Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
આચાય શ્રી વિજયદાનસૂરીશ્વરજી જૈન ગ્રન્થમાળા ગ્રંથાંક:૩૬s શ્રી પ્રાચીન મહાપુરૂષ વિરચિત
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
★ ઃપ્રથમ વિભાગ
જિનનાં તથા
ચાવીસી, છૂટાં ચાવીસે પ્રકી સ્તવન, ચૈત્યવન્દના, સ્તુતિઓ, તથા સ્વાધ્યાય સંગ્રહ.
: પ્રકાશક :
: શ્રી વિજયદાનસુરીધરજી જૈન ગ્રન્થમાળા : ( ગે પીપુરા સુરત. )
શ્રી વાર સં ૨૪૭૪
વિક્રમ સ. ૨૦૦૪
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
G
4 1 G
M
h
M
m
G
C
m
પ્રાપ્તિ સ્થાન ઃ
શ્રી શાન્તિ ભુવન, આણુ દામાવાના ચકલા, જામનગર (કાઠીયાવાડ ).
: સપાદક :
પૂ. સકલાગમરહસ્યવેદી, પરમ ગીતા,સ્વગત,આચાર્ય દેવ શ્રીમદ્ વિજયદાનસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પટ્ટ પ્રભાકર પૂ. સિદ્ધાન્ત મહેાધિ, આચાર્ય દેવ શ્રીમવિજયપ્રેમસૂરીધરજી મહારાજાના પટ્ટ વિભૂષક, પરમ શાસન પ્રભાવક વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ, મહારાષ્ટ્ર દેશા આચાયદેવ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના શિષ્ય મુનિરાજ શ્રી ચારિત્રવિજયજી
દ્વાર,
શ્રીમદ
મહારાજ.
Em
91
• મુદ્રક ઃ જેસ ગલાલ હીરાલાલ લાલન. જૈન ભાસ્કરાય પ્રેસ,
જામનગર.
.
M
10
G
m
મહ
3
1 2 3 4
m m
3
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રાકથને
અનન્ત ઉપકારી શ્રી જિનેશ્વરદેવેએ આ સ સારને અનેક ઉપમાઓથી ઉપમિત કરીને એની દુઃખમયતા, દુ:ખફલકતા અને દુઃખાનુબન્ધિતા વર્ણવી છે. આ સંસારને એ ઉપકારિઓએ અગ્નિની. કસાઈખાનાની, રાક્ષસની, અટવીની, કેદખાનાની, શમશાનની, વિષવૃક્ષની અને ગ્રીષ્મઋતુની ઉપમા આપીને એની ભયંકરતાને વર્ણવી છે, તેમજ સાગર આદિના ઉપમાથી પણ એની ભયાનક્તા વર્ણવી છે. આમ અનેક ઉપમાથી ભયંકર તરીકે ઓળખાતા આ સંસારનું અસ્તિત્વ અનાદિકાલીન અને અનન્તકાલીન છે. અનન્તાનઃ જીવે આ સંસારમાં અનાદિકાલથી પરિભ્રમણ કરી રહ્યા છે. સુખના અથી એવા પણ જીવે આ સંસારમાં કેવી કેવી રીતિએ રીબાઈ રહ્યા છે, એ વાત આપણા અનુભવથી બહાર નથી. જીવે આ દુઃખમય સંસારમાં અનાદિ નિગદ નામના સ્થાનમાં અનન્ત પુદગલ પરાવર્તે, એક અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા શરીરમાં અનન્તની સાથે રહીને પસાર કર્યા છે. ત્યાંથી ભવિતવ્યતાના યોગે બહાર નીકળેલ જીવે બાદરનિગોદમાં, પૃથ્વીકાયાદિ સ્થાવરપણામાં, વિકલૈંદ્રિયપણામાં, પંચેદ્રિયપણામાં અને એમાં પણ નરકાદિક ગતિઓમાં પ્રરિભ્રમણ કરતાં પારાવાર દુઃખ અનુભવ્યાં છે.
