Book Title: Katha Ratna Kosa Part 1
Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008476/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2066 (I. 2010). zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra - saMyojaka- bAbulAla saremala zAha hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. (mo.) 9426585904 (o) 22132543 (rahe.) 27505720 pRSTha 296 160 164 202 48 306 322 668 516 268 456 420 14. 638 192 428 070 406 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne seTa naM.-2 nI DI.vI.DI.(DVD) banAvI tenI yAdI yA pustaat parathI upl stGnels srI zAze. krama pustakanuM nAma bhASA kartA-TIkAkAra-saMpAdaka 055 | zrI siddhahema bRhaddati bRdanyAsa adhyAya-6 pU. lAvaNyasUrijIma.sA. 056 | vividha tIrtha kalpa pU. jinavijayajI ma.sA. 057 bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhanakaLA | pU. pUNyavijayajI ma.sA. 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tatvalokaH zrI dharmadattasUri 059 | vyApti paJcaka vivRti TIkA zrI dharmadatasUri 06080 saMjIta rAmamA zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI 061 | caturviMzatIprabandha (prabaMdha koza) saM zrI rasikalAla hIrAlAla kApaDIA 062 | vyutpativAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya | zrI sudarzanAcArya 063 | candraprabhA hemakaumudI pU. meghavijayajI gaNi 064 | viveka vilAsa saM/4. zrI dAmodara goviMdAcArya 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha saM | pU. mRgendravijayajI ma.sA. 066 | sanmatitatvasopAnam pU. labdhisUrijI ma.sA. 067 | 6:zabhAdIzuzanuvAI pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. 068 | moharAjAparAjayam saM pU . caturavijayajI ma.sA. 069 | kriyAkoza saM/hiM zrI mohanalAla bAMThiyA | kAlikAcAryakathAsaMgraha | saM/Y4. | zrI aMbAlAla premacaMda 071 | sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya 072 | janmasamudrajAtaka saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina | 073 | meghamahodaya varSaprabodha saM/hiM | zrI bhagavAnadAsa jaina 074 | sAmudiinai uiya thI 4. zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI 0758na yitra supma lA1-1 4. zrI sArAbhAI navAba 0768nayitra padmasAga-2 4. zrI sArAbhAI navAba 077 | saMgIta nATaya 3pAvalI 4. zrI vidyA sArAbhAI navAba 078 mAratanAM na tIrtho sanatanuzilpasthApatya 14. zrI sArAbhAI navAba 079 | zilpayintAmalilA-1 14. zrI manasukhalAla bhudaramala 080 dazalya zAkhA -1 14. zrI jagannAtha aMbArAma 081 | zilpazAkhalAsa-2 14. zrI jagannAtha aMbArAma 082 | zalya zAstralA1-3 | zrI jagannAtha aMbArAma 083 | yAyurvahanAsAnusUta prayogIlA-1 14. pU. kAntisAgarajI 084 lyAeR8 14. zrI vardhamAna pArzvanAtha zAstrI 085 | vizvalocana koza saM./hiM zrI naMdalAla zarmA 086 | BthA ratna zAsa-1 zrI becaradAsa jIvarAja dozI 087 | BthA ratna zA1-2 zrI becaradAsa jIvarAja dozI 088 |istasajIvana | saM. pU. meghavijayajIgaNi e%caturvizatikA pUja. yazovijayajI, pU. puNyavijayajI sammati tarka mahArNavAvatArikA | saM. AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 308 128 532 376 374 538 194 192 254 260 238 260 114 910 436 336 4. 230 322 089 114 560 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aho zrutajJAnama" graMtha jIrNoddhAra 86 kathA ratna koza bhAga-1 : dravyasahAyaka : papU.pA.gacchAdhipati A.bha.zrI rAmasUrIzvarajI ma.sA. (DahelAvALA)nA samudAyanA pa.pU. gacchAdhipati A.bha.zrI abhayadevasUrIzvarajI ma.sA.nA AjJAnuvartinI pUjya sAdhvIjI zrI sUryaprabhAzrIjI ma.sA. tathA pUjya sAdhvIjI zrI ratnaprabhAzrIjI ma.sA.nA ziSyA pUjya sAdhvIjI zrI akSayaratnAzrIjI ma.sA.nA sadupadezathI zrI aham phleTa, sAbaramatI zrAvikAonA ArAdhakanA jJAnakhAtAnI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNapArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-380005 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 (rahe.) 27505720 saMvata 2067 I.sa. 2010 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI choTAlAla laheracaMda sirijha naM. 1 le. zrI devabhadrAcArya mahArAja viracitaH zrI ja kathA 2e - ko karI. ( prathama bhAga ) jemAM samyaktvAdinA tetrIza sAmAnya guNa, paMca aNuvratanA sattara vizeSa guNonuM suMdara svarUpa, tathA guNa doSanuM nirUpaNa, tene lagatI prAsaMgika, maulika, anupama, nahi jANelI, sAMbhaLelI navina, pacAza kathAo, anya aneka aMtarakathAo, Rtu, upavana, rAtri, yuddha, sapuruSanA mArgo, chIMka, rAya lakSaNo, sAmudrika, ratnaparIkSA, temaja vyavahArika, rAjakIya, sAmAjika, naitika vagere viSaye; deva guru dharma, jinapUjA vagerenuM svarUpa, upadhAna, dhvajAropaNu, pratiSThA, vagere dhArmika vidhAnonuM varNana, anaMtakAya vagerenA sadoSapaNu mATe prasiddhakartA:zrI jena AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara vIra saMvata 24 77 Atma saMvata pa6 sane 1951 je te 20 0 zrI AtmAnaMda jaina graMthamALA naM. 89 "Aho Shrutgyanam Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : I T T - - - - - - prakAzaka:gAMdhI valabhadAsa tribhuvanadAsa (sAhityabhUSaNa ) zrI jaina AtmAnaMda sabhA (taraphathI)-bhAvanagara. manomana anaMtavijJAnavizuddharUpaM, nirastamohAdiparasvarUpam / narAmareMdraiH kRtacArubhakti, namAmi tIrthezamanaMtazaktim // 1 // jemanuM vijJAna anaMta che, jemanuM svarUpa nirmala che, jeNe meha ajJAnAdi parasvarUpane TALeluM che, ane manuSyanA idra-cakravartIoe tathA devatAonA Ie jemanI manahara bhakti karelI che evA anaMta zaktivALA zrI tIrthaMkara prabhune namaskAra karuM chuM. sarva dharmakRtyAmAM samyakatvanI pradhAnatA. " samattameva mUlaM niddiSTaM jinavarehiM dhammassa / egapi dhammakincha na taM viNA sohae niyamA" zrI jinalAbhasari. jinavaroe dharmanuM mULa samyakRtvane kaheluM che, kAraNa ke zuddha samyaktvavaDe ja AtmarUpI bhUmi nirmaLa thaI zake che ( jema citrakAre prathama bhUmine zuddha karyA pachI te bhUmi upara citarelA citro jema asAdhAraNa rIte bhI uThe che tema) tethI sarva dharmanA kRtya samyaktvavaDe Atmazuddhi karyA vinA eka paNa dharmakRtya zobhatuM nathI, jethI bhavyAtmAoe prathama samyakatvavare ja pitAnI Atmazuddhine viSe prayatna kare. manA makAnama: - - - - mudraka :zAha gulAbacaMda lallubhAI zrI mahAdaya prInTIMga presa dANApITha-bhAvanagara "Aho Shrutgyanam Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana. RE A zrI kyAratnakeSa nAmane kathAnuga( kathA sAhitya)ne graMtha pUjya zrI devabhadrAcArya mahArAje saM. 1158 mAM prAkRta bhASAmAM zumAre sADAagIArahAra leka pramANamAM ro che. A ati mahatvane, durlabha kathAgraMtha(mULa nuM sAkSaziromaNi parama kRpALu munirAjazrI puNyavijayajI mahArAje ati parizrame saMzodhana karI prakAzana karavA A samAne suprata karavAthI te mULa graMtha saM. 2000 nI sAlamAM pratAkAre pragaTa karavAmAM Avyo che. te mULa graMthamAM tenI mahAmUlI, saMpUrNa mAhitivALI karatAvanA gujarAtI bhASAmAM kRpALu munirAja zrI puNayavijayajI mahArAje lakhelI sAthe ja chapAyelI che, jemAM kathA sAhityanI upayogitA, jenA pravacanamAM kathAnuyoganuM sthAna, dravyAnuyoga vagere cAra anugamAM kathAnuyoganI samaja ane temAM kathAnuyoganuM viziSTa sthAna kema che ? te saMbaMdhI mahatvapUrNa vivecana, kathAnA prakAro ane kathAvastu, kathAnakezane paricaya ane tenA praNetA zrImAna devabhadrAcArya mahArAje racyA pachI tenI viziSTatAne laine te graMtha eTalI badhI khyAti pAme hatuM ke pAchaLathI anya pUjya AcArya mahArAjAoe pitAnI kRtinA graMthamAM je anukaraNa ane avataraNa karela che te saMbaMdhI hakIkata, mULa graMthane saMzodhana mATe anya prationA lIdhelA AdhArAnI noMdha vagere sarve mULa graMthanI prastAvanAmAM bahu ja vistArathI ApavAmAM Avela che. prastuta graMthanA saMzodhanakAryamAM ane viSama padArthodyotaka TippaNuM karavAmAM kRpALu munirAja zrI puNyavijayajI mahArAje bahu ja sAvadhAnatApUrvaka prayatna sevyAM che teTaluM ja nahi paraMtu te mULa graMthanI prastAvanAnA pA. 10 meM anya prationA je AdhAre lIdhA che temAM (kha) nizAnIvALI prata ghaNI aha, keTaleka sthaLe paMktionI paMktio jeTalA pAThe paDI gayelA, lekhakanI ajJAnatAvaDe akSaranI herabadalI, ghaNuM ativyastatA ane chevaTe prazastine sadaMtara bhUMsI nAkha nA thayelA prayogo vagere saMzodhana mATenI vikaTa paristhiti te pratamAM hovA chatAM, kRpALu munirAja zrI puNayavijayajI mahArAje ati parizrame vidvattApUrNa rIte jeTaluM vAMcI zakyA che teTalo utAre mULa graMthanI prastAvanAnA pAne 12 me je Apela che te sAkSaro, vidvAna vagere avelekana karaze te tene kRpALu munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjanA bahuzruta paNuM, aparimita jJAna ane vidvatApUrNa saMzodhanapaNA mATe bahumAna utpanna thayA sivAya raheze ja nahiM, jethI A niraMtaranA paThana, pAThana ane upayogI graMthatI sarala ane vidvattApUrNa te prastAvanA mULa graMthamAM ApavAthI te (mULa) graMthanuM mahatva ati ghaNuM vadhI jatAM A jaina kathA sAhityane ati "Aho Shrutgyanam Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ II mUlyavAna graMtha banI gayela che, jethI te ja prastAvanA A anuvAda graMthanI anupamatA vadhavA mATe sAthe ja ApavAmAM AvI che. jethI A graMtha paNa keTalo mahatvane che te A graMthanI zarUAtamAM ApelI te prastAvanA prathama mananapUrvaka vAMcavAthI samajI zakAze, teTaluM ja nahi paraMtu temAM AvA samyakatva vagerenA guNanuM svarUpa ane tene lagatI ApelI suMdara kathAo vAMcatA ArahAda upara thavA sAthe niraMtaranA abhyAsa ane manana karavAthI chevaTa AtmakalyANa 5NuM sAdhI zakAya che. pUjya zrI devabhadrasiri mahArAjanI kRtinA mULa graMthanuM vivecana te prastAvanAmAM je ApeluM che temAMthI A sabhA taraphathI be graMthonA anuvAdo ane A graMtha mULa ane anuvAda sAthenuM prakAzana thayeluM che, tenI dha ahi ApavI gya lAge che 1 zrI mahAvIra prabhu caritra A mULa graMthanA racayitA parama pUjya zrI devabhakari AcArya padArUDha thayAM pahelAM teozrInuM nAma zrI guNacaMdragaNuM hatuM, te vakhate saM. 1139 nI sAlamAM te mULa maMtha prAkRta bhASAmAM 1225 kalAka pramANa vistArapUrvaka caritra racyuM hatuM jene anuvAda karAvI (bhASAMtara) sacitra A sabhA taraphathI saMvata 1994 nI sAlamAM pragaTa thayela che. - 2 kathA ratnakoSa-mULa graMtha AcArya padArUDha thayA pachI prAkRta vagere bhASAmAM samAre 1500 zleka-pramANa saMvata 11pa8 mAM racela che, te AgaLa jaNAvyA pramANe saM. 2000 nI sAlamAM mULa graMthanuM prakAzana thayela che, ane tenA anuvAdanA prathama bhAganuM A prakAzana che ane bIjI bAkIne saMpUrNa bhAga taiyAra thAya che te jema bane tema veLAsara pragaTa karavAmAM Avaze. . pArzvanAtha prabhu caritra-mULagraMtha prAkRta bhASAmAM zumAre daza hajAra lekapramANe saM. 168nI sAlamAM racele che, jene anuvAda (bhASAMtara) karAvI sacitra sabhA taraphathI saMvata 2005nI sAlamAM prasiddha thayela che. A traNe anapama graMtha ati prazaMsA pAmela havA sAthe AtmakathAnuM sAdhavA mATe ati upacagI jaNAyA che, jene mATe pUjya AcArya mahArAjAo, muni mahArAjAo, jaina jainetara vidvAne vigerenA aneka suMdara abhiprAyo maLyA che, te "AtmAnaMda prakAza" mAsikamAM krame krame pragaTa thayela che. temaja A traNe ati upagI anuvAda graMthe amArA mAnavaMtA peTrana sAheba ane lAITa membarane dhArA pramANe bheTa paNa ApavAmAM Avela che. A kathAnakeSa graMtha kharekhara kathArUpI ranane bhaMDAra hovAthI ( kathAsAhityane ) ucca koTIne hAI alaMkAra racanAthI paNa suMdara banela che. A graMthamAM samyaktvAdinA tetrIza sAmAnya guNa ane pAMca AhAvratAdinA sattara vizeSa gu maLI 5 guNo ane tene lagatI AkarSaka pacAsa kathAone samAveza karavAmAM Avyo che ke te tamAma kathA vAcakanI rasavRttine apUrva rIte pache te rIte aMdhakAra AcArya mahArAje racI che. zrI graMthakAra AcAryadeva je je guNa upara je je kathAo kahe che, tenA prAraMbhamAM ane upasaMhAramAM te te guNanuM ati jANavA jevuM svarUpa, tenuM vivecana, tene lagatA gugu deze, tethI thatI * te mULa graMthanI prastAvanAnA pAnuM 12 sivAya AkhI prastAvanA A graMthamAM ApI che, "Aho Shrutgyanam Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ III AtmAne lAbhahAninuM nirUpaNa je atyArasudhI nahiM jANeluM-na anubhaveluM-na vAMceluM ke vicAreluM tevuM bahu ja suMdara rIte karyuM che; te uparAMta prasaMge pAta bIjA aneka mahatvanA viSaye varNavavAmAM ane carcavAmAM AvyA che, jevA ke upavana varNana, Rtu varNana, yuddha varNana Adi varNane, rAjadutanA paricayathI thatA lAbha, purUSane mArga, deva darzana, purUSa prakAre, karavA lAyaka ane nahiM karavA lAyaka, choDavA lAyakra, dhAraNa karavA lAyaka, vizvAsa nahi karavA lAyaka, ATha ATha bAbata vagere netika viSaye, sAmudrika, chIMka vicAra, ratna parikSA, rAjya lakSaNo Adi lekene AkarSaka viSaya, devagurU dhamatatvanuM svarUpa, aSTa prAtihArya, ratnatraya, dharmatatva parAmarza, jina pratimAkAradhArI matsya ane kamaLe, jina pUjAnuM vistRta svarUpa, mUrti pUjA viSayaka, anaMtakAya vagerenA bhakSaNanuM sadApaNuM Adi gaMbhIra dhArmika viSaye, upadhAna, vijAropaNa, mUtti pratiSThA, tapa vidhi Adi vidhAne te sAthe aneka kathAo subhASita vividha viSayenuM svarUpa ApeluM che. te sivAya bIjA ghaNuM viSaye je ke prastAvanAmAM jaNAvelAM che temAMthI ghaNA viSaye taddana navIna, jANavA, AdaravA, anubhavavA jevA tenuM graMthakartA kRpALu AcArya mahArAje vidvattApUrNa rIte A graMthamAM vivecana karyuM che. A graMtha mananapUrvaka vAMcatA tenA racayitA AcArya bhagavAna zrI devabhadrasUrIzvarajI mahArAja keTalA bahuzruta AcArya hatA, temaja temanI kRtio keTalI pAMDityapUrNa ane gaMbhIra athavALA che te sahaje samajI zakAya tevuM che. A graMthamAM AvelI kathAe thoDIka pracalita che tene bAda karatAM lagabhaga badhI kathAo navIna, apUrva, ane koIvAra nahi sAMbhaLelI, nahiM vAcelI evI anupama hovAthI mananapUrvaka vAMcatAM vAcakane zraddhALu banAve che. A mULa graMtha mAre sADA agIyAra hajAra ka pramANa hovAthI graMthano anuvAda ( gujarAtI bhASAMtara) chapAvatAM tene lagatA sAhityamAM prathama chapAvavAnA kAma A bhAgamAM TakAu, UMcI jAtanA je vAryA che, tevA hAlamAM pharI kanTrola AvavAthI nahi maLI zakavAthI, temaja tene lagatuM (chApakAmanuM) anya sAhitya vagere sAruM maLavAnI muzkelI pharI ubhI thatAM tenI rAha jovA jatAM Akho graMtha chapAvatAM ghaNI lAMbI mudata thAya tema lAgavAthI temaja mULa graMtha prakaTa thayA pachI A praya vyAkhyAna upayogI, niraMtara paThana, pAThana mATe ati mahatvane levAthI anuvAda jaladI prakaTa karavAnI mAMgaNIo paNa thavAthI jema bane tema veLAsara A prathama bhAga prakTa karavAmAM Avela che. A katharatna graMtha eTale badhA suMdara, upayogI ane ati mahatvane eTalA mATe che ke, bIja aneka graMtha vAMcavAthI je aneka viSaye, varNana, dhArmika bAbate tenA vidhividhAna vagere temAMthI meLavI zakIe chIe, te sarve A eka ja (kacAranaSa graMthanA vAMcana ane adhyayanathI meLavI zakAya che, jethI A anupama graMtha jJAnabhaMDAra, lAIbrerI, pustakAlaya mATe niraMtaranA upayogI temaja zRMgArarUpa hovAthI A graMtha udeza pramANe prAcIna sAhityahAra karavA bhaktipUrvaka prakaTa karavAmAM Ave che, jethI jagyAmA-vAMcake mananapUrvaka vAMcI AmakalyANa sAdhe ema paramAtmAnI pAse prArthanA karIe chIe. khA prathama bhAgamAM samyakatvanA vIza guNe ane tene lagatI vI kathAo sAthe ApavAmAM "Aho Shrutgyanam Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T AvelI che. je UyA TakAu pipara upara suMdara gujarAtI TAImAM ane raMgaberaMgI suMdara kAra Ta ane pAkA bAIDIMga sAthe divasAnadivasa vadhatA jatA bhAvothI sakhta vadhatI jatI moMdhavArI hovA chatAM jema bane tema suMdara ane AkarSaka rIte A prathama bhAganuM prakAzana karavAmAM Avela che. A mULa graMtha pragaTa thayA pachI tene gujarAtI anuvAda jaladI prakaTa thAya te gujarAtI bhASAnA jANakAra, zraddhALu bhavyAtmAo tene lAbha sArI rIte laI AtmakalyANa sAdhe vagere ati lAbhanuM kAraNa jANI, tenA anuvAda mATeno paNa prabaMdha jaladI karI ApavA mATe paramakRpALa munirAja zrI puryAvajayajI. mahArAjano AbhAra sabhA bhUlI zakatI nathI. A sabhA taraphathI prakAzana thatAM ati mahatvanA ucca koTI sAhitya graMthanA saMzodhananA uttama prayane mATe harahaMmeza A sabhA te kRpALu gurUmahArAjanI kaNI che. AvA parama upakAraka, molika, anupama samyaphava svarUpane jaNAvanAra ke jenA vinA jJAna, darzana ane cAritra vagerenI kaMI kiMmata nathI te sAthe paMca aNuvratanuM jJAna ane tenuM zraddhApUrvakanuM ArAdhana sAgAradharmanA ArAdhanA mATe che ane aNugAra dharmane krame karI prahaNa karavAnA maMtraNarUpe kathArUpI rannene bhaMDAra hoI A uttama graMthamAM kaI puNyaprabhAvaka, dharmazraddhALu jaina baMdhunuM nAma joDAya te senuM ane sugaMdhanI jema suMdara milana thAya tema A sabhA icchA dharAvatI hatI. daramyAna A sabhAnA mAnanIya sabhAsada bhAIzrI anupacaMda jhaverabhAI ke je A sabhA upara muMbaImAM rahevA chatAM prema dharAve che ane sabhAnI pragatimAM umero karavA niraMtara abhilASA dharAve che, te zrI anupacaMdabhAIe potAnA dharma snehI mitra zeTha naTavaralAlabhAI tathA zeTha ramaNalAlabhAI pATanivAsI baMdhuone A apUrva graMtha saMbaMdhI hakIkata jaNAvI ane te baMne baMdhuoe A graMtharatnanI mahatvatA, upagitA jANI pitAnA vargavAsI pUjya pitAzrI zrIyuta choTAlAlabhAInI bhakti ane smaraNa nimitte teozrInA nAmathI sirijha tarIke A saMpUrNa graMtha prakaTa karavA Arthika sahAya ApI jJAnabhakti karI che, je mATe te baMne baMdhuono AbhAra mAnavAmAM Ave che, temaja baMdhu zrI anupacaMda jhaverabhAInA A uttama prayatna mATe A sabhA temane paNa dhanyavAda Ape che. A graMthanI zuddhi mATe yathAzakti prayatna karavAmAM Avyo che chatAM tenA anuvAdamAM ke daSTidaSa, predeSa ke anya kArathI A graMthamAM koI sthaLe khalanA jaNAya te kSamA mAgavA sAthe sabhAne jaNAvavA namra vinaMti karIye chIye. AtmAnaMda bhuvane vIra saM, 2477 vi. saM. 2007 vaizAka zuda 3 (akSaya tRtIyA ) gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsa bhAvanagara, "Aho Shrutgyanam Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // jayantu viitraagaa.|| kyAratnakezanI prastAvanA. Aje AcArya zrIdevabhadrasUriviracita rAkezanA yathArtha nAmane bhAvata e kathA ratnakeza nAmane atidurlabha graMtha prakAzita karI jena kathAsAhityarasika vidvAnanA karakamaLamAM upahArarUpe arpaNa karavAmAM Ave che, jenI sAvaMta paripUrNa mAtra eka ja tADapatra upara lakhAyelI prAcIna prati, khaMbhAtanA "zrI zAMtinAtha jaina jJAnabhaMDArane nAme oLakhAtA atiprAcIna gauravazALI tADapatrIya jJAna bhaMDAramAM jaLavAyelI che. tene aMge nIcenA muddAo upara vicAra karavAmAM Ave che -1 bhAratIya kathAsAhityanI vipulatA. 2 jenA pravacanamAM dharmakathAnuganuM sthAna. 3 kathAnA prakAro ane kathAvatu. 4 kayAratnakezagraMthane paricaya. 5 tenA praNetA. 6 anya nakathAgraMthAdimAM kathArakAzanuM anukaraNa ane avataraNa. 7 saMzodhana mATe ekatra karelI prAcIna pratione paricaya tathA saMzodhana vizenI mAhitI. 1. bhAratIya kathAsAhityanI vipulatA. AjanI pratyakSa duniyAmAM je mAnavaprajA vase che temAM bhaNelAgaNelA kuzAgramativALA lake be traNa TakA jeTalA ja che, jyAre bAkIne 97 TakA jeTalo bhAga akSarajJAna vinAne chatAM svayaM skurita saMvedanavALe che. AmAM kevaLa akSaraparicaya dharAvanArA ane akSaraparicaya vinAnA chatAM pitAnI haiyAukalatathI vyavahAra ane paramArthane tADa kADhanArA lokono samAveza che. A 97 TakA jeTalI atyadhika saMkhyA dharAvanArA loke vijJAna, tatvajJAna, gaNitavidyA, bhUgoLa ke khagoLavidyAmAM UMDA UtaravA jarAya rAjI nathI tema taiyAra paNa nathI. temane te ghaNI saraLa rIte samaja paDe ane e samajadvArA jIvanane rasa mANI zakAya ane vyavahAra temaja paramArthane samajI mAnavajIvananI kRtakRzatA anubhavAya evA sAhityanI apekSA che. eTale e vastune ApaNuM pUrva maharSioe vipula pramANamAM kathA, upakathA, AkhyAne, AkhyAyikAo, aitihAsika caritra Adi sane pUrI rIte saMteSI paNa che. A rIte jotAM kathAsAhityane saMbaMdha mukhyatayA AmajanatA sAthe che, ane AmajanatA vipula hovAthI tenI sAthe saMbaMdha dharAvatuM kathAsAhitya paNa vipula, vividha ane AmajanatAnI khAsiyatone lakSamAM rAkhI "Aho Shrutgyanam" Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sugama ane subodha bhASAmAM sarajAyeluM che. A prakAranuM sthAsAhitya jema jainasaMpradAyamAM vipula che e ja rIte vaidika ane bauddhasaMpradAyamAM paNa ati vipula pramANamAM che; eTaluM ja nahi paNa bhAratavarSanI jema bhAratavarSanI bahAra paNa A jAtanuM kathAsAhitya eTalA ja pramANamAM upalabdha thAya che. jJAnanI daSTie vijJAna, taravajJAna, bhUgoLa, khagoLa, gaNita, Ayurveda, adhyAtmazAstra, yogavidyA pramANazAstra vagere vidyAnuM mahatva jarAya ochuM nathI, paraMtu te badhI gahana vidyAone sarvagamya karavAnuM sAdhana mAtra eka kathAsAhitya che, mATe ja bhAratavarSanA temaja bhAratanI bahAranA prAcIna arvAcIna kuzAgramati vidvAno paNa kathAsarjananI pravRttimAM paDyA che ane e dvArA emaNe AmajanatAne tyAga, tapa, vairAgya, dhIraja, kSamA, niHspRhatAprANi sevA, satya, nilabhatA, saraLatA Adi guNenI siddhi mATe vividha preraNA ApI che. AmajanatAne keLavavAnuM kAma sahaja sAtha nathI, tema chatAM tyAga, sadAcAra, saraLatA, samayajJatA Adi saddaguNethI vibhUSita mahApuruSe AmajanatAne upadezadvArA keLavI zake che, sAhityasajanadvArA derI zake che ane aneka guMca ukelI tenI sAdhanAnA mArgane saraLa banAvI Ape che. A daSTie paNa kathAsAhityanuM mUlya anekagaNuM vadhI jAya che. 2. jaina pravacanamAM kathAnuyoganuM sthAna. - jema mahAbhArata ane rAmAyaNanA praNetA vaidika maharSioe AmajanatAnA pratinidhi banI e graMthanI racanA karI hatI, e ja pramANe jenaparaMparAe paNa AmajanatAnI vizeSa khevanA karavAmAM ja pitAnuM gaurava mAnyuM che. eka kALe jyAre vaidika paraMparA AmajanatAnI mATI rAjAonI Azrita thaI AmajanatAnuM pratinidhipaNuM gumAvI beThI, eTaluM ja nahi paNa e Ama janatAnI svAbhAvika bhASA tarapha paNa sugALavI thaI gaI, barAbara e ja vakhate jaina paraMparAmAM anukrame thayela mahAmAnya tIrthakara bhagavAna zrI pArzvanAtha ane zramaNa bhagavAna zrIvIravadhamAnavAmIe AmajanatAnuM pratinidhiyANuM karyuM ane tenI savAbhAvika bhASAne apanAvI, te dvArA ja pitAnuM dharmatIrtha pravartAvyuM ane AmajanatA sudhI pahoMce evA sAhityanimaNune pUrepUro Teko Ape. eTaluM ja nahi paNa jenapravacananA je mukhya cAra vibhAge batAvyA che temAM AmajanatAnA atipriya e kathAsAhityane khAsa sthAna paNa ApyuM che. jenapravacana caraNakaraNAnuga, dharmakathAnuga, gaNitAnuga ane dravyAnuyoga e cAra vibhAgamAM vaheMcAeluM che. AmAM AmajanatAnuM pratinidhitva dharAvanAra dharmakathAnuga vinASTa sthAna bhegave che. sadAcaraNanA mULa niyama ane temane AcaraNamAM mUkavAnI vividha pratikriyAonA sAhityanuM nAma caraNa karAzAnAga che. e sadAcara jemaNe jemaNe-strI ke puruSeAcarI batAvyAM hoya, evAM AcaraNethI je lAbha meLavyA hoya athavA e AcaraNe AcaratAM AvI paDatI muzIbatene veThI temane je rIte pAra karI hoya tevA sadAcAraparAyaNa dhIra vIra gaMbhIra strI puruSonAM aitihAsika ke kathArUpa jIvananA sarjananuM nAma dharmakathAnuga che, "Aho Shrutgyanam" Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A viSe zAsakAro to ema paNa kahe che ke-AvA prakAranA dharmakathAnuga vinA caraNakaraNanuyeganI sAdhanA kaThaNa banI jAya che ane janatA te tarapha vaLatI ke AkarSatI paNa nathI. Ama jaina daSTie "eka apekSAe cAra anugamAM dharma kathAnuyoga prAdhAnya dharAve che. ema kahevuM leza mAtra anucita nathI. jemAM khagoLa, bhUgoLanAM vividha gaNita Ave te gaNitAnuyoga ane jemAM AtmA, paramAtmA, jIvAdi ta, karma, jagatanuM savarUpa vagere kevala sUkSamabuddhigrAhya viSaye varNavavAmAM AvyA hoya te dravyAnuyoga. A cAra anuga paikI mAtra eka dharmakathAnuga ja evo che je AmajanatA sudhI pahoMcI zake che ane tethI ja bIjA anuge karatAM keI apekSAe tenuM mahatva samajavAnuM che. jaina paraMparA ane vaidika paraMparAnI peThe bauddhaparaMparAe paNa kathAnugane sthAna ApeluM che, eTaluM ja nahi paNa sarakhAmaNImAM vaidika paraMparA karatAM boddhaparaMparA, jenA para parAnI peThe AmajanatAnI savizeSa pratinidhi rahelI che. jene paraMparAnA caraNakaraNanuega mATe boddhaparaMparAmAM "vinayapiTaka' zabda, dharmakathAnuga "suttapiTaka" ane gaNitAnuga tathA dravyAnuga mATe "abhidhamapiTaka zabda ejA che. "piTaka' zabda jena paraMparAnA "dvAdazAMgIgaNipiTaka sAthe joDAelA "piTaka" zabdane maLato peTI" arthane batAvatA ja zabda che. sutapiTakamAM anekAneka kathAone samAveza che. hIpaniSThA, maksimanAtha, kurivAra vagere anekAneka graMthane "suttapiTaka" mAM samAveza thAya che. jenaparaMparAne dharmakathAnuga, bodhaparaMparAne surapaTika ane vaidika paraMparAne itihAsa e traNe zabda lagabhaga ekAWka zabda che. dharmakathAnuga pabhejanapAna jeve che. jema pathya annapAna mAtra zarIrane daDha, nirogI, puruSArthI, dIrghajIvI ane mAnavatAparAyaNa banAve che tema dharmakathAnuga paNa mAnavanA manane preraNA ApI baliSa, svastha, nigrahI, sadAcArI ane sadAcArapracArI banAve che ane ajarAmara paristhiti sudhI pahoMcADe che. bolatAM, cAlatAM upadeza karatAM, dharmakathAnuyoga mAnavanA mana upara evI sArI asara upajAve che je dhIre dhIre paNa pAkI thayelI ane jIvanamAM utarelI hoya che. saMkSepamAM ema kahI zakAya ke dharmakathAnuga mAnavane kharA arthamAM mAnavarUpe dhI zake che ane AdhyAtmika dRSTie pUrNa svataMtratA sudhI paNa pahoMcADe che. 3. kathAnA prakAra ane kathAvastu, AcArya zrI haribhadrasUrivare samarAIkahAmAM kathAonA vibhAga karatAM arthakathA, kAmakathA, dharmakathA ane saMkIrNakathA ema cAra vibhAga batAvyA che. je kathAmAM upAdAnarUpe artha hoya, vaNajavepAra, laDAIo, khetI, lekha, lakhata vagerenI paddhatio, kaLAo, zi, suvarNasiddhi vagere dhAtuvAda, tathA arthopArjananA nimittarUpa sAma, dAma, daMDa Adi nItionuM varNana hoya tenuM nAma artha kathA. jemAM upAdAnarUpe kAma hoya ane prasaMge prasaMge tInA abhisAra, strIonA rama, anaMgale, lalitakaLAo, anurAgapulakita nirUpelAM hoya te kAmakathA. jemAM upAdAnarUpe dharma hoya ane kSamA, mArdava, AjaMva, alabha, tapa, saMyama, satya, zoca vagerene lagatAM mAnavasamAjane dhAraNupeSaNa "Aho Shrutgyanam Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApanArAM ane tenuM sarvasaMrakSaNa karanArAM varNana hoya te dharmakathA. ane jemAM dhAma, artha ane kAma e traNe vagenuM yathAsthAna nirUpaNa hoya ane e traNe vargone samajAvavA temaja paraspara abAdhaka rIte vyavahAramAM lAvavA yuktie, take, hetuo ane udAharaNe vagere ApelAM hoya te dharmakathA. kathAonA A cAra prakAra paikI kevaLa eka dharmakathA ja dharmakathAnuyogamAM Ave che. mULa jaina AgamamAM paNa jJAtAdharmakathAga, upAsakadazAMga, aMtakRdazAMga, anuttaraupapAtika dazAMga, vipAka vagere aneka Agama paNa dharma, kathAne pradhAnapaNe varNave che. jJAtAdharmakathAMganuM je prAcIna kathAsaMkhyA pramANa kahevAmAM AvyuM che, temAM te AgamamAM sADA traNa karoDa kathAo ane teTalI ja upakathAo vagere hevAnuM kaheluM che. e jotAM jaina paraMparAmAM dharmakathAnuM sAhitya keTaluM vipula hatuM e sahajamAM ja kalpI zakAya tema che. dharmakathAomAM paNa yuddha, khetI, vaNaja, kaLAo, zida, lalitakaLAo, dhAtuvAde vagerenuM varNana Ave che, paraMtu dharma pradhAna sthAne hoya ane bAkI badhuM AnuSaMgika rIte dharmanuM piSaka heya, e ja rIte arthakathA ane kAmakathAmAM paNa dharmanuM varNana na ja Ave ema nahi, paNa artha ane kAma mAM pradhAna hoya; e ja daSTie te te kathAne tevAM tevAM nAma apAelAM che. prastuta kathAnakeza, dharmakathAone mahAna graMtha che. temAM upara kahyA pramANe arthakathA ane kAmakathAnuM prAsaMgika nirUpaNa hovA chatAM, dharma pradhAna sthAne hoI tene dharmakathAne graMtha gaNavAmAM kazeya bAdha nathI. AvI kathAomAM kathAonuM vastu divya hoya che, mAtra hoya che ane divyamAnavya paNa hoya che. kathAratnakezanI dharmakathAonuM vadhu pradhAnapaNe mAnavya che ane kavacita divyamAnavya paNa che. 4. kathAratnakoza graMthane paricaya. prastuta graMtha prAkRta bhASAmAM gadya-padyarUpe atiprAsAdika sAlaMkAra racanAthI racAela ane anumAna sADAagIAra hajAra kalekapramANa che. bahu nAnI nahi, bahu moTI paNa nahi, chatAM saMkSipta kahI zakAya tevI maulika pacAsa kathAonA saMgraharUpa AkRti che. prastuta graMtha mukhya prAkRta bhASAmAM racAyelA hovA chatAM temAM prasaMgopAta saMskRta ane apabhraMza bhASAne upaga paNa graMthakAre karela chekhAsa karI dareka kathAnA upasaMhAramAM upadeza tarIke je cAra zloka ane pupikA ApavAmAM AvyAM che e to saMskRta bhASAmAM ja che. A graMthamAM samyaktva Adi tetrIsa sAmAnya guNe ane pAMca aNuvrata Adi sattara vizeSa guNane lagatI kathAone samAveza karavAmAM AvyuM che. dharmakathAonA graMthomAM zRMgAra Adi rasanI vipulatAne lIdhe dharmakathAnuM dharmakathApaNuM gauNa thavAnA deASa jema keTalIka dharmakathAonI racanAmAM AvI jAya che tema A graMthamAM graMthakAre jarApaNa thavA dIdhuM nathI; eTaluM ja nahi paNa prastuta dharmakathAgraMthamAM zagAra Adi jevA rasene lagabhaga abhAva chatAM A dharmakathAgraMtha zugAra rahita banI na jAya athavA emAMnI dharmakathAnA vAcana ke zravaNamAM vaktA zretAnI rasavRtti leza paNa nIrasa athavA rakSa na banI jAya e viSenI dareka cokasAi graMthakAre rAkhI che. prastuta graMthamAM aMdhakAra je je guNa viSe kathA kahevI zarU kare che tenA prAraMbhamAM kathAnA varNanamAM ane enA "Aho Shrutgyanam" Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAramAM te te guNanuM svarUpa, tenuM vivecana ane tene lagatA guNadoSa lAbha-hAninuM nirUpaNa temaNe ati sarasa paddhatie karyuM che. upara jaNAvavAmAM AvyuM tema A graMthamAM tetrIsa sAmAnya guNa ane sattara vizeSa guNa maLI je pacAsa guNAnuM varNana karavAmAM AvyuM che te uparAMta prasaMgopAta bIjA aneka mahatvanA viSaye varNavavAmAM temaja carcavAmAM AvyA che. jevAke upavanavaNana, tuvarNana, rAtrivarNana, yuddhavaNana, smazAnavarNana Adi varNa; rAjakulanA paricayathI thatA lAbho, satparuSane mArga, ApaghAtamAM doSa, dezadarzana, puruSanA prakAre, nahi karavA lAyaka-karavA lAyaka-choDavA lAyaka-dhAraNa karavA lAyaka-vizvAsa nahi karavA lAyaka ADa ATha bAbate, atithisatkAra Adi naitika viSaya, chIMkane vicAra, rAjalakSaNe, sAmudrika, mRtyajJAnanAM cihe, akAlataMtagamaka5, ratnaparIkSA Adi lokamAnasane AkarSinAra sthala viSaya; devagurudharmatatvanuM svarUpa, gurutatvavyayasthApanAvAdasthala, aSTaprAtihAryanuM svarUpa, vApauruSeyatvavAdasthala, dharmatavaparAmarza, ratnatrayI, jinapratimAkAradhArI matsya ane kamaLo, jinapUjAnuM vistRta svarUpa, sAmAnya dharmopadeza, mUrtipUjAviSayaka carcAsthala, haritatApasa tathA zaucavAdamatanuM nirasana, anaMtakAya kaMdamULanA bhakSaNanuM sASapaNuM Adi saMbhIra dhArmika vicAre; upadhAnavidhi, davajArepaNuvidhi, mUrti pratiSThAvidhi Adi vidhAne ane te uparAMta aneka kathAo, tathA subhASitAdi vividha viSayo AlekhavAmAM AvelA che. A badhI vastu prastuta graMthanI viSayAnukramaNikA jevAthI dhyAnamAM AvI zakaze. A uparathI prastuta graMthakAra keTalA samartha ane bahukRta AcArya hatA ane temanI kRti keTalI pAMDityapUrNa ane arthagabhIra che e paNa samajI zakAze. prastuta kathArakezanI khAsa vizeSatA e che ke bIjA kathAkeza graMthamAM ekanI eka pracalita kathAo saMgrahAelI hoya che tyAre A kathAsaMgrahamAM ema nathI; paNa kaI kaI ApavAdika kathAne bAda karIe to lagabhaga badhI ja kathAo apUrva ja che, je bIje sthaLe bhAgye ja jovAmAM Ave. A badhI dharmakathAone nAnA bALakanI bALabhASAmAM utAravAmAM Ave to eka sArI evI bALakathAnI zreNi taiyAra thaI zake tema che. graMthakAre varNanazailI evI rAkhI che ke e rIte kathAzreNi taiyAra karavA IcachanArane dhANuM zodhavAnuM nathI rahetuM. 5. kathA ratnakezanA praNetA AcArya zrI devabhadrasUri prastuta graMthanA praNetA AcArya zrI devabhadrasUri che. teozrI vikramanI bAramI zatAbdinA mAnya AcAryuM che. kharataragacchIya paTTAvalimAM temanA vize mAtra eTalo ja ullekha maLe che ke "temaNe vi. saM. 1167 mAM zrImAna jinavalabhagaNine ane vi. saM. 1169 mAM vAcanAcArya zrI jayadevasUri ziSya zrIjinadattane AcAryapadArUDha karyA hatA" AthI vizeSa emanA viSe bIje kaze ja ulekha e paTTAvalIomAM dekhAtuM nathI. eTale AcArya zrI devabhadrasUri viSenI khAsa hakIkata ApaNe emanI pitAnI kRtio Adi uparathI ja tAravavAnI rahe che. "Aho Shrutgyanam" Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrIdevabhadrasUrinA viSayamAM temanI janmabhUmi, janmasaMvata, jJAti, mAtApitA, dIkSAsaMvata- AcAryapadasaMvat Adine lagatI kazIe nedha haju sudhI kayAMya jevAmAM AvI nathI. tema chatAM temaNe pote racelA mahAvIracaritra (je vi. saM. 1139 mAM AcArya padArUDha thavA pahelAM guNacaMdranAmAvasthAmAM rahyuM che), kathArastrakAza (je vi. saM. 1158mAM racAyela che) ane zrI pArzvanAthacaritra (jevi. saM. 1168mAM celuM che)nI prazatiomAMthI temanA vizenI keTalIka mahatvanI mAhitI ApaNane maLI rahe che, eTale sau pahelAM ApaNe uparokta traNeya graMthanI prazastionA upayogI aMzane ne . " aisayaguNarayaNanihI micchtttmNdhloydinnnaaho| dUrucchAriyavairo vairasAmI samuppano // 47 // sAhAi tassa caMde kulammi nippaDimapasamakulabhavaNaM / Asi sirivaddhamANo muNinAho saMjamanihi vvA 48 muNivaiNo tassa haraTTahAsasiyajasapasAhiyAsassa / Asi duve varasIsA jayapayaDA sUra-sasiNo vva // 50 bhavajalahivIisaMbhaMtabhaviyasaMtANatAraNasamattho / bohittho bva mahattho sirisUrijiNesaro paDhamo // 51 anno ya punnimAyaMdasuMdaro buddhisAgaro sUrI / nimmaviyapavara vAgaraNa-chaMdasattho pasasthamaI // 53 // egaMtavAyavilasiraparavAikuraMgabhaMgasIhANaM / tersi sIso jiNacaMdarinAmo samuppanno // 54 // saMvegaraMgasAlA na kevalaM kavvavirayaNA jeNaM / bhavvajaNavimhayakarI vihiyA saMjamapavittI vi // 55 // sasamaya-parasamayannU visuddhasiddhaMtadesaNAkusalo / sayalamahivalayavitto anno'bhayadevasUri ti // 56 // jeNAlaMkAradharA salakkhaNA varapayA pasanA ya / navvaMgavittirayaNeNa bhAraI kAmiNi vva kayA // 57 // tesiM asthi viNeo samatthasatthatthabohakusalamaI / sUrI pasanacaMdo caMdo iva jaNamaNANaMdo // 58 // tavvayaNeNaM sirisumaivAyagANaM viNeyaleseNaM / gaNiNA guNacaMdeNaM raiyaM sirivIracariyamimaM // 59 // jAo tIse suMdaravicittalakkhavirAiyasarIro / jeho siddho putto bIo puNa vIranAmo ti // 7 // tehiM titthAhivaparamabhattisavvassamunvahaMtehiM / vIrajiNacariyameyaM kAraviyaM muddhabohakaraM // 8 // naMdasihiruha 1139 saMkhe vokaMte vikkamAo kAlammi / jeTThassa suddhataiyAtihimmi some smttmim||83 gunncndriiy-devmdriiymhaaviircritprshstiH| "caMdakale guNagaNavaddhamANasihivaddhamANasUrissa / sIsA jiNasaro buddhisAgaro sUriNo jAyA // 1 // tANa jiNacaMdasUrI sIso siriamayadevasUrI vi| ravi--sasahara va payaDA ahesi siyaguNamaUhehiM // 3 tesiM asthi viNeo samatthasasthatthapArapattamaI / sUrI pasabhacaMdo na nAmao atthao vi paraM // 4 // tassevagehiM sirisumaivAyagANaM viNeyalesehiM / siridevabhahasUrIhiM esa raio kahAkoso // 5 // saMghadhuraMdharasirisiddha-cIraseTThINa vayaNao jehiM / cariyaM carimajiNidAsa viraiyaM vIranAhassa // 6 // 1 zrI mahAvIra prabhu caritra. 2 mULa graMtha ane anuvAda baMne. 3 zrI pArzvanAtha prabhu caritra ( naMbara 1 tathA naM. 3 nA mAtra anuvAda sacitra ane prasiddha karyA che, "Aho Shrutgyanam" Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parikammiUNa vihiyaM jehiM sai bhavvalogapAuggaM / saMvegaraMgasAlAmihANamArAhaNArayaNa // 7 // vasubANarudda 1158 saMkhe vaccaMte vikamAo kAlammi / lihio paDhamammi ya posthayammi gnniamlcNdenn|9 devabhadrAcAryAMyakathAkozaprazastiH "titthammi vahate tassa bhayavao tiyasavaMdaNijjammi / caMdakulammi pasiddho viulAe vArasAhAe / sirivaddhamANasrI ahesi tava nANa--caraNarayaNanihI / jassa'ja vi sumaraMto logo romaMcamunvahai / tassA''si donni sIsA jayavikkhAyA divAyara-sasi vya / aayriyjinnesr-buddhisaagraayriynaamaanno|| tesiM ca puNo jAyA sIsA do mahiyalammi supasiddhA / jiNacaMdarinAmo bIo'bhayadevasUri ti / / siddhatavicivirayaNa-pagaraNauvayariyabhavvaloyANa / ko tANa guNalavaM pi hu hoja samattho pavitthariuM / tesi viNeyassa pasannacaMdasUrissa savvaguNanihiNo / payapaumasevagehiM sumaiuvajjhAyasissehiM // saMvegaraMgasAlA''rAhaNasatthaM jayammi vitthariya / raiyaM ca vIracariyaM jehiM kahArayaNakoso ya // sovanniMDayamaMDiyamuNisuvvaya 1 vIrabhavaNa 2 ramaNIe / bharuyacche tehi ThiehiM maMdire Amadattassa / / siridevamahasUrIhiM viraiyaM pAsanAhacariyamimaM / lihiyaM paDhamizluyapotthayammi gaNiamalacaMdeNa // kAle vasurasarudde 1168 vaccaMte vikamAo siddhamimaM / aNuciyamiha sUrIhiM khamiyavvaM sohiyavvaM ca // // itizrIprasannacandrasUripAdasevakazrIdevabhadrAcAryaviracitaM pArzvanAthacaritaM samAptam // " devabhadrIyapArzvanAthacaritaprazastiH // A uparAMta AcArya zrIjinacaMdrasUriviracita saMvegaraMgazAlA graMthanI pupika, je AcArya zrI devabhadrasUrinA saMbaMdhamAM upagI che te paNa joI laIe " iti zrImajinacaMdrasUrikatA tadvineyazrIprasannacaMdrasUrisamabhyarthitena guNacaMdramaNi[nA] pratisaMskRtA jinavallabhagaNinA ca saMzodhitA saMvegaraMgazAlA''rAdhanA smaaptaa||" upara je cAra graMthonI prazasita ane pupikAno ullekha karavAmAM AvyuM che e uparathI AcArya zrIdevabhadrasUrinA saMbaMdhamAM nIcenI hakIkata tarI Ave che. AcArya zrIdevabhadra, zrI sumativAcakanA ziSya hatA. AcAryapadArUDha thayA pahelAM temanuM nAma guNacaMdragaNuM hatuM, je nAmAvasthAmAM temaNe vi. saM. 1125mAM saMgaraMgazAlA nAmanA ArAdhanAzA ane saMskArayukta karyuM ane vi. saM. 1139mAM mahAvIracaritranuM nirmANa karyuM hatuM. samAnI yumimA " tadvinayazrIprasannacaMdrasUrisamabhyarthitena guNacaMdragaNinA" tathA mahApAra yastrinI prazastimA " sUrI pasannacaMdo caMdo iva jnnmnnaannNdo|| tanvayaNeNaM sirisumaivAyagANaM viNeyalesaNaM / gaNiNA guNacaMdeNaM " se bhugamanA mAyAya zrIprasannaya mane zrImasUrina pA2952 samadhana mApane sUyavatA 'samabhyarthitena' bhane 'tanvayaNeNaM' yA zaha! vAmAM bhAva cha yAre 4thA2tna ane pAvanAya. "Aho Shrutgyanam' Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritranI prazastimAM e baneyanA pArasparika aucityabhAvabharyuM guNAnurAgane varasAvatA sa " ane "rAma " jevA zabdo najare paDe che. AnuM kAraNa e ja kalpI zakAya che ke AcArya zrI prasannacaMdra guNacaMdramaNinA guNethI AkarSAI temane AcAryapadArU kyAM haze ane e rIte e banne AcAryo ekabIjAmAM otapreta thayA haze. upara jaNAvavAmAM AvyuM tema guNacaMdra gaNuM ane zrI devabhadrasUri e bane eka ja vyakti che emAM leza paNa zaMkAne sthAna nathI, kAraNa ke je zreSinI vijJaptine AdhIna thaI mahAvIracaritranI racanA karyAne nirdeza kAratnakoza ane pArzvanAtha caritramAM che e ja ullekha, gurunAmanideza, paTTaparaMparA vagere badhuMya eka sarakhuM mahAvIra caritramAM maLI Ave che. temaja kathA ratnakezakAra ane pArzvanAtha caritrakAra pitAne savegaraMgazAlA graMthanA saMskartA tarIke oLakhAve che chatAM e nAma-devabhadrasUri nAma e graMthanI puSpikAmAM na maLatAM guNacaMdragaNuM e nAmano ullekha maLe che, je mahAvIra caritranA praNetAnuM nAma che. eTale keIpaNa jAtanI zaMkA vinA Ane artha eTale ja thaye ke-AcArya devabhadra ane guNacaMdra gaNI e baneya eka ja vyakti che. upara "guNacaMdragaNi ane zrI devabhadrasUri e bhinnanAmadhArI eka ja mahApuruSa che" e sAbita karavA mATe temanI je traNa tione ullekha karavAmAM AvyuM che te uparAMta temaNe aneka stotranI tathA pramANaprakAza (1) jevA samartha dArzanika graMthanI paNa racanA karI che. temanA ste paikI traNe tetre temaja pramANuprakAza (?) graMthane jeTale aMza labhya thaI zakayAM che e badhAyane ahIM (mULa) kathAnikezane aMte prasiddha karela che. e prasiddha karela stotro jotAM temaja kathIratnakeza AdimAM sthaLe sthaLe AvatI dArzanika carcAe jotAM zrI devabhadrAcAryano samarthe dArzanika AcAryanI keTImAM samAveza kare jarA paNa anucita ke asaMgatibharyo nahi ja lAge. prastuta prakAzanane aMte je dArzanika prakaraNa ane stotra prasiddha karavAmAM AvyA che e pATaNa khetravasI pADAnA tADapatrIya bhaMDAramAMnI prAcInatama khaMDita tADapatrIya prakaraNapiothImAMthI maLI AvyA che, jene AdhAre taiyAra karI prasiddha karavAmAM Avela che. e te jovA maLyA che tevA ja zakaya saMzAdhana sAthe prasiddha karyA che, eTale enA saMbaMdhamAM khAsa kazuM ja kahevAnuM nathI, paraMtu "pramANuprakAza" nAmanuM je prakaraNa prasiddha karyuM che e prakaraNanA nAmane athavA enA praNetAne sAcavato kazoya ullekha e pithImAMthI maLI zakI nathI. te chatAM e apUrNa ane ninAmaka prakaraNanuM nAma meM "pramANuprakAza" ApyuM che te e prakaraNanA trIjA lekamAM AvatA "mAgha thara ranivAsaH kAkAre" e Arthika anusaMdhAnane lakSamAM rAkhIne ja ApavAmAM AvyuM che. e ja rIte graMthapraNetA tarIke AcArya devabhadranA nAmano ullekha karavAmAM Ave che enuM kAraNa e che ke-A prakaraNa, uparokta tADapatrIyapothImAM devabhadrasUrikRta tetrasaMgraha sAthe saMlagna hoI temaja AcArya devabhadranI stutraracanAmAM temaja bIjI dareka kRtimAM temanI dArzanikatAne prabhAva dekhAte hoI A kRti temanI hovI joIe ema mAnIne meM pite prastuta prakaraNane emanI kRti tarIke nirdezI che. eTale saMbhava che ane kadAca "Aho Shrutgyanam Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ << na hAya ane enA praNetA zakaya paNa che ke-prastuta prakaraNanuM' nAma pramANuprakAza AcArya devabhadra paNa na hoya. Ama chatAM e prakaraNamAMnA AThame lai oyA pachI prastuta prakaraNa zvetAMkharAcAya viracita che' e viSe te jarApaNuM za`kA rahetI nathI, vAdanyAyastataH sarvavitve ca muktisambhavaH / puMkhiyozdha samA muktiriti zAstrArthasaMgrahaH // 8 // : A lekamAM jaNAvyA pramANe " prastuta prazyumAM-kevaLajJAnIne AhArane sabhava che ane puruSa ane strIne eka sarakhI rIte mekSa prApta thai zake che. A e viSaye carca vAmAM Avaze. " AthI prastuta prakaraNa zvetAMbarAcArya praNIta ja che, e nirvivAda rIte puravAra thAya che. A pramANe ahIM TUMkamAM jaNAvavAmAM AvyuM te uparathI ApaNune khAtrI thAya che ke-pUjaya AcAya zrI devabhadrasUri sama kathAkAra, stutikAra temaja dArzanika bahuzruta AcArya hatA. AcArya devabhadrasUrinA sabadhamAM ATaluM nivedana karyAM pachI, 'teozrI kayA gacchanA hatA ' e prazna rahI jAya che. A vize ahIM eTaluM ja kahevu' prApta che ke-Aje emanA jeTalA graMthA vidyamAna che e paikI phAimAM paNa teozrIe peAtAnA gacchanA nAma nirdeza karyAM nathI paraMtu e graMthAnI vistRta prazastiemAM tee peAtAne mAtra vaMzAkhIya ane cakulIna' tarIke ja ALakhAve che. eTale A viSe ame paNa teozrI pete peAtAne ALakhAve che. tema temane 'jIzAkhIya ane caMdrakulIna AcArya' tarIke ja oLakhAvIe chIe. " . jo ke jesalameranI tADapatrIya pArzvanAthacaritranI pratinI prazastimAM " virajAdu caNA Na pAThane bhUMsI nAkhIne madalAmAM 'Avarte valAdAra ' pATha ane 'Aya. yijhigalaghuzilAyanAmALo' pAThane bhUMsI nAkhIne tenA sthAnamAM sAyarisi yucilALA thavA jhAthA' pATha lakhI nAkhele maLe che; paraMtu e rIte bhUMsI-bagADIne navAM banAvelA pAThenA aitihAsika pramANu tarIke kayAre paNa upayega karI zakAya nahiM eTale ame evA pAThene amArI prastuta prastAvanAmAM pramANu tarIke svIkAryAM nathI. upara jaNAvavAmAM Avyu tema jesalameramAM evI ghaNI prAcIna pratio che jemAMnI prazasti ane puSTikAonA pADAne gacchanyAmAhune adhIna thai bagADIne te te ThekANe 'varata' zabda lakhI nAkhavAmAM AvyA che, je ghaNuM ja anucita kA che. 6. kathAranakAzanAM anukaraNa ane avataraNa. AcArya zrIdevabhadrA prastuta kathAratnakAza racAye tyArathI tenI viziSTatAne lai eTalI adhI khyAti pAmI cUkayA hatA ke khIjA khIjA jaina AcAryare peAtapeAtAnAM graMthamAM tenAM anukaraNa ane avataraNA karIne peAtAnI ane pAtAnI kRtienI pratiSThA vadhArI hatI. AcArya zrIdevendrasUriSkRta devavaMdanabhASya upara zrI dharma kIti e racelI " saMghAcAravidhi " nAmanI TIkAmAM kathAranakAzanI kathAne jemanI tema sahaja pheraphAra "Aho Shrutgyanam" Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 karIne uddharI che. temaja suvihita pUrvAcAryapraNIta "guruta-vasiddhimAM kathA ratnakezanuM eka AkhuM prakaraNa ja akSaraza: goThavI dIdhuM che, ane AcArya zrI jinaprabhasUrie pitAnA vidhiprakATha graMthamAM davajAropaNavidhi, pratiSThopakaraNasaMgraha tathA pratiSThAvidhi nAmanAM prakaraNamAM kathA ratnakezanAM te te saLaMga prakaraNe ane temAM AvatA mahekAnAM avataraNe karelAM che. ukta hakIkatane spaSTa khyAla Ave te mATe A nIce thoDoka utAra ApIe chIe. kathAratnakoza vijayakathAnaka 11 tassa ya ratno mitto ahesi dddhgaaddhruuddhpddibNdho| AbAlakAlasahapaMsukIlio nAma sirigutto // 19 // suhisayaNabaMdhavANaM thevaM pi hu neva dei ogAsaM / dhaNamucchAe pariharaha dUrao sAhugolui pi // 21 // navaraM cirapurisAgaya-sAkyadhammakkhaNaM jahAvasaraM / jiNapUyaNAipamuhaM jahApayaTTa kuNai ki pi||22|| ukkhaNaNakhaNaNapariyattaNAhiM govei taM ca niyayadhaNaM / avahArasaMkiyamaNo paikkhaNaM laMchaNe niyi||23|| siha jagaNIe annayA ya tuha putta ! saMtio taao| sAhito maha kahamaviparitosagao gihAdUre // 52 // aTThAvayassa koDIu aTTha ciTThati bhuuminihiyaao| tA vaccha ! kiM na ThANAI tAI ihi khaNesi ? ti // 63 // ityaadi| saMghAcAravidhi vijayakumArakathA pR. 428 dRDhagADhapratibandhaH zrIguptAkhyaH kuberasamavibhavaH / sahapaMsukIlio tassa Asi mitto mahAkiviNo // 2 // na dadAti svajanebhyaH kiJcinna vyayati kizcidapi dharme / dhaNamucchAe vajaha gamAgamaM savvaThANesu // 3 // navaraM cirapuruSAgata-jinavaradharmakSaNaM yathAvasaram / jiNapUyaNAipamuhaM jahAyayadvaM kuNai ki pi // 4 // utkhananakhananaparivartanAdibhiH taddhanaM nijaM nityam / avahArasaMkiyamaNo govaMto so kilesei / / 5 // sadanAntaH kiJcidapi dravyamapazyannasau bhukleshaiH| bhoyaNamavi ajjaMto kayA vi jaNaNIha immutto||8|| vatseha sthAne'STau koTyaH kanakasya santi nikSiptAH / tuha piuNA tA giNhasu kayaM kilesehiM sesehi // 9 // ityaadi| praratuta vijaya nAmanA zreSiputranI kathA kathA ratnakozakAre cityAdhikAramAM ApelI che tyAre e ja kathA saMghAcAravidhinA praNetAe tetranA adhikAramAM varNavelI che. kathAnakezamAM e kathA AkhI prAkRtamAM che tyAre saMghAcAravidhikAre e kathAne be bhASAmAM eTale ke eka ja gAthAmAM pUrvArdha saMskRta ane uttarArdha prAkRta ema be bhASAmAM jelI che. saMghAcAravidhi TIkAmAMnI kathAmAM je uttarArdha prAkRta che te AkhI kathAmAM mATe bhAge kathAnakezanAM akSare akSara uddharela che ane pUrvArdha paNa kathAratna kozamAMnI kathAnAM lagabhaga anurAda jevAM che, je upara ApelI sAmasAmI gAthAone sarakhAvavAthI spaSTa thaI jAya ema che. "Aho Shrutgyanam" Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya mahArAja zrI vijayanItisUri taraphathI prasiddha thayela gurUtatvasiddhimAM pR. 47 upara saMgaraMgazAlAnA nAme uddharela "vaMtari to mArA rAma nAi suviyo " e gAthAthI zarU thatuM 59 gAthAnuM je prakaraNa che te AkhuMya kathAnakezanA pR. 10 thI 12 mAM gAthA 185 thI 243 sudhImAM che. gurutatvasiddhimAM A prakaraNa saMgaraMgazAlAnA utArA tarIke jaNAvela che, paNa kharI rIte A prakaraNa kathAnakezamAMnuM ja che. A uparathI gurutarasiddhinA racanA samaya upara paNa prakAza paDe che ane kathAnakezanI AdeyatA paNa puravAra thAya che. vidhiprapA pR. 109 upara pratiSThA prasaMgane lagatI keTalIka muddAonA varNana aMgenI pAMca gAthAo ApelI che te ane tyAra pachI pR. 111 upara pratiSThA saMbaMdhe je 39 gAthAo che te badhI akSarazaH prastuta kathA ratnakezamAM pR. 86 gAthA 17 thI 25 sudhImAM upalabdha che, tathA pR. 114 upara "davajAropaNuvidhinA" nAma nIce je 40 thI 50 gAthAo nedhelI che te paNa kathAnakozamAM AvatA vijayakathAnakamAM pR. 71 upara ApelI 114 thI 124 gAthAo che. vidhiprapAkAre tyAM kathAnakezanA nAmano ullekha paNa karyo che. A pramANe ahIM kathAnakozanuM anukaraNa ane avataraNa karanAra suvihita puruSe nA be traNa graMthonI tulanA karI che, paraMtu bIjA AcAryanI kRtimAM paNa kathAratnakezanAM anukaraNe ane avataraNe jarUra haze, paraMtu ahIM te ATalethI ja viramuM chuM. A anukaraNe ane avataraNee paNa prastuta kathAratnakeza graMthanA saMzodhanamAM vadhArAnI sahAya karI che eTale e daSTie paNa te te anukaraNuM karanArA ane avataraNa karanArA AcAye vizeSa samaraNAI che. 7. kathAratnakozanA saMzodhana mATenI pratio. Aje kathAnakozanI ekaMdara traNa pratie vidyamAna che ema jANI zakAyuM che, je paikInI eka prati khaMbhAtanA tADapatrIya bhaMDAramAM che, eka pravartakajI mahArAja zrI kAMtivijayajI mahArAjanA vaDodarAnA vizALa jJAnabhaMDAramAM che ane eka cUrU (mAravADa)nA terApaMthIya jJAnabhaMDAramAM che. A rIte Aje jovA-jANavAmAM AvelI traNa prata paikI mAtra khaMbhAtanA bhaMDAranI prati ja sAvaeNta paripUrNa che. te sivAya pUjya pravartaka mahArAjazrInA bhaMDAranI prati eka kALe sAvaMta paripUrNa hovA chatAM atyAre emAMthI Adi-maya-aMtamAMnAM ghaNAM pAnAM guma thayelAM hAI khaMDita prati che jyAre cUMphanA bhaMDAranI prati kAgaLa upara lakhAelI graMthanA uttarAkhaMDarUpa che. A traNa prate paikI je be atiprAcIna tADapatrIya pratione meM mArA prastuta saMzodhanamAM upaga karyo che tene paricaya A ThekANe karAvavAmAM Ave che - (khe.) prati-A prati khaMbhAtanA "zrI zAMtinAtha jaina jJAnabhaMDAra"ne nAme oLakhAtA prAcInatama ane gauravazAlI tADapatrIya jaina jJAnabhaMDAranI che. prati atisukomaLa suMdaratama "Aho Shrutgyanam Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI tADapatra upara suMdara lipithI lakhAelI che. enI patra saMkhyA 17 che. tenI dareka pUThImAM traNa, cAra ke pAMca lITIo lakhelI che. dareka lITImAM 127 thI 140 lagabhaga akSaro che. e akSareza ThekaThekANe nAnA-moTA lakhAvA chatAM lipinuM saudarya AdithI ata sudhI eka sarakhuM jaLavAeluM che. pratinI laMbAI pahoLAI 314rA iMcanI che. prati lAMbI he I tenAM pAnAM suvyavasthita rIte rahI zake e kAraNasara dero parovavA mATe tenA vacamAM be kANAM pADI traNa vibhAgamAM lakhAyelI che. prati vikama saMvata 1286mAM lakhAelI hovA chatAM tenI sthiti hajI jevI tevI nirAbAdha che. prati ghaNI ja azuddha che, eTaluM ja nahi paNa emAM ghaNe ThekANe paMktionI paMktio jeTalA pATho paDI gayA che, temaja lekhakanI lipiviSayaka ajJAnatAne lIdhe sthAna-sthAna para akSaranI pherabadalI tathA astavyastatA paNa bahu ja thaelAM che. pratinA aMtamAM tenA lakhAvanAra puNyavAna AcAryuM ane zrAvakanI ekavIza zloka jeTalI lAMbI prazasti lakhelI hovA chatAM kaI bhAgyavAne e prazastine sadaMtara bhUsI nAkhavAnuM puNyakArya upArjana karyuM che !!! te chatAM e ame je rIte ane jeTalI vAMcI zakayA chIe teTale utAre A nIce ApIe chIe. prastuta pratinAM pAnAM vacamAM kaI koI ThekANe ghasAI gayelAM che e bAda karIe te A prati sAvaMta paripUrNa che. prati khaMbhAtanA jJAnabhaMDAranI hoI tenI saMjJA ame - sakhI che. paraMtu jyAM 40 prati khaMDita hAI phakta A eka ja pratinA AdhAre dhana karyuM che tyAM A pratinA azuddha pAThene TippaNamAM ApatAM A pratine ame to e saMketathI oLakhAvI che eTale ke AthI ame ema jaNAvavA IcchIe chIe ke jyAM ame pAThabheda sAthe katI ema nevuM hoya tyAM ema samajavuM ke e ThekANe 40 prati khaMDita he I te te vibhAgane mAtra saM pratinA AdhAre ja sampAdita karavAmAM AvyA che, 0 -A prati pUjyapAda vaye vRddha zAMtamUti parama gurudeva pravartakajI mahArAja zrI 1008 zrI kAMtivijayajI mahArAjanA vaDodarAnA jaina jJAnabhaMDAranI che. e prati pATaNa zrI saMghanA jJAnabhaMDAramAM astavyasta tADapatrIya pAnAMmAMthI meLavelI heI kharI rIte e pATaNa zrIsaMghanA jJAnabhaMDAranI ja prati kahI zakAya. A prati suMdaratama zrItADapatra upara ati manohara ekadhArI lipithI lakhAelI che. pratinA aMta bhAga ane hoI tenAM ekaMdara keTalAM pAnAM haze e kahI zakAya tema nathI. te chatAM atyAre je pAnAM vidyamAna che te 139 thI 25 sudhI che. temAM paNa vacamAMthI 167, 168, 201 thI 227, 246 ane 259 A pramANe badhAM maLI ekaMdara ekatrIsa pAnAM guma thayAM che. eTale A pratinA vidyamAna pAnAM mAtra 126 hoI sAmAnya rIte ema kahI zakAya ke A pratinAM be bhAganAM pAnAM guma thayAM che jyAre mAtra trIjA bhAga jeTalAM ja pAnAM vidyamAna che. Ama chatAM A khaMDita prati zuddha prAya he eNe prastuta graMthanA saMzodhanamAM khUba 1 jue mULa graMthanI prastAvanA 5. 12. "Aho Shrutgyanam" Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ja madada karI che. aneka ThekANe paMktionI paMkti jeTalA pAke, je saM. pratimAM paDI gaelA hatA te paNa A khaMDita pratidvArA pUrI zakAya che. prastuta pratine koI vidvAne vAMcIne sAMgopAMga sudhAravA prayatna karyo che ane kaI kaI ThekANe kaThina zabda upara Tipazu paNa karela che. prastuta prati tADapatrIya lakhANunA jamAnAmAM ja game te kAraNasara khaMDita thaela heI temAM ghaNe ThekANe pAnAM navAM lakhAvIne umeravAmAM AvyAM che, je 0 pratine maLatI koI prati uparathI lakhAelAM hoya ema lAge che. pratinA pAnAnI dareka pUThImAM pAMca ke cha lITIo lakhelI che. dareka lITImAM 115 thI 130 akSare che. pratinI laMbAI-paheLAI 30 iMcanI che. A prati upara jaNAvyA mujaba dare parevavA mATe vacamAM be kANuM pADI traNa vibhAgamAM lakhavAmAM AvI che. pratinI lipi ane sthiti jotAM e prati karatAM vadhAre prAcIna che ane enI sthiti jarA jIrNa thaI gaI che. prastuta prati atyAre pravartakajI mahArAjazrInA jJAnabhaMDAramAM hAI enI saMjJA ame 40 rAkhI che ane jyAM pratimAMnA sudhArelA pAThabhedane ame pAThAMtaramAM ApyA che tyAM ghaNa0 ema jaNAvyuM che. prationI vizeSatA ane zuddhacazuddhacAdi. upara je be prationo paricaya ApavAmAM Ave che te paikI 40 prati jAtirahita zuddha lipimAM lakhAelI che. emAM lekhakanA lipi viSayaka ajJAnajanita azuddhio bahu ja ochI che temaja e pratine keAI vidvAne sudhArelI paNa che, eTale tenA viSe phakta eTaluM ja kahevAnuM rahe che ke pratinA zodhake kathAsamAptinI pupikAmAM keTaleka ThekANe "ti zrImakadfe pramANe graMthakAranA nAmane nirdeza karatI je paMkti umerelI che e ame svIkArI nathI. A sivAya A prati viSe khAsa kazuM ja kahevAnuM nathI. paraMtu , pratimAM lekhakanA pramAda ane lipiviSayaka ajJAnapaNAne laI , gs, kutu,42, 3, 42,32,34, 4, ratha , rasa , nittari, nu ghu, kutu, 13,51, 2, ja , ma, za za sa ItyAdi akSareno paraspara viSayasa thavAne lIdhe ghaNaja azuddhio vadhI javA pAmI che. temaja pratinA lekhake ghaNe ThekANe paDimAtrA ane hasva IkAranI velaTi --mAM kaze bheda rAkhe nathI. ghaNe ThekANe ekavavAne badale bevaDA ane bevaDAne badale ekavaDA akSaro lakhI nAkhyA che. A jAtanA azuddha pAThone ame lipijAtinA niyama, zAstra viSaya, graMthakAranI bhASA, chaMdanuM aucitya Adi vastune lakSamAM rAkhI sudhAravA prayatna karyo che. ane A rIte sudhArelA pAThene, vAcakavargane vAMcavAmAM garabaDa ke brAnti na thAya e mATe kASTakamAM na ApatAM mULamAM ja ame ApyA che ane azuddha pAThone yathAyogya nIce TippaNamAM ApyA che. paraMtu jyAM jyAM bIjI prati sahAyaka thatI rahI che tyAM ame evA azuddha pAThane jatA karyA che. prastuta saMpAdanamAM ghaNe ThekANe kuta, hAni, kunDala, ItyAdi jevA parasavarNa yukta pAThe najare paDaze e ame nathI karyo, paNa pratimAM ja e jAtanA paravarNavALA pADe che. temaja variya saM. pharita)ne badale vi, vaja, rAnnA (saM. zAkSAt) ne badale saMkSe haMsA jevA vividha praveze dekhAze "Aho Shrutgyanam Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ane dIrdha tathA anusvArthI para evaDAyelA akSaravALA thaMjA, paDyA, apacApa jevA pATha paNa jovAmAM Avaze. e badhA pATha AkhA graMthamAM ThekanDekANe upalabdha thatA hAi e badhAne sudhAravA anucita samajI jema ne tema kAyama rAkhavAmAM AvyA che. prastuta mudraNamAM jyAM jyAM pratimAM pAThA ke akSarA paDI gayelA lAgyA che tyAM tyAM anusazvAna mATe je navI pAThapUrtti karavAmAM AvI che e dareka pAThane [ AvA cArasa kASTakamAM ApyA che. ] prastuta prakAzanamAM patra 101 nA bIjA pRSThamAM pahelA leAkanA uttarAdha mAM bhrAntithI 'jIniyasamma'i pADe chapAyA che tene sudhArIne 'nitalasmruti e pramANe vAMcave. atamAM prastuta graMthanA sazeAdhananAM ane tenA viSamapadArtha dyotaka TippaNI karavAmAM ati sAvadhAnatA rAkhavA chatAM matibhramathI thayelI skhalanAe jaNAya tene sudhArIne vAMcavA vidvAnAne abhyanA che, zirAmA pUjyapAda pravarttajI mahArAjazrI 1008 zrI kAntivijayajI, praziSya pUjya zrI caturavijayajI mahArAja, ziSya muni puNyavijaya, "Aho Shrutgyanam" Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya prabhAvaka, dhamarAdhaka zeThazrI choTAlAlabhAi laheracaMdanI jIvanarekhA. pATaNa e ItihAsaprasiddha varSonA varSothI gauravavaMtu gujarAtanuM pATanagara che che. jainadarzananAM prAcIna, vizALa, suMdara jinamaMdira, pUjya pUvacAracita vividha cAra anuga( vividha sAhitya)nA prAcIna jJAnabhaMDAre, pUjyazrI hemacaMdrAcArya ivagere aneka vidvAna AcArya, munipaMgathI seMkaDo varSothI vAraMvAra thatA che caraNaspaze ane tevA mahAtmAo dvArA dharmazravaNa, tapa vagere anuSyane vaDe atyAra sudhI te janaparI tarIke suprasiddha che. vaLI tenA upara kALabaLe aneka AkramaNa thayA chatAM je pitAnI saMskRti sAcavI rahela che. bhUtakALamAM thaI gayelAM jaina samAjanA sarasvatI temaja lakSamInAM upAsake, udyoga patio, vyApArIo, dAnavIre, zUravI, dharmavIranI jema, pUjya vidvAna AcArya , tathA muni mahArAjonA vAraMvAra AgamanathI vartamAna kALamAM paNa temaNe pitAnI dharma che. bhAvanA sAcavI rAkhela che. jethI paraMparAe karI tyAM jaina saMskArI ane vyApAra-vANijya che niSNAta, puNya prabhAvaka kuTuMbe hAla paNa vase che. tevA eka dharmapremI ane saMskArI . kuTuMbamAM zeThazrI cheTAlAlabhAIne saMvata 1930 nA zrAvaNa zudi 15 nA roja che. che pitAzrI zeTha laheracaMda nyAlacaMda ane mAtuzrI zrImatI jharamara bahenanI kukSImAM janma thaye hate. koI cokkasa, pavitra ke sarvamAnya tahevAranA pavitra divase janma che te paNa puNyanuM ja phaLa che. teo mAtra be baMdhuo hatA. temanA laghubaMdhunuM che. nAma maNilAlabhAI hatuM. AjathI pacAsa varSa pUrve vartamAna kALa jeTaluM zikSaNa apAtuM levAtuM na ha hatuM, paraMtu jaina samAja e khAsa vyApAra niSNAta kema hovAthI sAmAnya vAMcavA lakhavA pUratuM zikSaNa meLavI paraMparAgata keIpaNa vyApArI lAIna levAmAM AvatI ane che "Aho Shrutgyanam Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temAM pUrA anubhava meLavI svataMtra vyApAra kheDatA ane puNyadaye, devagurudharma, tapa ArAdhanAvaDe ahi ane paradezamAM jaI sArI lakSmI meLavatAM ane zraddhAthI dhamamAge te lakSmInA sadupayoga karatAM. te ja rIte zeThazrI cheTAlAlabhAI ( gujarAtI cAra dhAraNa ) sudhInu sAmAnya zikSaNa janmabhUmimAM lai Ara tera varSanI uMmare su`baImAM zeTha kamA rAmajInI cAlatI peDhImAM mAtra ATha rUpInA mAsika pagArathI joDAyA. thoDA vakhata vyApArI lAinanA pUratA anubhava meLavI karIyANA bajAramAM zeTha gabharUca'da nAgaradAsa mANekacaMda sAthe paracuraNa dalAlIne dhaMdhA zarU karyAM. temanI 18 varSanI umara hatI, te vakhate zrI cheTAlAlabhAInA zeTha karamacaMda nAraNujI amarelIvALAne tyAM maNuimhena sAthe temanAM lagna thayAM hatAM. pitAzrI laheracaMdabhAinA svargavAsa zeThazrI cheTAlAlabhAinI nAnI uMmaramAM thayelA DAvAthI sAdhAraNa sthitimAM jIvana pasAra karI rahyA hatA ane vyApAramAM kuTuMbanA bhAra sArI rIte calAvatA hatA. dharmanA sa`skAra vArasAmAM maLyA hovAthI Avazyaka kriyA, zrI devagurubhakita, zAstrazravaNu vagerene nitya vyavasAya cAlu hatA. uparAsta rIte trIza varSa sudhI bhAgIdArImAM dhaMdhA cAlu rAkhyA hatA. have pUrvabhavanA puNye svataMtra dalAlIne dhaMdhA zarU karyAM. puNyayeAge thADA vakhatamAM dhaMdhAnA vikAsa thayA. uparAMta bajAramAM sArA vyApArI dalAla tarIke pratiSThA vadhatAM bhAratanI ahAranA pradeze. IrAna, arabastAna tathA isa jevA rASTronAM sArA grAhake meLavyA tethI bIjhanesa vadhatAM, Arthika sthiti sArI thatAM lakSmInI paNa sArI prApti thaI ane maLelI sukRtanI lakSmIne samAge vyaya paNa karavA lAgyA. aneka pUjya AcA ane munimahArAjonA vyAkhyAnazravaNa vagerethI dharmazraddhA vadhatAM zrI siddhAcalajInI navANuM yAtrA, cAturmAsa vagere karyu hatu. ane dara varSe anya tIrthAMnI yAtrAne lAbha lIdhA hatA. 47 varSanI uMmare caturthaM vrata ( brahmacarya ) lIdhuM hatuM. pUjyA pravata kajI zrI kAntivijayajI mahArAja, A. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA vizeSa paricayamAM AvatA dharma zraddhAnI divasAnudivasa vRddhi thavA lAgI. sAdhu sAdhvI mahArAjAonI bhakti karavAne paNa nira'tara cUkatA na heAtA, zrIyuta choTAlAlabhAIne saMtatimAM suputrI hIrAnhena, lIlAvatIbDena temaja suputrA mhATA putra zrI naTavaralAlabhAi ane laghu putra ramaNalAlabhAI e cAra hatA. "Aho Shrutgyanam" Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha putra zrI naTavaralAlabhAIne kula zikSaNa ApI, pitAnI cALIza varSanI che umaramAM temane dhaMdhAnuM zikSaNa sAta varSa sudhI ApI taiyAra karI, pite dhadhAmAMthI nivRtta thayA. pAchaLanI jiMdagImAM zeThazrI choTAlAlAIe maLelI sakRtanI lakSamIne jIvanaparyata che. sAro vyaya karyo hato ane saMvata 17nA mAgazara sudI enA ja (muMbaI) che. che malADamAM 67 varSanI umare temane svargavAsa thayuM hatuM. pAchaLa pUjya pitAzrInI bhakti ane samaraNArthe bane baMdhuo zrI naTavaralAlabhAI ane ramaNUlAlabhAIe janmabhUmi pATaNamAM jaina borDiMgane rU. 31000) ApI makAna baMdhAvI ApyuM hatuM. pitAnI mAtuzrIne maraNArthe rU. 7500) ApI tyAM ja jIvAtakhAtuM Us li (nAnA chanA rakSaNArthe) baMdhAvavA tyAMnI pAMjarApoLane te rakama ApI hatI. kALanI gati akaLa che, tenI koIne khabara paDatI nathI tema, daramyAna laghu banyu che ramaNalAla TuMka vakhatanI bimArI bhogavI triIza varSanI umare svargavAsI thatAM zrIyuta naTavaralAlabhAIne AghAta pahoMce te svAbhAvika che. laghu badhunA smaraNArthe rUA. 25001) jI. pATaNa jainamaMDaLa benkiMga, bAlAzramane ane te sivAya bIjA dhArmika kAryomAM pitAnI zakti anusAra lakSamIne sAro vyaya karyo hate. zrIyuta naTavaralAlabhAIne be putre zrI vijyakumAra ane kumArapAla thayAM hovA chatAM, keI pUrvanA azubha karmanA udaye AvA dhamaka kuTuMba upara bIjI Aphata AvI. zrI naTavaralAlabhAIne jyeSTha putra zrI vijayakumArabhAInA A sAlanA vaizAkha sudI 11 nA roja AnaMdapUrvaka lagna karyA ane bIje divase tAva Ave ane mAtra cAra pAMca divasanI bimArI bhegavI 20 me varSe svargavAsI thatAM zrI naTavaralAlabhAIne asahya duHkha AvI paDyuM. AtmAne AghAta thaye. bhAvibhAva baLavAna che tyAM koI manuSyanuM cAlatuM nathI. zrI naTavaralAlabhAInA jIvanane azubha karmo akAruM banAvI dIdhuM. dhArmika kuTuMbamAM A Aphatajanaka prasaMga na hoya! paraMtu kamanI gati vicitra che che. pUrvabhavanA zubhAzubha karmane vipAka manuSyane kayAre bhagavA paDe te jJAnIgamya che che. te vakhate zAMtipUrvaka sahana karI dharmadaSTi sanmukha rAkhavA sivAya kaI mArga che. heta nathI. ame zrI naTavaralAlabhAI ane kuTuMbane dilAse ApavA sAthe karmasva. "Aho Shrutgyanam Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpanI vicAraNA ane devagurudharmanI vizeSa vizeSa bhakti karavA temaja jale vAmi bhUtakALa bhUlI javA sUcavIe chIe. zrI naTavaralAlabhAInA nAnA putra kumArapALa hAla bhaNe che. zrI naTavaralAlabhAI paNa parama zraddhALu ne saMskArI hovA uparAMta devagurudharmanI Avazyaka kriyA nitya kare che. devabhakita pUjAmAM te niraMtara snAtra bhaNAve che ane che pitAne maLelI ane upArjana thatI lakSamIne pitAnA AtmakalyANa arthe sukRtamAM (dharmakAryomAM ) niraMtara sAro vyaya kare che, te ja rIte A zrI kyAratnakeSa graMtha, je zrI pUrvAcArya zrI devabhadrAcAryakuta mahAmUle, samyaktva ane paMca aNuvratanA svarUpa ane tenA guNa, anupama kathAo vaDe darzAvanAra temaja siddha karanAra apUrva che. ja tenA A anuvAda graMthamAM pitAnA pUjya pitA zeThazrI choTAlAlabhAInI bhakita ane jI. smaraNArthe eka sArI rakamanI Arthika sahAya ApI, sabhAnA dhArA pramANe sIrIjhatala graMthamALA tarIke pragaTa karavA batAvelI udAratA ane karelI jJAnabhakti mATe tela sabhA AbhAra mAne che. che zrIyuta naTavaralAlabhAI dIghAyu thaI AdhyAtmika, zArIrika ane Arthika saMpatti vizeSa vizeSa maLavI jIvanamAM dharmanA aneka kAryomAM lamIne sadvyaya karI sakhAvate kare ema paramAtmAnI prArthanA karIe chIe. "Aho Shrutgyanam" Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA. dharmAdhikArI sAmAnya guNavarNana. samyakatva-paTala: naravarma rAjAnI kathA (1) viSaya pRSTha viSaya 1 maMgaLAcaraNuM 1 11 guNadhara muninA vaMdanArthe gamana 2 samyaphavanA sAmAnya-vizeSa guNo ka 12 gurue darzAvela deva tathA gunuM svarUpa 3 samyakatvanA saMbaMdhamAM naravarma rAjanI kathA 4 13 sAdhue saMbaMdhI vivecana 4 naravarma rAjavInA guNa 5 14 pAsasthAdikanI sAthe vahevAra kevI rIte 5 dharma kone kahe? 6 karo ? ka dharma saMbaMdhI naravarma rAjAnA vicAro 7 15 ninI mahattA 7 ekAvali hAranI prApti 8 16 mekSamArganA darzaka sAdhue. 8 mayaNadatta ane haridatane pUrvabhava 17 Asadharane pUrvabhava 9 ekAvali hAranI utpatti - 18 naravarmarAjAnA samakitanI deva-parIkSA 10 ekAvali kAranA darzanathI rAjaputrane 19 deve karela rAjavInI stuti ane AzIrvAda 23 thayela jAtismaraNa 29 samakitanAM dUSaNe zaMkA aticAra :: dhanadevanI kathA (2) 20 samaktinA de temaja guNa 25 27 dhanadevanA gRhanuM dUdha thaI javuM 21 dhanadevanuM caritra 26 24 zaMkAzIla vRttithI dhanadevane duHkha-prApti 22 dhanadevane kavikraya 7 25 jinavacanamAM aDaga zraddhA kAMkSAnA duSpariNAma :: nAgadattanuM kathAnaka (3) 26 anirachanIya kakSA 31 ra9 nAgadevanI asthiratA ra7 nAgadattanuM caritra 32 30 kAMkSAne kAraNe nAgadattanI niSphaLatA 28 ISTadevanI ArAdhanA "Aho Shrutgyanam Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 6 : vicikitsA aticAra : : maga ane vasumatInuM vRttAMta (4) 31 bhAja5 jugupsA 37 35 vidyAsAdhanAmAM gaMganI niSphaLatA 32 gaMga ane vasumatI( bhAIbahena)nI kathA 38 36 devadharane cUDAmaNi zAstranI prApti 2. sahune mAga 39 37 gaMga tathA vasumatIne pazcAttApa 34 gaMgane kaNabaNe batAvela vidyAsiddhi mUhadRSTi doSa HH zaMkhanuM kathAnaka (5) 38 matadaSTinuM svarUpa 4 43 sudharmAcArya pAse Agamana 39 naimittikanuM Agamana 45 44 kadarUpA puruSane AcArye kahela pUrvabhava 50 40 mRtyuyoga jANavAthI sajAnuM bhayAtapaNuM 46 45 muni banelA saMkhanI zraddhAnuM calitapaNe pa1 41 prabhAkarane rAjA banAvavAnuM kAvavuM 47 46 mithAmatiothI vyAmohita na banavuM para 42 prabhAkaranA mRtyuthI pitA zaMkhane ka9pata 48 samaktinAM guNe upabRhaNA :: sarinuM dRSTAMta (6) 47 guNanI prazaMsA: zA mATe? 53 para vidura vAdIne baMdhumA munie karela parAjaya pa9 48 jIvAdi tavenuM svarUpa 54 53 bhavAMtaramAM muninI mUkAvasthA 49 AcAye kahela svapna-phala-pRcchA 56 54 abhimAnathI guNene nAza 50 svamunie kahela vana-phala 57 55 guNaprazaMsAthI samakitanI prApti 51 vidura nAmanA vAdIne mATe saMdhanuM pharamAna 58 sthirIkaraNa :: bhavadevanuM vRtAMta (7) 56 sthirIkaraNanI vyAkhyA 63 61 gaMgAdhara pizAcane hastimallarAjA sAthe vArtAlApa 70 57 be mitronuM pucchAyAthe paribhramaNa * 2 hastimalla ane bhavadevanuM saMyamajhahaNa 71 58 hastimalanuM paropakArIpaNuM 65 63 cAritrapAlanamAM hastimAlanI tricilatA 72 59 yuddhamAM gaMgAdharanuM mRtyu 67 64 bhavadeva muninuM hastimane samajAvavuM 73 60 gaMgAdharanuM pizAca nimAM janmavuM 69 65 bhavadevanA upekSAbhAvathI durlabhadhipaNuM 74 vAtsalya :: dhana munivaranI kathA (8), 66 vAtsalyanI zreSThatA 76 77 dhane vizAhadata karela bacAva 67 vizAhadata zeThanI dravyakSINatA 77 74 vajananuM svarUpa 68 vizAladattanuM sarvasva lUMTAI javuM 78 75 dhana sAdhue kahela svavRttAMta ane 69 vidyAnipuNa divAkaranuM AtmavRttAMta 79 vizAhadatta sAthe punaH meLApa 70 lebhadazAne kAraNe vizAhadattanI vivekabhraSTatA 81 76 vizAhadattanI saMyamanI abhilASA 71 samati viSe vizAhadattanI nizraLatA 82 77 vAtsalyanI mahattA ja divAkare vizAhadattane haNavAne karelA prayAsa 83 A "Aho Shrutgyanam Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvanA : acalanuM kathAnaka (9) 78 ATha prakAranA prabhAvaka 90 85 acalano pazcAttApa 79 gupta cara saMbaMdhI mahAjananI phariyAda 91 86 tapasvI munine acale kahela ravavRtAMta 98 * acalanI pratijJA 92 87 acalane prApta thayela labdhio 1 acalane thayela mahApizAcane meLApa 88 acala munie rAjAne kahela dharma-prabhAva 100 82 pizAce acalane Apela varadAna 94 89 acalamunie hastiyonuM karela rakSaNa 83 pizAce acalane jaNAvela guptacara 90 acala muninuM tIrthakarapaNuM saMbaMdhI hakIkta 95 91 prabhAvanAnuM mahatva 84 gumArane pakaDI levAnI avelebatAvela yukti 96 118 1ra0 12 paMcanamaskAra :: zrIdeva rAjAnuM vRttAMta (10) 92 paMcanamaskArane prabhAva 104 101 munivare Apela upadeza 114 93 harSa rAjavInuM divijaya-prayANa 105 12 namaskAra mahAmaMtrane prabhAva 115 94 yuddha mATe harSa rAjavInuM kaheNa 106 107 munie kahela maMdirotpattinI hakIkta 116 95 harAjavInI yuvarAja zrIdevane zikhAmaNuM 108 104 maMtrajApa samaye rAjAne thayela upadrava 117 96 zrIdeva rAjAne maMtrIonI salAha 19 105 rAjA ane kSetrapAlane vAdavivAda 7 zrIdevane pitAnA pAtra sAthe saMgrAma 110 106 baMnenuM paraspara bhISaNa yuddha 119 98 zrIdevanuM nAzI javuM 111 107 deve karela prabhututi 99 zrIdevane thayela munidarzana 112 108 zrIdevanuM svargagamana 100 bhilane paNa thayela muni-samAgama 117 109 paMcaparameSTI maMtrane prabhAva caityAdhikAra:: vijayanuM caritra (11) 110 jinamaMdira nirmANane vidhi 123 120 abhayadAna mATe vijayanI rAjAne prArthanA 135 111 capurInuM varNana 124 121 vijaya ane rAjA vacce vArtAlApa 134 11ra pitAnI vijayane zikhAmaNa 125 122 svayaMbhUdattane AtmavRttAMta 117 dhana saMbaMdhI pitA-putra vize carcA 126 123 svayaMbhUttane thayela jAtismaraNa 114 dhana na maLavAthI vijayanI vyAkuLatA 127 124 cAranuM AtmavRtAMta 137 115 kevaLI bhagavaMtane pRcchA 128 125 muni banelA cerane dharmopadeza 138 116 vijaye prApta karela maMtravidyA 129 126 vijaya muninuM cakrapurImAM gamana 117 vijayanuM rAjAne samajAvavuM 130 127 prabhAkaranA mImAMsaka matane nirAsa 118 vijayane jIrNoddhArane manoratha 11 128 vijaya muninuM svargamana 119 jinamaMdiranuM nirmANa 132 129 prabhAkara munie vijayadevanI karela prazaMsA 14ra 141 jinabiMbapratiSThA prakama H : patRpanuM kathAnaka (12) 130 jinapratimAnuM vidhAna ane pati 144 102 lIlAvatI rANInI dharmacarcA 14 11 pratikAnA prakAra 145 133 dhamasiMhAcA karela anya matanuM nirasana 140 "Aho Shrutgyanam Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 lIlAvatI rANIne jinadharma svIkAra 148 144 padmarAjavIe karAvela suvarNa mUrti 158 15 pAkamArane tApasa pAsethI prApta thayela vila 149 145 jinapratimAnI pratiSThA vidhi 159 16 vairisiMha rAjAnI dharmacarcA 150 146 pratiSThAnI vidhinuM varNana 137 Itara matonuM nirasana 151 147 mudrA ane maMtranuM vidhAna 148 jina dharmamAM rAjAne thayela zraddhA 152 148 pratiSThA kaNa karAvI zake? 139 rAjAe karAvela ghoSaNA 157 149 jinabhavana nirmANanI mahattA 140 padmakumAre yakSadvArA kahevarAvela sudeva svarUpa 154 150 jinapratimAnI pratikAnuM phala 141 maMkara cAraNa muninuM mahelamAM Agamana 155 151 pApatine jAtismaraNa ane anazana 165 142 kSemaMkara munie kahela dharmasvarUpa 156 152 deva banela pagharAjavIne upadeza 143 pAkumArane pitAnI hitazikSA 157 1ra jinapUjA adhikAra :: prazaMkaranuM vRttAMta (13) 181 15 jinapUjA vidhi 167 164 mRtakanI kathA parathI jogaMdharane maLela badhu 178 154 jinapUjanuM mahatva 168 165 svapnamAM deve karela sucana 155 sudarzana rAjA tathA bhavadatta amAtyanuM 166 aSTa prakArI pUjAnuM svarUpa ave karela apaharaNa 168 167 devAnaMdamunie samajAvela jina 156 kevaLI muninI dezanA 170 jagavaMtanuM mAhAma 157 ATha karmonuM svarUpa 171 168 rAjAnI kevaLI bhagavaMtane pRcchA 182 158 kevaLI munine upadeza 12 168 kevaLI bhagavate kahela tene pUrvabhava 187 159 kevaLI muninI AtmakathA 173 170 amAtyanI matikapanA 160 mRtasAdhaka maMtra 174 171 ajunanI dalIlenuM nirasana 185 161 mRtake kahela kathA 175 17ra arjunanI haThIlI prakRti 188 162 soma viprane zikhAmaNa 176 17. rAjA tathA amAtya svIkArela jinapUjA 189 163 somane prApta thayela raste 177 174 rAjAnuM nagare Agamana 190 184 devadravyanI saMbhALa :: be bhAIonI kathA ( 14 ). 198 199 200 200 175 devadravyanI mahattA 176 zaMkA ane samAdhAna 177 koI paNa prakAre devadravyanI rakSA 178 kSemaMkara rAjavInuM parAkrama 179 yugadhara kumAranuM madhyarAtrie prayANu 180 kumArane thayela jAtismaraNa ane dIkSA-grahaNa 181 sugaMdharanA mAtA-pitAne zeka 191 182 kuchInuM Agamana 192 180 keDhiyAna pUrvabhava 197 184 moTAbhAInI nAnAbhAIne zikhAmaNa 194 185 devadravyabhakSanuM phaLa 195 186 nAgadevane pazcAttApa 196 147 yugadhara munivare samajAvela devadravyanI mahattA 197 204 205 "Aho Shrutgyanam" Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa zAsrAvaNamahimA : zrIcusanI kathA ( 15 188 zAstravaNunI mahattA 189 mahIdhara zreSThInI rAjA sAthe mulAkAta 190 zrIguptanuM svacchAcArIpaNu 191 zreNIne rAjAnuM AzvAsana 192 rAnae zrIcusane karela pRcchA 197 zrIgupte karela diga 194 rAjane mRtyune niradhAra 195 sAvAhanuM rAja pAse punaH Agamana 196 yAMtrikanu rAjA pAse Agamana 197 zrIguptanu sapaDAi javu 198 zraugusane dezavaTe 209 jJAnadAnanI khUbI 201 jayacaMdra rAjA pAse Avela lekha 211 caMdrasenanA rASa 212 zaivAla ane vijayacaMdranA sainyanuM yuddha 213 caMdrasene caivAla pAse mekalela dUta 214 caMdrasenanI vicAraNA 215 caMdrasenanA jAsUse 216 carapuruSanI kuzaLa jAsusI 207 20 209 210 211 ra12 213 14 21ma 16 217 208 zAazravaNunI mahattA jJAnadAna: dhanadattanuM vRttAMta ( 16 ) 199 zrIgusane maLela gaLAphrAMse Re 200 kheMcI gayelA zrIgupte sAMbhaLela dharmAdeza 219 201 zrIcusanu nAzI javuM 20 21 ra 202 zrImupte sAMbhaLela popaTanuM kathana 203 munirAje kahela pepaTane pUrvabhava 204 mahIdhara sAthavAhanuM zrIguptanA zodhana athe" paribhramaNa 244 224 abhayadAnanuM svarUpa ane la 225 kApAlikanA samAgama 245 226 pAtAlakanyA mATe cAra mitrAnuM prayANuM 246 227 kApAlikanA prapaMca 247 228 zreSThI putrane mRtyumAMthI cAva 229 cArane sAcuM sukha kANuM Apyu'? 260 zreSThIputra makhanuM pakaDAI javuM 237 sahAyakAraka dAnathI thatA lAbha ra zuddha dAnanA prakAre 239 saMgamakanI samudra sara 23 205 sAcavAhanI rAjA sAthe mulAkAta 224 206 deva anelA popaTanuM zrIgupta pAse Agamana 225 207 zrIvijayasUrine dharmAMpadeza 22} rakSa ra9 229 230 ra 217 razaivAlanuM parAjita thavu 218 vijayacaMda kumAranI vividha vicAraNA 219 vijayacaMda muninu zithilapaNuM 220 vijayacaMde upAjela jJAnAvaraNIya krama 221 dhanazame karela jJAna tathA jJAnIne Adara 241 222 zrI dhanadatta kevaLanI dezanA 234 223 jJAnanI mahattA rA 240 232 233 242 243 235 abhayadAna H OM jaya rASinuM kathAnaka ( 17 ) 248 242 250 21 zakhe dUra karela pizAcane vaLagADa 232 zakhe apAvela abhayadAna 233 deve rAjavIne Apela svama 234 jaya rAjavIne thayela jAtimaraNu 245 jaya rAjavIne vairAgya 236 janma rASine kevaLajJAna sayama-sAdhanamAM sahAyabhUta dAna :: mujya rAjiSanI kathA ( 18 ) 250 218 259 237 23 "Aho Shrutgyanam" 251 212 253 254 25 25 240 saMgamakanA vahANu bhAMgI jatAM thayela khacAva 260 241 tacidAnanI utkRSTabhAvanA 261 242 tapasvI munine karAvela pAraNu rara Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 pUrva karmanI prabalatA visiMhanAdanuM daSTAna ra63 248 rAjavIne thayela jAtismaraNa ane 24ja saMgamakanuM zULarAmathI mRtyu 266 Apela munidAna 245 sujaya rAjavInI dhana saMbaMdhI citA 267 248 dIkSAne abhilASA 246 rAjavInI dAnavIratA 268 250 munidAnane mahimA 27 lakSmInI vRddhi ane zatru rAjAone 251 uparuMbha dAna-dharmane mahimA parAbhava 269 ka70 271 ra72 271 22 283 kumahane tyAga H vimalanI kathA (19) 2para kuprahanuM svarUpa ane niMdanIyapaNuM 275 ra59 vimalanI viparIta vicAraNA 257 maMtrie karela parIkSA 276 260 divAkara muninuM spaSTIkaraNa 254 rAjaputranI vimalane zikhAmaNa 277 261 divAkara munie karela vimalanA 255 yakSa pratimAnI kadarthanA 278 maMtavyanuM nirasana 256 maMtrIne thayela cintA ra79 262 sarateja rAjAne vimalane upAlaMbha 257 8 dAnanAM prakAre 280 26 vimalane dezavaTe 258 sUrajanuM samyagadaSTipaNe 281 244 kugrahanuM phala 285 286 287 288 mAdhyastha guNa : nArAyaNanI kathA (20) 265 madhyastha bhAvanuM mahatva 288 272 jinadatta zrAvake nArAyaNune samaraka yA karavA saMbaMdhI pitA-putranI carcA ra90 jAvela satya sthiti ra67 narasiMha gurue kahela traNa baMdhunuM sthAnaka ra91 273 jainAcAryanA meLApa mATenArAyaNanI ujaMdA 298 268 daSTirAgInI viSama dazA rahara raja sAcI sAdhutAnuM svarUpa 169 maDhadazAnuM pariNAma 293 275 mAdhyarathabhAvathI nArAyaNe meLavela 270 AcAryo karela parIkSA 25 nirvAsukha ra71 hastitApasa sAthe nArAyaNane meLApa 296 299 prathama bhAga saMpUrNa "Aho Shrutgyanam Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 000 ers zrI kyAratnakoSa ma Gaes(r)eeee) prathama bhArI aNuvrato. bAmaha. (anaa - i-nAnA-6 "akhAnA ja nAnA nAnA pahelaM aNuvrata. alasA bhavatAkAyeM, prANivadhe paGgulAH sadA bhavata / parataptiSu badhirA-jAtyandhAH parakalatreSu // artha -he dharmajijJAsuo! tamAre je sadRgati meLavavAnI IcchA hoya te zreSTha che. janone niMdita evA nIca kAryamAM ALasu banI nirudyogI thAo, temaja prANIone vadha karavAmAM haMmezAM pAMgaLA bane, parapIDAomAM badhiratA dhAraNa kare ane parastrIone viSe janmAMdhanI mAphaka pravRtti kare arthAt temanI upekSA kare. magara, hara, sAhana vinuM aNuvrata. asatyamapratyayamUlakAraNaM, kuvAsanAsadmasamRddhivAraNam / vipannidAnaM paravaJcanorjitaM, kRtA'parAdhaM kRtibhirvivarjitam // artha-avizvAsanuM mULa kAraNa, kharAba vAsanAonuM nivAsasthAna, samRddhine nivAravAmAM argalA samAna, vipattionA mUla hetu, anya janone chetaravAmAM atidakSa ane aparAdhanA khajAnArUpa evuM asatya vacana jJAnI puruSee sarvathA tyAga kareluM che. "Aho Shrutgyanam Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 06) OF Damn Ob ka JJ ylu d ---- zrIjuM aNuvrata. nirvartitakIrtidharmanidhanaM, sarvAgasAM sAdhanaM, pronmIladbadhabandhanaM viracita- kliSTAzayodbodhanam | daurgatyaikanibaMdhana kRtasuga-tyAzleSasaMrodhanam, protsarpatpradhanaM jighRkSati na taddhImAnadattaM dhanam // wing artha:--je cArInuM dhana prasiddha evI kIrti ane saMpattine nAza kare che, temaja sarva duHkhAnuM sAdhana, vadhe tathA aMdhanane pragaTa karanAra, kilaSTa AzayAne utpanna karanAra, durgatinuM mukhya kAraNu, sugati meAkSasukhanA samAgamanA rAdha karanAra ane saMgrAmAkinA bhaya upajAvanAra che, tevA adattadravyane grahaNa karavAnI ye buddhimAna icchA kare arthAta kAie na karavI joie. * * cothuM aNuvrata. yastu stradArasantoSI, viSayeSu virAgavAn / gRhastho'pi svazIlena, yatikalpaH sa kalpyate // artha:--je puruSa kAmAdika viSayamAM vizeSa rAganA tyAga karI peAtAnI strI viSe saMtASa mAnI pravRtti kare che, te gRhasthekATImAM vatttatA hovA chatAM paNa potAnA zIlavaDe muni samAna gaNAya che. pAMcamuM aNuvrata. vyAkSepasya nidhirmadasya sacitraH, zokasya hetuH kaleH / kelIvezma parigrahaH parihRte-yogyo viviktAtmanAm // artha:prazama-zAMtinuNunA eka kaTTo duzmana, adhairyanA khAsa mitra, mAhurAjAne vizrAMtinuM sthAna, pAparAzinI janmabhUmi, ApattionuM mukhya sthAna, asaddhyAnanu krIDAvana, vyAkSepanA bhaMDAra, madanA saciva-pradhAna, zAkanA mukhya hetu, temaja kalinA eka kaliAvAsarUpa parigrahanA vivekI puruSAe parihAra karavA. --zrI supArzvanAtha caritra ( zrI lakSmaNurgANu. ) "Aho Shrutgyanam" Tv clandeep red hd quQd.. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA mAtA aboThanamama OM aham // OM zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha jIneMdrAya namaH // zrImadvijayAnaMdasUrIzvarapAdapadmabhyo namaH // (zrI hemakAvArtha viravataH) zrI kyAratnakoza. (anuvAda) - kavi - sakhyatva-paTela manA caraNanI cakacakatI nakhamAlAnI kAMtimAM caraNe namelA mANasanuM pratibiMba paDatAM emAM kema jANe bhavabhIru loko saMtAI gayA na hoya evuM bhAse che. tathA e cakacakatA nakhanI mAlAmAMthI unmukhapaNe kiraNe prakAza camakI rahyo che, ethI e kema jANe zivabhavana upara caDavAnI nIsaraNuM na hoya ema paNa lAge che, tathA e nakhanI mAlA bhayAnaka evA samudrane pAra pAmavA jANe bhegAM thayelAM sArAM vahANanI ghaTA na hoya evI dekhAya che evI jemanI nakhamAlA zebhe che te prathama jinezvara zrI rASabhadeva bhagavAna jayavaMtA vate che. zivanagarI tarapha prayANa karatA lokone mATe maMgalakalaza samAna evA zrI vIra bhagavAna jayavaMtA varte che. vIrabhagavAna sumaneDabhirAma che eTale sumano-vidvAna leke tathA devo e banene mATe vira bhagavAna suMdara rUpavALA che ane maMgalakalaza paNa sumaneDamirAma che. su-sArI rIte maneDabhirAma-manane game tevo che. vIra bhagavAna cArupaacA-suMdara, pA-pagavALA che ane maMgalakalaza cAru5-cAru suMdara, pA "Aho Shrutgyanam Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAnakoza : samyakatva viSaya-maMgaLAcaraNa paya-pANIvALe che. vaLI, vIra bhagavAnanuM mukharUpa kamaLa, surahi-suMgadhavALuM che ane maMgalakIza paNa surahiyaNasayavara che eTale kaLazanA vayaNa-mukha upara surahi-sugaMdhI sayavattaSkamaLa mUkavAmAM AvyAM che. e rIte zrI vIrabhagavAna ane maMgaLakaLazamAM zabdadaSTithI samAnatA dekhAya che. vaLI jemanA lAMchana tarIke kesarI siMha che, evA te vIrabhagavAna pharI pharIne jayavaMtA vate che. nahIM jitI zakAya evA kaSArUpa zastronI dhADane joIne jene utsAha gaLI gayela che evo kesarIsiMha ja kharekhara jANe temane zaraNe na AvyA hoya e e lAMchanane siMha bhAse che. bAkInA paNa bIjA badhAya jinezvara bhagavate moharUpa mahAaMdhakArane bhedavA mATe ravi-sUrya samAna che tathA jema sagA bhAIo jelakhAnAnA baMdhane dUra kare che tema teo sagA bhAIonI peThe amArAM bhavarUpa jelakhAnAnAM baMdhane dUra kare. jemanA mAthA uparanI phaNuo upara rahelA maNionI kAMti bahu dUra sudhI pasarelI che evA zrI pArzvanAtha bhagavAnanI sthira rahelI dIvAnI jevI jaNAtI kAMti mArA aMdhakArane harI le. AsapAsa kuMDALAvALI caMdranI kaLA jevI dekhAtI devI bhagavatI vANa-sarasvatI jayavaMtI vate che. vANIne deha vilasatAM nirmaLa kiraNanA maMDaLathI suzobhita che tema caMdrakaLAne deha paNa nirmaLa kiraNonA maMDaLathI suzobhita che. vAsudevanI peThe dekhAtA guruo mAruM vAMchita nizcitapaNe karo. gurue jJAnAdika lakSamI sahita che ane vAsudeva pitAnI zrI-lakSamI nAmanI strI-patnI sahita che. guruo satya upara adhiSita che ane vAsudeva satyA-satyabhAmA nAmanI strInA adhiSThAtA che. gurue puruSanA cakra-samUhane naMdaka-AnaMda ApanArA che ane vAsudeva sata-vidyamAna evA cakra-sudarzana cakravaDe naMdaka che tathA gurue sugayA-sArI gatie tarapha janArA hoya che ane vAsudeve sugayA-sArI gayA-gaDAvALA hoya che. e rIte guruo ane vAsudevAnuM ahIM zabdaSTie sarakhApaNuM batAvela che. e pramANe stutya jananI stuti karIne sAmarthya pAmele e huM, samyava vagere tanI jemAM savistara hakIkata varNavAyelI che, evA zrI sthAnikezane kahevAne chuM. ahIM zrI jidranA pravacanamAM zAstrokta rIte AcaravAnA kiyAkalApane barAbara samajatA hoya te eka sumuni ane bI je suzrAvaka. e bane muktinI pravRtti mATe adhikArIrUpa che. suzrAvakapaNuM vinA sumunipaNuM ghaNuM karIne saMbhavatuM nathI arthAta je manuSya dezaviratine barAbara ArAdhI hAya-AcaraNamAM utArI hoya te manuSya sarvaviratine barAbara AcaraNamAM utAravA samartha thAya che. jenAmAM jainanA sAmAnya guNa hoya ane bIjA vizeSa guNe paNa hoya te, suzrAvakapaNAne lAbha pAmI zake che "Aho Shrutgyanam Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaktvanA sAmAnya-vizeSa guNa : kayAratna-koza : eTale suzrAvakapaNAne sAcavI zake che. nIce jaNAvelAM samyaktva vagere dvAro dvArA jaina sAmAnya guvALAnI kasoTI karI zakAya ema che. 1 samyakatvayukata haca, samyakatvanA dezo-2 zaMkA, 3 kAMkSA ane vicikitsA vagarano hoya. 5 avimUDhadaSTivALA hAya, 6 upakhaMhaka eTale samyakatvavALAne uttejaka hAya, 7 sithara karanAra eTale jeo samyakatvathI khasI jatA jaNAtA hoya temane samyakaravamAM sthira karanAro hoya, 8 vAtsalya-samyakatvavaMte tarapha vAtsalya dharAvatA heya, 9 samyaka-vanI prabhAvanA vadhe tema pravRtti karanAra hoya, 10 paMca namaskArane paramabhakata hoya, 11 citya karAvatA hoya, 12 cityamAM biMbanI mUrtionI pratiSThA karAvatA heAya, 13 pUjA karavAmAM udyamavata hoya, 14 jinadravyane rakSaka hoya, 15 zAstrone sAMbhaLavA tarapha lakSyavALa hoya, 16 jJAnadAtA, 17 abhayadAtA, 18 sAdhuone sahAyaka hoya, 19 kahe-beTA kadAcahene dUra karanAro hoya, 20 madhyastha, 21 samartha,-zaktizALI, 22 dharmane athI-dharmane khapI, 23 Alecaka, ra4 upAyajJa-upAne jANanAra, 25 upazAMta-zAMtivALe, 26 dakSa-DahApaNavALe, ra7 dakSiNa-dakSiNayavALe, 28 dhIra, 29 gaMbhIra, 30 indriya upara jaya meLavanAra, 31 apizuna, 22 paropakArI ane 33 vinayavAna, A tetrIza gune samajAvavA eka eka guNane laIne naravarma vagerenuM eka eka kathAnaka ahIM kahevAmAM Avaze. jenAmAM jenanA A sAmAnya guNa hoya te mAnava, vizeSaguNene dhAraNa karavAnI dhIratA meLavI zake che ane te vizeSa guNe "jIvavadhaviramaNa" jIvahiMsAthI aTakavuM" vagere che. 1 jIvavadhaviramaNa-jIvavadhanI pravRttithI aTakavuM. 2 alikaviramaNa--asatya vacanathI aTakavuM. 3 paradravyaharaNaviramaNa-pArakI vastuonI corI karavAnI pravRttithI aTakavuM. 4 yuvativarjana-brahmacarya pAlana. 5 parigraha parimANa-pitAnA parigrahanuM-dhana dhAnya nokara cAkaranuM pramANa bAMdhavuM. 6 dizAmAna-gamanAgamananA vyavahAravALI dizAenuM pramANa bAMdhavuM. 7 gaupaganuM parimANapotAnA nitya upagamAM AvatI khAnapAna, vastra, pAtra, AbhUSaNa vagere vastuonuM pramANa karavuM tathA potAnA dhaMdhAnuM pramANa karavuM ane je dhaMdhA vajarya kahelA che temane tyAga kara. 8 anarthadaMDaviramaNavinA kAraNe karAtI anartha upajAvanArI pravRttiothI aTakI javuM. 9 sAmAyika-samabhAvane abhyAsa pADanArI kriyA niyamita rIte karavAnuM vrata-sAmAyika karavuM. 10 dezavakAzika-rojanI badhI vyavahArika pravRttionuM mApa rAkhavuM. 11 piSadha drata karavuM, 12 atithidAnane niyama rAkha. 13 vaMdana 14 pratikramaNa-AcarelA denI AlocanA karavI ane pharI vAra e doSa na thAya e rIte pravRtti mATe sAvadhAnatA rAkhavI. 15 kAyetsarga-AtmaciMtana-dhyAna karavuM. 16 saMvaranI pravRtti karavI-saMvara eTale manamAM de "Aho Shrutgyanam Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - yAta-kANa : samyaktva viSaya upara naravanacaritra na pese e rIte sAvadhAnatA rAkhIne yatanApUrvaka pravRtti karavI ane 17 pravajyA-A ahIM gaNAvelA sattara yatanApUrvaka vizeSa guNuA che ane te dareka guNu dITha jatedava vagerenA kathAnakA kramavAra ahIM kahevAnAM che. vaLI mAnavamAM te te greA hAya teA zA thA lAbha maLe che, e rIte anvaya STithI ane te te guNeA na heAya tA thA thA geralAbha maLe che e rIte vyatirakaSTithI e badhAM kathAnakA kahevAnAM che. 4 jema bhUmi zuddha hoya teA te upara doreluM citra vizeSa Abhe che, sthira rahe che ane lAMbA kALa sudhI TakI zake che, tema je puruSamAM upara kahelA tetrIza sAmAnya guNe hAya te puruSamAM te vizeSa guNA vadhAre dIpI nIkaLe che. ahIM je sAmAnya guNNA ane vizeSa guNe kahelA che te te sUcana mAtra che ane sakSepathI kahelA che, mATe tevA prakAranA khajA paNa sAmAnya chuM ane vizeSa zu! pazu saMbhavI zake che ane te bIjI rIte paNu gaNAvI zakAya che, e dhyAnamAM rAkhavAnu che. je jIvAe samyakatva pAmyA pachI pAtAnu AyuSya mAMdhI lIdhela na heAya evA ane jemanAmAM samyakatvanA jINu pragaTelA che te javA naraka ane tiyA~ca ceAniomAM avatAra pAmatA nathI, vaLI evA samyakatva guNunA thADA paNu sparzane pAmelA jIvAne vadhAremAM vadhAre apA pudgalapazrvita na karatAM adhika samaya sudhI bhavabhramaNa saMbhavatuM nathI. vaLI je mAnavamAM bIjA aneka guNA pasarelA che evA te lAMbA samaya sudhI A samyakatva guNune kharAbara sparzelI hoya eTale samyakatva guNu ane tadanusAra tenuM AcaraNu hAya tA e naravama nAmanA rAjAnI peThe parama sukhanA samUhane pAme che. pahelAnAM samayamAM rAjA narvasa je prakAre samyakatva guNane pAmelA che ane te, e guNa meLavIne parama kalyANanuM bhAjana thayele che te badhI hakIkata ahIM kahevAnI che tene dhyAnapUrvaka sAMbhaLA A ja mUThThIya nAmanA dvIpamAM bhArata nAmanuM prasiddha kSetra che. temAM magadhadezanA tilaka jevI ane iMdranI nagarI jevI ramaNIya vijayavatI nAme nagarI che. e nagarIe kAivAra bhayane tA dIThA ja nathI, e nagarInI prasiddhi khUMdhI dizAomAM thayelI che emAM vasanArA leAkeAnA samUha samRddhivALA che. e nagarI AsapAsa khArtheA tathA bIjA nagaro AvelAM che. enI cAre bAju kAMgarAethI suroAbhita evA eka UMcA kATa zAlatA hateA, jANe ke AkAzamAM addhara rahelI nakSaJAnI zreNI kadAca nIce na paDI jAya evI zakAthI te nakSatrAne thaMbhAvI rAkhavA mATe e keTa evaDA mATe UMcA caNavAmAM AtmyA na hAya ema dekhAtA hatA. e nagarInI AsapAsa UMcA UMcA taraMgavALI eka mATI khAi zAlI rahI che. jANe ke e nagarImAM vasatA himAlaya jevA moTAM aneka devamaMdirAnAM tathA izvarAnAM samRddhivALA lekAnAM daCna karavA mATe jANe ke gaMgA nadI ja AvelI na heAya evI te khAi dIpe che. e nagarImAM phakta AyudhazALAmAM ja gayA eTale gadA che, bIje kayAMya gayA eTale gadA (rAme) nathI, mAnavIonAM gharamAM ja sumaneAkha dha-phUlenu khadhana thAya che, "Aho Shrutgyanam" Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naravarmA rAjAnA guNonuM varNana. : kayAratna-keza : bIje kayAMya sumane baMdha-sArA sArA mAnavenuM baMdhana nathI. vaLI e nagarImAM je dhanuSa AruDhaguNa-derI kheMcIne caDAveluM che temAM ja paravadha-zatruno vadha che paraMtu kemAM jeo guNe upara ArUDha thayelA che-guNavaMta jano che temanA taraphathI kayAMya paravadhajIvahiMsA thatI nathI. e nagarImAM rahenArA leke tapazcaryA, dAna ane vidyAnI pravRttimAM mana dekhAya che, saMta prakRtinA che ane pavitra che, ethI karIne e nagarI niraMtara utsavavALI athavA niraMtara yajJavALI tathA jANe ke jemAM kRtayuga-satayuga AvIne vasele che evI zele che. naravarmA nAme rAjA e nagarImAM rAjya kare che. namazakAra karatA maMtrI, sAmaMta vagere dvArA e rAjAnuM pAdapITha zebhe che ane jayazrIrUpa hAthane bAMdhavAne jANe ke e rAjA eka meTA hAthI bAMdhavAnA thAMbhalA samAna na hoya ema dekhAya che. vaLI, e rAjA, bIjA badhA rAjAo karatAM, badhI kaLAomAM kuzaLatA, ane dAnavRttivALo zAstranA arthono bodha vagere aneka saddaguNavALo haIne vizeSa caDiyAta che eTale ja e badhA rAjAone sArA udAharaNarUpa banelo che. kathAkezakAra kahe che ke-huM mAnuM chuM tema vinaya ane nIti vagere guNe e rAjAmAMthI ja nIkaLelA hovAthI prajAnuM pAlana je rIte e rAjA kare che tevI rIte bIje kyAMya thatuM nathI. evA rAjAnI prajA uttama vastro ane ghareNuothI maMDita hoya temAM zI navAI kahevAya? paraMtu e rAjAne zatrunI strIo paNa motInA hAra ane kapaDAMothI suzobhita che. (zatrunI satIe e rIte suzobhita heAya e te vidhavALI vAta kahevAya mATe tene parihAra karavA surANA-suvimUriyA ne artha A pramANe kare. motInA hAra jevAM aMsuya-AMsuo vaDe eTale e rAjAnA zatrunI strIe bora jevaDAM AMsuothI suzobhita che arthAt rAjAnI zUravIratAne lIdhe zatruo marAyA hovAthI temanI strIo raDI rahI che.) vaLI e rAjA, deva ane guru tarapha bhakitavALo che, nAstitAnA vyAmehathI mukata che. e rAjA zamarasane-zAMtine khapI che chatAMya badhAM ripucakone eNe jItI lIdhelAM che. zAMtine khapa ane chatAM zatruone jitavAnI pravRtti e bemAM virodha che, teno parivAra A pramANe che. samara-sauvaoga eTale samara-yuddhamAM sauvaega-sAvadhAna che tethI e rAjAe badhAM ripudaLane jItI lIdhelAM che. jema kuNune lakSmI nAmanI patnI che tema e rAjAne navA kamaLanI pAMkhaDI jevI pahoLI AMkhavALI ane zIla vagere guNonA ghara jevI tisuMdarI nAme strI che. e strIne jevAthI ema jaNAya che ke rUpane nirmANa karavAnI utkRSTa niSThAvALA brahmAnI jANe e eka abhUta siddhi na hoya evI e suMdara dekhAya che ane ethI ja jagatamAM enA jevI bIjI keI nArI nathI evuM saMbhaLAya che. budha nAmanA grahane teSa ApanAra tathA kuvalaya-caMdravikAsI kamaLAne AnaMda ApanAra evA zaradaRtunA nirmaLa caMdra samAna, bahutAso-DAhyA puruSone saMtoSa "Aho Shrutgyanam Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kyAratna-koza dharma kone kahe ? Ape evA, nItimAM nipuNa ane kuvalaya-bhUvalayane AnaMda upajAvanAra evo tene haridatta nAme eka putra che. rAjA naravarmAne kUrmanI peThe e haridatta putranI hayAtI parama sahAyatArUpa hovAthI e vizeSa parizuddha hato ane tethI ja te bhAre evA paNa rAjyabhAra jema zeSanAga bhUbhAIne vahe che tema vaheto hato. rAjAne mahisAgara vagere aneka maMtrIo hatA. te badhA sukuLamAM janmelA, vinayavALA, dakSa, dhIra, svAmibhakta ane zAstranA-rAjanItizAstranA tathA bIjA paNa aneka zAstronA arthanI samajanA pAragAmI hatA. te mahAtmA rAjA evA e maMtrIo upara rAjayano bhAra mUkIne paMDitAe vakhANela evA viSayasukhane ucita samaye anubhavato samaya gALatA hatA. have keIeka divase jyAre rAjA sabhAmAM sukhAsana upara beThelo hato tyAre tyAM dharmakathA cAlatI hatI ane rAjA tene sAMbhaLato hato. e sabhAmAM eka sabhAjana be -ke je je kAryo kaviruddha che te badhAno haMmezane mATe tyAga karavAthI, dAkSiya guNane rAkha, vAthI ane dukhI jane upara dayA karavI te uttama dharma che. bIje vaLI ema belyoke dharma zuM che? tenuM svarUpa kevuM che? tenA phaLano lAbha kone maLe che? zuM "dharma che?' e vagere vAta sAcI che ? e badhI mAtra kalpanA che ? pachI trIje vaLI ema che ke-pitApitAnI kulaparaMparAthI je pravRtti cAlI Ave che ane jenuM pariNAma pratyakSa che e ja dharma che, e sivAya bIjuM kaI dharmatattva nathI. bIjAe vaLI ema jaNAvyuM ke zAstramAM je pravRtti mATe vidhAna batAvela che ane je pravRtti mATe niSedha kahela che te ja kharuM dharma tattva che; paraMtu e narI pitAnI buddhinI kalpanA mAtra nathI. te pachI bIjo vaLI ema belyo ke, zAstro te ghaNuM ya che ane te badhAnAM nirNaye paNa judI judI jAtanA eka bIjAthI UlaTA che, aneka prakAranA che, temAM aneka matabhedo che emAM " kharuM dharmatatva kayAM che ? " e keNa sArI rIte jANI zake ? e pramANe dharma saMbaMdhI aneka vicAro sAMbhaLIne rAjA saMdehamAM paDI gayo teNe vicAryuM ke dharma te parama puruSArtha che, tene A lekee moTA saMdehanA trAjavAmAM caDAvIne cakaDoLe caDAvyA che. jema AkAzakusumane saMbhava nathI tema dharmanuM nAmanizAna paNa na hoya ema bane nahIM. je tarapha AbAlagopAlanI, strIenI ane DAhyA lokenI paNa pravRtti thatI dekhAya che e dharma na ja hoya ema kema manAya ? saMsAramAM keTalAka loko hAthIne hodde caDIne rAjayalakSamI bhogave che, keTalAka loke yuddhamAM ghaDesvArane harAvIne rAjyalakSamI bhagave che, vaLI bIjA keTalAka temanI ja sAme tanatoDa mahenata karIne ane ethI parasevAmAM rebaba thaIne mahAkaNe AjIvikA calAve che, keTalAka vaLI suMdara bhejana anAyAse ja meLavI zake che ane bIjAne paNa ApI zake che, vaLI, bIjA keTalAka ghare ghare bhamatA chatAM ya mahAkaSTa vAsI ane halake AhAra meLavI pachI mahAduHkhathI udvega pAmelA ekalA ja "Aho Shrutgyanam" Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma saMbadhI naravarmAnA vicAre. : kathAna-keza: sAMja paDatAM jamI le che, bIjA keTalAka pitAnA nirupama rUpathI kAmadevanI kIrtine paNa jhAMkhI pADI nAkhe che ane potAnA evA addabhuta rUpathI lokonAM locAne jema caMdra kumudanAM vanane AnaMda Ape che tema hamezAM AnaMda Ape che. tyAre bIjA keTalAka zvAsa, tAva, khAMsI, koDha ane kSaya vagere rogone lIdhe jemanAM aMge saDI gayA che, tyAM kSINa thaI gayA che evA che ane emanI vAta sAMbhaLatAM emanA pitAo paNa udvega pAme che evA che. keTalAka lake puSTa stanavALI ane haraNa jevI caMcaLa AMkhevALI dvArA gherAyelA rahe che, tathA jemanA guNa gavAyA ja kare che evA teo je mANasa temanI pAse je kAMI mAgavA Ave tene yatheSTa dhana ApI zakanArA evA jIvatAM sudhI vilAse ja mAyA kare che, tyAre vaLI bIjA keTalAkanI upara temanI zIla strIo ruThelI hoya che ane temanA kaDakaDa ema karIne kAkaDA bolatI hoya che evA teo jaladI mRtyu Ave evI mAnatA karanArA sAlApolA gharamAM paDyA rahe che. A pramANe mANasa tarIke te badhA mANasa eka sarakhA che chatAM temanAmAM je upara jaNAvyA pramANe judAM judAM sukha duHkhe dekhAya che ane A saMsAranI je jAtanI vicitratA anubhavAya che te badhuM dharma ane adharma na hoya te sArI rIte ghaTI zakatuM nathI. e badhI vicitratAonuM ane e badhA sukha ane duHkhanA lAnuM nirNAtmaka koI tatva zuddha buddhithI jANavuM joIe ane je puruSa zAstranA artho jANavAmAM kuzaLa hoya ane mAnavamAtranuM hita karanAya hoya tevA puruSanA eTale gurunA vacanathI ja e badhuM jANuM zakAya. evo suguru paNa pRthvImAM zo jaDato nathI, jema ciMtAmaNuM ratna mahAkaNe meLavI zakAya che tema evA suguru paNa aneka bhavomAM upArjelAM bhAre sukRtanA paripAkane prakarSa thaye heAya te ja pAmI zakAya che. rAjA naravarmA ema vicAra karato hato evAmAM te sAyaMkAlanAM kAmakAjanI pUrNatAne sUcavanAruM evuM pralayakALanA megha jevuM gaMbhIra vANuM vAgyuM. have thoDA thoDA halatA kamaLanI pAMkhaDI samAna lAMbI AMkhavALA rAjAe sabhAnuM visarjana karyuM ane badhA mANasone javAnI rajA ApI eTale badhA sabhAjane UThI, rAjAne praNAma karIne pitapotAne ghera gayA. barAbara e vakhate mAthA upara hAtha joDIne ane rAjAne namIne teno dvArapALa rAjAne vinaMti karavA lAgyo ke-he devI! tame sAMbhaLe. tamArA priya mitra ke je dUra dezAMtarathI Avela heIne tamane maLavAne vizeSa utkaMThita thayela che te maLavAne mATe AvIne bahAra Ubhelo che te Apane zuM hukama che? rAjA be -tuM tene mArI pAse mokala. pachI dvArapALe mokalele te, rAjAsabhAmAM pahoMcyo ane rAjAe tenI tarapha saharSa daSTithI joyuM. te madanadatta nAme pitAno priya mitrane jove che. ghaNA lAMbA vakhate te ahIM zA mATe Avela che? ema rAjA vicAre che tyAM te mitre rAjAne AdarapUrvaka praNAma karyA ane "Aho Shrutgyanam Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kayAratna-kAya : ekAvala hAranI AzcayakAraka prApti. rAjA tene snehapUrvaka bheTI paDayA. Asana Upara beThelA ane rAjAe pUchyu -hu priya mitra ! tu ATalA samaya sudhI kAM kAM bhamI-pharI AgaiA ? zuM zuM dIThuM' ? ane zuM zuM peTThA karyuM' ? mitra ANye.-3 deva ! lATa, mahArASTra, goDa, sAraDha, pAripAtra, malaya, mAlavA, verAgara, vajrAkara, deza, sidha, sauvIra, kAzI, kezala, nepAla, kIra ane jAladhara vagere dezeAmAM huM phale cheM. tyAM judA judA poSAka paheranArAM aneka naranArIone me' dIThAM che. e dezamAM devabhavana jevAM UMcAM bhavanA me joyelAM che, mahe sarakhA rAjAe me' e dezeAmAM joyelA che tathA evAM aneka aneka Azcaye meM te dezomAM joyelAM che ke jenu varNana paNa karI zakAya ema nathI. tathA e dezamAM phrI phrIne meM kubera bhaMDArInA karatAM vadhAre bhaDAra-atha pedA karelA che tathA traNa jagatamAM sAra jevA evA A eka ekAvala hAra me' meLavelA che. huM pRthvInAtha ! bIjA badhAM karatAM e hAranI prApti ja aneka AzcaryathI bharelI che. A hAra evA che ke enI prAptinI hakIkata sA phrAInA cittane vismaya rasathI bharI de evI che. have madhura madhura guMjatu, uddAma tabalAnA ane sarasa DholanA avAjethI bharelu, nAcanArI aneka vArAMganAonI maNimaya dhamadhamatI ghugharIenA avAjavALu, kAnane bhAre sukha ApanArA saMgItanA bhAre svarathI bhareluM evuM je nATaka rAjasabhAmAM cAlatuM hatuM. te nATakane pavanathI jhulelA kamaLanI jevA hAthavaDe rAjAe aTakAvI dIdhu. ane e rIte nATakane aTakAvIne rAjA elye.--hai priya mitra ! hamaNAM trIjI badhI vAte javA de paraMtu A hAranI prApti tane je rIte thaI che te badhI hakIkata tuM sAvadhAna thaIne mane jazuAva. te mitra melyA, "he deva ! sAMbhaLeA. pahelAM tamArI pAsethI nIkaLIne huM dhana kamAvAne kAraNe pUrva dezamAM jaI pahoMcyuM. hAlate cAlate huM siMddha ane haraNNA jemAM vaselAM che evI bhayAnaka ane khIcAkhIca aneka vRkSAnAM jaMgalathI sAMkaDI banelI duvai nAmanI aDhavImAM muzkelIthI jai paheAMcyA. tyAM pahoMcatAM mArI pAsenuM pUrve ANI rAkheluM badhu pANI khUTI gayuM tethI huM tyAM cAre bAjue tarapha pANIne zeAdhavAnI pravRttimAM lAgI paDyo. jyAre kyAMya paNa mArA mANase| pAsethI pANI viSe kAMi na sAMbhaLyuM, ane meM paNa kayAMya pANI na dIThuM tyAre huM bhAre bhayabhIta thaI gayA ane vanakhaMDa taraph zIghra vegathI jaI caDayA. e vanakhaMDamAM sUryamaMDaLanI jevA bhAre tejasvI evA eka jainAcAryane me' dIThA. jANe ke e prakAzanA rAzi pAte ja na hoya athavA suzramadharma pAte ja hAya evA ane bahu ziSyA sahita sayukta vaLI e vidhyapa tanI peThe bahusAva che eTale vidhyaparyaMta jema ahu sAlama( zvApada ) jaMgalI-krUra prANIovALA che tema e bahusAva( zrAvakra)vALA joyAM. vaLI iMdranI jema bRhaspatinA varga rakSA kare che tema A AcA jIvavagna-jIva mAtranI rakSA karanArA hatA. emanuM guNazvara sUri nAma hatuM.e AcAryanI "Aho Shrutgyanam" Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurue jaNAvela mayaNadatta ane haridatane pUrvabhava. * kayAratna-koza : AgaLa ujajavaLa jhaLahaLatA maNimaya mukuTavaDe cakacakti kapALavALe, tAjA UgatA sUryathI suzobhita udayAcala pahADa je tejasvI, AmaLAM jevAM moTAM metIone manahara hAra paheravAthI jenuM AkhuM ya gaLuM-Akhe ya kaMTha-DhaMkAI gayo che evo, jANe ke tArA samUhathI meruparvata pote hoya e bhArata ane pitAnI bharajobanavaMtI devInI sAthe Avele koI deva zrIjinabhagavAne upadezela dharmane sAMbhaLato beTho hate ema meM joyuM. amRta jevAM te muni patinAM vacane sAMbhaLIne ane te devanA hAramAMthI nIkaLatAM amRta jevAM zItaLa kirAne joIne mArI ane prakAranI tRSaNA eTale mahA tRSNA ane aMdarano saMtApa e banenI zAMti thaI gaI. A badhuM joIne mane e AcArya tarapha vizeSa bhaktibhAva upa ane pelA deva tarapha paNa bahumAna thayuM ethI AcAryane ane e devane praNAma karIne huM temanI pAse beTho. have deve pitAnI vikasita kamaLanI pAMkhaDI jevI AMkha mArA tarapha pheravI ane jANe ke ene kaI vizeSa sanehavALo potAno bhAI na maLyo hoya e rIte eNe mArA tarapha joyuM ane ethI e khuba saMtoSa pAmI AcAryane pUchavA lAgyA he bhagavaMta! A puruSa koNa che? vaLI, ene jotAM ja mane manamAM vizeSa saMteSa kema thayo? devano A prazna thatAM tene uttara ApatA AcArya nIce pramANe kahevA lAgyA. he deva ! tane potAne ja avadhijJAna thayela che ane te jJAnadvArA te sAcI hakIkatane barAbara jANe che eTale tane te pUchelA prazna vize zuM kahevAnuM hoya? te paNa kevaLa yAdI mATe tArA manane uttara ApuM chuM. A devanA bhavanI pahelAnA bhAvamAM kesaMbI nagarImAM jaya nAme rAjA hato. te rAjAne tyAM tuM ane A puruSa ema tame banne putra sAthe janmelA hatA. tuM mATe hato ane A nAne hato. tyAM bALapaNamAM ja tamArI mAtA marI gayelI hatI ethI tamane banene dhAvamAtAe ucheryo. vakhata jatAM tame ane puruSanI boMtera kaLAo bhaNIgaNIne juvAna thayA. keI samaye rAjAe yuvarAjapadavI ApavA mATe AdarapUrvaka bolAvyA ane divya kapaDAM tathA gharao ApIne tamAruM bannenuM sArI rIte sanmAna karyuM. A badhI hakIkata tamArI oramAna mAtAe jANuM, tethI te krodhe bharANI ane tene ema zaMkA thaI ke have mArA putrane rAjya maLavAmAM jarUra vikhe Avaze ethI e anArya evI tamArI oramAna mAe jyAre tame baMne jaNA ramavA mATe bAgamAM gayelA hatA tyAre kaI vizvAsa puruSane hAthe tamane bannene jherathI bharela e kaeNI jAtane khorAka khavarAvyA. have te jherI bhejana khAvAthI tame baMne jaNA, prathama UgatA kamaLa pAMdaDAMvaDe manohara dekhAtAM evA eka AsopAlavanA vRkSanI nIce mUchita thaIne paDyA. "Aho Shrutgyanam Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArana-kAza haridA vagerenA pUrvabhava varNana. 10 barAbara te ja samaye tamArA bhAgyane lIdhe tyAM ja dIvApara nAme eka sAdhu AvI caDyA ane te galAvavA Ica nAmanA uttama sUtranA pAThane gaNavA lAgyA. e sAdhu e sUtrane pATha gaNatA hatA tyAM kurAyamAna garuDanA cihnavALe, maNimaya mukuTane lIdhe cakacakita mAthAvALo evo garulAdhipati nAmane eka deva te sAdhune vaMdana karavA Aje. sUryanA prabhAvathI jema aMdhAruM nAzI jAya tema te garulAdhipatinA mahimAne lIdhe tamAruM banenuM jhera jhaTa utarI gayuM ane tame bane jANe ke sUIne jAgyA che e rIte ALasa maraDIne beThA thaI gayA. pachI tamArA parijanoe-sevakoe tamane jaNAvyuM ke "tamArI sAvakI mAe tamane banene jheravALuM kazuMka khavarAveluM, ene lIdhe tame ane mUcha pAmelA chatAM A munirAjanA mahimAne lIdhe pAchA jIvatA thayA che.' A badhuM jANyA pachI tame bane sAdhunA caraNamAM namI paDyA. pachI tamane bannene pelA garulapati deve kahyuM ke: he bhAIe, tame bane kharekhara puNyazAlI che, tamArA banenA puNyane lIdhe ja A amRtamUrti uttamamuni bhAgyayoge paNa ahIM AvI pahoMcyA. tamane tamArI sAvakI mAe jhera bheLaveluM bhojana khavarAveluM hatuM ane tethI tame ane mUcchita thaI gayA hatA eTale A muni ahIM na AvyA hatA te tame bane dharma ane arthanI sAdhanA karyA vinA ema ne ema maraNa pAmyA hata. haju paNa kazuM bagaDI gayuM nathI, mAruM kahevuM mAne te tame ane have ciMtAmaNi ratnanI peThe prayatnapUrvaka A sAdhunI ArAdhanA karo. e pramANe tamane bannene e garulapatie samajAvyA ane pachI sAdhune vaMdana karI jema vAdaLamAM vijaLI chUpAI jAya tema te, jamInamAM aMtardhAna thaI gaye. tame bannee paNa vicAra karyo ke jyAM ApaNe potAnAM mANaso paNa AvI dura pravRtti karatAM hoya tyAM havethI ApaNe ApaNA pitAnA gharamAM rahevuM ThIka nathI. pANImAM paDelA hAthIone jeTalI jeTalI ApadA paDe che, tema gRhavAsamAM rahelA mANune paNuM vaDanI vaDavAIo jeTalA ghaNu anartho AvI paDe che. temane kayAM anartho nathI kanaDatA e ja Azcarya che. kharI rIte A sAdhu mahAtmA dhanyarUpa che. jema gharanuM pAMjaruM tajI daI zuddha pakSane svIkAra karI zuddha pakSa-pAMkhavALA pakSInI peThe pRthvI upara svataMtrapaNe viharI rahyA che, tema jemAM duHkhanAM jaLa abhara bharyA che ane mRtyunA magara chalAM mArI rahyAM che evA A bhavasamudrane tara hoya to amAre paNa hamaNAM A munirU5 vahANane majabUtapaNe Azraya karavuM ja joIe. tame banee Avo vicAra nakkI karyo ane paramabhaktithI e munine namI tame ane vilaMba karyA vinA ja e muninI pAse dIkSA levA mATe upasthita thaI gayA. rogya jANIne tamane bannene e tapasvI munie dIkSA ApI, pachI tame bane cAritra "Aho Shrutgyanam Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ekAvalihAranI utpatti. : kathAna-kena : pALI kALadharma pAmIne saudharmaka5 nAmanA svargamAM devane avatAra pAmyA. svargamAM ekanuM nAma vijajI5bha hatuM ane bIjAnuM nAma vijajusuMdara hatuM. temAM tuM pite vija5bha cho ane A bhAInuM nAma vijasuMdara hatuM. A vijajusuMdara svargamAMthI cIne vijayavaI nAmanI nagarImAM koI vANiyAne tyAM putrapaNe janma pAme. tenuM nAma mayadatta paDayuM. e guNavaMta mayadatta dhana kamAvA mATe A tarapha AvI caDyo ane te tene najare dIThe. e rIte pUrvabhavanA bhAI tarIkenA vizeSa snehane lIdhe ene jevAthI he devI! tane vizeSa pramAda thayela che. ane tene AnA upara sneha thavAnuM kAraNa e rIte pUrvabhavane neha ja che. sAdhue kahelI A badhI hakIkata jANIne ane yathArtha paramArthanA vistArane samaane e deve mane potAno ekAvalIhAra sneha sAthe Ave. pachI e deve pitAnA kapALa upara banne hAtha joDIne gurune pUchayuM: he bhagavAna! mane have UMgha AvI jAya che, arati thAya che-cena paDatuM nathI, mAruM kalpavRkSa kaMpyA kare che. A badhAM amaMgaLa nizAne thayAM kare che ethI ema jaNAya che ke have to mAruM AyuSya ochuM che, to have tame mane kahe ke A svargamAMthI avyA pachI mAro janma kayAM thanAra che? ane mane dhine lAbha kevI rIte thaze? A sAMbhaLI munivara bolyA he devI! tuM svarga mAMthI maraNa pAmI bhAratavarSamAM AvelA magadha dezanI vijayavaI nAmanI nagarImAM naravarma nAmanA rAjAne tyAM putra janma pAmIza. tyAM tAruM nAma haridatta thaze. te A mayaNadarane ApelA ekAvalIhArane tyAM huM jaIza ane A hArane jevAthI tane bedhine lAbha thaze. A hakIkata jANIne te veLAe deva pitAne sthAnake ga; paraMtu A badho banAva joIne manamAM mane bhAre viramaya thaye, tethI meM e munirAjane pUchyuM ke-he ! A hAranI utpattine vRttAMta jaNAvavA kRpA karo. have e viSe zrIguru kahevA lAgyA: he bhadra! barAbara dhyAna rAkhIne sAMbhaLa. pahelAMnA samaye vidhyagirinI uttama taLATImAM sayaduvAra nAme eka nagara che. tyAM pUraNa nAme eka zeTha vase che. teNe tApasanI dIkSAne svIkAra karI bhAre kaThaNa tapa karyuM. chelle anazana svIkArI te maraNa pAmyA ane camacaMcA nAmanI devanagarImAM te camAra nAme iMdra thaze. e camara keI vakhata potAnI rAjadhAnInA uparanA bhAga tarapha jevA lAgyo. uparanA bhAgamAM teNe potAnA mAthAnA barAbara uparanA ja bhAgamAM siMhasana upara beThelA zake ane je. ane e jotAM ja tene bhAre krodha vyApI gayo. tyAM upara e zakanI saidharmasabhA che. e sabhAmAM idranI AgaLa nATaka cAlI rahyuM che. tenI AjubAju sAmAnika de, trAyaaiMza devo ane aMgarakSaka devenI sabhA beThelI che. potAnA mAthA upara A badhuM AveluM jeIne pele camAra kahevA lAgyaH "Aho Shrutgyanam Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAratna-kASa :. camakane utpAta ane ekAvalI hAranI utpatti. 