Book Title: Don Quicksot
Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel
Publisher: Parivar Prakashan Sahkari Mandir Ltd
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006006/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ speniza lekhaka sarvAMta kRta qbl sadagoprALane prarivAra prakAzana sahakArI maMdira li amadAvAdama Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustaka viSe " lekhake madhyakAlIna nAITa ' - sAhasavIranI prathAne AdhAre A ThaThThA-kathAmAM, sadAkALane mATe rasa ane AnaMda paDe evuM raMgaraMgIluM lakhANa karyuM che; eTaluM ja nahi paNa, jIvananA satya tAravI emanI sAcI mulavaNI eka philasUphanI adAthI karI che. jagatanI judI judI paMcAvana bhASAomAM enA anuvAdo thayA che ane atyAra sudhImAM tenI be hatvanara uparAMta AvRttio bahAra paDI che. A jANItA pustaka viSe penanI prajAne evo dAvo che ke, bAIbala pachI bIje naMbare DaoNna vikaseTa' pustaka duniyAmAM rasapUrvaka vaMcAya che." - prakAzakanA nivedanamAMthI kamubahena putra che. paTela " ApaNA AjhAdI jaMganA itihAsamAMthI AvA namUnAo saheje tAravI ApI zakAya. keTalAca "bAgI'e (kAMtikArIo), vAdI e (samAjavAda inA purakartAo), " yojanA kAro che. bhAratavarSanA itihAsapaTa upara AvI kAmagIrI bajAvI gayA che, ane bajAvI rahyA che. moTe bhAge teonA prayatnonuM pariNAma zUnya athavA viparIta AvyuM hoya che. - " dareka dezane AvI navalakathAnI jarUra rahevAnI; ane tethI jagatanI ghaNI bhASAomAM tenA anuvAdo thatA ja AvyA che, tathA te vaMcAtI ja rahI che. e graMtha sone mATe Atmadarzaka arIsA che ane sAthe sAthe eka bhAre paDeTR paga. - prAstAvika mAMthI gepALadAsa paTela | ... A navalakathAe, te jamI te ja divasathI, penane ja nahIM, AkhA yuropane gAMDuMgheluM karI mUkavuM, te . Aja sudhI cAlu che ! ane bhalabhalA kalA-vivecakoe pitAnI zakti e 52 chAvara karI che. keTalI badhI zAhI ane kAgaLa emAM jagate kharacyAM che, toya, Iza-guNagAna peThe,-tene pravAha pUro nathI thato." - AvakAra 'mAMthI maganabhAI desAI 2 prArAba 2 haSAra Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvAMta kRta DaoNna kiva k sa Ta ! [premazauryanI eka anokhI narmakathA ] saMpAdaka geApALadAsa jIvAbhAI paTela patAyA tha parivAra prakAzana sahakArI maMdira li amadAvAda-13 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka kamubahena putra che. paTela vyavasthApaka, parivAra prakAzana sahakArI maMdira li. amadAvAda-13 muka jIvaNajI DAhyAbhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda-14 (c) parivAra prakAzana sa. ma. li. prata 2,000 mukhya vijetA varDa klAsika myujhiyama amadAvAda-13 eprila, 1966 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana mazahUra speniza lekhaka migyuela da sarvAMta sAvedrA (I. sa. 15471616) ricata tathA cAra cAra saukAMothI AlamamazahUra banelI premazauryanI narma-kathAno A vistRta saMkSepa 'DaoNna kivakasoTa' prasiddha karatAM AnaMda thAya che. ApaNA dezanI sAhitya akAdamIe paNa prathama bAra 'kalAsikala ' pustakomAM A pustakanI gaNanA karI che. jagatanI judI judI paMcAvana bhASAomAM enA anuvAdo thayA che, ane atyAra sudhImAM tenI be hajAra uparAMta AvRttio bahAra paDI che. A jANItA pustaka viSe spenanI prajAno evo dAvo che ke, bAibala pachI bIje naMbare 'DaoNna vikasoTa'pustaka duniyAmAM rasapUrvaka vaMcAya che. C 'satyAgraha ' sAptAhikanA vidvAna taMtrI zrI. maganabhAI desAIe 'thrI maskeTiyarsa' pustakanA prathama bhAganA udghATana-samAraMbhamAM pramukhasthAnethI bolatAM evA sAranuM kahyuM hatuM, " " le-mijherAbta ', 'nAinTI thrI ', 'e Tela oNpha TU siTIjha', 'oNlivara TvisTa tathA alekajhAnDara DUmAnI ' thrI maskeTiyarsa '-jUthanI mazahUra vArtAo, e parivAra saMsthAnI gujarAtI sAhityane maLelI kImatI bheTa che. A badhAM suMdara pustako joyA bAda parivAra saMsthAne bhalAmaNa karuM chuM ke, sarvAMtanuM vikhyAta pustaka " DaoNna kivaksoTa' paNa banatI tvarAe te ApaNane Ape to kevuM sarasa ! parivAra saMsthAe AvA sAhityanI sAthe sAthe bAlasAhitya, jIvanacaritra, itihAsa, tattvajJAna ane vijJAnamAM paNa potAno kaDacho halAvavo joIe. AvAM kAma karanAra harakoIne mATe ApaNA dezanAM sevAkSetronAM badhAM medAna khullAM che. AjanA yugamAM AvI pravRttio vadhu ne vadhu lokapriya thatI jAya che. parivAra saMsthAnAM prakAzanoe thoDA ja samayamAM sArI evI pratiSThA prApta karI che. AvuM upayogI, suramya, mAnavadharmI vizvasAhitya gujarAtImAM Utare che, tene dhanya vastu mAnuM chuM; tene 3 > Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayapUrvaka AvakAruM chuM, ane parivAra saMsthAne ane gujarAtI vAcakane te mATe dhanyavAda ApuM chuM." A lekhakanA jIvananI zarUAta ghaNA jANItA mahAna sAhityakAro Dikansa, hyugo, zeksapiyara, ane zaoNnI mAphaka garIba mAbApanA gharamAMthI thaI hatI. eTale mAnavajAta pratye tene hamadardI che. lekhaka tarIke tene nAmanA maLI te pahelAM eNe eka bahAdura ane ni:svArtha sainika tarIke sArI nAmanA meLavI hatI. A kathA lakhavAno tene prathama khyAla kArAvAsamAM Avyo hato. 1605 mAM kathAno prathama bhAga prasiddha thayo; ane cha mahinAmAM to A adbhuta ane romAMcaka navalakathAthI, sarvAtanI kIrti, spenanI sarahado oLaMgI dUra dUra AkhA yuropamAM prasarI gaI. lekhake madhyakAlIna "nAiTa-sAhasavIronI prathAne AdhAre A narmakathAmAM, sadAkALane mATe rasa ane AnaMda paDe evuM raMgaraMgIluM lakhANa karyuM che, eTaluM ja nahi paNa, jIvananA satyo tAravI emanI sAcI mUlavaNI eka philasUphanI adAMthI karI che. Aje traNaso sATha varasa bAda paNa ApaNe e graMtha pharI pharIne rasapUrvaka vAMcatAM thAkatAM nathI. A ja UMcA ane ciraMjIva sAhityanI khAsiyata ane khUbI che. hAsya ane karuNatAnA bhAva pedA karavAmAM A vArtAnA lekhake je kasaba dAkhavyo che, te vAcakone maMtramugdha kare che ane teno sArabhAga hRdayamAM sIdho coMTI jAya che. madhyakAlIna yugamAM sarajAyelI A saphaLa kRtino anokho hAsyarasa gujarAtI bhASAmAM utAravo, e kharekhara kaparuM kArya che. mULa asaMkSipta kathA upara sIdhA jaI, (alabatta aMgrejI anuvAda uparathI) zrI. gopALadAsa paTele A vistRta saMkSepa rajU karyo che. vAcaka paNa temanA A prayAsa badala amArI sAthe temano AbhAra mAnaze, evI amane khAtarI che. A pustakanuM prakAzana sUcavI, tenA AvakAra rUpe be bola lakhI ApavAnI amArI vinaMtI svIkArI, e badala "satyAgraha" Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAptAhikanA vidvAna taMtrI zrI. maganabhAI desAInA ame khAsa AbhArI chIe. navajIvana TrasTanA kAryakartAo, kalAkAra zrI. rajanI vyAsa vagerenI jahemata tathA varlDa kalAsika mUjhiyamanI Arthika madada vinA A saMkSepa AvA suMdara svarUpe jhaTapaTa bahAra pADI na zakAta. te badala e sauno paNa atre AbhAra mAnIe chIe. A sacitra vistRta saMkSepathI gujarAtI vAcako ApaNA vizva sAhitya tarapha AkarSAya ane temAM rahelA amUlya vArasAnA upabhoktA bane, e amArA A namra prayAsanuM mukhya prayojana che. vizva-sAhityamAM A pustakanI lokapriyatA apratima che. gujarAtI vAcakane paNa hAsya ane karuNatAnI parama parAkASThAnuM A adbhuta kathAcitra vAMcatAM apUrva rasabodha sAthe AtmatRpti thaze. chevaTe, amArAM pustakone biradAvanAra rasiyA gujarAtI vAcakone amAre khAsa yAda karavA ghaTe che. mAtRbhASAthI susajja evA te vAcako vinA AvAM prakAzanonuM Ayojana ke niyojana zakya nathI. Ajano gujarAtI vAcaka jhaDapabhera khIlatI jatI gujarAtI bhASAnuM saMtAna che. tenI kasoTImAMthI pAra UtarI tenI yatkiMcit sevA bajAvavAnI ame abhilASA sevIe chIe. teno AnaMda ja amane AgaLa dhasavA mATe preraNA pUrI pADe che. tA. 25-4-66 kamubahena putra cho0 paTela Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvika mANasamAtra kalpanA-cakSu vaDe svapnadraSTA che. svapnamAM vikalpa-vRttine citta chUTodora Ape che, ane vastuzUnya evI avanavI sRSTi UbhI karIne AnaMda mANe che. 'AnaMda' ja mANe che, ema to na kahevAya! keTalAMya svapna jAgrata-avasthAnA draSTAne na racatAM - kevaLa du:kharUpa lAgatAM paNa hoya che: tene jANe parANe e duHkha anubhavavuM paDe che! tethI to svapnaavasthAmAM paNa jIva potAnAM karmanA phaLarUpa sukha-du:kha anubhave che, ema kahevAya che. tethI keTalIka vyaktio (- kadAca badhI ja haze!) jAgrata avasthAmAM paNa evI - paNa managamatI - svapnasRSTi khaDI kare che, ane temAM yatheSTa mahAle che. e "divAsvapna' kahevAya che. "divA' eTale divase, arthAt jAgatAM ja ANeluM "svapna'! paraMtu, e ja divA-svapna, jyAre lamaNe hAtha daIne beThA hoIe tyAre mAtra kalpanAmAM ja dekhAtuM maTI, kharekharI AMkhe paNa dekhAtuM thAya, tyAre e eka ajaba-gajabano banAva thayo kahevAya. evI dRSTivALA mANasone ApaNe pachI gAMDA ja kahIe chIe. kAraNa ke, teo bAhya sRSTine "jevI che, tevI" jovAne badale, teo 'jevI jovA dhArI tevI' jotA thAya che; ane te paNa mAtra kalpanAzaktinA jore ! paraMtu evA chellI koTInA cheka gAMDA loko sivAyanA paNa keTalAka loko A sRSTimAM avatare che, jeo gAMDA na hovA chatAM, potAnI dhUnamAM masta rahe che, ane vAstavika sRSTimAM AvI paDatI hatAzAnirAzA ke sukha-du:khane avagaNIne, pote niradhArele mArge AgaLa dhapyA kare che; ane dhAryA mujabanuM dhyeya, sRSTimAM palaTo lAvIne paNa, hAMsala kare che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA ekalavIro jagatamAM stutipAtra bane che. prabhudarzana mATe jhaMkhatA bhakto, koI Adarzane siddha karavA icchatA saMkalpa-vIro, koI zodhane mUrtimaMta karavA icchatA zodhako-vijJAnIo, deza ke samAjane AjhAda ke pragatimAna jovA icchatA dezabhakto ane samAjasevako - e badhA e varganA loko che. evA badhA javAbadAra dhUnIo, jeo potAnI jAtane tAvIne ke kasoTIe caDAvIne potAnuM dhyeya hAMsala kare che, evA loko to samAjamAM jeTalA hoya teTalA ochA. are, je samAjamAM evA loko ochA hoya ke bilakula na hoya, te samAja vize to AzA ja mUkavI sArI. alabatta, potAnA kevaLa sthULa svArtha khAtara anekone raMjADavAmAM abhUtapUrva parAkrama ke khamIra dAkhavanArA caMgIjhakhAna jevA jAlImo paNa hoya che. paNa temanI vAta ApaNe paDatI mUkIe. temane koI rIte "sArA" kahevAno koIno Azaya na hoI zake. paraMtu Adarzane kalpIne tene siddha karavA parizrama karanArA loko karatAM, bIjAnuM vAMcI-sAMbhaLI-joIne te mujabanI kevaLa AkAMkSAo sevanAro varga mabalaka hoya che. te varga kevaLa kalpanAnA ghoDA doDAvavAmAM zUro hoya che, te siddha karavA mATe joItI tapazcaryA karavAnI, prayatna karavAnI, ke jogavAI karavAnI dRSTi tema ja zakti tene nathI hotI. "te hovI joIe' e mAnyatAno aMkoDo ja teomAM khUTato hoya che. e aMkoDA sivAyanuM bAkInuM badhuM temanAmAM barAbara hoya che! teomAMnA keTalAka potAnA jAnamAlanI paravA paNa choDI zakatA hoya che. evA loko samAjamAM vadhu pedA thavA, e Aphata che. kAraNa ke, teo sAcA Adarza-dhUnI ane gAMDA e beu varganI vaccenA hoya che. teonuM lakSya, alabatta, kevaLa svArtha-siddhi hovAne badale, bIjAno uddhAra karavAnuM paNa hoI zake che, ane tyAM temane mATe tathA bIjAo mATe moTuM bhayasthAna raheluM che. tevA, potAnA samAjanA ke rASTranA lAkho ke karoDo du:khI lokone "upara" uThAvavA keDa bAMdhI nIkaLI paDanArAono paNa, dareka dezamAM ke tenA itihAsamAM namUno maLI Ave ! ghaNI zubha niSThAvALI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yojanAo, pravRttio; hilacAlo, ke ghaNAya jaMgo ke baLavAo e rIte tIvra bhAvanAzALI, paNa pUratI dRSTizakti vinAnA AdarzavAdIoe upADayAM hoya che. paraMtu temanuM pariNAma je Ave che, teno yathArtha paricaya to DaoNna kivakasoTe pelA kheta-majUra-chokarA eNyUnuM du:kha TALavA karelA parAkramanA varNanamAMthI maLe che. te chokaro DaoNna kivakasoTane pharI vAra bhego thayo, ane DaoNna kivakasoTe pharI tenI madade caDavA taiyArI batAvI, tyAre teNe je kahyuM te yAda karavA jevuM che -"alyA nAiTaDA, pharIthI AkhI jiMdagImAM tuM mane bhego na thato; mane bhale mArIne kakaDA karI nAkhe, paNa tArA jevAnI madadanI mAre jarUra nathI! tArA jevA nAiTo duniyAmAM na Ave to sAruM- kAraNa ke, tamArAmAM lokonAM duHkha ghaTADavAnI nahi paNa vadhAravAnI ja AvaData hoya che!" dareka jamAnAmAM 'yuTopiyA" arthAt "sakhAvatI' nagarInI uTapagATa kalpanAo karI, te raste AkhI duniyAne dorI javA icchanArAono pAra hoto nathI. alabatta, jo teo ahiMsAdharmI hoya, to to potAnI uTapaTAMga kalpanAo laIne paDI rahe, athavA potAnI jAtane nukasAna karyA kare, tyAM sudhI vAMdho nahi. paraMtu temAMnA ghaNA -lagabhaga badhA - hiMsAdharmI hoI, "potAnI sAthe nahi, te potAno virodhI duzmana' ema mAnIne cAlatA hoya che; ane e duzamanono nAza karavAmAM ja potAnI badhI tAkAta lagAvatA hoya che, - bhale lokazAhI rIte mAthAM gaNIne ke saramukhatyAranI rIte mAthAM bhAgIne ! ApaNA AjhAdI-jaMganA itihAsamAMthI AvA namUnAo saheje tAravI ApI zakAya. keTalAya 'bAgI o (krAMtikArIo), 'vAdIo (samAjavAda i0nA puraskartAo), 'yojanA"kAro i0 bhAratavarSanA itihAsapaTa upara AvI kAmagIrI bajAvI gayA che ane bajAvI rahyA che. moTe bhAge teonA prayatnonuM pariNAma zUnya athavA viparIta AvyuM hoya che. gAMdhIjI jevo ekAda zakti ane dRSTivALo pUrNa-netA Ave che, tyAre ja kAMIka siddhi hAMsala thaI hoya che. paraMtu evA yugapuruSanuM Agamana, thoDA vakhatamAM ja pAchaLa vividha kSetre DaoNna kivakasoTone janma Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApanAruM thaI paDe che! teo e mahApuruSanI siddhionI jema potAne nAme paNa tevI mahAsiddhio caDAvavA kaTibaddha thAya che, ane cAre tarapha bIjAne mATe ke potAne mATe paNa, AphatanA oLA utArI mUke che. dareka dezane AvI navalakathAnI jarUra rahevAnI; ane tethI jagatanI ghaNI bhASAomAM tenA anuvAdo thatA ja AvyA che, tathA te vaMcAtI ja rahI che. e graMtha saune mATe Atmadarzaka arIso che ane sAthe sAthe eka bhAre pAra paNa. te mahA-kathAno A bhAvavAhI saMkSepa gujarAtI vAcakane vizeSa anukaLa nIvaDaze, e zraddhA sAthe, tene sAdara karuM chuM. gopALadAsa jIvAbhAI paTela noMdhaH A pustakanI zarUAtamAM Dena kivakaseTanI bhatrIjane ullekha che (pR. 3, 26, 28, 29 I.). paraMtu pachI pR0 15ra, 155, 163 upara "bhatrIjIne badale "bhANuM" e tene mATe ullekha karelo che. badhe ekasarakhuM bhatrIjI" gaNI levA vinaMtI che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana prAstAvika graMthakAra AvakAra anukramaNikA geApALadAsa paTela maganabhAI desAI khaMDa 1lA bhrAMti 1. bhAvI nAITa 'nuM ghaDatara 2. vijayaprasthAna 3. dIkSAvidhi 4. zubha prAraMbha 5. mahA-prayANa 6. biskecana 7. cAMgesiyane 8. vIzI ke killA ? 9. e adbhuta parAkrame ! 10. maeNsprinAnA suvarNa-TApa 11. maMdIvAnAnI mukti 12. prema-tapazcaryAM 13. pAdarI khuvAnIyeAjanA 14. kArDiniyA vAta pUrI kare che 15. DAreAdhiyAnI vItaka-kathA 16. DaoNna kviseATanuM prema-zaurya 17. vIzImAM zuM banyuM ? 18. siMha khuzIthI pAMjarAmAM purAyA ! 10 4 i ja 12 " v 13 19 30 OM tema 64 78 84 90 104 111 116 122 132 143 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 162 165 171 174 181 186 191 198 201 204 210 khaMDa 2 je bhAMtinivAraNa 1. navA prayANane niradhAra 2. taiyArIo 3. TobegsamAM 4. mRtyu-devane ratha 5. ajaba parAkrama 6. siMhane parAjaya 7. monTesinonI guphA 8. jenuM jAgrata paNa svapna samAna che! 9. jaLa-cakkInuM parAkrama 10. zikAre nIkaLelI Dacesa 11. aneka ane mahattvanI bAbato viSe thoDuMka 12. mAcA-jALa chedavAne upAya 13. UDaNa-ghoDAnuM parAkrama 14. skavAyarane nAITane sadupadeza 15. sAnkonuM gavarnara-rAja ! 16. vaMdvayuddhamAM vijaya! 17. Dakane tyAMthI vidAya 18. bAsilonA tarapha 19. "zveta-caMdra" nAITa 20. ghara tarapha citrasUci 1. copaDIo vAMcIne magaja bhramita thaI gayuM. 2. kUvA pAsenA havADA AgaLa zastra-jAgaraNa. 3. jAduI auSadha pIne sAnI vale besI gaI. 4. sArA mauranA parvatamALamAM maLelI neMdhapethI. 5. aNIdAra khaDaka upara AdarelI prema-tapazcaryA. 6. bilADIothI ghAyala thayelA Dona kivakasoTa. 7. sAnkane be DhAla vacce bAMdhI raNamedAnamAM javA taiyAra karyo. 8. Dona kivakaseTanI Akhara. 219 225 229 249 253 259 266 275 * = = . 101 237 245 281 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMthakAra che. savaktA [ I. sa. 1547-1616] sAmAnya rIte potAnA graMtha karatAM graMthakAra haMmezAM nAno hoya che. enuM eka kAraNa kadAca ema hoya ke, potAnA jIvanamAM je na sAdhI zakAyuM, tenI kalpanA karI levAnI sAhityakRtimAM eka prakAranI sagavaDa hoI, teno ghaNo bhAga lekhakanuM sAkSAt darzana hovAne badale teNe sevelo Adarza paNa hoI zake. DaoNna kivaksoTa' graMthane viSe "oraDAo bharIne' graMtho lakhAyA chatAM, tenA lekhaka vize bhAgye vadhu lakhAyuM che. joke, e graMtha tenA graMthakAranuM ja tAdRza pratibiMba che! graMthamAM je udAtta mAnavatA,- bhale siddhi ane pariNAmanI dRSTie gAMDapaNa gaNAya evI,- Dagale ne pagale vyakta thAya che, te tenA graMthakAranI potAnI udAttatAnuM pratibiMba che. sAmAnya rIte ema manAya che ke, A graMtha lekhake kevaLa "nAITa" - premazUrA lokonI kathAonA, lekhakanA vakhata sudhI cAlu rahelA, AkarSaNane dUra karavA lakhyo che. aMgreja kavi bAyarana to tyAM sudhI kahe che ke, sarvote spena dezanI nAITa-prathAne hasI kADhIne ja dUra karI ApI; "DaoNna kivakasoTa' graMthano prathama bhAga prasiddha thayA pachI, 'nAITa' lokonAM prema-zaurya varNavatuM eka pustaka bahAra nathI paDyuM. 12 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu, lekhake Adarza pAchaLa gAMDA bananArAonI ThekaDI karavA ja A graMtha lakhyo hota, to to te graMtha "mAnavajAtanuM bAibala' gaNAyo na hota, tathA tenuM ATaluM jagad-vyApI AkarSaNa ane "apIla' UbhAM thayAM na hota. kevaLa ThekaDI ThaThTho evuM rasa-bIja dharAve? gItAnA zabdomAM kahIe to, (a) 7, zlo0 3) jagatamAM hajAramAMthI ekAda jaNa koIka Adarzane vaLagI, tenI siddhi mATe jAnamAla nyochAvara karI, nIkaLI paDe che; paraMtu tevA hajAramAMthI ekAda jaNa ja siddhine mArge 'tattvata:' AgaLa vadhe che; bAkInA navaso-navvANuMnI to phajetI ja thAya che. te vakhate vyAvahArika DahApaNavALA loko e niSphaLa nIvaDatA lokonI hasavA dvArA AkarI TIkA kare che. sarvAta e hasatA lokomAM jAte bhaLato hoya ema hasavA lAge che, paNa kharI rIte, potAnI sAhitya-kaLA mAraphata, mAnavajAtanA e AdarzamukhI prayatna tarapha sahAnubhUti ja UbhI karAve che. siddhine ja biradAvavAnI, ane niSphaLatAne hasI kADhavAnI je prAkRta vRtti che, tene e rIte te hAsyarasanI madadathI kalArasika ke "saMskRta' kare che. graMthakAranA jIvananI je TUMka mAhitI maLe che, te uparathI paNa ema ja mAnI zakAya che. sarvAtanuM AkhuM nAma miguela da sarvAta sAvadrA che. sAvadrA e tenI dAdInuM nAma che, ane te vakhatanI spena dezanI prathA anusAra, potAnA nAmamAM teNe umereluM che. te sevilenA sarvAta khAnadAnano nabIro hato, eTaluM kahI zakAya che. arthAt 'hathiyAra-bahAdura ("jenTalamena') kahevAtA kSatriya - rAjaputra kuTaMbano. ane tethI ja pahelethI teNe sainika tarIkenI kArakirdI pasaMda karI hatI. te kahe che tema, "ghaNAM varSa sudhI teNe sainikajIvana gALyuM hatuM, ane pAMca varSa to baMdIkhAnAmAM gALyAM hatAM. tethI sahanazIlatApUrvaka du:kho sahana karavAnI mane jANe Teva ja paDI hatI." Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 tenA pitAnA pitA eNDavokeTa hatA; ane teno pitA roDrigo da sarvAMta TrAveliMga-dAkatara hato. miguela uparAMta bIjAM cha chokarAM khavarAvavAnAM hoI, bApane daradIonI zodhamAM ghaNuM ghaNuM bahAra ja bhaTakavuM paDatuM. miguela ane tenAM bIjAM bhAIbahenone keTalI ane kevI keLavaNI maLI zakI hatI, e viSe kazuM nizcita kahI zakAtuM nathI. chatAM chokarAM zALAkIya keLavaNI laI zake teTalo lAMbo vakhata e kuTuMba vallAdaoNlida mukAme rahyuM hatuM, eTaluM nizcita che. sarvAMta pote kahe che te pramANe, bacapaNathI tene vAMcavAno bahu zokha hato; ane zerImAM kAgaLanuM game te patAkaDuM hAthamAM Ave, tene te vAMcyA vinA choDato nahIM. miguele sAlAmAMkA yunivarsiTImAM ochAmAM ochAM be varSa gALyAM hatAM, evI vAyakA che; paNa e pramANabhUta nathI manAtI. paraMtu tenI vIsa varSanI uMmaranA prAraMbhakALamAM mADriDa mukAme te vidyArthI hato, eTaluM nizcita kahI zakAya che; kema ke bAdazAha philipa - 2 nI trIjI patnInA mRtyu samaye teNe je kavitA lakhI, tenI jAhera prazaMsA tenA zikSake karI hatI. pukhta uMmarano thatAM ja sarvAMta vikhyAta kArDinala eNkavAvivAnA rasAlAmAM joDAI roma gayo. paraMtu teno moTo bhAI lazkaramAM joDAyo hato, eTale miguela paNa iTAlImAM thoDuM ghaNu pharyA pachI kArDinalanI nokarI choDI saunika tarIke spenanA lazkaramAM joDAyo. lazkaramAM joDAyA pachI, tene potAnI vIratA ane parAkrama dAkhavavAnI taka tarata ja maLI. turkastAna sAmenA lepAnTonA yuddha daramyAna (I. sa. 1571) khristI naukAsainye jyAre turka naukA-sainya upara humalo zarU karyo, tene Agale divase te tAvathI paTakAI paDayo hato; paraMtu caDAI zarU thatAM ja te pathArImAMthI UThIne Ubho thaI gayo ane bhayaMkara jokhamavALI jagAe potAne mokalI ApavAnI teNe mAgaNI karI. alabA, evA ghamAsANa yuddhamAM evI jagAe tene mokalavAmAM muzkelI hatI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja nahi; eTale e divasane aMte vijaya hAMsala thayo, tyAre te traNa jagAe baMdUkanI goLIthI vIMdhAyo hato : be jagAe chAtImAM ane DAbe hAthe eka jagAe. DAbA hAthanA e ghAthI teno e hAtha jIvanabhara nakAmo thaI gayo. AvA gaMbhIra jakhamo thayA hovA chatAM, sarvote bIjI laDAIomAM jhukAvyuM, ane te laDAIomAM paNa sArAM parAkrama karI batAvyAM. paraMtu pachI DAbo hAtha vadhu ne vadhu nakAmo thatAM, tene lazkarI kArakirdI choDI, kalamanI kArakirdI svIkAravI paDI. tadanusAra pAnTo AgaLanA potAnA kamAnDara oNsTriyAnA DaoNna juAnanI bhalAmaNa-ciThThI bAdazAha philipa-2 upara laIne te spena tarapha pAcho pharyo. tenI sAthe teno bhAI roDrigo paNa hato. sarvotane Ameya ghara ane kuTuMba pratye bahu prema hato; khAsa karIne tenI eka bahena tenI parama mitra jevI banI rahI hatI. eTale vatana pAchA pharavAnuM thatAM te AnaMdamAM hato. paraMtu madhadariye ja mUra lokonA eka jahAje A lokonA jahAjane AMtaryuM ane temAMnA ekeeka mANasane keda pakaDI teo ajIriyA 'laI gayA. | sarvAtanuM prabhAvazALI vyaktitva, tathA bAdazAha philipa-2 uparanI tenI pAsethI nIkaLelI bhalAmaNa-ciThThIone kAraNe, mUra lokoe mAnI lIdhuM ke, e koI mahattvanuM mANasa che - eTale tene mArI nAMkhavAne badale jIvato rAkhavAthI vadhu lAbha thaze. tethI teoe tene kedakhAnAmAM nAMkhyo. e pAMca varSanA kArAvAsa daramyAna sarvote nAsI chUTavA mATe je yojanAo ghaDI, kAvatarAMnI sAme kAvatarAM racyAM, je dhIraja ane sahanazakti batAvyAM, AzAvAda, hiMmata ane khuzamijAjapAchuM dAkhavyAM, te uparathI mithuelanI prakRtinuM asAmAnyapaNuM dekhAI Ave che. sAmAnya rIte mUra loko je khristI kedIo nAsI chUTavA prayatna kare, temane mArI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja nAMkhatA; paraMtu, upara jaNAvyA pramANe, tene rAjadarabArI agatyano mANasa mAnatA hovAthI, teoe tene mArI na nAMkhyo. chevaTe, tenA kuTuMbIjanoe mUra loko pAsethI tene choDAvavA bharaNA tarIke rakama bhegI karI; ane nasIbe paNa jANe tenI pAsethI bIjuM agatyanuM kAma levA niradhAryuM hoya tema, sadbhAgyavazAt TriniTiriyana maThavAsIonI madadathI I. sa. 1580mAM chUTIne te spena pAcho Avyo. te vakhate tenI 30 varSanI umara thaI hatI, ane gharathI nIkaLe dasa varSa thayAM hatAM. te duniyA baMdare Utaryo, tyAre tenA khIsAmAM kazuM ja na hatuM. ane tenA ajIriyAnA baMdIvAsa daramyAna, tenI pahelAMno kamAnDara DaoNna juAna paNa maraNa pAmyo hovAthI, tene spenamAM AgaLa kare tevuM koI na hatuM. eTale spena pAchA pharyA bAda paNa tarata to te lazkaramAM ja pAcho joDAyo; ane kadAca porTugala sudhI kAmagIrI bajAvI Avyo. paraMtu e aMge nizcita kazuM kahI zakAtuM nathI. paNa e lazkarI kAmagIrI cAlI hoya to paNa thoDo ja vakhata cAlI haze. ema ja kahevuM joIe ke, spena AvyA pachI teNe taravAra choDIne kalama ja hAthamAM pakaDI. A arasAmAM tenI prathama kRti "geleziyA' prasiddha thaI. te eka bharavADakathA che, tathA temAM duhA-gIta vagere vadhu che. joke, teno pahelo bhAga ja prasiddha thayo ane teno bIjo bhAga pUro thayo ja nahi. tyAra bAda tenAM be nATako prasiddha thayAM. temAMnuM eka ajIriyAnI rItarasamo aMge che, ane bIjuM romana AkramaNakAronA nyumaeNnziyanoe karelA sAmanA aMge che. A sAhitya-vyApArathI tene dhanaprApti to nahIMvat ja thaI. eTale daramyAna tene pustakonI jAherAta arthe cauda lITIomAM saoNneTakAvyo paisA laIne lakhI ApavAno dhaMdho paNa karavo paDyo. eka kAvya to mUtrAzayanAM darado aMgenI eka copaDInI jAherAta mATe hatuM! Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A daramyAna ja mAhUiDa ane TaoNleDo vacce AvelA eka gAmaDAnI strIne paraNIne (I. sa. 1584) sarvote potAnI nANAMkIya muzkelIomAM sAro sarakho vadhAro karyo. e bAI dahejamAM kazuM ja lAvI na hatI, jethI tenI Arthika muzkelImAM kaMIke rAhata thAya. A daramyAna ja tene eka porTugIjha strI sAthe prasaMga paDyo, jenI sAthe teNe pachIthI lagna paNa karyuM. e lagnathI tene eka putrI thaI - isAbela da sAvadrA, jeNe tenA dhIrajavAna pitAnI muzkelIomAM avAranavAra sArI peThe vadhAro ja karyA karyo hato. kadAca A badhAM kauTuMbika dabANo heThaLa ja chevaTe tene potAnI kalama choDI sarakArI nokarImAM dAkhala thavuM paDayuM. te arasAmAM bAdazAha philipa-2 IMgleMDa upara AkharI caDAI karavA potAnuM naukAsainya taiyAra karI rahyo hato; te aMge sarvatane naukAsainya mATe ghauM ane tela ekaThAM karanAra kalekaTara tarIkenI nokarI maLI gaI. - e kAmamAM vepArI buddhi ane kuneha joIe. paraMtu sarvota to lazkarI prakRtino mANasa; eTale bIjAo upara vadhAre vizvAsa mUkIne te A kAma karato; tathA potA pUratI paNa hisAbakitAbanI cokasAI te rAkhato nahi. tene gAmaDe gAmaDe sarakArI goDAuno mATe khAdhAkhorAkIno sAmAna ekaTho karavA rakhaDavuM paDatuM. devaLanA adhikArIo pAse paNa kaMI ugharAvavuM paDatuM. A lAMbA gALA daramyAna tene hisAba cUkate na karI zakavA badala sevilanI jelamAM paNa purAvuM paDayuM hatuM. ane tyAra pachI paNa bIjI vAra mArapITa ane trAsa ApyA pachI tene pharIthI jelamAM dhakelI devAmAM Avyo hato. kadAca sevilanA e jelavAsa daramyAna teNe "DaoNna kivakasoTa" pustakano pahelo bhAga lakhavAnI yojanA karI. joke, e bAbatanI khAtarI koIne nathI; kAraNa ke, A pahelo bhAga lakhatA agAunAM varSono itihAsa sarvotanA jIvanakALamAM ochAmAM ocho upalabdha che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I. sa. 1603nA arasAmAM sarvota potAnA hisAbakitAbamAM maLI AvelI aniyamitatAono khulAso karavA, tathA banI zake to vadhu rAjakRpA hAMsala karavA, vallAdaoNlida gayo. bAdazAha philipa-3 potAno darabAra tyAM lAvyo hato. sarvota potAnA kuTuMba sAthe zaheranA kaMgALa lattAmAM eka nAnIzI oraDI bhADe laI rahevA lAgyo. "DaoNna kivakasoTa" pustakanA pahelA bhAgano kaMIka hisso e koTaDImAM lakhAyo hato, e nakkI che. e koTaDI haju jevI ne tevI jALavI rAkhavAmAM AvI che, ane anukULa paristhiti ane saMjogo heThaLa ja lekhanakArya karI zakatA lekhakoe e koTaDInI eka mulAkAta levA jevI che. e oraDImAM sarvotanA kuTuMbanI pAMca ke cha to strIo ja rahetI hatI! nIce eka vIzI hatI ane upara eka kuTTaNakhAnuM hatuM. vIzImAMthI kuTTaNakhAnAmAM javAno dAdara savaMtanA Tebala pAse thaIne ja pasAra thato hato, savatanI 58mI varasagAMThanA arasAmAM ja, "oNna kivakasoTa"no pahelo bhAga prakAzaka robajo chApavA mATe svIkAryo. te samAcAra laIne je divase (tA. 26-9-1604) sata potAnA A kamarAmAM Avyo haze, tyAre tene ane tenAM kuTuMbIjanone keTalo harSa thayo haze, te kalpI zakAya tevuM che. kAraNa ke, tenI uMmara thaI hatI, te apaMga hato, kaMgALa hato, paisAnI taMgI veThato hato, ane kadAca bImAra hato. kAraNa ke, je jalodara rogathI Akhare tenuM mRtyu thayuM, tenI zarUAta A arasAmAM thaI cUkI hatI. robaze e copaDI mATe sarvotane zuM ApyuM haze, tenI noMdha to maLatI nathI; paraMtu, e copaDI vecAvAno ene eTalo ocho bharoso hato ke, eka kaeNsTile prAMta mATe ja teNe teno kaoNpIrAITa lIdho hato. e pustaka prakAzita thayuM tyAre tenA lekhakanI sAhitya-jagatamAM kazI khyAti ke vagasaga hatAM nahi. eTale e pustakanI saphaLatAno AdhAra kevaLa tenA AMtarika guNa upara ja hato. ane koInI paNa kalpanAmAM na hoya tevI saphaLatA e pustakane tarata maLI. "DaoNna kivakasoTa'no Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 prathama bhAga jAnyuArI, 1605mAM prasiddha thayo; paNa e varSa pUruM thayuM e pahelAM kaeNsTilemAM ja tenAM cAra punarmudraNa thayAM. ane prathama bAra mAsamAM ja porTugalamAM te be vakhata chapAyuM. 1605mAM vaeNlenziyAmAM enI ochAmAM ochI eka cora-AvRtti paNa chapAI ane 1607 lagolaga braselsamAM te prasiddha thayuM. bIje varSa to paeNrIsamAM tathA haeNmbargamAM paNa te chapAyuM. e ja arasAmAM iTAliyana AvRtti paNa prasiddha thaI. IMgleMDamAM e pustakanI kadara thatAM vAra na lAgI ane 1611mAM zelTanano anuvAda pragaTa thayo. pachI 1615mAM 'DaoNna kivakasoTa'no bIjo bhAga prasiddha thayo tyAra pahelAM to yuropanA badhA ja agatyanA dezomAM tenI rAha joI rahenArA hajAro vAcako UbhA thaI gayA hatA. ane lekhakanA mRtyu pahelAM, e pustakanA baMne bhAga bhegA to jagatanA lagabhaga badhA saMskArI dezomAM prakAzita thaI cUkayA hatA! ane A lekhake 'DaoNna kivakasoTa' lakhyA pahelAMnAM vIsa varSa daramyAna chUTAMchavAyAM thoDAMka kAvyo ane eka adhUrI kathA 'gaeNleziyA' sivAya bIjuM kAMI sarjana karyuM na hatuM! kadAca e vIsa varSa daramyAna je du:kha-saMkaTa-taMgI vagere e lekhakane veThavAnAM AvyAM, te vaDe ja lekhaka tarIkenI tenI saphaLatAnAM mULa naMkhAyAM hatAM. alabatta, e vIsa varSanA gALAnI zarUAtamAM thoDAM nATako teNe lakhyAM hatAM, paNa te saphLa nIvaDayAM na hatAM. kadAca tenuM kAraNa e hatuM ke, prasiddha nATyakAra lopa da vegA te vakhate spenanAM badhAM thiyeTarone potAnAM saphaLa nATako pUrAM pADI rahyo hato. 'DaoNna kivakasoTa'no pahelo bhAga ATalo saphaLa nIvaDayo, chatAM tenA lekhakane temAMthI kazI vizeSa Avaka thaI lAgatI nathI. kAraNa ke, thoDAM varSa bAda potAnI "dRSTAMtarUpa navalakathAo'nA hako teNe 1,400 riyala, arthAt lagabhaga 500 DaoNlaramAM vecI nAMkhyA hatA. sarvAMta 'DaoNna kivakasoTa'no pahelo bhAga lakhyA pachI, eka dasako jIvyo. paraMtu te daramyAna 'DaoNna kivakasoTa'ne maLelI saphaLatAthI prerAI, teNe kaMgAliyata, bImArI ane vRddhAvasthAno sAmano karI, te pustakano Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo bhAga lakhyo, eTaluM ja nahi, paNa pelI 'dRSTAMtarUpa navalakathAo paNa lakhI. e navalakathAone dRSTAMtarUpa' kahevAnuM kAraNa eTaluM ja hatuM ke, tenI bIjI vArtAonI peThe te kevaLa ThaThThAmazkarIrUpa na hoI, ekAda saguNane anusaraNa mATe raja karatI hatI. alabatta, e dasakA daramyAna ja tene vadhu du:kho ane saMkaTo sahana karavAnAM paNa AvyAM. prathama bhAga prasiddha thayo tene eka varasa pUruM thAya te pahelAM ja tene vallAdaoNlidamAM khoTI rIte keda pakaDavAmAM Avyo : tenA kaMgALa gharanI sAme eka premI-jananuM khUna thayuM; sarvAta to te vakhate ArAma karato hato, paNa pelAnI cIso sAMbhaLI, nIce doDI AvI, pelAnI thAya teTalI sAravAra karavA lAgyo hato. paraMtu sauthI vadhu AghAta to tene I. sa. 1614mAM 'laeNna kivakasoTa'no banAvaTI bIjo bhAga prasiddha thayo, tenAthI pahoMcyo. enA lekhake pahelA bhAganA lekhakane zaramamAM nAMkhI de tevAM apamAno e bhAgamAM bharyA hatAM. sarvAta khUba gusse thaI gayo, ane pachI teNe khUba utAvaLamAM tathA AvezamAM AvI jaIne potAnA graMthano bIjo bhAga lakhyo (I. sa. 1615). chatAM, eka vAta noMdhavI joIe ke, sarvotane veThavI paDelI muzkelIothI tenuM aMtara kadI kaDavAzabharyuM ke khinna thaI gayuM na hatuM. cheka chellA divasa sudhI te kaMgAliyatamAM ja sabaDato rahyo; chatAM teNe e badho du:khabhAra hasI kADhayo hato. game tevA du:khadariyAne mAnava AtmA kevI rIte hasI kADhI zake, eno sarvAta utkRSTa namUno che. potAnA mahA-graMthamAM teNe e ja vastunuM pratibiMba pADyuM che ke, AdarzasevI mANasa bhale gAMDo gaNAya, athavA bhale game tevI mUrkhAIo karI bese; chatAM chevaTe evA manuSyothI mAnavajIvana tathA jagata samRddha ja thAya che. sAhityamAM hAsyarasano upayoga karI, mAnavajIvananI A AdarzayAtrAnI karuNatAne ane ujajavaLatAne rajU karavAno e adbhuta prayoga che. ane tethI ja e sAhityakRtinI mAnava 'apIla kadI khUTatI nathI, tathA sarva kALe ane sarva sthaLe nityanutana rahe che... Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvakAra "mAnavatAnuM bAIbala vizva-sAhityamAM amara thayelI A speniza kathAno sacitra sArAMza gujarAtI bhASAmAM Utarato joIne tene saharSa sa-vinoda AvakAra ApavA pUratA be bola lakhuM chuM; khAsa to, temAM e javAbadArIne laIne ke, tenA A DhabanA saMpAdananuM nimita-kAraNa varaso paranI evI mArI mAgaNI hatuM. A "be bola" jarA lAMbA lAge, to te mATe kSamA mAgavAno viveka zarUmAM ja karI lauM. joke, lAMbuM TUMkuM thAya e to DaoNna-kathAne baMdhabesatI vAta ne? astu. IsvI sananA A varase te bahAra paDe che, emAM amuka kAkAlIya vinoda-sthAna nahi? ApaNI bhASAnA sAhitya-kSetranA A varSe, tenA rasa-svAmI-sthAne vinoda ane hAsya birAje che. kAmarasanI mAyA mohinI jo kAma na karatI hota to, mane lAge che ke, rasamImAMsakoe zRMgArane rasarAja kahevAne badale vinoda-hAsyano ja te sthAne abhiSeka karyo hota. | vinoda-vyaMjaka hAsya sarva rasomAM prabaLa rasa che: koI paNa rasanI vATe paNa pote pragaTI zake evo sUkSma bahurUpI rasAtmaka bhAva vinoda che. A pustakamAM vIra, karuNa, zRMgAra,- are bIbhatsa ane abhuta paNa!- lagabhaga badhAya rasa vATe hAsya jharatuM ja rahe che. kema ke, hAsya-bIja mULa jJAnobhava che! te te vibhAvanI samabhAvI samajabuddhimAMthI janme che. hAsyano AsvAda karavAne mATe, sama-viSamanA visaMvAdI ThaMdvathI para thaI, prazAMta bhUmikA pakaDavAnI amuka taMdratIta - bhale tAtkAlika ne kSaNika chatAM, - prajJAna-samAdhi kAraNa bane che. tethI ja baherI maMdabuddhi be vAra hase che ke bota peThe bane che. Ama to dareka rasAsvAda te te sthAne Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 - prazAMta rasanI kalA-samAdhinuM ja phaLa hoya che; te vinAno rasa kalArasa nahi, paNa viSaya-rasa ke iMdriya-2sa ja bahudhA hoya,-- ke jevuM Aje saMbhoga-zRMgArAdinA azlIla lAMpaTaya-rasika sAhityamAM prAya: jovA maLe che. paNa A to huM, DaoNna-kathAnA cepamAM, rasamImAMsAnI pavanacakkI upara kUdI paDavA kaTibaddha thayA, evuM vAcakane lAge, to vAcaka pharI kSamA kare; -- vAta para AvuM. bIjuM eka kAkatAlIya samaya-sthAna A saMpAdananA prakAzanakALe e che ke, kendrIya sarakAre vizva-sAhityanI uttama kRtione dezanI badhI bhASAomAM utAravAnI yojanA karI che; temAM sarvAnta (aMgrejImAM tene sarvAnTisa bolAya ne?) -nI A kRtine sthAna maLyuM che: te anusAra A DaoNna-kathAno pUrNa anuvAda "DaoNna kihoTe" nAme bahAra paDayo, te paNa A ja vakhate bane che! Ama sArAnuvAda rUpe A laghu DaoNna-kathAne pragaTavA mATe AvuM rUDuM coghaDiyuM ghaDAyuM che! 2 A pUrNa anuvAdanuM nAma 'kihoTe' vaLI zuM? evI zaMkA thaI bese evuM che. to jJAnayuddhanI e DAkaNano nAza karIne ja AgaLa vadhI zakAya; ane tema tenA vidvAna anuvAdake udyamapUrvaka karyuM che. vAta ema banI ke, A sarakArI anuvAda-kAma karavA aMge e kRtinI janmabhUmi spenanI khAsa yAtrA te karI zakayA; te daramiyAna, e tyAM joI AvyA ke, aMgrejInI jJAnanI bArImAMthI - kaho ke, aMgrejI 'dvArikA 'thI jJAnavAna banelo varga jene, (te viSenA satyanA dvAra-dezane joyA vinA,) ' kivakasoTa' ke ' kivajhjhoTa' kahI mAre che, -- chatAM jJAnagarva dharI zaramAtA nathI! - temaNe zaramapUrvaka jANavAnI jarUra che ke, mahAna kathAnAyaka DaoNnanuM sAcuM nAma 'kihoTe' jevuM kAMIka tenA vatananA mULa vatanIomAM bolAya che. - ane AthI kadAca pelA dhvani-parAyaNa bhASAzAstrIo, - kaho ke, dhvanyAlocako, - ('liMgvisTiksa'vALAo) cheDAI paDe ne kahI vALe ke, Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 'kihoTe' uccAra barobara nathI; (joke, tethI kAMI teo barobara uccAra karI batAvaze evuM rakhe mAnatA; teo, tenA uccAranA svara-vyaMjano viSe eka laghu ke laMba nibaMdha ja lakhI besIne, tenA uccAranI carcAspadatA ja siddha karaze !) - to DaoNna-kathAnA pUrNAnuvAdaka A bhayasthAna viSe agama-cetIne pANI pahelI ja pALa bAMdhe che ke, Ama ' kihoTe' lakhavA chatAM, eno sAco ke sacoTa uccAra to ethI paNa yathAtatha lipibaddha nathI ja thaI zakayo! taTastha vAcaka ahIM kadAca kahI bese ke, to ApaNA lokamAM -(sarva lokamAM nahi, pelA aMgrejInI ekamAtra jJAna'dvArikA'mAMthI havA khAdhela lokamAM, ane temanuM sAMbhaLIne te bArI vinAnAM gharamAM havA khAtA rahelA lokomAM karNopakarNa gayelo,) - aMgreja-kRpAe bolAto paricita ' kivakaso( - jho)Ta' uccAra zo khoTo? . ane A uccAra ane lipi ne lekhana zabdo sAMbhaLIne kadAca / pelA dhvanyAlekhana-paTu vyutpattikAro joDaNI-yuddha jagavI bese ne kahe ke, bolo tevuM ja lakho; bhale bolI bAra gAue badalAyA kare!-to A 'kihoTe'ne 'sarvAnta' benA bicArAnA zA hAla thAya? teo nAda karIne kaheze, 'kihoTe'mAM I, o, e svaro lAMbA thayA che ke pahoLA, ane ha-zruti ke hakAra ke pachI hAka-zAka-nyAye uccAra-bheda che, - zuM che? e badhI anaMta rAva-phariyAdamAMthI bacIne sArAnuvAdake 'kivakasoTa' apanAvI AbAda vikrama sAdhyo gaNAya; to 'sarvAnTisa" apanAvIne pUrNanuvAdake 'sarvAnta 'ne mAta karI bAkIno ardhA vikrama sara karyo che. ema A dvaitavAdI gujarAtI parAkrama - sarvAnTisanA ' kivakasoTa 'nuM - - bahAra paDe che. paraMtu pahelI rasa-pavana-cakkI peThe ja A dhvani- ne uccAra- pavanacakkI para kUdavAmAM pAcho lapasI paDayo! joke, DaoNna-kathA vAMcIne tene AvakAra ApavAno sakriya mArga evo ja hoya ne? te parathI vAcaka joze ke, A kathA kevA jabarA cepI rasavALI che! Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNAnuvAdaka khAsa spenayAtrA karI AvyA, tethI temanI pAsethI eTaluM jANavAnuM saheje mana thAya ke, spenanA loko, 16mA saikAmAM janmelA temanA dezabaMdhu lekhaka ane temaNe janmAvelA A amara mahApuruSanI 'rAmAyaNa' upara, saikAthI cAlu, ATalA badhA ApharIna zAthI che vAru? spenamAM Aje "core cakale DaoNnanAM pUtaLAM vecAya; tyAMnI nezanala lAIbrerImAM tathA philipsanA purANA AlazAna mahelamAM DaoNna vize saMgharAyelAM pustako joI bhalabhalA AbhA banI jAya." i0 i0 jovA jANavA maLe, e A DaoNna-kathAnA kayA atUTa jAduthI vAra? spenano samAja najare joIne A vize kAMIka prakAza pADavA jevo kharo. joke, satata sanAtana hAsyano svayaMprakAza ocho che ke, anya-rasAzrayI prakAza khoLavo?-ema kadAca kahenAra kahe! ane A navalakathAe, te janmI te ja divasathI, spenane ja nahIM, AkhA yuropane gAMDuM gAMDuM karI mUkyuM; je dazA Aja sudhI, dhIra-gaMbhIra banelA hAsya rUpe cAlu che! ane te pachI duniyAbharamAM yuropavALA temanAM vahANo para caDIne lUMTAlUMTa karatA pharI vaLyA, tethI te kathAnA rasanI lUMTa duniyAmAM jyAM tyAM pahoMcADI. A vastunuM vizleSaNa karavA pAchaLa bhalabhalA kalA-vivecakoe potAnI rasaMdriyazakti calAvI che. Iza-guNagAna peThe, DaoNna-guNagAnArthe temanA dvArA zAhI ane kAgaLane keTakeTalo kharca thatAM chatAM, teone pravAha pUro nathI thato! teno tAjo purAvo- A eka nahIM be,-eka pUrNa ane bIjo sArAMza, - anuvAdo! are, sarvAnTise pote ja potAnI kathAnI prastAvanA lakhIne enA kalpa-sUta (bhUlamAM Ane "kalpasUtra' na vAMcatA!) 'kivakasoTa' aMgenI A mUMjhavaNa vyakta karatAM zarUmAM ja kahyuM che ke, "A mArI kathAkRti vize, he priya vAcaka, tane zuM kahuM? e lakhavAmAM meM kAMIka samaya to Apyo ja che. paraMtu, chAtI ThokIne tane kahuM chuM ke, tenI A Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 prastAvanA lakhavAmAM mane je zrama paDayo che, tenAthI ardhA paNa DrAma mane A kathA lakhavAmAM paDayo nathI!" ema ja huM A 'AvakAra' lakhatI vakhate, - kalama ThokIne ane te na cAle to tene jorathI khaMkherI zAhInA DapakA nAkhIne paNa, - tenA vAcakane kahI zakuM chuM ke, mahAna DaoNnanuM A laghu saMpAdana vAMcavAmAM je ramUjAnaMda Avyo ane te mATe zrama-samayanuM bhADuM bharyuM, tenAthI kayAMya vadhAre zrama-samaya, A prAstAvika (ane DaoNna jema UMcA nahI te, sAnko jevA jADA-pahoLA) lAMbA be bola lakhavAmAM mAre Apavo paDayo che; tathA temAM ramUjAnaMdanI to vAta ja na pUcho! tene badale, 'AvakAra'lakhavAnI javAbadArI adA karavAno khinna trAsAnaMda bhale kaho to kaho! * paNa have AvakAra ApavAnI vAta upara AvuM. AvakAra ApavA mATe mAre zuM karavuM ghaTe? UMDA ne ekAMtika vicAra bAda lAge che ke, A eka ja kAma hovA chatAM, tene cUkate karavAne mATe mAre 'dvividhA 'mAM paDavAnuM Ave, to teno sAmano karavo; - kema ke dvividha rIte AvakAranuM kAma thaI zake; - prakAzaka AvakAra mAgI mAgIne eTaluM ja mAge che ne ke mAre eTaluM kahevuM ghaTe ke, A temanuM laghu saMpAdana mane kevuM lAgyuM? AvakAra ApuM to tenA kayA guNa para mohAIne? ane eno uttara dvividha rIte zakaya che eka to e ke, A gujarAtI sArAnuvAda,- navA DaoNnakathAvatAra tarIke, mane kevo lAgyo? ane bIjuM e ke, mahAna DaoNna ane emanI mULa kathA viSe zuM kahuM chuM?-ke je atyAre be kada-'rUpa'thI (jo jo, 'kastUpa' bolI ke vAMcI besatA!) gujarAtanI - are, mahAgujarAtanI - bhUmi para avatare che! " hajAra karatAMya vadhAre pAnanI mULa kathA (are, 'mULa' nahi, ekamAtra ughADI aMgrejI jJAna'dvArikA'mAMthI vAI AvelI, 'mULa-bhADUtI' kathA)nuM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnakaDAM 280 ja pAnamAM keda purAyeluM A kathA-saMpAdana che. te viSe to vAcaka pote ja jAta-anubhave kayAsa kADhI leze. mane te suvAcya ane saphaLa lAgyuM che : mULa mahA-kathAnI garaja A ladA-kathAnaka ThIka sa-rasa sArI zakaze. temAMya Ano uddeza jo ApaNA laghuvI vidyArthIone itara vAcana rUpe pahoMcavAno hoya, to A graMthanI ThAvakI laghutA sacoTa banaze. kema ke, vidyA mATe magajane sadA-tatpara rAkhavA sAru satata manoraMjana jhaMkhatA vidyArthIo pAse bahu jhAjho samaya nahIM mAge. tenI bhASA paNa anukUla vahetI che; ane kathA-pravAha DaoNna-gatie cAle che; tethI te guruvayI vAcakavRMdaneya gamaze. ekamAtra jJAna-dvArikA-bhavanamAM nahi vasatA gujarAtI vAcakone jagatsAhityanI A nIvaDelI cIja cAkhavA mATe A sArAnuvAda khapa daI zakaze. mULa kathA viSe to kahevAnuM ja zuM hoya? jagabatrIsIe caDI cUkelI A kathA che - deza-dezAvaranA loko potapotAnI batrIzIthI e viSe bole che ane hase che; ane kahe che tema ja carce che. kahe che ke, bAIbala pachI bIje naMbare prasarelI A kathA che! to pachI kahevA jevuM zuM bAkI rahyuM ke rAkhyuM haze? kevAM virala stutivacanone pAtra A kathA che! eka yuropIya vivecake tene "khristIne badale "mAnavatAnuM" bAibala kahI che. bIjo eka jaNa vaLI kahe che ke, sarva zubhopamAM lAyaka -"anupama' manoraMjanano akhalita phuAro ja jANo! 360 varSathI UDato ja raheto akhUTa phuvAro! che ane enAM pAtro? amIra umarAva ne rAjakumArI ne apsarAothI mAMDIne prAkRta mAnava-tema ja pazu- jano sudhInI sarva jIvasRSTine te sparze che! pAtramaNi kivakasoTe to aMgrejI bhASAne eka amara-bhAvane mATe zabda Apyo che! e ucca narottamanA premazUrA jIvananA preraka Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasa mATe nAma ja bIjuM nathI: e "kivakasoTa'-rasa che, ke jene rasamImAMsako kevaLa hAsya ja gaNIne hasanIya bane che! A graMtha mAtra hI-hI hasAvato vidUSaka-graMtha nathI. bahu bahu to, e to enuM eka bahiraMga ardhavarNana ja kare. "mAnavatAnuM bAibala" sAva hAsyAspada hoya kharuM? hA, jo evI dalIla karI ke, IzvaranI sRSTimAM ekalo manuSya hasatuM prANI sarajAyo che. tethI karIne, mAnavajAtano mULa rasAI ke AvirbhAva kudaratI rIte ja hAsya gaNAya, to e sAnko pAnjhA peThe vajanadAra ane DaoNna peThe unnata tarkasiddha vAta kahevAya. paraMtu hAsya to mAnava varNamALAno vyaMjana che; svara to mAnavabhAvamALA che. ane hAsyarasa kevaLa hI-hI karatAM vizeSa che- mArmika che, te A kathA barobara siddha kare che; navA zabdathI ja tene navAjavo paDe- teno rasa anunAmI - "kivakasoTa-"rasa che. aMgrejI kozakAra 'kivakasoTa'no artha samajAvavA A rIte prayatna kare che. -"1. utsAhI svapnadraSTA, 2. unnata paraMtu avahevAru Adarzono anugAmI, 3. jIvananAM svamAna ane niSThAbhaktinI tulanAmAM potAnAM pArthiva hito viSe bilakula beparavA manuSya." DaoNna Avo puruSa hato. tevAne hAsyAspada mAnanAra ja hasanIya Thare! AthI eka aMgreja vivecake kahyuM ke, DaoNna-kathA Aja divasa sudhI AturabhAve vaMcAya che ne teno rasa maNAya che, tenuM kAraNa enuM marmALI ane vedhaka vyaMgyatva ja nahIM, paraMtu te eka uttamottama manoraMjana pUruM pADe che te che. je divase te janmI tyArathI ja tene Ama jagate jhaDapI lIdhI che. alabatta, lekhake yuropanA premazauryayuganI "nAITa-ke amIra- kathAo para cacaratA cAbakhA rUpe te lakhI; te arthe teNe (DaoNna jema baka-senA para tUTI paDyo tema, tyAre gataprANa thaI bakarAM jevA banelA nAmazeSa nAITo para) je sacoTa ne maraNatola mazkarIno sATako calAvyo che, tethI te lokapriya nathI banI. tenAthI vadhAre gaMbhIrArthaka rahasya emAM hatuM, ane te teno amara mano Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hArI sAtvika raMjana-guNa che, ema te aMgreja vivecaka kahe che. A vidhAna chaNI jovA jevuM che. DaoNna-kathA, yuropanA sAhityamAM, arvAcIna zailInI navalakathA tarIke prathama kahevAya che. agAunAM premazaurya-kathAo ne kAvyAdithI navuM prayANa A hatuM; tathA vadhumAM e ke, AkhI vArtA ja beThI mazkarIrUpe AlekhAI hatI. premazaurya-rasa vAsI thaI gayelo, temAM AthI navatAnI ramaNIyatA AvI eTaluM ja nahIM, 'nAITa'- amIrIno prAcIna khristI Adarza paDatIdazAmAM chatAM, teno AtmA puna: pragaTa thayo-madhyayugIna khristI samAjamAM rUDha thayelI bhAvanAnI bhaktine TakorIne tAjI karAI. hAsya jevA sarva-bhogya rasathI A kAma thavAthI, te kathA tarata paraco dekhADI zakI - mIThuM manoraMjana ane purANapriya bhakti - baMnene ekIsAthe apIla karatI A zakti DaoNna-sthAmAM noMdhapAtra che. AvI beThI mazkarI-kathA ApaNe tyAM jovI hoya to "bhadraMbhadra' che. kadAca DaoNna-kathAnI ja preraka chAyAmAM tenA lekhakane enuM svarUpa sapharyuM hoya. purANapriya mahAva kALadharmane vaza thaI samAjamAM jaDa ke bhraSTa athavA kAlagrasta ke a-hRdayI bane, chatAM rUDhijaDa ne cAlyA kare, tyAre emAM jIvana vize amuka asaMvAditA ane asthAnepaNuM ApoApa AvI jAya che. chatAM pUrvabaLe te cAlyA kare che. AvI visaMvAdI asaMgatatA ke samAjajIvananA anubaMdhamAM adakerA aMga jevI viSama visaMgati eka bAju daMbhanuM mULa bane che; paNa tene bIjI bAja paNa che, ke je vinodaka hAsyapAtra che. A bAjune DaoNna-kathA yuropamAM ane tenA anukaraNamAM hiMdamAM 'bhadraMbhadra' nirUpe che. eka bIjI vastu paNa ahIM noMdhapAtra che. spena khristI deza - tenA prajAtmAmAM premazauryano Adarza bhArelo hato; tema ja teno samAja Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 paradharmI - gerakhristI - muslima mUra lokonA vazamAM paDayo hato. ema tyAM, -hiMdamAM aMgreja rAjya jema, - paravazatA vyApI hatI : prajA-hradayamAM AthI paNa amuka saMskAra-zaMkaranI sthiti hatI. svAbhAvika rIte, A paravaza sthitimAM spenanAM keTalAMya bhakatahRdayo samasamatAM haze; - ke jema puNyazloka dAdAbhAI ane lokamAnya jevAnuM hatuM. sarvAnTisanuM DaoNnakathA-darzana A rIteya samajavA jevuM ane spenane mATe punaruddhAraka hatuM. eka vivecake A viSe achaDato ullekha e rIte karyo che ke, "DaoNnakathAno kalA-camatkAra samajavA mATe tenA lekhakanAM jIvana tarapha kAMIka najara karyA vinA na cAle. A pustaka evuM che ke, tenA lekhakanA jIvanathI juduM na pADavuM joIe; kAraNa ke, DaoNnanA cAritramAM je mAnava umadApaNuM che, te ja enA sarjakamAM hatuM. du:khanI vAta e che ke, A kathAnuM guNagAna karavA zAhInA dhodha vahyA che, chatAM te ochA ke vattA aMze vyartha che te e rIte ke, A samartha navalottamanA lekhakanI kharekhara saMtoSaprada jIvanakathA lakhavA koIe tasdI lIdhI nathI. joke, "" e aMge jANavA jevuM bahu ochuM Aje maLe che. je kAMI maLe che te parathI A laghukthAnA saMpAdake ApyuM che, e vAcakanA AbhArapAtra sAruM thayuM che. 10 sarvAnTisa potAnI kathAnI prastAvanAmAM A aMge, lekhanasRSTinA sarjana-vyApAra viSe eka nAnakaDI mULa satyatA noMdhe che; A saMdarbhamAM te A ja kalA-tattva tarapha AMgaLI cIMdhe che. potAnI prastAvanAmAM zarUmAM ja te lakhe che " priya vAcaka, vizeSa sAbitI ke purAvo mAga mA; mArA vacana para bharoMso rAkha ke, A mAro mAnasa-putra tArI icchA mujaba -- yatheccha buddhimAna, AnaMdamaya, ane bahuzruta bane ema icchuM. paNa kudarata enI upara potAno karAmatI jAdu karyA vinA kema choDe! darajjAkRti tenA sarganuM pratinivatva pAme na pAme; ane mAro upalo mALa khAlI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 30 verAna ane anaghaDa hoI, te je pedA karI zake, te sAva maMda, taddana uddhata ne aprastuta tathA kalpanAmAMya na Ave eTaluM badhuM adhdharatAla na bane to bIjuM zuM saMbhave? mitra vAcaka, ema mAnaje ke, koI khinna viSAdamaya kArAvAsamAM purAIne sabaDatA vaNasela-casakela mAnasanI garabaDanuM bALaka e che. . . . ." navala-kRti tenA sarjakanI pratikRti hoya ja; chUTaka tUTaka anubhUtionI hAramALA rUpI e phUlagUMthaNImAM, - 'sUtremaNigaNA-iva' pote sUtradhAra che ja. ane sarvAnTisa eno ja ekarAra kare che, ane ApaNane uparanI enI vakroktimAM, DaoNna-mAhAtma mULa mAruM (lekhakanuM) alpAmya ja hoI zake che, evI sAvadhAnI Ape che, ane aMte te kahe che ke, priya vAcaka, sihAsane beThela koI nRpALa jevo ja tuM tArA gharano rAjA che. tuM svataMtra che ane dhanavAna che; tethI, svataMtra rIte, tane koInI kRpA ke vaganI paravA na hoya. tethI, svataMtra rIte, tane tAro vinodAtmA ("ghUmara') dore te mujaba, A mArI kRtine pasaMdanApasaMda karaje." | sarvAnTisa mUra lokonI jelamAM hato. khabara evI maLe che ke, DaoNna-kathA teNe A baMdhana-vAsamAM lakhI haze. nidrA-kedamAM paDelA jIvano svapnavihAra kevo adbhuta hoya che! tema ja, jela-vAsanI kedamAM paDelA nAgarika-janano jagatajIvana-vihAra kevo uddAma ane mukta hoya che, te enA anubhavIo jANe che. sarvAnTisa to ekalo ane zatru-jelamAM lAMbuM goMdhAyo hato. te dizAmAM tenA prajAtmAe je parAkrama-jIvana jhaMkhyuM, tene enI vartamAna lAcAra baMdhana-dazAnI jaDa ni:satAnAM cazmAMthI joyuM,- ane te tenI vidRza visaMvAditAnI sacoTa tulanAmAM. AthI hAsya to temAM ApoApa grathita thayuM ane kedI sarvAnTisanI viSAda-rAtrimAM vinodAnaMdano Avo hAsya-prakAza tene ja kevo dhAraka-tAraka manoraMjaka nIvaDyo haze! DaoNna kathAnAM keTalAMya kathAnako lakhatAM lakhatAM, temanA para pote ja hasato ne rAcato kalpI zakIe! Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane vizeSa to e ke, para-prajAnA baMdhanamAM paNa te spena-vAsIe potAnI prajAnI Adarza bhAvanA joI, prajAtmamukti anubhavI haze. kAraNa ke, DaoNna-kathA premazauryAdarzanI tatkAlIna bhraSTatA ane vartamAna vyarthatA nathI nirUpatI; balka, te dvArA e to DhaMkAyelA prajAtmAne tenA bhraSTa DhAMkaNathI ja prakAzamAM lAve che - "taraNA othe DuMgara'ne dekhADe che! AthI ja karIne, te graMtha spenanI prajAnuM 'rAmAyaNa' banyo: tenAM pAtro tyAMnA samAjanAM sanAtana pratIko peThe cAlatAM haze! A vastu-tattva DaoNna-kathAnI amaratAnuM bIja che. e mATe hAsya-rasanuM varNana ene apAyuM, tethI bIja sukAI jaI ke saDI jaI nirjIva nathI banatuM. kAraNa, enI bhramajJAnavRtti choDIne juo, to DaoNna eka AdarzapremI, premazUro, dhIrodAtta, ane svamAnI puruSa che: mAthe hAthamAM laIne cAlato balidAnavIra paragaju kSatriya che. ane mAnavatAnuM hArda A guNo to che. te mANasa pUro 'jenTalamena' - sajajana che - ImAnadAra, zarIpha, ane nekadila! sarvAnTise DaoNnanA uccakAya pAtra vATe Avo amUrta ke sUkSma uccacarita mAnava Alekhyo che. eTale ke, potAnA aMtarAtmAmAM e rUpe poDhelo joyo, ane tene A graMtha dvArA akSaradeha Apyo. DaoNna-kathA evA udAracarita kalpa-puruSanI jIvana kathA che, ke jenuM svapnadarzana eNe jela-nidrAmAM joyuM. A tenA darzana ane klananuM tattva che. enA pratye UMDA sarbhAvasamabhAvapUrvaka,--are, tenA abhAvadarzI vartamAna dvArA!- evAM visaMvAda cakSuthI, - te jue che. tethI potAnA iSTadarzanA vartamAna abhAva viSe dhRNAbhAva ke asahAnubhUtine badale, vinodI sahAnubhAva janme che - ke je hAsyarasanuM sAttvika bIja che. 11 have "bhadraMbhadra' juo. to e kathA kema ciraMjIva na banI zakI ke koI udAtta AdarzanI chApa na pADI zakI, te jaNAtAM, DaoNna-kathAnA citraNane accho uThAva maLe che. "bhadraMbhadra"nA janakane te brahmadeva Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 pratye sabhAva, samabhAva ke kazI sahAnubhUti hoya ema lAge che kharuM? balka, tenA pratye dhRNAtmaka tucchatAnI najare nihALanAranuM abhimAnI nirUpaNa ke sarjana e che, ema dekhAI Ave che. kalAkRti tarIke te AvA kSubdha a-prazAMta bhAvanI niSpatti jevuM dekhAya che. ane tenA lekhakanI jIvanadRSTi paNa aMgrejyugIna navamatavAdane anurUpa hatI, ke je vastu bhAratanI prajAnI kazI AdarzatAne nahotI sparzatI. AthI karIne, aMgreja pararAjyanAM AgaMtuka vaLelAM paDa nIce kAMIka bhAratIya paramadarzana jotI AMkha tyAM jaNAtI nathI, - ke jevI dAdAbhAI, tiLaka, ke gAMdhI jevA puruSomAM hatI. pariNAme, "bhadra bhadra'-bhaTanuM jevuM bhopALuM thayuM tevuM DaoNna'nuM nathI thatuM. upara uparathI joIe to bhadra bhadra ane DaoNna AkhA kathA-pravAhamAM banyA ja kare che, paraMtu emAM phera che. jema ke, DaoNna pratye satata karuNAnA samabhAvavALuM saMvedana thAya che; paraMtu "bhadraMbhadrazaMkara aMge? Ama, DaoNna bhadraMbhadra nathI. DaoNna dAtadarzI che; te yuropIya madhyayugamAMthI soMsarI najara karIne cAle che. enA unnata nAdamAM paDe che. A be kalopAjata mahAjano vacce eka samAnadharma che kharo- teo baMne bhAtadarzI che. ane "jevI dRSTi tevI sRSTi'-nyAye cAle che. paNa potAne je lAge tene satya mAnIne gAMdhIjInA satyAgraha-nyAye je kUdI paDe che, temAM jAnano ja nahIM akala-AbarUno paNa sodo thaI jAya toya paravA nahi! - basa potAnA bhrAta satyane mATe jhUjhe ja che! jIvanamAM zudra lobhalAlacathI ne alpa AbarUnI darakArathI pAmara paLazImAM na paDavuM ane, basa, satya lAge ke tenA mATe (Ama gAMdhIjI praNIta satyAgrahI adA dharIne) jhUjhavuM, e zuM mahAna ke mahattAdAyI nathI? DaoNna-kathA AvI mahattA jIravI zake che, e enA amara kalAguNane AbhArI che. 12 paraMtu eka savAla ahIM e aMge thAya kharo: eka sanniSTha samajaNo ane amIra mANasa pavanacakkIne rAkSasa mAne, ne zuM nuM zuM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavAnuM kAMI kAMI karI zake, - evuM bhrAntadarzana kharekhara bane? evuM mAnI zakAya? sarvAnTisanI kalA viSe Avo vAstavavAdI savAla UThe. ane to pachI enI kRti viSe AMvI eka asatyanI chApa jAgIne, AkhuM kalAsarjana asamaMjasa ke azraddheya banI kalAbhaMga thavA bhaya rahe. A kathAnuM evuM nathI thatuM e to, vAcaka te vAMcaze te parathI, hakIkate ja pote jAte khAtarI karI zakaze. paraMtu, ema thAya che kharuM ke, DaoNna jevA ucca parAkramI puruSane te A bhramabhUta kayAMthI vaLagyuM! ane te vaLagADanuM varNana vAMcatAM samavedI karuNA nIpajatAM chatAM, e bhramanI bhavAI ne bhavADo thato ja rahe che te joI hasavuM paNa khALI zakAtuM nathI: DaoNna pratye koI anAdara ke tucchabhAva vinA ema bane che, ke je vastu rasamImAMsAmAM noMdhapAtra che. te te prasaMgopAtta saMbaMdhI anya keTalAMka pAtro haze, paraMtu DaoNnAnucAra sAnko? dareka pAtra ane vAcaka potapotAnI rIte vinoda mANe che; ane te badho vakhata mahAnubhAva DaoNna to nileMDavat potAnI premavIra pUnamAM masta che! vArtAne aMte, "ghara tarapha" jatAM temane jJAnodaya thAya che ke, "pelI nakAmI copaDIo vAMcI vAMcIne koNa jANe mArA magajamAM kevIka dhUna bharAI beThI hatI!" jIvanane ghaDavAmAM sAhityakalA kevI jabarI tAkAta che! DaoNna-kathA teno anupama namUno che. ane tene khaMkherIne te svastha thAya che. 12. phaoNIDa, jaMga Adi Adhunika kAma-ane svapna- mAnasavido AvA bhramajIvana vize zuM kahe te khabara nathI. vedAntanuM mAnasazAstra to kahe ja che ke, mAnava jIvAtmA sarpa- rajAvat mAyA-bhramamAM aTavAyA ja kare che. suradAsa gAya che ema, "yaha mAyA bhramajAla kahAvata, suradAsa, sagharo." rajaju viSe sarpabhAva thAya to ApaNI samagra caryA te bhAvathI taraboLa nathI thatI? ema ja pavanacakkImAM rAkSasabhAva kema na dekhAya? jJAnazakti peThe ja bhramajJAnazaktineya thAha nathI, ema vedAnta kahe che - Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 "jJAnavRtaM jJAnaM tenA mulyakti gaMtava !" tethI manuSyo jagatamAM navAra: madhana: moSajJAna: vijetA:" banIne, chatAM te dazAmAM kevA rasapUrvaka racyApacyA rahe che! temanuM moghatva to taTastha jonAra jJAnIne dekhAya che. ane ema ja ApaNane DaoNna vize lAge che, ne te joI anukaMpAbharyuM hasavuM Ave che. ane ema ja, ApaNI mAnavacaryAmAM rahelA A mAyAbhramanA sAkSAt vyavahArane joto mAyApati deva jo ane jyAM hoya, to tyAMthI te A jagatanI ApaNI vividha caryAone mATe karuNAmaya hAsya nahIM karato hoya? kadAca tethI ja te mAyApati sadAnaMda mANato zeSa upara nirAMte nidrAsamAdhi lagAvI zakato haze - jagatano khela joI paDayo paDyo hasyA ja karato haze! kahevAnI matalaba ke, hiMdamAM ApaNe jo A spenanI DaoNna-kathA parathI kalpanA karIne vedAnta para vaLIne jagatakathA para jo jaIe, to A jagatanI kathAmAM paNa AvA kaNa bhramabhUlaka hAsyano akhUTa jharo mANavA na maLe? paraMtu e to taTasthabhAve jotA devane ja saMbhave, ke jevuM DaoNnathAmAM vAcakadeva tarIke ApaNane saMbhave che. 13 paNa nA, e ja kathAmAM anya pAtro paNa DaoNnanI bhrAMti jANe che, jue che, ane tenI sAthe saMga-saMsargamAM Ave che. paraMtu te taTastha nathI: teone mATe DaoNnano bhrAta-krama vAstavika vyavahAra-krama che. eTale teo vAcaka peThe karuNa hAsya to na ja mANI zake. joke, be mitro dayAbhAvathI DaoNnanA A manoroganI davA karavA lAge che, ane keTalAMya strIpuruSo naryo upahAsa ene bhoge mANe che. emAMya, DaoNna sAthe jIvanamaraNathI jaDAyelo teno paramaika sAthI-sevaka sAMko pAnjhA! vyavahAra-samajamAM DaoNna jeTalo bhAta, teTalo ja abhrAnta A sAnko che, ane chatAM (karaNa ane hAsya peThe, vinoda ane maukhya peThe) e benI atUTatA paNa kevI UMDI anubhUti che! yudhiSThiranA kUtarA peThe parama vaphAdAramaNi Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 sAnko sanniSThA ane svAmIbhaktino virala Adarza che! uccakAya DaoNna emanA zarIra pramANe UMce kUde che, to A vipulakAya golAtmA tenA zarIra pramANe goLa gatie gabaDe che! UMca-nIcatAmAM rahelo A bhedabheda paNa A kathA viSe lakSamAM levA jevo marmArtha gaNAya. DaoNnanI keTalIya mUlyavattA tenA A sAthI-sakhA-salAhakAra anucaranI vipula-buddhi vyaktimattAne AbhArI che, ema na samajIe to mAnava guNanI kadara karavAmAM akRtajJa kahevAIe. paraMtu, DaoNna-kathAmAM AvuM badhuM UMDuM ne jhINuM kAMtavA na jaIe. A kathAmAM "ya ya vibhUtima savaM,' te badhuM mahAna DaoNna-aMzena sthitam" che, emAM zaMkA nathI. ane tenAM nAnakaDAM ne chUTaka keTalAMya kathAnako paNa kevI ramUja pedA kare che! premAnaMdano bAhuka ne teno ratha tathA ghoDA: narasiMha mahetAnI vahela; are, zaMkha phUMkavA sudhInI samRddhi sAthe nAgarI nAtamAM mAmeruM karavA nIkaLavuM te-AvAM AvAM kathAnakonI yAda ApatAM aneka sthAnothI DaoNna-kathA bharelI che. te badhAMmAM kUdI paDIne, Ameya mAthA karatAM moTI thayelI pAghaDI upara vaLI pAchA vadhAre AMTA na lapeTuM; paraMtu aMta najIka AvatAM, DaoNna peThe jAgrata thaI, A laghu DaoNnakathAne AvakAra ApavAnuM A "be bola' nuM mULa kArya paravAruM: AvA gujarAtI dehe avataratA mahAparAkramI DaoNna garavI gujarAtamAM bhale padhAro! 8-4-66 maganabhAI desAI *eka aMgreja vivecake (3nAlDa kalAsa piyeTI) A be mahApAtra viSe kahyuM che ke, "Dona ane sAnke - e be jaNa eka ja vyaktinAM be pAsAM che - eka divAsvapnadraSTA, bIje sAkSAt dharatI para vasatI vAstavika tathyatA; ane A vyakti huM ke tame dareka chIe, ema A kathAmAMthI ApaNane jaNAya che." Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 Humour is an affirmation of dignity, a declaration of man's superiority to all that befalls him. (Readers' Digest, May, 266) Romain Garry [hAsya-vineda to mAnava gauravano ekarAra heM-manuSya upara jIvanamAM je kAMI gujare, te badhAthI para mAnava-mahattA che, ema te kahe che.) A badhAM sAhasanI kathAmAM "sUtre maNigaNuM iva'- ekasarakhI kaI vastu hoya, to te eka philasUphanA DahApaNanI UMDI dhArA temAM rahe che te che; ane A ja vastu tenA lekhaka sarvAnTisane tenA jIvanamAM eka sAco AzIrvAda hato. sadAne mATe eka udAracarita vRddha jana tenA ghoDA para besIne AgaLa cAlyo ja jAya che, tenA hAthamAM bhAlo che, te je kAMI daMbhI jU huM jue tene vIMdhavA ugAmato ja jAya che; ane e vRddha puruSane echAyo AkhA spena para AkhI duniyA para, ane saikAnA samaya para ArapAra lAMbo patharAya che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satakRta Dona kivakaseTa! [premazauryanI eka anokhI kahAthA] Page #40 -------------------------------------------------------------------------- Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvI "nAITa'nuM ghaDatara spena dezamAM lo-mAMzA paragaNAnA koI gAmaDAmAM jUnA jamAnAnA eka ThAkora rahetA hatA. evA lokone tyAM sarasAmAna bhego haMmeza ekAda jUno bhAlo paDelo hoya che, ekAda jUnI DhAla te TiMgAvelI hoya che, dUbaLo-sUkalo ghoDo tabelAmAM hAMphato Ubho hoya che, ane AMgaNAmAM zikArI kUtaro ghUghavato hoya che. ApaNA A ThAkoranI jAgIrI Avaka keTalI moTI ke keTalI nAnI hatI e kahevAnI takalIphamAM paDavAne badale, eTaluM kahI daIe ke, teno poNo bhAga bhojana-sAmagrI jogavavA pAchaLa kharacAI jato hato. alabatta, amuka divase amuka ane amuka parve amuka ema bhojana karavuM, AvAM khAnadAnomAM Avazyaka hoya che. - mahesUlI AvakamAMthI je bAkI rahetuM, temAMthI vAra-tahevAre paheravAnA makhamalI pozAka-bricisa-slipara vageremAM rokANa karAtuM. ADe divase to ghara-kaMtAmaNano pozAka ja temanA zarIrane zobhAvato. temanA AkhA kabIlAmAM, cAlIsa varSa pasAra karI kayAMka pahoMcelI gharakAma karanArI eka bAI, vIsa varSanI eka bhatrIjI, ane gharamAM tathA khetaramAM kAma ApanAra eka nokara- eTalAM mANasa hatAM. e nokara ghoDo paNa palANI Apato ane khetaramAM jarUra paDado dAtaraDuM paNa calAvato. ThAkora pote pacAsa varSa lagolaganA, nIrogI, majabUta dekhAvanA, sukalakaDI zarIranA ane lAMbA moMvALA mANasa hatA. temane zikArano bhAre zokha hato. temanuM nAma kivaksADA hatuM. paNa teno artha 'lAMbA DAcAvALo' thato hovAthI, keTalAka vidvAno temanuM nAma "kivajhADA' TharAve che; paNa ApaNe te bAbatamAM koI sAthe kazI takarAra karavI nathI. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! ApaNA A ThAkorane jyAre kazuM kAma karavAnuM na hoya ane tamAre jANI rAkhavuM joIe ke AkhuM varasa ja A lokone kazuM kAma karavAnuM hoya nahi- tyAre te, bIjuM kazuM karavAne badale, prema-zUrA nAITa' lokonAM parAkramonI prAcIna kathAonAM jUnAM pustako ja vAMcyA karatA. e vAtono caTako temane eTalo badho hato ke, zikAra, copATa vagere potAnA lokonA sAmAnya rasanA badhA viSayo temaNe paDatA mUkyA hatA - are potAnI jAgIranI dekharekhanuM kAma paNa temaNe paDatuM mUkyuM hatuM. vAta to eTale sudhI vadhI hatI ke, e meMghI jUnI copaDIo kharIdavAmAM temaNe potAnI keTalIya phaLadrupa jamIna vecI nAMkhI hatI. arthAt dUra ke najIka jyAMthI jeTalI copaDIo maLI zake, te badhI copaDIo temanI pAse bhegI thaI hatI. e copaDIonA prema-zauryabharyA saMvAdo - khAsa karIne duzmanane paDakAravA aMgenA, tema ja potAnI prema-rAjJIne saMbodhana mATenA - to temane eTalA badhA gamatA ke, jyAre ne tyAre, temanA meMmAM e zabdo ja guMjyA karatA. A copaDIo vAMcavAmAM te eTalA badhA mazagUla rahetA, ke koI koI vAra to rAte vAMcavAnuM zarU karyuM hoya to bIjA divasanI savAra thaI jatI; ane divase vAMcavAnuM zarU karyuM hoya to madharAta paNa vItI jatI. Ama atizaya ujAgarA ane satata vaparAzane lIdhe chevaTe temanA magajanuM tela khUTI gayuM ane viveka-buddhino dIvo haMmezane mATe gula thaI gayo. pachI to Akho vakhata, - vAMcatA hoya tyAre ke na vAMcatA hoya tyAre, - temanI najara samakSa e copaDIomAM vAMcelI kahANIonAM kalpanA-citro ja ghUmyA karatAM. jANe mAyAvI rAkSasoe mAyAjALa bichAvI che, koI rUpasuMdarInuM haraNa teo karI jAya che, teNe pADelI madada mATenI cIso saMbhaLAya che, ane tarata duzmanane vIrocita paDakAra, raNazigAno kAra, ghoDAnA DAbaDAono daDabaDATa, taravArono khaNakhaNATa, ghAyala thayelAono kaNasATa vagere temanI AMkha sAme, kAna sAme, -TUMkamAM temanI potAnI sAme tAdRza thaI jatAM. sAthe sAthe potAnI premarAjJInI kRpAdRSTi na maLavAthI thato valavalATa, viyoga-du:khano amaLATa, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te (BANKIRTI|ILLA WAT | pAnAM : kAma WilfvHHE is copaDIo vAMcIne magaja bhramita thaI gayuM.- pR0 4 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvi 'nAITa'nuM ghaDatara tathA aneka prakAranI riddhisiddhi tenAM caraNomAM nyocchAvara karavAno saLavaLATa - temane jaMpa vagaranA karI mUkatA. pariNAme, dhIme dhIme, thoDA vakhatamAM, pote vAMceluM badhuM ja akSaraza: banyuM hatuM ema mAnavA uparathI, temanI AsapAsa comera banI ja rahyuM che, ema mAnavAkalpavA-jovA upara te AvI gayA! zauryakathAomAM AvatA A badhA 'nAITa'-vIronAM jIvanacaritra te jema varSaza: jANatA hatA, tema te kathAomAM AvatA rAkSasonA zarIra uparanA IMca iMcanuM tAdRza varNana te romaza: jANatA. badhA vIro vAtacIta kayA zabdomAM karatA hatA, te to temane akSaraza: yAda hatuM, paNa te zabdo bolatI vakhate teo kevI judI judI aMgaceSTA karatA, te paNa temane mAlUma hatuM. te darekanI khAsiyato, guNadharma- e sau bAbatonI temane rajeraja ane jarajara mAhitI hatI. dhIme dhIme temane comera cAlatA atyAcArIonA ghamasANamAM dhasI jaI parAkramo karavAno, aneka baMdIvAna thayelI ane cAlu thayA karatI asahAya abaLAone mAyAvI dAnavonI cuMgalamAMthI choDAvavAno, tathA ema AkhI duniyAne atyAcAra-mukata ane du:khamukata karI akSamya kIrti prApta karavAno abhaLakho jAgyo. thoDA vakhatamAM to temaNe e mahA-vijayaprasthAna mATe taiyArI AraMbhI dIdhI. zubhasya zIgham! sArA kAmamAM vaLI DhIla zI? prathama to temaNe, temanA paDa-dAdAnA vakhatanuM eka bakhtara uparane mALa bhulAI jaI kATa khAvuM paDayuM hatuM, teno jIrNoddhAra karyo. potAnI jAte ja tenAM majabUta patarAM temaNe ghasI-mAMjIne sApha karyA tathA tUTI gayelAM mijAgarAM dhULa-dhamAM parovI-bAMdhI-vaTIne ThIkaThIka karyA. jo ke, mAthAnA Topano mAtra mAthAvALo bhAga ja bAkI rahyo hato; nAka-moM-kAna upara pahoMcato teno bhAga khovAI gayo hato; paraMtu udyamathI adakuM zuM che, vaLI? temaNe jADA pUMThAne kotarI-coMTADI e badho bhAga eka aThavADiyAmAM taiyAra karI dIdho. paraMtu zUrAne saMgrAmamAM so so ghA khAvAnA Ave! - eTale te pUMThuM kevuM kAma Ape che te jovA temaNe potAnI taravAra tenA upara calAvI joI. paNa A zuM? zAkanuM hiMgaluM UDI jAya Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! tema te pUMThAnuM mahoruM kapAI gayuM! pachI temaNe navI mahenata karI tevuM bIjuM mahoruM banAvyuM; ane aMdara loDhAnI pAtaLI cIpo sArI rIte goThavI dIdhI. pachI, te navuM mahoruM to barAbara kAma deze ja, evuM mAnI laI, tenA upara taravArano prayoga karI jovAnuM temaNe mAMDI vALyuM. bAdamAM te potAnA ghoDAne tapAsI jovA gayA. tenAmAM hADakAM ane cAmaDI vinA bIjuM kazuM bAkI nahotuM rahyuM. paraMtu temanI AMkhone have divyadRSTi ja prApta thaI hatI -- teo vastune jevI hoya tevI jovAne badale, te vastu jevI hovI noC tevI ja AbehUba jotI. eTale potAnA ghoDAmAM temane vIrocita mahA-azva ja dekhAyo, ane tene mATetevuM ja suMdara nAma zodhavAnI tarakhaTamAM te paDayA. keTalAMya nAma temaNe yAda karyAM; keTalAMya nAma temaNe nApasaMda karyAM; keTalAMya navAM nAma temaNe yojyAM; ane keTalAMya nAma ghaDayAM. chevaTe temaNe tenuM 'rojhinaeNnTI' nAma pasaMda karyuM. 'rojhina' eTale sAmAnya ghoDo; ane 'eNnTI' eTale pahelAM-prathama-koSTha. arthAt je 'pahelAM sAmAnya ghoDo hato, ane have sau ghoDAomAM zreSTha banyo che!' A nAma bolatAM bolatAM temane eTaluM badhuM gamI gayuM ke, have potAne mATeya evuM sAruM nAma yojavAnuM temane jarUrI lAgyuM. ATha-ATha divasanA vadhu ciMtana-manana bAda temaNe potAne mATe 'DaoNna kivakasoTa' nAma niradhAryuM. paNa potAnA nAma sAthe potAnA vatanane paNa amara karavuM joIe--pUrve thaI gayelAomAMnA keTalAke tema kareluM che--eTale temaNe potAnuM AkhuM nAma "DaoNna vikasoTa da lA mAMzA" nakkI karyuM. Ama, bakhtara ghasAI-maMjAI gayuM, mAthAno khaMDita Topa pUro thaI gayo, ghoDAne ane potAne navuM nAma apAI gayuM, paNa bAkImAM bAkI rahyuM potAnI prema-rAjJI nakkI karavAnuM,-- jene potAnA hRdayanuM samagra sAmrAjya nivedita karI zakAya. kAraNa ke, te barAbara jANatA hatA ke, prema-rAjJI vinAno 'nAITa' e phaLapAna vinAnA jhADane tole, tathA prANa vinAnA khoLiyAne tole gaNAya. temaNe vicAryuM, 'dhAro ke sadbhAgye ke durbhAgye mAre koI rAkSasano sAmano karavAno Avyo, ane me tene bhoMyabhego karI nAkhyo,-- kAM to bhAle parovI nAMkhIne ke taravArathI be Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvi 'nAITa'nuM ghaDatara phaDacADiyAM karIne,-TUMkamAM meM tene harAvyo; to pachI te jyAre potAne jIvato javA devA kAlAvAlA karavA mAMDe, tyAre mAre kaI prema-rAjJI pAse jIvatadAna mAgavA, kSamA mAgavA, tathA mArA parAkramanI pratyakSa sAbitI laI javA tene mokalavo? -jenI pAse jaI, te page paDI, dhULa cATI, prArthanA karato kahe ke -"huM jagavikhyAta mahArAkSasa phalANo, phalANA mahAdvIpano mAlika, tene pahelI ja laDAImAM ApanA mahAvIra, 'nAITa DaoNna kivakasoTa lA-mAMzAe - jenI bahAdurInAM vakhANa karyA karAya tema nathI - teNe parAjita karyo che ane ApanAM caraNomAM mokalI Apyo che, jethI Apa ApanI marajImAM Ave tevI mArI gata karI zako." sadbhAgye te rahetA hatA tenI najIkanA gAmamAM eka kheDUta-kanyA rahetI hatI. pahelAM temanI "najaramAM te AvI gaI hatI; paNa temanA taraphathI jema tene kadI kazI jAtanuM kaheNa gayuM na hatuM, tema tene potAneya e bAbatano kazo khyAla Ubho thayo nahoto. tenuM nAma AlDokjhA laoNrenjho hatuM. ThAkora sAhebe tene potAnA hRdayanuM sAmrAjJI-pada ekadama arpI dIdhuM. paraMtu to pachI koI rAjakumArI ke umarAvajAdI jevuM tenuM navuM nAma paNa vicArI levuM joIe ! chevaTe temaNe ghaNI ghaNI mAthAkUTa ke mAthAphoDa karyA pachI tene mATe "DulasiniyA' nAma pasaMda karyuM ane tenA gAmanA nAmane AvarI leto "Dela TaoNboso bhAga tenI pAchaLa joDI, AkhuM nAma 'DulasiniyA Dela TaoNboso' nakkI karyuM. e nAma bolatAM bolatAM ja temane eTaluM priya, AhalAdaka ane uttejaka lAgyuM, ke potAnI vijyayAtrAnI badhI siddhi temane hAthaveMta lAgavA mAMDI. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 vijayaprasthAna julAI mAsanA garama divasonI eka vahelI savAre bakhtarasajaja ane zastra-sajja thaIne DaoNna vikasoTa rojhinaeNnTI ghoDA upara besI, koIne kazo vahema javA dIdhA vinA, khullAM khetaro tarapha nIkaLI paDayA. potAnI vijya-yAtrAnI zubha zarUAta Ama nirvighna thayelI joI, te aparaMpAra rAjI thayA. potAnA mAthA uparano Topa, musApharI daramiyAna gabaDI na paDe te mATe, tene dorI-paTTIthI ekale hAthe tANI bAMdhatAM temane kharekhara muzkelI paDI hatI; tathA jUnuM bakhtara zarIra upara bhIDavuM e paNa sahelI vastu jaNAI nahotI. paraMtu kayAM mahAkAryo vaLI sahelAM-sugama hoya che? thoDe dUra cAlyA pachI temane eka bhayaMkara vicAra satAvavA lAgyo: temane vidhisara - niyama anusAra - koIe 'nAITa ' tarIke dIkSita karyA nahotA! eTale temanAthI bIjA koI dIkSita 'nAITa' sAme zastra-yuddhamAM UtarI zakAya ja nahi! uparAMta temane yAda AvyuM ke, dIkSA maLyA pachI paNa jyAM sudhI pote koI sAdhAraNa parAkrama karI na batAve, tyAM sudhI te potAnI DhAla upara koI mudrA-cihna dhAraNa karI zake niha, tathA bakhtara paNa temaNe sapheda ja dhAraNa karavuM ghaTe. paraMtu zAstromAM badhI muzkelIonA aneka Apa6-dhamAM paNa varNavelA hoya che. temane evA dAkhalA yAda AvyA ke, temanA jevA keTalAya nAIToe vijya-yAtrAe nIkaLyA bAda rastAmAM ja koInI pAsethI dIkSA laI lIdhI hatI; ane sapheda bakhtaranI bAbatamAM temaNe evo toDa vicArI kADhayo ke patarAne DhekhalAthI vadhu bhArapUrvaka ghasavAthI, te dhoLA raMganuM thaI raheze. 8 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 vijayaprasthAna e jaTila muzkelIno Avo suMdara ukela AvI jatAM, temaNe haLave haiye, ghoDAne potAnI rIte, potAnI jhaDape, ane potAne manaphAvatA raste javAnI chUTa ApI dIdhI. Akho divasa kazuM parAkrama karavAnuM maLyA vinAno ja pUro thavA Avyo. e vastu kharekhara hatAzAjanaka kahevAya kharI. temaNe vAMcelI copaDIomAM AvA 'khAlI' gALA koIne AvelA temaNe vAMcyA nahotA. copaDI zarU thaI ke parAkramonI ja bharamAra varasavA mAMDelI jaNAtI. te tathA temano ghoDo baMne thAkI gayA hatA; - bhUkhe maravA lAgyA hatA, ema paNa kahI zakAya. DaoNna kivakasoTe have AsapAsa koI gaDhakillo zodhavA ke bharavADano vADo zodhavA najara nAMkhavA mAMDI, jyAM te ArAma laI tAjA thaI zake. eTalAmAM dUra dUra temane vIzInuM eka makAna dekhAyuM. temaNe have rAjI thatAM thatAM te tarapha potAno ghoDo lIdho. sAMja paDavAnI taiyArI thaI hatI. te vakhate vIzInA bAraNA pAse be juvAna capalAo UbhI hatI. teo e vIzImAM te divase ja UtarelA vaNajArAonA sathavArAmAM sevila tarapha kAMI rojagAranI zodhamAM javA nIkaLI hatI. DaoNna kivakasoTane to divyadRSTithI e vIzInuM makAna cAra minArAvALo eka gaDha ja dekhAvA lAgyo; tenI AsapAsa jANe UMDI khAI che, ane tenA upara thaIne javA mATe kheMcI levAya tevo pula che. eTale copaDIomAM vAMcyA pramANe, te evI AzA rAkhavA lAgyA ke, pote gaDhanA daravAjA pAse jaIne UbhA raheze eTale tarata buraja upara koI vAmaNo nIkaLI Avaze ane 'nAITa'ne padhArelA joI, gaDhanI aMdara khabara ApavA moTethI raNaziMguM phUMkaze. paraMtu evuM kaMI banyuM nahi, ane rojhinaeNnTI to jhaTa tabelA tarapha javA kharIthI jamIna khaNavA lAgyo; eTale DaoNna kivakasoTe tene vIzInA bAraNA tarapha AgaLa lIdho. gaDhanA daravAjA pAse UbhelI be srIone temaNe be juvAna umarAvajAdIo saMdhyA-kALanI khuzanumA havA khAvA UbhI che, ema mAnI lIdhuM. te. ja ghaDIe acAnaka eka bharavADe potAnA bhUMDanA ToLAne sameTavA potAnuM zIMgaDuM phUMkayuM. DaoNna vikasoTa, te avAjane potAnA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 DaoNna kivakasoTa! " AgamananI jAherAta mATe vagADAtI nizAnI mAnI laI, parama prasannatA sAthe vIzInA daravAje jaI UbhA. pelI be bAIo, AkhA zarIre lokhaMDa maDhelA mAnavIne DhAla-taravAra sAthe potAnI tarapha Avato joI, bIne aMdara pesI javA karatI hatI, tevAmAM DaoNna kivakasoTe potAnA mahorAno bhAga UMco karI, potAnuM dhULabharyuM lAMbuM moM batAvI, namra ziSTa vANImAM saMbodhana karyuM, "he umarAvabAnuo, tamAre mArA taraphathI kazI bIka rAkhavAnuM kAMI kAraNa nathI; kAraNa ke huM je 'nAITa'-dIkSAne varelo chuM, te mujaba AkhA vizvamAM huM koIne nAhaka IjA karI zakato nathI; tathA khAsa karIne tamArA jevI rAjavaMzI kumArikAone to haragija nahi." pelIoe potAne umarAva-bAnuo tarIke saMbodhanAra A mANasanuM moM tenA UMcA karelA mahorA nIcethI jovA prayatna karyo, tathA potAne 'kumArikAo' tarIke karAyeluM saMbodhana yAda karI teo khaDakhaDATa hasI paDI. kAraNa ke, teo cira-kumArikAo - gaNikAo hatI! DaoNna kivakasoTane temanA AvA bezarama khaDakhaDATa hAsyathI gusso caDyo; te bolyA, "bAnuo, Apane jaNAvavAnI mane paravAnagI bakSo ke, Ama aziSTapaNe hasavuM e ApanA jevI khAnadAna strIonuM bhUSaNa nahIM; temAMya kAraNa vinA Ama moTethI hasavuM e to halakaTa strIonuM lakSaNa kahevAya." pelIo pAchI potAnA khAnadAnapaNAno ullekha sAMbhaLI, tathA te bolanAranA vicitra DhaMga joI, vaLI vadhu hasavA lAgI; eTale DaoNna kivakasoTa vaLI pAchA ciDAyA. paNa sabhAge te vakhate vIzIvALo AvI caDyo. tenA zarIra upara carabIno bhAra eTalo moTo hato ke, sAmAnyapaNe tene laDAI-dhAMdhalane badale zAMti-nirAMta ja vadhu gamatAM. kivakasoTa jevA asAdhAraNa dekhAvanA mANasane AMgaNAmAM UbhelA joI, te paNa pelI vaMtarIonI sAthe hasavAmAM bhaLavAnI taiyArImAM ja hato; paNa te mANasano lAMbo bhAlo joI, teNe vakhata vicArI, mIThA avAje kahyuM, "maherabAna nAITa'sAheba, jo Apa nAmadAra ahIM ghoDA uparathI UtaravAnA vicAranA ho, to pathArI sivAya bIjuM badhuM Apane sAdara karavAmAM Avaze." Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayaprasthAna 11 DaoNna kivakasoTane A mANasanA zabdo kAyadesara tathA namra lAgyA, eTale temaNe tene A gaDhano sUbo ja mAnI laIne kahyuM, "siniyora keselano*, mane game te sagavaDa Apazo to paNa cAlaze. AkhA jagatamAM zastro sivAya bIjI koI vastunI mAre mana kiMmata nathI, ane raNabhUmi ja mAre mana phUla-zapyA che." vIzIvALo cAlAka ane ustAda mANasa hato. te A mANasa bhejAgepa che e tarata pArakhI gayo. teNe enI pAse jaI kahyuM, "nAmadAra, to to pharasabaMdhI e ja Apane mATe yogya pathArI che, ane AkhI rAta jAgavuM e ja Apane mATe ArAma che. to Apa nAmadAra have ghoDA uparathI nIce Utaro; evA ArAma mATe to A makAnamAM, Apane mATe, eka rAta to zuM, AkhuM varasa pUratuM sthAna maLI raheze." vIzIvALAe have ghoDAnI lagAma pakaDI rAkhatAM, DaoNna kivakasoTa bhUkhathI tathA thAkathI akaDAI gayelA zarIre mahAparANe jamIna upara UtaryA. temaNe vIzIvALAne potAnA ghoDAnI yogya mAvajata karavA vinaMtI karI; kAraNa ke e ghoDo Akho duniyAmAM joDa' hato. - vIzIvALAe ghoDAne to najara nAMkhatAM ja pArakhI lIdho hato; eTale teNe sAmAnya jAnavaranI jema tene tabelAmAM bAMdhI dIdho. te pAcho Avyo tyAre pelI be strIo DaoNna vikasoTanuM bakhtara choDavAmAM tene madada karatI hatI. bIjuM badhuM to chUTuM thayuM, paNa mAthA uparano Topa vividha paTTIothI evI rIte tANI bAMdhavAmAM Avyo hato ke, e paTTIo kApyA vinA e chUTo thaI zake tema nahotuM. paNa DaoNna kivakasoTa, saksa baMdhAyelo e Topa, musApharImAM adhavaca chUTo karI nAMkhavA devA haragija rAjI na hatA, eTale mAthe-mae e Topa temaNe jemano tema rahevA dIdho. DaoNna kivakasoTe A bhalI bAIonI sevAzuzruSAthI khuza thaI, temane potAnuM ane potAnA ghoDAnuM nAma kahI dIdhAM! tathA jaNAvyuM ke, "Apane mATe kAMI vIrocita parAkrama karyA pahelAM mAre ApanI samakSa mAruM kharuM nAma pragaTa karavuM na ghaTe; paraMtu ApanI mamatAbharI zuzruSAthI prabhAvita * "kaeNsala' eTale gaDha. keselano eTale gaDhapati. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 DaoNna kivaksoTa! thaI, huM Ama karI beTho chuM. chatAM, Apa loko khAtarI rAkhajo ke, bhaviSyamAM ApanA nAma upara koI mahA-parAkrama karI, A UNapa bharapAI karyA vinA huM rahevAno nathI." - pelI be bAIone e mahA-bhASaNamAMnuM kAMI samajAyuM nahi; paNa temaNe tene eTaluM to pUchyuM ke, "tamAre kaMI khAvAno vicAra che?" | DaoNna kivaksoTe jaNAvyuM, "A prazna mane yogya ghaDIe, yogya rUpe, ane yogya mukhe pUchavAmAM Avyo che, ane mane je kaMI ApavAmAM Avaze, te huM mArA saMpUrNa aMta:karaNapUrvaka jamIza." paraMtu kamanasIba evuM ke, te divase zukravAra hato; eTale vIzImAMthI dhULa-dhamA je kAMI vadhyuMghaTayuM jogavI zakAyuM, te lAvIne vIzI bahAra khullAmAM Tebala upara mUkavAmAM AvyuM. paraMtu mAthe Topa bAMdhI rAkhelo eTale pote potAnA be hAthe moDhA AgaLano bhAga kheMcIne thoDo UMco karI rAkhe, to ja khAI zakAya. pachI moDhAmAM oravAnuM kAma to bIjAe ja karavuM paDe! tethI pelI bemAMthI eka bAIe temane e madada karavA mAMDI. paraMtu te rIteya kazuM pravAhI to temanA moMmAM reDI zakAya tema nahotuM; eTale vIzIvALAe akkala calAvIne vAMsanI eka bhUMgaLI aNIne temanA moMmAM khosI ApI. temAM pachI uparathI kaMIka pINuM reDI zakAyuM. A badhuM DaoNna kivakasoTe kharekhara ajaba dhIrajathI sahana karI lIdhuM. kAraNa ke, TopanI dorIo kApI nAMkhavI e to temane pAlavI zake tema nahotuM. bhojana daramyAna, dUra khetaramAM bhUMDaNonAM bIjAzaya khasI karanArA eka bharavADe potAno pAvo cAra-pAMca vakhata vagADayo. eTale DaoNna kivakasoTane khAtarI thaI ke, pote kharekhara koI darabAra-gaDhamAM ja AvelA che, jyAM mahemAno bhojana le tyAre saMgItathI temanuM manoraMjana karAya che. pote Aje ja vijya-prasthAna karyuM, ane pahelI ja vAra rAte potAne eka gaDhapati tathA umarAva-bAnuo taraphathI AvuM bahumAna maLyuM, te vicArI te dhanya dhanya thaI javA lAgyA. mAtra eka ja UNapa temane sAlavA lAgI, ane te e ke, haju temano nAITa tarIke vidhisara dIkSAvidhi thayo na hato. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSAvidhi DaoNna kivakasoTane potAno dIkSA-vidhi thayo na hovAno DaMkha temanI kaMgALa vALu daramyAna eTalo badho satAvI rahyo ke, temaNe potAnuM e TUMka bho. jana paNa vadhu TUMkuM banAvI dIdhuM, ane UbhA thaI, vIzInA mAlikane potAnI sAthe jhaTa tabelA tarapha AvavA vinaMtI karI. tyAM jaI, bAraNuM aMdarathI baMdha karI, temaNe vIzIvALAnA paga AgaLa ghUMTaNiye paDI, potAno makkama niradhAra jaNAvI dIdho ke, "mane eka varadAna nahi Apo, tyAM sudhI huM ahIMthI pAcho UThavAno nathI." vIzIvALAe A mANasane Ama namratAthI kAlAvAlA karato potAne caraNe paDelo joI, tene Ubho karavA ghaNo prayatna karI joyo; paNa teNe temanA kahyA pramANe karavAnuM vacana ApyuM, tyAre ja te UbhA thayA. I UbhA thatAM ja rAjI thatAM thatAM temaNe kahyuM, "nAmadAra kaeNseleno, ApanA udAra aMtarAtmA taraphathI AvI udAratAnI ja meM apekSA rAkhI hatI. mane haju 'nAITa' tarIkeno dIkSAvidhi thayo nathI, ane tethI bahujanahitAya huM jagatamAM vicarI zakato nathI. Apa nAmadAranA zubha haste jo mAro e dIkSAvidhi thaze, to ApanI kIrti comera phelAze ane janakalyANa paNa thaze. mATe AjanI rAta huM vidhi pramANe mArAM hathiyAra tathA bakhtaranI ApanA gaDhanA deva-maMdiramAM sthApanA karI, jAgaraNa karIza; ane pachI AvatI kAle vahelI savAre Apa mane dIkSita karajo, jethI duniyAne khUNe khUNe pharatAM pharatAM huM dInadukhiyAMno uddhAra karuM tathA mArA prema-zauryathI mArAM hathiyArane ane mArI prema-rAjJIne akSaya kIrtinAM bhAgI banAvuM." agAu kahI AvyA tema, vIzIvALo bahu cAlAka mANasa hato. tene A mANasanA cakramapaNA vize AzaMkA to hatI ja, te have tenI A 13 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa ! mAgaNIthI dRDha thaI. bIjI koI rIte A gAMDA mANasa sAthe kAma levuM zakaya mAnI, teNe tene phAvatuM karI, tenI paMcAtamAMthI chUTavAno nirNaya karyA. tethI teNe kahyuM, "tamArA AvA umadA dhyeyathI huM bahu prasanna thayo chu, ane huM jarUra tamAro dIkSAvidhi karIza. huM pote paNa yuvAnImAM A rIte ja dIkSita thaI svacchaMde comera vicarato hato, ane te daramyAna meM ghaNI yuvAna strIonAM ane vidhavAonAM du:kha haryAM che, tathA dhanapati thaI beThelAono bhAra ocho karyo che. spenanA rAjadarabAramAM ane khAsa karIne tenAM nyAyAlayomAM tethI huM bahu jANIto banI gayo hato. ema karatAM karatAM chevaTe huM A killAmAM AvI, nivRtta jIvana gALI rahyo chuM; tathA mArA jevA bIjA je mukta saMcAravALA loko ahIM AvI caDe che, temane badhI rIte madada karI, temanA kIrti-dhanamAM bhAga prApta karuM chuM. paNa mArA A killAmAM rAte zasro samakSa jAgaraNa karI zake tevuM deva-maMdira atyAre mojUda nathI --kAraNa ke, tene navuM bAMdhavA toDI pADavAmAM AvyuM che. paraMtu Apad-dharma tarIke zastra-jAgaraNa bIje koI paNa sthaLeya thaI zake, tethI tame mArA gaDhanA vADAmAM nirAMte e jAgaraNa karo. 14 "" pachI vIzI-vALAe temane pUchyuM ke, temanI pAse kaMI paisAbaisA che ke nahi. tyAre DaoNna kivakasoTe javAba Apyo ke, temaNe vAMcelAM pustakomAM kayAMya 'nAITa'-loko potAnI pAse paisA laIne vijya-yAtrAe nIkaLyA hoya ema jANyuM nathI. vIzIvALAe javAbamAM kahyuM, "nAITa-loko kadI 'skavAyara' ke pAsavAna sAthe rAkhyA vinA vijya-yAtrAe nIkaLatA ja nahi; ane skavAyara lokonI pAse thelImAM paisA tema ja ghA rUjhavavAnI davAo vagere hoya ja. kAraNa ke, dAnavo sAthenAM yuddhomAM ghAyala thavAya tyAre badhA nAITone kaMI RSio ke kImiyAgaro prasanna thayelA hotA nathI, ke jeo koI apsarAne ke vAmaNAne jAduI davA laIne AkAzamArge mokalI Ape -- jenAthI kapAI gayelA hAtha saMdhAI jAya, tUTI gayelA paga joDAI jAya, tathA cirAI gayelI cAmaDI rujhAI jAya. mATe huM tamane Adeza ApuM chuM ke, huM tamane dIkSA ApIne prema-zauryanI bAbatamAM mArA putra Page #55 -------------------------------------------------------------------------- Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phUvA pAsenA havADA AgaLa zastra-jAgaraNa. - pR0 15 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSAvidhi 15 tarIke svIkAruM, tyAra bAda, tamAre eka skavAyara ane tenI pAse paisA tathA auSadhothI bharelI thelI rakhAvIne ja vijya-yAtrAe javuM." DaoNna kivaksoTane A salAha amUlya lAgI ane potAne Avo mAhitagAra tathA udAra mANasa dIkSAvidhi ApanAra maLyo te badala te potAne parama bhAgyazALI mAnavA lAgyA, ane potAnI javAbadArI ati vadhI gayelI mAnavA lAgyA. temaNe have vIzIvALAnA batAvyA pramANe, moTA vADAmAM kUvA pAsenA havADA AgaLa badhAM hathiyAra-bakhtara UbhAM karyA. pachI bhavyatAthI hAthamAM bhAlo tathA DhAla pakaDI, TaTAra cAle temaNe pahero bharavA mAMDayo. sau navAI pAmI dUrathI temanI A karaNI joI rahyAM. rAta AgaLa vadhavA lAgI. vIzImAM UtarelA vaNajArAomAMno eka jaNa moDI rAte potAnAM khaccarone havADAmAM pANI pAvA Avyo. paraMtu tyAMthI hathiyAro ane bakhtara khaseDyA vinA khaccaro pANI pI zake tema hatuM nahi, eTale DaoNna kivakasoTane tema karavAnuM kahevA te temanA tarapha vaLyo. DaoNna kivoTa tene Avato joI trADI UThayA - "khabaradAra, nAdAna nAITa, tuM mArA zastra-jAgaraNavidhine mithyA karavA ane mArAM zastrone bhraSTa karavA Avyo che, paraMtu huM ekadama thobhI jA, nahi to tatkALa tAruM mota che, ema jANa." pelAe to A vicitra mANasano A badho khaTATo5bharyo baDabaDATa na samajAyAthI, badhuM sameTIne havADA AgaLathI dUra pheMkI dIdhuM. DaoNna kivakasoTe A joyuM ke tarata AkAza tarapha AMkho UMcI karIne tathA potAnA aMtaramAM vaselI leDI DulasiniyAne saMbodhIne te bolyA, "tamArA A namra sevakane maLelI athaDAmaNanI A pahelI taka vakhate tame mAruM ane mArI IjajatanuM rakSaNa karajo!" ATaluM kahI, temaNe tarata hAthamAMnI DhAla nIce mUkI daI, bhAlAne be hAthe pakaDI, pelAnA avicArI mAthA upara evo jorathI phaTako lagAvyo ke te bicAro temanA paga AgaLa karuNa sthitimAM DhaLI paDyo. jo temaNe sAthe sAthe tene tevo bIjo phaTako lagAvyo hota, to tenuM A duniyAnuM Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 DaoNna kivakasoTa! kAma tyAM ne tyAM ja pUruM thaI gayuM hota. paNa DaoNna kivoTe utAvaLa karI potAnA bakhtarane pharI pAchuM mULa sthAne goThavI dIdhuM, ane jANe kazuM banyuM na hoya, tema pahero bharavA mAMDayo. thoDI vAra pachI bIjo vaNajAro potAnAM khaccarone pANI pAvA tyAM Avyo. pahelo gADAvALo haju bebhAna avasthAmAM havADA pAse ja paDelo hato. A bIjo paNa havADA pAsethI bakhtara vagere badhuM pheMkavA jato hato, tevAmAM DaoNna kivakasoTe eka zabda paNa bolyA vinA, ke koInI madada mATe dhA nAMkhyA vinA-kAraNa ke A to temanA jAgaraNa-vidhine phoka karavAnuM mAyAvI rAkSasonuM ja kAvataruM hatuM ema temane samajAI gayuM hatuM - DhAla nIce nAMkhI, potAno bhAlo be hAthe UMcakI, tenA mAthA upara eTalA jorathI mAryo ke, be-cAra jagAethI te phATI gayuM. paNa pahelAnI peThe tarata te bebhAna banI na gayo; eTale teNe vedanAnA mAryA bUmAbUma ane cIsAcIsa karI mUkI. tarata vIzImAMthI keTalAya jaNa tyAM doDI AvyA. vIzIvALo paNa bhego hato. | DaoNna kivakasoTe A badhuM moTuM ToLuM joI tarata potAnI prema-rANIne saMbodhana karyuM, "he sauMdarya-maNi, have tArA A sAhasI vIranA bAhaomAM tAruM baLa pUravAno vakhata AvI lAgyo che." A saMbodhanathI temanA aMtaramAM evI abhuta zaktino saMcAra thayo ke, AkhI duniyAnA badhA vaNajArAo temanA upara atyAre tUTI paDayA hota, to paNa temaNe te saune vIratAthI ane jussAthI paDakAryA hota. pelA vaNajArAoe potAnA be sAthIdAronI thayelI vale joI, jarA dUra rahI, DaoNna kivakasoTa upara jorathI paththarano mAro calAvyo. pariNAme temane potAnI DhAla pAchaLa bane teTalAM chupAvAnI jarUra paDI. potAnAM zastrovALA havADAthI to te dUra jaI zake tema na hatuM kAraNa ke, tema kare to zastra-jAgaraNavidhi daramyAna ja zastro sUnAM mUkavAno doSa lAgatAM temano jAgaraNa-vidhi phoka thaI jAya. vIzIvALo have bUmo pADI vaNajArAone rokavA lAgyo: "bhalAdamIo e gAMDAnI paMcAtamAM na paDazo - tenuM casakI gayuM che, ane te tamAruM khUna karaze to paNa kAyado tene jato karaze." Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSAvidhi DaoNna kvikasoTe A sAMbhaLI, vIzIvALAne 'halakaTa, pAjI, dagAbAja gaDhapati' tarIke saMbodhyo; tathA potAnI najara heThaLa eka "nAITa' upara Avo hIna humalo thavA devAnI tucchatA dAkhavavA tenA upara phiTakAra varasAvyo. pelA vaNajArAone to temaNe potAnA dilanI bhASAmAM, vizvanA drohI, rAkSasonI senAnA maLatiyA, duSTa, badamAza tathA eka sAco "nAITa' vizvamAM Ubho thaI, te saune DArato hato tyAre DarIne ekaThA thaI tUTI paDelA 'kAyaro' tarIke saMbodhyA. pelA vaNajArAo, have vIzIvALAnI samajAvaTathI, tathA thoDuMka to A sazastra gAMDo mANasa zuM karI bese te bAbatanA DarathI, pAchA paDayA, ane DaoNna kivakasoTa paNa zAMtithI potAnAM zastro mATenI jAgaraNavidhi pUro karavA pahero bharavAnA kAme lAgyA. alabatta, potAnA dIkSAvidhinA prAraMbhamAM ja, potAnI vIrajanocita AvI kasoTI thavA lAgI hovAthI temane aMtaramAM pUro saMtoSa thayo; tathA atyAcArIothI pIDita vizvane potAnI sevAonI keTalI badhI jarUra che, tenI khAtarI temanA dilamAM khUba ja vadhI gaI. vIzIvALAne potAnA A vaNanotaryA mahemAnanuM gAMDapaNa have moM paDI javA AvyuM hatuM. tenA be gharAko maraNatola ghAyala thayA hatA, ane bAkInA sau A gAMDA mANasane zuM karavuM tenI gaDabhAMjamAM paDyA hatA. eTale, dhAMdhala vadhe nahi te pahelAM A gAMDAne jhaTapaTa vidAya karI devAnA hetuthI, vIzAvALAe DaoNna kivakasoTa pAse AvIne kahyuM ke, "mAre tyAM AvelA A badhA pIdhela aNasamaju mahemAnoe macAvelA tophAna badala huM tamArI ghaNI ghaNI mAphI mAguM chuM. paNa te bhAmaTAone temanA aparAdhanI je yogya sajA tamAre hAthe thaI che, te badala huM mArA dilamAM parama saMtoSa anubhavuM chuM. mAre joke, temane game te rIte samajAvIne pAchA vALavA paDyA, nahi to samarAMgaNamAM te hicakArAomAMno eka paNa jIvato javAno na hato ! have, meM mArI pAsenA nAITa-dIkSAnA vidhi bAbatanA pustakamAM vAMcyuM che te pramANe, amuka saMjogomAM zastrajAgaraNa be kalAkanuM thAya to paNa basa che; jo ke tame to pUrA cAra kalAka te vidhi pALyo che. eTale tamane dIkSita DaoN-2 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 DaoNna kivakasoTa! karavAno vidhi huM samApta karavA mAguM chuM. je killAmAM deva-maMdira na hoya, tyAM khullA medAnamAM ja dIkSA-vidhi karAya che, eTale tame bahAra khullAmAM AvIne taiyAra UbhA raho, huM badhI sAmagrI laIne AvI pahoMcuM chuM." nAITa' lokonAM zAstronI ANa daIne vIzIvALAe karelI A vAtothI DaoNna kivansoTa bahu prabhAvita thayA ane bolyA, "Apa nAmadArano huM ghaNo ghaNo AbhAra mAnuM chuM. huM paNa A badhAnuM chevaTa AvI jAya ema icchuM chuM. eka vAra dIkSita thayA bAda, pelA bhAmaTAo mArA upara pharI humalo karavAnI hiMmata kare, to AkhA gaDhamAMthI eka jaNane jIvato na mUkavAnI mArI icchA che, - sivAya ke Apa nAmadAra AMgaLI karI karIne jene jIvato choDavA hukama karo." vIzIvALo have jhaTapaTa potAnA nAmAno copaDo laI Avyo, tathA sAthe pelI be juvAna bAIone badhuM samajAvIne laI Avyo. eka chokaro hAthamAM saLagatI mINabattI laIne Ubho rahyo. tyAra bAda nAmAno copaDo ughADI, temAMthI jANe koI maMtrapATha karato hoya tema gaNagaNATa zarU karI, vIzIvALAe, ghUMTaNiye paDelA DaoNna kivakasoTanI bocI upara jorathI thapAko mAryo, tyAra pachI tenI taravAra pakaDI teno capaTo bhAga tenA khabhA upara jhApaTayo. Ama potAnI badhI dAjha e be prahAromAM kADhI, pachI maMtra gaNagaNavAnuM cAlu rAkhI, teNe pelI bemAMthI eka yuvatIne nizAnI karI; eTale teNe te taravAra, hasI na paDAya tema, pUrI gaMbhIratAthI nAITanI kamare bAMdhI dIdhI. Ameya sau koIne A mazkarIrUpa vidhi joI hasavuM dabAvI rAkhavAnI kALajI ja rAkhavI paDatI hatI. pelIe taravAra bAMdhyA pachI AzIrvAda ApyA -"bhagavAna tamane bhAgyazALI nAITa banAve ane tamAre hAthe vIratAbharyAM aneka parAkrama karAve!" DaoNna kivasoTe rAjI thaI, tenI oLakha ane nAma pUchayAM: teNe temanI taravAra keDe bAMdhI ApavAnuM zubha kRtya karyuM hatuM, ane e rIte te taravArathI thanArAM bhAvi parAkramothI maLanArA yazamAM te bhAgIdAra banI hatI. pelIe namratAthI javAba Apyo ke, pote pAsenA bajAramAM mocInI dukAna calAvatA mANasanI putrI che, ane potAnuM nAma tolosA che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha prAraMbha 19 DaoNna kivakasoTe tene Adeza Apyo ke, havethI teNe potAnA nAma AgaLa "leDI' zabda joDavo ane potAnuM nAma leDI tolosA" kahevuM; kAraNa ke, AjathI teNe AkhA vizvamAM yazodhana prApta karavA nIkaLanAra eka "nAITa'nI bheTe taravAra bAMdhavAnuM bahumAna prApta karyuM hatuM. te ja rIte, potAnI eDIo bAMdhanAra bIjI bAI milarane "leDI milara' tarIke oLakhAvAnuM kahIne chevaTe DaoNna kivakasoTa potAne dIkSita karIne kRtArtha karanAra vIzIvALAne premathI bheTayA, tathA tenAM evAM vakhANa karavA lAgyA ke, pelA vIzIvALAe A badhI paMcAtamAMthI jhaTa chUTavA mATe, te badhAnA TUMkA javAbo ApIne, tathA eka rAta vasavATanuM bila mAgyA vinA, tarata temane vidAya karI dIdhA. zubha prAraMbha DaoNna vikasoTa jyAre pUrepUrA dIkSita nAITa banIne vIzI choDI AgaLa cAlyA, tyAre temanuM aMtara AnaMdathI hiloLe caDyuM hatuM. vIzIvALAe ApelI salAha mujaba, prathama to temaNe potAnA ghara tarapha ja prayANa AraMbhaLyuM; kAraNa ke potAnI sAthe thanAra eka pAsavAna-skavAyara meLavI levo Avazyaka hato, tathA te skavAyara pAse paisA tathA auSadhiothI bharelI thelI rAkhavI Avazyaka hatI. | raoNjhinenTI ghara tarapha javAnuM AveluM jANI utAvaLe DagalAM bharavA maMDI gayo hato. acAnaka DaoNna kivasoTane rastAnI jamaNA hAtha taraphanI vADa pAchaLathI koInI karuNa cIso saMbhaLAI. tarata temaNe ghoDo te tarapha vALyo. tyAM jaIne joyuM to eka jhADanA thaDa sAthe ghoDI bAMdhelI ane bIjA jhADanA thaDa sAthe paMdareka varasanA eka chokarAne kamarathI uparano bhAga khullo karIne bAMdhelo. tenI sAme Ubho Ubho eka kheDUta potAno cAmaDAno kamarapaTTo kADhI tenA vaDe pelAne khullA bhAga upara jorathI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 DaoNna kivakasoTa! phaTakArato hato, tathA pelo cIso pADe tyAre tene zIkha Apato hato ke, AMkho ughADI, ne mAM baMdha: e nokarI karanAranA Dhaga -e kahevata barAbara yAda rAkha jouM, deDakA!" pelo bicAro karagarIne kaheto hato ke, "ATalo vakhata mane jIvato choDo, to havethI tamArA kahyA pramANe ja vartIza." paraMtu pelo kheDUta e chokaro potAno pATha vadhu cIvaTathI zIkhe te mATe dareka phaTake eka ja vAta kahyA karato hato -"AMkho ughADI, ne moM baMdha : e nokarI karanAranA DhaMga." DaoNna kivakasoTe A joI, gussAthI kahyuM, "he avivekI nAITa, potAnuM rakSaNa na karI zake tevA upara humalo karavo, e vIranuM lakSaNa nathI, mATe tuM ghoDA upara besI, bhAlo hAthamAM laI, mArI sAme laDavA AvI jA !" pelo kheDUta bakhtaradhArI ane hAthamAM lAMbo bhAlo ulALatA A vicitra asavArane joIne ekadama bI gayo. te karagaravA lAgyo, "nAITasAheba, A chokaro mAro nokara che. tene meM mArAM gheTAM saMbhALavA rAkhyo che. paNa te evo bedarakAra che ke, mArAM gheTAM roja ochAM thatAM jAya che. have huM te badala tene zikSA karuM chuM, tyAre te UlaTo ema gaLe paDe che ke, mAre tene caDyo pagAra Apavo nathI, eTale huM gheTAM corAyAnI vAta karuM chuM. paNa huM mArA gaLAnA sogaMda khAIne kahuM chuM ke, te jUThuM bole che." DaoNna kivakasoTe gussAthI saLagI UThIne kahyuM, "kamajAta, eka sAcA nAITanI samakSa paNa tuM jUThA sogaMda khAvAnI hiMmata kare che? A chokarAne teno pagAra ekadama cUkavI de, ane tene ekadama chUTo kara, nahi to huM A bhAlo tArA zarIramAM hamaNAM ja parovI dauM chuM." pelA kheDUte mAthuM nIcuM jhukAvI dIdhuM, ane vagara bolya pelA chokarAne chUTo karyo. DaoNna kivakasoTe chokarAne pUchyuM, "tAro keTalo pagAra caDelo che?" pelAe javAba Apyo, "nava mahinAno. nAITa sAheba, mahinAnA sAta riyala lekhe." Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha prAraMbha 21 66 DaoNna vikasoTe hisAba gaNI joyo to kula tresaTha riyala thayA. temaNe tarata tyAM ne tyAM paisA cUkavI devA pelA kheDUtane hukama karyo. pelA kheDUte kahyuM, nAmadAra, huM sogaMdapUrvaka kahuM chuM ke, A chokarAnA ATalA badhA paisA mArI pAse hariMgaja leNA nIkaLatA nathI. uparAMta tene meM traNa joDa joDA kharIdI ApyA che, tenA paisA kApavA joIe; tathA te mAMdo paDayo tyAre be vakhata meM tenI phasa kholAvI che, teno eka riyala paNa gaNavo joIe. "" DaoNna kivakasoTe pheMsalo Apyo, "tAruM ApeluM joDAnuM cAmaDuM teNe ghasyuM haze, to ta tenA zarIranI cAmaDIne paTAthI phaTakArIne sArI peThe nukasAna pahoMcADayuM che; tathA te mAMdo haze tyAre te tenI phasa kholAvI haze, to atyAre te sAjo hovA chatAM te tenuM sArI peThe lohI kADhayuM che. e baMne bAbatonuM tAruM laheNuM vAMsAM thaI gayuM. mATe tenA pUrA paisA abaghaDI cUkavI de, nahi to A bhAlo khAvA taiyAra thaI jA." kheDUte karIgarIne kahyuM, "abaghaDI mArI pAse eka paiso paNa nathI, eTalo ja vAMdho che; bAkI, paisA to Apa kaho teTalA huM baghaDI gaNI dauM..` A eNnDrayU mArI sAthe mAre ghera Ave, eTale tene huM tenA paisA jarUra ApI daIza." pelo chokaro tarata bUma pADI UThayo, "huM emanI sAthe emane ghera jAuM? to to te tyAM mArI mArIne mArI cAmaDI ja utArI le!" DaoNna kivakasoTane chokarAnI A vAta avinayabharI lAgI; temaNe kahyuM, "mAro hukama thayA pachI, te ema karavAnI hiMmata haragija nahIM karI zake ! uparAMta, huM tene mArI samakSa tenA nAITa-paNAnA sogaMda ja levarAvuM chuM ke te tane tArA paisA cUkavI deze. nAITa mANasa kadI potAnA nAITapaNAnA sogaMda toDI zake ja nahi. "" 66 paNa A mANasa tame kaho cho tevo nAITa-phAITa kazuM ja nathI; e to pAsenA gAmano eka mAladAra kheDUta che, eTaluM ja. "" paNa pote jene nAITa mAnyo hato, tene DaoNna kivakasoTa eka chokarAnA kahevAthI sAmAnya mANasa mAnavA taiyAra na thayA. e samajI jaI, pelo kheDUta tarata bolI UThayo, are, huM AkhI duniyAnA 66 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! "" 66 nAITapaNAnA sogaMdo khAIne kahuM chuM ke, A chokarAnA mAgatA paisA huM tene mAre ghera laI jaI, attarathI dhoIne jarejara cUkavI daIza." DaoNna kivakasoTaeN udAratAthI kahyuM, "tamAre nAITa-mahAzaya, tamAruM attara nAhaka bagADavAnI jarUra nathI. tame tene sAdesAdA paisA ApI dezo, to paNa basa che. paraMtu, khabaradAra, DaoNna kivasorTa have huMkAra karIne kahyuM, 'jo tame tamArA sogaMdane bevaphA nIvaDayA, to yAda rAkhajo ke, huM mArA nAITa-paNAnA evA ja AkarA sogaMda khAIne tamane kahuM chuM ke, tame ghiloDInI peThe game tyAM chupAI gayA hazo, to paNa tyAMthI huM tamane zodhI kADhIne tamAruM tuccha mAthuM dhaDathI juduM karI nAMkhIza; kAraNa ke potAnA sogaMdane bevaphA nIvaDanAra nAITane jIvato na rahevA devo, e bIjA nAITanuM parama kartavya che. huM anyAyone dUra karanAra tathA atyAcArono badalo lenAra DaoNna kivakasoTa lA-mAMzA chuM." 22 ATaluM kahI, temaNe rojhinaeNnTIne rastA tarapha eDI mArI; e ghoDo paNa, ghara tarapha jatAM A jeTaluM ADuM phaMTAvuM paDayuM hatuM teno badalo levA, cAra page UpaDayo. , pelo kheDUta DaoNna kivakasoTane cAlyo gayelo joI, tarata pelA chokarA pAse gayo, ane tene mAyALutAthI kahevA lAgyo, "cAla beTA, 'anyAyone dUra karanAra tathA atyAcArono badalo lenAra' mahAvIre je hukama karyo che, te mujaba huM tArA badhA paisA tarata cUkate karI ApuM." Ama kahI teNe pelA chokarAne pakaDIne pharIthI jhADa sAthe tANI bAMdhyo ane eTalo nirdayapaNe mAryo ke, tenAmAM jIva jevI cIja bhAgye bAkI rahe. "have tArA nAITa-sAhebane mAruM DokuM kApI levA bolAvavA hoya to bolAvaje" ema kahI teNe tenA baMdha choDI nAMkhyA, ane bocIothI pakaDI jorathI tene khetara bahAra dhakelI mUkayo. pelo chokaro thoDe dUra jaI, DaoNna kivakasoTa lA-mAMzAne pAchA pharavA bUmo pADato, jorathI te gayA hatA te dizAmAM doDayo. DaoNna vikasoTe A pramANe eka atyAcArInA hAthamAMthI eka pIDitane bacAvyo, ane tene thayelo anyAya dUra karyA. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha prAraMbha 23 2 DaoNna vikasoTa, atyAra sudhI je kaMI je rIte banI rahyuM hatuM tethI pUrA saMtuSTa thaI, have potAnA gAma tarapha AgaLa vadhavA lAgyA. te gaI kAle to dIkSita thayA hatA, paNa eTalAmAM anyAya-atyAcAranA eka kissAmAM temane sIdhA jhaMpalAvavAnuM thayuM, ane potAnI hRdaya-rANI DuliniyA Dela TaoNbosone caraNe eka suMdara kRtya nivedita karavAnuM thayuM, e ochA saMtoSanI vAta na kahevAya. teozrI beeka mAIla AgaLa vadhyA haze, tevAmAM lokono eka kAphalo temane sAmethI Avato maLyo. TaoNleDothI keTalAka vepArIo marziyA mathakethI rezamI kApaDa kharIdavA jatA hatA. badhA maLI teo cha jaNa hatA. dareka jaNe hAthamAM taDako khALavAnuM chAnuM pakaDeluM hatuM. temanA cAra nokaro paNa ghoDA upara hatA ane bIjA traNa khaccariyA* pagapALA cAlatA hatA. DaoNna kivasorTa e ToLAne dUrathI AvatuM joyuM ke tarata temane pustakomAM vAMceluM eka anokhA prakAranuM parAkrama yAda AvyuM. potAne dIkSita thayA bAda thoDA ja vakhatamAM evA parAkramamAM dhasI javAnuM maLyuM, tethI atyaMta khuzI thaIne tathA jussAmAM AvI jaIne te, pustakamAM lakhyA pramANe ja, DhAla hAthamAM pakaDI, bhAlo AgaLa karI, rastA vacce rojhinaeNnTIne lAvIne UbhA rahyA. pelAo temanuM boleluM sAMbhaLI zake teTalA najIka AvyA, eTale DaoNna kvikasoTa moTA tumAkhIbharyA avAje bolyA, "thobho! AkhI mAnavajAte ahIM thobhavAnuM che, ane 'lA-mAMzAnI samrAjJI DuliniyA Dela TaoNboso karatAM AkhA vizvamAM koI vadhu suMdara strI nathI'--evuM svIkArIne ja ahIMthI AgaLa javAnuM che; je na svIkAre, teNe ahIM mArI sAthe zaruyuddha laDI, te vAtano pheMsalo karavo paDaze.' "" *spenamAM, musApharonI sAthe lAdelAM khaccara dorIne janArA, ane vaLatAM khaccara laI pAchA pharanArA, tathA musApharI daramyAna badhI tahenAta uThAvanAra bhADUtI mANaso. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! pelA vepArIo emano dekhAva ane emanA bolavAnI Dhaba uparathI samajI gayA ke, A koI bhejA-gepa mANasa che, eTale tenI sAthe sAcavIne kAma levAnuM temaNe vicAryuM. | vepArIomAMno eka jarA majAkI prakRtino mANasa hato. teNe AgaLa AvI mIThA avAje kahyuM, "ghoDesavAra bahAdura, ame Apa kaho cho te suMdarIne joyAM nathI; eka vakhata te suMdarI amane batAvo, eTale temanI suMdaratA joIne tarata temane vizvanAM sarvazreSTha suMdarI tarIke ame salAma bharIzuM." DaoNna kiva soTe javAba Apyo, "eka vakhata huM tamane te suMdarI batAvuM, pachI temanI sarvazreSThatA kabUla karAvavAmAM mArI jarUra ja zI rahe? paraMtu ahIM to tamAre mArA kahevAthI ja e vastu mAnavAnI che ane kabUla karavAnI che. nahi to, he maryo, tame prema-zauryanA niyamo anusAra eka eka karIne mArI sAme laDavA AvI jAo, athavA kAyaronA niyamo pramANe badhA sAmaTA mArA upara tUTI paDo. paraMtu huM to mArI e sauMdaryarAjJInI ANa na mAnanArAne ahIMthI AgaLa nahIM ja vadhavA dauM. tame sau bIjI ja koI sauMdarya-rAjJInI ANa mAno cho, te huM jANI gayo chuM. tamAre have mArI sAthe laDavuM ja paDaze." pelA vepArIe javAbamAM namratAthI kahyuM, "nAITa-bahAdura, ame paNa badhA mAnavaMta rAjavIo chIe; eTale ame najare joyA vinAnI kazI vAta kabUla karI zakIe nahi. tame tamArI sauMdarya-rAjJInI nAnI rAI jeTalI chabI amane batAvazo to paNa cAlaze; kAraNa ke, eka dANA uparathI AkhI gUNanI parakha ame karI laIe chIe. ame badhA tamArI vAta mAnI levA eTalA badhA utsuka chIe ke, emanI chabI joyA pachI, bhale emanI eka AMkha bADI haze ane bIjI AMkha pILI pacaraka ke lAla dhamaka haze, to paNa ame temane jagatanI sarvazreSTha suMdarI tarIke svIkArIzuM." DaoNna kivasoTa tarata gussAthI saLagI UThIne bolyA, "pILI pacaraka ane lAla dhamaka - heM? tame badamAso soMdaryarAjJInI AvI majAka karo cho? tamane tamArI nAstikatA badala hamaNAM ja huM barAbara pATha zIkhavADuM chuM." Ama kahI temaNe tarata potAno ghoDo e majAkI vepArI upara evo jorathI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha prAraMbha 25 doDAvyo ke, jo rojhioNnTI adhavaca ja Thokara khAIne gabaDI paDayo na hota, to te doDhaDAhyAnuM AvI ja banyuM hatuM! paNa ghoDo paDyo tenI sAthe DaoNna viksoTa paNa potAnAM bakhtara, DhAla, eDIo, ane TopA sAthe evA cattApATa gabaDI paDayA ke pachI hajAra hajAra prayatna karavA chatAM temanAthI pagabhara thaI zakAyuM nahi. paraMtu ema nIce paDayA chatAM temaNe jIbhathI to e saune paDakAravAnuM cAlu ja rAkhyuM: "UbhA raho kAyaro, bhAgI na jazo! huM ahIM gabaDI paDyo chuM, te mArA ghoDAne kAraNe, harAmajAdAo!" pelA khaccariyAomAMno eka, have potAnA zeTha mATe vaparAtA AvA apamAnabharyA zabdo sahana na thaI zakavAthI, tarata pAse doDI Avyo ane DaoNna kivakasoTano bhAlo laI, teNe tenA traNa TukaDA karI nAMkhyA; pachI eka TukaDo laI, teNe nIce paDelA DaoNna kivakasoTane ghauMnA pULiyAne dhIbe tema dhIbavA mAMDyo. pelA vepArIe tene vadhAre paDatuM mArI na besAya te mATe Takoryo, paNa pelo to hAthamAMno TukaDo phATI gayo tyAM sudhI thobhyo nahi; ane pachI te TukaDo pheMkI daI teNe bIjo TukaDo hAthamAM lIdho ane te phATI gayo tyAre trIjo. DaoNna kivakasoTa paDayA paDayA paNa te lokone paDakAratA ane teonI kAyaratA badala temane DAratA ja rahyA. chevaTe bhAlAnA badhA TukaDA phATI gayA, ane pelo khaccariyo paNa pUrepUro thAkI gayo, tyAre te tathA pelA vepArIo DaoNna kivakasoTanI ThekaDI urADatA ane Akhe raste tenA viSe vAto karatA karatA cAlyA gayA. | DaoNna kivakasoTe te lokonA gayA pachI UbhA thavA ghaNI mathAmaNa karI; paNa ATalo methIpAka maLyA pachI ema karavuM vizeSa muzkela thaI gayuM hatuM; eTale AvA prasaMgoe pustakomAMnA nAITo zuM bIlIne ke zuM smarIne AzvAsana meLavatA, te yAda karIne, keTalAMka gItonI kaDIo gaNagaNatA rastA vacce ja te paDI rahyA. banavA kALa, te e raste thaIne temano paDozI kheDUta gadheDA upara ghauMnI gUNa lAdIne Avato hato. teNe DaoNna kivakasoTane rastA vacce paDelA joI, te koNa che ane zA mATe rastAmAM paDayA che, ema pUchayuM. DaoNna kivakasoTe to javAbamAM prema-zauryanA prAcIna duhAo ja lalakAravA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! cAlu rAkhyA. pelAe have temanA moMnuM DhAMkaNa UMcuM karIne joyuM ane temane oLakhyA. "oho, meMzyora kivajhADA, tame cho? A veza zAno che? ane ahIM paDayA paDayA zuM karo cho?" paNa DaoNna kivakasoTe javAbamAM vadhu duhAo ja lalakAryA, eTale pelAe mahenata laI, DaoNna kivakasoTanA zarIra uparanuM TipAI gayeluM pataruM choDI nAMkhyuM, ane te kaMI ghAyala-bAyala thayA che ke zuM, e tapAsavA mAMDyuM. paNa kayAMya lohI nIkaLela na jaNAyuM, eTale teNe temane beThA karavAno prayatna Adaryo. tyAra pachI teNe temane potAnA gadheDA upara kheMcIne nAMkhyA; kAraNa ke ghoDA upara UMce ekalAthI temane caDAvAya tema nahatuM. pachI bakhtara tathA hathiyAra vagere badhuM sameTIne rojhinenTI upara bAMdhI laI, baMne jAnavarone dorato te gAma tarapha laI cAlyo. sUryAsta samaye teo gAma pAse pahoMcyA. paNa pelA kheDUte A hAlatamAM saunA dekhatAM ThAkorazIne gAma vacce thaIne levA ThIka na mAnI, aMdhAruM thavA dIdhuM ane pachI te temane ghera laI gayo. ThAkorane ghera to dhamAla macI gaI hatI. ThAkora koIne kahyA vinA alopa thaI gayA hatA. eTale comera temanI zodhAzodha cAlatI hatI. gAmanA pAdarI DaoN. perIjha, ane gAmano hajAma nikolasa baMne ThAkoranA mitro hatA. teo paNa te vakhate tyAM AvelA hatA. gharakAma karanArI bAI kahetI hatI -"gharamAMthI ThAkorasAheba, temano ghoDo, DhAla, bhAlo ane bakhtara sAthe cha cha divasathI alopa thayA che. zuM thayuM haze, bhagavAna jANe! paNa chevaTanA te nAITa' banI jagatamAM vijya-yAtrAe nIkaLavAnI ghaNI ghaNI vAto karatA hatA. nakhkhoda jAya pelI copaDIonuM!. Akho divasa ane rAta e copaDIo vAMcI vAMcIne ja temanAmAM e dhUna bharAI hatI. duniyAmAM evI nakAmI copaDIo rahevA ja na devI joIe!" | ThAkoranI bhatrIjI have hajAmane kahevA lAgI, "nikolasabAbA, tame to jANo cho ke, tamane ThAkorakAkA e badhI copaDIomAMthI keTalAM badhAM pAnAM vAraMvAra vAMcI saMbhaLAvatA hatA! keTalIka vAra to lagabhaga babbe divasa! tathA keTalI badhI vakhata vAMcatAM vAMcatAM vacce UThI, taravAra Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha prAraMbha hAthamAM laI bhIMta sAme paTAbAjI khelavA lAgI jatA! pachI jyAre te thAkI jatA tyAre kahetA ke, temaNe pahADa jevaDA cAra rAkSasone yuddhamAM mArI nAMkhyA che. temane kapALethI je parasevo Tapakato, tene te laDAImAM thayelA ghAmAMthI TapakatuM lohI mAnatA. pachI pANI pIne te zAMta thatA, tyAre te kahetA ke, to phalANA Sie AkAzamArge AvI temane digya auSadhi pivaDAvIne pharI sAjA karI dIdhA che. e copaDIothI ja A badhI mokANa thaI che; e badhI veLAsara bALI nAMkhI hota, to temanuM magaja Ama casakI gayuM na hota." pelA pAdarI-buvA have bolyA - "sAcI vAta che, ane ApaNe e badhI copaDIo bALI ja mUkavI che, jethI bhaviSyamAM paNa bIjA koInuM mana teo ema bagADI na mUke." pelo kheDUta bahAra Ubho Ubho A badhuM sAMbhaLato hato. te have ThAkoranI sAcI bImArInuM svarUpa samajI gayo. teNe bUma pADIne saune bahAra bolAvyAM ane ThAkorasAhebanI suparata temane karI, tathA potAne te kaI hAlatamAM kayAM maLyA hatA, te badhuM kahI saMbhaLAvyuM. pelAM badhAM tarata gadheDA pAse doDI gayAM. DaoNna kivakasoTathI ApameLe to UtarI zakAya tema nahotuM. eTale teM temane UMcakIne aMdara lAvyAM. paNa temaNe bUmo pADIne jaNAvyuM ke, "ghoDAnI gaphalatane kAraNe ja temano A pheja thayo che; bAkI to temaNe ekalAe A mAyAvI dAnavone temanA sAce sthaLe pahoMcADI dIdhA hota. temane mAra paNa jAduI mAravAmAM Avyo che, mATe jAdugaraNa urnAnDAne jaladI bolAvo, je AvIne mArA A adRzya ghA rujhavI nAMkhe." gharakAmavALI bAIne tema ja bIjA saune pelI bhUMDI copaDIonI ThAkora upara thayelI asaranI khAtarI thaI, ane teoe temane pathArImAM suvADI, temanA ghA zodhavA mAMDyA; paNa eka ThekANe taravArano ke bIjo kazo ghA mAlUma na paDayo. DaoNna viksoTe paNa te saune bhArapUrvaka kahyA karyuM ke, "dasa dasa mAyAvI dAnavo sAme ghamasANa macavAnuM thayuM hatuM, paNa rojhinenTIe Thokara khAdhI, ane ityAdi, ityAdi." Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa ! teoe ThAkorane keTalAya savAla pUcha pUcha karyA, paNa DaoNna viksoTe javAbamAM mAtra khAvAnuM ane ArAma ja mAgyAM. teoe jhaTapaTa temane khAvAnuM ApI dIdhuM, je khAIne pachI temaNe ghasaghasATa UMghavA mAMDayuM. 3 28 bIje divase vahelI savAre pAdarI-buvA hajAmabAbAne laIne tyAM AvI pahoMcyA. temaNe bhatrIjI pAsethI pelI copaDIovALA oraDAnI cAvI mAgI. teNe tarata te kADhI ApI. te oraDAmAM so moTAM moTAM pAkAM bAMdhelAM pustako hatAM ane nAnAM paNa keTalAMya pustako hatAM. pAdarIo e pustakomAM koI sAruM upayogI dharmapustaka hoya to te kADhI levA dareka pustakanuM paheluM pAna jovA mAMDayuM. pachI uparanI bArIethI ja nIcenA vADAmAM e putako nAMkhavA mAMDayAM. dhIme dhIme pAdarI-buvAne e pustakonAM prathama pAnAM jotAM eTalo thaka caDayo ane evo kaMTALo Avyo ke, temaNe bAkInAM pustakone joyA vinA ja nIce phagAvI devAnI rajA ApI. rAtane vakhate pachI gharakAmavALI bAIe e badhAM pustako uparAMta gharamAM bIjuM kaMI paNa kAgaLa jevuM je hAtha AvyuM, te badhuM saLagAvI dIdhuM. divasa daramyAna DaoNna vikasoTano lavAro cAlu ja rahyo hato, paNa sau temane samajAvI-paTAvI, khavarAvI-pivarAvI, tarata UMghADI detAM. daramyAna pAdarI-bhuvAe potAnA mitranuM pAgalapaNuM dUra karavAno bIjo eka upAya paNa vicArI rAkhyo. temaNe kahyuM --"pustakonA e oraDAnuM bAraNuM ja caNAvI levuM; jethI, jyAre ThAkora pharIthI pharatA haratA thAya, tyAre te oraDA tarapha javA na pAme. temane ApaNe badhAe ema kaheluM ke, tame behozImAM hatA te daramyAna eka mAyAvI jAdugara AvIne pustako bharelo Akho oraDo laine UDI gayo che." saune e vAta rucatI AvI. eTale tarata teno amala karI devAmAM Avyo. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha prAraMbha 29 be divasa bAda DaoNna kivakasoTa haratA pharatA thayA eTale paheluM kAma temaNe potAnAM pustakovALA oraDA tarapha javAnuM karyuM. paraMtu temane potAno abhyAsano oraDo jayo ja nahi. kayAMya temane tyAM javAno rasto ke bAraNuM ja dekhAyAM nahIM. sau gupacupa temanI hilacAla joyA karatAM hatAM, paNa kAMI bolatAM nahotAM. chevaTe ThAkore gharakAmavALI bAIne potAnA abhyAsa-gRhano rasto batAvavA kahyuM, tyAre temanI bhatrIjI bolI UThI, "are kAkAjI, ame tamane kahI zakayAM nahi, paNa tame bImAra hatA te daramyAna eka jAdugara vAdaLa upara savArI karIne dhasamasATa ApaNA ghara upara caDI Avyo ane pustako sAthenA e AkhA oraDAne laIne tarata havA thaI gayo !" DaoNna kivakasoTa jarA vicAramAM paDI gayA; pachI tarata te bolI UThayA, "ahA, e to pelo phresTona hovo joIe; eno mAlika nAITa mAro jIvasaTosaTano duzmana kahevAya; eTale teNe mane ghAyala avasthAmAM IjA pahoMcADavA ene mokalyo hovo joIe. paraMtu samrAjJI DulasiniyAnI ANa mAruM rakSaNa karI rahI hovAthI, te mAro pustakono khajAno laI jaIne ja saMtoSa pAmyo haze. paNa te badamAza nAITano chUpo gaDha kayAM Avyo che tenI mane khabara che; ane huM tenI ane tenA AvA badhA harAmajAdA sevakonI badhI mAyAjALa jagatamAMthI phiTADIne ja jaMpavAno chuM." ATaluM kahI DaoNna kivakasoTa cUpa thaI gayA ane pathArImAM paDayA paDyA, e nAITa upara caDAI kevI rIte laI javI, teno ja vicAra karavA lAgyA. Ama, A lokoe temanA hitamAM vicArelo upAya kharekhara to ThAkorane temanA gAMDapaNamAM vadhu dhakelanAro ja nIvaDyo. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahA-prayANa daramyAna DaoNna kivakasoTe paDozanA sAjo pAnjhA nAmanA eka kheta-majUrane bolAvIne palALavA mAMDayo hato. te bicAro bhalI-bhoLo pramANika mANasa hato. garIba mANasane jo pramANika kahI zakAya, to te kharekhara pramANika hato. tathA te kaMgALa paNa hato - paisAnI bAbatamAM tema ja magajanI bAbatamAM. DaoNna kivakasoTe tenI sAthe eTalI lAMbI lAMbI vAto karI, tathA evAM moTAM moTAM vacano ApyAM ke chevaTe e bhalo mANasa tenI sAthe skavAyara tarIke joDAvA kabUla thayo. DaoNna viksoTe tene evI lAlaca paNa batAvI hatI ke, taNakhaluM toDIe eTalA vakhatamAM to ApaNe moTA moTA TApuo kabaje karIzuM ane pachI temAMnA koI eka TApumAM tane huM gavarnara paNa banAvIza. e vAta patI, eTale DaoNna kivasoTe eka ghara vecIne, ane bIjAne gIro mUkIne - tathA e baMne bAbatomAM bhAre khAdha khAIne -ThIka ThIka rokaDa rakama ekaThI karI. uparAMtamAM bIjA eka mitra pAsethI temaNe eka DhAla UchInI lIdhI, tathA potAno mAthAno Topa tathA tenuM mahoruM paNa banI zake teTalAM samarAvI lIdhAM. tyAra pachI temaNe potAnA mahAprasthAna mATeno divasa tathA kalAka nakkI karI sAnko pAnjhAne jaNAvI dIdho, jethI te taiyAra rahI zake. khAsa to teNe gUNa jevI eka moTI thelI levAnI hatI. sAnko pAnjhAe sAthe potAnuM gadheDuM paNa levAnI vAta karI, - kAraNa ke tene page cAlIne lAMbI musApharI karavAnI Teva nahotI. DaoNna kivakasoTe koI nAITanA skavAyaro gadheDA upara savArI karatA ke nahi e vAta yAda karI joI, paNa koI pustakamAM gadheDAnI savArI tarIke 30 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprayANa 31 upayoga karAyelo temane yAda Avyo nahi. paNa temaNe vicAryuM ke, je pahelo nAITa sAmo maLaze, tene gabaDAvI pADI teno ghoDo sAnko pAnjhAne ApI zakAze ja - eTale hAla turata temaNe sAnko pAjhAne potAnuM gadheDuM levAnI paravAgI ApI.. Ama badhI taiyArIo thaI gaI, eTale sAnko pAjhA tathA DaoNna kivakasoTa potapotAnA kuTuMbamAM koIne khabara ApyA vinA ke khabara na paDe te rIte eka rAte chAnAmAnA nIkaLI paDyA. baMnene potAnAM kuTuMbIo pIcho karaze evI bIka hovAthI, teoe AkhI rAta utAvaLe rasto kApavA mAMDayo; ane savAra thatAM sudhImAM potAnI ane pIcho karanArAMnI vacce moTuM aMtara mUkI dIdhuM. sAnko moTo rAjavI hoya te pramANe taiyAra thaIne nIkaLyo hato. tenA gadheDAnI eka bAju kenavAsanI gUNa jevI thelI bAMdhelI hatI tathA bIjI bAju moTI masaka. TUMka vakhatamAM ja, koI TApuno gavarnara thavAnI tene AzA hatI. tethI te paNa teNe e ja vAta kADhI. DaoNna kivakasoTe kahyuM, "sArA sArA nAITono kAyama evo zirasto ja rahyo che ke, teo potAnA skavAyarone pote jItelAM rAjyamAM kayAMka ne kayAMka gavarnara tarIke goThavI de. paNa huM to emAM paNa sudhAro ja karavAno chuM : skavAyaro jyAre nokarImAM gharaDA thAya tyAre ja jUnA nAITo temane AvI jagAoe goThavI ApatA; paNa huM to eka divasamAM ja koI moTuM rAjya jItIne tenI sAthe bIjAM nAnAM nAnAM rAjyo bheLavI devA mAMDIza tathA tarata emAMnA ekAda rAjyanA rAjA tarIke ja tAro rAjyAbhiSeka karAvIza. uparAMta, A nAITa-paNAnI kArakirdImAM evA evA akasmAto AvI maLe che ke, meM tane vacana ApyuM che tenA karatAMya keTaluMya vadhAre huM tane ApI zakIza." sAnko pAnjhA tarata ja gelamAM AvI gayo. teNe hisAba gaNI kADhayo ke, pote jo rAjA thAya, to potAnI patnI rANI ja thAya, ane potAnAM chokarAM rAjakumAro ane rAjakumArIo ja bane. paNa pachI thoDo vicAra karIne te bolyo, "mArI patnImAM be dANA ochA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 DaoNna kivakasoTa! che, eTale tene rANIpaNu phAvaze nahi; mATe tene umarAva-bAnu banavAnuM maLe evI ja vyavasthA karajo.' "" DaoNna kivakasoTe kahyuM, "moTuM pada e to bhagavAnanA hAthanI vAta che; paraMtu ApaNe paNa halakA vicAro dharAvavA ja nahi; ane vAisaroyathI nIcenuM pada svIkAravA kadI lobhANuM nahIM." sAnko pAnjhAe temane khAtarI ApI ke, tamArA jevA mahApuruSano sevaka banyA pachI, ethI halakI padavI svIkAravAnA vicAro AvavA devA jeTalo tuccha pote kadI nahIM bane." 2 baMne jaNa have nirAMte AgaLa vadhatA hatA. tevAmAM dUra medAnamAM trIsa cALIsa pavana-cakkIo temanI najare paDI. DaoNna viksoTa te joI AnaMdathI bUma pADI UThayA--"vAha, vAha, A to ApaNe dhAryA karatAM khuzanasIbI ApaNane bahu jaladI sAmI AvI maLI kaMI! jo, pelA trIseka harAmajAdA dAnavo khaDA che temano nAza karI, temaNe ekaThI karelI badhI lUMTa ApaNe hAtha karIzuM. e lokonI saMgharelI milakata kabaje karavI, e to ApaNA jevA mATe kAyadesara kartavya gaNAya. ,, 66 kayA dAnavo?" sAnko pAnjhAe coMkIne pUchyuM. "" "are pelA lAMbA lAMbA hAtha karIne UbhelA dekhAya che, te badhA. teomAMnA keTalAkane babbe gAu jeTalA lAMbA hAtha hoya che. te lokono ApaNe nAza karIe, to bhagavAna paNa ApaNA upara prasanna thAya. "are nAmadAra, jarA dhyAnapUrvaka juo--sAme dekhAya che te rAkSaso nathI, paNa pavana-cakkIo che; ane tame jemane lAMbA lAMbA hAtha kaho cho, te to pavanacakkIonAM pAMkhiyAM che--emAM havA bharAvAthI pavanacakkI cAle che." bhAI, tane haju A badhI bAbatonI jANakArI nathI, eTale tuM evuM badhuM mAne che. teo rAkSaso ja che ane mahA-mAyAvI rAkSaso che. tArA jevAne temanuM sAcuM svarUpa na ja samajAya. tane jo bIka lAgatI hoya, to bAjue jaI Ubho rahe, ane bhagavAnanuM nAma lIdhA kara. huM CC Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 mahA-prayANa to tatkSaNa e trIse jaNa sAthe sIdho yuddhamAM jhaMpalAvuM chuM." Ama kahI, temaNe tarata rojhinenTIne eDI mArI. sAnko bUmo pADato ja rahyo ke, 'e to pavanacakkIo ja che -rAkSaso nathI!" paNa DaoNna kivakasoTane to kalpanAcakSu sivAya bIjI AMkho ja na hatI, eTale te eka pavanacakkInI taddana pAse AvI gayA hatA chatAM moTethI bUma pADIne bolyA, "kAyaro, have tamArAM totiMga zarIro laIne nAsI na jatA; have tamAro kALa AvI pahoMcyo che; atyAra sudhI tame manamAnI rIte AkhA jagatane pIDayuM che - saMtApyuM che- ribAvyuM che; paraMtu have tamAro divasa khatama thAya che!" . te ja ghaDIe thoDo pavana bharAtAM pavanacakkInAM pAMkhiyAM khasavA lAgyAM. te joI DaoNna kivakasoTe pharIthI bUma pADIne kahyuM, "tame loko mahAdAnava brAyeriyasa karatAM paNa vadhu zastrasajaja cho, chatAM tamAruM have AvI banyuM che, nakkI jANo!" Ama kahI, DaoNna kivakasoTe bhAlo AgaLa dharI, DhAla hAthamAM pakaDI, rojhinenTIne te tarapha cAra page upADyo. daramyAna temaNe leDI DulasiniyAne yAda karIne, A kAramI kaTokaTInI ghaDIe potAnA sevakane ja vijyamALA arpavI, potAno yaza digaMtavyApI karavA AjIjI karI. daramyAna, pavanacakkInAM pAMkhiyAM, jorathI bUmavA lAgyAM hatAM. eTale rojhinenTI pAse jaI pahoMcatAM DaoNna kivaksoTano bhAlo eka pAMkhiyAnI aDapheTamAM AvatAM ja phaTAka daIne bhAgI gayo tathA DaoNna kivasoTa ane rojhinenTI paNa enA dhakkAmAM AvI jaI, UchaLIne dUra eTalA jorathI paTakAyA ke, baMnenuM hAlavuM cAlavuM paNa tatkALa pUratuM to baMdha thaI gayuM. - sAnko have potAnuM gadheDa doDI zake teTalI utAvaLathI tyAM AvI pahoMcyo. "bhagavAna dayA kare ! meM tamane cetavyA nahotA ke, A to pavanacakkIo che? jenA magajamAM pavana bharAyo hoya tenA sivAya koI temane bIjuM kAMI dhAre ja nahi!" "bhAI, tuM A badhI mAyAvI laDAIonI vAta samajato nathI." DaoNna kivaksoTa karAMjhatAM karAMjhatAM bolyA, "have mane coksa khAtarI thaI che ke, je jAdugara phrI sTona vAdaLa upara AvIne mArAM pustako tathA ayAsa DaoN-3 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. DaoNna kivakasoTa! gRha upADI gayo che, te ja jatAM jatAM A rAkSasone pavanacakkI banAvato gayo che, jethI mane e rAkSasone mAryAnI kIti hAMsala na thAya. laDAImAM AvA vArApherA to AvyA ja kare bhAI; te keTalAMka AvAM yuddho ane teya mAyAvI mahAyuddho joI nAMkhyAM che? paNa chevaTe mArI taravAra e badhAMnA jAdu-maMtara sAme vijayI nIvaDavAnI che, enI khAtarI rAkhaje!" "AmIna, jevI bhagavAnanI marajI!" kahIne sAnkoe DaoNna kivakasoTane temanA paga upara khaDA karyA tathA thoDI mahenate rojhinenTIne paNa Ubho karyo. pachaDATamAM tenI garadana sArI peThe cholAI gaI hatI. teo have dhIme dhIme AgaLa cAlyA. 3 DaoNna kivakasoTe laeNpIsa-ghATa tarapha jato rasto pakaDayo. parvatanA e ghATamAM sarakArI TolanAkuM hatuM tathA e mArge avarajavara ghaNI hatI. eTale DaoNna kivakasoTane e mArge jatAM "koNI sudhI hAtha jhaboLAya" eTalAM parAkramo karavAnI taka maLaze, evI AzA hatI. paraMtu DaoNna kivakasoTano bhAlo bhAgI gayo hato, teno temane bhAre raMja hato. temaNe sAnkone eka pustakano prasaMga yAda lAvIne saMbhaLAvatAM kahyuM, "eka speniza nAITanI taravAra yuddhamAM adhavaca bhAgI gaI, tyAre teNe pAsenA eka moTA oka jhADane mULamAMthI ukheDI nAMkhyuM ane pachI tenA vaDe duzmanone evA jhApaTavA mAMDyA ke te nAITanuM nAma ja jhApaTiyA' tarIke mazahUra thaI gayuM. huM paNa rastAmAM AvatA koI jhADane upADIne evAM ja parAkrama karavAno chuM, te tuM najare joje." tame jarUra bhagavAnanI dayAthI evAM evAM aneka parAkramo karavAnA cho, evo mane vizvAsa che. paraMtu, tame jarA tamArA ghoDA upara sIdhA beso to sAruM; tame eka bAju eTalA badhA namelA raho cho ke, jANe hamaNAM gabaDI paDazo. kadAca tame UchaLIne paDayA hatA tyAre te bAju kaMIka vizeSa IjA tamane thaI lAge che." "kharI vAta che," DaoNna kivakasoTe javAba Apyo; "paraMtu nAITalokono evo kaparo AcAra che ke, teo game tevA ghA thayA hoya Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprayANa - 35 topaNa UMhakAro na bharI zake,- bhalene teonAM AMtaraDAM temanI najara samakSa bahAra nIkaLI paDatAM hoya." to pachI mAre kaMI kahevAnuM rahetuM nathI; joke, tamane lAgyuM hoya, tyAre tame thoDAka UMhakArA bharI lo, to jarUra rAhata rahe. huM pote to thoDuMka du:kha thatuM haze to paNa moTethI UMhakArA bharavAno! UMhakArA na bharavAno nAITa-loko mATeno kAyado temanA skavAyarone lAgu nahi ja paDato hoya, ema huM mAnuM chuM." DaoNna kivakasoTane potAnA skavAyaranA bhoLapaNa upara hasavuM AvyuM; ane temaNe tene jyAre marajI thAya tyAre, jeTalI marajI thAya teTalA, UMhakArA bharavAnI paravAnagI ApI; kAraNa ke, skavAyaro mATe evI kazI baMdhI hoya ema temanA vAMcavAmAM AvyuM nahotuM. sAnkoe have mAlikane pUchayuM, "tamAre, khAvApIvAnuM kAMI patAvavAno vicAra che ke kema?" tyAre DaoNna kivakasoTe tene potAne jyAre marajI thAya tyAre khAI levAnuM kahyuM; kAraNa ke temane haju jarA paNa bhUkha lAgI na hatI. sAnkone rajA maLatAM teNe jhoLImAMthI khAvAnuM kADhI kADhIne khAvA mAMDyuM tathA pelI mazakamAMthI moTA moTA ghUMTaDA bharavA mAMDyA. mAlikanI pAchaLa pAchaLa, marajI mujaba khAvAnuM khAto ane pIvAnuM pIto, te dhIme dhIme javA lAgyo. uparAMtamAM mAlike gavarnara ane rAjA banAvavAnAM vacano ApyAM hatAM, te badhuM yAda karatAM karatAM, A nokarI tene AnaMdaprada lAgavA mAMDI, bhale e thoDIghaNI bhayaprada hoya. e rAta temaNe jhADa nIce ja gALI. DaoNna kivakasoTe jhADanI ekAda DALI toDI lIdhI ane tene cholI karI, tenA upara bhAlAnuM phaLe besADI dIdhuM. paraMtu te rAte temaNe jarAya AMkha macI ja nahi; ane pote vAMcelAM pustakomAM jaNAvyA pramANe potAnI premarAjJI tulasiniyAnA dhyAna-ciMtanamAM ja AkhI rAta gALI. sAnko pAnjhAe peTa bharIne khAdhuM pIdhuM hovAthI, te to savAra sudhI muMDanI peThe ghoryo. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bizkeyana savAra thayuM ane sUryanAM kiraNo moM upara paDyAM eTale DaoNna kivakasoTe sAnkone uThADyo. DaoNna kivaksoTe to savAre paNa nAsto karavAnI icchA na karI; kAraNa ke temaNe to AkhI rAta leDI DulasiniyAnAM manabhAvatAM smaraNo ja vAgoLyA karyA hatAM. paraMtu sAnkoe to pelI mazakamAMthI moTA moTA betraNa ghUMTa bharyA. AgalI rAta karatAM mazaka ghaNI khAlI tathA halakI thaI gaI hatI, e joI tene manamAM thoDuMka du:kha jarUra thayuM, kAraNa ke, e mazaka marajImAM Ave tyAre khAlI karavAnI tene sagavaDa hatI, paNa pAchI bharavAnI sagavaDa tene AsapAsa najIkamAM kayAMya dekhAtI na hatI. | musApharI AgaLa vadhatAM baporanA traNeka vAgyAnA arasAmAM lepIsa ghATa temanI najare paDyo.DaoNna kivakasoTano jusso have vadhavA lAgyo. temaNe AvezamAM AvI jaI, sAnkone saMbhaLAvI dIdhuM, "khabaradAra, have gaLAbUDa parAkramo karavAno vakhata AvI lAgyo che, have tAre eka agatyanI vAta yAda rAkhavAnI ke, mArA bacAvamAM tAre kadI tArI taravAra vAparavI nahi koI sAmAnya halakI varNa mArI upara tUTI paDI hoya to tuM tArI taravAra kheMce teno vAMdho nahi; paNa koI nAITa sAthe huM laDAImAM Utaryo houM, tyAre tAre kadI vacce paDavuM nahi; kAraNa ke tArAthI nAITa sAme taravAra kheMcI zakAya nahi, evo kAyado che." "jarAya phikara na karazo,"sAnkoe jhaTa saMbhaLAvI dIdhuM; "kAraNa ke huM svabhAve bahu zAMtipriya mANasa hovAthI, mane taravAra-bhAlAnI dhamAcakaDImAM khAmukhA kUdI paDavAnuM bahu pasaMda ja nathI. tema chatAM, mArA upara sIdho humalo thAya, to te humalo karanAro nAITa hoya ke sAmAnya mANasa, paraMtu huM mAruM rakSaNa jarUra karavAno; te vakhate huM tamArA kAyadAnI manAI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ biskayana paNa nahIM sAMbhaLavAno. kAraNa ke, bhagavAnano ke mANasano koI kAyado AtmarakSaNa mATe UbhavAnI manAI karI zake nahi." DaoNna kivakasoTe tenA upara humalo thAya to AtmarakSaNa mATe laDavAnI tene chUTa ApI. Ama vAto karatA teo AgaLa vadhatA hatA, tevAmAM temane UMTa jevAM UMcAM dekhAtAM be khaccara upara savArI karIne AvatA beneDikaTa* paMthanA be sAdhuo maLyA. temaNe mAM-mAthA upara dhULa-taDakAthI bacavA burakhA oDhI lIdhA hatA, ane mAthe moTAM chattara rAkhyAM hatAM. temanI pAchaLa thoDe dUra eka kocagADI AvatI hatI; tenI AsapAsa cAra-pAMca vaLAviyA savAro hatA tathA sAthe be khaccariyA pagapALA cAlatA hatA. kocagADImAM eka biskayana leDI potAnA patine maLavA sevile baMdara jatI hatI. tyAMthI teno pati sArA hoddA upara nimAIne IMDijha javA jahAje caDI UpaDavAno hato. DaoNna kivakasoTe kALAM kapaDAM oDhelA pelA sAdhuone joyA, tathA pAchaLa strI-janocita baMdha kocagADI joI ke tarata temane khAtarI thaI gaI ke, A be kALI-vidyA jANanArA jAdugaro koI rAjakuMvarInuM baLAtkAre apaharaNa karI jAya che. temaNe te pramANe sAnkone kahI saMbhaLAvyuM tathA sAbadA thavA jaNAvyuM; kAraNa ke, "have koI abhUtapUrva parAkrama temanA mArgamAM AvIne khaDuM thayuM che." sAnko tarata ja AjIjI karato bolI UThyo, "mAlika, A to pavanacakkIo karatAM paNa vadhu bhUMDuM parAkrama nIvaDaze; kAraNa ke, A loko to mAtra beneDiTa-sAdhuo che, ane ghoDAgADImAM koI vaLAviyA sAthenuM musAphara mANasa ja haze." ' DaoNna kivakasoTe sAnkonI mUrkhatA upara hasIne jaNAvyuM, "tane bhAI, A badhI bAbatonI zI khabara? meM je kahyuM che te ja sAcuM che, ane teno pratyakSa purAvo tane hamaNAM ja jANavA maLaze." Ama kahI temaNe potAnA ghoDAne eDI mArIne AgaLa lIdho. pachI rastA vacce UbhA *seMTa beneDikaTe (I. sa. 480-543) sthApelA paMthanA. te paMthanAM sAdhu-sAdhvI kALA jhabhA oDhe che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 DaoNna kivakasoTa! rahI, te pelA sAdhuo pAse AvI pahoMce tenI rAha jovA lAgyA. teo bolavuM saMbhaLAya teTalA najIka AvyA eTale DaoNna kivakasoTe temane moTethI saMbodhana karyuM, "he narakanA pAmara kIDAo, tame tatkALa koca-gADImAMnI A rAjakuMvarIne mukta karI do, nahi to laDavA taiyAra thaI jAo; du:khiyAMno belI ane atyAcArIono jIvasaTosaTa duzmana evo huM tamane ahIM ne ahIM paDakAruM chuM." . pelA sAdhuo DaoNna vikasoTanA dekhAvathI tathA tenA asaMbaddha pralApathI cakI ekadama thobhI gayA. temaNe dhIrethI kahyuM, "sara nAITa, ame koI harAmakhora badamAzo nathI; ame to saMta beneDikaTanA paMthanA sAdhuo chIe; tathA A kocagADImAM koNa che tenI kazI mAhitI amane nathI. ame e lokonI sAthe paNa nathI ke temanI maMDaLInA paNa nathI." tamArA mIThA mIThA zabdothI huM bhoLavAuM tevo nathI; huM tamane badamAzone barAbara pAmI gayo chuM," ATaluM kahI DaoNna kivakasoTe tarata bhAlo sAmo karI, ghoDAne eDI lagAvI, ane pahelA sAdhu upara eTalA jussAthI ane gussAthI humalo karyo ke, te sAdhu DahApaNapUrvaka khaccara uparathI nIce UtarI gayo na hota, to DaoNna kivakasoTano bhAlo tenA zarIranI ArapAra nIkaLI gayo hota. bIjo sAdhu, daramyAna, potAnA khaccaranAM paDakhAMmAM jorathI godA mArato, medAna tarapha, pavana sAthe hoDamAM UtaryA hoya tema nATho. sAnkoe pahelA sAdhune jamIna upara paDelo joyo ke tarata te tenAM kapaDAM phaMphosavA doDI gayo. te joI e sAdhuonA be khariyA pAse doDI AvyA ane tene pUchavA lAgyA, "tuM zuM kare che, alyA?" sAnkoe javAba dIdho ke, mArA mAlika DaoNna vikasoTe Ane yuddhamAM harAvyo hovAthI, laDAInA niyama mujaba tenA zarIra uparanI badhI milakatano huM hakadAra chuM." << pelAone yuddha ane haka vagere bAbato samajAI nahi; ane DaoNna kivakasoTa to koca-gADI pAse kAMIka dhamAlamAM paDayo hato. eTale teoe tarata sAnkone nIce nAMkhI,koNI, DhIMcaNa, ghUMTaNa ane mukkAthI tene gadaDavA mAMDayo. thoDI vAramAM to te kaNakanI peThe guMdAI, zvAsa vagarano ke hila Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ biskayana 39 cAla vagarano loco thaIne paDayo. daramyAna pelo sAdhu potAnA khaccara upara besI banatI tvarAe nATho ane dUra UbhelA sAthIne jaIne maLyo. baMne jaNA pachI pAchaLanAnuM zuM thAya che te jovA thobhyA vinA, bhagavAnanuM nAma japatA japatA raste paDyA. daramyAna DaoNna kivakasoTa pelI koca-gADI pAse jaI pahoMcI, aMdara beThelI bAnune kahevA lAgyA-"leDI, tamo have tamArA atyAcArIonA hAthamAMthI mukta thayAM cho; kAraNa ke tamAruM apaharaNa karavA icchanAro atyAcArI thoDe dUra dhULa cATato paDyo che. tamane tamArA muktidAtAnuM nAma prArthanA vakhate yAda karavAnuM phAve te mATe huM kahI dauM chuM ke, huM leDI DulasiniyA Dela TaoNbosono nAcIja baMdo, prema-zauryane varelo nAITa DaoNna kivakasoTa da lA-mAMzA chuM. tamArI sevA bajAvyA badala mAre bIjo kaMI badalo joIto nathI, mAtra tame ahIMthI TaoNboso mukAme jaI, leDI DulasiniyAne A vAta karajo, tathA tamArI mukti mATe huM pelA jAdugara sAme kevI rIte laDayo te vAta temane varNavI batAvajo." | DaoNna kivakasoTanI A vAta sAMbhaLI, e bAnunA hajUriyA-vaLAviyA jevo eka biyana skavAyara kocanI bAjuethI AgaLa Avyo, ane DaoNna kivakasoTane koca rokIne Ubhelo joI tathA TaoNboso tarapha pAchA vaLavAno Agraha karato joI, teno bhAlo hAtha vaDe pakaDI, potAnI biskayana bhASAno ane speniza bhASAno khIcaDo karIne bolyo, "abe nAIThaDA, bhaga beTTA, nahIM tho aThe thAro mAtho bhAgI lAkhA. ghADI rokhanAro khoNa mUvo he re?" DaoNna kivakasoTe hAthamAMno bhAlo paDato mUkI talavAra kheMcI; pachI sIdhA te enI upara dhasI gayA. pelo paNa kocamAMnI gAdI DhAla tarIke hAthamAM rAkhI sAmo dhasyo, ane thoDI vAramAM eka bIjAno jIva levA icchanArA e be vacce tumula yuddha macI rahyuM. pelI bAnue DarIne potAnI gADI thoDI dUra UbhI rakhAvI, ane tyAM UbhI UbhI te A be jaNanuM yuddha jovA lAgI. pelA biskayane potAnI taravAra DaoNna kivakasoTanA mAthA upara eTalA jorathI jhIMkI ke, pelo lokhaMDI Topa na hota, to te taravAra temanI kammara sudhI nIce Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 DaoNna kivakasoTa! UtarI gaI hota. paNa pelA Topane kAraNe te taravAra tenI sAthe aphaLAI bAjue sarakI gaI; paNa jatAM jatAM DaoNna kivakasoTano artho kAna ane te bAjunA mahorAno bhAga sAthe letI gaI. DaoNna kivakasoTe e bhayaMkara phaTakAno jIvaleNa dhakko anubhavI, ekadama leDI DulasiniyAne manomana yAda karI lIdhI ane potAnI taravArane be hAthe sakhata pakaDI, ghoDAne sIdho pelA upara jhIMkayo. pelo paNa A vaLatA humalA mATe taiyAra thaI gayo; paraMtu tenuM khaccara eDI mAravA chatAM DAbuM ke jamaNuM eka tarapha vakhatasara khasyuM nahi. sau prekSakonAM hRdaya dhabakatAM baMdha thaI javA AvyAM. DaoNna kivakasoTanI taravAra kuhADInI peThe pelAnA mAthA upara eTalA jorathI paDI ke, pelAe AkhI gAdI tathA taravAra mAthA ADe dharavA chatAM, mAthe moTI zilA paDI hoya tema tenuM mAthuM traNa cAra jagAethI phUTI gayuM ane tenAM nAkamAM ane kAnamAMthI lohI vahevA lAgyuM. te tarata khaccara uparathI DhaLI paDyo. nasIbajoge tenA hAthamAM khaccaranuM DokuM AvI gayuM eTale te sIdho jamIna upara na paDayo, paNa banelA khaccare medAna tarapha phAve tema nAsabhAga karIne pelAne peMgaDAmAMthI jamIna upara phagAvI dIdho. DaoNna kivakasoTe zAMtithI tenI pAse jaI, tenA gaLA upara potAnI taravAranI aNI TekavI dIdhI ane tene tAbe thaI javA hukama karyo. pelAnAmAM bolavAnA paNa hoza nahotA rahyA, eTale pelI koca-gADIvALI bAne tyAM doDI AvI ane teno jIva bacAvavA DaoNna kivaksoTane AjIjI karavA lAgI. DaoNna kivakasoTe vijetAnA rUAbathI gaMbhIrapaNe tene javAba Apyo, "huM tamArI vinaMtI svIkAravAnuM maMjUra rAkhuM, paNa eka ja zarate ke A parAjita nAITa ahIMthI sIdho TaoNboso jAya ane tyAM leDI hulasiniyA pAse jaI mAruM nAma daI Ubho rahe. pachI e leDI DulasiniyA tenuM je karavuM ThIka lAgaze te karaze." pelI bAju cheka ja gabharAI gaI hatI ane mUMjhAI gaI hatI, eTale leDI DulasiniyA kayAM rahe che tathA TaoNboso kayAM AvyuM e pUchavA thobhyA vinA teNe tarata DaoNna kivakasoTanuM kaheluM svIkArI lIdhuM. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ biskena 41 DaoNna kivakasoTe jarA paNa abhimAnano bhAva dhAraNa karyA vinA tene javAba Apyo, "jAo bAnu, je vastu meM tenA ghamaMDane kadI na bakSI hota, te huM tamArI vinaMtIne bahuM chuM- bhale te jIvato rahe!" sAnko pAnjhAne khUba mAra paDayo hato tathA te khUba DhIlo thaI gayo hato; paNa potAnA mAlika ane pelA biskana vacenuM yuddha te nihALI rahyo hato tathA potAnA mAlikane vijya maLe te mATe paramAtmAne prArthanA karyA karato hato. DaoNna kivakasoTane have viyIpaNe rojhinenTI upara pharIthI savAra thavA jato joI, te tarata DaoNna kivakasoTa pAse Avyo ane ghUMTaNiye paDI bolyo, "mAlika, tame A laDAImAM je TApu jItyA, teno gavarnara mane banAvI do." DaoNna kivakasoTe tene javAba Apyo, "bhAI, dhIraja rAkhe; A laDAIo e kaMI rAjyo ke TApuo jItavA mATenI laDAIo nathI; A to raste jatAM AvI paDelA sAmAnya prasaMgo mAtra che - jemAM kevaLa phUTeluM mAthuM ke kapAyelo kAna ja maLe. pelAM moTAM parAkramo to haju bhaviSyamAM AvavAnAM che, tyAre huM tane gavarnarapaNuM zuM, tethIya vadhu kaMIka ApI zakIza." sAnkoe rAjI thaI DaoNna vikasoTanA hAthane cuMbana karyuM ane pachI temane ghoDA upara caDavAmAM madada karI, pote paNa potAnA gadheDA upara besI gayo. raste cAlatAM sAnkoe DaoNna kivakasoTane koIka devaLa-bevaLamAM pahoMcI javA vinaMtI karI; teNe kahyuM, "pelo ghAyala thayelo mANasa dhADapADuo ane lUMTAruone jera karavA rAkhelAM thANAM upara jaIne phariyAda karaze, to ApaNane tarata giraphatAra karavAmAM Avaze." DaoNna kivakasoTe tenI vAtane hasI kADhatAM kahyuM, "kayAMya meM evuM vAMcyuM nathI ke, nAITa loko je kAMI yuddho laDe, te badala temanA upara koI nyAyAdhIze khUnanA Aropasara kAma calAvyuM hoya." sAnkoe javAba Apyo, "khetaromAM to mArAmArI ke kApAkApI karanArA lokone giraphatAra karAtA ane sajA pAmatA meM joyA che. bAkI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 DaoNna kivakasoTa! tame kaho cho te nAITa lokonI bAbata huM kazuM jANato hovAno dAvo .. karato nathI. "ThIka, paNa tuM kahe, te... AvI bahAdurIbhera laDAyelI laDAI kadI najare nihALI hatI? ke mArA jevA vIrane dRDhatApUrvaka, jussApUrvaka laDAImAM sAme mee dhasI jato joyo hato?" "e vAta to huM kAnapaTTI pakaDIne kahevA taiyAra chuM ke, tamArI peThe jyAM kazuM kAraNa na hoya tyAM paNa mArAmArI karavA doDI jAya tevo bahAdura mANasa meM kadI joyo nathI ke sAMbhaLyo nathI. paraMtu mArAmArImAM haMmeza jokhama raheluM che, e to huM jANuM chuM, ane tethI ja have tamArA kapAI gayelA kAnanI kaMI malamapaTTI karavAnI peravI karavI joIe; kAraNa ke, tyAM thaIne ghaNuM lohI vahI jatuM dekhAya che. mArI thelImAM ghA upara pATo bAMdhavAnAM badhAM sAdhana che, e sArI vAta che." " are bhAI, have mane yAda Ave che ke, meM jo peluM jAduI tela taiyAra karI lIdhuM hota, to kevuM sAruM thAta? e tela jo ApaNI pAse hota, to A pATApATInI kazI khaTapaTa ja na raheta. ,, "e kevuM tela vaLI, mAlika?" "are te tela banAvavAnI rIta mane moDhe che; keTalAMka pustakomAM e gupta vidyA barAbara varNavelI che. e tela tane zIzI bharIne meM ApI rAkhyuM hoya, ane pachI laDAImAM huM ardhoardha kapAI gayo houM, ane te paNa evI rIte ke, mAro ardho bhAga ghoDA upara rahyo hoya ane ardho bhAga kapAIne jamIna upara paDayo hoya,--ane tuM tarata pelA ghoDA uparanA ardhA bhAga upara e tela reDI, jamIna upara paDelA bhAgane upADIne tenI upara barAbara goThavI de, to tarata mAruM zarIra jevuM hoya tevuM AkhuM saMdhAI jAya !" 66 A sAMbhaLI sAnko pAnjhA tarata khaccara uparathI nIce UtarI gayo ane DaoNna vikasoTanA ghoDAne lagAmathI pakaDI karagarato bolavA lAgyo, mAlika, game tema karI mane e tela banAvavAnuM zIkhavI do; to pachI mane koI TApuno gavarnara banAvavAnI tamArI zarata mA! kAraNa, A telanA to eka auMsanA sIdhA traNa riyala Upaje ane e vecIne Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ biskeyana 43 to evI kamANI thaI zake ke pachI bIjuM kaMI kAma karavAnuM ja na rahe! paNa mAlika e tela banAvavAmAM bahu moMghI cIjo to vAparavI paDatI nathI ne?" cc nA, nA, traNa riyalamAM to eka gaeNlana tela bane." 66 to to bhalA bhagavAna, tame mane hamaNAM ja thoDuMka banAvI detA kema nathI? ane bhaviSyamAM huM pote banAvI zakuM te mATe tenI vidyA to mane abaghaDI zIkhavI do!" "are bhAI, huM to evI evI keTalIya adbhuta vidyAo jANuM chuM--eka ekathI caDiyAtI. vakhata Avye tane sArI sArI lAbhadAyaka badhI vidyAo huM zIkhavI daIza, jethI tane anargaLa lAbha thaze. paNa atyAre to tArI jhoLImAM je kaMI malamapaTTAnI sagavaDa hoya, te ja kADha ane mArA kAnane bAMdhI de; kAraNa ke, mane mArA kAnamAM bahu darada thAya che." sAnkoe potAnI jhoLImAMthI malamapaTTAno sAmAna kADhayo; paNa te ghaDIe DaoNna kivakasoTane khabara paDI ke temanA kAna sAthe temanA ziraTopano te taraphno bhAga paNa kapAI gayo che. eTale te lagabhaga gAMDA jevA thaI gayA. temaNe tyAM ne tyAM AkarA sogaMda khAdhA ke, jyAM sudhI mane A IjA karanAranuM vera huM nahi lauM, tyAM sudhI huM bhANe pIraselI roTI jamIza nahi, ke pAtharelI pathArImAM sUIza nahi. 66 sAnkoe tarata vAMdho uThAvIne kahyuM, nAmadAra, tame pelA mANasane leDI DulaliniyA Dela TaoNboso pAse javA pharamAvyuM che, ane temaNe jA tene mAphI bakSI dIdhI haze, to pachI tamAre ne tene badho jhaghaDo patI gayo gaNAya. to pachI tamArAthI e jUnA gunA mATe vera laI na zakAya --kaMI navo guno te kare tyAre ja tame tene sajA karI zako. mATe tamArA A sogaMda phoka che." << " kharI vAta che," DaoNna vikasoTe vicAramAM paDI jaIne kahyuM, to jyAM sudhI huM koI bIjA nAITane harAvIne teno Topa utArI nahIM lauM, tyAM sudhI huM mArA e sogaMda cAlu rAkhIza. AvA AkarA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 DaoNna kivakasoTa! sogaMda mahAna mAphivasa oNpha mATuAe potAnA bhatrIjA baoNlDavinanA mRtyunuM vera levA mATe lIdhA hatA, evuM meM vAMcyuM che." paNa sarakAra, AvA badhA sogaMda phogaMdanI vAto paDatI mUko; kAraNa ke, A raste to gADAvALAo ke sAmAnya hAlI-mavAlI jevA loko ja avarajavara karatA hoya che; ahIM koI lokhaMDI Topa paherelo nAITa tamane maLavAno nathI. AkhI jiMdagImAM evo Topa paherelo koI mANasa A taraphanA lokoe najare joyo nahi hoya ke kAne sAMbhaLyo paNa nahi hoya." tArI bhUla thAya che bhAI; A raste be kalAkamAM ja ApaNane eTalA badhA sazastra loko maLaze ke jeTalA suMdarI eMjalikAnuM haraNa karI javA batrIsa rAjAoe caDAI karI hatI tyAre paNa bhegA nahi thayA hoya. paNa e badhI vAta to pachI; atyAre to huM tArI jhoLImAM kaMI khAvAnuM hoya to kADha, tyAra bAda ApaNe koI killo zodhIne rAtano mukAma karIzuM. tyAM gayA pachI A kAna mATe peluM jAduI tela banAvavuM haze to paNa ApaNe banAvI laIzuM." - sAnkoe jhoLImAMthI ekAda DuMgaLI, thoDI cIjha ane roTInuM baTakuM kADhayuM. baMne jaNe te thoDuM thoDuM vaheMcIne khAI lIdhuM. sAnko bolI UThayo, "nAmadAra, bahAdura nAITa-lokone AvuM lUkhuM-pAkhuM khAvAnuM hoya kharuM?" DaoNna kivakasoTe javAba Apyo, "tArI bhUla thAya che bhAI, moTA moTA nAITa-lokoe mahino mahino khAdhA vinA ja calAvyuM hoya che. ane tyAra bAda paNa jevuM maLyuM tevuM ja khAI lIdhuM hoya che. te A bAbatanuM kazuM vAMcyuM nathI, eTale tane kazo khyAla nathI. meM ghaNI ghaNI copaDIo vAMcI che, temAM bhojanano vakhata thaye nAITo khAvA beThA - evuM kAMI AvyuM ja nathI hotuM. teone to javalle ja khAtA varNavelA hoya che - ane te paNa moTI moTI mijabAnIomAM ane satkArasamAraMbhomAM. bAkI to teo potAnA vicAro ane Adarzone ja vAgoLatA rahe che. joke, teo potAnI zArIrika jarUriyAto pUrI karyA vinA jIvatA rahI na zake, paraMtu teonA jIvanano moTo bhAga jaMgalo ane verAna raNomAM pasAra thato hovAthI, tathA teonI pAse haMmezAM rasoIyo raheto na hovAthI, Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ biskeyana 45 .. teone je maLe tenA upara ja jIvana gujAravuM paDatuM hoya che. eTale mane zuM khAvAnuM maLe che ke keLuM khAvAnuM maLe che enI ciMtA tuM na karato." sAnkoe vicAramAM paDI jaI kahyu, nAmadAra, meM kazuM vAMceluMkareluM nahi, eTale mane kazo khyAla na hoya e banavAjoga che. eTale havethI huM mArI jhoLImAM tamAre mATe sUkAM jaMgalI phaLa vagere bhegAM karI rAkhIza; paNa mAre potAne mATe to kAMI puSTikAraka khorAkanI ja jogavAI rAkhavI paDaze; kAraNa ke mane evAM kaMdamULa ke bhAjIpAlo khAvAno zokha paNa nathI ke Teva paNa nathI." "are, tuM vanaspatine utArI pADe che, paraMtu jaMgalomAM evI vanaspatio che ke jemanA pAnano rasa kADhIne pI laIe ke mULiyAno ekAda TukaDo khAI laIe, to miSTAnna jamyA jeTaluM poSaNa maLI jAya che; uparAMta divasonA divaso sudhI khAvAnuM na maLe topaNa jarAya bhUkha ke zakti lAgatI nathI. " "arere, nAITa-mahAzaya, to evAM mULiyAM paNa mane oLakhAvI done; kAraNa ke, ApaNane potAne ja thoDA vakhatamAM emanI jarUra paDaze. ApaNI pAse have kazuM khAvAnuM rahyu nathI." havedivasa DhaLavA lAgyo hato, ane koI utAro karavA jevI sArI jagA maLe tenI caTapaTI baMnene lAgI hatI. paraMtu sUrya ane temanI AzAo bhegAM ja AthamI gayAM! chevaTe rastA upara bharavADoe UbhAM karelAM sAmAnya jhUpaDAMmAM teone rAta mATe Azaro levo paDayo. bharavADoe temane atithi gaNI hArdika AvakAra Apyo. hAMllImAM kAMIka khAvAnuM tApaNA upara UkaLatuM hatuM. te raMdhAI rahetAM temAMthI prathama to saue bhegA maLI khAI lIdhuM; pachI teoe bAkI rahelI bhUkha pUrI karavA sUkAM phaLano vacce Dhagalo karyA. DaoNna kivakasoTe temAMthI eka phaLa hAthamAM lIdhuM ane tenI sAme jotAM jotAM nIcenuM bhASaNa AdarI dIdhuM -- "aho satayuga! jene ApaNA pUrvajo suvarNa-yuga paNa kahetA ! te vakhate sonuM sAMdhyuM hatuM eTalA mATe nahi, paNa te vakhate 'mAruM" ane 'tAruM' evo bheda lokomAM nahoto! te vakhate sRSTinI sahu milakata sahi Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 DaoNna kivakasoTa! yArI hatI. mANasone potAnA nirvAha mATe mAtra hAtha UMcA karI vRkSa uparathI phaLa toDI levAnI ja jarUra rahetI. vRkSo paNa potAnA hAtha laMbAvI laMbAvI saune potAnI lacI jatI DALIo uparanAM phaLo toDI levA nimaMtraNa ApatAM! jharAomAM nirmaLa tAjuM pANI vahetuM, ane parvatanI ane vRkSonI bakholomAM madhamAkho mIThuM madha ekaThuM karI ApatI. te vakhate dharatImAtAnAM AMtaraDAM haLa vaDe cIrIne khetI karavI paDatI nahotI, ke ghara bAMdhavA ATalI takalIpha levI paDatI nahotI. jhADanI jADI DALakhIo ropI daI, upara oka jhADanI phATI paDatI chAla ja bichAvI detA; eTale basa, raheThANa taiyAra! cAre bAju saMpa - jaMpa -prema-mAyAmamatA ane AnaMdanuM vAtAvaraNa hatuM. kumArikAo potAnA lAMbA vALa chUTA mUkI haraNIonI mAphaka kallolatI - gAtI - kUdatI. koI temanI sAme melI najara paNa karatuM nahi. vRkSanAM phUlapAnathI teo evo zaMgAra sAdhatI ke je joIne atyAranI kapaDAM-ghareNAMthI ladAyelI bhUMDaNa zaramanI mArI ja marI jAya. premIo potAnA aMtarano prema dilanA umaLakAnI bhASAmAM vyakta karatA ane premanI adekhAI ke baLatarA jevI vastu ja koI jANatuM nahotuM. cAre bAju niSpakSa nyAyanuM ja sAmrAjya pravarte hatuM; kAraNa ke, atyAranI peThe nyAya mATe vakIlAta karanArA ane nyAyano nirNaya karanArA jUThA loko te vakhate vacce AvatA nahotA. paraMtu dhIme dhIme samaya badalAto gayo ane bagaDato gayo; tyAre keTalAka bahAdura - zUravIra - ane parAkramI mANasoe jagatanA kalyANa arthe nAITa-saMpradAya sthApyo. e loko potAnAM ezaArAmanI paravA karyA vinA cotarapha pharatA rahetA, ane anyAya - atyAcAra - du:kha- pIDana - zoSaNa vagerenI sAme jhUjhI duniyAne du:khamukta karatA. he bharavADo, tame atyAre e pavitra nAITa saMpradAyanA eka adanA AdamIne tamAre tyAM Azaro ApavAnuM bahumAna prApta karyuM che. alabatta, tamArA jevA lokone e badhI bAbatonI jANakArI hovAno saMbhava nathI; paraMtu A paroNAgata karavAthI tamane e jANakArI jarUra maLI raheze; ane e badala tame Izvarano kharA dilathI AbhAra mAno." Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogesiyano bicArA bharavADone A lAMbA bhASaNamAM kazuM samajAyuM nahi. paNa teoe pachI potAnAmAMnA eka jaNane prema-kahANInuM lokagIta gAvA mATe jaNAvyuM ane teNe lalakArIne e gAyuM paNa kharuM. | DaoNna kivakasoTane A bhalA lokonI sAthe besavAmAM ane vAto karavAmAM eTalo badho AnaMda Avyo ke, temaNe bIjuM paNa eka gIta saMbhaLAvavAnI pharamAyaza karI. paraMtu sAnkone to vadhAre paDatuM khAdhuM-pIdhuM hovAthI ghena caDavA mAMDyuM hatuM ane teNe sUI javAnI rajA mAgI. DaoNna kivakasoTe potAne kAne darada vadhatuM jatuM hovAthI sAnkone malamapaTTo bAMdhavA mATe kahyuM. paNa bharavADoe thoDAMka pAna ane mIThuM bhegAM masaLI, tenI lugadI temane kAne bAMdhI detAM, thoDI vAramAM temane ArAma jevuM lAgavA mAMDyuM. yogesiyane bIje divase DaoNna kivansoTa ane sAnko pAnjhA AgaLa cAlyA. bapora thatAM eka jharA pAsenI hariyALI jamInamAM teo ArAma karavA thobhyA. rojhinenTIne tathA sAnkonA gadheDAne teoe caravA chUTAM mUkayAM ane jhoLImAMthI je kAMI khAvAnuM maLyuM tenA upara hAtha calAvavA mAMDyo. have banavAkALa te e ja hariyALA pradezamAM thoDe dUra yAMgesiyana vaNajArAoe paDAva nAkhyo hato. teonI gaeNlisiyana ghoDIo paNa e jharAne kAMThe kAMThe caratI hatI. A mAMgesiyana loko jyAM ghAsa pANInI sagavaDa hoya tyAM ja paDAva nAkhe, ArAma kare, ane Dhorane caravA chUTAM mUkI de. rojhinenTI Ama to bahu ThAvakuM ane zANuM prANI hatuM. eTale ja sAnkoe tene gadheDA sAthe chUTo ja caravA mUkI dIdho hato. rojhinenTIne * gaeNlisiyAnA vaNajArAo. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 DaoNna kivakasoTa! pelI ghoDIonI gaMdha AvatAM, te caravAnuM choDI temanI tarapha doDI gayA. paraMtu ghoDIone atyAre caravAnI ja vizeSa jarUra lAgatI hovAthI, temaNe rojhioNnTIne pAchalA paganI lAtothI ja navAjavA mAMDyo. pariNAme, rojhijonTInI pITha upara bAMdheluM jIna vagere chUTuM paDI gayuM, ane pachI to pelA vaNajArAoe potAnI ghoDIonI pajavaNI thatI joI, daMDA-DAMga vagere vaDe rojhioNnTIne dhIbIne khUba khokharo karyo. DaoNna kivaksoTa ane sAnkoe rojhioNnTInI mAThI vale thayelI joI eTale teo tarata pelA vaNajArAo tarapha jorathI doDyA. DaoNna kivaksoTe sAnkone kahI dIdhuM ke, A loko koI nAITo nathI, paNa halakI varNanA badamAzo che; eTale tuM paNa temanI sAthe laDAImAM bhAga laI zake che, ane rojhioNnTIne mArelA mArano badalo levAmAM mane madada karI zake "zAno badalo mAlika?" sAnko bolI UThyo; "jotA nathI, ke teo vIseka jaNA che ane ApaNe mAtra be ja jaNA chIe! are, mane to ardhA ja gaNo to paNa cAle." paNa huM ekalo sonI barAbara chuM," ema kahI DaoNna kivakasoTa taravAra kheMcI tarata pelA yAMgesiyano upara tUTI paDyA. sAnko paNa potAnA mAlikanA dAkhalAthI prerAI pAchaLa pAchaLa dhasI gayo. DaoNna kivakasoTe je pahelo ghA karyo, tenAthI eka yAMgesiyananuM cAmaDAnuM jAkITa kapAI gayuM ane tenA khabhA upara UMDo ghA thayo. bAkInA mAMgesiyano lohI reDAyeluM joI, tarata DaphaNAM vagere je hAthamAM AvyuM te laI nAITa ane tenA skavAyarane gherI vaLyA ane thoDI vAramAM teoe dhIbI dhIbIne temano kUTo kADhI nAkhyo. paNa thoDI vAra pachI, A loko marI gayA to nahIM hoya,' evI bIka lAgavAthI teo jhaTapaTa potAnuM badhuM sameTI laI tyAMthI bhAgI gayA. sAnko pAnjhA pahelo bhAnamAM Avyo. teNe potAnA mAlikane avAja dIdho. DaoNna kivaksoTe paNa dhImethI kaNasatAM kaNasatAM javAba dIdho. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 mAMgesino "mAlika, tamArI pAse koI adbhuta davA hoya to Apo, jethI bhAgelAM hADakAM saMdhAIne huM beTho thaI zake," sAnkoe kahyuM. bhAI, atyAre to mArI pAse evI kazI davA nathI; paNa beeka divasamAM jo bIjI kaMI "Aphata nahi AvI paDe, to huM jarUra te davA taiyAra karI laIza." be divasamAM tamane mAlika lAge che ke, be divasamAM ApaNe pAchA UbhA thaI zakIzuM?" "mArI vAta pUche, to to huM keTalA divasamAM pAcho Ubho thaI zakIza tenI kazI maryAdA jaNAvI zakato nathI. paNa A Aphata meM ja hAthe karIne notarI che, e nakkI : e badamAzo nAITapaNAnI dIkSA pAmelA na hoI, mAre teo sAme taravAra kheMcavI joItI nahotI. ane e moTA kAyadAno bhaMga karyo hovAthI ja nAITa-lokonA saMrakSaka deve mane A sajA pharamAvI che. ane e sajA mAre baDabaDATa karyA vinA mAthe caDAvI levI ja rahI. paraMtu AjathI have tuM samajI rAkha ke, evA halakI varNanA loko ApaNA upara humalo kare, tyAre huM teo sAme haragija taravAra nahIM kheMcuM; te vakhate tAre ekalAe ja taravAra kheMcI, tane ThIka lAge tevI sajA teone karavI. alabatta, koI nAITa-loko ApaNA upara humalo karaze, to to huM ekalo ja teo sAme taravAra kheMcIza; ane mArA hAthamAM keTalI tAkAta che, enAM to tane atyAra Agamaca seMkaDo pramANa maLI cUkayAM che." paraMtu sAnko atyAre potAnA mAlikanI game te vAto svIkArI levAnA mijAjamAM na hato. teNe kahyuM, "huM to bahu zAMtipriya mANasa chuM tathA mAre bairIchokarAM che; eTale koI paNa mANasa mane mAre pITe ke lUMTe, to paNa huM to tene kSamA karI devAmAM ja vadhu DahApaNa ane vadhu sahIsalAmatI jouM chuM." paNa to pachI tArA jevAne huM gavarnara banAvuM, ane tArI hakUmata heThaLanA mANaso tArI hakUmata sAme baLavo pokAre, to to huM te lokone kSamA karI daI, meM mArA parAkramathI jItelo mulaka khoI bese! mANase mAtra rAjavahIvaTa calAvavAmAM kuzaLa hovuM joIe eTaluM ja DaoN.-4 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 DaoNna kivakasoTa! nahi, paNa jarUra paDaye duzmana sAme laDavAnI hiMmata paNa dAkhavavI joIe." paNa mahAzaya, tamArA nAITapaNAnA A dhaMdhAmAM AvI mArapITa keTalo vakhata aMdAje maLe, te jarA kahezo? kAraNa ke, AvI beeka mArapITa ApaNane maLe, to to pachI ApaNe rAjya karavA ke TApuo jItavA bhAgye jIvatA rahyA hoIe." bhAI, A dhaMdhAmAM AvI muzkelIo paNa jema aNadhArI AvI paDe che, tema rAjA-mahArAjAnAM sukha paNa ema ja AvI maLe che. keTalAya nAITone ghaNI vAra AnA karatAM bahu AkarAM du:kho paNa veThavAM paDayAM che. ane eka vAta huM tane kahI rAkhuM; kAyado evo che ke, nAITa loko upara halakI varNanA loko potAnAM dhaMdhedArI ojAro vaDe humalo kare, to temAM nAITane nAmozI nathI. nAITane to taravArathI laDanArA nAITa sAmenI laDAImAM parAjya thAya to ja nAmozI che. meM pelA nAITa sAme to vijya ja meLavyo hato; paNa A vaNajArAoe emanA dhaMdhAnAM ojAra rUpa je ADiyAM-DaphaNAM, tenA vaDe mArelA mAranI mane kazI nAmozI nathI." "paNa nAmadAra, mane to evo kazo bheda pADavAnI jarUra lAgatI nathI; kAraNa ke ApaNane khabhA upara mAra gADAnAM ADiyAMthI paDayo hoya ke sainikanA bhAlAnA dAMDAthI paDayo hoya, to paNa sarakhuM ja du:khe !" "paNa bhAI game tevuM du:kha hoya to paNa samaya jatAM badhuM ochuM thaI jAya che, ane game tevI nAmozI hoya to paNa mRtyuthI teno aMta AvI jAya che..." "vAha mAlika, vAgelAnA du:khano davAdArUthI upAya karyo maTavAnuM hoya to to kaMIka himata rahe; paNa mAtra motathI ja ApaNAM du:kha dhoI kADhavAnAM hoya, to to pachI kazI AzA ja zI rahI?" bhAI, Ama himata na hArI jA; game tema karIne jarA Ubho thA; ane rojhinaeNnTI jIve che ke marI gayo che te to jarA jo !" "mane, e rojhinenTI; ene kAraNe ja A badhI Aphata UbhI thaI che, huM to tene zANuM ane ThAvakuM prANI samajato hato; ochAmAM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAMsiyano .. 51 ochuM gharaDuM to gaNato ja hato. paNa have mane samajAyuM ke, bahArano dekhAva hameza bhulAmaNo hoya che. tenA karatAM to mAruM gadheDuM vadhu DAhyuM; te ApaNA badhAmAM ekaluM ja mAra khAdhA vinA sAjuM samuM rahyuM che." jo bhAI, dareka kaparI paristhitimAM paNa bhagavAna kazIka nAThAbArI rahevA de che, te AnuM nAma. tAruM gadheDuM sAjuM che, eTale tenA upara nAkhIne tuM mane koIka najIkanA killAmAM laI jaI zakIza, jyAM aneka umarAva-bAnuo ane rAjakumArIo gIta gAtI ane ovAraNAM letI, mArI khAtarabaradAsta karaze." sAnkone have UThayA vinA chUTako na hato; eTale dareka hAla-cAla vakhate thatA du:khathI UMhakArA bharato, potAnI A vale karanAra ane karAvanArane seMkaDo gALo bhAMDato, badaduvAo deto, tathA lAkho zApo varasAvato te mAMDa mAMDa paga upara Ubho thayo. dhIme dhIme khoDaMgato jaI, gadheDAne te pAse kheMcI Avyo. tyAra bAda mahAmahenate teNe rojhinenTIne tenA cAra paga upara khaDo karyo, ane chevaTe DaoNna kivakasoTane lagabhaga UMcakIne gadheDA upara goThavI dIdhA. tyAra bAda, rojhinenTIne gadheDAnA pUMchaDe bAMdhI, gadheDAnI lagAma pakaDI, temane dorato te dhIme dhIme AgaLa cAlavA lAgyo. nasIbajoge, dhorI rasto jaladI tenA hAthamAM AvI gayo; ane ekAda gAu gayA pachI vIzInuM eka makAna dUrathI temanI najare paDayuM. DaoNna kivakasoTe kahyuM ke, te killo che; sAnkoe kahyuM ke, te vIzI che. baMne vacce te bAbata bahu bhAre lamaNAjhIka cAlI, paNa chevaTe vIzIno daravAjo AvatAM sAnko aMdara peTho, ane takarAra tyAM ja adhUrI rahI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzI ke kille ? e makAna vIzI hatI ke koI umarAva-gaDha hato e takarArano cheDo e baMnene tarata ja lAdhI javAno hato. paNa e vAta upara kamAnakame ja AvIe. vIzIvALAe DaoNna vikasoTane gadheDA upara lagabhaga UbaDo ja paDelo joIne pUchayuM, "emane zuM thayuM che?" sAnkoe javAba Apyo, "mArA mAlika parvatanI Toca uparathI gabaDI paDyA, tethI temanAM paDakhAM cholAyAM che." vIzIvALAnI patnI svabhAve milanasAra tathA sevAbhAvI hatI. tenAthI koI paDozInuM du:kha paNa najare jovAnuM nahi. eTale te tathA tenI dIkarI maLI DaoNna kivakasoTanI sAravAramAM lAgI gayAM. vIzIvALAnI e dIkarI suMdara bhalA caherAnI mIThI yuvatI hatI. uparAMta vIzInI nokarIomAM eka gaTTI, capaTI, kANI bAI hatI, je kAmakAjamAM capaLa hatI, tathA pagathI mAthA sudhI pUrA traNa phUTa UMcI hatI. tenA khabhA pahoLA tathA jADA hatA ane tenA upara carabInA thapolA vadhAre paDatA caDI gayA hatA. e nokaraDI paNa DaoNna kivakasITanI sAravAramAM bhaLI. mahemAnonI pathArIo chAparA nIcenA trikoNiyAmAM karavAmAM AvI. e oraDAnA eka khUNAmAM divase AvelA eka vaNajArAnI pathArI paNa hatI. pathArI eTale ke meDAnAM pATiyAM khUMce nahi te mATe teNe potAnAM bAra dhigAM khaccaromAMthI benI sArAmAM sArI khogIra uparAuparI pAtharIne karelo Tekaro! DaoNna kivakasoTanI pathArI to vaLIonA banAvelA eka DAmaciyA upara ja karavAmAM AvI. te vaLIo upara eka pAtaLI dhAgaDI para Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 vIzI ke killo? pAtharI devAmAM AvI. te dhAgaDInAM UnanAM gUMcaLAM - gAMThA paththaranA TukaDA jevAM kaThaNa banI gayelAM hatAM. tenA upara je cAdara - ochADa hatAM, te to jANe kapaDA karatAM cAmaDAnAM vadhAre lAge tevAM ciDhANAM thaI gayelAM hatAM. vIzIvALAnI patnI ane dIkarI have DaoNna kivakasoTanA zarIra upara lepa karavA AvyAM. pelI baTakI nokaraDI hAthamAM mINabattI laI UbhI rahI. DaoNna kivakasoTanA zarIra uparanAM soLa joI, parvata uparathI gabaDavAthI AvAM soLa zI rIte UThe, evI navAI teoe batAvI. paNa sAnkoe aSTapaNuM game tema khulAsA karI, potAne paNa e malamanI jarUra che ema kahIne thoDo mAgI lIdho. pelAe pUchayuM, "tamane zuM thayuM che, bhalA?" sAnkoe javAba Apyo, "mArA mAlikane-nAiTa sAheba DaoNna kivakasoTa da lA-mAMzAne parvata uparathI gabaDatA joI, mane paNa temanA zarIra jevAM DhImaNAM bhaya - trAsanA mAryA thaI gayAM che." vIzIvALAnI suMdara dIkarIe javAba Apyo, "barAbara che, mane paNa koI koI vAra TAvara uparathI paDyAnuM svanuM Ave che, tyAre jAgIne UThatAM, mAruM zarIra pachaDAyeluM ane cholAyeluM mAlUma paDe che!" DaoNna kivakasoTa vIzIvALAnI e suMdara dIkarIthI bahu prabhAvita thaI gayA hatA. tene te e killAnA mAlikanI suputrI - umarAvajAdI ja mAnatA. teNe temane du:khAya nahi te rIte kALajIthI lepa karyo hato tathA UpasI AvelAM soLa zodhI zodhIne tyAM davA lagADI hatI. eTale jyAre mA-dIkarI e kAma paravArI javA taiyAra thayAM, tyAre DaoNna vikasoTe bhAvanAnA udrakamAM AvI jaI temane saMbodhIne jaNAvyuM, "tamArI A mAyAbharI - mamatAbharI - vahAlabharI sAravArathI huM bahu AbhArI thayo chuM ane huM A divasane haMmezAM mArI smRtimAM aMkita karI rAkhIza. huM to eTale sudhI kahevA taiyAra chuM ke, leDI lasiniyAnA pavitra premano huM tAbedAra baMdI atyAra Agamaca na banI gayo hota, to A bhalI suMdarInA premano huM haMmeza mATe bhikSuka banI raheta!" Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 DaoNna kivakasoTa! pelAM be A moTA moTA zabdovALI vANInA arthane to pUrepUrAM na pAmI zakayAM; paraMtu A kaMIka AbhAranA zabdo che eTaluM mAnI, teo teno potAnA gAmaThI saMskAra mujaba madhura javAba ApIne tyAMthI cAlatAM thayAM. mAtra pelI baTakI nokaraDI sAnkone thoDuM malama ghasI ApavA thobhI. have, e nokaraDIe e oraDAmAM UtarelA pelA gADAMvALA vaNajArA sAthe divasa daramyAna saMtalasa karI rAkhI hatI. te kANI tathA baTakI hovA chatAM, potAne puruSonA lobhanI vastu mAnatI hatI, ane AvA gharAko maLe temano pUro lAbha uThAvatI hatI. sAnkonI pathArI DaoNna kivansoTanA vaLIonA DAmaciyA najIka ja hatI. jamIna upara ja dhULadhamA kazuMka bichAvIne uparathI kaMIka oDhavAnuM tene ApavAmAM AvyuM hatuM. lepa kharaDavAnuM pUruM thayuM eTale sAnko potAnI pathArImAM pesI gayo, ane potAnI dukhatI pAMsaLIo jeTalI UMgha AvavA de, teTalI meLavI levAnI kozizamAM paDyo. DaoNna kivakasoTanAM paDakhAM to eTalAM badhAM cholAyAM hatAM ke, temane UMgha AvavAno savAla ja na hato - te to sasalAnI peThe UghADI AMkhe ja pathArImAM sUtA hatA. comera dIvAbattI na rahetAM aMdhAruM ghora thaI gayuM hatuM. potAnI pathArImAM jAgatAM paDyA paDyA DaoNna kivakasoTanA manamAM eka vicitra khyAla saLavaLATa karavA lAgyo. koNa jANe zAthI, temane manamAM vasI gayuM hatuM ke, vIzIvALAnI suMdara putrI potAnI bahAdurI, potAnI khyAti, tathA potAne thayelA ghA vaDe khUba mohita thaI gaI che; ane jANe potAnA aMtarano prema nivedita karavA rAtanA ekAMtamAM te jarUra Avaze. potAne te eka umarAvanA mahAna gaDhamAM utAro pAmelA to mAnatA ja hatA, ane gaDhapatinI patnIo tathA putrIo ghAyala thayelA nAITonI sarabharAmAM kevI rIte lAgI jatI, ane tema karatAM karatAM prema-yAcanA karI besatI, evA pustakomAM vAMcelI vAtonA prasaMgo temane yAda AvavA mAMDayA. sAthe sAthe leDI DulasiniyAne vaphAdAra rahevAnI pote lIdhelI kaThora pratijJA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 vIzI ke killo? temane yAda AvI. paraMtu AvI yuvAna, suMdara mAyALu umarAvajAdInI prema-yAcanA pote niSphara thaIne nakArI zI rIte zake, ema paNa temane lAgavA mAMDyuM. eTale temaNe nakkI karyuM ke, e suMdarI jo rAte ekAMtamAM prema-yAcanA karatI Ave, to tene have cAMpI, potAnI leDI DulasiniyA pratyenI AkarI pratijJA kahI saMbhaLAvavI, tathA tenA atyaMta utkaTa premano ucita javAba vALavAnI potAnI pAmara azakti jAhera karavI. tema chatAM potAnA hRdayamAM teNe na bhUMsI zakAya tevuM kAyamanuM sthAna prApta karyuM che, e to pUrepUrA premathI ane vahAlathI tene jaNAvavuM ja! have e ja arasAmAM pelI baTakI nokaraDI, badhAne jaMpI gayelA jANI, pelA vaNajArA sAtheno saMketa pUro karavA aMdhArAmAM lapAtI-chupAtI te oraDAmAM AvI, ane hAtha vaDe pelAnI pathArI phaMphosatI AgaLa vadhavA lAgI. DaoNna kivakasoTa tene bAraNAmAMthI pesatI sAMbhaLI gayA hatA, eTale pathArImAM jarA UMcA thaI potAnA hAtha laMbAvI tenuM svAgata karavA utkaMTha thaI gayA. have pelI hAtha lAMbA karI, tyAM thaIne sIdhI sAme khUNe sUtelA vaNajArA pAse javA lAgI ke tarata tenuM kAMDuM DaoNna kivakasoTanA hAthamAM AvI gayuM. DaoNna kivakasoTa potAnI dhAraNA mujaba badhuM baneluM jANI khuzakhuza thaI gayA. potAnI vIratAnI eka suMdarI taraphathI thayelI A kadarathI ga6gadita thaI, temaNe e baTakIne potAnI pathArImAM kheMcIne besADI. tenuM kenavAsanuM kapaDuM temane UMcI jAtanuM rezamI kapaDuM lAgyuM - je teNe potAnA mAnavaMta premI pAse AvavA khAsa paheryuM haze! ghoDAnI kezavALI jevAM tenAM jaTiyAM temane sonerI jarInA lAMbA laherAtA tAra jevAM lAgyAM; tenA hAtha uparanI kIDiyAMnI sera, temane sAcAM motInA kaMkaNa rUpa lAgI; ane saDelA mAMsa jevI tenA moMnI durgadha temane arabastAnanAM kImatI attaronA mizraNarUpa lAgI. TUMkamAM eka vaNajArA sivAya bIjA koI paNa mANasane je strIthI Ubako AvI jAya, te strI temane svarganI apsarA karatAM paNa vadhu madhura lAgI. - pelI baTakI adhavaca ja potAne DAmaciyA upara kheMcAI gayelI jANI, chUTavA mATe satapatATa karavA lAgI. pelo vaNajArA tenI rAha joI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 DaoNna kivakasoTa! jAgato paDyo hato, te tene saMketa pramANe oraDAmAM pesatI jANI rAjI rAjI thaI gayo hato. paNa pachI ghaNI vAra thavA chatAM tene potAnI pAse na AvelI jANI, tathA vacamAM DaoNna kivaksoTanA DAmaciyA AgaLa ja kaMIka avAja thato sAMbhaLI, dhImethI sarakato te pAse Avyo. tarata ja tene khabara paDI gaI ke, e baTakIno kazo vAMka nathI: te to chUTavA taraphaDiyAM mAre che, paNa adhavaca ja tene pelA ghAyala badamAze pakaDI rAkhI che. tarata teNe UbhA thaI, potAnI kaTArane UMdhethI pakaDI tenI mUThano DaoNna kivakasoTanA moM upara evA jorathI phaTako mAryo ke, temanuM mAM lohIlohANa thaI gayuM. ane eTalAthI saMtoSa na mAnI, te sIdho DAmaciyA upara caDI jaI, potAnA paganI lAto vaDe DaoNna kivasoTane golavA lAgyo. e DAmaciyo Ama to hAlaka-Dolaka ja hato; temAM A rIte UbhA UbhA kUdatA vaNajArAno vadhArAno bhAra Avyo, eTale tarata tenA pAyA macaDAI gayA ane badhuM dhabAkA sAthe nIce paDyuM. vIzIvALo e avAja sAMbhaLI jAgI UThayo. tene khAtarI thaI gaI ke tenI pelI baTakI nokaraDInuM ja kaMIka parAkrama hovuM joIe! teNe tene nAma daI bolAvI joI; paNa kazo javAba na maLatAM, te gussAthI dhUMvAMpUvAM thaI, dIvo saLagAvI, jyAMthI avAja Avato hato te tarapha AvavA nIkaLyo. pelI baTakIne zeThanA karaDA mijAjanI khabara hatI, eTale te bhayanI mArI sarakIne sAnkonI pathArImAM ochADa nIce pesI gaI. thoDI vAramAM ja vIzIno mAlika hUMphADA mArato tyAM AvI pahoMcyo. "pelI DAkaNa kayAM marI gaI?" ema teNe jorathI trADa nAkhI. e avAja sAthe sAnko tarata jAgI UThayo ane potAnI upara kaMIka asAdhAraNa vajana paDeluM joI, tathA strInAM jaTiyAM potA upara vikharAIne paDelAM joI, potAne koI DAkaNa vaLagI che ema teNe mAnI lIdhuM. tenA paMjAmAMthI ja chUTavA teNe potAnA baMne hAthe jorathI ThoMsA lagAvavA mAMDyA. pelI baTakIe have potAnI baMne bAjuthI maro thayelo jANI, sAnkone mukkIo ane koNIothI javAba vALavA mAMDayo. sAnkonI UMgha have pUrepUrI UDI gaI hatI ane te e baTakI sAthe jIvaleNa yuddhamAM macI paDayo. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzI ke killo? 57 vIzIvALAnA dIvAthI pelo vaNajAro paNa potAnI priyatamAnI kaphoDI sthiti thayelI joI, DaoNna kivakasoTane gadaDavAnuM choDI, tarata sAnko upara tUTI paDyo. daramyAna vIzIvALAe pelI baTakIne jorathI lAtATavA mAMDI. Ama AkhA oraDAmAM lAtAlAtI ane ThoMsAThoMsInuM sAmrAjya jAmI paDyuM. vaNajAro sAnkone dhIbato hato, sAnko pelI baTakIne gaDadATato hato, baTakI sAnkone lothiyAM bharatI hatI ane vIzIvALo baTakIne phaTakArato hato. badhAM jANe TAMco vakhata hoya tema utAvaLamAM AvI gayAM hatAM ! daramyAna A dhamAlamAM koInI aDapheTamAM AvI jatAM vIzIvALAnA hAthamAMno dIvo bujhAI gayo; ane pachI to koNa kone mAratuM hatuM tenuM ja ThekANuM na rahyuM. te rAte e vIzImAM cora-DAkUnI talAza karanAra maMDaLInA eka aphasarano utAro hato. A badhI dhamAla sAMbhaLI te pathArImAMthI kUdako mArI bahAra nIkaLyo ane aMdhArAmAM rasto phaMphosato tyAM Avyo. oraDAnA bAraNA AgaLa UbhA rahI teNe bUma mArI, "khabaradAra, huM tamane saune zAMti jALavavA hukama karuM chuM." pachI aMdara pesatAM teno hAtha DaoNna kivakasoTanA cattApATa paDelA zarIra upara paDyo. tene marI gayelo jANI teNe vIzInAM bArIbAraNAM baMdha karI devAno hukama karyo: "A makAnamAM khUna thayuM che; ane gunegAranI talAza karavI paDaze." A hukama sAMbhaLI badhA laDayAonA motiyA marI gayA. vIzIvALo potAnA oraDAmAM cAlyo gayo, vaNajAro potAnI pathArImAM, ane pelI baTakI potAnA gholakAmAM. mAtra kamanasIba DaoNna kivakasoTa ane temano skavAyara ja khUba mAra paDayo hovAthI hAlyAcAlyA vinA jyAMnA tyAM paDI rahyA. vIzIvALAe jatAM jatAM daravAjA uparano dIvo paNa olavI nAkhyo hovAthI, pelo aphasara gunegArane oLakhavA, dIvo levA rasoDA tarapha gayo ane tyAM jaI aMgArA phUMkIne dIvo saLagAvavAnI vetaraNamAM paDayo. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 DaoNna kivakasoTa! - DaoNna kivakasoTa jarA hoMzamAM AvyA eTale temaNe sAnkone karuNa avAje bolAvavA mAMDayo."sAnko, bhAI sAnko, tuM UMghe che?" are narakanI AkhI bhUtAvaLa ApaNA upara tUTI paDI hoya ane zarIra upara kUdAkUda karatI hoya, tyAre UMghavAnuM zI rIte maLatuM haze, bhalA?" khATA thaI gayelA mijAje sAnkoe javAba Apyo. * DaoNna kivakasoTe to te kazuM sAMbhaLyA vinA kahevA mAMDayuM, "jo bhAI, tane eka gupta vAta mAre kahevI che, paNa tuM sogaMda khA ke, huM jIvato houM tyAM sudhI tuM koInI AgaLa e vAta pragaTa nahIM karI de; kAraNa ke AmAM koI bAI-mANasanI Ijajatano savAla che." ThIka, huM sogaMda khAuM chuM, pachI?" "to jo bhAI, Aje rAte kalpI na zakAya evuM khuzanumA parAkrama mAre bhAge khelavAnuM AvyuM che. A killAnA rAjAnI kuMvarI Aje rAtre aMdhArAmAM mArI pAse AvI hatI. tenA rUpanAM, tenI madhuratAnAM ane tenA premamAM huM zuM vakhANa karuM? paNa amArA be vacce premanI Apa-lenI gupta vAto cAlatI hatI, tevAmAM e rAjakumArI upara mohita thayelA ane melI vidyA jANatA koI rAkSase adRzyapaNe AvI mArA meM upara jorathI phaTako lagAvyo; ene lIdhe mane gaI kAlanA mAra karatAM paNa vadhu du:kha thAya che. atyAre huM ghAyala sthitimAM paDyo chuM, eTale mArAthI e dAnavanI mAyAjALa toDI nAkhIne te priya rAjakumArIno uddhAra thaI zake tema nathI." sAnkoe du:khathI kaNasatAM kaNasatAM javAba Apyo, "tamArA upara to eka rAkSase humalo karyo haze, paNa mArA upara to aMdhArAmAM cAraso rAkSasoe evo kAramo humalo karyo che ke, ene hisAbe gaI kAlano mAra to mane pIMchAMnA ghasarakA jevo ja lAge che. paNa mAlika, tame Ane khuzanumA parAtrima' kaho cho?--jene aMte ApaNa beune mArI mArIne loTa karI nAkhyA hoya? chatAM tamane to pelI rAjakumArInA AliMganano lahAvo maLyo eTale tamane to e badhuM 'khuzanumA' lAge; paNa mane to koI DAkaNanA evA TapalA ane nahora maLyA che ke, mArAthI to raDI paNa zakAtuM nathI." Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIdhI ke killo ? "" to zuM tane paNa mAra paDayo che, bhAI?" 66 to huM tyArano bIjI zI DAcAkUTa karI rahyo chuM, mAlika?" 66 to to have, mAre sAjA thaI, tAre mATe pelo jAduI nusakho tarata ja taiyAra karAvavo paDaze. e nusakhAthI to AMkha mIMcakAratAMmAM tuM sAjo thaI jaIza." 59 pelo asara have rasoDAmAMthI dIvo saLagAvI, te oraDA tarapha konuM khUna thayuM che te jovA Avyo. teNe rAtano pozAka paherelo hato, ane mAthA upara paTako tANI bAMdhyo hato; eTale sAnkoe tarata DaoNna kivakasoTane pUchyuM, "mAlika, A pelo mAyAvI rAkSasa pharI mArA zarIra upara koI sAjo khUNo rahI gayo hoya tenI tapAsa karavA Avyo lAge che." 66 (c nA bhAI, nA; mAyAvI lokonI kazI AkRti ApaNI najare na paDe. " Ama vAta cAlatI hatI tevAmAM pelo asara AgaLa AvI DaoNna kivakoTane pUchavA lAgyo, "kema alyA, have tane kema che?" DaoNna vikasoTa tADUkI UThayA, " 'alyo ' sALo tuM hoIza; nAITa loko sAthe kema bolavuM e paNa tane AvaDe che ke nahi?" e ghavAyelA kaMgALa sukalakaDI mANasa pAsethI AvA tumAkhInA zabdo sAMbhaLatAM ja pelA aphasarane evo gusso caDayo ke teNe hAthamAMno saLagato dIvo DaoNna kivakasoTanA mAthA upara ja chUTo mAryo. pachI tenA kapALamAM ke mAthAmAM kevo ghA thayo che e jovAnI paravA karyA vinA aMdhArAne Azare e oraDA bahAra cAlyo gayo. 4 DaoNna kivakasoTe have kabUla karyuM ke, adRzyapaNe AvI ghA karanAra e jarUra koI dAnava ja hovo joIe. pachI dIvAnA telanA relA potAnA mAthA upara cAlatA joI, temaNe tarata sAnkone kahyuM ke, "tuM jaladI jaI, A killAnA gaDhapati pAse jaI, thoDuM tela, mIThuM, dArU ane rojhaoNrInAM pAna mAgI lAva, jethI huM pelI jAduI davA taiyAra karuM." Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! sAnko to e jAduI nusakho banAvavAnI rIte jANavA maLaze e AzAe tarata doDato jaI, e cIjo vIzIvALA pAse mAgavA lAgyo. pelo aphasara pote karelA ghAthI pelAne keTaluM lAgyuM che te jANavA IMtejAra thaI gayo hato, eTale te paNa pAse AvI sAnkone pelAnI khabara pUchavA lAgyo. paNa sAnko to jAduI nusakho banAvavAnA evA utsAhamAM hato ke, teNe eTaluM ja kahyuM ke, ATalI cIjo maLI jaze to mArA mAlika evI jAduI davA banAvaze, jethI temanA badhA ghA ekadama rujhAI jaze. e sAMbhaLI e aphasare vIzIvALAne e cIjo tAbaDatoba ApI devA Agraha karyo. - DaoNna kivakasoTe e badhuM bheguM karI, devatA upara ukALavA mUkyuM. badhuM barAbara UkaLI rahyuM eTale temaNe e adabhuta auSadha bharI levA kaMI vAsaNa mAgyuM. vIzIvALA pAse evuM kAMI auSadhapAtra na hovAthI teNe mATInI jUnI bhaMbhalI ApI. DaoNna kivaksoTe temAM peluM auSadha bharI lIdhuM, ane pachI tenA upara hAtha rAkhI, jAduI maMtro bhaNavAnuM zarU karyuM. e jAduI maMtro eTale temane AvaDatAM bhagavAnanAM thoDAM stotro ja hatAM. vIzIvALo, pelo aphasara ane sAnko navAI pAmI A badhuM joI rahyA. vaNajAro to tenAM khaccaronI sarabharA mATe kayAranI bahAra cAlyo gayo hato. DaoNna kivaksoTe have pelA auSadhano prathama prayoga potAnI upara ja karavAnuM nakkI karyuM. pelI bhaMbhalImAM bharatAM vadhelI davAmAMthI te eka ghUMTaDo gaTagaTAvI gayA; paNa e davA peTamAM pahoMcI paNa nahi hoya ane temane evI jorathI UlaTI thaI ke jANe temanuM hRdaya, kALajuM, ane AMtaraDAM - badhuM ja bahAra nIkaLI AvyuM ! temane UlaTInI sAthe Akhe zarIre parasevo thaI gayo tathA TADha caDI gaI; eTale temaNe potAne khUba oDhADIne DhabUrI devAnuM kahyuM. | DaoNna kivakasoTa ema traNa kalAka ghasaghasATa UMDayA. jyAre te jAgyA, tyAre temane zarIre evI suvANa lAgavA mAMDI ke, temane pharIthI potAnI vijayayAtrA AgaLa calAvavAnI caTapaTI lAgI gaI; kAraNa ke, have yogya jAduI auSadha temanA hAthamAM AvI gayuM hatuM. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [li[[All jAduI auSadha pIne sAnTanI vale besI gaI. - pR0 61 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzI ke kilo? paraMtu sAnkoe vijyaprasthAna karatA pahelAM e jAduI auSadha pIvA mAgyuM, jethI te paNa musApharI mATe "lAyaka" thaI jAya! DaoNna kivasoTe tene vAsaNamAM vadhelI davAmAMthI thoDIka pI levAnI khuzIthI paravAnagI ApI. - sAnko to bhAre zraddhApUrvaka e vAsaNamAM vadhelI badhI davA gaTagaTAvI gayo. paraMtu tenuM peTa tenA mAlika jevuM tAkAtavALuM na hovAthI ke koNa jANe zAthI, tene UlaTI thavAne badale peTamAM ne peTamAM evI sakhata cUMka UpaDI ke, tene ema ja lAgyuM ke teno AkharakALa AvI lAgyo che. AkhA oraDAmAM barADato, karAMjato ane zApa deto te peTa dabAvIne ALoTavA mAMDayo- gabaDavA lAgyo. sAnkone Ama thavAnuM 'kAraNa' DaoNna kivakasoTane tarata samajAI gayuM. temaNe kahyuM, "tane bhAI haju nAITanI dIkSA na maLI hovAthI, nAITo mATenI A jAduI davA sadI nahi." sAnkoe tarata bUma pADIne kahyuM, "to pachI zA mATe tame mane e davA pIvA dIdhI?" paNa ATaluM bolatAM bolatAMmAM to tene moMethI ane pUMchaDethI evAM sakhata jhADA-UlaTI ekI sAthe zarU thayAM, ke tenAM kapaDAM ane teno bistara badhuM kharaDAI gayuM ane pAse UbhelAM saune lAgyuM ke, A mANasa bhAgye jIve." be kalAka A ramakhANa cAlyuM. tene aMte paNa sAnko kaMIka svastha thavAne badale evo naMkhAI gayo ke, na pUcho vAta. paNa DaoNna kvikasoTane have utAvaLa AvI gaI hatI; lokonAM du:khano uddhAra karavAmAMthI ane parAkramo karavAmAMthI ArAmano jeTalo samaya bAkAta thAya, te temane mana vyartha gayelo ja lAgato. uparAMta, potAnI jAduI davAno have emane evo bhAre sahAro lAgyo hato ke, te tarata game tevAM sAhaso karavA mATe dhasI javA taiyAra thaI gayA. temaNe jAte rojhinaeNnTIne taiyAra karyo tathA sAnkonA gadheDA upara paNa khogIra nAkhI ApyuM. temaNe potAnA sUvAnA kamarAnA khUNAmAM eka ja bhAloDa paDI raheluM joyuM hatuM te temaNe jatI vakhate sAthe laI lIdhuM; kAraNa ke temanI pAse temano potAno jaMgI bhAlo rahyo na hato. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! vIzImAM UtarelA ke rahetA vIsa vIsa jaNA temanA prasthAnanI A badhI taiyArIo navAI pAmI AsapAsa khaDA thaI nihALavA lAgyA. vIzIvALAnI dIkarI paNa temAM hAjara hatI. DaoNna kivakasoTa tenA sAmuM jotA, UMDo nisAso nakhAvA lAgyA, - pelInuM kumaLuM premaLa hRdaya potAnI vidAyathI kevuM du:khI du:khI thaI jatuM haze, e vicArIne! | DaoNna kivakasoTe have ghoDA upara besI vIzIvALAne A zabdomAM saMbodhana karyuM, "laoNrDa gavarnara, ApanA killAmAM mArI je premabharI vIzIvALAnI dIkarI sAme joIne eka UMDo nisAso), mamatAbharI (bIjo nisAso) sAravAra thaI che, te badala huM Apano atyaMta AbhArI chuM. Apane koInI taraphathI paNa kadI koI prakArano trAsa hoya to jarUra mane abaghaDI kahI do; to pRthvInA taLa uparathI - game tyAMthI - tene zodhI kADhI, huM tenI upara vera laIza. kAraNa ke, huM je nAITapaNAnI dIkSA laIne nIkaLyo chuM, temAM duSTone sajA karavAnuM jema mAre mAthe che, tema mitrone madada karavAnuM paNa che." vIzIvALAe kahyuM, "mane koI anyAya karI jAya, to teno badalo. levAnI mArA potAmAM ja pUratI tAkAta che; eTale tame to baMne jaNa mArI vIzImAM je khAdhuM pIdhuM, tathA tamArA ghoDA gadheDAe je khAdhuM pIdhuM teno hisAba karIne paisA cUkavatA jAo, eTale basa." "huM!" DaoNna kivakasoTa trADI UThayA; "zuM A eka vIzI ja mAtra che? meM to Ane eka moTo umarAvano ke sUbedArano darabAra-gaDha jANI temAM Azaro lIdho hato. luccha vIzIomAM UtaravA badala, tenA mAlikone kaMI paisA cUkavavA paDatA hoya, evo amAro nAITa-lokono saMpradAya nathI ke zirasto nathI. nAITo to janakalyANa mATe ja rAta-divasa prayatnazIla rahetA hoya che, eTale temane khAna-pAna-ArAma ApavAM, e to tamArA jevA sAmAnya lokonuM kartavya che!" ATaluM kahI, temaNe to A tuccha vIzI AgaLa vadhu UbhA rahevAmAM paNa nAmozI mAnIne rojhinenTIne eDI mArI. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzI ke killo? nAITa cAlyA jatAM temanA skavAyarane have paisA mATe vIzIvALAe pakaDo. sAnkoe kahyuM, "nAITa lokone je kAyadAthI paisA cUkavavApaNuM hotuM nathI, te ja kAyadAthI temanA skavAyarone paNa paisA cUkavavApaNuM hoya nahi." A sAMbhaLI vIzIvALo gusse thaI gayo ane paisA ApI devA mATe sAnkone dhamakAvavA lAgyo. paNa teNeya potAnA mAlikanI peThe A luccha vAdavivAdamAM paDavAne badale sIdhI potAnA gadheDAne eDI mArI. te joI AsapAsa UbhelA ghaNAya musApharone khUba cIDa caDI. vIzIvALAnA paisA cUkavyA vinA, moTI moTI vAto karI, cAlyA javA mAgatA A badamAzone sajA karavA temAMnA keTalAka tophAnI prakRtinA mANasoe vicAra karyo. teoe sAnkone tarata gadheDA uparathI kheMcI pADyo. pachI teo tene pAchaLanA vADAmAM laI gayA. eka jaNe vIzIno AgaLano daravAjo baMdha karyo ane bIjo eka jADI majabUta zetaraMjI kheMcI lAvyo. pachI te zetaraMjIne cAre bAjuthI majabUta rIte pakaDI, teoe sAnkone temAM nAkhyo ane pachI daDAnI peThe UMce uchALavA mAMDyo. bicAro sAjo bhayano mAryo jema jema cIsAcIsa pADavA lAgyo, tema tema pelAo bhAre AnaMdamAM AvI jaI, tene vadhu ne vadhu UMce uchALavA lAgyA. sAnkonI bUmAbUma dUrathI sAMbhaLI DaoNna kivannoTa jaladI vIzI tarapha pAchA AvyA; paNa daravAjo aMdarathI baMdha hoI, tathA vADAnI dIvAla UMcI hoI, temanAthI tenI madade doDI javAya tema rahyuM nahi. temaNe vADAnI bahAra rahyA rahyA khUba dhamakIo ApI tathA zApo dIdhA. paNa temanI bUmo jema jema vadhatI gaI, tema tema pelAo sAnkone vadhu UMco ne UMco uchALavA lAgyA. uchALanArAonA hAtha chevaTe jyAre thAkyA, tyAre ja temaNe A ramata baMdha karI. pachI sAnkone teno janmo oDhADI daI, teoe tenA gadheDA upara besADI dIdho, ane tene cAlyA javAnuM pharamAvyuM. paNa sAnkonAmAM jarAya hasakosa rahyA na hatA. pelI baTakIe enA upara dayA lAvI Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 DaoNna kivakasoTa! tene pANIno kUjo lAvI Apyo. sAnkoe eka ghUMTaDo bharyo; paNa sAdu pANI jANI teno pAcho kogaLo karI nAkhyo, ane TaTAra thavAya te mATe kaMIka dArU jevuM jalada pINuM potAne ApavA vinaMtI karI. pelIe potAnA khIsAnA paisAno eka pyAlo vIzImAMthI bharI ANyo. te pyAlo gaTagaTAvI sAnko jaladIthI potAnuM gadheDuM dUra UbhelA mAlika tarapha doDAvI gayo. paNa utAvaLamAM teno jhoyaNo vIzImAM pAchaLa rahI gayo. vIzIvALAe potAnA hisAba peTe tene rAkhI lIdho; tathA daravAjo jaladI jaladI baMdha karI devA vicAryuM. paNa sAnkone uchALanArAone DaoNna kivakasoTanI taNakhalA jeTalI paNa bIka na hatI; eTale teoe daravAjA baMdha karavA na dIdho. teoe UlaTA bahAra nIkaLI, baMne jaNano khUba hUriyo bolAvyo. paNa nAITa lokothI sAmAnya mANaso upara humalo thaI zake nahi, ane sAnko pote have jaladI jaladI dUra bhAgavAnA ja vicArano hato, eTale teo baMne pAchuM joyA vinA AgaLa ja cAlatA thayA. be adbhuta parAkramA! 1 DaoNna kivakasoTe raste jatAM have sAnkone potAno nizcita abhiprAya jaNAvI dIdho ke, " e vIzI koI mAyAvI killo ja hato; ane temAMnA sau mahAmAyAvI dAnavo hatA. nahi to huM game tema karI bhIMta kUdIne paNa aMdara AvI zakayo hota; tathA tane bacAvI laI, aMdarathI pelI rUpasuMdarInuM haraNa karI cAlato thayo hota. paraMtu te bhIMta AgaLa AvIne UbhavA chatAM mArAthI ke rojhinaeNnTIthI ThekIne aMdara avAyuM ja nahi -- eTale mArI khAtarI thaI gaI che ke, e badhI pelI rUpasuMdarInuM haraNa karI AvelA dAnavonI mAyAjALa ja hatI." sAnkone potAnA mAlikanI AvI vAto upara have vizvAsa bese tema rahyuM nahotuM. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be adbhuta parAkramo ! 65 DaoNna vikasoTe bhArapUrvaka jaNAvyuM ke, "mAre have pelI maMtrelI taravAra meLavavAno samaya pAkI gayo che, jenA vaDe mAyAmaMtrathI UbhI karelI ADazo tarata vIMdhAI jAya, ane jene AgaLa dharatAM ja badhAM jAdumaMtara alopa thaI jAya. jo mArI pAse e taravAra atyAre hota, to tane huM mArI vAtanI pAkI khAtarI karAvI Apata. .. sAnkoe kahyu, " paNa mAlika, tamArI davAnI peThe ja tamArI te taravAra paNa tamane nAITa lokone ja kAmamAM AvI zakaze; mAre nasIbe to mAra ja khAvAno raheze. ane jo tame e taravAranI vidyA agAuthI jANatA hatA, to evI taravAra lIdhA vinA gherathI nIkaLyA ja zA mATe?" "bhAI, aneka vastuonI jema jema jarUra paDatI jAya che, tema tema mane te yAda AvatI jAya che. me eTaluM badhuM vAMcyuM che ke, vAMcyA pramANenuM badhuM taiyAra karIne ja nIkaLavAnuM rAkhuM, to to mArAthI keTale varaseya nIkaLAya nahi. paNa huM mArAM bAvaDAMmAM zrAddhA rAkha; dara vakhate kaMI tane AvAM du:kha ja veThavAnAM nahi maLe. "" eTalAmAM ja dUrathI DaoNna kivasoTe rastA upara dhULano goTo caDato joyo. te tarata bolI UThayA, "jo have parAkramono yazasvI prasaMga atyAre ja AvI pahoMcyo che; Aje tane mAruM evuM parAkrama jovA maLaze, jene divaso sudhI bhaviSyanI peDhIo gIto rUpe ane AkhyAno rUpe yAda karyA karaze: kAraNa ke, A to moTI moTI prajAonuM baneluM lazkara ja kUca karatuM Ave che. "" sAnkoe javAba vALyo, "jo ema ja hoya, to to be lazkaro be bAjuethI Ave che. kAraNa ke, juo dhULano tevo ja goTo pelI bAjuthI paNa Avato dekhAya che. ,, (6 DaoNna kivakasoTe thoDo vicAra karIne tarata jaNAvyuM, vAhe, vAha, A sAmethI Ave che te lazkara to TaeNprobana TApunA zahenazAha alIphaeNpheroMnuM che; ane pAchaLathI Ave che te gaeNremeMziyanonA rAjA paeNnTepolinanuM lazkara che. te be rAjAo vacce mahAyuddha phATI nIkaLavAnuM che." "te be rAjAo vacce zA kAraNe aNabanAva che, vAru?" sAnkoe DaoNna kivakasoTanI adbhuta jANakArIthI cakita thaIne pUchyuM. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! kAraNa ke, alIphephero to nAstika kAphara che, ane tene khristI rAjA penTapolinanI rAjakuMvarI sAthe paraNavuM che. paNa penTapoline evI zarata mUkI che ke, mArI kanyA tAre joItI hoya, to tAre tAro nAstika dharma tajIne Astika dharmamAM AvavuM paDaze." sAnkoe tarata ja kahyuM, "to to oNpolinanI vAta sAcI hoI, ApaNe tenI madadamAM ja rahevuM joIe." "te barAbara ja kahyuM che, kAraNa ke mAro paNa evo ja abhiprAya che." to pachI huM mArA A gadheDAnuM zuM karuM? AvI ghamasANa laDAIomAM koI gadheDA upara besIne laDavA UtaryuM hoya, ema meM to sAMbhaLyuM nathI." "are tAruM gadheDuM ane mAro A rojhinenTI paNa have badalAI. jaze. ApaNe A mahAyuddhamAMthI sArAmAM sArA ghoDA ane sArAmAM sArAM hathiyAro jItI lAvIzuM." ane mAre mATe pelA nAstikanA TApunuM gavarnara-pada paNa!" sAnkoe utsAhamAM AvI jaIne kahyuM. "jarUra, jarUra," DaoNna kivakasoTe tarata javAba ApI dIdho. e baMne lazkaronI hilacAla barAbara nihALI zakAya te mATe baMne jaNa prathama to eka TekarA upara jaIne UbhA. tyAM UbhA UbhA DaoNna kivakasoTe baMne rAjAone DAbe hAthe, jamaNe hAthe, AgaLa, ane pAchaLa kayA kayA zUravIra senApatio ane yoddhAo che, temanAM nAmanI vigatavAra yAdI kahI batAvavA mAMDI. sAnkoe AMkho kheMcI kheMcIne e badhAM nAmadhArI pAtromAMthI koIkane paNa jovA prayatna karyo, paraMtu tene gheTAMnAM beM beM avAja sivAya, lazkaronI kUcakadama, paDaghama ke raNaziMgAno kazo avAja paNa saMbhaLAyo nahi. DaoNna kivakasoTe tenI AMkhoe bIkane kAraNe paDaLa AvI gayelAM jANI, tene koI surakSita jagAe chupAIne badhuM jovA kahyuM. pachI pote Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be adbhuta parAkramo! hAthamAM bhAlo majabUta rIte pakaDI, raoNjhinenTIne eDI mArIne, pAse AvelA eka dhULa-goTAmAM jhaMpalAvyuM. sAnkoe paNa tarata pAchaLa pAchaLa bUmo pADavA mAMDI, "pAchA Avo, mAlika pAchA Avo! A to gheTAM-gADaranuM ToLuM mAtra che, lazkara-bazkara kAMI nathI!" paNa DaoNna kivaksoTa to kazuM sAMbhaLyA vinA ke jovAno prayatna karyA vinA, jhanUnamAM AvI jaI, sIdhA e gADaranA ToLAmAM dhasI gayA, ane cAre tarapha temaNe gheTAMno ADedhaDa dAraNa saMhAra AraMbhyo. rojhinenTI paNa haDakavA Avyo hoya tema e ToLAmAM UchaLI UchaLIne evA kUdakArA mAravA lAgyo ke, DaoNna kivasoTa tenA lazkarI guNothI khuzakhuza thaI gayA. bharavADoe have potAnAM gheTAMnI A kAramI katala joI, potAnI gophaNo hAthamAM lIdhI ane vIMjhI vIMjhIne patharA jhIMkavA mAMDayA. eka patharo kamanasIbe DaoNna viksoTanI nAnI pAMsaLI upara eTalA jorathI vAgyo ke tenA kaDAko bolI gayA. temane to ema ja lAgyuM ke potAnA zarIranA vaccethI ja be TukaDA thaI gayA che. tarata temane potAnuM jAduI auSadha yAda AvyuM ane temaNe kamare bAMdhelI bhaMbhalI UMcI karI ane moMe mAMDI. paraMtu te ja ghaDIe bIjo eka patharo sIdho AvI temanI bhaMbhalI, hAtha ane dAMta upara evA jorathI vAgyo ke, kajo phUTI gayo, hAtha khAMDo thaI gayo ane traNa ke cAra dAMta judA thaI gayA. A be ghA evA joradAra hatA ke, DaoNna kivakasoTa tarata ghoDA uparathI maDadAnI peThe jamIna upara cattApATa gabaDI paDayA. pelA bharavADone lAgyuM ke, te mANasa marI ja gayo che, eTale teo tarata potAnAM marI gayelAM gheTAM upADI, jaladI jaladI potAnAM bAkInAM gADara sAthe pAchuM joyA vinA tyAMthI bhAgyA. sAnkA TekarA upara Ubho Ubho potAnA mAlikanuM gAMDapaNa joI kapALa kUTato hato. paNa DaoNna kivakasoTane have jamIna upara tUTI paDelA joI, ane bharavADone bhAgI jatA joI, te dhIme dhIme pAse Avyo. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! "mAlika, meM tamane pAchA pharavA bUmo pADI, to paNa tame kema sAMbhaLI nahi? e lazkara nahotuM, paNa gheTAMnuM ToLuM hatuM, evuM meM tamane bUmo pADIne keTalI vAra kahyuM?" alyA bhAI, huM tane kahe kahe karuM chuM ke, mArA dazmana jAdugaro vezapalaTo karavA-karAvavAnI vidyA barAbara jANe che. teoe mane joyo ke tarata mane oLakhI laI, pelA lazkarane gheTAMnA ToLAmAM palaTI nAkhyuM; jethI mane ekale hAthe AkhuM lazkara harAvyAno yaza prApta na thAya. mArI pAse pelI jAdumaMtara vIMdhanArI talavAra nathI, tenI ja A badhI paMcAta che. paNa tAre khAtarI karavI hoya, to tArA gadheDA upara besI, temanI pAchaLa jaladI jaladI jA; to tane e badhAM gheTAM badalAIne DaMkAnizAnavALuM pUruM lazkara thaI gayelAM jovA maLaze. paNa thobha, hamaNAM tyAM temanI pAchaLa khAlI kutUhalathI javAne badale mane Ubho thavAmAM madada kara; tathA mArA moMmAM have keTalA dAMta rahyA che, te joI Apa." . paNa sAnko temanA moMmAM AMgaLI nAkhI dAMta gaNavA jAya te ja vakhate DaoNna kivakasoTanA peTamAM gayelI pelI davAe tenuM kAma zarU karyuM ane temane evI sakhata UlaTI thaI ke, temane keTalAya divasanuM khAdheluM jANe bahAra nIkaLI gayuM. dAMta paDI javAthI moMmAM lohI bharAI raheluM te paNa A UlaTI sAthe bahAra nIkaLI AvyuM, eTale sAnkone ema ja lAgyuM ke tenA mAlikanuM hRdaya ja phATIne bahAra nIkaLI paDyuM che. paraMtu thoDI vAramAM pelA okAmaNamAMthI nIkaLatI durgadha uparathI te samajI gayo ke, e badhuM to tenA mAlikanI pelI jAduI davAnuM ja mizraNa che - tyAre tene potAne e davAthI thayelI UlaTIo yAda AvIne evo Ubako Avyo ke teNe tenA mAlikanA moM upara ja potAnuM khAdheluM badhuM okI kADhayuM. pachI te potAnuM moM tema ja mAlikanuM moM sApha karavA potAnI jhoLImAMthI kAMIka laI AvavA potAnA gadheDA tarapha doDyo; paNa gadheDA upara jhoLI na hatI - vIzImAM te pAchaLa bhUlI Avyo hato ! A badhAthI te evo akaLAyo ke teNe ghara tarapha ekalA ja pAchA pharavAnuM nakkI karyuM - bhale teno ATalA divasano caDelo pagAra DUla thAya ke bhaviSyamAM maLanAruM koI TApunuM gavarnarapaNuM paNa jAya! Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be adbhuta parAkramo! DaoNna kivakasoTe have jema tema karIne UbhA thaIne sAjonI pAse jaI tene AzvAsana ApavA mAMDyuM -"dariyAmAM tophAna bahu ja vadhI jAya che, tyAre ja tarata pAchaLa zAMti cAlI AvatI hoya che. vaLI du:khano pyAlo pahelo khAlI thaI jAya, te vadhu sAruM gaNavuM; kAraNa ke, pachIthI sukhano pyAlo du:khanA mizraNa vinAno banI rahe che," i0. paNa sAnkone A vakhate jhaTa AzvAsana maLI zake tema nahotuM; teNe kahyuM, "mArA bApanA dIkarAne Aje savAre zetaraMjImAM nAkhI je rIte uchALyo che, ane mArI mAnA dIkarAne je rIte jhoLI vinAno te lokoe karyo che - te joyA-jANyA pachI mane have A nokarImAM - A jAtanA jIvanamAM kazo rasa rahyo nathI." "zuM ApaNI jhoLI gaI? to to Aje ApaNe upavAsa ja kheMcavAno che, ema?" paNa tame, mAlika, A khetaramAMthI pelAM jAduI mULiyAM ane vanaspati zodhI kADho, je khAdhe bhUkha ja na rahe." "are bhAI e to bhUkha na aa hoya tyAre khAI levAnAM hoya che, jethI pachI vadhu bhUkha na lAge. atyAre to ApaNane bhUkha lAgI ja che, tyAre e mULiyAM zA kAmamAM Ave? paraMtu paramAtmAnI kRpA upara AzA rAkha ane zraddhA rAkha; kAraNa ke paramAtmA to parvata upara zilAo nIcenAM jIvaDAMne paNa khAvAnuM pahoMcADe che ane mahAsAgarane taLiye rahelAne paNa. to ApaNe to tenI sevAmAM nIkaLI paDelA baMdA chIe; ApaNane te kadI bhUkhyA rahevA nahi de." mAlika, tamAre nAITa thavAne badale dharmopadezaka thavA jevuM hatuM, to tamArA upadezathI khuza thayelAM bhaktajano taraphathI maLatA miSTAnnanA DhagalAothI mArA jevA keTalAya peTa tathA koThAra bharAI jAta. tene badale A mAtra mAra ja khAyA karavAno dhaMdho kyAMthI tame pasaMda karyo, mAlika?" ane kharekhara, vAtothI kaMI peTa bharAvAnuM nahotuM, eTale teo koIka vasavATanI zodhamAM AgaLa cAlyA. rAta paDavA lAgI hatI, ane DaoNna kivakasoTanuM peTa bhayaMkara UlaTIothI kayAranuM khAlI thaI gayuM hatuM. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! baMnemAMthI eke jaNamAM AzA ke utsAhanuM eka TIpuM paNa rahyuM nahotuM. tevAmAM acAnaka, dUra aMdhArAmAM temaNe dIvAonuM eka moTuM jhuMDa potA tarapha AvatuM joyuM. sAnkonA to te joIne motiyA ja marI gayA; kAraNa ke AvA nirjana ekAMtamAM aMdhArI rAte AvA badhA dIvA koI bhUtAvaLanA ja hoya! DaoNna kivakasoTe have ajaba utsAha dhAraNa karI, sAnkone kahyuM, "have AkhA narakanI bhUtAvaLa ThalavAIne ApaNI sAme doDI Ave to paNa tAre gabharAvAnI jarUra nathI. pelI mAyAvI vIzI AgaLa to tArI ne mArI vacce maMtrathI UbhI karelI dIvAla hatI; ahIM to huM tAre paDakhe ja chuM- tAre DaravAnI jarA paNa jarUra nathI." baMne jaNA e ToLAno kyAsa kADhavA rastA uparathI jarA bAjue haThI gayA. thoDI vAramAM dIvAonA prakAzamAM sapheda sapheda oLAo AvatA dekhAvA lAgyA. sAnkonA paga te joI cheka ja bhAgI gayA. mANaso hota, to to chevaTe kaMIka AzA raheta; paNa A AkAzI oLAonI cuMgalamAMthI nAsI paNa kema karIne chuTAya? - thoDI vAramAM to teo joI zakyA ke, sapheda jhabhbhAdhArI vIsa oLAo ghoDA upara besIne hAthamAM mazAlo pakaDIne A tarapha ja sIdhA AvatA hatA. temanI pAchaLa kALAM kapaDAMmAM DhAMkelI eka pAlakhI AvatI hatI ane tenI pAchaLa kALA ochADavALAM khacaro upara kALA pozAka paherelA cha jaNa hatA. sapheda jhabhbhAvALAo moMmAMthI kaMIka uccAro karuNa avAje japatA hatA. kALI aMdhArI rAte vanavagaDAmAM AvuM dRzya joIne sAnko karatAM paNa majabUta haiyAvALA skavAyaranI chAtI besI jAya, ane DaoNna kivaksoTa na hoya evA koI paNa nAITanA motiyA marI jAya. paNa DaoNna kivakasoTane to tarata pustakomAM vAMcelI eka vAta yAda AvI - A pAlakhImAM koI nAITane ghAyala karIne ke mArI nAkhIne A loko upADI jAya che, ane e nAITanuM vera levAnuM have bIjA jIvatA nAITa tarIke potAne mAthe Ave che! Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be adbhuta parAkramo! 71 tarata temaNe majabUta rIte bhAlo hAthamAM pakaDI, potAnA ghoDAne rastA vacce lIdho. pachI te badhA najIka AvyA eTale temaNe trADa nAkhIne kahyuM ke, "UbhA raho, tame loko koNa cho, ane kyAMthI AvyA cho te jaNAvo; tathA A pAlakhImAM tame zuM laI jAo cho te kahI do; kAraNa ke tame loko badamAzo hazo, to mAre tamane sajA karavI paDaze; ane tame loko bIjA koI badamAzathI pIDAIne nAsI chUTayA hazo, to mAre tamAruM vera levuM paDaze." pelA dhoLA jhabbAvALAomAMnA eke have kahyuM, "ame utAvaLamAM chIe, tathA vIzI haju dUra che. amArAthI tamArA praznono javAba ApavA thobhAya tema nathI." DaoNna kivaksoTane A javAbathI bahu khoTuM lAgyuM; temaNe tarata pAse jaI pelAnA khaccaranI lagAma pakaDI ane kahyuM, "avinayI nAITa, meM pUchelA praznono sIdho javAba Apa, nahi to laDavA taiyAra thaI jA; mArI AMkhamAM dhULa nAkhI, tame loko tamArA duSTa kRtyanI sajA pAmyA vinA chaTakI zakavAnA nathI." pelAnuM khaccara bahu bhaDakaNa hatuM. tethI A rIte tenI lagAma DaoNna kivakasoTe pakaDatAM ja, te tarata pAchale page UbhuM thaI gayuM ane teno saMvAra jamIna upara gabaDI paDyo. A joI e maMDaLIno eka nokara jevo mANasa AgaLa AvI DaoNna vikasoTane dhamakAvavA lAgyo. | DaoNna kivakasoTane tethI khUba ja guso caDyo. temaNe tarata rojhinenTIne e AkhI maMDaLI upara UMdhuM ghAlIne jhIMkayo ane jAssAmAM AvI jaI potAnI taravAra calAvavA mAMDI. pelA sapheda jhabhAvALA badhA potapotAnI mazAlo sAthe Ama tema bhAgavA mAMDyA. pelA zokadhArI kALA pozAkavALAo paNa potAnA kALA jhabhAothI evA jakaDAI gayelA hatA ke bicArAothI jhaTa jhaTa nAsI jaI zakAya tema paNa nahotuM, - sAmanAnI vAta to dUra rahI. UlaTA teo to potAnI sAthenA maDadAne laI javA AveluM A koI narakanuM bhUta che, ema mAnI vadhu gabharAyA. ane DaoNna kivakasoTane eka ghasarako paDyA vinA gheTAM jevA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! ni:zastra A mANaso upara potAnAM hathiyAra jema phAve tema vIMjhavAnI ane vAparavAnI pUrI taka maLI. sAnkonI chAtI potAnA mAlikanuM A parAkrama - A hiMmata joI garvathI phulAIne phATI javA lAgI. vIsa-pacIsa bhayaMkara bhUto sAme Ama ekale hAthe - sAme moMe ja laDavuM ane te badhAne bhagADI mUkavAM, e kaMI jevI tevI bahAdurI ke tAkAtanuM kAma na kahevAya! DaoNna kivasoTa have khaccara uparathI gabaDIne nIce paDelA mANasa pAse dhasI gayA. tenA hAthanI mazAla pAse ja saLagatI paDelI hatI. eka hAthamAM te UMcakI laI, bIjA hAthe potAnI taravAra tenA gaLA upara mUkI DaoNna kivakasoTe have tene jhaTapaTa tAbe thaI javA pharamAvyuM. mahAzaya, huM to kayArano tamAre zaraNe ja AvI gayelo chuM; kAraNa ke, mAro paga bhAgI gayo hovAthI mArAthI ahIMthI eka DagaluM paNa AgaLa bharAya tema nathI. uparAMta, mane jo tame mArI nAkhazo, ane tame sAcA khristI hazo, to tamane tethI mahA-pApa lAgaze; kAraNa ke, huM eNlonjho laoNpejha nAmano paMDita chuM, ane hamaNAM ja dUra dUra zAstrAbhyAsa tathA vidyAbhyAsa karIne pAcho Avelo chuM. huM tathA bIjA agiyAra pAdarIo segoviyAnA eka sadagRhastha besA bukAme gujarI javAthI, -nta maraNam - temanuM zaba temanA vatanamAM dATavA laI jatA hatA. e zaba haju pelI pAlakhImAM ja ciranidrAmAM poDhe che." paNa e sadgRhasthane - nAITane koNe haNyA te to jhaTa bhasI mara - mALA jaDabAM paMDita." bhagavAne - paramAtmAe, sarvavyApaka, sarvazaktimAna, vibhu paramezvare haNyA; bIjA koIe nahi. dareka jaNane kALanA grAsa thavAnuM sarajAyeluM ja che- emAMthI koIno chuTakAro nathI - bhagavAne temanA motane plega rUpe pAThavyuM ane te jaladI A phAnI duniyA tajI gayA." "to to pachI kudaratI rIte mRtyu pAmelA e nAITanA mRtyunuM vera levAnuM mAre mAthe rahetuM nathI - kAraNa ke, he paMDita, te jANI le ke, huM bigaDI sudhAranAro, du:khiyAne uddhAranAro ane pApIone haNanAro mahA-nAITa DaoNna kivaksoTa da lA-mAMzA chuM." Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 be adbhuta parAkramo! "paNa mahAzaya, tame mAro paga sIdho sarakho hato tene UlaTo bagADayo, pachI tame 'bigaDI sAdhAranAra' ane pIDitanA uddhAraka kema karIne kahevAo? mane nathI lAgatuM ke have bhagavAna paNa mArA vAMkA thayelA A pagane sIdho karI zake. parAkramonI zodhamAM pRthvI upara vicaratA tame, eka mahApaMDitanI nAhaka hatyA karI che, maherabAna -" paNa tyAre tuM A badhAonI sAthe AvA kAmamAM zuM karavA bhaLyo hato? AvA bihAmaNA jhabhbhA oDhI, AvAM maDadAM upADI javAM ane dorI javAM, e zuM tAjuM mahA-paMDitanuM kAma kahevAya?" are bhagavAna, mIThA mevA maLe evI sevA karavAnI taka huM zA mATe javA dauM? paNa have to mIThA mevAne badale bIjuM kAMI ja mane maLyuM che, eTale mAruM kamanasIba ja mane sAmuM maLyuM che, ema mAre mAnavuM rahyuM. paNa ThIka, ThIka, mahAzaya have mane mArA khaccara upara besADI do, to tamAruM kalyANa thaze. kAraNa ke, mAre have jhaTapaTa pelA badhA mArA sAthIo bheLA thaI javuM joIe-nahi to A aMdhArI rAte ekalo A vanavagaDAmAM huM kema karIne jIvato rahIza?"* - DaoNna kivaksoTane have saMtoSa thayo ke, pote to AvA bihAmaNA varavA vezamAM nIkaLelA lokone narakanA yamadUto mAnIne ja paDakAryA hatA - ane tema karavAmAM potAno irAdo kevaLa zubha hato. eTale temaNe jhaTapaTa sAjone bUma pADIne bolAvyo ane A paMDitane tenA khaccara upara besADavAmAM madada karavA pharamAvyuM. A daramyAna, sAnko pelA pAdarIo musApharI daramyAna khAvAnuM bhAthuM vagere lAdeluM eka khaccara pAchaLa paDatuM mUkI nAThA hatA, tenA uparathI potAno janmo jamIna upara pAtharI ghaNI ghaNI cIjo temAM ke "A paMDitane e Ave jokhamane vakhate paNa lAMbA lAMbAM vAkayo mUkIne lekhake te jamAnAnA (ane hAlanA paNa nahIM?!) nATayalekhakonI ThekaDI karI che - jeo du:kha ane trAsane prasaMge paNa potAnAM pAtrone moMe kevaLa bhabhakabharyA ane gItobharyA zabdo ThAMsatA. - e . Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 DaoNna kivakasoTa! bAMdhI levAnA kAme lAgyo hato. te have badhuM paravArI, jabhAnI gAMThaDI vALIne potAnA gadheDA upara lAdI, tyAM AvI pahoMcyo. pelA pAdarIne tenA khaccara upara besADI, tenA hAthamAM tenI mazAla soMpI tene vidAya karatAM sAnkoe kahyuM, "tamo lokone vikhyAta DaoNna kivakasoTa da lA-mAMzA -- ' dayAmaNA-moMvALA ' sAthe panArAM paDayAM hatAM, eTaluM yAda rAkhajo!" jyAre pelo paMDita vidAya thayo, tyAre DaoNna vikasoTe sAnkone pUchyuM, "bhAI, teM mane 'dayAmaNA moMvALA' tarIke kema oLakhAvyo?" "mAlika, tame e pAdarA sAthe vAto karatA hatA tyAre tenA mAM karatAM tamAruM ja mAM mane eTaluM badhuM dayAmaNuM lAgyuM ke, mArA moMmAMthI e zabda nIkaLI paDayo. kadAca tame e yuddhamAM khUba thAkI gayA hazo, athavA tamArA jaDabAmAMthI ghaNA dAMta tUTI gayA che, tethI tamAruM mAM mane evuM dekhAyuM haze." 66 nA, nA, bhAI; mArI jIvanakathA lakhavAnuM je RSine soMpAyuM haze, te RSine mArA eka upanAmanI jarUra have lAgI haze; kAraNa ke, jUnA jamAnAnA ghaNA mazahUra nAITone 'saLagatI taravAravALo', 'mRtyughaMTavALo'- evAM evAM upanAmo lAgu pADavAmAM AvatAM. mAruM paNa evuM koI '-vALo' upanAma hovuM joIe, ema Avazyaka lAgavAthI, e RSie ja tArA mAMe mAruM e nAma kaDhAvaDAvyuM che! eTale AjathI huM e upanAma ja dhAraNa karuM chuM!" ATaluM kahI DaoNna kivasoTa pelI pAlakhI jovA mATe javAnI taiyArI karatA hatA, tevAmAM sAnkoe temane AjIjI karIne kahyuM ke, "pelAo eka jaNa sAme laDatAM Ama bhAgI gayA, tenI zaramanA mAryA bhegA thaI ahIM pAchA Avaze; paNa ApaNe have kayAM navarA chIe? ApaNe haju khAvuM pIvuM che--eTale bhale e loko emanI meLe AvI emanuM maDaduM upADI jAya. ApaNe to pelI TekarI tarapha jaI, have nirAMte thoDuM khAIepIe to basa. 'maDadAM thAya kabara bheLAM, ane jIvatAM thAya bhojana bheLAM ! 'ema kahI teNe DaoNna vikasoTanA javAbanI rAha joyA vinA sIdhI gadheDAne eDI ja mArI. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be adbhuta parAkramo ! 75 DaoNna kivakasoTa paNa badhI bAbatano vicAra karI, tenI pAchaLa pAchaLa ja UpaDayA. thoDI vAramAM te baMne jaNA be parvata vaccenI eka khINamAM AvI pahoMcyA. tyAM eka jagAe sarakhI jamIna jANI, gadheDA uparathI nIce UtarI, sAnkoe potAno jamAo choDayo, ane temAMthI pote paDAvI lIdhelI sArI sArI khAvAnI vAnIo kADhI. baMne jaNa have nirAMte besI, vAto karatA karatA potAnA peTanI Aga ThAravA lAgyA. paNa satyAnAza! peTanI Aga mAtra khAdhAthI zI rIte Thare? sAthe pIvAnuM kaMIka joIe ne ! paNa sAnkoe utAvaLamAM pAdarIonA sAmAnamAMthI evuM kazuM zodhavAnI ke laI levAnI paMcAta karI nahotI. have baMne jaNa tarasathI akaLAvA lAgyA. paNa sAnkoe AsapAsanA ghAsa upara hAtha pheravIne kahyuM, "mAlika, ATalAmAM pAse ja kayAMka pANI hovuM joIe; nahi to AvuM ghAsa ahIM Uge nahi. ,, tarata ja baMne potapotAnA vAhanane lagAmathI doratA, aMdhArAmAM dhIre dhIre AgaLa cAlyA. basoeka DagalAM teo AgaLa cAlyA, evAmAM temane UMcethI pANI paDatuM hoya evo khaLakhaLa avAja saMbhaLAyo. teo rAjI thaI te avAja kaI bAjuethI Ave che te nakkI karavA lakSa daIne sAMbhaLavA lAgyA. tevAmAM temane vacce vacce niyamita Avato moTo dhaDAdhaDa avAja tathA sAMkaLo ane lokhaMDa aphaLAvAno raNakAra paNa saMbhaLAyo. e dhaDAdhaDa avAja evo joradAra hato ke, koinI paNa chAtI besI jAya. ajANI jagA, ghora aMdhakAra, nirjana sthAna, jhADanAM pAMdaDAMno jorathI Avato ravaravATa, ane vacce vacce A dhaDAdhaDa Thoka! savAra thavAne haju vAra hatI; ane AvI bhaya bharelI jagAmAM paDI rahevuM e paNa jokhamakAraka. paraMtu DaoNna kivakasoTa jenuM nAma, te kazAthI DarIne thobhe zAnA? temaNe tarata e ajJAta jokhamamAM dhasI javAno manasUbo karyo, tathA sAnkone bIka lAgatI hoya to pAchaLa ja rahevA jaNAvyuM. sAthe sAthe temaNe dhIme rahIne umeryuM: "jo huM traNa divasa sudhImAM A jagAe pAcho na AvyuM, to tAre jANavuM ke huM koI bhayaMkara kAvatarAno bhoga thaI cUkayo chuM; to pachI tAre sIdhA leDI DuliniyAne Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! jaIne maLavuM ane temanA vaphAdAra sevakanA upara zuM zuM vItyuM che, tathA temanuM nAma digaMtamAM mazahUra karavA temanI meM zI zI sevAo bajAvI che, teno saMpUrNa ahevAla Apavo." sAnko AvA AkharI vidAyanA zabdo sAMbhaLI raDI paDyo ane karagarIne kahevA lAgyo, "atyAre aMdhAruM che, ane koI paNane jovuM nathI; tyAM sudhImAM ApaNe ahIMthI pAchA cAlyA jaIe, to temAM kazI nAmozI nathI. hAthe karIne aMdhArAmAM kUdI paDavAnuM ApaNe koIne lakhI ApyuM nathI! uparAMta AvA aMdhArAmAM mane ekalAne choDIne tame cAlyA jazo, topaNa huM phaphaDIne ja marI jaIza, ane mArAM bairIchokarAM ravaDI maraze." | DaoNna kivakasoTe javAba Apyo, "mAre viSe kadI ema nahIM kahe-- vAvuM joIe ke, huM kAkalUdIothI ke AMsuthI palaLIne ke bhaya athavA DarathI kaMpIne koI parAkramamAMthI pAcho haTI gayo. uparAMta huM to ahIM, ja chapAI raheje; ane dhAra ke huM jIvato pAcho na AvuM, to paNa mArA vilamAM meM tAre mATe bharaNapoSaNanI pUratI jogavAI karI rAkhI che." sAnko samajI gayo ke, tenA mAlika mAtra samajAvavAthI mAne tevA nathI; UlaTA, jema jema nA kahIzuM tema tema te vadhu jussAmAM Avaze. eTale teNe yukti karIne rojhinenTInA pAchalA be paga potAnA gadheDAnA achoDA sAthe bAMdhI dIdhA. eTale jyAre DaoNna kivakasoTe rojhinenTIne AgaLa javA eDI mArI, tyAre te Doka AgaLathI game teTalo UMconIco thayo paNa tenI jagAethI eka IMca paNa AgaLa khasyo nahi. DaoNna kivakasoTe ghaNA dhamapachADA mAryA, paNa kAMI vaLyuM nahi. chevaTe sAnko bolI UThayo, "juo bhagavAna ja evuM icche che ke, tame A aMdhArAmAM AgaLa jAo nahIM; eTale te roganenTI jevA DAhyAkahyAgarA prANIne paNa AgaLa casakavA detA nathI." chevaTe thAkIne DaoNna kivakasoTe ajavALuM thAya tyAM sudhI tyAM thobhavAnuM kabUla karyuM. paNa thoDI vAramAM bhayanA mAryA sAnkone jhADo thavA lAgyo. paNa DaoNna kivakasoTane choDIne khasavAnI jarAya himata na hovAthI, teNe tyAM ne tyAM Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be abhuta parAkramo! ja jhADo karyo. DaoNna kivakasoTane kaMIka durgadha AvI kharI; paNa tethI to pelo dhaDAdhaDa avAja karanArA daityonI ja kaMIka kALI kAmagIrInI temanI kalpanA majabUta thaI. savAra thavA AvatAM sAnkoe rojhinenTInA pAchalA pagethI peluM doraDuM choDI nAkhyuM, eTale rojhinenTI have chUTo thaI kharIo pachADavA mAMDyo. tene zubha zukana mAnI have DaoNna kivakasoTa sAnko sAthe dhIme dhIme e avAja jyAMthI Avato hato te tarapha AgaLa vadhavA lAgyA. thoDe dUra gayA pachI jhADonI ghaTAmAMthI teo bahAra nIkaLyA, tyAre UMce zilAomAM thaIne nIce paDato eka dhodha temanI najare paDayo. e dhodha jyAM paDato hato te nIcenA bhAgamAM makAna jevuM kaMIka hatuM. pelo dhaDAdhaDa avAja tenI pAchaLathI ja Avato hato. e dhaDAdhaDa avAjathI DarIne rojhinenTI acAnaka thaMbhI gayo. DaoNna vikasoTe tene thAbaDyo ane bucakAryo, tyAre dhIme dhIme khacakAto khacakAto te AgaLa cAlavA lAgyo. DaoNna kivakasoTa koI rAkSasI atyAcAranuM kRtya najare jovA maLaze ane koInA bacAvamAM jhaMpalAvavAnuM thaze ema mAnI, bhagavAnane tathA leDI DulasiniyAne utAvaLe yAda karavA lAgI gayA. sAnko paNa barAbara rojhinenTInI ADamAM rahI tenA paga vaccethI AgaLa zuM dekhAya che te jovA prayatna karavA lAgyo. thoDe dUra jatAM eka zilA AgaLano vaLAMka pasAra karatAM ja temanI najare je dekhAva paDayo te joI, - vahAlA vAcaka gabharAvAnI jarUra nathI, koInA are sAnkonA paNa chakkA chUTI na gayA, paNa tenA hasavAnA baMdha jarUra khUlI gayA. kAraNa ke pANInA dhodhathI yAMtrika rIte cAlatA kapaDAM dhovAnA rAkSasI dhokA ja tyAM kapaDAMnA DhagalA upara phaDAphaDa paDatA hatA. arthAta pavanacakkInI jema A eka pANI-cakkI hatI. DaoNna kivakasoTane sAnkonA A khaDakhaDATa hasavAthI mAThuM lAgI gayuM; ane temaNe potAnA bhAlAno hAtho tenA khabhA upara jorathI ThapakArIne tene vinayavivekathI vartavAnI zIkha ApI. kAraNa ke, nAITa lokone sAmAnya majariyAta varganA loko potAnA kAmakAja mATe je AvI Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 DaoNna kivakasoTa! tuccha yAMtrika goThavaNo kare, tenI mAhitI zI rIte hoya? sAme zuM che e jANavAnI paravA karyA vinA bahAdurIthI tenI sAme dhasI javA taiyAra thaI jAya, emAM ja temanI khUbI to rahelI che. sAnkone e chevaTanI vAta to kabUla karyA vinA cAle tema nahotuM. 10 maeNmbinene suvarNa-Tepa thoDI vAramAM varasAda varasavA mAMDyo. eTale sAnkoe jhaTapaTa pelI pANI-cakkInA makAnamAM ja pesI javAno vicAra karyo. paraMtu e jagAne kAraNe potAnI ThekaDI thaI hovAthI DaoNna kivaksoTane e sthaLa upara tiraskAra AvI gayo hato; eTale te tyAM javA kabUla ja na thayA. thoDI vAramAM teo dhorI mArga upara AvI pahoMcyA. thoDe dUrathI temaNe eka ghoDesavArane sonA jevuM caLakatuM kazuMka mAthe mUkI A tarapha Avato joyo. DaoNna kivakasoTe tarata sAnkone e batAvIne kahyuM, "eka bAraNuM baMdha thAya ne bIje UghaDe evI je kahevata che, te AnuM nAma! kahevatomAM lokoe potAno kevo kImatI anubhava saMgharyo hoya che! gaI rAte ApaNe pANIcakkI sAme doDI jaI, hAsyAspada banyA hatA, paNa atyAre jo, eka sArAM parAkrama ja ApaNI tarapha AvI rahyuM che! AmAM to aMdhArAne kAraNe ke ajANyA avAjone kAraNe kazI bhUla thAya tevuM ja nathI. A to maoNmbino nAmanA mahA baLavAna Araba vIrano jANIto suvarNa-Topa paherIne koI ghoDesavAra nAITa Ave che. have, meM je koI nAITa pahelo sAme maLe, teno Topa utArI levAnI pratijJA karI che, te to tuM jANe che." sAnkoe jhaTapaTa DaoNna kivakasoTane saMbhaLAvI dIdhuM ke, "zetaraMjImAM ghAlIne uchALavAthI ke aMdhArAmAM thayelI mArapITathI mArAM hADakAM-pAMsaLAM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | maeNmbinono suvarNa-Topa 79 game tevAM khokharAM thayAM haze, paNa mArI AMkho to haju sAbadI ja ja che. eTale mane je spaSTa dekhAya che te mane kahI levA do-A sAmAM Avato koI ghoDesavAra nathI; kAraNa ke tenA paga nIce mArA jevuM ja rUDuM rUpALuM gadheDuM spaSTa dekhAya che. tenA mAthA upara Topa-hopa kaMI nathI paNa vAsaNa jevuM kazuMka UMdhuM pADeluM che, ane te sonA jevuM caLake che, eTaluM kharuM." DaoNna kivakasoTe kaMTALAbharelA avAje javAba Apyo, "tuM to haMmezano Darapoka, zaMkAzIla ane utsAha upara TADhe pANI reDanAro mANasa rahyo. mAre tArI sAthe jIbhAjoDImAM vakhata bagADavo nathI; huM to pelo suvarNa-Topa meLavavA ja mAguM chuM; tane bIka lAgatI hoya to tuM ahIM bAjue Ubho rahe." "mAlika, huM to ahIM ja UbhA rahevAno chuM; paraMtu, A paNa tamAruM pANI-cakkI jevuM ja parAkrama thaIne UbhuM raheze evuM mane spaSTa dekhAtuM hovAthI huM tamAruM dhyAna kheMcuM chuM." khabaradAra, sAnkoDA!" DaoNna kivaksoTa have gusse thaI trADI UThayA; "AjathI samajI rAkha ke, jo te pharI mane pANI-cakkI eTalo zabda paNa bhUlecUke saMbhaLAvyo, to huM sogaMdapUrvaka kahuM chuM ke, mArI mArIne tAro murabbo karI nAkhIza." sAnkoe tarata potAnA hoThane tALuM mArI dIdhuM; kAraNa ke, have mAlikanA hAthano ja mAra khAvAnuM tene bAkI rahyuM hatuM! vAta ema hatI ke, e bAju be gAmaDAM pAse pAse AvelAM hatAM. paraMtu emAMnuM eka gAmaDuM evuM nAnuM hatuM ke, temAM eka dukAna na hatI ke eke hajAma na hato. eTale A bAjunA gAmano hajAma ja jyAre pelA gAmamAM koInI phasa kholavAnI hoya ke hajAmata karavAnI hoya, tyAre potAnuM kAMsAnuM tAMsaLuM laIne te gAmaDe jato. Aje varasAda paDato hato eTale potAnI navI heTa bagaDI na jAya te mATe teNe potAnuM tAMsaLuM mAthA upara UMdhuM pADyuM hatuM. e tAMsaLuM tAjuM ja ghasI-mAMjIne UjaLuM kareluM hovAthI, dUrathI camakArA mAratuM hatuM. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! DaoNna kivaksoTane badhuM potAnAM kalpanA-cakSuthI ja jovAnI Teva hatI; eTale temaNe potAnA ghoDAne sIdho te hajAma upara doDAvI mUkayo ane thoDe dUrathI bUma pADIne tene kahyuM, "badamAza, laDavA taiyAra thaI jA, athavA te paDAvI lIdhelo vikhyAta suvarNa-Topa mane soMpI de." pelA hajAme A koI vicitra dekhAvavALA mANasane bhAlo hAthamAM rAkhI, sIdho potAnA tarapha dhasI Avato joI, DahApaNa vAparI tarata gadheDA uparathI paDatuM nAkhyuM, ane pachI jhaTapaTa UbhA thaI jaI, khetaro tarapha bhAgavA mAMDayuM -zikArIone pAchaLa paDelA joIne sasaluM bhAge tema! DaoNna kivakasoTe have medAnanA saMpUrNa mAlika banI, pAse AvI pelo suvarNa-Topa upADI levA sAnkone kahyuM. sAnkoe pAse AvI, e tAMsaLuM hAthamAM lIdhuM ane kahyuM, "mAlika, A to kevaLa eka tAMsaLuM che." | DaoNna kivakavoTe te tAMsaLuM mAthe mUkI dIdhuM, ane sAnkone kahyuM, "mUrakha, A sonAno suvarNa-Topa jenA hAthamAM Avyo haze, teNe eno upayoga samajyA vinA, kevaLa paisAnA lobhamAM eno nIceno mahorAvALo bhAga kApI laIne vecI khAdho che. bAkIno A ardho bhAga tethI ja tane tAMsaLA jevo dekhAya che. koI zahera rastAmAM Avaze tyAre huM Ano bAkIno mahorAno bhAga karAvI laIza, eTale pachI sonIonA deve yuddhanA deva mATe ghaDelA Topa karatAM paNa e vadhu jovA jevo banaze. daramyAna ATalo ardho bhAga paNa mAthA upara rAkhavAthI patharo batharo vAgato to aTakaze." "kharI vAta mAlika, juone be lazkarI sAthenI athaDAmaNamAM gophaNano patharo vAgavAthI tamArA pelA kImatI SadhanI bhaMbhalI ane tamArA jaDabAnA keTalAya kImatI dAMta tUTI gayA hatA." bhAI, tAre e bhaMbhalI tUTI gayAno zoka karavAnI jarUra nathI; kAraNa ke e jAduI auSadha banAvavAnI rIta mane yAda che ja; eTale ApaNe game tyAre te auSadha pharI banAvI zakIzuM, eTale mAre ke tAre kazA ghA paDe tethI DaravAnI jarUra nathI." Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maeNbdinono suvarNa-Topa "mAlika, e davA to nAITone ja kAragata nIvaDe che, eTale have mAre e auSadha jIvatAM kadI pIvuM na paDe evI ja bhagavAnane mArI prArthanA che, uparAMta mArapITa tathA vAgavAnA mokA AvavA ja na devA e ja A badhAno sahelo upAya che. have pharIthI koI badamAzo mane zetaraMjImAM uchALe evuM mAre thavA devuM ja nathI." "are bhAI, tuM evI badhI bhUtakALanI vAto ane bhUtakALanAM vera sAcA khristInI peThe jhaTa bhUlI jatAM zIkha. e zetaraMjIvALo banAva to pelA tophAnI lokono eka khela ja hato; tene mana upara bahu levAnI jarUra nathI. meM paNa ene khela gaNI kADhayo na hota, to kyAranA pAchA jaIne enuM vera vALyuM hota." bhale, to huM paNa e banAvane khela ja gaNI kADhIza; kAraNa ke, tenuM vera levAnuM to tamane paNa maMjUra nathI. paNa have ApaNe A gadheDAnuM zuM karavuM che?" "viyI nIvaDelA nAITono evo zirasto nathI ke, hArelA nAITanI milakatano kabajo levo. potAno ghoDo yuddhamAM mAryo gayo hoya ke ghAyala thayo hoya to to teno ghoDo kAmamAM laI zakAya. paNa mAro ghoDo to sAjo che, eTale e ghoDAne kevaLa yuddhamAM jItyo hovAne kAraNe cAlato pAchaLa laI levo te yogya na kahevAya." paraMtu nAITa loko bhale dumanano ghoDo sAthe laI na le; paNa temanA skavAyaro duzmananA sArA gadheDAne potAnA kharAba gadheDAne badale badalI zake ke nahi, te mane kaho mAlika. kaMI nahi toya, mArA gadheDAnuM khogIra jUnuM thaI gayuM che, to A duzmananA gadheDAnuM navuM khogIra badalI lauM ke nahi?" "prAcIna graMtho duzamananA gadheDAnuM (bhale tuM A ghoDAne gadheDuM ja kahe) khogIra temanA skavAyaro badalI laI zake ke nahi, te bAbatamAM cUpa hovAthI, huM tane khogIra badalavAnI paravAnagI ApuM chuM." sAnkoe vadhu rAha joyA vinA tarata potAnA gadheDAnuM jUnuM khogIra kADhI nAkhyuM ane pelA hajAmanA gadheDAnuM navuM khogIra tenA upara DaoN.-6 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 DaoNna kivakasoTa! caDAvI dIdhuM. AthI tenuM gadheDuM tenA zabdomAM "cAramAMthI traNa hissA navuM thaI gayuM. have bane jaNa rojhinTI laI jAya te tarapha zAMtithI AgaLa cAlyA. thoDe dUra gayA pachI sAnkoe dhIme rahIne vAta kADhI, "mAlika, AvA nirjana vana-vagaDAmAM rakhaDavA karatAM, ApaNe koI moTA rAjAmahArAjAo ke amIra-umarAvo rahetA hoya ane laDatA hoya evA bhAgamAM jaIe to vadhu sAruM nahi? ahIM tame phAve tevAM moTAM parAkramo karo to paNa AjubAju jonAruM ke temanI kadara karanAruM koI hotuM nathI. eTale mahAna parAkramone aMte maLato satkAra, moTo bhojana-samAraMbha ke InAma-akarAma emAMnuM kazuM tamane prApta thatuM nathI." | DaoNna kivakasoTe vicAra karIne javAba Apyo, "bhAI, badhA nAITo prAraMbhe ajANI jagAe ja parAkramo karavAnuM zarU kare che. pachI temanI kIrti jema jema phelAtI jAya che, tema tema moTA moTA rAjAo ke amIra-umarAvo potAnI koI muzkelImAMthI uddhAra karavA temanI madadanI yAcanA karatA temane potAne tyAM bolAvI jAya che. te vakhate teo potAnA nagaramAM te nAITanA praveza vakhate bhAre satkAra-samAraMbha goThave che. te vakhate rAjAnI kuMvarI ane tenI tahenAtamAM rahetI kumArikA-sakhI paNa hAjara hoya che. pachI rAte bhojana-samAraMbha bAda te rAjakuMvarI potAnI sakhI mAraphate saMdeza mokalI te nAITane gupta rIte maLavAnuM goThave che. temAMthI te e nAITane ja pati tarIke svIkAravA taiyAra thaI jAya che. paNa daramyAna te rAjakuMvarInA pitAnA rAjya upara caDI AvelA duzmano sAme pelA nAITane laDavA javAnuM thAya che. te vakhate mahela pAchaLanA bagIcAonAM jhuMDomAM rAjakumArI nAITane vidAya-du:khathI bhAgI paDate hRdaye raNasaMgrAmamAM vidAya Ape che, ane laDAImAMthI vijayI thaIne AvyA bAda potAnI sAthe lagna karavAnuM vacana lIdhA bAda ja tene laDavA javA de che. e laDAImAM vijyI nIvaDIne tathA bhAre parAkramothI moTAM yazakitI saMpAdana karyA bAda te nAITa pAcho te rAjAnA nagaramAM vijayapraveza Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maeNmbrinono suvarNa-Topa 83 kare che. te vakhate pelI rAjakumArInA AnaMdano pAra raheto nathI. ane bhojana-samAraMbhane aMte gupta sthAnamAM maLyA bAda te rAjakuMvarI te nAITane potAnI sAthe lagna karavA ApelA vacananI yAda devarAve che. rAjA potAnI kuMvarIne koI rAja-putra sAthe ja paraNAvavA icchato hoya che, ane nAITa rAjAno putra che ke nahi te koI jANatuM hotuM nathI. rAjakuMvarI nirAza thaI jAya che: paNa pachI teno prema vijayI nIvaDe che ane nAITa tenuM haraNa karI jaI chUpI rIte tene paraNI jAya che. pachI rAjA temano svIkAra kare che. ,, " paNa mAlika, A to tamArA khuzanasIbanI badhI vAta thaI; paNa tamArA garIbaDA skavAyaranuM A badhAmAM zuM ruMdhAyuM?" "le, pelI rAjakuMvarInA gupta saMdezA lAvatI laI jatI tenI kumArikA sakhIne paNa sAthe ja upADI javAnI ane tenI sAthe tArAM lagna karAvI devAnAM. ane huM tane umarAva-pada badhuM eTale tArI sAthe lagna karavAno pelI kumArikAne vAMdho paNa na rahe. paNa eTaluM yAda rAkhaje ke, pachI tuM AvI dADhI-bADhI gAla upara UgavA daIza e nahi cAle; kAraNake, amIra-umarAvonA gAla upara vALano eka tAMtaNo paNa Ugelo rahevo na joIe." "mAlika, enI phikara na karazo; huM eka hajAmane mArA tahenAtadAra tarIke ja rAkhI laIza; tathA bahAra jaIza tyAre paNa tene mArA ghoDA upara ja pAchaLa besADIne laI jaIza, eTale kazo vAMdho ja nahi Ave: nokarano nokara, ane hajAmano hajAma !" "paNa amIra-umarAvo potAnA ja ghoDA upara pAchaLa koIne besADIne laI jAya, evuM meM jANyuM nathI; potAnA sevakone to bIjA ghoDA upara pAchaLa AvavA kahevuM joIe.' "mAlika, e badhI hajAma-phajAmanI paMcAta tame mUkone! pahelAM tame rAjA thaI jAo ane mane umarAva banAvI do, eTale basa!" DaoNna kivakasoTane e sAme kazuM kahevAnuM na hatuM; ane kazuM kahe te pahelAM to temanI najare evuM eka dRzya paDayuM ke je temanI A vijyayAtrAmAM eka vicitra bhAga bhajavanAruM banavAnuM hatuM. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 baMdIvAnI mukti gayA prakaraNane aMte, utAvaLe ame jaNAvI gayA tema, baMne jaNa vAto karatAM karatAM AgaLa jatA hatA, tevAmAM temanI najare eka vicitra dRzya paDyuM. gaLe eka lAMbI sAMkaLa bAMdhelA ane koI koIne hAthe page bIjAM baMdhana nAkhelA bAra mANaso dhIme dhIme raste cAlatA AvatA hatA. baMdUkadhArI be ghoDesavAro, tathA taravAra-kaTAradhArI be pagapALA rakSako temanI sAthe hatA. sAnko temane joI bolI UThyo, "o mAlika, A bicArAone sAMkaLe bAMdhI rAjAjInAM vahANa upara majUrI karavA laI jAya che!" "zuM rAjA paNa koIne baLAtkAre Ama kAma karavA dhakelI daI zake?" DaoNna kivasoTe pUchayuM. "mAlika, mArA kahevAno artha eTalo ja hato ke, A badamAza gunegArone kAyadA pramANe sajA karIne rAjAjInAM vahANo upara halesAM mAravA laI jAya che." bhale tema hoya, chatAM teo potAnI marajIthI tyAM na jatA hoya, to temane parANe laI javAmAM Ave che, eTaluM to kharuM ne? to pachI e badhAno e saMkaTamAMthI - e du:khamAMthI uddhAra karavo e mAro dharma banI rahe che. kAraNa ke, nAITa jyAM jyAM vicare, tyAM sAmAnya mANasa upara paNa kazo jorajulama thato hoya - bhale pachI te rAjAnA hukamathI thato hoya - to tene temAMthI choDAvavo e nAITanuM kartavya banI jAya che." paNa eTalAmAM to pelA loko cheka najIka AvI pahoMcyA, eTale DaoNna kivakasoTe vivekabharyA zabdomAM pelA ghoDesavArone pUchayuM, "A lokone Ama kyAM laI javAmAM Ave che?" 84 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdIvAnonI mukti 85 pelA ghoDesavAromAMnA eka javAba Apyo, "A loko bhayaMkara gunegAra che, ane temane sajA thaI hovAthI rAjAjInAM vahANo upara sevA bajAvavA laI javAmAM Ave che. ethI vadhAre pUchaparacha karavAnI tamAre hoya nahi, ane tamane javAba paNa ApavAmAM Avaze nahIM." "paraMtu AvuM kamanasIba temanA upara zA kAraNe AvI paDyuM e jANavAnI mane icchA che; ane jo e icchA pUrI karavAmAM Avaze, to huM tene mArA upara thayelI moTI maherabAnI gaNIza." pelA ghoDesavAre kahyuM, "e badhAnAM kAgaLiyAM mArI pAse khIsAmAM che; paraMtu rastA upara e kAgaLo kADhI zakAya nahi, eTale tame sAthe cAlatA cAlatA e saune TUMkamAM temano guno pUchI zako cho. e badhA evA pramANika mANaso che ke, kazuM chupAvyA vinA tathA saheja paNa zaramAyA vinA, potAne zA kAraNe sajA thaI te barAbara kahI batAvaze !" DaoNna kivakasoTe have eka pachI eka jaNane pUchavA mAMDyuM. pahelAe kahyuM, "premamAM paDavAne kAraNe mane sajA thaI che." premamAM paDavAne kAraNe AvI sajA thatI hoya, to to mArA jevAone sauthI pahelAM sajA thavI joIe," DaoNna kivaksoTe navAI pAmI kahyuM; "kAraNake, nAITa jevo prema-zUro bIjo koI hoya nahIM!" pelA ghoDesavAre hasatAM hasatAM khulAso karyo ke, "koIne tyAMthI corI ANelI kapaDAMnI gAMsaDI upara tene eTalo badho prema thaI gayo ke, te pakaDAyo tyAM sudhI teNe tene hAthamAMthI choDI nahi! eTale e gAMsaDI upara hArdika prema rAkhavA badala tene A sajA thaI che, ema tenuM kahevuM che!" bIjo kedI eTalo badho DhIlo tathA hatAza thaI gayo hato ke, teNe DaoNna kivakoTanA praznano kazo javAba ja Apyo nahi. eTale pahelA kedIe ja potAnI avaLavANImAM jaNAvyuM ke, "vadhAre paDatuM gAvA mATe tene A sajA thaI che." gAvA mATe AvI sajA? to to prema-gIto Akho vakhata lalakAryA karanAra mArA jevAone sauthI pahelA pakaDavA joIe," DaoNna vikasoTe jaNAvyuM. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! pelA aphasare ja hasatAM hasatAM khulAso karyo ke, "Dhora - corInA gunAsara tene pakaDavAmAM Avyo hato, paNa te nAmukkara jato hato eTale tene jataraDAmAM ghAlI ribAvavAmAM Avyo. te vakhate e badhuM mAnI gayo. tethI tenA sAthIo mazkarImAM tene "gAvA badala sajA thaI" ema kahe che. jANe, jataraDAmAM ghAlyA pachI, 'hA'nI jema 'nA' kahevuM paNa sarakhuM ja saheluM hoya !" trIjA kedIne pUchatAM teNe javAba Apyo, "mArI pAse vIsa yUkeTa na hovAthI mane pAMca varasanI sajA thaI che." DaoNna kivakasoTe tarata tene vIsa DayUkeTa kADhI ApavA taiyArI batAvI; tyAre teNe javAbamAM kahyuM ke, "huM pakaDAyo te vakhate lAMca ApavAnA ke vakIla karavAnA vIsa DayUkeTa mArI pAse hota, to huM chUTI gayo hota -eTaluM ja mArA kahevAno artha che. atyAre vIsa DayUkeTa mane Apo tethI kaMI vaLe nahi." cotho kedI to eka gharaDo mANasa hato. tenI sapheda dADhI tenI chAtI sudhI pahoMcatI hatI. tene DaoNna kivakasoTe pUchayuM, tyAre te raDavA ja lAgI gayo. pachI thoDI vAre te bolyo, "taDapatAM hRdayo zAMta thAya ane tRpta thAya evA zubha hetuthI juvAniyAne bhegAM karI ApavAnuM puNya-kArya karavA badala mane A sajA thaI che." khulAso karavAnI jarUra nathI ke, te lohIno vepAra karanAro vezyA-dalAla hato. pAMcamo kedI potAnI be kuMvArI baheno tathA bIjI be pitrAI baheno sAthe vyabhicAra karavAnA gunAsara pakaDAyo hato. chaThThA kedIne bIjA kedIone hisAbe ADI avaLI ane vajanadAra vadhu beDIo nAkhavAmAM AvI hatI. te trIseka varSano zaktizALI juvAna hato, tathA eka AMkhe kANo hato. te e bhAgamAM rIDhA gunegAra tarIke jANIto hato ane pahelAM paNa cAra varSanI sajA pAmI Avelo hato - paNa jelamAMthI bhAgI chUTavA badala A vakhate tene daza varSanI keda thaI hatI. teNe mojathI potAnAM parAkrama kahI batAvavA mAMDyAM. DaoNna kivakasoTa tethI bahu prabhAvita thaI gayA ane AvA buddhizALI mANasane jelamAM pUravA badala kheda vyakta karavA lAgyA. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdIvAnonI mukita pelA aphasare te kANiyAne eka gALa bhAMDIne kahyuM, "e badamAane tame buddhizALI kaho cho, mahAzaya? enAM karatUto sAMbhaLIne to paththaro paNa phATI paDe." pelAe aphasarane potAne mATe game tevI bhASA na vAparavAnI tAkIda ApI ane kahyuM ke, "mArA gunA pakaDAI gayA eTale huM pApiyo chuM, ane tamArA badhAnA gunA chupAI rahyA che eTale tame badhA satA cho kema? bhalA bhalA pratiSThita thaIne pharatA tamArA jevA keTalAyanA evA evA gunAo huM jANuM chuM, jemanI AgaLa mArAM kRtyo to puNyakRtyo ja lAge. uparAMta tame lokoe mane pakaDayA pachI paNa nAhaka khUba mAra mAra karyo che; paraMtu yAda rAkhajo daza varSa to AMkha mIMcatAMmAM vItI jaze, pachI tamo sauno hisAba huM rajeraja cUkate karavAno chuM." pelo aphasara A dhamakInA zabdo sAMbhaLI ekadama gusse thaI gayo. te tarata potAno daMDo laI pelA upara tUTI paDyo. paraMtu DaoNna kivakasoTe vacce paDI aphasarane kahyuM, "Ama hAthapaga bAMdhelA mANaso upara hathiyAro sAthe humalo karavo, emAM maradAI nathI." pachI temaNe pelA kedIone saMbodhIne kahyuM, "bhAIo, tame badhAe gunAo karyA haze ane tamane sajA thaI haze; paNa e sajAno amala Ama baLajabarIthI karavAmAM Ave e mane maMjUra nathI; koI paNa mANasa upara bIjo mANasa baLajabarI vApare ane mArA jevo nAITa joI rahe, ema banavuM zakya nathI. eTale huM tamo sau vatI A aphasarone prathama to vinaMtI karIne kahuM chuM ke, tamane saune abaghaDI ja choDI mUke, paNa jo teo mArI vinaMtIne nahi gaNakAre, to pachI mAre nAchUTake teo sAme zastra ugAmavAM paDaze. teo zastradhArI che, eTale teo sAme zastra ugAmavAmAM mane kazI nAnama lAgavAnI nathI." pelI aphasara have paristhitine Avo vaLAMka letI joI coMkayo, ane teNe rAjAjInA hukamathI DaoNna kivaksoTane sIdhA potAne raste cAlyA javA pharamAvyuM-'nahi to tArI khera nathI,' ema paNa kahyuM. 'DaoNna kivakasoTe A sAMbhaLI ekadama evA jussAthI tenA upara humalo karyo ke, te potAno bacAva karI zake te pahelAM to te temanA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivaksoTa! bhAlAthI ghAyala thaI jamIna upara DhaLI paDayo. tenA sAthIo rAjAjInI ANa sAmenA A hiMmatabharyA humalAthI coMkI UThayA ane tarata taravAro sAthe DaoNna kivaksoTa upara tUTI paDayA. paraMtu e daramyAna lAga joI pelA kedIo sAMkaLa toDI chUTA thavA lAgyA. eTale saMrakSako DaoNna vikasoTane choDI pelA kedIo tarapha vaLyA. paNa te ja vakhate DaoNna kivaksoTe temanA upara evo jabaro dhasAro karyo ke, teone temanA tarapha vaLavuM paDayuM. Ama be bAjunI paMcAto saMbhALavA javAmAM eka vAta teo pUrI saMbhALI zakyA nahi. sAnkoe paNa ala vAparIne pelA bhAre beDIovALA himatavAna kedIne chUTavAmAM pahelI madada karI; eTale te chUTo thaI, pelA DhaLI paDelA aphasaranI baMdUka ane taravAra AMcakI laI, tarata DaoNna kivasoTanI madade doDI Avyo. daramyAna bIjA chUTA thayelA kedIoe paNa saMrakSako upara paththarono joradAra mAro calAvyo. Ama cotaraphathI sapaDAI jatAM e bicArA jIva laIne nAThA! DaoNna viksoTe have e badhA chUTA thayelA kedIone temanI muktinA badalAmAM leDI DulasiniyA pAse pahoMcI jaI temanA caraNamAM Akho ahevAla nivedita karavAno hukama karyo. pelA bhAre beDIvALAe DaoNna kivaksoTane kahyuM ke, "amArI pAchaLa haju sarakArI aphsaro khoLakhoLA calAvavAnA tathA vadhu kumaka lAvI amane pharIthI pakaDavA mATe prayatna karavAnA. eTale amAre to hamaNAM pahADa-parvatamAM chupAI javA doDI javAnuM che." paNa DaoNna kivaksoTane gaLe e vAta UtarI nahi; temaNe to kRtajanatA ane bevaphAI dAkhavavA badala e sauno phiTakAra karIne, pachI sau vatI e kANiyAne ekalAne mAthA upara dhULa nAkhI, tathA gaLe badhI beDIo vIMTIne namrapaNe leDI DulasiniyAnAM caraNomAM jaI DhaLI paDavA AjJA karI. pelo A badhI gAMDA jevI vAto sAMbhaLI navAI pAmyA; vastusthiti samajI jaI teNe tarata bIjA kedIone AMkha vaDe saMketa karatAM ja teoe A be jaNa upara jorathI paththaramAro zarU karyo. baMne jaNAe DhAlanI ke potAnAM jAnavaronI ADamAM chupAI javA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 baMdIvAnonI mukita ghaNo prayatna karyo, paNa sakhata vAgavAthI chevaTe baMne jaNa tammara caDatAM jamIna upara DhaLI paDayA. pelAo have jaladI jaladI parvato tarapha nAThA; paNa pelo kANiyo vadhu jaladI bhagAya te mATe sAnkonA gadheDA upara savAra thaIne nATho. gadheDA uparano badho sAmAna astavyasta thaI gayo hato, te teNe jamIna upara phagAvI dIdho. vezapalaTA mATe kevaLa DaoNna kivakasoTano jabbo te utArato gayo! sAnkone jarA kaLa vaLI, eTale potAnA gadheDAne laIne dUra nAsI jatA pelA badamAzane joIne te karuNa vilApa karavA lAgyo. potAnI tathA potAnA kuTuMbanI keTalIya sevAo bajAvI gayelA e gadheDA upara tene bahu mamatA hatI. pote gavarnara thavAnI lAlacamAM hAthamAM gadheDuM paNa khoyuM-eno ene sakhata raMja thavA lAgyo. ane spaSTa zabdomAM te jAhera paNa karavA lAgyo. DaoNna kivakasoTe jyAre potAnI jAgIra uparanAM pAMca gadheDAMmAMthI traNa sArAM gadheDAM tene ApavAnuM kabUla karyuM, tyAre ja te zAMta thayo. paNa have to pelA aphasaro kumaka laI AvI potAne pakaDI na le te mATe sAnkoe DaoNna kivoTane paNa parvato tarapha jaladI bhAgI kayAMka chupAI javAnI salAha ApI. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prema-tapazcaryA baMne jaNa have sArA maoNrenA parvata-mALa tarapha jaladI jaladI bhAgyA. DaoNna kivakasoTe thoDe dUra gayA pachI sAnkone kahyuM, "huM pelA aphasaronA DarathI tArI sAthe bhAgI Avato nathI, paraMtu tArI vinaMtIne mAna ApIne ja kevaLa AvuM chuM; nAITa kadI koInI bIkathI chupAI javA nAsabhAga kare ja nahi. mATe evI vAta tAre kadI koIne kahevI nahi, e zarate ja huM tArI sAthe AvuM chuM." - sAnko e bAbata kazI takarAra karyA vinA, e parvatomAM jaladI chupAI javAya tevI jagAe jaI pahoMcavAnI peravI karavA lAgyo. rAta paDavAnI thaI, tyAre teo evI jagAe AvI pahoMcyA ke je nirjanatA tathA durgamatAnI bAbatamAM ajoDa hatI. tyAM teo rAta pUratA thobhyA. bIje divase teo vadhu AgaLa cAlyA. evAmAM DaoNna kivaksoTe jamIna upara paDelI eka cIja potAnA bhAlAnI aNI vaDe upADavA prayatna karyo. sAnko e joI tarata tyAM doDI gayo ane joyuM to eka porTamenTo tathA khogIranI gAdI adhapardhA saDI gayA jevAM tyAM paDyAM hatAM. DaoNna kivaksoTe sAnkone e porTamenTonuM tALuM toDIne tene ughADI aMdara zuM che te jovA hukama karyo. to aMdarathI cAra suMdara paheraNa, bIjAM paNa suMdara, svaccha, phezanebala kapaDAM, tathA eka hAtharUmAla bAMdhelI keTalIka sonAmahoro vagere nIkaLyuM. vadhu aMdara phaMphosatAM, korA kAgaLanI pAkI bAMdhelI eka suMdara noMdhapothI paNa nIkaLI. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAyeza sarainA parvata-mALamAM maLelI noMdhapothI. - pR0 91 - Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 prema-tapazcaryA DaoNna kivaksoTe sonaiyA sAnkone ApI dIdhA ane pelI neMdhapothI potAne ApavA kahyuM. sAnkoe khuzI thaIne e DaoNna kivakasoTane ApI dIdhI ane bIjuM badhuM potAnA jhoyaNAmAM khosI dIdhuM. DaoNna kivakasoTe e badho sAmAna kono che e jANavA maLe te mATe e noMdhapothI vAMcavA mAMDI. temAM suMdara akSare keTalAMka pAnAM bharIne kavitAo tathA gadya phakarAo lakhelA hatA. pahele ja pAne nIcenI kavitA hatI - nizcaya (gIta) "prema-devatA evo kaThora deva che, jene ApaNA du:khanI paravA nathI; are, krUratA e ja teno ekamAtra guNa che! nahi to tenI sAme phariyAda karavAnuM mane kAraNa maLyuM na hota! paNa jo prema e devatA hoya, to tenAmAM bIjAnAM aMtaranAM darada jANavAnI zakti hovI ja joIe! to pachI, ene jANI joIne bIjAne du:khI karanAra atyAcArI kahI na zakAya. to pachI mArA aMtarane saLagAvI mUkanAra A badhuM du:khadarada kyAMthI Ave che? to zuM mArAM A badhAM du:khadarada 'tenI pAsethI AvyAM che? nA, nA, evI suMdara komaLa strI, AvAM tIvra du:khadaradanuM mULa hoI zake nahi. tema ja prema-devatA paNa AvAM du:khadaradanuM kAraNa hoI zake nahi. to pachI, jenA kAraNanI khabara paDatI nathI, evA A du:khano upAya mota ja che zuM?" pachI DaoNna kivakasoTe AgaLa pAna pheravyAM, to temAM AvA ja arthanuM ghaNuM ghaNuM gadya lakhANa hatuM. te badhAmAM aneka patro bhego eka patrano A kharaDo paNa maLI Avyo che e lakhanAranA daradanuM Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 DaoNna kivakasoTa! kAraNa samajavAmAM madadarUpa hoI, DaoNna kivakasoTe sAnkone moTethI vAMcI saMbhaLAvyo - teM ApelAM vacano mithyA nIvaDayAM che, ane hatAzAno mAryo huM have tArAthI haMmezane mATe dUra thAuM chuM. thoDA ja vakhatamAM tane mArA mRtyunA samAcAra maLaze. he bevaphA suMdarI, tuM mane bhUlI gaI che, ane mArA karatAM vadhu tavaMgara yuvAnane te svIkAryo che, paNa tajelA A gulAma karatAM te zuM vadhu lAyakAtavALo che kharo? guNanI yogya kiMmata strIo AMkI zakatI hota, to to mAre kaMI phariyAda karavApaNuM na raheta. paraMtu tArI suMdaratAe mArAmAM je khyAla Ubho karyo hato, te tArAM kRtyoe khoTo pADyo che. tArI suMdaratAe to tane svargalokanI mAnI levA mane preryo hato; paNa tArAM kRtyoe tane maryalokanI eka sAmAnya strI ja TharAvI che. mArI zAMtinI haranAra, tuM bhale sukhazAMti ane AnaMdamAM rahe, bhagavAna tArA patinI duSTatA tArAthI ajJAta ja rAkhe, jethI tane tArA vaphAdAra premIne tajavA badala kadI pastAvAvAro na Ave. tuM jo sukhazAMtimAM chevaTa sudhI rahIza, to tArA pati upara mAre mArA verano badalo laI tane du:khI karavI nathI." baMne jaNa samajI gayA ke, premamAM niSphaLa nIvaDelA koI premInI A badhI milakata che. sAnkone to je sonAmahoro maLI hatI tethI tene potAnA gadheDAnI ane atyAra sudhI thayelI mArapITanI ke rakhaDapaTTInI kiMmata maLI gaI lAgatI hatI. paraMtu DaoNna kivakasoTe have A premInuM AgaLa zuM thayuM te zodhavAno ane tenI A copaDI tathA tenA sonaiyA tene pAchA ApavAno nizcaya karyo. sAnkone e yojanA maMjUra na hatI; chatAM tene manamAM khAtarI hatI ke, e badhAno mAlika jIvato hoya tyAM sudhI potAnI kavitAo ke sonaiyAothI chUTo paDe ja nahi, eTale te marI ja gayo hovo joIe. tethI te thoDo dUra rahI pAchaLa pAchaLa cAlavA lAgyo; jethI pelo maLI Ave to paNa sonaiyA tarata AsapAsa kayAMka chupAvI levAya! eTalAmAM temaNe eka TekarA upara ardhana na hAlatamAM, lAMbI dADhIvALo, vAMdarA jevI capaLatAthI cAlato ane Tekato eka mANasa jayo. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-tapazcaryA teNe jUnA thaI gayelA makhamalanA pAyajAmA jevuM kazuMka pahereluM hatuM, ane e ja enA zarIra uparano ekamAtra pozAka hato. DaoNna kivakasoTa samajI gayA ke, e mANasa ja pelA porTamenTono mAlika hovo joIe. eTale temaNe rojhinanTIne te tarapha vege UpaDavA jorathI eDI lagAvI. paNa e badhA TekarAo upara rastA vinA game tema javuM e zakya nahotuM. eTale pelo pharI pAcho dekhAto baMdha thaI gayo tyAM sudhI temanI vaccenuM aMtara saheje ochuM thaI zakyuM nahi. paNa muzkelIthI ke ApattithI pAchA paDe te bIjA! DaoNna kivakasoTe A premIjanane maLI tenA du:khano upAya karavAnuM potAnuM kartavya mAnIne e vanavagaDAmAM eka varasa bhaTakavuM paDe to paNa bhaTakavAno niradhAra jAhera karyo. sAnkone paNa hamaNAM pelA aphasaronA hAthamAM paDAya nahi te mATe A parvatomAM ja chapAI rahevAmAM sahIsalAmatI lAgatI hatI, eTale teNe paNa kazo vAMdho lIdho nahi; joke, te mANasa porTamenTono mAlika ja nIkaLe ane pelA sonaiyA pAchA mAge to zuM karavuM, teno vicAra teNe karI rAkhyo. dUra dUra gayA pachI teo eka jharA AgaLa AvI pahoMcyA. tyAM eka khaccara marelavuM paDayuM hatuM. tenuM khogIra tathA lagAma vagere tyAM ja paDayAM hatAM ane tenuM maDadu paMkhIoe ane jAnavaroe aDadhuM pholI khAdhuM hatuM. teone khAtarI thaI gaI ke, A kharacara tema ja pelA porTamenTono mAlika eka ja vyakti hovI joIe. eTalAmAM temaNe bakarAMnA ToLAne eka TekarA upara pharatuM joyuM; temanI pAchaLa temano bharavADa paNa hato. | DaoNna kivaka loTe ene bUma pADI nIce AvavA kahyuM, paNa pelAe kahyuM, "tame loko AvA verAnamAM zA mATe bhaTako cho? ahIM to bakarAM, varu, ke jaMgalI prANIo vagara koI AvatuM nathI." chatAM sAnkoe paNa tene kaMIka kAma che" ema kahI nIce AvavA vinaMtI karI, eTale te nIce Avyo. pelA marelA khaccara bAbata tene pUchatAM teNe jaNAvyuM ke, "cha mahinAthI e maDadu ahIM paDeluM che." Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 DaoNna kivakasoTa! DaoNna vikasoTe jaNAvyuM ke, "ame vacce eka porTamenTo ane khogIranI gAdI paDelAM joyAM hatAM." pelA bharavADe kahyuM, "meM paNa joyAM hatAM, paraMtu huM to tenI najIka ja jAuM nahIM kAraNa ke, evI rastAmAM paDelI cIjonI pAse paNa jaIe, to tenA mAlikane mArI nAkhyAno ke lUMTI lIdhAno Aropa Ave. ,, DaoNna kivakorTa e badhI cIjonA mAlika viSe te kaMI jANato hoya to pUchyuM. teNe kahyuM, "cha mahinA agAu A ja khaccara upara besI eka sArAM kapaDAM paherelo juvAniyo ahIMthI gAu dUra AvelA amArA nesaDA pAse Avyo ane amane pUchavA lAgyo ke, ATalAmAM sauthI vadhu verAna jagyA kayAM che. ame kahyuM, A ja sauthI vadhu verAna jagA che, ane haju beeka gAu AgaLa jAo to to evuM verAna Ave, jyAMthI pAchA vaLavAno rasto ja na jaDe. pachI ame ene ja sAmuM pUchayuM ke, tame rastA vinAnA A nirjana pradezamAM ATale sudhI, ja zI rIte AvyA cho ane zA mATe AvyA cho? paNa te to kazo javAba ApyA vinA ame batAvelI dizAmAM AgaLa cAlato thayo. "tyAra bAda ghaNA divasa sudhI amane enA kazA samAcAra maLyA nahi; paNa eka divasa amArAmAMnA eka bharavADane pakaDIne teNe khUba mAryA; ane khorAkI-sAmAna lAdelA tenA gadheDA uparathI badhI vastuo paDAvI lIdhI. pachI pAcho te jaladI jaladI parvatomAM bhAgI gayuM. e vAta sAMbhaLI, ame badhAe bhegA maLI tene zodhI kADhavAnuM nakkI karyuM. be divasa gADha jaMgalamAM bhaTakayA bAda ame tene eka jhADanI bakholamAM Ubhelo joyo. teNe amArI sAthe salUkAIthI vAta karI. tenAM kapaDAM phATI gayAM hatAM ane teno cahero sukAIne kALo paDI gayo hato. teNe amane kahyuM ke, potAnAM keTalAMka karmonA prAyazcittarUpe eka AkaruM tapa tene karavAnuM hovAthI te ahIM Ama rahe che. ame tene kahyuM ke, tAre AvA vanavagaDAmAM khAvApIvAnI muzkelI paDe tema hoya, to tuM kahe tyAM ame tane e badhuM pahoMcADatA rahIe; paNa tAre amArA ekaladokala loko upara Ama corIchUpIthI tUTI paDavuM nahIM ke lUMTaphATa karavI nahIM. teNe kahyu ke, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-tapazcaryA 95 tenA rahevA-sUvAnuM kazuM ThekANuM nathI, eTale jyAre kaI cIja joize tyAre te have mAgIne leze, paNa kazI lUMTaphATa ke mArapITa nahi kare. paNa ATalI vAta karyA pachI te acAnaka karuNa vilApo ane Adi karavA lAgyo. amArA hRdaya paNa te sAMbhaLI phATI paDavA lAgyAM. thoDI vAra ema vilApa karyA pachI te pAcho potAnI najIkanA bharavADa upara ThoMsAmukko mArato tUTI paDayo ane tene kahevA lAgyo, 'sAlA pharDinAnDa, te mane je nukasAna pahoMcADyuM che, teno badalo huM tAruM hRdaya phADIne levAno chuM.' ane ame badhAe vacce paDIne pelAne bacAvI lIdho na hota, to tenuM AvI ja banyuM hatuM. pilo gAMDo tarata ja pAcho ThekaDA bharato ane kUdakA mArato jhADImAM adRzya thaI gayo. ame samajI gayA ke tene Ama avAranavAra gAMDapaNanuM vaLuM ja AvI jatuM hovuM joIe. tyAra pachI keTalIya vAra e DAhyo thaIne amane maLyo che tathA amArI pAsethI khAvAnI cIjo raDatAM raDatAM mAgI gayo che. paNa pAcho gAMDo thAya tyAre te evI ja mArapITa kare che. have gaI kAle ja meM ane mArA bIjA cAra sAthIoe nakkI karyuM che ke, e koI sArA khAnadAnano juvAniyo hoI, tene game tema karIne pakaDIne pacIseka gAu dUra AvelA eka zaheramAM laI javo. tyAM davAdArU paNa thAya ane tenAM sagAMvahAlAMnI kaMI bhALa paNa maLe." A loko Ama vAta karatA hatA, tevAmAM ja pelo gAMDo eka parvata uparathI temanA tarapha Avato dekhAyo. teNe pAse AvI A lokone ziSTa rIte abhivAdana karyA. DaoNna kivaksoTe paNa nAITonI bhASAmAM tene khUba vinaya vivekathI abhivAdana karyA, tathA pote tenI koI paNa sevA bajAvavA kevA Atura che te bhArapUrvaka jaNAvyuM. paNa te mATe prathama tenI potAnI badhI vAta potAne vigate kahI saMbhaLAvavA vinaMtI karI; kAraNa ke, potAnA aMtaramAM amaLAtI vAta sAmAne kahevAthI paNa manamAM zAMti thAya che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 DaoNna kivasoTa! pelAe DaoNna kivakasoTa tarapha khUba tIvratAthI najara karyA pachI eTaluM ja kahyuM, 'tamArI pAse jo kaMI khAvAnuM hoya, to mane jaladI Apo. mane sakhata bhUkha lAgI che. khAdhApIdhA pachI huM mArI vAta tamane kahI saMbhaLAvIza; kAraNa ke, mane tame bahu samajaNA mANasa lAgo cho.' A sAMbhaLI sAnkoe ane pelA bharavADe potAnI pAsethI khAvAnI badhI cIjo tenI AgaLa dharI dIdhI. pelo akarAMtiyAnI peThe jaladI jaladI badhuM khAvA lAgyo. khAI rahyA pachI teNe e lokone potAnI pAchaLa pAchaLa AvavA kahyuM. eka medAna jevI jagA AvatAM tyAM ghAsa upara te ADo paDayo, ane A loko tenI AsapAsa kuMDALuM vaLIne beThA. teNe have potAnI vAta zarU karatA pahelAM saune jaNAvyuM ke, "mArI vAta huM kaheto houM, tyAre koIe kazo prazna vacce pUchavo nahIM ke kazI TIkA karavI nahi. nahi to huM pachI mArI vAta kahevAnuM paDatuM mUkI, mArI marajI mujaba cAlyo jaIza; kAraNa ke mArA manano bhAva kayAre badalAze tenuM ThekANuM nathI, eTaluM samajI rAkhajo." saue A zarata tarata svIkArI lIdhI, ane teNe A pramANe potAnI vAta kahevA mAMDI - mAruM nAma kArDiniyo che. mAro janma enDeluziyA prAMtanA eka jANItA nagaramAM eka khAnadAna kuLamAM thayo hato. mArAM mAtapitA khUba tavaMgara hatAM. e ja zaheramAM lyusinDA karIne eka suMdara yuvatI rahetI hatI. te paNa mArA jevA ja khAnadAna kuLanI hatI. bacapaNathI ja huM tene cAhato hato ane varasa jatAM amAro arasaparasano prema vadhu dRDha thato gayo. amArAM mAtapitAne amArA premanI khabara paDI. teone paNa baMne sarakhAM kuLa vacce A saMbaMdha baMdhAya temAM kazuM vAMdhAbhareluM lAgyuM nahIM. paraMtu ame juvAna thayelAM hoI, lyusinDAnA bApe mane tenI dIkarIne sIdhAM maLavAnI manAI pharamAvI. eTale me arasaparasa patravyavahAra zarU karyo. paNa pachI mArAthI mArI priyatamAno viyoga vadhu sahana na thatAM, meM tenA pitA pAse tenA hAthanI mAgaNI karI. teNe Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-tapazcaryA mArA pitAnI paravAnagI laI AvavAnuM kahyuM. huM mArA pitA pAse paravAnagI mAgavA gayo, te ja ghaDIe amArA prAMtanA sauthI moTA jAgIradAra DayUka rikArDo taraphathI Avelo patra te vAMcatA hatA. mane jotAM ja temaNe e patra mArA hAthamAM mUkI dIdho. te patramAM DayUke temanA moTA putranA sakhA tarIke nokarI bajAvavA mane tAbaDatoba mokalI devAnuM mArA pitAne jaNAvyuM hatuM. e nokarI amAre mATe jevI mAnaprada gaNAya, tevI ja mAre potAne mATe lAbhaprada paNa gaNAya. eTale be divasamAM ja mAre tyAM javA nIkaLavuM paDyuM. jatA pahelAM huM lyusinDAnA pitAne maLavA gayo ane lyusinDAne tatkALa koIne na paraNAvI devAnuM temane samajAvI Avyo. bhUkane tyAM mAro sAro satkAra thayo. tyAMnuM kAmakAja mane barAbara goThI gayuM. DayUkano bIjo dIkaro DaoNna pharDinAnDa paNa mAro khAsa mitra banI gayo. te potAnA pitAnI jAgIra uparanA eka tavaMgara kheDUtanI dIkarInA premamAM hato. paraMtu te dIkarI lagna thayA pahelAM potAno sparza paNa tene karavA detI nahotI; ane pharDinAnDa tethI tenI sAthe lagna karavA utAvaLo thaI gayo hato. meM pharDinAnDane e pagaluM na bharavA samajAvyo; kAraNa ke tenA pitA evuM asamAna lagna karavAnI saMmati kadI na Ape, e huM jANato hato. paNa pharDinAnDe pachI mane ajANamAM rAkhI, pelI chokarIne lagnanuM khoTuM khoTuM vacana ApI bhraSTa karI. paNa pachI eka vakhata tenI vAsanA tRpta thatAM, te chokarI uparathI tenuM mana UtarI gayuM. ane jaladI lagna karavAnI pelA kheDUtanI chokarInI AjIjIne te avagaNato gayo. pachI to ghoDA kharIdavAne bahAne mArI sAthe te mArA vatana tarapha cAlI nIkaLyo. tyAM meM mitratAne nAte mArI premikA lyusinDA tene batAvI. mane khabara na rahI ke, te to tene joIne, tathA teNe mArA upara lakhelA premapatromAM tenI jaNAI AvatI buddhichaTA joIne, tenA tarapha AkarSAto jato hato. lyusinDAne nAITa lokonI prema-zauryabharI vArtAo vAMcavAno bahu zokha hato. eka vakhata teNe mArI pAse emedisa dagolanI vArtA vAMcavA mAgI..." DaoN-9 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 DaoNna kivakasoTa! tarata ja DaoNna kivakasoTa bolI UThayo - "vAha, vAha, e to bahu sarasa vArtA che, ane leDI lyusinhAe jo te vArtA vAMcavA mAgI hoya, to to te bhAre buddhizALI ane suMdara bAnu hovAM joIe, ema huM tamArA kahyA vinA paNa mAnI levA taiyAra chuM. meM e badhI copaDIo vAMcI che ane mArI salAha lIdhI hota, to huM tamane te copaDI sAthe DaoNna ramUgelanI vArtA paNa temane vAMcavA ApavAnuM kaheta. mArI pAse e copaDI paNa hatI; alabatta, keTalAka duSTa jAdugaro mAro Akho oraDo bharelI e copaDIo uDAvI gayA che..." DaoNna kivakasoTa ATaluM bolI rahyA ke tarata pelAe ekadama kahyuM, "paNa eNmedisa dagolanI vArtAmAM rANI meDesImAno prasaMga Ave che; to zuM tame ema mAno cho ke, tene tenA vaidya elisabAta sAthe gerakAyadesara saMbaMdha nahoto? jo tame ema mAnatA ho to tamArA jevo bIjo gadheDo koI nathI." DaoNna kivakasoTa tarata bolI UThayA, "zuM rANI meDesImAnA cAritrya upara zaMkA lAvavAmAM Ave che? prema-zauryanI kathAonI e mahArANI - tenA upara? huM e mahArANInI gerahAjarImAM temanA nAma upara lagAvAnuM kalaMka jarA paNa sahana karI zakIza nahi. je evo AkSepa karavAnI hiMmata rAkhato hoya, te mArI sAthe dvaMdvayuddha karIne te vAtano pheMsalo karI le." pelAe to A vAta sAMbhaLatAM ja eka dhAradAra moTo patharo laIne DaoNna kivakasoTanI chAtImAM evA jorathI mAryo ke te tarata nIce DhaLI paDayA. sAnko vacce paDavA gayo to tene paNa pelAe eka haDaselo mArI nIce gabaDAvI pADyo ane pachI tenA moTA phulelA peTa upara evA jorathI kUdavA mAMDayuM ke, bicArAno sotho ja vaLI gayo. pelo bharavADa vacce paDavA gayo to tenI paNa e ja vale thaI. pachI e traNene ekabIjA upara nAkhI, sAmaTA thoDA ThAMsA lagAvI, pelo tarata jhADImAM nAsI gayo. sAnkone Ama vinA kAraNa taDI. paDavAthI bahu khoTuM lAgyuM hatuM. teNe pelA bharavADano doSa kADhatAM tene jaNAvyuM ke, "A mANasa gAMDo che e bAbata te amane pahelethI cetavyA kema nahIM?" Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-tapazcaryA pelAe kahyuM ke, "meM tamane pahelethI ja cetavyA hatA kharA ke, ene gAMDapaNanuM vaLuM AvI jAya che. paNa tame loko to e DAhyo thaIne vAta saMbhaLAvato hato tyAre vacce na bolavAne badale tene laDavA AvI javAnuM kahevA lAgyA, pachI zuM thAya?" Ama vAtacItamAMthI baMne mArAmArI upara AvI gayA. DaoNna kivakasoTe te baMnene samajAvIne chUTA pADyA. paNa DaoNna kivakasoTane have pelAnI vAta pUrI sAMbhaLavI hovAthI, sAnkone temaNe potAnI pAchaLa pAchaLa vadhu nirjana bhAga tarapha AvavA hukama karyo ane pote rojhioNnTIne te tarapha lIdho. sAnkonuM mana bahu khATuM thaI gayuM hatuM: rANI maeNDesImAM te vaLI temanI koNa sagI thatI hatI je, tene kAraNe pelA gAMDA sAthe takarAramAM UtarI mAra khAdho; ane pAchA haju tenI adhUrI rahelI vAta pUrI sAMbhaLavA mATe vAMdarAnI peThe ThekaDA bharatA, e gAMDAne zodhavA vanavagaDAmAM AthaDavA nIkaLavAnuM ! ' DaoNna kivakasoTe tene tataDAvIne javAba Apyo, "nAITapaNAnI bAbatomAM tuM kazuM samaje nahi, ane tAre tAruM DImacA jevuM mAthuM te vAtamAM mAravuM nahi. huM je kaMI karI rahyo chuM, te amArA prema-zauryanA dharmone anusarIne che, ane e bAbatonI jANakArI vartamAna, bhUta ke bhaviSyanA sau nAITo karatAM mane vadhu che, e yAda rAkhaje." to paNa mAlika, e gAMDAnI zodhamAM AvA nirjana durgama vagaDAmAM ApaNe rakhaDavuM zA mATe? uparAMta te gAMDo mANasa kaI bAjuthI ApaNA upara kUdI paDe ke kaI bAjuthI ApaNA upara patharo gabaDAvI ApaNuM kAma tamAma karI nAkhe, tenuM zuM ThekANuM?" DaoNna kivakasoTe have tene potAnA aMtaranI vAta kahI dIdhI: "jo bhAI, huM A vanavagaDAmAM AthaDuM chuM, te kaMI e gAMDA mANasane zodhavA mATe ja nahi, paraMtu mAre potAne paNa eka evI durgama jagA zodhI kADhavI che, jyAM rahI huM koIe na karyuM hoya tevuM prema-tapa Adara. e Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 DaoNna kivakasoTa! tapa huM karIza eTale mArI kIrti comera phelAze, eTaluM ja nahi, paNa mArA potAmAM sAcA nAITanI badhI zaktio pragaTa thaze." "tapa? AvA sthAnamAM rahIne tapa? mAlika, tame tamArA dilanI sAcI vAta mane kahI do!" tane A nirjana sthAnanI vikarALatA joI mArI sahIsalAmatI mATe Dara lAge e svAbhAvika che, paNa jo tuM huM batAvuM te kAma bane teTaluM jaladI karI lAve, to pachI mAre e AkaruM tapa vadhu divasa laMbAvavuM nahi paDe." mAlika, tame mane jarA samaja paDe tema vigate vAta karo." "to sAMbhaLa: koI citArAne je sauthI zreSTha citAro banavuM hoya, to teNe koI uttama namUnAno abhyAsa karavo joIe. tema koIne DAhyA tathA dhIrajavAna mANasa tarIke prasiddhi prApta karavI hoya, to teNe yulisIsanuM anukaraNa karavuM joIe. tema ja parAkramI ane prema-zUrAtanabharyA nAITa tarIke prasiddhi maLe tevuM icchatA hoIe, to emedisanuM anukaraNa karavuM joIe. have eNmedisanAM badhAM kRtyomAM tenA tarapha upekSAvRtti dAkhavanAra oriyAnAne paDatI mUkavAne badale teNe "puara-raoNka' nAmanA parvata upara je dAruNa tapa karyuM hatuM, te kharekhara anukaraNIya hatuM. eTale meM paNa teno e dAkhalo anusaravAnuM nakkI karyuM che, kAraNa ke rAkSasone cIrI nAkhavA, dAnavonAM mAthAM kApI nAkhavAM, bhayaMkara atyAcArIone haNavA, moTAM moTAM lazkaro ane naukAsainyone roLI nAkhavAM, mAyAvIonI mAyAjALa chinnabhinna karI nAkhavI, vagere tenAM kAmonuM to anukaraNa ApaNAthI thaI zake tema nathI. to A prema-tapa rUpI eka kRtyanuM paNa anukaraNa karIe, to tenA badhA guNo ApaNAmAM AvI jAya. have A nirjana verAna pradeza joIne mane lAge che ke, evuM prema-tapa karavAne mATe A yogya sthaLa che. eTale gAMDapaNa, hatAzA ane jhanUna e guNonI bAbatamAM emedisanuM anukaraNa karavA huM prema-viraha-hatAzA-darzaka pokAro ane vilApa karato tapa karavA mAguM chuM, jethI mane paNa tenA karatAM vadhu nahi to tenI samAna kIrti maLe." Page #147 -------------------------------------------------------------------------- Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNIdAra khaDaka upa2 AdarelI prematapazcaryA. - pR0 101 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-tapazcaryA 101 sAnkoe tarata javAba Apyo, "paraMtu mAlika, e badhA nAITone evAM AkarAM tapa karavA jevA gAMDA thavA mATe kAMI kAraNo maLyAM hatAM. paraMtu tamAre tevuM gAMDapaNa dAkhavavAnI zI jarUra che? tamane kaI leDIe nakAryA che, dhutkAryA che ke hatAza karyA che?" DaoNna kivakasoTe tarata javAba Apyo, "mArA tapanI e ja khUbI che, bhalA! bIjAo to kAMI kAraNa maLatAM gAMDA thayA hatA, tyAre huM to kazA kAraNa vinA ke jarUra vinA ja gAMDo thavA mAguM chuM, jethI mArI leDI DulasiniyAne mArA akhUTa premano-utkaTa premano khyAla Ave. arthAta kazA kAraNa vinA paNa. tenA premamAM masta thaI, tenA prema mATe AvuM utkaTa tapa huM karuM, to pachI kazuM kAraNa hoya to to huM zuM zuM na karuM, tenI temane tarata pratIti thaI jaze." Ama vAtacIta karatA teo AgaLa cAlatA hatA, tevAmAM teo eka UMcA aNIdAra khaDaka AgaLa AvI pahoMcyA. AjubAjunA khaDako karatAM tene vaherIne jANe judo pADI dIdho hoya, tema te aTUlo Ubho hato. tenI pAse thaIne ja khaLakhaLa karatuM eka jharaNuM vahetuM hatuM. vRkSo, ane velonI ghaTAo e vaheLAnI AsapAsa jAmyAM hatAM. DaoNna kivakasoTa tarata bolI UThayA, "jo bhAI, A kamanasIba premI have A sthaLe ja rahIne potAnuM tapa Adaraze. mArA vizvAsu skavAyara, huM atyAra sudhI mArAM parAkramomAM sAthe rahyo che, have tuM A nirjana sthAnamAM huM kevuM dAruNa tapa AcarI rahyo chuM te be traNa divasa najare joIne jA; jethI leDI DulasiniyAne tuM badho ahevAla ApI zake. huM ahIM mArAM badhAM zastro tathA kapaDAMno tyAga karI, kevaLa eka kapaDAbhera ughADe hAthe-page rahIza, tathA vilApa-pralApa karato A kaThaNa kaThora parvato sAthe mAruM mAthuM pachADIza. mArA A ghoDAne paNa huM jIna utArI laI have jaMgalamAM chUTa mUkI dauM chuM." sAnkoe javAba Apyo, "mAlika, tame AvuM gAMDapaNa ke tapa karI rahyA ho, te vakhate mAre ahIM khAlIpIlI besI rahevAnI jarUra nathI. tame je kaMI kaho cho te badhuM tame karavAnA ja cho, eTale huM e badhuM varNana leDI DulasiniyAne jaIne vigatavAra kahI batAvIza. A Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 DaoNna kivakasoTa! ghoDAne paNa jaMgalamAM jaMgalI pazuono zikAra thavA chUTo mUkavAnI jarUra nathI - huM pote page cAlIne jaIza to bahu vAra lAgaze; mATe huM tene mArI sAthe ja laI jaIza." DaoNna kivasoTe kahyuM, "to huM have mArA hRdayanI badhI yAtanA eka patramAM leDI DulasiniyAne lakhI jaNAvuM chuM. jo te mArI vaphAdArI, mArI bhakti ane mArA premane maMjUra rAkhaze, to to tuM ahIM pAcho AvIne mane khabara ApIza eTale mAruM tapa pUruM thaze. paNa jo te mArA patrano ke tapano ke vedanAno asvIkAra karaze -temane phagAvI deze, to pachI mAruM tapa ahIM vadhu utkaTatAthI cAlu raheze ane mArA prANa chUTaze ke leDI DulasiniyAnuM paththara jevuM hadaya pIgaLaze, tyAre ja teno aMta Avaze." sAnkoe tarata kahyuM ke, "sAthe sAthe traNa gadheDAM mane ApavAno patra paNa tame tamArAM bhatrIjI upara lakhI Apajo." DaoNna kivakasoTe kahyuM, "ThIka bhAI, nAITa loko potAnI leDI uparano patra potAne hAthe kadI lakhatA nathI; alabatta, leDI DulasiniyA bhaNelAM nathI, eTale te kAgaLa meM jAte lakhyo che ke bIjA pAse lakhAvyo che e jANI zake nahi; chatAM tAre e kAgaLa pAsenA gAmamAM jaI koI mahetAjI pAse bIjA kAgaLa upara lakhAvI levo. bAra bAra varSathI meM leDI DulasiniyAne joyAM che tathA oLakhyAM che tathA cAhyAM che; paNa temane kadI khabara paDavA dIdhI nathI ke meM temane joyAM che ke cAhyAM che. temane patra to kadI ja lakhyo nathI. alabatta, AkhI jiMdagImAM meM temane cAra ja vakhata dUrathI joyAM che-pAse to kadI gayo nathI - temanA pitA laoNrenjho korsIelo ane temanAM mAtA AlaoNnjhA nogalsa temane bahu kaDaka cokIpaherAmAM rAkhe che. ane chatAM meM mArA samagra prANa, samagra jIvana temane arpaNa karI dIdhAM che." sAnko have vacce ja bolI UThayo, "mAlika, TaoNboso gAmamAM pelA kheDUta laoNrenjho koIMelonI chokarI pelI AvhonjhA laoNrenjho nAmathI oLakhAya che, tene ja tame leDI DulasiniyA kaho cho? are e UMcI lapaDaMga chokarIne mALA upara caDIne dUranA majUrone bUmo pADatI meM Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema-tapazcaryA 103 paNa sAMbhaLI che-bApare! zuM eno ghaMTa jevo avAja che? paNa huM to ema mAnyA karato hato ke tame kharekhara koI rAjakuMvarI leDI DulasiniyAnA premamAM cho. tame jItelA badhAne tame kheDUta-kanyAnAM caraNomAM paDavA atyAra sudhI mokalyA karatA hatA? vAhare, mAlika, tame to tapa karyA vinA ja kharekhara gAMDA thaI gayA cho, ema ja mAre kahevuM joIe." "jo sAnkoDA, meM tane keTalIya vAra tArI bhUlIne pakaDI rAkhavA tathA tArA DImacA jevA mAthAne kadI na samajAya tevI vAtomAM na vAparavA ghaNI vAra kahyuM che. amArA nAITa lokonI ane moTA moTA kavionI sRSTi anokhI ja hoya che. kavioe je badhI strIone apsarAo tarIke varNavI che, te badhI zuM kharekhara suMdara hotI? are nahi, te to potAnI kalpanAthI ja temanuM varNana karatA hoya che. ema, ame nAITa loko paNa amArI premarAjJIone saundarya ane tAkAtanI bAbatamAM amArI kalpanAthI ja ati UMcuM pada ApIe chIe, ane pachI amArA bAhubaLathI saunI pAse te pada kabUla karAvIe chIe. eTale mArI A vijyayAtrA jyAre pUrI thaze, tyAre tuM joIza ke, leDI tulasiniyAne prabhutA ane suMdaratAmAM AkhA vizvamAM sarvathI zreSTha na kahenAra ke mAnanAra koI ja nahi rahyuM hoya; ane moTA moTA rAjAo paNa temanAM caraNomAM vaMdana karavAmAM bahumAna samajatA haze." sAnkoe potAnI bhUla kabUla karI lIdhI ane tarata patra lakhI ApavA DaoNna kivakasoTane jaNAvyuM. DaoNna kivakasoTe have pelA kArDiniyonI noMdhapothImAM ja nIce mujaba patra lakhyo "mahAna, zreSTha samrAjJI, tamArA viyoganI kaTArIthI ArapAra bheMkAI gayelo ane premabANathI hadayamAM vIMdhAI gayelo tamAro sevaka tamane kuzaLa-samAcAra pUche che. jo tame have mane vadhu vakhata tarachoDazo, tathA nakArazo, to have huM mArI A vedanAthI cheka ja bhAgI paDIza, e nakkI jANajo. mAro vizvAsu skavAyara sAnko, tamArA premamAM mArI zI vale thaI cUkI che tenuM yathAsthita varNana karaze. have jo tame jarA paNa kRpA nahi karo, ane Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ' DaoNna kivakasoTa! mane jIvato rahevA nahi pharamAvo, to pachI A tamAro vaphAdAra sevaka potAnA hRdayanI AgamAM haMmezane mATe khAka thaI jaze. - maratA lagI Apano 'dayAmaNA moMvALo' nAiTa." tyAra bAda DaoNna kivakasoTe bIjA pAna upara potAnI bhatrIjIne pAMcamAMthI traNa gadheDAM sAnkone ApI devAnI hukama-ciThThI lakhI. DaoNna kivakasoTe sAnkone have kahyuM, "jo bhAI, tuM have jeTalo jaladI A sthAnamAM javAba laIne pAcho AvIza, teTalo jaladI tuM mane A kaThora tapamAMthI mukta karI zakIza. mATe tuM A parvatanI nizAnI rAkhIne jA - huM tenI pelI bakholamAM ja game tema karIne caDhIne besI rahIza, tathA vanajaMgalanAM kaMdamULa khAIne ja jIvIza." sAnkoe jaladI jaladI pAchA pharavAnI icchAthI tarata tyAMthI cAlatI pakaDI: kAraNa ke, te jeTalI utAvaLa kare, teTalA ja tenA mAlika vahelA A tapamAMthI chUTA thAya! pelI kheDUta-kanyAne samajAvIne paTAvIne tenI pAsethI anukULa javAba meLavavAnI tene khAtarI hatI. pAdarI-buvAnI yojanA sAnko bane teTalI jaladIthI e parvata-pradezanI bahAra nIkaLI gayo ane TaoNboso javAno rasto pakaDI, bIje divase pelI zetaraMjIuchALa vIzI AgaLa AvI pahoMcyo. dUrathI te makAna jotAM ja tene Akhe zarIre parasevo vaLI gayo ane UMce UchaLato hoya tevA phera caDavA mAMDayA; paraMtu ghaNA divasathI UnuM UnuM kaMI khAdhuM nahi hovAthI, te lAlace te makAnanI pAse jaI pahoMcyo. joke vIzIno daravAjo najIka Avyo tyAre aMdara javuM ke nahi, tenI dvidhAmAM te paDI gayo. eTalAmAM je be jaNa vIzInA daravAjAmAMthI bahAra nIkaLyA, teoe sAnkone tarata Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdarI-buvAnI yojanA 105 oLakhI lIdho: e loko tenA gAmanA ja pelA pAdarI-buvA ane hajAma hatA, jemaNe DaoNna kivakasoTanI copaDIonI hoLI karI hatI! teoe sAnkone tenA mAlika kayAM che te viSe pUchayuM. paraMtu e vizvAsu skavAyare teone kazo sIdho javAba Apyo nahi. pelA hajAme tene damadATI ApI ane kahyuM, "jo tuM emane amArI AgaLa jIvatA rajU nahi kare, to ame ema mAnI laIzuM ke, te emanuM khUna karyuM che tathA temano ghoDo tathA paisA paDAvI laIne nuM nAsI chUTayo che." sAnkoe kahyuM, "meM temane mArI nAkhyA hoya to ne? mane tamAro kazo Dara lAgato nathI; kAraNa ke, mArA mAlika to pelA parvatamAM eka moTI zilA upara besIne nirAMte tapa kare che, ane huM temanAM leDI DulasiniyA Dela TaoNboso mATe emaNe Apelo patra laI jAuM chuM." leDI DulasiniyA? e vaLI koNa?" "are tame zuM jANo? e to TaoNboso gAmanA kheDUta laoNrenjho korselonAM dIkarI thAya; paNa mArA mAlike temane AkhA jagatanI moTAmAM moTI rANI tarIke sthApyAM che, ane potAnI taravAranA jore AkhA jagatane e vAta kabUla paNa rakhAvaze. paNa atyAre to temano pUro prema emane maLe te mATe e bhUkha-tarase parvata upara tapa karI rahyA che, ane mAre jaladI jaladI temano patra laI leDI DulasiniyA pAse pahoMcavAnuM che, jethI temano anukULa javAba laIne huM jhaTa pAcho AvI jAuM, to teo potAnuM e AkaruM tapa choDI de ane pachI rAjyo tathA TApuo jItavA nIkaLI paDe. kAraNa ke, te rAjA thAya to ja mane umarAva banAve; ane pachI eka TApuno gavarnara paNa banAve. temaNe mane evuM vacana ApyuM che!" paNa temano lakhelo kAgaLa tuM amane batAve, to ja amane khAtarI thAya che, tuM kahe che te vAta kharI che; nahi to ame mAnI ja laIzuM ke huM temane mArI nAkhIne temano ghoDo laI bhAgI jAya che." Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 DaoNna kivakasoTa! "paNa mAruM gadheDuM pelo cora laIne nAsI gayo, eTale ja TaoNboso jaladI pahoMcAya te mATe temaNe mane temano ghoDo Apyo che. ane temanuM bakhtara, hathiyAra vagere badhuM temaNe utArI kADhayAM che, te meM temanI pAse ja eka jhADa upara vaTa karIne laTakAvI dIdhAM che. ane kAgaLa to emaNe eka temanA jevA nAITanI maLelI noMdhapothImAM ja lakhI Apyo che; paNa nAITe potAnI premarAjJIne sIdho kAgaLa potAne hAthe lakhyAnuM eka pustakamAM na AvatuM hovAthI, leDI DulasiniyA uparano kAgaLa to mAre pAsenA gAmamAM jaIne koI mahetAjI ke pAdarI pAse judA kAgaLa upara lakhAvI levAno che. mArA gadheDAnA badalAmAM mane traNa gadheDAM ApavA temanAM bhatrIjIne temaNe je kAgaLa lakhI Apyo che, te to temanA hastAkSara oLakhAya mATe kAyama ja rAkhavAno che. paNa pAdarIbuvAjI tame ja leDI DulasiniyAvALo kAgaLa bIjA kAgaLa upara lakhI Apo ne!" Ama kahI te pelI noMdhapothI potAnAM kapaDAMmAMthI kADhavA gayo. ' paNa sattAnAza! e noMdhapothI kayAM? pote tyAMthI nIkaLatI vakhate tyAM ja rahevA daIne Avyo ke zuM? tarata te mAthuM kUTavA lAgyo ane vALa toDavA lAgyo. tenI badhI AzAo upara pANI pharI vaLyuM hatuM! pAdarI-buvAe tene have AzvAsana ApavA mATe kahyuM ke, huM traNa gadheDAM mATenI ciThThI zarAphI ciThThInI bhASAmAM lakhI ApIza, ane tArA mAlika vatI ja meM lakhelI che ema kahIza, eTale nAITanAM bhatrIjI mane oLakhatAM hovAthI, tane tarata e gadheDAM ApI deze. A sAMbhaLI sAnkonA jIvamAM jIva Avyo; teNe rAjI thaIne kahyuM, "mArAM gadheDAMnI ciThThI mane maLe eTale basa. pachI leDI DulasiniyA uparanI ciThThInI to mane bahu darakAra nathI; kAraNa ke, mane badhuM lakhANa moDhe yAda che. ane te badhuM mAre bIjA pAse ja lakhAvI levAnuM hatuM, eTale huM tamane kahuM te mujaba lakhavA mAMDo - "moTI UMcI parvata jevaDI rANI - huM ghAyala thaI gayo che, mAre ArAmanI jarUra che ane kaTAra tamane mokalI dauM chuM - nA, nA,- mAre kaTAra joIe chIe jethI mArI chAtInI ArapAra khosI dauM--nA, nA Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdarI-buvAnI yojanA 107 tame khosI dIdhI che te have kADhI nAkhavI che - e ghAyala thayelo mANasa tamArA hAthane cuMbana karIne potAne jIvato karavA karagare che-nA, nA, tene jIvatA baLI maravuM che - tenuM mAM dayAmaNuM che, nA, nA, mAruM nAma dayAmaNA mavALo che - nA, nA,-evuM evuM badhuM lakhI do ne mArA bhAI - mane barAbara yAda che." pAdarI-buvAe hasatAM hasatAM badhuM goThavIne premapatranI bhASAmAM lakhI ApyuM. pelA baMne jaNe pachI DaoNna kivakasoTanI musApharInI zarUAtathI mAMDIne badhI mAhitI pUchI lIdhI. sAnkoe bhAre bhAre varNana karIne e badhAM parAkramo -mAtra vIzImAM potAne zetaraMjI upara uchALavAmAM Avyo hato te sivAyanAM - kahI saMbhaLAvyAM. tathA DaoNna kivakasoTa jarUra ekAda rAjya jItI levAnA che, ane potAne umarAva banAvI sUbedAra ke gavarnara nImavAnA che, e vAta pharI pharIne kahyA karI. pelA bee tene tenI badhI bAbatomAM 'hA' bhaNI, tene cagAvyuM rAkhyo, tathA DaoNna kivakasoTa jevA parAkramI puruSa koI rAjAne tenuM rAjya pAchuM meLavavAmAM madada karI, athavA koI rAjakumArIne rAkSasanA paMjAmAMthI choDAvI, tenA pitA pAsethI badalAmAM moTuM rAjya ke rAjyanA vaDA-pAdarIno hoddo jarUra meLavaze, ema tene jaNAvyuM. "vaDA-pAdarIno?" sAnkoe tarata zaMkAmAM paDI jaI pUchayuM. hA, hA, AkhA rAjyanA vaDA-pAdarIno hoddo kaMI jevo tevo na gaNAya." paNa pachI te mane umarAvapada ApI TApuno gavarnara zI rIte banAvI zake?" "kharI vAta; to to temaNe duzmana rAjAnuM rAjya ja mAgI laI, tyAMnA rAjA ja banavuM joIe." sAnkoe pAdarI-buvAne AjIjI karIne kahyuM, "tame bujI mArA mAlikane game tema karI rAjA thavAnuM ja samajAvajo; vaDA-pAdarI thavAnuM nahi." Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 DaoNna kivakasoTa! kharI vAta; vaDA-pAdarI thAya to tene koI moTA devaLano bizapa ja banAvI zake; paNa to pachI tuM tArAM bairIchokarAM sAthe rahI na zake." pAdarI-buvAe gaMbhIra vicAramAM paDI gayA hoya tema kahyuM. sAnko e sAMbhaLI vaLI gabharAI gayo; ane pAdarI-buvAne tarata ja page paDayo ane potAnA mAlikane kadI vaDA-pAdarI na thavAnuM samajAvavAnuM kahevA lAgyo. pAdarI-bhuvAe tenI vAta kabUla rAkhI, paNa sAthe sAthe tene ThasAvavA mAMDyuM ke, DaoNna kivakasoTe jaladI jo rAjA banavuM hoya - ane pariNAme sAnkoe gavarnara banavuM hoya - to DaoNna kivakasoTa pAse A nakAmuM tapa tarata choDAvI devuM joIe. kAraNa ke, A tapa karavA jatAM te bhUkha-TADhataDakAthI nabaLA paDI jAya ke rogI banI jAya ke daramyAna koI jaMgalI prANI temanA upara humalo kare, to badhuM ja adhUruM rahI jAya. mATe ApaNe hamaNAM to vIzImAM jaI, khAI-pI, nirAMte vicAra karIe ke, A bAbatamAM ApaNe AgaLa zuM karavuM? sAnkoe e vIzImAM AvavA na pADI; ane potAne bahAra ja kAMI garamAgarama khAvAnuM mokalavA kahyuM. pelAoe e vAta kabUla rAkhI; ane hajAma aMdara jaI, sAruM sAruM khAvAnuM laI AvIne sAnkone ApI gayo. pachI vIzImAM besI khAtAM khAtAM, pAdarI-buvA ane hajAma maLIne DaoNna kivakasoTI mAnya rAkhe evI koI yukti zodhavA lAgyA. thoDI vAre pAdarI-buvAe nIcenI yojanA vicArI kADhI - pAdarI-buvAe strInAM kapaDAM paheravAM, ane hajAme potAno veza badalI e strInA skavAyara banavuM. pachI DaoNna kivakasoTa pAse jaIne pelI strIe kahevuM ke, mane eka badamAza jUTho nAITa satAvI rahyo che, mATe mAro tenA hAthamAMthI uddhAra karo; huM tamArI kIrti sAMbhaLI tamane zodhatI zodhatI AvI chuM. uparAMta te strIe kahevuM ke, e nAITe karelA apakRtyathI e eTalI badhI zaramiMdI banI gaI che ke, pote e nAITane marelo joze nahi, tyAM sudhI koIne potAnuM moM batAvI zakaze nahi, ke potAnI sAcI oLakha ApI zakaze nahi. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdarI-buvAnI yojanA 109 hajAmane paNa A yukti DaoNna kivakasoTanI atyAranI mAnasika sthitine anukULa Ave evI lAgI. eTale te baMnee pachI vIzIvALAne ane tenI patnIne badhI vAta karI; ane temanI madada strInAM kapaDAM vagere meLavI ApavA aMge mAgI. vIzIvALo ane tenI patnI potAnI vIzImAM AvI gayelA DaoNna vikasoTane ane sAnkone tarata oLakhI gayAM. temaNe e lokonI mulAkAtanI badhI vAta pAdarI-buvAne tathA hajAmane kahI saMbhaLAvI, tathA sAnkone bIjA musApharoe zetaraMjImAM nAkhI kevo uchALyo hato te paNa kahya. pAdarI-buvA ane hajAma baMne khUba hasI paDayA tathA sAnko vIzImAM aMdara AvavA zAthI kabUla nahoto thato te samajI gayA. vIzIvALAe ane tenI patnIe A lokone vezapalaTA mATe joItI badhI sAmagrI pUrI pADI. strIno sArAmAM sAro pozAka, tathA kAMsako bharavavA mATenI potAnI pAsenA gAyanA pUMchaDAnA vALa -- vagere badhuM teoe kADhI ApyuM. pelI baTakI nokaraDIe paNa DaoNna kivakasoTanuM gAMDapaNa dUra thAya ane te sAjAsamA pAchA phare te mATe roja bhagavAnanA nAmanI eka mALA pheravavAnuM jAhera karyuM. pachI strIno veza paherI, memAM ardhuM DhaMkAya tevI rIte mAthuM bAMdhI, pAdarI potAnA khaccara upara zrI bese tema eka bAjue paga laTakatA rAkhI beTho. hajAma paNa gAyanA pUMchaDAnA vALane raMgIne, potAnA mAM upara dADhI tarIke lagAvI, potAnA khaccara upara beTho. baMne jaNa e vezamAM bahAra nIkaLyA, tyAre sAnko temane e vezamAM joI hasI hasIne bevaDo vaLI gayo. pAdarI-buvAe tene potAnI yojanA samajAvI dIdhI, ane sAnkone paNa lAgyuM ke, tenA mAlika A rIte koI srInI vahAre caDavA to tarata taiyAra thaI jaze ane tapa-bapa paDatuM mUkaze. paNa vIzInI bahAra nIkaLyA pachI pAdarI-juvAne potAne strIno veza paheravo e ayogya lAgyuM. eTale temaNe hajAmane kahyu "mAre mArAM pada-pratiSThAnI rUe, koI sArA hetuthI paNa strIno veza paheravo yogya na kahevAya. mATe tuM srI banavAnuM kabUla rAkha, ane huM tAro nokara banuM." Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 DaoNna kivakasoTa! hajAmane to e bAbatamAM vAMdho ja na hato. eTale te tarata taiyAra thayo. paraMtu, ahIMthI e badho paheraveza badalIne nIkaLavuM e musApharI daramyAna muzkelI UbhI kare tevuM lAgavAthI, teoe e badhuM gaDI karIne sAthe bAMdhI lIdhuM, ane parvatomAM pahoMcyA pachI, thoDe dUrathI ja e badhuM paherI levAnuM TharAvyuM. bIje divase teo rasto choDI parvatomAM pesavAnuM kyAMthI zarU thatuM hatuM tyAM AvyA. sAnkoe nizAnI tarIke tyAM AgaLa jhADanI DALIo amuka rIte goThavI rAkhI hatI. teNe have A lokone potAnA veza tyAMthI ja badalI levAnuM jaNAvyuM, tathA pAdarI-buvAne cheka chevaTanA AgrahabharI vinaMtI karI ke, te DaoNna kivakasoTane rAjA banavAnuM ja samajAva, ane vaDA-pAdarI banavAnI kadI salAha na Ape. pelAoe paNa tene tAkIda ApI ke, ame koNa chIe e vAta bhUlecUke paNa tAre ethI nIkaLavI na joIe. uparAMta DaoNna kivasoTa tene pUche ke, DulasiniyAnA kAgaLanuM zuM thayuM, to teNe ema kahI devuM ke, e kAgaLa temane pahoMcADayo che; paNa temane lakhatAM vAMcatAM na AvaDatuM hovAthI temaNe tAbaDatoba tamane TaoNboso pAchA pharavAnuM pharamAvyuM che, ane tame jo temanA hukamanI rUe jaladI pAchA nahi pharo, to te kadI tamArI sAmuM joze paNa nahi, evI dhamakI paNa temaNe kahAvI che. sAnkoe A badhuM barAbara samajI lIdhuM tathA uparathI ema paNa kahyuM ke, "huM tamArI AgaLa ja jaIne temane leDI DulasiniyAno A saMdezo saMbhaLAvuM, to te tarata mAnI jaze ane A parvatanuM tapa choDI deze, to pachI tamAre tamAro A veza bhajavavAnI paNa jarUra nahi rahe." pelA baMnene paNa A vAta maMjUra hatI; eTale sAnko DaoNnA kivakasoTane maLIne, temane laIne pAcho Ave tyAM sudhI teoe tyAM ja AsapAsa jhADomAM chupAI rahevAnuM kabUla karyuM. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 kArDini vAta pUrI kare che sAnko cAlyo gayo eTale pAdarI-buvA ane hajAma baMne AsapAsa sArI sahIsalAmata zItaLa jagA zodhIne nirAMte beThA. tyAM teo zAMtithI potAnI yojanA aMge ja vicAra karatA hatA, tevAmAM temaNe koI puruSane kaMThe gavAtuM gIta sAMbhaLyuM. AvA nirjana vagaDAmAM koI ekaladokala bharavADa gIta gAya e samajAya tevuM hatuM, paraMtu A gItanA zabdo tathA gAvAnI halaka zaherI hatAM. ane evAM zaherI DhabanAM gIta gAnAra ahIM vagaDAmAM koNa haze evo vicAra teone Avyo. gItanA zabdo, emAM rahelo Thapako, puraSanI mitratA ane strInA premanuM mithyApaNuM, vagere uparathI temane sAnkoe kahelI kArDiniyo sAthenI mulAkAtanI vAta tarata yAda AvI. thoDI vAramAM gAto gAto te mANasa e khaDaka tarapha Avyo. te paNa A bene tyAM beThelA joI zaikIne Ubho rahyo. tene jotAM ja pAdarI-buvAne khAtarI thaI ke, sAnkoe karelA varNana mujaba dekhAvavALo e pelo prema-bhagna kArDaniyo ja che. pAdarIbuvA teno itihAsa tathA gAMDapaNanI vAta jANatA ja hatA, eTale temaNe sAvacetIpUrvaka ziSTabhASAmAM tenI sAthe vAta upADI. kArDiniyone atyAre peluM gAMDapaNanuM vaLuM na hatuM, eTale potAnI tarapha sahAnubhUti batAvatA pAdarI-buvAthI prabhAvita thaI, te temanI sAthe zAMtithI vAto karavA lAgyo. pAdarI-buvAne potAnA itihAsathI paricita jANI te navAI pAmyo, ane potAne samajAvIne vastImAM pAcho laI javA AvelA A koI saMbaMdhI mitro che ema mAnIne te kahevA lAgyo - 111 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! "sajjano, tame mArA taraphanI lAgaNIthI mane samajAvavA AvyA cho, paNa tame eka vAra mArI pUrI vAta zAMtithI sAMbhaLI lezo, to tamane khAtarI thaze ke, mArA jevo kamanasIba mANasa bIjA koI nathI; huM mAruM bhAgya sudhAravA je kaMI prayatna karuM chuM, temAM mane niSphaLatA ja maLe che; ane have to paristhiti ja evI banI rahI che ke, vastImAM pAchA AvavAnuM mAre kAMI prayojana ja rahyuM nathI." 112 66 pAdarI-buvAo tene zAMtithI potAnI vAta pahelethI mAMDIne kahevA jaNAvyuM. temane tene mAMe e AkhI vAta sAMbhaLavI ja hatI, jethI te sAMbhaLyA pachI ucita hoya evI salAha tene ApI zakAya. Avo khAnadAna juvAniyo AvI nakAmI dhUnamAM AvI jaI, potAnuM jIvana barabAda kare e temane ThIka lAgatuM na hatuM. eTale DaoNna vikasoTanI peThe ja tene paNa samajAvI pAcho vALavAno prayatna karI jovAnuM temane mana thayuM. pelAne paNa potAnI vAta sahAnubhUtithI sAMbhaLanAra koI sAruM mANasa maLe, e joItuM ja hatuM, jethI potAnA dilano bhAra halako thAya, tathA pote je karI rahyo che te barAbara che ke nahi enI khAtarI paNa thAya. jyAre jyAre tene gAMDapaNanuM vaLuM dUra thaI jatuM, tyAre tyAre AvI rIte koI bhalA zubhecchakanI salAha levAnuM tene mana thaI ja AvatuM. paNa A tarapha kevaLa bharavADo jevA jaMgalIo jarahetA hovAthI, temane potAnI badhI vAta kahevAya tema nahotuM; tathA DaoNna vikasoTa jevo mANasa ekAda vakhata tene maLyo hato, paNa potAnI vAta e pUrI sAMbhaLe te pahelAM to te mArAmArI upara AvI gayo hato. kArDiniyoe pahelethI mAMDIne potAnI vAta zarU karI. DaoNna kivakasoTane kahI hatI tyAM sudhInI vAta teNe barAbara te ja zabdomAM kahI saMbhaLAvI. pachI teNe je vAta AgaLa kahI, te nIce pramANe che "lyusinDAe have mane patra lakhIne jaNAvyuM ke, tene potAne paNa mArA upara pUro prema che, ane tethI have mAre tenA pitAne maLI tenA hAthanI mAgaNI karavI joIe. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArDiniyo vAta pUrI kare che 113 "C 'mArA mitra DaoNna pharDinAnDane paNa meM e patra batAvyo. te have dhIme dhIme lyusinDAnA mohamAM evA phasAto gayo hato ke, teNe vaccethI mArI ADakhIlI dUra karI, pote 4 lyusinDAnA bApane maLI, potAne mATe lyusinDAnA hAthanI mAgaNI karavAno vicAra karyA. "C teNe te ja divase cha ghoDA kharIdyA ane pachI temanI kiMmata potAnA moTA bhAI pAse jaI tarata laI AvavA mane tene gAma mokalI dIdho. sAthe teNe potAnA moTAbhAI upara lakhelo eka sIlabaMdha kAgaLa Apyo, jethI huM te vAMcI zakuM nahi. temAM teNe tenA moTAbhAIne jaNAvyuM hatuM ke, temaNe game te bahAne mane thoDA vadhu divasa tyAM ja rokI rAkhavo. mane to kazI zaMkA ja gaI nahotI; eTale huM teno kAgaLa laI, jaladI jaladI pAcho AvI javAnA khyAlathI pharDinAnDane gAma javA UpaDayo. tyAMthI pAchA AvI, lyusinDAnA bApane maLI, tenA hAthanI mAgaNI karavAnuM meM nakkI karyuM hatuM. "pharDinAnDanA moTA bhAIe pharDinAnDano patra vAMcI, tenI icchA mujaba mane rokI rAkhavAnAM bahAnAM kADhavA mAMDayAM. teNe mane kahyuM ke, pharDinAnDe A ghoDA tenA bApanI marajI vinA ja kharIdyA che, eTale teNe e paisA bApathI chAnA game tema karIne jogavavAnA che iTa. uparAMtamAM, tenA bApanI najare mAre na paDavuM, evI paNa teNe mane sUcanA ApI. "huM akaLAyo; paNa have bIjo chUTako na hovAthI tyAM chAnoMmAno paDI rahyo. thoDA divasa bAda mAre gAmathI eka dUta Avyo ane lyusinDAnA hAthano lakhelo kAgaLa mane ApI gayo. te dUta koI ajANyo ja mANasa hato. lyusinDAnA gharanA pAchalA bAraNA AgaLa thaI tene jato joI, teNe tene AjIjI karIne A kAgaLa mane pahoMcADavA mokalyo hato; e mahenatanA badalAmAM teNe tene so riyala bharelI eka kothaLI ApI dIdhI hatI, ema paNa pelAe jaNAvyuM. "me DaratAM DaratAM kazA mAThA samAcAra vAMcavAnI khAtarIthI ja e kAgaLa phoDayo ane vAMcyo:-- 'pharDinAnDe tamArA pitA dvArA mArA pitA pAse tene mATe mArA hAthanI mAgaNI karAvI che. mArA pitAe pharDinAnDanA kuTuMba jevA ucca khAnadAna sAthe saMbaMdha thato hovAthI e 31-7 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 | DaoNna kivaksoTa! mAgaNI kabUla rAkhI che. be divasa bAda lagna sAdAIthI UjavavAnAM che. mATe game tema karI ahIM doDI Avo, ane mane tamArA dagAbAja mitranA hAthamAM paDatI bacAvo." DaoNna phaDanAnDanI dagAbAjInI A vAta jANI huM tarata koIne kahyA vinA sIdho mAre gAma pAcho pharyo. mAruM khaccara meM pelo kAgaLa lAvanAra bhalA mANasane ghera ja rAkhyuM ane aMdhAruM thayuM tyAre chAnomAno lyusinDAne maLavA tene ghera gayo. nasIbajoge te mane tenI bArIe UbhelI ja maLI. teNe mane badhI vAta kahI; tathA lagna nakkI ja che ema jaNAvyuM. paNa pote lagna vakhate cheka chevaTanA saune e lagnavidhi aTakAvavA vinaMtI karI jovAnuM ane chatAM koI na mAne to pachI potAnI sAthe chupAvI rAkhelI kaTArathI AtmahatyA karavAnuM nakkI karyuM che, ema raDatAM raDatAM teNe mane jaNAvyuM. te prasaMge mAre game te rIte chapAIne hAjara rahevuM, ema paNa teNe kahyuM. mArA paga to bhAgI ja gayA; paraMtu meM lyusinDAnI AkharI vinaMtIne mAna ApI, lagnavidhi vakhate chupAIne hAjara rahevAnuM nakkI karyuM. ane te mujaba te divase huM agAuthI chAnomAno tenA gharamAM pesI gayo ane paDadA pAchaLa Ubho rahI lagnavidhi nihALavA lAgyo. "vidhine aMte pAdarIe lyusinDAne pUchayuM, "tuM pharDinAnDane tArA pati tarIke svIkAravA kabUla thAya che?' "e praznanA javAbamAM lyusinDA 'nA' kahI, kaTAra kADhI, potAnA zarIramAM khosI deze, evI ja apekSA rAkhIne iMtejArIthI huM joI rahyo hato. paraMtu tene badale lyusinhAe dhImA avAje kazo javAba Apyo je mane barAbara sAMbhaLAyo nahi. ane pachI tarata pAdarIe lagnavidhi AgaLa calAvavA mAMDayo. huM lagabhaga bebhAna thaI javAnI aNI upara AvI gayo. have pharDinAnDa potAnI patnIne bheTavA AgaLa vadhyo, paNa te ja ghaDIe lyusinDA bebhAna thaI gabaDI paDI. tenI mAe jaladI AgaLa AvI havA lAge te mATe tenI chAtI khullI karI nAMkhI, to tyAM AgaLathI eka patra gaDI karIne rAkhelo maLyo, ane pAse ja chupAvI rAkhelI kaTAra! pharDinAnDe e patra laI lIdho ane pachI jarA bAjue Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArDiniyo vAta pUrI kare che 115 jaI te vAMcyo. te vAMcI rahyo eTale e paNa eka khurazI upara besI paDyo, ane potAnA hAtha potAnA moM upara mUMjhavaNathI ane asaMtoSathI pheravavA lAgyo. "tarata ja pharDinAnDanuM khUna karI, tenI dagAbAjI saune jAhera karavA tatpara thaI gayo; paNa te ghaDIe mArAmAM haju kaMIka akkalano chAMTo rahelo hato; eTale eka vakhatanI mArI priyatamAne lagnane divase ja vidhavA karavAnuM pApa karavAnuM mAMDI vALI, mitra tathA premikAnI bevaphAI upara dAjhe baLato huM tyAMthI gupacupa cAlI nIkaLyo. mArA pelA saMdezavAhaka mitrane tyAM jaI, mAruM khaccara laI, pAchaLa najara paNa karyA vinA huM te gAmamAMthI cAlI nIkaLyo. vicAramAM ne ciMtAmAM divasarAtanuM bhAna bhUlI huM A parvatamALAnA ghATa pAse AvI pahoMcyo. pachI ahIMnA bharavADone pUchI vadhumAM vadhu durgama bhAga tarapha huM Avyo. chevaTe jyAre mAruM khaccara bhUkha-tarasathAkathI mArA paga vacce ja marI jaIne paDI gayuM, tyAre huM paNa khUba ja thAkI gayo hovAthI tyAM ja bebhAna thaIne gabaDI paDyo. tyAMnA koI bharavADoe mane joyo ane teoe mane bhAnamAM ANyo tathA khAvApIvAnuM ApyuM. paNa pachI mArA magajanuM ThekANuM rahyuM nahi, eTale gussAthI gALo bhAMDato, zApa varasAvato ane kapaDAM phADato huM tyAMthI cAlI nIkaLyo ane rAta paDatAM eka jhADanI bakholamAM pesI gayo. keTalAka bharavADo dayA lAvI mane tyAM avAranavAra khAvApIvAnuM pahoMcADe che. koI koI vAra huM hozamAM houM chuM, tyAre teo sAthe zAMtithI vAta karuM chuM to koI vAra magajanuM ThekANuM na hoya tyAre lUMTaphATa ane mArapITa paNa karuM chuM. paNa te bhalA loko mArA upara dayA lAvI mane nabhAvye jAya che. mAre A rIte ja mAruM kaMgALa jIvana pUruM karavuM che, tathA mArA magajamAMthI lyusinDAnA sauMdaryano ane bevaphAIno tathA pharDinAnDanA vizvAsaghAtano DAgha bhUMsI nAMkhavo che. mATe, bhalA mitro, mArI A kahANI sAMbhaLI, have mane zAMta thavAnuM ke pAchA pharavAnuM samajAvavAno vicAra choDI, pAchA cAlatA thAo. lusinDA mane na maLe, tyAM sudhI koI vastu mane zAMti ApI zake Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 DaoNna kivakasoTa! tema nathI. paraMtu te to bevaphA nIvaDI che, eTale mAre maravuM ja rahyuM. teNe tenI bevaphAIthI mArI barabAdI ja icchI che, paNa huM tene mArAM du:khakaSTathI sAbita karI ApIza ke, mArI sAthe teNe vadhu sArI rIte vartavuM joItuM hatuM." pAdarI-buvA e bicArAne AzvAsananA kaMIka zabda kahevA jatA hatA, tevAmAM acAnaka AsapAsa kayAMkathI bIjI koI vyaktinA du:kha-hatAzAbharyA pralApo saune kAne paDayA. e avAja dUrathI paNa koI strIno hato ema lAgavAthI, traNe jaNA UThIne te avAjanI dizA tarapha gayA. vIseka DagalAM AgaLa jaI eka jhADa pAchaLathI temaNe joyuM, to eka parvatanI taLeTI AgaLa thaIne vahetA jharaNAne kinAre koI juvAna gAmaDiyo hAthapaga dhoto beTho hato. 15 DArAdhiyAnI vItaka-kathA e juvAna gAmaDiyo coMke nahi tathA bhAge nahi, tema A loko asapAsanAM jhADa pAchaLa saMtAIne UbhA rahyA. teoe joyuM ke, tenA paga tathA hAtha ArasapahANanA ghaDelA hoya tevA sapheda tathA ghATIlA hatA. enAM gAmaThI kapaDAM ane chatAM tenAM AvAM suMdara aMgo joI, jonArA sau digmUDha thaI gayA. kArDiniyo pAdarI-buvAnA kAna pAse mAM laI jaI bolI UThayo, "A lyusinDA nathI, eTale jarUra te koI devI che. bIjI koI mAnava zrI ATalI suMdara hoI na zake. "" eTalAmAM pelA juvAne potAnA mAthAno Topa kADhI nAMkhyo, to suMdara rezama jevA vALa tenA khabhA upara phelAI gayA. badhAne khAtarI thaI gaI ke, e gAmaDiyo puruSanAM kapaDAMmAM koI strI ja che. pelAo have tenI pAse javA lAgyA. temano avAja sAMbhaLI pelI tarata bInIne UbhI thaI gaI tathA potAnI bacakI upADIne Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNrodhiyAnI vItakakathA 117 jorathI bhAgavA lAgI. utAvaLamAM te potAnA joDA paheravAnuM bhUlI gaI, eTale kaThaNa paththara upara khulle page doDavA jatAM te thoDAMka DagalAM jaIne edakama cIsa pADIne jamIna upara gabaDI paDI. pAdarI-buvAe dUrathI bUma pADIne tene kahyuM, "bAnu, ame duzmana nathI paNa mitro chIe; tathA tamAre kaMI madadanI jarUra hoya, to te karavAnA hetuthI ja AvyA chIe. mATe amArAthI DarIne Ama nAsavAnI jarUra nathI. tamArI marajI nahi hoya to ame loko eka DagaluM paNa AgaLa nahi vadhIe." pelI have eka zabda paNa bolyA vinA sthira UbhI rahI. pAdarI-buvAe pAse jaI mamatApUrvaka tenA khabhA upara tathA mAthA upara hAtha pheravavA mAMDyo. pelIne tenA mAyALu dekhAvathI kaMIka vizvAsa beTho hovAthI ke pachI saunI vinaMtIthI eka jagAe ghAsa upara te besI gaI, ane potAnA du:khanI kathanI saMbhaLAvavA lAgI - "huM eNnDeziyA prAMtanA eka zaheramAM janmI hatI. e prAMtanA DayUkane be putro hatA. moTo putra tenI jAgIrano tema ja tenA guNono paNa vArasadAra hato; tyAre nAno badhA durguNono ja bhaMDAra hato. mArA bApu emanI jAgIra upara ja eka kheDUta hatA; tathA pramANika, mahena ane khAnadAna svabhAvanA hatA. huM mArA bApanuM ekanuM eka saMtAna chuM. nAnapaNathI ja mArA bApue mane potAnA dIkarAnI peThe ja ucherI hatI tathA huM paNa pahelethI temanuM badhuM kAmakAja dIkarAnI peThe ja saMbhALavAnA koDa rAkhatI hatI. jyAre huM juvAna thaI, tyAre mArA kuTuMbanA rivAja mujaba huM gharamAM ja rahevA lAgI tathA ochAmAM ochI bahAra nIkaLavA lAgI. kAraNa, mArI asAdhAraNa suMdaratAnI vAta cAre tarapha phelAI gaI hatI ane ghaNA juvAno mane maLavA tathA lobhAvavA harahaMmeza prayatno karyA karatA hatA. paNa eTalAmAM banavAkALa ke, amArA lUkanA bIjA putra oNna pharDinAnDanI najare huM paDI..." bhAgye ja DaoNna pharDinAnDa' zabda tenA moMmAMthI bahAra nIkaLyA haze, ane tarata kArDiniyo coMkyo. tenA moMno raMga UDI gayo, ane Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! pAdarI-buvAne tathA hajAmane to Dara lAgyo ke, tene peluM gAMDapaNanuM vaLuM caDI Avaze ke zuM? paNa sadbhAgye tevuM kazuM banyuM nahi; kArDiniyo tarata samajI gayo ke e yuvatI koNa haze--eTale pachI te gupacupa pelInI kahANI AgaLa sAMbhaLavA lAgyo. 118 "DaoNna pharDinAnDe mane joI ke tarata te mohabANathI vIMdhAI gayo ane mAro prema meLavavA mATe AkAzapAtALa eka karavA lAgyo. e badhI vigatomAM huM UtaravA mAgatI nathI. paraMtu TUMkamAM kahuM to teNe chAnImAnI bakSIso ApIne amArA gharanA nokarone phoDayA, tathA mArA pitAne paNa ghaNI ghaNI madado karavAnAM vacano ApI temano sadbhAva meLavI lIdho. pachI to teNe premanI uSmAbharyA patrono dhodha mArA tarapha calAvyo. paNa koNa jANe zAthI mane e pharDinAnDa upara pahelethI aNagamAno bhAva ja Ubho thayo hato. mane tenAM vacano mithyA lAgatAM hatAM, tathA o juvAniyo kevaLa tAtkAlika mohane vaza thaI bese tevo caMcaLa prakRtino mANasa mane lAgato hato. mArA pitAe A jANyuM eTale pharDinAnDanA trAsamAMthI mane ugArI levA, temaNe amArA sarakhA khAnadAnanA koI juvAniyA sAthe tarata mAruM lagna goThavI devAno vicAra karyA. "pharDinAnDanA jANavAmAM jyAre AvyuM ke, mane bIje kayAMka paraNAvI devAnI peravI cAle che, tyAre teNe mArI nokaraDIne phoDIne eka vicitra pagaluM bharyuM. eka rAte huM mArA kamarAmAM sUvA gaI. meM bAraNuM barAbara aMdarathI baMdha karI sUvAnI taiyArI karavA mAMDI, paNa te ja ghaDIe agAuthI mArA kamarAmAM chupAI rahelo pharDinAnDa mArI sAme AvIne Ubho rahyo ane premayAcanA karavA lAgyo. huM ekadama gabharAI gaI ane behoza jevI banI gaI. teNe tarata mane pakaDI lIdhI ane aneka manAmaNAM-paTAmaNAM zarU karyAM. huM samajI gaI ke, huM nA pADavA jaIza topaNa te mArA upara baLAtkAra karaze ja, tathA pachI to pote ApelAM lagnanAM vacano pALavA paNa taiyAra nahi thAya. eTale meM mArI phUTelI dAsIne aMdara bolAvIne tene pharDinAnDanAM vacanonI sAkSI rahevA kahyuM. teNe paNa pharDinAnDanI tarapheNamAM ja mane samajAvI. pachI te bahAra cAlI gaI eTale pharDinAnDe pharIthI Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNrodhiyAnI vItakakathA 119 bAraNuM aMdarathI baMdha karI dIdhuM. cheka savAre pelI phUTelI dAsI AvIne tene chAnomAno bahAra laI gaI. bIjI rAte paNa te tevI ja rIte Avyo. meM tene have mArA pitAne kahIne jAheramAM mArA hAthanI mAgaNI karavA vinaMtI karI. teNe tarata ja e kabUla karyuM. paraMtu kharI rIte teno evo kazo irAdo ja na hato. e tavaMgara juvAniyA je strI jhaTa temane tAbe na thAya, temane vaza karavA khAsa prayatnazIla thAya che, ane eka vakhata te strI temane vaza thaI, eTale pachI bIjI aneka strIonI peThe temane phagAvI de che. pharDinAnDa paNa pachI pharI kadI mane maLavA Avyo nahi. keTalAya divasa huM tenI rAha joIne taDapatI besI rahI. pachI eka divasa acAnaka meM sAMbhaLyuM ke, pharDinAnDanuM lagna pAsenA zaheranI bhUsinDA nAmanI eka juvAna tathA tavaMgara-khAnadAna kuTuMbanI yuvatI sAthe thaI gayuM che. e sAMbhaLatAMnI sAthe ja huM e dagAbAja pharDinAnDa upara vera levAnI vRttithI AMdhaLI banIne te zaheramAM javA taiyAra thaI. meM mArA pitAnA eka juvAna nokarane saMtalasamAM lIdho ane tenI pAsethI puruSanAM kapaDAM paherI lIdhAM. mArA gharamAMthI mArA potAnAM thoDAM sArAM kapaDAM tathA ghareNAM alabatta meM sAthe lIdhAM ' ja hatAM. pelA zaheramAM pahoMcI gayA pachI mane khabara paDI ke, lagnane divase ja lyusinDA bebhAna thaI gaI hatI, tenI chAtI agaLathI eka patra tathA kaTAra maLI AvyAM hatAM, tathA te patramAM lyusinhAe ema lakhyuM hatuM ke, te kArDiniyo nAmanA juvAna sAthe paraNI cUkI che, eTale pharDinAnDane pharI paraNI zakatI nathI, mAtra tenA pitAnA AgrahathI te A vidhimAM hAjara thaI che, ane lagna pachI tarata te potAnI kaTAra vaDe AtmahatyA karavAnI che. "mane ema paNa sAMbhaLavA maLyuM ke, kArDiniyo lagnavidhi vakhate hAjara hato ane tenAthI A vidhi najare joI na zakAtAM te nirAza thaI lyusinDAnI bevaphAI badala zApa varasAvato eka kAgaLa pAchaLa mUkI, - AtmahatyA karavA koI nirjana pradeza tarapha cAlyo gayo che. meM ema Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 DaoNna kivakasoTa! paNa sAMbhaLyuM ke, thoDA vakhata bAda lyusinDA paNa hatI, ane tenAM mAbApa enI citAmAM ja adhamU alopa thaI gaI thaI gayAM che. 66 "pharDinAnDanuM lagna lyusinDA sAthe na thayeluM jANI, mArA manamAM pharIthI tene meLavavAnI AzA jAgI. paNa eTalAmAM me zaheramAM eka jAhera DhaMDhero piTAto sAMbhaLyo ke, pAsenA gAmamAMthI DaoNrodhiyA nAmanI chokarI gharanA eka juvAna nokara sAthe nAsI gaI che; tene zodhI ApanArane inAma ApavAmAM Avaze. "e sAMbhaLI mArA mananI badhI AzAo marI gaI. utAvaLamAM ane gussAmAM huM zuM pagaluM bharI beThI hatI tenuM mane bhAna thayuM. gharanA juvAna nokara sAthe gupacupa cAlyA javuM, e eka juvAna strI mATe kevuM badanAmIbharyuM kahevAya, tenuM mane tarata bhAna thayuM. pharDinAnDa to mane kadI svIkAre ja nahi, paNa have to lokone hAthe pakaDAI javAnI bIke ja huM tathA mAro nokara gAma choDI A parvatomAM bhAgI AvyAM. e nokare mArI asahAya dazA joI mArI AbarU levAno prayatna karyA, ane mArI ane tenI vacce jhapAjhapI thaI. tene khyAla na rahyo ke te eka bhekhaDanI kinAra upara AvI gayo che; eTale meM eka dhakko mAryo tenI sAthe te nIcenI khINamAM gabaDI paDayo. tenuM zuM thayuM te jovAnI paNa darakAra karyA vinA huM parvatonI aMdaranA bhAgamAM nAThI. tyAM mane nasIbajoge eka gAmaDAno mukhI jevo mANasa maLI gayo. teNe mane tenA nokara tarIke potAne tyAM rAkhI. keTalAka mahinA meM tene tyAM kAma karyuM. huM dUra ekAMtamAM khetara vageremAM ja kAma karatI, jethI huM strI chuM tevuM jhaTa pakaDAI na jAya. paNa pachI to tene paNa khabara paDI gaI ke huM strI chuM, eTale te paNa mArI pAse premayAcanA karavA lAgyo. Aje lAga joI khetaramAMthI ja ekalI huM nAThI ane ahIM AvIne have zuM karavuM te vicAratI hatI tathA A du:khamAMthI ke A jIvanamAMthI mane choDAvavAnI prabhune prArthanA karatI hatI, tevAmAM tame loko mane AvI maLyA cho. mane mArA jIvanamAM kaMI AzA dekhAtI nathI, tathA nokara sAthe nAsI javAnI badanAmI sAthe vastImAM ke ghera pAchA pharavAnI paNa mArI hiMmata nathI." Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNrodhiyAnI vItakakathA 121 pAdarI-buvA tenI vAta pUrI thatAM tene AzvAsananA kaMIka zabdo kahevA jatA hatA tevAmAM kArDiniyoe tarata DaoNrodhiyA pAse jaI, teno hAtha potAnA hAthamAM pakaDIne kahyuM, "bA, tame ja kilayonArDonAM suputrI DaoNrodhiyA cho kema? huM pote ja kArDiniyo chuM, jene lyusinhAe potAnA pati tarIke jAhera karyo hato, ane badamAza pharDinAnDe jene vizvAsaghAta karIne dago dIdho che. huM paNa ahIM e ja rIte mAruM du:kha sahana na thaI zakavAthI, mArA jIvanano aMta lAvavA AvI paDyo chuM. paraMtu tame je vAta karI te uparathI lAge che ke, paramAtmA kRpA kare to mAruM ane tamAruM baMnenuM du:kha dUra thaI zake tevI AzA che. tamAro pharDinAnDa lyusinDAne paraNI na zakayo hovAthI haju tamane pharIthI prApta thaI zake ane mane lyusinDA paNa pharIthI maLI zake. tamArI kahANI sAMbhaLI have mane potAne paNa tamAruM duHkha dUra thAya ane pharDinAnDa tamane svIkArI le evuM karavAno prayatna karavAnuM mana thAya che. ane ahIM A sau lokonI samakSa huM pratijJA karuM chuM ke, jyAM sudhI tamAruM du:kha dUra nahi thAya ane pharDinAnDa tamAro pharIthI svIkAra nahi kare, tyAM sudhI huM kadI tamane chUTAM mUkIza nahi." DaoNrodhiyA A bhalA juvAniyAnI A rItanI bhalI lAgaNI jANI AnaMdathI gadagadita thaI gaI ane bIjA sa tyAM na hota to te tene page ja paDI hota. pAdarI-buvAe kArDiniyone tenA A zubha niradhAra mATe khUba dhanyavAda ApyA. uparAMta temaNe e baMnene DaoNna pharDinAnDane zodhI kADhavA tathA DaoNrodhiyAne tenA bApane sahIsalAmata suparata karavAnA upAya vicAravA potAne tyAM zAMtithI AvIne rahevA paNa nimaMtraNa ApyuM, je te baMnee AbhArapUrvaka svIkAryuM. hajAme paNa e bAbatamAM potAnAthI banI zake te madada karavA taiyArI batAvI. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 Dona kivaTanuM premazaurya A badho kisso pUro thayo eTale hajAme DaoNrodhiyA tathA kArDiniyone DaoNna kivakasoTano kisso kahI saMbhaLAvyo, tathA pAdarI-buvA ane te pote temane samajAvIne pAchA laI javA mATe AvyA che, ema paNa jaNAvyuM. kArDiniyone tarata DaoNna kivaksoTa tathA sAnko pAnjhA sAthe tene thayelI athaDAmaNa yAda AvI; paNa te badhuM jANe svapnamAM banI gayuM hoya evuM tene lAgatuM hatuM, eTale teNe A lokone e viSe tarata kaMI kahyuM nahi. eTalAmAM sAnko pAnjhA pAdarI-buvAne tathA hajAmane jyAM mUkIne gayo hato tyAM pAchI AvI temane na jovAthI bUmo pADato cAre tarapha pharavA lAgyo. te sAMbhaLI pAdarI-buvA tathA hajAma tenI tarapha gayA ane tene DaoNna kivakasITanA samAcAra pUchavA lAgyA. sAnkoe jaNAvyuM ke, "temanI bahu kaphoDI hAlata che, bhUkhamarAthI te lagabhaga maravA jevA thaI gayA che ane leDI DulasiniyAne pokAratA nisAsA nAkhyA kare che. meM temane leDI DulasiniyAno saMdezo kahI saMbhalAvyo, paNa te to evI dhUna laIne beThA che ke, leDI DulasiniyAe bhale temanA premano svIkAra karyo, paNa jyAM sudhI pote koI bhAre moTuM parAkrama karI, temanA e premane pAtra nahIM bane, tyAM sudhI te TaoNbaso tarapha moM paNa pheravavAnA nathI. paraMtu emanI atyAranI sthiti jotAM, jo temane emanI e dhUnamAMthI choDAvavAmAM nahIM Ave, to te kadI sAjA thaI zakaze nahi. mATe tame game tema karI temane samajAvI ane ahIMthI bahAra kADho." 122 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivaka 123 pAdarI-buvAe have bAjue AvI potAnI yojanA kArDiniyo tathA DaoNrodhiyAne kahI saMbhaLAvI. baMnene e yojanA barAbara gamI; tathA DaoNrodhiyAe to jAte ja pelI saMkaTa-grasta suMdarIno bhAga bhajavavA taiyArI batAvI. teNe kahyuM ke, meM prema-zauryanI ghaNI vArtAo vAMcelI che, eTale mane DaoNna kivakasoTa AgaLa e bhAga bhajavavAnuM barAbara phAvaze, uparAMta mArI pAse mArI bacakImAM suMdara khAnadAna strIne chAje tevAM kapaDAM tathA ghareNAM paNa che." pAdarI-buvA e sAMbhaLI ghaNA rAjI thayA. DaoNrodhiyA tarata potAnI bacakImAMnAM kapaDAM tathA ghareNAM paherIne taiyAra thaI, tyAre tenuM sauMdarya joI temane lAgyA vinA rahyuM nahi ke, AvI svarUpavatI yuvatIne choDanAra DaoNna pharDinAnDa kevo mUrkha mANasa hovo joIe. paraMtu enuM abhuta sauMdarya joIne kharI navAI to sAnko pAnjhAne thaI AvI. teNe pAdarI-buvAne pUchayuM, "A parIne tame kyAMthI laI AvyA? te koNa che?" - pAdarI-buvAe have te mUrkha mANasane bhramamAM rAkhavA khAtara ema ja kahyuM ke, "A to mikomikona dezanA rAjAnI ekamAtra vArasadAra rAjakuMvarI pote che, tathA tArA mAlikanI khyAti sAMbhaLI, cheka ginI taraphathI ATale sudhI temane bolAvI javA AvI che. eka rAkSasa tene satAvI rahyo che, ane tenA trAsamAMthI choDAvavA te tArA mAlikanuM zaraNuM zodhI rahI che." sAnko pAnjhAe tarata ja rAjI thaIne kahyuM, "vAha, A to bahu sArA samAcAra che. mArA mAlika jarUra pelA rAkSasane haNI nAkhaze; temanA kAMDA-baLanI zI vAta karavI? paNa pAdarI-buvA, tame mArA mAlikane vaDA-pAdarI na thavAnuM ja sUcavajo. to ja te A rAjakuMvarIne paraNIne rAjA thaI zakaze. A rAjakuMvarInuM nAma zuM che, te to mane kaho!" temanuM nAma mikomikonA che; e dezamAM dezanA nAma uparathI ja kuMvara-kuMvarIonAM nAma pADavAno rivAja che." Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa ! DaoNrodhiyAne have pAdarI-buvAnA khaccara upara besADavAmAM AvI ane hajAma tarata pelA gAyanA pUMchaDAnA vALano jhUDo potAnA moM upara lagADI tenI sAthe javA taiyAra thaI gayo. sAnko temane rasto batAvato AgaLa cAlyo. kArDiniyo ane pAdarI-buvA pAchaLa ja rahyA. DaoNna kvikoTa kadAca temane oLakhI kADhe evo te baMnene bhaya hato. 124 ra DaoNna vikasoTa pAse pahoMcI DaoNrodhiyA tarata ja temanA caraNa AgaLa namI paDI ane bolI, "he mAnavaMta bahAdura nAITa, jyAM sudhI mane tame mAruM mAgeluM varadAna bakSavA kabUla nahi thAo, tyAM sudhI huM A jamIna uparathI pAchI UbhI thavAnI nathI. koIe sAMbhaLyo na hoya ke joyo na hoya evA trAsathI huM pIDita chuM; ane tamArI khyAti sAMbhaLIne ghaNe dUrathI tamArI madadanI AzAe AvI chuM. eTale meM mAgeluM varadAna tame nahIM bakSo, to huM ahIM tamArAM caraNomAM ja mAthuM paTakIne mArA prANa tyAgI daIza." DaoNna kivakasoTa to A badhuM sAMbhaLI saDAka daIne UbhA thaI gayA ane bolI UThayA, "are bAnu, tame UThIne UbhAM nahi thAo tyAM sudhI tamAro eka zabda paNa huM AgaLa sAMbhaLavAno nathI." nA jI, nA! jyAM sudhI tame mane mAruM mAge varadAna nahIM bakSo, tyAM sudhI mArA ghUMTaNa jamIna sAthe jaDAyelA ja raheze." "are bAnu, me tamane e varadAna bakSya ja che, ane tethI ja tamane UbhAM thavA huM AjIjI karI rahyo chuM. alabatta, mArI pAse mArA rAjA, mAro deza ane mArI prema-rAjJIne bevaphA nIvaDAya evuM kazuM karavAnuM mAgavAmAM nahIM Ave, evI huM AzA rAkhuM chuM. ,, "evuM kazuM tamArI pAse mAgavAmAM nahIM Ave, evI huM khAtarI ApuM chuM," DaoNrodhiyAe ghUMTaNiye paDayAM paDayAM ja javAba Apyo. e daramyAna sAnko tarata DaoNna vikasoTa pAse jaI pahoMcyo ane temanA kAnamAM bolyo, "mAlika, emanuM mAgeluM varadAna jarUra kabUla Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 DaoNna kivakasoTanuM prema-zaurya rAkho; emane satAvanAra eka rAkSasane ja masaLI nAkhavAno che, ane A varadAna mAganAra yuthopiyA khaMDamAM AvelA mikomikona rAjyanI kula vArasadAra rAjakuMvarI mikomikonA che." DaoNna kivakasoTe tarata DaoNrodhiyA tarapha pharIne kahyuM, "UTho, bAna, huM tamane tamAruM varadAna baluM chuM." DaoNrodhiyAe javAba Apyo, "huM e varadAna mAguM chuM ke, abaghaDI tame zastrasajaja thaI, mArI sAthe mArA deza tarapha AvavA nIkaLo, ane mAruM rAjya pacAvI pADanAra drohI rAkSasane haNIne mane bhayamukta karo." DaoNna kivakasoTe javAbamAM sAnkone najIkanA jhADa upara vIMTo karIne laTakAvelAM potAnAM Ayudha-bakhtara laI AvavA kahyuM. sAnko rAjI rAjI thaI gayo. kArDiniyo ane pAdarI-buvA eka jhADavAnI othe chupAI rahI A badhuM joI rahyA hatA. have DaoNna kivakasoTane bakhtara sajI taiyAra thatA joI, pAdarI-buvAe kArDiniyonI dADhI tathA vALa tarata kAtarI nAkhyAM, tathA potAno jhabhbho tene oDhADI dIdho. eTalA mAtra teno dekhAva evo to badalAI gayo ke, te potAnI jAtane cATalAmAM jue to paNa oLakhI na zake ! pachI teo jhaTapaTa TUMke raste AgaLa cAlI, dhorI rastA upara AvIne UbhA rahyA. - jyAre DaoNna kivakasoTa vagerenI maMDaLI sAmethI AvatI dekhAI, tyAre pAdarI-buvAe jANe DaoNna kivakasoTane acAnaka ja joyA hoya tema thoDI vAra tAkI tAkIne temanA tarapha joI rahI, hAtha pahoLA karI, ekadama rAjI thatAM thatAM temanI sAme Ama bolatAM bolatAM doTa mUkI - "oho, huM mArI najare mArA hamavatana, nAITa-ziromaNi, baeNna vikasoTa da lA-mAMzAne to nathI joto? oho! dIna-duHkhInA uddhAraka, premazauryanA arka, jenI khyAti cotarapha paDaghamanI peThe gAjI rahI che, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 DaoNna kivakasoTa! ane aneka atyAcArIonAM hradaya kaMpAvI rahI che, te, ja tame cho ne?" DaoNna kivakasoTa pAdarI-buvAne A rIte potAne sarAhatA joI, ghaNA rAjI thayA; ane temaNe DaoNrodhiyA vagere tarapha abhimAnabharI najara karIne pAdarI-buvAne kahyuM, "oho, mAnanIya bhuvAjI, tamane Ama acAnaka maLatAM mane kharekhara AnaMda thAya che. paNa tame jamIna upara UbhA ho ane huM Ama dhoDA upara beThelo rahuM, e na chAje; mATe huM ghoDA uparathI UtaruM tyAM sudhI thobho." pAdarI-buvAe tarata ja temane evI tasdI levA nA pADI dIdhI, tathA kahyu, "rAta divasa prema-zauryanAM parAkramo karatA ghoDA upara ja besIne pharyA karatA nara-ratne mArA jevA sAdA mANasane arthe ghoDA uparathI UtaravAnuM ke, pote kAI dIna-du:khIne atyAcArInA hAthamAMthI choDAvavA vege dhasI jatA hoya, temAM vikSepa pADavAnuM hoya nahIM. mATe huM to tamArI kUcakadamamAM sAthe ja thoDuMka cAlI tamArI sobatano lAbha laIza; tathA atyAre kaI tarapha tame sidhAvI rahyA cho, tenI jANakArI meLavIne dhanya thaIza.' ,, A sAMbhaLI hajAme tarata potAnA khaccara uparathI UtarI buvAjIne tenA upara besI javA kahyuM. DaoNrodhiyAnA skavAyaranI A namratA ane ziSTAcAra joI DaoNna kivakasoTa DaoNrodhiyA upara vadhu khuza thayA. temaNe dhIme dhIme buvAjIne rAjakumArI mikomikonAnI oLakha ApI, tathA tene bhayamukta karavA pote tenA deza tarapha javAne mArge paLyA che, ema paNa jaNAvyuM. 