આવા દુ:ખમય. દુ:ખફલક અને દુઃખાનુબન્ધી સંસારથી પાર પામવાને સારો ઉપાય એક શ્રી જિનભક્તિ શિવાય બીજો નથી. પાંચ પરમેષ્ટિમાં પણ પ્રથમપદે આવતા શ્રી તીર્થકરપરમાત્માઓ સિવાય અન્ય કઈ આ સંસારથી પાર પામવાને માર્ગ બતાવનાર નથી અને દીકરા મામાઓ આ
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનાદિ અનન્ત સંસારમાં અનંતા થઈ ગયા છે અને ભવિષ્યમાં અનન્તા થવાના છે. વર્તમાનમાં પણ વીસ તીર્થંકર મહારાજાઓ વિચરે છે. આ પરમ તારકનું સ્વરૂપ વચનાતીત છે. યોગ્ય સામગ્રીના કાલમાં “વર બાધિ” ને પામી “સવિજીવ કરૂં શાસન રસી” આવી ઉત્કટ કેટિની ભાવદયાના સ્વામી બની શ્રી તીર્થકર નામ કર્મની નિકાચના કરી પિતાના વ્યવન, જન્મ, દીક્ષા, કેવલ અને નિર્વાણના ક્ષણમાં નરકના જીને પણ શાતા આપનારા આ તારકની જગતમાં કે જેડી નથી. આવા તારકની ભક્તિ એજ એક આ સંસારથી પાર ઉતરવાને રાજમાર્ગ છે. સંસારથી પાર પામવાના રાજમાર્ગનું સ્થાપન કરનાર, નિષ્કારણું જગવબધુ, જીવમાત્રને અભય આપનારા, લોકાલોકના કાલીક ભાવના જ્ઞાતા, અપૂર્વ અને અજોડ અહિંસા ધર્મના પ્રણેતા, અપ્રતિમ કરૂણાનિધિ જગદગુરૂ શ્રી જિનેશ્વરદેવની ભક્તિ જેઓને નથી રચતી તેઓ ખરેખર આ સંસારનાજ મુસાફરે છે. એ બીચારાઓ મુક્તિના રાજમાર્ગને પામવાની લાયકાત હજુ પામ્યા જ નથી એમ કહેવામાં સહજ પણ અતિશયોક્તિ નથી.
“પૂજ્યની પૂજા કરનારો પૂજક પૂજ્ય બને” એમાં શંકાને અવકાશ જ નથી. પૂજ્યમાં પ્રથમપદે બિરાજમાન શ્રી જિનેશ્વરદેવની ભક્તિ બે પ્રકારે થાય છે. એક દ્રવ્યથી અને બીજી ભાવથી. દ્રવ્યથી ભક્તિ અનેક પ્રકારની છે અને ભાવથી ભકિત એ પરમતારકની આજ્ઞાનું પાલન સ્વરૂપ છે. આજ્ઞા મુજબની શ્રી જિનની ભક્તિ ભવતારક છે, અનંત શાશ્વત અને અનુપમેય સુખની દાતા છે. આરમ્ભ પરિગ્રહથી પર બની પ્રભુમાર્ગના સર્વવિરતિ પંથે વિચરતા આત્માઓ માટે શ્રી જિનેશ્વએ એકલી ભાવભકિત ઉપદેશ છે, જ્યારે
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
મિક્ષની કામના છતાં આરમ્સ પરિગ્રહથી રહિત બની સર્વ વિરતિ પંથે વિચારવાની જેઓની શકિત નથી તેઓ માટે દ્રવ્ય ભકિત પૂર્વકની ભાવ ભકિત એ પરમારતકએ ઉપદેશી છે. દ્રવ્ય ભક્તિ પણ ભાવ ભક્તિ માટેજ છે, એ વાત પ્રભુશાસનના આરાધકે કદી ભૂલતા નથી. જેઓ સર્વવિરતિ સ્વરૂપ ભાવભક્તિને પામી શકતા નથી તેઓ આરમ્ભ પરિગ્રહમાં પ્રસકત હોવા છતાં ભાવભકિતમાં કારણભૂત બનનારી દ્રવ્યક્તિને અ૫લાપ કરે છે તેઓ શ્રી જિનેશ્વરદેવોની આજ્ઞાના અપલાપનું પાપ કરનારાઓ છે. કાર્ય સુધાને શમાવવાનું છે તેમ છતાં પણ તે પૂર્વની અનાજ મેળવવા આદિની પ્રવૃત્તિને જેમ કેઈ પણ સમજુ નિરૂપયેગી કહી શકતું નથી તેમ ભાવભક્તિની જનેતા દ્રવ્યભકિતને પણ કંઈ સુજ્ઞ નિરૂપયેગી કહી શકતા નથી.
