________________
૧૩૮
ડૉન કિવકસોટ! પાદરી-બુવા એટલી માહિતી સાથે પાછા મકાનમાં આવ્યા. ત્યાં ડૉરોધિયાએ સ્ત્રી-સુલભ સહૃદયતાથી અને સહાનુભૂતિથી પેલી નિસાસા નાખતી બાનુને પ્રશ્નો પૂછવા માંડ્યા. પણ પેલીએ કશો જ જવાબ આપ્યો નહિ. તે જ ઘડીએ પેલો તેને ઊંચકી લાવનાર માણસ બોલ્યો, “બાનુ, તમે એ કૃતદન અને નઠોર બાઈને પ્રશ્નો પૂછી જરાય વખત બગાડશો નહિ. એ તમને કશો જવાબ નહિ આપે. અને કંઈક જવાબ આપશે તો પણ તે એવો જૂઠો અને ભળતો જવાબ આપશે કે, તમે નાહક દુ:ખી થશો એટલું જ.”
આના જવાબમાં પેલી બાઈ તરત બોલી ઊઠી, “મહાશય, સત્ય અને ઈજજત માટેની મારી ખેવનાથી તો હું આ રિથતિમાં આવી પડી છે, એ તમે બરાબર જાણો છો. અને મારું આ દુ:ખ જ તમે પુરુષ જાતમાં કેવા સૌથી હીન તથા જૂઠા છો એ પુરવાર કરી આપે છે.”
કાર્ડિનિયો આ બધી વાતચીત દરમ્યાન બારણાની પાછળ જ બેઠેલો હતો, એટલે તે આ બાનુનો અવાજ સાંભળી તરત બોલી ઊઠ્યો, “ભલા ભગવાન, આ હું કોનો અવાજ સાંભળું છું?”
પણ કાર્ડિનિયોનો આ અવાજ સાંભળીને પેલી બા પણ એટલી જ ચેકી. તે તરત ઊઠીને એ બારણું ઉઘાડી અંદર દોડી જવા ગઈ, તેટલામાં પેલા સદગૃહસ્થ તેને પકડી લીધી. પેલી બાઈ ખેંચતાણ કરવા લાગી એવામાં તેના મોં ઉપરનો બુરખો હઠી ગયો અને એક અત્યંત સ્વરૂપવતી સ્ત્રીનો ચહેરો છતો થયો. ડૉરોધિયા તેની મદદે દોડી ગઈ, એવામાં એ જ ખેંચતાણમાં પેલા પુરુષની બુકાની હઠી ગઈ, અને તેનો ચહેરો ખુલ્લો થતાં જ ડૉરો ધિયા બૂમ પાડી ઊઠી, “ડૉન ફર્ડિનાન્ડ!” આટલું બોલી તે પોતે જ બેભાન બની ગઈ, અને પેલા હજામે સદભાગ્ય પાસે આવી તેને પકડી લીધી ન હોત, તો તે નીચે જ ગબડી પડી હોત.
પાદરી-બુવા હવે ડૉરોધિયાની મદદે દોડ્યા અને તેના મોં ઉપરનો બુરખો હટાવી તેના ઉપર પાણી છાંટવા લાગ્યા. પણ તેનું મોં ખુલ્લું થતાં ડૉન ફર્ડિનાન્ડ હવે ચોંકયો અને મરવા જેવો ફિકો પડી
