________________
૨૪૬
ડૉન કિવન્સોટ! પછી તો કેટલાય માણસો હાથમાં સળગતી મશાલો લઈ એ તરફ ધસી આવ્યા અને ગવર્નર સાહેબને અભિનંદન આપવા માટે શોધવા લાગ્યા. એ લોકો મોટેથી અંદર અંદર વાતો કરતા હતા કે, ગવર્નર સાહેબ જાતે ઢાલ-ભાલા સાથે લડાઈમાં આગળ નીકળ્યા તેથી જ આ વિજય મળ્યો છે. હવે તો દુશ્મનોની પાસેથી મળેલી વસ્તુઓ ગવર્નર સાહેબ સૌને સરખી વહેંચી આપે એટલે બસ!”
સાન્કોએ માત્ર ધીમેથી એટલું જ કહ્યું, “ભાઈઓ, મને બેઠો કરો અને આ બંધનોમાંથી છૂટો કરો.”
પેલાઓએ સાન્કોને ઊભો કરી, ઢાલોના બંધ કાપી નાંખ્યા, એટલે સાન્કોએ તરત પીવાનું થોડું પાણી મંગાવ્યું. પેલાઓ પાણી લાવ્યા એટલે તે પીને, બોલ્યા ચાલ્યા વિના સાન્કો સીધો તબેલામાં ગયો, અને ત્યાં પોતાને હાથે ડેપલનો સામાન કસી, તેના ઉપર સવાર થઈ ત્યાંથી ચાલી નીકળ્યો.
ચૂકના માણસો, અને ખાસ કરીને પેલો કારભારી, જેને ડયૂકે આ આખી યોજના સોંપી હતી, તે આભા થઈ ગયા. તેમને લાગ્યું કે, તેમનાથી વધારે પડતી મશ્કરી થઈ ગઈ છે. તેઓ ડયૂક સાહેબનો હુકમ આવે ત્યાં સુધી સાન્કોને ટાપુની રાજગાદી ખાલી ન રાખવા સમજાવવા લાગ્યા. પણ સાન્કોએ તો એટલું જ કહ્યું, “ભાઈઓ, હું ગવર્નર થવા જમ્યો નથી, અને ગવર્નરપણું મને સદે તેમ નથી. હું ખેતી કરનાર ખેડૂત તરીકે જન્મ્યો છું, અને એ જ જીવન મને માફક આવે તેમ છે. ગવર્નરપણાનો સ્વાદ મેં લઈ લીધો: રાજવૈદ્ય કહે તેટલું ખાવાનું; અમલદારો કહે તેટલું કામ કરવાનું અને પછી લડતાં આવડતું ન હોય તો પણ પરાણે લડવા નીકળવાનું તથા લોકોના પગ નીચે છૂંદાવાનું મને પસંદ નથી. હું એક મિનિટ અહીં થોભવા માગતો નથી.”
આટલું કહી, સાન્કોએ અંધારામાં જ ડયૂકના શહેર તરફ જવા ડેપલને હાંકવા માંડ્યો.
૧૦ રૉડીગીઝની દીકરીનો પ્રેમી તો ક્યારનો ફલેન્ડર્સ તરફ ભાગી ગયો હતો; છતાં ડયૂક અને ચેસે ડૉન કિવકસોટનો પડકાર ઝીલવાની અને ટૂંક