________________
૧૮૬
નિકોલસ નિકલ્ટી ત્યાં જઈ જાહેર કર્યું કે, “લંડનમાં મારા એક અગત્યના કામને લઈને, મારે આ કંપનીમાંથી છૂટા થવું પડશે.”
કંપનીમાં હાહાકાર મચી ગયો. કંપનીમાં, એટલે કે, ક્રમલ્સ કુટુંબમાં અને નટીવર્ગમાં. પરંતુ પુરુષવર્ગમાં તો આંખમીંચામણાં અને ધીમા ખોંખારાઓથી નિકોલસની આ જાહેરાત સહર્ષ વધાવી લેવામાં આવી, એ કહેવાની જરૂર નથી. અને લેન્વિલે સફાઈભેર હાંકવા માંડ્યું કે, ભાઈસાહેબ પોતાનાથી ડરી જઈને જ ભાગે છે.
મિ0 ક્રમશેં પણ, “તડકો હોય ત્યાં સુધી ઘાસ સુકવી લેવું? એ ન્યાયે, નિકોલસનો લેવાય તેટલો લાભ ઉઠાવવાનો વિચાર કર્યો. અને “જાણીતા નટનો છેક છેલ્લો ખેલ”, “છેલ્લી તક!” વગેરે જાહેરાતોથી આખા પૉસ્મથ બંદરને ગજાવી મૂકયું. પ્રેક્ષકોનો પણ ધસારો વધી ગયો; અને એ “છેલ્લી તક, ‘વળી વધુ દિવસ’ જેમ જેમ લંબાતી ગઈ, તેમ તેમ મિત્ર ક્રમલ્સનાં ખિસ્સાં સારી પેઠે તર થવા લાગ્યાં.
પણ આ બધું, મિત્ર ક્રમલ્સની ઇચ્છા છતાં, વધુ લાંબું ચાલ્યું નહિ. ન્યૂમેન નૉઝનો ટૂંકો પત્ર તરત આવ્યો. તેમાં એટલું જ લખ્યું હતું, “તાકીદે લંડન પાછા ફરો; એક મિનિટ પણ મોડું ન કરો; બની શકે તો તરત નીકળી આજે રાતે જ આવી પહોંચો.”
અને નિકોલસ, સ્માઇકને લઈ, બનતી ઉતાવળે સૌની રજા લઈ, પહેલો કોચ પકડી, ભારે ચિંતા સાથે અને આગામી અનિષ્ટ વિષે ચિત્રવિચિત્ર કલ્પનાઓથી ઘોળાતા મને લંડન જવા ઊપડ્યો.
