDato joyo. nikolase tenA khabhA upara hAtha mUkyo. "mane nahi AvaDe mArAthI moDhe nathI thatuM," ema kahI te pharI dhU sake dhrusake raDI paDyo. to rahevA de, kaMI vAMdho nahi. tuM raDIza nahi. mAre kAraNe tane thatI mArapITa ane haDadhUta mArAthI have jovAtI nathI; temAM vaLI have mAruM ApeluM lesana na thatuM hovAthI tuM raDe, e to bahu thaI jAya." hamaNAMnA teo mane bahu mArapITa kare che," bicAro DUsakAM khAto khAto bolyo. mane khabara che, bhAI." "tame na ho, to teo mane mArI ja nAkhe." "nA bhAI, huM ahIM chuM eTale tane kadAca vadhAre mAra paDe che; huM nahi houM to kadAca ochI mArapITa tane thaze." "huM, tame nahiM ho eTale?" mArAthI A badhuM sahana nathI thatuM, eTale cAlyo paNa jAuM. mArI AgaLa to AkhI duniyA paDelI che." "hai? duniyAmAM badhe ja ahIMnA jevuM ja hotuM haze?" nA re nA, tyAMnI kaThaNamAM kaThaNa majUrI to ahIMnI sarakhAmaNImAM haLavI phUla jevI lAge!" "tyAM - duniyAmAM kadI huM tamane pAcho bhego thaI zakIza?" "hA, kema nahi thaI zake?" nikolasa tenI AMkhamAM Avelo vicitra camakAro joIne coMkI UThyo. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navo divasa! " "tyAM huM tane jarUra maLIza; ane tyAM tane madada karavA jatAM ahIM jevuM vadhu du:kha tArA upara nahi lAvI mUke." nikolasane potAnI bahena ane potAnI mAnuM baneluM "cA" AMkha AgaLa tarI AvyuM. pelA bApaDAe tarata nikolasanA baMne hAtha pakaDI lIdhA ane potAnA moM upara dAbI dIdhA ane kaMIka zabdo te bolavA gayo, je tenAM DUsakAMmAM DUbI gayA. te ja vakhate AvIyarsa e oraDAmAM dAkhala thatA hatA ! 14 nave divasa! jAnyuArI mahinAnuM dhUMdhaLuM paroDha UgatuM hatuM. nikolasa eka koNI upara UMco thaI AsapAsa sUtelA chokarAo tarapha najara nAMkhato hato. te bicArA potAnAM phATelAM-tUTelAM kapaDAM ane adhUrI-pUrI pathArI sAthe, TADhathI bacavA ekabIjAnI najIka avAya teTalA AvIne sUtelA hatA. | nikolasa e badhA AkAromAMthI potAnI AMkhane paricita evo eka AkAra zodhavA prayatna karato hato. tevAmAM dAdara nIcethI mi0 AvIyarsanI trADa saMbhaLAI. are eya ALasu kuttAo, tame badhA Akho divasa upara ghoryA ja karavAnA cho ke zuM?" "A AvyA, sAheba," kahIne nikolasa hAMphaLophAMphaLo Ubho thaI gayo. hA, hA, jaladI nIce Avo, nahi to huM ja hamaNAM tamo keTalAkanI khabara laI nAkhIza! paNa pelo smAikaDo kayAM mUo che? haju sudhI te kema kAme lAgyo nathI?" Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalpI nikolasa tene ja zodhato hato. paNa e DhagalAomAM kayAMya tenI AkRti najare paDatI nahotI. 84 "sALAnI hamaNAM vAta che; nikalbI, e akkaramIne tarata nIce mokalo jouM; " skavIyarse potAnI soTI dAdaranA kaTherA upara ThokatAM pharI bUma pADI. "e ahIM nathI dekhAto, sAheba," nikolase javAba Apyo, "jUThuM na bolazo, misTara; e upara ja che." " e ahIM nathI," nikolasa gusse thaIne bolyo; "ane mane paNa jUThI vAta saMbhaLAvavAnI tamAre jarUra nathI. "" 66 'ThIka, huM jouM chuM, upara nathI te, " kaheto skavIyarsa upara dhasI Avyo; ane khUNAmAM jyAM roja e vaitaro TUMTiyuM vALIne paDI raheto, tyAM sIdhA dhasI jaI, teNe potAnA hAthamAMnI soTIno eka jhapATo jorathI phaTakAryo. paNa tyAM koI na hatuM. "tame misTara, tene kayAM saMtADayo che, te bolI nAkho jouM," skavIyarsa nikolasa upara tADUkayo. 66 'gaI kAla rAta pachI meM tene joyo hoya ema mane yAda AvatuM nathI." "are misTara, ema tame tene mAramAMthI bacAvI zakavAnA nathI; e kayAM mUo che?" ck mUo ja haze to to kadAca najIkanA taLAvaDAne taLiye haze," nikolase potAnI AMkho sthira karIne javAba Apyo. " eTale zuM, sA - A -," eTaluM ghurakiyuM karI, vIyarse have chokarAomAMthI koIne khabara hoya to bolI devA pharamAvyuM. chokarAomAMthI nakArano gaNagaNATa guMjI UThayo; paNa e badhAnI aMdarathI eka tINo avAja Avato saMbhaLAyo -- "sAheba, mane lAge che ke, smAika nAsI gayo. " Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navo divasa! 85 "hai!" skavIyarsa pAcho vaLI tADUkyo. "koNa bolyuM e?" TaoNskinsa, sAheba!" keTalAya avAjo ekasAmaTA bolI UThayA. tarata mi0 skavIyarsa chokarAonA ToLA vacce kUdI paDyA ane temAMthI eka nAnakaDA chokarAne bIke taraphaDato bahAra kheMcI lAvyA, ane eka jhaTake tenA zarIra uparanuM kapaDuM kheMcI kADhI, bAMya caDAvI potAnA hAthanI soTI UMcI karIne temaNe pUchayuM, "A saMsthAmAMthI koI chokaro nAsI jAya, ema kahevAnI tArI hiMmata che, ema?" ane skavIyarse tene soTI vaDe jhUDI nAkhyo. cAre tarapha bhaya ane trAsano sannATo chavAI rahyo. nikolasanA moM upara tiraskAra ane aNagamAno bhAva AvI gayo. tame paNa nikalbI, ema mAnatA hazo ke, te nAsI gayo che, kema?" skavIyarse zikArInI najare tenI sAme joI pUchyuM. sAheba, mane e vAta taddana zakya lAge che," nikolase ThaMDe peTe javAba Apyo. to to te tamane vAta karIne nAsI gayo haze, nahi?" "te mane kahIne na gayo e bahu sAruM thayuM, nahi to mAre tamane samayasara cetavI devA paDyA hota." "ane to tamane bahu bhAre duHkha thAta, kharuM ne?" khare ja, sAheba, tame mArA mananA bhAvo, mArA kahyA vinA ja, bahu sArI rIte pAmI jAo cho!" misisa skavIyarsa have A saMvAdamAM vacce kUdI paDyAM. temaNe kahyuM, "tame AnA jevA abhimAnI ne peTabharA mahetAjI game tyAMthI pakaDI lAvo; pachI teo chokarAMone hullaDakhora banAvI mUke nahi to bIjuM zuM kare? alyA e juvAna, tuM A badhAM chokarAMne laI varganA oraDAmAM cAlyo jA; ane khabaradAra tyAMthI paravAnagI vinA khasyo to; nahi to mArA jevI koI bhUMDI nathI ! tAro raLiyAmaNo Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikabI cahero jovA jevo thaI jaze ! tane tArA rUpALApaNAnuM bahu abhimAna che te -..." "ema? kharekhara!" nikolasa hasatAM hasatAM bolyo. "hA, kharekhara, kharekhara, kharekhara! jAo chokarAo, tamArA baMDakhora, harAmakhora, badamAza mahetAjInI zikhAmaNa sAMbhaLavA jAo! ane tame badhAya tamAruM cAle to smAika jevuM ja karavA mAMDo. paNa e harAmaDAne pAcho pakaDI lAvIe, pachI tenI zI vale thAya che, te nirAMte tyAre jojo !" "are, te hAthamAM Ave, to huM tenuM jIvatAM cAmaDuM utArI na nAkhuM to mAruM nAma nahIM!" AvIyarsa ghUrakyo. hAthamAM Ave to! te e chokaro ema ne ema ocho hAthamAM AvavAno che? tenA hAthamAM gharamAMthI khAvAnuM ke paisA to Ave ema che nahi, badhe tALAM che (saMtoSanuM hAsya); eTale te dhorI raste ja gayo hovo joIe, kema ke tyAM te koI pAse kaMI bhIkhI zake. mATe tame eka bAju tamArI DamaNI laIne UpaDo, ane huM bIjI tarapha koI sabadhA majUrane sAthe laI, paDozInA sigarAmamAM UpaDuM chuM. sAthe doraDAM vagere barAbara letAM jaIzuM, jethI hAthamAM Ave to barobara bAMdhI lavAya." Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 15 baMdhana ane baLa bIje divase cheka sAMje AvIyarsa ekalo khAlI hAthe pAcho Avyo. gharamAM pesatAM ja te trAyo- nikalbI, jo misisa AvIyarsa paNa tene pakaDI nahi lAve, to khabaradAra, mAre badalAmAM koInI ne koInI upara krodha kADhIne AzvAsana meLavavuM ja paDaze, e samajI rAkhajo." "tamane AzvAsana ApavAnuM mArA hAthamAM nathI, sAheba; ane mAre e vAta joDe kazI nisabata nathI," nikolase javAba Apyo. "nathI? ThIka, ThIka, ApaNe joIzuM ke, zI nisabata che ane zI nathI! ThIka, tamArAM bhaToLiyAM laIne boDamAM pesI jAo, kUtarI bAI ! jAo, sUvAno vakhata thaI gayo che." | nikolase hoTha dAMta nIce dabAvI dIdhA. tenA hAtha ajANamAM ja thoDA UMcA thaI gayA. paNa pachI, te skavIyarsa upara tiraskArabharI najara nAkhI, mAthuM TaTAra rAkhI, gauravabharI rIte tyAMthI cAlato thayo. bIjo divasa thayo. nikolasa haja UDyo na hato. tevAmAM tene kAne eka gADInAM paiDAMno gaDagaDATa bArI nIce ja AvIne thobhelo saMbhaLAyo, ane misisa skavIyarsano moTo avAja Avyo. te koIne mATe jaladI kaMIka garamAgarama pIvAnuM maMgAvatAM hoya ema lAgyuM. nikolasane samajAI gayuM ke, smAikane pakaDI lAvavAmAM misisa phAvyAM che. UThIne bArI bahAra najara karI, to smAikane doraDAM vaDe poTalAnI peThe bAMdhIne gADImAM nAkhelo joyo. varasAda ane kAdavathI tenA hAlahavAla thaI gayA hatA. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalTI skavIyarsa rAjI thato thato thoDI vAra smAika tarapha joI rahyo; pachI teNe bUma pADI, "jaladI tene aMdara lAvo, aMdara lAvo!" gADInAM pAMkhiyAM sAthe bAMdhelA baMdha choDI, smAikane aMdara lAvavAmAM Avyo. mi0 skavIyarse tene eka bhaMDAriyAmAM tALuM mArI pUrI dIdho. kAraNa ke, sau chokarAMne bhegAM karI, pote temanI samakSa nirAMte dAkhalo besADavA mAgato hato. baporanA badhA chokarAone varganA oraDAmAM bhegA karavAmAM AvyA. mi0 skavIyarsa bhojana bAda eka-be khAlI caDAvI, "taiyAra' thaI tyAM AvI pahoMcyA. A samAraMbha mATe khAsa kharIdavAmAM AvelI lacakadAra, majabUta netaranI soTI lAvIne Tebala upara mUkavAmAM AvI hatI. misisa skavIyarsa paNa A prasaMgane chAje tevI gaMbhIratAthI ane gauravathI pAse AvIne khaDAM thaI gayAM. te pachI dayAmaNA, cheka ja bhAgI paDelA ane dIna hatAzAnI mUrti samA smAikane bhaMDAriyAmAMthI kADhIne tyAM hAjara karavAmAM Avyo. skavIyarse have nyAyAdhIzanI adAthI smAIkane pUchayuM, "tAre kaMI kahevAnuM che?" dayA karo," bicAro smAika karagaryo; "mAre nAchUTake nAsI javuM paDyuM hatuM, sAheba. have kadI nahIM nAsI jAuM; sAheba, dayA!" nAchUTale nAsI javuM paDyuM, ema? eTale tAro vAMka nahoto, emAM mAro vAMka hato kharuM?" ema kahI, skavIyarse tene majabUta rIte pakaDI rAkhI, potAnI pUrI tAkAtathI evo to phaTako lagAvyo ke, e bApaDo enI vedanAthI amaLAIne cheka ja kokaDuM vaLI gayo. haju e taraphaDato ja hato, tevAmAM to mi0 skavIyarse bIjo phaTako ugAmyo. e bIjo phaTako smAIkanA zarIra upara paDe, to te bhAgye hozamAM rahI zake, evuM cokkasa dekhAtuM hatuM. acAnaka nikolasa nikalkIe coMkIne bUma pADI, "basa karo!" e trADa evI hatI ke, oraDAnI chata paNa kaMpI UThI. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IIma ka - - - - - - 1 el : rakAraka C N N , = - - - E , , * 1 mi A ja nikolasane jhapATe.-pR0 89 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 baMdhana ane baLavo "koNa bolyuM e?" skavIyarse potAnI vikarALa najara pAchaLa karIne pUchyuM. "huM bolyo; huM A atyAcAra baradAsta karI zakuM tema nathI." "tuM sahana karI zake tema nathI, ema? alyA bhikhAraDA, tArI A hiMmata?" eTaluM bolIne AvIyarse eka be DagalAM pAchA khasI, jorathI, nikalTInA ja moMDhA upara e phaTako camacamAvI dIdho. | nikolasanA moM upara bhUruM soLa UpasI AvyuM. paraMtu jussAmAM AvI jaI, e phaTakAnI baLatarA bhUlI, te sIdho skavIyarsa upara kUdyo, ane tenA hAthamAMthI e soTI jhUMTavI laI, tene gaLethI pakaDI, jorathI tenI ja soTIthI tene phaTakAravA mAMDyo. e kAyara, guMDo 'dhAjo,' 'dhAjo,' 'mane mArI nAkhyo,' 'khUna'- evI vedanAbharI cIso pADato dhU javA lAgyo. chokarAomAMthI to koI jarAya cahyuM nahi. paraMtu AvIyarsano jADiyo chokaro nikolasanA koTanI pUMchaDI pakaDIne tene TIMgAI gayo. misisa skavIyarsa bUmo pADatI potAnA patinA koTanI pUMchaDI pakaDI, tene pAcho kheMcavA lAgI; ane misa phenI skavIyarsa, je atyAra sudhI bAraNAnI kaLanA kANAmAMthI zuM khela thAya che te ja joyA karatI hatI, te aMdara dhasI AvI, ane zAhInA khaDiyA vagere je hAthamAM AvyuM te nikolasanA moM upara jorathI chUTuM pheMkavA lAgI. nikolasa atyAre maraNiyo thaI gayo hato, tene A badhA prahAro jANe pIMchAM varasatAM hoya ethI vizeSa kaMI lAgyA nahIM. paNa e badhA bumarANa ane dhamAcakaDIthI trAsI, chevaTe teNe, potAmAM bAkI rahelA jorathI, pAMca-cha vadhu phaTakA skavIyarsane lagAvI dIdhA, ane pachI jorathI dhakko mArI tene dUra phagAvyo. e dhakkAnuM jora eTaluM bhAre hatuM ke, pAchaLa UbhelI misisa kvIyarsa AkhI eka pATalI upara thaIne pheMkAI gaI, ane skavIyarsanuM mAthuM jamIna upara gabaDatA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI pahelAM te UMghI paDelI pATalI upara jorathI TicAyuM. pariNAme, tammara caDatAM te cattApATa pharasa upara lAMbo thaI gayo. 80 nikolasa have bIjo kazo vicAra karyA vinA, te oraDAmAMthI nIkaLI gayo. teNe smAika kayAM che te jovA pUratI te oraDAmAM chevaTanI najara karI lIdhI; paNa kayAMya te najare paDayo nahi. pachI vadhu vicAra karI, te potAnAM kapaDAM nAnA jhoyaNAmAM bharI laI, koInI kazI rukAvaTa vinA bAraNuM ughADI, bahAra nIkaLI gayo ane sIdho greTAbrija taraphane raste cAlato thayo. 16 laMDanane mArge 1 nikolasa mi0 skavIyarsane nasiyata karIne zALAnI bahAra nIkaLI gayo tyAre tenA khIsAmAM mAtra cAra ziliMga ane thoDA pensa ja hatA; ane laMDana sudhI pahoMcavA mATe tene aDhIso mAIla kApavAnA hatA. potAnA kAkAne skavIyarsa kevA UlaTA samAcAra mokalaze, ane kAkA potAnI mA-bahenane zuM saMbhaLAvaze ke karaze, teno vicAra karato te AgaLa vadhato hato. tevAmAM tene sAmethI Avato eka ghoDesavAra maLyo. te jaoNna brAuDI hato. tenA hAthamAM ghoDo hAMkavA, eka DALI toDIne banAvelo sIdho jADo soTo hato. nikolasa samajI gayo ke, jaoNna brAuDI sAthe paNa atyAre mArAmArIno moko AvavAno ja; te divase phaeNnInI pArTImAMthI te baMne bahu kharAba rIte judA paDayA hatA! joI, brAuDI paNa ghoDo nikolasane saMbodhIne teNe ane nikolasane sAmethI Avato thobhAvI rastA vacce Ubho rahyo; ane kahyuM, "ApaNe bhegA thayA kharA!" Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDanane mArge . "hA, bhAI, ApaNe bhegA thayA te sAruM thayuM, kAraNa ke, mAre tamane eka khulAso karavo hato. ApaNe chevaTanA maLyA hatA tyAre vicitra rIte ApaNI vacce kaMIka gerasamaja UbhI thaI hatI. paNa mAro tevo kazo irAdo hato ja nahi; ane huM kaMIka samajuM te pahelAM mArAthI amuka ajugato vartAva thaI gayo hato, jethI tamane khoTuM lAgyuM hatuM. paraMtu e badhuM kazA kAraNa vinA ajANamAM ja banI gayuM hatuM, ane te badala huM tamArI mAphI mAguM chuM. eTale mane kSamA karI, mitratAnI nizAnI tarIke, tamAro hAtha mane mArA hAthamAM milAvavA dezo, to mane kharekhara bahu AnaMda thaze." "jarUra, jarUra, bhAIlA, tArI sAthe huM paNa rAjIkhuzIthI hAtha milAvavA taiyAra chuM. pelI mArI aMdarAyelI paNa jarA tophAnI jAtanI che, tathA mane pajavavAmAM tene ramUja paDe che. e to badhuM teNe mane pachI samajAvI dIdhuM ane ame have thoDA divasamAM ja paraNI paNa javAnAM chIe. paNa huM bhAI, tArA moMe A zuM thayuM che? AkhuM ne AkhuM phADI nAMkhyuM che ne kaMI !" e to mane koIe phaTako mAryo che, tenuM soLa che, paNa meM vyAja sAthe te phaTako tene cUkate karI dIdho che." "cUkate karI dIdhone? zAbAza; mane evA mANasa bahu game." "vAta ema hatI ke, mane khoTI rIte mAravAmAM Avyo hato." khoTI rIte? huM, e vaLI zI vAta che? koNe e kAma karyuM?" e bhalo mANasa sahAnubhUtibharyA avAje bolyo. pelA skavIyarse paNa meM tene eTalo mAryo che ke, te kho bhUlI jaze." "zuM-UM-UM?" tarata brAuDI AnaMdamAM AvI jaI bUma pADI UDyo; "nizALanA mAstarane mAryo? ho-ho-ho ! mAstarane! ema te koI di' kadI banyuM che? are bhAIlA, tAro hAtha mane pharI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI milAvavA de. vAha juvAniyA, vAha; mAstarane mAryo? ho-ho-ho zAbAza! lAva, bhAIlA, lAva tAro hAtha ! " 92 AvA AvA kaMI zabdo bolato brAuDI nikolasano hAtha vAraMvAra dabAvato khaDakhaDATa hasavA lAgyo. pachI jyAre tenuM hasavAnuM ochuM thayuM, tyAre te pUchavA lAgyo, "paNa bhAI, have tuM jAya che kayAM?" nikolase laMDana javAnI vAta karI, e sAMbhaLI te bolyo, "laMDana ? adhadhadha ! paNa bhADuM zuM bese che tenI khabara che?" "mane khabara nathI; paNa huM to page cAlato ja javAno chuM." "page cAlato? le, kara vAta! ema koI laMDana page cAlatuM pahoMcyuM che vaLI? paNa tArI joDe paisA keTalA che, birAdara ?" 66 * paisA to khAsa kaMI nathI; paNa teno kaMI vAMdho nahi. mANasa dhAre to duniyAne cheDeya pahoMcI zake. " jaoNna brAuDIe vadhu bolyA vinA tarata potAnA moTA khIsAmAMthI cAmaDAnI jUnI kothaLI kheMcI kADhI ane temAMthI joIe teTalA paisA kADhI levA nikolasane dabANa karyuM. "bIto nahi, dosta; ghera pahoMcAya eTalA laI le; tuM mane pachIthI pAchA vALaze, enI mane khAtarI che." 66 bhAre rakajhaka pachI, nikolase eka pAuMDa tenI pAsethI lIdho. pachI brAuDIe hasatAM hasatAM nikolasane kahyuM, A DaphaNuM paNa sAthe leto jA; rastAmAM kAma Avaze." ema kahI teNe potAnA hAthamAMno ThaMDo nikolasanA hAthamAM mUkI dIdho. ane pachI vadhu kaMI sAMbhaLavA thobhyA vinA, jorathI bolato ane hasato hasato cAlato thayo -- "mAstarane ! e-he-ya, mAstarane Thokayo ! vIsa vIsa varasa thayAM evI vAta kadI kAne sAMbhaLavAmAM AvI nathI ! eheya, Thokayo, mAstarane !" 2 paNa have aMdhAruM thavA AvyuM hatuM ane khUba barapha varasavA lAgyo hato, eTale nikolasathI bahu AgaLa musApharI thaI zake Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDanane mArge 93 tema na hatuM. te eka jhUMpaDImAM sastA dare pathArI meLavIne sUI rahyo, che ane pachI bIje divase savAra thatAM te AgaLa cAlavA lAgyo. te divase rAte paNa rastAne kinAre eka khAlI khaLavaDa paDatara rahelI joI, te tenA eka hUMphALA khUNAmAM jaI ADo paDyo ane ghasaghasATa UMghI gayo. savAramAM te UThayo, tyAre Akho ughADIne najara karatAM teNe joyuM ke, thoDe dUra bIjA khUNAmAM eka mANasa jevI AkRti TUMTiyuM vALIne paDelI che. te smAIka hato! e bicAro chokaro nikolasanI pAchaLa pAchaLa ja najara rAkhato cAlyo Avato hato. nikolasa nA pADI bese e bIke, te enI AgaLa chato thayo na hato. nikolasa jyAM jyAM sUI jato, tyAM te dUrathI tenI saMbhALa rAkhyA karato. Aje paNa te nikolasanI saMbhALa rAkhavA ja jAgato besI rahyo hato. paNa bhUkha ane thAkathI jhokuM AvI jatAM, nikolasa jAgyo tyAM sudhI te tyAM paDI rahyo hato. * nikolasanA avAjathI te jhabakIne jAgI UThyo ane nikolasa potAne joI gayo e jANI, Darato Darato pAse AvI, ghUMTaNiye paDyo. teno hAtha pakaDI Ubho karatAM nikolase tene pUchayuM, "kema, mArI AgaLa ghUMTaNiye tAre zA mATe paDavuM paDe?" "mAre tamArI sAthe AvavuM che, tame jyAM jAo tyAM; mAre kapaDAM nahi joIe; je che te haja bahu cAlaze; mAre khAvAnuM paNa bahu nahi joIe; ane huM tamAruM badhuM kAma karyA karIza. mane tamArI sAthe ja laI jAo." ThIka bhAI," nikolasa have makkama avAje bolI UThayo; "duniyAmAM je mAruM thaze te tAruM thaze, bemAMthI eka marIzuM tyAre ja chUTA paDIzuM - tyAM sudhI nahi." ATaluM kahI, nikolase te bhalA chokarAne chAtIe cAMpI lIdho. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 mitra nacchanuM ghara laMDanano e vibhAga khakhaLI gayelI zerIono ane tethI vadhu khakhaLI gayelAM makAnono latto che. temAM rahenArAM mANaso paNa badhI rIte evAM ja khakhaLI gayelAM che; paNa haju teo judI judI rIte potAnI jAtane zArIrika zrama karatA majUro karatAM uparanA tharanI mAnavA ane dekhADavA prayatna kare che. dareka makAnanA bAraNA upara have aMdara nAnA nAnA oraDAmAM alaga alaga rahenAra aneka bhADavAtonA nAmanI takhatIo ke temano ghaMTa vagADavAnI kaLonA hAthA che. bAraNAM bahAra ramatAM temanAM chokarAM ke jIvaDAM ane dhULadhamAM cUgatAM maraghA-batakAMnA hAlahavAla paNa evA ja kaMgALa che. dareka mALanA dAdaranA khUNAo bharIne paDI rahetA mAlasAmAnano bhaMgAra paNa aMdaranA kamarAomAM rahenArAnI bhaMgAra sthitino pUrepUro sUcaka che. evA eka kaMgALa gharanA chAparA nIcenA cheka uparanA kabUtarakhAnAmAM traNa vasavATa hatA; -nA, nA, emAMnA eka vasavATanI 'bhADe ApavAno che evI jAherAta cheka zerI uparanA bAraNA AgaLa haju laTakAvelI jovA maLatI hatI. bAkInA be vasavATomAMnA ekano raNIdhaNI bhADavAta potAnI kaTAyelI cAvI vaDe bAraNuM ughADI aMdara peTho, ane pachI aMdhArAmAMthI mINabattInuM pUMThuM zodhI kADhI, teNe joDenA vasavATanI pAtaLI paDadI upara thoDo thapathapATa karIne pUchayuM, "mi0 naoNjha, dIvo saLagAvyo che ke?" 94 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamlhi : - 'AIL 'makIH nyUmaeNnanojha.-50 5 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi0 naoNMgjhanuM ghara 95 "6 "" paDadI pAchaLathI tathA mAMe mAMDelA vAsaNamAMthI jeTalo Ave teTalo avAja Avyo, hA. kAraNa ke, mi0 naoNMgjhano pIvAnI bAbatano rasa haju jevo ne tevo ja kAyama hato. mi krAula have potAnuM mINabattInuM ThUMThuM saLagAvavA mi0 naoNgjhanA kabUtarakhAnAmAM dAkhala thayA. pachI mINabattI saLagAvavAne badale temaNe bhIMjAI gayeluM potAnuM zarIra sUkavavA minaoNgsanI aMgIThI khorI khorIne temAM jeTalA taNakhA hatA temAMthIya keTalAya jALI nIce gabaDAvI kADhayA. pachI temaNe mi0 naoNgsane vadhu kolasA kayAM che te pUchyuM. nyUmaeNnano kolasAno puravaTho khAsa moTo na hato. chatAM tenA svabhAvanI sAlasatAne kAraNe teNe eka kabATa nIcenuM khAnuM batAvyuM. pelAe temAMthI lagabhaga ardho bhAga upADI aMgIThImAM nAMkhyo. mi0 naoNjhe bolyA cAlyA vinA temAMthI ekeeka kolaso pAcho upADI lIdho. "have A pAchalI uMmare ATalo karakasariyo zAno thavA lAgyo, bhAI?" krAule pUchyuM. 66 'nIce kaeNnvijha-parivArane tyAM jamavA javAnuM che, " naoNjhe TUMkamAM javAba Apyo. 66 . 'paNa tuM nahoto javAno ne? teM kahyuM ke 'nahi jAuM', eTale mane paNa temaNe nimaMtraNa ApyuM tyAre, tArI sAthe vAto karavAnI ja majA vadhu Avaze ema mAnI, meM nA pADI dIdhI. ane tuM to javAnuM kahe che. to ThIka, huM to tArI aMgIThI AgaLa ja, tuM pAcho Avaze tyAM sudhI, besI rahIza." "mane teoe atizaya Agraha karyo, eTale zuM karuM?" ema kahI, bicAro naoNgjha potAnA kolasAnA nAnAsarakhA puravaThA upara dayAmaNI najara karato karato nIce jamavA cAlyo gayo. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 nikolasa nikalTI mi0 kaeNnviccha hAthIdAMtanI sarANa calAvanAro nAnozo dhaMdhedArI mANasa hato, paraMtu A makAnamAM te kaMIka pratiSThita mANasa gaNAto hato; kAraNa ke Akho pahelo majalo - arthAt be oraDA teNe ja AgavA bhADe rAkhyA hatA, ane tenI patnI misisa kaeNviccha paNa rItabhAtamAM ane ataDApaNAmAM moTI umarAvajAdI hoya tema vartatI. tene potAnA kuTuMbanuM bahu abhimAna hatuM; kAraNa ke tenA kAkA pANI-verAnA ugharAtadAra- sarakArI amaladAra- hatA; tenI be moTI dIkarIo aThavADiye be vakhata pAsenI nRtyazALAmAM tAlIma levA jatI ane temanA vALa suMdara bhUrI ribano vaDe 'pigaTeIla'nI rIte bAMdhavAmAM AvatA. A badhAM kAraNe, AjubAjunAM keTalAMka makAno sudhI misisa kaeNnDijha oLakhANa rAkhavA lAyaka bAnu manAtAM. iMgleMDanA kAyadesara prasthApita thayelA devaLe mi0 kaeNnDijhane misisa kaeNnavijhanI bheTa je divase ApI hatI, tenI Aje vArSika tithi hatI. ATha ATha varasa thayAM ane pAMca pAMca chokarAM thayA chatAM, e divasa A loko haju pUrI dhAmadhUmathI UjavatAM hatAM. misisa kenvijhano bahArano ThATha ane dekhAva to jANe evo hato ke, temanA gharamAM eka rasoiyaNa tathA kAmakAja karanArI ekAda bAI to haze ja. paraMtu tevuM kazuM hatuM nahi. A badhI taiyArI ane peravI karavAmAM temane khAsI tAkAta ane akkala beu vAnAM kharcavAM paDyAM hatAM. nimaMtraNo paNa e rIte ja pAThavavAmAM AvyAM hatAM. eka darajaNa - jeNe misisa kaeNnDijhano pozAka sIvI Apyo hato, tene nimaMtraNa hatuM; kAraNa ke, tenA oraDAmAM ja misisa kaeNnDijhanA nAnA putrane pAMcamAM je ekalo ja dIkaro hato tene suvADavAno hato; ane tene sAcavavA sAthe besavA eka nAnI chokarIne paisA ApavAnA karI AjanA divasa pUratI nakkI karI lIdhI hatI. pachI e juvAna darajaNa sAme samatolapaNuM sAdhavA eka vAMDho juvAna, je Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - mitra naoNrDjhanuM ghara mi. kaeNnvigjhano oLakhIto hato, tene bolAvavAmAM Avyo hato. pachI eka tAjuM ja paraNeluM joDuM -jenI badhI saMvananakriyA mi0 ane misisa kaeNnviTjhanI dekharekha nIce thaI hatI, te hatuM. pachI misisa kaeNnvicchanI eka juvAna suMdara bahena, ane tenI samatulAmAM ekabIjo javAna, jenI te yuvatI upara keTalAka vakhatathI najara hatI e; pachI mi0 naoNjha, je eka vakhata sagRhastha hato ane have game te pherAphAMTA khAI zake tema hato te; pachI pAchaLanI bAju rahetI eka jADI bAI; ane tenI virodhI samatulAmAM eka yuvatI - misa peTokara, je nATayazALAnA Aga olavanAra brigeDiyaranI putrI hoI, koI koI vAra nATakaceTaka sAruM karI jANatI, tene bolAvavAmAM AvI hatI. A AkhI pArTImAM misisa kaeNnDijhanA pANIverAnA ugharAtadAra kAkA mi0 lilIvIka jeTalI ja agatya tene paNa, tenA e sArA saMbaMdhane lIdhe, ApavAmAM AvI hatI. badhAM veLAsara bhegAM thayAM, paNa kAkA lilIvIka haju na AvyA. mi0 kenvijhe pattAMnI ramata zarU karavAno prastAva rajU karyo, paNa misisa kenvijhe potAnA kAkA vinA mijabAnInuM eka paNa aMga zarU karavA devAnI ghasIne nA pADI. ane pAse beThelI eka pariNIta bAIne saMbhaLAvIne kahyuM, "mATIDAone to kaMI nahi, paNa mAre to e kAkAnA vArasA upara ja mArAM badhAM chokarAMnA bhaviSyano AdhAra che!" eTale pachI mi0 kaeNnDijhe e bhUlanA prAyazcitta tarIke mitra lilIvIkanI vyakti tarIkenI zreSThatAnAM vakhANa AraMbhyAM. te aMge eka juvAne jarA majAkamAM Takora karI; jeno mitra kaeNnDijhe sakhata zabdomAM radiyo Apyo ane jaNAvyuM ke, "mArA gharanA chAparA heThaLa huM mi0 lilIvakanI mazkarI koI paNa saMjogomAM cAlavA daI zakIza nahIM." ni-7 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI paNa A bolAcAlIno tarata ja aMta Avyo. kAraNake, mi. lilIvIke, potAnI amaladArazAhI rIte, ghaMTanuM doraDuM kheMcyuM, ethI sau koI jANI gayuM ke, nAmadAra sarakAranA pANI-verA amaladAra padhAryA che. 98 mi0 kaeNnvijhe potAnI moTI dIkarI maoNlinAne dAdAjIno satkAra karavA tarata doDI javA kahyuM. sAthe tene sUcanA ApI ke, bAraNuM ughADIne tarata ja temane gaLe TIMgAIne cuMbana karaje. pachI pANIverA kalekaTara aMdara AvatAM ja misisa DaeNnvijhe temanA baMne gAla upara vahAlabharyuM cuMbana karyuM, tathA AkhI maMDaLInI oLakhANa temane tathA temanI oLakhANa AkhI maMDaLIne karAvI. ahA ! kevo namra vivekI mANasa A verA-kalekaTara che! saunI sAme jue che; saunI sAthe hAtha milAve che; saunI sAthe bole che! pachI mi lilIvIkanI hAjarImAM bhojana pIrasAyuM ane saue tene pUrepUro nyAya Apyo. bhojana bAda kAkAne aMgIThI pAse ArAmakhurazI upara besADavAmAM AvyA ane cAre chokarIone AgaLanI haroLamAM besADavAmAM AvI. e suMdara dekhAva joI misisa kaeNnvijha lAgaNIvaza thaI mi0 kaeNnvinA khabhA upara mAthuM DhALI daI, cheka ja bhAgI paDayAM : " ahA! kevAM sohAmaNAM chokarAM che! paNa mArAthI e joyuM jatuM nathI! je bahu suMdara hoya e bhAgye lAMbuM jIve !" thaI rahyuM; satyAnAza ! badhI strIo potAno dharma samajI misisa kaeNrniMgjhane AzvAsana ApavA lAgyAM. pelI nAnI chokarIoe potAnuM mota carcAtuM joI ekadama raDAroLa karI mUkI. misisa DaeNnvijhe temane gAMDAnI peThe eka pachI eka potAnI chAtIe dabAvavA mAMDI. pachI jyAre temano DUmo zamyo, tyAre e chokarAMne AkhI maMDaLIe chUTAM chUTAM vaheMcI lIdhAM, jethI temanuM bheguM sauMdarya joIne misisa DaeNnvijhanI lAgaNI pharIthI uzkerAI na jAya. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi0 naoNjhanuM ghara 99 * mi0 kaeNnDijhe pachI UbhA thaI, ATha ATha varSa thayAM misisa kenvigsa sAthe joDAyA bAda, pote je svargIya sukha ane zAMti prApta karyA che, te badala Izvarano AbhAra mAnyo, tathA mi0 lilIvIkane hAtha milAvI kahyuM, "meM ApanAM bhatrIjI sAthe bahu sukhI jIvana gALyuM che." mi0 lilIvIke kahyuM, "amArA UMcA khAnadAna kuTuMbanI chokarI tamane maLavA bAbata prathama to amArA kuTuMbamAM sakhata virodha macyo hato. paNa lagna bAda, meM amArA kuTuMbanAM saune samajAvyuM ke, have ApaNe kenviTjhane ApaNA lakSamAM levo joIe, ane tamane amArA kuTuMbe lakSamAM levA mAMDyA che. ane mAre khullA dile kahevuM joIe ke, mArI e bhalAmaNane jhAMkhapa lagADe evuM tame kazuM ja karyuM nathI. mi. kaeNnviccha, tamane te badala dhanyavAda ApuM chuM." mi0 kaeNnDijhane potAnuM kuTuMba UtaratuM hovAnI jAherAta paNa jarAya kaThI nahi; kAraNa ke, potAne kevA UMcA kuLanI patnI maLI che tenI jAherAta thaI, teno ja temane parama AnaMda hato! mi0 nojha have "paMca"- pINuM taiyAra karavA lAgyA, jethI sau te pIne A divasanuM sukhada punarAgamana vAMchI zake. daramyAna, AgaLanI goThavaNa mujaba, maoNlinAe dhULadhamAM kaMI nAca jevuM karI batAvyuM ane pachI saunA ane chevaTe mi0 lilIvIkanA khAsa dabANathI misa peTaoNkare "lohI-tarasyA" nAmanA jANItA nATakano eka pATha pUrA abhinaya sahita bhajavI batAvyo; joke, te pATha daphanavidhi vakhatano hato. paraMtu sau koI e maphata lAbha maLavA badala khuza . ja hatuM. A badhuM pUruM thayuM ane mi0 nyUmena naoNgna paMca" paNa taiyAra thayuM hovAnI jAherAta kare, eTalAmAM to uparathI mitra kAula doDatA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 nikolasa nikabI aMdara AvyA ane jAherAta karI gayA ke, mi0 naoNgnane tyAM mahemAna AvyA che. "mahemAna? koNa che? keTalA che?" noMjhe navAI pAmI pUchayuM. nyUmena tarata uThIne, saunI kSamA mAgI, 'tarata AvuM chuM" kahIne nIkaLyo. ane pachI vacana pramANe tarata ja pAcho doDato Avyo, ane eka zabda paNa bolyA vinA Tebala uparathI eka saLagatI mINabattI tathA "paMca" bhareluM eka TaeNblara jhaTapaTa upADIne gAMDAnI peThe pAcho doDI gayo. sau navAI pAmI joI rahyAM. 18 mitra nojhanA paNa nyUmene pahelA prathama to oraDImAM AvI, bolyAcAlyA vinA paMcanuM TaeNblara nikolasane moMe lagAvI, tene ardhaardha pivarAvI dIdhuM; ane bAkI vadhyuM te smAikanA gaLAmAM ThAlavI dIdhuM. smAikane bicArAne gaMdhakanI bharaDakI sivAya bIjuM kAMI pINuM cAkhavA maLyuM na hovAthI, A lahejatadAra pINuM AvI bhAvabharI rIte maLatAM, te AnaMda ane Azcarya baMne lAgaNIo vyakta karavA lAgyo. nyUmaeNna nikolasane palaLI gayelo joI, tathA potAnI pAse tene badalAvavAnAM kAMI ja kapaDAM ApavAmAM na hoI, du:khI du:khI thaI javA lAgyo. paNa nikolase tene kahyuM, "tame mane yaoNrkazAyara jatI vakhate je patra vaNamAgyo Apyo hato, tene bharoMse ja huM ahIM Avyo chuM ane tamAre tyAM eka rAta pUrato Azaro maLe eTalI ja apekSA mane che. mAre sAru bIjI kAMI doDAdoDa ke ciMtA karavAnI jarUra nathI. mAre prathama eTaluM ja jANavuM che, yaoNrkazAyarathI pelA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi0 naoNnA paroNA 101 mAstare mArA kAkAne kaMI lakhI jaNAvyuM che ke nahi, ane tethI ciDAIne temaNe mArAM mA-bahenane kaMI saMbhaLAvyuM-karyuM che ke nahi. mAre te lokone maLavA javuM che; paraMtu mArA javAthI teo upara kaMI vadhu Aphata Ave tevuM hoya, to mAre tyAM javuM nathI. A badhuM vicArIne ja huM prathama tamAre tyAM khabara kADhavA sIdho Avyo chuM." nyUyaeNne tarata khIsAmAMthI eka jUnuM kAgaLiyuM kADhIne nikolasane vAMcavA ApyuM. eka kAgaLa DothabaoNyjha haoNlathI phenI skavIyarse rAlpha nikalbIne lakhelo hato, ane parama divase ja rAlphane maLyo hato. rAlpha bahAra jatAM nyUyaeNne utAvaLe tenI nakala karI lIdhI hatI. temAM phaeNnIe lakhyuM hatuM ke, "mArA pappAe mArI pAse A kAgaLa lakhAvyo che; kAraNa ke, temane eTalo mAra mAravAmAM Avyo che ke, temanA pagano upayoga te karI zake tevA thAya te pahelAM ghaNo vakhata lAgaze, ema dAktaro mAne che. eTale te pote hAthe kalama pakaDI zake tema nathI. tamArA bhatrIjAe temane eTalo badho mAra mAryo che, ane eTalI badhI bhUMDI gALo bhAMDI che ke, te lakhatAM mArI kalama phATI paDe ema mane lAge che. mArI mAne to teNe bheAMya upara evI pachADI che ke, tenA mAthAno kAMsako keTalAya IMca khoparImAM pesI gayo che. ame te bAbatanuM dAkatarI sarTiphikeTa paNa meLavyuM che, jemAM noMdhyuM che ke, e kAMsako jo khoparI phADIne aMdara ghUsyo hota, to magaja bahAra ja nIkaLI AvyuM hota. "mane ne mArA bhAIne to mUDha mAra paDayo che. bahArathI dekhAya nahi, paNa aMdarathI eke eka hADakuM tUTI gayuM hoya. A lakhatAM lakhatAM ja huM eTalI cIso pADuM chuM ke, mane Dara che ke, tamane A kAgaLa vAMcatAM paNa saMbhaLAze. "e rAkSasa potAnI lohInI tarasa Ama chipAvIne pachI chokarAomAM baMDakhora evA eka AgevAnane potAnI sAthe laIne 66 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ' nikolasa nikalTI nAsI gayo che. paraMtu e cora, DAku, laphaMgo mANasa pAcho mArI mammInI vIMTI paNa uThAvato gayo che. mArA pappA kahe che ke, te corane pakaDIne, mArI mammInI vIMTI tenI pAsethI pAchI meLavI laI, tene choDI mUkavAmAM Ave. kAraNa ke, tenA upara adAlatamAM kAma calAvIe, to tene mAtra dezanikAlanI sajA thAya. paNa jo tene chUTo javA daIe to, tenA svabhAva pramANe, te katala ane khUnanAM bIjAM kAmo eTalAM badhAM karaze, ke jethI te jaladI phAMsIne lAkaDe ja laTakI jaze. ethI amAre koraTabAjInI takalIphamAM paNa nahi UtaravuM paDe, ane pariNAma bahu saMtoSakAraka Avaze." aMte tA. ka. karIne temAM nIce evuM umeryuM hatuM ke, "mane tenA gamArapaNAnI dayA Ave che ane huM tene mArA aMtarathI dhikkAruM chuM." nikolasa kAgaLa vAMcI laI, tarata bolI UThayo ke, "huM mArA kAkA pAse ja abaghaDI jAuM chuM. mAre A vIMTInI corI bAbata cokhavaTa karavI ja joIe." nyUmene tarata teno koTa pakaDI kahyuM, "evI mUrkhAI karavAnI jarUra nathI. tamArA kAkA bahAragAma gayA che ane traNa divasa sudhI pAchA AvavAnA nathI. e kAgaLa vAMcI rahyA ke tarata temane bahAra javAnuM thayuM che, eTale temaNe e kAgaLano kazo javAba Apyo nathI, e nakkI che. vaLI, e mANasa evI corInI vAta mAnavAnuM potAnA hitamAM hoya to ja mAne evo che. ane jo tene e mAnavI ja haze, to tame jaIne te khoTI che ema kahezo ne game teTalA sogaMda khAzo topaNa nakAmuM ja, bAkI, e evI kAgaLanI vAto mAnI na le teTalo cAlAka che; eTaluM huM mArA anubhave tamane kahuM chuM." to pachI huM mArAM mA ane bahenane maLI AvuM, ane A corInI vAta khoTI che, evuM pahelethI temane kahI AvuM, jethI mArA kAkA temane mArI bAbatamAM bhaMbheravA jAya, to teo jhaTa mAnI na le." Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi0 naoNjhanA paroNA 103 *nA, nA, pahelAM tamArA kAkA Ave temane ja maLajo. temanI AgaLa je kahI devuM hoya te kahI dejo. tamArAM mA-bahenane tame "saMtalasamAM lIdhAM che evo dekhAva paNa thavA devAnI jarUra nathI, evI mArI salAha che." ThIka bhAI, tame mArA hitecchu cho, eTale tamArI vAta ja huM mAnIne cAluM chuM." A daramyAna nIcenA oraDAmAM bhAre dhamAla macI gaI hatI. mi0 lilIvIka, sarakArI pANI-verAnA ugharAtadAra, temanA hAthamAMthI, are hoTha pAsethI nyUmena jevo mANasa paMcanuM TaeNblara bolyA cAlyA vinA paDAvI gayo, ethI temanuM abhimAna khUba ghavAyuM hatuM, ane temaNe spaSTa zabdomAM e bAbatano aNagamo jAhera karI, ghera tarata pAchA cAlyA javA icchA batAvI hatI. mi0 kvijhe temane zAMta karavA samajAvatA hoya tema jaNAvyuM ke, "mi0 nyUmena e paMca" koI kAraNasara ja laI gayA haze; kadAca temane vadhArenI jarUra che ke nahi, e ja ApaNe puchAvavuM joIe. tame kAkAjI Ama eka paMcanA pyAlA mATe mijAja gumAvI beso, e ThIka na kahevAya." basa, mi. kaeNDjhi ATaluM bolyA ne bolyA, tevAmAM to kAkAjI mi0 lilIvIke gussAthI trADa nAMkhI, "A gharamAM mAre eka miniTa nathI thobhavuM; ahIM koI sagRhasthanuM sanmAna jarAya jaLavAya tema lAgatuM nathI. ane huM mijAja gumAvuM chuM, evA bola mAre moDhA upara ja sAMbhaLavAnA? he? ane te paNa nimaMtraNathI ghera bolAvIne? huM to A cAlyo ghera. mAre A ghara sAthe..." basa, tarata misisa kaeNnDijha bebhAna thaI javAnI aNI upara AvIne gabaDI paDyAM. strIo pokAra karI UThI. mi0 kaeNnvijha bicAro mitra lilIvIkane manAvavA ghUMTaNiye paDayo. misa peTaoNkara paNa paoNtAnA badhA abhinayo sahita mi0 lilIvIkane manAvavA lAgI. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalpI chevaTe tophAna zamyuM, ane mi lilIvIka TADhA paDayA. mi krAule paNa nyUmaeNnanA paroNAo viSe avaLuM varNana karI badhAMne cAMkAvavAmAM maNA na rAkhI : "e be jaNA kayAMkathI nAsI chUTelA bhAmaTA ja che! kedIo ke lUMTArAo ja samajone! temano dekhAva cIMtharehAla tathA bihAmaNo che. evA mANaso mahemAna thaIne Ave ane temane mATe sadguhasthonA Tebala uparathI pINAno jaga uThAvI javo, e te kevuM kahevAya! i0" 104 mi lilIvIka tarata bolI UThayA, "are, sarakArI karavero ane khAsa karIne pANIvero cUkavyA vinA nAsI chUTelA koI badamAzo to nathI ne?" mi0 krAulane potAne A karaverA ane pANIverA bAbata bahu Adara na hato. eTale te tarata bUma pADIne, e vAtano virodha karavA jatA hatA. eTalAmAM mi0 ane misisa kaeNgvigjha taraphathI joradAra nizAnIo ane sUcano maLatAM te cUpa thaI gayA. ane mi kaeNrniMgjha have upara jaI, mi0 nyUmaeNnanI vartaNUka viSe khulAso pUchavA tathA emanA mahemAnonI lAyakAta viSe jAtamAhitI meLavavA javA taiyAra thayA, ane te mahAkAryanI pUrvataiyArImAM temaNe paMcanA TaeNblaramAMthI eka sAro sarakho ghUMTaDo pIdho. tevAmAM ja uparathI koI chokarInI cIsAcIsa ane doDadhAmano avAja AvatAM, sau saphALAM coMkI UThayAM. misisa DaeNnvijhane e cIso potAno bALaka putra je oraDAmAM suvADayo hato te oraDAmAMthI ja AvatI lAgI, ane temaNe mAnI lIdhuM ke, jaMgalI bilADo ughADI bArImAMthI aMdara pesI potAnA putranuM gaLuM cIrI tenuM lohI ja pIvA lAgyo che. eTale temaNe to upara doDI javA mATe pachADo khAvA mAMDI. ane pAsenI bAI temane jema jema pakaDIne rokavA lAgI, tema tema temaNe javA mATe vadhu amaLAvA mAMDayuM. chevaTe pelI bAIe misisa DaeNnvijhane kahyuM, "bAI, jarA ochuM jora karo, nahi to mArA hAthathI tamane vadhu Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi0 naoNjhanA paroNA 105 vakhata pakaDI rAkhI zakAze nahi." ane bIjI bAju mi0 kaeNnDijhane jora karI dhakko mAratAM teNe kahyuM, "mUA mATIDA thatA, jAone joI Avo, zuM che te! A bAImANasa upara jAya ema tame badhA iccho cho zuM?" mi0 kaeNnviccha have hiMmata lAvI jorabhera upara doDI gayA. paNa daramyAna nikolasa e oraDAmAMthI hAthamAM bALaka laI jaladI nIkaLavA jato hato, te temanI sAthe TicAyo, eTale e dhakkAthI e bicArA be-cAra pagathiyAM dAdara uparathI gabaDIne nIce paDyA! - nikolase te bALakane badhAM raDAroLa ane bUmAbUma karatAM hatAM te oraDAmAM lAvIne mUkyuM ane saune AzvAsana ApyuM ke, "ciMtA karavAnI kaMI jarUra nathI; bALakane sAcavavA rAkhelI chokarIne jhokuM AvatAM Tebala upara vadhAre paDatI mUkI gaI haze, eTale tenA vALanI laTa mINabattI upara paDIne saLagI UThI, tethI teNe bUmAbUma karI mUkI. te sAMbhaLatAM veLAsara jaI pahoMcI, te chokarI vadhu saLagI jAya ke temAMthI vadhu Aga phelAI jAya te pahelAM, meM tenA vALa bujhAvI nAMkhyA; ane bALaka have sahIsalAmata che." badhAMe bhegAM maLI pelI saLagI gayelA vALavALI boDI banelI chokarIne sArI peThe dhola-dhapATa karIne, mahenatANAnA paisA ApyA vinA ja kADhI mUkI. pachI sau nikolasano AbhAra mAnavA lAgyAM ane tenI bahAdurInAM vakhANa karavA lAgyAM. ane vAta paNa kharI ja hatI ke, nikolasa jevo adbhavALo mANasa jaladI jaI na pahoMcyo hota, to pelI chokarI gabharATamAM karelI doDAdoDamAM ke dhamapachADAmAM oraDAnAM kapaDAM vagere saLagAvI mUkata ane bALaka paNa temAM jarUra jhaDapAI jAta. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 nokarInI zodhamAM bIje divase, nikolase, naoNjhavALA makAnamAM je oraDI bhADe ApavAnI bAkI hatI, te aThavADiye aThavADiye bhADuM ApavAne dhoraNe rAkhI lIdhI. e oraDI na hatI, paNa eka gholakuM ja hatuM. paraMtu nyUmenanI paroNAgata upara vinA kAraNe bhArarUpa na thaI paDavA khAtara teNe tarata e oraDI laI lIdhI, tathA potAnAM vadhArAnAM kapaDAM vecI nAkhI aThavADiyAnuM bhADuM bharI dIdhuM. pachI, kaMIka nokarI maLe te mATe zuM karavuM, eno vicAra karato te rastA upara pharavA nIkaLyo. acAnaka tenI najara "janarala ejansI oNphisa, dareka jAtanI jagAo ane nokarIo mATe aMdara maLo", evA eka pATiyA upara paDI. te tarata aMdara gayo. aMdara lAMbATUMkAM pATiyAM upara vividha prakAranI nokarIonI jAherakhabaro jyAM tyAM laTakAvelI hatI. eka jADI bAI tathA teno kArakuna AvanArA gharAkonI jarUriyAto pUchIne, amuka phI laI, rajisTaramAMthI e jAtanI sevAo mATenI mAgaNIvALAM mANasonAM saranAmAM utArI ApatAM hatAM; ane dareka gharAkane kaI nokarI vadhu mAphaka Avaze, enI salAha paNa teo ApatAM hatAM. | nikolasanI agAu chaeka jaNAM tyAM beThAM hatAM; temano vAro patI gayo eTale nikolasa jarA khacakAto khacakAto AgaLa Avyo. teNe sekreTarInI jagA mATenI potAnI umedavArI jAhera karI. paraMtu eTalAmAM eka burakhAdhArI juvAna bAI kaMIka utAvaLamAM 106 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 nokarInI zodhamAM *ane kaMIka gAbharI gAbharI tyAM AvI pahoMcI. tenA pratye dAkSiNyane khAtara nikolasa pote khasI gayo ane tene pahelI AgaLa javA dIdhI. pelIe potAno burakho saheja UMco karI, khAnadAna kuTuMbanAM chokarAMnI gavarnesa ke koI bAnunI "kaMpeniyana' (sobatI) tarIkenI nokarI mATenI potAnI umedavArI noMdhAvI. nikolasa joI zakyo ke, te yuvatI aDhAreka varSanI hatI, teno pozAka sAmAnya hato, paNa te asAdhAraNa svarUpavatI hatI. tene pelAMoe ekAda saranAmuM utArI ApyuM ane te jagA ThIka na lAge to bIje divase savAre pharIthI AvavA kahyuM. te dhImethI cAlI gaI. paNa nikolasa upara e yuvatInA zokagherA paNa suMdara dekhAvanI UMDI chApa paDI. pelA kArakune vicAramAM paDelA nikolasa tarapha kalama dharatAM, mAlikaNe tene pUchayuM, "sAheba, ame tamArI zI sevA bajAvI zakIe tema chIe?" nikolase kahyuM ke, "koI saddagRhasthane ke jAhera mANasane sekreTarI tarIke koInI jarUra hoya to tevAnuM saranAmuM mane Apo." evAM to Dajhaneka ThekANAM amArI pAse che, kharuM ne, TaoNma?" mAlikaNe potAnA sAthIne pUchayuM. Tome bhArapUrvaka hakAramAM javAba Apyo; paNa pachI tapAsa karatAM Dajhanane ThekANe eka ja mAgaNI rajisTaramAMthI nIkaLI, ane te pArlamenTa-sabhya mitra gregjhabarInI hatI. TaoNme temanuM saranAmuM nikolasane utArI ApyuM. saranAmuM pUruM na hatuM, paNa TaoNme jaNAvyuM ke, "mAMcesTara bilDijha, vesTa misTara, - e jANItI jagA che. mi0 grejhabarIne potAnA kAgaLo ane TapAlane vyavasthita rAkhavA eka juvAna mANasa joIe che." pagAra vagerenI bIjI kazI zarato pArTIe jaNAvelI na hatI, paNa TaoNme AzvAsana Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 nikolasa nikalbI ApatAM umeryuM ke, "pArlamenTa-sabhya che, eTale zarato sArI ja haze. tame bhAgyazALI cho; jaladI tyAM ja UpaDo." nikolasa AbhAra mAnI, phI ApI, tyAMthI javA nIkaLato hato tevAmAM, mAlikaNa jarA AghIpAchI thatAM, TaoNme AMkha micakArIne tene pUchayuM, "kema misTara, pelI kevI hatI?" "koNa vaLI?" nikolase jarA kaDakAIthI pUchayuM. vAha bhAI! kaI chokarI ? heM? are, kAle savAre te ahIM Ave, tyAre mArI jagAe tame A Tebala upara ho to kevI majA Ave, evuM tame pote icchI rahyA cho te vaLI!" Ama bolI teNe DacakAro vagADyo. | nikolasane e badamAzane eka tamAco mAravAnuM mana thayuM. paraMtu, pelI suMdara yuvatIne potAnI ATalI nAnI uMmare AvI jagAoe nokarI mATe zAthI bhaTakavuM paDatuM haze, tathA te kevI du:khadAyaka sthitimAM AvI paDI haze, e vicAre ja tenA manane gherI lIdhuM. vesTa minsTaranA prAcIna nagaranA sthAne eka sAMkaDo ane gaMdo latto che, jyAM pArlamenTanA sAmAnya sabhyono vasavATa che. pArlamenTa na cAlatI hoya tyAre te lattAmAM bAraNAM upara 'bhADe ApavAnuM che,' evAM posTaro ja laTakAvelAM hoya che. mAMcesTara bilDigsa pAse jaI, eka nokara bAraNuM pakaDI Ubho hato tene nikolase pUchayuM 'mi0 gregjhabarI aMdara che?' pelAe tene aMdara jhaTapaTa AvI javA kahI, bAraNuM jorathI baMdha karI dIdhuM. nikolase aMdara jaIne joyuM, to eka AkhuM ToLuM lAInabaMdha, gaMbhIra moMe, tathA kaMIka maraNiyA nizcaya upara AvI gayuM hoya te rIte, mi0 gregjhabarIne maLavA Atura thaIne UbhuM hatuM. nikolasa saheje temAM joDAI gayo. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nokarInI zodhamAM 109 ' 'vAta ema hatI ke, e badhA mitra grejhabarInA matadAra vibhAganA mANaso hatA. ane mitra grejhabarIe cUMTaNI vakhate e vibhAgane je kiMI vacano ApyAM hatAM, tenAthI UlaTI ja rIte te pArlamenTamAM varyA hoI, teo potAno virodha darzAvavA temanI pAse AvI pahoMcyA hatA. | nikolase joyuM ke, mitra grejhabarIe teonI badhI dalIlonA javAbamAM sahIsalAmata evo eka ja rasto lIdho. temaNe jaNAvyuM, "saue samagra dezanA samagra hitano vicAra ja karavo joIe, ane potAnAM vibhAgIya hitono vicAra bAjue rAkhavo joIe. vaLI mArA dezane samagra hita uparAMta huM jo bIjI koI vastune mahattva Apato houM, to te eka aMgreja tarIke mArA vyaktigata svAtaMtrayane ja ApuM chuM ane huM mArAM saMtAnone ane vArasadArone - alabatta, bhagavAne je kaMI capaTIka mane bahyuM che tenA vArasadAronee svAtaMtrayanI ja bheTa Apato javA mAguM chuM. A badhA bhAvo tame saMkucita ane vibhAgIya mAnasavALA loko nahi samajI zako, paNa tethI huM tamArI geravAjabI icchAo, AkAMkSAo ane AzAone tAbe thaI zakuM nahi." AthI akaLAIne, pelAoe mitra grejhabarIne rAjInAmuM ApI devA jaNAvyuM tyAre temaNe kahyuM, "tame tamAruM potAnuM hita zuM che te samajI zako tevI sthitimAM atyAre nathI! ane potAnuM ja ahita thAya evI mAgaNI rajU karI rahyA cho. eTale tamArI e mAgaNIne svIkAravA jevI tamArI kusevA huM karI zake nahi." pelAo have gusse thaI, paga pachADatA tyAMthI vidAya thayA. mi0 gregjhabarI have pote ekalA che ema mAnI rAjI thatA thatA, hAtha ghasatA ghasatA DacakAro vagADI, harSAgAra kADhavA lAgyA. paNa tevAmAM nikolasane pAse Ubhelo joI, temaNe ekadama karaDAkIthI pUchayuM, "tame ahIM chupAIne mArA upara jAsUsI karI rahyA cho? Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 nikolasa nikalTI ekadama cAlyA jAo; tamArA matadAramaMDaLane meM je javAba Apyo te tame sAMbhaLI lIdho; have tame kema ahIM UbhA rahyA cho?" | nikolase pote koNa che ane zA mATe Avyo che, te jaNAvatAM mi grejhabarI jarA zAMta paDayA, ane pUchavA lAgyA ke, "tamane misTara, ahIM sIdhA AvavA koNe dIdhA?" | nikolase jaNAvyuM ke, "tamArA nokare ja, kadAca mane pelA ToLAno ja eka mANasa gaNI, badhAnI sAthe dhakelI Apyo lAge che." have mitra gregjhabarIe thoDI vAra nikolasa sAme sthira najara karIne joI rahyA bAda, tene pUchayuM, "ThIka, ThIka, tamAruM nAma zuM che? ane sekreTarI tarIke zI zI pharajo bajAvavAnI hoI zake, e bAbata tamArI zI kalpanA che, te mane prathama kahI do jouM." sAheba, sekreTarInI pharajonI vyAkhyA karavI e bahu muzkela vastu che; paraMtu temAM patravyavahAra, kAgaLo-dastAvejo vagerene phAila karavA, Apa je lakhAvo te lakhI levuM, jAhera chApAmAM AvelAM tamArAM bhASaNonAM kaTiMgo jALavavAM, vagere bAbatono samAveza thAya, ema mane lAge che." "ThIka, barAbara; paNa AgaLa cAlo." sAmAnya rIte ema kahevAya, sAheba, ke, mArA svamAnano bhaMga na thAya e maryAdAmAM rahI Apane banI zake te rIte anukULa tathA upayogI nIvaDavuM, ane chatAM, mArI pharaja gaNI zakAya e kAryonI sUkSma hadanuM ullaMghana karI, ApanA kAryakSetramAM hastakSepa na thavA devo, e jAtanuM mAruM kAma hoI zake." mitra gregjhabarI thoDI vAra cUpa rahyA, paNa pachI bolyA, "e badhuM barAbara che. paNa pArlAmenTarI sagRhasthanA sekreTarIe amuka khAsa pharajo tarapha durlakSa karavuM na pAlave. mane tamAre avAranavAra ThAMsatA rahevuM joIe." "sAheba, Ape je kahyuM teno artha huM na samajyo." Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nokarInI zodhamAM 111 mAro kahevAno artha taddana spaSTa che, mi0 nikaldI. mArA sekre"TarIe AMtararASTrIya rAjakAraNathI khUba ja mAhitagAra rahevuM joIe. jAhera sabhAo, jAhera saMsthAo, jAhera puruSonI kAryavAhIthI paricita rahevuM joIe ane pArlamenTanA Tebala upara AvI paDelI koI paNa arajI upara nAnuMzuM bhASaNa ApavA mATenA muddAo taiyAra rAkhavA joIe. uparAMta dainika chApAMmAMthI, lApatA thayAnI, AtmahatyAnI, khUnanI vagere cAlu mAhitIo upara najara rAkhavI joIe, jethI gRhakhAtAnA sekreTarI oNpha sTeTane huM avAranavAra prazna pUchI zakuM. pachI meM pUchelo prazna ane tenA maLelA uttaranI nakala karI, sthAnika chApA upara mokalavA tamAre kALajI rAkhavI. tathA trAhitA tarIke chApAne lakhatA rahevuM ke, mi0 gregjhabarI AvA badhA agatyanA banAvo aMge sajAga rahe che tathA sarakArane paNa UMghavA detA nathI, i0. uparAMta, karaverA, vastIgaNatarI, Avaka-jAvaka vagerenA chApelA koThAonAM saravALA-bAdabAkI karatA rahI, vividha karaverAnI darakhAsto vakhate AMkaDAbaMdha bhASaNa huM ApI zakuM tevI taiyArI rAkhavI; sonAnuM calaNa, kAgaLanuM calaNa, paradeza cAlyuM jatuM sonuM, raziyAnA bAdazAha, beMka noTo vagere muddAo upara evI mAhitI taiyAra karavI, je koInI samajamAM to Ave nahi, paNa jenA vize jhamakadAra bhASaNa ThokI zakAya - samajyA?" mane lAge che ke, mane samaja paDe che," nikolase kahyuM. uparAMtamAM, rAjakIya nahi evA muddAonI bAbatamAM, ApaNAthI halakA lokonA haka-adhikAranI vAta Ave, tyAre haMmezAM svadezAbhimAnanI rIte kAMIka virodhamAM bolAya evA muddA UbhA karavA. jema ke, lekhakone temanAM pustakonuM yogya mahenatANuM maLavuM joIe evI mAgaNI Ave, tyAre ApaNI pAse evI dalIla dharmazAstromAMthI utArAo sAthe taiyAra hovI joIe ke, khisyuM e to mANasanuM sarjana che, eTale tenuM sarjana karavAno haka koI Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 nikolasa nikI mANasano ke kuTuMbano kahI zakAya. paNa magajanuM sarjana to Izvaradatta buddhinuM sarjana hoI IzvaranuM ja kahevAya. ane te to sau manuSyone havA-pANInI peThe maphata ja maLavuM joIe. samajyA? ane ema, je je bAbatomAM ApaNAM hitone nuksAna na thatuM hoya, tevI badhI bAbatomAM ApaNe lokonA pakSamAM chIe, evuM jAhera karI zakAya, tevI dalIlo bhegI karyA karavI. ThIka, ThIka, paNa tamArA pagAranI bAbatamAM zuM? huM e bAbatamAM koIne kazuM kahevAnuM rahevA deto nathI. juo, huM tamane aThavADiye paMdara ziliMga pagAra ApIza; bolo kabUla che?" e kaMI bahu moTI rakama na kahevAya, sAheba," nikolasa dhImethI bolyo. paMdara ziliMga e moTI rakama nathI, ema? juvAniyA, tuM zuM ema kahe che ke, paMdara ziliMga aThavADiye e -" sAheba, mArI takarAra e rakama sAme che, ema maherabAnI karIne na mAnI letA. huM je sthitimAM chuM te sthitimAM to mAre mATe e bahu moTI rakama che, e mAre zarama rAkhyA vinA kabUla karavuM joIe; paNa je kAmanI apekSA rAkhavAmAM Ave che, te tarapha jotAM, e rakama cheka ja nAnI gaNAya; ane e kAmano bojo mane eTalo moTo lAge che ke, mArI to e svIkAravAnI hiMmata ja cAlatI nathI." "to tamAre A jagA svIkAravI nathI, ema ne?" "hAjI, mAre ema kahyA vinA chUTako nathI." meMTyUjha, bhAIne bAraNuM banAva." ! "salAma sAheba," nikolase kahyuM. bAraNuM batAva, meyUjha!" Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 nogya kAma sUcave che nokarInI zodhamAM rakhaDIne nikolasa ghera pahoMcyo tyAre smAIke AgalI rAtanA vALanA vadhelAmAMthI bheguM karI, bhojananI taiyArI karI rAkhI hatI, ane nikolasa Ave tenI e rAha joto hato. paNa nikolasane ATalI athaDAmaNa pachI ane nirAzA pachI bhUkha ja marI gaI hatI. eTale te kazuM khAdhA vinA vicAramAM ne vicAramAM besI rahyo hato, tevAmAM nyUmena naoNgsa aMdara Avyo. "kema pAchA AvI gayA, bhAI?" "hA, maravA jeTalo thAkI gayo chuM. tenA karatAM to ghera rahyo hota to sAruM thAta. bahAra paNa nakAmA ja rakhaDavA jevuM thayuM." "eka ja savAranI rakhaDAmaNathI AvuM kAma ochuM ja patI jAya !" "paNa kazuM karyA vinA besI rahevuM paNa mane pAlave tevuM nathI. Ama ne Ama nakAmA ahIM paDI rahevAnuM thAya, to to gAMDA thaI javAya. game tevuM paNa kaMIka kAma to hovuM joIe ne? kAma to maLe ema che; thoDIghaNI - bhADA jeTalI ane kaMIka vadhAre kamANI paNa thAya; paraMtu tamArA jevAne evuM kAma cIMdhatAM mArI hiMmata cAlatI nathI." bhAI, pramANika ane svamAnabharI mahenatanuM koI paNa kAma mane batAvo to tamAro AbhAra; mAre moTAM nAmavALI ane khoTAM kAma karAvatI nokarI nathI joItI." ema! to juo, A misisa kaeNnviccha che ne? temanI dIkarIone phreMca bhASA zIkhavavAnuM kAma che. aThavADiye pAMca ziliMga ApavA 113 ni-8 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 | nikolasa nikabI taiyAra che. Aje savAre tamArI bAbatamAM mane temaNe ghaNI paDapUcha karI; ane tame koI rakhaDatA bhikhArI nathI, paNa moTA prophesara cho, ema meM jaNAvyuM, tyAre teoe tamane kahevA mane AgrahabharI vinaMti karI che. paNa evuM kAma cIMdhatAM mane vicAra thato hato." are bhAI, tame A kAma mAre mATe lAvyA, e to mArA upara tame upakAra ja karyo che. tarata ja e bhalAM bAnune hA kahI Avo." nyumaeNna AthI rAjI thaI jhaDapI pagale bahAra nIkaLI gayo. misisa menTelinInI dukAna bhAre hRdaye ane ghaNI ghaNI AzaMkAo sAthe keTa nikalbI maeNDama maeNnTelinIne tyAM potAnI nakkI thayelI nokarI upara joDAvA pahelI vAra gherathI savAranA poNA AThanA arasAmAM nIkaLI. tenI peThe bIjI keTalIya mAMdalI chokarIo, dhanavAnono vaibhava ane bhapako vadhAravA mATenAM sAdhano pedA karavAnAM kAme, potapotAnI nokarInA sthaLe joDAvA rastAo upara thaIne jatI hatI. e rastA upara thaIne jatAM jatAM ja temane AkhA divasa daramyAna je khullI havA ke sUryano prakAza maLavAno hoya, te maLavAno hato; pachI to kevAya aMdhAriyA oraDAomAM dhoLe divase paNa dIvA nIce cheka rAta sudhI temane kAma karyA karavAnuM lakhAyuM hatuM. bhAre rakajhaka pachI daravAna keTane upara oraDAmAM laI gayo ane zeThANIne khabara ApavAnuM kahIne cAlyo gayo. pAsenA oraDAmAMthI mi. menTelinI ane temanAM mahoradAra misisa maeNnTelinI - athavA sAcuM kahIe to, misisa maeNnTelinI ane temaNe svIkArela pati mi. menTelinI vacce cAlatI kauTuMbika Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ja e . - ka S - ' Cii - - , TAS 2 E - ----- , ; MS, ! , A 11, T ( : ME . . Fka sari ' ' , nikolasa kaeNnvijha kuTuMbamAM zikSaka tarIke bAjumAM misa peTakara ane lilAvIka che. - pR0 114 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa baeNnTelinInI dukAna 115 takarAranA avAja AvatA hatA. misisa eNnTelinI, dukAnanI juvAna chokarIo sAme tAkI rahevAnI athavA temanI sAthe ceDAM karavAnI manAI potAnA patine karatAM hatAM. tyAre mi. menTelinI potAnI mahoradArane Ama adekhAIthI irSALu banIne potAno suMdara cahero ane AvuM sukhI kauTuMbika jIvana bagADI na mUkavA mATe samajAvI rahyA hatA. "huM tamane cheka chellI vakhata kahI dauM chuM ke, tamAre tamArI patnI sivAya bIjI koI joDe nAcavA lAgI nA javuM, nahi to chevaTe huM jhera khAIza," meDame dhamakIbharyA sUre kahyuM. "tuM jhera khAIza, ane pachI hAtha-paga AmaLatI ane jamIna upara ALoTatI pachaDAIza? paNa tuM zuM kAma jhera khAya? tAre Avo suMdara pati che, ke jene paraNavA babbe umarAvajAdIo ane eka milakatadAra vidhavA marI paDatAM hatAM - "be kyAMthI lAvyA? tame to pahelAM ekanI ja vAta mane karI hatI." are be! ane beu ja phUTaDI-rUpALI, ane pAchI moTI moTI tijorIovALI." "to pachI tame temAMnI ekane paraNI kema na gayA?" "paraNI ja jAta vaLI; paNa mAruM khuzanasIba evuM ke, te ja divase mane ardhI duniyAne mohita karIne bebhAna banAvI de evI rUpavaMtI suMdarI maLI AvI ane te suMdarI mArI patnI banI che, tyAra pachI AkhA iMgleMDa dezanI DhagalAbaMdha umarAvajAdIo bhalene jakha mAre --" ATaluM kahIne mi. kaeNTelinIe misisa maeNnTelinIne be traNa cuMbano karI daIne ja bAkInuM kahevAnuM pUruM karyuM. maeNDama menTelinIe potAnA patinA premanI e sAbitIno sAmA cuMbanathI javAba Apyo, ane pachI baMneno nAsto pUrepUrA saMtoSapUrvaka cAlavA lAgyo. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 nikolasa nikabI thoDI vAra pachI mi. menTelinIno avAja saMbhaLAyo - "mArA jIvananI cAMdanI, atyAre ApaNA hAtha upara-ApaNI pAse paisA baisA hoya te te keTalAka che?" bahu ja thoDA !" paNa ApaNe thoDA vadhAre tAtkAlika hAtha upara joIe; ApaNAM bilo buDhA nikalbIne tyAM gIro mUkI thoDA paisA tAtkAlika UbhA karIe to kema?" "paNa tamAre hamaNAM vadhu paisAnI zI jarUra che?" "mArI jiMdagInI baMdagI! eka ghoDo nAkhI devAne bhAve vecAya che. ene khovo e to mahAparAdha karavA jevuM thAya. soeka ginI rokaDI ApIe to tarata maLI jAya tema che. tenI kezavALI, paga, pUMchaDuM, AMkho badhuM evuM suMdara che ke, enA upara besI huM vesTIgonA ghara pAse jaIne nIkaLuM tenI sAthe pelI DAkaNa vidhavA to gussA ane zokathI bebhAna banI jAya; ane pelI be umarAvajAdIo to kahe ke, "hAya, A svarUpavAna juvAna hAthathI gayo- te to paraNI gayo!" teo to tArA khuzanasIbanI evI adekhAI kare ke, tuM kyAre marI jAya ane jamInamAM daTAI jAya, tevuM ja icche! hA! hA! hA!" maeNDama menTelinI A rUpALA citranA varNana pachI aNanama na rahI zakI - te tarata mAnI gaI ane potAnA bahAranA kabATamAM zuM che te jovA bahAra nIkaLI. tyAM ja tenI najare keTa paDI. "are! tuM ahIM kyAMthI AvI?" maeNDama bolI UThI. "huM kayAranI ahIM beThI chuM; daravAna tamane khabara ApavAnuM kahI mane besADI gayo, te pachI bhUlI gayo lAge che." ahA! A koNa? ahA! ahIM kyAranI beThI che? ahA! e daravAnanuM mAthuM huM hamaNAM ja toDI nAkhuM chuM. mane pahelethI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTa nikalTInuM kAma 117 khabara kema na ApI? ahA!" mi. menTelinI aMdara AvI tarata keTa sAmuM ja dhArI dhArIne jotA bolavA lAgyA. "maeNnTelinI, tame pAchuM bhAna bhUlyA ke?" maeNDama bolI UThI. "are, huM bhUluM? mArA prANa, mArA jIvana, kadI nahi, kadI nahi!" ema kahI maeNnTelinIe potAnI patnIno hAtha cUmyo, paNa bAjue joI keTa tarapha hasatAM hasatAM AMkhanA micakArA karI lIdhA. meDame potAnA gallAmAMthI thoDA kAgaLo laI, menTelinIne ApyA. pachI teNe keTane potAnI pAchaLa nIce AvavAnuM kahyuM. mi. kaeNTe linIe khoMkhArA-izArA karI, bahAra jatI keTanuM dhyAna kheMcavA khUba cALA karI joyA, ane pachI paga AkAza tarapha UMcA karI sophA upara lAMbA thayA. 