16 aha ho! A dhITha che, kevI rIte e mArA mAthA upara beThele che? athavA keInuM parAkrama jeNe joyuM hotuM nathI, athavA jenuM bhAgya phareluM hoya che e mANasa zuM zuM karato nathI? A zake mAre mAthe je avinayanuM jhADa vAveluM che tenuM phaLa mAre tene hamaNAM ja cakhADavuM ghaTe ane tenA avinayane dUra karo ghaTe. je leke vIravRttivALAzUravIra hoya che teoe potAnI pravRttimAM DhIla na karavI evuM nItizAstranuM vacana che. A pramANe vicAra karI te camare bhAre krodhanA mAryA potAnI AMkhanA khUNA evA te lAlacoLa karI nAkhyA ke jene lIdhe tenA raheThANanI bhIMte paNa jANe kaMkunA rasathI lIMpelI hoya evI lAla thaI gaI. AkhA bhUmaMDaLa upara jANe badheya kamaLo verAyAM hAya evo dekhAva thaI gayuM ane samasta AkAzamAM jANe akALe saMdhyA khIlI hoya evuM jaNAvA lAgyuM. evA e bhAre krodhanA vegavALA camare pitAnA kaMThamAM ekAvalihAra paheryo ke jethI tenI AkhIya chAtI DhaMkAI gaI, nirmaLa kapaDAM paheryo, potAnuM parigha nAmanuM bhAre zistra hAthamAM lIdhuM, ane saidharmasvarganA IndranI sAthe yuddha karavAne tIvra saMkalpa karyo. te rIte te traNa jagatane taNakhalAnI peThe gaNate pitAnI nagarImAMthI bahAra nIkaLe. ghaNI vAra dhAryA karatAM UlaTuM ja bane che eTale huM kadAca zakranI sAthe laDatAM hArI jAuM to kene zaraNe jaIza? e zaraNa pahelAM nakkI karIne ja upara jAuM, ema vicArIne zaraNane zodhavA mATe teNe pitAnA avadhijJAnane pravega karyo. barAbara te vakhate susumAra nagaranI bhAgoLamAM ja bhagavAna mahAvIra kAusagga dhyAnamAM ubhelA azokanA jhADanI nIce asAdhAraNa suMdara zaraNu jevA tenA dIThAmAM AvyA. emane joIne te camara, pavanavegI gatie karIne temanI pAse gayA ane temane praNamIne te kahevA lAgyo ke he nAtha! tamArAM caraNakamaLanA prabhAvathI mAruM vAMchita siddha thAo. evI AzA karIne te ekadama UMce upaDe. UMce javA mATe teNe lAkha jananuM moTuM zarIra banAvyuM ane krodhane lIdhe dhuvAMkUvAM thato te vegathI jato surapura sudhI pahoMcI gayA. teNe eka paga paumavaradikAmAM mUkI ane bIjo paga iMdranI sabhAmAM mUkI te koI jAtanI bIka rAkhyA vinA iMdranI sAthe laDavA lAgyuM. tene jema tema bolato joIne Idra kahyuM: he! he! camarAdhama! ahIM tuM zA mATe Ave che? dIvAnI tamAM jema pataMgiyuM paDe tema tuM mArI sabhAmAM zAmATe Ave che? ema kahIne te iMdra tenA upara khUba roSe bharAyo ane tenA upara lAkha UgatA sUryanI peThe sAme AMkha na mAMDI zakAya evuM jhaLahaLatuM potAnuM mahAvegavALuM zastra vajI te camarane haNavA mATe pheMkayuM. vajane AvatuM jotAM ja tene garva gaLI gayo ane zarIra saMkecAI gayuM. pachI te pagane UMcA rAkhI ane mukhane nIcuM karIne te jyAM bhagavAna vIra dhyAnamAM UbhA hatA tyAM temane zaraNe jaI pahepe. jayAre e amara e rIte UMdhe cAlyo Avato "Aho Shrutgyanam Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAvalihAranA darzanathI rAjaputrane thayela jAtismaraNa jJAna. : kathAnakoza : hate te vakhate tenA gaLAmAMthI hAra paDI gayejANe ke enuM badhuM parAkrama ja na paDI gayuM hoya, badho jaza ja na paDI gayo hoya athavA ene zuratAne garva na paDI gaye hAya tema tene lAgyuM. ahIMthI saMkhyaya dvIpathI AgaLa-saMkhyaya dvIpa eTale A eka vijayaprabha deva krIDA karavA mATe gayele tyAM teNe A paDatA hArane laI lIdhA. he mahArAjA e pramANe A hAranI utpattino vRttAMta saMbhaLAvIne pachI huM ghaNA vakhata sudhI dezAMtaromAM pharyo ane dhana kamAIne pAcho vaLe, he deva ! pacIza varSa vItI gayAM pachI Aje mane tamAruM darzana thayuM che. vaLI e deva tamAro putra thaye che ke bIje kaI e paNa mAre jANavuM che. rAjA bolyA, pratyakSa pramANu hoya tyAM anumAnanI jarUra nathI. hamaNuM tuM mArA putra haridattane che ane e tathA A hAra bane eka bIjAnuM darzana kare. rAjAe potAnA putrane bolAvavA turata ja puruSone mokalyA ane mayaNadare e hArane lAvavA paNa pitAnA mANase deDAvyA. tatkALa rAjAne putra ane e hAra e bane sabhAmAM AvI pahoMcyA. rAjAne putra AvIne Asana upara beThe. aneka prakAranI vAtacita thaI ane prasaMga AvatAM daze dizAne jhaLahalAvatA e hAra rAjaputrane dekhADavAmAM Ave. hArane jotAM ja rAjaputranA manamAM tarkavitarko thavA lAgyA. Ane kayAMka joyele che evA vicAre gheLAvA lAgyA ane ema karatAM karatAM tarata te rAjaputra haridata kumArane jAtismaraNa jJAna pragaTa thatAM potAnA pUrvajanmanI yAdI AvI gaI. lAMbA samaya sudhI pALelI dIkSA, devane avatAra, hAra devAnI hakIkata e badhuya jANe ke svamAM joyeluM hoya ema tene barAbara yAda AvI gayuM. pite pahelAM surabhavanamAM rahetA, devadevIonI sAthe bela, vilAsa karate, hasate ane besate e badhuM tene barAbara yAda AvI gayuM ane e badhuM barAbara yAda karatAM te vakhate ja te rAjaputra mUcchita je thaI gaye. pachI rAjAe tene kahyuM- he putra! yogInI peThe tArI badhI bahAranI pravRtti zA mATe ruMdhAI gayelI che ane aMdaramAM kAMIka UMDuM UMDuM ciMtana cAlatuM jaNAya che e rIte tuM zA mATe ahIM beThele che? mane tenuM kAraNa kahe. kumAra be -te pitAjI! tamane huM keTaluM kahuM? je hakIkata na banI zake evI hoya chatAM karmo evI hakIkatane paNa sughaTa karI zake che evI mArI vAta che. je hakIkata kahI zakAya evI na hoya ane je hakIkatane I paNa sAcI karI batAvavA samartha na hoya evI hakIkatane paNa A saMsAramAM daiva karI batAvI zake che ane e rIte A iMdrajALano ADaMbarI dekhAva cAlyA ja kare che. pachI rAja -he putra! ema che to paNa ahIM kharI hakIkata te tuM jarUra kahe. tyAra pachI te rAjaputre je badhI hakIkata mayaNudate kahelI hatI te badhIya akSare akSara "Aho Shrutgyanam Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da kayAjana-kAla : guNuM dharamuninA vaMdanAthe gamana. ~ ~ ~ a * kahI saMbhaLAvI. rAjAnA putra haridattane hAra jevAthI samyakatvanI zuddha prApti thaI ane deva, guru tathA ta saMbaMdhe zraddhA thaI. A vakhate rAjAe vicAryuM ke amArI sabhAnA sabhAjanoe tamAma prakArane dharmavidhi saMdehAspada TharAvI dIdhuM che eTale ke dharmanuM kazuM pariNAma che ke nahIM evo saMzaya pidA karela che, paraMtu have te A putre jaNAvelI tenI potAnI pUrvanI dekhelI ane anubhavelI hakIkata sAMbhaLIne mAro moha dUra thaI gayuM che. mArI draSTi tane vicAra karavAmAM kuzaLa thaI che. e mArA pUrvanAM puNyanuM pariNAma che. vaLI, mane je A putra sAMpaDyo che te paNa mArAM puNyanuM phaLa che. sArAM puNyane lIdhe mane vidhie e putrane saMpaDAvela che. A putra na sAMpaDyo hota to huM dharma saMbaMdhe nizciMta ane kuzaLa buddhivALA kema thaI zakata? jemanAM ghaNAM bhadro have pachI thanArAM che, evAoneja mahAkalyANanuM kAraNa ane kalpavRkSanA saMgama je A joga banI Ave che. harakhanA phelAvAthI jenAmAM zarIranA romaroma khaDAM thaI gayAM che e rAjA Ave vicAra kare che eTalAmAM dvArapALe AvIne tene vinaMti karI : he deva ! kusumAvata saka nAmanA tamArA bAgano rakhevALa tamAruM darzana karavAnI IcchAvALo bahAra Ubhe che. rAjAe dvArapALane kahyuM: tene jaladI mArI pAse mokala. have, bhamatA bhamarAnA guMjanathI gujatI bakulanI mALAone rAjAne ApI te bAganA rakhevALe rAjAne A pramANe kahyuM. he rAjA pura, nagara, kheDa, karbaTa, maDaMba vagere saMnivezamAM anukrame vihAra karatA karatA guNadhara nAmanA munirAja ahIM padhAryA che, ane te he deva ! ApanA kamAvata saka nAmanA bAganA madhya bhAgamAM AvIne Utarela che, to tIrthanI jevA pavitra e muninuM darzana tamAre karavuM joIe. A sAMbhaLatAM ja rAjA, takSaNa jenAM badhAMya baMdhane kapAI gayelAM che evA puruSanI peThe haLa phUla jevo banI gaye ane harakhAte tathA saMtoSa pAmato rAjA ekadama siMhAsana uparathI UThI gayA. A vakhate rAjAno mitra mayaNadatta : he deva! ApanI AgaLa jenI badhI hakIkata pahelAM kahevAI gayelI che te A muniemAM siMha samAna evA mahAtmA guNadhara muni piote ja che. A muni kAmadhenu samAna che ane te mahAbhAga muni ciMtAmaNi ratna samAna ane amRtanA varasAda samAna che mATe zIdhra enAM darzana avazya karavAnAM che. mayaNadattanAM e vacana sAMbhaLI rAjakumAra vagere AkhI sabhAnA manamAM pramAdanuM pUra vyApi gayuM ane e badhA tatkALa e munine vaMdana karavA javA mATe utkaMThita thaI gayA. tatkALa rAjAne jayahastI taiyAra karavAmAM AvyuM, tene zaNagAravAmAM Ave. te hAthI upara rAjA beThe, tenA upara sapheda chatra dharavAmAM AvyuM ane banne bAju caMdra jevAM dhoLAM cAmaro viMjhAvA lAgyAM. e rIte iMdranI peThe mATI vibhUtithI zobhAyamAna "Aho Shrutgyanam Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurue batAvela deva tathA gurunuM svarUpa. . kayAratna-keSa : banele rAjA zrI AcAryane vAMdavA nIkaLyo. e rAjAnI pAchaLa bIjA paNa aneka vAhane-hAthIo, ghaDAo, ratha ane bIjA upara beThelA cAlavA lAgyA. e rIte rAjA bAgamAM AvyuM. hAthI uparathI Utaryo, badhAM rAjacihane tajI dIdhAM ane AcAryane vidhipUrvaka vaMdana karIne temanI sAme te jamIna upara beThe. guru bahayA: he naravara! A saMsAramAM mAnavane janma sArarUpa che, temAM paNa sAmaMta ane mAnavasamUha jene namelA che tevuM rAjAnuM pada uttama che. e badhuM kevaLa eka dharmanuM phaLa che. dharmanuM phaLa samakita che. deva, guru ane tenA sunizcita jJAnane lIdhe e samakita vizeSa phuTa thAya che. devanuM svarUpa A pramANe che. krodha, mada, mAyA, labha, rati, arati, hAsya ane bhaya tathA zeka, jugupsA, ciMtA, viSAda ane ajJAna tathA mithyAtva, pramAda, neha, kAmavAsanA ane niMdA vagere doSa jenAmAM na hoya te deva kahevAya che ane vahANa jema samudrane pAra pamADe che tema evA nirdoSa deva ja potAne ane bIjAne bhavarUpa samudrathI tArI zake che. karuNAnA samudra ane niraMjana evA zrI jinezvara bhagavAna sivAya bIjA keIne sumativALA lake paNa devarUpe mAnatA nathI. rAga, veSa, mAna, mAyA, krodha, lebha vagere de pazuomAM hoya che ane te ja de devAmAM paNa hoya te te dee karIne sarakhA pazu ane evA deva vacce vizeSatA zI? e pramANe jenA sarvathA nidoSa svabhAvanI kasoTI thaI cUkI che, je nirupama ane suvizuddha gunA ghara samAna che evA devane ja puNyazAlI puruSe devarUpa samaje che. jemanuM svarUpa upara jaNAvela che te devanI oLakha guruno upadeza sAMbhaLavAthI ja thAya che. have gurunuM svarUpa batAve che. jeo sArA zramaNe che, cha vratanA pAlanamAM tatpara hoya che, cha kAyanA rakSaNa mATe niraMtara sAvadhAna rahe che, pAMca samitio ane traNuM guptiene saMbhALIne pravRtti karanArA che, popakAranI pravRtti ja jemanI pradhAna pravRtti che, jeo niraMtara zakti pramANe yatanA karyA kare che, zaktivALA ane zakti vagaranA ema banne prakAranA zikSonI jeo barAbara saMbhALa rAkhyA kare che, udvega vagaranA che, kadAgrahane dUra rAkhanArA che, zrI jina bhagavAnanA mArganA sahAyaka che, svazAstra ane parazAstranA paramArthane samajelA che, dravya kSetra kALa bhAva pramANe ane samaya-zAstranI maryAdA pramANe utsarga mArga tathA apavAda mArganI pravRttine janArA che. pratilekhanApaDilehaNA, pramAjane pramukha sAmAcArI pramANe pitAnuM vartana rAkhavAne baMdhAyelA che. ane Avazyaka vagerenI kriyA vidhiomAM tatpara che, pramAdathI dUra rahelA che tathA jevuM citta che tevI vANI che ane jevI vANuM che tevI jemanI samagra pravRttio che evA eTale upara varNavelA svabhAvavALA ane mAyA tathA abhimAna vagaranA jeo hoya che temane sAdhu-guru-samajavA. "Aho Shrutgyanam Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-koza : guru vagere saMbaMdhI guNadhara rie karela varNana. ~ ~ jayAre AcArya guNadhara, gurunuM svarUpa samajAvatA hatA te vakhate eka vidagdhaAsadhara nAmanA zrAvaka A pramANe kahevA lAgyo ke he bhagavaMta! jevA varNavyA che evA sAdhuo ja vartamAna kALamAM vidyamAna nathI te pachI emane guru tarIke zI rIte mAnavA vartamAna kALamAM je sAdhue che teo piMDavizuddhine barAbara sAcavatA nathI, je AcAra ane vidhi pramANe AcaraNa karI zakAya che te pramANe paNa vartatA nathI, je loko pAsasthA che eTale hIna AcAravALA che temanI sAthe saMbaMdha, vartamAna kALanA sAdhue cheDatA nathI, athota hIna AcAravALA sAdhuo sAthe A vartamAna kALanA sAdhue bAlavA cAlavAne tathA namanane vyavahAra cAlu rAkhe che. vaLI je hakIkata che tene thai rIte prarUpatA-jaNAvatA-nathI, pramANu pramANenAM eTale jeTalAM rAkhavAM joIe teTalAM ja upakaraNathI calavatA nathI-vadhAre upakaraNe vastra pAtra vagere-rAkhe che, sAdhAraNa raga vA vedanA thaI AvatAM game tema apavAdane seve che. e pramANe vartamAna kALanA sAdhuo aDhAra hajAra zIlAMgane barAbara dhAraNa karatA nathI mATe temane pramANe kema kahevAya? ane evA pramANene "guru" paNa zI rIte mAnI zakAya? tathA "teo vaMdanIya che ema paNa kema kahI zakAya ? A sAMbhaLIne guru guNuMdhara belyA: he bhadraka! "sAdhuo nathI" ema kahIne tuM sAdhuonA abhAvane na kahe. tArA kahevA pramANe sAdhuone abhAva ja hoya te pachI dharmane paNa abhAva ja che ema tuM iSTa gaNatA jaNAya che. AjakAla mithyAtvanI pracuratAne lIdhe hamaNAM hamaNAM devanuM nAma paNa jaNAtuM nathI, evA samayamAM samaya pramANe vartanArA sumunie paNa na hoya to lekene dharmanA mArganuM jJAna kenI pAsethI maLaze? te je kahyuM che ke "AjakAlanA sAdhuo barAbarapiMDavizuddhine sAcavatA nathI te tAruM kathana barAbara nathI. AjakAla vartatA munio pitAnI zakti, samaya ane kSetra pramANe piMDavizuddhine sAcavIne pravRtti kare che. kadAca sAdhuo piMDavizuddhi na sAcavatA hoya chatAM temanAmAM khAvApIvAnA padArthomAM Asakti nathI ane temanA manamAM zaThatA paNa nathI eTale teone doSano saMbhava nathI. zAstrakAre kahyuM che ke-je zuddha rIte piMDa pAtra vagerenI gaveSaNa karato hoya chatAM AdhAkarma AvI jatuM hoya te paNa te zuddha che, doSapAtra nathI. tuM ema kahIza ke A sAdhuomAM caDhApaNuM nathI e zI rIte jANI zakAya? sAdhuoe pitAnA gharabAra parivAra dhana svajana vagereno sarvathA tyAga karela che eTale ja e mAluma paDe che ke teo khAudharA caTTA nathI. tuM ema kahIza ke jemane gharabAra parivAra dhana vagere kazuMya nahotuM evA paNa leko sAdhu thayela che eTale evAo khAudharA caTTA nathI ema kema kahevAya? to jemanI pAse gharabAra vagere nahetuM paraMtu teonA manamAM te saMbaMdhe tRSNa te hatI ja ane e tRSNA tyAga karIne teo sAdhu thayela che eTale evI tRSNAne tyAga karanArA ke khAudharA vA cA hAvAne saMbhava nathI. vaLI, tuM ema kahIza ke jemane "Aho Shrutgyanam Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 gurUtaravanA viSaya upara guNadharamunine egya javAba = : kayArana-kAya : gharabAra dhana strI vagere kazuMya nathI temane to te saMbaMdhI tRcchAno tyAga karavAmAM kazuM AkaruM lAgatuM nathI. teo te na maLe nArI tyAM sudhI saheje bAvA brahmacArI jevA che. te tAruM e kathana paNa barAbara nathI. tArI pitAnI ja pAse dIna-anAtha lekene je vaDe uddhAra karI zakAya che evuM dhana mudala nathI chatAM tuM e dhana saMbaMdhI tRSNane tyAga karIne zramaNa kema thaI jate nathI? e ja hakIkata sUcave che ke vastu na hoya chatAM tenI vAsanAno tyAga kare saheluM nathI. vaLI, te je kaheluM ke "je AcAra pALa zakaya che tene paNa A sAdhuo pALatA nathI" te paNa tAruM kathana mithyA che. zuM teo Avazyaka vagere ja nathI karatA jethI tuM A AkSepa kare che? tuM ema kahetA hoya ke "AjakAlanA sAdhuo vigaI tyAga karatA nathI, niraMtara usa mArga pramANe vartatA nathI ane navakathI vihAranI prakriyApaNe vihAra na karI eka ja ThekANe paDyApAtharyA rahe che" arthAta e rIte je badhe zakya AcAra che te badhe teo pALatA nathI. tAruM A kathana paNa asaMgata che. tuM zI rIte jANe ke amuka AcAranuM pAlana zakaya che vA azakaya che? he bhadra! sAmarthanA abhAvane lIdhe tathA kALa vagere doSane lIdhe ghaNIvAra je zakaya hoya che te paNa azakya banI jAya che. lAbha hAni pariNAmanI tulanAne vicAra karatAM e je zakya AcAra paNa sAmarthyanI apekSAe vA samayanI apekSAe azakya banI gaye dekhAtuM hoya te te pramANe vartata na thAya te paNa deSa samajavAno nathI. vaLI, te je kahevuM che ke "A sAdhuo pAsa0A lokone saMga choDatA nathI. temanI sAthe vaMdanavyavahAra rAkhe che te paNa tAruM kathana mithyA che. A bAbatamAM te je rIte siddhAMtamAM kaheluM che te rIte A sAdhuonI pravRtti che. have tuM ema kahe ke "esane pAsa" e pramANe vAraMvAra kahIne siddhAMtamAM to pAsasthAonI sAthe bolyA vyavahAra paNa na rAkha ema kahevuM che to temanI sAthe vaMdana vyavahAra to kema rAkhI zakAya? tArI A vAta kharI che, paraMtu sUtramAM ema paNa kahela che ke dIkSApayoya, parSadA ane puruSa vagerenI paristhitinI apekSAe paraspara bolyA cAlyAne ane namaskAra vagerene vyavahAra karavo ema zA mATe kaheluM che. pAsasthAo sAthe kaI jAtane vyavahAra na ja rAkhavAne hota te sUtramAM amuka apekSAe vyavahAra rAkhavAnuM na kahetAM taddana niSedha ja karI nAkhe che paraMtu ema na kahetAM "amuka apekSAe ema je kaheluM che tenuM rahasya che mUDha ! tuM jANuM zakela nathI. je e pAsasthAo, sarvathA agya ja hota te amuka apekSAe temanI sAthe paNa namana vagereno vyavahAra rAkhavAnuM je pharamAna karela che tenuM zuM kAraNa? A rIte zAstrakAre sApekSa daSTie vyavahAra rAkhavA vize vidhi-niSedha karela che mATe te kaI apekSAo pAsasthAo mATe paNa ghaTamAna che. e vyavahAra saMbaMdhe sApekSa rIte je vidhi-niSedhanuM zAstrIya anuzAsana "Aho Shrutgyanam Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArana-keSa : pAsatyAdikanI sAthe kema vahevAra kare ? che tene sApekSa na gaNavAmAM Ave to te jeo jene nathI, evAone paNa-pAkhaMDIene paNa lAgu paDI zake che. kadAca huM ema kahIza ke "pAkhaMDIo te jenanA veSamAM ja nathI eTale bhAvanI pradhAnatAvALA prasaMge eo AvI ja nahIM zake" tAruM e paNa kathana misyA che. zAstramAM to temanI paNa anuvartana karavAnuM kahela che. e vize zAstramAM kaheluM che te A pramANe che: je kSetramAM gItArtha puru na hoya ane bIje sthaLe rahevAnI goThavaNa paNa na ja thatI hoya athata jyAM gItArthapuruSo nathI tyAM ja rahevAno prasaMga Ave te bhAvane upaghAta na thAya e rIte pAsasthA ane pAkhaMDIone paNa anukuLa thaIne evA kSetramAM rahevuM ghaTe. evA kSetramAM eTale jyAM pAsathAonuMpAkhaMDIonuM prAbalya hAya evA sthaLe rahenAra jaina sAdhune pAsasthAo vA pAkhaMDIone e rIte anukULa thaIne rahetAM na AvaDe te stra ane parano nAza thavAno prasaMga Ave che, vA jenazAsana upara kalAke-kheTAM be-caDe che, potAnI jAtanI laghutA thAya che. Ane pariNAme te badhAne rAgadveSa thavAthI karmabaMdha thAya che ane A karmabaMdha e banne pakSane mATe aniSTa phaLa nIpajAve che, mATe rAgadveSa cheDIne kAryano prasaMga paDatA dravyathI bahArSithI uparauparathI to evA kSetramAM pAsasthAone vA pAkhaMDIone thoDuM ghaNuM anukULa thaIne rahevuM paraMtu AdhyAtmika draSTie eTale bhAvathI temane anukULa na thavuM arthAt bAhA vyavahAramAM anukULatA rAkhavI paNa pitAnA AcaraNamAM leza paNa zithilatA na AvavA devI. vaLI, te je kaheluM ke "A sAdhuonuM prarUpaNa zuddha nathI.' te paNa tAruM kathana barAbara nathI. sAdhuoe yathAyoga jevuM hoya tevuM zuddha prarUpaNa ja karavuM joIe, teo ema na kare te doSanA bhAgIdAra che. A vize zAstramAM kahela che ke: kAcA ghaDAmAM bhareluM pANI jema ghaDAne nAza kare che tema agya mANasane ApeluM siddhAMtanuM rahasya agya mANasane vinAza kare che, mATe je mUDha puruSa, cagya ane agyane bheda pArakhyA vinA ja game tene dharmanuM rahasya samajAve che te puruSa saMghane, pravacanane ane dharmano drohI che.-verI che. vaLI, te je kaheluM ke "pramANasara upakaraNaupadhi rAkhatA nathI" e paNa tAruM kathana barAbara nathI. vartamAnamAM je upakaraNa-upAdhi rAkhavAnI prathA che, te prathAnA dekhADanArA azaTha puruSa che, eTale azaThapradarzita prathAmAM deSa hovAno saMbhava nathI. kharI rIte te eka bAhasthApita pAtra, eka paTalachanna pAtra, pAtra bAMdhavAne eka gucchaka ane bIjuM gocarI sivAyanI-laghuzaMkA vagerenI pravRttimAM vAparavAnuM pAtra ane eka AMgika vastra tathA rajoharaNa eTalAM ja upakaraNe hevAM joIe. ane AjakAlane viziSTa muni paNa ethI vadhAre upakaraNa-upAdhi rAkhate dekhAya che mATe A bAbata te paraMparAthI azaThapuruSoe calAvelI prathA pramANe samajavAnuM che ane e viSayamAM pUrvanA munie ja pramANabhUta che eTale upakaraNa-upadhi-vadhAre rAkhavAnuM te kaheluM dUSaNa cheTuM che. vaLI, te je kaheluM ke, "AjakAlanA sAdhuo Dagale ne pagale "Aho Shrutgyanam Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigraMthanI mahattA. * kayAratna-meSa : apavAda seve che te paNa tAruM kathana barAbara ghaTamAna nathI. AjakAlanA munione tevA prakArano majabUta zarIrane bAMdhe vagere nathI mATe ane amuka paristhitimAM apavAdo karavAnuM vidhAna sUtramAM paNa kaheluM che tethI teo apavAda seve e dUSaNa nathI. zAstramAM kahevuM che ke:-"munie saMyamanuM rakSaNa sarvatra karavuM ane saMyama karatAM ya AtmAnuM rakSaNa prathama karavuM. AtmA hayAta haze te hiMsAdikanI vA kAma krodhane vAsanAthI chUTI javA mATe prayatna thaI zakaze, te dvArA vizuddhi meLavI zakAze ane pachI avirati TaLI jaze. " evuM bIjuM paNa zAzravAkaya che. " jIvato hoIza te pravacananI paraMparAne vikheda nahIM thavA dauM athavA adhyayana karI zakIza athavA tapodhAnamAM ujamALa thaI zakIza, gaNanI vyavasthA karI zakIza, nItinI-pravacananI sAraNuM karI zakIza? e prakAre lakSya rAkhI apavAda sevanAra muni mukita pAme che. tathA sarvajJanAM vacane pramANe zIlAMgane paNa saMbhava samaja. vaLI nirapavAda cAritrane ja saMbhava heta te zAstrakAre ema kema kahyuM che ke jyAM sudhI bakuza ane kuzIla zrama hayAtI dharAve che tyAM sudhI tIrtha paNa vidyamAna che ema samajavuM. arthAta apavAda sevana ekAMtadaSTie dUSaNarUpa nathI. je sthaLe kalpavRkSa na hoya tyAM lIMbaDAone paNa vRkSa gaNavAmAM Ave che tema jyAM utkRSTa rIte saMyama pALanArA na hoya tyAM kAlAnusAre saMyama pALavA mATe tatpara hoya ane tadanusAre kriyAkAMDamAM paNa tatpara hoya teone pelA lIMbaDAnA daSTAMta pramANe saMyamavALA zramaNe samajavA joIe. have koI ema kahe ke amuka puruSa muni che." evuM jayAM sudhI spaSTa paNe sArI rIte na jaNAya tyAM sudhI tenI sAthe namana vagerene vyavahAra kema karI zakAya? A vAta paNa barAbara nathI. rAgadveSavALA chavAstha mAnavanI badhI carcA vyavahAra nayane anusAra pravarte che eTale tenA bahAranA muni veSa, muni vartana vagerenA vyavahAra uparathI ApaNe tene ApaNI buddhi pramANe muni samajI tenI sAthe namana vagerene vyavahAra karIe te temAM kazuM khoTuM nathI eTaluM ja nahIM paNa te rIte vyavahAra kare te puruSa zuddhine meLavI zake che. zAstramAM kahela che ke jinamatane vIkAra karatA ho to vyavahAra ane nizcaya e baMnene na cheDe arthAt bAhya AcAra ane AMtarika AcAra e baMne upara lakSaya rAkhe. vyavahAra nayane bAdA pravRtti mAtrane uccheda karaze te tIrthane ja nAza thaI jaze. vaLI, zAstramAM kahyuM che ke -"je vyavahAra dharmAjita che. kSamA mArdava Aje varUpa dharma dvArA kamAyeluM che ane jJAnI puruSoe sadA . cha ta vyavahAra pramANe AcaraNa karanAra mahAne pAmate nathI. " tethI duSama kALane A deSa samajIne jJAnamAM, darzanamAM ke cAritramAM je ArAdhaka bhAve vartate hoya tene vizeSa utsAhita karo-sthira kare. vaLI kahevuM che ke-"nirtha sivAya tItha ne saMbhava nathI ane tIrtha vinA nirNane saMbhava nathI. jyAM sudhI chakAyane saMcama che tyAM sudhI tIrtha ane nirba e banenI hayAtI samajavAnI che. tathA chAmAM "Aho Shrutgyanam" Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : yAratna kApa H sAdhuo sivAya mekSanA upAya nathI. eTale jIva mAtra taraph saMyama vRttithI vyavahAra pravarte che tyAM sudhI mUlaNe! ane uttara guNe! vidyamAna che ema samajavu, ane tyAM sudhI irika saMyamavALA, cheda saMyamavALA, nima'thA, akuze ane pratisevIe-kuzIlA e badhA zramaNa tarIke vidyamAna che ema paNa samajavuM. AjakAla dhIra puruSAnI nyUnatA joine keTalAka madadharma vALA leAkeA savijJa savegI leAkeAnI hIlanA kare che e DhAya te maMda dharmavALAonA ja che ane e doSane lIdhe je aneka kharAba pariNAma Ave che te A che. peluM te vidyamAna zuIAnI avagaNanA, bIjAnI niMdAnA prasaMga, asatya bhASA, dharma tarapha anAdarabhAva, sAdhue tarapha pradveSabhAva ane e badhAne pariNAme saMsArabhramaNanI vRddhi. A khadhA deSA te mAMdu dharmavALA leAkeAne lAge che. vaLI vartamAna kaNikALamAM paNa sa MpUrNa paNe sayama vagere dharmonI sAdhanA sukara rIte thai zakatI hAta teA AjakAla nirvANune viccheda zA mATe hAta; eTalu paNa e mA~da dharma vALA samajatA nathI. A keTalA badhA temanA upara mahAmahanA prabhAva che jemanI sahAyatAthI devanuM, gurunu, dharmanuM ane dharmanAM vidhividhAnAnI kriyAonuM svarUpa samajI zakAya che te yationI paNa A mUDha leAkA niMdA kare che. A te kevA akRtajJa leAkA che? e pramANe he rAjA ! mUrkha mANusAnI vicAra ceSTAo vize tane keTaluM sabhaLAvIe ? kharI vAta e che ke sAdhue sivAya meAkSane upAya nathI e cAkkasa che. 20 huM nareMdra ! jemanAmAM rAgadveSa ane meAha nathI evA jinezvara bhagavAnanA AgamanI vAta have tane saMbhaLAvu. je kevaLa pArakAnuM hita karavAmAM ja tatpara che, evA jina bhagavAnanuM vacana amita che ane hitakara che. e vacanemAM daSTAMta ApIne badhI hakIkata samajAvelI che tathA yuktio ane hetuo dvArA badhu siddha karI atAvela che. temAM aneka bha MgA tathA nayAno apekSAe badhu nipuNatAthI kahI batAvela che. e vacanAnI mAdimAM, madhyamAM ane cheDe kayAMya paNa vyabhicAra deASa eTale AgaLapAchaLa virodhI vacananA doSa hAtA nathI ane e badhAM vacane gaMbhIra che. meAkSamAne prakAzita karavAne sAruM e vacane ratnanA dvIpasamAna che, kumatAnA vAdivavAdanA jhapATArUpa pavanathI te dIpapa cAne kazI asara thatI nathI tathA saMdhyA jema atizaya bahuvidha tArAAnAM jhumakhAne jhabakAve che tema te vacanA bahuvidharUpa atizayarUpa tArAone janmAve che. e pramANe devanuM, gurunuM ane AgamanuM jemane kharuM svarUpa samAyuM hoya temane sAMtanI prApti thAya che ane e sahitanI prAptimAM zakA vagere DhASA hAtA nathI. meATI mATI kalyANurUpa velInuM e samakita mULa che, e samakita pAmyA pachI evu eka pazu kalyANa bAkI nathI rahetu je meLavI na zakAya. have ayadatta ane rAjaputrane, guNu dhara gurunAM e vacanene sAMbhaLIne parama satASa thayA ane temaNe gurune kahyuM kemhe bhagavaMta ! sAdhupuruSanA prasAdathI ame ATalA "Aho Shrutgyanam" Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AsadharanA pUrvabhava varNana. * kayAratna-meSa : badho vaibhava meLavela che evA ame moTA chIe chatAM keNa mANasa amArI AgaLa sAdhupuruSanI niMdA karavAnI himmata kare che e kevI vAta kahevAya? athavA amane ema lAge che ke e mANasane koI pUrvabhavane duzcarita deSa ja he joIe jethI tene guNagrahaNane badale AvuM niMdAnuM kAma sUjhe che, te he bhagavaMta! tame e vAta kaho ke te mANasa pUrvabhavamAM keNa hato? pachI guNadhara muni pati belyA ke te mANasanA pUrvabhavanI vAta kahuM chuM te tame badhA ekamana thaIne sAMbhaLe. sAvasthI nagarImAM baMbha nAmanA gRhapatine tyAM A mANasa kubera nAmane putra hatuM. tenA upara teno pitA pUba roSa rAkhato hato, tethI te kubere saMsUyagaNi nAmanA jainamuni pAse dIkSA laI lIdhI. keTalAka divasa sudhI eNe vinaya ane zAkanI nItipUrvaka cAritra pALyuM ane pachI tene utsAha bhAMgI paDyo. pachI te e, Avazyaka vagere kriyAomAM roja ne roja pramAdI thavA lAgyA. jyAre tene guru ane bIjA sAdhue tema na karavAnuM samajAvavA lAgyo tyAre te roSe bharAvA lAgyA ane bolavA lAgyo ke sAdhuonI thoDIka paNa bhUla tarapha to thoDuM paNa dhyAna rAkhatA nathI ane bIjAne upadeza ApavA Ave che. "bAlasAdhuo ane glAna-mAMdA nabaLA vagere sAdhuonI hamezA paNa sevA karavI joIe" e rIte khUda guruo pite bIjAone kahe che chatAM pite te e pramANe karatA nathI. e rIte gurunAM ane bIjA sAdhuonA dUSaNe jatA ane vAraMvAra emanI niMdA karatuM hovAthI kalezavALAM mana ane vANuMvALo e sAdhu, maraNa pAmIne asuranikAmAM kiTibaSika nAmanA asuronI gatine pAmyo. pachI tyAMthI AvIne-maraNa pAmIne e mANasa, hamaNAM ahIM zrAvakapaNAne pAmela che. e enA AgalA bhavamAM potAnA guru ane sAdhuonAM dUSaNe joyA karato hato e paradUSaNadarzanano ene Agale svabhAva A zrAvaka bhavamAM paNa tenI sAthe AvelA che tethI ja te ahIM paNa sAdhuone uddezIne eka TIkA khera jevAM vacane kADhe che. A badhI hakIkata sAMbhaLIne, pilA adhakacarA zrAvakane zubha mArgamAM sthApita karIne rAjA vagere badhA leke e munine upadeza sAMbhaLIne gRhastha dharmamAM ujamALa thayA. zrI guNadhara gurunI dharmadezanA sAMbhaLyA pachI e badhA lokee zrI jinavaranAM bhavanA karAvyAM, nehI svajanonuM sanmAna karyuM, zAsiddhAMtane samajavA tarapha laya AvuM, zramanI sevA karavAmAM tatpara thayA ane lokavyavasthAmAM kuzaLa rIte vartavAnuM rAkhyuM tathA savizeSapaNe jJAna meLavavAmAM udyama kara zaru karyo, kumata taraphane pitAne vyAmoha choDI dIdho. e rIte teo dAkSiNya ane dayA vagere guNothI saMyukta banyA ane emane saMsAravAsathI kaMTALe AvavA lAgyuM. e pramANe teoe siddhAMtane yathAsthita sAra-rahasya samajIne rAjA vagere badhA zrI jinavaranA dharmamAM nizcala cittavALA "Aho Shrutgyanam Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - * kayAratna-koSa : deve karela narava rAjAnA samyaktvanI parIkSA. thayA. AcArya guNuMdhara paNa rAjA vagere lokone lAMbA samaya sudhI yathAbhimatapaNe pratibedha ApI gAma nagara ane purothI suzobhita evI vasudhA upara vihAra karavA lAgyA. have ke eka divase sAdhama sabhAmAM beThela deveMdra pitAnA avadhijJAna dvArA pRthvIne jato hato. te vakhate teNe rAjA naravarmane samyakatvamAM sudaDha manavALA je ane pachI idra devane kahyuM ke he devo! A naravarma rAjA samakitamAM evo sudaDha che ke-deva dAna sahitanA traNe jagatamAM koI paNa puruSa tenA samakitathI-jinamatanI zraddhAthI tene caLAvI zakavA samartha nathI. e rAjA ekale ja enI zrI jinamatamAM acaLa zraddhAne lIdhe traNe jagatamAM dhanyarUpa che, puNyavaMta che ane enAthI bIje kaI puruSa zraddhAmAM caDiyAta nathI, iMdranI A vAta sAMbhaLIne savega nAmanA deva vicAra lAgyA ke ALaka jema Ave tema uTapaTAMga bole che tema je loko meTA che teone ja AvI vAto karavI le che. nahIMtara e mAnava magataruM karyAM ane devanI zakti kayAM? tyAre I to kahe che ke ene enI zraddhAmAMthI koI paNa caLAvI ja na zake. athavA AvA vikalapa karavA karatAM to tyAM huM pote jAte ja jaIne tenI parIkSA karI lauM. e pachI e deva te rAjAnI parIkSA karavA Avye. ane teNe eka munivaranuM rUpa lIdhuM, sAthe keTalAka sArA sArA zramanA TeLAnuM paNa rUpa banAvyuM. e rIte banAvaTI evA aneka sArA zrama sahita te banAvaTI muni sA muni hoya e pramANe dekhAva karI rAjAnA AMgaNAmAM AvyA ane ene rAjA naravarmAe dIThe. munine jotAM ja rAjA Asana uparathI ekadama UbhuM thaI gayuM ane munine harSapUrvaka vaMdana karIne pUchavA lAge : he bhagavaMta! Apa je kAI kAme ahIM padhAryA che te kAma mane kahI saMbhaLAvavA kRpA karo. e banAvaTI suramuni bola: he rAjA! jemanuM mana mokSa tarapha ane saMsAra tarapha eka sarakhuM varte che evA samabhAvavALA amArI jevA saMyamavALA munione zuM kAma hoya? rAja A sAMbhaLIne pharIvAra bAda te paNa mArA upara anugraha karavAne khAtara ja Apa kAMI paNa pharamAvo. eTalAmAM hAthIomAM kesarI siMha jevA rAjAnI AsapAsa keTalAka hathiyArabaMdha mANasa pharI vaLyA, eomAM keInA hAthamAM aNudAra dhAravALI taravAra hatI, keInA hAthamAM bhAluM hatuM, keInA hAthamAM niSphara karI hatI. e rIte e rAjA hathiyAravALA zramathI ja gherAI gaye. e zramaNa bolavA lAgyA. Aje te tuM nAza pAmya samajaje, rUMdhAI gaye samajaje ane te dukha ! Aje te tuM have na hate thaI javAne. ema bolatAM bolatAM e zramaNee rAjAne zatrunI peThe bAMdhI dIdhe. A badhe Akarimaka banAva joIne rAjA leza paNa na gabharAye ane thoDuM hasatAM hasatAM bolavA mATe enA bane heThe khulA thatAM enA caLakatA dAMta dekhAvA lAgyA. e caLakatA dAMtamAMthI kiraNe phelAtAM kema jANe rAjA pitAnA gharane dhoLato na hoya e rIte te A pramANe belavA lAgyo. he bhagavaMta! caMdranA maMDaLamAMthI taNakhA varase "Aho Shrutgyanam Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ra3 deve naravarma rAjAnI karela stuti ane kahela AzIrvacana. : kAratna-meSa : evuM A zuM banyuM ? teo bolavA lAgyA che kura rAjA! he vinaya vagaranA! tathA he dharma vagaranA-adhama-rAja tuM zuM jANato nathI ke dezamAM kaI dAtA nathI tethI mahAmunie pIDA pAmI rahyA che ane te pote rAjyanA bhego mANI rahyo che ane zrAvakapaNAne Dhaga calAvI rahyo che. A rItanuM kapaTamaya bhaktivALuM hoya evuM tAruM vartana ame sAMkhI zakavAnA nathI ane tane Aja hamaNAM ja pUro karIe chIe. teoe ema kahA pachI rAjA tene uttara devA lAgyA. A mArA doSa che e kharI vAta che, paraMtu ethI karIne caMdra jevA nirmaLa evA zrI jinazAsana upara A pramANe nakAmuM Ape zA mATe cIDAvuM joIe ? A badhA leke jANaze ke kharekhara zuM badhAya zrama AvA ja haze ? huM pApI chuM tethI Ape mane ekAMtamAM laI jaIne A rIte bAMdhe heta te zuM vadhAre ThIka na thAta? rAja vicAre che ke jeo potAnA vitane paNa bhega ApIne zrI jinazAsanano abhyadaya kare che te puruSe dhanya che ane jagatamAM temanI ja nirmaLa kIrti prasare che. mArI pAse lakSamI hovAthI zuM vaLyuM? phogaTanuM narapatipaNe pApe tethI zuM thayuM? mArAmAM viveka che tethI paNuM zuM thayuM ane meM zAstronA arthone bodha meLavyo che tethI paNa zuM vanyuM? mane lAge che ke huM A vakhate zrI jinazAsananI halakAInuM nimitta bane chuM mATe mAruM jIvana kalaMkita thayuM kahevAya ane e kalaMkita thaIne jIvavAthI zuM? mATe have vadhAre bolavAnI jarUra nathI, mane bAMdhIne sAdhu je kAMI karavA dhAre che te bhale kare ane mArI je A bhUla thaI che tenuM prAyazcitta paNa emaja thaI zakaze. e pramANe sadabhAvavALAM vacane belIne rAjA, pitAnA jIvitane tyAga karavAne paNa sajaja thaI gaye, eTalAmAM A sattvanI parIkSA karavA Avela deve potAnA avadhijJAnanA baLe e rAjAnuM samakitamAM nizcalapaNuM je rIte I varNaveluM hatuM te karatAMya savizeSapaNe ekadama jANI lIdhuM ane pachI teNe A badhe prapaMca tajI daI pitAnuM asala svarUpa khullu karI dIdhuM. kapALamAM banne hAtha joDIne e deva balavA lAge naravara! have tAre cittamAM saMtAya karavAnI jarUra nathI. saudharma svarganA I samakitamAM tArA daDhapaNAnI prazaMsA karI hatI, te vAta upara mane vizvAsa na AvyuM tethI tArI parIkSA karavA mATe AvI badhI bhayAnaka pravRtti karI hatI, paraMtu mane have khAtrI thaI gaI ke tArA je samakitamAM vizeSa rIte daDha bIje kaI jagatamAM jaNAto nathI. jene tuM nAtha-rAjA thayela che te A pRthvI tAre lIdhe kharekhara ranavatI che ema kema na kahevAya ? devanAM A vacana sAMbhaLIne rAjA bolyAH he mahAjazavALA! jemAM puruSarUpa nararatna ja bharelAM che evA zrI jineMdra bhagavAnanA uttama zAsanarUpa samudramAM huM te eka koDA je chuM, mArI ATalI badhI lAvA zA mATe kare che? have A deve "Aho Shrutgyanam Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-keSa : deve karelI narava rAjAnI stuti. pitAnA maNimaya caLakatAM kuMDaLe ane pitAnA mAthA uparathI mukuTa utArIne rAjAne Ape ane vinayapUrvaka praNAma karIne e deva A pramANe bolavA lAgyA. he uttama puruSa! kumudanA vALanA kaTakAnA varNa jevI tArI veta kIrtivaDe eka gharanI peThe te A AkhAya vizvane UjaLuM karela che. tArI hatheLInA kamaLamAM jema kamaLa kula upara bhamarI Azaro meLave tema lakSamIe Azaro meLavela che, ane tArAM pUrvanAM badhAM duSkRta nAza pAmI gayAM che. A jagatamAM evuM bAkI rahetuM eka paNa maMgaLa nathI je tArAmAM na hoya, ethI karIne tuM mitra sukhanI sAthe sakhIpaNAne pAmela che. tArA guNenI gaNanA karavAthI bIjA rAjAomAM kharekhara savAdanI pravRtti zIvra mudrita jevI ja thaI gaI che. A jagatamAM tuM puNyavaMta janemAM agresara che, zrI jiteMdra bhagavAnanAM pravacana rasane pIvAthI tArAM badhAM dvanda dUra thayelAM che tethI karIne, jenAM samagra pApa dUra thayela che evAM tamArAM caraNanuM darzana ane sparzana e banne vizuddhi mATe zA mATe na thAya? e pramANe bahu samaya sudhI udAsa, nirmaLa ane satya vacanagarbhita e rAjAnI stuti karIne rAjAnA dekhatAM e deva, jaladI vargamAM pitAnA sthAnamAM pahecI gaye. e pramANe samyakatvanA adhikAramAM rAjA naravarmanuM prathama kathAnaka saMpUrNa. "Aho Shrutgyanam Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- zaMkA aticAra viSe varNana ane tenA upara dhanadevanuM bIjuM kathAnaka. sa mikita meLavyA pachI paNa temAM azuddhio rahI gaI hoya te evuM azuddha - samakita meLavyAthI kazo ya guNa-lAbha thato nathI, mATe samakitane vizuddha , rAkhavA mATe je je upAya zAstramAM batAvelA che te badhA upAyone ahIM che. nirdoSa rIte kahevAnA che. samakitane azuddha karanArA ane azubha bhAvanAjanaka evA cAra de che. 1 zaMkA, 2 kAMkSA, 3 vicikitsA ane 4 parapAkhaMDaprazaMsA A cAre deze samyakatvano vilepa karanArA che ane pAparUpa che mATe dUrathI tajI devA lAyaka che. samakitane vizuddha karanArA evA ja bIjA cAra suMdara guNe zAstramAM batAvelA che. upahaNa, avimUDhaSTi, sthirIkaraNa ane vAtsalya. A cAre guNe hamezAM AcaravA lAyaka che, samyaktvanuM piSaNa ApanArA che ane puyarUpa che. A cAre guNenA AcaraNamAM koI azuddhi Ave vA doSa hoya te e cAre guNe paNa deSarUpa thaIne viparIta bane che. kAMkSA vagere dezanuM svarUpa jyAre temane varNavavAne prasaMga Avaze tyAre batAvazuM. hamaNuM te prastuta zaMkAnA deSanuM svarUpa AcAryazrI jaNAve che. "saMzaya karavo" e zaMkAnuM svarUpa che. zaMkAnA be prakAra che. eka deza zaMkA ane bIjI sarva zaMkA. deza zaMkA eTale jIva ajIva vageremAMnAM koI paNa eka tatva vize zaMkA karavI. jemake jIva haze ke kema ? punarjanma haze ke kema? e saMdeha rAkhe. saMdeha te ajANI vastune jANavA pUrate badhAMne thAya ja, paraMtu e sadehane TALavAnA upAye na levA ane vatsvarUpane samajavA paNa takalIpha na levI, kiMtu hamezAM jIva, ajIva, punarjanma vagere vize manamAM saMdeha rAkhI ja mUke enuM nAma deza zaMkA. sarva zaMkA eTale saMpUrNa dvAdazAMgI tarapha ja zaMkAnI najare jovuM arthAt e dvAdazAMgI zrI jinabhAgavAne banAvelI che ke bIjA keIe banAvelI che. tAtparya e ke-samasta zAstro vize tenA pramANikapaNAnI zaMkA karavI tenuM nAma sarva zaMkA che. jenuM mana bhagavAne kahelAM to saMbaMdhe zakita hoya ane zaMkita hovAne lIdhe ja kaluSita hAya-DoLAyeluM hoya evo zaMkAzIla mAnava kaI paNa kAryamAM nizcayapUrvaka viziSTa rIte pravRtti karI zakatuM nathI. jenuM citta zaMkAne hiMcake caDeluM heI DaheLAI gayela che, e mAnava A lekamAM karavAnuM kheDa vagerenuM kAma paNa karI zakto nathI, te pachI evo zaMkAdagdha mAnava paralokanuM kAma te zI rIte karI zake? vaLI zaMkAnuM jhera caDavAthI jenA manamAM aneka prakAranA saMka95vika UThayA kare che tethI mana vikSipta thaI jAya che. evo mAnava A lekamAM ja dhanadeva nAmanA vANiyAnI peThe du:khI du:khI thaI jAya che. have dhanadevanI kathA kahevAmAM Ave che. "Aho Shrutgyanam Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kacarAna-koSa : dhanadevanI kathA. dhanadevanI kathA A ja budvIpa nAmanA kapamAM ja airavata nAmanA kSetramAM jayasthala nAmanuM eka nAnuM kheDa-gAma che. cAre pAsa dhULanA gaDhavALuM e gAma kaliMgadezarUpa kulAMganAnA mukhanI peThe maLeharavANiya che. jema kulAMganAnuM mukha manohara vANIvALuM che tema e gAma manohara vANiya-vANijya-vepAravALuM che. karmagraMtha nAmanA zAstranA prakaraNanI peThe bahuvidha prakRti-sthiti pradeza gahana che eTale jema karmagraMthanA prakaraNamAM aneka prakAranI karmanI prakRtionI, temanI sthitienI ane temanA pradezanI gahana carcA che tema e gAma bahuvidha aneka prakAranI prakRti eTale prajAonA sthiti, nivAsanA pradeza-sthAnethI gahana khIcakhIca bhareluM che, tathA dhana ane dhAnyanI samRddhithI bharapUra che. e gAmamAM visAhadatta nAme eka zeTha rahe che, tene se nAme strI che ane temane saMvara ane dhanadeva nAmanA be putra che. baMne bhAIo paraspara premapUrvaka potAnA divaso vitAve che. koI eka divase tenA pitAne vicAra thayo ke-A be putromAMthI ke putra A gharane vizeSa aspRdaya karanAre nivaDaze? enI parIkSA karavI joIe ane temAM je uttama nivaDe tene kuTuMbana adhipati banAvI tene kuTuMbanI ciMtA bhaLAvI huM pote jAte naciMta thaI sukhe rahuM. Ama vicArI teNe bane chokarAnI parIkSA karavA eka vAra bane putrone belAvIne kahyuM ke-are putra! tame bane pAMca hajAra sonAmahora laIne judA judA dezamAM jAo ane dhana kamAvAnI potapotAnI kuzaLatA batAva! bane bhAIoe pitAnA bApanI e vAta sAMbhaLI ane sAthe ghaNuM kariyANuM vagere laIne teo bane judA judA dezAMtara tarapha gayA. temane mATe putra saMvara dakSiNapatha bhaNuM gaye ane bIjo nAno dIkaro dhanadeva uttarApatha tarapha gayo. moTA putra saMvara kAMcIpura pahoMcyo ane tyAM teNe dhana kamAvAnA aneka upAya ajamAvI levA mAMDyA. rAjAnI sAthe saMbaMdha bAMdhI uttama vastra vagerenAM bheTa ApIne rAjAnI sevA karavA lAgyA. A rIte rAjAnI sevA karate tene joIne rAjasabhAnA lekee tene kahyuM ke: are bhAI! A rIte rAjAnI sevAmAM zA mATe nakAme lakhaluTa kharaca kare che? zuM koI paNa puruSe sarpa, rAjA ane agninI sevA karIne temane pitAnA vaza karI zakela che jethI karIne tuM Ama rAjAnI sevAmAM pravatI rahe che. saMvara : are mUDha lake! A mArI sevAne khare uddeza tame jANutA nathI, zAstramAM kahyuM che ke rAjadarabAramAM javuM, jeo mAnItA prItipAtra che temanI sevA karavI, kadAca Ama karavAthI vizeSa prakAranA vaibhavone lAbha na maLe to paNa thanArA anarthone te kharekhara jarUra aTakAvI zakAya. "kharca thaI jaze" evI bIkathI je DAhyo mAnava rAjAne Azaro lete nathI tenuM apamAna nIca mANaso kare emAM zI navAI ? ema nakkI karIne teNe pelA "Aho Shrutgyanam" Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. najIvA lAbhamAM dhanadeve vecela kariyANuM. = kathArana-keza : mUha lekenI rAjAnI sevA na karavAnI zikhAmaNa mAnI nahi ane potAnI buddhi pramANe game tema karIne te sajAnI sevA karato rahyo. sArA khetaramAM vAvelo bIjene jaththo jema bhaviomAM bhAre phaLa Ape che tema saMvare mAMDele rAjA sAthe vyavahAra temane bhAre phaLa ApanAra nivaDyo. enI vizeSa prakhyAti thaI ane rAjA sAthenA vyavahAranA abhimAnane lIdhe saMvara game tevA ukhala mANasa pAsethI paNa pitAnI ugharANI vA vyAja vagerenuM nANuM meLavI zako. ene pariNAme te jaladI dhanavAna thaI gaye. A tarapha dhanadeva, gAjaya nAmanA sthaLa tarapha jatAM vacce eka sthAnamAM teNe utAro karyo. e vakhate tyAMnA rahevAsIo tenI pAse AvyA ane temaNe tenI pAsenA kariyANAnI mAgaNI karI. tethI temAM keTaloka lAbha-hAMsala maLe ema che tema dhArIne te pitAnI pAsenuM kariyANuM temane devA lAgyo. tenI sAthenA mANasoe te tema karavAnI nA pADI ane kahyuM ke-A rIte kaThekANe vecI devAthI tuM tArA hAthamAM Avele ghaNalAbha A thoDA lAbhanA lobhe hArI javAne che, tema kahA chatAM teNe temanuM mAnyuM nahIM ane ulaTuM kahyuM ke-kone khabara che ke have pachI A kariyANune vecavAthI AthI paNa vadhAre hAMsala maLaze ke kema? mATe pratyakSamAM cheDe lAbha maLe che te laI leja; paNa bhAvimAM thanArA vizeSa lAbhane kalpIne pratyakSa lAbhanI avagaNanA karavI te ayukta che. ema samajIne teNe pilAene badhuMya kariyANuM najIvA hAMsale paNa vecI dIdhuM. e vecANathI tene je dhana maLyuM te vaDe bIjuM kariyANuM laIne te AgaLa cAle ane cAlatAM cAlatAM keTalAka samaya pachI te gajajaNaya pahoMcI gayo. saMzaya bharelI vRttione lIdhe, jemAM pratyakSa lAbha maLe evI pravRttione tajI daI te, bIjA bIjA lAbha na maLe tevA asAra vyApAramAM paDyo. enI evI svachaMda avaLI pravRtti jANIne tene parivAra tenA tarapha bedarakArIthI vartavA lAgyA. evAmAM te nagarane eka bIje kaMI mANasa A dhanadevanuM mana barAbara kaLI gaye. tenI khUba sevA karavA lAgyA ane te jema kahe tema paNa karavA lAge. e rIte pelA nagaranA vyApArIe tenI sAthe evI bhAIbaMdhI karI ke e, tenA abhinna hayA banI gaye ane pachI game te bAnuM batAvI jema tema karIne pele nagaraputra e dhanadeva pAsethI paise kaDhAvavA lAgyA ane ema karatAM karatAM to e dhanadeva chevaTe nirdhana banI gayo. have vakhata jatAM mabakanA vRkSA ramya mada ane mane hara taruNIonA vALanA juthanuM kaMpana, halana, calana ane pharapharAvavuM e badhAne lIdhe tatkALa suvAsita banelA zizira RtunI ThaMDIthI thaI gayelI nadIonAM pANIne lIdhe ane duHkhe karIne vahana karI zakAya tevA himane lIdhe ghaNuM ja ThaMDA thaI javAthI na rahI zakAya evA thayelA uttara dizAnA vAyarAo cAre bAju vAvA lAgyA, hemaMta Rtu proDhadazAne pAmI, strIonAM gADha "Aho Shrutgyanam Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kAratnakeza dhanadevanI zaMkAzIla vRttithI tenA guhanuM dagdha thaI javuM. 8 AliMgana karavAnI utkaMThA jemanA manamAM vadhavA lAgI che evA pravAsI vAMDhA ke caMcaLa ane ugavALA thavA lAgyA, sthAne sthAne-Theka ThekANe-dharma mATe rAkhelI tApanI sagIonI AsapAsa rAMka loko ToLuM maLIne tApI vIsAme karatA hatA, te have gharanA AMgaNAmAM jaIne besavA lAgyA. TAne lIdhe pitAnA aMga upara pAkA telamAM kAlavelA ghaTTa kensaranA aMgarAgane cepaDI zobhAyamAna banelA purajane gharanA chajAMnI vacce dinane cheDe saMkhyA vakhate AMTA mAravA lAgyA ane khIlatA kuMdanI sugaMdhIone lIdhe manohara lAgatA evA vananA vAyarAo cAlavA lAgyA, A jAtano kaDakaDate ziyALo cAlato hato tyAre eka vAra pelA dhanadeva potAnA parivAranA mANaso nirdoSa hovA chatAM temanA upara reSA paNa karIne vAraMvAra zaMkA karate hato ane bahAra javAnuM hoya tyAre gharanAM banne bAraNuM sajajaDa rIte barAbara baMdha karIne, tALuM daIne kuMcI hAthamAM rAkhIne karatA hatA. e rIte te zerInA AgalA ja bhAgamAM rahelI paMcanI sagaDI pAse ziyALAnI TADhathI kaMpatA zarIrane tapAvavA eka vAra viziSTa mANasane gokImAM beTho hato tyAre eka bhAre kALAhaLa thaze. "A zuM A zuM ?" ema karatA tyAM sagaDI pAse beThelA bIjA badhA mANaso hI gayA ane UThIne teo je dizAmAMthI e ghaMghATane avAja Avato hato te dizA tarapha jevA lAgyA. te tyAM UMce caDate, pArevAnI Doka je bhUkharo jANe ke AkAzamAM megha na caDyo hoya evI zaMkAthI tyAM bhegA thaI gayelA leke vAMkuM zarIra ane UMcI Doka karIne jenI sAme jetA hatA e ghaTTa dhUmADe temaNe dITho. "A konuM ghara baLe che?" evI zaMkAthI jemanAM mana bhedAI gayelAM che, haiyA trAsI UDyAM che evA leke tyAM UbhelA che temane joIne eka mANasa be ke-A dhanadevanuM e ghara baLI rahyuM che. e sAMbhaLIne lokoe tene tarata ja potAnA baLatA ghara tarapha javAnI sUcanA karyA chatAM e zaMkAzIla vRttine dhanadeva pitAnA saLagatA ghara tarapha jatA nathI ne UlaTuM ema kahevA lAgyo ke mArA gharamAM Aga lAgavAne saMbhava nathI, kiMtu paDatA himanI ThaMDIne lIdhe atizaya ThaMDI banelI vAta havAthI tharatharatA evA pravAsI lokee sagaLAvelA ghAsanA puMjanI AgamAMthI dhUmADo nIkaLe che, e kadAca A dekhAte dhUmADe haze mATe zA mATe AkaLA thAo che ? pitapotAnAM sthAna upara besI rahe. evI vAta kare che eTalAmAM Amatema jotAM hAMphaLAMphAMphaLAM banelA e dhanadevanA pitAnAM ja mANase tyAM AvI pahoMcyA ane kahevA lAgyAM ke-he dhanadeva! Ama kema sthira beThele che ? te nathI ke nIcethI Toca sudhImAM moTA moTA taNakhAonA phelAvAthI bhayaMkara banele ane lAkaDAMne bALavAthI lAMbI TocavALe thayele A agni tAruM ghara bALI rahyo che? A sAMbhaLIne te UbhuM thaye ane baLIne khAkha thaI gayelA pitAne ghare jaI pahe, tyAM teNe gharane badhe sadara bhAga banI gaye "Aho Shrutgyanam Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkAzIla vRttithI dhanadevanuM duHkhI thavuM. : kathAna-keza: - ~ ~- ~-~-~~-~~ ~ ------~ ~ ~ dITho. " have A mANasa kaMgALa thaI gayo che," ema samajIne tenA mANasoe tene tajI dIdho ane "A bAvare che" ema samajIne tyAMnA bIjA lokoe tene phiTakAra Ape. have e dhanadeva pitAne nabhAva karavAne asamartha banyuM ane te potAnA bApanA ghara bhaNI javA lAgyo. rastAmAM te bhUkhathI herAna thayA eTale e keI eka tyAM AvelA nesaDAmAM bhIkha mAgavA sAru pharavA lAgyuM. "Ane AkAra suMdara che" ema dhArIne tenA upara dayA ANuM keAI eka gRhiNIe tene Adara sAthe khAvAnuM ApyuM. khAIpIne, bhUkha tarasane zAMta karIne e tyAMthI bahAra nIkaLe eTalAmAM tenA manamAM zaMkA thaI AvI ke-pelI bAIe mane atizaya AdarathI khAvAnuM ApeluM che ethI ema jaNAya che ke teNIe mArA upara kAMI kAmaNuTuMmaNu karavA mATe e khAvAnuM kema ApeluM na hoya? e bhejana kAmaNa vagerenA SavALuM hoya. AvI jAtanI ugra zaMkA thavAthI tene peTanI pIDA upaDI ane e mahAkaTe eka nagaramAM pahoMcyA. tyAM vaidanuM ghara pUchIne vadanI pAse ga. pitAne peTapIDa UpaDI AvI che e vAta vaidane teNe kahI saMbhaLAvI. vede tene piTanA zodhana mATe auSadha ApyuM. pachI gaMgAnA pravAhanI peThe tenuM peTa chUTI paDayuM, tene atizaya jhADA thaI gayA. tenA upara dayA AvavAthI vaide pharIne osaDa ApIne sAravAra karI tene sAjo karyo. pachI zaMkAno vicAra cheDe thoDo tajI daIne e, pitAnA bApanA gAma tarapha cAlI nIkaLyo. cAlatAM cAlatAM keTalAka samaya pachI te pitAne ghera pahoMce. enA pahoMcatAM pahelAM ja enA parivAranA mANaso enA pitA pAse AvIne enI badhI hakIkata saMbhaLAvI gayelA eTale pitAe badhuM potAnA putra viSe agAuthI ja jANa lIdheluM tethI jyAre e ghera AvyA tyAre tenA pitAe tenI gya sAravAra karI. bIje kaI eka divase e zeThane mahA dIkarA saMvara AvyAnI vadhAmaNI AvI. zeTha tenI sAme gaye. lagabhaga eka gAu jeTale cheTe gayA pachI zeThe baLadanA gaLAnI ghUgharamALa avAja sAMbhaLe ane pachI thoDI ja vAramAM aneka UMTa, baLada, khaccara, gADAM ane javAna-puruSa besI zake evAM puruSapramANa vAhana-myAna vagerenI uttama sAmagrI sahita ane aneka cokIdAro sAthe zeThano putra tyAM AvI paho . e tyAM ja potAnA pitAnA pagamAM namI paDyo. enI A badhI sAmagrI ane ThAThamATha joIne ja zeTha samajI gayA ke-A mAre putra sArI rIte ghaNuM dhana kamAI Avela che. eNe nagaramAM praveza karyo. vadhAmaNAM thayAM, sArI tithi ane sAruM mUhurta joIne e AvelA bIjA putrane zeThe pitAnA gharano svAmI banAvyo. pitAnI gAdIe besADyo. ane pelA dhanadeva nAmanA chokarAne nekare kare evAM kAmakAjamAM joDyo, ne pitAnA manamAM rahelI zaMkAzIla vRttine lIdhe hamezAM duHkhane bhAgI thayA. "Aho Shrutgyanam Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAratna keza : jinezvaranA vacanamAM anupama zraddhA rAkhavI. 30 sAra-A paNa vyavahAranA kAmakAjamAM paNa zaMkAzIla vRttine lIdhe ApaNe kharekhara sarvatra asaphaLatA ja pAmIe chIe te pachI zrI jinezvara bhagavAne kahelAM to tarapha zaMkAzIla vRtti rAkhavAthI ApaNe badhAM kalyANa kAryo haNAI jAya che. sarahanA zAha aMdhakAranA puMjathI cAha pAmelA cho, A saMsAramAM temane prApta thayela ciMtAmaNi ratnane paNa "e heluM che" ema samajIne tajI de che. paramagurunA mukhathI kahevAmAM AvelAM ta tarapha je anya sattvavALo ane kaluSita buddhivALo prANuM vyAmoha vRtti dAkhave che te, A jagatamAM, jema koI tarasathI pIDA pAmele prA nirmaLa pANIthI bharelI taLAvaDIne cheDIne jhAMjhavAnA jaLanA taLAva tarapha doDyA kare ane duHkhI thAya tema duHkhI thAya che. rAga ane mohavRttine lIdhe mAnava khoTuM bole che, zrI jinezvaradevamAM rAga ane mohavRtti sarvathA kSINa thayelI hovAthI temane leza paNa khoTuM kahevAnuM kAraNa nathI chatAMya je tuccha vRttivALe mAnavI emanA vacanAmAM asatyatAnI zaMkA rAkhe te AgamAMthI amRtanA jaLa jevI zItaLatA pragaTe evuM vAMchanAra kaI mUhanI je mahAmUDha che. koI rogI, Ama evA vaidyane jANyA pachI paNa tenA vacanamAM zaMkA rAkhe to te e vaidyanI davA niraMtara lIdhA chatAMya kadI paNa nirogI thaI zakate nathI mATe sarvajJanAM tamAma vacane eka eka vacane tarapha azaMkAbhAve evI rIte rahevuM joIe ke kadI paNa cittamAM saMzayane mela sparza ja na thavA devuM. kadAca sUraja AthamaNI dizAe pazcimamAM paNa Uthe, siddhanA jIva siddhazilAne paNa kadAca tajI de te paNa zrI jinavaranuM vacana kadI ya mithyA thatuM nathI evI aDaga zraddhA rAkhavI joIe. e pramANe zrI kathA ratnakezamAM samyaktvanA aticAra zaMkASa vize dhanadevanuM bIjuM kathAnaka samApta. E .: "Aho Shrutgyanam Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SilyHMITHIL - kAMkSAnA duSpariNAma viSenuM varNana ane tenA upara nAgadattanuM trIjuM kathAnaka, SS | sa makita meLavyA pachI emAM azaMkAbhAva rAkhavA chatAMya je manamAM kAMkSA Huma3 doSa jAge te e doSa samakitanA svarUpane nAza kare che. ApaNe jenA B vacanamAM azaMkabhAve samakita-nizcala zraddhAnI prApti karI hoya tenA Giulia uparAMta bIjA bIjA matavALAnAM vacanane paNa satya mAnavA tenuM nAma kAMkSAdeSa. A kAMkSA paNa be prakAranI che. deza kakSA ane sarva kAMkSA. pote je eka darzana- mata-dharma-azaMkabhAve svIkAryo hoya te uparAMta bIja paNa keI eka matane bhavya-sAre samajo eTale piote jainamatane azaMkabhAve svIkAryo hoya chatAM ema mAnavuM ke kapila vagere je dArzanike thaI gayA che temAMnAM game te ekanuM darzana paNa bhavya che ema mAnavAnI vRttinuM nAma deza kAMkSA. jagatamAM pravartatA tamAma matomAM dAna, adhyayana vagere aneka sArA sArA bhAve kahevAmAM AvelA che mATe jagatanA e tamAma bIjA bIjA mato paNa sArA che jenA matamAM dAna vagerenI je hakIkate varNavelI che te badhI hakIkata saMsAranA bIjA bIja matemAM paNa jaina matanI peThe ja varNavelI che mATe e badhA mate paNuM sArA che. ema mAnavAnI vRttinuM nAma sarvakAMkSA. je matane-je darzanane azaMkapaNe svIkAryuM hoya te AvI be vikaHpavALI vRtti rAkhe te yogya nathI. jenA matane azaMkabhAve mAnyA pachI bIjuM ke bIjA paNa darzano kharAM che evI be vikalpavALI vRtti na rAkhavI joIe. koI paNa mANasa jyAM sudhI kumArgano tyAga na kare tyAM sudhI te koI paNa samaye sumArgamAM pravRtti karI zakato nathI mATe eka ja sumArgamAM ja manane sthira rAkhavuM joie. je pravAsI manuSya aneka mArgo tarapha prayANa karatA hoya che te kadI paNa teNe IcchelA sthAne pahoMcI ja zakate nathI. koI mAnava jheramAM paNa amRtanI kalpanA kare tethI te jhera amRtanuM kAma sAratuM nathI. je puruSa, yukta zuM che? ene kharo sArarUpa vicAra karI zakatA nathI teo ahita mArgane tyAga karIne hita mArga upara caDI pitAnuM hita sAdhavA mATe zakitamAna thatuM nathI, tethI karIne bIjA bojA kutIrthi. kenA vargo batAvelA mArgane sarvathA tyAga karIne zrI sarvajJa bhagavAne AcarelA, upadezelAM kAryamAM ja kAMkSA-icchA rAkhavI. je je kAryo zrI sarvajJa bhagavAne karelAM che tevAM ja kAryo ApaNe paNa karavA joIe evI je kAMkSA IcachA rAkhavI e ja vizeSa ucita che. vartamAna jIvanamAM paNa che je kAryo karavAnA che te vize paNa pikakhakaMkhA-prekSyakAMkSA eTale je je padArtha najaramAM Ave te badhAnI IcchA rAkhavAnI vRtti asaMkhya duHkhone upajAvanArI che, evI vRttine lIdhe vivaza manavALe manuSya nAgata nAmanA gRhasthanI peThe duHkhI thaI jAya che. e nAgadattanI kathA AcArya mahArAja jaNAve che. "Aho Shrutgyanam Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - : kathArata-keASa : nAgadattane tenA pitAe Apela zikhAmaNa. A ja bhAratavarSamAM paMDita janane AnaMda vadhAranArI ane zrIvAsupUjya bhagavAnane tyAM janma thavAthI eTale temanA janmakalyANakane lIdhe aneka kalyANane upajAvanArI caMpA nAme nagarI che. tyAMnA rahevAsI saMyabhu nAme eka vaNika che. tenI strInuM nAma paDyA che. seMkaDe mAnatAo karyA pachI temane tyAM nAgadatta nAme eka putra janme. tenI yogyatA pramANe tene aneka kaLAo zIkhavADavAmAM AvI. jyAre te yuvAvasthAmAM Avyo tyAre samAna jAtinI ane samAna rUpa vagere guNavALI kulIna salakSaNa nAmanI kanyA sAthe tenuM lagna karyuM. pachI vakhata jatAM e nAgadata pitAnA kuTuMbane bhAra upADI le evA samartha che. pachI samaya jatAM pitA ghaDapaNathI gherAI gaye, rego thavAthI ni:satva thaI gaye ane tema thavAthI tenAM buddhibaLa ane parAkrama e badhuM cAlyuM gayuM. e thavAthI teNe pitAnA putrane bolAvIne kahyuM ke he vatsa! tuM jo ke have mAruM zarIra maraNane kAMThe pahoMceluM che, ethI Aja ke kAla cokkasa e paDI ja javAnuM mATe mAre tane A prasaMge A nIcenI vAta kahevAnI che: tuM sArA puruSonA mArga upara tArI jAtane caDAvIne evI rIte varte che jethI kuTuMbanAM ane amArI jevA azakatonuM anukaraNa na kare paraMtu puruSonuM anukaraNa kare athavA kuTuMbajanonI dujene halanA na kare. vaLI. he putra! karmanA vipAkane lIdhe jyAre kevI dazA palaTAI jAya che e kaI jANatuM nathI mATe jyAre tuM kaI vAra kuTuMbanA bhArane upADI na zake evI dazAmAM AvI jA. tyAre kAliMjara parvatanA pUrva zikhara AvelA devaLamAM pratiSThita thayelI evI ApaNuM kuladevatAnI pratimA che tenI tuM ArAdhanA karaje. ApaNA pUrva puruSoe paNa jyAre temane saMkaTanI avasthA AvI paDelI tyAre e kuladevInI ja ArAdhanA karelI ane vakhate e kuladevIe temanuM vAMchita siddha kareluM. mAthA upara banne hAtha joDIne praNAmapUrvaka e nAgadate potAnA pitAnAM e vacano "premapUrvaka" savIkAryo. pitA paNa annapAnanuM anazanapUrvaka pratyAkhyAna karIne kALadharma pAmya ane nAgadate kALadharma pAmela pitAnAM pAralaukika kAryo karI nAkhyAM. ane keTalAka vakhata pachI samayAnusAra pUrvapuruSonI maryAdA pramANe dhana kamAvAnI ane evI bIjI aneka pravRttiomAM pravRtta . ema karatAM karatAM ene, kaI zeThanA dUdha nAmanA putra sAthe bhAIbaMdhI thaI. eka bIjAne sukhe sukhI ane duHkhe duHkhI e rIte samabhAve mitra tarIke rahetA divase javA lAgyA. samaya jatAM temanAM tathA prakAranAM azubha karmo udayamAM AvyAM tene lIdhe temanA badhA thayA vyavasAye ulaTA paDyA-avaLA thayA, puruSArtha paDI bhAMge, dezAMtara gayelA vAtarene coroe lUMTI lIdhA, dhananA saMgraha badhA baLI gayA, vyAje dhIreluM badhuM dhana DUbI gayuM ane thoDAka divasamAM "Aho Shrutgyanam Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 dudha ane nAgadatta anetI RSTadeva ArAdhanAnI tatparatA. tenA badhA piravAra paNa jANe ke tene oLakhatA ja na hAya evA parakIya mAnava jevA banI gayA. pachI te banne jaNA jyAre ekAMtamAM eThA hatA tyAre temane eka bIjAne AvA vicAra thayo ke kharekhara ApaNe banne jaNAe AgalA bhavamAM evu kArya karma sAthe ja karyuM haze jenuM AvuM bhayAnaka pariNAma tane ane mane eTale ApaNe bannene eka sAthe ja bhAgavavAnuM AvyuM ane ApaNI bannenI evI sthiti AvI paDI ke have ApaNe nibhAva ja kaThaNu thaI paDayA. dudhe kahyuM-te have zeA upAya karavA? have ApaNeA bacAva kevI rIte karI zakAya ? athavA zuM karyuM. hoya te pAchuM sAruM' thAya? AvI vikaTa paristhitine lIdhe mAruM mana evuM mUDha thaI gayu che ke kharekhara mane kazI sUjha ja paDatI nathI. vadhAre zu? hamaNAM tA mArI jAta paNa mane sakaTa ApanArI lAge che. athavA nirdhanapaNuM duHkha kare che ema mANasa mAne che emAM Azcarya zuM che? paraMtu mANasa niCnapaNAne lIdhe pAte paNa peAtAnI jAtane zerInI dhULa jevI samaje che. pUraNametta-mAtrAmeLa vALA artha vagaranA zabda pazu, paMDita janAnA parihAsapAtra manI tiraskArapAtra Thare che te pachI pUraNametta-maitrI-vALA artha-dhana-vagaranA mAnava parihAsapAtra mane ane avagaNanIca thAya emAM zuM navA ? suvizuddha mArusanI buddhi enI e ja che, iMdriyAnI akila zakti paNa enI e ja che, vacana pazu enuM e ja che ane mANaseAmAM prasiddhi pAmela tenu nAma paNa enuM e ja sphuTa che. vaLI, enA zarIranA dIsatA kAMtivALA suvibhakta avayava paNa enA e ja che, e rIte mAnava te enA e ja hoya che chatAM e dhana vagaranA thatAM eka ja kSaNamAM judA ja banI jAya che e mahAAzcarya che. A pramANe bhAre viSAdane lIdhe jenAM mukhamAMthI aneka vacane nIkaLI paDyAM che evA dudhane joine pelA nAgadatta tene kahevA lAgyA. o H kayArana-phASa : huM mitra cittanA saMtApane tajI de. mArA pitAe 'sakaTa vakhate zuM karavuM? ' e mATe ghaNA samaya pahelAM ja mane upadeza ApI mUkela che. temaNe mane te vakhate kahelu ke jyAre tuM tArA kuTuMbanA nabhAva karI na zake evI sthitimAM AvI paDe tyAre kAlijara parvatamAM rahelI ApaNI kuladevatAnI ArAdhanA karaje, te devIne paracA sAkSAt joyele che. ane ApaNA pUrva puruSA paNa jyAre saMkTamAM AvI paDelA tyAre temaNe e kuladevInI ArAdhanA karelI eTale temanuM maneAAMchita siddha thayuM hatuM; mATe have ApaNe vikalpanA vamaLamAM paDavAnuM kazuM kAraNa nathI, ane have kalpavRkSanA pazu parAbhava karanArI e ciMtita ApanArI devInI ja ArAdhanA karIe. dudha lye: ema karIe. mArA kuladeva kubera nAmanA yakSa pazu tyAM ja che, huM paNa tenI ArAdhanA karIza. e pramANe e banne jaNAe nakkI karI joituM bhAtuM sAthe lai lIdhuM ane e ane sAthe kAliMjara parvata ANI javA mATe gharathI nIkaLyA. rAja ne rAja prayANa karatA te kAliMjara ya "Aho Shrutgyanam" Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - : kathAna-meSa : nAgadattanuM asthirapaNuM. 34 parvate pahoMcyA. tyAM te bane aneka prakAranA jhADanA jhuDathI suzobhita, haMsa, sArasa, zuka vagere pakSIothI vyApta ane bhamatA bhamarIonA ToLAMnA guMjAravanA avAjathI manohara thayeluM evuM eka upavana joyuM. e joIne dudha boH aho ! kevI suMdaratA che. ahe! pAkavA upara AvelAM pILAM pILAM phaLenA bhArathI zAkhAo kevI lacI paDI che? aho ! A badhI RtunAM phUlanI suvAsane lIdhe A upavana kevuM maheka maheka thaI rahyuM che? vaLI, jotAM jotAM emane e vana svarga jevuM jaNAvA lAgyuM jethI varga raMbhAbhirAmaraMbhA nAmanI asarAothI suzobhita che tema A vana raMbhAbhirAma-raMbhA eTale keLanAM vRkSethI manahara che. svargamAM jema ucittasiMhaDi-saptarSi- che tema A vanamAM udvaTacittasiMhaDivividha prakAranA mAre che. vaLI, svarga jema sumaNa-devonA samUhathI ramaNIya baneluM che tema A vana sumaNa-phUlanA samUhathI ramaNIya che. tathA A vana bahuziSTavALuM che chatAM ariSTathI AkuLa che arthAta arIThAnAM ghaNuM jhADe AvelAM che tathA ariSTakAgaDAo-paNa khIcakhIca bharelA che. vaLI e vana a5lAza-palAza vagaranuM che chatAM meTA moTA palAzothI bhareluM che arthAt e vanamAM kaI palAza-rAkSasa-nathI tathA moTA moTA palAzonA-khAkharAnA vRkSo AvelAM che. e vanamAM satapanna-satpaNuM dekhAya che chatAM tenAM bhUri parNa che, emAM sapanAM vRkSo che tathA bhUriparNa nAmanuM ghAsa paNa tyAM che. e rIte e vana zobhI rahyuM che. . e prakAranuM e vana jotAM jotAM teo eka sarovarane kAMThe gayA. tyAM snAna vagere karyuM, kamaLaphULe lIdhAM ane dudha kubera yakSanA maMdire game tyAre pelo nAgadata pitAnI kuLadevInA maMdire pahoMce. tyAM jaIne teNe kuladevI bhagavatInI pUjA karI ane aSTAMga namaskArapUrvaka teNe e devInI stuti karyA pachI AdarapUrvaka A pramANe kahyuM: he devI! amArA pUrva puruSoe paNa saMkaTa samaye tArI ArAdhanA karelI ane te teone varadAna ApeluM eja pramANe Aje huM bhAre duHkhanA cakramAM phasAI paDyo chuM ane tAre ja zaraNe Avela chuM eTale jyAM sudhI tuM mArA upara prasanna na thA tyAM sudhI huM khAvAne nathI, ema kahIne kRtanizcaya e e DAbhane saMthAro pAtharI te upara caDI devInI sAme hAtha joDIne tenI upAsanA karavA lAgyA. ema karatAM karatAM tene pAMca lAMghaNe thaI chatAM devIe to kaze uttara na Ape. chaThThI lAMghaNa zaru thaI tyAM te sthaLe eka puruSa Abe ane teNe nAgadatane pUchayuM: ! A mAMDayuM che? teNe badhI potAnI hakIkta kahI saMbhaLAvI. pele puruSa bolyA: are mUDha! zA mATe tArI jAtane duHkhI kare che? A lAkaDAnI devIne mUkI de ane tuM mArI pAchaLa pAchaLa Ava, jeNe aneka mAnavanA manera pUrA karyA che evA ane ahIMthI zeDe dUra rahelA evA siddhastha nAmanA devane tane batAvuM. A sAMbhaLI nAgadattanuM mana asthira thayuM ane teNe kuladevInI upAsanA paDatI mUkI te puruSanuM vacana mAnyuM. te tenI sAthe "Aho Shrutgyanam Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 kAMkSA dezane kAraNe nAgadatta pAmela niSphaLapaNuM. kathAna-koza : sidastha vAnarthAtaranA maMdire gaye ane tyAM tenI sevA karavA lAgyA. ema karatAM karatAM tene dasa lAMghaNe thaI gaI paraMtu deva taraphathI kazo ya uttara maLe nahIM. "have zuM karuM? ema te AkuLavyAkuLa thavA mAMDyo. barAbara e vakhate kubera devanI nizcaLatApUrvaka upAsanA karIne tenI pAsethI ISTa varadAna meLavI jenuM bhaviSyamAM bhadra thavAnuM che e dudha tyAM AvI pahoMcyuM. teNe pitAnI badhI hakIkta nAgadatane kahI saMbhaLAvI. nAgadatte paNa pitAnI hakIkata khedapUrvaka saMbhaLAvI. dudha beH gaI vAtane saMbhAravAthI zuM? tuM Ava ane jene para meM joyele che evA yakSa kubera bhagavAnane ja ApaNe anusarIe. "ThIka" ema kahIne nAgadata tenI sAthe cAle. banne jaNa kuberane maMdire gayA. pelo nAgadatta tyAM maMdiramAM lAMghavA beThA. niraMtara lAMgha upara lAMghaNe thayelI hovAthI tenuM zarIra sukAI gayuM ane mAtra zvAsa bAkI rahyo che evuM tenuM zarIra jaNAvA lAgyuM. e joI dudha pote ciMtAtura thavA lAgyo ane "have zuM karavuM?" enI ene sUjha na paDavAthI bIjA eka jaNe dudhane kahyuM: are ! A nAza pAmI rahyo che chatAM te A rIte enI zA mATe upekSA kare che? khAvApIvAnuM kema nathI Apate? zuM teM A sAMbhaLyuM nathI ke "jIvate nara bhadrAne pAme." A sAMbhaLIne dUdhe pelA nAgadattane pAvA mATe maganuM pANI karAvyuM ane IcchA na chatAM nAgadattane parANe parANe khavarAvyuM. keTalAka divasa sudhI rAka levAthI te savastha thaye eTale te utsAhamAM AvI pharIvAra lAMghaNuM karavA taiyAra thaye tyAre lokoe tene kahyuM: bhe! A lAMghaNe kheMcavAne tAro vicAra cheDI de, hamaNuM tAre pitAne ghare jA ane keTalAka divasa pachI pharIvAra sArAM zukane joIne pachI Avaje ane AvuM anuSThAna karaje. lekanA ema kahevAthI dudha sAthe nAgadatta paNa potAnA ghara bhaNI pAcho pharyo ane samaya jatAM potAne ghera pahoMce. tene Avele joine kuTuMbanAM jane rAjI thayAM, tene navarA, sArAM kapaDAM paherAvyAM ane tene mATe aneka jAtanAM pakavAnothI manahara evI rasoI taiyAra karI. AvI sarasa rasoI lAMbe samaye maLelI hovAthI tene teNe icchA karatAM ya vadhAre khAdhI, rAtre jhADA thaI javAthI te mAM paDI gaye. pachI virecana ane vamana vagere upAya karIne tenA baMdhuoe tene sAjo karyo. e pramANe e nAgadata kAMkSA doSa-A karuM ke A karuM evA vicAranA zreSa-ne lIdhe manane sthira na rAkhI zakya, tenuM mana vikSepa pAmI javAthI tene devatAnuM varadAna na maLyuM ane pariNAme te dukhI thaye tyAre pele nizcaLa vRttivALe dudha pitAnI aDagatAne lIdhe sukhI thaye. pUrva bhavamAM upArjita karelAM bhAre pApane lIdhe jemano AtmA haNAI gayA che evA (loko kAMkSAdevanA bhAga bane che ane jemanA zAMtimaya mArgathI dUra rahe che). "Aho Shrutgyanam Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayArana-koNa : zaMkAtyAga upadeza, 36 sAra-capaLatA-caMcaLatAnuM sAla jenA manamAM khuMceluM che e manuSya pitAnA hitAhita viSe vicAra karI zakatA nathI ane tethI dhatUrAnuM cUrNa pIdhelA prANI jema patharane paNa ekasarakhI rIte senuM samaje che tema kakSA doSavALA te vimUha, avane paNa vastu samaje che. - je manuSya jidradharmanA kalpavRkSane tajIne pitAnAM sukha mATe bIjA bIjA dharmone mAnavA taiyAra thAya che tene jene pArakAMThA-dekhAte ja nathI evA samudrane taravA mATe managamatI nAva tajIne koI mAnava, eka sAdhAraNa trApAnuM grahaNa kare evA mAne mUDha jevA samajavAnA che. jagatanA vyavahAramAM paNa evuM jovAmAM Ave che ke je ke mAnava hAtha uparanuM koI eka kArya pUruM na thayuM hoya tyAM bIjAne AraMbha karavAnuM Icchate heAya ane bIjuM paNa adhUruM heya tyAM trIjA kAmanI pAchaLa paDatuM hoya, tene DATA mANase parihAsa kare che, tene parizrama nakAmA jAya che ane te vyartha cerAvALe mAnava, kAryanI kSatine pAme che. ethI karIne je vicAronA samUhane AptapuruSoe suviziSTa rIte dIThelA che te vicAre pramANe pravartatA upara draDhapaNe nizcayapUrvaka lIna cittavALe mAnava, na dhArI zakAya eTalI badhI sArI saMpatti pAmIne zIvra saMsArane pAra pAmI zake che. e pramANe zrI kathAratnakozamAM samyakatvanA adhikAre tenA bIjA aticAranA kAMkSA prakaraNamAM nAgadattanI kathA kahevAmAM AvelI che. "Aho Shrutgyanam Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjA vicikitsA aticAra viSe gaMga ane vasumatInuM kathAnaka 4. skRtimAM zaMkAne dveSa na hAya, kAMkSAne doSa na hoya e rIte e ane dASAthI akhaMDita rahelA samakitamAM, kone upajAvanArA evA vici kitsA dASane pazu viSavRkSanI chAyAnI peThe sarva prakAre tajI devA. e vicikitsA e prakAranI che. dezavikitsA ane savicakitsA. zrI jinezvara bhagavAne batAvelA koi eka anuSThAnanI saphaLatA yA niSphaLatAnI zaMkA karavI te vicikitsA ane zrI jinabhagavAne batAvelAM samagra anuSThAneAnI saphaLatA yA niSphaLatA viSe zaMkA AjIvI te sarvavicikitsA. je mAnavAnAM manamAM zrI sarvajJanAM vacanAne sAMbhaLIne nirmaLa viveka pragaTayA che evA mAnavee e ane prakAranI du:kha ApanArI vicikitsA rAkhavI ucita nathI. zrI jinezvare kahelu anuSThAna viziSTa phaLane ApanAruM hAya che mATe tene avazya Acaravu joIe. je peAtAnA bhAvI kalyANune cAhanArA che tene evA anuSThAnamAM sazaya saMbhavatA ja nathI. khIjA kAI paNu anuSThAnane karavAthI pazu pratyakSa phaLa dekhAya ja che te pachI bhagavaMte khatAvelA anuSThAnamAM phaLanA saha rAkhavA e tA nyAmADhu ja che. vaLI, je leAkA kheDavALA che vA bIjA prakAranI evI AkAzavRttivALA che tee jo phaLamAM sadeha rAkhe te temanAthI kheDa vagere thaI zakyAM nathI ane kheDanI badhI sAmagrI vikala-pUrepUrI heAya chatAM tee phaLamAM sadeha rAkhavAne lIdhe dhAnyanA bhAgIdAra banI zakatA nathI. te ja rIte jee phaLanA sa`krehu rAkhIne A jaina anuSThAna kare che pachI bhale te anuSThAna kaThora hAya chatAM tenuM phaLa meLavI zakatA nathI ane viSAda pAme che. navI eka khIjI vAta ke munie vidvAna DAya che, tee nhAtA na hoi temanAM aMge malina hAya che vA temanAM dAMta vagere ghaNIvAra duSita hoya che tethI temanA tarapha bhRA-jugupsA rAkhavI tenu nAma vidvaSNugupsA. jeo kuzaLa pakSavALA che. teoe A vidvajjugupsAne paNa tajI devI. jee ukta anne prakAranI vicikitsAne ane humAM jaNAvelI vidvatrugupsAne tajatA nathI te pApapUrNa bane che. te gaMga tathA vasumatInI peThe A leAkamAM ja du:khanA bhAgIdAra thaI jAya che. e kathA nIce pramANe cheH bhAratavarSanA tilaka jevI ane jyAM ghaNAM mAMghAM citravicitra kariyANAM vagerenI dukAnA che evI kuNAlA nAmanI nagarI che. e nagarImAM lekavyavahArane anusaranArA, sArA dhama ane ane anukUla evI pravRttimAM ceAMTelA cittavALA baladatta nAme eka zeTha che. te zeThane strI ucita gurumANikayanA maMDanavALI caMdanA nAmanI strI che. temane "Aho Shrutgyanam" Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAratna-koza : vicikitsAnuM svarUpa ane te upara gaMga vasumatInI kathA. gaMga nAmane eka putra che ane vasumatI nAmanI eka putrI che. zeThe te bannene ucita bahotera ane cesaTha kalAkalApane bhaNAvyA. yauvana pAmyA pachI te bannene egya kulemAM vivAha paNa karI nAkhe. have koI divase ratigrahamAM-sUvAnA oraDAmAM sutelA gaMganI strIne bhacAnaka jheravALA sApe DaMkha mAryo. jhera utAranArA maMtravAdIone bhegA karyA ane jherane zamAvI devAnA upAya zaru karyA. e maMtravAdIoe jANyuM ke Ane te bhayaMkara kALo nAga DasI gaye che ethI enuM jhera UtarI zake ema nathI tethI temaNe tene upAya karave choDI dIdho. have "e marI gaI che" ema jANIne masANamAM laI gayA, cehe khaDakI, ceha upara maDaduM caDAvyuM eTalAmAM kayAMyathI ekAeka koI avyaktaliMgI-ajenaSadhArI puruSa te sthaLe AvI pahoMce. e, zarIranI kAMti uparathI jIvana maraNanuM bhAvI vagerene kaLI zakatuM hatuM. teNe e maDadAnI kAMti jotAM ja kahyuM ke-aho! A bAI jIvatI che chatAM teNIne citA upara caDAvI che e mahApApa che. tenuM vacana sAMbhaLIne manamAM vismaya pAmelA lokoe bane hAtha joDIne tene kahyuM: he mahAyazasvI puruSa! tuM kAMI vizeSa jJAna dharAvato he te kRpA kara ane Ane jIvatadAna de. te bebheTa mArI pAse camatkArika vidyA che paraMtu Ane jIvADavAnA badalAmAM tamArI pAse huM je mAgIza te tame ApI nahIM zake. leke belyA tuM je mAgIza te game tevuM durlabha haze te paNa ame ApIzuM, e bAbata vikalpa karavAnI jarUra nathI. te puruSa be ema che te A strIne ja mane ApI dyo jethI eNane jIvatI karI dauM. "A bicArI game te prakAre jIvatI rahetI hoya te sAruM" ema dhArIne icchA nahIM chatAM paNa lakoe pelA puruSanI vAta kabUla rAkhI eTale A bAIne ene ApI devAnuM svIkAryuM. pachI e puruSe amuka prakAranI lIlA sAthe mAtra huMkAra karyo eTalAmAM te enuM badhuM jhera utarI gayuM ane e ALasa maraDatI jANe ke sutelI jAgatI na hoya e rIte UbhI thaI gaI. maMtravAdIe e AIni kabaje lIdhe. vismaya sAthe loko jatA rahyA ane e, te bAIne laIne pitAne Icchita sthAne gayeA. loke vilakhA paDI gayA ane duHkhI thatA pitA potAne ghare gayA. A badhuM jANIne gaMgane ghaNe krodha caDyo chatAM e upakArI che" ema samajIne nehapUrvaka eNe pelA maMtravAdIne kahyuM ke he mahApuruSa! gusso na ANIza, tane kAMIka kahevAnuM che: je dhIra puruSe potAnA jIvitane paNa bhega ApIne popakAra mATe udyamavaMta hoya che temane te badala keI bahAranA padArtho ApavA te ghaNuM ja ochuM kahevAya. je mANasa eka taNakhalAnA be TukaDA paNa karI zakatA nathI e asamartha hoya te zuM karI zakavAne che? ane je mANasa zakta-samartha che chatAM paropakAranI avagaNanA kare che "Aho Shrutgyanam Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satpurUSane mA. tene paNa zuM kahevuM? kayAM javuM? jema raMbhA, keLanuM jhADa khIjAne peAtAnA phaLA ApIne nAza pAmI jAya che tema jee bIjAone mATe phaLa ApavA jatAM eTale bantAnAM kAryo karavA jatAM peAtAnA nAzanI paNa khevanA karatA nathI evA satpuruSa jovA paNa kayAM maLe che? arthAt evA satpuruSAnAM darzana paNa kAM thAya che? tu mATe prabhAvazALI puruSa che. chatAM je A one laI javAtu dhAre che te atyaMta anucita che ane tuM Ave! sama thaine paNa Avu kare te have svaccha darpaNuM huDahaDatA kaLikALa ja ghaNA samaya sudhI aTakathA vinA Avye ema ja jAvuM rahyuM. 39 - kathArana-kASa : A badhuM sAMbhaLIne e matravAdI elyAH bhe! bhe! meM A je strIne laI javAnI liSTa ceSTAvALI pravRtti karI che tethI zaramAi gayA chuM mATe tu have satpuruSanA mArga sabaMdhe khelate aMdha thA. tyAM dariyA ane kAM khAmeciyuM? kayAM meru ane kAM sarasava? kayAM e satpuruSane AcAra ane kayAM amArI jevA kIDAeAnI ceSTA-viDaMbanA mATe huM bha! A tArI gharavALI mArI ena ja che ane te e ja rIte mAre ghare raheze. jyAre tu keinI pachu pAsethI kAIpaNa jAtanI maMtrasiddhi meLavIne mane tenI bheTa ApIza pachI tuM Ane laine tAre dhare jaze. jyAre paNa tuM keIpaNa jAtanI masiddhi meLava tyAre pATalIputra nagaramAM leAkeAne pUchIne devadhara matrAdIne ghare Avaje. emAM leza paNa zaMkA na rAkhIza; ema jaNAvIne tenI ( gaMganI) ane sAthe laine e maMtrasiddha puruSa zIghra vegathI javA lAgyA ane pelA gaMga vagere e joine zaramAi gayA ane peAtAne ghare pAchA pharyAM. A badhI hukIkata gaMge peAtAnA mAtApitA vagere leAkeAne jaNAvI. tee khelyA : he putra! satApa na karIza, tane zrIjI kanyA paraNAvI dezuM. te elye: e teA ThIka che, paraMtu jenA upara mArA vizeSa anurAga che evA e jananI ( strInI upekSA karavI ghaNuM ja anucita kahevAya. A sAMbhaLIne badhAM svajane mUMgA rahyAM. gaMga paNa cADuMka kAMi bhAtu laIne koI na jANe e rIte madharAte gharathI bahAra nIkaLI paDyo. niraMtara prayANa karatA karatA te dezAMtarazamAM bhamavA lAgyA. jyAM kacAMya maLyA tyAM aneka maMtravAdIeAnI upAsanA paNa teNe sArI rIte karI, temanI pAsethI keTalAka upadeze paNa teNe sAMbhaLyA paraMtu tenAthI tenA cittanuM AkaSa~NuM na thayuM. tyAra pachI te uDDiyAyacaNu nAmanA dezamAM gayA. tyAM te eka nAnA nesaDAmAM eka kaNamaNune ghera eka khUNe rahyo. te kaNabaNune cAra chekarAM hatAM. e chekarAM ghaNAM capaLa-teAphAnI hatA tethI jyAre e kaSNuaNu khetaramAM kAma karavA jatI hoya tyAre tene ghaNI aDacaNa karatAM. pachI e siddha maMtranA prabhAvathI sApane melAvIne te cArene DasAvatI, temane jhera caDI javAthI mUrchA AvI jatI ane mUrchAne lIdhe nizceSTa banelAM "Aho Shrutgyanam" Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-keSa : gaMgane kaNabaNe batAvela vidyA siddhi. e cAre chekarAone ghara vacce nAkhI mukI, gharanuM bAraNuM majabUta rIte vAsI daI e kaNabaNa khetare kAme jatI. kAma karIne pAchI AvatI tyAre maMtrathI pANI chAMTavAthI e cAre che karAMo pAchAM hatA tevAM ne tevAM thaI jatAM ane pitAnA mULa svabhAvamAM AvI jatAM. e rIte e roja karyA karatI evI ene joIne vismaya pAmele gaMga vicAra karavA lAgyA. ahA! A kaI sAdhAraNa bAI nathI mATe sarva prakAre Adara karIne mAre A ja Azaro le joIe ema vicArIne e te kaNabaNane vizeSa Adara karIne tenI ArAdhanA karavA lAgyuM. - have keTalAka divaso pachI e kaNabaNe joyuM ke A (gaMga), mAre bhAre vinaya kare che ane mArI vizeSa sevA kare che, tethI tenuM mana tenA tarapha kheMcAyuM ane teNI kahevA lAgI, mArAmAM kei khAsa guNa nathI chatAM A rIte tuM mArI bhAre sevA zA mATe uThAve che? he putra ! tArI sevAne lIdhe mAruM mana tArA tarapha sarva prakAre AkarSAyuM che te have tAruM je kAma hoya te mane kahe. gaga . he mAtA ! zuM kahuM? vAru, belAya evuM paNa e nathI. tenuM belI: he putra! tuM ke prakArano uddega rAkhyA vinA jevuM hoya tevuM kahe. pachI teNe pitAnI strIne sApa karaDavAthI mAMDIne pele maMtravAdI teNIne laI gaye tyAM sudhI badhe pitAne vRttAMta teNIne kahI saMbhaLAvyuM. e badhuM sAMbhaLIne teNI belI. he putra! tuM jarAya utAvaLa na thaIza, huM tane evI rIte karI ApIza ke tuM tAruM vAMchita pUruM karIne ja tAre ghare jaI zakIza. gaMga belya, tArAM caraNakamaLanI kRpA thatAM A kAMI durlabha nathI. pachI sArI tithi ane sAruM muhUrta AvatAM ATha nAgakulanI pUjA karIne teNIe gaMgane eka nAgAhuvAnanI eTale nAgene bolAvavAnI vidyA ane bIjI viSama viSane nAza karavAnI vidyA ema be vidyAo ApI. te vidyAone sAdhavAne vidhi A pramANe kahI batAvyA. kALI caudazane divase samazAnamAM ekalA javuM ane aDhAra hajAra rAtA phUla sAthe ene aDhAra hajAra vAra jApa kara. e rIte e bane vidyAonI sAdhanA karavI. vidyAo sAdhatAM sAdhatAM jyAre emanuM japanasamaraNa karavAmAM Avaze tyAre sarpone vaLe AvIne zarIra upara bhAre hamalA karaze chatAM leza paNa bhaya na pAmavo. - tyAra pachI ArAdhanAnI vidhine sArI rIte samajIne ane vidyAne avadhArIne te gaMga e kaNabaNane page paDIne tyAMthI nIkaLe, pATalIputra gaye. ane vidyAone sAdhavAnI sAmagrI tathA vidhi badhI taiyAra karI samazAnabhUmimAM gaye ane batAvela vidhi pramANe vidyAne japavA lAgyA. evAmAM e vakhate siMdura jevI lAla lAla cakaLavakaLa thatI AMkhonA prakAzavaDe gaganane paNa lAla raMge raMgI detA, mukhamAMthI jharatA taNakhAovaDe AganI jevo ghaTATepa batAvatA, Aga jevA jaNAtA, udvaTa ane bhiDAelI phaNaona phaDaphaDATanA ghoMghATane lIdhe dizAonA cheDAne gajavatA, kSaNe kSaNe karavAmAM AvatA "Aho Shrutgyanam Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyA sAdhanamAM gaMganuM nAsIpAsa thavuM. : kAratna-keSa : kuMphADAnA pavanane lIdhe vanenA cheDAone kaMpAvatA, megha jevA kALA suMvALA lAMbA lAMbA dehane lIdhe bIjAone bhaya pamADatA tathA mAnava lekane hasatA evA aneka sa dizAemAMthI ane dizAonA vAyavya khUNAomAMthI nIkaLIne tyAM ubharAvA lAgyA. have pralayakALamAM lebha pAmelA kALA samudranA taraMge jevA caMcaLa ane lAMbA lAMbA dehavALA evA te sarpone upadrava karavA AvatA joIne pele gaMga hI gayo ane vicAra karavA lAgyA. A maMtranI sAdhanA karavI kaI prakAre ucita nathI. koNa jANe A badhA jamarAjanI AMkhanA palakAra jevA bhayaMkara sarSo pAse AvIne zuM e kare. vidyAnuM phaLa te haju zaMkAspada che tyAre A te karaDIne nakkI mAro vinAza karaze ja. anartha ane saMzaya e bane nivRttinAM aMga che ema vidvAna loko kahe che arthAta ahIM phaLane saMdeha che ane anartha sAme AvIne khaDe che mATe jenI siddhi saMdehAspada che evA ane sukhe sutelA kesarIsiMhane jagADavAnI pravRti jevA A vidyA sAdhananuM kazuM prayojana nathI. ema samajIne gaMge vidyAnI ArAdhanAnI badhI pravRtti sameTI lIdhI ane vegathI pitAnA ghara bhaNuM nAzI gayA. bIje divase lokone pUchIne devadhara maMtravAdInuM ghara zodhI kADhI ene ghare pahoMce. maMtravAdie tene oLakhI kADhyo. tenI yogya AgatAsvAgatA karI, paraspara bane jaNAne vAtacita thaI. gaMge maMtravAdIne kahyuM bhe! A sapane AkarSavArIbhujaMgAharSa ane maraNamAtrathI ja sarponA viSane vighAta karanArI uttama vidyAone tuM le ane mane mArI strI pAchI Apa. maMtravAdIe "ThIka' kahI enuM vacana svIkAryuM. sArA divasa joIne vidyAo lIdhI ane teNe je vidhi batAvyo te rote e maMtravAdIe niyacitta ane nirAkAMkSabhAve tenI sAdhanA paNa karI lIdhI. kaNabaNa jema pitAnAM chokarAMone sa karaDAvatI e rAte pelA maMtravAdIe e vidyAne praga cUDAmaNi zAstranA paramArthane jANanAra evA jayadeva nAmanA nimittazAstrI upara ajamA. zarIramAM AviSTa thayelA duSTa kALA sapanA viSanI prabaLatAthI e jayadeva, lAkaDuM thaI gayuM. jhera utAranArA badhAe ene joIne hAtha khaMkherI nAkhyA. rAjA ciMtAmAM paDyo ane teNe nagaramAM Dhola vagaDAvyuM ke je ke, A nimittazAstrIne sAjo karaze tene, je gamaze te rAja Apaze. devadhare Dhela vAgate aTakAvyuM ane tene jIvate karavAnuM mAthe lIdhuM. pachI eNe rAjAne kahyuM ke he deva ! je A nimittazAstrI mane cUDAmaNi zAstranA paramArthane cakkasa zIkhavI che te ene huM jIvate karuM. rAjA : cakkasa zIkhavaze. nahIM zIkhavaze te huM tenI pAse zIkhavADAvIza. devadhara bA: he deva! A bAbata kono dharma hasta che eTale konA hastAkSara che? rAjA "Aho Shrutgyanam Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadharane cUDAmaNa zAstranI prApti. eksce--mArA ja dhahasta che. tyAra pachI savizeSa sAmavALA te maMtravAdIe e nimittazAstrIne jIvatA karI dIdhuM, jIvelA evA teNe e maMtravAdIne cUDAmaNizAsra zIkhavavAnuM na svIkAryuM. pachI rAjA AyaiAH jyAre tuM jherane lIdhe lAkaDA jevA nizceSTa banI gayele! tyAre me tene gamatI A zarata pUrI pADavA mATe mArA dhahasta Apele mATe mArA kathanane anusAra tAre e zAsra tene zIkhavADavu' ja paDaze; nahIM zIkhavADa e nahIM cAle. pachI rAjAnI prabaLa bhalAmaNane anusarIne teNe pelA devadhara maMtravAdIne tera mAtrA sudhInu cUDAmaNi zAstra zIkhavADayuM. e zAstranA jJAnaprabhAvane lIdhe e devadhara trikALajJAnI thayA. pachI viziSTa zAstranA jJAnanA lAbha maLye tethI vastra vagere vastue ApIne gagane te matravAdIe tenI strIne soMpI dIdhI ane tene tenA sthAne javA rajA ApI. te peAtAnA nivAse AvyA ane nagaranA lokoe tenAM vakhANa karyAM ane tenA mAtApitA satASa pAmyAM. * thArana-prAzna : ra huve vaLI eka divase pelI vasumatI dIkarI rAtI rAtI pAtAne sAsarethI piyaramAM AvI. mAtApitAe A rIte AvavAnuM kAraNa pUchyuM: he putrI! tane keNe zuM karyu? teNI elI: hu sAsarAnA gharamAM eka duzmana hai|uM ema mane sAsariyAM badhAM herAna kare che, rAja mArAM karavAnAM adhAM kAme| barAbara karyAM karuM chuM chatAMya mArA tarapha tee eka duzmananI peThe jue che. vaLI, hamaNAM mane zA mATe temanA gharamAMthI hAMkI kADhI e hu... jANatI nathI. A sAMbhaLIne mAtApitA khelyA: he putri! tu niyaMta rAkha, te pUrvabhavamAM kAi evA duSkarmo karyA haze jene pariNAme tane AvuM sauMkaTa AvyuM jaNAya che, mATe have tu jema tArA peAtAnA gharamAM rahetI hatI e ja rIte ahIM pazu dharma parAyaNa thaIne keTalAka divasa ahiM rAhu je. jyAre kAi nimittiyeA Avaze tyAre tene pUchIne jovarAvatu ane A sakaTa TALavAneA je upAya te batAvaze te khAkhata vicAra karIne badhu karazuM, Aje vakhate te devadhara nimittiye tyAM AvI paheAMcyA. e cUDAmaNi zAstranA jJAnane lIdhe naSTa, muSTi ane citA vagere parAkSa padArthAMnuM jJAna dharAvatA hatA ane tene lIdhe kuttuhalathI prerAyelA aneka rAjAe, zeThiyAe tathA senApatie vagere mATA meATA lArka tenI pAchaLa pharyA karatA hatA. tene ghare melAvIne sArAM phaLa, phUla vagere tenI sAme mUkIne vasumatInA mAkhApe vasumatInA saMkaTa sabaMdhe pUchyuM': tene ekAgra cittathI vicAra karIne gagane kahyuM: A tArI bahene tenA pUrvabhavamAM jee potAnA zarIre snAna karatA nathI vA bIjI rIte paNa zarIranA saMskAra karatA nathI tevA sAdhuonAM melAM ane gaMdhAtAM zarIra joIne A lekene dhiSik' ema kahIne temanI dhRNA karelI ane tethI tene nikAcita evA dorbhAgyanA doSa thayele che. e doSane zAMta karavAne upAya A bhavamAM te thavAnA nathI paraMtu khIjA janmArAmAM thaze. mATe atyAre teA tuM tAre ghera jA. ane "Aho Shrutgyanam" Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sara kathAsAra. - kayAratna-kASa : ' ene koI bhUta ke pizAca vagerenA vaLagADa che evA vahema na rAkhIza. A sAMbhaLIne gaga peAtAne ghare gayA. je hakIkta nimittiyAe kahelI te badhI teNe mApitAne kahI saMbhaLAvI. A badhu sAMbhaLIne tenI bahena vasumatI potAne jAtane nirdevA lAgI ane pAtAnA kAmanA pastAvA karavA lAgI. guMga paNuM phaLa maLaze ke kema evI zaMkAne lIdhe tathAprakAranI uttama vidyAnA lAbhane cUkI gayeA hatA eTale bhAre zAka pAmyA. A jagatamAM evA pazu mANusA hoya che je kuzaLapakSanA vikSepa karavAmAM nipuNu hAya che ane samAhane lIdhe mUDhamativALAM banelA hAya che; AvA ja leAkA AvatI lakSmIne lAkaDI laIne mArIne bhagADI mUke che. jee! du yanI kaThaNu eDIethI jakaDAyelA che teme tevA jIve bhavanA badIkhAnAmAM gAMdhArzva gAMdhAIne ghaNA lAMbA samaya sudhI rahevAnA che. vaLI, je mAnava, senA ane ratnathI paripUrNa evA nidhAnane e khAlI che. ' ema samajIne tajI de che tene, kalpavRkSane e nizcetana akSanuM phaLa che. ' ema samajIne tajI denArA jevA samajavA. 'kAmadhenu gAya tAtiya thayeAninu prANI che ane pazu hAvAthI viveka vagaranI che eTale te kAmapradAnaicchA pramANe ApanArI-kema hAi zake ? ema samajIne tene tarachoDe che tathA ciMtAmaNi ratna bhASA vagara ane bhASAne ceAgya zarIra vagara zI rIte ApaNAM dhArelA manerathA pUrA karI zake ema samajIne tenA tiraskAra kare che, e bannenI jevA eTale kAmadhenu ane ciMtAmaNiratnane taracheDanAranI jevA ene samajavA ke je bhUta, bhaviSya ane vartamAna badhA padArthane jANanArA kuMvaLI bhagavAna zrI jinezvara deve nizcitapaNuM batAvelA mArga saphaLa haze ke niSphaLa haze ' evI zaMkA karIne tajI de che ane jaina sAdhuonI bhruchyA karIne e mAne trizuNa samaje che. sAra--e pramANe je mAnava, phaLanI AzakA vagara vrata, niyama, tapasyA, dAna ane dIkSA vagere nitya kanye, ke je svarganA maMdira samAna, meAkSanA ghara samAna ane lakSmInA gharasamAna che tevAM anuSThAnAmAM harahamezAM pAtAnA AtmAne joDI rAkhe che, te sa'sArasamudrathI bahAra jaladI nIkaLI jAya emAM thI navAi? e pramANe zrI zAratnakAzamAM samyakatvanA adhikAre tenA tRtIya vicikitsA aticAranA prakaraNamAM gaMga ane vasumatInu` kathAnaka sapUrNa thayuM. "Aho Shrutgyanam" Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , mUDhadaSTinA deSa vize zaMkhanuM kathAnaka pAMcamuM che je mAnava, samakita saMbaMdhI zaMka, kAMkSA vagere doSa na AcaratA hoya ane BaasamakitanA mArgamAM sthira lakSyavALe hoya chatAM teNe asat saMkalpane # piSanAruM evuM mUDhadaSTipaNuM choDavuM ja joIe. daSTi eTale darzana, jenuM ST- darzana mUDha che, viveka vagaranuM che-uparATiyuM che te manuSya mUDhadaSTi kahevAya. pitAnA dharmamAM sthira rahele manuSya bIja bIjA dharmavALAone bAda trAddhine ADaMbara-bAhya prabhAva, camatkAra vagerene joIne pitAnA dharma viSe vyAmoha pAme te tenI daSTinI mUDhatA kahevAya. bAhA jaddhine ADaMbara paNa aneka prakArano che. navAM navAM judAM judAM rUpa karavAnI zakita, AkAzamAM gamana-cAlavAnI zakti vagere. vaLI bIjuM, maMtra vagerenI siddhi, lokapUjA tathA rAjA vagere taraphathI thatAM sanmAna satkAra pUjA vagere. A badhe ADaMbara bIjA bIjA kutIthikamAM hAya che e joIne je potAnI zraddhAmAM vyAmoha pAme-jenI daSTi pitAnA sthira dharmathI calita thaI muMjhAI jAya te mAnava mUDhadaSTi. jANa. mUDhaSTi e eka prakArane savabhAva-guNa che. te savabhAva jenAmAM hoya te paNu guNa ane guNa vacce abhedanayanI bhAvanAnI apekSAe mUDhaSTi kahevAya. A mUDhaSTi. paNane aticAra che ane e samakitanA mArgane dUSita kare che. kutIrthika ane asaMyata leka kevA kevA prakAranA camakAre batAvI zake che ane temanI pAse kevA kevA prakAranI saddhio che tathA temane leke tathA rAjA vagere moTA mANaso keTale badhe satkAra kare che te juo. tyAre sumuninA mArgane pAmelA evA amArI pAse to temAMnuM thoDuM paNa nathI arthAt ame pavitra dharmamAM sthira chIe chatAM amArI pAse koI camatkAra zakita ja dekhAtI nathI. ethI ema mAlUma paDe che ke A jinazAsanano dharma na-AjakAlanehevo joIe athavA e dharmane upadezaka keI, atizaya jJAna vinAne hevo joIe. A pramANe jemanA hRdayamAM kuvakalpa UDyA kare che ane tethI jeo muMjhAyA kare che ane pitAnA satya dharmathI calita thaI jAya che teo mUDhaSTi kahevAya. paraMtu e ema jANatA nathI ke A samaya huMDa avasarpiNI che, duSamakALa che eTale haDahaData kalajuga che ane bhaksagraha vagere bhAre deze lAgelA che tethI ja nirdoSa evuM zrI jinazAsana chatAM lokomAM pUjya baneluM nathI athatuM kALanA deSane lIdhe ane grahanA deSane lIdhe zrI jinazAsanane mahimA vadhelo nathI. je kadAca abujha evA ghaNA loko kutIthikaeNnA matane koIpaNa rIte mAne che, pUje che ane svIkAre che ane zrI jinazAsanane mAnatA nathI te zuM eTalAmAtrathI ja zrI jinazAsana niMdita baneluM kahevAya kharuM? dAkhalA tarIke, guNavALA hAthIonA dAMtanA upagano athI mAnava, kemAM bahumAna pAmatuM nathI te zuM eTalA mAtrathI ja hAthIdAMtanI kiMmata ghaTI jAya kharI? e ja "Aho Shrutgyanam Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdra rAjA pAse nimittAnuM Agamana. kayAratna-keza: pramANe nirdoSa evA jainazAsanane ghaNA leke na mAne ethI zuM enuM mUlya ghaTI zake kharuM? A lekamAM maLanArAM sAdhAraNa lAbha artha sanmAna vagerene joIne daSTimAM vyAha thavAthI zaMkha nAmano mAnava jema samakitane mArga choDI daI duHkhane bhAgI thaye tema evA vyAmohathI bIjAo paNa duHkhanA bhAgI thAya che. te zaMkhanI kathA have kahevAmAM Ave che. ardha airavatanI bhUminA vistAramAM bhUSaNa samAna, avAja karatI-khaNakhaNatI maNinI ghugharIovALA dhajAgarAnA darzanIya ADaMbaravALAM surabhavana jevAM manahara ghare. vANuM, abhimAna IrSyA vagere deSa vagaranA loko samUha jyAM nivAsa kare che evuM jayapura nAme eka nagara che. e nagaramAM nItinA pAlanamAM iMdra karatAM paNa caDiyAte sAkSAta dharmarAjA virAjamAna na hoya evo mAnavene Iddha caMdra nAme rAjA che. tene lazamInAM rUpalAvaNya karatAM ya caDiyAtAM rUpalAvAya guNavALI kamalAvatI nAme strI che. samagra kaLAomAM kuzaLa evo puraMdara nAme putra che. e puraMdaranI strI nAme salakhaNuM badhI jAtanAM kAmakAjamAM vicakSaNa che. A badhAMya pitApitAnAM kAmakAjamAM mazagUla thaIne rahe che. have eka vAra, bhAre gAjavIja ane kaDAkAbhaDAkAnA avAjethI AkhA brahmAMDane bharI detA, jhaLatI vijaLInA vAraMvAra thatA camakArAnA dekhAvothI cakacakatA, pracaMDa IndradhanuSavaDe suzobhita lAgatA, Aroha mATe pravartelI vajanadAra strInuM abhimAna utAranArA ane pravAsIjananA jaththAne DarAvanArA evA navA meghanA samUhe AkAzamAM UmaTyAM. tyArapachI gaMbhIra gaLAvALA mora nAca, asaMtoSa pAmelA rAjahaMsa nAzI gayA, aneka vRkSa upara navAM navAM suzobhita pAMdaDAM phUTyAM ane AkhuMya padminInuM vana karamAI gayuM. badhA pADAonA jaththAne bhAre saMtoSa thayo, jemanA pati pravAse gayA che evI virahavALI yuvatione bhAre zoka ane duHkha thayAM. e pramANe-A jAtane-vicitra prakAranI nATaka krIDAono sUtradhAra evo varSARtune AraMbhakALa potAnAM judAM judAM rUpa batAvate AvI lAgyuM. have eka vAra rAjA jyAre sabhAmaMDapamAM sukhAsana upara beThela hatA tyAre tene praNAma karIne dvArapALe vinaMti karI ke, he deva! traNe kALanA banAvane jANanAro jogANuMda nAmano eka nemittika-jozI Apane maLavA mATe bAraNA pAse AvIne ubhe che. e mATe Apano ze Adeza che? rAjA che. zIdhra ene mArI pAse teDI lA. "jevI ApanI AjJA" ema kahIne dvArapALa pelA jezIne rAjA pAse teDI ga. rAjAne AzIrvAda ApIne e jezI ucita sthAna upara beThe. rAjAe tene phUle ApyAM ane tAMbUla ApI tenuM AdaramAna karI tenI sAthe vAtacita karavA mAMDI-Apa "Aho Shrutgyanam Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? kayAratna-kAva : naimittikanA kathanathI rAjAnuM bhayabrAMtapaNuM. kakyAMthI Ave che? kyAM padhAravAnA che? jezI : he mahArAja! vivAranA ratnAkara jevA vasaMtapurathI to huM AvyuM chuM ane kaMcapura tarapha javAnI mArI IcchA che. rAjA bolya: sAruM, traNe kALanA banAvone jANavAnI tamArI pAse je vidyA che temAM tame keTalI pragati karI zakyA cho? jozI : mahArAja ! gurukRpAthI e bAbata huM thoDuMghaNuM jANuM chuM. rAjA bole ema che te tame, have thoDA ja divasonI aMdara kAMI vizeSa prakAranuM je zubha ke azubha thavAnuM hoya te batAvo. jethI be mahArAja ! sAMbhaLe, AvatI AThamane divase AkhA suryane grAsa karI nAMkhanAruM evuM grahaNa thaze. A sAMbhaLIne badhA rAjaparivAra ane sabhAleke vismaya pAmyA ane mAthuM dhuNAvatAM dhuNAvatAM eka bIjAnuM moDhuM jovA lAgyA. akALe thanArA sUryagrahaNathI kSobha pAmelA rAjAe kahyuM: he jezI parva divasa sivAya e grahaNa zI rIte saMbhave? arthAta caMdragrahaNa pUrNimAne divase thAya che. ane sUryagrahaNa amAvAsyAne divase thAya che, te e banne divaso sivAya grahaNa zI rIte saMbhavI zake? jezI bo. mahArAja ! kadAca samudra sahita AkhI dharatI paNa calita thaI jAya te paNa je hakIkata kevaLI bhagavAne kahelI che temAM thoDe paNa phera paDato nathI, paraMtu e vize vicakSaNa puruSe sArI rIte vicAra kare joIe. "A vAtanI carcA sabhA vacce jema tema karavI ThIka nathI jaNAtI" ema samajIne rAjAe sabhAne barakhAsta karI dIdhI, badhA samAjane cAlyA gayA ane tyAM ekAMta thaI gayuM. pachI rAjAe pelA jozIne AdarapUrvaka pUchayuM: he jezIjI! tame have spaSTapaNe kahe ke tame je sarvagrAsa sUryagrahaNanI vAta kahe che temAM sUrya kone samaje? ane pUrva pramANe parvadivasa AvyA sivAya tenuM bahaNa kema karIne thAya naimittika che. mahArAjA ThIka pachayuM. meM kahelA sarvagrAsI sUrya grahaNamAM je sUrya che te tuM pite ja che ane enuM sarvagrAsI grahaNa eTale tAruM maraNa che. A sAMbhaLIne bhaya pAmele rAjA potAnAM sarva aMganAM AbharaNe utArIne ane e jezIne ApI daIne kahevA lAge che jezIjI ! A mAruM maraNa aTake evo kaI upAya che? jezI be jarUra che, paraMtu te tuM karI zakIza nahIM. rAjA beltha jIvanane sAcavavA mATe zuM na karI zakAya ? saimittika che. je ema che te mahArAja ! sAMbhaLe, tuM rUpa, yauvana ane svabhAvamAM barAbara tArA jevA keI paNa mANasane tArI gAdI ApI de ane teno rAjyAbhiSeka kara, pachI huM e rAjAnI AjJAmAM tenI pAse hAtha joDIne eka nekaranI jema hAjara rahe. A pramANe tAre AThamano divasa AvatAM sudhI karavAnuM che. jethI je akasmAta naDavAne che te tane nahIM naDatAM pelA navA banAvaTI rAjAne naDaze ane teno vighAta thatAM tuM bacI jaIza. rAjAe A vAta svIkArI lIdhI. pachI AdarasatkAra karIne naimittikane javAnI saMmati ApI. pachI rAjAe e vize pitAnA pradhAnane bolAvI temanI sAthe vAtacita karI ane "Aho Shrutgyanam Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 prabhAkarane rAjA banAvavAnuM kAvatru. : kyArana-keSa : pUchayuM ke A nagaramAM e ke puruSa che je rUpamAM, svabhAvamAM, bAlavA cAlavAmAM ane ema bIjI badhI rIte barAbara mArI sarakho ja hoya. pradhAnae barAbara nakkI vicArIne rAjAne kahyuM he deva ! zakha nAmanA purohitane putra prabhAkara barAbara tamArI sarakhe che, tamArAmAM ane e prabhAkaramAM kaze ja. bheda jaNAtuM nathI ane e sivAya bIjo koI tamArI je ApaNA nagaramAM nathI evuM amane lAge che. pachI rAjAe e hakIkatanI khAtrI karavA sAru e prabhAkarane ja pitAnA kapaDAM ghareNuM re paherAvIne ane bIje paNa pioSAka barAbara pitAnI je ja sajAvIne tathA pitAnA nekara, hajUriyAo ane bIjA cAkaro tene sAthe AvI e banAvaTI rAjA prabhAkarane aMtaHpuramAM eka aMtaHpuramAM Avele prabhAkara taddana rAjAnI sarakho ja jAvAthI aMtaHpuramAM rahenArI rANuo ane dAsIoe jANyuM ke cakkasa rAjAjI ja padhAryA che ane ema dhArIne rAjAne mAna ApavA mATe te badhI UbhI thaI gaI ane e aMta:puramAM rahenArI dAsIoe e banAvaTI rAjA prabhAkara mATe mAna sahita Asana vagere ANI ApyAM. e prabhAkara to (tyAM kazuM ja) icchato nahoto tethI te kSaNavAra besIne tarata ja tyAMthI pAchA pharyo. pote paherelA veSa vagere rAjAne pAchuM saMpI daI te prabhAkara pitAne ghare gaye. pachI thoDIka vAramAM ja rAjA pite aMtaHpuramAM pahoMce ane aMtaHpuramAM rahenArI rANIoe tathA dAsIoe pUrvanI pramANe ja rAjAne AdarasatkAra karyo ane teoe rAjAne pUchayuM: he deva ! tame pote hamaNAM ja thoDIka vAra pahelAM aMtapuramAM padhArelA chatAM kema kazuM ja bolyA nahIM ? kaze hukama paNa karyo nahIM? rAjAe potAnI mukhAkRtine bhAva chupAvIne kahyuM ke e vakhate mAruM mana vikSepavALuM hatuM tethI tamArI sAthe huM kAMI bolI zakyo nahIM tema tamane kAMI kAma paNa cIMdhI zakyA nahIM. A pramANe pelA prabhAkarane barAbara pitAnI sarakhe ja jANIne ane aMtaHpuramAM rahenArI bAIo sAthe ceDIka vAra vAtacita karIne tyAMthI pAchA pharI, rAja sabhAbhavanamAM ga. zaba purohitane bolAvyo ane tene sukhAsanamAM besArI tenI sAthe AdarapUrvaka vAtacita karI ane kahyuM ke-Aje rAtre mane svapna AvyuM che ane temAM meM ghaNA segana ApIne tArA putra prabhAkarane mAruM rAja ApI dIdhuM. mAre A mAruM svapna kharuM pADavuM che ethI huM tArA putrane mAruM rAja kharekharI rIte ApavA IcchuM chuM ane e rIte mArA svapnane sAcuM karavAne chuM. zaMkha bolyA: AvI jAtanA banAvo eTale svanine sAruM karI banAvavAnA banAvo te kathAomAM paNa kayAMya sAMbhaLyA nathI te ema zA mATe karavA Icche che? rAjA che. emAM ayukta zuM che? jemane ApaNe ApaNA gurujana mAnatA hoIe temane sarvasvanuM samarpaNa karavuM e te ucita ja che. A sAMbhaLIne vismaya pAmele zaMkha beDa jevI ApanI AjJA. have samaya gumAvyA sivAya, pradhAne, maMtrIo, zeThiyAo ane senApatio vagerenI "Aho Shrutgyanam Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratnakAsa : prabhAkaranA mRtyuthI tenA pitAne kalpAMta. rUbarUmAM prabhAkarane rAjayAbhiSeka karI rAjAe pitAnI gAdI upara besADyo ane eka pitAnI strI sivAya bIjI badhI rAjyalakSamI badhI rIte rAjAe prabhAkarane seMpI dIdhI ane tene rAjA tarIke praNAma paNa karyA. te vakhate bIjA sAdhAraNa jevA mANase je pitApitAne ucita sthAne beThelA hatA temaNe badhAe ! are ! hAya ! hAya ! A zuM karyuM ema hAhAkAra karyo. ane temanA khyAlamAM Ama rAjyabadalI karavAnuM kharuM kAraNa na AvyuM tethI te badhA ke vyAkuLa thaI gayA. pelA prabhAkare te rAjyane svIkAra karyo ane rAjyamAM badhe sthaLe pitAnI ANa azaMkapaNe pheravI dIdhI ane rAjyanAM kAma jotAM paNa tenuM mana parovAI gayuM. have jyAre AThamo divasa Avyo tyAre na rAjA prabhAkara pitAnI sabhAmAM beTho hato, tenI pAse pradhAna beThA hatA ane pelA asala rAjya sabhAnA koIka khUNAmAM bharAIne beTho hato ane siMhAsana upara beThelA rAjA prabhAkaranI bane paDakhe cAmare DhaLAI rahyAM che, tenI AgaLa nATAraMbha cAlI rahyo che evAmAM ekadama akasmAta taDataDa evA bhAre avAjane lIdhe lekene bhayabhIta karI nAkhe evI taDataDa karatI e navA rAjanA mAthA upara jANe ke ruThelA yamanI daSTi na hoya evI niSphara vijaLI paDI. ane vijaLI paDatAM ja rAjA prabhAkara tatkALa baLIne rAkha thaI gaye "hAya ! hAya ! A zuM thayuM? ema karatA rAjAnA badhA mANase cAre dizAmAM bhAgI gayA ane AkhA zaheramAM bhAre avyavasthA thaI gaI. barAbara A ja vakhate, navA rAjAnA maraNane lIdhe jeno mRtyubhaya khasI gayela che evo rAjA caMdra bhAre sulathI suzobhita thayelA evA jayakuMjara nAmanA hAthI upara caDyo ane viziSTa prakAranA puruSo, gheDA, ratha ane yoddhAone sAthe laIne e bahAra nIkaLe. bahAra nIkaLI teNe nagarajanone AzvAsana ApyuM ane pote pUrvanI peThe rAjyanAM kAma saMbhALavA tarapha dhyAna devA lAgyo. potAnA putra prabhAkarane caMdra rAjAe potAnuM rAjya zA mATe ApeluM? ene khare hetu have A zaMkha purohitanAM dhyAnamAM AvI gaye ane pitAnA putranA maraNane lIdhe ene na sahI zakAya te atyaMta zeka thaye ane jANe ke mAthe vaja paDayuM hoya evuM bhayAnaka duHkha thayuM. ene lIdhe te babaDavA lAgyA: he duSTa devI huM niya! he vinA kAraNe verane dhAraNa karanAra! he namerA maryAdA vagaranA ! tuM A jAtanA supuruSarUpa ratanane bhAMgI nAkhavAnI pravRttimAM zA mATe paDyo? he prajA paDe! AvA guNanA bhaMDAra samAna mAnavanuM te paNa rakSaNa zA mATe na karyuM ? AvA supuruSane laI lIdhA pachI A saMsAramAM tene bIjo namUno maLavAno nathI ane A bIje namane maLyA vinA he prajApa! tuM bIjA supuruSone zI rIte ghaDI zakIza? "Aho Shrutgyanam" Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkha pureddhitane! kalpAMta ne sudharmA AcArya pAse Agamana. he vatsa ! tArA viraha thatAM mAruM jIvatara have jagatamAM viDabanApAtra banyuM, rAjAnI mArA taraphanI AdaravRtti pazu mane gamatI nathI ane jene hamaNAM kAMsIe caDAvavA che evA vaSya puruSane kAI sArAM vajra, ghareNAM paherAvI suzAbhita kare te! jema te, tene na game tema mane puchu have rAjAne Adara gamatA nathI, athavA he kuvalayane-pRthvImaMDaLane AnaMda ApanAra rAjA ca! te je A mArI sAthe mitradroha karyAM te thru ucita kahevAya ? athavA kutrAyane-cavikAsI kramaLene-Ana Mda ApanAra cadra, mitrane-sUrya ne virAdha kare ja che. e jagamAM jANItI vAta che. e pramANe ghaNuM ghaNuM ghaNuM prakAre khaDakhaDatA, mAthuM ane chAtI kUTatA te zaMkha purAhita mUrchAne lIdhe jenI AkhA vIMcAI gaI che evA thaine bheAMya upara paDI gayeA. tenI AvI viSama paristhiti joine rAjAnA ANusAe tene kahyuM ke-De bhadra ! tuM zA mATe saMtApa pAme che? tArA e dIkarA te dhanya thai gayA ke jeNe rAjAne badale ja pote marIne rAjAne bacAvI lIdhA. je lekeTa rAjAe mApelA gAmagarAsa lAMbA samaya sudhI segave che ane rAjAnA kRpApAtra banelA che chatAM te rAjAnA kazAya kAmamAM AvatA nathI ane vRddhAvasthA AvatAM temane deDhu bhAMgI paDatAM tee khATale paDyA paDyA ja meAtane tAbe thAya che. evA leAkeAne kANu vakhANe peAtAnA svAmInA-rAjAnA kAma mATe paiseA, putra ane strI zuM hiMsAkhamAM che ? evA paNu svAmibhakta leAkeA paDyA che ke je peAtAnA svAmInA kAma mATe taNuMkhalAnI peThe pAtAnI jiMdagIne ane dehane paNa zIghra jokhamamAM mUkI zake che. 49 H cAratna-kANa : ityAdi aneka prakAranAM zAMtidAyaka vacanevarDa leAkeAe te zaMkha puraiAhitane zAMta thavAne samajAvI joyA chatAMca te purahitane leza paNa zaiAkane mAvega eche! na caiA ane teNe bhRgupAta karIne eTale kAI pahADanA zikhara uparathI paDIne ApaghAta karavAnuM manamAM nakkI karyuM. mane ema nakkI karIne te ekalA ja tyAMthI peAtAnA nagaramAMthI nIkaLI gayA. rAja ne rAja cAlatAM cAlatAM te kusubhapura nAmanA nagare pahoMcyA, tyAM bahAranI vADImAM eka sthaLe teNe utArA karyA. ane tyAM teNe samasta paramAtha mAM vicakSaNa tathA vimaLa avadhijJAnarUpa netraS jelve jIvaleAkanA vicitra bhAveAne jANelA che evA sudharmA nAmanA AcAryAM dIThA. e AcArya tyAM nAgarika leAkeAnI sabhAmAM dharmanA upadeza karatA hatA. ene joine potAnA zAka dUra karavA sAruM te zakha purAhita tenI pAse gayA ane tene praNAma karIne nIce jamIna upara beThe. jyAre e AcArya dharmopadeza karatA hatA tyAre tenI pAse eka ni`La puruSa te jagyAe AvyA. AvelA e puruSa ghaNuA prakAranA rAgethI pIDAtA hatA, akALe sukAi gayela tukhaDA jevu enu mAthuM hatu, ane hAThA vaLI gayelA vAMkA hatA, nAka kharI paDelu hatu ane AMkheA paNa sArI na hatI. enI khane bhujAnAM hADakAM ThekaThekANe 7 "Aho Shrutgyanam" Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? kayAratna-keSa : zrI sudharmAcArye kahela kadarUpA puruSano pUrvabhava. vaLI gayelAM hatA, chAtI ane kapALanI jagyA besI gayelI hatI, enA banne gAla paNa kharAba rIte phulelA hatA, enI baMne jAMgha, bane DhIMcaNa mAMsa vinAnA, lehI vinAnA ane khIlA jevA hatA, e e Avele puruSa kapa hate. evA e puruSane joIne tyAM beThelA lokonA manamAM tatakALa karuNAnuM pUra ubharAI AvyuM tethI te lekee e puruSa saMbaMdhe AcAryane pUchayuM. he bhagavaMta! kyA karma-pApanA pariNAmane lIdhe A puruSanI AvI viSama dazA thaI AvI che ? AcArya bolyA ke sAMbhaLe A mAsusa, enA AgalA janmamAM atikrodhI evo brAhmaNa hato. lokee jyAre parvatayAtrA-parvatane utsava zarU karyo ane te vakhate loke badhA bhegA maLIne cacarIo gAvA lAgyA tathA bIjI paNa saMgIta vagerenI aneka krIDAo karavA lAgyA tathA svachaMdapaNe paraspara pINAM pIvAM lAgyA ane bhejana karavA lAgyA te vakhate jamA brAhmaNane koIe kAMI ApyuM nahIM tethI ene tatkALa potAnI jAta upara bhAre krodha cAlyo. krodhanA agnithI AkuLa AMkhevALa e brAmaNa ucita anucitane kazo vicAra na karI zake ane girinA zikhara uparathI nIce paDatuM mUkIne potAnI jAte ApaghAta karIne marI gayo. evI rIte e brAhmaNanA paDavAthI jyAM e paDyo te jagyAmAM AvelAM kIDI vagere aneka nAnAM nAnAM cha kacarAI gayAM ane maraNa pAmyAM tethI e brAhmaNane bhAre hiMsA lAgI, tethI thayelA pApane pariNAme ane pite karelA ApaghAtanA pApane pariNAme teNe azubha karma saMcita karyuM. pachI A brAhmaNa tiryaMca vagerenA avatAromAM jamyo. tyAM teNe ghaNAM prakAranAM kaSTo anubhavyAM ane have te pAchaluM kama bAkI raheluM hovAthI A jAtanuM kadarUpApaNuM pAmI manuSyanA janmamAM Avela che. manuSya janmamAM avatarelA e brAhmaNanA zarIramAM vAyune bhAre prakopa thayela che tethI tenuM AkhuM zarIra sukAI gayeluM che ane tenA hADakAMnAM baMdhanA sAMdhA paNa sukAI gayelA che. UbhA sukAyelA jhADanI peThe tenA AkhA zarIranI kAMti paNa rukSa thaI gayelI che. tenA banne paga taddana meLa vagaranA che ane tharathare che, bane DhIMcaNa haLI gayelA che ane kaDane bhAga te kaLAtA ja nathI. evo e brAhmaNa "mArA jIvataramAM dhULa paDI " ema bolato bhAre duHkha anubhave che. te jema dhama, bIjA jIvonI rakSA mATe kahevAmAM Avela che tema tene AtmarakSA mATe paNa samajavAno che ane e rIte sva ane para e baMnenuM dharma dvArA rakSaNa karavuM joIe. je mAnava, keine viyeganA duHkhane lIdhe athavA manamAM krodha, lobha, mAna, mAyA vagere durbhAva lAvIne ApaghAta karavA prayatna kare te lAMbA samaya sudhI saMsAramAM phayA ja kare che. e pramANe e AcAryanA e uttama prakAranAM upadeza vacana sAMbhaLIne pele purohita kAMIka zAMti pAmyo ane tene zeka cheDe ghaNe dUra thaze ane ApaghAta karavAthI kevAM kevAM bhayAnaka kaSTa bhogavavAM paDe che tathA kevAM kevAM kaDavAM phaLo cAkhavAM paDe che e hakIkata "Aho Shrutgyanam" Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkha muninI zraddhAnuM calita thavuM. : kathAna-keSa : teNe pilA brAhmaNane joIne najaronajara joyetrI hovAthI te have te pilA dharmopadezaka AcAryanA pagamAM ja DhaLI paDyo ane emane potAno vicAra kahI saMbhaLAvyuM. gurue tene bodha Ape. he bhadra! jene upAya thaI zake ema ja na hoya evA prakAranuM duHkha AvatAM temAMthI bacavAnA upAya dharma sivAya bIjo koI nathI, mATe ApaghAta karavAnA A tArA aniSTa vicArane tajI de, sukRta karavAnAM bAnAM nIce tuM ApaghAta karI A leka ane paraloka e banne lekathI viruddha evI A adharmanI pravRttine cheDI de ApaghAta karI tuM adharma upArjana na kara. A sAMbhaLI te purohita bodha pAmyo ane teNe e AcAryanI pAse dIkSA svIkArI ane kaThora evAM tapa ane saMyamane sAdhavA lAge tathA sAdhuonI sevA karIne temanuM vinayakarma karavA lAgyo. jayAre gurue jANyuM ke e zaMkha muni sUtra ne artha sAthe sArI rIte bhaNI cUkayA che tyAre koIvAra tene ekalA vicaravAnI rajA ApI ane e rIte ekalA vicaratA te mahAtmA gAmamAM, AkaromAM pharatA pharatA kaliMga dezamAM pahoMcyA. tyAM e vakhate eka kAlase nAmane tApasa-parivrAjaka saMnyAsI rahetA hate eNe liMgajakakha nAmanA cakSane sAdhIne pitAne tAbe karela hatuM, trilokapizAcikA vagere aneka vidyAone siddha karI hatI. e devatAe racelA AkAzamAM addhara rahetA so pAMkhaDIvALA kanaka-sonAnA Asana upara besIne kannapisAIyA nAmanI vidyAnI sahAyathI bhUtakALanA ane bhaviSya kALanA badhA banAvone kahI batAvato hato ane tethI ema paNa garva sAthe kahete hato ke "kamalAsana brahyA te badhI hakIkata cAra mukhevaTe kahe che tyAre te ja badhI hakIkatene huM mArA eka ja mukhathI kahI zakuM chuM." e tApasa e camatkAravALA hovAthI tenI pAse ghaNuM rAjAo tathA bIjA mANaso niraMtara AvatA jatA rahetA ane tethI te badhAnI sevA meLavIne e tApasa, sAmAnya lokone ThagavAnI pravRtti karato. ahI AnI zakti kevI? prabhAva ke rUpa saMpatti vaLI kevI ? traNe kALanuM jJAna paNa enuM kevuM asAdhAraNa? ema jANune pramoda dhAraNa karatA sAmAnya mAnava dUrathI paNa AvIne tene gurunI peThe ane devanI peThe pUjatA. te tApasanA heThethI thatA te prakAranA atizayavarNana sarakAra, pUjA ane prazaMsA e badhAMne roja ne roja potAnI najare nihALane zubha bhAvita mativALo pelo zaMkha sAdhu paNa temAM mohI paDyo eTale samyagdarzana mehanIya karmanA udayanI prabaLatAne lIdhe tenuM samakita khasI gayuM eTale jainadharma uparanI zraddhA DhIlI paDI gaI ane tenAM samakitanAM pudagale kharI paDyAM ethI te vicAravA lAgyo. zAstronI kathAomAM badhAya tIrthakaranA cotrIza atizaya varNavelA che, vizeSa mAhAtamyavALuM gaNadharonuM caritra paNa e kathAomAM ja gavAyeluM che. vaLI bIjA vaikriya labdhivALAo tathA mana:paryAya jJAnavALAonI paNa bahu prakAranI varNana Ave che tathA cauda pUrvadharanI AzcaryakAraka zaktinAM paNa varNana sAMbhaLavAmAM Ave che, tyAre varta "Aho Shrutgyanam Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kAranuM kASa : sAra mithyAmatinA camatkArathI bAmeAhita na thavuM. mAnamAM te eve kAi thADA camatkAra dekhAtA nathI ane bIjA dharmomAM te evA cama tyAre Aje paNa dekhAya che te thru jaina zAstrAmAM vadhu vAyelA tevA camakArA mithyA haze. e pramANe e za Mkha muni vimUDhatAne pAmyA ane tenA manano samakitaddhi haNAi gaI. evI ja sthitimAM te keTaleka samaya sudhI jIvIne pachI maraNa pAmyA ane kiliMgaSika nAmanA vyaMtarAmAM janma pAmyA. sukRta karmane anusAre tenAM phaLarUpa viSaya sukhene anubhavIne te, e vyaMtaraceAnimAMthI vyuta thaye! ane pachI halakA kulamAM putrapaNe avatAra pAmyA. para e halakA kuLamAM janmele, te, viSaya mahAdurgatine lIdhe utpanna thayela du:khAne anubhavatA hatA ane tenI vivekabuddhi upara mithyAtvarUpa bhAre dhULa vaLI gayelI hevAthI te taddana DhaMkAi gayelI hatI. teNe pUrva janmamAM, sArA sArA muniee macarelu, je uttama prakAranuM kAi paNa vakhate nahIM meLavela evu ciMtAmaNuiM ratna jevuM cAritra meLavela hatu te paNa vimRdgha dRSTinA doSane lIdhe gumAvI dIdhu che. eve vimUDha dRSTivALA rAkha muni asa Mkhya du:khAnI khANu jevI peAtAnI jAtane banAvIne sa'sAramAM jema keAi pravAhI mArgomAM pharyA kare tema karavA lAgye. e pramANe sanmAne rudhI rAkhanArA draSTideSane eTale tenA pariNAmanA kharAkhara vicAra karIne tene aTakAvavA paratIrthaMkAnA aneka prakAranA camatkArI joyA chatAM paNa te tarapha byAmAha na rAkhavA. jyAM sudhI anata evA saMsArasAgara taravAnA bAkI che tyAM sudhI pAramArthi`kI vastu vagaranI evI khAlI khAlI camatkArarUpa evI e ddhienuM eTale vidyA maMtra taMtra vagerenuM zuM kAma che ? arthAt saMsArane taravA mATe e camatkAra! taddana nakAmA che. vaLI, mUDha mANasA jema iMdrajALane joine camatkAra pAme che tema viziSTa vivekavALA mAnava, mithyAmationA kei paNa camatkArIne joine temAM kayAMya thoDA pazu ThagAtA nathI. vaLI, seAnA sAthe jale kAca e kAca ja che paraMtu e kAMi vizeSa ze...bhAne pAmatA nathI. ekalA paNa nirmALa maNui hAya chatAMya jarAya na game evA hAtA nathI. e ja pramANe camatkAravALA paNuM mithyAmati muktizrInA adhipati thai zakatA nathI ane camatkAra vagaranA chatAM samitI mAnava muktizrInuM sthAna meLavI zake che. caitra mahinAnI garamImAM lAgatI tarazane dUra karavA kharAba ghATa upara mAMdhavAmAM AvelI parakha jema zaru zarumAM sukhakAra lAge che ane pachI duHkhakara thAya che tema sAdha vagara ghaNuM tapa karavAthI je camatkAra vidyAe, maMtra ane taMtrA vigerenI siddhi maLe che te ArabhamAM sukha ApanArI bhAse che paraMtu iMTe te bhAre sa MtApa upajAvanArI bane che, sAra-mATe evA kRtIthi keAnA eTale mithyAmationA camatkAra joine zA mATe jyAmAhu pAmavA ! e pramANe vezyAnI jevA veza jevI patItikAnI mithyAmationI camatkAra zaktine joine temAM vyAmAhu na pAmatAM temAMthI cittane dUra khaseDavu ane nizcala AtmAe zrI jinabhagavAne upadezela pravRttiomAM yatna karavA. e pramANe zrI kathAranakAzamAM samyakatvane vicAra karatAM ceAthA aticArane prasage zaMkhanuM kathAnaka pUrNa thayuM. "Aho Shrutgyanam" Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -------------- samyaktvane poSanArAM cAra AMgA oN upabRhaNAnA aticAra viSe drasUrinuM kathAnaka che. zakA, kAMkSA vagere karavAthI samakitamAM aticAra lAge che e hukIkata kahyA pachI upabhu hA, sthirIkaraNa, vAtsalya ane prabhAvanA e samakitane poSanArAM cAra aMgo che. e viSe paNa hamaNAM ceDu' kahevAmAM Ave che. guEAnI prazaMsA karavI tenu nAma upabRhaNa athavA upamA. ahIM guNNA eTale jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vI vagere nirvAsASaka uttama guNene samajavAnA che. jJAna eTale yathArtha hakIkatanI nizcita samajaNu. darzana eTale tatra taraphanI ruci, karmonA samUhune vyaya kare te cAstri ane AtmAne tapAvIne zuddha banAve te tapa. jIvanI vizeSa prakAranI sphuraNAnuM nAma vIya-puruSakAra-parAkrama, jenAvaDe DhamAM dUra thAya tenuM nAma vinaya. leAkApavAdane bhaya e lajajA. e vagere Atmadharma ne pANu ApanArA guI| ahIM samajavAnA che. jenAmAM e zuze! hAya e sAdhu hAya ke gRhastha hAya, temanI ucitatA pramANe upamRhuDDA na karavAmAM Ave temane guNA tarapha utsAha vadhe e rIte temaneA Adara, satkAra ke prazaMsA na karavAmAM Ave te sakitamAM aticAra lAge che, ema pUrva puruSAe kaheluM che. koi manuSya jIva vagere tattvA tarapha ruci na zakhe te ane jema samakitanuM dUSaNa gaNavAmAM Ave che tema je manuSya, vidyamAna muthaiAnA bhAdara na kare ene paNa samatinuM dUSaNa jaNAveluM che. jema guMjArava karatu bhamarAnuM ToLuM adhakhIlelI mAlatInI kaLInI ApameLe praza'sA kare che tema kArya mANusa yuddhamAM kAyara hAya chatAM te tenA svAmI tenuM vizeSa sanmAna kare-tene utsAhita kare teA jarUra te bIkaNu paNa zo keLavavA prayatna kare che tema sabhyaSTivALe manuSya taiA sahajabhAve ja sadguNanI prazaMsA jarUra kare ja. sAmA mAsamAM guNa eche! hAya te paNa tene utsAhita karavAmAM Ave tenA guNanI praza'sA karavAmAM Ave te jarUra te khIjA sadguNNA meLavavA prayatna kare ja. jenAmAM zuAA kharekhara vidyamAna haiAya chatAM jo temane ucita rIte Adara na thAya--prazaMsA na thAya te pUchI jemane meLavatAM bhAre kaSTa paDe che evA guNNA tarapha kene dara raheze, mATe jJAna, darzana, cAritra, tapa, vinaya vageremAMne je kaiAi zu bhale te kAinI pAse eche. vadhatA hAya te paNa tene Adara karavA jarUrI che; mATe jINunA Adarane samakitanuM aMga sama "Aho Shrutgyanam" Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArana-DeSa : zrI guNasena AcAryanuM chAdi tattanuM svarUpa kathana. 