સમ્યક્ત્વને ધરનારા અને સર્વવિરતિને ધરવાની શકિતના અભાવમાં દેશ વિરતિને ધરનારા પુણ્યાત્માઓ સર્વવિરતિને પામવાના અભિલાષને સફળ કરવા માટે દ્રવ્યભકિત પૂર્વકની ભાવભક્તિમાં ખૂબજ આનંદ અનુભવે છે. એવા આત્માઓ હદયપૂર્વક માને છે કે પાપના ઉદયે-આરમ્ભ અને પરિગ્રહમાં પડેલા એવા અમે જે અમારી શકિતના પ્રમાણમાં દવ્યભક્તિને આચર્યા વિના ભાવભક્તિની જ વાત કરીએ તે ખરેખર અમારી એ પ્રવૃત્તિ મયૂરના નૃત્ય જેવી છે. આરમ્ભ અને પરિગ્રહમાં પડેલા એવા અમારા માટે દ્રવ્યભકિત એ અનિવાર્ય છે. અમારી શક્તિના પ્રમાણની સુંદર દ્રવ્યભક્તિ ભાવભક્તિની જનેતા છે. ભકિત માટે આરમ્ભ એ પ્રશસ્ત આરમ્ભ છે અને શ્રી જિનની ભક્તિમાં દ્રવ્યને વ્યય એજ
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
સર્વોત્તમ દ્રવ્યય છે આવા આત્માઓને તે દ્રવ્યક્તિના નિષેધક સૂત્રવિરૂદ્ધ બેલનારાજ લાગે છે. | સર્વવિરતિની લાલસાને જન્માવનાર દેશવિરતિના અને સભ્યના પરિણામના ગે અથા મોક્ષરૂચિના પ્રતાપે “મોક્ષ માર્ગના સ્થાપકનો ઉપકાર આ જગતમાં અજોડ છે. આવી મને દશાને ધરનારા પુણ્યાત્માઓ ભાવભકિતની જનેતા દ્રવ્યભક્તિ વિના શાન્તિ નથી અનુભવી શકતા. વ્યકિતની ઈરાદા પૂર્વકની ઉણપ સાચી ભાવભકિત જન્મવામાં અન્તરાયભૂત થાય છે, એવો અનુભવ એ પુણ્યાત્માઓને બરાબર થાય છે. પરિગ્રહની આસતિજ એવી ઉણપને લાવનાર છે, એવો ખ્યાલ એવા આત્માઓને આવ્યા વિના રહેતો નથી. પોતાની શકિતને અનુરૂપ સુંદર દ્રવ્યથી સુંદર અંગરચનાદિ સ્વરૂપ આજ્ઞાનુસારિણી દ્રવ્યભક્તિ કર્યા પછી ભાવભકિતમાં લીન થતા આત્માના અંત:કરણમાં સુંદર ભાવના જે ઉછાળા આવે છે, એને અનુભવ તે તેજ આત્માઓ કરી શકે છે. એના વેગે દર્શન મેહનીય અને ચારિત્ર મેહનીય આદિની જે નિજર થાય છે તે અનુપમ કેટની હોય છે. આવી દ્રવ્યભકિતને અ૫લાપ આરમ્ભ આદિના ન્હાને કરનારા શ્રી જિન શાસનના પરમાર્થને પામ્યા નથી. પરમાર્થને નહિ પામેલા એવા આત્માઓ ઉમાર્ગના દેશક બની ભકિક આત્માઓના ધર્મપ્રાણના નાશક બની સ્વયં શ્રી જિનની આજ્ઞાના વિરાધક બની અન્યને પણ શ્રી જિનની આજ્ઞાન વિરાધક બનાવી પોતાના સંસારને વધારે છે. સર્વવિરતિ ગુણસ્થાનકને ધરનાર મહાત્માઓના દષ્ટાન્તથી પાંચમે અને થે ગુણસ્થાનકે રહેલાઓને દ્રવ્યભકિતને નિષેધ કરનારાઓ ગુણસ્થાનકની મર્યાદા પણ નથી સમય એ સુનિશ્ચિત છે. છડે શણસથાનકે રહેલા મહાત્માએ
