________________
૧૫ સાન્કોનું ગવર્નર-રાજ!
યૂકે સાન્કોને ગવર્નર બનાવવાની મશ્કરીનું બધું કામ પોતાના ઘરકારબારીને સોંપ્યું હતું. તે માણસ આમેય બહુ મજાકી સ્વભાવનો હતો તથા બુદ્ધિશાળી હતો.
નક્કી કરેલ સમયે સાન્કો પોતાના રસાલા સાથે પોતાની રાજધાની તરફ જવા ખચ્ચર ઉપર બેસીને ઊપડયો. તેના માનીતા ગધેડા ડેપલને પણ ડયૂકના હુકમથી નવા સામાનથી બરાબર શણગારી પાછળ લઈ જવામાં આવતો હતો. સાન્કો પોતાના ગધેડાની તરક્કી થયેલી જોઈ, ખૂબ ખુશ થયો.
ડૉન કિવકસોટ સાન્કોના જવાથી બહુ ખિન્ન થઈ ગયા. ડચેસે તેમની તહેનાતમાં ચાર યુવાન બાનુઓને મૂકવા આગ્રહ કર્યો; પણ ડૉન કિવકસોટ એવાં બધાં પ્રલોભનોમાં પડી જઈ, લેડી ડુલસિનિયા પ્રત્યેની પોતાની પ્રેમભક્તિમાં ડાઘ લાગવા દેવા ઇચ્છતા ન હતા.
રાત પડી અને શોકઘેરા હૃદયે તે પોતાના કમરામાં સૂવા ગયા. ગરમી લાગતી હોવાથી તેમણે બારી ઉઘાડી, તો બગીચાનો અંધકારભર્યો ભાગ તેમની નજરે પડ્યો. બારી નીચે અંધારામાં બે સ્ત્રીઓ ધીમેથી વાતો કરતી કરતી ફરતી હોય એવો અવાજ તેમણે સાંભળ્યો. તેમાંની એક ડચેસની પ્રિય સખી અને તહેનાત-બાનું આલ્ટિસિડોરા હતી. તે પોતાની બહેનપણીની આગળ એકાંતમાં ડૉન કિવકસોટ પ્રત્યે પોતાના હૃદયમાં ઊભા થયેલા ઉત્કટ પ્રેમથી પોતાની થયેલી માઠી વલે ગદ્યમાં અને પદ્યમાં વર્ણવતી હતી. કહેવાની જરૂર નથી કે, એ આખું કાવતરું ડચેસે જ રમૂજ માટે ઊભું કર્યું હતું.
૨૨૯