________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
३६
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
अन्वयार्थ : - - (तत्य ) तत्रानार्यक्षेत्र सीमासु विचरतं मुनिं (दंडेण) दण्डेन यष्टयादिना ( मुडिणा) मुष्टिना ( अदुवा ) अथवा ( फलेग) फोन = मातुलिंगादिना (संगीत) संत्रीतः महृतः कश्विदपरिणतः (वाले) वालो मुनिः बाल इव (कुदगामिणी) द्वगामिनी ( इत्थोव) स्त्री व (नाती) ज्ञातीनां (सरई) स्मरतीति ॥१६॥
टीका- ' तत्थ' तत्र=स्मिन्ननार्थ देशपरिसरे निःसाधुः तादृशानायैः पुरुषैः । 'दंडे' दण्डेन = यष्टचादिना 'अदु' अथवा 'मुट्टिणा' मुष्टिना 'वा' अथवा 'फलेग' फलेन = मातुलिंगादिना फळेन 'संगीत' संवीतस्ताडितः 'वाले' वाळा= अपकमतिः कवित्साधुः तत्र ताडनादिसनये 'नातीणं सरई' ज्ञातीनां स्मरति " अत्र कर्मणि षष्टी' स्ववान्धादिकं स्मरति । यत्र एकोऽपि बान्धवो
अन्वयार्थ - अनार्य क्षेत्र की सीमा पर विचरते हुए साधु को डंडे से, मुड्डी से या फल से प्रहार किया जाता है तो कोई कोई बाल जैसा साधु अपने ज्ञातिजनों को उसी प्रकार स्मरण करता है जैसे क्रोध करके घर से बाहर निकली स्त्री उन्हें स्मरण करती है ॥ १६ ॥
टीकार्थ --अनार्य देश के समीप विचरता हुआ साधु उन अनार्य पुरुषों के द्वारा डंडे से अथवा मुट्ठी (घूसे) से अथवा विजोरा आदि फलों से ताडना पाकर, अपरिपक्व वुद्धि वाला होने के कारण ताडना के समय अपने बन्धु बान्धव आदि ज्ञातिजनों का स्मरण करता है । वह सोचता है अगर यहां मेरा कोई एक भी बन्धु (सहायक) होता तो ऐसी पीडा का अनुभव न करना पडता । मेरा कोई आत्मीयजन रक्षक
સૂત્રા-અના ક્ષેત્રની સીમા પર વિચરતા સાધુએને લાકડીએના પ્રહાર, મૂળના પ્રહાર ઘુમ્મા તથા લાતાના પ્રહર સહન કરવા પડે છે. આ પ્રકારની પરિસ્થિતિ ઉત્પન્ન થાય ત્યારે કોઈ કોઈ ખાલ (અજ્ઞાની) અને અલ્પસવ સાધુ અસહાય દશાને અનુભવ કરે છે, અને જેવી રીતે ધવેશમાં ગૃહત્યાગ કર નારી શ્રી મુશ્કેલી આવી પડતાં કુટુંબીએ અને જ્ઞાતિજનાને યાદ કરે છે, એજ પ્રમાણે એવા સાધુ પણ પેાતાના કુટુબીઓ અને જ્ઞાતિજનોને યાદ કરે છે. !૧૬૬
ટીકા--કાઈ કોઈ વાર અનાય દેશેશની સરહદ પાસેથી વિહાર કરતા સાધુઓને અનાર્યો લાકડીએ મારે છે, ધુમ્મા મારે છે અને બીજોરા આદિ ફળાને તેમના પર ઘા કરે છે. આ પ્રકારની પરિસ્થિતિ ઉદ્ભવે ત્યારે ક્રાઇ કાઇ અપરિપકવ બુદ્ધિવાળા સાધુએ પેાતાના બન્ધુએ માદિ જ્ઞાતિજનાનું સ્મરણુ કરે છે. તેએ વિચાર કરે છે કે જો અહી મારા એક પણ મધુ આદિ
For Private And Personal Use Only