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનારક્ષ્મી અને અકિંચન હોઈ તેઓ માટે સંસારતારક અને મેક્ષપ્રાપક શ્રી જિનેશ્વરદેવોએ એકલી ભાવભકિત જ ઉપદેશી છે. એ મહાત્માઓને દ્રવ્યભક્તિ કરવાના મનોરથ ન થવા જોઈએ અને થાય તો તેમાં તેઓ માટે ગુણની ઉણપ લેખાય છ ગુણસ્થાનકે રહેલા મહાત્માઓ માટે જ્યારે આ વાત છે ત્યારે મેક્ષરૂચિ, સમ્યક્ત્વ અને દેશવિરતિ પરિણામમાં રમતા આ તમાઓને મોક્ષમાર્ગના સ્થાપક શ્રી જિનેશ્વરદેવની પિતાની શકિતને અનુરૂપ દ્રવ્યભકિત કરવાના પણ સુંદર સુંદર મનોરથ ન જન્મ અને યથાશકિત એનો અમલ ન કરે તે એમના એ ગુણમાં પણ ઉણપ ગણાય. જ્યાં પિત પિતાના અધિકાર મુજબ વર્તવાનું હોય ત્યાં શ્રાવકને દ્રવ્યભકિતનો અધિકાર અને સાધુઓને કેમ નહિ? આવા પશ્નને અવકાશ રહેજ નથી. એકજ વૈદ્ય એકને ખાવાનો નિષેધ કરે છે અને બીજાને મન ફાવે તેવી તેવી ચીજો ખાવા ખાસ ભલામણ કરે છે, ત્યાં પ્રથમનો દદી કહે કે- “મને ખાવાની મના કરે છે અને આને ખાસ ખાવાની ભલામણ કરે છે માટે તમે પક્ષપાતી છે” આમ કહેનારને વેદ્ય કહે છે કે- “ગાંડા! આમાં પક્ષપાત નથી તારે નિરોગી થવું હોય તે હું કહું છું તેમ કર” આજ રીત ભાવરોગને દૂર કરવા ધવંતરી સમા શ્રી જિનેશ્વરદેવા માટે સમજવી અતિશય જરૂરી છે. જે આ વાત બરાબર સમજાઈ જાય તો બેટી વિકલ્પજાળ ઉઠે જ નહિ અને કદાચ ઉકે તો પણ સ્વયં વિરામ પામી જાય.
દ્રવ્ય અને ભાવભકિતમાં ભાવભકિત મુક્તિની સાધિકા છે અને ભાવભકિત લાવવા માટે કરાતી દ્રવ્યભક્તિ ભાવભક્તિને લાવનારી છે એટલે દ્રવ્યભકિત પરંપરાએ મુક્તિની જ સાધક બને છે. ઉપરોકત બન્ને પ્રકારની વાસ્વવિક ભકિત,
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
“જિતં તર ફરી સન્મ મા કડિય” અથવા તે “તમેવ સર્ષ નિણં વં વિહિં શિ” આવી અપકમ્પિત માન્યતાવાળા આત્માઓજ કરી શકે છે. જ્ઞાનિઓએ દ્રવ્યભકિતમાં કે ભાવભકિતમાં મુક્તિ અને મુક્તિની સાધનામાં જરૂરી અંગો સિવાયની અન્ય આશંસા રાખનારાઓની ભકિતને વાસ્તવિક દ્રવ્ય કે ભાવમાં ગણી જ નથી. “સુરનર સુખ દુઃખ કરીલેખ, ઇછે શિવસુખ એક આવી શુદ્ધ માન્યતાવાળા આત્માઓજ સાચી ભાવભકિત કરી શકે છે. સંસાર સુખના રસિઆઓ અને મોક્ષ પ્રત્યે અરુચિવાળા આત્માઓ સાચી ભાવભક્તિ કરવા માટે અગ્ય છે. તેનીજ દ્રવ્યભકિત ભાવભક્તિનું કારણ બને છે કે જેણે પૌગલિક સુખની કામના સિવાય આત્મિક સુખની ઈચ્છાએ જ દ્રવ્યભકિત આચરી છે. એજ દ્રવ્યભક્તિ ભાવભક્તિનું કારણ બને છે. ઉપરોક્ત ઈચ્છાથી વિપરીત રીતે કરાતું અનુષ્ઠાન શુભ અનુષ્ઠાનની કક્ષાએ પહોંચી શકતું નથી. કિન્તુ અશુભ અનુષ્ઠાન બની સંસારસાગરમાં ભયંકર યાતનાઓને ઉપજાવનારું બને છે અને આત્માને મુકિતથી અતિ દર બનાવનારું બને છે.