4 jIne jarUra Adara kara joIe. je mANasa potAnA pramAdane lIdhe ke abhimAnane lIdhe evA guNavALA puruSane AdarasatkAra na kare-prazaMsA na kare, te "adra" nAmanA AcAryanI peThe pitAnI jAtane apakarSa kare che ane guNavALA manuSyone paNa nAza kare che. have e adrasUrinI vAta kahevAmAM Ave che. pUrva samayamAM A ja dezamAM guNasena nAmanA eka jaina-AcArya hatA. e AcArya kaliyuganA pApone dhoI nAkhavAne asAdhAraNa rIte samartha hatA, pavitra jalAzayanI peThe sarva prANuonA samUhane prIti karanArA hatA, emanAmAM na gaNI zakAya eTalA guNe hatA. evA e AcAryane ghaNA ziSyasamUhane meTo parivAra hatA ane te sarvatra apratibaMdha vihAra karanArA hatA tathA svasamaya ane parasamayanA pAra gAmI hatA. e AcAye eka vAra "yaMdavaya" nAmanA parvata upara jaIne devavaMdana karyuM ane pachI teo elagaccha nAmanA nagaranI pAsenA kusumAvataMsa nAmanA upavanamAM AvIne jayAM trasa ja na hatA tema bIjAM bIje vagere sthAvara prANIo nA hatAM e sthaLe upavananA rakhevALanI rajA meLavIne UtaryA. e nagaramAM AcArya guNasenanI kIrtinA Dhelane avAja pahoMcI gayo hato, te sAMbhaLIne temanA tarapha manamAM bhAre kutUhala dharAvatA evA e nagaranA rAjA, zeTha, senApati vagere nAgarika loke AcAryane vaMdana karavA AvI pahecA. vaMdana karavA AvelA nAgarikonI yegyatA pramANe e AcArya temane dharmane upadeza nIce pramANe ApavA lAgyA. asAra evA A saMsAramAM pavitra kuLamAM janma thavo e eka sArarUpa che, temAM paNa puruSano janma pAma e vizeSa uttama che ane temAMya-puruSane janma meLavIne-zuddha dharmanI prApti thavI e te uttamottama che. keIpaNa prANIne leza paNa pIDA na thAya evI pravRttine ja paMDita lekee zuddha dharma kahela che. have mANasane jJAna hoya te ja te evA uttama dharmane samajI zake che. prANane pIDA zAthI thAya che ? ane e pIDAne aTakAvavI kevI rIte? e badhuM, jJAna vinA khyAlamAM AvI zakatuM nathI. je zrI jina bhagavAnanA vacanamAM zraddhA hoya te ja evuM jJAna TakI zake che. zrI jinavacanamAM zraddhA karavI eTale zrI jinee jaNAvelAM sAta ta pratye ruci rAkhavI. te sAta ta jIva, ajIva, Azrava, saMvara, nirjara, baMdha ane mokSa e sAta to zrI jinezvare jaNAvelAM che. zrI jinezvarAe kaheluM che ke-jIvo upagarUpa che, saMvedanarUpa che. jeo saMvedanarUpa nathI athaoNt jaDa che teo dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAritakAya, puddagala ane kAla e badhA ajIve che-A badhA jIva karatAM viparIta svabhAvavALA che mATe jIve che. je pravRtti karavAthI zubha ane azubha evA karmaprakRtinAM pudagalone saMbaMdha thAya tenuM nAma Asava kahela che ane enA karatAM UlaTA svabhAvavALe arthAta zubha daSTivALA lokee je rIte vartavAthI "Aho Shrutgyanam Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa jaina dharmanI dRSTie jIvAdi tenuM svarUpa. : kathAra-koSa : zubha ane azubha karma pudagalane saMbaMdha na thAya evI pravRttinuM nAma saMvara kahela che. tapazcaya karavAthI kAma karI jAya che mATe karmane jarI javAnuM nAma nirjarA kahela che. AtmA upara lAgelI kamanI saMtati-vistAranuM nAma baMdha kahela che ane e saMtatinA kSayanuM nAma mokSa kahyuM che. A rIte tenI samaja pramANe dharmakaraNImAM je mAnava AdarapUrvaka pravRtti kare che te, evuM koI maMgaLamaya phaLa nathI jene te na pAmI zake athota vivekapUrvaka dharmAcaraNa karanAra manuSya badhuM ja kalyANa prApta karI zake che. vaLI, upara je rIte tanuM svarUpa ane vivecana karI batAvyuM che tathA mekSanI sAdhanAne je upAya batAve che tenA karatAM bIjA ke judAM to che ane mokSane upAya vaLI koI judA ja che ema koI kahetuM nathI ane je prANIo upara jaNAvelAM tane barAbara nahIM samaje, te rIte AcaraNa nahIM kare teo koI bIjI rIte mukti meLavI zakavAnAM nathI e nizcita vAta che. tathA je mAnava upara jaNAvelAM dharma, tattvanuM svarUpa ane mokSanA upAya tarapha thoDo paNa bedarakAra rahe che te mANasa potAnI jAtane duniyAnAM badhAM duHkhonI khANa banAve che. jyAre AcAryazrI e pramANe susaMbaddha dharmane paramArtha kahetA hatA te vakhate eka adra nAmano matsaravALe brAhmaNa temane A pramANe kahevA lAgyuM. tame je jIvatatva kahyuM te barAbara yuktiyukta che. ane jIva sivAyanAM bIjAM badhAM bAkInAM to ajIvarUpa che mATe eka bIjuM ajIvata ja kahevuM joIe arthAta eka jIva ane bIjuM ajIva e be ja to kahevA joIe ane bAkInAM bIjAM pAMca tattvonI kalapanA vyartha che. pachI guru bolyA: he bhadra! tAruM kahevuM barAbara che, kiMtu vastunA svarUpane viratAranI rIte kahevAnI apekSAe uparakahyA pramANe sAta ta kahI batAvelAM che. tenI spaSTa samaja A pramANe che - mithyAtva ane kaSAya vagerene nahIM rokavAne lIdhe je karmanAM pudagalane jIvanI sAthe saMbaMdha thAya che tenuM nAma Asrava kahela che tathA mithyAtva ane kaSAya vagerene rokIne jIva je pravRtti kare che tenuM nAma saMvara. athaoNt Asava karatAM saMvara tadana UlaTo pariNAma che. karmonI je nirjarA thAya che temAM jIvanA puruSArthanI apekSA che mATe nirjarAne paNa eka judA svarUpe jaNAvela che ema Asava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mekSa e badhAM ke svataMtra to nathI paraMtu jIva ane karmanI sAthe saMbaMdha rAkhanArA tare che. eTale e badhAne judAM judAM na jaNAvavAmAM Ave to te spaSTa rIte samajI zakAya tevAM nathI. vaLI dharmAritakAya, adhamastikAya, AkAzAstikAya, kALa ane pudagala e badhAM to kevaLa jaDarUpa che ane pelAM Asava vagere to te kevaLa jaDapa nathI eTale jIva ane karma sAthe saMbaMdha rAkhanArAM e Asava vagere tane dharitakAya vagere kevaLa jaDa tAnI sarakhAM paNa kema gaNI zakAya ? mATe kevaLa jaDarUpa ajIva tatvamAM e Asava vagere pAMca tatveno samAveza thaI zakaze ja nahIM ethI temane ahIM "Aho Shrutgyanam Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayArane-keza: munine Avela svapnanI phaLa-pRcchA. jIva, ajIva e bane karatAM amuka aMze judAM samajavA mATe judA gaNAvyA che. vaLI, keTalAka darzanakAre (sAMkhe ane vedAMtIo) kahe che ke-karmano Asrava thavAmAM avidyA vagere hetu che, baMdha prakRtine che ane prakRtinA viroganuM nAma mokSa che arthAta avidyA ane baMdha vagere sAthe AtmAne kaze ja saMbaMdha nathI, e vAta jenadanane saMmatta nathI. jenadarzana te kahe che ke jyAM sudhI AtmAne pitAnA svabhAvanuM bhAna thayuM nathI ane pitAnA svabhAva pramANe AtmAnI pravRtti thatI nathI tyAM sudhI Asava, baMdha e badhAne saMbaMdha karma ane AtmA e bane sAthe che, e hakIkata jaNAvavA mATe paNa ahIM Asava, baMdha vagere tane judAM judAM samajAvyAM che. tathA vaLI, keTalAka darzanakAre eTale bauddhamatavALAo ema kahe che ke-jema saLagato dIvo olavAI jAya tema A saLagatA saMsArano saMbaMdha chUTI jAya enuM nAma mokSa che. e vAta paNa jenadarzanane kuta nathI. jainadarzana to kahe che ke mukta sthitimAM pUrNa paNe caitanya prakaTe che, sthira rahe che ane temAM anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtavIrya ane anaMtasukha vagere pUrNa A mAne svabhAva prakaTe che e rIte mokSanuM svarUpa jaNAvavA mATe paNa ahIM mokSa tatvane judu gaNAvyuM che arthAta bIjA bIjA matanA vAraNa mATe paNa ahIM judAM judAM sAta ne samajAvelA che mATe ahIM jaNAvyA pramANe sAta tane ja samajavAM joIe. e pramANe sAta tane judAM judAM kahevAnuM kAraNa AcArya pelA brAhmaNane samajAvyuM tethI tenA khyAlamAM AcAryane e abhiprAya barAbara samajAya ane teno masarabhAva dUra thA. AcAryanI vANI sAMbhaLIne khuza thayela e rudra brAhmaNa saMsAranA prapaMcathI virakta thaye, ane teNe gurunAM caraNemAM jaIne temanI pAse zramaNa dharmane sArI rIte svIkAra karyo. pachI temanI pAsethI sUtra tathA tenA arthanI badhI vidyA meLavI lIdhI ane gurunI sAthe sukhapUrvaka A pRthvI upara vihAra karavA lAgyA. vaLI, vakhata jatAM e rudradamunie bIjA bIjA sAdhuo pAsethI paNa aneka zAstrone abhyAsa karyo. zAstrane badhe paramArtha tenA samajavAmAM barAbara AvyA ane e rIte paMDita thayela te muni, bIjAonI pAse zAstranAM vyAkhyAna, dezanA ane pravacane karavAne kAraNe lekemAM vizeSa upayegI thaye. have eka vAra rAtanA pAchalA pahere prabhAta thavAne samaya Avye tyAre e AcAce eka svapana joyuM. pachI vanabhAvane temaNe vicAra karyo ethI temane nizcayapUrvaka ema jaNAyuM ke-have temanuM AyuSya ghaNuM ja ochuM bAkI rahyuM che eTale savAra paDatAM ja temaNe badhA sAdhuone ekaThA karyA ane temanI buddhinI parIkSA mATe te AcArya kahevA lAgyA ke-he sAdhue, Aje rAtrinA pAchalA pahere savAra thavAne thoDI vAra hatI tyAre meM eka svapna joyuM. emAM evuM jovAmAM AvyuM ke "jANe ke svargamAM gayelA amArA guru amane bolAvatA na "Aho Shrutgyanam Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 samunie karela svapna-artha |H kathAna-koSa : hoya? ke tame have jaladI amArI sAthe AvI jAo. pachI ame kahyuM ke "hA, ame tamArI pAchaLa ja AvIe AvelA chIe " te he ziSyo ! tame kahe ke A svapane paramArtha zuM che?" pachI bhegA thayelA ziSyoe potapotAnI buddhi pramANe e svapnane paramArtha darzAvatAM keIe kAMI sUcavyuM ane bIjAe vaLI bIjuM kazuM paraMtu emanA keIna paNa sUcanathI AcAryanuM mana raMjana thayuM nahiM. A prasaMge eka rudramuni bolyA- "he bhagavana A svapna, maraNanuM sUcana kare che tethI e sAruM svapna nathI mATe e svapnane paramArtha jotAM te have Ape ApanA jIvananI zuddhi mATe vizeSa udyama karavo joIe ane ahIMnI pravRttine sameTIne jema samAdhimaraNa pamAya tema prayatna kare jaIe." rukamuninI A vAta sAMbhaLIne AcAryane ema thayuM ke "ahe! A rukamuninI buddhi keTalI badhI uttama che? A muni, bIjA badhA sAdhuo karatAM vizeSa guNavALe che, ema jANIne AcAryo tenI prazaMsA karI ane sAruM muhUrta joIne tene potAnI pATa upara sthApI AcAryapada ApyuM ane bIjI badhI samajaNa ApavA sAthe tene pitAnA ziSya samudAyane bhalAmaNa karI. savizeSapaNe samatA bhAvanAonuM ciMtana karyuM. cAre prakAranA AhArane tyAga karI, sakaLa saMghane khamAvI pachI iginImaraNa svIkArI e AcArya svarge gayA. drasUri paNa sUrya jema kamalAkarene vikasita kare che tema bhavya mAnavene vikasita karatA, sUrya jema-doSAkaranA-caMdranA-ulAsane dUra kare che tema devakarane dezanA samUhane-dUra karatA, sUrya jema ke muktimArga-javA AvavAne mArga-mokaLo kare che tema A AcArya paNa lekene muktimArga batAvatA, ane sUryanI peThe mithyAtvarUpa aMdhakArane nAza karatA gAme, Akare, nagara vagere tarapha vihAra karatA karatA caMdranI jevA nirmaLa mahAlayanI paraMparAthI virAjita evA rAjagRha nagaramAM AvI pahoMcyA ane tyAM eka upavanamAM sthiratA karI. te AcAryanA samudAyamAM mahAtapasvI evA cAra munirAje hatA. temAM pahelA baMdhudatta nAmanA muni vAdakaLAmAM mahAkuzaLa hatA. bIjA prabhAkara nAmanA muni dAruNa tapa karavAnA ane vizeSa prakAranA cAturmAsika tapa karavAnA sAmarthyavALA hatA, trIjo mila nAmanA muni nimittazAstranA paramArthane jJAtA hatA ane cethA sAmajaja nAmanA muni gavidhAta vagerene graMthIomAM bhAre kuzaLa hatA. viziSTa prabhAvavALA A cAre munionI adhika guNavattAne lIdhe manuSyanAM mana rAjI thayelAM hatAM ane tethI teo manuSyamAM bhAre AdaramAna pAmatAM hatAM tethI pelA rudrasUri pitAnA manamAM thoDuM adhUrya-asaMteSa dharatA hatA, "Aho Shrutgyanam Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- . . - - - - - - - - - - - - - - - - - - ka kathArasta-keASa: sUrine zrI pATalIputranA saMdhanuM pharamAna 58 bIje divase pATaliputra nagarathI be sAdhu e rudrasuri pAse AvyA sAdhuoe temanuM sanmAna karyuM. pAdapramArjana vagere kriyA karyA pachI e sAdhu-saMghAta AcAryane caraNe name ane sAthe lAvelA kAgaLa AcAryane ApI vinaMti karavA lAgyA. he bhagavana! pATaliputra nagaranA saMghasamudAye A amane tamArI pAse mokalyA che tethI A kAgaLa vAMcIne banI zake teTalI zIghratAthI emAM jaNAvelI sUcanA pramANe tamAre kAma karavAnuM che. tyAra pachI Adara sAthe praNAma karIne AcAryo e lekha hAthamAM lIdho ane pote vAMcavA lAgyA. jemanuM mUla na AMkI zakAya evA guNasamRddhithI vadhatA zrI vardhamAna jinane praNAma karIne, dharmiSTa lokee nivAsa karela hovAthI pavitra banelA evA pATaliputra nagarathI, jemanAM pApa nAza pAmelAM che evo caturvidha saMgha badhA nagaramAM uttama evA nagararAja rAjagRha nagaramAM vihAra karatA-rahelA, sadA saMghanA kAryane pAra pADanArA, kaMdarpanA madane cUrI nAkhanArA evA (AcAryane) Adara sahita Adeza kare che ke ahIM kSemakuzaLa che paraMtu kevaLa eTaluM ja jaNAvavAnuM ke ahIM eka vidura nAmane vyaktaliMgI Ave che. enI buddhi pAse bRhaspati kazI visAtamAM nathI athavuM e bhAre kuzaLa buddhivALo che. vicitra kAvya racavAmAM e bhAre kuzaLa zIghakavi che. vaLI, sarva graMthanI game tevI gUMca hoya to paNa e gUMcane te dUra karIne zake e mahAsamartha jJAnI che te, chae darzane parAjaya karate karate pharate pharate ahIM Avela che. eNe kaNAda matanA lekenuM abhimAna toDI nAkhyuM che, bauddha matanA lokonI buddhine nAza karI nAkhe che ane temane belatA ja baMdha karI dIdhA che. asaMkhya sAMne tarka vagaranA, vicAra vagaranA mUMgA ja karI nAkhyA che. cArvAka lokene baLavAranA ane kIrti vagaranA karI dIdhA che, mImAMsaka lekene emaNe Thaga banAvyA che ane e rIte te, badhA matavALAone harAvate manmatta thaIne hAthInI peThe sarvatra-game tyAM pharyA kare che. - have te, jenI sAthe paNa spardhA karavAnI vRtti kare che. tame pite jaina darzananuM kArya pAra pADavAne svayaM udyata che tathA rIMcha ane vRkSothI khIcokhIca bharelA vanane jema agni bALI ja nAkhavA taiyAra hoya che tema tame paNa AvA durvAdIone parabhava karavAne sajaja-taiyAra ja che tethI tamane e mATe preraNA karavAnI na hoya te paNa "vAdavidhibhAre viSaya che, ema samajIne tamAre jAte ja ahIM zIdhra AvavuM joIe ane keI kAraNasara tame na ja AvI zake te AvI paDelA kAmane barAbara pAra paDI zake evA sAmarthyavALA kaI ziSya tamAre ahIM mokalI ApavA joIe. "Aho Shrutgyanam Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhudata munie karela vidura vAdIne parAbhava. : kathArasta-keSa : e pramANe kAgaLamAM lakhelI hakIkatane barAbara samajI laI saMghanI AjJAne zire dhArya samajanAra e AcArye jAte ja takSaNa pATaliputra nagara tarapha prasthAna karyuM. eTalAmAM ja barAbara temanA sAme eka chIMka thaI. DAbI tarapha chIMka thAya te kSemakara che, jamaNI bAju chIMka thAya te lAbha kare che ane pAchaLa chIMka thAya te pAchA vALe che eTale kArya siddha thatuM nathI. have je chIka barAbara kapALanI sAme ja thAya che te thayelA kAryane paNa vinAza karI nAkhe che. - ema vicAra karatA e AcArya, chIMka thavAthI pite jAte te aTakI gayA paraMtu AgaLa varNave e vAdakaLAmAM kuzaLa baMdhudatta sAdhune teNe tyAM mokalI ApyA. tene AcAryo badhAM kAryone siddha karI ApanArI evI vidyA ApI. bolavA mAtrathI ja siddha thaI janArI evI e vidyAne e sAdhue barAbara avadhArI lIdhI ane pachI te akhaMDa prayANa karatA karatA pATaliputra pahoMcI gaye. tyAM jaIne te sAdhurAjane maje, vAdana svIkAra karyo ane zarata e thaI ke jenAthI je jitAI jAya arthAt jenAthI je hArI jAya tene te cele thaI jAya. pachI dayA lAvIne te sAdhue e vidura nAmanA vAdIne ja pUrvapakSa karavAnI pahelAM taka ApI. e vAdIe vANIne meTe ADaMbara darzAvI nityavAdanI sthApanA karI eTale "badhuMya ekAMta nitya che." evA pakSanI sthApanA karI. pachI A sAdhue tenA pUrva pakSane belI jaIne anekAntavAdanA siddhAMtadvArA tenuM akSarazaH khaMDana karyuM ane e vAdIne parALanA pULAnI peThe kSaNavAramAM pheMkI dIdhe-harAvI nAkhyA. saptabhaMgIrUpa vajAne pAta thavAthI e vAdI nirdayatApUrvaka dabAI gaye ane tenI dhRti, samRti, buddhi ane vANI badhuMya baMdha thaI gayuM-nAza pAmI gayuM. pachI rAjAe paNa vAdIne tiraskAra karyo. ane kahyuM ke Ama kema Ubhe che? kAMIka to uttara de. rAjAe ema kahyA pachI te hArelo che chatAMya teNe pelA sAdhu upara potAnI staMbhanI vagere kSudra upadrava karanArI vidyAo ajamAvavA mAMDI. A munie tenI pAsenI gurue ApelI e badhI vidyAone pUrva paThita vidyAnA baLavaDe niSphaLa banAvI dIdhI. pachI jyAre te vAdI badhe prakAre sAmarthyahIna thaI gaye. tyAre teNe A muni pAse tene celo thaIne zramaNadharmane svIkAra karyo ane rAjAe e munine vijayapatra ApyuM. munine vijaya thaye hevAthI badhe ThekANe zrIsarvajJa bhagavAnanA zAsanano mahimA vadhe. pachI e badhudata muni vAdamAM vijaya pAmele hevAthI nagarajathI pUjAvA lAgya, saMghathI prazaMsAvA lAge ane badhA sAdhAraNa ke tenA tarapha A vijayI che. A vijayI che.' ema kahIne AMgaLI cIMdhavA lAgyA ane e rIte te muni, vidura nAmanA ziSya sAthe pAchA sudrasUrinI pAse rAjagRha pahoMrayA. baMdhudatta "Aho Shrutgyanam Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---- - - - - : kAratna-koSa : dvamuninI bhavAMtaramAM mUkAvasthA. muni bhAre vijya karIne pitAnI pAse AveluM che chatAM hRdayamAM matsara dharatA e rudrasUrie tenuM thoDuM paNa sanmAna na karyuM. je kArya siddha thavAno saMbhava ja na hatuM evuM kArya paNa siddha karIne AvatA ane zaramAtA ziSyane tenA upara rAjI thaIne gurue tenuM sArI rIte jAheramAM sanmAna karavuM joIe, prazaMsana karavuM joIe arthAt have guru mAro ucita Adara karaze ema vicArate te baMdhudatta muni pitAmAM leza paNa Adara na thayele jaI bhAre zeka pAse ane have pachI sadguNo keLavavA tarapha maMdaprayatnavALo thaI gayo. je sAdhu cAturmAsika tapa karavAmAM kuzaLa hato, teNe te vakhate cAturmAsika tapane svIkAreluM hatuM. tenI pAse rAjA vagere meTA meTA loke AvajA karatA ane tethI lekemAM tene paNa savizeSa satkAra thatuM hatuM. te munie kaI taddana na jANe e rIte rahIne eTale oLakhANa vagerene lezamAtra paNa upaga karyA vinA prAMtakulamAM uMchavRtti. dvArA eTale pazuo caNa caNe che e vRtti dvArA keIne paNa pIDA ApyA vinA pAraNuM karyuM. jyAre te pAraNuM karIne AcAryanI pAse AvyuM tyAre AcAryo tene vacana-mAtrathI paNu Adara na Ape. A rIte vakhata jatAM, jemane nAyaka guNane Adara karavA tarapha taddana lakSya vagarano che e sAdhu samudAya guNa keLavavAnI pravRttithI hatAza thaI gaye ane sUtrArthanuM paThana, manana vagere sAdhuonI svAdhyAya pravRttio paNa dinapratidina taddana ochI ochI thaI gaI. guNe tarapha bedarakAra vRttivALA AcArya sakamuni paNa kALadharma pAmIne kibiSaka nAmanA hIna devAmAM avatAra pAmyuM ane tyAMthI kALadharma pAmIne keIka daridra, duHkhI ane hIna kulamAM keI brAhmaNane ghare tenA putrapaNe avataryo. vakhata jatAM te bALa avasthA pUrI karI caeNvana avasthAne pAme. guNe tarapha bedarakArabhAva rAkhavAthI, guNene AdarabhAva ke satkAra sanmAna na karavAthI teNe je duSkarma bAMdheluM e hajI bAkI hovAthI A brAhmaNanA putranA avatAramAM enI jIbha ja baMdhAI gaI-sIvAI gaIe mUMgo ja thaI gae. jema mUMgo mANasa baDabaDe e rIte baDabaDavA lAge ane e devane lIdhe ene vairAgya paNa che ke hA! meM pUrvabhavamAM zA pApa karyo haze ? ke jene laIne mArI A mAThI dazA AvI. e pramANe tene pitAne pUrvavRttAMta jANavAnI IcchA thaI AvI ane e jijJAsAne zAMta karavA te badhAya dharmavALAonI upAsanA karavA lAgyo. evAmAM kaIka samaye tyAM cAra jJAnanA dhAraka evA mudharma nAmanA AcArya AvI "Aho Shrutgyanam Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = - - - - - - - - ------- - - - - --- - -- - guNanI avajJA abhimAna karavAthI guNene te nAza. : kathAratna koSa : caDyA. te mUMge temanI pAse gaye. vaMdana karIne temanI pAsenA sthAna upara beThe. barAbara e ja vakhate pitAnA guNane ahaMkAra ane bIjAnA guNe tarapha matsara dharAvanAra evA keIeka sAdhune e AcArya samajAvatA hatAhe bhadra! jenAmAM thoDo paNa garva hoya che tenAmAM bIjA game te guNa hoya te paNa te badhA nakAmA che. jema aneka rasathI bhareluM-svAdavALuM-uttama prakAranuM bhejana mAtra jheranA eka ja TIpAthI akhAdya banI jAya che tema eka garvane lIdhe bIjA badhA guNe nakAmA thaI jAya che. je mANasa potAnA nirmaLa guNamAM rata hoya che chatAM je te bIjAnA parNa evA ja nirmaLa guNa tarapha lakSya nathI rAkhato te leke te ema ja kahevAnA ke bIjAnA guNene nahIM jenAra e paNa-guNa mANasa paNuM--e ja che-guNa vagarane che, mATe guNI mANase pitAnA paNa guNane garva na kara joIe. jema keI gRhastha sAdhunI kiyAmAM tatpara hoya te sAdhupaNuM sAdhI zake che tema bIjAnA guNonI prazaMsA karavAthI jenAmAM ochA guNa hoya che te paNa vadhAre guNene cokkasa meLavI zake che. je mAnava pitAnA guNamAM garva dhAraNa kare che ane bIjAnA uttama guNa tarapha matsara rAkhe che te mANasa lekene meru pahADa je mATe hoya te paNa garvane lIdhe ekadama halake paDI jAya che. je leke khAnadAna nathI-saMskAravALA nathI-teo pitAnA guNone chupAvI zakatA ja nathI ane bIjA guNene bahAra lAvavAnI rucine rAkhI zakatA nathI eTale A bAbata vadhAre zuM kahevuM ? te he vatsa! tane keTaluMka kahIe-garvanuM bUruM pariNAma tuM A najaronajara ja je. ziSya balya he bhagavan! e pariNAma huM kayAM jouM ? tyAre AcArye pelA kaMgALa brAhmaNanA mUMgA putrane batAvIne kahyuM ke garva karavAthI ane bIjAnA guNene anAdara karavAthI e chokarAnI jIbha baMdha thaI gaI che. e sAMbhaLIne ziSya be--he bhagavan! e chekarAe pUrvabhavamAM zuM karyuM hatuM? guru belyAH tuM je duSkarma karavA taiyAra thaye che te ja duSkarma teNe pUrvabhavamAM karyuM hatuM. pachI AcArye ziSyane e brAhmaNanA chokarAne badhe pUrvajanmane vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. A sAMbhaLIne te kaMgALa brAhmaNane chokarA pratibaMdha pAye ane teNe e AcArya pAse dIkSA lIdhI. ziSya paNa A badhI hakIkata sAMbhaLIne matsara, garva vagere dene tyAga karyo ane bIjAnA guNe tarapha-gujane tarapha-AdarabhAvanI vRtti svIkArI ane e rIte guNagrahaNa tarapha e vizeSa udyamavaMta thaze. jyAM guNene AdarasatkAra na thatuM hoya, guNanI avajJA thatI hoya tyAM guNAnI hAni thAya che ane guNa keLavavA mATe guNonI zraddhA tUTI paDe che mATe guNanI avajJA karavI ke guNane Adara na kara e bane siddhAMta ayukta che. je mAnavamAM gurunI saMpadA vidyamAna hoya evuM cekasa jaNAyA chatAM tenI "Aho Shrutgyanam Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-ketha : anyanA guNanI prazaMsA karatAM samakitanI thatI prApti. prazaMsA karatA je je mAnavanI bhASA aTakI paDatI hoya, jenuM mukha na khulatuM hoya te mAnavane tenA hRdayamAM utpanna thayelA bhayAnaka ahaMkArarUpa sarSanI dADha beThelI che ane te ahaMkAranA DavAthI je tene bIjAnA guNanI prazaMsA na karavAne vikAra thayela che ema samajavuM. je leke mithyASTivALA che teo paNa bIjA ochA guNavALAonI amatsarabhAve ghaNuM khuzIthI prazaMsA karI rahyA che te pachI jeo zrI jina bhagavAnanI vANInA samyaga vicAramAM spaSTapaNe vizeSa catura che tevA buddhivALA leke A guNa prazaMsAnA kAmamAM kema pachAta paDe che ? je leke samakitanA zaMkA, kAMkSA vagere doSanA durgane vaTAvI gayA che eTale jeo e dene sevatA nathI te DAhyA varganA leke AvA guNaprazaMsAnA sAdhAraNa kAmathI zAmATe muMjAya che? je loke pAra vagaranA samudrane paNa jaladI tarIne kAMThe pahoMcI gayA che teo zuM A nAnA khAciyAmAM DUbI jAya kharA? athAt jeo samakitanA dene tajI zakyA che teo paraguNaprazaMsAnA kAmamAM kaMTALe lAve kharA? e badhI hakIktane pitAnI buddhithI zAstranA AdhArathI ane tarkathI paNa sArI rIte vicArIne ane hRdayamAM avadhArIne mAnavamAtre bIjAnA paNa guNane savizeSa Adara karavA mATe tatpara rahevuM joIe. bIjAnA guNene AdarasatkAra kare, prazaMsA karavI-e sadarzananuM-samakitanuM khAsa aMga che ema samajI levuM joIe ane ema samajIne paraguNanI prazaMsA mATe tatpara thavuM joIe. lmnmHmdH shHnfy mshj`kshnnqnr`Hm`yrhy fy che e pramANe zrI kathAnakezamAM samyakatvanA svarUpanA pAMcamA aticAranA prakaraNamAM : te dvAcArya AcAryanuM graMthakAra mahArAje kahela cha3 kathAnaka saMpUrNa thayuM. 19tA, taka "Aho Shrutgyanam Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 sthirIkaraNanA aticAra viSe bhavadevanuM kathAnaka ( dRSTAMta 7 mu) prANIne eka vAra samyakatvanI prApti thai hAya tApaNu karmanA doSane lIdhe te zubha bhAvathI vimukha thaI jAya che. evA karmanA doSathI vimukha thanArAne samyaktvamAM sthira rAkhavA tenA Adara, temanA guNAnI khyAti tathA temanAM sArAM sArAM kAmeAnI vizeSa prazaMsA karavI joI e, ethI leAkamAM pratiSThA pAmatA tee vaLI samyakatvamAM sthira thai jAya che, mATe e sthirIkaraNanu svarUpa ahiM kahevAnu che. samyakatva pAmyA pachI paNa rAga ane dveSanA jhapATAmAM AvI gayelA lAkA vairAgyanA mArgane tajI daIne pharIvAra mULa sthAna upara-samyakatva pAmyA pahelAM hatA te sthAna upara-AvI jAya che, ane e rIte te mahAkaSTane pAme che. UMcA guNasthAnaka upara .jeo pahoMcI gayA hAya chatAM ajJAnanA jhapATAmAM AvatA ane nakAme ADaMbara karatA tee, jema UMce caDAvela dhajAgarA pavanathI nakAmA phaDaphaDATane ADaMbara dekhADatAM chatAM ya halI jAya che-- paDI jAya che tema nIce paDI jAya che eTale samyakatvathI vimukha thaI dharmamArgathI bhraSTa thAya che. tethI jJAna, darzana ane cAritramAM gaLIyA thayelA-bhAre kaTALA pAmatA evA mAnaveAne, temanA upara karuNAbharyAM manathI je kai jJAnAdika guNAmAM sthiratA pamADe che, jema svaccha maNine sApha karanArI tene atisu dara anAvI de che tema pAte meLavelA uttama samyakatvane uttameAttama kare che, tethI jee saddharmathI kaMTALI gayA hoya tevA mAnavAne saddharmamAM pAchA dRDharIte sthira karavA tenuM nAma sthirIkaraNu, A sthirIkaraNa te, dharmanuM eka uttama aMga che. vaLI je mAnava sAmarthya vALA hoya chatAM peAtAnA svArthIpaNAne lIdhe bIjA evA dharmathI vicalita thayelAne dhamAM sthira na kare tene rAga ane dveSathI byAmUDha samajavA. eve e svAthI mAnava, dharmathI vimukha thayelA bIjA mAnavInI je upekSA kare che tethI tenA cittanI vRtti kaluSita bane che, ane pariNAme e svAthI, bhavadevanI peThe peAtAnA badhA lAbha gumAvI bese che, ane saMsAramAM bhamyA kare che. A bhavadevanI kathA nIce pramANe cheH aneka khIjA" nagaraza karatAM vadhAre abhyudayanA guNane--AMkane pAmelu, ceAbhAyamAna ane suMdara janAnA nivAsane lIdhe atizaya zAbhAvALuM, jemAM aneka vibudha-paMDita-lAke vase che evuM tathA jANe ke jemAM aneka viSudhalAkA-devA vase che evuM saudharma devAnu nagara jevuM rammapura nAme nagara che. e nagaramAM niraMtara aneka nAcanArA, aneka nATa kIyAonAM ane aneka doraDA upara ramanArAnAM tamAsAe thayA karatA hovAthI te vizeSa "Aho Shrutgyanam" Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - thAna-kAya : ane mitrAe purUSArtha mATe karela paribhramaSNu, ramya thayeluM che. e nagaramAM samasta zatrumallAne jeNe jItI lIdhA che evA hathila nAme rAjA che. e rAjAnA eka hRdaya jevA gaMgAdhara nAme bAlamitra che, te banne jaNA suvu, khAvuM, pIvuM ane besavuM e badhI kriyA sAthe ja kare che, ane e rIte snehapUrvaka rahe che. tevAmAM eka vAra te banne jaNA ekAntamAM beThA hatA tyAre temane paraspara A jAtanI vAtacita thai.. 4 koi puruSa mAtra sauMsAramAM prazaMsApAtra pauruSa dhAraNa karatA hoya, kulanu' abhimAna rAkhatA hoya, ane kaLAomAM kuzaLatA dAkhavatA hoya teTalAthI zuM te puruSa kahevAya ? kharI rIte te je puruSa potAnA gharathI bahAra nIkaLI nagarA, Azrame ane aneka purAthI bharelI A vizALa pRthvInA pravAsa koi jAtanA udvega ke kaMTALA lAvyA vagara na kheDe tene puruSa kema kahevAya ? mATe A rAjyanA kArabhArane saMpUrNa rIte maMtrIone soMpI daIne keTalAMka varSoM sudhI pRthvInI pITha upara pharI pharIne ApaNe tenuM avalokana karIe. A vAtacita te banne jaNAne pasaMda paDI tethI e anne jaNAe je koipaNa prakAranA gupta rahasyane kadI paNa khullu karatA nathI evA sAgara jevA gabhIra maMtrIone rAjyanA badhA kArabhAra bhaLAvI dIdhA ane kAi na jANe e rIte teo banne samayeAcita veSa paherIne peAtAnA gharathI bahAra nIkaLI gayA ane uttarApatha bhaNI pravAsa karavA lAgyA. jhaTa jhaTa paga upADatA te keTalAMka cejanA dUra paheoMcI gayA ane eka. vRddha brAhmaNane ghera jaI ne utArA karyAM. e anne jaNAe koI divasa gharathI bahAra nIkaLI A rIte zrama na sahele hAvAthI khUba ja thAkI gayA ane temanAM zarIra nabaLAM thaI gayAM hatA ane zarIranI zobhA ghaNI jhAMkhI paDI gaI hatI. temane joine e vRddha brAhmaNe kahyuM ke he putrA ! tame kayAMthI AvyA che ? ane tamAre kaI taraphe javAnuM che ? mAlUma paDe che ke tame koI divasa AvA parizrama sahana karyAM lAgatA nathI ane pahelavahelAM ja tame ghara bahAra nIkaLyA ho tevA jaNAe che. vRddha brAhmaNane rAjAe kahyuMH huM vipravara ! ame kuvAnA deDakA jevA chIe ane evA hovAthI ame sarva prakAre akuzaLa chIe, paraMtu amane A pRthvI upara AvelA aneka deze jovAnuM kutUhala thavAthI rammapurathI uttarApatha bhaNI javA sAru nikaLyA chIe, brAhmaNa melyA: he vatsa ! tamArI AvI AkRtithI jaNAya che ke tame koI sAmAnya mANasa nathI kAraNa ke hAtha ane pagamAM patAkA, kamaLa ane aMkuza vagerenAM uttamettama cihno che. hAtha ane paganAM taLiyAM svAbhAvika rIte ja pavitra ane kemaLa che tathA lAla paNa che. chAtI kapATa jevI vizALa che, kapALa paNa zaraRtunI AThamanA caMdramA jevuM tejasvI che. avAja meghenI garjanA jevA madhu che. pAMcajanya zakhanA avAjane paNa TapI jAya evA gaMbhIra che anne AMkhA kamaLapatra jevI ujaLI che ane kAna sudhI pahoMcI gayelI che eTalI lAMbI che. dheAsarA "Aho Shrutgyanam" Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 hastimaztranuM' pApakArIpaNuM, * thAranakAya : jevI ane bhujAo goThaNu sudhI lAMbI che, huM mahApuruSa ! tArAM badhAM aMgo AvAM uttama che mATe mane ema nakkI lAge che ke tuM A pRthvI uparanA keAI paNa dezanA rAjA hovA joie. A vAta sAMbhaLIne rAjA jarA smita karIne marakyA ane elyuMH he brAhmaNu te' teA rAjAnI zrIne sAkSAt pratyakSa karelI eTale tane huM zuM kahuM ? brAhmaNa elpendu sAmudrika zAstrane sArI rIte jANuM chuM ane tethI meM te zAstranI A kharI hakIkata tane sabhaLAvI che. te pramANe phaLa maLavuM ke na maLavu te te bhAgyane ja AdhIna tApaNu mane lAge che ke zAstrakAra bhagavate satyavakatA hAya che mATe tArI pAse bhAre vaibhava hAvA joIe emAM zakA nathI tethI tAre game te rIte AtmAne kaleza na Apave. rAjA khelyA bhave. bhayathI e rIte eka divasa visAmA laIne te anne jaNA tyAMthI nikaLI gayA ane pahelAMnI jema pravAsa karavA lAgyA, vaLI, keTalAMka ceAjane gayA ane tyAM temaNe kurudezanA viSama bhAgamAM AvelI eka lazkaranI chAvaNInA paDAva joye. e paDAvanI cAre Aju guptacarA pharatA hatA ane koIpaNa khAjuethI AvatA savArA ke caddhAone tyAM rokavAmAM AvatA hatA tathA e chAvaNInA nAyakA khinna thayelA dekhAtA hatA. te paDAva joyA pachI tyAMnA eka AgevAna puruSane pUchyuM: bhA! A Ama kema jANe vyAkuLa hAya evu dekhAya che ? teNe kahyuM: bA ! mahAyazasvI ! sAMbhaLe H kurudezanA svAmI A arjuna nAme eka rAjA che, tenA sImADAnA rAjAoe Aje akasmAta chApe mArI tathA laDAI karI tene harAvI dIdhA che. tenA moTA meTA yoddhAe mArI nAkhyA che tethI humAM te rAjA sImADAnA rAjAnA bhayane lIdhe sazaka rahe che, hastimalla elyuM: temanI pAse caturaMga senAnI AvI sarasa sAmragI che chatAM e mahAtmA zA mATe Ama bhayanA mAryo khedna pAme che ? te khelyAH sAmagrI te che. paraMtu koi prabaLa sAmarthyavAna dhIra puruSanA e sAmagrIne sAtha na hAya tA e zA kAmanI? A sAMbhaLIne rAjAnA manamAM karuNAnA uchALA AvI gayA. mahApuruSArthIne potAnA puruSArthane maLe je sahaja hAya che evA parApakAra karavAnA abhilASa e rAjAne thai Avyo ane teNe pAte je prayAjana mATe nIkaLI Avye che tene visArI mUkayu. pachI teNe pelA AgevAna puruSane kahyuM, are ! tuM jaIne tArA rAjAne samAcAra Apa ke, yogya prakhaLa puruSano tane sAtha na hovAthI ja jo tuM viSAda pAmatA ho te nizci Mta thA ane khabara taiyAra thaI jA. zatruonuM A baLa kayA hisAbamAM che? sUrya maMDaLanuM sAmarthya pramaLa hoya tyAre aMdhakAra gADha hoya te pazu tenu zu cAle ? e AgevAna gaye. ane teNe rAjAnA kahyA pramANenA samAcAra pelA arjunarAjane kahyA. te sAMbhaLIne vismaya pAmele rAjA vicAra karavA lAgyA; ahe ! jemanAmAM "Aho Shrutgyanam" Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - : kAratna-keSa : zatru rAjAonuM paraspara yu. AvuM asAdhAraNa sAhasa bhareluM che evA mahApuruSa jagatamAM hayAta hoya che evuM haju sudhI paNa saMbhaLAyA kare che, te zuM e saMbhavita nathI ? kemake je puruSe satvathI bharelA che teo samagra samudrane eka nAnA khAbociyAnI peThe tarI zakyA che. jyAM deva rame che evA moTA meruparvatane paNa teoe eka DhephAnI peThe pheMkI dIdhuM che. emaNe pitAnA gharanI peThe AkhA AkAzane pitAnAM pagalAMvaDe-ghasIcAlI nAkhyuM che. eka guphAmAM jAya tema teo nirbhaya thaIne pAtALamAM paNa pasI zakyA che. jagatamAM evA satva leke mATe zuM duSkara che? je leke saMpUrNapaNe satvazALI che teo A jagatamAM zuM nathI karI zakatA? AgevAna puruSe kahelA samAcAra sAMbhaLIne have vadhAre vikalpasaMkalpa karavA e ThIka nathI paraMtu have to jAte ja te satvazALI puruSane joI lauM, ema karIne ane keTalAka mukhya mukhya puruSane sAthe laIne arjuna rAjA rAjavADIe javAnuM bahAnuM kADhIne nIkaLe ane tema karIne jyAM rAjA hastimalla paDAva hato tyAM pahoMcI gayo. pachI darathI ja pitAne rAjasI ThATha utArI nAMkhya, ucita AdaramAna ane pratipatti karIne ane tenI pAse beThe. snehapUrvaka te bane paraspara keTalIka vAto karavA lAgyA ane pachI rAjA ane hastimallarAjAne kahyuM: cAle amane tamAre utAre batAvavA kRpA kare. pachI hastimalla rAjAnA AgrahathI A arjuna rAjA tene utAre gaye ane tyAM bhajana vagerenI sAmagrIthI hastimale arjunanI sArI pratipatti karI. pachI thoDI ja vAramAM mArate ghaDe-vAraMvAra cAbukavaDe ghaDAone mArIne vega vadhAratA ane uttama ghoDA para beThelA cAra puruSe tyAM AvI pahoMcyA. temaNe rAjAne vinaMtI karIH he deva! jemaNe vividha prakAre laDAInI taiyArI karelI che, ane vividha vyuharacanA karelI che evA ApaNa sImADAnA rAjAonA senApatie bhavadeva rAjAne AgaLa karIne amArI pAchaLa cAlyA Ave che te A vakhate je ucita hoya te Apa kare. A sAMbhaLIne arjuna rAjA gabharAI gayo. te vakhate vairionA hRdayamAM zalya samAna evA hastimalla rAjAe tene kahyuM ke, he mahArAja ! Ama gabharAvAthI zuM vaLaze? jenA upara aneka astrazastronA samUhathI taiyAra (sajja) karela eka jayakuMjara hAthIne mAre mATe taiyAra karo ane bIje ja e prakArane hAthI A gaMgAdhara mATe taiyAra karo. pachI e pramANe rAjA arjune e be jaNane mATe banne hAthIo taiyAra karAvyA. tyArabAda gya sthaLe badhA sAmaMtone rAjA hastimale senAnI nyUharacanA karI barAbara goThavI dIdhA ane pachI te zatrunI senAnI sAthe laDavA mATe khaDe thaye. banne lazkare vacce bhayaMkara yuddha jAmyuM. raNuvA vAgavA mAMDayA ane tenA uchaLatA paDachaMdanA avAjathI AkAza bharAI "Aho Shrutgyanam Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... - - - - - - - - - - - - - raNa saMgrAmamAM gaMgAdharanuM mRtyuM. ': kayAratna-5 : gayuM. AkAzamAM rahelA deva, vidyAdhare ane kinnaree jyakArano nAda zaru karyo. laDavaiyAoe e jyakArane avAja sAMbhaLIne uparAuparI tIkSaNa bANe pheMkIne tene varasAda varasAvyuM. e rIte bANone varasAda varasavAthI pracaMDa sUryanAM kiraNene phelAve thatuM aTakI paDe. laDavaiyAne meTe samUha ghAyala thaye ane tethI temanA unmatta hAthIone samUha cAre bAju ghumavA lAgyuM, e rIte cAre kera bhAgelA hAthIonA samUhane joIne gabharATa pAmelA bIkaNa puruSe cAre dizAmAM nAsavA lAgyA. e vakhate rAjAonAM maraNa thavAthI temanAM chAtro ane dhajAne bheTe ja nIce paDI gaye, tethI samarAMgaNane rastA rokAI gayo, ane samarAMgaNamAM vahI jatA rudhiranA pravAhamAM gheDA ane nAre DubavA lAgyA. gheDA ane naronAM mAthAnAM TukaDA thavAthI te khAvA mATe tyAM bhayaMkara vetAle ekaThA thavA lAgyA ane vetAla. pUtanAnA bhegA thavAthI te bannenI tyAM kaDA jAmI ane tene lIdhe samarAMgaNamAM bhayaMkara hakArA thavA lAgyA. e bhayaMkara avAjene sAMbhaLavAthI sAmA gayelA subhaTee bIjA vIrone bolAvavA mAMDayA, bIjA vIrane belAvavAthI raNarasa jAmI paDaze ane tethI mUracha pAmelA na haMkArA devA lAgyA. e huMkAra sAMbhaLIne jatA ane pAchA AvatA gIdhee cA mAravI cheDI dIdhI. e rIte sarvatra tyAM samarAMgaNamAM bhayAnaka vizAla avAja vAre vAre thavA lAgyuM. e pramANe bane senAonuM bhayAnaka yuddha thayuM, ane temAM bhAre bhayAnaka saMgrAmane lIdhe jenAmAM nirdaya rIte ugra utsAha vadhI gaye che e rAjA hastimale potAnI sAme thayelA zatrunA lakarane chuMdI nAkhyuM ane tene bhuke kADhI nAkhe. jyAre e mahApracaMDa laDAIne khela khelAto hato tyAre " have laDAI jitAze nahi." ema samajIne pradhAnapuruSe rAjAnI IcchA nahotI chatAM potAnA chatra ane dhanuSa tUTI javAthI vizeSa khinna thayelA rAjA bhavadevane raNabhUmi uparathI dUra laI gayA. kahevata che ke "nAyaka vagaranI senA haNAI jAya che." e kahevata pramANe rAjAnA bahAra nIkaLavAthI tenI senA chinnabhinna thaI gaI ane te chinnabhinna thayelI zatrusenAne ajunArAjanI senAe badhI taraphathI lUMTI lIdhI. pachI laDAI khatama thayA pachI mANasanI zodha mATe saMgrAmabhUmine tapAsavAmAM AvI tyAre ghAne laIne paravaza banI gayelA keTalAka sAmaMte temAMthI maLI AvyA. te ja vakhate bhAlAnA ghAthI prANane cheDI gayela-muDaduM thaIne paDele gaMgAdhara paNa bhUmitaLa upara paDela jaDI AvyuM. A joIne rAjA hastimalane bhAre zekane Avega caDI AvyuM. tenA agnisaMskAranI kriyAo karI tenuM maraNottara kRtya paNa karavAmAM AvyuM. pachI hastimalanA AgrahathI kheda cheDIne rAjA ane pitAnuM pahelAnuM rAjya svIkAryuM. tyArabAda rAjA ane A mATe paramepakArI che ema samajIne pitAnI putrIne arpaNa karI, rAjA hastimalane savizeSa satkAra karyo ane te keTalAka divase tyAM rahyo. "Aho Shrutgyanam Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAnaneSa : haslimalanuM svanagara prati Agamana. khAsa vAta e hatI ke eno mitra gaMgAdhara tyAM yuddhamAM maraNa pAmyuM hatuM te duHkha tene vAgelA kAMTAnI peThe hRdayamAM bhAre khaTakyA karatuM hatuM, ane e mitranA maraNathI mitraviyeganuM duHkha eka kSaNa paNa bhUlAtuM nahotuM ethI e hastimalla rAjAne vividha nAca-kAmAM kuzaLa suMdara strIo paNa jovI gamatI na hatI, parama AnaMdadAyaka ane manohara sthaLomAM tenuM mana lezamAtra prasannatA pAmatuM nahotuM, gajakrIDA ane azvakrIDA tarapha paNa tenI buddhi jarApaNa kheMcAtI nahotI. e rIte te mahAtmA pitAnA mitranA viyoganA duHkhane sahI zakato na hato tethI vividha dezo jevAne tene utsAha taddana ghaTI gaye ane te kayAMya paNa zAMti pAmI zakatuM na hatuM. eTalAmAM tenA pUrvanA pahelAnAM rAjyamAMthI eka guptacara saMdezavAhaka tene maLavA tenI pAse AvI pahae. dvArapAle tenA AvavAnA samAcAra kahyA eTale tene maLavA pitAnI pAse bolAvyuM, ane te guptacare rAjAne page paDIne eka lekha Apyo. rAjAe pite e lekha vAMco, ane have ahiMthI zIdhra pAchA vaLavuM joIe e te lekhano bhAvArtha tenA khyAlamAM A. A badhI hakIkata rAjA hastimale rAjA ajunadevane jaNAvI. tyArapachI hAthI, ghoDA ane bIjA aneka ratnothI bharelA bhAre khajAnA sAthenA rAjavaibhava sahita rAjA ajunadeva rAjA hastimala pAse AvyA, ane AdarapUrvaka praNAma karyA. bhAlatalamAM ane hAtha jeDI tene A pramANe vinaMtI karavA lAgya: he deva! mAro je A vaibhava che te badhe tamArA caraNakamaLanI kRpAnuM ja phaLa che, mATe he deva! tame A badhuM grahaNa kare. tame mArA upara je upakAra karela che tenI pAse A te zuM che? he rAjA! huM to ApanAM darzanathI paNa mArI jAtane vaibhava-dhanya samajuM chuM. potAnI jiMdagIne paNa jokhamamAM mUkIne bIjAne upakAra karavAnI tIvra vRttivALA tamArA jevA mahApuruSane joIne pUrve thaI gayelA evA paraduHkhabhaMjana rAjA bali ane zibi rAjA upara ke zraddhA na kare? A pramANe potAnI prazaMsA sAMbhaLIne zaramano mAryo pitAnA zarIrane sakeDIne rAjA hastimalla bolyA- he naravara ! tuM Ama kema bole che ? mArI te zakita zI? mArAmAM evuM te jJAna paNa zuM che? huM e kaLAmAM kuzaLa paNa kayAM chuM? ane meM evuM te zuM paropakAra karI nAkhela che? jethI tuM mArI AvI apUrva prazaMsA karI rahyo che? sArA manuSyano e ja svabhAva hoya che ke teo bIjAnA retInA kaNa jeTalA cheDA paNa guNe meTA pahADanA vistAranI jema varNavI batAve che, ane pitAnA meTA pahADa jevA vistAravALA guNane paNa DhAMkI rAkhe che. mATe have vadhAre kahevAnI jarUra nathI. he bhadra! have tuM ja A rAjyavaibhavane bhegava ane huM vaLI mArA rAjya tarapha jAuM chuM. ema rAjA hastimalla rAjA arjunadevane samajAvIne ane keTalAka puruSane sAthe laIne tathA bAkI bIjA badhA lekone pAchA vALIne keI na jANe tema pitAnA nagara bhaNI gayA. "Aho Shrutgyanam" Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMgAdharanuM pizAca nimAM janmavuM. : kathA ratna-7 : tyAM jaIne pitAnA rAjavaibhavamAM peThe, rAjasabhAmAM beThe. pachI maMtrIo ane sAmaMte vagere tenI pAse AvyA tyAre teNe temanI sAthe rAjyanAM aneka kAryo vize vicAra karyo. tyArabAda sabhAnA badhA lekene visarjana karyA ane pachI rAjA eTale pite maMtrIo sAthe ekAMtamAM beTho. te vakhate teNe maMtrIone pUchyuM. meM ! tame mane zA mATe belA? maMtrIo belyA : he deva ! sAMbhaLe. tamArA putra mahIcaMdrane kepaNuI durdevane lIdhe pizAcane vaLagADa vaLage che, ane tenuM khAsa kAraNa jANatA nathI chatAM te putra vaLagADane lIdhe jyAre elaphela bolavA lAgyA tyAre ame mahAkaTe tene pUrI rAkhe che ane turata ja tamane bolAvavA guptacarane tamArI pAse mokalyA hatA. A hakIkata sAMbhaLIne are A vaLI zuM thayuM ? ema karate ane putranI asvasthatAne lIdhe gabharAyele rAjA tenI pAse gayA. pitAnA pitAne AvatA joIne rAjaputre UbhA thaIne pitAne Adara Ave ane rAjAne page paDyo tathA pitAnuM bahumAna karyuM. tyAra pachI rAjAe tene kahyuM: he vatsa ! A zuM thayuM ? rAjaputra balyaH he pitAjI! kayAM zuM thayuM che? pachI rAjaputra kAMI belI na zako, AthI rAjAe tene mAthAthI pakaDyo e vakhate bhaya ane camatkAra sahita rAjaputra be he deva! tuM pitAnA mitrane paNa A rIte zA mATe pIDe che ? rAjA che ? tuM koNa che ? putra che : huM gaMgAdhara chuM. rAjAe kahyuM. tuM AvI avasthAne kema pAme che? gaMgAdhara beH he mahArAja ! te vakhate jyAre mahAbhayAnaka yuddha cAlatuM hatuM ane tame temAM vizeSa rokAyelA hatA tyAre huM majabUta bakhtaravALA ane zobhAyamAna evA meTA hastirAja para besIne durmukha nAmanA zatrupakSanA senApati sAme UbhuM hatuM. bhayAnaka laDAI khelANI hatI. bANa, nArAca, puSpa, vAla, bhAlAM ane sela vagere vividha prakAranAM astrazo khUTI gayAM hatAM ethI meM mArA hAthIne haMkArIne zatranA senApatinA hAthI sAme karyo ane te vakhate meM e senApati upara eka talavAra ghA karyo ane teNe mArA upara paNa eka aNIdAra bhAlAne ghA karI mArAM badhAM AMtaraDAM bahAra kADhI nAkhyAM ane mane hAthInI aMbADImAMthI nIce pADI nAkhe. pachI huM tyAM ja maraNa pAmyA ane pizAcakenI nimAM janma pAme ane tamArA darzana karavAnI prabaLa ukaMThane lIdhe A rAjaputranA zarIramAM paDe chuM. A badhI hakIkata sAMbhaLIne rAjAne vismaya tha, beda thaze ane zekathI te gaLagaLo thaIne kahevA lAge ! devenI ramata kevI hoya che. ahe! karelAM karmanAM kaLa pAsu aciMtya che, aho ! mAruM bhAgya paNuM avaLuM thayuM lAge che, jethI AvI jAtanAM mArAM mitro paNa A prakAranAM pizAcanI nimAM janma pAme che. ahIM zuM "Aho Shrutgyanam Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thArana-keSa : gaMgAdhara pizAcane vArtAlApa. karI zakAya? puruSArtha te tyAM pahoMcI zakatuM nathI. yaMtro ane taMtro paNa tyAM nakAmA che. ema karIne rAjA bhAre zoka karavA lAgyA tyAre maMtrIo belyAH he deva ! sAMbhaLe. ahIM A prasaMge saMtApa kare nakAme che. je karavA cogya hoya te ja karavuM joIe. rAjA be he paramamitra! tuM kahe ke kaI prakAranI vidhi karavAthI tene sugatine lAbha thAya. game te duSkara upAya batAvIza te paNa huM karIza, mATe aghare hAya tepaNu upAya batAva. pizAca be he mahArAja! have vidhi upAya karavAne vakhata vItI gayo che tethI mAre mArAM karmonAM phaLa bhegavI levAM joIe eTale mAre mAruM karyuM jogavye ja chUTake cheH he rAjA! dene, nArakene temaNe ghaNu lAMbA samaya pahelAM je karmo karelAM hoya che tene upabhoga karavAnuM hoya che, ane pachI jyAre e de ne nArake karmabhUmimAM avatAra che tyAre sArAM kamenuM upArjana karI zake che. je leke ema kahe che ke piMDapradAna, zrAddha ane homahavana vagerethI marelA prANIne sugatie pahoMcADI zakAya che, temanuM kathana mUDhatAbhareluM che, kAraNa ke je prA mRtyu pAme che te kyAM game che ane keTale dUra jaIne avatAra lIdhe che tenI ja ApaNane khabara nathI hotI. pachI te mRtyu pAmelAne zrAddha vagerethI sugati zI rIte ApI zakAya? vaLI, mRtyu pAmelA prANI e rIte zrAddha vagere dvArA sugati pAmI zakti hoya to pachI e rIte to kaI paNa prANInI asadgati na ja thavI joIe. ane vaLI zrAddha vagere jevA sarala upAthI sadagati maLI ja jatI hoya te pachI tapazcaryA ke saMnyAsa vagere jevI duSkara kriyAo zA mATe karavI paDe? mATe kharI vAta te ema che ke jema regI te jAte ja virecana le, auSadha khAya ane Arogya mATe baMdhana vagerenA upAya kare to ja te rAgI pite jate Arogya meLavI zake che, ane jAte karAelI e virecana vagere kriyAo cokkasa rIte rogane nAza kare che, paraMtu jene roga hoya te pite virecana na le, auSadha na khAya ane ene badale bIje mANasa virecana le ane auSadha khAya te pelA rogIne kaze phAyado thato nathI tema marelA prANIne badale bIje mANasa zrAddha vagere kriyAo kare te te marelA prANIne sadgati maLavAne saMbhava ja nathI ja, mATe he rAjA! jAte ja AcarelAM tapa, japa, jJAna, dhyAna vagere upAdvArA ane sadAcaraNa dvArA azubha karma nAza thaI zake che ane tethI nirmaLa gatino lAbha paNa maLI zake che. pelA bhUte ema kahyA pachI rAjAe e vAtane svIkArI nehapUrvaka A rIte vAtacita karIne pile pizAca jyAMthI AvyuM hatuM tyAM pAcho cAlyo gayo, ane rAjaputra mahIcaMdra pitAnI svAbhAvika dazAne pAme-eTale tene vaLagADa cAle gaye. A rIte "Aho Shrutgyanam Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 hathimakala ane bhavadevane cAritra-svIkAra. * kayAratna-koSa : pelA pizAcanI hakIkata ane vAta sAMbhaLIne rAjAnA manamAM dharmapravRtti karavAnI abhilASA thaI. - have A tarapha pele bhavadeva rAjA yuddhamAM hArI gaye tethI tene vairAgya Avyo ane tene vicAra karyo ke hAra pAmela hovAthI mAro apayaza celo che te huM mAruM meM mArA svajanone zI rIte batAvuM? AvA vicArane lIdhe teNe pitAne ghera javAno vicAra mAMDI vALe ane adhavaccethI ja teNe matisAgara nAmanA AcArya pAse dIkSA svIkArI. dIkSita thayela bhavadevamuni sUtra ane artho zikhavA lAge tathA vizeSa prakAranI tapazcaryA karato karate pitAnA gurunI sAthe rammapura nAmanA nagaramAM AvI paheMce. pitAnA nagaramAM AcArya AvelA hovAthI temanA samAgama mATe vizeSa AnaMda pAmelA rAjA vagere badhA leke te AcAryane vaMdana karavA mATe gayA. vaMdana karavA AvelA e badhA lekee mAthe hAtha joDIne AcAryane praNAma karyA, ane potapotAnI zakti pramANe ahiMsA vagere keTalAka niyama lIdhA. e nagarano rAjA te pahelAthI ja saMsAravAsathI vairAgya pAmele hato eTale AcAryanI dezanA sAMbhaLatAM ja takSaNa rAjAno vairAgya vizeSa uttejita thaye ane teno vairAgya bhAva vadhI javAthI tene dIkSA levAno bhAva thaye eTale rAjAe pitAnA putra mahIcaMdane pitAnI gAdIe besADI dIdhe, ane te zirISanA phela je vizeSa kamaLa hovA chatAM asAdhAraNa e zramaNabhAvane grahaNa karavA mATe guru Azraye gaye. have jeNe kAmadevarUpa mallane parAjita karyo che e hasthimalla paNa sAdhu vihAra karavA lAgyA ane tene A bhavadeva nAmanA munie oLakhI paNa lIdhe. bhavadevane ema thayuM ke hatyimalla muninA pratApane lIdhe huM A dIkSA lai zakya eTale e muni mArI dIkSAmAM hetu thayela hovAthI mAre upakArI che, ane yuddhamAM teNe mane harAvI dIdhela hovAthI te mAro apakArI paNuM che. vakhate e, yuddhasthaLa upara Avelo tyAre teNe mane bhoMThapa ApI ethI bhavadeva sAdhune e hasthimalla sAdhu tarapha Doka DheSa thaze ane tenAmAM ahaMbhAva jAgRta thaze. bhavadevamAM upajele cheSa ke ahaMbhAva hamillanA jANavAmAM na AvyuM tema te hathimalla bhavadevane pitAno pUrvano paricita che" e rIte oLakhI paNa zake nahi ane A rIte e baneno samaya cAlyA jAya che. vakhata jatAM bhavadeva sAdhu "gItArtha" hovAthI tenI nizrAmAM gurue hasthi malla vagere keTalAka sAdhuone sepyA ane e saMpAelA sahAyaka sAdhuone sAthe laIne gurunI AjJAne zirodhArya karIne apratibaddhapaNe a bhavadeva muni gAmegAma vihAra karavA lAgyA. Ama cAlatAM cAlatAM ekalA pelA hamilla munino zubhabhAva ocho thavA lAge "Aho Shrutgyanam Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAratna-kiSi : hastimala sAdhunI zithilatA. 72. mehanA aciMtya sAmarthya tathA bhavitavyatAnA pratikULatAne kAraNe hathima rAjarSine keTalAka halakA vicAro AvavA lAgyA muni paDilehaNa na kare, pramArjana na kare ane evI bIjI munipaNAnI kriyA na kare chatAMya bhavitavyatAnA kAraNe jIva, devagatine meLavI zake che e nizcita che. ema na hiya te jeNe muni dharmane svIkAryuM nathI e, ane jenuM citta moTA bhayAnaka yuddhamAM lAgeluM hatuM e mAro mitra gaMgAdhara zI rIte devagatine pAme? vaLI, zAstramAM paNa evI evI vAta saMbhaLAya che ke tathA prakAranA bhavyatAnA paripAkane lIdhe jemanA AtmAmAM sAmarthya uddabhaveluM che evA ane koIpaNa prakAranI dharmakriyAne nahIM karI zakelA evA marudevI vagere che paNa nirvANa pAmyA che. kharI rIte te bhavyatvano paripAka ja kalyANanA samUhanuM kAraNa che, ane e tathAbhavyatAne paripAka na thaye heya te. badhI jAtanI kriyAo niSphaLa jAya che. keI ema kahe ke saMyama, tapa vagerenI kriyAo dvArA ja tathAbhavyatvane paripAka thAya che te e vAta paNa khoTI che, kAraNa ke je marudevI vagerenA AtmAo zivapadane pAmelA che teoe te tapa vagere kazuMe karyuM na hatuM, chatAM temanuM tathAbhavyatva zI rIte paripakava thayuM eTale saMyama ane tapa vagara paNa temanA tathA bhavyatvano paripAka thayeluM hatuM ema ja mAnavuM rahyuM. e rIte e hatyimalla muninA manamAM sAdhudharma saMbaMdhI zubha yiAo viSe vairI je zuddha bhAvane virodhI pariNAma pedA thaye ke pariNAme e muni mahAtmA, tapa ane bIjI muninI kriyAomAM zithilamaMda thaI gaye. hathimala sAdhunI e badhI zithilatA, pramAdabhAva ane maMdatA bhavadeva sAdhunA jANavAmAM AvI tethI teNe e munine kahyuMhe uttama rAjarSi ! svIkArelA sAdhudharma pratye tuM je ke asaMtoSi thaye che eTale mAre tane kazI paNa zikhAmaNa ApavA jevuM nathI chatAMya tane thoDuMka kahI dauM chuM. A saMsAramAM puruSo traNa prakAranA hoya cheH adhama, madhyama ane uttama. temAM je adhama puruSa hoya che teo pahelethI ja viddhanA bhayane lIdhe keIpaNa prakAranI dharmapravRttinI zarUAta ja karatA nathI. jeo madhyama puruSa che teo dharmapravRttino AraMbha te kare che paNa vacce vidana AvatAM ja teo e AraMbhelA kAmane paNa tajI de che. have jeo uttama puruSa che teo te game teTalAM vidane Ave te paNa svIkArelI pravRttine mATe vizeSa ne vizeSa yatna kare che. have tuM paNa uttama koTIne puruSa che chatAM dharmapravRttithI jANe ke pAchA haThato hoya evA kema dekhAya che ? zuM tAre mATe e yaMgya kahevAya ? pachI hamila munie dharmakriyAne lagatA pitAnA badhA vicAra pilA bhavadeva munine jaNAvI dIdhA. bhavadeva be he bhadra ! marudevI vagere "Aho Shrutgyanam Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na = - - - - 73. bhavadeva munie tIrtha kara devanI dharma pravRttinuM kareluM varNana. : kathArana-kepa ? chae che ke pahelAM kadI paNa tapa ke bIja niyama nahIM karelAM chatAMya e ja janmamAM temanA zubha bhAve atizaya vadhI javAne lIdhe temanAmAM samabhAvarU5 sAmAyika AvI gayuM hatuM ane tethI temanAM badhAM kamene nAza thaI gayuM ane teo nirvANapada pAmyA e vAta kharI che paraMtu emane e banAva eka accherArUpa che mATe udAharaNarUpe pramANu tarIke na laI zakAya. je evAM accherA jevAM udAharaNane pramANabhUta mAnavAmAM Ave te A badhe vyavahAra ja nAza pAmI jAya. vaLI, te je kahyuM ke tathAbhavyatvanA bhAvane laIne siddhine lAbha maLe che mATe dharmakriyA mATe ke prakAranAM kaNarUpa anuSThAne karavAnI jarUra nathI e paNa barAbara nathI; kAraNa ke - tIrthaMkara bhagavAna pite cAra jJAnanA dhaNI che. deve emane pUje che. e nirvANapadane cokkasa meLavavAnA ja che, chatAM teo jAte potAnI zakti ane vIryane chUpAvyA vinA dharma pravRttio mATe udyama kare che. e pramANe che ke te jinezvara bhagavaMte saMsAra samudrane pAra pAmI gayA kahevAya chatAMya teo dharmapravRtti mATe vizeSa udyama kare che te pachI amArI ke tamArI jevA pAmara prANIone e dharma pravRttine mATe vyAha kema hoI zake ? A rIte bhavadeva munie hasthima munine samajAvyA chatAM ya te vadhAre carcA kasvA lAgyA tyAre abhimAna vA veSane lIdhe bhavadeva munie te hathimala muninI upekSA karI ane tenA tarapha vizeSa dhyAna na ApyuM. Ama thavAthI te hatyimalla muni, dharma kAryomAM vizeSa arithara thaI gaye chatAM kevaLa lalAjane lIdhe bahArano dekhAva rahe eTalA pUratuM dharmakArya karavA lAge. e rIte teNe sAdhu-dharmanI virAdhanA karI ane ane e ema ne ema kALadharma pAmI asugati pAme. bhavadeva muni paNa dharmakriyAmAM zithila evA hathimala muni tarapha bedarakAra rahele eTale teNe paNa e zithila munine dharmamAM sthira karavA tarapha pUratuM lakSya nahIM ApeluM tethI enA samaktimAM kalaMka lAgela topaNa e bhavadeva munie duSkara tapazcaryA AcarelI hatI tenA prabhAve te kALadharma pAmIne lAMtaka nAmanA svargamAM madhyama AyuSyavALA deva thaye, ane tyAM lAMtaka svargamAM vidhavidha prakAranI krIDAo karIne pitAnA divase gALavA lAgyuM. ema karatAM karatAM kaI IzAna nAmanA devanI sAthe tene bhAIbaMdhI thaI ane te pitAnA mitranI sAthe videha vagere kSetramAM tIrthakarane vaMdana karavA javA lAgyA. have jyAre e devanuM cha mahinAnuM AyuSya bAkI rahyuM tyAre teNe tIrthakarane pUchyuM: he bhagavAna! zuM huM sulabhadhi thaIza ke durlabhadhi thaIza. bhagavAna bolyA. he mahAbhAga ! tuM durlabhadhi che, ane "Aho Shrutgyanam Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cAratola ka zAnadeve jIvadevanA te samajAvavA karela prayatneA, have pachI keTalAka mIjA bhaveAmAM bhamyA vinA tArA abhilASa siddha thavAnA nathI. A sAMbhaLIne e deva manamAM khUba khinna thayA ane bhagavAnane vAMDhIne te pAtAne sthAne gaye. pachI pAtAnA karmarUpa vAnA ghAthI haNAyelA ane dRSkRtyanAM agnithI saMtApa pAmelA e izAnadevanA jovAmAM AvyA. izAne tene pUchyuM: huM uttama mitra ! tuM zA mATe A prakAre Ama zeka kare che ? pachI e deve peAtAnu zAkanu kAraNu kaDDI batAyuM. IzAnadeva Alye hai mahAbhAga! je eTalA mAtrathI zAkamAM paDelA hA te have saMtApa na kara, jyAre tuM ahiMthI marIne khIjA bhavamAM janma pAmIza tyAre huM evA prayatna karIza ke jethI tane edhilAbha thaze. pelA zekamAM paDelA dhruve A vAtane svIkArI. pachI zAkamAM paDelA deva kAlakrame maraNa pAmIne kauzAmbInagarImAM eka vANiyAno putra thayA ane juvAna thayA eTale tenA mitrarUpa izAnadeve tene pratibAdha pamADavAno prayatna zaru karyuMk. zAMtivALA koIpaNa upAyavaDe e juvAna pratibaMdha na pAmyA, tyAre teNe khIjA ugra upAyA levA zaru karyAM. pachI te te jIvAnane eka evA gADha jaMgalamAM mUkI dIdhA ke jyAM siMhA, haraNA, ri vagere bhayAnaka janAvarA hAya ane ema karIne te juvAnane ghaNA ja khIvAgye. vaLI tenA tarapha bhayAnaka cakro, aNIdAra talavAre ane cakacakatA bhAlAMe vagere bhayAnaka zasro tAkavAmAM AvyA, ane e rIte devamAyAdvArA tene DarAvavAmAM Avyo. pachI vaLI tene lADhAnA gALAnI peThe samudramAM DubADavAmAM Avyo ke jyAM ghaNAM mAchalAM, bhamatAM meTAM moTAM magarA ane bhayAnaka taraMga uchaLyA kare che. pachI vaLI jyAM kANu dADhavALA bhArIMga rahe che evI moTI moTI bhayAnaka khakhAle, photarAmAM nAMkhavAmAM Avye. tathA saLagatA agninI dhagadhagatI javALAomAM besADavAmAM Avye. ATaluM ATaluM karyAM thatAM eTale ghaNA bhayAnaka du: khAdvArA tenA manane kSeAbha pamADayeA chatAM pelA juvAna thayelA vANiyAne putra kaI rIte ceDA pazu dharmane pAmI zakayA nahi. tethI pele mitrarUpa deva hatAza thai gayA ane 8 e ayeAgya che'. ema samajIne te deva jevA AvyA hatA tevA pAtAne sthAnake cAlyA gayA, ane pelA vANiyAnA putra paNa aneka bhavemAM bhamatA rahI e rIte aneka bhayAnaka kaSTone pAmatA rahyo, mATe zakita hAya tA dhamamAM asthira thayelA kAIpaNa prANIne sarva prayatnAvarDa sthira karavA ja joie e pravRtti samakitanuM khAsa aMga che. vaLI, mAhajanya kutarkane lIdhe konuM mana dharmanA mArgathI calita thatuM nathI? dharmanI je pravRtti kaSTarUpa lAge che tenAthI kAnI buddhi pAchI haTatI nathI ? tApaNu evA calita thayelA ane chaMTALA pAmelA mAnavane pazu jAtajAtanAM dRSTAntA ane tarka dvArA samajAvIne zrI jina bhagavAnanA pravacanamAM premapUrvaka sthira karavA prayatna karavA joie. "Aho Shrutgyanam" Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upa bhavadevanI kathA samApta. * kayArana-kAya ? 1. je mAnava nyAyanA mArgamAM che tene te kaNa na samajAvI zake? paraMtu je mAnava nyAyamArgathI calita thayela che tene pharI pAcho je sthira karI zake e ja khare vicakSaNa kahevAya. 2. svArtha mATe prayatna karavAnI vRtti te AbAlagopALa sudhI jANItI che, paraMtu je, parArtha mATe e prakAre lAgaNIthI prayatna kare che evA kalyANasamudra te koIka ja hoya che. 3. khuda arihaMta bhagavAna pite nirmaLa kevaLajJAnanI prApti thavAne lIdhe tadana kRtyakRtya che, chatAMya teo jAte prANIone dharmamAM sthira rAkhavA prayatna kare che, te pachI je DAhyA leke che teoe e kAmamAM zA mATe ALasa rAkhavuM joIe? e pramANe zrI kathA ratnakezamAM samyakatvano vicAra karatAM tenA chaThThA aticAranA prakaraNamAM bhavadeva rAjavinI sAtamI kathA samApta thaI. "Aho Shrutgyanam Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (c) vAtsalya guNa viSe dhanasAdhunuM kathAnaka, hara saIIIIIIIIIIME (kathAnaka 8 ) BUNLARININ 8 kA = mumukSune samakitamAM vidhipUrvaka sthira karyo hoya chatAMya tenA tarapha vAtsalya = snehabhAva na batAvavAmAM Ave te e samakitavaMta mAnava potAnA dharmanA A guNane nibhAvI zakatuM nathI atha eve samakita guNa jenA vinA TakI zakta nathI evA vAtsalya guNa vize have vAta karavAnI che. zarIranuM saMghayaNa-baMdhAraNa nabaLuM hovAthI, kALa viSama hovAthI ane tathA prakArane vIllAsa-puruSArtha karyuM na hovAthI jeo sugIta ane sad-udhamavaMta che temane paNa saMyama taraphane udyota eka vAtsalya vinA vilaya pAme che arthAta saMgIta ane sadughamavaMta tarapha vAtsalya na rAkhavAmAM Ave te kALAdikanA devane lIdhe temane paNa saMyama Dhale thatAM thatAM nAza pAmI jAya che. sugIta ane saMyama mATe sadudhamavatene paNa saMyama temanA tarapha saMghanA vAtsalya vinA na TakI zakatuM hoya te jeo tAjA ja dIkSita thayelA che, atithirUpa che, bALaka che, rAgIo che temane saMyama te vAtsalya vinA TakI ja na zake e vize zuM kahevAnuM hoya? pratikULatAomAM saMyama TakAvI rAkhavA mATe mumukSumAM vizuddha buddhinuM sAmarthya hovuM joIe ane evuM sAmarthya e navA dIkSita thayelA sAdhuomAM nathI hotuM eTale vAtsalya vinA emane saMyama hAni na pAme. vAtsalya eTale nehapUrvaka e navA tAjA dIkSita vagerene pAna, bhajana, pauSadha, pathya ane vastra vagerenI sahAya karavI ane je dIkSite AkaruM tapa karatA hoya eTale cAra upavAsa ke ethI vadhAre upavAsa karI tapazcaryA karatA heya temane tathA je dIkSita nAnI vayanA hoya temane vizeSa vAtsalya sAthe jojana, auSadha ane vastra vagerenI sahAya karavI. vAtsalyabhAvane lIdhe, jeo dharma tarapha asthiravRttivALA hoya che teo dharmamAM sthiravRttivALA thAya che ane jeo dharmamAM pahelethI ja sthiratAvALA hoya che teo vaLI vizeSa sthira thAya che ane dRDhapaNe dharmArAdhana mATe udyama kare che, paraspara vAtsalya rAkhavAthI leke prazaMsA kare che ane judA judA dezanA ane judI judI jAtanA je jinazAsananA mArgane varelA che teo badhA eka ja kuTuMbamAM janmelA hoya tevA sagAbhAI jevA thaIne rahe che. zrI vAsvAmI vagere suzramaNa-mahApuruSe - hovA chatAM teoe sAdharmikenuM vAtsalya kareluM che te pachI bIjAo evA uttama kArya mATe zA mATe ALasa kare che? Ama che mATe ja utsava vagerenA prasaMgathI jeo paricita "Aho Shrutgyanam Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtsalyaguNanuM svarUpa ane dhana sAdhunI kathA. che te badhAne pahelethI lAvavA joie. jee parAbhava pAmelA che temanuM rakSaNa karavu joIe ane je nabaLI avasthAne pAmelA che temane sArI rIte upacAra karavA joIe. jee sIdAtA hAya eTale takalIphamAM paDelA hAya temane sArI vRttimAM, sArA udyogamAM joDavA joie ane je sAmikA pramAdazIla che temane vAravAra preraNA ApIne sAvadhAna karavA joIe. je A rIte sAmikA tarapha vAtsalya rAkhe che tee dhanya kahevAya che. peAtAnAM mitra ane svajanA taraphanA mehapUrNa vAtsalyabhAva sa'sAranA prama'dha vadhAranArA che tyAre je leAkeA jinazAsanane varelA che temanA tarapha khAtA vAtsalyabhAva sasAranA praznabaMdhane dUra karanArA che. je vAtsalyamAM koI prakAranA svAbhAva nathI te vAtsalya amUlya che temaja je vAtsalya saMsAranAM prapaMcAne dUra karanAruM che te vAtsalya sAdharmika lekamAM prazaMsApAtra che. e pramANe je mAnava pAtapAtAnI maryAdA sAcavIne peAtAne maLelI zuddha buddhi pramANe cegya vAtsalya kare che tene AdhinA lAbha thAya che ane te dhananI peThe nirvANusukhaneA lAbha meLave che. eTale have ahIM vAtsalyanA mahimAM atAvavA kathAkAra dhananI kathA kahe che. 199 * thArata-kAya : kAsa nAme eka nagarI che. e nagarImAM kuberanI nagarI alakApurI karatAM vizeSa adhika samRddhivALAM aneka madirAthI suthebhitaze:bhI rahI che. e nagarImAM vasanArA puruSAmAM satya, zAca, dayA, dAkSiNya vagere pradhAna zuoTa rahelAM che. vaLI e nagarI sItAnI mUrtinI peThe acyutasAhAthI yukata che eTale sItA acyuta-rAmanI sAhA lAdhA-praza sAthI cuta che tema e nagarI-acyuta-akhaDa evI sAhA--svAhA AhutiothI yukata che. vaLI e nagarI gajAnananA gaMDasthalanI maMDalI jevI anavarata pravRttadhana varSAvALI che. eTale jema gajAnananA gaMDasthalamAMthI nira'tara dhana madajaLanI, varSA varasyA kare che tema A nagarImAMthI paNa niraMtara AnanI-jJAnadAnanI, abhayadAnanI, dhanadAnanI varSA varasyA kare che tathA e nagarInA dhanadhAnyAdikanA bhaDAra evaDA moTA che ke je sekasa vadhe. sunnI vaparAyA kare, kharacyA kare te paNa khUTI zake evA nathI. e nagarImAM vizAhudatta nAme eka zeTha rahe che, e zeThanA kArabhArane viziSTa mANase ne mAre evA TakA che ane e rIte peAtAnA kArabhAra calAvatA e zeTha keTaleAka samaya vItAve che, kAlAMtare e samaya vItatAM e zeThanA pUrvabhave upArjelAM tathAprakAranAM puchyA paravAryAM ethI tene vaibhava samudAya dhIre dhIre kSINu thavA lAgyA. eve avasare tene ciMtA thaI ke have A samaye zuM karavu ucita che ? gRhastha dravya vagarane che, nidhana che, te kAi prakAre deva ane gurunI pUjA karI jIte nathI, peAtAnA bandhujanAne AdarasatkAra karI zakatA nathI tema jINAne paNa meLavI "Aho Shrutgyanam" Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kathArana-kepa : vizAhadattanuM sarvasva laIne sahAyanuM nAzI chUTavuM. zakate nathI mATe ghananuM upArjana karavAnI pravRtti karavI ucita che, ema vicArIne te zeThe kyAMkathI DuM paNa dhana pedA karyuM ane pachI potAnA kuTuMbanI barAbara goThavaNa karI ane keTaluMka kariyANuM laI te vaIrAgara nAmanA (ke jyAM vajanI khANa che te vAjIkara) deza tarapha dhana kamAvA gaye. keTalAMka pejane AgaLa ne AgaLa cAlyA gaye. pachI eka sImADAnA gAmamAM teNe paDAva nAkhe, tyAM tene jamavAne samaya thatAM te je jamavA bese che te ja turata "A janane samaya" che ema dhArI pitAnA deva ane gurune saMbhAre che ane deva ane gurunA samaraNathIte vairAgyane pAmele A rIte vicAra karavA lAge. je sthaLe zrI jinezvaranuM maMdira nathI, jyAM jinezvaranI arcanA thatI nathI, duSkara tapane karanArA evA munirAje jyAM vicaratA nathI, vaLI jyAM adhika guNavALA ane pavitra buddhivALA sAdharmika ja vasatA nathI tathA je sthaLe kayAMya paNa AgamanAM vacana sAMbhaLavA maLatAM nathI. mAruM mana viveka vagaranuM thayuM che. te mana viruddha spRhA karatuM ane guNathI jatA pAmatuM kema rahevA Icche che? A jAtanI viparIta pravRttithI dhanane pedA karavAnA upAya kare te mane lAge che ke keI meTI vipattine netaranAre che. ahI je mAnanAM mana mahAmahathI gherAyelAM che teo ja A prakAranI viruddha pravRttimAM joDAya. A hakIkta huM barAbara samajuM chuM chatAMya khUbInI vAta to e che ke tene choDI devAnuM mana thatuM nathI ke mane ema paNa lAge che ke A jAtanI dharmane pratikULa pApamaya sAmagrIne lIdhe mane mArA samaktimAM paNa saMdeDa thavAne che ane jene pariNAme huM mAre dharma hArI ja besavAne chuM. hA dhikkAra che ! mArI avasthAne viya-paripAka thaye jaNAya che. A pramANe vicAra karato te zeDa pitAnI pravRttithI vizeSa saMtoSa pAmavA lAge ane pitAnA sahAyaka janonA Agrahane lIdhe bhajana karIne teNe tyAM ja nivAsa karyo. barAbara madharAta thatAM jyAre e zeTha gADha nidrAmAM sUtA hatA te samaye tenuM sarvasava dhanamAla vagere luMTI laI tenA sahAyako nAsI gayA. jyAre ziyALAnI ThaMDI havAthI tharathara kaMpate e zeTha savAre jAge ane pitAnI AjubAju joyuM te tenA daDAmAM kazuMya na AvyuM ane vicAravA lAgyuM ke mArA dura sahAyake mane lUMTIne kema nAzI gayA ? aho! mAruM bhAgya vizeSa avaLuM thayuM che, karmanI pariNati vizeSa pratikuLa thaI lAge che, mArA pApamaya udyoganuM vRkSa Ama ekadama akALe ja kema phaLavA lAgyuM ? bhAgyanuM baLa na hoya te kaI prakAre ekalA puruSArthathI ja kazuMya sAdhI zakAtuM nathI, bhAgya vagarane badhaya udyoga kevaLa kAyakakara ja thAya che mATe have zuM huM ahIMthI pAcho vaLI ghara bhaNI jAuM? athavA keTalAka divase ahIM ja rahI jAuM ? athavA A mAre nabaLAIne "Aho Shrutgyanam" Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyarDanapuchyu divAkaranA svavRttAMta * thAranA : vicAra yukta nathI, puruSanI pravRtti te akhaMDa puruSArthathI ja cAlavI joie, bhale game te thAya, je kAma zaru kareluM che tene ja pAra pADavuM joie. ema nizcaya karIne te akhaMDa prayANA karatA karatA vArAgaranI najIka pahoMcyA. tyAM jaine bIjAnI peThe teNe vaIrAgara-vAnI khANune kheAdAvavAnuM kAma upADayuM. ane te kAma karatAM te peAtAne mAtra khAvA pIvAne kharca ja kADhI zakyA, chatAM e pramANe paNa tenuM mana pAte zaru karelA kAmamAM lAgyuM ane e rIte divase vItavA lAgyA. jyAM vanI khANu hatI tyAM kheADhavAnI vidyAmAM nipuNa eve eka divAkara nAmane ceAgI rahetA hate tenI sAthe A vasAhudatta zeThanI sAbata thaI. e ceAgIe mAna AdarasatkAra ane khelavAnI madhura chaTAthI zeThanA manane peAtAnI tarapha sArI rIte AkachyuM. e rIte zeThanI sAthe gADha saMbadha thatAM eka samaye e cegIe zeThane AdarapUrvaka A vAta karI. e visAhudatta ! A khANa khedAvavAnuM kAma tAre mATe bhAre phaTakara che, tethI tArI AjIvikA paNa muzkelIthI cAle che, hamezA ne hamezA khAAvavAnI kaTa ApanArI pravRttine tu sarva prakAre cheDI de, mArI pAse mArA gurunA prasAde maLela evI eka dharaNIka5 nAmanI vidyA che, te vidyAvaDe jamInanI aMdara zuM zuM che te badhuM huM sArI rIte jANI zakuM chuM ane tethI ja tane A tArA duHkhakara udyoga cheDavAnI salAha ApuM chuM. tuM myAnapUrvaka sAMbhaLa. mArI e dharaNIkalpanI vidyAthI jANuM chuM ke A sthaLathI pUrva dizA taraphanA bhAgamAM pazu ahIMthI traNa keAza jeTalu' dUra eka caMDikA devInuM maMdira che. te maMdiranI AgaLa eka moTuM nidhAna daTAyelu paDayuM che. e nidhAnamAM pAMca kroDa sAnaiyA bharelA che. e nidhAna tArA upayogamAM Ave te vadhAre ucita che ema dhArIne tane A vAta kahuM chuM. visAdatta zeDa elyuH evuM maeNTuM nidhAna tyAM hatuM te atyAra sudhI tame kema tene kADhI lIdhuM nahi ? divAkara ceogI Aye A vAta te ThIka pUchI, tA tuM nidhAna nahi kADhavAnuM kAraNa have sAMbhaLa. huM gaMgAnadInI AsapAsa AvelA saravaNa nAmanA nesaDAne rahevAsI chuM. mAru pitAnuM nAma jalaNu brAhmaNa che ane mAruM nAma divAkara che. jyAre huM yuvAvasthAmAM AvyA tyAre mane aneka vyasane vaLagyAM. e vyasanone lIdhe meM mArA pitAnA gharamAMthI ghaNuM dhana chAnu MmAnuM upADI lIdhuM, tethI mArA upara mArA pitA gusse thaye! ane mane gharamAMthI kADhI mUkrayeTaH tethI svacchaMdapaNe pharatA pharatA huM siripangaya nAmanA sthAne pahoMcyuM. tyAM meM eka mahAmunine joyA, te tyAM eka ghaNI UMDI guphAmAM besIne dhyAna karatA hatA ane dhyAna karatAM tenI AMkhe, taddana nisjada rahetI hatI tathA zarIranI khIja pravRttio paNa rAkAyelI rahetI hatI. evA e mahAmunine meM AdarapUrvaka praNAma karyAM, "Aho Shrutgyanam" Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - : yAratna-5 : divAkarane vRttAMta. pachI tene mukhakamala tarapha animiSa najare joI rahele huM tenI pAse beThA. thoDIka vAramAM ja teNe pitAnI AMkho theDIka ughADI karI mane kahyuM he vatsa! kayAMthI Avela che ? pachI meM tene mArI badhI hakIkata vinayapUrvaka kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLIne mane te mahAmunie nIce pramANe jaNAvyuM. jenI eka paNa indriya uraI khalanA alananI peThe alita thAya che eTale mayadA choDIne svaccha pravarte che te pAvakasamAna tejasvI mAnava paNa lokemAM anAdara-parAbhava pAme che. eka indriyanI svachaMda pravRttithI bhAre anartha Ubho thAya che te pachI jenI pAMca idri ane chaThuM mana pitApitAnA viSayamAM svachaMdapaNe sajja thaIne pravRtti kare che tene to bhAre bhayAnaka Apatti Ave ja emAM zuM kahevAnuM ? je leke bhAre parA kamavALA che, vidvAna che, prasiddhi pAmelA che ane bhAre satvazAlI che teo paNa dudata idrinI svaccheda pravRttithI parAjaya pAmIne caraNane vaza thayelA che. AvA loko ne baso nahIM paNa anaMta prANIo che. jyAM kSaNe kSaNe bhAre svachaMdatAthI badhI indriyanI durvilAsamAM pravRtti cAlatI hoya tyAM bIjA koI pratikUlatA karanAra upara kepa kare e jarApaNa egya jaNAtuM nathI. eTale kharI vAta te ema che ke ahIM kaI kaIne zatru ke mitra nathI paraMtu pitAne AtmA je svaccha rahenAra che te ja pitAne zatru che ane e ja ApaNe AtmA je saMyamazIla pravRttivALo hoya che te ja ApaNe mitra che. A rIte uttama sAravALA maryAdita ane madhura vacano belanAra mahAmuninI vANI sAMbhaLIne mArI vRtti saMsAranA prapaMthI tatkALa vimukha thaI gaI ane tyAra pachI huM te mahAmunine ziSya thaye. e rIte keTalAMka varSo vItI gayAM. mArA vinayabhAvane lIdhe huM te mahAmuninuM hRdaya mArA tarapha sArI rIte kheMcI zake ane te mahAmunine mArA tarapha kRpA batAvavAne paNa bhAva che. have bIje divase te munie anya vidyAne upadeza karyo. eTale jamInamAM kayAM zuM daTAyeluM hoya che tene kema barAbara yA nizAnIthI jANa levuM, jamInanI aMdaranI vastuo jovA mATe kevA prakAranA aMjane upayoga kare vagere anya vidyA saMbaMdhI savistara hakIkata kahI saMbhaLAvI ane pachI te munie mane uddezIne vizeSa rIte kahyuM ke A vidyAne upayoga tAre pite na kare ane e vivAvaDe pitAnI AjIvikA ke bhege na karavA, te ja bIjA adhamIne paNa A vidyA na dekhADavI. tuM A vidyA tArA pitAnA upagamAM laIza vA keI adhamIne tene upaega karavA dekhADIza to A vidyAne abhAgiyAnI vidyAnI peThe nAza thaI jaze ane chevaTe tuM paNa e vidyAne I besIza. gurunuM A vacana meM "tahatti' karIne svIkAryuM ane e rIte mArI pAse anya vidyA AvI gaI. pachI vakhata jatAM e mahAmuni taLadharma pAmyA ane pachI huM paNa temanA caraNanuM smaraNa karatA karate ATale vakhata "Aho Shrutgyanam Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 lebha dazAne aMge visAhadattanI viveka buddhine thayelo nAza. : kathAratna-keSa vitAvI rahyo chuM, atyAre tArAmAM asAdhAraNa guNane samUha joIne huM tArA tarapha prasanna thayo chuM, ane mArI vidyAne tuM cagya che ema samajI tArA tarapha upakAra karavAnI mArI bhAvanA thaI che ethI meM A nidhAnanI kharekharI vAta tane kahI saMbhaLAvI che, te he bhadra! te je pahelA pUcheluM ke e nidhAnane hajI sudhI kema daTAyeluM rahevA dIdhuM che tenuM A kAraNe tene kahI saMbhaLAvyuM che. tyAra pachI badhA vikalpasaMka9pa tajI daIne te vizAhadatta zeTha A pramANe baMlyA- he bhagavana ! tame kahelI vAta barAbara che mATe have tame tamArI vidyA ApI mArI upara anugraha kare. pachI te nidhAnanI pUjA kema karavI ? ane te mATe kaI kaI vastu onI jarUra raheze? e badhI hakIkta te egIe pelA zeThane kahI. zeThe paNa gInI cittavRttine barAbara samajyA vinA e nidhAnane badho pUjApe taiyAra karyo. gInI dhUrtatA vize gheDe paNa vicAra na karyo ane tene lIdhe je ke bhagI zA zA anarthe kare che e vize paNa lezamAtra vicAra na karyo. kahyuM che ke A kRtya che ke atya che e prakArane viveka sUjhADanArI ane kAryanA svarUpane nizcaya batAvanArI evI buddhi manamAM tyAM sudhI ja TakI rahe che ke, jyAM sudhI vajInA ghA sarakhe bhayAnaka ane jenuM pariNAma bhAre bhayAnaka AvavAnuM che tathA sukhane je nAza karanAra che e lebharU5 mahA manamAM UbhuM thayuM na hoya. arthAt mAnavinA manamAM jyAM sudhI duSTa lebhavAsanA nathI jAgatI tyAMsudhI ja tenAmAM sArAsArane pArakhavAnI buddhi TakI zake che ane lebhavAsanA AvatAM ja enI buddhi nAza pAme che. e rIte lebhane vaza thavAthI visAhadatta zeThanI paNa vivekabuddhi cAlI gaI ane maTI ApattinI najIkamAM ja e zeTha nidhAnane davA mATe je je pUjApo levo joItA hatA te badho sAthe laIne jaNAvyA pramANe rAtane vakhate e gInI sAthe cAlI nIka ane caMDikAnA maMdiranI pAse pahoMce. jenuM mananuM vAMchita hamaNAM ja siddha thavAnuM che evA yogIe e zeThane kahyuM he bhadra! badhI saMpattio A kAtyAyanI devInI kRpAthI siddha thavAnI che mATe tuM e maMdiramAMnI bhagavatI kAtyAyanInI pUjA kara eTalAmAM huM A maMdiranA bAraNA pAse besIne maMDaLanuM pUjana vagere vidhio karIne ApaNe je kAma have suratamAM ja karavAnuM che te mATe taiyAra thAuM chuM. jegInI A vAta sAMbhaLIne zeThane lAgyuM ke "jeo jainamArga pramANe varte che temane mATe A devInuM pUjana ucita nathI." ema vicArIne zeTha visAvadatte pelAyegIne kahyuM. "he yegazAstranA "Aho Shrutgyanam Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAne-koSa : vizAdAnI samaktimAM nizcaLatA. 82 jANakAra vicakSaNa yogI ! mAre te evo niyama che ke aDhAra deSa rahita evA niraMjana jina bhagavAna sivAya bIjA koI anya devatAone svane paNa vaMdana na karavuM tema temanuM pUjana vagere paNa na karavuM arthAt A kAtyAyanI devIne vaMdana vagere karavAnuM mAre khape nahIM. A nidhAnane lAbha kAtyAyanI devInI pUjAvaDe ja maLavAne heya te e lAbha upara vajI paDe arthAt mAre e rIte mAro niyama bhAMgIne e lAbha meLavavA nathI. have prayAsa karavAthI zuM ? have ApaNe pitAne sthAne ja pAchA pharIe. A vize bahu kahevAnI jarUra nathI. mAro te e nizcaya che ke jIvita jatuM hoya te bhale jAya paNa jinadeva ane jaina sAdhue sivAya bIjA koInI pUjA na karavI ane bIjA keIne vaMdana paNuM na karavuM. vaLI kahyuM che ke-ugra-tahaNa pavananA jhapATAthI AghAta pAmelA tADInA jhADanA pAMdaDA upara lAgeluM pANInuM TIpuM jevuM caMcaLa hoya che eTale paDuM paDuM thaI rahyuM hoya che tevuM ja mAnavanuM jIvana caMcaLa hoya che. vIjaLInI rekhAne camakAre jevo kSaNavAra mATe ja hoya che tevuM ja zarIrasukha paNa kSaNabhaMgura che. zaratunAM vAdaLAM jema lAMbo rAmaya TakI zakatA nathI tema mAnavInI juvAnI paNa vadhAre samaya TakI zakatI nathI. asurakSita sthaLe eTale pavanane sapATe lAge eve sthaLe rahele dIve jema nAza pAmavAnI taiyArImAM hoya che tema mAnavanA prayajananA saMbaMdha paNa tevA ja asthira che, ane saMpadAo vaibhava ane yazakIrti e badhuM paNa yuvatI strInA kaTAkSa jevuM asthira che. A sivAya bIjuM badhuM paNa cAra dahADAnA cAMdaraDA jevuM che ema samajIne e zeTha manamAM vicAre che ke meM je pratijJAne ghaNuM lAMbA samayathI svIkArelI che ane je pratijJA mArA AtmAne hitakara che tene nAza huM kema karuM? je jIvana, priyajanano saMbaMdha ane vaibhava lakSmI kIrti vagere hamezAne mATe sthira hoya te vaLI mAnava pitAnI kula paraMparAne choDI de ane dhyeyathI viruddhanI pravRtti avazya karI zake, paraMtu evuM nathI eTale huM A nAzavaMta dhananA lAbha mATe mArI pratijJAne kema cheDI dauM? e pramANe e zeTha bolato hato tyAre e badhI hakIkta tyAM pAse ja sUtelA - eka dhana nAmanA manuSya sAMbhaLI. e dhana nAmane mAnava pahelAM eka jaina muni hatA paraMtu jainazAsananI teNe bhAre AzAtanA karI hovAthI gurue tene pArAMcitaka prAyazcita ApeluM hatuM eTale te potAne veza badalIne e prAyazcitane mATe A sthaLe AveluM hatuM. ahIM tene veza kevA prakArano che te spaSTa kaLAtuM nahotuM paraMtu jena sAdhune veza tajI daIne gRhastha jevA vezamAM rahele te pitAnA pUrvakRtyane pazcAttApa karato hato. pelA zeThanI vAta sAMbhaLIne te dhana vicAra karavA lAgyuM ke ahA! ahIM AvelA A koI mahAnubhavanI potAnA samakitamAM kevI nizcaLatA che. vaLI bhAre vipattimAM AvI paDe hevA chatAM e mahAnubhAva pitAnI pratijJAmAM ane pitAnA dharmamAM ke dRDha che! ahe! "Aho Shrutgyanam Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 dhanamuninuM vizAhadattane bacAvavA Agamana. tenI khAlavAnI paddhati paNa kevI suMdara ane abhinna svaravALI che. A mahAnubhAva vize vadhAre zuM kahevuM? eka te e vAtane che ke ame lAMbA samaya sudhI cAritra pALeluM che chatAM ya amArA guNusthAnamAMthI ame bhraSTa thai gayA chIe tyAre A mahAnubhAva gRhastha hAvA chatAM ane atyAre bhayaMkara kaSTavALI avasthAmAM sapaDAyelA hAvA chatAM A rIte peAtAnA dharmamAM dRDhapaNe vartIne A prakAranI bhASA AlI rahyo che, eTale kayAM A dhArmika gRhastha! kyAM cAritrathI bhraSTa thayelA ame * thArata-rASa : kharAkhara A vakhate krodhAvezamAM AvIne lAlacALa AMkhavALA pelA jogIe jamarAjanI jIbha jevI lAMbI evI charI kADhIne pelA zeThane kahyuMH re re durAcArI! satya vagaranuM vyartha malakaNA! ane paramArtha vagaranA ! jANe ke tuM jIvanathI niveda pAmyA hAya tevu AlI rahyo che. are ! tu A prakAre dhamamAM dRDha buddhivALA ane nizcaLa saMkalpavALA hatA te mane zA mATe aneka vighnA ane bhayathI vyApta thayelI tathA gaDha aMdhakArathI kALI thayelI madharAte mane takalIpha ApI ! have teA A tArI pravRtti sUtelA kesarIsiMhanA baccAne pATu mAravA jevI che arthAt A tArI pravRttithI tAruM mata pAse AveluM hoya tema jaNAya che, mATe have tuM tArA iSTadevane sArI le ane have chellI vAra A jIvaleAka pharIvAra sArI rIte joI le. have te tArai yamanA mukhamAM pesavAnA samaya che. pachI anavasare AvI paDelA yamadaMDa jevu. ceginuM bhayAnaka vacana sAMbhaLIne visAhadatta zeThe kahyuM;-atizaya lAlana pAmeluM ane atizaya surakSita jIvatane nAza pAmatA jo puNya paravArI gayuM hoya teA devA paNa bacAvI zakatA nathI. jo puNyanI avidha AvI na hAya te te jIvitane tADI zakAtu nathI tethI huM ladra ! koI paNa prakAre nakAmA zA mATe kavAda kare che? jenI pratijJA akhaMDita, peAtAnA kulAcAra paNu jenA avyAbAdha rIte sacavAyelA che, evA mAnavanuM maraNa paNa mAdaya samAna che ema mAnuM chuM. je vItarAganAM caraNakamaLe mATe mAre A prakAranA dhanizcaya aDaga che eTale have je kAMi thavAnu hoya te bhale thai jAya. e prakAre pele zeTha haju khelI rahyo che teTalAmAM peAtAnI ghaNI lAMbA samayanI nakkI karelI mAnatAne pUrI karavA pele cagI kAtyAyanI devInI sAme e zeThane mArI nAkhavA taiyAra thayA. kharAkhara e ja vakhate jenuM mana karuNAnA pUrathI bharAI gayuM che, jenI pAse uttamottama vidyAe hAvAthI jene koi maLI zakatuM nathI evA ane sAdhikA tarapha vatsalatA dAkhavavAmAM pUrA puruSArtha karanArA evA pelA dhane turata ja pAse AvIne pelA cegIne kahyuMH re adhama cegI! tAre! A parAkrama batAvavAnA Arbha anAya kAya karavAnI Toca samAna che arthAt tuM AvuM anucita kema karI rahyo che? zuM. tuM e paNu "Aho Shrutgyanam" Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratnakala : dhanamunie vizAhadattanuM kareluM rakSaNa ane zeThe kahela kRti. nathI jANatA ke jenA manamAM azaraNane zaraNa ApanAra evA jinezvara bhagavAna ramI rahyA che tene kadApi AvA prakAranI kSudra bAdhAo leza paNa satAvI zakatI nathI te che asatya pratijJAvALA jogI ! tuM vizvAsaghAta karIne A mahAnubhAvane ahIM lAvI tene mAravAne taiyAra thayuM che paraMtu tuM tArI jAtane te surakSita kara. ema kahetAM ja pele jegI thaMbhI gaye ane ugAmelI charI paNa tenA hAthamAM ema ne ema haThI rahI ane A dhane vidyAnA prayAgavaDe tenA zarIrane nabaLuM banAvI dIdhuM. te dhane visAhadatta zeThanI sAthe saMbhASaNa karyuM ane pUchayuM: he bhadra! je tane dago daIne mAravA paNa taiyAra thaI gaye che evA A durAcArI te jogInI sebatathI tane zuM lAbha thavAnuM hatuM ? visAhadatta be be paramabaMdhe! eka mArI AjIvikA tUTI gaI ane tethI mane dhana pedA karavAne lebha thaze e kAraNathI mAre Ane mele saMga karavo paDe. Ama kahIne zeThe pitAne batAvela kAtyAyanInA maMdira pAsenA nidhAna ane tenA pUjApA vagerenI jogIe kahelI badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. have jogI divAkaranI asatyatA pragaTa karavA mATe te dhane tene kahyuM- he baMdhu! A te zuM AraMbhaLyuM che? jogI paNa tenuM adhika mahAsya jANIne tenAthI dabAI gayelA je thaIne dhanane kharI hakIkata kahevA lAgyuMhe bhagavaMta! kharI vAta tame sAMbhaLe. meM ghaNA lAMbA samaya pahelAM A kAtyAyanI devIne eka mAnavane bhega ApavAnI mAnatA karelI hatI ane lAbha maLatAM meM chaLakapaTa karIne A mUDha vANiyAne bheLavI ahIM Aye ane tene bhega ApavAnI taiyArI karI ane pachI bAkInI hakIkata to tArI najarenajara ja thaI che eTale tene tuM jANe che. ema kahIne te jogIe A potAnA aparAdhanI A vakhate mAphI mAgI ane kahyuM ke huM paNa tamAre kRpApAtra chuM eTale badhI rIte tame mArA upara prasAda kare ane mane mAre sthAne javAnI rajA Apa. pachI "have tuM kaI divasa pharIne A rIte hiMsA na karaje" ema kahIne e jogIne tene sthAne javAnI rajA ApI eTale te pitAne sthAnake gaye. pachI dhane visAhadatta zeThane pUchayuM tuM kayAMthI Avela che? kayAM javuM che? ane tane jainadharmanI prApti kayAMthI thaI? visAhadatta be zrI sAgaracaMdasUrijI pAsethI mane jaina dharmanI prApti thaI che. kausaMbI nagarIthI huM Avela chuM ane have te kayAMya javAnuM nathI paraMtu nirvAha calAvavA mATe ahIM ja rahIne keTalAMka vajIrane meLavavA prayAsa karavAne che. pachI dhana be he bhadra! tuM e ro meLavavA Icche che te ja ratnanA guNadoSa vize kazuM ya jANe che kharo? visAhadatta be kRpA karIne tame e ratnanA guNadoSanA svarUpa vize mane jaNAve. dhana be tuM barAbara savastha thaIne sAMbhaLa. "Aho Shrutgyanam Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhane kahela vajIrananuM svarUpa. * kapAta-kAya A lekamAM kyAMya paramANu jevaDuM nAnu` varatna paNa svaccha maLatuM hAya, vaLI te vajanamAM halaku hAya, varSe karIne guNavALu hoya, enAM badhAM pAsAM sArI rIte sarakhAM hoya, temAM rekhA-lITA, TapakA, bIjI koI ekha, kAkapadanuM nizAna ane nAru vagere dveSa na hoya ane evA vajraratnanI dhAra-aNI--tIkSNa hAya te nakkI samajavu ke e varattamAM devane vAsa che. je vajraratnanI eka paNa Toca vicalita hAya, nAnI moTI hAya, kharI gayelI hAya, te bhale guNavALuM hoya paNu doSanA icchuke tevA vAratane gharamAM na rAkhavu joie. je varatna tenA koI eka bhAgamAM cekhAnA samUha jeva bhAsa na karAvatu' heya athavA tenA koI eka bhAgamAM rAtAM rAtAM TapakAM na hoya ke rAtAM rAtAM TapakAvALuM cihna na hoya tene paheranArA mAnava maravA icchatA hAya tApa zIghra marI zakatA nathI. chae khUNAmAM zuddhivALu, tiLa, tIkSNa dhAravALuM, vaNu vALu, halakAM pAsAMvALuM, doSa vagaranuM ane iMdra dhanuSyanI peThe peAtAnA karaNeAnA prasArathI AkAzane jhaLahaLatuM karanArUM' evu' varatna jagatamAM sulabha nathI. evuM vAratna pAse hAya te sarpa, agni, jhera, vyAdhi, cAra ane pANInAM bhaya dUrathI ja aTakI jAya che, tathA evAM vAratno ane ApanArAM nIvaDe che. je vAmAM eka pazu deSa na hoya ane vajanamAM vIza ceAkhAbhAra hoya teA maNuzAstrane jANanArA jhaverIo kahe che ke, evA vajAratnanI prathama kiMmata ja e lAkha rUpiyA upaje che. 5 : : e pramANe vajraratnanu' svarUpa barAbara samajI lai pachI sUrya UgyA tyAre pelA dhanane AcAravisAhadatta zeThanA levAmAM AvyA eTale zeThe page paDIne kahyuM : he mahAnubhAva ! koi paNa kepa na kare! te tame mArA * paramapakArI che.'ema dhArIne tamane kAMika pUchavAnA abhilASa mArA manamAM thAya che, dhana elye je kAMI pUchavu hoya te tuM nirAMte pUchI zake che. visAdatta bakSe tamArA zarIrane dhATa koI sArA zramaN jevA jaNAya che te tame mane kRpA karIne kaheA ke sArA zramaNu jevA tamAre dekhAva chatAM tamAruM roharaNa kayAM che ? upadhi vagere zramaNanAM bIjA upakaraNA tamArI pAse kema nathI ? zramaNanA veza jevA tamAre veza kema nathI ? A sAMbhaLIne dhana khelyA : te ThIka pUchyuM: huM dhana nAmane sAdhu chuM. meM anucita vacaneAvarDa zrI jinazAsananI AzAtanA karelI che ane tethI mane gurue pArAMcitaka prAyazcitta Apelu che, e prAyazcittavALA, zuddha sAdhune veza na rAkhI zake; mATe huM A rIte rahuM chuM ane e prAyazcittane daMDa. segavI rahyo chuM. ema sAMbhaLIne vismaya pAmeaA visAhaitta vicAra karavA lAgyA : ahe ! darIyA paNa pAtAnI zI rIte mAjA mUke? zaraRtunA pracaMDa sUryamAMthI paNa kadI aMdhakAranA prasAra thAya ? A sAdhunI paristhiti te AvI jaNAya "Aho Shrutgyanam" Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zArata-bhASa : dhanamuninuM zeThanA nagare Agamana ane vizAdattanA punaH meLApa. che. te Ave uttama prakAranA sAdhu che chatAM paNa peAtAnAM vacanAvaDe zrIjinazAsananI AzAtanAnuM kalaMka temane mAthe cATelu che, athavA kamalaiMnA baLa sAthe keLu pratimaNU thai zake che ? ema vicAra karyAM pachI zeDa belyA mAre yogya hAya evI koipaNuM prakAranI AjJA kramAA, dhana elye huM bhadra! meM jevA upakAra karyAM che tevA ja prakAranuM mAre mATe koI dharmakArya tAre mAthe AvI paDe ! te vakhate kharAkhara khale Apaje. ThIka ema kahIne visAhadatta zeTha jyAMthI Avye hateA tyAM pAche cAlyA gaye.. pahelAMnI ja peThe vajanI khANu khodavA temaja khAdAvavA lAgyuM. 86 A tarapha pelA dhananuM prAyazcitta pUruM bhAgavAi gayuM eTale te peAtAnA guru pAse gaye ane tyAM teNe pharIvAra sAdhudhane svIkAryuM, have pele visAhadatta zeTha vanI khANu khAve che tyAM tene tenA puNyanA prabhAvathI e evAM uttama vArane maLyAM ke jenAM guNe pUrvakti leAkeAmAM vadhu velAM che evA hatA ane evAM uttama vAratnA laIne te zeTha peAtAne nagare gayA. potAnA nagaramAM AvIne e zeThe e ane vAratne vecI nAkhyAM ane tethI tene ghaNuM dhana maLyuM, dhana maLavAthI te navAM navAM apUrva jinamaMdi caNAvavA lAgyA. temAM jinabiMbanI pratiSThA karAvavA lAgyA, judAM judAM viziSTa tIrthAMnI yAtrAe javA lAgyA tathA tIrthaMkara bhagavAnanI pUjAe racAvavA lAgyo ane evAM bIjA aneka dharma kAryomAM te peAtAne maLelA dhanano upayoga karavA lAgyuM.. have koI eka divase te dhana nAmanA sAdhu munirAja ghaNA munienA moTA parivAra sAthe vihAra karatA te nagaramAM AvI pahoMcyA. tene vaMdana karavA nAgarika leAkeA AvyA, te sAdhu munirAje AvelA lekAne dharmanA upadeza karyAM. te upadeza sAMbhaLIne ghaNA leka pratibaMdha pAmyA. pelA vizAhadatta zeThe potAnA nagaramAM AvelA te dhana munine ALakhyA ane tene vizeSa haSa thayA tathA e, te munine Adara sAthe praNAma karIne vinati karavA lAgyA. he bhagavaMta ! tame mane oLakhe che ? jene karuNArasathI bharelA evA tame eka vAra mRtyunA mukhamAMthI bacAvI lIdhA hatA te ja huM vizAhadatta zeDa chuM. 'A vANiyA jaina dharma pALe che eTaluM ja jANIne tame mArI tarapha je vAtsalyabhAva batAve che tethI tame tamArA ekalAnA AtmA uddharyAM che ema nathI paNu sAthe A sa'sArapa kUpamAM paDelA evA mArA paNu uddhAra karelA che. je pravacanamAM tamArI jevA munisi vihare che tevu' paravAdIrUpa hAthIone dabAvavAmAM samartha evuM zrI jinazAsana kema na dIpI nIkaLe ? vaLI, he munirAja ! je vakhate huM kALanA jaDabAmAM phasAyelA hatA te "Aho Shrutgyanam" Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87. vizAradattane saMyamane abhilApa. : kathAna-cheSa : vakhate tame mArI rakSA na karI hatI te huM ArtadhyAnane lIdhe maraNa pAmIne kaI durgatimAM jAta ? he munirAja ! Aje mAre senAne sUraja Uge che ane Ajane A samaya mAre sAru vizeSa sukharUpa che, kAraNa ke kalpavRkSathI paNa caDiyAtA evA tamAruM mane darzana thayuM che, te kRpA karIne mane Apa je gya lAge te AjJA pharamAvI zako cho ane te pramANe karavA huM taiyAra chuM. huM mAnuM chuM ke kharekhara mAro puNyano meTe udaya che jethI Apa ahIM mArA nagaramAM padhAryA che. munirAja belyA: he bhadra! tane huM bIjuM te zuM kahuM? paraMtu tuM eka vAtane barAbara khyAla karaje ke A saMsAramAM jaina dharma sivAya bIjuM keI evuM uttama sAdhana nathI ke je ApaNAM manavAMchitanI siddhi karI zake, te have Ama ne Ama uttarottara zubha kAryo karate tuM hamezAM emAM ja prayatna karate raheje ane jeo vivekayukta cittavALA che teone to e zubha prayatna ja kare ghaTita che. tuM ema karIza ane vaLI sarva saMgane parityAga karI ekAgrabhAve zrI jinadharmanI ja niraMtara sAdhanA karato rahIza te huM mAnIza ke meM tArA tarapha batAvelA vAtsalyane badalo paNa vaLI jaze. ApanuM anuzAsana IcchIe chIe" ema kahIne e zeThe munirAjane potAnA bane hAtha mastaka upara mUkIne vaMdana karyuM ane temanuM vacana svIkArIne e visAhadatta zeTha pitAne ghera gaye. pachI e zeThe pitAnA AkhA kuTuMbane pitAnI pAse be lAvyuM ane "pite kevI rIte mRtyunA meMmAM phasAI paDele ane A munirAje pitAne zI rIte bacA? " vagere hakIkata je ghaNA vakhata pahelAM thaI gaI hatI te badhI kuTuMbane saMbhaLAvI ane have pitAne A munirAja pAse saMyama levAne abhilASa thayela che e vAta paNa nivedana karI. A hakIkata sAMbhaLIne ane ApaNe badhAne A ApaNuM vaDilane viyoga thaze evA vicArathI bhAre duHkha thayuM ane ethI samasta kuTuMbanI AMkho AMsuothI bhIMjAI gaI, ane AMsu bharyo meDhe e kuTuMba A zeThane kahevA lAgyuM: he devAnupriya ! AvI vAta sAMbhaLavI gamatI nathI te pachI e mATe saMmati te zI rIte ApI zakAya ? tamArA sivAya amArI rakSA keNa karaze? athavA tamArA sivAya amArI bIjI kaI AMkho che ? visAhadatta beH tame AvuM vivekavagaranuM zA mATe belo che? zuM tame e vAta nathI jANatA ke have mAruM meta ghaNuM pAse AvyuM che, mArA AkhA zarIra upara jarAe-avasthAe-ghero ghAlyo che, mArI badhI iDhiye evI zithila thaI gaI che ke teo have pitA potAnuM kAma paNa karI zakatI nathI. AvI sthitimAM eTale jenI pAchaLa ghaNuM ghaNA zatruo paDyA hoya ane te AgaLa ne AgaLa jyAre nAsato hoya tene rekI "Aho Shrutgyanam Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : yAra-na-kera : vAsadagurunI mahattA. rAkhavo e zuM sAruM kahevAya ? vaLI, je, bhayaMkara AganI javAlAomAM bhaDabhaDa baLatA gharamAMthI bAra nIkaLavA prayatna karato hoya tene gharamAM ja pUrI rAkhave e zuM gya gaNAya? evI ja rIte jemane saMyama levAne abhilASa thayela che, temAMthI mane lapasAvI pADe e sarva prakAre ayogya che. vaLI, ema karavAthI tamAruM kAMI paNa zreya thAya ema huM mAnato nathI; ulaTuM dharmapravRttimAM vidhra nAkhavAthI tamane kevaLa adharma ja thavAne, mATe mAruM vacana mAne, tamArA AtmAne samajAve ane pAchaLathI paNa eTale mArA maryA pachI paNa tamArA ane mAre viyega thavAne che ane tenuM duHkha tamAre mAthe paDavAnuM ja che emAM zaMkA nathI. jo tame viyeganA duHkhathI kharekhara bhayabhIta thayA che te mArI sAthe ja saMyamane svIkAra kare. jyAM AraMbhamAM te rasa jaNAya che, paraMtu pariNAme bhAre bhayAnaka duHkhane samUDa AvI paDe che, evI A gRhastha jevI prapaMca dazAmAM rahevAthI zuM phAyade? zeThanI vAta sAMbhaLIne tenuM AkhuM kuTuMba harSa pAmyuM ane "tame ThIka kahyuM che ane ame paNa ema ja karIe" e rIte AkhA kuTuMbe zeThanI vAtane Teke Ape. pachI tarataja e visAhadatta zeTha sAthe tenA AkhAya kuTuMbe pelA dhana munirAja pAse sarvaviratinA vratane lIdhuM ane pariNAme e badhA sugatinA pAtra banyA. A prakAre vAtsalyane guNa keLavavAthI e visAhadatta zeTha ghaNe ja guNa pAme ane tethI tenuM AkhuMya kuTuMba paNa moTA lAbhane pAmyuM, mATe vAtsalyane guNa bhAre asAdhAraNa che, tenI tole Ave e bIje kyo guNa che ? vaLI, eka vAtsalyanA guNathI pile dhana munirAja paNa saMyamanane, kIrtine sugatinA lAbhane ane chevaTe kSAyika samakitanI uttama zreNIe caDI uttama sthitine pAmyA. vaLI, A saMsAramAM vasate mAnavavarga keI paNa satkArya karavA jatAM e jarAka paNa kaleza pAme che te, e satkAryanA mArgane choDI de che ane hatAza thaI jAya che. ane ene pariNAme te lAMbA samayathI cAlI AvatI dAnanI paraMparA, tapanuM AcaraNa dhyAnane vidhi tathA AgamanuM smaraNa e badhAM DAM kAryothI vimukha thAya che, ane ene pariNAme e hatAza thayela mAnava janma, Adhi, upAdhi ane mRtyunA capaLa taraMgavALA bhavasAgaramAM bhAMgIne viMTaLAI gayela vahANanI jema lAMbA kALa sudhI paDyo rahe che ane mithyAtvarUpa bhayAnaka jaLacare tevA mAnavane ThelI khAya che. evI rIte vipattimAM phasAyelA mAnava upara anugraha karIne ane tenA tarapha sAdharmika bhAI jevI ekatAmaya buddhi rAkhIne je keI tene samajAve-sAco mArga dekhADe tenA karatAM bIje vaLI keNu caDiyAte paropakArI "Aho Shrutgyanam Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - vAtsalyanI mahattA. kathAna-kepa 3 thaI zake? mAtA thaI zake vA manavAMchita sAdhI ApanAre thaI zake ? kalyANanA bhaMDAranI irachA rAkhanAra e keNu mahAsatvazAlI mAnava hoya ke je vAtsalya prApta karIne jenAM pariNAme ghaNuM ja suMdara che evA saddharmarUpa pANIne meLavavA na AdaravaMta thAya ? athAt bIjA uttama saMta mAnava taraphathI vAtsalyabhAva maLatAM ja mAnava mAtra e saMtanA mArgane anusare che. e pramANe kathAnakepamAM sabhyaphAvanA vicArane prasaMga sAtamA vAtsala guNa vize dhananI kathA samApta thai. "Aho Shrutgyanam" Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvanA saMbaMdhe acalanuM kathAnaka. kathAnaka 9 muM U > darzananuM eTale samakitanuM varSa AgaLa batAveluM che te darzana paNa prabhAvanAzika che dvArA prabhAvita thAya te mekSanuM sukha sugamatAthI sArI rIte meLavI zakAya * che mATe ahIM prabhAvanAnuM svarUpa kahI batAvuM chuM. samaya kharAba hoya eTale saMtApa Ape evo hoya ane dharmanA mArgane uchuMbala evA luccA leke e kavitA karyo hoya evI paristhitimAM tIrthanI prabhAvana na karavAmAM Ave te dharmanI vAMchA maLI paDI jAya che arthAt camatkAra vinA keI namaskAra karatuM nathI. je vaDe badhA leke Aka ya temaja camatkAra pAme evI prabala prabhAvanA te deve ja karI zake che, paraMtu de viSayAsakta hovAthI meTe bhAge prabhAvanA tarapha pramAdI-kALajI vinAnA hoya che ane evI maTI prabhAvanA bIjA keda karI zake evA nathI hotA mATe prabhAvanA karanArAonA (atizaya) vagere bheda karyA che ane te bhedane A nIcenI gAthAmAM jaNAvelA che. 1. atizayavALe puruSa. 2 RddhivALe puruSa. 3 dharmakathA kahenArA-vyAkhyAtA. 4 vAdIvAdakaLAmAM kuzaLa puruSa. 5 AcArya. 6 bhAre tapasvI. 7 nimittazAstrane nipuNa rIte jANanAra. 8 vidyAsiddha puruSa-A ATha prakAranA samartha puruSa ane je bIjA puruSe rAjamAnya hoya vA samudAyamAnya hoya tevA puruSe paNa tIrthane prabhAva vadhArI zake che. A uparAMta jeoe AkaruM tapa tapIne pitAnA AcAra tathA zIlane pavitra ane niSkalaMka rAkhela che evI satI subhadrA jevI vyaktio paNa bhagavAnanA tIrthane prabhAva vadhAranArI che tema zAstrakAra bele che. je vaDe prabhAvanA thAya eTale je upAya dvArA bhagavAnanA dharmane mahimA vadhe te upAya sadoSa che ke nirdoSa che e vize ahIM vicAra karavAne paNa nathI ema zAstrakAre kahe che, kAraNa ke A prabhAvanA karavAnuM kAma saMyamadhArI sAdhu, sAdhvI ane saMyama-paMcamahAta-vagaranAM zrAvaka-zrAvizva e badhAne mAthe eka sarakhuM mUkAyeluM che. tethI zRMga-ziMgaDuM vagADIne sUcavAtA kAma mATe arthAt jyAre paNa dharmanA ke saMghanA kAmanI hAkala paDe tyAre sAdhue pitAnI labdhi zakitane prabhAva batAvIne cakravartI rAjAne paNa cUrecUrA karI nAkhavA ghaTe ane keI ema na kahe to te anaMta saMsArI che ema jaNavuM, vadhAre zuM kahevuM? sAdhu-sAdhvIone ane caine je virodhI heya vA temane avarNavAda karate heya-niMdA karato hoya tathA je zrI jinapravacanane virodhI hoya vA tene avarNavAdaniMdA karato hoya tene potAnI badhI zakti-sattA vAparIne aTakAvavuM joie. zAstradvArA ema saMbhaLAya che ke-eka namuci nAmane ke rAjamaMtrI sAdhusaMdhAne virodhI hatA. tene "Aho Shrutgyanam" Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA supta cera sabaMdhI mahAjananI phariyAda zrI viSNukumAra nAmanA munie peAtAnA acaLa caraNu--paganA eka ja aTakAvaDe lavaNusamudrane kAMThe pheMkI dIdhA hatA, jema keAinI AMgaLIe sape DaMkha mAryo ya te tenuM jIvana TakAvI rAkhavA e DaMkhela AMgaLI kApI nAkhavI jarUrI ja che tema vizeSa guNanI siddhi mATe thelA doSa pakSu karavA paDe te karavA ema kahevu che, tethI je mAnava, rAga ane dveSane tajIne zrI jinazAsananI prabhAvanA kare che te acalanI peThe tItha kara nAmagAtranuM kharekhara upArjana kare che. e acaLanI vAta A pramANe che-- * thArana kApa : kema jANe puruSarAnI khANu jevuM hoya, sava vidyAsthAnenI bhUmi jevuM hAya, lakSmInA vara jevu hAya, AzcaryakAraka anAvAnuM ' utpattisthAna '--pedAzabhUmi jevu hoya evuM nivvayapura nAme nagara che. tyAM rAjA rAmacaMdra rAjya karatA heAvAthI tenA khAhubaLavaDe e nagara upara najara karanArA, badhA zatrue haNAi gayA tethI e nagara nirbhaya che. tyAM eka acala nAmane sahasayAdhI-hajArA sAthe paNa pote ekalA yuddha karI zake tevA vIra puruSa vase che. enA upara rAjAnA cAre hAtha che tethI te potAnA parAkramanI pAse bIjA koI pazu leAkanuM: parAkrama tucchakArI kADhatA svaccha dapaNe varte che. eka divase jyAre rAjA rAmacaMdra sabhAmAM beThelA hatA tyAre tenI pAse AvIne mahAjane nIce pramANe vinaMtI karI he deva ! kyAMya cAranuM pagaluM dekhAtu nathI, tene javAnuM ke AvavAnuM nizAna paNa kyAMya jaNAtuM nathI, kyAMya khAtara paNa paDatu nathI ane kyAMya tene avarajavara thatA hoya evu kaLAtu nathI, te paNa Akhuya nagara zIvratAthI luMTAI gayelu che ema mahAjana kahe che. ahIM dhana, jhara, jhaverAta vagere kei na lai zake tema guptatAthI mUkyuM che, chatAM lUMTanArA kema traNe pAtAnu mUkeluM letA hoya e rIte sahelAithI nagarane lUTI rahyo che. peAte mUkelI vastu uparathI gharanA svAmI te Aje paNa kharekhara dekhADI zakAya ema che, paraMtu huM rAjA ! cArane te thADA paNu dekhADI zakAte nathI tema zeAdhI zakAte paNa nathI. nagaranI lUTa zvetAM ema aTakaLa thAya che ke nagarane luTArA koI AkaSaNavidyAmAM vizeSa kuzaLa hAve! joIe athavA te kai siddhapuruSa hovA joie athavA te keAI aMjasiddha have joIe. aMjasiddha eTale vizeSa prakAranuM jana AMkhamAM nAkhavAthI AkhA mANusa ja adRzya thaI jAya evI zakti dharAvanAra kaI vyakti. mahAjana kahe che ke.e cAra bAbata amane bhAre vismaya thAya che. e pramANe e cAranuM khAsa nAma jANavu paNa phulabha che ema ame jANIe chIe teA pachI jenuM rUpa dekhAtu nathI evA e cAra che tenA ke kaDave e tA ane ja zI rIte ? "Aho Shrutgyanam" Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAratna-kAla : cerane pakaDavA mATe acalanI pratijJA. mahAjananI A vAta sAMbhaLIne rAjAne vizeSa krodha caDyo ane tethI tenI akhenA pUNa lAlaceLa thaI javAthI jANe ke e bhavanabhAga upara (jyAM rAjA beThele che tenI AsapAsanA bhAga upara) rAtA kareNanA phUle na verAyAM hoya evuM bhAsa thaye, ane e rIte gusse thayele rAjA rAmacaMdra ema kahevA lAgyuM. aho! nagaramAM ATalI badhI avyavasthA thaI gaI chatAM mane ATalA badhA divase vyatIta thaI gayA pachI ATaluM badhuM miDuM zA mATe kahevAmAM AvyuM ? zuM me kadI paNa tamArA mahAjananAM vacanathI kazuM pratikULa karyuM che kharuM? athavA prajAnA kAmakAjamAM huM sArI rIte nathI varte ema banyuM che? athavA anIti karanAra mANasa tarapha meM kadI bedarakArI batAvI che kharI? jethI mane nagaranI lUMTanI hakita kahevAmAM ATalI badhI bedarakArI thaI? mahAjane kahyuM. he deva! tame zA mATe evI beTI zaMkA manamAM ANe che? tamArA mATe svapnamAM pazu amAre kazI tevI phariyAda karavAnuM kazuM rasthAna ja nathI. A te ame cAra vize ghaNuM ghaNuM zodha calAvI chatAM tenuM svarUpa jANavAmAM na AvyuM tyAre amane thayuM ke have e bAbata Apane kahIne kevaLa saMtApa karavA jevuM thaze ane ema karavAthI lAbha paNa zuM? tethI ja ApanI pAse e vAta na pahoMcADI, paraMtu e jyAre asahya paristhitimAM AvI paDI ane have te e sahI zakAya evuM paNa na rahyuM tyAre ja ApanI pAse AvIne e bAbata vinaMtI karI." have e cArane koNa pakaDI zakaze? ema vicArIne rAjAe sabhAmAM beThelA subhaTe, sAmata vagere tarapha najara nAkhI. sAma, daMDanAyake, senApatio, aMgarakSako ane subhaTa vagere sAme rAjAe najara karI chatAM jyAre emAMnAM keIe paNa kazuM ja na kahyuM tyAre ubhA thaIne pilA acale rAjAne vinaMtI karIH he devI! tame prasanna thaIne mane AjJA kare, mAre mATe A keTaluMka kahevAya? arthAt mAre sAru A kAma vizeSa kaThaNa nathI. vaLI A prasaMga te puNyane lIdhe keIka ja vAra sAMpaDe che. teNe ema kahyA pachI rAjAe tene pAnanuM bIDuM ApyuM ane kahyuM ke-he bhadra! tuM evo prayAsa kara jethI e cera jaladI ja pakaDAI jAya. pachI acale rAjAne jaNAvyuM ke AjathI pakhavADiyAnA chellA dahADA sudhImAM cerane na pakaDI zakuM te huM AgamAM pesIne baLI maruM. evI pitAnI nizcala pratijJA jaNAvIne te acala rAjabhavanamAMthI bahAra nIkaLe. pachI ceranI zodha karavA mATe e, tarabheTAomAM, ke mAM, sabhAomAM, AzramamAM ane devabhavanamAM vageremAM bhamavA lAgyuM, ane teNe sarva sthAnamAM potAnA vizvAsu mANasane chupI rIte ane jAhera rIte coranI zodha mATe goThavI dIdhA. ema karatAM karatAM bAra divasa vItI gayA chatAM cAra saMbaMdhI kaMI samAcAra na maLyAM. ema kheda pAmIne acala vicAra karavA lAgyA. je mANasa vagara vicAryuM veNa kahe che teo A rIte duHkhajanaka hAlatamAM "Aho Shrutgyanam Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smazAnabhUmimAM ane mahApizAcana meLApa. kayArana-keya ? AvI paDe che, kAraNa ke meM ja mArA mRtyune pAse ApyuM che. mane lAge che ke A cAranI zodhanuM nAnuM karIne have mAruM mota najIka ja AvI pahoMcyuM che mATe huM e vize sAvadhAnatAthI tapAsa karI jouM ke mArA zarIranA koI avayavomAM maraNanAM nizAne jaNAya che ke nahi? ema vicArIne teNe pitAnA nAkanuM TeravuM tapAsI joyuM, kAnathI saMbhaLAte avAja tapAsI je, bane bhavAnA bhAgane najare joyuM ane AkAzagaMgAne joI. A badhuM tapAsI joyA pachI tene jaNAyuM ke-hajI sudhI te maraNa pAse AvyuM hoya evuM eka paNa nizAna mArA zarIramAM jaNAtuM nathI. AthI tene AnaMda thaze. jyAM sudhI jIvanane maraNanA trAjavAmAM na caDAvavAmAM Ave tyAM sudhI kArya sAdhI zakAtuM nathI,' ema vicArIne te barAbara sajaja thaze ane majabUta rIte kapaDAM paherI hAthamAM tamAlanA pAMdaDAM jevI kALI charI laI, te eka rAtane eka pahora bAkI rahyo tyAre dhIme dhIme bahAra nIkaLe ane nagaranI AthamaNuM dizAe AvelA kukuMga nAmanA moTA masANamAM paheryo. te masANuM kevuM che? tyAM ziyALanAM bhuDe niraMtara kAnane kaDavA lAge evA kaThera barADA pADI rahyA che ane ethI e masANa jevA mAtrathI paNa bhayAnaka lAge che. ghuvaDanA dUdhU evA ghera avAjone lIdhe e masANamAM bhAre bhayaMkara zabda phelAI gayelA che. rikoe karelA pheke evA avAjethI e masANa bIhAmaNuM jaNAya che. tyAM cAre kere aneka bhUtaDAM bhamI rahyA che. emAM aDadhApaDadhA baLI rahelA muDadAne khAvA mATe ziyALanuM bhuMDa TeLe maLyuM che. e masANamAM eka bAju jogaNInuM TeLuM kApaNIthI kApelA mAMsanI pezIo cUsI rahyuM che bIjI bAju bhamatAM bhUtaDAo "khaDakhaDa" karIne aTTahAsya karI rahyAM che. vaLI, eka bAju aneka DAkaNe karuNuvare kakaLATa karIne rudana karI rahI che ane bIjI bAju tADanI jevA lAMbA TAMgAvALA rAkSasonuM jhuMDa dhUmI rahyuM che evuM moTuM e masANa che. evA e masANumAM parvatanI peThe acaLa rahe e e acaLa jarA paNa nahiM gabharAto zeDe sudhI AgaLa gaye. eTalAmAM eka mahApizAca tenA jevAmAM AvyuM. e mahApizAcanA vALanI jaTA UMcI bAMdhelI hatI, enI AMkho cakaLavakaLa thatI hatI. phaMphADA mArate ane bhAre jheranA agninI jvALAone pheMkto e bhayaMkara viSavALe sapa enI kAMdha para vIMTaLAyelo paDyo che, enA jamaNA hAthamAM parI che ane DAbA hAthamAM yamarAjanI bhavAnA khUNa jevI charI rahelI che ane "mahAmAMsa kayAM maLe? mahAmAMsa kayAM maLe ?" ema e vAraMvAra belyA kare che. ene joIne ane hRdayamAM bhAre sAhasa dharIne acale ene kahyuM: he bhadra! tuM zuM mAge che? pizAca be huM bhUkhane lIdhe bhAre pIDA pAsuM chuM ane mahAmAMsane mAguM chuM. mahAmAMsa sivAya bIjAM mAMsa mane "Aho Shrutgyanam Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : yAratna-koSa : pizAce acalane Apela varadAna. gamatA nathI. e sAMbhaLI acala beH tuM kheda na pAma, huM tArI IcchA pAra pADuM chuM, paraMtu huM paNa mArI rucine pUrI kare che ema kahetAM teNe charIne kheMcIne pitAnA zarIramAMthI mAMsa le kApI tene Ape "ahi! AvuM te kaI divasa khAvA ja nathI maLyuM." ema kahete te pelA mAMsanA locAne khAvA lAge. e rIte acala jema jema potAnA zarIramAMthI kApI kApIne mAMsanA TukaDA Apato gayo tema tema camatkArika davAthI jema bhUkha ughaDe tema tenI bhUkha ughaDatI gaI ane vadhavA lAgI. ema karatAM karatAM acalanuM AkhuM zarIra khAlI thaI gayuM eTale have teNe pitAnA jIvananI darakAra karyA vinA chevaTe pitAnuM mAthuM kApI ApavAne vicAra karyo ane ene kApavA paNa lAgyo. eTalAmAM enA (acalanA) baLathI saMtoSa pAmelA pelA pizAce tene jamaNe hAtha pakaDyo ane te ( pizAca, be he mahAyazasvI ! have AvuM sAhasa karavAnI jarUra nathI. tuM varadAna mAgI le. e sAMbhaLIne acale uttara ApeH he deva ! mArA upara kRpA karo ane A mAruM mAthuM tame jarUra svIkAro, tamArA jevA atithi mane pharI pharIne kayAMthI maLaze? A zarIra vinAza te pAmavAnuM ja che eTale mArI samaja pramANe ene paranA kAryamAM upaga e ja sAra che ema huM mAnuM chuM; mATe tame A kAmamAM mane vizva na karo. acale pelA pizAcane e rIte ghaNuM ghaNuM jaNAvyuM chatAM ya pizAca be ke he bhadra! tArA je uttama puruSa A pRthvI uparathI akALe nAza na pAme mATe tuM jIvato rahe ane vara mAgI le. jyAre pelA pizAce pharI pharIne vara mAgavA mATe Agraha cAlu rAkhe tyAre acala bole he deva! mAre zuM kAma che e badhuMya tuM jANe che eTale tane kazuM kahevAnuM rahe kharuM? pachI pizAca bolyaH kharI vAta che, tAruM dhAreluM savAranA pahoramAM thaI jaze eTale tuM cAra vize badhI hakIkata jANIne rAjAne praNAma karIne jaNAvI zakIza, mATe hamaNAM tuM lezamAtra ucATa karyA vinA tAre potAne ghare jA ane badhI ciMtAno bhAra utArIne nirAMte uMgha. huM (pizAca) paNa mAre sthAnake jaIne mAruM bAkInuM kAmakAja patAvI dauM. acale kahyuM, "bhale. ane pele pizAca alopa thaI gaye. have A pramANe vAtacita thayA pachI acala paNa pitAnA ghara bhaNI ravAnA thaye, eTale pitAnA zarIranuM asAdhAraNa lAvaNya ane varNa joyAM ane tethI te kheda pAmIne vicAravA lAgyuM. hA! hA ! pelA pizAce A mAruM zarIra AvuM suMdara ane AkhuM kareluM lAge che. A zarIra te mahAnubhAvanA khapamAM na AvyuM, arere huM ke puNyahIna chuM. huM A rIte paropakAra karI na zakaye, ema saMtApa karato karato te pitAne ghera pahoMce ane sukhazayAmAM piDhI gaye. "have to mAruM kAma barAbara siddha thaI gayuM "Aho Shrutgyanam Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pikAe acalane jaNAvela guma cAra saMbaMdhI hakIkata kayAratna-jeSa : che ema jANIne te ghasaghasATa UMghI gayo. have jyAre savArane vakhate tenI UMgha ochI thaI tyAre tenI pAse AvIne pele pizAca be he bhadra! UMghe che ke jAge che? acala beH jANuM chuM. AjJA kare. pizAca e meM je tAruM kAma mAthe lIdhuM che tenI hakIkata have sAMbhaLa. A nagaranI pUrva dizAmAM pazvayaa nAmane eka bhagave bhAgavata AzramamAM rahe che. tene kavilakakha nAme eka siddha ziSya-cele che. e bhagave pitAnA celAne mekalIne nagaramAM je kAMI uttama sArAmAM sAruM vastra, ratna ke ghareNuM che te badhuM cAvI tye che. madharAte te ziSya pitAnI IcchA pramANe corI karIne pachI nirbhaya rIte phaya kare che ane divase zarIrane saMyamamAM rAkhIne bhagavApe bagalAbhAInI peThe rahe che. te badhuM sAruM sAruM corI lAve che te saghaLuM AzramanA jhuMpaDAnI aMdaranA bhAgamAM bherAmAM dATeluM rAkhe che ane e joyarAmAM javA mATe upara eka dara jevuM kANuM karI rAkhela che. A hakIkata taddana kharI che, emAM kazI zaMkA karavA jevuM nathI. e rIte khAtrIthI kahIne te pizAca je AvyuM hatuM te ja pAcho cAlyA gaye. A sahasadhI acaLa paNa turata ja jAgI gaye ane pitAnI AsapAsa AMkhe phADIne joI rahyo chatAM tene jovAmAM kazuMya na AvyuM ethI ene ema lAgyuM ke cArane e badhI hakIkta tene pele pizAca ja jarUra jaNAvI gaye che eTale teNe pitAnAM savAranAM kAme badhAM patAvI lIdhAM. pachI potAnA keTalAka nekarene sAthe laI te, pilA pizAce jaNAvela dizA tarapha AvelA AzramamAM gaye. tyAM teNe pizAca jevo kahete hate te ja pitAnA dharmazAstranuM nirUpaNa kartA e bhagave je. e bhagavo atyaMta zAMta AkRtivALe, dharmasAranA ghara je, jANe ke sarasvatIne pravAha vaheto hoya tema akhaMDa vacananI paraMparA aneka kathA, upAkhyAna, udAharaNa kahetA tyAM upadeza karate hate. tene joIne acIne vicAra thaye-aho! A AvI zAMta AkRti kyAM ane pele akArya karavAne prapaMca kayAM? vaLI, kArya ane akAryane khAtrIthI samajAvatI A kuzaLa vANI kyAM ane peluM potAnI duSTabuddhithI kareluM rInuM akArya kyAM? karmanA pariNAmo sarvathA asaMtanIya che. ane tethI ja tenAM phaLe, pariNAme buddhinI samajamAM AvI zakatA nathI. ema vicAratA acaLane te bhagave bolAvyoH he mahAnubhAva! A Asana zobhAva, ahIM besa pachI thoDuMka namIne acaLa Asana upara beThe. tenA sAmuM joIne bhagave be he bhadra! Ama kema udvegavALe jaNAya che? sahasI belyA che bhagavan! amArI jevA azubhalakSaNAnI mUrtisamA pagale pagale udvega ja karyA kare che, e mATe keTaluMka kahevAya? pachI acaLanA aMgane pagathI mAthA sudhI barAbara joIne "Aho Shrutgyanam Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLe gupta cera sabaMdhI rAjAne kahela khInA. e pelA bhagavA AhyA: he mahAbhAgyavALA ! evuM na khela, tArAM zarIramAM badhA prakAranAM sArAM sAmudrika lakSaNA jaNuAya che tethI evuM zA mATe kahe che ? sAmudrikazAamAM kahyu che ke- nAbhi, svara ane sattva e traNe gaMbhIra hoya te zubhakara che. chAtI, kapALa ane vadana e traNe vizALa-bharAvadAra hAya tA zubha kare che. vakSa:sthaLa, kAkha, nakha, nAzikA, mukha ane hiMyA e chae unnata--UMcA--hoya te zubhakara che. janane driya, pITha, DAka ane ane jAghA e cAre TuMkA hoya teA zubhakara che. AMkhanA khUNA, paga, hAtha, tALavuM, nIcene hoTha, jIbha ane nakhe e sAte agA rAtAM hoya te sukha ApanArAM che. e badhAM sAmudrikazAstramAM atAvelAM zarIranAM sulakSaNA che. ane e adhAM saMpUrNapaNe kAma prakAranA rRSa vinA tamArA zarIramAM dekhAya che. - yAratna-kAla : acala klyAH khAkI khIjuM tA ThIka paraMtu he bhagavan ! mAruM AyuSya lAMbu che ke nahi ? e sAMbhaLIne pelA bhAgavate bhagavAe tenI hatheLI joi ane kahyuM: huM mahAtmA ! tAruM AyuSya ghaNuM lAMbu che. e vize paNa sAmudrizAstramAM kahyuM che ke TacalI AMgaLInA mULa pAsethI nIkaLatI rekhA pradezinI ane vacalI AMgaLInA vacalA bhAga sudhI cAlI jAya te te vadhAre AyuSyanI sUcaka che ane te jenI jeTalI AchI hoya teTaluM tenuM AyuSya evuM jANuvuM. A rIte vAtacItamAM thoDA samaya gALIne ane pelA batAvelAM te tamAmanI khAtrI karIne acala peAtAne sthAne belAkhyA. teNe rAjA pAse jaI praNAma karyAM. rAjAe tene Adara ApIne pUchyuM: have pele cAra pakaDAyA ke nahi? te vize vAta kara. tyAra pachI rAjAne ekAMtamAM laI jaine acale cAra vize je vAta sAMbhaLI hatI ane pAte jenI pAkI khAtrI karI hatI te badhI vAta jevI banI hatI tevI kahI saMbhaLAvI. rAjA khelyA enI khAtrI zI che ? acaLa khelyA ke deva ! te bhagavAnI pathArI nIce bhoMyarAmAM badhI cerInA mAla teNe rAkhelA che. tyArapachI '- peAtAnu` mAthuM duHkhe che. evu bahAnuM batAvIne rAjAe sabhAne arakhAsta karI dRIdhI, ane pote jaine pathArImAM pAThyo. rAjAnI mAthAnI pIDA maTI jAya e mATe aneka upAye zaru thayA; kaze! krUra na paDavAthI maMtravAdIone khelAvyA, teoe AvIne mAMtrika upacAra karyA chatAM pIDAmAM karaze. phera na paDavAthI teo pazu jevA AvyA hatA tevA ja pAchA gayA. pachI rAjAe te bhagavAne teDAvye. te AvatAM AdarapUrvaka Asana ApyuM ane tenI