________________
જેમાં સૌની પિછાન થાય છે “કાળી કિનારી, સ્ત્રીના અક્ષર; ન્યૂમેન, મારો ભાઈ મરી ગયો હોય તો નવાઈ નહિ.” મિ0 નિકલ્વીએ નૉઝને આટલું કહી, કાગળ ફોડીને વાંચ્યો અને ખીસામાં મૂકી દીધો.
“મેં ક૯યું હતું તેમ, ભાઈ જ મરી ગયો છે.”
છોકરાં-છોકરાં પાછળ મૂક્યાં છે?” નૉઝે પૂછયું. “વાહ, એ જ નવાઈની વાત છે ને! વને જીવતાં છે.” “બંને!”
“અને ત્રીજી પેલી વિધવા પણ જીવતી છે; અને એ ત્રણે અહીં લંડનમાં જ પધાર્યા છે. વાહ, શી દુનિયા છે? મારો ભાઈ જીવતો હતો, ત્યાં સુધી તેણે કોઈ દિવસ મને યાદ પણ કર્યો નથી; અને હવે તેના ખોળિયામાંથી પ્રાણ વિદાય થયા, એટલે મારે એ ભારે સગપણવાળાં સગાંની સંભાળ લેવાની! મારે ને એમને શી લેવાદેવા? મેં તો તેમને કદી નજરે પણ જોયાં નથી.”
આ છેવટનો ભાગ કંઈક ધીમેથી પોતાની પ્રત્યે જ ગણગણી, રાલ્ફ નૉગ્સને ઘેર પાછો જવા નિશાની કરી,– જેમ પાળેલા કૂતરાને નિશાની કરે તેમ!
અને ખરેખર નૉઝ તેને મન પાળેલા પ્રાણીથી વિશેષ કાંઈ ન હતો. પહેલાંના સુખી દિવસોમાં નૉઝ સદ્ગુહસ્થ હતો –અર્થાત્ શિકાર ખેલવા ઘેર ઘોડા અને શિકારી કૂતરા રાખતો. પણ મોજશોખી જીવ, તે તેના પૈસા ક્યારે ઊડી ગયા,– અથવા કહો કે, તેના સલાહકારોએ તેના પૈસા કેવી કેવી રીતે દબાવી દીધા અને પછી તે જ સલાહકારોએ ધીરનારા બની, તેની કઈ કઈ મિલકતો લખાવી લીધી,– એ બધું કોણ કહી શકે? છેવટે જ્યારે નૉઝ -કિંચન થઈ ગયો, ત્યારે તેના ઉપાય તરીકે દારૂની લતે ચડયો. પછી છેક જ ભૂખે મરતો થયો, ત્યારે લકવાની બીમારીમાં સપડાયો! સાજો થયો ત્યારે, કેવળ ખાવા માટે, રાલ્ફ પાસે એક પાઉંડ ઊછીનો લેવા