ભાવભક્તિસુખસાગરમાં ઝીલતા અનેક મહાપુરૂષ આઠે કર્મોનો વિનાશ કરી અજરામર પદને પામી સર્વ દુઃખોથી મુક્ત બની ગયા. ભાવભકિતમાં ઝીલતા મહાપુરૂએ ભાવભકિતમાં ઝીલાવવા સુંદર પદ્યોમાં આન્તરિક સુંદર ભાવેની રેલમછેલ કરી છે. શ્રી જિનશાસનમાં સંસ્કૃત ભાષામાં, પ્રાકૃત ભાષામાં, સર્વેદિક સાહિત્યનો પાર નથી. પ્રસિદ્ધ થયાથી કંઈગુણું સાહિત્ય અપ્રસિદ્ધ પડયું છે. એ જ રીતે ગુજરાતી સાહિત્ય પણ ઘણું છે. અપ્રસિદ્ધ પદાસગ્રહ ઘણે આંખ સ્વામે આવતાં ધીમે
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂ. સકલાગમરહસ્યવેદી, પરમ ગીતાર્થ - સ્વર્ગસ્થ આચાર્યદેવ –
શ્રીમદ્ વિજયદાનસૂરીશ્વરજી મહારાજ
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂ. સકલારામરહસ્યવેદી, પરમ ગીતાર્થ, સ્વ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયદાનસૂરીશ્વરજી મહારાજના
- પટ્ટાલંકાર -
AT
ભરથના /
પૂજ્યપાદ સિદ્ધાંતમહોદધિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયપ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજ
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪Hiઋws
પૂજ્યપાદ સિદ્ધાન્ત મહોદધિ, આચાર્યવર્ય શ્રીમદ્ વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પટ્ટપ્રભાકર
પૂ. પરમ શાસનપ્રભાવક, વ્યાખ્યાવાચસ્પતિ,
- આચાર્યદેવ – શ્રીમદ્ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધીમે આ સાહિત્યને સંપાદિત કરી આબાળજનાગ્ય બનાવવાની ઈચ્છા થતાં “શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ” નામનું પચીસ ફર્માનું પુસ્તક પ્રથમ સંપાદન કરવાનું મહત સદ્ભાગ્ય સાંપડયું છે. જેમાં ચેવશી સંગ્રહ નામનો પ્રથમ વિભાગ, બીજો વિભાગ પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ, ત્રીજે વિભાગ ચૈત્યવન્દને અને સ્તુતિ સંગ્રહ અને ચોથો વિભાગ સ્વાધ્યાય સંગ્રહ, એમ વ્યવસ્થિત કરવામાં આવેલ છે.
આ પુસ્તકના ચોવીસીસંગ્રડ નામના પ્રથમ વિભાગમાં મહામહોપાધ્યાય શ્રી મેઘવિજયજી મહારાજાની ચોવીસી પ્રથમ આપવામાં આવી છે. તેઓશ્રી તપગચ્છમાં થએલા છે અને અકબરપ્રતિબંધક જગદગુરૂ આચાર્ય ભગવાન શ્રી હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજાની પરમ્પરામાં થયા છે. એમનું કવિત્વ રોચક અને ભાવવાહી છે. આ કવિએ ભાષામાં રાસાદિ ઘણું સાહિત્ય પદ્યાત્મક રચીને ભાવિ પ્રજાને ઉપકૃત કરી છે. દેવાનંદાયુદય, ચન્દ્રપ્રભા વ્યાકરણ, સપ્તસંધાન મહાકાવ્ય, શ્રી શાન્તિનાથ ચરિત્ર, તત્ત્વગીતા, ધર્મ મંજુષા, યુક્તિપ્રબોધ નાટક, હેમચંદ્રિકા, મેઘદૂતસમસ્યાદિ અનેક ગ્રન્થ રચ્યા છે. એ એમની સંસ્કૃત આદિ ભાષાની પ્રૌઢતાનું પ્રતીક છે. '
ચોવીસી સંગ્રહમાં બીજી ચોવીસી મુનિવર શ્રી કેસરવિમલજીકૃત આપી છે. તેઓએ ચોવીસીના પ્રત્યેક જિનનાં સ્તવનો રચ્યા બાદ ચોવીસે જિનની ભેગી સ્તવના કરતાં ચોવીસીની રચના
ક્યારે કરી વિગેરે જણાવ્યું છે. ૧૭૫૦ ની સાલમાં અને માંગરેલ બંદરે આ વીસીની રચના કરી છે “શાન્તિવિમલ ગુરૂરાયા છે, એના દ્વારા પોતાના ગુરૂનું નામ પણ સૂચિત કર્યું છે.
આ પછી ત્રીજી ચોવીસી મુનિવર શ્રી જસવિજયજી મહારાજાની આપવામાં આવી છે. આ ચાવી મીમાં આદિનાં છ
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્તવનો ઉપલબ્ધ નહિ થવાથી પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા નથી. ચોવીસીના કર્તા કવિ શ્રી જશવિજયજી મહારાજાએ કલશમાં
વીસીના સર્જનને કાળ “સંજમ ભેદે સંવત જાણું, પ્રવચન આંકજ જાણીએ; ધરમ ભેદે જુગતે જેડી, વરસ (૧૭૮૪) સંખ્યા વખાણીએ.” આ પદ્ય દ્વારા સં. ૧૭૮૪ ને સમય જ્ઞાપિત કર્યો છે તેઓ તપગચ્છમાં તિલક સમાન પંન્યાસ પ્રવર શ્રી સત્યવિજયજી મહારાજાના શિષ્ય હતા. આ કવિનું પદ્ય સુંદર ભાવવાહી છે અને ગાતાં મનરંજન કરે તેવું છે.
