________________
ભાવી “નાઈટ'નું ઘડતર
સ્પેન દેશમાં લો-માંશા પરગણાના કોઈ ગામડામાં જૂના જમાનાના એક ઠાકોર રહેતા હતા. એવા લોકોને ત્યાં સરસામાન ભેગો હંમેશ એકાદ જૂનો ભાલો પડેલો હોય છે, એકાદ જૂની ઢાલ તે ટિંગાવેલી હોય છે, દૂબળો-સૂકલો ઘોડો તબેલામાં હાંફતો ઊભો હોય છે, અને આંગણામાં શિકારી કૂતરો ઘૂઘવતો હોય છે. આપણા આ ઠાકોરની જાગીરી આવક કેટલી મોટી કે કેટલી નાની હતી એ કહેવાની તકલીફમાં પડવાને બદલે, એટલું કહી દઈએ કે, તેનો પોણો ભાગ ભોજન-સામગ્રી જોગવવા પાછળ ખરચાઈ જતો હતો. અલબત્ત, અમુક દિવસે અમુક અને અમુક પર્વે અમુક એમ ભોજન કરવું, આવાં ખાનદાનોમાં આવશ્યક હોય છે.
- મહેસૂલી આવકમાંથી જે બાકી રહેતું, તેમાંથી વાર-તહેવારે પહેરવાના મખમલી પોશાક-બ્રિચિસ-સ્લિપર વગેરેમાં રોકાણ કરાતું. આડે દિવસે તો ઘર-કંતામણનો પોશાક જ તેમના શરીરને શોભાવતો.
તેમના આખા કબીલામાં, ચાલીસ વર્ષ પસાર કરી કયાંક પહોંચેલી ઘરકામ કરનારી એક બાઈ, વીસ વર્ષની એક ભત્રીજી, અને ઘરમાં તથા ખેતરમાં કામ આપનાર એક નોકર– એટલાં માણસ હતાં. એ નોકર ઘોડો પણ પલાણી આપતો અને ખેતરમાં જરૂર પડદો દાતરડું પણ ચલાવતો.
ઠાકોર પોતે પચાસ વર્ષ લગોલગના, નીરોગી, મજબૂત દેખાવના, સુકલકડી શરીરના અને લાંબા મોંવાળા માણસ હતા. તેમને શિકારનો ભારે શોખ હતો. તેમનું નામ કિવક્સાડા હતું. પણ તેનો અર્થ ‘લાંબા ડાચાવાળો’ થતો હોવાથી, કેટલાક વિદ્વાનો તેમનું નામ “કિવઝાડા’ ઠરાવે છે; પણ આપણે તે બાબતમાં કોઈ સાથે કશી તકરાર કરવી નથી.