22 keTa nikabInuM kAma nIce jyAM aneka juvAna chokarIo pozAka taiyAra karavAnA kAme beThelI hatI te oraDAmAM maeNDama maeNnTelinIe dAkhala thaI 'misa naMga' kahIne bUma pADI. tarata vadhArepaDatAM kapaDAM paherelI eka AdheDa ane mukAdama jevI bAI sAme AvI. badhI chokarIo navI AvelI keTanAM kapaDAM ane caherA tarapha joI chAnI chAnI AMkha mAravA lAgI. maeNDama menTelinIe kahyuM, "misa naMga, A pelI juvAna chokarI che, jene viSe meM agAu tamane vAta kahI hatI, te AjathI ApaNA khAtAmAM joDAya che. zarUAtamAM tene taiyAra thayelAM kapaDAM gharAkane paherAvI jovAnA kAmamAM rAkhajo; te dekhAve jarA phUTaDI che, eTale e kAmamAM - " Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 nikolasa nikabI maruM re, maeNDama oNnTelinI! huM atyAra sudhI vicAra karyA ja karatI hatI ke, e kAma mATe mArA dekhAva sAthe baMdhabesatuM Ave evuM koIka mANasa joIe; paNa ma re, meDama! tamArI AMkha cAre bAju ughADI ja rahe che, ane kevuM mANasa kyAM joIe, e bAbatamAM tamArI pasaMdagInI zakti to adbhuta che." "ThIka, ThIka; to tame tene badhuM kAmakAja batAvI dejo tathA kAmakAjano samaya paNa kahI dejo; kazuM bhUlazo nahi." are, tame ATaluM ATaluM kahyA pachI, huM bhUlI jAuM e te kema bane, maeNDama? keTaluM adbhuta ! maruM re, huM tamArI kuzaLatA ane yAdadAstanAM zAM vakhANa karuM, meDama! . . . ." * kahevAnI jarUra nathI ke, misa geMgane keTanAM suMdara dekhAva ane capaLatA joIne ja peTamAM tela reDAyuM hatuM, ane A chokarIne jo phAvavA devAmAM Ave, to mi. menTelinI ane temanI mAraphata AkhI dukAna tene ja tAbe thAya, emAM ene zaMkA rahI nahi. eTale teNe jhaTapaTa keTa bhUlo upara bhUlo ja karavA mAMDe ane haDadhUta thAya evAM ja pagalAM bharavAnuM manamAM vicArI lIdhuM. thoDA vakhatamAM ja eka tavaMgara ane phezanebala strI tenI putrI sAthe potAnAM sivAyelAM kapaDAM paherI jovA AvI. meDama eNnTalinI paNa AvIne hAjara thaI. keTanuM kAma to sivAyelAM kapaDAM misa naMga te bAIne paherAve tyAM sudhI hAthamAM laIne UbhA rahevAnuM hatuM tathA avAranavAra koI baTana ke hUka kheMcIne besADavAnuM hatuM. paraMtu banyuM evuM ke, e tavaMgara bAInI keTanI uMmaranI ja juvAna dIkarI keTanA sAdA dekhAva AgaLa paNa evI bhUMDIbhUkha dekhAtI hatI ke, mA-dIkarI baMne tenI ja khoDa kADhavA lAgI gayAM. "A te kevA TADhA - gaMdA - kharabacaDA hAtha? A te koI chokarI che ke bhUMDaNa? AvI chokarIone AvI moTI dukAnomAM zuM karavA rAkhatA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTa nikalbInuM kAma 119 " haze te? jo AvI gobarI chokarIone rAkhavAnI hoya, to mAre mAro pozAka koI bIjI sArI dukAne ja Apavo paDaze, i0. bicArI keTane vagara vAMke maLatuM A apamAna hADohADa lAgI AvyuM. rAtanA nava vAgatAM sudhImAM to keTa tanathI ane manathI cheka ja bhAgI paDI. chevaTe vakhata thatAM te bahAra nIkaLI tyAre, nakkI thayA mujaba, tene levA AvelI tenI mA rAha jotI bahAra UbhI hatI. keTa, dIkarI, mane to ahIM UbhA UbhA A pATiyA sAmuM joI joIne eka ja vicAra AvyA karato hato ke, "menTelinI eNnDa nikalpI" e nAma kevuM zobhaze? ane tAro bhAI jo khuzanasIba nIkaLyo, to A ja zerImAM pAse ja ". nisbI, vesTa minsTara skUlavALA' evuM pATiyuM paNa jarUra lAgyuM haze." - bicArI keTane potAnA manano badho DUmo dabAvI, potAnI mAtAne khuza rAkhavA mATe ja 'hA'mAM 'hA' milAvavI paDI. divaso upara divaso javA lAgyA. eka vakhata eka bahu gharaDo tavaMgara umarAva potAnI navI bhAvI juvAna patnIne ane tenI bahenane laI, lagna vakhate paheravAnAM be baoNneTa tene paherAvI jovA mATe Avyo. teno oNrDara Agale divase ApavAmAM Avyo hato. keTane have bahAra AvavA devAmAM AvatI na hatI. misa naMga ane maeNDama eNnTelinI e baoNneTa pelI juvAna bAnune paherAvI, vakhANano dhodha varasAvavA lAgI gayAM. pelo buDho laoNrDa, je kharekhara bahu ja buDhDho hato, te paNa have pote e juvAnaDIne patnI tarIke meLavI zakaze, e AnaMdamAM DacakArA vagADavA mAMDyo. pelI juvAna bAnu e buTTA laoNrDane khUba khuza thayelA joI, temane eka moTA arIsA pAchaLa dhakelI gaI, ane tyAM ne tyAM Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 nikolasa nikabI teNe temane cuMbana karyuM. maeNDama oNnTelinI ane pelInI sAthe AvelI - tenI bahena vivekapUrvaka ADuM joI gayAM. paNa misa naMga to irAdApUrvaka e ramata jovA kaMIka bahAnuM kADhI e arIsAnI pAchaLa ja pahoMcI gaI hatI. pelI juvAna bAnue misa naMgane joI tarata hoTha lAMbA karyA ane bahAra AvI sophA upara besatAM besatAM meDamane kahyuM, "meDama maeNnTelinI, gaI kAle ahIM hatI te pelI phUTaDI chokarI kyAM che? mane AvI buTTI ThacarIo pozAka paherAvavA sAme Ave e haragija pasaMda nathI. huM ahIM AvuM tyAre tamAre te chokarIne ja hAjara rAkhavI." meDame tarata ja misa naMgane kahyuM, "misa naMga, tame jaIne misa nikalbIne mokalo; tamAre pAchA AvavAnI jarUra nathI." misa naMga kALI ThaNaka paDI gaI. te tarata ja bahAra cAlI gaI ane keTa tyAM AvI pahoMcI. paNa thoDI vAramAM, pelA buDhDhA laoNrDane keTane tAkIne jotA joI, pelI juvAna bAnuM bolI UThI, laoNrDa, tame tamArI khoTI najara A chokarI upara zA mATe nAMkhI rahyA cho?" nA, nA, evuM bolavuM nahi; e to badhI jUnI vAto! huM to have paraNIne navuM ja jIvana jIvavA mAguM chuM! pahelAM evuM hatuM kharuM, paNa have to navuM ja jIvana zarU karavAnuM che." ATaluM bolatAM bolatAMmAM to laoNrDa ekadama khoMkhAM karatA khAMsavA mAMDayA. ane e khAMsI jarA zamatAM mahA parANe eTaluM bolyA ke, "alabatta, A chokarI A dhaMdhA mATe vadhAre paDatI phUTaDI che, eTale..." "to zuM, laoNrDa, Apa A dhaMdhAmAM phUTaDA dekhAvuM e bAbatane UNaparUpa to nathI mAnatA ne?" maeNDama menTelinIe pUchayuM. "nA re nA, nahi to tame ja A dhaMdhAmAM zAnAM hota?" Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (keTa nikabInuM kAma 121 * * "tophAnI, TIkhaLIkhora prANI!" ema kahI pelI juvAna bAIe laoNrDane potAno paMkho jhApaTI dIdho ane kahyuM, "mArI hAjarImAM strIo sAthe AvAM ceDAM karavAnI tamArI kho huM bhulAvI na dauM, to jojo !" eTaluM kahI te potAno paMkho pharIthI lagAvavA jatI hatI, tevAmAM laoN tene pakaDI lIdho. eTale e javAna bAIe laoNrDano Akho hAtha bAthamAM laI lIdho ane laoNrDa paNa sAmethI ghaTatI ceSTAo karavA prayatna karyo. paNa keTa jyAre kAma paravArI nIce gaI, tyAre oraDAmAM bhAre ramakhANa macI gayuM hatuM. misa naMgane uparAuparI phiTa AvatI hatI, ane badhI chokarIo kAma choDI temane AzvAsana ApavA ane zAMta pADavA prayatna karatI hatI. keTane AvelI joI e badhI keTa mATe phiTakArane lavAre caDI. misa naMga to, behozImAM bolatI hoya tema AMkho baMdha rAkhIne, paNa pUrA jhanUna sAthe lavavA lAgI, "huM ThacarI! huM buThThI! ane pelI DAkaNa raDI! AvA DAkaNa, huM tAruM phUTaDApaNuM toDI khAuM! rAMDa, duzamana!" badhI kadarUpI bAIo paNa keTa sAme gussAbharI najara karI, "AvuM to koI divasa sAMbhaLyuM na hatuM", "mUI AjakAlanI A vAMdarIo kyAMthI nIkaLI paDI che!", "jarAya zarama nahIM, lAja nahIM", "A te bAI mANasanAM lakSaNa che?" I I0 bolavA lAgI. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 pAjInuM nimaMtraNa e AkhuM aThavADiyuM misa naMganuM magaja zamyuM ja nahi ane bicArI keTanuM jIvatara teNe asahya karI mUkyuM. eTale zanivAranI sAMja AvI, tyAre jANe dojakhamAMthI chUTI hoya ema keTane lAgyuM. dukAnamAMthI te bahAra nIkaLI tyAre tenI mA AvI hatI. paNa sAthe tenA kAkA rApha nikalbIne vAta karatA joI, tene Azcarya thayuM. kAkA kAMIka kahe te pahelAM ja tenI mAe keTane kahI dIdhuM, jo ke, kAle sADA cha vAgye tArA kAkA tane bhojana mATe nimaMtraNa ApavA AvyA che. huM kayAranI temane kahetI hatI ke, mArI pAse je sarasa camakatAM ghareNAM hatAM, te badhAM atyAre hota, to tane AvA prasaMge paheravA kevAM kAma Avata, ane kevI zobhI UThata! paNa tArA bApue badhuMya vecI khAdhuM! mArI eka vAta jiMdagIbhara mAnI nahi ane ApaNe Aje Ama . . . ." keTe potAnA pitAnI vAta upara mAne vadhu caDI jatI aTakAvavA jaladI jaladI vacce ja bolI nAkhyuM, "paNa mA, mane ghareNAMno zokha ja kyAM che? eTale tamAre te bAbatanI kazI ciMtA ja karavAnI jarUra nathI." rApha A badho pralApa, tiraskArabharyuM smita mAM upara lAvI, cUpa Ubho Ubho sAMbhaLI rahyo hato. te have bolyo, "keTa, kAle mAre tyAM thoDA sagRhasthone meM bhojana mATe nimaMtraNa ApyuM che; alabatta, evuM khoTuM kharca koI koI vAra vepAradhaMdhA aMge karavuM 122 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAjInuM nimaMtraNa 123 * paDe che, paNa e to badhI mAla upara jakAta che! paNa A vakhate tuM jo Ave ane mahemAnonA svAgata vakhate hAjara rahe, to e sAruM, ema mane lAge che. viziSTa prakAranI mahemAnagata strIo dvArA ja sArI zobhe evI thaI zake." kAkA, huM jarUra AvIza; paNa maneya AvI badhI mahemAnagIrIno khAsa anubhava nathI; eTale kadAca huM kaDhaMgI to na dekhAuM, evo mane Dara rahe che." "kAMI vAMdho nahi, kAMI vAMdho nahi, huM tane teDavA ghoDAgADI mokalIza. vakhatasara nuM taiyAra thaI raheje, eTale basa." ATaluM kahI, rAlpha tyAMthI cAlato thayo. have misisa nikalhIno vAro Avyo! temaNe AvA bhojana samAraMbho vakhate acAnaka maLI jatA koI tavaMgara juvAna sAthe prema Ubho thatAM paraNI gayelI keTalIya yuvatIonA dAkhalA keTane kahI batAvyA. tathA bIjA paNa evAM caTakadAra ane khuzanumA zabdacitro kahI batAvyAM ke, maeNDamanI dukAnamAM thayelA trAsathI kaMTALelI keTanA manamAM paNa eka vAra to navo raMga- kaMIka sArI AzA saMcaryA vinA na rahyAM. bIje divase rAphe mokalelI ghoDAgADImAM besI keTa tene tyAM pahoMcI, tyAre kAkAnA gharanI badhI sikala ja pharI gayelI teNe dekhI. naoNjhane badale tyAM varadI paherelo daravAna Ubho hato, tathA dAdara ane oraDAomAM saLaMga raMgaberaMgI gAlIcA ane zetaraMjIo bichAvI devAmAM AvyAM hatAM. thoDI vAramAM badhA mahemAno AvI gayA. eTale rApha keTane dIvAnakhAnAmAM vidhivivekasara laI Avyo. sAta ATha sadgRhastho majedAra aMgIThInI AsapAsa ToLe vaLI UbhA hatA. rAphe eka jaNa pAse keTane dorI jaIne kahyuM, "laoNrDa phreDarika verisaoNphaTa, A mArI bhatrIjI misa nikabI." Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI "ahA! zI Aphata che! mAra DAlA!" ATaluM bolI tarata laoNrDe potAnuM eka-AMkhI cazma paherI misa nikalbI tarapha bhAre kutUhalathI jovA mAMDayuM. 124 "mArI bhatrIjI, laoNrDa, " rAlpha pharIthI kahyuM. t *vAha, zuM kahyuM ? mArA kAna mane chetaratA to nathI ne ! mINanI pUtaLI nathI ne ? ahA! kema cho? huM bahu khuza thayo." ATaluM kahI, laoNrDa risaoNphTe pAse UbhelA bIjA jarA prauDha, majabUta tathA cahere vadhu lAla banelA sadgRhastha tarapha pharIne kahyuM, ahIM, chokarI kharekhara Aphata che! mAra DAlA!" 66 e bIjA sadguhastha have rAlpha pratye bolyA, "mAruM oLakhANa karAva jouM, nikalbI. "" 66 "keTa, sara malaberI haoNka," rAlpha jhUkIne keTane kahyuM. paNa have malaberInA poThiyA jevA be hajUriyA, nAme pAika ane plaka, temaNe paNa oLakhANa mATe umedavArI noMdhAvI. keTa A badhAthI bahu zaramAvA lAgI hatI, paNa te eTaluM to pAmI gaI ke, pelA mahemAno rAlpha pratye ati tucchakArathI vartatA hatA, ane potAnI tarapha paNa jarAya dAkSiNya ke ziSTatA dAkhavatA na hatA. rAlphano jo kazo dhaDo thato na hoya, to pachI tenI bhatrIjIno to tethIya ocho ja thAya ne! (c 'vAha, A to aNadhArI ja moja maLI ne kaMI," laoNrDa verisaoNphTe bolyA. "Apane coMkAvavA mATe ja e taiyArI karavAmAM AvI che. laoNrDa phreDarika, " mi pleka bolyA. " paNa A sUko cimaLAyelo vyAjakhAu pAjI AvI moja umere, te vyAjamAM be ke aDhI TakA caDAvavA mATe ja umere, e huM jANu chuM. paNa je moja teNe Aje sajI che, tenA badalAmAM bhale te Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAjInuM nimaMtraNa 125 kAMIka khATI jAya. ahA, zI Aphata! mAra DAlA!" laoNrDa raMgamAM AvI belI kADhyuM. alyA nikalbI, laoNrDa pote ja kahe che, eTale vIsa ke pacIsa TakA je TharAvyA hoya, temAM eTaluM vadhArI ja leje, ane A goThavI ApavA badala mAro ardho bhAga emAM gaNaje," sara malaberIe umeryuM. ATaluM kahI sara malaberI haoNka moTethI hasI paDayA; ane emanA TekAmAM emano pahelo poThiyo pAIka temanA karatAM vadhu jorathI hasyo, ane pachI bIjo poThiyo pleka te vaLI vadhu jorathI! paNa eTalAmAM bhojananuM teDuM AvyuM, eTale sau nIce javA UbhA thayA. lorDa verisaoNphaTa keTane potAne hAthe dorI laI javA jAya, eTalAmAM to sara malaberIe AgaLa dhasI jaI potAnA hAthamAM keTano hAtha koNI sudhI bharAvI dIdho. bhojana vakhate paNa sara malaberI keTanI bAjumAM ja goThavAI gayA. alabatta, laoNrDa verisaoNphaTa tenI bIjI bAjae hatA, ane temaNe tarata rAlphane phariyAda paNa karI ke, "jo nikalTI, A badamAza haoNka tArI bhatrIjIne AkhI ne AkhI boTI levA mAge che." "laoNrDa, tame je je cIjo upara hakadAvo karo cho, te badhI ja te paDAvI jAya che ne? emAM navuM zuM che?" rAlpha marmamAM kahyuM. "mane to ghaNI vAra mana thaI jAya che ke, ziliMga laIne teno cheDo kApI nAkhuM." juvAna umarAva majAkamAM bolyo. are bhAI, tArI pAse cheka chello ziliMga bAkI raheze, tyAre huM ja tane cheDo kApI ApIza; paNa tyAM sudhI to huM tane coMTayo ja chuM, e jANI rAkhaje," sara malaberIe vaLatuM saMbhaLAvyuM. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 nikolasa nikalTI mi. pAika ane mi. plake have potAnA mAlikanI sIdhI vAtane uttamottama majAka TharAvI ApavA hasavAnA vividha prakAro ane avAjo ajamAvavA mAMDyA. joke, sara malaberI haoNkano dhaMdho AvA babUcaka juvAna umarAvone pholI khAvAno ja hato, paraMtu te haMmezAM potAnI e vAtane eTalA spaSTa zabdomAM hiMmatathI jAheramAM bolI batAvatA ke, sau koI te vAtane hasavAmAM ja kADhI nAMkhatA. chevaTe bhojana pUruM thavA AvyuM ane khAlIonI vArI zarU thaI. tyAre sara malaberIe vAtane bIjI tarapha vALatAM kahyuM, "A misa nikaldI ahIM kyAranAM beThAM che, paNa mane navAI thAya che ke, haju sudhI kema koI temane prema karavA lAgyuM nathI." nA, nA, evuM kaMI . . . ." keTa bicArI jaladI jaladI bolavA gaI ane zaramanI mArI nIcuM joI gaI. juo, huM pacAsa pAuMDanI hoDa bakavA taiyAra chuM, jo misa nikalbI moM UMcuM karI, mArI sAme joIne ema kahe ke, temane manamAM evo vicAra haragija nahoto Avyo !" "lagAvI; daza miniTa ApI," juvAna umarAva bolI UThayo. baMne pakSe pacAsa pAuMDa kADhIne Tebala upara mukAyA. mAre to baMne bAju ghIkeLAM che!" sara malaberIe bolavA mAMDyuM; "misa nikalTI nA kahevA mATe paNa mAM UMcuM karI mArI AMkhomAM AMkho milAve, to e mATe paNa pacAsa pAuMDa DUla!" "are, ethI bamaNI rakama paNa Dula karI zakAya; zI AMkho !" pAika TekAmAM bolyo. "are cAra gaNI paNa kevI kAtIla AMkho !" pleka bolyo. "cAra miniTa pUrI thaI," jene ghaDiyALa soMpavAmAM AvI hatI te TAIma-kIpara snaoNba bolyo. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAjInuM nimaMtraNa 127 (c mAre khAtara paNa thoDIka takalIpha lo to misa nibbI," laoNrDa phUDarika thoDI vAra bAda bolyo. "are, misa nikalbI ane huM to maLI gayelAM chIe; tuM jANato nathI? e to mArA TekAmAM ja che," malaberI bolyo. 'ATha miniTa ! " 66 .. paisA taiyAra karo, " sara malaberIe kahyuM. 66 hA! hA! hA ! " pAike khaDakhaDATa hasI dIdhuM. hahA-hA-hA hatA-hA-hA" pleka vadhu jorathI hasyo. bicArI keTanI dazA dayAjanaka thaI gaI hatI. paNa malaberInI vAta mAnI lIdhA jevuM karavuM paNa azakaya hatuM. tethI teNe jhaTa malaberI sAme vedanA ane tiraskAra bharI najara karIne UMcuM joyuM ane pachI eka zabda bolyA vinA te tarata bahAra nIkaLI upara cAlI gaI. mahAparANe rokI rAkhelAM AMsu have ekadama bahAra dhasI AvyAM, ane te DhagalA thaI besI paDI. eka hajUriyaNe tene AvIne kahyuM ke, e sadguhastho kaoNphI paNa nIce bhojana-Tebala upara ja levAnA che; paNa tamArA kAkA kahAve che ke, ghera jatA pahelAM temane maLIne jajo. Ama rokAvAnuM thatAM keTa manane svastha karavA ekAda copaDI hAthamAM laIne vAMcavA lAgI. 3 66 bhojananA oraDAmAM dArUnI pyAlIo UpaDavA lAgI, tema tema hasAhasa ane barADA pADavAno avAja vadhavA lAgyo. vacce vacce dAdara upara koI caDatuM hoya evo avAja Avato, tyAre keTa gabharAI UThatI ke, pArTImAMthI chUTuM paDIne koI upara to nathI AvatuM! paNa evuM kAMI banyuM nahi, ane pachI to copaDImAM ja tene evo rasa paDI gayo ke, tene samaya tathA sthaLano kazo khyAla rahyo nahi. tevAmAM acAnaka tenA kAna pAse ja eka puruSano avAja Avyo. teNe tene nAma daIne bolAvI hatI. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 nikolasa nikalTI keTanA hAthamAMthI copaDI paDI gaI. e avAja sara malaberI haoNkano hato. "ahA! zI abhyAsamayatA! paNa kharekhara, misa nikalTI, tame vAMcatAM hatAM ke tamArI suMdara pAMpaNo huM pAMca miniTathI nihALI rahyo hato te laMbAvavA mATe ja copaDI upara DhALI rahyAM hatAM! paNa meM mUrakhe bolIne badhI bAjI bagADI nAkhI. hAya, kevI suMdara pAMpaNo! ahA, hRdaya TukaDA TukaDA thaI jAya che." maherabAnI karI cUpa rahezo? tathA A kSaNe ja A oraDAmAMthI bahAra cAlyA jazo? tame atyAre pIdhelI avasthAmAM cho, ane pUrA bhAnamAM nathI; nahi to ajANI yuvatI sAthe AvuM aziSTa vartana na dAkhavo." ajANI? hAyare, mArI mAnItI! haju saheja vadhu gusso kara jouM! tAruM rUpa to jarA gusse thayAno dekhAva kare, tyAre ja khIlI UThe che," Ama bolI, te keTanI vadhu najIka AvI besI paDyo. keTa jaladI jaladI UbhI thaI gaI. paNa sara malaberIe teno hAtha pakaDI laI tene pAse kheMcI. "are besa, besa, vahAlI ! mArI vAta to sAMbhaLI le." "mAro hAtha choDo jouM, abaghaDI!" keTa tADUkI. "are, AkhI duniyA mArI sAme Ave topaNa na choDuM ne!" ATaluM kahI te tene pAchI besADavA jarA adUgaDo thayo. paNa te vakhate keTe evo jhaTako mAryo ke, te cattApATa jamIna upara gabaDI paDyo. keTa ekadama oraDAnI bahAra nAThI; sAme Avato rAlpha tene bAraNAmAM ja TicAyo. A zuM?" "e ja ke, tamArA bhAInI asahAya dIkarIne je chAparA heThaLa Azraya ane rakSaNa maLavAM joIe, tyAM ja tene bolAvI lAvIne Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAjInuM nimaMtraNa 129 evI apamAnita karavAmAM AvI che ke, tamane mAM batAvatAM paNa zarama AvavI joIe." rAphane A ToNo barAbara vAgyo. teNe UbhA thayelA malaberIne bAraNA tarapha AMgaLI batAvIne kahyuM, "tamAro rasto e tarapha che, maherabAna." "eTale tuM zuM kahevA mAge che?" malaberI tADUkayo. rAlphanI kapALanI badhI naso UpasI AvI. teNe bolyA vinA ja dAdara tarapha pharIthI AMgaLI batAvI. are pAgala, tuM mane bAraNuM batAve che, ema?" malaberIe dhagI UThIne kahyuM. hA, hA," rAlpha javAba vALyo. malaberI rAphanI tINI najara sAme vadhu na joI zakayo. paNa bAraNA tarapha jato jato te uzkerAIne bolyo, "tAre to pelA laoNrDane A chokarImAM phasAvavo hato, ane huM vacce AvI paDyo kema?" rAlpha kazo javAba na Apyo. paNa alyA babUcaka, e umarAvanA baccAne tArI pAse pahelaprathama koNa lAvyuM hatuM? mArA vinA tuM tene tArI jALamAM zI rIte sapaDAvavAno hato? tuM maisA mATe tAruM mAMsa ane lohI paNa vece evo che! tArI bhatrIjIne paNa tuM pelA juvAna dArUDiyA mATe ja lAvyo hato, e huM barAbara jANuM chuM. suvara vyAjakhAu! mAre badale e juvAniyo jo upara cAlyo Avyo hota, to tuM AMgaLI batAvata che? tyAre AMdhaLo ane bahero banI gayo hota !" hA, kharI vAta che," rAphe dhIme rahIne javAba Apyo; "mAre e umarAvajAdAne tamArA hAthamAMthI choDAvI mArA hAtha upara levo hato. tame ekalA ja ene pholI khAIne sApha karo, evo kaMI IjAro che? mArI bhatrIjIne paNa mArI madadamAM ja meM bolAvI hatI, eya kharI vAta che. paNa e juvAniyo ekadama tamArI peThe Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 nikolasa nikalbI Ama utAvaLo na thAta; ane yogya vakhate huM mArI bhatrIjIne tenI najara AgaLathI dUra karI leta." dhUMvAMpUvAM thato malaberI cAlyo gayo. keTa have dhrusake dhrusake raDatI sophA upara nIcuM moM rAkhI gabaDI paDI. rAlpha potAnA koI paNa deNadArane tenA ekanA eka bALakanI mRtyu-pathArIethI paNa, jarAya khacakAyA vinA, pakaDAvIne belIphane soMpI dIdho hota; ane tenA hRdayAphATa rudanathI tenA hRdaya upara jarAya asara na thaI hota. paNa A chokarI tenI deNadAra na hatI, eTaluM ja nahi, tenA bolAvyAthI ja AvI hatI, ane te paNa kazA lobhamAM nahi. eTale e chokarInuM rudana joI, tenuM paththara samAna hRdaya paNa dhrUjI UThyuM. "zAMta thA, dIkarI! have zAMta thaI jA." "kAkA, kazuM bolyA vinA mane ekadama ghera ravAnA karI do." rAlpha tene Teko ApI bAraNA AgaLa lIdhI. ane tene ghoDAgADImAM besADyA pachI ja tenI pAsethI te chUTo paDayo. keTa te vakhate codhAra AMsue raDatI raDatI bolI - "kAkA, kAkA ! meM tamAruM zuM bagADyuM hatuM ke tame mArI A vale karI? meM mana-vacana-karmathI kadI tamAruM bUruM vAMchayuM hota topaNa, tamArA sadgata bhAIne yAda karIne tamAre mane AvI sajA karavI joItI na hatI." ghoDAgADI cAlatI thaI tyAre keTanA raDatA moMmAM rAlphane potAnA bhAInuM bALapaNamAM takarAra vakhate raDatuM moM acAnaka dekhAyuM. te ekadama lathaDiyuM khAI gayo, ane jANe kabara pAranI duniyAnuM koI sattva joyuM hoya tema, chaLI UThIne gharamAM pAcho pharyo. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 pAjI ane dele misa keTanI tabiyata bagaDI javAthI nAnakaDI misa lA kriIvI somavAre savAre, meDama oNnTelinIne khabara ApavA jatI hatI ke, keTa Aje kAma upara hAjara rahI zakaze nahi. Akhe raste misa lA krovIne manamAM vicAra AvyA karato hato ke, "keTanuM mAthuM du:khe che, ema te kahe che, paNa mAthuM du:khavAthI AMkho lAla zA mATe thAya te jarUra raDI haze. ane keTa jevI sAlasa chokarI raDe zA mATe? - jarUra tenA rIMcha jevA bhUMDA kAkAno ja kaMI vAMka haze. gharaDo kacaro!" | manamAM ATalI gALa, potAnI sakhI mATe, tene du:kha denArane dIdhA bAda, bhalI misa lA kIvInuM mana haLavuM thayuM. kIvI pahoMcI tyAre maeNDama UMghatAM hatAM, eTale misa veMge ja misa lA krIvIne pUchayuM, "zuM kAma che?" ane teNe kahelo saMdezo jANyA bAda tarata rokaDuM kahI dIdhuM -"mAruM cAle to e haMmezane mATe na AvI zake to paNa vAMdho nahi." "tamAM cAle? eTale zuM? tame kaMI A dhaMdhAnAM mAlikaNa nathI," misa lA krIvIe ciDAIne javAba Apyo. "bahu sAru, maeNDama, have tamAre kaMI vizeSa pharamAvavAnuM che?" "nA, tamane mATe vizeSa kaMI kahevAnuM nathI." "to, padhAro, maeNDama, suprabhAtam" 131 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI "tamane paNa suprabhAtam; ane je atizaya viveka ane atizaya saMskAritA tame dAkhavyAM te badala AbhAra!" 132 misa lA krIvI uzkerATamAM ne uzkerATamAM ja bahAra nIkaLI gaI, ane Akhe raste te potAnI sakhI keTane A jagyAe kAma karatAM kevuMka phAvatuM haze teno ja vicAra karavA lAgI. pachI teNe pheMsalo karyo ke, A naeNga DosalInuM DAcuM kharekhara cItarIne maDhAvavA jevuM che! ane tene evI 'sacitra' sajA karavAnuM manamAM AvatAM ja bhalI misa lA krIvI pAchI kaMIka haLavI paDI! ghera AvIne te nAsto karavA beThI, eTalAmAM nokaraDIe AvIne khabara ApI ke, bahAra koI sadgRhastha maLavA AvyA che. misa lA krIvI raghavAI thaIne bolI UThI, " paheluM A badhuM nAstAnuM uThAvIne laI jA to !" 66 mArA AvavAthI jarA paNa raghavAyAM thatAM nahi, misa lA krIvI! mApha karajo, meM mAruM nAma kahevAnI nokaraDIne nA pADI hatI, kAraNa ke, mAre tamane aNadhAryA AvIne cAMkAvavAM hatAM !" aMdara AvI pahoMcIne nikolasa zAMtithI bolyo. "6 " mi. nikolasa !" misa lA krIvI AnaMdathI bolI UThI. vAha, tame mane haju sAva bhUlI gayAM nathI, ema lAge che!" nikolasa potAno hAtha lAMbo karatAM bolyo. 66 << "hannA, bIjo rakAbI-pyAlo lAva jouM. juo mi. nikolasa, tame cAlyA gayA te savAre jevI beadabI karI hatI, tevI Aje karavAnI nathI, e tamane paheluM ja kahI dauM chuM." "to zuM tame gusse thaI jazo ema?" 66 to na thAuM? evuM pharI karI juo eTale tarata khabara paDaze. " nikolase tarata ja misa lA krIvIno paDato bola dAkSiNyathI upADI lIdho ane e bhalI bAIne baMne gAla upara be cuMbana karI lIdhAM. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAjI ane dolo 133 1 misa lA kIvIe eka AchI cIsa pADI, nikolasanA gAla upara ethI paNa AchI dhola coDI dIdhI. "AvuM beadaba prANI to meM koI joyuM nathI," misa lA kIvI bolI UThI. paNa tame ja mane ema karI jovAnuM kahyuM ne!" "e to meM dhamakInA arthamAM kahyuM hatuM." to tamAre mane ema pahelethI kahI devuM joItuM hatuM." "hA, hA, emane ema to potAne mArA kahevAno artha nahi samajAyo hoya! paNa e badhI vAta pachI; tame Ama sUkalA ane phIkA kema banI gayA cho?" misa lA krIvInA e prazna pAchaLa rahelI te bhalI bAInA aMtaranI lAgaNI eTalI badhI cokhkhI dekhAI AvatI hatI ke, nikolasa te joI gaLagaLo thaI gayo. "thoDuM ghaNuM tema haze kharuM, kAraNa ke, tanathI ane manathI huM ghaNo herAna thaI gayo chuM. uparAMta mArI pAse paisAnI paNa bhAre DhAMca hovAthI khAvApIvAnuM paNa evuM ja cAlatuM hatuM." bhalA bhagavAna, A tame zuM kaho cho, mi. nikolasa?" "paNa tethI tamAre jarAya du:khI thavAnI jarUra nathI; uparAMta huM tamArI AgaLa mArAM rodaNAM raDavA Avyo paNa nathI. mAre to jhaTapaTa mArA kAkAne moDhAmoDha thavuM che, e vAta tamane kahevA pUrato ja huM ahIM Avyo chuM." to mAre e bAbatamAM eTaluM ja kahevAnuM che ke, tamArA e mizananI mane jarAya IrSyA thatI nathI. je oraDAmAM e mANasanuM khAsaDuM paNa paDyuM hoya, te oraDAmAM huM thoDI vAra besuM, topaNa pUruM eka pakhavADiyuM huM mAMdI paDI jAuM!" e bAbatamAM to mAro mata paNa tamArA matane maLato Ave che. paNa huM to tene eTalA mATe maLavA mAguM chuM, ke jethI huM mArI Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 nikolasa nikalTI nirdoSatAnI vAta tenI AgaLa mUkI zakuM, ane teNe mArA pratye dAkhavelI dagAbAjI ane duSTatAnI vAta tene gaLe utArI zakuM." e judI vAta thaI; ane Izvara mane evuM bolavA mATe kSamA kare che, tene gaLe utAravAnI tamArI vAtathI tenuM gaLuM raMdhAI jAya topaNa huM tenA du:khe mArI AMkho jarAya rAtI nahi karuM." "Aje savAre huM tene maLavA ja gayo hato, paNa te bahAra nIkaLI gayo hato. tenI hilacAlathI paricita evA mArA eka mitre mane khabara ApyA ke, te mArAM bA ane bahenane ja maLavA gayo che, jethI te mArI viruddha UMdhIcatI vAto temane ThasAvI zake. mArI tamArI pAse eTalI ja mAgaNI che ke, huM yaoNrkazAyarathI pAcho AvI gayo chuM, eTalI khabara tame mArAM bA-bahenane ApI Avo, jethI pAeka kalAka bAda huM temanI najare paDuM tyAre teo coMkI na UThe." misa lA krIvI jhaTapaTa nAstopANI pUrAM karI, nikolasanI sAthe bahAra nIkaLI. potAnAM mA-bahena rahetAM hatAM te makAna pAse AvyuM eTale "huM maMdira miniTa bAda aMdara AvIza" ema kahI nikolasa tenAthI chUTo paDyo. misa lA krIvI gharamAM gaI te ghaDIe rApha tyAM ja hAjara hato; ane nikolasanAM mAne ane bahenane vIyarsanA kAgaLanI vAta karato hato: pote karelI bhalAmaNano nikolase kevo kharAba javAba vALyo, enuM kALuM citra te dorato hato -"mArapITa, khUna, lUMTa, corI, DakATI, nizALano chokaro upADI javo - vagere zuM zuM teNe nathI karyuM, e ja mane nathI samajAtuM. mArA manamAM ke, chokaro thoDAM varSamAM tyAM ThekANe paDI jaze ane AgaLa Avaze, tyAre teNe to sIdhA jelakhAnA tarapha UpaDI javAnI ja taiyArIo karI lIdhI! have te jANe ane tame jANo; mAre kazI levAdevA nahi." Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAjI ane dolo 135 misisa nikaldI potAnA putrane jelamAMthI ke phAMsIne mAMcaDethI bacAvI levA rAphane raDatAM raDatAM karagaravA lAgI; paNa keTe tene tarata DArI ane kahyuM, "mA, tame paNa kevAM ke, bhAI bAbata AvuM badhuM sAcuM mAnI lo cho? bhAI kadI evuM kare ja nahi." to zuM huM ke pelo mAstara jUThuM bolIe chIe, ema? huM to cokhecokhuM tamane kahI dauM chuM ke, mArA hAthamAM te Ave ke tarata tene polIsanA hAthamAM soMpI devo, e ja mArI pharaja hoI zake. ane chatAM huM mAtra tenI bahena - A keTanI lAgaNIno vicAra karIne ja evuM kazuM pagaluM na bharavuM hoya to na bharuM," keTa potAnA nAmane vacce AveluM joIne samajI gaI ke, gaI kAla rAtanI kazI vAta huM bahAra na pADuM e mATe ja mane A sAruM lagADavAmAM Ave che. thoDI vAra cUpa rahIne, rApha AgaLa bolyo, "badhuM jotAM vicAratAM ema cokhkhuM dekhAI Ave che ke, A kAgaLamAM lakhelI vAto sAcI ja che; kAraNa ke, nahi to nirdoSa mANaso corIchUpIthI bhAgI zuM karavA jAya ane saMtAI zuM karavA rahe? nirdoSa mANaso phosalAvI paTAvIne nAmaThAma vinAnA bhAmaTAone sAthe zuM karavA laI jAya?" "ThI vAta, dharAra jUThI vAta!" evA avAja sAthe bAraNuM te ja kSaNe dhaDAka daIne UghaDI gayuM ane nikolasa aMdara dhasI Avyo. keTa ane misa lA krIvI tarata nikolasanI AsapAsa pharI vaLyAM ane tene kAkAnI vadhu najIka jato rokavA lAgyAM. "moTAbhAI, tame atyAre kazuM na bolazo - zAMta raho." "paNa vicAra to kharI, bahena, A mANasa je kaMI kahe che te sAMbhaLyA pachI cUpa rahevuM hoya te mANase naryA paththarane banavuM joIe." Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 nikolasa nikalTI "are naryA kAMsAnuM banavuM joIe, beTamajI; hADamAMsano . AdamI AvuM badhuM bhAgye karI zake," rAlpha ghUrakIne javAba Apyo. hAya, hAya! badhuM kema AvuM ja banyA kare che?" misisa nikalvIe kalpAMta AdaryuM. mA, tuM zuM A badhuM sAcuM mAnI le che? tuM zA sAru kalpAMta kare che? tane tArA dIkarA upara vizvAsa nathI? A mANase tArA kAna khoTI vAtothI bhaMbheryA lAge che. paNa e mANase te ane meM mUkelA vizvAsano kevo geralAbha lIdho che, te to vicAra! eNe mane evI jagAe mokalyo hato, jyAM narI krUratA, narI badamAsI, narI cUsaNakhorI - are pizAca ane DAkaNane paNa zaramAve tevI nAlAyakI nAnAM nAnAM phUla jevAM mAsUma bALakonAM lohI cUsavA upara ja mAte che. meM mArI sagI AMkhoe A badhuM joyuM che; ane A mAro kAko thaIne, e badhuM jANato hovA chatAM, teNe mane te narakamAM ja mokalI Apyo hato !" paNa bhAI, tame ciDAyA vinA je sAcuM hoya te kahI nAkhone, eTale badho khulAso thaI jAya." keTe karagarIne kahyuM. "paNa A mANasa mArA upara zuM zuM karyAno AkSepa mUke che, te pahelA jANuM to ne!" tArA mAstarane mAravAno ane tene lagabhaga mArI nAkhavAno, jethI tArA upara lagabhaga khUnano Aropa ja AvIne Ubho rahe che," rAlpha tIkhAzathI javAba Apyo. are, meM to, e rAkSasa eka bicArA kaMgALa chokarAne lagabhaga mArI nAkhavAnI aNI upara hato, temAMthI tene bacAvyo che. alabatta, ema karavA jatAM e badamAzane meM evo mUkyo che ke, te jhaTa e vAta bhUlI nahi zake." paNa e loko to koI vIMTI khovAyAnI ke corAyAnI vAta kare che, tenuM zuM?" keTe nikolasane pUchayuM. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAjI ane dolo 137 are, e rAkSasanI gharavALIe, huM je savAre tyAMthI cAlyo Avyo, te savAre mArAM kapaDAM paDayAM hatAM tyAM AvIne, eka nakAmI vIMTI jANIbUjIne temAM nAkhI haze. huM koI chokarAnI paMcAtamAM paDayo hato te vakhate e tyAM AvI hatI, eTaluM huM cokkasa jANuM chuM. paNa pachI rastAmAM mArAM kapaDAM meM kholyAM tyAre e vIMTI mArI najare paDI ke tarata sAmethI AvatA TappAgADIvALA sAthe te vIMTI meM pAchI mokalAvI dIdhI che, ane have to te tene maLI paNa gaI haze." huM mAnatI ja hatI ke, AvuM ja kAMIka thayuM haze," keTe rApha sAme joIne kahyuM, "paNa bhAI, pelo chokaro tame bhagADI lAvyA che ema teo kahe che, enuM zuM?" jene bicArAne meM ghora mArapITamAMthI bacAvyo, e ja e kaMgALa chokaro haju mArI sAthe ja che." tuM e chokarAne pAcho ApI devA mAge che ke nahi?" rAlpha pUchyuM. nahi; huM e kasAI mAstaranA hAthamAM tene kadI pAcho nahi savuM. e chokarAnAM mA-bApane zodhavA prayatna karIza, ane temane ja te chokaro pAcho soMpIza." ema? to have mArI eka be vAto sAMbhaLavAno tAro vicAra che ke kema?" rAlpha karaDAkIthI pUchyuM. tamAre je bolavuM hoya te bolo; tame je kaMI kaho ke dhamakI Apo, tenI sAthe mAre kaMI paNa nisabata nathI," nikolase potAnI vahAlI bahenane bAthamAM laIne kahyuM. bhale sAheba, tamAre nisabata na hoya, paNa bIjAne to haze ja; huM tamArAM mAtuzrIne saMbodhIne beeka zabdo kahIza; e to duniyAdArI samaje tevAM zANAM che." Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 nikolasa nikalTI "hAya, hAya, mAre A badhuM zuM jovAnuM - sAMbhaLavAnuM AvyuM?" misisa nikalvIe pAchuM kalpAMta AdaryuM. "jao maeNDama, meM tamAre mATe ke tamArI dIkarI mATe je kaMI karyuM che ke je kaMI karavA mAguM chuM, tenI kazI vAta huM e nathI lAvato. paNa A ghamaMDI svachaMdI bhAmaTAne to huM mArA paisAmAMthI eka paiso paNa parakhAvavAno nathI, ke mArI roTImAMthI eka TukaDo paNa tene ApavAno nathI, ke tene phAMsIne mAMcaDethI bacAvavA mArI TacalI AMgaLI paNa halAvavAno nathI, e samajI rAkho. e ALasuno pIra badamAza have paDayo paDayo khAvA mATe ahIM Avyo che, jethI tenI bahenanI TUMkI AvakamAMthI gAbaDuM pADI zake. eTale mAre nAchUTake have tamArI ane tamArI dIkarInI rajA levI paDe che; kAraNa, huM tamArI mAraphate A guMDAnI badamAzIne uttejana ApI zakuM nahi." "huM jANuM chuM ke, tame to mAre mATe ane mArI dIkarI mATe keTaluM keTaluM karyuM che;" misisa nikaldI bolI UThayAM; "tame to A ghara paNa amane rahevA maphata kADhI ApyuM. paNa have zuM thAya? mAro dIkaro evo nIkaLyo, eTale tamane paNa zuM kahIe? bhale huM ane mArI dIkarI have game tyAM garIba-gharamAM ke anAthAzramamAM jaIne paDIzuM ane bhIkhano roTalo khAIzuM, bIjuM zuM?" UbhA raho, UbhA raho," nikolasa javA mATe tatpara thayelA rApha tarapha joIne bolI UThayo; "tamAre cAlyA javAnI jarUra nathI; huM ja ahIMthI cAlyo jAuM chuM ane jyAM sudhI mArI kamANI upara mArI bahenane ane mAne bolAvI nahi jaI zakuM, tyAM sudhI kadI temane Umare paNa nahi caDuM." "mA, mA, tuM A zuM karavA beThI che? tuM kharekhara bhAIne cAlyA javA deze?" keTa nikolasane vaLagI paDI ane mAne saMbodhIne bolI. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 : maeNDama menTelinInuM devALuM "bahena, tuM zA mATe Ama kare che? huM ahIM rahevA thoDo ja Avyo hato? huM to sAcI vAta eka vAra tamane kahI saMbhaLAvavA ja Avyo hato. have huM thoDo vahelo ahIMthI cAlyo jaIza eTaluM ja. jyAre sArA divasa Avaze tyAre ApaNe badhAM evI rIte bhegAM rahIzuM, ke jethI koI AvIne ApaNane chUTAM nahi pADI zake. bahAdura thA, bahena. huM ahIM hoIza to tamAre paNa ravaDatAM thavuM paDaze. mArI mA e vastu barAbara samaje che. eTale jyAre mAre potAne ghera huM tamane laI jaI zakuM evo thaIza, tyAre ja huM pharIthI tamane mAM batAvavA AvIza." ATaluM kahI nikolasa keTane potAnAthI chUTI pADIne, rApha sAmuM joI eTaluM ja bolyo, "kAkA, eTaluM yAda rAkhajo ke, huM badho hisAba barAbara rAkhavAno chuM, ane eka divasa tamAre cakravRddhi vyAja sAthe e hisAba mane cUkate karavo paDaze." 25 meDama menTelinInuM devALuM banelA banAvone AghAtathI keTa nikaLI traNa divasa sudhI potAnI nokarIe hAjara thaI zakI nahi. cothe divase jyAre te hAjara thaI, tyAre teNe joyuM ke, misa neganI dAjha jarA paNa olavAI nahotI - UlaTI kaMIka vadhu bhabhUkI hatI. misa nege tarata ja potAnI AsapAsa bIjI bAIonuM maMDaLa ekaThuM karIne keTa sAMbhaLe te rIte bolavA mAMDyuM - meM to mAnyuM hatuM ke, keTalAMka lokomAM eTalI akkala hotI haze ke, sAcA dilanAM mANasone potAnA AvavAthI takalIpha thAya che evuM jANyA bAda, teo potAnI meLe ja samajI jaIne, AvatAM Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 nikolasa nikabI baMdha thaI jAya. paNa AjakAlanI duniyA evI vicitra banatI jAya che ke bhaluM pUchavuM!" ane misa naMganI vAtano paDagho tenA upagrahoe paNa potapotAnI rIte jorazorathI pADyo. bicArI keTa AvatAMveMta ja Ama maMDAyelA A badhA ekatrita humalAthI bhoMya bhegI thayA jevI banI gaI. paNa eTalAmAM maeNDame tene AvelI jANIne pradarzanano oraDo goThavavAmAM madada karavA mATe upara bolAvI. AthI misa naMge meM bagADIne jorathI hoTha karaDyA. maeNDama khinna thayA jevI beThI hatI, ane tenA mijAjanuM paNa ThekANuM na hatuM. teNe kaeNTanI tabiyata viSe pUchyuM. "bahu sArI che; maeNDama AbhAra," keTe javAba Apyo. "huM evuM kahI zakuM tema hota to kevuM sAruM!" meDama gaNagaNI. "zuM Apa paNa bImAra cho ?" "bImAra to nahi, paNa bhAre mUMjhavaNamAM to chuM ja." "e sAMbhaLIne mane duHkha thAya che, maeNDama; zarIranI bImArI to sahana thaI zake, paNa mananI sahana karavI vadhu muzkela hoya che." "hA, hA, bane bImArIo sahana karavA karatAM te viSe vAto karavI vadhu sahelI hoya che. tuM have A oraDo kaMIka ThIka goThavI Apa, eTale thayuM," meDame chAsiyuM karyuM. keTa potAne ThIka lAge te rIte Akho oraDo goThavavA lAgI gaI. thoDI vAramAM bAraNuM UghaDayuM ane pahelAM mUchonA AMkaDA ane pachI mi0 menTelinInuM AkhuM mAM aMdara dAkhala thayuM. "mAruM jIvana ane prANa ahIM che ke?" "nA," meDame javAba Apyo. "ahA, suMdara phUladAnImAM sajelA suMdara gulAbanI peThe khIlatI e pote ja sAme beThelI che, ane e ema kema kahe che? eno golAma" aMdara dAkhala thAya?" Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maeNDama maeNnTelinInuM devALuM 141 nahi; A oraDAmAM tamAre AvavAnuM hoya nahi." paNa pelo "golAma' to baMDa pokArIne, haLave paNa ThekaDA bharatI cAle aMdara Avyo ja, ane AvatAM AvatAM hoTha vaDe sisakArA bharI e "gulAba'ne havAmAM cuMbana karavA lAgyo. mArI e raLiyAmaNI cAMdanI tenA suMdara mane AvuM kALuMaMdhAruM karIne kema bagADI beThI che?" ATaluM kahI temaNe patnInI kamare hAtha vIMTALyo. basa, dUra raho, huM tamArI vAto have sahana karI zakatI nathI." "huM? mArI vAto sahana nathI thaI zakatI, evuM A pRthvI uparanI jIvatI koI umarAvajAdI ke rAjakumArI kahI zake, ema huM mAnato ja nathI." "tamAruM ATaluM badhuM uDAupaNuM? hada thaI gaI! ema to mAro vepAradhaMdho badhuM pAyamAla thaI jAya." paNa jenA hAthamAM svarganI apsarAonI mahArANI AvI hoya, te bicAro potAnA rAjIpAmAM AvI jaI jarA pAgala banI jAya, jarA uDAu thaI jAya, emAM navAI zI?" paNa tame mane kharcanA kevA UMDA khADAmAM utArI dIdhI che, e to vicAro." "are, eTalA kharcathI kazuM bagaDI javAnuM nathI; paisA to AvI raheze. ane joIe teTalA jaladI nahi Ave, to buDhA nikabI pAsethI udhAra laI AvatAM zuM thAya che?" meDame dhIrethI sisakAro karI, mi0 menTelinInuM dhyAna tyAM UbhelI rApha nikalbInI bhatrIjI keTa tarapha kheMcyuM. eTale mi0 menTelinIe jarA dhImethI potAnI vAto calAvI. maeNDamanA dareka vAMdhAno yogya javAba cuMbanonI yogya saMkhyAthI mitra maeNnTelinIe hisAbabhera vALavA mAMDyo, eTale thoDI vAramAM maeNDama pAchI pIgaLI gaI, ane Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 nikolasa nikalbI mi0 maeNnTelinInA hAthamAM vIMTaLAIne hasatI hasatI nAsto karavA mATe upara cAlI gaI. 2 keTa have gupacupa potAne kAme lAgI, eTalAmAM e oraDAmAM eka vicitra dekhAvano ane vicitra avAjavALo mANasa dAkhala thayo ane pUchavA lAgyo - "khapaDAM baNAvanAra kArakhANu A ja haze ? " 66 hA jI; Apane zuM kAma che?" pelAe javAba ApyA vinA bIjA tethI paNa bhUMDA dekhAvanA mANasane aMdara bolAvyo. keTane pahelaprathama ema ja lAgyuM ke, A loko dhoLA divasanA dhADapADuo ja che. eTale te bAraNA tarapha doDI jatI hatI, teTalAmAM pelAe tene thobhAvIne pUchyuM- "" "miSThara maMTheliNI gharamAM ja che Ne? bolAvAM jAuM. keTe maeNDamane bolAvavA mATenA ghaMTanI dorI kheMcI. daramyAna pelAo dareka cIjane jovA lAgyA tathA tenI kiMmata carcavA lAgyA. eTalAmAM maeNDama aMdara AvI, ane pelAone dareka cIja hAthamAM laI, tenI kiMmata gaNIne noMdhatA joI cIsa pADI UThI. tene joI pelAe tarata potAnA khIsAmAMthI eka hukama bahAra kADhayo ane maeNDamane batAvIne kahyuM, 'A badhA mAlanI noMdhaNI karavAnI che, ane e kazAne tamo lokoe have hAtha aDakADavAno nathI.' maeNDama maeNnTelinI samajI gaI. A loko leNadAro taraphathI badhA mAlanI japtI karavA AvelA sarakArI mANaso hatA. te tarata bebhAna banI eka khurazImAM gabaDI paDI. keTa bicArI hAMphaLI hAMphaLI tenI sAravAramAM lAgI. pelAo to, AvA dekhAvothI rojanA TevAyelA hoya tema, te tarapha najara paNa karyA vinA potAnuM kAma karavA lAgyA. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maeNDama oNlinInuM devALuM 143 eTalAmAM mi0 maeNnTelinI aMdara AvyA. A jAtanA sarakArI mANasonA varga sAthe temane pahelAM paNa paricaya thayelo haze, eTale te badhuM samajI gayA, ane khurazInI pITha sAme mAM karI baMne paga tenI baMne bAjue bhiDAvIne te bephikarAIthI beThA ane jANe kazuM khAsa na banyuM hoya evo dekhAva karavA lAgyA. "kula keTalI rakamanI japtI che?" temaNe pUchayuM. "paMdarasoaThThAvIza pauMDa, Ne pADANava peNI." "artho penI jahannamamAM jAya." mi0 menTelinI adhIrA thaIne bolI UThyA. "jarUra, jarUra, aNe Nava peNI jAya toya vAMdho NaThThI." have bIjo mANasa bolyo - "bolo bhAI, zuM karavAnuM che? nANAMnI kaMI jogavAI thAya tevI che, ke taLiyuM AvI gayuM che? jo ema ja hoya to tamArAM suMdarI mahoradArane ane tamArA rUpALA kuTuMbane kahI do ke, traNa rAta sudhI tame koI A gharamAM rahI nahi zako; kAraNa ke badhuM kabaje laI, vecI-sATI leNuM vasUla thAya te pachI bAkI rahe te tamAruM, evo hukama che. A mahilAjI Ama cIMtharAM phADe tethI kazuM vaLavAnuM nathI, samajyA?" meDama jarA bhAnamAM AvyAM eTale maeNnTelinIe paDele moMe tene kahyuM, "mArA sukhanA pyAlAne gaLyo banAvanAra mIThAza, tuM beeka miniTa mArI vAta zAMtithI sAMbhaLaze?" basa mArI sAthe bolazo nahi; tame mane pAyamAla karI nAMkhI; have zuM che?" mi. menTelinI ATaluM sAMbhaLatAM ja kaMIka makkama nizcaya upara AvI gayA hoya tema makkama pagale oraDo choDI cAlyA gayA. ane upara jaI potAnA oraDAnuM bAraNuM paNa temaNe pUratA josathI baMdha karyuM. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 nikolasa nikabI e avAja sAMbhaLatAM ja maeNDama bolI UThI, "misa nikalbI, bhagavAnane khAtara doDo; e jarUra AtmahatyA karaze. meM temane bahu kaDavA zabdo kahI nAMkhyA. mArI pAsethI evA zabdonI e premALa hRdaya AzA ja na rAkhe. AkrUDa, mArA vahAlA Alpha Da!" eTaluM kahI te ane tenI pAchaLa keTa doDatAM upara gayAM. mi. menTelinIe bAraNuM aMdarathI sAMkaLa bhiDAvIne baMdha karyuM ja nahotuM. teozrI, gaLAnA kaoNlarane khullo karI nAMkhI, nAstAnI charI hAthamAM laI, astrAnA paTTA upara tIkhI dhAra kADhavA jorathI laTapaTa ghasI rahyA hatA. maeNDamane joI te hatAza thaI bolI UThayA, "pharI pAchI rukAvaTa?" ATaluM kahI temaNe tarata pelI charI khIsAmAM mUkI dIdhI. ane AMkho cakaLavakaLa pheravatA tathA mUchonA vALa astavyasta karatA te havAmAM bAcakA bharavA lAgyA. meDama temane gaLe vaLagI paDIne bolI -"AphreDa, mArA kahevAno artha evo nahoto; huM tamane evuM kahevA mAgatI na hatI; mane mApha karo." pAyamAla? meM zuM A jagatanA pavitramAM pavitra ane suMdaramAM suMdara AtmAne pAyamAla karI nAMkhyo! A to bhAre AkSepa che. mane choDI do, mAre marI javuM ja che." ema kahI temaNe khIsAmAMnI charInA hAthA tarapha paMjo nAMkhyo. meDama temano hAtha pakaDI rAkhavA prayatna karavA lAgI. chevaTe mi. menTelinIe potAnA hAthamAMthI charIne nIkaLI javA dIdhI. paNa temaNe bhIMtathI cha phUTa dUra rahyAM rahyAM mAthuM bhIMta sAthe aphALavAno jorathI prayatna karavA mAMDyo. meDama menTelinInuM hRdaya e joI bhAgI javA lAgyuM. be ke traNa kalAka bAda badhI bAIone khabara ApI devAmAM AvI ke, temane pharIthI khabara na ApavAmAM Ave tyAM sudhIne mATe Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 keTanI navI nokarI 145 chUTI karavAmAM Ave che. ane be divasa bAda devALiyAonI yAdImAM menTelinInuM nAma paNa jAhera thayuM. misa nikalbIne TapAlamAM vizeSa khabara pahoMcADavAmAM AvyA ke, e dukAna have misa neganA mAlikIpaNAthI cAlu thaI che, ane tenI sevAnI jarA paNa jarUra nathI. , ,.mtavI keTanI navI nokarI savAranA chApAmAM misisa nikalvIe 'joIe che" kaoNlamamAM vAMcyuM ke, eka pariNIta yuvAna bAnune, sahacarI tarIke, eka juvAna bAI joIe che, ane te mATenI umedavAra bAIe amuka lAyabrerImAM jaIne potAnI arajI ApI AvavI. misisa nikabIe e jAherakhabara keTane batAvIne pachI ekadama e nokarInI bhaviSyanI zakyatAonuM tAjagIbharyuM varNana karI batAvavA mAMDayuM: "e juvAna suMdara bAnu nAjuka zarIranI hoya, ane roga thavAthI kadAca marI paNa jAya ! te vakhate patnInI sahacarI tarIke tenA yuvAna patinA paricayamAM AvyAM hoIe, to pachI tenI patnInI khAlI thayelI jagyAe paNa besI javAya, inTa!" rApha nikalvIe paNa A nokarInI bAbatamAM bIjuM kazuM vAMdhAjanaka na batAvyuM. meDama menTelinInA devALA bAbata paNa teNe kazI navAI na batAvI; kAraNa ke, e devALuM kaDhAvavAmAM mukhyatve e pote ja kAraNabhUta banelo hato. jAherakhabara ApanAra bAnunuM nAma misisa viTiTTala hatuM. ane 'kaMDomana plesa' nAmanA sthaLe teno vasavATa hato. mA-dIkarI baMne pUruM saranAmuM meLavIne, te jagAe cAlyAM. kaMDomana plesa e jagA be chellA cheDAonI vaccenA sthAnarUpa latto hato. eka bAju cheka ja umarAva vargano belagreva skaoNra latto ni.-10 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 nikolasa nikabI hato, ane bIjI bAju cheka ja kaMgALa ane aNaghaDa jevo celsI latto. e lattAnA loko jANe pelAM amIra kuTuMbonAM gerakAyade bALako jevA hatA - moTAM kuTuMbo sAtheno saMbaMdha temane halakI koTInA loko AgaLa DaMphAsa mAravA mATenA kAmamAM ja Ave; bAkI pelAM moTAM kuTuMbo temanI sAthe kazo saMbaMdha dekhADavA rAjI hotAM nahi. ThaThArAthI kapaDAM paherelA daravAne bAraNuM ughADayuM. tene keke potAno oLakha-patra Apyo, te teNe bIjA eka vardIdhArI hajUriyAne Apyo, je tene eka tAsakamAM mUkI upara tenI zeThANIne ApavA laI gayo. thoDI vAre te hajUriyo uparathI AvIne beune dIvAnakhAnAmAM laI gayo. tyAM misisa viTiTTarlI, karamAyelA puSpanI jema, thAkelA jevAM dekhAtAM, khurazImAM beThAM hatAM; eka suMdara kUtaro temanA paga pAse AgaMtuko upara taDIne misisa viTiTTarlIne kaMIka moja pUrI pADe te mATe beTho hato; ane eka hajUriyo bAIsAhebane joIe tyAre caoNkaleTa ApavA mATe taiyAra Ubho hato. keTa namaste karI namratAthI chApAMnI jAherakhabaranI vAta karI ane te jagA mATe potAnI umedavArI rajU karI. pelAM bAnue keTanAM oLakhANa vagere bAbata, abhyAsa bAbata, ane khAsa to 'mijAja' bAbata paDapUcha karI. keTe sau praznono yathAyogya javAba vALyo. paraMtu misisa nikalbIe e badhA javAbamAM khUTatI muddAnI vAta saMbhaLAvavA potAno paricaya umeravA mAMDayo, tathA potAnA patie potAnI salAha na mAnavAthI chokarAMnI kevI gata karI mUkI che, i0 vAto DahoLavA mAMDI. keTe mahAparANe tene e tenuM purANa gAvAmAMthI rokI rAkhI. pelAM bAnue have potAnA patine aMdara AvavA kaheNa mokalyuM. patie aMdara AvI, patnInI khurazInI bAjue UbhA rahI, nIcA namI, dhImA avAje kaMIka vAtacIta karI, ane pachI keTane saMbodhIne kahyuM, "mAre bahu agatyanI bAbata e umeravAnI rahe che ke, misisa Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTanI navI nokarI 147 viTiTTala ati saMskArI, ati zikSita, ane tethI ati nAjuka prakRtinAM che. kaLA-nRtya-nATaya i0 bAbatomAM temano abhiprAya ja pramANabhUta gaNAya che ane tethI samAjanA upalA varganAM sau koI temano ja abhiprAya jANavA mAge che. e badhI pravRttionA ghasArAmAM temanuM zarIra joIto sAtha daI zakatuM nathI. nRtya-samAraMbhomAM temane ja sAthe levA sau koI Atura hoya che. Ama, temanI prakRti saMbhALavI ane sAcavavI, e ekadama sAmAjika agatyanuM bhAre kAma che. temanuM nAjuka zarIra temanA mAnasika teja ane taravarATane dhAraNa karI zakatuM nathI. amArA dAktara paNa-amArA phemilI-DAkaTara sara TumalI snaphima paNa kahe che, "A bAnu AkhA samAjanA AbhUSaNarUpa che; ane evI bAnuone thatI bImArI temane paNa che-arthAt 'narvasanesa' - nAjAka ALA jJAnataMtu! mATe tame ratananI peThe emanuM jatana : karajo.' e ja kAraNe, dAkataranI evI salAhathI ja, ame temane mATe eka sahacarI rAkhavAnuM Avazyaka mAnyuM che." pachI, keTanI nimaNUka bAbata evuM jaNAvavAmAM AvyuM ke, teo 'pUratI tapAsa' karyA bAda TapAlathI temane khabara Apaze. ane e tapAsa koNe kaI rIte karI, enI khabara nathI, paNa be divasa bAda keTane khabara ApavAmAM AvI ke, temanI nimaNUka karavAmAM AvI che. eTale keTa potAno sarasAmAna laIne misisa viTikRlane tyAM pahoMcI gaI. misisa nikalvIe keTane khAtarIpUrvaka jaNAvI dIdhuM ke, e bAI jarAya lAMbuM kheMce tema nathI, eTale chevaTe keTa ja te gharanI dhaNiyANI thavAnI che, e vAta temane dIvA jevI spaSTa dekhAya che. ane potAnA e bhAvi jAmAtAnA svabhAva bAbata paNa temaNe dIkarIne yathAyogya sUcanA ApI, tathA tene kevI rIte vazamAM laI zakAze te mATenI doravaNI paNa! Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7 nikelasa navuM pAnuM khele che nikolase potAnuM gharabhADuM- pharnicarabhADuM vagere badhuM cUkavI dIdhA bAda hisAba gaNI joyo, to tenI pAse mAMDa vIseka ziliMganI AsapAsa mUDI bacatI hatI. te ane je kaMI bAMdhavA jevo sAmAna hato te, nyUmaeNna ane smAIkanI madadathI sameTI laI, e bane potAnA vaphAdAra sAthIo sAthe ja te pagapALo cAlI nIkaLyo. - thoDe dUra sudhI sAthe AvI nyUmena pAcho vaLyo; pachI jarA nirjana rasto Avyo eTale nikolase smAIkane kahyuM, "jo bhAI, ApaNe porTasmatha tarapha javuM che. te baMdara che; ane bIjo kaMI dhaMdho nahi maLe, to pachI ApaNe vahANa upara caDI jaI jyAM javAya tyAM cAlyA javuM che. huM juvAna mANasa chuM ane majabUta chuM, eTale vahANavALA mane khAdhA sATe vahANa upara laI levA jarUra taiyAra thaze. tuM paNa vahANamAM ghaNI ghaNI rIte upayogI thaI paDe tevo che." "hA, hA, paNa tame mane choDI to nahi do ne?" "nA, bhAI, nA; e vAtanI khAtarI rAkhaje ke, have to jyAM huM hoIza tyAM te paNa sAthe ja hoIza,- bhUkhe maravAmAM paNa ane kAmakAjamAM paNa. paNa Aje huM tane eka vAta pUchuM. tArAthI thAya teTalo prayatna karIne-yAda lAvIne mane kahe ke, tuM yaoNrkazAyara gayo te pahelAM tuM kayAM hato, tArI sAthe koNa hatuM, tathA tane yorkazAyara koNa mUkI gayuM hatuM?" 148 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa navuM pAnuM khole che 149 "mane jarA paNa yAda AvatuM nathI." smAIka bicAro mAthuM dhuNAvIne bolyo, "mane pahelAM thoDuMka thoDuMka yAda hatuM, paNa have cheka ja te cAlI gayuM che." paNa tane yAda hatuM eTaluM to yAda che ne! to zuM ke kevI jAtanuM yAda hatuM, te vicArI jo ne! jo, huM tane yAda lAvavAmAM madada karuM? tuM prathama e yAda kara ke, yaoNrkazAyara tuM pahelaprathama Avyo, tyAre varasAda hato ke taDako?" khUba varasAda paDato hato; ane jyAre jyAre khUba varasAda paDe che tyAre haju paNa mane lAge che ke, huM je rAte tyAM pahoMcyo hato te rAta jevo varasAda paDe che." hAM, tuM rAte tyAM pahoMcyo hato kharuM ne?" - "hA, huM khUba raDato hato ane tethI badhA mArI AsapAsa bhegA thaI gayA hatA." "paNa tuM tyAM ekalo to nahi ja gayo hoya ne?" "huM? nA, mArI sAthe eka kALo bihAmaNo mANasa hato. nizALanA chokarA paNa evuM ja kahetA hatA. mane enAthI chUTA paDavAnuM bahu gamyuM hatuM; mane tenI bahu bIka lAgyA karatI. paraMtu nizALamAM AvyA pachI to e lokonI bIka mane tenA karatAM vadhu lAgatI; eTale koI koI vAra huM ene zarUAtamAM yAda karato." paNa jo, mArI sAme joIne kahe ke, tane koI strInuM moM yAda AvatuM nathI, ke je tArA upara jhUmIne tane jotI hoya, cuMbana karatI hoya, teDatI hoya, ramADatI hoya?" "nA, koI paNa nahi." "ane yaoNrkazAyaranA makAna vagara bIjA koI makAnanI paNa tane yAda AvatI nathI?" "nA; paNa eka oraDI mane yAda Ave che. cheka chAparA taraphanI e ekAMta oraDI hatI, jemAM huM ekalo sUto sUto tenI chata tarapha Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150. nikolasa nikalTI joyA karato. e chAparAmAM eka DokA-bArI jevuM hatuM, temAMthI kazuMka AvI paDaze evI bIka mane kAyama lAgyA karatI; eTale huM ekalo sUto houM tyAre e mAthe oDhI leto. eka jUnuM ghaDiyALa paNa eka khUNAmAM hatuM." 2 . eka gAma AvatAM sastI vIzImAM paDI rahevA teoe be pathArIo bhADe rAkhI, ane teo ghasaghasATa UMdhyA. tyAra pachIno divasa TekarIo upara caDa-Utarano divasa hato. Akho divasa teoe vaNathobhyA cAlyA karyuM. chevaTe smAikathI calAya tevuM na rahyuM tyAre, porTa smathathI bAreka mAIla dUra rastA uparanI eka vIzImAM teoe utAro karyo. tyAM bIjuM kazuM khAvAnuM taiyAra maLe tema to hatuM nahi; paNa vIzIvALAe kahyuM ke, pahelAM AvIne UtarelA eka sadagRhastha je kaMI khAvAnuM rAMdhavAno orDara Apyo che, temAM tame bhaLI jaI zako cho. ane vIzIvALo to e sagRhasthanI sAthe ja temane jamaNanuM pIrasavAnI paravAnagI paNa laI Avyo. | nikolasa ane smAika potAnI bacakIo laI, e sadguhasthanA oraDAmAM pahoMcyA, tyAre temaNe kharekhara navAIno ja dekhAva joyo. mitra kramalsa nAme e sahastha eka nATaka-maMDaLInA mAlika hatA, ane eka bAjue beThA beThA khalAsI ane sainikano pozAka paherelA be javAniyAonI lAkaDAnI talavAravALI paTAbAjInuM nirIkSaNa karatA hatA. nikolasa ane smAIkane AvelA joI, hasatAM hasatAM temane cUpa rahevAnI nizAnI karI, mi0 kramaze e nirIkSaNamAM joDAvA AmaMtraNa ApyuM. nikolase joyuM ke, pelA be jaNA, prekSakonI sAme ja khaDA hoya, ane prekSakonI vAhavAha meLavavA karatA hoya, e rItano abhinaya karI rahyA hatA. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta, ka 5 - 1 t . : , , , , , " , " ill ? : - 'A' ' , ka TB che : kavA, che '2 ke . : ': ',' i & T .. . If N ' che ka nikelasa kamasanA putranI paTAbAjI nihALe che. - mR. 150 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa navuM pAnuM khole che 151 laDAI pUrI thaI, eTale mitra kramabhe te baMnene zAbAzI ApI, tathA amuka sudhArA sUcavI, te baMnene pharIthI koziza karavA pharamAvyuM, "jethI ochAmAM ochA be 'vansamora' to maLe ja." pAchI e be jaNAnI paTAbAjI zarU thaI. aeka kalAka ema cAlyA pachI, jyAre temanI laDAIno "regyulara" aMta Avyo, tyAre mi0 kamalza khuza thaI te bene hAMpha khAvA tathA kapaDAM badalavA pharamAvyuM ane pote nikolasa tarapha vaLIne kahyuM, "kema, maherabAna, tamane kevuM lAgyuM?" bahu sarasa - bahu sarasa." nikolase upacArasara ziSTAcArI javAba vALyo. tamane AvA be chokarA bhAgye ja bIjI kaMpanImAM jovA maLe, maherabAna," kramaze pharamAvyuM. - "kharI vAta che paNa e be jarA vadhu sarakhA hoya to raMga rahe," nikolase khacakAtAM khacakAtAM kahyuM. are, maherabAna, e to raMgabhUmino kAyado che ke, laDAI jema vadhu asamAna loko vacce dekhADIe, tema ja prekSakonI sahAnubhUti jhaTa jAgrata thAya. nAno hoya ne moTA sAme jIte, tyAre ja loko vadhu tALIo pADe! amAro khela kAle ja porTasmatha mukAme paDavAno che, ane tame pote te tarapha AvavAnA ho, to e vAtanI jAte ja khAtarI karI zakazo." | nikolase jyAre jaNAvyuM ke, te pote poTesmatha ja jaI rahyo che, tyAre to e bhalA maeNnejara-mAlike tene potAno khela maphata jovA AvavAnuM ja AmaMtraNa ApyuM. jamatI veLA ane bIjI bIjI vAto daramyAna paNa mi0 kamalsa nikolasanI sAlasatA tathA buddhimattAthI khAsa prabhAvita thayA. smAIka tarapha to te khAsa najara nAkhyA karatA. te bicAro thAthI have UMghe bharAyo hato. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI mi0 kramalse tenA tarapha joIne kahyuM, "mane mApha karajo, paNa tamArA A sAthInuM mAM mane bahu noMdhapAtra lAge che." 152 "bicAro, jarA vadhu bharAvadAra hota tathA ocho rAMka dekhAta, to jarUra vadhu sAro zobhata, " nikolase hasIne javAba Apyo. 66 "are, maherabAna, tame zuM samajyA? e jevo dUbaLo-pAtaLo che, tevo ja mane to vadhu sAro dekhAya che. bhUkhe maratA kaMgalAno pArTa ene Apavo hoya, to jarAya meka-apa ke sajAvaTanI jarUra paNa na paDe! are, romiyo ane juliyeTa nATakamAM davAvALAnA pAtramAM tene rajU karyo hoya, to traNa traNa vansamora to maLe ja." "" "oho, tame to tamArI baMdhedArI dRSTithI nihALo cho, eTale," nikolasa hasatAM hasatAM bolyo. " ema jouM to emAM navAI pAmavA jevuM paNa nathI; kAraNa ke, A dhaMdhAmAM huM paDayo tyArathI kadI e pAtra mATe ja ghaDelo hoya evo cahero meM joyo nathI. ane huM aDhAra mahinAno hato tyArathI ja jADiyA chokarAno pArTa bhajavavA lAgyo chuM, e tamane kahI dauM, " eTaluM kahI e bhalo mANasa khaDakhaDATa hasI paDayo. nikolasane vAta vAtamAM khabara paDI ke, paTAbAjI khelanArA pelA be chokarA paNa mi kramalsanA ja suputro hatA. bAkInuM kuTuMba ane anya naTa-naTI e sau to porTasmatha mukAme kayAranAM jaI pahoMcyAM hatAM, ane pote paNa have tyAM ja jaI rahyA che. vAta vAtamAM bhalA mi0 kramalse nikolasane pUchyuM ke, tame porTasmatha tarapha zA hetuthI jAo cho ? jarUra hoya to pote e taraphanAM potAnAM oLakhANono lAbha ApI zake tema che. " hetu bIjo kazo nathI; jenAthI mane ane mArA sAthIne peTa pUratuM khAvAnuM maLI rahe, evA koI kAmakAjanI zodhamAM ja huM porTasmatha jaI rahyo chuM," nikolase sIdho javAba Apyo. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa navuM pAnuM khole che 153 "paNa bIje na maLe tevuM porTasmathamAM ja khAsa maLe evuM tamane zuM dekhAya che?" ra tyAMthI ghaNAM jahAjo bahAra jAya che, teomAMnA koI upara chevaTe kAMIka kAma to maLI jaze, ema mAnI, jarUra paDaye paradeza cAlyA javAnuM meM vicAryuM che. " (C " paraMtu jahAjavALAo paNa jahAja upara koI kasAyelo mANasa ja rAkhavA icche; uparAMta, atyAre joIe eTalA kasAyelA khalAsIo ja bekAra maLatA hoya, tyAM e loko navAsavA mANasane levAnuM zA mATe vicAre ? " nikolasanuM mAM paDI gayuM; ane cUpacApa te aMgIThI tarapha zUnya najare joI rahyo. "paNa tame tamArA jevI ummara ane dekhAvane anurUpa bIjo koI dhaMdho nathI vicArI zakatA?" kharA nA," nikolase DokuM dhuNAvIne kahyuM. 66 to huM tamane sUcavuM; tame raMgabhUmine dhaMdhA tarIke svIkAro ?" 66 66 'raMgabhUmi ? "" 66 'hA, hA; abhinetAno suMdara dhaMdho ! huM pote ja e 'lAIna 'mAM chuM; mArI patnI paNa e ja lAInamAM che; ane mArAM badhAM chokarAM paNa. are, mAro eka kUtaro hato, te paNa janmyo ane maryo paNa e ja dhaMdhAmAM. mAruM TaTTu che te paNa taimUra-tArlaranA khelamAM ghoDAno bhAga bhajave che. tame kabUla thAo to huM tamane ane tamArA sAthIne A dhaMdhAmAM barAbara camakAvI ApIza. mAre have mArI kaMpanImAM navuM lohI dAkhala karavuM che." Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 nATaka kaMpanI vIzImAM jamatAM jamatAM nATakakaMpanIvALA mi0 kramazeM jyAre porTasmatha jatA nikolasane potAnI nATaka kaMpanImAM joDAvAno prastAva Ama rajU karyo, tyAre nikolasa ekadama to DaghAI gayo ane AnAkAnI karavA lAgyo. teNe kahyuM, paNa mane e 'lAIna'no kazo ja anubhava nathI. alabatta, nizALamAM bhaNato hato tyAre "DrAmA'mAM Utarelo kharo." are, tamArI hilacAlamAM suMdara 'kaoNmeDI huM joI zakuM chuM, tamArI AMkhamAM yuvAna-sulabha 'TrejaDI', ane tamArA hAsyamAM naryuM dhIkatuM phArasa. tame to A lAInamAM eTalA badhA saphaLa nIvaDI zakazo ke, jANe janmyA tyArathI A sivAya bIjA koI dhaMdhAmAM DokiyuM ja karyuM na hoya." | nikolasane have vIzInuM bila bharyA pachI potAnA khIsAmAM zuM bAkI raheze eno vicAra AvyA vinA na rahyo. are, tamArA jevo mANasa to mane hajAro rIte upayogI thaI paDe. jema ke, tamArA bhaNatarane kAraNe tame mane sarasa jAherakhabaro ane jAherAto lakhI ApI zako." hA, kharekhara, e vibhAgamAM huM tamane khAsa upayogI thaI zake kharo," nikolasa bolyo. "are, te uparAMta, tame amane navAM navAM nATako paNa joIe tyAre lakhI ApI zako, jemAM amArI kaMpanInAM badhAM naTa-naTIne joInuM kAma maLI rahe." 154 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 nATaka kaMpanI e bAbatamAM mane khAtarI nathI; paNa avAranavAra mane mAphaka Ave evuM huM lakhI ApI zakuM kharo." are, amAre tAtkAlika ja navo eka khela rajU karavo che. temAM navI sIna-sinerI paNa rajU karavA mAro vicAra che. e khela tame ja lakhI Apajo. temAM game tema karIne eka naLa ane dhobInAM be Tabano sIna to jarUra lAvajo." naLa ane dhobInAM Tabano?" "hA, hA, e baMne vAnAM meM bahu sastAmAM hamaNAM ja kharIda karyA che, ane mAre temane tenA upara rajU karavAM che. bhalabhalI laMDananI kaMpanIono e ja zirasto che. teo navA navA pozAko ke paDadA kharIde, ane pachI temane "phiTa' thAya tevo khela rajU kare." paNa mArA jevo aNaghaDa mANasa tamArI nokarImAM joDAya, to mane jIvananirvAha jeTaluM maLI raheze kharuM?" are, moTA rAjavI jevuM jIvana jIvI zako teTaluM ! tamAro pagAra, tamAro mitra, tamArAM lakhANa - e badhuM maLIne tamane aThavADiye ochAmAM ocho eka paDa to maLI raheze." "sAcuM kaho cho?" "ane amane jo sArAM "hAusa' jAya, to e rakamathI bamaNuM paNa!" | nikolasane potAnAM mA-bahenane potAnA kAkAne AdhAre choDI paradeza javAnuM gamatuM to nahotuM ja, eTale teNe tarata mi. milsano prastAva svIkArI lIdho. porTasmatha pahoMcI kramaze thiyeTaramAM saune nikolasa ane tenA sAthInI, potAnI kaMpanInA navA varAyelA ArTisTo tarIke oLakhANa karAvavA mAMDI. nikolase potAnuM nAma, naoNjhe navuM pADeluM hatuM te, 'jonsana' ja jaNAvyuM. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 nikolasa nikalTI A badho oLakhavidhi cAlato hato tevAmAM, acAnaka nAnA daramAMthI chalaMga mArIne sasaluM nIkaLI Ave tema, eka nAnI chokarI vicitra pozAkamAM nIkaLI AvI ane AmathI tema deDakAnRtya jevA ThekaDA bharIne, nAcavA lAgI; ema thoDI vAra nAcyA pachI acAnaka eka bAjue najara nAkhIne cIsa pADI, pAchA khasavAnuM nRtya teNe AraMLyuM. tenA ja tAlamAM have e bAjuethI eka jaMgalI vanavAsI nAcato nAcato AgaLa AvavA lAgyo. misisa kramaze patine tathA navA AgaMtukone jaNAvyuM ke, "kumArikA ane vanavAsI"nA nRtyanuM pUrvAvartana-riharsala cAle che. pelo jaMgalI jema jema kumArikA tarapha AgaLa vadhavA lAgyo, tema tema pelI kumArikA bItI hoya - trAsI hoya tema, tenI samakSa ja nRtya karavA lAgI; ane pramANamAM eTaluM thoDuM nAsavA lAgI ke, pelo jaMgalI tenI pAse ja AvI gayo. pachI e jaMgalI acAnaka tenI pAsethI dUra khasI gayo, ane potAne e suMdarI kumArikA joIne prema thaI gayo che ema batAvavA ekalo eka bAju nRtya karavA lAgyo. tenuM nRtya pUruM thayuM eTale pelI kumArikAe have bhayamAMthI bacAvavA jANe Izvarane prArthanA karatI hoya evuM nRtya ekalIe AraMbhya ane paramAtmAnuM karavuM te have tenA aMtarano bhaya eTalo badho dUra thaI gayo ke, te nAcatI nAcatI thoDe dUra UMghI ja gaI! pelo jaMgalI have tenI pAse Avyo ane tene UMghI gaI che joIne eno AnaMda darzAvatuM nRtya karavA lAgyo. Ama tenuM nRtya pUruM thatAM, pelI kumArikA have jAgI, ane jAgyAnI sAbitI tarIke ekalI nRtya karavA lAgI. pelA jaMgalIe have phUla jevuM kazuM toDI tenI AgaLa dharyuM. paNa pelIe sAmuM na joyuM, eTale pelA jaMgalIe kheda ane karuNAnuM nRtya AraMbhya, ane AMkhamAMthI AMsunA dhodha paDatA hoya ema abhinaya karavA mAMDayo. chevaTe pelI kumArikAne tenI dayA AvI hoya tevA abhinayavALuM Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nATaka kaMpanI 157 nRtya teNe AraMbhya. ane nAcatAM nAcatAM ja pelI suMdara bheTa teNe svIkArI. basa pelo jaMgalI rAjI rAjI thaI gayo ane baMnee have bheguM AnaMda-nRtya AraMbhya. nRtya pUruM thayuM eTale mitra kramaze 'zAbAza' 'zAbAza' karI khUba tALIo pADI. eTale AjubAjunAM badhAMe ja khUba tALI o pADI. pachI mi0 kamalsa pelI kumArikAne pakaDIne nikolasa pAse lAvyA ane tenuM oLakhANa karAvatAM temaNe kahyuM, "A mArI suputrI che. je sthaLe ame khela nAkhIe chIe, te sthaLanI te tarata mAnItI banI jAya che, ane badhAM upalA varganAM prekSako tenuM oLakhANa karavA paDApaDI kare che. tenuM nAma misa nimeTA kramalsa che, joke "bAla-pratibhA' tarIke ja e vadhAre mazahUra che." "bAla-pratibhA?" nikolase pUchayuM, "tenI uMmara keTalI che, e huM pUchI zakuM kharo?" "pUchavuM ja joIze; kAraNa ke, Aja sudhI koI paNa mANasa tenI sAcI uMmara kadI kalpI zakyo ja nathI. tenI uMmara daza varSanI che, maherabAna." "daza ja varSa?" "eka divasa paNa vadhu nahi." "kharekhara, e to adbhuta kahevAya !" ane kharekhara e adbhuta vAta ja hatI. kAraNa ke, pAMca pAMca varSathI jyAre jyAre tenI uMmaranI vAta mi. kamalsa karatA, tyAre daza varSanI ja uMmara batAvatA AvyA hatA. paraMtu tene roja moDI rAta sudhI jagADavAmAM AvatI, ane te mAge teTalA jina-ane-pANI upara ja ucheravAmAM AvatI hovAthI, tenuM kada vadhatuM ja na hatuM. 3 - Ama vAta cAlatI hatI, teTalAmAM pelo jaMgalI banelo eNkaTara potAno pozAka badalI tyAM AvI pahoMcyo. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 nikolasa nikabI mitra kramaze e eNkaTaranI oLakha nikolasane karAvI: "mi) pholera." , mi phora ane nikolase arasaparasa oLakhANanA svIkAra tarIke namana karyuM. kramalsa potAnI dhaNiyANI sAthe kaMIka vAte vaLagyo te daramyAna pholere nikolasane dhImethI kahyuM, "joyuM ne peluM "haMbaga"?" "kayuM haMbaga, bhalA mitra pholera?" A jene teo "bAla-pratibhA' kahe che te? anAthAzramanI koI paNa takAyelI chokarI enAthI vadhu sAruM kAma ApI zake. paNa A to menejarane tyAM janmI, eTale 'pratibhA' kahevAya che. kharI rIte A kaMpanI AgaLa AvatI nathI enuM kAraNa ja A chokarI che. eno bApa ene ja dareka khelamAM AgaLa lAvavA prayatna kare che; ane enI asara Avaka upara thAya che, e paNa najare dekhI zakato nathI. bAkI, A kaMpanImAM bIjA ghaNA camakatA ane camakI UThe tevA sitArAo che ja!" hA, hA, jema ke tame pote ja cho! mane tamAro abhinaya ghaNo samajadAra lAgyo hato, e mAre kabUla karavuM joIe," nikolase sahAnubhUtibharyo javAba tene Apyo. dhIme dhIme bIjA "sitArA AvavA lAgyA. temano paricaya mi0 kramaze nikolasane karAvavA mAMDyo. tyAra bAda naTIono vAro Avyo. naTIomAMthI eka buddhizALI moMvALI ane suMdara dekhAvanI naTI misa snevelIsIe nikolasanuM khAsa dhyAna kheMcyuM. ema kahIe to cAle ke, nikolasanI AkRtie snevelIsInuM dhyAna kheMcyuM hatuM. te pAse AvI nikolasane pUchavA lAgI, "tame kenTarabarImAM koI vakhata A 'lAIna mAM hatA? mane lAge che ke, meM tamane tyAM joyA hatA." Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nATaka kaMpanI 159 "meM kaeNnTarabarImAM kadI kazuM kAmakAja karyuM ja nathI, eno purAvo e che ke, huM tamane tyAM maLyo houM, to kadI tamane jiMdagIbhara bhUlI zakuM ja nahi. " jAo, jAo, tame paNa mIThuM mIThuM ThIka bolI jANo cho, vaLI ! " misa snevelIsIe jarA zaramAIne kahyuM; " paNa have mane lAge che ke, e koI bIjuM ja haze, jeno dekhAva tamane maLato Avato haze. pUrI khAtarI manamAM karI lIdhA vinA AvI vAta tamArI AgaLa karI, te badala mane mApha karazo ? " "C 66 "vAha, tame A rIte tamane yAda rahI janArA koI bhAgyazALInA samAna dekhAvano paNa mane gaNyo, e to huM mAruM sadbhAgya ja mAnuM chuM." 66 'kharA naTa-nAgara cho!" mi0 kramalse have jAherAta karI ke, "AvatI kAle dasa vAgye ApaNe ApaNA nATakanuM riharsala karavA bhegA thaIzuM. paraMtu mAre eka khuzakhabara e ApavAnA che ke, somavAre ApaNe ApaNA taddana navA khelanuM vAMcana sAMbhaLavA bhegA thavAnuM che. ApaNA navA ArTisTa mi jaoNnsana ApaNa saune ApaNe lAyaka kAmakAja temanA navA khelamAM ApavAnA che." nikolasa ekadama cAMkIne bolI UThayo, "heM? huM - "" paNa mi jaoNnsanano avAja dabAI jAya e rIte vadhu moTe avAje mi kramalse to potAnI jAherAta cAlu ja rAkhI. bAkInAM badhAM cAlyAM gayAM. pachI nikolase mi kramalsane bAjue bolAvIne kahyuM, "sAheba, mArAthI somavAra sudhImAM navuM nATaka taiyAra na thaI zake. mArI sarjanazakti bhAgye evI teja kahI zakAya. ,, ' "paNa sarjanazaktine ApaNe kayAM bhUMDavI che? mArI pAse A eka sarasa phreMca nATaka che, tenuM aMgrejI karI nAMkho, ane ghaTatA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 nikolasa nikalTI pheraphAro karI, pahele pAne lekhaka tarIke tamAruM nAma mUkI do, eTale basa!" nikolasa hasI paDyo, ane teNe peluM phreMca nATaka khIsAmAM mUkayuM. kramaze have Ajano divasa potAne tyAM ja bhojana levA tene Agraha karyo; ane jaNAvyuM ke, tyAra pachI mArA eka-be eNkaTaro tamane anukULa evuM makAna bhADe apAvavA sAthe Avaze. - 29 nikolasanuM navuM kAma posmathamAM eka tamAkuvALAnI dukAnanI uparanA be kamarA nikolase bhADe rAkhyA. kamalsanA mANaso sAthe hovAthI gharadhaNIe agAuthI bhADuM ApavAnI mAgaNI paNa karI nahi. potAnA kamarAmAM jaI, ekalA paDatAM ja nikolase smAIkane kahyuM, "bhAI, ApaNe mATe paNa kaMI avanavA ja anubhavomAM pasAra thavAnuM nirmAyuM lAge che. A badhAno aMta zo Avaze, e to kone khabara? A traNa divasanI rakhaDapaTTIthI mane evo vicitra thAka lAgyo che ke, ApaNe e vicAravAnuM kAla upara ja mulatavI rAkhIzuM." vahelI savAre nikolase haju pathArImAM beTho thayo ja hato, tevAmAM nATaka kaMpanInA be jaNa, nAme mi0 phora ane mitra lenvile AvIne tenuM bAraNuM ThapaThapAvyuM. mi0 lenvila kaMpanInA karuNarasanA abhinetA hatA, ane potAnA pArTane sAro nyAya ApI jANatA hatA. paNa mitra kamalsa koI sAro pArTa Ave eTale potAne mATe ja rAkhI letA. AthI mitra lenvilane potAnI kuzaLatA batAvavAno saMjoga ocho maLato. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 nikolasanuM navuM kAma pelA be jaNe nikolasane e bAbatanI phariyAda karI ane kahyuM, "bhAIsAheba, A vakhate tamArA nATakamAM amane chAje evo pArTa ApavA maherabAnI karajo." mitra lenvile to umeryuM ke, "mArI patnI paNa koI sArA pArTane abhAve pAchaLa paDI jAya che. enuM to kaMI nahi, paNa A kaMpanImAM zirasto che ke, sAro pArTa bhajavanArane "beniphiTa-nAITa* ApavAmAM Ave che, ane te khelanI kamANImAMthI amuka TakA ene maLe che. tame jozo ke, evI beniphiTanAITa paNa moTe bhAge mitra kramalsa potAnA ja kuTuMbanAM mANasone mATe ja anAmata rAkhe che; ene pariNAme sArAM naTa-naTIne prazaMsako taraphathI je uttejana saheje maLe, te paNa maLI zakatuM nathI." nikolase te bhalA mANasane kahyuM, "meM pelA phreMca nATaka upara kAle rAte najara nAMkhI joI hatI. teno plaoNTa majAno che. tamAre mATe meM je pArTa vicAryuM che te e jAtano che ke, tame jANe tamArAM patnI ane bALakane ghara bahAra kADhI mUko cho, ane adekhAInI AgamAM sapaDAI tamArA moTA putrane abhyAsanA oraDAmAM ja kaTArathI ThAra karo cho." vAha, vAha! A to majAno pArTa che!" have phora bolI UThayo, "mAre mATe kaMI majAnuM goThavyuM che ke nahi, maherabAna sAheba?" tamAre vaphAdAra ane niSThAvAna nokarano bhAga bhajavavAno che. tamane paNa patnI ane bALaka sAthe bahAra kADhI mUkavAmAM Ave che." paNa mAre mATe eka nAca to tamAre goThavI Apavo ja paDaze. tamAre "bAla-pratibhAne mATe koI ne koI nAca goThavavo ja paDaze ne? to pachI sAthe mAro goThavI dejo." * te khelanI Avaka mukhyatve tenA 'beniphiTa'-lAbhamAM tene ApI devAnI. ni.-11 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 nikolasa nikabI "paNa e A plaoNTamAM zI rIte kyAM goThavavuM e mane samajAtuM nathI, che "are maherabAna, emAM zuM che?" lenvila have bolyo; "patnI, bALaka ane nokara eka kaMgALa gharamAM jaIne Azaro le te vakhate bALaka mAne kahe, 'mA nuM na raDa; mArAthI raDI paDAya che." pelI patnI raDatAM raDatAM kahe, 'bhAI, mAre svastha thavuM che, paNa zuM karuM? tuM A chokarIne chAnI rAkhavA tenI sAme je nAca nAcato hato, ane je nAca te paNa zIkhI gaI che, te nAcavA mAMDa; eTale tene paNa AnaMda thaze ane pachI mane paNa!" samajyA, maherabAna?" cAturI bhareluM A sUcana sAMbhaLI nikolasa hasI paDyo; tene have A navuM kAma, zarUmAM jeTaluM agharuM mAnato hato, teTaluM agharuM na lAgyuM. kaMpanInA pelA be jaNa nAsto jhApaTI cAlyA gayA, pachI nikolasa sAMja sudhI nATaka lakhavAnA potAnA kAmamAM ja maMDI rahyo. smAika kayArano thiyeTaramAM cAlyo gayo hato. thiyeTaramAM Aje eka umarAva sAme bahAravaTe nIkaLelA bahAravaTiyAno khela mUkavAmAM Avyo hato, ane sau naTa-naTI te mATeno meka-apa" (svAMga) karI taiyAra thatAM hatAM. te joI nikolasane bhAre ramUja thaI. khela zarU thayo ane prekSakonA hokArA-bakhALA ane tALIonA gaDagaDATa vacce pUro thayo. joke, prekSakonI saMkhyA khAsa moTI na kahevAya. khela pUro thatAM mi0 kamalsa nikolasane pUchayuM, "kema kevuM lAgyuM?" "bahu sarasa, khAsa karIne misa snevelIsInuM kAma phAMkaDuM hatuM." "e eka adbhuta naTI che, ane tamArAvALo navo khela meM tenI beniphiTa-nAITa mATe ja nakkI karyo che. tenuM kAma prekSakomAM ThIka vakhaNAya che." Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasanuM navuM kAma 163 "paNa emanI beniphiTa-nAITa kyAre che? mArAthI navuM nATaka ekadama to taiyAra nahi ja karI devAya!" * are, Avate aThavADiye-somavAre. tyAM sudhImAM to badhuM taiyAra thaI jazene?" paNa saMvAdo moDhe karavA, sInasinerI taiyAra karavAM - e badhuM ja kema banaze? ane mArA jevA zikhAuno khela temane beniphiTamAM Apavo, e temane anyAya karavA jevuM nahi thAya?" are, tame lakhI lAvo, pachI e badhuM taiyAra karavAmAM to kazo vakhata ja na jAya! ane misa snevelIsIne navo khela beniphiTamAM ApIe, emAM anyAya zAno? koIne ne koIne to e Apavo ja joIe. ame amArA mAthe e jokhama zuM kAma laIe?" "paNa, mitra jensana, tame e beniphiTa-nAITa mATenI TikiTo vecavAmAM misa snevelIsInI madadamAM rahejo, eTale thayuM," misisa kramaze vacce kahyuM. pAchaLa UbhelI misa snevelIsI nikolasa Ane zo javAba Ape che te sAMbhaLavA I tejAra thaI gaI. nA, nA, bhAIsAheba, evuM ugharANInuM kAma meM kadI karyuM nathI, ane mane phAvaze paNa nahi," nikolase jarA vyAkuLa thaI javAba Apyo; "ane misa snevelIsI mAre bharose rahe, e temanA hitamAM ha nathI" are maherabAna, jarA premazaurya to dAkhavo; misa snevelIsInA lAbhArthe jarA bahAra nIkaLavuM paDe, emAM ATalI AnAkAnI zAnA karo cho? kevaLa mAnavatA paNa vIsarI gayA ke zuM?" misisa kramaze chello dAva nAkhyo. have misa snevelIsI medAne paDI. te nikolasa pAse AvIne bolI, "mi0 jonsana, tame Avo javAba Apaze ema meM nahi, mAneluM! basa, ethI vizeSa mAre kaMI kahevuM nathI." nikolasa AthI hasI paDyo. misa snevelIsIno gusso ane te vyakta karavAno teno abhinaya tene sparyA vinA na rahyAM. te bolyo, Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 nikolasa nikabI "alabatta, kAMI khoTuM kAma karavA mATeno na hoya, to ATalA badhA Agrahano mATe sAmano karavo na joIe. kema ke, A kAma karavAmAM mane mArA svAbhimAna sivAya bIjuM kAMI ja ADe AvatuM nathI. paraMtu, huM ahIM koIne nathI oLakhato, ane koI mane ahIM nathI oLakhatuM. e sthitimAM mAre mArI jIda paDatI ja mUkavI joIe. mAtra misa snevelIsIe mane kenTarabarImAM joyo che kahe che, eTale te mane oLakhe che, paNa emano to vAMdho nahi!" misa snevelIsIe pahelAM bhUlamAM oLakhuM chuM kaheluM, teno Avo ullekha thayo, tethI mIThuM hasI te cUpa rahI. Ama, chevaTe nikolasa misa snevelIsI sAthe TikiTa-vecANanI yAtrAe nIkaLyo, ane temAM teNe dAkhavelI samajadArI, tathA vAka-kuzaLatAnI paeNTrana-maMDaLomAM sArI asara paDI. ene pariNAme teno abhinaya ane teNe lakhelo khela jovA TikiTo paNa sArA pramANamAM vecAI. paraMtu, khela kharekhara paDyo tyAre prekSakono je dhasAro thayo, te to mitra kramalsanI atizayoktibharI dhAraNAne paNa TapI gayo. prekSakono dhasAro joI, pArTa bhajavanAra naTa-naTI upara paNa sArI asara thaI; ane nikolase pUrI samajadArIthI dareka jaNanI khAsiyata pramANe darekane kAmagIrI seMpI hoI, tathA darekane potapotAnA abhinaya mATe teNe yogya sUcanAo ApI hovAthI, badhAMnuM kAma khUba dIpI AvyuM. misa snevelIsIe to potAno Akho prANa ja potAnA abhinayamAM reDyo hato. nikolasa ane misisa kramalsanI joDIe paNa kamAla karI nAkhI. tALIonA gaDagaDATa vacce jyAre khela pUro thayo, tyAre prekSagaNanA satata Agrahane laIne misa snevelIsIne takhtA upara rajU karavAnI thaI, te vakhate nikolasa ja tene dorIne takhtA upara laI Avyo. kAraNa ke, sau naTa-naTImAM snevelIsIe ja nikolasanI mahenatane sArI rIte jeba Apyo hato. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 lagna ke gALiyeA 1 eka savAre minTa kramalse nikolasane khuzakhabara saMbhaLAvyA ke, ApaNA 'lohI-tarasyA' nATaka mATe eka jANItI naTI daphana-vidhi vakhatano karuNarasika bhAga bhajavavA AvI pahoMce che." "6 vAha, ema ? to to bahu sAruM; e bhAga sArI rIte bhajavAya, to khela bahu sAro jAya, e nakkI che. e naTInA nAma sAthenI jAherAta paNa sArI zobhaze. " 66 " eTalA mATe ja tamane A khabara sauthI pahelA me kahyA. tame A vakhate evuM sarasa posTara taiyAra karo ke, TikiTa-bArIe ziliMgonA DhagalA vaLI jAya - misa peTokara, ' thiyeTara-raoNyala 'vALI ! " - "are, e bAnune to huM oLakhuM chuM," nikolasane mi0 ane misisa DaeNnvijhanA gharanI pArTI yAda AvI; ane sAthe sAthe tarata pANI-verAnA ugharAtadAra jADA gharaDA mi lilIvIka yAda AvyA. 2 te divase samI sAMjanA eka khelamAM nikolasane misa peTokara sAthe ja khelamAM UtaravAnuM paNa thayuM. nikolase joyuM ke, misa peTokarane prekSako taraphathI maLatA garamAgarama AvakAranI AgevAnI eka chatrIne vizeSa AbhArI hatI. e chatrI vAraMvAra UMcI thatI ane tyAM AgaLathI ja tALIo tathA zAbAzInA zabdonI dareka vakhate zarUAta thatI. 165 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 nikolasa nikalbI ghera gayA pachI te smAika sAthe vALu karavA besavAno ja hato, tevAmAM koI tene maLavA AvyuM hovAnuM jaNAvavAmAM AvyuM. ane kharekhara jyAre te mANasa aMdara AvyuM, tyAre nikolasanI navAIno pAra na rahyo. kAraNa ke te mi lilIvIka pote hatA. temanA hAthamAM samIsAMje teNe prekSakomAM UMcI thatI joyelI chatrI paNa hatI ! mi lilIvIke AvIne nikolasa AgaLa sAMjanA khelanI vAta ja upADI ane pUchyuM, "Ajano khela kevo hato ? " 66 tame e khelamAM hAjara hatA ke zuM? tame laMDanathI ahIM kayAre AvyA?" nikolase sAmuM pUchyuM. lilIvIke e prazna TALI pharIthI pUchyuM, "misa peTokaranuM kAma kevuM sarasa hatuM? naryo rasa! khUba su-rasa ! meM pANI-vero ugharAvavA jatAM ghaNI strIo joI che--naTIo ke gera-naTIo; paNa AvI su-rasa strI koI joI nathI; naryuM pravAhI -- cakalI kholatAM ja vahI jAya -- naryo dhadhUDo ! " , nikolasa mahA parANe hasavuM dabAvI temanI 'hA 'mAM 'hA milAvato gayo. pachI acAnaka mi0 lilIvIka gaMbhIra thaI gayA ane kAna pAse AvI kaMI bhAre agatyanI gupta vAta kahevI hoya ema bolyA, << mAre eka khAnagI vAta tamane karavI che." smAika e izAro samajI bahAra cAlyo gayo. 66 "vAMDhA mANasa jevuM DahoLuM pANI koI ja na kahevAya, kema mioNnsana?" " ema ?" 66 "are hA; huM A duniyAmAM sATha sATha varSathI e pANI pIto Avyo chuM, eTale mane khabara hoya ja." << kharI .vAta; tamane khabara hovI joIe kharI. " Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagna ke gALiyo? 167 - "huM atyAra sudhI paraNyo nahi, tenuM kAraNa kharca vadhI jAya, e ja hatuM. bAkI mane pacAsa pacAsa strIo maLe tema hatI," mi0 lilIvIke AMgaLIonA TacAkA phoDatAM kahyuM. | nikolase e vAkyano eTalo ja artha ghaTAvyo ke, e pacAsamAMthI eke pAsethI pAI paNa bhAIsAhebane maLe ema nahotuM! paNa A misa peTokaranI vAta judI che, misTara! e to strI-ratna che-are ratnonI TAMkI che!" "huM? ratnonI TAMkI ? te zuM mAladAra che, sAheba?" are, e pote ja "mAla"rUpa hoya, to pachI tenI potAnI pAse mAla na hoya to paNa cAle ne, mArA sAheba? AvI buddhizALI bAI pote ja TaMkazALa jevI gaNAya, mArA maherabAna! hAuse phUla! rojanI TaMkazALa, maherabAna ! ane tethI huM pote - " "temane misisa lilIvIka banAvavA mAgo cho, kema?" "nA, nA, maherabAna; misisa banAvIne zuM pachI dhULa phAkavI che? naTIne to tenuM kumArikAnuM nAma ja kAyama rahe. huM to mAtra tene parama divase paraNavA mAguM chuM." "tamane abhinaMdana ApuM chuM, sAheba!" "dhanyavAda, dhanyavAda! eno pagAra huM ja laI levAno; ane eka jaNanA khAdhAkharcamAM be jaNa to nathI ja jAya ne!" "eTale ke, A lagnathI kharca vadhavAno jarAya saMbhava nathI; mAtra Avaka vadhavAno ja saMbhava che, kema?" "tethI to huM tene ratnanI TAMkI kahuM chuM, mArA sAheba," mitra lilIvIka hAtha sAthaLa sAthe ghasIne AnaMda vyakta karatAM bolyA. paNa sAheba, lagna ja karavAnuM che, to pachI tame loko laMDana choDI, ahIM kyAMthI doDI AvyAM?" vAta ema che ke, amAre kuTuMbathI e vAta chapAvavI joIe ne!" Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 nikolasa nikalTI "kuTuMbathI? kuTuMba vaLI kayuM?" "are, pelAM kaeNnvijha loko! mAro lagna karavAno vicAra sAMbhaLIne mArI bhatrIjI ane tenAM celakAM to bebhAna thaI thaIne mArA page ja vIMTaLAI vaLe ane mane gharanI bahAra ja nIkaLavA na de! ane nIkaLavA de, to gAMDAnuM pramANapatra meLavIne mane gAMDAnI ispitAle laI javA mATe ja, samajyA?" lagnavidhi bahu jhaDapathI patI gayo. baMne jaNe jaIne rajisTaramAM sahIo karI dIdhI. paNa misa peTokare cAra cAra sakhIo TekA rUpe sAthe rAkhI hatI, tathA jIvanamAM A gaMbhIra pagaluM bharatI veLA tenuM hRdaya kevuM bhAgI paDe che, tenuM nATaka karavAmAM teNe ThIka ThIka samaya bagADyo. mi0 lilIvIke lagna pachInA jamaNamAM AkhI kaMpanI hAjara rahevAnI hatI e jANI, bhAre nisAsA sAthe e jamaNa kApI nAkhI, tenI jagAe nAsto ja goThavI dIdho. badhAM Tebale bhacaDAIne beThAM, eTale mitra pholere kahyuM, "A to mALuM bahu jaladI patI gayuM." "zuM jaladI patI gayuM?" A gALiyo nAkhavAnuM sto!" "eTale tame zuM kahevA mAgo cho, misTara?" mi0 lilIvIke jarA tapI jaIne pUchayuM. "A to phAMsIno gALiyo nAkhavA jeTalI vAra paNa na thaI, hA-hA-hA-hA !" misTara pholara hasIne bolyA. phAMsIno gALiyo? atyAre lagna pachInA A mahAbhojana vakhate e zabda tamane kevI rIte zA mATe yAda Avyo, sAheba?" are, maherabAna, A bhojana jema mahA-bhojana paNa nathI, tema meM kahelo gALiyo phAMsIno paNa nathI; mAtra lagnano gALiyo ja meM to kahyo che." Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagna ke gALiyo? 169 mi0 kramalse have pholerane DAryo. te bicAro bolI UThayo, "me evuM te zuM kahI nAkhyuM che?" 'zuM kahI nAkhyuM ? maherabAna, tame AkhA samAjanA mALakhA upara ghA karyo che, samajyA?" mi lilIvIka bolI UThayA. "ane nAjukamAM nAjuka suMvALI lAgaNIo upara paNa," mi kramalse umeryuM. "ane UMcAmAM UMcA ane mAnavaMtamAM mAnavaMta joDANa upara paNa. gALiyo! lagnajIvanamAM joDAvuM e te kaMI jANe koInI TAMga pakaDI phAMsAmAM phAMdavA jevuM che, zuM? emAM to pote potA thakI cAlIne kareluM mahA-prasthAna che, samajyA?" "nahi nahi, sAheba, tamane koIe paga pakaDIne phAMghA che, ema kahevAno mAro irAdo jarA paNa na hato; ane mArA kahevAno artha e rIte laI zakAya, te jANI huM dilagIra chuM, " pholera bolI UThayo. 66 'tamAruM dilagIra thavuM ja joIe; ane karavA jevI lAgaNI rahelI che, e jANI mane minTa lilIvIka sAmethI bolI UThayA. tamArAmAM e kabUla saMtoSa thayo che," Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 karIonA zikArIo baporanA traNa vAgyA hatA, paNa tavaMgara bhAgyazALI sahasthonI "savAra' haju have thatI hatI. sara malaberI haoNka ane laoNrDa phreDarika baeNrisaoNphaTa pAchalI rAtanI kAmagIrI, jevI ke khAna-pAna, ramata-gamata, ane bhAMgaphoDano thAka,- temAMthI have jAgrata thatA hatA. Tebala upara savAranA nAstAnI cIjo AvIne paDelI hatI, paNa haju baMnemAMthI koInI te tarapha pravRtti thaI na hatI. laoNrDa baeNrisaoNphaTe, mahA parANe jarA besavAnA Asane goThavAvA prayatna karI, mitra malaberIne ghenabharyA avAje pUchayuM - "ha-e-e, zI Aphata che! ApaNe A-A Akho divasa Ama ja paDI rahevuM che ke zuM?" bIjuM zuM karavAne lAyaka ApaNe rahyA chIe, te paNa samajAvuM joIe ne! mArAmAM to jiMdagIno eka dANo paNa bAkI rahyo hoya ema lAgatuM nathI." "jiMdagI! mane paNa ekadama marI javA jevuM saheluM ane sagavaDabharyuM bIjuM kAMI ja dekhAtuM nathI." to pachI, maherabAna, Apa sidhAvI ja jAo ne! paDI zuM kAma rahyA cho? mAre to haju ahIM kAma che. jyAM sudhI misa nikalTI jevI suMdarIo A pRthvI upara vidyamAna che, tyAM sudhI maravAnI utAvaLa mane nathI." 170 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 chokarIonA zikArIo * "hA-hA, pelA vyAjakhAu nikalhInI chokarI, kema? paNa tame mane keTalAya divasathI ene khoLI ApavAnuM vacana ApyuM che, paNa sarakAra "pANI' kahe tyAM "kAdava" paNa hoya tyAre ne?" hA, meM vacana ApyuM hatuM, paNa tamane to mArA upara ja vahema che ke, huM pote ja tene boTI levA tAkuM chuM eTale have meM to e bAbatamAMthI hAtha ja kADhI lIdhA che. have tamArI vAta tame jANo ne te jANe !" are bhAI, kAnapaTTI pakaDI! have keTalI vakhata tAre e vAta mAre moMe kahevarAvavI che? have to enuM ThAmaThekANuM tuM jANI lAva, ane pharI tene bhegI karI Apa eTale basa!" paNa e chokarInuM ThekANuM jANI lAvavA mATe mArI ATalI badhI paLathI karavAnI zI jarUra che? rAlphane ja sIdhuM kahI do ne ke, 'e chokarI kyAM rahe che ane konI sAthe rahe che, te sIdhesIdhuM kahI de; nahi to tArI sAthe AjathI levaDa-devaDano vyavahAra basa baMdha!" e vyAjakhAue tamAre mATe- tamane tenA phAMdAmAM phAMdavA mATe to te divase e chokarIne hAjara rAkhI hatI. eTale tame tene Ama kahezo tethI e pAjIne kazuM khoTuM lAgavAnuM nathI." kharI vAta? mAre mATe ja? are yAra, to to pachI atyAra sudhI huM tene mATe khoTo ja taDapyA karato hato! rAlphane pUchavuM emAM zI moTI vAta ! e to mAruM ja kAma!" malaberI have judA ja ghATamAM vaLI gayo hato. tene have keTane hAtha karavI hatI, paNa te tenI mAThI vale karavA mATe. keTa jevI nirdoSa mugdhA kumArikAne bhoLavavAnuM AkarSaNa tene paNa zarU zarUmAM hatuM ja; paraMtu tene pahele prayatna ja khAtarI thaI gaI ke, e kAma muzkela che. chatAM, jyArathI tene khAtarI thaI gaI ke, rAlpha baeNrisaoNphaTane potAnA hAthamAM levA mATe ja e chokarIno upayoga karyo hato, tyArathI to e chokarIne potAnA hAthamAM levAnuM tene mATe Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 nikolasa nikabI Avazyaka banI gayuM hatuM. eTale e chokarInuM ThAmaThekANuM meLavavA teNe pote ochA dhamapachADA mAryA nahotA. paNa teno patto khAdho na hato. tethI have sIdhuM rAlphane ja e pUchavA mATe teNe baeNrisaoNphaTane taiyAra karavAnI bAjI goThavI. baMne mitro thoDI vAramAM rAhune tyAM sAthe ja UpaDyA. tyAM pahoMcyA bAda, thoDI sAmAnya vAtacIta pachI, vaeNrisaoNphaTe rAlphane khAnagImAM kaMIka vAta karavA icchA darzAvI. malaberI jANe nAmarajIthI jato hoya tevo dekhAva karI, bAjunA oraDAmAM cAlyo gayo. baeNrisaoNphaTe rAlphane tenI bhatrIjInuM saranAmuM sIdhesIdhuM ja pUchayuM. rAphane e ja joItuM hatuM. paNa tene malaberI paNa AmAM bhaLyo hovAnI gaMdha AvI. eTale malaberIne e saranAmuM na kahevAnI zarate tene batAvavAnI rAlpha taiyArI batAvI. malaberI karatAM potAnI sajajanatAmAM rAlpha mUkelA vizvAsathI rAjI thaI laoNrDa baeNrisaoNTe rAhuno hAtha dabAvyo tathA malaberI hato te oraDA tarapha AMkha micakArIne jaNAvyuM ke, keTanI bAbatamAM malaberInI dAnata viSe potAne paNa pUrI zaMkA ja che. paNa banavAkALa nAmanI cIja paNa kevI avaLacaMDI hoya che! rApha pelA be nAmadArone vaLAvavA bAraNA sudhI Avyo, te ja ghaDIe nyumaeNna naoN jAherAta karI ke, misisa nikalbI AvyAM che. AthI malaberI ane vaeNrisaoNphTa tarata ja pAchA pharyA, ane malaberIe yukti karI : rAlpha game teTalA dhamapachADA karyA chatAM, malaberI misisa nikalbI pAse saheja thobhI gayo ane temanuM saranAmuM jANI levAnA spaSTa irAdA sAthe teNe rApha bhaNI joIne vAta upADI - "rAlpha, A bAnu pelAM misa nikalTInAM - nA, nA, moTuM, aMgo badhuM sarakhuM ja cheparaMtu AmanI uMmara eTalI badhI nathI lAgatI ke jethI kahI zakAya ke te misa nikalTInAM " Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 chokarIonA zikArIo "diyarajI, tame A sahasthane kahI zako cho ke, keTa nikalbI mArI putrI ja che," misisa nikalbI phulAI jaIne tarata bolI UThayAM. "AmanAM suputrI, "mAI laoNrDa!" A mAnanIya bAnunAM suputrI !" malaberI potAnA laoNrDa mitra tarapha joIne jANe ati harSita thaI gayo hoya ema barADavA lAgyo. "huM? te "nAmavara laoNrDa' che, enI mane khabara ja na hatI." misisa nikalbI eka laoNrDa ane teno mitra potAnI ane potAnI putrInI oLakha mATe ATalA Atura che, e joI rAjI thaI jaIne bolyAM. mArA laoNrDa, A bAnue kRpA karIne svIkArelI lagnajIvananI javAbadArInuM ja suphaLa tyAre ApaNane jovA maLyuM hatuM. A bAju madhura misa nikalbInAM mAtuzrI thAya; nAmavara, e na hota to misa nikalbI paNa na hota !" misisa nikaldI A moTI bInA AvA moTA loko ekadama samajI zakyA tethI khUba prabhAvita thaI gayAM. laoNrDa phreDarike have temane pUchayuM, "misa nilbI sAjAsamAM tathA majAmAM che ne?" taddana majAmAM che, nAmavara! enI khabara pUchavA badala Apano ghaNo ghaNo AbhAra mAnuM chuM. ahIM e jamavA AvI hatI tyAra bAda keTalAka divasa sudhI te bImAra paDI gaI hatI - kadAca bhADAnI ghoDAgADImAM besIne ghera AvI tethI ja zaradI thaI AvI haze. mArA laoNrDa, bhADAnI ghoDAgADIo jevI bhUMDI cIja koI nathI. temanA badhA hAMketuone to dezanikAla ja karavA joIe. mAI laoNrDa, keTa je ghoDAgADImAM besIne AvI hatI, teno kAca ja phUTelo hato. huM amArI potAnI ghoDAgADImAM besIne keTaleya dUra sudhI jatI, chatAM kadI mane zaradI thaI nathI. AvI bhADAnI ghoDAgADIomAM besavuM, tenA karatAM to cAlI nAkhavuM ja huM vadhu pasaMda karuM..." Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 nikolasa nikabI misisa nikalbI Ama ne Ama haju AgaLa hAMkaye rAkhata. paNa rAlpha temanI vAta vaccethI ja kApI nAMkhavAne pUchayuM, "huM, A tamArA hAthamAM je parabIDiyuM che, te mAre mATe che ke zuM?" hA, hA, diyarajI; tamane ApavA mATe ja huM ATale dUrathI cAlatI AvI chuM paNa AvyA pachI, A mAnavaMta saMgRhasthonI sAthe vAtacIta karavAnA moMgherA lahAvAmAM -" are, tame vAchatAM AvyAM? ahIMthI tamAruM ghara keTaluMka dUra thAya?" malaberIe taka jhaDapI laIne potAnI vAta vacce kADhI. keTaluM dUra thAya? juone, amArA gharathI olDa beilI eka mAIla thAya." nA, nA, eka mAIla to na ja thAya," malaberIe jANe tenA gharanuM ThekANuM jANato hoya tema topa mArI. vAha, kema na thAya? olDa beIlIthI nyUgeTa sTrITa, pachI AkhuM cIpasAIDa thaIne lombArDa sTrITa, ane tyAMthI gresa carca sTrITa thaIne pAchA themsa sTrITano pAra spigavihina-vArpha sudhI jaIe, eTale, bolo, mAIla thAya ke nahi?" have mane lAge che ke, mAIla thAya ja, paNa pAchA pharatAM tame pAchAM eTale dUra cAlIne ja javA mAgo cho?" nAre! oNmnI basamAM besI jaIza." "barobara! aMdhAruM thatAM pahelAM tamAre ghera pahoMcI javuM joIe." rAlaphe utAvaLa karAvavA mAMDI. laoNrDa phreDarika," malaberIe kahyuM, "misisa nikalbI jAya che te bAju ja ApaNe paNa javAnuM che; to oNmnIbasanA sTenDa vacce temane utArI daIzuM?" "jarUra, jarU-u-u-2!" "huM ! emAM te hoya?" misisa nikalbI vivekabhera AnAkAnI karavA lAgI. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agniparIkSA 175 A raMgamAM rApha vacce kazuM bolI bhaMga pADe te pahelAM to chokarIonA pelA be zikArIoe jhaTapaTa te bhalI bAnuno ekeka hAtha potAnI bagalomAM parovI lIdho ane tene laIne jhaTapaTa dAdarethI UtarI potAnI suMdara gADImAM besADI dIdhI. misisa nikaldI potAnI dIkarI mATe have be patio ane be milakato jItI lAvyAM hoya, ane have te bemAMthI jene pasaMda karavuM hoya tene keTa pasaMda karI le, e adAthI Akhe raste vAto karavA lAgyAM. ane chevaTe jyAre te UtaryA tyAre temaNe pote to keTane mATe sara malaberIne pasaMda karI ja lIdhA hatA!. 32 agniparIkSA misisa nikalTIne laIne malaberI tathA vaeNrisoTa ravAnA thayA ke tarata rAlpha potAnA kamarAmAM bhAre vicAramAM paDI jaI AMTA mAravA lAgyo. laoNrDa baeNrisaoNTa sAtheno saMbaMdha vadhAravAmAM tene kalpanAtIta lAbha dekhAto hato. te dvArA atyAra sudhImAM ja be hajAra pAuMDa napho to teNe chaDI kADhayo hato. eTale e mANasane hAtha upara rAkhavo joIe! ane keTane AgaLa dharIe, to e babUcaka pUrepUro hAthamAM AvI jAya, e paNa nakkI ! paraMtu acAnaka tene keTanuM moM yAda AvyuM, ane te bhalI bhoLI chokarIne A varuonA paMjAmAM dharavAmAM kaMIka khoTuM thAya che, evo vicAra ghaDIbhara tene AvI gayo. paraMtu misisa nikalbInuM moM ane vAto yAda AvatAM manamAM te bolI UThyo, "tenI sagI mA paNa je potAnA lAbha khAtara chokarIne hAthe karIne homavA beThI che, to pachI mAre zuM? pote jAte ja gharanuM ThekANuM te zA mATe ApI beThI ! have e chokarInuM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikabI nasIba e jANe! jo kharekhara pANIdAra haze, to thoDI ghaNI pajavaNI veThIne hemakhema bahAra nIkaLI Avaze; nahi to jAya jahannamamAM!" malaberI have paga nIcethI dharatI khasavA de tevo na hato. teNe tarata ja potAnA gaThiyAo pAika ane plakane misisa nikalbIne palALavA mATe mokalI ApyA. ane tavaMgaronuM vidUSakapaNuM ane bhATapaNe ja karIne jIvanArA te lokoe potAnuM kAma yathAyogya banAvyuM. atizayoktibharyA keTanAM vakhANa karIne, ane tethI vadhu misisa nikalTInI suMdaratAnAM vakhANa karIne, tathA sara malaberInI pratiSThA-mobho-milakata vagerenuM bhabhakadAra varNana karIne, e bAnune chevaTe temaNe rAtanA thiyeTaramAM khela jovA padhAravA nimaMtraNa ApyuM. misisa nikalbIne patinA zokane kAraNe e nimaMtraNa gamatuM na hatuM. paraMtu rAlpha nikalvIe paNa kahevarAvyuM che, ema pelAoe kahI nAkhyuM, eTale chevaTe te kabUla thaI. vaLI keTane mATe "leDI malaberI" nAma paDe e tenA magajamAM eTaluM jorathI bhamyA karatuM hatuM ke, potAnI putrInuM 'hita' AgaLa dhapAvavA mATe paNa tene tema karavuM Avazyaka lAgyuM. paNa malaberInuM nasIba vadhu jora karatuM hatuM. je thiyeTaranI baoNkasamAM misisa nikalbI sAthe pote, laoNrDa baeNrisaoNphTa ane plekapAIka beThA hatA, tenI pAsenI ja baoNkasamAM misisa viTITTarlI ane teno pati khela jovA AvyAM hatAM, ane keTa paNa misisa viTITTarlInI sobataNa tarIke hAjara hatI. pAika ane skuka tarata ja kAme lAgI gayA; ane misisa viTIkRlane to A 'sara' ane 'laoNrDa" jevAnuM oLakhANa maLe enA jevo bIjo koI parama lAbha ja dekhAya nahi; eTale khela daramyAna e be baoNkasa vacce avarajavara vadhI gaI, ane "inTarnala' pUruM Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agniparIkSA 177 thatAM potapotAnI baoNksamAM javAnuM thayuM, tyAre pAika ane plake misisa viTITTarlIne vAtamAM jakaDI rAkhI te daramyAna, malaberI ane verisoTa ajANamAM ja thaI gayuM hoya tema, keTane bahAra dhakelI lAvyA ane potAnI baoNkasamAM laI AvyA. mAtAe keTane vahAlathI bAthamAM lIdhI, ane A be mAnanIya sagRhastho kevA khAnadAna svabhAvanA che, tenI vAto karavA mAMDI. khela pUro thaye, mi. viTaTTarlIe to potAnI 'guNajJa' patnI taraphathI A baMne umarAvone potAnA garIbakhAnAmAM padhAravA khAsa khAsa vinaMtI karI, je teoe ghaNI ghaNI khuzIthI svIkArI. pachI to e lokono viTITTarlIne tyAM niyamita humalo ja zarU thayo. mi. viTITTarlI to potAnI patnI pAse AvA umarAva varganA loko Ave jAya, te mATe marI phITavA taiyAra hato; ane misisa viTITTarlI keTa AgaLa potAnA A badhA vadhelA ucca saMbaMdhothI phUlIne phALako thavA lAgI. pelAonI yojanA evI hatI ke, zarUAtamAM badhA misisa viTIkRlane jarA AsamAne caDAve; paNa pachI pAIka ane pleka ja tene bIjI bIjI vAtomAM rokI rAkhe, te daramyAna malaberI ane risaoNTa keTanI ja AsapAsa jAmI jAya. jude jude ThekANe sahelagAhoe ane mijabAnIoe paNa viTITTarlI-daMpatI sAthe keTane AmaMtrI, teo A prakAranI yukti laDAvavA lAgyA. paMdara divasamAM to teoe Akhara karI nAkhI. paraMtu misisa viTITTarlI cheka AMdhaLI na hatI. te dhIme dhIme joI gaI ke, potAnA karatAM misa nikalTInuM ja AkarSaNa pelA lokone vadhAre che ane khAsa karIne sara malaberIne ane laoNrDa baeNrisaoNphUTane. eTale ApoApa keTa tene AMkhanA kaNAnI peThe kheMcavA mAMDI. pariNAme, Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 nikolasa nikabI eka bAju keTane jema pelA be zarIpha badamAzonI halakaTa cheDatIno trAsa vadhato gayo, tema bIjI bAjuthI misisa viTITTarlInA DAma ane cAbakhA paNa mAjhA mUkavA lAgyA. ane eka vAra misisa viTITTarvI chaMcheDAya eTale abhijAtapaNAno badho DhoMga choDI daI, jherI sApaNanI jema ja DaMkha devA lAge! ane e DaMkha devAno eka prakAra 'uzkerATa' dAkhavI, bebhAna banavAno khela pADavAno to hoya ja. AthI karIne mi. viTITTarlI paNa keTanI sobatamAM potAnI 'guNajJa' patnInI tabiyata bAbata rahelA jokhama aMge tarata sAvadhAna thaI gayA. keTe hArIne chevaTe kAkA rAlpha nikalbInI mulAkAta lIdhI ane tene sIdhuM moM upara ja saMbhaLAvI dIdhuM ke, temaNe potAnA svArtha khAtara, potAnI sagI bhatrIjIne A narAdhamonA paMjAmAM soMpI dIdhI che. rAlpha prathama to tenI vAtane hasI kADhI ane jaNAvyuM ke, bIjI chokarIo to AvA mAladAra prazaMsako meLavIne potAnI jAtane bhAgyazALI banelI mAne. keTe uzkerAI jaIne have kahyuM ke, "te badamAzo tamArA mitro haze ke nahi hoya; paNa have te lokonuM mAM huM jovAnI nathI; ane e kAraNe, tamArI ApelI nokarI mATe khovI paDaze, hAthapage thaI javuM paDaze ke mahenata-majUrInuM kAma karIne jIvavuM paDaze, to paNa mane vAMdho nathI." ema kahIne te cAlatI thaI. rAlpha keTane jatI joI rahyo. tene tarata ja vicAra Avyo ke, "A chokarI paNa mArA bhAI jevuM ja tIkhuM mariyuM che!" daramyAna, pAsenA oraDAmAM nyUmena naoNgna bAMyo caDAvI, UMco kUdI kUdI, havAmAM koInA moM upara jANe jorathI ghA karato hato - kadAca rAlphane ja kalpIne ! Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 nikolasanI ciMtA 1 pomAthamAM mi. kramalsane eTalI badhI saphaLatA maLI ke, temaNe potAnI nATakakaMpanIno paDAva tyAMne mATe niyata karelA samaya karatAM paMdara divasa vadhu laMbAvyo. nikolase atyAra sudhImAM judAM judAM pAtrono abhinaya karIne evI saphaLatA prApta karI hatI ke, tene mATe eka 'beniphiTa ' nAITa paNa jAhera karavAmAM AvI, ane tene temAMthI vIsa pAuMDa jeTalo hisso maLyo. tarata nikolase jaoNna brAuDI pAsethI UchInI lIdhelI eka pAuMDanI rakama parata mokalAvI ane sAthe AbhAra ane kRtajJatA vyakta karato patra lakhyo. daza pAuMDanI rakama teNe nyUmaeNna naoNgsane mokalI ApI tathA jaNAvyuM ke, te rakama teNe keTane khAnagImAM ApI devI. pote zo dhaMdho kare che, e viSe teNe kazA samAcAra nyUmaeNnane lakhyA nahi, paNa 'oNnsana', C/o porTasmathanI posTa oNphisa, evA saranAme patra lakhavAthI potAne maLaze, evuM jaNAvI rAkhyuM. uparAMta, potAnA atyAranA sthAnanI khabara bIjA koIne na ApavAnuM bhArapUrvaka tene jaNAvI, potAnAM mA-bahenanA sAcA samAcAra lakhavA khAsa Agraha karyo. e kAgaLa lakhatI vakhate nikolasana mAM ciMtAnA judA judA bhAvothI gherAyeluM joI, smAike tene pUchyuM, "tame kazIka ciMtAmAM paDI gayA cho kharuM, moTAbhAI?" 179 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 nikolasa nikalTI "nA re nA! ciMtA zAnI? paNa mane mArI bahenano jarAka vicAra Avyo hato. te bicArI eTalI bhalI che ane eTalI premALa che ke, te najara AgaLathI chUTI che, tethI ciMtA rahe ja." "tamArI bahena?" "hA-hA." "te paNa tamArA jevAM ja che?" "loko to evuM kahe che!" nikolase hasIne jaNAvyuM; "mAtra mArA karatAM vadhu suMdara che, eTale mAre kabUla karI devuM joIe." to to te khUba ja suMdara hovAM joIe," smAIka potAnA baMne paMjA ekabIjAmAM jorathI bhiDAvIne bolyo. bhAI, tane oLakhato na hoya tevo mANasa to evuM ja dhAre ke, tuM koI mIThAbolo rAjadarabArI mANasa che." rAjadarabArI eTale zuM? mane eno artha khabara nathI. paNa, paNa tamArAM bahenane kadI huM jovA pAmIza?" jarUra, jarUra; ApaNe thoDuM ghaNuM kamAIzuM eTale ApaNe sau bhegAM ja rahIzuM jANa." "paNa moTAMbhAI, tame to mArA upara ATalI badhI mamatA rAkho cho, paNa tamArI upara mamatA rAkhanAruM tamArI pAse koI kema nathI?" e bahu lAMbI vAta che, atyAre tane kahIza to paNa samajAze nahi. mAro eka duzmana che. "duzmana" eTale zuM te samaje che?" "hA, hA." "to mAro eka duzmana bahu tAlevaMta che. tathA tene tArA duzmana skavIyarsanI peThe sahelAIthI sajA karI zakAya tema nathI. te mAro kAko thAya che, paNa te badamAza che." "enuM nAma zuM? "rA, rApha nikalbI." Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasanI ciMtAo 181 ' "rAlpha nikalTI? ThIka; huM te nAma gokhI rAkhIza," ema kahI smAike eka bAju besI, vIseka vakhata e nAma gokhyuM haze, che tevAmAM mi. pholere AvI bAraNuM thapathapAvyuM. mi. pholere aMdara AvIne nATakIya adAthI mi. lenvile AkharInAmuM lakhI mokalelI ciThThI nikolasane ApI. teno sAra e hato ke, jonsane (nikolase) AvI, kaMpanInA badhA sArA sArA pArTa boTI lIdhA che, eTale temane (mi) lenvilane) eka paNa sAro pArTa bhajavavA maLato nathI; ethI temane je Arthika ane AdhyAtmika hAni uThAvavI paDe che, te bharapAI karavA mATe, temaNe nakkI karyuM che ke, sau maMDaLInI samakSa te AvatI kAle savAre jonsananuM nAka pakaDIne maraDaze. mi. lenthile potAnA be traNa mitrone e prakriyA jovA mATe hAjara rahevA nimaMtraNa ApyuM che, eTale jonsane AvatI kAle savAre thiyeTaramAM acUka hAjara rahevuM. nikolase e vAMcI manamAM hasIne pholarane pUchayuM - "tamane A ciThThImAM zuM lakhyuM che, tenI khabara che?" hA," mi. pholere UMce chata tarapha joIne javAba Apyo. "e ciThThI laIne ahIM AvavAnI tamArI hiMmata zI rIte cAlI? kadAca dAdarethI gabaDavuM paDaze, evI bIka tamane na lAgI?" pholere evI ja aDagatAthI javAba Apyo, "haragija nahi." "to juo, A tamAro Topo dAdara nIce cAlyo, tenI pAchaLa pAchaLa tame paNa hamaNAM ne hamaNAM ja be page cAlatA thAo; nahi to thoDI vAra bAda cAra page nIce javuM paDaze, samajyA?" ema kahI nikolase pholeranA UMcA TopAne evo lApho lagAvyo ke te UDI, dAdare thaI, bhUMDI hAlatamAM nIce paDayo. - "are jonsana, eka sagRhasthanA pozAka sAthe tame AvI chUTa na laI zako, e jANo cho?" Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 nikolasa nikabI "are, tame sIdhA e TopA pAchaLa pAchaLa cAlyA jAo, nahi to tamArA zarIrane paNa tevI ja rIte tenI keDe gabaDavuM paDaze, je kadAca tamArI sagRhasthAIne vizeSa chAjatuM nahi hoya, evo mane Dara che." mi. pholera jaladI jaladI dAdaro UtarI gayA e kahevAnI jarUra nathI. 34 bIje verI bIje divase nikolasa jyAre thiyeTaramAM pahoMcyo, tyAre teNe joyuM ke, lenvila khUba karaDAkIthI mUcho caDAvI taiyAra beTho hato. nikolasa samajI gayo ke, pholere tene evA khoTA samAcAra ApyA hovA joIe ke, nikolasa tenI ciThThI vAMcIne DarI gayo che ane mAphI mAgavA ja AvavAno che! badho naTa-varga, je lenvilanA pakSano hato, te have zo tamAzo thAya che te jovA, AsapAsa salAmata jagAe Ubho hato. badho naTI-varga nikolasanI tarapheNamAM hato; te lokone nikolasanI dayA AvatI hatI. paNa AvA dharma-yuddhamAM ADe AvavuM chAje nahi, eTale duHkhI thaI, te bAjue Ubho rahyo. | nikolasa thiyeTaranI aMdara dAkhala thayo. nadIonI sAme joI, teNe temane savAranI salAma karI. eTale lenvile tucchakAradarzaka hAsya hasI kUtarAnAM bhaToLiyAMnI khAsiyata viSe - khAsa karIne temanI pUMchaDI viSe kAMIka zabdo uccAryA. nikolase tarata tenI bhaNI joIne kahyuM, "oha, tame hAjara cho, kema maherabAna?" lenthile have nATakI adAthI chalaMga bharIne tenI pAse AvatAM kahyuM, "gulAmakA baccA!" Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo verI 183 paraMtu, teNe kahyuM hatuM tema nikolasa namI paDavAne badale aDaga Ubho rahyo, eTale te tarata thoDe dUra vacce ja kaDhaMgI rIte thobhI gayo. e joIne naTIo moTethI hasI paDI. t 'mArA tiraskAra ane tucchakAranA bhoga banela prANI, huM tane paDakAruM chuM," lenlila have jussAmAM AvI jaI garjyo. nikolasa tenI A adA joI, khaDakhaDATa hasI paDayo ! pariNAme naTIo vaLI vadhu jorathI hasI paDI. te joI lenlila temanI sAme joIne bolyo, " kaMgAla gulAmaDIo!" pachI nikolasa sAmuM joI teNe umeryuM, " paNa te badhI Aje tAruM rakSaNa hariMgaja karI zakavAnI nathI !" ATaluM kahI lenvile nATakIya adAthI be vakhata nikolasane pagathI mAthA sudhI ane mAthAthI paga sudhI nihALyo, ane pachI adaba vALIne te tenI sAme sthira Ubho rahyo; - nATakamAM koI julmI rAjA baMDakhora prajAjana sAme tucchakArathI joIne Ubho rahe tema,--evuM sUcavavA ke, 'he sipAIo, dUra karo, A badamAzane; ane tene killAnA bhAMyarAmAM jhaTa pUrI do; nahi to mAre kaMIka vadhu kaDaka zikSA pharamAvavI paDaze. ' Ama chatAM nikolase namI paDavAnI ke mAphI mAgavAnI kazI ja taiyArI na batAvI. e joI levUilanI,- ane vadhu to tamAzo jovA AvelA tenA sAthIdAra naTonI, - dhIrajano cheDo AvI gayo. tarata lenvila potAnA hAthanI bAMya caDAvI, nikolasanuM nAka AmaLIne tenI jAhera nAlezI karavA mATe AgaLa dhasyo. nikolase tene najIka AvavA dIdho, ane hAthaveMta AvatAM, jarA paNa asvastha thayA vinA, eka ja aDabothe tene jamIna upara gabaDAvI dIdho. lenjila jamIna uparathI pAcho Ubho thavA jAya te pahelAM to misisa lenvile naTIonA ToLAmAMthI bahAra nIkaLI, eka tINI cIsa nAkhI, tenA zarIra upara paDatuM nAkhyuM. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 nikolasa nikalbI " joyuM? A joyuM? rAkSasa ! " levUile potAnI sagarbhA patnInA zarIra tarapha AMgaLI karIne nikolasane kahyuM. jANe nikolase tene potAne nahi, paNa tenI patnIne Ama jabbe karI hoya! paNa nikolasa have A nATaka pUruM karavA mAgato hato. te taDUkayo, "bola, kAle rAte mane lakhelI ciThThI badala kheda vyakta karI saunI samakSa mArI mAphI mAge che ke nahi?" "6 kadI nahi!" lekvila bolyo. paNa tyAM to lenDilanI patnI ja cIsa pADI UThI, "tarata ja mAphI mAgI lo; mAre khAtara jaladI mAphI mAgI lo; nahi to hamaNAM ja tame mAruM maDaduM tamArA paga AgaLa paDeluM dekhazo." A 'are, A to bhAre thaI! kudaratI baMdhanone avagaNI zI rIte zakAya? ema gaNagaNI lenvile nikolasane kahyuM, lenvila nahi, paNa eka nabaLo pati ane bhAvi pitA DhIlo paDe che--te mAphI mAge che. " cc -namratApUrvaka ane AjIjIpUrvaka? bola ! " namratA ane AjIjIpUrvaka ! 'atyAre to mAre Ane bacAvI levAno savAla che; paNa eka vakhata evo Avaze--" 66 6 HH "bhale, bhale, misisa lenvilano sAro vakhata jaladI Ave, ane te pUro thAya tyAra pachI, jo tArAmAM hiMmata hoya to, tuM tArI A AjIjI pAchI kheMcI leje; paNa te vakhate tArA pratispardhIno mijAja joI-vicArIne ja pagaluM bharaje, eTaluM tane kahI rAkhuM chuM," ema kahI nikolase lenvilanA hAthamAMthI paDI gayelI soTI hAthamAM laI, tenA TukaDA karI, bArImAMthI bahAra phagAvI dIdhI. pachI sau prekSakone nIcI salAma bharI, te cAlato thayo. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 laMDanathI tAkIdI tevuM rAte khela pUro thatAM, nikolasa kapaDAM badalI ghera javA karato hato, tevAmAM smAikane sAme Avelo joI te bolI UThyo, "kema bhAI, kaMI kAgaLa-bAgaLa che ke zuM?" "hA moTAbhAI, hamaNAM ja TapAla-oNksimAMthI Avyo che." oho, nyumaeNna naoNjhano dekhAya che ne kaMI ! paNa tenA akSara sahelAIthI vAMcI zakAze nahi. jouM, te zuM lakhe che." aeka kalAka mAthAkUTa pachI teNe je vAkyo vAMcyAM, tethI tenI ciMtA zamI nahi. nyumaeNne pelA daza pAuDa pAchA mokalyA hatA - evI matalabanuM kahIne ke, misisa nikalbIne ke keTane atyAre paisAnI kaMI jarUra nathI, paNa thoDA vakhatamAM evA saMjogo AvIne UbhA rahe evI dahezata che ke, keTane tenA bhAInA paisAnI nahi paNa saMrakSaNanI tAtkAlika jarUra paDe. ane tevuM haze to nyUmena tene vaLatI TapAle ke te pachInI TapAle jarUra lakhaze. | nikolasa e kAgaLa pharI pharIne vAMcI gayo. tene tarata kalpanA AvI gaI ke, keTa sAthe paNa rAlapha kaMIka dagAbAjI ramI rahyo hovo joIe. tene eka be vakhata to laMDana tarapha tarata ja UpaDI javAnuM mana paNa thaI AvyuM. paraMtu vadhu vicAra karatAM ene nyUmenano bIjo vigatavAra kAgaLa Ave tyAM sudhI rAha jovAnuM DahApaNa bhareluM lAgyuM. | daramiyAna, nATaka-kaMpanImAMthI chUTA thavAnI to teNe tarata taiyArI karI rAkhavI joIe, jethI bhalA mitra kamalsa nAhaka muzkelImAM na mukAI jAya. ema vicArI teNe, thiyeTaramAM sau ekaThAM thayAM hatAM 185 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 nikolasa nikalTI tyAM jaI jAhera karyuM ke, "laMDanamAM mArA eka agatyanA kAmane laIne, mAre A kaMpanImAMthI chUTA thavuM paDaze." kaMpanImAM hAhAkAra macI gayo. kaMpanImAM, eTale ke, kramalsa kuTuMbamAM ane naTIvargamAM. paraMtu puruSavargamAM to AMkhamIMcAmaNAM ane dhImA khoMkhArAothI nikolasanI A jAherAta saharSa vadhAvI levAmAM AvI, e kahevAnI jarUra nathI. ane lenvile saphAIbhera hAMkavA mAMDyuM ke, bhAIsAheba potAnAthI DarI jaIne ja bhAge che. mi0 kramazeM paNa, "taDako hoya tyAM sudhI ghAsa sukavI levuM? e nyAye, nikolasano levAya teTalo lAbha uThAvavAno vicAra karyo. ane "jANItA naTano cheka chello khela", "chellI taka!" vagere jAherAtothI AkhA paoNsmatha baMdarane gajAvI mUkayuM. prekSakono paNa dhasAro vadhI gayo; ane e "chellI taka, 'vaLI vadhu divasa' jema jema laMbAtI gaI, tema tema mitra kramalsanAM khissAM sArI peThe tara thavA lAgyAM. paNa A badhuM, mitra kramalsanI icchA chatAM, vadhu lAMbuM cAlyuM nahi. nyUmena naoNjhano TUMko patra tarata Avyo. temAM eTaluM ja lakhyuM hatuM, "tAkIde laMDana pAchA pharo; eka miniTa paNa moDuM na karo; banI zake to tarata nIkaLI Aje rAte ja AvI pahoMco." ane nikolasa, smAikane laI, banatI utAvaLe saunI rajA laI, pahelo koca pakaDI, bhAre ciMtA sAthe ane AgAmI aniSTa viSe citravicitra kalpanAothI ghoLAtA mane laMDana javA UpaDyo. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 be bhalAM mitrajana 1 nikolasane tAkIde laMDana AvavAnI ciThThI lakhI nAkhyA bAda, bhalA nyUmaeNnane ciMtA thavA lAgI ke, nikolasa AvIne badhuM pUchaze tyAre, rAlpha vagerenI badamAzInI vAta sAMbhaLI uzkerAI jaI, te kazuM ajugatuM karI besaze to? Ama, e vAta ene kahevI ke zuM karavuM, enA tADa ke ukela na lAvI zakAvAthI, te misa lA krIvInI salAha levA tenI citrazALAmAM pahoMcI gayo. kAraNa ke, te bhalI bAI nikolasanA kuTuMbanI hArdika hitecchu hatI, ema te jANato hato. misa lA krIvIe badhI vAta sAMbhaLIne tarata ja kahyuM, "kharI vAta ! nikolasa e vAta sAMbhaLIne. eka ghaDI paNa gharamAM UbhA rahe, to huM mArI A AkhI dukAna e badamAza rAlpha nikalbIne maphata ja ApI dauM! mATe e Ave ke tarata tamAre badhI vAta temane na kahevI! paNa temanAM mA-bahena hoya, tyAre ja A ,, A vAta karavI. misa lA krIvIno paNa evo ja abhiprAya paDatAM, have zuM karavuM te bAbata nyUmaeNna vaLI vadhu mUMjhavaNamAM paDayo, te joI misa lA krIvIe AgaLa calAvyuM -- "mane to khAtarI che ke, tame jo jALavIne vAta nahi karo, to te tarata sIdhA temanA kAkAne tyAM pahoMcI jaI, temanuM khUna ja karI nAkhaze. bApa re - khUna karanArane to phAMsI thAya! pachI ApaNe sau zuM karIzuM ? " paNa nyUmaeNna to rAlpha nikalbInuM Ama khUna thaI bese e khyAlathI jarA judA ja taraMge caDI gayo ane bolyo, "ahA, ck 187 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 nikolasa nikalTI e badamAzanuM phUTeluM lohI-nIMgaLatuM mAthuM jovAnI kevI majA Avaze! - ane pelA malaberInuM paNa! beTAo e ja lAganA che!" ATaluM bolI, potA thakI paNa e baMne badamAzonAM mAthAMne teNe havAmAM paga ugAmI be-cAra lAto lagAvI dIdhI! misa lA krIvIe nyUmenanA A DhaMga joI tarata ja eka tINI cIsa nAkhI; ane potAnI jAtanA AkarAmAM AkarA sogaMda daI, tenI pAsethI vacana lIdhuM ke, nikolasa uzkerAya evuM kazuM ja te rAtorAta to temane nahi ja kahe. tyAra bAda baMne vicAra karavA lAgyAM che, to pachI A samAcAra nikolasane kevI rIte, kyAre kahevA. lAMbI vicAraNA bAda teoe nakkI karyuM ke, nikolasanA AvavAnA samaye naoNjhe ghara bahAra cAlyA javuM ane madharAta sudhI ghera pAchA ja na AvavuM; ane misa lA krIvIe paNa te rAte nikolasanI mAne laI thiyeTaramAM khela jovA cAlyA javuM, jethI tene paNa te bhego thaI na zake. nikolasa smAIka sAthe posmathathI nIkaLI laMDana AvI pahacyo. koca-sTezana pAsenI ja eka nAnIzI vIzImAM oraDI tathA be pathArIonI vyavasthA karI laI, te nyUmenanI oraDIe doDI gayo. tyAM Tebala upara khAvA-pIvAnuM taiyAra goThaveluM hatuM, paNa nyUmena pote hAjara na hato. paDozI krAule nikolasane samAcAra ApyA ke, nyUmaeNnane tAkIdanuM kAma AvI paDavAthI, te temanI AgatAsvAgatA karavAnuM potAne seMpI bahAra gayo che, ane madharAta sudhI pAcho pharI zake ema nathI. teNe nikolasane ane smAIkane Tebala paranA khANAne nyAya ApavA Agraha karyo, ane e agatyanI bAbata upara vadhu bhAra mUkavA teNe jAte khAvAnuM zarU paNa karyuM. paNa nikolasane to nyUmenanI AvI gerahAjarIe ja vicAramAM nAMkhI dIdho. kAraNa, potAne tAkIde ahIM bolAvI, te pote ja Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akasmAta 189 gerahAjara hoya, ema kema bane? enuM kAraNa e ja hoya ke, keTa upara kaMIka tAtkAlika Aphata hoya ne temAM te rokAyo hoya. Ama vicArI te to smAikane khAvA besADI daI, pote khAdhA pIdhA vinA ja sIdho misa lA krIvIne tyAM doDayo. potAnI mA pAse sIdhA doDI javAnuM tene salAha bhareluM na lAgyuM. paNa misa lA krIvIya ghera nahotI! nikolasane have dhIraja rahI nahi. te tyAMthI sIdho potAnI mAtAne mukAme ja UpaDayo. paraMtu tyAM paNa nokaraDIe khabara ApyA ke, bAra vAgyA pahelAM te ghera pAchI phare evo saMbhava na hato. nikolase keTanA samAcAra tene pUchayA, to teNe jaNAvyuM ke, te sAjAMsamAM che; paNa have te ahIM mA sAthe rahetAM nathI, paraMtu kayAMka nokarI kare che tyAM ja rahe che; joke, te have maeNDama maeNnTelinIne tyAM nokarImAM nathI. nikolasa thAkIne nyUmaeNnane tyAM pAcho Avyo. paraMtu nyUmaeNna haju pAcho pharyo na hato. ghera niSkriyapaNe besI rahevuM, e paNa AvI uzkerAyelI hAlatamAM azakaya hatuM, eTale te pharIthI pAcho bahAra nIkaLI gayo. 60 akasmAta Aja savArathI nikolase kaMI khAdhuM na hatuM; ane te thAkI paNa gayo hato. eka sArA lattAmAMthI pasAra thatAM eka jhagamagATa karatI phaeNzanebala 'kaoNphI-rUma teNe joI. eno bhapako joIne tene lAgyuM to kharuM ke, e tavaMgara lokonI khAsa jagA hovI joIe. paraMtu tene bhUkha khUba lAgI hatI, ane rastAmAM phAve tema pharyA karavA jevA tenA paga have rahyA na hatA. A haoNTelamAM paNa roTIbiskITa jevuM khAvAnuM to maLaze ja, ema vicArI, te temAM dAkhala thayo. > Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI aMgIThI pAsenI suMdara 'baoNksa'mAM sadgRhastha jevA cAra jaNa vAto karatA beThA hatA; ane bIjI jagAe beeka sagRhastho cUpa beThA beThA kAMI khAI rahyA hatA. nikolasa pelA cAra jaNAnI baoNkasa tarapha pITha rAkhIne eka jagAe besI gayo, ane veiTara Ave tenI rAha joto Tebala upara paDeluM ekAda chApuM hAthamAM laI vAMcavA lAgyo. 190 eNe vIseka lITI vAMcI haze, eTalAmAM pAchaLanI baoNkasamAMthI acAnaka tene kAne "nAnakaDI keTa nikalbI " e zabdo paDayA. ethI saheje tenA kAna saravA thaI gayA. nikolasa have temanI vAto lakSa laIne sAMbhaLavA maMDayo. pelAomAMthI eka jaNe pyAlI bharI ane moTethI kahyuM, "nAnakaDI keTa nikalbInA nAma para !" bAkInA traNee potAnI pyAlIo 'nAnakaDI keTa nikalbI ema bolIne UMcI karI, ane pachI cAre jaNa potapotAnI pyAlIo gaTagaTAvI gayA. "e enA kAkAnI karagarIe, tema paisA pelAomAMthI eka jaNa have bolavA lAgyo, ja pUrI bhatrIjI che; pelAne paNa jema vadhu ApatAM vadhu AnAkAnI kare; tema ja apsarA paNa, jema ApaNe adhIrA thaIe, tema vadhu akkaDa banatI jAya che, mA'LI duttI !" A sAmeno juvAna have thothavAtI jIbhe bolyo, "mane lAge che ke, pelI cimaLAyelI viTiTTarlI tene adekhAIthI ApaNI pAse pharakavA detI nathI. ,, "are, teo be jaNa laDI paDe, ane nAnakaDI nikalbI tenI nokarI choDI potAnI mA bhegI thaI jAya, to bhayo bhayo thAya. e 'buDhiyA 'ne to huM sArI rIte ramADI jauM tema chuM," pahelAM bolelo mANasa bolyo. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akasmAta 191 pachI to pyAlIo jema jema vadhu khAlI thatI gaI, tema tema pelAonI vAto vadhu moTethI tathA vadhu khullA zabdomAM cAlavA lAgI; ane nikolasa potAnuM khAvAnuM patAvI rahyo te pahelAM tene samajAI gayuM ke, tenA badamAza kAkAe keTano upayoga A tavaMgara harAmajAdAone lobhAvavAmAM karavA dhAryo lAge che. potAne yaoNrkazAyara jevI dUranI jagAe mokalavAmAM paNa, kAkAnI dAnata keTano Avo durupayoga karavAnI sagavaDa meLavavAnI ja hovI joIe, enI tene khAtarI thaI gaI. te gussAthI samasamI UThayo. A cAranI ToLImAMthI, potAnI bahenano ullekha vadhu apamAnakAraka rIte karanAra mANasa sara malaberI haoNka hato. tenI pAse acAnaka jaI pahoMcI nikolase kahyuM - "sAheba, eka bAjue Avazo? mAre tamArI sAthe jarA vAta karavI che." mArI sAthe?" sara malaberI navAIbharyA tucchakArathI vadyA. "meM kahyuM ne ke, tamArI sAthe," nikolase mahA parANe potAno gusso rUMdhI rAkhIne javAba Apyo. malaberIe potAnA Tebala AgaLathI khasIne nikolasane AbhArI karavAnI ghasIne nA pADI, ane kahyuM, "tamAre je kAma hoya te ahIM ja bolI nAkho, nahi to cAlatA thaI jAo; mAre tamArA jevAo sAthe kazuM ja kAmakAja na hoI zake." - nikolase tarata potAnA nAmanuM kArDa tenA upara nAkhIne kahyuM ke, "have tamAruM nAma ane saranAmuM mane ApI do, eTale basa; tamAruM nAmaThAma Ama mAgavAno artha, tame sagRhastha hoI, samajatA ja hazo." "mAre mAruM nAma ke ThAma tane batAvavAnI kazI jarUra nathI." malaberIe dhITatAthI javAba Apyo. | nikolase have e cAre jaNane saMbodhIne kahyuM, "tamo cArenI ToLakImAM sagRhastha nAmane pAtra eka paNa mANasa che ke nahi? Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 | nikolasa nikabI keTa nikalTI mArI bahena thAya che; tame lokoe tene mATe apamAnajanaka zabdo vAparyA che; mAre A mANasanuM nAma-ThAma joIe che." koI jarA paNa hAlyuM nahi. "Ama cUpa rahyuM nahi cAle; huM A mANasanuM nAma-ThAma jANyA vinA tene choDavAno nathI. bhale mAre savAra sudhI ahIM besI rahevuM paDe," nikolasa ghUrakyo. malaberIe kazuM bolyA vinA eka pyAlI bharI ane hasatAM hasatAM nikolasa sAme dharIne, kazuMka bolI te pI lIdhI. nikolasa veITarane potAnuM bila cUkavI e lokonI sAme ja AvIne beTho. teNe veiTarane paNa e mANasanuM nAmaThAma pUchI joyuM. paNa e zaherI lokono hajUriyo ustAda mANasa hato. teNe ema ja javAba ApI dIdho ke, 'mane kaMI ja khabara nathI." malaberI e joI khaDakhaDATa hasI paDayo. laoNrDa verisaoNphaTe dhImethI malaberIne sadguhasthanI rIte potAnuM nAma-ThAma ApavA kahyuM paNa tene vadhupaDato nazo caDyo hovAthI, teNe to UlaTuM, e saune vadhu garabaDa karyA vinA, ghera cAlatA thavAnuM pharamAvyuM! pelA traNa jaNa mAmalo vIpharelo joI, vadhu kaMI bolyA vinA, DahApaNapUrvaka tyAMthI vidAya thaI gayA. nikolasa have malaberInI sAme aDo jamAvIne beTho. malaberIe tenA sAmuM joI, tucchakArathI hasatAM hasatAM eka vadhu pyAlI gaTagaTAvI ane pachI veITarane bolAvI, potAno moTo ovara-koTa potAne paherAvI devA kahyuM. ovarakoTa paherI lIdhA pachI malaberIe nikolasa sAme jarAka AMkha pheravI laI bahAra cAlavA mAMDyuM. bahAra tenI gADI taiyAra UbhI hatI. temAM te besI gayo ke tarata nikolase doDatA AvI tene pUchayuM, "tamAruM nAma tame ApavA mAgo cho ke nahi?" Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akasmAta 193 "nahi," pelAe dAMta kacakacAvI javAba Apyo. "jo tame tamArA ghoDAnI jhaDapanI gaNatarI rAkhatA hazo, to khattA khAzo; huM pAchaLa laTakavuM paDe to laTakIne paNa tamArI sAthe ja AvavAno chuM." "A cAbUka joI che?" malaberIe cAbUka batAvIne pUchyuM. "tuM te sathrahastha che ke koI harAmajAdo che?" nikolase have gussAthI saLagI jaI bUma pADI. "tuM sALo koI varNasaMkara che, enI mane khAtarI che," malaberIe sAmI gALa bhAMDI. - "huM to grAmapradezanA eka vRhasthano putra chuM. misa nikalbI mArI bahena che. paNa tArAmAM tArI hIna vartaNUkano javAba ApavAnI hiMmata che ke nahi?" mArI pAse javAba to koI lAyaka mANasa mAgI zake, ane tevAne ja mAre javAba ApavAno hoya; tArA jevA kuttAone haragija nahi," malaberIe lagAma hAthamAM letAM tene taDUkIne kahyuM; "cAla, bAjae khasI jA, jouM - viliyama, ghoDIne choDI de." | nikolase tarata ghoDInI lagAma mAM AgaLathI pakaDI lIdhI. ghoDI bahu tejIlI hatI, ane teNe bhayaMkara haNahaNATa karyo. malaberIe ghoDIne cAbUka mArI, paNa nikolase jIva upara AvI jaI tene meMnA cokaDA AgaLathI pakaDI rAkhI. ghoDIe be page UbhI thaI ekadama jorathI AgaLa ThekaDo bharyo. te ja vakhate malaberIe cAbUkanI dorI tenA hAthA para vIMTI laI nikolasane mAthA ane khabhA upara jorathI phaTakAravA mAMDyo. temAM e cAbUka bhAgI gaI. nikolase have teno dAMDo malaberInA hAthamAMthI jhUMTavI laI, malaberInA moM upara evA jorathI mAryo ke, AMkhathI hoTha sudhI tenA moM upara moTo cIro paDyo. te ja ghaDIe ghoDIe jora karI cAra page chalaMga mArI. ni.