ચોથી વીસી મુનિવર શ્રી રતનવિજયજી મહારાજની મૂકવામાં આવી છે. તેઓએ આ ચાવીસીની રચના સુરતમાં ચાતુર્માસ રહ્યા હતા ત્યારે કરી છે. આ કવિ અઢારમી સદીમાં થયા છે. તેઓશ્રી મુનિ પુંગવ શ્રી ઉત્તમવિજયજી મહારાજાના શિષ્ય છે. આ કવિએ પિતાની પૂર્વજ પરંપરા તે ચોવીસ જિનનાં પ્રત્યેક સ્તવનો રચ્યા બાદ ચોવીસે જિનની સમુહાત્મક સ્તવન કરતાં જણાવી છે.
આ પછી પાંચમી ચાવીસી શ્રી જિનહર્ષકૃત મૂકવામાં આવી છે. આ સ્તવને પ્રાય: ત્રણ ત્રણ ગાથાનાં છે. રાત્રિના ભાવના વિગેરેમાં વધુ ઉપયોગી બને તેમ હોવાથી પ્રસિદ્ધ હેવા છતાં પણ આમાં દાખલ કરેલ છે.
આ રીતે પાંચ વીસીમાં શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહનો પ્રથમ વિભાગ પૂર્ણ કર્યો છે.
આ પછી બીજા વિભાગમાં પ્રકીર્ણ સ્તવનોનો સંગ્રહ આપવામાં આવ્યા છે. અત્યંત ભાવવાહી અને ગાયકને સંવેગરંગમાં ઝીલાવવાના કારણરૂપ હોવાથી કવચિત્ કવચિત્ પ્રસિદ્ધ સ્તવનેને પણ આ વિભાગમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. આ વિભાગમાં
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગ્રેવીસે જિનનાં, વિહરમાન જિનનાં અને તીથાદિનાં અપ્રસિદ્ધ સ્તવને જેટલાં પ્રાપ્ત થયાં એટલાં સઘળાં મૂકવામાં આવ્યાં છે. શ્રી રાષભદેવ જિનનું તેર ભવ વર્ણન સ્તવન છ ઢાળનું, પાંચ ઢાળનું આલેયણ વિચાર ગર્ભિત શ્રી આદિ જિન સ્તવન, શ્રી રંગવિજયજી કૃત શ્રી મહાવીર જિન સત્તાવીસ ભવનું સાત ઢાળનું સ્તવન, શ્રી લાવણ્યસમયજી કૃત શ્રી સીમંધર જિન વિનતિ પચાસ ગાથાની, કવિશ્રી કમલવિજયજી કૃત સાત ઢાળની
શ્રી સીમંધર જિનની પત્રરૂપે વિનતિ,શ્રી શુભવિજયજી મહારાજના શિષ્ય શ્રી વીરવિજયજી મહારાજાએ બનાવેલ બાવીસ ઢાળને શ્રી નેમનાથ ભગવાનને વિવાહ અને તેઓશ્રીનું કરેલ શ્રી મહાવીરસ્વામી જિન પંચ કલ્યાણક સ્તવન છ ઢાળનું, આ વિગેરે બીજા વિભાગમાં આપવામાં આવેલ છે. શ્રી શુભવીર જૈન સમાજમાં સુપ્રસિદ્ધ છે. એમનું પદ્યાત્મક સાહિત્ય જૈન સમાજમાં ઘણું જ આવકાર પામ્યું છે. ચોસઠ પ્રકારી આદિ પૂજાઓમાં એમની વિદ્વત્તા દેખાયા વગર રહેતી નથી. તેઓશ્રીમાં શ્રી જિનશાસનની શ્રદ્ધા કેઈ અપૂર્વ કેટિની દેખાય છે. આ વિભાગમાં એમને મેર્ટો હિસ્સો છે. આ રીતે બીજે વિભાગ પૂર્ણ થયેલ છે.
ત્રીજા વિભાગમાં શ્રી ચત્યવન્દને અને સ્તુતિઓનો સંગ્રહ કરવામાં આવ્યો છે અને ચતુર્થ વિભાગમાં સ્વાધ્યાય (સક્ઝાય) વિભાગ રાખવામાં આવ્યો છે. આમાં પૂર્વ મહર્ષિઓના ગુણોથી ભરેલા સ્વાધ્યાય, વિષયેની વિષમતા, કષાયની કટુતા, અને ઈન્દ્રિઓની અસારતાદિને વર્ણવતા સ્વાધ્યાય આપવામાં આવ્યાં છે.