sAthe vAtacIta zaru karI. A taraph mANusAne mAkalIne enA Azramane khedAnyA. temAMthI badhA cerAu mAla maLI Avye. e : pizAce je badhAM nizAna gayA. pachI rAjAe tene "Aho Shrutgyanam" Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahasrodhI acaLane pazcAttApa. : kathAna-keSa : badhuM rAjabhavanamAM lAvavAmAM AvyuM. e vakhate mahAjanane bolAvavAmAM AvyuM ane badhe corAu mAla temane dekhADavAmAM AvyuM. mahAjane emAM kenuM zuM che? e badhuM oLakhI kADhayuM. pile bhagave vile-bhe The-paDI gayA. rAjAe tene pUchayuM-re nIca pAkhaMDI ! A badhI zI hakIkata che? pitAnI duSTatAbharelI pravRttine A rIte khullI paDelI joIne te zaramAI gayA ane cUpa rahIne te bheMya khetarate nIce mukha rAkhIne beThe. tene ema lAgyuM ke--have temAM badhAM puNya paravArI gayAM che ane tenA dhyAnano mahimA paNa tUTI gayA che. tene cele je vidyAsiddha hatuM te durjananI peThe dUra thaI gayo ane have enA jIvananI AzA paNa na rahI. pachI ugra zAsanavALA rAjAe tenA upara prabala kepa karyo ane e kepanA Avegane lIdhe rAjAe te bhagavAne gadheDA upara besADIne nagaranI zerIe zerIe tarabheTAomAM cekamAM ane cAcaromAM tenA nAmane Dhela vagaDAvatAM ane tenI cArInI hakIkata khulI karIne pheravAvyo ane bhAre Akare mAra marAvIne ene mArI nakhA. bhagavAne mArI nakhAvyAnI vAta sahadhI acale jANI tethI acaLane ghaNo pastA thayeH are huM AvA mahApApanuM mULa kAraNe thaye, meM tajavIja na karI hota te te bhagavAnI A corInI hakIkata ke jANavAnuM hatuM? mATe huM ja badhI rIte A badhA anartha karanAra chuM. kemake eka te e liMgI eTale amuka saMpradAyane veSadhArI sAdhu hatuM, bIju eNe mArAM badhAM zarIranAM lakSaNe mane kahI batAvyAM hatAM, mArA upara ene vizvAsa paNa hatuM ane mArA tarapha e prItibhAva batAvata hato. tevI badhI hakIkata dhyAnamAM lIdhA vinA nItinA mArgane dUra rAkhIne huM A zuM karI beThe? ane AvuM kRtya karavAne meM zA mATe pravRtti karI? hAya! hAya! lekamAM kaheluM che ke "je kAma ghaNA lokonuM heya athavA je kAmane ghaNA leke ja bhegA bhaLIne sAdhI zakatA hoya evA kAmamAM eka mANase jANavA chatAMya pragaDhapaNe na bolavuM joIe." A laukika vAta paNa mane mArAM atipApano udaya thavAthI e samaye yAda na AvI. A lekane tuccha hetu sare mATe leke lAkhe apakArya karavA paNa taiyAra thAya che paraMtu e apakAne lIdhe je aniSTa pariNAma Ave che te vize darakAra karatA nathI, mATe meM A caranI bhALa meLavIne kharekhara avicArI karyuM che tethI have mAre enuM prAyazcitta karavuM joIe ane huM AgamAM paDuM ke pANImAM bUDI maruM to ja e prAyazcitta thaI zake. e rIte prAyazcita karavA mATe nizcaya karIne te sahastradhI acaLa keIne paNa pitAnI kazI vAta karyA sivAya madharAte gharamAMthI bahAra nIkaLI gaye ane ekAMtamAM AvelA keI sImADAnA kesamAM gayA. tyAM jaIne te pitAne baLI maravA mATe lAkaDAM bhegA karavA lAgyA. eNe barAbara e vakhate dhyAnamAM rahelA eka tapasvIne je. e tapasvI "Aho Shrutgyanam Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . * : . - - - : kathAna-koSa : tapasvI munie acaLane kahela svavRttAMta. tyAM ekAMtamAM rahetA hatA ane eka ja paga upara zarIrane badhe bhAra TekavIne Ubhe hatuM tathA enAM halyAcalyA vagaranAM netre sUryamaMDaLanI sAme teNe tAkI rAkhelAM hatAM. e tapasvIne joIne acaLane ema thayuM ke maravuM te svAyatta che ja; paraMtu A munine pUchI lauM ke te A jAtanuM kaSTa zA mATe sahI rahyo che? ema dhArIne acala tenI pAse gayA ane tene page paDyo. praNAma karIne te e muninI sevA karavA lAge. zeDIkavAra pachI dhyAna pUruM thayuM eTale te acaLe pelA munine pUchayuM; "he bhagavan! tame zA mATe A rIte tamArA AtmAne saMtApa Ape che?" muni belyA. moTA rogavinA ke I mUTha mANasa paNa virecana, auSadha ane vizeSaNa vagere levAnuM pasaMda na kare. tema pitAnI jAta bhAre pApanA bhArathI bhAre thayelI na hoya to keIpaNa mANasa AvI jAtanI keTa kiyA na sahana kare. te he bhadra! mArI A kaTakiyAnuM upara jaNAvyuM te kAraNa che. acala belyara he bhagavan! tamAruM sAcuM vRttAMta spaSTa akSaramAM tamArI pAsethI sAMbhaLavA IcchuM chuM. muni bolyA-tArI IcchA che te sAMbhaLa-kAkI nagarImAM vaNasIha nAmane huM pAradhI hato. eka vAra mArA ThAkara (rAjA) sAthe zikAra karavA gayo. tyAM jaIne mArA keranA kahevAthI haraNane bhegAM karavA mATe meM paMcamasvaravALuM gIta gAvuM zaru karyuM. mAruM e gIta sAMbhaLatAM haraNane AnaMda thaye ane AMkha vicIne jANe UMghatA na hoya e rIte badhAM haraNAM pAse ne pAse AvavA lAgyAM. barAbara e vakhate jhADanA thaDanI pAchaLa saMtAI rahelA e ThAkore kAna sudhI kheMcIne e haraNanI sAme bANa pheMkayuM. e bANathI prasavakALanI pAse AvelI eka gAbhaNI haraNI viMdhAI gaI. bANa vAgatAM bhAre pIDA thavAthI tenuM peTa cirAI gayuM, tene garbha ra paDIne taraphaDavA lAge ane e duHkhabharyuM raDatI "dhaba daIne jamIna upara paDI gaI. have te haraNInI AvA prakAranI bhAre dukhamaya viSama dazA joIne mArA (pAradhinA) manamAM bhAre dayA AvI. mane lAgyuM ke A kAryanuM pApakAryanuM kharuM kAraNa te huM ja banya chuM ethI mane mArI jAta upara vizeSa gusso AvyuM. pachI bANa sahita dhanuSyane maraDI nAMkhIne huM bhagupata karIne maravA mATe vegathI eka pahADa tarapha deDyo. pele kara mane rekI na zake ane vilakhe thaIne tyAMthI pAcho pharyo. huM vaLI pahADanA zikhara upara caDIne tyAMthI mArI jAtane nIce pADato hato tevAmAM e ja pahADa upara dhyAna dharatA eka cAraNuzamaNe mane tema karatA aTakAvyuM ane e bAbata samajaNa pADI; jemake - he bhadra ! tuM tArI jAtane A rIte azaMkapaNe nAza karavA Icche che ane te vize badhI taiyArI paNa karI lIdhI che te pachI tuM teno nAza evI rIte kara ke je nAza ke rIte saphaLa thAya, tAruM sumaraNa thAya. arthAta janmAMtaramAM tuM subhaga thA, evI jAtanuM "Aho Shrutgyanam Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acale prApta karela labdhio. : kayAratna- keSa : maraNa svIkAra. je manuSya jIvana sudhI sahRdhyAnamAM ja pitAnI jAtane sthApita karIne pracaMDa tapa karIne karmone haNuM nAMkhe che, dhagadhagatA unALAmAM AtApanA laIne ke sUryanA baLatA tejavALA kiraNa dvArA pitAnI jAtane tapAvIne kamene dUra kare che. vaLI, e ja prakAre kaDakaDatA ziyALAmAM cAlatI ThaMDI havAmAM ThaMDIne sahana karIne kamene dUra kare che te manuSyanuM maraNa sumaraNa kahevAya. he bhadra! ema che mATe tene kharekhara kAMI vairAgya ja AvyuM hoya te tuM ugrapaNe dharmanuM AcaraNa kara. e rIte mane (pAradhIne) munie samajAvyuM eTale zramaNunuM vrata lIdhuM ane tyArathI A pramANe bIjAthI na AcarI zakAya evA kaThoramAM kaThera karo sahIne mArA AtmAne bhAvita karate rahuM chuM. A hakIkatane barAbara sAMbhaLIne pelA acalane ema thayuM ke-A pAradhIne ane mAro ema bannene rega eka sarakhe che, mATe je auSadha eNe (pAradhIe) lIdhuM che te ja mAre mATe (acalane mATe) paNa pUratuM che ema mAnIne acaLe paNa dIkSA lIdhI. kaThora tapa, kriyA ane saMyamanI ArAdhanA karatA huM gAma, nagara ane khANethI subhita evI A pRthvInA vizALa paTa para vihAra karavA lAge. vaLI, evuM kaI kaThaNamAM kaThaNa khAsa tapa paNa bAkI nathI rahyuM ke je tapane A acaLe karyuM na hoya. evuM keI sUtra paNa bAkI nathI rahyuM ke je sUtrane A acaLa sArI rIte spaSTapaNe samajyo na hoya? bhAre aTTahAsa karanArA eTale khaDakhaDATa hasanArA vaitAlane lIdhe ane DaDa evA avAja karanArI DAkaNane lIdhe je je bhayAnaka masANe che temAMnuM evuM eka paNa bAkI nathI ke jayAM acaLa na rahyo hoya ane evAM ja bhUtanAM sthAnamAM paNa evuM eke bAkI nathI ke jene acaLe pitAnuM raheThANuM na banAvyuM hoya. A prakAre uttamattama tapanI ArAdhanA, satya vratanI sAdhanA, zaucanI eTale AMtarapavitratAnI sAdhanA, ane e badhAne lIdhe AtmavIryane ullAsa thavAthI te acaLane aneka prakAranI moTI moTI khAsa labdhio utpanna thaI. jema sarpa pheNa uparanA ratnane lIdhe, siMha pitAnI yALanA jaththAne lIdhe, hAthI rUpA jevA veLA pitAnAM be daMtUzaLane lIdhe lokone prameda ane Dara upajAve che tema e acaLa muni mahAnubhAva pitAne maLelI aneka labdhione lIdhe lokone prada ane bhaya upajAvate te vakhate bhAre prasiddhine pAme. have kaI eka divase niMbharapurIthI keTalAka tapasvIe jyAM muni acaLa che te jagyAe AvyA. AvelA tapasvIoe acAne vaMdana karyuM ane temanI saMyamasAdhanA "Aho Shrutgyanam Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ': kathAra--koSa : acala munie rAjAne kahela dharma-prabhAva. ane vihAranA samAcAra pUchayA. te tapasvIo belyA: te nagaramAM rAjA rAmacaMdra rAjya kare che ane e zAsanane virodhI che tathA enA manamAM paratIrthika lokee zAsana pratye dveSa upajAvyuM che ethI e zamaNusaMghanI sAthe sArI rIte vartatuM nathI. A sAMbhaLIne zAsananI thatI helanAne nahIM sahI zakto e acaLa muni niMbharapurI tarapha gaye. tyAM jaIne e puLyAvartasa nAmanA udhAnamAM utaryo. e vakhate te rAmacaMdra rAjAnA hAthIo kaI bhAre regamAM sapaDAyA hatA. e regane maTADavA rAjAe aneka prakAranAM aSAnA praveze karyA, jAtajAtanA devonI pUjA karI jeI, lAkhe hame paNa karI joyA, nave grahone naivedya dharIne tRpta paNa kyAM ane aneka purahita pAse zAMtipATha karAvyA chatAM hAthIone e roga jarA paNa na haTha ane UlaTuM haMmezAM be cAra pAMca hAthIo maravA lAgyA. A joIne rAjAne bhAre ciMtA thaI. e vakhate koI mANase ahIM acaLa muni AvyAnA samAcAra rAjAne kahyA te sAMbhaLIne rAjA khUba saMteSa pAme ane "jema pahelAM mane ceranI hakIkata kahI tene pakaDI ApyuM hatuM tema A vakhate paNa A acaLa muni hAthIomAM cAlatA roganuM nidAna paNa jaNAvaze ane tene upAya batAvaze." ema manamAM ciMtavata rAjA e acaLa muni pAse gaye. tene snehapUrvaka vaMdana karIne e tenI sAme jamIna upara beThe. te acaLa munie paNa prasAdamaya vacanenI janAvALI ane suMdara yuktiothI gIravavALI dharmakathA rAjAne kahevA mAMDI, jemake, je kAma puruSanA pauruSathI sAdhI zakatuM nathI, buddhibaLathI paNa pAra pADI zakAtuM nathI tathA je vastu AkhA jagatamAM maLavI kaThaNa che te badhuM ya eka dharmanA prabhAvathI siddha thaI zake che. vaLI, he naravara! tamArI jevA ucita pravRtti karatA hoya ane cAre Azrame tarapha hamezAM samAna daSTi rAkhatA hoya che tethI tamAre jaya thAya che. je rAjA nyAyathI prajAonuM pAlana karatA hoya ane badhA Azrama tarapha eka samAna dRSTi rAkhatuM hoya te te rAjA temaNe karela sukRtane chaThTho bhAga meLave che. rAjAnI najara koIne guNa prArdha tarapha hoya te paNa evuM koI puNya nathI ke jene te upAchI na zake, e taddana sAdhAraNa hakIkta che. vaLI game te ke saMpradAyanA liMgIeveSadhArI sAdhuo ane pitAnA neka tarapha temanA guNe ane avaguNane anusAra rAjA temanI kadara kare te teo guNe tarapha jarUra vadhAre abhimukhatA pAme e zaMkA vinAnI hakIkata che. he naravara! jyAM dayA nathI tyAM sugaNe majabUtapaNe kema saMbhavI zake? e ja rIte jeo aDhAra deSa vagaranA, deva-dAnAe tathA AkhA jagate pUjelA ane nirmaLa "Aho Shrutgyanam Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acala munae mAMdA hAthIone bacAvavAne karela upAya. : kAratnakAla ? kevaLajJAna dvArA traNa lokene jenArA evA devane mAnatA nathI teomAM paNa suguNe kema saMbhavI zake? A jAtanI gaMbhIra tathI bharelI acaLa muninI vANI sAMbhaLIne lAjane lIdhe DI AMkha mIMcI gayele arthAt zaramAI gayele e rAjA beH he bhagavana! tame je pramANe Adeza kare te pramANe ja huM avazya karavAno chuM ema mAro mane bhilASa che, phakta vAta ema che ke kaI paNa nimittane lIdhe mArA rAjyanA sArabhUta hAthIone akALe kepele yamarAja cAvI jAya che ane te joIne huM vizeSa AkuLavyAkuLa thaI gayo chuM, tethI mahelamAM, vanamAM, zayanamAM, AsanamAM, bhUkhe heluM ke jamelo houM, ekAMta jagyAmAM, araNyamAM, divase ke rAtre e rIte keI paNa sthaLe kAle mane jarA paNa zAMti nathI vaLatI, tethI he bhagavan! mArA upara kRpA karIne e hAthIone maravAnuM nimitta ane tene zAMta karavAne upAya mane jarUra batAvo. ema karavAthI mArI badhI ApadAone pAra AvI jaze ane huM udvega vagarane thaIne tamArA caraNakamaLanI ArAdhanA karI zakIza. sAdhu acaLa bolyAH he mahArAja ! ghaNA samaya pahelAM kareluM duSkRta hajI sudhI paNa bheMkAyelA zalyanI peThe mane khaTakatuM gayuM nathI tyAM vaLI evuM bIjuM duSkRta karavA zA mATe taiyAra thAuM ? ane dhAro ke evuM duSkata huM karUM te tethI lAbha paNa zuM thavAnuM che? rAjA beH he bhagavana ! tame ema na bole, tamArA caraNanI chAyAmAM AvelA A jananI upekSA karavI egya nathI. vaLI. meM mAruM duHkha sahavA mATe hari, hara, sUrya, buddha, caMDI, gaNeza vagere aneka prakAranA devenI lAMbA samaya sudhI ArAdhanA karI, stuti karI ane vividha pUjA paNa karI chatAM mAruM duHkha lezamAtra ochuM thayuM nathI, ethI mane ema thayuM che ke e devanI ArAdhanA, stuti ane pUjA karyAthI zuM sare? je kArya e devanI pUjA karyA chatAM sadhAyuM nathI te kArya tamArAthI siddha karI zakAya te huM jIvuM tyAM sudhI tamArA jaina zAsanane svIkAra karuM. je devanI pUjA-arcanA karyAthI A lekenuM tuccha kArya paNa siddha na thaI zake te deve paralokanAM bhAre kAryane nirvAha karI zake eTale paralekanA kAryane pAra pADI zake e bAbata zraddhA thavI saMbhavita nathI. AvI mArI mAnyatA sthira thayelI che eTale he bhagavana ! tame saMkalpa vikalpane tajI daIne mAruM dhAryuM karI Ape. A pramANe rAjAe kahyuM. pachI tene nizcaya jANIne e acaLa muni belyA-he rAjA ! jaina zAsanane jIvatAM sudhI svIkAravAne tAre aphara nizcaya hoya to huM tArA hAthIo sAjA thaI jAya e A eka upAya batAvuM chuM ke sAcA sAdhunAM caraNa pakhALIne te pakhALanuM pAchuM tArA mAMdA hAthIo upara chAMTa ane rAga-rAkSasanA paMjAmAM sapaDAyelA tArA hAthIene bacAva. rAjA bolyA- he bhagavan! tamArA karatAM vaLI ahIM bIje sAro sAdhu mane keNa maLI zakaze? ema kahIne rAjAe e acaLa sAdhunA caraNanI ja pakhALa laIne "Aho Shrutgyanam" Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acala muninuM tIrthaMkara tarIke upajavuM, jema sAdhue kahyuM hatuM tema adhu karyuM, ema karavAthI jema amRtathI haNAyelu viSa nAzI jAya, jema sUryanAM kirAthI rAkAyeluM aMdhAruM bhAgI jAya tema rAjAnA hAthIonA ToLAmAMthI e rAga turataja vegathI nAzI gayeA. pachI sateSa pAmelA rAjAe hAtha joDIne sAdhune kahyu'he bhagavan! A mArA hAthIone je bhayaMkara vyAdhi lAgu paDayeA hateA tenu zuM kAraNa? e mAata Apa kRpA karIne kahe. muni elye rAjA pahelAM tame je pelA bhagavA munine vadha kAvye te marIne rAkSasadevatAnI ceAni pAmyA che. te tArI sAthenuM e pUrvenuM vaira sArIne pahelAM teA tane ja duHkhI karavA tatpara thayA, paraMtu tArA zarIra upara e rAkSasadevanuM kazuMya cAlI zakayuM nahIM tethI teNe tane duHkhI karavA te tArA hAthIone mAravA lAgyA. rAjAe munie kahelI cA hakIkatane jANIne nagarImAM badhAM sthaLAmAM DhAla vagaDAvIne A jAtanI ghoSaNA karAvI ke-jaina zAsana ja uttamettama che, maoNMgalarUpa ane vizALa mahimAvALuM che tathA A leka ane paraleAkanA badhA vividha vyAdhionuM e uttama esaDa che. A mArA rAjyamAM je kAI mAnavI e jaina zAsananeA ceDA paNu aNu vAda laze, tenA tarapha pakSapAta nahIM rAkhe vA tenuM bahumAna nahIM jALave te A lekamAM ane paraleAkamAM cAkkasa sajAne pAtra thaze. leAkeAne e rIte jaNAvIne te mahAtmA rAja jainadharmamAM eTale badhe anurakta thaye! ke jethI e rAjA zreNikanI jevI pratiSThAne pAmyA. * kayArana-kASa : 102 acaLa munie paNa jaina tIrthaMnI AvI uttama prakAranI prabhAvanA karIne tIrthaMkara nAmagAtra kamane sArI rIte upArjana karyuM. tyAra pachI te acaLa muni maraNu pAmIne saudharma nAmanA svargamAM deva thayA ane tyAMthI paNa maraNu pAmIne e, jyAM nira Mtara jinA, aLadevA, vAsudeva ane cakravatie avatAra dhAraNa kare che evA mahAvideha nAmanA kSetramAM vacchA nAmanA vijayamAM AvelI sirijayapurI nAmanI nagarImAM rAjA pura'darajasane tyAM tenI rANI sudasaNAne cauda svapnA AvyAM ane tethI kAI tIrthaMkara thanArA jIva garbhamAM Avaze evI sUcanA maLyA pachI, e rANInI kUkhamAM garbha paNe AnyA ane cagya samaye ene janma thayeA. janma vakhate e bALakane meruzikhara upara laI jaIne devA tathA dAnavAe tene janmAbhiSeka mahAtsava karyAM. sAruM muhUta AvatAM enuM nAma jayamitta pADayu ane e rIte te mahAtmA taruNu avasthA pAmyA pachI pazu vivAha na karyAM, manohara rAjyazrIne paNa na bhAgavI, kintu je leke daridra ane du:khI hatA temane teNe vArSika dAna Apyu. ane lekAMtika devAnA hatApadezathI enA utsAha vizeSa vadhatAM teNe dIkSA svIkAravAno saMkalpa karyAM. e mahAtmAnI dIkSA velAne uttama mahAtsava trIza idroe karyAM. dIkSAnA utsava samaye eka ja sthaLe manuSya, ravA ane dAnavA bhegA thayelA ethI jANe ke traNa jagatane eka jagatarUpa karatA e "Aho Shrutgyanam" Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 prabhAvanA e ja kharekhara para pakAra. : kayAratna-Si : mahAtmAe asAdhAraNa evA zramaNa vratano svIkAra karyo. pachI zukaladhyAnanI pAyarIe upara caDatA e mahAtmAo dhyAnAgnivaDe ghAtI karma rUpa vRkSane mULamAMthI bALI nAkhyuM ane traNa lekane samastapaNe prakAza karatuM evuM kevaLajJAna thayuM. pachI te kevaLajJAnI mahAtmA siMhAsana upara beThA, temanAM upara traNa ta chatra dharavAmAM AvyAM ane temanA zarIra karatAM bAragaNe UMce evA azakata-amaravRkSanI chAyA nIce e zobhAyamAna muni ke jemanI AsapAsa dhoLAM cAmare vijAtAM hatAM ane AgaLa lenA pagara pUryA hatA tathA gADha aMdhArAne dUra karI nAkhe evuM ane jenAM kiraNe cAre dizAmAM phelAI gayAM che evuM nirmaLa bhAmaMDaLa tenA mukhanI AsapAsa jagArA mAratuM hatuM. A munie keIthI paNa na jItI zakAya evA aMtaraMga durjaya zatruo upara vijaya meLavyuM che evuM sUcita karavAne jANe temanI pAse deve duMdubhine nAda karatA hatA. evA atizaya mahimAvALA e kevalI muni sarvabhASAne anusaratI evI divya vANIvaDe lekenA mehane dUra karatA hatA. e rIte e kevalI munie sumatinA mArgane pragaTa karyo, aneka bhavya jIne pratibaMdha Ape ane e rIte lAMbA vakhata sudhI A bhUmipaTa upara sthaLe sthaLe vihAra karIne e muni zivasukharUpa mokSamArgane pAmyA. e pramANe kalpavRkSanA karatAM ya adhika uttama phaLane ApanArI evI zAsananI prabhAvanA karIne e muni pote tarI gayA ane bIjAne paNa tArI gayA. vaLI badhA lake svArtha mATe prayatna kare ja che, ethI paralekamAM ka guNa kheMcI zakAya che, meLavI zakAya che ! mATe kharI rIte paropakAra ja karavA lAyaka che ane te paropakAra paNa bIjAne dAna devAnI apekSAe atituccha che eTale paropakAra karatAM bIjAne dAna devuM e uttama che. arihaMtAe kahelAM sadudharmanAM rahasyone bIjA pAse jaNAvavA e vaLI vizeSa uttama popakAra che ema kaheluM che ane dharmanA rahasya paNu prabhAvanA vinA bIjA manuSyanA hRdayamAM ThasI zakatAM nathI eTale uttamottama parepakAra paNu prabhAvanA vinA karI zakAtuM nathI mATe zAsananI prabhAvanA karanArA sivAya bIjo koI A bhUmaMDaLamAM kharo paropakArI nathI mATe ja A kathAmAM cAritradhara munirAje paNa kahelA samyaka prayatnanI kathA kahelI che. e pramANe badhI jAtanI mAyAthI rahita, jagatamAM hitakara evA mahAmUlA samyaktva ratna vize A prakAre lAMbI lAMbI kathAo kahelI che jenAM hRdayamAM evuM niSpA5 samyakatva hamezAM acaLa rahe che tene dAridrayanA upadravane bhaya kayAMthI ja heya? arthAt na ja hoya. e prakAre zrI kathA ratna kezamAM AThamA AcAra saMbaMdhe navamAM acaLa kathAnaka dvArA samagata paTala samApta, "Aho Shrutgyanam Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMca namaskAra vize zrI devanRpanuM kathAnaka ( kathAnaka 20 muM. ) samyakatvamAM sthira vRttivALA puruSa hoya chatAM te, pAMca namaskAra tarapha vizeSa bhakti rAkhatA hoya te ja peAtAnuM parama vAMchita pAmI zake che. ahi~ te, siddho, sUrio, AcAryAM, upAdhyAye ane sAdhue e pAMca parameSThi che ane emane namana karavuM te namaskAra kahevAya arthAt ukta pAMca parameSThine namana karavuM te paca namaskAra kahevAya. e pAMca parameSThine Adara-vinaya sahita namaskAra karavAmAM Ave te e namaskAra, namaskAra karanArA jIvAne samagra kalyANunA kAraNabhUta bane che. je jIvanAM ghaNAM ghaNAM pApAne kSaya thaI gayA haiAya te ja jIva, e pAMca namaskAramAMnA eka eka akSarane savinaya meLavI zake che arthAt ghaNu ghaNu puNya hAya te ja namaskAranA akSara paNa meLavI zakAya che. jema sUraja aMdhArAne hAMkI kADhe che, ciMtAmaNI ratna jema dALadarane pheDI nAMkhe che tema citavavA mAtrathI ja e namaskAra samagra jAtanA layAne nasADI mUke che. jemake, je puruSa AdarapUrvaka ane vinaya sahita paoNMca parameSThiene namaskAra kare che tene dhagadhagatA dAvAnaLa dajhADI zakate nathI, anUnamAM Avele sihu paNa tene mArI zakate nathI, sarpa paNa tenI pAse AvI zakatA nathI, ane chakele hAthI paNa tene cAMpI zakatA nathI. zatru paNa tene pIDI zakatA nathI, bhUta, zAkinIe ke DAkaNA paNa tene DarAvI zakatI nathI, cAra tene lUMTI zakatA nathI, ane pANInu dhasamasatu' pUra paNa tene DubADI zakatu nathI. athavA ATaluM ja asa nathI, paraMtu jenuM mana navakAra tarapha ja che evA arthAt paMca parameSThine savinaya namaskAra karanArA prANI A leka ane paraleAkamAM peAtAnu vAMchita pAmI zake che. A bAbata eka zrIdeva nRpa nAmanA rAjAnI kathA che. tenuM udAharaNa A pramANe cheH --- samagra dezamAM vizeSa poMkAyelA paMcALa nAme deza che, jenI ramaNiyatA nihALIne mANasAnAM ToLe ToLAM prasAda pAme che evuM e dezamAM kaeNpillapura nAme nagara che. e nagaramAM AvelAM gharomAM ghaNuM dhana che, dhana paNa vidagdha puruSane Anada vadhAranArU che ane vidagdha puruSA paNa zrI jinamadiranI arcA karanAza, zrI jinabi Mbane nhavaNu karanArA ane zrI jinamaMdiramAM pUjA thA utsava karanArA hAya che. zrI jinamaMdire paNa evAM che ke jyAM AvIne munijata gaMbhIra gaMbhIra zAstronI carcA-kathAo kare che ane e zAo paNa prazama rasathI leAchala bharelAM evAM sehAmaNAM che. e nagaramAM kAi caMcaLa "Aho Shrutgyanam" Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 zrI harSa rAjavIne tyAM putra janma ane temanuM digavijaya mATe prayANa ke kathA ratna-keSa : hoya te te hAranuM jumA ja-hAranI vaccenuM laTakaNa arthAt e nagaramAM kaI e sivAya caMcaLa nathI. keI vAMkuM hoya te mAtra vALa ja--e sivAya tyAM kaI vaka nathI. keI kALuM hoya te mAtra ratananI DiMTaDIo ja-e sivAya tyAM keI kALuM nathI. evI e nagarInI prazasita prajA che. e nagaramAM siriharisa-zrIharSa nAme pitAnA svajanene sAru dhanane varasAda varasAvanAra eka rAjA che. e rAjAe pite utkaTa parAkramathI zatrunA daLone haNI nAkhyAM che ane ethI e baLamAM zrIkRSNathI paNa caDhiyAta che. tene kamalanA nAme eka rANI che. e rAjAnA AkhA ya aMtaHpuramAM tilaka samAna che. sArAM svapnavaDe sUcita thayelo e e rAjAne e rANInI kukSIthI eka putra thayo. putranA janmathI rAjI thaIne e rAjAe mANasane ghaNuM dhana ApIne rAjI rAjI karI dIdhA. nagaramAM strIonA TeLAM AvavA lAgyAM, jelakhAnAmAM baMdIvAna karelAMne choDI mUkavAmAM AvyA, ane devaLamAM devonI, mukuMdanI, kRSNanI ane dAnava-bhUtapretanI pUjAo thavA lAgI. purohite jhaTa jhaTa zAMtikarma karavA lAgyA. navA avatarela putranI rakSA mATe bAdhA-AkhaDIo levAvA lAgI, gharanA bAraNA pAse sAthIoe pUrAvA lAgyA ane samagra rAjalakanI prArthanAo pUrI karavAmAM AvI. sArA vezavALA bhaTe ane vaMThe rAjabhavana pAse beThA hatA ane gItanA nAdathI tathA vAjAnI tarjanAothI AkAza pUrAI gayuM hatuM, evuM e nagara putrajanma vakhate zobhatuM hatuM ne jANe ke e nagara ukhaLeluM nivRttinuM nidhAna na hoya athavA badhI lakSamIthI bharapUra evuM suMdara na hoya? e prakAre te rAjAe putranA janmane lIdhe nagaravAsIone harSa vadhAre evuM suMdara vadhAmaNuM sarva prakAranA Adara sAthe karAvyuM. vakhata AvatAM te putranuM nAma zrIdeva pADayuM ane bhaNavAnI ucita vayamAM AvatAM te putrane kaLAcArya pAse rAkhI puruSanI badhI kalAo zikhaDAvI dIdhI. e putrane yuvarAjapade besArI rAjA pite caturaMgI senA sAthe meTa ghaTATepa karIne digvijayanI yAtrAe nikaLe. sauvIradeza, kesaladeza, kuzAvartadeza, kAzIdeza ane baMgALa vagere dezanA rAjAonA killAnA mArgo bhAMgI nAkhIne e rAjAe emanA upara potAnI ANa vartAvI ane vijaya meLavate e rAjA anukrame kAmaru dezanA sImADAmAM AvI pahoMcyo ane te kAmaru dezanA rAjA pAse pitAno dUta mokalI kahevarAvyuM ke kAM te mArI tAbedArI svIkAra athavA dezane choDIne cAlyuM jA athavA laDavA taiyAra thA. e jAtanuM dUtanuM kaheNa sAMbhaLIne e kAmaru dezane rAjA kupita "Aho Shrutgyanam Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? kayArana-Sa : paraspara baMne rAjavIoe ja yuddha karavAnuM zrI harSanuM kaheNuM. 106 che ane turata ja dUtane ardhacaMdra daIne eTale ardhacaMdra jevA hAthe dhakko marAvIne ane e rIte dUtanuM sanmAna karIne te potAnA badhA lakara sAthe yuddha mATe zIgha taiyAra thaze. have te banne rAjAnAM lazkare paraspara matsaravALAM banyAM, eka bIjA tarapha uchaLelA kepane lIdhe vizeSa jhanUnI thayAM ane evAM e banne lazkarI eka bIjA sAthe bAkhaDavA lAgyAM. jANe ke sAgaranAM phelAyelAM nIra ja hoya ema te bane lazkarI phelAI gayAM. bakhtaravALA mekhare rahetA hAthIonuM jhuMDa paraspara bAjhavA lAgyuM te jANe ke DuMgaro eka bIjA sAthe laDatA na hoya. cAlamAM capaLa ane pAkharelA evA gheDAnuM bane bAjunuM daLa jANe ke kaThera jamarAjAo na hoya tema paraspara laDavA lAgyuM. vairIoe eka bIjA upara karelA ghara ghA dekhAvA lAgyA. laDatAM ane lazkarene uzkeravA mATe baMdIjane zUratAne pAne caDAvanArA temanI kIrtinA parAThA jorathI bolavA lAgyA. judI judI jAtanAM zastrovALAM mahApracaMDa suTe jANe ke yamanA bAhudaDe nAcatA na hoya ema raNamAM ghumavA lAgyA. chakelA ane cIsa pADatA moTA meTA hAthIo na haNAya te mATe hAthamAM taravArane samaNutA dakSa nare temanA upara sUryanA kiraNe paDavAne lIdhe bIhAmaNA lAge tevA teo jANeke caDI AvelA gAjatA meghamAM vIjaLI nA camakatI hoya evA dekhAvA lAgyA. roSe bharAyelA evA duSTa zatruoe phekelAM bANo, bhAlAMo ane sevAo evAM dekhAvA lAgyAM jANe ke ulkApAta na thato hoya ane raNamedAnamAM svAmInuM kArya barAbara karIne amArI pratijJA sAcI karI dekhADI che evuM batAvavA jANe ke dhaDe harakhane lIdhe nAcavA lAgyA. taravArathI kapAyelA sainyanA ane hAthIonA lehInuM pura jANe ke samara-samudramAM bharatI na AvI hoya ema uchaLavA lAgyuM tathA lehInA puramAM jemane DAMDe upara che evA chatro jANe ke kUpauMvALAM vahANe na cAlatAM hoya e rIte taNAvA lAgyAM. kapAI gayelA subhaTanA maratakanA phATelA mukharUpa kuhara pAse, jene DAMDe talavArathI kapAI gayo che evuM dhaLuM chatra evuM lAge che ke jANe sahuthI prasAI gayela ane teja vagarane sUrya pate tyAM na Avyo hoya. gheDAnA, hAthIonAM ane mANasanAM dhULamAM ragadoLAyelAM ane lehIthI siMcAyelAM DAM tyAM raNamedAnamAM cAre kora zobhI rahyAM che, jANe ke jagatanI racanA karavAnI vAMchAvALa brahmAe jamIna upara jagatamAM bIyAM na vAvyAM hoya evAM e bheDAM lAge che. A prakAranuM bhayAnaka yuddha ane temAM aneka prakAranA mANasane bhayaMkara saMhAra joI jANe rAjA zrIharSa udAsa thaI gaye ane teNe kAmarudezanA rAjAne kahevarAvyuM ke-tuM ane huM bane paraspara laDavA taiyAra thayA chIe ane vijayamALa varavA sAthe saMbaMdha paNa ApaNA beuno ja che mATe tuM ja ekale mArI sAme AvIne laDa. A rIte bane sainyane nAza karavA gya nathI arthAt ApaNe bane ja sAmasAmAM laDIe. kAmarudezanA rAjAe paNa A vAta kabUla rAkhI ane pachI bane "Aho Shrutgyanam Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - 107 baMne rAjavInuM pracaMDa dhera yuddha. : kathAra---meSa : rAjAoe potapotAnA zarIra upara bakhtara paheryA, hAthamAM aneka prakAranAM Ayu lIdhAM ane e baMne eka bIjA sAmasAmA laDavA lAgyA. e banne rAjAo vacce cAlatuM yuddha jevAne mATe AkAza-maMDaLa upara caDIne asure, kinnara, bhavanavAsI de ane vidyAdhara deve khaDA thaI gayA, tathA zaNagAra sajIne apasarAonuM ToLuM paNa vismaya ane bhayathI vyAkuLa thayeluM ane keline lIdhe kelAhala karatuM e be rAjAnI laDAI joI rahyuM. ane nAcatuM e TeLuM paraspara ema belavA lAgyuM ke je A laDAIne jete nathI te Aje kharekhara ThagAyelo che ane enAM sukRta kAryo paravArI gayAM che. juo te, A laDatA rAjAnA mAthAnA vALane jhaDA vikherAI gayeluM hovAthI havAmAM pharaphare che, A rAjA te raNakrIDAnI Teca samAna che, pUrvanA yuddhane bhUlavADI de eve che tathA bhAre kuzaLa che. A vakhate paraspara laDatA e banne rAjAomAM harSa phelAtAM temanA bakhtaranA baMdhaderA tUTI gayA ane teo badhI jAtanAM hathiyAre pheMkavA mATe aneka prakAranAM judAM judAM Asane karI cUkelA hoI te eka bIjA laDatA laDatA zani ane ketu jevA dIpavA lAgyA, rAhu ane caMdra jevA disavA lAgyA tathA te surAsura samastanI sabhAe temane bhaya bharelI capaLa AMkhe hari ane rAvaNa jevA laDatA joyA. te bane rAjAe taravAra, cakra, kuMtuM, zarvala, suraka vagere hathiyAra vaDe laDatA ane e zastrone vAparavA pitapotAnA hAthane phelAvatA ke nacAvatA be maeAnI peThe paraspara jhajhavA lAgyA. vikharAyelA vALanA jUDAmAMthI jemanA mAthAnA phule kharI-paDI rahyAM che evA emane keI UbhuM thAya che te bIje paDe che ane koI paDe che te bIje Ubhe thAya che. e rIte laDatA laDatA te baMne rAjAvaDe A pRthvI, aDadhI kacarAyelI-masaLAyelI mahilAnI peThe zobhI rahI che. banne rAjAonI AzcaryabhUta laDAIne jotAM mANasonI AMkhe thaMbhI gaI che, maTakuM mAratI nathI ane devenI AMkhe te mULe ja maTakuM mAratI nathI. eTale e laDAIne jenArA de ane mANase vara ninirmoSa AMkhane kAraNe bheda jaNAtuM nathI, paraMtu jeo jamIna upara rahelA che te manuSya che, addhara AkAzamAM rahelA che te deve che. e rIte manuSya ane devanI vizeSatAvALI oLakhANa thaI zake che. have, e paraspara laDatA ane rAjAo jamanA daMDajevA bhayAnaka bhujadaMDadvArA eka bIjAne ghA karavA ghUmatA jANe be jaMgalI hAthIo hoya evA lAge che athavA vadhelA utkarSavALA jANe be siMhe laDatA hoya evA jaNAya che. paraspara e banenI pITha upara paDatA mUThIonA prahAronA paDadAne lIdhe jANe brahmAMDa bhAMgI jatuM hoya evI zaMkA thavA lAge che tathA jyAre teo nirbhayapaNe paga upADe che ke pachADe che tyAre tenA bhArane lIdhe jANe vana sAthenI dharaNI dhrujatI hoya evuM bhAsa thAya che. yuddhane vakhate paDI javuM, UbhuM thavuM vA uchaLavuM, ghaTana karavuM ke vighaTana karavuM e badhI jAtanI pravRttimAM kuzaLa "Aho Shrutgyanam Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .... . - - : kathA ratna-keASa : zrI harSa rAjAe putrane Apela zikhAmaNa. 18 evA e ane rAjAe samaramAM sarakhI rIte jaya pAmanArA hari ane brahmA jevA dekhAvA lAgyA. vaLI, A zuM zrIharSa rAjA yuddhakaLAmAM kuzaLa che ke A kAmarudezane rAjA yuddhakaLAmAM pravINa che? e vakhate sArA sArA maharSio paNa evuM cekasa kaLI zakayA nahIM. paraMtu, vijyalakSamI te e samaye e bannene varI, kAraNa ke yuddhakaLAmAM e bane samAnaguNuvALA hatA ethI ekane tajI bIjAne varavuM e vijayalakSamI mATe zaramarUpa banyuM hatuM. A vakhate te bane rAjAonA bhAre puruSArthane joIne deve ghaNu rAjI rAjI thaI gayA ane "temanuM banenuM yuddha suMdara che." ema kahI teo bannenI upara devee phUle varSAvyAM. e bane rAjAone judA pADIne e dee emane kahyuM ke-he rAjAo ! tame roSane cheDe ane jema AvyA che tema tame pAchA vaLI jAo. kharekhara tamane kaI jitI zake e jagatamAM ke tamAre samevaDi-pratimalla nathI. AthamatA caMdra ane UgatA sUryanI vacce rahIne saMdhyA jema pitAnA rAgane khIlave che tema A vijayalakSmI paNa tamArA be vacce ja rahIne potAnA rAgane dhAraNa kare che. devenuM yuddhane aTakAvavA bAbatanuM e pramANenuM AgrahabharyuM vacana sAMbhaLIne te bane rAjAoe laDAIne aTakAvI dIdhI ane bemAMthI ekenuM vAMchita siddha nathI thayuM evA te banne rAjA potapotAnA sthAne pAchA pharI gayA. "kAmarudezane zatru rAjA aMkuzamAM na AvyuM ane AkhI laDAI niSphaLa javAthI mAtra kaleza ApanArI banI." ema vicAra karate rAjA zrIharSa pitAnA AtmAne potAnI jAtane prANavagaranI-muDadAla mAnatociMtavate ghaNe udAsa thaI ga. zaramane lIdhe uga dhAraNa karatA ane keI mANasane ma na batAvI zakatA evA e rAjAe pitAnI gAdI upara sirideva-zrIdevane besADe ane tene nIce pramANe zikhAmaNa ApavA lAgyuM. he beTA ! zrIkRSNanI pAsenI lakSamI paNa sthira nathI ane rAjya, ghaNA prakAranA kezothI bhareluM che, apakIrti narakanuM kAraNa che mATe tane kAMIka be vacana zikhAmaNanAM kahuM chuM. ATha bAbato kaI divasa karavI nahIM, ATha bAbate sadA AcaravI ane ATha bAbato taddana cheDI devI, ATha bAbate manamAM dhArI rAkhavI ane ATha vastuone kadI paNa vizvAsa na karo. durjananI sebata, naThArI strI, kodha, vyasana (kharAba Adata) abhimAna, anItinuM dhana, durAgraha-kadAgraha-haTha ane mUrkhatA e ATha bAbate kadI na karavI. kIrti, saddaguNa meLavavAne abhyAsa, kaLAmAM kuzaLapaNuM, sArA mitra, dAkSiNya, karuNA, udyama ane zAMti e ATha bAbate mATe nitya khaMtapUrvaka yatna kare. bezaramapaNuM (naphaTAI) avinaya, anAcAra, niSpharatA (kaThoratA) kapaTa-luccAI, anIti, apakIrti ane "Aho Shrutgyanam Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 zrI deva rAjAne maMtrIoe Apela salAha : kathAnakoSa : asatya e ATha vAnAM sArI rIte dUrathI tajI devAM. keI upara karela upakAra, pratipanna svIkAreluM vacana ke kAma, subhASita, marma, zuddha vicAra, deva, guru ane dharma e ATha vAnane hRdayamAM dharI rAkhavAM. kAmIpuruSa, sarpa, pANInuM pura, Aga, yuvatI, zatru, rAga ane rAjA, he putra! e ATha vastuone svapnamAM vizvAsa na kare. he putra ! e pramANe huM tane keTaluMka kahuM? te paNa chevaTe eka vAta kahuM chuM ke-tuM rAjyanA kArabhArane evI sArI rIte calAva ke jethI khaLa leke tArI hAMsI na kare, khaLakemAM tuM hAMsIpAtra na bane. e pramANe pitAnA putrane zikhAmaNa daIne ane pite tApasI dIkSAne svIkArIne pitAnI rANI sAthe zrI harSa rAjA mahAzela vanamAM rahevA cAlyA gaye. samagra maMtrIone tathA sAmaMtane anukULa karIne sirideva rAjA prajAvargane natinA mArganI peThe pALavA lAge. have eka vAra pilA kAmarudezanA rAjAne sirideva rajAnA pitA sAthene vairabhAva sAMbharI AvyuM ane tethI te, pitAnI caDAInI hakIkata agAuthI dUta dvArA sUcita karI, pitAnuM badhuM lazkara laI dezanA sImADAmAM laDAI karavA AvI pahoMcyA. e rAjAne caDI Avela jANI nirbhaya cittavALe rAjA sirideva, ekAMtamAM besIne maMtrIone belAvI temanI sAthe laDAI vagerenI maMtraNA karavA lAgyuM. kAryonI gati vAMkI che, buddhi paNa tuccha che ane zatru bhAre kupita thayela che. A vAtanI paristhitimAM ApaNe zuM karavuM ghaTe ? kharekhara paramArtha hoya te ja kahevAnuM che. maMtrIo bolyAH he deva ! kAne prAraMbha karatAM pahelA e bAbatane sunizcita rIte vicAra karI levuM joIe. ema karavAthI paNa kadA daivavazAt koI kArya bagaDI jAya, vaNasI jAya te paNa apakIrti te na ja thAya. laDAI bAbata vicAra karatAM maMtrIoe kahyuM- he deva ! A ApaNA upara caDI Avelo zatru bhAre samartha che, tamane laDAIne anubhava nathI, tame kaI divasa laDAIne joI nathI, daiva te vatI zakAya evuM nathI ane ApaNA sahAyake ApaNane sahAyatA Apaze ke kema e zaMkA paDatuM che mATe he deva! sAma, dAma, bheda ane dAna e upAya sivAya bIjo keI upAya zatru upara vijaya meLavavA mATe nathI tethI banI zake teTalI tvarAthI tame e upAyane ajamAvavAnI nItine svIkAra ane ame paNa A prasaMge e nItine ja upayoga joIe chIe. sAmane prayoga karavAthI zatru paNa mitra thAya che bhedane praveza karavAthI buddhimAna purUSa bherAI jAya che eTale joItI jALamAM sapaDAI jAya che ane dAnathI te eTale paisAthI to patharanA banAvelA de paNa tAbe thaI jAya che. A pramANe ucita rIte sAma, bheda ane dAnanI nItine "Aho Shrutgyanam Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kathArata kAma : zrI deva ane kAmarudezanA rAjavIne sagrAma. 10 prayoga kareA ane bIjI tarapha daMDane paNa prayAga karI eTale vaDAI karavA mATe taiyAra thAo. Ama karavAthI ApaNe zatrunAM mukha upara mazA kUce pheravI zakazu eTale emane harAvI zakIzuM, e nizcita vAta che. upara jaNAvyA pramANe prayatna karanArA sAdhAraNu rAjAo paNa vijaya lakSmIne pAmelA che ane jee evA prayatna nathI karatA evA bhale teo moTA rAjAe hoya tepaNa zIghra mRtyune pAmelA che, mATe he deva ! zatrunA sAmaMte, maMtrIo ane mitronA cittane kharAkhara samajavA mATe ApaNA vizvAsu leAkAne rAkavA ane temanA dvArA upara kahyA pramANenA sAma, bheda ane dAna vagere upAcA cAjavA. tema karIne he deva ! tame vijayayAtrAnA Arabha kare, zIdhra jaya meLave ane kIrtine prApta karA tathA sAma vagerenA prayAgAna akhtara dhAraNa karI tame vairInA maDhano nAza kare. have temanuM vacana sAMbhaLI-vicArI rAjAne thADuM hasavu AvyuM. ane pachI te melyA-vANiyAnI ane brAhmaNAnI buddhi AvA prasaMge AvI ja heAya che. nahIMtara, jenA kAI samAviyA nathI evA zrIha devanA mArA sarakhA putra sAme paNa adhama karIne laDAI jitavAnA AvA adhama upAyAne tee kema sUcave? arthAt adha yuddhanA kamane tee kema upadeze ? te rAjAe sArI rIte vicAra karyA vinA ja peAtAnA maMtrIone taNakhalAnI peThe laghu-halakA karI nAkhyA ethI teo jema tema khelatA pAbhavanA sthAnane pAmyA eTale bheAMThA paDI gayA. ethI rAjAe dhAryuM ke have vicAra karavAthImaMtraNA karavAthI kazuM vaLe ema nathI mATe he paDihAra ! pralayakALe varasatA meghanA jevA avAjavALI ane zatrunA daLane kapAvI de evI jaya DhakkAne zIghra vagADa, pachI rAjAe snAna karI, UjaLAM vizuddha evAM uttama vastra paheryAM ane maMgaLanA upacAro karyAM bAda te jayakuMjara nAmanA hAthI upara caDI, mAMDalika rAjAe, daMDanAyaka, senApati ane sulaTa leAkeAne sAthe laine te taiyAra thayA, ane mAthA para sUryanA tApa na lAge e mATe zveta dhvajanI chAyA karavAmAM AvI ane e rIte caturaga senAnI bhIMsane lIdhe pRthvInA paTane bhAre jorathI dakhAvatA te rAjA vegapUrvaka nagaramAMthI nIkaLyo ane yuddha mATe pravRtta thayA. kAMca pazu cAlyA vinA akhaMDa prayANA karatA karatA e rAjA peAtAnA dezanA sImADe kharAkhara saMdhibhAgamAM AvI pahoMcyA ane pachI tyAM pahoMcI teNe dUta mAraphate kAmarudezanA rAjAne kahevarAvyu ketu taiyAra thaIne Ava ane pUrva paraparA pramANe ApaNe e jaNAja paraspara laDAI laDI laie; e mATe bIjA mANasone mAravAthI ze lAbha ? kAmarudezanA rAjavIe jaNAvyuM ke ApaNe ja paraspara laDI levAnuM hoya te pachI sainyane rAkhavAnu zuM kAma che? mATe pUrvanI rUDhi pramANe hamaNAM teA ApaNAM sainye ja laDe e cegya che, ane sainya badhA marI khUTaze tyAre ja ucita lAgaze te karIza. rAjA sirideve kAmarudezanA rAjAnI e vAtane mAnya rAkhI ane anne rAjAnAM sainya paraspara laDavA lAgyAM tathA e vakhate vAgatAM raNuvAjA Ane bhAre kAlAhulabhaye avAja uchaLye, "Aho Shrutgyanam" Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIdevarAnvInuM samarakSetramAMthI nAsI javu. * kayArana kASa : huve aDadhe kSaNu thaye eTalI vAramAM te kAmarudezanA baLavAna zatruoe lAga joine sirideva rAjAnA sainyane jema aMdhArAne dinAnAtha-sUrya haNI nAkhe tema haNI nAkhyuM. A badhI kikata rAnta sirideva pAse paheAMcI ane kahevAmAM AvyuM ke-tamArA pakSanA jaya, vikrama ane bhIma vagere laDAimAM khapI gayA che. A vAta sAMbhaLIne rAjAnA matrI gabharAyA ane udvigna thaine kahevA lAgyA ke-hamaNAM laDAine theAbhAvI devI joie. vaLI, vakhata Avye laDI levAze, he rAjA ! parAkrama haze te tenA jore lAMbA samaya sudhI cAlyuM gayelu. rAjya paNa pAchuM meLavI zakAze, paraMtu jIvita cAlyuM jAya te enA e janme e pAchuM meLavI zakAtuM nathI, mATe humAM jIvitane bacAvavA laDAI thaMbhAvI ja devI ghaTe. rAhunI AphatamAM phasAyelA sUrya tenAthI chUTakAro meLavI akhaMDa ma`DaLavALAparipUrNa banI peAtAnI gayelI rAjazrI jema pAchI meLavI lye che ane paranA tejane-prabhAne haNI nAkhe che tema huM rAjA ! ame tamane pahelAM pazu vinaMtI karI hatI kelaDAI karatAM pahelAM sAma, dAma vagere nIti ajamAve| ane pachI ja laDAInA nica karI. huM rAjA! tame amAruM kahevuM na mAnyuM ane svaccha MdapaNe vatI viparIta pravRtti karI che tethI A duSTanIti hamaNAM khUba phAlI che ane phaLI che arthAt laDAinuM pariNAma dhAryAM karatAM viparIta Avyu che. jema keine nAgaNu karaDI hoya ane tyAM kAI mAMtrikanI kharAkhara samaja na hoya tathA DaMkha thayela manuSyanA zarIrane sAcavavAnI paNa pUrI kALajI na thaI zake tema hoya teA e khU thayela mAnava mRtyu ja pAme che tema huM rAjA! je rAjAe laDAi vize nizcita maMtraNA- vicANuA karyAM vinA laDAI Ara bhI hAya te rAjAnI rAjazrI chaLI jAya che arthAt rAjA tarIke tenuM mRtyu ja thAya che--tenI rAjalakSmI khIje cAlI jAya che. have gata vAtane zoka karavAthI zuM vaLe ? tApaNu hajI amAruM kahevu mAna te he rAjA ! vAyuvega nAmanA gheADA upara caDIne tame ahIMthI jaladI bhAgavA ja mAMDA, peAtAnuM sAmarthya kharAkhara jANyA vinA laDAInA AraMbha karanArA rAjAone bhAgyA sivAya zrIo upAya ja nathI. e rIte brahmadatta cakravartI nAzI gayelA ane yAdavAne adhIza paNa mathurAmAMthI bhAgI gayelA e prAcIna hakIkata Aje paNa ApaNe sAMbhaLIe chIe. A rIte matrIoe ane bIjA lAkAe rAjAne samajAvyA ane tenI nAsavAnI IcchA na chatAM laDAInA meTThAnamAMthI uttama jAtiva ta gheADA upara besADIne bhagADI mUkaye. tyAMthI bhAgatA bhAgatA rAjA digmUDha thaIne tamAlavRkSA, tADanAM vRkSeA ane keLanAM vanakha'DavALI koI bhayAnaka aTavI tarapha krame karIne AvI paheAMce. A doDAdoDane lIdhe sAthe AvelA parijana-nAkaracAkaranA parivAra-paNa * kAka kayAMka, kAMka kayAMka ' ema judA judA paDI gayA ane doDAvatA bhAre parizramane lIdhe thAkI gayelA rAjAnA gheADA paNu tatkAla maraNu 111 "Aho Shrutgyanam" Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | kathAna-kAva : ^ y - 11-~ zrIdevane aTavImAM thayela munidarzana. pA. rAjA sirideva pite paNa keTalIka veLA sudhI keTalIka bhUmi upara Amatema rakhaDIne tarasya thaye, ane zItaLa chAyAvALA eka vRkSa nIce AvIne beTho. barAbara e ja vakhate hAthamAM kaMdamULo ane phaLane laIne eka bhila te sthaLa upara AvI pahoMcyA ane rAjAe tenI sAthe snehabhAve vAta karI. ane kahyuM kehe mahAyazasvI! tuM kayAMyathI jaladI pANI lAvI Apa, mArA dehamAM tarasane lIdhe Aga-dAha baLe che tathA jaladI paNa nahIM maLe te hamaNuM mAruM jIvana pUruM thaI jAya evuM bhAse che arthAt pANI vinA huM hamaNAM ja marI javAne chuM. tejasvI kAMtivALA ane tejasvI mukhavALA tathA suMdara evA e bolatA mahAsattvazALI mANasane joIne tathA enuM vacana sAMbhaLIne pelA bhile tarata ja kayAMyathI paNa pANI lAvI ApyuM. te pANI pI ane bhile ANelAM kaMdamULa ane vanaphaLane ArogI rAjAne pitAnA dehamAM kAMIka svasthatA AvatI jaNAI ane pachI te tyAM pAMdaDAonI pathArImAM ja sUI gaye. gheDI vAramAM ja jAgelA te rAjAne joIne te bhile kahyuM. he mahAbhAga ! tArA zarIra atizaya kamaLa che ane tuM kaI atizaya saMpattizALI che chatAM AvI rIte jaMgalamAM zA mATe bhaTake che? pitAnI kathA kahetAM rAjA zaramAya chatAM teNe tene pitAne kaMIka vRttAMta te kahI saMbhaLAvyuM. jeo bhAre gauravavALA hoya che teone potAnI zaramavALI vAta kahevI paDe che tyAre bIjA badhAM ya duHkha karatAM bhAre duHkha thAya che. pitAne vRttAMta kahyA pachI rAjAe e bhilane kahyuM he bhadrapuruSa! tuM evA keI pharavAnA sthaLane batAva ke jene joIne mAruM udvegavALuM citta prasAda pAme. bhila betye--mArI sAthe Ava, tane tuM kahe che evuM sthAna batAvuM. pachI kUtuhalathI prerAyele rAjA tenI sAthe javA lAgyuM. te banne jaNAe keTaloka samaya eka atizaya UMcA parvatanA pradeza upara AgaLa ne AgaLa cAlyA karyuM, eTalAmAM eka guphA AvI ane e guphAmAM dehanI kAMtinA tejane lIdhe aMdhArAne dUra karI nAkhanAra evA eka munine joyA. jANe ke e muni "sahu gaLI jaze." evI bIkathI e guphAmAM sUrya na beThe heya evA lAge che, athavA pavananA sapATAthI bacavA e guphAmAM kaI divya aSadhIne Dhaga na hoya evA e muni bhAse che. evA e munine dhyAnamAM sthira rahela joyA. e munine praNAma karatA, enI stuti karatA ane enI pAse jatA AvatA khecane ane devone paNa rAjAe joyA. e joyA pachI harSa pAmele rAjA vicAra karavA lAgyo. A eka meTuM AzcaryuM che ke Aja lagI paNa AvA pApa vagaranA vegamAM sajaja saMta sAdhuratno AvI aTavImAM paNa dekhA de che. kharI rIte A jaMgala nathI paraMtu je vaDe satayuganA mANasane sarjI zakAya evA suMdara guNasamUhavALuM ghara che ke jyAM sAkSAt vidhie ja evI cejanA karI che ke A girinI UMDI UMDI guphAmAM paNa nidhinI pade "Aho Shrutgyanam Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 rAjA tathA jillane muni samAgama. : kayArana-kASa : A muni surakSita che, athavA A pahADamAM kAMI sArAmAM sAruM hoya te te A muni ja che. ema na hoya tema A bhayAnaka jaMgalavALA pradezamAM paNa A muninAM badhAM aMgo atyaMta nizcaLa na rahI zake-bhaya ane trAsavALA sthaLamAM A rIte e sthira na rahI zake. e pramANe vicAra karatA ane muninA darzana thavAthI vismaya upajavAne kAraNe jenI AMkhA ane mukha ullAsamaya thaI gayAM che eve e rAjA bIjI badhI pravRttione choDI ekAgra manI gayA, ane evA ene joine pelA bhinna kahevA lAgyuMH he rAjA ! mArI jevA matimaMda manuSya te A muninA rUpa vize zuM jANe? paraMtu huM mAnuM chuM ke jANe A muninu` rUpa divya auSadhInA vrukSA karatAMya adhika tejavALu che, ema na hoya te enA khanne kAna nAgadamanI latA jevA kema hoI zake ? enA mAthAnA sugadhavALA vALa sugaMdhI vALA jevA pAtaLA ane suMvALA kema hAi zake ? enA ane hATha lAla che ane rUMvATI kALI ane cakacakita che. enI zyAmatA jANe ke suvarNanA vaNu mATe kuMcI jevI hAya tevI dIpe che. e muninuM aMga, jenI chAyA haMmezA avicchinna rahe che evA chAyAdAra vRkSa jevI che. enA banne hAtha jANe ke AsApAlavanA kumaLAM navAM pAMdaDAM na hoya evA zobhe che. anne paganA paheAMcA unnata che ane enA maNi samAna lAla nakhAmAMthI kiraNo phelAI rahyAM che evA enA ane caro, sthaLamAM UgelAM kamaLAnI sAthe barAbara barAbarI kare evA che. ema e muni udayAcala nAmanA UgatA sUryavALA pahADanI jevA zebhI rahyo che. he rAjA ! e pramANe huM e muni vize tane vadhAre keTalu kahI zakuM ? huM te prakRtivaDe pazu samAna chuM ane jaMgalamAM ucharele hAvAthI mAre haMmezA jhADAnA ja sahavAsa rahelA che. rAjAe te bhinnane kahyuM: he bhadra ! A muninuM te jevuM varNana kareluM che evu bIjo kANu kahI zake ema che? arthAt moTAM mANasAnAM hRdaye hamezAM potAnI baDAIthI dUra rahenArAM heAya che, ethI ja rAjAe bhijJanI prazaMsA karelI che. have hamaNAM vadhAre kahevAnI jarUra nathI. tuM Ava te je anupama dharmarUpa che evA e munine page paDIne ApaNA AtmAne pAvana karIe. e pramANe vicArIne te banne jaNA muni pAse gayA ane pharapharatA vALavALuM mAthuM cheka bhUmi upara namAvI temaNe te munine praNAma karyAM, pachI te banne prasanna manavALA thaIne muninI sAme ucita sthAne beThA, muni paNu potAnu khAkInuM kAma thAcita pUruM karIne beThA beThA melyAH tame kayAMthI AvyA che ? tame keNu che? ane ahIM tamAre zuM kAma che ? rAjA elseTaH tamane page lAgavA ja ame ahIM AvyA chIe, bAkI amArI bIjI hakIkata tamArA cittane saMtApa Apaze mATe tene ahIM kahevI yukta nathI. tyAra pachI te munirAje potAnA divyajJAnanA maLe te rAjAne 15 "Aho Shrutgyanam" Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-keSa : munivare rAjAne samajAvela asAratA ane Apela upadeza. 114 badheya vRttAMta jANe ane kahyuM ke-he rAjA! tuM AvuM viSAda thAya evuM kema bele che? pharasabaMdhI- chAbaMdhI upara aphaLAyelo daDe jema UMce uchaLe ane pAchA nIce paDe evA prakAranuM saMsAramAM bhamatA prANIonuM jIvana che, e zuM tuM A badhuM nathI jANato? athavA thaDanI polamAM baLatA agnine lIdhe dAjhatA vRkSa jevA athavA hAthIonA pagavaDe caMpAtI kacarAtI kamaLanI mALAnI peThe kacarAelA A zarIrane mATe tuM zAne raDe che? jyAre nizcaLa moTA pahADe, bhavane, vana, nadIo ane samudro te paNa sthira nathI te pachI zarada RtunI pahADI nadInA jevI svabhAve ja caMcaLa evI rAjalakSamI te zI rIte sthira hoI zake? athavA jANe ke caMcaLa gheDAonI tIkaNa kharIo ane pUMchaDAnA vALane jUDe e bannethI pIDA pAmI na hoya, hAthInA sUpaDA jevA kAnanA vAraMvAranA tAlone jANe ke tADana pAmI na hoya, abhimAnavALA uddeTa subhaTenAM hAthamAM rahelA zastrAstronA samUhathI jANe ke bhayabhIta thayelI na haya, vegathI DhaLAtAM cAmaranA pavananI laherIethI jANe ke harAI UDI gaI na hoya evI, amuka puruSane ke amuka prakAranA vijJAnane svIkAravAthI vimukha thayelI tathA kalikAlanA kalAnA prabhAve karIne duSTa banelA rAjA tarapha jANe ke virakta nAkhuza-na thaI hoya athavA gurujananI zikhAmaNe sAMbhaLI sAMbhaLIne jenA kAnamAM jANe ke vadhAre ne vadhAre zULa na AvavA mAMDyuM hoya evI e caMcaLa rAjalakSmI he rAjA ! zI rIte A lokamAM haMmezAne mATe sthiratAne meLavI zakAya ? mATe he rAjA ! evI atizaya asthira rAjalakSmIne meLavavAmAM vyAhane taddana choDIne nizcayavALA kAraNarUpa je kaMI bIjI kriyA hoya te tarapha pravRtti karavI ucita che, mATe tuM evI nizcaLatAdAyI pravRttine anusara. mAtra cittane saMtApa thatAM ja manamAM dhAya siddha thatAM hota to A jagatamAM dayAna, dAna ane tapa vagere karakara pravRttione leke zAmATe karata ? have rAjA be he bhagavAna! tamArI vAta te kharI che, paraMtu amArI jevA kaluSa buddhivALA leke ja jema tema karIne sukhanI siddhine abhilASa rAkhe che arthAt sukhanA kharA kAraNane zodhatA nathI ane ema ne ema sukha maLI jAya evuM dhAre che. kAraNa vinA kArya thaI zakatuM nathI." e kharI hakIkata paNa e leke jANatA nathI, mATe tame mane sukhadha saMbaMdhI sArabhUta e upadeza saMkSepamAM Ape. tyArapachI e munirAje te rAjAnI gyatA jANIne jema ke malaya parvata uparathI lAvIne caMdana Ape, naMdanavanamAMthI lAvIne kalpavRkSa Ape ane dariyAne mathIne temAMthI amRta lAvIne Ape tema zrI tIrthakara bhagavAne praNIta karelA uttama pravacanamAM sArabhUta evA ane sarva prakAre ISTa siddhi meLavI ApanAra evA paMca parameSThI namaskAra maMtranA mahimAne upadezamAM varNavI batAvyuM. vaLI kahyuM ke A paMcaparameSThI namaskArane zAstramAM "paMca "Aho Shrutgyanam Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra mahAmaMtrane prabhAva, .: kayAratna-koSa : ~~~- ~~ -~- ~ maMgalazrutaskaMdha" ema kahIne gAyeluM che. vakhANele che. zAstramAM sauthI prathama paMcaparameSThI namaskAranuM mAMgalika uccAraNa thAya che ane divya maMtramAM jema uttama praNava OMkAra maMtra che tema A paMcaparameSThI namaskAra uttama maMtra che. munirAje rAjAne kahyuM ke he sajA! hRdayamAM nizcalapaNe zuddha samaktine uttama rIte dhAraNa karavuM joIe. zuddha samakita vinA zeraDInI latAnI peThe badhI dharmakriyA saMbaMdhI pravRttio kazuMya phaLa ApatI nathI. tAtparya e ke-paMcameThI namaskAra maMtra paNa zuddha samakita vinA kaze lAbha ApI zakato nathI. - zrI jinamaMdiramAM naMdinI racanA karIne. paMcaparameSThI namaskAranI vAcanA karI zakAya che. te mATe vAcanA lenAre prathama eka sAthe pAMca upavAsa karavAnA hoya che. tyAra pachI ATha AMbila karavAnA hoya che. ATaluM tapa karyA pachI navakAranI vAcanA ApI zakAya che ane traNa upavAsa karyA pachI A navakAra maMtrane bIjAne paNa zikhavavAnI anujJA ApI zakAya che tathA A maMtramAM sAdhupada mATenA vAkayamAM nava akSare che ane siddhapada mATe vAkyamAM pAMca ja akSare che. bAkInAM "arihaMta vagere pade mATenAM vAkamAM darekamAM sAta akSare che. je ke uttama maMtre che te badhAnAM bIjarUpa A "arihaMta' vagere pAMce pade che. ane "go vaMja nAro" vagere vAkaye e pAMca padanI cUlArUpa che. e cUlikAnA tetrIza akSare che ane uparanAM pAMca padenAM pAMtrIza akSare che. e rIte Akhe paMcaparameSThI namaskAramaMtra aDasaTha akSaromAM pUro thAya che. e rIte kaI bhavya mAnava navakAramaMtrane vidhipUrvaka dhaLAM ane sugaMdhI kule sAthe lAkha vAra ekacitta jape te te, saMsAranuM moTAmAM moTuM pada eTale tIrthaMkaranuM pada ke cakravatInuM pada athavA gaNadharanuM pada jarUra meLavI zake che. te pachI bIjI sAdhAraNa sulabha vastuonI te tene prApti thAya emAM zuM kahevAnuM hoya ? vacce arihaMtapadane sthApavuM ane jamaNI tarapha siddha vagerenAM padone ThavavAM, A rIte parameSTI mudrA karIne e nava vAra maMtranuM nitya dadhyAna karavuM joIe. vaLI je manuSya hAthanA AvatI upara eTale hAthanA veDhA upara paMcaparameSThI namaskAranAM pAMca padene bAra bAra ema karIne navavAra gaNe te tene kaI pizAca, bhUta ke vyaMtara chaLI zakatAM nathI athavA sarvajJa bhagavAna ja A navakAramaMtranA pUrepUrA prabhAvane jANI zake che. he rAjA ! meM te tane tene kAMIka lezamAtra prabhAva ja kahI batAvyuM che. tyAra pachI pitAnA bhAvI abhyadayanI sUcaka jamaNI AMkha tatkALa pharakatAM rAjA, munine praNAma karIne A pramANe kahevA lAgyuM-he bhagavAna! tame kRpA karo ane mane vidhi pramANe e navakAramaMtrane Ape. ciMtAmaNiratna karatAM paNa vadhAre mahatvavALuM tamAruM darzana viphaLa na thAya. pachI "A cagya che" ema vicArIne munirAja tene te guphAnI pAse AvelA zrI zAMtinAtha bhagavAnanA maMdiramAM teDI gayA ane tyAM tenI pAse devavaMdana "Aho Shrutgyanam Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayAratna-meSa : paMcaparameSTInA prabhAvanuM kathana. karAvyuM. pachI tene guru deva ane tatvanuM yathArtha svarUpa samajAvI samakita ApI upadhAnapUrvaka paMcaparameSThImaMtra Ape ane tyArabAda tArA je bIje kaI AkhA jagatamAM dhanya nathI, ema na hoya te tane A uttamamaMtranI saMpatti kema karIne maLe? vagere vagere kahIne munirAje tene utsAhita karyo. kadAca cakavartInuM pada paNa maLI jAya, iMdrapAruM paNa meLavI zakAya, suMdara rUpa ane saubhAgya paNa pAmI zakAya, paraMtu sarva prakAre sarva jAtanuM kuzaLa karanAro A paMcaparameSThImaMtra te nathI maLI zakato. je bAbata ApaNe kazuMya kahI zakatA nathI. je vize ApaNI buddhi paNa cAlI zakatI nathI, je ApaNA manorathamAM paNa AvI zakatuM nathI ane manamAM paNa kadIya sUjhatuM nathI evuM ISTakArya aciMtya mahimAvAlA A paMcaparameSThImaMtranA prabhAvane lIdhe tenA jApamAM sajaja banele puruSa ramatAM ramatAM paNa azaMkapaNe sAdhI zake che. vaLI he rAjA! tuM je A zAMtinAtha bhagavAnanuM vizALa maMdira jue che, te paNa ceDA ArAdhelA paMcanavakAramaMtranA prabhAvamAMthI ja thayeluM che. tenI hakikata A pramANe che- saudharmanAmanA svargamAM hemaprabha nAmane eka uttama deva hato, teNe "pitAnuM AyuSya have phakta cha mAsa ja bAkI che." ema jANIne te kaI kevaLI bhagavAnanI pAse gaye. kevaLIne vaMdana karIne teNe pUchyuM he bhagavan! A svargamAMthI maryA pachI huM kayAM avatAra pAmavAne chuM? ane mane samyakatvane zI rIte lAbha thavAne che? e sAMbhaLI kevaLI belyAH he bhadra ! maratI vakhate tane ArtadhyAna thavAnuM che ane tethI tuM svargathI marIne A aTavImAM vAnarano avatAra pAmavAno che. e vAnarAnA ja avatAramAM tane mahAkaTe samyakatvane lAbha muzkelIthI thavAnuM che. kevaLInuM A vacana sAMbhaLIne te deva tarata ja A aTavAmAM Avyo. AvIne pitAne samyakatvane lAbha maLe te mATe pahADanA eka pASANamAM navakAramaMtrane karyo ane vakhata jatAM maraNa pAmIne te deva, te aTavImAM vAnarAnA avatAramAM janme. have aTavImAM pahADanAM zikhara para bhamatAM bhamatAM pitAnA kaI bhAgyane lIdhe te vAnare, keme karIne jemAM navakAramaMtra kare che e zilA dIThI.. zilAmAM kerelA navakAramaMtrane vAMcIne e vize vicAra karatAM karatAM tene jAtismaraNa jJAna thayuM tethI pitAne pUrva bhava (tene) sAMbharI AvyuM eTale vairAgya vRtti dhAraNa karI teNe svacchabhAve anazana svIkAryuM. pelA kerelA navakAramaMtrane vAraMvAra yAda karato te maraNa pAmIne pharI pAchA saidharmanAmanA devakamAM deva thaye. deva thatAM ja tene vicAra thayo ke-meM evuM zuM dAna mArA AgalA janmamAM dIdhuM che? vA tapa tapyuM che? vA yajJa karyo che-pUjana karyuM che? jethI huM A devano avatAra pAmI zaka . e vicAra vAraMvAra AvatA te devane jAtismaraNa jJAna thayuM. ethI tene potAnA AgalA bhavanI badhI paristhiti samajAI gaI. eTale te, devanAM badhAM kAryone choDI daIne pelI navakAravALI zilA pAse "Aho Shrutgyanam" Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 maMtra jApa samaye rAjAne upadrava * thArana-ASa AnyA ane tyAM teNe vidyAdharAne AvelA joyA. te zilAvALI jagyA upara A devane, pelA vidyAdharAne mATe ane peAtAnA upakAra mATe paNa potAnA gajA pramANe eka meTuM zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM maMdira caNAvavAnuM mana thayuM. eTale e deve pahADAnI UMcAIne paNa TapI jAya evuM, aneka suMdara stAvaDe suzobhita ane sphaTika maNuivaDe AMdhelI suMvALI banelI pharasabaMdhIvALuM A zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM maMdira karAvyuM. ane uttara dizAmAM e maMdiranI pAse jenI upara pAMca navakAra ketarelA che, e zilA hajI sudhI paNa paDelI che. te jovAnuM. tane mana Aya te he rAjA ! tuM tyAM jaIne joI zake che. eTaluM ja nahi paNa tyAM zilA upara zAMta STivALA, anazana vratamAM rahele, kapALamAM mane hAtha joDIne beThelA evA vAnare paNa kArelA che eTale tene paNa tuM joi zake che. A badhu sAMbhaLIne rAjAnA manamAM bhAre vismaya thavAthI te e badhu jovAne utAvaLA thaye ane batAvelA sthAne AvIne teNe, jevu' munie kaheluM hatuM tevuM khadhuM barAbara joyuM pazu kharu. have te tene muninA kathana upara prabaLa pratiti thai eTale te pAchA AvIne munine namI ane hAtha joDI A pramANe kahevA lAgyA- huM pralA ! jevu... tame kahyuM hatuM tevuM ja dhuM barAbara maiM najare joyuM, emAM have mane kaze zaka rahyo nathI. kadAca meru parvata paNa DagI jAya paraMtu tamAruM vacana tA kayAreya Dage evuM nathI. rAjA pahelA paNu nizrcaLa hatA ane vaLI A vakhate vadhAre nizvaLa banyA che ema jANIne munie tene karI vAra upadeza ApyA ane pachI munirAja tene pUchIne jema AnyA hatA tema pAchA cAlyA gayA. rAjA paNa tyAM bhagavAna zAMtinAthanA marimAM bhagavAnanA caraNe pAse ja pAMca navakAranAM padomAM uccAraNA sAthe jJAnamudrA karIne prayatnapUrvaka dhyAnamAM rahevA lAgyA. dhyAna karatAM karatAM joke dhoLAM suga'dhI phUlAne mUkavA sAthe jApa karatAM karatAM lAkha jApa lagabhaga thavA AvavAmAM thoDuM ja khAkI hatuM tyAM te sthAne kANu jANe kayAMthI bhAremAM bhAre kAlAhala thayA ane potAnA moTA deharUpa manaDe jANe AkAzane mApate hAya vA jANe ke jagatamAM devapaNAnI pratiSThA che ema darzAvatA hAya evA bhayaMkAne paNa bhAre bhaya urjAve evA niSThura pagalAM bharatA ane tethI dharatIne ane tenA paTTa upara rahelA parvatAne kapAvatA e sthAnanA kSetrapALa hAthamAM talavAra laIne tyAM dhyAna karatA rAjAnI pAse sAme AvIne Ubhe rahyo. AvIne teNe rAjAne kahyuMre re adhamapuruSa ! have tu A maMtranA jApa karavA mUkI de, huM mUDha ! A maMtra kaye che ? ane eneA zIkhavanArA mantra dAtA paNa kANu che ? e maMtra ane ene dAtA tArA guru e badhu ALapa'pALa che; tuM zA mATe hAthe karIne kaleza pAme che ? A badhu choDIne tAre ghare kema jatA nathI ? "Aho Shrutgyanam" Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kacArana-kA : rAnta ane kSetrapAlane paraspara vAdavivAda. 118 jhAMjhavAnA jaLamAM pANInI kalpanA karavI kadI paNa tethI zAMta thatI nathI. mATe tuM A badhuM cheDIne ahIMthI cAlye ja jA. vaLI zrI zAMtinAtha bhagavAnanA caraNukamaLanAM darzana karavAnI paNa tArAmAM cagyatA nathI eTale tuM tArI peAtAnI caiAnyatA jANyA vinA A nakAmI pravRtti zA mATe karI rahyo che? tane vadhAre kahevAnuM zuM ? tuM jaladI A jinamaMdiranI hRda choDIne have ahiMthI bahAra cAlyA jA. kadAca tuM keAi mATe laDavaiyA hA ane tArI zUravIratAnu' gumAna haiAya te tuM mArI sAthe laDavA mATe taiyAra thai jA, rASathI AMkha phADIne AAbha karatA ane yamanI peThe bhayakara rIte vAMkAM bhavAM karIne pele kSetrapALa upara jaNAvyA pramANenuM keTaluMka jema phAve tema elI gayA ane krodhathI kapavA lAgyA. eTalAmAM gurunI ane ma'tranI avajJAnAM kSetrapALanAM vacana sAMbhaLIne vizeSa prakRzrvita thayelA rAjA matranuM dhyAna paDatu mUkI A pramANe kahevA lAgyA. huM vyatara ! jema keAI pittanA vyAdhIthI pIDAyele mAjIsa game tema melI nAkhe tema tu paNa jema phAve tema A zu khelI rahyo che? ane tu jema tema elaphela khelI parameSThI namaskAranI niMdA kare che ane tene upadeza karanAra gurunuM paNa apamAna kare che. he mUDha ! tuM eTala' paNa vicArI zakatA nathI ke e bannenu eTale matranu' tathA dAtA gurunuM mUlya pazu jagatanA dAnavaDe paNa karI zakAya tema nathI tema e mane karatAM A saMsAramAM khIjuM koI sArabhUta nathI. ahA ! A evA prakAranA mAhano vilApa che ke jene tAbe thayelA mahAmUDha loko kharI hakIkatane jANI zakatA nathI. je loko dhaturAnuM pAna karavAmAM rasiyA hoya che te zuM zubha che, zu azubha che vA zuM grAhya che ane zuM agrAhya che e khAmata kazuM ja jANI zakatA nathI temaja mUDha loko e vize kazu samajatA hotA nathI, athavA bhUkha ane tarasanI pIDA viveka vagara sahavAthI ane ajJAnapUrvaka tyAganuM vrata levAthI jene devagati meLavI hAya che tenuM jJAna ane khelavAnI caturAI AvAM ja prakAranAM hAya che. tuccha leAkeAnAM vacane tuccha hAya che, emanAM maneAthe, zIla, kSamA, vinaya ane nIti e paNa badhuM ja tuccha hAya che tethI huM mUDha ! tane tArA abhimAnanuM phaLa to maLyuM che chatAM tu hajI. sudhI tArA abhimAnane choDatA nathI ? rAjA balbenke adhama ! ene te tuM koNa che jethI huM tArAthI bhaya pAmuM ane kSatriyakulamAM janmatAM ja mane vArasAmAM maLeluM evuM mAruM abhimAna dhana cheDI dauM. vaLI, tArA hAthamAM je A charI che te mArA kAnane jarA paNu ujarA sarakhA paNu karI zake ema nathI ane bALakane bhaya pamADanArA evA tArA mArI pAse dekhADavAmAM AvelA TATopa paNa taddana nakAmA che. rAjAnA A vacane sAMbhaLIne pelA kSetrapALa kahevA lAgyA ke jo ema che to tuM A jinamaMdiramAMthI bahAra Ava, kAraNa ke jagatane zAMti pamADanAza evAM zAMtinAtha bhagavAnanI mUrti sAme laDAI karavI ucita nathI, have kSetrapALanuM A vacana sAMbhaLIne rAjA potAnAM kapaDAM "Aho Shrutgyanam" Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 kSetrapAla tathA rAjAnuM bhISaNa yuddha. * kathAnakeSa : majabUta bAMdhIne ane maMdiramAMthI tarata ja bahAra nIkaLIne pelA kSetrapALanI sAthe laDavA lA. A vakhate rAjAne DarAvavA mATe ane tene muMjhavI nAkhavA mATe e kSetrapALe tenI badhI bAjue AThe dizAomAM bhayAnaka dekhAve gaThavI dIdhA tethI rAjAne eka tarapha dAMtanA kaDAkA bolAvatA ane bhayaMkara lAMbA dAMtanI aNuone bahAra kADhatA tathA "DamaDama DamaDama" evo avAja karatA DamaruthI bhaya upajAvatI evI DAkaNonuM meTuM TeLuM dekhAya che. bIjI tarapha moDhAmAM baLatA bhayAnaka bhaDakAone lIdhe jemanI sAme joI zakAtuM nathI ane hAthanA TAbeTA pADIne je bhayaMkara avAjo karI rahyuM che evuM bhUtanuM TeLuM rAjAnA jovAmAM Ave che. vaLI, eka bAju, paMje mAravAne taiyAra thaI rahelA, tIkSaNa dhAravALI dADhe dekhAya evI rIte mane phADI rAkhatA, AganI jema baLatI AMkhone pheravavA ane mAnavane bhayaMkara lAge evA siMhenuM TeLuM rAjAe joyuM. bIjI bAju, pahoLI karelI pheNene lIdhe bhayaMkara dekhAya evA, be lAMbI jIbha bahAra kADhIne lalakArA karatA ane kuMphADA mArI mArIne Agane varasAvatA evA sarponuM jhuMDa rAjAnI najare caDyuM. vaLI eka tarapha kyAnaka suMDhane UMcI UMcI karIne uchALatA, jemanA bahAranA dAMta majabUta, tIrNa ane bhayAnaka che evA ane aMjanagiri jevA UMcA ane kALA evA madamatta hAthIonuM TeLuM rAjAnI najare AvyuM. bIjI tarapha, pralayakALanA bhayAnaka pavane uchaLelAM UmAMDiyAne lIdhe nakSatra paNa lapAI jAya evA bhayaMkara ane jANe pralayakALe phekAyela na hoya evA trAsajanaka vanadAvAnaLane rAjA joI rahyo. vaLI eka bAju bANa, kuMtAM, taravAra, seva, nArA ane cakra vagere hAthamAM laIne sajaja baneluM ane jotajotAmAM majabUta rIte caDI Ave evuM tathA na khALI zakAya tevuM eka zAonuM lazkara rAjAnA levAmAM AvyuM. vaLI, e rIte bIjI bAju, mAchalAM ane kAcabAnAM pUchaDAMonAM pachADAne lIdhe jemAM meTAM meTAM mojAM caDI AvelAM che e jANe ke pralayakALane bhayaMkara tophAne caDelo samudra hoya e mATe dariye rAjAnA jovAmAM AvyuM. A rIte rAjA pitAnI taraphanI AThe dizAomAM rahelA bhayAnaka dekhAvane joyA kare che chatAM paMcaparameSThI maMtranA prabhAvane lIdhe leza paNa kSobha pAmato nathI, bhramamAM paDatuM nathI, aTakI pAchA haTha nathI, saMtAtuM nathI, bheda ke kALe ANa nathI tema kaleza paNa pAmate nathI. vaLI bIjuM pele kSetrapALa ane rAjA ane eka bIjA paraspara laDavA lAgyA te ghaDIkamAM eka bIjAnA mAthAnA vALa pakaDI Dekane maraDI rahyA che, ghaDIkamAM AMkho paTapaTAvyA vinA banne jaNA sAmasAmA oLA phADI rahyA che, ane jaNAne ghaNe ja thAka lAgavAthI ghaDIkamAM teo parasevAthI nItarI jaI jamInane paNa bhIMjavI rahyA che, ghaDIkamAM teo sAmasAmA pitAnA dAMtathI hoThane karaDI rahyA che, ghaDIkamAM pharatAM pharatAM DhIluM thayeluM temanuM kaTivastra gaLI paDe che, ghaDIkamAM teo vividha prakAranAM Asane "Aho Shrutgyanam Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAnakoSa : deve rAjAne kahelI kSetrapAla saMbaMdhI hakIkata ane kahela prabhurastuti. 120 dAvapeca karavAne dekhAva karI rahyA che, e rIte citravicitra pravRttivALuM temanuM yuddha jANe ke ratikrIDA hoya evuM jaNAya che, arthAt ratikrIDAmAM paNa eka bIjAnA vALa pakaDavAnI, sAmasAmA DoLA phADIne jovAnI, paraseve AvI javAnI, haTha karaDavAnI, chAtI upara prahAra karavAnI, kaTivastra gaLI paDavAnI ane vividha prakAranAM Asane karavAnI kriyAo thAya che. jyAre e banne jaNuM laDatA hatA, barAbara te ja vakhate, pite caNavelA maMdiranI saMbhALa karanAra deva pAsethI A baMne jaNAnI laDAInI vAta sAMbhaLIne pele hemaprabha deva svargamAMthI tyAM UtarI AvyuM. teNe AvIne turata ja pelA kSetrapALane dUra karyo ane rAjAnI sAthe AdarapUrvaka vAta karatAM kahyuM ke he mahAbhAga ! besa, hamaNu yuddha cheDI de ane mArI vAta sAMbhaLa A tArI sAthe laDe che te puMDarIka nAmane kSetrapALa che. tene ja meM A maMdiranI sArasaMbhALa karavA mATe ane sAdharmika jananI paNa sArasaMbhALa karavA sArU nimele che, paraMtu e duSTa ane mUDha kSetrapALe svAdharmika jana tarapha lakSya na ApatAM tArI sAthe laDAI ubhI karI athavA jeo potAnI kaDAmAM ja mazagUla hoya che evA A vyaMtarone guNa ke deSane vicAra kyAMthI Ave? mATe tene mATe vizeSa prakArane Agraha che ke mArA A nekarane aparAdha tuM mApha kara. nekaranI bhUle tenA svAmIe ja dUra karavAnI hoya che. A sAMbhaLIne rAjA beH he mahAkIrtivALA ! tuM A prasaMga mATe zA mATe saMtApa kare che? AmAM ene zuM deSa che? kharI rIte te A mArA puNyane ja viparyaya che eTale mArA puNya pAMsarAM nathI. mArAM puNya pAsAM heta te meM navakAranI sAdhanA mATe mArA manavaDe vacanane ane zarIrane paNa vizeSa saMyama keLave te eka DAka mATe ja Ama na vaNasI jAta atha mAre maratha adhUro rahyo ane mAruM mana caMcaLa thaI gayuM ema na ja banata. zuM eTaluM paNa huM samajato nahoto ke vAMchita mane rathanI siddhimAM ghaNuM karIne ghaNAM vidane Ave che ane e vinone lIdhe hAthaveMtamAM AvatI jaNAtI e siddhi vaNasI jatI jaNAya che. deva belyoH he narendra ! tArI vAta sAcI che ane je thavAnuM hoya che te ja thAya che. kharI vAta evI che ke je vidyAdhara hoya ke cakavatI hoya te ja e pramANe lAkha jApa sAdhI zake che. vaLI tane kahuM chuM ke tArA navakAranA lAkha jApamAM thoDuM bAkI rahI gayuM tethI tane cokkasa narapatinuM Asana maLaze ja arthAt narapatipaNuM have tArA hAthamAM ja AvI gayuM che ema tuM samaja, te have tuM mArI sAthe A maMdiramAM AvA ane ApaNe bane, jemanAM caraNone traNa leka namelA che evA zrI zAMtinAtha bhagavAnanI rastuti karIe. pachI e banne jaNa bhaktithI vaMdana karI temanI stuti karavA lAgyA. svargaleka, pAtALaloka ane matsyalekanA samasta lake eka ja sAthe jemanI stuti karavA mAMDe te paNa jemanA ujajavala sadguNo pAra na pAmI zake evA idro jemanA "Aho Shrutgyanam Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 saridevarAjAnuM svargagamana ane kevaLIbhagavaMtane tenI gati saMbaMdhI lekanI pRcchA. : katharatna-keSa : caraNene vaMdana kare che evA ane samasta vizvane zAMti karanArA evA zrI zAMtinAtha bhagavAna jayavaMtA thAo. A pramANe zrI zAMtinAtha bhagavAnanI stuti karIne pelo hemaprabha nAmane deva jinamaMdiramAMthI bahAra nIkaLe ane rAjAne laIne tenI sAthe uttama vimAnamAM caDI beThe. mananA vega karatAM paNa atizaya vegavALA e vimAnadvArA teo bane dharatInAM parvatavALA, vanavALA ane kAnanavALA vistArone jotAM jotAM zIgha meTA kepilapura nAmanA nagare pahoMcyA. tyAM jaIne hemaprabha deve prathamanA rAjAnI gAdI upara A siridevarAjAne besADyo. je loke durdAta hatA eTale tephAnI heI vazamAM nahotA AvatA temane haNI nAkhyAM. pilA kAmarudezanA rAjAne paNa tarata ja sirideva rAjAnI AjJA nIce Ape tathA bIjA bhaMga tathA kaliMgadezanA rAjAone paNa tAbe karI dIdhA. e pramANe prathamanA rAjA karatAM paNa adhika rAjazrI apAvIne te deva be -"he bhadra! bIjuM kAMI tane je ISTa hoya te kahe to te paNa tane ApI dauM." devanuM vacana sAMbhaLIne rAjA vizeSa rAjI thaze ane tethI tenA zarIranI badhI rAmarAjI UbhI thaI gaI. ema thavAthI rAjAnuM zarIra vizeSa suMdara dekhAvA lAgyuM arthAt e rIte prasannatA pAmelo rAjA kamaLanI kaLI jevA pitAnA banne hAthane jeDI, kapALamAM sthApI, mAthuM DuM nIcuM namAvI Adara sAthe pelA devane kahevA lAgeH "jemanuM darzana atizaya durlabha che evA munirAja maLyA, temanI pAsethI zuddha samakita maLyuM, paMcaparameSThIne mahAmaMtra pAmya ane zrI zAMtinAtha bhagavAnanI stuti karI. vaLI, he deva ! tArA prabhAvane lIdhe mAruM badhuM vAMchita kArya siddha thayuM. have AnA karatAM mane bIjuM vaLI zuM A A jagatamAM vizeSa vahAluM che ke jenI tArI pAse yAcanA karuM ? tepaNa tArI pAse mArI A eka mAgaNI te che ja dAridranA saMkaTane dUra karanAruM, vAMchita siddhine ApanAruM evuM ciMtAmaNiratna jevuM tAruM darzana mane pharI pharIne thavuM joIe arthAt tuM mane pharI pharIne tAre samAgama Apaje, ema he deva ! mArI mAgaNI che." rAjA e pramANe belI rahyo ke tarata ja pele deva adRzya thaI gaye ane rAjA paNa potAnAM rAjanA kAme tarapha pUratuM lakSya ApI rAja karavA lAgyuM. pachI ghaNA samaya sudhI rAjAe rAjya bhagavyuM ane pitAnuM maraNa pAse AvyuM jANI pitAnA putrane gAdI upara besADI te mahAtmAne vairAgya thaye. manamAM paMcaparameSThIne vAraMvAra yAda karate te rAjA cittanI uttama samAdhi sAthe kALadharma pAme. rAjAnuM AvuM uttama samAdhimaraNa thayeluM jANI kapilla nagaranA rahevAsIone evI jijJAsA thaI ke-A rAjA maraNa pAmIne kayAM utpanna thaye haze? nagaraloka evI jijJAsAmAM ne jijJAsAmAM vyAmUDha banelA hatA tevAmAM tyAM hazeSa nAmanA ke kevaLajJAnI puruSa AvI pahoMcyA ane lokee vinaya sAthe praNAma karIne pitAnI "Aho Shrutgyanam Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcaparamezno matrane! prabhAva. 12 jijJAsA vize te kevaLIne pUchyuM. kevaLIe kahyuM ke-tamArA sirideva rAjA ahIMthI maraNu pAmIne sAhedra nAmanA svargamAM deva thayA che ane tyAM tene teNe japelA pacanavakAra maMtranA mahimAne lIdhe mATI devazrInA lAbha maLyeA che. tyAra pachI tyAMthI te, keAI sAza kuLamAM janma leze ane pachI keTalAka bIjA avatAramAM bhamIne tene nirvANune lAbha thaze. e pramANe samagradhamane sAra paMca namaskAra maMtra che. vaLI, arihaMta vagere eka eka padanu dhyAna karavAmAM Ave te paNa pramApUva ka manavAMchita siddha thAya che te pachI e pAMce uttamAttama padonuM sAthe ja dhyAna karatAM te zuM kahevuM? te! evA kANu hAya ke je potAnA ja verI hoya ? vaLI, svarganI icchA kANu nathI rAkhatuM ? mekSanI vAMchA kAne nathI ? zrI parameSThI namaskAranA dhyAnamAM je dRDha AdaravALA na hoya evA kANu hAya ? arthAt namaskAranA dhyAnathI svarga, mAkSa vagere vAMchatA maLe cheteA e namaskAranA dhyAnamAM kANu tatpara nakhane ? saMsArarUpa `samudramAM vahANa samAna evI zrI pa`caparameSThI namaskAra tarapha je mAnaveAnI sakala kalyANu karanArI nizcaLa bhakita na heAya e dAne Dhe tAya zuM ? ghaNAM zAstro bhaNe teya zuM ? devapUjA kare teya zuM ? yAneA kare taiya zuM? tapa kare teAya zuM? ane bIjA evA khATA viveke kare teya zuM ? AgathI saLagatA gharamAMthI jema keAI mahAmUlA ratnane ja sAthe rAkhe, laDAImAM amogha asrane ja sAthe rAkhe, dariyAmAM buDatA mANusa jema heDanA pATiyAMnA ja Azraya le, paDatA mANasa game te AlaMbanane ja pakaDI le tema jIvitA viplava thatAM paNu je mANasa khIjuM madhuM cheDI daIne eka mAtra pAMcanamaskAramatrane ja AdarapUrvaka Azraya ce te! tene kadI paNu ApadAe AvavAnI ja nahIM. jemanA manamAMthI game tevI sthitimAM, gatimAM, sukhamAM, duHkhamAM, svapnamAM, uMgha UDI jatAM, gharamAM, jaMgalamAM, rAta, divasa, paDavAnI veLAe ke utpAta veLAe arthAt game te prasa Mge parameSThImahAmaMtranuM kAna kare che-jape che. te vyakita A saMsArasamudramAMthI zIghra SahAra thAya che arthAta nirvANu meLave che. mA pramANe kruthArana kAzamAM 5canamaskAra sabaMdhe zrI devarRpanuM dazamuM kathAnaka sabhAsa * thAratna-kAja "Aho Shrutgyanam" Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lu cityAdhikAre vijayanuM kathAnaka. kathA 11 mI. jinamaMdira baMdhAvavAne vidhi ane megyatA. 2 zrI arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMca padanA namaskAromAM diiNa sauthI prathama pada arihaMtanuM che mATe arihaMtapadanI vidhipUrvaka savizeSa bhakti karavAthI saMsArane eTale janmamaraNa-sthitine ucheda karI zakAya ema che. zrI jinanuM bhavana karAvanAramAM te bhakti spaSTa che arthAta jinabhavana karAvavAthI zrI jinanI bhakti pradarzita karI zakAya che. game te mANasa zrI jinanuM bhavana karAvI zakato nathI. te karAvavA mATe paNa mANase adhikAra maLavo joIe ane adhikAra meLavyA pachI paNa tene vidhipUrvaka karAvavuM joIe. Ama thAya te ja zrI jinanI bhakti thaI zake. zrI jinabhavanane karAvanAramAM nIcenA guNe hovA joIe. nirmaLa kuLa, vaibhava, gurubhakti, zubhacitta, (eTale saMkalezavALuM citta na levuM joIe) vadhAremAM vadhAre dharma bhAvamAM sthiratA, bahumitra ane vizeSa svajane athavA bahu sukhavALo parivAra, zuzruSA, zravaNa, dhAraNa vagere guNa, nirmaLa buddhi, AjJApradhAna ane zrI jinanI AjJA pramANenuM vartana-AvA guNavALe mANasa, zrI jinabhavana karAvavAne adhikArI che. zrI jinabhavananA nirmANane vidhi A pramANe che. bhUmi zuddha hovI joIe temAM zalya vagere koIpaNa prakAranA doSa na hovA joIe. bhUmi saMbaMdhe A bAhya zuddhi. bhUmi meLavatA keIne paNa lezamAtra aprIti na pedA thAya e sauthI prathama jevuM. bhUmi saMbaMdhe A aMtarazuddhi. je sthaLe vezyAo, macchImAre, jugArIo ane AvA prakAranA bIjA paNa niMdanIya ke na rahetA hoya tevuM sthaLa, zrI jinabhavanane mATe pasaMda karavuM. e sthaLa evuM manahara hovuM joie ke jene jotAM ja gRhasthamAM ane sAdhuomAM saddharmanI bhAvanA pedA thAya. daLa paNa svayaMsiddha hovuM joIe. daLa eTale zrI jinabhavana-nimaNunI sAmagrI, sArI jAtanAM lAkaDAM, ITe ane pASANu vagere pradhAnapaNe te svayaMsiddha ane sArI jAtanuM daLa sArAM zukana joIne meLavavuM joIe, kadAca evuM daLa na maLe te vizeSa guNanA lAbhane najaramAM rAkhIne bIjuM paNa daLa meLavavuM evI zAstrakAranI anujJA che. (keI kAraNathI svayaMsiddha ane uttama daLa na maLe ane ema thatAM jinamaMdira ja baMdhAtuM aTakI paDatuM hoya te pariNAme jainamArgane uccheda thaI jAya tathA sArA gRhasthonI zraddhA paNuM bhAMgI jAya.) mATe vizeSa lAbha tarapha najara karIne je maLe tevA daLathI paNa maMdira te nimavuM joIe. vaLI zrI jinamaMdiranA nirmANa "Aho Shrutgyanam" Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . - - - - - - * kayAratna-kepa : vijayanI kathA ane cApurInuM varNana 124 mAM pANI gaLIne vAparavuM, badatI vakhate jamIna barAbara jevI, pramAdane lIdhe trAsajIne vadha na thAya evI kALajI rAkhavI ane badhI pravRttiomAM yatanA rAkhavI. kAraNa ke catanA e ja dharmane sAra che, mATe tene bhaMga na thavA devo. vaLI, maMdira nirmANanuM jeo kAma karanArA hoya eTale majUro vagere hoya tenI sAthe thoDuM paNa chetarAmaNa na karavuM, UlaTuM temane saddabhAva vadhe e mATe temanI majUrI karatAM savizeSa ApavuM. A rIte navIna jinamaMdira nirmANano A vidhi kahelo che, ane jIrNa jinamaMdirane punaruddhAra kara hoya te paNa lagabhaga e ja vidhi samajavAno che, paraMtu jyAM je jinabhavana jIrNa thaI gayuM, bhIMtamAM phATe paDI gaI hoya, dhajA phATI ke tUTI gaI hoya tyAM evA jinabhavanane joIne tenI darakAra karyA vinA kuzaLa puruSe navuM bIjuM jinamaMdira baMdhAvavuM na ghaTe arthAt sauthI prathama jINuM jinabhavanane uddhAra karavuM e kartavya che. jINuM jinabhavanane uddhAra na thAya te zrI jinamArgane uccheda thAya, jainenuM teja hINuM thAya ane zrI jina taraphanI bhakita paNa ghaTe, mATe sAmarthya hoya te prathama jIrNa jinabhavanane uddhAra karyo e ja uttama pravRtti che. A pramANe pUrve kahyA pramANe je gRhastha puruSa manahara evA jinabhavanane karAve te vijayanI peThe pitAnAM kaThaNu-duHkha-daLadara vagereno nAza kare che. vijayanI kathA. mALavA dezamAM vikhyAta evI cakakapurI( capurI) nAme uttama nagarI che. e nagarInI AsapAsa parvate, saravare, nadIo, ArAma, bagIcA, para. sabhAsthAne ane kUvA vagere hovAthI e ramaNIya che. e nagarImAM "ra" zabdane praga kevaLa ratno mATe ja thAya che arthAt "vara' nA be artho che. eka vajaratna ane bIjuM vaira-vireAdhaduzamanAvaTa. A be arthomAMthI phakata "vajaratna" mATe ja "vara'ne pravega che, virodha artha mATe nahIM. have e nagarImAM vasanArAM prajAjane tema rAjA prajA vacce kayAMya vairavirodha nathI. vaLI. ahiM "virANa' zabdanA be artho che. eka zarIra ane bIjuM yuddhalaDAI-jhagaDA. e be arthomAMthI kevaLa "zarIra" artha mATe ja e nagarImAM "viTTa' zabdane upaga che, laDAI jhagaDA. artha mATe nahIM, jethI e nagarImAM kayAMya laDAIjhagaDA nathI. tathA "vavA ' zabdanA be artho cheH eka kuMbhArane tyAM cAkaDe cAle te ane bIjuM paracakanI-duzmana senAnI caDAI. e be arthomAMthI kevaLa kuMbhArane tyAM cAkaDe phare e arthamAM e nagarImAM "vA" zabdane vyavahAra che. ane nagarI ajeya hovAthI tenA upara keI zatru caDI zake tema nathI tethI " " zabdano upayoga tenA bIjA arthamAM nathI. evI e nagarI ruDA ratnavALI ane paracakranA bhayathI rahita che. e nagarImAM baLabhadra nAme prasiddha rAjA rAjya kare che. e rAjA mahAtmA che ane "Aho Shrutgyanam Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- 15 pitAnI vijayane zikhAmaNa. * kathArana-koSa : teNe pitAnA bhujabaLathI baLavAna zatruonAM baLane hAMkI kADhyAM che. e rAjAe pitAmAM ghaNu guNa vadhArelAM che. teNe baMdhAvelA bhavanomAM lakSmI bharelI che ane cAre dizAmAM kIrtine phelAvelI che. zatruone bhAre bhaya pamADyo che tathA anItinI vAtane mULathI ja chedI nAMkhI che. vidvAnone mahimA vadhAryo che. A pramANe te rAjAnuM jagatane AzcaryakArI carita che. tenuM vizeSa varNana zI rIte thAya te rAjAne zrIgusa nAme eka mitra che. e rAjAne bALamitra che. rAjA ane e baMne sAthe dhULamAM melA hovAthI rAjA tarapha ene draDha-gADha sneha paNa che. te mitre dariye kheDIne, kheDa karIne ane aneka prakAranA vepAra karIne ema aneka rIte ghaNuM dhana pedA karela che. ane kubera bhaMDArI karatAM paNa vizeSa dhana meLaveluM che. eTale badhe dhana vaibhava chatAM e zrIgupta pitAnA mitro, svajane ane bAMdhIne te dhana mATe thoDe paNa avakAza ApatuM nathI. teo dhana upArjana kare e mATe temane ceDI paNa sagavaDa karI ApatuM nathI, ane dhananA dehane lIdhe te bIjA vepArIonI gaNimAM-maMDaLImAM paNa besavA jato nathI. mAtra potAnA pUrvajothI utarI AvelA zrAvaka dharmanA utsavane yathAvasare kare che, ane zrI jinapUjanAdi vagerenI cAlatI AvelI pravRttine paNa kAMIka kAMIka kare che. pitAnuM jamInamAM dATeluM dhana laI jaze evI zaMkAne lIdhe te pitAnA dhanane eka jagyAethI badI bIjI jagyAe dATe che. ane bIjI jagyAethI kADhI vaLI trIje sthAne saMtADe che. e rIte tenA para mamatvane lIdhe dhananI jagyA vAraMvAra badalyA kare che, ane caru uparanA pote caDelA sIlene te barAbara che ke nahi e rIte vAraMvAra joyA kare che. vakhata jatAM tene eka putra thaye. tenuM nAma vijaya pADayuM. e vijaya, puruSenI bahotera kaLAne zikhe ane yuvAvasthA pAmyA pachI tenA aneka samAna mitro tenI sAthe pharyA karatA. paheraveza bhabhakAdAra rAkhata ane svaccha viharatA tathA tenA hoTha pAna khAvAthI rAtA caLa rahetA. mAthuM phalethI DhaMkAyeluM rahetuM e e zokhina hate. pitAnA putrane A uDAu joIne enA pitAne ciMtA thavA lAgI kemeM lAMbA samaye je ATaluM badhuM dhana bheguM karyuM che tene A chokaro kharekhara vagara vakhate ja vAparI nAMkhaze ema jaNAya che. ema na hoya te ene Ave ThAThamATha zI rIte cAle? je dhana meM ghaNA prayatna sAcavI rAkheluM che tenuM A chokare zuM ya karI nAMkhaze? mATe huM A chokarAne kAMI thoDuM ghaNuM samajAvuM, ema vicArIne teNe pitAnA chokarAne belAvIne kahyuM ke - "he putra! tuM Ama zA mATe nakAme dhanane kharca kare che? tane A vAtanI khabara nathI lAgatI ke lakSamI mahAka pAmI zakAya che. he vatsa! zuM tuM joI zakatA nathI ke samudra, zrIkRSNa ane kubera bhaMDArIe badhAe lakSmIne kevI kevI rIte sAcavelI che. je samudra pitAnA taLIAmAM rAkhIne lakSamIne sAcavI che. tenI "Aho Shrutgyanam' Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kathAranAtha : kamInA upayoga saMbaMdhI pitA vacce carcA. upara pANI, mAchalAM ane magare rAkhelA che jethI lakSamI pAse kaI pahoMcI zake nahIM- laI jaI zake nahIM. kRNe te pitAnI kapATa jevI pahoLI chAtI upara ja lakSmIne besADI-jANe suvarAvI che, ane pitAnI banne bhujAo tenA upara bhIDI rAkhI tene saMtADI rAkhI che. vaLI, kuberabhaMDArIe to zramaNanI jema bhegenI IrachA na rAkhatAM lakSamIne pAtALamAM mUkI chAMDI che ane enI pharatA sarponI moTI meTI phao rAkhI tene saMtADI rAkhI che. AvA tane keTalAka dAkhalo ApuM? evA paNa leka thaI gayA che ke jeo potAnA prANane paNa choDI daI tathA pitAnA mitrane, svajanane, are ! pitAnA zarIrane paNa droha karI lamIne sAcavatA hatA." A sAMbhaLIne vijya be-"he pitAjI ! je lakSmIne pedA karIne A rIte ja sAcavavAnI hoya to e lakSmIthI ApaNane zuM lAbha? lakSmInAM be phaLe che. eka te dAnamAM vAparavI ane bIjuM pitAnA bhAgamAM kharacavI. A sivAya tenuM ke trIjuM prayajana nathI ema anubhavI leke kahI gayA che. vaLI, he pitAjI ! lakSmIne sAcavI rAkhavA vize tame je samudra vagerenAM daSTAMto kahyAM che te paNa badhAM nakAmAM che. daSTAMta te ethI viruddha paNa maLe che. dAnavIra balirAjA ane harizcaMdra vagerenAM dRSTAMte upara jaNAvelAM dAMte karatAM barAbara viruddha ja che. ethI evAM dAMte ApavAthI ema nakkI thatuM nathI ke lakSmIne vAparavI ja nahIM ane sAcavI ja rAkhavI. kUvAnuM pANI vaparAyA kare to ja temAM navuM navuM pANI AvyA kare che. e ja rIte he pitAjI ! dhana paNa va5rAyA kare to ja navuM navuM vadhyA kare che. ethI UlaTuM je kUvAnuM pANI na vaparAya tenI Ava baMdha thaI jAya che ane chevaTe tenuM pANI khUTI jaI nAza pAme che. e ja rIte dhanane upaga dAna ke bhegamAM na thAya to te, AvatuM baMdha thaI chevaTe, nAza pAme che. he pitAjI ! evA to aneka mANasa thaI gayA che jemaNe lakSmIne sarva prakAre kevaLa vadhAya ja karI ane eka pAI paNa dAna ke bhegamAM na kharca, tyAre evA kaIka viralA mANaso thayA che ke jemaNe jagatamAM lakSamI jogavI hoya ane dAnamAM vAparI hAya. vaLI, he pitAjI ! kamanazIba mANasa lakSamIne game te rIte sAcave to paNa te, tenA tAbAmAM duSTa strInI peThe rahetI ja nathI, chevaTa te cAlI jAya che. naMda rAjAe lakSamIne sAcavavA ghaNAM prayatna karelA paraMtu chevaTe te tenI na ja thaImATe he pitAjI, lakamIne A caMcaLa svabhAva samajI tenA upara maha dUra kare." pelA zrIguptane pitAnA putranAM A jAtanAM upadeza vacane sAMbhaLIne ke utpanna thaye ane baDabaDavA lAge ke-"he duSTa chekarA ! tuM mArA bALaka heIne mane vaLI zikhAmaNa devA taiyAra thaye che ? ane bALakanA bahu belavAthI zuM vaLyuM? chevaTe teo ja pAchuM "Aho Shrutgyanam Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 dhana na maLavAthI vijyanI vyAkuLatA. : kathAna-keSa : mIThuM mIThuM bele che. je chokarA! mAre tane vadhAre zuM kahevuM? paraMtu chevaTanuM A kahI rAkhuM chuM ke tuM jIvatara cAhatA te AvI kazI gaDabaDa karyA vinA ja ahIM rahI zakIza. je tArI IcchA chelabaTAunI peThe paisAne uDADI vilAsa mANavAnI ja hoya te mArA gharamAMthI bahAra nIkaLa. pitAnAM AvAM kaThora vacane sAMbhaLatAM ja vijaya e te viMdhAI gayo, tene ucchavAsa mUkavo paNa mahAkaSTa thaI gayuM ane tene dama ja besI gayo. pitAe potAnA chokarAne gharathI nIkaLI javAnI dhamakI ApI apamAnita karyo chatAM teNe pitA tarapha kaI prakArane dubhava nahIM ja karyo. "je puruSa kulina hoya che teonI rIta ja evI hoya che ke teo kaSTa prasaMge paNa sthiratA gumAvatA nathI." chokarAnA vacana sAMbhaLIne pitAne te evaDe badhA tIvra gusso caDI Avyo ke teNe potAnuM badhuM dhana evI rIte saMtADIne rAkhavA mAMDayuM ke koI paNa tene jANI na zake. jIvamAtranuM jIvana meghadhanuSya jevuM caMcaLa che e nyAye vakhata jatAM, dhanamAM mahAmUccha rAkhato e zrIgupta paNa maraNa pAme. pitAnA maraNane lIdhe vijayane vizeSa zeka che ke tenI AMkhamAMthI paDatAM AMsuothI tenuM mukha devAvA lAgyuM, ane e rIte teNe bhAre kheda sAthe chevaTe pitAnA mRtyukRtyo pUrAM karyA. zrI jinavacanane sAMbhaLatA ane gurujane taraphathI niraMtara anuzAsana pAmatA te mahAna AtmA vijaye vakhata jatAM zAka mUkI dIdhuM. ane cAlI AvelI pUrvanI rIta peThe ja gharanAM kAmakAjamAM mana parovyuM. pachI, tapAsa karatAM tene gharamAM kyAMya cAre prakAramAMthI eka paNa prakAranuM dhana maLyuM nahIM. gharamAM cepaDA vagere joyA che temAMthI dhanane patto na lAge, tema copaDA vagere tapAsatAM temAMthI kayAMya bhUmimAM dATelA dhananI lakhela hakIkata paNa na maLI. saMgraha kareluM dhana paNa na maLyuM ane enuM rUpuM dara dAgInA ghareNuM gAMDuM vagere paNa kAMI kayAMya jaDayuM nahIM. A dazA joIne vijaya vyAkuLa thaye ane tene ema thayuM ke have gharane kArabhAra kema calAva? dhana vagaranA leke eka paNa kAma pAra pADI zaktA nathI. saMga-Asakti vagaranA rahevuM ane dhana vinA calAvavuM e te sArA evA tapasvIne ja che, paraMtu gRhastha pAse dhana na hoya te te duHkhI ja thAya ane lokemAM niMdApAtra paNa bane. have AvI AvI kalpanAo karavAthI zuM ? je bhAvI che te maTavAnuM nathI ane je thanAruM nathI te thavAnuM nathI, mATe hamaNAM AvI nakAmI ciMtAo karIne zuM karavuM? A pramANe vicAra karIne te vijaye pitAnA satvabhAvane-sAmarthyane Arogya ane cittanI jIvananirvAhanI vRttione sthiratAmAM ANI. pachI te te, sAdhAraNa mANasonI peThe haMmezAnAM kAmakAjamAM lAgI paDe. eka vAra vijayanI mAtAe vijayane kahyuM ke-he putra ! mArA pratye khuzI "Aho Shrutgyanam Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kathAratna-keSa : dhana prAptimAM vijayanI vidhA saMbaMdhI kevaLI prabhune pUchA. 128 thayelA evA tArA pitAe mane eka vAra keme karIne ema kaheluM ke gharanI pAse ja jamInamAM ATha koDa naiyA dATI rAkhyA che, mATe he putra ! tuM hamaNuM e senaiyAvALA, kuMbhane kema badata nathI ? ane gharamAM te dhane Ama tuM zA mATe kaleza pAme che, ane je kAma tAre karavA ucita nathI evAM kAma karIne nakAmA dehane kevaLa kSINa kare che? mAtAnuM vacana sAMbhaLIne vijaye jamIna khodavA mATe sAruM mUhurta jovarAvyuM, bhUmidevatAone niveda dharI hAthamAM kodALa laI te, dATelA dhanane saMbhava hato te jagyA jyAM khodavA mATe taiyAra thaye ke turataja te jagyA uparathI pattharane varasAda paDavA lAge ane akALe brahmAMDa tUTatuM hoya evo pRthvI phATavAne bhayAnaka avAja thavA lAge. " are ! A zuM ?" ema vicAratA te vijayanAM rUMvADA bhayane lIdhe UMcA thaI gayAM ane te, khodavAnuM paDatuM mUkI vegathI potAnA gharamAM pAcho pharyo. te vicAravA lAgyuM ke mArA kamanasIbane lIdhe gharamAM chatuM dhana paNa huM meLavI zaktA nathI. ema jaNAya che ke e dhana, keI dee pitAne tAbe karyuM lAge che. ema na hoya te mane khodatAM khodatAM vina zA mATe naDe? vaLI tene ema thayuM ke A bAbata keIne pUchI jouM eTale teNe harisena nAmanA kevaLI pAse jaI temane vAMdIne pUchavAne vicAra karyo ane ema vicArI te kevaLI pAse gaye paNa khare. te vakhate e kevaLI muni, rAjA balabhadrane upadeza ApatA hatA ke-caitya karAvavAthI zubha evA udAra phaLa maLe che, vizeSa prakAranA sukha lAbha maLe che, ane chevaTe nirvANane paNa lAbha maLe che. A sAMbhaLIne pele vijaya vicAra karavA lAge ke-huM pitAnA ghanane keIpaNa rIte meLavI zakuM te UMcAmAM UMcuM ane manahara evu zrI jinabhavana jarUra karAvuM. have prasaMga maLatAM vijaya, kevaLI munine namana karIne bolyA ke he bhagavAna! mArI pAse je nidhAne paDelAM che te, mane maLatAM nathI tenuM kAraNa zuM? arthAt mArA pitAnA nidhAne chatAM tene meLavavAmAM koNa vi karI rahyuM che ? kevaLI muni belyA he bhadra! tAre pitA dhanamAM tIvra Asakita rAkhatA hatA tethI karIne te maryA pachI vyaMtara thayuM che, ane teNe e dhana upara pitAne kAbU karela che tethI te tAro ja pitA tane nidhAne meLavavAmAM naDatararUpa che. pachI e vijaya kevaLI munine namaskAra karIne ane ke pitAnA svajanane gharanI bhalAmaNa karIne uttaradezamAM AvelI jayaMtI nagarImAM gaye. e nagarInA bahAranA bhAgamAM utaryo, e nagarImAM bhUla nAme eka brAhmaNa raheto hato. e brAhmaNa yajJa hatA eTale vAtuvidyAmAM vizeSa kuzaLa suprasiddha hate. pilA vijaye e brAhmaNanI sAthe mitratA bAMdhI. keTalAka divase gayA pachI jayaMtI nagarInA nivAsI ane dhanavAna evA mahendra nAmanA vahevArIAe e bhUlane lAvIne jaNAvyuM ke mArA vaDiloe jAte kamAyeluM dhana "Aho Shrutgyanam Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 vijaye prApta karela maMtravidA. : kAratna-keSa : jamInamAM nidhAnarUpe daTAyeluM paDyuM che. davA jatAM vyaMtare te dhanane levA detA nathI, mATe e mATe tuM kAMI prayatna kare ane te nidhAna maLe to aDadhuM tAruM ane aDadhuM mAruM, mATe tuM jarUra prayatna karo. pachI bhUle e vAta svIkArI ane maMDaLa karI devatA nuM AhvAhana karyuM, temanI pUjA karI ane vizeSa prayatnapUrvaka pUrI kALajIthI sArI rIte maMtra bhaNavA lAge. e rIte e bhUla, phakata DI ja vAra dhyAnamAM rahyo eTalI vAramAM pilAM vyaMtare jemanA upara teone kAbU hato te maMtranA prabhAvane lIdhe te bhUta maMDaLamAM pakaDAI gayAM. maMDaLamAM pakaDI pADelAM bhUtane casakAvIne thaMbhAvI rAkhyAM ane pachI pilA vijayanI najaronajara ja mahendranI nidhAnavALI jamIna zIdhra dAvA lAgI. DI ja vAramAM kaIpaNa jAtanA vigha vagara jamInamAM dATelAM nidhio maLI AvyAM, ane temAMthI pitAne aDadho aDadha bhAga laIne pelo bhUyala brAhmaNa pitAne ghera gaye. A hakIkata joIne pele vijaye te vismaya pAme ane vicAra karavA karavA lAgyuM ke "huM nidhAne khodavAnI vidyAmAM kuzaLa thaye heuM te mane paNa A prakAre nidhAnano lAbha jarUra maLe." e mATe huM nidhAne khodavAnA maMtrane jhaTa zIkhI lauM. pachI vijaye vizeSa vinaya ane sevAbhakti karIne pelA bhUyala brAhmaNane e te khuza karI nAkhe ke teNe ja pitAnI meLe vijayane nidhAna davAnI vidyAmAM nipuNa banAvI dIdho. pachI A viye pitAnA vidyAguru bhUlane page paDyo ane pitAnA daTAyelA nidhAna vagerenI badhI hakIkata kahI batAvI. tyAra bAda jaladI te pitAnA nagara tarapha pAcho vaLyo. vinA vilaMbe te pitAne ghera pahoMce tyAM jaIne te, jyAM nidhAne daTAyelAM che te jagyA upara gayo ane pelAM bhUtaDAM dhanane na uThAvI jAya mATe teNe jatAveMta te jagyAne maMtrI lIdhI. have vijaye ja pelA maMtranA prabhAvathI e nidhAne para adhikAra dharAvatA vyaMtareza e te gabharAI gayuM ke e nidhAnavALI jamInanI tarapha najara paNa nAkhI zakti nathI, AthI te vyaMtarane bhAre udvega thayo ane tene potAnA visaMgajJAna dvArA (vivadhAre judA judA bhaMga=vika arthAt je jJAna cekasa na hoya paNa aneka vikavALuM hoya te vibhaMga) Ama thavAnuM kAraNa te vyaMtara samajI gayo. tene ja putra, e nidhAne jamInamAMthI bedI kADhavA Icche che. ane e mATe ja teNe mane (vyaMtarane) thaMbhAvI rAkhe che. AvI viSama sthitimAM mUkAI javAthI te vyaMtara pitAnA bacAva mATe potAnA purANuM mitra baLabhadrane ekAMtamAM jaI maLe, ane teNe kahyuM ke-"he rAjA ! huM zrIgupta nAmane tArA mitra chuM, marIne vyaMtara thayelo chuM ane meM jyAM mArAM nidhAno dATayAM che te jamIna upara rahuM chuM. have, mArAM nidhAnavALI mArI e jamInane mArA dikarAe maMtrI lIdhI che. mane lAge che ke-te mArA putra jamIna17 "Aho Shrutgyanam Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H kAra-na-kena : vijayanuM rAjAne samajAvavuM. 130 mAMthI nidhAne khedI kaDhAvaze. enA maMtranA prabhAvane lIdhe have te huM (vyaMtara) e jamInane joI paNa zakato nathI. ethI, he rAjA! mArA upara pUrvanA nehane dhAraNa karate ho ane tane, pUrve karelI mArI sevAo yAda AvatI hoya te mArAM dATelAM nidhAnene jamInamAMthI khadAvI kADhavA mATe taiyAra thayelA A vijayane khAsa hakamathI aTakAva." ema kahIne e vyaMtara adazya thaI gayo, ane rAjAe paNa e hakIkata badhI-eTale vyaMtare kahelI badhI-vAta vijayane kahI saMbhaLAvI. e sAMbhaLI vijaya be - he deva ! mAre bApa dhana uparanI mUchIne lIdhe vyaMtara devanI halakI gatine pAmyo che. vaLI, huM je nidhAnone khodAvuM chuM te kAMI mAre pitAne bhegavavA-vAparavA sAru nahIM kintu he rAjA! zrI vItarAga devanuM bhavana banAvavA mATe mAre saMka95 che. mArA bApe jamInamAM dATele paise jamInamAM paDe paDaye nakAme na thaI jAya ane te, kaI puNya kAmamAM vaparAya evI mArI vRtti che. vaLI he deva jyAM sudhI bApa, e paise Ape nahIM tyAM sudhI ene bhagave egya nathI. peDhI dara peDhIthI vArasAmAM maLelI lakSmI hoya te ja tene bhogavI zakAya athavA pitAnA bAbaLathI lakSamI meLavelI hoya te tene paNa bhogavI zakAya arthAtuM mArA bApe paise mane na ApatAM dATI rAkhe che tethI tene mArA bhaMga mATe vAparavAnuM nathI paraMtu tene keI puNaya kAryamAM kharca thAya te ThIka ema mAnIne A jamInamAMnAM nidhAnane dAvavA cAhuM chuM. vaLI, lAkho duHkha veThIne bApAe pedA karela A paiso zrI jinabhavana caNAvavAnA puNya kAmamAM kharcavA yogya che. e sivAya pise kharcavAnuM bIjuM koI pavitra kArya jaNAtuM nathI. Ama nakakI karIne ja he rAjA! meM e nidhAnone khodAvavA mAMDayAM che. yukata na hoya te Apa mane hukama karo jethI he prabha! jamIna khodAvavAnuM kAma baMdha paNa rAkhI zake ema chuM." rAjAe vicAra karyo ke vijaya dharmanuM kAma karI rahyo che. dharmanA kAryamAM vina karavuM e pApa che mATe rAjAe vijayane kahyuM: "he vijya ! tane dhanya che ke caityane mATe A jAtane udyama karI rahyo che. vaLI, rAjAe jaNAvyuM ke-amArI jevA pApIe te durgati Ape evA A rAjakAjamAM khUba khUMcI gayelA che, ane e kAmanI ADe khAvApIvAmAM paNa navarA paDI zakatA nathI, mATe he vijaya! tAruM A kArya vinA vidane siddha thAo evo mAro AzIrvAda che.' A pramANe rAjAnI saMmati pAmele vijaya vizeSa khuza thaI pitAne ghera pahoMce. rAjA paNa saMdhyAkarma karIne haju jyAM pathArI upara besavA jAya che tyAM pele vyaMtaradeva khedapUrvaka rAjAne A pramANe kahevA lAgeH "he mahArAja! tuM jANe che ke bIjA keIne prArthanA karavI e moTAmAM moTuM pApa che, ane e karelI prArthanAne viphaLa karI devI e to vaLI e karatAM vizeSa pApa che." A sAMbhaLIne cheDeka vila thayele rAjA pelA bhUta sAthe vAta karavA lAgeH "he bhadra! tuM ema na bela. zrI jina "Aho Shrutgyanam" Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 vijayane jIrNa maMdirane uddhAra karavAne manoratha. vacanene samajanAre e huM te vijayane dharmanAM kAmamAM kema vina karI zakuM? tuM te dhananI mUchI nakAmI rAkhI rahyo che. vyAhane cheDI de. uMdara vyavahAra eTale uMdara jema mehane lIdhe paisAne AmathI tema pheravyA kare te karavA sivAya tAre dhananuM bIjuM kazuM paNa kAma nathI. e uMdara je vyavahAra karyA vinA tane kheda ja thatuM hoya te tuM mArI pAsethI nidhio laI jA ane dhana upara sattA rAkhavAthI tene cena paDatuM hoya te tema kara." rAjAnI vAta sAMbhaLI pele bhUta hasyA ane bolyAH "he rAjA ! tArA upara vyaMtara devenI moTI kRpA che. eTale vyaMtara deve tArA nidhionI kALajIpUrvaka sAcavaNa kare che, ethI karIne tArA nidhione huM joI zakto paNa nathI te levAnI te vAta ja zI ? zuM te A nIcenI vAta sAMbhaLI nathI? game tevA sAdhAraNa rAjAnA paNuM pAMcaso rakhevALa hoya che ane je rAjA mATe hoya tenA te rakhevALa bhUta keTalAM hoya che te jANI zakAtuM nathI." A sAMbhaLIne rAjA bolya-te meM je upara kahyuM che te sivAya tArA mATe huM bIjuM zuM karI zakuM? mane kaI evo upAya jaDatuM nathI ke A lekamAM ane paralokamAM avireAdhI hoya." A pramANe sAMbhaLIne pele vyaMtaradeva kheda pAmyuM ane jaladI nAzI gaye. pachI maMtranA joravaDe vijaye e badhAM nidhAne khedAvI kADhayAM. jyAM vijaya pite rahe che te ja nagarImAM pUrva dizAmAM Avela caMpaka nAmanA udyAnamAM bhAMgyuMtuTayuM, bhIMte tUTI gaI che ane zikhara paDI gayuM che evuM-zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM eka jIrNazIrNa maMdira che. e maMdiranI pAse ja AvelI paTTazALAo bhAMgI gai che, arthAt jaina munione utaravAnAM sthAne jIrNa thaI gayAM che. e maMdiranI ciMtA karanAruM keI rahyuM nathI eTale ja enI AvI avadazA thaI che ema jANIne vijayane e vicAra thaye ke mAre A jIrNa thayelA maMdirane samarAvavuM joIe-A maMdirane uddhAra karAvavuM joIe. AvuM taddana kSINa thayela-paDI bhAMgela-maMdira samuM na karAvuM ane e tarapha upekSA bedarakArI rAkhuM te kharI rIte te jinezvaranI bhakti thaI zaktI nathI, tethI tevA jIrNa maMdirane navesarathI ja caNAvavAno vicAra karI, vijaye devaguru nAmanA sUtradhArane salATane bolAvyA. e devaguru salATa peDhI dara peDhIthI utarI AvelI ane e rIte varasAmAM maLelI evI vAstuvidyAmAM pravINa hato tathA enA hAtha e kAmamAM vizeSa capaLa hatA eTale e evuM jhapATAbaMdha cANato ke tene caNavAne kama kalpI zakAto na hatA. vijaye e salATane taMbaLa, vastra ane AbharaNa vagere ApI prathama te khUba ja saMtuSTa karyo ane pachI hAtha joDIne salATane vijya A pramANe kahevA lAgyuH "he sUtradhAra ! ame A saMsArarUpI kUvAmAM vArevAre paDyA karIe chIe, te tuM je amane tArA hAthane Teke Apa te ame te bhavanA kUvAmAMthI bahAra nIkaLI zakIe. te he saddharmanA saciva! tuM jarUra amAre uddhAra kara. bhIMtanA patthare tUTI gayA che ane zikhare paDI "Aho Shrutgyanam Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-mAla : maMdiranuM nirmANa ane vAMsanuM pUjana. 13ra gayAM che evA A jinabhavananA maMdirane jIrNoddhAra karIne he sUtradhArI! tuM caMdra ane sUrya sudhI Take evI nirmaLa kIrtine meLava." A sAMbhaLIne pele sUtradhAra be- vijaya ! e mATe bahu zA mATe bhalAmaNa kare che? huM e maMdirane evuM karI daIza ke pharIne koI kALe e tUTe ja nahIM. e maMdiranuM kAma te evuM che ke tethI tAre ane amArA beune uddhAra thAya ema che eTale ApaNu banne mATe e kAma saMsAra samudrane pAra pADavA mATe vahANa jevuM che, mATe e kAma mATe tAre kaI rIte vArevAre mane bhalAmaNa karavAnI jarUra nathI." tyAra pachI sAro divasa joIne te sUtradhAre e jIrNa jinamaMdiranuM kAma zarU karyuM ane e kAma mATe sArA svabhAvavALA, sadbhAva yukta hRdayavALA majUrane e sUtradhAre kAme lagADayA pachI e kAma mATe roja ne roja savizeSa utsAhanI choLa vadhavA lAgI ane e sAthe ja maMdiranI bhUmizuddhi, daDha pIThabaMdha, pAke pAye ane pachI e bhUmi upara caNataranA tharo vagere kAme thavA lAgyAM, ane pachI vakhata jatAM devatAnAM pIThe barAbara baMdhAI gayAM, upara aneka zikhare zobhavA lAgyAM, suvizALa AmalasAra upara senAnA kaLaze camakavA lAgyAM. vistAravALAM sthUla-jADAM ane majabUta thAMbhalAo, dvArobAraNAM ane maMDapa evAM baMdhAvAM lAgyAM ke dizAo bicArI raMdhAvA lAgI ane maMdiramAM yAcita sthAne moTI moTI UMcAI, paheLAI ane jADAI e traNe prakAre yukata evI maNinI pUtaLIonI zobhA vadhavA lAgI. e rIte pilA devaguru sUvadhAre vizeSa suMdara, maMdara parvata jevuM UMcuM ane mane hara zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM maMdira vagara vilaMbe taiyAra karI ApyuM. have sAruM evuM la-muhUrta AvyA pachI sadgurunA upadezathI barAbara samajIne e vijaye taiyAra thayelA maMdira upara mahAdavajana ApaNanuM vidhAna zarU karyuM. nagarImAM amArInI ghoSaNA karAvI, dIna ane anAtha janene dAna devaDAvyuM ane maMdira upara caDAvavAne cagya saraLa ane susnigdha eve vaMza-vAMsaDe taiyAra karyo. e taiyAra karela vAMsaDe suMdara gAMDAvALe hato. daDha majabUta hate. pile na hatuM. kIDAone khavAcele na hatuM tathA baLe na hatA. suMdara varNavALe, upara nahiM sukAyele e pramANe yukata e vAMza hate. mULanAyakanI pratimAne adheLa karIne ane maMdira pharatI cAre dizAonI jamInane zuddha karIne dizAdevatAonuM AhvAhana karyuM. vaLI, vAMsaDA upara suvAsavALAM phUle caDAvyAM, vAMsaDAne adhivAsita karyo tathA vAMsaDA upara mIMDhaLa, Rddhi ane vRddhidAyaka sarasa caDAvyA. vAMsaDA sAme dhUpa karyo, mudrAnyAsa karyo ane cAra suMdarIoe tene mALe. e rIte caMdra jevA dhavala e mahAdavaja mATenA vAMsanuM "Aho Shrutgyanam Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 vijayanI kaI puruSane phAMsIthI mukta karavA mATe rAjAne prArthanA ! thArana-kAya : adhivAsana thayuM. pachI, cAre bAju javArA vAvyA, vAMsanI AgaLa phaLanA DhagalA karyA, AratI utArI ane vidhipUrvaka devavaMdana karavAmAM AvyuM. vaLI pAchuM bali bAkaLA, sAta prakAranuM anAja, phaLe, vAsakSepa, phUle ane kaSAyelI vastuo badhAnA jaththAvaDe vAMsanuM adhivAsana karyuM ane pachI zikhara upara pradakSiNA karavAmAM AvI. tyAra bAda mULa kalazamAM kusumanI aMjalio nAkhavA sAthe nhavaNu karavAmAM AvyuM. pachI ISTa samaya AvI lAgatAM, nirmaLa pAMca rane jaDelAM che evA davajagRhamAM pratiSThAnA maMtre bhaNIne vAMsaDA upara uttama vAsakSepa nAkhI tene yathAsthAne barAbara sthApita karavAmAM Avyo, ane pachI tenA upara phaLanA DhagalA ane ghaNuM pakavAnA DhokavAmAM AvyAM. pachI saraLa gatithI, jaya jaya zabda sAthe davajane mUkavAmAM-pharakAvavAmAM AvyuM ane pratimAnA jamaNe hAtha sAthe mahAvajane paNa bAMdhavAmAM AvyuM. sArA evA be divase AvatAM pratimAnA jamaNu hAthathI mahAdavajane chUTe karavAmAM AvyuM. te vakhate yathAzakti saMdhane dAna ApyuM ane e pramANe zAstrokta vidhivaDe e vijaye davajanuM AropaNa karyuM. upara jaNAvyA pramANe duHsAdhya maMdiranuM badhuM caNatara kAma siddha thaI gayA pachI ane maMdiranI pratiSThAnuM badhuM kAma pUruM thaI gayA pachI e vijayane traNa jagatanuM rAjya maLe e karatAM paNa adhika saMtoSa thaye. pUrvokta rIte vizeSa harSa pAmele e vijaya pite nilA e caityanuM avalekana kare che tyAM e ja jinabhavananI AgaLathI laI javAmAM Avato ane jIvananI AzA Ii beThele e eka mANasa tene jovAmAM AvyA. e mANasa eka bucA gadheDAnI pITha para beThelo hate, zarIre Akhe masa lagADelI hatI, rAtI kareNanA phUmakAvALI sakerAnI mALA gaLAmAM paherelI hatI, ane aneka prekSake e mANasane jevA tenI Aju bAju bhAre bhIDa karI rahyA hatA. e mANasanI AgaLa Dhela vAgI rahyo hate, evA ene kAMdha mAravA rAjapuruSe phAMsI devAnI jagyAe laI jatA hatA. vijaye vicAra karyo ke-zI jina zAMtinAtha bhagavAnanI najare paDelo A phAMsIe caDI maraNa pAme te mane dhikkAra che. are! evuM bane te pachI mAre jIvIne paNa zuM kAma che? Ama vicArI e vijya cArane laI jatAM rAjapune tyAM thoDIvAra mATe UbhA rAkhI rAjA pAse gayo ane hAtha joDIne teNe rAjAne A pramANe kahyuM: "he deva ! AkhA jagatamAM zAMti karanAra evA zrI zAMtinAtha bhagavAnanI najara AgaLa Avela cera paNa phAMsIe devAya te e atyaMta anucita gaNAya, te Apa mArA para kRpA kare ane e bicArA atikaruNa evA cerane mukata karI nAkhe. enA badalAmAM Apa joIe teTaluM dhana bhe athavA mane paNa phAMsIe caDAvI gho." "Aho Shrutgyanam Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAnAtha H vijaya ane rAjA vacce vArtAlApa.. vijayanI A vAta sAMbhaLIne rAjAe khIlelA kamaLa jevI ane keLAone halAvatI evI pitAnI najara jhaTa daIne amAtya tarapha pheravI. pachI, hAtha joDI amAtye rAjAne kahyuM ke-"he deva! e pApI cere potAnI pAsenA adrazya aMjananA vegane praga karIne tamArA aMtaHpuranI aMdara pirasIne bhAre svachaMdI vartana calAvyuM che. pachI tene pakaDI lAvavAnI tamArI AjJA thatAM gaMdhara nAmanA siddha tene pitAnA gabaLathI jANe pakaDI pADyo ane tamArI pAse khaDo karyo. pachI tame evI zarata mUkI ke-je e, pitAne adrazya aMjanane prayoga barAbara batAvI Ape che tene hadapAra karIne kADhI mUke ane ema na kare to tene gadheDA para besADI, AkhA nagaramAM pheravI ane e rIte ghaNe prakAre viDaMbanA ApI phasIe ke zULIe caDAvI mArI nAkhe, athavA evI ja bIjI kaI kharAba rIte eTale hAthIne page kacarAvIne, tenA para kUtarA cheDI mUkIne athavA jIvate saLagAvIne ke cIrI nAkhIne tene mArI nAkha. te he deva ! e prakAranI tamArI AjJA thavAthI keTavALe tene vadhyabhUmi tarapha laI jAya che. have te pharIvAra tame kahe te thAya. rAjA beH "he vijya ! e cAra te badhI ja rIte haNavA yogya che. teNe ghaNuM ghaNuM viruddha kAma-aparAdhe-gunAo karelAM che, chatAM meM tenA upara bhAre karuNA lAvIne ema zarata karelI ke je e pitAne adrazya aMjanane prayoga kharekharI rIte batAve te tene jIvathI na mAratAM hadapAra ja karo ane e zarata na mAne te tene jIvathI ja mAre ja. vaLI have he vijaya! tuM kahe che te tene pharIvAra kahevarAvuM chuM ke zarata pramANe tene mukta kare, paraMtu tene choDavAne bIjo koI upAya nathI ema ame nakkI kareluM che. AvI bAbatamAM amArA jevAnI paNa AjJA pharI jAya te pachI satya gayuM ja samajavuM.' vijaya bolyA "he deva! jema tame kahe che te e mANasa bhayaMkara aparAdhI. hoya te mane e mANasane phakta traNa rAta seMpI gho, eTalA samayamAM huM enI vRtti, ane dhAraNuM badhuM jANa karIne pachI tamane je kahevA yogya haze te bAbata vinaMti karIza." rAjAe vijaye karelI vinaMtI mAnya rAkhI ane vijaya, te corane potAne ghera laI gaye. vijaye adrazya thavAnA saMjogane jANanAra e mANasane navarAvI, tenA zarIre sudhI vilepana karI, tene uttama vastrAbhUSaNo paherAvI, ane sArAM bhejane jamADI tathA bIjI evI rIte tenI sevAzraSA karI bahu khuza karI dIdhuM. avasara joIne vijaye e mANasane pUchyuM: "he bhadra ! tArI AkRti te badhA sArA evA lakSaNethI yukta che, chatAM 1. aMjana-AMkhamAM AMjavAthI adrazya thaI javAne pratye tenuM nAma aMjoga. "Aho Shrutgyanam Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ya ravayaMbhUdattane svavRttAMta. : kathAra-koSa : te AvI viruddha pravRtti, vyabhicArAdikanI svachaMda pravRtti kema AcarI ? arthAta tArI AkRti ane tArI pravRtti vacce meLa khAte nathI tenuM zuM kAraNa? A vAta kahevA jevI hoya ane mArAthI kazuM chupAvavA jevuM na hoya te ja tuM mane mULathI mAMDIne badhuM sarvathA spaSTa kahe, tane joIne mane bhAre kautuka thAya che. " pele mANasa beH "vijaya! tuM mArA ja jIvita tulya che eTale huM tane mArAthI jude mAnate. nathI; eTale tArAthI paNa mane kAMI chAnuM-chupAvavA jevuM hoya zake kharuM? mArI mULathI mAMDIne je hakIkata che te tene kahuM chuM ane tuM dhyAna rAkhIne sAMbhaLa. kauzAmbI nagarImAM caMDadatta nAmane eka purahita che. huM tene ja putra chuM, ane mAruM nAma svayaMbhUdatta che. vakhata jatAM aneka prakAranAM anarthonuM saMcAlaka evuM jobana AvyuM, ane mArAmAM bhegonI lAlasA evI amaryAdita rIte vadhI gaI ke tethI huM bhAre laMpaTa thaye, ane laMpaTatAnA kAraNe meM mArA bApane badhe paise uDAvI dIdhA. A kAraNane lIdhe pitAjIe mane gharamAMthI kADhI mUkyuM. pachI dezAMtaramAM bhamate bhamate kAmarudezamAM pahe, ane tyAM meM eka bala nAmanA yegIne je. e gI AkarSaNa, daSTieDana vazIkaraNa, uccATana vagere vivAomAM kuzaLa hato, ane rogazAstramAM pravINa hatuM. huM e gIne cele thaye. pachI, bhayaMkara rAkSasa, pizAce ane hajAre zAkinIe rahetAM hovAthI jayAM kaI ja jaI na zake evA durgama parvate, gADhA jaMgale, masANe, Azrame ane moTA kotaravALAM sthAnake vageremAM e megInI sAthe khUbakhUba bha. eka vAra te gi mahAtmA pitAnA karmadevane lIdhe vizeSa mAMdo paDI gayuM ane te vakhate meM tenI bahu samaya sudhI ghaNuM sArI rIte sevA karI. jyAre te sAje thaye tyAre mArI sevA-cAkarIne lIdhe te mArA para ghaNe ja tuSTa thaye, ane teNe mane AdarapUrvaka kahyuM ke he baccA ! tuM kahe ke tane huM zuM ApuM ? huM bhegomAM laMpaTa te have ja tethI meM tene pramoda sAthe ema kahyuM ke-ApanI pAse adazya thavAnI aMjanasiddhi che te mane batAve. pachI e gie mane jevI hatI tevI kharekharI aMjasiddhi zIkhavI dIdhI. pachI, meM tene jaladI prayoga karI je che te kharekharI ja nIkaLI. teNe mane zikhAmaNa ApelI ke he baccA ! A aMjanasiddhi tuM kaIne paNa batAvIza nahi. je kahIza te e vidyA cADIAnI bhAIbaMdhInI peThe tArI pAsethI nAza pAmI jaze. have vakhata jatAM tenA caraNakamaLane prasAda ApIne huM keTalA divasethI vananA masta hAthInI peThe badhe ThekANe ekale ja pharavA lAgyo chuM. evuM eka paNa UMcuM kuLa bAkI nathI, vezyAnuM evuM eka paNa ghara bAkI nathI ane evuM aMtaHpura paNa eke bAkI nathI ke bhamatAM bhamatAM jyAM huM svacchede na vilaye (uM. ATalA vakhata sudhI te mArI svaccheda pravRtti cAlyA karI, paraMtu hamaNAM mArA parivAranA dukha mANase mane oLakhI lIdhe, ane "Aho Shrutgyanam Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAnakepa 6 svayaMbhUdatane thayela jAtismaraNa jJAna. 136 AvI mAThI dazAe mane pahoMcADyo, chatAM kaI pUNyanA yogane lIdhe tArI amRta karatAM vadhAre mIThI evI najare huM paDyo, ane te mane jIvADyo. A sAMbhaLIne vijaya beH "he bhadra! tane jIvADyA vizenI eka kharI hakIkta tuM jANatA nathI. kharI vAta te ema che ke tuM e traNa jagatanA nAtha evA jinezvaranI daSTie paDyo hato eTale ja tuM jIvI gayuM che. arthAt tane jIvADanAra huM nathI kintu bIje rileka prabhu che. A sAMbhaLIne pele cAra beH "je ema che te tuM mane jIvADanAra evA e vizeSa mahAmya dharAvanArane ja dekhADa ke tenAM darzana karIne huM kRtakRtya thAuM." pachI himAlayanA zikharAnIya hAMsI karanAra arthAt ethIya UMcA evA caiityamAM vijaya ene laI gaye ane tene zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM darzana karAvyuM. e cAre e maMdirane ane zrI jinabhagavAnanI pratimAne ekI se maTakuM mAryA vinA joyA karyuM, ane e rIte jotAM jotAM tene evuM lAgyuM ke "AvuM te meM kAMIka evuM cheA rIte vicAra karatAM karatAM te e cArane jAtismaraNa jJAna thayuM. eTale tene pitAne potAnA pUrvajanmanI vAta yAda AvI. e rIte pUrvajanmane saMbhAratAM veMta ja te cAra dAyelA vRkSanI paThe jamIna para paDI gayA. mUcchIne lIdhe tenI AMkha mIMcAI gaI ane A badhuM joI "A zuM? A zuM? " karataka vijaya paNa jaladI doDyo. mUcchita thayelA coranA zarIra upara ThaMDA ThaMDA upacAra karyA. sArI rIte caMpI karI tethI ene mUrachI vaLI ane pAche te jAgRta thaye, tyAre vijaye tene pUchayuM ke "Ama kema thayuM ?" pachI, teNe kahyuM ke--mane mUracha AvavAnuM kAraNa tane kahI saMbhaLAvuM chuM to yAna daIne sAMbhaLa. A janmathI AgaLa trIjA bhAvamAM huM A ja nagarImAM rAmadatta nAmanA zeThane rAma nAme putra hatuM, ane e janmamAM huM zrI jina bhagavAnane bhakata hatuM. e vakhate zrI cArudatta nAmanA munirAja pAse mArI IcchA dIkSA levAnI hatI, paraMtu pitAjIe mane aTakAvyuM, ane kahyuM ke he beTA ! tuM hajI te juvAna che mATe jinamaMdirane baMdhAvIne, sAdhu janonI sevA karIne ane chokarAone janma ApIne tathA svadharmI bhAIonuM sanmAna karIne pachI zramaNa thaje. pitAjInI e vAta meM svIkArI ane zrI zAMtinAtha bhagavAnanA maMdirano jIrNoddhAra karAva zarU karyo, ane e mATe sUtradhAre, salATe ane bIjAM kaDIAo tathA majUre kyAM, paraMtu maMdiranuM aDadhuM kAma pUruM thayuM tyAM mAre badhe paise khUTI gaye, ane mane evI bhAre ciMtA thavA lAgI ke have A kAma zI rIte pUruM thaze? arthAt huM kAmanI ciMtAnA dariyAmAM DUbI gaye. e ciMtAmAM ne ciMtAmAM huM bhUkha, tarasa, bhUkhaduHkha rAtrIdivasa, unuM ke huM athavA tApa ke ThaMDI badhuM ja bhUlI gayo, arthAt e ciMtAmAM meM e kazuM ja jANyuM nahIM. "Aho Shrutgyanam Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 cAranuM AtmavRttAMta. eka vakhate huM cArudatta munirAjane vAMdavA gayA, ane tyAM vaMdana karIne temanI sAme jamIna para beThA, pachI gurue mane pUchyu ketAruM dharmakRtya nitya kharAkhara nirvighne cAle che ? tAruM zarIra svAdhyAya ane dhyAnanI pravRttiomAM kharAkhara varte che ? tArI badhI iMdriyo dRDha rIte upazamamAM rame che, ane tAruM mana zubha evA dhana tarapha gheADuM' paNa caMcaLa thatuM nathI ? A sAMbhaLIne huM khelyo: 'huM bhagavan jinamaMdiranu kAma ThIka ThIka cAle che, ema tame pUche che te enA uttaramAM mAre Apane kahevu joIe ke paisA vagara kaDIo vagere leAkeA zrI jinamadiranuM kazuM kAma karatAM nathI. : cArana-kAya : barAbara A ja vakhate mAruM' Avu asa badhdha vAkaya sAMbhaLIne e munirAja pAse beThelA cakradhara nAmanA dhAtusiddha kimiyAgara puruSa hasI paDayA. munirAja zrI cArudattajI peAtAnI jJAnazaktithI mArA kahevAnuM kAraNa samajI gayA, ane temaNe pelA cakradhara dhAtuvAddIne kahyuM tuM enI hAMsI na kara; evA e hasI kADhavA jevA mANasa nathI. teNe bhagavAnanuM maMdira caNAvavuM zarU karyu che, paraMtu enI pAse paisA khUTI gayA tethI te ma MdiranuM kAma aTakI paDyu che. e kAmanI vizeSa ciMtAne lIdhe AnuM mana ThekANe nathI, tethI ja A Ama asaddha khelI rahyo che. A sAMbhaLIne pelA cakradhare peAtAnI thayelI bhUlanI tenI pAse mAphI mAMgI, ane meM zarU karelAM zrI jinabhavananA kAmane AgaLa calAvavA ane tene pUruM karavA peAtA pAsene dhAtuvAdanA kimiyA ajamAvavA IcchA khatAvI ane te mATe e kimiyAgare (cakradhare ) kepTivedha evA pArAne vidhipUrvaka siddha karyAM. pachI rasaveSa karIne teNe pelA purAhita-putrane ghaNuM ghaNuM sAnuM Apyu. ane e seAnu... pelA maMdira caNunArA salATa, kaDio vagerene ApavAmAM AvyuM, tethI te kArIgare vizeSa rAjI rAjI thaI gayA ane teoe zrI zAMtinAtha bhagavAnanA marine jaladI pUruM karI taiyAra karI dIdhuM. ma`diranI pratiSThAne prasaMge rAjAne neAtaravAmAM Avyo, ane mATI dhAmadhumathI maMdira upara dhvaja caDAvye. rAjAe maMdira mATe dasa gAmanI pahelavahelI upaja maLe e mATe dasa gAmanA dAnapatrAnA paTA karI ApyA. zrI jina bhagavAnanA maMdiranA nirmANu ane nirvAha mATe rAjAe je dase gAmanA peAtAnI AjJA sAthenAM dAnapatra lakhI ApyAM hatAM te badhAM Aje pathu vidyamAna che. ane e badhAM zAsanadevInI beThaka nIce mAtra traNa hAtha jamInamAM rAkhelAM che. A pramANe samyagdarzananAM kAme moTA praznadhapUrvaka karIne pachI huM zramaNu thaye ane zramaNudazAmAM meM lAMbA vakhata sudhI siddha tapa tapyuM. paraMtu eka vakhata bhIMta pAchaLa vilAsa karatAM kAI joDalAnA ratikrIDAne avAja mArA sAMbhaLavAmAM AvyuM. huM kAmAkrAnta thayA ane e rIte kAmarALavALA thayelA huM maraNa pAmI zramaNa hAvA chatAM ra "Aho Shrutgyanam" Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAnake : zramaNuM thayelA cere Apela dharma dezanA. 