-13 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 nikolasa nikalbI nikolasanI AMkho AgaLa so so davA taravarI AvyA ane te jorathI jamIna upara pachaDAyo. lathaDiyuM khAI te Ubho thavA gayo, paNa tenAthI jhaTa khasAyuM nahi. loko acAnaka pelI ghoDAgADI gaI hatI te tarapha ja jorathI bUmo pADatA doDavA lAgyA. te tarapha bhAre dhamAko thayo hato, ane kazuM athaDAyuM - phUTayuM hoya evo avAja Avyo hato. nikolasa have kazuM joI-sAMbhaLI zakayo nahi. thoDI vAre jyAre tenI tammara zamI, tyAre te Ubho thayo. ghoDAgADI gaI hatI te tarapha lokonuM moTuM ToLuM jamA thayuM hatuM. potAnA zarIrane lohIluhANa thayeluM joI, nikolasa cUpacApa eka bhADAnI ghoDAgADImAM besI nyUmaeNnane ghera pahoMcI gayo. 38 navA savAle nikolasa sArI peThe ghavAyo hato; ane ghera citApUrvaka tenI rAha joIne besI rahelA smAika ane nyUmaeNna naoNgnanI ciMtAo tenA dIdAra joIne vaLI vadhI gaI. nyUmene AsapAsathI mAgI tAgIne kharaDa-copaDa vagerenI je sAmagrI maLI te bhegI karI ane nikolasane lagAvavA mAMDI. nikolase have malaberI sAthe thayelI mArAmArInI vAta baMnene kahI saMbhaLAvI. bhalo nyumaeNna e sAMbhaLI, nikolasane ghA upara davA lagAvatI vakhate ja, malaberInuM gaLuM jANe dabAvavAnuM hoya tema, ajANe bhAra daIne nikolasane dukhADato hato. nikolasa have keTane pelAonA paMjAmAMthI khaseDI jhaTapaTa potAnA paDakhAmAM laI levA utAvaLo thaI gayo. te ja pramANe potAnI mAne paNa have rAlphanA makAnamAM rahevA na devI, e tene jarUrI lAgyuM. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA savAlo 195 nikolase nyumaeNnane kahyuM, 'tame jaIne savAre misa lA kriIne maLo. te jaIne mArAM mAne kAkAnA makAnamAMthI tarata ja khasI javAnI - jarUra che, ema samajAve" badho sarasAmAna tyAMthI khaseDI misa lA krIvInA makAnamAM lAvavAnI vyavasthA karavAnuM paNa nyUmenane seMpavAmAM AvyuM. pachI eka ciThThI, khAlI karelA makAnanI cAvI sAthe, rAlphane pahoMcADavA bIje divase nyUmaeNnane ApavAnuM nakkI karI, nikolasa moDI rAte vIzInA potAnA utArAe smAIka sAthe pAcho pharyo. bIje divase savAranA nikolasa UThayo tyAre tenA AkhA zarIre khUba vedanA thatI hatI. paraMtu, kahe che ke, dArUDiyAo ghena-mastImAM parvatanI bhekhaDa uparathI gabaDIne nIce paDyA hoya chatAM, temane bhAna Ave tyAre kazI zArIrika pIDA lAgatI nathI; tema ja bhAre uzkeraNI daramyAna thayelI IjAonuM paNa hoya che. eTale kazuM ja banyuM na hoya tema nikolasa, smAikane nyUmaeNna Ave tyAre zuM karavuM tenI sUcanAo ApI daI, keTane maLavA sIdho mitra viTiTTarlInA makAne cAlyo gayo. amIra-umarAvanA ghara jevo upara uparano ThATha ane ziSTAcAra rakhAtA e gharamAM vahelI savAre dAkhala thatAM ane keTane maLatAM nikolasane ThIka ThIka muzkelI paDI. paNa phIkI paDI gayelI ane trAselI potAnI priya bahenane najare joI, nikolasane je trAsa thayo, tenuM varNana karavuM jarUrI nathI. keTa potAnA bhAIne jotAM ja tene gaLe vaLagIne DUsakAM bharatI bharatI eTaluM ja bolI, "bhAI, have mane ahIM mUkIne na jatA, nahIM to huM jIvatI nahIM rahuM." bahena, have huM tane ekalI kayAMya kadIya mUkavAno nathI. game vakhate to huM mAne ne tane choDIne cAlyo gayo hato, te mArA kAraNe kAkA tamane kanaDe nahIM te sAru. paNa have kAkAnAM badhAM karatUto Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1996 nikolasa nikabI mane samajAI gayAM che, ane huM jIvato chuM tyAM lagI have tArI sAme AMkha paNa koNa UMcI kare che, e huM jovA mAguM chuM !" mi0 viTiTTarlIne maLIne, keTane chUTI karAvatAM nikolasane khAsa muzkelI na paDI; kAraNa ke, temanA kuTuMba-DaoNkaTara sara TumalI snaphime potAnuM nidAna jaNAvI dIdhuM hatuM ke, keTanI hAjarI misisa viTiTTarlInA jJAnataMtuo mATe pratikULa che. keTano caDelo pagAra pahoMcato karavAno je ziSTAcAra mi0 viTiTTarlIe dAkhavyo, te kevaLa aupacArika ja hato; kAraNa ke, pAchaLathI evuM kazuM cUkate karavAnI temane Teva ja na hatI. nikolase keTane mA pAse prathama to ekalI ja mokalI, jethI potAne ekadama Avelo joI te nAhakanI coMkI UThe nahi. nyUmena paNa eka gADI laIne kyArano hAjara thaI gayo hato, ane gharano sarasAmAna e gADImAM bharAvavA lAgyo hato. misisa nikalbIne A badhA mATe taiyAra karatAM misa lA krIvIne khAso kalAka gayo hato; ane chatAMya misisa nikalbIne zrIyuta pleka, zrImAna pAIka, ane sara malaberI viruddhanI kazI vAta gaLe UtarI zakatI nahotI. te eka ja vAta haju raTayA karatAM hatAM: "AvA zrImaMta sagRhastho! evuM hoya nahIM! kaMIka gerasamaja thAya che;" i0. chevaTe to aDhAra pensa pote kharacIne e oraDAnI chata dhoLAvI hatI, te yAda karI, e dhoLAvelI chata sAthe makAna pAchuM rAlphane ApavAnuM thayuM, tenuM du:kha ja temane asahya thaI paDyuM. | nikolase misa lA krIvInA makAnano pahelAM rAkhelo bhAga ja pAcho bhADe rAkhI lIdho hato. tyAM badhuM pahoMcatuM thayuM, eTale nikolasa tarata rAphanI oNphisa pAse nakkI karI rAkhelA sthaLe jaIne nyUmenane maLyo, ane tene khAlI karelA makAnanI cAvI tathA pote lakhI rAkhelI ciThThI rAlphane pahoMcADavA ApI dIdhAM. pachI bhUta Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA savAlo 197 vaLaMgyuM hoya tema - tAva ane vedanAnI paravA karyA vinA, te jaladI jaladI tyAMthI vidAya thaI gayo. - nyUmenanA hAthamAM pelI ciThThI AvI eTale teNe tene vadhu sAcavavA potAnA TopA nIce mUkI dIdhI. paNa pachI thoDuM cAlI, te ciThThI TopA nIcethI kADhIne teNe hAthamAM lIdhI ane tene pahelAM to AgaLathI, pachI pAchaLathI, tathA chevaTe hAtha lAMbo karIne dUrathI AnaMda sAthe vIseka vakhata nihALI. pAchI tene TopA nIce mUkI daI, e ciThThI maLatAM rAlphanuM moM kevuM thaze enI kalpanA karI, AnaMdathI potAnA baMne paMjA teNe khUba jorathI ghasyA ane AmaLyA. oNphise jaI, teNe cAvI tathA ciThThI dekhAya tema rAlphanA Tebala upara goThavI dIdhAM. thoDI vAra bAda rAlpha uparathI UtarIne oNphisanA kamarAmAM Avyo. teNe naoNjhane pUchyuM: "TapAla AvI gaI?" "nA." "bIjA kaMI kAgaLa-pattara?" "eka che," ema kahI naoNrDjha Tebala upara mUkelI pelI ciThThI tarapha AMgaLI karI. "A zuM che?" rAlpha cAvI upADatAM pUchyuM. "ciThThI sAthe - pAeka kalAka pahelAM koI chokaro Avelo te ApI gayo che." rAlpha ciThThI vAMcI: "have huM tamane pUrepUrA pAmI gayo chuM. tamArA upara varasAvivAnA krodhanA zabdo mane zodhyA jaDatA nathI. tamArA bhAInI vidhavA ane tenI anAtha dIkarI tamArA chAparA nIce rahevAno inkAra kare che, ane dhRNA ane tiraskAra sAthe tamAro potAno paNa tyAga kare che. kuTuMbanA nAma sAthe joDAyeluM tamAruM nAma potAnI sAthe haMmezAM joDAyeluM raheze eTalAmAtrathI paNa temane trAsa thAya che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 nikolasa nikalTI tame gharaDA thayA cho ane tamArI badhI zarama ane badhAM apakRtya sAthe ekalA ja tamArI kabaramAM daTAjo. amAre tamArI sAthe kazI nisabata have rahetI nathI." rAlpha be vakhata e ciThThI vAMcI, ane moTuM ghurakiyuM karI, vicAra karatAM karatAM te khurazImAM besI paDyo. paNa eTalAmAM bAraNuM thapathapAvI mi0 maeNnTelinI oNphisamAM dAkhala thayA. te paMcotera pAuMDanAM be bila upADI lAvyA hatA. bilonI mudata be mahinA bAda pAkatI hatI. rAphe pacIsa pAuDa kApI laI, te bilonA pacAsa pAuMDa temane rokaDA cUkavI ApyA. paNa eTalAmAM maeNDama oNnTelinI pAchaLa pAchaLa doDatI AvI, ane potAnAM bilo Ama sastAmAM vecI nAMkhI potAne pAyamAla karavA badala rokakaLa karatI mi0 maeNnTelinIne Thapako ApavA lAgI. misa geMgane dukAna vecI nAkhyA pachI tenA dhaMdhAmAM bhAga rAkhavA maeNDamane ghaNI moTI rakama cUkavavI paDatI hatI; paNa daramyAna mi0 maeNnTelinI, potAnI jUnI uDAu Tevo cAlu rAkhI, tenI muzkelImAM khUba vadhAro karyA karatA hatA. maeNDama eNnTelinIe rAlpha samakSa, mi0 maeNnTelinIne havethI varase dahADe ekaso vIsa pAuMDa kapaDAM tema ja khIsAkharcanA bAMdhI ApavAno potAno niradhAra jAhera karyo. tenI sAthe ja mi0 maeNnTelinIe du:kha, trAsa, vedanA, hINapata, lAMchana, anyAya, atyAcAra vagere zabdo vAparIne kalpAMta AdarI dIdhuM. A jagatarUpI upavananuM manohara madhura puSpa gaNI pote je maeNDamamAM lobhAyA-lalacAyA-baMdhAyA, te madhuratAno arka have Avo kaDavo-jherI thaI bese che, te joI temanI chAtI besI javA lAgI. kevI kevI umarAvajAdIo potAnI mabalaka milakata sAthe potAnI jAtane temanA upara nyochAvara karavA taiyAra hatI, tenuM varNana paNa temaNe chevaTe AdaryuM. maeNDama eNnTelinI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA savAlo 199 e brahmAstra AgaLa TakI na zakI. chevaTe teNe potAnA ThapakAnA avAjanI mAtrA utAravA mAMDI, ane aMte pAchI premanI paribhASAmAM te badhuM pIgaLIne zUnyAkAra thaI gayuM. e sukhI aMta AvatAM ja, mi0 maeNnTelinIe have rAphane, mitra pAIka AvIne je samAcAra ApI gayA hatA, te bakSisarUpe ApI dIdhA: 'tamAro bhatrIjo nikolasa eka kaoNphI-hAusamAM sara malaberIne bhego thaI gayo; tyAM temanI sAthe jhaghaDI paDI, ghoDAgADImAM paNa temanI pAchaLa laTakyo, chevaTe sara malaberInuM suMdara mukha talavAra jevA lAkaDAnA phAcarAthI cIrI-phoDI, teNe ghoDAne bhaDakAvI dIdho; ghoDo gAMDo thaI vIjaLI vege nATho, ane ghoDAgADInA kurace kuracA - cUre cUrA UDI gayA, ane sAthe sara malaberInA paNa !' i0, i. rAphane nikolasanI A kAravAI sAMbhaLI eTalo gusso caDyo ke, yaoNrkazAyarathI tAjetaramAM, (A vakhate potAnA jADA suputrane namUnA tarIke bIjAM mAbApane batAvavA sAthe laIne) navA chokarAonI bharatI karavA laMDana AvelA mi0 skRivayarsa tene maLavA AvyA, tyAre paNa teno mijAja ThekANe Avyo na hato. paNa e mAstara sAthenI vAtacIta daramyAna, nikolasanI sAthe bhAgI chUTelA smAIka mAraphata nikolasa upara vera laI zakAya tevI zakyatA dekhAtAM, tenuM magaja eka navI yojanA upara vicAra karavA jhaDapabhera lAgI gayuM. verabhAvathI viyarse paNa, nikolasane hAni pahoMcADI zakAya tevuM kaMI thatuM hoya to, temAM pUrepUro sAtha ApavA potAnI badhI ja taiyArI batAvI. Ama, e benA vera-manoratha have bhegA joDAyA. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 madhura akasmAta potAnI bahena ane mAtAne misa lA krIvInA makAnamAM lAvI dIdhA pachI, nikolase naoNjhane tyAM ekalA paDelA smAikano vicAra karavA mAMDyo. smAikane have potAnA kuTuMbanA mANasonI AgaLa rajU karavo joIe, e tene jarUrI lAgatuM hatuM. nikolasane potAnI bahena upara to pAko bharoMso hato ke, te potAnI icchA mujaba smAikane tarata rAjIkhuzIthI apanAvI leze. paraMtu potAnI mA viSe nikolasane bhArobhAra zaMkA hatI. kauTuMbika UMcanIcabhAva vagere bAbatanA tenA khyAlo jarA vicitra hatA. ane smAikane jo potAnA kuTuMbamAM yogya vartAva na maLe, to tenI sthiti sudharavAne badale vadhu bagaDatI jAya, e paNa nakkI hatuM. tenA samucita vikAsa mATe have kauTuMbika hUMpha ane mokaLI mamatAnI tene ghaNI jarUra hatI, ema nikolasane lAgyuM. chatAM, e bhalA chokarAno potA uparano bhAva joyA bAda, misisa nikalbI paNa tenA upara bhAva rAkhatAM thaze, evI zraddhAthI nikolasa smAikane have potAne tyAM teDI lAvavA mATe naoNgsane tyAM gayo. nikolase tene kahyuM, "cAla bhAI, have huM tane ghera laI javA Avyo chuM." ghera? moTAbhAI, mAre kyAMya javuM nathI, huM to tamArI sAthe ja rahIza, bIje kyAMya nahi." 200 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhura akasmAta 201 : "bhAI, huM "ghara" kahuM chuM eTale mArA - ApaNA - gharanI ja vAta karuM chuM; bIjA koI gharanI ke bIjA koInA gharanI nahi. mane tArI peThe cAhanArAM badhAM ja e gharamAM haze. paNa tuMya te badhAne barAbara cAhavA lAgaje tathA mArI peThe ja te badhAMne tArAM banAvI leje. ane jo, mArI vahAlI bahena paNa tyAM haze. te bahu AnaMdI prakRtinI che. ApaNuM khinna ane udAsa mAM tenI sAme dharIne teno AnaMda ocho karI nAMkhIe, evuM na banavA devuM joIe. tane ke mane saheje du:khI ke khinna joze, to tenI mUMjhavaNano pAra nahIM rahe. mATe ApaNe tene vadhu AnaMdI banAvavI hoya, to jAte AnaMdI dekhAvA prayatna karavo, samajyo?" Ama badhuM barAbara goThavAyuM ane thALe paDyuM, eTale nikolasane tenA nirvAhano savAla mUMjhavavA lAgyo. pAchuM malsanI nATaka maMDaLImAM joDAvA javuM, e to have vicArI ja zakAya tema nahotuM. tene potAne paNa naTa thavuM gamatuM nahotuM. uparAMta, zahere zahera keTa jevI juvAna bahenane laIne maMDaLImAM pharavuM, e paNa keTane ucita saMparkomAMthI kADhI laI, vicitra vAtAvaraNamAM nAMkhavA jevuM thAya. eTale tene pAchI nokarI apAvanArI pelI "janarala ejansI oNphisa' yAda AvI. ane te jaladI e tarapha koI nokarInI bhALa meLavavA UpaDyo. e oNphisa evI ne evI ja hatI. enA e ja moTAM moTAM pATiyAM aMdara bahAra TIMgAvelAM hatAM; ane dezanI vadhI rahelI samRddhinA purAvArUpa kahI zakAya tevI bAbata to e hatI ke, AvI 'suMdara' tako tyAM jAheramAM khullI mUkavAmAM AvI hovA chatAM, koI jANe temano lAbha levA doDI AvatuM na hatuM! . nikolasa je ghaDIe tyAM potAne mAphaka Ave evI nokarInuM pATiyuM zodhato hato, te vakhate ja teNe eka prasanna mukhamudrAvALA Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 nikolasa nikalbI buDhDhA sadguhasthane paNa tyAMnAM pATiyAM pharI pharIne jotA joyA. DosAnAM kapaDAM jarA khUlatAM hatAM, - temanA skUla zarIrane joIe te karatAM paNa jarA vadhAre khUlatAM hatAM. paraMtu badhAM barAbara sughaDa hatAM, tathA e sadagRhasthanA caherA para dekhAtI mokaLAzane ja jANe barAbara baMdhabesatAM thatAM hatAM. temanI AMkhomAM bALaka jevI nirdoSatA hatI ane uparAMtamAM udAtta svabhAvane chAje tevI vinodavRtti paNa hatI. tethI pATiyAM jotAM jotAM chatAM, vacce vacce nikolasa temanI AMkho sAmuM jovAnI vRtti rokI zakato na hato. ane, bhagavAnanI duniyAmAM paNa koNa jANe kevA meLa ghaDAyelA hoya che ke, e buDhDhA sathrahasthane paNa nikolasanI mukha-kAMtimAM evuM kaMIka AkarSaka lAgyuM hatuM ke, te paNa tenI sAme jovA potAnuM moM tenI tarapha avAranavAra pheravatA hatA. ane, gaNitanI gaNatarI mujaba, e baMne ekabIjA tarapha ekIvakhate ja jovA vaLyA hoya ema ghaNI vAra banI jatuM. evuM thAya tyAre dareka vakhate nikolasa, jANe kAMI guno karatAM pakaDAI gayo hoya tema, jhaTapaTa mAM pAchuM pheravI leto. e DosA have tyAMthI vidAya thavA lAgyA. tevAmAM nikolasanI najara pAchI temanI najara sAthe eka thaI gaI; tethI chobhIlA paDI, kaMIka thothavAtI jIbhe teNe temanI e badala mAphI mAgI. nA re nA, kAMI nahi, kAMI nahi," DosAe jarA hasIne teno javAba Apyo. DosAno avAja paNa emanA vizALa kalevara ane tethI vadhu vizALa aMtarane anurUpa hato. DosAnA evA AvakArapAtra avAjathI vadhu hiMmata dharI nikolase temanI sAthe vadhu vAtacIta karavAnA lobhe kahyuM, "ghaNI ghaNI tako ahIM rajU thayelI che, nahIM?" Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhura akasmAta 203 * "nokarI mATe utsuka ghaNA ema mAnIne ahIM AvatA haze, bicArA bApaDA !" ATaluM bolI DosA tyAMthI javA lAgyA; paNa nikolasane kaMIka bolavA jato joI, te tarata dhImA paDyA ane tenI vAta pUrI sAMbhaLI levAnuM saujanya dAkhavavA pUratA thobhyA. nikolasa temanI najIka Avyo eTale temaNe pUchyuM, "kema bhAI juvAna, tame kaMIka mane kahevA mAgatA hatA?" "nA, nA, khAsa nahi.- paNa e to mAro nakAmo khyAla hoya; ema ke, Apa A jAherAto jovA kayA irAdAthI AvyA hazo, evuM kaMIka mane thaI AvyuM." "oha! ema? to cAlo bolI nAMkho jouM, misTara- hai? huM kaMIka nokarI zodhavA Avyo hoIza, ema tamane lAgyuM? sAcuM kahejo ke, tame evuM ja kaMIka dhAryuM hatuM ne?" nikolase hakAramAM DokuM halAvyuM. "hA hA hA!" DosA khaDakhaDATa hasI paDyA ane potAnA baMne paMjA AnaMdathI ghasavA lAgyA. "A jAherAto tarapha jonAra mATe koI paNa evuM ja mAnI le, jema meM paNa tamAre mATe evuM ja dhArI lIdhuM hatuM. kharI vAta che, meM tamAre mATe paNa evuM ja dhArI lIdhuM hatuM!" "paNa Ape mAre viSe ema dhArI lIdhuM hoya, to temAM ApanI kaMI bhUla thatI hoya, ema mAnavAnuM kAraNa nathI. kAraNa ke, kharekhara huM nokarInI zodhamAM ja A jAherAto joto hato." nA, nA, tamArA jevA sArA saMskArI dekhAtA yuvAnane ahIM nokarI zodhavAnI jarUra hoya, ema huM to na ja mAnuM," DosAe bhalamanasAIthI javAba Apyo. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 nikolasa nikalbI | nikolase, DosAe potA viSe darzAvela sArA abhiprAya badala temane namana karI, cAlatI pakaDI. paNa tarata ja, eka tarapha nirAMte UbhA rahI vAta karI zakAya teve ThekANe, bAjA para tene bolAvI jaI, DosAe pUchyuM, "bolo, zI vAta che? kharekhara, mane ekadama kahI do jouM!" "ApanI vatsalatAbharI mukhAkRti joI, huM mArA mananI vAta bolI beTho eTaluM ja, bAkI A verAna laMDana zaheramAM koI ajANyA AgaLa evI vAta karavAnI hoya nahIM. mATe Apa mane kSamA karo." verAna zahera? khare ja, huM paNa eka vakhata bacapaNamAM A zaheramAM Avyo hato tyAre mane paNa A zahera "verAna' lAgyuM hatuM, paNa A zA mATe che?"--nikolase hAtha upara paherelI kALI paTTI tarapha AMgaLI karIne DosAe pUchyuM. "mArA sadgata pitAjIne kAraNe." "huM? juvAna mANasane bApanuM zirachatra cAlyuM jAya, e bhAre musIbatanI vAta, bhAI. vidhavA mAtAjI haze, kadAca?" nikolase sAmethI khAlI nizvAsa mUkyo. "bhAIo ane baheno paNa?" eka bahena che." "bhale, bhale; ane tame bhaNelAgaNelA cho, e huM cokkasa kahI zakuM chuM." mane ThIka ThIka keLavaNI maLI che." "sarasa! keLavAyelA hovuM e bahu uttama vastu che. mane jarAya keLavaNI maLI nahotI. eTale bIjA koIne bhaNelA jouM chuM, tyAre mane bahu game che. bahu sarasa, khare ja, bahu sarasa! paNa tamArI vAta vadhu sAMbhaLavAnuM mane mana thAya che, badhuM ja vigatavAra kaho jouM. mArA jevA buTTA mANasanI e iMtejArI badala tame kSamA karazo ja." Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhura akasmAta 205 e bhalA DosAe, ziSTAcAranI paravA karyA vinA, kevaLa sujanatAthI ja e prazna pUchayo hoI, nikolasa temane nA na pADI zakyo. uparAMta nikhAlasatA paNa cepI vastu che. eTale nikolase, khAsa koI nAmaThAma dIdhA vinA, potAno itihAsa, temane TUMkamAM kahI saMbhaLAvyo. DosAe lakSa daIne e badhI vAta sAMbhaLI, ane e vAta pUrI thatAM ja tarata nikolasanA hAthane potAnI bagala nIce dabAvI, jANe tene parANe ghasaDI jatA hoya tema te bolyA, "eka zabda paNa nahIM, eka vAta paNa nahIM ! cUpacApa mArI sAthe cAlyA Avo; eka miniTa paNa bagADavAnI nathI." eTaluM kahI, zerImAMthI nikolasane bahAra kheMcI jaI, eka oNmnIbasamAM tene AgaLa dhakelI, DosA paNa pote tarata dAkhala thaI gayA. basamAM beThA pachI nikolasa navAI pAmI kaMIka bolavA-pUchavA gayo; paNa DosAe, koI leNadAra devAdArano kazo vizeSa khulAso sAMbhaLavA icchato na hoya te rIte, tene kazuM ja na bolavA, hukamabharI adAthI jaNAvI dIdhuM. nikolasa paNa, A badhAnuM chevaTa zuM Avaze e vicArato, e DosAnI mukhamudrA tarapha navAI pAmI joI rahyo. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 "ciyarImala bradharsa " 1 beMka AgaLa UtarI, nikolasano hAtha pAcho bagalamAM dabAvI, DosA threDanIDala sTrITamAM thaI, tene lagabhaga doDAvatA laI cAlyA. keTalIka galIkUMcIo pasAra karyA pachI teo eka zAMta cakalA pAse AvI pahoMcyA. e cakalAnI AsapAsanAM makAnomAMthI jUnAmAM jUnA paNa cokhkhAmAM cokhkhA dekhAtA eka makAnamAM DosA nikolasane laI gayA. daravAjA uparanI takhtI upara "ciyarIbala bradharsa" eTaluM ja lakheluM hatuM; paraMtu AsapAsa ravAnA thavA taiyAra thaIne paDelI peTIo uparathI nikolasa tarata kalpI zakayo ke, A loko jarmanI sAthe vepAra calAvatA vepArIo hatA. zarUAtamAM vakhAro jevA bhAgamAMthI pasAra thatAM nikolasane vadhu e paNa jANavA maLyuM ke, peDhIno dhaMdho dhIkato cAle che. AsapAsanA mANaso ane porTaro je rItano AdarabhAva DosA pratye dAkhavatA, te uparathI te e paNa kalpI zakayo ke, A DosA pote ja mi ciyarIbala che. thoDe AgaLa, pAradarzaka kAcanI takhtIothI bAkInA bhAgathI alaga pADelI eka kaeNbina AvI. temAM eka jADo, prauDha, pahoLA mAMvALo munIma beTho hato. teNe cAMdInI framavALAM cazmAM paherelAM hatAM. mi ciyarIbale mamatAthI tene pUchyuM, temanA kamarAmAM che ke, Tima ?" 206 66 mArA bhAI aMdara Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ciyarIbala bradharsa" 207 "hA sAheba," pelA jADA munIme potAnAM cazamAMnA kAca potAnA zeTha tarapha tathA AMkho nikolasa tarapha pheravIne javAba Apyo; "paNa mi0 Trimarsa temanI sAthe che." "ema? zA kAme AvyA che, vAra?" "Aje savAre IsTa inDiyA DaoNka upara eka majUra khAMDanuM pIpa paDavAthI chuMdAI gayo, tenI vidhavA ane kuTuMba mATe bharaNAMnI yAdI laIne AvyA che." ahA, kevA dayALu jIva che? Trimarsa bahu bhalA mANasa che; amArA sauthI sArA mitromAMnA ja eka che, vaLI. amane kadI khabara na paDe evA hajAra hajAra kissAo te amArI jANa upara lAve che. huM Trimarsano bahu ja AbhArI chuM," Ama kahI, DosA AnaMdathI potAnA hAtha ghasavA mAMDyA, jANe hamaNAM ja lAkha rUpiyAno sodo pAra paDyAnA samAcAra tAjA maLyA hoya ! paNa eTalAmAM to mitra Trimarsane potAne ja bahAra AvatA joI, e bhalA DosA tarata temanI tarapha dhasI gayA ane temano hAtha pakaDI, "AbhAra, AbhAra, hajAra hajAra AbhAra, mi0 Trimarsa," kahetA kahetA temane eka bAju dorI gayA, ane pachI kAnamAM mAM ghAlI pUchavA lAgyA, "huM? pAchaLa keTalAM bALako che? ane mArA bhAI neDe zuM lakhAvyuM? he?" pAchaLa cha bALako mUkyAM che, ane tamArA bhAIe maherabAnI karI vIsa pAuDa amane ApyA che." "mArA bhAI neDa bahu bhalA mANasa che, ane tame paNa bahu bhalA mANasa cho, Trimarsa. mArAya vIsa pAunDa lakho ne! paNa, thobho thobho - ApaNe nAhaka dekhADa thAya tevuM karavAnI zI jarUra! mArA nAme dasa ja pAuMDa lakho ane Tima liMkinavaoNTara- amArA A munIma, temane nAme dasa pAuMDa lakho. are, Tima, mi0 Trimarsane vIsa pAuMDano ceka ApI do. bhagavAna tamAruM bhaluM kare, Trimarsa, Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 nikolasa nikabI paNa A aThavADiye ekAda divasa amArI sAthe bhojana mATe Avo ne! amane ghaNo AnaMda thaze, he? khAMDanA pIpa nIce chuMdAI gayo - ane cha chokarAM - arere!" nikolasa A bhalA DosAnA mAM sAmuM ja tAkI rahyo. have potAnA bhAInA kamarA tarapha nikolasane dhakelIne lAvyA "pachI DosAe adhakhullA bAraNAmAM DokuM ghAlI pUchayuM, "bhAI neDa, tame kAmamAM cho? ke mArI sAthe eka be zabda bolavA kurasada kADhI zakazo?" bhAI cArlsa," aMdarathI barAbara A DosAnA jevo ja avAja Avyo, "tamAre mane evo savAla pUchavo nahIM; sIdhA ja aMdara cAlyA Avo." DosA ane nikolasa tarata ja aMdara dAkhala thayA. nikolase joyuM ke, aMdara beThela vyakti paNa AkRtie, cahere mahore ane kapaDelo paNa AbehUba potAnA mitra banelA bhalA DosA jevI ja hatI. tene tarata ja samajAI gayuM ke, baMne joDiyA bhAI je hovA joIe. | nikolasanA mitra DosAe bAraNuM baMdha karIne kahyuM, "bhAI neDa, A mArA juvAna mitrane ApaNe madada karavAnI che. temaNe je vAta karI che, te bAbata alabatta ApaNe pUrI tapAsa karIzuM ja, jethI baMne pakSane kazo anyAya na thAya. ane jo temaNe jaNAvelI vAto sAcI nIkaLe, ane mane khAtarI che ke, e vAto sAcI ja nIkaLavAnI che, - to ApaNe jarUra temane madada karavI joIe, jarUra madada karavI joIe, bhAI." bhAI, tame kahyuM eTaluM ja basa che ke, ApaNe temane madada karavI joIe. have bIjI tapAsa zI karavAnI che? temane madada karIzuM ja. bolo, temane zI vAtanI jarUra che? Tima likinavaoNTarane paNa ahIM bolAvo; tene ApaNI sAthe rAkhavo sAro." Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ciyarIbala bradharsa" 209 thobho, thobho, bhalA bhAI neDa! mArI pAse eka sarasa yojanA che. Tima have gharaDo thato jAya che; ane bhAI neDa, Time vaphAdArIthI sevA bajAvI che, ane ApaNe tenAM mA-bahenane penzana bAMdhI ApyuM, tathA teno bicAro bhAI marI gayo tyAre thoDI ghaNI madada karI, e kaMI tenI vaphAdAra sevAono pUrato badalo Apyo na kahevAya." nahi ja, nahi ja vaLI; ardho badalo paNa Apyo na kahevAya; ardhA paNa nahi." to ApaNe tenA uparano kAmano bojo jarA haLavo karIe, ane avAranavAra tene gAmaDA tarapha tAjI havAmAM sUI AvavA mokalIe,- aThayADiyAmAM betraNa vakhata,- (ane savAramAM te ekAda kalAka kAme moDo caDe to jarUra e banI zake.)- to Tima likinavaoNTara pharI juvAna banato jAya. ApaNAthI e traNa varSa moTo che, paNa e pharI juvAna bane, to kevI majA Ave? are, e pahelAM nAnA chokarA jevo hato tyAre kevo dekhAto hato, te tamane yAda Ave che, bhAI?" e vAta yAda lAvatAM to baMne bhAIo evA khaDakhaDATa hasI paDyA ke, baMnenI AMkhomAM AMsu nIkaLI AvyAM. pachI utAvaLe nikolasanI baMne bAju eka eka khurasI goThavI daI, DosAe eDane nikolasanI kahANI kahI saMbhaLAvI. tyAra pachI te be jaNa vacce lAMbI vAtacIta cAlI. pachI bhAI neDa ane Tima liMkinavaoNTara vacce paNa bAjunA kamarAmAM eTalI ja lAMbI vAtacIta cAlI. pachI bhAI neDa Tima liMkinavaoNTarane laIne aMdara AvyA. Tima tarata ja nikolasa pAse jaI, tenA kAnamAM eka ja TUMkuM vAkya kahI Avyo ke, teNe tenuM saranAmuM utArI lIdhuM che ane Aje sAMje ATha vAgye te tene ghera maLavA Avaze. paNa ATaluM kahyA pachI, Tima potAnAM cazamAM lUchI, AMkho upara caDAvI, baMne bhAIo tenI potAnI bAbatamAM je kahevA mAgatA hatA, te sAMbhaLavA taiyAra thaIne Ubho. ni.-14 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 nikolasa nikalTI bhAI cAlazeM ja zarU karyuM, "juo Tima, A juvAna gRhasthane ApaNe ApaNA hisAbI khAtAmAM laI levA mAgIe chIe." Time e vAta upara to pUrepUrI saMmati darzAvI dIdhI. paNa pachI AgaLa zI vAta te kahevAnA che te jANato hovAthI, khijavAyo hoya tema te pote ja bolavA lAgyo, "juo, huM savAramAM eka kalAka moDo AvavAno nathI; tathA avAranavAra tAjI havAmAM sUvA gAmaDe javAno nathI; vAha, e te zI vAta che -!" "tamArA jakkIpaNAne jahannamamAM laI jAya," DosA cArlsa gussAthI vAja AvI gayA hoya tema bolI UThayA; "tame zuM kahevA mAgo cho, sAheba, huM sAMbhaLuM to kharo !" "huM paNa kahI ja nAMkhavA mAguM chuM, ane mane koInI zehazarama aDatI nathI! huM cuMvALIsa varSathI ciyarIbala bradharsanI peDhInA hisAbo rAkhato Avyo chuM. dara savAre ane sAMje e peDhInI tijorI barAbara huM mAre hAthe ughADuM chuM ane vANuM chuM, ane rAte sADA dasa vAgye AkhA makAnanAM bAraNAM barAbara baMdha thayAM che tathA aMgIThIo bujhAvavAmAM AvI che ke nahi te joyA pachI, cheka uparanA mArA kamarAmAM jaIne suI jAuM chuM. eka divasa paNa chAparA nIcenI mArI e oraDInI bahAra huM kyAMya sUto nathI. ane huM pharI pharIne kahuM chuM ke, huM bIje kayAMya sUvA javAno paNa nathI. bhale ziyALo hoya ke unALo hoya, kAmakAja mATe ke ArAma mATe, laMDana jevI bIjI koI suMdara jagA duniyAmAM kayAMya hoya, ema huM mAnato nathI. mArI koTaDInI bArIethI savAra thatAM je dRzya dekhAya che, te dRzya joIne UThavAnI mane Teva paDelI che, ane e dRzya joyA vinA UThavAnuM mane phAve tema nathI. bhale koInA kAmakAjamAM ke koIne vepAradhaMdhAmAM dakhala thatI hoya to judI vAta; bAkI, huM to e koTaDImAM ja maravA paNa icchuM chuM." Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciyarIbala bradharsa" 211 "bhalA mANasa, maravAnI vAta kema mAMe lAve che?" baMne DosAo potAnAM nAka jorathI nasIkatA ekIsAthe bolI UThayA. "juo mitra eDavina, ane juo mitra cArlsa, tame mane varSAsana ApI bahAra mokalI devAnI vAta A kaMI pahelI vAra nathI karI; ane maherabAnI karI e vAta cheka chellI ja gaNajo. huM kadI e vastu kabUla rAkhavAno nathI." ATaluM kahI, Tima tarata potAnA kAcanA khAnAmAM jaIne Ubho rahyo; jANe AkhI duniyAmAM koIthI DarIne potAnI vAta paDatI mUke e mANasanuM nAma Tima likinavaoNTara na hoya! bhAI cArlsa have bolI UThayA, "bhAI, e mANasa to have hAthathI gayo che; ApaNI koI vAta samajadArIthI te svIkAravA mAgato ja nathI. paNa ApaNe tenA buTTA taraMgo svIkAravA baMdhAyelA nathI. tene bhAgIdAra banAvI do, bhAI neDa; ane jo te zAMtine mArge e vAta svIkAravA taiyAra na thAya, to ApaNe vaInavI vAparavI rahI." sAcI vAta che," bhAI neDa paNa makkama niradhAra upara AvI gayA hoya tema bolyA, "sAcI vAta che, bhAI. koI mANasa ApaNI buddhipUrvakanI vAta paNa na svIkAravA jevo jakkI hoya, to ApaNe ApaNI sattA vAparavI ja rahI. ApaNe tenI sAthe jhaghaDo ja mAMDavo joIze." kharI vAta che, bhAI, jhaghaDo mAMDavA jevI ja vAta che, vaLI. paNa ApaNe ApaNA A juvAna mitrane vadhAre paDatA rokI rahyA chIe. pelAM bicArAM bAna ane temanAM suputrI iMtejArIthI temanA pAchA pharavAnI rAha jotAM haze. eTale atyAre to have ApaNe temane vidAya ApIe." 3 pAchA pharI, misa lA kIvInA makAnamAM, nikolase jyAre A badhA samAcAro kahI saMbhaLAvyA, tyAre je AnaMda ane AbhAranI lAgaNI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 nikolasa nikalTI tyAM UbharAI rahI, tenuM varNana karavAnI jarUra kharI? mi0 TimodhI likinavaoNTara barAbara ATha vAgye AvIne kuTuMbanI mulAkAta laI gayA. ane pAchA jaI temaNe nikolasa mATe bhArapUrvaka bhalAmaNa karI. bIje ja divase nikolasanuM sthAna ciyarIbala bradharsanI peDhImAM, tAtkAlika to vArSika ekaso vIsa pAuMDane pagAre, nakkI thaI gayuM. daramyAna ciyarIbala bhAIo vacce pAcho eka mITho jhaghaDo jAmI gayo. bhAI cArlsa nikolasane rahevAne mATe kaMpanInI mAlakInI eka koTeja "kaMIka ochA bhADe ApavA sUcavyuM, jethI nikolasane vadhu rAhata rahe. tyAre bhAI neDe e makAna maphata ja ApavAno Agraha rAkhyo. bhAI cArlse kahyuM, "thoDuM bhADuM laIe, to AkhA kuTuMbane karakasaranI Teva paDe, mATe varSo paMdara ke vIsa pAuMDa bhADuM levuM, ane pachI bIjI rIte, eTale ke, pharnicara kharIdavA vagara vyAje huM lona ApuM, ane pachI tame mArAthI chAnI bIjI lona tene Apo, e rIte e bhADuM tene ja pAchuM vALI devuM. ane jo nikolasanuM kAmakAja ApaNane saMtoSakAraka mAlUma paDe, te te ApaNe e lonano bakSisa tarIke pherabadalo karI nAkhavo. bolo bhAI neDa, e vAtamAM tamAre zI takarAra che?" bhAI neDane A yojanA to kabUla hatI, eTale tarata bhAI cArlsano hAtha pakaDI, temaNe AnaMdathI dabAvyo. ane pUruM samAdhAna karI lIdhuM. ekAda aThavADiyAmAM to nikolasanuM kuTuMba navA makAnamAM rahevA paNa AvI gayuM. paNa pachI to A makAnamAM koI bhUta AvIne mUkI jatuM hoya tema, roja nikolasa pAcho Ave tyAre, kayAMkathI kazI upayogI cIja gharamAM AvI paDI hoya, tevA samAcAra tene sAMbhaLavA maLavA lAgyA. misa lA krovI eka be divasa kADhI gharane goThavavA sajAvavAmAM madada karavA AvI gaI hatI, ane avAranavAra AvatI ja rahetI. tene A kuTuMba sAthe bahu gharobo thaI gayo hato. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 - mitra lilIvIkano 'kuTuMbane saMdezo ane smAika! tenI doDAdoDano ane dhamAlano to pAra ja nahoto. makAnanI AsapAsanI jamInamAM teNe je kALajIthI bagIcA jevuM banAvavA mAMDyuM, tene paNa e gharanA bhUte madada karavA mAMDI! tyAM vAvavA mATe joItA navA navA choDa tene taiyAra maLI jatA. Ama, e kuTuMbamAM ghaNe vakhate AnaMda, dhamAla, udyama ane zAMtinuM vAtAvaraNa chavAI rahyuM. 41 mi. lilIvIkane "kuTuMba ane saMdeze nikolase have kaeNnaviccha kuTuMbane maLI, mi0 lilIvIkanAM misa peTokara-"thiyeTara-raoNyala'vALI sAthe thayelAM zubha lagnanA samAcAra kahI AvavAno vicAra karyo, ane temane ghera te jaI paNa pahoMcyo. banavAkALa te e divase misisa kaeNnavijhe putrane janma Apyo hato, ane mitra kenevigsa potAnI "khAnadAnIne chAje tema e jAherAta kuTuMbanA dAktarane mukhe sAMbhaLIne, paDozI mulAkAtIone saMbhaLAvI rahyA hatA. | nikolasane makAnamAM AvyA pachI ja te samAcAranI jANa thaI. teNe mi0 kaeNnevigsanI mAphI mAgatAM jaNAvyuM ke, pote grAma-pradezamAMthI Avyo, tyAre tyAMthI temane mATeno eka saMdezo leto Avyo hato; paNa laMDana AvyA bAda, potAnI aMgata dhamAlamAM e saMdezo pahoMcADavAnuM bhUlI gayo hato. Aje AvI dhamAlane vakhate ja te saMdezo pahoMcADavA Avyo, e badala teNe dilagIrI darzAvI. mi. kaeNnavicce potAne mATe rAmapradezamAMthI Avelo saMdezo jaladI na pahoMcADavA badala nikolasane tarata mAphI bakSI dIdhI; kAraNa ke, potAnA jevA "UMcA' saMbaMdhovALA (jema ke, pANIverAnA sarakArI ugharAtadAra mitra lilIvIka sAthenA!) sadguhasthane grAma-pradeza sAthe kAMI levAdevA hoI zake nahi. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI nikolase zarUAta misa peTokaranA nAmathI karI. mi kaeNnavicche misa peTokara laMDana choDI grAmapradezamAM nikolasane maLI hoya, te badala navAI batAvI; paNa misa peTokara grAmapradezamAM gaI tethI kaMI temane potAne kazI hINapata lAgavAnI zakayatA na dekhAI, eTale te samAcAra temaNe udArabhAve svIkArI lIdhA. 214 pachI nikolase umeryuM ke, mi lilIvIka paNa te tarapha, eTale ke posmatha mukAme ja che, ane temaNe paNa misa peTokara sAthe kaeNnavigjha kuTuMbane zubhecchApUrvaka yAda karyuM che. mi0 kaeNnavijhe tarata potAnAM badhAM chokarAMne tathA badhA mulAkAtIone saMbodhIne mi0 lilIvIkanA temanA kuTuMba sAthenA saMbaMdhanI vAta tathA temaNe pAThavelI zubhecchAnI vAta garvapUrvaka pharIthI kahI batAvI. nikolase have umeryuM ke, mi lilIvIke jaNAvyuM che ke, kaeNnavigjha kuTuMbane lakhIne samAcAra ApavAno vakhata temane na rahyo, paNa temaNe misa peTokara sAthe zubhalagna karI lIdhAM che, ane kuTuMbane e zubha samAcAra jaNAvavAnuM mAna potAne-nikolasane apyuM che. paNa, satyAnAza! minTa kaeNnavigna e samAcAra sAMbhaLI ekadama to khurazI uparathI UbhA thaI gayA ane temanI AMkho phATI gaI. pachI temaNe bIjA naMbaranI chokarInI pUMchaDI jevI veNI pakaDIne potAnI pAse kheMcI ane khIsAmAMthI rUmAla kADhI potAnuM mAM DhAMkI dIdhuM. moTI dIkarI maoNlinA lAkaDAnI peThe jaDasaDa thaIne nAnI bebInI khurazImAM phasaDAI paDI, -- potAnI 'khAnadAna' mAne AvezathI bebhAna banIne je rIte paDatAM jotI AvI hatI, barAbara tema ja. mi0 kaeNnavigjha have moTethI pokArI UThayA, "mArAM chokarAM sAme dagAbAjI AcaravAmAM AvI che; temane temanA vArasAmAMthI -- 'kImatI' vArasAthI vaMcita karavAmAM AvyAM che; dagAbAja! khaccara! tene Ama paraNavAno kazo adhikAra na hato. " "" Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tima likinavaoNTaranI varasagAMTha 215 - dAyaNe AvI moTethI bUmo na pADavA ane zAMti rAkhavA tene kahyuM, paNa mi0 kenavicche tene ja cUpa "maravA" pharamAvI dIdhuM. dAyaNe tene pUchyuM, "tamAruM navuM janmeluM bALaka A bUmAbUmathI chaLI UThaze, tenI paNa tamane phikara che ke kema?" tyAre kaeNnavijhe tene jaNAvyuM, "te marI jAya to paNa potAne kazo vAMdho nathI; kAraNa tene have kazo vAraso maLavAnI AzA nathI; to pachI teNe jIvIne zuM karavuM che? A bIjAM chokarAM paNa bhale sarakArI garIba-gharamAM veLAsara pahoMcI jAya!" - tyAra pachI mi0 kaeNnavi, potAne ghera vAraMvAra AvI te khaccara potAnA gharanI sArI sArI vAnIo kevI rIte kAyama khAyA karato, tathA pote tenuM keTaluM AdaramAna atyAra sudhI karyA karyuM hatuM, tenI vigato karuNatApUrvaka saune saMbhaLAvavA mAMDI. 42 Tima liMkinavoTaranI varasagAMTha nikolase have be aThavADiyAM sudhI, potAnA khAlI samayamAM, savAra-sAMja tanathI ane manathI koziza karIne hisAbo lakhavAnuM zIkhI lIdhuM. te arthe te hisAba-kitAba rAkhavAnI paddhatio tathA te lakhavAnI rIto zIkhavAnI jeTalI sAdhanasAmagrI maLe, te laI Avyo hato. barAbara eka pakhavADiyuM thayuM eTale nikolase mi0 likinavaoNTara pAse jaIne potAne temanI pAsenuM mahattvanuM copaDA lakhavAnuM kAma soMpavAnI mAgaNI karI. Tima likinavaoNTare nikolasa upara khuza thaI, potAnA e kAmamAM 'bhAga" ApavAnuM tene pahelAM varadAna ApI dIdhuM hatuM ane nikolase pote have AtmavizvAsathI e kAma mAgyuM, eTale jarA Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 nikolasa nikalbI khacakAIne paNa temaNe moTuM lejara ane rojanAmuM e be vAnAM kADhayAM ane mamatAthI kALajIpUrvaka temane ughADyAM. temAMnA ekAekI ane DAghADUdhI vinAnA svaccha vyavasthita lakhANa tarapha AMkha bharIne najara nAMkhyA bAda, temaNe pAchAM te baMnene acAnaka baMdha karI dIdhAM! | nikolase adhIrAIthI potAne te kAma soMpavA pharI mAgaNI karI. tyAre Tima likinavaoNTare mAthuM halAvI, tene jarA sAMsatA thavA kahyuM, tathA bhUla vinA, tathA chekachAka vinA copaDo lakhavAnI AvazyakatA upara bhAra mUkI, tene te kAma mAgI besavAnA tenA utAvaLApaNA aMge Thapako Apyo. paNa chevaTe Tima liMkinavaoNTare eka nisAso nAMkhI, potAnA e vahAlA copaDA, maraNiyAnI peThe, "je thAo te thAo" e bhAvathI nikolasa tarapha dhakelyA. nikolase tarata ja besavAnI paNa paMcAta karyA vinA UbhA UbhA ja khaDiyAmAM kalama boLI, ane Tima likinavaoNTara Akho ne Akho phaphaDI UThayo. te phIko paDI jaI, jarA namI, nikolasanA khabhA uparathI tenuM lakhANa jovA lAgyo. te ja ghaDIe baMne ciyarIbala bhAIo e kaeNbinamAM dAkhala thayA. Time temane hAtha vaDe nizAnI karI, cUpa UbhA rahevA pharamAvyuM. baMne bhAIo TimanI citA joI maMda maMda hasatA zAMta UbhA rahyA. thoDI vAra bAda Time zvAsa heTho mUkayo, ane potAnI kalamanA pIMchAvALo cheDo nikolasa tarapha karIne baMne bhAIone nizAnIthI jaNAvyuM, "cAlaze !" paNa eTalAmAM nikolasa pAchaluM pAna pheravavA thobhyo, te vakhate potAno harSa rokI na zakavAthI Tima tarata potAnA UMcA skUla uparathI nIce kUdI paDyo ane nikolasano hAtha pakaDI laI, baMne zeTho tarapha joIne bolyo, "barAbara lakhe che; tenA moTA "bI" akSaro ane DI" akSaro mArA jevA ja che; tathA nAnI "AI' upara te TapakAM karavAnuM ke "TI" akSarane mathALethI kApavAnuM jarAya bhUlato Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' ! ," / - : : : T : A - PIR | che da' S1 * ki dara a ke * .'', te * , S Kh . ' 'T 1 kilo H . . ke , nilasanuM lakhANa Tima liMkinavaTara pAsa kare che.- pR0 ra16 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM Tama likinavaoNTaranI varasagAMTha 217 nathI. Avo juvAna AkhA laMDana zaheramAMthI mane bIjo lAvI batAvo jouM ! laMDana zaheranI mijAla nathI ke, te Avo bIjo juvAna pedA karI zake; huM laMDana zaherane paDakAra karuM chuM!" A paDakAra mahA-nagarIne saMbhaLAvI, Tima likinavaoNTare jorathI Tebala upara mukkI ThokI dIdhI. ane pachI te potAnA UMcA skUla upara besavA vaLyo. paNa bhAI cArlse tarata ja Timane rokIne kahyuM, " eya misTara, tamAro hAtha mane Apo jouM. Aje tamAro janmadivasa che; ane ame tamArA A divasanAM aneka zubha punarAgamana vAMchI laIe, te pahelAM tamAre tamArA Tebala pAse javAnuM nathI. juo, Aje be vAgyAne badale ame sADA pAMca vAgye jamIzuM; tamArI varasagAMThane dahADe ame dara vakhate e pheraphAra karIe chIe. mi nikalbI, tame paNa amArI sAthe joDAjo. ane Tima liMkinavaoNTara, tamArI chIMkaNInI dAbaDI amane baMnene tamArA eTale ke eka vaphAdAra badamAzanA saMbhAraNA tarIke ApI do jouM; ane badalAmAM amArA najIvA Adara ane saMmAnanA pratIka tarIke A dAbaDI lo. paNa khabaradAra! A dAbaDI ahIM ne ahIM na ughADatA! nahi to tamAruM A mUMguM vahAluM kALuM paMkhI huM pAMjarAmAMthI bahAra pheMkI daIza - bhale te UDI na zakatuM hoya! cAlo bhAI neDa; paNa juo mi nikalbI, sADA pAMce barAbara; ane juo, mi likinavaoNTara, yAda rAkhIne mi nikalbIne sAthe letA Avajo, jarUra." ATaluM kahI baMne bhAIo jaladI jaladI e kaeNbinamAMthI bhAgyA; kAraNa ke temaNe TimanI cAMdInI dAbaDI paDAvI lIdhI hatI; ane badalAmAM mAtra sonAnI dAbaDI ApI hatI, paNa e dAbaDInI aMdara e dAbaDIthI dasagaNI kiMmatanI baeNka-noTa chupAvIne mUkI dIdhI hatI ! Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 smAIkanuM apaharaNa potAnA bhAI sAthe rahevAnuM maLatAM, ane bIjI ciMtAo ane trAso dUra thatAM, keTa potAnI mULa sthiti jhapATAbaMdha prApta karavA lAgI. tenI cAla jhaDapI ane sphalI banI, tathA teno taravarato utsAha, tenA caherAnI lAlI ane tAjagI mAraphate AbehUba pragaTa thavA lAgyo. misa lA kIvI gharanI sajAvaTa ane goThavaNImAM madada karavA haja niyamita AvatI hatI. Aje te badhuM kAma sAMgopAMga pUruM thatAM, ghera pAchI pharatAM pahelAM keTa sAthe vAtoe vaLagI. "mArI mIThaDI, have gharanAM saune sukha-zAMtimAM pharI vaselAM joIne mane eTalo AnaMda thAya che ke, na pUcho vAta ! paNa AkhA gharamAMthI eka jaNamAM kaMIka vicitra pheraphAra thato jAya che, te tArA lakSamAM AvyuM che, bahena?" "konAmAM?" keTa kaMIka ciMtAtura banI pUchavA lAgI. "smAikamAM." "zuM tenI tabiyata bagaDatI jAya che?" "nA, nA, tabiyatanI bAbatamAM to te pahelethI ja kaMgALa ane kSINa thaI gayelo che. paNa hamaNAM hamaNAM huM tenA mAM sAmuM jouM chuM ne mArI AMkhomAM AMsu AvI jAya che. mane ema lAge che ke, ahIM AvyA pachI, koI paNa kAraNe, tene potAnI nabaLI mAnasika zaktio joI bahu ochuM Ave che. ahIM Avyo tevAmAM to 218 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smAikanuM apaharaNa 219 Akho dahADo kAmanI dhamAlamAM raheto; paraMtu hamaNAM hamaNAM huM tene - vAraMvAra hatAza tathA khinna thaI gayelo jouM chuM. tene ema lAgyA kare che ke, sAdI sIdhI bAbato paNa te kema samajI zakato nathI? haju paNa te 'moTAbhAI" nikolasano evo ja vaphAdAra ane niSThAvAna sevaka che; paraMtu bIjI rIte te have kaMIka judo ja mANasa banI gayo che te nakkI. e zuM che te mane samajAtuM nathI, eTale bahu ciMtA rahe che. tethI Aje to tene mAre ghera mane mUkavA AvavAne bahAne huM mArI sAthe laI javAnI chuM, ane rastAmAM jo huM tene eka vakhata paNa hasAvuM to mAre ghaNuM thayuM !" ane e pramANe e bhalI bAI, saunI rajA laIne, smAika sAthe potAne ghera javA nIkaLI. bIjI bAju, A ja vakhate rAlpha nikabI, ghAyala thaIne paDelA sara malaberInI khabara kADhavA nIkaLyo hato. sara malaberIno vicAra prathama to tene maLavAno na hato. paraMtu rAlpha sara malaberInA daravAnane bakSisa ApIne rAjI karyo hato, eTale teNe evI rIte tenA AvyAnI jAherAta tathA rajUAta karI dIdhI ke, sara malaberIthI kazuM bahAnuM kADhI zakAyuM nahi. rAlpha yuktipura:sara sara malaberIne potAnA bhatrIjA nikolasa sAme uzkeravAnuM ja kAma karyA karyuM. chevaTe sara malaberIe potAnA mananI vAta kahI dIdhI ke, pote sAjo ane harato pharato thAya teTalI vAra che; pachI e badamAzanuM kATaluM na kaDhAvI nAkhe, to pote sara malaberI haoNka nahIM! rAphe uparathI umeryuM ke, "e badamAza ahIM laMDanamAM ja pharyA kare che, ane tame kayAre hAthamAM Avo tenI ja rAha jue che. huM paNa tenuM kATaluM kADhI nAkhavA ja icchuM chuM, jethI samAjanA ziSTa sadgahasthone evA haDakAyA katarAothI AvI nAmozIbharI Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 nikolasa nikalTI IjAo veThI, dhaMdho rojagAra choDI pathArIvaza paDI rahevAnuM na thAya. paNa ApaNo deza evo che ke, paisA kharcatAMya e kAma mArA jevAthI sahIsalAmatIthI pAra pADI na zakAya !" paNa eTalAmAM jAvAna laoNrDa phreDarika risaoNphTa, je rAlphane Avelo jANIne ja pAsenA oraDAmAM khasI gayo hato ane badhuM sAMbhaLato hato, te tyAM AvI pahoMcyo. teNe jAhera karI dIdhuM ke, "e juvAniyAnuM kAyarapaNe kATaluM kADhI nAkhavAnI tame baMne jaNA je yojanAo ghaDo cho, temAM mArI jarAya saMmati nathI; ane mArI hAjarImAM evI vAto tamo baMnee kadI karavI nahi! pelAe malaberI pAse tenuM nAmaThAma mAgyuM hatuM, te vakhate malaberIe jo sagRhasthanI rIte nAmaThAma ApI teno paDakAra sAme moMe jhIlyo hota, to AvuM na thAta. pachI to je kaMI banyuM che, te akasmAta ja banyuM che; pelAe jANI joIne kazuM karyuM nathI. jANI joIne kazuM karyuM hoya to A malaberIe ja karyuM hatuM ke, te pelAne cAbUko mArI, ghoDo doDAvI nAsI chUTavA mAgato hato!" laoNrDa baeNrisaoNpheTe pelA baMnenAM moM upara phelAyelA aNagamAnA bhAvanI darakAra karyA vinA pAchuM AgaLa calAvyuM, "nikolasanI bahena paNa nirdoSa suzIla yuvatI che; ane tenA bhAI tarIke nikolase je karyuM te yogya ja karyuM che. eka bahenano bhAI bIjuM kare paNa zuM? kharI rIte to teNe je karyuM tenuM adhuya ApaNe ApaNA taraphathI karI chUTayA hota, to to kaMI mANasAI ke maradAI dAkhavI kahevAta!" ATaluM kahI laoNrDa baeNrisaoNTa te oraDAmAMthI cAlyo gayo. rAphe tarata ja malaberIne pUchayuM, "A te tamAro tAlIma pAmelo ziSya che, ke gAmaDAnA koI pAdarIne tyAMthI navo savo ja zaheramAM Avyo che!" Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 AAIkanuM apaharaNa "e juvAna tavaMgarone keTalIka vAra evo vicAravAyu caDI Ave che paNa tenI paMcAta tuM mane ja soMpI rAkha.". ATaluM kahI teNe rAlphane bAraNuM batAvI cAlyA javAnuM sUcavyuM. ghera jaI misa lA krIvIe smAikane Agraha karI kaMIka khAvApIvA besADyo. tathA pachI paNa tene sArI peThe vAtoe vaLagADyo. eTale jyAre smAika ghera pAcho pharyo, tyAre aMdhAruM thavAnI zarUAta thaI gaI hatI. rasto to sIdho hato ane smAikane paricita paNa hato. nikolasa sAthe bahAra nIkaLI te ghaNI vakhata ekalo ghera pAcho pharato. rastAmAM AsapAsa joto joto te dhIme dhIme cAlato hato. tevAmAM eka jhaverAtanI suMdara sajAvelI dukAna AvI. bahArathI dekhAtAM suMdara suMdara ghareNAM joI, te tyAM thoDI vAra thobho, ane emAMthI thoDAM ghareNAM kharIdyAM hoya ane koIne bheTa ApyAM hoya, to 'koI'nuM moM tathA hAtha kevA zobhe, tevo vicAra tene Avyo. pachI e vicAramAMthI jAgI, te dhIme pagale AgaLa cAlyo. tevAmAM acAnaka eka nAno jADo chokaro tene page vaLagI paDyo ane bUma pADI UThayo, "bApujI! A pakaDyo! hurare-e-e!" smAika e avAja oLakhI gayo ane Akhe zarIre dhrUjI UThayo. teNe paga tarapha vaLIne joyuM. te ja ghaDIe mi0 skivayarse chatrInA hAthAnuM vAMkiyuM tenA koTana kaoNlaramAM bheravI dIdhuM. page vaLagelo pelo nAno chokaro mi0 skivayarse sArA khAna-pAnanA namUnA tarIke sAthe ANelo temano suputra vakaphorDa hato. viyarse tarata ja e jADiyAne kahyuM, "beTA, tuM jaladI jaIne eka kocagADI bolAvI lAva." Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalpI "hA, hA; kharacanI vAta jahAnamamAM jAya. tene kocagADImAM besADIne ja jaladI ApaNA utArA bhego karI daIe. nahIM to tenA mitro kaMIka AsapAsamAM hoya to paMcAta thAya!" 222 kocagADI AvatAM mi0 kviMyarse tarata chaLI marelA smAikane lagabhaga UMcakIne aMdara nAkhyo. kasAInI charI nIce dhrUjatA gheTAnI peThe te hatabhAgI chokaro mAMDhethI madada mATe bUma paNa pADI na zakayo. bUmo to skveiyarsa ja pADayA karato hato : " corI, lUMTa, khUna! have badamAza tuM hAthamAM Avyo che! have tArI vAta che!" "mane ghera javA do !" kocagADI cAlu thayA pachI smAika kaMIka karagaryo. "hA, hA, tane 'ghera' ja laI jaIzuM. eka aThavADiyAmAM tuM DothabaoNyjha haoNlamAM pAcho pahoMcI gayo hoIza. ane A vakhate tuM tyAMthI bhAgI zakIza, te kAyamane ghera javA mATe ja! badamAza ! have tArA mitro tane choDAvavA Ave to kharA!" ATaluM kahI yirse tenA upara chatrI vaDe godA tathA jhapATA mAravA mAMDayA. tenA aMtaramAM bhego thayelo nikolasa sAmeno badho roSa A bicArA chokarA upara teNe ThAlavyo. 66 smAikane khUba mArI lIdhA pachI mi zrviyarsa saMtoSa sAthe eTaluM ja vaghA, ...Aja sudhI koI chokarAne koca-gADImAM mAravAno maLyo na hato; AkhI koca-gADI to A vakhate ja karI che. joke, koca-gADImAM mAravAnuM agavaDa bhareluM to che; paraMtu e navo. anubhava che, eTalA pUratI tenI paNa majA che!" Ama kahI temaNe potAnI chatrIno upayoga pAcho zarU karyo. chevaTe mi snaoNlInuM ghara AvatAM skveiyarse koca-gADI thobhAvarAvI. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 brAuDI AvI caDe ! bicAro smAIka evo DaghAI gayo hato ke, koca-gADImAM kazuM bolyA vinA ke jarA paNa sAmano karyA vinA skivayarsano badho mArA cUpacApa veThata rahyo. tene ema ja thaI gayuM ke, mi0 skivayarsanA hAthamAM te pAcho sapaDAyo che, eTale have chuTakArAnI ke bacavAnI kazI AzA ja nathI. mi0 slivayarsa koca-gADI misnaoNlIne ghera levarAvI hatI. e sagRhasthanI oLakha ApaNane ahIM tAjI karavAnI Ave che. potAnI navI paraNetaranA agAunA dhaNInA be chokarAo upara temanI mAM bahu "vahAla" rAkhIne temane 'bagADI' mUkatI hatI, tethI temanI "sudhAraNA khAtara temane mi0 skivayarsane "eNresansa heDa' vIzImAM soMpavA te Avyo hato, e ApaNe jANIe chIe. mi0 skivayarsa haMmezAM "eNresansa heDa'nI kaoNphIrUmanA jAhera musApharakhAnAmAM je sastA dare UtaratA. paNa A vakhate temane ahIM vadhAre rokAvAnuM hovAthI ane "eNresansa heDa" vIzIvALAe temanA jADA dIkarAnI khAvAnI zakti joIne, tene pukhta umaranA gharAkane bhAve ja svIkAravAnuM jaNAvyAthI, mi0 skivayase, zaheranI cheka paravADe AvelA navA vasavATomAM jaI vaselA mi0 snaoNlInA makAnamAM ja UtaravAnuM ThIka mAnyuM hatuM. smAikane pakaDIne te utAre Avyo tyAre snaoNlI jamavA beTho hato. mi0 skivayarsa kone pakaDI lAvyA che te sAMbhaLatAM ja teNe 223 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 nikolasa nikabI hAthamAMno khAdya bheravelo kAMTo moDhA tarapha vALavAne badale AkAza tarapha UMco karIne kahyuM, "kaThora hRdayanA pApIonI haMmezAM evI ja vale thavAnI! zarUAtamAM teo bhale potAnAM apakRtyonI sajAmAMthI chaTakyA lAge, paNa bhagavAna temano keDo kadI mUkato nathI!" mi0 skivayarsa misisa snaoNlInI sahAnubhUti meLavavA bolyA, "pApI nahi to bIjuM zuM? juone, mArA jevo tenI zubhecchaka, khavaDAvanAra, pivaDAvanAra, paherAvanAra, pAlaka, poSaka, hato : are, tenA sAMskRtika, vyApArika, gaNitika, philasUphika, TrigonomeTrikae badhAM jJAnano dAtA - adhyApaka - zikSaka hato. A mArA nAnakaDA putra vekaphaoNrDa jevo teno bhAI hato; misisa skivayarsa jevI tenI mA-dAdI-mAsI-mAmI-narmadAyA-dAkatara-darajaNa-rasoyaNa hatI. chatAM mAruM e dayA-mAyArUpa dUdha A setAnane pAvAthI zuM nIpajyuM? enA. sAmuM huM jouM chuM ke tarata e dUdha akharAIne khATuM dahIM banI jAya che- phATI jAya che- UtarI jAya che!" ema ja che; ema ja hoya; ema ja hoI zake! paraMtu ATalA divasa e kayAM konI sAthe raheto hato vAru?" mi0 snaoNlIe pUchayuM. are, tuM pelA tArA vahAlezarI setAna nikalbIne ghera ja raheto hato ne?" viyarsa smAikane ja pUchayuM. paNa smAikane vicAra Avyo ke, mAruM to je thayuM te thayuM, paNa pote nikolasane tyAM raheto hato evuM jAhera karI deze, to A loko temane paNa kaMIka pIDA UbhI karaze. eTale game teTalI vAra pUchavA chatAM tathA game teTalI dhamakIo ApavA chatAM, e bAbatamAM te cUpa ja rahyo. tenI cUpakIdIthI ciDAyelA mi0 skivayase bAMyo caDAvI tenA nAka upara mAravA mukko ugAmyo. paNa pachI misisa snaoNlInI hAjarI lakSamAM laI, teNe eTaluM ja kahyuM, "baccA, bAnunI samakSa Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAuDI AvI caDyo! 225 lohI reDavuM ThIka na gaNAya; paNa tane ApavAno A mukko mArI pAse jamA che, eTaluM jANI rAkhaje." pachI eno navo koTa tathA bUTa utArI laI, tene mitra viyarsa uparane mALa pachIte AvelI eka nAnI koTaDImAM laI gayA, ane tene aMdara pUrI bahArathI temaNe kaLa pheravI dIdhI. te ja arasAmAM ApaNA jUnA dosta mitra brAuDI, temanI navoDhA maTilDA-prAisane sAthe laI laMDanamAM "hanImUna" karavA "eNresansa heDa' vIzImAM AvIne UtaryA. navoDhA sAthe, tenI lagna-sakhI tarIke kAma bajAvanAra misa phenI skivayarsane paNa te sAthe lAvyA hatA. phenIe ja potAnA pitAnA jANItA utArAnuM saranAmuM ApI, te vIzImAM ja utAro rAkhavAno Agraha rAkhyo hato. tene khAtarI hatI ke, haMmezanA rivAja mujaba tenA pitA tyAM ja UtaryA haze. e vIzImAM to enA pitAnuM nAma mazahUra haze ema mAnI, teNe damAmabhera veITarane potAnA "pA" kyAM UtaryA che, ema ja pUchyuM. "oLa kyAM UtaryA che, misa?" "mArA "', tamAre tyAM hara vakhata Utare che te vaLI, - mi0 skivayarsa." ahIM to e nAmanI koI vyakti kadI UtaratI hoya evuM mArI jANamAM nathI, huM varasothI ahIM hoI, sI gharAkone oLakhuM chuM. kaoNphI-rUmanA jAhera musApharakhAnAmAM te UtaratA hoya to judI vAta." veiTara have kaoNphI-rUma tarapha jaI mitra kivayarsa tyAM che ke nahIM tenI bhALa kADhI Avyo. teNe khabara ApI ke, mi0 skivayarsa A vakhate tyAM UtaryA nathI; paNa chokarAonA vAlIone kaoNphI-rUmanuM saranAmuM ApyuM hovAthI, te roja eka vakhata tyAM phero khAI jAya che, i0. ni-15 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 nikolasa nikabI eTalI mAhitI ApIne veITara bahAra cAlyo gayo, paNa thoDI ja vAramAM mitra viyarsa ane temanA sapUta sAthe pAcho Avyo. mi0 skivayarse jANI lIdhuM ke, brAuDI lagna patavI potAnI navoDhA sAthe laMDananI moja mANavA Avyo che, tathA sAthe potAnI suputrIne paNa leto Avyo che. tarata ja temaNe kaeNnIne pote karelI dharapakaDanA khuzakhabara saMbhaLAvI devA utAvaLa karavA mAMDI. "bola jouM, beTA, ame kone pakaDI pADyo haze?" "pA! zuM mi0-?" kaeNnI bolavA gaI, paNa kevaLa dhikkArane lIdhe e nAma tenA moMmAMthI jhaTa nIkaLI zakyuM nahi. eTale brAuDI ja vacce bolI UThyo, "nikalbI?" "nA, nA, e nahi; teno bilakula najIkano sAkhapaDozI!" to zuM smAika?" misa slivayarsa tALIo pADatI tarata bolI UThI. hA, e ja! te amArA hAthamAM AvI gayo che ane ame tene barAbara jakaDamAM lIdho che." heM-e? e tamArA hAthamAM Avyo? kayAMthI? kayAM che?" brAuDI AnaMda karatAM bIjo bhAva chupAvI bolI UThyo. are, huM Utaryo chuM tyAM, mi0 snaoNlInA makAnamAM uparanA mALanI pAchaLanI nAnI koTaDImAM!" "vAha! vAha! mAstara! zAbAza! mane tamAro hAtha pakaDIne halAvavA do! zAbAza! tamArA utArAmAM pUrI dIdho che, heM !" ema kahI brAuDIe zAbAzI ApavA teno gAmaThI paMjo skivayarsanI chAtI upara jorathI aphALI dIdho. paNe mAstara, badhI vAta to kaho, mALuM kemanuM e badhuM banyuM te? vAha! zAbAza! zAbAza!" mitra sivayarse bIjI vAra tenA lokhaMDI hAthanI zAbAzI levAno lobha rAkhyA vinA, jarA dUra khasI jaI, hAvabhAva sahita badhI vAta Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAuDI AvI caDayo ! 227 ' kahIne aMte umeryuM ke, "tame loko bhAgyazALI ke Aje ja bhegAM thaI gayAM; bAkI ame to ene ekalAne ja sAthe laI, kAle savAre ja yaoNrkazAyara javA UpaDI javAnA chIe; ane bIjA chokarAo tathA temano hisAba ApaNane pahoMcADavAnuM kAma meM ahIMnA dalAlane bhALavI dIdhuM che. eTale Aje tame cA pIvAnuM amAre tyAM rAkho; kAle to ame vidAya thavAnA !" "are vAha! AvA paragAmamAM tamArA jevA gAma-vatanInuM notaruM maLe e kaMI jevI tevI vAta! laMDana jovAnuM kayAM nAsI javAnuM che? ame jarUra Aje tamAre tyAM AvIzuM -- bhalene paccIsa mAIla dUra AvavuM paDe!" brAuDI rAjI thato bolyo. 3 bAkIno Akho divasa brAuDI kaMI vicitra uzkerATamAM rahyo. ciMtAmAM paDI gaI. paNa te joI phaeNnI tenI mAnasika sthiti viSe ja maTilDAe tene AzvAsana ApatAM kahyuM, "AvuM to emane vAre ghaDIe thaI Ave che; joke, AvuM thAya tyAra pachI te avazya mAMdA paDI jAya che; paNa emAM ciMtA karavA jevuM kazuM hotuM nathI. kAraNa ke, e bImArI mAtra thoDo vakhata sUI rahevAthI cAlI jAya che." ane maTilDAe potAnA pati viSe bhAkhelI vAta barAbara sAcI paDI. snaoNlIne tyAM nIce badhAM beThAM hatAM ne jaoNna brAuDI evo bImAra paDI gayo ke, tene lagabhaga UMcakIne upara laI jaI pathArImAM suvADI devo paDayo. pelAo tene suvaDAvIne nIce gayA ke tarata brAuDI dhImethI UThayo, ane pachIte AvelI koTaDInA bAraNAnI kaLanI cAvI pheravIne bAraNuM ughADI aMdara peTho. aMdara pesatAMnI sAthe tarata to teNe smAikanA moM upara hAthada bAvI dIdho ane pachI dhImethI kahyuM 'alyA, mane brAuDIne oLakhyo ke nahi ? " "hA, hA; bhAIsA'ba, mane madada karo." 66 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikabI 66 'madada karuM? paNa alyA, tane gADImAM nAkhIne laI AvyA tyAreya teM tArA dAMta to na vAparyA, paNa tArI jIbheya na vAparI? gupacupa sIdho ghoDAgADImAM vararAjAnI peThe besIne ahIM cAlyo Avyo? mA'Lo cheka Avo muDadAla kayAMthI?" 22: paNa pachI brAuDIe jhaTapaTa khIsAmAMthI eka nAno skrU-DrAivara kADhI, aMdarathI bAraNAnI kaLa chUTI karI koTaDImAM ja nIce mUkI, jethI smAike ja te kAma kareluM lAge ane potAnA mAthe kazuM na Ave! pachI bahAra paDelA smAikanA bUTa ane koTa tene paherAvI daI, sAthe dAdara UtarI, pAchaLanuM bAraNuM ughADI, tyAMthI tene bhAgI javA jaNAvyuM. smAika bicAro jarA khacakAyo; paNa brAuDIe tene kahyuM, "jo, alyA, huM ahIM dAdara AgaLa ja Ubho rahIza; pelAo tane joI jaze ne tane jhAlavA Avaze, to to mAre mArAmArI karavI paDaze; daramyAna tuM to bhAgato ja raheje. teone kazI khabara nahIM paDe, to paNa ardhA kalAka huM ahIM ja Ubho rahIza. daramyAna tArA pagane sAbadA karIne barAbara tageDaje, samajyo? ane tArA bhAI nikolasa nikalbI pAse sIdho pahoMcIne paheluM kAma tAre e karavAnuM ke, temane mAruM nAma daIne kaheje ke, mArI baiyara sAthe meM lagana karI dIdhuM che; tenI upara temaNe bhAva karyo hato, te vAtanuM mane kazuM mAThuM nathI lAgyuM; kAraNa ke, mArI baiyara ja jarA ALavItarI che, ane teNe tophAna karI mane cIDavavA ja temanI upara bhAva karavAno dekhAva karyo hato. samajyo alyA? mAruM eTaluM kAma karIza ne ?" eTaluM kahI brAuDIe tene pUrI svasthatAthI gupacupa bahAra vidAya karI dIdho ane pote dAdara AgaLa barAbara ardho kalAka Ubho rahyo. pAsenA oraDAmAM aMdara beThelAonI vAtacItanA avAja uparathI jaNAtuM hatuM ke, te lokone kazo vahema Avyo nathI. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 prema-paMtha ardhA kalAka bAda brAuDI pAcho potAnI pathArImAM AvI moDhe mAthe oDhIne sUI gayo. paNa oDhI rAkhelI tenI rajAI Akho vakhata evI UchaLatI hatI ke, bahArathI jonArane ema ja lAge ke, tenI bImArI hada bahAranI vadhI gaI che. rajAI UMcI karIne tenuM moM jue topaNa lAla lAla thaI gayeluM ja dekhAya! paNa te hasavAthI ke tAvathI, e nakkI karavuM ajANyA mATe muzkela thaI paDe. 45 prema-paMtha smAIka eka vakhata pelA rAkSasonA paMjAmAMthI chUTayo, eTale pachI banatI utAvaLe A lokothI dUra bhAgI chUTavA mATe tene bIjI vAra koie kahevAnI jarUra na hatI. te kaye raste bhAgato hato te jovAnI paNa teNe paravA na karI. teNe eTalo ja vicAra rAkhyo che, je raste teo teno pIcho pakaDavAno vicAra na kare tevo rasto ja levo. ema bhAgato bhAgato te zahera bahAra khetaro tarapha ja AvI gayo. pachI aMdhAruM thavA lAgatAM, aMdhArAnI othe te potAnA ghara tarapha pAcho pharavA vaLyo. teNe daza bAra mAIlano moTo cakarAvo lIdho hato. vahema na Ave tevA lokone pUchato pUchato te moDI rAte nyUmena naoNjhane makAne pahoMcyo; ane bAraNuM ThokyuM. nyUmene te AkhI sAMja judI judI galI-kUMcIomAM smAIkanI tapAsa karavAmAM ja gALI hatI; ane nikolasa zaheranA bIjA bhAga tarapha enI ja tapAsa ciMtAtura thaI haju calAvI rahyo hato. nyUmena khinna thaI chevaTe vALu karavA beTho hato, tevAmAM bAraNA upara TakorA sAMbhaLI hAMphaLo phAMphaLo UThayo. dAdaranAM pagathiyAM Thekato Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 nikolasa nikalbI te nIce doDayo ane smAikane jotAM ja tene pakaDI, doDato doDato potAnI oraDImAM kheMcI lAvyo. smAika aMdara AvyA bAda potAnA kamarAnA bAraNAne aMdarathI teNe baMdha karyuM, tyAre ja teno zvAsa heTho beTho. pachI smAikane khurazImAM dabAvIne besADI daI, teNe eka moTo jaga bharIne jinanuM mizraNa taiyAra karyuM, ane davA pIvA AnAkAnI karatA bALakane dhamakAvIne pAI de tema, te badhuM teNe smAikanA gaLAmAM reDI dIdhuM! tyAra bAda teNe smAikane badhI vAta mAMDIne kahevA jaNAvyuM. skveiyarsanuM nAma AvatAM ja nyUmaeNna cAMkayo; paNa pachI jaoNna brAuDIe kevI rIte tene choDAvyo tenI vAta AvI, tyAre khurazI upara besI jaI te potAnA paMjA vaDe DhIMcaNa khUba jorathI ghasavA lAgyo, ane khaDakhaDATa hasI paDayo. tyAra bAda teNe bhAre iMtejArIthI smAikane pUchyuM, tArA nIkaLI gayA pachI brAuDI ane skveiyarsa vacce barAbaranI mArAmArI thaI haze, nahIM?" 