________________
૧૧
પૈસાનાં સગાં મરતાં પહેલાંની લવરીમાં તેમણે પોતાના ભાઈ રાલ્ફને યાદ કર્યો. બાળપણમાં કેવી રમતો ભેગા રમેલા, પોતાની ઉપર તે કેવો ભાવ રાખતો, એવું એવું કંઈક. પછી અનાથ બાળકો અને વિધવાઓના એકમાત્ર આધાર પરમાત્માના હાથમાં પોતાના કુટુંબને સોંપી, તે આ ફાની દુનિયામાંથી વિદાય થયા.
પૈસાનાં સગાં! મિત્ર રાફ નિકલ્બી, પોતાના ભાઈની વિધવાએ કાગળમાં જે સરનામું લખ્યું હતું તે મકાને આવી, પ્રથમ તો મકાનની માલિકણ – ચિત્રકારનો ધંધો કરતી મિસ લા ક્રીવીને મળ્યા. તેને તેમણે
સ્પષ્ટ શબ્દોમાં સુણાવી દીધું કે, એ વિધવાને મકાન ભાડે આપીને તેણે ભારે ભૂલ કરી છે; પોતે તે બાઈના સગા છે, એટલે તેની સ્થિતિ બહુ સારી રીતે જાણે છે. તેની પાસે પણ નથી.
“પણ તે બાઈએ અઠવાડિયાનું ભાડું અગાઉથી ચૂકવ્યું છે, અને હવે વિધવા થઈ હોવાથી શહેરનાં તેનાં સગાંવહાલાં તેને કંઈક ટેકો કરશે જ ને?” મિસ લા ક્રીવીએ શંકામાં પડી જઈ પૂછ્યું. - “ટેકો નહિ જ રે, મેડમ; એ વાતની ખાતરી રાખજો. કારણ કે તે લોકોનાં બધાં સગાંવહાલાંમાં ગણો તો હું એક જ છું; અને હું પોતે એ ખર્ચાળ ઉડાઉ લોકોને મદદ કરી, મારી મહેનતની કમાણી બરબાદ કરવા માગતો નથી.”
“ઉડાઉ? ખર્ચાળ? બિચારાં બહુ દુ:ખિયાં લાગે છે અને ખાસ કિંઈ ઉડાવતાં હોય, એવું મને નથી લાગતું.”
જુઓ મેડમ, મેં તો મારી ફરજ બજાવી; હવે તમારે જે કરવું હોય તે કરવાને તમે મુખત્યાર છો. જેનો ધણી મરી ગયો હોય