138 A bhUtanimAM janma pAmyuM. pachI tyAMthI maraNa pAmI ahIM huM purohitane putra thayo ane aMtakALa vakhate thayelA pUrvanA kAmarAganI draDha bhAvanAne lIdhe mArI buddhi ghaNI ja ulaTI thaI gaI. hAya !! hAya !! huM adhanya chuM, akalyANanuM bhojana chuM, pApI chuM. mane pUrvajanmamAM cAritranI sAdhanAnI sarasa sAmagrI maLI chatAM huM tenAthI bahiSkRta thayelo ja rahyo, ane cAritrane khare lAbha na meLavI zakyA. eTaluM eTaluM bhaNatara, eTaluM eTaluM ghera pApa, e badhuM meM kareluM chatAMya e badhuM eka palakamAM ja AkAzanA phUlanI peThe kema niSphaLa nIvaDayuM? A rIte zubha bhAvanA ane te cera pastAve karavA lAgyuM ane tenA pUrva janmamAM bhaNeluM bhaNatara badhuM yAda AvyuM ane cAritranI badhI vidhikriyAo paNa yAda AvI tethI te mahine zAMta karI zramaNa thaye ane addhara rahelA devoe tene zramaNano veza Ape. hamaNu ja je cera tarIke pakaDAyelA hatAte zramaNa thayo. A hakIkata rAjAne kahevAmAM AvI. hakIkata sAMbhaLI rAjA acaMbe pAye ane (rAjA) be ke-puruSo vicitra cAritravALA hoya che, eTale ene A bAbatamAM che vizvAsa kahevAya? pachI pilA dAnapatravALI vAta rAjAe jANuM ane tarata ja cakkasAI karavA mATe e jagyA chedAvI te pelA cere jevA dAnapatra kahyAM hatAM tevAM ja barAbara maLI AvyAM. pachI te rAjAne cAramAMthI muni thaelA e purohita-putra upara bhAre bhaktibhAva thaze ane tethI eNe pitAnA aMgamAM romAMca anubhavyo. ane pachI rAjA vagere badhA lokee jaIne e sunisiMhane namaskAra karyA. pite karela apamAna mATe rAjAe e muni pAse mAphI mAMgI ane pachI e munirAja e leke tarapha amRtanI dRSTi jevI najara pheravato temane dharmakathA kahevA lAgyuM. jema ke - aneka prakAranI kukalpanAne lIdhe AtmAmAM svaccheda bhAvo vadhe che, emAMthI pApanA saMskAre janme che. e pApasaMskArane pariNAme AtmA pite pitAne ja evI hANa kare che ke te haNa, siMha, hAthI, sarSa, jhera ane zatruo taraphathI thatI hANa karatAM kyAMya caDI jAya evI hoya che. siMha, hAthI vagere hAnikAraka prANIone te yaMtra, staMbhana, cAraNa vagere vidyAo vaDe karIne thaMbhAvI paNa zakAya che, pache vALI zakAya che tyAre pApamAM rAcI paDelA AtmAne te idra paNa khALI zakato nathI-pAcho vALI zaktA nathI. athavA siMha vagere jyAre kodhamAM Ave che tyAre mAtra eka janmane nAza kare che eTale ke eka janmane bagADe che, paNa jyAre AtmA avaLe thAya che-pati ja pitAne zatru bane che ane anaMta dukhavALA A janmamaraNanA pherAmAM pADI de che tyAre te eka janmane nahIM paNa aneka janmane bagADe che. kharekhara vicAra karIe to AtmA pote ja narakanuM ghara evuM kUTazAmalinuM "Aho Shrutgyanam Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijaya muninuM cakrapurImAM gamana : kathAratna kASa : jhADa che, AtmA pAte ja narakanI dhAra vaitaraNI nadI che, ane AtmA pAte ja narakanuM bhairavayaMtra che. AtmA pAte ja narakamAM AvelI tapelI evI kala'kha-veLu nAmanI narakanI nadI che. AtmA pete ja narakanuM asivana che ane AtmA pote ja pralayakALanI dhagadhagatI vajAnA agninI javALAo che. A rIte kumArge caDelA AtmA pote ja badhAM duHkhanuM mULa che. uttama viveka vagara koInI tAkAta nathI ke e kumArge caDelA AtmAne kharekharI rIte aTakAvI zake. e viveka zrI jinavacanane jANavAthI pAmI zakAya che. araNIthI pragaTelA agni jema vanane khALI zake che tema vItarAganA vacanAne samajavAthI pragaTele viveka pelA-kusa skArazanA pApAne bALI mUke che. jema AganI AMcamAMthI pasAra thaine zuddha thayeluM. sanuM sau koine badhAM prakAranAM sukha sapaDAvI zake che tema e jAtanA vivekathI zuddha thaele AtmA paNa sau koIne pariNAme duHkha vagaranAM badhAM prakAranAM sukha sapaDAvI zake che. vaLI, he rAjA ! zrI vItarAganAM vacane paNu kAMI jema tema jANI levAM reDhAM paDyAM nathI, e vacanenuM jJAna meLavavA te nira Mtara saMyamavALA guruonI upAsanA karavI jarUrI che. pramAdane tajI devA joie ane iMdriyonA viSaya tarapha bhAra vaizagya keLavave joIe ane bhAre kaThThAgrahAne cheDI devA joie ane zAstrAmAM kahelI hakIkatAne vAra vAra sAMbhaLavI joIe. 139 e munirAjanI AvI uttama prakAranI dhama dezanA sAMbhaLIne leAkeAnA manamAM san dharmanAM AcaraNu vize ruci jAgI ane temaNe pAtapeAtAnI zakti pramANe dharmakriyAenuM grahaNa karyuM. rAjAe dezaviratitrata svIkAryuM ane pelAM daza gAmanI pahelIvaDelI upaja caityamAM ja jAya e khAkhatanAM daza zAsanapaTTone pAte pharI tAjA dAnapatrorUpe karI ApI, temAM peAtAnA sahIsikkA karI ApI, zrI zAMtinAtha bhagavAnanI pUjA mATe ApI dIdhAM. pachI vijaye caNAvelA e jinAyatanane peAtAnA kuTuMbane kharAbara bhaLAvyu ane pete meTA mahAtsava sAthe sayamane svIkArI tenI sAdhanAmAM udyamavata thaye. A pramANe svayaMbhUdatta nAmanA mahAmunie peAtAnI dharmadezanAvarDa leAkeA upara upakAra karyAM ane tema karI, rAjAne pUchIne bahAranAM bIjAM janapado tarapha vihAra mATe nIkaLyA, ane e rIte vihAra karatA karatA te muni, lAMbA vakhata sudhI bhavya janAne pratibaMdha pamADI sammetazaila zikhara nAmanA parvata upara jaI anazana karI acala, anuttara evA zivane pAmyA. A taraph sacama lIdhele vijaya paNa ghaNAM zAstrAne bhaNyuM. paramA bhAvane kharAkhara samajyA, traNa ziSyA karyAM ane teNe aneka bhavya janAne pratidha ApyA. nagaraza ane AkarA vagere tarapha apratibaddhapaNe vihAra karateA karatA te vijaya, cakrapurImAM AvI pahoMcyA ane eka udyAnamAM utaryAM. sUtrapauruSI eTale svAdhyAyapauruSI karIne pachI te "Aho Shrutgyanam" Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - : kAratna-meSa : prabhAkaranA mImAMsaka matane nirAsa. 140 pitAnA ziSyasamUha sAthe zrI zAMtinAtha bhagavAnanA maMdiramAM caityavaMdana mATe gaye. traNa nisihI karIne, traNa pradakSiNA daIne tathA traNa vAra praNAma karIne, paga mUkavAnI bhUmine traNa vAra pramAIne tathA traNa avasthAnA ciMtanapUrvaka ADuMavaLuM traNa dizAmAM jovAnuM tajI daIne mAtra zrI jinabiMba sAme ja daSTine sthira karIne, traNa mudrAyukta evuM traNa prakAranuM dhyAna karIne varNAdibhaktibhAvanA sAthe te vijayamunie cityavaMdana karyuM. pachI egya sthAnamAM besIne te munie dharmadezanA ApavI zaru karI. jema mAlatInI gaMdhathI AkarSAelA bhamarA deDyA Ave tema dezanA sAMbhaLavA sAru sabhA bhegI thaI gaI. vicitra yuktio ane gahana takanA vicArane lIdhe gIrava pAmelA tene dezanAmAM daSTivAda nAmanA bAmA aMgane sAra kahevAnuM hatuM. te vakhate mImAMsakamatane paMDita prabhAkara nAmane bhaTTa nIce pramANe kahevA lAgyo he bhagavana ! je zAstra puruSe banAveluM hoya te apramANa hoya che te tame evA apramANu zAstramAMnI vAta zA mATe kahe che ? kadAca tame kahe ke-sarvajJa puruSe banAveluM zAstra pramANe hoya che ane huM evA sarvajJa puruSe banAvelA zAstramAMnI vAta kahuM chuM, te paNa tame je sarvajJa puruSanI vAta kare che e puNya sarvajJa che, ema zI rIte jANI zakAya ? "amuka puruSa sarvajJa che evuM pratyakSa anumAna ke Agama vigere pramANe vaDe jANI zakAtuM nathI ane je puruSa rAga-dveSavALe heya che tenuM vacana dhUrtane vacananI peThe Tu hevAthI pramANabhUta mAnI zakAya nahIM mATe kharI vAta to e che ke kaI puruSe nahIM banAveluM eTale apauruSeya evuM vedavacana ja pramANabhUta che ema mAnavuM joIe. ane e vedavacana dvArA kahevAyelAM yajJayAga vagere dharmakRtyone ja kRtyarUpe hovA joIe. prabhAkaranuM upara pramANenuM kahevuM sAMbhaLIne tene vijaye kahyuM ke bhadra! tuM badhuM anucita bele che. tuM je kahe che ke-vede vacanarUpa che; ane aparuSeya che e hakIkata paraspara virodhavALI che, arthAt je vacanarUpa hoya eTale koInA bolarUpa hoya te apIdheya zI rIte hoI zake? tuM kahe che ke-vedavacana apauruSeya che, e vAta sAcI hoya te e vedavacane apauruSeya havAthI haMmezA kema saMbhaLAtA nathI? je vacana koInuM paNa boleluM nathI, te pachI e haMmezA zAmATe na saMbhaLAya? jagatamAM ApaNe najare joIe chIe ke zaMkhone koI puruSa vagADe te ja e vAgI zake che arthAt zaMkhe puruSakiyAnI apekSA rAkhe che athatu je kArya jenI apekSA rAkhe che te kArya, temAMthI ja janme che ema nakkI jANavuM joIe; jemake dhUmADe agninI apekSA rAkhe che mATe te agnimAM ja jame che tema vacana paNa pachI te game te prakAranuM hoya te puruSanA uccAraNanI apekSA rAkhe che, mATe tene banAvanAra puruSa che emaja samajavuM joIe. vaLI prabhAkare kahyuM ke-zabda eTale vedavacana AkAzamAM upalabdha thAya che mATe te zabdane AkAzane guNa mAnIe "Aho Shrutgyanam Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 vijaya muninuM svargagamana. : kayAratna-deASa : te zuM vAMdho che? te e vAta paNa yukta nathI. e rIte te je je vastu AkAzamAM upalabdha thAya che te badhAne AkAza guNarUpa mAnavI joIe. AkAzamAM zabda upalabdha thAya che mATe te, AkAzane guNa thaI jAya te pachI, A ghaDe, pATo, khATale, jhADapAna, mANasa vagere badhuMya AkAzamAM ja upalabdha thAya che, mATe e badhAne paNa AkAzanA guNa lekhavA joIe, zabdanI peThe e badhAne nitya paNa mAnavAM joIe; paraMtu kharI rIte tame tema mAnatA nathI to pachI zabdane paNa AkAzane guNa ane nitya mAna e yuktiyukta nathI eTale nyAya prApta vAta e che ke-je kAMI vacanarUpa che te badhuMya puruSa-praNIta che ema ja samajavuM joIe. temAM ya je vacana sarvapraNIta che te vacana pratyakSamAM ISTa phaLa Ape evuM ja hoya che ema mAnavuM barAbara che. vaLI, caMdragrahaNa, sUryagrahaNa vagere je banAva atIndriya che tene je kahI zake che te sarvajJa ja hoI zake sivAya sarvajJa evA atIndriya banAvane agAuthI bIjuM keNa kahI zake ? jemanA agAuthI kahelA evA atIndriya banAve kharI paDe che tene sarvajJa ja kahevA ucita che, e rIte paNa sarvajJanI sAbitI thaI zake che, ane anumAna pramANuthI paNa sarvajJa hovAnuM nizcita jANI zakAya che mATe sarvazane na mAnavo e mahAmUDhatA che. vedane praNetA keI sarvasa puruSa nathI mATe te apramANarUpa che ane tema hovAthI temAM jaNAvelAM yajJayAge paNa dharmakRtyarUpe nathI rahetAM, tema e apramANa bhedavaDe jaNAvAyelAM e yajJa vagere, ghaNuM chanA nAzaka hevAthI kalyANanA paNa kAraka nathI thatAM vaLI, vedamAM AvelAM vacamAM paraspara mATe virodha che. vedamAM eka sthaLe kaheluM che ke mA hiMsthAna sarvabhUtAni arthAt sarva bhUtonI hiMsAne choDI devI ane bIje sthaLe kaheluM che ke-madhyAnha thAya tyAre meM bakarAMone mArI nAkhavA-A pramANe vedanA vAkyamAM eka bIjAmAM bhAre virodha varte che. veda A jAtano viruddha vAkavALo che chatAM e pramANarUpa manAya te bhAre khedanI vAta che. e pramANe e vijaya munie, vedavAdI pelA bhaTTa prabhAkarane ghaNI zAstrIya yuktiothI samajAvyo tyAre te kharI hakIkata samajI zake ane enAmAM samyaphatvane bhAva jAge. pachI, te prabhAkare mithyAtvane tyAga karI e vijayamuni pAse dIkSA lIdhI. e prabhAkara muni paNa badhAM zAane bha. utsarga zuM kahevAya? apavAda zuM kahevAya ? e badhI vidhino tene khyAla Avyo ane e mahAjJAnI prabhAkara muni, pitAnA guru sAthe ghaNA lAMbA samaya sudhI A pRthvI upara viharyo. have, vijayamunie potAno aMtakALa pAse Avyo jANI saMlekhanA karI, AhArapANIne tyAga karyo ane te, trikUTagiri upara zuddha prAsuka sthAnamAM anazana svIkArIne rahyo. tyAM maraNa pAmI, saudharma nAmanA svargamAM caMdrAbha nAmanA vimAnamAM te senAnA varNa jevA "Aho Shrutgyanam Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-koSa : prabhAkara munie karela vijaya dehanI prazaMsA. 142 nirmaLa zarIra vALA deva thaye ane tyAM tenuM AyuSya be sAgaropamanuM hatuM. have, te prabhAkara apratibaddhapaNe bhUtaLa upara vihAra karatAM karatAM kAlakrame cakrapurI nagarImAM AvI pahoMce ane tyAM ucita sthAnamAM Utaryo. pachI, pitAnA tapasvI ziSyane sAthe laIne te prabhAkara muni, pelA zrI zAMtinAtha bhagavAnanA maMdiramAM gaye. tyAM jaIne devadarzana karIne te cagya sthaLe beTho ane dharma kathA kahevA lAgyA. tyAM nagarInA leke paNa AvI pahoMcyA. have, pANIvALA meghanI garjanA jevA gaMbhIra zabda vaDe te dharmakathA kahe che, eTalAmAM badhI dizAone UjaLI karato pele saudharma svargamAM rahele vijayadeva, tenI pAse Ave. e vijayadevane A prabhAkara muni sAthe gADha saMbaMdha hato eTale ja te, tenI pAse gayo. idranI peThe zobhAyamAna e deva, caityamAMnAM zrI zAMtinAtha bhagavAnane vAMdIne ane praNAma karIne jamIna upara muninI sAme beThe. e devane joIne AkhI sabhA jANe ke citramAM citarelI na hoya athavA cUnA vagerethI jANe banAvelI na hoya e rIte phADI AMkhe-AMkhanuM maTakuM mAryA vinA tenA tarapha zIvra, eka citte joI rahI. prabhAkara muni zrutajJAnI hatA tethI te pitAnI sAme beThelA devanA cittanI sthiratAne bhAva jANuM zakyA ane e deva, vijayamuninA bhAvamAM pitAne guru hatuM tethI tenA uparanA pakSapAtane lIdhe kahevA lAgyA. A sAme beThelA deva e mahAtmA che, eNe ja zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM maMdira uddharAvyuM che ane e maMdirano jIrNoddhAra karIne eNe potAne ane bIjA aneka bhavyajIvana paNa uddhAra karyo che. je caitya na hota te ahIM sAdhu AvI zake zI rIte? ane sAdhuo na Ave te amArI jevAne pratibaMdha paNa kema thAya? ca na heta te caMdra jevA dhavaLa zrI jinazAsanane, mehanA prabhAvane haTAvI de e sarvatra adhika pracAra paNa kema karIne thAya? vadhAre kahevAthI zuM? vijaya! tuM dhanya ho. tuM ja vijayavaMta che. gAyanA pagalAthI pakSe khADo jema jaladIthI TapI javAya che tema tuM saMsAranA mahAsAgarane TapI-tarI gayela che. vaLI, te tArI nirmaLa kIrtine vadhArI che. tuM puNyavaMta puruSa mATe udAharaNarUpa bane che. zrI tIrthakara bhagavAnamAM tArI kharekharI svAbhAvika-banAvaTI nahIM evI bhakita che ane tene lIdhe ja te A zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM maMdira samarAvyuM che. A jagatamAM anaMta cha bhamyA kare che, teo aneka prakAre pApa kare che ane hiMsAnAM aneka sAghane UbhA karI jiMdagI pUrI karI mitane mArge cAlyA jAya che. teo kaI paNa prakArane saddaguNa meLavI zakatA nathI. temAM te vijaya! tuM eka ja dhanya che ke te parvata jevuM UMcuM ane jenArane acaMba pamADe tevuM zrI jinamaMdira karAvIne svArthane sAthe tathA parArtha-paropakAra paNa karyo. "Aho Shrutgyanam Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 * thAranASa : 66 evA UMcA UMcA jinamaMdira haiyAta na hoya te jaina darzana paNu na jaNAya ane evI paristhitimAM lAke mithyAtvathI bharelA che, AjakAla sArA sAdhue rahyA nathI, temanA viccheda thaI gayA che, atiMdriyajJAna paNa lepa pAmyu che, " evA evA nirAzAnA ( ajJAna bharelAM ) vacane lAMbA vakhata sudhI hajArA varSo sudhI sthira rahI zake ane jaDalAke evuM evu ja kahyA ja kare. mATe bhAgyavAna puruSa te jinazAsananI unnati mATe caityanirmANunA uttama kAryanAM udyamavaMta thavuM ghaTe ja. A rIte te prabhAkara sAdhu upadeza ApatA hatA ane leke acabAne lIdhe AMkho tAkI tAkIne huM sAtu MsIthI pelA vijayadeva tarapha joi rahyA hatA te vakhate yatinA caraNakamaLane vAMdIne e deva, pAtAnA svarganA mArga bhaNI vaLI gayA, ane mehamUhatAne haNI zakelA leAkeA paNu nagaranA mArga tarapha cAlyA gayA. e pramANe zrI kathArana kezamAM caityanA adhikAramAM vijayanuM kathAnaka samApta thayuM. "Aho Shrutgyanam" Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinabiMba pratiSApakrame (karAvavA viSe) mahArAja padmagraMpanI kathA. kathA 12 mI, vidhipUrvaka zrIjinapratimAnuM vidhAna ane tenI paddhati. IIIIImpNa ="zrIE jinanuM maMdira karAvyuM paraMtu temAM zrI jinavaranI pratimA ne padharAvI hoya Hum= tyAM sudhI te maMdira samyadharmabuddhinuM kAraNa thaI zakatuM nathI, mATe zrI jinanuM maMdira karAvyA pachI temAM zrI jinanI pratimA padharAvavI ja joIe, eTale ahIM bhavya janone samajAvavA zrI jinanI pratimA kevI rIte karAvavI e vizene vidhi kahevAne che. sArI vAra joI sUtradhAra(salATa)ne bolAvI tenI pUjA karavI joIe. ane pachI pitAnA vaibhavanI zobhA vadhe e rIte te sUtradhArane dhana ApavuM eTale zrIjinanI pratimAnuM mUlya ApavuM, paraMtu e yAda rAkhavuM joIe ke-sUtradhAra nirdoSa have jaIe, sUtradhAra saraLa pramANika ane pavitra hovo joIe. kadAca nirdoSa sUtradhAra na maLe to pachI samA pramANe je te maLe tevAne paNa Adara karI samaya pramANe mUlya vagerene nizcaya karo ane tenuM zrI jinapratimAnuM pUrepUruM mUlya ApavuM-mUlya ApatAM kaI paNa rIte kaMjusAI ke anIti vagere kaI deSa na thAya e dhyAna rAkhavuM-pUro viveka karyA vagara game tema kiMmata karAvatA mahAna doSa pedA thAya che. e avazya dhyAnamAM rAkhavuM. game tema kiMmata TharAvatAM eTale sastuM paDAvI levAnI buddhithI ThagAI karavA jatAM pile devA e lAge che ke-sUtradhAra zrI jinapratimAne sArI rIte ghaDaze nahIM. vaLI sastuM paDAvI levAnI durmati jAgatA vadhArAnuM devadravya khAI javAnuM mana thaze ane tethI zrI jinabiMba karAvanAra ane tenA bIjA sahacare paNa devadravyanA bhakSaNamAM nimittarUpa bane che eTale pariNAme e badhA saMsAramAM anaMtakALa sudhI bhamyA kare che. AvA deya na thAya te mATe khAsa kALajI rAkhavI, ethI banne pakSomAM paraspara prIti vadhe che ane avizvAsa nathI rahe ane banne pakSe-pratimA ghaDanAra ane pratimA ghaDAvanAra e bane pakSe-vacce parama snehavALo saMbaMdha baMdhAya che tathA e saMbaMdha jiMdagI sudhI TakI paNa rahe che. vaLI zrI jinapratimAne ghaDAvanAre ema samajavuM joIe ke A zrIjina pratimA saddharmanI buddhinuM nimitta che mATe tene ghaDanAra ghaNe bheTe upakArI che, enA je jagatamAM bIje kaI upakAra nathI; e jAtane suMdara vicAra karI te sUtradhAra tarapha bahumAna rAkhavuM e vizeSa gya che. je je prakAre sUtradhAranA cittane saMtoSa pahoMcADI zakAya te badhA prakAre ajamAvI tenA cittane prasanna rAkhavAno prayatna karo. ema karavAthI te zrI jinapratimAne ghaNI sarasa bhAvanAthI suMdara rIte ghaDI ApI zake che. "Aho Shrutgyanam Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - pratiSThAnA prakAro. : kathA -koSa : jyAre zrI jinabiMba taiyAra thaI jAya tyAre daza divasamAM tenI pratiSThA karI levI joIe. te pratiSThAnA traNa prakAra batAvela che. pelI vyakitaAkhyA, bIjI kSetra AkhyA ane bIjI mahAAkhyA. e traNe pratiSThAnuM svarUpa A pramANe samajavAnuM che. vyakitaAkhyA eTale ke eka ja zrI jinapratimAnI pratiSThA athatuM je vakhate je tIrthakarane pradhAnarUpe TharAvyA hoya tenI ekanI ja pratiSThA kSetra AkhyA eTale amuka eka ja tIrthakarane pradhAnarUpe na karAvatA badhA tIrthakaronI-zrI RSabhadeva vagere badhA jinavarenI pratimAonI pratiSThA karavI ane mahAAkhyA eTale moTAmAM moTI pratiSThA arthAt eka sAthe 170 jinavaranI pratimAonI pratiSThA karavI te mahAAkhA meTI AkhyAvALI-meTI prasiddhivALI pratiSThA. AmAMthI game te eka pratiSThA karI zakAya che. je samaya, jevI zakita ane jevA pariNAma. e badhuM najaramAM rAkhI je, jevI pratiSThA karI zakavA samartha hoya tene te yogya che. ghaNuM pratimAone padharAvatAM temAM pelI pakhALa-pelI pUjA kenI karavI ? tIrthakare te badhAya sarakhA che chatAM temAM amuka ja mULanAyaka ane bIjA tevA nahIM. vagere prakAranI kalpanAthI AzAtanA thavAno saMbhava nathI. je pUjA karanAra che tenA manamAM zrI jinavare pratye eka sarakhe ja Adara che, ethI aneka pratimAo hovA chatAM pakhAla vagerene prasaMge kaI prakAranI AzAtanA thavAne bhaya raheto nathI. AzAtanAne saMbhava pariNAmanI azuddhatAmAM che. ethI jyAM pariNAma nirmaLa hoya tyAM AzAtanA thatI nathI. Avazyaka cUrNi vagere aneka graMthomAM zrI jinabiMba sthApavAno vidhi batAvyA che khare, paraMtu te vidhi te caritAnuvAdarUpa che eTale temAM batAvyA pramANe akSarazaH anukaraNa karavAnuM nathI arthAt batAvelI vidhi karatAM vadhAre bIjI dharmapaSaka kriyAo karavAmAM te vidhi naDatararUpa nathI. e pramANe mumukSu zrAvaka potAnI zakti pramANe zrI jinapratimAne. ghaNAve. pachI te maTI hoya ke nAnI hoya, pASANanI hoya ke maNinI hoya. zrIjinanI pratimAne karAvanAra gRhastha pagharAjAnI peThe zivapadane meLave che. e padmarAjAnI vAta A pramANe che. sahakarA nAme eka maTI nagarI che, jemAM ghaNI sarasa mahemAnagati thatI hovAthI koI bhaya ke viplavanuM nizAna paNa dekhAtuM nathI. e nagarImAM ghare ghare haMsa, kakiMjala, popaTa, menAnA madhura zabda saMbhaLAtA rahevAthI, jenArane manahara dekhAya che. e nagarImAM vasanArA puruSanI kIrti, mahAdevanA aTTahAsya samAna nirmaLazveta che, tethI e vizeSa suzobhita che. vaLI, ane te paNa suMdara evI e nagarI lakSamInI vakSasthalI samAna che. arthAt jema anaMta-zrIkRSNa lakSamInA hRdayane upabhega kare che tethI te(lakSamI) suMdara dekhAya che tema e nagarI paNa anaMta-anekAneka "Aho Shrutgyanam Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayArAma-kAva : lIlAvatI rANInI dharma-carcA. upagathI-vilAsethI suMdara dekhAya che. vaLI, bhUribhavyaparyAnugatazirAsanayaSTi jevI A nagarI che. arthAt dhanuSyanI lAkaDImAM jema bhUri-ghaNuM, bhavya-suMdara, parva-gAMThAe che tema A nagarImAM bhUri-ghaNAM, bhavya-suMdara, parva-utsava thayA kare che. evI nAma tevA guNavALI A suhaMkarA (sukha karanArI ke zubha karanArI) nagarI AkhA brahmAMDamAM suprasiddha che. tevI e nagarImAM sUrapabha( zUraprabha ke sUryaprabha) nAme rAjA rAjya kare che. e rAjAne mahimA Indra karatAM paNa vadhAre che, jenI AjJA sAMbhaLatAM ja zatrugaNa bhayathI tharatharI jAya che ane namI paDe che. sarovaranA madhya bhAgamAM bahupatra alaMkRtabahu pAMkhaDIvALuM kamala jema zobhe che tema e rAjAnA rAjayamAM bapAnakamalA alaMkRta ghaNuM supAtre vare che, ane kamalA-lakSamIne paNa nivAsa che. vaLI e rAjA ke I meTA vRkSa jevo che. jema moTA vRkSo upara aneka sauNazakuna-pakSIo Azare meLave che tema A rAjAnA rAjyamAM aneka sauNa-saguNa-guNI puruSoe Azaro meLavela che. evA prakAranA guNavALI e sUra5bha rAjAnI kIrti daze dizAmAM phelAI AkhA jagatamAM kumudinI piThe suvAsa prasarAvI rahI che. te rAjAne lIlAvatI nAme rANuM che. e rANI tenI badhI rANIomAM pradhAna paTTarANuM che, ane jANe sAkSAt rAjalakSamI na hoya evI lAvaNyavALI che. samaya pramANe e bane sAMsArika sukhavilAsa anubhavI rahyA che. ane e rIte temanA divase sukhe sukhe vItI rahyAM che. bIje kaI vakhate rAtre lIlAvatI rANI sukhazasyAmAM sUtelI hatI tyAre tene evuM svapna AvyuM ke--jANe tenA mukhamAM vizeSa sugaMdhathI mahekatuM ane tene lIdhe upara guMjatA bhamarAonA avAjathI vizeSa manahara lAgatuM evuM kamaLa pesatuM hoya. evuM svama joIne te rANI jAgI gaI. pitAnI buddhithI e svapano artha vicAratAM rANIne lAgyuM ke tene eka uttama putra the joIe ane e svamanI vAta rAjAne jaNAvatAM teNe paNa kahyuM ke-tane sAro e uttama putra janmaze. rANIne rAjAnA vacananI hakIkata nizcita jaNAI ane tethI te sukhapUrvaka rahevA lAgI. pachI keTalAka mahinAo gayA pachI garbhanA prabhAvane lIdhe rANIne dharmanI mImAMsA karavAne meha jA eTale dharma ane tenuM svarUpa jANavAnA rANIne bhAre keDa thayA. e kaDa rAjAnA jANavAmAM AvyA. keDe(mane ratha) pUrA karavA sAru rAjAe aneka dharmAcAryone-pAkhaMDIone bolAvyA. ane temanI sAthe rANI samaje te rIte dharma vize vicAra karavA zaru karyA. e vicAre saMkSepamAM A pramANe che. prathama vaidika dharmanA AcAryo AvyA ane temaNe kahyuM keyajJamAM bakarAnuM balidAna devAthI dharma thAya che. pachI, bIddha dharmanA AcAryo AvyA, temaNe jaNAvyuM ke-karuNA rAkhavAthI dharma thAya che. tyArabAda zivamArganA pravartaka yati AcAryoe AvIne jaNAvyuM ke-dIkSA levAthI dharma thAya che. pachI snAtaka paraMparAnA "Aho Shrutgyanam" Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 dha si AcAye karela anya matanA matavyenuM nirasana, anugAmI AcAyeCe AvIne kahyuM ke-snAna, zauca vagere pALavAthI dharma thAya che. pachI chelle kapilamatane mAnanArA AcAye AvyA ane temaNe sthApita karyuM" ke-tattvajJAnathI ja dha nIpaje che. e pramANe te te judA judA dharmaguruo AvIne potapAtAnA zAstrane anusAre dharmanuM juduM juduM svarUpa kahI batAyu. * thAra-koSa : rANIe e badhI dharmanA svarUpanI judI judI hakIkate, sAMbhaLI chatAM tene prasannatA na upajI arthAt dharmanI mImAMsA vize rANIne je mAha thayA hatA te leza paNa pUrA na thaye, ema thavAthI te ghaNI dubaLI paDavA lAgI. rANIne duzmanI paDatI joine rAjAne bhAre udvega thayA, ane teNe potAnA pradhAna puruSane A badhI vAta kahI. pradhAnAe kahyuM ke pahelA AvelA hatA te karatAM judA bIjA eka dharmAMcAya che, te hajI ahI' AvyA nathI. te khAkhatanI kALajIthI tapAsa karatAM naMdanavananA ekAnta pradezamAM rahelA, svAdhyAya tathA dhyAnamAM niraMtara tatpara rahI manane nigraDumAM rAkhatA evA eka dharmasiMha nAmanA AcAryaM hajI rANI pAse nahI AvelA maLI AvyAM, pradhAne e emane vize rAjAne nivedana karyuM, ane rAjAe temane bhAre mAnapUrvaka khelAvyA. te AcArya peAtAnA keTalAka ziSyo sAthe rAjakulamAM AvyAM, ane gya Asana para beThA. rANIe bhaktibhAvathI temane vaMdana karyuM" ane agAu AvI gayelA te te dharmAcAryae dharmanuM je svarUpa juduM juduM jaNAvela hatu te badhu' temane nivedita karyuM". AcAye e vize gaMbhIra vicAraNA karIne rANIne dhama vize peAtAnA vicArA jaNAvatAM kahyuM keH-- huM mahAnubhAva ! bIjA dharmAMcArTsae jaNAvelA dharma vicAra kevaLa mUDha mANusanA manane game tevA che, paraMtu yukitaothI tene vicAra karavAmAM Ave te te TakI zake tevA nathI. te yukitao sAthenI vicAraNA A pramANe cheH-pele vaidika AcAya kahI gayA ke-yajJamAM khakarAne hema karavAthI dharma thAya che eTale tenA kahevA pramANe hiMsA karavAthI dhama thAya che ema thayuM, ane ema thavAthI je leAkeA sukRtya karanArA che arthAt hiMsA, asatya, vyabhicAra vagere doSo TALanArA che tene dharma thatA nathI, arthAt teo dharmathI chaDAyelA rahe che ema tAtparya nIkaLyuM. kadAca e vaizvika muni ema kahe kematrA melIne makarAnA hAma karavAmAM doSa nathI eTale je mAtra jANanArA che temane doSa lAgatA nathI te pachI zAkinIe paNa matrAnI jANakAra ja che chatAM temane nigraha kema karA che ? arthAt matrA jANanAra dhArmika hAya ane temane doSa na lAgatA hoya teA zAkinIe paNa maMtra jANanArI hovAthI nirdoSa rahI chatAM temano nigraha zA mATe karavAmAM Ave che ? have, bIjo bauddha muni ema kaDDI gayeA ke-karuNA karavAthI dharma thAya che. temanuM A kathana paNa bharUpa ja che, te pote teA pAtramAM paDelA mAMsane ghaNI khuzIthI Aroge che "Aho Shrutgyanam" Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-keSa : lIlAvatI rANIne jina dharma aMgIkAra ane paghakumArane janma. 148 te pachI AmAM karuNa kayAM rahI? zivamArganA yatioe kaheluM ke mAtra dIkSA levAthI dharma thAya che e paNa taddana khoTuM che. kharI rIte te zuddha kiyA-sadAcaraNanI pravRtti ane zuddha jJAna-viveka vinA kevaLa dIkSA levAthI kaze phAyado thato nathI, mATe te vaidika vagere AcAryoe batAvela te badhAya dharmavicAre mUDhamatine yogya che paraMtu jeo vicAravivekamAM kuzaLa che temane mATe te ratnatrayarUpa dharma aMgIkAra ja egya che. rAjAnI paTTarANI belI e ratnatraya dharma zuM che? AcArya bolyA-sAMbhaLa badhA nAnAM moTAM prANIonI rakSA karavI, ane temanI badhAnI tarapha karuNa rAkhavI tathA Indriyane ane kAma, krodha, lobha, moha vagerene nigraha kare enuM nAma aviruddha dharma kahevAya. aDhAra doSa vagaranA, kevaLajJAnanA prakAzavALA, sarvathA niraMjana, jJAnI ane traNa lekamAM prasiddha evA jina deva kahevAya. dharmanuM AcaranAra, dharmanuM AcaraNa karAvanAra, vairAgyavALe, saMvegI, idri upara kAbU meLavanAra, badhAM prANIonI rakSA karanAra e muni te dharmaguru kahevAya. A rIte dharma, deva ane guru e ratnatraya-traNa ratna kahevAya. jemanI pAse A ratnatraya che teonuM dAridraya dUra thAya che, ane jeo hInapUNaya che teone A ratnatraya dharma svapnamAM paNa sAMpaDatA nathI. he bhadra! jema keI senAne kaseTI para kasIne pachI ja le tema tArI zuddha buddhinI kasoTI vaDe barAbara parakha karIne A mahAkalyANakArI evA ratnatraya dharmanuM grahaNa kara. AcAryo A pramANe samajAvyA pachI e paTTarANIe pitAnI nipuNa buddhidvArA dharmatatvanA yathArtha svarUpane vicAra karyo, ane tenA manamAM AcArye jaNAveluM deva, guru ane dharmanuM svarUpa barAbara ThasI gayuM. pachI, jANe pitA para amRta chaMTAyuM na hoya e rIte pitAnI jAtane prasanna mAnatI rANIe zrI jinadharmane svIkAra karyo, ane mithyAtva asatyane tyAga karI te jinadharmanuM yAcita AcaraNa karavA lAgI. AcAryuM te pachI pitAnA sthAne pAchA cAlyA gayA. e rIte rANIne hale vakhata jatAM paripUrNa thaye ane sArAM karaNa, nakSatra ane yega Avye rANIe putrane prasavyo. tenA saMrakSaNa mATe rAjAe eka kSaradhAtrI( dUdha pAnArI ke dhavarAvanArI), bIjI majajanadhAtrI(navarAvanArI), trIjI maMDanadhAtrI( zaNagAra karanArI), cethI krIDadhAtrI(ramADanArI) pAMcamI aMkadhAtrI(kheLAmAM besAranArI ke keDe besArI pheravanArI) ema pAMca dhAtrIone dhAImAtAone) prabaMdha karyo ane te putranuM nAma (pa) pADayuM. kamekame vadhate te guru pAse puruSanI bahetara kaLAne zIkhate yuvAvasthAe pahoMce. pachI "e have yogya thayo che" tema jANI rAjAe tene yuvarAja pade sthApe. e pakumAra, yuvarAja pade AvyA pachI yathAvakAza zatrurAjAo sAthe laDAio laDavA lAgyA. rAjAne ema "Aho Shrutgyanam Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - .. . . . - - - - .. 149 bhIma tApasa pAsethI kumArane prApta thayela vivA. : kayAratna - koSa : thayuM ke-laDAIonI pravRttimAM paDele putra kadAca marI paNa jAya; mATe tene tema karate aTakAvavA rAjAe pite ja tene yuvarAjapadethI UThADI lIdhe. Ama thavAthI pakumArane pitAnuM bhAre apamAna thayeluM lAgyuM ane te vicAra karavA lAgyo ke - sthAnabhraSTa thatAM jema kadalI (keLa), zAMti ApanArI thatI nathI tema saruSe paNa sthAnabhraSTa thatAM zI rIte zAMtikara thAya? vaLI jeo matI levA paDe che teo hAthane visAme Ape te metIne zIrIte meLavI zake tathA jenI pAse pAMcajanya zaMkha che chatAM je AkhA jagatane bhadra zabdavaDe ThaThAsa bharI detuM nathI tene puruSottama kezu kahe ? vaLI mAnava, bIjAnA mahAsyavaDe kIrtine-prazaMsAne pAmI zakatuM nathI mATe huM koI na jANe te rIte keI ajANyA sthAne nIkaLI jAuM ane mArI jAtanI tulanA karI jeuMparakha karI jouM. A rIte nizcita vicAra karIne te padmakumAre pitAnA vezanuM parivartana karyuM ane te, pitAnA gharathI bahAra nIkaLI paDe che. aneka dezadezAMtaramAM bhamato bhamate te, eka tapavanamAM AvI pahoMce. te tapavanamAM tene eka bhIma nAme tApasa maLe, ane te rAjakumAre tyAM tenI sAthe keTalAka divasa nivAsa karyo. rAjakumAra ane tApasa varace gADha saneha baMdhAI gaye ane tethI tApase rAjakumArane pitAne "putra" gaye. vakhata jatAM rAjakumAre tApasane page paDI namaskAra karI, bahAra javAnI saMmati mAgI. tApasa tene putra samAna gaNato hovAthI te bahAra jatAM tenA virahathI te kAyara je thaI AMkhamAM AMsuo lAvI rAjakumArane kahevA lAge -he baccA ! munio kaI upara prema kare te ja ghaNuM ja anucita che. tArA premane lIdhe huM mArI jAtane tArI vinA zekavA sarvathA asamartha banI gayuM chuM. vaLI, tArA jevA upara sneha karIne huM tAre kaze upakAra paNa karI zaka nathI, te paNa mArI pAse mArA pUrva guruo pAsethI meLavele e visamuha (vizvamukha) nAmanA yakSane maMtra che te che baracA ! te maMtra huM. tane ApuM chuM te le ane e tane dezAMtaramAM bhamatAM sahAyakArI thaze ane tArI ApadAene aTakAvaze. kumAre te tApasanuM vacana svIkAryuM ane tApase tene pUrvasevA vagere vidhinI sAdhanA karIne maMtra Ape. have kALIcaudazane divasa AvatAM zamasAnamAM jaIne kumAra te maMtranI sAdhanA karavA lAge. masAnamAM jaIne kumAra, jApanI mudrA karIne. manane nizcaLa rAkhIne te maMtranI sAdhanA karavA lAge eTalAmAM dekhatAM ja bhAre Dara pedA thAya evA bhayaMkara dekhAvavALe, sAkSAta mRtyu je lAgate ane pramANa karatAM vadhAre UMcA ane bhAre zarIravALe eka pizAca zIdhra kumAra pAse pahoMce ane kumAra upara bhAre kepa karIne te kahevA lAgyo ke "A AvuM te asaMbaddha kAma zaru karyuM che?" kumAra beH tuM nakAme zAne "Aho Shrutgyanam Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - ane anya kathArana-kepa : vairasiMha rAjAnI vidhavidha matAcAryo sAthe dharmacarcA. 150 zrama kare che? tArAthI DarI jAya e A mANasa ne heya. huM mArA pitAne ane rAjyane suddhAM tyAga karatAM Da nathI. vaLI huM mArI chAtI phATI jAya evAM seMkaDe duHkha paDatAM paNa DaruM ema nathI eTale tene te taNakhalAnI tele paNa gaNuM ema nathI. kumAre ema kahyA chatAM pele pizAca pitAnI lAMbI melI ane pILI jaTAne dizAomAM phelAvavA lAge, zarIrathI AkAzane bharI devA lAgyo, ane bhayathI lekane AkuLavyAkuLa karavA lAgyA. tathA pralayakALane vAyare vAtAM kaMpAyamAna thatAM moTA pahADa je te pizAca vadhAre ne vadhAre nAcavA lAgyo. te joIne jarAka hasI paDI e rAjakumAra beH he pizAca! tArI rAjalakSmIno A zeDo dekhAva haju kema aTakato nathI? kadAca A dekhAva aTakI paDe te AvuM jovA jevuM nATaka kayAMthI cAle? A rIte leza paNa kSebha pAmyA vinA e rAjakumAre hasatAM hasatAM jyAre pelA pizAcane saMbhaLAvI dIdhuM tyAre te pizAca zaramAI ga, ane pitAnuM kharuM svarUpa pragaTa karI te yakSe rAjakumArane A pramANe jaNAvyuM. bahu nAcavAthI zuM? he rAjaputra! havethI huM tAro cAkara banyo chuM tethI tuM mane jema hukama ApIza tema huM tArAM kAryo karIza. huM tArAM asAdhAraNa parAkrama ane carivaDe jIvatAM sudhI tAre vecANa thayela chuM. cakSanA e vacanone "sAruM" kahIne rAjaputre svIkAra karyo ane pachI teNe e maMtrano jApa kare tajI dIdhe. tyAra pachI, tApasanI saMmati meLavIne te rAjakumAra uttaradizA tarapha cAlavA lAge. rAjakumAra pAnI pAse pravAsamAM tene sadA sahAya karanAra "vismamuha" nAme yakSataMtra hatuM tethI e maMtrane adhiSThAtA yakSa ja te rAjakumAranAM badhAM manavAMchita kAryo pUrAM karato hato ane tene bhejana vagerenI sAmagrI paNa pUrI pADato hate. A rIte te padmakumAra, niraMtara prayANe karate karatA traNa lekanI lakSamInA nivAsa sIhapura (siMhapura) nAmanA gAmanI pAse AvI pahoMcyo. te nagaramAM vaIrasiMgha (vairasiMha ke vajasiMha) nAme rAjA hatA. e rAjA svabhAve sarva dharmane anurAgI hatA, suzIla hatA, karuNuvALA hatA ane paropakArI hatuM. teNe pitAnA sarva dharma taraphanA anurAgane lIdhe eka divase UMcA zikharavALA maMdiramAM mahAdeva, brahmA, kRSNa, jina ane buddha e badhA devonI pratimAonI pratiSThA karAvI ane badhA dharmanA AcAryone bolAvI temanI sAthe judA judA denA svarUpa vize carcA karavI zarU karI. te AcAryomAMnAM zivamatanA ziSyoe kahyuM. mahArAja A trilocana (traNa AMkhavALA) nAme deva che, enA aDadhA zarIramAM eNe pitAnI strI pArvatIne dharI rAkhI che, kAmadevane bALIne khAkha karI nAMkhyo che ane hAthamAM trizUla ane dhanuSa dharI rAkhyAM che. ane saMga mAtrane tajI dIdhuM che. rAjA beH enA aDadhA zarIramAM strI che ane eNe kAmadevane bALI nAkhela che. A banne hakIkta paraspara asaMgata che. temaja eNe saMga mAtrane tajI dIdhela che ane "Aho Shrutgyanam Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziva, brahmA, kRSNa tathA buddhanA maMtavyanuM karela nirasana. : kathAnakeSa : tenA hAthamAM trizULa vagere zastro che e vAta paNa eka bIjAthI viruddha jAya che. arthAta trilocanadeve kAmadevane bALI nAkhela hoya te pachI ene strInuM zuM kAma che? temaja saMgane tyAgI hoya tene vaLI zastradhAraNanuM zuM kAma ? A prakAre ArAya evA mahAdevanuM svarUpa paraspara viruddha che. A vakhate tyAM AvelA brahmAnA ziSyo bolyA: A brahmA nAme deva che. enA gaLAmAM rudrAkSanI mALA che. enA hAthamAM pAtra tarIke kuMDI che. enI pAse enI strI sAvitrI che ane enuM vAhana haMsa che, tathA enA cAra mukhamAMthI cAre vedo nIkaLelA che ane e A jagatane kartA che. rAjA bolaH brahmA rudrAkSanI mALA pherave che tethI ajJAnI jaNAya che. je pUrNajJAnI hoya tene vaLI mALA pheravavAnuM zuM kAma ? hAthamAM kuMDI che ane vedane gaNyA kare che ethI e, sAdhAraNa jati hoI zake, paNa deva nahIM. vaLI strIne haMsane pAse rAkhelAM che eTale parigrahI hoI rAgI jaNAya che. je rAgI ke parigrAhI na hoya tene vaLI A kevI ane vAhana kevuM ? jagatanI utpatti te strI-puruSanA saMbaMdhathI thaI rahI che, evuM pratyakSa jaNAya che, eTale brahmA jagatane karyA che e paNa virodhI hakIkata che. A pramANe brahmAnuM paNa asaMgatapaNuM hovAthI khoTuM jaNAya che. atrAMtare zrI kRSNanA bhakto bolyAH he mahArAja ! A kRSNa bhagavAna che. emaNe mahIpIThane dharI rAkhyuM che. mura, kaMsa vagere rAkSasonAM daLane kacarI nAkhela che, samudranA pANImAM sUtA rahe che, ane emanI priyAnuM nAma lakSamI che. rAjA be -mahIpIDa to potAnA svabhAve karIne ja avasthita che, eTale zrIkRSNa mahIpIThane dharI rAkhyuM che e kathana satya nathI, paraMtu kRSNanuM kevaLa atizayoktibharyuM varNana ja che. eNe kaMsa vagere rAkSasano vadha karela che tethI eTaluM ja jANI zakAya che ke e kaI vijayapriya kSatriya hovuM joIe. samudramAM sUto rahe che eTale ema jANI zakAya ke-e kaI kuzaLa taravaiye have joIe. ane enI lakSamI priyA che ethI te e "kAmuka" che ema siddha thAya che. A rIte kRSNamAM paNa pAramArthika devanuM svarUpa hoya evuM bhAsatuM nathI. atrAMtare kANika-buddha-ne ziSyasamUha bolI UThyo--mahArAja ! A buddha bhagavAna che. emanuM hRdaya karuNathI bhareluM che. e potAnA tIrthane parAbhava sahI zakatA nathI tethI ja paramapade jaIne paNa e parAbhavane dUra karavA pharI saMsAramAM avatAra le che. rAjA cheH e kAruNika che te pAtramAM AvI paDelA mAMsanuM bhajana karavAnI saMmati zI rIte ApI zake? paramapadamAM sthita che chatAM tIrthane parAbhava thatAM pAcho saMsAramAM pharI avatAra dhare che te paNa ucita nathI kAraNa ke je paramapadamAM sthita hoya "Aho Shrutgyanam" Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H yAratna-kASa : arihaMta dharmomAM rAjAnI zraddhA thatAM taradharmIonu viruddha kathana. te pharI avatAra kema lai zake ? e paNu viruddha hakIkata che eTale buddhamAM devatattvanuM svarUpa paraspara virodhI che. 52 atrAntare arihaMtanA bhakta lokoe kahyuM-mahArAja ! A arihaMta deva che. eNe krodha, mAna, mAyA ane lAbha e cAra meTA doSone jItI lIdhA che. kAmadevane haNI nAkhela che. zatru ane mitramAM emanuM mana samAna che. srI rahita che ane temane kayAMya mahattva nathI. rAjA melyAH A sAcuM che. hamaNAM jayuAvelu' svarUpa arihaMtanu hAya te emanI dRSTi prazAMta kema hoI zake ? zarIra saumya kema hoI zake ! praharaNu zastra eka paNu pAse nathI, strI paNa nathI e paNa kema saMbhave ? vaLI, emanA upara traNa chA che, emanI AsapAsa bhAmaMDaLa che, vagere je emanI pUjA-pratipatti che tevI bIjA koI devamAM dekhAtI nathI ethI cAkkasa mAlUma paDe che ke A ja paramAtmA che. satAvaDe sevavA yogya che, ane saMsAranA pAra pAmavAmAM hetu paNa che. rAjA vicAre che ke mane te A arihaMta sAcA paramAtmA jaNAya che, paraMtu bIjA kaiAI madhyastha dvArA paNa A nizcaya thaI zake te huM bIjA dezane tyAga karIne A ja devamAM huM mArA manane sthira karuM arihaMta tarapha sthira thatuM mana jANIne ane te vize rAjAtu bhaktiyukta vacana sAMbhaLIne anya je je dharmAcAryAM tyAM AvelAM hatAM, temane bhAre matsara thayA ane te badhA bhegA thaIne rAjAne ema kahevA lAgyA he rAjA ! tuM AvuM ayukta kema bele che ? arihaMtanI zlAghA kema kare che ? e arihaMta teA vedabAhya deva che, ane tArA koI pUrvajoe paNa tene devarUpe svIkArIne pUjela nathI. tArI kulapara parAmAM je deva ane guru cAlyA Ave che. temane tyajAya nahIM. je satpuruSa che te apaSTamAM rAga kare te ucita na gaNAya. he rAjA ! tAruM citta umAga tarapha gayu che eTale ame kAi paNu rIte tArA tarapha bedarakAra rahI zakIe nahIM ane pUrva paraMparAne tuM iMDI de te ame tArI sAme amArA jAna paNa kADhI nAkhIe eTalA badhA ame tArA tarapha kALajIvALA chIe. rAjA bolyuMH tame AvuM maryAdA vagaranuM khele te ayukta che. tamArI jevA aneka sapradAyA ane zAstronA jANakArAnA mukhamAM AvuM veNu zAle nahI, jema sAnu ane ratna vagerenI parakha karyA vinA ja tene lenArA akuzaLa lekhAya che ane leAkeAmAM hAMsIpAtra khane che. tema deva, guru ane dharmanI pArakha karyAM vagara tene mAnanArA akuzaLa lekhAya che ane lekamAM hAMsIpAtra bane che. pUrvathI cAlI AvelI paraparA ne yuktiyukta hoya te ja anusaraNIya jaNAya ane yuktiyukta na hoya chatAM je tene anusaraNIya na "Aho Shrutgyanam" Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - 153 rAjAe karAvelI gheSaNa. : kathAna-keSa : samajavAnuM kahevAmAM Ave che te kharekhara mahAmUDhatA ja che. ke manuSyane e mAla maLatuM hoya ke jene kharIdavAthI tene ghaNe naphe-vizeSa dhanalAbha thatuM hoya te zuM evA mAlane kharIdavA te manuSyane tenA guruo-vaDilajane aTakAve te zuM ucita che? rAjAe Ama kahyA pachI te pAkhaMDIo belyA ke, "amuka ja deva che" e rIte A devavarUpane nirNaya kaI jJAnI karI zake vA koI deva karI zake, paraMtu e vizenI ApaNI judA judA prakAranI kalpanAone pramANarUpa na mAnI zakAya. rAjA be - A sAcuM che " pachI, rAjAe pitAnA mANasone kahyuM ke, "are ! A nagaramAM badhe Dhola vagaDAvIne evI jAherAta kare ke je kaI prajAjana keI jJAnI puruSane oLakhatA hoya vA jeNe khAsa keI devane siddha karela che evA puruSane jANa heya te prajAjane rAjA pAse AvIne potAnA oLakhatA jJAnInI ke devasiddha puruSanI sUcanA ApavAnI che, kAraNa ke A vakhate rAjAne kaI jJAnInuM ke devasiddha puruSanuM bhAre prajana paDyuM che." rAjAnA te mANasee "tAri" ema kahIne nagaramAM cAre kera Dhela vagaDAvI rAjA taraphathI upara jaNAvyA pramANenI jAherAta karI. A jAherAtanI gheSaNa rAjaputra pAkumAre sAMbhaLI. e vize tene bhAre kutUhala thavAthI te jAherAta karanArAone teNe pUchyuM. "bhe! jJAnInuM ke devasiddha puruSanuM rAjAne zuM kAma paDayuM che?" rAjAnA mANasoe kahyuM, "he mahAbhAga! amAre rAjA deva, guru ane dharmanA svarUpane nizcaya karavA Icche che. bIjA bIjA aneka dharmAcAryo sAthe tene e bAbata vizeSa vivAda thaye che, mATe e vize nirNaya meLavavA te, kaI jJAnI ke devasiddha puruSane madhyastha tarIke zedhe che. e madhyastha e have joIe ke jenA vacanathI rAjAne deva, guru ane dharmanA svarUpane sAce nirNaya thaI te darekanI kharI prApti thaI jAya. evA madhyasthane meLavavA mATe A amArI jAherAtanI cheSaNa che." pachI kutUhalane lIdhe e pakumAra, rAjA pAse gaye, tyAM tenA eka oLakhItA cAraNaputre tene oLakhI kADhyo ane te, rAjaputra paddhakumAranA guNagAna karavA lAgyuM. pachI rAjAe tene oLakhe ane potAnI pAsenA Asana para besADyo. kuzaLa samAcAra pUchyA. prasaMga meLavI rAjakumAra paDye rAjAne kahyuM: "he mahArAja ! A badhA tIthike-- judA judA saMpradAyanA AcAryono-ahIM zA mATe meLo bharyo che?" pachI rAjAe je hakIkata pahelAM banelI hatI te badhI vIgatathI kahI batAvI ane kahyuM ke-deva, guru ane dharmanA vapane nirNaya karavAno mAro uddeza che. ema kahI rAjAe, te rAjakumArane ziva vagere devenI pratimAo dekhADI. rAjakumAre paNa te dareka pratimAne pitAnI nipuNa najarathI barAbara 20. "Aho Shrutgyanam Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayAratna-meSa : pavRkumAre yakSadvArA kahevarAveluM sudevanuM svarUpa. 154 joI-tapAsI. pachI rAjAe te kumArane pUchayuM: "he kumAra ! tuM kahe ke AmAMthI tane karyo deva pasaMda che?" kumAra beH "e to spaSTa ja che. e vize zuM kahevuM?" rAjA bolyA, te paNa je deva tane gamatuM hoya te vize saMkSepathI kahe." kumAra beH "sAMbhaLe. je devonA hAthamAM aneka prakAranA astrazastro che te deve reSa vagaranA che ema kema kahI zakAya ? je devenI pAse strIo beThelI che, teo rAga vagaranA che ema kema kahevAya? je deva yajJamAM pazune haNavAnI vAta kahe che teo karuNAvALA che ema kema kahevAya? je devenI pAse chatra, cAmara, bhAmaMDala, azokavRkSa, surapuSpavRSTi, divyaduMdubhi, AkAzagAmI Asana ane divya davani e ATha mahAvibhUtio nathI teo "devAdhideva che' ema kema manAya? mATe A badhA de mAM badhA guNonI vibhUtivALo A eka arihaMta ja deva vijayavaMta che." rAjA bolyA- "e ema ja che ane amane paNa ema ja bhAse che, paraMtu koI devanA mukhadvArA A jAtane nirNaya jAhera thAya to A badhA judA judA dharmAcAryone paNa bodha maLe." pachI rAjakumAra pa rAjAnI pAse jaI tenA kAnamAM kahyuM ke-"meM eka yakSane ghaNA lAMbA samayathI sAdhI rAkhe che." e jANa rAjA bolyo-"he kumAra! mArA upara bahu prakAre kRpA karI, tuM e yakSane evI rIte sUcanA karI jethI A saMzaya bhAMgI jAya." kumAra be -"he rAjA ! tuM kahe che ema ja karuM chuM." pachI kumAre yakSane saMbhAryo. e hAjara thaze eTale kumAre tene kahyuM- he "yakSa ! tuM pratyakSa thaIne devanA svarUpa vize A lekene tAre nirNaya kahI saMbhaLAva." tyAra pachI, upara nIce cAre bAju mitIo laTakI rahyAM che, ane ghamaghama karatI ghugharIone avAja prasarI rahyo che evA vimAna upara caDIne kAnamAM maNimaya jhaLahaLatA kuMDaLane paherele jANe ke idra na hoya e e yakSa AkAzamAM pragaTa thaIne addhara sthira thaye. tene joIne rAjA ane pelA badhA dharmAcAryo ghaNu khuzI khuzI thaI. gayA ane emane ema lAgyuM ke-ApaNe jene yAda karatA hatA te ja A paramezvara AvI pahoMcyA. ene AvelA joIne rAjA vagere badhA lokoe tenA tarapha sAdarabhAve pUjAnI aMjali uchALI ane kahyuM ke "have e, ApaNane ahIM je ucita hoya te kahI saMbhaLAve." A vakhate yakSa be -"he mahAnubhAvo ! tame nirmaLa mativALA thaIne paNa deva vagerenA svarUpa vize zA mATe saMzaya karo cho ? "deve rAgadveSa vagaranA hoya che e vAta te eka bALaka paNa samaje che. jeo rAgadveSavALA che teo paNa pUjApAtra hoya to pachI, jagatamAM apUjanIya evuM kaI nathI ema thayuM arthAt prANImAtra pUjApAtra thayAM. athAga jaLanA pravAhamAM paDele je, potAnI jAtane tArI zakavA samartha nathI te, bIjAne "Aho Shrutgyanam Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 kSemaMkara cAra muninuM rAjamahelamAM Agamana. : kathAna-keSa : paNa tArI zake che e hakIkta yuktiviruddha che ane pratyakSathI paNa viruddha che, mATe rAga dveSa vagaranA ane prANImAtrane sukha ApanArA arihaMta devane yAda kare ane kadAgrahane tajI gho, eTale arihaMta sivAyanA bIjA badhA sAMsArika dene cheDI gho. tamArI IcchA A saMsArasamudrane pAra pAmavAnI hoya to je nizcaya meM tamane jaNAvela che tene ja anusare" ema kahIne pele yakSa ekadama antardhAna thaI gaye. yakSanI A vAta sAMbhaLIne rAjA, pile rAjakumAra ane tyAM beThelA kadAgraha vagaranA badhA leke khuza khuza thaI gayA ane vivAda karavA AvelA badhA kutIrthika-dharmAcAryozaramAIne pitapatAne ThekANe cAlyA gayA. rAjA ane pele kumAra e banne jaNa paNa vadhAre vakhata sudhI zrI jinanI pUjA ane stuti karIne rAjaprAsAde gayA. tyAM rAjAe kumAra sAthe bhejana lIdhuM. A rAjakumAre ja devanA svarUpano nirNaya karavAmAM vizeSa madada karelI che tethI "A mAro parama upakArI che" ema samajIne rAjAne kumAra prati bhAre prasannatA thaI ane tethI rAjAe pitAnI surasuMdarI nAme putrIne e rAjakumAra vere paraNAvavI ema nakakI karyuM. sAruM muharta AvatAM rAjaputra padmakumAra e surasuMdarIne para, ane e banene vivAha maTI dhAmadhUmathI ujavavAmAM AvyuM. pachI e rAjAe rAjakumArane "mahAmaMDalezvara 'ne pade sthAe ane pachI te jANe pitAnA mahelamAM rahetA hoya e rIte tyAM sukhapUrvaka rahevA lAge. - have kaI bIje prasaMge e rAjakumAra ane tene sAsaro rAjA e bane ekAMtamAM beThA hatA te vakhate ekAeka AkAzamAM UDate divyajJAnadRSTivALo ane jenI pAchaLa keTalAka vidyAdhara kumAre cAlI rahyA che e kSemakara nAme cAraNazramaNa rAjamahelanA bhAga tarapha UDatA AvatA najare jovAmAM AvyA. AzcaryakArI rUpavALA evA e munivarane jotAMveMta ja vismaya pAmelo rAjA Asana uparathI zIgha UbhA thaI gayo ane hAtha jeDI, mAthuM namAvI te munine vinavavA lAgyA. "he bhagavan! prasanna thAo. tamArA caraNakamaLanuM darzana Ape. anugraha kare ane amAruM jIvatara saphaLa kare." rAjAnAM AvAM vacana sAMbhaLI pelA kSemakara muninA hRdayamAM rAjA upara karuNA thaI AvI ane 'nIce nahIM UtaruM te A rAjAnI nehatAbharI prArthanAne bhaMga karyo gaNAze" ema dhArI te AkAzamAMthI muni rAjabhavanamAM UtaryA, ane rAjAe ene ucita Asana ApatAM te beThA. barAbara A ja vakhate rAjA ane tenA jamAI pele rAjakumAra banne jaNAe kSemakaranA caraNayugalamAM vizeSa Adara sAthe pitAnAM mastake dharatIne aDe e rIte nIce namAvIne paMcAMga namaskAra karIne A pramANe kahevAnI zaruAta karI. "he bhagavana! Aje ame kRtArtha thayA chIe, svastha thayA chIe ane Aje ja tamAruM darzana thavAthI ame saMsAra samudrane "Aho Shrutgyanam Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : cAratna kASa : kSema kara munie kahela dharma svarUpa. pAra pAmyA chIe. huM mAnuM chuM ke durlabha evu RddhisiddhithI bhareluM rAjya maLavu te sulabha che ane aMgasiddhinuM vijJAna maLavuM paNu sulabha che, paraMtu tamArAM caraNAnI sevA maLavI sulabha nathI. huM bhagavana 1 ame jyAmAhanA adhArAthI AvarAI gayA chIe ane kuMtIthiMkAthI grasAI gayelA chIe mATe tame amArA upara atyaMta karuNA karIne amane sanmArgamAM joDA. " A sAMbhaLIne ane te bannenI pAtratA joine te kSemakarasAdhu, zrI jinanuM svarUpa, ane zrI jinabhagavAne kahelA dharmanuM avazya vistArathI kahevA lAgyA, ane kharAkhara samajaNu paDe e mATe spaSTa udAharaNe A yuktiothI potAnI vAtane samajAvavA lAgyA. vaLI, e kSemakara sAdhue pAtAnA vividhajJAnanA upayoga karI pAtAnA AvyA pahelAM rAjAe karele deva ane guru vizene vAdavivAda paNa jANI lIdhA ane pachI rAjAne jaNAvyu ke he rAjA ! tArI buddhinu mana huM zI rIte karuM ? he rAjA ! tane keAI tathAprakAranAM zAstro sAMbhaLavAnA dvega maLyA nathI, temaja tane kAI uttama munirAjanI sevA karavAnA joga paNa sAMpaDyo nathI chatAMya tArI pratibhAne maLe devanA svarUpanA nizcaya karI zakela che ane pelA kutIrthika leke haThAvI zakela che e ja tArI buddhinA meTo camakAro che. " pachI e kSema karamunie rASTranA jamAI padmakumAranI prazaMsA karatAM jaNAvyu ke huM rAjaputra padma! teM paNu tArA sAdhelA yakSanA prabhAvathI A badhA leAkAnI mUDhatA dUra karI nAMkhI che ane temane devanA svarUpa vize te nizcaLa karI nAkhelA che, e tAruM kAma jagatane vismaya pamADe tevu che. jyAre tu garbhamAM hatA tyAre tArI mAtAe satya tattvanA nirNaya thAya evI vRttithI badhA darzanAnA vicAronI jijJAsA saMbaMdhI dAda karyAM hateA ethI ja tArI pravRtti ukta rIte vismayakArI hAya e svAbhAvika che. A AkhA leAka mithyAtvathI DhaMkAI gayelA che chatAM tArI jevA zilakSmIne jonArA-varanArA puruSAmAM AvI camatkArika buddhi hoya e kharekhara vizeSa ucita che; mATe ja tame badhA arihaMtane devarUpe, sutapasvIone gururUpe, ane zrI jine jaNAvelA tattvane dha rUpe, sadbhAvapUrvaka jarU2 svIkArA. je leke dharmathI viruddha rIte varte che temanI sAmata choDI dyo, viSayAnA vyAtmAha tajI dyo ane navA navA zuSNene meLavavA mATe AjathI ja udyama zaru karI gho. A rIte aneka prakAre te kSema karamunie te mudhAne samajAvIne dharmamAM nizcaLa karyAM ane pachI temanI rajA laIne te muni peAtAne iSTa sthAne cAlyA gayA. have pahelethI dharma vize nizcaya pAmelA evA rAjA ane pelA rAjaputra e mane~~ sAsarA ane jamAI pelA kSema karasAdhunA vacanathI vizeSapaNe paramAtha pAmyA ane dharmakArgomAM vadhAre ne vadhAre pravRtti karavA lAgyAM. "> 156 have vakhata jatAM eka divase pelA rAjaputra padmakumArane teDI javA mATe tenA pitAe mekalelA pradhAnapuruSA tyAM AvI pahoMcyA. temanA AvavAnA samAcAra dvArapALe jaNAvyA pachI teo "Aho Shrutgyanam" Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - 157 pakumArane pitAnI hitazikSA. : kayAratna ke : -~ ~-~ pakumAra pAse gayA "A te mArA pitAnA pradhAne che" ema temane oLakhI dUrathI ja UbhA thaI kumAre temane sanmAna ApyuM ane teo eka bIjA premathI paraspara bheTI paDyA ane pachI pAsenA Asane upara beThA. tyArabAda rAjakumAra padme temane potAnA pitAnA kuzaLasamAcAra ane dezanI svasthatAnA samAcAra paNa pUchayA. teoe badhA samAcAra ucita rIte jaNAvyA. barAbara A ja vakhate bhejano samaya thaye. rAjakumAra pakva, temanI (pradhAne) sAthe jojana karavA mATe javAnI taiyArI karavA lAgyA. pahelAM teNe devanI pUjA kare ane pachI bhejanane vidhi pUro karyo. pachI prasaMga maLatAM te pradhAnapuruSae rAjakuma padmane vinaMti karI ke "he mahAbhAga! tamArA pitAnuM zarIra have na maTI zake evA re 1 jIrNa thaI gayuM che. have temanI IcchA paralakanuM bhAtuM bAMdhI levAnI che. eTale tame rAjyagAdI seMpI devA mATe amane temaNe (mahArAje) tamane teDavA mekalyA che ane AjJA karI che (kahevarAvyuM che) ke-rAjakumAra, mane joyA vinA bIjuM bhejana na Te he rAjaputra have bAkInAM bIjA kAne jatAM karo ane pitAjI pAse AvavAra thAo." A badhI hakIkata sAMbhaLIne ane potAnA pitAnI rogagrasta sthiti jANIne rAjakumAranA manamAM zeka thayo ane ghaDIka te te kiMkartavyamUDha ja banI gaye paNa pachI pitAnI meLe ja dhIrapaNuM dhAraNa karI, pitAnA sasarA rAjAne kema karIne prasanna karI, tenI rajA laI potAnI strI sAthe te, niraMtara prayANa karatA karatA-pravAsa karatA ahaMkarA nAmanI nagarImAM AvI pahoMce. tenA mAnamAM nagarImAM zobhA karelI. kumAra rAjabhuvanamAM gaye. paMcAMga praNipAtapUrvaka teNe pitAnuM mastaka pitAnA caraNomAM namAvyuM. pitA tene snehathI bheTI paDyo, meLAmAM besADe ane kumAre judA judA dezamAM pravAsa karela hovAthI je je anubhava thayA hoya te vize pitAe tene pUchyuM. pitAnA pitAnI zArIrika durdazA joIne kumAranI AMkhamAM jaLajaLI AvI gayAM tethI bhAre zeka thavAne kAraNe gaLagaLA thaI gayelA te kumAre aspaSTa akSaravALAM vacanevaDe pitAne dezAMtarabhramaNane yathArtha anubhava kahI saMbhaLAvyuM. pachI rAjA potAnA putrane zekAkula joIne tene samajAvavA A pramANe bolavA lAgyuM. "he vatsa! Ama kema kAyara thAya che ? siddhanA AtmAone choDIne bIjA badhAMnI AvI ja (mArI jevI) dazA thAya che, e suprasiddha hakIkata che. ane Ama che mATe ja ApaNA pUrvajoe samagra saMgene tyAga karI saMyama sAdhavA mATe udyama karele, athavA he vatsa! amAre zoka karavA jevuM che paNa zuM? ame te traNa vagere sAdhI saMsAranA kayA sukhe nathI bhegavyA ? arthAt sarva sukhe bheLavI lIdhA che. amArI AjJA ke pitAne mAthe chegAnI jema nathI caDhAvI, arthAt badhAe ja amArI AjJA mAnelI, athavA A rIte AtmazlAghAthI paNa sayuM. saMsAramAM anaMtakALa sudhI bhramaNa karavAthI "Aho Shrutgyanam Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAratna-Si : padma rAjavIe karAvela zrI caMdraprabhunI suvarNa mati. 158 ame zuM joyuM nathI? zuM anubhavyuM nathI ? zuM karavuM bAkI rAkhela che; te he putra! tuM zekane tajI de ane mane dharma sAdhanAmAM sahAya kara." tyArapachI kumAranI IcchA rAjyabhAra levAnI leza paNa na thaI, chatAM mahAkaTe-parANe parANe rAjya ke e tenI pAse gADI svIkArAvI ane sAruM muhUrta AvatAM tene rAjayAbhiSeka karI tene gAdI upara besADyo. pachI, navA rAjAne yocita zikhAmaNa daIne jUnA rAjAe anazana karyuM. samAdhithI maraNa pAmI te rAjA suraprabha saudharma nAmanA devalokamAM deva thaye. have navA rAjA pagharAjAe pitAnAM maraNakRtya karyA, ane saMsAranuM svarUpa vicArI te paNa zaka rahita thaI pitAnAM rAjyakAryo saMbhALavA lAge. have eka divasa te padmatRpa rAjavATikAthI pAcho pharato hato tevAmAM tene vIrabhadra zeThe karAvavA mAMDeluM UMcA UMcA zikharavaDe dizAone rUMdhatuM-bharI detuM ane haranA hAsya ane hima jevuM ujajavaLa evuM eka jinabhavana joyuM. kutuhalathI te e caNAtA jinabhavana pAse gaye. vIrabhadra vagere zeThee rAjAne Adara karyo, ane caNatA jinaprAsAdanI vizeSa prakAranI kArIgarI vagere batAvyAM. rAjAe vIrabhadra zeThanI A pramANe prazaMsA karI. he mATI kIrtivALA vIrabhadra zeTha ! teM tArA hAthe pidA kareluM dhana kharcane pahADa jevuM bhAre UMcuM AvuM suMdara jinabhavana jaNAvyuM che, tethI tane dhanya che. pahADomAM AthaDI AthaDIne, jaMgalamAM rakhaDI rakhaDIne nadIo ane samudrone oLaMgI oLaMgIne arthAt aneka kaSTa sahIsahIne dhana pedA thAya che. evuM bhAgyavaMtenuM ja dhana dharmanA kAmamAM kharacAya che, ane bIjAonuM bIjA kAmamAM jAya che. rAjA kahe che ke huM mArI jAtane pUNya vinAnI mAnuM chuM, ane mArA dhanane paNa ApattionuM sAdhana samajuM chuM, kAraNuM ke-e mAruM dhana AvA sarasa sthAnamAM upagamAM nathI AvatuM. rAjA kahe che ke-mArA rAjyane huM deraDAnI jema baMdhananuM sAdhana samajuM chuM, kAraNa ke rAjya DuM paNa AvA sadudharmanA kAmamAM khapa nathI lAgatuM. bhAvastavamAM asamartha e huM-(rAjA) dravyastava mATe paNa yana nahIM karuM te huM mArI jAtane mArI meLe ja saMsAranA kuvAmAM nAkhuM chuM. Ama bahu belavAthI zuM ? have te A jinabhavanamAM ja jinabiMbane karAvIne hamaNuM mArI jAtane zAzvata karI dauM-amara karI dauM-muktimArganI sAdhanA karI lauM. have sAruM muharta joIne pUrvokata vidhivaDe rAjAe uttama suvarNanI jinapratimA karAvavA nAkhI. vakhata jatAM caMdranA lAMchanavALI e uttama jinapratimA arthAt zrI caMdraprabhunI pratimA taiyAra paNa thaI gaI, ane tenI pratiSThA mATe egya lagna paNa AvI gayuM. have barAbara e ja vakhate pelA cAraNa muni mahAtmA ke gurue jene munigaNuM sAthe viharavAnI anumati ApelI che e sUri kSemaMkara paNa suhaMkarA nagarIe AvI "Aho Shrutgyanam Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - 159 jinapratimAnI pratiSThAne kSemaMkara munie jaNAvela vidhi. : kathAratna-meSa : pahoMcyA. rAjA padghanRpe kSemaMkara muninA AvavAnA samAcAra jANyA tethI harSane lIdhe tenAM romAMca pulakita thaI gayA, ane vizeSa bhaktipUrvaka te temane vaMdana karavA lAgyo. gurue tene AzISa ApI. ane te gurunI sAme kevaLa bheMyataLa upara beThe. munie tenA dharma viSayaka kuzaLa samAcAra pUchayA, arthAt te nibaMdha rIte dharmanI ArAdhanA kare che ke kema? e vize rAjAne pUchayuM. rAjAe pote eka suMdara jinapratimA karAvI che, te vize munirAjane vAta karI, ane avasara joIne munine kahyuM ke-he bhAgyavaMta! A mUrtinI pratiSThA kare. pachI e guru(munirAja) belyA he naravara! pratiSThAnI pravRttimAM je vidhi asAvadya che eTale maMtroccAraNa ane devAhAna vagere je kAma asAvadya che te te ame karI zakIe ane je kAryo sAvadya che eTale pratimAne navarAvavuM vagere je sAvagha kAme che te badhAM gRhasthane karavAM ucita che. pachI gItArtha, bhaktivALA, dakSa, dharmakriyA karanAra, nipuNa ane parama Astika evA vIrabhadra vagere gRhastha, bhakti ane bahumAna sAthe uga vagaranA teo(gRhasthoe kSemakara gurune devapratiSThAnA vidhi vize pUchavA lAgyA ane muni paNa, e vize zAstra pramANe vA pite je sAMbhaLyuM che te pramANe temane kahevA lAgyA. prathama te amArI-gheSaNA karAvavI eTale ke, kaI jIne vadha na kare evI jAherAta karAvI, leke te pramANe varte ema karavuM. pachI rAjAne ane saMghane belAvavA, pachI vaijJAnikanuM eTale mUrtinA zilpanA jANakAranuM sanmAna karavuM ane kSetranI zuddhi karavI. tathA dikapAlenI sthApanA karavI. te saMbaMdhI kriyAnAM sAdhanane taiyAra karI rAkhavA ane hAjara rAkhavAM. upavAsa kare, bAhya ane AMtara ema banne prakAre pavitra thavuM ane vedikAmAM zrI jinabiMbanI sthApanA karavI. vaLI, sAruM muhUrta joIne pUrvottara dizAnI sanmukha ane izAnakhUNAnI sAme mukha rAkhI sArAM zakuna thatAM ane cAre jAtanAM mAMgalika vAjA vAgatAM, sarva saMgha sAthe pratimAjInI sAme sthApanAcAryanI sthApanA karIne akhaMDa ane pavitra vastrane paherelA AcArya devavaMdana kare. zAMtinA ane zratanA adhiSThAyaka devone nimitte kAyotsarga kare tathA temanI stuti bele. pachI dakSiNa hAthamAM sonuM rAkhI sakalIkaraNa kare. pachI jemane mAtRpakSa ane pitRpakSa vizuddha che evA ane dakSa, kSetrajJa, rakSA baMdhanavALA, snAtrIAo(haNa karanArAo) badhI dizAomAM siddha-taiyAra karelA baline pheMke. tyArapachI teo cAra baMdha kalavaDe jina bhagavAnanI pratimAone harAve ane pachI mANeka, metI, paravALA, sonuM ane tAMbuM athavA paravALAM mitI, sonuM, rUpuM ane tAMbuM e pAMca ratnavALA pANI vaDe te pratimAone tvavarAve. tyAra bAda pipara, pIMpaLe, sarasaDa, uMbare ane vaDa vagerenI aMdaranI chAladvArA banAvelA kapAyelA pANI vaDe havaNa kare. tyArabAda, parvatanI, padmadrahanI, nadIsaMgamanI, nadInA bane kAMThAnI, gAyanA ziMgaDAthI khodAelI ane rAphaDA vagerenI mATInA pANI vaDe huvaNa kare. "Aho Shrutgyanam Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAnuM keSa : jinapratimAnI pratiSThAnI vidhinuM varNana pachI ATha varganA pANI vaDe eTale kuTha, priyaMgu, cAvaja, dara, uzIra-sugadhI vALe, devadAra, dhare ane jeThImadha e badhAMnAM pANInuM nAma "prathama aSTavargajala che. meda, mahAbheda, kakala, phIraka kela, jIvaka, RSabhaka, nakhalA ane mahAnakhalA e badhAMnAM pANInuM nAma "dvitIya aNavargajaLa' che e banne prakAranAM pANI vaDe huvarNa kare. savaiSidhIvALA pANI vaDe eTale je pANImAM haLadara, vaja, zepha, vALa, matha, graMthivaNuM, priyaMgu, muravAsa, kasUre, kuTha, elacI, taja, tamAlapatra nAgakesara ane laviMga e badhI oSadhIo paDelI che evA savaiSadhIvALA pANI vaDe nhavaNuM karavuM. pachI gaMdhajalavaDe ane pravara vAsa salilavaDe nhavaNa karavuM. pachI caMdananA pANI vaDe, kuMkumanA pANInA ghaDAo vaDe ane tIrthane pANI vaDe huvaNu karavuM. tyAra bAda gurue maMtrI ApelAM zuddha pANIvALA kaLazo dvArA nhavaNa karavuM. chelle kaLaza thAya tyAM sudhInAM badhAM nhAvA karatI vakhate paNa vacce vacce jaladhArA, puSpa, gaMdha ane dhUpane paNa vidhi pramANe upaga kare. AvI rIte biMba-pratimAne harAvyA pachI guru, jJAnakalAnA nyAsane Acare, tyAra pachI pratimA upara sarasa sugaMdhavALA pravAhI caMdananA lepathI lepa karavo. ane pachI pratimAnI AgaLa sugaMdhI phUlene caDAvI naMdAvartane paTTa kADhI sArAM dravaDe pratimAnI pUjA karavI. pachI e naMdyAvartanA paTTane caMdananA chAMTaNa chAMTelA kapaDA vaDe DhAMkI de ane pachI jinabiMbanI upara addhi ane vRddhivALuM Disara eTale hastasUtra ke kaMkaNuM caDAvavuM. tyAra pachI jinabiMbanI AgaLa sarasa-rasadAra sugaMdhI phaLe mUkavAM jevAM ke jakhIra, lIMbu ane bIjeruM vagere. pachI gaMdha devA eTale sugaMdhI dhUpa vagere karavA. pachI mudrA ane maMtranyAsapUrvaka jinabiMbanA hAthamAM kaMkaNuM nivezavuM. tyArabAda biMbanI AgaLa maMtravaDe dhAraNAvidhi karo. pachI aneka prakAranAM pakavAne mUkavAM, uttama mizraNavALI sugaMdhI gaMdhapuTikA-gaMdhanI paDIo mUkavI. uttama vyaMjane mUkavAM ane vizeSe karIne jAmaphaLa vagere phaLe mUkavAM. pachI zrI jinendranI pratimA AgaLa zAka, zeraDI, varaselA, khAMDa ane uttama auSadhio-ghauM vagere tathA saMpUrNa rIte taiyAra thayelo bali. mUko. pachI sukumArikAyukta eTale tAjI mATI-jene keIe paNa upaga nathI karyo evI mATI yukta vRtaguDadIpa tathA cAre dizAmAM cAra juvArA, jinabiMbanI AgaLa mUkavA ane pachI bhUtane bali Apa. pachI zrI jinanAthanI AratI ane maMgaLadI utArIne vaMdana karavuM. pachI adhivAsanA devatAne kAusaga kare ane temanI stuti karavI. have pachI atyaMta apramatta evA guru zrI jinanAM pAMce aMgemAM traNa vAra, pAMca vAra ke sAta vAra sthirIkaraNa maMtrane sthApita kare. pachI madanaphaLa-mIMDhaLa caDAve ane adhivAsana maMtrane nyAsa paNa kare. zrI jinabiMbanuM dhyAna kare, eTale jANe ke te, sajIva na hoya ema phuTapaNe bhAse. A rIte adhivAsita thayelA te zrI jinabiMbane "Aho Shrutgyanam Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudrA ane maMtranuM vidhAna. * kayAratna-meSa : dazAvALA ane caMdananA chAMTaNAvALA vastravaDe DhAMke ane pachI tenA upara puSpane vere. pachI jemane piyara pakSa ane sAsarAne pakSa jIvaMta hoya evI saubhAgyavatI ane alaMkArothI suzobhita cAra strIo zrI jinabiMbane sAta dhAnyanA pANI vaDe huvaDAve. pachI hiraNyanA dAnavaDe tuSTa thayelI e ja strIo pAse sUtarathI bharelI-trAkanA sUtaravaDe cAragaNuM vATIne biMbanuM mApa karAve. pachI devenuM vaMdana kare ane pratiSThA devIne kAusagna karIne teNInI stuti kare ane tenI ja AgaLa dhRtapAtra sthApe. pachI sArA lagnamAM madha ane sAkathI bharelI sonAnI vATakImAM boLelI kanakazalAkA-senAnI saLIvaDe biMbamAM nayanenuM umIlana kare. pachI zrI jinabiMbanA aMgenI saMdhiomAM pratiSThA maMtravaDe sArI rIte akSaranA nyAsane karatA sthira manavALA AcArya vAsakSepa kare. pachI zrI jinabiMbanA sa mATe saMgha sAthe gurue puSpa ane akSatanI aMjalipUrvaka maMgaLazabda vaDe gheSaNa karavI. e gheSaNa A pramANe che. siddhi, meruparvata ane kulaparvate tathA jIvAstikAya, pudgalAstikAya, dharmAstikAya, adhamastikAya, AkAzAstikAya. e pAMca astikA ane kALa e badhAMnI jema ahIM zAzvata pratiSThA che tema A biMbanI paNa A supratiSThA thAo. vaLI badhA dvIpa, samudra, caMdra, sUrya, svarga ane bIjA vAsakSetronI jema ahIM zAzvata pratiSThA che tema A biMbanI paNa A supratiSThA thAo. A prasaMge zubha bhAva nimitte cekhA uchALavA. pachI biMbanI savizeSapaNe pUjA karavI ane caityane vaMdanA karavI. pachI zI jinabiMbanuM mukha ughADatAM veMta ja prAsuka ghI, goLa, gorasa ane Adikavi zrI zramaNa saMghanI pUjA karavI. pachI sAre divasa joIne saubhAgyamaMtrane vinyAsapUrvaka, zrI jinabiMbanA hAtha uparathI mIMDhaLanuM kaMkaNa avazya upADI levuM. upayukta banelA gurue zrIjinabiMba saMbaMdhe nijanija sthAne mAM je navI mudrAo karavAnI che te badhInAM nAme A che. 1 jinamudrA, 2 kaLazamudrA, 3 parameSTI mudrA, 4 aMgamudrA, 5 aMjalimudrA, 6 AsanamudrA, cha cakamudrA, 8 surabhimudrA, 9 pravacanamudrA, 10 garuDamudrA, 11 saubhAgyamudrA ane 12 kRtAMjalimudrA. cAra kuMbhanI sthApanA, sthirIkaraNa ane adhivAsa maMtranyAsa e badhuM zrI jinamudrAmAM karavuM ane bIjA vidhAne AsanamudrAmAM karavAM. kaLazo dvArA huvaNanuM kAma kaLazamudrAmAM karavuM. AhAna maMtrane parameSThI mudrAmAM karava, aMgamudrAmAM samAlabhana karavuM ane puSpApaNu vagere aMjalimudrAmAM karavuM. AsanamudrAmAM paTTanI pUjA karavI. cakamudrAmAM aMgasparza kare, surabhi mudrAmAM amRtamukti ane pravacana mudrAmAM pratibadha kare. garuDa mudrAmAM duSTa rakSAnI vidhi karavI, saubhAgyamudrAmAM maMtra saubhAgyanuM kAma karavuM ane kRtAMjali mudrAmAM dezanA karavI. e rIte te te badhAM kAryo te te mudrAmAM karavAM. ahIM ke carcA uThAve che ke guru te cAvaja jIvita sAmAyikane ucacarelA che ane temAM ja sthita rahelAM che to pachI emane A badho sAvadha samAraMbha kare kema karIne yogya "Aho Shrutgyanam Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu ke pati pratiSThA zAmATe karAvI zake? 162 gaNAya? pUrvokta pratiSThAnI pravRttimAM te jIvavadha thAya ja che ethI sAmAyikane varelA guru paNa evI pravRttimAM paDazete pachI guruonA ahiMsAnA upadezamAM ziSyone avizvAsa thaze. A carcAne uttara ApatAM guruzrI jaNAve che ke-he mUDha! je ke pUrvokta pravRttimAM kayAMka jIvavadha thAya che ane te paNa te kAyavadhane gurunAM vacanane tathA AcaraNane Teke che tethI e jIvavadha duSTa na lekhAya arthAt sAmAyikamAM rahelA sAdhune paNa e jIvavadha karavAnI chUTa hovAthI te nimitte tene doSa na lAge. "zrI jinabiMbanI sthApanA gurue karavI" evuM vidhivacana che ane te sUtreta che mATe pramANarUpa che. pratiSThA vidhi karanAra yati te vacanane saviSaya-saphaLa kare che eTale emAM ene doSa na hoya. e vacana pramANe guru, pratiSThAnI vidhine na Acare te te vacana niSphaLa thAya mATe pratiSThAnI vidhino Acarate yati egya ja kare che arthAta gaurava vagere guNovALI evI zrI jinabiMbanI sthApanA guru kare te cagya ja che. vaLI bIjuM e ke,-bane teTalI yatanA rAkhIne sUtroktavidhipUrvaka zrI jinabhavana caNAvavAmAM jema jIvavadha vagere doSa lAgatA nathI tema zrI jinabiMbanI sthApanA paNa karavAmAM jIvavadha vagere doSa lAgatA nathI. guru vinA ekale gRhastha zrI jinabhavana, zrI jinabiMba ane zrI jinabiMbanI pUjA vagerenAM vidhAne karI zako nathI mATe temAM jIvavadhane doSa nathI ane gurune e doSa lAgatuM nathI ema kaheluM che. A vize AthI vadhAre kahevAnuM kAma nathI. zrI kSemakara muni kahe che kepUrvokta vidhi pramANe zrI jinabiMbanI sthApanA karyA pachI potAnA vibhavane chAje e rIte ekso ne ATha kaLazevaDe zrI jinabiMbane abhiSeka kare. ane zrI jinanI pUjA vagerenI pravRttimAM pratidina parama prayatna kare. zrI kSemaMkara muni kahe che ke-he vIrabhadra ! ane anya zrAvake! pratiSThA vidhi A rIte saMkSepamAM kahe che. pachI sAvadhAna cittavALA ane hAtha joDIne namaskAra karatA evA vIrabhadra vagere zrAvaka belyA ke he bhagavana ! tame pratiSThAno vidhi batAvIne amArA upara anugraha karela che. A rIte te zrAvakee gurunI vAraMvAra prazaMsA karI. pachI temane vaMdana karyuM ane gurue jaNAvela vidhinI badhI hakIkata padmanRpatine kahI saMbhaLAvI. vIrabhadra vagere zrAvakenuM vacana sAMbhaLI te rAjAe paNa vegathI potAnA mANasane kahIne nagaranI zobhA karAvI, kedakhAnAmAMthI badhAya kedIone choDI daI badhAM kedakhAnAM sApha karAvI nAkhyAM, badhAM tIrthonAM pANI maMgAvyAM, pratiSThAmAM upayogI evA phale, badhI ghauM vagere auSadhIo ane kuMvArI mATI vagere sAmagrI taiyAra karI ane AgaLa vazamI gAthAmAM niyata rIte upayogamAM AvanAra vastuvarga jaNAvela che te badhI bhegI karI saMgharI lIdhI, dUra dUra deza-dezAMtarathI kuzaLa sAdharmikene belAvI lIdhA, je je sAdhuo vihAra karavAne "Aho Shrutgyanam Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 jinabhavana nirmANunI mahattvatA. * yAranAya : udyata thayA hatA temane mahAmahenate rAkI lIdhA ane A rIte pratiSThA maheAtsavane prAraMbha karIne e rAjAe zrI kSema karasUrine A pramANe kahyuM ke- he bhagavan! tame amAsa upara kRpA karIne A jinabiMbanI pratiSThA kare, ' pachI rAjAnI vinaMtine mAna ApIne AcAyaeN pratiSThAnuM kArya svIkAryuM. prathama te emaNe AgaLa pAchaLa ekAzana ane vacce upavAsa e rIte caturthAM bhaktanA tapa karyAM, pAtAnA AtmA samAhita karyAM, pratiSThAsamaye ucita lAge tevA veSa karyAM, jemane pahelAM zikSaNa ApIne taiyAra karelA che evA, dakSa, dravyathI ane bhAvathI zuddhiyuta, samAlabhana karavAmAM kuzaLa, ghareNAM paherelAM, jemanA mAtRpakSa ane pitRpakSa zuddha che evAM keTalAka snAtrIyAone bhegA karI peAtAnI sAthe zakhyA, pachI pUrNAMta pratiSThAvidhi pramANe sumitranuM adhivAsana vagerenA vidhi karyAM. kharAkhara iMTa ghaDI AvatAM ja vagara vila e biMba upara sugaMdhI vAsakSepa karyAM ane e rIte zAstrathI aviruddha krama pramANe zrI jinabiMbanI pratiSThA karI. e vakhate rAjA paNa peAtAnI jAtane puNyanA prakavALI mAnate te te badhAM tatkAle,cita vidhAnA karavA lAgyA eTale ke pratiSThA vakhate karavAmAM AvatAM caityavaMdana, AratI vagere vidhAnA karavA lAgyA tathA saMdhane ane sAdharmikAne dAna ApyAM, svajana varganAM ane pradhAnA tathA prajAjanAnAM pAte jAte ghaNAM ghaNAM sanmAna karyAM. have A rIte pratiSThAnA vidhi pUrA thatAM Amakara guru rAjA vagerenI sabhA samakSa dharmadezanA karavA lAgyAH------ " jee zrI jinabhavananu nirmANa kare che, zrI jinabiMbanuM sthApana kare che, zrI jinanI pUjA ane yAtrA vagerenI pravRttimAM savizeSa udyamavata che te dhanya che ane tevA dhanya puruSA gepadanI peThe A bhavasAgarane tarI jAya che. zrI jinabhavananuM nirmANu vagere pravRttimAMnuM sadharma nuM nimitta eka eka pazu meLavI zakAya te pazu te ghaNA gauravanI vAta che arthAMt eka nimitta paNa bhAre hitakara che teA pachI je lArka zrI jinabhavananA nirmANathI mAMDIne tenI pratiSThA sudhInA badhAM suMdara nimittone meLavI zake che. temanA lAbhanI te zI vAta karavI ? A vize bahu zuM kahIe ? paraMtu zrI jinanI pratiSThAnA vidhi karavAmAM Ave teA evu kAI maMgaLamaya kArya nathI je siddha na thAya? arthAt mAM maMgalamaya kAryAM pAra paDe che; jemake jee pratiSThAne prasage zrI jinabiMbane vividha prakAranA pANInA kaLazAthI navarAve che, te jANe peAtAnI jAtane traNa lenA rAjyamAM abhiSeka na karatAM hAya. vaLI, e prasaMge jee! zrI jikhamanI AgaLa vividha prakAranAM phaLa, pAko ane zAkAnA linaivedya dhare che te jANe mekSasukhanA khajAnAne jaladIthI khAdatA na hAya. vaLI, jemanA tarapUthI snigdha ane lAMbA lAMkhA "Aho Shrutgyanam" Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kathA ratna-DeSa : jinapratimAnI pratiSThAnuM phala tAjA tAjA javArAo mUkavAmAM AvelA hoya te jANe ke temanA tatkALa UgelA sukhakalpavRkSanA aMkurAono ja na hoya. je bhavya loka zrI jinabiMba nimitte vedInI racanA kare che teo mAnuM chuM ke te dvArA mekSavadhUnuM pANigrahaNa kare che ke zuM? je bhaLe, bharelI-pavitra sutarathI bharelI-trAkanA tAMtaNuothI zrI jinabiMbanuM mApa kare che teo taMtune bahAne jANe ke pitAnI lakSamIne draDha rIte bAMdhI rAkhatA na hoya ? jeo jagatanI AMkha jevA evA zrI jinabiMbana bane nayanuM unmelana kare che teo potAnI bane AMkha, jANa jagatane jevAne samartha bane evI banAve che. pratiSThAne prasaMge vAjAone avAja badhe sthaLe nirbhara rIte phelAya che te jANe ema kahe che ke jema bakarI saptaparNanA vRkSa pAse pahoMce che tema badhA budha puruSoe AvA pavitra kAmo karavA mATe pahoMcI javuM joIe. e pramANe jagadguru evA zrI jinanA biMba nimitte bhavya leke je je kAMI maMgala kare che te te badhuM tadanurUpamaNe temanA sukha mATe pariName che tethI tame badhA pUNyavALA che, kAraNa ke tamArI badhAnI zrIniMdranA saMbaMdhe AvI sArI vizeSa prayatnavALI pravRtti thaI che. je lokee aMgUThA jevaDI nAnI paNa zrI jinanI pratimA pratiSThApita nathI karI te leke pitAnA AtmAnI nirvANa prApti mATe kema pratiSThA karI zake ?" AvI rIte ghaNA lAMbA vakhata sudhI te vIrabhadra vagere zrAvakene tathA rAjane utsAhita karIne AcAryazrI kSemakaramuni bIjI tarapha vihAra karI gayA. rAjA paNa pitAnAM rAjyanAM ane dharmanAM kAryo tarapha dhyAna ApavA lAgyo. have vakhata jatAM rAjA rAjyalakSamInI meje mANato rahe che, evAmAM tene pUrve kareluM ke nikAcitakame udayamAM AvyuM. enA paripAkarUpe enA zarIramAM bhayaMkara dAhajavara pedA thayo. enA pratikAra mATe aneka maMtro tathA taMtronA upacAra karAvyAM. AkhuM rAjakuTuMba ane badhA prajAjana vyAkuLa thaI gayAM. rAjAnA aMtaHpuramAM te raDAreDa macI gaI. eka kSaNa keInA AMsuM sUkAtA nathI. ema badhI rANuo raDavA lAgI. aneka upAyo karyA chatAM rAjAne e vyAdhi na ja maTa eTale e bhayAnaka vyAdhinI asahya pIDA thatAM rAjA pitAnA AtmabhAnane bhU arthAta enuM samyaktva cAlyuM gayuM ane rAjA ArtadhyAnane vaza paDyo. e vakhate teNe pitAnuM bhavAMtara AyuSya bAMdhyuM ane ArtadhyAna deSamAM vartate rAjA maraNa pAmya ane svayaMbhU ramaNa nAmanA mahAsamudramAM garbhaja masyarUpe teNe janma che athaoNt rAjA marIne mAchalAnI enimAM janme. - A rAjAe pUrvokta prakAre zrI jinabiMbanI pratiSThA karI-karAvIne viziSTa puNya pidA kareluM, vaLI, e rAjAe zAstramAM batAvyA pramANenI sankriyAo paNa niraMtara rasapUrvaka "Aho Shrutgyanam Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 padmapatine jAtismaraNatAna ane anazana. ? kayAratna-DeSa : karelI. vaLI, e nAnapaNathI ja asAdhAraNa vivekanA prakarSathI gauravavALe hate, ghaNA lokenI sAme rAjAe tIrthanI prabhAvanA paNa daDhapaNe karI batAvelI, vaLI, e mahAtmA, upazama, viveka, Astikaya vagere aneka guNothI bhUSita hata arthAt e padma nAmano rAjA AvA AvA aneka guNavALe ane vizeSa dhArmika hate; chatAMya te durgatine pAme. hAya !!! hAya !!! juo te karmanuM mAhabhya kevuM che? athavA karmanA prabhAvane lIdhe zrI mallijina strIne avatAra pAmyA ane bhagavAna mahAvIrane eka mAtAne cheDIne bIjI mAtAnA garbhamAM rahevuM paDyuM. A kamene pratimalla kone karI zakAya ? arthAt e karmonI sAme kene karI zakAya ? e pramANe te (rAjA) mAchaluM thaIne samudramAM Amatema hiMDa, eka vAra zrI jinabiMbanI samAna AkAravALA evA eka mahApAne-meTA kamaLane juve che. zrI sarvajJa bhagavAne kahyuM che ke-svayaMbhUramaNa samudramAM mAchalAM ane kamaLe badhA prakAranA AkAravALA maLI Ave che, teo phakta eka baloyAnA AkAranA nathI hotA. have zrI jinabiMba jevA AkAravALuM kamaLa jeIne A mAchalAne bhAre saMteSa-prasannatA thaye ane "AvuM rUpa meM kyAMka joyuM che." e jAtanI tene UMDI vicAraNA jAgI. e vicAraNAmAM vadhAre ne vadhAre vadhatAM tene tenA pUrvabhavanuM smaraNa-jAtismaraNa jJAna thaI gayuM. have te tene pote jenI pratiSThA karAvI che evuM zrI jagagurunuM biMba sAkSAt hoya ema dekhAvA lAgyuM ane saMbhAratAM saMbhAratAM pelA karuNAamRtanA samudra evA kSemakarasUri paNa najare taravA lAgyA tathA tenA upadeza vacane TAMkaNAMthI kerelAM hoya e rIte tenA hadayamAM prakaTa rIte jaNAvA lAgyAM. jAtisamaraNazAna thavAthI tenA manamAM saMveganA taraMga UThavA lAgyA ane te matsya heIne paNa vicAravA lAgyuM ke-aha! mAruM kevuM kamanazIba che ! mArAM kevAM liSTa karmo che! aho bhAvibhAvanI prabaLatA keTalI badhI che ke te TALI TaLI zakatI nathI. mane mArA rAjAnA bhavamAM tathA prakAranI uttama dharmanI sAmagrI sAMpaDI hatI ane jANe mAruM nAva samudrane kAMThe pahoMcuM pahoMcuM ema thaI rahyuM hatuM, paraMtu evI dazAmAM paNa meM aMtasamaye samyaktvane khaI nAkhyuM, AtmabhAnane gumAvI dIdhuM ane pariNAme A durdazAne pAme to have zuM karuM? kene zaraNe jAuM? kyAM jAuM? athavA have zuM karuM te sAruM thAya? e pramANe vadhAre samaya sudhI saMtApa pAmI, pazcAttApa karI teNe potAnA mananA pariNAmone vizuddha karyA ane te chevaTezaranA caMdra jevA ane jagaguru evA zrI caMdraprabha bhagavAnanuM zaraNa che" ema teNe nizcaya karyo ane pachI teNe anAgArI-jemAM koI prakAranI chUTachATa nathI evuM anazana svIkAryuM. te e rIte parama samAdhimAM rahetA ane kevaLa paMcaparameSTi maMtrane ja niraMtara yAda karate karate maraNa pAmI sahasAra nAmanA svargamAM vadhAremAM vadhAre AyuSyavALe deva thaye. e, "Aho Shrutgyanam Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kyArana-prANa : deva anelA padmavrutine sUrie Apela upadeza. 166 * svargamAM paripUrNa paNe badhI paryApti pUrI karI ALasa maraDI devazayyAmAM beThA thaye ane teNe tatkAla ucita evAM tathAprakAranAM devakAryAM pUrAM karI turata ja kayA karmane lIdhe huM A devane avatAra pAmyA chuM' e jANavA mATe peAtAnA avadhijJAnanA prayAga karyAM eTale ( teNe ) pAtAnA matsyabhava ane rAjanA bhatra spaSTapaNe joI lIdhe, te badhuM zvetAM ja zIghra tene pAte pratiSThA karAvelA zrIcaMdraprabhajinanA aikhane jovAnI pramaLa utkaMThA thaI AvI ane te ceAgya AbhUSaNA paherI, keTalAka pramukha pramukha devAne sAthe laI vimAnamAM besIne zrIca draprabhajinanA maMdira bhaNI javAne UpaDyo. bhaktinA paramapraka pUrva ka teNe jagaguru evA zrIcadraprabha bhagavAnane vadana karyuM. pachI tyAMthI pAchA pharatAM teNe, tAjA ja vihAra karIne AvelA ane dhama kathA kahI saMbhaLAvatA evA te kSema kara AcAya te joyA. e dhruve, te AcAryane paNa paramapremanA praka pUrvaka vaMdana karyuM". AcArye tene AziSa ApI. te deva ), pAsenI jamIna upara beThI, AcArya pazu pAtAnA jJAnanA prabhAvathI tene oLakhI lIdhe| ane tene AdarapUrvaka elAvyA ane kahyuM ke-' he suravara ! tu puNyavALe che. jemake peAtAnA prakAzathI vizvane prakAzita karatA mahimAvALA ane caMdra jevA manohara evA jinami ane zrIjinama MdiramAM sthApita karatA evA tuM puNyavatAmAM Iza samAna kema na ho ! athavA mArI jevA tArI praza'sA kema na kare? te pratiSThA jevu' uttameottama AcaraNa-kArya karyuM. chatAM tArAM pUrvanA dRSkRtAne lIdhe tane aMtasamaye tArI sumatine rAkI rAkhanAruM evuM, kaMTaka vAgavA jevu kaluSatAvALu... je mahAvijJa AvI gayuM. tethI tu koI paNa rIte tArA manamAM khedna na karIza, jemaNe aneka sukRtya karyAM che evA paNa prANIe kukarmonA vipAkane pAmatAM durgatine na pAme evuM ane kharuM ? arthAt e rIte tAre paNa matsyayenimAM janma levA paDyo teA pazu have tu te karelI zrIjinabiMbanI sthApanAnA pUNyaprabhAvane lIdhe bIjo manuSyabhava pAmI anu pama evuM zivasukha jarUra pAmIza. " A pramANe te phrema kara gurunI vANI sAMbhaLI te deva hu pAmyA ane teNe gurune praNAma karyAM, pachI cAlatAM cAlatAM jhagArA mAre evA kuMDaLavALA e deva, svargamAM cAlyA gayA ane bhaLye, prItipUrvaka jemanI hamezAM sevA kare che evA AcAya paNa peAtAnA ziSyaparivAra sAthe pRthvI upara vihAra karavA lAgyA. e pramANe zrI kathAratna kezamAM zrI jinabhima-pratiSThAnA adhikAre manu kathAnaka samApta. mahArAja "Aho Shrutgyanam" Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinapUjA adhikAre prabha'karanuM kathAnaka, kathA teramI. karyAM jinendranI pratimAnI sArI rIte pratiSThA karyAM pachI paNa tenI pUjA vinA karmonI nirAne lAbha maLatA nathI mATe zrI jine dranI pUjAnI -- vidhi kahIza. pavitra paheravezavALA gRhastha, puSpa vagerenI sAmagrI laI sArAM sArAM bhAvavAhI ratavane sAthe yogya samaye vidhipUrvaka zrI jine dra bhagavAnanI pUjA race-kare. gya samaya eTale traNa sadhyAA prAtaHkALa, madhyAhna kALa ane sAya kALa, athavA gya samaya eTale peAtAnI AjIvikAne anurUpa samaya eTale AjIvikAnI pravRttimAM bAdhA na kare eve kALa, gRhasthanI pavitratA eTale snAna karavuM te bAhya pavitratA ane zubha Azaya te AMtara pavitratA. zubha Azaya eTale zrI jine je mAge saMcarI, zagadveSanA pAjaya karI, samabhAva keLavI kAine paNa lavamAtra paNa pIDAkara na thayAnthavAya te rIte huM (gRhastha ) paNa zrI jinanI pUjA karate karate emane mAge saMcarI sarvatra abhayaprada anu, pavitra paheraveza eTale deza, kALa, dharmAcaraNa ane peAtAnI sthitinI apekSAe prazasta gaNAtA, AchakalAi vagaranA ane upahAsapAtra na gaNAya eve! pASAka raMge zvetadhoLA, phATele nahIM ane bIjA daSedha vinAnA pASAka-kapaDAM vagere. bIjA dASA vinAnA eTale je pASAkanI banAvaTamAM apekSAe echAmAM e AraMbha thaye! hAya, ane jene meLavavAmAM anIti na thaI hAya tathA je trasaprANunA zarIra dvArA na nIpajyuM hAya evA pASAka. phUla, akSata, dhUpa, dIpa, vAsakSepa, ali-niveda, jalapAtra-pANInu pAtra kalaza-jalanA kuMbha, sArAM kLe, kesara, kapUra, caMdana, karikAnA lepa, maNi jele senAnA mugaTa, evAM ja kaDAM, kore, tilaka vagere tathA uttama AbhUSaNeA ane mahAmUlAM vasro-e badhI vastue uparAMta siddhArtha sarasava vagere khIjI bIjI suMdara vastuenI paNa zrI jinapUjAmAM ceAjanA karavAnI che. pUjA karavA sivAya bIjA kAmamAM e vastuonA upayoga karavA e dhanya na gaNAya-sAruM na kahevAya. pUjAnA vidhi eTale zrI jinanI pUjA karatI vakhate vavaDe mukha ane nAkane majabUta rIte AMdhI levA ghaTe. ema na kare te zrI jinanI bhAre AzAtanA thaI kahevAya. vaLI kahyuM che ke--je leAkeA rAjAnI sevAmAM kharAkhara prayatnapUrvaka varte che te leAkeA sevAnuM phaLa meLave che ane khIna bAkInA-kharAkhara sevA nahIM karanAra bicArA kaleza pAme che. gaMbhIra athavALAM gaMbhIra padmAnAM moTAM moTAM phruDakAnI cejanA karI te dvArA zrI jine dra bhagavAnanA guNAnuM kIta na kare. bhagavAnanA guNlRAnuM smaraNa karavuM e ja zrI jina bhagavAnanI paramapUjA che, zrI jinanI "Aho Shrutgyanam" Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArane-koSa : jinapUjAnuM mahatva ane dRSTAMta. 168 pUjA, badhI ISTa siddhio meLavavAnuM dvAra che. gRhastha dharmane sAra paNa e che. je leke puNaya vagaranA che teo zrI jinanI paramapUjA karI zakatA nathI. badhA leke sukhane vAMche che, e sukha, mekSa maLatAM ja prApta thAya che. paraMtu e mekSanuM sAdhana dharma che, dharmanuM sAdhana samyakatva che ane e samyakatva vaLI zrI jinanI caraNapUjA vinA saMbhavatuM nathI. ema samajIne eTale zrI jinanI caraNapUjA mokSasukhanuM parama sAdhana che ema jANuM e parama sAdhanamAM sarva prayatnapUrvaka udyamavaMta mAnava, saMsArane pAra pAme che. A mATe ahIM prazaMkaranuM dRSTAMta kahevAnuM che. vasaMtapura nAme nagara che. e nagaramAM niraMtara meTA moTA utsava pravartI rahyA che ethI ema lAge che ke-jANe e nagaramAM nitya ne nitya satayuga ja na avataryo hoya. vaLI e nagaranuM nAma sAMbhaLatAM ja paNa pravAsI jana saMtoSa pAme che evuM e udAra ane atithi-abhyAgato-nI AgatA-svAgatAmAM nitya tatpara che. e nagaramAM kema jANe moTA moTA parvate na hoya evAM vizeSa prakAranAM uttuMga devamaMdiro che, kema jANe svarga nAM vimAnanI hAra lAgI na hoya evI manahara mahAlayanI paraMparA AvI rahI che, je nagaramAM strIpuruSe kema jANe bRhaspatinI jeDI na hoya evAM buddhivALa che, e nagaranAM sarovare kamaLa, kalhAra ane kumudanA parAgathI suvAsita svaccha pANIthI chale chala bharelAM che ane e sarovaro kema jANe mAnasarovarane hasatAM na hoya evAM zobhI rahyAM che. e nagarano rAjA nAme sudarzana che. e rAjAe piotAnA pracaMDa bahudaMDathI UbhA karelA mAMDavAmAM rAjalakSamIne Ane rAkhelI che tethI e rAjalakSamIe rAjanA mukha sAme pitAnA netrakaTAkSa pheMkatAM rAjAnuM mukha cakacakita abhuta kAMtivALuM dekhAya che. e e "yathA nAmA tathA guNAH" vALA rAjA IMdra je zebhe che, arthAt jema iMdra parabhUdhare-meTA parvatanA pakSone haNI nAkhelA che tema e rAjAe para-zatru, bhUdharebhUpationA-rAjAonA pakSene haNa nAkhelA che. te rAjAne prabhAvatI nAme bhArajA che ke jenA rUpamAM samasta strIonA rUpanI hada AvI gaI che, rAjAnA amAtyanuM nAma bhavadatta che ke jenA buddhikauzala pAse bRhaspati paNa hArI jAya. e amAtya upara rAjAne vizeSa prasAda-kRpA che, tathA sarva evA zrI jina bhagavAnanA zAsanamAM daDha anurAga dharAve che e e amAtya pitAne soMpelA rAjyakArane karatA-vicAra pitAne samaya vItADe che. keI bIje prasaMge te rAjA ane tene amAtya bane jaNuM bahAra pharavA mATe nIkaLavAne taiyAra thayA te vakhate ghaDAhAranA uparIe, dezAMtarathI AvelA vepArIo pAsethI tAjA ja kharIdAelA evA be uttama-jAtavaMta ghoDA temanI pAse hAjara karyA. "Aho Shrutgyanam Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - 169 viparIta zikSAvALA joDAoe rAja tathA amAtyanuM karela apaharaNa. : kathAra--Sa : gammata karavAne khAtara temAMnA eka cheDA upara rAjA asvAra thaze ane bIjA upara amAtya svArI karI. temaNe bannee te banne ghoDAone sArI rIte calAvyA. ghaDAe pavanavegI hatA ane te jema jema cekaDuM kheMce tema tema te UlaTA vadhAre vegamAM Ave evI UMdhI TevavALA hatA tethI "A rAjA jAya; A rAjA jAya" ema kahetAM leka phATI AMkhe jotA rahyA, eTalAmAM ja te te ghaDA ghaNe AgaLa nIkaLI gayA ane AMkhanA palakArA jeTalA samayamAM te temaNe ghaNe lAMbo mArga kApI nAkhyo, tethI have rAjA ane amAtya te bane dekhAtA paNa baMdha paDyA. have rAjAnA parivAre ema dhAryuM ke ghaDAoe te rAjA ane amAtyanuM apaharaNa karyuM tethI temanI pAchaLa javuM joIe. Ama vicArI hAthI, ghoDA ane ratha vagere laI te rAjaparivAra, je mAge e ghoDAe gayA tenI pAchaLa vegathI UpaDyo. duSTa TevavALA e gheDAe rAjAne ane amAtyane laIne eka bhayaMkara aTavImAM pahoMcyA ane duSTa karmonI sAthe sarakhAvI zakAya evA te ghoDAoe temane pitA uparathI nIce pADI nAkhyA ane bhAre thAkane lIdhe tharathara dhrUjatA bane ghaDAo te ja vakhate yamanA paNa thayA-maraNa pAmyA. rAjA ane amAtya paNa ghaNA thAkI gayA ane khUba tarasyA thayA. te bane AsapAsa AvelAM ghaTAdAra vRkSenI chAyAmAM visAme khAvA beThAM, tyAM ThaMDA pavananI laherono sparza thatAM te bane cheka thAka utaye, ghaDIka nirAMta vaLI ane pachI teo bane A pramANe vicAravA lAgyA - ' kAryonI gati vAMkI hoya che, ApadAo ociMtI AvI paDe che ane AvelI saMpadAo paNa hA ! jotajotAmAM kevI rIte jhaTa vaNasI jAya che. juo te kharA, rAjalakSmI paNa kubhArajA jevI pApaNI che ane mahAduHkhe rIjhe evI che. jyAre bhAgya vAMkuM thAya che tyAre amRta pazu jhera thaI jAya che. kharI vAta e che ke A ghaDAo vagere rAjyone paNa upayAga zrama dUra karavA mATe ja che paNa te majazekhanAM sAdhana nathI. te ghaDAo vagere sAdhanene game tema game te rIte upayoga karavAmAM Ave to te paNa ApaNane bhAre AkuLavyAkuLa karI nAkhe che. lAMbA paMthanA thAkane lIdhe te banene bhAre kheda thaye che ane temanAM mukhe kALo paDI jaI saMkecAI gayAM che. evI sthitimAM A rIte te bane jaNA paraspara pite pitAnI goThaDI karatA hatA teTalAmAM ja temaNe duMdubhine nAda sAMbhaLe. tathA sarva prakAre Adara ane vizeSa harakhane lIdhe jemanAM rUMvADA UbhA thaI gayA che evAM devanAM TeLeTeLAM jANe vijaLI na jhabakatI hoya e rIte prakAza phelAvatAM AkAzamAM dekhAyA. keTalAka de UMce UDe che, keTalAka nIce Ave che, keTalAka TeLe vaLyA che tathA keTalAka bhIDane lIdhe thaMbhI gayA che ane keTalAka capaLatA batAvatA thAkatA nathI. keTalAka sugaMdhI pANI varasAve che, phUle varasAve che ane keTalAka harSamAM AvI jaI kapaDAM "Aho Shrutgyanam Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayAratna-koSa : kevaLajJAnI muninI dezanA. 10 pharakAve che. vaLI keTalAka nAce che, gAya che, stuti kare che. kharI vAta te ema che ke vizeSa bhaktinA AvezamAM AvelA tanmaya thayelA loke zuM zuM nathI karatA? e rIte rAjA ane amAtye eka tarapha upara varNavelAM evAM devanAM TeLAM joyA, bIjI tarapha jamIna upara, eka bIjAnuM svAbhAvika vera vIsarI gayelAM evAM siMho, haraNa, sasalAM, sUvara, jharakha, rIMcha vagere jaMgalI pazuonAM TeLeTeLAM e duMdubhinA avAja tarapha jatAM joyAM. vaLI, sArI rIte zAMtacittavALA ane velaDIothI pitAnA vALanA mUDAne guMthI bAMdhI rAkhanAra evA jaMgalI leka-bhila-vigerenAM ToLAM paNa te avAjane anusAre cAlyA AvatAM rAjAe ane amAtye nIhALyAM. te TeLAmAMnAM eka gharaDA bhillane "A badhuM zuM che?" ema amAtye pUchatAM teNe kahyuM ke "A jagyAe eka munirAjane kevaLajJAna thayuM che. te kevaLI bhagavAnanAM caraNane pUjavA mATe devonAM ToLAM, mANasanAM ane A pazuonAM TeLAM paNa piotapotAnAM badhAM kAma cheDIne taiyAra thaIne cAlI nIkaLyA che." A vAta sAMbhaLIne rAjA ane amAtyane kutuhaLa thayuM ane te bane paNa e mArga bhaNI cAlavA lAgyA. deve racelA suvarNakamala upara beThelA ane sUryanI peThe prakAza phelAvatA evA kevaLI munirAjane temaNe joyA. te muninA caraNakamaLamAM praNAma karIne baMne jaNa jamIna upara ja besI gayA. traNe bhuvanenI badhI hakIkatene jANanArA kevaLI munirAje temane saMbhALyA bolAvyA ane pachI sarvasAdhAraNa dharmadezanA devI zaru karI. - jemake-"he bhavya jana! tame saMsAranA svarUpane sArI rIte vicAra kare to tamane jaNAze ke saMsAra atyaMta virasa ane durjananI je mukhamadhura jaNAze-durjana jema mukhe mIThuM mIThuM bole che ane aMtaramAM kAtI rAkhe che tema saMsAra upara uparathI te madhura jaNAze paNa pariNAme bhayAvaha nIvaDaze. vaLI, saMsAra, iMdrajALiyAnA drijALanI peThe upara uparathI vividhatAvALe AkarSaka jaNAze paraMtu aMdara te paramArtha vagarane eTale pilo nIkaLaze, tathA saMsAra kAyaranA puruSArthanI peThe mugdha janone upara uparathI te mAhita karI nAkhaze, paraMtu pariNAme udvega ja pamADaze. AvA e saMsAramAM vyAmoha pAmelA mAnava poSavinAnA ja prayAsamAM pravarte che, bhaviSya kALane vicAra karatA nathI, potAnA hitAhitanI darakAra rAkhatA nathI, gurunA upadeza pramANe vartatA nathI, zAMtivardhaka zAstrone sAMbhaLavA cAhatA nathI tema viziSTa prakAranA satsaMgane paNa abhilaSatA nathI. kevaLa kema jANe unmatta na thayA hoya vA bebhAna na thayA hoya e rIte mAnava, tephAnI evI Idrine vaza paDyA che ane zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzanAM sukhamAM lubdha banyA che, tathA e rIte lubdha thayela teo atyaMta mUDha thaI haraNa, pataMga, mAchaluM, sarpa ane hAthInI peThe tatkSaNa leza paNa vilaMba vagara asaMkhya ane bhAre ugra evAM duHkhonA bhAjana bane che. pudgalabhAvamAM racIpacI rahelAM teo anaMta kALa sudhI te te niMdita nivALA "Aho Shrutgyanam Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLajJAnI munirAje samajAvela ATha karmonu svarUpa avatArAmAM vAraMvAra janma pAme che. ane maraNa pAme che. pahADanA zikhara uparathI anAyAse daDI paDela khaDabacaDo patthara nadImAM paDI ane pUranA pravAhanA pANIthI thatA ghasArAne lIdhe jema eka vakhate goLamaToLa ane lIse banI jAya che tema A jIva paNa pUrvAMta prakAre sa'sAramAM AthaDatAM AthaDatAM e pattharanI peThe amuka avasthAe e pahoMce che arthAt uparyukta nadIpASANunyAye A jIva, yathApravRttakaraNadvArA eTale saMsAramAM athaDAtAM athaDAtAM mehanIyakamanI ogAsittera kADAkoDI sAgaropamanI sthiti khapAvI nAkhe che, ane e ja rIte AgaNatrIza kADAkoDI sAgare pamanI jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya ane aMtarAya karmanI sthiti khapAvI nAkhe che, e sAthe egaNIza kADAkoDI sAgarApamanI nAmakanI ane teTalI ja gotrakamanI paNa sthiti chedI nAkhe che eTale AyuSyakama sivAya bAkI bIjA yUkita mehanIya, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, a tarAya, nAma ane gotrakamanI eka kADAkeDI sAgarApama jeTalI sthiti jIvane khapAvavAnI bAkI rahe che eTale pUrvokta rIte saMsArane dhakke caDelA jIva sAte kanI lAMbI lAMkhI sthitine nadIpASANunyAye apAvatA khapAvatA vajra jevI vadhAremAM vadhAre kaThaNa evI rAgadveSanI aMthI sudhI paheAMce che. keTalAka jIvA e graMthIne bhedavAne mahAprayAsa kare che, paraMtu meATA patanI zilAne bhAMgavA jatAM jema hAthInAM pAtAnAM ja dAMta bhAMgI jAya che tema graMthIne bheda karavAne prayAsa karavA janArA keTalAka jIvA evA hAya che, jeo pote ja tUTI paDe che pAchA paDe che ane vaLI krIne mAhanIya vagere sAte karmona utkRSTa sthitine upAje che, eTale je lAMkhAmAM lAMbI sthitine te khapAvI AvyA che te sthiti pAchI pharI pedA kare che. e graMthinA bheda karavAne prayAsa karavA janArA evA paNa keTalAka jIva hAya che ke je apUrvakaraNudvArA ( je kriyA A pahelAM pUrve kadI karI zakAI nathI te apUrvakaraNa-apUvIdAsa ) te vajra jevI kaThaNamAM kANu rAgadveSanI graMthine bhedavAne prAraMbha kare che. jyAre te ugra graMthi pUrepUrI bhedAI jAya che tyAre teo anivRttikaraNa nAmanu eka apUrva adbhuta sAmarthya-maLa meLave che ( graMthibheda karyAM pachI have pAchA nivavAnuM pAchA haThavAnu nahiM ja pazu AgaLa AgaLa vadhavAnuM sAmarthya te anivruttikaraNa ). e khaLavaDe graMthibheda karanArA jIve graMthinA pUrepUrA bheda thaI rahetAM kalpavRkSanI jevu AdhyAtmika dRSTie sakala manAthapUraka upazama samyaktva meLave che. tyAra pachI vaLI evA upazama samyaktvanI prAptivALA keTalAka jIvA pAtAnA aMtaraMga prabaLa puruSArtha vaDe kSAyeyazamika samyaktvane lAbha meLave che ane e rIte evA jIvenA uttarAttara vadhatA jatA zuddha pariNAmane lIdhe teo mAtA marudevInI peThe tatkALa ja kRtakRtya thaI jAya che eTale ajazamara dazAne pAme che. vaLI, bIjA evA paNa chavA che ke je anaMtAnubadhI kaSAyeAnA nAza nathI karI zakayA tethI temane te kAyAneA udaya thatAM temanA azubha bhAvA jhaLakayA kare 171 "Aho Shrutgyanam" : kayAratna-koSa - Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAranA : kevaLI munine dharmopadeza. 172 che ane tethI ja te cha deva, manuSya, naraka ane tiryaMca evI cAra gativALI A saMsAraaTavImAM-vadhAremAM vadhAre dezana-thoDuM ochuM ardhapagalaparivarta jeTaluM AthaDyA kare che. (saMsAramAM lokamAM jeTalAM pudgalaparamANuo che te paramANuMomAMthI eka paNa aNune upaga bAkI na rahe te rIte te badhAne upaga jIva jeTalAM-vakhatamAM karI zake te vakhatanuM nAma pudgala parivarte che.) tyAra pachI saMsAramAM AthaDate jIva navI navI seMkaDo niomAM avatAra dhAraNa karate bhAre bhayAnaka pAra vinAnAM dusaha duHkhane keme karIne bhagavato bhegavato bhAre pApane kSapazama thatAM tene mAnavane avatAra lAbhe che. mAnavane avatAra pAmyA pachI paNa hIna jAtiomAM, malina kulemAM ane anAryabhUmimAM janmele hoya te jIva, sadudharmanI saMgati pAmI zakato nathI ane tethI tenAthI kazuM sukRtya banI zakatuM nathI eTale ema ne ema bhAre garIbImAM sapaDAele, bhayAnaka rogathI gherAele vA evI bIjI kaI ApattithI cagadAe te jIva, pitAne mAnava janma vRthA hArI jAya chegumAve che. keI prakAre jIvane kuzaLano yoga thaye, Arogya maLyuM, jyAM sukRtya karI zakAya evA khAmI vinAnAM jAti, kuLa ane janmabhUmi paNa maLyA chatAM jIva ghaNuM rUDha evA pramAdanA saMskArane lIdhe Atmazodhana tarapha vA jenAthI mAnavajanma saphalA karI zakAya evAM satkAryo tarapha sAva bedarakAra rahe che. sukhasaMbaMdhanI vivekazakita gumAvI bese che ane kharA sukha viSene viveka batAvanArA saMyamaparAyaNa gurujanoe batAveluM paNa deva, guru ane dharmanuM sAcuM svarUpa jANavAne vAraMvAra UjamALa ja te nathI. kadAca jIva, gurujane pAsethI tattvonuM kharuM svarUpa jANe te paNa saMyamanA bAdhake gADha AvaraNane lIdhe e jANelA tane anusAra te, pitAnuM AcaraNa sArI rIte karI zakato nathI. tAtparya e che ke-jIvane tenAM vadhAremAM vadhAre zubha puNyano udaya thaye hoya tyAre ja dharmanI sAmagrIne vega maLe che. ane e meLavela yoga ja prekSAvaMta janene zivazrInuM phaLa Ape che, mATe dharmanA prazaMsaka gurujane, dharma sAmagrIne vega sivAya bIjA koI padArtha vakhANutA nathI. evo dharmasAmagrIne suMdara lega maLyA pachI bIjuM kazuM meLavavAnuM bAkI rahetuM nathI. jemanI buddhi paripakava che evA sujJa leke to dharma sAmagrI sivAya bIjuM kazuM ya cAhatA nathI, kAraNa ke dharmanI sAmagrI meLavyA vinA zivasukhane lAbha maLI zakato ja nathI, mATe A vize ahIM bahu kahevAnI jarUra nathI. vAta ema che ke je tamane sugatinuM sukha gamatuM hoya ane durgatinuM duHkha sahI zakAya evuM na jaNAtuM hoya te pramAdane kere karIne, miththAbuddhine uracheda karI nAkhIne zrI jina bhagavAne prarUpelA tattvavicArane pAmavA mATe ane tadanusAra AcaraNa AcaravA sAru niraMtara prayatna kare. prayatna karo eTale guNavALA badhA mAnave tarapha pramedabhAva keLa eTale deza, kALa, vaya, nAta, jAta, raMga vagerene bheda kere mUkIne "Aho Shrutgyanam Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 kevaLa muninI AtmakathA. : kAratna-koSa : badhA guNavaMta pratye Adara rAkhe. je mAnava vinaya vinAne che, zaTha che te tarapha TheSa na karatAM upekSAbhAva rAkho, udAsIna rahe, madhyastha raho ane bAkI badhA prANiye tarapha mitrabhAve varte. duHkhIyA prANio tarapha dayAnI najare jue, mithyA vivAdane tyAga kare. unmAda ane mAyAne chAMDI jAo tathA jemAM prathama-samabhAva pradhAna che evI dharmapravRttimAM vizeSa udyama kare. vaLI tame ema samajo ke Aje navIna yavana phATaphATa karatuM AvyuM che te, lakSamI, kulanI mRNAla jevI suMvALI pathArI, dhana, AyuSya, bhege ane sagAMvahAlAMne saMga A badhuM jhaMjhAvAtane lIdhe tephAne caDelA dariyAnA mojA jevuM caMcaLa che ane svapnanI peThe eka ja kSaNamAM hatuM na hatuM, dIThuM na dIThuM, thaI javAnuM che. he mAna ! tamane pharI pharIne paNa kahuM chuM ke-A dharma sAmagrI bhAre durlabha che tethI ALasa vagere ne chAMDIne te sAmagrI meLavavA ane maLI hoya te tene upaga karI jIvananI zuddhi karavA tarapha UjamALa thaI jAo. tame jANe che ke mUrkha mANasa paNa uttama ratnanuM nidhAna meLavI te tarapha jarA paNa AMkhamIMcAmaNAM karI zakatuM nathI. " e kevaLI bhagavAne ApelI A dharmadezanAne sAMbhaLIne ghaNu mAna ane bIjA prANio pratibaMdha pAmyA ane apUrva badhilAbhane pAmelA teo kevaLI bhagavAnane caraNe savinaya praNAma karIne pitApitAne sthAnake gayA. have traNe kALanA padArthone spaSTIkaraNa sAthe samajAvanArA zrI jina bhagavAnanA pravacanane vizeSa prakAre jANavAnI icchA rAkhatAM rAjA ane amAtya e banene jaNAe kevaLIne praNAma karIne pUchyuM. "he bhagavAna ! kRpA karIne kaho ke tamane dIkSA levAnuM zuM kAraNa maLeluM?" bhagavAna bolyAH "bhAIo! enI moTI kathA che. sAvadhAna thaIne sAMbhaLe." paMcAla dezanA alaMkAra samuM kamalasaMDe nAme eka nagara hatuM. temAM samaprabha nAme zeTha ane subhadrA nAme tenI zeThANI rahetAM hatAM. te bane daMpatI paraspara bhAre snehathI vartatAM hatAM. huM temane ekane eka putra chuM ane mAruM nAma pAlaka. bALapaNuM cheDI keme karIne huM juvAna thayuM ane dhana kamAvAnA vahevAramAM paDyo, ane vepAramAM je joIe te phAyado thaye nahIM tethI huM vicAravA lAgya-je vyavahAramAM prayAsakaleza ghaNe karavo paDe che ane tenA pariNAme taddana juja jevI ja dhananI prApti thAya che te vahevAra karIne zuM karuM? ahA ! huM bhAre kamanazIba chuM. huM je jAtane vahevAra karuM chuM tevo ja vahevAra bIjAo paNa kare che paraMtu te bIjAo bhAgyavAnuM hovAthI dhAryA karatAM vadhAre dhanalAbha kare che tyAre banazIba e huM phAyado te dUra rahyo, mAre khAdhAkharca paNa mahAkaTe meLavI zakuM chuM ethI kharekhara ema jaNAya che ke A sthiti mArA durbhAgyanuM phaLa che. e durbhAgyane pheDyA sivAya huM ghaNA samaya sudhI game teTale puruSArtha "Aho Shrutgyanam Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * kathA --Sa : gaMdhara yogIne meLApa ane mRtakasAdhaka maMtra. karuM te paNa mAruM vAMchita dhana meLavI zakuM tema nathI, mATe have te e durbhAgyane dara karavA sAru prabaLa prayatna kare jarUrI che. Ama vicAra karIne te, pitAnI peDhI darapeDhIthI cAlyA AvatA ane vA mArgamAM nipuNa evA jegadhara guru pAse gayA. temane page paDIne sAme jamIna upara beThe. gurue temane pUchyuM-he bA ! kema tArA mukhanI kAMti UDI gaI che ane eTale be sudhI tAre mArI pAse zA mATe AvavuM paDayuM ? pAlaka -he bhagavAna ! mArI kAMti UDI javAnuM dAridra-garIbAI sivAya bIjuM kazuM kAraNa nathI. bIjA paNa aneka denuM kAraNa e garIbAI che, jemake - je mAnava artha-dhana vagarane che tenI buddhi gaLI jAya che-nAza pAme che, tene jaza apajaza thAya che. svajane paNa tevA rAMka mANasane Adara karatA nathI. rAMkanA zarIramAM ALasa varyA kare che ane manamAM udvega ja rahyA kare che. utsAha badhe osarI jAya che. ane AkhA zarIre baLatarA ja vaLyA kare che, athavA je mANasa, dhana vagarane che tene zuM zuM dukha nathI thatuM? badhuM ja duHkha thayA kare che. A sAMbhaLIne gaMdhara guru be baccA ! e vAta te tArI sAcI che. pAlaka belyoH he bhagavAna! e paristhitine dUra karavAnA upAyane meLavavA mATe ja huM tamArA caraNanI chAyAne Azare Avyo chuM. guru gaMdhara belyoH je upAya tuM zodhavA AvyuM che te upAya gurunI kRpAthI mArA jANavAmAM te che, paraMtu jenAmAM mahAzakti-moTuM parAkrama hoya te ja mAnava e upAyane meLavI zake tema che. pAlaka be -tame mArA upara tevA prakArano prasAda kare jethI huM tamArI sevA mATe barAbara samartha ane mahAparAkramI banI jAuM. gaMdhara belya: he putra! amArA guruoe amane mRtakasAdhaka maMtra-je maMtrane sAdhavA mATe muDadAnI sAdhanarUpe jarUra paDe te maMtra-Apela che. tAruM manobaLa barAbara cokkasa hoya-mana calAyamAna vA bhayabhIta thAya tevuM na hoya te ja tuM AvatI kALI caudazane divase barAbara taiyAra thaIne mArI pAse Avaje. pAlaka bolya: he bhagavAna! ema karIza arthAt tame kahyA pramANe manane daDha karIne barAbara taiyAra thaIne ApanI pAse barAbara kALI caudazane divase AvIza. pachI te ghaDIe ghaDIe vAraMvAra divasa gaNatAM gaNatAM mAMDa mAMDa kALI caudaza AvI, ane sAthe seMkaDo manoratha letI AvI. huM guru pAse pahoMcyA ane temane pUchyuM: kaho, have zuM karavAnuM che? gurue badhuM barAbara samajAvIne kahyuM. pachI huM gurue jaNAvelA upakaraNa ane. vidhividhAnanI sAmagrI sahita gurunI sAthe masANamAM pahoMcyo. tyAM gurue eka maMDaLa-kuMDALuM AlekhyuM-devuM. pahelAM dITheluM, zarIra bagaDyA vagaranuM ane moTA jhADanI DALa upara laTakatuM eka muDaDuM laI AvyuM. muDadAne navarAvyuM ane tenA upara caMdananuM vilepana karyuM. pachI tene hAthamAM dhAradAra taravAra pakaDAvIne, pelA kuMDalAmAM suvarAvyuM. gurune mane Adeza karyo-he baccA ! A muDadAnAM taLIyAM talAsavA mAMDa-ghasavA "Aho Shrutgyanam Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 mRtake kahela semanI kathA. : kAratna-deASa : lAga. huM paNa gurue kahyuM te pramANe karavA lAgyuM. gurujI paNa padmAsana lagADIne, nayanene nAsAgra tarapha nizcaLa rAkhIne zarIranI rakSAmAM sAvadhAna banI maMtra bhaNavA lAgyA. have teo (gurujI) mahAprayatna karIne maMtrAkSane uccAratA keTaleka samaya dhyAnamAM beThA rahyA tevAmAM jANe ke jarAthI khaLabhaLI gayeluM keI zarIra na hoya tema te muDaduM kaMpavA lAgyuM ane UThIne aTTahAsapUrvaka khaDakhaDa hasavA lAgyuM. e joIne huM ane mArA guru gaMdhara bane viramaya pAmyA. have dhyAnanI pravRttine rokIne-dhyAna tajI daIne guru jegaMdhare te muDadAne pUchayuM haM ha! tuM A rIte moTethI kema hasavA lAgyuM ! jemanuM kArya siddha thayuM nathI temane mATe "hasavuM" e eka jAtano paribhava ja che, mATe bIjuM jAvA dyo paNa Apa devarUpa evA A hasavAnuM ja kAraNa jaNAve. Ama kahyA pachI te muDaduM bolavA lAgyuM. maMtronI sAdhanAothI ke taMtranI vidhiothI vaLI akamI-puNya vagaranA lokone dhana maLe kharUM ? je e rIte puNyanA kAraNa vinA paNa dhana maLatuM hoya te kuMbhAra mATInA pIMDA vagara ja ghaDe paNa banAvI zake. kharI vAta ema che ke-jyAM upAdAna kAraNa samULaguM ja nathI tyAM bhale vicArapUrvaka nimitte kAraNe ane sahakArI kArane akarSa karAele hoya te paNa e prakarSa, thoDuM paNa kArya sAdhI zakti nathI. badhAM sukhasAdhaka kAryone barAbara siddha karavA mATe sauthI prathama upAdAna kAraNa tarIke punyane ja meLavavuM joIe. puNyarUpa upAdana kAraNanI pUrepUrI jogavAI hoya te ja tyAM maMtra, taMtra vagere bIjAM sAdhana nimitta ane sahakArIrUpe upayogI thaI zake che, paraMtu jyAM puNya-upAdAna kAraNanuM ja ThekANuM nathI tyAM A maMtra-taMtra vagere niSphaLa jAya che. are ! tame kema Ama mUDha thaI gayA cho? zuM A bAbata sema nAmanA akama mANasanuM udAharaNa paNa jANatA nathI? puNya vagarane kaI lAbha maLe to paNa te alAbha barAbara che arthAt puNya vagara meLavele lAbha paNa kadI TakI zakatuM nathI, kadAca Take te sukhane badale bhAre pIDA nIpajAve che. have je gadhara guru be he deva ! kRpA karIne e akamI temanI vAta kahe. mane Azcarya thAya che ke puNya vinA meLavele lAbha paNa alAbha barAbara kema thaI zakatuM haze. have peluM muDaduM belyuM - pitAnI UMcAIne lIdhe AkhA gaganatalanA vacalA bhAgane bharI denAra ane mATI maTI salakI velanAM pAMdaDAM khAI khAIne chakkI gayelAM hAthIonAM TeLAM jyAM pharyA kare che e vidhya nAme meTe pahADa che. te pahADanI taLeTImAM ariSTapurI nAme nagarI che. e nagarImAM aneka keTIdavaje rahe che. temanAM vaibhavavilAsa joIne lAke ghaDIbhara to e nagarIne joIne svarga-purIne paNa bhUlI gayA che. evI e nagarImAM janmathI ja garIbAInA saMkaTathI pIDAto ane roja ne rAja nagarImAM bhamI bhamIne ja jIvananirvAha "Aho Shrutgyanam Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitra zaMkare sema brAhmaNune ApelI zikhAmaNu. 176 mATe leTanI capaTI mAgatA eve sAma nAme brAhmaNuM che. eka te e mAMgI mAMgIne mAMDa mAMDa pUruM kare che tyAM tene ghare varase varase eka eka chekarI janmavAne lIdhe tenA uparane kuTuMbane bhAra vadhye jAya che ane e rIte e dukhIce rAMka brAhmaNu pAtAnA vakhata calAvye jAya che, : kacArana--ASa : khIje keI vakhate e brAhmaNa peAtAnI sthitine vicAra karatAM ane nagarInA khIjA mANasAnA managamatAM bhAgavilAse jotAM bhAre kheda pAmI A pramANe vicAra karavA lAgyuMH * huM janmathI ja garIbAInA cakramAM pisAI pisAIne kaMTALI gayeA huM, te have zuM huM AgamAM paDIne khaLI maruM? vA parvatanA zikhara uparathI kUdakA mArI mArA prANa kADhI nAkhuM ? vA jhADanI DALe TiMgAI AkAzamAM addhara laTakI rahI jIva cheDI dauM ? ' A pramANe vicAra karatA te brAhmaNa zUnya citte, phATI AMkhe beThe che eTalAmAM tyAM tenA mitra zaMkara Avye ane teNe e soma brAhmaNane khelAvyoH bho ! bho ! tuM Ama kema ciMtAtura udAsa dekhAya che ? je hoya te kharI vAta kaheje, soma vipra olyoH bhadra! kahevAthI zuM vaLe ? mArI ciMtAno koi upAya ja nathI kaLAto, kadAca mAro muzIbatanI vAta karuM te, ulaTuM tamArI jevAne paNa sa`tApa thAya mATe e vAtane javA de. zaMkara AlyAH huM mitra ! tuM kazI evI A zaMkA na rAkha. jemanAM haiyAM ciMtAnA prasarelA bhayaMkara dAvAnaLathI saMtApa pAmelAM che tee pAtAnI e ciMtA sukhI mitra pAse UghADI karI ghaDIbhara mATe jarUra zItaLatA anubhave che--haLavA thAya che. phAi nAnA bALakane pazu ApaNe kAI hakIkta kahIe te temAM paNa vizeSa prakAranI buddhinuM sphuraNa thAya che mATe mAzuse potAnA saMkaTane kevaLa haiyAmAM jana saugharI rAkhavuM kiMtu peAtAnA hitaiSI pAse prakaTa paNa karavuM joie. have sAma elye: jo tAre sAMbhaLavAnA Agraha che te te sAMbhaLa-hamaNAM huM vicAratA hatA ke A garIbAinA cakramAM bhIMsAi gayelI mArI jAtane zu... AgamAM pataMganI peThe jha MpalAvI khAkha karI dauM ke bIjI rIte ApaghAta karIne marI jAuM ? ane ema karIne have te A garIbAIthI chUTI jaI nirAMta maLe evu karuM mArI citAnI A kharI hakIkata tane kahI. zaMkara belyAH tArI A ciMtAnI jALa tadna ayeAgya che. garIkhAi TALavA mATe dhana sAMpaDe ema karavu joie, ane dhana meLavavA mATe vizvAsu ane DAhyA mANasoe ghaNA upAye batAvelA che te te upAyAne tu ajamAvI jo, jethI vagaravikalpe tArI dhAraNA saphaLa thAya. sAma belyuAH e zI rIte ? zakara belyuAH-vi dhyAcaLa parvatathI pUrva dizAmAM vaDanA jhADanI bakholamAM rahenArI vaDavAsanI nAmanI eka bhagavatI devI che. tenI pAse jaI tapa karavAthI vA khIje khIje prakAre tenI vinayapUrvaka sevA "Aho Shrutgyanam" Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAma brAhAne devI pAsethI muzkelIthI prApta thayela na. : kathAna-keSa : karavAthI te tuSTamAna thaI kAmadudhA gAyanI peThe ApaNAM badhAM manovAMchita pUrA kare che evI tenI suprasiddhi badhe ThekANe kahevAya che, mATe tuM tyAM jaI te devInI upAsanA kara. seme, zaMkare kahelI e vAta svIkArI ane bhAtuM patuM karI, jeItAM badhAM tatkALa ucita sAdhane laI te devInA sthaLa tarapha ravAnA thaye. vagara vilaMbe cAlatA cAlate te, e bhagavatInA maMdira sudhI pahoMcI gaye. maMdiramAM jaI bhagavatInI pUjA tathA payuM pAsanA paNa karI. divasa AthamatAM vizeSa prakAre pUjA karI teNe bhagavatIne vinaMti karI kehe devi ! Aja pachI jyAre tuM mArA upara prasanna thaIza tyAre ja huM bhejana laIza." ema kahIne teNe te maMdiramAM viza lAMghaNe kheMcI kADhI. devIne lAgyuM ke have tenI pitAnI apakIrti thaze tethI devIe e mane bolAvyA ane kahyuM ke-"he bhadra! tuM je karatuM AvyuM che te ja kAma kara. tuM puNya vagarane akamI che mATe tene je capaTI capaTI leTa maLe che te ja maLyA karaze tethI vadhAre kazuM maLavAnuM tArA bhAgyamAM che nahIM ane tethI khuda IMdra pite paNa tane kazuM vadhAre ApI zake tema nathI." pachI banne hAtha joDIne sema beleH "he devi ! huM akama chuM tethI te tArA caraNanI upAsanA mATe Avyo chuM. je huM bhAgyazALI hota to mArAM bhAgyathI ja mane dhanavaibhava vagere mAruM vAMchita maLI jAta ane tArI upAsanAnI jarUra na raheta. je rAjA vagere loke sukama che teo kAMI tArI ArAdhanAne lIdhe A apUrva vaibhava vilAsa-samRddhi mANatA nathI." A sAMbhaLI pelI devo belIH "jAtane brAhmaNa che tethI ja tuM ATaluM badhuM babaDI jANe che." ema belIne e devI alepa thaI gaI. te sema brAhmaNa to ema ne ema lAMghaNa kheMcate rahyo ane ema karatAM karatAM batrIzamI lAMghaNa sudhI pahoMce tyAM tenI vAcA baMdha thaI gaI, najara jhAMkhI paDavA lAgI, zarIranuM halanacalana vagere paNa baMdha thavA lAgyuM ane UbhA zvAsa UpaDyo. brAhmaNanI A paristhiti joI pilI devIne lAgyuM ke have te brahmahatyA lAgaze, AthI gabharAyelI te devI mahAmUlAM pAMca rane laIne te brAhmaNanI sanmukha AvI kahevA lAgI. "he brAhmaNa ! A tAro baLAtkAra che. ethI paNa je kAMIka thavAnuM hoya te thAya. eka eka karoDa naiyAnI kIMmatavALA evAM A pAMca rane tuM le ane mAre cheDe mUka brAhmaNane ratna soMpIne e bhagavatI devI jevI AvI hatI tevI cAlI gaI. sema brAhmaNe e raste lIdhAM ane tethI jANe divya auSadha maLyuM hoya te rIte vizeSa prakAre navA zarIrane pAmele te, dhIre dhIre UThI pitAnI pAsenuM bhAtuM khAvA lAge. zarIramAM zakti AvatAM te, devI bhagavatIne namIne pitAnA nagara bhaNI javAne upaDyo. jatAM jatAM vacce tene cere AMbI maLyA, ane e brAhmaNune lAkaDI, mukakA vagerevaDe khUba mAra mArIne ane "Aho Shrutgyanam Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathArane-koSa : muDadAnI vAtathI jogaMdharane Avela samajaNa. 