66 paNa smAika e bAbata viSe kazo prakAza nAkhI zake tema na hovAthI, nyUmaeNne pachI nikolasa, misisa nikalbI tathA misa nikalbIne tenA guma thavAthI thayelI ciMtAnuM ane nikolase karelI khoLAkhoLInuM varNana karI batAvyuM. smAike bItAM bItAM vacce ja nyUmaeNnane aTakAvIne pUchayuM, "misa nikalbIne paNa mArI ciMtA thatI hatI?" 66 hA, hA; khUba ja; temanA jevI komaLa hRdayanI yuvatIne na thAya?" (6 'hA, hA, kharI vAta. "te kevAM bhalAM ane madhura che!" "" "" "sAcuM kahyuM. "ane chatAM kevAM bahAdura ane madada karavA doDI jAya tevAM che!" ane nyUmaeNna keTane mATe ema ja anekAneka vizeSaNo bolavAnuM Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-paMtha 231 cAlu ja rAkhata; paNa teNe acAnaka smAika sAme joyuM, to te bicAro potAnuM moM baMne paMjA vaDe dAbI, raDI rahyo hato. nyUmenane navAI to lAgI, paNa te bolyo, "mane paNa e bhalI bahenane je je kasoTIomAMthI pasAra thavuM paDayuM che, te joI ghaNI vAra raDavuM AvI gayuM che. tenA jevI yuvatI to rAjarANI thavI joIe, rAjarANI! pachI smAikane oraDAmAM ja bAraNuM baMdha karI besI rahevAnuM kahI, nyUmena nikolasane tyAM jaI, smAika jaDayAnI khabara kahevA javAno vicAra karavA lAgyo. paNa smAika eTalo gabharAI gayo hato ke, e gharamAM ekalo besI rahevA haragija taiyAra na thayo. eTale chevaTe tene sAthe laIne ja nyUmena nikolasane tyAM javA nIkaLyo. smAika khUba ja thAkI gayo hovAthI tenAthI utAvaLe cAlI zakAtuM na hatuM. eTale sUryodaya thavAne thoDI ja vAra bAkI hatI te arasAmAM ja teo nikolasane ghera pahoMcI zakyA. smAIkane pAcho Avelo joI, te kuTuMbamAM bhAre AnaMda ane dhamAla macI rahyAM; tathA saunI AMkhamAMthI harSanAM AMsu vahevA lAgyAM. prathama to nikolasane ema ja lAgyuM ke, smAikanuM A apaharaNa karAvavAmAM tenA kAkA rAphano ja hAtha hovo joIe. paNa badhI vAta sAMbhaLI lIdhA pachI tene lAgyuM ke, A parAkrama ekalA skiyarsanuM paNa hoI zake. paNa jona brAuDIne maLIne badhI vAtano tAga meLavavAnuM manamAM nakkI karI, potAnI nokarIe javAno vakhata thatAM te prathama tyAM javA nIkaLyo. nikolasa oNphise jaI kAme vaLagyo. daramyAna bahAranuM koI kAma patavI AvyA bAda mitra cArlsa ciyarIbalane maLavAnuM hovAthI, teNe Tima likinavaoNTarane pUchayuM ke, te temanA oraDAmAM ekalA che ke kema? Tima kaMIka vicAramAM hato ke koNa jANe, paNa teNe vagara Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 nikolasa nikalbI vicArye 'hA' kahI dIdhI; joke daza miniTa pahelAM ja teNe temanA kamarAmAM koIne jatAM joyuM hatuM ! "mAre A kAgaLa temane ApavAno che," ema kahI nikolasa temanA kamarA pAse pahoMcI gayo, ane bahArathI teNe TakorA mAryA. aMdarathI kazo javAba na maLyo. pharIthI TakorA mAryA; chatAM koI bolyuM nahi. "mi0 ciyarIbala jarUra aMdara nahIM hoya; eTale huM A kAgaLa temanA Tebala upara ja mUkato jAuM," ema kahI nikolasa bAraNu ughADI aMdara dAkhala thayo. paNa te jevo aMdara peTho tevo ja bahAra nIkaLI javA pAcho vaLyo, - kAraNa ke aMdara eka yuvatI mi ciyarIbala sAme ghUMTaNiye paDI hatI ane mi ciyarIbala tene UbhI thavA vinaMtI karatA hatA, tathA pelI yuvatInI nokaraDI jevI eka prauDha bAI paNa tene tema karavA kahe, ema jaNAvatA hatA. nikolasa thothavAtAM thothavAtAM mAphI mAgavA jevuM karIne pAcho vaLato hato, tevAmAM pelI yuvatIe potAnuM mAM tenI tarapha pheravyuM. nikolasa tarata tene oLakhI gayo - pelI rajisTara-oNphise nokarI zodhavA AvelI yuvatI ja te hatI. paNa ATale divase tene ahIM joIne tathA kaMIka tenA madhura saundaryathI kheMcAIne te jaDasaDa thaIne tyAM ja Ubho rahI gayo! 66 'vahAlAM bahena, eka zabda paNa na bolazo, mArI vinaMtI che. tame jaladI UbhAM thaI jAo - juo chone ke, ahIM ApaNe ekalAM nathI. " Ama kahI, mi ciyarIbale te yuvatIne UbhI karI, paNa te tarata ja lathaDiyuM khAI khurazImAM gabaDI paDI. "bebhAna banI gayAM, zuM?" ema kaheto nikolasa jhaTa AgaLa Avyo. "bicArI ! bicArI! bhAI neDa, jaladI ahIM Avo!" Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-paMtha 233 neDa tarata ja, "zuM che? bhAI zuM che?" kahetA aMdara doDI AvyA; ane pelI yuvatIne khurazImAM phasaDAI paDelI joIne bolyA, "zuM thayuM, heM? zuM thayuM?" 66 "hamaNAM kazuM vadhu na bolazo, bhAI neDa; ApaNI bAIne jhaTapaTa bolAvo; uparAMta Tima likinavaoNTarane; ane tame mi nikalbI, A oraDAmAMthI jarA bahAra jAo, huM vinaMtI karuM chuM." nikolasa tarata bahAra nIkaLI gayo, ane potAnI kaeNbina tarapha vaLyo. teTalAmAM gharanI buDhDhI bAI tathA Tima likinavaoNTara pelA kamarA tarapha doDI jatAM tene rastAmAM maLyAM. eka kalAka sudhI Tima likinavaoNTara pAcho na pharyo. e daramyAna nikolasa pelI suMdara yuvatI viSe tema ja te ahIM Ama zA mATe AvI haze - A ciyarIbala bradharsane e yuvatI sAthe zo saMbaMdha haze, vagere kalpanAo manamAM ghoLato besI rahyo. = chevaTe jyAre Tima likinavaoNTara pAcho Avyo, tyAre nikolase tene ghaNA ghaNA prazno pUchayA. paNa tene tarata samajAI gayuM ke, e kazA viSe tenI pAsethI mAhitI maLavAnI AzA rAkhavI phogaTa che. bIje divase te yuvatI pAchI ahIM Ave che ke nahi, te jovA teNe ghaNo prayatna karyo; ane ema lAgalAgaTa ghaNA divasa sudhI karyuM. e daramyAna be ke traNa vakhata tene dUra kazA kAme mokalI devAmAM Avyo hato; atyAra suu e kAmo Tima likinavaoNTara ja karato. eTale nikolasane samajAI gayuM ke, jyAre jyAre pelI yuvatI AvatI haze, ke tene bolAvavAmAM AvI haze, tyAre jANI joIne tene bahAra dUra mokalI devAmAM Avyo hato. A badhAthI e yuvatI viSenI tenI jijJAsA vizeSa vadhI gaI. A daramyAna A peDhIno jarmanIno eka dalAla kAco paDatAM, enA hisAbo tapAsavAmAM ane taiyAra karavAmAM eka aThavADiyA sudhI rAtanA daza daza vAgyA sudhI nikolasane Tima sAthe rokAvuM paDe ema thayuM. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 nikolasa nikabI pahelI ja rAte barAbara nava vAgye pelI yuvatI nahi, paNa tenI - nokaraDI tyAM AvI ane bhAI cArlsa sAthe thoDo vakhata rokAIne pAchI cAlI gaI. bIje divase paNa rAtanA nava vAgye te AvIne hAjara thaI. - nikolasanI I tejArI have khUba ja vadhI gaI. tenA potAnAthI to te nokaraDInI pAchaLa javAya tema nahotuM. eTale teNe potAnA dosta nyUmena naoNgsane eno pIcho pakaDI, te kyAM jAya che tenuM ThekANuM jANI levA taiyAra karyo. nyUmenane to A kAma ghaNuM phAvatuM AvyuM. potAnuM moM koI na dekhe te mATe teNe Topo kapALa sudhI kheMcyo, ane ciyarIbala bradharsanI peDhInA bAraNA sAme UbhA rahI cokI bharavA mAMDI. eka nokaraDI bAraNuM ughADIne jevI gharanI bahAra nIkaLI ke tarata nyumaeNne teno pIcho zarU karyo, ane te nokaraDI potAne ghera pahoMce te pahelAM to nyUmene tenI dostI paNa karI dIdhI; ane potAnA mitra nikolasanuM varNana karI, te tenI mAlikaNanA premamAM paDI gayo che, mATe tene tenI mAlikaNanI mulAkAta game tema karI meLavI ApavA vinaMtI karI. pelI nokaraDI ghaNI navAI pAmI, ane ghaNI rAjI paNa thaI. kAraNa ke, tenI mAlikaNanI mA gujarI gaI hatI, ane teno pitA tenI mAlikaNanA upara bahu trAsa gujArato hato. eTale AvA koI juvAnanI mulAkAtathI tenA uddhArano mArga nIkaLe to sAruM, evuM te nokaraDI IcchatI hatI. tenI mAlikaNano jaMgalI pitA rAte agiyAra vAgye rakhaDavA bahAra jato te vakhate pAchale bAraNethI baMneno potAnI mAlikaNa sAthe meLApa karAvI ApavAnuM teNe nyUmena sAthe nakkI paNa karyuM. nikolasa potAnA mitre bajAvelI A vizeSa sevAthI khUba rAjI thayo. ane baMne jaNA taiyAra thaI nakkI karela vakhate pelI yuvatIne tyAM javA taiyAra thaIne nIkaLyA. paraMtu cAlatAM cAlatAM rahe nikolasane Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicitra saMmilana! 235 - manamAM jarA ochuM AvI gayuM ke, pote meMdhI mAnelI yuvatI Ama game tene "sastAmAM' maLe tevI hatI. pote nikolasa tene maLavA mAge che, evuM te jANI zake tema nahotuM; tema ja potAne viSe te kayAM kazuM vizeSa jANatI hatI? ane chatAM A mulAkAta ! paNa pachI chevaTe jyAre nikolase nyUmenanI pAchaLa pAchale bArasethI pelA gharamAM praveza karyo, tyAre nokaraDIne jotAM ja te samajI gayo ke, nyUyaeNne bhalatI koI nokaraDIno pIcho karyo hato. eTale tenI mAlikaNa yuvatI AvatAM te potAnA mitranI thayelI bhUla badala kSamA mAgI cAlyo javA icchato hato, tevAmAM pelI yuvatIno bApa aNadhAryo pAcho AvatAM, pelI yuvatI utAvaLe pAchI cAlI gaI, ane nikolasa tathA nyUmenane pelI nokaraDIe gabharAI jaIne pAchale bAraNethI jhaTapaTa vidAya karI dIdhA. topaNa nikolasane manamAM eTalo saMtoSa thayo ke, pote jeno prazaMsaka che, e yuvatI 'sastI" haragija nathI! arthAt te tene pahelAM jeTalI ja agamya - alabhya rahI hatI ! 46 vicitra saMmilana! nikolasa 'seresansa heDa' vIzImAM jena brAuDIne maLavA gayo, tethI te bhalo gAmaDiyo khUba khuza thayo. nikolasano hAtha pakaDI teNe tene khUba halAvI ja nAkhyo. nikolase misisa brAuDI tarapha najara karI, eTale brAuDI tarata hasato hasato bolyo, "have te paraNI gaI che, eTale tene kAraNe tamArI ne mArI vacce laDAI thavAnI nathI, bhAIlA!" | nikolasa e bhalA mANasanI gAmaThI majAkathI prathama to khUba hasyo. paNa pachI zaramathI lAla lAla thaI gayelI misisa brAuDInI tarapha joI tene teNe abhinaMdanAtmaka cuMbana karyuM. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 nikolasa nikalTI brAuDIe have Tebala upara AvI gayeluM khAvAnuM zarU karavA nikolasane jaNAvyuM. nikolase kahyuM, "eka zarate!" "e kaI zarata haze, vAru?" "e ja ke, tamane lokone je paheluM bALaka janma, teno 'gaoNDaphAdhara'-deva-pitA mane banAvavo." tarata ja brAuDI hAthamAMnAM charI-kAMTo paDatAM mUkI, koLa upara koLa laIne hasavA maMDI gayo; ane rUMdhAtA zvAse bolyo, "he heya dillI! sAMbhaLa to kharI, tArA chokarAno bApa! mArI nAkhyA! he heya TilDA, tArA chokarAno bApa!" maTilDA bicArI zaramathI lAla lAla thaI gaI. paNa pachI brAuna DIne hasavAnuM thoDuMka zamyuM, eTale zAMtithI pAchalA divaso yAda karIne vAto cAlavA mAMDI. brAuDIe, te divase phenInI pattAM-pArTImAMthI nIkaLyA pachI maTilDAnI ane potAnI be vacce thayelI laDAI, ane pachI thayelAM manAmaNAM vagerenI vAta gAmaThI rIte nikolasane kahI batAvI. nikolase paNa hasatAM hasatAM maTilDAne kahyuM, "huM jyAre skivayarsane mArIne nATho, tyAre rastAmAM ja A bhAIsAhebane ghoDA upara besIne hAthamAM soTA sAthe AvatA dekhyA ke tarata meM mAnI lIdhuM hatuM ke, te tamArA vatInuM vera yAda rAkhIne mane mAraze, pakaDaze ane skivayarsa pAse pAchA laI jaze !" e sAMbhaLI e bhalAM pati-patnI khUba hasyAM. khAsa karIne maTilDA; kAraNa ke, teNe mAtra phenI skivayarsane cIDavavA mATe ja nikolasano pakSa levAno je dekhAva karyo hato, teTalAmAtre A mATIDAo mArAmArI upara AvI jAya tevI paristhiti pedA thaI hatI. pachI nikolase smAikavALo prasaMga kADhyo, ane smAIkane bhagADI mUkaDyA pachI zuM thayuM, te vAta brAuDIne pUchI. brAuDIe hasatAM hasatAM kahyuM, "huM smAikane pAchalA bAraNethI bahAra kADhI, Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicitra saMmilana ! 237 upara AvI, gupacupa mArI pathArImAM moDhemAthe oDhIne sUI gayo. thoDI vAre mAstara upara AvIne smAikanI koTaDInuM bAraNuM ughADavA cAvI pheravavA gayo. paNa AkhI kaLa ja kADhI lIdhelI, eTale teNe smAikane bUmo pADavA mAMDI. aMdarathI javAba na Avyo eTale te bolyo, 'nA bolIza, hamaNAM tArA zarIranuM eke eka hADakuM bhAgI nAkhuM chuM.' ane pachI bAMyo caDAvI, bAraNAne dhakko mArI, te aMdara peTho, to aMdara koI na maLe! teNe dIvo maMgAvarAvyo, ane dIvo Avyo eTale khAlI koTaDI joI teNe chAtI kUTavA mAMDI. meM pUchyuM, 'zuM thayuM che, bhAIlA!' te kahe, 'nAsI gayo. ' pachI mane ja pUchavA maMDayo, 'tene jato joyo nahoto?' meM kahyuM, 'thoDI ja vAra thaI, pAchaluM bAraNuM UghaDayAno avAja sAMbhaLyo'to ne koI dhaDabaDa karatuM dAdaro UtareluM kharuM.' pelo 'doDo doDo, pakaDo pakaDo ' evI bUmo pADI doDavA maMDayo. meM kahyuM, 'huM tArI sAthe AvuM chuM.' ema kahI, meM tene mArI sAthe UMdhe raste ja doDAvyo - eTalA jorathI ke pAeka kalAkamAM to bApaDAnA TAMTiyA ja pharI gayA! meM ene mArI sAthe sAthe eTalI vADo kudAvarAvI hatI, ane eTalAM khAbociyAM laMghAvarAvyAM hatAM ke, bicAro lAMbA joDe TUMko jAya ema - kAdava ne kAMTAthI bharAI gayo'to! mArAthI to hasI paDAtuM'tuM, paNa meM moDhuM parANe dabAvI rAkhyuM. " ema kaheto kaheto have brAuDI hasavA mAMDayo ane hasato hasato UbaDo ja paDI gayo. misisa brAuDI bolI beThI, "mane to e mUA mAstaranuM mAM jovuMya nA game." "le, tuM to enI dIkarInI bahenapaNI che, ane tethIsto mAreya enuM oLakhANa thayeluM; nahIM to koNa evAne oLakhavAya navaruM beThuM'tuM ? " Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 nikolasa nikalTI "paNa e to kaeNnI ne huM sAthe bhaNelAM eTale," maTilDA bolI. | nikolase have pUchayuM, "paNa tame tamArI ciThThImAM ema lakhyuM hatuM ne ke, misa viyarsa tamArI sAthe ja laMDana AvyAM che, ane tamArI bhegAM ja UtaryAM chete ahIM kema dekhAtAM nathI? mane to bIka ja hatI ke, ahIM paNa mAre temano bheTo thaI javAno!" "hA, hA, e to amArA lagana vakhate mArI dhaNiyANInI vahu-sakhI" banI hatI, eTale ame teneya majA karavA laMDana letAM AvyAM," ema kahI AgaLa brAuDI bolyo; "e bicArI koI dahADo koInI vahu to banavAnI nathI, e lakhI rAkho!" jAo, jAo, evuM zuM bolyA karo cho?" misisa brAuDIe patine jarA DAryo. "le bhAI, tyAre kayo bhAgyavAna e ratana pAmaze, e to kahe!" "juo pAchA !" misisa brAuDIe chaNako karyo, paNa pachI teNe nikalTI tarapha joIne kahyuM, "tene ne tamAre je badhuM prema-prakaraNa jevuM banI gayuM hatuM, e vicArIne ja AmaNe tamane Aje rAte amane maLavA AvavA teDAvyA che. Aje te tenA bApane maLavA gaI che; ane rAta paDaye tene pAchI teDavA A pote jaze tyAre te pAchI ahIM Avaze; tyAM sudhInI nirAMta che. paNa mi0 nikabI, phenI bApaDI kharekhara ema kahetI hatI ke, tame pote ja tenI sAthe paraNavA kabUla thayA hatA, ane thoDA vakhatamAM to tamArA vivAha paNa thavAnA hatA." nA, nA, meM kadI temanA kuMvArA hRdayane mArA tarapha kheMcavAno prayatna ja karyo nahoto, ane temaNe zI rIte mAnI lIdhuM ke--" paNa eTalAmAM to eka tINo avAja Avyo, "mArA bApanuM lohI pInAra A rAkSasane huM paraNavAnI hatI, hai? A mArA paga nIcenI dhULa sAthe, he? rasoDAnA cIpiyAthIya jene na aDuM, Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicitra saMmilana! 239 tenI sAthe, heM? zI vAta kare che, bhUMDI TiDA? tAruM mAthuM bANuM khasI gayuM che ke zuM?" | ATaluM bolatAMnI sAthe phenI bAraNuM ughADI aMdara dhasI AvI. ane badhAe joyuM ke te ekalI nahi, paNa pAchaLa teno bhAI ane tenA pitA paNa mojUda hatA. aMdara AvIne pachI to phenIe potAnI jIbhane chUTo dora ApI dIdho. brAuDIe tarata potAnI patnIne kazo javAba ApatAM vArI; kAraNa ke, nAhakanI pelI vadhu ciDhAya ane vadhu savAre caDhe. paNa phenIe to tene ja have lapeTamAM lIdho ane jaNAvyuM, "vAha sAheba, mane tamArA mATe pANI umeryA vinAnI narI dayA Ave che, bhale tame mane kadI vahu na banavAno zarApa Apo ke mArA thatA dhaNIne bhAgyazALI ke kamabhAgI kaho; paNa mane to tamane tamArI A dhaNiyANI maLavA badala dayA ja Ave che, - kazAya bheLaseLa vinAnI navI nakkora dayA!" "emanI bahu dayA AvatI hoya to mAre badale tuM ja emanI sAthe rahe, mArI bAI!" misisa brAuDI have garajI. ane bAIjI, tame bhAre akkalavALAM cho, te jANyuM. huM mArA bApune maLavA gaI, ane tamAro mATIDo mane levA Ave tyAM sudhI huM nathI AvavAnI, ema mAnIne tame to Ane maLavA bolAvavAnI kharI goThavaNa karI ! paNa tamArI badhI goThavaNa nakAmI gaI, ane huM to sau duzmanonI chAtI upara AvIne UbhI rahI, joyuM?" "mane kaMI ujharaDA paDavAnA nathI, tuM AvI te, bhUMDI!" misisa brAuDIe javAba Apyo. "mane game tema tuMkAravI nahi, samajI? huM sAMbhaLI nahi rahuM." have pUruM kara ne phenI; AmAM laDI paDavA jevuM zuM che te?" jaoNna brAuDI adhIro thaIne bolyo. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 nikolasa nikalTI "mane salAha ApavAnI tamAre tanike jarUra nahi, samajyA? ane mArA nAma sAthe tamAre kazA vAMdaraveDA na karavA, samajyA? mane misa viyarsa kahetAM tamane zA ghA paDe che? ane TilDA, tArA nAma sAthe paNa have mAre kazI sagAI nahi, samajI? mAruM chokaruM maratuM bacavAnuM hoya, topaNa tenuM nAma huM kadI TilDA na pADuM, samajI?" paNa tuM paraNe ane pachI tene bALaka janme tyAre tenA nAmanI paMcAta karavAnI hoyane? atyAre tenuM zuM che, bhAI?" jana - bolyo. A jhaghaDA daramyAna jADiyo vekaoNrDa to Tebala upara paDelI khAvAnI vastuo moMmAM tathA khIsAmAM gupacupa goThavye jato hato. tenA bApe tenI e kuzaLatAthI rAjI thaI ADuM joI lIdhuM hatuM. paNa have badhAM laDavAmAMthI thoDAM thobhyAM, eTale tenA putranAM parAkrama sI, joI jaze ema mAnI, viyarse dekhADavA khAtara potAnA chokarAnA gAla upara eka tamAco lagAvI dIdho ane ghurakiyuM karIne kahyuM "tArA bApanA duzmanonI thALImAM paDI raheluM eThuM khAya che? harAmakhora; e to jhera che jhera!" nA, nA, kaMI jhera nathI; dIkarA, khA tAre khAvuM hoya teTaluM; tArA bApanI AkhI nizALa ahIM hAjara hota, to badhAM chokarAMne huM jiMdagImAM pahelI vAra peTa bharIne khavarAvata; bhale game teTaluM kharaca thaI jAya !" phivayarse tenI sAme ghurakiyuM karIne joyuM ane kahyuM, "to te ja mArA bhAgeDune bhagADI mUkyo hato kharuMne?" "hA, hA, bhagADI mUkyo hato, zuM che?" "jo, jo, dIkarI, te kabUla kare che ke, "meM bhagADI mUkyo hato, barAbara sAMbhaLI le!" skivayarse dIkarIne saMbodhIne kahyuM. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicitra saMmilana ! 241 "le, huM to vadhArAnuM kahI rAkhuM chuM ke, evo bIjo koI chokaro tArA vADAmAMthI nIkaLIne nAsI jato haze, topaNa huM tene madada karIza. ane tArA vIsa vIsa chokarA nAsI jatA haze, to vIsa vIsa chokarAneye madada karIza. ane jo tuM emAMnA koIne pakaDIne kocagADImAM pUrIne pAcho laI jato haze, to e ghoDAgADIne ane jarUra paDaye tArA mAthAne toDI nAkhIne paNa madada karIza!" tr "vAha, babbe sAkSIo sAMbhaLatAM tuM A badhuM bole che! huM atyAre ja e badhuM mArI DAyarImAM TapakAvI lauM chuM. dezamAM adAlata jevI cIja che, e yAda rAkhaje." "adAlatanuM nAma beTA na deto; pahelI to tArI AkhI nizALa ja adAlata AgaLa rajU karavA jevI che, - jo adAlatane AMkho hoya to !" ra skivayarsa tenI sAthe vadhu jIbhAjoDImAM UtaryA vinA potAnI dIkarIne ane nikolasane saMbodhIne bolyo, "ane tuM yAda rAkhaje ke, thoDA vakhatamAM huM tArI vale kevI besADuM chuM te. tuM chokarAone bhagADI jAya che ane potAnI sAthe rAkhe che, paNa te chokarAonA bApa AvI na paDe te sAcavaje, sAvadhAna! bhagADelA chokarAonA bApa AvI paDaze, ane teo tArI pAsethI e chokarAone pAchA meLavI mAre je karavuM hoya te karavA mane pAchA soMpaze, samajyo ? sAvadhAna !" Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 mi phrenka ciyarIbala 1 smAikanI bAbatamAM nikolasane dhamakI ApI, skivayarsa potAnAM putra putrI sAthe cAlyo gayo, tyAra bAda brAuDI daMpatI ane nikolasa potAnuM bhojana paravAravA nirAMte beThAM. paNa 'nirAMta ' jANe Aje te lokothI dUra ja bhAgyA karatI hatI. thoDI vAramAM ja, vIzImAM kaMIka dhAMdhala ane mArAmArI macyAM hoya, evo avAja temanA kamarAmAM saMbhaLAyo. nikolasa, "zuM che? zuM che?" karato bahAra nIkaLyo. jaoNna brAuDI paNa tarata pAchaLa jato hato; paraMtu misisa brAuDIe phIkI paDI jaI rUMdhAte avAje tene jaNAvI dIdhuM ke, ' jo e badhI mArAmArImAM ke dhAMdhalamAM tame doDI gayA cho, to mane hisTIriyAnI tANa zarU thaI jANajo !' brAuDI e dhamakIthI jarA thobhyo. paNa pachI nikolasa ekalo bahAra gayo hovAthI, dhaNiyANIno hAtha bagalamAM ghAlIne, tene paNa sAthe laIne ja bahAra nIkaLI Avyo. kaoNphIrUmanI osarI AgaLa A badhuM dhAMdhaLa maceluM hatuM. grAhako, veiTaro ane tabelAnA mANaso badhA tyAM eka juvAniyAnI AsapAsa gherAI vaLyA hatA. te juvAniyAnA paga upara joDA na hatA; paNa sAme khUNe Dhagalo thaIne paDelA eka mANasa AgaLa be joDA paDayA hatA. teno eka ja artha thato hato ke, e juvAniyAe pelA 242 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi, kaeNnka ciyarIbala 243 " mANasane lAta mArI e khUNAmAM gabaDAvI dIdhA pachI, pagamAMnA joDA vizeSa puSpAMjali tarIke tenA upara pheMkyA hatA. | nikolasane e juvAniyo koI guMDA jevo na lAgyo; tathA tenI sAme AkhI vIzI ekaThI thaI gaI hovAthI, nabaLAno pakSa levAnI potAnI svAbhAvika vRttithI prerAIne nikolasa sIdho e ghero toDI aMdara ghUsyo ane pUchavA lAgyo, "zuM che? zuM che?" paNa aMdara ghUsavA jatAM je eka jaNane enI koNI vAgI hatI, te bolI UThyo, "lo bhAI, A to raziyAnA bAdazAha AvI pahoMcyA ne kaMI!" "nA, nA, e to koI vezapalaTo karIne pharatA chUpA zAhajAdA lAge che," bIjo jaNa gaNagaNyo. paNa have to cAra pAMca jaNA nikolasa ane pelA juvAniyAne dhakkAmukkI karatA gherI vaLyA. jaoNna brAuDIe e joI potAnI patnIne paDatI mUkI ane sIdho te pelAone koNIo mArato ane temanA paga kacarato, gherAnI aMdara jaI pahoMcyo. hAthanA ane paganA thoDA jhapATA-sapATA mAratAMnI sAthe teNe badhAne dUra bhagADI mUkyA. pelo khUNAmAM paDelo mANasa have karAMjhato karAMjhato pelA juvAniyAne saMbodhI bolavA lAgyo: "pharI vAra tuM ema karI je; to jANuM ke tuM kharo marada che!" "to tuM paNa pelA zabdo pharI vAra bola, eTale huM tane pAcho kyAM mokaluM chuM te batAvIza." pelA juvAniyAe javAba Apyo. tame tene zA mATe mAryo hato?" pAse UbhelAomAMnA eka jaNe have pUchyuM. "hA, zA mATe mAryo hato?" bIjAoe paNa pUchyuM. pelA juvAniyAe nikolasane ja javAba Apyo: "tame hamaNAM pUchyuM hatuM ke, zI vAta che?" to sAMbhaLo - huM A vIzImAM hamaNAM ja Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 nikolasa nikalbI bahAragAmathI AvIne Utaryo chuM. mAre ghera huM kAle savAre ja AvIza evI khabara hovAthI, atyAre tyAM jaI badhAMne dhamAlamAM nAkhavAM ThIka na lAgatAM, ahIM ja rAta gALavA rokAyo chuM. sUtA pahelAM ahIM huM ardhoeka kalAka A jAhera kaoNphIrUmamAM besavA mATe Avyo hato. te vakhate pelo mANasa potAnA mitra sAthe pItAM pItAM eka yuvatI vize phAve tema apamAnabharyuM elaphela bolI rahyo hato. e yuvatInA teNe karelA ullekho uparathI mane lAgyuM ke, te yuvatI mArA oLakhANanI bAnu ja che. e bAnu viSe ema kAve tevA zabdo bolavA meM tene nA pADI. tema ja te bAju tenA jevA bhAmaTAonA hAthanI vastu paNa nahotI, e vAta tarapha meM tenuM dhyAna kheMcyuM. paNa te thoDoka thobhI, pAcho ahIMthI jatI vakhate vizeSa bIbhatsa bhASAmAM te yuvatI vize mane saMbhaLAvavA, yadrA-tadrA bolavA lAgyo. eTale meM UThIne tenI vidAya jhaDapI banAvavA tene eka lAta lagAvI, jethI te pelA khUNAmAM jaIne paDyo. mArAM paricito -saMbaMdhIo bAbata mArA dekhatAM phAve tema bolavAno adhikAra tene joIto hoya, to pahelAM mArI sAtheno hisAba patAvI le!" | nikolase potAnI bahena mATe yadrAddha bolavA janArA malaberI sAthe tAjetaramAM ja mArAmArI karI hovAthI, te tarata e juvAniyAnA pakSamAM khaDo thaI gayo; ane tene te pakSamAM khaDo thayelo joI, jaoNna brAuDI paNa, kazuM vizeSa samajyo na hato chatAM, "jene AvavuM hoya te AvI jAya,' ema kahI, tarata bAMyo caDAvavA lAgyo. Ama pelA juvAniyAno pakSa sabaLo banI gayelo joI, - saMkhyAnI dRSTithI nahi, to brAuDI jevA mahArathInI bharatIthI-badhA have jhaTapaTa verAvA lAgyA, ane kaoNphI-rUmavALA nokara-cAkaro paNa atyAra sudhI pelAno pakSa letA hatA, te have tene khUNAmAMthI dhakelIne bahAra laI gayA. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. kaeNnka ciyarIbala 245 te vakhate acAnaka pelAnuM moM najare paDatAM nikolasa bolI UThayo, "are, e mANasane pahelAM meM kayAMka joyo lAge che!" "ema?" pelo juvAniyo bolI UThayo. "hA, mane khAtarI che, - paNa kyAM joyo haze,- hA, thobho! hA, hA! pelI rajisTara-oNphisano e kArakuna che -TaoNma enuM nAma. have mane tenuM moM barAbara yAda AvyuM." Ama, nokarI mATenI e rajisTara-oNphisane potAnA jIvanamAM aNadhArI ja avAranavAra sAmI AvIne UbhI rahetI joI, nikolasa manomana navAI pAmavA lAgyo. pelA juvAniyAe have, potAne khAsa jarUra hatI tyAre potAno pakSa levA badala, nikolasano AbhAra mAnyo ane potAnuM kArDa tenA hAthamAM mUkyuM, jethI laMDanamAM ja pharI koI vAra nikolasa dhAre to tene maLavA AvavAnI takalIpha laI zake. | nikolasa e kArDa vAMcatAM ja ceMkI UThayo. te bolyo, "mi0 kaeNnka ciyarIbala! ciyarIbala bradharsanA bhANeja, je AvatI kAle savAre AvavAnA hatA te ja?" "ThIka, huM e peDhIno bhANeja nathI, paNa e peDhI je be uttama bhAgIdAronI banelI che, temano bhANeja to che ja ane mane emano bhANeja hovAnuM abhimAna paNa che. ane tame mitra nikaldI cho, e paNa have vagara kahyuM huM jANI gayo chuM, kAraNa ke tamArA viSe mAmAoe mane ghaNI vAra lakheluM che! Ama ApaNe acAnaka bhegA thaI gayA e kharuM, paNa tethI karIne tamane maLavAthI mane jarAya ocho AnaMda thayo che ema rakhe mAnatA!" nikolase bhAvapUrvaka tenA baMne hAtha hAthamAM laI khUba halAvyA. pachI jena brAuDInA nimaMtraNathI tenA oraDAmAM ja teo ardhoeka kalAka gALavA gayA. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 nikolasa vikalpI mitra phrenka ciyarIbala, tAjetaranA tophAnanA prasaMgane kAraNe, game teTalo AkaLA svabhAvano dekhIto lAge, paNa kharI rIte te paNa tenA mAmAo jevo ja bhalo ane mAyALu juvAna hato. eTale jona brAuDI sAthe ane tenI patnI sAthe bhaLI jatAM tene jarAya vAra na lAgI. nikolasane paNa khAtarI thaI gaI ke, tenA jIvanamAM eka sArI ane kImatI oLakhANa Aje tene prApta thaI che. paraMtu, nikolasa jyAre ghera javA nIkaLyo, tyAre tenuM mana pUrepUruM AnaMdita rahyuM na hatuM. phaeNnka ciyarIbala game tevo sAro juvAna hato; paNa te pelI yuvatIne kayA kAraNe oLakhato hato? Tima liMkinavaoNTare phaeNnka AvavAno che ema nikolasane beeka divasa agAu jyAre kahyuM hatuM, tyAre teNe eTaluM ja jaNAvyuM hatuM ke, kaeNnka cAra varSathI jarmanImAM peDhInuM kAmakAja saMbhALato hato, ane chellA cha mahinAthI uttara IgleMDamAM navI ejansI sthApavAnA kAme lAgI gayo hato. paNa have tene ahIM laMDananA kAmamAM ja nAMkhavAnA irAdAthI pAcho bolAvavAmAM AvI rahyo hato. te to ThIka, paNa pelI yuvatInI uMmara jo sattareka varSathI vadhu na hoya, to pachI phrenka jyAre paradeza jatAM pahelAM pelIne chello maLyo hoya, tyAre e yuvatI bAra-tera varSanI chokarI ja hoya. to zuM kaeNnka tene eTalI badhI nAnapaNathI oLakhato haze? ane te vakhatathI tene tenA pratye prema thayo haze? pelI yuvatIe paNa nAnI uMmarathI ja potAno prema tene Apyo hoya, ema bane? phaeNnka peDhInA ahIMnA kAmakAjamAM ja joDAvA Avato hoya, to nikolasane e peDhImAM AgaLa vadhavAnI taka eTalI ochI thAya. paraMtu nikolasane kaeNnka tarapha e kAraNe jarAya adekhAI na AvI; paraMtu potAnA manamAM vaselI yuvatInA premano bhAgIdAra banIne te Avyo, e kAraNe, rahI rahIne nikolasanA manamAM phrenka kAMTAnI peThe khUMcavA lAgyo! Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi0 phUMka ciyarIbala 247 joke e yuvatIne teNe rajisTara-ophisamAM AvelI joI hatI, ane bIjI vakhata ciyarIbala bradharsanI peDhImAM AvelI joI hatI, - e sivAya teno potAno ja e yuvatI upara bIjo kazo oLakhadAvo ke haka-dAvo paNa na hato! phaeNnkano to tenA mAmA sAthenA e yuvatInA khAsa saMbaMdhane kAraNe kadAca kaMIka viziSTa dAvo gaNAya. paraMtu prema jeTalo adekho teTalo ja AMdhaLo hoya che. bIjI savAre phaeNnka jyAre mAmAne tyAM Avyo, tyAre mAmAo taraphathI ane Tima liMkinaoNTara taraphathI maLelA umaLakAbharyA AvakArathI te gaLagaLo thaI gayo. teNe nikolasa sAthe potAne kevI rIte aNadhArI mulAkAta "eNresansa heDa" vIzImAM thaI, tenuM varNana saune saMbhaLAvyuM, tyAre Tima liMkinavaoNTara tarata bolI UThayo, "AvA aNadhAryA sukhI meLApo mATe laMDana zahera sivAya duniyAmAM bIjI jagA hoya, to koI mane batAve!" ane A paDakAra pheMkI, te game te javAba mATe jANe taiyAra hoya ema cazmAM lUchavA lAgyo. pheMke hasatAM hasatAM kahyuM, "mane laMDana zaheranA e sadguNa vize kazI khAsa jANakArI nathI." jANakArI nathI? ThIka, to juo, huM tamAre moMe ja e vAta kaDhAvuM. bolo, AvA aNadhAryA meLApo mATe laMDana zahera ja lAyaka na hoya, to huM pUchuM chuM ke, zuM yuropa e mATe lAyaka che? nA, nahi ja. to zuM eziyA lAyaka che? haragija nahi. to zuM AphrikA che? jarAya nahi. to amerikA che? e to tame ja kahI zakazo ke, e khaMDa pote jeTalo dUra che, teTalI ja tyAM mArI tamArI vacce meLApa thavAnI zakayatA paNa vegaLI che. to pachI, have zuM bAkI rahyuM? laMDana zahera ja evI aNadhArI mulAkAto mATe ekamAtra lAyaka zahera rahyuM kharuM ke nahi?" Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 nikolasa nikabI AvI aThaMga rIte rajU thayelI dalIlanI viruddhamAM kazuM kaeNnkathI kahI zakAya tema hatuM ja nahi. ane Tima sAme laMDana zaheranI zreSThatA bAbata carcAmAM UtaravuM, e to madhapUDA para hAtha nAkhavA jevI bAbata hatI, e te barAbara jANato hato. baMne bhAIo potAnA kAmamAM have phenka ane nikolasa jevA juvAno AvI maLyA te badalano AnaMda khullA zabdomAM vyakta karavA lAgyA, ane Timane cIDavavA lAgyA. Time paNa gaMbhIra mAM karI jAhera karI dIdhuM ke, "mane have A peDhImAM kazo rasa rahyo nathI, mATe huM bIje ja kyAMka nokarI zodhavA jAuM chuM; tame paNa tamAre joIto bIjo mANasa zodhI lo." ema kahI jANe bahAra jato hoya tema dekhAva karI, te potAnA sTrala upara ja besI jaI kAme lAgI gayo. paNa pachI pote pelA bhalA DosAonI kevI bhAre mazkarI karI nAMkhI hatI e jANI tene eTaluM badhuM hasavuM AvavA lAgyuM ke, chevaTe te kalama hAthamAMthI mUkI daI mAM dabAvIne ja UMdhuM ghAlI hasavA lAgyo. tarata ja pelA DosAo paNa khaDakhaDATa hasI paDayA. ane TimathI have skUla upara besI rahevuM zakaya na rahetAM, te dhabAka daIne nIce paDyo. e joI nikolasa ane phrenka paNa khaDakhaDATa hasI paDyA. badhAnuM hasavuM zamatAM, pachI bhAI cArlsa nikolasane bAjue laI jaI kahyuM, "tame loko tamArA makAnamAM barAbara goThavAyAM ke nahi, tathA kaMI khUTatuM karavuM kazuM lAvI ApavAnuM rahe che ke nahi, te najare jovA huM kAle ravivAre cAnA samaye AvavA mAguM chuM. jo kAle tamAre kaMI rokANa hoya, athavA tamArI gerahAjarImAM tamArA gharanI bAnuo mane maLavAmAM aDacaNa mAnatI hoya, to bIjo koI samaya tame sUcavI zako cho." paNa nikolase to ghaNo ghaNo AbhAra mAnI, e samaya jhaTa svIkArI lIdho. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " 48 mulAkAte gamatI-aNagamatI bIje divase nikolasanA bhalA zeTha potAne ghera cA-pANIe AvavAnA che, e jANI AkhA kuTuMbamAM bhAre hilacAla macI gaI. misisa nikaldI potAnA jUnA vaibhavanI keTalIya cIjo ane sagavaDo yAda karI karIne hAyavoya karavA lAgI. barAbara vakhata thatAM mitra cArlsa ciyarIbala ja nahIM, paNa sAthe temano bhANo phrenka paNa AvI pahoMcyA. phrenka vagara kahyuM AvI paDavA badala misisa nikalbInI ghaNI ghaNI mAphI mAgI; ane misisa nikalbI e ziSTAcArathI taddana ja jitAI gayAM. cA pItI vakhate DosA ciyarIbala, badhAMne aDavuM na lAge te mATe, vAtacIta kevaLa ToLaTappA upara vALI. temAMya temaNe potAnA bhANAe jarmanInA vasavATa daramyAna eka jarmana sadagRhasthanI putrI sAthe UbhA karelA prema-prakaraNanI vAta upADI, tyAre to phanka bicAro potAnA mAmAnI e mAtra majAka che, evuM sAbita karavA jatAM UlaTI ja asara pADI beTho. misisa nikalvIe paNa hasatAM hasatAM jaNAvyuM ke, mitra phrenka je jussAthI e vAtanI nA pADavA jAya che, te uparathI ja UlaTuM siddha thaI jAya che ke, temaNe kaMIka parAkrama jarUra karyuM hovuM joIe. ' chevaTe bicArA phrenke potAnA mAmAne lagabhaga page paDIne vinaMtI karI ke, "mAmA, have maherabAnI karIne, tame kevaLa majAka karavA khAtara 248 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 nikolasa nikabI ja A kaheluM che, e kabUla karI do, tyAre DosAe chevaTe kabUla karyuM ke, e vAta temaNe kevaLa kalpanAthI upajAvI kADhelI che. pachI badhAM gharamAM besI rahevAne badale bagIcAmAM ane AsapAsanI zerIomAM pharavA nIkaLyAM. keTa potAnA bhAI ane phrenka sAthe cAlatI hatI, ane misisa nikalbI cArlsa DosA sAthe. DosAe nikolasanI kAryadakSatA, nikhAlasatA, vaphAdArI ane dRDhatAnAM je vakhANa karyA, tethI e bhalI bAI kharekhara gaLagaLI thaI gaI, ane A DosA tene sajajanatA ane bhalamanasAInA avatAra samA ja lAgyA. smAika e baMne TukaDIonI vacce AvajA karato hato, ane DosA vAraMvAra tene potAnI sAthe bolAvI teno hAtha potAnI bagalamAM ghAlI, tenA moM upara game tema karI jarAka hAsya Ave evo prayatna karyA karatA. potAnA moTAbhAI nikolasane vakhANanAra mANasa smAIkane devasvarUpa lAgyo, e kahevAnI jarUra nathI. pachI to vALu vakhate vaLI vadhu vAtacIta ane vinoda cAlyAM. chevaTe DosA tathA phrenka jyAre vidAya levA UDyA, tyAre ja e badhAne khabara paDI ke, A loko to bahArathI AvelA mahemAno ja che! vidAya vakhate phenkanI vale kaMIka vicitra banelI lAgI. teNe keTanI vidAya lIdhI hatI e vAta bhUlI, betraNa vAra vidAya levA teno hAtha hAthamAM lIdho. eTale DosAe hasatAM hasatAM umeryuM ke, "bhAIsAheba jarmanIthI je 'vasamI vidAya laIne AvyA che, te yAda karatA lAge che ke zuM?" Ama A divasa saune mATe yAdagAra banI gayo. mAtra moDI rAte e gharamAM eka ja vyakti - smAIka kaMIka khinna thaI, prArthanAnI rIte UbaDo paDI, kazAka duHkhanA udgAra kADhato hato. tene zI vAtanuM du:kha Aje lAgyuM hatuM, te to koNa kahI zake? Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mulAkAto : gamatI-aNagamatI 2 A ja divasa daramyAna rAlpha potAnI oNphisamAM naoNgsane sara malaberI viSe vadhu pUchaparacha karato hato. 66 "zuM? zahera bahAra cAlyA gayA che? tArI bhUla thatI haze; pharI jaI Ava ane pUrI tapAsa karI lAva!" rAlpha taDUkayo. "" jarAya bhUla nathI; cAlyA ja gayA che. ane kayAM gayA che, vAru?" "6 251 66 frAMsa; temanA mAthAmAM pharI saNako na UpaDe te mATe dAkataroe salAha ApI, ane temaNe te mAnI lIdhI; huM zuM karuM ?" "ane laoNrDa phreDarika -?" ,, "te paNa temanI sAthe ja, "to zuM malaberI potAnA ghA, potAnuM apamAna, potAno badalo -- badhuM khIsAmAM mUkI cAlato thayo?" "temane bahu vAgyuM hatuM." " vALyuM hatuM ke koIe mAryuM hatuM, mUrakha? huM tenI jagAe hota to, mane koIe mAryuM te kAraNe ja mAro badalo, jarAya moDuM karyA vinA, tarata ja levAnI peravI karata. vAgyuM hatuM! sAlo kAyara, namAlo che, eTaluM ja." pachI naoNgjhane kamarAnI bahAra javAnI nizAnI karI, rAlpha khurazImAM paDayo paDayo vicAre caDayo. kaMIka nirNaya upara Avyo hoya ema, thoDI vAre hasatAM hasatAM UThI, rAlpha ghaMTaDI vagADIne naoNgsane pAse bolAvyo ne pUchyuM : "mi zrviyarsa Aje ahIM AvyA hatA ? " 66 nA!" - "jo huM bahAra gayo houM ane te ahIM Ave, - kadAca Aje rAte nava vAgye Avaze ja, -- to temane thobhavA kaheje, ane jo Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 nikolasa nikaldI temanI sAthe bIjo koI mANasa hoya, to temane baMnene thobhavAnuM kaheje." - ATaluM kahI rAlpha potAnA gharAko tarapha kAmakAje nIkaLI gayo. judA judA gharAko sAthe rAphanI bolavAnI ane vartavAnI chaTA ane rIta paNa judI judI ja rahetI :- kyAMka mINa jevo narama, kyAMka paththara jevo kaThaNa, kayAMka cAMcaDa jevo cavvaDa, ane kayAMka kUtarA jevo bhasato! badhI mulAkAto patavI te ghara tarapha pAcho vaLavA lAgyo, tyAre aMdhAruM thaI javA AvyuM hatuM. vicAramAM paDI te dhIme pagale cAlyo Avato hato. tevAmAM tenI ajANamAM ja eka jaNa tene oLakhI, tenI pAchaLa pAchaLa cAlavA lAgyo. vAdaLa gherAyelA AkAzamAMthI varasAda varasavA lAgatAM, rApha eka jhADa nIce jarA koruM joI Ubho rahyo. pelo pAchaLa AvanAra paNa te ja jhADa nIce AvI Ubho rahyo. tene jotAM ane oLakhatAM rAlpha ekadama to eka-be DagalAM pAcho khasyo, paNa pachI tene tyAMthI dhArI dhArIne jovA lAgyo. pelAe have rAlphane saMbodhIne kahyuM, "minikalTI, tame mane jhaTa oLakhI na zakyA, kema? ATha ATha varasa thaI gayAM, eTale ema ja thAya ne?" paNa mArI oLakhANa kADhavAnI tAre zI jarUra paDI, e ja kahI de, eTale thayuM. mAre tArI oLakhANa kADhavAnI kazI jarUra nathI, e huM jaNAvI dauM chuM." hA, hA; paNa eka vakhata tamAre ja mArI oLakhANa rAkhavAnI jarUra hatI, e vAta paNa kharI ne? atyAre e jUnI oLakha,-huM "garaja' zabda jANI joIne nathI vAparato, - bhale na svIkAro; topaNa kevaLa mAnavatAne khAtara mane kaMIka madada karo to sAruM; kAraNa ke, mAre have khAvAnA ja vAkhA che. huM gaI kAle ja laMDana Avyo, ane A be divasathI tamane ja bhego thavAno prayatna karyA karuM chuM. chevaTe Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - mulAkAto: gamatI-aNagamatI 253 eTalI badhI koziza bAda tame acAnaka rastAmAM ja Ama bhegA thaI gayA !" "beTamajI, bhIkha mAgavAno vAro Avo ja zirasto hoya, to mane kaMI vAMdho nathI; paNa mArI AgaLa e zirasto ajamAvavo nakAmo che, ane bhIkha mAgIne jIvavA icchanAre laMDana zahera sudhI AvavAne badale gAmaDAM tarapha javuM vadhu sAruM che." paNa atyAre huM bahu kharAba sthitimAM AvI gayo chuM. eTale jyAM mitra rApha nikabI hoya tyAM ja mAre AvavuM joIe." kAma kara; ane majUrI karIne roTalo kamAtAM zIkha; AvAM bhASaNo ApavAthI roTalo pedA na thAya! ane rApha nikabI pAsethI bhIkhIne roTalo meLavanAra haju janamavo bAkI che." paNa to mane kAma Apo. vIsa varSa agAu huM tamane kAma lAvI Apato, e yAda che ne? chevaTano je eka dhaMdho meM tamane lAvI Apyo, tenA naphAmAM meM thoDo bhAga mAgyo, eTale tame mane tageDI mUkyo. joke, vadhu sAcuM kahevuM hoya to, dasa pAuMDa ane amuka ziliMganuM jUnuM leNuM mArI pAse kADhI, upara pacAsa TakA vyAja caDAvI, te rakama oLavavA badala tame mane keda ja pakaDAvI dIdho hato." mane kaMIka yAda Ave che. paNa e badhuM atyAre yAda karavAnI zI jarUra che?" kedamAM purAyA pachI, me tamArI mAphI mAgI, ane tame mane pAcho tamArI nokarImAM lIdho. meM tamArI vaphAdArIthI sevA bajAvI, - joke tame mArI sAthe kUtarA jevuM ja vartana rAkhatA. bolo, meM vaphAdArIthI tamArI sevA bajAvI hatI ke nahi?" paNa tane tAro pagAreya maLato hato ne? pachI e vAta yAda karavA-karAvavAnI zI jarUra? yAda karavAnuM hoya to mAre karavAnuM che ke, haju tAre mAruM thoDuM ghaNuM devuM cUkavavAnuM bAkI che. paNa huM have bhalamanasAIthI te bhUlI javA mAge che." Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 nikolasa nikabI e badhuM to ThIka che, paNa mArI eka vAta tame sAMbhaLI lo. mane tamArA pratyenuM vera haMmezA yAda ja hatuM. teno badalo levA tathA tamArI pAsethI bhaviSyamAM paisA kaDhAvavA, meM eka kAma evuM karyuM che ke, te jANavA tame tamArI ardhI milakata mane ApI do to paNa vadhAre na kahevAya. alabatta, tyAra pachI huM ekAda nAnA sarakhA kAma mATe sAta varSanI jela pAmyo; joke enAthI paNa moTAM moTAM kAma tame badhA karo cho, paNa tamane kazuM thatuM nathI, e judI vAta. e lAMbI jelamAMthI chUTI hamaNAM ja huM pAcho Avyo chuM. have bolo, mi0 nikalhI, tamAre mane pelI vAta jANavA zI kiMmata ApavI che? alabatta, huM tamArI peThe naThora ke kaThora thaI, bahu AkarI kiMmata nathI mAgato;-mane jIvavA jeTaluM maLI rahe to ghaNuM che." to sAMbhaLa bUkara,- e ja tAruM mULa nAma che ne? huM tane pahelethI eka badamAza, khaMdhA ane cAlAka mANasa tarIke oLakhuM chuM. eTale tuM mArI koI gupta vAta jANe che, ema kahIne mane dabAvavA ane mArI pAsethI paisA kaDhAvavA icchato haze, to tuM nakAmI khAMDa khAya che. mArI koI bAbata evI nathI, ke jene bahAra pADavAnI dhamakI ApI, tArA jevA ke bIjA paNa koI mArI pAsethI kazuM kaDhAvI zake !" huM kazI dhamakI Apato nathI ke kazuM dabANa lAvato nathI. huM eTaluM ja kahevA mAguM chuM ke, mArA eka kRtyathI tame eka evI vastu gumAvI che, ke je huM ekalo ja tamane pAchI lAvI ApI zakuM tema chuM. ane huM jo te tamane pAchI nahi lAvI ApuM, to mArA marI gayA bAda bIjuM koI tamane pAchI lAvI ApI nahi zake." mArI badhI milakata huM barAbara kabaje rAkhuM chuM ane tArA jevA bhAmaTA temAMthI kazuM upADI jaI zake tema nathI. eTale mArI pAsethI te kazuM upADyuM hoya, to te tuM tArI pAse rAkhI zake che. sAmAnya bhikhArI tarIke mArI pAse Avyo hota, to to vaLI huM Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 mulAkAto: gamatI-aNagamatI 'chaeka pensa tane Apata. paNa have to tuM mArI sAthe sodA-kaDadA karavAnI hiMmata kare che! to jA, tane huM eka penI paNa Apato nathI ane ApavAno nathI." ATaluM kahI, rAlpha tarata tenA tarapha joyA paNa vinA AgaLa cAlato thayo. ghera AvatAM ja rAlpha nyUmaeNnane prazna pUchayo: "pelA loko AvyA che?" "ardhA kalAka thayo. be jaNa che. tamArA kamarAmAM." "to jaladI jaIne eka koca-gADI bhADe karAvI lAva." nyUmaeNnane A vAta asAdhAraNa lAgI. rAlapha nikalbIne teNe AkhI jiMdagImAM koca-gADImAM beThelo kadI joyo na hato. te ghoDAgADI laI Avyo ke tarata rApha, viyarsa ane eka trIjo mANasa- jene nyUmena oLakhato na hato,-te aMdara besI gayA. rAlpha ghoDAgADIvALAne je ThekANe ghoDAgADI levA kahyuM, te acAnaka nyUmaeNna sAMbhaLI gayo: teo nikolasane nave ghera jatA hatA! - nyUmena citAmAM paDI gayo; paNa have zuM thAya? te hajuya vicAramAM ne vicAramAM thoDI vAra bahAra Ubho rahI, rAlphanI oNphise pAcho pharyo. paNa eTalAmAM eka gharaDA mANase tenI pAse evI dInatAthI khAvA mATe kaMIka mAgyuM ke, teNe potAnA TopAmAM ke rUmAlane cheDe kyAMka sAcavI rAkhelo ardho penI zodhavA mAMDyo. daramyAna pelo mANasa ekAda vAta evI bolI beTho ke, nyUmene sIdhA tenI bagalamAM hAtha nAMkhI cAlavA mAMDyuM ane tene vizeSa vAto pUchavA mAMDI. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 smAikanA bApa ! pachIne divase brAuDI daMpatI 'hanImUna' pUruM karI, yaoNrkazAyara tarapha pAchAM pharavAnAM hatAM. tethI Aje teo nikolasane ghera maLavA AvyAM hatAM. nikolasane aNIne vakhate madada karanAra tathA smAikane choDAvI ApanAra A bhalA gAmaThI juvAnano nikolasanA kuTuMbe AbhAra ane kRtajJatAnI lAgaNI sAthe hArdika satkAra karyo. pariNAme, rAtanA agiyAra vAgavAne vIsa miniTa bAkI rahI, tyAre jaoNna brAuDIe potAnI gAmaThI rIte jAherAta karI ke, tenI AkhI jiMdagImAM teNe ATalI 'mo' kayAreya karI nahotI. pachI, jaoNna brAuDIe, A mijabAnInI zarUAtamAM vacana ApyuM hatuM tema, yaoNrkazAyaranuM eka gAmaThI gIta pUrI gAmaThI ceSTAo sAthe saMbhaLAvavAnI zarUAta karI. moTA avAje gavAtA e gItanI pahelI kaDI pUrI thaI te vakhate ja, jANe enA avAjanA ghughavATamAM thoDI khAlI jagA Ave tenI rAha ja jovAtI hoya tema, bahArathI koIe bAraNuM jorathI thapathapAvyuM. misisa nikalkIe tarata ja hajAra hajAra kalpanAo karI nAkhI; ane khare ja, bAraNuM ughADatAM rAlpha nikalbI ja oraDAmAM dAkhala thayo. nikolasa kAkAne dekhI kUdako mArI Ubho thaI gayo ane phlAMga bharI tenI sAme dhasI gayo. keTa hAMphaLI phAMphaLI ekadama nikolasane 256 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smAikano bApa ! 257 gaLe vaLagI paDI ane tene rAlpha sudhI pahoMcato rokavA lAgI. brAuDI paNa rAlpha ane nikolasanI vacce jaIne Ubho rahyo. "enI kazI vAta na sAMbhaLazo; e mANasane mArA gharamAM pesavAno adhikAra nathI; huM ene oLakhato nathI; e mANasanuM ahIM AvavuM mArI vahAlI bahena keTanA apamAnarUpa che. cAla, nIkaLa, mArA gharamAMthI --" nikolasa jorathI taDUkayo. rAlpha misisa nikalbIne uddezIne bolyo, "juo, enI vAta sAMbhaLatAM pahelAM mArI eka vAta sAMbhaLI lo." "are, e badamAza abaghaDI mArA gharamAMthI nIkaLI jAya, nahi to huM tamArA koIno vAryo rokAvAno nathI. e kAyara badamAza zuM moDhuM laIne mArA ghara Avyo che? cAla, nIkaLa --" paNa eTalAmAM brAuDI bAraNA pAchaLa lapAyelA skveiyarsane joI gayo. te bolI UThayo, "alyA mAstara, tuM tAruM bhUMDuM mAM batAva ne! aMdhArAmAM saMtADI zA mATe rAkhe che?" viyarsane tarata ja chatA thavuM nahotuM; paNa brAuDIe tene bolAvyo, eTale te jarA saMkocAto aMdara Avyo. "C rAlpha have bolyo, 'A chokaraDo mane saMbhaLAve che ke, tene mArI sAthe kazI sagAI nathI; paNa kharI rIte to meM ja tenI sAtheno badho saMbaMdha kayArano toDI nAkhyo che. Aje to huM eka bApane tenA kAyadesara putrano kabajo apAvavA Avyo chuM,-- je putrane A DAku mi yirsanI nizALamAMthI bhagADI lAvyo che." "hA, hA, tAre je jUThANAM UbhAM karavAM hoya te kara!" (6 "paNa te chokarAno bApa ahIM mArI sAthe ja badhA purAvAo sahita Avelo che; ane koInA kAyadesara chokarAne upADI jaI chupAvI rAkhavo e kevo guno thAya, tenI hamaNAM ja huM tane khabara pADuM chuM." ni.-17 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 nikolasa nikalTI bahAra UbhelA snaoNlIne have viyarsa aMdara bolAvI lAvyo. snaoNlI to sIdho smAika pAse dhasI jaI, tenuM gaLuM potAnI bagalamAM dabAvI, UMce joI eka hijarAtA bApane tenuM saMtAna pAchuM meLavI ApavA badala' paramAtmAno AbhAra mAnavA lAgyo. bicAro smAika koI kasAIe prANI pakaDayuM hoya tema bIkathI - trAsathI phaphaDavA lAgyo. rApha snaoNlIne AzvAsana Apato pUchavA lAgyo, "have tamane tamAro putra maLyo ne, maherabAna?" "huM, maLyo? kharekhara maLyo? sAcI vAta? hA, hA, A rahyo, hADakAM, mAMsa, cAmaDuM badhuM ja che ne." . mAMsa khAsa nathI, maherabAna!" brAuDI bolI UThayo. nikolasa gusse thaI pUchavA lAgyo, "jo tame A chokarAnA sAcA bApa ho, to tame tenI zI vale thaI che te to juo, ane tene pAcho enuM lohI cUsanAra A nirdaya mAstarane tyAM ja mokalavA iccho cho - jyAMthI mahA parANe huM tene choDAvI lAvyo chuiM?" "khoTI vAta, jUThI vAta! badanakSInI phariyAdano mAmalo ja kaho ne ! mArI nizALamAM; mArA gharamAM, misisa slivayarsanA mAtRtva heThaLa, naryA dUdha heThaLa, naryA mAkhaNa heThaLa, naryAM kapaDAM heThaLa, ane narI copaDIo heThaLa, chokarAo phUle che- phAle che, are phATe che," viyarsa bolI UThayo. rAlpha ene vadhu bolato rokI kahevA lAgyo, "juo, juo, bIjI bAbatomAM na phaMTAo. mi0 snaoNlI, A chokaro tamAro che, enAM pUratAM pramANo tamArI pAse che? ane mitra skivayarsa, tame paNa Izvarane mAthe rAkhIne kahI zako cho ke, varSothI smAIka nAmathI tamAre tyAM mUkavAmAM Avelo chokaro A ja che, kharuM ne?" Page #303 -------------------------------------------------------------------------- Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s / fa e I N. ' . che :: : -- 5. **;nA : che - - . to ka7 na che ke mana, * thAM * * * * * ke la gana pache evI be vAnanuM AbhAra mAnuM ke che. je - Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smAikano bApa ! 259 " hA, hA, e ja che, e ja che, sadarahu pote che," skveiyarse javAba Apyo. "to mi snaoNlI, have tamArA purAvAo upara AvIe. tamane tamArI prathama patnIthI eka putra thayo hato, kharuM?" (C hA, hA; ane e A rahyo.' "ThIka, ThIka; paNa tame tamArI te patnIthI chUTAcheDA lIdhA tyAre e chokaro eka varSano hovAthI te tene sAthe laI gaI hatI, kharuM? ane te pachI beeka varSa bAda teNe tamane patra lakhIne jaNAvyuM hatuM ke, e chokaro marI gayo che, kheruM?" "hA, hA; ane e marI gayelo chokaro mane pAcho maLyo, tethI huM paramAtmAno AbhAra mAnuM chuM, he dayALu, karuNAnidhi, mamatAnA sAgara, paramAtmA !" r "juo, tame hamaNAM tamArA AnaMdane bAjue rAkho, ane ApaNe je purAvAo rajU karavAnA che, e pUratuM ja bolo. to ThIka, tamArI e patnI koI ajANI jagAe koInA gharamAM nokaraDI tarIke kAma karatI hatI, te doDheka varSa upara marI gaI. teNe potAnI maraNapathArIethI tamane kAgaLa lakhIne jaNAvyuM ke, e chokaro marI gayAnI vAta teNe jUThI ja tamane jaNAvI hatI; kharI rIte to te jIvato hato; paNa tame teno kabajo levA prayatna na karo tathA tenA mRtyunA samAcArathI tame du:khI thAo, te mATe ja teNe e khoTI vAta tamane jaNAvI hatI. kharI rIte to e chokaro jIvato hato ane teNe eka vizvAsu mANasa sAthe yaoNrkazAyara taraphanI eka sastI nizALamAM UcharavA ane keLavaNI pAmavA mokalI Apyo hato. tamArI patnIe e kAgaLamAM ema paNa jaNAvyuM hatuM ke, thoDAM varSa sudhI tenuM kharca teNe bharyA karyuM, paNa pachI tenI potAnI sthiti kaMgALa banatAM tathA tene dUra AjIvikA mATe cAlyA javAnuM thatAM, teNe paisA mokalavA baMdha karyA. tyAra pachI te chokarAnuM zuM thayuM, te e jANatI Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 nikolasa nikalbI na hatI. paNa maratI veLAe e pApanI kabUlAta karI, tamane bane to e chokarAnI bhALa kADhavA ane potAne hastaka levA teNe vinaMtI karI, - e badhuM kharuM ne?" - mi0 snaoNlIe tarata potAnI AMkhomAM AMsu AvelAM hoya te lohavA karato hoya ema moM para rUmAla dAbI dIdho. rAlpha have AgaLa calAvyuM, "yaoNrkazAyaranI e nizALa mi0 skveiyarsanI ja nizALa hatI ane tyAM pelA chokarAne 'smAika ' nAmathI bharatI karavAmAM Avyo hato. mi0 viyarsanA copaDAo sAthe e badhI tArIkho ane noMdho barAbara maLatI Ave che. tame tamArI bIjI patnInA be chokarAone paNa te nizALamAM ja mUkelA che. tame tamArI patnInA kAgaLanI vAta mi0 yirsane karI, paNa mAro bhatrIjo nikolasa e chokarAnuM temane tyAMthI apaharaNa karI gayo hato. tathA e nikolasane temanI nizALamAM rAkhavAnI bhalAmaNa meM karI hovAthI, mi viyarsa tamane mArI pAse laI AvyA, ane huM tamane ahIM laI Avyo chuM. have tame tamArA kAgaLo A sau samakSa rajU karI do lagnanuM sarTiphikeTa, chokarAnA janmanuM sarTiphikeTa, ane tamArI patnInA be kAgaLo; uparAMta tAro dAvo puravAra kare tevAM bIjAM paNa je kaMI lakhANo hoya te.' mi0 snaoNlIe tarata Tebala upara e badhA kAgaLo mUkayA. rAlphe tene e kAgaLo najIka ja UbhA rahevA jaNAvyuM; kAraNa ke, te mULa lakhANo ja hatAM, ane kadAca koI guma karI de to paMcAta thAya. nikolase e kAgaLo tapAsyA, to badhA rItasaranA kAgaLo ja hatA. smAika have snaoNlInI bagalamAMthI nIkaLavA tANAtANa karato, "huM nahIM jAuM, mAre nathI javuM", evI bUmo pADavA lAgyo. snaoNlI tarata badhAM sAmuM joIne bolyo, "vAha, kevI A bevaphAdArI? mAbApo saMtAnone A jagatamAM janma Ape che, te A mATe?" Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smAIkano bApa! 261 , "to zuM mAbApo potAnAM chokarAne A varuo phADI khAya 'te mATe janma Ape che?" brAuDIe skivayarsa tarapha AMgaLI karIne pUchyuM. tAre zI paMcAta?" ema kaheto skivayarsa smAikane pakaDavA AgaLa dhapyo. mAre zI paMcAta? tuM mane mAravA Ave ne huM joI rahuM, ema?" ema kahI brAuDIe viyarsane koNIno evo jorathI ThoMso lagAvyo ke, te sIdho aDabaDiyuM khAI rAlpha upara paDyo; ane rAlphane dhAraNa na rahetAM te khurazI uparathI nIce phaMgoLAyo ane kivayarsa Dhagalo thaIne tenI upara. kilayarsa pAcho beTho thaI jorathI smAIkane bahAra kheMcavA lAgyo. strIoe have cIsAcIsa karI mUkI, ane smAike karuNa kalpAMta AraMbhya. nikolasathI have na rahevAyuM. teNe tarata skivayarsane pakaDIne evo hacamacAvyo ke, tenA moMnA badhA dAMta sudhdhAM hAlI UThayA. pachI tene gaLethI pakaDI nikolase bAraNA bahAra dhakelI mUkyo, ane bAraNuM baMdha karyuM. | nikolase have rApha ane snaoNlIne saMbodhIne kahyuM, "tamAre bee paNa sIdhA pelAnI pAchaLa ApameLe javuM che ke tema karavA mATe mArI kaMI vizeSa madadanI apekSA che?" mAre mAro dIkaro joIe," snaoNlIe jIda pakaDI. "tAro chokaro potAne kyAM javuM te jAte pasaMda karaze, ane teNe ahIM rahevAnuM pasaMda karyuM che." "to tame teno kabajo nahi choDo, kema?" "huM tenI marajI viruddha tene kadI nahi soMpuM." snaoNlI have smAika tarapha joIne bolyo, "tArA jevo be-vaphA, kRtadanI, duSTa, badamAza chokaro koIne ghera jamyo nahi hoya. mAre Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 nikolasa nikalbI tArA upara prema karavo che, paNa tuM mane tema karavA devAnI paNa nA pADe che! tAre ghera nathI AvavuM?" nA, nA, nA," smAika pAcho khasato bolI UThyo. e badamAza koIne prema karI zake tema ja nathI," slivayarsa bahAra Ubho Ubho cAvInA kANAmAMthI bolyo; "tenA bhAI jevA vekaphaoNrDa sAthe paNa teNe prema nathI karyo; tenI mA jevAM misisa skivayarsa pratye paNa teNe prema nathI karyo; pachI tame to enI pAsethI premanI AzA ja zI rIte rAkhI zako?" are, loko "lohInI sagAI" kahe che, te paNa A chokarAmAM saheje nathI!" snaoNlI ghUrakyo. khAsa karIne A kissAmAM to evuM ja kharekhara lAge che!" brAuDI thoDIka kaDavAza sAthe bolyo. rAlpha have nikolasane saMbodhIne kahyuM, "Aje ne Aje tuM sIdhI rIte tene soMpI deze, ema huM mAnato ja na hato; paNa kAyadAnI adAlata nAmanI cIja che, ane huM tAruM badhuM gumAna toDI na nAkhuM to mane yAda karaje. te mArI sAtheno hisAba cUkate karavAnI dhamakI ApI che, to tuM paNa sAMbhaLI le ke, e chokaro have mArI ane tArI vacceno hisAba cUkate karavAnuM sAdhana AjathI banI raheze. ane kono hisAba cUkate thAya che, te paNa tuM joI leje." Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 nikolasanuM navuM kAma 1 smAikanI bAbatamAM pote je mUMjhavaNa-bharI sthitimAM mukAyo hato, tenI vAta baMne zeThone tarata ja karI devI joIe, ema nikolase vicAryuM. eTale, bIje divase oNphisanuM kAmakAja pUruM thavAmAM hatuM, tyAre bhAI cArlsa ekalA ja maLI zake tema hatuM chatAM, teNe temane ekalAne paNa smAikano TUMka itihAsa kahI saMbhaLAvyo, ane pote tenA bApa thatA AvelAne smAikane pAcho na soMpI dIdhuM, te yogya karyuM ke nahi, te pUchyuM. cArlsa DosAe badhuM vicArIne tarata ja kahI dIdhuM ke, "smAika pelA snaoNlIno putra hoya ema huM mAnato ja nathI. sAcA pitAputranI aMdara arasaparasa thoDo ghaNo kudaratI heta-bhAva pragaTayA vinA na ja rahe. " paNa pachI cArlsa DosAe, savAranA pahoramAM, nikolasano kAko rAlpha baMne bhAIone maLavA Avyo hato tenI vAta kahI; tathA nikolasanI viruddha e lokonA kAnamAM jhera bharI javAmAM saphaLa nIvaDavAna badale bhAI neDa ane Tima likiMnavaoNTarane mAMe keTalAMka kaDavAM satyo sAMbhaLIne kevo pAcho gayo, vagere vAta karI. uparAMta, DosAe nikolasane khAtarI ApI ke, nikolasanuM, smAikanuM, tathA tenAM mA-bahenanuM jarA paNa ahita rAlpha na karI zake, te mATe teo badhA hamezAM khaDe page taiyAra raheze. 263 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalpI paNa nikolasa AbhArano eka paNa zabda bolavA jAya, te pahelAM jaladI jaladI tene thobhAvI daI, DosAe uparathI potAnuM eka kAma karI ApavA nikolasane vinaMtI karI. temaNe kahyuM, "huM tamane bahu khAnagI tathA nAjuka kAma soMpavA mAguM chuM,- eka juvAna strI aMgenuM. "" 66 264 juvAna strI aMgenuM, sAheba?" nikolasa AgaLa vadhu sAMbhaLavAnI IMtejArIthI ja vacce bolI UThayo. "hA, hA; eka vakhata tame te yuvatIne ahIM mArI pAse AvelI joI paNa che. te yuvatInI mAtA jyAre kuMvArI hatI ane huM paNa juvAna hato, tyAre tene huM prANapaNe cAhato hato. te strInI bahena sAthe ja mArA bhAI neDanuM paNa lagna thavAnuM hatuM. paraMtu lagna thAya te pahelAM ja te marI gaI; ane A strI paNa mAre badale potAne manapasaMda bIje sthaLe paraNI gaI. mane te vakhate thoDuM du:kha thayuM hatuM, tenI nA nahIM. paNa mane barAbara yAda che ke, te potAnA lagnajIvanamAM saMpUrNa sukhI thAya, evI ja prArthanA, mArA aMtaramAM pachIthI paNa haMmeza sphuryA karatI. " paNa e loko sukhI thaI zakayAM nahi. teo bhAre Arthika saMkaDAmaNamAM AvI paDayAM; ane maratA pahelAM bAreka mahinA agAu, pelI strI AvIne mArI AgaLa potAnA du:kha-saMkaTanI vAta raDI gaI. tenuM hRdaya cheka bhAgI paDayuM hatuM. tenA pratye teno pati cheka ja durvyavahAra dAkhavato hato. meM te strIne khUba Arthika madada karI. paNa pelo harAmI badhA paisA paDAvI laI, potAnAM vyasanomAM ja vAparI nAkhato, ane tene pAchI vadhu paisA mAgI lAvavA mArI pAse mokalato. ane huM jema jema vadhu paisA Apato gayo, tema tema pelAno svacchaMda vadhato gayo. pachI to teNe mArI sAthenA te srInA nirdoSa premasaMbaMdhanI vAtanA ja bIbhatsa ToNA mArI mArIne tene vIMdhavA mAMDI. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasanuM navuM kAma 265 te vakhate tenI A chokarI nAnuM sarakhuM bALaka hatI. ane tene to meM tyAra pachI pahelI ja vAra, tame mArI oNphisamAM joI tyAre ja, joI hatI. te chokarIno bApa potAnA leNadArothI bacavA chupAIne kayAMka raheto hato, ane A chokarI sukhI avasthAmAM pote meLavelI tAlIma ane keLavaNIno upayoga karI, bApanuM poSaNa karatI hatI. tenI sAthe tenI eka jUnI vaphAdAra nokaraDI ja bAkI rahI hatI." bhAI cArlsa Ama tema AMTA mAratA mAratA ja A badhuM bolyA hatA. have te eka khurazI upara besI gayA, ane pachI temaNe vAta AgaLa calAvI: e chokarInI mAnAM badhAM janAM mitroe e chokarI jo tenA badamAza bApanI othamAMthI nIkaLI Ave, to tene badhI rItanI kAyamI madada karavAnI taiyArI batAvI hatI. paNa e bahAdura ane premALa chokarIe e zarate kazI madada levA nA pADI. ane teno bApa je lokone tenI mAnA pahelAMnA saMbaMdhane kAraNe dhikkArato hato ane gALo bhAMDato hato, temanI pAsethI madada mAgavA javuM ThIka nahIM, ema mAnI, e chokarI amArI pAse paNa kazuM mAgavA AvI nahi. be varSa sudhI teNe pensila, kalama, soya, ane pIMchIthI athaka mahenata karI. vacce vacce koI kuTuMbamAM gavarnesa tarIke chokarAM sAcavavA paNa te rahI AvI. paraMtu strI jAta jevo strI jAtano bIjo moTo duzmana nathI. eTale A chokarInI suMdaratA, suzIlatA, ane lAyakAtothI ja ISyae baLIne e kuTuMbonI gRhiNIoe tene apamAnita tathA lAMchita karIne kADhI mUkI. Ama be varSa sudhI te ekale hAthe jhUjhI. paraMtu pachI badhI jAtanI muzkelIo evI vadhI gaI ke, tene potAnI mAnA jUnA mitronI madada levA AvavuM paDyuM, ane potAnuM badhuM du:kha amArI AgaLa raDavuM paDyuM. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalpI "eno bApa marI gayo hota, to to tene amArI putrI tarIke ja gharamAM lAvavAmAM ane tene badhI rIte sukhI karavAmAM amane vAra ja na lAgata. paNa eno bApa haju jIve che, ane teno tyAga karavAnuM ene samajAvavuM azakaya che. tenI mAne e badamAze game teTalI du:khI karI hatI, paNa teya enA bApa upara maratA sudhI prema karyA karatI hatI; ane te mAe ja maratI vakhate e badamAza bApane sAcavavAnI A bALaka chokarIne bhalAmaNa karI hatI! e chokarI potAnI mAnI maratI vakhatanI bhalAmaNa jarA paNa bhUlI nathI, ane bhUlaze paNa nahi. 266 "have, teno bApa jo jANe ke, te chokarI amArI pAse madada mATe AvI che, ane amArI pAsethI madada meLave che, to to tenI mAne jema te vIMdhyA karato hato tema A chokarIne paNa khUba vIMdhyA ja kare; ane uparAMtamAM potAno svacchaMda ane potAnAM vyasano pAchaLanuM uDAupaNuM sAthosAtha eTaluM vadhArI mUke ke, enI mAgaNIono pAra na rahe. eTale A chokarIne madada karavAmAM paNa vicAra karavo paDe che. mArI pAsethI kazI moTI rakamanI madada svIkAravAno inakAra e chokarIe ja karyo che. te nAnI nAnI rakamo avAranavAra rAtane vakhate AvIne gupta rIte laI jAya che. joke, e rIte lAMbo vakhata badhuM cAlu rAkhavuM sahIsalAmata nathI; jyAre tyAre pelo bApa e vAta jANI ja jAya. eTale ame baMne bhAIoe maLIne evuM nakkI karyuM che ke, eno bApa oLakhI na zake tevA koI trAhita mANasane e chokarIne ghera ja mokalavo ane tyAMthI tenAM citro tathA bharata-gUMthaNa vagere, cAlu bajArabhAve kharIdI levAM. Ama karavAmAM e chokarIne ATale dUra AvavAnuM jokhama kheDavuM na paDe, tathA tenA bApane kazo vahema na jAya." " paNa e yuvatIne A goThavaNanI khabara che?" nikolase pUchayuM. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikela maMDalIna bene ghera.- pR0 267 * * * * * * * * * * * * * * ** " - '' * */ - . 1 : 'Tilakh, " -- , che tema ja * * *'/''''''' '' * Eaa. kaDA stche. '-' ', '' . ** - - - to - A Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meDalInane ghera 267 66 'hA, hA; tame amArI taraphathI AvyA cho, eTaluM te te samajI jaze. joke, te e nathI jANatI ke, tame kharIdI lAvelAM citro ApaNe zA bhAve bahAra vecI zakIe chIe. teNe to eTaluM ja jANavuM joIe ke, ApaNane te citronA sArA bhAva Upaje che; eTaluM ja nahi, e dhaMdhAmAM ApaNane sAro napho paNa rahe che, samajyA?" tyAra pachI pelI yuvatInuM saranAmuM tathA bIjI sUcanAo ApIne DosAe nikolasane moDI rAte vidAya karyo. 51 meDalInane ghera mi ciyarIbale nikolasane je saranAmuM ApyuM hatuM, tyAM niSphaLa nIvaDelA deNadArono ja vasavATa hato. alabatta, je devALiyA deNadAro potAnA kharca jeTalAya paisA UbhA na karI zake, temane to jelamAM anna, vastra, raheThANa ane garamInA sAdhana vinA maravA mATe ja pahoMcI javuM paDatuM. briTiza kAyadAnI balihArI che ke, te potAnI aMdha najaramAM badhAne ekasarakhA gaNato hovAnuM kahevAya che, tathA kAyadAnA lAbho saune sarakhA maLatA hovAnuM ghamaMDa rAkhe che; paraMtu bhayaMkara gunegArone to te jelamAM khAvApIvA-rahevAnuM maphata Apaze, paraMtu devALiyA deNadArone to paisA na hoya to maravAnI ja svataMtratA ApIne potAnuM kartavya pUruM thayuM mAnaze. e makAnano bahArano dekhAva game tevo kaMgALa haze, paNa aMdara jatAM nikolasane mAlUma paDayuM ke, mANasanI surucithI e kaMgAliyatane paNa jeTalo opa ApI zakAya teTalo ApavAne prayatna karavAmAM Avyo hato. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 nikolasa nikalTI pelI yuvatIno bApa moTI khurazImAM narama ozikA vacce goThavAIne beTho hato. tenI uMmara bhAgye pacAsanI haze. paNa tenA suMdara caherA upara svachaMda ane bejavAbadArInI evI dhRNApAtra rekhAo aMkita thayelI hatI ke, e cahero pharI jovAnuM mana na thAya. | nikolasane aMdara Avelo joI teNe tarata ja potAnI putrIne bUma mArIne pUchayuM, "meDalIna, e koNa che? koIne ahIM zuM kAma che? ane game tevo ajANyo mANasa ApaNane maLI zake, evuM koNe kahyuM? A badhuM zuM cAle che?" mane lAge che ke, teo..."pelI yuvatIe vAkyanI zarUAta karI. paNa nikolase ja te pUruM karI ApyuM ke, "huM bharata-gUMthaNavALA kapaDAnA beeka TukaDAno oNrDara ApavA Avyo chuM. te bhAratakAma sAruM hovuM joIe; temAM samaya ane kharcano vicAra ja karavAno nathI. uparAMta beeka citro meM kharIdyAM che, tenA paisA paNa mAre cUkavavAnA che." ema kahI nikolase Tebala pAse jaI eka baMdha kavaramAM bIDelI beMka-noTa mUkI dIdhI. "paisA barAbara che ke nahi, e joI le jouM, beTA." "barAbara ja haze, pappA." " "barAbara haze' e zuM vaLI? lAva jouM mArI pAse, huM barAbara khAtarI karI lauM," ema kahI, tarata pelAe nasonA jALA jevo potAno sukalakaDI hAtha lAMbo karyo. pelI noTa tenA hAthamAM pahoMcatAMnI sAthe ja teNe nokaraDIne bolAvavA pharamAvyuM. "tene kahe ke A noTa vaTAvI lAve, ane meM gaye aThavADiye maMgAvI hatI te dArUnI zIzI laI Ave, ane chApuM. laI Ave. mAre bIjuM paNa kazuMka ghaNA vakhatathI joItuM hatuM, paNa pAchuM yAda Avaze tyAre tene pharIthI mokalAze." Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meDalInane ghera 269 k nikolasane tarata ja vicAra Avyo ke, "A chokarIne ghara calAvavA zuM joIze, e to ene yAda bhAgye ja AvatuM haze!" pelA bApe tarata ja pAchuM nikolasane pUchyuM, "tame have zAne mATe UbhA rahyA cho? paisAnI rasIda joIe che, zuM?" 66 . 'nA, nA, enI to kaMI vAta nathI, " nikolase javAba Apyo. "rasIdanI kaMI vAta nathI? eTale tame zuM kahevA mAgo cho? A nAnakaDI rakama tame dharmAdA ke bakSisa ApI che, ema mAno cho ke zuM? tame eka sagRhastha sAthe vAta karI rahyA cho, te jANo cho? eka vakhata mAro evo hato ke, tamArA jevA pacAsa jaNane, tamArI badhI milakata sAthe huM capaTI vagADatAmAM kharIdI lauM. mArI chokarI sAthe vepArI rIte ja vAta karavI; e kaMI koInI Azcita nathI ke nirAdhAra nathI. juo to kharA! AvA nAnA tuccha bakAlo paNa have jANe dayA karatA hoya tema kahe che, 'rasIdanI vAta nathI ! ' meDalIna, Ane tarata tenA paisA maLyAnI rasIda ApI de!" pelIe lakhI ApelI rasIda laIne nikolase tene pUchyuM, "pharI pAcho kayAre AvuM?" paNa bApe ja javAba ApI dIdho, " jyAre tamane AvavAnuM kahevAmAM Ave, tyAre ja; te pahelAM harigaja niha. meDalIna, A mANasa kayAre pAcho Ave?" 66 "have jaladI AvavAnI jarUra nathI; traNa cAra aThavADiyAM bAda Ave topaNa cAlaze; tyAM sudhI paisAnI jarUra nahi rahe, " bicArI meDalIna, nikolasanA thayelA apamAnathI gaLagaLI thaI phAve tema bolI beThI. traNa-cAra aThavADiyAM sudhI ApaNane cAlaze? eTale zuM? traNa-cAra aThavADiyAM ATalA paisA cAlaze? traNa cAra aThavADiyAM sudhI kazuM kAma karyA vinA hAtha pakaDI besI ja rahevuM che, zuM?" 66 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 nikolasa nikalbI ' . . | nikolasa have pelA bApano pakSa levA khAtara bolI beTho, "traNa cAra aThavADiyAM e to bahu moDuM kahevAya, ema huM paNa mAnuM chuM, maeNDama." paNa pelo bApa pAcho nikolasa upara tADUkI UThyo - "tame mAno cho, ema? eTale zuM? huM jo mArA keTalAka kamabakhta oLakhItAo pAse hAtha dharavA jAuM, to traNa cAra mahinA zuM, traNa cAra varSa paNa tamArAM jevAnuM mAM ame na joIe topaNa cAle. paNa mAre evA koInA Azrita thavuM nathI. eTale tame eka aThavADiyAmAM ja pAchA Avajo, samajyA?" | nikolasa have kazuM na bolyo; kAraNa ke te samajI gayo hato, ke, pelo bApa bIjA je kaMI bole tethI UlaTuM bolavAmAM ja potAnI moTAI samajato hato. eTale te kevaLa namIne salAma pAThavI oraDAmAMthI bahAra nIkaLyo. tarata ja pAchaLa AvatAM dhImAM pagalAMno avAja sAMbhaLI, te thobhyo. pelI yuvatI jaladI jaladI tenI pAchaLa doDI AvI hatI. teNe tene eTaluM ja kahyuM, "Aje ahIM je kaMI banyuM, tenI kazI vAta, maherabAnI karI, tame mArI mAtAnA zubhecchakone kahezo nahi. mArA pitA bahu bImAra che, ane Aja savArathI temanA mijAjanuM ThekANuM nathI. huM vinaMtI karuM chuM; tame eTalI maherabAnI karajo." are, tame mAtra tamArI marajI che, eTalI sUcanA ja karo, to enuM pAlana karavAmAM mArA jIvane paNa jokhamamAM nAkhavo paDe to huM khacakAuM nahIM." koNa jANe nikolasa zAthI A badhuM bolI beTho, te tene ja samajAyuM nahi. pelI yuvatI tenA tarapha navAI pAmI joI rahI. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para e vyAjakhAra naoNyjhane rAlphanI oNphisamAMthI bhojana mATe javAne baporanA be vAgye thoDI chUTI maLatI; paraMtu sAmAnya rIte roja rAlpha 'huM AvuM nahi tyAM sudhI na cAlyo jato,' ema kahI bahAra nIkaLI jato, ane traNa-cAra vAgI jAya tyAM sudhI pAcho ja pharato nahi. Aje paNa traNa upara pAMca miniTa thaI jatAM naoNgsa evo akaLAyo ke, game te thAya, huM to Aje javAno ja,' ema kahI te bahAra nIkaLavA jato hato; tevAmAM bahAranA bAraNAnA ulALAnI cAvI pharavAno avAja AvatAM, te jhaTapaTa pAsenA eka khAlI kabATanAM be bAraNAM ughADI aMdara bharAI gayo. tene Aje rAlphanI AjJAnI uparavaTa pote cAlyo gayo hato evuM batAvI ApavuM hatuM. rAlpha aMdara AvI bUma pADI, "naoNgjha?" kaMI javAba na Avyo. 66 'sAlo kutto, meM nA kahyuM hatuM chatAM jamavA cAlyo gayo lAge che," ATaluM bolI rAlpha potAnI sAthe AvelI vyaktine kahyuM, 66 "huM-aM-aM, tame ahIM oNphisamAM Avo, grAIDa; mArA kamarAmAM to garamI lAgaze; ahIM jarA vadhAre ThaMDuM che, ane mAro mANasa jamavA cAlyo gayo hovAthI ekAMta paNa che." "" "kaMI vAdho nahIM, kaMI vAMdho nahIM; mane to badhI jagAo sarakhI ja che, bhAIsAheba. vAha, bahu sArI jagA che, bahu sArI ThaMDaka che! vAha!" A vAkaya bolanAro mANasa gharaDo ane jarA ThIMgujI hato. tenI uMmara sittera-paMcotera varSanI haze. te khabhethI tathA kamarethI vaLI gayelo 271 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 nikolasa nikalbI tathA taddana cImaLAI gayelo dekhAto hato. teno Akho dekhAva zikAra upara TAMpI rahelI bilADInA jevo hato. paNa tenA mAM upara haMmezA rahetuM mIThuM hAsya ane bolavAmAM jharatuM madha joI tamane ema kahevAnuM mana thAya ke, phUMkIne tamane UMghamAM kayAre pholI khAdhA, tenI tamane jarAya khabara paDavA na de evo uMdara te hato. dhaMdhe te rAlphanA sahadharmI hato, arthAt vyAjakhora zAhukAra. "bolo, grAIDa, AjakAla dhaMdhAnAM havApANI kevAM che?" "vAha, mi nikalbI, dhaMdho to tame ja calAvo cho; kharekhara bhAIsAheba! amArA jevAnA to klAsa nahIM! ane tamArA jevI akkala to 'na bhUto na bhaviSyati,' bhAIsAheba. A dhaMdhAmAM AvI akkala koIe haju sudhI laDAvI nathI; vAha ! zI akkala !" "are bhAI, mArI akkalanAM vakhANa mAre sAMbhaLavAM nathI; khAsa karIne tamArA jevAne mAMe. jyAre huM khADAmAM paDato houM tyAre ja tamArA jevA mArI akkalanAM vadhu vakhANa kare, e huM barAbara jANuM chuM. AjakAla dhaMdhApANI kevAM che, eno ja javAba Apo ne!" "lo bhAIsAheba, thoDI vAra paNa dhaMdhA vagaranI vAta nahIM! ApaNe jUnA dosto bhegA maLIe tyAre be ghaDI bIjI vAto karIe, eTaluM paNa bhAIsAhebane kabUla nahi! kevA aDIkhama mANasa che? AkhI duniyAne sAme UbhI rAkho, paNa emanA jevuM bIjuM koI na maLe ! khare ja, emanA jevA mANasano samaya to mUlyavAna ja gaNAya; naryuM mUlya, bIjuM zuM?" "are bhAI, dhaMdhAnI nahi to bIjI kaMI vAta karone! mArAM vakhANa karyo zuM nIpajavAnuM che?" 66 juo, nIpalavAnI ja vAta! narI nIpaja! e sivAya bIjI vAta ja nahi. vAha, bhAIsAheba! paNa mAre tamAro samaya nakAmo na bagADavo joIe, kharI vAta. to huM e kahevA mAgato Page #321 -------------------------------------------------------------------------- Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ it will KB) - - cAIha 29pha AgaLa pitAnA lagnane niradhAra rajU kare che. - pR0 ra73 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be vyAjakhora 273 hato ke, huM paraNavA mAguM chuM; bIjA zabdomAM kahuM to, paraNavAno thayo chuM, bhAIsAheba!" tamArA e jahANAmAM huM phasAuM evo nathI, samajyA? mane zIzAmAM utAravo hoya, to bIjI gapa mAro, maherabAna!" juo, "rAma" utAravAnI vAta! tamArA jevA cAlAka, hoziyAra mANasane AkhI duniyAmAM koNa zIzAmAM utArI zakavAnuM hatuM? are huM gaMbhIratApUrvaka, aMta:karaNapUrvaka kahevA mAguM chuM ke, huM paraNavAno thayo chuM." mane jovA dejo DosA, atyAre koIne paise pIne to nathI AvyA?" juo, jorDane paise? kevI vAta kare che? pIvuM to koIne ja paise tamArI vAta zIkhavA jevI che, bhAIsAheba. paNa, mane ema koInI pAsethI pIvAnuM kaDhAvatAM tamArI peThe na AvaDe vyAja ane mUDI uparAMta pIvAnuM! kevI akkala, kevI bAhozI ! huM to atyAre sUko bhaMTha chuM; koIe kazuM pAyuM nathI ! eTale kharuM ja kahuM chuM ke, huM paraNavAno thayo chuM." to koI buThThI khaccara hAthamAM AvI haze, vaLI ! hAM, hAM, tamAre ghera pelI sastI baherI gharaDI nokaraDI che, te ja haze vaLI! paraNIe to pachI pagAra to na ja Apavo paDe! vAha DosA, zI akla laDAvI che!" "juo, "ra" na Apavo paDe? kevI akkalanI vAta? tamArI sAthe be vAta karIe, paNa keTalI badhI vAto zIkhavAnI maLe, bhAIsAheba? paNa huM koI gharaDI DosIne nahi, paraMtu ogaNIsa varSa paNa pUrAM na thayAM hoya evI kULI kULI, kAcI kAcI kaLI jevI chokarIne paraNavAno chuM! AhA, tenI kALI kALI AMkhonI tINI najara to jANe hRdaya vIMdhIne ArapAra nIkaLI jAya; pAkA lAla hoTha to cUmI levAnuM ja mana thAya; suMdara gucchAdAra vALa to aMdara AMgaLI parovI ni-18 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 nikolasa nikalbI ramADavAnuM mana thAya; kaMmara to evI pAtaLI ke hAtha vIMTALavA jaIe to jANe havAne hAtha vIMTayA hoya tevuM ja lAge! nAnA paga evA Tapa Tapa UpaDe ke jANe jamInane aDatA ja na hoya! A badhA rUpane ekasAmaTuM paraNI nAkhavuM che, bhAIsAheba!" << 'vAha, e kaI bhAgyazALI chokarI tamane paraNavA taiyAra thaI che, enuM nAma to sAMbhaLuM?" 66 bIjuM koI sAMbhaLatuM to nathI ne?- juo kArakuno ane nokarane chupAIne sAMbhaLavAnI Teva hoya che eTale pUchuM chuM, bhAIsAheba ! enuM nAma meDalIna bre; naryuM rUpa - naryo rasa, bhAIsAheba !" "bre?" rAlpha khAtarI karavA pUchyuM. vaoNlTara bre! pelo be hAthe DhagalA paisA uDAvanAra! je tenI bairIne mAryA karato hato ane atyAre je deNadAronA kamarAomAM rahe che-ApaNe baMne jenI sAthe pahelAM dhaMdho karatA hatA, bhAIsAheba ! kema bhUlI gayA? tamArA to haju tenI pAse leNA paNa nIkaLe che--tenI dIkarI !" (c "hA, hA, samajyo; yAda AvyuM. paNa tenI chokarI tamArA hAthamAM zI rIte AvI, te to kaho!" 'hI-hI-hI, bhAIsAheba! huM buDhDho Arthara grAIDa ane lagana - e be bAbato kadI na saMbhavI zake, ema ja kahevuM che ne, bhAIsAheba? paNa e chokarI bilakula enA bApanA kahyAmAM che, ane bApane mATe eTalI badhI majUrI karI chUTe che ke, na pUcho vAta ! paNa kharuM kahuM to, bhAIsAheba, meM haju tenA bApane vAta sarakhI nathI karI. mArA manamAM saMpUrNa yojanA taiyAra che, paNa tamArA jevAnI emAM madada joIe, bhAIsAheba. chellA cha mahinAthI huM brenA ghara AgaLa jaI jaIne pAcho AvuM chuM. meM sattaraso pAuMDanA leNA peTe brene deNadAronA vasavATomAM aTakAyatamAM levarAvyo che." "C Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . be vyAjakhora, 275 rAphe tarata ja DAyarI kADhIne joyuM ane grAIDane kahyuM, "tame ekalA ja tenA leNadAra cho ema na samajatA; huM paNa tenI pAse navaso paMcotera pAuDa, cAra ziliMga ane traNa pensa mAguM chuM." basa, basa, ApaNe be ja chIe; trIja koI enI aTakAyatanuM kharca bharavA taiyAra nathI thayuM. eTale meM evo vicAra rAkhyo che ke, mArA paisAnA badalAmAM tenI chokarI maLe to chokarI laI levI, ane tene tenI aTakAyatamAMthI chUTo karavo; uparAMta bene potAne ApaNA dezane sAme kinAre phrAMsamAM jaIne rahevA mATe varSAsana jevuM bAMdhI ApavuM; ane e bahu dahADA kADhI zake tema nathI, enI meM khAtarI karI lIdhI che, bhAIsAheba! bolo, AmAM ene zuM nukasAna che, bhAIsAheba? ane mane paNa juvAna, rUpALI, rasIlI misisa grAIDa maLe - he?" ATaluM kahI te AnaMdathI potAnA sAthaLa ghasavA lAgyo. "AgaLa cAlo, mane ATaluM ja kahevA tame ahIM nathI AvyA, e huM samajI gayo chuM." zI vAta karo cho, bhAIsAheba? "samanI' gayA cho! samajI ja jAo ne? tamArA jevuM duniyAmAM samajadAra bIjuM che ja koNa? vAha, mAre kabUla karI ja devuM che ke, huM A kAmamAM tamArI madada mAgavA ja Avyo chuM, bhAIsAheba! mArAthI to A badhI vAta be AgaLa upADAya tema nathI. tamArA jevo samajadAra, hoziyAra mANasa A vAta tene kAne nAkhe, to te jarUra mAnI jAya. ane tame jo enI joDe A vAta kabUla karAvo, to tamArA tenI pAsenA leNA peTe paNa huM pAuMDamAM pAMca ziliMga - are jAone sADA cha ziliMga - are daza ziliMga cUkavI ApuM. tamArA jevA mitra khAtara huM daza ziliMga cUkate karuM, ApaNe baMnee maLIne pahelAM ghaNA sodA pAra pADyA che, bhAIsAheba. ane tame to e laiNuM gayA khAte ja mAMDI vALyuM haze, tene badale pAuMDamAM sIdhA Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 nikolasa nikabI daza ziliMga huM rAjIkhuzIthI cUkate karI ApIza. bhAIsAheba, daza "" ziliMga pUrA. " paNa DosA, e sodAmAM mAtra dIkarI upara ja tamArI najara nathI, e huM jANu chuM." "" "" nA, nA, bIjuM zuM hoya vaLI, bhAIsAheba ? " "hA, hA, che. huM kahI batAvuM ? ke tamAre pote ja kabUla karavuM che?" bhAIsAheba, tame to julama karo cho! hA, hA, huM kabUla karI dauM chuM ke, e chokarIne thoDI milakata maLe tema che--bahu nathI, thoDI ghaNI ja che. paNa atyAre e vAta norpha jANatuM nathI; huM jANuM chuM, ane paraNyA pachI teno hakadAvo karavA jaI zakuM tema chuM. kharI vAta, bhAIsAheba ! vAha, tamArI akakkala AkhI duni ,, yAmAM - 66 "ThIka, have kabUla thayA kharuM? to huM tamane tamAro Akho sodo pAra pADI ApuM, to mane zuM maLavuM joIe, e kahI dauM?" jarUra, jarUra, bhAIsAheba; kahyuM che ne ke, spaSTa vaktA jevo sukhI koI nahi! ThIka, ThIka, paNa bhAIsAheba, bahu AkarI zarato na mUkatA; jarA maherabAnI rAkhajo. pelI milakata bahu moTI nathI. eTale meM kahyuM te, daza ziliMga ja barAbara che, bhAIsAheba. " "juo maherabAna, tame mArI madada vinA paNa e chokarIne paraNI jAo, topaNa tenA bApane mArI rakama pUrI cUkate thayA vinA aTakAyatamAMthI mukta karI zako nahi. eTale mArI rakama to pUrepUrI ja tamAre cUkate karavI paDaze; daza ziliMga biliMganI vAto khoTI ! bIjuM, tamane paraNAvI ApavAmAM ane pelInI milakata meLavI ApavAmAM huM madada karuM, to tenI mahenatanA mane vadhArAnA pAMcaso pAuMDa ApavA paDaze. A to bahu ochuM mAgyuM kahevAya, kAraNa ke, tamane to pAkA hoTha, vALanA gucchA e badhuM maLe che. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnanI sodAgarI 277 ane trIjuM e ke, A baMne rakamo bAbata Aje ja tamAre mane karAra lakhI Apavo paDaze ke, lagnanI AgalI bapora pahelAM e rakama mane rokaDI cUkate karI devAmAM Avaze. A zarato tamAre kabUla rAkhavI hoya to rAkho, athavA mArI madada vinA paraNAya tema hoya to paraNI jAo; mane mArA leNAnA paisA to maLI ja jaze." DosA grAIDe javAbamAM ghaNI ghaNI rakajhaka, vATAghATa, ane manAmaNAM-paTAmaNAM karI joyAM; paNa tenuM kazuM pariNAma na nIpajyuM. chevaTe, thAkIne te ja ghaDIe rAlpha pelA brene ghera AvavA ane vATAghATo zarU karavA taiyAra thAya, e zarate teNe pelo karAra lakhI Apyo. ane e mujaba e baMne jaNa tyAMthI nIkaLyA ke tarata naoNMgjha pelA kabATamAMthI bahAra kUdI paDayo; ane je bAraNethI teo nIkaLyA hatA, te bAraNA tarapha havAmAM mukkIo dhumAvato chAMga mArIne doDI gayo; ane e ja rIte hAtha dhumAvato pAcho Avyo. A be badamAzo bhegA thaI eka juvAna chokarInuM nikaMdana vALavA taiyAra thayA hatA, eTalI vAtathI ja tene napharata AvI gaI hatI. 13 lagnanI sAdAgarI rAlpha ane grAIDa brene tyAM pahoMcyA, tyAre te tenI moTI ArAmakhurazImAM ozikAM vacce beThelo hato. atyAre te ekalo ja gharamAM hovAthI rAlphe potAnI vAta siphatathI tathA bhArapUrvaka tenI AgaLa rajU karI. 66 juo, A sthAnamAM tamArI aTakAyatanuM eka kAraNa Arthara grAIDa che; ane bIjuM kAraNa huM pote chuM. dareka jaNe potAnA roTalAne to sahIsalAmata rAkhavo ja paDe; eTale amAre nAchUTake ema karavuM paDayuM hatuM. tamArA jevA duniyAdArInA anubhavI mANasane Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 nikolasa nikabI e vastu batAvavAnI jarUra na hoya. paNa have ame na tamane A sthitimAMthI mukta karavA mATe eka yojanA laIne AvyA chIe; -alabatta, amArAthI sUcavI zakAya tevI ja e yojanA hovAnI. jema ke, A Arthara grAIDa pote lakhapati che; mAlamilakatanI bAbatamAM eka rAjavI ja gaNI lone! keTalAya bApo potAnI suMdara rUpALI chokarIo temane ghera ThekANe paDe ema IcchayA kare che; paNa e mANasa atyAra sudhI evI badhI sukhavaibhavanI bAbatothI vimukha ja rahyo hato. paraMtu have koNa jANe zAthI, - tamArI dostI khAtara ja kahone,-e vaLI lagnano vaibhava mANavA mana kare che. paNa tethI ema na samajatA ke, e huM paNa chokarI mATe lagnanA bajAramAM jaIne UbhA che. e to tamArA kuTuMba sAthe e zubha saMbaMdha joDAto hoya, to ja lagnanuM pagaraNa mAMDavA taiyAra che. bolo, tamArI dIkarIne sukha-vaibhavamAM ThekANe pADavI che? ane tamAre potAne paNa A aTakAyatamAMthI nIkaLI nirAMtanuM mukta sukhI jIvana jIvavuM che?" mArI dIkarIne meM evI rIte ucherI che ke, enA hAtha mATe badalAmAM koI moTAmAM moTo vaibhava ApI de, topaNa e ApanAro mANasa ja lAbho kahevAya." bree dhImethI kahyuM. basa, huM e ja vAta kahuM che ne ! tethI ja A vAta tamArI AgaLa mUkavA huM taiyAra thayo chuM. A prastAvamAM baMne pakSe ekabIjA upara kazo upakAra karavApaNuM che ja nahi!juo, Arthara pAse paisA che, misa meDalIna pAse rUpa ane lAyakAta che; misa meDalIna pAse paisA nathI, to Arthara pAse juvAnI nathI. badhuM vallusallA thaI gayuM ne? AvuM joDuM to Izvara svargamAM besIne ja vicArI zake- goThavI zake." kharI vAta, bhAIsAheba, AvAM lagno to svargamAM ja maMDAya che ane lakhAya che, ahIM pRthvI upara to ApaNe kaThapUtaLInI jema Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnanI sodAgarI 279 te vAtano amala ja karIe chIe. nahi to, mane vaLI lagnano zokha jAge kharo? vAha, bhAIsAheba, kevI lAkha rUpiyAnI vAta karI? svargamAM A lagna goThavAyuM che." "to bolI nAkho, mitra bre, tame to baMne pallAM barAbara tapAsI zako cho-'hA' kahevAthI zA phAyadA che, "nA" kahevAthI zuM nukasAna che," rAphe have dANo dabAvavA mAMDyo. paNa mArI dIkarIe "hA" ke "nA" kahevI joIe ne? mAre emAM kazuM kahevAnuM hoya?" be bolyo. "sAcI vAta che; chatAM tamArI dIkarIne tame haLavethI salAhasUcana to ApI zako ne ke, A mAgaNuM svIkAravAnA zA lAbhAlAbha che?" rAphe brene yogya rIte chaMcheDavA mAMDayo hato. sAmo kaMIka kahe, tethI UlaTuM ja karavA tatpara thaI javuM e tenI khAsiyata hatI, eTale te ekadama bolI UThyo "mAtra haLavethI salAha? mAtra haLavethI sucana? zI vAta che? e mArA gharanI rIta haragija nathI. huM te bApa chuM ke nokara? huM atyAre apaMga thayo te mATe zuM bApa maTI gayo ne gulAma thai gayo? tame paNa zI vAta karo cho? mAre hukama karavAno hoya, ane teNe pAlana karavAnuM hoya. tene badale zI vAta karo cho?- namra salAha, haLavuM sUcana chaTa ! huM kahuM te teNe mAnavuM ja joIe." mane mApha karajo, tame mane mAruM vAkya pUruM karavA na dIdhuM; mAre ema kahevuM hatuM ke, tamArI sAmAnya sUcanA tene mATe AjJArUpa ja thaI paDe, vaLI!" are, pahelethI mArA gharamAM mAruM ja rAjya cAlatuM AvyuM che- mArA mAtA kuTuMbane mArI AjJAnuM ja pAlana karavAnI meM Teva pADI che. tenI mA koI vakhata mArA hukama sAme ce ke cuM karI zakatI ja nahi; ane A chokarIne paNa meM e ja rIte Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 nikolasa nikabI paloTI che. zarUAtamAM enI mAne potAnI khAnadAnInuM ghamaMDa hatuM - potAnA bApanA gharanI milakatanuM paNa: paraMtu, meM e badhuM enuM ghamaMDa kADhI nAkhyuM hatuM - taddana bhulAvI dIdhuM hatuM." kharI vAta che; tamArA jevA mANasa AgaLa vaLI khAnadAna zuM ne ghamaMDa zuM? eTale ja tame AvI muphalIsImAM sabaDyA karo, e vAta amane jarAya gamatI nathI. tame hajI paNa dhAro to samAjamAM dIpI zako tema cho, tathA pahelAMnI peThe samAjanA AnaMdapramoda khAna-pAna-phezana e badhI bAbatamAM tamAruM anokhApaNuM dAkhavI zako tema cho. varase dahADe tamane phrAnsamAM majAthI jivAya tevuM varSAsana bAMdhI ApavAmAM Ave, ane tame pharI e nagaranAM maMDaLomAM gAjatA thAo, to tamAro AvaradA paNa vadhe ane thoDI ja vAramAM tame pAchA TaTAra thaI jAo. uparAMta pAchalA anubhavathI rIDhA thayelA hovAthI, atyAra sudhI vigato tamAre bhoge majA karI gayA, tene badale have bIjAone tame thoDo pATha zIkhavatA thAo, e paNa ThIka ja kahevAya !" rAlphanA e vAkayathI, mi) bre, potAnI khurazInA hAthA upara koNI ane paMjA upara mAthuM TekavI, vicAramAM paDI gayo. jaone mitra che, meM eka bAjanuM ja citra doryuM, paNa bIjI bAjunuM citra paNa doravuM joIe. tame jo A mAguM pAchuM dhakelazo, to A makAnamAMthI jyAre kadI paNa nIkaLazo, tyAre najIkanA koI kabrastAnamAM eka mAmUlI patharA nIce ajANI jagAe daTAvA mATe ja nIkaLazo. e sivAya bIjuM zuM bhaviSya tamane dekhAya che? alabatta, huM A badhuM tamane samajAvI rahyo chuM, te ni:svArthapaNe kahI rahyo chuM, ema huM nathI kahevA mAgato; mi0 grAIDa tamane saMpUrNa mukta karavAnI zarUAta tarIke mArA devAno paNa, thoDuM ghaNuM ApIne, nikAla ja lAvI devAnA che ane temano hisso to cUkate thaI gayo ja gaNAze, e kahevAnI jarUra nathI. paNa tame tamAro Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnanI sodAgarI 281 svArtha paNa sAthe sAthe juo, eTaluM ja mAre kahevuM che. chokarInI jAta che, eTale thoDuM ghaNuM raDaze, virodha karaze, AnAkAnI karaze, grAIDa gharaDA che' ema kaheze, tathA tene "du:khanA dariyAmAM ja dhakelo cho,' ema paNa kaheze. paraMtu juo, mArI najaramAM tenuM hita . paNa nathI ema nathI. A grAIDa dhAro ke vahelA marI gayA, topaNa pachI temanI mabalaka milakata tamArI dIkarInA ja hAthamAM Avaze ane pachI "tavaMgara vidhavA" tarIke e jIvanamAM zo khela nahi khelI zake? te vakhate teno hAtha pakaDavA bhalabhalA umarAvajAdAo paNa paDApaDI karaze!" paNa eTalAmAM meDalIne AvyAno avAja saMbhaLAtAM ja bree rAlphane cUpa kahevA nizAnI karI. meDalIna A be jaNane bApa pAse AvelA joI coMkI. paNa tenA bApe tene pAse bolAvI jarA paMpALIne kahyuM, "atyAre e be sagRhastho sArA hetuthI ja AvelA che, eTale kazo Dara rAkhavAnI jarUra nathI." rAlpha vakhata vicArI brene jhaTapaTa eTaluM ja pUchayuM, "to amane kakyAre javAba mokalazo?" "hA, hA, huM ja tamane khabara mokalAvIza; mane eka aThavADiyuM Apo; aThavADiyAmAM huM barAbara badhuM goThavI laIza." rAlpha teno javAba samajI gayo. teNe rAjI thaI rajA mAgavAno viveka karyo. paraMtu gAIDa meDalIna sAthe vadhAre paDato viveka karavA gayo. teNe cuMbana mATe teno hAtha mAgyo. paNa pelIe potAno hAtha jarAya lAMbo karyo nahi. chevaTe bree Agraha karyo tyAre teNe hAtha lAMbo karyo, paNa pelAnA mo sudhI pahoMce te pahelAM jhaTapaTa narI dhRNAthI pAcho kheMcI lIdho. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 nikAlasanA mahemAnamitrA daramyAna nikolasanI vaphAdArI tathA samajabharI kAmagIrIthI ciyarIbalabhAIo tenA upara prasanna thaye jatA hatA, ane badalAmAM tenI tathA tenA kuTuMbanI jarUriyAta, vagara bolyuM - vagara mAgye, pU jatA hatA. dara ravivAre thoDI vAra paNa baMne bhAIo kuTuMbanI mulAkAte na AvyA hoya, to mi Tima likinavaoNTara to hoya ja, je roja sAMje pharavA nIkaLe, tyAre 'thAka'nuM kAraNa batAvI ArAma karavA pUratuM nikolasane tyAM thoDuM ghaNuM thobhe ja. ane mija TraeNnkane to potAnA kAmakAja aMge bahAra nIkaLyo hoya tyAre, madhura akasmAtane kAraNe ja, aThavADiyAmAM be ke traNa vakhata sAMjanA te lokonA bAraNA AgaLa thaIne ja javAnuM rahetuM, ane te aMdara jaI AvyA vinA AgaLa jato nahi. TraeNnkanI e mulAkAto have misisa nikalbInA lakSa bahAra na rahI. ane ghaNI vAra te keTane e bAbatano ullekha karI zaramAvI mUkatI. kharI vAta e che ke, keTa pote paNa e mulAkAtonI IMtejArIbharI rAha jotI thaI hatI. ciyarIbala-bhAIo taraphathI vAraMvAra maLatI, kaho ke, AkAzamAMthI AvI paDatI nAnI moTI bheTa-sogAdanI vastuo goThavI ApavAno ke upayogamAM mUkavAno IjAro A gharamAM bhalI misa lA krIvIno ja hato. ane madhura akasmAtathI te paNa sAMjanA mi Tima likinavaoNTara A gharamAM pharavA AvyA hoya - nahi, nahi, thAka khAvA AvyA hoya, tyAre ja AvI paDatI; ane pachI 282 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasanA mahemAna-mitro 283 kazA lagAva vinAnAM e be jaNa vacce ja kaMIka chUTathI vAto cAlatI. paNa misa lA kIvInA ja lakSa upara eka vAta AvyA vinA rahI nahotI ke, bIje badhe vakhate khuzIthI vAtacItamAM bhAga leto ke AsapAsa cAlatA kAmakAjamAM hoMsathI bhaLato smAIka, kaeNnka Ave tyAre, koNa jANe zAthI, upara tenA sUvAnA kamarAmAM cAlyo jato,bhale sUvAno vakhata thayo hoya ke nahi. | nikolasa ghaNI vAra, sAMjanA A badhAM AvyAM hoya tyAre, hAjara hoya ja ema na banatuM. paNa jyAre nikolasa paNa vakhatasara ghera AvI gayo hoya, tyAre A gharamAM arasaparasanA sadbhAvathI kallolanuM je vAtAvaraNa jAmatuM, te kharekhara svargIya hotuM. Aje misa lA kIvI kaMIka raMgamAM hatI. teNe mi0 Tima likinavaoNTarane AkhI jiMdagI kuMvArA rahI javAnI nAlAyakI badala UdhaDA levA mAMDayA. Tima likinavaoNTare potAne yogya koI strI na maLavA upara ane strIonI AkhI jAta ja "UtarI' gayA upara doSano Topalo DhoLavA prayatna karyo. paNa misa lA krIvIe paDakAra karyo ke, teNe temane lAyakanI eka strI zodhI kADhI che ane temAM koI vAte koI doSa koI mATIDo batAve to pote tenuM mAM jovA taiyAra che! joke paraNavAnI hiMmata na hoya, ne mAtra bahAnAM kADhavAM hoya, tevAnI sAthe te vAta paNa karavA mAgatI nahotI! Time tarata ja kabUla karyuM ke, AjakAla temanA jovAmAM eka strI evI AvI che, jene kAraNe A yuganI strI jAta vizeno potAno mata temane pheravavo paDyo che. eTale pote misa lA krIvInA e paDakAranI maryAdAmAM AvatA nathI. . badhAMe Timane maLI AvelI e abhuta strI viSe kaMIka vizeSa mAhitI ApavA, - bhale nAma dIdhA vinA, - Agraha karyo. tyAre Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 nikolasa nikalTI e varNana tyAM beThelAMmAMnAM ekane evuM maLatuM AvavA lAgyuM ke, bicArI misa lA krivI tarapha joIne sau ekadama hasI paDyAM. bhojana vagere paravArI badhAM verAyAM, tyAra bAda nikolasa vagere gharanAM sau moDI rAte upara sUvA gayAM. tarata ja smAikanI vAta yAda AvavAthI nikolase tenA bAraNA upara TakorA mAryA. te jAgato ja besI rahyo hato. te joI nikolasa Aje tene kaMIka Thapako Apato hoya te rIte bolyo, "tuM bhAI, badhAM nIce AvyAM hoya, tyAre upara ekalo kema bharAI bese che? amane badhAne paNa tArI gerahAjarIthI kevuM lAge? tAre Ama na karavuM joIe. ane tuM to UMghI gayo paNa nathI!" "mane UMgha na AvI, eTale moTAbhAI." "paNa eTalA vahelethI UMgha kevI rIte Ave? tArI tabiyata kharAba thaI che, zuM?" nA, nA, sArI thaI che, ghaNI sudharI che, moTAbhAI." to pachI tuM Ama kema kare che? tathA tane Ama thaI AvavAnuM kAraNa kema kaheto nathI? tuM have bahu badalAto jAya che, smAika!" mane lAge che ke, moTAbhAI, huM badalAto jAuM chuM. paNa enuM kAraNa eka divasa huM tamane kahIza; hAla nahi. mane potAne ja e kAraNe mArA upara ghaNo tiraskAra Ave che, paNa huM zuM karuM?" Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 laoNrDa veriseTane dehAMta ghAlaya thaIne lAMbo vakhata beljiyamamAM pathArIvaza rahyA pachI, sara malaberI haoNke iMgleMDa pAchA AvyA bAda pahelI ja vAra Aje ghoDadoDanI zaratanA medAna upara potAnA budhdha ziSya laoNrDa verisaoNphaTa tathA potAnA bIjA khAMdhiyAo sAthe dekhA dIdhI hatI. e kevI rIte tathA zA kAraNe ghavAyo hato, te chApAMmAM jAhera thaI gayuM hovAthI, je maLatA teo tenI khabara pUchavAno dekhAva karI te (paDakAra jhIlavAne badale bhAgavAno prayatna karatAM) zI rIte ghavAyA hatA, tenI Takora karatA hatA, ane laoNrDa verisaoNkTane e vastu bahu khaTakatI hatI. ghoDadoDa pUrI thayA pachI pAsenA zarAba-khAnAmAM badhA khAnadAna nabIrAo jugAra ramavA beThA. te vakhate pAchI eka jaNe e ja vAta upADI, ane malaberIne vaNamAgI salAha ApI ke, tamAre jyAM gayA hatA tyAM hamaNAM beljiyama tarapha ja thoDo vadhu vakhata rokAvA jevuM hatuM. kAraNa ke, lokonA manamAM tamArI badhI vAta haja tAjI che; uparAMta chApAMmAM AvelA ahevAlono radiyo ApavA tame kazo prayatna na karyo, e vastu paNa tamAre pakSe sArI nathI thaI. teNe umeryuM, "huM sAmAnya rIte chApAM vAMcato nathI. paNa tamArI bAbatano ahevAla Avyo hato, tyAre meM khAsa chApuM maMgAvIne e vAMcyuM hatuM..." paNa tame kAle - nA, nA, parama divase chApuM maMgAvIne vAMcajo, eTale basa!" malaberIe moM bagADIne jaNAvyuM. 285 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 nikolasa nikalpI pelAe tarata ja pUchayuM, "paNa huM chApAM maMgAvato ja nathI; chatAM parama divase khAsa kaMI vAMcavA maLavAnuM hoya to huM maMgAvuM vaLI !" "ThIka, ThIka, Avajo !" kahI malaberI tarata laoNrDa verisaoNphTane sAthe laI oraDA bahAra nIkaLI gayo, ane osarImAM AMTA mAravA lAgyo. verisaoNphTe tene pUchyuM, "parama divase zo ahevAla chApAmAM tene vAMcavA pUro pADavAnA che?" "huM kaMI tene koI khUnano ahevAla vAMcavA pUro nathI pADavAno; paNa khUnanI lagabhaga najIkanI vastu ja e haze! kAraNa ke, koraDA ane daMDAthI jeTaluM vAgI zake teTaluM jarUra pelA badamAza nikolasane vAgyuM haze." laoNrDa verisaoNphTa kaMI ja badho roSa tenA upara ja 66 bolyo nahi; eTale sara malaberIe ThAlavato hoya tema AgaLa jaNAvyuM, Aje ja meM rAlpha nikalbIne tyAM savAranA ATha vAgatA agAu jenkinsane mokalyo hato. e badamAzanuM ThAma-ThekANuM badhuM have jANavA maLI gayuM che. paNa atyAre e vAta karavAnI zI jarUra che? AvatI kAla thavAne zuM du:khe che?" k "paNa AvatI kAle zuM karavAnuM ke thavAnuM che?" laoNrDa verisaoNphTe pUchyuM. malaberIe e babUcakane e prazna pUchavA badala mAtra gussAbharI najarathI ja javAba Apyo. << thoDo vakhata AMTA mAryA bAda acAnaka laoNrDa verisaoNphTe malaberIne kahyuM, "ahIM ja thobho, mAre tamArI sAthe kaMIka vAta karavI che." "paNa te mATe ahIM ja thobhavAnI zI jarUra che? pelI tarapha jaIzuM to zo vAMdho che?" 66 'haoNka, mAre jANavuM ja che; mane kahI do "nALavuM na che? eTale zuM? " "" Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laoNrDa verisaoNphaTano dehAMta 287 "tame jANo cho ke, tame je kaMI karavA mAgo cho, te mane jarAya pasaMda nathI. tamAre kazuM karavAnuM nathI." tamane gamatuM nathI, eTale tame mane rokavA ADe Avazo, ema?" malaberI tADUkyo. hA, mArAthI banaze teTalI koziza karI, huM tamane chUpI rIte nikolasane mAra marAvatA ke tenuM khUna karAvatA aTakAvIza." ' "juo, huM bahu kharAba mANasa chuM, mArA mArgamAM ADe AvavuM e jokhamakAraka cIja che. khabaradAra! e vastu mAre lagatI bAbata che, ane mAre ene ThIka lAge te rIte patavavAnI che." paNa tamArI sAthe huM eTalo badho bhaLelo chuM, tathA A bAbatamAM huM eTalI badhI tIvra lAgaNI dharAvuM chuM ke, e bAbatane huM mane potAne lagatI bAbata gaNavAno chuM, e samajI rAkho." juo maherabAna, tame tamAre lagatI bAbatomAM jema ThIka lAge tema karajo, paNa mAre lagatI bAbatamAM tamAre mAthuM mAravAnI jarUra hoya nahIM, samajyA? ane have bhalA thaI ghoDAgADI tarapha cAlo, ahIM have mane majA paDatI nathI. uparAMta, ApaNe baMne vadhu vakhata vAta karIzuM, to nakAmA jhaghaDI paDIzuM; ane e vastu mArA ke tamArA hitamAM nathI, eTaluM to samajo cho ne?" malaberI ema mAnato hato ke, laoNrDa verisaoNphTane pote evo dabAvelo che ke, saheja dhamakI ke saheja paTAvavAthI te mAnI ja jaze. kema ke atyAra sudhI te juvAniyo malaberInuM kahyuM ja karato Avyo hato. paNa malaberInI kAyaratA ane nikolasa upara chUpo ghA karavAnI tenI yojanA jyArathI e nAdAna juvAna laoNrDanA jANavAmAM AvI hatI, tyArathI tenI koI suSupta UMDI khAnadAnI jAgrata thaI UThI hatI ane malaberI taraphanI tenI mAnabuddhi ochI thavA lAgI hatI. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 nikolasa nikalTI malaberIe atyAra sudhI e budhdhane marajI mujaba tUTayo hato, AMdhaLo banAvyo hato ane chetaryo hato. kharuM kahIe to e juvAniyAno te badhA arthamAM Azrita ja hato. eTale, manuSyasvabhAvanA keTalAka kAyadA mujaba, tene e juvAniyA pratye jarAya AdarabhAva na hato: pote je pramANamAM te juvAniyAne nukasAna pahoMcADyuM hatuM, te pramANamAM ja te tene tiraskArato hato. ane have jema tema e juvAniyo tenI sAme mAthuM UMcakavA lAgyo, tema tema teno tiraskAra dhikkAramAM ja palaTAvA lAgyo. laoNrDa verisaoNphTa have malaberI aMge vicAravA lAgyo tyAre pahelethI mAMDIne badhuM ja vicAravA lAgyo. atyAra sudhI tenI AMkha e bAja baMdha ja hatI. pahelethI tene keTa nikalTI taraphanI malaberInI dAnata viSe zaMkA ja hatI. te ema joI gayo hato ke, malaberI mAre nAme paNa kharI rIte potAne mATe ja keTane hAtha karavA mAge che. eTale malaberIe e nirdoSa yuvatIne hAtha karavA ane pajavavA mATe je hIna upAyo lIdhelA, temAM potAno ADakataro hisso joI tene zarama AvavA lAgI hatI. ane tethI keTanA bhAI nikolase potAnI bahenanI AbarUnA bacAvamAM je kaMI karyuM, te tene yogya ja lAgatuM hatuM. eTaluM ja nahi, paNa nikolasanI jagAe pote hota, to pote paNa ema ja karyuM hota, ema tene lAgyuM. bhojanAlayamAM temanA bIjA mitro paNa hatA. bhojana daramyAna ane bAda paNa dArUnI khAlIo UDavA mAMDI. malaberIe atyAra sudhI potAne bImArI daramyAna je nigraha rAkhavo paDyo hato, teno badalo vALavA khUba DhIMcavA mAMDyo, ane laoNrDa verisaoNTe paNa malaberI pratyeno potAno gusso DubADI devA mATe DhIMcavA mAMDyo. cAre bAju badhA ja mana mUkIne khUba DhIMcatA hatA. pachI to jema haMmeza bane che tema, thoDI ja vAramAM kaMIka hullaDa jevuM ja macI Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laoNrDa verisaoNTano dehAMta 289 rahyuM hoya tevo dekhAva thaI gayo: khurazIo UMdhI vaLavA lAgI, zIzIo hAthamAMthI paDavA lAgI, tathA nAca-gAna ane majAka-mazkarI pachI zIzIo ane pyAlIonI pheMkApheMka zarU thayAM. acAnaka be jaNa bAthaMbathA AvI gayA. badhA garADIo temane chUTA pADavA doDyA, ane parANe chUTA pADI dUra kheMcI gayA. malaberI bUma pADavA mAMDyo, "mane choDI do; teNe mane lApho mAryo! basa, mAro koI mitra ahIM hAjara che ke nahi! mAre eno hisAba patavavo che, abaghaDI !" bIjI bAju verisaoNTane kheMcI janArA tene pUchatA hatA, "zuM" thayuM? mArAmArI thaI?" hA, meM tene eka lApho mAryo che ane zAthI mAryo che, te e barAbara jANe che. paraMtu kepTana eNDamsa ahIM hatA ne? te kyAM che?" kepTana eNDamsa AvatAM laoNrDa verisaoNphaTe tene eka bAju laI jaI kaMIka vAta karI. ' tarata ja pAchaLa pAchaLa malaberI ane teno mitra paNa AvyA. baMne jaNanA mitroe have bhegA maLI, taMdvayuddha mATe kayAM javuM, te nakkI karI lIdhuM. jo tyAM koI samaju mANaso hota, to temaNe vacce paDI A badhuM dhAMdhala saheje zamAvI dIdhuM hota, ane pachI bIje divase to koIne AmAMnuM kazuM yAda paNa rahyuM na hota. paNa tyAM badhA evA zarAbIo bhegA thayA hatA ke, teoe UlaTuM bane jaNane temanA nirNayamAM uzkeravAnuM ja kAma karyuM. drane mATe sthaLakALa nakkI thatAM, tarata ja, cAre jaNa nakkI karela sthaLe javA judI judI be ghoDAgADImAM besIne nIkaLyA. sUryodaya thavA Avyo hato. te ni.-19 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalbI niyama mujaba pagalAM mApIne aMtara nakkI thayuM; ane malaberI tathA verisaoNphTe potapotAnI jagAe sAmasAme geAThavAIne ekIsAthe potapotAnI pistola phoDI. 290 tarata ja laoNrDa verisaoNphTa jamIna gayo hato. upara DhaLI paDayo. te marI malaberI tathA teno mitra ane hAjara rahelo kaeNpTana eNDamsa tene tyAM verisoTanA 'sekaMDa' tarIke paDato mUkI, sIdhA brAiTana baMdara tarapha UpaDI gayA, ane tyAMthI dariyo oLaMgIne phrAnsa ! 56 vararAjA potAnA kALA dhULiyA makAnamAM grAIDa prabhutAmAM pagalAM mAMDavAnA ghATa ghaDI rahyo hato. tenuM ghara paNa tenA jevuM ja khakhaLavakhaLa thaI gayeluM hatuM. e grAiDa jevA vyAjakhAu kaMjUsanuM ghara hatuM, je bIjAnAM jIvana cUsIne milakata vadhAryA karato hato; paNa tethI tenA potAnA jIvanamAM kSudratA sivAya kazAno umero thAya tema nahotuM. Aje beTho beTho te, lagna vakhate pote kayo pozAka paheravo, teno vicAra karato hato. vicAra karI, cAvI vaDe kabATa ughADI, te eka ja sUTa kADhato, ane cAvI vaDe pAchuM kabATa baMdha karI deto. tyAra bAda kADhelo sUTa prakAzamAM dharI, te potAne sAro lAgaze ke nahi, teno vicAra karI laI, kabATa ughADI, tene temAM pAcho mUkI deto ane bIjo sUTa hAthamAM leto. e badhA sUTa teNe sAnamAM vastuo laI paisA dhIranArane tyAMthI ja sastAmAM kharIdyA hatA. kadI navuM kapaDuM laI, potAnA mApathI to kazuM teNe savarAvyuM ja na hatuM. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vararAjA 291 chevaTe teNe eka lIlAza paDatA raMgavALo koTa pasaMda karyo, ane potAnI baherI, vAMkI vaLI gayelI, gharaDI-khaMkha nokaraDI pagane bolAvIne kahyuM, "basa, huM A lIlA koTamAM ja paraNavAno!" pege kAna pAchaLa paMjAnI chAjalI karIne pUchayuM, "tame mane bolAvI ke ghaDiyALamAM DaMkA paDyA hatA?" "are, meM bolAvI hatI," grAIDe jarA moTethI kahyuM. "tame bolAvI hatI? zuM kAma che?" "huM lIlA koTamAM paraNavAno!" "tamArI pAse enA karatAM jarA vadhu jUnAM kapaDAM nathI? tame A koTa paherazo to vadhAre paDatA dIpI UThazo!" paNa mAre dIpI UThavuM ja che; mAre juvAna, raMgIlA dekhAvuM che. mArI bairI bahu javAna che ane rUpALI che. ahA, taddana rUpALI!" "jo tame kaho cho tevI sAcesAca rUpALI haze, to to tame game te raMgano koTa paherazo toya te tamArI sAmuM jovAnI nathI." vAha, Aje pega DosIno mijAja bagaDyo lAge che!" to na bagaDe? ATalAM varasa A gharamAM mArI upara koI na hatuM; have mArI upara besanAra "bairI" tame lAvavAnA ema? paNa yAda rAkhajo, mArI upara A gharamAM koInuM calaNa huM thavA devAnI nathI. huM tamane eka vAra saMbhaLAvI dauM chuM: rahI rahIne tame pAyamAla thavAnA A zA dhaMdhA mAMDayA che? tamAre A uMmare khAnAruM eka vadhu moM lAvIne zuM karavuM che?" kharI vAta; kharI vAta! navuM eka mAM khAnAruM vadhe; ane teya juvAna hoya ane bhUkha laIne AvyuM hoya, to pAyamAla thaI javAya, emAM zaMkA zI? paNa, tuM, DosI, mane jevo tevo mANasa na samajatI! meM pasaMda karelI A bairI to kamAIne enA bApane beThAM beThAM khavarAve che, to potAnA dhaNIne nahi khavarAve? samajI? huM kaMI mUrakha nathI. tene cItaratAM, raMgatAM, bharata-gUMthatAM badhuM AvaDe Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 nikolasa nikalTI che; ane ghara beThAM vepArIo AvIne te badhuM rokaDA paisA ApIne laI jAya che. ApaNe tene navarI zuM kAma besI rahevA daIzuM? enI pAse enA bApa karatAM vadhu kAma laIe to ja ApaNe kharA!" "paNa, tame gharaDe ghaDapaNa juvAna rUpALI strInA hAthamAM ramakaDuM nahi banI jAo, enI zI khAtarI? atyArathI ja juone tamArAM lakSaNa!" "nA re nA! rUpALI strI paNa mane ramakaDuM zuM banAvI javAnI hatI? ke tArA jeTalI kadarUpI DAkaNa paNa!" vAkyano chello bhAga te pelI na sAMbhaLe tevI rIte bolyo hato. paNa pelI DosI to tenA hoTha hAlelA joI gaI hatI. te bolI UThI - "huM na sAMbhaLuM te mATe kazuMka dhImethI tame bolyA, kharuM ne?" "are, A DAkaNa bhAre cAlAka bAI che!" grAIDa dhImethI gaNagaNyo; paNa pachI mAM maraDIne te moTethI bolyo, "huM to badhI bAbatamAM tArA upara ja vizvAsa rAkhuM chuM, ema ja bolyo hato." "mArA upara badho ja vizvAsa rAkhazo, to to sukhI thazo." "tArA upara vizvAsa mUke, to to tuM mane ujharaDIne khAlI ja karI nAMkhe, e huM barAbara jANuM chuM" - e javAba grAIDanA caherA upara aMkAI rahyo. paNa DosalI te sAMbhaLI jAya e bIke te bolyo nahi. pachI teNe lIlA koTanA thoDA TAMkA UkalI gayA hatA te bharI ApavAnuM, ane eka kALo paDI gayelo nekalesa paoNliza karI ApavAnuM tene jaNAvyuM. "e nekalesa laganane divase savAre pelInA gaLAmAM paherAvIzuM, ane paraNIne te ghera Avaze eTale kADhI laI, pAcho tijorImAM mUkI daIzuM," ema kahI grAIDa khaDakhaDATa hasI paDyo. eTalAmAM bahArathI koIno bAraNuM khaTakhaTAvavAno avAja Avyo. te naoNjha hato ane rAhunI ciThThI laIne Avyo hato. rAlpha grAIDane lakhI jaNAvyuM hatuM Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avanavI mulAkAto 293 "huM brene Aje savAre maLI Avyo chuM. kAla pachIno divasa lagnanA divasa tarIke nakkI karyo che. ApaNe sAthe ja jaIzuM. tame savAranA sAte mAre tyAM AvI rahejo. daramyAna, brenI chokarInI mulAkAto levAnuM baMdha karI dejo. te kaMI tamArA vinA sukAI jatI nathI; ane tamAre tamAro yuvAnIbharyo tanamanATa aDatAlIsa kalAka dabAvI rAkhavo, evI mArI salAha che. tenA bApa mAMDa tene manAvI-paTAvIne tamArA tarapha vALavA prayatna kare che, tyAre tame tamArA vAMdaraveDAthI badhuM bagADI nAMkho cho. - rAlpha nikalbI." 57 avanavI mulAkAte 1 rAphnI ciThThInA javAbamAM grAIDe lakhI ApelI ciThThI laI naoNgjha rAlpha pAse Avyo, tyAre teNe te vAMcI lIdhA bAda, acAnaka naoNjhane pUchayuM, " alyA, tArI sAthe kAle rAte zerImAM koNa hatuM?" "huM nathI oLakhato. te ahIM be vakhata tamane zodhato Avyo hato; tame bahAra gayelA hatA. te pharI Avyo; tame tene jAte ja kADhI mUkayo. tenuM nAma teNe brUkara jaNAvyuM hatuM." 66 "hA; paNa pachI?" "pachI zuM? te AsapAsa pharato ja rahe che, ane huM zerImAM nIkaLuM eTale mAro pIcho pakaDe che. huM tene tamArI bhego karI ApuM te mATe te mane samajAva samajAva kare che. te kahe che ke, eka vakhata tamAre tene bhegA thayA vinA cAle tema ja nathI. ,, "ane tuM teno zo javAba Ape che, vAru? ?" "meM tene kahyuM ke, 'e mAruM kAma nahi. te jyAre zerImAM thaIne jAya, tyAre tuM ja temane pakaDaje ne !' paraMtu te kahe che ke, mAre Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 nikolasa nikalTI je vAta karavI che, te baMdhabAraNe karavAnI che ane te mAne che ke tenI e vAta sAMbhaLyA pachI tamAruM moM ke tamAruM tenA pratyenuM vartana AvuM nahi rahe." "are, e to ALasu harAmajAdo che. karelA gunAonI sajA bhogavavA tene dariyApAra javuM paDyuM hatuM, tyAMthI te pAcho dezamAM Avyo che, -paNa te phAMsIne mAMcaDe jaI pahoMcavA mATe ja, ema samajI rAkha. eTale mAre tenuM kazuM kAma nathI. have tane maLe to pAsenA polIsane jaIne soMpI deje ane kaheje ke, dhAkadhamakIo ApI paisA kaDhAvavA mAge che. pachInuM huM joI laIza, samajyo?" "meM sAMbhaLyuM." "basa tyAre, eTaluM karIza to huM tane inAma ApIza." naoNjha oNphisethI rAte chUTIne sIdho, nikolasa nIkaLe tenI rAha joto, ciyarIbala bradharsanI peDhInA bAraNA sAme ja naLa pAchaLa jaIne Ubho rahyo. pote nikolasano mitra che ke tene maLavA Avyo che, evuM kahI, potAnA mitranI AbarU te ochI karavA nahoto icchato. kaMgAliyatane kAraNe tenAM kapaDAM evAM hatAM ke, koI paNa mANasane tenI zarama Ave, evuM te mAnato. vakhata thatAM nikolasa bahAra nIkaLyo ke tarata noMjhe tene pakaDyo. nikolasa tene Avelo joI rAjI thayo ne bolyo, "bhAI, huM tamane ja yAda karato hato, tyAM ja tame AvI maLyA!" barAbara, huM paNa tamane ja yAda karato hato; Aje mAre tamane maLavuM ja hatuM. tamArA kAkAne lagatI kaMIka gupta vAta maLI che. paNa mane haju tenI pUrI vigata maLI nathI. paNa mane kaMIka vahema jAya che kharo. eka mANasa mane maLyo che, te evI kaMI vAta kahe che, ke je sAMbhaLI mane bhAre mUMjhavaNa thaI AvI che." | nikolase noMRne prazno pUchIne e gupta vAtanuM kaMIka svarUpa pAmavA prayatna karyo, paNa naoNgsa pAsethI te kazuM vadhu jANI zakyo Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avanavI mulAkAto 25 nahi. mAtra teNe eTaluM vadhArAmAM kahyuM ke, rApha te mANasane tenI sAthe pharato joI gayo chepaNa pote pahelethI vicArI rAkhelI rIte tene javAba ApI dIdho hovAthI, tene bIjo kaMI vahema gayo nathI. | nikolasa ane te baMne have eka resTorAMmAM jaIne beThA, ane nikolase naoNjhane tenuM vahAluM pINuM pivarAvyuM. te vakhate naoNjhe nikolasane kahyuM ke, "pahelI vakhate mane pelI nokaraDInI pAchaLa javAnuM kAma tame soMpyuM hatuM, tyAre huM tamane bhalatI ja bAIne ghera laI gayo hato, kharuM?" ema kahI, te prasaMga yAda karI, baMne jaNa khUba hasyA. pachI noMjhe pUchayuM, "huM to bhUlathI tamane misa sesiliyA baoNnsTarane tyAM laI gayo hato, paraMtu tamAre jene tyAM javAnuM hatuM, tenuM nAma zuM hatuM, bhAI?" meDalIna." "meDalIna? kaI meDalIna? tenA bApanuM nAma, mane jaladI kahI do," nyUmene jarA cakIne pUchayuM. "meDalIna be", nikolase paNa navAI pAmI kahyuM. "to tame bhAI, haju besI kema rahyA cho? tene to eka gharaDA khaccara sAthe paraNAvI devAnuM kAvataruM racAyuM che! zuM tame tene bacAvavA prayatna paNa nahi karo?" zI vAta karo cho? lagna? gAMDA bAMDA thayA cho ke zuM?" "tame gAMDA cho! te gAMDI che! tame AMdhaLA, baherA, mUMgA, lAgaNIhIna, jaDa cho! tamArA kAkAnI madadathI, tamArA kAkA karatAM kharAba evA khavIsa sAthe,- ane te paNa ghoramAM sUvA javAnI pUrI taiyArIvALA sAthe,-tene livara vo paraNAvI devAnI che, ane tame besI rahyA cho? tene bacAvavA prayatna paNa nahi karo? tame AvA krUra ghAtakI cho, evuM huM nahoto mAnato!" Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 nikolasa nikalbI bhAI, tame jarA sAMsatA thaI mane vAta to karo; ane huM tamane vacana ApuM chuM ke, tene koI gharaDA khaccara sAthe paraNatI aTakAvavA huM game te prayatna karI chuTIza!" nyUmene tarata ja, potAnI anokhI rIte, adhUrAM vAkyomAM ane pUraka ceSTAo sAthe, AkhI vAta kahI saMbhaLAvI. nikolasa te jANI maDadA jevo phIko paDI gayo, ane tarata ja bahAra doDayo. - nyUmaeNna tene rokavA tenI pAchaLa doDayo, ane pote tene pakaDI zake ema na lAgavAthI teNe moTethI bUma pADavA mAMDI: "pakaDo, pakaDo, cora bhAgI jAya che, cora!" nikolasa samajI gayo ke, naoNjha tene game tema karIne rokavA ja prayatna karavA mAge che. eTale, loko tene bhAgI jato cora na mAnI le, te mATe ja te thobhyo. naoNjha hAMphato hAMphato tenI pAse AvI gayo, eTale nikolase tene kahyuM, "mAre tenA bApa pAse-be pAse ja javuM che, huM tene A lagna na karavA samajAvIza." jarAya nahi; e mANasane samajAvavA karatAM ghera besI rahevuM zuM khoTuM? tene koI samajAvI na zake." "to huM mArA kAkA rApha pAse jaIza." "jarAya nahi; e enA karatAM paNa caDe evo nakAmo! tamArA kAkAne koI na samajAvI zake, ane tame to nahi ja!" "to huM zuM karuM ema tame iccho cho, bhAI?" "ciyarIbala bhAIo kyAM che?" "baMne agatyanA kAme bahAragAma gayA che." tarata ja pAchA bolAvo." "dariyAnI musApharImAM pavana anukULa hoya to paNa jatAM ne AvatAM traNa divasa thAya." "to bIjuM kAMI vicArI kADho." Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharI pAchA lilIvIka 297 "to huM e chokarIne potAne maLIza; ane mArA mAliko bahAragAma che, tyAM sudhI A lagna thobhAvavA tene kahIza. ane mAre teno sAmAna kharIdavA mATe tenI pAse javAnuM to hoya ja che." e vAtamAM nyUyaeNnane kazo vAMdho na hato. pachI te tyAMthI chUTo paDayo. nikolase tene potAnI sAthe ghera AvavA kahyuM; paNa te khUba thAkI gayo hato, eTale potAnA ghara tarapha ja vaLyo. 58 pharI pAchA lilIvIka paNa, nyUmaeNna ghera pahoMcyo tyAre tene mATe bIjuM kAma taiyAra UbhuM ja hatuM. misisa DaeNnvijhe potAnI moTI dIkarI misa maoNlinAnA vadhI gayelA vALa kapAvavA tene eka sArA hajAmanI dukAne laI javA naoNyjhane vinaMtI karI. miO kaeNgvigjha kAma parathI ghera AvyA na hatA; ane hajAmanI dukAna eTalI dUra hatI ke, maoNlinAne ekalIne tyAM mokalI zakAya tema na hatuM. thAkane kAraNe nyUyaeNna potAne mATe to jarAya hAle tevI sthitimAM na hato. paNa bIjAne mATe kAma karavAnuM hoya to te kadI mA na pADe. tarata te maoNlinAne laI pelA hajAmanI dukAne pahoMcyo. jue to tyAM mi lilIvIka eka khurazI upara besI potAnI hajAmata karAvatA dekhAyA ! mi lilIvIka tarata maoNlinAne oLakhI gayA; paNa tenI sAthe bolyA nahIM. maoNlinAnuM kezaprasAdhana pUruM thayuM, eTale mi lilIvIka mi0 kaeNrniMgjhane ghera javA ja maoNlinA ane nyUmaeNnanI sAthe joDAyA. temaNe nyUyaeNnane pUchyuM, "naoNgjha, pelA samAcAra jANI e loko bahu akaLAyAM haze, nahi?" CC Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 nikolasa nikalTI "kayA samAcAra?" naoNjhe pUchayuM. esto, mArA lagnanAsto!" maoNlinA ja vacce bolI beThI, "mA to bahu ja raDI hatI; ane pappA bahu DhIlA thaI gayA hatA, paNa have sArA che; huM paNa bahu mAMdI paDI gaI hatI, paNa have sArI che." "beTA, tArA dAdA lilIvIka tane cuMbana karavA mAge to karavA de kharI?" hA, hA, dAdAjI, jarUra. paNa 'tamArI" dAdIne kadI na karavA dauM, ne huM temane 'dAdI' paNa na kahuM!" tarata ja mi0 lilIvIke maoNlanAne potAnA hAthamAM UMcakI laIne cuMbana karyuM. eTalAmAM teo gharanI najIka AvI gayA hatA, eTale mi0 lilIvIke maoNlinAne teDelI ja rAkhI ane gharamAM AvI mitra ane misisa kenviccha beThakamAM jyAM beThAM hatAM temanI samakSa ja potAnA hAthamAMthI nIce utArI. mi0 lilIvIkane joIne misisa kaeNnDijha bebhAna thavAnI taiyArImAM paDI, ane mi. kaeNviccha gauravabhera gaMbhIratAthI UbhA thaI ADuM joI gayA. temane saMbodhIne mi0 lilIvIke kahyuM, "kenvijha, mArI sAthe hAtha milAvo." temaNe AvuM joIne trIjA puruSamAM javAba Apyo, "eka vakhata evo hato, jyAre e mANasa sAthe hAtha milAvavAmAM huM gaurava mAnato. paNa have e mANase jyAre potAnuM svamAna, potAnI bhalamanasAI, ane mAnavatA visArI mUkyAM che, tyAre have mArA manamAM tenA pratye judI ja lAgaNIo pragaTelI che." "susAna, tuM mArI sAthe nahi bole?" mi0 lilIvIka karagaryA. mi0 kaeNnDijhe ja potAnI patnInI vatI javAba Apyo, "temanAmAM bolavAnI kazI tAkAta ja rahI nathI. tamArI krUra vartaNUka, uparAMta Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharI pAchA lilIvIka 299 eka taMdurasta bALakane ucheravAnI javAbadArI, e be vastuoe temanI keDa bhAMgI nAMkhI che, sAheba." paNa misisa kenvijhe have bolavAnuM zarU karyuM "kAkA, tame tamArI pITha mArA tarapha kevI pheravI dIdhI ane mArAM vahAlAM bALakone kevAM cheka ja visArI mUkyAM! ane eka vakhata tame temanA tarapha kevo mAyAbhAva ane mamatA dAkhavatA? ame paNa te joI mArA pahelA putranuM nAma tamArA nAma uparathI ja rAkhyuM hatuM. paNa e chokarAne have, jenA nAma uparathI potAnuM nAma rAkhavAmAM AvyuM che, te mANasa sAthe zI sagAI rahI? tema chatAM te badhuM bhUlI jaI, tamArI sAthe kazo jhaghaDo huM cAlu rAkhavA mAgatI nathI. paNa tame tamArI pelIne jo sAthe lAvyA hazo ke lAvazo, to huM kahI devA mAguM chuM ke, huM mArA gharamAM teno jarA paNa satkAra karavAnI nathI, haragija nahi." paNa huM kadI paNa, koIne paNa teno satkAra karavAnuM kahevAno nathI. joke mAre e zabda na vAparavo joIe, paNa susAna ane kaeNn-- vigsa, sAMbhaLo: ardhA-pagAravALA eka kepTana sAthe 'nAsI gaye' tene gaI kAle eka aThavADiyuM thayuM! arthAt mAmUlI ardha-pagAranA kepTana sAthe te nAsI gaI che. A oraDAmAM huM pahelavahelo tene maLyo hato, ane A oraDAmAM ja have tene hameza mATe tajI dauM chuM." ane A jAherAta thatAMta AkhA gharanI-badhAM mANasonI vartamUka ekadama badalAI gaI! misisa kaeNnDijha lilIvIkane gaLe ja vaLagIne, pote je kaMI bolI hatI te mATe, potAnI jAtane kaDavo Thapako ApavA lAgI. mi0 kaeNnDijhe lilIvIkano hAtha pakaDI kAyamanI mitratAnA sogaMda lIdhA, ane potAne atizaya hArdika pastAvo potAnI hamaNAMnI vartaNUka mATe thAya che, te paNa sogaMdapUrvaka jAhera karyuM. mi0 lilIvIke paNa jAhera karyuM, "pelInA para verabhAvathI nahi, paNa tamArI pratyenA snehabhAvane kAraNe, mArI badhI milakata tamArAM Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 nikolasa nikalTI chokarAMne nAme kAle ja karI daIza, ane jyAre teo umara lAyaka thAya ane paraNe tyAre temane te maLe evI vyavasthA karIza. mi0 naoNjha e dastAvejanA sAhedI raheze." pa9 nikelasa meDalInane maLe nikolasa jyAre bene tyAM pahoMcyo, tyAre gharamAM bApa-dIkarI ekalAM ja beThelAM hatAM. nikolasa meDalInane chevaTanA maLyo hato te vAtane traNa aThavADiyAM thaI gayAM hatAM. atyAre meDalInanuM mAM ghaNuM phIkuM paDI gayeluM tathA vadhu karamAI gayeluM dekhAtuM hatuM. | nikolasane jotAM ja bree adhIrA thaI jaIne pUchyuM, "tamAre sAheba zuM kAma che? tamAre je kAma hoya te jhaTapaTa kahI do; kAraNa ke, huM tathA mArI putrI tame je kAma mATe AvyA cho, te karatAM vadhu agatyanA kAmomAM rokAyelAM chIe." meDalIna tarata UbhI thaI. nikolasa tarapha adhe aMtare jaI, kazo kAgaLa hoya to te levA, teNe hAtha lAMbo karyo. teno bApa tarata ja tADUkI UThayo, "beTA, zuM kare che?" misa bre kadAca kAMI patra-parabIDiyuM levAnuM haze, ema mAne che. paNa mArA zeTha iMglaMDa bahAra gayA che, eTale temano kazo patra huM lAvyo nathI. paNa mAre misa bre sAthe vAta karavAnI hoI, te mane thoDo samaya Apaze, evI huM AzA rAkhuM chuM." to zuM tame mArI putrI mATe kaMI "orDaro" lAvyA cho? tame ema mAnatA lAgo cho ke, tame je kaMI kAmakAja Apo cho te upara ja ame jIvIe chIe, kema? mArI chokarI to eka sadu Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa meDalInane maLyo 301 gRhasthanI chokarI che, ane kevaLa manoraMjana mATe thoDuM ghaNuM kAma kare che; kamAI khAvA mATe nahIM! tame loko marajI pramANe tene kAma na soMpI zako, samajyA? te potAnI marajI hoya to ja kAma kare!" "ame paNa ema ja mAnIe chIe, sAheba. amane to misa benAM kaLA-kArIgarInAM kAmomAM sArI gharAkI maLe che, eTale avAranavAra te mATenA orDaro laIe chIe - jema Aje paNa thoDAka lAvyo chuM." "to tamArA mAlikane kahI dejo ke, havethI mArI dIkarI evAM kAmakAja karI ApavAnI nA pADe che. te kaMI tamArA mAlikanI dAsI nathI ke jethI temanI marajI pramANe kAma karI Ape. uparAMta, amAruM je kaMI tamArI pAse mAgatuM-leNuM nIkaLatuM hoya, te je pahelo bhikhArI sAmo maLe tene ApI dejo, samajyA? meM javAba ApI dIdho, eTale have tame jaI zako cho,- sivAya ke, tamAre bIjA kaMI 'hukamo' amane karavAnA hoya !" mAre tamane zA yuvAmo karavAnA hoya? paNa mArA manamAM thoDoka Dara pedA thayo che, te tamane jaNAvI lauM. tame tamArAM suputrInI kaparI jAtamahenata ane hAtha-majUrI upara atyAra sudhI jIvana jIvatA AvyA cho; paNa have tame temane kAyamanAM vecI nAkhIne tamAruM jIvana gujAravA tatpara thayA ho, evuM mArI jANamAM AvyuM che." meDalIna tarata ja bolI UThI, "are, are, mArA bApujI bImAra che, e vAtano to vicAra rAkho! A badhuM tame temane zuM saMbhaLAvavA beThA cho?" "bImAra? huM bImAra chuM? ane AvA bhAmaTA dukAnadAro ne gumAstAone tuM mArI bImArInI dayA khAvA vinaMtI kare che, ema?" Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 nikolasa vikalpI | ATaluM bolatAMmAM to bene daradano evo bhAre humalo Avyo ke, nikolasane bIka lAgI ke, te khatama ja thaI jaze ke zuM? eTale, "mAre kaMIka agatyanI vAta karavI che, mATe jarA bahAra AvIne maLo, evI nizAnI meDalInane karIne nikolasa bahAra jaIne Ubho rahyo. breno DUmo saheja zamyo, eTale meDalIne bahAra AvI. paNa teNe nikolasane kahI dIdhuM, "tamane mAre mATe kaMI kAma sepavAmAM AvyuM hoya, topaNa te tame mane kAlanA divasa bAda AvIne kahejo, atyAre nahi jotA nathI ke, mArA bApu atyAre kevI gaMbhIra dazAmAM che?" misa meDalIna, parama divase to ghaNuM ja moDuM thaI jAya. parama divase to tame ahIM hazo paNa nahi. mATe atyAre vinaMtI karIne huM kahuM chuM ke, mArI vAta sAMbhaLavA thoDoka samaya kADho. mAre tamArI ekalAMnI sAthe thoDI vAta karavI che. huM mArA potAnA vatIthI ja nahi, paNa jeo dUra gerahAjara che, temanA vatIthI paNa tamane A vinaMtI karuM chuM." gharanI buTTI bAInI AMkho satata raDyA karavAthI lAla thaI gaI hatI ane tenAM popacAM phUlI gayAM hatAM. teNe tarata bAjunI oraDInuM bAraNuM ughADyuM ane meDalInane hAtha pakaDIne te tarapha laI jaI, nikolasane pAchaLa AvavA nizAnI karI. tame maherabAnI karIne cAlyA jAo to sAruM," meDalIne DUsake caDIne nikolasane kahyuM. nA, huM tamane A sthitimAM mUkIne cAlyo nahi jAuM. tame evuM pagaluM bharavA tatpara thayAM cho ke, tenI kalpanAmAtrathI huM kaMpI UThuM chuM." "kayuM pagaluM? zAnI vAta tame karo cho?" Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa meDalInane maLyo 303 ' "tame kAle je lagna karavA taiyAra thayAM cho, tenI vAta che. e lagna to tamArI AsapAsa gUMthavAmAM AvI raheluM eka kAramuM kAvataruM che. tamane e vAtanI khabara nathI. e kAvatarAbAjone tame oLakhatAM nathI, huM oLakhuM chuM. tamane mAtra paisA khAtara vecI nAMkhavAmAM AvyAM che, paNa e paisoya keTalAyanAM lohI-AMsuthI kharaDAyelo che." mane e loko vize kazuM vizeSa na kahezo. huM mArI svataMtra marajIthI e lagna svIkAruM chuM. mArA upara kazI dhAkadhamakI ke baLajabarI dAkhavavAmAM nathI AvyAM, e jAtanI khAtarI, tame mArA zubhecchakone paNa ApI zako cho." paNa huM e kAvatarAbAja viSe evuM badhuM jANuM chuM, ke jethI karIne tamane kevaLa eTalI vinaMtI avazya karavA mAguM chuM ke, A lagna eka aThavADiyA mATe ja mokUpha rAkho. aThavADiyA bAda tamane jema ThIka lAge tema bhale karajo." huM tamArAthI chupAvavA nathI mAgatI ke, je mANasa sAthe mArAM lagna thavAnAM che, tene huM haragija cAhatI nathI. te mANasa paNa e vAta barAbara jANe che. chatAM te potAno hAtha mane ApavA mAge che. e hAtha svIkArIne ja huM mArA pitAne ahIMnI aTakAyatamAMthI choDAvI zake tema chuM, tathA temanA chevaTanA divaso AnaMdapUrNa banAvI temano AvaradA thoDo vadhu laMbAvI zakuM tema chuM. uparAMta lagna karavAnuM meM have vacana ApI dIdhuM che, ane huM emAMthI koI kAraNe pAchI haThavAnI nathI. tame atyAra sudhI mArI ekalavAyI dazAmAM mArA pratye khUba khUba sahAnubhUti batAvI che, tathA mane madada karavAmAM tamArA mAliko jeTalI, kadAca tethIya vadhu tatparatA batAvI che, te huM samajuM chuM ane te badala huM mArA aMtarathI tamAro AbhAra mAnuM chuM. kadAca mArAM AMsu tamane e bAbatanI vadhu sAbitI ApI zakaze. paraMtu, A lagnanI bAbatamAM to mane jarAya pastAvo Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 nikolasa nikalpI nathI thato, tathA huM jarAya du:kha mAnatI nathI, enI khAtarI rAkho. UlaTuM, e lagna svIkArIne meM mArA pitAne A kaMgAliyatamAMthI choDAvI sukha ane AyuSya mANatA karI mUkayA haze, e vAtano mane haMmezAM eka prakArano saMtoSa raheze.' ,, ATaluM bolI te tyAMthI cAlI jatI hatI; paNa nikolase vacce paDI, potAnI jiMdagInuM te kevuM satyAnAza vALI rahI che, teno vicAra karavA, tene khUba Agraha karyo, tathA hRdayAphATa zokathI ghavAIne te karagaryo, "huM zuM kahuM, jethI tame A chevaTanI ghaDIe paNa thobhavA kabUla thAo ? huM zuM karuM, jethI tame mArI vAta mAno?" ck "kazuM nahi, kazuM nahi! juo mArA bApu mane bolAve che, ane huM have kemeya karI ahIM vadhu thobhavAnI nathI. alabatta, eTaluM sAMbhaLatA jAo ke, tamArI A chellI mulAkAta ane temAM tame batAvelo bhAva, huM jIvIza tyAM sudhI kadI nahi bhUlI zakuM." 60 nikAlasa ane grAIDa Aje Arthara grAIDanA kuMvArApaNAnI chellI rAta hatI. potAne paheravAno lIlo pozAka jhADI-jhUDIne teNe taiyAra karAvI dIdho hato. pega DosIe AvIne tene ApavAmAM AvelA aDhAra pensano hisAba lakhAvI dIdho. pachI grAIDa eka gaMdA copaDAne hAthamAM laI, aMdaranI noMdho upara vicAra karavA beTho. maLI "rAlpha nikalbIne tenA leNA uparAMta inAmanA pAMcaso pAuMDa kula eka hajAra cAraso paMcotera pAuMDa, cAra ziliMga ane traNa pensa ApavAnA che: khAsI moTI rakama kahevAya. kAle bapore bAra vAgye te rakama rokaDI cUkavavI paDavAnI. paNa badalAmAM pelo suMvALo Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa ane grAIDa 305 lAla gAla maLaze !" A ane ene lagatA vicAromAM grAIDa lavalIna thavA lAgyo, tevAmAM pega DosIe pharIthI AvIne kAlanA mahA-bhojana mATe zuM zuM taiyAra karavAnuM che, e pUchyuM. grAIDe mahAdu:khe thoDI thoDI sArI cIjo taiyAra karavAnuM sUcavyuM: te sAMbhaLI pega DosI AMkho phADIne bolI, "AvuM badhuM avanavuM taiyAra karAvyA pachI vadhu kharaca thaI gayAnI bUma na pADatA!" "mane Dara che ke, paheluM aThavADiyuM to jarA kharcALa rIte rahevuM paDaze. paNa pachInI karakasarathI ApaNe eTaluM jarUra bharapAI karI laIzuM. huM to vadhAre nahIM ja khAuM, ane tane tArA gharaDA mAlika upara eTalo prema che ke, tuM paNa vadhAre khAIne kharcamAM nahi utAre, enI mane khAtarI che." eTalAmAM bahArathI ghAMTa vAgyo, eTale grAIDe pega DosIne bAraNuM ughADavA bahAra mokalI. AvanAra mANasa nikolasa hato. teNe grAIDa pAse besI, rAlpha tathA teNe maLI meDalIna brene kharIdI levA kevuM kAvataruM racyuM hatuM te pote jANato hovAnI vAta jaNAvI. tathA bIjI paNa koI milakata che, je hAtha karavAnuM teo gerakAyade vicArI rahyA che, e paNa kahI saMbhaLAvyuM. pachI teNe grAIDane samajAvIne kahyuM, 'A lagnamAMthI tame meDalInane zI kiMmata laIne chUTI karavA taiyAra thAo te jo jANavA maLe, to meDalInanA tavaMgara mitro e kiMmata cUkavI zake tevI sthitimAM che.' grAIDa DosAe kaMIka bolavA hoTha halAvyA, paNa kazo javAba na Apyo. te vicAravA lAgyo ke, rAlpha phUTI gayo hoya to tenI pAsethI jarUra mArA ane tenA leNA bAbata kaMIka vAta bahAra pahoMcI gaI hoya ema bane; paNa meDalInanA vArasA aMgenI gupta vAta viSe A juvAniyAne kazI muddAsara mAhitI nahi ja hoya, ema mAnI, te jarA svastha thaIne bolyo, "bhalAdamI, tuM ke tArA ke tenA tavaMgara ni.-20 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 nikolasa nikalTI mitro - je koI hoya te- bhale paisA ApI zake, paNa mane meDalInanA suMvALA lAla lAla gAla ApI zake ? eTale tuM ahIMthI ekadama bahAra nIkaLI jA, nahi to huM "cora" "cora'nI bUmo pADI, AkhI zerI jagADI daIza." 61 lagnane divasa grAIDe savAramAM vahelA UThI, lIlA pozAkamAM susajaja thaI, potAnA mAnItA dArUnI zIzImAMthI eka ghUMTaDo bharI lIdho. bIjI bAju, rAkhanA DhagalA AgaLa dhULadhamA kAma karatI karatI pega kaMIka babaDatI hatI: "vAha, moTuM lagana na joyuM hoya to! pega DosInA karatAM have tene vaLI bIjuM koI juvAniyuM ghara calAvanArA joIe che! atyAra sudhI to te kahyA karato hato ke, "hamaNAM thoDuM khA, thoDo pagAra le, thoDA kolasA bALa, ane huM chevaTe mArA vilamAM tane khUba ApI jaIza.' vaLI kaheto hato ke, "huM vAMDho chuM ane vAMDho rahevAno chuM; mAre bIjA koI mitro nathI ke sagAMsAgavAM nathI, paga!" paNa have tene A uMmare vahu lAvavI che - ane te paNa eka nAnI DhIMgalI jevI! kahe che ke, te mArA mArganI jarAya ADe nahi Ave! mArA mArgamAM te ADe nahi ja Ave, paNa te tuM kahe che te rIte nahi, paNa meM dhAryuM che te rIte! samajyo, DosalA?" grAIDa have vAyadA pramANe rAphane tyAM gayo, ane AgalI rAte eka juvAniyo tene kevo DarAvavA Avyo hato, tenI vAta teNe tene kahI saMbhaLAvI. "ane tame DarI gayA?" rAlpha tiraskArathI pUchayuM. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnano divasa 307 "huM? nA, nA, UlaTo, meM 'cora', 'cora', 'mA', 'dhA karIne tene DarAvI mUkyo." paNa, lagana pachI tamArI juvAna bairIne e badhA suMdara javAniyAonA hAthamAMthI barAbara sAcavI jANajo; nahi to, tamAre paise tamArI bairI bIjAo sAthe majA karyA karaze!" "barAbara sAcavIza vaLI; ema te koInA zA bhAra che ke, mArA jIvatAM mArI bairIne uDAvI jAya!" ThIka, have tamAre khuzI thavAno vakhata najIka Avato jAya che; to karAra pramANe mane paisA cUkavI do!" AhA! keTalI utAvaLa karo cho, bhAIsAheba? bAra vAgye ApavAnA che te tyAre ApIza ja." paNa atyAre Apazo to zuM baporanA bAra sudhI vyAjakhAdhA jaze ema? e eka kAma patI jAya to pachI ApaNe nirAMte bIjA kAmamAM mana parovI zakIe ne?" paNa to atyAre vahelA paisA maLaze tethI tamaneya zuM vyAja maLI javAnuM che, bhAIsAheba? tenA karatAM kAmanI vAta ja pahelI karI laIe te zuM khoTuM?" ThIka che, ThIka che, ApaNane baMnene ekabIjA upara vizvAsa che, eTaluM ja ghaNuM che." pachI baMne jaNa bhADAnI ghoDAgADImAM besI bhAvI vahune ghera pahoMcI gayA. koI temano satkAra karavA sAme Ave tema to hatuM nahi; eTale baMne dAdara caDI upara gayA. bre temane AvelA joI, jhaTapaTa taiyAra thavA upara gayo. paNa eTalAmAM dAdara upara bIjo koI mANaso caDatAM hoya evo avAja saMbhaLAyo, ane thoDI vAramAM nikolasa tathA keTa oraDAmAM dAkhala thayAM. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalTI * 2 nikolasane joI tarata ja grAIDe rAphane koNI mArIne kAnamAM kahI dIdhuM, "gaI kAle mane DarAvavA Avyo hato te ja!" rApha te sAMbhaLI bolyo, "AhA, mArA mArganI vacamAM jyAM ne tyAM, dareka vaLAMke, huM je je kaMI karuM te badhAmAM, ADe AvIne e Ubho rahe che!" tarata ja nikolasa sAme joI moTethI teNe kahyuM, "cAlyo jA! badamAza, harAmI! ahIM zA mATe Avyo che? juThA-labADa cora!" : "tamArA zikArane, mArAthI bane to bacAvI levA, huM Avyo chuM. tamArA jIvananA dareka kRtyamAM, dareka ceSTAmAM jUTha ane badamAzI sivAya bIjuM kaMI hotuM nathI. corI e to tamAre dhaMdho che. game tevA kaThora zabdothI ke game tevI bhAre dhakkAmukkIthI huM ahIMthI cAlyo javAno nathI." "chokarI!" rAlpha have keTane uddezIne kahyuM, "tuM ahIMthI cAlI jA; amAre A chokarA sAthe baLajabarI vAparavI paDaze; bane tyAM sudhI tane kazI IjA pahoMce evI mArI icchA nathI." paNa tenA javAbamAM keTa AMkho tagatagAvatI ane meMe lAla lAla thaI jaIne bolI, "tame mArA bhAIne je kaMI karazo, teno te tamane vyAja sAthe badalo Apaze ja. mArI sAme paNa tamAre baLajabarI vAparavI hoya to bhale vAparo; kAraNa ke, huM chokarI chuM. paNa tethI karIne je prayojanasara AvI chuM, temAMthI huM pAchI pharavAnI nathI, e jANI rAkhaje." "ane mAnavaMtAM bAnu, ApanuM mahA-prayojana zuM haze, vAru?" rAlpha karaDAkImAM pUchayuM. nikolase ja teno javAba Apyo-"tamArI dagAbAjI ane kAvatarAkhorIno bhega banelI misa brene jarUra hoya to ghara ane Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnano divasa 309 Azaro dharavA te AvI che. tame tene eka gharaDo buTTo kacaro pati tarIke ApavA dhAryo che. cheka chevaTanI kSaNa sudhI mArAthI jo te nahi samaje, to pachI tenI samAna strI-jAtanI mArI A bahena tene vInavI ane samajAvI joze. tenA bApane paNa huM jeonA taraphathI Avyo chuM, teonA nAme samajAvI jovA mAguM chuM, jethI kevuM dUra, hINapatabharyuM kAma karavA te taiyAra thayo che, e kadAca tenA lakSamAM Ave. ame baMne tamArI sAthe vAta karavA AvyAM ja nathI, mATe tame amArI joDenI vAta baMdha karo." ema? ane A chokarI paNa ahIM ja raheze kema? juo grAIDa, A bahAdura juvAniyo potAnI bahenane DhAla tarIke vAparavA ja sAthe lAvyo che, samajyA? meM to tene cetavaNI ApI joI; have e badamAzanI sAthe lAta ja khAIne A chokarIne javuM hoya to te jANe! ThIka, to grAIDa, have tame jarA jaIne bene nIce bolAvI lAvo; kemake A tenuM ghara che. eTale tene pUchIne ApaNe je kaMI karavuM hoya te karavuM joIe - paNa tenI dIkarIne ahIM na AvavA detA. ahIM mArAmArI thaze, e badhuM jovAnI tene jarUra nathI." | nikolasa tarata ja bAraNA vacce jaIne Ubho rahyo ane grAIDane saMbodhIne bolyo, "jo tane tArI jAtanI sahIsalAmatInI paDI hoya, to jyAM che tyAM ja Ubho raheje!" jAo grAIDa, huM kahuM chuM tema karo. tenI vAta sAMbhaLavAnI jarUra nathI," rApha UMce avAje bolyo. nikolase grAIDane vaLatuM saMbhaLAvIne kahyuM, "DosA, tArI jAtane saMbhALIne jyAM che tyAM ja Ubho raheje. amo baMnemAMthI ekenI vAta mAnavAmAM tane bhArobhAra jokhama che." "are, brene bolAvo cho ke nahi, grAIDa?" rAlpha tADUkyo. grAIDa AnAkAnI karavA lAgyo. daramyAna rAlpha vikarALa banI vAghanI peThe bAraNA tarapha chalaMga mArI ane keTa pAsethI pasAra thavA Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 nikolasa nikalTI devA mATe teNe keTano hAtha jorathI pakaDyo. nikolasanI AMkhamAMthI taNakhA varasavA lAgyA. teNe tarata rAphane kaoNlarathI pakaDayo, - ane te be vacce ramakhANa ja macI gayuM hota; paNa eTalAmAM uparathI bhAre kAMIka vajana jamIna upara pachaDAyAno avAja Avyo ane pachI uparAuparI kAramI cIso saMbhaLAvA lAgI. badhA jaDasaDa thaI ekabIjA sAme joI rahyA. cIso bAda jhaDapathI upara doDI jatAM pagalAMno daDabaDa avAja have saMbhaLAvA lAgyo. pachI aneka tINA avAjo bhegA thaI eka moTI bUma saMbhaLAI, "arere, marI gayA!" A sAMbhaLI, tarata ja nikolasa upara doDI gayo. jue to keTalAMka mANaso tyAM bhegAM thaI gayAM hatAM. be jamIna upara paDelo hato ane tenI dIkarI tene vaLagI rahI mUchamAM paDI hatI. zuM thayuM? kevI rIte thayuM?" nikolase uparAuparI prazno pUchavA mAMDayA. keTalAya jaNe je javAbo ApyA, te uparathI tene samajAyuM ke, mi) be khurazI upara vicitra dazAmAM kayAranA beThelA hatA, temane ghaNI vAra bolAvavAmAM AvyA, paNa te na bolyA, eTale koIe jaI temane halAvyA, tyAre te nIce gabaDI paDyA : te marI gayelA hatA. "A makAnanuM mAlika koNa che?" utAvaLe nikolase pUchayuM. eka prauDhAne batAvavAmAM AvI. pelA zabane vaLagIne paDelI meDalInane chUTI karatAM karatAM nikolasa bolyo, "A bAnunA najIkamAM najIkanA paricita saMbaMdhIomAMno huM chuM. temanI buThThI nokaraDI e vAta jANe che. mAre A bAnune A du:khada vAtAvaraNamAMthI ekadama khaseDavI paDaze-te atyAre lagabhaga bhAgI paDavAnI sthitimAM che. A mArI bahena che, te tenI saMbhALa leze. mAruM nAmaThAma A kArDa upara che. daramyAna tame, sau dUra haTho, jethI jarA havA Ave." Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 311 lagnano divasa | nikolasa have bebhAna meDalInane hAthamAM UMcakIne nIcenA oraDAmAM laI Avyo. meDalInanI vaphAdAra nokaraDI ane keTa pAchaLa pAchaLa AvyAM. nokaraDIne nikolase jaladI ghoDAgADI laI AvavA kahyuM. rApha ane grAIDa baMne A kAramAM banAvanI vAta sAMbhaLI AbhA banI gayA hatA. paNa meDalInane A gharamAMthI laI javAnI taiyArI thatI joI, rApha bolI UThayo, "ene kyAMya laI javAnI nathI." "koNa evuM kahe che?" nikolase pUchyuM. huM!" rAlpha ghoghare sAde bolyo. nikolasanA eka hAthamAM meDalInano jaDa hAtha hato. potAno bIjo hAtha lAMbo karIne te bolyo, "tamArA baMnenAM devAM kudarate kADhelA eka moTA devALAthI cUkate thaI gayAM. baporanA bAra vAgatAM cUkate karavAno tamAro Apasano karAra paNa have raddI pastI samajaje. tamArI badhI yojanAo Izvara UMdhI vALI rahyo che; harAmIo, sAvadhAna!" are, A chokarI A mANasanI patnI che, ane te ja potAnI patnIno kabajo leze, tArA jevo rakhaDato bhAmaTo nahi." rAlpha garyo. e mANasane A bAju upara kazo kAyadesara adhikAra nathI; ane e pacAsa mANaso laIne Avaze, to paNa tene kabajo maLaze nahi," nikolasa tADUkyo. "mane koNa aTakAvaze?" rAlpha garyo. "yA hakadAvAthI? jarA kahe to kharo." : "huM ene upADI jAuM chuM, ane tamArAthI mane kazI rukAvaTa thaI zakatI nathI, e hakadAvAthI, samajyA! uparAMta mArA mAliko Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 nikolasa nikalbI A bAnunA najIkamAM najIkanA mitro ane zubhecchako che. teonA nAme huM ene ahIMthI laI jAuM chuM. haTo, rasto karo !" "eka zabda sAMbhaLa to kharo. "2 "eka paNa zabda huM sAMbhaLavA mAgato nathI. mAtra tamane eTaluM ja kaheto jAuM chuM ke, sAvadhAna ! tamAro sUrya have Athamyo che ane tamArI AsapAsa kALI rAtrino aMdhakAra gherAto jAya che." "mAro kaDavAmAM kaDavo zApa tArA upara che, chokarA!" tamArA jevA pApInA hukamamAM kayA thApo rahe che, vAru? tamArA jevo mANasa zApa ke varadAna ApI zake, e vAtamAM zo mAla che? paNa huM sAmethI tamane saMbhaLAvato jAuM chuM ke, tamAruM kamanasIba ane tamArAM pApo have khullAM thavA lAgyAM che, ane tamArA gunAhita AkhA jIvana daramyAna tame khaDI karelI imArato tUTI paDavA lAgI che. tamArI badhI vAto khoLI kADhI khullI karanArA jAsUsa kAme lAgI gayA che. Aje ja ekataDAke tamArA dasa hajAra pAuMDa DUbyA che, tenI tamane hamaNAM ja khabara paDaze!" 66 ghoDAgADI AvatAM ja nikolase te bene chevaTanI cetavaNI saMbhaLAvI dIdhI, " khabaradAra; jo amane rokavA hAtha paNa lAMbo karavA prayatna karyo che, to khera nathI!" grAIDa bAraNA pAse Ubho hato. te jANI joIne ke gabharAIne tyAMthI jarAya khasyo nahIM, eTale nikolase tene evA jorathI dhakko mAryo ke, te goLa kudaraDI pharato ane cakarAvA leto chevaTe bhIMtanA eka khUNA sAthe athaDAIne gabaDI paDayo. nikolasa have meDalInane UMcI sIdho ghoDAgADI pAse pahoMcI gayo. koI tene rokavAnI hiMmata karI zakayuM nahi. keTa ane buDhDhI nokaraDI ghoDAgADImAM besI gayAM hatAM. temanA hAthamAM meDalInane soMpI nikolasa jhaTa DrAivara pAse besI gayo. ghoDAgADI tarata tyAMthI UpaDI. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " E che, :: * * ' # t/ rApha ane cAIDanA dekhatAM nikolasa maMDalInane upADI jAya che. - pR. 312 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 meDalIna ane keTa ciyarIbala bhAIo paradezanI musApharIethI pAchA AvyA, tyAre temaNe badhI vAta sAMbhaLI, ane temAMya nikolase pelA badamAzonA hAthamAMthI meDalInane choDAvI lAvavAmAM ekale hAthe je khabaradArI tathA bahAdurI dAkhavI hatI, tethI teo ghaNA ja khuza thayA. alabatta, meDalInane je kAramo AghAta lAgyo hato, tathA chevaTanAM keTalAMya varasothI te zarIranI ane mananI je vedanA ane ciMtA veThI rahI hatI, te badhAnI asara rUpe te kAramI bImArImAM sapaDAI gaI. koI koI vAra to tenI buddhizakti ke smRti kAyamanI naSTa thaI jaze ke zuM, evo bhaya utpanna thavA lAgyo. tenuM jIvana ja jANe kAce tAMtaNe laTakI rahyuM hatuM ! paNa mRtyu ane gAMDapaNa e be sAthe meDalIne AdarelA mahAjaMgamAM keTe tene khUba sAtha Apyo. ane e kAraNe e benAM aMtara arasaparasanA snehabhAvamAM khUba gUMthAI gayAM. nikolasa jyAre oNphisethI ghera pAcho pharato, tyAre ghaNI vAra maeNnka ciyarIbala tenI sAthe Avato. tenA mAmAo tene meDalIna aMgenI chellI khabara jANI lAvavA mokalatA. TraeNka meDalInanI khabara to pUchI lAvato; paNa koNa jANe zAthI, keTanI khabara ja te vAraMvAra pUchayA karato ! misisa nikalbIne have ghaNuM kAma maLyuM hatuM. temane khAtarI thaI gaI hatI ke, pheMkanI najaramAM keTa vasI gaI che. ane potAnI e khAtarI khoTI na paDe te mATe, misisa nikalbIe sIdhI vyUharacanA ja AraMbhI dIdhI. 313 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 | nikolasa nikalTI paNa temanA peTamAM lAMbo vakhata e vAta chupAvI rAkhavI e paNa azakya hatuM. eTale temaNe nikolasane eka vakhata e vize vAta karI. nikolase pahelAM to e vAta hasI kADhI ane potAnI mAtAnA phaLadra 5 bhejAmAM kuratI aneka kalpanAomAMnI ja eka tene mAnI lIdhI. paNa pachI jyAre teNe keTa ane pheMkano vyavahAra joyo, ane potAnI mAtAne e pariNAma lAvavA ja sIdhI pravRtta thayelI joI, tyAre coMkIne teNe mane kahyuM - mA, ApaNAthI A bAbatane AgaLa vadhatI najare na joI rahevAya. eTaluM ja nahi paNa, te vAtane AgaLa vadhAravAmAM uttejana paNa na apAya. ApaNe keTalAM garIba sthitinAM mANasa chIe, ane pheMka kevA tavaMgara khAnadAnanA che, e jema ApaNe vicAravuM joIe, tema emanA mAmAonA ApaNA upara keTalA badhA upakAra che, te paNa ApaNe harahaMmeza yAda rAkhavuM joIe. pheMka to ciyarIbala bhAIonA ekamAtra vArasadAra che; ane te bhAIoe potAnI sthitine anurUpa kevoya lagna-saMbaMdha phUMka mATe vicArI rAkhyo haze. eTale phUMka ane keTa emanI meLe prema-saMbaMdha bAMdhe, to paNa mArA mAlikone ema ja lAge ke, ApaNe temanI bhalanamasAIno geralAbha lIdho che ane temanA bhANA mAraphate temanI milakata upara najara rAkhIne ja e saMbaMdha jANI joIne vikasavA dIdho che. eTale ApaNe to e saMbaMdha vadhu gADha thAya, te pahelAM sAvaceta thaI javuM joIe ane keTane paNa cetavI devI joIe." Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grAIDane tyAM cerI! nikolasa meDalInane laIne cAlato thayo, tyAra pachI rAlpha gussAno mAryo samasamIne thoDI vAra to Ubho rahyo. paNa pachI grAIDa jamIna upara paDachAyo hato tyAMthI tene Ubho karIne rAphe pUchayuM, "ApaNe je kocagADImAM AvyA hatA, te bahAra UbhI che ke nahi te joI lo jouM." grAIDa bahAra jovA gayo, te daramyAna rAphe potAnA hAthathI potAnuM chAtI uparanuM khamIsa jorathI kheMcIne kahyuM, "pelo badamAza mArA dasa hajAra pAuMDa DUlyAnI vAta karI gayo, te rakama to meM gaI kAle ja be gIro upara ApI che. e peDhI kAcI paDI hoya, topaNa nikolasane e samAcAra sauthI pahelA zI rIte maLyA hoya?" baMne jaNa ghoDAgADImAM beThA tyAra pachI ghoDAgADI kayAM levI e viSe rApha kaMI ja bolyo nahi. eTale grAIDe tene potAnA ghara tarapha ja levarAvI. grAIDanuM ghara AvyuM tyAre ja rAhu jANe vicAra-nidrAmAMthI jAgyo. te bolyo, "ApaNe kyAM jaIe chIe, teno mane khyAla ja rahyo nahato; paNa have tamAre tyAM pANI pIne huM ghera jAuM; tamAre tyAM pANI to maLaze ne?" "are, pANI to zuM, paNa bIjuM kaMI pINuM joIe to te paNa maLaze," grAIDe javAba Apyo. 315. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 nikolasa nikalTI bAraNA bahArathI dorI vAraMvAra kheMcavA chatAM pega DosIe AvIne aMdarathI bAraNuM na ughADayuM, tyAre baMne jaNa ciMtAmAM paDI gayA. teo pachI paDozInA gharamAM jaI, eka nisaraNI mAgI lAvyA ane pAchalA vADA taraphanI nIcI bhIMta upara thaIne aMdara peThA. paNa gharamAM kyAMya pega DosIno patto na hato! rAlpha saheje kalpanA karI ke, pega DosI lagnanA mahAbhojananI vastuo kharIdavA kadAca bahAra gaI haze. paNa eTalAmAM to grAIDa potAnI tijorI ughADI jatAM cIsa pADIne AkraMda karI UThyo, "huM lUMTAI gayo! huM mAryo gayo!" zuM thayuM? zuM thayuM? paisA corAyA?" "are, paisA gayA hota to vAMdho nathI; paNa e DAkaNa mAro agatyano dastAveja upADI gaI! huM have pAyamAla thaI gayo!" rAlpha navAI pAmI joI rahyo. "gaI kAle rAte huM jo kAgaLa kADhIne vAMcato hato. pachI meM tene peTImAM baMdha karI, e peTI tijorImAM pAchI mUkI hatI. pelI DAkaNa te vakhate AsapAsa pharatI hatI, e mane barAbara yAda Ave che. Aje te e peTI ja uThAvIne cAlatI thaI che" kyo kAgaLa?" DosAe rAlphanA praznano javAba ApavAne badale potAnuM ja AkraMda AgaLa calAvyuM - "e kAgaLano kazo upayoga e DAkaNane to che nahi; tene to vAMcatAMya nathI AvaDatuM. paNa koI jo ene e kAgaLa vAMcI Ape, ane e kAgaLa tenI pAse laI jAya, to tene to te uparathI moTI milakatano kabajo maLe." rAlphane have e kayA kAgaLanI vAta kare che, te samajAI gayuM. te bolyo, "cAlo jaladI polIsane khabara ApIe; e DosI haju dUra nahi gaI hoya." Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAlpha coranI tapAsamAM 317 nA, nA, mArAthI polIsanI madada levAya tema nathI. A kAgaLanI vAta ja bahAra na javI joIe. A kAgaLa mArA kabajAmAM hato eTaluM ja jo jAhera thAya, to paNa mAre to jelakhAnAmAM ja mArA divaso pUrA karavA paDe, arere, mAruM zuM thaze?" paNa pachI to tijorImAM vadhu tapAsa karatAM tene mAlUma paDayuM ke, bIjA kAgaLo paNa UpaDI gayA che. eTale grAIDa to have mAthuM ja kUTavA mAMDayo. paNa rAlphane kaMIka tukko sUjhI Avyo hovAthI, te tarata tyAMthI vadhu bolyAcAlyA vinA bahAra nIkaLyo ane grAIDanI zarUAtanI bUmo sAMbhaLI AsapAsathI bhegA thayelA paDozIone "kAMI nathI, khAsa kAMI nathI," eTaluM kahI, ghoDAgADImAM besI cAlato thayo. 64 rAkepha ceranI tapAsamAM ghera pahoMcatAM rAlpha joyuM to Tebala upara eka kAgaLa paDayo hato. te upADIne vAMcavAnI tenI hiMmata ja na cAlI. paNa chevaTe teNe upADIne vAMcyo to mAlUma paDyuM ke, pelI peDhI kAcI paDI hatI ane tenA dasa hajAra pAuMDa DUla thayA hatA. rAlapha have maraNiyo thaI gayo hoya tema oraDAmAM DagalAM bharavA lAgyo: "dasa hajAra pAuDa! ane eka ja divasamAM! e dasa hajAra pAuMDathI to huM keTalAya loko upara rAjya calAvata ane temanI ja majUrIthI dasanA vIsa karI zakyo hota!" pachI pAcho te khurazImAM beTho ane baMne hAtha bhIDIne hAtha temane jorapUrvaka jakaDIne bolavA lAgyo: "are, evA dasa hajAra pAuMDa khovAnuM to mane eTaluM badhuM kAMI na lAgyuM hota; paNa nikolase Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 nikolasa nikaldI je mijAjathI e DUla thayAnI vAta mane saMbhaLAvI, e mijAja mane kaThe che; - jANe e daza hajAra khovarAvavAmAM teno ja hAtha na hoya! mAre teno e mijAja - e teno taDUko toDavo ja paDaze! mAre eno badalo levo ja joIe!" | ATaluM gaNagaNI, gupacupa thoDo vicAra karI laI. teNe eka ciThThI ghasaDI nAMkhI. pachI nyUmenane bolAvI, te ciThThI "seresansa heDa" vIzIne saranAme sivayarsane pahoMcADavA ApI. ane jo phivayarsa laMDanamAM ja hoya to te cihano javAba laIne ja AvavA tene jaNAvyuM. nyUmena javAba laI Avyo ke, mi0 skivayarsa paragAmathI hamaNAM ja AvyA che, ane taiyAra thaIne tarata ja ahIM AvavA nIkaLaze. ane thoDI vAramAM sikavayarsa tyAM AvI paNa pahoMcyo. rAlpha tene pUchyuM, "kema cho? zI khabara che?" "badhuM barAbara che, sAheba, mAtra te tarapha chokarAone lukhasanI bImArI cAle che. chokarAo khaMjavALa UpaDatAM bUmo bahu pADyA kare che, tyAre temane mAthA upara mAra mArI zAMta karavA paDe che, nahi to bIjAone jaMpavA na de, eTale zuM thAya!" rAlaphe have naoNgsane bolAvI tene bhojana karavA cAlyA javA jaNAvyuM. "paNa haju bhojanano vakhata thayo nathI," naoNjhe jaka pakaDI. huM kahuM e ja tAro bhojanano vakhata vaLI; bIjo kayo vakhata tAre hoya che, vAru?" "tame to roja roja e samaya badalyA karo cho." "tAre kyAM tArA rasoIyAnI mAphI mAgavI paDe tema che? cAla, cAlato thA !" naoNgsa cAlyo gayo eTale rAlpha bAraNAne aMdarathI sAMkaLa mArI Avyo. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAlpha coranI tapAsamAM 319 viyarse have snaoNlI ane smAIkavALA kissAmAM pote je bhAga lIdho hato ane je jokhama uThAvyuM hatuM, te vAta kADhavA prayatna karyo. paNa rAlpha tene tarata dabAvI dIdho ane kahyuM, "smAIka tamAre tyAM hato, ane khovAyo hato; tathA te ja A snaoNlI potAno kahe che, te chokaro che, e kahevA sivAya tame bIjuM zuM kahI ke karI nAMkhyuM che, vAru ? kazuM jokhama hoya to snaoNlIne mAthe kahevAya. paraMtu kAgaLonA purAvAo barAbara che. snaoNlIne bIjo chokaro hato ja; snaoNlI bIjI vAra paraNyo ja hato; tenI pahelI patnI marI gaI che ja; ane te marI gayelI patnIe pelo kAgaLa nathI lakhyo evuM to tenuM bhUta ja purAvA rUpe kahI zake. athavA snaoNlI pote ja kahI zake ke: kharI rIte smAIka teno chokaro nathI; teno sAco chokaro to marI gayo che, ane tene kabaramAM kIDAoe kayArano khAIne pUro karyo haze. tamAre mAthe e badhAmAM zuM jokhama che, vAru ?" bhale, bhale, tame ema mAno to ema !" (6 "C tamAre to e veThiyo pAcho joIto hato ane pAcho meLavIne nikolasa upara tene bhagADavA badala vera ja vALavuM hatuM ne?" "paNa mAtra mAre na vera vALavAnuM hatuM, evuM to na ja kahevAya ! tamAre paNa kaMIka vera vALavAnuM hatuM ja, jethI tame A badhAmAM paDayA hatA ne?" " jo mAre kazI ja levAdevA na hoya, to pachI huM emAM paDuM zuM kAma? tathA tamane tathA snaoNlIne uparathI paisA ApuM zuM kAma ? paraMtu meM Aje tamane bolAvyA che, te bIjI vAta karavA; emAM paNa paisAno lAbha to tamane na haze, ane sAthe nikolasa upara vera levAno AnaMda paNa! alabatta, mane paNa nikolasa upara vera levAnuM maLaze, paraMtu gAMThanA paisA kharacIne !" rAlpha have dhIme dhIme potAnI yojanA yirsane samajAvavA mAMDI -- Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 nikolasa vikalpI meM eka yuvatInuM lagna goThavavAnI yojanA karI hatI. paNa eTalAmAM ja te yuvatIno bApa akasmAta marI gayo. e takano lAbha laI, nikolasa te yuvatIne uThAvI gayo che. e yuvatIne vArasAmAM moTI milakata maLe e mATenuM eka lakhANa che. e lakhANa jo nikolasanA hAthamAM AvI jAya, to nikolasa e yuvatIne paraNe ane evo mAtabara mANasa banI jAya ke jethI te mAro vadhu sabaLo duzmana banI rahe. paraMtu e lakhANano kabajo je mANase dagAbAjIthI meLavI rAkhyo hato tathA chupAvI rAkhyo hato, tene tyAMthI e lakhANa bIjA kAgaLo bheguM corAI gayuM che. te mANasa te lakhANa pAchuM meLavavAno jAhera prayatna karI zake tema nathI; kAraNa ke te lakhANano kabajo teNe dagAbAjIthI ane gerakAyade meLavyo hato. paNa mane ( rAphane) e lakhANa koNa corI gayuM che tenI khabara che. e lakhANa pelI yuvatInA ke tenA bhAvI patinA hAthamAM na Ave, tyAM sudhI bIjAnA hAthamAM te lakhANa hoya tethI tene kazo lAbha thAya tema nathI. paNa te yuvatInA ke tenA patinA hAthamAM te lakhANa kadI na javuM joIe! to ja temanA hAthamAM e moTo vAraso jato aTake! tame jo e lakhANa mane meLavI Apo, to huM pacAsa pAuMDa tamane inAma ApyuM. eTaluM ja nahi, paNa tamArA dekhatAM e lakhANa bALI nAMkhuM, jethI tamane pAchaLathI bIjI koI vAtano aMdezo na rahe. bolo, cho taiyAra?" skivayarsa kaMIka lalacAyo hoya ema lAgyuM, eTale rAphe pega DozInI vAta kahI, tathA umeryuM ke, "e lakhANa pega DozIe to bIjA kAgaLo bheguM ja upADyuM che. tene to grAIDanA kAgaLo upADI jaI tene nukasAna karavA sivAya bIjo khyAla nahi hoya. jo corI ja karavAno khyAla hota, to to teNe paisA paNa upADayA hota. e DosIne e kAgaLono bIjo kazo upayoga nathI; uparAMta, e Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAlpha coranI tapAsamAM 321 kAgaLo pAse rAkhavA te paNa dhIre dhIre ene nAhakanuM jokhama vahoravA jevuM lAgatuM jaze. koI hoziyAra mANasa tene vizvAsamAM laI, dhAre to, e kAgaLo tapAsI ApIne bALI nAMkhavA jhaTa samajAvI zake. paNa e kAgaLo bALatI vakhate kALajIthI peluM lakhANa kADhI levuM joIe; ane te kAma agharu nathI ja. "" skveiyarsa A badhuM sAMbhaLI rahyo. e lakhANa lAvIne bALI nAMkhIe, to potAnA ane skveiyarsanA sahiyArA duzmana nikolasane e vAraso na maLavAthI keTalo moTo phaTako paDe, e vAtanuM rasabharyuM varNana rAlpha karavA mAMDayuM. tathA skveiyarsa jo pUrepUro saphaLa thAya, to pacAsa pAuMDanuM inAma vadhArIne paMcotera ke so pAuMDanuM paNa pote karavA taiyAra che, ema chevaTe umeryuM. rAlpha inAmanI rakama so pAuMDathI paNa AgaLa vadhAravA taiyAra thAya ke nahi, te bAbata yirse dANo cAMpI joyo. ane rAlpha e rakama vadhAraze, ema tene khAtarI thatAM teNe pUchyuM, "paNa e DosIne zodhavI kayAMthI?" << rAfe te bAbatamAM tene hiMmata ApatAM jaNAvyuM ke, " e DosI laMDanamAM ja kayAMka chupAI rahI haze; ane thoDA paisA kuzaLatAbharI rIte kharcavAthI te kayAM chupAI che teno patto meLavI zakAze. paNa tamAre tyAM sudhI laMDanamAM ja rahevuM, tathA ahIM vAre ghaDIe AvajA nahIM karavI. huM ja tamane khabara mokalato rahIza." 66 'ThIka; paNa tame e DosIne zodhI kADhI na zako, to pachI 'saeNresansa heDa" vIzImAM mAre rokAvAnuM je kharca Ave, te tamAre mAthe !" zrviyarse jaNAvyuM. 66 'kabUla, kabUla !" rAphe javAba Apyo. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 rAlpha phliyarsanI madada le che mi0 sivayarsane bahu divasa laMDanamAM mAkho mAratA vIzImAM rahevAnuM thayuM. paNa akaLAmaNa thAya tyAre te jhaTa hisAba mAMDato: so pAuMDa eTale pUrA pAMca chokarAnI eka varasanI Avaka. paNa e chokarAone AkhuM varasa je khavaDAvIe-pivarAvIe e emAMthI bAda karavuM paDe, uparAMta temane sIdhA sakhaNA rAkhavA mATe je mArapITa vagere dhAMdhala karavuM paDe te juda! A to beThA beThA ArAma karavA badala ja so pAuDa korekorA maLI javAnA - e ochA lAbhanI vAta na kahevAya!" eTalAmAM pega DosInuM ThekANuM rAphe zodhI kADhatAM mi0 skivayarse kuzaLatAthI potAnI kAmagIrI AraMbhI dIdhI ane thoDA vakhatamAM teNe te DosI sAthe saMbaMdha Ubho karI nAkhyo. Aje pega DosIne tyAM jatI veLA viyarsa potAne hisAbe ne jokhame nahIM nahIM, rAlaphanA hisAbe ne jokhame, umadA dArUnI eka zIzI ane khAlIo paNa sAthe leto gayo. pega DosI koI vAta nIkaLe tyAre hamezAM kazuM na sAMbhaLatI hovAno DhoMga ja cAlu rAkhatI. paNa Aje viyarse ekabIjAnI zubhecchAmAM pIvAnI vAta kADhI ke tarata te tene saMbhaLAI gayuM! eka be pyAlIo pIdhA pachI to DosInI "jabAna" khUlI gaI; ane jabAna ekalI ja zuM kAma, kAna paNa pUrepUro khUlI gayA. phivayarsa have pUchayuM, "Aje saMdhivAnI takalIpha kema che?" 322 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. rAlpha skivayarsanI madada le che. DosIe kahyuM, "Aje bahu sAruM che." phivaya vadhu pyAlI bharatAM pUchayuM, "vAha, saMdhivA e vaLI zI balA che? loko ene zA kAraNe saMgharatA haze vAru?" pega DosIne e kAraNanI khabara nahotI; paNa teNe javAba to ApI ja dIdho: "lokone saMdhivA thAya eTale thAya ja." are, baLiyA, zItaLA, uTAMTiyuM, tAva- ekatAro-betAro-catAro ane rAMjhaNa, e badhuM ja philasUphInuM kSetra che- tadna philasUphInuM. AkAzanA tArA e to philasUphIno ja khAsa viSaya che. ane philasUphI eTale mAro potAno viSaya! koI chokarAno bApa AvIne mane gaNita, sAhitya ke vepAra viSayaka kaMI prazna pUche, to huM tarata tene saMbhaLAvI dauM: 'paNa bhAI, pahelAM e to kaho ke, tame philasUphI jANo cho?" te tarata ja kahI de, "nA, mitra viyarsa.' tarata ja huM javAba ApuM, 'to huM bahu dilagIra chuM; A badhA savAlo philasUphI AvaDayA vinA na AvaDe.' tarata bicAro mAro AbhAra mAnI cAlato thAya !" viyarse vadhu eka pyAlI pote pIne khAlI karI ane pachI eka pega DosIne dharI. pega DosI khAsI mastImAM ja AvI gaI hatI. teNe eka ghUMTaDe ja e pyAlI khAlI karI nAkhI. vAha, huM pahele divase tamane maLavA Avyo, tyAre hatAM te karatAM, DosI, tame seMkaDe sADI vIsa pAuMDa jeTalAM tana-durasta ane mana-durasta cho!" "te divase to tame mane gabharAvI mArI hatI." zI vAta karo cho? meM to tamane AvIne eTaluM ja kahyuM hatuM ke, huM A zaherano mAnavaMta, tAlevaMta ane aklavaMta vakIla chuM, tathA je loko bIjAonA gharamAMthI hAthacAlAkI karI bhAgI chUTIne muzkelImAM AvI paDyAM hoya temane madada ApuM chuM, salAha ApuM chuM, otha ApuM chuM. tame paNa koNa cho, kyAMthI AvyAM cho, Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 nikolasa nikabI ane zuM karIne AvyAM cho, te badhuM meM tamane pUchayA vinA ja kahI batAvyuM hatuM ne?" "hA, hA, hA! eTale ja huM gabharAI gaI hatI! paNa tame mane sArA samAcAra paNa ApyA hatA ke, mArA zeTha chevaTe paraNyA vinAnA ja rahI gayA! eTale pachI huM tarata rAjI thaI gaI hatI!" hA, kharI vAta. temaNe paraNavA dhArelI kumArikAne teno juvAna premI AvIne upADI ja gayo. uparAMta te premIe tamArA mAlikane sArI peThe khokharA paNa karyA hatA. temanuM nAka, mAthuM, hAtha, paga badhAno pUrepUro cUro ja thaI gayo che. sahelI bhASAmAM kahIe to, bhUko thaI gayo che, ane tenuM peTa paNa oLakhAya nahIM evuM thaI gayuM che!" pega DosIne e samAcAra pharI sAMbhaLI khUba AnaMda thayo. dArU vadhAre paDato caDavAthI DosInA hoThanI hasatI phATa jANe kAyamanI pahoLI thaI gaI hatI ane tenI AMkho paNa cakaLavakaLa pharyA karatI hatI. te bolI, "e Dosalo taddana jUTho-labADa mANasa hato; tene ThIka sajA thaI; mane te khoTAM khoTAM vacano ApIne bhamAvyA karato hato. paNa meM tene barAbara sajA karI che." "to zuM tame paNa tene rasoDAnAM sANasI-cIpiyA vaDe mAryo hato ke zuM?" nA re, nA, enA karatAMya tene vadhu vAge evo mAra meM mAryo che. tenAM keTalAMka gupta kAgaLiyAM te vAraMvAra vAMcyA karato ane tijorImAM judI peTImAM chupAvI rAkhato. huM te joI gaI hatI. eTale e peTI ja huM uThAvI lAvI chuM!" ane eTaluM bolI vadhu AnaMdamAM AvI, DosIe eka khAlI vadhu caDAvI. "? kAgaLiyAM? tame kAgaLiyAM uThAvI lAvyAM cho? paNa kAgaLiyAM tamArI pAse nIkaLe, ne koImAM tamArA mAlikanuM nAma hoya, e to bhAre paMcAta! ame vakIlo jANIe ne? e kAgaLiyAM Page #377 -------------------------------------------------------------------------- Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke che , A , ITY. , S na ja */ ' kA . che ane che.' ka, linkche ka viyarsa ane pega DesI cAIDanA kAgaLe bALe che. - pR. 325 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rApha skivayanI madada le che 325 to jhaTapaTa bALI ja nAkho! evAM kAgaLiyAM karatAM to thoDA rokaDA paisA uThAvI lAvyAM hota to sAruM! paisA upara koInuM nAmaThAma lakheluM na hoya!" pega DozI paNa enA javAbamAM mAtra hasI paDI ane bolI, paNa mAre paisA zuM karavA che? mAre corI ochI karavI hatI? mAre to ene sajA ja karavI hatI- enI dagAbAjInI. ane tame zuM jANo? A kAgaLiyAM huM upADI lAvI chuM, tethI ene bahu ja bhAre sajA thaI che. jojo ne, te to maravA ja paDaze." chatAM pega DosI, tamAre kAmamAM na hoya e kAgaLiyAM tamArI pAse rAkhavAM nakAmAM. tame chaDe chaDAM ho, to kazo purAvo ja na maLe ke, tame zuM corIne lAvyAM cho. tame to eTaluM ja kahI zako ke, mAro mAlika paraNyo, eTale mane enuM kAma karavAnuM nahi phAve ema mAnI huM rAjInAmuM ApIne ja cAlI AvI chuM; kharuM ke nahi? mATe tame e peTI bALI ja nAkho." skivaya vadhArAmAM sUcavyuM, "e badhuM bALI nAkhatA pahelAM e kAgaLo mane joI levA do; emAM koI ApaNA kAmamAM Ave evuM kAgaLiyuM hoya to joI levuM sAruM. eTale tame khAlI peTI toDIne bALavA mAMDo ane huM kAgaLiyAM joI joIne tamane ApuM." DosIe tarata e peTI saMtADI hatI tyAMthI upADI ANI. pachI tenAM kAgaLiyAM skivayarsa AgaLa ThAlavI daI, pote e peTIne toDI phoDI aMgIThImAM nAkhI saLagAvavA mAMDI. A badhuM cAlatuM hatuM te daramyAna gharanuM bAraNuM dhImethI UghaDyuM, ane aMdara be mANaso dAkhala thayA: eka hato kaiMka ciyarIbala, ane bIjo hato nyUmena naoNjha. nyUyaeNne aMdara AvI eka kaTAI gayelA AMkaDA upara bheravelI jUnI hAthadhamaNa utArI lIdhI. te baMne jaNa dhIme dhIme have pelAM be hatAM te oraDAnuM bAraNuM dhakelI aMdara AvyA, ane teonI pAchaLa cupacApa UbhA rahyA. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 | nikolasa nikalTI skivayarsa eka pachI eka kAgaLa vAMcI vAMcIne DosIne bALI nAkhavA Apato jato hato. aMgIThImAM pelI janI peTInAM khapATiyAM saLagatAM moTo bhaDako thayo hato. "A girokhata che, A vecANakhata che, A dastAveja che," ema bolato bolato eka pachI eka kAgaLa skRivayarsa DosIne ApavA lAgyo. DosI paNa te kAgaLa aMgIThImAM homavA lAgI. acAnaka skivayarse vAMcyuM, "meDalIna - umara lAyaka thAya ane paraNe tyAre - tarata ja viyarse cUpa thaI jaI, e kAgaLa khIsAmAM seravI dIdho ane bIjo kAgaLa DosInA hAthamAM mUkI dIdho. pachI to lagabhaga kazuM vAMcyA karyA vinA ja bAkInA kAgaLo viyarse phAve tema gappAM mArI mArIne bALI nAkhavA ApavA mAMDyA. chevaTe DosI na sAMbhaLe tema teNe kahI ja nAkhyuM, "have huM DosalI tAruM AkhuM ghara bALavuM hoya to bALI nAkha, mAre joIto kAgaLa mArI pAse AvI gayo che!" zuM kahyuM?" pega DosIe pUchayuM. viyarsa jarA hasIne kaMI javAba ApavA jAya te pahelAM nyUmene pelI dhamaNa tenA mAthA upara eTalA jorathI mArI ke, te bebhAna thaI jamIna upara cattApATa gabaDI paDyo. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smAIkanuM mRtyu smAIkanI tabiyata vadhu bagaDatAM, ane tene kSayaroga lAgu thayAnI khAtarI thatAM, nikolasa, dAktaronI sUcanAthI ane potAnA mAlikonA AgrahathI tene grAmapradezamAM potAnA ja gAmamAM laI gayo. khullA khetaranI vacce AveluM eka makAna teNe pasaMda karIne bhADe rAkhyuM. tenI AsapAsa, pote nAnapaNamAM je medAnomAM pharelo-ramelo, te badhAM patharAyelAM hatAM. zarUAtamAM to smAIka thoDuM harI pharI zakato, eTale nikolasa tene potAnA nAnapaNanI paricita judI judI jagAo batAvavA laI jato, ane te aMge vAto kaheto. pachI to smAIkanI azakti vadhatAM tene eka ThelaNa-khurazImAM besADIne nikolase pheravavAnuM zarU karyuM. | nikolasa pote je jhADo upara caDato te paNa smAIkane batAvato; tathA te gAmanuM potAnuM jUnuM makAna hatuM, tyAM thaIne pasAra thatI vakhate, to tene roja batAvato. eka vAra smAIkane te kabrastAna tarapha laI gayo. tyAM teNe tene potAnA pitAnI kabara batAvI. te kabara upara chAMyo karatuM eka jhADa hatuM. tene aMge teNe tene evI vAta kahI ke, "eka vakhata keTa ekalI dUra cAlI gaI ane khovAI gaI. ame badhAe tene zodhavA cAre tarapha khoLAkhoLa karI mUkI. chevaTe te A jhADa nIce UMdhI gayelI maLI AvI hatI. mArA bApue tene UMghatI ja e jhADa taLethI upADIne hAthamAM lIdhI ane kahyuM, "huM marI jAuM tyAre, mArI A keTa jyAM nirAMte UMghI gaI hatI, te jhADa nIce ja mane dATajo.' ane ame paNa bApune temaNe kahyuM hatuM tyAM - A jhADa nIce ja- dATayA che!" 327 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 | nikolasa nikalbI e rAte ghera AvyA pachI, nikolasa smAIkanI pathArI pAse beTho hato, te vakhate smAIka acAnaka beTho thaI gayo. nikolasa to ema ja mAnato hato ke, te UMghI gayo hato. smAIka raDato raDato bolI UThayo, "moTAbhAI, mane eka vacana Apazo?" "zuM che, zuM che? mArAthI je te pAra paDe tevuM haze, to huM jarUra tuM kahIza te karIza ja vaLI." to jyAre huM marI jAuM, tyAre Aje ApaNe je jhADa joyuM, tyAM ja mane dATajo!" nikolase teno hAtha hAthamAM laI te vacana ApyuM. paMdara divasamAM to smAIkanI tabiyata vadhu kathaLI gaI. eka be vakhata nikolase khUba ozikAM goThavI pelI ThelaNa-gADImAM besADI tene bahAra pharavA laI javA prayatna karyo, paNa tenAthI have eTalA AcakA ke uchALA paNa sahana thAya tema rahyuM na hatuM. eTale divase prakAza nIkaLe tyAre paiDAMvALo khATalo bahAra medAnamAM khaseDI lAvI, nikolasa smAIkane UMcakI lAvato ane tenA upara suvADato. ema eka vAra baMne jaNa AthamatA sUryanA prakAzamAM beThA hatA, tevAmAM nikolasanI AMkha saheja mIMcAI gaI. paNa thoDI vAra bAda acAnaka eka cIsa sAMbhaLatAM te jAgI UThyo. smAIke te cIsa pADI hatI. pathArImAM jora karI te ApameLe beTho thaI gayo hato ane bhaya ane trAsa tenA AkhA caherA upara aMkAI gayAM hatAM. | nikolase pUchyuM, "zuM che, zuM che?" mane moTAbhAI hAthamAM pakaDI rAkho! pelo e jhADa pAchaLa Ubho che! mane pakaDavA Avyo che!" koNa? koNa?" kaheto nikolasa tyAMthI khasavA lAgyo, paNa smAIke tene pakaDI rAkhyo. teNe eTaluM ja kahyuM, "mane pelI nizALamAM je mANasa mUkI gayo hato, te mANasa pelA jhADa pAchaLa Ubho rahI mArA sAmuM joyA karato hato. meM bUma pADI eTale Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - A . ' ' . 1 nAma I : . - / ka0 * - saka ja , S 1 ii 2 4 'mA . samAI - bakarane joI ceMkI UThe che. - mR. 3ra8 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smAIkanuM mRtyu 329 te nAsI gayo. have te mane jarUra pakaDI jaze! moTAbhAI, mane have ghaDI vAra vIlo na mUkazo." tyArathI mAMDIne smAIkanI tabiyata jhaDapabhera bagaDavA mAMDI. nikolasane paNa khAtarI thaI gaI ke, have enA AkharI divaso - kadAca AkharI kalAko ja che. eka vakhata smAIka ghenamAMthI jarA jAgI UThayo. nikolasane potAnA moM sAmuM joI rahelo joI te bolyo, "moTAbhAI, have mane bahu zAMti lAge che. huM have jAuM chuM. mane khAtarI thaI che ke, tame tyAM Avazo tyAre paNa mane zodhI kADhazo ja, ane tamArI pAse ja rAkhazo. have mane nirAMta che. paNa moTAbhAI, eka chAnI vAta tamane kahI devAnuM mana thAya che. e sAMbhaLIne tame mane vaDhazo to nahi ne?" nA bhAI, tane huM zA mATe vaDhaM?" "moTAbhAI, tame mane laMDanamAM vAraMvAra pUchayA karatA hatA ke, huM zAthI badalAI gayo che, ane upara ekalo ekalo besI rahuM chuM, ne nIce badhAnI sAthe besavA Avato kema nathI? enuM kharuM kAraNa have huM kahI dauM?" "jo kahevAthI tane kaMI duHkha thavAnuM hoya to na kahIza. bAkI, mane to du:kha nahi ja thAya, enI khAtarI rAkhaje, bhAI." to, sAMbhaLo moTAbhAI, mane kSamA karajo. te khuza thAya mATe to huM mArI jAna khuzIthI ApI dauM; paNa jyArathI meM joyuM ke, te mane khUba cAhe che - tyArathI mAruM hRdaya bhAgI gayuM. tame koI nahotA jANatA paNa meM kayAranuM pakaDI pADyuM hatuM ke, te amane khUba cAhe che, samajyA?" tyAra pachI smAIka thoDuM thobhI thobhIne je kaMI bolyo, te uparathI pahelI vAra nikolasane samaja paDI ke, A hatabhAgI chokaro keTane aMtarathI cAhavA lAgyo hato! teNe keTanA vALanI Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 nikolasa nikalTI laTo paNa phAve tema karIne meLavI hatI, ane keTe vAparelI be ribanomAM ja vIMTI chAtI upara rAkhI mUkI hatI. teNe nikolasane kahyuM, "huM marI jAuM tyAre tame e kADhI lejo, ane pachI jyAre mane kaphana-peTImAM suvADe, tyAre mAre gaLe bAMdhI dejo." nikolase ghUMTaNiye paDIne 'jarUra ema karIza' evA sogaMda khAdhA. tathA e paNa jaNAvyuM ke, pelA jhADa nIce ja tene dATavAmAM Avaze. "basa, moTAbhAI, have huM nirAte marI zakIza." eTaluM kahI svarganA bagIcAmAM pharatA tejasvI caherAo joto joto ane temanuM varNana karato karato te A phAnI duniyA choDI gayo. 67 pApane ghaDe rAlpha potAnA oraDAmAM zUnamUna thaIne beTho hato. tenI sAme nAstAnI vAnIo pAtharelI paDI hatI, paraMtu teNe temAMthI koLiyo bharyo nahoto. bapora thayA, paNa naoNjha ophise na Avyo; rAphane navAI lAgI. game te thAya to paNa naoNgsa oNphise AvyA vinA kadI rahe nahIM. teNe naoNkaraDIne nojhane ghera tapAsa karavA mokalI. paNa te khabara lAvI ke, gaI rAtathI te ghera ja Avyo nathI, tathA te kyAM haze tenI koIne khabara nathI. rAlaphanuM mana AzaMkAothI gherAvA lAgyuM. tenuM nakkara mana Ama to DhIluM paDe tema na hatuM, paNa tAjetaranA keTalAka banAvothI te mUMjhavaNamAM paDI gayo hato. te sthitimAM naoNgsanI A gerahAjarI tene zaMkAzIla - jokhamakAraka lAgI. teNe tarata ema icchayuM ke, naoNjha Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDo pApano ghaDo 331 " dArU pIne koInuM khUna karI bese, to pote uparathI tene paisA Ape! e mANasa have jhaTapaTa saMsAramAMthI dUra thavo joIe! potAnI ghaNI vAto tathA rItarasamono te mAhitagAra hato ! thoDI vAra bAda nokaraDI khabara lAvI ke, eka sahastha nIce AvyA che, ane tamane maLavA mAge che. AvanArane bArobAra vidAya na karI devA mATe rApha nokaraDI upara ciDAyo; paNa pachI pote nIce Utaryo ane jue che to mitra cArlsa ciyarIbala beThelA hatA. vAha, ApanI mulAkAta to aNadhArI kRpA kahevAya, sAheba." hA, huM jANuM chuM ke, te aNagamatI to che ja." "paNa sAheba, Apa pelA bAraNethI eka paNa zabda bolyA vagara bahAra cAlyA javAnI kRpA karazo, to huM Apano bahu AbhArI thaIza." juo, mi0 nikalbI, huM paNa mArI marajI viruddha ja ahIM Avyo chuM. huM eka vastu tamAre kAne nAkhavA mATe Avyo chuM, jethI tamane chevaTe pastAvAno vAro na Ave. bolo, sAMbhaLavI. che e vAta?" tame kazuM saMbhaLAvavA ja AvyA ho, to A bhIMtone ane pharanicarane saMbhaLAvajo. ane tamAro ahIM besavAno ja Agraha hoya, to huM ja bahAra cAlyo jAuM chuM." ane ema bolI rAju kharekhara bahAra javA nIkaLyo ja. cArlsa DosA tenI pAchaLa ja UbhA thaI gayA. temaNe eTaluM ja kahyuM, "to ThIka, jyAre tamane e vAta jANavAnI khAsa jarUra lAge, tyAre jarUra mAre tyAM cAlyA Avajo. huM, mArA bhAI neDa, ane Tima likinavaoNTara tamane e aMge khulAso karIzuM. paNa maherabAnI karIne jaladI Avajo. nahi to evuM moDuM thaI gayuM haze ke, pachI kazuM hAthamAM nahi rahe. ane e vAta paNa Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 nikolasa nikalbI kadI na bhUlazo ke, huM Aje kevaLa dayAbhAvathI prerAIne tamane kaMIka madadagAra thavA ja Avyo hato, - bIjA koI khyAlathI nahIM." ATaluM kahI DosA cAlyA gayA, eTale rAlpha dAMtiyuM karIne bolyo, " Doso gAMDo-bAMDo thayo che ke zuM? mArI upara dayA! vAha !" ra nyUmaeNna naoNMgjhanA kazA samAcAra na maLavAthI, manamAM kaMIka gaDabhAMja karato rAlpha have pahelaprathama snaoNlInA ghara tarapha gayo. snaoNlIne uparanI bArIethI DokiyuM karato rAlpha joI lIdho hato. paNa bAraNuM ughADavA kahyuM tyAre snaoNlInI patnIe ema ja kahyA karyuM ke, snaoNlI gharamAM ja nathI! rAlpha gusse thaIne mukkI ugAmI; paNa snaoNlInI patnIe makkamapaNe jaNAvyuM ke, tame mArA patine nahi ja maLI zako. teNe uparAMtamAM e paNa jaNAvyuM ke, rAlpha ane pelA mAstara skveiyarsanI phababAjImAM te potAnA patine have koI paNa bhoge bhaLavA devAnI nathI. snaoNlIne gherathI kaDavuM moDhuM laI rAlpha mizrviyarsa pAchA AvyA che ke nahi tenI tapAsa karavA 'saeNresansa heDa' vIzI tarapha gayo. tenI evI gaNatarI hatI ke, daseka divasa thaI gayA che, eTale skveiyarsa saphaLa nIvaDayo haze ke niSphaLa, topaNa potAne mULa ThekANe pAcho AvI gayo haze. paraMtu skveiyarsa paNa pAcho Avyo nahato. rAlphane have zaMkA paDI ke, skliyarse smAIka aMgenA kAgaLonI banAvaTamAM bhAga lIdho hovAthI, nikolasa ke ciyarIbala-bhAIonI kAyadesara pagalAM levAnI dhamakIthI ke snaoNlInI bhedabharI vartaNUkathI DarI jaI, te nAsI to gayo nahi hoya? aNIne vakhate dagAbAjone ekabIjA upara ja avizvAsa AvatAM vAra nathI lAgatI. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApano ghaDo 333 rApha have, viyarsane tyAM ja sIdho pahoMcyo. pega DosIvALA | makAnamAM ja rahevAnI vyavasthA pote tene karI ApI hatI. pega DosI potAne joI jAya to phivayarsa upara paNa vahemAya, e jokhama to hatuM ja, paraMtu cAre bAju anizcitatA ane zaMkAkuzaMkAnuM je jALuM vIMTAI gayeluM lAgatuM hatuM, temAMthI tene koI paNa bhoge nIkaLI javuM hatuM. chellA cAra-pAMca divasathI rAte tene UMgha ja AvatI nahotI, ane divase paNa tenuM mana ghumarAyeluM rahetuM hatuM. viyarsanA bAraNA upara eka-be-traNa ema dasa bAra vakhata teNe TakorA mAryA; paNa koI aMdara hatuM ja nahi. bahArathI sivayarsa Ave tyAre maLavAnI rAha joI te eka skUla upara keTaloya vakhata besI rahyo. chevaTe teNe te makAnanA bIjA rahevAsIone viyarsa vize paDapUcha AraMbhI; paNa koI khAsa kazuM jANatuM na hatuM. aMte eka jaNe tene khabara ApyA ke, gaI rAte be mANaso sAthe te jaladI jaladI bahAra cAlyo gayo hato ane pachI e ja be mANaso pAchA AvI nIce rahetI DosIne paNa laI gayA hatA. rAlphane samajAI gayuM ke, corI karavA badala DosInI ane tenA maLatiyA tarIke skRivayarsanI paNa kadAca dharapakaDa thaI che. pega DosIne koIe paNa pakaDAvI hoya, to te buDhA grAIDe ja pakaDAvI hoya, ema mAnI te tarata grAIDane tyAM cAlyo. grAIDane tyAM AvI sArI peThe bAraNuM thapathapAvyA pachI grAIDe uparanI bArI dhImethI ughADIne DokiyuM bahAra kADhyuM, paNa rAlphane jotAM ja teNe DokuM pAchuM aMdara kheMcI laI, bArI baMdha karI dIdhI. pachI rAlpha game teTalI dhamakI ApI tathA game teTalI vinaMtI karI, paNa koIe bAraNuM ughADavuM nahi ke javAba paNa Apyo nahi. rAlapha have akaLAyo: badhA tene plega jevo gaNIne tenAthI dUra bhAgatA hatA, ane te tenA maLatiyA kahevAya tevA ja loko! paNa jo potAnA sAgarIto pAsethI kazo khulAso na maLato hoya, Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 nikolasa nikabI to pachI duzmana pAsethI maLato hoya to paNa zuM khoTo? ema mAnI, teNe ciyarIbalane tyAM javA vicAra karyo; kAraNa, buTTo ciyarIbala pote cAlIne savAranA kazIka agatyanI khabara kahevA Avyo hato! eTale rAphe, jenI sAthe savAre pote vAta karavA paNa na pADI hatI, tene tyAM jAte javA ja paga upADyA. rAlphane Avelo jotAM ja baMne bhAIo tathA Tima liMkinavaoNTara tenI AsapAsa bhegA thaI gayA. rApha ghurakiyAM ja karavA lAgyo. savAre potAne maLavA AvanAra eka sagRhasthane je te maLavA mAgato hovA chatAM, traNa traNa jaNA zA mATe bhegA thayA che, ema teNe pUchyuM. pelA bhAIoe javAba Apyo ke, 'je vAta tamane kahevI che, te ame traNe jaNa jANIe chIe, eTale koIne e vAtacItamAMthI bAkAta rAkhavAno savAla ja nathI." pachI bhAIoe ghaMTaDI vagADI; eTale bAraNuM ughADI je mANasa aMdara dAkhala thayo, te nyUmena naoNjha hato. rApha tene A lokone tyAM joI vicAramAM paDI gayo. teNe ekadama potAno phUphADo vadhArI mUkayo, "A dArUDiyAne tame vacce zA mATe lAvo cho? e to eka pyAlA dArU mATe sagI mAne vecI khAya tevo che. tevA mANasanI kazI vAta huM sAMbhaLavA mAgato nathI!" nyUmena naoNjhe have pAse AvIne kahyuM, "ema? huM nakAmo dArUDiyo mANasa chuM kema? paNa pahelAM huM evo hato? pahelAM to huM tamAro mAnavaMta AsAmI hato, kharuM? paNa tame jyAre mane cUsIne tathA gaphalatamAM rAkhIne pAyamAla karyo, tyAre ja nAchUTake tamAre tyAM mAre gulAmanI nokarI svIkAravI paDI, tathA mAruM du:kha bhUlavA ja dArUno Azaro levo paDyo. tamAre tyAM meM nokarI lIdhI tenuM Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApano ghaDo 335 mukhya kAraNa paNa eTaluM ja hatuM ke, tamAre tyAM bIjA koI nokara na hatA, ane huM je kaMI halakuM kAmakAja karuM, te bIjA koInA dekhatAM karavuM paDe tema nahotuM. paraMtu, meM tamAre tyAM rahI, tamArI badhI vAto sAMbhaLyA karI che. chevaTanA yaoNrkazAyaranA mahetAjI sAthe tame je kAvatarAM ghaDyAM, te badhAno huM jAta-mAhitagAra chuM. gAIDa sAthe maLIne tame eka kuMvArikAne vecI khAvAno je beta racyo, te paNa meM mArA sagA kAne sAMbhaLyo che. bhalA mANasa, tamAre evI badhI vAto, je oraDAmAM kabATa jevuM bhaMDAriyuM hoya, tevA oraDAmAM besIne na karavI joIe!" rAlpha A chellAM vAkyothI cakyo. nyUyaeNne te joIne AgaLa calAvyuM, "to have tamane mArI vAta sAMbhaLavA jevI lAge che, kema? tamArA potAnAM sagAMvahAlAMnI je vale tame karI te meM najare joI tethI mane tamArI nokarI choDI devAno tathA moDuMvaheluM tamAruM mAthuM phoDI nAMkhavAno vicAra Avyo hato. paNa pachI tame tamArI bhalIbhoLI bhatrIjInI je vale karavA tAkI, tethI cekIne huM tamArI nokarImAM cAlu rahyo; jethI huM tene tamArA paMjAmAMthI bacAvI levAmAM kaMIka madadagAra nIvaDI zake. A sahasthonI pAse paNa huM tamArI sAme - tamArA kAvAdAvAo aMge madada mAgavA ja Avyo hato, jethI teo nyAya meLavavAmAM ane tamAro khAtamo karI nAMkhavAmAM mane madada kare, samajyA, mi0 rApha nikalbI? have tamArA dahADA bharAI cUkyA che, ane lAMbA vakhatathI mArA aMtaramAM dhaMdhavAtI varALa karavAnI thaI che, e jANI mane bhAre hAza thaI che!" Ama bolI nyUmena potAnI rIte AMgaLIonA TacAkA saMtoSakAraka rIte vagADavA lAgyo. cAlo, sadagRhastho, haja paNa tamAre je kaMI kahevuM-karavuM hoya te kahI nAMkho. A dezamAM kAyadA jevI cIja che, ane tamAre saune A badhAno javAba Apavo ja paDaze. je kaMI tame kaho te sAcavIne kahejo - kAraNa ke, te badhuM tamAre puravAra karavuM paDaze." rAlpha bolyo. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 nikolasa nikalbI "hA, hA, tamArAM kAranAmAMnI badhI sAbitIo taiyAra che. snaoNlIe ahIM AvI gaI kAle badhI kabUlAta karI dIdhI che." paNa snaoNlI e vaLI kaI cIja che? ane tenI kabUlAtane ne mAre zuM lAgevaLage che?" have baMne bhAIo, Tima, ane naoNjha e cAre jaNe bAjue jaI thoDIka vAtacIta karI lIdhI. ane pachI e lokoe rApha AgaLa khulAsAvAra je vAta kahI, te A pramANe hatI - "amane eka mANasa pAsethI khAtarI maLI ke, smAIka snaoNlIno putra nathI ja. e mANasa ame hamaNAM rajU karavA mAgatA nathI. ane e mANase soganapUrvaka pote ApelI mAhitInI saccAInI amane khAtarI karI ApI, eTale ame snaoNlInA smAIka bAbatanA dAvAnI saccAI viSe zaMkA karIne, e AkhI banAvaTa koNe kevI rIte UbhI karI che, tenI tapAsa karI; to tame te AkhuM tarakaTa UbhuM karyAnI mAhitI maLI AvI. paNa snaoNlIe je kAgaLiyAM rajU karyA hatAM te, sAmA purAvA vagara, khoTAM karAvI zakAya nahi. eTale ame eka bAhoza vakIlanI salAha pramANe kAravAI zarU karI. ane eka bAju smAIkano kabajo pelA loko laI na le tevI saMrakSaNAtmaka kAravAI jArI rAkhIne, bIjI bAjuthI snaoNlI upara dabANa lAvavA mAMDayuM. paNa snaoNlI bahu pAko gaThiyo hato, te jhaTa mAne tevo na hato. "paNa evAmAM eka aNadhAryo banAva evo banyo ke jethI chevaTe snaoNlIne mAnyA kahevuM paDyuM. nyUmena naoNgsa khabara lAvyA ke, skivayarsa pharIthI laMDana Avyo che ane tamArI tathA tenI vacce mulAkAta goThavAI che. mulAkAta daramyAna naoNgsane bahAra kADhavAmAM AvyA hatA, eTale kazuM bIjuM kAvataruM goThavAya che evI zaMkA uparathI, e skala-mAstarano pIcho pakaDavAmAM Avyo. paNa ema mAlUma paDayuM ke, e skUlamAstara to rApha ke snaoNlI e koI sAthe kazo saMbaMdha rAkhyA Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApano ghaDo 337 vinA ekalo ja judI jagAe rahevA cAlyo gayo che, tyAre teno pIcho baMdha karavAmAM Avyo. paraMtu eka divasa acAnaka nyUmene rAlpha ane kilayarsane eka zerImAM pharatA joyA. teo jugArIo, dArUDiyAo vagere halakaTa lokonA aDAomAM pharatA hatA, ane eka DosInI bhALa meLavavA prayatna karatA hatA. nyUyaeNne vadhu pUchaparacha karIne jANI lIdhuM ke, e loko je DosInI tapAsa karatA hatA, te grAIDane tyAMthI corI karIne nAsI gayelI pega DosI hatI. eTale tarata pAchuM skivayarsano pIcho pakaDavAnuM jArI rAkhavAmAM AvyuM. eka aphasare skivayarsa je vIzImAM Utaryo hato tyAM ja mukAma karyo. teNe ane pheMka ciyarIbale maLIne zodhI kADhyuM ke, skivayarsa have eka judA ja makAnamAM rahevA gayo che. tyAM sakhata jApato rAkhatAM aMte mAlUma paDyuM ke, skivayarsa pega DosI sAthe satata saMtalasamAM che. "A tabakke Arthara gAIDano saMparka sAdhavAmAM Avyo. tene tyAMthI pega DosI kazuM corIne nAsI gaI che, te vAta to paDozIomAM kyAranIya carcAtI hatI. paNa grAIDe e DosIne pakaDavAmAM ke tenI sAme phariyAda karavAmAM kazI madada karavAnI nA pADI. UlaTo te to gabharAI jaIne gharamAM evo bharAI peTho ke, koInI sAthe kazI vAta karavA ja kabUla thato nahoto. nyUmene sAMbhaLelI vAtomAM meDalIna aMge kaMIka vAtono ullekha Avyo hovAthI ame ema mAnI lIdhuM ke, rAhu, skivayarsa ane grAIDa, e loko meDalIne aMgenA koI corAyelA kAgaLo pAchA meLavavAnA veMtamAM che, paraMtu e aMge kazI sIdhI phariyAda koI kAraNe mAMDavA mAgatA nathI. eTale pega DosI e kAgaLonuM kaMI karI nAMkhe te pahelAM ame tenI ane skivayarsanI dharapakaDa karAvavAno vicAra karyo. e anusAra ghara-tapAsanuM vaoNraMTa kaDhAvavAmAM AvyuM ane slivayarsa pega DosIne tyAM gayo tyAre pheMka ane nyUmena pAchaLa pAchaLa aMdara gayA. yojanA evI hatI ke, aMdara jaI, tapAsa karI, temaNe bahAra UbhelA aphasarane aMdara ni.