4 dhIme dhIme A maMDaLa have chaeka gAu kApI pelI vIzI AgaLa AvI pahoMcyuM. DaoNna vikasoTe have DaoNrodhiyAne pUchyuM, "rAjakuMvarI, ApaNe karye raste javAnuM che te tame mane jaNAvo.' "" paraMtu pelI kaMI javAba Ape te pahelAM ja pAdarI-buvA bolI UThayA, "rAjakuMvarI, Apano deza mikomikona hoya, to to Apano rasto barAbara mArA gAma upara thaIne ja jAya che. kAraNake amAre tyAMthI Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNAna kivakasoTanuM prema-zaurya 127 kArphejInA baMdare javAno sIdhA rasto che, ane tyAMthI ja tamane tamArA deza mATe UpaDatuM jahAja maLaze. sAro anukULa pavana haze, to tame nava varSa pUrAM thatAM thatAMmAM to miyonA sarovare pahoMcI jazo. tyAMthI to pachI tamAro rAjyamAM javAne mATe soeka divasano ja rasto bAkI raheze." DaoNrodhiyAe tarata javAba Apyo, "mahAzaya, tamArI bhUla thatI lAge che; kAraNake huM mArA rAjyamAMthI spena AvavA nokaLI, tyAre Akhe raste kharAba havAmAna rahevA chatAM mane ahIM AvatAM be varSa thayAM hatAM. spenamAM AvyA pachI, jyAM tyAMthI vikhyAta nAITa DaoNna kivakasoTa da lA-mAMzAnI kIrti mane sAMbhaLavA maLI ane tarata ja huM mArA du:khanA uddhAra mATe temanA baLavAna bAhunI otha levA temanI zodhamAM nIkaLI paDI. paramAtmAnI kRpAthI bahu thoDA ja vakhatamAM mane te jaDI gayA, ane temaNe kRpA karIne mAruM mAgeluM varadAna bakSo, mane jIvanabharano AbhArI karI mUkI che." DaoNna kivakasoTe have vacce paDIne jaNAvyuM, "bAnu, kRpA karIne mArAM bahu vakhANa na karazo. huM mAtra eTaluM ja kahevA mAguM chuM ke, mArA bAhumAM tame vakhANo cho tevuM jora haze ke nahi, to paNa huM mAruM lohInuM chelluM TIpuM tamArI sevAmAM ja reDIza, eTaluM nakkI jANajo. paNa e badhuM yogya vakhate jaNAI Avaze. pachI temaNe pAdarI-buvA tarapha pharIne pUchyuM, "tame buAjI, A verAna pradezamAM ATalAM thoDAM kapaDAM sAthe, koI nokara vinA zI rIte AvI caDayA, te jaNAvazo, to AbhAra thaze." ,, pAdarI-buvAe tarata javAba ApI dIdhuM, "huM ane ApaNo hajAma mitra nikolasa, sevila gayA hatA; kAraNake varasothI IMDijhamAM vaselA ane sthira thayelA mArA eka sagAe mArA mATe paisA mokalyA hatA. A rakama paNa khAsI moTI hatI. paraMtu ahIMthI thoDe dUra cAra, DAkuo amane maLyA, temaNe amArA paisA to zuM, amArI dADhIo sudhdhAM AMcakI lIdhI. A bhAI (kArDiniyone batAvIne) paNa e ja rIta DAkuonA zikAra banyA che. temanAM to badhAM ja kapaDAM DAkuoe utArI lIdhAM che, eTale temaNe mAtra A jhabhbho oDhI lIdho che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 DaoNna kivakasoTa! amane je loko maLyA te saue amane kahyuM ke, amane lUMTI lenArA kharI rIte to sajA pAmIne rAjAnA jahAja upara laI javAtA gunegAro hatA. paraMtu eka gAMDA jevA mANase AvI ekalA hAthe rAjAnA aphasarone mArI bhagADIne A badamAzone chUTA karI dIdhA, ane A rIte AjubAjunA sau loko mATe tema ja potAne mATe paNa bhAre Aphata UbhI karI che. kAraNa ke, pelA gAMDAe rAjA sAme baMDa karIne tathA nyAyanA kAmamAM DakhalagIrI UbhI karIne A loka tema ja paralokamAM bhAre sajA vahorI lIdhI che." sAnkoe pAdarI-buvAne A baMdIvAnonI muktinA badhA samAcAra kahI dIdhA hatA, eTale bhuvAjIe badhuM varNana barAbara goThavI lIdhuM hatuM. DaoNna kivaksoTa A badhuM sAMbhaLI bahu mUMjhAyA tathA temanAthI kabUla karI zakAyuM nahi ke, A duSkarma temaNe pote karyuM hatuM. paraMtu sAnkothI have rahevAyuM nahi; te bolI UThyo: "buvAjI, meM mArA mAlikane A, gunegAronI vAta barAbara samajAvI hatI, paraMtu temaNe mAnyuM nahi, ane e badhAne paNa choDAvavAno temano dharma che ema karIne temaNe te badhAne choDAvyA ane A rIte potAne ane saune mATe Aphata UbhI karI che. are eka badamAza to mAruM gadheDe sudhdhAM laIne nAsI gayo !" DaoNna kivaksoTa ekadama gusse thaI gayA; te bolI UThyA ke, "huM raste thaIne jato houM ne baMdIvAno nisAsA nAkhatA jatA hoya, to mAre zuM DarI jaIne kazuM karyA vinA hAtha joDIne besI rahevuM? evuM kahenAro, nAITa lokonA prema-zauryanA dharma vize kazuM ja jANato nathI. nAITa loko potAnI prema-rAjJI ane Izvara e be pratyenI ja vaphAdArI svIkAre che; bIjA koI rAjA-bAjAnI nahi. ane ethI juduM kahenAra koI hoya, to huM talavArathI tenI sAthe e bAbatano pheMsalo karI levA taiyAra chuM." DaoNrodhiyA samajI gaI ke, A badhuM kAcuM kapAyuM che ane nakAmA DaoNna kivakasoTane cIDavavAmAM AvyA che. eTale te tarata bolI UThI, "mahAzaya, Ape mane ApeluM vacana yAda rAkhavAnuM che, ane mAruM kAma na pate tyAM sudhI bIjI koI bAbata aMge koI sAthe yuddhamAM UtaravAnuM Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTanuM prema-zaurya 129 nathI. A bhuvAjI paNa jo jANatA hatA ke, e baMdIvAnone mukti ApanAra tame hatA, to nAITonA niyamo ane dharmo kevA ucca tathA arlokika hoya che te e barAbara jANatA hovAthI kadI ema na bolyA hota ke, e baMdIvAnone mukti ApanAre khoTuM kAma karyuM che. uparAMta daza bAra jaNAne tame mukti ApI, temAMthI A be cAra jaNa ja emanA janA dhaMdhAne vaLagI rahyA haze, paNa bAkInA sAta ATha jaNa to jarUra tamAro tathA paramAtmAno AbhAra mAnatA sArA mArge ja vaLyA haze, ane kadAca e loko ja A bhAnabhUlelA thoDAkane samajAvIne ke dabAvIne ThekANe lAvI deze." DaoNna kivaksoTane A kathana eTaluM badhuM sAruM lAgyuM ke, temaNe tarata DaoNrodhiyAne kahyuM, "tamArAM A suvacanothI mArI krodhanI Aga cheka ja bujhAI gaI che; ane have huM tamane ApelA vacana anusAra tamAruM kAma pUruM karyA vinA, bIjuM koI yuddha vahorI nahi lauM. paNa have tame kRpA karIne tamArA upara gujarelA trAsanI AkhI vAta mane vigatavAra saMbhaLAvo, jethI e kArya pUruM karavA kevA ane keTalA nizcayabaLanI tathA utAvaLanI jarUra che, te huM vadhu sahelAIthI nakkI karI zakuM." ' DaoNrodhiyAe kahyuM, "mArA du:khanI kahANI evI turacha che ke, te sAMbhaLavAmAM kaMTALo ja Ave. paraMtu tame kRpA karIne jyAre pUrI vigate te jANavA mAgI ja che, tyAre mAre e kahI devAmAM vAra karavI na joIe. mArA pitA rAjA hovA uparAMta 'tinAdiyo' RSi tarIke paNa mazahUra hatA; kAraNake, temane jAdu-vidyA tathA bIjAM vijJAnonI adabhuta jANakArI hatI. temane temanI vidyAne pratApe agAuthI ja evI khabara paDI gaI hatI ke, mArI mAtA-rANI jhArAmillA, temanI pahelAM gujarI javAnI che, tathA te pote paNa tenA pachI jaladI tenI pAchaLa cAlyA javAnA che, ane huM eka mA-bApa vinAnI anAtha chokarI banI javAnI chuM. paNa temane bIjI eka vAtanI ciMtA vadhu satAvatI hatI; te e hatI ke, temane temanI agama-vidyAthI khabara paDI gaI hatI ke, pAsenA TApu upara rAjya karato pAMDAphilAnDo nAmano rAkSasa eka divasa amArA rAjya upara caDAI karI mane rAjyanI bahAra hAMkI kADhavAno che. teno vicAra mArI sAthe lagna karavAno haze ane huM nA pADavAnI chuM, ema DaoN.-9 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 DaoNna kivakasoTa! paNa mArA pitA jANI gayA hatA. tethI temaNe mane evI salAha ApI hatI ke, te rAkSasa sAthe nAhaka yuddhamAM UtarI ApaNI prajAnI barabAdI karyA vinA nuM sIdhI spena cAlI jaje. tyAM tane eka prema-zUrA nAITano bheTo thaze. temanuM nAma DaoNna ajhoTa ke gijeTa haze, evuM paNa temaNe mane kahyuM hatuM. temaNe temanA zarIra uparanAM keTalAMka gupta lakSaNo paNa oLakha mATe kahI batAvyAM hatAM; paNa khAsa to temaNe mane ema kahyuM hatuM ke, temanI kIrti mAtra penamAM ja nahi paNa AkhA lA-mAMzA khaMDamAM vyApelI haze. A pachInI badhI vAta to TUMkamAM ja kahI devAya tevI che. mArI mAtA ane pachI thoDA vakhatamAM mArA pitA gujarI jatAM, e duSTa rAkSase mArA hAthanI mAgaNI karI ane mArA upara dabANa lAvavA mArA rAjya upara moTA lazkara sAthe caDAI karI. meM baMdara upara eka majabUta jahAja taiyAra rakhAvyuM ja hatuM, eTale tarata huM mArA rAjyamAMthI nAsI chUTIne sIdhI spena AvI gaI. ane tamArI zodhamAM lAgI gaI. kAraNa ke, mArA pitA pAsenI zAlDiyana akSaromAM lakhela noMdhapothImAM ema paNa bhaviSya bhAkhI rAkhyuM hatuM ke, e nAITa AvIne rAkSasanuM DokuM kApI nAkhaze ane mane mArI rAjagAdI upara pharI sthApata karaze. mArA pitAe potAne hAthe ema paNa lakheluM che ke, te nAITa jo mArI sAthe lagnanI mAgaNI kare, to mAre kadI nA na pADavI,-paraMtu mArI jAta ane mAruM rAjya temane tarata samarpita karI devAM." DaoNna viksoTe sAnko pAjhA sAme najara karI ane sAnamAM kahyuM, "kema huM kaheto hato tevuM ja badhuM thAya che ne?" sAnko to tarata rAjI thato thato nAcavA lAgyo ane DaoNrodhiyA pAse jaI, potAnI bhaviSyanI rANI tarIke tenI AgaLa ghUMTaNiye paDI, tenA hAthane cuMbana karavA devAnuM bahumAna ApavAnuM vinavavA lAgyo. tenI AMkhoe to eka ja rAjasihAsana upara beThelAM DaoNna divasoTa rAjA ane DaoNrodhiyA rANI atyArathI ja dekhAvA lAgyAM. paNa DaoNna kivakasoTe have tarata ja eka khulAso karavo Avazyaka mAnyo, ane te bolI UThyA, "mahArANI - huM have tamane koI nirvAsita anAtha strI nahi, paNa bhaviSyamAM gAdIe beThelAM mahArANI ja kahIza; Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTanuM prema-zaurya 131 kAraNake tamArA pitAe bhaviSya bhAkhyuM che tema, - huM tamArA duzmanano, arthAt pelA atyAcArI rAkSasano nAza karI, tamane tamArI gAdI upara jarUra besADIza; paraMtu eka vAra gAdIe beThA pachI tamArI jAtanuM samarpaNa kone karavuM e tamArI potAnI marajInI vAta raheze; kAraNake huM to leDI DulisinayAne vecAI gayelo temanA premathI kharIdAI gayelo tuccha gulAma chuM, ane rahevAno." sAnko potAnA mAlikanI AvI mUrkhAmI badala tarata virodha uThAvavA gayo ane temAM te DulasiniyA viSe apamAnabharyA beeka zabdo bolI gayo, ane rAjakumArI mikomikonA jevI parama suMdarIne ja paraNavA Agraha karavA gayo; paraMtu DaoNna kvikasoTe gusse thaI tene potAnA bhAlAnA dAMDAnA evA be jhapATA ThokI dIdhA ke, te bicAro tarata jamIna upara tUTI paDayo. paNa pachI tarata UThIne Ubho thaI DaoNrodhiyAnA ghoDA pAchaLa UrjA rahIne bolavA lAgyo, "are, mAlika, Ama svargamAMthI vaselAM AvAM mahArANIne paraNavAnuM choDI dezo, to pachI rAjA kema karIne banazo? eka vAra Amane paraNIne rAjA banyA pachI, tamAre leDI DulasiniyAnI pAse ke sAthe rahevuM haze to tamane koNa rokavAnuM che? rAjAone to duniyAne dareka khUNe eka eka premikA hoya ja che vaLI. ane A lokonA habasIonA dezamAM to rAjAne baso baso - pAMcaso pAMcaso rANIo hoya che." paNa DaoNrodhiyAe have sAnkone samajAvI, potAnA mAlika pAse jaI temanI mAphI mAgavAnuM kahyuM. kAraNake, ( teNe tene kAnamAM kahyuM tema,) "e badhI bAbata mATe atyArathI takarAra karavAnI zI jarUra che? vakhatanAM vAjAM vakhate ghaNAMya vAgaze!" sAnkoe sAnamAM samajI jaI, DaoNna vikasoTa pAse pahoMcI jaI temanI mAphI mAgI; ane DaoNna kivakasoTe paNa have tene leDI DuliniyA sAthenI tenI mulAkAtano ahevAla potAne vigate saMbhaLAvavA kahyuM. sAnkoe potAnI akkalamAM Ave te rIte badhuM barAbara goThavIne kahI batAvyuM: kadAca hamaNAM ja paDelA be phaTakAthI tenuM magaja jarA teja paNa banI gayuM haze ! Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 vIzImAM zuM banyuM? 1 A badhA lokonI musApharInuM lAMbuM varNana karIne vAcakane kaMTALo Apavo ThIka nathI. chatAM mukhya mukhya muddAo ahIM noMdhI laIe: sAnkoe leDI DulasiniyA sAthenI potAnI mulAkAtano potAnAthI bane teTalo kalpita ahevAla Apyo. temAM ajugatuM kaMI AvI jAya to arasaparasa baMne jaNA tenA khulAsA ApI letA ke kalpI letA. jemake, sAnko leDI DuliniyAne maLyo tyAre te potAne mATe motInI mALA gUMthatAM haze, evuM DaoNna kivakasoTe pUchyuM, tyAre pelo eTaluM ja bolyo ke, te dANA UpaNatAM hatAM. kivakasoTe kahyuM ke, te to kharI rIte motI haze, paNa leDI DuliniyAe tArAthI chAnA rahevA mATe tArI najara evI rIte bAMdhI lIdhI haze : mAre paNa temanA pratyeno prema gupta rAkhavAno che, evuM batAvavAno ja temano IrAdo haze ! pachI potAno saMdezo teNe temane kevI rIte Apyo evuM DaoNna kivakasorTa sAnkone pUchyuM, tyAre teNe kabUla karI lIdhuM ke, noMdhapothI bhUlIne ja te nIkaLyo hovAthI teNe potAne barAbara yAda rahelo saMdezo temane koI sAthe lakhAvIne Apyo hato. DaoNna vikasorTa tene e yAda rahelo saMdezo pharI bolI batAvavA kahyuM, tyAre sAnkoe kahyuM ke, eka vakhata e saMdezo leDI DulisinayAne pahoMcI gayo, eTale mArA magajamAMthI cheka ja bhUMsAI gayo che! DaoNna kivakasoTane e vastumAM paNa leDI DulasiniyAno adbhuta prabhAva ja jaNAyo; jethI sAnko jevo mANasa emanA arasaparasanA premanI vAta bahAra bolI na bese! 132 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzImAM zuM banyuM? 133 Ama vAto cAlatI hatI, tevAmAM sAnkoe eka mANasane potAnA khovAyelA gadheDA upara besIne Avato joyo. sAnko tarata jaIne potAnA gadheDAne vaLagI paDyo ane pelA badamAzane kahevA lAgyo, mAruM gadheDuM corI javA badala tArAM nAka-kAna hamaNAM ja kApI lauM chuM." pelA bicArAne to e gadheDuM parvatamAM rakhaDavuM ja maLyuM hatuM, eTale potAnI upara corIno Aropa na Ave te mATe te tarata tyAMthI bhAgI ja gayo. oNna kivoTe sAnkone tenuM gadheDuM pAchuM maLyuM te badala bhAre AnaMda vyakta karyo ane udAra thaIne uparathI jAhera karyuM ke, mArAM traNa gadheDAM tane bakSisa ApavAnI je vAta che, temAM AnAthI kazo phera paDaze nahi! sAnkoe temano aMta:karaNapUrvaka AbhAra mAnyo, tathA temane jaNAvyuM ke, "mAlika tame A rAjakuMvarIne temanuM rAjya pAchuM ApyA pachI temane paraNavA na mAgatA ho, to paNa temanA rAjyamAM mane koIka ThekANe gavarnara banAvavAnuM na bhUlazo!" DaoNna kivakasoTe tene vacana ApyuM ke, "rAjakuMvarI mikomikonAne temanuM rAjya pAchuM ApatI vakhate, tArA mATe eka sAro bhAga temAMthI bAkAta rAkhIza ja. - sAnkoe temane e bhAga dariyAkinArA pAseno ja rAkhavA bhalAmaNa karI; jethI te tyAMnA habasIone vahANo bharI gulAma tarIke bahAra vecIne ThIka ThIka kamANI karI zakAya. baeNna kivakasoTe te vastu kabUla rAkhI. have badhA eka jagAe ArAma karavA tathA pAdarI-buvA pAsenA bhAtAmAMthI nAsto karavA nIce beThA. te vakhate eka chokaro tarata bAjaethI doDato AvI DaoNna kivakasoTa pAse Avyo ane kahevA lAgyo, "nAITa mahAzaya, te divase tame mane mAro pagAra apAvavAne badale UlaTo mAro khabho bhAgI naMkhAvyo. pelo kheDUta mane bahu to be-cAra phaTakA mArIne saMtoSa pAmata; tene badale tene tame vacce paDIne cIDavyo eTale teNe to uparathI mane mArI mArIne mAro khabho bhAgI nAkhyo, Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 DaoNna kivaksaTa! ane have to kazuM kAmakAja karI zake tevo na rahyo hovAthI huM bhUkhe maruM chuM." DaoNna kivakasoTa tarata pelA badamAza kheDUtane sajA karavA ghoDA upara besI tenA gAma tarapha javA taiyAra thayA, paNa DaoNrodhiyAe temane bIjI kazI paMcAtamAM na paDavA ApeluM vacana yAda devarAvyuM. eTale temaNe pelA chokarAne vacana ApyuM ke, "huM A rAjakuMvarIne temanuM rAjya pAchuM apAvyA bAda AvIne jarUra tArA mAlikane sajA karI, tAro pagAra cUkate karAvIza." pelo chokaro bolyo, "mane atyAre ja thoDuM khAvAnuM Apo, ane sevila javAya teTalA thoDA paisA Apo, eTale basa." paNa A loko pAse kazuM vizeSa khAvAnuM bacyuM na hovAthI tene teoe nAmanuM kaMIka ApyuM. te laI dUra doDI jatAM te bolyo, "alyA nAITaDA, pharIthI AkhI jiMdagImAM tuM mane bhego na thato; mane bhale mArIne kakaDA karI nAkhe, paNa tArA jevAnI madadanI mAre jarUra nathI ! tArA jevA nAITo duniyAmAM na janme to sAruM-kAraNake tamArAmAM lokonAM du:kha ghaTADavAnI nahi paNa vadhAravAnI ja AvaData hoya che!" DaoNna kvikasoTa tenI pAchaLa paDavA gayA, paNa pelo ekadama khisakolInI peThe jaladI jaladI bhAgI gayo. badhA have eka ja Tape pelI vIzImAM AvI pahoMcyA. DaoNna kivakasoTe atizaya thAkyA hovAthI jaladI eka pathArInI mAgaNI karI. vIzIvALAe pelA oraDAmAM ja temanI pathArI karI ApI; eTale te tarata kapaDAM utArI tenA upara lAMbA thaI sUI gayA ane ghasaghasATa UMghI gayA. A bAju hajAme ane pAdarI-buvAe vIzIvALAne ane tenAM patnIne temanI pAsethI lIdhelI badhI cIjo pAchI ApI. hajAmane pAdarIbuvAe samajAvyuM ke, "have tAre DaoNrodhiyAnA skavAyara maTI, DaoNna kivakasoTanA gAmanA hajAma tarIke chatA thavuM joIe. tAre DaoNna visoTane ema kahevuM ke, huM pAdarI-buvA sAthe ja Avato hato, tevAmAM pelA coroe lUMTI lIdhA pachI chUTo paDI ahIM vIzImAM AvI temanI rAha joyA karuM chuM. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzImAM zuM banyuM? 135 DaoNrodhiyAno skavAyara kayAM gayo ema te pUche, to ApaNe saue ema kaheluM ke, rAjakuMvarIo tene agAuthI baMdare jahAjanI taiyArI karavA mokalI dIdho che. tyAra bAda vIzIvALAnA kuTaMba sAthe DaoNna viksoTanI vAto karatA sau ToLe vaLIne beThA. nAITa lokonI vAto vAMcI vAMcI temanuM mana kevuM bhramita thaI gayuM che, tevI vAta AvatAM sAnkone jarA khoTuM lAgyuM; paNa teNe to potAnA mAlika sAthe mikomikona deza sudhI jaI potAnuM nasIba ajamAvI AvavAno niradhAra ja karyo hato, ane DaoNrodhiyAe paNa tene enI e mAnyatAmAM makkama rAkhyA karyo. daramyAna vIzIvALA pAse nAITonI vAtonI eka jANItI copaDI joIne pAdarI-buvAe te vAMcavA mAgI; paNa pachI saune temAMnI vAte sAMbhaLavAnI icchA hovAthI temaNe te moTethI bolIne vAMcavA mAMDI. sau rasapUrvaka e vAto sAMbhaLI rahyAM hatAM, ane sAnko pAnjhA UMgha AvatI hovAthI DaoNna kvikasoTanA kamarAmAM jaI UMghavA mAMDayo hato. tevAmAM DaoNna kivakasoTanA kamarAmAMthI sAnko pAnjhA bhaya ane trAsathI bUmo pADato tyAM doDI Avyo ane kahevA lAgyo-"bhalA loko, mArA mAlikanI madade doDo! te atyAre rAjakumArI mikomikonAnA duzmana rAkSasa sAthe khunakhAra yuddhamAM UtaryA che. meM mArA AkhA jIvanamAM evI bhayaMkara laDAI joI nathI. mArA mAlike taravArano evo ghA karyo che ke, pelA badamAzanuM DokuM koLuM kapAI jAya tema kapAI gayuM che." 66 pAdarI-buvA potAnA vAMcanamAM bhaMgANa paDatAM bolI UThayA: tArA mAlika zuM evA mahArathI che ke, cha hajAra gAu dUra AvelA rAkSasa sAthe ahIM pathArImAM sUtA sUtA laDAI laDe che?" paNa eTalAmAM to DaoNna divasoTanI potAnI bUmo ja saMbhaLAI, te trADI vADIne kahetA hatA: "Ubho rahe, badamAza, Ubho rahe! tAruM have kaMI cAlavAnuM nathI." sAnko saune kahevA lAgyo, "tame badhA haju zuM joyA karo cho? joke, e rAkSasanuM dArUnI pakhAla jevaDuM moTuM mAthuM to kapAIne bhAMya upara paDeluM che ane Akho oraDo tenA lohIthI bharAI gayelo huM Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 DaoNna kivakasoTa! najare joIne Avyo chuM. paraMtu e rAkSasano bIjo koI sAgarIta tyAM hAjara hoya ema lAge che, ane mArA mAlika haju te bIjA rAkSasa sAthenI laDAImAM UtarI rahyA che." vIzIvALo dArUnI pakhAlano ullekha thayelo sAMbhaLI cAMkayo. te bolI UThayo, "are temanA ozikA tarapha dArU bharelI keTalIya mazako meM TiMgAvelI che. temAMnI koI temaNe dhUnamAM ne dhUnamAM kApI to nathI nAkhI? ahIM vIzImAM vaLI rAkSaso kayAMthI Ave? kadAca mArI mazakomAMthI DhaLelo dArU ja A babUcakane lohI jevo lAgyo haze !' badhuM ja ToLuM have e oraDA tarapha doDayuM. tyAM jaIne joyuM to, DaoNna kivakasoTa baMdha AMkhoe UbhA thaI, taravAra vaDe cotarapha game tema prahAro karatA hatA tathA bUmo pADatA hatA; eka mazaka kapAIne jamIna upara paDI hatI ane teno dArU AkhA oraDAmAM DhaLyo hato. vIzIvALo tarata ja emane DhoMsA-mukkA lagAvavA jato hato paNa kArDiniyo tathA pAdarI-bhuvAe tene thayeluM nukasAna bharapAI karI ApavAnuM jaNAvI tene zAMta pADayo, ane DaoNna divasoTane pakaDI, pathArImAM 'suvADI dIdhA. DaoNna vikasoTa UMghavA mAMDayA eTale DaoNrodhiyAe sAnkone AzvAsana ApatAM kahevA mAMDayuM ke, "A vIzI kharekhara mAyAvI che; eTale ApaNane badhAne kazuM samajAtuM nathI, paNa tArA mAlike jarUra pelA rAkSasane haNI nAkhyo che; eTale ApaNe ApaNA rAjyamAM jaIzuM tyAre jarUra ApaNane e rAkSasa marelo ja maLaze. pachI mAro rAjagAdIe rAjyAbhiSeka thatAM, jarUra huM tane eka sArA prAMtano gavarnara banAvIza." badhuM Ama TADhuM paDatAM, pAdarI-bhuvAe pAchI pelI bAkI rahelI vArtA vAMcavAnuM AgaLa calAvyuM. vArtA pUrI thavA AvI te arasAmAM ja bAraNA pAse Ubhelo vIzIvALo bUma pADI UThayo, "vAha, vAha! bIjA vadhu gharAko Ave che ne kaMI? Aje to mAre sonAno suraja Ugyo lAge che!" kArDiniyoe pUchyuM, "keTalA jaNa che?" Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzImAM zuM banyuM? 137 vIzIvALAe javAba Apyo, "cAra ghoDesavAra che, bhAlA-DhAla sAthe! eka bAI ekalI burakhA sAthe jarA alaga savArI karIne Ave che; ane be pagapALA nokaro che. e nokaro ja bukAnI burakhA vinAnA che; bAkI pelA badhA savAra bukAnIbaMdha che!" e badhuM ToLuM vIzI AgaLa AvI pahoMcatAM ja DaoNrodhiyA ane kArDiniyo DaoNna kivakasoTavALA oraDAmAM cAlyAM gayAM. pelA cAra ghoDesavAroe burakhAvALI bAnunI pAse jaI tene nIce UtaravAmAM madada karI. e ghoDesavAromAMno eka jaNa tene hAthamAM UMcakI vIzInI aMdara laI Avyo; teNe tene pelA oraDAnA bAraNA pAse paDelI khurazImAM besADI. pelI bAIe khurazI upara besatI vakhate UMDo nisAso nAkhyo. pachI lagabhaga bebhAna banI gaI hoya te rIte hAtha labaDatA rAkhI te khurazImAM DhaLI gaI. pAdarI-buvAe A badhAno vicitra dekhAva joI, pAse tabelAmAM jaI, teo kyAMthI AvyA che ane kyAM jAya che, ema pelA be nokarone pUchyuM. nokaromAMnA eka javAba Apyo, "ame paNa kazuM jANatA nathI. pelAM bAnune upADIne je aMdara laI AvyA, te mahAzaye amane rastAmAMthI bhADe karI lIdhA che. ame e bAjunuM moM joyuM nathI, tathA Akhe raste te eka zabda paNa bolyAM nathI. amAre eNnDeluziyA sudhI teonI sAthe javAnuM che, ane amane sArA paisA maLavAnA che. ame be divasathI teonI sAthe musApharI karIe chIe. paNa amane teo viSe vadhu kazI mAhitI sAMpaDI nathI." paNa te loko aMdara aMdara vAtacIta karatA haze, te uparathI paNa tamane kaMIka kalpanA gaI haze ne?" pAdarI-buvAe samajAvIne pUchayuM. paNa e loko eka zabda paNa bolyA hoya to ne? e bAI tenAM kapaDAM uparathI sAdhuDI jevI lAge che, paNa tenA du:khanA nisAsA uparathI ema lAge che ke, tene parANe sAdhuDI banAvavA laI jAya che." Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 DaoNna kivakasoTa! pAdarI-buvA eTalI mAhitI sAthe pAchA makAnamAM AvyA. tyAM DaoNrodhiyAe strI-sulabha sahRdayatAthI ane sahAnubhUtithI pelI nisAsA nAkhatI bAnune prazno pUchavA mAMDyA. paNa pelIe kazo ja javAba Apyo nahi. te ja ghaDIe pelo tene UMcakI lAvanAra mANasa bolyo, "bAnu, tame e kRtadana ane naThora bAIne prazno pUchI jarAya vakhata bagADazo nahi. e tamane kazo javAba nahi Ape. ane kaMIka javAba Apaze to paNa te evo jUTho ane bhaLato javAba Apaze ke, tame nAhaka du:khI thazo eTaluM ja." AnA javAbamAM pelI bAI tarata bolI UThI, "mahAzaya, satya ane Ijajata mATenI mArI khevanAthI to huM A rithatimAM AvI paDI che, e tame barAbara jANo cho. ane mAruM A du:kha ja tame puruSa jAtamAM kevA sauthI hIna tathA jUThA cho e puravAra karI Ape che." kArDiniyo A badhI vAtacIta daramyAna bAraNAnI pAchaLa ja beThelo hato, eTale te A bAnuno avAja sAMbhaLI tarata bolI UThyo, "bhalA bhagavAna, A huM kono avAja sAMbhaLuM chuM?" paNa kArDiniyono A avAja sAMbhaLIne pelI bA paNa eTalI ja cekI. te tarata UThIne e bAraNuM ughADI aMdara doDI javA gaI, teTalAmAM pelA sadagRhastha tene pakaDI lIdhI. pelI bAI kheMcatANa karavA lAgI evAmAM tenA moM uparano burakho haThI gayo ane eka atyaMta svarUpavatI strIno cahero chato thayo. DaoNrodhiyA tenI madade doDI gaI, evAmAM e ja kheMcatANamAM pelA puruSanI bukAnI haThI gaI, ane teno cahero khullo thatAM ja DaoNro dhiyA bUma pADI UThI, "DaoNna pharDinAnDa!" ATaluM bolI te pote ja bebhAna banI gaI, ane pelA hajAme sadabhAgya pAse AvI tene pakaDI lIdhI na hota, to te nIce ja gabaDI paDI hota. pAdarI-buvA have DaoNrodhiyAnI madade doDyA ane tenA moM uparano burakho haTAvI tenA upara pANI chAMTavA lAgyA. paNa tenuM moM khulluM thatAM DaoNna pharDinAnDa have coMkayo ane maravA jevo phiko paDI Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzImAM zuM banyuM? 139 gayo. paNa teNe potAnA hAthamAMthI nAsI chUTavA prayatna karatI lyusinDAne chUTI mUkI nahi. te have jIva upara AvIne chUTavA prayatna karatI hatI. eTalAmAM DaoNrodhiyAno avAja sAMbhaLI bAraNuM ughADI bahAra AvelA kArDiniyone jotAM ja pharDinAnDa ane lyusinDA baMne Azcaryacakita thaI, paththaranA pUtaLA jevA banI gayAM. sinhAe have pharDinAnDane chevaTanI AjIjI karI tathA kahyuM, laoNrDa, have mane mArA pati pAse javA do; tame mane atyAra sudhI ghaNo ghaNo trAsa Apyo che, paNa have mArA pati AvI pahoMcyA che. tame have mane mArI nAkhazo to paNa vAMdho nathI; kAraNake, mArA pati najaronajara joI zakaze ke, huM temane ja vaphAdAra rahI chuM, ane maratA lagI huM bIjA koInI lAlacane ke bIkane tAbe thaI nathI." DaoNrodhiyA have bhAnamAM AvI gaI hatI tathA A badhI vAtacIta uparathI jANI gaI hatI ke, DaoNna pharDinAnDa sAthe je bAI che te lyusinDA ja che. tethI have te pharDinAnDane page paDIne AjIjI karI kahevA lAgI, "priya mitra, mArA tarapha najara karo; tame vacana ApIne jene varyA cho te huM tamArI DaoNrodhiyA chuM. huM paNa tamane ja vaphAdAra rahI chuM tathA tamane pharI prApta karavAnI AzAmAM jyAM tyAM rakhaDI chuM. mane jo tame patnI tarIke svIkAravA na icchatA ho, to paNa mane tamArI dAsI tarIke tamArI sAthe rAkho, jethI AkhI duniyAnI badagoImAMthI huM bacuM tathA mArAM mAbApa paNa bace. amo saue tamAruM zuM bagADyuM che, jethI amane Ama AkhI duniyAmAM badanAma ane haDadhUta thavA dIdhAM che? tame saheja paNa kRpA karo, ane ApelAM vacano pALo, to aneka jIvonAM du:kha, beijajatI ane trAsa dUra thaI jaze, tathA temanAM jIvana bharyA-bhAdaryA thaI raheze." sau DaoNrodhiyAnA karuNa vilApathI tathA tenI suMdaratA ane salUkAIthI prabhAvita thaI gayAM. lyusinDAne to phanA pakaDI na rAkhI hota to, kayAranI DaoNrodhiyAne potAnI vahAlI bahenanI peThe jaIne vaLagI paDI hota. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 DaoNna kivakasoTa! pharDinAnDa have mUMjhavaNamAM paDyo hoya tema thoDI vAra cUpa rahyo, paNa pachI teNe lyusinDAne potAnA hAthamAMthI chUTI karI ane DaoNrodhiyAne saMbodhIne kahyuM, "tuM jItI che ane huM hAryo chuM!" lyusinDAne pharDinAnDe chUTI karI ke tarata te lathaDiyuM khAI gaI, te nIce ja gabaDI paDI hota, paNa kArDiniyoe tarata kUdako mArI tene hAthamAM jhIlI lIdhI ane potAne hRdaye cAMpI. | DaoNrodhiyAe joyuM ke, pharDinAnDa taravAra kheMcavA jAya che, eTale tarata te tenA baMne page vaLagI paDI ane bolI, "bhagavAne je bene joDyAM che, temane chUTAM pADavA prayatna na karazo; tene badale tame ja tamArI patnI ke je tamArAM caraNomAM paDelI che tene svIkArI lo." tarata ja pAdarI-buvA, hajAma ane bAkInI maMDaLI paNa pharDinAnDane gherI vaLI, ane pharDinAnDane samajAvavA lAgI. DaoNna pharDinAnDa chevaTe to khAnadAna mANasa hato. teNe nIcA namI DaoNrodhiyAne baMne hAtha pakaDIne uThAvI tathA hRdaye cAMpI. teNe kahyuM, "bApu, tamAruM sthAna mArA pagamAM nahi paNa mArA hRdaya upara che. atyAra sudhI meM tamArA guNo tarapha durlakSa karyuM che, paNa have bhagavAnanI kRpAthI mArI AMkha UghaDI che. atyAra sudhImAM meM je kaMI karyuM che tenI mAphI prabhu mane tamArI tapazcaryA ane tamArI ananya niSThAnA badalAmAM ja ApI deze. lyusinDA paNa tenA priyatamanI sAthe bhale jIvanano amRta-pyAlo pIe ane sukhI thAya. huM tamArI sAthe evI ja rIte jIvanano amRtapyAlo pIvA icchIza." kArDiniyo, lyusinDA ane maMDaLInAM sau A badhA banAvothI gadragadita thaI jaI, AnaMdanAM AMsu reDavA lAgyAM. kArDiniyo ane lyusinDA have pharDinAnDane page paDayAM, ane teno AbhAra mAnavA lAgyAM. pharDinAnDe te baMnene UbhAM kya. pharDinAnDe, pachI, sau ahIM Ama kevI rIte bhegAM thayAM, te DaoNrodhiyAne pUchayuM. DaoNrodhiyAe badhI vAta jevI hatI tevI mAMDIne kahI saMbhaLAvI. pharDinAnDe paNa potAnI vAta TUMkamAM Ama kahI - Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzImAM zuM banyuM? 141 "lagnavidhi vakhate lyusinDAnI chAtI uparathI maLelo patra vAMcI mane khabara paDI gaI ke, kArDiniyo lyusinDAno pati che. eTale huM tarata ja lyusinDAne mArI nAkhavA doDyo, paNa tenAM mA-bApe mane pakaDI rAkhyo. huM gusse thaI tyAMthI te vakhate cAlyo gayo, paNa pachIthI game tyAre e vera levA AvavAno mAro manasUbo hato. paraMtu thoDA ja vakhatamAM mane khabara paDI ke lyusinDA nAsI jaIne koI maThamAM dAkhala thaI gaI che. eTale bIjA traNa dostone laI huM maThamAMthI tene upADI lAvavA nIkaLyo. maThanAM bAraNAM toDIne to aMdara pesAya nahi, eTale daravAjo khullo hoya evA vakhatanI rAha jotA ame bahAra thobhyA. pachI daravAjo UghaDatAM ja huM mArA mitro sAthe aMdara ghUsyo ane maThamAMthI lyusiDAne upADIne bahAra laI Avyo. pachI ame veSa badalI tene laI, ahIM AvI pahoMcyA. lyusinDAne maThamAMthI upADI tyAre te bebhAna thaI gaI hatI. pachI bhAnamAM AvI tyAra bAda te raDyA karatI hatI tathA nisAsA nAkhyA karatI hatI; paNa eka zabda meMethI te bolI na hatI. paNa have bhagavAne kRpA karI che, ane tenA tathA saunA du:khano aMta Avyo che." ekalA sAnkone A badhI vAta sAMbhaLI du:kha thayuM; kAraNake, tenI rAjakumArI mikomikonA eka sAmAnya DaoNrodhiyA banI gaI hatI ane tene pIDanAra rAkSasa mAtra DaoNna pharDinAnDa banI rahyo hato. eTale saune AnaMda ullAsamAM vAto karatA mUkI, te potAnA mAlikanA oraDAmAM pesI gayo ane temane DhaMDhoLIne UMghamAMthI uThADIne bolyo, "zuM UMdhyA karo cho, mAlika! tamArAM badhAM svapno mithyA ja nIvaDayAM che. tame jene rAjakuMvarI mAnatA hatA te to kevaLa sAduM sIdhuM bairuM che, ane tame je rAkSasanuM DokuM kApI nAkhyuM te to kevaLa dArU bharelI mazaka ja hatI, jenA paisA pelA saue vIzIvALAne cUkavyA tyAre ApaNo chUTako thayo che." DaoNna divasoTane sAnkonA A badhA pralApanI kazI samaja paDI nahiM; temaNe tene mAtra eTaluM ja kahyuM ke, "A vIzI vagere Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 DaoNna kivakasoTa! badhuM mAyAvI jAdugaronI mAyAthI dekhAya che, e huM tane kahe kahe karyuM chuM, te bhUlI gayo ? " A be jaNa vacce vAtacIta cAlatI hatI, te daramyAna pAdarIguvAe DaoNna pharDinAnDa vagere saune DaoNna kivakasoTanA gAMDapaNano itihAsa kahI saMbhaLAvyo, tathA temane potAne gAma laI javA mATe kevI yojanA pote vicArI hatI vagere vAta karI. pharDinAnDe hasatAM hasatAM kahyuM, "je tamAruM gAma bahu dUra na hoya, to DaoNrodhiyA bhale haju tamArI yojanA pramANe rAjakumArI hovAno svAMga cAlu rAkhe." pAdarI-buvAe jaNAvyuM, ahIMthI mAtra be divasanI ja "" 66 musApharI che. eTale pharDinAnDe A yojanAmAM badhI rIte sAtha ApavAnuM cAlu rAkhavAnuM DaoNrodhiyAne jaNAvyuM. paNa te ja vakhate DaoNna kivasoTa bhAlo-DhAla vagere laIne tyAM doDI AvyA ane DaoNrodhiyAne kahevA lAgyA, "rAjakumArI, A mAro skavAyara kahe che ke, ApanI badhI mahattA mAyAjALathI lupta karI devAmAM AvI che, ane Apa have eka sAmAnya strI banI gayAM cho, te vAta sAcI che? alabatta jeone nAITa-lokonAM parAkramo ane temanA upara tathA temanA Azrito upara duzmano kevI mAyAjALa bichAve che, tenI khabara na hoya, to e vAta sAcI ja mAnI le; paraMtu huM to e mAyAjALanI bhramaNAthI mukta rahI, ApanI sevAmAM ApanA mulakamAM pahoMcatAM sudhI vaphAdArIthI lAgelo ja rahIza, e kahI rAkhuM chuM." DaoNrodhiyAe tarata ja javAba Apyo, "nAITa-mahAzaya, alabatta, gaI kAlathI mArA upara thoDA sArA tema ja ghaNA mAThA evA prasaMgo AvI paDayA che e vAta sAcI; paraMtu huM to mULe je hatI te ja rahI chuM, ane tamane bIjAo game te samajAve, paNa huM to tame ApelA vacana upara vizvAsa rAkhI, tamArI sAthe mArA mulaka tarapha javA nIkaLI chuM, e yAda rAkhajo.' DaoNna kivakasoTe tarata sAnkone tenI mUrkhatA badala sakhata dhamakAvI nAkhyo. pharDinAnDa vageree paNa have kahevA mAMDayuM ke, "ame paNa, "" Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMha khuzIthI pAMjarAmAM purAyA! 143 nAITa-mahAzaya, ApanI badhI vAta sAMbhaLI ApanI sAthe mikomikona deza sudhI sAthe AvavA ane ApanAM parAkrama najare nihALavA iMtejAra chIe; ane ApanI te bAbata sahAnubhUtibharI saMmati maLe te mATe AjIjI karIe chIe." DaoNna kivakasorTa udAratAthI tathA namratAthI e saune potAnI sAthe miko mikona deza sudhI AvavA paravAnagI ApI. 18 siMha khuzIthI pAMjarAmAM purAyA! 1 sau have vIzImAM navAM AvelAM keTalAMka mahemAnonI vizeSa vAto sAMbhaLatAM thAkIne moDI rAte UMghamAM paDayAM. mAtra DaoNna kivasoTa ekalA ja hathiyAra-sajja thaI, e killAnuM jAgatA rahI rakSaNa karavA, bahAra * pahero bharavA lAgyA. kAraNa ke, temanA mAnavA mujaba, Aje e killAmAM ghaNI suMdarIoe Azaro lIdho hoI, jAdugaro ke rAkSasono humalo jarUra thavAno ! paNa A daramyAna vIzInI pelI baTakI nokaraDIne tathA vIzIvALAnI juvAna chokarIne eka tophAna sUjhayuM. vIzIne khetaro tarapha mAtra eka ja bArI hatI, ane te paNa ghAsa bahAra nAkhavA mATenA bAkA jevI ja hatI. pelI baMne jaNIo te bAkA pAse AvI. DaoNna kivaksoTa leDI DulasiniyAne saMbodhatA, temano kRpAkaTAkSa yAcatA, ane potAnI premaniSThAnI khAtarI ApatA rona pharI rahyA hatA. vIzIvALAnI dIkarIe bAkA pAse AvI dhImethI bUma pADI, "nAITa-mahAzaya, jarA A tarapha najIka Avo jouM." DaoNna kivaksorTa e bAkA tarapha najara karIne joyuM ane temane tarata yAda AvyuM ke, A gaDhapatinI yuvAna dIkarI pahelethI temanA pratye AkarSAI che ane temanI prema-yAcanA karatI temane atyAre pAse bolAvI rahI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 DaoNna kivakasoTa! che. evI suMdarInI premayAcanA tarapha lakSa paNa na ApavuM e dAkSiNya na gaNAya ema mAnI, te rojhinenTI upara beThA beThA ja e bAkA pAse AvyA. caMdranA prakAzamAM bAkA pAse be suMdarIone UbhelI joI, temaNe temane saMbodhIne kahyuM, "suMdarIo, huM mArI prema-rAjJInA premamAM baMdhAI gayelo hoI, tamArA utkaTa premano yathAyogya javAba na vALI zakuM, to mane tame kaThora ke naThora na samajatAM. prAcIna kALathI suMdarIoe nAITalokonA prema-zaurya upara potAnAM hRdaya nyochAvara karyA che, te huM jANuM chuM. ane koI paNa suMdarI nAITanA zUrAtana upara potAno prema samarpo emAM navAI paNa nathI. paraMtu mane potAne tame mApha karo, ane tamArI bIjI koI sevA bajAvavAnI hoya, to te darzAvavA mane kRtArtha karo." pelI baTakIe dhImA madhura avAje have javAba Apyo, "nAITamahAzaya, mArAM bAnune bIjI kazI apekSA nathI, paNa temanA hRdayamAM saLagatI ane temane dajhADatI prema-Aga zAMta karavA tamAro hAtha jarA UMco karo, to tene sparzIne te potAne dhanya mAne. mArAM bAnune temanA pitAnI ghaNI bIka rahe che, te jo A vAta jANe, to temano eka kAna kApI lIdhA vinA na rahe, AvuM moTuM jokhama kheDIne paNa te ahIM AvyAM che, to tame temane nirAza nahi ja karo, evI ame AzA rAkhIe chIe." | DaoNna kivaDa soTe AvA AmaMtraNano khuzIthI svIkAra karyo ane potAno hAtha bAkA sudhI UMco karyo. temano hAtha bAkA sudhI UMce pahoMce te mATe temane peMgaDAmAM lagabhaga UbhA ja thaI javuM paDayuM. baeNna kivakasoTe manamAM leDI DulasiniyAnA nAmano ja jApa zarU karI, potAnA hAtha mAraphate potAnuM hRdaya gaDhapatinI sukanyA pratye jarA paNa vahI na jAya tevI peravI karI lIdhI. pelI bAju pelI baTakI pahelethI ja sAnkonA gadheDAno achoDo choDI lAvI teno gALiyo karI taiyAra ja UbhI hatI. eTale jevo DaoNna kivakasoTe hAtha thaI zake teTalo UMco karyo ke tarata teNe pelo gALiyo temanA kAMDA upara sakhata bhIDAvI daI, pachI teno bIjo cheDo bAraNAnA AgaLA sAthe sakhata kheMcIne bAMdhI dIdho. DaoNna kivakasoTe Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 siha khuzIthI pAMjarAmAM purAyo! 145 potAnA hAthane ATalo badho sakhata na dAbavA gaDhapatinI sukanyAne vinaMtI karI, paNa pelI be jaNIo to hasI hasIne bevaDI vaLI jatI tyAMthI cAlatI thaI. haju to DaoNna kivakasoTa rojhinenTInA peMgaDAmAM ja UbhelA hatA; temanA kAMDA uparanI baLatarA to gALiyo sakhata besavAne kAraNe ja thaI hatI. paNa jo rojhinenTI temanA paga nIcethI saheja khasavA prayatna kare, to to te AkhA e kAMDAnA gALiyAne AdhAre ja laTakI rahe, ane temanI je mAThI vale thAya, e kalpI zakAya tevuM che. paNa rojhinenTI bicAro sAlasa ghoDo hato. eTale mAlika jyAM sudhI tene hAMke nahi tyAM sudhI te tyAM ne tyAM sthira Ubho rahe ema hatuM. | DaoNna kivakasoTe pelI bAnuone pahelAM haLavethI ane pachI jarA moTethI potAne temanI prema pakaDamAMthI mukta karavA vinaMtI karI joI; paNa pachI kazo javAba na maLatAM temane khAtarI thaI gaI ke, A to jAduI killAnI mAyAjALa ja koI pariNAma che! temane yAda AvyuM ke, "nAITa-lokone koI jagAe niSphaLatA maLe, to temaNe jANI levuM ke, te parAkrama karavAnuM temane mATe nahi, paNa bIjA koI nAITa mATe nirmAyuM haze,- pachI temaNe pharI te jagAe javuM na joIe. Ama, A jAduI mAyAvI killAmAM eka vakhata huM niSphaLa gayo hato, eTale pachI pharIthI mAre ahIM AvavuM joItuM nahotuM; chatAM huM ahIM Avyo e ja mArI bhUla thaI ane enI ja A sajA mane thaI che." temaNe kAMDuM pAchuM kheMcavA jema jema prayatna karyA, tema tema kevaLa pelA gALiyAnuM bacakuM ja vadhu tIvra banatuM gayuM. emaNe te vakhate eNmedisanI taravArane keTalIya vAra yAda karI, ke jenI aNI lagADatAM ja game tevI mAyAjALa paNa chinnabhinna thaI jAya. paNa have zuM? paNa eTalAmAM cAreka ghoDesavAro e vIzImAM utAro zodhatA tyAM AvyA ane ghoDA uparathI UtarI, daravAjo thapathapAvavA lAgyA. DaoNna vikasoTano aMtarAtmA tarata kakaLI UThayo. temaNe kahyuM, "A killAmAM sau atyAre sUI gayAM che, ane tamArAmAM akkala hoya to tamAre DaoN.-10 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 DaoNna kivakasoTa! jANavuM joIe ke killAnAM bAraNAM eka vAra baMdha thAya pachI savAra thayA vinA kadI UghaDe ja nahi." pelAo gaDha killAnI vAta sAMbhaLI, ene gAMDo mAnI, tarata vadhu jorathI daravAjo khaTakhaTAvavA lAgyA. daramyAna temAMnA ekano ghoDo rojhignenTI tarapha Avyo ane rojhinaoNnTIne suMghavA lAgyo. eTale rojhinenTI camakIne jarA AgaLa khasyo. pariNAme DaoNna kivaksoTa potAnA zarIranA AkhA vajana sAthe kAMDA upara ja TiMgAyA ane atizaya vedanA thatAM karAMjhavA lAgyA. vIzIvALI daravAjA uparano khaTakhaTATa ane DaoNna kivakasoTanA barADA sAMbhaLI tarata UThayo ane te tarapha doDI Avyo. pelA musApharI paNa DaoNna kivakasoTanI sthiti joI navAI pAmI tyAM ja doDI AvyA. daramyAna pelI baTakIe, saune jAgelA joI, potAnuM tophAna bahAra na paDI jAya te mATe, pelAM doraDuM aMdarathI choDI nAkhyuM, eTale DaoNna kivasoTa dhabAka laIne jamIna upara gabaDI paDayA. temaNe kAMDA uparanuM doraDuM choDI nAkhyuM ane pachI rojhioNnTI upara phA~ga mArI tene dUra doDAvI gayA; pachI bhAlo sAmo dharI te ghoDAne doDAvatA vIzI tarapha dhasI AvyA ane saune saMbodhIne kahevA lAgyA - "je koI ema kahevAnI hiMmata kare ke, mane yogya kAraNasara mAyAjALamAM bAMdhavAmAM Avyo na hato, tenI sAme, rAjakamArI mikomikona mane paravAnagI Ape to, abaghaDI huM yuddhamAM UtaravA taiyAra chuM." pelA cAra musApharo DaoNna kivakasoTanA A vicitra zabdothI navAI pAmyA; vIzIvALAe temane bAjue laI jaI DaoNna kivaksoTanA gAMDapaNanI vAta karI. pelAo have temanA upara lakSa ApyA vinA vIzImAM aMdara gayA. paNa DaoNna kivakasoTe barADA pADI pADIne e saune jaNAvyuM ke, "huM vacanathI baMdhAyelo chuM, ane tethI rAjakumArIne temanI gAdIe pharIthI sthApita karyA vinA bIjA koI yuddhamAM UtarI zakato nathI; nahi to tame loko mane javAba ApyA vinA ke mAro paDakAra svIkAryA vinA aMdara pesI gayA, te badala tamane khabara pADI deta!" Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMha khuzIthI pAMjarAmAM purAyo! 147 paNa eTalAmAM jenA mAthA uparanI tAMsaLIne DaoNna kivakasoTe maeNbrinono vikhyAta suvarNaTopa mAnIne paDAvI lIdho hato, tathA jenA gadheDAnA khogIrane sAnkoe badalI lIdhuM hatuM, te hajAma bhogajoge te vIzImAM AvI pahoMcyo. te potAnA gadheDAne tabelAmAM dorI jato hato, tevAmAM teNe sAnkone tyAM besI potAnA khogIrane kaMI TAMkA mArato joyo. te tene oLakhI gayo ane tarata bolI UThyo, "sAlA, badamAza, tuM mArA khogIrane badalI gayo hato, paNa have muddAmAla sAthe ja tuM pakaDAyo che, eTale tArI vale karuM chuM." sAnko AvI bhASA sAMbhaLIne ekadama gusse thaI gayo ane khogIranI kheMcatANa karatA pelA hajAmane teNe hAthamAM je hatuM te moM upara jhApaTayuM. pelAnA dAMtamAMthI lohI vahevA mAMDayuM, paNa teNe khogIrane hAthamAMthI choDavuM nahi, ane bUmo pADI saune bhegA karyA tathA potAno corAyelo mAla pAcho apAvavAmAM madada karavA vinaMtI karI. sAnkoe saune jaNAvyuM ke, "mArA mAlike tene yuddhamAM harAvIne tenI pAsethI yuddhamAM jItelA mAla tarIke tenA gadheDAnA sAmAnane badalI levAnI mane paravAnagI ApI che." eTalAmAM DaoNna kivaksoTa tyAM AvI pahoMcyA. pelA hajAme saune kahyuM ke, A loko mane rastA upara ekalo joI, mane mArI mAruM tAMsaLuM uThAvI gayA che, tathA mArA gadheDAnuM khogIra paDAvI gayA che. DaoNna kivazoTe saune jaNAvyuM ke, A duniyA kevI nAdAna thaI gaI che tathA A mAyAvI gaDhamAM badhA kevA mANaso bhegA thayA che ke kaMI vAta nahi! meM A nAITane eNDminonA suvarNa-Topane paDAvI laI jato joyo eTale tene sAmA mAMnA yuddhamAM paDakArI, tene harAvI, e Topa laI lIdho che, tathA yuddhamAM jitAyelA tenA ghoDA uparano sAmAna mArA skavAyarane laI levA paravAnagI ApI che. chatAM A badamAza ene gadheDAnuM khogIra kahe che, ane Topane tAMsaLuM kahe che!" pelAM tAMsaLuM, sAnko pAse DaoNna kivakasoTe tyAM rajU karAvyuM; ane saune ughADI AMkhe joIne nirNaya ApavA jaNAvyuM ke, Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 DaoNna kivakasoTa! A suvarNa-Topa zuM hajAmanuM tAMsaLuM che, tathA A ghoDAnuM jIna che ke gadheDAnuM khogIra? pharDinAnDa vageree A badhI takarAra vadhI na jAya te mATe DaoNna kivakasoTanI tarapheNamAM ja mata Apyo ke, A to barAbara suvarNa-Topa che jeno nIceno bhAga koI harAmakhore paisAnA lobhathI ogALIne vecI dIdho che ane A sAmAna paNa koI uttama yuddha azvanuM jIna che, jene gadheDAnuM khogIra koI gadheDo ja kahe. paraMtu te ja ghaDIe vIzImAM corI-DAkATI karanArA gunegArone pakaDavAnI sattAvALA traNa aphasara AvI pahoMcyA hatA; teoe A mazkarI na samajAtAM AgaLa AvI jAhera karyuM ke, tame sau eka naMbaranA Thago cho ke zuM? A hajAma tAMsaLuM che, tene suvarNa-Topa zAnA kaho cho? tathA A gadheDAnuM khogIra che, tene yuddha-azvanuM jIna zAnA kaho cho? DaoNna kivakasoTe e aphasaronI vAta sAMbhaLI tarata potAno bhAlo e aphasaranA mAthA upara daMDAnI peThe jhIMkyo. pelo jarA dUra khasI gayo eTale bhAlAnA hAthAnA jamIna upara pachaDAI TukaDA thaI gayA. pachI to e aphasaroe saune rAjAjInA hukamathI ene pakaDavA ane jerA karavAmAM madada karavA hAkala karI. vIzIvALo tarata 'rAjAjIno hukama' zabda sAMbhaLI taravAra daMDA vagere laI Avyo ane tyAM moTuM ramakhANa macI rahyuM; kAraNa ke, pharDinAnDa vagerene DaoNna kivakasoTano ja pakSa levo paDyo. paNa acAnaka DaoNna kivaksoTe potAnA pakSanAM mANasone yuddha thobhAvavA hukama karyo. kAraNa ke temane acAnaka khAtarI thaI gaI hatI ke, "A to agrAmata ane sobino e be rAjAnAM lazkaro mAyAjALathI ApaNI vacce AvIne bhaLI gayAM che; eTale temanI laDAI laDIne ApaNuM lohI nAhaka reDavuM na joIe!" pelA aphasarone to A gAMDA mANasanA bolavA-cAlavAnI kaMI samaja na paDI. paraMtu temAMnA ekanA khIsAmAM DaoNna kivakasoTanA varNanavALA mANasane, vahANa tarapha laI javAtA kedIone choDAvavAnA Aropasara, giraphatAra karavAno hukama hato; te kADhIne teNe DaoNna kivansoTane nihALI joyo, to tene tarata khAtarI thaI ke, e mANasane ja pakaDavAno te hukama Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siha khuzIthI pAMjarAmAM purAyo! 149 che. eTale teNe navesara e mANasane giraphatAra karavAmAM madada karavAnI saune hAkala karI. paraMtu pharDinAnDa vagere yoddhAonI sAme ema karavuM saheluM na hatuM; ane pAdarI-buvAe pachI te aphasarone samajaNa pADI ke, tame tene pakaDazo to paNa te gAMDo hoI tene tarata choDI mUkavAmAM Avaze. pelA aphasaro e vastu samajI gayA ane potAnuM saMkhyAbaLa paNa ochuM hatuM te samajI jaI tarata zAMta thayA. UlaTuM pelA hajAma ane sAnko vaccenA jhaghaDAno paNa teoe ukela kADhI Apyo - hajAmane tenA tAMsaLA badala ATha riyala ApavAmAM AvyA ane baMnenA gadheDAnAM khogIra arasaparasa badalI ApavAmAM AvyAM; paNa achoDA ane paTTA je hatA te ja kAyama rAkhavAmAM AvyA ! DaoNna kivasoTe have A mAyAvI nagarImAMthI UpaDI javA utAvaLa karAvavA mAMDI. pAdarI-buvA tathA hajAma have DaoNrodhiyA vagerene temanI yojanAmAMthI mukti ApI temane ghera kevI rIte javA devAM tenI yukti vicAravA lAgyA. badhuM nakkI karI teoe pachI eka baLadagADuM taiyAra karAvyuM ane temAM eka majabUta pAMjaruM taiyAra karAvIne mukAvyuM. tyAra bAda burakhA tathA bhUto jevo pozAka paherI pAMceka jaNA DaoNna kivaksoTa sUtA hatA te oraDAmAM gayA ane temane pakaDI hAthapaga bAMdhI vIzI bahAra gADuM UbhuM hatuM tyAM laI gayA. te vakhate nakkI karyA mujaba hajAma bAraNA pAchaLa chupAIne AkAzavANI jevA avAje bolyo, "he mAMzegana nAITa, huM tamAro pAlaka ane saMrakSaka RSi maeNnTioniyana boluM chuM, te lakSa daIne sAMbhaLo. huM tamArAM parAkramono itihAsa lakhuM chuM. tamArAM parAkramothI prasanna thaI have huM tamAruM bhaviSya bhAkhI saMbhaLAvuM chuM ke, tame jaladI have tamArI prema-rAjJI sAthe lagna-saMbaMdhathI joDAvAnA mArge cho. ane e lagnasaMbaMdha jaladI thAya tema AkAzI devoe nakkI karyuM hovAthI tamane prathama tyAM laI javAmAM Ave che, jyAM tamArI TaoNbosana premarAjJI potAne hAthe sAta samudranAM ratnonI svahaste gUMthelI mALA laIne tamArA kaMThamAM AropavA tatpara thaIne UbhI che. eTale meM A Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 DaoNna kivakasoTa! AkAzI sattvonI madadathI tamane giraphatAra karI A pAMjarAmAM purAvyA che, jethI vizvanI bIjI suMdarIo potAnAM khoTAM khoTAM bahAnAMvALAM AkarSaNothI tamane dUra kheMcI na jAya. tamArA vaphAdAra skavAyaranI sevAothI khuza thaI tenuM bhaviSya paNa huM bhAkhuM chuM, te e sAMbhaLI le - tAre mATe paNa najIkanA divasomAM ja bahu moTI padavI nirmANa thaI che ane tane tArA mAlike ApelAM vacano karatAM paNa vadhu moTo vaibhava ane hoddo prApta thavAnAM che. mATe tuM paNa tatpara thaIne tArA nAITane temanA lagna-maMDapa tarapha rAjI thaIne laI javAmAM madadagAra thA: huM have tamo baMnenI vidAya lauM chuM. meM je kahyuM che te kahyuM che! alavidA, A jamAnAnA mahA nAITa ! salAma !" DaoNna kivakasoTa A AkAzavANIthI eTalA badhA prabhAvita thaI gayA tathA sAnko paNa potAne mATe bhakhAyelA bhaviSyathI eTalo badho rAjI thaI gayo ke, baMne jaNa e AkAzavANInA hukama pramANe vartavA taiyAra thaI gayA. cAreka divasanI musApharI pachI, bIjA mANaso sAthenI vAtacIta uparathI sAnkone vahema gayo ke, tenA mAlikane chetarIne, pAMjarAmAM pUrIne, gAma pAchA laI javAnI ja A to pAdarI-buvAnI tathA hajAmanI tarakIba che. eTale teNe dhIme rahIne DaoNna kivaksoTane A vAta karI dIdhI. pachI eka yukti vicArIne, temane kudaratI hAjatane bahAne pAMjarA bahAra kADhavAno teNe Agraha karyo, tathA pote temanI barAbara cokI rAkhaze ema paNa kahyuM. pAdarI-buvA bhramamAM rahyA, ane rAtane vakhate eka jagAe utAro karyo hato tyAre temane pAMjarAmAMthI chUTA karavAmAM AvyA. sAnkoe temano ghoDo tathA taravAra vagere dUra taiyAra rAkhyAM hatAM, ane pote paNa dUra Ubho rahyo hato. paNa banavAkALa te e ja vakhate pAsenA gAmaDAmAMthI sapheda vastro paherelA gAmaDiyAo, varasAda paDato na hovAthI, gAtA gAtA, eka mUrtine kALA kapaDAmAM vIMTI, pAsenI TekarI uparanA maTha jevA sthAnake laI jatA hatA. DaoNna kivakasoTe temane joI, tarata mAnI lIdhuM ke, A bhUtAvaLa koI strIne upADI laI jAya che. temaNe dUra Ubhela rojhinenTI upara besI, Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMha khuzIthI pAMjarAmAM purAyo! 151 hAthamAM taravAra laI, tarata te loko upara dhasI jaI humalo zarU karyo. pelA gAmaDiyA navAI pAmI temanI sAme thaI gayA ane e mArAmArImAM DaoNna kivaksoTanuM khabhAnuM hADakuM tUTI jatAM te lathaDiyuM khAI jamIna upara tUTI paDyA. sAnko pAnjhA tarata tyAM doDI gayo. DaoNna kivakasoTamAM jIvI rahyo hoya tevuM lAgatuM nahotuM. te temanA zarIra upara paDIne vilApa karavA lAgyo. teNe A gAmaDiyAonA saraghasano artha samajI laI DaoNna kivakasoTane humalo na karavA bUma paNa pADI hatI. paraMtu DaoNna vikasoTa bIjAnI AMkhe ke potAnI AMkhe kazuM joI zakatA ja nahotA. te to potAnAM ka95nAcakSuthI ja badhuM jonArA mANasa banI gayA hatA. ane AvI nAmozIbharI rIte temano karuNa pheja Avelo joI, tathA pAMjarAmAMthI temane bahAra kADhavAmAM pote ja nimitta banelo hoI, sAnkonA pastAvAno pAra na rahyo. pAdarI-buvA have pelA gAmaDiyAo tarapha doDI gayA ane temane DaoNna kivaksoTanI mAnasika sthiti vize temaNe samaja pADI. have sau DaoNna kivasoTa jIve che ke marI gayA te jovA e tarapha vaLyA. DaoNna kivakasoTa jarA jarA bhAnamAM AvyA. temaNe UMDo nisAso nAMkhI leDI DulasiniyAne yAda karI lIdhI, tathA potAne jaladI pAse bolAvI punarjIvana bakSavA prArthanA karI. pachI sAnko tarapha pharIne temaNe kahyuM, "mane to RSi maeNnTioniyane maMtrIne taiyAra karelA pAMjarAmAM ja pAcho mUkI do. mArA khabhAnuM hADakuM bhAgI gayuM hovAthI mArAthI ghoDA upara Ameya besI zakAya tema rahyuM nathI. mArA upara duSTa grahonI atyAre kudRSTi che. teve vakhate mArA saMrakSaka RSie mAre mATe maMtarI ApelA pAMjarAmAM ja mAre musApharI karavI e vAjabI che." sAnkone paNa e dalIlamAM vajUda lAgI. eTale pharIthI DaoNna kivakasoTane pAMjarAmAM padharAvavAmAM AvyA ane temanI gAma taraphanI musApharI zarU thaI. cha divase jyAre teo gAma pahoMcyA, tyAre bapora thayA hatA. te divase ravivAra hovAthI bajArano divasa hato, eTale bajAramAM ghaNI ja Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra DaoNna kivakasoTa! bhIDa hatI. DaoNna kivakasoTanuM gADuM A bhIDa vacce thaine ja laI javuM paDe tema hatuM. lokone potAnA gAmanA eka vatanIne A sthitimAM lavAto joI Azcarya thayuM, tathA keTalAka utsAhI chokarAo temane ghera jaI, temanI bhANI vagerene khabara paNa ApI AvyA ke, tamArA mAmAne maDadAnI peThe eka pAMjarAmAM suvADI, baLadagADA mAraphate laI Ave che. - DaoNna kivakasoTanI bhANI, ane kAmavALI bAIe A samAcAra sAMbhaLI raDAroLa karI mUkI. teoe premazauryanI vArtAo upara lyAnA varasAvavA mAMDI. temAMya jyAre DaoNna kivaksoTane laIne gADAe AMgaNAmAM praveza karyo, tyAre to temanA nisAsAno ane kalpAMtano pAra rahyo nahi. sAnko pAnjhAnI vahune paNa khabara paDatA te potAnA dhaNInI khabara kADhavA doDI AvI. sAnkoe tene potAne TApunI gAdI upara besADavAnA maLelA vacanano ullekha karyo, tyAre te bhalI bAI bolI "he, te TApune cAra paga hoya che ke che? ane tenA upara tamane tathA mane besADaze, tyAre te ApaNa baMne dhigAM mANasanuM vajana UMcakIne cAlI zakaze kharuM?" - sAnkoe te mUrakhIne TApu zabdano tathA gAdI zabdano artha samajAvyo; tathA jyAre bIjI umarAvajAdIo tene vaMdana karavA Ave, tyAre zuM karavuM ane zuM bolavuM tenuM zikSaNa ApavAnuM tyAM ne tyAM zarU karyuM. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 2 je bratinivAraNa Page #202 -------------------------------------------------------------------------- Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA prayANane niradhAra pAdarI-buvA ane hajAma roja DaoNna kivakasoTane ghera AvI temanI bhANIne ane kAmavALIne maLI jatA, tathA temanI tabiyatanA sacAcAra pUchI jatA; paraMtu DaoNna kivakasoTane potAne eka mahinA sudhI teo maLyA nahi. temane joI kadAca DaoNna kivaksoTane pAchalI vAto yAda Ave, ane pharIthI te potAnuM vijya-prayANa AdaravA taiyAra thaI jAya e bIke! pachI jyAre temane khAtarI thaI ke, have te zAMta paDayA che, tathA zAMtithI vAtacIta kare che tathA sAMbhaLe che, tyAre ja teo temane maLyA. teoe nakkI karyuM hatuM ke, DaoNna kivakasoTa sAthe bIjI badhI bAbatonI vAto karavI, paraMtu nAITa loko aMgenI vAtano prasaMga jarA paNa cheDavo nahi. teo AvatA tyAre, DaoNna kivaksoTa ane temanI vacce rAjyavahIvaTa, rAjyazAsana, kAyadA-kAnUna, gunegArone sajA vagere bAbato viSe lAMbI lAMbI vAtacIto cAlatI; tathA te badhI carcAomAM DaoNna kivakasoTa samajapUrvaka bhAga letA. eka vakhata pAdarI-buvAe khabara kahI ke, turkastAnano bAdazAha moTA lazkara sAthe caDhAI karI rahyo che evA samAcAra AvyA cheane tethI AkhA khristI jagatamAM halacala macI rahI che. spenanA rAjavIe paNa kinArAnA tathA sisilI-nepalsa vagere TApuonA saMrakSaNa mATe khAsa pagalAM bharavA mAMDayAM che. DaoNna kivakasoTe tarata ja kahyuM, "A badhAM pagalAM bharo paNa enuM nAma kaMI nahi. rAjAe to potAnA rAjyanA nAITa-lokone jAhera DhaMDherAthI rAjadarabAramAM bolAvavA joIe, ane temane turkonI 155 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 DaoNna kivakasoTa! A caDAI sAme khristI rAjyonA ane dharmanA saMrakSaNanuM kAma soMpavuM joIe. bhalene pAMca ke cha nAITo ja Ave. paNa temAMno ekAda to evo hoya ja, je ekalo babbe lAkha jeTalA turkInA lazkaranI evI mAThI vale karI mUke ke, na pUcho vAta. prAcIna kALamAM evAM parAkramo noMdhAyelAM che; ane te badhAM sAcAM che. ane prAcInakALamAM je thaI zake, te atyAre paNa na banI zake tevuM kAMI nathI." 66 DaoNna kivakasoTanI bhANI bicArI pAse beThI hatI, te bolI UThI, kuMbhalA bhagavAna, haju mArA mAmAnA magajamAM e badhuM bhUsuM jevuM ne tevuM ja bhareluM che, kAMI!' DaoNna vikasoTe tarata ja kahyuM, "huM nAITa ja rahevAno chuM ane nAITa ja maravAno chuM; bhale turkI spenane kinAre AvIne lAMgare; ane jeTaluM baLa ekaThuM karIne AvavuM hoya teTaluM ekaThuM karIne laI Ave; basa AthI vadhAre huM kaMI ja kahevA mAgato nathI. eTalAmAM sAnko pAnjhAe bAraNu thapathapAvavA mAMDayuM. kAmavALI bAI tene aMdara pesavA devA mAgatI nahotI; te kahetI hatI ke, "tuM navaro bhAmaTo eka vakhata mArA mAlikane bahAra rakhaDavA laI gayo hato ane hADakAM bhaMgAvI pAcho lAvyo hato. haju tAruM zuM bAkI rahyuM che, je pharI pAcho Avyo che?" sAnkoe kahyuM, "are, huM to mAre ghera nirAMte raheto hato; ane kAmakAja karato hato; UlaTA mAlika pote AvIne mane keTakeTalI lAlaco ApIne bolAvI gayA hatA. temaNe mane eka TApuno gavarnara banAvavAnuM paNa vacana ApyuM che, te to haju jevuM ne tevuM bAkI ja che!". "jA, jA, nakhkhodiyA! tArA moDhAne vaLI pAchA TApu, ane tenAM rAjya ! tArA gharanuM ja rAjya saMbhALane, mUA rAjA-thatA!" DaoNna kivakasoTe A saMvAda sAMbhaLI, tarata sAnkone aMdara bolAvarAvyo. temane bIka lAgI ke, sAnko kadAca bIjuM kaMI ajugatuM bolI bese ke koI vAta nAhaka ughADI pADI de. sAnko aMdara dAkhala thayo eTale tarata pAdarI-buvA ane hajAma DaoNna kivakasoTanI rajA laI vidAya thayA. temane khAtarI thaI gaI ke, Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA prayANano niradhAra 157 DaoNna kivakasoTanA manano roga nIkaLavo muzkela che; ane sAjA thatAM ja te pAchA temane jUne raste cAlI ja nIkaLavAnA! DaoNna kivakasoTe sAnkone aMdara bolAvIne pUchayuM, "bhAI, tuM ema kema kahyA kare che ke, huM tane chetarIne ke lobhAvIne tArI jhUMpaDImAMthI kheMcI gayo hato? te tArI jhUMpaDI choDI, tema meM mAruM makAna paNa nahotuM choDayuM? ApaNe baMne sAthe ja nIkaLyA hatA, sAthe ja vicaryA hatA ane badhAM sukhadu:kha sAthe ja bhogavyAM hatAM. tane ekAda vakhata zetaraMjImAM nAMkhI uchALyo haze, to mane seMkaDo vAra mArapITa veThavAnI thaI haze. tuM to e vAta barAbara jANe che." "paNa mAlika, tame kahetA hatA ne ke, nAITo upara ja laDAIno mukhya dhasAro ane ghasAro paDato hoya che, temanA skavAyaro upara nahIM!" paNa bhAI, nAITo ane temanA skavAyaro to eka zarIranAM ja be judAM judAM aMga jevA gaNAya. mAthuM du:khe tenI asara bIjA avayavone thAya ja; tema ja bIjA aMgone pIDA thatI hoya te mAthuM paNa dukhe ja. tema tane du:kha thAya to tenI asara mArA upara paNa thAya; ane mane du:kha paDe teno bhAga tAreya veThavAno thAya." "paNa jo ema ja hoya, to huM jyAre zetaraMjImAM uchALAto hato, tyAre zarIranuM mAthuM to dIvAla bahAra zAMtithI UbhuM UbhuM joyA ja karavuM hatuM!" "tArI bhUla thAya che, bhAI, tuM jyAre zetaraMjImAM uchALAto hato tyAre mane manamAM je pIDA thatI hatI, te tArA zarIranI pIDA karatAM ochI nahi paNa vadhAre hatI. paraMtu ApaNe e vAta paDatI mUkIe ! have mArA vize lokomAM zI vAta cAle che, te mane kahe, sArA sagRhastho tema ja nAITa-loko mATe vize zuM dhAre che te mane kahe; nAITapaNAnI paraMparA cheka ja bhulAI javA beThI che, tene sajIvana karavAnA mArA prayatno viSe sau zuM vicAre che te paNa kahe- badhuM ja jevuM hoya tevuM sAcesAcuM kahe." Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 DaoNna kivakasoTa! mAlika, paNa huM je kahuM tethI tamAre khoTuM na lagADavuM." "nA, nA, bhAI, huM hukama karuM chuM, tethI jevuM hoya tevuM ja mane kahe." to sAmAnya loko to tamane gAMDA ja mANasa mAne che; sagRhastho ema kahe che ke, beeka khetaravALA tathA jene eka cIMtharuM AgaLa ane eka cIMtharuM pAchaLa paheravA maLatuM hoya tevAne vaLI, sadagRhasthAInIya uparavaTa jaI nAITa thaI besavuM che! ane je nAITa varganA loko che, te to tamArA jevA joDAne hAthe TAMko mAranArA ane meza copaDanArA gAmaDAnA kavAyarone potAnA vargamAM AvatA joI, nAkanuM TIcakuM je caDAve che." DaoNna vikasoTe kahyuM, "jo bhAI, duniyAno kAyado che ke, jema sadaguNano dIvo vadhu camakI UThe, tema tenA upara bIjAnI IrSA adekhAInI meza vadhu bAjhe. prAcIna kALanA badhA vIrone potAnA samayamAM adekhAInA ane nidAnA bhoga banavuM ja paDayuM che. e to bhaviSyamAM ja tevA lokonAM guNagAna thAya che; athavA samakAlIna koI RSi jevA loko hoya, te ja temanI sAcI kadara karatA hoya che." kharIvAta, mAlika, bAlAgyu keskono dIkaro bhaNIgaNI, paMDita thaIne, sAlAmAMkAnI vidyApIThamAMthI gaI kAle rAte ja garamAgarama pAcho Avyo che. teNe to mane evI vAta karI ke, tamo nAmadArano itihAsa to kayArano chapAI cUkayo che. teNe ema paNa kahyuM ke, mAruM nAmeya temAM che tathA leDI DulasiniyA Dela TaoNbosonuM paNa. mane to navAI lAgI ke, ApaNI badhI ja mAhitI temAM kevI rIte chapAI gaI! meM to eke eka mAhitI pahelethI mAMDIne pUchavA mAMDI, to dareka vigata thoDI ghaNI ADIvaLI karIne temAM lakhelI che ema mane jaNAyuM. e badhuM e pustakonA lakhanAra kyAMthI jANI lAvatA haze vAru? tamAre e paMDitane maLavuM che? tame kaho to hamaNAM ja tene bolAvI lAvuM." | DaoNna kivasoTe kahyuM, "are, tuM jyAM sudhI tene mArI bhego nahi kare, tyAM sudhI mane khAvAnuM paNa nahi bhAve. haju to meM kApelAM DokAnuM lohI mArI taravAra uparathI sukAyuM paNa nathI; tyAra pahelAM e badhAM Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA prayANano niradhAra 159 parAkramono itihAsa kaI jAduI vidyA ke maMtravidyAne baLe tenA lakhanAre jANI lIdho haze te mAre nakkI karavuM paDaze. uparAMta jAnA vakhatanA itihAsamAM nAITonA itihAsa sAthe temanA skavAyaronI vAto lakhAyelI kadI mArA vAMcavAmAM AvI nathI; paraMtu A itihAsa lakhanAre aMdara tArI vAto nAma sAthe lakhI hoya, to te navAInI vAta gaNAya. chatAM tuM kahe che tema ApaNo badho ja itihAsa te pustakamAM chapAyo hoya, to te pustaka jarUra moTuM, pAkuM bAMdhaNInuM, ane sonerI gileTa karelA pUMThAvALuM ja hovuM joIe. uparAMta teNe jo leDI DulasiniyAnI vAto paNa temAM lakhI hoya, to te lekhaka strIjanocita dAkSiNya tathA vinaya vivekanI bhASA vAparI zakyo che ke nahi, te paNa jANavuM rahyuM. ghaNA halakI koTInA lekhako strIo vize lakhavA bese che, tyAre temanI kalama lIsI banI jAya che, ane teo temanA sauMdarya viSe ke premaprasaMgo vize aghaTita varNana karI bese che." sAnko oNpsana kaeNreskone laIne pAcho Avyo; tyAre DaoNna kivaksoTa AvI badhI ciMtAomAM ja mazagUla hatA. kaeNrekonI uMmara covIseka varSanI haze. tenI AMkho ane mAMnA dekhAva uparathI teno mazkarIkhora tophAnI svabhAva spaSTa dekhAI Avato hato. teNe AvI DaoNna kivakasoTane jotAMveMta temanI pAse ghUMTaNiye paDI temanA hAthane cuMbana karavAnI paravAnagI mAgI. kAraNa ke, tenA kahyA pramANe ane mAnavA pramANe, mAnavajAte temanA jevo prema-zUra nAITa Aja sudhI kadI joyo nathI-sAMbhaLyo nathI - kadI joze nahi-ane sAMbhaLaze paNa nahi. teNe sAthe sAthe ema paNa kahyuM ke, "je RSie tamArAM parAkramonI gAthA lakhIne AkhA vizvane ane tenA sAhityane alaMkRta karyuM che, tene dhanya ho! arebika bhASAmAMthI ApaNI gAmaThI bhASAmAM teno tarajUmo karI te mahAgraMtha saune- bhaNelAne abhaNane - sulabha karI ApanArane paNa dhanya ho! porTugala, bAsilonA ane vaeNlenziyAmAM te graMthanI bAra bAra hajAra nakalo chapAI cUkI che, ane Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 DaoNna kivakasoTa! atyAre enTavarpamAM tenI vadhu nakalo chapAI rahI che. duniyAmAM evI namAlI bhASA to bhAgye ja haze, jemAM teno tarajUmo nahi thAya." | DaoNna kivaksoTe ghUMTaNiye paDelA tene umaLakAbhera beTho karyo tathA kahyuM, "koI paNa mANasane potAnAM kRtyo potAnA ja jamAnAmAM mazahUra thAya tathA pustakane pAne caDhe, to saheje AnaMda thAya ja. paraMtu te aMge mAre tamane e pUchavAnuM che ke, mArAM kayAM kRtyone temAM khAsa upara tAravavAmAM AvyAM che, te tame mane kahI zakazo?" "vAha! e to vAcakanI abhirucinI bAbata che. keTalAkone pavanacakkInuM parAkrama bahu noMdhapAtra lAgyuM che, keTalAkane dhobIghATanI jaLacakkInuM, ane keTalAkane gheTAMnA ToLArUpa nIvaDelAM be lazkaronuM. keTalAka vaLI segoviyA laI javAtA maDadAnA parAkramane pradhAnya Ape che, tyAre keTalAkane pelA mukata karAyelA baMdIvAnonuM parAkrama zreSTha lAge che. " paNa mAre viSe temAM zuM lakhyuM che, te kahone paMDitajI," sAnko vacce bolI UThayo. "bhAI, tArI vAto paNa temAM bharapaTTe che. joke, keTalAka tArI koI TApunA gavarnara thavAnI vAta upara hase che kharA. kAraNa ke, rAjakArabhAranI vAtamAM tuM zuM samaje?" paNa DaoNna kivansoTa bolI UThayA, "e to kAma kAmane zIkhave e nyAye bhalA sAnkone paNa jyAre TApunuM rAjavIpada maLaze tyAre anubhave ne DahApaNe te evo rIDho thaI gayo haze ke, teno rAjakArabhAra jarUra bhalabhalA loko pAse dAMte AMgaLAM karaDAvaze. alabatta, e vastu paNa pustakamAM caDavI joIe; paraMtu mane lAge che ke, mAro itihAsa lakhanAra koI RSi-buSi nathI, paraMtu AsapAsanA loko pAsethI vAto bhegI karI, phAve tema copaDI lakhI kADhanAra lahiyo ja che ane teNe lakhelI ke na samajelI ghaNI vAto samajAvavA koIe temAM bhASya umeravuM joIze." "nA, nA, mahAzaya; teNe dareka vastu evI vigatavAra tathA spaSTatApUrvaka lakhI che ke, koIne kazI zaMkA ke aspaSTatA ja na rahI Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " navA prayANano niradhAra 161 jAya. nAnAM chokarAM paNa te rAjI thatAM thatAM vAMce che; juvAniyAM teno abhyAsa kare che; ane gharaDerAM tenI prazaMsA kare che. are e copaDI eTalI badhI vaMcAya che ke, nAnAM chokarAM koI dubaLo-pAtaLo ghoDo jue to tarata kahe che ke, A rojhioNnTI cAlyo. koI umarAvajAdAnuM ghara e copaDI vinAnuM rahyuM nathI. eka jaNa vAMcI rahe ke bIjAe vAMcavA te upADI ja che; eka jaNa ahIM mAgato rahe ane bIjo te jhUMTavI jAya che." tyAra pachI bapore jamavAno vakhata thayo tyAM sudhI A paMDita nAITa-lokonI vArtAo vize prazaMsApAtra varNano karato rahyo; oNna viksoTane to potAnI kadara karI zake tevo bhaNelo mANasa maLatAM pArAvAra AnaMda thayo. jamyA pachI teoe thoDo ArAma karyo ane sAnko te daramyAna ghera jaI pAcho Avyo eTale pAchI te lokonI vAto pharIthI zarU thaI. DaoNna kivakasoTe kereskone pUchyuM, "e lekhake teno bIjo bhAga lakhAze evuM kAMI sUcana karyuM che ke kema?" kaeNreskoe kahyuM, "jarUra, teNe sUcana karyuM che, paNa te na kare toya loko kyAranA pokAro karI karIne e pustakano AgaLano bhAga mAgavA lAgyA che ane lekhakane dhULadhamAM kaMIka vAto sudhArIvadhArI bIjo bhAga lakhavo ja paDaze. nahi to kadAca te zerImAM nIkaLyo haze tyAre loko tene mArI besaze." sAnkoe kahyuM, "evAM phAve tevAM gappAM lakhavAnI zI jarUra che? huM ane mArA mAlika thoDA ja vakhatamAM pharIthI amArI vijya-yAtrAe nIkaLavAnA chIe; eTale tene bIjo bhAga zuM, somo bhAga lakhavA mATe paNa joItI sAmagrI maLI raheze!" te ja ghaDIe rojhinenTI haNahaNyo. e vastune saue bhAre zukanarUpa tathA jaladI bahAra nIkaLavAnA AmaMtraNarUpa mAnI. DaoNna vikasoTe jAhera karyuM ke traNa yA cAra divasamAM ja te jarUra pharI vijaya-prasthAna karaze. A vakhate kaI bAju javuM e bAbata temaNe pelA paMDita kereskone ja pUchyuM. teNe tarata javAba Apyo ke, DaoN.--11 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 DaoNna kivakasoTa! "eNregona rAjyanA saragosA zaheramAM thoDA vakhata bAda. nAITonI bhAre TurnAmenTa thavAnI che. temAM tame jaI sau nAITone gabaDAvI pADIne vijyamALa prApta karo, to to raMga rahI jAya!" taiyArIo pachInA divasoe to sAnko pAnjhAnI avarajavara vadhI gaI. DaoNna viksoTa tathA sAnko baMdha bAraNe keTalIya vakhata vAtacIta calAvyA karatA. kAmavALI bAI te vAtono artha kalpI laIne, eka vakhata sepzana kereskone ghera doDI gaI. tenI AgaLa ghUMTaNiye paDIne te AjIjI karavA lAgI ke, "game tema karIne mArA mAlikane A gAMDapaNamAMthI choDAvo. hamaNAM ja te temanI prathama yAtrAmAMthI sArI peThe khokharA tathA maravA jevA thaIne pAchA AvyA che, ane teya koI jaMgalI prANInI peThe baLadagADAmAM mUkelA pAMjarAmAM purAIne! temane pharI pAchA TaTAra karavAmAM ame lokoe keTalI badhI khAvApIvAnI cIjono ghANa kADhI nAMkhyo che. ane chatAM pAchA have pharIthI te e ja gAMDapaNamAM bahAra nIkaLaze, to A vakhate to jIvatA bhAgye ja pAchA AvavA pAmaze!" pelA paMDite jhaTapaTa tene ghera pAchA jaI, potAne mATe garamAgarama kaMI nAstAnuM taiyAra rAkhavA jaNAvyuM; tathA pote hamaNAM ja tyAM Ave che ane temanuM gAMDapaNa haMmezane mATe dUra karI Ape che, evI khAtarI ApI. pelI tyAMthI cAlI jatAM, paMDite jhaTapaTa pAdarI-buvAno saMparka sAdhyo ane temanI sAthe maLI eka yojanA vicArI lIdhI. te ja ghaDIe sAnko DaoNna vizloTa sAthe skavAyara tarIke sAthe pharIthI joDAvavA mATe kaMIka kaDadA karI rahyo hato. te kaheto hato, "mArI gharavALI Agraha kare che ke, mAre tamArI sAthe badhI zarato agAuthI nakkI karI levI. te kahe che ke, "hAthe te Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyArIo 163 sAthe, "jiMdagIno zo bharoso?" "kAla koNe dIThI che?' eTale je kaMI tamArI nokarImAM maLavAnuM hoya te bhaviSyamAM nahi, paNa mahine mahine maLavuM joIe. ane te pagAra mane tamArI atyAranI jAgIramAMthI maLavo joIe. kAraNa ke, bhaviSyamAM tamane moTuM rAjya jyAre maLe tyAre maLe; tathA mane paNa TApunuM gavarnarapaNe jyAre maLe tyAre maLe. ane evuM kazuM maLe tyAre atyAre ApelI rakamano hisAba levo-devo. huM tame Apelo badho pagAra dUdhe dhoIne mArA TApunI tijorImAMthI pAcho ApI daIza, basa! "hisAba koDIno ane bakSisa lAkhanI!'" paNa DaoNna kivaksoTa akaLAIne tarata bolI UThyA, "meM vAMcelI nAITa-lokonI copaDIomAM kyAMya temaNe skavAyarone mahinAno ke varasano pagAra nakkI karyA hoya ane Apyo hoya, evuM vAMcyuM nathI. skavAyaroe to nirvAha mATe nAITa-lokonI kRpAdRSTi upara ja jIvavAnuM hoya che. ane nasIbajoge nAITa-loko temanA nokarone TApunA gavarnara banAve ke tenI kiMmata jeTalI koI moTI rakama Ape ke apAve, topaNa te bakSisa rUpe ja hoya. eTale bhAI sAnko, tAre jo bAMdhyA pagArathI ja mArI sAthe pAchA joDAvuM hoya, to tuM tAre ghera pAcho jaI zake che, ane tArI avinayI patnIne kahI zake che ke, huM koI kAraNe jUnA nAITa lokonA zirastAne tenA kahyAthI toDavAno nathI : "zira salAmata to paghaDiyAM bahoterI" - e nyAye huM sAco nAITa rahIza, to skavAyaro to ghaNAya AvI maLaze. "kUkaDo bole to ja vahANuM vAya,' evuM ochuM che?" sAnko potAno TeTo Ama surasuriyuM thaI gayelo joI, jarA chobhIlo paDI gayo, ane zo javAba devo te na sUjhavAthI geMge-pepe karavA lAgyo. eTalAmAM saeNmsana kereskonI padharAmaNI tyAM thaI. DaoNna kivasoTanI bhANI, paMDitajI potAnA mAmAne have pharI gAMDapaNa na karavAnuM samajAvaze ema mAnI, badhI vAtacIta sAMbhaLavA taiyAra thaIne UbhI rahI. paraMtu paMDitajIe to AvatAM veMta DaoNna kivaksoTane AliMgana karI, bhaDanI bhASAmAM kahevA mAMDyuM, "nAITa lokonA mukaTaziromaNi, speniza prajAnI jIvatI pratiSThA ane kItinA arIsArUpa mahApuruSa, tamane tamArA trIjA vijayaprasthAnamAM je je loko ADe AvatA hoya, te sau narakanA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 DaoNna kivakasoTa! baLabaLatA agnimAM paDIne khAkha thaI jAo, temanAM meM haMmezane mATe kALAM thAo; ane temanI icchAono tAMtaNo adhavaca ja daza daza jagAethI tUTI jAo! mANasajAtane tamArA prasthAnathI je anupama lAbha thavAnA che, hajAro anAtho ane abaLAone je rakSaNa maLavAnuM che, hajAro vidhavAo jemano Azaro prApta karI nirAMtanI jiMdagI gujAravAnI che, ane hajAro atyAcArIo dhULa phAkatA ane rAkha cATatA thavAnA che, temane te badhAthI vaMcita rAkhanAra e nara-kITako ane nArIkITikAone dhikkAra che! ApanA prasthAnanI taiyArIrUpe kAMI sAdhanasAmagrI khUTatI hoya to te lAvI ApavA, tathA ApanI sAthe skavAyara tarIke pAchaLa pAchaLa AvavA A raMka dAsa khaDe page taiyAra che. e mahAmAna mane maLe, te mATe huM keTalo I tejAra chuM, e batAvavA mArI pAse zabdo nathI ke jAduI arIso nathI." DaoNna kivakasoTe have sAnko tarapha tucchakAranI ane ThapakAnI najare joyuM, tathA paMDitajIne javAba Apyo, "nA, nA, paMDitajI, tamArA jevA jJAna-sAgarane mArI sAthe nokara tarIke laI jaI, huM ApaNA dezanA jJAna-vijJAnane raMka karavA nathI mAgato; tame to tamAre sthAne ja raho ane tamAro lAbha saune ApatA raho; mane to ghaNAya skavAyaro maLI raheze, bhale sAnko AvavA taiyAra na hoya." nahi, nahi, huM AvavA taiyAra chuM, mAlika. e to mArI patnInA TakaTakArAthI kaMTALI meM tamArI AgaLa e vAta saheja rajU karI hatI. paraMtu dhaNI to huM chuM; e mArI dhaNiyANI che; ane dhaNInI ja icchA koI paNa marada mANasanA gharamAM cAlI zake." kivasoTa have potAnA A baMne zubhecchaka ane zubhaniSThAvALA mitrone bheTayA; tathA traNa divasa pUrA thatAM ja vijyaprasthAne nIkaLavAnuM temaNe jAhera karyuM. pelI bhANI ane kAmavALI bAI bIjA oraDAmAM jaI, mAthAnA vALa pakhatAM ane kapALa kUTatAM e bhUMDA paMDita upara zApa varasAvavA lAgyAM. nIkaLavAnI badhI taiyArIo thavA lAgI. DaoNna kivaksoTa pAse lokhaMDI zira-Topa na hato, te A vakhate paMDitajI koI mitra pAsethI khAsa Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 TaoNbAsAmAM meLavI lAvyA. nIkaLavAne divase bIjuM koI na jANe tema, sAnko ane DaoNna kivoTa temanA vijyaprasthAne nIkaLI paDayA. mAtra bhalA paMDitajI ja chUpI rIte temane vidAya ApavA thoDoka rasto temanI sAthe sAthe AvyA. paMDitajI pAchA vaLyA eTale DaoNna kivakasoTe sauthI prathama TaoNboso jaI leDI DalasiniyAnI kRpAdRSTi meLavI levAno vicAra jAhera karyo. eTale temaNe rojhinenTIne ane sAnkoe tenA Depala-gadheDAne te gAmane raste vALyA. sAnkonI jhoLImAM A vakhate khAdhAkhorAkInI cIjo tathA rokaDa nANuM barAbara ThAMsIne bharelAM hatAM. (TobAromAM bIje divase sAMjanA arasAmAM teo baMne TaoNbosonI lagolaga jaI pahoMcyA. DaoNna kivasoTa potAnI premarAjJInI mulAkAta thaze e AzAe khUba utsAhamAM AvI gayA. paraMtu sAnko kadI TaoNboso gayo ja na hato, ane leDI DulasiniyAne maLyo ja na hato. pote leDI DulasiniyAne DaoNna kivakasoTano prema-patra ApI Avyo hovAnI teNe sArA moranA parvatamAM gapa ja mArI hatI. eTale Aje DaoNna kivansoTa leDI DulasiniyAnA mahelano rasto batAvavA potAne kaheze, to pote zuM karaze, e ja ciMtA tene satAvavA lAgI. rAta lagabhaga adhavArI hatI; ane AkhuM zahera ghasaghasATa UMghatuM hatuM. te vakhate DaoNna kivakasoTa leDI DulasiniyAno mahela sauthI moTuM ane UMcuM makAna ja haze evI khAtarIthI potAnA ghoDAne eka devaLa AgaLa laI AvyA. sAnkoe te joIne tarata kahyuM ke, "A to devaLa che, ane bahu zodhIe to ApaNI kabaro kadAca ahIM to jaDe!" Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 DaoNna kivakasoTa! DaoNna kivoTa gusse thaI gayA; paNa sAnkoe temane ThaMDA pADIne kahyuM ke, "A zaheramAM moTAM moTAM makAno nAnI nAnI aMdhAra-galIomAM baMdhAvavAno vicitra rivAja che, eTale eka ja vakhata tamAro premapatra laIne huM ahIM Avelo hovAthI, huM paNa e galI atyAre rAtanA aMdhArAmAM tamane nahi batAvI zake. vaLI rAte A rIte zaheranI galIomAM pharIzuM, to loko cora mAnI ApaNane satAvaze; mATe mArI evI salAha che ke, ApaNe jaladI zahera bahAra nIkaLI jaIe ane pAsenI jhADImAM ArAma karIe; pachI kAle savAre ajavALuM thaze eTale pahelA prathama huM ekalo AvIne emanuM ghara barAbara zodhI kADhIza tathA leDI DulasiniyAne maLIne, tamArA AvI pahoMcyAnI khabara ApIza. pachI te kahe tyAre ApaNe temane maLavA AvIzuM." DaoNna kivasoTane sAnkonI salAha ucita lAgI. eTale teo tarata zahera bahAra beeka mAIla jeTalA dUra nIkaLI gayA. pachI savAra thatAM DaoNna kivaksoTe sAnkone zaheramAM jaI, leDI DulasiniyAno mahela zodhI kADhI, temane maLyA pachI ja pAchA AvavAnI kaDaka tAkIda ApIne pAcho mokalyo. temaNe kahyuM, "saundaryanA e jaLahaLatA sUryane najare jovAnuM mahad bhAgya tane maLaze, ane tuM e darzanamAtrathI jagatanA sau skavAyaromAM sauthI bhAgyazALI skavAyara banI rahIza. tane te zI rIte AvakAre che, te tuM barAbara yAda rAkhaje. mArA AvyAnI vAta sAMbhaLI temanA mukha uparanA raMgomAM zo pheraphAra thAya che, te barAbara joI rAkhaje. te jo sihAsana upara makhamalanI gAdI upara beThAM hoya, to A badhI vAtacIta vakhate te paDakhAnI kevI heraphera kare che te dhyAnamAM leje; ane jo te UbhAM hoya to paganI kevI heraphera kare che te dhyAnamAM rAkhaje. uparAMta, tane te be ke traNa vakhata je javAba Ape, te pahelAM kaDaka hato ane pachI mAyALu banyo, ke pahelAM mAyALu hato ane pachI kaDaka banyo, te barAbara yAda rAkhaje. kAraNa ke, AvI badhI jhINI jhINI vigato uparathI ja huM temanA aMtaranA badhA bhAvo pUrepUrA samajI zakIza. premIjanonI bAhya ceSTAo ja temanA aMtaranA bhAvonA pratibiMbarUpa hoya che. huM pAcho AvIza tyAM sudhI Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TaoNbosomAM 167 huM tIvra utkaMThAthI baLato ane kAramI i tejArIthI dAjhato ahIM UMcI Doke ane phATelI AMkhe besI rahIza, e nakkI jANaje." sAnko e jhADImAMthI bahAra nIkaLyo, ane tenA mAlika najare dekhAtA baMdha thayA, eTale tarata potAnA gadheDA uparathI UtarI paDayo, ane potAnI jAta sAthe ja nIce pramANe bhAre vAdavivAdamAM UtarI paDayo- bhAI sAnko, huM pUchuM chuM ke, tame maherabAna kayAM javA UpaDyA cho? tamAruM koI gadheDuM-badheDuM khovAyuM che, tene zodhavA nIkaLyA cho? nA; haragija nahIM. to pachI tame zuM zodhavA nIkaLyA cho e to kaho! le, huM to AkAzanA sUrya jevI koI jhamakatI caLakatI rAjakuMvarIne zodhavA nIkaLyo chuM! to beTamajI, tame TaoNboso zaheramAMthI e sUryane kyAM zodhI kADhavAnI AzA rAkho cho? te kayAM rahe che te tame jANo cho? nA re nA! "mArA mAlika kahe che ke, te koI moTA rAjamahelamAM maLaze. to tame tamArI najare kadI tene joI che? nA bhAI, mArA mAlike paNa jiMdagImAM koI vakhata tene najare nihALI nathI. to pachI, mAmA, tame TaoNbosonA lokone jo kahezo ke, tame temanI moTAmAM moTI rAjakuMvarIne zodhavA nIkaLyA cho, tathA maLavA nIkaLyA cho, tathA temano premI dUra jaMgalamAM Ubho temane maLavAnI rAha jue che, to tamArAM hADakAM-pAMsaLAM teo samAM * rahevA deze kharA? ane temano vAMka paNa zo kaDhAya? to pachI ghAsanI gaMjImAMthI soya zodhavA nIkaLyA ho tema TaoNbosomAMthI DulasiniyA zodhavA zAnA nIkaLyA cho bhAI? tamArA mAlika to cheka ja gAMDA mANasa cho, ema hajAro vakhata tamArA jovAmAM AvyuM che, ane tame paNa e bAbatamAM temanA khabhA lagolaga pahoMco cho. nahi to temanA kahyAthI AvA kAme nIkaLo kharA? paNa to pachI zuM karavuM? mAlika pAse ema ne ema pAcho jAuM, topaNa temanA bhAlAno vaLo baraDA upara TapATapa paDavA mAMDe, ane e to TApunA rAjA banavAnI bahu anokhI zarUAta thaI kahevAya! Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 DaoNna kivasoTa! to zuM karavuM? are bhalAdamI, mUMjhAya che zA mATe? A duniyAmAM mota sivAya bIjI badhI bAbatonA upAya che! AvA gAMDA mANasanI sobatamAM gAMDA thaIne rahIe to ja jIvatA rahI zakIe. jese ku taisA" samajyo ne? have jo mArA mAlika gAMDA ja hoya, tathA pavanacakkIone rAkSasa dekhatA hoya, tathA gheTAMnA ToLAne lazkarI dekhatA hoya, to pachI game te gAmaDiyaNane leDI DulasiniyA tarIke temane pakaDAvI devAmAM zo vAMdho Ave tema che? te jo mAnavAnI nA pADe, to sogaMdapUrvaka jaNAvavuM ke e leDI DulasiniyA ja che! ane chatAM te mAnavAnI nA pADe, to temaNe zIkhavelo javAba ja temane saMbhaLAvavo ke, tamArA duzmana jAdugare tamArI AMkhe paDaLa ANI dIdhAM che, jethI sUrajane tame mezanA goLA jevo juo cho, ane leDI DulasiniyAne eka gAmaDiyaNa jevAM!" Ama te mana sAthe taDajoDa karato hato, tevAmAM sadbhAge traNa gAmaThI chokarIo traNa gadheDAo upara ke traNa gadheDIo upara besI TaoNboso taraphathI A bAja AvatI teNe joI. eTale sAnko tarata potAnA mAlika pAse doDI gayo, ane kahevA lAgyo, "mAlika, utAvaLa karo, ane rojhinenTIne jarA jorathI eDI lagAvo. leDI DulasiniyA Dela TaoNboso, potAnI be suMdara sakhIo sAthe ghoDesavAra thaI, tamane maLavA ahIM ja Ave che. tame A jhADImAMthI nIkaLI jarA khullA medAna tarapha jaladI Avo! ahA! zuM leDI DulasiniyAnuM teja che! mArAthI to temanI sAmuM paNa jovAnuM nathI. paraMtu navAInI vAta to e che ke, temanI sakhIo paNa eka ja sonAnA gaThThAmAMthI ghaDelI hoya tevI che. huM to e saune joIne Aje bhAgyazALI thaI gayo. naryA motI, naryA mANeka, naryA hIrA, navuM sonuM ! vAha vAha, jhAkajhamALa, tejabahAra, pUrapATa, dhamadhamATa ! mane zabdo paNa kayAM AvaDe che? ane e traNenA ghoDA paNa kevA che? evuM ghoDAnuM kAThuM meM Aja sudhI A dezamAM A AMkhoe joyuM nathI. ane e ghoDAo upara savArI karanArAMnI zobhA joIne to bebhAna ja thaI javAya! AMdhaLA thaI javAya! ahA! zo sUraja! zo cAMdo! zA tArA! zuM AkAza!" Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TaoNbosAmAM 169 DaoNna kivakasoTa rAjI thatA, sAnkoe batAvele mArge jhaTa bahAra dhasI AvyA. paNa, sAmethI traNa gAmaThI chokarIo gadheDA upara besIne AvatI hatI, e sivAya bIjuM kazuM cheka dUra sudhI najara kheMcIne jovA chatAM temanI najare paDayuM nahi. temaNe sAnkone pUchyuM, "bhAI, mArA hRdayanI rANI kayAM che?" "vAha, mAlika, tamArI AMkho kayAM gaI che? A Akho sUraja ahIM sAmo UtarI Avyo che, paNa tamane kema kazuM dekhAtuM nathI? tame AMdhaLA thaI gayA ke zuM? tamArI AMkhe pelA jAdugaroe pATA bAMdhI dIdhA ke zuM? A sAme ja traNa jaNa tamArA tarapha najara karatAM karatAM ane hasatAM hasatAM Ave che, ane tame to jANe lAkaDAnuM bhrUNakuM ho ema AMdhaLArbhIta thaI sthira UbhA rahyA cho! AvuM karavuM hatuM to mane mokalIne temane ahIM sudhI bolAvyAM zA mATe?" ATaluM kahI, sAnko to utAvaLo utAvaLo potAnA gadheDA uparathI UtarI, pelI traNamAMnI eka je vadhu kharAba raMgaDhaMganI hatI, tenI sAme jaI, tenA gadheDAne pakaDI tarata ghUMTaNiye paDayo ane kahevA lAgyo, "he suMdaratAnAM mahArANI, rUpanAM rAjakuMvarI ane caLakATanAM zAhajAdI, A tamArA premanA baMdIvAna, tamArA izkanA gulAma, tamArA jANItAmAnItA-dekhItA nAITa, tamArAM darzanathI, tamArA dekhAvathI, tamArA premathI pANI pANI thaI jaI, ghAsanI gaMjInI jema tamArI sAme UbhA che; temane tamArA hAtha vaDe, tamArA paga vaDe, tamArA mAM vaDe pharI jIvatA karo, pharI bolatA karo, pharI hAlatA karo, pharI cAlatA karo ! " DaoNna vikasoTa sAnkonI najare je dekhAya che, te potAnI najare taddana UlaTuM dekhAya che te joI mUMjhAI gayA. pelI 'gAmaDekI gorI' paNa bolI UThI, "alyA tAro zvAsa tAruM bhaiDakuM ThAravA sAcavI rAkha; A zuM bakabaka kare che? vaccethI khasI jA ane amane javA de." sAnko potAnI yuktimAM potAne phAvelo joI, rAjI rAjI thaI gayo. teNe tarata tenA gadheDAne choDI dIdhuM. eTale pelIe potAno IMDIko gadheDAnA lamaNAmAM ThokI tene AgaLa doDAvI javA prayatna karyA. paNa e gadheDuM AgaLa doDavAne badale ekadama Agale page UbhuM ja thaI Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 DaoNna kivakasoTa! gayuM. eTale leDI-DulaliniyA-thatI e DImacI tarata nIce gabaDI paDI. DaoNna kivakasoTe ane sAnkoe tarata doDI jaI gadheDAne pakaDI sthira karyuM ane tenA peTa tarapha nIce khasI AvelI gAdIne upara kheMcI sarakhI karI. pachI DaoNna kivakasoTa pelIne jamIna uparathI potAnA hAthamAM UMcakI tenA gadheDA upara besADavA jAya, tyAra pahelAM to te jhaTa daIne UbhI thaI gaI, tathA potAnA gadheDA upara chalAMga mArIne, puruSanI peThe, tene be paDakhe potAnA paga bhiDAvIne, besI gaI. sAnko bolI UThayo, "vAha, vAha, kaI mAno jaNyo puruSa paNa ATalI capaLatAthI ghoDA upara ThekI zake?" leDI DulasiniyA-thatIe gadheDAnA peTanA taLiyA sudhI potAnA paga barAbara bhiDAvI, tene daMDIkAthI ThokIne have evuM doDAvyuM ke thoDI vAramAM te dUra havA thaI gayuM. tenI be bahenapaNIo paNa A badho navAIbharyA tAla joI, jarA paNa thobhyA vinA, tenI pAchaLa raphucakkara thaI gaI. DaoNna kivakasoTa potAnI AMkho temanI pAchaLa jeTale dUra sudhI jAya teTale dUra sudhI javA daI, pachI UMDo nisAso nAkhI sAnko tarapha vaLIne kahevA lAgyA, "bhAI, jone mArI kamanasIbI ! mArA duzmano mArAM leDI DuliniyAne mArI najare paNa paDavA devA mAgatA nathI! kAraNa ke, teo jANe che ke, eka vakhata ame be bhegAM thaIe ane ekabIjAne premanI Apa-le karIe, to pachI mArA hAthanI tAkAta evI to vadhI jAya, ke atyAra sudhInA badhA nAITonAM parAkramo mArAM parAkramo AgaLa phIkAM paDI jAya. eTale e dagAbAja mAyAvIoe chevaTe Avo vicitra rasto lIdho. leDI DulasiniyAnA mukhano aMbara-gulAba jevo mahekato zvAsa paNa huM temane upADavA gayo tyAre kAcA lasaNa jevo gaMdhAto mane lAgyo. bAkI e badhI padminIonA zarIrano gaMdha to eTalo mAdaka ane mohaka hoya che ke, te sUMghanAro dhanya banI jAya." sAnko have potA thakI, e mAyAvI jAdugarone mAthe zApa upara zApanI jhaDIo varasAvavA lAgyo. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyu-devano ratha 171 tyAra bAda, baMne jaNa potAnAM vAhano upara savAra thaI, A prasaMga viSe vAto karatA, ane dilanuM du:kha haLavuM karatA, saragosAne mArge paLyA. alabatta, sAnko potAnI yukti upara manamAM ne manamAM ApharIna pokArato hato. mRtyu-devane ratha DaoNna kivakasoTa potAnA upara duzmanoe bichAvelI jAduI mAyAnI asara yuddhakALamAM paNa bAdhaka nIvaDaze ke zuM, enI ciMtA karatA rastA upara AgaLa vadhatA hatA. eTalAmAM tyAM thaIne pasAra thatuM eka gADuM temanI najare paDayuM. tene hAMkanAra bhUtono rAjA hato, ane khullA gADAmAM tenI pAchaLa pAMkhovALo devadUta, mRtyu-deva pote, suvarNa-mukuTa paherelA bAdazAha, dhanurdhArI kAmadeva, lokhaMDI Topa paherela nAITa, uparAMta bIjA aneka jaNa khaDakAyelA hatA. sAnkonA to motiyA ja marI gayA. paraMtu DaoNna kivakasoTa tarata koI abhuta parAkramanI kalpanAthI ja uttejita thaI jaI ghoDAne rastA vacce lAvI UbhA rahyA, ane moTethI trADIne bolyA, "alyA o mRtyudevano ratha hAMkanAra bhUta, tuM kyAMthI Avyo che ane kayAM jAya che, te mane jaladI kahI de. tArA A rathamAM je abhuta AkAro che, te jotAM tAro ratha koI alaukika vAhana hoya ema lAge che. paNa mane tenI paravA nathI. mRtyu-lokanA A parAkramI nAITanI ANane oLaMgIne ahIMthI AgaLa javAnI koI devanI paNa tAkAta nathI." pelA bhUtavezadhArIe javAba Apyo, "maherabAna, ame to aMgulInI kaMpanInA naTo chIe. Aje savAre ame pelA parvato pAchaLanA eka zaheramAM mRtyu-devanI pArlamenTano khela bhajavyo hato. have baporanA A sAme dekhAtA zaheramAM khela bhajavavAno che, eTale amAro veza kAyama rAkhIne ja ame tyAM jaIe chIe." Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 DaoNna kivakasoTa! DaoNna kivaksoTe hasI paDIne javAba Apyo, "bhale, bhale jAo, huM nAno hato tyAre AvA khela jovAnA mane bahu pasaMda hatA." paNa A vAtacIta cAlatI hatI tevAmAM mazkarAno veza lIdhelA naTe AgaLa kUdI AvI potAnI ghaMTaDIovALI ane phagAo bAMdhelI soTI ghumAvIne rojhinenTInA mAM AgaLa pachADI, eTale rojhinenTI bhaDakayo ane lagAma game teTalI kheMcAvA chatAM cAre page UchaLIne medAna tarapha nATho. sAnkoe joyuM ke potAnA mAlika hamaNAM ja e bhaDakelA ghoDA uparathI gabaDI paDaze, eTale te potAnA gadheDA uparathI UtarIne te tarapha doDyo. ane banyuM paNa tema ja. dUbaLo rojhioNnTI game teTaluM jora karIne doDavA gayo, paNa thoDI vAramAM ja jamIna upara Thokara khAIne gabaDI paDyo ane sAthe DaoNna vikasoTa paNa. paraMtu daramyAna pelo vidUSaka potAnA cALAthI A pariNAma AveluM joI, bhayano mAryo sAnkonA gadheDA upara besI, tenA kAna AgaLa pelA phagA khakhaDAvato tene bhagAvIne zahera tarapha utAvaLe nATho. sAnkono vicAra ekadama to tenI pAchaLa paDavAno thayo; paNa pachI DaoNna kivaksoTane keTalAM vAgyuM che te jovA te prathama doDyo. temane beThA karI, rojhinenTI upara besADayA bAda teNe temane kahyuM ke, "mArA Depalane laIne peluM bhUta bhAgI gayuM!" DaoNna kivaksoTa tarata tADUkyA, "hamaNAM huM e harAmakhorone pATha zikhavADuM chuM; ane ApaNA eka gadheDAnA badalAmAM temanAM aneka khaccarono ghANa kADhuM chuM." paNa eTalAmAM sAnkonA DAhyA gadheDAe game tema karIne UchaLIne tenA upara savAra thayelAne jamIna upara gabaDAvI pADayo. eTale pelo jIva laIne zahera tarapha bhAgyo. pachI Depala doDato doDato potAnA mAlika pAse AvI gayo. chatAM DaoNna kivakasoTe to potAnA skavAyarane karavAmAM AvelA apamAnano badalo levA pelA lokonA gADA tarapha potAno ghoDo doDAvyo ane e badamAzone thobhavA mATe trADa nAkhI. sAnkoe kivakasoTane rokavA bahu prayatna karyo, teNe kahyuM, "A badhA khelADIo che, eTale Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyu-devano ratha 173 cALAcasakA kare ja; vaLI lokonA te badhA mAnItA hoya che, eTale loko paNa emano pakSa leze. temane chaMcheDavAmAM kAMI mAla nathI. are eka AvA khelADIe be khUna karyAM hatAM, chatAM tene jIvato choDI mUkavAmAM Avyo hato " iTa iTa. paNa DaoNna kivakasoTe to AgaLa vadhavA ja mAMDayuM. pelAo temano vikarALa laDAyaka dekhAva joI samajI gayA ke, te mahAzaya thobhaze nahi. eTale temaNe jhaTapaTa gADuM thobhAvI hAthamAM moTA moTA paththaro lIdhA ane DaoNna kivakasoTa pAse Ave enI rAha joI UbhA rahyA. sAnko paristhiti pAmI gayo; teNe tarata DaoNna vikasoTa pAse jaIne kahyuM, "mAlika, tame mane kahyuM hatuM ke, nAITa loko nAITa loko sAme ja laDAImAM UtarI zake. A lokoe kapaDAM bhale bAdazAhanAM paheryAM hoya, paNa teo chevaTe to halakaTa bhAMDa-bhavaiyA varganA kahevAya. eTale te loko sAme zuM karavuM te tamAre mane soMpI devuM joIe. DaoNna kivakasoTe sAnkonI samajadArI mATe tene dhanyavAda ApyA, ane have potAnA gadheDAnuM vera je rIte levuM hoya te rIte levA tene paravAnagI ApI. "" sAnkoe sAcA khristInI peThe kazo verabhAva rAkhyA vinA te lokone kSamA ApI ane potAnI zAMtipriyatA jAhera karI. A bene dUrathI ja thobhelA ane pAchA vaLavAnI taiyArI karatA joI, pelA loko have gADAmAM besI jorathI haMkArI gayA. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajaba parAkrama e bhUtAvaLa sAthenI athaDAmaNavALA divasanI rAta DaoNna kivakasoTa ane sAnkoe jhADonAM jhUMDa nIce ja gALI. baMne jaNa moDA sudhI vAto karatA karatA chevaTe UMghI gayA. sAnkoe to potAnA gadheDAno sAmAna utArI nAkhI tene caravA mATe chUTuM karyuM, paraMtu nAITanA ghoDAe to rAta-divasa jIna-kaselA taiyAra ja rahevuM joIe - tevI prAcIna graMthonI AjJA hovAthI, rojhioNnTI bicArAne to AkhI rAta jotarAyelA ja rahevuM paDyuM. paraMtu bhalA Depale tene potAno sAtha Apyo: baMne prANIo vAraMvAra ekabIjAne cAhyA karatAM tathA paDakhAM ghasyA karatAM. baMne jaNA Ama nirAMte UMghamAM paDyA paNa thoDI vAramAM acAnaka DaoNna divasoTa potAnI pAchaLa thayelA avAjathI jAgI UThayA. te kUdako mArI UbhA thaI gayA. temaNe joyuM ke, ghoDA upara besIne AvelA be jaNA thoDe dUra eka jhADa nIce temanI peThe ja UtaryA hatA. eka jaNe bIjAne saMbodhIne kahyuM, "bhAI, huM paNa ArAma kara; ane ApaNAM vAhanone ahIMnuM mIThuM ghAsa caravA chUTAM mUkI de. tuM thAkI gayo hoIza eTale UMghI jA; huM to mArI premarAjJInA ciMtanamAM ja AkhI rAta nAITa lokonI rasama mujaba gALIza." Ama kahI te jevo jamIna upara ADo paDyo, tevuM tenuM lokhaMDI bakhtara raNakavuM. tarata ja DaoNna kivakasoTe sAnkone UThADayo ane kahyuM, UTha, UTha, jo eka navuM parAkrama taiyAra che. thoDe dUra eka nAITa AvIne sUtelo che. are jo sAMbhaLa, e kaMI taMtuvAdya banAvIne premagIta paNa gAya che! ane tenA nisAsA uparathI te koI mArA jevo prema-ghAyala nAITa ja jaNAya che." pelA nAITe prema-gIta pUruM karI, nisAso nAkhI, AkAzane saMbodhI kahevA mAMDyuM, "he sauthI suMdara paNa sauthI krUra strI! zuM tuM mane mArI 174 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajaba pAkama 175 juvAnI Ama rakhaDapaTTImAM ja khapAvI naMkhAvaze? meM navAre, liyona, TArToziyA, kaeNsTiliyA ane lA-mAMzAnA badhA nAITo harAvI harAvIne tArAM caraNanuM zaraNa svIkAravA mokalI ApyA che; chatAM huM niSphara kema haju prasanna thatI nathI? tAruM bAhya phUla-zuM komaLa zarIra kharI rIte aMdarathI vaja -zuM kaThora haiyuM dharAve che?" | DaoNna kivakasoTa tarata sAnkone kahevA lAgyA, "A mANasa gAMDo che ke zuM? lA-mAMzAnA badhA nAITone harAvyA te kahe che, paNa mArI bhego to te thayo ja nathI! paNa ThIka, ThIka, haju ApaNe AgaLa teno pralApa sAMbhaLIe; tathA te kaI prema-rAjJIno bhakta che, te paNa jANI laIe." paNa UlaTI ja vAta banI. kAraNa ke pelA nAITe ja temano avAja sAMbhaLI moTethI pUchyuM, "tame loko koNa cho? tame sukhI varganA cho ke du:khI varganA?" "du:khI varganA maherabAna; suMdarInA prema-bANathI ghAyala thanAro koNa vaLI kadI sukhI hoI zake?" DaoNna kivakasoTe javAba Apyo. - eTale pelA nAITe A lokone potAnA hamadardI gaNI pAse AvavA vinaMtI karI. baMne prema-ghAyala nAITo have vAtoe vaLagyA. temanA be skavAyaro paNa thoDe dUra vAtoe vaLagyA. pelA AgaMtuka nAITe potAnI prema-kahANI saMbhaLAvatAM kahyuM, "are huM jagatanI sarvottama suMdarI kaeNsinDiyA da venDeliyAnA premamAM paDayo tyArathI mArI vale besI gaI che. teNe mane keTakeTalAM parAkramo ane sAhaso karI AvavA kahyuM, ane dareka vakhate te kahetI ke, ATaluM parAkrama tame karI lAvazo, eTale huM tamArA upara prasanna thaIza. paraMtu e niSkara suMdarI mArA jIvana sAthe evI krUra ramata khelatI ja rahI che, ane mane kadI tenuM premabharyuM smita paNa maLyuM nathI. meM sevilanI lA jirAchA rAkSasIne paNa haNI* - tenuM kAMsA jevuM abhedya zarIra mArA bhAlAno prahAra khALI * eka zikhara upara enI kAMsAnI mUrti ja che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 DaoNna kivakasoTa! zakayuM nahi; meM gisAnDonA be baLavAna sAMDhane* paNa tenA kahevAthI haNyA; chatAM mArI kAmanA tRpta na ja karavAmAM AvI. have chevaTanA teNe spenanA pradezomAM ghUmI, tyAMnA badhA nAITo pAsethI evI kabUlAta laI AvavA mane mokalyo che ke, tenA saundarya jevuM saundarya bIjI koI strInuM nathI. eTalI kabUlata huM laIne jaIza eTale te mane varamALa Aropaze, evuM teNe vacana ApyuM che. meM e anusAra spenanA keTalAya bhaDa nAITone harAvIne temanI pAse e vAta kabUla karAvI che. paraMtu e badhAM yuddhomAM DaoNna kivasoTa da lA-mAMzA nAmanA suprasiddha nAITane harAvavAnuM je parAkrama meM karyuM che, te to ajoDa che. meM tene eka ja humalAmAM toDI pADyo; ane tenI mAnItI tulasiniyA karatAM mArI premarAjJI kaeNsinDiyAnuM saundarya hajAra gaNuM caDiyAtuM che, evuM tene sage mae kabUla karAvyuM." DaoNna kivakasoTa A mANasanI jUThuM bolavAnI zaktithI cakita thaIne bolyA, "tamArA vijyo bhale AkhA spena upara ke AkhI duniyA upara vyApelA haze, enI huM nA nathI pADato; paraMtu tame DaoNna kivakasoTa da lA-mAMzAne harAvyAnuM je kaho cho, te vAtanI zaMkA lAvavAnuM mane mana thAya che, kAraNa ke, tame koI tenA jevA AkAranA mANasane harAvyo haze, paNa tene potAne to nahIM ja." zI vAta karo cho, maherabAna! meM khullA AkAza nIce tene dhaba daIne gabaDAvI pADayo che ane tene moMe traNa vakhata 'hAryA kabUla karAvyuM che. teNe ja potAnuM nAma tema ja 'dayAmaNA moMvALo' evuM upanAma paNa kahI saMbhaLAvyuM hatuM. tenA skavAyaranuM nAma sAnko pAnjhA che; e kevaLa majUriyo che, tathA tenA gadheDA upara ja besIne tenI pAchaLa pharyA kare che; tathA DaoNna viksoTanuM pelAM dUbaLuM pAtaLuM ghoDuM tenuM nAma rojhinenTI che, tenI premarANInuM nAma DulasiniyA Dela TaoNboso che, je AlaDaoNnjhA laoNrenjho nAme paNa oLakhAya che, tyAre mArI premarAjJInuM nAma kaeNsinDiyA che, te enDeluziyAnI che ane tenuM AkhuM nAma * e paNa romanonA vakhatanI be jaMgI baLadonI paththaranI mUrtio ja che. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajaba parAkrama 177. kaeNsiDyiA da laeNnDeliyA che. A badhI vigatothI have mArA kahevAnI saccAI pUrepUrI sAbita thaI javI joIe; ane chatAM koInA manamAM zaMkA rahI jatI hoya, to mArI taravAra mArI pAse taiyAra che." . DaoNna vikasoTe have samajUtIpUrvaka zAMtithI dalIla karatAM kahyuM, "maherabAna, DaoNna kivaksoTa mArA parama mitra che, eTale temane huM mArI jAta jeTalA ja oLakhuM chuM. tame je badhI vigato kahI, te badhI alabatta sAcI che, paraMtu temanA keTalAka mAyAvI duzamano evA duSTa che ke, jeo temanI apakIrti karavA haMmezAM tatpara rahe che. teoe ja temanA jevI AkRti dhAraNa karI, tamArI sAthe yuddhamAM UtarI, tamAre hAthe hAra pAmI, 'DaoNna kivakasoTa hArI gayA' evI badanAmI UbhI karavA peMtaro racyo che. enA purAvAmAM huM e vAta TAMkI zakuM tema chuM ke, be divasa upara ja te mAyAvIoe DaoNna vikasoTanI premarAjJI DulasiniyA Dela TaoNbosone lasaNa-gaMdhAtI eka gAmaThI strInA rUpamAM palaTI nAkhI hatI; joke, DaoNna vikasoTano skavAyara to tene tenA mULa rUpe ja joI zakato hato. ane ATalAthI tamArI bhUla tamane na samajAtI hoya, to DaoNna kivakasoTa taravArathI tamArI vAtano pheMsalo karI ApavA sAme taiyAra che!" pelAe jarA ajavALuM thAya eTale, e vAtano pheMsalo ghoDA upara besIne laDAyelA yuddhathI karI levAnuM kabUla karyuM. savAra thatAM ja baMne nAIToe potAnA skavAyarone uThADayA ane dvayuddha mATe taiyArI karI. DaoNna kivakasoTe divasanA ajavALAmAM joyuM ke, pelA nAITe AkhA zarIre ane moMe lokhaMDanuM navuM suMdara cakacakita bakhtara dhAraNa kareluM che, ane te bakhtara upara ardha-caMdra AkRtinA arIsAo lagAvelA che. teno bhAlo bahu lAMbo tathA majabUta hato, ane tene eka phUTa lAMbuM polAdI phaLe besADeluM hatuM. pelA nAITa dvayuddhanI zarata tarIke evI mAgaNI rajU karI ke, je koI vijetA nIvaDe, te hArelA bAbata je ThIka lAge te pheMsalo ApI zake, ane pelA hArelAe pachI te pramANe avazya vartavuM joIe. Do-12 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 DaoNna kivakasoTa! DaoNna kivaksoTe e zarata kabUla rAkhI; mAtra eTaluM kahyuM ke, e pheMsalo eka nAITane chAje tevo ja haze -arthAt prema-zauryanA kAyadAne lAMchana lAge tevuM kazuM karavAnuM nahi kahevAmAM Ave. have jyAre sAnkoe pelA nAITanA skavAyaranA moM sAmuM ajavALAmAM joyuM, tyAre tenuM eka phUTa jeTaluM lAMbuM nAka joI te bahu bInI gayo. tenA nAITanuM bakhtara tathA teno majabUta bhAlo joIne paNa tene lAgyuM ke, kadAca te ja jItaze. eTale teNe DaoNna kivaksoTane vinaMtI karI ke, "mane eka jhADa upara UMce caDI javAmAM pahelI madada karo, ane pachI tamAruM Ayuddha AraMbho." DaoNna kivasoTe tene pUchayuM, "tuM Ama gAbharA jevo kema banI gayo che?" to sAnkoe javAba Apyo, "pelA skavAyaranuM lAMbu nAka joI mane eTalI badhI bIka lAgI che ke, tenI najIka ekalA UbhA rahevAnuM thAya e kalpanAthI ja huM dhrujI UThuM chuM." DaoNna kivaksoTe sAnkone jhADa upara caDAvI dIdho. paNa e daramyAna pelo nAITa to ghoDo doDAvato adhavaca AvI gayo hato. DaoNna kivakasoTane potAnA skavAyarane jhADa upara caDAvavA thobhelo joI, teNe potAnA ghoDAne adhavaca ja thobhAvyo. daramyAna DaoNna kivasoTe potAne moDo paDelo joI potAnA ghoDAne evA jorathI eDI mArI ke, enI vedanAno mAryo rojhinenTI cAra page UpaDyo. pelA nAITe te vakhate potAnA ghoDAne AgaLa calAvavA khUba eDIo mArI, paNa koNa jANe zAthI, AvI laDAIo teNe kadI joI na hoya tethI ke pachI potAnI uparanA tema ja sAme AvatA lokhaMDI TopavALAothI te gabharAI gayo hoya, paNa tyAMthI te jarA paNa camyo nahi. pariNAme pelo potAno bhAlo sAme dhare ke tema karavAno vakhata mAge te pahelAM to DaoNna kivakasoTa sIdhA tenA upara ja jaI pahoMcyA ane pelo nAITa temanA dhasArAthI dhaDAka daIne potAnA bakhtara sAthe jamIna upara gabaDI paDyo, ane pachI Ubho ja thaI zakyo nahi. DaoNna vikasoTe have ghoDA uparathI UtarI, teno Topa utArIne joyuM ke te jIve che ke nahi. sAnko paNa have jhaTa tyAM doDI Avyo. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajaba parAkrama. 179 paNa Topa utArIne pelAnuM moM jotAM ja baMne jaNa coMkyA: e to pelA paMDita oNpsana kereskonuM ja jANe bIbADhALa meM hatuM! DaoNna kivasoTe sAnkone kahyuM, "jo bhAI jo, mArA duzamana mAyAvIonAM karatUta to jo; meM AkhA spenanA nAITone harAvanAra mahA-nAITane sIdhI laDAImAM eka ja dhakke harAvI pADyo, tyAre mArA duzmanoe tenuM moM bicArA sIdhA sAdA paMDitanuM karI dIdhuM, ke jene ghoDA upara besatAM ke bhAlo pakaDatAMya na AvaDe!" - sAnko paNa paMDitajInuM ja mAM joI ekadama Abho banI gayo ane DaoNna kivakasoTane AjIjI karIne kahevA lAgyo, "mAlika, game tevo dekhAva e badamAza jAdugaro kare, paNa tame to AnA gaLAmAM tamArI taravAra khosI ja do; eTale jAdugaronI peravI chatAM tamAro eka bhayaMkara duzmana to ocho thAya !" DaoNna kivakasoTane paNa e vastu ThIka lAgatAM te taravAra kADhI tenA gaLA upara jhIMkavA jatA hatA, tevAmAM e nAITano skavAyara tyAM doDato Avyo ane bolyo, "are maherabAna, sAcesAca e tamArA mitra paMDita sesana keresko ja che; temane mAratA nahIM!" - sAnkoe tenA mAM sAmuM joyuM, to tenuM eka phUTa lAMbuM nAka tenA moM upara nahi paNa tenA hAthamAM chUTuM pakaDeluM hatuM ane tenuM moM sAkSAt tenA potAnA paDozI mitra thomasa sesilanuM banI gayuM hatuM ! sAnko vaLI vadhu bhaDakayo. paNa pelo have sAnkone badhI nizAnIo Apato bolyo ke, "dosta, huM ja tAro paDozI ane rojano meLApI thaoNmasa sesila ja chuM, ane A paMDita bIjA koI nathI paNa oNpsana kereko ja che. paraMtu A daramyAna pelo arIsA-nAiTa bhAnamAM Avato jato hato. ane DaoNna kivakasoTe tarata tenA gaLA upara taravAranI aNI mUkIne tene pharamAvyuM, "bola, tuM kabUla kare che ke, DulasiniyA Dela TaoNboso ja tArI kaeNsilDiyA da laeNnDeliyA karatAM saundaryanI bAbatamAM zreSTha che? temAM ja TaoNboso nagaramAM jaI, temanAM caraNomAM paDI te pharamAve te sajA veThavA paNa tuM kabUla thAya che ke nahi?" Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180. DaoNna kivakasoTa! pelAe tarata kabUla karyuM ke, "AyuddhanI zarato pramANe huM e karavA baMdhAyelo chuM." | DaoNna kivakasoTe tene e paNa pUchyuM ke, "tuM have kabUla kare che ke, te jemane harAvyA hatA ema tuM kahe che te DaoNna kivasoTa da lA-mAMzA nahi, paNa tevA dekhAvano bIjo koI hato, tathA teNe jANI joIne mArI badagoI karavA mAruM nAma ApyuM hatuM?" - pelAe tarata kabUla karyuM ke, "e vyakti DaoNna kivakasoTa da lA-mAMzA hoI zake ja nahi." DaoNna kivasoTe paNa udAratAthI sAmuM kabUla karyuM ke, "huM paNa svIkAruM chuM ke, tAro dekhAva paMDita oNpsana keresko jevo ja hovA chatAM, huM kadI ema nahi kahuM ke, meM paMDita oNpsana kaeNreskone harAvyA che, kAraNa ke mArA duzamana jAdugaroe mAyAjALathI ja mArA duzmanane mArA zubhecchaka mitranuM svarUpa ApI dIdhuM che." pelAe e bAbata DaoNna kivakasoTano vizeSa AbhAra mAnyo. sAnkoe paNa, pelo skavAyara thaoNmasa sesila jevo ja dekhAto hovA chatAM, tene jAdugaronI mAyAjALa ja mAnI levAnuM kabUla rAkhyuM. pelo arIsA-nAiTa ane teno skavAyara have najIkanA gAmamAM pATA-plAsTara karAvavA vidAya thayA, ane DaoNna kivaksoTa tathA sAnkopAnjhA saragosAne mArge AgaLa cAlyA. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMhone parAjaya amArA vAcako bhAre vicakSaNa buddhinA che, ema mAnIne ja ame cAlIe chIe; eTale teo samajI gayA haze ke arIsAvALo nAiTa kharI rIte sesana kaeNresko ja hato; ane pAdarI-buo tathA hajAma sAthe saMtalasamAM DaoNna kivakasoTane pAchA vALavA taiyAra karelI yojanA anusAra ja drAddha laDavA nAITano veza laIne ahIM Avyo hato. bIjI rIte DaoNna kivakasoTane bahAra jatA aTakAvavAno upAya na rahetAM, teoe taMdrayuddhamAM temane harAvI, be varSa sudhI gAma ane ghara pharI na choDavAnI zarata temanA upara nAkhavA dhArI hatI. tathA skavAyara tarIke temaNe tethI ja sAnkonA mitra paDozI thaoNmasa-sesilane pasaMda karyo hato. tene paNa sAnko pAcho ghera phare ane khetInA kAme lAge, evuM karavAnI icchA hatI. paNa pariNAma UlaTuM AvyuM. temane ja ghera pAchA pharavuM paDyuM, ane DaoNna kivakasoTa tathA sAnko to potAnA vijyaprasthAnamAM UlaTA vadhu zraddhAvALA banI AgaLa cAlyA. rastAmAM temane pAsenA gAmano eka sagRhastha ghoDI upara besIne jato maLyo. DaoNna kivakasoTe tene rasto kApavAmAM sobata ApavA vinaMtI karI. teNe DaoNna kivakasoTane mukhe temanA nAITapaNAno adabhuta itihAsa sAMbhaLyo. te bahu bhalo mANasa hato; tathA DaoNna kivakasoTane mUrakha ke vAyaDo gaNavA chatAM tenI sAthe vinayathI ane vivekathI vAtacIta karato rasto kApavA lAgyo. te sagRhastha DaoNna DAyego da mirAnDAne eka putra hato; te bhaNelogaNelo hato, paNa bIjo kAMI dhaMdho hAtha karavAne badale kavitAo racavA ane gAvAnI dhUne ja caDI gayo hato. 181 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 DaoNna kivakasoTa! DaoNna kivakasoTe mirAnDAne zAMta pADIne kahyuM, "kavinI kaTAra paNa jevI tevI na gaNAya; potAnI AsapAsanA lokonI mUrkhAIo ane durAcArone chinnabhinna karI nAkhI zake tevI kavitAo racIne te ocho parAkramI na nIvaDI zake. mATe tame tene mAtra dhaMdhedArI banAvavAno Agraha choDI, tenA kudaratI mArge AgaLa vadhavA do; jarUra te potAnA kSetramAM ane samakAlInomAM moTuM nAma kADhaze." Ama vAto karatA karatA teo jatA hatA, tevAmAM acAnaka Dena kivakasoTa Topa caDAvI bhAlo hAthamAM pakaDI ekadama taiyAra thaI gayA. pelo sadagRhastha te joI navAI pAmyo ane AsapAsa jovA lAgyo, to sAme eka gADuM AvatuM hatuM. te pAMjarA jevuM cAre taraphathI baMdha hatuM; paNa tenA upara rAjAnAM nizAna pharakI rahyAM hatAM. eka mANasa gADAnA AgaLanA bhAgamAM beTho hato ane bIjo khaccara upara sAthe Avato hato. DaoNna kivakasoTe pAse jaI temane pUchayuM, "bhAI tame loko koNa cho? ane A dhvajA-patAkAvALA gADAmAM zuM laI jAo cho?" * khaccara upara beThelAe javAba Apyo, "A gADuM mAruM che; ane emAM be vikarALa siMho che. orAnanA senApatie A be siho ApaNA nAmadAra rAjAne bheTa mokalyA che; eTale ame temane rAjadhAnImAM laI jaIe chIe. A patAkAo lokone ema jaNAvavA mATe che ke, A mAla rAjAjIno che." DaoNna kivakasoTe pUchayuM, "A siMho kharekhara moTA che?" ghaNA moTA che," gADAnA AgalA bhAgamAM beThelA sihonA pAlake javAba Apyo; "AphrikAmAMthI evaDA moTA siMho kadI spenamAM AvyA nathI. huM siMhono pALanAro chuM, ane meM bIjA ghaNA siMho joyA che; paNa AvaDA moTA to kadI mArA hAtha nIce AvyA nathI. AgaLanA pAMjarAmAM siMha che, ane pAchaLanAmAM sihaNa che. baMne prANI o khUba bhUkhyAM thaI gayAM che; kAraNa ke, Aja Akho divasa temane kazuM khAvAnuM maLyuM nathI. eTale maherabAnI karIne rastA vaccethI khasI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMhono parAjaya 183 jAo, jethI ame pAsenA gAmamAM pahoMcI jaI, temanA khAvAnI jhaTapaTa jogavAI karIe." << vAha, mArA duzmanoe have mane DarAvavA A siMho mokalyA che, kema ? are . DaoNna kivakasoTane ve tevo siMha haju janamavo bAkI che. cAla bhAI gADAvALA, tuM ja khasI jA, ane he bhAI pAlaka, tuM e pAMjarAMnAM bAraNAM khullAM mUkI de, jethI huM e kurakuriyAMne jarA pATha zIkhavADuM ke, DaoNna kivakasoTa da lA mAMzAne DarAvavA nIkaLavA mATe temane haju vAra che!" sAnko A sAMbhaLI tarata AgaLa doDI Avyo ane potAnA mAlikane samajAvavA lAgyo; pelo sadgRhastha paNa temane pAchA vALavA lAgyo. teNe kahyuM, "nAITa-mahAzaya, tamAre jarUra parAkramo karavAM joIe; paraMtu A pAMjarAnA siMho kaMI tamArI sAme laDavA Avya' nathI; teo to rAjAjIne bakSisa maLelA che. eTale ApaNe vaccethI temane mArgamAM, Ama aTakAvavA e yogya na kahevAya." "are, maherabAna, tame A bAbatomAM kazuM samajo nahi; mATe tame ja bAjae khasI jAo. e siho mAre mATe mokalelA che ke nahi e huM vadhAre samajuM." pachI temaNe pelA pAlaka sAme joIne kahyuM, cAla bhAI, A bAraNAM kholI nAkha, ane e bhaToLiyAMne bahAra AvavA de.' 66 "" pelo gADAvALo bicAro karagaravA lAgyo ane kahevA lAgyo, mAlika, pahelAM mane ane mArAM khaccarone gADAmAMthI choDIne dUra bhAgI javA do; nahi to huM pAyamAla thaI jaIza. mAro to nirvAha ja emanI upara che.' 66 e mANasa potAnAM khaccaro jaladI jaladI choDavA lAgyo, tevAmAM pelo pAlaka moTethI saune saMbodhIne bolyo, "juo maherabAno, tame sau sAkSI cho; mArI marajI viruddha mane bhAlAnI aNI batAvIne A siMhone chUTA mukAvavAmAM Ave che. mane to te siMha-siMhaNa pichAne che eTale kazuM nahi kare; paNa bIjA je lokonA jIva jAya, tenI javAbadArI mAre mAthe nahi. ,, Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! pelo sadgRhastha ane sAnko paNa utAvaLe dUra nAsI gayA. ane jhADa upara UMce caDIne UbhA rahyA. DaoNna vikasoTane temanA niradhArelA kAryamAMthI pAchA vALavA koI mATe zakaya nahotuM. sau pUrepUrA dUra bhagI gayA, eTale pelA pAlake pharIthI DaoNna kvikasoTane A mUrkhAmI na karavA vinaMtI karI. paraMtu DaoNna vikasoTe to gusse thaI, tene tarata ja bAraNAM kholI nAkhavA pharamAvyuM. 184 pelA pAlake paNa have lAcArIthI siMhavALA pahelA pAMjarAnuM bAraNuM kholyuM. baMne pAMjarAM kharI rIte kANAMvALI majabUta baMdha peTIo ja hatI, jethI bahAranuM kAMI joIne aMdaranA siMho bhaDakayA na kare ke trATakayA na kare. DaoNna kivakasoTe nakkI karI lIdhuM ke, siMha sAme pagapALA laDavuM je ThIka thaze; kAraNa ke rojhinaeNnTI bhaDakIne AgaLa doDavA taiyAra na thAya to muzkelI Ave. pAMjarAnuM bAraNuM UghaDeluM joI aMdara sUtelo siMha prathama to sUtAM sUtAM ja thoDuM ALoTayo. pachI potAnA AgaLanA be paMjA AgaLa kADhIne UThayo. tyAra bAda moTuM bagAsuM khAI, teNe lAMbI jIbha bahAra kADhI ane tenA vaDe e potAnI AMkha tathA mAM cATavA mAMDayo. pachI teNe potAnuM mAM pAMjarAnI cheka bahAra kADhayuM. tenI AMkho saLagatA aMgArA jevI tagatagatI hatI, ane e dRzya game te mANasanA manamAM bhayanI TADhAza pAtharI devA mATe pUratuM hatuM. DaoNna kivakasoTa, te kayAre kUdIne bahAra Ave che te lakSa daIne jotA, potAnuM parAkrama ane vIratA batAvI ApavA taiyAra UbhA rahyA. paraMtu pelo siMha temanA karatAM vadhu samajaNo hato. teNe DaoNna kivakasoTanI bahAdurI lakSamAM lIdhA vinA ja tarata pAMjarAmAM pAchAM pagalAM bharyAM ane potAnA dhagaDA DaoNna kivakasoTane pUrepUrA batAvI te aMdara jaIne zAMtithI pAcho besI gayo. DaoNna kivakasoTe pelA pAlakane vAMsaDo khosI siMhane uzkeravA jaNAvyuM. paraMtu teNe kahyuM, "e kAma huM jiMdagImAM kadI na karuM; kAraNa ke ethI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMhono parAjaya 185 to e vanarAja chaMcheDAIne pahelo mAro ja baDUko bolAvI de. paNa mahAzaya, mArI salAha have evI che ke, tamAruM AjanuM parAkrama pUruM thayuM che; ane huM sAkSI chuM ke AvI bahAdurI tathA vIratA batAvanAro puraSa duniyAmAM bIjo janamavo bAkI che! vaLI, pAMjarAnuM bAraNuM haju udhADuM ja che, ane siMhane marajI hoya to te bahAra AvI zake che. chatAM te nathI Avato eTale have Akho divasa bAraNuM ughADuM rahe to paNa te nahi ja Ave. mATe have maherabAnI karI mane pAMjarAnuM bAraNuM baMdha karavAnI paravAnagI Apo, jethI khaccaravALo gADuM jotarI AgaLa haMkArI zake." | DaoNna kivakasoTe tenI vinaMtI svIkArI; paNa e zarate ke, teNe potAne hAthe sarTiphikeTa lakhI ApavuM paDaze ke, DaoNna kivakasoTa taiyAra hatA, tathA bAraNuM ughADavAmAM AvyuM hatuM, chatAM siMha bahAra ja na Avyo. pachI DaoNna kivakasoTe potAnA bhAlA upara rUmAla vIMTI saune pAchA AvavA nizAnI karI. sa rAjI thatA pAchA AvyA, eTale DaoNna kivakasoTe gADAvALAne tathA pAlakane paDelI takalIpha badala temane babbe DayukeTa ApavA sAnkone jaNAvyuM. pelo pAlaka DaoNna kivakasoTanI bahAdurI ane udAratAnAM vakhANa chUTe moMe karavA lAgyo. DaoNna vikasoTe potAnuM upanAma 'dayAmaNA moMvALo' hatuM te badalIne have "sihovALo" evuM jAhera karyuM. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ menesinanI guphA DaoNna DAyego da mirAnDAe have DaoNna kivakasoTanI hiMmata tathA bahAdurIthI prabhAvita thaI temane tathA sAnkone potAne tyAM AvI thoDA divasa potAnI paroNAgata svIkAravA vinaMtI karI. DaoNna kivakasoTe mahAnubhAvatA dAkhavI te vinaMtI svIkArI. tyAM cAra divasa rahI, vAtacIta, khAnapAna, AnaMdapramoda vagere karI, mijabAnanA AgrahathI sAnkonI jhoLI khAdyapadArtho vagerethI sArI peThe ThAMsIne bharI laI, DaoNna kivakasoTa ane sAnko saragosA taraphanI potAnI musApharIe AgaLa cAlyA. A vakhate rastAmAM eka vidyArthI temanI sobatamAM joDAyo. tenI tathA AsapAsanA lokonI vAtacIta uparathI jANavA maLyuM ke, A pradezamAM pAse ja monTesinonI guphA che. tenuM UMDANa keTaluM che, te koI kaLI zakatuM nathI; paNa tene taLiye abhuta dRzyo jovA maLe tema che, evI kiMvadaMtI che. DaoNna kivakasoTe nakkI karyuM ke, pote te guphAmAM UtaravuM ane e badhI kahANIonI saccAInI khAtarI karI jovI. pelA vidyArthIe potAnA koI najIkanA sagAne bhomiyA tarIke vaccenA gAmamAMthI laI lIdho tathA guphAmAM nIce sudhI UtarI zakAya teTaluM lAMbuM doraDuM vagere joItI sAmagrInI jogavAI karI lIdhI. A vidyArthIo paNa allaDa ja hatA, ane temane te guphAmAM UtaravA taiyAra thanAro Avo gAMDo maLI Avyo, eTale teo khUba utsAhamAM AvI gayA. rastAmAM rAta eka gAmaDAmAM gALI, teo AgaLa cAlyA. guphAe AvI pahoMcatAM temaNe joyuM ke, tenuM moM velA jhAMkharAMthI chavAI gayuM hatuM. 186 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maoNnTesinonI guphA 187 DaoNna kivakasoTe tarata taravArathI e badhuM kApavA mAMDyuM. aMdarathI cAmAcIDiyAM vagere prANIo moTI saMkhyAmAM UDayAM tathA DaoNna kivakasoTanA mAthA upara vIMTaLAI vaLI cAMco mAravA lAgyAM. sAnko e guphAnuM UMDANa joI, kaMpI UThyo; teNe kahyuM, "mAlika, tame rastAmAM AvAM jeTalAM bAkAM ke dara Ave, e badhAMmAM pesI nIkaLavA bahAra paDyA nathI; nAITa lokoe to nAITo, rAjAo, rAjakuMvarIo vagere sAthe vyavahAra rAkhavo ghaTe; tene badale A UMdaraDA, deDakAM jevuM aMdhArAmAM pesavAnuM kAma karavA tame zA mATe taiyAra thayA cho?" DaoNna kivasoTe tene kahyuM, "lokomAM judAM judAM sthaLo viSe kiMvadaMtIo cAlI Ave che; paNa DaranA mAryA koI temAM aMdara UtarI ke tenI pAse jaI khAtarI karI letuM nathI. mArA jevA hiMmatavAna mANase ja AvI badhI kahANIono bhAMDo kAM to phoDavo joIe athavA temanI satyatAnI khAtarI karI ApavI joIe." pelA vidyArthIoe DaoNna kivakasoTane have khabhA nIce gALiyo bAMdhI bAkAmAMthI nIce utAravA mAMDyA. oNna kivaphloTe leDI DulasiniyAne yAda karI lIdhI. sAnkoe ane vidyArthIoe paramAtmAne yAda karavA mAMDyA. dhIme dhIme DaoNna kivakasoTano avAja aMdarathI Avato baMdha thayo; ane chevaTe doraDuM paNa pUruM thayuM. pachI teo vicAra karavA lAgyA ke, have DaoNna kivakasoTane jaladI pAchA kheMcI levA ke, thoDAka thobhavuM? te loko DaoNna kivakasoTa aMdarathI kazI nizAnI karI zake te mATe ghaMTa jevuM kazuM sAdhana sAthe lAvavAnuM bhUlI gayA hatA. eTale teoe aeka kalAka thobhIne pachI doraDuM pAchuM kheMcavA vicAra karyo. ardhA kalAka pachI temaNe jyAre doraDuM kheMcavA mAMDayuM tyAre teone jarA paNa vajana jevuM na lAgyuM. eTale teo coMkI UThyA. aMdara koI prANI DaoNna kivakasoTane AkhA ne AkhA khAI gayuM ke uMdara jevAM prANIoe doraDuM vaccethI kApI nAMkhyuM ke zuM thayuM enI teo kalpanA ja karI zakyA nahi. temanAM hRdaya kAramI zaMkAothI dhaDakavA lAgyAM. sAnko to chUTe moMe raDavA lAgyo, ane doraDuM jhapATAbaMdha upara kheMcavA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 DaoNna kivakasoTa! lAgyo. kAraNa ke, doraDAno cheDo hAthamAM Ave to ja kalpanA karI zakAya ke DaoNna kivasoTanuM zuM thayuM haze. paNa thoDI vAra pachI acAnaka doraDAne cheDe atizaya vajana lAgavA mAMDayuM. ane te jANI teone pAchI AzA bAMdhAI. thoDI vAra bAda to teo DaoNna kivakasoTane upara kheMcAI AvatA joI paNa zakayA. cheka upara AvI gayA pachI sAnkoe rAjI thaI temane bolAvyA. paraMtu DaoNna viksoTanI AMkho mIMcelI hoI, temaNe kazo javAba na Apyo. A lokoe jhaTapaTa doraDAnA baMdha choDI nAMkhyA ane DaoNna kivakasoTane jamIna upara suvADI khUba DhaMDhoLavA mAMDyA. thoDI vAre te potAnAM aMgo halAvavA lAgyA ane pachI to gADha UMghamAMthI jAgI UDyA hoya tema temaNe AMkho ughADI. temaNe tarata A lokone bhAMDavA lIdhA, temaNe kahyuM, "bhalAdamIo, tame mane Ama pAcho zA mATe kheMcI lIdho? aMdara huM kevA agatyanA kAme lAgyo hato! mArA te badhA sAthIo kayAM gayA? arere, A tame zuM karyuM?" pelAo temane pUchavA lAgyA ke, "tame konI vAta karo cho? tathA tame narakanI A bakholamAM zuM joyuM?" DaoNna kivakasoTe kahyuM, "khabaradAra, jo ene narakanI bakhola kahI to! paNa e badhuM huM tamane pachI kahIza; pahelAM mane khAvAnuM Apo; mane khUba bhUkha lAgI che." pelAoe tarata zetaraMjI jevuM pAtharI dIdhuM ane sAthe ANelI khAvAnI cIjo temanI samakSa rajU karI dIdhI. badhA have rAjI thatA bhojana karavA lAgyA. jyAre bhojana pUruM thaI rahyuM, tyAre DaoNna kivakasoTe potAnI kahANI zarU karI - "huM dasa-paMdara mathoDAM aMdara Utaryo hoIza, tyAM to nIcenuM aMdhAruM ane UMDANa joI kaMpI UThyo; eTalAmAM acAnaka mAro paga jamaNI bAjanI eka bakholamAM lAgyo. khaccaro jotareluM ApyuM moTuM gADuM UbhuM rahI zake tevaDI moTI te bakhola hatI. nIcenI aMdhAra-khINamAM kazuM dekhAtuM na hatuM ane tyAM sudhI mane laI janAra koI bhomiyo na hato, Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maoNnTesinonI guphA 189 eTale huM te bakholamAM ja besI gayo, ane vicAravA lAgyo ke koI bhomiyA vagara e khADAmAM AgaLa zI rIte javuM. meM tamane bUma pADIne vadhu doraDuM na choDavA jaNAvyuM, paNa tame mAro avAja nahIM sAMbhaLyo hoya; eTale meM uparathI AvatuM doraDuM vIMTo karI mArI bAjumAM ja goThavavA mAMDayuM. doraDuM AvatuM baMdha thayuM, tyAra pachI meM nIcenI bAja AMkho phADI jovA prayatna karyo, paraMtu mane kazuM dekhAyuM nahi. paNa eTalAmAM to mane koNa jANe AMkhe zuM thaI AvyuM te samajAyuM nahi- zarUAtamAM to mane lAgyuM ke jANe mane ghena caDyuM che, eTale meM AMkho coLavA mAMDI. paNa pachI to ekadama mane pAse ja eka suMdara rAjamahela dekhAyo; tene moTo daravAjo hato. temAMthI nIkaLIne kALA raMgano moTo jhabhbho paherelo eka vRddha mANasa mArI tarapha Avyo. tenI dADhI cheka tenI kamara sudhI pahoMcatI hatI, ane tenA hAthamAM moTA moTA maNakAnI mALA hatI. teNe mane kahyuM, "he vikhyAta nAITa DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA, tame ahIM Avo ane ahIMnI camatkArika vAto bahAranA lokone jAhera karo te mATe ame kyAranA tamArI rAha joyA karIe chIe. tamArA sivAya bIjA koI A guphAmAM UMDe UtarI ahIM AvavAnI hiMmata karI zake tema nathI. huM A killAno kAyamI gavarnara chuM; ane mArA nAma uparathI ja A guphAnuM nAma maoNnTesinonI guphA paDayuM che." pachI te buDho gavarnara mane pelA pAradarzaka rAjamahelanI aMdara laI gayo. tenA eka vizALa dIvAnakhAnAnI vacce eka moTI ArasanI kabara hatI. tenA upara eka nAITa cattApATa sUto hato. te nAITa paththarano ke kAMsAno na hato, paNa kharekhara hADa-cAmanA zarIravALo nAITa hato. mane navAI pAmIne tenA tarapha joI rahelo jANI maoNnTesinoe kahyuM, 'A mAro mitra DurenDArTa, huM tathA bIjA keTalAMya strI-puruSo mahAjAdugara marlinanI melI vidyAnA baLe maMtramugdha thaI ahIM rahelAM chIe. zAthI teNe amane Ama ahIM nAMkhI mUkayAM che, te to huM ke koI kahI zake tema nathI. A mAro mitra DurenDArTa mArA hAthamAM ja maraNa pAmyo hato, ane meM mAre hAthe tenuM hRdaya kaTAra vaDe kotarI kADhyuM hatuM ane tenI premikA Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 DaoNna kivakasoTa! belermAne pahoMcADyuM hatuM. te bahu bahAdura mANasa hovAthI tenuM hRdaya pUruM bazera vajananuM thayuM hatuM. e bahAdura nAITa gujarI gayelo che, chatAM haju te vacce vacce amaLAI UThe che ane cIsa pADI UThe che. pAMcaso varSathI ame Ama ahIM maMtrabaLathI purAI rahelA chIe; daramyAna belemanI tahenAtabAnu, tenI sAta dIkarIo tathA bIjAM ghaNAM paricita saMbaMdhIo gujarI gayAM che, teo ja spena dezanAM nadIo tathA sarovaro rUpe avataryo che. amane kahevAmAM AvyuM che ke, DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA jyAre jagatamAM janmaze ane nAITa-lokonI praNAlI pharIthI sthApita karaze, tyAre temane pratApe malina jAdugaranuM maMtra-baLa nAza pAmaze ane amAro punaruddhAra thaze. A badhI vAtacIta daramyAna ghaNo vakhata vItI gayo. mane teNe ghaNI ghaNI vastuo batAvI, tathA temane viSe mAhitI ApI. "eka jagAe ame vAto karatA UbhA hatA, teTalAmAM to tyAM DurenDArTa ane belermAnAM parivAra-parijananuM eka zokagheruM moTuM saraghasa AvI pahoMcyuM. mahAsuMdarI belermA paNa te saraghasamAM hatI. zokane lIdhe tenA moMnI kAMti phIkI paDI gaI hatI." paNa pelo vidyArthI have bolI UThyo, "tame thoDI ja vAra to tyAM rahyA, tevAmAM A badhuM kevI rIte joI zakyA?" "huM A guphAmAM keTalo samaya rahyo hato ema tame mAno cho?" "mAMDa eka kalAka rahyA hazo vaLI." "jAo jAo, traNa divasa ane traNa rAta meM tyAM gALyAM che." "to e daramyAna tyAM tame kazuM khAdhuM hatuM?" "nA re, e loko tyAM kazuM khAtApItA nathI, tathA UMghatA paNa nathI." paNa mAlika, tame aMdara UtaryAne eka kalAka paNa thayo nathI, ane tame temAM traNa divasa ane rAta gALI AvyA ema kaho cho, to jarUra tyAM peThA pachI tamArA upara paNa pelA malinanA jAdanI ja asara pahoMcI hovI joIe." sAnkoe kahyuM. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM jAgrata paNa svapna samAna che 191 "mUrakha mANasa, huM to jarAya jAdunI asara heThaLa nathI Avyo. UlaTo malinanI jAdu-vidyAno nAza karIne huM e sauno uddhAra karIza e AzAe to e sau lokamAM AnaMda ane utsAhanuM vAtAvaraNa phelAyuM hatuM. uparAMta tyAM meM mArI premarAjJI DalasiniyAne paNa joI ane tenI be sakhIone paNa - temanA mULa suMdara svarUpamAM! jo tyAM huM jAduI vidyAnI asara taLe houM, to mane teo temane mULa svarUpe zI rIte dekhAya? paraMtu tame badhA ja ahIM bahAra rahyA rahyA, mArA pelA duzmana jAdugaranI asara heThaLa AvI gayA cho, jethI traNa divasa ane rAtane tame eka kalAka jeTalAM ja jANo cho ane juo cho." pelo vidyArthI tathA teno mitra samajI gayA ke, A nAITa tema ja teno skavAyara baMne jaNa mUrkha che ane nAITa kharekhara nIce UtaravAne badale pelI bakholamAM vacce ja pesI jaI tyAM nirAMte UMgha kheMcIne ane svapna joIne bahAra Avyo che. paNa e bAbata A loko AgaLa kazI takarAra karavAne badale teo rAta paDe te pahelAM tyAMthI koI vIzImAM pahoMcI javAya te mATe UpaDyA. jenuM jAgrata paNa svapna samAna che pelo vidyArthI manamAM vicAra ja karyA karato hato ke, bIjI rIte samajadAra ane DAhyA loko, AvI rIte potAnI jAtane chetaravA jeTalA mUrkha zI rIte banI jatA haze? atizaya uTapaTAMga vAcanathI magajamAM dhUna bharAI jAya, ane tenAM AvAM pariNAma Ave, e jANI tene atizaya navAI lAgI. A bAbatano vizeSa abhyAsa karavA teNe A nAITa sAthe ja potAnI musApharI thoDI laMbAvavA vicAra karyo. aMdhAruM thatAM thatAMmAM teo eka vIzI AgaLa AvI pahoMcyA ane temAM teoe utAro karyo. A vakhate A vIzIne DaoNna kivaksoTe koI Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 DaoNna kivakasoTa! killo na mAnI lIdho, e sAnkone mana bahu AnaMdanI ane nirAMtanI vAta hatI. paraMtu te haju bhUla khAto hato! teo badhA tyAM UtaryA hatA, ane nirAMte thAka khAtA beThA hatA, tevAmAM eka jaNa AvI bAraNuM Thokato bUma pADavA lAgyo: " eheya, vIzInA mAlikajI ! aMdara jagA-bagA che ke nahi? A mAro bhaviSyajJAnI vAMdaro ane A mAro kaThapUtaLIno Akho khela tamAre bAraNe AvIne UbhAM chIe!'' vIzIvALo rAjI thato bolI UThayo, "vAha, vAha! AjanI rAta AnaMdamAM javAnI! A to mAsTara piTara kaThapUtaLInA khelavALo ane bhaviSya bhAkhanAra vAMdarAvALo AvI pahoMcyo che ne!" tarata teNe rAjI thatAM thatAM bAraNuM ughADayuM, ane kahyuM, "are bhAI, tane utAro ApavA to, DayUka oNpha AlvA mArI vIzImAM UtaryA hoya to paNa temane jagA khAlI karAvuM ane tane ApuM! Aje mArI vIzImAM ghaNA musApharo UtaryA che, eTale tArI gharAkI sArI cAlaze." piTare javAba Apyo, "to to huM mArA dara paNa ochA karIza. AjanI rAtanuM vIzIkharca nIkaLI raheze to paNa mane saMtoSa thaze." ATaluM kahI, te pAcho bahAra potAnA gADA tarapha doDayo. A piTare DAbI AMkha ane ardho gAla DhaMkAya tevo lIlo paTTo mAM upara mAryo hato. vIzIvALAe tenA khelano prakAra tathA tenA vAnaranA bhaviSya bhAkhavAnA guNanuM umaLakAbhera varNana saune karI batAvyuM : "prazna dITha te be riyala le che; ane prazna pUchIe eTale pelo vAMdaro kUdIne tenA khabhA upara besI tenA kAnamAM potAnI bhASAmAM kaMIka kahe che. e bhASA piTara ekalo ja samajI varka che. te ApaNane pachI vAnare kahelo javAba ApaNI bhASAmAM kahI Ape che, i. ' piTarano badho saraMjAma vIzImAM AvI gayo, ane vAnara paNa tenI sAthe cAlyo Avyo, eTale DaoNna kivakasorTa ja sAnko pAse tene be riyala apAvI prazna pUchavAnI pahela karAvI. piTare prathamathI ja kahI dIdhuM ke, "mAro vAnara bhUtakALanI ghaNI ane vartamAnakALanI thoDIka vAto kahI zake che. bhaviSyanI eka paNa nahi." Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM jAgrata paNa svapna samAna che 193 sAnkoe javAbamAM kahyuM, "mArA bhUtakALanI vAto vAnarane meM sAMbhaLavA huM to eka paiso paNa na ApuM. kAraNa ke, mArA jeTalI e vAto bIjo koNa jANI zake? paNa jo A vAnara vartamAnakALanI kaMIka vAto kahI zakato hoya, to huM pUchavA mAguM chuM ke, mArI patnI TeresA atyAre zuM kare che?" piTare potAno DAbo khabho thAbaDyo, eTale tarata pelo vAnara tene khabhe caDI beTho ane tenA kAna pAse mAM laI jaI dAMtiyAM karavA lAgyo. piTara jANe tenI bhASA samajato hoya tema DokuM dhuNAvavA lAgyo. eka-be miniTa Ama vAnaranAM dAMtiyAM tathA piTaranI ceSTA cAlyA pachI, vAnara tene khabhethI kUdIne jamIna upara UtarI gayo. eTale tarata piTara doDIne sIdho DaoNna kivakasoTa pAse pahoMcI gayo ane tene ghUMTaNiye paDI kahevA lAgyo, "ahA, mahAna nAITa DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA, bhAMgela hRdayo sAMdhanArA, na tUTelAM kharAba mAthAM toDanArA, marI gayelA nAITa-paNAne A pRthvI upara pharIthI sajIvana karanArA, nabaLAnA ArAma, ane du:khInA vizrAma, paDelAne UbhA karanAra ane paDatAne Teko ApanAra! tamane salAma! salAma! vAraMvAra salAma !" DaoNna kivaksoTa ekadama Azcaryacakita thaI gayA ane sAnko to uttejanAthI ghU javA ja mAMDayo. piTare have tenI tarapha pharIne kahyuM, "tame bhAI A duniyAnA ajoDa nAITanA benamUna skavAyara cho. tamArAM dhaNiyANI TeresA e bahu bhalAM dhaNiyANI che, mahenanuM che ane atyAre eka ratala bhIMDI laIne AmaLavA beThAM che. temanI pAse eka khAMDA thayelA moMvALA kUjAmAM thoDo dArU paDelo che tenA ghUMTaDA bharIne potAnA thAkelA zarIrane te ArAma Ape che ane tamArA viyoge ciMtAvALA banelA manane jarA malAvI rahyAM che." "zAbAza, zAbAza," sAnko bolI UThayo; "atyAre amArA gAmamAM bhIMDI Ave ja che ane mArI vahu mArA gadheDA mATe dara varase tenA achoDA AmaLe che, te jarA AnaMdI jIva che eTale huM pAse houM ke na houM paNa eka-be ghUMTaDA koI koI vAra pI paNa le che!" DaoN.-13 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! paNa pachI sAnkoe potAnA mAlikane kahyuM, "mAlika, tame maoNnTe sinonI guphAmAM je joI AvyA, te sAcuM hatuM ke gapyuM hatuM, ke mAtra tamAruM svapnuM hatuM, te mAre A vAMdarAne pUchavuM che.' 194 << DaoNna vikasoTe kahyuM, "vAha, meM jAte je kahyuM te khoTuM hatuM ane A vAnara je dAMtiyAM karIne kaheze te sAcuM, ema ?" HH eTalAmAM piTara pAse AvI temanI takarAra sAMbhaLI gayo; pachI jANe kazuM na sAMbhaLyuM hoya tema bolyo, " mAlika, have mAro kaThapUtaLIno khela zarU thAya che, Apa jovA padhArazo ne?" DaoNna kivakasoTe pUchyuM ke, " bhAI, tArA trikALajJAnI A vAnarane mAro skavAyara ema pUchavA mAge che ke, meM maoNnTesinonI guphAmAM UtarIne je kAMI joyuM te sAcuM che ke svapnuM?" piTare ghaNI khuzIthI potAnA vAnarane e prazna pUchIne javAba ApavA jaNAvyuM. teNe vAnarane baMne jaNa sAme lAvIne Ubho rAkhyo ane pachI tene kahyuM, "juo vAnarajI, A mahAna nAITa tamane pUche che ke temaNe maoNnTesinonI guphAmAM je kAMI joyuM ke anubhavyuM te sAcuM che ke nahi?" vAnara nizAnI thatAM piTarane DAbe khabhe caDI beTho ane tenA kAna pAse mAM laI jaI dAMtiyAM karavA lAgyo. piTare tenI vAta samajI laI, pachI DaoNna kivakasoTane kahyuM, "mAlika, mArA A vAnaranI zakti zukravAre ja amuka kalAka kAma Ape che. have rAta paDavAnI thaI hovAthI teNe mane utAvaLamAM eTaluM kahyuM ke, te badhA banAvomAMnA thoDAka sAcA hatA ane thoDAka sAMbhaLelI kahANInA hatA. paNa vadhu cokkasa javAba joIto hoya, to have AvatA zukravAra sudhI Ape ahIM ja thobhavuM paDaze. ' nA bhAI nA; eTaluM badhuM to ahIM thobhAya tevuM nathI; ane meM joyelI vAtonI saccAI, game tyAre to puravAra thayA vinA rahevAnI nathI. paNa ThIka have tAro kaThapUtaLIno khela ja joIe; mane khAtarI che ke, tArA vAnaranA khelanI mAphaka e khela paNa rasika ja nIvaDaze." (6 piTare AbhArasUcaka vaMdana karyAM. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM jAgrata paNa svapna samAna che 195 badhA prekSako goThavAI gayA eTale kaThapUtaLIno khela zarU thayo. eka chokaro pAchaLa Ubho Ubho moMe khelanI vAta kaheto hato - (DholanI dhamAdhama; ane dhaDAkA bhaDAkA) "juo, juo, sAMbhaLo maherabAno, kAMsa dezanA itihAsamAMthI ane spena dezanI daMtakathAmAMthI ! DaoNna oNpheroe potAnI patnI melisAnDrAne zI rIte choDAvI teno khela! melisAnDrA pena dezanA saragosA zaheramAM mura lokone tyAM TAvaramAM keda che. paNa teno pati DaoNna oNphero Akho divasa bAjI khelyA kare che. have juo, bAdazAha zArlamaeNna Ave che, te keda pakaDAyelI melisAnDrAnA bApa che. te AvIne jamAIne Thapako Ape che-potAnI patnI kedamAM paDI hoya ane pati bAjI TIcyA kare e kevuM! -"juo, jaiphero gusse thaI jAya che; bAjIvALuM Tebala gabaDAvI pADe che ane zastro sajI, potAnA bhAI oralAnDonI taravAra durindAnA mAgI laI, ekalo ja potAnI patnIne choDAvavA jAya che! cheka mura lokonA dezamAM! "jao maherabAno ! saragosA zaheramAM A TAvaramAM melisAnDrA mura lokono pozAka paherIne beThI che. te phrAMsa dezanI dizAmAM najara nAMkhyA kare che, patine yAda karyA kare che, ane nisAsA nAMkhyA kare che. paNa jao maherabAno, pAchaLa pelo mura cUpakIthI Ave che ane tenA hoTha tathA gAla upara saDAka daIne eka cuMbana karI le che. melisAnDrA tarata ghUMkI nAMkhe che ane bAMya vaDe hoTha tathA gAla lUchI nAMkhe che. "juo maherabAno, mura lokonA bAdazAha pelA murane cuMbana karatA joI gayA che. te tene keda pakaDavAno hukama Ape che ane te potAno sargo tathA mAnIto hovA chatAM tene so jerabaMdha mAravAnI sajA phaTakAre che. paNa juo maherabAno, have bIjI bAju DaoNna phero jhabhbho oDhIne ghoDesavAra thaIne Ave che. melisAnDrA, TAvaranI bArImAMthI, pelA murane thatI jerabaMdhanI sajA jotI UbhI che. te A paradezIne joIne, te phrAMsa jato hoya to, potAnA pati jephero pAse saMdezo laI jAya te mATe tene vInave che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 DaoNna kivakasoTa! jephero tene potAnI sAcI oLakha Ape che. eTale melisADA rAjI thaI, bArImAMthI tenA upara nIce kUdavA jAya che. paNa teno ghAgharo kaherAnI kinArA upara bharAI rahe che. jephero tarata pAse pahoMcI jaI eka AMcako mArI tene nIce ghoDA upara kheMcI le che ane tene laIne phrAMsa tarapha doDI jAya che. paNa juo maherabAno, keTalAka loko AvIne muronA bAdazAhane khabara Ape che ke, melisAnDrA ghoDA upara besI nAsI chUTI che. tarata ja mAra lokonAM dhADAM ghoDA upara besI zaheramAMthI pANInA relAnI mAphaka nIkaLe che ane nagArAM vagADatA tathA raNaziMgAM phukatA jaipherono pIcho kare che. "arere maherabAno! have zuM thaze? zuM melisAnDAne A krUra lohItarasyA muro pAchI pakaDaze? zuM jepharone e badhA gherI laI mArI nAMkhaze? juo, tabaDaka, tabaDaka, dhabaDaka, dhabaDaka, muronuM dhADiyuM jepheronI pAse jaI pahoMce che - ane ene A pakaDayo, e vArtA kahenArA e chokarAe macAvelo addabhuta zorabakora sAMbhaLI, tathA teNe dila kaMpAvI nAMkhe evI pADelI cIsothI tarata DaoNna kivaksoTa taravAra pakaDI ekadama UbhA thaI gayA, ane pelA muronA dhADA upara tUTI paDyA. thoDI vAramAM to badhA badamAzonAM hiMgalAM UDI gayAM ane UchaLIne dUra paDyAM. piTara hA-hA-kAra karato raDI UDyo-"are mArI kaThapUtaLIonA bhUkA bolAvI dIdhA! hAya, hAya, have zuM kamAIza ane zuM khAIza!" paraMtu DaoNna kivakasoTano garama thayelo jusso ekadama zAMta thAya tema nahoto. temaNe vINI vINIne muronA bAdazAhane tathA senApatine ThAra karyA tyAre ja te jarAka zAMta paDayA. pachI sau tarapha najara karatA, jephero ane melisAnDrAne pote kevI AphatamAMthI aNIne vakhate bacAvI lIdhAM, e vAta pUchavA lAgyA! piTara bicAro mAthuM kUTato ane barADA pADato eka ja roNuM raDyA karato hato "arere mArI kaThapUtaLIo! atyAra sudhI mane roTalo Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM jAgrata paNa svapna samAna che 197 raLI ApatI ! badhI kapAI gaI ! temanA kImatI navA pozAkonA paNa lIrA UDI gayA! hAya, Aje huM kaI kamanasIba ghaDIe A vIzImAM Avyo! have mAruM zuM thaze? A bicArA vAnarane paNa huM zuM khavarAvIza?" bicArA sAnkone piTarano vilApa joI dayA AvI gaI. teNe tarata, tyAM ne tyAM, be traNa jaNane bhegA maLI, piTarane thayelI nukasAnIno aMdAja kADhI ApavA kahyuM, jethI pote teTalI nukasAnI bharapAI karI ApI zake. e badhI gaNatarIno lUkho prasaMga vadhu laMbAvavAnI jarUra nathI. cAlIsa ekatAlIsa riyalano badhI nukasAnIno aMdAja baMne pakSe kabUla rAkhyo, ane sAnkoe tarata cUkavI dIdho. DaoNna kivakasoTe e badhA tuccha vidhi tarapha jarAya lakSa na ApyuM; te to jephero sAthe perIsa nirvidane pahoMcelI melisAnDrA have zuM karatI haze ane kevI rAjI thatI haze, tenA vicAramAM DUbI gayA. sau have gaI gujarI bhUlI bhegA vALu karavA beThA; DaoNna kivaksoTe te vakhate jephero ane melisAnDrAnA pote karAvelA milananA zubha nimitte saune potAne kharace pAna-bhojana karAvavA vIzIvALAne hukama karyo. vIzIvALo e mANasanA gAMDapaNathI tema ja udAratAthI Abho banI gayo. kahevAnI jarUra nathI ke, e piTara bIjo koI na hato paNa pelA vahANa upara kAma karavAnI sajA pAmelA baMdIvAnomAMthI je kANiyo chevaTe sAnkonuM gadheDuM laIne nAsI gayo hato te ja hato. te have potAnI kANI AMkha upara paTTo coMTADI rAkhato. peluM vAMdaruM amuka nizAnIthI khabhA upara besI kAna tarapha mAM lAvI dAMtiyAM karavAnuM zIkhI gayuM hatuM. ane piTara haMmezAM je jagAe vAnarano khela karavA jato, tyAMnA jANItA mANasonI badhI vAto zukravAra sudhImAM kaThapUtaLInA khelo karIne ja jANI leto. pachI zukavAra AvatAM, eka praznanA be riyala mAgI, amuka jANItAM gharomAM ja e vAnarano khela karato. Ama te tathA teno vAMdaro AsapAsa badhe mazahUra thaI gayA hatA. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jaLa-cakkInuM parAkrama DaoNna kivakasoTe saragosA pahoMcavAnI utAvaLa na hovAthI, rastAmAM vacce ebro nadI jotA javAno vicAra karyo hato. be divasanI nivedana musApharI bAda teo e nadIne kinAre AvI pahoMcyA. nadIkinArAnI hariyALI, ane dhIragaMbhIra gatie vahetuM nadI- melabaka pANI, - e badhA dekhAve DaoNna kivakasoTanA aMtaranI prema-tRSA pharIthI jAgrata karI mUkI. nAITa UbhA UbhA e badho manoraMjaka dekhAva joI rahyA hatA, tevAmAM temaNe halesAM-doraDAM vinAnI eka khAlI hoDI kinAre bAMdhelI joI. temaNe AsapAsa najara karI joItathA koI mANasane te hoDI , tarapha ke hoDI pAse na jotAM, te ghoDA uparathI nIce UtarI paDayA. temaNe sAnkone paNa tenA gadheDA uparathI UtarI, baMne prANIone koI jhADanA thaDa sAthe jaladI jaladI bAMdhI devA pharamAvyuM. sAnkoe pUchayuM, "mAlika, zuM che?" DaoNna kivakasoTe kahyuM, "prAcIna graMthomAM aneka jagAe lakheluM che ke, koI nAITa bhayaMkara saMkaTamAM sapaDAyo hoya, ane tenuM rakSaNa thAya tevo kazo upAya na dekhAya, tyAre te nAITanA saMrakSaka RSi AkAzamArge AvI, tene bacAvI zake tevA bIjA nAITanA rastAmAM, tene jhaTa te saMkaTanI jagAe pahoMcADe tevuM jAduI vAdaLa ke hoDI mUkI de che: sthaLaraste te jagAe pahoMcAya tevuM hoya to vAdaLa Ave che, ane jaLa-raste pahoMcAya tevuM hoya to hoDI Ave che. ApaNA mArgamAM A hoDI che, eTale ApaNe sAta samudra pAra koI jagAe javAnuM che, e nakkI che." sAjoe kahyuM, "mAlika, huM kazuM kahevA jAuM chuM eTale tarata tame mane mUrakha-gadheDo kahevA mAMgo cho tathA bhAlAnA daMDA vaDe ThokavA taiyAra 198 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaLa-cakkInuM parAkrama 199 thaI jAo cho; paraMtu mArI sagI AMkhoe huM jouM chuM ke, A hoDI koI jAduI vAhana nathI, paNa A nadImAM mAchalAM pakaDavA mATe pharatI bIjI hoDIo jevI sIdhI-sAdI mAchImAranI hoDI che. tathA teno mAlika atyAre ghera ArAma karato haze, eTale tenAM halesAM vagere sAmAna potAnI sAthe ghera upADato gayo che." | DaoNna kivakasoTe tenI mUrkhatA upara hasIne, tarata hoDImAM kUdako mAryo. sAnkoe paNa jhaTapaTa baMne jAnavarane eka thaDa sAthe bAMdhI daI, hoDImAM kUdako mAryo. DaoNna kivaksoTa taravAra vaDe doraDuM kApI nAMkhyuM, eTale hoDI pANInA pravAhamAM dhIme dhIme AgaLa sarakavA lAgI. DaoNna kivakasoTe saMtoSa sAthe have kahyuM, "jo ApaNe thoDA ja vakhatamAM A jAduI hoDImAM traNa sAgara oLaMgI gayA chIe, ane viSuvavRttanI rekhA upara AvI pahoMcyA chIe. e rekhA oLaMgIe eTale khalAsIonAM mAthAMmAMthI jUo marI paravAre che. tAre khAtarI karavI hoya to tArA mAthAmAM hAtha nAMkhI jo." sAnkoe jhaTa potAnA mAthAmAM hAtha nAMkhI eka ja pakaDI ANI; ane tarata DaoNna kivaksoTane kahyuM, "mAlika, jU to A rahI; paraMtu haju to ApaNAM pelAM be vaphAdAra jAnavara paNa dUra kinAre paga pachADatAM, pUMchaDI halAvatAM, tathA ApaNane dUra cAlyA jatA joI haNahaNatAM ane bhUkatAM dekhAya che." paNa eTalAmAM nadIe eka dhImo vaLAMka lIdho, tethI e prANIo dekhAtAM baMdha thayAM; ane dUra pANImAM khaDI karelI ATo pIsavAnI jaMgI jaLacakkIo dekhAvA lAgI. pANInuM vaheNa barAbara te cakkIo tarapha ja hovAthI hoDI te cakkI tarapha ja have vege dhasavA lAgI. DaoNna kivakasoTa tarata bolI UThyA, "jo, jo, pelA killAomAM pelo nAITa keda karAyelo haze; ApaNI hoDIne te nAITano saMrakSaka RSi e tarapha ja laI jAya che." sAnkoe kahyuM, "mAlika, tamAre mane adhavaca mArI nAMkhavI hoya to mArI nAMkho; paNa A to loTa daLavAnI jaLa-cakkIo che; ane A halesAM vagaranI hoDI te tarapha ja ghasaDAI rahI che. thoDI vAramAM ApaNI Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 DaoNna kivakasoTa! sAthe te hoDIne paNa e cakkIonA rAkSasI paMkhAomAM bhabhukkA UDI jaze, e to vicAro!" paNa pachI to mRtyu pAse AveluM joI, sAnkonAM gAtara evAM DhIlAM thaI gayAM ke, te moTethI pokAra karI raDI UThayo. paraMtu, e hoDIne jaLa-cakkIo tarapha pANInA vaheNamAM taNAI jatI joI, e cakkImAM kAma karanArA ane loTa UDavAthI dhoLAM thaI gayelAM moMvALA majUro moTA moTA vaLA laI te tarapha doDI AvyA. DaoNna kivakasoTe to e vicitra dekhAvavALA majUrone pelA nAITane keda pakaDanArA badamAzo ja mAnI lIdhA. eTale, temaNe keda karelA nAITane tAbaDatoba chUTo karavAno hukama temane karyo. sAnko bhagavAnane prArthanA karavA lAgyo ke, A saMkaTamAMthI jo te jIvato chUTaze, to tenA mAlika jevA gAMDA mANasanI chAyAmAM eka kSaNa paNa Ubho nahi rahe! pelA majaroe have A lokone bacAvavAno bIjo rasto na joI, e hoDIne vaLAo vaDe tarata UMdhI karI dIdhI. oNna kivakasoTane taratAM barAbara AvaDatuM hatuM, paNa temanA lokhaMDI bakhtarane kAraNe te be vakhata pANIne taLiye pahoMcI gayA. pelA majuro have hiMmatabhera pANImAM kUdI paDayA ane baMne jaNane jora karI kinAre kheMcI lAvyA. daramyAna pelI hoDInA to jaLa-cakkInAM cakromAM baDUkA bolI gayA. eTalAmAM e hoDIno mAlika mAchImAra, samAcAra maLatAM, tarata tyAM doDI Avyo, ane potAne thayelI nukasAnInA paisA mAgavA lAgyo. ' DaoNna kivakasoTa to mAnavajAtanI halakaTa vRttio viSe vicAra karatA nisAsA nAMkhavA lAgyA. temane khAtarI thaI gaI ke, nAITanA saMrakSaka RSie je hoDI mokalI, tene e nAITanA dumananA pakSakAra RSie vacamAM ja jaLa-cakkIo khaDI karI daI bhukkA bolAvI nAMkhyA! ane Ama eka RSinuM kArya niSphaLa gayuM teno artha e thAya ke, e nAITano uddhAra karanAra pote nahIM paNa bIjo koI nAITa hovo joIe. daramyAna sAnkone hoDInI nukasAnInA kamane pacAsa riyala pelA mAchImArane cUkavavA paDayA. pachI te baMne page cAlatA jyAM rojhioNnTI Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikAre nIkaLelI Dacesa 201 ane Depalane bAMdhyA hatA tyAM AvyA. sAnkoe to potAnA gAMDA mAlikanI nokarI choDI devAno nizcaya ja karI lIdho hato; eTale te to kevI rIte DaoNna kivakasoTane pAchaLa mUkI gupacupa ghera cAlyA javAya, tenI tarakIba zodhavA lAgyo. paNa bhagavAne juduM ja dhAryuM hatuM. 10 zikAre nIkaLelI Dacesa bIje divase sUryAsta samaye eka jaMgala pasAra karIne temAMthI bahAra nIkaLatAM ja DaoNna kivakasoTanI najara sAme eka hariyALIbharyuM medAna patharAI rahyuM. tenA dUranA eka cheDA tarapha temaNe eka maMDaLI joI. jarA pAse jatAM temane mAlUma paDyuM ke, koI umarAva varganA loka temanA rasAlA sAthe zakarAbAja vaDe zikAra karavA nIkaLyA che. vaLI pAse jatAM jaNAyuM ke, te maMDaLI sAthe, sapheda jarInA sAmAnavALI sapheda ghoDI upara beThelI, lIlA raMganA suMdara kImatI pozAkavALI, tathA DAbA bAhu upara zakarAbAjavALI eka suMdara bAnu paNa sAmela che. DaoNna kivaksoTane khAtarI thaI gaI ke, e ja A maMDaLInI AgevAna bAI che; ane e vAta sAcI paNa hatI. tarata ja DaoNna kivakasoTe sAnkone pAse bolAvyo ane tene kahyuM, "jA, jaladI doDa, ane pelAM bAju pAse jaIne temane kahe ke, huM sihovALo' nAme oLakhAto nAITa, temane salAma karavA icchuM chuM. paraMtu tArI gAmaThI bhASAmAM tathA vacce narI kahevatono masAlo bharIne vAta na karato - jarA sArI rIte vAta karaje." sAnko tarata ja Depalane pelAM bAju pAse doDAvI jaI, nIce UtarI, ghUMTaNiye paDI bolyo, "svarUpavAna bA, pelA UbhA che te "siMhovALA nAITa pote che. huM temano skavAyara nAme sAnko pAnjhA chuM. A ja nAITa thoDA divasa upara 'dayAmaNA moMvALA nAITa' tarIke mazahura hatA. temaNe mane Apane evI araja gujAravA mokalyo che ke, temane evI Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 DioNna kivakasoTa! marajI thaI che ke, te pote tamArA sauMdaryanA kAyamI dAsa ane baMdIvAnA bane. te tamArI koI bhAre sevA paNa bajAvI Apaze, jethI tamane to eka kAMkare be paMkhI pADavA jevo lAbha thaze." pelI leDIe javAba Apyo, "bhalA ane vaphAdAra skavAyara, tame tamAro saMdezo A prasaMgane chAje tevI suMdara rIte mane pahoMcADyo che; tame have tarata UbhA thaI jAo; tamArA suprasiddha nAITanA nAmathI ane kAryathI ame aparicita nathI; ame temanAM varNanonI vAto vAMcI che tathA sAMbhaLI che. eTale tame tarata ja jaIne e nAITane kaho ke, mane ane mArA laoNrDa DayUkane temanA sAkSAt paricayano lAbha ApI saMmAnita kare; amAro mahela pAse ja che, ane tyAM temane chAje tevuM Adara-Atithya karIne ame amArI jAtane dhanya mAnIzuM." sAnko have UThIne Ubho thayo. Dacese tene pUchayuM, "hamaNAM jemanA jIvanacaritrano pahelo bhAga amArA vAMcavAmAM Avyo che, te ja A suprasiddha nAITa DaoNna kivaksoTa da lA mAMzA che ne? jemanAM prema-bhakitanAM pAtra banavAnuM bahumAna leDI DulasiniyA Dela TaoNbosone maLyuM che?" hAjI, hAjI, e ja e che; ane e pustaka jo tame vAMrayuM haze, to temAM temanA skavAyaranuM je nAma haze - ane sAnko pAnjhA ' nAma ja temAM hovuM joIe, kAraNa ke chApanArAthI mANasanuM kharuM nAma tenI paravAnagI vagara badalI na ja zakAya - te ja sAnko pAnjhA huM pote che." to bhalA skavAyara, tame jaladI jaIne tamArA mAlikane araja karo ke, teo amArA mulakamAM - amArI bhUmi upara padhAryA che, e samAcAra amAre mATe bhAre AnaMdanA che." sAnko A javAbathI rAjI thato thato potAnA mAlika pAse doDI gayo ane Dacese je kahyuM hatuM, te temane kahI, temanI suMdaratAnAM ane vaibhavanAM AkAze pahoMce teTalAM vakhANa karavA lAgI gayo. DaoNna kivakasoTa A zubha zarUAtathI rAjI thatA te tarapha pUrI chaTAthI ane adAthI javA UpaDyA. Dacese paNa tarata potAnA pati DayUkane pAse bolAvyA ane temane DaoNna kivakasoTe mokalelA saMdezAnI khabara ApI. te Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikAre nIkaLelI cesa. 203 baMne have DaoNna kivakasoTanA AvavAnI AturatAthI rAha jovA lAgyAM. temaNe DaoNna kivakasoTanA itihAsano prathama bhAga vAMcyo hato; ane e mUrtine potAne tyAM rAkhI, nAITa lokonI jUnI copaDIomAM varNavelI rIte ja temano AdarasatkAra karI, majAka karI levAnI pUrI marajI temane hatI. DaoNna kivakasoTa je jussAthI sAme AvI rahyA hatA, te ThassAthI rojhinenTI uparathI UtarI zakyA nahi; kAraNa ke, sAnkoe AvIne UtaratI vakhate temanuM eka bAjunuM peMgaDuM niyama mujaba pakaDI rAkhyuM haze ema temaNe dhAreluM; paraMtu sAnkono potAno paga potAnA gadheDA uparathI UtaratI vakhate peMgaDA tarIke rAkhelA doraDAnA gALiyAmAM acAnaka bharAI gayo; ane teNe rojhinenTInA naMga paNa dhUMdhavATamAM barAbara bAMdhelA nahi, eTale DaoNna kivakasoTa jevA eka peMgaDA upara UbhA thaI UtaravA gayA, tevuM ja AkhuM jIna ghoDAnA peTa sudhI kheMcAI AvatAM te vicitra rIte jamIna upara phasaDAI paDayA. DaoNna kivakasoTa manamAM ne manamAM sAnkone tenI bedarakArI ane ALasa badala gALo bhAMDavA lAgyA; paNa cUka ane temanAM mANasoe , jaI baMnene temanI kaDhaMgI sthitimAMthI choDAvyA. potAnA mulakamAM padhAravAnI prathama kSaNe ja Avo akasmAta thayo te badala DayUke kheda vyakta karyo. paraMtu DaoNna kivansoTe darabArI bhASAmAM javAba vALyo, "ApanI mulAkAta thaI e AnaMdanI tulanAmAM AvuM tevuM je kaMI bane, te to kaMI visAtanuM na lAge; huM bhale nIce gabaDelo dekhAyo hoIza, paraMtu ApanI mulAkAtanA bahumAnathI huM keTalo UMco UThayo chuM, te huM ja jANuM chuM. paNa gabaDI paDelo houM ke TaTAra Ubhelo houM, chatAM mane ApanAM mAnavaMta mahoradAranI sevAmAM haMmeza khaDo rahelo ja jANajo. meM "mAnavaMta' zabda jokhIne vAparyo che, kAraNa ke, te kharekhara sauMdaryanAM rAjJIpadanA mAnane pAtra che, eTaluM ja nahIM, paraMtu vinaya-vivekanAM samrAjJIpadanA bahumAnane paNa pAtra che." DayUke tarata ja vacce vAMdho uThAvIne kahyuM, "e abhiprAyamAM mane tamArAthI judo paDavA paravAnagI Apazo; kAraNa ke, jyAM jagatabharanAM Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 DaoNna kivakasoTa! sauMdaryarAjJI DulasiniyAnI vAta Ave, tyAM sarakhAmaNImAM bIjI sau sauMdaryavatI strIo heTha che." sAnko have vacce bolI UThyo: "alabatta, spena dezanI bhUmimAM jyAM Ubho houM tyAM huM ema kahevA taiyAra chuM ke, leDI DulasiniyA Dela TaoNboso kharekhara suMdara ane gorAM che. paraMtu ApaNe "dhArIe nahi tyAMthI sasaluM nIkaLe' e kahevata che ja; tathA kudarata DosIno paNa pelA kuMbhAra jevo ghATa che ke, je eka phUTaDI kulaDa banAve, te bIjI so paNa banAvI zake'; eTale A leDI Dacesa paNa leDI DulasiniyA Dela TaoNboso karatAM jarA paNa Utare evAM nathI ja." DaoNna kivakasoTe sAnkonA lapalapiyA svabhAva badala DayUkanI tathA DacesanI hajAra hajAra mAphI mAgI. paNa DayUke have DaoNna kivakasoTane potAnA najIka AvelA mahelamAM padhArI, potAnuM Atithya svIkArI, potAne AbhArI karavA vinaMtI karI. 11 aneka ane mahatvanI bAbate viSe thoDuMka DayUka ekalA potAnA darabAra-gaDhamAM nAITanA vidhisara satkAra mATe taiyArIo karAvavA AgaLa cAlyA gayA. sAnko to DagesanI mIThI najara potA upara thaI che e jANI khuza khuza thaI gayo. kAraNa ke, tene have khAnapAna, ArAma vagere bharapaTTe maLaze evI AzA baMdhAI hatI. darabAra-gaDhamAM pesatAM je zAhI sanmAna A moMghA atithine ApavAmAM AvyuM, te joI sAnko paNa Abho banI gayo; tathA DaoNna kivakasoTane paNa pote jANe Aje ja kharA nAITa banyA hoya tevuM lAgyuM. bhojana bAda temanuM moM dhovA cAra cAra tahenAtabAnuoe khUba sAbu ghasI temanAM AMkha-moM upara phINa phINa karI mUkyuM. pachI pANI khUTyuM ema kahI eka jaNI pANI levA cAlI gaI, te keTalIka vAra Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka ane mahattvanI bAbato viSe thoDuMka - 205 sudhI pAchI ja AvI nahi. daramyAna Ave vicitra e nAITane bicArAne AMkhomAM sAbu jAya nahIM te mATe AMkho baMdha karIne ja besI rahevuM paDyuM. temane have A badhA vidhi pAchaLa kaMI majAka-ThaThThAnA bhAva jevuM lAgavA mAMDyuM. paNa DayUke pote pachI potAnuM moM evI rIte ja dhovarAvyuM - joke temaNe to pahelethI pANI taiyAra rakhAvIne ja pachI sAbu lagADAvyo hovAthI, temanI bAbatamAM kazuM moDuM na thayuM. chatAM eTalAmAtrathI DaoNna kivakasoTane saMtoSa thaI gayo ke, A DayUka lokono AvI rIte jamyA bAda nokaro pAse moM dhovarAvavAno rivAja ja hovo joIe. bhojana bAda DayUka ane Dacesa DaoNna kivakasoTane meM temanAM parAkramono ahevAla svamukhe sAMbhaLatAM moDI rAta sudhI beThAM. Dacese pachI dhIme rahIne DaoNna kivakasoTane potAnI premarAjJInuM varNana svamukhe saMbhaLAvavA vinaMtI karI. DaoNna kivakasoTe kahyuM, "huM mAruM hRdaya cIrIne ApanI samakSa rajU nathI karI zakato; nahIM to mAre mArI jIbhane e muzkela kAme lagADavI na paData. leDI DalasiniyAnuM varNana to prAcIna kALanA kavio ane mahAkavionI kalamano viSaya thaI zake tevuM che. huM pote to temanA pratyenAM bhAva-bhaktithI eTalo gadgad banelo rahuM chuM ke, mArAthI temanuM nAma paNa sIdhI rIte jIbhe laI zakAtuM nathI, to temanuM varNana to kema karIne karI zake? uparAMta, hAlamAM ja huM chevaTanA temanA hAthane cuMbana karavA gayo, tyAre mane mAlUma paDyuM ke mArA duzmana jAdugaroe temanuM rUpa ja palaTAvI nAMkhyuM che- sauMdaryanI mahArANImAMthI temane cheka ja gAmaThI bairuM banAvI dIdhAM che; eTale sudhI ke e pahelAM bahu zAMta prakRtinAM hatAM tene badale have te ghoDA-gadheDA upara ThekaDA bharIne besI jAya tevAM caMcaLa banI gayAM che; pahelAMnI je temanI suvAsa hatI tene badale have temanAmAM bilADInI gaMdha AvI gaI che; eka devImAMthI te eka DAkaNa banI gayAM che, ema ja kaho ne!" Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ' DaoNna kivakasoTa! "arere !" DayUka hamadardI batAvatA bolI UThayA. ' hA, hA, duzmanoe mane evI nAjuka jagAe jANIbUjIne ghA karyo che. koI nAITane prema-rAjJI vinAno karI mUkavI, e tenI AMkho chInavI levA jevuM che, teno sUryaprakAza chInavI levA jevuM che, ane tene poSaNa ApanAra AhAra chInavI levA jevuM che. kAraNa ke, meM vAraMvAra kahyuM che tema, prema-rAjJI vinAno nAITa e pAna vinAnA vRkSa jevo che, cUnA vinAnA makAna jevo che, are biba vinAnA pratibiba jevo che." bhojana bAda DaoNna kivakasoTa ArAma mATe potAne mATe judA kaDhAyelA oraDAmAM cAlyA gayA. paNa Dacese sAnko pratye khAsa bhAva batAvI, tene UMghavuM na hoya to' potAnA kamarAmAM vAto karavA mATe AvavA AmaMtraNa ApyuM. sAnkone DacesanA sa6 bhAva upara vizvAsa utpanna thato jato hato; eTale teNe te nimaMtraNano tarata svIkAra karyo. potAnA kamarAmAM laI gayA pachI, Dacese tene khurazI upara besavA kahyuM. paNa sAnkoe UbhA rahevAno ja vinaya batAvyo. tyAre Dacese kahyuM, tamArA jevA zANA ane samaju mANasane amArA rAjyamAMnA ekAda TApunA gavarnara banAvavAno meM mArA pati laoNrDa DayUkane kayArano Agraha karI dIdho che. ane te paNa e bAbatamAM saMmata thayA che. eTale tame have nAITanA skavAyara tarIke nahi paNa amArA rAjyanA ja eka gavarnara tarIke amArI sAme besI zako cho." sAnkone A jAherAta sAMbhaLatAM ja AnaMda AnaMda thaI gayo. eTale bIjI badhI bAnuo UbhI hatI, chatAM te zAMtithI eka khurazI upara besI gayo. pachI Dacese tenI sAthe vAtacIta zarU karI. teNe kahyuM, "juo, have ApaNe khAnagI maMtraNA karIe chIe ema mAnajo; AjabAja koI bIje sAMbhaLI zake tema nathI - tamArA nAITa to nahi ja. meM tamArA nAITa mahAzayano je itihAsa vAMcyo che, temAM mane keTalIka zaMkAo che. tamArA sivAya e zaMkAonuM nivAraNa kare tevuM bIjuM koI huM jotI nathI. eTale tame mane jevA hoya tevA sAcA khulAsA ja karazo, evI AzA che." Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka ane mahattvanI bAbato viSe thoDuMka 207 sAnkoe tarata UbhA thaI ghUMTaNiye paDI kasama khAdhA ke, te je kaMI pUchaze tenA pote sAcA javAba ja Apaze. Dacese khuza thaI tene pAchuM potAnuM Asana svIkAravA vinaMtI karI ane pUchyuM, " itihAsamAM jaNAvyuM che ke, skavAyara sAnko kadI leDI DuliniyAne maLyA ja na hatA tathA temane DaoNna vikasoTano patra paNa Apyo ja na hato; kAraNa ke, pelI noMdhapothI to te sAmerA maoNrenA parvatamAM ja bhUlI AvyA hatA. temaNe DaoNna kivakasoTane gappu ja saMbhaLAvyuM hatuM ke, pote maLavA gayA tyAre leDI DulasiniyA anAja UpaNatAM hatAM. have sAnko jevA vaphAdAra skavAyara potAnA mAlikanI premarAjJI jevAM leDI DulaniyA mATe evI vAta kevI rIte karI zake? mATe e badhuM e itihAsa lakhanAranuM gaNuM ja mAnavuM joIe ne?" "" sAnko A sAMbhaLI tarata Ubho thayo ane bAraNA pAse jaI koI bahAra UbhuM nathI enI khAtarI karI Avyo ane pachI bolyo, 'juo,ma Dama Dacesa, huM jevuM che tevuM sAcesAcuM kahI dauM chuM. mArA mAlika DaoNna kivakasoTane huM cheka ja pAgala mANasa gaNuM chuM. have huM to temanI badhI raga jANuM, eTale jarUra paDaye mAM-mAthA vinAnI vAta paNa emane goThavIne kahI dauM chuM. tene te taddana sAcI mAnI le che. e kAgaLa pahoMcADavAnI vAta paNa mArI gapa ja hatI; ane evI ja bIjI gapa hamaNAM ja meM temane goThavI ApI che, je haju chApelA pustakamAM AvI nathI; ane te e ke, leDI DulasiniyAne jAdugaroe palaTI nAMkhyAM che!" pachI DacesanA kahyAthI e traNa gAmaDiyaNovALo Akho prasaMga teNe potAnI AgavI zailImAM kahI batAvyo, eTale sau hasI hasIne bevaDAM vaLI gayAM. Dacese have ThAvake moDhe pUchyuM, "mane have bIjo eka prazna thAya che ke, DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA jo AvA gAMDA ja mANasa che, to sAnko pAnjhA temane gAMDA jANavA chatAM, temanAM vacano upara vizvAsa rAkhI temanI sAthe bhaTakavA zA mATe nIkaLe? eTale sAnko pAnjhA mAlika karatAM paNa vadhu gAMDA mANasa hovA joIe. to pachI maeNDama Dacesa Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 DaoNna kivakasoTa! evA gAMDA mANasane potAnA rAjyanA eka moTA ane agatyanA TApunA gavarnara banAvavAnuM potAnA pati laoNrDa DayUkane kahe, to te paNa sauthI vadhu gAMDAM na Thare?" meDama Dacesa, huM paNa gAMDo chuM ja emAM jarAya zaMkA lAvavA jevuM nathI; nahi to kayArano huM mArA mAlikane choDI mAre ghera bairIchokarAM bhego thaI gayo hota. paraMtu meM temanuM anna khAdhuM che, ane huM temane cAhuM chuM; eTale sukhamAM ke du:khamAM mAre temane sAtha Apavo ja joIe. uparAMta, temanI rIte temaNe mane apAya teTalo ghaNo badalo Apyo paNa che. eTale mane gavarnarapazuM tamAre na ApavuM hoya to paNa bhale; kAraNa ke huM "janmyo hato tyAre zuM sAthe laIne Avyo hato? ane marIza tyAre to ethIya ochI vastuo sAthe laIne kabaramAM poDhavAno chuM. eTale huM mArA mAlikanI maratA sudhI vaphAdArIthI sevA bajAvavAno ja, e vAta nakkI che. ane "skavAyara' sAnkone svarga vaheluM maLaze; kadAca "gavarnara' sAnkone to kadIya nahi maLe. ane peTa to badhAMnuM sarakhuM" ja hoya che; hAthIne maNa paNa maLI rahe che ane kIDIne kaNa paNa maLI rahe che. rezamI kapaDuM suMvALuM hoya che paNa jADuM kapaDuM TADha vadhu khALe." ane "rezamI kApaDanA cAra vAra paNa gAmaThI kapaDAnA cAra vAra jeTalA ja lAMbA hoya che. "maravATANuM AvyuM rAjAne paNa maravuM paDe che ane raMkane paNa." ane "kabaramAM to popanA zarIrane jeTalI jagA joIe, teTalI ja tenA nokarane paNa joIe." eTale tame mane mUrkha jANI gavarnara paNuM nahi Apo, to te gavarnarapaNuM maLe ke na maLe to paNa kazI ciMtA na karavA jeTalo samaju to huM chuM ja. kAraNa ke, A duniyAmAM kaI vastu sthira che?" ane "rAjA paNa raMka banI jAya che tathA raMka paNa rAjA, evA ghaNA kissA jANItA che." Dacesa sAnkonuM DahApaNa sAMbhaLI khuza thaI gaI. teNe kahyuM, "juo mahAzaya, nAiTa athavA sagRhasthanuM boleluM vacana kadI mithyA thatuM nathI. eTale mArA laoNrDa DayUka je pote eka nAITa che, te moDhethI bolyA che ke, tamane gavarnara banAvavAnA ja che, temAM jarAya phera paDavAno nathI, enI khAtarI rAkhajo. vaLI kayo mANasa DAhyo jamyo hoya che? bizapo Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka ane mahattvanI bAbato viSe thoDuMka 209 paNa mANaso ja hoya che ne? paraMtu eka vAta huM tamane paNa sAcesAca kahI dauM chuM te sAMbhaLo. je gAmaDiyaNane tame leDI DulasiniyA tarIke tamArA mAlika AgaLa oThavI dIdhI, te kharekhara leDI DulasiniyA ja hatAM; ane DaoNna kivakasoTa je mAne che te sAcuM ja che; kharI vAta to e che ke, tamArA mAlikanA duzamana jAdugaroe ja pelI khoTI vAta tamArA mAthAmAM bharI kADhI che. amAre paNa keTalAka mitra jAdugaro che, te amane AvuM badhuM je banatuM hoya che te AvIne kahI jatA hoya che. teo AvIne amane khAtarIpUrvaka kahI gayA che ke, tamArA magajamAM pelA duzmana jAdugaroe ja khoTo bhrama Ubho karyo che, jethI tame tamArA mAlikane gAMDA mAnavA lAgo." sAcI vAta che, maeNDama, evuM ja haze, ane have mane lAge che ke, mArA mAlika je kahetA hatA ke maoNnTesinonI guphAmAM temaNe leDI DulasiniyAne temanA mULa svarUpe pratyakSa joyAM hatAM, te vAta sAcI ja haze. vaLI, e jAdugaronuM ja kArastAna na hoya, to mArA jevA mUrakha mANasamAM mArA mAlikane chetaravA jevo vicAra paNa zI rIte Ave? uparAMta, mArA mAlikane meM e jUThI vAta kahI hatI, tyAre temane kazI ijA pahoMce tema karavAno ke temane chetaravAno mAro irAdo hato ja nahi; temane jaladI temanI prema-tapanI dhUnamAMthI choDAvavAne ja khyAla hate." oN-14 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 mAyAjALa chedavAne upAya DayUka ane Dacesa have potAnA A navA mahemAnone khelAvI, AnaMda meLavavAnI navI navI yuktio zodhavA lAgyAM. DaoNna kivaksoTe maoNnTesinonI guphAnI mulAkAtanA karelA varNanamAMthI sUcanA meLavI, temaNe have temane mATe eka adbhuta parAkrama goThavavAnuM dhAryuM. e anusAra badhI taiyArIo pUrI karI lIdhA bAda temaNe jaMgalI sUvaranA zikAre nIkaLavAno divasa nakkI karyo ane pAMca ke cha divasa bAda teo zikArIonuM ane bIjA kAmadAronuM moTuM ToLuM laI, pAsenA jaMgalamAM zikAre nIkaLyAM. DaoNna kivakasoTa mATe temaNe zikArIno pozAka taiyAra karAvavA icchayuM, paNa temaNe ema kahIne nA pADI ke, thoDA ja vakhatamAM te pAchA potAnI vijya-yAtrAe UpaDI ja javAnA che, eTale temane kapaDAMnA evA labAcA sAthe vIMDhAravA phAve nahi. alabatta, sAnko e potAne mATe lIlA kApaDano zikArI-pozAka taiyAra karAvarAvyo, je pachIthI ghera jaI vecI khAvAnI ja tenI dAnata hatI. te nakkI karelo divasa Avyo eTale DaoNna kivakasoTa badhAM zastro sajIne tathA sAnko potAno navo pozAka paherIne taiyAra thaI gayA. Dacesa paNa suMdara vicitra pozAka paherIne sAthe joDAI. DayUka ane bIje zikArI maMDaLa paNa potapotAnI rIte taiyAra thaI gayuM. thoDA vakhatamAM be UMcA parvata vacce AvelA eka jaMgalamAM teo niyata sthAne pahoMcI gayAM. pachI to jaMgalI suvarane bhagADIne te tarapha lAvavA kUtarAo, zikArIo, raNaziMgAMo vagerenI dhamAla macI rahI. thoDI ja vAramAM eka moTA kadano bhayaMkara sUvara daMkUzaLa vIMjhato ane mAMethI phINa 210 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAjALa chedavAno upAya 211 kADhato te tarapha AvI pahoMcyo. DaoNna kivasoTa DhAla taravAra sAthe tenI sAme dhasI gayA; DayUka paNa bhAlA sAthe temanI sAthe thayA. Dacesane pAchaLa ja rAkhavAmAM AvyAM. sAnko to bhayano mAryo Depala uparathI UtarI, dUranA eka oka jhADa upara UMce caDI javA gayo, paraMtu adhavaca ja eka sUkI DALI tUTI paDatAM nIce gabaDayo, ane teno navo jhabhbho ekAda TUMThAmAM bharAI rahetAM te UMdhe mAMe nIce laTakyo. tenA vajanathI tenA jhabhbhAnA je cirADA bolavA lAgyA, tethI teno jIva baLI javA lAgyo; paraMtu bIjI bAju pote jamIna upara paDaze ane pelo sUvara daMkUzaLa camakAvato tyAM doDI Avaze to zuM thaze, eno Dara paNa tene satAvavA lAgyo. te have e sthitimAM ja madada mATe bUmo upara bUmo pADavA lAgyo. chevaTe pelo sUvara to aneka bhAlAothI parovAI jaI jamIna upara gabaDI paDayo; ane DaoNna kivaksoTa have, sAnkone kayA jAnavara pakaDayo che e phikaramAM, tenI bUmo AvatI hatI te tarapha vaLyA. tene UMdhe mAthe labaDato joI, DaoNna kivaksoTe tene nIce utAryo. sAnko potAnA navA zikArI pozAkane thayeluM nukasAna joI khUba hatAza thaI gayo. zikArane have eka moTA khaccara upara lAdI, tathA DALIothI DhAMkI, eka jagAe taiyAra karavAmAM AvelA taMbUonA paDAva tarapha laI javAmAM Avyo. tyAM to AnaMda-pramoda ane ramatagamatanA kAryakramano zAhI iMtejAma karavAmAM Avyo hato. sAnkoe Dacesa AgaLa jaI, potAnA navA pozAkanI thayelI vale batAvIne, loko ghera rahI ArAma karavAne badale AvA vanajaMgalamAM jhAMkharAM-kAMTA veThavAmAM tathA jAnanuM jokhama kheDIne vananAM prANIone nAhaka satAvavAmAM ke mAravAmAM zuM majA jotA haze, tenI carcA karavA lAgyo. DayUke tene kahyuM ke, "rAjavaMzIone Avo jaMgalano zikAra duzmanano sAmano karavAnA bRhanI ane parAkramanI acchI tAlIma Ape che, zarIrane saDha-taDako veThanAruM dRDha ane majabUta banAve che, zarIranA sAMdhA chUTA karI Ape che, tathA ezaArAmamAM paDI jaI gaMThAI javA devAne Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 DaoNna kivakasoTa! badale parAkramI ane udyamI banAve che. tame paNa gavarnara thAo tyAre AvA kAryakrama rAkhatA rahejo." sAnkoe javAba Apyo, "gavarnara Ama vana-vagaDAmAM pharato phare tenA karatAM to paga bhAgI javAthI te ghera paDayo rahe te vadhu sAruM; kAraNa ke to pachI bicArA koI loko dUra dUrathI phariyAda karavA AvyA hoya ke madada mAgavA AvyA hoya temane rAha joI besI rahevuM na paDe. gavarnarane to ghaNAMya kAma sthaLa upara saMbhALavAnAM hoya; A zikAra-bikAra to navarAonAM kAma che. ,, yUke hasatAM hasatAM kahyuM, "ThIka, ThIka, ame joIzuM ke tame sthaLa upara rahI, lokonAM kAma saMbhALavAmAM vadhu vakhata Apo cho ke, khAnapAna ane ezaArAmamAM. bAkI, sAcA rAjavIne to rAjyavahIvaTa tema ja saMrakSaNa e baMne vAnAM saMbhALavAnAM hoya, eTale teNe baMne rIte tatpara ane kAryakSama rahevuM joIe. kAraNa ke, AsapAsanA dhADapADu jevA rAjAonA humalAothI mulakanuM ane prajAnuM saMrakSaNa paNa teNe barAbara karavuM joIe. mAtra nyAyAsana upara besI rahya na cAle.' "" 2 dhIme dhIme rAta najIka AvavA lAgI, ane vAdaLa-chAyuM AkAza hovAthI aMdhAruM paNa vaheluM jAmavA lAgyuM. paraMtu pahelethI nakkI karyA mujaba koI ne koI kAryakrama ke dhamAla UbhI karIne DyUka ane temanAM mANasoe jaMgalamAM ja rAta paDI javA dIdhI. aMdhAruM jAmavA lAgyuM ane jarA sopo paDavA jevuM thayuM, eTalAmAM AkhA jaMgalamAM cAre bAju Aga lAgI hoya tevuM ajavALuM thaI gayuM ane raNaziMgAM tathA mura lokonA laDAI vakhatanA pokAro jevI hAkalo ane nAdo cotaraphathI AvavA lAgyA. Dhola DhamakI UThayAM ane nagArAM gaDagaDavA lAgyAM. acAnaka macelA A zorabakorathI yUka digmUDha thaI gayA, Dacesa AbhAM thaI gayAM, ane DaoNna kivakasoTa navAI pAmyA; tyAre sAnko to pAMdaDAnI peThe tharathara kaMpavA lAgyo. eTalAmAM bhUta jevo pozAka paherelo eka ghoDesavAra DhaMDhero pokArato e tarapha thaIne nIkaLyo. yUke tene bolAvIne pUchyuM, "tuM koNa che, ane 66 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAjALa chedavAno upAya 213 kyAM jAya che? tema ja konAM lazkaro Ama A jaMgalamAM thaI kUcakadama karI rahyAM che?" peluM bhUta khokharA avAje bolyuM, "huM bhUtono nAyaka chuM ane DaoNna kivakasoTa da lA mAMzAne zodhavA nIkaLyo chuM. A kUcakadamano avAja saMbhaLAya che, te to A jagatanA moTA cha mAyAvI jAdugaro Ave che, temanA rasAlAno che. eka rathamAM maMtarelI DulasiniyA Dela TaoNbosone laIne nAiTa maoNnTesinosa paNa Ave che; DulasiniyAne mAyA-jALanI asaramAMthI mukta zI rIte karI zakAze, teno upAya te kahI batAvaze." DayUke tene kahyuM, "tuM jo kharekhara bhUta hoya, to tane vagara kahyuM khabara paDI javI joIe ke, DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA ahIM ja UbhA che." pelAM bhUte javAba Apyo, "atyAre amArA lokomAM tarakhATa macI rahyo che, eTale mArA magajanuM ThekANuM rahyuM nathI. chatAM, huM sAce ThekANe ja vagara vicAryuM paNa AvI pahoMcyo chuM, e jANI mArA rAjIpAno pAra rahyo nathI." - pachI teNe DaoNna kivaksoTa tarapha sIdhA vaLIne kahyuM, "he siMhovALA nAiTa, mane tArI pAse bahAdura paNa kamanasIba maoNnTesinoe mokalyo che. te tane maLavA A tarapha ja AvavA nIkaLyA che, temanI sAthe tulasiniyA Dela TaoNboso nAme oLakhAtI strI che. tene mAyAjALamAMthI zI rIte choDAvI zakAya teno upAya e tane kahevA mAge che. mAro saMdezo pUro thayo, eTale huM have bhAguM chuM." Ama kahI te tarata eka bAju doDI jaI adRzya thaI gayo. DayUke DaoNna kivaksoTane pUchyuM, "tame ahIM thobhavA mAgo cho ke kema?" DaoNna kivakasoTe kahyuM, "jarUra; bhalene AkhA narakanI bhUtAvaLa mane gherI vaLe, paNa huM to bInyA vinA ahIM ja Ubho rahevAno." rAta jema aMdhArI ghora banavA lAgI, tema tema jaMgalanI vaccethI Ama tema gobArA jevA prakAza AkAza tarapha UMcA jatA dekhAyA. avAranavAra judI judI bAjuethI hathiyAro aphaLAtAM hoya athavA bhaDAkA Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 DaoNna vikasoTa! dhaDAkA thatA hoya evA avAjo paNa saMbhaLAtA. vacce vacce moTAM ToLAM AthaDatAM hoya ke bAthaDatAM hoya tevA kAramAM avAja saMbhaLAtA. pachI to nagArAM, Dhola, raNaziMgAM, tUraI, topano gaDagaDATa, aneka ghoDAno daDabaDATa vagere jevA kalpI na zakAya tevA avAjono zorabakora UThyo. sAnko DacesanI pAse ja bebhAna thaIne gabaDI paDyo. Dacese tenA moM upara pANI chaMTAvyuM eTale te bhAnamAM Avyo. te ja vakhate eka gADuM gaDagaDATa karatuM cAra kALA ochADathI DhaMkAyelA baLadothI kheMcAtuM te tarapha AvyuM. temAM eka UMcA Asana upara lAMbI sapheda dADhIvALo eka vRddha puruSa beTho hato. be bhayaMkara bhUto te gADuM hAMkatAM hatAM. temanA upara najara paDatAM ja sAnkoe AMkha mIMcI dIdhI, te pachI pharIthI ughADavAnI tenI hiMmata ja cAlI nahi. gADAmAM ghaNA dIvA goThavelA hatA. e gADuM A badhAM UbhAM hatAM tyAM pAse AvyuM eTale pelo puruSa Ubho thayo ane bolyo, "huM liInDara RSi chuM." pachI te gADuM AgaLa cAlyuM gayuM. tenI pachI bIjuM gADuM AvyuM. temAM beThelo vRddha puruSa paNa pasAra thatAM thatAM bolyo, "huM RSi alakIpha chuM." pachI mAyAjALI ArkelaoNsa Avyo. paNa chevaTe je ratha Avyo, te agAu AvI gayelAM gADAM karatAM traNa gaNo lAMbo tathA moTo hato. temAM eka UMcA siMhAsana upara rUperI jarIvALAM kapaDAM paherelI eka apsarA beThI hatI. tenA moM upara burakho hato, temAMthI aMdaranI mukhAkRti AchI AchI dekhAtI hatI. pAse kALo burakho paherelI ane mejisTreTa jevo jhabho oDhelI eka AkRti hatI. e rathamAM gitAra, baMsI vagere vAjiMtrono madhura avAja Avato hato. ratha A lokonI pAse AvatAM ja, pelI AkRtie potAno kALo burakho haTAvyo. to aMdarathI moMne badale hADapiMjaranI khoparI dekhAI. sI geMkI UThayA. e khoparIe gherA UMghatA avAje eka gIta gAyuM. teno bhAvArtha A hato - "huM buddho malina chuM. badhA nAITo mArA premanA vArasadAra che tathA mArA mAnItA che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAjALa chedavAno upAya 215 bIjA jAdugaro to mahAmArI ane duHkho varasAve che tyAre huM to AzIrvAda ja varasAvuM chuM. "mAro jIvAtmA nivRtta thaI, pAtALanA aMdhArA pradezomAM jaI jaMtara-maMtara sAdhato hato; tevAmAM meM tyAM saundaryarAzI DulasiniyAnAM DUsakAM sAMbhaLyAM. te bicArI potAnI rAjavaMzI AkRti gumAvIne, gAmaDAnI gAmaDiyaNa banI gaI hatI. koI badamAza jAdugaroe ISya-adekhAIthI e duSkarma karyuM hatuM. "meM tarata eka lAkha maMtra-patro uthalAvI kADhayA ane chevaTe A hADapiMjaramAM praveza karIne huM leDI DulasiniyAnA uddhArano mArga batAvavA Avyo chuM, te sAMbhaLI lo. "khAsa karIne bahAdura, parAkramI ane lokhaMDI niradhAravALA DaoNna viksoTane huM e satya saMbhaLAvI devA mAguM chuM ke, leDI DalasiniyAne tenA ajoDa saundaryo pAchI sthApavI hoya, to te jANI le ke, teno eka ja mArga vidhAtAe niyata karyo che - te e ke tAro bhalo skavAyara sAnko, potAnA khullA DhagaDA upara traNa hajAra ane traNaso phaTakA mAre-ane te paNa eTalA jorathI ke jethI dareka phaTako pelA badamAzonI cAmaDI cIrI nAkhe tevA jorathI tenA potAnA upara paDe- to pelAonI sAna ThekANe Avaze, ane teo potAnI mAyAjALa pAchI kheMcI leze. nahi to nahi! nahi to nahi! nahi to nahi! e mAro Adeza che!" - sAnko tarata bolI UThyo, "abe buDhe, mArA DhagaDA upara traNa hajAra to zuM paNa traNa phaTakA paNa huM mAravAno nathI. tArI badhI maMtrataMtranI vAto sAthe tuM paNa jyAMthI Avyo che tyAM narakamAM ke gharamAM pAcho pesI jA. leDI DulasiniyAe jo potAnA uddhAra mATe bIjo koI sAro upAya rahevA na dIdho hoya, to teo bhale maratA lagI, evI ja rIte mAyAjALamAM ja sapaDAyelA rahe! evo mArA taraphathI temane saMdezo che." | DaoNna kivaksoTa sAnkonI nAlAyakIthI gusse thaI gayA. temaNe kahyuM, raMDIputtara, badamAza, huM pote tane jhADe bAMdhI, traNa hajAra ne traNaso zuM paNa cha hajAra ane chaso phaTakA, tane janmyo hato tevo karIne Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 DaoNna kivakasoTa! mArIza. ane te dareka phaTako evA haze ke tenI pIDA tuM traNa hajAra vakhata hAtha pheravIza toya ThaMDI nahi paDe." | malina tarata ja bolI UThayo, "thobho, thobho, A phaTakA sAkko rAjIkhuzIthI khAze to ja phAyado karaze, uparAMta e phaTakA te jyAre khAvA hoya tyAre khAI zakaze. uparAMta tene e phaTakAnI saMkhyA ghaTADIne ardhI karavI haze to paNa rasto che: ardhI saMkhyAnA phaTakA teNe bIjAne hAthe ane bamaNA jorathI khAvA paDaze." le, paNa huM zA mATe leDI DulasiniyAne mATe ardhA ke pUrA phaTakA khAuM? mAre ne leDI DulasiniyAne kyAM kazI sagAI che? mArA mAlika DaoNna kivaksoTa leDI DulasiniyAnA jIvatA ardhA hissA samAna che; eTale mArA mAlika e phaTakA khAya to ja leDI DalasiniyAne phAyado pahoMce. mArA jevo parAyo mANasa e phaTakA khAya, tethI zuM vaLe?" tenA javAbamAM siMhAsana upara beThelI pelI apsarA UThI ane maradanA avAje bolI, "he duSTa mAnavI, tane koI UMcA TAvara uparathI paDavAnuM ke eka Dajhana deDakA, be Dajhana gharoLiyo, ane traNa Dajhana sApa gaLavAnuM kahyuM hota ane tuM nA pAData to paNa kaMIka vajUda gaNAta. paraMtu A to traNa hajAra - traNaso phaTakA khAvAnI ja vAta che; ethI to vadhAre phaTakA dareka nizALe jato chokaro dara mahine khAto haze. are duSTa mANasa, tArA thoDA ja du:khathI bIjAne jIvanabharanuM sukha thatuM hoya to paNa tuM nA pADe che, to tuM kharekhara paththaranA, loDhAnA ke kAMsAnA hRdayavALo ja mAnavI hoIza. jo, mane malina DosAe potAnI zaktithI thoDA ghaNA sArA dekhAvanI karI che, jethI tane kaMIka khAtarI thAya ane mArA upara dayA Ave. chatAM tuM nA ja pADIza, to mAre pAchA mULa mArA gAmaDiyaNanA zarIrane pharIthI dhAraNa karavuM paDaze." - sAnko have bolI UThayo, "vAha mArI mAlikaNa thatI nuM! mAre mATe kadI te koI sAruM kapaDuM paNa tAre hAthe ApyuM che, ke kazuM khAvAnuM paNa mane khavarAvyuM che, jethI tuM mArI pAse AvI AkarI vastunI bhIkha mAgatI AvI che! lo, A to na oLakhANa, na pichAna! ane ekadama mArA upara ja huM teno devAdAra houM tema phaTakA khAvAno hukama karatI Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA-jALa chedavAno upAya 217 AvI che! to tuM paNa jANI le ke, have huM sAnko pAnjhA skavAyara rahyo nathI, have to huM gavarnara banyo chuM, gavarnara! ane gavarnarane phaTakA khAvA karatAM bIjAM ghaNAM moTAM ane agatyanAM kAma karavAnAM hoya che. have to huM phariyAdo sAMbhaLavAnA ane pheMsalo ApavAnA DhaMgamAM AvI gayo chuM. haju hamaNAM to mAro navo jhabhbho phATI gayo tenI baLatarAmAM huM sijhAuM chuM, tyAre vaLI tuM mArI cAmaDI phADavAnI vAta kayAM kare che? dareka bAbatane samaya hoya che. vakhata joIne vartavuM joIe." A badhuM sAMbhaLI, DayUka bolI UThayA, 'juo mahAzaya, sAnko, tame jo aMjIra jevA narama nahi thaI jAo, to tamane rAjyakArabhAra cAlavavAnuM nahi ja maLe, e nakkI jANajo. mArA TApuvAsIone AvA kaThora, nirdaya mANasanA hAthamAM mAre nathI soMpavA. jene suMdarIonAM AMsu palALI na zake ke, DAhyA RSionI salAha vALI na zake, tevAone mAre eTaluM ja kahevAnuM che ke, ' phaTakA nahIM, to rAjakArabhAra paNa nahIM!'' 'paNa nAmadAra, mane eka ke be divasa vicAravAnA paNa Apazo 66 ke nahi?" 66 "eka miniTa paNa nahi," marlina bolI UThayo; "DulasiniyAne pharI gAmaDiyaNa banAvI daIne pAchI maoNnTesinosa guphAmAM laI javAnI che ke phaTakA khavAI rahe tyAM sudhI 'eliziyana philDsa'mAM AgaLa laI javAnI che, teno javAba abaghaDI ja maLavo joIe." "C Dacese paNa have kahyuM, bhalA sAnko, jarA hiMmata rAkho ane jenI roTI khAdhI che tenA pratye vaphAdArI dAkhavo. tamArI saMmati ApI pelA bhUtane mUrakha TharavA do. bhaya dUra karo; bIkaNa mANasa kadI suMdara strIono Adara prApta na karI zake." sAnkoe malinane pUchyuM, "pahelAM mane e to kaho ke, ahIM je tamArI agAu pelo saMdezo lAvanAra bhUta Avyo hato te to kaheto hato ke ahIM leDI DulasiniyAne mAyA-jALamAMthI choDAvavAno upAya batAvavA maoNnTesinosa AvavAnA che. tene badale tame kayAMthI Avo upAya laIne TapakI paDayA?" Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 DaoNna kivakasoTa! maline javAba Apyo, "are bhalAdamI, bhUta jenuM nAma, te AvuM tophAna karyA vinA sIdhuM kAma kadI kare? maoNnTesinosane baMdhanamAMthI mukta karavA to hajI bIjAM ghaNAM kAma karavAM paDaze. paNa temanI pAse tArA kaMI paisA mAgatA nIkaLatA hoya, ke tAre temanuM kaMI kAma hoya to temane jarUra bolAvI zakAze. paNa have pelA thoDA sarakhA tapanI bAbatamAM tAro zo javAba che? tAruM zarIra jotAM thoDuMka lohI temAMthI ochuM thAya, to kaMI vAMdho Ave evuM lAgatuM nathI." hA, hA, leDI DulasiniyA Dela TaoNbosonI suMdara mukhAkRti vinAnI duniyA na banI rahe te mATe jarUra huM e phaTakA khAI laIza. paNa mArI thoDI zarato che te jANI rAkhajo: eka, mane lohI nIkaLavuM ja joIe evo Agraha na hovo joIe; be, je phaTako ugAmyo ane mane na vAgyo, te phaTako paNa gaNI levAno; traNa, malina RSie pote ja e phaTakA gaNavA hAjara rahevuM joIze, jethI eka phaTako paNa mAre vadhArAno khAvo na paDe; uparAMta, mAre e phaTakA khAvAnuM tapa jyAre zarU karavuM hoya tyAre mArI icchAthI karuM." hA, hA," maline javAba Apyo, "A mAyAjALanI bAbata evI hoya che ke, tuM e phaTakA gaNe ke na gaNe, to paNa chello phaTako tuM khAI rahIza ke tarata leDI DulasiniyA jyAM haze tyAMthI tArI samakSa AvIne UbhAM raheze, ane tAro AbhAra mAnyA pachI ja jyAM javuM haze tyAM jaze." sAnkoe A badhuM kabUla rAkhyuM, eTale tarata pharIthI saMgIta zarU thayuM ane malinavALo ratha AgaLa cAlato adRzya thaI gayo. DaoNna kivakasoTa have gaLagaLA thaIne bhalA sAnkone gaLe vaLagI paDyA. DayUka, Dacesa ane AkhI maMDaLI paNa rAjI rAjI thaI gaI. badhAM have darabAragaDhamAM pAchA pharyA. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 UDaNa-ghoDAnuM parAkrama pachIne eka divase teo sau bagIcAmAM jamavA gayAM hatAM. sAnko potAnI vAtacItothI sau maMDaLIne AnaMda ApI rahyo hato, eTalAmAM dUrathI baMsIno zokapUrNa avAja saMbhaLAvA lAgyo; sAthe nagArAno DhamaDhola avAja paNa! sau maMDaLI ociMto A avAja sAMbhaLI ekadama coMkI UThI. DaoNna kivakasoTa uzkerAI gayA, ane sAnko tharathara dhrujavA lAgyo. eTalAmAM lAMbA kALA jhabhbhA paherelA be jaNa bagIcAmAM dAkhala thayA. te baMne jaNa kALA raMganA kApaDathI DhAMkelAM Dhola bajAvatA hatA. trIjA mANasanA hAthamAM baMsI hatI. temanI pAchaLa eka rAkSasI kadano mANasa Avyo. te paNa kALAM kapaDAMmAM vIMTAyelo hato. tenI kamare eka paTTo hato ane temAMthI eka jaMgI taravAra laTakatI hatI. e mANasanuM AkhuM mAM kALI bukAnIthI DhaMkAyeluM hatuM. joke tenI nIcethI lAMbI sapheda dADhI kamara sudhI laMbAtI hatI. tenAM pagalAM barAbara pelA DholabaMsInA saMgItanA tAlamAM ja paDatAM hatAM. thoDuM najIka AvI, te jaMgI mANasa DayUkanI sAme ghUMTaNiye paDayo. mUke tene tarata Ubho karyo, ane te koNa che vagere pUchyuM. pelAe gherA moTA avAje javAba Apyo, "huM kAunTasa triphAldIno sapheda dADhIvALo skavAyara triphAlkIna chuM. kAunTasanuM bIjuM nAma 'hatAza mahilA' che. temanA elacI tarIke huM ApanI pAse Avyo chuM. temaNe puchAvyuM che ke, ajeya evA nAITa DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA atyAre tamArA killAmAM che? te emanI zodhamAM cheka kaeNnDAyA rAjyamAMthI bhUkhyA-tarasyAM pagapALAM nIkaLIne AvyAM che. alabatta eTale badhe dUrathI 219 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 DaoNna kivakasoTa! te AvI zakayAM che te kevaLa maMtra-taMtrane baLe ja. te atyAre daravAjA bahAra ApanA javAbanI rAha joIne UbhAM che. "" DabUke javAba Apyo, "ame ghaNA vakhatathI kAunTasa triphAlTInAM kamanasIbanI kahANI sAMbhaLI che. tame jhaTa temane aMdara laI Avo. kAraNa ke, bahAdura DaoNna vikasoTa da lA mAMzA atyAre ahIM hAjara che. temanAM du:kha te jarUra dUra karI zakaze, evI amArI khAtarI che." triphAldIna tarata vaMdana karI, potAnAM mANaso sAthe pAcho pharI gayo. DaNUka have DaoNna kivakasoTa sAme pharIne kahevA lAgyA, "vAha, amArA darabAragaDhamAM padhA tamane haju cha divasa paNa thayA nathI, teTalAmAM to ApanA samAcAra comera dUra dUra sudhI phelAI gayA che, ane du:khI, pIDita loko potAnAM du:khanuM mAraNa zodhatA ahIM sudhI AvI pahoMcavA lAgyA che." thoDI vAramAM kAunTasa triphAlvI yogya anugAmI purogAmInA rasAlA sAthe tyAM AvI pahoMcI. tenI bAra bAra tahenAtabAnuo paNa zokanAM kALAM vastromAM sajja hatI. teno skavAyara triphAlkIna tenI AgaLa cAlato hato. yUka, Dacesa ane DaoNna kivakasoTa bAreka DagalAM tenI sAme gayA. pelI kAunTasa tarata ghogharA karkaza avAje bolI UThI, Apa loko mArA satkAra mATe Ama AgaLa Avo e ApanI sajjanatA che; bAkI to mArA kamanasIbe mane bhAnabhUlI banAvI dIdhI che." 66 DayUke ane DaoNna kivakasoTe tene AzvAsana ApI, tenuM game tevuM du:kha haze to paNa dUra karavA prayatna karavAnuM vacana ApyuM; eTale teNe eka Asana upara besIne potAnI karma-kathA saMbhaLAvavA mAMDI -- 66 kepa komorInathI cha gAu pelI pAra AvelA dakSiNa samudranA vikhyAta rAjya baeNnDAyAnAM rAjA-rANI gujarI jatAM temanI ekamAtra putrI eNnTonaoNmeziyA kula vArasadAra banI. rANIjInI prathama tahenAtabAnu tarIke tenuM zikSaNa ane uchera mArA hAthamAM hatAM. kuMvarI cauda varSanI thatAMmAM to tenuM saundarya eTaluM jhaLahaLI UThayuM ke, dezaparadezanA ghaNAya rAjakuMvaro tene meLavavA utsuka thaI gayA. tyAMnA ja rAjadarabArano eka nAITa Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UDaNa-ghoDAnuM parAkrama 221 DaoNna kaoNvijo khAnagImAM teno hAtha meLavavAnA koDa sevavA lAgyo; joke te rAjavaMzI na hato, eTale tene kuMvarIno hAtha maLavo zakaya nahotuM. pariNAme, teNe rAjakuMvarInI saMrakSaka evI mane phosalAvavA mAMDI. tene gitAra vagADatAM sarasa AvaDatI, ane kavitAo banAvatAM. e be vaDe teNe mArA manane pigaLAvI nAkhyuM, ane meM tene aMta:puramAM AvavA dIdho. dhIme dhIme rAjakuMvarI sagarbhA banI. rAjakuMvarInA mAmA rAkSasa mAlAMbu noe A vAta jANI, tyAre teNe AvI e baMnene rANImAtAnI kabara upara ja kAMsAnAM magara ane vAMdarI banAvI coTADI dIdhAM. tyAM ja teNe pAcho eka lekha kotarAvyo ke, "A be nAdAna premIo, bahAdura nAITa lA mAMzA AvIne mane harAvaze, tyAre ja potAnuM mULa rUpa dhAraNa karaze.' "pachI teNe gussAmAM AvI jaI, aMta:puranI amane sau bAnuone amAra. dagAbAjI badala tAtkAlika motanI sajA karavAne badale amAre jIvanabhara hINapata ane nAmozI veThavI paDe evo zApa Apyo. tethI tarata ja amane saune gAla upara caLa UpaDI ane ame valUravA tyAM hAtha lagADyo ke tarata dADhInA lAMbA lAMbA vALa amArAM moM upara TI nIkaLyA. ame sau vagara mote maravA jevI thaI gaI. amArI nokarI to gaI ja, paNa amane koI sAme paNa na AvavA de evI amArI kaphoDI dazA thaI gaI. "amArA uparanA A jAdunuM nivAraNa paNa rAjakumArI uparanA jAdunA nivAraNa sAthe ja thavAnuM che, arthAt vikhyAta nAITa DaoNna kivakasoTa jo amAruM du:kha nivAravA tatpara thAya to ja tema banI zake. eTale meM tarata ja manamAM ne manamAM vicAra karyo ke, mAre game tema karI DaoNna kivasoTane zodhI kADhavA, jethI rAjakuMvarInA ane amArA saunA zApanuM nivAraNa thAya. e duSTa rAkSasa mArA manano vicAra jANI gayo hoya tema tarata bolyo, "tuM jo DaoNna kivakasoTane paMdara hajAra gAu dUrathI ahIM bolAvI lAve, to mAro vicAra paNa tenI sAthe laDavAno che ja, eTale jo tuM temane maLe ane te ahIM mArI sAthe laDavA kabUla thAya, to huM mAro lAkaDAno jAduI ghoDo, tarata tArI pAchaLa jAduI rIte mokalI ApIza: Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 DaoNna kivakasoTa! te ghoDAnA kapALamAM rahelo khIlo pheravavAthI te tarata ja UMce UDI pavana ane agninAM sthAnako oLaMgI, tyAM thoDA vakhatamAM ja AvI pahoMcaze.' eTale, jo A mahAzaya vikhyAta nAITa lA mAMzA ja hoya, ane te amArA du:khanA nivAraNa arthe te duSTa rAkSasa sAthe laDavA kabUla thAya, to te ghoDo rAta paDayA pachI ardhA kalAkamAM ahIM ja AvIne rajU thaze e amArI vAtanI saccAInI nizAnI che." DaoNna kivakasoTa A adbhuta kahANI sAMbhaLI tarata gaLagaLA thaI gayA. temaNe tarata e ghoDo Ave to tenA upara besI kaeNnDAyA rAjyamAM jaI e duSTa rAkSasa mAlAMbu none haNavAnuM vacana ApyuM. pelI kAunTasa bicArI te sAMbhaLI gaLagaLI thaI gaI ane lAMbI thaI DaoNna vikasoTanA pagamAM ALoTI gaI. DaoNna kivakasoTe tene hAtha pakaDIne UbhI karI. have sau utsukatApUrvaka lAkaDAno jAduI ghoDo AvavAnI rAha jovA lAgyA. DaoNna kivaksoTane eka eka kSaNa pasAra thatI hatI tema adhIrAI, AvatI jatI hatI. kAraNa ke, e ghoDo na Ave to potAne mATe e parAkrama niyata thayuM nathI evuM sAbita thAya. joke, lA mAMzA kahevAya tevo bIjo nAITa temanI jANamAM nahoto ja. paraMtu thoDI vAramAM cAra jaMgalIo khabhA upara eka lAkaDAno ghoDo UMcakIne dAkhala thayA. teoe e ghoDo tyAM mUkayo; pachI temAMnA eka moTethI jaNAvyuM, "have je mAIno pUta nAITa hiMmata karato hoya te amArA mAlika sAthe laDavA taiyAra thaI jAya ane tenA skavAyara sAthe A ghoDA upara besI jAya. A ghoDAnA kapALamAM rahelo khIlo pheravavAthI te tarata havAmAM UDaze. paNa tenI upara besanArAoe AMkhe pATA bAMdhI devA paDaze; kAraNa ke e ghoDo pavana ane agninAM sthAnako vIMdhIne pAra UDaze. eTale temanI AMkho jo bAMdhelI nahi hoya, to te AMdhaLI thaI jaze. ane A ghoDo amArA mAlika pAse jaIne Ubho raheze eTale tarata moTethI haNahaNaze; tene nizAnI jANI, nAITa ane skavAyare potAnI AMkho uparanA pATA choDI nAkhavA." ATaluM kahI te jaMgalI ane tenA sAthIdAro lAkaDAnA ghoDAne tyAM mUkI, jyAMthI AvyA hatA te tarapha cAlatA thayA. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UDaNa-ghoDAnuM parAkrama 223 pelI kAunTasa ghoDAne Avelo joI, DaoNna kivakasoTane karagaravA lAgI, "he bahAdura nAITa, have tame A ghoDA upara tamArA skavAyara sAthe ArohaNa karo, jethI tame jhaTa te duSTa rAkSasa pAse pahoMcI jaI, tene haNI, rAjakuMvarInA ane amArA zApano jaladI aMta lAvI zako." sAnko tarata bolI UThayo, "mArA mAlikane javuM hoya to te bhale A lAkaDAnA daMDA upara besI, AkAzamAM ke pAtALamAM UDe, huM pote temanI sAthe javAnI kazI jarUra joto nathI; laDavAnuM kAma temane karavAnuM che, mAre nahIM. uparAMta AkAzamAM adhdhara UDavAnuM che, ane mAno ke A ghoDo lAkaDAno che chatAM thAkI jAya ane rastAmAM ja UtarI jAya, to kayA jaMgalamAM ke kayA samudramAM te Utare che, tenI e lAkaDAnA DImacAne zI khabara paDe? uparAMta A lokonI dADhIo Utare te mATe amAre paMdara hajAra gAu Aga ane pavanamAM thaIne doDI javuM eno zo artha? teo saheje hajAmane ke hajAmanI strIne bolAvI roja savAre dADhI boDAvI zake che. uparAMta, mane TApunuM gavarnarapaNuM hAthamAM AvI gayuM che te choDI, huM bIjI anizcita vastuo pAchaLa zuM kAma doDuM?" - yUke javAba Apyo, "tamAre mATeno TApu kaMI UDato nathI ke khasato nathI; eTale tame kenDAyA jaIne pAchA Avazo tyAM sudhImAM te kAMI nAsI javAno nathI. uparAMta dhAro ke A jAduI ghoDo rastAmAM ke adhavaca bagaDI jAya, topaNa tame eka vakhata ahIMthI gayA hazo, eTale tame jyAre pAchA Avazo tyAre te TApu tamAre mATe khAlI rAkhavAnuM huM vacana ApuM chuM." sAnko samajI gayo ke, pote jo vadhu AnAkAnI karaze, to A loko potAne TApuno gavarnara banAvavAnuM nA pADI deze. eTale teNe e kaTha-ghoDA upara potAnA mAlikanI sAthe javAnuM kabUla karyuM. ane te baMne arasaparasa AMkho kapaDAthI majabUta rIte bAMdhIne ghoDA upara goThavAI gayA. pachI DaoNna kivakasoTe ghoDAnA kapALamAMno khIlo pheravavA mAMDayo. tarata temanI AjubAju moTI moTI dhamaNo goThavI devAmAM AvI ane temanI AsapAsa jorathI pavana phUMkavAmAM Avyo. dUrathI "Avajo,* Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 DaoNna kivakasoTa! 'jaladI pAchA pharajo," vagere gaLAmAM dabAvelA pokAro paNa karavAmAM AvyA. eTale DaoNna kivakasoTa bolI UThayA, "vAha ghoDo pavananA sthAnakamAM AvI paNa lAgyo ne kaMI!" thoDI vAra bAda moTI moTI saLagatI mazAlo lAvI tenA bhaDakA temanI pAse dharavAmAM AvyA. ane cAre bAju e javALAonI garamI lAgatAM DaoNna kihoTa bolI UThyA, "vAha pavananuM sthAnaka pasAra karI A to agninA sthAnakamAM AvI paNa pahoMcyAne!" e baMnene baLatA bhaDakAothI sArI peThe zekyA pachI, DayUka nizAnI karI eTale e ghoDAnA pUMchaDAmAM rAkhelo palIto eka jaNe jaIne saLagAvyo, ane pachI sau samudAya tyAMthI dUra bhAgI gayo. te pahelAM dUra eka bhAlA upara sapheda raMgano rUmAla bAMdhIne nIce eka kAgaLa laTakAvavAmAM Avyo. pelo palIto saLagato saLagato aMdara gayo eTale aMdara bharelA TeTA vagere dArUkhAnuM jorathI phUDyuM ane enA dhaDAkAbhera gAbharA gAbharA, thaIne baMne UchaLIne dUra paDayA. lAkaDAnA ghoDAnA to phurace kuracA uDI gayA. baMne jaNAe gabharAtAM gabharAtAM zuM thayuM te jovA potAnI AMkha uparanA pATA choDI nAkhyA, to teo DayUkanA bagIcAmAM ja hatA, jyAMthI teo UpaDayA hatA. paNa temanI AsapAsa aneka mANaso behoza thaIne paDayAM hatAM. oNna kivakasoTe AsapAsa najara karI to koI tyAM na hatuM. temaNe pAse rAkhelA bhAlA upara kAgaLa pharapharato joyo, eTale tyAM jaI tene vAMcyo. temAM nIce mujaba lakhANa hatuM "vikhyAta nAITa DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA, tame kAunTesa triphaladInA parAkramamAM vijyI nIvaDayA cho. tame ATale dUra AvI pahoMcyA e tamArI hiMmata joIne ja huM mAlAMbuno potAno parAjaya svIkArI lauM chuM. rAjakumArI enTonaoNmeziyA ane temanA pati nAITa klevijene zApa-mukta karI devAmAM AvyA che, tathA pelI bAre tahenAtabAnuonI dADhIo pAchI kheMcI levAmAM AvI che. uparAMtamAM huM khuzI thaIne tamAre mATe bhaviSya bhAkhI ApuM chuM ke, tamAro vaphAdAra skavAyara potAnuM phaTakA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skavAyarane nAITano sadupadeza khAvAnuM balidAna ApI raheze eTale svargIya suMdarI leDI DulasiniyA temanA atyAcArIonA paMjAmAMthI mukta thaI, tamArA bahAdura hAthomAM AvI paDaze." | DaoNna kivakasoTa rAjI thaI have bhUkanI zodhamAM cAlyA. tarata eka bAjue bagAsAM khAtA ane hAtha paga lAMbA karatA DayUka jANe lAMbI UghamAMthI UThayA hoya tema jAgIne beThA thayA. pAse ja Dacesa tathA bIjAM o paNa e ja pramANe behozImAM paDyAM hatAM, teo paNa beThAM thayAM. DaoNna kivakasoTa temanI sAme rAjI thatA dhasI gayA ane bolyA, "nAmadAra, UbhA thAo; rAjI thAo; have kaMI bhaya nathI; parAkrama lohI reDaDyA vinA ja pUruM thayuM che. jo A bhAlA uparanA kAgaLamAM badhuM lakheluM che." - 14 skavAyarane nAITane sadupadeza yUka tathA Dacesane potAnA UDaNa-ghoDAnA Ayojanane maLelI pUrI saphaLatAthI savizeSa AnaMda ane saMtoSa prApta thayAM. temaNe have sAnkone gavarnara banAvavAnI ramUjI yukti amalamAM mUkavAno nirNaya karyo. pachIne bIje divase ja DayUke sAnkone potAnA TApunI rAjadhAnImAM jaI rAjyataMtrano kAbU levA mATe taiyAra thavA sUcanA ApI; tathA bapore ja tenA padane chAje tevAM kapaDAM tathA bIjI sAdhanasAmagrI taiyAra karavA potAnAM mANasone hakama ApI dIdhA. DaoNna kivakasoTane jyAre khabara paDI ke, sAnkone gavarnara-pada bakSavAmAM AvyuM che, tyAre temaNe tene thoDIka Avazyaka salAha ApavA potAnA kamarAmAM bolAvyo ane bAraNuM baMdha karI, potAnI pAse besADIne kahyuM - huM bhagavAnane lAkha lAkha dhanyavAda ApuM chuM ke, mane mArI icchAo ane AkAMkSAo pUrI thayelI jovAnI maLe te pahelAM tane DaoN.-15 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 DaoNna kivakasoTa! tArI icchAo pUrI thayelI jovA maLI che. meM to mArAM lakSya siddha thayA bAda tene gavarnara-pada bakSavAno irAdo jAhera karyo hato. paraMtu tane to te pada huM ke tuM ka9pIe te pahelAM ja prApta thaI gayuM che. e badhuM tane tArI kazI lAyakAtanA badalAmAM maLyuM che, ema mAnI levAnI bhUla na karato. e to tane bhagavAnanI kRpAthI tathA koI moTA nAITanI sevAmAM joDAvAmAM te batAvelI tatparatAthI maLyuM che, ema haMmeza yAda rAkhaje. "have huM tane je thoDIka zikhAmaNa ApuM chuM, te tuM barAbara lakSamAM rAkha. e badhuM tane tAro beDo sahIsalAmata pAra karavA mATe uttara dhruvanA tArA samAna nIvaDaze. prathama to, bhAI, tuM IzvarathI DaratAM zIkhaje; kAraNa ke IzvaranI sajAno Dara e ja sa DahApaNanuM mULa che. bIjuM, tArI jAtanI kharI lAyakAta oLakhatAM zIkhaje; duniyAmAM e pATha zIkhavo agharAmAM agharo che. enAthI tuM baLada jeTalA moTA banI javA icchatA tuccha deDakAnI vale pAmato bacI jaIza. trIjAM, tuM majUra-vargamAMthI Avelo che, e vastu kabUla karatAM kadI zaramAIza nahIM. kAraNa ke, ApaNe pote ApaNI kharI sthitithI na zaramAIe, to bIjuM koI ApaNAmAM e bAbatanI zarama UbhI karI zake nahi. haMmezAM nama ane sadgaNI rahevuM e ghamaMDI ane durAcArI banavA karatAM vadhu sAruM che. tArAM badhAM kRtyonuM mAdhyama sadguNane ja banAvaje. kalInatA to vArasAmAM maLe che, tyAre saguNa ApaNI kamANI hoya che. kulInatA karatAM sadgaNane haMmeza caDiyAtI vastu mAnaje. tArAM garIba sagAM tane maLavA Ave tyAre temane tucchakArI kADhIza nahi. ApaNA svabhAvanI khAnadAnIthI ja ApaNe bIjA karatAM moTA banI rahIe chIe. tArI patnIne tuM teDAve - ane tArA hoddAnI rUe tAre teDAvavI ja joIe- to tene tuM dhIraja rAkhI ane pUrA khaMtathI tArA hoddAne Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skavAyarane nAITano sadupadeza 227 chAje tevuM vartana zIkhavaje; kAraNa ke e gAmaDiyaNa bAI tAro sAco ane vaphAdAra sAthI banaze. ane kadAca tuM vidhura bane, ane tene koI sArA khAnadAnanI strI maLe, to eTaluM yAda rAkhaje ke tArI ajANamAM te lAMca-rUzavata levAnuM zarU karI, tArI AbarU dhULa na meLave; e badhI khAnadAna strIo paisAnI bAbatamAM bahu nAdAna hoya che; kaho ke, paisAnI ja sagI hoya che. "garIbonAM AMsu joI dayAvRtti dhAraNa karaje; paraMtu tArI nyAyavRttine tethI AMca na AvavA daIza. "satya zodhIne nyAya cUkavavA bese, tyAre jarUra karatAM vadhu kaThora banavA na tAkIza. nyAyAdhIza kSamAzIla bane e tenuM apalakSaNa na kahevAya; paNa kaThora bane, e jarUra tenuM apalakSaNa kahevAya. nyAyanI kaThoratA haLavI karavAmAM mAtra dayA-vRttine ja tAro hetu banavA deje; lAgavaga ke lAMcaruzavatane nahi. tAro duzmana paNa tArI sAme AropI ke phariyAdI thaIne Ave. che tyAre tArI AMkho tenA caherA uparathI haThAvI laI, satya hakIkata upara ja sthira karaje. "koI suMdara strI tArI pAse nyAya mAgavA Ave, tyAre tArI AMkho tenAM AMsa uparathI ane tArA kAna tenA vilApo uparathI khaseDI leje; ane tenI arajIno tarata pheMsalo na ApI daIza: vadhu vakhata leje. strInA nisAsA ane AMsumAM ApaNI vivekabuddhi DUbI jatI aTakAvavI bahu muzkela hoya che. "durAcArIone sajA karatI vakhate apazabdo na vAparIza : temanI sajA sAthe sAthe galIca bhASA umeravAthI temane thayelI sajAnuM jora haLavuM thaI jAya che. gunegArono nyAya toLatI vakhate eTaluM yAda rAkhaje ke, jema garIbI ane kaMgAliyata vadhAre, tema guno karavAnuM pralobhana vadhAre. alabatta, tethI karIne phariyAdIne anyAya thaI jAya tevuM haragija na thavuM joIe. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 DaoNna vikasoTa! A badhA niyamonuM nuM pAlana karIza, to tArI kIrti vadhaze, tathA tane tArI mahenatano pUro badalo A lokamAM maLI raheze tema ja paralokamAM paNa. "tArI potAnI rItabhAta mATe have be zabdo kahuM te dayAnamAM rAkha: nakha vadhavA na daIza; kapaDAM lagharavaghara na rAkhIza (kAraNa ke kapaDAMnI lagharavagharatA mananI paNa lagharavagharatAnuM ghaNI vAra pratIka hoya che); tArI Avaka tapAsato raheje ane tenA pramANamAM tArA nokarI mATe sArA pozAka vagerenuM kharca karato raheje. nakAmA bAhya dipakA pAchaLa vadhu kharca karavuM nahi; eTalA paisA garIbo pAchaLa kharcavA vadhu sArA. "tAro zvAsa tAruM kheDUtapaNuM pakaDAvI na de te mATe lasaNa-DuMgaLIthI tene bagADato nahi, baporanuM bhojana ke rAtanuM vALu peTa ThAMsIne na karavuM. peTane khorAkathI ThAMsI mArIe, to pachI badhA avayavone poSaNa pahoMcADavAne badale te roga ja pahoMcADe che. pIdhelo mANasa gupta vAta jALavI zakato nathI ke vacananuM pAlana karI zakato nathI; mATe pIdhela na banato. khAtI vakhate baMne tarapha ekasAmaTuM cAvavuM paDe teTaluM badhuM moDhAmAM na orato. ane lokonI hAjarImAM oDakAra ke ghacarakAM na khAto. tane moTethI oDakAra khAvAnI Teva che, e khetaramAM bhale cAle, paNa rAjadarabAramAM nahIM. tane vAtacItamAM kahevato ThAMsI mAravAnI Teva che, te bhUlI jaje. kahevatathI ApaNuM kahevAnuM TUMkamAM tathA sacoTapaNe kahI zakAya che kharuM; paNa narI kahevato bharyA karavAthI ApaNuM kahevAnuM ja keTalIka vAra adhUruM rahI jAya che." sAnkoe kahevato bharyA karavAnI potAnI kuTevano hasatAM hasatAM svIkAra karyo ane pachI A badhI salAho yAda rAkhavAnI khAtarI ApI. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 sAnkonuM gavarnara-rAja! yUke sAnkone gavarnara banAvavAnI mazkarInuM badhuM kAma potAnA gharakArabArIne soMpyuM hatuM. te mANasa Ameya bahu majAkI svabhAvano hato tathA buddhizALI hato. nakkI karela samaye sAnko potAnA rasAlA sAthe potAnI rAjadhAnI tarapha javA khaccara upara besIne UpaDayo. tenA mAnItA gadheDA Depalane paNa DayUkanA hukamathI navA sAmAnathI barAbara zaNagArI pAchaLa laI javAmAM Avato hato. sAnko potAnA gadheDAnI tarakkI thayelI joI, khUba khuza thayo. DaoNna kivakasoTa sAnkonA javAthI bahu khinna thaI gayA. Dacese temanI tahenAtamAM cAra yuvAna bAnuone mUkavA Agraha karyo; paNa DaoNna kivakasoTa evAM badhAM pralobhanomAM paDI jaI, leDI DulasiniyA pratyenI potAnI premabhaktimAM DAgha lAgavA devA icchatA na hatA. rAta paDI ane zokagherA hRdaye te potAnA kamarAmAM sUvA gayA. garamI lAgatI hovAthI temaNe bArI ughADI, to bagIcAno aMdhakArabharyo bhAga temanI najare paDyo. bArI nIce aMdhArAmAM be strIo dhImethI vAto karatI karatI pharatI hoya evo avAja temaNe sAMbhaLyo. temAMnI eka DacesanI priya sakhI ane tahenAta-bAnuM AlTisiDorA hatI. te potAnI bahenapaNInI AgaLa ekAMtamAM DaoNna kivakasoTa pratye potAnA hRdayamAM UbhA thayelA utkaTa premathI potAnI thayelI mAThI vale gadyamAM ane padyamAM varNavatI hatI. kahevAnI jarUra nathI ke, e AkhuM kAvataruM Dacese ja ramUja mATe UbhuM karyuM hatuM. 229 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 DaoNna kivakasoTa! paraMtu DaoNna kivakasoTa to prema-zUrAtananA ja nAITa! temanAthI A yuvAna suMdarInuM du:kha joyuM gayuM nahi tathA sAMbhaLyuM gayuM nahi. temaNe bArI jorathI baMdha karIne nIce thaIne jatI bAnuone eTalI khabara paDavA dIdhI ke, pote jAge che ane bArIe UbhA rahI badhuM sAMbhaLe che. pachI to kahevuM zuM? ATisiDorAe have potAnI pAsenA eka taMtuvAdyanA sahakAramAM daradabharyuM premagIta moTethI gAvA mAMDyuM. | DaoNna kivakasoTanI chAtI phATI javA lAgI; temaNe leDI DaliinayAne uddezIne moTethI saMbodhana karI Thapako ApavA mAMDayo ke, "he nidhRNa suMdarI, tuM to tArA A baMdA upara kRpAdRSTi paNa karavA mAgatI nathI, paNa keTakeTalI suMdarIo tArA A sevaka upara jAta ovArI nAkhavA mAge che i." sAnkonuM saraghasa have baeNreTeriyo nAmanA hajArekanI vastIvALA killebaMda zaheranA daravAjA pAse AvI pahoMcyuM. e zahera DayUkanI mAlakInuM hatuM. | daravAjA pAse adhikArI-amaladAro ane nAgariko potAnA navA gavarnaranuM svAgata karavA AvyA. navA gavarnarane prathama Izvarano AbhAra mAnavA mATe moTA devaLamAM laI javAmAM Avyo. pachI temanA hAthamAM zaheranA daravAjAnI cAvIo vidhisara soMpavAmAM AvI. tyAMthI temane sIdhA nyAyAsana upara laI javAmAM AvyA. pelA gharakArabhArIe ThAvake moMe jaNAvyuM, "nAmadAra, amArA A TApuno parApUrvano rivAja che ke, navA gavarnara potAnI gAdI saMbhALe, te pahelAM nyAyAsana upara besI thoDA sukAdA Ape, jethI lokone khabara paDI jAya ke navA gavarnaranA rAjyamAM zI rIte vartavAnuM che." sAnko tarata ja nyAyAsana upara besI gayo; teNe arajadArone eka pachI eka AvavA pharamAvyuM. pahelAM eka darajI ane eka kheDUta AvyA. darajIe kahyuM, "nAmadAra, A kheDUta kAle mArI dukAne kapaDuM laIne Avyo, ane mane pUchavA Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnkonuM gavarnara-rAja ! 231 lAgyo ke, te kapaDAmAMthI tenA mAthAne baMdha besatI TopI thaI raheze ke nahi. meM tenA mAthAnuM tathA kapaDAnuM mApa laIne kahyuM, 'ghaNI khuzIthI thaI raheze. paNa tenA manamAM evo vahema ke, darajI to game tema karIne kapaDuM kADhI ja le; eTale teNe mane pUchyuM, 'e kapaDAmAMthI be TopIo thaze ke nahi?' huM tenA manano bhAva samajI gayo, eTale me tene kahyuM, 'be TopIo parANe thaze. ' paNa pachI teNe tarata ja pUchyuM ke, 'traNa nahi thAya ?' huM paNa pachI jIde caDayo ane tenA mAthAnI ke konA mAthAnI ema kahyA vinA me javAba dIdho ke, 'thaze.' pachI to vadhatAM vadhatAM pAMca TopI sudhInI vAta AvI. meM paNa dIdhe rAkhyuM ke, 'thaze.' Aje have e TopIo levA Avyo, tyAre meM pAMca TopIo tene ApI paNa kharI; paraMtuM te to gusse thaI mane kahe che ke, 'mAruM kapaDuM pAchuM Apa ke tenI kiMmata Apa. 9 66 sAnkoe pelA kheDUtane pUchyuM, "A kharI vAta che?" kheDUte kahyuM, nAmadAra, ene e pAMca TopIo batAvavA kaho, eTale mArI takarAra samajAI jaze." pelA darajIne pAMca TopIo batAvavAnuM kahevAmAM AvatAM teNe khIsAmAMthI kADhIne potAnA paMjAnI pAMca AMgaLIo upara pAMca TacUkaDI TopIo TiMgAvI dIdhI. badhA darabArIo hasI paDayA. sAnkoe gaMbhIratAthI thoDo vicAra karI lIdho ane pachI pheMsalo saMbhaLAvyo, "darajInuM mahenatANuM jAya, kheDUtanuM kapaDuM jAya, ane A TopIo garIba kedIone vaheMcI devAmAM Ave. "" darabArIo A cukAdAthI hasI paDayA. paNa pachInA kesano sAnkoe Apelo cukAdo jANyA pachI, teone sAnko viSeno potAno mata badalavo paDayo. te kisso A pramANe hato. - be jaNA nyAya mATe tyAM rajU thayA. ekanA hAthamAM cAlatI vakhate Teko devA mATe moTo daMDo hato; ane bIjA pAse kazuM na hatuM. daMDA vagaranA mANase phariyAda karatAM kahyuM, "nAmadAra, thoDA vakhata pahelAM Ane meM dasa sonAmahoro UchInI ApI hatI. te bahu bhIDamAM AvI gayo hato; Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232. DaoNna kivakasoTa! ane huM mAguM tyAre pAchI ApavAnI zarate, vagara vyAje meM tene e ApI hatI. pachI jyAre ghaNI vakhata thayA chatAM, teNe e rakama pAchI vALavAnI kaMI dAnata batAvI nahi, tyAre meM tenI pAse moMe caDhIne te rakama pAchI mAgI. paNa teNe to e rakama pAchI ApavAnI nA pADI, eTaluM ja nahi paNa, huM tenI pAse kazuM mAguM chuM e vAta ja khoTI che, ema jaNAvyuM. te kahe che ke, meM kadI e rakama tene dhIrI haze, to paNa te kayAranI teNe mane pAchI vALI dIdhI che. have meM te rakama tene dhIryAno jema koI sAkSI mArI pAse nathI, tema te rakama mane pAchI vALyAno tenI pAse paNa koI sAkSI nathI. eTale have eka ja rasto bAkI rahe che, ane te e ke, jo te sogaMdapUrvaka ApanI rAmakSa ema kahe ke, teNe mane e rakama pAchI ApI dIdhI che, to huM bhagavAnane mAthe rAkhIne kahuM chuM ke, pharI kadI tenI pAse mArI rakama huM mAgIza nahi." sAnkoe pelA daMDAvALAne pUchyuM, "tAre A bAbatamAM zuM kahevuM che?" daMDAvALAe kahyuM, "meM tenI pAse rakama UchInI lIdhI hatI, e vAta huM kabUla rAkhuM chuM, nAmadAra. paNa meM te rakama tene pAchI vALI dIdhI che, ema huM sogaMdapUrvaka kahuM evuM te irache che, to Apa nAmadArano nyAyadaMDa nIco namAvo eTale huM tene sparzIne sogaMda khAuM." sAnkoe potAno nyAyaDa te pramANe nIcI namAvyo, eTale pelA daMDAvALAe potAno daMDo leNadAranA hAthamAM pakaDavA mATe Apyo, ane pote nyAyadaMDane sparzI sogaMda khAvA AgaLa Avyo. teNe have sogaMdapUrvaka jaNAvyuM ke, pelAe ApelA paisA teNe pAchA tenA hAthamAM ApI dIdhA che. sAnkoe pelA leNadArane pUchayuM, "kema bhAI, have tAre zuM kahevuM che?" leNadAre javAba Apyo, "A mANasa mArA jevo ja athavA mArA karatAM vadhu dharmabhAvI che; teNe have sogaMda khAI batAvyA che, eTale huM tenI vAta kabUla rAkhuM chuM; kadAca teNe mane mArI rakama pAchI ApI dIdhI haze paNa huM bhUlI gayo hoIza, ema ja mAnavuM rahyuM." Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnkonuM gavarnara-rAja! 233 pachI te devAdAra pelAnA hAthamAMthI potAno daMDo pAcho laI, rAjadarabAramAMthI cAlato thayo. sAnko vicAramAM paDI gayo; teNe tarata ja e daMDAvALAne pAcho bolAvavA hukama karyo. te Avyo eTale sAnkoe tenI pAsethI teno daMDo ema kahIne jovA mAgyo ke, potAne evo daMDo karAvavo che. pelAe khuzIthI potAno daMDo gavarnarane jovA Apyo. sAnkoe e daMDo pelA leNadArane ApI dIdho ane kahyuM, "jA bhAI, tAruM leNuM have cUkate thaI gayuM." zuM nAmadAra, Apa A daMDAnI kiMmata dasa sonAmahoro gaNo cho?" "hA, hA, tuM e daMDo bhAgI jo, eTale tane khAtarI thaze." pelAe navAI pAmI e daMDo DhIMcaNa nIce namAvIne bhAgyo, to tenA polANamAMthI dasa mahoro bahAra nIkaLI paDI! sau darabArIo rAjI rAjI thaI gayA, ane sAnkonI buddhimattAnAM vakhANa karavA lAgyA. A cukAdo apAI rahyo, eTalAmAM eka bAI eka puruSane ghaDatI ane bUmo pADatI darabAramAM AvI. teNe kahyuM, "A badamAze mane khetaramAM ekalI joI, mAruM ziyaLa lUTayuM che. bAI mANasa pAse moMghAmAM moMghI cIja hoya to tenuM ziyaLa che; e vastu A narAdhame lUMTI lIdhI ! hAya ! hAya !" pelAe kahyuM, "nAmadAra, huM bIjA gAmano bharavADa chuM. huM mUMDa vecavA gujarImAM gayo hato. tyAM meM cAra bhUMDa vecyAM; paNa tyAMnA amaladAroe karaverA tarIke ane lAMca tarIke mArA ghaNAkharA paisA paDAvI lIdhA. thoDA ghaNA je rahyA te laI huM mAre gAma pAcho javA nIkaLyo. tevAmAM rastAmAM A bAI maLI. teNe mane lobhAvyo eTaluM ja nahi, tenI icchA pUrI karI lIdhA pachI uparathI mArI pAse paisA mAgyA. meM tene mArI pAse bacelAmAMthI thoDA ApyA; paNa tene vadhAre joItA hatA, eTale have AvI bUmo pADatI te mane ahIM darabAramAM ghasaDI lAvI che." Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 DaoNna kivakasoTa! sAnkoe tene pUchayuM, "have tArI pAse kAMI rokaDa nANuM bAkI rahyuM che?" pelAe kahyuM, "hA nAmadAra, vIseka DayukeTa rahyA che." ema kahI teNe chAtI AgaLa chupAvI rAkhelI thelI kADhIne batAvI. sAnkoe AkhI thelI choDyA vinA ja pelIne ApI devA pharamAvyuM. pelI strI to rAjI thatI thatI e thelI hAthamAM laI, temAMnA nagada sikkA upara najara nAMkhI, sAnkone AzIrvAda ApatI ApatI tyAMthI cAlatI thaI. pelo bharavADa bicAro potAnA badhA paisA Ama cAlyA jatAM bahu du:khI thaI, AMkhamAM AMsu sAthe tyAM Ubho rahyo. have sAnkoe tene kahyuM, "jA, doDa, ane te bAIne pakaDI pADI, tenI pAsethI tArI thelI jhUMTavI laIne ahIM mArI pAse lAva." pelo to hukama maLatAM tarata ja doDayo. darabArIo badhA A vicitra kissAnuM zuM chevaTa Ave che, te jANavA iMtejAra thaI gayA. thoDI vAramAM pelo bharavADa ane pelI bAI ekabIjA sAthe jhUMTAjhUMTa karatAM darabAramAM pAchAM AvyAM. pelIe ghelI chAtI sAthe sakhata dabAvI rAkhI hatI, ane pelo paNa eTalI ja cavaDatAthI e thelIne vaLagyo hato. darabAramAM AvyA pachI pelI bAI bUmo pADavA lAgI, "nAmadAra, nyAya! nyAya! A badamAza mane Apa nAmadAre apAvelI thelI jhUMTavI levA mAge che - Apa nAmadAranI samakSa ja! juo !" paNa te haju tenA hAthamAM kayAM javA dIdhI che?" sAnkoe pUchyuM. mArI pAsethI e bhaDavo thelI zuM laI leto hato? mArI jAna bhale jAya, paNa huM e thelI choDe?" te bAIe sAnkone javAba Apyo. ane pachI pelA bharavADane saMbodhIne kahyuM, "bhale ne mArI upara kUtarA choDI mUka, ke sAMDasA-cIpiyA ke hathoDA-pharasI lAvIne mArA hAthamAM mAra- paNa tuM have e thelI mArA hAthamAMthI laI rahyo, hIjaDA!" Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 sAnkonuM gavarnara-rAja! pelA bharavADe paNa kahyuM, "sAcI vAta che nAmadAra; e kUtarInA hAthamAMthI thelI choDAvavI azakaya che; DAkaNe evI to capasIne pakaDI rAkhI che!" sAnkoe have e bAI pAsethI thelI potAnA hAthamAM "jovA mAgI. pelIe e thelI ApI eTale sAnkoe e thelI pelA bharavADane pAchI ApI dIdhI ane pelI bAIne uddezIne kahyuM, "bAI, te thelI pakaDI rAkhavAmAM je jora batAvyuM che, teTaluM jora jo tAruM ziyaLa sAcavI rAkhavAmAM te vAparyuM hoya, to moTo hakaryulasa paNa tane namAvI na zake. mATe te tArI Apa-marajIthI ja tArA ziyaLane vaTAvI khAdhuM che, e sAbita thaI jAya che. mATe abaghaDI tuM mArA A TApunI hadamAMthI taDIpAra thaI jA; jo tuM TAputhI bahAra paNa cha mAIlanI hadamAM dekhA de, to tane pakaDIne baso phaTakA mAravAnI sajA huM pharamAvuM chuM. tArA jevI kuMvArI bAIo ke jeo puraSone lobhAvIne jAta vecavAnuM kAma kare che, te to vezyAthIya vadhu bhUMDI che." - sau darabArIo sAnkonA A cukAdAthI meMmAM AMgaLAM nAMkhI gayA. A bAju lUkane tyAM DaoNna kivakasoTa upara AlTisiDorAno madhura humalo cAlu ja rahyo. savAranA pahoramAM DaoNna kivakasoTa taiyAra thaI DaNUka ane Dacesa temanI rAha jotAM beThAM hatAM te oraDAmAM javA nIkaLyA, tevAmAM prema-talapATa dAkhavatI AlTisiDorA tenI sakhIne Teke dhIme dhIme tyAM cAlI AvatI temane sAmI maLI. AlTisiDorAe DaoNna kivakasoTane joyA ke tarata te bebhAna thaI tenI sakhInA hAthamAM gabaDI paDI. DaoNna kivakasoTa 'zuM thayuM, 'zuM thayuM? karatA pAse doDI gayA. pelI sakhI bhavAM caDAvI DaoNna kivaksoTane ThapakAratI kahevA lAgI, "mArI juvAna sakhIne bIjuM zuM thavAnuM hatuM? tenA jevI tabiyata AkhA darabAragaDhamAM koInI nathI; paNa game tyAMthI rakhaDatA nAITo AvI caDe, jemane strIonAM narama hRdayonI kazI ja lAgaNI na hoya, tyAM phUla jevI bApaDIo sijhAI na jAya to bIjuM zuM thAya? mATe tame maherabAnI karIne ahIMthI dUra thAo; tame ahIM UbhA hazo tyAM sudhI bhAgye te kaMI bhAnamAM Ave." Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 DaoNna kivakasoTa! DaoNna kivakasoTe tene dhImethI kahyuM, "Aje mArA oraDAmAM tamArI sakhInuM taMtuvAdya mUkI jajo. huM rAte bagIcA taraphanI bArIethI kavitA saMbhaLAvIza; tethI tamArI sakhInuM darada dUra thaze." DaoNna kivasoTa cAlyA gayA eTale AlTisiDorA tarata bhAnamAM AvI gaI. pachI teoe lUka ane Dacesane maLI, rAte navuM ja tophAna karavAnuM vicAryuM. rAta paDI eTale DaoNna kivakasoTe bagIcA taraphanI bArI ughADI. temaNe bagIcAmAM be jaNa pharatAM hoya tevo aNasAra sAMbhaLyo, eTale tarata eka prema-gIta gAvA mAMDayuM. teno bhAvArtha evo hato ke, paradezIo sAthe suMdarIoe jhaTa prIta karI na besavI joIe; enA pariNAme kevaLa du:khI thavAnuM ja Ave che. kAraNa ke, paradezI to moDo vahelo cAlyo je javAno. uparAMta, A paradezI to TaoNbosana suMdarIne potAnuM hRdaya apI beTho che; have he priya suMdarI, huM tamArA premabharyA hadaya AgaLa bichAvavA bIjuM hRdaya kayAMthI lAvuM? premanA khela kevA nyArA che? huM jene mATe taDape che, te to bilakula niSpharapaNe mArA taDapATane avagaNI rahI che; tyAre bIjI koI mAre mATe taDapI kare che. te premanA deva! tArI A nAdAnI have choDa, ane juvAna hRdayone zAMtithI jaMpavA de !" DabhUka-Dasa-AlTisiDorA vagere sau A uttara-gIta sAMbhaLI rahyAM hatAM; tevAmAM nAITanI bArI uparanA khullA jharUkhAmAMthI eka doraDuM nIce UtaryuM. te doraDAne seMkaDo raNakatI dAMTaDIo bAMdhelI hatI. pachI tarata. ja, pUMchaDIe nAnI ghaMTaDIo bAMdhelI bilADIono eka kothaLo te doraDA upara ThAlavavAmAM Avyo. bilADIo bIkanI mArI ghUrakatI gAne ghaMTaDIo halAvatI, e doraDAne AdhAre nahora bheravI bhayanI mArI nIce sarakavA lAgI. e badho avAja evo vicitra thayo ke, aMdhArI rAte koI paNa chaLI mare. banavAkALa, te be traNa bilADIo kamanasIbe nAITanI bArIethI temanA oraDAmAM paNa ghUsI gaI. nAITa paNa banyA ane taravAra pakaDI bArI AgaLa paTTA khelatA bolavA lAgyA, "Avo zayatAna jAdugaro, tame game te veza laIne mane satAvavA Avazo, paNa huM gabharAto nathI; mArI ane tamArI vacce have A AkharI laDAI che." Page #285 -------------------------------------------------------------------------- Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 khilADIethI ghAyala thayelA DaoNna viseATa. - pR0 237 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 DaoNna kivakasoTa! pelI tarapha sAnkone nyAyAlayanuM kAma paravAryA pachI, tene mATenA suMdara mahelamAM laI javAmAM Avyo. tyAMnA vizALa bhojana-khaMDamAM dabadabAbharI rIte bhojananI taiyArIo thaI gaI hatI ane vividha vAnIonI mIThI soDama nAka bharI kADhatI hatI. sAnko pAnjhA rAjI thato thato bhojana karavA mATe besI gayo. kAraNa ke, eka ja jaNa bhojana karavA bese tevI goThavaNa tyAM karavAmAM AvI hatI. bhojana AvyuM paNa sAthe sAthe eka vicitra dekhAvano, hAthamAM vahelanA hADakAno daMDa dhAraNa karelo, gaMbhIra eNvALo mANasa pAse AvIne Ubho rahyo. sAnkoe pUchayuM, e koNa che? kArabhArIe javAba Apyo, "e ApanA rAjavaidya che; gavarnara sAheba jamavA bese tyAre rivAja mujaba te hAjara rahe che ane Aje kaI vAnI gavarnarane anukULa Ave tevI nathI, teno cukAdo ApI, te te vastu Tebala uparathI laI levarAve sAnkone navAI to lAgI; paNa ekadama kazI bAbatano virodha karavo yogya na kahevAya, ema mAnI, teNe vaidyanI kAmagIrI cakAsI jovAno vicAra karyo. ane thayuM paNa tema ja. vaidya Tebala upara AvatI sArI sArI cIjo, 'Aje vAdaLa che', 'Aje pavana che', 'Aje TADha che', 'Aje amuka tithi-vAra che', ema vaidaka ane jyotiSanAM bahAnA heThaLa, pAchI levarAvavA mAMDI. sAnko badhI sArI sArI cIjo mAtra dekhADavA pUratI lavAtI joIne, tathA potAne mATe niSiddha karatI joIne, akaLAyo. paNa pachI kazuMya khAvAnuM maLe che ke nahi, te jovA mATe thobho. chevaTe te bolI UThyo, "vaidyarAja, mAruM AyuSya vadhe ane mArI taMdurastI sacavAya, e mATe tamAre mane bhUkhe ja mArI nAMkhavAno rasto levo che ke zuM? mATe abaghaDI mArA oraDAmAMthI cAlyA jAo, nahi to tamAruM to zuM paNa A TApumAM jeTalA vaidyo che, te badhAnuM mAthuM huM phoDAvI naMkhAvIza. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnkonuM gavarnara rAja! 239 kAraNa ke, tamArA zAstra pramANe to mANasoe bhUkhe TaLavaLatA marI javuM, e ja sArI rIte jIvavAno dhorI mArga hoya ema lAge che!" pelo vaidya jarA vadhAre paDatI ramata ramAI gaI ema mAnI DarI gayo; paNa eTalAmAM DayUke yojanA pramANe mokalelo eka kAsada doDato doDato bhojanakhaMDamAM dhasI Avyo. DayUke te patramAM tAkIdanI sUcanA mokalI hatI ke, "mArA jAsUso taraphathI mane jANavA maLyuM che ke, ApaNA dumanoe TApu upara bhAre taiyArIo sAthe caDAI karavA vicAryuM che. tethI tame e bAbata pUratA sAvaceta rahejo. mane evA paNa khabara maLyA che ke, traNa ke cAra jaNa tamAruM khUna karavA mATe chUpe veze killAmAM dAkhala paNa thaI gayA che. tamAre joItI kumaka huM mokalAvato rahIza, e bAbata bephikara rahejo, paraMtu tamAre pote ajANyAo sAthe maLavA-bhaLavA bAbatamAM bahu sAvaceta rahevuM. darabAragaDha, tamAro mitra savAranA cAra vAgye. DayUka" sAnkoe kArabhArI pAse A patra vaMcAvyo hato. teNe vAMcavAnuM pUruM karyuM eTale tarata sAnkoe kArabhArIne hukama karyo ke, "pelo vaidya ja dumano sAthe bhaLI gayelo lAge che; kAraNa ke, Aje te mane bhUkhe mArI nAMkhavAnI peravI karIne ja Avyo hato; mATe tene jhaTa kedamAM pUrI do." paNa pelA kArabhArIe sAnkone jaNAvyuM ke, "nAmadAra, Ajano badho khorAka Apane mATe maThavALAoe khAsa mokalAvyo che. paNa e maThavALAo duzmano sAthe bhaLI gayelA paNa hoya; mATe DayUka sAhebanI sucanA pachI mAro evo abhiprAya che ke, bahArathI Avelo A badho khorAka Ape jarAya na khAvo; paNa ahIM nokara-cAkara mATe taiyAra thayelo sAdo khorAka ja atyAre khAI levo; sAMjathI to pachI ApaNe rasoDe ja kALajIpUrvaka taiyAra thato khorAka Apa marajImAM Ave tema khAjo." sAnkone te vAta nAchUTake kabUla karavI paDI. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 sAnkonuM gavarnara-rAja! bArIethI navI bilADIo aMdara AvatI baMdha thaI, eTale DaoNna kivakasoTa have kamarAmAM ghUselI bilADIo upara tUTI paDayA. paraMtu, bilADIne AMtarIne pachI tenA upara tUTI paDavuM, enA jevI jokhamakAraka cIja bIjI koI nathI. kAraNa ke, bilADIne bahAra javAno rasto na rahe, tyAre te maraNiyA jevI thaI jaIne sIdhI tamAre moMe ke gaLe ja vaLage che. enI e maraNa-cUDa evI kAramI hoya che ke, temAMthI bhAgye bacAya. e vastu yAda rAkhyA vinA, DaoNna kivakasoTa to potAnA oraDAmAM peThelI bilADIone potAnA duzmana mAyAvI jAdugaro samajI, temane khatama karavAnA irAdAthI ughADI taravAre temanI pAchaLa paDyA. beeka bilADIo to, jIva upara AvI, bArI e thaI bahAra kUdI paDI. paNa chellI eka bilADI aMtarAI gaI, ane te have jIva upara AvI jaIne DaoNna kivakasoTanA moM upara ja lapakI. tenA paMjAmAM ane bacakAmAM DaoNna kivakasoTanuM nAka AvI gayuM. DaoNna kivakasoTa bhayaMkara cIsa pADI UThyA. DayUka ane Dacesa nAITanI e kAramI cIsa sAMbhaLI tarata temanA kamarA tarapha doDI gayAM. AkhA mahelanAM badhAM bAraNAMnI eka AlA-cAvI temanI pAse hatI ja. te vaDe DaoNna kivakasoTanuM bAraNuM ughADI teo aMdara peThAM. yUke nAITanI karuNa paristhiti joI, bilADIne jorathI pakaDI ane bIjAoe tenA paMjA vagere DaoNna kivakasoTanI cAmaDImAMthI choDAvyA. chUTI thayelI te bilADIne tarata ja DayUke jorathI bArI bahAra phagAvI dIdhI. DaoNna kivakasoTanA moM upara UMDA ujharaDA paDayA hatA ane temanI mAThI vale thaI hatI. tarata ja malamapaTTA maMgAvavAmAM AvyA ane AlTisiDorAe pote potAnA gorA gorA hAthe nAITane e malamapaTTA lagAvyA. pachI e malamapaTTA lagAvavAne bahAne temanA kAna pAse mAM laI jaI, teNe temanA kAnamAM saMbhaLAvI dIdhuM, "bIjAonAM premabharyA hRdaya toDanAranI A ja vale thAya!" DaoNna kivakasoTane pAMca divasa pathArIvaza rahevuM paDayuM. DayUka ane Dacesane paNa potAnI mazkarInuM AvuM pariNAma AveluM joI manamAM kheda thayo. ane teo have temanI sAravAramAM dila daIne lAgI gayAM. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 DaoNna kivakasoTa! DaoNna kivakasoTa potAnA moM upara lagAvelA vicitra malamapaTTAone kAraNe eka divasa lAgalagaTa bahAra nIkaLyA nahatA. eka rAte temanA oraDAnuM bAraNuM koI dhIme rahIne cAvIthI ughADatuM hoya ema temane lAgyuM. thoDI vAramAM eka kALo jhabhbho paherelI bAI hAthamAM mINabattI sAthe aMdara dAkhala thaI. DaoNna kivakasoTa tene koI paralokanuM sattva mAnI, edakama pathArImAM beThA thaI gayA. pelI paNa temane beThA thaI gayelA joI, tathA temanA moM uparanA vicitra malamapaTTA joI gabharAI gaI. tenA hAthamAMthI mINabattI paDI gaI ane olavAI gaI. DaoNna kivakasoTa tarata paramAtmAne yAda karavA lAgyA ane bolyA, bhUta ke DAkaNa je ho te, tamAre zI icchA che te mane jaNAvazo. huM dhArmika khristI hoI, tamArI avagatimAMthI tamAro uddhAra je vidhi karavAthI thaI zake tema haze te huM jarUra karAvIza." pelIe aMdhArAmAM je kahyuM, "huM koI bhUta-DAkaNa nathI; huM to DacesanI tahenAtabAnu chuM, ane mArA eka aMgata kAmamAM tamArI madada prArthavA AvI chuM." DaoNna kivakasoTe kahyuM, "tame jo koI prema-prakaraNa aMge AvyAM ho, to mane mApha karo; huM mArA prema rAjJI leDI DulasiniyAne arpaNa thaI cUkelo chuM." pelI tADUkI UThI, "prema-prakaraNa? tame mane zuM dhArI lIdhI? nAITa tarIkenI tamArI khyAti sAMbhaLI huM tamArI madada mAgavA mATe AvI, tyAre tame A kevI vAto karo cho? paNa have to pahelAM mane mArI mINabattI saLagAvI AvavA do; tamArI sAthe aMdhArAmAM vAta karavI, e paNa jokhamakAraka che." pelI tarata mINabattI saLagAvI lAvavA bahAra gaI; paNa DaoNna kivakasoTane have A badhI bAIo upara bharoso rahyo nahato; te ema ja mAnI beThA hatA ke, A badhI bAIo temane lobhAvavA ane bhraSTa karavA judA judA kAvAdAvA karI rahI che. eTale te bAraNuM aMdarathI Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnkonuM gavarnara-rAja! 241 baMdha karavA jhaTapaTa pathArImAMthI UThayA. tevAmAM ja pelI bAI mINabattI saLagAvI lAvIne aMdara dAkhala thaI. DaoNna kivakasoTane sAmA AvatA joI, te tarata bInI ane bolI, "mahAzaya, nAITa, tamArA hAthe mAruM ziyaLa to gumAvI besavAno vAro nahIM Ave ne? huM to, UlaTI, strIone bhraSTa karanAra eka badamAza sAme, tamArI madadanI AzAe ja AvI chuM." DaoNna kivakasoTa tarata pathArImAM besI gayA; temaNe pelIne nirAMte potAnI vAta kahevA jaNAvyuM. pelIe dUra khUrazI upara besI dhImethI potAnI vAta kahevA mAMDI. teno sAra e hato ke, "huM sArA kuTuMbanI chuM, paNa mArA pati najIvA akasmAtamAM apaMga banyA pachI, temanI nokarI cAlI gaI, ane thoDA divasa bAda te gujarI gayA. tyAra bAda huM mArI dIkarI sAthe A DacesanI nokarImAM joDAI. mArI dIkarI bahu svarUpavatI hatI, ane soLa varasa thatAM to tenA rUpanI khyAti comera phelAI. daramyAna A DayUka sAhebanA eka tavaMgara jAgIradArano putra tenA premamAM paDyo. tene game tema samajAvI tathA lagna karavAnuM vacana ApI, teNe tene bhraSTa karI. paNa have te lagna karavAnI nA pADe che. DayUka sAhebane meM ghaNI phariyAdo karI, paNa e jAgIradAra pAsethI TUka sAhebane ghaNI vAra paisA uchInA levA paDatA hovAthI, te pote kazuM karavA mAgatA nathI. eTale have tamArI khyAti sAMbhaLI, huM tamArI pAse madadanI AzAe AvI che. game tema karI, tene pelo pote ApelA vacana pramANe paraNe ema karo. mArI dIkarInA rUpanAM huM mAre moMe zAM vakhANa karuM? DacesanI tahenAtabAnuomAM AlTisiDorA bahu rUpavALI gaNAya che, paNa e bahu nakharALI che ane teno zvAsa bahu gaMdhAya che. are, amArI cesa paNa game teTalAM rUpALAM che, paNa temanA paga upara be bhagadALAM che, ane temAM thaIne temanA zarIramAM bharelI gaMdakI kAyama vahyA kare che. e to DuMgarA dUrathI ja raLiyAmaNA!" ATaluM e bolI rahI, teTalAmAM to e oraDAnuM bAraNuM jhaTa UghaDI gayuM ane pelI bAju DaoNnA raoNDrIgIjha tarata cIsa pADI UThI. tenA hAthamAMthI mINabattI paDI gaI. AkhA oraDAmAM aMdhAruM thaI gayuM ane DaoN.-16 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 DaoNna kivakasoTa! koIe AvI tene gaLethI evI capasIne pakaDI ke tenAthI eka zabda paNa bolAyo nahi. pachI bIjA koIe tenA kUlA ughADA karI evA jorathI capocapa sapATo ThokavA mAMDI ke, bicArI adhamUI thaI gaI. DaoNna kivasoTa DaranA mAryA pathArImAMthI hAlyA paNa nahi. paNa pelIne khokharI karyA pachI pelA humalAkhoro DaoNna kivasoTa tarapha paNa AvyA; teoe cAdara UMcI karI, DaoNna kivakasoTane evA jorathI cUMTalA bharyA ke temane paNa chevaTe potAnA mukkA ThoMsA vAparavA paDayA. aeka kalAka AkhA zarIre temane khUba cImaTo bharyA bAda pelAo e oraDAmAMthI cAlyA gayA. pelI bAju oNDIgIjha DaoNna kivakasoTa tarapha joyA vinA kapaDAM ThIkaThAka karI laI oraDA bahAra cAlI gaI. ane DaoNna kivakasoTa paNa potAnA jAdugara duzmanonuM ja A navuM parAkrama gaNI, potAnA zarIranI cImaTAothI thayelI vale ane baLatarAno vicAra karatA hatAza thaI paDI rahyA. rAta paDatAM vALu karI have sAnko potAnA amuka vizvAsu mANaso sAthe nagaracaryA mATe nIkaLyo. rastAmAM ja be jaNa jhaghaDo karatA tenA jovAmAM AvyA. temane chUTA pADI, laDavAnuM kAraNa pUchatAM jaNAvyuM ke, teomAMno eka jaNa jugArI hato, ane bIjo gArIone aDDA upara kheMcI lAvanAra dalAla hato. dalAla pelA jugArI pAse dalAlInA vadhu paisA mAgato hato; kAraNa ke, pelo jugArI Aje vadhu rakama jItyo hato. pelo jugArI rojanA dhArA mujaba ja rakama cUkavavA taiyAra hato. sAnkoe baMnenI vAta sAMbhaLyA pachI cukAdo Apyo ke, jagArIe pelA dalAlane so riyala ApavA ane bIjA trIsa garIba kedIo mATe ApavA. pelA dalAle e paisA laI TApu bahAra cAlyA javuM ane pharIthI daza varSa lagI kadI pAchA na AvavuM. kAraNa ke, jugAra jevI pravRttimAM mArA rAjyanA mANaso bhaLe, e huM icchanIya gaNato nathI; lokoe AjIvikA mATe utpAdaka zrama karavo joIe." Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnkonuM gavarnara-rAja! 243 uparAMta sAnkoe jugAranA aDDA calAvanArane paNa sajA karavA vicAra karyo. paNa pelA kArabhArIe kahyuM ke, e badhA tavaMgara tathA lAgavagavALA loko che, ane DayUka pAsethI paravAnA laIne e aDDA calAve che, mATe te bAbatamAM ekadama pagaluM bharatAM pahelAM vicAra karavo paDaze. sAnkoe paravAnAvALAone choDI, paravAnA vinAnA je aDAo cAlatA hoya, te badhAne tAbaDatoba zodhI kADhI baMdha karAvavAnuM pharamAna kADhayuM. have ApaNe pelA raoNDIgIjhanA kissA tarapha pAchA vaLIe. vAta ema banI hatI ke, e raoNDIgIjha rAtanA ekAMtamAM potAnA oraDA bahAra nIkaLI ke tarata tenI sAthe sUtelI bIjI bAI gupacApa tenI pAchaLa thaI. e badhI bAIomAM arasaparasa bahu verajhera cAlatAM hoya che. pelIe raoNDIgIjhane nAITanA kamarAmAM pesatI joI, rAjI thatAM thatAM Dacesane cADI khAdhI ke, nAITanA oraDAmAM prema-lIlA cAle che. Dacese DayUkane khabara ApIne AlTisiDorAne sAthe lIdhI ane bAraNA bahAra UbhA rahI, kAna mAMDI badhuM sAMbhaLavA mAMDayuM. aMdara jyAre AlTisiDorAnI niMdA pUrI thaI ane DacesanI niMdA zarU thaI, tyAre ekadama gusse thaI teo traNe oraDAmAM ghUsI gayAM ane aMdhArAmAM pelAM baMne jaNane sArI paThe khokharAM karyAM. pachI Dacesa DayUka pAsa jaI, temane badhI vAta kahI saMbhaLAvI. DaoNna kivasoTe have ahIM ALasu thaIne paDI rahevA karatAM, saragosA tarapha nAITonI TurnAmeMTa thavAnI hatI, tyAM javA UpaDavAno vicAra lUka AgaLa jAhera karyo. thoDI vAramAM to AkhA darabAragaDhamAM e vAta phelAI gaI. tarata ja tyAM raoNDIgIjha potAnI putrIne laIne doDI AvI ane DaoNna kivakasoTane DayUkanA dekhatAM ja, potAnI putrInI bAbatamAM nyAya maLe tevuM karIne ja javA vInavavA lAgI. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 DaoNna vikasoTa! DaoNna kivaksoTe tarata ja pelAnI zodhamAM tenI jAgIra upara jaI, tene raoNDIgIjhanI dIkarI sAthe paraNavA ane nahi to laDavA AvI javA paDakAravAno niradhAra jAhera karyo. DayUka akaLAyA. temaNe evo toDa kADhayo ke, te pote je e chokarAne pakaDI maMgAvaze, tathA amuka nizcita divase tene kAM to A dIkarIne paraNavA athavA DaoNna kivakasoTa sAthe saunI samakSa nAITonI rIta pramANe bakhtara paherI laDIne e bAbatano pheMsalo lAvavA sUcavaze. pelAM mA-dIkarIne te kSaNathI darabAra-gaDhanAM nokariyATa nahi paNa nAITa pAse madada mAgavA mATe AvelA mahemAna gaNavAno hukama apAI gayo. sAnkone gavarnara thaye sAtamI rAta hatI. ane divasanA kAsakAja pachI thAkIne te UMghavA lAgyo hato. tevAmAM madharAte acAnaka AkhA mahelamAM dhamAcakaDI macI rahI, ane "dhAjo!" "dhAjo!' 'duzmano!' 'dazamano!" evA pokAra cotarapha saMbhaLAvA lAgyA. mArA kApanA, zastronA khaNakhaNATanA tathA nagArAM-raNaziMgAnA avAja paNa cotaraphathI AvavA lAgyA. ekadama eka hajUriyo sAnkonA sUvAnA oraDAmAM dhasI Avyo ane tene jagADIne kahevA lAgyo, "nAmadAra, UTho, UTho, ApaNA sainikonI AgevAnI levA jaladI taiyAra thaI jAo; duzmano cheka killAmAM dhasI AvyA che. have to ApanI bahAdurI ane parAkrama ja amane saune bacAvI zakaze!" are bhAI, paNa laDavA javAnuM hoya to mArA mAlika DaoNna kivaksoTane bolAvo, ane DayUka sAhebane khabara Apo; huM to vaLI kaye dahADe kadI laDavA gayo chuM?" are, nAmadAra Apa AvI DhIlAza batAvazo, to amArA badhAnuM zuM thaze? atyAre ApaNAM mANaso jIvasaTosaTanI laDAI laDI rahyAM che; Apa jo taiyAra thazo to Apane dekhIne ja te darekanA hAthamAM Page #295 -------------------------------------------------------------------------- Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnkAne be hAle varace bAMdhI raNamedAnamAM javA taiyAra karyo. -pR0 245 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnkonuM gavarnara-rAja ! 245 vIsa vIsa jaNanuM jora Avaze. atyAre Apa nAmadAra Ama amane visArI mUko, e to bahu kharAba kahevAya. ,, Ama kahetAM kahetAMmAM to eka be jaNAe AvI, sAnkone parANe pakaDI rAkhI, be moTI DhAlo tenI be bAja tANIne bAMdhI dIdhI ane pachI bahAra rahelA hAthamAM eka bhAlo pakaDAvI dIdho. gaLAthI paga sudhI pahoMcatI e moTI DhAlothI tene evI rIte jakaDI levAmAM Avyo hato ke, e bhAlAno Teko to tene UbhA rahevA mATe ja levo paDe tema hatuM. pachI tene dhakelatA ane bUmo pADatA e sau bahAra laI AvyA. paNa pachI saheja AgaLa dhakelatAM te bicAro cattApATa gabaDI ja paDayo ane pachI to tyAM aMdhArAmAM eTalI badhI doDadhAma ane dhamAcakaDI macI rahI ke koNa kayAM paDayuM che ke koNa zuM kahe che, te ja jANI zakAya tevuM na rahyuM. be virodhI ToLAMo jANe khUnakhAra jaMgamAM macyAM hoya evI ThokAThoka tathA bUmAbUma macI rahI. bicArA sAnko upara thaIne keTalAya loko AmathI tema ane temathI Ama doDI gayA, ane te Akhe zarIre kacarAI-chUMdAI gayo. tenI upara-nIce DhAla na hota, to te kayArano loco ja banI gayo hota. cAre tarapha duzmanone zerIomAM ja rokavA ADaco UbhI karavA hukamo apAtA hatA; bhaDAkA, dhaDAkA thatA hatA; tathA ghAyala thayelAo kaNasatA hoya ane 'pANI' 'pANI' kahetA karAMjhatA hoya tevA avAjo AvatA hatA. sAnko to dhaMTInAM be moTAM paDiyAM vacce dabAyo hoya tema asahAyapaNe anaMta vedanA anubhavI rahyo hato. tene potAnA prANa hamaNAM ja nIkaLI jaze ema lAgyuM. chevaTe, teNe paramAtmAne yAda karavA mAMDayA tathA bAdhA rAkhI ke, jo A ghamasANamAMthI te jIvato raheze, to te e ja ghaDIe A badhI gavarnarapaNAnI balAmAMthI chUTo thaI jaze. ane bhagavAne jANe tenI prArthanA sAMbhaLI hoya, tema thoDA vakhata bAda AsapAsathI AnaMdanA avAjo saMbhaLAvA lAgyA: "gavarnara sAhebano jaya ! duzmano hAryA! ApaNe jItyA! duzmano bhAgyA! duzmano ThAra thayA! i.' ,, Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 DaoNna kivansoTa! pachI to keTalAya mANaso hAthamAM saLagatI mazAlo laI e tarapha dhasI AvyA ane gavarnara sAhebane abhinaMdana ApavA mATe zodhavA lAgyA. e loko moTethI aMdara aMdara vAto karatA hatA ke, gavarnara sAheba jAte DhAla-bhAlA sAthe laDAImAM AgaLa nIkaLyA tethI ja A vijaya maLyo che. have to duzmanonI pAsethI maLelI vastuo gavarnara sAheba saune sarakhI vaheMcI Ape eTale basa!" sAnkoe mAtra dhImethI eTaluM ja kahyuM, "bhAIo, mane beTho karo ane A baMdhanomAMthI chUTo karo." pelAoe sAnkone Ubho karI, DhAlonA baMdha kApI nAMkhyA, eTale sAnkoe tarata pIvAnuM thoDuM pANI maMgAvyuM. pelAo pANI lAvyA eTale te pIne, bolyA cAlyA vinA sAnko sIdho tabelAmAM gayo, ane tyAM potAne hAthe Depalano sAmAna kasI, tenA upara savAra thaI tyAMthI cAlI nIkaLyo. cUkanA mANaso, ane khAsa karIne pelo kArabhArI, jene DayUke A AkhI yojanA soMpI hatI, te AbhA thaI gayA. temane lAgyuM ke, temanAthI vadhAre paDatI mazkarI thaI gaI che. teo DayUka sAhebano hukama Ave tyAM sudhI sAnkone TApunI rAjagAdI khAlI na rAkhavA samajAvavA lAgyA. paNa sAnkoe to eTaluM ja kahyuM, "bhAIo, huM gavarnara thavA jamyo nathI, ane gavarnarapaNuM mane sade tema nathI. huM khetI karanAra kheDUta tarIke janmyo chuM, ane e ja jIvana mane mAphaka Ave tema che. gavarnarapaNAno svAda meM laI lIdho: rAjavaidya kahe teTaluM khAvAnuM; amaladAro kahe teTaluM kAma karavAnuM ane pachI laDatAM AvaDatuM na hoya to paNa parANe laDavA nIkaLavAnuM tathA lokonA paga nIce chUMdAvAnuM mane pasaMda nathI. huM eka miniTa ahIM thobhavA mAgato nathI." ATaluM kahI, sAnkoe aMdhArAmAM ja DayUkanA zahera tarapha javA Depalane hAMkavA mAMDyo. 