178 chAtI upara caDhI besIne e ceree e rane khuMcavI lIdhAM, ane brAhmaNa rADa pADate rahyo. cAre te pitAne dhArelA sthAne pahoMcI gayA. pracaMDa krodhe bharAyelA A brAhmaNe paNa cenI bhUlathI paDI rahelI eka charIne laI pAchA pharIne pAche pagale te vaDavAsinI devInI AgaLa jaI pahoMce. lAla AMkhone lIdhe bhayAnaka mukha karIne te, bhagavatIne kahevA lAgyuM. he kaTapUtane he pApe ! he maDAnA hADakAM upara rahenArI! he adITha! AMkhevaDe jevA lAyaka nahIM evI ! he vizvAsI bhaktone ghAta karanArI ! he DAkaNa! have tuM kayAM javAnI che? have te huM tArA gaLAmAM, vadhyane jema rAtAM kaNeranI mALA paherAve che tema, mArAM AMtaraDAMnI ja mALA hamaNAM paherAvuM chuM. have emAM vikalpa rahyo nathI. mane rane ApatAM ja bhavAM caDAvI bhayAnaka mere karIne kahyuM hatuM ke tane baLAtkAre meLavelAM A ratnathI lAMbA vakhata sudhI sthira rahe e lAbha maLavAnuM nathI. ema kaheteka brAhmaNa jamanI jIbha jevI bhayaMkara charIne hAthamAM laI sarvathA ekacitta banI pitAnuM peTa cIre te pahelAM ja e bhagavatI brAhmaNane pAke nizcaya jANa jaI dayA lAvI, charIvALA brAhmaNanA hAthane aTakAvI pharI vAra pAchAM amUlakha evAM daza ratno e bhaTTane ApIne alepa thaI gaI brAhmaNa te khuza thate pitAnA nagarane mArge paDyo. mArge cAlatAM vacce kaI pahADI nadI AvI. temAM vaLI vadhAre pUra AveluM. pele brAhmaNa e nadIne pAra karavA sAru temAM utaryo te khare; paraMtu pUranA dhasatA pravAhathI te paDI gayuM ane taNu, ane tethI banavA kALe-gAnuyoge tenI pAsethI pilAM ratananI cIMdaDI nadImAM paDI gaI. tene lAgyuM ke A badhuM pelI bhagavatI devI ja kare che tethI tene pelI vaTavAsinI devI upara vizeSa pracaMDa krodha Avyo ane ema thayuM ke "have te e devInI ja sAme zIdhra citA khaDakIne temAM baLI maruM." e pAke nizcaya karI te sema brAhmaNa pAcho vaLI pAche pagale e devInA nivAsa tarapha muThIo vALIne doDyo. pilI devI paNa tene saMkalpa-nizcaya jANI gaI te pitAnA vAsasthAna vaDane tajI daI bIjA vaDa upara jaIne vasI. brAhmaNa te asala vaDa pAse gayA ane tyAM pahoMcI teNe devI bhagavatIne na dIThI. chevaTe paramArthakharI vAtane jANI te zaramAI gayo ane A banAva uparathI "te pite akarma che."e badha teNe have lIdho ane pachI jyAMthI je rIte te AvyuM hatuM te rIte tyAM pAcho cAlyo go. A rIte A badhI sema brAhmaNanI vAta pilA muDadAe pAlakanA guru gaMdharane kahI saMbhaLAvI ane chevaTe vAtane pUrI karatAM te muDadAe pelA jegadharane kahyuM ke he jogaMdhara sAmavijhanI peThe akamI hovA chatAM tuM maMtrataMtra vagere dvArA zAmATe tArI pitAnI jAtane nakAmI herAna kare che? A sAMbhaLIne jogaMdhara samajI gayo ane maMtrasAdhananI prakriyA saMkelI lIdhI tathA pelA muDadA pAse Ama karavA badala kSamA mAMgI. atrAMtare semaprabha zeThane putra "Aho Shrutgyanam Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 suMdara deve pAlakane zavanamAM zrI zAMtinAthanI sevA mATe karela sUcana. ? kayAratna-koSa : pelo pAlaka, pitAnI mahenata upara pANuM kareluM jANuM pelA muDadAne page paDI vinavavA lAgyuM ke he svAmi ! prasanna thAo, have mAre dhana meLavavA sAru bIje ka upAya kare te batAve. tyArapachI peluM mudde behyuM ke-devanI pUjA karavAthI badhI saMpattio maLe che. arthAt devapUjA. sarva saMpattinuM kharekharuM mULa sAdhana che. ATaluM belI te muDadAmAMthI jIvatAnI je Aveza nIkaLI gayuM ane e, jamIna upara DhaLI paDayuM. pachI pele gaMdhara ane pAlaka e bane kheda pAmI pitAne sthAnake cAlyA gayA. temAM pelo pAlaka to pilA muDadAnA vacanane anusAra vartavA lAge eTale nagaranA daravAjAmAM vasatA suMdara nAmanA eka devanI raja ne ja pUjA karavA lAge ane tema karI laumInI prApti mATe tene rIjavavA prabaLa prayatna karavA lAgyuM. keTalAka divase vahI gayA pachI pelo suMdara deva, pAlakanI bhakti, pitA taraphanuM bahumAna vagere jeIne rAjI thayo ane tene svapnamAM AvIne kahevA lAge che mahAnubhAva! kaI mAnava lIMbaDAne lAMbA samaya sudhI pANI pAyA kare te paNa te zuM AMbAnA phaLane Ape kharo ? nokarane game teTale khuza kare te paNa te, dhaNuM Ape eTaluM sanmAna ApI zake khare? rehaNAcalamAM pAktAM ratane zuM gAmaDAnAM khADA TekarAomAM nIpaje kharAM? eTale amArI je kSudra ane thoDI saMpattivALo tane keTaluMka ApI zake? mATe bhAI, amane rAjI karavAthI tAre dahADe vaLaze nahi, tethI tuM ahiMthI cheTe AvelA evA jinabhavana tarapha jA ane tyAM jaI traNe bhuvananA svAmI evA zrI zAMtinAtha bhagavAnanI prayatnapUrvaka pUjA kara. he bhadra! emanAM darzanathI paNa pUrvanAM pApa nAza pAme che te pUjA karavAthI vaLI tAruM vAMchita siddha thAya emAM zI navAI? e zrI zAMtinAtha bhagavAna devonA paNa deva che, sura, asura, mAnava, vagere A saMsAra temanI pUjA kare che. enA sivAya bIjo koI deva, vaMdanIya nathI tema pUjAya paNa nathI. svamamAM banelI vAta sAMbhaLIne pAlaka te jAgyo. tene lAgyuM ke A zuM kaI IjALa che? ke mane ThagavAne kaI bIje lAlacu upAya che? vA mArA pitAne vahema mAtra che. A rIte tene saMzayamAM paDelo joI tyAM AkAzavANI thaI ane tene saMzaya TALI dIdhuM. have tene pitAnA svapanI hakIkatane nizcaya thatAM te, zrI zAMtinAtha bhagavAnanA maMdira tarapha gayo. dUrathI ja bhagavaMtanA biMbane sAdara praNAma karI te "A denA paNa deva che" ema jANa harakhanA UbharAne lIdhe tenAM rAmarAma khaDAM thaI gayAM, tenI AMkhomAMthI AnaMdanA AMsu jharavA lAgyAM ane e rIte, utsAha, bhakti, Adara ane sadubhAva sAthe zrI jinanI raja ne ja pUjA karavA lAgyuM. have ke eka divase devAnaMda nAmanA sAdhu potAnA gurunI anujJAthI ekalA vihAra "Aho Shrutgyanam Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- : kayAratna-koSa : devAnaMda munie pAlakane kahela aSTaprakArI pUjAnuM svarUpa. 180 karatA kartA tyAM zrI zAMtinAtha bhagavAnanA darzana-vaMdana mATe AvyA. jagatanA nAtha evA zrI jinane vaMdana karIne te sAdhu e maMdiramAM yogya Asane beThA. tyAM devapUjA karatAM sarala vabhAvavALA e pAlakane te sAdhue je. "A saralasvabhAvI che' ema samajIne munie te pAlakane tenI pUjAvidhi pUrI thatAM belA ane kahyuM ke-he bhadra! tAro janma ane jIvatara saphaLa che. tArI kalyANasaMpatti avikaLa che, te tArI jAtane nivaNane yaMgya banAvI che. tAre tyAM sukRta-puNyanuM kalpavRkSa hajAre prakAre pharyuM che. ane idranI zrI tAre AdhIna banI che ke tuM je A prakAre zrI jinanI caraNasevAmAM uralAsa rAkhe che; paraMtu baccA ! eka ja vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke vidhipUrvaka karavAmAM Ave te ja badhI kriyAo phaLasAdhaka nIvaDe che ane deza rahita bane che, mATe tane e bAbata A zikhAmaNa ApuM chuM. zrI jinapUjA karanAre pUjA karatI vakhate bahArathI pavitra banavuM joIe. eTale hAthapaganuM prakSAlana karIne pUjA karavI joIe ane paNa aMdarathI eTale citta karIne paNa pavitra banavuM joIe athar kaSAyabhAvane-kAma, krodha, lobha, mada, mAha vagere vRttione, zAMta karI bhAvazuddhi prApta karI zrI jinanuM pUjana karavuM joIe. vaLI, kapaDAM dhoyelAM, dhoLAM ane nahIM phATelAM hoya tevAM paheravAM joIe tathA uttarIya-esavaDe mukhane e rIte bAMdhavuM joIe ke zrI jinabiMba upara pitAne malina zvAsocchavAsa na paDe ane jema ke hajAma, rAjAnI je rIte sevA kare te rIte atyaMta sAvadhAna thaIne zrI jinanI kaI paNa rIte AzAtanA na thAya e mATe pUratI kALajI rAkhIne zrI devAdhideva jinabhagavAnanI sevA-pUjA karavI ghaTe. "AzAtanA thavAthI karelI pUjA alekhe jAya che. eTaluM ja nahIM paNa pUjA karanArane saMsArabhramaNa-daMDa khama paDe che. have, e pUjA ATha prakAre thAya cheH 1puSpa 2 dhUpa, 3 gaMdha, 4 sugaMdhI dravya, 5 akSatacokhA, 6 bali-naivedya, 7 phala ane 8 jalapAtra-kaLaza-jalano kuMbha, e ATha padArtho dvArA zrI jinanI dravya pUjA karI zakAya che. ATha prakAre pUjA karavAnI zakti na hoya te emAMthI-e AThamAMthI game te eka padArtha vaDe paNuM zrI jinanuM pUjana, paramAtyudayanuMnivaNanuM nimitta bane che, ema gurujane varNave che. kaheluM che ke - je leke, jagatanA nAtha evA zrI jinabhagavAnane nIlakamala, kumuda, ketakI, bhAI, belAnAM phUla ane bakulazrInAM phUlevaDe pUje che, teo sArI rIte pUjanIya thAya emAM zI navAI? zrI jina bhagavAnanI mUrtinI AgaLa ghanasAra ane agarune dhUpa ukhevAte hiya-dhUpane saLagAvatAM emAMthI agninI AMca UMce caDI bahAra phelAtI hoya te e dekhAva lAge che ke jANe e, vRddhi pAmatA kalpavRkSano aMkure zobhatuM na hoya. je mAnava, sugaMdhavALAM cUvaDe-maghamaghatA vAsakSepavaDe traNa lokanA guru evA zrI jinabiMbanI pUjA kare che te, jarUra svarga ane nirvANanAM sthAnomAM vAsa meLavI zake che. je sthiracitta "Aho Shrutgyanam Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' naE - 181 devAnaMda munie pAlakane samajAvela zrI jinabhagavaMtanuM mAhA.... : kathAnake : ~~~~~~~ ~ ~ -~-~ ~-~ ~~ vALA puruSa, traNa jagatanA prabhunAM biMbanA caraNe AgaLa akhaMDa ane asphaTita evA akSatAne-cokhAne dhare che te, vagara vilabe, akSata evI nirvANa strIne pAme che. jemAMthI aneka zikhAnI to UchaLI rahI che evA pradIpa-dIpaka-dIvAvaDe zrI jinanI pUjA karanAra eTale zrI jinanA bedhamaya svarUpane prakaTa karanAra-saMbhArI ApanAra evA dIpakane zrI jinanI mUrti pAse cetavanAra manuSya jeno kaI pratipakSI nathI evA jagatanA patipaNane pedA kare che. e pUjaka, jagatpati thAya che. zrI jinendra bhagavAnanI saMmukha akhaMDa AkhAM Aja vagerenuM niveda dharatAM Azcarya to e che ke-tevuM niveda dharavAthI tRmi te bhAgye ja anubhave che. ahe! zrI jina bhagavAnanuM mahAsya kevuM che? pAkelAM hovAthI pILAM thaI gayelAM ane maghamaghatI sugaMdhavALAM phale zrI jina bhagavAnanI sAme dharavAM joIe te ApaNane tethI vividha bIjAM phaLe maLI zake che. jhADa jyAre phaLa Ape che tyAre pilAM phle Ape che ane pachI te phaLa Ape che tyAre zrI jinabhagavAnarUpa kalpavRkSa te pelAM phale ughaDayAM vinA ja ema ne ema sIdhe sIdhA vividha phaLa ApI zake che e, emane adUbhUta mahimA che. jagatamAM sUraja samAna evA zrI jina bhagavAnanI sAme jalapUrNa pavitra kuMbha mUkavAmAM Ave te mUkanArane saMsAratApa zAMta thaI jAya che e meTuM Azcarya che. kharI rIte jyAM pANI paDe tyAM Aga bujhAvI joIe tyAre A to UlaTuM thayuM arthAt jalapUrNa kuMbha zrI jinanI sAme mUkavAmAM Ave tevI mUkanAranA saMsAradAvAnaLane elavI zake che, e mATe Azcarya kahevAya. jIvanA pradeza upara sajajaDa rIte cUMTI gayelAM duSTa ane niSphara-bhAre kaThaNa evAM karmonI gAMThane-karmagraMthine toDI nAkhavAne mahAsamartha evA zrI jina, AThe prakAranI ke AThamAMnA game te eka prakAranI pUjAne arahe che-egya banelA che mATe temane arahaMta kahevAmAM AvyA che. athavA eTaluM ja zA mATe eTale upara jaNAvelI vastuo dvArA ja pUjA karavI evuM zA mATe? bIjuM paNa je kAMI, debAvamAM manahara ane suprazasta dravya-vastu hoya te badhuMya zrI jina bhagavAnanI pUjAmAM vAparI zakAya che pUjA mATe daI zakAya che. vaLI, je gRhastha, puSpa vagerenI pUjAvaDe dravyastava-dazya pUjA-nathI karatA te bhavastava-AMtarapUjA-AtmadhanarUpa atyaMtara pUjAne adhikArI kema banI zake? mATe prathama te AraMbhanI bhUmikA upara AvavA ja prayatna karI joIe. pachI, te gItArtha evA devAnaMda munIzvare zrI jinapUjA vize bIjI paNa keTalIka zrAvake karavA jevI vidhio kahI batAvI ane pelA pAlaka zrAvake dharmamAM ekacitta rAkhIne e badhI vidhio barAbara samajI lIdhI. A pramANe te munie, pAlakane zrI jinapUjanane saMpUrNa vidhi samajAvyo ane pachI tamoguNa-ajJAna vagarane te muni pite AraMbhela kAryanI siddhi mATe bIje sthaLe vihAra karI gayA. "Aho Shrutgyanam" Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = : kathAranaSa : rAjA tathA amAtya kevaLI bhagavaMtane pUche pitAnuM aTavI-gamananuM kAraNa, 182 pachI "tahati' (kahyA pramANe karIza) A pramANe zrI devAnaMda gurunI vANIne barAbara avadhArI huM bhAvapUrvaka zrI sarvajinabhagavAnanI pUjA pravRtti vagere aneka savizeSa umavALe thaye, roja ne roja zrI jinanI zuddha bhAve pUjA karatA hatA tethI mArAM puNyane prakarSa thaye ane tema thavAthI mArAM lAbhAMtarAya kamene paNa te rIte kSaye pazama che ke jethI huM vakhata jatAM dhIre dhIre ghaNuM vipula dhanane meLavI zako, badhA lokomAM mAnanIya tha ane sarvatra-badhe ThekANe mArI prakhyAti paNa sArI rIte phelAI. ema karatAM karatAM kAlakrame huM (pAlaka) maraNa pAme ane saudharma nAmanA svargamAM devarUpe janme. tyAMthI maraNa pAmI ahIM vaitADhyagirinI AjubAjunA pradezomAM bhArUpa, dene paNa durlabha evA gaganavallabha nAmanA nagaranA avaMtivijaya rAjAne putra thaze. mAruM nAma prazaMkara rAkhyuM. te huM A, nAnapaNathI ja sAdhunI upAsanAmAM tatpara banyuM ane pUrvajanmanA abhyAsane lIdhe zrI jinapUjanamAM ja mAruM badhuM lakSya parevAyuM eTale saMsAranA prapaMcenI darakAra rAkhyA vinA huM zrI jinanI pUjAmAM samaya vitAvato hate. evAmAM eka vAra kaI kevaLI bhagavAna pAse dharmakathA-dharmanI dezanA sAMbhaLI ane mane jAtismaraNa-pUrvabhavanuM jJAna-thayuM eTale mane mArA pUrva janma pratyakSavata sAMbharI AvyA, tethI mArA dharma-saMskAre vaLI savizeSa dRDha thayA. vaLI, te kevaLI bhagavAne vilaMba karyA vinA bhAvastava-Atmazodhana AMtara pUjana-vize upadeza Apyo ane kahyuM ke-bhAvastavarUpa heDIne Azraya levAthI ja A apAra evA saMsArasamudranA pArane pAmI zakAya che. mane te bhAvastava, vizeSa rucikara thaye tethI meM cAlu aTavImAM ja eka zaMga nAmanA parvata upara zrI AdidevanuM maMdira karAvyuM, yAtrAmahatsava racAvyuM, pachI sarva prakAranA AMtara ane bahAranA saMbaMdhane cheDI daI huM zrI maNudharmane-saMyama dharmane-varela chuM, te he mahArAja ! teM je mArI dIkSAnA kAraNa vize prazna pUchaye hatuM tene A khulAse che ke-bhAvastavanA sAdhanarUpa e dravyastava mane gamI javAthI mArAmAM dravyatava karatAM karatAM bhAvastavanI rucI vadhI ane meM A pravajyA svIkArI. pravajyA levAnuM bIjuM kaI kAraNa nathI arthAt mane saMsAramAM kazuMka duHkha AvI paDyuM ke mArA ISTa janene viga thayo evuM kaI pravajyAnuM nimitta thayuM hoya evI zaMkA na rAkhaje. kevaLa AtmazodhananA uddezathI ja A pravajyA svIkArelI che ane te AtmazodhananI vRtti zrI jinanA caraNenI pUjA karatAM karatAM mArAmAM pragaTa thaI AvI che e ja mArI prajyAnuM kAraNa vA rahasya che. kevalIe kahelI upalI badhI hakIkata sAMbhaLIne rAjA tathA amAtya bane tuSTa thayA ane praNAma karIne vaLI e kevaLIne pUchavA lAgyA he bhagavan! kRpA karIne kahe ke ame "Aho Shrutgyanam Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLI bhagavate kahela rAjA tathA amAtyano pUrvabhava. * kayArana-keya : amArA gharamAM sukhe sukhe rahetA hatA temAMthI ame A aTavAmAM AvI paDyA te duHkhanuM arthAt amArA e gRhasukhanA viddhanuM evuM kaI jAtanuM karma-kAraNu thayuM che, ke jethI ame hamaNuM eka bhikhArI jevA banI gayA chIe. kevaLI bolyA-sAMbhaLo-- kezAMbI nAme nagara che, temAM rahenArA he mahArAjA! tame eka moTA dharma nAmanA vahevArI-sArthavAha hatA. tame te vakhate zrI jineMdra bhagavAnanA upAsaka hatA. arthAt zakti ane vaibhava pramANe tame roja zrI jinaMdra bhagavAnanA caraNonI pUjA karyA karatA hatA ane e rIte tamAro samaya cAlyA jato hate. have bIje kaI vakhate A tamAre amAtya, jenuM te vakhatanuM nAma arjuna hatuM ane e, dharma karIne zrAvaka hatA. e arjuna hato te zrAvaka paraMtu tenuM mana dharma saMbaMdhe aneka prakAranA kheTA durAgrahone lIdhe khavAI gayuM hatuM, tenI buddhinuM teja, eka ja pakSa tarapha DhaLeluM heI kSINa thayeluM hatuM arthAt te dharma saMbaMdhI keIpaNa jAtanA vidhividhAna tarapha ekataraphI ja vicAra karato tethI te judI judI jAtanAM dhArmika vidhividhAnathI nIpajatA zubha pariNAmane samajI zako ja nahIM ethI karIne tene aneka prakAranI kubhAvanAo thatI ane tene lIdhe te potAnI jAtane ane bIjA lokone paNa bhramamAM nAkhate rahate. A kAraNathI ja tenA gAmamAM rahenArA bIjA viziSTa lekee tene gAmanI hada bahAra karelo-gAmamAMthI kADhI mUkele. tethI te bIjA bIjA gAmaDAmAM ane nagaramAM rakhaDate rakhaDate tamArI nagarI kauzAMbImAM AvI paho . gAnuga e arjuna zrAvakane tamAre samAgama thaye ane tamArI benI vacce sAro meLa besI gaye. eka vAra e ane vizeSa Adara sAthe tamane kahyuM kehe sArthavAha! rUpiyAnI barAbara parIkSA karyA pachI eTale tene barAbara khakhaDAvI tathA tenI bane bAjunI mahera barAbara joI-tapAsIne pachI tene le ucita che ane te ja prakAre te rUpiyAvaDe je kAMI kharIda karavAnuM hoya che te paNa barAbara joI tapAsIne levAnuM hoya che. evI ja rIte kaI paNa dharmakRtyane- dharmavidhina-dharma saMbaMdhI kriyAkAMDane karatAM pahelAM tene barAbara suvinizcaya kare joIe eTale te dhama kRtyane kharAkharApaNa vize, guNa avaguNa vize ane lAbhahAni bAbata barAbara tapAsa karavI joIe ane e pramANe kharI parakha karyA pachI je je dharmakRtya kharuM nIkaLe tene ja AcAramAM lAvavuM joIe. tyAre tuM che te dhamAMthI paraMtu mUDha je jaNAya che-te vastune barAbara vicAra karyo jaNAtuM nathI ane badhe ThekANe tuM gADarIyA pravAhanI peThe vatye jAya che e sthiti barAbara nathI eTale tAre vastutatvane vizeSa vicAra kare joIe tathA tenA kharAkhoTApaNu vize nizcaya karI A gADarIyA pravAha peThe nahI vartavuM joIe. A sAMbhaLI tame (sArthavAhake) hamaNAnAM rAjAe kahyuM- he "Aho Shrutgyanam Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-kela : amATe svamatikalpanAthI rAjAne kahela pUjAnuM svarUpa. zrAvaka! tane vaMdana karuM chuM. tuM ja kahI batAva ke vastutattva zuM che eTale kharI hakIkata zI che? pachI arjuna-(hamaNune amAtya) belya-sAMbhaLa. bhAI ! A jainadharma ahiMsApradhAna che eTale jina bhagavAne je chakAyanA jIve vize kahyuM che, temane eka paNa jIva na haNAya-e chae kAyanA jIvanuM barAbara rakSaNa thAya, e pravRtti jainadharmanI pradhAna pravRtti che mATe jainadharmane pALanAra, devapUjA nimitte jIvavALAM puSpa vagereno upaga kare te barAbara na kahevAya arthAt jainadharma pALanAra, devapUjana mATe jIvavALAM puSpa vagerene upaga tajI devuM joIe ane ene java vagaranA vAsakSepa vagere pavitra dravyane upayoga karavo joIe. bIjuM, akSata-cokhA, vastra tathA naivedyavaDe paNa pUjA na karavI joIe. cokhA, vastra-kapaDAM ane naivedya-e badhuM pUjA karatI vakhate zrI jina bhagavAna sAme dharavAnuM hoya che ane pachI e badhI cIjo bIjA keIne ApI devAnI hoya che. je vastu zrI jina bhagavAnanI sAme dharI te badhI devadravya kahevAya ane je, e devadravyarUpa cIna potAnA aMgata upagamAM-khAvApIvAmAM, paheravA-oDhavAmAM tathA bIjA koI evA prakAranA upayogamAM-kharca kare tene anaMtakALa sudhI saMsAramAM rakhaDavuM paDe che. je ApaNe e naivedya vigere vastuo zrI jinane caDAvIe te ja bIjAo temanA pitAnA upayogamAM kharca kare ane pariNAme anaMta saMsAramAM rakhaDe. eTale te devadravyane vAparanAra adhama je anaMta saMsAramAM rakhaDe che tenuM kAraNa ApaNe zrI jina sAme te te cIjane dharanArA thayA, mATe he sArthavAha ! zrI jinanI pUjAmAM akSata, vastra ke nevedya vagerene paNa upaga na karavo joIe. vaLI bIjuM, jyAre ApaNe caityavaMdana karatA hoIe ke ApaNuM aMga-hAtha mastaka vagere jyAre zrI jinanI pUjAmAM rokAyeluM hoya tyAre eTale caityavaMdana karatI vakhate ane pUjA karatI vakhate kaI sAdhu munirAja ApaNane maLe te paNa temane namaskAra karavA ucita nathI, kAraNa ke pUjAmAM (caityavaMdanamAM) vaparAelAM-kAyelAM ApaNu aMge teTalA vakhata sudhI devanimalyarUpa kahevAya ane ethI evA nirmAlya aMge dvArA sAdhu-munirAjane namaskAra karavA jatAM temane vinaya na thatAM avinaya ja thaye kahevAya. vaLI, zrI jinane navarAvavA mATe je dUdha, dahIM vagereno upayoga thAya che te paNa ucita nathI, kAraNa ke dUdha vagere tiryaMcAnika prANionA zarIramAMthI Ave che tethI barAbara pavitra nathI hotAM eTale dUdha vagerethI navarAvatAM zrI jinanI pUjA na thatAM AzAtanA ja thAya che mATe tene badale suvAsita pavitra gaMdhodaka vaDe zrI jinanuM nhAvaNa karavuM e ja nirdoSa che. A prasaMge Apa, mArI kahelI ATalI ja vAta upara barAbara dhyAna Ape ane e badhIne barAbara samajI lyo. pachI vaLI je bIjuM kahevAnuM che te tamane barAbara samajAvIza. "Aho Shrutgyanam Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 arjunanI dalIlenuM muni mahArAjAe yuktipUrvaka karela nirasana : kAratna-yaH pelo dharmasArthavAha be bhAI! huM A prakAranA vicAra ke vivekane karI zako nathI, huM te A sAdhumunirAje jema mane samajAve che tema karuM chuM mATe tuM e sAdhumunirAja pAse cAla ane pachI tuM tathA e munirAje bane maLIne nizcaya karIne mane jema kaheze tema huM karIza. pele arjuna vizeSa dhIThe hatuM ane adhika abhinivezI hatuM tethI teNe sAdhumunirAje sAthe vAdavivAda karavAnuM TharAvyuM ane ema karI te bane jaNa-pele sArthavAha ane arjunasAdhumunirAja pAse gayA. tyAM ane upara pramANe pitAnI prarUpaNa jaNAvI. pachI tene sAmunirAjoe kahyuM he mUDha! dharmanI prarUpaNa karavA mATe-dharmanuM svarUpa samajAvavA mATe-tane ke nime che? zuM te e sAMbhaLyuM nathI ke zrI jina bhagavAne prarUpelA dharmanA upadezane prakalpati-gItArtha munija kahI zake-samajAvI zake. je dharmamAM hetuvAda nakhanenaherane-paMjAne sthAne che, nayavAda AMkharUpa che, cAra anuga-dharmakathAnuyega, caraNakaraNAnuga, gaNitAnuyoga ane dravyAnuyega-cAra paga che evA A dharmarUpa siMhane ziyALa jevo tuM samajI ja kema zake? ane A dharmarU5 siMhanuM svarUpa bhALyA-dekhyA-samajyA vinA ziyALa je tuM lejenI sAme kema karIne kahI zake ? tuM utsarga eTale sAmAnya niyamane ane apavAda eTale vizeSa niyamane-sAmAnyanA bAdhaka niyamoneleza paNa samajato nathI tathA kyA dharmane kaNa adhikArI che e paNa jANatuM nathI ane Ama ne Ama he mUDha! tuM upadeza karavA nIkaLI paDyo che. tane e khabara ja nathI ke jeo sarva prakAranAM AraMbha-samAraMbhamAM paDelA che ane chakAyanA vadhathI jeo nivRtta thayA nathI tevA gRhasthone mATe te dravyapUjA-vyastava ja egya che arthAt saMsArarUpI kUvAmAM paDelA tevA gRha mATe eka dravyastava ja AlaMbanarUpa che. bIjA prakAranI eTale zuddha ahiMsA-sarvaprakAre ahiMsA, sarvathA satya, sarvathA brahmacarya ane sarvathA aparigraha vagere zuddha dharmanI pravRttio karavA mATe jeo asamartha che evA gRhasthane mATe te zrI jinamaMdira nirmANa, zrI jinabiMbasthApana, zrI jinanI yAtrA tathA zrI jinabiMbanI puSpa vagerevaDe pUjA vagere-e je dravyastava che te ja regya kahyo che. mUha! jemAM cheDe AraMbha che evAM puSo vagerene pUjAmAM upayoga karavAnI tuM nA pADe che to tAre hisAbe to ema thayuM ke jenAM vadhAre AraMbha che tevAM maMdira nirmANa, mUrtinimaNa, zrI jinanI yAtrA vagere kAryo paNa nahIM karavA joIe arthAt tuM puSpanI te nA pADe che ane maMdira nirmANa vagerenI nA pADatA nathI e kevuM kahevAya? tuM ema samajo lAge che ke--maMdiranirmANa na karavAmAM Ave, mUrtinI sthApanA na karavAmAM Ave te samULago tIrthane uccheda ja thaI jAya, dharmane lepa ja thaI jAya ane e rIte 24 "Aho Shrutgyanam Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? kayAratna koSa : arjunanI dalIlonuM muni mahArAjAe yuktipUrvaka karela nirasana. 186 -- - ghaNA deze UbhA thAya. vaLI, he mUDha! tuM zarIra mATe, ghara mATe ane evAM bIjI aneka kAryo mATe nIpajatAM jIvavadha vagere AraMbhane niSedha te karatuM nathI ane pUjA vagere mATe "jIvavadha ne deSa batAvI zrI jinanI pUjAno niSedha karI rahyo che. he anArya ! A te tArI kevI mUDhatA che. zrI jinacaityanI kharI pUjA, prabhAvanA vagere pravRttiothI te tIrthanI, dharmanI ane zAsananI prabhAvanA, udyota ane prakaI vagere lAbha thAya che ane e dvArA keTalAka saraLa svabhAvI vicArake bodhibIjane-zuddha jJAnane pAme che, satkAryanI anumodanA kare che, ane saddharma tarapha AkarSAya che. evA bIjA paNa aneka lAbhe thayA kare che. gRhasthAe pauSadhavrata kareluM hoya ane e rIte teo munionI peThe sacittanI hiMsAthI nivarselA hoya yA sacittanA AraMbhathI nivRtti karavArUpa evI zrAvakenI uttarapratimAone vahetA hoya te bhale puSpa vagere dravyothI thatI dravyapUjAne vaje, paraMtu jyAM sudhI teo munionI peThe sarvaAraMbhanA tyAgI nathI banyA tyAM sudhI dravya pUjAno tyAga karavo temane mATe ucita nathI. AgaLa je ema kahevAmAM AvyuM che ke-pUjAnI pravRttimAM rokAyelA hAtha vA mAthAvaDe gRhastha sAdhune namaskAra na karI zake te ucita nathI, kevaLa svabuddhikalpita hovAthI pralApamAtra che. vinaya, dharmanuM mULa che ane tene, sAdhu ke zrAvake tarapha yazcitapaNe AcaravAnuM ja che te kadAca prajAnI pravRttimAM hAtha vagere aMgo rekAyAM hoya to paNa vANIthI "namaskAra" zabda kahIne sAdhu ke zrAvakane vinaya karavAnuM zAstramAM kayAMya niSedheluM nathI. hAthamAM koI jAtanuM pUjAnuM upakaraNa hAya vA bIjI rIte aMge pUjAnI pravRttimAM rokAyAM hoya te paNa vANIthI namaskAra karI sAdhune ke zrAvakane vinaya karavAmAM kaI prakAranuM dUSaNa nathI temaja tema karavAthI zrI jinanI AzAtanA paNa thatI nathI tathA e kAma (vinaya karavAnuM kAma) lekaviruddha paNa nathI. vaLI, je ema kahevAmAM AvyuM che ke "tiryaMca prANImAMthI prApta thatAM dUdha ke dahIMvaDe zrI jina bhagavAnanuM nhavaNa karavuM e, temanI AzAtanA karavA samAna che" te paNa yuktiyukta jaNAtuM nathI. kharI vAta ema che ke dUdha vagerevaDe thatuM zrI jinanuM nhavaNa AzAtanArUpa hota te zAstramAM tene spaSTapaNe niSedha karavAmAM Avyo hata paraMtu zAstramAM te te bAbatane niSedha karyo hoya evuM kyAMya saMbhaLAtuM nathI ane te rIte thatuM nhavaNa lekaviruddha paNa nathI. leke te devapUjAmAM gorocana, kasturI ane kuMkumane upayoga kare ja che ane te gocana vagere padArtho, tiryaMca prANIomAMthI ja AvelAM che. vaLI, e padArtho tiryaMca prANIomAMthI AvelA che eTalA ja mATe te pUjAmAM na vaparAya ema na kahI zakAya, kAraNa ke e padArtho lekamAM "pavitra"rUpa prasiddha che. tethI e padArthone pUjAmAM vAparatAM nathI zAstrane niSedha, tema nathI lekavAdane niSedha. vaLI, je deve duSTa che temanI pakhALa dUdha vagerevaDe "Aho Shrutgyanam Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 arjunanI lIlAnuM nimahArAjAe yuktipUrvaka karela nirasana, H kArana kASa : karavAmAM Ave che chatAM tee lezamAtra rASa karatAM nathI. UlaTu pakhALa karanArane varadAna devA taiyAra rahe che, AthI paNa ema jaNAya che ke dUdha vagerevarDa thatuM nhavaNu anucita nathI. anucita hota te dUdha vagere dvArA navarAvatA duSTa devA jarUra kApa karata. vaLI, dUdha vagerevarDa nhavaNu karavAnI prathA kAMI AjakAlanI nathI. e ghaNA lAMkhA samayathI cAlI Ave che. ane te pramANe kAi eka ja vyakita varte che ema pazu nathI kintu te prathA pramANe paraMparAgata--peDhIdarapeDhI utarI AvelI aneka vyaktie pravRtti karatI dekhAya che, tathA e prathAne gItA puruSAne Take che. tathA prAcIna kavioe e prathAne potAnI kavitAmAM varNavelI che ane tee te prathA pramANe varyAM paNa che, mATe dUdha vagerevaDe haeNvaNu karatAM kAi paNa doSa jaNAtA nathI. vaLI, bagaDeluM nahIM evuM vizeSa uttama prakAranuM dUdha, dahI vagere prApta karI tevaDe vaNu karatAM AzAtanA doSa lAgatA nathI. UlaTuM pApa hoya te chUTI jAya che ane bhAvane ullAsa thAya che. e vAta kharI che ke jemanI pAse dUdha, dahI' vagere uttama padArthAMnI jogavAI nathI teo zrI jina bhagavAnanuM nhavaNuM gaMdhAdakavaDe kare te pazu vAMdhA nathI, e to jevA bhAva hoya tevu kArya thai zake che, paraMtu muddAnI vAta e che ke--dUdha vagere dvArA haeNvaNu karavAmAM doSa batAvave e ThIka nathI. zrI jinami banA pUjana vageremAM je je sAdhanAvaDe jenA bhAvane ullAsa thAya teNe te te sAdhanAnA upayega karavA ghaTe ane evA bhAvAllAsa ja baMdhananeA nAzaka che. bhAveAllAsa eTale kaSAyeAnI maMdatA, sadAcAraparAyaNatA ane maitrIvRtti vagere AtmadharmoM tarapha pravRtti ane dinadina e pravRttimAM pragati, bhAvAllAsanA atha koi ema na samaje ke bAhya Abara ke vAha vAha AMgI vagerene joine ApaNA mana ke iMdriyane sataSa, tAtparya e ke AtmArthIe jema AMtarabhAvanA ullAsa thAya ane vadhe tema nirdeSi ane pavitra sAdhanAnA upayoga karavA rahyo, paraMtu sAdhanA mATe eka ja koi pakSane Agraha rAkhave jarUrI nathI. vaLI, AgaLa (pR. 101)mAM je ema kahevAmAM AvyuM che ke--akSata( ceAkhA) tathA vastro zrI jina pAse dharIe te te bIjA kAinA upayegamAM AvanArAM che, ane jenAM upayegamAM Avaze te devadravyane khAnArA thaye. je devadravyane khAya te bhArekamAM thai anaMta-saMsArI thAya. eTale zrI jina pAse cAkhA, khIjuM naivedya ke vastro mUkavAM e ceAgya nathI. ' cekhA vagere mUkIe te ja tenA upayega bIjo kAi kare ane na mUkIe te tene upayega kyAMthI thAya? e rIte zrI jina pAse cAkhA vagere na dharavAM e ja ceAgya che, ema nahiM paraMtu vicAra karatAM jaNAya che ke zrI jina pAse cAkhA vagere dharavAmAM je doSa batAvelA che te kapeAlakalpita hAvAthI kharAkhara nathI. je pUjaka zrI jina pAse cAkhA vagere dhare che tene Azaya te mAtra peAtAnA leAbha vagere doSane tyAga karavAne che ane satpuruSane vinaya karI udAravRtti keLavavAneA che; nahI' ke kei enA upayAga karI bhAre "Aho Shrutgyanam" Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H yArana-koSa H arjunanI haThIlI prakRti. karmI thaI saMsAramAM anaMtakALa sudhI rakhaDyA kare. e rIte je bhAva manamAM nathI chatAM pariNAme pUjakane daMDa lAgatA hoya te sAdhumunirAjane khAnapAna vagerenuM dAna karavAmAM paNa doSa ja lAgavA joie. kAraNa ke ghaNIvAra e dAnamAM apAyelAM khAnapAnane lIdhe ja sAdhuone ajINuM thaI jAya che, bIjA paNa bhAre rAgA thai jAya che. keTalIka vAra te muni maraNu paNa pAme che ane e rIte munine mAMdA paDavAnuM ke maraNa pAmavAnuM kAraNu pele dAtA ane che eTale te doSa, dAtA upa2 Avave joie ane e rIte jotAM munine khAnapAna denAra dAtA paNu bhArakI thaI RSighAtaka hAvAne lIdhe drutimAM ja javA joIe, paNa jema ema thatu nathI tema ja zrI jina pAse cAkhA vagere dharanAra paNa doSavAna banate nathI. vaLI, e rIte ja jo doSa gaNAtA hAca te| zrI jinabhavana, zrI jinabi Mbanu sthApana vagere paNa na karavuM ja ucita che, kAraNa ke jagatamAM evA pazu leAkA hAya che ke je zrIjinabhavanane teDI nAkhe ane zrI jinami bane bhAMgI nAMkhe, jyAre kAI bhaktivAna puruSe jinabhavana karAvyAM ane jinamiba sthapAvyAM tyAre ja pelA tADanArane teADavAno prasa`ga AvyA ne ? eTale jinabhavana tADAvavAnu ke jinabiMba bhagAvavAnu kAraNa pelA jinabhavana karAvanArA ane jinabiMba sthApanArA ja thAya che ema gaNAya. e rIte koIe jinabhavana na karAvavAM ane jinabiMba paNa na sthapAvavAM e ja prApta thayuM, para Mtu kharI vAta ema nathI, jeno jevA mAnasika piraNAma hAya che te pramANe tene karma baMdha thAya che e ja . khare siddhAMta che, mATe zrIjinabhavana ke zrIjinami'ne karAvanArA koI rIte deSapAtra banate nathI ane e ja rIte naivedya dharanArA paNa doSanuM kAraNu thatA nathI, mATe kharI vAta te e che ke-he bhadra lAko ! manamAM koI prakAranA phugrahakadyAgraha-rAkhI manamAnyAM kalpita gappAM na calAvavAM e ja uttama mArga che. je hakIkatA moTA moTA bahuzruta puruSone saMmata hoya te hakIkatAne paNa kadAgrahayukta citta na kahevI e ja ucita che. je AtmAthI lAke nirvANu mATe pravRtta thayA che tene mATe A eka ja mAga uttama che ke-je mALa, pUrva munIzvarAe atAvelA hAya, e sivAya tee mATe peAtAnI svacchaMda buddhithI kalpelA evA kAi bIjo mArga nathI. tema te satya nathI. 185 pelA arjunane A prakAre pelA munirAjoe ghaNu ghaNu' samajAvye chatAM e, arjunanA jhADanI peThe jaDa prakRtivALA hovAthI te munirAjanA suvacanAne samajI zakayA nahIM. te vacanenI teNe avagaNanA karI ane potAnI bhUlane paNa svIkArI nahIM. he sAthe vAha ! tame paNa A arjunanA mAga svIkAryAM. arjune batAvelA mAga vadhAre sahelA hAi tamane paNa e gamI gayA. kharI vAta che ke--svacchaMde cAlanArI buddhi, kAi divasa zubha tarapha pravRtti karatI ja nathI arthAt tame ane A arjuna ane sva Mre caDI gayA. e prakAre tamArA anenA manamAM zrIjinapUjAnI vidhi vize amuka prakArane kugraha ThasI gayo ane tethI tamArA "Aho Shrutgyanam" Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAe ane amAtya svIkArela jinapUja. - kathArana-kAja ? pariNAma azuddha thayA eTaluM ja nahIM paraMtu e rIte AcaratA tame bannee lekanI buddhimAM paNa bhrama pedA karyo eTale tame banne, jagadguru zrI jinabhagavAnanI pUjAnA pavitra kAmamAM viracheda Ubho karanArA thavAthI sukRtanA aMtarAyanA bhAgI thayA. e doSathI ghasAyelA tame ane maraNa pAmI aneka azubha sthAnamAM vAraMvAra janma pAmyA ane e rIte lAMbA samaya sudhI duone anubhavatA rahyA. pachI tathA prakAranA pUrve karelA sukRtanA ge tame baMne jaNA hamaNuM rAjA ane amAtyarUpe ahIM avataryA cho. tamane je, A aTavAmAM AvI paDavAnuM saMkaTa paDayuM che te, tame AgalA levAmAM je je duSkRta karelAM temAMnAM je haju paripAka pAmyAM nathI ane jogavavAmAM bAkI che tenA phaLarUpe che, mATe he mahAnubhAva ! pUrvanAM duzcaritene yAda karIne have vartamAnamAM paNa game te prayatna sucaritA tarapha lakSya karI pravRtti kare jethI have pachI paNa AvI jAtanI duHkhamaya viTaMbanAo na jogavavI paDe. ( A pramANe pelA prazaMkara kevaLIe pelA rAjA ane amAtyane temanA pUrvabhavanI vAta kahI saMbhaLAvI.) A badhI hakIkata sAMbhaLIne e rAjA ane amAtyane temane pUrvabhava sAMbharI Avyo ane saMsAranA prapaMcathI bhayabhIta thayelA che ane tyAM kevaLInA caraNomAM namI paDayA ane kevaLIne vinaMti karavA lAgyA ke he bhagavan! tame kahelI hakIkta akSare akSara sAcI che, mATe have tame, amane, je deSa ame AgalA janmamAM karI AvyA chIe tenuM prAyazcita ApavA kRpA kare. kevaLI belyAH zrI jina bhagavAnanI pUjAmAM vizeSa zuddhabhAve prayatna kare e ja tenuM prAyazcita che. haju sudhI tamArA baMnemAM vrato levAnI yogyatA AvI nathI, mATe tame zrI jina bhagavAnanI pUjAmAM ja prayatna kare. kevalIe kahelI vAtane te banne jaNAe-rAjA ane amAtya svIkArI lIdhI ane te pramANe vartavA lAgyA. pachI teo banne prabhaMkara kevalIne praNAma karIne pUrvokata ekazaMga parvata tarapha javA upaDayA. tyAM jaIne te parvata upara AvelA zrI AdinAthanA maMdiramAM, e parvatamAM enI meLe UgelAM evAM kamaLa, ketakI, kesara, sarasabelInAM phulavaDe ane mAlatinI mALAo vaDe nAbhinaredranaMdana zrI rASabhadevanI traNe saMdhyA pUjA karavA lAgyA. e rIte lAMbe vakhata pUjA sudhI karyA pachI temanuM pUrva kareluM duSkRta nAza pAmyuM. barAbara A vakhate pelA ghaDAe apaharelA rAjA ane amAtyane zodhatuM hatuM ane te mATe temanI pAchaLa bhamatuM bhamatuM temanuM haya, gAya, ratha ane pAyadaLavALuM moTuM lazkara temanI pAse AvI pahepyuM. rAjA ane amAtyane joIne khUba khUba rAjI thayelA "Aho Shrutgyanam Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayArana-koSa : rAjAnuM svAgare Agamana. evA senAdhipatie ane senAnA bIjA leke e rAjAne je ane tenI pAse pitAnA mukuTamaMDalane pRthvI upara namAvI daI rAjAne vinaMti karI ke-he deva ! tamArA viyegane kAraNe tamAre Akhe deza bhAre saMtApa pAme che ane ciMtAthI baLIjaLI rahyo che te tame tene darzana ApI gAmaDAnA lekene ane nagaranAM lokone have zAMti Ape ane temanI ciMtAne dUra kare ane A hAthaNI upara besI dezamAM pAchA padhAre. pachI rAjAne paNa pitAthI ghaNI vakhata sudhI vikhUTAM paDelAM evA pitAne deza, pitAnAM sukhI svajana vagere sAMbharavAthI tenuM hRdaya bharAI AvyuM ane temane maLavAnI utkaMThA thaI AvI. pachI te zrI AdinAtha bhagavAnane uttama cInAI kapaDAM vagere sArAM sArAM pUjAnAM upakaraNo vaDe zuddha bhAvapUrvaka pUjIne ane lAMbA samaya sudhI temanI stuti karIne temane A pramANe vinaMti karavA lAgyA he devAdhideva ! tArAM caraNakamaLanI mArA manane harSa upajAvanArI upAsanAnuM kAMI paNa phaLa maLavAnuM hoya te te mATe huM eTaluM ja mAguM chuM ke-saMsAramAM houM tyAM sudhI hamezAM mArI pravRtti tArI pUjAmAM ja thayA kare ane evI mArI pravRttithI mArAM pUrve karelAM duSkRtana davaMsa thAo. jema game te jhaMjhAvAta hoya te paNa parvatane te tenI kazI asara nathI hatI tema je leke zrI jinapUjAmAM pratidina AdaravALA hoya che teone durgati, rege, garIbAI, vipadAo ane bhAIbhAMDuMnA maraNa vagere vyathAo kazI asara karI zaktI nathI. je leke mUDha che teo bhale dhArelA manorathane saphaLa karanArAM evAM kalpavRkSa, ratanaciMtAmaNi ane kAmadudhA dhenu vagerenI stuti kare; paraMtu huM te dhArela karatAM vadhAre pUla ApanAra ane saMsArasamudrathI pAra UtAranArA evA eka zrI jinapUjananI ja stuti karuM chuM ane vAMchA karuM chuM. A rIte e rAjAe zrI arihaMta bhagavAnanI pUjAnI prazaMsAmAM ane tenI vAMchAmAM citta daI ane AdidevanI upAsanA karI pitAnA nagara bhaNI prayANa karyuM ane pelA prazaMkara kevalI pitAnAM badhAM karmonA Aghano nAza karI nizulakSamIne pAmyA. e rIte zrI kathAnakozamAM pUjAnA adhikAramAM prabhAkaranuM sthAnaka samAsa (13) "Aho Shrutgyanam Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravyanI saMbhALa rAkhavA vize be bhAInI kathA. . ( kathA 14mI) (devadravyanI vRddhi, sAmAnya svarUpa, sAdhAraNa dravya, karUNa vilApa, devadravya bhakSaNa vipAka ane devadravya rakSapadeza upara vivecana.). te jyAre kaparo kALa hoya athavA bIjAM evAM azAMtinAM kAraNe hoya tyAre je ke dravya na hoya to citya ane biMba vagerenI saMbhALa thaI zake nahIM, mATe A kathAmAM devadravyane zI rIte vadhAravuM vA tene kaI rIte saMbhALavuM te bAbata kahevAnI che. gRhastha jyAre jinabhavana vagerenuM nirmANa kare eTale tene caNave tyAre ja e jinabhavana vagerenA nibhAva mATe pitAnI zakti pramANe dravyanuM dAna kare ane e dAnamAM devAyelA tyadravyanI vizeSa Adara ane prayatna sAthe saMbhALa kare tathA tene vadhAravAnA upAya paNa kare. rAjAne kahIne gAmamAM, nagaramAM ke khetaramAM lAgI nakhAvIne vA rAjAne samajAvIne jagata vageremAMthI bhAga maLe evI vyavasthA karAvIne arthAt jyAMthI maLI zake tyAMthI rAjA pAse deva saMbaMdhI bhAganI jamA karAvIne jinadravyanI vRddhi karavI joIe. barAbara pAke pAye vadhArelA e caityadravyanI rakSA mATe-saMbhALa mATe-tenA rakSaNamAM khaMtavALA, pApathI bhI-pApane Dara rAkhatA ane alubdha evA kei eka sArA mANasane nIma joie. deza-kALa ane paristhiti vagerenI kharAba sthiti hoya to paNa caitya vagerenA rakSaNa mATe bIjuM kazuM sAdhana na hovAne lIdhe e saiyadravyanI barAbara saMbhALa karavI joIe ane kuzaLa mANase tene jema phAve tema kharca nahIM karI nAkhavuM joIe. je, e dravyane sAcavI rAkhe che te, pratyakSapaNe dharmane ja sAcave che arthAt devadravyanI saMbhALa karanAre, dharmano ja rakSaka che. e devadravyanI rakSA karatAM bIjuM kaI uttama guNasthAna nathI ema varNaveluM che. (AcArya haribhadrajI pitAnA saMbaMdha prakaraNamAM kahI gayA che ke, "jinadravya-devadravya, jJAna ane darzana jevA uttama guNanuM prabhAvaka che ane jinapravacananI vRddhi karanAruM che arthAt devadravyadvArA jJAnane prabhAva vadhArI zakAya che ane darzanane paNa mahimA thaI zake che, e jinadravya zrI jinanA pravacananI vRddhi-prasAra-mahimA-karanAruM che mATe je kaI e jinadravyanI saMbhALa karanAra nIkaLaze tenuM saMsArabhramaNa parimita thaI jaze arthAt tenuM bhavabhramaNa ochuM thaI javAthI te, vahele nivaNane meLavI zakaze." "Aho Shrutgyanam" Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? kayArana-koSa : jina dravya rakSaNanI mahattA. 19ra (vaLI emaNe (haribhadra) ja kahyuM che ke-) jinadravya, devadravya, jJAna ane darzana jevA uttama guNanI prabhAvanA karanAruM che ane zrI jinanA pravacananI vRddhi karanAruM che arthAt jinadravyadvArA jJAnane pracAra ane darzanane phelAve karI zakAya che tathA e dvArA zrI jinanA pravacananI mahattA vadhe evI pravRtti paNa karI zakAya che, te evI uttamamAM uttama pravRttimAM khapa lAgatA zrI jinadravyane vadhAranAra mAnavaprANa tIrtha karane avatAra meLavI zake che arthAt sadupAyo dvArA zrI jinadravya vadhyA kare evI cejanA karanAra mAnava, tIrthaMkarapadane lAbha meLavI zake che. "vorA vozai" evAM prakAranAM zAstranAM vacano dvArA zAstrakAre jinadravyanI rakSAne bhAra yatio upara paNa nAkhe che te pachI gRhastha upara to bhAra ja hoya temAM zuM kahevuM ? arthAt sarvasaMganA parityAgI jAtione paNa jidravyane saMbhALavAnI bhalAmaNa jokhamadArI sAthe sUcavavAmAM AvI che tyAre gRhasthAe te e jokhamadArI pitAne mAthe svayameva UThAvavAnI che eTale e vize zuM kahevAnuM hoya? (A vizenuM zAstravacana pUrvapakSa ane uttarapakSa sAthe tarka pUrvaka kathAkezakAra rajU kare che) je munio sarvaprakAranA AraMbha samAraMbhane tajIne kevaLa AtmaparAyaNatA meLavavA prayatna karI rahyA che, ane "AraMbha kare nahIM, karAve nahIM temaja kaI prakAre AraMbha karanAra tarapha saMmati paNa darzAvavI nahIM.' e rIte mana-vacana-kAyA dvArAtrikaraNadvArA-AraMbhane tajanAra munio, caityanAM eTale caityone dAnamAM maLelAM gAme, suvarNa, pazuo ane rUpuM vagerenI saMbhALamAM potAnuM mana parove te pachI emane AraMbha-samaraMbha te jarUra kare paDe ja ane e rIte AraMbha-samAraMbha karanAra e munie pite karelI, trikaraNa dvArA AraMbha tyAganI pratijJAne na ja pALI zake arthAt jinadravyanI saMbhALamAM pUrvokta AraMbha vagere samAyelAM ja che ethI enI saMbhALa karanAra munine pUrvokta trikaraNazuddhi zI rIte saMbhave? (pUrvokta zaMkAnuM samAdhAna karatAM graMthakAra kahe che...) tamAre tarka khare che arthAt jinadravyanI saMbhALamAM paDatA muni AraMbhI thaI jAya che ane e rIte te, pitAnI pratijJAne beI bese che paraMtu, A bAbata eka vibhASAvikalpa-batAvela che ane te A pramANe che-je muni pite jAte ja ukta prakAranA jinadravyanI sAra-saMbhALamAM paDI jAya te te potAnI muniyaNAnI pratijJA I ja bese che. arthAt tene pUrvokta trikaraNazuddhi saMbhavI zakatI nathI athavA tenI siddhi thaI zaktI nathI arthAt e nivaNane meLavI zakatA nathI paraMtu vAta ema che ke-caitya mATe pratimA zira e pATha che. mATe ahIM "siddha " e artha ghaTa che. "Aho Shrutgyanam Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 devadravyanI harakeI prakAre rakSA karavI. : kayAratna-kela : dAnamAM apAyelAM e gAma, suvarNa, pazu ke bIjuM dhana vagerene jyAre keI harI jAyalUMTI jAya arthAt e jinadravyane kaI cera vA bIjo apramANika ucApata karI jAya tyAre saMghe potAnI badhI zaktine khacI nAkhIne ene bacAvavA prayatna karavo ja joIe. e kAma, cAritrane lIdhelA ke cAritra vagaranA badhA lokone karavA jevuM che ja arthAt dIkSita ke adIkSita evA badhA mAnoe lUMTAtuM ke ucApata thatuM jinadravya game te bhege bacAvI levuM joIe evuM zAstravacana che, mATe munio upara paNa luMTAtA ke ucApata thatA jinadravyane bacAvavAnI pharaja AvI paDe che. Ano artha e nathI kemunie pite jAte e jinadravya ekaThuM karavA AraMbha samAraMbha vagerenI pravRttimAM paDavuM, paraMtu jyAre Akta Ave tema hoya ane jinadravya ceranA hAthamAM ke bIjA apramANika hAthamAM "e have nahIM ja bacI zake e rIte AvI paDayuM hoya teve vakhate saMghe pitAnuM badhuM baLa vAparIne e jinadravya bacAvavuM ja joIe. saMghamAM te munio paNa AvI gayA. e rIte munio upara jinadravya uparanI Aphatane vakhate tene bacAvavAnI pharaja AvI paDe che eTale e pravRtti karatAM munine deSa lA" tema na kahevAya arthAt jinadravya upara Aphata AvatAM jyAre kaI kazI vyavasthA karatuM na ja dekhAya ane e lUMTAI javAnuM yA nAza pAmavAnuM ja hoya teve vakhate na chUTake ene saMbhALI rAkhavAnI, saMyamapUrvaka pravRtti karavAnI munine chUTa paNa che evI vibhASA dayAnamAM rAkhIne muni pravRtti kare. e ja pramANe bIjuM eka sAdhAraNa dravya paNa sthApita kare. vizeSa e che ke-sAdhAraNuM dravya caitya, biMbArcana, saMdha ane pustaka vagerenAM kAmamAM khI zakAya che. (caitya saMbaMdhI dravya) zrI jina saMbaMdhI-zrIjinanA ja kArya mATe vayarAya che tyAre sAdhAraNa dravya te badhAM sthAnamAM vAparI zakAya che, tethI karIne A sAdhAraNa dravyane paNa sthApita karavuM, vadhAravuM ane kALajIpUrvaka sAcavavuM. vaLI, jyAM sudhI nitya bIjuM dhana maLatuM hoya tyAM sudhI A sAdhAraNa nidhine paNa kharca na karavo. dezabhaMga thato hoya ane deza upara evA prakAranI bIjI bIjI Apatti AvI paDelI hoya tyAre te Apattione dUra karavA-zamAvavA-maTADavA, bIjA matavALAo sAthe kaI prakArane kalaha UbhuM thaye hoya te tene zAMta karavA ane darzana padane lagatA samyagu darzana saMbaMdhI khAsa kAryamAM e sAdhAraNa dravyano kharca thaI zake che. arthAt deza vagere sAmudAyika Aphatane vakhate sAdhAraNa dravyane kharca thaI zake che. te ja prakAre bIjA matavALA sAthe kaleza dUra karavA ane samyagdarzanane lagatI pravRttiomAM-samyagdarzananA pracArakAryamAM athavA samyagadarzanane lagatI evI ja bIjI pravRttiomAM paNa sAdhAraNa 1 mudita pustakamAM--jovALi pATha che tene artha samajAtuM nathI paraMtu tene badale jorAjAti pATha kapI A artha jelo che. "Aho Shrutgyanam Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayAratna kASa : kSema'kara rAjavInu' parAkramI pahyuM', 194 dravyanA upayoga karI zakAya che. vadhAre kahevAthI zuM? je mUDha mativALA, caityadrazya ane sAdhAraNa dravya e mannenA droha kare che eTale te bannenI barAbara saMbhALa karatA nathI ane e tarapha upekSA kare che tenu AyuSya pahelAM baMdhAI cUkayuM che evA te zrI jinanA matane paNa samajatA nathI. have caityadraSya ane sAdhAraNa drazya e bannenI sArI rIte sabhALa na rAkhatAM je doSa UbhA thAya che ane e ane dravcenI sArI rIte saMbhALa rAkhatAM je phAyadAo maLe che te Amata e bhAInAM udAharaNa A nIce ApavAnAM che. te e bhAIonI kathA A pramANe che baMgALadezanA tilaka samAna vizvapurI nAmanI nagarI che. e nagarI, samagra bhuvanamAM lalAmabhUta che, enA upara paracakranA bhaya nathI temaja khIjA kAi upadrave paNa eTale mAri vagerenA upadravA pazu e nagarImAM thatAM nathI, jema kRSNanu zarIra lakSmIthI yukta che tema e nagarI paNa lakSmIthI-dhana vagerethI athavA su MdaratAnI zaiAbhAthI yukta che, brahmAnI mUrti caturmukha-cAra mukhavALI- badhI bAju mukhavALI hoya che tema e nagarI paNa badhI bAju mukhavALI cAre bAju daravAjAvALI-che. e nagarI, visAla che chatAM kAI na TapI zake evA bhAre UMcA killAvALI che. vaLI, e nagarI vikakhAya che chatAM pharatI gALa khAithI suAbhita che. evI e nagarImAM kSemakara nAme narapati rAjya kare che. e kSema'kara rAjAe potAnA akhaMDa bAhubaLa upara samasta bhUmaMDaLane sAcavavAnuM zoya dAkhavyu che evA e baLavAna che. vaLI yuddhabhUminA vedima MdiramAM e rAjAe na cUkI jAya-khAlI na jAya evAM bANene pheMkI temane mAMDavA bAMdhI, e mAMDavA upara cAre dizAothI dhasamasatA madrenmatta gajarAjonA vizALa kuMbhasthaLeAnA kaLaze. hArabaMdha ApyA ane pachI sulaTAnA khakhkharo upara paDatA taravAranA ghAmAMthI je maLatA taNumA UDatA te taNukhAonI agni samakSa, bhaTTonI ThaTha (bhaTTa eTale moTA ceSThAe athavA bhATa leAke) vivAhamaMtrAne (DhAMkArA vagere zUratAnA daivanane ) bhaNatI hatI tyAre vahUnI peThe e rAjA vijayalakSmIne paraNI lAvyeA hateA. te mahAna AtmA rAjAnuM aMtaHpura moTuM hatu jemAM jayasu MdarI rANI paTTarANI hatI. tenA maMtrInuM nAma zivadatta hatu ane bIjA paNu (1) ahiM AyuSya pahelAM bAMdhyuM' kahevAne azaya samajAte nathI athavA ahIM kAMika adhUruM rahI jAya cheH (2) vilAsa eTale (sAtra-kiA, vi-vagaranI) killA vagaranI. bIjo atha vittAru-vicAhavizALa-moTI virAjatA visAjI aya levAthI virAdhane parihAra samajavA, (3) vilAya-eTale (kakhAya-khAi, vi vagaranI) khAi vagaranI, khIjo atha vijJAyavikhyAta, prasiddha - vijJAne khAya ' vikhyAta' arthAM levAthI virAdhane parihAra samajave. "Aho Shrutgyanam" Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 yugadhara kumAranuM madhyarAtrie mahela bahAra nIkaLavuM, : kayAratna-prANa : tenA kArabhArIo hatA jemanI upara rAjAe rAjyavyavasthAno bhAra mUkayeA hateA ane peAte e rIte sukhe sukhe vakhata vItAvatA hate. have vakhata jatAM te rAjAne ghare rANIne sAruM svapna AnyA pachI eka putrano janma thaye, vadhAmaNAM thayAM. e putranuM nAma yugadhara' pADayuM'. e rAjakumAra mATe rAjAnAM manamAM aneka prakAranA manArathI vadhatA cAlyA. tema e rAjakumAra paNa zarIre vadhavA lAgyA ane kaLAkuzaLatAmAM paNa e, bhAre AgaLa Avyo. yugadharane keTalIka uttama rAjakanyAo paraNAvI ane temane mATe bhukti temanA kharcanu sAdhana paNa khAMdhI ApI. A rIte tyAM te rAjakumAra paramasukha sAthe rAjyazrIne bhAgavatA rahe che. have eka vAra te rAjakumAra, jogAnujoga madharAte jAgI gayA. pathArI choDI UbhA thatAM teNe pUrva dizA tarapha joyu. tA ene evu jaNAyuM ke jANe ke AkAzamAM UMce caDatA UDatA ane nIce UtaratA tathA atizaya tejane lIdhe jhaLahaLatA devenAM zarIranAM kAMtitejakirA cAre bAju phelAI laherAtAM na hoya, e camatkArika dekhAva joIne te vicAravA lAgyA. A madharAtanA samaya che, je dekhAva joI rahyo chuM e bAbata kazI gama paDatI nathI. rAtanA samaya hAvAthI sUryanA sArathi aruNu saMbhavatA nathI. aruNAdayanA e dekhAva nathI. tema ja varasAdanuM eke nizAna nathI jaNAtu' tethI e dekhAva vIjaLInA camakArAne paNa nathI. je dekhAva huM jouM chuM te akhADita prakAzamaya che. tethI ulkAnA sphuliganA paNa e dekhAva nathI. tyAre zuM e bibhISikA hAya-kevaLa bhayajanaka dekhAva hAya athavA huM tyAM jaIne joI ja na lauM ? Ama vicArIne te bahAra javAnAM kapaDAM paherIne taiyAra thayA. peAtAnA parivArathI judA paDI hAthamAM UghADI talavAra laI kAI na jANe e rIte dhIre dhIre te rAjamahelamAMthI bahAra nIkaLI paDace ane je taraphathI e jhaLahaLatA prakAza dekhAte hatA te tarapha cAlavA lAgyA. e raste AgaLa cAlatAM rAjakumArane jaNAyuM ke tyAM cAre dizAomAM sarasa pArijAtanI maMjarIne rimala maghamaghI rahyo hato ane gujatAM bhamarA ane bhamarIo e rimalane pItAM hatAM tathA bakula ane mAlatInA parimala karatAM e parimala ghaNA ja uttama sugaMdhita hatA. vaLI AgaLa cAlatAM e rAjakumAranA kAna upara, manehara veNu, baMsI ane vINAmAMthI nIkaLatA tathA kAkila kaMThamAMthI nIkaLatA saMgIta jevA sumadhura eve! gItaneA nAda AvyA. A gItanA nAdane vananAM haraNeA nizcaLa thaIne sAMbhaLatAM hatAM. A pachI rAjakumAranA jovAmAM AvyuM ke-tyAM devAnAM ToLeToLAM bhegA thaine kapaDAM uchALI rahyAM che ane phUle verI rahyAM che ane kAino pUjA-satkAra karI rahyAM che. A adheDa dekhAva joIne rAjakumAre nakkI karyuM" ke-A te ahIM devA AvelA che ema jaNAya "Aho Shrutgyanam" Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = thArana-kepa H yugadhara rAjakumArane jAtismaraNajhAna ane dIkSA-grahaNa che. paNa "de ahIM zA mATe AvyA che ema vicArIne e bAbata nakkI karavA mATe te tyAMthI paNa AgaLa vadhe. tyAM AgaLa jatAM teNe "kALadharma pAmelA eka sAdhunAM pUjA-sanmAna suro ane asure AdarapUrvaka karI rahyAM che tathA tevI tenI stuti paNa karI rahyA che. e dekhAva je. "A zuM che ?" evuM jANavA mATe teNe tyAM eka devane prazna pUchaH deve te jamIna upara saMcaratA ja nathI chatAM A mahAnubhAva de ahIM jamIna upara saMcaratA dekhAya che, enuM zuM kAraNa? deva bolyoH he rAjaputra ! ahIM A tapasvI munie rAtre pratimAne svIkArI ane zukaladhyAna dhyAtAM e muninA badhAM ghAtI karmo nAza pAmI gayAM ane e ja vakhate tenA bAkInAM aghAtI karmo paNa nAza pAmatAM te munie dehatyAga karyo-nivaNa meLavyuM. eno mahimA karavA mATe A sure ane asuranAM TeLAM ahIM AvelAM che. AvI ja hakIkata meM kayAMya pahelAM paNa sAMbhaLelI che ane joyelI che" A pramANe vicAramAna thatAM te rAjakumArane tyAM ja jAti smaraNazAna thayuM eTale tene pitAnAM pUrva bha sAMbharI AvyA ane pite pUrvabhavamAM je pravajyA lIdhI hatI te ane tene aMge je je anuSAne karyA hatAM te badhuM tene sAMbharI AvyuM. tathA pUrvabhavamAM je je pUrva vagere sUtronuM adhyayana karavAmAM AveluM te badhuM jANe tAjuM ja kaMThe karyuM-bhaNaveluM hoya tema sAMbharI AvyuM. sAdhuonI je cakavAlasAmAcArI AcarI hatI te paNa yAda AvI gaI ane A rIte te rAjakumAra svayaM buddha thaI, sarva saMgene parityAga karI svayaM buddha e sAdhu thayo ane sAdhudharmanI vizuddha rIte ArAdhanA karatAM tene AtmA vizeSa vizuddha thatAM tene avadhijJAna paNa thaI gayuM. A rIte te avadhijJAnavALo yugaMdhara zramaNa divya jJAnadRSTivALo thaye ane jyAM koI paNa prANene leza paNa kaleza na thAya evI jagyAmAM eka zilA upara Asana jamAvI sUtrapAThanuM parAvartana karavA lAgyo. have A tarapha jyAMthI te rAjakumAra pathArI choDIne nIkaLI Avyo che, tyAM zI zI hakIkata banI te vize graMthakAra jaNAve che. savAranA UgatA paheAre ziyALAnI ThaMDI havA cAlatAM enI zItatAthI pIDA pAmelA evA zayyApAlaka pathArImAMthI jAgI gayA ane temaNe yugaMdhara rAjakumArane pathArImAM na dIThe. ethI karIne kheda ane bhaya pAmelA te zayyApAlakae cAre tarapha rAjakumArane zo paNa jyAre tene muddala patta ja nahIM lAge tyAre te zayyApAlakee, maMtrIone, aMtaHpuranI strIone ane rAjA vagerene rAjakumAra guma thayAnI hakIkata jaNAvI. evAmAM te rAjakumAra jyAM "Aho Shrutgyanam Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugadhara kumAranA mAtA-pitAne zoka. : kathA ratna-kepa : ~ pahecela hatuM te pradezanA ke mAnave AvIne jaNAvyuM ke- tame rAjakumAranI zodhAzodha na kare, te salAmata che ane sAdhu thaI gayela che. A hakIkata sAMbhaLIne rAjakumAranA kuTuMbIo bhAre aca be pAmyAM ane khinnacittavALA banI AnaMda vagaranAM banI gayAM. rAjakumAranuM AkhuM aMtaHpura paNa bhAre viyeganA saMtApane lIdhe vyAkuLa banI gayuM ane vilAsanI badhI sagavaDa choDI daI tathA badhA prakAranA zArIrika zRMgAre tajI daI zUnya banI beThuM. tathA e aMtaHpura, niraMtara zakane lIdhe AMsu sAratuM sAratuM phikakuM paDI gayuM ane he hatAza! he duSTavidhi ! A te zuM karyuM?" ema vilApa karatuM karatuM vadhAre zokamAna thayuM. A rIte zoka karatA karatA e kuTuMbIo-rAjakumAranA pitA, aMtaHpura vagere jyAM mahAtmA yugadharazramaNa beThelA che tyAM jaI pahoMcyA ane rAjA vagerene tyAM, pitAnA putrane kharekhara vezamAM ane bhAvamAM sAdhunI caryA Acarate dIThe. pitAnA putrane kharekhara sAdhu thayela joI temanAM cittamAM bhAre zokano Avega AvyuM ane tethI teo bhAre saMtApa pAmyAM ane e badhAM rotAM rotAM A pramANe vilApa karavA lAgyA. "he vahAlA putra! tAro tamAlanI jevI kAMtivALe ane ghaNI sarasa zobhAvALA kezane guccho te taNakhalAnI peThe mAthA uparathI ukheDI nAkhI jamIna upara zA mATe pheMkI dIdhuM ? tAruM zarIra zirISanA phUla karatAM ya vadhAre sukemaLa che chatAM he vatsa! teM AvAM prakAranAM kaSTamaya anu chAne zA mATe AdaryA ? vaLI, he vatsa ! jyAre tuM gharamAM hatuM tyAre A vapUjananA vakSasthaLa upara manohara hAra paherIne ullasita raheto hatuM ke, have tuM pravAsI thayesAdhu thaye-zI rIte ullasita raheze-zobhaze? he putra ! tArA vicaganA tIvra saMtApane lIdhe amArA badhAnAM cittamAM ane zarIramAM AganAM evA bhaDakA saLagI UThayA che ke enA upara badhA sAgara ane nadIonAM pANI chAMTIe te paNa olavAya ema nathI. he vatsa! tAruM te lAvaNya, tArI te vilAsitA, tAruM te anupama rUpa tathA tAro te buddhicamatkAra, have, amane kenAmAM jovA maLaze. A rIte e AkhuM rAjakuTuMba-aMtaHpuravAsI leke, samagra vapUjana, maMtrio, pradhAno ane rAjA, pitAnA putrane sAdhu thayelo jaI na zakatA teo bhAre duHkha pAmyA ane chevaTe pitAne ghare pAchA pharyA. pitAnAM svajanone A rIte vilApa karatAM joyAM chatAM "asamaya" jANIne sarvatra samadazI evA yugaMdhara rAjarSie temane kazuM samajAvyuM nahIM ane te maharSi gAma, nagara vagere sthaLoe vihAra karavA lAgyuM. vihAra karatAM karatAM te mahAtmAe ghaNA rAjaputrane, maMtriputrone, sAmaMtaputrone, zeThanA putrone ane senApati putrane pratibaMdha karI sarva virati levarAvI. te badhA ziSya thayelAoe sUtronuM adhyayana karyuM ane sUtranA arthonuM paNuM pUruM jJAna meLavyuM. e badhA zikhyAthI parivAre sugaMdharazramaNa, bhadrajAtinA hAthIene TeLAthI paravArelAM airAvata hAthI jevo zete hate. ane e te yugaMdharazramaNa, "Aho Shrutgyanam Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- -- - - - - - - - - - ka kathAranaSa : yugadhara muni samIpa kuchInuM Agamana. badhe vihAra karIne have pitAnAM mAtApitA vagere svajana vargane bedha pamADavA sAru vizvapurI nagarIe pahoMce ane tyAM eka udyAnamAM rahyo. sAdhu yugadharazramaNa(pitAnA putra)ne Avele jANa rAjA kSemakara ane tenA samagra parivAranA cittamAM eka sAthe be lAgaNIo thaI AvI. zeka paNa thaye ane AnaMda paNa thaze. A rIte bane lAgaNIothI yukata te Akhe rAjaparivAra ane rAjA kSemakara, jyAM yugadharabhramaNa utaryA hatA te sthAnamAM temanA darzana mATe pahoMce. badhAe yugaMdhamunine sAdara vaMdanA karI ane yugadhara munie vikasita kamaLa jevAM netrenI najara temanA upara nAkhatAM "dharmalAbha " che. parivAra yukta rAjA ane nagaranA bIjA loke e badhA ucita sthAna upara beThAM. have sugaMdhara bhagavaMta paNa, kumuda ane caMdra jevA gheLA dAMtanA kiraNenI ujavalatAnA jaLathI jANe dhavAyelI na hoya evI dhavaLa pavitra vANu vaDe te rAjakuTuMbane A pramANe kahevA lAgyAH he mahArAja ! jyAre tame pahelAM maLyAM tyAre mane Akasmika rIte ane tame dhArI paNa na zake e rIte sAdhu thayela cele ane tethI bhAre kheda pAmelA tethI te vakhate to mAre sAdhu thavAnuM kAraNa tamArA khyAlamAM nahIM AveluM ane jevA ja tame AvelA evA ja pAchA ghara tarapha vaLI gayelA. e vakhate tamane samajAvavAno samaya na hatuM.' ema jANune huM paNa tamArI upekSA karIne bIjI tarapha vihAra karavA cAlI nIkaLela. he mahArAja! have hamaNuM e avasara AvI gayuM che." ema samajI huM tamane, meM te vakhate tatkALa dIkSA zA mATe laI lIdhI tenA kAraNanI vAta kahuM chuM, te tame badhA sAvadhAna thaIne sAMbhaLe. harSane lIdhe prasannamukhavALe sajA be he bhagavan! tamArI vAta kharI che mATe tame have amane paramArthanI-kharI hakIkatanI-vAta saMbhaLAve. pachI, pite madharAte jAgI pathArImAMthI UThIne rAjamahelamAMthI kevI rIte bahAra nIkaLe tyAMthI mAMDIne "devenuM pite joyeluM varNana karyuM ane devoe munine satkAra kevI rIte karyo." te hakIkata kahI tathA te joIne "pitAne jAtismaraNajJAna thayuM ane tethI pitAnA pUrvabhavene najaronajara nihALIne pite dIkSA svIkArI " e badhI hakIkata yugadhara munie pitAnA pitA vagere lekene savistara kahI saMbhaLAvI. e sAMbhaLIne dezanA sAMbhaLavA Avela te rAjA, teno parivAra ane badhA nAgarika ke-e badhAMne vizeSa prabheda tha. have rAjA pite pitAnA pUrva janmanI hakIkata jANavA mATe hAtha joDIne je e yugadharamunine vinaMtI karavA UThe che tevAmAM jenAM hAtha, paga vagere badhAM aMgo kharI paDayAM che e eka keDhiye mANasa te sabhAmAM AvyuM. e kehIo jANe badhA rogane bhaMDAra na haya, bhAre pApanI rAzinuM agara na hoya, tIvra dukhonuM sthAna na hoya, durgatinI khANa na hoya ane badhA lokonA apamAnanuM pAtra na hoya e e keDhIo, "Aho Shrutgyanam Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - = yugadhara munie kahela pitAne tathA keDhiyAne pUrvabhava. : kathAna-kAla : WAARMA ghAmAMthI bhAre durgadhI parU nIkaLI rahyuM che ane tenA upara mAkhIonuM TeLuM bamaNuM rahyuM che chatAM "kaI atizaya jJAnI puruSa AvyA che." evuM leka pAsethI jANInesAMbhaLIne e sabhAmAM Avyo. ekaMdara e keDhIo bhAre rogapIDita hatA ane ghaNe ja dIna mAnava hatuM. e ke DhIyAe sabhAmAM AvIne yuraMdhara munine traNa pradakSiNa karI ane pachI UbhAM UbhAM muninI stuti karI ane temanI upAsanAmAM pravRtta thaze. jyAre e keDhIe sabhAmAM AvyuM ke turata ja badhA sabhA jananI bhAre karuNAbhara najara tenA upara paDI ane ahaha!!! A mANase pahelAM evuM te zuM karyuM haze ke je atyAre A rogagrasta ane bhayAnaka dekhAya che evuM jANavAnI temanI IrachA thaI AvI. have pelo kedI kAMI paNa bele ke pUche te pahelAM ja sajA belI UThaze. he bhagavana! mAre ghaNuMya pUchavAnuM che paraMtu te bhale hamaNAM paDayuM rahe. hamaNAM to mAre e eka ja hakIkata jANavAnI icchA che ke jANe duHkhIyenI hada AvI gaI haI evA A keDhIyA mahAnubhAve pitAnA pUrvajanmamAM zuM evuM akRtya karyuM che jene lIdhe te AvuM bhayAnaka duHkha bhogavI rahyo che? e saMbaMdhe Apa kaho. A koDhIyAne joI mane ane AkhI sabhAne kutUhala pedA thayuM che, mATe ja huM Apane enA saMbaMdhamAM kahevAnI araja karuM chuM. sugaMdhara muni belyA-mahArAja! tame je vAta pahelAM pUchavA IcchatA hatA tene paNa saMbaMdha A koDhIyA puruSanI pUrva kathA sAthe ja che ane huM paNa enA tamArA praznanA uttaramAM A mahAnubhAvanI ja kathA kahevAno hate mATe tame badhA ekacitta thaIne je vAta huM kahuM chuM te sAvadhAna thaIne sAMbhaLe. pravAsIonA manarUpa bhamarAone vizeSa pramAda Ave evuM kusuma-puSpa jevuM kusumapura nAme nagara hatuM. temAM sarvajJa jina bhagavAnanI pUjAmAM tatpara ane parepakAra, kSamA, udAratA AvA aneka guNothI yukta e sAgara nAme eka zeTha hatA. tene sudarzanA nAme strI hatI, ane temane be putro hatA. temAM meTe huM pita-jenuM nAma naMda hatuM ane nAne A keDhIyA puruSano jIva jenuM nAma nAgadeva hatuM. ame banne bhAIo paraspara nehavALA hatA ane sarva pravRttiomAM e pramANe snehabhara vartatAM, amArAM keTalAMka varSo vItI gayAM. saMsAranA badhA padArtho meghadhanuSyanI jevA kSaNabhaMgura che A nyAye kaI prakAranA zArIrika vyAdhine lIdhe amArA mAtApitA aNadhArI rIte kALadharmane pAmyA. ame temanI pAchaLa je je kartavyo-dAnapuNya vagere karavAnAM hatAM te badhAM karI vakhata jatAM mAtApitAne zoka mUkI dIdhe (ane) gharanA kAmakAjanI ciMtAmAM parovAI gayAM. have eka vAra nAgadevanI vyavahAranI azuddhi ane tene ekAntamAM bolAvI A pramANe samajAvyuM. he bhAI! tuM te nipuNa hoI yuktAyuktane jANa che. tane huM zuM zikhAmaNa ApuM ? paraMtu tArAmAM mane adhika sneha che tethI karIne tane kAMIka kahevAnI dhIThAI karuM chuM. "Aho Shrutgyanam Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meATAbhAinA nAnAbhAne zikhAmaNu. jema pahADa upara caDAvI patthara sthApita karavA bhAre kaThaNu-aghA-che. tema AtmAne sArA guNlRAmAM sthira rAkhavAnuM kAma bhAre kaThaNu che paraMtu AtmAne nIce pADavAnuM kAma te ghaNuM ja sarala che, arthAt nAnA evA khoTA vyavahArathI paNa AtmA nIce paDI jAya che. je mAsa eka vAra paNa apakIrtinA kIcaDathI kharaDAye te mAsa pachI bhale game te hujArA sukRta kare chatAM tene apakIrtine kIcaDa dheAI zakAtA nathI, mATe he bhAI ! tuM tArA vyavahAra vizeSa zuddha rAkha, vacananI pratiSThAne jALava ane tArA lAbhane nigraha kara, tathA dAkSiNya ane dayAvALuM tAruM zIla dRDhapaNe TakAvI rAkha. tane vadhu zuM kahuM? tu nAnA che, teA pazu pAkaTa viDela jevu' AcaraNa rAkha, tethI karIne huM bhAi ! tu moTA thaIza--mATo gaNAiza ane DAhyA mANasenI vacce tuM pUjApAtra banIza. guNAne lIdhe ja gaurava maLe che, tAbe karelI lakSmI dhaNuM dUra sudhI pahoMcatI nathI eTale guAne dvIdhe yaza ane gaurava dUra dUra sudhI paheAMcI jAya che tyAre pedA kareluM dhana e kAma karI zakatu nathI. semaLAnuM phUla ke pATalanu pAna kI kamaLa jevuM zobhatu nathI. je tu jema tema vyavahAra calAvIza, sAvadhAnapaNuM vI vyavahAranI zuddhatA tarapha lakSya nahI rAkhIza te peDhIdarapeDhIthI cAlatu AvatuM ApaNuM khAnadAnapaNuM-meTAi tuM gumAvI besIza eTale leAkeA vacce hamaNAM je tArI mATAI che te pachI nahIM Take, mATe tane huM chevaTamAM kahu chuM ke jema yukta jaNAya tema vartana rAkha. 3 kayAratna-kAya : 200 meATAbhAInI vAta sAMbhaLIne nAnA bhAI nAgadeva elye: huM vahela bhAI ! mArA A aparAdha tame jatA kare! arthAt mArA aparAdha badala tame mane sarvaprakAre kSamA Ape. havethI huM ApaNI cAlatI AvatI khAnadAnInI para parAthI viruddha kazuMya nahi karuM ThIka karyuM ke-tame mane A duSTa pravRtti karatAM aTakAvye. A rIte moTAbhAInI zikhAmaNa mAnIne nAnA bhAI ane moTA bhAI e banne pUrvanI paddhatithI vyavahAra karavA lAgyA. thADA ja samayamAM te te banne bhAIone Adara rAjA pradhAna vagere paNa karavA lAgyA eTale sudhI temanI kIrti vadhI gai. Ama thayuM chatAM' samayo jutikrama: ' arthAt khADA khase paNa DhALA na khase ' e nyAye nAgadeva potAnA duSTa svabhAva choDI zakatA nathI. tyArapachI ame bannee judA rahevAnuM rAkhyuM. gharanI gharavakharI, daradAgInA vagere vaheMcI laI tenA bhAganuM tene ApI dIdhu. mArI icchA na hatI chatAM tenA azuddha vyavahArane lIdhe mAre tene judA ja gharamAM rAkhave paDyo, ane e rIte te have peAtAnA judo rAjagAra karavA lAgyA. * have keAi khIje vakhate amArA vatananA alabhadra nAmanA rAjAe saMbhUta muni pAse zrAvaka dharmane svIkAra karyAM. ane zrI jina bhagavAnanA dharmanA vizeSa pakSapAta karatA te "Aho Shrutgyanam" Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra1 devadravya saMbaMdhI moTAbhAInI nAnA bhAIne hita-zikhAmaNa. : kathAna-meSa : rAjAe eka moTuM caiityagRha baMdhAvyuM ane tenA nibhAva mATe keTalAka gAmanA dAnapaTTA karI ApyA tathA dhananI Avaka thAya evA bIjA paNa keTalAka lAgA karI ApyA. AnaMda ane nAgadeva ane bhAIe pavitra AcaraNavALA che; zuddha vyavahAravALA ane pramANika che." ema vicArIne pUrvokata caityagRhanA dravyanI rakSA karavAne ane tene sArA nItiyukata ane dharmabedhaka upAvaDe vadhAravAne badho bhAra rAjAe amArA upara nAkhe. jo ke A kAmane mATe bIjA paNa gaThika-sabhya hatA, chatAM pradhAna bhAra ane javAbadArI ama bane bhAIo upara ja hatI. AthI karIne dravyane bhaMDAra ane tenI kuMcIo e badhuM ama banene seMpavAmAM AvyuM. rAjAnA vizeSa Agrahane lIdhe ama banee te badhI javAbadArI svIkArI ane pachI samaya joIne ane zAstramAM jaNAvelA upAyane barAbara layamAM rAkhIne ane gya sthAne te dravyano viniyoga karI ane bIjA paNa gya upAya dvArA te dravyabhaMDAranI saMbhALa, vRddhi ane vyavasthA karavAnI ciMtAmAM paDyA. have vakhata jatAM kaI kilaSTakarmanA udayane lIdhe nAgadevanuM dhana ochuM ochuM thatuM gayuM ane te rAMka je thaI gaye. pIDAtA prANio prAyaH dharmarahita banI jAya che." eTale "bhUkhe kayuM pApa na kare ?" e nyAye nAgadeva DuM thoDuM devadravya paNa pitAnA upagamAM vAparavA lAgyo. A hakIkata jANI meM tene A pramANe samajAvyuM he bhadra! eka tarapha bIjAM badhAM pApa ane bIjI tarapha devadravyane vAparavAnuM pApa-e bane sarakhAM che, mATe kalyANavAMchu ke devadravyano vAvara dUrathI ja parahare che. ugra viSa khAvuM vadhAre sAruM, paraMtu thoDuM paNa devadravya khAvuM sAruM nathI. viSa te ApaNuM eka ja bhavano nAza kare che tyAre devadravya te ApaNe aneka janma-janmAMtarono nAza kare che. bIjA bIjAM pApathI te kaI ne kaI rIte bacI zakAya ema che, paraMtu devadravyane pitAnA upayogamAM levAnA pApathI kaI rIte bacI zakAtuM nathI, ema zAstrakAro kahe che. je leke devadravyane pitAnA aMgata kharcamAM vAparavAnI vRttivALA che teo jame janma daLadArI thAya che ane dInatAnI pIDA pAme che tathA A lAMbI bhavATavImAM bhAre duHkha pAmatAM pAmatAM teo naraka vagere durgatiomAM rakhaDyA kare che. A vize vadhAre zuM kahevuM? paraMtu A hakIkata nizcita che ke-mANasane je je kaikara-aniSTa prasaMge Ave che te badhAnuM kAraNa, devadravyane aMgata kharcamAM vAparavAnuM pApa ja che, ema tuM samajI rAkha. A badhuM sAMbhaLIne nAgadevane kapa upa ane pote prAmANika nathI chatAM potAnI zarAphIne keLa dekhADavA te be: he bhAI! te te bhAre karyuM. tuM ema samajato lAge che ke "je eka taNakhaluM re te ghAsanA pULAnA pULA paNa corI jAya." te te "taNukhalAne cera te gaMjIno paNa cAra" evI lokavAyakA sAcI DarAvI. mArI nAnI vacamAM 26 "Aho Shrutgyanam Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yudhara muninI AtmakathA. saratacUkane lIdhe koI nAno aparAdha thaI gayele ethI zuM huM hamezAM evA ana karatA hAIza ema tuM samarthana kare che? zuM huM devadravyane khAI javAnuM pApa karuM' ema tu mAne che? zuM huM e pApanuM pAima nathI jANatA ke tuM mArI sAme Ano baDaaDATa karI rahyo che? A sAMbhaLI mane ema thayuM keA nAno bhAi acegya banI gaya che mATe have cUpa rahevu ja ThIka che, ema mAnI huM mauna rahyo; paraMtu mane e bAbata ci'tA tA thavA lAgI ke huve A prasaMge zu' karavuM ? rAjAne kAne A vAta nAkhu te bhAre daMDa ke sajA thavAnA saMbhava che. rAjAne kAne A vAta na nAkhu te devadrayanA vinAzanI upekSA karavAnuM mahApApa lAge tema che. Ama mArI teA eka tarapha nadI ane zrIjI tarapha vAgha jevI kaphoDI sthiti che athavA A prasaMge mAre mArA nAnA bhAInuM dAkSiNya choDI daI nyAyane ja prathama sthAna Apavu joie. bhAI te mAtra A janmanA sagA che ane te mane zuM karI nAkhanArA che? kadAca te mAruM kAMI bagADanArA thAya te pazu eka janma pUratuM ja agADI zakaze tyAre A tA devadravyanA vinAzanI upekSAnuM mahApApa te mane anata janma sudhI vipAka ApanAruM nIvaDavAnu che, mATe je thavAnuM hoya te bhale thAya tepaNu huM te divasa Ugye rAjA pAse jaine devadravyanA bhaMDAranI soMpaNI karI ja daIza. Ama vicAra karIne rAtre pathArImAM sUtA. evAmAM thavA kALa te mane zULa UpaDayuM, jenAM upacAra mATe keTalAya auSadho ajamAvyA, maMtro japAvyA ane taMtra dvArAdhAgA paNa karAvI joyA, chatAM zULaneA pratikAra na ja thaye ane UlaTuM te vizeSa prakAre vadhatuM cAlyuM. zULa vadhAre ne vadhAre vadhatu javAthI mane have cAkkasa jaNAyu ke--mArA aMtakALa have pAse AvI rahyo che. Ama samajI meM ata vakhate saMsAranA phezane TALanArA vItarAgadeva ane jainasAdhunuM bhAvapUrvaka smaraNa karI temanuM rakSaNu lIdhu ane badhA jIvAnI pAse mArA sarva aparAdheAnI kSAmaNA karI sAgArI anazanane vAraMvAra cAda karatA karatA kALadharma pAmI pAMcamA stramAM devapaNe utpanna thaye. e devagatinu AyuSya pUruM thatAM tyAMthI maraNa pAmI huM Dinapura nagaramAM eka hAthI DhaMkAI jAya eTalI badhI lakSmIvALA Ilya-zeThane tyAM putrapaNe utpanna thayuM. tyAM mAruM nAma dhavala hatu. vakhata jatAM huM yuvAna thaye ane sArA sAdhu sAthe mArI sakhata thai. ema thatAM mane jainadharma upara abhiruci thai ane e rIte mArA samaya pasAra thavA lAgyA. mArI avasthA vadhatAM meM jainadIkSA svIkArI ane badhAM sAvadya kAryone tajI daIne huM jainadIkSAne kharAkhara pALI, chevaTe anazana svIkArI, kALadhama pAmI prANuta nAmanA svargamAM IMdrapaNAnI padavI pAmI, te sukha lAMbA vakhata sudhI anubhavI tyAMthI paNa kALadharma pAmI sArI manuSyagatimAM AvI ane tyAM sAdhupaNuM pAmI vaLI pAchA acyuta nAmanA svargamAM devapaNu pAmyA, ane e ja krame sAta janmamAM cAritranI ArAdhanA karIne kALadhama pAmIne * thArana-kAya : "Aho Shrutgyanam" 22 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra03 devadravyanA bhakSaNane kAraNe nAgadevanuM aneka halakI jAtimAM janmavuM. : kathArana-DeSa : jayaMta nAmanA vimAnamAM devapaNe janmI, tyAMnuM atizaya sukha bhogavI he mahArAja ! have A tArA putrarUpe tAre ghare janmela chuM, ane pachI eka vakhata akasamAt rIte jAgyo, jhaLahaLATa karate prakAza mArA jevAmAM Avyo, tenI zodhamAM huM jyAM AgaLa cAlya tyAM mane devone samAgama thaye. dee pite ahIM zA mATe AvyA che? e vize vAta karatAM muninA maraNatsavanuM nimitte kahyuM ane e sAMbhaLI mane jAtismaraNajJAna UparyuM. tethI pUrva janmamAM meM je zAstra-sUtra pUrva vagere bhaNyAM hatAM te badhAM mane tAjA ja kaMThastha karelAM jevAM yAda AvI gayAM ane meM ArAdhe saMyamadharma paNa mane pratyakSavat bhAsyuM. ethI karIne huM tyAM ne tyAM ja te ja vakhate zramaNa thaI gaye, te che mahArAja ! mAre sAdhu thavAnuM je nimitta UbhuM thayeluM, te meM Apane kahI saMbhaLAvyuM. - have te mATe pUrva janmane nA bhAI nAgadeva kaI mahAbhayaMkara vyAdhithI pIDAI cittamAM bhAre viSAda pAse, ane devadravyanA durupayoganA doSane lIdhe lokoe tene bhAre tiraskAra karyo-phiTakAra dIdhuM ane ethI te vicAravA lAgyo ke-aho! mahAnubhAva evA te mArA moTA bhAIe mane devadravyane durupayoga karatAM vA chatAM huM pApI, kSaNika sukhanI lAlacamAM paDe ane bhaviSyamAM AvI paDanArI anaMta duHkhanI paraMparAne mane vicAra ja na sUce ane ethI devadravyane khAI javAnuM meM mahApAtaka karI nAkhyuM. mane lAge che ke mane je A mahAvyAdhi thayela che te te meM je e pApavRkSa vAvyuM che tenAM haju mAtra phale AvyAM che ane te viSavRkSanAM phaLa AvavAM te haju bAkI che. vaLI, je vRkSanAM phale ja AvAM bhayAnaka che tyAre tenAM phaLe te vaLI kevAMya bhayaMkara nIvaDaze, mATe e phaLa Ave te pahelAM ja mAre A mahApAtakanI thanArI viDaMbanAne lakSyamAM rAkhI, mArI jAtanI upekSA na karavI joIe eTale ke tene pratikAra thAya e upAya karI le joIe. e rIte ThIka ThIka vicAra karIne meM je devadravya mArA aMgata kharcamAM vAparyuM hatuM tene bharapAI karavA sAru mAruM dhana, senuM ane ghareNuM gADuM vagere devadravyanA bhaMDAramAM ApyuM chatAM apAyelI rakama thoDI hovAne lIdhe e devadravyanuM devuM huM (nAgadeva) pUrepUruM bharapAI karI na zake ane tethI karIne e pAtakamAMthI huM taddana nIkaLI na ja zaka eTale mArI je sarva prakAre zuddhi thavI joIe te na thaI zakI. have mAre paNa aMtakALa pAse AvyA eTale meM mArA putra vagere svajanene bolAvIne bhalAmaNa karI ke--mAre mAthe devadravyanuM devuM bAkI raheluM che te te devAne sUkate karavA gharamAMthI ATalI rakama tame devadravyanA bhaMDAramAM bharI deje ane e bAbata badhAM hisAba cUkate karI badhuM cakakhuM karI nAkhaje; ema kahIe e nAgadeva maraNa pAme. ane te, e devadravya saMbaMdhI karelA pAtakane pariNAme aneka hIna jAtiomAM vAraMvAra janma pAmI lAMbA kALa sudhI saMsAramAM rakhaDayA karyo. "Aho Shrutgyanam Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAgadevane thayela mAttApa * mAM pApakarmI e nAgadeva mahAnubhAva, je je kuLamAM janma pAmyA te te kuLanuM paNa eNe nakhAda kADhI nAkhyuM eTale ke te kuLanuM badhu dhana, tenA pApanA prabhAvane lIdhe nAza pAmI gayuM. vaLI, je je kuLamAM tenA pApamaya pagalAM avataryAM te badhAM kuLAmAM bhAre anAnI paraparA UtarI paDI, aneka prakAranA vyAdhi thayA ane kAraNa vinA pazu bhAI bhAIomAM bhayaMkara kalahe UbhAM thayAM. e kuLanA avarNavAda cAre dizAmAM pharI vaLyA. eka kSaNa paNa e kaLAmAM zAMti ke cena na Takayu' tathA je je upAye dhanAna mATe ceAjAyA te badhA upAye viphaLa nIvaDyA. vaLI, je kAino upakAra karavAmAM Ave te te kRtajJa thavAne badale kRtannI anI bhAre pracaMDa kApa kare, mitre paNa zatru anyA ane e nAmadevanA jIvanAM jyAM jyAM pagalAM thayAM tyAM tyAM badhe koI pazu rIte eka paLa paNa sukha na rahyuM. A prakAre e bhUkhALavA ja rahyo, kayAMya niraMtara bhayabhIta rahevAnuM thayuM, ane kayAMya vaLI, samajIne mAtApitAe janamatAMveta ja dUra tajI dIdhuM. nAgadevane bhAgavavI paDI che, devadravyane khAI javAnA doSane lIdhe A prakAre e nAgadeva ukta mahAkalezAne bahu kALa sudhI sahI sahIne vItAvI cUkyA che, ane e ja doSane kAraNe enuM dhimIja vinaSTa thaI gayuM che ane have dekhAvamAM Ave bhayAnaka banI bace che. rAgeAnI khANu jevA khanelA che, ene Dagale ne pagale zeka thayA ja kare che tathA e duHkhAne lIdhe te, karuNlR rIte raDayA karate rakhAi rahyo che. ' huM vadhusI gayelA dehavALA ! kADhane lIdhe kharI paDelA heADavALA ! ahIM zA mATe AvelA che ? tuM bhAre udvega kare eve che mATe dUra rahe " e nAgadevane leke tiraskAra karyAM kare che. ethI kaMTALIne ene evuM thaI Ave che ke zuM huM gaLe phAMso daI ApaghAta karIne maruM? AgamAM paDIne jIva kADhI nAkhuM ? pANImAM khUDI maruM ke pahADa uparathI paDatu mUkI mArA aMta ANuM A rIte pAtAno aMta ANuvAnA aneka vikalpA karatA te ahIM amArI pAse AvelA che. mAMdo ja rahyA karyAM, kayAMya vaLI A saMtAna chappara-pazu che'ema AvI AvI mahA viDa MbanA e ' A prakAre < * yAtakAra : A prakAre te nAgadeva, zrI yugadhara muni pAsethI pAtAnA pUrvabhavAnI savistara hakIkata sAMbhaLIne thatharI jaI bhAre bhayabhIta thaye ane devadravyane aMgata kharcamAM upacega karanArane kevI bhayaMkara Aphata veThavI paDe che e kharAkhara avadhArI te AkhI sabhA paNa bhAre bhayabhIta banI gai. pele keDhi paNu pAtAnA pUrvajanmanI yathAsthita hakIkatane sAMbhaLIne zrI yugadhara munine page paDyo, tene peAtAnA pUrvabhavane bhAI yAda ALye ane te atyaMta duHkhanA vizeSa AghAtathI pIDA pAmateA, AMkhamAMthI daDadaDa AMsu pADatA ane tethI peAtAnu mukha AMsubharyuM karatA kahevA lAgyA. he bhagavan! je kAMI tame kahyuM che te badhuya kharU che. ane e badhu, meM mahApApIe A deha anubhaveluM che; te have hu "Aho Shrutgyanam" Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 yugadhara munivare samajAvela devadravyanI mahattA. : kayAratna-meSa : zuM karuM? tame je duSkaramAM duSkara kaheze te paNa karIza, have te huM A pApanI viDaMbanAothI bhAre kaMTALe chuM, tame Adeza kare te huM pANImAM bUDI javA ane AgamAM paDI baLI javA ke gaLe phAMso khAvA paNa taiyAra chuM, mAre jIvavAne have kaI hetu rahyo nathI. peluM mAruM na paceluM pApa have keTaluMka bAkI che ? yugaMdhara bhagavAna bolyAH che. mahAnubhAva! tuM tArAM AgalA nidita durAcaraNanI niMdA kare, gaha kare e ja have te yukta che, mAtra pANImAM buDI mAravAthI ke AgamAM baLI maravAthI kazuM vaLavAnuM nathI. jyAM sudhI ApaNI aMtaH zuddhi na thAya, vAsanAo ghaTe nahIM ane sat evI zuddha ke zubha vRtti tara ApaNuM saMskArane pravAha na vaLe tyAM sudhI AtmahatyA ke enI jevA bIjA kAyalezethI ApaNuM kazuM hita sadhAtuM nathI mATe have te tare vivekapUrvaka ane sarakAranuM zodhana thAya e lakSya karIne tapazcaryA, niyama ane anazana dvArA ja vartana karavAnuM che ane e ja prakAre vartatAM maraNa Ave te e prazasta che ema zAstravacana che ane vaLI have te tAruM e azubha karma lagabhaga nirjarita thaI gayeluM che. A badhI hakIkta sAMbhaLIne e nAgadevane saMsAranI mAyAjALane bhaya upaje, ene vairAgya vadhyo tathA te prakAranA bIjA nirveda vagere guNe paNa tenAmAM vadhyA, samyagdarzanane teNe svIkAryuM ane gururAjazrI yugadhara muni pAse nirapavAda ( AgAra vagaranuM) evuM anazana vrata lIdhuM tathA e rIte te saMthAro svIkArI sAdhunI peThe nizcaLa citta thaIne eka zilA upara beTho ane pitAnAM pUrva duSkRtene vAraMvAra pazcAttApa karate sthiratA sAthe beThe. eka mahinAnI saMlekhanA karIne te kALadharma pAmya ane azruta nAmanA svargamAM miTI samRddhivALe deva thaye, tyAMthI kALadharma pAmIne pachI keTalAka bhamAM-janmArAmAM yukta rIte cAritradharmanI ArAdhanA karIne chevaTe te, apunarAgamana evuM nirvANa pada pAmaze. have bIje vakhate pharIthI rAjA jemAM AgevAna che evI te sabhA, zrI yugadhara munine sAdara vaMdana karIne pUchavA lAgI. he bhagavan! ame badhA atyaMta pramAdI chIe te amAre mATe e kaI tapadeza kare jethI ame paNa A saMsArasAgarano pAra pAmI zakIe. yugadhara bhagavAna belyA-je hakIkata tame pUche che e te meM badhI tamArI pAse savistara AgaLa kahI dIdhelI ja che. vaLI, vadhAre jANavuM hoya te je A kahuM chuM tenuM barAbara avadhAraNa kare ane te pramANe vartavAnuM lakSya kare. tamAre badhAne eka mata evo vicAra hoya ke ApaNe te sahunA paMtha upara ja cAlavuM che, rAjA ane devanAM pade meLavavAM che, avinazvara lamI prApta karavI che, manane AnaMda pamADanArI badhI lIlAo hastagata karavI che ane duHkhano samULage nAza thAya evA manorathe saphaLa karavA che. tathA A bhayAnaka saMsAra-sAgarane pAra kare che, sArA "Aho Shrutgyanam Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - ~ ~~~ ~ ~ ~~~~ - ~ : kathArane-keSa : ra06 ~~kuLamAM janma levAnA che ane evI ja bIjI tamArI zubha AkAMkSAo che. vaLI kamaLa jevI zveta kAMtivALo yaza prApta karI jagatamAM badhe nAmanA kADhavI che arthAt pitAnI kIrti evI phelAya che jethI AkhuM jagat ujaLuM bane evI dhAraNA hoya, to he mAnava jainadravyanI abhivRddhi kare. jainadravya nahIM hoya te jinamaMdira vagere dharmasthAno kSINatA pAmaze ane ema thatAM yatione vihAra paNa aTakI jaze ane ene pariNAme mAnavone baMdha pamADavAnuM kArya paNa baMdha thaI jaze ane e rIte saMsAramAM zrI jinazAsanane phelAve paNa nahIM thaI zake mATe zrI jinadravyane sAcavavAnuM tathA tenI abhivRddhi karavAnuM lakSya nahi rakhAya te A rIte uttarottara aniSTa pariNAme nIpajavAnAM che tethI karIne zrI yugadhara munie te rAjA vagere samasta sabhA samakSa e ja hakIktane bhArapUrvaka samajAvI. pachI rAjA vageree te munine vaMdana karyuM ane tyArabAda yugadhara munirAje bIje vihAra karavAnuM TharAvyuM. e pramANe zro kAratna kezamAM devadravyanA vicAranA prakaraNamAM e saMbaMdhe be bhAIonI kathA pUrI thaI. "Aho Shrutgyanam Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrazravaNanA mahimA vize zrIgusanuM kathAnaka (kathA 15 mI.) zrI jina bhagavAnanAM zAne barAbara sAMbhaLyA vinA je jinamaMdira vagere BE | dharmasAdhana karAvAya che te, anava-nirdoSa nathI hotAM, mATe zrI jinanA Agamane barAbara sAMbhaLI-samajI-temAM kahelAM ahiMsAdika tane barAbara lakSyagata karI jinamaMdiro vagere dharmasAdhano banAvAya che te nirdoSa kahevAya. arthAt kaI paNa dharmasAdhano karAvatAM pahelAM tenA karAvanAre prathama te jinanA Agamane barAbara sAMbhaLavA-samajavAM jarUrI che mATe dharmavAMchu lokee zrIjina siddhAMtane barAbara sAMbhaLavA mATe prayatna karavuM jarUrI che. eTalA mATe ja ahIM zAstrazravaNano mahimA samajAvavAno che te samajAvuM chuM. dharmanI vAMchAnuM prathama nizAna zuzraSA-sAMbhaLavAnI icchA ja che; ema kuzaLa puruSe kahe che. je loke, zuzraSA vinA ja zAstranA ane saMbhaLAve che. arthAt mAtra gADariyA pravAhane anusarIne jeo zAstranI vANI saMbhaLAve che teo kevaLa pitAnA gaLAne sUkave che-kaMThazeSa kare che. jeo zAstranA ane sAMbhaLatA nathI teone purupazunI peThe kazuM paNa jANatA nathI rahetA ane evA pitAnAM hita vA ahitane nahIM samajanArA ajJAna leke pitAnuM ahita paNa pitAne ja hAthe kare che. pitAne hAthe ja pitAnuM ahita karanArA leke, kAcabAnI peThe AM-jyAM duHkhanA moTA moTA taraMgenA AMcakA vAraMvAra lAge che tenA-saMsAra samudramAM ghaDIkamAM seMkaDovAra upara DabakAM khAtA dekhAya che ane ghaDIkamAM DubatA paNa dekhAya che. vaLI, zAstranA arthonI vicAraNA karanArA leke paNa kadAca samAne cUkI jAya to paNa temanI pAse jJAnanuM aMkuza hovAne lIdhe teo pharI pAchA keka vAra aMkuzane vaza thayelA hAthInI peThe ThekANAsara AvI jAya che arthAt zAstrane vicAranArA paNa zAstranA mArgathI UlaTe mArge kadAca caDI jAya te paNa temanI pAse zAstrajJAna che tethI saMbhava che ke mArga sUkI gayelA evA teo pharIvAra pAchA zAstramAM jaNAvelA mArga upara AvI jAya che. saMvega vagere Atmazuddhi mATenI vRttio, zrI jinanAM vacanone sAMbhaLavAthI ja Ave che, tevI vRttio dehanA jJAnathI, svajananA paricayathI vA dhananA DhagalAone lIdhe prApta thatI nathI, arthAt je mumukSu bhavye saMvega vagere guNone meLavavA Icche che temaNe zrI jinavANIne avazya sAMbhaLavI ja joIe evuM lekapratIta che. vaLI, vAta te ema che ke, leke sIkhyane vache che, somya, dharmane lIdhe ja meLavI zakAya che, ane dharma paNa viveka hoya te ja samajI zakAya ema che eTale badhAM sukhanuM mULa e viveka meLave heya te zAstranuM zravaNuM karavuM ja joIe, mATe viveka meLavavA sAru zAstranI vANIne samajapUrvaka sAMbhaLavA mATe prayatna "Aho Shrutgyanam Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - : kAratna-koSa : mahIdhara zreNInI rAjA sAthe mulAkAta. karavAnI jarUra che. jeonI vRtti, bhayaMkara hiMsAdika duSTa pravRttiomAM kheMcI gayelI che, jeo sarvathA dayA vinAnA-kara-che, vaLI, jemAM niraMtara apallApI-asatya bolanAre che ane vinaya vagaranA paNa che, evA bhAre krUra-beTA belA ane avinayI leke paNa zAsanI vANI tarapha anurAga dharAvI zAstrIya vANIne dhyAnapUrvaka sAMbhaLI-samajI vakhata jatAM vItarAga dazAne pAmI mahAabhyadaya-nirvANane pAmelA che. A saMbaMdhamAM, jeNe pitAnAM badhAM ISTa prajane sAdhI lIdhAM che evA-zrI gupta nAmanA puruSane ahIM udAharaNarUpe rajU karavAmAM Ave che. tenI kathA A pramANe che - magadha dezanA alaMkAra samI vijayapUrI nAme nagarI che, e nagarImAM svargIya vimAnamAM rahenArA mAnava loko vase che. vaLI, e nagarI yudhiSThira senAnI jema sadAnakulavilasitAbhirAma che, arthAt jema yudhiSThira senA sadA-hamezA-tenA bhAI nakulanA vilAsethI suMdara dekhAya che tema te nagarI paNa sadAna-kula eTale dAna devAmAM zUravIra evA aneka vilAsethI abhirAma suMdara che. vaLI, e nagarI mamumi jevI che, arthAt jema mAravADamAM vime-AkaDA-eraMDA ane keraDA vagerenA zudra vRkSo hoya che. rijho-kAgaDAe hoya che ane nIle-eka prakAranAM pazuo rakhaDe tema A vijaya nagarI vime-pravALAMriko-riSTa rane ane nIle-nIlamaro vagere aneka ratnathI suzobhita che. e nagarImAM nala nAme narapati che. e nala narapati mahAparAkramI che. tathA tenAM asAdhAraNa prabhAva, rUpa, tyAga, dAna, saubhAgya vagere guNone lIdhe bIjA badhA rAjAo tenI pAse turacha jaNAya che, ane e (nalarAjA), zatruonI senAne mATe pralayakALa same che. e nalarAja e nagarInuM rakSaNa kare che. tenA samagra aMtaHpuramAM uttattama evI padmAvatI nAme tene bhAryA che. tenA rAjyamAM mahIdhara nAme eka maTe vepArI vase che. e mahIdhare aneka dezamAM pharI pharIne vividha vepAre kheDI ghaNuM dhana bheguM kareluM che. ene zrI nAme strI che. tenA putranuM nAma zrIgusa che. e zrIgupta ane vyasanomAM phasAyele hoI vizeSa niMdanIya thaye che. te mahIdhara zeTha, svabhAvathI ja dAnI, zaramALa, dayALu, satyavAdI ane pArakAnuM hita karanAra che tathA leke mAM aviruddha evI pravRtti karanAra che chatAM tene vyasanI putra zrIgupta je aneka anartho upajAve che tethI te zeTha trAsI gayela che. ane have pitAnA putra zrIguptane bhaviSyamAM tene doSathI rekI rAkhavA mATe athavA tenA (putranA) uparanuM bhaviSyamAM thanAruM deNuM rokavA mATe zeTha, e putra bAbata vAtacIta karavA rAjamaMdiramAM gaye. tyAM dvAre zeTha AvyAnA samAcAra rAjAne jaNAvyA ane rAjAnI anumatithI zeThane rAjasabhAmAM laI javAmAM AvyuM. zeThe pitAnA pAMca aMgo (be hAtha, be paga ane mastaka) jamInane aDakADI-aDADIne-rAjAne praNAma karyA. rAjAe tene mATe Asana namAvyuM. ane te zeTha yogya Asana para beThe. rAjA, zeTha tarapha nehabharI najara karIne bolyA he zeTha! "Aho Shrutgyanam" Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 zreNIe rAjAne jaNAvela zrIguptanuM svachaMdAcArIpaNuM. kathAna-keSa : kema jANe tame amArA tarapha pakSapAta na rAkhatA ho evA kema dekhAo che ? ane evuM hovAthI jANe tame Aja ghaNu vakhate maLavA AvyA che kema? zuM amArI evI koI anucita pravRttine lIdhe athavA ahIM tamAruM yogya sanmAna nahIM thAya evI saMbhAvanAne lIdhe tame amArI pAse nathI AvatA? tamAruM ahIM na AvavAnuM kharuM kAraNa kaLI zakAtuM nathI. eTale mAthe pitAnA banne hAtha lagADIne namratApUrvaka te zeTha belyA ke-he deva ! AvI beTI vikalpanA na kare! svamamAM paNa tame kadI anucita pravRtti kare tevA nathI, Apa evA devAdo taraphathI keIpaNa mAnava, kaI prakAranI anucita pravRttinI saMbhAvanA kare kharo? kharI vAta to e che ke ghara-saMsAranAM bIjA bIjA aneka kAryone lIdhe hamaNuM huM ghaNe vyAkuLa rahuM chuM ane tethI ja nirantara ApanA darzana karavAnI mArI utsukatA hovA chatAMya ApanI pAse AvI zakAtuM nathI. arthAta amArI jevA lokee pUrve kaI evAM duSkarmo karelAM che, jene lIdhe ApanI pAse AvI zakAtuM nathI eTale ApanI pAse nahIM AvavAnuM kAraNa amArA pApa sivAya bIjuM kazuM ja nathI. rAjA be thayuM, have tame Aja mArI pAse zA mATe AvyA che? te vAta karo. sArthavAha-zeTha be-he devae kAraNa, kahI zakAtuM paNa nathI, sahI zakAtuM paNa nathI ane chAnuM paNa rAkhI zakAya tema nathI. je duHkha bIjA dvArA nIpajeluM hoya te te game tenI pAse sArI rIte kahI zakAya, paraMtu je Aphata potAnI jAtamAMthI ja pedA thayelI hoya-je Aphata pote jAte karI hoya tene kahetAM bhAre kaSTa thAya che. ema chatAM ya game tevuM kaThaNamAM kaThaNa duHkha paNa Apane-svAmIne jaNAvyA sivAya cAle tema nathI, tethI mAruM duHkha paNa Apane jaNAvIne huM duHkharahita thaIza. huM samajuM chuM ke-duHkha TALavA mATe ApanA sivAya bIje koNa samartha che? zeThane abhiprAya kaI prakAranI khAnagI vAta karavAnuM che ema samajIne rAjAe pitAnI pAse beThelA bIjAone tyAMthI cAlyA javAnuM kahyuM ane barAbara ekAMta sthAna rahe evI tajavIja karI rAjA beH he bhadra! tuM mArA upara barAbara vizvAsa rAkhI tArA duHkhanI vAta kahe zeTha be he rAjA! mArA duHkhanI kahANI sAMbhaLe. amAruM kuLa caMdramA jevuM dhavaLa che paNa temAM kalaMka samAna, aneka anarthothI bharela e mAre ekane eka putra zrIgupta che. mAre e eka ja putra che. tethI e mAre lADake ane ema ja che mATe ja tene huM aneka prakAranAM durvyasanamAM paDela jouM chuMjANuM chuM chatAM rokI zako nathIH te durlalita-goSThIomAM rakhaDyA kare che, e ja goSThIo tarapha hamezA tenuM citta kheMcAyA karatuM hovAthI te jugAra rame che, vezyAonAM gharamAM pa rahe che, aneka naTe, ceTa tathA aneka svacchaMdI khuzAmatIyA lekene te piSe che. "Aho Shrutgyanam Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cArana-kASa : sA vAhane rAe Apela AzvAsana. A rIte aneka dRSa~sanAmAM paDIne te kare sAta peDhIethI para parAe sacavAtA Ava mArA paisA veDaphI nAkhyA che. me tene ekAMtamAM khelAvIne ghaNuM ghaNuM samajAye! huM eAH Ama kavakhate ja tuM A dhanane uDAva mA, kusaMganA tyAga kara, sArA sadAcArA bhaNI vaLa ane tevuM vartana kara-A rIte tene meM ghaNuM ghaNuM samajAvyuM chatAM te have nahIM karuM? ema mAtra meLethI belI pharI pAchuM vizeSa prakAre svacchaMdathI rahevA lAge che ane te kaI rIte jarA paNa sudharatA nathI, meM te kazane e prakArano vyavahAra jANI mArI badhI gharanI saMpatti te na jANe tema gopavI dIdhI ane cAre bAju cAkIdArA gaDhavI dIdhA, phakta e AvIne be TaMka jamI jAya, paNa e sivAya bIjuM mArA gharanuM eka taNukhalu pazu tenA hAthamAM na AvI zake evA sajajaDa baMdobasta karI dIdhA. Ama karyuM che chatAM te durvyasanone tAbe thayelA DAvAthI hajI sudhI jugAra vagere durguNAne cheDatA nathI ane teNe ghaNuM dhana gumAvI dvIdhuM che. eka vAra jugAranA akhADAnA sukhIe te chekarAne hArele paisA ANI ApavA mATe huDamAM pUyaeNsArI rIte khAMdhyuM, te teNe tyAMthI kAI paNa rIte chUTA thaine rAtre amArA pADethI sekrama zeThane ghare paheAMcI khAtara pADayu ane ghaNuM dhana cArI lIdhuM ane pachI te dhanane teNe potAnAM jugAra vagere iSTa vyasanomAM jyAM jyAM jarUra hatI tyAM vAparI paNa nAkhyu, me teNe rAkhelI rakhAtenA nokarane meDhethI A badhI hakIkata jANI che. A prakAre te chekarAnA rAjaviruddha vartanane lIdhe huM paNa khUba DarI gayo chuM. rAjAe te hantara AMkhavALA hoya che. * ApanI pAse A hakIkata na Ave te pahelAM ja huM mAruM potAnuM duzruti Apane jaNAvI dauM' ema vicArI e kahevA mATe ja ApanI pAse mArI jAte hAjara thaye chuM, te he deva ! Aja pahelAM ApanI pAse huM nahIM AvI zakaye ane Aje ApanI pAse Ave chuM tenuM A ja kAraNa che. have he rAjana ! mAre Apane e kahevAnuM che ke A prakAre khAtara pADI cArI karanAra huM TharyuM. Apano aparAdhI, te evA aparAdha karanAra hovAthI mAruM badhuM dhana ane bIjI pazu je gharavakharI che te badhuM Apa kRpA karIne laI lye.. rAjA khelyuM: huM sAthe vAha ! aparAdha te tArA chokarAno che ethI tu zeno aparAdhI DaryAM ? sAvAha khelyAH je mAnava, aparAdhIone pALe pekhe che te paNa aparAdhI kema na kahevAya ? zAstramAM kahyuM che ke-cAra sAta prakAranA che. 1 cArI karanAra, 2 cArI karAvanAra, 3 e mATe gupta maMtraNA karanAra, 4 enA mane jANunAra, 5 cArInA mAlane kharIdanAra, huM ene cArane jamADanAra ane 7 cArane raheThANu ApanAra. have AthI vadhAre devapAdone sta thA-nirAMta kara, tAruM dhana te 210 bIjuM zuM kahu? rAjA elyeH sAthe vAha ! vizvahaMmezane mATe amAre tAbe ja paDela che, tuM udvega "Aho Shrutgyanam" Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 rAjAe zrIgusane karela pRcchA. : yAratna-kASa : karyAM vinA tAre pAtAne ghare jA, pachI rAjAe zeThane pAna DevarAvyuM ane e rIte rAjamAna pAmelA zeTha peAtAne ghera pAchA pharyAM. barAbara A ja vakhate hAthamAM zAkhA-jhADanI DALa laIne anyAya anyAya' ema pAkAra pADatu vANiyAnuM ghaNuM moTuM mahAjana rAjadarabAramAM peThuM. A zuM che? ema utAvaLe avAje rAjAe pUchyuM . dUrathI prAma karInemAthuM namAvIne dvArapALa rAjAne jaNAyuM! he deva ! jenu' badhuM dhana lUMTAI gayuM. che evA sema zeTha AgaLa AgaLa cAle che ane tenI pAchaLa pAchaLa bIjuM mahAjana Ave che ane e badhAM ApanAM darzana karavA mATe-ApanI mulAkAta mATe UbhA che. rAjA elyuH e badhAne mArI pAse jaladI hAjara kara. 'jevA Apano hukama' ema kahetAka dvArapALe e vANiyAnA mahAjanane rAjA pAse hAjara karyuM. e mahAjane rAjA pAse bahumUlya vastuonI bheTa dharI ane rAjAne page paDIne vinaMti karI ke-he deva ! A te bhAre anucita thayuM che. Apa vijayavaMta vate che ane ApanA kATavALA cAre AjI cAkI karavA pharyAM kare che chatAMya dhana ane gharavakharI lUMTAi jAya e kevuM kahevAya ? rAjA khelyuM: are koTavAla ! A hakIkata che ? keTavALa Avye he deva ! bIje kyAMyathI pazu cera AvI cArI karI gayA hrAya tA ame cArelI vastu ke dhana badhuM bharI daIe. rAjA khelyA: zu' tyAre nagaramAM ja cArA vase che? alyA koTavALa ! tArI khelavAnI tama tA ThIka ThIka che ane tuM ema bolI A vANiyAnA mahAjanane ja cAra banAvavATharAvavA mAge che athavA AvI gAlakADI vAteA karavAthI zuM? A vize mahAjana ja je kahevu' hAya te kahe ane jaNAve ke-keTaluM dhana cArAi gayuM che ? pachI kharAbara vicAra karIne mahAjana methyuM ke deva ! pacIza hajAra sAnaiyA cArAi gayA che. tyAra pachI rAjAe pAtAnA bhaMDAramAMthI teTaluM ja-pacIsa hajAra sAnaiyA jeTaluM sonuM maMgAvI mahAjanane devarAvyuM ane tabALa vagere mukhavAsa apAvI mahAjanano Adara karI tene vaLAvyuM. A tarapha rAjAe pazu zrIguptane elAvye ane kahyuM: are nAdAna ! kAI paNu rIte tArA khApanI zaramane lIdhe tAru' ayukta vartana tane jema jema jaNAvatA nathI vA jema jema tane daDa ApateH nathI tema tema tu phATatA jAya che. tuM ja kahe ke tAre A rIte vavuM cita che ? tA hajI paNu kazu khagayuM nathI. tu, A mahAnubhAva seAma zeThanuM je dhana cAyuM che te badhuM tene pAchuM ApI de. tuM tArI jAtane viruddhakArI-cAra tarIke jAhera karI vakhate ja jamano meLApa ke kALano kALiye na thA. zrIgupta melyAH huM deva ! gadheDAnA zIMgaDA jevu Avu mAre mATe aghaTita tamane keNe kahyuM? zuM amArA kuLamAM Avu akAya kAIe pazu karelu che ? sAcu che ke durjanone mATe kazu nahIM khelavA jevuM nathI hatu. arthAt durjano game tevI khoTI hakIkata hAya chatAMya elI zake che "Aho Shrutgyanam" Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAratna-nmASa : zrIgupta karela divya. 212 athavA A vize Ama vadhAre babaDavAthI paNa zuM? huM pachI ja pANI pIza tyAre huM nidha-zuddha chuM evI mane khAtrI thaze. pachI rAjAe jugArIonA mukhIne-ghutapAlane teDAvyo ane pUchayuM -bhe! sArthavAhanA A chokarAe keTaluM badhuM dhana hAreluM hatuM? ghatapAla : he deva! daza hajAra senaiyA, paraMtu te ANe hamaNuM te bharI dIdhA che. rAjA belyoH are zrIgusa! tArA gharamAMthI te tane eka pAI paNa maLe ema nathI te A daza hajAra senaiyA teM kayAMthI lAvIne A ghutavAnane bharI dIdhA? te (karA) bora he deva ! ApanI kRpAthI hajI sudhI te mArA pitA pAse huM jeTaluM jogavI zakuM eTaluM dhana to che ja. rAjA boH are ! gharamAM te have tAre svachaMda cAlI zakatuM ja nathI, mATe "tuM e dhana gharamAMthI lAvyuM che." e tAruM kathana mAnI zakAya tema nathI. te be Apane mArA kahevAmAM avizvAsa ja hoya to kRpA karIne mArI pAse Apa kaI divya ja karAve arthAt mArI pAse dhagadhagatI leDhAnI khabhI upaDA vA dhagadhagatA telamAM mArA hAtha baLA vA dhagadhagatA keyalA mArA hAthamAM Ape. A sAMbhaLIne ane chatI AMkhe joyelI hakIkatane paNa khoTI pADate hovAthI e chokarA upara rAjAne bhAre kALakaidha caDha. AthI rAjAe nyAya ApanArAone--dharmAdhikArIone lAvyA ane kahyuM: devamUrtinI sAme A duSTa pAse dhagadhagatA tapelA leDhAnuM phaLuM pakaDA, ane "e zuddha che ke nahIM e nirNaya karI pAcho mArI pAse ANe. "je Apane hukama" ema kahI dharmAdhikArIoe ene devamUrtinI sAme laI javA upADe eTalAmAM te zrIgupta rAjAne vinaMti karIH he deva! A prasaMge sAmuM mAthuM Ape e keNa Ave ema che? arthAt kadAca huM sAce nIvaDuM te pachI meM pakaDeluM dhagadhagatuM phaLuM mAre badale ke pakaDavAno che? kedhane laIne jenAM bhavAM kheMcAI gayAM che e rAjA be are ! huM ja sAmuM mAthuM ApavAne chuM arthAt tAre badale huM pite ja dhagadhagatuM leDhAnuM phaLuM mAre hAthe pakaDI mAruM mAthuM ApavA taiyAra chuM: "jyAM rAjA UThIne pite ja sAmuM mAthuM ApavAnI vAta kare tyAM pachI nyAyanI vyavasthA na TakI zake." e rIte utAvaLuM utAvaLuM belatA e zrIguptane pelA kAraNike nyAya ApanArA nyAyAdhIze devamaMdira bhaNI laI gayA. kapaDAboLa tene navarAvyo. AganI javALAonA samUha jevuM bhayaMkara evuM leDhAnuM phaLuM khUba khUba tapAvyuM. zrIgute pitAnA vALa chUTA mUkyA. pahelAM te kaI siddhapuruSanI pAse agnine thaMbhAvI devAnI karAmata zIkhe hato e karAmatane teNe A prasaMge ajamAvI. athavA hAthamAM game tevuM dhagadhagatuM lIdhuM hoya to paNa tenAthI leza paNa dajhAya nahIM ane UlaTuM e, ApaNane hima jevuM zItaLa lAge evI agnistaMbhanI vidyA zIkhe hato. A prasaMge eNe (zrIgupta ) e vidyAne saMbhArI ane pachI e huM sAce houM te A phaLuM mane dajhADaze nahIM" ema badhA lekenI samakSa mATe avAje be. tyAra "Aho Shrutgyanam Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. . . 213 rAjAe karela mRtyune nirNaya. : kAratna-keSa : bAda dharmAdhikArI lokonA dekhatAM eNe AdarapUrvaka pitAne hAthe e dhagadhagatA levAnA phaLAne upADayuM, paraMtu te mAtra paNa dAjha nahIM ane UlaTuM e phaLuM tene baraphanA TukaDA jevuM kaMDuM lAgyuM. maNi ane maMtrane prabhAva adUbhUta hoya che eTale agnista. bhanI vidyAnA prabhAvane lIdhe e zrIgupta paNa jarAya dAjha nahIM. nyAyAdhIze tenI pAse AvIne tenI banne hatheLIo tapAsI te jaNAyuM ke te evI ne evI ja dekhI che, tenA upara kayAMya paNa eka phallo sarakhe paNa upaDe nathI athata pilA dhagadhagatA phaLAnI asara te hatheLIo upara lezamAtra paNa thaI nathI. A joI cAre bAjunA prekSakoe tALIo pADI ane "A zuddha che-A zuddha che' evI ghoSaNa tyAM javA mATe nimAyelA parIkSaka brAhmaNoe karI. nyAyAdhIzoe zrIgusanA gALAmAM sugaMdhI dheLAM phUlenI mALA paherAvI ane A badhI hakIkata teoe rAjAne paNa nivedita karI. te sAMbhaLIne rAjA te ceMkI UTha ane "enA badalAmAM pite mAthuM Apaze evI je eNe (rAjAe) vagaravicAryuM pratijJA karI hatI te bAbata vicAravA lAge. cira upara dityane pravega thayA chatAM je te sarvathA zuddha che.' evuM sAbita thAya te tene rAjA choDI mUke ane tene badale jeNe mAthuM ApavAnuM mAthe lIdhuM hoya evA mANasane rAjA ceranI peThe ja jAheramAM daMDa arthAta e mANasa upara ja rAjA jAheramAM divya praga kara. meM pite badhA lekenI dekhatA badalAmAM mAruM mAthuM ApavAne pakSa svIkAre che, have je huM mArI jAtane mArI jAte ja ceranI peThe daMDa nathI Apato te "rAjAo satyavAdI heya che" evo je pravAda cAlyA Ave che te dhULamAM maLaze. evA pravAdane AjathI jalAMjali maLaze arthAt e vAta kheTI paDaze. Akho saMsAra pharavA lAgaze ane apakIrti paNuM phelAze. ema thayuM te pachI nyAya ja kyAM raheze? nyAyanI vAta ja tajI devI. mAnavasamUhane bhale kalikALanuM pApa khAI jAya ane uttama, madhyama tathA kaniSTha evA traNa mArgone vibhAga paNa maTI jAya. arthAt badhuM sAruM ane -eka sarakhuM thaI jAya. vaLI, nIti vagaranA mAnavane jIvIne paNa zuM karavuM? arthAt je pachI paNa maravAnuM cakakasa che te hamaNAM ja marI javuM uttama che. A rIte vicAra karatAM rAjAe pite paNa maravAne ja nizcaya karyo. deva ane gurujanane savizeSapaNe yAda kya, potAnA pradhAnane lAvyA ane temane rAjAe pote karele maravAno nizcaya jaNAvyuM. pradhAno zokAtura banyA ane kahevA lAgyA - he deva ! tamAre A mArga cagya nathI athata tamAre mAthe AkhA bhUmaMDaLano bhAra che ane tame e bhArane dhIrapaNe vahI rahyA che eTale tamAre maravAne vicAra karavo ucita nathI. vaLI, "Aho Shrutgyanam Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-Sa : sArthavAhanuM rAjA pAse punaH Agamana. kharI vAta te ema che ke tamArI jevA mahAnubhAve kAMI jema tema ke jhaTapaTa UpajatA nathI. e te prajAnA pUNyaprakvane prabhAva hoya te ja tamArI jevA, pRthvI para avatAra dhare che, te he deva ! theDA deSavALA kAmane svIkArIne paNa vadhAre guNavALuM kAma hoya tene ja karavuM egya che arthAt lAbhAlAbhane vicAra karIne ja tamAre koI paNa nizcaya karI rahyo. A rIte badhA pradhAne vicAra karatA ane belatA beThA che tyAM dhIre dhIre "rAjA pite maravAne che" evI vAta nagaramAM meTA moTA gharamAM phelAI gaI arthAt "rAjAe potAnI jAtane mAthuM ApavAnI pratijJA vagaravicAryuM karI hatI. have te pite pitAnI jAtane ceranI peThe daMDa deze ane e mATe e (rAjA) taiyAra paNa thaI gayuM che. evI vAta AkhA nagaramAM badhe phelAI gaI. A vAtane pelA sArthavAhe paNa sAMbhaLI, tethI te bhAre gabharAye ane jhaTapaTa rAjabhavane AvI pahoMce. dvArapALe tenA (sArthavAhanA) AvyAnA samAcAra rAjAne jaNAvyA ane rAjAnI saMmati meLavI zeThane sabhAmAM pravezA. zeTha rAjAne praNAma karIne sabhAmAM ucita Asane beThe, samayane jANI zeThe A prasaMge rAjAne vinaMtI karI. he deva ! jamatAM jamatAM meM ApanA saMbaMdhe nahIM sAMbhaLavA jevI rAjAnI maravAnI pratijJAnI vAta sAMbhaLI eTale aDadhuM jamaNa paDatuM mUkI huM ApanI pAse doDate AvyuM. Apa te yAvacaMdradivAkara vijayavaMtA rahe ane tame jAte ja karavAnuM dhAro che te choDI daI mane ja te pramANe karavAno Adeza Ape. kharI rIte A badhI paristhitine mULa hetu huM pote ja chuM. rAjA be sAtha vAha! sAruM sAruM, tArI rAjabhakita-svAmIbhakti-vize vadhAre zuM kahevuM? arthAt tArI rAjabhaktivALI vaphAdArI vize koInA paNa be mata nathI. A vakhate rAjAnA mahAmaMtrIe zeThane pUchayuMH he zeTha! tame tamArA putranI aniSTa pravRtti saMbaMdhI rAjAne je vAta saMbhaLAvI te zuM aTakaLa karIne saMbhaLAvI hatI? ke najarenajara joyelI vAta saMbhaLAvI hatI? ke tamArA kaI vizvAsu mANasa pAsethI sAMbhaLIne saMbhaLAvI hatI? A saMbaMdhe je tadana kharuM hoya te ja kahe. zeTha bolyAH he mahAmaMtrI ! zuM devapAdonI sAme aTakaLelI vAta te kaI divasa kahevAtI haze? arthAta meM je kahyuM che te mArI najare joyeluM che ane barAbara cekasI karIne pachI ja e hakIkata rAjAne kAne nAkhI che. zeTha bolya: jenAM UMcA zikhara upara cAlatA dekhAtA kaDA karavAnA bagIcAomAM devanaranArInAM joDalAM khelI rahyAM che e ramaNIya meruparvata paNa bhale kadAca halI jAya-kaMpI jAya, caMdramAmAMthI kadAca keI kALe bhale Agane varasAda varasavA maMDI jAya, sUraja paNa kadAca keI kALe bhale saMsAramAM aMdhAruM bharI de. vaLI Amatema aphaLAtA bhAre taraMgone lIdhe bane cheDA chalakAI rahyA che ane aMdaranA magara tathA mAchalAMo bhAre akaLAI rahyA che "Aho Shrutgyanam Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuzaLasiddhi yAMtrikanuM rAjA pAse AvavuM. : kathAra-koSa : e uchaLate samudra paNa bhale kadAca sUkAI jAya, te paNa amAruM vacana cheTuM nIkaLatuM nathI; mATe tame mArA vacana vize vikalpa-zaMkA na rAkhe ane azaMkapaNe have A saMbaMdhe je karavuM ghaTe te ja kare. A vize mArAthI bIjuM ucita zuM kahevAya ? e rIte zeThanA vacananI satyatA bAbata nizcaya jANa kuzAgrabuddhivALA te rAjamaMtrIoe pele chokare leza paNa dAjha nahiM e vize pitAnI tIvrabuddhi calAvI vicAra karI rAjAne kahyuM. deva! sArthavAhanuM vacana te sAcuM ja che to e chokaro rAmamAtra paNa dAjha nahIM tenuM kAraNa tenI keIpaNa prakAranI yAMtrika yA bIjI jAtanI A saMbaMdhamAM karAmata hovI joIe, athAt e kare agnistaMbhanI vidyA vA bIje kaI evA prakArano maMtra jANatA ho joIe, ke jenA prabhAvane lIdhe te khoTAbole chatAM leza paNa na dAjhaye hAya-maMtra vagereno prabhAva adUbhuta hoya che tethI ema jarUra banavAjoga che. evuM na hoya te A rIte banI zake ja nahIM. ame evuM sAMbhaLyuM che ke-je leke asAdhukheTAbelA vA durAcArI ke duSTa hoya che teonI pAse maMtra vagerenA prabhAvane lIdhe divya vidhio paNa thaMbhI jAya che, e maMtranA devatAe paNa kadAca evAM ja nirAdhikAna-ThekANa vagaranA-hoya che ane tethI ja karIne A prasaMge duSTa leke phAvI paNa jAya che. divyavidhio saMbaMdhe e pravAda che ke "divyanI gati divya hoya che. " mATe A saMbaMdhe A chekarA pAse pharIvAra divyaprayoga karAvavuM joIe ane te paNa kaI evAonI samakSa karAvo ke jeo vizeSa prakAre maMtravAdI heya. Ama thavAthI pelA dhUrta chokarAnI pila pakaDAI jaze ja. barAbara A ja TAMkaNe dvArapALe page paDIne rAjAne vinaMtI karI deva! jeNe aneka mane siddha karelA che ane je aneka dezomAM vikhyAta che e kuzaLasidi nAmano mATe yAMtrika sidazAmAM nAmanA purehita sAthe ahIM Avela che ane daravAjA pAse ApanA darzana mATe e ApanI saMmatinI rAha joIne Ubhe che. rAjA : e bannene jaldI mArI pAse laI Ava. "cha" ema belate dvArapALa emane aMdara laI AvyuM ane rAjAne AzIrvAda ApIne rAjakarma kare ApelA Asana upara te yAMtrika beTho ane rAjAe tenI sAthe AdarapUrvaka saMbhASaNa karyuM. prasaMga maLatAM maMtrIoe e yAMtrikane pUchyuM: he siMddhamaMtra ! tame kayA kayA maM sAdhelA che? yAMtrika belya: tamAre enuM zuM kAma che? tame tamAre je kAma hoya te mane kahI batAve. pachI maMtrIo belyA. ahIM eka cera pakaDAya che, tenI parIkSA mATe dhagadhagatA leDhAnA phaLAnuM divya karAvyuM chatAM tenA upara e divyanI kazI asara ja na thaI ane e cera, nakkI cAra che emAM zaka nathI. barAbara vicAra karIne te yAMtrika beleH tame mArI sAme e cAra pAse pharIvAra dhaga "Aho Shrutgyanam Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-kA : zrIguptanuM pakaDAI javuM ane AtmavRttAMta. dhagatA phaLane UpaDAve eTale je hakIkta satya haze te barAbara jANI zakaze. "barAbara kahyuM," ema kahI badhA maMtrIoe yAMtrikanI e sUcanAne svIkArI lIdhI. pachI pharIvAra pahelAM jyAM gayA hatA te ja devaLamAM e cerane laI gayA. rAjA, amAtya, mahAjane ane bIjA paNa nagaraleke pitatAne egya Asane besI gayA ane pele kuzaLasiddhi yAMtrika paNa eka jagyAe beThe. cerane hAthe pakaDAvavA mATe pelA phaLane temAMthI taNakhA kare eTaluM badhuM bagAvyuM. sArthavAhanA putrane (cirane) belA ane kahyuM: are ! tuM kharekhara zuddha AcAravALo hete A dhagadhagatA phaLAne tArI hathelImAM pakaDI rAkha. e cere to e phaLane pahelAM jema hatheLImAM pakaDayuM hatuM te ja rIte tene pakaDayuM eTale barAbara te ja vakhate pelA kuzaLasiddhi yAMtrike bIjAnI vidyAnA prabhAvane nAza karavA mATe pote siddha karelA maMtravaDe cekhAne maMtrIne cAre dizAmAM pheMkyA. Ama karavAthI peluM divya thaMbhI zakayuM nahIM eTale sArthavAhanA putra zrIgusa(cera)nI hatheLIo e dhagadhagatA phaLAne pakaDavAthI ThIka ThIka banI gaI. rAjAno jayajayakAra thaye. kuzaLasiddhi yAMtrika jevA nAma tevA guNavALo che tethI prasanna thaIne paMcAMgaprasAda ApIne tene savizeSa Adara karyo eTale e yAMtrikanA paga, hAtha, kAna, Doka ane mAthuM e pAMce aMga upara paheravAnAM bahumUlya AbhUSaNe ApI rAjAe tenA upara pasAya karyoprasannatA batAvI ane pelA cerane rAjapuruSoe tyAM ne tyAM pakaDI haDamAM nAkhe. rAjA bacI gaye tethI nagarImAM moTI dhAmadhUma thaI, TheraThera vadhAmaNAM thayAM ane parama AnaMdane lIdhe jyAM tyAM rAjAonA nATAraMbhe cAlyA. khAIpI cokakhA thaI ane mukhavAsa vagere laI paravAryA pachI AnaMda pAmele rAjA rAjasabhAmAM AvyuM ane rAjasiMhAsana upara beThe, te vakhate sArthavAha vagere nagaranA mahAjanee ane rAjakacerImAM besanArA lekee rAjAne uttamottama matInA hAra paherAvI tenuM mAMgalika vAMchayuM. A vakhate rAjanA keTavALAe rAjAne vinaMtI karI. he deva! jeNe tamArI jiMdagI paNa jokhamamAM nAkhI hatI tevA A corane kaye daMDa de! rAjA beH tenA bApaDAnA zarIrane kAMI paNa IjA karyA vinA ja ahIM mArI sAme teDI lAve. pachI keTavAle e utsAha vagaranA mirjIva jevA cArane rAjasabhAmAM Aryo. rAjAe tenI sAthe sArI rIte vAta karIH are sArthavAhanA putra! A zuM banAva banyA? eTale pahelAM tuM dAjhele nahIM ane pAchaLathI kema dAjhI gaye? cAra beH e te Apa jANe. rAjA be he vatsa! tuM jarA paNa gabharAyA vinA ja A saMbaMdhe je kharI vAta hoya te kahI nAMkha. "je Apane Adeza" ema kahIne e cAra kharI hakIkata kahevA lAgyA. ghaNuM vakhata pahelAM ahIM kAlasiMgha nAmane eka vAmamArga AcArya AvyuM hatuM, tene ane "Aho Shrutgyanam Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumano dezavaTa ane yAMtrikano samAgama. kathAna-ke : mAro svabhAva, AcAra ane vicAra badhuM sarakhuM hovAthI mArI ane tenI vacce bhAIbaMdhI jAmI. meM tene niraMtara madyapAna karAvyuM ane bIjI rIte te vizeSa prasanna rahe tema meM bIjuM paNa tene managamatuM badhuM ANI ApeluM tethI e mArA upara khUba prasanna thaze. pachI te jyAre ahIMthI dezAMtaramAM jatA hatA te vakhate mane "popakArI" samajIne e divyastaMbhana, cAraNa, ucATana vagere saMbaMdhI keTalAka maMtra mane Apate gayele ane eNe ApelA e maMtranA prabhAvane lIdhe ja A prasaMge pahelI vAra huM mArI jAtane chupAvI zakyuM arthAta divyane thaMbhAvI zakyA ane tethI ja huM remamAtramAM paNa dAjhele nahIM. maMtrI che. are mahApApI! tuM tArI jAtane chetarI hatI eTaluM ja nahIM paraMtu rAjAnA jIvanane paNa "have te jIvaze ke nahIM " e rIte jokhamamAM mUkayuM hatuM. sAthevAhano putra che. hA, e kharI vAta. have zastranA ghAthI, paTe taravAra mArIne ke jhADe TIMgADIne vA gaLe phAMse khAIne vA jhera pIne huM marI jAuM e mATe Apa mane Adeza kare. rAjA be tuM tArA potAnAM duSTa kAryone lIdhe ja marI jaIza eTale Ama ApaghAta karavAnI jarUra nathI. vaLI, tuM pite Ama kAryo karavAne utsAhavALe che tethI ja tAruM nAmanizAna paNa nahIM rahe evA tArA hAla thavAnA che. mAtra jIvanabharanA mArA mitra jevA A tArA pitA-sArthavAhanI zarama Ave che mATe tene bIje kaI daMDa ApavAnuM mana nathI, paraMtu have tuM mane tAruM moTuM na ja batAvIza. lAMbA vakhata sudhI jIvavAnI tArI vRtti heya te tuM mArA rAjyane tyAga karIne bIje ThekANe jhaTa cAlyA jA. rAjA ema belI rahyo ke pachI turata ja keTavALAe te cerane rAjasabhAmAMthI hAMkI kADhyo. leke taraphathI jatAM jatAM tenA upara tiraskArane varasAda thaze ane e rIte te, nagaramAMthI bahAra nIkaLI gayo ane teNe uttarApatha javAno mArga pakaDyo. jyAre te nalarAjAne sImADe vaTAvI gaye tyAre tyAM koI pAsenA nAnA gAmamAM eka ThekANe vIsAme laI vicAra karavA lAgyeH aho ! e kuzaLasiddhi yAMtrika ke duSTa hato? mArI sAthe koI jAtanA veravirodha vinA ja teNe mane kevI mAThI dazAmAM mUkI dIdhe? e yAMtrike mane Ama vinA kAraNa herAna karyo tethI ja mAre mArA nagaramAMthI nIkaLavuM paDyuM, mArAM sakhI-mitra-svajanone tathA mArI meTI mIlkatane choDI devI paDI ane Ama dUra dezamAM mahemAnagati mANavAno vAro Avyo, te have bhale je thavAnuM hoya te thAya, paraMtu eka divasa e lAvo che ke jyAre mAre hAthe e yAMtrikanuM khUna karuM. A rIte te cAMtrika upara krodhe bharAyele e e, gAma ane khANIyAnA pradezamAM pharate pharato gajapura tarapha gaye. gajapura pahoMcatAM ja teNe nazIbAge eka zerImAM beThelA ane have jenuM AvI banyuM che evA kuzaLasidhdhi yAMtrikane joye. tene jotAM te, 28 "Aho Shrutgyanam Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayArana-ASa : zrIgumane Apele gaLAphAMsa. 218 sArAsArano vicAra bhUlI gaye, krodhanI AgathI bhabhUkI UThyo ane keI bIjAnA hAthamAMthI tIkSaNa aNIvALI charI laI tenI (yAMtrikanI) upara krUra rIte ghA karyo ane tethI te kuzaLasiddhi marI paNa gaye. ghA karIne nAsavA mAMDelA e zrIguptane gajapuranA saMrakSaka keTavALAe pakaDI lIdhuM ane bAMdhIne kAraNika puruSone-nyAyAdhIzane soMpI dIdho. teoe tene khUna karavAnuM kAraNa pUchayuM ane te teNe e nyAyAdhIzone je kharuM kAraNa hatuM te barAbara jaNAvI dIdhuM. pachI nyAyAdhIze e kahyuM ke-je te batAveluM kAraNuM kharuM ja hoya to paNa-haju rAjA hayAta che, nyAya anyAyano vicAra karI zakAya che. A paristhitimAM cheDI paNa vagaravicAryuM pravRtti karavI te kAyadA viruddha che to pachI keInuM khUna te kema karI zakAya ? arthAt tAre e yAMtrika viruddha phariyAda karavI ucita hatI, tema na karatAM te tArI meLe ja pheMsalo karI nAkhyo e anyAya kahevAya. keinA de jarUra hoI zake paraMtu teyI karI lejo paraspara eka bIjA mArAmArI karI khUna kare vA doSano-aparAdhano badale pitAnI meLe ja je te anucita che. ema thAya te badhe svachaMda ja phelAya ane jene jema phAve tema kare. Ama thavAthI jagatamAM cArekora pizAcalIlA ja phelAI jAya ane ema thatAM saMsAra A mAnava vinAno ja thaI jAya. are ! ne e yAMtrika tAro verI hatI te e hakIkta tAre amane jaNAvI hatI te, te kema na jaNAvI? ane tuM tArI pitAnI meLe ja daMDa devA maMDI gaye. Ama karavAthI tuM gunhegAra bane che. A rIte nyAyAdhIzoe tene takasIravAna-gunhegAra TharAvyuM ane pachI sajA karanAra adhikArIe tene maraNotanI sajA karI ane jhADa upara TAMgIne tene mArI nAkhavAno Adeza ApyA. have te. e maraNotanI sajA sAMbhaLI bhayane lIdhe tharathara kaMpavA lAgyo ane tene, e koTavALe phAMsI devAnI jagyAe laI gayA, tenA gaLAmAM eka deraDuM sajajaDa rIte bAMdhayuM ane pachI teoe (tenI) chellI ghaDIe tene kahyuM: re abhAgiyA! have tuM hamaNAM ja hato na hato thaI jaIza, mATe pharI eka vAra tuM A jIvalekane-saMsArane sArI rIte joI le, tArA ISTa devane saMbhArI le, A kAmamAM ame to taddana nirdoSa chIe. mAtra tAruM duSkarma ja A tArA maraNamAM pradhAna kAraNa che. e rIte kahI pachI teo, e bhayathI tharathara dhrujatA, "have zuM karavuM" e bAbatanI zuddhi kheI beThelA zrIgusane jhADanI DALa upara TAMgIne potAne sthAne cAlyA gayA. have, gaLAmAM sajajaDa deraDI bAMdhIne jhADanI DALa upara raMgAyelA te zrIguptano zvAsa rUMdhAvA lAgya, gaLAnI nADI upara deraDAno sakhata bharaDo AvavAthI te AMdhaLA je thaI gayo-tenI AMkhe bahAra nIkaLavA jevI thaI gaI. "Aho Shrutgyanam Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bacI gayelA zrApte gupta rIte sAMbhaLela muni-upadeza. : yAranAtha : sakhata pIDAne lIdhe te, pRthvI kema jANe AkAza ja na hAya, AkAza kema jANe jamIna ja na hoya ema samajavA lAgyA ane dvicakrane jANe cAkaDA upara na caDAvyuM hAya emadine cakara cakara pharatu-mAnavA lAgyuM. tathA tenI AMkhe badhe aMdhakAra ne adhakAra ja dekhAvA lAgyuM, te ema samajavA lAgyuM ke A leAkamAMthI caMdranI jyesnAno prakAza, agninA ane sUryanA tejano prasAra e badhuM adrazya thaI gayuM che ane aMdhe ekaluM aMdhAruM ne aMdhAruM' ja phelAI rahyuM che. 219 te ADa upara laTakI rahyo tethI tenA bhAre bhArane lIdhe kaheA ke teNe sakhata taraphaDIyAM mAryA tethI kaheA vA bIjI paNa game te rIte kaheA paraMtu tenA gaLAmAMnA dAraDAno adha tUTI javA jevA thai ekAeka tUTI gaye ane pachI pracaMDa pavananA jhapATo lAgavAthI sAkSAt tADanA jhADanI peThe te, nIce jamIna upara bebhAna dazAmAM paDI gaye. have kebhAna dazAmAM paDelA tenI upara vananA zItaLa pavana AvyA tethI tenA zarIranI khaLatarA thADI ghaNI mALI paDI ane kSaNAMtaramAM tenI mULa vaLI gai tene pAchuM cetana AvyuM eTale te jAgI peAtAnI jAtane jANe e qI jIvatA thayA hAya ema mAnatA dhIre dhIre e masANamAMthI bhAgavA mAMDyo. * vaLI kIvAra kaiAI pAchaLa paDaze ' evI bIkane lIdhe te bhAgatA bhAgatA eka vananIkuMjamAM jyAM kAI na joi zake tyAM bharAI gayA. tyAM teNe koipaNa mAjuthI vAMsaLI ane vINAnA nAda karatAM ya madhura avAja karatA kAIne sAMbhaLye ane e madhura nAda sAMbhaLIne te bhayabhIta, cakalavakala AMkhA karatA jhADanA thaDanI pAchaLa satAyele cAre tarapha jovA lAgyA. tyAM teNe svAdhyAyano madhura nAda karatA eka mahAtapasvIne joyA. ene jotAM ja tene zaMkA paDI ke chaLathI A te vezadhArI anIkAi amArI jevA gunhegArAnI tapAsa karavA A jaMgalamAM na AvyA hoya. enA (zrIcusanA) manamAM bhAre khIka hAvAthI tene Ave! vhema paDyo ane tethI te jhADane Athe bharAi gupacupa 8 e zuM Ale che ' te sAMbhaLavA lAgyA. teNe AvatA madhura avAja tarapha peAtAnA kAna kharAkhara saravA karyAM te teNe kharAkhara e vakhate sAMbhaLyuM ke iMdriyArUpa unmatta hAthInA TALAnA saMdhamAM AvIne peAtAno dharma cUkI gayelA evA manuSye keIpaNa prakArano trAsa-bIka rAkhyA vinA ja niHzaMkapaNe akAryAM tarapha pravRtta thAya che. e rIte kukRtyamAM pravartatA loko pAtAnI jAtane AnaMda Ape-pAte khUba sukha mANI zake e mATe aneka prANAno sahAra kare che ane evI bhayaMkara jIvahiMsA karavAthI peAtAne ja pAchAM asaMkhya evA kaThora duHkho veThavAM paDaze. e bAbata taddana bedarakAra rahe che. vaLI, pAtAnI jAtanA ja sukhane mATe e mUDha ane tuccha leAkeAmlecchAnI peThe "Aho Shrutgyanam" Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ..... .. ... - : kAratna-kASa : zrIguptatanuM nAzI chUTavuM. 220 beTA vacane belavA cAhe che. khoTuM bolavAthI pariNAme keTaluM badhuM kaSTa bhegavavAnuM Ave che ane lake paNa keTalo badhe tiraskAra kare che e vize te teo kaze vicAra nathI karatA. e ja pramANe svaracchedI leke corI karavA mATe-khAtara pADavA mATe bIjAnuM aNadIdhuM laI javA mATe potapotAnAM parAkrame batAvavA turata ja taiyAra thaI jAya che, paraMtu teo e te joI zakatA ja nathI ke cerI kyA pachI turata ja jelamAM javuM paDaze vA jhaDe siMgAIne ke ApaghAta karIne maravuM paDaze. vaLI, rUpa ane lAvaNyamAM mUDha thayelA leke sIomAM lubdha thAya che ane e rIte lubdha thayelA teo dIvAnI zikhA upara paDatA pataMgiyAnI peThe vinAzane pAme che. khetara-vADI dhAnya, hiraNya vagere vagere dunyavI padArthomAM e leke mamatAnI majabUta gAMThe vaDe evA te jakaDAI jAya che ke Akhare teo rezamanA kezeTAnI peThe pitAnI jALamAM pite jAte phasAI paDe che. ' vaLI, evA mUDha leke jyAM tyAM AtmAnA bhare ane na maTI zake evA zatrusamAna e iMdriyonA te te viSaya mATe lehI ukALa kyAM kare che ane tethI teo AkhA zarIramAM jIvaDA paDI gayelA kUtarAnI peThe kayAMya paNa koIpaNa rIte zAMti pAmI zakatA ja nathI. e rIte aneka prakAranI che te viruddha pravRttio karI karIne mUDha leke pitAnI jAte ja potAnI jAtane veDaphI nAkhe che-haNI nAkhe che. hA! hA! mahAmaharUpa ddhAnuM A jAtanuM mAhAsya che. e prakAre madhura svare svAdhyAya karatA e mahAtapasvIne sAMbhaLIne te zrIgupta e vize vicAra karyo ane teNe dhAryuM ke aho ! A mahAtapasvI kevuM sarasa ane akSarazaH sAcuM bolI rahyo che, te zuM huM tenI pAse jaIne cheDe vakhata vItAvuM ? ane have "mAre zuM karavuM joIe !" e bAbata pUchaparacha karuM. je AvAM AvAM suvacana gAI rahyo che tethI jaNAya che ke te koI dhArmika puruSa have joIe athavA huM cora chuM tethI mAre te pakaDAI javAnI bIkane lIdhe badhe avizvAsa ja rAkhavo ghaTe. kadAca A dekhAte tapasvI paNa mane pakaDavA mATe AvuM AvuM belI na rahyo hoya ? jemanuM bhAgya pratikULa che evA-khAsa karIne amArA jevA Ama game tyAM vizvAsa kare te temanuM AvI ja bane, mATe ahIMthI have jaladI pabArA ja gaNI jAuM. ema vicAra karIne e cAra, tyAMthI keI na sAMbhaLe e rIte dhIme page eka bAju jato rahyo ane tyAM ja "Aho Shrutgyanam Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 zrImukhe sAMbhaLeluM piopaTanuM kathana. : kAratna-keSa : vananikuMjamAM varace keTaleka dUra sudhI pahoMcI gayA. eTalAmAM sUrya AthamI gaye. jema jagatamAM jyAM tyAM pAkhaMDIonA daMDe dekhAyA kare che tema e vakhate-sUrya Athamya tyAre-AkAzanA mAMDavAmAM jyAM tyAM saMdhyAnI vividharaMgabharI aneka rekhAo dekhAvA lAgI. jANe bhayaMkara aMdhArAne lIdhe palAI gayuM hoya tema kamalavana bIDAI gayuM, kAraMDava ane bhAraMDa vagere aneka pakSIonAM kuTuMbe potapotAnAM mALA bhaNuM UDavA lAgyAM, jANe khUba pAkI gayelI dADamInAM dADamane jhumakhe na hoya e jarAka rAte caMdra udaya pAmyA. pitAnA raheThANane yAda karatAM mRge, pADAo, hAthIo ane gavanAM TeLAM jyAM caratAM hatAM tyAMthI pAchA pharyA. A rIte sAMjha paDI gaI. e vakhate pele vanakuMjamAM saMtAI rahele cira vicAravA lAgyuMhave ahIMthI A vakhate javuM ThIka nathI, A sthaLa vighavALuM che. ema vicArI te koI meTA gaMbhIra ane aneka DALa - pAkhaDAMvALA vaDanI vaDavAIo upara caDe ane tyAM kei eka meTI DALa zedhI te upara sUto ane pelAM sAdhue uccArelAM vacane saMbaMdhe vicAra karavA lAge. eTalAmAM pahereka rAta vItI gaI haze tyAre tyAM vaDanA thaDanI bakhelamAM mANasanI belI jANavAmAM kuzaLa e eka pipaTa AvyuM. piTIe UbhI thaIne tenuM svAgata karyuM ane pUchyuM ke Aje ahIM AvatAM ATaluM badhuM moDuM kema thayuM ? pipaTa be saMsAranI vividha ghaTanAo bhAre AzcaryakArI hoya che ane te kahI zakAya evI paNa nathI hotI. popaTI belI tyAre te te badhuM jarUra kahevuM paDaze. popaTa bolyaH sAMbhaLa tyAre. huM Aje caNa caravA mATe sarasvatI nadIne kAMThe pahoMcyo hato. tyAM cekhAnA vizALa kayArAmAMthI vizeSa sugaMdhadAra kalamI kaNone dharAI dharAIne caNI pAchA pharatAM ahIMthI najIkamAM ja AvelA eka azeka vanamAM tyAMnA eka uttamatama azaka jhADa pAse pahoMcI tenI DALa upara visAme levA beThe hato te tyAM nIce ja beThele ane keyalanA madhura avAjane paNa kere mUke evA madhura avAjathI eka vidyAdhara yuvAnane dharmopadeza karate e eka zramaNa mArA levAmAM AvyA. e zramaNe karelA dharmopadezane lIdhe e vidyAdhara yuvaka baMdha pA. pachI, zramaNanA pagamAM bhaktipUrvaka mAthuM namAvIne te vidyAdhara yuvake pitAnA pUrvabhavanI vAta tene (amane) pUchI. te zramaNa bhagavaMte jevI hatI tevI ja barAbara tenA (vidyAdharanA) pUrvabhavanI hakIkata kahI saMbhaLAvI. e sAMbhaLIne e yuvAna khuza khuza thaI gaye. A badhuM joIne piopaTa kahe che ke mane paNa bhAre kutUhala thayuM ane huM e DALethI UDIne e sAdhupuruSanA pagamAM jaIne paDe. azokanA kUNA pAdaDAM jevI lAla lAla hatheLI mArI pITha upara pheravIne e zramaNa bhagavate mane AzIrvAda Ape ane pUchayuM ke-he baccA ! tAre zuM kahevAnuM che? huM (pipaTa) beH he bhagavaMta! "Aho Shrutgyanam Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kathAna-koSa : munirAje kahela pipaTane pUrva bhava. rarara mArA upara prasAda karo ane meM pUrvabhavamAM evI kaI anucita pravRtti karI hatI, jene lIdhe A bhavamAM huM tiryaMcanI nine-pakSInA avatArane pAme chuM. sAdhu belyA sAMbhaLa. tuM tArA pUrvabhavamAM zrAvastI nagarIne rahIza hate. tArI vRtti bhavyAtmA jevI hatI tethI tuM saMsArathI bhaya pAmI gharabAra kuTuMba-kabIlAne tajI daI sArA gurunI pAse dIkSita thayo. dIkSita thayA pachI tuM chaThTha, aThThama vagere ghera tapa manamAM kapaTa rAkhIne tapavA lAge ane jyAre tAre aMtakALa pAse AvyuM tyAre paNa tuM e kapaTabhAvanuM prAyazcita, pratikramaNa na karI zako, ane emane ema kapaTanA saMskAro sAthe kALadharma pAmI tuM vyaMtaranI yonimAM janma pApe. he bhalA piopaTa tyAMthI tuM kALadharma pAme ane te karelA e kapaTabhAvanA deSane lIdhe ja A janmamAM tuM pakSInI nimAM Avyo chuM. tArA pUrvabhavanI A kharI hakIkata che to have tane jema ThIka lAge tema kara. pipaTa beH he piTI! e sAdhu pAsethI mArA pUrvajanmanI vAta sAMbhaLI huM bhAre udvega pAmyuM ane mane tyAM ja mUrachI AvI gaI. thoDIka vAra te jANe "huM marI gaye chuM." ema mane lAgyuM ane pachI mUrachI vaLatAM baMdha pAmele huM jAgrata thaye. - jyAre huM sAdhu hatA tyAre sUtranA je pAThane vicArate hato te pATha jANe ke huM hamaNAM ja na zIkhe heluM ema mane lAgavA mAMDayuM. A rIte mArI pUrva janmanI kathA sAMbhaLI mAruM mana saMsAra uparathI UThI gayuM. mane vairAgya AvyuM ane pachI meM te munirAjane Ama kahyuM. he bhagavaMta! have mAre zuM karavuM joIe? huM pipaTa chuM. ethI tamArA caraNonI sevAne lAyaka nathI rahyo tema sarvaviratidharmane pALavAnI eTale ke dIkSA levAnI paNa mArAmAM cogyatA nathI rahI. A pakSInA avatAramAM, mArAmAM have thoDuM paNa kaTa nathI rahyuM athavA mamatA nathI rahI. zrIjina bhagavAne kahelA dharma pramANe niSkalaMka AcaraNa karavAnuM A avatAramAM mArAthI banI zake tema nathI. to bhagavan! tame mane evuM ghaNuM prazasta tIrthasthAna batAve ke jyAM jaIne huM jaina zAstramAM kahelI vidhi pramANe mAruM jIvana pUruM karuM. aNasaNa vagere karIne mArA jIvanane aMta ANuM. muni belyAH he pipaTa! jyAM puMDarIka pramukha karaDe sAdhue siddhi pAmyA che evA puMDarIkazela karatAM bIjuM koI tIrtha caDiyAtuM nathI "Aho Shrutgyanam Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahIdhara sAthevAtuM. putranI zeAdha mATe dezAMtara gamana, H kA rana-kAya : he bhagavaMta ! jo e ja tIthI uttamottama hoya te he bhagavaMta ! have huM tyAM jaine ja aNusaNu karIza. muni bolyAH huM pApaTa ! tArI dhAraNA-nirvighne siddha thAo, 227 popaTa benceH huM priya pApI ! te A bhava ane parabhavamAM tArA je apana rAdhA meM karyA hAya tenI tArI pAse huM kSamA mAguM chu-tenuM micchAmi dukkaDaM dauM chuM mATe huM sutanu ! mArA gheADA paNu aparAdhanI tuM mane sAcI kSamA Apa. A rIte peTa ane pepaTI vacce thayelI A badhI vAtacita barAbara ecitte sAMbhaLIne te zrIjIne ema lAgyuM keA popaTa ja sAdhujana che, tethI te ( zrIgupta ) pApane Ama kahevA lAgyA. he popaTa ! tu tiya ca-pa`khI che te pazu puNyazALI che ke je te te mahAsAdhune sAkSAt vaMdana karyuM ane tArA badhA sadehe TALavA pUchyuM paNu kharUM. tyAre huM ekalo ja abhAgiyA cheM ke duSTabuddhivALA evA meM te mahAmunine madhurAge te prakArano svAdhyAya karatA najaronajara dIThA, chatAMya huM tene vAMdI na zakayA tema kazuM pUchI paNu na zakayA hai pApiyA jIva ! Aja sudhI paNa te tArI jAtane Ama ne Ama veDaphI nAkhI che ke je te' evA ciMtAmaNi ratna jevA muni tapU paNa tiraskArapUrvaka najara karI tenA upara paNa avizvAsa ANye. have je thai gayuM te thai gayuM. te vize pastAve karavAthI zuM vaLe ? te he popaTa ! tu pAte kartavya ane akartavyane kharAkhara samajI gayelA che. ethI tuM ja mane mAruM kartavya kI sabhaLAva. pachI, te zrIcusane uddezIne popaTe deva, guru ane dharmanAM badhAM tattve barAbara kahI saMbhaLAvyAM ane zAstranA vacanone sAMbhaLavA mATe prayatna karavAthI siddhi thAya che ema paNa samajAvyu. te badhAMne amatakhAmaNAM karIne e pApaTa peAtAnuM vAMchita siddha karavA mATe puDarIkazailI tarapU UDyo ane duHkhI duHkhI thaI gayele zrIgupta paNa tyAMthI uThIne rastA upara javA nIkaLye, have A tarapU, peAtAnA ekanA eka putrane nagarajanoe phiTakAra-tiraskAra ApI nagaramAMthI kADhI mUkelA che. tethI pitA mahIdhara sAthe vAhane bhAre saMtApa thaye ane tethI tene potAne ghare rahevuM paNa bhAre vasamu thayuM ethI e mahIdhara zeDa paise pedA karavAnuM bahAnuM karIne vepAra nimitte potAne gharethI dezAMtara javA nIkaLI paDayA "Aho Shrutgyanam" Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - : kayAratna-koSa : mahIdhara zreSonI rAjA sAthe mulAkAta. ane uttaradizA tarapha javA upaDe. uttara dizAnAM gAme ane nagaromAM pharI pharIne e zeTha pitAnA putra zrIguNanI jyAM tyAM zodha karavA lAgyA. ema karatAM karatAM eka vakhate e sArthavAha gajapura sudhI AvI pahoMcyo. gajapurane sImADe mUkIne AgaLa DuMka cAlIne e sthaLe zeThe paDAva nAkhelo ke jyAM pele vananikuMja Avela hato ane eja vananikuMjamAM tene putra zrIgupta paNa hatuM. barAbara e samaye ja karma-dharmanA saMgane lIdhe e vatanikuMjanA jhADanA jhuMDamAMthI nIkaLIne zeThane putra zeThanA paDAva pAse AvI pahera. zeThe ene barAbara oLakhI lIdhe ane khUba nehapUrvaka te, potAnA putrane bheTI paDaze. te atyAra sudhI kayAM kayAM pharyo ? ane teNe zuM zuM anubhavyuM e badhI hakIkata zeThe ene AdarapUrvaka pUchI. pelA zrIgupta paNa pite jyArathI pitAnI janmabhUmi vijayapurI nagarImAMthI nIkaLe tyAMthI mAMDIne tene je chelle popaTane samAgama thaze tyAM sudhInI badhI kharekharI hakIkata kahI saMbhaLAvI. e badhI hakIkata sAMbhaLIne zeThanI AMkhamAM AMsu ubharAyAM ane te potAnA putre Aja lagI je je duHkha anubhavyuM tenA AvegathI gaLagaLA thato be -- he putra! tuM ema na samajato ke huM paise pedA karavA sAru vepAra kheDavA nIkaLe chuM. have A samaya kAMI mAre sAru paise pidA karavAne che? huM to phakta tArI zodha mATe ja A bahAne nIkaLI paDe chuM. jyArathI tuM gharethI nIkaLI pravAse cAlyo tyArathI ja mane bhAre duHkha thatAM ane tethI ja tane zedhavA mATe A avasthAe paNa meM A rakhaDapaTe mAMDa to he putra! meM tane ahIM ja ane oLakhI paNa kADhaye e bahu ja sAruM thayuM. have to tuM evI rIte sarasa vartana rAkha ke jene lIdhe ApaNA pUrvajonI zaradUnA pUrNa caMdra jevI ujaLI kIrti phelAya. duSTa lekenAM meDhAM kALA thaI jAya. tArI vAta karatAM duSTa lekenAM moDhAM baMdha thai jAya ane tuM satyaruSanI paMktimAM AgaLa besanAre thaI jA. zeThanI A snehabharI vANI sAMbhaLI e zrIgupta beH pitAjI, have A vize vadhAre kahevAthI zuM? arthAt huM badhuM samajI ga chuM ane havethI mananA duHkhane ane zarIranA kaSTane ema aneka jAtanA vikArone vadhAratA evA A badhI jAtanA anItinA mArgane huM A kSaNe ja choDI dauM chuM. jo ke mAruM mana svachaMda che chatAM tenA upara aMkuza rAkhavAne abhyAsa vadhArI vadhArIne huM tene havethI sumArga ja tarapha joDavAne chuM. mATe he pitAjI! tamAre have mAre jarA paNa avizvAsa na rAkho. tyAra pachI potAnI sAthe ANeluM badhuM karIyANuM e sArthavAhe game te bhAve jema Ave tema vecI nAkhyuM, ane potAnA putrane laIne sArthavAha potAnI vijayapurI nagarI tarapha javA mATe tyAMthI pAchA pharyo. nagarImAM AvI mahAmUlI bheTaNa sAthe te zeTha, potAnA rAjAnA darzane gaye, ane potAne putra zrIguNa have taddana sudharI gayo che ane ApaNe na dhArIe e "Aho Shrutgyanam Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - - -- 225 deva thayelA piopaTanuM zrIgupta pAse Agamana. : kathAratna-meSa : sadAcArI banI gayuM che e badhI vAta rAjAne kahI saMbhaLAvI. rAjAe paNa te zrIguptane pitAnI rAjasabhAmAM moTI dhAmadhUmathI teDAvyA ane rAjasabhAmAM AvelA teno vizeSa Adara karyo. pachI te e nagarImAM pitAnA pitA sAthe raheto zrIgukha zrI jina bhagavAnane batAvelA dharmanuM ekamane zuddha bhAve barAbara AcaraNa karato dharma, artha ane kAma vagere e badhA puruSArthanI paraspara avirodhabhAve e rIte sAdhanA karavA lAge ke jethI te ujavala kIrtine pAme. navAM navAM zAstronA bhAvene te roja ne roja sAMbhaLavA lAge ane jema jema e zrIjinavANIne sAMbhaLato game tema tema tene vairAgyabhAva vadhate cAle ane te, e paristhitimAM zAstranA bhAvenuM vizeSa vadhu ciMtana karavA lAge. pachI, pitAnI zakti pramANe te zrAvakanAM bAra vrato svIkArI te pramANe ja pitAnuM vartana rAkhavA lAge, arthAt atyArasudhI te te, pitAnAM dehasu vagere mATe amaryAda rIte vartate have te have e mATenI vividha maryAdAo karI, tRSNA ochI karI saMteSapUrvaka vartavA lAge, tathA pilA piopaTanI vAtane ja yAda karate karate te mahAtmA, pitAne vakhata vItAvavA lAgyuM. have eka vakhate rAtre barAbara eka saMdhyA samaye te zrIgusa, caityavaMdana karI sAmAyikamAM beThe hato tyAM barAbara e ja vakhate badhI dizAomAM pitAne prakAza camakAvate ane iMdra karatAMya vadhAre sauMdaryavAna e eka deva AvI caDe. AvIne zrIguptane AdarapUrvaka praNAma karIne e deve pUchayuM: he zrIgupta ! tArI AtmahitanI sAdhanA vagaravidane cAlI rahI che? zrIgupta beH deva ane gurunA prasAdane lIdhe, khAsa karIne te pelA pipaTa mahAzayanA pratApe, mArI sAdhanA barobara vagaravidane cAlI rahI che. deva che. vaLI, e pipaTa mahAzaya kayuM che? te sAMbhaLI pitA upara e pipaTa mahAzaye je upakAra karyo hato te badhI vAta e zrIgupta vigatavAra e devane kahI saMbhaLAvI. deve jANyuM ke "A mahAzaya mAre karele upakAra bhUlI nathI gayA." tethI e deva vizeSa saMtoSa pAme ane be he zrIgusa! tuM zuM e piTarAjane oLakhI zake che ? zrIgupta belyaH e mahAzaya te paMcatvane pAmyA che, have te e kathAzeSa banI gaye che eTale e te have zI rIte oLakhAya? pachI deva be bhAI ! huM e ja pipaTa chuM. pipaTanA avatAramAM pelA munirAja pAsethI dharmanI vAta sAMbhaLI meM puMDarIkagiri upara jaI aNasaNa AdareluM ane tyAM kALadharma pAmI have huM sanankamAra nAmanA svargamAM "Aho Shrutgyanam Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - : kAratna-koSa : zrI vijayasUrine dharmopadeza. devanA avatAramAM avataryo chuM ane hamaNAM huM tane dharmasAdhanAmAM sthira karavA mATe ane eka bIjI khAsa vAta tane jaNAvavA mATe tArI pAse Avyo chuM. zrIgupta beH ThIka karyuM, have kRpA karIne je bIjI khAsa vAta mane kahevAnI che te tame kahI nAkhe. deva beH AjathI barAbara sAtame divase tuM A mAnavaloka cheDI javAno che arthAt tAruM maraNa thavAnuM che, te tuM have vizeSa sArI rIte dharmanI ArAdhanAmAM puruSArtha karaje. devanuM e kathana sAMbhaLIne zrIgute tene vizeSa abhinaMdana ApyAM ane pachI e deva pitAne sthAne pAcho pharyo. devanI vAta sAMbhaLyA pachI turata ja zrIgu zrI jinamaMdiromAM vizeSa pUjAprabhA vanA karavA lAgya, sakaLa saMghanI pUjA karI ane jIvamAtrane khamAvyA athar pitAnA aparAdha badala jIvamAtra pAse teNe kSamA mAgI ane pachI divya jJAnavALA vijayasUri nAmanA munirAja pAse teNe saMthAre svIkArI aNasaNa mAMDyuM. saMthArAmAM pAMca parameSTInA namaskArarUpa navakAra maMtrane ja akSubdhabhAve yAda karatAM te kALadharma pAmI svarge sIdhAvyuM. A prasaMge nagarIvAsI lokoe te AcAryane pUchyuM: he bhagavaMta! zrIgusa atyaMta duSTa ane kara AcAravALo hato chatAMya te, A jAtanA vizuddha vivekane zI rIte pAme ? arthAt pAchaLathI te kevI rIte sudharI gaye? e vijayasUri AcArya bolyAH zAstrone sAMbhaLI sAMbhaLIne evA dukha zrIgusamAM paNa pavitra sadAcAra tathA bIjA aneka saguNe AvI gayA arthata zAstranA zravaNa, manana ane ciMtanathI aneka sadguNene meLavI zake che mATe tame badhA paNa he nagaravAsI lake! zAstranA zravaNa mATe vizeSa udyama karaje. vaLI, "A sata che, A asat che." e viveka karIne jANe tyAre ja mANasanA manamAMthI saghaLI zaMkAo TaLI jAya che ane vizeSa vivekane guNa prApta thAya che. ema thavAthI ja sAdhaka, azubha tattva ke vicArane cheDI zake che. mANasamAM zAstra sAMbhaLavAnI tIvra vRtti heya- zuzruSA hoya-te ja te vivekanA zuddha bhAvane pAmI zake che. mATe mumukSu sAdhakoe leza paNa kheda rAkhyA vinA-thAka vagara-kaMTALA vagara zAstrazravaNa mATe vizeSa prayatna karavo jarUrI che. prANIo pite te jJAna-samaja vagaranA che. vaLI, A kaLikALanA prabhAvane lIdhe keI atIndriya jJAnI paNa nathI sAMpaDato. saMsAramAM sUryanI jevA prakhara prabhAvavALA A zrI jinabhagavAnane dharma na hota to A ajJAna mANasa koNa jANe kevAM kevAM kaSTo na pAmata? zrIjinabhagavAne upadezelAM zAstro ziva-nivaNa mArga sudhI pahoMcavA mATe ratha jevAM che. e zAo ja, durvAdIonA moDhAM baMdha karI zake che, mumukSuone sAru e zAstro, "Aho Shrutgyanam Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 zAstrazravaNanI mahattA. : kAratna-1 : deSa vagaranI nirmaLa AMkha samAna che ane buddhinA moTA bagIcA mATe e ja zAstro caitra mAsa samAna che athata caitra mAsamAM bagIce jema khIlI nIkaLe che tema A zAstro buddhinA guNone vizeSane vizeSa khIlave che, jethI aMdhazraddhA-aviveka-kutarka ane rUDha durga vagerenA de ApoApa TaLI jAya che. vaLI, e zAstro kAmadevane jaya karavA mATe amegha zastra samAna che to evAM e zAne bhava-saMsArane bhaya TALavA mATe keNu na zIkhe ? at evAM suzAstrone abhyAsa keNa na kare ? vA evAM sazAstrone vAraMvAra sAMbhaLavA keNuM na Icche ? mATe ja je mahAnubhAva mAnave samRddhine irachatA hoya, niraMtara pitAmAM guNazreNinI abhivRddhi karavA cAhatA hoya temaNe, jemanA zravaNathI aneka dukhe TaLI jAya che evAM zrIjinenTe kahelAM zAstrane vAraMvAra sAMbhaLavA mATe prayatna karavo ja joIe. Iti zrI kathA ratnakezamAM zAstrazravaNanA AdhakAramAM zrIguptanI kathA samApta, che "Aho Shrutgyanam Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM jJAnadAna sabaMdhe dhanadattanuM kathAnaka, ( kathA 16 mI. ) si dvAMtAne ane zAstrAne sAMbhaLI sAMbhaLIne jemanA manamAM pUrNapaNe nirmaLa Lagane viveka AvelA che evA mAnave siddhAMtAnuM ane zAstranu dAna karI zake che eTale bhaNAvI vA samajAvI zake che, mATe hamaNAM jJAnadAna-vidyAdAna saMbaMdhI vidhine kahevAnI che badhAM dAneAmAM sauthI paheluM jJAnadAna che, bIjuM abhayadAna che ema kahevuM che ane trIjuM dharmakaraNImAM sahAya ApanAruM upaSTa bhadAna che. sva ane paranA svabhAvane ALakhAvanAruM eka jJAna ja che ane e rIte tenA prabhAva prakaTa che, mATe sauthI paheluM, evA jJAnane phelAvavAmAM ja arthAt jJAnadAnamAM vidyAdAnamAM-ja udyama karavA ceAgya che. jJAnanu dAna devAthI arthAt jene jJAna dIdhuM DAya che te prANI prApta thayelA jJAnadvArA "dha ane mekSanA svarUpane barAbara jANI zake che temaja puNya ane pApane kharAkhara ALakhI zake che ane taducita karaNI-puNyakaraNI taraphe anurAgavALA thAya che. jJAna pAmele prANI pApanA parihAra kare che, puNyane upArjana karavA udyama kare che ane jJAnarUpa prakAzanI kRpAvaDe A loka ane paraloka ema baMne leAkeAmAM sukhI thAya che. koI ne kAI hetuthI bIjA dAnAnA te kyAMya ne kyAMya, kayAre ne kayAre vinAza thaI jAya che ema dekhAya che tyAre je mAnava, jJAnano dAtA che tenuM jJAna tA detAM detAM pazu niraMtara vadhyA ja kare che, arthAt jenuM dAna devAya te vastu khUTI jAya che evA sAdhAraNa niyama che tyAre devAmAM AvatuM jJAna jema jema vadhAre devAya tema tema vadhyA kare che e, jJAnadAnanI khAsa khUbI che. je mAnava jJAnane Ape che teNe badhuM ja ApyuM che ema kahevAya arthAt A saMsA2mAM evI eka pazu cIja khAkI nathI rahetI je jJAna ApanAre jJAna lenArane na ApI hAya. ema che tethI jJAnadAna jevA bIjo koi uttama prakAra AkhAya saMsAramAM nathI. je vidyArthIo vA jijJAsue bhaNavA mATe upasthita thAya che temane badhA prakAranI anukULatA-sagavaDatA karI ApavI e jJAnadAnanA eka khAsa prakAra che arthAt adhyApake vA upAdhyAye te bharelAM gabhIra athavALAM pustakone vaMcAvavAM, temanuM vivecana karI tAvavuM vA te pustakanA artha vize zrotAonA mananuM samAdhAna karI ApavuM. vA "Aho Shrutgyanam" Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - - ---------- -- 229 jayacaMdra rAjA pAse lekha laI AvelA be puruSo. : kathAna-keSa : jarUra hoya te te pustakane bhaNavA mATe ApavAM vA bhaNanAranI kaI paNa prakAranI agavaDatAo jJAna levAnI ucita prakAranI badhI sagavaDa karI ApavI e jJAnadAnanuM moTAmAM moTuM lakSaNa che. je manuSya pote jAte jJAna nathI ApI zakate paraMtu bhaNanArAone-jJAna lenArAone e pite, auSadha, vastra, anna vagere bhaNavAmAM piSaNa ane utsAha prere evI vastuo Ape che te paNa paramArthataH jJAnane ja dAtA che. A bAbata vadhAre kahevAthI zuM ? jJAnanA dAnathI kevaLajJAnane prApta karI mukti meLavI zakAya che. A vize ahIM "dhanadA" nuM udAharaNa che. magadha dezanA chegA samAna rAjagRha nAme nagara che. zeSanAganI vizALa phaNA upara rahelA maNi upara jema yara-anya koI AkramaNa karI zakatuM nathI tema e rAjagRha nagara upara para-zatruo AkramaNa karI zakatA nathI. svargamAM budha ane guru vase che tema A rAjagRha nagaramAM paNa budhdha-DAhyA mANasa ane guru-dharmaguru vaselA che tathA e nagara upara badhA lekene anurAga che evuM e prAsAdika ane manohara che. te nagaramAM, haihayakularUpa AkAzamAM caMdra je, pitAnA zatruonI strIone AtaMka pedA karanAra, bhuvanane AnaMdadAyI e "jayacaMdra nAme rAjA che. zrI kRSNanI jema kamaLA bhAryA che tema te rAjAne kamalAvatI nAme sahaja nehavALI bhAryA che. teone be putra che. vijayacaMda ane caMdrasena, e banne putra puruSecita badhI kaLAomAM pravINa che, ane zorya, audArya, dAkSiNya vagere aneka guNethI suzobhita che. te banne bhAIo eka ja mAne peTe jamelA che, sagA bhAIo-sahadaro che chatAMya karmaSane lIdhe te banne paraspara eka bIjAne sAMkhI zakatA nathI-asahanazIla che ane huM maTe, huM maTe " evA abhimAnavALA che. e rIte parasparanA saMkalezavaDe temanA divase vIte che bIje kaI divase rAjA sabhAmAM beThela hatuM. rAjaputra, maMtrIo, sAmata ane nagaranA bIjA pradhAna pradhAna nAgarike potapotAne ucita sthAne beThelA hatA te vakhate dvArapALe AvIne rAjAne vinaMtI karIH "he deva ! lAMbA mArga upara niraMtara cAlavAne lIdhe thAkI gayelA jaNAtA, be puruSe hAthamAM lekha laIne ekadama ApanuM darzana Icche che. Apane maLavA mAMge che." rAjA beH te banene ekadama mArI pAse mekalI Ape. dvArapALa te banene rAjAnA pAse laI gayo. te banne rAjAne page paDyA, lekha Ape. rAjAe pite ja lekhane vAMcyuM. emAM lakhyuM hatuM ke - vasti. magadhanI bhUmi mATe caMdrasamAna zItaLa evA jayacaMdra mahArAjane, "Aho Shrutgyanam Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdrasenanA rASa 44 gagAnI AsapAsanA pradezamAM vyavasthA mATe adhipatipaNe nImele, hu MmezA ApanA Adeza pramANe vanArA kurudeva poMcAMga praNipAtapUrvaka namaskAra karIne vinave che ke, ApanA caraNAnI kRpAthI kuzaLa che. phakta, zaivAla nAme sImADAne zA sImADAnA gAmane raMjADIne ApanA dezamAM upadrava macAve che. " A hakIkata jaNAvavA A lekha mekalye che. hakIkata jANIne Apa kaho te pramANurUpa mAnIne ame tene anusarIzuM. H kathArata-kASa : 200 A samAcAra vAMcIne rAjAnI AMkhamAM lAlAza AvI gai. kema jANe akasmAt sadhyA karI batAvate na hAya evA te krodhane lIdhe rAtAcALa thaI vizeSa prakRpita thatA te rAjA-bence are! are ! jue te kharA, A duSTa zaivAla bALakanI peThe zu karavA taiyAra thai gayA che ? e to sUtelA siMhanA mAthAnI Toca upara khaMjavALavA jevI bAlaceSTA kare che. ghaNA hAthI, ghoDA, uttama rA, zUravIra bhaTA tathA bIjA mitra rAjAe jemAM bhegA thayelA che evI meATI senAne bahAra taiyAra kare. A rIte AvezapUrvaka khelatA rAjAne sabhAmAM beThelA rAjaputrAe vinaMtI karI: he deva ! Apa A rIte zA mATe kApa kare che ? jala-pANInA sahavAsathI unmatta banelI sevALa evA jala-jaDanA sa saLathI ephrAma anI garviSTha khanelA khIcArA zevAla upara A zai kapa ? te bIcArAnI upara vaLI kApa hoya ? amane AjJA Ape eTale tene game teveA vadhAre unmAda haze to paNa tenA cUrecUgna karI nAkhIzu. je kAma mATe sevake taiyAra hoya te kAma mATe svAmIe pAte ja jAte zA mATe takalIpha levI ? e pramANe rAjaputranI vinaMtine sAMbhaLIne rAjAe peAtAnI najara maMtrI tarapha nAkhI, iMgitane ane AkArane samajanArA kuzaLa pradhAnoe rAjAne kahyuM: he deva ! rAjaputrAe ThIka ja kahyuM che. rAjaputrA sivAya bIjo kANu evA kuzaLa che je prasaMgacita vAta karI jANe karI zake? pachI rAjAe meTA putra vijayacadrane AjJA karI arthAt tene laDavA javAne Adeza karyAM. A sAMbhaLIne nAnA putra caMdrasenane krodha Avyo. krodhane lIdhe bhavAM kheMcAvAthI tenAM kapALamAM karacalIo paDI gai ane te, gussAmAM ne gussAmAM sabhAmAMthI bahAra cAlyA gayA. A banAvathI sabhAmAM kSeAbha thaI gaye ane tene zajAe mAMDa mAMDa pAche vALI sabhAmAM besADayA ane kahyuMH he vatsa ! tuM Ama zA mATe kapa kare che ? zuM tuM lekasthitine-lekavyavasthAne jANato nathI ? guNavALA mATe putra vidyamAna hAya tyAMsudhI nAnA putrane AjJA karavI cagya nathI.--A maryAdA che. tame ane sagA bhAie che. chatAM Azcarya thAya che ke tu Avu. mAtsarya dAkhavI rahyo che. A to zu che? paraMtu moTA bhAI vidyamAna haiAya tyAre tene pitA samAna samajanArA nAnA bhAI "Aho Shrutgyanam" Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 zivAla ane vijayacaMdranA lazkaranuM yuddha. * kathAnake temane rAjya ApavAmAM Ave to paNa letA nathI. kramano bhaMga karIne sanmAna thatuM hoya to paNa puruSe tene apamAna ja samaje che tyAre bIjA sAdhAraNa mAnava kITe to jema tema karIne paNa sanmAnane mATe paDApaDI kare che. nyAyamArganI tulA upara beThelA-nyAyanA pallAmAM beThelA puruSo paNa nyAyane game te rIte. bhaMga kare to he putra ! kSatriyavaTanI vAta to dUra rahI arthAt evA nyAyane bhaMga karanArAmAM kSatriyavaTa kyAMthI hoya? rAjAe pitAnA nAnA putrane A pramANe samajAvyuM to paNa te zAMta na thaye. pachI rAjAnA kahevAthI maMtrIoe rAjaputrane kahyuM ke rAjaputra ! devanuM vacana kema mAnato nathI? athata temanA vacanathI pratikULa thaIne zA mATe varte che? Ama karavAthI to tuM" avinayI che." evI tArI apakIrti badhe phelAze, mATe tuM evI apakItirUpa phelAtI dhULane vinayanA pANI vaDe zA mATe zAMta karI deto nathI ? " akalaMkita kIrtivALuM ja jIvana prazaMsApAtra che." e hakIkata, rAjaputra thaIne zuM tuM nathI samajato ? A pramANe ghaNu ghaNI zikhAmaNa dvArA samajAvyuM tyAre te caMdraena nyAyavarga bhaNI vaLe. A tarapha bIjo vijayacaMdra nAme meTe rAjaputra cAra aMgavALuM meTuM sainya laI zavAla" rAjA upara caDAI laI gayA. keme karIne prayANa karato karato te, potAnA dezanA sImADA sudhI pahoMcI gayA. tyAM rahenArA sAmaMta vagerene bolAvyA ane hUta mokalIne zaivAla rAjAne A pramANe kaheirAvyuM pUratuM baLa na hoya ane laDavAne taiyAra thavuM e moTI bhUladUSaNa che. evI sthitimAM te laDyA karatA namI javuM e ja bhUSaNa che, to je ! tuM tArI jAte vicAra karIne je gya lAge te kara. rAjA zivAle kaherAvyuM. jemAM raNasaMgrAmathI DaranArA che teo nyAyamArgamAM bahAnAnI vAto kare che. hAthInA TeLA sAme siMhane nItine mArga ke batAvI zake tema che ? tethI tuM raNasaMgrAma mATe sajaja thaI jA ane tAruM potAnuM utkRSTa parAkrama batAva. mArI pAse pUratuM baLa che ke nahIM e hakIkata to raNasaMgrAma cokkasapaNe kahI deze. rAjA zivAlanuM A kaheNa sAMbhaLIne dUta pAcho pharyo ane teNe, zaivAle mokaleluM kaheNu rAjaputrane jaNAvyuM. rAjaputre yuddha mATe prayANa karyuM. bannenAM lazkare eka bIjAM thaDa De aMtare pAse AvI pahoMcyA. e banane lazkaroe kSatrivaTane dhAraNa karI, pitAnA svAmInI kAryasiddhi mATe zastra-azastranA ghAne paNa Adara sAthe jhIlyA. e lazkaranI paraspara bhIDane lIdhe ane raNavAdyanA jorazora sAthe vAgavAne lIdhe e avAja UchaLe ke kAyara kaMpI gayA. raNasaMgrAmamAM kutAnA aNInA ghAne lIdhe hAthIo ghUmavA lAgyA, "Aho Shrutgyanam" Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cArana-kAla ka caMdrasene zaivAlane kahevarAvela kathana. * mATI meATI megarInA sajjaDa ghAne lIdhe uttama rathe paNa chinnabhinna thaI gayA, raNusagrAmamAM banne bAjunA hajArA zUrA kapAI gayA. e rIte e banne lazkare lAMkhA vakhata sudhI raNusa`grAmamAM pravartyA. have bhavitavyatAne vege arthAt je banavAnuM hoya te ane che.' e cege rAjaputra vijayacaMdnanuM lazkara hArI gayuM, parAjaya pAmmu ane jene jema phAve tema palAyana karI gayuM. vijayacaMdra pAte raNusa'grAmamAMthI pAchA pharavAnu nahIM IcchatA hatA chatAM tene game tema samajAvIne matrIee pA vAgye. 232 A badhI hakIkata rAjAe sAMbhaLI, vijayacadrane aNubyA, pAche khelAvyA ane peAte jAte ja javAnI taiyArI karI. barAbara A vakhate nAnA putra cadrasene UThIne rAjAne kahyuM: huM rAjan ! pahelAM pazu tame mane aTakAvyeA hato to have A vakhate tamAre mane kazu kahevAnuM nathI-aTakAvavAnA nathI. mane javAnI AjJA Ape. A vakhate rAjAne maMtrIoe kahyuM: he deva ! pahelAM paNa mahAmuzIbate nAnA rAjaputrane rAkI rAkhyA hato te have A vakhate rAjaputranA snehane bhaMga karavA ucita nathI. vadhAre hAthI, gheADA, sthA ane caddhAe ApIne tene utsAhita karI raNusa'grAmamAM javAnI rajA Ape. rAntae A vAta svIkArI ane cadrasenane raNusa grAmamAM javAne Adeza Apyo. cadrasene, peAtAnA moTA bhAi karatAM vadhAre lazkara, hAthI, gheADA vagerene laine saMgrAma mATe prayANu karyuM". nira tara prayANa karate karato te, zaivAla rAjAnI sImADAnI bhUmi sudhI pahoMcyA. mekalavAnA khAsa saMdezA samajAvIne tane zaivAla rAjA pAse mokalyA. te jaine rAjAne kahyuM. haraNeA sAthenA saMgrAmamAM paNa durbhAgyane lIdhe-kamanazIbIne lIdhe koI pazu rIte siMha pAche! paDayA ane bhAgI gaye. eTalA mAtrathI ja zuM te jItI zakAya ema che ? jaraTha sarponI AonA dhAne lIdhe garuDanI cAMca kAi paNa rIte bhAMgI gai ane te pAche pace te eTalA mAtrathI zuM saryAM vijayI banI zake che ? agni pANIthI haNI zakAya evA che arthAt agni ane pANI vacce jAtivera che, kulavara che; chatAMya agnine gotraja bhAI vaDavAnala samudranA pANIne khALI bALIne, te kulaverane vahe che, tenA uttara Ape che te sau koI joI zake che. pramAdavALA mAza moTA bhAine te game te rIte harAkhyuM eTalA mAtrathI tuM vijayI anya che ema samajIne e vizvAse nirAMte na besatA. te have pramAdane tajI daIne tuM raNusa grAma mATe taiyAra thai jA, pAchaLathI loko sAme ema na khelatA ke chaLa karIne mane harAvI dvIdhA che. "Aho Shrutgyanam" Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 caMdrasenanI vicAraNA. : kathAna-kera : dUtanuM ukata kathana sAMbhaLIne rAjA zaivAla be he dUta ! tAre svAmI ja svacchedI che tethI ja te Ama jema tema bele che, kharI vAta te e che ke A mATe mane zA mATe kAMI kahevuM joIe ? A rAjaputra te bicArA nirdoSa che, ezle emane pitA-rAjA jaSavALe che je AvA nAnAone paNa yuddhakSetra upara mokale che. rAjaputre duzikSita che, bahu bolakA che ane taddana vinaya vagaranA atyaMta durvinIta che eTale temane suzikSita, namra ane vinIta karavA sAru yuddhamAM mokalavAne miSe ahIM dhakele che, arthAt yuddhanuM bIjuM bahAnuM laI temane zikSita karavA sAru-zIkhavavA mATe temane kaI zikhAmaNa maLe e nimitte ahIM mokalato lAge che ema mAnuM chuM. tAtparya e ke zikSita rAjaputro A bahAne zIkhe e mATe rAjA temane ahIM ekalate jaNAya che, bAkI e yuddhane lAyaka ja nathI. tethI he dUta! tuM jA ane tArA rAjAne kahe ke bALakane jIta emAM to mArI niMdA thavAnI. kharI rIte tArA pitA sAthe yuddha karavuM e mAre mATe vizeSa ucita che. - rAjA zivAlanuM kaheNa laIne dUta pAcho pharyo ane rAjaputra pAse pahoMce. je hakIkta zivAle kahI hatI te badhI te rAjAne jaNAvI. e sAMbhaLIne caMdrasena vicAravA lAgyaaho ! meM je kaheNa maLeluM te vagaravicAryuM hoI anucita lekhAya evuM hatuM tyAre A sAme zatru chatAM teNe kevuM suprasanna ane ucita kaheNa mokalAvyuM che? zatru pAsethI paNa teonA zatrunA paNa guNe grahaNa karavA" e vAta kharI che to dUta dvArA je meM mAre utkarSa prakaTa karAvyuM te meM ayukta karyuM. sArA kulamAM janma pAmelAo mATe pitAnI prazaMsA karavI e vizeSa zaramabharelI vAta che. kahyuM che ke - gauravazAlI manuSya ghaNuM thoDuM thoDuM bole che ane temanAM kAryo bhAre vistAravALAM hoya che. e jAtanI meTA mANasenI adbhuta pravRtti vibudha lekane vismaya upajAvanArI che. tyAre amArI jevA mugdha mAnava tevA prakAranAM kAryo karavAmAM akuzaLa hovA chatAM pitAnI jAtane pita ja vakhANatA evA viphala manavALA kevI rIte viDaMbita kare che? tethI zevAla rAjA. mAre zatru che chatAM e guNavAna che ema mane lAge che mATe tenI sAthe jema tema yuddha karavuM pAlave tema nathI. vagara vicAryuM karelI pravRtti viSa karatAM paNa vadhAre bhayAvaha che, ema vicArIne rAjaputra caMdrasena ekAMtamAM vicAravA lAge, ane badhA pradhAnone lAvyA. temane pitAne sarva abhiprAya jaNAvyuM. e vize "Aho Shrutgyanam Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H kathAna-kega : caMdrasene zivAla pAse mUkelA pitAnA jAsuse. pradhAnee vicAra calAvyuM, ane teoe rAjaputrane kahyuM tame je kahe che te sAcuM che mATe zaivAla rAjAnI paristhiti samajavI joIe ane te mATe ApaNA atyaMta vizvAsu cApuruSane tene tyAM mekalavA joIe. te guptacare tyAM jaIne zivAla rAjAnI pAse hAthI, ghoDA, vagerenI keTalI sAmagrI che? sAmaMto tenA anurAgI che ke tenAthI nAkhuza che? tenI pAse javAne ane besavAne karyo samaya che? tenA killAomAMthI tema ja jalamArgomAMthI nIkaLavAnA ane temAM pesavAnA kyA kyA khAsa mAge egya che? e badhuM jANI lAve ane pachI te pramANe sAma bheda, dAma ane daMDa vagere nItizAkta upAcane zavAla rAjA upara ajamAvavA. A badhI maMtrIoe kahelI hakIkata rAjaputre svIkArI. have zaivAla rAjAnI badhI paristhiti jANuM levA vividha pAkhaMDIonA veza laIne taiyAra thayelA evA gupta carapuruSane zavAlanI pAse mokalyA. temane eka to sAmavedapAThI bane ane te rAjAne purohita thaIne rahyo, bIje maMtravAdI thaIne gaye ane teNe rAjAne tyAM saMdhivigrahakanI jagyA svIkArI, trIje vaLI naimittika thaIne pahoMce ane te pradhAnane tyAM cuMTyo. ceAthe jezI banI rAjAnI pAse ja rahyo. Ama A cAre kuzaLa guptacare zivAlane tyAM jaI pitapotAnA kAmamAM lAgI gayA. e cAre, samayAnusAre kyAM kema bolavuM te barAbara samajanArA hatA. mukha vagerenA AkArane bhAva ane igita vagerenA saMketone samajavAmAM paNa vizeSa kuzaLa hatA tathA temanuM hRdaya keI nipuNa puruSa paNa na jANuM zake evA teo gaMbhIra hatA. evA e cAre carana pitapotAnI pravRttimAM sAvadhAnIthI pravartatA, thoDA ja divasamAM rAjA, pradhAna vagerenA evA aMtaraMga mANasa jevA banI gayAjANe teo temane tyAM paraMparAthI ja rahetA na AvyA hoya ema teone lAgyuM. pitapitAnI pravRttione jano yathArtha hevAla te cAre gUDhacara, bIjA pitAnA guptacara dvArA rAjA caMdrasenane reja ne roja mokalavA lAgyA ane A rIte divase upara divase javA lAgyA. rAjaputra caMdrasenane maMtrIoe kahyuM ApaNuM ane zatrunA baLanI-senA vagerenIzaktinI tulanA kyAM pachI yuddha vagerenI vizeSa pravRtti zaru karavI egya gaNAya. jyAM sudhI e kAma cAle che ? te daramiyAna ane rAjA zivAla tarapha ke prakArane vizeSa udyama karavAne-yuddha vagerenI pravRttine samaya AvatAM sudhI ApaNe e rAjA zaivAlanA bahAranA pradeza upara humalo karavA joIe. ema karavAthI e pradezane bhagavaTe karanArA sAmaMta vagere ApaNI sevAmAM Avaze ane tethI zaivAla rAjA upara paNa eka prakArano humale laI javAya che ema paNa thaze. tyArapachI rAjakumAra caMdrasene e pradeza upara zIghagI joDesvAre mokalyA ane te pradezane lUMTI levA mAMDyA arthAta pradezomAM AvelAM gAma ane nagaromAM lUMTa calAvavA mAMDI. potAnA tAbAnA pradeza upara humale thayele jANuM "Aho Shrutgyanam Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa cara puruSAnI kuzaLa jAsusI. - kyArana-kAya : * rAjA zaivAla krodhe bharAyeA. teNe potAnuM' caturaMga sainya sajja karyuM, jyAtiSIne lAvyA, vijayayAtrAnA yAgane lagatu lagna kaDhAvyu-muhUta jovarAvyuM ane jyotiSIe tarapha najara mAMDI arthAt kADheluM muhUrta kharAkhara che ke kema ? evI jijJAsA sAthe rAjAe navA AvelA jyeAtiSInI tarapha joyu. navA AvelA cetiSIe kahyuM-he deva ! vizvAsu jane-tsyAtiSIe kADhI ApelA lagnamAM doSa che.' ema kema kahevAya ? rAjAeyeH sAcI vAta kaheA. jyeAtiSI elyAH jo mane pUchatA ho te A samaye vijayacAtrA karavI cegya nathI, kADhI ApelA lagnanu evu aLa che ke tame ahIM rahe temAM ja tamAre vijaya che ema mArI najare dekhAya che. bAkInA jyotiSIe melyAH jyAre deza upara humalA thatA hoya-deza lUMTAtA hAya tyAre ahIM beThA beThA vijaya kema thai zake ? Agatuka navA AvelA jozI elyUH jo mArA kathanamAM vizvAsa na AvatA hAya te mAtra pAMca divasa sudhI rAha jue ane pachI jema ThIka lAge tema kareA. rAjAe A vAta svIkArI ane rAha jovAnuM kabUla karyuM". caMdrasenanA pakSanA cara jozIe paNa te ja vakhate eka gupta carapuruSadvArA caMdra senane kahevarAvyu` ke-tamAre hamaNAM kapaTayukta kaleza karavA ane tema karIne paramArtha kharI hakIkatane samajAvelA vairasiMha vagere keTalAka sAmatAne zaivAla rAjA tarapha mokalavA arthAt e sAmatAnA tiraskAra karIne temane paDAvamAMthI hAMkI kADhavA. rAjaputra caMdrasene te caranA kahevA mujaba kharAkhara badhu karyuM. kapaTayuktine samajelA ane uttama svAmIsevAne dhAraNa karanArA vairasiMha vagere te sAmAe paNa prasaMganuM svarUpa samajI rAjaputre jema kahyuM temaja AbAda badhuM karyuM. arthAt temaNe potAnA pradhAna puruSane rAjA zevAla pAse mekalIne ema kahevAyuM ke-amane badhA sAmatAne A chekaramatavALA rAjaputra caMdrasene bhAre satApyA che mATe ame ApanI sevAmAM rahevA IcchIe chIe. A hakIkata sAMbhaLI rAjAe saoNMdhivigrahane lAvI maMgAvyo ane kahyuM: are ! zatrupakSamAM bhaLI gayelA A sAmA kevA prakAranA che ? tamArA carapuruSoe emanA saMbadhamAM keI bAtamI athavA emanI koi pravRttinA samAcAra ANyAM che? teNe kahyuM: he deva ! Aje amArA khAtamI ANunArA cara puruSa AvanArA che. teo AvyA pachI temanI sAthe maMtraNA karIne je hakIkata kharI haze te huM Apane kahIza. Ama vAta thayA pachI rAjA zaivAle sadhivigrahikane vaLAnyA ane te potAne sthAne gaye. rAjA zaivAlanA sadhivigrahikane vipakSanA guptacara khyA hatA arthAt sadhivigrahaka e guptacaranI asara taLe hatA tethI te( sadhivigrahika ) maMtra gupta vicAraNA )nA baLe je joyeluM ane sAMbhaLeluM hoya te badhuM rAja vipakSanA guptacarane kahyA kare che ane e rIte teNe Aje paNa AvatAMveta pAtAnI sAthe rAjAnI je vAtacIta thaI hatI te badhI zatrunA guptacarane "Aho Shrutgyanam" Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - 1 kathAvatnaSa : cAra punI jAsusInA prAge. 236 kahI saMbhaLAvI. kAryanA mahatvane samajanAra pilA guptacare te saMdhivigrahikane kahyuM che saMdhivigrahika ! "vairasiMha vagere sAmate rAjAnI sevA svIkAravAnA hoya te pachI rAjaputra caMdrasena paNa ApoApa rAjA zaivAlane dAsa thaze. ema tAre rAja zivAlane jaNa vavuM. ane vadhArAmAM ema paNa samajAvavuM ke "caMdrasene AdhIna karelA sAmaMte rAjA zaivAlanA sevaka tyAre ja thaI zake jayAre caMdrasenanA hAtha heThA paDyA hoya arthAt je sAmate rAjA zivAlanI sevA svIkAre te na chUTake caMdrasena paNa rAjA zivAlano sevaka thavAno." barAbara A prasaMge rAjA zivAla taraphathI mokalavAmAM AvelA bIjA cara puruSa AvI pahoMcyA ane temaNe zatranA lazkara vagere vize je je bAtamI meLavI hatI te badhI rAjA zaivAlanA saMdhivigrahikane jaNAvI. pachI saMdhivigrahike e carapuruSonI rAjA sAthe mulAkAta karAvI tyAre e carapuruSoe rAjAne kahI saMbhaLAvyuM ke-he deva! vairasiMha vagere sAmaMtane rAjaputra caMdrane kaThera vacane saMbhaLAvIne bhAre tiraskAra karyo che ane "tamAre mArI senAmAM na rahevuM" ema kahI temane nasADI mUkayA che ane teo nirvAsita karelA che. e jAtanI hakIkta rAjaputra caMdrasene Dhela vagaDAvIne jAhera karelI che. pitAnA guptacara pAsethI A hakIkata sAMbhaLI rAjA zaivAle kahyuM ke-he saMdhivigrahika! AmAM-A prasaMge zuM karavuM yukta che? saMdhivigrahika bera deva! te nirvAsita karelA sAmaMtene tamAre jarUra Adara Apavo joIe, temanA dvArA zatrupakSanI kharI hakIkata ApaNane maLI zakaze ane tema thavAthI ApaNe zatrane parAjaya sahajamAM karI zakIzuM. pilA saMdhivigrahikanI hakIkta sAMbhaLI rAjA zaivAle te sAmatane teDAvyA ane pAritoSika ApIne temanuM sanmAna karyuM. have rAjaputra caMdrasenanA je care naimittikane veza lIdho hato teNe ciMtA, puSTi ane naSTa vagerenAM vividha nimitte kahI saMbhaLAvI rAjA zavAlanA amAtyane khUba khuza karyo tethI teNe rAjA vAla sAthe ekAMtamAM e (cara)-naimittikanI mulAkAta karAvI. rAjAe e naimittikane pUchayuM he naimittika ! amAruM baLAbaLa kevuM che? te tuM kahI batAva. naimittika beH deva! tame ahIM rahe temAM ja tamAre vijaya che ema sthira lagnathI sUcita thAya che. A sAMbhaLI rAjA zaivAlane ema thayuM ke je hakIkata pelA jozIe kahI hatI te ja hakIkatane A naimittika Teke Ape che mATe jezInuM vacana kharuM che ema samajI rAjAe te naimittikane vizeSa Adara karyo ane pitAnA pradhAnone rAjA zaivAle jaNAvyuM ke pele jezI vizvAsa karavA lAyaka che. have je care purohitane veza lIdhuM hatuM teNe pitAnA japodvArA senAnA amuka prakA2nA rogo maTADI daI pitAnI prabaLa pratiSThA jamAvI hatI. te sAmavedapAThI purehitane zAMtikame nimitte homa karavAnA kAmamAM rAjA zaivAle kele hatuM. A prasaMge te purehite AdhicArika maMtra dvArA temane vidhi AraMbhe ane tethI karIne rAjA zaivAlanA hAthI "Aho Shrutgyanam Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra37 zivAlanuM parAjita thavuM ane svarAjayanI punaH prApti. : kathA ratna-kepa : ene, ghaDAone tathA bIjA pAyadaLa vagerenA lekane judA judA aneka prakAranA rogo thaI AvyA. A prakAre pitAnA guptacara ejanA dvArA rAjaputra caMdrasene nirvidane rAjA zivAlane deza tAbe karyo ane sAmatane tAbe karyA. have bIje vakhate caMdrasenanA guptacaroe kahevarAvyuM ke-hamaNuM caDAI karavA che mATe zIdhra rAjA zaivAla upara caDAI karI devI joIe. A bAtamI maLavAthI caturaMgI senA sAthe rAjaputra caMdrasene humale karI rAjA zaivAlane ruM-gherI lIdhuM. baMne bAjunI senAe paraspara laDavA lAgI ane sAmasAmA ghA karavA lAgI. vairasiMha vagere sAmaMtoe rAjA zivAlane utsAhita karatAM jaNAvyuM ke-he deva! tame pAchaLa thAo, A karajA zuM karavAnI hatI? Ama jaNAvI teoe zatrao tarapha ghA karavA zaru karyA eTalAmAM caMdrasena pAse AvI gaye. barAbara A vakhate vairasiMha vagere sAmaMtanI senAe ane caMdrasenanI senAe rAjA zaivAlane barAbara aMdara laIne gherI lIdhuM ane satata choDelAM bANa, bhAlAM, nArA tathA khurapa vagere zastro dvArA rAjA zaivAlane DhAMkI devAmAM AvyuM. e vakhate rAjA zaivAlanA chatrane dAMDe kapAI javAthI mAthA uparanuM tenuM chatra paDI gayuM, tenA ratha uparanI raMgaberaMgI dhajA-patAkAo kapAI gaI, tenA aMgarakSako marAI gayA chatAM arthAt rAjaputra caMdrasene rAjA zivAlanI AvI dInadazA joine paNa te, tenA guNethI khuza thayela hatuM tethI teNe potAnA senApatiene kahyuM ke-je je senApatio ! have je, rAjA zivAla upara ghA kare tene mahArAjAnI ANa che ane mArA zarIranA segana che. A hakIkata rAjaputra caMdrasene Dhela vagaDAvIne jAhera karI. caMdrasenanI zeSaNa sAMbhaLIne hAla vagere dvArA cAMpIne rAjA zivAlane jIvata ja pakaDI lIdhe, ane saptAMga rAjalamI sAthe tene jIvate ne jIvate rAjaputra caMdrasenane meMpI dIdhe. rAjaputra caMdrasene, rAjA zivAlane jIvate pakaDIne potAnA pitA pAse pahoMcavAnuM nakkI karyuM. akhaMDa pramANe karate karate te potAne nagare pitA pAse pahoMce. caMdrasena AvyAnI vadhAmaNI tenA pitA rAjA jayacaMdrane pahoMcADavAmAM AvI. bhAre dhAmadhUma sAthe ja putra caMdrasene rAjabhavanamAM praveza karyo ane sAthe ANelA rAjA zevAlanI yathecita pratipatti karIne tene pitAnA pitA rAjA jayacaMdrane soMpI dIdhA ane pitAne savinaya vinaMti karate caMdrasena beH he deva ! rAjA zaivAla zatru che chatAM tenAmAM bhAre guNe che tethI te amAre sAru eka guru samAna che mATe Ape paNa tenI tarapha mahAprasAdabharI daSTi rAkhavI ucita che. pitAnA putra caMdrasenanI zivAla taraphanI AdaravRtti jANIne rAjA jayacaMdra paNa zivAlanI tenA guNone lIdhe bhAre kadara karI ane tene sArI rIte sanmAna ApI tenI gAdI tene pAchI meMpI dIdhI ane rAjA zaivAlane pitAne sthAne vaLA. "Aho Shrutgyanam Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayacaMda kumAranI vividha vicAraNA. buddhinA guNNa ane parAkramane lIdhe caMdrasena nAno chatAM guNAne lIdhe vaDo che mATe tene tenA pitAe yuvarAja pade sthApyo, ane tenA bhagavaTA mATe sAre| garAsa ApyA. moTA bhAI vijayacaMdna bhAre apamAna pAmelA hatA tethI te ekalA ja zatre rAjabhavanathI bahAra nIkaLI gayA ane dezAMtara bhaNI UpaDyo. keTalAka pravAsa karyAM pachI te peAtAnA pitAnA dezanI sImA vaTAvI gayA ane pachI tyAM eka nAnA gAmaDAmAM te rahevA lAgyA. e gAmaDAnI pAse AvelA eka jINu agIcAmAM jhADanI chAyA nIce beThele te vijayacaMdra, e bagIcAnI ujaDatA joIne vicAra karavA lAgyuM. * kathAratna-kAya : A ujjaDa bAgamAM A tarapha jINu thaI gayelAM ane gherAve gumAvI beThelAM jhADA che, A bAju pANI vagaranI vAva che, vaLI A tarapha kAtyAyanI devInuM maMdira che, jenAM zikhare bhAMgI gayAM che ane dhajA paDI gai che. A gAmamAM pazu vaselAM badhAM pA nAza pAmyAM che. emanAM nAmanizAna paNa jaDatA nathI. ane gAmanAM badhAM gharA paNu paDIne pAdara thaI gayAM che. A gAma ane bagIcA e bannene cega joIne mane ghaNuM sukha thAya che, kAraNa ke ame banne eka sarakhA chIe, arthAt huM eka vAra tA bhAre abhimAnavALA hatA tenI mArI atyAre AvI khUrI hAlata che temaja A gAma ane bagIcA paNu eka vAra unnatinI Toce paheAMcelAM haze paNa atyAre te tenI pazu mArI jevI ja pUrI jINuM--hAlata che. thaDe vakhata e gAmamAM gALIne pachI pAche te vijayacaMdra pravAse UpaDyo ane tyAMthI cAlatA cAlatA te, uDDiyAmaNu nAmanA dezamAM jai poMcyA. tyAM teNe kIrtidhara nAmanA tapasvIne joyA ane tenI pAse sAdhudharmanA badhA AcAra-vyavahArA sAMbhaLyA. sAdhudharma, saMsArasamudramAM paDelA jaMtuone sa`sAra taravA mATe advitIya hADI jevA che, zivamArga upara pravAsa karavA mATe eka sAthe vAha jevA che ane anyAbAdha sukhanA kAraNarUpa che. sAdhudharma sivAya bIjo eke dharma abhyudayasAdhaka nathI ema huM samajuM chuM, mATe bIjI badhI pravRttione tajI daine dhanya-bhAgyavaMta lokoe sAdhudhama ne pAmavA mATe praya tna karavA ghaTe. kadAca rAjya pazu pAmI zakAya, dhananA DhagalA paNa meLavI zakAya ane dhAreluM sukha pazu pAmI zakAya arthAt e badhuM pAmI zakAya paraMtu azubha karmonA nAzaka ane zivasukhane prApaka munidharma pAmavA ghaNu kaThaNa che. zaru zarumAM sukha pamADanArA hovAthI rAjya vagere badhA padArthA AraMbhamAM madhu jevA madhura-ramaNIya jaNAya che paraMtu e badhA padArthAM, aMte vividha duHkhAne upajAvanArA hovAthI vakhANavA lAyaka nathI ja. zaru zarumAM, lIMba "Aho Shrutgyanam" Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - 239 vijayacaMda muninuM zithilapaNuM. : kAratna-jheSa : DAnuM auSadha kaDavuM lAge che paraMtu pariNAme te kaDavuM auSadha paNa bhAre lAbha ApanAruM nIvaDe che. tevI ja rIte munidharma paNa zaru zarumAM kaNakara jaNAya che, paraMtu pariNAme te atyaMta sukha pamADanAra nIvaDe che. je padAthe zaruAtamAM madhura jaNAtuM hoya ane pariNAme virasa lAgyuM hoya evA padArthane tajI daIne je padArtha zaruAtamAM bhale kaNakara jaNAtuM hoya paNa aMte vizeSa sukha ApanAre hoya evuM jANatAM chatAM tevA padArthone keNa paMDita svIkAra nahIM kare ? A rIte munidharmane mahimA sAMbhaLIne rAjaputra vijayacaMdranA manamAM saMsAranA prapaMcarUpa gRhavAsane tajI devAnI vRtti thaI ane teNe, te muninI pAse pravajyAno svIkAra karyo. have te vijayacaMdra muni, svAdhyAya ane dharmAnuSThAnamAM rokAI gayo ane pitAnA guru sAthe grAmagrAmAMtare viharavA lAgyuM. pachI vakhata jatAM tenI gyatA vadhI jatAM gurue tene cagya samajIne potAnI gAdI upara sthA-besADyo. gurue pitAnI gAdI sepyA pachI te vijayacaMda munine A pramANe kahyuM he vatsa! A AcArya pada nivaNarUpa dhanane ApavAnI AdatavALuM che arthAt nirvANa meLavavA mATe asAdhAraNa nimittarUpa che. tathA gautama vagere moTA moTA prabhAvazALI munioe tene (AcArya padane) zobhAveluM che. te rIte zAstrakAro A AcArya padane mahimA bole che. tane e AcArya pada sAMpaDayuM che te tuM sarva prakAre pramAdane tajI daI ziSyone sAraNa, vAra, caNA, paDiyaNa vagere prakAre zAsita karate raheje ane temane siddhAMtanI vAcanAo ApavA mATe niraMtara tatpara banaje. vaLI tuM sukhazIla vRtti rAkhIne AcAryapadane javAbadArIo pramANe vartatAM gheDe paNa kheda keI paNa rIte dAkhavIza nahIM. ema karIza te ja aNamokSa che ane zAsananI vRddhi che arthAta saMghanuM tArA upara je traNa che te tyAre ja cUkAvI zakAya. jyAre tuM AcArya padanI javAbadArIo barAbara dhyAnamAM rAkhIne varte ane ema kare te ja zAsananI prabhAvanA thAya. A rIte pitAnA ziSya vijayacaMdra munine bahu prakAre samajAvIne tenA gurue sattazikhara nAmanA mahAparvatanA zikhara upara jaI mAsa sudhInuM pAdapapagamana anazana svIkAryuM ane teo aMte nivaNanA sukhane pAmyA. AcArya vijayacaMdra paNa gAma, nagara, Akaze jyAM khANe che tevA janavAse tarapha viharavA lAgyo. teNe keTalAka divasa sudhI te pitAnA ziSyone bhaNAvavA gaNAvavAnuM cAlu rAkhyuM. pachI tene te kAryamAM kheda thavA lAgyo ane tethI te bhAMgI gayelI manevRttivALe belavA paNa IcchatA nathI. jyAre vRddha sAdhuo-sthavire bhaNAvavA mATe preraNA kare che tyAre te kahe che ke-A bhaNIne gaLuM sUkavavAthI-kaMThazeSa karavAthI zuM phAyado che? tame tamAre bhaNavuM tajI daIne tapa tarapha ruci rAkhe. zAstramAM paNa kahevuM che ke- je kiyAvALe che-kriyAo tarapha ruci dharAve che, te paMDita kahevAya che. mATe tame tapazca "Aho Shrutgyanam Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-koSa : vijayacaMde bAMdhela jJAnAvaraNIya karma. 240 yanI pravRtti tarapha Adara vadhAre. vaLI, mAsatusa vagere je mahAmunio nirvANane pAmela che teo vaLI zuM bhaNelA hatA ? A prakAre aneka daSTAMte batAvI adhyayanaadhyApana tarapha aruci batAvatA te vijayacaMdra AcAryanI te sthavirAe upekSA karI. pachI vakhata jatAM e AcArya kALadharma pAmyuM paraMtu adhyayana-adhyApana tarapha aruci batAvIne e AcAryuM je jJAnAvaraNIya vagere duSkarma bAMdhyuM hatuM tenuM teNe AlocanapratikramaNa ke prAyazcita karyuM nahIM ane ema karavAthI te saMyamapAlaka hatuM chatAM nirvANa vA svarganI uttama dazA nahIM meLavI zake paraMtu kALadharma pAmIne e dharma nAmanA svargamAM devarUpe janma pAmyuM. tyAM devagatimAM janma pAmI ane jIvana pUruM karI vaLI bIje janma pAmyA. A bIjA janmamAM te, pakhaMDa nAmanA nagaramAM dhanaMjaya nAmanA zeThane tyAM zivA nAmanI strInI kukSie avataryo ane tyAM tenuM nAma "dhanArma paDayuM. jyAre te ATha varasanI vaya vaTAvI gaye tyAre tene bhaNavA besADe paraMtu pUrva bhavamAM bhaNavA bhaNAvavA tarapha sakhata napharata batAvelI hatI tethI teNe vadhAre gADha jJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM hatuM. te jJAnamAM vinna karavAnA deSane lIdhe tene eka akSara paNa caDe ja nahIM. te ghaNuM mAthuM dhuNAvI dhuNAvIne dekhate hato chatAM tene haiye jarA paNa jJAna AvyuM nahIM. bhaNAvanAre upAdhyAya zikSaka paNa thAkI gaye, ane A chokaro "patthara" je che ema jANuM zikSake paNa tene tajI dIdho. pachI tenA pitAe te chokarA mATe bIje zikSaka rAkhe che te paNa tene bhaNAvI zake nahIM ane e rIte tenA pitAe tene sAru pAMcase zikSake badalyA chatAM temane eka paNa zikSaka A patthara jevA chekarAne leza paNa vidyA zIkhavI zake nahIM. chevaTe pitA paNa kheda pAmI thAkI gaye. chekarAne vidyA caDe te mATe auSadha vagerenA upacAra karavA zaru karyA paraMtu tethI chekarAne kazo phAyado thaye nahIM. ATaluM karyA pachI tenA pitAe maMtra taMtranA jANanArAene e chekarA saMbaMdhe pUchyuM. temAMnAM eka jaNe chokarAnA bApane kahyuM. amuka ThekANe eka vizeSa prakAranI zakitavALe tapasvI rahe che mATe tenI pAse jAo, pachI chokarAne bApa dhanaMjaya zeTha chokarAne sAthe laI te sAdhupuruSanI pAse pahoMcyA. tapasvI sAdhune vaMdana-namana karIne beThele bhaktipUrvaka chokarAno bApa beH he bhagavan! A mArA chokarAe evuM zuM karyuM che jethI te Avo para je jaDa thaI gayela che. pachI te tapasvI puruSe e chokarAnA pUrvajanmanI hakIkata kahetAM eNe pUrvajanmamAM jJAnanI je bhAre AzAtanA karI hatI te varNavI dekhADI athata e tapasvIe kahyuM ke-A chokaro tenA AgalA janmamAM jyAre manuSya hatuM tyAre jaina AcArya thayela ane te vakhate tyAM teNe piotAnA ziSyane bhaNavA bhaNAvavAmAM bhAre kaMTALe ANele eTaluM ja nahIM paNa bhaNI bhaNIne kaMTha sUkavavAthI zuM phAyado thavAnuM che? evuM evuM kahIne vidyA pratye bhAre "Aho Shrutgyanam Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA dhanazameM karela jJAna tathA jJAnIne Adara. : kathAratna-koSa : dhRNA karelI ane tema karI teNe jJAna pArjanamAM ja bhAre vinna kareluM, ethI ja karIne A chekare A janmamAM patthara je jaDa thayelo che. A vAta sAMbhaLIne dhanazarma nAmanA e chekarAne jAtisamaraNa jJAna thayuM eTale tene pitAne pUrvajanma sAMbharyo. pachI te sAdhune page paDyo ane kahevA lAgeH "he bhagavan! tame je mAre mATe kahyuM che te barAbara che ane have huM mArA e duSkarmathI bhAre bhayabhIta thaye chuM. A jJAnAntarAyanA-jJAnamAM vinna karavAnA-pApanA khADAmAMthI huM zI rIte bahAra nIkaLuM? mane tame te vizene upAya batAve." e tapasvI bolyA -he somya ! sAMbhaLa, tAre e mATe je kAMI karavAnuM che te A pramANe che. je kaI prakAranA deSane lIdhe sArA bhAvane vivaMsa thAya te devane TALavA mATe e dRSathI ulaTI pravRtti zaru karavI e ja eka e doSanuM prAyazcita che, arthAt kaI paNa deSa TALavAne asAdhAraNa upAya e che ke-e deSathI viruddha dizAmAM sanmAnapaNe baLapUrvaka prayatna kara-e vAta jJAnIoe kahelI che. te te je vidyAnA dAnane viccheda karela ane tene lIdhe tane je A jJAnAMtarAya thayela che tenA vinAzane upAya vidyAnuM dAna che arthAta tuM vidyAnA dAna mATenA bane teTalA prabaLa prayatna kare ane vidyA tarapha vizeSa abhiruci rAkha eTale Ape Apa tAre A jJAnatarAya deSa jharI jaze. vaLI, tuM pite vizeSa jaDatAvALe che ethI sAkSAt tArI jAte jJAnanuM dAna banI zake ema nathI te paNa tuM jJAnanuM ane jJAnIonuM bahumAna karavA maMDI jA ane jJAna tarapha tathA jJAnIo tarapha abhiruci tathA AdarabhAvavALI daSTine vizeSa keLava eTale tAre doSa ApoApa ghaTavA mAMDaze. je leke vidyAbhyAsa karatA hoya temane sArAM pustaka ane sArI pithI pUrI pADI jJAnaprAptimAM sahAyatA karavI temaja evA jJAnaprApti mATe prayatna karanArAone aSadha, vastra, anna, nivAsasthAna vagere ApIne sahAya karavI e badhuM, jJAnane vadhAranAruM dAna che. A vAta sAMbhaLIne e "dhanazama" mahAtmAne pitAnA pUrvabhavamAM pote karelI jJAnavighAtanI pravRttine bhAre pazcAttApa thaye ane havethI te jJAna ane jJAnIo tarapha vizeSa Adara rAkhavA lAge tathA jema jJAnane pracAra thAya ane jJAnIone vizeSa Adara thAya tevI prabaLa pravRtti tarapha pitAnA badhA prayane karavA lAgyA. tyArapachI e dhanazarma' manuSyane bhava pUro karI ane sIdharma nAmanA vargamAM devapaNAnuM sukha anubhavI vaLI pAche manuSyanA janmamAM sukulamAM avatAra pAmyA, ane tyAM tenuM nAma "dhanadatta' paDyuM. dhanadattanA avatAramAM paNa tene sArI rIte bhaNatAM chatAMya "Aho Shrutgyanam Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAnakoSa : zrI dhanadata kevaLInI dezanA. 24 eka akSara jeTalI paNa vidyA na caDI, kAraNa ke haju sudhI teNe pUrve karelA vidyAvighAtanathI thayeluM jJAnAMtarAyane tene doSa taddana TaLI gayuM na hatuM. A paristhitimAM vairAgya mArga upara caDelA e dhanadattane pitAne eka akSara paNa nathI caDate. tenA kAraNa saMbaMdhe bhAre IhApeha-vicAraNA upara vicAraNA-thaze ane tema thatAM tene pitAne pUrvabhava yAda AvI gayo ane sAthe ja te pUrvabhavamAM vidyAne je droha karyo hatuM te paNa yAda AvyuM. AthI te pahelAMnI peThe eTale "dhanazama" nA avatAramAM kareluM hatuM tema, je leke pAThana pAThanamAM niraMtara udyamI hatA temane pustake, anna, vastra, raheThANa vagerenI sahAyatA karIne jJAna dAnanI tathA jJAna taraphanI pitAnI vadhatI jatI rucine lIdhe jJAnIonA bahumAnanI savizeSa pravRtti karavA lAgyuM. mahAnubhAva dhanadattane deva, tene saMgaraMga vadhato jate hovAthI, duSkRtanI vAraMvAra gaha karavAne lIdhe ane jJAnadAna vagerenI zubha pravRttimAM mana, vacana ane zarIradvArA tatparatA dAkhavavAne kAraNe dUra thaI gayele arthAt niMdanIya evuM teNe janmAMtaramAM upArjeluM jJAnAvaraNIya karma tenI ukta prakAre zubha pravRttione lIdhe dUra thaI gayuM. teNe have pravajyA svIkArI, aMga tathA upAMga sahita badhA siddhAMtane te sukhethI bhaNI gayo ane tene pitAne pUrvajanma yAda Avela hatuM tethI bIjA bhavyane mATe e mahAnubhAva dhanadatta vizeSa AdaraNIya bane. have te, muni thayA pachI jJAnanuM dAna karavA tarapha ja ma rahe che ane te bAbata e leza paNa pramAda-ALasa karato nathI. AvI rIte svAdhyAya, paThana pAThana vagere jJAnadAnanI pravRtti karatAM karatAM tenA jJAnAvaraNIya badhAM AtmaghAtI karmo taddana haNAI gayAM-nAza pAmyAM ane te uttama evA kevaLajJAnane pAmyuM. je jagyAe te dhanadatta munie kevaLajJAna meLavyuM te jagyAe ane tenI AsapAsa rahenArA dee dhanadatta kevaLIne, tene kevaLajJAnano lAbha thaye tethI bhAre mahimA karyo ane senAnI bhAre khIlelI pAMkhaDIovALuM eka kamaLa banAvyuM. te kamaLa upara beThela mahAnubhAva kevaLI saMsArI jIvane zAMti pamADavAne mATe upadeza devA lAgyA. jemake saMyama dharma mATe prabaLa prayatna karanArA yatione ja A jagatamAM akhaMDa sukha hoya che. duHkhanA kAraNarUpa ane AtmasukhanA virodhaka je je padArtho vidyamAna hoya che te badhAone yatijane e tajI dIdhelA hoya che tethI ja teo akhaMDa sukhane mANI zake che. jene e viSenuM UMDuM jJAna hoya che, vaLI, evuM UMDuM jJAna te ja meLavI zake che jeNe ghaNuM ghaNuM jJAnadAna, sAnapracAra ane jJAna tathA jJAnIo pratye abhiruci batAvI evI badhI satyavRttio karelI hoya che. je manuSya, vyAkhyAna ane vAcananI pravRttimAM arthAt zAstrazravaNu ane zAstravAcananI pravRttimAM udyamI hoya che tene bhaNAvavuM vA samajAvavuM enuM nAma zAnadAna ane te mATe tene utsAhita karo ane jJAnanI piSaka "Aho Shrutgyanam Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 jJAnInI mahattA, : kAratna-meSa : tathA uttejaka sAmagrIo tene pUrI pADavI e paNa eka prakAranuM jJAnadAna che. vaLI, je leke sArAM zAstrone bhaNatAM bhaNatAM bhAMgI paDayA hoya che arthAta kaMTALI gayA hoya che temane sanzAstranA jJAnaguNa mATe tatparatA batAvanArA je jJAnaruci mahAnubhAva hoya che temanI vAraMvAra vizeSa prazaMsA karanArAo e banne prakAranA mahAnubhAva paNa eka prakAranuM jJAnadAna ja kare che. he bhaleA mATe zuM vadhAre kahevAya ? paraMtu jJAnadAna ane jJAnanuM adAna eTale jJAnavirodhI pravRtti e bannenuM phaLa meM pratyakSa anubhavyuM che. te jANIne tame tamane je ucita samajAya te pravRtti karavA lAge. A sAMbhaLIne leke e kahyuM. te he bhagavan! Apa ApanuM ja caritra varNavI batAve. pachI dhanadatta kevaLIe je caritra jema pite najare dITheluM ane jema pite pratyakSa anubhaveluM tema badhuM kahI batAvyuM, mATe je jJAnadAnane zAstroe vakhANeluM che, kuzala puruSoe upadezeluM che ane jenuM phaLa pratyakSa siddha che evuM jJAnadAna he leketame niraMtara karyA kare ane evuM ja zAnadAna, badhI siddhio meLavavAnuM mahAsAdhana che. je ke bIjA paNa evI aneka savRttio che jenAthI AtmAnI jaDatA sarva prakAre TaLI jAya che te paNa te badhI pravRttiomAM jJAnadAna ja bhAre prazaMsanIya che, kAraNa ke zAstramAM tenI (jJAnadAnanI) vizeSa pratiSThA che athavA jJAnadAnane sIdhe saMbaMdha sazAstro sAthe che ane jJAnadAna ja eka evuM dAna che ke je AtmAne niraMtara lAbha pahoMcADyA ja kare che, mATe jJAnadAna ja zreSThatama che. zrI jinezvara bhagavaMta kevaLajJAnI hevA chatAM je temanAmAM upadezazakti na hoya to teo lekene tRSNArahita thavAnI preraNasUcanA karI zakatA nathI arthAta jJAna hoya te ja upadeza devAnI AvaData Ave che tethI jJAnadAna evuM u ttama che ke tenI sarakhAmaNI konI sAthe thaI zake? mANasa kadrupa paNa hoya, belatAM paNa barAbara na AvaDatuM hoya, kAMti vagarane paNa hoya, dariyApeTo paNuM na hoya athata manamAM kAMI na saMgharI zake e baDabaDiye paNa haya, regI paNa heya ane apalakSaNavALe paNa hoya chatAM je te jJAnI hoya te tenI tarapha leke "guru" samajIne namrapaNe mAthuM namAve che, e badhe mAtra jJAnanA eka ja chAMTAnA dAnane camatkAra che ema meTA moTA mahAnubhAvoe kaheluM che. A prakAre e dhanadatta kevaLI munie pitAnA pUrvabhavane vRttAMta varNavI batAvyuM ane te dvArA jJAnanA dAnano mahimA spaSTapaNe samajAvI lekene jJAnadAna mATe vizeSa preraNA karI ane dezanA pUrI karI pachI deva ane manuSyamAM pUjAne pAmelA e munIMdra pote gAmagAmAMtare viharavA lAgyA. e rIte zrI kathArana kezamAM jJAnadAnanA vicAranA prakaraNamAM e saMbaMdhe dhanadattanI kathA pUrI thaI. "Aho Shrutgyanam Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ == abhayadAna saMbaMdhe jayarAjarSinuM kathAnaka. === (kathA 17 mI) 5 helAM ja, dAna vize kahetAM "abhayadAna" saMbaMdhe paNa kahevAI gayuM che. prastutamAM tAjI je abhayadAnanuM svarUpa ane phaLa varNavavA mATe saMkSepathI kahuM chuM. pRthvIkAya, akAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya-e pAMca sthAvara jIvonI ane be indriyavALA e cAra trasa jInI arthAtu e nave prakAranA jInI rakSA tenuM nAma "abhayadAna." badhA ja sukhane ja Irache che. badhA ja sadAkALa jIvavAnI vRttivALA che, badhA ne vedanA thAya che ane badhAya che maraNanA bhayathI DaranAra che. khAsa vAta e che ke potapotAnA karma pramANe zakti, zarIra, rUpa ane AkRti pAmelA evA vividha niyAmAM janma pAmI pRthaka pRthaka caiitanya dharAvatA e badhA ja eka bIjAthI taddana judA che. je mAnava, e badhA nI rakSA karavA tatpara heya-e badhA ne abhayadAna devAnA manavALa hoya teNe e ja sAthe saMgharSaNa, saMghaThThana thAya e cheDe paNa upadrava tajI de. je prANInuM maraNa taddana pAse hoya-je maravAnI taiyArImAM ja hoya tene kaI AkhIya pRthvI dAnamAM ApI dya to paNa tene teTale saMtoSa thato nathI jeTale saMtoSa tene pite bacI javAthI, tene "abhaya" maLavAthI thAya che. matanA bhayathI tharathara kaMpatA prANi potAnA kulanA AcAranI paNa avajJA kare che. are ! eo motathI bacavA mATe bIjuM paNa zuM zuM nathI karatA? keInI gulAmI paNa kare che ane caMDALanA ghare rahevAnuM paNa svIkAre che. evA metanA bhayathI gabharAyelA, dInatApUrvaka karagare che, dInatApUrvaka dhUNe che, paDe che ane vegathI bhAge che--maraNanA bhayathI kAyara banI gayelA prANIo potAnA bacAva mATe zuM zuM nathI karatA? Ama che mATe ja evA bhayabhItonuM rakSaNa karavuM e uttama dharma che. bahu tyAga kare, suprazasta tIrthomAM jaIne dAna ApavuM evAM evAM bIjA dharmakRtya karatAM ya bhayabhItonI rakSA karavAne dharma vadhAre uttama che ema bhikSuo kahe che. vividha prakAranAM dukhene lIdhe saMtApa pAmelA jIvane je abhayadAna Ape-zAMti pamADe te, "jayarAjarSi nI peThe vijyalakSamIne vare che ane nirvANane paNa cekakasa meLave che. te "jayarAjarSi nI kathA A pramANe che. jaMbudvIpamAM tilaka samAna evA bhAratavarSanA mukuTamaNi jevuM "vijayavardhana' nAme nagara che. dvArakA nagarImAM te eka ja puruSottama-kRSNa-che, tyAre "vijayavardhana nagara, jyAM tyAM bhamatA aneka puruSottama-uttama puruSo-thI virAjita che. jANe ke vaLI e nagara samasta jIvalekarUpa mahAlayane vijaya vAjapaTa na hoya ane dharmamArganuM utpatti sthAna na hoya evuM zobhAyamAna che. khIlelAM kamaLa kumudanI sarakhI dehaprabhAne lIdhe "Aho Shrutgyanam Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanacaMdrane thayela kApAlikano samAgama caMdra karatAM pazu caDhiyAtA, ragaragamAM vAgatAM uttama pADu, mRdaMga, jhAlara vagere vAjAAne avAja sAMbhaLI jenA zatrue bhayabhIta thai zUnya thaI gayA che evA ane jenI AsapAsa vArAMganA hAvabhAva sAthe cAmara vIMjhI rahI che ane tema karI jene vaibhavavistAra sUcavI rahI che evA ' jayasuMdara ' nAme e nagaranA rAjA che. yuvatInAM badhAM lakSaNa jenAM zarIramAM jhaLakI rahyAM che evI vijayavaMtI nAme e rAjAnI bhAryAM che. yuvarAja lakSmInA tilaka jevA temane bhuvanacaMdra nAme putra che. zeThaneA putra zakha, purAhiMtane putra arjuna ane senApatinA putra sAma e traNa rAjaputra bhuvanacaMdranA mitre hatA, e traNa khAmitro sAthe rahetA rAjaputra bhuvanacaMdra, nira'kuza hAthInI peThe Amatema pharatA svaccha dapaNe vilAsa karatA vakhata vItAve che. 25 * kayArana-prANa : e rAjaputra bIje keAI vakhate potAnA mitrAne laine nagaranI bahAra udyAnamAM krIDA karavA gayA, tyAM teNe aneka dezamAM pravAsa karavAne lIdhe aneka bhASAono jANunArA tathA vividha prakAranA vezaparidhAnamAM nipuNa ane vicitra maMtra, taMtra, vijJAnamAM nipuNu evA * nANukarDa ' nAme kApAlika munine dIThI. rAjaputre vizeSa AdarathI te kApAlikane praNAma karyAM ane ' pAtAlakanyAno svAmI thAka evA AzIrvAda e kApAlike pAse beThelA rAjaputrane ApyuM. rAjaputre vismaya sAthe kahyuM: he bhagavan ! pAtAlakanyAe kayAM thatI haze ? te maLe zI rIte ? kApAlika khelyA: he rAjaputra ! sAMbhaLa. vidhyagirinI taLATImAM vijayakuMDa nAme udyAna che. tenI vaccevaca jamaNI bA AvelA suvela nAmanA yakSanA maMdiranI bhIMta tarapha padmanA AkAranI eka zilA che tene dUra khaseDIne tyAM 'sUra' nAmanu eka meTu vivara-bhoMyaruM che. temAM praveza karavA. eka ja kAza temAM AgaLa cAlatAM ghaNA ja su Mdara avayavALI-sarvAMge manahara, jemanI AMkhanA lAvaNya pAse haraNIonI AMkheAnuM lAvaNya kazA hiMsAkhamAM nathI evI suMdara AMkhAvALI ane rUpe tathA saubhAgye rati-rabhAne paNa TapI jAya evI yakSakanyAe sAkSAt najare dekhAya che. tyAM janArA, asAdhAraNu sAhasane lIdhe vijaya lakSmIne varanArA, peAtAnA aneApama parAkramavaDe pRthvIma'DaLane tAbe karanArA, zarIra upara cakravartInA lakSaNAne dhAraNa karanArA evA tamArA jevA rAjAonA asAdhAraNa pramaLa puNyabaLane lIdhe te yakSakanyAAnAM hRdaye tamArA tarapha kheMcAya che ane chevaTe teNI gRhiNI thaI rahe che. A hakIkata, pelA kApAlika pAsethI sAMbhaLIne te rAjaputra ane tenA mitra vismaya pAmyA. rAjaputranuM mana te kanyAone meLavavA mAre talapApaDa thaI gayuM. meDhA uparanA vikAra kAI na jANI jAya tema jarAka rokIne ane thoDA vakhata ADIavaLI vAtAmAM vItAvIne rAjaputra peAtAne ghera gayo. ghare gayelA chatAM tenu'-rAjaputranuM mana teA pelI pAtAla "Aho Shrutgyanam" Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kathArastaSa : pAtALa kanyA mATe cAra mitronuM guptapaNe nIkaLavuM. kanyAonI ja hakIkatamAM tallIna thaI gayuM che. tene ja ciMtavatA te kema jANe UMghate na hoya che paravaza na paDI gayela hoya e dekhAvA lAgyo. tenI evI sthitimAM mitroe tene pUchayuM: rAjaputra! jANe aNamAne e Ama kema jaNAya che, tArA pitAnA zarIra upara paNa kema khIjAya che ? zuM pelA kApAlike banAvI kADheluM e pAtAlakanyAenuM vRttAMta sAMbharI gayuM che? are bhAI! evA phakta mUha lekone lalacAve evA taDAkAo sAMbhaLI vijJa e tuM paNa Ama ghelA je thaI gayuM che, e eka Azcarya che. rAjapura beH zuM te e kApAlike gamyuM ja mAreluM? te mahAnubhAvane evuM beTuM balavAnuM zuM prajana? jene kaI lAlaca hoya vA svArtha mATe koI levuM devuM hoya e Asakta mANasa khoTuM paNa bole e mAnI zakAya, paraMtu mAtra bhabhUti ane hADakAMthI saMtoSa rAkhatA evA e kApAlikane be belavAnuM zuM kAma ? juo te kharA, DaDhaDAhyA leke jAte joyelI hakIkta upara paNa potAnI taraMgI bhASAvaDe aneka prakAranA kutake karI zaMkA lAve che. rAjaputrane Ama kaheto jaI paramArthane samajanAra mitravarga cUpa rahyo. have eka vAra rAjaputra pite ekale pelA kApAlikA pAse gayA. te banane vacce paraspara goThaDI thaI. prasaMga maLatAM ja rAjaputre kApAlikane pUchyuM he bhagavan! pilA Ape kahelA seMyarAmAM kevI rIte pasI zakAya? vA e pAtAlakanyAone zI rIte meLavI zakAya? mAruM mana e mATe bhAre Atura banI gayuM che tethI e kanyAone meLavyA vinA ahIM rahetAM mane hamaNuM hamaNAM jarAya cena paDatuM nathI, te have mAre mATe zuM karavuM ucita che ? kApAlika be -rAjaputra ! bahu baDabaDATa karyethI zuM? thoDA ja divasamAM tAruM dhAryuM kAma siddha karI ApIne tAruM kutUhala na zamAvI dauM to mAruM nAma paNa na rAkhuM arthAtuM mAruM nAma paNa pheravI nAkhyuM. mAtra "mAMgalika kAryomAM ghaNuM vigho naDe che." e lekapravAda prasiddha che, mATe tuM te tarapha-vivara tarapha javA mATe khUba taiyArI kara. taiyAra thAuM chuM.' ema kahIne rAjaputra pitAne ghare pahoMcyuM. ekAMtamAM pitAnA mitrane AdarapUrvaka belAvyA ane temanI sAthe sAdara vAta karI. bhe be mitra! kApAlikAnA kathana upara tame zA mATe avizvAsa kare che? te saMbaMdhe zA mATe kalpanA enuM jALuM UbhuM kare che? tame badhI rIte mArA sahAyaka bano. huM pAtAla tarapha javA mATe taiyAra thaze chuM. rAjaputrano Agraha joI mitroe tenI vAta svIkArI. pitAnI pAtAlayAtrA saMbaMdhe rAjA vagerene kAMI paNa vAta kIdhA kAravyA vinA ja rAjaputra ane tenA traNe mitre pitAne veza badalAvIne rAtre te kApAlikanI sAthe nIkaLI paDyA. teo jarAka AgaLa cAlyA ke apazukana thayAH "Aho Shrutgyanam Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 kApAlikano prapaMca. che kayAratna-kAla : e vakhate TeLiye UThavAthI-tethI UDelI rajane lIdhe sUryanuM biMba mahAmuzIbate barAbara dekhI zakAtuM nathI, gaganamAM hAthInA ghATanAM vAdaLAM caDyAM, dizAomAM pratikULa pavana vAvA lAgyo ane zakune badhAM UlaTAM ja thayAM, manane utsAha bhAMgI gayo ane paga lathaDiyAM levA lAgyA. Ama apazakune joIne mitrae rAjaputrane kahyuM hamaNu prayANa karavuM ucita nathI te pAchA vaLo. vaLI bIje prasaMge prasthAna thaI zakaze. kApAlika belyaH jo bho! Ama kema vyAkuLa thaI gayA? tame kharI vAta ja jANatA nathI. pAtAlayAtrA vakhate AvAM ja zakune ISTasiddhine sUcave che e kalpane paramArtha che. kadAca tamane vahema paDatA hoya te A apazakune mArA upara paDe-mane naDe. tame te vahema vagara cAlyA Avo. mitra rAjaputrane anusaranArA hatA tethI rAjaputranI pAchaLa pAchaLa teo paNa cAlyA. cAlatAM cAlatAM keTaleka vakhata pasAra thatAM te badhA vidhyagirinI taLaTImAM pahoMcyA. jyAM haraNa ane jaMgalI pADAe pharyA kare che, ghaNA siMha rakhaDyA kare che, meTA moTA sa sarakyA kare che, varAhe gharara gharara bolyA kare che, hAthIo gulagulATe che ane dIpaDAe trADe nAkhyA kare che evA aneka prakAranA hiMsaka prANuothI bharelA e durgama pahADa sudhI pahoMcI pachI viMdhyAcalanI madhyamAM peThA. tyAM paNa cAlatAM cAlatAM peluM yakSamaMdira AvyuM. teoe e yakSamaMdirane dIThuM. paga dhoIne e badhA yakSamaMdiranI aMdara peThA. kamaLa vagere aneka jAtanAM phUlevaDe yakSane pU ane badhAe AdarapUrvaka praNAma karyA. jyAre saMdhyA thavA AvI tyAre pAsenA gokuLamAMthI e kApAlike cAra bekaDAne ANyAM, bIjI paNa pUjAnI sAdhana-sAmagrI taiyAra karI. e rAjaputra vagere cAra jaNAne ane cAra bokaDAne eka sAthe navarAvyA ane yathAcita rIte caMdananAM chAMTaNa chAMTI te badhAne zaNagAryA. pachI kApAlike, te rAjaputra vagerene kahyuM ! bhe! tame anukrame eka eka bekaDAne mArI pAse lo, A cakSanI sAme bekaDAono bhega ApI devapUjA karI pachI pelA bhoMyarAnuM bAraNuM UghADIe. pachI, kApAlikanA manano kharo abhiprAya jANyA vinA, bekaDAonI sAthe pitAno paNa bhAga ApavAno che e hakIkata samajyA vinA ane pitAnA bhAgyanA svachaMda khelano vicAra karyA vinA ja te rAjaputra ane temanA mitroe je krame kApAlike bekaDA lAvavAnuM kahyuM hatuM barAbara te ja rIte ane te ja kame e badhuM karyuM. phakata zeThanA chokarAne e vakhate dayA AvI jatAM teNe kApAlikanuM kahevuM na mAnyuM. e zeThanA chokarAne kApAlike ghaNI ghaNI rIte samajAvyuM "paNa ati Adara ghaNI vakhata vahemane vadhAre che." e nyAye jyAre kApAlika zeThane chokarA pAse kAlAvAlA karavA lAge tyAre tene enA kahevA upara vahema "Aho Shrutgyanam Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAratna-kASa : kArpAlaka zreSTauputra sivAya nA karelA vadha. paDaye ane tethI zeThanA chekarAe e kApAlikanu kaheNu haragIja na mAnyuM. pachI peAtAnA matranI siddhi mATe thelI jaine eka ekaDo ane zeThano putra e ene choDI daIne khIjA traNe kheAkaDA tathA rAjaputra, purAddhitaputra ane senApatiputra e traNe jaNAne kApAlika mArI nAkhyA. e rIte rAjaputra vagerenAM mAthA vadherIne kApAlike pUjAnA vidhi pUrA karyAM ane pachI te, zeThanA chekarAne parANe mAravA uThayA. eTalAmAM peleA yakSa khelyA are duSTa kApAlika ! jeNe tArA kahevA pramANe nahIM karIne A ekaDAno baMdha na thavA dIdho evA A raMka zeThasUnune tu jo haNIza te e cekkasa che ke tuM Aje hateA na hateA thaI jaiza. pachI kApAlike e zeThaputrane cheDI dIdhA. tyArabAda huM adhama pApI pAkhaDI ! A prakAranA rAjaputra vagere ratna jevA traNa puruSane haNIne tuM keTaluMka vadhAre jIvavAno hato ? huM mArA parama hitaiSI rAjaputra ! hA, sakala guNunA nidhAna ! tuM zA mATe vya rIte maraNa pAmyuM ? ityAdi aneka prakAre vilApa karato ane 'jANe peAtAne navA avatAra maLyA che, ' e rIte mAnato te zreSThizruta, te sthAnethI bhAgye. vidhyanI sImAo vaTAvI jai koi eka gAmamAM AvIne rahyo. tyAM tene peAtAnA mitra-rAjaputrAdika sAMbharI AvatAM vaLI bhAre zAka thaye. tyAM tene tenuM mRtakRtya-bAramuM vagere karyuM ane pachI te gAmamAM e, keTalAka divasa rahyo. 'huM pA pharIne rAjA vagere zI rIte meDhuM dekhADIza ?' * athavA zu' kahIza ? * ema vicArIne te pUrva dizA bhaNI cAlavA lAgyA. 4. cAlatAM cAlatAM mArgomAM ene pravrajyA levAnI vRttivALe ane pravrajyA levA mATe guru pAse jato 'sumeha' nAmanA zrAvaka lege thaI gayA. e bannenI vacce paraspara vAtacIta thai ane e rIte rAja ne rAja vAtacita karatAM karatAM ane vacce sneha paNa jAmI gayA. eka vAra sumeha tene pUchyuM: huM bhadra ! tuM zA mATe udAsa jevA dekhAya che ? kahevAnu chAnuM na rAkhavAnuM hoya teA jarUra kahe. pachI AMsuevaDe bhIMjAyelI AMkho sAthe teNe peAtAnA mitra rAjaputra vagereno vadha thayAnA khabara kahI sabhaLAvyA. zrAvake kahyuM: te pelA ekaDAne bacAvye tenA puNyanA kalpavRkSanuM phaLa tane A lAkamAM ja maLI gayuM. nahIM te tuM paNa tArA rAjaputra vagere mitrAnI jema te vakhate ja vadherAI jAta. najarAnajara phaLa dekhAya che tyAM pazu khIjuM kAMi kahevAnuM bAkI rahe kharuM? kharI vAta e che ke jIvatA hAIe te badhuM sAruM' lAge che, nahIM teA kAMi nathI, kahyuM che ke-- divya vilepana, AbhUSaNa, zayana, Asana, vastra, bhAta bhAtanAM bhAjana, tabaLa, phUla, suMvALI lAge evI pathArI, uttama ghara, gAnatAna ane atyaMta manohara rUpavALI strInAM kaTAkSamANu, e badhI vilAsanI sAmagrI paNu, je maravAnI aNI upara che tene thADA paNa saMteSa ApI zakatI nathI. Ama che mATe ja AgamanA rahasyane samajanArA jJAnI "Aho Shrutgyanam" Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 corane sAcuM sukha koNe ApyuM ? : kAratna- keSa : ee, e saMbaMdhe ciranuM udAharaNa kahI batAvyuM che. zeThane chokare beH ceranuM udAharaNa zuM che? te mane kahI saMbhaLAva. sumeha be sAMbhaLa, vasaMtapura nagarano rAjA jitazatru pitAnI paTTarANIo sAthe jharukhAmAM beTho beTho badhuM joI rahyo che. barAbara te ja vakhate khetaranA jhAMpA pAse ja keTavALe eka navajavAnane corI karatA pakaDI rAjAne batAvyuM ane rAjAe tene mArI nAkhavAno hukama Apyo. pachI te cerane phikkA paDI gayelA mukhe jyAre mArI nAkhavAnI jagyA tarapha laI javAta e rANIe je tyAre teNIne tenA tarapha khUba dayA AvI. ene ema thayuM ke "saMsAranA sukha mANyA sivAya A cAra na mare te sAruM," ema vicArI phakta eka ja divasa mATe ene Te karAvI e mahArANI te corane pitAnA mahelamAM teDI gaI. suMdaramAM suMdara bahumUlya sAmagrIvaDe tene navarAtre, zarIre aneka prakAranAM sugadhI le karyA, uttamottama ghareNuM paherAvyAM tathA sarasamAM sarasa bhejana karAvyuM-A rIte e mahArANIe e cirane mATe kula pAMcaso rUpiyAno kharca eka ja divasamAM karI nAkhyuM. bIje divase bIjI mahArANIe e karatAM adhika rIte corane rAkhe ane te mATe teNIe eka divasamAM kula eka hajAra rUpiyA vAvarI nAkhyA. e ja pramANe rAjAnI bIjI bIjI rANuoe paNa uttarottara vadhAre ne vadhAre kharca karI eka eka divasa mATe e cerane mojamajA mANAvI. chevaTe chelle divase rAjAnI eka gharaDI rANIe rAjAnI pAse vizeSa AgrahathI vinaMti karI te zerane abhaya apAvyuM-tenI mAravAnI sajA rada karAvI ane TADhA bhAta vagere evuM vAsI bhejana jamADIne tene jyAM javuM hoya tyAM javAne vidAya karyo. A tarapha je je rANuoe e cAra mATe je kAMI karI batAvyuM hatuM te badhI bhegI thaI te bAbata paraspara vAta karavA lAgI. ame eka karatAM bIjIe ane bIjI karatAM trIjIe ema uttarottara e cAra mATe vadhAre ne vadhAre dhana kharacyuM che tyAre A gharaDI rANIe to e mATe koI kharacyuM nathI. A vAta sAMbhaLI e gharaDI rANI bolIH Ama ApaNI meLe ApaNuM maMgaLa gAvA-vakhANa karavAthI zuM? ApaNe A ja vAta e cerane ja belAvI pUchIe jethI "kaI rANIe vadhAre karyuM che ?" enI nakkI khabara paDI jAya. pachI eoe cirane bolAvI upalI vAta pUchIH "are! kaI rANIe tArA mATe vadhAre karyuM che? sAcuM kahe." cora beH mAre maravAnuM UbhuM ja hatuM. e bhayane lIdhe hRdaya gabharAeluM hevAthI paTTANIthI mAMDI che je rANIoe mAre mATe je kaMI karyuM che te, mUriSThata manuSyanI peThe huM kazuM ja jANI zaka nathI-anubhavI zakya nathI paraMtu jyAre A vRddha mAtAe mArI sajA rada karAvI ane nirbhaya karyo tyAre teNIe mane je kAMI khAvApIvAnuM ApyuM te mArA jeThAmAM amRta jevuM lAgyuM, huM be "Aho Shrutgyanam Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayAratna- koSa : zrerIputranuM kedI tarIke pakAvuM. 250. tyAre ja mane lAgyuM ke jIvalokamAM vasuM chuM ane jANe ke mArA badhA manoratha pUrA thayA. tethI mane ema lAge che ke-"mAre mATe A vRddha mAtAjIe je kAMI karyuM che tevuM tamArAmAMthI bIjI keIe nathI karyuM ? e mAro abhiprAya che. cerane A mata, te badhI rANIoe svIkAryo ane temano vivAda maTI gaye. ceranuM A udAharaNa ApIne pelA sumehe te zeThanA chokarAne kahyuM-he mahAnubhAva! abhayadAna karatAM bIjuM koI paNa uttama kArya nathI, mATe abhayadAnanI pravRttimAM ja badhI rIte prayatna karavo joIe. zeThano chokaro bole ema karIza. vaLI, bIje divase "bhadra' che ema dhArIne te sumeha zrAvake pelA zeThanA putrane navakAra maMtra zIkhavyuM ane tenuM mAhAsya samajAvatAM jaNAvyuM ke-savAra, bapora ane sAMja ema trisaMdhya ja navakArane japa karatAM badhA prakAranA upadrava thaMbhI jAya che. bhUta, zAkinI, vAgha, vaitAla ane Aga vagerenA badhA prakAranA upadrava navakArane jApa karatAM TaLI jAya che. zeThanA putre e vAta mAnI lIdhI. pachI sumeDa zrAvaka paNa pitAnA raste paDe ane zeThane putra paNa batAvelI vidhi pramANe ekAgracitte navakArane gaNa gaNato jAlaMdhara deza tarapha upaDyo. tene te tarapha jatAM mArgamAM keTalAka sAthIo paNa maLI gayA. te badhA sAthIo sAthe cAlatAM cAlatAM mArgamAM eka ThekANe akaramAt tene kisAnonuM-bhIla lekenuM eka dhADuM bheTI gayuM. e dhADAe caDAvelAM pracaMDa dhanuSImAMthI pheMkAyelA bANa vAgatAM musApharonAM mAthAM pRthvI upara jyAM tyAM vikharAyelAM paDyAM che ane temanA hAthanI mUDImAM rahelI taravAra vIMjhAtAM subhaTanA sAthe ne sAthe trAsI gayA che evA e dhADAe te zeThanA putrane sAthe sAthe kedI tarIke pakaDI lIdho ane tema karI teo pitAnI pahelI tarapha tene laIne gayA. kirAtanA dhADAe pakaDI ANeluM kedIonuM ToLuM pallIpati meghanAdane soMpI dIdhuM. meghanAda bAda are ! pakaDAyelA keTalA jaNa che? bhille chellA daza jaNA che. meghanAda be jyAM sudhI agiyAra jaNa na maLe tyAM sudhI temane te badhAne barAbara pUrI rAkhe. mArA meTA putrane bhUtane vaLagADa hatuM, te mATe meM (meghanAde) caDikAdevIne agiyAra jaNane bhega ApavAnI mAnatA karI ane pachI te mAro me putra taddana sAjo thaI gaye eTale jyAre agiyAra jaNa thaze tyAre mAre devInI mAnatA pUrI karavAnI che. "jevI mAlikanI marajI" ema kahI te bhiloe zeThanI chokare suddhAM te daze jaNane haDamAM barAbara pUrI dIdhAM. vakhata jatAM keI paNa sthaLethI bhilvee agiyAramA jaNane paNa pakaDI A. pachI te agiyAra jaNAne navarAvyA. dhaLAM kapaDAMnI joDI darekane paherAvI ane temane caMDikA devInI AgaLa ANyAM. mAthuM kApanAra tavAranI pUjA thaI. palIpatie taravArane hAthamAM lIdhI ane te agiyAre jaNane ema kahevAmAM AvyuM. are ! jIvalekane saphaLa "Aho Shrutgyanam Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25t saMkhe dUra karela pizAcane vaLagADa. : kalAratna-koSa : kare. ISTa devatAne saMbhArI . barAbara A ja vakhate eka puruSa deDato Avyo ane belyAH re re daDo deDe, tamArA e meTA putrane bhUtane vaLagADa ghaNe trAsa Ape che. A sAMbhaLatAM ja A badhuM paDatuM mUkIne palapati meghanAda putranI pAse doDI gaye, tenA gharanA leke gabharAyA. e vakhate zeThanA putre eka jaNane pUchyuM: A zuM thayuM ? teNe pallIpatinA meTA putrane bhUtane vaLagADa che ema jaNAvyuM. pachI navakAramaMtranuM mAhAbhya ciMtavatAM zeThanA putre te mANasane kahyuM te tame mane pallI patinA bhUta vaLagelA putrane batAve. tene vaLagADa kADhavA huM mAruM vijJAna batAvuM. te mANase A vAta palipatIne jaNAvI. pallI patie paNa zeThanA putrane teDAvIne kahyuM he mahAzaya ! tArI pAse vaLagADa kADhavAnuM kAMI paNa vijJAna hoya te tene prayoga karI mArA putrane sAjo kara ane te mATe je kAMI sAmagrIne khapa hoya te jaNAve ke jene ame jaladI lAvI ApIe. zeThane cheka beH he pallInAtha ! gabharATa na rAkhe, vaLagADane deSa kADhavA mATe kaI bahAranI sAmagrInI jarUra nathI. ema kahI zeThane chokaro navakAramaMtrano jApa karavA lAge. kevI rIte ? e zeThane putra navakArane jApa karatA hatA tyAre tenI AMkhonI kIkIo sthira hatI ane AMkhanI pAMpaNe nAkanA TeravA tarapha DhaLelI hatI, kuMbhaka karele he I peTamAM pavanane pracAra vadhAre hate. ikiye paMtapitAnA viSaya tarapha na jatAM taddana sthira ane samarasa thayelI hatI. paMcaparameSThInuM smaraNa karatAnI sAthe meTe bhAre-avAja UThe hate. navakAranA eka eka akSarane jApa, caMdramAmAMthI jharatA amRtanA pravAhanA samUDa je che ane jANe ke e amRtapravAha, traNa jagatanA duHkha-dAvAnaLane oLavI nAkhavA mATe UThe na heyatatpara na hoya-varasate na hoya. lAkho sUrajanA cAre bAju phelAtA prabhAsamUha jevA skAra prabhAcakavALe, mAnavenA zatrusamAna bhUtapizAcAdikanA duSTa gaNane dUrathI nasADanAra. e paMcaparameSimaMtra-navakAramaMtra che, tene-evA asAdhAraNa ane anupama mahimAvALA te navakAramaMtrane vegInI jema nizcala nibhaya ane niHzaMka e te mahAtmArUpa zeThane chokare japI rahyo che, eTalI vAramAM te jANe brahmAMDa phATe ane je bhayaMkara avAja thAya te karatAM paNa vadhAre bhayAnaka cIsa pADI pelo bhUta te chokarAnA zarIrane tajI nAzI gaye. have pallI patine putra taddana sAjo thaI gaye. pallI pati meghanAde zeThanA putra zaMkhane vizeSa Adara karyo ane te hAtha joDIne be he mahAsava! tame mArA putra upara parama upakAra karIne mArA hRdayane vaza karI lIdhuM che tethI tame have je kAMI paNa kahe te ame tamane ApIe. zeThane putra zaMkha be he pInAtha tame mAruM mAMgeluM "Aho Shrutgyanam Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna : zaMkhe sarva kedIone apAvela abhayadAna. ApavAnA che te A zaka jevA deze paradezI lokone abhaya ApIne choDI mUke. "jevI tamArI AjJA" ema kahetAM pallI patie e daze jaNane bhAtuM ApIne choDI dIdhA. zeThanA putra zaMkhane baMdhunI jema jANe-ajANe sagA bhAI samajI tenI khUba sevAcAkarI karI pitAne tyAM keTalAka divasa sudhI rokI rAkhyo ane pachI tene hiraNya vagere ApI, pUjA-satkAra karI pallI patie kahyuM che bhAI ! have tame mAre lAyaka koI Adeza karepharamAve ke huM zuM karuM? zaMkha be - he pallInAtha! tamane huM zuM Adeza karuM? A paMcendriyapUrNa deha prANI mahAmuzIbate meLavI zake che. have e dehane ceDA kArya-nahIM jevA kArya-mATe paNa haNI nAkhavAmAM Ave-hAya! hAya ! e te mahApApa. eka ja kAMTe pagamAM bheMkAya toya ApaNane kevI asahya vedanA thAya che te je prANInA gaLA upara tIkhI dhAravALI pANadAra talavAra calAvavAmAM Ave che tenI vedanAne keNu samajI zake? mANasa jevuM Ape che tevuM ja tene maLe che, java vAgyA hoya to temAMthI kadI paNa sALa (khA) thatI nathI, ema chatAM mUDha leke jIvavadha karIne-bIjA jIvanuM AyuSya kApI nAkhIne tenuM phaLapitAne lAMbuM AyuSya maLe evuM zI rIte icche che? tamArI IcchA akhaMDa sukha, lAMbu AyuSya ane priya janene sthira saMyoga e badhuM meLavavAnI hoya te tame jIvahiMsAnA vicArane te taddana cheDI gho. zaMkhe A rIte samajAvyA pachI pallInAthe tenuM vacana svIkAryuM ane abhayadAna devAnuM nakkI karyuM. keTalAka divasa pachI zaMkha potAnA mAtApitAne maLavAne usuka thayele potAnA nagara bhaNuM cAlyuM. pachI vaLI chelle jatI vakhate pallIpatie vastra vagere dvArA tene satkAra karyo ane te dUra sudhI vaLAvA jaI zaMkhane vidAya ApI pitAnA ghara bhaNuM pAcho pharyo. zaMkha paNa AgaLa AgaLa prayANa karavA lAgyA. keTalAka pravAsIo zaMkha sAthe hatA ane zaMkha sahita te badhA eka sImADAnA gAmamAM bhAtuM khAvA besatA hatA evAmAM "mAro mA" evI bUma mAratA ane vividha hathiyAro sAthe AvelA coree zaMkhane gherI lIdhuM. e vakhate leza paNa gabharAyA vinA zaMkha belyo. are ! ghA na karatA, je che te badhuM laI le ane amane cheDI gho. ema kahyA pachI zaMkha ane tenA sAthIone ceree lUMTavA mAMDyAM. evAmAM ceremAMnA ja keTalAke zaMkhane oLakhe ane jeo tene lUMTatA hatA temane vAya-aTakAvyA ane kahyuM ke-A te te ja mahAtmA che jeNe ApaNane-amane jIvADayA che ane pelA pallI patinA paMjAmAMthI choDAvyA che, te ApaNe ene joIne oLakhIne have luMTatuM anucita AcaraNa na karavuM ghaTe. cere pAchA pharyA- e lUMTavuM baMdha karyuM ane UlaTuM teo zaMkhane "Aho Shrutgyanam Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 deve rAjavIne Apela rakha. : kathArana-1 : pitAne ghare teDI gayA. tene navarA, khUba AdarathI jamADa ane ucita sevAcAkarI karI tenuM ucita sanmAna karyuM. pachI TheTha vijyavardhanapura sudhI AvI teo zaMkhane sukhapUrvaka mUkI gayA. chevaTe temanI kSamA mAMgI pAchA pUryA. zaMkha paNa pitAne ghare pahoMce. tenA mAtA pitA vagere svajano tene A jANI AnaMda pAmyA. pUrvanI badhI hakIkata pUchI. zaMkhe pahelethI mAMDIne pitAnA ghare pasatAM sudhInA badhA samAcAra kahyAM. A samAcAra rAjA, senApati ane purohitane paNa saMbhaLAvyA. temane cittamAM ghaNe saMtApa thaye ane e rIte eo zocanIya dazAne pAmyA. A tarapha pele zaMkha gRhasvAmI che ane dharma, artha, kAma ema traNe varganI sAdhanAthI sArA thayelA jIvitanA phaLane lAMbA kALa sudhI bhegavI maraNa pAmyA. marIne bhavanapati dezamAM eka popamanA AyuSyavALe deva thaye. tyAM tene pitAne Agale janma yAda Avyo ane eNe manamAM jAyuM ke A devanI samRddhi maLI che te abhayadAnarUpa kalpavRkSanuM phaLa che. deva janma pUro thatAM cheka chellI ghaDIe te deve kevaLajJAnIne pUchyuM: he bhagavan! have pachI ahIMthI mArIne huM kayAM janmIza? kevaLI bhagavAna belyAH vijyapura nAmanA nagaramAM vijayasiMha rAjAnI rANI vijayavatI devIno tuM putra thaIza. e sAMbhaLIne te mahAtmAe ema vicAryuM che tyAM rAjAne tyAM mane "abhayadAna devuM vagere sArI pravRttiono bedha maLe ema agAuthI kAMIka prabaMdha karavo joIe. Ama dhArIne teNe pitAnA baMdha mATe je prabaMdha karavAnuM hatuM te mATe rAjA visiMhane svapnAmAM kahyuM: tamArA sabhAbhavananI bhIMta upara kuzaLa citrakAro dvArA AvI hakIktavALAM citro cItarAveH rAjaputra, senApati putra, puhitaputra ane zeThano putra e cAre jaNA viMdhya parvatamAM AvelI ghaTTa jhADImAM rahelA ane jyAM koI jaI zakatuM nathI evA yakSanA maMdiramAM UbhA che. e maMdiranI pAse AvelA pelA bhaMyarAne ughADatAM pahelAM pUjAnuM bahAnuM batAvI ane e cAre jaNunI pAse bekaDA maMgAvavAnuM chaLa karI pelA kApAlike temAMnAM traNene mArI nAkhyA, ane temAMno eka zaMkha nAme zeThane putra che teNe e kApAlikanuM kahevuM na mAnyuM arthAt te, bhega devA mATe bekaDAne na laI gaye ane tethI ja kApAlikanA ghAmAMthI te bacI gaye-ItyAdithI zaru karI pachI e zaMkha sukhe sukhe pitAne ghare pahoMcyo.-A badhI hakIkta Ave." AvuM AzcaryakAraka svapna joIne jAgele rAjA visiMha vicAramAM paDe. A zuM? AvuM te meM sAMbhaLyuM nathI tema diDuM paNa nathI. A te meM kadI nahIM anubhaveluM ane mArI prakRtinA vikArothI judI ja jAtanuM svapna joyuM che, ema mane lAge che. athavA e eTaluM badhuM vadhAre lAMbu "Aho Shrutgyanam Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - - - - - -- -- - - -- * kathAnakeASa . jaya rAjavIne thayela jAtismaraNa jJAna. 254 lAMbuM cAlyuM ethI ema paNa kema na hoya ke e, eka ALapaMpALa ja hoya! bIjI rIte paNa pharIne rAjAne e ja svapna dekhADavAmAM AvyuM, ethI ene ema thayuM ke A svapna AvavAnuM jarUra koI kAraNa hevuM joIe." ema vicArIne je rIte svapna AveluM barAbara te ja rIte sabhAmaMdiranI bhIMte upara e badhAM citre karAvyAM. vakhata jatAM te deva, rAjA vijayasiMhanI rANI vijayavatInA garbhathI putra tarIke utpanna thaye. ucita samaya . jatAM tene janma thaye, vadhAmaNuM thayAM. te putranuM " " nAma pADayuM. maMdaragirinI guphAmAM jema vRkSa vadhe tema te moTe thavA lAgyo ane puruSanI bahetare kaLAo zIkhI jaI juvAna thaI gaye. eka vAra rAjA vijayasiMhane kaI kharAba svapna AvyuM tethI pitAnuM maraNa have najIkamAM AveluM che ema samajI teNe 'ya' yuvarAjane pitAnI gAdI upara besADI ane rAjA pite vanavAse gaye. have rAjA "jaya ' rAjalakSamIne bhagavate vilAsathI rahevA lAgyA. eka vakhata rAjA "jaya " jyAre pitAnI sabhAmAM beThela hatuM te vakhate ekadama kelAhaLa thaye. te keLAhaLane lIdhe gabharATamAM paDelo lekane AmathI tema ane temAMthI Ama deDatA joIne rAjAe pUchayuM: A zuM thayuM ? lake kahyuM: deva! A tamArA laMgeTIyA mitra ane tamAre Azare jIvanArA dhanapAla, dharmadhara ane dharaNidhara e traNe jaNa sabhAsthAnanI bhati upara ALekhelAM citrane jotAM ja kaI kAraNathI mUracha AvatAM bebhAna thaI AMkho vIMcAtA "dhasa" daIne jamIna upara paDI gayA che. e vAta sAMbhaLI vismaya pAmele rAjA temanI pAse gayo. rAjAe kutUhalathI e citrovALI bhIne pelethI jovA mAMDI ane teNe joyuM ke e citramAM rAjaputra vagerenI hakIktathI mAMDI vidhyagiri tarapha prayANa sAthe bhIlanI pallI sudhInI badhI hakIkata-vAte AlekhelI che ane e ja rAjAne potAne pUrvajanmane vRttAMta che tathA e ja hakIkatane joIne rAjAnA manamAM IhA-ahi tha "A badhuM meM kyAMka joyuM che ane evuM thatAM ja tene jAtismaraNa jJAna thayuM-tene pitAne AgalA janma yAda AvI gayo. AgalA bhavanI vAta yAda AvatAM ja rAjAne mUcha AvI gaI ane te jamIna upara paDI gayuM. rAjAnI e sthiti joI gabharATamAM paDelA tenA sevake e rAjAnA zarIra upara ThaMDe upacAra karyo, pANI chAMTayuM, pavana nAMkhyo vagere aDadhA kSaNamAM to rAjA ane tenA laMgoTIyA mitra e badhAnI AMkhe khullI gaI ane jANe UMghamAMthI uThyA hoya ema e badhA jAgyA. rAjAnA pradhAne tene pUchyuM "deva! A zuM thayuM?" rAjAe pitAnA pUrvabhavanI badhI hakIkata kahetAM pite AgalA bhavamAM "abhayadAna kareluM e vAta khAsa mukhyapaNe kahI saMbhaLAvI. mUrachamAMthI jAgelA bIjA "dhanapAla vagere rAjAnA Azritane paNa, temane "Aho Shrutgyanam Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa jaya rAvine vairAgya, * thArana--kaSa : mUrchA AvavAnuM kAraNa pUchavAmAM AvyuM, tyAre teoe paNa jema rAjAe kahyuM hatu tema badhu kahI sA~bhaLAvyuM. pachI e 'dhanapAla' vagere jANe peAtAnA Azrita mitra sAthe peAtAnA pUrvabhavane sneha cAlye! Ave che e jANI AMkhamAM AnaMdanA AMsue ANI rAjA e traNe jaNAne AdarapUrvaka bheTI paDyo. teoe hAtha joDIne vinati karI he deva ! ApaNe badhA eka sarakhI rIte pravRtti karatAM pUrvabhavamAM bhamatAM hatAM chatAM tame AvI rAjalakSmI kevI rIte meLavI zakayA ? rAjAe temane ane bIjAone paNa jaNAvyuM ke, ' A badhA pratApa abhayadAnarUpa kAmadhenune che. ' A vAta AkhA dezamAM phelAi gai ethI karIne lAkoe potapeAtAnI zaktivaDe abhayadAnanI pravRttimAM peAtAnA cittane ekAgra karyuM. navakAra mahAmA~tranuM smaraNa karIne rAjAe sadguru pAse zrI jine kahelA dharmane svIkAryAM, jinanAM maMdiza kAvyAM, TvIna anAtha vagerene mATe lAMbe vakhata cAle evI dAnazALAe sthApI ane jaina zAsanane! mahimA vadhAryAM. jyAM sudhI peAtAnA bhogavaTA hatA tyAM sudhInA bhUmaMDaLamAMpotAnA rAjyanA sImADAe sudhI eNe evA hukama karyAM ke-je kai parANe jIvaghAta karaze temane badhAne daMDa thaze athavA temanuM sarvasva paDAvI levAmAM Avaze. e pramANe 'DitAe vakhANela ane zaraRtunA cadra jevI nirmaLa kIrtidvArA pAmavA jevuM rAjya bhogavatAM eka prasaMge sabhAmAM beThela rAjAnA cittamAM ugra vairAgya thai Avye ane te vakhate sabhAmAM beThelA leAkeAne uddezI rAjA kahevA lAgyuM! ahA ! jue te kharA AyuSya keTaluM badhuM TUMkuM che ? vividha vilAsanA byAsaMgane aMta rasa vagaranA che, zarIra teA aneka rAgothI gherAelu che, vaibhavane vilAsa te kSaNu mATe dekhAI turata nAza pAmanArA che--vIjaLInA camakArA jeve che, mRtyu te tadna pAse ja che, dhArelA kAryonI taiyArImAM aneka vijJo che, svajana pAtapeAtAnA kAryane sAruM ja ApaNane anusare che, ApaNe karelAM sArAM mAThAM kAryanuM pariNAma ApaNe ja anubhavavAnu che-Ama chatAM pramAdanA ghenathI gherAyelA jIva, peAtAnA thADAka sukha mATe-trIjA asabhya duHkheA AvI paDavAnAM che enA vicAra karyAM vinA ja-dekhItI rIte ISTathI viruddha evI jIvane haNavAnI pravRttine Acare che. jIvavadha karavA e, ema paNa vicAratA nathI ke je peAtAne paNa gamatuM nathI te bIjAne kema karAya ? koIne priyanA viyega paDAvavA te, gumaDAnI peThe prItikAraka che, raNusa'grAmanI peThe prANIone duHkha ApanAruM che ane anata bhavanu kAraNa che mATe sukha-samudAyanA Icchuka budha puruSa jIvanA vadha na kare. je koI lAMbA samaya sudhI jIvavA IcchatA hoya te zu" viSa-jhera khAya kharA ? bIjAthI bIjAnI vAteAthI zuM? ame ApaNe pAte ja cittamAM nirdaya chIe, gRha "Aho Shrutgyanam" Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-keSa : kevaLI jaya rAjarSi. vAsa aneka prANinI hiMsAnI pravRttine lIdhe azubha che ema pitAnI buddhithI samajavA chatAM ane temAM vAre vAre vipadA paDatI hovA chatAM ya tene cheDatA nathI. "hA ! mahAmaha-rAjane prabhAva !" paNa ahIM je munirAjo che temanAM caraNakamaLa pUjavAM jevAM che, kAraNa ke teo prANiyo tarapha mana, vacana ane zarIranI pravRttiomAM "abhaya" ne pALe che, ane karahiMsaka-prANIo temane-munirAjone trAsa ApatA hoya che chatAM ya teo pitAne jIva jAya te bhale, manamAM thoDe paNa reSa ANatA nathI. e abhAgiyA jIva! jIvaghAta karatAM je thoDuM sukha jaNAya che tene zuM tuM dhruva samajI beThe che? tuM niMdanIya idrinI tRpti mATe je niMdanIya pravRtti karatA AvyA che tenA pariNAme te pUrvabhavamAM anaMta duHkha bhogavyuM che e zuM tane yAda nathI? e pramANe udaya pAmelA zukaladhyAnanA pracaMDa agnidvArA badhAM ghAtI karmonene A rIte bALI nAkhanAre, yatinA suveSane paherele, pavitra cAritradharamAM pradhAna e e e "jaya" rAjA kevaLajJAnanI lakSmIne pAmele bharatanI jema viharavA lAgyo. A pramANe zrI kathA ratnakezamAM abhayadAna saMbaMdhe jaya" rAjarSinuM kathAnaka 17 muM saMpUrNa. "Aho Shrutgyanam Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tione saMyamasAdhanAmAM sahAyabhUta dAna devA vize saMjayarAjarSinI kathA kathA 18 mI. 2 5 pahelAM paNa A hakIkta sUcavelI che ke dAna, upagraha-sahAyatA karanAruM che uM mATe ahIM paNa evA upagrahakara dAna vize vAta kahevAnI che. je leke dharmiSTha--dharmaparAyaNa che temane sahAyaka thAya evuM dAna vizeSa ISTa che arthAt dhArmika janene temanI dharmasAdhanAmAM sahAyaka thAya evuM dAna vizeSa prazaMsanIya che. je leke badhI jAtanI pApapravRttine tajelA che te lokone "dharmiSTa samajavAnA che ane evA le ke mAtra sAdhumunirAja che, kAraNa ke munio ja badhI jAtanI pApapravRttine sarva prakAre tajI laI kevaLa mekSa mATe pravRtti karI rahyA che. evA kevaLa kSArthe pravRtti karatA tyAgIone vastra, pAtra, auSadha, raheThANa, saMthAro-pathArI, anna ane pANI vagere padArthone pUrA pADavAthI temanI saMyamasAdhanAmAM sahAyatA maLe che arthAt munione vastrAdika pUrAM pADavA tenuM nAma upaSTabha ke upagraha kahevAya che. munirAjee jAte rAMdhavA vagerenI pAparU5 kriyAone tajI dIdhelI hoya che mATe ja temane anna, pAna, vastra vigerenI sahAyatA ApavAthI teo svAdhyAya, dhyAna, tapa ane vinaya vigerenI pavitra saMyamapaSaka pravRttione sukhapUrvaka AcarI zake che-sAdhI zake che. anna pAna vagerenA sAdhana vagarane deha, mokSane anukULa evI kaI pravRtti karI zakatA nathI, mATe ja vastra vagerenAM dAnene mezanA sAdhanarUpa kahevAmAM AvyA che. dharmapravRttimAM parAyaNa munirAjone sahAyatA thAya evI kriyAomAM parAyaNa arthAta temane vastra--pAtra vagerenA dhananI pravRttine Acarate zrAvaka-gRhastha paNa munirAjonA saMyamadharmane uttejana Ape che ane ema che tethI te gRhastha nijAne bhAgI thAya che arthAt sunirAjonA saMyama dharmane uttejana maLe evuM dAna ApanAra gRhasthanA karmo nirjarI jAya che-nAza pAme che. cArane sahAyatA ApI temanI corInI pravRttine uttejana ApanAra je ke pite sIdhI rIte cAra nathI, chatAM "cAra' gaNAya che arthAt rAjapuruSe tene paNa "ra" samajI pakaDI che tema sAdhumunirAjone sahAyatA ApI temanI saMyama-sAdhanAne uttejana ApanAra gRhastha paNa "sAdhu" je gaNAya che. tethI karIne pApamaya pravRttione sadA tajI denAra sAdhu-munirAjane sarva prakAre dAna ApavuM athati temanI saMyama-sAdhanAmAM vizeSa uttejana maLe te jAtanuM dAna ApavuM, gRhasthane parama dharma che ane evuM ja dAna, bhayathI bharelA saMsArasamudrane pAra karavA mATe nAva jevuM che. tapazcaryA, zIla, bhAvanA, bala-Atmazudhana mATenI zakti, virati cittane nigraha ane svAdhyAya-e badhAM saMyamapaSaka sAdhana che. dAna vinA e sAdhane saMyamane poSaNa "Aho Shrutgyanam Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAratna-koSa : zuddha dhananAM prakAre. . ApI zakatAM nathI mATe dAna avazya sArI rIte devA jevu' che ane ema che tethI dAnanI pravRttimAM sadA prayatna karyo karavA e vizeSa ceAgya che. vaLI te dAna cAr prakAranuM che. dAyakazuddha, grAhakazuddha, kALazuddha ane bhAvavizuddha Avu zuddha dAna ja dAtAne bahu phaLa Ape che. je dAtA dAna karatI vakhate bhakti ane zraddhAthI rAmAMcita dehavALA thatA hoya arthAt dAna detI vakhate zamAMca-ramezame AnaMda-anubhavatA hAya, abhimAna vagaranA hoya ane phakta peAtAnAM karmAM niz2arI jAya-nAza pAme te mATe ja sAmunirAjane kalpe-khape evI ja vastuonu dAna ApatA hAya te dAtAnuM dAna 'dAyakazuddha ' kahevAya. dAna letAra munirAja atithi paNa peAtAnI sayamasAdhanAmAM eka citta hoya, mamatva vagaranA hoya ane kaSAyakrodha-mAna-mAyA ane lebha vinAnA hAya arthAt A jAtanA guNuvALA, dAnanA grADuka maLe teA ja te dAna * grAhakazuddha kahevAya. sAdhumunirAjane je vastu je samaye khapatI hoya te vastu-vastra anna vagere-te ja vakhate ApavAmAM Ave te te dAna nizcita rIte 'kAlazuddha' gAya. dAna denAra evA vicAra kare ke--mAre je devAnuM che te uttama che ane tene lenAra pAtra paNa uttama che ethI mArA gRhasthAzrama saphaLa-dhanya thayeA che arthAt dAtAnA AvA sakalpa sAthenu dAna 'bhAvazuddha ' kahevAya. deya padArthoM udgama ane utpAdanAnA doSa vagaranA hAya, sayamanI vRddhi karanArAM hoya ane denAra tathA lenAra anene prIti pamADanArA hoya tevA padArtho kuzaLa puruSoe dAnamAM ApavA joie. vadhAre zu kahIe ? 258 je munijana AtmA mATe pUrI niSThAvALA che ane tene mATe ja sArI rIte anuchAna karyAM kare che tevA munijanane bhaktipUrvaka azana, vastra vagerenuM dAna ApanAra dAtA, ' sujaya ' nI peThe sukha pAme che, te sujayanI kathA A pramANe che moTA moTA hArA maheleAvaDe AbhAyamAna, ikSvAkuvaCzanA rAjA vijayarAjanA bAhubaLane lIdhe pratipakSanA bhaya vagaranI, dhana, dhAnya ane suvarNathI sapanna prajA jemAM vaselI che evI kezala dezanA maDanarUpa ayAdhyA nAme nagarI che. e adhyA nagarImAM munijananA khAMdhava evA yugArjiMne nirdeSa rAjya karyuM hatuM ane nirdoSa pratrajyA svIkArI hatI evI te acukyA nagarInuM zuM vastu na karavuM ? te ja nagarImAM nitya vAsa karanAra, svabhAve vivekI eve saMgamaka nAme nAvA vaNika hADIodvArA dezadezAMtaramAM vepAra kheDanArA peAtAnIkulapara parAthI cAlatA AvatA evA vepAravaDaeN hADIodvArA vepAra karavAnI pravRttivaDe peAtAnI AjIvikA calAve che "Aho Shrutgyanam" Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 saMgamakanI samudra-saphara. : thAna-keSa : ane e rIte pitAne samaya vitAve che. eka vakhata jyAre, teNe lAMbA kALe meLaveluM dhana khUTI gayuM tyAre e saMgamaka vicAra karavA lAgeH "dhana e te manuSyanuM jIvana che, dhana vagarane mANasa jIvate hoya chatAM tene marelA je samajIne badhA tenuM badhe sthaLe apamAna kare che, pitAne sago bApa paNa nidhana mANasane gaNate nathI, pitAnI sagI A paNa nirdhana mANasanI darakAra karatI nathI, sudhI-samajadAra-leka nirdhanane lekhAmAM gaNatA nathI ane sage dikaro paNa nirdhana mAnavane Adara karatuM nathI. arthAta saMsAramAM badhe ThekANe nirdhana jananI mAThI dazA thAya che." Ama vicAratAM te saMgamakane ema thayuM ke-lAvane tyAre dhana khUTI javA AvyuM che tyAre mAre bApadAdAnA vArAthI cAlyo Avate e vahANavaTAne vyavasAya zaru karuM arthAt dariyAmAM vahANa dvArA pravAsa karI dezadezAMtaramAM pahoMcI vyApAra kheDuM ane dhanane kamAI lAvuM. Ama vicArIne te saMgamaka nAmanA dariyAI vepArIe vahANane taiyAra karAvyuM. temAM vividha prakAranAM kariyANa bhaya. vahANane haMkAranArA khalAsI be taiyAra thayA. saMgamaka pite nAhI karI, pavitra thaI, devagurunA caraNakamaLane pUjI ane samudra-pravAsane lagatuM badhuM kAmakAja barAbara patAvI daI sAruM muhUrta AvatAM vahANa upara caDe. UbhA karelA UMcA upabhe upara pahoLA paheLA saDha pavanathI bhUlI gayA che, vAyunA vegane lIdhe AgaLa ne AgaLa dhakelAI rahyuM che evuM e vahANa jANe ke hasatuM na hoya evA pahelI pAMkhavALA pakSI jevuM lAge che. moTA moTA Avaka-halesAMnA vahevAne lIdhe vega utpanna thatAM meTA meTA taraMge uchaLI rahyA che evuM e vahANa sAme kAMThe javAnI hoMzane lIdhe vegathI kamaNa-gati karavA lAgyuM che-kema jANe UDatuM na hoya. vahANamAM maMgaLa vAjA vAgI rahyAM che tenAthI phelAtA paDachaMdAne lIdhe cArekera vadhAre ne vadhAre gAjI rahyuM che ane gati karavAnI jhaDapane lIdhe sazaka thayelI jaladevatAnA manamAM Dara pesI gayA che. A prakAranuM te vahANa, anukULa pracaMDa pavanane sapATe lAgatAM moTA moTA zake khUba khUba pahoLA thatAM ane pavananA vegathI vahANanI gati vegavALI thatAM dariyAne kAMThe AvI pahoMcyuM. vahANe kAMThe AvatAM laMgare naMkhAyAM, saDha saMkelAI gayA, hADInA badhA mANase kAMThe Utaya, vahANamAMthI kariyANuM utArIne bajAramAM pahoMcADyAM. karIyANunA grAhake AvI pahoMcyA, levaDadevaDa thaI, badhA karIyANAM vecAI gayA ane tene badale bIjAM karIyANuM kharIdAyAM. A vepAramAM te saMgamakane sArI kamANI thaI. jyAre "le-veca"nuM badhuM kAma pUruM thaI gayuM tyAre saMgamake pitAnuM vahANa taiyAra karI pitAnA deza tarapha hAMkI mUkayuM. have jyAre te barAbara madhyadariye Ave tyAre tenAM nazIba avaLAM thayAM, meTA parvatanA zikhara jevuM eka moTuM salilapaTala-himane pahADa-dariyAmAM gati karatA saMgamakanA vahANanI sAme AvyuM. A vakhate kUpasthabhanA "Aho Shrutgyanam Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-koSa : vahANa bhAMgI jatAM saMgamakane thayele bacAva. uparanA bhAgamAM beThelA ane AMkhamAM barAbara khAsa prakAranuM aMjana AMjIne samudramAM vasatA dukha magare vagere tarapha dhyAna rAkhatA evA nI jAmAe, vahANanI sAme dharyo Avate aphaLAvAnI taiyArI karate baraphane pahADa jotAM ja kahyuM arere ! pralayakALe bha pAmelA puSparAvarta megha jevI gaMbhIra garjanAvALAM (vA) vagADe arthAt bhayasUcaka vAjA vagADe, agnijavAlAnA samUhathI vyApta evAM ataiilegarama garama tele dariyAmAM pheke, dUra dUra sudhI pANInA samUhane uchALo jANe ke sUrya ane tArAnA samUha sAthenA AkAzane bharI devA mATe UMce uchaLatuM na hoya e tibiMgala' nAme dura jalacara prANI A sAme dharyo Ave che ane e ApaNe sAru kSemakara nathI." mATe ene aTakAvavA mATenA egya evA badhA upAye kare, smaraNa karavA gya pitApitAnA ISTadevanuM smaraNa kare. haju ATaluM ja bolIne te najAme belata aTakya teTalAmAM ja sAme dhasyA AvatA tirmiMgalanI peThe te ja vahANanI pAchaLa bIje evo dura jalacara paDe ane vahANane jokhamamAM nAkhyuM. tyAra pachI hRdayamAM vizeSa karIne bhayabhIta thayele ane jeNe jIvavAnI AzA tajI dIdhI che evo e nIjAme pharI vAra bolavA lAgyAH "he he! hoDImAM beThelA mAne ! have jIvavAnI AzAnI vAta paNa mUkI gho, tamArA ISTa dene yAda kare, be kRtAnejamenI vacce sapaDAyelA athar vahANanI AgaLa ane pAchaLa ema be tarapha duSTa jalacararupa jama dha Ave che tethI have ApaNI bacavAnI-AmAMthI chUTavAnI-AzA nathI." jyAM e namAje ATaluM ja bolyA tyAM to pralayakALa traNe jagatane kebiye karI janAra yamanA meTI bakhela jevA bhayaMkara mukhavALA eka timiMgale te vahANane AgalA bhAgamAM pitAnA jaDabAmAM lIdhuM ane bIjA timiMgale vahANanA pAchalA bhAgane pitAnI dADhamAM lIdhe. e rIte eka timiMgala AgaLa ane bIje pAchaLa ema vahANanI banne bAjue be timiM. gale lAgyA ane vahANane AmathI tema AgaLa pAchaLa kheMcavA lAgyA. e vahANane Ama tema kheMcatA e be timiMgalonI AMkhanI pAMpaNe UMcI nIcI thatAM paNa bhayAnaka avAja thAya che ane te avAjane lIdhe vahANamAM rahelA vANotara bhayabhIta banI kakaLATa karI rahyA che. vahANamAM rahelA nokare vihala thavAthI temanI ceSTAo paNa ThekANuM vagaranI thavA lAgI che ane teo kAyara banI bhayane lIdhe tharatharI rahyA che. evI hAlatamAM e vahANunA se TukaDA thaI gayA. sAthavAnI mUThI jema havAmAM UDI jAya tema hoDImAM beThelA badhA mANase nAza pAmyA. pele "saMgamaka" vahANavaTIne paNa bhAgyagane lIdhe keme karIne eka pATiyAne TukaDe maLI gayA ane moTA meTA taraMgathI kheMcAte kheMcAte te keTalAka divasa pachI samudrakAMThe AvelA mulAcala' nAmanA parvatanI pAse AvI pahoMcyA. meTA meTA taraMgenA dhakkAothI dhakkelAIne kAMThe Avele te "saMgamaka" ghaNe parizrama "Aho Shrutgyanam Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 saMgamanuM eka parvata pAse AvavuM ane ApattimAM paNa atithidAnanI utkRSTabhAvanA. : kathAranakeSa : lAgavAthI bahu ja thAkI gayA che chatAM dhairyanA TekAne lIdhe te, bhUkha ane tarasanI zAMti mATe phaLa ane kaMda vagere khAvAnuM ane pIvAnuM pANI zodhavA sAru pahADanI kuMjomAM Amatema bhamate hato evAmAM teNe elacI, laviMga, nALiyera, keLa ane phaNasa vagerenAM phaLathI lacI gayelI evI eka vRkSaghaTAne dIThI. evAM suMdara phaLavALAM vRkSene joIne ene pAchI jIvavAnI kAMIka AzA baMdhAI. e vRkSaghaTAnI pAsenA sarovara tarapha jaI te "saMgamake hAtha paga mukha dheyAM ane pachI te, vaNa lAvelAM phaLone khAvA beThe. pitAne game tevAM phaLanI khAdyasAmragI meLavIne te "saMgamaka khAvAnI zaruAta karatAM pahelAM pitAnA ISTadeva ane gurunuM smaraNa karavA lAge ane Ama vicAravA lAgyuM - * jo ke A araNya, manuSyanA pagalAM vinAnuM che, kAraNa ke ahIM bhayAnaka siMha, haraNa, vAgha, jaMgalI hAthI, riMcha ane luMTArA bhale rahe che tethI kaI mAnava ahIM pesavAnI hiMmata karatuM nathI, te paNa kaI mAnava mArI peThe pratikULa bhAgyane lIdhe aniSTane pAmele e kaI paNa rIte ahIM AvI caDe to tene dAna daIne mAre A phaLa khAvAM khape e vizeSa egya che. atithione ApyA pachI je vadhe te ja khAdhuM "khAdhuM" kahevAya, te ja vaibhava khare kahevAya, je pitAnA badhA lokone sAmAnya hoya arthAt jene upabhaga badhA le ke eka sarakhI rIte karI zaktA hoya, ema huM mAnuM chuM. Adi ane aMta vagaranA A saMsAramAM zuM prApta thayuM nathI? athavA kayA kyA bhoge bhegavyA nathI? mane zaMkA rahe che ke-popakAra sivAya A saMsAramAM A jIve zuM nathI karyuM ? arthAt paropakAra sivAya A jIva badhuM ja karI cUkI che, to he hRdaya ! tuM bhUkhathI AkuLavyAkuLa thaI gayeluM che chatAM kSaNavAra mATe paNa dInatA na pAmIza. A prasaMge atithi ne dAna karavuM e sukhanA nidhAna jevuM che. e rIte te "saMgamaka mahAtmA vicAra kare che ane enuM AtmavIrya atithi taraphanA zuddha sadbhAvane lIdhe UchaLI rahyuM che. A paristhitimAM te, atithine jovA mATe cAre dizAe tarapha najara mAMDI rahyo che ane tenI dAnabhAvanA akhaMDa vahI rahI che. eTalAmAM eka haraNa saMgamakane bhajananI taiyArI karate joIne mana ane pavananA vegane paNa TapI jAya evA vegathI pUrva dizA taraphathI tyAM AvI pahoMcyuM. haraNane joIne saMgamakane vicAra Avyo ke-huM keIne bhaya pamADate nathI chatAM A haraNa kema Ama bhayabhIta thayeluM jaNAya che, athavA haraNanI ceSTA jotAM te udubhrAMta nathI chatAM te zA mATe deDe che? athavA A pazujAti svabhAvathI ja bIkaNuM hoya che. ema e vicAra kare che eTalAmAM tenI pAse tatkSaNa, mAthA upara dhelA chatrane dharela e eka mahAtapasvI AvI pahoMcyA, jANe ke pratyakSa skaMdakumAra na hoya. e tapasvInI AgaLa AgaLa ene vijayaSa karatA karatA ane enA caritranI vijaya gAthA gAtA gAtA vidyAdhara cAraNo cAlatA hatA. pelA haraNe A mahAtapasvIne "Aho Shrutgyanam Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : yAratna-kAva : saMgamakanI munirAja saMbaMdhI vicAraNa! tapasvIne karAvela pAraNuM. 