-22 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 nikolasa nikabI AvavA sUcanA ApavI. paNa sadbhAgye teo evA vakhatasara jaI pahoMcyA hatA ke, te vakhate phivayarsa ane pega pelA corI ANelA kAgaLo bALI nAMkhavAnI peravImAM paDyAM hatAM. uparAMta, skRivayarse meDalIna aMgeno kAgaLa khIsAmAM seravI dIdho, te paNa teonA jANavAmAM AvI gayuM. tarata ja bebhAna banelA skivayarsane khIsAmAM e kAgaLa sAthe polIsa-thANe upADI javAmAM Avyo ane pachI paga DosInI paNa dharapakaDa karavAmAM AvI. - "tyAra bAda snaoNlIne jaNAvavAmAM AvyuM ke, skivayarsanI dharapakaDa thaI che eTale teNe potAnI jAtane bacAvI levAnI zarate kabUla karyuM ke, smAIka teno putra che ja nahi, ane badhI banAvaTa rAlpha karAvelI che. "skivayarsane maeNjisTreTa samakSa rajU karatAM peluM meDalInavALuM vila tenA kabajAmAM zI rIte AvyuM tathA pega DosI sAthe tene zo saMbaMdha hato, teno kazo saMtoSakAraka khulAso te na karI zakyo; eTale vadhu tapAsa mATe tene eka aThavADiyuM polIse rimAnDa upara lIdho." A lAMbuM bayAna pUruM thatAM bhAI cArlse AgaLa AvI rAphane kahyuM, "Aje savAre huM mAtra dayAbhAvathI prerAIne tamAre tyAM Avyo hato. tamAre mAthe zI zI Aphato toLAI rahI che, te have tame pote kalpI zakazo. bicArA smAIkane satAvavA je kAvataruM racavAmAM AvyuM hatuM, teno nyAya to adAlata ja have toLaze. tenAM pariNAmomAMthI tamane bacAvavA e have amArA koInA hAthamAM rahyuM nathI. ame to e aMgenI tamane agAuthI khabara ApI zakIe, jethI tamArAthI bane to tenAM pariNAmomAMthI chaTakI zako. tamArA jevA gharaDA mANasanI dharapakaDa thAya ane nAlezI thAya, e ame tamArA nikaTanA sagA ane amArA mANasa nikolasane khAtara paNa na icchIe. tethI karIne ame sau have tamane vinaMtI karIe chIe ke, tame laMDana choDI bhAgI Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkaranuM kabUlAtanAmuM 339 jAo; ane dUra rahI, karelI bhUlono pazcAttApa karI, sAcA mANasa banavA prayatna karo." rAhu have ekadama huMkAra karI UThayo, " ane tame sau ema mAnI beThA cho ke, tamArA AvA kAvAdAvAthI huM gabharAI jaIza? huM tamArA moM upara ghUMkIne tamane saune paDakAra karuM chuM ke, tamArAthI je thAya te karI lejo." ATaluM kahI te cAlato thayo. paNa haju tene sAMbhaLavAnA vadhu kharAba samAcAra bAkI hatA! 68 bhUkaranuM kabUlAtanAmuM rApha have kilayarsanI dharapakaDa jyAMthI thaI hatI, te jillAnA polIsathANe pahoMcyo. te ThIka samayasara ja AvI pahoMcyo hato; kAraNa ke, skivayarsane vadhu tapAsa mATe sAta divasanA rimAnDa upara levAnI mAgaNI thaI hovAthI, tene pAkI jelamAM khaseDavA mATe, tene potAne kharca ghoDAgADI maMgAvavAmAM AvI hatI. kAcI jelanA vasavATano A badho samaya sivayarse dArU pIne duHkha-ciMtA bhUlavAmAM gALyo hato, ema tenI koTaDImAM paDelA saraMjAma uparathI dekhAI AvatuM hatuM. rAphe tenI sAthe vAta karavAnI paravAnagI mAgI, te tene tarata maLI gaI. paNa skivayarse tenI sAthe vAta karavAnI khAsa marajI na batAvI. teNe to potAnI mAstara tarIkenI kArakirdI, chokarAonI suMdara nizALa calAvanAra tarIke potAnA gharanI AbarU, - jyAM chokarAone khAvAnI, pIvAnI, rahevAnI, bhaNavAnI, copaDIonI, Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 nikolasa vikalpI khIsAkharcanI sarva sagavaDa apAya che, tathA jIvatI ke marelI tamAma bhASAo uparAMta gaNitazAstra-joDaNI-bhUmiti-AkAzavidyAtrikoNamiti - bIjagaNita-lakhavuM-gaNavuM ema saMskAritAnI tamAma zAkhAonI uttama keLavaNI ApavAmAM Ave che, evI Dothabojha ekeDemInI kIrti, - vagere badhuM khalAsa thavA beThuM hatuM, enuM ja AkaMda mAMDyuM tathA kahyuM, "e badhuM zAthI thayuM? tane karAvyuM tethI thayuM. e kAma karavAmAM zuM jokhama raheluM che, tenI tame to mane vAta ja nahi karelI. AvI vale AvavAnI che evuM jANato hota, to huM emAM koI paNa lobhe paDuM ja zA mATe? mane to eTalo ja khyAla hato ke, tame mane mArA dhaMdhAmAM ghaNI madada karI che, ane tame dhAryuM hota to mArA dhaMdhAne ghaNuM nukasAna karI zako tema hatA,- eTale tamAruM kAMI kAmakAja hoya to te mATe karI ApavuM joIe. paNa tame to kAmakAja seMpavAne badale aTapaTA kAvatarAmAM ja mane bheLavI dIdho; ane te kAvataruM paNa evuM ke jemAM jelamAM ja besavuM paDe! tameya mArA kharA hitecchu nIkaLyA! mArA gAmamAM A samAcAra pahoMcaze ke tarata mAro dhaMdho to baMdha ja thaI jaze; paNa tame? tame to atyAre chUTA laherathI mane maLavA AvyA cho! paNa khabaradAra, jo huM sIdhosamo chUTayo to to sArI vAta che; paNa jo mane kaMI sajAbajA thaI, to huM sAcI vAta ja kahI devAno ke, 'to kazuM jANato nathI; badhuM mA misTara karAvatA hatA, tema ja huM to karato hato!'" "paNa mUrakha bhAI, dArU pIne tamAruM bhAnabAna gayuM che ke zuM? tamane te loko kazuM ja karI zakavAnA nathI. tamArI pAse koI kAgaLa nIkaLyo che, vAru?" rAlpha pUchayuM. hA, tame mane pega DosI pAsethI laI AvavA kahyo hato te kAgaLa - meDalIna mATenuM vila! e kAgaLa paNa bIjA kAgaLo sAthe bALI nAkhavA dIdho hota, to kazI paMcAta UbhI na thAta. paNa tamane to mArAmAM vizvAsa nahIM, eTale e kAgaLa sAcavI rAkhI Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMkaranuM kabUlAtanAmuM 341 sAthe lAvavA kahyuM. tethI meM te kAgaLa mArA khIsAmAM rAkhyo, enI A badhI moMkANa thaI che!" paNa tamane teo kazuM karI zake tema nathI. UlaTuM, khoTI rIte kedamAM pUravA mATe tame sAmo dAvo mAMDI zakazo. ApaNe evI vAta upajAvI kADhIzuM ke, AnAthI vIsa gaNA phAMdAmAMthI paNa tame sahIsalAmata nIkaLI jAo! tamArA hajAra pAuDanA jAmIna mAgaze, to te paNa huM bharI daIne tamane choDAvIza; pachI zo vAMdho che? Ave vakhate to mANase potAne nukasAna na thAya tevuM bolAI na jAya te mATe sAvaceta rahevuM joIe; tene badale dArU pI Ama bhAnabhUlA banI rahevAtuM haze?" "bhale meM dArU pIdho. navaro beTho bIjuM zuM karato paNa zuM? paNa tame have sAMbhaLatA jAo ke, mAre have kazI vAto upajAvI kaDhAvavI nathI; ATalAthI ja huM dharAI gayo chuM. have to jo kesa mArI viruddha jato lAgaze, to huM sAcI ja vAta kahI devAno ke, huM to mi0 rApha nibIe batAveluM kAma ja karavA gayo hato; bIjI kazI vAtanI mane khabara ja nahotI." paNa eTalAmAM ghoDAgADI AvatAM kivavyarsa, polIsa sAthe cAlato thayo. rApha samajI gayo ke, A kAyara mANasa DarI gayo che; have tenI pAsethI kazAnI AzA rAkhavI phogaTa che. rAlpha tyAMthI ghera pahoMcyo. kAmavALI bAI mAMdI thaI gaI hovAthI, rajA laI ravAnA thaI. rAlpha ekalo khAdhApIdhA vinA mAthe hAtha upara TekavI besI rahyo. gaI rAtathI ja teNe kazuM khAdhuM na hatuM. tene jANe tAva caDayo hoya tema lAgatuM hatuM. teNe pANIno eka glAsa pI lIdho. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 nikolasa nikalba rAtanA daza vAgyAnA arasAmAM bAraNe jorathI TakorA paDayA. rAlpha jAte jaIne bAraNuM ughADyuM, to mitra Tima likina vaoNTara AvyA hatA. temaNe rAphane jaNAvyuM ke, "eka agatyanuM kAma che, eTale tame tarata amArI oNphise cAlo. tamAre lagatI evI agatyanI bAbata che ke, tame nA na pADI beso mATe huM pote khAsa Avyo chuM. tame jANo cho ke, kaMI agatyanuM ke gaMbhIra kAma na hoya, to huM Ama doDAdoDa karuM tevo mANasa nathI." rAlphamAM atyAre ghasIne "nA" pADavAnA paNa hoza nahotA. te potAno Topo laI Avyo ane Tima lAvyo hato te ghoDAgADImAM besI tenI sAthe gayo. - baMne ciyarIbala bhAIo potAnA kamarAmAM tenI rAha joIne beThA hatA. eka bAjue pITha karIne koI trIjuM mANasa paNa beThuM hatuM. tenI sAme AMgaLI karIne rAlaphe tarata kahyuM, "e koNa che?" "be kalAka agAu temaNe eka khabara kahyA, te uparathI tamane ame utAvaLe teDAvyA che," bhAIoe javAba Apyo. have vaLI zo navo koyaDo tamAre Ubho karavo che? bolI nAkho - je hoya te," rAlpha chAMchiyuM karIne kahyuM. tamArA nikaTamAM nikaTa sagAnuM mRtyu thayuM che, ane e vAta ja amAre karavAnI che." "to zuM mArI bhatrIjI marI gaI? e khabara mAre ghera mane kahevAmAM AvI hota, to huM te kahenArane khobo bharIne vadhAInA paisA ApI deta. e khabara ApavA mATe mane ahIM bolAvavAnI jarUra nahotI." are naThora mANasa, keTa bicArI zA mATe mare? te to bhalI caMgI che," bhAI cAlyuM javAba Apyo. to zuM tethI vadhu sArA samAcAra tamAre nikolasanA mRtyunA mane ApavAnA che? to to, tame mArA karatAM kyAMya vadhu tavaMgara Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkaranuM kabUlAtanAmuM 343 hovA chatAM, tamane paNa huM vadhAInI moTI rakama ApavA taiyAra thaI jAuM !" "nikolasa paNa nathI marI gayA; je marI gayo che, tenuM nAma sAMbhaLavA, he ghAtakI mANasa, have tuM taiyAra thA. te ja ene mArI nAkhavA tArAthI thAya teTalA upAyo karyA che. ane jyAre tuM jANaze ke, e bicArA anAtha - asahAya chokarA upara naMkhAya teTaluM du:kha ja nAkhavAno te prayatna chevaTa sudhI karyA karyo che, tyAre tArA pastAvAno pAra nahi rahe." "jo smAIkaDo marI gayo che, ema tame kahevA mAgatA ho, to tame bIjuM je kaMI kahyuM te badhAnI tamane mAphI ApI dauM chuM; ane badalAmAM AkhI jiMdagI tamAro vaNa-kharIdyo gulAma thavA taiyAra chuM. juo, tamArA moM uparathI jaNAya che tema, A jhaghaDAmAM koNa jItyuM?- tame ke huM? A samAcAra jaNAvI tame mane AghAta pahoMcADavAno vicAra rAkhyo haze, paNa e samAcAra to AjanA divasanA mAre mATe zubhamAM zubha samAcAra che, samajyA? e samAcArathI du:khI koNa thayuM che, te to e samAcAra lAvanAra mAro duzamana pelA khUNAmAM mAM saMtADIne beTho che, e uparathI jaNAze. smAIkaDAne te mArI sajAmAMthI bacAvavA gayo, paNa juo tene ja kevI sajA thaI che te!" tame mane tamAro bhatrIjo nikolasa mAnI lIdho ke zuM? juo huM koNa chuM," ema bolato e mANasa khUNAmAMthI nIkaLI AgaLa Avyo. te bUkara hato. "paNa A badamAzanuM ahIM zuM kAma che? tame loko jANo cho ke, te to sajA pAmelo gunegAra che?" baMne bhAIo have bolI UThyA, "e mANasa je kahe che, te jarA sAMbhaLI to lo." Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 nikolasa nikalTI bUkara rAlphane saMbodhIne bolyo, "A sahastho je chokarA vize vAta kare che, tathA jene huM chevaTanA pathArI upara sUtelo najare joI Avyo hato, tathA je have kabaramAM poDhI gayo che te" te-" rApha kazA vicAra vinA zUnyapaNe bolyo. "te tamAre ekano eka putra hato; ane bhagavAna e aMge meM karelA pApanI mAphI mane bakSe!" rAlpha tarata potAnA be hAtha vaDe potAnAM be lamaNAM jorapUrvaka dabAvI dIdhAM ane pachI bra kara sAme sthira najare joyuM. "sagRhastho," bUkare AgaLa calAvyuM, "huM mAro kazo bacAva karavA mAgato nathI; kAraNa ke, mAro bacAva have kazAthI thaI zake tema nathI. alabatta, rAlpha nikalvIe mArI pratye atizaya phUra vartAva rAkhyo hato, ane tethI khunnase bharAI meM je karyuM hatuM te karyuM hatuM. paNa huM prathama AkhI vAta ja pahelethI mAMDIne kahyuM, te tame sau sAMbhaLI lo... vIsa pacIsa varSa pahelAMnI vAta che. A mANasane je loko sAthe levaDadevaDano vyavahAra hato, temAM bahAragAmano eka sadagRhastha paNa hato. te sagRhastha potAnI badhI milakata uDAvI dIdhI hatI, ane pachI potAnI bahenano hisso paNa uDAvI devAnI tene marajI hatI. mA-bApa gujarI gayAM hatAM, eTale bahena bhAIne tyAM ja rahetI hatI ane tenuM ghara saMbhALatI hatI. rAlpha nikabI tene ghera vAraMvAra jato ane ekI sAthe ghaNA divasa raheto. bahenano hisso bhAI paDAvI jAya tenA karatAM rAlpha pote ja paDAvI levAno vicAra karI, te strInI sAthe cUpacApa lagna karI lIdhAM. vAta ema hatI ke, bApe karelA vilamAM ema jaNAvyuM hatuM ke, dIkarI jo kuMvArI rahe, to to tene jIve tyAM sudhI e milakatamAM jivAI pUrato haka rahe, paNa jo te potAnA bhAInI paravAnagIthI paraNe, to tene pUro hisso maLe. dIkarIne tenI milakata khAtara bharamAvIne game Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 bUkaranuM kabUlAtanAmuM tevo mANasa paraNI na jAya, te mATe tenA bhAInI paravAnagInI zarata vilamAM mUkavAmAM AvI hatI. rAlapha A badhuM jANato hato. "bhAIe potAnI milakata to uDAvI dIdhI hatI; eTale bahena jyAre paraNatI vakhate potAnI saMmati mAgavA Ave, tyAre te saMmati moTI kiMmate vecavAno che teno beta hato. "paNa rAlpha nikaldI tenA karatAM vadhu pAko mANasa hato. eTale teNe e lagna ja gupta rAkhyuM. pelo bhAI uDAupaNAthI ane zikAranA zokhathI mAryo jAya tenI rAha ja jovAnuM tene salAhabhareluM lAgyuM. paNa eTalAmAM tenA gupta lagnathI eka putra janmyo. e putrane gupacupa koI dUranI narsane tyAM mokalAvI devAmAM Avyo. kAraNa ke, rAlphano sALo have sakhata tAve paTakAyo hoI, jhaTa marI jAya tevo saMbhava Ubho thayo hato. daramyAna pote karelA gupta lagnano tene vahema na jAya te mATe rAphe tene ghera javAnuM ja choDI dIdhuM. tenI patnI to lagna jAhera karI devA rAphane vAraMvAra Agraha karyA karatI hatI. paraMtu, pelo bhAI maravAne badale sAjo thaI gayo! chevaTe lagna pachI sAta varSa pelI bahena kaMTALIne koI juvAniyA sAthe bhAgI gaI. ane banavAkALa te teno bhAI paNa, tenA nAsI gayA bAda, thoDAM aThavADiyAmAM ja marI gayo. rAlaphe have bhAgI gayelI potAnI strInI milakatano kabajo meLavavA mATe teno pIcho pakaDyo. teno vicAra pelA juvAniyAne DarAvI ke khatama karI, patnIne pAchI lAvI, milakatano kabajo levAno hato. te lokone zodhavA nIkaLatAM pahelAM rAlaphe mane pelA chokarAne pAcho potAne ghera laI AvavAnuM kAma saMpyuM. ane huM te chokarAne pelI narsane tyAMthI laI paNa Avyo. paNa rApha mArA pratye bahu kharAba vartAva rAkhato hovAthI huM tene khUba dhikkArato thaI gayo hato. chokarAne laI AvyA pachI tene meM rAphanA makAnanA AgalA bhAganA chAparA nIcenA kamarAmAM Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 nikolasa nikalpI rAkhyo. tene ucheravAmAM kazI kALajI rAkhavAmAM na AvI hovAthI tenI tabiyata bahu nabaLI hatI, ane te lagabhaga bImAra hAlatamAM ja hato. meM dAktarane bolAvyo, to teNe tene jhaTa havAphera karavA laI javA tAkIda karI; nahi to te lAMbuM gIvaze nahi, ema paNa jaNAvyuM. dAktaranA e zabdomAMthI mane eka vicAra sphuryo: A chokaro marI gayo ema atyAre jAhera karuM, ane pachI yogya vakhate rAlpha pAsethI khUba paisA paDAvIne te chokaro tene pAcho soMpuM to kema? eTale meM tene dUra yaoNrkazAyara tarapha viyarsa nAmanA eka mANasanI nizALamAM 'smAIka' nAmathI bharatI karI dIdho. '' " rAlpha pelAMone zodhavAmAM niSphaLa nIvaDIne cha aThavADiyAM bAda pAcho Avyo, tyAre meM tene jaNAvyuM ke, teno chokaro sakhata mAMdo thaI gayo hato ane marI gayo che. rAlphane A mAhitIthI khUba du:kha thayuM. e uparathI mane lAgyuM ke, tene e chokarA pratye jarUra mamatA haze; ane tethI bhaviSyamAM tenI AgaLa teno chokaro jIvato rajU karIne bahu paisA paDAvI zakAze. "cha varSa sudhI pelA chokarA mATe varSo vIsa vIsa pAuMDa meM skveiyarsane bharyA karyA; paNa pachI rAlphanA durvyavahArane kAraNe tenI sAthe takarAra thatAM, huM tenI nokarImAMthI chUTo thaI gayo; ane pachI to dezanikAla thayo. ATha varSa bAda huM pAcho Avyo ke tarata caoNrkazAyaramAM pelA chokarAnI bhALa kADhavA gayo. tyAre mane mAlUma paDayuM ke, nikalbInA kaTuMbanA ja eka juvAna nikolasa sAthe e chokaro nAsI gayo che. tarata huM laMDana pAcho Avyo ane rAlphane meM ADakatarI sUcanA karI ke, huM tene eka agatyanA samAcAra ApI zakuM tema chuM: jo te mane thoDA paisA Ape to! paNa teNe to mane dhamakI ApI kADhI mUkayo. pachI meM tenA kArakuna naoNgjhano saMparka sAdhyo, ane mArI pAsethI ghaNI upayogI bAtamI maLI zake tema che ema kahI, tenI pAsethI rAlphanA kAvAdAvAnI ane Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkaranuM kabUlAtanAmuM 347 tenAM kuTuMbIjanonI badhI mAhitI meLavI. e vAtacIta uparathI mane mAlUma paDyuM ke, rAlpha smAIkane snaoNlI nAmanA mANasano putra TharAvI, pelA juvAna nikolasa pAsethI tene paDAvI levAnI peravI karI hatI. meM naoNjhane eTaluM to khAtarIpUrvaka jaNAvyuM ke, smAIka snaoNlIno putra haragija nathI; tathA te kharI rIte kono putra che te huM ekalo ja jANuM chuM! joke, smAIka aMgenI kharI mAhitI bahAra pADI rApha pAsethI paisA paDAvavAnI mArI AzA nAbUda na thaI hovAthI, meM te vAta tarata bahAra pADI devAnuM munAsiba na mAnyuM. "paNa A samaya daramyAna smAIka kyAM che tenI mane khabara nahotI tathA tene mAre najare eka vAra joI levAnI jarUra hatI. tapAsa karatAM mane khabara paDI ke, te bahu mAMdo hovAthI, pelo juvAna nikolasa tene dUra potAnA vatanamAM havAphera mATe laI gayo che. eTale huM tyAM gayo ane e chokarAne chUpI rIte joI Avyo. huM tene tarata oLakhI gayo, ane te paNa mane jotAM tarata oLakhI gayo haze; kAraNa ke, teNe mArI sAme joIne bUma ja pADI hatI. huM jaladI jaladI tyAMthI khasI gayo. zuM karavuM ane zuM na karavuM e gaDabhAMjamAM meM thoDA divasa bagADyA. pachI huM e juvAna nikolasane maLyo. tyAre mane khabara paDI ke, smAIka gujarI gayo che. e sAMbhaLI, e bicArA viSenI mAhitI lAMbo vakhata chupAvI rAkhavA badala mane khUba pastAvo thayo. paNa have zuM? mArI A hakIkatonI khAtarI tame slivayarsa sAthe mane bhego karI meLavI zako cho. basa, mAre, ATaluM ja kahevAnuM che." kamanasIba mANasa! teM A kevo kAramo kera vartAvyo che, teno tane khyAla Ave che? rAlpha nikalbI pAse paisA paDAvavAnA lobhamAM te kevI moTI hatyA karI nAkhI? e pApanuM tuM zuM prAyazcitta karI zakIza?" baMne bhAIo ekIsAthe bolI UThyA. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 nikolasa nikabI mArA e gunAnuM kazuM prAyazcitta nathI, e huM jANuM chuM. huM have gharaDo thayo chuM, ane duHkha ane zokanI rIte to vadhAre paDatAM gharaDo thaI gayo chuM. A kabUlAtathI paNa have to mane navI sajA ane navAM du:kha ja sahana karavAnAM maLaze, e huM jANuM chuM; chatAM meM e kabUlAta karI che. paramAtmA mane mApha kare!" pelo mANasa A chelluM vAkya bolI rahyo, teTalAmAM to e oraDAmAM mUkeluM phAnasa acAnaka gabaDI paDIne olavAI gayuM. jyAre bIjuM phAnasa lAvavAmAM AvyuM, tyAre khabara paDI ke, rAlpha tyAMthI gupacupa cAlyo gayo hato. bhAI tevI bahena smAIkanA mRtyunI khabara nikolase patra lakhIne badhAMne ApI hatI. chatAM te pote jyAre pAcho ghera Avyo, tyAre sau smAIkane yAda karI karIne bhAre zoka karavA lAgyAM. bhalI misa lA kIvI paNa nikolasane Avyo jANI maLavA AvI pahoMcI, ane smAIkane yAda karI karIne raDavA lAgI. potAnAM AMsu chupAvavA vacce vacce te hasavAno prayatna karavA lAgI ane pachI to ekIsAthe hasavAnI ane raDavAnI mathAmaNamAM tene hisTIriyA ja caDI Avyo. | nikolasane chevaTanA keTalAya divasothI bhegA thayelA thAka ane musApharInI athaDAmaNane kAraNe ArAmanI jarUra hovAthI, te upara potAnI oraDImAM cAlyo gayo, ane tarata ghasaghasATa UMghamAM paDyo. jyAre te jAgyo tyAre keTa tenI pathArI upara bAjue beThI hatI. nikolasanI AMkha UghaDelI joI, tarata teNe nIce vaLI bhAIne bhAvabharyuM cuMbana karyuM. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAI tevI bahena 349 bhAI, huM tamane e kahevA AvI chuM ke, tamane ghera pAchA AvelA joI mane bahu AnaMda thayo che. tame pAchA Avo te mATe uM huM, mammA ane meDalIna keTalAM badhAM Atura thaI gayAM hatAM!" "huM paNa pAcho AvI tamane badhAne maLavA ghaNo ja Atura raheto hato. paNa ThIka, meDalInanI tabiyata have kema che? huM gerahAjara hato te daramyAna zeTha-bhAIoe tene ahIMthI laI javA mATe zI goThavaNo vicArI che?" basa karo bhAI, e vAta nA kADhazo. tene ahIMthI laI jAya, e vastu mArAthI sahana ja thaze nahi; ane tame paNa e vastu nahIM ja IcchatA ho." "huM nathI ja icchato, bahenabIjA AgaLa to mArA mananA bhAva chupAvuM; paNa tArI AgaLa nahIM chupAvuM. huM kabUla karI dauM chuM ke, tene huM jANuM chuM." e sAMbhaLI keTanI AMkhomAM camaka AvI gaI, ane te kaMI bole te pahelAM ja nikolase tenA hAtha upara hAtha mUkIne kahyuM, A vAta tuM ja jANe; bIjuM koI nahi. ane te to nahIM ja!" "bhAI, e to " "nahIM nahIM, eTaluM ja nahi, paNa hI nahIM. huM jANuM chuM ke, kadI nahIM' e bahu lAMbI mudata che. chatAM huM evI AzA rAkhI rahyo chuM ke, koIka divasa evo Avaze, jyAre huM tene moMe pramANikapaNe e vAta kabUla karI daIza. paraMtu e divasa najIkanA bhaviSyamAM to nahi ja Ave, ane Avaze tyAre huM kadAca gharaDo thaI gayo hoIza, ane AvA juvAnInA romAMcaka bhAvo mArAmAMthI jIrNa thaI kharI gayA haze. joke tene mATeno mAro premabhAva tyAre paNa jIrNa thaI gayo haze ema huM nathI mAnato. mArI badhI bAbatamAM mArA zeTha-mAlikoe je udArabhAva batAvyo che, te anubhavyA pachI, Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 nikolasa nikabI teone dago dIdhA jevuM thAya evuM kazuM huM haragija thavA devAno nathI. huM temanA pratyenI mArI pharajano kaDaka khyAla ja mArI najara samakSa rAkhIne, bIjA badhA madhura - haLavA bhAvone chuMdI nAkhavA. prayatna karIza." "jao bhAI, huM tamane bIjI ja vAta kahevA AvI hatI. paNa mArI hiMmata cAlatI nahotI, paNa have tame je vAta karI te uparathI mArAmAM e kahevAnI hiMmata AvI che," ATaluM kahetAMmAM te bhalI chokarI raDI paDI. "cAla, cAla, nAdAna chokarI! tuM zuM kahevAnI che te huM samajI gayo chuM. te pheMkanA premane nakAryo che, e ja tuM kahevA mAge che ne?" keTe potAnuM mAthuM bhAInA khabhA upara nAkhI dIdhuM ane DUsakAM bharyo avAje kahyuM, "hA." gerahAjara hato te daramyAna teNe potAno hAtha lagnamAM tane ApavA mAgaNI karI hatI, kharuM ne?" "ane meM-meM te hAtha pAcho Thelyo!" "ThIka; ane zA kAraNe?" "tame mammAne je kAraNo meDalInane gharamAM lAvyA pachI kahyAM hatAM te ja kAraNe- te kevA moTA khAnadAnanA che, tathA emanA mAmAonA ApaNA upara keTalA badhA upakAra che, tathA zeTha-bhAIonA te ekamAtra vArasadAra hoI, temaNe potAnI sthitine anurUpa kevo saMbaMdha amane mATe vicArI rAkhyo haze ane 'ApaNe zeTha-bhAI onI bhalamasanAIno geralAbha lIdho che ane bhANA mAraphate temanI milakata upara najara rAkhIne ja A saMbaMdha jANI joIne vikasavA dIdho che', evuM temane na lAgavuM joIe - e badhAM ja kAraNo kahIne chevaTe temane meM dRDhatApUrvaka kahI dIdhuM ke, temaNe mane have pharI maLavuM nahi." Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAI tevI bahena 351 "vAha mArI bahAdura keTa!" nikolasa bahenane chAtIe cAMpatAM * bolyo, "huM tane oLakhato ja hato - ane jANato ja hato ke, tuM AvuM ja karaze. ane tuM AvuM AtmabalidAna Ape to pachI mAre paNa pAchA na ja paDavuM joIe ne? huM paNa have sAmethI zeThabhAIone vinaMtI karavAno chuM ke, meDalInane teo mArA gharamAMthI bIje kayAMka khaseDe." zuM moTAbhAI, temane tame jAte karIne ahIMthI khaseDAvazo?" "vahAlI mIThaDI, te ja pheMkane zA mATe tane maLavAnI manAI karI dIdhI?" huM to bhAI, bahu nabaLA mananI chokarI chuM; mArAthI temanuM du:kha joyuM na jAya, ane kadAca huM temane hA pADI dauM to! te pote mArI bAbatamAM bahu marma che, ane game te bhoge mAro hAtha meLavavA icche che!" ema ja keTa, meDalInane mArI najara sAme rAkhavAthI mArI paNa e ja sthiti thAya !" paNa bhAI, tame bhaviSyamAM meDalInanA hAthane chAje tevA tavaMgara thaI zakazo." huM tavaMgara thaIza, paNa gharaDoya thaIzane? paNa zeTha-bhAIo ochA tyAM sudhI meDalInane kuMvArI rAkhI mUkaze? paNa bahena, paisAdAra thaIzuM ke garIba rahIzuM, gharaDAM thaIzuM ke juvAna rahIzuM, paNa Apane vaMne sAthe rahIe emAM koI kyAM kazI Dakhala karI zake tema che? UlaTuM, ApaNe baMne kuMvArAM hoIzuM eTale ekabIjAnI, sAthe rahevAnuM tathA ekabIjAne snehabhAvathI vaLagI rahevAnuM ApaNane vizeSa kAraNa raheze. ApaNe be sAthe hoIzuM, to divaso evA jaladI pasAra thaI zakaze, tathA ekabIjAe dharma samajI ApelA Atma-balidAnano dAkhalo ekabIjAnI najara sAme evo Ubho raheze ke, ApaNane kazI vAtanuM du:kha nahi rahe." Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 nikolasa nikalTI snehagAMTha baMdhAI rahevAnuM bhAIe doreluM madhura kalpanAcitra sAMbhaLI, keTa ekIsAthe hasI paNa kharI ane raDI paNa paDI. " te ja divase nikolasa oNphisamAM jaI, mi0 Tima likinavaoNTarane maLIne sIdho bhAI cArlsanA kamarAmAM pahoMcI gayo. nikolasane smAIkanI vAta karatAM DUmo bharAI Avyo. bhAI cAlsa tene AzvAsana ApatAM kahyuM, "bhAI, ApaNane enA mRtyuthI raMja thAya, e vAta kharI; paNa ApaNe e paNa vicAravuM joIe ke, te jeTaluM vadhu jIvyo hota, teTalo jIvana mATe vadhu azakta thaIne, tathA potAnI azaktio mATe vadhu ne vadhu raMja karato ja jIvato rahyo hota. ApaNe to enA chellA divaso bane teTalA haLavA tathA AnaMdapUrNa banAvavAno prayatna karyAnuM ja AzvAsana levuM joIe." paNa Ama bolavA chatAM bhalA bhAI cArlsanuM hRdaya bharAI AvyA vinA na rahyuM. eTale temaNe te lAgaNI chupAvavA ja Timane bUma pADIne pUchayuM, "mArA bhAI neDa kyAM che?" Time javAba Apyo, "mi0 Timarsa sAthe eka kamanasIba mANasane haoNspiTalamAM dAkhala karAvavA tathA tenAM bALako mATe narsanI goThavaNa karavA gayA che." vAha, mArA bhAI neDa bahu bhalA mANasa che, bahu sArA mANasa che. ane mi0 Timarsa paNa! juo nikolasa, mArA bhAI neDa tamane AvelA joI khUba ja rAjI thaze; ame tamArI vAta roja karyA karatA hatA !" teo sAheba nathI, to kaMI vAMdho nahi; kharI rIte to huM Apane ekalAne ja kaMIka vAta karavA mAgato hato." "bhale, bhale, bolo, bolo!" Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353 bhAI tevI bahena ke "joke, e vAta kevI rIte upADavI e mane samajAtuM nathI; paraMtu Ape atyAra sudhI mArA upara je mamatA batAvI che, tathA je vizvAsa mUkyo che, te mane harahameza yAda raheze; ane te vizvAsano bhaMga thAya evuM kAMI ja mArAthI na thAya tenI ciMtA huM rAkhyA ja karuM chuM. Ape mArA upara vizvAsa mUkI misa brenI bAbatanuM kAma jyAre pahelaprathama mane soMpyuM, tyAre huM moMe bolI na zakyo; paNa mAre kahI devuM joItuM hatuM ke, huM temane pahelAM maLyo hato, ane temaNe mArA hRdaya upara evI asara karelI hatI. ke je bhUMsI kADhavAmAM huM niSphaLa nIvaDayo hato; ane tethI temanI vizeSa bhALa meLavavA meM khUba prayatna paNa karyo hato. joke, Ape mane eka vakhata vizvAsapUrvaka e kAma soMpyuM, tyAra pachI meM eka paNa kArya evuM nathI karyuM, ke eka paNa zabda evo nathI uccAryo, jethI misa brene mArA tarapha AkarSavAno ke vALavAno prayatna karyo ema kahI zakAya. paraMtu, have huM Apane vinaMtI karavA mAguM chuM ke, temane mArA gharamAMthI jhaTapaTa khaseDI lo, jethI huM kaMIka rAhata anubhavI zake. roja roja temane mArI najara samakSa joyA karIne temane mArA hRdayamAM dRDha sthAna jamAvatAM aTakAvavAno prayatna vadhu vakhata cAlu rAkhavo, e mAre mATe azakya banatuM jAya che." tame A vAta mane kahI te sAruM thayuM. tame amArA vizvAsano bhaMga nathI karyo e tamAre moMe meM sAMbhaLyuM e vAta kharI; paNa tame e vizvAsano bhaMga nahIM karo, e khAtarI hovAthI ja tamane ame e kAma soMpyuM hatuM. ane e vAta jANI khUba AnaMda thAya che ke, tame paNa eTalI cIvaTathI e vizvAsano bhaMga na thAya tene mATe pUratI kALajI rAkhI che. alabatta, tamArA jevA juvAna mANasane e yuvatInI asahAya ke bImAra avasthAmAM ATalA badhA nikaTa AvavA devAthI zuM pariNAma Ave, te amAre prathamathI kapI levuM joItuM hatuM - tamArI niSThAnI AvI AkarI kasoTI amAre karavI ni.-23 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 nikolasa nikalTI joItI na hatI. paNa meDalInane jarUra ame have tamAre tyAMthI khaseDI. laIzuM." "AbhAra; ane meM karelI A kabUlAta temane kahIne, mArA pratyenI temanI saMmAnabuddhi dUra thAya tevuM tame nahi karo, evI mArI vinaMtI che." huM jarUra tenI kALajI rAkhIza; paraMtu tame mAtra ATaluM ja mane kahevA icchatA hatA?" "nA jI; uparAMtamAM mAre bIjI eka vAta paNa kahevAnI hatI." " vAta huM jANuM chuM; paNa tamArA potAnA jANavAmAM e kayAre AvI?" "Aje savAre huM ghera Avyo tyAre." e sAMbhaLatAMveta ja e vAta mane kahI devAnI tamArI pharaja che, ema tamane lAgyuM?" hAjI; joke, mi0 pheMkane pahelAM maLI levAnI mArI icchA hatI kharI." "phUMka ja gaI rAte AvIne mane badhuM kahI gayo che. tame bahu sAruM karyuM, mitra nikalTI, bahu sAruM karyuM; huM tamAro AbhAra mAnuM chuM. phreMka bahu nAdAna chokaro che. ane tenI nAdAnI have dUra thAya tevuM kazuM pagaluM tarata ja amAre bharavuM paDaze. paraMtu e aMge have kazuM vizeSa ApaNe carcavuM nathI - mane e vAta carcatAM du:kha thAya che. paNa ardhA kalAka pachI tame mane maLajo, mAre ghaNI vicitra bAbato tamane kahevAnI che. ane tamArA kAkAe paNa bapora pachI huM ane tame temane maLIe ema goThavyuM che." "huM temane maLuM? ane te paNa ApanI samakSa?" "hA, hA, ema ja! ardhA kalAka bAda tame mane jarUra maLaze." ardhA kalAka pachI nikolasa temane maLyo, tyAre temaNe Agale divase bU kara sAthenI rAlphanI mulAkAtanI AkhI vAta tene kahI saMbhaLAvI. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjeno aMta ciyarIbala-peDhImAMthI nIkaLI, coranI peThe lapAto lapAto rAlpha potAnA ghara tarapha cAlyo. rAta aMdhArI hatI ane ThaMDo pavana vAto hato. ghera pahoMcyo tyAre te lagabhaga TADhathI tharathara dhrujavA lAgyo hato. tenuM potAnuM saMtAna! smAIka tenuM potAnuM saMtAna hato!- e vAtanI saccAI viSe tene jarAya zaMkA na hatI. teno ekamAtra putra marI gayo, ane te paNa nikolasanA hAthanI bhAvabharI sAravAra pAmIne! pote to potAnA ja putrane du:khI ja karavAno prayatna Akhara sudhI karyA karyo hato! ane te tenA upara bhAva rAkhatA nikolasane du:khI karavA mATe! tene tenA badhA sAgarItoe have tajI dIdho hato. game teTalA paisA ApatAMya te have teone kharIdI zake tema nahotuM. duzmano sAmenI tenI badhI yojanAo tUTI paDI hatI; UlaTI te yojanAothI teNe ja potAnA ekanA eka putrane haNyo hato! e chokaro jo jIvato che ema teNe jANyuM hota, tathA bU karanI dagAbAjIthI tenI pAsethI te dUra thayo na hota, topaNa kadAca te kALajI vagarano, lAgaNI vagarano kaThora pitA ja rahyo hota, e vAtanI to tene khAtarI hatI. paNa emeya banyuM hota, ke potAnA putranA premathI teno svabhAva badalAyo paNa hota ane baMne jaNa sukhe rahI zakyA hota. kadAca, potAno putra gujarI gayo che ane patnI nAsI gaI che, e be bInAone kAraNe ja te Avo kaThora tathA lAgaNIhIna mANasa banI rahyo hato. 355 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 nikolasa nikalbI tarata pAchA tenA vicAra badalAyA: potAnA e du:khI putrane nikolase Azaro Apyo; tathA potAno e putra nikolasane ja. potAno zubhecchaka mAnato ane tene aMtaranuM vahAla arpato maryo, e vastu tene aparaMpAra du:kha devA lAgI. e badhA dharmAtmAo ane karuNALuonA vijyane parAjyamAM pheravI zakAya evuM kaMI ja nathI? setAna pote paNa e bAbatamAM kaMI madada karI zake, to tenI madada levA rAlpha atyAre taiyAra hato! gabharAmaNa ane akaLAmaNano mAryo rApha dAdara caDIne cheka chAparA nIcenA trikoNiyA oraDAmAM pahoMcI gayo, - je oraDAmAM bicArA smAIkane bU kare lAvIne bacapaNamAM rAkhyo hato. tarata ja zerInA bAraNA upara TakorA paDyA. teNe bArI ughADI uparathI ja pUchyuM: "koNa che?" "mi nikabInuM kAma che." "zuM kAma che?" ciyarIbala bhAIoe puchAvyuM che ke, Aje rAte tame je mANasane maLyA hatA, tene rokI rAkhIe ke javA daIe?" "kAla sudhI tene rokI rAkho; pachI tene ahIM mokalajo- tene ane sAthe mArA bhatrIjAne. ane ciyarIbala bhAIo paNa sAthe Ave- huM temano satkAra karavA taiyAra rahIza." "kyAre?" "kAle bapora pachI game tyAre AvavAnuM kahejo." pelo mANasa cAlyo gayo. tenAM pagalAM dUra jatAM saMbhaLAyAM tyAM sudhI rAlpha bArI pAse ja Ubho rahyo. pachI teNe bArI baMdha karI. te ja ghaDIe ekano Takoro paDayo. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAlphano aMta 357 "ema kema bane?" eka jaNe pUchyuM. "A sadguhastho kahe ke, be kalAkathI bAraNuM Thoke che, chatAM koI ughADatuM nathI." "gaI kAle rAte mitra nikabI ghera AvyA hatA; moDI rAte - lagabhaga eka vAgyAnA arasAmAM temane koI maLavA AvyuM hatuM; ane temaNe cheka uparanI bArIethI tene javAba Apyo hato; meM te badhuM sAMbhaLyuM hatuM," bIjAe kahyuM. A badhI vAtacIta rApha nikabInA bAraNA AgaLa bhegA thayelA nAnAsarakhA ToLAmAM thatI hatI. temAMthI betraNa jaNA have pAchaLa jaI, ekAda khullI bArImAM thaI aMdara peThA. nIcenA badhA oraDAo teo joI vaLyA, paNa koI na hatuM. paNa pachI, bahAra thayelI vAtacIta mujaba, dAdara caDI teo cheka uparanA trikoNiyA oraDA tarapha gayA. e oraDAnI nIrava zAMtino bheMkAra teone sparzI gayo. bahu haLavethI teoe tenuM bAraNuM ughADyuM, ane aMdara najara karatAM ja teo stabdha banI gayA ! teomAMnA eke khIsAmAMthI cammu kADhayuM ane pAse jaI doraDuM kApI nAkhyuM: rAlphanuM zaba dhaba daIne jamIna upara paDyuM. - rAphe phAMso khAIne AtmahatyA karI hatI! Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 se sAruM jenuM chevaTa sAruM rAphanA maraNanI vAtane keTalAMya aThavADiyAM vItI gayAM. meDalInane nikolasane tyAMthI khaseDI levAmAM AvI hatI; pheMka bahAragAma cAlyo gayo hato, ane keTa tathA nikolasa ekabIjAne otha ApI, potAnA mananI khinnatA bhUlavA koziza karatAM hatAM. misisa nikalbI to A badhA pheraphAronA AghAtathI raghavAI ja thaI gaI hatI. e sthitimAM acAnaka eka sAMje mi0 likinavaoNTare AvI, baMne bhAIo taraphathI AkhA gharane - misa lA kIvI sudhdhAMne - AvatI kAla pachIne divase jamavA AvavAnuM nimaMtraNa ApyuM. Tima cAlyo gayo ke pachI misisa nikalabI tarata ja kalpanAvAyue caDyAM: "A nimaMtraNano zo artha che, bhAI, samajyo?" temaNe nikolasane pUchayuM. "eTalo ja ke, te divase ApaNe temane ghera jaIne khAnapAna paravAravAnuM che; ApaNA potAnA gharamAM nahi!" "basa, tane eTalo ja artha lAgyo ke? joje, AmAM to bahu UMDAM pANI che!" | nikolasane potAnI mAnA e vicitra khyAla upara hasavuM AvI gayuM. jamaNane divase misa lA krIvI nikolasane ghera pahelethI AvI pahoMcI, ane tene laI badhAM zeTha-bhAIone tyAM UpaDyAM. bhAI 358 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sI sAruM jenuM chevaTa sAruM 3pa9 oe saune hArdika AvakAra Apyo. keTane manamAM Dara hato ke, TUMkano kisso teo jANatA hovAthI, teno satkAra nahIM thAya, paNa te lokoe to tene jANe khAsa AvakAra Apyo. - "beTA, tuM meDalIna tAre gherathI gaI pachI tene maLI ja nathI kema?" bhAI cAlaseM keTane pUchayuM. nA jI; eka vakhata nahIM." "teNe paNa tane kaMI lakhyuM-kAravyuM nathI?" "eka ja kAgaLa lakhyo che; mane paNa navAI lAge che ke, ATalI jaladI te kema ja mane bhUlI jAya !" "bicArI dIkarI! juo bhAI neDameDalIne ene eka ja vakhata patra lakhyo che-eka ja vakhata! e te rIta che? ane A ApaNI mIThaDI, pachI meDalIna jaladIthI potAne bhUlI gaI ema na mAne, to zuM kare?" "bahu dilagIra thavA jevI bAbata che, bhAI, kharekhara dilagIra thavA jevI." baMne bhAIoe pachI AMkhothI kaMIka nizAnI karI lIdhI ane ekabIjAnA hAtha milAvyA. jANe temaNe dhAreluM ja barAbara banyuM hoya te mATe ekabIjAne dhanyavAda ApatA na hoya! "jo, beTA, pelA kamarAmAM jA; tyAM Tebala upara teno patra paDyo che ke nahi e joI le. mane lAge che ke, eka kAgaLa che ja. ane kAgaLa tyAM hoya to jaladIthI ahIM pAchA pharavAnI jarUra nathI; kAraNa ke, haju jamavA besavAnI ghaNI vAra che." pachI bhAI cArlsa misisa nikalTI tarapha pharIne kahyuM, "ame tamo saune jarA vahelAM bolAvyAM che, tenuM kAraNa che; vacagALAmAM amAre thoDI vAta karI levAnI che. to bhAI neDa, ApaNe nakkI karyuM che tema, tame e vAta misisa nikabIne karavA mAMDo. ane mi0 nikabI, tame jarA mArI sAthe Avo to." Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 nikolasa nikalTI bhAI cArlsa ane nikolasa bahAra jatAM, e oraDAmAM misisa nikalbI, misa lA krIvI ane bhAI neDa e traNa rahyAM. | nikolasa bhAI cArsanI sAthe temanA khAnagI oraDAmAM gayo; to tyAM pheMka hato. atyAra sudhI nikolasa ema mAnato hato ke te paradeza cAlyo gayo che. juvAniyAo, ekabIjA sAthe hAtha milAvo, jouM!" bhAI cArlse kahyuM. / "e mATe koInA kahevAnI huM rAha jouM tema nathI," nikolase hAtha milAvavA AgaLa jatAM kahyuM. huM paNa," kahI pheMke nikolasano hAtha khUba bhAvathI dabAvyo. juo, tame baMne mitra raho ema ja huM icchuM chuM. phreka have tuM Ama Ava, ane tame mitra nikalTI mArI bIjI bAjue Avo." bhAI cArlsanI baMne tarapha baMne juvAniyA goThavAyA, eTale temaNe khIsAmAMthI eka kAgaLa kADhayo ane tenI gaDIo ukelI. meDalInanI mAnA bApue lakhelA vilanI A nakala che. bAra hajAra pAuMDano vAraso, te pukhta uMmaranI thAya ke paraNe tyAre tene maLe, evuM temaNe temAM lakhyuM che. e sagRhastha prathama meDalIna upara e kAraNe ciDAyA hatA ke, te tenA bApune choDIne, temanI sAthe rahevA na gaI. eTale temaNe potAno vAraso dharmAdA saMsthA one ApI dIdhAnuM vila karyuM hatuM. paNa pachI traNeka aThavADiyAM bAda, temaNe potAno vicAra pheravIne A navuM vila karyuM. dagAbAjIthI A navuM vila temanA mRtyu bAda upADI javAmAM AvyuM, ane pelA jAnA vilano ja amala karavAmAM Avyo. paNa A vila amArA hAthamAM AvyA bAda, ame vATAghATo dvArA jUnuM vila radabAtala thayeluM gaNAvI badhA paisA pAchA meLavyA che. have pheMka, tuM A vila pAchuM meLavavAmAM kAraNabhUta banyo hato, eTale, joke A vAraso Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sau sAruM jenuM chevaTa sAruM 361 bahu nAno che chatAM, tuM te vAraso ane meDalInane svIkArI le, ' ema ame icchIe chIe; kAraNa ke enA karatAM traNa gaNA - vArasAvALI bIjI koI chokarI karatAM meDalInane ame tAre mATe vadhu lAyaka gaNIe chIe." "nA jI; meM e vila pAchuM meLavavA prayatna karyo tyAre paNa ema jANIne ja karyo hato ke, meDalInanuM hRdaya evA koIne apita thaI cUkeluM che, ke jenA enI upara ghaNA ghaNA upakAra thayelA che, ane je tene mATe badhI rIte lAyaka paNa che." "ane maherabAna! tamAruM hRdaya tame kone arpita karyuM che, e sApha bolI nAMkho jouM! ame jANIe chIe ke, tame mitra nikalbInI bahena pAse jaIne prema mAgI AvyA cho; paNa amane - tamArA vaDIlone kahyA vagara, tathA ame tamAre mATe tyAM bhalAmaNa karIe te pahelAM, tame bArobAra kema tyAM pharI vaLyA, e kaho jouM!" "tame mAro e prema maMjUra rAkho, tathA mAre mATe bhalAmaNa karavA jAo, evI AzA mane kevI rIte hoya?" "AzA kevI rIte hoya?" - ema bolyA eTale jANe badhuM pUruM thayuM! juo, mitra nikalbI, meDalInanuM hRdaya arpita thaI cUkayuM che; ane mane tamAro hAtha Apo jouM, - e hRdaya tamane arpita thayeluM che. A vilanI milakata tamane maLavA sarajAyelI che, kAraNa ke e milakata karatAM keTalAya gaNI mUlyavAna vastu-meDalInanuM hRdaya, te tamane maLI cUkeluM che. meDalInanA ame je hitecchuo chIe, temaNe jevuM ThekANuM tene mATe icchayuM hota, teve ThekANe ja teNe potAnuM hRdaya adhyuM che eTale amAre tenI sAthe kazI takarAra nathI. ane A gAMDA pheMke paNa, AkhI jiMdagImAM eka ja DAhyuM kAma karyuM che ane te e ke, jyAM ame icchIe tyAM ja potAnuM hRdaya teNe apyuM che. eTale tamArI bahene bhale so vAra nA pADI haze, tema chatAM teno hAtha pheMkane ja maLaze, e tamane kahI dauM chuM! khare ja, amAre mATe A ni-24 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 - nikolasa nikalTI sukhImAM sukhI divasa che. jo amArAM mAM amAro A sukhI divasa jovA jIvatAM rahyAM hota, to temane kevo AnaMda thAta ! kharuM ne bhAI ne?" A chelluM vAkya temaNe misisa nikalbI sAthe have e oraDAmAM pravezatA bhAI neDane saMbodhIne kahyuM hatuM. bhAI neDe javAbamAM bhAI cArlsane potAnI bAthamAM ja vIMTI lIdhA. tarata ja baMne juvAnone temanI preyasIo pAse nipaTI levA alaga alaga mokalI devAmAM AvyA. Tima liMkinavaoNTare have baMne bhAIone kahyuM, "tame to kahyuM hatuM ne ke, mi0 nikalTI ane mitra pheMkane khUba ragaragAvyA pachI ja temane kharI vAta jaNAvavI che? paNa tame to bahu jaladI AkhI vAtano bhaMDo phoDI nAMkhyo !" baMne bhAIo hasatA hasatA bolI UThyA, "tuM bhAI, jIvanabharano vAMDho mANasa, te tane to premIone ragaragAvavAnA ja vicAra Ave! paNa tuM koI vIsa-nakhInA premamAM paDyo hota ane te paNa evI ke, je tane khAso UMco-nIco kare, to kevuM sAruM thAta?" eTaluM kahI, misisa nikalvI, je have AnaMdAzru sAratAM beThAM hatAM, temane jarA zAMta pADavA khAtara baMne bhAIo bahAra bolAvI gayA. paNa A zuM thayuM? have to A oraDAmAM misa lA kIvI ane mi0 Tima liMkinavaoNTara be ja jaNa bAkI rahyAM. ane misa lA krIvI jevI bAI AnaMdAzru sAratI beThI hoya, pachI Tima liMkinavaoNTara bhalene hajAra Tima likinavaoNTara kema na hoya, tema chatAM temaNe AzvAsana ApavA khAtara paNa misa lA krInI pAse javuM ja joIe ne? "nA raDazo!" Time kahyuM, Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sau sAruM jenuM chevaTa sAruM 363 "zuM karuM? mArAthI raDI ja paDAya che," misa lA kIvIe javAba Apyo. nahi, nahi, huM vinaMtI karuM chuM." "paraMtu mane eTalo badho AnaMda thayo che ke, mAruM hRdaya bharAI AvyuM che." paNa hRdaya AnaMdathI bharAI AvyuM hoya to haso! jarUra haso, nahi to mane raDavuM Avaze!" "vAha, tamane zA mATe raDavuM Ave, bhalA?" misa lA kIvI eTaluM bolatAMmAM ja hasI paDI. "kAraNa ke, mAruM hRdaya paNa AnaMdathI bharAI AvyuM che-jema tamAruM hRdaya paNa AnaMdathI bharAI AvyuM che. ApaNA jevA mANaso, jemaNe AkhI jiMdagI ekalAM ja gALI che, teone juvAniyAM ghaNuM TaLyA pachI ekaThAM thAya, te joIne AnaMda ja thAya." "kharI vAta; evuM ja che." "joke, e badhA potapotAnA premapAtrane laI cAlyAM jAya eTale ApaNAM jevAne thoDuM ekalApaNuM - ekalAM paDatAM mukAyAM, evuM lAge kharuM." khare ja? evuM lAge?" "hA lAge ja; e to huM atyAre tamArI sAthe chuM, ane tame mArI sAthe cho, eTale na lAge, ema bane. paNa ahIMthI pachI ekalA potapotAnA raheThANe jaIzuM tyAre? eTale mArI sUcanA che ke, ApaNe raheThANe javA judAM ja na paDIe to kema?" "eTale?" eTale ke, ApaNe ApaNAM judAM raheThANone ja bhegAM karI daIe to?" "vAha, mi0 Tima liMkinavaoNTara, tame kharA tukkAo laDAvo cho! ApaNI te ema karavAnI umara kahevAya kharI ?" Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 nikolasa nikalbI "gharaDAM thayAM chIe, eTale ja have ApaNane ekabIjAnI sobatanI vadhu jarUra paDaze; bhale, atyAra sudhI ApaNe ekalAM ekalAM ja divaso kheMcI kADhayA." "vAha, mi0 liMkinavaoNTara, tameya bhAre mazkarIkhora cho!" "nA, huM jarAya mazkarInI vAta nathI karato." "paNa loko ja e vAta sAMbhaLI peTa pakaDIne hasavA lAgaze." "to to vadhu sAruM; ApaNe temanI sAthe hasavA lAgIzuM. ane tame tamArI jAtane ja pUchI juo ke, ApaNe jyArathI ekabIjAnA paricayamAM AvyAM chIe, tyArathI ApaNe keTalo AnaMda mANatAM AvyAM chIe?" hA, e tamArI vAta sAcI che, paNa zeTha-bhAIo A jANI zuM kaheze?" vAha, tame nA samajyAM? teo jANI joIne to ApaNane ekalAM mUkIne gayA, jethI huM A vAta upADI zake." "vAha, mArAthI to temane moM paNa pharIthI nahi batAvI zakAya!" badhAM jamavA UThe te vakhate ja nyUmena naoNgsa AvI pahoMcyo. tene zeTha-bhAIoe bolAvyo ja hato;-are, A badhI goThavaNo karavAmAM te ja zeThiyAone madada karI rahyo hato. paNa atyAre te potAnI jUnI rIta pramANe, sadgRhasthane bhojana vakhate ghaTe tevAM kapaDAMmAM susajaja hato. Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 DAthoyjha ekaeNremInA aMta nikolasa potAnA du:khanA vakhatanA mitrone bhUle tevo na hato. potAnI badalAyelI sthitinA zubha samAcAra yaoNrkazAyaramAM jaoNna brAuDIne lakhI jaNAvavA teNe keTalIya vAra udhAmA karyA; paNa te kAgaLa lakhavA mAMDe ne adhUro rahe, athavA sAro na lakhAyo ema mAnI phADI nAMkhe. chevaTe meDalIne ja Agraha karIne tene jaNAvyuM ke, tame jAte ja jaIne tamArA e bhalA mitrane maLI Avo, ane ApaNAM lagna patyA bAda ApaNe tyAM thoDo vakhata rahevA AvavAnuM nimaMtraNa paNa temane ApatA Avo. meDalInanA pitA tAjetaramAM ja gujarI gayA hoI, zokano samaya pUro thAya tyAra bAda enuM lagna levAnuM hatuM. ane nikolasane e prastAva evo gaLe UtarI gayo ke, kazI khabara ApyA vinA ja, potAnA e bhalA gAmaDiyA mitrane ociMtA jaI camakAvavA mATe ja, te koca-DImAM caDI beTho. yaoNrkazAyara pahoMcI rAte te greTAbrijanI vIzImAM sUI rahyo. bIje divase vahelI savAre bajAra-mathaka tarapha jaI, tyAM pUchaparacha karI, jAna brAuDInuM ghara teNe zodhI kADhayuM. sau koI e bhalA mANasane oLakhatAM hatAM; ane eka jaNa to tene enA ghara sudhI AvIne mUkI gayo. e bhomiyAne bahArathI ja vidAya karI, nikolasa jhaTapaTa jhAMpAmAM peTho. makAnanI ane AsapAsanA vADAnI phUlatI-phAlatI sthiti joI, rAjI thato te rasoDAnA pAchalA bAraNe pahoMcI jaI tene potAnI lAkaDI vaDe jorathI ThokavA mAMDayuM. 365 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalTI aMdarathI te bhalA mANasano avAja Avyo, "zI bAbata che,' bhAI? AkhuM gAma saLagI UThayuM che ke zuM? paNa temAM mArA gharanuM bAraNuM zAne toDI nAkhe che?" ATaluM bolatAM bolatAM jona brAuDIe pote ja bAraNuM ughADyuM, ane tyAM nikolasane jotAM te eTalo to AnaMdamAM AvI gayo ke, potAnA vizALa paMjAothI nikolasano baraDo jorathI thapathapAvavA lAgyo. nikolasa jevo nakkara juvAniyo ja tenA paMjAnI e thApaTo hasato hasato svIkArI zake. pachI to baMne hAthe nikolasane teNe UMcakI ja lIdho ane potAnI patnIne bUma mArI, "eya dilhI, A tArA chokarAno deva-bApo Avyo! eya, sAMbhaLyuM ke? tArA chokarAno-" ema kahIne, nikolase tenA chokarAnA devabApa (gaoNDaphAdhara) thavA karelI mAgaNI yAda karIne brAuDI khaDakhaDATa hasavA mAMDyo. pachI to rasoDAnA Tebala upara tene besADI, paheluM ja kAma teNe Agane saMkorI bhaDabhaDATa saLagAvavAnuM karyuM, ane pachI nikolasane be dahADA cAle eTaluM nAstAnuM bhojana kADhIne pIrasI dIdhuM. pachI hasatAM hasatAM teNe kahyuM, "lAkaDIthI bAraNuM ThokaryuM eTalA uparathI ja mane kalpanA to gaI hatI ke, bhAIlo nikolasa ja ja Ama to Thoke! pelA zALAmAstarano baraDo Thokelo e tArI Teva huM jANuM ne, bhAI?" eTaluM bolI pAcho, viyarsavALI vAta yAda karIne, jaoNna brAuDI peTa dabAvI hasavA upara caDyo. paNa pachI e mAstaranuM zuM thayuM, bhAIlA? gaI kAle rAte zaheramAM kaMIka vAta cAlatI hatI; paNa badhI goLa goLa !" ghaNI ghaNI mudato pachI tene sAta varSa dezanikAlanI sajA thaI che, - corAyeluM vila tenA kabajAmAMthI nIkaLyuM e kAraNe; paraMtu, pachI, kahe che ke, bIjA kAvatarAmAM bhAga levA badala bIjI paNa sajA bhogavavAnI thaze." Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM. DothabaoNyjha ekaeNDemIno aMta 367 66 'zAnuM kAvataruM? laMDananI pArlaramenDa uDADI devAnuM gAI phaoNksa 66 nA, nA; A nizALa aMgenuM ja! juo, huM mAMDIne vAta "" 66 nA, nA, paNa TilTIne AvavA de bhAIlA! nahIM to ene ema lAgaze ke, kaMI chAnI vAto meM tane karI dIdhI!" ema kahI te pAcho khaDakhaDATa hasI paDayo. eTalAmAM nAsto pUro thayo tyAM mATilDA nirAMte AvIne beThI, eTale nikolase badhI vAta mAMDIne kahI. bhalo brAuDI vAta daramyAna keTalIka vAra ghUrakI besato, to keTalIya vAra zAbAzI ApavA mATe nikolasano baraDo thAbaDato. pachI jyAre meDalInanI vAta AvI, ane zokano gALo patI gayA pachI tenI sAthenA lagnanuM patI rahe tyAre potAne tyAM laMDana AvavAnuM baMnene AmaMtraNa ApavA ja pote Avyo che e vAta nikolase karI, tyAre brAuDInuM mAM AnaMdathI pahoLuM thaI gayuM. paNa pachI te jhaTapaTa UThIne Ubho thayo ane bolyo, "bhAIlA! mane jhaTa mAstaranI nizALe javA de; kAraNa ke, tyAM jo A badhI khabara pahoMcI haze, to mAstaraNInuM eka hADakuM chokarAo sAjuM nahi rahevA de. tyAM to hullaDa thayuM haze, hullaDa!" ane tarata ja te bhalo gAmaDiyo ghoDA upara besI, jhaTapaTa skveiyarsanI nizALe jaI pahoMcyo. ane tenI dhAraNA sAcI ja nIvaDI. chApAM uparathI khabara paDatAM keTalAMya mAbApoe potAnAM chokarAMne pAchAM bolAvavA peravI karavA mAMDI hatI, eTale chokarAMne jANa to thaI ja gaI hatI. ane tyAM kharekhara hullaDanuM vAtAvaraNa ja jAmatuM jatuM hatuM. bhogajoge te divase gaMdhaka-dina hato, ane chokarAMe e pINuM pIvAno inkAra karyo. misisa skveiyarse ekabe chokarAonA mAthAmAM lAkaDAno Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 nikolasa nikalTI camaco phaTakAryo, tevAmAM to badhA chokarA bUmo pADatA tenA upara tUTI paDyA ane tenA moMmAM ja e pINuM reDavA mAMDyuM. te bicArI pIe ke na pIe paNa tenuM moM daMDA vaDe phADI e pINuM temAM camacAthI reDavAmAM AvatuM hatuM. bIjI bAju keTalAya chokarAo skivayarsanA chokarA vakaphorDane pakaDI, tenuM AkhuM mAthuM ja e gaMdhakarasanA kUMDAmAM vAraMvAra bolatA hatA. pachI to phenI tarapha paNa bIjuM ToLuM dhasI gayuM, ane tenI temaNe bUrI gata karavA mAMDI. e arasAmAM ja brAuDI tyAM mArate ghoDe AvI pahoMcyo. brAuDIe AvI e lokone rokyA, zAbAzI ApI, ane sAthe sAthe strIo upara hAtha na upADavA "apIla' karI. brAuDInI e yukti saphaLa nIvaDI. pelAMone na mAravAnI ja vAta karI hota, to to koI tenuM na sAMbhaLata. teNe have e lokone maLelI AjhAdInA pokAro moTethI karAvavA mAMDyA, eTale chokarAo bIjuM badhuM choDI tenI AsapAsa ja "hu-e, huree" karatA doDI AvyA. brAuDIe have bhASaNa zarU karyuM ke, mAstarane sAta varasa dezanikAlanI sajA thaI che, ane pachI paNa bIjI sajA thavAnI che; laMDanathI potAne ghera AvelA temanA jUnA mAstara nikolase ja A vAta kahI che; mATe have A nizALa baMdha thAya che, ane tame sau saune ghera ravAnA thaI jAo! joke, keTalAMya mAbApoe potAnAM bALakone pAchAM bolAvavAnI vyavasthA karI dIdhI hatI; paNa keTalAMyane ghara ke mAbApa jevuM kaMI hovAnI khabara ja nahotI. tevAM keTalAMyane brAuDIe ane tenI patnIe khAvA-pIvAnuM tathA thoDuM ghaNuM rokaDa ApIne madada karI. tema chatAM keTalAMya chokarAM divaso sudhI AsapAsanA rastAo upara ThaMDIthI-thAkathI-bhUkhathI ravaDatAM rahyAM hatAM ! jevI zALA tevo teno aMta Avyo ! Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra meDalInanA pitAnA zokano samaya pUro thayo, eTale tenuM nikolasa sAthe lagna thaI gayuM. ane te ja divase ane te ja samaye keTa paNa misisa phreMka ciyarIbala banI gaI. Tima likinavaoNTara ane misa lA kIvI paNa te ja ghaDIe paraNaze ema manAyuM hatuM. paNa teoe nA pADI, ane betraNa aThavADiyAM bAda eka vahelI savAre nAsto karI teo bahAra gayAM ane tyAMthI hasate cahere pAchAM AvyAM. teo kazI dhAmadhUma vinA paraNIne AvyAM hatAM. nikolase patnInA vArasA tarIke maLelAM nANAM ciyarIbala bradharsanI peDhImAM ja rokyAM; pheMka te peDhImAM bhAgIdAra banyo hato. thoDAM varSa pachI e peDhI "ciyarIbala eNnDa nikalebI" e nAme cAlavA lAgI. misisa nikabIe bhAkheluM-kaho ke, seveluM e svanuM sAcuM paDyuM! ciyarIbala bhAIo have dhaMdhAmAMthI nivRtta thayA hatA. je badhuM banyuM tenAthI teo parama prasanna thayA hatA, e kahevAnI jarUra nahi. pote potAnI AsapAsa jIvanabhara mathIne sarajelA saunA sukhamAM vaLI vizeSa vadhAro karavA teo ghaNuM ghaNuM jIvyA. Tima liMkinavaoNTare ghaNAM manAmaNAM-paTAmaNAM pachI peDhImAM thoDo bhAga svIkAravAnI hA pADI. paNa bhAgIdAra tarIke peDhInA nAmamAM potAnuM nAma dAkhala karavA to te haragija kabUla na thayo. te ane tenI patnI pelA jUnA makAnamAM ja rahyAM - jyAMthI Tima likinavaoNTarane beMtAlIsa betAlIsa varSothI potAnA vahAlA laMDana zaherane jovAnI Teva paDI hatI. 369 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikolasa nikalpI rAlpha vila karyA vinA marI gayo hato. eTale nikolasa vagere ja tenAM nikaTanAM saMbaMdhI hoI, temane tenI milakata maLI zake tema hatuM. paNa teoe tenA e paisA svIkAravA nA pADI. eTale chevaTe e badhI pApanI milakata sarakArI tijorImAM jamA thaI gaI. 370 grAIDe meDalInavALuM vila gerakAyade kabaje kareluM hovAthI, tenA upara paNa kesa cAlyo. paraMtu kAyadAnI chaTakabArIothI te chevaTe sahIsalAmata nIkaLI gayo. paNa keTalAMka varSo bAda, tenI pAse ghaNA paisA ekaThA thayelA che evI vAta cAlyA ja karatI hovAthI, eka rAte tenA gharamAM coro peThA; ane bIje divase pathArImAM ja kamakamATIbharI rIte tenuM khUna thayeluM mAlUma paDayuM. pega DosIne paNa skveiyarsa sAthe ja dariyApAra dezanikAla thavuM paDayuM; ane te to pachI jIvatI pAchI pharI zake tema hatuM ja nahi. brUkara pastAvo karato maraNa pAmyo. sara malaberI haoNka paradezomAM mojamajA uDAvato rahyo; paNa jyAre dezamAM pAcho Avyo, tyAre leNadAroe tene jelamAM naMkhAvyo ane jelamAM ja te maraNa pAmyo. nikolasa tavaMgara thayo eTale teNe paheluM kAma e karyuM ke, potAnA pitAnuM jUnuM ghara pAchuM kharIdI lIdhuM. vakhata jato gayo ane tenuM kuTuMba vadhatuM gayuM, tema te makAnamAM navA bhAga umerAtA gayA; paNa jUnA oraDA jema ne tema sAcavI rAkhavAmAM AvyA hatA. te ja makAnathI pheMkelo paththara pahoMce eTale krUra keTanuM makAna AveluM hatuM. tenI AsapAsa paNa navA madhura caherAo kalabala karatA thayA hatA. paNa te pote to hatI tevI ja madhura bhalIbhoLI keTa ja rahI hatI. misisa nikalbI thoDo vakhata putrI sAthe rahetI ane thoDo vakhata putra sAthe. jyAre baMne kuTuMbo dhaMdhAnAM kAraNoe laMDana rahevA cAlyAM jatAM, tyAre te paNa lAMDana jatI. chokarAM ucheravAnA potAnA anubhavono Page #427 -------------------------------------------------------------------------- Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ST ' : : : e ame, : ' " . . ! *che ' 'AS '*'+: " s ', ' S. smAIkanI kabara AgaLa tenAM bhADue. - mR. 371 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra 371 lAbha te potAnAM baMne bALakonA parivArane ApatI rahetI. potAnA jIvanamAMthI bIjA keTalAya kImatI anubhavo te veryA karatI. ane sapheda vALavALo eka Doso ziyALAmAM ke unALAmAM nikolasanA makAna pAse ja eka nAnI 'kaoNTejamAM raheto hato. jyAre te e 'kaoNMTeja'mAM na hoya tyAre jANavuM ke, te nikolasanA gharanA kaMIka kArabhAramAM ja tene ghera pahoMcI gayo haze. teno mukhya vyavasAya chokarAMo sAthe ramato ramavAno ja hato; ane chokarAMone paNa e 'moTA chokarA' sAthe ramatAM je AnaMda maLato, te bIjA kazAmAMthI nahoto maLato. vahAlA nyUmaeNna naoNgjha vinA baMne gharanAM chokarAMne eka ghaDI paNa cAle nahi. smAIkanI kabara upara lIluM ghAsa haMmeza chavAyeluM rahetuM. ane unALA daramyAna tenAM navAM bhAI-bhAMDune nAne moTe hAthe gUMthAyelI keTalIya puSpamALAo tenI upara patharAI rahetI. nAnAM bALako e mALAo cimaLAya te pahelAM tarata badalI nAMkhatAM, -- potAnA smAIka kAkAne kaMTALo na Ave te mATe. jyAre teo te kabara pAse AvatAM, tyAre haMmezAM dhImA avAje bolatAM, ane bhalA smAIka-kAkAne yAda karI ekabe AMsu pADatAM. nyUmaeNna naoNgse te saune keTalIya vAto kahIne smAIka-kAkAnI pAkI oLakhANa karAvI dIdhI hatI. [samApta] Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "satyAgraha" rASTrIya praznonI gAMdhIvAdI vicArasaraNa anusAra carcA karatuM sAptAhika. lavAjama : dezamAM vArSika 8000; chamAsika 5000; paradezamAM vArSika 20 ziliMga. naH 7660H taMtrI, 1, navajIvana blaoNkasa, amadAvAda-14 kena : 78914: vyavasthApaka, 10, cAMpAnera sosAyaTTI, amadAvAda-13 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parivAra prakAzana sahakArI maMdira lInAM pustako AzA ane dhIraja anu. gopALadAsa paTela 450 [alekajhAnDara DUmA kRta addabhuta-rasa-pradhAna navalakathAne chAyAnuvAda, sacitra.]. vera ane krAMti anu. bipinacaMdra jhaverI 300 [cArlsa Dikansa kRta vikhyAta navalakathA "e Tela epha & siTIjhane saraLa sacitra saMkSepa.] le mirAgla urphe daridranArAyaNa anu. gepALadAsa paTela 1200 [ vikaTara hyuge kRta prakhyAta vizvakathAne vistRta saMkSepa, sacitra motInI mAyA anu. gopALadAsa paTela 150 [nobela prAIjha vijetA jona sTAinabekanI lakhelI lekakathA pala ne saMkSipta anuvAda, sacitra.] kAti ke utkrAMti anu. gepALadAsa paTela 500 [vikaTara hyuge kRta navalakathA "nAInTI zrI ne vistRta saMkSepa, sacitra kAuTa opha mATe kiraze" anu. gepALadAsa paTela 4.00 [ itara vAcana mATe saraLa saMkSepa, sacitra.] zrI mArkeTiyarsa-1 yAne premazauryanA rahe! anu. nepALadAsa paTela 800 [ alekjhAnDara DUmA kRta vikhyAta navalakathAne sacitra, vistRta saMkSepa.] zrI markeTiyarsa-ra yAne vIsa varSa bAda! anu. gepALadAsa paTela 800 * [TUma kRta "TavenTI Icarsa Adara ane sacitra chAyAnuvAda.] Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thrI maskeTiyarsa - 3 yAne kAminI ane kAMcana anu. geApALadAsa paTela 1000 DUmA kRta vAIkAunTa da brAleAna ne sacitra, vistRta saMkSepa.] 6 zrI maskeTiyarsa-4 yAne premapaMka (presamAM) anu.geApALadAsa paTela 1000 DUmAkRta * luijhAde la vAliyera nA sacitra, vistRta saMkSepa.] zrI maskeTiyarsa-5 cAne dagA kisIkA sagA nahi ! (presamAM ) anu. geApALadAsa paTela 10.00 DUmA kRta * maeNna ina dhi Ayarna mAskanA sacitra,vistRta saMkSepa.] 'lAphiMga maeNna' yAne umarAvazAhInuM pAta ane pratibhA (presamAM) anu. geApALadAsa paTela 10000 [vikaTara hyugeAnI vikhyAta kathAnA vistRta, sacitra saMkSepa.] OMna kvijheTa !! saMpA. geApAladAsa paTela (chapAya che) 10.00 [sarvAMtakRta prema-zauryanI eka anokhI ThaThThA-kathA. ] livara TvisTa yAne 'eka anAtha khaLakanI kahANI ' anu. geApALadAsa paTela 550 [Dikansa kRta ANItI navalakathAnA sacitra, chAyAnuvAda. ] nikAlasa nikI yAne 'karaNI tevI bharaNI' anu. geApALadAsa paTela 1000 [Dikansa kRta navalakathAnA vistRta saMkSepa, sacitra.] pikavika kalama cAne 'sau sAruM jenuM chevaTa sAruM' (presamAM) anu. geApALadAsa paTela 1000 [Dikansa kRta vikhyAta navalakathAnA vistRta saMkSepa, citra.] DombI eNnDa sana cAne 'tavaMgaranuM saMtAna ' ( taiyAra thAya che) anu. geApALadAsa paTela 10-00 [DikansakRta navalakathAnA vistRta saMkSepa, sacitra.] kuTuMbakabIlA anu. kamubahena pu. che. paTela [zrI. gurudatta kRta hiMdI navalakathA 6 (taiyAra thAya che) 10:00 puSThana ' ] Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bu vicAramALA saMpA. kamubahena pu. che. paTela [satyAgraha'nI suMdara vicArakalikAone saMgraha.] ciMtanamaNimALA saMpA. kamubahena pu. che. paTela 100 ['navajIvana' nAM vicAra-puSpAnI phUlagUMthaNI, sacitra.] anikA vijayazaMkara maM0 bhaTTa mArI jIvanadRSTi [saMpAdake vAMcelAM aneka pustakAnA sArarUpa mULa phakarA.] saMpA. vijayazaMkara maM. bhaTTa 200 [ keTalAka vizvavikhyAta vidvAnA, vijJAnIe tathA saMzAdhakAnI preraka jIvanadRSTi AlekhatuM pustaka, suMdara phoTA sahita. ] bhArata para caDAI satyAgrahI bApu saMpA. rameza DA. desAI 060 [gAMdhIjInA satyAgrahanA prasaMgeAnI rasika vArtA, citra.] saradArazrInA vinoda saMpA. mukulabhAI kalArthI; kalyANajI vi. mahetA 200 [bAraDAlInI laDatanA vinAdanA 65 prasaMge sahita.] [cInI AkramaNanA khyAla ApatI pustikA, nakazA sAthe.] gItAnuM prasthAna [mahAbhAratanA yuddhanA maMDANa pahelAMnI rasika kathA.] 30mI jAnevArI 17*deg nathI yunivarsiTIe maganabhAI desAI 0.75 300 maganabhAI desAI 150 [ rASTrapitAne zraddhAMjali - agiyAra suramya phoTA citro sahita] maganabhAI desAI 125 [gAMdhIjIe jIvana-sAdhanAmAM Avazyaka jhINavaTabharI pramANabhUta rajUAta.] maganabhAI desAI 500. [yuninA zikSaNa-vahIvaTa aMge mAhitI tathA mArgadarzana ApatI pustikA; gAMdhIjInA ucca zikSaNane lagatA lekhA sahita.] gAMdhIjInA jIvanamArga maganabhAI desAI (chapAya che) mAnelAM vrata-sAdhanAnI gItAno prabaMdha maganabhAI desAI (chapAya che) [aSTAdazAdhyAyinI gItAnA viSayanI gAThavaNI ane rajUAta kevI rIte thaI che tenuM saLaMga nirUpaNa.] Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAka ane svAzya jhaverabhAI paTela 200 [Arogya ane preraka aMge samaja ApatI pustikA.]. nIlagaMgAnAM nIra puruSottama bhejanuM pa00 [yugAnDA jaI vaselA gujarAtI bhAvuka hRdayamAM skurelAM kAvyone saMgraha, sacitra.] sAvadhAna! maganabhAI desAI 010 [aMgrejI aMge samaja ApatI pustikA.] miDala skUla adakeruM aMga ! maganabhAI desAI 1000 [aMgrejI rAjya heThaLa prAthamika keLavaNInA ekamamAM aMgrejoe zA hetuthI "miDala skUla" kahevAtI phAcara mArI hatI, tenI carcA karatI pustikA. atyAre e " adakera" bhAgane kAma karavA pravRtti cAle che, tyAre saune sAvadhAna kare che.] citrakathAmALA le sirAmla, kAunTa opha menTekrisTa, zrI maskeTiyarsa-1, oNlivara TivaTa e navalakathAone citramALA rUpe rajU karatI anekhI kathAmALA. (taiyAra thAya che). siyAkamubahena putra che. paTela : citrakAra : rajanI vyAsa) parivAra prakAzana sahakArI maMdira li amazAvAda-13 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArlsa Dikansa [ 1812 thI 1870 ] cArlsa Dikansano janma, tA. 7-2-1812nA roja IMglenDamAM pArTasI mukAme naukAkhAtAnA eka sAmAnya kArakunane tyAM thayelo. bApa devAmAM DUbele ja rahetA. DikansanI umara bAra varSanI thaI, tyAM to leNadAroe bApane jelamAM purA. te ATha saMtAna (cha DikansathI nAnA) nI mAtAne zira kuTuMbanA nibhAvanA bhAra AvI paDayo. te kaIka bhaNelI hatI eTale pArakA chokarAM bhaNAvI gujaro jogavavA prayatna karatI. bALaka cArlsane te laMDananI vakhAromAM vaitaruM karavA ja mokalI ApavA paDayo hato. | bacapaNanA samayamAM tathA garIbAInI parAkASThAmAM Ama jIvana gujAratAM ja DikansanA cittamAM je anubhava-saMrakAre UtarelA, te paMdara varSanI umare ja sAhitya-lekha dvArA pragaTa thavA mAMDecA ane thADA vakhatamAM to - arthAta pacIsa-trIsa varSanI uMmare pahoMcatAM sudhImAM te AkhI aMgreja prajo tenI kRtio upara phIdA thaI gaI. 1836 mAM tenI suprasiddha " pikavika pAse " navalakathA pragaTa thaI; pachI to 1837 mAM " ailivara TivasTa', 1839mAM 6 nikolasa nikabI', 1841 mAM * olDa phyurisiTI zepa " - ema eka pachI eka tenI mATI navalakathAo prasiddha thavA lAgI. apaNA tarapha tenI vizeSa jANItI navalakathAo - DaeNviDa kaeNparaphilDa', 'e Tela oNpha TU siTIjha", ane greTa ekapekaTezansa" - e navalakathAo to anukrame 1850, 1859 ane 1861mAM pachInA arasAmAM pragaTa thaI hatI. guNapArakhu TesTaMye Dikansane vizvasAhityakAra tarIke gaNAvIne tene zekasapiyara karatAM paNa UMce darajajo mUkayo che. -- 12: kArI maMdira vi.amA Page #436 -------------------------------------------------------------------------- _