10 raoNDIgIjhanI dIkarIno premI to kyArano phalenDarsa tarapha bhAgI gayo hato; chatAM DayUka ane cese DaoNna kivakasoTano paDakAra jhIlavAnI ane TUMka Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnkonuM gavarnara-rAja! 247 yuddha yojavAnI taiyArIo karavAnuM to cAlu ja rAkhyuM. temaNe potAnA hajariyAomAMthI TaoNsilaoNsa nAmanA mANasane taiyAra karyo ane potAno bhAga kevI rIte bhajavavo te tene samajAvI dIdhuM. be divasa bAda yUke DaoNna kivakasoTane khabara ApI ke, cAra divasanI aMdara pelo bevaphA premI temanI sAme yuddha khelI levA AvavA kabUla thayo che. DaoNna kivakasoTane potAnAM prema-zaurya dAkhavavAnI AvI taka maLI, te badala te bahu rAjI thayA. A tarapha sAnko rastAmAM thayelA thoDA rokANane kAraNe cheka aMdhAruM thayuM tyAre bhUkanA darabAragaDhathI doDheka gAu dUra rahyo. teNe savAra thaye ja AgaLa javAnuM vicArI, bAjAmAM kayAMka rAte paDI rahevA jevI jagA zodhavA mAMDI. ema zodhatAM zodhatAM khabara rahI nahi, ane jAnA vakhatanAM khaMDeranA eka khADAmAM gadheDA sAthe te gabaDI paDyo. e khADo keTalo UMDo haze enI tene kalpanA to hatI nahi, eTale te ema mAnavA lAgyo ke pAtALa sudhI UMDA koI khADAmAM ja te UtarI rahyo che. paraMtu aDhAreka phITa UMDe gayA pachI tarata te gadheDA upara beThelI hAlatamAM ja taLiye pahoMcyo ane thobhyo. teNe have AsapAsa hAtha lAMbo karI kayAMka javAyanIkaLAya tevuM kahyuM che ke nahi, enI tapAsa karavA mAMDI; paNa e khADo cAre taraphathI evo UbhaDaka hato ke, upara caDhAya ke javAya tevuM hatuM ja nahi. vaLI aMdhArAmAM game te bakholamAM hAtha nAMkhavo e paNa sahIsalAmata na gaNAya. eTale teNe AsapAsa koI jatA AvatAne kAne potAno avAja jAya tevI bUmo pADavA mAMDI. tenA gadheDAe paNa e askamAtathI gabharAI bUmo pADavAmAM sAtha purAvavA mAMDayo. kaI apazukaniyALa ghaDIe pote gavarnarapaNAnI lAlacamAM gherathI nIkaLyo, ane gavarnara banyo, eno vicAra tene AvavA lAgyo. gavarnara banyA pachI potAnI strIne lakhelA kAgaLanA javAbamAM tenI strIe kevAM khuzIAnaMda darzAvyAM hatAM, tathA potAnI chokarI mATe koI rAjadarabArI juvAnane pati tarIke pasaMda karavAnA potAnA vicAra badala kevA dhanyavAda ApyA hatA, te badhuM tene yAda AvavA mAMDyuM, ane tenA du:khano pAra na rahyo. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! have banavAkALa, te e ja divase savAre DaoNna kivakasoTa aMdhAre aMdhAre ja potAnI jAtane ane ghoDA rojhinaeNnTIne kasarata ApavA khAtara te tarapha pharavA nIkaLyA hatA. rastAnI bAjue Ama tema ghoDAne doDAvatAM doDAvatAM acAnaka rojhinaeNnTI e khADAne kinAre ja AvI gayo, ane DaoNna vikasoTe mAMDa mAMDa tene aMdara gabaDato rokI lIdho. pachI pote kayA khADAmAM gabaDatAM bacI gayA te jovA temaNe ghoDAne paDakhe pheravI, ghoDA upara beThAM beThAM ja nIce najara karI joI. tevAmAM temane aMdarathI koInI bUmano avAja Avato saMbhaLAyo. 248 temaNe jhaTapaTa nIce UtarI, kinAre jaI, uparathI pUchaparacha karI joI, ane sAnko ja tenA gadheDA sAthe aMdara paDayo che e jANI, tarata te pAchA darabAragaDha tarapha mArate ghoDe gayA ane yUkane khabara ApI, doraDAM, mANaso vagerenI madada laI pAchA AvyA. kahevAnI jarUra nathI ke, mahAmahenate doraDAM vagerethI sAnkone tathA Depalane bahAra kheMcI kADhavAmAM AvyA. pachI darabAragaDhamAM lAvI, tene khavarAvI-pIvarAvI tAjo karyA pachI tene mAMe DayUka vagere saue tenA gavarnarapaNAnI ane teNe karelA gAdItyAganI vAta sAMbhaLI. te ja divase baeNreTariyothI pelo kArabhArI paNa AvI pahoMcyo ane teNe DayUkane tathA Dacesane sAnkoe kevA DahApaNabhera rAjakArabhAra calAvyo hato tathA nyAya cUkavyo hato tenI vAto paNa karI. evA bhalA mANasane pote mazkarI karavA jatAM nAhaka herAna karyA te badala teNe kheda paNa vyakta karyA. yUke tathA Dacese mana sAthe nakkI karyuM ke, ApaNe sAnkone jarUra kaMIka madada karavI tathA yogya nokarIe rAkhI levo. paNa teo sAnkonI potAnA mAlika pratyenI vaphAdArInI gaNatarI karyA vinA A badhAM lekhAM mAMDatAM hatAM. paraMtu te vAta pachI. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 taMdvayuddhamAM vijaya ! taMdvayuddhano bhayaMkara divasa AvI lAgyo. raNamedAna upara UMco maMca parIkSakone besavA mATe Ubho karavAmAM Avyo. phariyAdaNo raoNDrIgIjha ane tenI dIkarI paNa tenA upara ja beThAM. AjabAjanAM zahero ane gAmomAMthI hajAro loko A DhaMdvayuddha jovA ekaThA thayA hatA. ghaNAoe to taMdvayuddha e zabda ja sAMbhaLyo nahoto. mArzala prathama AvIne raNamedAnanI sthiti bArIkAIthI tapAsI gayo: kayAMya ghoDo Thokara khAya tevo khADo ke pocI jamIna to nathI! - tyAra pachI DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA raNAMgaNamAM dAkhala thayA. tyAra bAda temanA pratispardhI tarIke Ubho karavAmAM Avelo pelo hajUriyo TaoNsilaoNsa paNa Avyo. baMne jaNa bakhtara ane lokhaMDI TopathI barAbara DhaMkAyelA hatA eTale koInuM mAM dekhI zakAtuM na hatuM. TaoNsilaoNsano ghoDo dharatI dhamadhamAvato hoya tema cAlato hato ane tenuM bakhtara jhaLAMhaLAM thatuM hatuM. DamUke tene barAbara zIkhavI rAkhyuM hatuM ke, game tema karIne DaoNna kivakasoTano jIva bacAvI levo; ane tethI pahelA hallA vakhate ja temane gabaDAvI pADavAnI dAnata na rAkhavI. have TaoNsilaoNsa pelI phariyAdaNa strIo tarapha gayo ane potAnI sAthe lagna karavA icchatI chokarIne teNe joI lIdhI. pachI mArzale e mA-dIkarI pAse AvI temane pUchayuM, "tamArI phariyAdanI saccAI puravAra karavA tame DaoNna kivakasoTa da lA mAMzAne DhaMdvayuddhamAM utAravAnuM khuzIthI 249 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 DaoNna kivakasoTa! svIkAro cho, tathA te hAre ke jIte tenA upara tamArI phariyAdanI saccAI ke khoTAI puravAra thavA devA rAjI cho?" baMnee khuzIthI hA pADI. DayUka, Dacesa vagere have maMca upara AvIne birAjyAM ane raNamedAnanI AsapAsa prekSakono moTo samudAya vIMTaLAIne Ubho rahyo. - sau prekSakonI ane parIkSakonI jANa mATe, pachI moTethI, yuddhanI zarato nIce pramANe jAhera karavAmAM AvI: jo DaoNna kivakasoTa jIte, to temanA pratispardhIe DaoNnA raoNDIgIjhanI dIkarI sAthe lagna karavuM ane jo DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA hAre, to pelo pratispardhI DaoNnA raoNDrIgIjhanI putrI sAthe lagna karavAnI zaratamAMthI mukta thAya; tema ja nukasAnI badala bIjuM kAMI paNa vaLatara pelI na mAgI zake. mArzale have baMne pratispardhIone sAmasAme cheDe temanA niyata sthaLe UbhA rAkhyA. raNaziMgAM phUMkAvA lAgyAM ane Dhola gaDagaDavA lAgyAM. DaoNna kisoTe paramAtmAne tathA leDI DulasiniyAne yAda karI lIdhAM ane AgaLa dhasavAnI nizAnI thAya tenI rAha jotA te UbhA rahyA. paNa sAme pakSe kaMIka judo ja ghATa thayo hato. pelA hariyA TaoNsilaoNse raoNDIgIjha bAnunI dIkarIne jiMdagImAM pahelI vAra joI hatI, ane te pote tenA rUpathI eTalo mohita thaI gayo hato ke, tene kema karIne meLavavI enA ja vicAramAM te paDI gayo. have jo te A taMdrayuddhamAM DaoNna kivakasoTane harAve, to to draDhayuddhanI zarata pramANe te e suMdarIne paraNavAnI zaratamAMthI ApoApa mukta thaI jAya. ane jo DaoNna kivakasoTane hAthe pote jANI joIne hAravAnI peravI kare, to e dhasArA vakhate kaMIka katholuM vAgI bese to jAnathI ja potAne hAtha dhovA paDe! DaoNna kivakasoTa to e baMne strIonI IjajatanA rakSaNahAra tarIke bahAra paDatA hoI, pratispardhIne gabaDAvI nAMkhavAnI banatI badhI koziza karavAnA ja! eTale dhasAro zarU karavAnI nizAnI thaI, ane DaoNna kivakasoTe rojhinenTIne jorathI doDAvavA eDI lagAvI, tenI sAthe TaoNsilaoNse AgaLa dhasavAne badale bUma pADI mArzalane potAnI pAse bolAvyA. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMdvayuddhamAM vijya! 251 mArzala ekadama pAse doDI gayA; TaoNsilase mArzalane pUchayuM, "A kaMkayuddha huM pelI suMdara yuvatIne paraNuM ke na parANuM e muddAsara ja laDavAnuM che ne? mArzale 'hA' kahI. eTale TaoNsilaoNse kahyuM, "to mAro aMtarAtmA have e suMdarIne meM dIdhelA dagAthI eTalo badho DaMkhavA lAgyo che ke, mArAthI A yuddha laDI zakAya tema ja nathI. tethI huM mArI jAtane hArelI jAhera karuM chuM ane huM e suMdarIne A kSaNe ja paraNavA taiyAra chuM." have mArzala to dhvaMdvayuddhanuM A AkhuM ThaThThA-kAvataruM racavAmAM bhUkano sAgarIta hato. pelA jAgIradAranA chokarAne badale vezapalaTo karAvI TaoNsilaoNsane teNe ja taiyAra karyo hato. eTale e to evo chobhIlo paDI gayo ke, zo javAba Apavo e ja tene samajAyuM nahi. e daramyAna DaoNna kivakasoTa dhasamasatA cheka raNamedAnanI vaccovacce AvI gayA hatA. paNa potAnA pratispardhIne jarAya khasato na joI, te AzcaryamAM paDI gayA. DayUka paNa UMcAnIcA thavA lAgyA, ane sau prekSako paNa. mArzala DayUka pAse jaIne TaoNsilaoNse karelI vAta kahI, eTale DayUka ekadama gusse thaI gayA. paraMtu TaoNsilaoNse DaoNnA raoNDIgIjha pAse jaIne sAdara vinaMtI karI, "maeNDama, huM tamArI A suputrIne paraNavA taiyAra taiyAra chuM; eTale phariyAda-takarAra-ke-jhaghaDo karavAnI, ke laMbAvavAnI kazI ja jarUra nathI." DaoNna kivasoTa e sAMbhaLI tarata ja bolI UThayA, "to to pachI huM paNa A keMdvayuddhanI pratijJAmAMthI ApoApa mukta thayo. have to e be jaNanuM lagna karAvavuM- tatkALa karAvavuM, e ja mAro dharma thaI rahe che." yUke have TaoNsilaoNsa pAse AvI tene pUchayuM, "kema nAITa, e vAta sAcI che ke, tame tamArA aMtarAtmAnA avAjane mAna ApI, A keMdvayuddhamAMthI nIkaLI javA mAgo cho?" "hA, jI," TaoNsilaoNse javAba Apyo. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 DaoNna kivakasoTa! TaoNsilaoNse have potAno Topa ane bakhtara utarAvI nAkhyAM. paraMtu, tenuM moM khulluM thatAM ja DaoNnA raoNDIgIjha ane tenI putrI bolI UThayAM, "dago, dago!" A to, bhUkanA hajUriyAne mArA patine sthAne goThavI devAnuM kAvataruM che! mAro kAyadesara pati bIjo ja mANasa che, A nahi!" pelI chokarI bUma pADI UThI. paNa DaoNna kivakasoTa have vacce paDyA. temaNe kahyuM, "bAbu, AmAM dago phago kAMI nathI; tathA DayUka sAhebano paNa kAMI vAMka nathI. A to mArA duzmana jAdugaro, je mAro pIcho karI rahyA che, teoe A TUMkayuddhamAM vijetA nIvaDavAno yaza mane prApta na thAya, te mATe kevaLa karelI najara-baMdhI che; eTale tame tamArA sAcA patine have eka mAmUlI hajUriyAnA rUpamAM ja dekho cho. mArI najarabaMdhI paNa e badamAzoe evI karelI che ke, huM paNa AkhA jagatanI sauMdaryarAjJI leDI DulasiniyAne lasaNa-gaMdhAtI eka gAmaDiyaNa tarIke ja joI zakuM chuM. eTale tame mArI salAha mAnI, hAla turata tene paraNI ja lo; atyAre te paraNavA kabUla thayo che, eTaluM ja basa che; enuM rUpa to yogyakALe badalAI raheze, ane huM pote e jAdugaronI A tathA bIjI sarva mAyAjALa jaladI toDI ApavAnI tamane khAtarI ApuM chuM." joke, potAnI majAka potAnA ja lamaNAmAM vAgyA jevuM thayuM hovAthI khUba gusse thaI gayA hatA, chatAM DaoNna kivakasoTano khulAso sAMbhaLI ekadama hasI paDyA. ane temaNe paNa hasatAM hasatAM kabUla karyuM ke, "A mAro hajAriyo haragija nathI! paNa hAla turata A mANasane ApaNe paMdareka divasa aTakAyatamAM rAkhIe, ane daramyAna tenuM moM badalAyA che ke nahi te joIe. DaoNna kivakasoTa jevA vIrapuruSa sAme e badamAza jAdugarono jAdu lAMbuM cAlavAno nathI; mATe ApaNe A lagna hAla turata mokUpha rAkhIe, to sAruM." paNa sAnko vacce ja bolI UThayo, "mArA anubhavanI vAta sAMbhaLo to, mArA mAlikanI bAbatamAM AvA kissA banatA ja Ave che; ane e jAdugaro kyAre hAthamAM Avaze ane temanI sAna ThekANe Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DabUkane tyAMthI vidAya 253 . " " lavAze enuM kAMI ThekANuM nahi; mATe A lagna jevA zubha kAryane pAchuM ThelanuM huM DahApaNabhareluM mAnato nathI. kahyu che ke, 'hAthe te sAthe, 'mulatavI rAkhavAnAM mAThAM phaLa, 'zubha kAmamAM vaghana ghaNAM, garatha gAMThe ne vidyA pAThe,' 'Aja kare so aba kara le, kAla kare so Aja kara le, phira piche pachatAyegA, jaba ciDiyAM cUga jAyagI kheta.' " sAnkonI kahevato haju laMbAyA ja karata, paNa teTalAmAM pelI chokarI ja bolI UThI, "A mANasa game te hoya to paNa huM tenI sAthe abaghaDI lagna karavA taiyAra chuM; koI sadguhasthanI tyaktA rakhAta banavuM, tenA karatAM hajUriyAnI paNa patnI banavuM zuM khoTuM?" TUMkamAM, badhI rIte DaoNna kivakasoTane AjanA prasaMganA ekamAtra vijetA jAhera karavAmAM AvyA, ane sau temanA vijayanA pokAro karatA vIkharAyA. 17 DacUkane tyAMthI vidAya 1 DaoNna kivakasoTe have DayUkane tyAMnA ArAma ane nirAMtanA jIvanamAMthI jhaTapaTa chUTA thaI, saragosAnI TurnAmenTamAM bhAga levA nIkaLI paDavAno nirNaya jAhera karyo. DacUka ane DacesanA ati Agraha chatAM temaNe potAno nirNaya jarAya pheravyo nahi. raoNDrIgInI dIkarInuM premaprakaraNa patyuM eTale tenAthI AzAvaMta thaI AlTisiDorA paNa potAnI AsapAsa tenI premajALa vadhu sakkasa karaze, evo paNa temane Dara hato. nIkaLavAne divase temane bhAre dabadabApUrvaka vidAya ApavAmAM AvI. sAnkonI jhoLI aneka khAdya padArthothI, tathA musApharI-kharca mATe baso krAuna-sonaiyAothI ThAMsI devAmAM AvI. khullI havAmAM nIkaLyA bAda DaoNna kivakasoTane jANe eka bhAre baMdhanamAMthI chUTayA evuM lAgavA mAMDayuM. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 DioNna kivakasoTa ! baMne jaNAne ekabIjAne thayelA anubhavanI vAto karavAnI to hatI ja; ane baMne jaNano ekabIjA pratyeno AdarabhAva paNa e chellA anubhavothI barAbara vadhyo hato. eTalo rasto jhaTa kapAvA lAgyo. A pradezamAM DaoNna kivakasoTanI kathAno pahelo bhAga chapAIne pracAramAM AvI gayo hato eTale rastAnA vaTemArga vagere paNa temanA nAma ane kAmathI paricita maLatA. zarUAtamAM keTalAka loko evA prazaMsako ja maLyA, eTale emano rasto jhaTa TUMko thavA lAgyo. acAnaka amuka jagAe rastAmAM rojhinenTInA paga lIlA raMganA dorAnI jALomAM aTavAyA ane e jALonI kheMcAkheMca thatAM bAjuethI gopIono veza paherelI be juvAna strIo nIkaLI AvI. temaNe jaNAvyuM ke, amArA avAjathI chetarAIne AvatAM paMkhIo pakaDavA mATe ame A jALa bichAvI che, te kevaLa amArA manoraMjana mATe che, koIne takalIphamAM nAkhavA mATe nathI; mATe tame jarA thobho ane e jALonI toDa-phoDa na karazo. DaoNna kivakasoTa phUla-pAnanA zaNagArathI vanadevatAonI peThe adbhuta rIte zobhatI e suMdarIothI prabhAvita thaI ekadama bAjue vaLI gayA. pelIe have jaNAvyuM, "A bAjue jAgIradAronuM eka gAma che. tyAMnA loko khAdhepIdhe sukhI ane eka rIte tavaMgara kahevAya tevA che. ame e gAmanI kanyAo chIe. dara varSe ame A tarapha vanamahotsava jevI ujANI goThavIe chIe; ane gopa-gopIno veza laI A upavanamAM pharI-ramI AnaMda karIe chIe. thoDe dUra ame taMbUo ThokyA che, te tarapha Avazo to amane tamAruM Atithya karavAno AnaMda maLaze." DaoNna kivakasoTane A suMdarIonA madhura vartana ane saMbhASaNathI ghaNo AnaMda thayo hato. eTale temaNe temanA utsavamAM bhAga levA AvavAnuM tarata kabUla karyuM. sAnkoe tarata te suMdarIone jaNAvyuM ke, A mahAzaya mazahUra nAITa DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA pote che. e jANIne to e suMdarIo rAjI rAjI thaI gaI. temaNe kahyuM, "emanI kIrti emanAthI ghaNI AgaLa AgaLa doDatI jAya che, ane ame paNa temanI ghaNI vAto sAMbhaLI che. amArA pitA tathA bhAIo emane nAmathI Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DabUkane tyAMthI vidAya 55. barAbara oLakhe che; teo paNa emanI mulAkAtano lAbha maLatAM khare ja ghaNA rAjI thaze." eTalAmAM to e be gopa-suMdarIomAMthI ekano bhAI gopavezamAM tyAM AvI pahoMcyo. A DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA pote che, e jANatAM ja, khUba Agraha karI, te paNa A bene pelA upavana-maMDapa tarapha laI gayo. tyAM aneka gopa-vezadhArI yuvAno ane yuvatIonI bhIDa macI hatI. teo saue DaoNna kivakasoTanuM khUba umaLakAbhera svAgata karyuM. khUba AnaMda ullAsamAM khAna-pAna pUruM thayuM. pachI DaoNna kivakasoTe AnaMda-utsAhamAM AvI jaI, nAITa lokonI rIta pramANe sau vacce jAhera karyuM, " ApaNA pratye koIe manathI-vANIthI-ke-karmathI kaMI sadbhAva dAkhavyo hoya, to teno badalo vALavA na cUkavuM - e sadgRhasthono ane khAsa karIne prema-zaurya-vratadhArI nAITono dharma che. huM tamo saue karelA Atithya-satkArathI baha prabhAvita thayo chuM. eTale huM jAhera karuM ke, ahIM pAsenA rAjamArga upara huM be divasa ane be rAta khaDo rahIza; tathA jatA AvatA saune mAMe kabUla karAvIza ke, je be gopakanyAoe mane tamo sau vacce notaryo che, te be sauMdaryamAM ane guNamAM sarvazreSTha che! je e kabUla karavA nA pADaze, tene mArI sAthe yuddhamAM UtaravuM paDaze. "" sau yuvAna-yuvatIone A jAherAtathI bahu AnaMda tathA Azcarya thayAM. ane teomAMnAM ghaNAM A jAherAtano amala nAITa mahAzaya zI rIte karAve che te jovA sAthe thayAM. ane nasIba paNa kevI avaLacaMDI jAta che! te AvA lokonA mArgamAM evI vicitra bAbato lAvIne khaDI karI de che ke, te ja prasaMge hAjara thavAne temane kaMI kAraNa na hoya. eTale koI ekadokala vaTemArgu ke sArA mANasonuM jUtha tyAM AvI caDavAne badale, sAMDhonA ToLAne pAsenA zaheranI gujarImAM laI jatA ThAkoronI eka TukaDI lAMbA lAMbA daDA hAthamAM laI ghoDAo upara besI sAmethI dhasamasatI AvatI dekhAI. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! DaoNna kivakasoTane to e ThAkoro hAthamAM bhAlA sAthe AvanAra ghoDesavAro ja lAgyA; eTale te to potAne eka khAso paDakAra AvI maLelo jANI, makkamapaNe rastA vacce jaIne UbhA rahyA. 256 DaoNna kivakasoTanI sAthe prekSaka tarIke AvelAM badhAM gopa-gopI to dUrathI ja e ToLuM zAnuM che te jANIne tarata rastA pAsethI dUra sahIsalAmata jagAe khasI gayAM. temaNe mAnI lIdhuM ke, DaoNna kivakasoTa paNa A tophAnI sAMDhonA ToLAne joIne tema ja karaze. paNa DaoNna kivakasoTa jenuM nAma, te khase zAnA? sAnko paNa gabharAIne temanA ghoDA pAchaLa saMtAIne Ubho. AgaLa AvanArA ghoDesavAra ThAkoroe dUrathI bUma pADI, "haTI jA ! haTI jA! rastAmAMthI haTI jA! maravAno thayo che!" paNa DaoNna kivakasoTa e jaMgalI gamAronA 'tuM 'kArA sAMbhaLI vizeSa ciDAyA. paraMtu sAMDhonuM ToLuM to dhasamasatuM AvI ja pahoMcyuM ane thoDI vAramAM to nAITa, temano ghoDo, temano skavAyara ane tenuM gadheDuM,--e badhAM ja sAMDhonA paganA jaMgalamAM kayAM aTavAI gayAM te ja khabara paDI nahIM. pelAM gopa-gopIoe dUrathI e joI AMkho mIMcI dIdhI. sAMDhonuM e ToLuM to pavananA vaMToLanI peThe pasAra thaI gayuM eTale DaoNna kivakasoTa dhULamAM ragadoLAyelA ane keTalAya sAMDhonA paga nIce kacarAyelA game tema karIne beThA thayA ane taravAra sAthe paDatA AthaDatA pelAonI pAchaLa doDayA, ane bUmo pADavA lAgyA, "UbhA raho, badamAzo! huM ekalo nAITa tamane saune paDakAruM chuM.' ,, paNa pachI temanA zarIramAM vadhu doDavAnI tAkAta na rahetAM te thoDe dUra jaI gabaDI paDayA. pachI sAnko dhIme dhIme Ubho thaI, rojhinaeNnTIne ane Depalane laI tyAM AvI pahoMcyo. baMne jaNa potAnI thayelI mAThI valethI zarIMdA banI jaI, pelAM gopa-gopInI vidAya lIdhA vinA tyAMthI sIdhA vidAya thaI gayA. rastAmAM eka jharAmAM hAtha mAM dhoI laI, teo TImaNa karavA beThA. paNa DaoNna vikasoTanuM mana bahu khinna thaI gayuM hatuM, eTale temaNe khAvAnI nA pADI dIdhI. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DacUkane tyAMthI vidAya 257 pachI jyAre sAnko khAI rahyo, tyAre DaoNna kivakasoTe tene samajAvIne kahyuM, "bhAI, mAruM mana bahu mUMjhAI gayuM che, te huM jarA UMghI jaIne zAMta pADuM, te daramiyAna tuM bAjue jaI, basotraNasoeka phaTakA khAI le; jethI leDI,DulasiniyAnuM devuM dhIme dhIme ochuM thatuM jAya. e devuM jyAM sudhI ApaNA mAthA upara che, tathA jyAM sudhI leDI DulisaniyA potAnA mULa rUpane prApta karI, ApaNI vijya-yAtrAne AzIrvAda ApatAM nathI, tyAM sudhI ApaNI AvI phajetI thayA ja karavAnI; ane ApaNA duzmana jAdugaro ApaNane satAvyA ja karavAnA. bAkI to, ApaNI kIrti jyAM tyAM kevI phelAI gaI che, teno purAvo tane hamaNAM ja maLyo. "" C sAnkoe javAba Apyo, "huM paNa A sAMDhonA pagamAM khUba ragadoLAyo chuM, eTale evA ghAyala zarIre phaTakAno vadhu mAra khAIza to marI jaIza. mATe hamaNAM mane UMdhIne tAjo thavA do. jIvatA hoIzuM to sau sArAM vAnAM joIzuM.' * jAte marIne bIjA upara upakAra na karAya.' pahelI jAta ane pachI bIjuM badhuMya.' 'saba sabakI samAliye !' mAre paNa mArAM bairI chokarAM saMbhALavAnAM che! * gharanAM chokarAM ghaMTI cATe ane mAganArane ATo!" sAnkonA moMmAMthI nIkaLavA lAgelI kahevatothI ja trAsIne DaoNna kivakasoTe tenI vAta kabUla rAkhI. teoe pAchale pahore potAnI musApharI pharI zarU karI. teoe koI vIzIe jaI pahoMcavAno ja manasUbo rAkhyo hato. have vIzIne vIzI kahevA jeTalA nAITa DAhyA thayA hatA! . eka vIzI AvI pahoMcatAM utArAno kamaro nakkI karI, DaoNna kivakasoTa temAM gayA, ane sAnko jAnavarone baMdhAvI vIzIvALAne pUchavA lAgyo, "vALumAM zuM zuM maLaze?" "are tamo sAheba je pharamAvo te-A, A, A, A, A, dareka vastu, maherabAna." vIzIvALAe gaNAvelAMmAMthI eka pasaMda karI, sAnkoe teno oNrDara Apyo, tyAre vIzIvALAe jarA vicAramAM paDI jaI kahyuM, "are, e Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 DaoNna kivakasoTa! vastu to hamaNAM ja khalAsa thaI; bIjI koI pasaMda karo." * pachI sAnkoe je bIjI vastu pasaMda karI, te vastu pAsenA bajAramAMthI maMgAvyA chatAM haju AvI na hovAthI, koI trIjI pasaMda karavAnI vIzIvALAe vinaMtI karI. ema lagabhaga, vIzIvALAe kahI batAvelI badhI cIjo nahIM maLI zake, evuM jANyA pachI, sAnkoe thAkIne "je taiyAra hoya te' ApavA jaNAvyuM, eTale tarata vIzIvALAe 'oNrDara' maMjUra rAkhyo! | daramyAna, DaoNna kivakasoTa potAnI oraDImAM beThA hatA, tenI pAsenI oraDImAM bIjA be musApharo UtarelA hatA. eka jaNa koI copaDI moTethI vAMcato hato, ane bIjo sAMbhaLato hato. emAM vacce vacce potAnuM nAma AvatuM joI, DaoNna kivakasoTe sAnkone tapAsa karavA temanI pAse mokalyo, to teo DaoNna kivakasoTanI kathAno 'bIjo bhAga' chapAyo hato te vAMcatA hatA! DaoNna kivakasoTa tarata temanA kamarAmAM dhasI gayA. sAnkoe temanI oLakhANa pelAone ApI; eTale pelAo rAjI thatA thatA DaoNna vikasoTane svadehe maLavAno AnaMda pragaTa karavA lAgyA. DaoNna kivakasoTe joyuM to te bIjo bhAga, bIjA koIe ja lakhelo hato; pahelo bhAga lakhanAre nahIM. ane temAM bhUlo tathA khoTAM khoTAM nAma ghaNAM hatAM. pelAoe DaoNna kivakasoTa sAthe ghaNI ghaNI vAto karI. tathA temane potAnI sAthe vALu karavA paNa nimaMtraNa ApyuM. eTale sAnkoe bane jaNa mATe pote Apelo 'oNrDara' ekalAe ja khAI nAkhyo. * vALa bAda pelAoe DaoNna kivakasoTane pUchayuM, "have Apa kaI dizAmAM vijyaprasthAna mATe nIkaLyA cho?" | DaoNna kivakasoTe kahyuM, "saragosA tarapha nAITonI TurnAmenTa che, temAM bhAga levA huM jAuM chuM." tyAre pelAoe tarata kahyuM, "A bIjo bhAga lakhanArAe e TurnAmenTanuM tamAre viSe ApeluM varNana ghaNuM behUdu che - kapolakalpita che, tathA mazkarIbharyA zabdomAM kareluM che." Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArsilonA tarapha 259 DaoNna kivakasoTe tarata ja kahyuM, "to huM e badamAza lekhakane jUTho pADavA, have saragosA jaIza ja nahi! eTale e TurnAmenTanI hakIkatanI peThe bIjuM badhuM lakhANa paNa jUThuM che tathA bada-dAnatathI lakheluM che, te ApoApa puravAra thaI jaze !" pelAoe DaoNna kivakasoTanA e nirNayanI AnaMda sAthe sarAhanA karI tathA umeryuM ke, "bAsilonAmAM paNa AvI TurnAmenTa haze; tyAM Apa avazya jAo!" | DaoNna kivakasoTe te lokonI vAta ghaNI khuzIthI maMjUra rAkhI, tathA havethI potAne temanA uttama mitromAMnA eka tarIke svIkAravA paravAnagI ApI. 18 bAsilonA tarapha savAranA ThaMDe pahore DaoNna kivakasoTa ane sAnko baMne bAsilo nAno rasto pUchI laI, te tarapha cAlavA lAgyA. cha divasa sudhI teo e raste cAlyA tyAM sudhI khAsa jANavA jevuM kAMI banyuM nahi. paraMtu sAtame divase teo rasto bhUlyA ane rAta AvI paDI eTale jhADonA eka jhuMDamAM rAtavAso karavA thobhyA. sAnko to ghasaghasATa UMghI gayo; paNa DaoNna kivakasoTa judA judA vicArane cagaDoLe caDI gayA. badhA vicAro chevaTe eka ja muddA AgaLa aDAvIne thobhyA ke, leDI DulasiniyAne mAyAjALamAMthI mukta karavAno rasto malina jevAne mukhe sAMbhaLyo che, ane potAnA ja hAthamAM che, chatAM e kAma paheluM patavavAne badale, bIjI bAbatomAM AthaDayA karIe chIe, tethI kazo bhalIvAra Avato nathI. temane ema paNa vicAra Avyo ke, alekajhAnDarane paNa goraDiyasa rAjAe vALelI gAMTha choDatAM na phAvI eTale teNe taravArathI ja kApI nAkhI ane chatAM te vizvavijetA banyo ja; tema A sAnko pAnjhA Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 DaoNna kivakasoTa! potAnI meLe e TakA jhaTa khAI levA taiyAra na thato hoya, to pachI ApaNe ja tene ughADo karIne phaTakArIe, to paNa zo vAMdho? vAta to sAnko phaTakA khAya tenI ja che ne? pachI te jAte khAya ke bIjo mAre tethI khAya, temAM zo phera paDavAno? Ama vicAra karI, dRDha nizcaya sAthe, temaNe rojhinaeNnTInI lagAma choDIne hAthamAM lIdhI ane pachI sAnkonuM sUMthaNuM choDavA mAMDayuM. sAnko tarata jAgI UThayo ane 'zuM che,' 'zuM che,' karI, bUma pADavA lAgyo. DaoNna kivakasorTa tarata javAba Apyo, "basa, bIjuM kAMI nathI, have tane huM Aje traNa hajAra ne traNaso phaTakA mArI lauM, eTale pUruM thayuM. tAre mAthe e devuM che, paNa tuM jarAya mana upara leto nathI tyAM sudhI leDI DulasiniyA ribAya che. mATe tuM atyAre rAjIkhuzIthI phaTakA khAvA taiyAra thaI jA. meM nakkI karyuM che ke, ochAmAM ochA be hajAra TakA to pUrA karIne ja A jagAethI khasavuM che." sAnkoe tarata javAba dIdho, "thobho, thobho, sAMbhaLo, je phaTakA khAvAnA che te mAre rAjIkhuzIthI khAvAnA che, ane koIe mane pharaja pADavAnI nathI. have atyAre phaTakA khAvAno mAro jarA paNa vicAra nathI; mane jayAre mana thaze tyAre huM pote - mAre sage hAthe - e phaTakA khAI laIza, evuM tamane vacana ApuM chuM. ,, DaoNna kivakasoTe kahyu, "nA, nA; huM have tArI vAta mAnavAno nathI; huM cAmaDIno bahu suMvALo che, ane tuM tArI jAte kadI phaTakA khAvAno nathI." Ama kahI, te parANe sAnkonuM sUMthaNu kheMcavA lAgyA. sAnko tarata paga upara Ubho thaI gayo ane potAnA mAlikane haDakavA Avelo kalpI laI, haDakAyA kUtarAno sAmano kare te rIte e temanI sAme thaI gayo. thoDI vAramAM to teNe temane pITha upara cattApATa gabaDAvI dIdhA ane temanI chAtI upara caDI besI temanuM gaLuM eTalA jorathI dabAvyuM ke, DaoNna kivakasoTanI AMkho phATI gaI. temaNe rUMdhAtA svare karAMjhIne kahyuM, "badamAza, dagAbAja, tArA mAlikano - tArA annadAtAno jIva levA taiyAra thayo che, zuM?" Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAsilonA tarapha 261 66 "huM bIjuM kazuM na samajuM; tame mAro jIva levA taiyAra thayA cho, eTale mArI jAtanuM rakSaNa karavAno mAro dharma che. abaghaDI tame jo mane vacana nahIM Apo ke, e phaTakA khAvAnuM mArI potAnI marajI upara choDI dezo ane kadI mane pharI jAte mAravAno Agraha nahIM karo, to tamAruM mota nakkI ja che. kAraNa ke, to mArI bairIne huM raMDAvIne cAlato thavA mAguM chuM ke nahIM, teno savAla che; leDI DulasiniyA mArA marI javAthI nahIM rAMDe!" A DaoNna kivakasoTe tarata AkarAmAM AkarA sogaMda khAdhA ke, te kadI phaTakA khAvAnI bAbatamAM tene Agraha nahIM kare ke tenA upara dabANa nahIM lAve. e sAMbhaLI, sAnko tarata UThI gayo, paNa pachI DaoNna kivakasoTathI thoDe dUra bIjA jhADa pAse ja jaIne ADo paDayo. paNa te baMne potapotAnA jhADa nIce ADA paDayA haze, eTalAmAM mazahUra bahAravaTiyA raoNka ginArTanAM mANaso cAre bAjuthI e baMnene ghera vaLyAM. temaNe pahelAM to Depala uparathI badho sAmAna utArI lIdho. DyUke ApelA pelA sonaiyA sAnkoe kamara AsapAsa kaMdorAnI peThe kapaDAmAM AmaLI lIdhA hatA, eTale te to temanA hAthamAM na AvyA. paraMtu ghoDA-gadheDAne tapAsyA pachI teo temanAM zarIra tapAsavA jatA ja hatA, tevAmAM temano saradAra raoNka ginA ja tyAM AvI pahoMcyo. cc DaoNna kivakasoTane bakhtara paherelA joIne tathA temanI DhAla ane bhAlo jhADanA thaDa pAse UbhAM karelAM joIne te temanI pAse Avyo ane kahevA lAgyo, bhalA mANasa, du:khI thavAnI jarUra nathI; kAraNa ke tame koI reMjI peMjI lUMTArAnA hAthamAM nathI paDayA, paNa bahAdura raoNka ginArTanA hAthamAM paDayA cho. huM bahAdura mANasanI kadara karI jANuM chuM." DaoNna kivakasoTa raoNka ginArTa nAma sAMbhaLI tarata rAjI thaI bolI UThayA, " bhAI tamArA hAthamAM paDavA badala mane jarAya du:kha thatuM nathI; kAraNa ke tamArI kIrti to cAmera phelAyelI che. paraMtu mane kheda eTalI vAtano ja thAya che ke, 'nAITa lokonA niyama mujaba mAre haMmeza mATe sAvadhAna rahevuM joIe tathA ghoDAthI ane hathiyArathI dUra na rahevuM joIe; Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoNna kivakasoTa! paNa tamArA mANasoe mane pakaDyo tyAre huM baMne bAbatathI dUra hato. mAruM nAma paNa tame jANI lo ke, huM DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA chuM." have raoNka ginArDe paNa DaoNna kivakasoTanuM nAma sAMbhaLyuM hatuM, tathA A jamAnAmAM te prAcIna nAITa lokonI rIte duniyAmAM vicaravA nIkaLI paDayA che, ema tene khabara hatI. eTale teNe tarata A loko pAsethI tUTeluM badhuM temane pAchuM ApI devA potAnAM mANasone kahyuM. tyAra bAda raoNke potAnAM mANasone paMktimAM UbhAM rAkhI, chevaTanI vaheMcaNI pachI teoe je kaMI ghareNAM-kapaDAM-rokaDa vagere lUMTI ApyuM hatuM, tenI nyAyapura:sara vaheMcaNI karI ApI. te joI sAnko bolI UDyo : kahevata che ke, "coro paNa ekabIjAne to vaphAdAra rahe ja.' te sAruM che. teo jo aMdara aMdara chetarapiMDI calAve, to eka dahADoya emanuM kAma na cAle!" e sAMbhaLI eka bahAravaTiyAe potAnI baMdUkano ghoDo caDAvyo. teNe sAnkone tyAMne tyAM ja vIMdhI nAkhyo hota, paNa raoNke tene rokyo. sAnko kahevato bolI nAkhavAnA potAnA svabhAvanuM jokhama atyAre evuM samajyo, tevuM DaoNna kivaksoTe tene vAraMvAra kahyuM hatuM topaNa nahoto samajyo! eTalAmAM raoNkanA be aguvA khabara-dAro khabara lAvyA ke, bAsilonA tarapha eka moTI maMDaLI jAya che. raoNke pUchayuM, "e maMDaLI ApaNe jemane zodhIe chIe, tevAonI che ke, jeo ApaNane zodhe che, evAonI "ApaNe jevAone zodhatA pharIe chIe, tevAonI, saradAra." "to jAo, ekeeka jaNane pakaDIne ahIM laI Avo; koI jIvatuM nAsI chUTavuM na joIe," raoNke pharamAna kADhayuM. tarata ja badhA UpaDyA. daramyAna raoNke DaoNna kivakasoTane potAnA jIvana-mArga vize kaMIka samajaNa pADavA mAMDI. teNe kahyuM, "tamArA moM uparathI ema lAge che ke, tamane amArI A jAtanI jiMdagI gamatI nahi hoya. paraMtu je kaMI jaMgAliyata ke karkazatA mArA svabhAvamAM atyAre tamane dekhAya che, te mane pahelAM thayelA gaMbhIra anyAyono pratyAghAta mAtra che. e anyAyo mArAthI sAMkhI levAya tevA na hatA, tema ja temano Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAsilonA tarapha 263 sAmano paNa te vakhate mArAthI thAya tema na hato. tethI huM A rIte emAMnA thoDAkano badalo laI rahyo chuM. alabatta, mAre have AjIvikA mATe ja ghaNuM ghaNuM khoTuM AdaravuM paDe che; paNa huM strIo-anAtho-vagerenI nAhaka pajavaNI karato nathI; tathA jeo sIdhesIdhuM potAnI pAsenuM ApI de che, temane vRthA mArapITa karato nathI. uparAMta, koInI pAsenuM laI letI vakhate huM eTaluM to jouM chuM ke, tenI pAse tenA jIvana mATe jarUrI hoya eTaluM to rahe ja. alabatta, mAre keTalIka vakhata mArA sAthIonAM ghaNAM kRtyo pratye AMkhamicAmaNAM karavAM paDe che; tathA mArA jevA bIjAonI ToLIone sAtha paNa Apavo paDe che. paraMtu banatA lagI huM jarUra vagarano atyAcAra TALavA prayatna karuM chuM." DaoNna kivakasoTane A bahAravaTiyAnI AvI badhI siddhAMtanI vAto sAM maLI Azcarya thayuM ane AnaMda paNa thayo. temaNe kahyuM, "bhAI, potAnA daradanuM bhAna hovuM, e paNa temAMthI mukta thavAne raste javAnuM ja lakSaNa che. eTale jo tame tamArI atyAranI sthiti vize Avo pApIpaNAno khyAla kAyama rAkhyA karazo, to jarUra bhagavAna teno kaMI ne kaMI upAya batAvaze. paNa jo tamAre tamArA daradamAMthI ekadama je mukta thavuM hoya, to tame tamAro A dhaMdho choDI daI, mArI pAse nAITapaNonI dIkSA laI lo; to thoDA vakhatamAM tamArAM badhAM pApa dhovAI jaze ane tame sArI kIrti paNa meLavI zakazo." raoNkane atyAra Agamaca DaoNna kivakasoTanA dhUnIpaNAnI khabara paDI gaI hatI; eTale te javAbamAM mAtra hasyo. thoDI vAramAM tenA mANaso pelI maMDaLIne pakaDIne tyAM laI AvyA. be sadagRhastho ghoDA upara hatA, be yAtrIo pagapALA hatA, ane eka ghoDAgADImAM strIo hatI. te strIonA chaeka nokaro pagapALA hatA ane eka jaNa ghoDA upara hato. bIjA be khaccaravALA pelA sadagRhasthanA nokaro hatA. raoNke prathama pelA sadgRhasthone pUchayuM, "tame loko koNa cho? kayAM jAo cho, ane tamArI pAse keTalA paisA che?" temaNe javAba Apyo, "ame speniza pAyadaLa palaTananA kepTano Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 DaoNna kivakasoTa! chIe; amArI TukaDIo nepalsa mukAme che; cAra vahANomAM amAre sisili javAnuM che ane amArI pAse baso ke traNaso krAuna che. ,, yAtrIone e pramANe pUchavAmAM AvatAM teoe kahyuM, "ame roma javA nIkaLyA chIe ane amArI baMnenI pAse thaIne sATheka riyala che." ghoDAgADIvALAne pUchatAM jaNAyuM ke, temAM nepalsanA nyAyAdhIzanI patnI, putrI, tahenAtabAnu ane buDhDhI dAsI hatAM; bIjA temanA nokaro hatA. ane te sau pAse chasoeka krAuna hatA. raoNke hisAba gaNyo to badhuM maLI 900 krAuna ane 60 riyala thatA hatA. potAnAM sATheka mANasone eTaluM vaheMcatAM darekane bhAge keTaluM Ave te teNe gaNavA mAMDayuM. pelAM sau potAnI pAsenuM badhuM nANuM laI levAze ema jANI bahu khinna thaI gayAM; ane bahAraviTayA badhA khuza thaI gayA. pachI raoNke sauno manobhAva samajI laI, potAno pheMsalo saMbhaLAvI dIdho: be kaeNpTano pAsethI teNe sATha krAuna mAgI lIdhA ane bAnuo pAsethI esI. bAkInuM badhuM saunI pAse rahevA dIdhuM. uparAMtamAM te saune teNe eka eka paravAno lakhI ApavA kabUla karyuM, jethI potAnI bIjI koI TakaDIo teone pharI lUMTe nahi. pelAM sau rAjI rAjI thaI gayAM. pelI bAnuo to gADImAMthI UtarI tene page paDavA taiyAra thaI gaI; paNa raoNke, teone gADImAMthI na UtaravA dIdhI. pachI potAnAM mANasone teNe babbe krAuna vaheMcI dIdhA. vIsa vadhyA temAMthI daza pelA yAtrIone dAnamAM ApyA, ane daza sAnkone vadhu kahevato saMbhaLAvavA mATe ApyA. tyAra bAda khaDiyo-kalama kADhI teNe pelAMone eka kAgaLiyA upara, vadhu pajavaNI vinA bArsilonA pahoMcavA devAno Adezapatra lakhI Apyo. paNa A daramyAna eka bahAravaTiyo dhImethI gaNagaNyo, " ApaNo saradAra pAdarI thavAne lAyaka che, bahAravaTiyo nahi; ane tene dayAdharma karavo hoya to potAnA paisAmAMthI kare, ApaNA paisAmAMthI zAno kare che?" te bahu dhImethI bolyo hato, paNa raoNka tarata ja UThayo. teNe potAnI taravAra kheMcI tenA mAthA upara eTalA jorathI jhIMkI ke, tenAM Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArsilonA tarapha 265 be phADiyAM thaI gayAM. pachI te dhImethI bolyo, "mArI sAme baLavo huM jarA paNa sAMkhI nahi lauM." sau AbhA banI gayA. pachI raoNke DaoNna kivoTane paNa bAsilonAmAM potAnA eka tavaMgara mitra upara ciThThI lakhI ApI, tathA DaoNna kivakasoTa koNa che ane zAthI Ave che, te badhuM temAM jaNAvyuM. paNa pachI vicAra karIne teNe e ciThThI potAnA eka mANasane veza badalIne potAnA mitrane agAuthI pahoMcADI AvavA ApI ane DaoNna kivakasoTane to tenuM saranAmuM ja jaNAvyuM. DaoNna kivakasoTa badhuM maLI traNa divasa ane traNa rAta raoNka sAthe rahyA. teoe arasaparasa ekabIjAnI jIvana-paddhati ane jIvana-Adarza viSe vicAronI sArI peThe Apale karI. alabatta, teone AvAranavAra nAsabhAga karavI paDatI, sthira thaIne besavAnuM bhAgye ja maLatuM, tathA gADha nidrAmAM sUvAnuM to jarA paNa nahi. savAre teo dezanA amuka bhAgamAM hoya, sAMjanA bIjA ja bhAgamAM; sAvaceta to haMmeza ja! jAsUso Ava-jA karatA ja rahe, tema ja potAnA khabara-5trIo paNa! raoNka potAnAM mANasothI sUvAnuM to dUra ja rAkhato. kAraNa ke, tenA mAthA mATe eTalI bhAre kiMmata bAsilonAnA gavarnare jAhera karelI hatI, ke tenI potAnI TukaDIno mANasa ja jyAre phUTI jAya tenI kalpanA na Ave. TUMkamAM tenuM jIvana cheka ja anizcita, avizvAsabharyuM tathA kaMgALa hatuM. eka sAmAnya veranI lAgaNIno mAryo te zaktizALI mANasa AkhuM jIvana hoDamAM mUkI beTho hato. pachI dhIme dhIme AgaLa vadhatAM vadhatAM raoNka DaoNna kivakasoTane rAtane vakhate cheka bAsilonAnI khADI AgaLa pahoMcADIne pAcho pharyo. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 KtacaMdra nAITa enToniyo maoNreno nAmanA zaikanA mitre bAsilonAmAM DaoNna kivakasoTano kevo satkAra karyo, tathA temanA pAgalapaNAnI khabara paDatAM temanI DayUkanI peThe kevI mazkarIo uDAvI, vagere vAtomAM rokAvAnI ApaNe jarUra nathI. zarUAtamAM Adara-satkAra, ane pachI majAka-mazkarI, e DaoNna vikasoTanA nasIbamAM ja jANe lakhAyAM hatAM. khAsa karIne strIo temanA zauryanI kIrtithI zarUAtamAM kheMcAtI, paNa pachI leDI DalasiniyAnI sarvazreSThatAnI ane mAyAjALathI temano rUpa-palaTo thayAnI vAto sAMbhaLatAM ja manamAM hasavA lAgatI. enToniyo pAse eka maMtareluM "mAthuM" hatuM. Doka tathA chAtI sudhInA bhAgavALuM te mAthuM teNe potAnA eka khAnagI kamarAmAM sphaTikanA lAgatA eka Tebala upara goThaveluM hatuM. te mAthuM kAMsAnuM hatuM. eka divasa eNnToniyo potAnI bhAre koI gupta vAta DaoNna kivakasoTane kahevI hoya tevo dekhAva karI, temane potAnA e khAnagI kamarAmAM laI gayo. pachI teNe temane kahyuM, "juo mahAzaya, huM mArA jIvananI eka khAnagI vAta tamane kahI devA mAguM chuM. mArI pAse duniyAnA moTAmAM moTA jAdugare maMtarIne banAveluM A mAthuM che. te mArI pAse kevI rIte AvyuM, tenI vAta huM koIne kahI zake tema nathI, paraMtu e mAthuM meM ahIM chupAvI rAkhyuM che. jIvananI kaMI mUMjhavaNabharI zaMkA hoya ane tene pUchIe, to te sAco javAba Ape che, ema kahevAya che. meM eka vakhata tenI khAtarI karI joI nathI. tamArI hAjarImAM huM teno prathama prayoga karavA mAguM chuM. ApaNe kAle ahIM AvIzuM. meM tenA 266 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "zveta-caMdra' nAITa jAda I prabhAvane nAme tenI ghaNI AkarI kiMmata cUkavI che, eTale huM koIne haju tenA vize vAta karato nathI; nahi to sau koI mane mUrakha mAne. paraMtu tame to AvI jAduI zaktiomAM vizvAsavALA cho; eTale meM tamArI hAjarImAM tenI parIkSA karI jovAno vicAra karyo che." | DaoNna kivakasoTa navAImAM paDI gayA. paraMtu pachI bolyA cAlyA vinA te eNnToniyo sAthe oraDAnI bahAra nIkaLI gayA. eNnToniyoe bhAre guptatA jALavato hoya tema e oraDAne pachI tALuM mArI dIdhuM. pachI baporanA samaye te bakhtara vagere paherI zaheramAM pharavA nIkaLyA, tyAre keTalAka tophAnIoe temanA ghoDAnA ane sAnkonA gadheDAnA pUMchaDA nIce bArIka kAMTAvALI saLIo dabAvI dIdhI eTale ghoDuM tathA gadheDuM bhaDakIne khUba nAThAM. e badhI vAtonI paNa noMdha levAnI jarUra nathI. dareka gAmamAM ane zaheramAM evA tophAnIo tathA nAlAyako hoya ja che, jeo bhalA dekhAtA mANasanI pITha pAchaLa game tevuM nAma lakheluM kAgaLiyuM cipakAvI devuM, vagere tophAno karatA ja rahe che. bIje divase eNnToniyoe DaoNna kivakasoTa, sAnko, potAnI patnI, tenI be sakhIo (jemaNe AgalI rAte DaoNna kivakasoTane ciDavavAmAM nRtya vakhate khAsa bhAga lIdho hato), tathA eka be khAsa aMgata mitro - eTalAnI hAjarImAM jAduI mAthAvALo kamaro ughADayo. e saune aMdara lIdhA pachI teNe gaMbhIratAthI jAhera karyuM ke, A jAduI mAthuM mArI pAse ghaNA vakhatathI che, paNa Aje pahelI ja vAra saune tenI jANa karuM chuM. joke, dareka jaNe e bAbatamAM guptatA jALavI rAkhavAnI che. (arthAt saue tenI jAherAta karavAnI che!) eNnToniyoe pote ja prathama prayoga karI joyo. teNe mAthA pAse jaI moTe avAje potAno prazna pUchayo: "he jAduI mastaka! tArA jAduI prabhAvathI mane javAba Apa ke, mArA manamAM atyAre zo vicAra cAle che?" pelA mAthAe spaSTa samajAya tevI bhASAmAM, paNa hoTha halAvyA sivAya javAba Apyo: "huM bIjAnA mananA vicAro jANI zakatuM nathI." Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 DaoNna kivakasoTa! sau Azcaryacakti thaI gayA. pachI eNnToniyoe pUchyuM, "A oraDAmAM koNa koNa che?" pelA mastake javAba Apyo, "tuM, tArI patnI, tenI be sakhIo, tArA be mitro, tathA DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA nAmanA vikhyAta nAITa ane temano skavAyara sAnko pAnjhA." A sAMbhaLI sau navAI pAmI gayAM, paNa keTalAMkanAM to ruMvADAM paNa UbhAM thaI gayAM. enToniyo have pUro saMtoSa thayo hoya tema tyAMthI khasI gayo. teNe kahyuM, "have mane saMtoSa thayo ke, mane koI chetarI gayuM nathI. A mAthuM kharekhara camatkArika che." pachI bIjA koIne khAtarI karI levI hoya to khAtarI karavA mATe mastakane prazna pUchavA AgaLa AvavA teNe jaNAvyuM. eNnToniyonI patnInI be sakhIomAMthI eka jaNIe AgaLa AvI have mastakane pUchayuM, "mAre kharekhara svarUpavAna banavuM hoya to zuM karavuM?" * "pramANika bana," mastake javAba Apyo. have tenI bIjI sakhI AgaLa AvI. teNe pUchyuM, "mAro pati mane sAcesAca cAhe che ke nahi?" teno vyavahAra tapAsatI raheje ane tane khabara paDI jaze." javAba maLyo. te paNa saMtuSTa thaIne tyAMthI khasI gaI. have eNnToniyonA mitre potAnuM nAma pUchayuM. teno sAco javAba maLyo.pachI eNnToniyonI patnIe pUchyuM, "mane mArA patino sahavAsa lAMbo vakhata maLaze?" pelA mastake "hA" kahI ane umeryuM, "tenA jevo nIrogI ane khAna-pAnamAM mitAhArI mANasa lAMbu jIve ja." pachI DaoNna kivasoTa AgaLa AvyA. temaNe pUchayuM - "maoNnTesinonI guphAmAM meM je kAMI joyuM hatuM te satya hatuM ke svapna? tathA sAnko potAnI phaTakA khAvAnI pratijJA pUrI karaze ke nahi? Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zveta-caMdra' nAITa 269 kAraNa ke, leDI DulasiniyA jAdu-kta thavAno AdhAra e pratijJAnA pAlana upara che.' "" mastake javAba Apyo, "maoNnTesinonI guphAnI vAta sAcI paNa che ane svapna paNa che; sAnko phaTakA khAze paNa dhIme dhIme; tathA DulasiniyA chevaTe jAdumAMthI mukta thaze." have sAnkoe AgaLa AvI pUchyuM, "mane pharI kayAMka gavarnarapada maLaze kharuM? ke jiMdagIbhara huM bhUkhe marato ane AthaDato skavAyara ja rahIza? mAruM ghara huM pharI jIvato jIvata kadI joI zakIza? '' 66 mastake javAba Apyo, 'tane tArA gharanuM gavarnarapada ja maLavAnuM che; tuM ghera pAcho pharaze to pharI tArA gharabhego thaI zakaze, ane tuM tArI A nokarI choDI deze, to tuM skavAyarapaNAmAMthI paNa chUTaze. "" sAnko navAI pAmI bolI UThayo, "are A javAba to ghoDAnuM mAthuM paNa ApI zake. eTaluM to huM pote paNa kahI zakuM!" 66 DaoNna kivakasoTe tene dhamakAvIne kahyuM, tArA prazno jevA ja javAba tane maLe ne?" TUMkmAM ahIM ja kahetA jaIe ke, A jAduI mAthuM e eNnToniyonI eka ramata ja hatI. e mAthuM polyuM hatuM ane temAMthI jatI naLI Tebala nIce thaI nIcenA oraDAnI chatamAM pahoMcatI hatI. tenI nIcenA oraDAmAM eNnToniyono sAgarIta e naLInA cheDA AgaLa kAna rAkhIne besato, ane mAthA AgaLa puchAyelA savAlo sAMbhaLato ane eNnToniyoe prazna pUchanArA viSe jANI rAkhelI ane tene kahI rAkhelI mAhitI anusAra thoDA uDAu, thoDA sIdhA evA javAbo e naLI AgaLa mAM rAkhIne Apato! 2 eNnToniyoe DaoNna * kivakoTane banAvavA, nAITonI TurnAmenTa jevo eka jAhera meLAvaDo yojavAnI goThavaNa karI hatI. zaheranA ghaNAkharA sadgRhastho e kAvatarAmAM bhaLyA hatA. paNa daramyAna Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 DaoNna kivakasoTa! eka evI vastu banI, jethI e yojanA sAMgopAMga pAra paDI zakI nahi. vAta ema banI ke, eka vakhata DaoNna kivakasoTa savAranA pahoramAM dariyAkinAre pharavA nIkaLyA hatA. temaNe temanA rivAja mujaba bakhtara, hathiyAra vagere barAbara sajI rAkhelAM hatAM. tevAmAM sAmethI Akhe zarIre bakhtaradhArI eka nAITane temaNe ghoDA upara besI temanI sAme Avato joyo. tenI DhAla upara cakacakita caMdranI mudrA hatI. teNe DaoNna vikasoTa pAse AvatAM ja navAI pAmyo hoya tema bUma pADIne kahyuM, "oho, vizvavikhyAta nAITa DaoNna kivakasoTane ja huM mArI najara sAme jouM chuM ke zuM? huM pote 'zveta-caMdra'vALo nAme oLakhAto nAITa chuM; ane mArAM parAkramo tamAre kAne pahoMcyAM ja haze. huM tamane zodhato zodhato ahIM Avyo chuM kAraNa ke, mAre tamArI sAthe dvaMdvayuddhamAM UtarI tamAre mAMe ema kabUla karAvavuM che ke, mArI premarAjJI, tamArI DuliniyA Dela TaoNboso karatAM zreSTha che-- vadhu suMdara che. have jo tame sIdhesIdhA e vAta kabUla karI lezo, to huM tamAro jAna levAnI ke bakSavAnI khaTapaTamAMthI bacI jaIza. nahi to ApaNe dRyuddha laDI levuM ja paDaze. temAM pachI ApaNA yuddhanI zarato evI raheze ke, - jo huM jIvuM, to tamAre tamArAM hathiyAra choDI, sIdhA ghera javuM, ane eka AkhuM varSa tyAM zAMtithI paDI rahevuM - bahu to tamArI jAgIranuM kAmakAja tame saMbhALI zako ke tamArA AtmAnA uddhAra mATe bhajana-bhakti karI zako. paraMtu jo tame jIto, to pachI mAro jAna tamArA hAthamAM AvI paDe, tathA mAro ghoDo ane hathiyAra e tamArAM vijaya-caMdrakarUpa banI rahe, ane mArAM badhAM parAkramonI kIti mArA vArasadAra tarIke tamArI banI rahe. to have vicAra karIne kaho ke, tamAre zuM karavuM che. kAraNa ke huM A eka ja divasa mATe A zaheramAM rahI zakuM tema chuM." DaoNna kivakasoTe A jIvatAjAgatA nAITano nAITanI rIte apAyelo paDakAra tarata svIkArI lIdho ane kahyuM, "tamArI kIti haju mAre kAne pahoMcavA pAmI nathI; tethI banavAjoga che ke, tame koI divasa leDI DuliniyAne joyAM niha hoya ke mane paNa maLyA nahIM ho, jethI Avo Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zveta-caMdra ' nAITa 271 paDakAra ApI beThA cho; paraMtu nAITanI rIte apAyelo A paDakAra mane mAnya ja che, ane tenI badhI zarato paNa. mAtra tamArI kIti mane vArasAmAM maLe e vastu huM mAnya rAkhI zakato nathI; kAraNa ke, tame kevAM kevAM kAma karyAM che e huM jANato nathI; ane e badhAM kAmo mAre nAme caDe e huM icchato nathI. vaLI tamArI pAse ahIM rahevAno vakhata thoDo ja che, to abaghaDI ja huM tamArI sAthe bhAlA milAvavA taiyAra chuM." tarata ja baMne jaNa jagA mApavA tathA cheDA nakkI karavAne kAme lAgI gayA. bArsilonAno vAIsaroya te vakhate acAnaka pharato pharato tyAM AvI pahoMcyo. te baMnene Ama dR yuddhamAM UtaravAnI taiyArI karatA joI, te temane tenuM kAraNa pUchavA lAgya; kAraNa ke, dvaMdvayuddha laDavAnI kAyadesara manAI hatI. paNa te eNnToniyono mitra hato, ane DaoNna kivakasaTanI vAta teNe sAMbhaLI hatI. eTale pelA zveta-caMdravALA nAITane teNe eNnToniyono ja koI sAgarIta mAnI lIdho ane A AkhuM kAvataruM eNnToniyoe ja majAka mATe UbhuM karyuM haze ema mAnI lIdhuM. kAraNa ke, te .ja vakhate eNnToniyo ane bIjA keTalAka jaNa paNa tyAM acAnaka AvI pahoMcyA hatA. zveta-caMdravALA nAITaeN javAba Apyo, "amArI takarAra eka leDInI sarvazrotA bAbata che." vAIsaroye eNnToniyone bAjue bolAvI pUchI joyuM. to teNe A bAbata viSe kazI jANa hovAno spaSTa zabdomAM inkAra karyo. tema chatAM vAIsaroyanaeN lAgyuM ke, to A bIjA koInI mazkarI ja haze; eTale teNe vacce paDI temane laDatA rokavAnuM munAsiba na dhAryuM; ane temane temanuM yuddha pUruM karavAnI saMmati ApI. baMne nAIToe vAIsaroyano temanI saMmati badala AbhAra mAnyo. pachI baMne jaNa nakkI karyA mujaba sAmasAme cheDe jaI UbhA rahyA ane bhAlA hAthamAM pakaDI ekabIjA tarapha jorathI ghoDA doDAvatA dhasI gayA. zveta-caMdravALA nAITano ghoDo evo jabaro tathA vegavaMta hato ke, teNe DaoNna kivakasoTanI pAse AvI, bhAlo jANIbUjIne UMco karI laI, DaoNna kivakasoTane ane temanA ghoDAne baMnene amuka rItanA dhakkAmAtrathI ja gabaDAvI pADayA. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 DaoNna kivakasoTa! tarata ja zveta caMdravALo nAITa nIce UtarI DaoNna kivakasoTanA gaLA upara bhAlAnI aNI dharIne Ubho rahyo ane bolyo, "tuM hArI gayo che, ane have maravA khAte che. jo tAre jIvatA rahevuM hoya, to yuddhanI zarato pramANe vartavA taiyAra thaI jA." oNna kivakasoTa evA jorathI pachaDAyA hatA ke temanAmAM bolavAnA paga hoza rahyA nahotA. eTale potAnA TopanuM mahoruM UMcuM karyA vinA ja temaNe dhImethI javAba Apyo, "DulasiniyA Dela TaoNboso jagatanI sarvazreSTha nArI che, ane huM A duniyAno kamanasIbamAM kamanasIba nAITa chuM. mArA jevA nirbaLa mANasane kAraNe DulasiniyAnI sarvazreSThatA haNAya, tenA karatAM huM mArA gaLAmAM tAro bhAlo parovI de, eTale basa." pelA nAITe have javAba Apyo, "leDI DulasiniyA Dela TaoNboso- nI kIrti bhale akhaMDita rahe, huM to huM eka varasa hathiyAra choDI ghera pAcho phare eTalI zaratathI saMtuSTa thaIza." vAIsaroya ane eNnToniyoe paNa A zaratane vAjabI gaNI, tenuM pAlana karavA DaoNna kivakasoTane Agraha karyo. DaoNna kivakasoTane paNa lAgyuM ke, jo te atyAre maravA taiyAra thaze, to pachI sAnko pelA phaTakA khAvAnI zarata pUrI nahi kare, tema ja DulasiniyA haMmeza mATe jAdu-maMtarathI rUpAMtara pAmelI ja raheze, eTale e khAtara paNa temaNe jIvatA rahevuM ja joIe! tethI temaNe pelA nAITanI zaratanuM pAlana karavAnuM kabUla karyuM- arthAta eka varasa mATe zastrasaMnyAsa tathA kSetravAsa maMjUra rAkhyAM. eTaluM thatAM pelo zveta caMdravALo nAITa vAIsaroyane salAma karI, zahera tarapha pAcho vaLyo. vAIsaroya enToniyone tenI pAchaLa jaI, te koNa che te jANI levA sUcavyuM. DaoNna kivakasoTane have tyAM UbhelAoe UbhA karyA, ane temano Topa kADhI nAMkhyo. te maraNatola phIkA paDI gayA hatA. rojhinenTI vaLI vadhu kharAba sthitimAM hato. te to hAlyo ja nahi. sAnkone tarata ja eNnToniyone tyAMthI bolAvavAmAM Avyo. te to potAnA mAlikanA parAjayanI zarama bharelI vAta jANI, cheka ja bhAgI paDyo. tene A badhuM koI jAdugaronI kAravAInuM ja pariNAma lAgyuM. nahi to tenA mAlika Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta-caMdra' nAITa - 273 jevA mAlika AvA yuddhamAM koI ekalAne hAthe hArI jAya, evI vAta banI zI rIte? vaLI tenA mAlike eka AkhuM varasa ghera rahevAnI ane hathiyAra tyAgavAnI zarata kabUla rAkhI hatI, e jyAre teNe jANyuM, tyAre to tene potAnAM paNa sau svapna pUrAM thayelAM lAgyAM. vAIsaroye eka khAsa khurazI tAbaDatoba zaheramAMthI maMgAvI. te AvI eTale temAM DaoNna kivakasoTane besADI, zaheramAM laI javAmAM AvyA. A bAju eNnToniyo, pelo "ta-caMdra" nAITa je vIzImAM Utaryo hato, tyAM tenI pAchaLa pAchaLa gayo. Akhe raste chokarAo nAITanA vicitra bakhtara ane pozAkane kAraNe teno huriyo bolAvatA hatA tathA kAMkarAcALI karatA hatA. enToniyoe chokarAone Akhe raste bane teTalA hAMka hAMka karyA. pelo nAITa eNnToniyone potAnI pAchaLa Avato joI gayo hato. vIzImAM jaI enToniyoe jyAre tenI sAcI oLakha mAgI, tyAre pelAe prathama to kazuM kahevA nA pADI. paNa pachI eNnToniyo nahi ja khase ema jANyuM tathA DaoNna kivakasoTa tene ghera ja UtarelA che ema jANyuM, tyAre tene vizvAsamAM laI, teNe A pramANe AkhI vAta spaSTa kahI dIdhI: huM to keresko nAmano zAstra-paMDita che, tathA DaoNna kivakasoTanA gAmano chuM. DaoNna kivakasoTanI vicitra dhUnamAMthI temane choDAvavA temanA kuTuMbanAM tathA gAmanAM ghaNAM icchatAM hatAM, paNa koInI kazI yukti kAma AvatI na hatI. pachI meM DaoNna kivakasoTane dru ddhamAM harAvI, tenI zarata tarIke be varasa gAma pAchA pharavAnuM temanI pAse kabUla karAvavAno beta racyo. ane te pramANe traNeka mahinA upara arIsAvALA nAITa tarIke meM temane taMdrayuddhamAM paDakAryA hatA. paNa te vakhate mArA ghoDAnI ADAIne kAraNe huM jamIna upara pachaDAyo ane sakhata ghAyala thaI ghera pAcho Avyo. tethI to DaoNna kivakasoTa UlaTA vadhu joramAM AvI potAnA niradhAramAM vadhu makkama banyA. Ama dhAryA karatAM UlaTuM pariNAma AveluM joI, sAjo thatAM huM DaoN.-18 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 DaoNna kivakasoTa! pharI vizeSa taiyArI sAthe nIkaLyo ane temane ahIM AvelA jANI, ahIM Avyo ane chevaTe mArI yojanAmAM saphaLa thayo. mArI gupta vAta ATalI ja che. DaoNna kivakasoTa Ama bIjI badhI rIte DAhyA tathA samajadAra che; mAtra janI nAITa lokonI vAto vAMcI temane dhUna caDI gaI che, te koI paNa rIte choDAvavAnI jarUra che." enToniyoe hasI paDIne javAba Apyo, "zAstrIjI, tamArI yojanA sArI che; paNa DaoNna kivakasoTa mahAzayanuM gAMDapaNa ethI dUra thaze ema huM mAnato nathI. eTale jagatane eka ramUjanuM je moTuM sAdhana maLyuM che, tenAthI tame tene vaMcita karo cho, eTaluM ja. chatAM huM tamane khAtarI ApuM chuM ke, tamArI yojanA niSphaLa jAya tevuM huM kAMI paNa karIza nahi, tathA DaoNna kivakasoTane ke sAnkone kazI vAta khabara paDavA daIza. nahi." keresko pachI te ja divase bAsilonA choDI gayo. DaoNna kivakasoTa cha divasa pathArIvaza rahyA. temanA manano kheda pAra vagarano hato. sAnko temane AzvAsana ApavA prayatna karato. te kaheto ke, "loko ethI paNa ochA dhakkAmAM paDI jAya che ane kAM to temanuM gaLuM bhAgI jAya che ke pAMsaLuM paNa. tamane to tevuM kazuM thayuM nathI, eTale ApaNe thoDA divasamAM sAjAsamA gharabhegA thaI jaIzuM. kharuM nukasAna to mane thayuM che, mAlika, kAraNa ke, have tame ghera pAchA pharavAnA eTale mAruM gavarnara ke arla banavAnuM paNa pUruM thayuM. kAraNa ke, nA tame thAo rAjA ke na huM thAuM gavarnara. 'Ava bhAI harakhA, ApaNe beu sarakhA!'" | DaoNna kivakasaTa bolI UThayA, "nA, nA, sAnko, eka varSa to ApaNe AMkha mIMcatAMmAM kADhI nAMkhIzuM. ane tyAra pachI huM jarUra rAjya meLavIza, ane tane arthapaNuM apAvIza." sAnkoe kahyuM, " 'AzA rAkho ne AvI maLaze" evuM kahyuM ja che ne? jarUra mAlika, ApaNe haja sArA divasa jovAnA ja chIe; 'jIvato nara bhadra pAme! Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ghara tarapha 1 be divasa bAda, DaoNna kivakasoTa kaMIka haratApharatA thayA, eTale DaoNna eNnToniyonI rajA laI ghara tarapha vidAya thayA. have temane eka varSa bakhtara paheravAnuM na hovAthI, tathA hAla turata to ghAyala zarIre paherI zakAya tema paNa na hovAthI, sAnkonA gadheDA upara ja te badhuM lAdavAmAM AvyuM. sAnkone Ama page cAlatA ane Depalane doratA ghera pAchA vaLavAnuM thayuM. pAMcamA divase rAte teo eka vIzImAM UtaryA. paNa te pachInI rAte khullA khetaramAM temano rAtavAso thayo. DaoNna kivakasoTane have DulasiniyAnA ja vicAra vadhu jorathI AvavA lAgyA. temaNe sAnkone phaTakA khAI laI, temano mAyA-jALamAMthI chUTako karavA vInavavA mAMDayuM; kAraNa ke, marlinanA zabdo pramANe, e phaTakA khAvAnuM sAnko pUruM kare, tenI sAthe ja leDI DulasiniyA mAyAmukta thaI, jyAM hoya tyAMthI sIdhAM DaoNna kivakasoTane AvI maLe tema hatuM. jo leDI DulisinayA mAyAmukta thAya, to paNa A badhuM kaMIka lekhe lAgyuM kahevAya ! paNa sAnkoe havaiM e vAtanA sAcApaNAmAM zaMkA batAvavA mAMDI. pote mAra khAya tethI leDI DulasiniyA maMtra-mukta thAya, ema zI rIte bane ? uparAMta nAITa-paNAnI mAlike vAMcelI copaDIomAM evo koI dAkhalo banyAnuM vAMcavAmAM AvyuM che? DaoNna vikasoTe kahyuM, "bhagavAna tane sajbuddhi Ape; kAraNa ke leDI DulasiniyA * mArAM prema-rAjJI che, ane tuM mAro nokara che; eTale leDI 275 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 DaoNna kivakasoTa! DulasiniyA tArAM paNa mAlikaNa thAya. ane temane vaphAdAra nIvaDavuM e tAro dharma kahevAya." AvI vAtomAM ne carcAomAM teo AgaLa cAlyA. have, pelI gopa-gopIonA vanamahotsavavALI jagA AvI pahoMcI. tyAM DaoNna kivakasoTane evo vicAra Avyo ke, ApaNe paNa eka varasa Avo gaNaveza laI gheTAM-bakarAM sAthe vanopavanomAM pharatA, pAvA vagADatA, kavitAo gAtA, ane phUla-pAnanI mALAo paheratA vitAvavuM. sAnkone paNa e vicAra khUba gamyo. ane zAstrIjI, bhuja, ane hajAmajI paNa A yojanAmAM sAthe joDAya, to temane paNa kahI jovAnuM baMnee nakkI karyuM. bharavADo jevAM saunAM nAma paNa teoe nakkI karI lIdhAM. jema ke potAnuM kivakanoTisa, sAnkonuM pAnjhino, zAstrInuM saeNmsoniyo ke keskona, nikolasa hajAmanuM nikulaoNso, pAdarInuM 'kayureTa" uparathI kayuriyAhaao i0. pachI potAne manapasaMda gopIo paNa teoe kalpI lIdhI ane temanAM nAma paNa vicArI lIdhAM. eka rAte teo khullA khetaramAM sUtA hatA; ane caMdra prakAzano hato. sAnko ghasaghasATa UMghI gayo hato; paNa DaoNna kivakasoTa jAgatA hatA. temaNe sAnkone DhaMDhoLIne uThADyo ane AjanI ThaMDI rAte hajAreka phaTakA khAI levA vInavavA mAMDayo. sAnko AnAkAnI karavA mAMDayo. paNa eTalAmAM gujarImAM laI javAnuM chasoeka bhUMDonuM ToLuM tyAM AvI pahoMcyuM. ane teo temAMthI kaMIka bahAra nIkaLI zake tevAmAM to temane gabaDAvatuM ane ragadoLatuM pasAra thaI gayuM. baMnenA bhUMDA hAlahavAla thayA. sAnko DaoNna kivakasoTanI taravAra mAgI e bhUMDomAMthI thoDAMkane mAravA pAchaLa javAno vicAra karavA lAgyo, paNa DaoNna kivakasoTe nA pADI. temaNe kahyuM, "A badhuM mane paramAtmA ja sajA tarIke mokale che. eTale bhaMDa-Dukkara ke mAkho paNa nAITane ragadoLI jAya che. ane A badhAnuM mukhya kAraNa ja e che ke, huM haja leDI DulasiniyAnA SNamAMthI mukta thato nathI; ane tane tema karavA phaTakA khAI levAnuM samajAvI zakato nathI." Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghara tarapha 277 bIjA be divasa vItI gayA. DaoNna kivakasoTanI dhIraja have khUTI gaI. temaNe have sAnkonI sAthe koI paNa rIte kaDado karavA vicAra karyo. temaNe kahyuM, "bola, tuM eka phaTakA dITha keTalA paisA levA mAge che? tArI kiMmata bolI nAMkha; huM tane ApaNI thelImAMthI abaghaDI e paisA cUkavavA taiyAra chuM." sAnkoe kahyuM, "mAre traNa hajAra ne traNaso phaTakA khAvAnA bAkI che. pAMceka to meM khAI lIdhA che. have eka TakA dITha eka 'kavArTilo' eTale ke doDha pensa gaNIe, to traNa hajAra phaTakAnA sAtaso pacAsa riyala thAya. ane bAkInA traNaso phaTakAnA e hisAbe umeratAM kula AThaso pacIsa riyala thAya. tame pahelA eTalA paisA mane gaNI Apo to huM rAjIkhuzIthI teTalA phaTakA khAI laIza." DaoNna kivakasorTa tarata e sodo kabUla karyo. sAnkoe phaTakA moDI rAte khAvAnuM zarU karavAno nirNaya jAhera ryA, ane DaoNna kivakasoTa kayAre madharAta thAya tenI rAha jovA lAgyA. 66 pachI sAnkoe DepalanI lagAma kADhI, ane potAnA kamara sudhIno bhAga khullo karI, thoDe dUra jaI phaTakA khAvAnuM zarU karyuM. DaoNna kivakasoTe dUra rahyAM rahyAM ja kahyuM, "bhAI, eka divase badhA ja khAI levAno Agraha na rAkhIza, tathA bahu jorathI phaTakA khAI adhamUo na thaI jaIza. nahi to badhA phaTakA pUrA karatAM pahelAM tuM kayAMka mAryA jaIza, to leDI DulisiniyAnI mukti avadhavaca ja laTakatI raheze. '' sAnkoe sAta ke ATha TakA potAnI khullI pITha upara lagAvyA teTalAmAM to tene tammara AvI jAya tevuM thaI gayuM. teNe dayAmaNe avAje DaoNna kivakasoTane bUma pADIne kahyuM, "mAlika mane ApaNA sodAmAMthI mukta thayelo jAhera karo; mArAthI A phaTakA khavAze nahi. ,, "C tarata ja DaoNna kivakasoTe dUra rahyAM rahyAM kahyuM, "hiMmata rAkha bhAI; ane tane kahyA che tethI bamaNA paisA huM cUkavIza. "" "to to mAlika, huM traNa gaNA jorathI phaTakA khAIza, bhale pachI mAro jIva jAya !" ema kahI teNe pAsenA jhADanA thaDa uparathI jorathI Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 DaoNna kivasoTa! phaTakA mAravA mAMDyA, ane e phaTakA potAne vAgyA hoya ema jorathI bUmo pADavA mAMDI. DaoNna kivakasoTane ciMtA thaI ke, e mUrakha paisAnA lobhamAM phaTakA pUrA thayA pahelAM ja marI jaze to badhuM ja hAthathI jaze! eTale temaNe ochAmAM ochA be hapate e phaTakA pUrA karavA tene vinaMtI karI; tathA kahyuM ke, "mArI gaNatarI pramANe hajAra phaTakA pUrA thayA che, mATe atyAre have thobhI jA." paNa sAnkoe dUrathI ja jaNAvyuM, "mAlika, mane tame paisA cUkavI dIdhA che, mATe tame jarA dUra rahIne ja bIjA hajAra phaTakA gaNI lo, ane pachI mane rokajo." DaoNna kivakasoTa dUra jaI, avaLA pharI, phaTakA gaNavA lAgyA. sAnko have eTalA jorathI jhADone phaTakAravA lAgyo ke, temanI jADI cAmaDI paNa UtarI gaI. ane tenI bUmo teTalA ja pramANamAM bicArA DaoNna kivakasoTanA hRdaya soMsarI nIkaLI javA lAgI. DaoNna kivakasoTane khAtarI thaI gaI ke, sAnko phaTakA to dilathI khAya che, ane jarUra AkhI saMkhyA pUrI thatAM leDI DulasiniyA maMtramukta thaI tyAM AvI pahoMcaze ja. bIjA hajAra phaTakA pUrA thatAM ja DaoNna kivakasoTe tarata tene thobhavAnuM kahyuM. sAnkoe karAMjhatAM karAMjhatAM bUma pADI, "mArA baraDAnI sthiti tamArAthI aMdhArI rAte paNa nahi joI jAya. mATe tame pahelAM mane mAro jhabho dUrathI nAMkho. e oDhIne pachI huM tamArI pAse AvIza." savAra thatAM teoe musApharI AgaLa calAvI. rAte teo eka vIzImAM UtaryA. DaoNna kivakasoTe sAnkone pUchyuM, vIzInA makAnanI haMphamAM bAkInA phaTakA pUrA karavA che ke kema? sAnkoe jaNAvyuM ke, tene jhADa vacce tathA rAte khullAmAM phaTakA khAvAnuM vadhu phAvaze. eTale DaoNna kirakasoTe eka rAta ArAmanI javA devA tene Agraha karyo. bIjo Akho divasa temaNe vIzImAM ArAma karyo. pachI rAta thatAM teo tyAMthI vidAya thayA ane eka jhADImAM jaI pahoMcyA. tyAM madharAta Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghara tarapha 279 thayA pachI sAnkoe pahelAMnI peThe ja jhADo upara phaTakA mArI, khUba vAgyAnI bUmo pote pADavA mAMDI. barAbara traNa hajAra ane ogaNatrIsa phaTakA thayA; eTale teoe bAkInA phaTakA pachI pUrA karavAnuM vicAryuM. ane sUryodaya thatAM teo AgaLa cAlyA. te rAte paNa sAnkoe phaTakA pUrA karavAnI khuzI batAvI, eTale DaoNna kivakasoTa ekadama rAjI rAjI thaI gayA. temane thaI gayuM ke, phaTakA pUrA thatAM leDI DulasiniyA temane svadehe darzana jarUra deze. phaTakA pUrA thayA pachInA bIjA divase teoe musApharI zarU karI, tyAre dUrathI sAme AvatuM je koI hoya te leDI DulasiniyA ja haze evI AzA DaoNna kivakasoTa rAkhyA karatA. ema karatAM karatAM teo chellI TekarI upara AvI pahoMcyA, jyAMthI temane potAnA gAmanAM darzana thatAM hatAM. sAnko tarata ghUMTaNiye paDI potAnI vatana-bhUmine page lAgyo. vacce ja eka khetaramAM zAstrI keresko ane pAdarI-buA temane sAmAM maLyA. baMne jaNa rAjI thatA DaoNna kivakasoTa tarapha doDI AvyA. DaoNna kivakasoTa nIce UtaryA ane temane bheTyA. thoDI vAramAM to gAmamAM DaoNna kivakasoTa ane sAnko pAchA AvyAnI khabara pahoMcI gaI. ghera pahoMcatAM ja DaoNna kivakasoTe pote gopa-jIvana gALavA karelA niradhAranI vAta saune karI. ane eka varasa ema jIvana vitAvyA bAda pote pharI zastradhAraNa karI vijya-prasthAna karaze ema paNa jaNAvyuM. paraMtu rAta paDatAM sudhImAM to DaoNna kivaksoTane bhayaMkara thAka lAgavA mAMDayo ane temane sakhata tAva caDyo. saue mAnI lIdhuM ke, e tAva thAkano tathA nirAzAno haze. ane thoDA divasamAM temane ThIka thaI jaze. paraMtu e tAva jIvaleNa nIvaDavAno hato. e tAvanI UMghamAMthI cha kalAka bAda te jAgyA tyAre kaMIka vicitra moTA avAje pokArI UThayA: "bhagavAnanI dayA che! bhagavAna dayALu Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 DaoNna kivakasoTa! che; mANasanAM pApa game teTalAM moTAM hoya, paNa tenI dayA tethI paNa moTI che." temanI bhatrIjI temano avAja sAMbhaLI tyAM doDI AvI, ane, "zuM thayuM? zuM thayuM?" ema ciMtAtura thaIne pUchavA lAgI. DaoNna kivakasoTa bolI UThayA, "bhagavAne mArA upara dayA karI che ane mane mAruM bhAna pAchuM maLyuM che. ajJAnanuM je paDaLa mArI AMkho upara pharI vaLyuM hatuM te dUra thayuM che. "tUTa sAM marama, ma vinI vAsa!' pelI nakAmI copaDIo vAMcI vAMcIne koNa jANe mArA magajamAM kevIka dhUna bharAI beThI hatI? mAtra kheda eTalI ja vAtano che ke, e bhAna mane bahu moDuM AvyuM. kAraNa, have mArI AkharI ghaDI AvI pUgI che; ane prabhu pAse pahoMcavA taiyAra thavAno mArI pAse jarAya vakhata rahyo nathI. arere, meM kevI mUrkhatAmAM mArA divasa kADhI nAMkhyA ? beTA, have bIjuM kazuM karyA vinA mane, mArI cira vidAya mATe taiyArI karavAmAM madada kara. prathama to tuM mArA pramANika mitra pAdarI-buA, nikolasa, ane zAstrI kereskone bolAvavA mokala. huM kabUlAtavidhi pUro karI mAruM vIla lakhAvI devA mAguM chuM." eTalAmAM koNa jANe prabhue mokalyA hoya tema te traNe tyAM AvI pahoMcyA. DaoNna kivaksoTe tarata ja temane kahyuM, "Avo mitro, have huM DaoNna kivakasoTa da lA mAMzA nahi, paNa tamAro sAco mitra alonjho kivakasAno tamane bolAvuM chuM. mArI pAse vakhata thoDo che, eTale mAre kahevAnuM tame sau pahelAM sAMbhaLI lo: nAITa-paNAnI badhI copaDIo khoTI che - jUThI che - nakAmI che; AkhI peDhIne mATe te bhayarUpa che, jokhamarUpa che. mArA jevA keTalAyanAM magaja te vAto bharamAvI detI haze. bhagavAnanI dayAthI mAro potAno e bhrama to have bhAgyo che. mArA jAtaanubhavathI have tamane huM ema kahuM chuM, te tame sAcuM mAnajo. mAruM mota najIka AvI rahyuM che. have tame mane sAruM lagADavA nahi paNa mArI sAthe gaMbhIratAthI vAta karajo. mAre mAro kabUlAta-vidhi karAvavo che ane vIla lakhAvavuM che tenI badhI taiyArIo tarata ja karavA mAMDo." Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghara tarapha - 281 pelA sau oNna kivakasoTanI A prakAranI vAto sAMbhaLI prathama to habakI gayA, tathA haja to te ghaNuM jIvaze vagere kahIne AzvAsana ApavA gayA. paNa DaoNna kivakasoTe temanI vAta dharAra sAMbhaLI nahi. sau have samajI gayAM ke, kharekhara A mANasa A duniyA bahArathI Ubho rahI jANe bolI rahyo che. temanI bhatrIjI ane kAmavALI bAI tarata ja DUsakAM bharI raDavA lAgyAM. pAdarI-buAe temanuM kabUlAta-nAmuM sAMbhaLI lIdhuM ane bhagavAnanI mAphI temanA upara Utare evA AzIrvAda ApyA. thoDI vAramAM sAnkonA ghara sudhI A badhA samAcAra pahoMcI gayA. te tarata doDato AvI pahoMcyo. vIla lakhanAra AvatAM ja DaoNna kivakasoTe potAnI badhI milakatanI vyavasthA lakhAvavA mAMDI: sAnko pAsenI potAnI badhI rokaDa tene ApI dIdhI; potAnI jAgIranI kalA vArasadAra potAnI bhatrIjIne TharAvI. potAnI kAmavALI bAIne vArSika amuka pagAra maLyA kare evI vyavasthA karI. pAdarI-buAne tathA zAstrIjIne potAnA vIlano amala karanAra nImyA. potAnI bhatrIjI mATe evI zarata temaNe umerI ke, te lagna karavA vicAra kare, to evA mANasa sAthe teNe lagna karavuM ke jeNe nAITa-paNAnI vAtonI eka paNa copaDI vAMcI na hoya. jo pelo evI copaDIo vAMcanAra che evuM jANyA pachI paNa e tenI sAthe ja paraNavAno Agraha rAkhe, to ene mAro vAraso na maLe. pachI mArI milakata mArA vasiyatanA vahIvaTadAro koI dharmAdA kAmamAM vAparI nAkhe. uparAMta mArA vasiyatanA vahIvaTadArone DaoNna kivakasoTa da lA mAMzAnAM parAkramonI copaDIno bIjo bhAga lakhanAro maLe, to tenI teo mArA vatI mAphI mAge ane tene jaNAve ke, maratI vakhate mane eka ja vAtanuM du:kha rahI jAya che ke, huM evI copaDI lakhavAnuM nimitta banyo." tyAra pachI te ekadama bebhAna thaI gayA ane cattApATa pathArImAM paDyA. sau gAbharA thaI pAse doDI gayAM. thoDI vAramAM te bhAnamAM AvyA; paNa pAchA bIjA kalAke te pharIthI bebhAna banI gayA. ema traNa divasa sudhI cAlyA karyuM. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 DaoNna kivakasoTa! AkhuM kuTuMba bhAre zokamAM ane mUMjhavaNamAM garakAva thaI gayuM. chevaTe AkharI ghaDI AvI, tyAre zAMtithI potAnI pathArImAM ja temaNe prANatyAga karyo. zAstrIjIe temanI kabara upara nIceno lekha kotarAvyo "ahIMyAM eka vIra nAITa cira nidrAmAM poDhayA che. amara kIrti prApta karavAnI temanI jhaMkhanA hatI, ane te kIrti hAMsala karIne temaNe maraNa upara vijya meLavyo che. eka gAMDA dhUnI mANasanI peThe jo te jIvyA hatA, to eka DAhyA samajaNA mANasanI jema te mRtyu pAmyA -=- =-= Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI dareka st2, haiMna vikaseTanI Akhara.- pR0 282 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parivAra prakAzane bAzA ane dhIraja anu. nepALadAsa paTela 450 [alekajhAnDara DUmA kuta abhuta-rasa-pradhAna navalakathAne chAyAnuvAda, sacitra) vera ane kAMti anu. bipinacaMdra jhaverI 3.00 [cArlsa Dikansa kRta vikhyAta navalakathA "e Tela opha dra siTIjhane saraLa sacitra saMkSepa.] ke mirAgla urphe daridranArAyaNa anu. nepALadAsa paTela 1200 [ vikaTara hyuge kRta prakhyAta vizvakathAne vistRta saMkSepa, sacitra.] motInI mAyA anu. gepALadAsa paTela 150 [nobela prAijha vijetA jona sTAinabekanI lakhelI lokakathA parla'ne saMkSipta anuvAda, sacitra kAli ke utkrAMti anu. gopALadAsa paTela pa00 [vikaTara hyuge kRta navalakathA "nAInTI zrI ane vistRta saMkSepa, sacitra.] kAunTa oNpha menTekrisTo' anu. gopALadAsa paTela 400. [ itara vAcana mATe saraLa saMkSepa, sacitra.] zrI maskeTiyarsa-1 cAne premazauryanA rAha! anu. gopALadAsa paTela 800 [alekjhAnDara DUmA kRta vikhyAta navalakathAne sacitra, vistRta saMkSepa.] zrI maskeTiyarsa-2 yAne vIsa varSa bAda! anu. nepALadAsa paTela 800 [ DUmA kRta " TavenTI Iyarsa AphaTara ne sacitra saMkSepa.] zrI maTiyarsa- 3 cAne kAminI ane kAcana anugopALadAsa paTela 1000 [mA kRta "vAikAunTa da brAjalana ne sacitra saMkSepa.] Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI maskeTiyarsa-4 yAne premapaMka anu. gopALadAsa paTela (samAM) [ DUmA kRta "lujhA da la vAliyerane sacitra saMkSepa.] thrI maskeTiyarsa-5 yAne dagA kisIke sagA nahi! (presamAM) anu. gopALadAsa paTela [mA kRta "maina ina dhi Ayana mAskane sacitra saMkSepa.] lAphiMga maeNna' yAne umarAvazAhInuM pita ane pratibhA anu. gopALadAsa paTela 8000 vikaTara hyuganI vikhyAta kathAne vistRta sacitra saMkSepa.] livara visTa cAne "eka anAtha bALakanI kahANuM" anu. gepALadAsa paTela 550 [DikansakRta jANItI navalakthAne sacitra chAyAnuvAda.] nikolasanikabI cAne karaNI tevI bharaNuM anugopALadAsa paTela 10-00 [DikansakRta navalakathAne vistRta saMkSepa, sacitra.] pikavika kalaba cAne "sau sAruM, jenuM chevaTa sAruM' (presamAM) anu. gopALadAsa paTela , [Dikansa ta vikhyAta navalakathAne vistRta saMkSepa, sacitra.] DebI enDa sana cAne "tavaMgaranuM saMtAna' (chapAya che) anu. gopALadAsa paTela [Dikansa ta navalakathAne vistRta saMkSepa, sacitra.] sarasvatIcaMdra saMpA. kamubahena putra che. paTela (presamAM) [sAkSarazrI govardhanarAma mAdhavarAma tripAThI kRta, cAra moTA bhAgomAM prasiddha thayelI, ane vizvasAhitya - graMtha tarIke jenI gaNanA thAya che evI prasiddha gujarAtI navalakathAne saraLa, vistRta sacitra saMkSepa.] kaTuMba-parivAra anu. kamubahena putra che. paTela 1100 [zrI. gurudatta kRta hiMdI navalakathA "puSThanane sacitra anuvAda] vicAramALA saMpA, kamubahena putra che. paTela 0.75 ['satyAgraha"nI suMdara vicArakalikAone saMgraha) ciMtanamaNimALA saMpAkamubahena putra cho. paTela 100 ['navajIvana'nAM vicAra-puSponI phUlagUMthaNI, sacitra.] Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mananikA saMpA. vijayazaMkara maMtra bhaTTa 300 [saMpAdake vAMcelAM aneka pustakonA sArarUpa mULa phakarA] mArI jIvanadaSTi saMpA. vijayazaMkara maMtra bhaTTa 200 [keTalAka vizvavikhyAta vidvAno, vijJAnIo tathA saMzodhakonI preraka jIvanadaSTi AlekhatuM pustaka, suMdara pheTAo sahita.] satyAgrahI bApu saMpA, rameza DA, desAI 060 [gAMdhIjInA satyAgrahanA prasaMgenI rasika vArtAo, sacitra.] saradArazrIne vineda saMpA. mukulabhAI kalArthI; kalyANa vi. mahetA 200 [bAraDolInI laDatanA 65 prasaMge sahita.] bhArata para caDAI | maganabhAI desAI 075 [cInI AkramaNane khyAla ApatI pustikA, nakazA sAthe.] gItAnuM prasthAna | maganabhAI desAI 5.00 [mahAbhAratanA yuddhanA maMDANa pahelAMnI rasika kathA.] gItAne prabaMdha | maganabhAI desAI 200 [aSTAdazAdhyAyinI gItAnA viSayanI goThavaNa ane rajUAta kevI rIte thaI che tenuM saLaMga nirUpaNa 30mI jAnevArI maganabhAI desAI 1950 [rASTrapitAne zraddhAMjali-agiyAra pheTa-citro sahita.] navI yunivarsiTIo maganabhAI desAI 125 yuni.nA zikSaNa-vahIvaTa aMge mAhitI ApatI pustikA; gAMdhIjInA ucca zikSaNane lagatA lekha sahita.] gAMdhIjIne jIvanamArga | maganabhAI desAI 600 [gAMdhIjIe jIvana-sAdhanAmAM Avazyaka mAnelAM vrata-sAdhananI jhINavaTabharI pramANabhUta rajUAta. sAvadhAna ! maganabhAI desAI 010 [aMgrejInA prazna aMge samaja ApatI pustikA.] miDala skUla : "adakeruM aMga" maganabhAI desAI 1000 [aMgrejI rAjya heThaLa prAthamika keLavaNImAM aMgrejoe zA hetuthI "miDala skUla"nI phAcara mArI hatI, tenI carcA.]. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAka ane svAsthaya jhaverabhAI paTela 200 | [Arogya ane khorAka aMge samaja ApatI pustikA.] nIlagaMgAnAM nIra puruSottama bhejANuM 5.00 [yugAnDA jaI vaselA gujarAtI bhAvuka hRdayamAM skurelAM kAvyone saMgraha, sacitra] saMta phransisanuM jIvanagAna anu0 dhanajIbhAI phakIrabhAI (presamAM) [saMta kAnsisanA jIvana ane kArya aMge samaja ApatuM pustaka.] tapasyA ane nicaha ' anu. gopALadAsa paTela (presamAM) [vikhyAta phrenca lekhaka AnAtola krAMsanI navalakathA thAI ne saMkSipta anuvAda.] citrakathAmALA le mirAbla, kAunTa oNpha menTekrisTa, zrI makeTiyarsa-na, livara TvisTa e navalakathAone citramALA rUpe rajU karatI anokhI kathAmALA. (taiyAra thAya che) sipATa kamubahena putra che. paTela : citrakAra : rajanI vyAsa) Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CIPER LIVINES STUT TAL:T Dikansa kRta prasiddha navalakathA pikavika peparsa'nA citra anuvAda 'pikavika lakha mAMthI eka lAkSaNika citra, NARIONIC GEL'S - Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dikansa kRta prasiddha navalakathA " DAbI eNnDa sana'nA sacitra anuvAdamAMthI eka lAkSaNika citra. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DArImaMdirani. 8c 0 gurudatta kRta navalakathA zuSThana nA sacitra anuvAda 'kuTuMba-parivAra 'mAMthI nAyakanuM eka lAkSaNika citra Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhaghatikata A DALa phalakazITa prema-moyanI eka anokhI 65ii kazrI sakhA: gopALadAsa paTela sarvAnta 'parivAra prakAzana sahakArI maMdi2 li.amadAvAda:13 -