22 ' mArga dekhADyo che, e rIte e tapasvI jANe ke mULadevanI zAbhAne na pAmyA hoya evA jaNAtA hatA. A pachI ' saMgamake' te mahAtapasvInuM mAhAtmya jANyu ane haraNanA AvavAne paramArtha paNa samajAye. munine joIne tene aprAsapUrva-kAi vAra pahelAM nahIM thayelendva thaye ane te, zamAMca thavAthI vizeSa zAbhAyamAna jAvA lAgyA, Apane svAgata che' ema belate te saMgamaka, pelA mahAtapasvInI sAme sAta AThe pagalAM gA ane temanA caraNakamaLane praNAma karI peAtAnA mATe taiyAra karelAM ane peAtAnI niSThAe ANelAM te keLAM vagere pAtAnI pAsenAM dvArA temane pratilAlyA ane pachI munine vaMdanA karI, riteSa pAmela te saMgamaka, sAta ATha pagalAM te muninI pAchaLa gayA. peAtAnI heADI dariyAmAM bhAMgI jatAM peAtAne maraNAMta kaSTa khamavu paDyuM chatAM A, munine pratilAlyAnA prasaMga maLatAM, e kane pazu parama abhyuyarUpa mAnatA evA te, munine vaheArAvyA pachI jamavA beThA. huM ahI bhAjana karyAM pachI punnAgarRkSanI chAyAmAM besI vIsAme letA te vicAra karavA lAgyA, A mahAmuni atyaMta vItarAga zI rIte thayA haze ? vaLI, enA upara eka puruSa chatra zA mATe dharyuM haze? vaLI eNe badhAne pirabhava pamADanAza evA mada mAyA vagerenA vikArAne zI rIte jItyA haze? athavA enI AgaLa AgaLa cAlatA cAraNe enI mAnavA karatAM paNa vadhAre kIrti karatA hatA, e ema kema banyu haze ? vaLI enuM zarIra ghaNuM durmaLa hatuM ema paNa kema thayu haze ? athavA sUryane paNa abhibhava pamADe evI enI jAjavalyamAna kAMti hatI tenuM zuM kAraNu ? AvA AvA vicArA tenA manamAM UThyA. chevaTe tene ema thayuM ke-ahA ! mahApuruSonI vibhUtie niHsIma hoya che ane amArI jevA tuccha buddhivALA pAmarAnA vicAramAM e vibhUtie AvI paNa zakatI nathI. kharAkhara A vakhate te mAgadha, te sthAne Atmya ane kahevA lAgyA--bhe bhe! ! mahAyazavALA ! je leAke sukAM che temAM tAruM nAma prathama levAvAnuM, te janma ane jIvitanu phaLa meLavI lIdhuM che, ane tu' samagra mAnaveAmAM mukuTamaNi jevA nizcita rIte che; kAraNa ke ema na heAya te arthAt tuM kharekharA bhAgyavAna na hoya te tuM e khecara rAjarSine cAra mahinAnA upavAsanA pAraNAne prasaMge samagra deSa rahita annapAna( phaLavagere)dvArA pAraNuM na ja karAvI zakata, e rASi~nA caraNAne vidyAdharAnA rAjAne samUha page paDIne peAtAnA mukuTa-maNuivaDe zeAbhAve che, emaNe taraNAMnI peThe vidyAdharAnI rAjalakSmIne tajI dIdhelI che ane emanI kIrti tA tribhuvanarUpa sarovaramAM khIlI UThelA kumudanA jevI che. evA e rAjiSane cAmAsI tapatuM pAraNuM karAvIne teM kharekhara trilokanI samRddhinA vistArane hastagata karI lIdheA che. Ama che mATe ja tuM kharekhara "Aho Shrutgyanam" Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - ra63 pUrva karmanI prAbalyatA upara mAdhe Apela siMhanAdanuM daSTAMta. : kathAna-keSa : mahAbhAgyavaMta che. kAmadhenu, ciMtAmaNiratna ane kalpavRkSanA paNa prabhAvane abhibhava pamADanAra evA A rAjarSi munine amaMgaLiyA leke te jevA paNuM pAmatA nathI te pAraNuM te zI rIte karAvI zake? te samasta jagatamAM khyAta thayelA A mahAnubhAva vize sAMbhaLyuM nathI? saMgamake kahyuM: ghuvaDa sUryane joI zakatuM nathI zuM eTalA mAtrathI te sUrya samasta jagatamAM khyAta nathI ne? kahuM chuM ke he bAMdhava! sarva prakAre kAnamAM amRta vRSTi jevuM e muninuM svarUpa mane kahI saMbhaLAva, mAgadha be ema karuM chuM eTale e rAjarSinI vAta kahuM chuM, sAMbhaLa ghaNuM ratnothI bharelA vaitADhya parvata tarapha AvelI dakSiNa eNine svAmI ane puNya vagaranA mANasone durlabha evA "gaganavallabha" nagarano rAjA anaMtavIrya nAme vidyAdharano cakravartI che. pitAnI rAjadhAnImAM e khIlelA kamaLanA mAna jevI lAMbI AMkhavALI, rUpa-lAvaNyamAM devAMganAo karatAM paNa caDiyAtI aMtaHpuranI pitAnI rANIo sAthe jema devalokamAM idra vilase che tema vilAsa karatA pitAne vakhata vItAve che. tene badhA prakAranI kaLAomAM kuzaLa ane jemaNe badhI vidyAo siddha karI che evA mahAbaLavALA be putra hatA. eka meghanAda ane bIje siMhanAda. prathama putra yuvarAjapade sthApita hatA ane bIjAne phaTAyA tarIke rAkhelo hato. divase jatAM pUrva karmanA vipAkane lIdhe nAnA chokarAnuM zarIra keDha thavAthI bagaDI gayuM. keDha upara aneka prakAre auSadha vagerenA prayogo karyA chatAM temAM thoDo paNa phera na paDyo. ethI ene pitA anaMtavIrya bhAre kheda pAmyuM. putrane jIvavAnI AzA na rahI. duHkhathI pIDA pAmelA e vidyAdhara narendra ( anaMtavI) have e kedrane maTADavA mATe maMtra ane tatranA paNa upacAre kyAM. e upacArathI te UlaTuM te vyAdhi (keDha) vadhAre vaLe. bhAre zekane lIdhe gaLagaLA thaI gayelA ane rAtA te anaMtavIrya rAjAne "prajJapti" nAme mahAvidyAdevatAe zoka karato aTakAvavA A pramANe kahyuM: "bhe khecaranA rAjA! tuM gauravazALI vidyAdharanA vaMzamAM sahaja evI dhIrajane cheDIne sAdhAraNu-grAmya mANasanI peThe A rIte kheda zA mATe kare che? pUrve karelAM duSkRtanuM phaLa kene nathI bhegavavuM paDatuM? zuM te e deva, dAnava vA khuda tIrthakara bhagavAna joyA che vA sAMbhaLe che ke jeNe pUrva karmonuM phaLa na bhegavyuM heAya ? pUrva karmonA phaLa bhegavatAM saunAM hAla sarakhA hoya che chatAM tuM A rIte zA mATe saMtApa kare che? A mahAnubhAva (tAre nAno putra) pUrvajanmamAM kaMcapuranA rAjA zrIvanarendra purahita hatA. te vakhate tenA upara lokone khUba rAga hato ane tethI lake tenI vizeSa pUjA karatA, Ane lIdhe te purahitamAM bhAre abhimAna AvyuM ane ATha prakArane mada tenA upara caDhI beTha. e prasaMge eka vAra mApavAsI sanakumAra muni, mAsamaNAnA pAraNA nimitte tene ghare AvyA te vakhate te, pitAne ghare bhejana "Aho Shrutgyanam Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * thAranuM-koSa : ana'tavI no vicAraNA. 24 karavAnI taiyArImAM hatA. bhikSA mATe AvelA munine te purAhita tiraskAra-anAdara karyo ane pAte jamatAM vadhelI evI eThI bhikSA te munine teNe tiraskArapUrvaka devarAvI, munie e bhikSAne AgamazrutavidhinI apekSAe tatkAlAcita dravyAdithI zuddha samajIne grahaNa karI ane khAvA paNa mAMDI, para Mtu tema karatAM te munine devatAe aTakAvyA tyAre te munie, e bhikSAne paraharI paraThavI dIdhI. have e devatAe purAhiMte kareluM muninuM apamAna asahya lAgatAM-e purAhitanA zarIramAM eka sAthe sALa mahArAgo upajAvyA. te rAgeAthI atyaMta pIDA pAmatA ane jema thoDA pANImAM mAchalI taraphaDe tema taraphaDatA e purAhita maraNu pAmyA. maryAM pachI te, nidita yeniovALI jIvajAtiemAM janmyA, e janmamAM paNa te, rAgothI pIDA pAmIne maraNa pAmyA. A rIte keTalAka janma-janmAMtarA sudhI ugra duHkhAne anubhavIne te purAtine jIva, hajI tenA duSkRtye khAkI rahyAM hAvAne kAraNe vartamAnamAM tAre tyAM putrapaNe avataryAM che ane pUrvanuM thADu duSkRta mAkI hAvAthI te, A prakAre 6Hstha avasthAne rAgeAthI thatI pIDAne pAmyA che, te he mahArAja! tuM te saMsAranI paristhitine kharAkhara jANakAra che tethI saMtApane tajI, dhIrajane dhAraNa kara, ane pUrve karelAM duSTa karmonA kaDavA paripAka vize tuM vicAra kara. " e prakRti vidyAdevInuM kathana sAMbhaLIne vidyAdharAnA rAjA anaMtavIye A pramANe vicAra karyAM: pralayakALe calita thayelA ane caMcaLa taraMgAthI UchaLatA evA cAre bAju vistAra pAmatA samudranA jaLa-pravAhane kadAca keI rIte rudhI-rAphI zakAya. pAtaLA rezamI vasranA kaTakAmAM ane metIenI mALA vacce kadAca kaI rIte nizvaLa karI zakAya. vaLI, dhagadhagatI AganI jhALAvALA pracaMDa mahAnalane aMdara paDIne lAMkhA vakhata sudhI kadAca bheTI zakAya arthAt evI bhayaMkara AgamAM paNa kadAca rahI zakAya. jANe ghaDAmAM rAkhyA hAya te rIte pAMca merune hAthanI pAMca AMgaLIomAM rAkhI kadAca ramI zakAya. arthAt AvAM AvAM sarvathA azakya kAryone paNa kadAca kAi karI zake te paNa viguNu vAnA udyogAdvArA thatA sagAne lIdhe paNa thatI janma paraMparAnI pIDAne tathA azubhe sthitivALAM ane evAM rasavALAM karmonA samUhathI thatI pIDAne eka kSaNa pazu sahyA vinA nizcitapaNe cAlatuM nathI. je suro ane asure Ama te svaccha Mda rIte harephare che teo pazu kavipAka AvatAM eka kSaNu mATe paNa tene bhogavavAnu TALI zakatA nathI tA bIjAnI teA zI vAta karavI? karmAMnA vipAka vize ane tenA avazeSa bhAgavatA vize upara pramANe vicAra karatA ana tavIya ne ema thayuM ke mAre te A sarva prakAre sakaTa AvI paDayuM, putrane kuzaLa thavAne sabhava nathI ema dhArI te, putranI pAse gayA. teNe peAtAnA nAnA putrane devatAe je rIte tenA (putrane) pUrvajanmane vRttAMta jaNAvye hatA te rIte badhA vigatathI kahI saMbhaLAkhyo. te sAMbhaLatAM ja nAnA putrane jAtismaraNu jJAna thayuM ane "Aho Shrutgyanam" Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 265 siMhanAdanA agnisarathI anaMtavIryanuM dIkSA-mahA. : kathAtni-keSa : te jJAna dvArA nAnA putre pote paNa pitAne devatAe kahyo te kharekhara pUrvabhava pratyakSa karyo ane devatAe kahelI hakIkata teNe kharI svIkArI. pitAne pUrvabhava pratyakSa karyA pachI rAjakumAra siMhanAdane tIvra vairAgya thaye, pitAnA zarIramAM koDha thavAne lIdhe aneka kRmio thaI gayA che ane zarIra vizeSa kSINa thaI gayuM che te joI siMhanAde emane asAdhya jANuM agnimAM praveza karI baLI maravAnuM nakkI karyuM ane hAtha joDI, mastaka namAvI vinayapUrvaka pitAnA pitAne vinaMti karIH he pitAjI ! avasthAne vipAka viSama che, karmanI pariNati pratikuLa che, A roga maTe ane huM Arogya meLavuM e mATe keI upAya dekhAtuM nathI, te ApanI pAse mAre kAMIka mAgaNI karavAnI che. jo tame ApavAnI hA kahe che. vidyAdharacakravartI anaMtavIrye kahyuM baccA-vahAlA dIkarA-siMhanAda! tuM ema kema bele che? zuM tane paNa na dauM evuM kaMI hoya kharuM? tuM kazI paNa zaMkA rAkhyA vagara mAga ane tuM je mAgIza te huM jarUra ApIza. rAjakumAra siMhanAda bebhe agnimAM paDIne baLI maravA IcchuM chuM ane e rIte mAre AtmaghAta karatAM tamAre mane jarA paNa vilana nahIM karavAnuM. jo tame mane mAruM mAMgeluM Ape te huM A ja mAguM chuM. A jAtanI rAjakumAranI mAMgaNI sAMbhaLI vidyAdharanA rAjA anaMtavIryane bhAre saMtApa thaye ane tene ema thayuM ke-rAjakumAranuM vacanacchaLa mArA dayAnamAM na AvyuM ane tethI tene bhAre pastA thaye. have rAjakumAra siMhanAdane pitAnA svajanee ghaNe vA chatAM teNe pataMgiyAnI peThe bhaDabhaDatI AgamAM paDatuM mUkayuM ane tethI AkhA nagaramAM bhAre hAhAkAra thaI gaye. siMhanAdanI rANIoe paNa potAnA pati pramANe AgamAM paDI baLI maravAnuM dhAryuM, te paNa temane mahAkalTe rokI rAkhavAmAM AvI. - A tarapha sajA anaMtavIryane bhAre kheda thaye. tene ema thayuM ke- hAya! meM mArA siMhanAdane devatAe jaNAvela tene pUrvabhava zA sAru kahI saMbhaLAvyo? hAya ! meM tenI agnimAM paDIne baLI maravAnI mAgaNI zA mATe svIkArI?" A rIte tene bhAre saMtApa thaye. Ama saMtApamAM ne saMtApamAM tene kayAMya cena nathI paDatuM. chevaTe dIkSA levAne vicAra karyo. rAjalake eTale anaMtavIryanA darabArIo tene dIkSA lete aTakAvatA rahyA te paNa putranA maraNa saMbaMdhathI thayelA tIvra vairAgyane lIdhe teNe pitAnA yuvarAja putra meghanAdane rAjya upara thApI mahAbAhu prabhu pAse dIkSA lIdhI, ane te vidyAdharezvara zramaNa thaze ane dIkSAnA prathama divasathI ja teNe pAsakhamaNa, mAsakhamaNa vagere tIvra tapazcaryAe zaru karI dIdhI. nagaramAM rahevAthI te anaMtavIrya rAjarSinI bhAre pUjA thavA lAgI ane vidyAdharanA adhI niraMtara-vAraMvAra tenI vaMdana, pUjA, pratipatti vagere karavA lAgyA tethI rAjarSine ema lAgyuM ke "A mArI vaMdanA-pUjA te mArA dharmadhyAnamAM vinarUpa "Aho Shrutgyanam Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kayAratna-meSa : saMgamakanuM zULa-rogathI mRtyu ane rAjAne tyAM janma. 266 che mATe mAre ahIM rahevuM na ghaTe" ema vicArI dharmanA rahasyane barAbara samajato te rAjarSi, potAnA gurunI saMmati meLavI A suvelAcala pAsenA nirjana vanamAM viharavA lAgyuM. e rAjarSinA putra meghanAdanaredra rAjarSinI IcchA na chatAM ane tenA chatradhAraka tarIke ane mane mAgadha tarIke tenI pAse AdarapUrvaka rAkhyA che ane e rIte te narendra, pitAnI pitA taraphanI parama bhakti batAvI che. je divase munirUpa pitAnA pitAnA kuzaLa samAcAra e meghanAda rAjAne maLatA nathI te divase e, bhejanane paNa tyAga kare che ane ema che mATe ja A mahAmunine sukhazAtAnA samAcAra jANavA A tarapha uparAupara vAraMvAra vidyAdha AvatA rahe che ane jatA rahe che. vaLI, hamaNAM A munIzvare cimAsI tapa karyuM che-cAra mahinAnA upavAsa karyA che. jyAre te tapa pUruM thavA AvyuM tyAre Aje e munirAja A nirjana vanamAM kevI rIte pAraNuM karaze?" e ciMtAthI ame vyAkula thayelA. A mahAmuni be prahara jatAM bhikSApAtra taiyAra karI bhikSA levA javA mATe taiyAra thayA che eTalAmAM eka haraNa tenI pAse AvyuM. e haraNa te muni pAse rahe ane tethI tene viveka prApta thatAM potAnA pUrvabhavanuM jJAna thayeluM che. jaMgalamAM badhe pharatAM pharatAM e haraNe A nirjana vanamAM tArI (saMgamakanI) hayAtI jANI lIdhI ane tArI pAsethI munine bhikSA maLe ema che ema samajavAthI e haraNe muninI pAse AvI pagamAM paDI tathA prakAranI tArA tarapha munine laI javAnI ceSTAo karI dekhADI. A pavitra anagAra, e hariNanI igita ceSTAo samajI gayA ane haraNe dekhADelA mArga upara cAlatA e tArI pAse AvI pahoMcyA. pachI te ene pAraNuM karAvyuM tethI huM (mAgadha) kahuM chuM ke-tuM sAdhAraNa pUNyavALe nathI paNa koI mahAbhAgyavAna che. A badhI vAto sAMbhaLIne pelA tapasvI saMbaMdhe saMgamakane je kavika ("e chatra kema dhare che vagere...) thayA hatA te badhA dUra thayA, tapasvInI guNavibhUti, tyAgI saMpatti ane ugra tapazcaryA Adi aneka guNaparaMparA jANIne tene bhAre AnaMda thayA ane e AnaMdamAM ne AnaMdamAM vahANavaTI saMgamaka rAtre pathArImAM paDe-sUta. tenuM vahANuM tUTI gayA pachI tene maLelA pATiyA dvArA samudrane pAra karatAM vacce ghaNuM lAMghaNa thaI. vaLI, A araNyamAM na khAI zakAya evAM agya duSpaca kaMdamUla ane phaLa khAvAM paDayAM. Ane lIdhe tene peTanuM zULa thaI AvyuM, peTamAM bhAre pIDA upaDI. jaMgalamAM vidya na maLavAne lIdhe peTanA bhUlane oSadhAdidvArA sArI rIte upacAra na thaI zake tethI te (saMgamaka) maraNa pAmyA ane pachI te ja adhyA nagarImAM rAjya karatA rAjA vijayarAjanI paTTarANI sItAdevInI kukSimAM e saMgamaka tenA putrapaNe janma pAmyuM. jyAre tene janma thayo tyAre moTA abheda killAmAM bharAI beThela sImADAne rAjA hArI gaye evA vijaya samAcAranI vadhAmaNI saMgamakanA pitA vijayarAje sAMbhaLI. eka tarapha putrane "Aho Shrutgyanam Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 sujaya rAjavInI dhana saMbaMdhI cintA. kathAnakoSa : janma thaye ane bIjI tarapha prabaLa sajA vaza thayo-A prakAranA bevaDA AnaMdanA samAcAra maLavAthI putranA janmanuM vadhAmaNuM vizeSa ullAsathI thayuM. jyAre te bAra divasane thaye tyAre tenuM nAma "sujaya rAkhavAmAM AvyuM. tenuM bALapaNa vItI jatAM jyAre te nizALe javA jeTalI avasthAne pAmyuM eTale ATha nava varasanI uMmarane thaze tyAre te kalAcAryanI pAse jaI pahelAM puruSane zIkhavA gya bahotera kaLA zIkhyo, ane pachI yauvanavaya pAmatAM batrIza kanyAone para. - have suMdara puvALA e "sujaya" yuvarAja pitAnA bhujadaMDadvArA jyAre dhanuSyanI kerane namAve che tyAre Azcarya te e che ke-enAthI nAzI gayelA enA zatrurAjAonI zobhA-samRddhi cAre dizAmAM namI paDe che, arthAt enuM dhanuSya namatAM zatruo nAzI jAya che, tAbe thaI jAya che. bhayaMkara meghanI garjanA je yuvarAja sujayanA pracaMDa dhanuSyanI derIne jyAre jhaNajhaNATa-TaMkAra thAya che tyAre pelA bhayabhIta rAjahaMsa kavakhate ja gabharAI jAya che athAt meghanI garjanA thatAM jema hase gabharAya che tema sujayanA dhanuSanI DerI jhaNajhaNATa thatAM ja bIjA rAjAo bhayabhIta thAya che. yuvarAja sujyane pratApa te che eka prakArane chatAM tenAM be jAtanAM rUpa pratyakSa dekhAya che. je rAjAe tene namatA rahe che te rAjAone e pratApa hIma je zItaLa lAge che ane jeo tene namatA nathI tevAene e pratApa pralaya kALanA bhayaMkara dAvAnala jevuM lAge che. e yuvarAja, tyAgamAM- dAnamAM, vidyAmAM nItimAM ane vinayamAM. DahApaNamAM ane dAkSiNyatAmAM badhAthI eTale badhe caDhiyAta che ke e guNemAM pahelAM enAM vakhANa thayA pachI ja bIjAonAM nAma belAya che arthAt e, dAnAdika guNamAM sauthI vizeSa AgaLa paDato che. A prakAranA uttama guNayukata yuvarAja "sujya'ne potAnI gAdI seMpI tenA pitAe pate zramaNadIkSAne savIkArI. have e vijayarAja zramaNuM, pitAnA gurunI sAthe gAmaDAMo tarapha, khANa tarapha, jyAM mAnanI vastI che te bAju ane nagara tarapha ema cAre bAju A suMdara pRthvI upara viharavA lAge. A tarapha "sujaya mahArAja paNa caMdra jema kiraNa dvArA kuvalayane AnaMda Ape che, tema haLavA karo dvArA kuvalaya-bhUmaMDaLane-prajAmaMDaLane AnaMda Apate caMdranI jema pratidina pravardhamAna-vadhate unnati pAmate ane rAjazrIne upabhoga karate Ane vikase che. vakhata jatAM e rAjA vizeSa dAnI hovAthI ane prajA pAsethI e che kara lete hevAthI tenA dhanabhaMDAre tathA anAjanA kepyArA khUTI gayA. dhanabhaMDAranA vyavasthApaka ane kekAranA vyavasthApake e bhaMDAre ane kekAra khUTI gayAnI hakIkata rAjAne jaNAvI. hakIkta sAMbhaLIne rAjA beda pAme. tene vicAra thaye ke-A zuM? ane jugAranuM ke evuM bIjuM lakSamI-nAzaka keI jAtanuM vyasana nathI, "Aho Shrutgyanam Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - - * kayArana-kASa : sujaya rAjavInI dAnazIlatAnuM varNana. jene vadhAre devuM joIe tene paNa huM ghaNuM ja ochuM AvuM chuM tathA loko pAsethI paNa badhe ja kara vasula karuM chuM. Ama chatAMya Ama ekasAmaTA mArA dhanabhaMDAra ane dhAnyabhaMDAre kema ATalA jaladI khAlI thaI gayA? vaLI, tene ema vicAra Avyo ke kadAca meM vadhAre paDatuM anucita dAna daI dIdhuM hoya athavA evA bIjA beTA kharcA karyA hoya tene laIne mArA bhaMDAre khAlI thaI gayA hoya ? ema vicArIne rAjA sujaye zrIgRhapArigAhika (bhaMDArane vyavasthApaka)-rAjabhaMDArI bhAnudattane pitAnI pAse belA. rAjAe e rAjabhaMDArIne pUchyuM ke-are ! bIjA bIjA kharcanI te vAta pachI karIe, paNa tuM mane pahelAM te e ja batAva ke A varSe tArI pAse meM tene keTaluM devarAvyuM? rAjabhaMDArI be deva ! sAMbhaLe. cedI dezanA rAjAne vazamAM lAvI ApanAra evA "lakSavIra' nAmanA vIra puruSanI zUravIratA joI rAjI thayelA Ape tene dasa keDa senaiyA apAyA. lakSya vIMdhavuM bhAre kaThaNa paDe evA rAdhAvedhane karI batAvanAra nepALadezanA rAjaputrane Ape saMtuSTa thaIne be keDa senaiyA apAvyA. jyAre pleccha rAjA upara jya meLavyuM tyAre Apane baMdijanee khUba khUba biradAvyA ane tethI khuzI thayelA Ape temane ATha keDa senaiyA apAvyA. ApanI rAjasabhAmAM dakSiNI kuzaLa gavaiyA AvyA hatA, temanA saMgItathI zaru thaIne Ape temane cauda keDa senaiyA apAvyA hatA. eka vAra ApanI sabhAmAM vividha prakAranI ijALavidhA karI batAvanAra saMvara nAmane eka bhAre jAdugara AvyuM hatuM, tenA heratabharyA jAdunA khelethI Apa vismaya pAmyA ane khuzI thaIne Ape tene nava keDa senaiyA apAvyA hatA. keI eka pravAsI pathike AvIne paMcamasvara gAI batAvyo hato, tethI khuza thaIne Ape tene pAMca keDa senaiyA apAvyA hatA. keralI-kerala dezanI nartikAoe ApanI pAse AvIne vividha prakAranuM nartana-kauzala karI batAvyuM hatuM, tethI saMtoSa pAmI Ape tene AkhuM zarIra zaNagArI zakAya evAM eka keDa senaiyAnA ghareNuM apAvyAM hatAM. jyAre Apane ajIrNane lIdhe javara Ave tyAre te javarane maTADanAra vaivane turata ja Ape ATha kroDa senaiyA ApIne pUjA karI hatI. A sivAya paracUraNa paracUraNa je kAMI Ape devarAvyuM che te badhuM maLIne aThThAvIza koDa senaiyA vaparAyA che ane A rIte kula badhuM thaIne paMcAsI koDa seniyA kharcAyA che. A pramANe badhe meTa mATe varSanA kharcane AMkaDe rAjAne jaNAvIne te buddhimAna bhAnudatta bhaMDArI bola aTakI gaye. A sAMbhaLIne cittamAM saMtApa pAmelo rAjA kahevA lAge ane kevAka dAtAra chIe vA ame keTaluMka daI dIdhuM che ? ke jethI ATalA deva-dAna-vaDe paNa amArA dhana ane dhAnyanA bhaMDAra khAlI thaI gayA. Aje paNa e vAta samajAya che ke keTalAka mahA "Aho Shrutgyanam" Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 sujaya rAjAnA bhaMDAramAM lakSamInI vRddhi ane zatru rAjaenuM vaza thavuM ? kayAra-meSa : purue te A AkhIya pRthvIne niNa-devA vagaranI karI nAkhelI. emanI sarakhAmaNImAM huM te amuka ja mANasane ane te paNa thoDuM ja haju daI zaka chuM chatAM sArA zramaNanI peThe kema nircatha-parigraha-dhanadhAnya vagarane-thaI gaye chuM arthAta jema sAro zramaNa parigraha vagarano hoya che tema meM te evuM zuM daI nAkhyuM che jethI huM paNa sArA zramaNanI peThe parigraha vagarane thaI gayo chuM. aha! mArI apuNyatA-puNya vagaranI dazA ! ahA ! meM pUrve dAna nathI dIdhAM enuM ja A pariNAma ! ahe! viphalA alIkanI saMbhAvanA arthAt mArA kevA mithyA maneraze! A rIte pitAnI jAte jharata rAjA bhAre kheda pAme. khedavALI paristhitine lIdhe teNe pitAnA sevakane vidAya karI dIdhA, sabhAmAM cAlatAM nAcagAna vagere baMdha karI dIdhA, sAMjanuM devapUjana karI lIdhuM ane rAjA pitAnI sukhazAmAM paDe. mahAmuzIbate nidrA AvI. savAra thatAM mAMgalika vAjAM vAgatAM rAjA jAge. prabhAtanAM badhAM kAryo sameTI rAjasabhAmAM AvIne beThe. bAbara A vakhate rAjabhaMDArIe ane dhAnyanA bhaMDAronI vyavasthA karanArAoe rAjA pAse AvIne rAjAne vadhAmaNI ApI ke deva ! tamane vadhAI che, tamArA bhaMDAre sonA, pA ane hirAo vagerethI Aje bharAI gayA che-chalakAI jAya tema bhaMDAranI Toca sudhI chale chala thaI gayA che. ame e jANatA nathI ke Ama ekAeka zAthI thayuM? A vAta sAMbhaLIne rAjA jarAka maraka ane tethI ema jaNAyuM ke e sevakanI vAta sAMbhaLIne rAjAne pramAda thaze ane pachI pharIne paNa yatheccha rIte akhaMDapaNe te rAjA pitAne dAnane pravAha vahevaDAvavA lAgyA. A vakhate eka vizeSa banAva bane. rAjAnA dhana ane dhAnyanA bhaMDAro khAlI thaI gayA sAMbhaLI sImADAnA rAjAo abhimAne matta thaI dezamAM upadrava karavA lAgyA. rAjA sujaye e rAjAone A unmAda sAMbhaLe ane temanA upara teNe meTA ADaMbara sAthe sainya laIne caDAI karI. prayANa karatAM karatAM keTalAka paDo thayA pachI te, pitAnA dezanA sImADe pahoMce. laDAI thatAM sImADAnA rAjAone vizeSa saMbha thaye ane haraDe khAvAthI jema reca lAgI jAya tema e rAjAone khUba reca lAgI gayo arthAt te rAjAe gabharAI gayA. rogane upAya jema vaidyo vicAre tema maMtrIoe gabharAelA e rAjAonA gabharATanuM nidAna karyuM ane e rAjAonA pradezamAM pesI temane tAbe karavA e, temanA gabharATanuM auSadha nakakI karyuM. A pramANe karavAthI sImADAnA e madamasta rAjAo potAnA vALa labaDatA ane chUTA rAkhI tathA gaLA upara kuhADA mUkI namI paDayA, ane temaNe rAjA sujayanI sevA karavAnuM svIkAryuM. AthI sujaya narendra temane "abhaya" karI nirbhaya karyA ane tethI jeo sujaya rAjAnA khaMDIyA banI jema AvyA hatA tema potapotAnA pradezamAM cAlyA gayA. "Aho Shrutgyanam Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * yAratna-koSa : sujaya rAjavIne jAtismaraNu ane munizrIne bhAvapUrvaka ApeluM dAna. 270 rAjA paNa kautukane lIdhe Ama tema vanAMtaremAM--eka vanathI bIjA vanamAM-bhaTakatApharate ghaTTa tamAlanA vRkSAne vIdhe zyAma dekhAtA eka vananA kuMjamAM peTha ane teNe tyAM joyu ke eka maneAhara AkRtivALA sAdhu AtApanAne sthaLe UbhA rahI AtApanA lai rahyA che, tenA upara eka dhajAvALu chatra dharAelu che ane tenI AgaLa mAga-cAraNa leAkeA prazasA karI rahyA che. 4 dUrathI e munine zvetAM ja te sujaya rAjAe peAtAnA rAjapadavIsUcaka cihno utArI nAkhyAM ane pAse jaIne e, te sAdhunA pagamA namI paDayA. namatAM ja tene ema thayuM ke ' AvI AkRtine meM kayAMka joi che ?' ema vicAratAM--hApeAha karatAM rAjA sujayane tene pUrvabhava sAMbharI Avye. ane kharI hakIkata tenA khyAlamAM AvI. pachI rAjAe munine vistRtikarI ke * he bhagavan ! tame mane ALakhA che ?' sAdhue kahyuM. he devAnupriya ! huM tamane kharAkhara ALakhatA nathI. pachI rAjAe kahyuM: tame ' suvela 'nAmanA pahADamAM rahetA hatA te vakhate huM paNa tyAM daivayeAge AvI caDace hatA. jyAM hu' rahetA hatA te sthaLa tamane, tamArI sAthe rahetA haraNe batAveluM ane tame mAre sthaLe cAmAsItapanuM pAraNu' karavA sAru bhikSA levA padhAryAM. me zraddhA ane bhaktipUrvaka tamAne ucita kada, phaLA vigere ApI pAraNuM karAvyuM. Ape mArI pAsenA kada, phaLo vagere laI mArA upara moTo anugraha karyAM ane ApanAthI anugraha pAmelA evA mane te ja rAte, ayogya AhAra karavAne pAme peTamAM zULa upajyuM ane tenAthI maraNa pAmelA huM tamArI dayAne lIdhe kaiAzala dezanA rAjA thayA chuM. kalpavRkSa karatAM pazu adhika audArya vALA-manavAMchita siddhi ApanArA evA ApanuM darzana-sa sAramAM khUMcelA prANione mahAdulabha evu' tamAruM' darzana huM pAmI zakaye 'mATe mArI jAtane dhanya mAnu chuM. d rAjA ' sujaya ' A rIte pelA atagAranI sAthe vAtacItamAM hateA te vakhate ja kharAkhara tenA rasoyAe AvIne rAjAne jaNAvyuM ke-he deva ! hamaNAM bhejananA samaya che. ' te pachI sAdhu taraphanI bhaktine lIdhe harSa ane ullAsathI rAmAMcita thayelA rAjAe munirAjane vAMdIne vinaMti karI ke- he bhagavAn ! yathAsiddha khAnapAna vagere mAre tyAMthI laIne Apa mArA upara prasAda kare, ' A vakhate munine pAsakhamaNa(pakhavADIAnA upavAsa )nuM pAraNuM hatuM. rAjAdvArA bhaktipUrvaka nimatrita thayelA sAdhu, rastA upara AgaLa AgaLa yugapramANa dRSTine TherAvatA rAjAnI pAchaLa pAchaLa rAjAnA AvAsa tarapha gayA. rAjAe e pavitra muninA caraNA upara lAgelI rajane peAtAnA kezakalApavaDe sApha karI, jIvajaMtu vagaranA sthaLa upara Asana pAtharyuM ane te upara muni beThA. A vakhate munine pratilAbhatAM tene evA umaLakA Avye ke te A uttama pAtra che, te ja A "Aho Shrutgyanam" Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sujanya rAjavIne dIkSA abilA. : kAratna kera : vizeSa prakAranA deya padArthonI taiyArI che, te ja A taddana abhinava e vizeSa prakArano mAre dAnano manoratha che. ane mAre gRhasthAzrama sarva prakAre Aje ja saphaLa thaye" A jAtanA vizeSa vadhatA ullAsane dhAraNa karatAM rAjAe pilA anagAranI sAme azanakhAvAnuM, pAna-pIvAnuM, khAdima-mevA vigere, svAdima-lavIMga, elAyacI vagere mukhavAsa vastra, kaMbala ane aSadha vagere badhI deya sAmagrI hAjara karI. sAdhu munirAje paNa rAgadveSanI vRttine dUra karI anAsakatapaNe u6ma, utpAdana ane eSaNanA da vinAnI arthAt sAdhune khape evI vizuddha deya sAmagrIne joI-vicArI "govatsatyAgrahaNa" nA nyAya pramANe temAMthI jarura pUratuM kAMIka lIdhuM arthAt gAyano vAchaDe cAre caratI vakhate ghAsane mULathI khAI jato nathI paNa thoDuM thoDuM bAkI rAkhe che ane uparauparathI aDadhuM paDadhuM care che tema A munie paNa e deya sAmagrImAMthI thoDuM thoDuM lIdhuM paNa AsaktibhAva rAkhI ekasAmaTuM badhuM na laI lIdhuM athavA dahanAro govALa dehI rahyA pachI je dUdha bAkI rahe che tene gAya vAchaDe dhAve che tema muni paNa, jamatAM je kAMI vadhyuM ghaTayuM hoya tene le che. A rIte bhikSA levAthI gRhasthane takalIpha paDatI nathI tema temanA upara kaze bhAra paNa paDato nathI. kUlanA rasane cUsate bhamare jema judA judA phUlemAMthI TapuM TIpuM rasa cUse che, ema cUsavAthI phUlene pIDA thatI nathI tema bhramara paNa pitAne nivAha kare che. e ja rIte mAdhukarI vRttithI e munirAje rAjA sujyane ghare jaIne pAraNA mATe zikSA meLavI. bhikSA vaharAvIne potAnA parivAra sAthe rAjAe munine savinaya vaMdana karyuM ane e tapasvI sAdhu jevA AvyA hatA tevA pAchA potAne sthAne cAlyA gayA. rAjA sujaye bIjI badhI pravRttio paDatI melI keTalAka divasa sudhI e munirAjanI upAsanA karI. munirAja pAsethI zrI jinezvare jaNAvelA dharmanuM rahasya jANyuM. vakhata jatAM rAjAne vairAgyabhAva upa ane munirAjane vinaMti karI ke-he bhagavan! Apa adhyA nagarI tarapha vihAra kare. mAre vicAra e che ke rAjyabhAra putrane soMpI ApanI pAse dIkSA lauM. munirAja bolyAH mahArAja! tamArI jevAone e ucita che ane ame paNa gAnuyoge ema karIzuM arthAt adhyA tarapha AvIzuM. tyAre pachI rAjA "sujaya, e vidyAdhara rAjarSine saviya vaMdana karI pitAnI nagarI bhaNI gaye. dIkSA levAne pitAne saMkalpa rAjyanA maMtrIone ane sAmaMtene jaNAvyo. teoe temAM pitAnI saMmati ApI. abhiSeka karavA mATe yogya muhUrta jovaDAvI putrane gAdIe sthApe. badhA kedIone cheDI mUkayA, amArInI ghoSaNA karAvI arthAta keI, keI paNa jIvane na mAre e mATe Dhela vagaDAvI jAhera sUcanA karI, jinamaMdiromAM utsava "Aho Shrutgyanam Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - kayArana-kela: sAdhu-dAnanI mahattA ane munapaNAma svagamana. 272 maMDAyA ane tarabheTAomAM, cakemAM ane catvare mAM-cAcaramAM jyAM kaI dI vA anAthe vA evA ja apaMga ke dukhiyA leke maLe temane dAna devaDAvyuM. barAbara cagya samaye pilA vidyAdhara rAjarSi bhagavaMta paNa adhyA AvI pahoMcyA. moTI dhAmadhUmathI se rAjaputra sAthe rAjA sujaye te muninI pAse dIkSA lIdhI. vadhatuM vairAgye te saMyama pALavA lAgyo. pitAnA guru sAthe vihAra karate kare te sujaya zramaNa pitanapura nagare Avyo. zrI jinezvare kahyA pramANe saMyamanI barAbara ArAdhanA karI te sujaya muni pitanapuramAM kALadharma pAmya-maraNa pAmyo. marIne te, "azruta" nAmanA svargamAM janma pAmyA. je sthaLe teNe kALa karyo te sthaLe AsapAsa rahetA dee e munie saMyamanI sArI ArAdhanA karI" ema samajI munine nirvANumahimA Ujavyo. dee karele utsava joI vizeSa kutUhaLa thavAthI lokee vargavAsI muninA gurune pUchyuM: he bhagavan! e e zramaNasiMha mahAprabhAvI mahAtmA koNa hato ke jene mahimA de. paNa karI rahyA che? vidyAdhara rAjarSie lekene e svargavAsI munine athathI mAMDI iti sudhIne badhe vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. e muninI yathAsthita hakIkta jANI viramaya pAmelA te lekoe pharI vAra gurune pUchyuM: he bhagavana ! zeDA ghaNA evA te prakAranA dAnane lIdhe paNa e munie uttama phaLavALuM sukRtanuM kalpavRkSa zI rIte ugADayuM? gurue kahyuMH sAMbhaLe. suMvALI jamInamAM vAveluM nAnuM paNa bI jyAre te pANI vaDe sIMcAya che tyAre jema miTI maTI zAkhAovALA meTA jhADane janmAve che, tema supAtrane ApeluM DuM paNa dAna jayAre zraddhA ane bhaktinA pANI vaDe sIMcAya che tyAre te, mANasone sAru mahAkalparUpa velaDIonA dhanane avazya sarajAve che. sAdhuone upayogI evAM vastra, anna, pAna-pANI, auSadha, zayyA-pathArI athavA sadyA-rahevAnuM sthAnaka Asana-emAMnuM game te eka sAdhunA khapamAM Ave e mATe apAyuM hoya te evuM eka paNa sukha nathI je na thAya arthAta . e dAna dAtAne badhAM sukha upajAve che. bIjAone eTale sAdhAraNa mANasone paNa dAna ApyuM hoya to e dAnane lIdhe jemanAmAM mahAmUlya guNa-ratna bharyA che evA suzramaNarUpa rehaNAcalane dAna ApIe te tenA asAdhAraNa lAbha mATe kahevuM ja zuM? dUbaLe e uttama muni, AkarA saMyamabhArane vahI zakatuM nathI mATe evA munine, saMyamabhArane vahI zake te mATe sAdhanarUpa thAya evAM anna, vastra vagerenuM dAna ApavuM e vizeSa ITa che. kaI kahe che, "je muni phakta vezadhArI che, saMyamarahita che, tene dAna ApavAthI gRhasthAne ze vizeSa lAbha thavAne? evA saMyama vagaranA ane mAtra vezadhArI sAdhune "Aho Shrutgyanam Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - . 273 vidyAdhara mahahiM e samajAvela dAna-dharmano mahimA. kathAnakoSa : dAna ApavAthI te UlaTuM te, azaMkapaNe duSTa ceSTAo vadhAraze. Ama thavAthI gRhastha ApeluM dAna, duSTa ceSTAonuM uttejaka thaze ane e rIte dAtA, paraMparAe duSTa ceSTAono preraka thavAthI tene vizeSa dejavALe samaja joIe. ( pUrvapakSa ) e vAta sAcI che. ( uttarapakSa); paraMtu dAtA ema samajIne vA evo saMkalpa karIne dAna Ape ke mArA dAnathI A vezadhArI sAdhu vizeSa duSTa ceSTAo nahIM kare arthAt gRhastha, vezadhArI sAdhu vadhAre na bagaDe" e saMka9pa karIne e mATe ja dAna Ape. athavA pitAnA darzana-mata-nA anurAgathI dAna Ape. athavA potAnA dharmanI niMdA aTake eTale vezadhArI sAdhu bhUkhe mare te jainadharmanI leke niMdA kare ane te niMdAne aTakAvavA mATe (gRhastha) dAna Ape te lenAra "liMgI " " mAtra vezadhArI " heAya te paNa dAtAne deSa che, ema kahevAya. tAtparya e ke-vezadhArIne dAna ApanAra dAtA, tenA asaMyamane piSavA dAna Apato nathI, paraMtu svamatanA premathI, svamatanI niMdA na thAya te mATe athavA vezadhArI paNa vadhAre na bagaDe e zubha saMkalpa rAkhIne dAna Ape che. A paristhitimAM dAna lenAra bhale vezadhArI heya temAM gRhasthane deSita TharAvIe te mAchalAM pakaDanAra divya sAdhune zAMtithI vAranAra-samajAvanAra rAjA zreNikanuM samyaktva nirasAra che ema mAnavuM joIe. A vize zAstrakAre je vAta kahelI che te A pramANe che-rAjA zreNika jainadharmamAM daDha zraddhAvALo hato, tenI dRDhatAnuM pArakhuM levA eka deva jaina sAdhunuM rUpa karI je mAge zreNika cAlavAnuM hatuM te mArge vacamAM besI pANImAMthI mAchalAM pakaDe che. mAchalA pakaDato jaina sAdhune joI rAjA zreNike ene zAMtithI samajAvI tema karatAM vAryo tyAre e sAdhu bole mahArAja ! tuM amArI-sAdhuonI kharI hakIkata jANatA nathI. kharI rIte te je huM chuM tevA ja bIjA badhA sAdhuo paNa che. A sAMbhaLIne jarA paNa krodha karyA vinA pUrepUrI zAMti rAkhI, rAjA zreNike mAchalA pakaDatA e sAdhune zAMta vacanethI samajAvyuM. jyAre e sAdhune thayuM ke mAruM AvuM duSkarma joIne paNa zreNika pitAnI dharmazraddhAthI nathI caLe ane mArA upara gusse paNa nathI thayuM tyAre eNe pitAnuM mULa devarUpe pragaTa karyuM ane zreNikanI dharmadraDhatAnI prazaMsA karI e pitAne sthAne cAlyA gaye. A udAharaNathI ema samajavAnuM che ke-mAchalAM pakaDanAra sAdhu sAthe paNa te sudhAravAnA uddezathI jema zreNika rAjAe sadvyavahAra karyo tema vezadhArI sAdhu sAthe paNa zubha saMkalpathI dAnarUpa sadvyavahAra AcaranAra gRhastha deSapAtra nathI. dharmaniMdA nivAravA mATe dAna devAnuM nathI kahyuM" evuM keI kahe te e vAta barAbara nathI kharI vAta ema che ke- dharmaniMdA karanArAo kaThera, kaTheratara ane kAratama "Aho Shrutgyanam Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H kathAna-kela vidyAdhara maharSae samajAvela dAna-dharmane mahimA. veNu kADhe che. e veNane sAMbhaLanArAonI dharmazraddhA paNa TaLI jAya che, ane pariNAme dharmaniMdA adhinuM kAraNa bane che, mATe e dharmaniMdA je bhAre deSa dAna devAthI aTako hoya te jarUra aTakAva joIe ane e paristhitimAM dAtAe "A vezadhArI che, asaMyamI che" evuM vicAryA vinA dAna ApavuM ghaTe. dharmaniMdAnI jema ghamane avarNavAda paNa eka bhAre deva che ane te paNa vajanIya ja samaje. banI zake che ane jaNAya te cheDe paNa guNa grahaNa kare. bIjAnI niMdA karanArA, bIjAnA dene ja jenArA ane bIjAne bhAMDavAmAM ja mathyA rahenArA evA mUDhe pitAnuM kArya hArI jAya che. A viSe vadhAre kahevAthI zuM ? pitAnI maryAdA pramANe yacita dAnadharmane gRhastha nahIM kare te e, A bhavanA kUvAmAM khUcelA potAnA AtmAne zI rIte bahAra kheMcI zakaze ? vaLI, je muni, bhUkha ane tarasa vagerenA saMkaTathI pIDA pAme che te, zAstrArthanuM ciMtana, para pratibaMdha ApavAnI pravRtti, zAstranA arthanI vyAkhyA, tapa, vinaya, saMyama ane jIvarakSA e badhuM karI zakyuM nathI, mATe dhIrapuruSoe saMyamane sahAya-poSaNa Ape e dAnadharma upadezya che. jugAra, Aga, rAjA, cera, jaLapralaya, vezyAne saMga, bhAgIdAro, kutarka, vakIle, mitre, putra ane pitAnA bhoge e badhAne lIdhe dhana cAlyuM ja javAnuM che arthAta e badhAM dhananA nAzaka che. ema jANo paNa vimUDha mAnava, e dhanane sAdhune khapamAM Ave ema nathI vAparato, sAdhune tenA saMyamanA sahAya thAya e rIte dAna nathI detA te samajavuM ke tene aMtarAyano udaya che. je mAnanI vANI, zarIra ane mana sumunine haMmezA dAna devAmAM ramyAM kare che rokAyelA hoya che tene hAthane kamaLa samajI lakSamI tenI pAse ja pharyA kare che ane uddhata evI vipatti tevA dAtAne svane paNa nathI icchatI arthAta ene koI vAra kazI vipadA paDatI nathI. yatine saMyama-sAdhanamAM sahAya kare evuM dAna, aniSTanA pahADane toDavA mATe cokkasa vajA samAna che ane aneka zubhenuM nidhAna thAya che-A pramANe e vidyAdhara maharSie sabhAne dAna-dharmane mahimA kahI saMbhaLAvyo ane pachI te tyAMthI vihAra karI bIje ThekANe gayA. Iti zrI kathAnakezamAM "yatine saMyamasAdhaka dAna ApavAnA adhikAre sujyarAjarSinI kathA" samApta. (18) "Aho Shrutgyanam Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ op On kucahano tyAga vize vimaLanuM upAkhyAna (kathA 19) - AuMgaLa varNavelA samyakatva vagere guNamAM je mAnava pravartamAna hoya chatAM Re / enAmAM je kaMI paNa prakArane kucAha-kadAgraha hoya te te duHkhI thAya & thaI rahyuM che mATe samyakatva vagere guNo jenAmAM hoya teNe paNa kacAhane tajI devA mATe draDhatApUrvaka yatna karI joIe. ApaNI buddhi tuccha juja che ane padArtho saMbaMdhI ApaNuM jJAna paNa kharekhara DuM ja che. tathA je padArtho atIMdriya che-idriyagamya nathItemane badhAne te kevaLajJAnI ja jANI zake che, te evA atIMdriya padArtho vize je mAnava, potAnI matinA abhimAnane vaza thaI e atIndriya padArthomAM amuka padArtho suMdara che ane amuka padArtho asuMdara che e je vibhAga kare che. tathA e padArthomAM amuka "che" ane amuka " nathI" e je vidhiniSedha kare che te tene mati meha ja che. jenAmAM kugraha che, te mAnaDI pitAnI buddhi pramANe yuktione je che paraMtu jyAM yuktio jAya che tyAM potAnI buddhine jatA nathI ane jenAmAM kugrAha nathI te mAnava yuktio pramANe pitAnI matine calAve che mATe ja kugrahanI vRtti niMdanIya che. je mAna samasta kAryomAM pitAnI ja matine pramANarUpa mAnIne pravRtti kare che teo atizaya jJAnIonI gauravavAnI paNa vANane phokaTa kare che. je rIte kaI rogI rogathI pIDA pAmate hoya ane tene sArU vaidyanI sagavaDa na thatI hoya ane vaidya vinA ja badhe upacAra cAlato hoya te te rogI jema thAkI jaI kheda pAme che tema je bhAve-padArtho idriyAtIta che temane samajavA mATe ati duSkara kArya karanArAo paNa thAkI jaI kheda pAme che. atizaya jJAnI puruSane batAvelAM maMtra taMtro tiSa ane vaidyaka e badhAM zAra tathA evA bIjA paNuM zAstra je rIte samasta kAryonI siddhi karavAmAM nIvaDe che. te rIte ApaNuM potAnI buddhithI kalpI kADhelAM e badhAM zAtre thoDuM paNa phaLa ApatA nathI. je leke kugrahane tajyA vinA ja A lekanAM vyavahArI kAryone sAdhavA mathe che teo lekamAM niMdApAtra bane che ane te te kAryone sAdhI zakatA nathI. je A lekanAM kAryo mATe kugrahane choDe jaIe te sarva jaNAvelA bhAve vize te kugrahane cheDe ja joIe, e vize zuM kahevuM ? arthAt sarva jaNAvelA bhAve vize kugraha rAkhavAmAM Ave te vimaLa nAmanA maMtrI-putrane jema anartha thaye tema anartha na thAya? e vimaLanI vAta A pramANe che - vacchA dezanI chAtI samAna hemapura nAmanuM nagara che. te nagaramAM sure, asure ane mAnanAM aneka maMdiro hevAthI e jANe ke jagatanA pratibiMba jevuM lAge che "Aho Shrutgyanam Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayAratna-meSa : parIkSA karavA mATe maMtrIe karelI yukti. ra76 ane mahAdevane nivAsa kailAsa e nagaranI pAse taNakhalA je lAge che evuM enagara zobhAyamAna che. e nagarane hariteja nAme rAjA che. e rAjA nItizAstranAM rahIne prasthApaka hevAthI upAdhyAya samAna che, puruSanA mArga upara cAlanAra hovAthI kulaguru samAna che, so keIne vAMchita phaLa ApanAre hevAthI kalpavRkSa samAna che ane na gaNI zakAya evA guNaratnone e mahAsamudra che. jema sArI rIte sAcavelA gomaMDaLa-gAdvArA nirmaLa dUdha maLe che ane tene pratApa-vizeSa tApathI kaDhatAM jema te, vAsaNamAMthI bahAra ubharAI jAya che tema e rAjA gomaMDaLane-pRthvImaMDaLane nItipUrvaka sAcavato hovAthI tene yaza brahmAMDanA pAtramAMthI tenA pratApavaDe karAya che ane tethI ubharAI jatAM jANe ke bahAra nIkaLI jAya che arthAt e rAjAne yaza brahmAMDanI bahAra paNa pahoMcele che. jema sUryane rajA rANI che, caMdrane rohiNI rANI che tema e rAjAne vijayA nAme rANI che. jenAmAM vizuddha buddhine praka che e tene sAgara nAme amAtya che. e pramANe rAjyasukhane anubhavatA te badhA divasene vitAve che. pachI vakhata jatAM rAjAne tyAM ane amAtyane tyAM eka ja samaye putre jamyA, vadhAmaNAM karyA, rAjaputranuM nAma sUrateja pADayuM ane maMtriputranuM nAma vimaLa pADayuM. banne jaNa sAthe ja janmelA hovAthI te bannemAM paraspara prIti vadhatI cAlI. teo sAthe ja rame che, sAthe ja bhame che, sAthe ja jame che ane cheDe samaya paNa teo eka bIjA vinA rahI zakatA nathI. jyAre teo bane ATha varasanA thayA tyAre te banene nizALamAM nAkhyA. badhI yogya kaLAonA kalApane bhaNI rahyA pachI teo ramatAramatA eka vAra amAtyane ghare jaI pahoMcyA ane barAbara e ja samaye tyAM bhikSA mATe eka sAdhune saMdhADe-sAdhunuM jeDuM-AvI pahoMce. e sAdhuoe A bane chokarAone joyA. te bemAM eka sAdhu atizaya jJAnI hovAthI pakSa bhAvone paNa jANanAre hato eTale teNe "ekAMta samajIne sAthenA bIjA sAdhune kahyuM ke-A be kumAramAM eka kumAra kuTila mativALe che ane kugatie janAro che. tyAre bIje kumAra svabhAve nirmaLa mativALe che, bhadra che ane sugatie janAro che. A sAdhunI vAta paDadA pAchaLa UbhelA maMtrIe sAMbhaLI, tene vizeSa acaMbe thaze ane teNe vicAryuM he ! A sAdhue zA mATe AvuM kahyuM haze? jemanAmAM rAgadveSa vagere vikArAnI saMbhAvanA nathI evA dharmaparAyaNa A sAdhune khoTuM balavAnuM paNa kazuM kAraNa nathI mATe eNe kaheluM kharuM ja hovuM joIe. phakta A be kumArAmAM ka kumAra emaNe kahyA pramANe kuTila ane durgatigAmI che? e hakIkata nakkI jANI zakAtI nathI, mATe e jANavA mATe keI upAya karavo joIe, ema vicArIne te maMtrIe jamIna upara devanI eka mUrtinuM citra kADhayuM ane kumAre kahyuM- he putra! A citrane TapIne tame cAlyA Avo jethI tamAruM Arogya vadhaze ane tamArAM badhAM "Aho Shrutgyanam Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 rAjaputre vimaLane Apela zikhAmaNa. : kAratna-koSa : kAryo maMgaLarUpa thaze. A sAMbhaLIne rAjaputra vicAravA lAge. A citrane ulaMghane javuM sAruM nathI. je mUrti pUjanIya che tenI pUjAne lepa karavAthI eTale tene TapIneullaMghIne javAthI UlaTuM kuzaLa kAryomAM aneka vigho AvavAne saMbhava che. ema vicA rIne teNe e mUrtine TapavAnI nA pADI. pachI bIjA kumArane e citrane TapIne AvavAnuM kahyuM pradhAnanuM vacana sAMbhaLatAM veMta ja te e citrane TapIne cAlyA AvyA. A joIne pradhAna te ekadama camakI gayuM ane tenA manamAM bhAre saMtApa thaye chatAM meDhA upara e kazuM na javA daI teNe rAjaputrane pUchayuM he putra! te A mUrtine TapavAnI nA kema pADI ? rAjaputra belyoH namatI vakhate namanAranAM mAthAnA vALa jamIna upara pharaphare e rIte je praNAma karavA yogya che, pUjavA gya che, vaMdana karavA cogya che ane stavana karavA gya che, evI mUrti bhale jamIna upara ALekhelI hoya che akSa vageremAM ketarelI hoya chatAM tene TapI ja kema zakAya? tene TapavuM e abhaktinuM sUcaka che, mATe tema karavuM yukta nathI. jenAM caraNanI kRpAthI ApaNuM dhArelAM kAryonI prApti ApaNe vAMchIe chIe tenuM manathI paNa ullaMghana karavuM ayukta che te pachI vANIthI ke zarIrathI te tene ullaMghI ja kema zakAya ? pUjA karatAM je prasanna thAya te apamAna karatAM cakkasa reSe bharAya, mATe pUjanIyanI pUjAnA kramane lepa kare te sarvathA agya che. pachI maMtrIe pitAnA putrane e citrane TapI javA mATe pUchayuM. he putra! je ema che te tuM e devanA citrane kema TapI ga? te be he pitAjI! jema tema rekhAo karIne AlekhavAmAM AvelA evA e devanA citrane TapI javAmAM zuM cheSa che? ema dhArIne e devanI AkRtine huM TapI gaye, e mArI kharI hakIkata che. mAtra rekhAthI ALekhAelA citrane paNa TapI javAmAM doSa hoya te arthAt cItarelA padArthamAM paNuM mULa padArtha jeTalI ja zakti hoya te jevI tevI rekhAo dvArA darzAvavAmAM AvelA sarpanA citramAM paNa tene aDatAM ja DasavAnI zakti AvavI joIe. e ja rIte citramAM cItarelAM tINa taravAra vagere zAne aDatAM ja ApaNAM aMge kapAvA joIe, chedAvAM joIe ema thatuM nathI mATe cItarelA padArtho ane mULa padArtho e bemAM sarakhI zakti hotI nathI, mATe A jevI tevI rekhAothI derelA devanA AkArane huM TapI gaye jethI koI prakAre akalyANanI zaMkA lAvavI ucita nathI. pachI maMtrIe rAjaputranA meM sAmuM joyuM eTale rAjaputre pelA vimaLane uddezIne A pramANe kahyuM, he bhadra! tuM anucita le che, sAMbhaLa. pUnAM nAmanI AkRti barAbara sarakhA AkAravALI hoya ke sarakhA AkAravALI na hoya te paNa e AkRti joIne ApaNA manamAM e pUjanI smRti jAge che, mATe pUnI game tevI paNa AkRti pUjavA gya che. temanI pUjA phaLa Ape che ane temanA "Aho Shrutgyanam Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kayAratna-Sa : harie karelI yakSa pratimAnI kadarthanA. 278 apamAnathI anartha thAya che evuM dekhAya che, mATe devatAonI AkRti kazuM karI zakatI nathI ema kema kahevAya? vaLI, teM je hamaNAM kahyuM ke rekhAthI rele sarpa DasI zakatA nathI ane rekhAthI cItareluM zastra paNa zarIra upara kazI IjA karI zakatuM nathI te tAruM kathana ayukata che, kAraNa ke tevA prakAranA dhyAnathI udbhavelA mahAbhyane lIdhe eTale citrane joIne manamAM pidA thatA saMkalpabaLane lIdhe evA prakAranA bhAve thAya che ane kuzaLapuruSa ema kahe paNa che. A sAMbhaLIne vimaLa be pagamAM kAMTe vAgatAM "sarSa karaDe" e saMkalpa thAya ane tethI jhera caDe te tAruM kahevuM kharuM kahevAya, nahIM te nahIM. mATe evA prakAranA kharA arthanuM kAraNa to zaMkA ja che, ethI zaMkAne tyAga karatAM ja e prakAranA anartho ApoApa TaLI jAya che. pachI rAjaputra belyara tAra kahevA pramANe zaMkA ja denuM mULa hoya to ke mAnava niHzaMka thaIne jhera khAo ane pachI tuM che ke enA kevA hAlahavAla thAya che? zaMkA ja deSanuM mULa che evuM tAruM je kathana che te ayukata che ane ema kahevuM e eka prakArane nAstikavAda che ane kuzaLa puruSane ema kahevuM che nahIM. vaLI, jeo bhaviSyamAM kalyANanA vAMchuo che teonA manamAM A bhAva prAyaH saMbhavato nathI. A bhAva kadAca saMbhave to te harine jema duHkhakara thaze tema ApaNane paNa duHkhakara na thAya evuM nathI. A sAMbhaLIne amAtyane putra beH he rAjaputra ! e vaLI hari koNa che? rAjakumAra be sAMbhaLa, e harinI vAta A pramANe che kulAgapura nAmanuM eka nagara che. jenA vaMzamAM have kaI kulaputra bAkI nathI arthAt jene kaI have pachI vArasa thanAra rahyo nathI e duHkhathI herAna herAna thai gayela ane lAkaDAM ane ghAsanA bhArA vecIne AjIvikA calAvato eka hari nAmano mANasa e nagarImAM che. bIje kaI samaye tyAM dukALa paDa-varasAda na vara, tethI karIne pAsenA pradezanuM ghAsa tathA lAkaDAM khUTI gayAM ethI e hari gharethI bhAtuM laIne dUra dUranA bhAgamAMthI ghAsa tathA lAkaDAM vagere lAvIne AjIvikA karavA lAgyA. eka divase te ghAsane tathA lAkaDAne Dhagale karato hato evAmAM teNe jenuM mAtra mAthuM ja dekhAyuM evI dhULa ane kacarAthI DhaMkAI gayelI eka yakSanI pratimA joI. pratimAne joIne te khuza thaze. saMbhava che ke A mUrtine pUjavAthI mAruM daLadara phITe ema dhArIne te e pratimAne phUla vagerevaDe pUjavA lAgyuM. ema karatAM karatAM ene ghaNA divaso cAlyA gayA paraMtu e yakSa thaDe paNa prasanna na thayuM. pachI ene thayuM ke A badhA lake mUrakha che kAraNa ke e devenI mUrtinI pUjA karIne vA bIjI rIte tene rAjI karIne pitAnA kalyANanI mAgaNI kare che. A vicArIne te A yakSanI mUrti upara arucivALe thaye, ene pariNAme te yakSanI mUrti upara pattharA vigere pheMkavA lAge ane tenI pAse jhADane rasa, "Aho Shrutgyanam Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrIne thayela cintA. : yAratna-rASa : lIDA e badhu khALavA lAgyA. e rIte te lIDA vagerene khALavA vagerenI trAsajanaka pravRtti karI, e yakSane upasarga karavA lAgyA. A rIte rAja ne rAja thavA mAMDyuM' ane ema thavAthI tathAprakAranI durgaMdhathI du:khI thayelA e yakSa vizeSa mujhaI jaI vicAra karavA lAgyA. jamanA mAMmAM pesavAnI icchAvALA mUkha lAkano A kevA vicitra prayatna che ke jee amArA jevA upara paNa AvA durgaMdha padArthoM nAkhe che, mATe mAre Ane to enA sarvasvanA vinAza karIne duniyanuM phaLa jarUra cakhADavu joie, ema vicArIne te pratyakSa thaIne bAlavA lAgyA: he kulaputra ! teM je mArI asAdhAraNa bhakti karelI che tethI karIne tArA tarapha mAruM hRdaya khUba AkarSAyuM che, mATe tuM ema kara ke mArA upara nAkhelA. A badhA gaMdhayukta padArthAne laine tAre ghare jA, badhAM khArIkhArAM aMdha karIne ane tArA badhA parivArane sAthe rAkhIne A adhA gaMdhayukta pAne tArA gharamAM ja saLagAvI tenI gaMdha tuM le eTale tArAM badhAM vAMchita phaLaze. A mUrti A rIte karavAthI ja prasanna thaI che.' ema samajI te khuza thaye ane khadhA tyAM pheMkelA duMgadhI padArthonI eka moTI geALI karI, tene laIne peAtAne ghare gaye ane jema pelA yakSe kahyuM hatuM tema badhu karyuM. eTale te durgaMdhanA prabhAvathI e ane ene Ame ya parivAra tathA ghara vagere badhuM ja nAza pAmyuM". 27 mATe he mA~triputra ! kugrahane tajI de, prasiddha mArga upara cAla, nahIM te kutrikalpA karavAthI pariNAme tuM tArI jAtane paNa khAI besIza. e prakAre tene bhrUNuM samajAvavAmAM AvyuM chatAM te peAtAnA phugrahathI leza mAtra TasathImaru na thaye, mAtra mauna AkhIne besI rahyo. pachI maMtrIe vicAra karyAM : ahA ! pelA sAdhue jene kuTila buddhinA ane drutigAmI tarIke jaNAvce te A mAza ja putra jaNAya che ane khIje nirmaLa mativALA ane sugatigAmI A rAjaputra che, mATe have zu karavu ucita che ? kuputro pAkatAM kuLA khatama thAya che. ane mAre paNa AvuM bhayAnaka aniSTa upasthita thayuM ema vicArI tene vizeSa ciMtA thavA lAgI ane ciMtAne lIdhe tenA manamAM aneka sakalpavikatA UDavA lAgyA, evI sthitimAM te beThA hatA tevAmAM eka rAjaputra tene elAvavA Agye. AvIne teNe kahyuM ke-Apane rAjA lAve che. pachI mukha uparanA ciMtAnA tamAma bhAvezane chupAvatA te rAjA pAse pahoMcyA ane ane kumAza paNa pAtapeAtAnAM kAmamAM parAvAi gayAM. rAjA pAse jaine sukhAsanamAM beThelA te maMtrIne rAjAe kahyuM: tane Ama kema vilaMba thayA ? tAruM mADhuM kema sAva paDI gayuM che ? maMtrI elyAH deva ! kazuM ja kAraNa nathI. e te ema amathu lAge che. rAjA khelyuM: jarUra ne jara phAI kAraNa hAvu joie mATe tuM jevI heAya tevI kharAkhara hakIkata kahe. * ahA ! A rAjA mukha uparanA gupta bhAvAne paNa vAMcavAmAM kevA kuzaLa che, sAnamAM paNa samajI javAne "Aho Shrutgyanam" Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA . . . . . . . . . - -- - 1 kathAniM-keSa : zuddha dAnanAM prakAre. keTale catura che." ema vicAratA maMtrIe ekAMtamAM beThelA rAjAne badhI pelA kumAranI kharI hakIkata kahI saMbhaLAvI. rAjAe maMtrInA mananI udAsInatAnuM kAraNa gotI kADhayuM ane kahyuM: he uttama pradhAna ! saMtApane tajI de ane tArA putrane vizeSa keLavavA prayatna kara. pachI pradhAna bolyA he deva ! jenI je prakRti che tene seMkaDo vAra keLavIe te paNa tene pheravI zakAtI nathI. rAjA balya vAta kharI che, to paNa koI atizayavALA puruSanI sahAyatAthI azubha svabhAva paNa zubha svabhAvarUpe pharI zake che ane A lekamAM enAM keTalAka pratyakSa udAharaNo paNa maLe che. viSa prANa harI lenAruM che chatAM kaI asAdhAraNa puruSanA maMtrajApanA prabhAvathI te ja viSa rasAyana banI jAya che na sahI zakAya evI Aga paNa evA ja kaI atizayI puruSanA prabhAvathI himALA jevI ThaMDI banI jAya che, e ja rIte bhayAnaka kaNone lIdhe jenI sAme paNa joI zakAtuM nathI eve sarpa paNa deraDI je thaI jAya che. AvuM AvuM to tane keTaluMka kahIe, mATe have vikalpone sarva prakAre dUra karIne je munie tane tArA chokarAnuM svarUpa jaNAveluM che tenI ja kayAMya paNa bhALa meLavIne tene ja tArA chokarAnI keLavaNI mATe vinava jethI karIne haju e chekaro tyAga mArga upara caDI jAya. 'tamAruM kahevuM kharuM che, ema kahIne te maMtrI rAjabhavanamAMthI bahAra nIkaLe. khAsa khAsa mANasane mokalIne te muninI badhe tapAsa karAvI, chevaTe te, kusumazekhara nAmanA bAgamAM maLI AvyuM. pachI maTI dhAmadhUmathI te bane kumArone sAthe laIne e maMtrI te sAdhu pAse gaye ane vizeSa Adara sAthe tenAM caraNe paDIne namIne te pradhAna tyAM beThe ane mAthA upara hAtha joDIne tene A pramANe vinavavA lAge. he bhagavaMta ! durnayanA-kadAgrahanA-samudramAM paDelA evA amArI jevAone tAravA mATe tamArA upadezarUpa vahANa ApavAnI kRpA kare. vaLI vadhAre to e kahevAnuM che ke A amArA banne kumAre haju bALa prakRtinA che ane emanI zuddhi, buddhi, aizvarya vagerenA mahAmadane lIdhe DhaMkAI gayelI che. pachI karuNAnA pUrane lIdhe jemanAM nayanakamaLa DhIlAM paDI gayAM che evA e munirAje sAdhAraNa dharmane upadeza devA mAMDaze. prathama gurue tarapha bhAre vinaya rAkhavo joIe ane temane niraMtara namana karavuM joIe, devenI pUjAmAM abhiruci rAkhavI ane zAstranA paramArthone sAMbhaLavA prayatna kare joIe tathA te pramANe yathAzakita vartavuM joIe. mAnanIyenuM mAna sAcavavuM joIe ane temanI sAthe ucita rIte vyavahAra karavuM joIe. bIjAnI niMdAno tyAga kare, asatanA kadAgrahane-kuhane choDI devA mATe prabaLa prayatna kare. vAtacita badhI mIThI rIte nehapUrvaka karavAnI Teva pADavI, ayuta kAma karavAmAM khUba zaramAvuM joIe. nItine bhaMga karatAM bIvuM joIe. je kAryo leka viruddha che te badhAne tajI "Aho Shrutgyanam Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - - -- - 281 suratejanuM samyagdaSTipaNuM. * kayArana-koSa ? devAM, dIna anAtha vagarene niraMtara sahAyatA karavAnI vRtti rAkhavI, vayovRddha, jJAnavaddha ane suvidagdha janenI sevA karavI tathA guNIjanI sabata meLavI temanI vizeSa cAkarI karavI. duHkhIjane upara anukaMpA ANavI, pakSapAta tajIne nyAyanI vAta karavI, bIjA koIne pIDA thAya tema na vartavuM tathA dIrdhadarzipaNuM ane nipuNapaNuM keLavavuM e badhA sAdhAraNa guNe vize e munie savistara kahyuM tathA karavAnAM kAryone vistAra paNa kahI batAve. e badhuM sAMbhaLavAthI te bhadra lokone zrIjinazAsanamAM abhiruci thaI. mAtra A badhI hakIkta veLunA keLiyAnI peThe pelA vimaLIne nirasa lAge che ane jema pittathI pIDAelA regIne suMdara dUdha paNa na game tema e badhI vAta ene kema karIne gamatI nathI. upadeza ApanAra muni kSIrasava nAmanI labdhivALA hatA eTale enuM behyuM badhAne gaLe utarI jAya evuM enuM mAhAbhya hatuM tethI te reja ne roja zrI jinazAsananA pravacanamAM jaNAvelA taranuM prarUpaNa karyA karatA hatA ethI tene sAMbhaLanAra pelA maMtrI vagere leka jIva, ajIva vagere jaina tanI vicAraNAmAM kuzaLa thaI gayA ane puNya, pApa, Asava, saMvara, baMdha, nirjaza ane mekSa vagerenA tanA svarUpanuM temane yathArtha avadhAraNa thayuM. kevaLa maLazeLiye pathara game te musaladhAra varasAda paDe te paNa jarA na bhIMjAya tenI peThe e maMtriputranI upara pelA munirAje potAnA upadezarUpa jalanI dhArAo niraMtara chAMTI chatAMya te na bhIMjAye te na ja bhIMjAya ane teNe potAne kugraha na taje te na taLe. ahe! tathA prakAranA uttama guru samajutI ApatA heya chatAM je keTalAkane emanA te ja upadeza kuhane choDAvI zakatA nathI temanI keTalI badhI maMdapuNyatA? pachI keTalAka divaso vityA bAda te munie bIje sthaLe vihAra karyo. rAjaputra ane maMtrI vagere evA uttama prakAranA dRDha samyagadRSTi banyA ke emane emanI zuddha daSTimAMthI be yA dAna paNa na caLAvI zake. teo ema ja mAnavA lAgyA ke-2nA lekamAM zrI jinazAsana ja artharUpa che ane bIjuM anartharUpa che. A pramANe nizcita rIte mAnatA teo samaya vItAve che. save saMsAranA bhAvanI sthiti savapna samAna che eTale vakhata jatAM pele hariteja rAjA svarge gaye. tenI gAdI upara tenA putra sUratejano rAjA tarIke abhiSeka thaye, maMtrI ane sAmaMtoe e navA rAjAne namIne svIkArI lIdhe, ane dharma tathA leka e anethI aviruddha rIte vartato te, rAjalakSamIne bhegavavA lAgyA. pele sAgara maMtrI paNa rAjAnuM mRtyu thayeluM jANI "pitAnI paNa AvI ja dazA thanArI che ema samajI "Aho Shrutgyanam Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H cAratna-kApa : vimaLanI avaLI vicAraNA. vicAra karato eNe peAtAnA maneAbhAva navA rAjAne jaNAvI dIkSAne svIkArI. pachI sUrateja rAjAe e maMtrInA pada upara tenA putra pelA vimaLane sthApita karyAM. te rAjAnAM kAmakAja saMbhALe che ane e rIte divase vahI jAya che. jeNe vadhAre khAdhu hoya tene ajIraNunA oDakAra Ave che, jeNe jheravALuM jamaNu khAdhu hoya tene jherano vikAra thAya tenI peThe maMtrI vimaLane paNa vikalpe AvavA lAgyA. 282 je hakIkata sUtramAM darzAvelI che te ja pramANe kuzaLa puruSoe karavu joie. je loko leAkanA gADhazyiA pravAhune anusAre varte che temane mithyAtva lAge che, mATe caitya vadanane prasage traNa thAI elIne ja vaMdanA karavI yukta che, deve ApaNane sahAya karanArA che chatAM virati-tyAgabhAva vagaranA che mATe stuti karavAne lAyaka nathI arthAt caityava MdanamAM devAnI stuti na olavI joIe. e ja pramANe 'siddhANu yuddhALu' nAmanA siddhonA stavanamAM paNa traNa zleAke ja melavA joie, bAkInA bhAga na khelavA joie, e bAkInA bhAga keie peAtAnI matikalpanAthI banAvI kADhI temAM joDI dIdhA che mATe e sarvathA heya che--khelavA lAyaka nathI. sUtrane kharAkhara artha samajIne ja zuddha rIte caityavaMdana karavu cegya arthAt jyAre artha zuddha sUtra ADe tyAre ja caityavaMdana karavuM ghaTe. nahIM te nahIM; kAraNa ke avidhithI karavA karatAM te nahIM karavuM sAruM. zrI jinanI pratimA paNa vidhipUrvaka karAvavAmAM vA bharAvavAmAM AvI hoya teA ja te vaMdana, namana ane pUjanane ceAgya che ane je jinapratimA evI vidhipUrvaka na karAvavAmAM AvI hoya te vaMdanIya nathI. avidhithI bharAela jinapratimAne data-namana karavAthI vidhinuM anumedana thAya che--avidhine TekeA maLe che ane eve Teke pApanuM kAraNa che. zrI jita bhagavAnane karavAmAM AvatAM pUjana, namana ane vana vagere karma kSaya mATe ja vizeSa rIte samajavAnAM che chatAM jee, e vaMdana vagerene dhana sAruM vA putra vagerene sAruM kare che temanu e mithyAtva che ema jANavuM joIe. jyAre zrI jinezvara deve koIne kazuM ApatA nathI, kAinuM kazuM haratA nathI ane keine kahyu' ca karatA nathI te pachI temanAM pUjana vagere karIne te dvArA dhana, putra vagerenI vAMchA rAkhavI e nakAmI che ane evI che mATe ja e vAMchA mithyAtvane kema na pedA kare ? vaLI, icchAne AreApa karavA eTale devA amuka ghe athavA amukane nAza kare evI IcchAne AreApa ane bAhya bIjo parigraha eTale AbhUSaNuArdikanu paherAvavu vagere zRMgAra laukika devAne ja adha bese evA che paraMtu kune kSaya karIne siddha thayelA zrI jinendradeveAmAM tee amuka Ape ane amuka kApe evI IcchAnA Aropa tathA zrI jinendra devanI mUrti upara AbhUSaNAdinA evA zRMgAra karavA zI rIte ucita hoI zake ? tathA je zramaNA zAstravihita anuSThAnane karanAza che tene ja vaMdanIya samajavA joie, paraMtu je zramaNA leAkapravAhane anusaranArA che temane avaMdanIya gaNavA joie. evA kevaLa leAkapravAhane anusaranArA zramaNone vAMdavAthI temanI "Aho Shrutgyanam" Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri munie vimaLane karela paTTIkarazu. H yAranakASa : aneka prakAranI pramAAkrika ceSTAo ane pravRttione TekA maLe che ane tethI emanI peThe strIjA paNa kumArge caDavA prerAya che, ityAdi aneka daSA UbhA thAya che. A pramANe te maMtrIputra mALa, strI vagere game te zrotA pAse vizeSa vicAra karyAM sivAya evuM kevaLa ekapakSIya-ekatI-maMDANu karavA lAgyo ane e rIte ja badhu elavA lAgyA. tethI karIne je jainasiddhAMtane sAra sarva prANIone sukha ApanArA hatA te ja ayogya pAtramAM AvavAthI jema dUdha paNa sApamAM jatAM jherarUpa thaI jAya che tema ekadama jhera jevA thai gayA. 183 ahu kahevAthI zuM? peAtAnA kugrahathI jeNe peAtAnA ja abhiprAyane majabUta rIte pakaDI rAkhela che evA te vimalamatrI evI evI ekapakSIya prarUpaNAo karavA lAgya ane te dvArA je bheLA leke mAga upara caDelA che, zAstrIya hakIkatanuM tathAprakAranuM parIkSaNa karavAnI zakti vagaranA che, hetuvAda ane nayavAdamAM kuzaLa munionA paricaya vinAnA che ane anekAMtavAdanA svarUpane vicAra karI zake evA nathI, gItAnI khAsa khAsa sAmAcArInA Adha vinAnA evA bhavya-bhALA leAkeAne paNa jyAmAha pamADavA lAgyuM. evAmAM tyAM tatkALa divAkara nAmanA gItA munirAja AvyA ane temaNe tene e rIte lALA lokone ane vyAmAha pamADatA joi A pramANe kahyuM: 6 he amAtya ! sAdhAraNa leke te moTe bhAge mUDhabuddhivALA hoya che, pAramArthika vastunA vicArane samajanArA te ghaNA ja thoDA haiAya che. sAdhAraNa leAkeAmAM evA prakAranI pAriNAmika buddhi paNa hotI nathI, cAlu samaya pazu su Mdara mArga tarapha leAkAnuM valaNu thAya evA nathI ane zrI jinabhagavAnanA vacana pramANe pravRtti karavI mahAkaThaNu lAge evI che. AvI paristhitimAM tuM je khAsa khAsa vAteAnI prarUpaNA kare che te rIte e prarUpaNA tadna ayukta che. tuM je ema kahI gayA ke sUtramAM kaheluM DAya te pramANe ja vartavuM joie ' ityAdi AvAM vacane te je zrutakevaLI hAya tenA mukhamAM ja zole, tArI jevA zrutanA lavalezane jANanArAthI evu na khelAya, vaLI, te je kahyuM ke ' lokapravAha pramANe cAlanArAne mithyAtva lAge che' e badhuMya tAruM kathana vicAraNIya che. lAkanA be prakAra che. eka te sAmayika ane mIne masAmayika, sAmayika eTale zAnusArI vartanavALA, asAmayika eTale zAathI tadna viruddha vartanane tajanArA, je leAkeA sAmayika che te tA gItAryAMnA pravAhane ja anusare evA DAya che. je leAkeA asAmayika che te taddana viruddha vastunA te tyAga karI nAkhI zake evA hAya che chatAM te pravAhane paNu kathapi mAnya rAkhanArA hoya che. have te caityavaMdana samaye kahyu * caityavaMdanamAM traNa ja thAya elavI ' te tAruM' traNa ja evu avadhAraNa ucita nathI, je ke sUtramAM devAvagrahanI vAta AvatAM jee kadI snAna karatA nathI evA malina zarIravALA munione mATe traNa zlekavALI traNa thaI vagere "Aho Shrutgyanam" Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : yAratna koSa - divAkara muninu trimaLane vividha prakAre samajAvavuM. khAlavAnuM kahela che te zu. eTalA mAtrathI ja jeo peAtAne zarIre zRMgAra kare che, dhAyelAM ane dhoLAM cAkhA kapaDAM pahere che, nAI dhoIne cAkamAM rahe che ane bhagavAnanA janmAtsava vagere prasaMge vadhAre samaya sudhI khATI thAya che, evA tamArI jevA mATe paNa traNa thAivALuM ja caityavadana yukta che, ema kema kahevAya ? kaika ThekANe pAMca zakrastavavALA caityavaMdananA vidhAnanu paNa vacana dekhAya che, vaLI. 284 je muni che. teo niratara bhAvastava kare che ane te dvArA temAM te traNa thAivALuM caityavaMdana kare te e paNa yAgya che ane je gRhastha sarva prakAranAM sAvadha kAryathI virata che te, adhika devavaMdananI vidhidvArA bhAvastava kare ane te dvArA eka kSaNa mATe paNa peAtAnA AtmAne niSpApa kare te temAM paNa zu' dUSaNa hoi zake ? vaLI huM bhadra ! vaiyAvacca karanArA devAnI stutinA pathu ekAMte niSedha karele nathI. Avazyakaniyukti nAmanA graMthamAM sAdhuone mATe te devastutinI anujJA apAyelI che. cAtumausika pratikramaNumAM ane vArSika pratikramaNamAM kSetradevatAne kAryAtsaga karavAmAM Ave che. pAkSika pratikramaNamAM bhavanadevatAnA kAryotsarga karavAmAM Ave che ane keTalAka vaLI cAmAsI pratikramaNamAM bhavanadevatAnA kAcetsaga kare che. tatkALanA eTale tAjA sAdhue mATe athavA te kALanA sAdhue mATe je bhavanadevatA ane kSetradevatAnI stuti karavAnAM vidhAne karavAmAM AvelAM che te bIjA mATe paNa e vidhAna yukta ja kahevAya ane hamaNAM te sAdhu te pramAdI che. eTale ene mATe te e stutinuM vidhAna ayukta che ema kema kahevAya ? mATe ja saMyamamAM AvatAM viznono nAza karavA mATe caityavaMdana pUruM thatAM vaiyAvacca karanArA devAnI stuti karavAnuM vidhAna nirdevi che ema kahela che. e rIte sAdhue mATe paNa je vidhAna yukta che te vidhAna pramANe gRhasthA paNa devenI stuti zA mATe na kare taravAra karatAM enuM myAna tIkSNa heAya evu keme karIne pazu sA~bhavI zake nahIM arthAt sAdhuo taravAra jevA che ane gRhasthe myAna jevA che. eTale sAdhuo karatAM gRhasthAnI sarasAI na saMbhavI zake. vaLI " siddhANu yuddhANu" nAmanA siddhastavamAM traNa lAka karatAM vadhAre gAthAo che e hakIkata vizeSa bahuzrutenI paraMparAthI prasiddhapaNe saMbhaLAtI Ave che, ethI e 'siddhastavanI traNa ja gAthAo kahevI' evuM tAruM kathana paNa ayukta che; kAraNa ke jItakalpanA vyavahAra pradhAna che ane te anusAre traNa karatAM vadhAre gAthA bAlavAthI paNa kazu` Nu nathI. vaLI, te je kahyuM ke 'sUtranI apekSAe ane anI apekSAe ema banne rIte caityavaMdana zuddha rIte karI zakAya te ja karavuM joIe' ane bIjuM paNa teM kahyuM ke 'avidhie karavA karatAM te nahIM karavuM sAruM' e paNa tArAM ane vacanA ayukta che. je lAke samayana che, zAstranA paramArthane samajanArA che, te "Aho Shrutgyanam" ja kahe che ke Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 divAkara munie vimalanA vaktavyanuM karela nirasana. : kayAra- koNa ? avidhie karavA karatAM te nahIM karavuM sAruM" e vacana asUtravacana che, kAraNa ke nahIM karanArane ane avidhithI karanArane e bannene judAM judAM prAyazcitto batAvelAM che. mATe jeo apunabaMdhaka che eTale jemanAM jJAnAvaraNIya vagere sAte karmonI sthiti sAgaropama keDIkeDI jeTalA samayanI aMdara ja che tethI vadhAre samayanI te karmonI sthiti jeo kadI bAMdhatA nathI ane anusArI bAMdhavAnA paNa nathI evA apanabaMdhake sUtra ane artha (artha eTale AcaraNa) ema banne rIte caityavaMdanane zuddhapaNe ja karavAne Agraha rAkhe te e mArganI pavitratAnuM kAraNa hevAthI sAruM che. tyAre bIjAone mATe paNuM eTale jeo haju mArga taraphanA valaNavALA che ane mArgathI paDI gayelA che temane mATe paNa cAle che e rIte caityavaMdana karavAnuM bIjarUpakanI sarakhuM hevAthI dUSaNa vinAnuM che. vaLI, teM je kahyuM che ke "je jinabiMba avidhithI thayelAM che temane vaMdana, namana karavAthI avidhinI paddhatine Teke maLe che. te paNa tAruM kathana ayukta che, kAraNa ke zAstramAM te kahevuM che ke nizrAthI karelA ke anizrAthI karelA ane prakAranA caityamAM sarvatra traNa theye kahevI joIe. AmAM nizrAthI karelAM citye avidhikRta che chatAM zAstrakAre sArA sAdhuone paNuM temAM vaMdana karavAnuM pharamAveluM che. vaLI, te je kahyuM ke "A lekanA artho-dhana putra dArA vagerenI prAptinI AkAMkSAthI zrI tIrthakara bhagavAnanuM vaMdana, pUjana vagere karavuM te, tIrthaMkara devAmAM asadUbhUtanuM AropaNa karanAruM hovAthI mithyAtvarUpa che." e paNa tAruM kathana ayukata che. A vAta ke nathI jANatuM ke zrI jina devA nitine pAmelA che, teo keIne paNa kazuM ApatA nathI tema keInuM paNa kazuM letA nathI chatAM temanI prArthanA karatAM je ema kahevAmAM Ave che ke " Arogyane lAbha Ape, bedhine lAbha Ape ane uttama samAdhinuM vara Apo" te te temanA taraphanuM bahumAna sUcavavA ane temanI tarapha adhika bhakita batAvavA evAM sAbhiLaMga vacananA mAtra kathanarUpa che. eTale evAM vacane kahevAmAM vA be dhilAbha vagere padArthonI prArthanA karavAmAM kazuM duSaNa nathI. UlaTuM evAM vacane ane prArthanAo te vAgari zeTha vagere lokone mATe viziSTa guNasthAne prakarSa paNe caDavAnAM kAraNe banelAM che eTale evAM vacane ane abhyarthanAo emanI peThe ApaNane paNuM viziSTa guNaprAptinAM kAraNe bane mATe temane kahevAmAM kazeya bAdha nathI. vaLI, zrIjinadevane tajIne caMDikA vagerenI prArthanAethI te guNane uttama lAbha saMbhava ja nathI mATe caMDikA vagere karatAM zrI jinadeva pAse ja evI prArthanAo karatAM kazI hAni thavAno saMbhava nathI. ethI ja zrI jinadevanI pAse evI prArthanA karatAM temanAmAM IcchA-vAsanA che vA temanI pAse parigraha vagere che" e Aropa paNa saMbhava ja nathI. vaLI, te je kahyuM ke, "suzramaNe ja vaMdanIya che; bIjA nahIM ja, te hakIkatane te ame paNa mAnIe chIe. kevaLa jyAM dharmanI niMdA "Aho Shrutgyanam Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kayArana-koSa : surateja rAjAne vimaLa maMtrIne upAlaMbha. vagere de aTakAvavA mATe kyAMya pAsasthA lokone vANIthI namaskAra kare paDe ane kyAMya vaMdana paNa karavuM paDe te tyAM evuM namana ane vaMdana susAdhuoe paNa karavuM ghaTe evuM zAstrakAranuM vacana che, mATe e apekSAe pAsasthAone vaMdana vA namana karavAthI temanA pramAdanI anumodanA thavAne saMbhava nathI eTale te kaheluM dUSaNa ahIM saMbhavatuM ja nathI. ane A rIte susAdhuo paNa lekavyavahArane anusaranArA hoya te je gRhastha caMDALane paNa mAthuM namAvavAnI pravRttimAM che tathA evA bIjA vyavahAramAM pravRtta thayelA che teo lekavyavahAranI avagaNanA zI rIte karI zake? vaLI, zramaNanA guNasthAnaka karatAM gRhasthanuM guNasthAnaka caDiyAtuM kaheluM nathI, tethI zamaNe karatAM hoya te gRhastha paNa janacittanA prasAda mATe lekavyavahArane zA mATe na anusare ? tethI he amAtyavara! tAre mauna rAkhavuM ja sAruM che, paraMtu jemane AgamanA rahasyanI jANa nathI evA loko sAme vizeSa prakAranA dharmanI prarUpaNa karavI ucita nathI, mATe teM je AjasudhI prarUpaNuM karelI che te badala prAyazcitta le ane have pharIne tArA kuhAnusAre balavAnuM baMdha rAkha. A sAMbhaLIne amAtyanA cittamAM bhAre roSa thaye ane tene ema thayuM ke A sAdhu ja siddhAMta sarvasvane cAra che ane pAsasthA vageremAM maLI gayo lAge che mATe ene avaMdanIya ja samaja. e sAdhu viSe pitAne je lAgyuM tene kelAhala karIne jAheramAM hohA karIne pachI maMtrI te potAne sthAne cAlyo gayo. teNe je leke potAnA pakSamAM bhaLelA hatA evA kugrahavALA badhA lokone belAvI-bhegA karIne A pramANe jaNuvyuM ke-A sAdhu pUjA ane pratiSThA vagere dezamAM baMdhAI gayo che ane pAsasthAonI sAthe samAgama rAkhanAre che mATe ene mithyASTinI je ja samaja tathA anyamatine jema ApaNe vaMdana karatA nathI ane bhikSA paNa ApatA nathI tema ene paNa bhikSA na ApavI ane vaMdana paNa na karavuM. ene vaMdana karaze vA bhikSA Apaze te tamane tenA danI anumodanAne deSa lAgaze arthAt tame enA deSane Teke ApanArA banaze ethI tame mithyASTi thaze. joke e jANyuM ke maMtrI rAjamAnya che mATe temaNe badhAe enuM kahevuM "ka" kahIne mAthe caDAvyuM. have A badhI hakIkta sUrateja rAjAe jANuM ane tethI tene krodha thaze eTale e maMtrIne belAvIne kahyuM ke he amAtya! tArI pravRtti badhI melI che ane mAtra nAmathI tuM vimala che. je sAdhu samA pramANe suMdara kriyAmAM tatpara rahe che tene tuM avagaNe che ane pitAnI jAtane sarvasaMmanya jevI mAne che. DuM jJAna thayuM eTalA mAtrathI ATale badhe ahaMkAra ANa te keIpaNa prakAre saccaritanuM nizAna nathI. jJAnanA dIvA jevA, zivamArganA sArthavAha samAna ane jeo keIne kazI pIDA karatA nathI evA yatie bhIlanA gAma "Aho Shrutgyanam Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 vimalane karela dezapAra. ': kAratna-5 : emAM paNa A rIte apamAna pAmatA nathI. athavA AmAM tAre ze deSa che? A deSa to badhe mAro ja che, kAraNa ke huM A jAtane kutavALa ane duSTAvALe che te huM jANuM chuM chatAM tene zikSA karatA nathI. tArI A jAtanI duSTa pravRttine lIdhe hima ane motInA hAra je nirmaLa yaza meM je keTalAya samayathI upAjole che te badhe malina thaI gaye. jemanI pAsethI ApaNe zrI jinanAM vacane samajyAM ane kRtya akRtyane badhe viveka jA te gurunuM apamAna karavA karatA te pApI ! tuM pAtALamAM kema na pahera? jemanA thaDA guNane paNa tene guru kahI batAvavA samartha nathI ja tevA A gurujananI paNa niMdA karavAmAM ahIM tArI vANI kema taiyAra thaI zakI? e pramANe pracaMDa kepane lIdhe jenI bhavAo vAMkI thatAM kapALane dekhAva bhayaMkara banI gayela che evA te rAjAe sAdhu tarapha dveSa rAkhanArA te vimaLa maMtrIne tarata ja pitAnA dezathI hada bahAra karyo. ane zaheramAM paNa cheSaNa karAvI ke-je mAna, A vimaLanI peThe ja enA kuhanA pAzamAM phasAelA hoya teo paNa jadalIthI ja mArI hadamAMthI bahAra cAlyA jAya; nahIM te temanuM badhuM lUMTI laIne sajaDa zikSA karIza. pachI prasaMga AvatAM e rAjA divAkara sAdhune vAMdavA mATe gaye, badhI rIte Adara karIne teNe sAdhune caraNe namana karyuM ane pAse besIne A pramANe kahevA lAgyo. he bhagavaMta! je leke AvA prakAranA kugrahane lIdhe matibhraMzane pAmelA che te lekenI janmAMtaramAM zI gati thAya che? sAdhu belyA. ahIM zuM kahIe? je mAnava vigraha ane vivAdamAM ruci rAkhe che, kula, gaNa ane saMghathI bahiskRta thayela che te, devalokamAM paNa devasamitiomAM sthAna meLavI zakato nathI. vaLI, jeo kugrahanI prarUpaNa karanArA che, pitAnI matikalpanA pramANe gurujanone apavAda bole che temane mATe A kAMI daMDa kahevAya? ene lAMbA vakhata sudhI bhavamAM bhamyA ja kare che, e ja emane khare daMDa kahevAya. pachI rAjAe pitAnA banne hAtha joDIne e sAdhune kahyuM- he bhagavaMta! e kuTabuddhivALA ane durAcArI vimaLanuM thoDuM paNa vacana tame mana upara lAvazo nahIM. tamArA jevA vItarAga tarapha paNa eNe evo ja batAvyuM eTale e bIcAre alyANane bhAgI banela che. muni belyAH mahArAja ! e te zuM be che? paraMtu dhIrapuruSe upara bAlasulabha evA AkAze, mAra, apamAna e dharmavaMzanA Aropo vagere jyAre AvI paDe che tyAre e bIjA uttama lAbhanI avejImAM e kaSTane ja lArUpa samaje che. te dhanya puruSe che ke jemanA kaSAye suraMganI dhULanI peThe prabaLapaNe uDatAM ja jema parapoTAo pANImAM samAI jAya che tema aMtaramAM ja laya pAmI jAya che. e sAMbhaLIne rAjA vizeSa bhakitapUrvaka te sAdhune vaMdana karIne pitAne sthAne "Aho Shrutgyanam Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahatuM phaLa. paheAMcyA. pelA vimalanuM badhuM dhana vagere rAjapuruSAe paDAvI lIdhuM eTale te rAMka jevA banI jaI ekalA ja dezAMtarAmAM bhamavA lAgyA. bhamatAM bhamatAM te eka vAra rastAno thAka, bhUkha ane taraza vagere duHkhane lIdhe bahu trAsa pAmyA ane e rIte bhamato bhamato te gujapura bhaNI gayA. tyAM, pracaMDa tapa karIne jeNe AzIviSa vagere aneka labdhi meLavelI che ane tethI ja je koInAthI gAMjyA jAya evA nathI evA dharmaci nAme tapasvI teNe dIThA. e tapasvI tyAM savigna zrAvakone dharmAMdhano upadeza karatA hatA, ene joI ne A vimaLane vaLI matsara thayA ane te e muni sAthe pahelAMnI peThe duniyapUrvaka vartavAno vicAra karavA lAgyo eTalAmAM ja e munie tenI vANI harI laIne tene mUMgA jevA khanAvI dIdhA. pachI te mUgAnI peThe atyaMta khakhaDato rahyo ane leAkeAe ene tyAMthI hAkI kADhayuM. * kathAnakoSa : e pramANe je game tevu bhAre dhama kRtya karatA hAya chatAM jeno kugraha nAza pAmyA na hoya te jyAre bhavanA kUvAmAM AthaDe che tyAre tenuM peluM dhakRtya paNa tene leza paNa bacAvI zakatuM nathI, mATe e kugrahano tyAga ja karavA joIe. e tyAga ja ciMtita arthAne meLavI ApavAmAM kalpavRkSa samAna che tethI e kalpavRkSane mAnusArI vagere guNuirUpa pANIthI siMcyA karavuM ja yukta che. vaLI, jema meTA ghAsanA gajane paNa Agano eka ja taNakhA eka ja kSaNamAM khALIne khAkha karI che, tathA ghaNAM puNyanA gajane paNa eka ja pApa jema haNI nAkhe che tema ekalA kugrahanAmano eka ja doSa bhegA karelA puNyanA rAzIno sapATAbaMdha nAza karI nAkhe che, jo jinanAM vacanone pramANu mAnane zramaNupaNuM svIkAryuM che, vA e ja rIte dezivatino dharma gRhasthe AcaravA mAMDayA che to pachI emAM vinna nAkhatA evA ane sva ane paranA manane kaleza pahoMcADanArA A adhama kugraha doSanuM nivAraNu kema karatAM nathI ? jo ke evuM kaThaNa tapa karavAmAM Avyu che jethI kAmadevanA bhaMga thai gayeA che tathA zarIramAM mAMsa rahyuM nathI, lehI khaNu' nathI, nAka haraDAI gayu che ane kevaLa hADapiMjara thaI gayu che, tathA badhI iMdriye paNu nigrahamAM AvI gaI che evA tapasvI muninA manamAM paNa pApanA udayane lIdhe A na nivArI zakAya evA kugraha uya pAmyA che. hA dhik ! e vizeSa kaSTakara sthiti che. gAAmAhila adyamitra, tiSyagupta ane yamAli-jamAli vagerenI malinatA sAMbhaLIne cira'tanamunie, anusarela evA mAge sudhI puruSe azakabhAve sArI rIte pravartavuM joie. e rIte zrI kathAranakezamAM kumahanA tyAga vize vimaLanu' upAkhyAna samApta. ( 19 ) ->< 58 "Aho Shrutgyanam" Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdhyastha guNa vize nArAyaNanuM kathAnaka, kathA 20 mI 8 je che mAnave grahane tadana tajI dIdhe hoya chatAM ya te madhyastha vRttivALe na na hoya to "ucita zuM ane anucita zuM ?" e jANI zakyuM nathI tema karI zaktA paNa nathI, mATe have saMkSepamAM madhyasthanuM svarUpa batAvavAnuM che. je mAnava, kugatinAM kAraNa ane buddhimAM viparItatAnA utpAdaka evA rAga, dveSa ane moha vagere dethI abhaDAyela na hoya tene "madhyastha samaja. jenAmAM rAgane atireka hoya te nirguNane paNa rAgI TharAve che, jenAmAM dveSane atireka hoya te guNavALAne paNa guNarahita karAve che ane jenAmAM mihane atireka hoya tene ghaNuM ghaNuM samajAvavAmAM Ave te paNa kArya zuM? akArya zuM? e vize te viveka pAmI zakatuM nathI, mATe atizaya rAgI, atizaya TheSI ane atizaya mUDha e traNa prakAranA mAna saddharmanAM kAryonI ArAdhanA karI zakatA nathI. eTale kevaLa eka madhyastha ja guNavALe guNa ane deSanA vicArane karI zake che ane tethI te ja saddharmanI ArAdhanA karavAne egya che. lekavyavahAramAM paNa je mAnava, nyAyavAdI madhyasthataTastha hoya tene ja badhA pramANabhUta tarIke svIkAre che ane e madhyastha ja dhana, kIrti ane dharmane meLavI zake che emAM kaI vikalpane avakAza nathI. atizaya rAga, dveSa ane mahi e traNe mahA buddhine DaLI nAkhe che ethI e denI udIraNu-prabaLatA na hoya te ja buddhi nirmaLa rahI zake che, mATe evI nirmaLa buddhivaDe je mAnava, DuMka paNa dharmakRtya sAdhe che te nArAyaNanI peThe kame kame nirvANune lAbha meLavI zake che. nArAyaNanI kathA A pramANe che. eka siddhaWpura nAme nagara che. e nagaranI zobhA pAse bIjAM nagaranI zobhA taNakhalA samAna che. e nagaramAM pradhAna, pradhAna uttama puruSane mATe samudAya rahetA hovAthI tyAM kaliyuganuM varachaMdapaNe rahevAnuM aTakI gayeluM che. vaLI, e nagara A bhUmaMDaLanA hAra samAna che ane e, mananA dhArelAIjhelA-anerane pUrA pADavAmAM suprasiddha che. tyAM vasatI prajA buddha bhagavAnanI peThe ghaNI karuNAvALI che, tyAMnI suMdarIo apsarAonI peThe akhaMDita rUpa ane lAvaNyathI bharapUra che, tyAMne liMgivarga-sAdhu saMnyAsI varga mahAdevanI peThe kAmadevaupara vijaya meLavanAra che. e nagaramAM pitAnA pracaMDa bAhubaLa upara pRthvInA bhArane dharI rAkhanAra e zrI vismaNa nAme rAjA che. e rAjAne jannadatta nAme eka pureDita-kulaguru-che. e pureDita brAhmaNanAM khaTakarmamAM dattacitta che, cauda vidyA "Aho Shrutgyanam Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathArane-keSa : pitA-putranI yajJa kArya saMbaMdhI carcA. ra9. sthAnane pAragAmI che, narapatine hitakartA che. vaizya, zudra ane kSatrie enAM pagane uttama rIte pUje che e e puhita pitAnAM karmakAMDamAM sAvadhAna rahete vakhatane vItAve che. e parahitane badhI vidyAomAM vicakSaNa e eka nArAyaNa nAme putra che, e putra svAbhAvika rIte atizaya lebha, rAga, dveSa, meha vagere deza vinAne che ane para lekathI DaranAre che. eka vAra e purohitane rAjAe bolAvyo ane kahyuM ke -pita (rAjAe) zikAra vagere ghaNuM pApakarmo karelAM che, have tenuM prAyazcita laIne pitAne zuddha thavuM che te te mATe yajJa karavAnI jarUra che. ema kahIne pure hitane yajJanA kAmamAM je. yajJa karavA mATe hemavAnAM pazu vagere je je upakaraNe joIe te badhAM bhegAM karyA, pazuone bAMdhavA sAru yupataMbha Ubho karyo, ane maMDapa paNa taiyAra karyo ane evI meTI vyavasthAthI pazudhanI zaruAta karI. A jAtane bhayaMkara prANu vadha joIne, sumabuddhivaDe kArya ane akAryane vicAra karI zake evA nArAyaNe pitAnA pitAne kahyuM: he pitAjI! tame yajJanA kAryamAM pazuone vinAza kare che ane vaLI kahe che ke "je mAnava, pitAnA AtmAnI peThe sarvabhUte tarapha jue te ja kharuM jue che athAt je, badhe samabhAva rAkhe te ja khare daSTA che." to e be virodhavALAM vacamAM kharuM tAtparya zuM che? purohita belyoH "he putra! niSiddha kAye jaNAvela che ane saMbhAvita kAryo paNa jaNavelAM che" e pramANe vedanAM vAkaye aneka prakAranAM che, te e vividha vedavAkenuM tAtparya jANavA keNa samartha che? pachI nArAyaNa beH he pitAjI ! tame paramArthane-kharA rahasyane--nathI jANatA te pachI A yajJa zA mATe kare che? tiSa, vaidaka, prAyazcitta ane dharmakRtya e badhuM jANyA vinA karavAmAM Ave te viparIta phaLa ApanAruM nIvaDe che. purahita be he putra! A yajJa vagerenAM vidhAne ApaNuM pUrvapuruSonI paraMparAthI jevAM cAlyAM AvyAM che tevAM ja pramANarUpa mAnavAnAM che ethI emane eka sarakhI rIte karavAnI pravRtti cAle che mATe te pravRttine badalI zakAya nahIM. nArAyaNa balyAH he pitA! A jIva- - ghAtanI pravRttine jotAM mArAM te ruMvADe ruMvADAM beThAM thaI jAya che eTale e ghAtaka pravRtti anubhavathI ja bhayAnaka jaNAya che. AvI pravRttithI paNa svarga vagere sugatio maLatI hoya te pachI "kALakUTa jhera khAvAthI paNa mANasa jIve joIe arthAt bhayAnaka jhera paNa jIvavAnuM kAraNa banavuM joIe " ema kema na kahI zakAya? purahita be he putra! narasiMha nAmane eka amAro guru ahIM ja rahe che, e vedane adhyApaka che ane vedanA rahasyane samajanAro che, te tuM mArI sAthe Ave ane ApaNe bane maLIne tenI pAse jaIne A hakIkatane pUchI joIe. nArAyaNe pitAnI A vAta svIkArI. pachI e bane jaNApitAputra-narasiMha adhyApaka pAse gayA. Adara sAthe praNAma karIne ane "Aho Shrutgyanam Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narasiMha gurue kahela traNa baMdhuenuM kathAnaka. H kathArana-meSa : gurunI AziSa meLavIne te bane jyAM ziSyo besI zake evA sthAna upara jaIne tenI sAthe beThAM. te vakhate e adhyApaka, enI pAse bhaNatA ane vedanA rahasyanI vyAkhyAmAM vivAda karatA zine vedanuM rahasya samajAvavA aneka prakAranA hetuo, udAharaNe ane yuktio samajAvatA hatA chatAM e ziSe vedanA rahasyane samajI zakatA na hatA tethI e adhyApake te ziSyane kahyuM are ! tame badhA zivanI jevA atizaya rAgAMdha, zazInI jevA atizaya TheSAMdha ane zaMkhanI jevA atizaya mohAMdha-mUDha che, mATe tamane samajAvavA sAkSAt devane guru bRhaspati paNa Ave te paNa te tamane samajAvI zakaze nahIM. AvA atizaya rAga, dveSa ane mehanI vRttimAM rahelA tamArI pAse A mAre vANane bhAre vistAra mArA gaLAne sUkavavA sivAya bIjuM koI vizeSa kArya sAdhI zake ema nathI athatuM tamArI pAse vadhAre elavuM e vyartha che. keTalAMka sUtre pitAnI saraLa buddhinA prabhAvathI ja samajAya evAM hoya che, keTalAMka sUtre guruvacanathI samajI zakAya evAM hoya che, ane keTalAka sUtrano temano barAbara viSayavibhAga karavAmAM Ave te paNa samajI zakAya evA hoya che. A rIte badhA sUtre jaladIthI ja susUkta-sArAM sUkobanI zake che, mATe tame e paddhatine te Azraya karatA nathI ane nakAmI AMgaLI UMcI UMcI karIne kuvikalpane zA mATe UbhA karo cho ane ema karIne pUrvajaSioe joyelA avinaSTa arthane A rIte vinAza zA mATe kare che? ziSya bolyAH he upAdhyAya! sUtrane lagatA prazna saMbaMdhI amArA vivAdanuM vyAkhyAna have javA dyo, paraMtu tame atizaya rAgI evA ziva vagerenAM je daSTAMte kahyAM che temanI vAta sAMbhaLavAnuM amane bhAre kutUhala thayuM che te temanI ja hakIkata have kaho. pachI upAdhyAya belyA te have emanI ja hakIkata sAMbhaLe avatI nAmanA dezamAM jayakheDa nAme gAma che, tyAM rahevAsI eka ziva nAme kulaputra che. tene be bhAIo che. eka mATe ane bIje nAno. temAM je mAne che te pilA zivane ghaNe ja vahAle che ethI te je kAMI ayukta kahe tene paNa te, yukta mAnatA ane teno je meTebhAI hatA te zivane gamato na hato eTale te suMdara vAta kaheto te paNa tene "asaMbaddhapralApI" che ema kahIne tarachoDavAmAM Avato. e rIte emanA divase javA lAgyA. have bIje kaI divase e traNe bhAIo kAmakAja mATe piLIyenuM bhAtuM laIne eka jaMgalamAM gayA. tyAM te traNe jaNa jhADa kApavA lAgyA, kApatAM kApatAM vizeSa thAka lAgavAthI teo akaLAyA ane khUba tarasyA thayA tethI pANIne zodhavA lAgyA tevAmAM thoDA "Aho Shrutgyanam Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kayArata-keSa : daSTirAgInI dazA. pANIvALI eka taLAvaDI dIThAmAM AvI ane eka moTuM jhAMjhavAnA jaLathI bhareluM sarovara paNa dIThuM. te joIne ziva belyora thoDA ane gaMdhAI gayelA pANIvALI A talAvaDI zA apanI che? AvA, vAraMvAra thatA ane pAchA achatA thaI jatA aneka taraMgenI cAlatI laherothI suzobhita evA A meTA saravara pAse jaIe. pachI meTe bhAI beleTa e kharuM sarovara nathI paraMtu jhAMjhavAnAM khoTAM pANInuM sarovara che tethI A nAnI taLAvaDIthI ja ApaNuM kAma karI lo. pachI nAne beH A te kAMI paNa jANato ja nathI, ziva! karapAtra-kaLazi-laIne tuM tyAM jA. tethI nAnA bhAInA vacana tarapha vizeSa rAgavALA e zivanI buddhi, tenuM vacana sAMbhaLI ne vizeSa ullAsa pAmI ane mATe bhAI tene rakta rahyo chatAM te pilA jhAMjhavAnA sarovara bhaNI javA mATe vegathI upaDaze. pachI te--e ziva jema jema AgaLa cAle tema tema apuNyavALAe mATe mane ratha karIne zaru karavA mAMDelI dhAtusiddhi siddha na thatAM jema jema AgaLane AgaLa cAlI jAya tema peluM sarevara paNa AgaLa ne AgaLa cAlyuM gayuM-paNa hAtha na AvyuM. apaLavAramAM AvI jaze, paLavAramAM AvI jaze ane ghaDI be ghaDImAM AvI jaze chatAM e hAtha AvatuM nathI ane te vegapUrvaka doDavA lAge chatAMya mahISadhinI peThe te dUra ne dura ja dekhAyA kare che. chevaTe lAMbA samaya sudhI kaleza pAmIne te kArya sAdhyA vinA ja-pANI vagara ja-pAcho pharyo ane Akhara pelI nAnI taLAvaDI pAse jaIne hAtha paga dhoyA, bhAtuM khAdhuM ane jalapAna vagere karyuM ane pachI tyAM ja vIsAme levA rahyA. bIje divase paNuM jhADe kApIne barane samaye teo jamavA beThA, evAmAM teoe vAchaDIo sAthe caratuM evuM gadhaNa pAse ja joyuM. e joIne ziva beH A lukhI piLiye gerasa vinA maLe utaratI ja nathI, ethI A pAse ja caratA dhaNa tarapha joIne dUdha lAvIe to sAruM thAya. pachI tene mATe bhAI beTa e gAyanuM dhaNa manuSyane ghAta karanAruM che, kharekharUM gAyanuM ghaNuM nathI. tyAre nAnA bhAI beH he ziva! tuM tAre jA ane tyAMthI dUdha laIne jaladI AvI jaje. tenA kahevAthI e, hAthamAM vAsaNa laIne pelA godhaNa tarapha upaDyo. ane moTA bhAIe jatAM ghaNe vA chatAM na ja aTakaze. tyAra pachI to meMmAMthI lAMbI bahAra nIkaLelI, bALI nAkhe evI kaThora jIbhanAM karavatavaDe e godha tene cATavA lAgyuM ane tene evI pIDA thavA lAgI ke tenA prANuM kaThe AvI gayA ane bIjA mANasoe vacce paDIne tene mahAmuzkelIthI tyAMthI mukA-bacAvyuM. A rIte je manuSya kevaLa dRDha rAgathI ja pelA nAnA bhAInA vacanavaDe jema ziva cA temaja cAle che, te pite jAte kAMi sArAsArane samajI zako nathI ane bIje paNa tene koI sArAsAra kahIne samajAvI zakatA nathI. e rIte daSTirAgavALAnI dazA thAya che, "Aho Shrutgyanam Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 23. mUDha dazAnuM vRttAMta. ! kayAratna-koSa : have atizaya TheSavALAnI vAta sAMbhaLe soraTha dezamAM pakakha nAme eka nehaDe che. tyAM sasI nAme Ahira rahe che ane te pArakA gharanAM kAmakAja karIne AjIvikA calAve che. te eka vAra eka vANiyAnI sAthe gAmatare gaye. te baMne jaNA rastAmAM cAlatAM vAta karavA lAgyA. vAta karatAM ADavAtamAM AhIre pitAnI AhIra jAtinI prazaMsA karI. vANiye beH tame AhIre ane A pazuo banane viveka vagaranAM che eTale ke tame baMne eka jAtanAM ja kahevAo. A sAMbhaLIne AhIrane reSa Aje paNa cUpa rahyo. AhIranI bhUkhI AMkhamAM vANiye reSane joI lIdhuM ane pachI te vANiye tene kAMI dAna ApyuM, tenuM vizeSa sanmAna karyuM. e rIte aneka rIte vANiye tene anukULa thavA prayatna karyo chatAM te rAjI na thaye te na ja thayuM. pachI pitapatAnAM kAma patAvIne te banne pAchA pharatA hatA tyAM temane ceree pakaDyA. temanI pAsenuM badhuMya lUMTI lIdhuM. vANiyAne coroe ThIka pAMzaro karyo eTale je "mAre karavuM hatuM te ja caroe ja karI nAkhyuM" ema dhArIne pele AhIra to rAjI thayo. te banene e majabUta rIte bAMdhyA ane teo temane pITavA lAgyA. pachI vANiye bera e bicArA garIbane zA mATe mAre che ? e to eka nekara che. A sAMbhaLI roSe bharAyelA AhIre kahyuM huM nahIM paNa ene bApa garIba che. ane e ja mAre nakara che mATe tame e bicArAne to choDI ja che. pachI to cerIe vANiyAnA meM sAme joyuM. vANiye be, te je kahe che te kharUM che. pachI e vANiyAne cheDI dIdhuM eTale te vegathI nAzI chUTaye, ane pelA AhIrane tenI pAsethI dhana meLavavA sAru re ene mAravA lAgyA, pITavA lAgyA ane bhIMsavA lAgyA ema aneka prakAre tene duHkha dIdhuM. e prakAre atizaya ThelavALAnI vAta che. - have mUhanI vAta Ave che. kuNalA dezamAM kesaba nAme gAma che. tyAM zaMkha nAme eka kulaputra rahe che. teno datta nAme eka bAlamitra rahe che. e zaMkhane ghaNe ja vahAle che ane badhAM kAmakAjamAM tenI salAha laIne ja zaMkha pravRtti kare che paraMtu e datta paNe ja kapaTI che ane pelo zaMkha saraLa svabhAvano che. banne jaNAnA e paristhitimAM divaso upara divase vIte che. have kaI puNyane lIdhe zaMkha keTaluMka dhana kamAye ane e vize teNe dattane pUchayuM kamAyeluM A dhana have zI rIte sAcavavuM? gAma te ghaNuM ja bIkavALuM che. dara beH he uttama mitra ! hamaNuM to tuM Ama ne Ama dhana kamAye jA, pachI ThIka ThIka kamAI rahe tyAre aTavImAM jaIne yakSanA maMdiramAM e badhuM dhana ApaNe dATI AvazuM. zaMkhe e vAta kabUlI lIdhI. duSTa abhiprAyavALA e datta barAbara A takane lAga joIne ke be puruSone saMketa karIne aDadhe raste goThavI rAkhyA ane temane zIkhavI rAkhyuM ke jyAre ame e tarapha AvIe tyAre tamAre amane bannene DAvavA. have madharAta thaI tyAre hAthamAM dhanuSabANa laI datta taiyAra thaye ane tenI sAthe "Aho Shrutgyanam Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * thAranA : devIe jaNAvela satya hakIkata cAlavA mATe pelA za khane khelAvyA ane kahyuM ke Ava, ApaNuM vAMchita kAma karavA mATe ApaNe cAlIe. pachI eka hAthamAM bhAtu lIdhu ane khIjA hAthamAM dhananI peTalI laI e zaMkha koI paNu na jANe e rIte dattanI sAthe cAlavA mAMDayA. gAma bahAra nIkaLI gayA pachI pelA datta zaMkhane kahyuM: bhAgyanI vAta koi kaLI zakatuM nathI, Aphato Ave che tyAre ociMtI ja AvI paDe che mATe tuM A tArA hAthamAM rahelI dhananI pATalI mane soMpI de ane bhAtuM tArA potAnA hAthamAM rAkha, kadAca koi rIte cAra vagereno bhaya upasthita thAya te tuM dravyanI ciMtAthI rAkAvAnuM na karIza ane ekadama game te eka dizA tarapha nAzI jaje. jIvatA hoIzuM to vaLI dhana kamAvuM dAyaluM nathI. za Mkha saraLa prakRtino hato ethI teNe A badhuM 'ThIka' mAnI lIdhuM ane e banne jaNu jhaTajhaTa cAlavA mAMDayA. aDadhe raste gayA tyAM to pelA saketa ApelA e mANase dhAradAra taravAra kADhIne 'haNo haNo' khelatA pAchaLa paDayA. rAtanA gADha aMdhArAne lIdhe jhADanA kuMDAne pazu 'cAra' mAnato pelA zakha gAma tarapha bhAgyA ane datta paNa khIjI dizA tarapha hAthamAM dhananI peTalI laIne vegathI nAThe, zakhe to pote saraLa hovAthI gAmamAM jaine koTavALa pAse phariyAda karI: 294 paisA badhA tArA paraMtu mArA mitrane sAne sArA lAvI Apa ema koTavALane kahyuM e sAMbhaLIne koTavALa bIjA koTavALA mAraphata e vize tapAsa karAvavA lAgyA. para Mtu kayAMya paNa teno patto lAgyo nahIM. ethI bheLe zakhatA gabharAye, rAvA lAgyA eTale tenAM svajanoe tene jema tema karIne samAvI chAno rAkhyA. pachI zakhe gAmanI devInI mAnatA mAnI; he bhagavatI ! je datta Avaze to tArA jAgaraNu occhava karAvIza-rAtI ge! daiza. pachI pelI dhananI pATalIne kharAkhara satADIne koi eka divase datta AvI pahoMcyA, zakha rAjI thaze, vadhAmaNAM karyAM ane gAmanI devIeno rAtIjagAno ecchava zarU karyAM, daivI camatkAravALI hatI eTale teNe parace ApyuM ane eka yuvatinA zarIramAM AvI tene dhuNAvavA lAgI. zutI dhuNatI te khelIH zaMkha ! tArI dhananI poTalI cArAI gaI te badhuM kAvataruM tArA duSTa mitranuM ja che, mATe tuM amuka sthAnamAM jA ane tyAM teNe dATelu dhana tuM lai le. te sAMbhaLIne za kha to ulaTo rASe bharAyA ane khelyAH huM pANI ! kugrAmamAM rahenArI ! rAkSasI ! khoTI saMbhAvanA karIne tuM mArA mitra upara doSa DhALe che ? ema khelIne teNe pelI dhuNatI khAIne eka tamAcA ceADI dIdhA ane occhavanA raMgamAM bhaga pADIne tathA kAna upara hAtha daIne te peAtAne ghare cAlyA gayA. A jAtane mUDha tene kArya ane akAryanuM svarUpa samajAvavAmAM Ave to paNa samajI zakato nathI, samajavuM to dUra rahyuM are! te e hakIkatane sAMbhaLI paNa zakatA nathI. "Aho Shrutgyanam" Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 AcAryuM karela parIkSA. : kayAratna-Si : A pramANe atizaya rAgI, atizaya dveSI ne atizaya mUDha evA e traNenAM daSTAMto kahIne e adhyApaka mahAtmA vaLI pharIne pelA ziSyane A pramANe kahevA lAgyaH je puruSe atizaya rAga vagere doSa vagaranA hoya, sArA guNa meLavavA mATe pakSapAta rAkhanArA hoya, pUrvApara aviruddha arthanI zodha mATe tatpara buddhivALA hoya, A lekano ane paralekane virodha thAya evo artha karavA tarapha cittane na vALanArA hAya, hamezA alubdha tathA suvizuddha buddhivALA mANasanI saMgata sevA karavAmAM tatpara hoya, paramapadano uttama mArga je rIte pAmI zakAya evI rIte te mArgane anukULa vidhividhAno karavAmAM kuzaLa hoya ane pitapotAnA viSayane avyavasthita karavA mATe ghaMghATa karavAmAM vacanaguptivALA hoya arthAt viSayanI avyavasthA mATe sugupta hoya. evA ja puruSe zAnA parama rahasyane jANI zakavA samartha che ane evA ja puruSe saMsArasamudrano pAra pAmavA paNa kisa zaktizALI banI zake che. A pramANe gaMbhIrabhAva garbhita zikhAmaNa ApIne hajue adhyApaka aTakyA nathI eTalAmAM to tenA mAthAmAM bhAre zULanI vedanA upaDI ane ethI te tyAMne tyAM ja DhaLI paDyA-kALadharma-maraNa-pAmyA. badhAM rahasyane prakAzita karanArA ane devanA guru bRhaspati jevA samartha e upAdhyAyane AthamI gayelA--maraNa pAmelA-jANIne "hAya hAya A zuM thaI gayuM" ema karatAka badhA zive tenI tarapha doDyA. jamIna uparathI temane UbhA karyA, emanI AMkha palakArA vinAnI phATI rahI, mukha paNa DuMka UghaDI gayuM ane zarIranI gati taddana baMdha paDI gaI. temanA upara zItaLa upacAro karyA, garamI lAvavA emanA zarIrane masaLyuM, jANakAra lokone bolAvavAmAM AvyA, badhI banelI hakikata kahI saMbhaLAvI, jANakAroe joyA tapAsyA ane "have enAmAM jIva nathI ema kahIne hAtha khaMkherI nAkhyA. ziSya bhAre zekathI bharapUra evo AkaMda karavA lAgyA ane tenuM pAralaukika badhuM kArya paNa patI gayuM. yajJanA saMbaMdhe thayelA saMzayano nirNaya nahIM pAmelA "ApaNe badhI rIte akama chIe" ema belatA ane bhAre zokane lIdhe AMkhamathI AsuMonA pravAhane vahAvatA evA e purohita ane nArAyaNa bane bApadIkarA pitAne ghare pahoMcyA. - have bIjI koI vakhate nArAyaNe purohitane kahyuM he pitAjI ! pelA mahAnubhAva adhyApake te ApaNane paramArtha -daSTithI sAmAnyapaNe kAryanuM rahasya te jaNAveluM ja hatuM mAtra have te bAbata ApaNe te vizeSa nirNaya ja jANavo bAkI rahyo hato. tyAM jyAM sudhI koI eja mahAprabhAvavALo bIje puruSa ApaNane na maLe tyAM sudhI e nirNaya jANa nahIM ja zakAya. ethI tame anumati ApatA ho te huM evA samartha puruSanA anveSaNa mATe keTalAka divaso sudhI dezAMtara pharuM ane temanI ja karI pAcho AvuM, paraMtu Amane Ama ALasa karIne besI rahevuM sAruM nathI. kAraNa jiMdagI te vIjaLI "Aho Shrutgyanam Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * thAranakASa : hastitApasa sAthe nArAyaNune meLApa. 296 jevI cacaLa che, yamarAja te pAse ja beThA che, ane AvatI Aphatone koi paNa rIte aTakAvI zakAtI nathI, A sAMbhaLIne purArhuita khelyA: he putra! ema kara. pachI sArI tithi, sArU muhUrta ane sArA yoga joIne thADuMka bhAtu sAthe laine nArAyaNa nIkaLI paDyo. sArAM zukana thatAM teno cittano utsAha vacce ane te sunipuNa evA koi puruSane zeAdhatA zeAdhatA eka pahADImAM AvelA kujamAM peThe. tyAM teNe eka hastitApasa jece. e tApasa aneka prakAranAM kaSTothI peAtAnI jAtane kramatA hatA ane aThThamane pAraNe lAMbA samayathI mArI nAkhelA vanahAthInuM mAMsa khAI pAraNu karIne potAnA nirvAThu karatA hatA, tene tevA prakAranA dharmanuM AcaraNa karatA joi nArAyaNe namaskAra karyo ane te tenI sAthe vAtacita karavA lAgyA: he bhagavaMta! bhIla lokone khAvA lAyaka evA vanahAthInuM mAMsa khAine Apa aThThamanu pAraNuM kare che emAM dharmane kace paramA rahelA che ? kahyuM che ke-- RSioe AcarelI avadhUta pUta ane prazasta evI mAdhukarI vRtti mlecchane gharethI paNa karavI joie.' arthAt sAdhu sanyAsIe te bhikSAvRttithI rahevu joie, e mAga munijanoe prazastapaNe AcarI khatAvela che. tApasa elyuH he bhadra ! amArA dharmoMmAM jIvadayA e pradhAna tattva che. ghare ghare bhikSA levA bhamIe te cAlatAM cAlatAM aneka jIvA kacarAIne marI jAya ane tethI amArA yApradhAna dharma na sacavAya. vaLI, eke eka kaNumAM eka eka nokhA nokhA jIva che. ghaNA kaNeA bhegA karIe ane rAMdhaNu banAvIe te paNa ghaNA jIvAno dhAta thAya che mATe aneka jIvAnA samUhane bacAvavA sAru eka jIvavALA eka moTA prANIno ghAta karavA e amArA nirvAha mATe ame cegya mAnIe chIe, nArAyajI AlyAH jenAmAM jIvaguNu cetanA haiAvAnu hajI sa'digdha che evA dANuAnA kaNonI rakSA mATe jenAmAM jIvaguNu cetanA hovAnuM spaSTa che ane anubhavasiddha che-je dekhAya che evA vanahAthIne mArIne jIvananirvAha karavAnuM kahetA evA tamArA mArgamAM vA tamArAmAM jIvadayAno saMbhava kema hAI zake ? vaLI, e mArelA hAthInA mAMsanI svAbhAvika rIte saDatI pezIomAM e mAMsanI jevA rUparaMgavALA-mAMsasamAna jAtIya-jIvAnI utpatti kema na sA~bhavI zake ? ane AvuM khAvuM A te rAkSasanu lakSya che. '' "" " je mAnava peAtAnA mAMsane khIjAnA mAMsavarDa vadhAravA icche che te, game tyAM udvigna vAsane pAme che. vaLI, mAMsa eTale ' mAM sa ' che arthAt'mAM' eTale 'mane' ane'sa' eTale te' enu tAtparya e thayuM ke huM' jenuM mAMsa ahiM khAuM chuM, te mane paraleAkamAM khAi jaze. A jAtano mAMsa zabdanA bhAva buddhimAna leAkoe kahI batAvela che." AvAM aneka vAkyA vaDe smRti vagere aneka zAomAM mAMsano niSedha karela che. pachI tApasa bolyuMH he bhadra ! ' "Aho Shrutgyanam" Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 nArAyaNane jinadatta zrAvake Apela AmadaSTi. kAratna-kAza : vAdavivAda karavAthI zuM ? A te amAro dharmamAge che, emAM AvA kaI vicArane avakAza nathI. eTale AvA koI vicArane ame sahI zakIe nahIM. e sAMbhaLIne nArAyaNuM tyAMthI nIkaLe ane bIje ThekANe javA lAge. te tyAM eka nAnA nehaDAmAM mUTha mANase jenI sevA karatA hatA e eka bhAgavata muni traNe kALa snAna karyA karato tenA jovAmAM AvyuM. e tenI pAse gaye, tene page lAgIne beThe. prasaMga maLatAM te, tenI sAthe vAta karavA lAgya: he bhagavaMta! viSNu sarva vyApI che ethI te, pANImAM paNa che. te evA pANIthI tame snAna kema karI zake? e rIte to eTale jemAM viSNu che evA pANInA pUrathI tame snAna kare ethI viSNu bhagavAnanI avajJA karI kema na kahevAya ? ane snAna to sAmAnya mANasa paNa kare che ethI snAnamAM dharmanI kazI vizeSatA ya nathI. vaLI, kharI vAta to A pramANe kahevAya che - "jemAM saMyamanuM pANI bhareluM che, satyanA kamaLa vikaselAM che, zIla ane dayA e bane jenAM kAMThA che evI nadI e AtmA ja che, to he pAMDuputra! temAM ja tuM abhiSeka kara. koI kevaLa pANImAM sanAna karavAthI aMtarAtmAnI zuddhi thatI nathI." pele kapila-kapila matane anuyAyI bhAgavata cheH ame dhyAnarUpa agni pragaTAvIe chIe eTale pANImAM snAna karavAthI amane je pApa duSkRta-mela lAge che te badhuMya baLI jAya che. ethI snAna karavAthI amane koI doSa lAgato nathI. nArAyaNa balya dhyAna karavAthI tame pApanA melane sApha kare che ane pharI vAra pAchuM pracura pANInA pUramAM zarIrane pakhALe che ane tethI pharI vAra pAchuM enuM e pApa tamane lAge che. e rIte A to gajaranAna ja thayuM. pile kapila be bhale kAMI paNa thatuM hoya te thAya. A sAMbhaLIne nArAyaNane ema thayuM ke A paNa pelA hastitApasanA jevo che eTale te AgaLa cAle. AgaLa cAlatAM mArgamAM tene jinadatta nAme eka zrAvaka "sAthI tarIke mane ema jANI tenI sAthe tenI gejhI thaI eTale vAtacita thaI e "catura che ema jANIne tenA tarapha tene-nArAyaNane pakSapAta thaye. cAlatAM cAlatAM kayAMyathI paNa pelA nArAyaNe gAjara vagere kaMdamULa meLavI temAMnA keTalAMka pelA jinadattane ApavA mAMDyAM paNa teNe te na lIdhAM zAmATe letA nathI?" ema pUkyA pachI jinadatte kahyuM - jeo pratipUrNa kevaLajJAnavaDe traNa jagatamAM rahelA tamAma padArthone jANe che evA jJAnI puruSoe gAjara vagere kaMdamULe khAvAne niSedha kare che. e kaMdamULo anaMta jIvavALA aMgethI banelAM che eTale emanuM zarIra eka ane temAM jIve anaMta che evAM e kaMdamULo che mATe te khAvA gya nathI. te ja rIte madha, madha, mAMsa, mAkhaNa ane pAMca UMbaraphaLe paNa khAvA gya nathI. madha vagere cAra padArthomAM te temanA ja vaNe "Aho Shrutgyanam Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kyArAna-keza : nArAyaNane thayela jainAcAryane maLavAnI utkaMThA. 298 rasa ane gaMdhavALA aneka bIjA jIvo rahelA che, evuM pratyakSathI ja mAlUma paDe che. sarvajJanA vacano jANyA pachI paNa eka ApaNA A tuccha jIvanane mATe e badhI vastuene khAIne aneka jIne nAza kema karI zakAya? pachI nArAyaNa be -gAjara vageremAM anaMta jIvo pratyakSa te dekhAtA nathI, te pachI e kaMdamULamAM anaMta jIve che e zI rIte jANI zakAya? jinadatta beH jinavacanane pramANa mAnavAthI e badhuM jANI zakAya che. ema te jJAna, darzana ane tapanI ArAdhanA karavAthI je phaLa maLe che te paNa kayAM pratyakSa dekhAya che? chatAM jema zrI jinavacanAnusAre "te phaLa che." ema manAya che tema kaMdamULamAM anaMta jIvo che" ema samajavAnuM che. zrI jino rAgadveSa vagere doSa vagaranA che mATe temanuM vacana miyA-TuM hotuM nathI ane je padArtho idriyagamya nathI, tenI saMsiddhi pitAnI matikalpanAthI thaI zakatI nathI. ahe A gRhastha che chatAM sUma padArthanA vicAramAM kuzaLa che te pachI AnA gurue paNa jarUra viziSTa prakAranA haze" ema dhArate nArAyaNa beH he bhadra! A prakAranA vivekanA sAravALe A tAre dharmedhama tuM kenI pAsethI zIkhyo? jinadatta be eka jayasiMha nAme AcArya che. jeo karuNAnA samudra che ane jema mahAdeve kAmadevane bALI nAkhela che tema jemaNe kAmadevane bALI nAkhela che evA ane bhavanA kUpamAM paDatA jIvene bahAra nIkaLavA mATe hAthe Teke ApanArA evA sugrahita nAmavALA e che tathA e AcArya bhagavaMta A ja pradezamAM rahe che. jemanI kSamA pAse pRthvInI kSamA te kAMI ja na kahevAya, e ja rIte jemanI uccatA pAse pahADanI ucatA kAMI ja na lekhAya, jemanI gaMbhIratA pAse samudra to eka khAciyA je gaNAya, jemanI pAse sUrya paNa mAtra divase ja prakAza Apato hovAthI echI zebhAvALe che ane e mahApratApavALA gurunI pAse eka khajuA je lAge che. pUNyavaDe ja pAmI zakAya evA ane sArI rIte dhArelA bAra aMganA jJAnavaDe jeo traNa jagatanI pravRtti jANI zakyA che evA e gurune jayAMsudhI najare joyA nathI tyAMsudhI ja zItaLatAmAM caMdranAM gIta gavAya-vakhANuM thAya, ane tenI upamA paNa devAya tathA jyAMsudhI e gurune hRdayamAM ANyA nathI tyAM sudhI ja siMha paNa baLavAna lAge. evA e uttama guru pAsethI huM mArA ghaNu DAM puNyane lIdhe nA, baMge ane hetuonI carcAvALA zAstrasamudrathI nipajele A DeghaNe viveka meLavI zakela chuM. A badhuM sAMbhaLIne prasannatA pAmele nArAyaNa kahevA lAgyuM. rehaNu parvata sivAya bIje sthaLe anupama ratno hovAno saMbhava nathI, e ja rIte AvA asAdhAraNa guru sivAya A prakAranuM sUkSma dharmajJAna bIjethI maLe tevuM nathI, tethI jinadata! amAre je kAma karavAnuM che te badhuM te ja karI ApyuM che athata ame je puruSanI zodhamAM nIkaLyA "Aho Shrutgyanam Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArye rAjAne jaNAvela sAcI sAdhutA. : kathAna-kAya ? chIe tenI zodha te ja karI dIdhI che; mATe have tuM tArA guruonAM caraNakamalenAM darzana karAva jethI karIne mAre mana-bhamare tyAM prasannatA pAme. jinadatta be ema karuM eTale tane gurunAM darzana karAvuM. pachI tyAMthI pAMca jana jeTale dUra rahelA seya pura nAmanA nagara bhaNI te banne gayA. tyAM tatkALa AvelA rAjA vagere meTA moTA mANasovaDe pUjA, AdarasatkAra ane mahimA pAmelA evA AcAryane dharmakathA karatA temaNe dIThA. temane joIne harSane lIdhe jenAM remerAma khaDAM thaI gayAM che evA ane AcArya tarapha bahumAna dharAvanArA evA jinadatta ane nArAyaNa tyAM gurune page paDyA. temanI sAme joIne gurue AziSa ApI ane temanA mAthA upara pitAne hAtha mUkaye. pachI teo banne ucita sthaLa upara jaIne beThA. gurunA guNathI rAjI thayelA rAjAe gurunI sAme temane ApavA mATe ja pAMca keDa senaivAne Dhagale karyo ane cInAMzuka vagere uttama prakAranAM vastrone paNa Dhagale karyo. pachI rAjA bolyA he bhagavaMta! mArA upara kRpA karIne A mArI tucha bheTane svIkAra kare. AcArya belyA he rAjana ! artha anarthanuM kAraNa che, artha saMsAranuM meTuM kAraNa che, artha saMyamavanane bALavA mATe pracaMDa dAvAnaLa samAna che. durmati mahilAnA svayaMvara samAna artha unmAdane upajAve che, mATe munivaroe tane dUra dUrathI jela che. vaLI je veta kapaDAM ane kAMbala vagere upakaraNe mahAmUlyavALAM na hoya paraMtu sAdhAraNa kImatanAM sAdAM hoya temane ja saMyamanAM hetu samajIne munirAja parizuddhapaNe grahaNa kare che. mATe he rAjA! tuM je mArI pAse A dhana ane mahAmUlAM kapaDAM lAvela che te badhAnuM kazuM kAma nathI, te dAna mATe prayatna karyo che eTale tene dAnanuM phaLa maLI gayuM samajavuM. prayatnapUrvaka nimaMtraNa Apelo sAdhu dAnane che ke na Icche te paNa pariNAmavizuddhine lIdhe dAtArane te sAdhue grahaNa na karyuM hoya te paNa nirjaza thaI cUke che. jyAre AcAryo rAjAne A pramANe jaNAvyuM tyAre tene ema lAgyuM ke huM puNya vagarano chuM ane e rIte pitAne apAya mAna rAjA gurune namIne je Avyo hato te ja pAcho cAlyA gaye. rAjAnI vinaMti ane gurunI alubdhatA A badhuM joIne nArAyaNa vicAravA lAgyA ke-A mahAtmAe daDha rIte lebha upara vijaya meLave che. e lobhavijayI che mATe ja ATaluM badhuM arpavAmAM AvatuM dhana eka taNakhalAnI peThe tajI daI zake che. pachI paradA UDI gaI ane ekAMta thayuM eTale gurune joIne parama saMtoSane pAmelA nArAyaNane jinadatte oLakhAvyuM ane te vizenI badhI hakIkata gurune kahI batAvatAM jaNAvyuM ke-A mahAtmA tamArAM caraNakamaLanA anurAgane lIdhe ATale dUra sudhI Ave che mATe tame je rIte eNe tamArI sevA karavA tarapha vRtti batAvI che tevuM ja phaLa tene Apa. pachI gurue savistara tene sAdhudharmano ane gRhastha dharmano upadeza "Aho Shrutgyanam Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAra-koza : mAdhyastha bhAvanAthI nArAyaNe meLavela nirvANa sukha. 300 Ape. e badhuM sAMbhaLIne laghukama, atyaMta madhyastha vRttivALA ane sUkSama buddhithI bhAvArthane vicArI zakavAnA sAmarthyavALa hovAthI e pratibaMdha pAme. pachI vadhAre samaya sudhI gunI upAsanA karIne ane sadudharmanA sArane barAbara samajI laIne guru pratye eNe pitAnA avinayanI kSamA mAgI ane tyArabAda e potAne nagare pahe. nagaramAM jaIne pitAne maLe ane dharmano je sAra pite meLavI lAvyuM che te badhe tene kahI batAvyuM. pitAe tenI prazaMsA karI ane yajJanI pravRtti vagerenI badhI ja kriyAo tajI dIdhI. e pramANe e baMne pitAputre AjIvratAne, guNavratone ane zikSAtratene sArI rIte pALyA, sArA sArA munionI upAsanA karI, siddhAMtonAM rahasyo sAMbhaLyAM ane e rIte sadAkALa e banne savizeSapaNe dharmamAM udyamavALA thayA. krame karIne emaNe banneedezavirati dharmanI sArI rIte ArAdhanA karyA pachI jyAre sarvavirati dharmane pALavAnI pitAmAM yegyatA AvI tyAre temaNe saMyamanI paNa sArI rIte ArAdhanA karI ane aMte te bane nirvANane pAmyA. A rIte madhyasthabhAva kalyANaparaMparAnuM kAraNa bane che. vaLI. jema nirmaLa ArisAmAM pAsenI tamAma vastuonuM pratibiMba paDe che tema madhyastha mAnavanA manamAM samagradharmanA guNenuM pratibiMba paDe che. pANI ane dUdha maLI gayuM hoya temAMthI jema haMsa pitAnI nipuNatAvaDe mAtra dUdha pIe-grahaNa kare che tema madhyastha mAnava dene tajI daIne mAtra grahaNa karavA jevAM ja tanuM grahaNa kare che. vaLI, DAhyA mANaso madhyasthavRttine zAne bhaNyA vinA ja buddhimAM Avele saMskAra kahe che, AMkha vinA ja vastuone jovAnuM sAdhana kahe che ane AcAryanI zikSA vagara ja AveluM parama cAturya kahe che. koI mAnava bhale ochA guNavALe hoya te paNa potAnI madhyastha vRttine lIdhe bIjA mAnano mAnitopUjya thaI jAya che. mitromAMnA uttama mitra banI jAya che. eka madhya sthatAnA guNane meLavIne ja vegathI saMsArasamudrano pAra pAmI gayelA che. jene sannipAta thayuM hoya tyAre te jema zubha azubha vastune viveka kadI paNa karI zaktA nathI tema je mAnavanA duSkarmonA samUhano udaya thayuM hoya te madhyastha vRttine pAmI zakato nathI. . je sudhImAnava sarva prakAranA Agrahano tyAga karI kevaLa eka madhyastha guNane zaraNe jAya che te badhA samudromAMnA eka kSIrasamudranI peThe badhI saMpattionuM sthAna bane che. USEFUEST FEES SUR SURESER UNSEENSFENSS S che zrI kathAratna kezamAM mAdhyastha guNanA viSenA prakaraNamAM purehita putra nArAyaNanI kathA samApta. (prathama aMza samApta ) Pian Pian Pian Si Pian BSFERRESS "Aho Shrutgyanam