આ રીતે એક અપૂર્વ ગ્રન્થને સંકલિત કરવાનું સદ્ભાગ્ય સાંપડયું છે. આ એક મહાન નિર્જરાનું કાર્ય છે. પૂર્ણ કરે
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિખૂટી કૃતિઓને આ રીતે સંકલિત કરવા દ્વારા કૃતિઓનો નાશ અટકાવવા પૂર્વક સર્વગ્ય બનાવવી, એ પણ આત્મકલ્યાણના અથી માટે મહત્ શાસન સેવા છે.
આ આખાએ સંગ્રહને એકત્રિત કરી આપનાર મુનિરાજ શ્રી માનતુંગવિજયજી છે. તેમને પ્રાચીન કાવ્યસાહિત્ય ઘણા પ્રમાણમાં કંઠસ્થ છે. એમના દ્વારા કરાતા સ્વાધ્યાય સંવેગસમદ્રમાં શ્રોતાને ઝીલાવે તેમ છે. એમની આવા પ્રકારના અપ્રસિદ્ધ સાહિત્યની ખોજ કરવાની પ્રવૃત્તિ કાયમી છે. આ ગ્રન્થનું સંપાદન એમની એ પ્રવૃત્તિને જ આભારી છે.
ઉપર્યુકત સંગ્રહના સંપાદનમાં, પૂ પરમ ઉપકારી ગુરૂદેવ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાને અપૂર્વ સાથ છે. તેઓશ્રીની સંપૂર્ણ કૃપાથી જ આ સંકલન કરવા માટે હું મંદમેધા સમર્થ બની શક્યો છું.
આ સંકલનમાં મારા પ્રમાદ આદિ કારણોથી જે કાંઈ ત્રુટિઓ રહી જવા પામી હોય તેને માટે હું જ જવાબદાર છું. અણસમજણના કારણે, પ્રાચીન સ્તવનાદિની મૂળ નકલેની અપ્રાપ્તિના કારણે અને દષ્ટિદેષાદિના કારણે આ સંગ્રહમાં જે કાંઈ અશુદ્ધિ આદિ રહી જવા પામેલી હોય તે અવશ્ય સુજ્ઞપરૂ હારા ઉપર ઉપકાર કરી જણાવશે તે આ પુસ્તક ફરીથી પ્રગટ થવાનું હશે તે તે વખતે તે ભૂલોને સુધારી લેવાને પ્રયત્ન પણ કરી શકીશ.
જગતમાં સ્તવના એ કોઈ નવીન વસ્તુ નથી. દુન્યવી સ્વાર્થના હેતુથી જગતમાં સુમાર વિનાની સ્તવનાઓ થાય છે. પિતાના હેતુને પાર પાડવાને માટે કે ફપણને દાનવીર અને
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
કોધમૂર્તિને ક્ષમાવતાર કહે છે. આવી સ્તવનાઓ તત્કાલ અને પરંપરાએ પણ સ્તવના કરનારને હાનિ જ કરે છે.
સ્તવના માટે સ્તવવા ગ્યની ખોજ પહેલી જરૂરી છે. જેનામાં કોઈપણ પ્રકારના દોષને લેશ ન હોય અને જેનામાં કોઈજ ગુણની ખામી ન હોય, એની સ્તવના અને એને એના જેવા બનવાને માટે સ્તવનારાઓની સ્તવના, એ સિવાય કઈ જ સ્તવના કરવા લાયક નથી એજ કારણસર, સ્તવનાદિને અન્ય કઈ પ્રયત્ન નહિ કરતાં શ્રી જિનેન્દ્રસ્તવનાદિ કાવ્યસંદેહને વિષે પ્રયત્ન કર્યો છે.
આ સ્તવના વસ્તુતઃ આત્માને પોતાને માટે જ છે. જેની સ્તવના કરાય છે તે તે રાજી કે નારાજ થાય તેવા નથી. એટલે આ સ્તવનાનું ફલ આપણે આપણા મનભાવના આધારે જ મેળવવાનું રહે છે. મહાપુરૂષોએ પોતાનો મનોભાવ પદ્યમાં મૂળે, આપણે એ જે ને આપણને રૂચે, એટલે આપણે એને આપણે બનાવી લીધો. એમાંજ આપણી સિદ્ધિ છે. આ સંપાદનનો એ આશય સ્વપરને માટે સફલ નિવડે એવી અભિલાષા સાથે વિરમું છું.
વિ. સં. ૨૦૦૪ માન સર સુદ ૧૧ શ્રી જામનગર
ચારિત્રવિ જ ય.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિષયાનુક્રમણિકા.
| વિષય
વષય
નંબર
સંખ્યા. પૃષ્ઠન વિભાગ પહેલો શ્રી ચોવીસી સંગ્રહ એ. ૫ ૧ થી ૮૨
૧ મહોપાધ્યાય શ્રી મેઘવિજયજી કૃત ચોવીસી સ્ત. ૨૪ ૧ ૨ શ્રી કેશરવિમલજી કૃત ચોવીસી તથા ચોવીસે જિનનું સ્તવન
૨૫ ૧૭ ૩ શ્રી ખીમાવિજ્યજી શિષ્ય
શ્રી જશવિજયજી કૃત વીસી. ૧૮ ૩૪ ૪ શ્રી રતનવિજયજી કૃત ચોવીસી
૨૪ ૫૧ ૫ શ્રી જિનહર્ષજી કૃત વીસી
૨૪ ૭૩ વિભાગ બીજો પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ, સ્ત, ૧૩૭૮૩થી ર૮૩ ૧ શ્રી કષભદેવ જિન સ્તવન
સ્ત ૯ ૮૩ થી ૯૯ ૧ થી ૬ શ્રી રાષભદેવ જિન સ્તવને | ૭ શ્રી સર્વાર્થસિદ્ધ ભવ વર્ણન ગર્ભિત
શ્રી ઋષભદેવ જિન સ્તવન. શ્રી ઋષભદેવ જિન તેર ભવ વર્ણન
સ્તવન ઢાળ ૬ ૯ આયણ વિચાર ગર્ભિત શ્રી
આદિજિન સ્તવન ઢાળ ૫ શ્રી અજિતનાથ જિન સ્તવને શ્રી સંભવનાથ જિન સ્તવને
૨ ૧૦૧ શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન ૧ ૧૦૨ શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તરને
૨ ૧૦૪
5
.
છે
જ
દ
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫
مر ع
م
ه م
૧૧૧
م
م
૧૧૪
ه م
م
નંબર વિષય
સંખ્યા પૂન ૬ શ્રી પદ્મપ્રભજિન સ્તવન ૭ શ્રી સુપાર્શ્વનાથ જિન સ્તવને
૧૦૬ ૮ શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સ્તવન
१०८ ૯ શ્રી સુવિધિનાથ જિન સ્તવને
૧૦૯ ૧૦ શ્રી શીતલનાથ જિન સ્તવન ૧૧ શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન સ્તવન
૧૧૧ ૧૨ શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન
૧૧૨ ૧૩ શ્રી વિમલનાથ જિન સ્તવને ૧૪ શ્રી અનંતનાથ જિન સ્તવન
૧૧૬ ૧૫ શ્રી ધર્મનાથ જિન સ્તવને
૧૧૭ ૧૬ શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન ૧૭ શ્રી કુંથુનાથ જિન સ્તવન
૧૨૩ ૧૮ શ્રી અરનાથ જિન સ્તવન
૧૨૪ ૧૯ શ્રી મહિલનાથ જિન સ્તવન ૨૦ શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન
૧ ૧૨૫ ૨૧ શ્રી નમિનાથ જિન સ્તવને
૨ ૧૨૬ ૨૨ શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવને ૧૦ ૧૨૭–૧૫૩
૧ થી ૯ શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવનો ૧૨૭ - ૧૦ શ્રી નેમિનાથ ભગવાનને વિવાહ ઢાળ ૨૨ ૧૩૫ ૨૩ શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવને ૨૮ ૧૫૩થી ૧૭૮
૧ થી ૧૨ શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવનો ૧૫૩ ૧૩થી ૧૭ શ્રી ગેડી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવને ૧૬૦ ૧૮ થી ૨૦ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવને ૧૬૪
م م
م
م
૧૨૪
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૮
* ૧૭૧
નબર : વિષય
સંખ્યા પૃ.નં. ૨૧ શ્રી ભીડભંજન પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન ૧૬૬ ૨૨ શ્રી પંચાસરા પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન ૧૬૭ ૨૩ શ્રી કેકા પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન ૨૪ શ્રી નારંગપુર પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન ૧૬૯ ૨૫ શ્રી મનમોહન પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન ૧૭૦ ૨૬ શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન ૧૭૧ ૨૭ શ્રી ભાભા પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન ૨૮ શ્રી જિન મૂર્તિપૂજા વિધાયક .
- પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન, ઢાળ-૨ ૧૭૨ ૨૪ શ્રી મહાવીરસ્વામી જિન સ્તવને ