________________
ડૉન કિવકસોટ!
તેમ તે પૂંઠાનું મહોરું કપાઈ ગયું! પછી તેમણે નવી મહેનત કરી તેવું બીજું મહોરું બનાવ્યું; અને અંદર લોઢાની પાતળી ચીપો સારી રીતે ગોઠવી દીધી. પછી, તે નવું મહોરું તો બરાબર કામ દેશે જ, એવું માની લઈ, તેના ઉપર તરવારનો પ્રયોગ કરી જોવાનું તેમણે માંડી વાળ્યું.
બાદમાં તે પોતાના ઘોડાને તપાસી જોવા ગયા. તેનામાં હાડકાં અને ચામડી વિના બીજું કશું બાકી નહોતું રહ્યું. પરંતુ તેમની આંખોને હવે દિવ્યદૃષ્ટિ જ પ્રાપ્ત થઈ હતી — તેઓ વસ્તુને જેવી હોય તેવી જોવાને બદલે, તે વસ્તુ જેવી હોવી નોÇ તેવી જ આબેહૂબ જોતી. એટલે પોતાના ઘોડામાં તેમને વીરોચિત મહા-અશ્વ જ દેખાયો, અને તેને માટેતેવું જ સુંદર નામ શોધવાની તરખટમાં તે પડયા. કેટલાંય નામ તેમણે યાદ કર્યાં; કેટલાંય નામ તેમણે નાપસંદ કર્યાં; કેટલાંય નવાં નામ તેમણે યોજ્યાં; અને કેટલાંય નામ ઘડયાં. છેવટે તેમણે તેનું ‘રોઝિનૅન્ટી’ નામ પસંદ કર્યું. ‘રોઝિન' એટલે સામાન્ય ઘોડો; અને ‘ઍન્ટી’ એટલે પહેલાં-પ્રથમ-કોષ્ઠ. અર્થાત્ જે ‘પહેલાં સામાન્ય ઘોડો હતો, અને હવે સૌ ઘોડાઓમાં શ્રેષ્ઠ બન્યો છે!'
આ નામ બોલતાં બોલતાં તેમને એટલું બધું ગમી ગયું કે, હવે પોતાને માટેય એવું સારું નામ યોજવાનું તેમને જરૂરી લાગ્યું. આઠ-આઠ દિવસના વધુ ચિંતન-મનન બાદ તેમણે પોતાને માટે ‘ડૉન કિવકસોટ’ નામ નિરધાર્યું. પણ પોતાના નામ સાથે પોતાના વતનને પણ અમર કરવું જોઈએ—પૂર્વે થઈ ગયેલાઓમાંના કેટલાકે તેમ કરેલું છે—એટલે તેમણે પોતાનું આખું નામ “ડૉન વિકસોટ દ લા માંશા” નક્કી કર્યું.
આમ, બખ્તર ઘસાઈ-મંજાઈ ગયું, માથાનો ખંડિત ટોપ પૂરો થઈ ગયો, ઘોડાને અને પોતાને નવું નામ અપાઈ ગયું, પણ બાકીમાં બાકી રહ્યું પોતાની પ્રેમ-રાજ્ઞી નક્કી કરવાનું,— જેને પોતાના હૃદયનું સમગ્ર સામ્રાજ્ય નિવેદિત કરી શકાય. કારણ કે, તે બરાબર જાણતા હતા કે, પ્રેમ-રાજ્ઞી વિનાનો ‘નાઈટ’ એ ફળપાન વિનાના ઝાડને તોલે, તથા પ્રાણ વિનાના ખોળિયાને તોલે ગણાય. તેમણે વિચાર્યું, ‘ધારો કે સદ્ભાગ્યે કે દુર્ભાગ્યે મારે કોઈ રાક્ષસનો સામનો કરવાનો આવ્યો, અને મે તેને ભોંયભેગો કરી નાખ્યો,— કાં તો ભાલે પરોવી નાંખીને કે તરવારથી બે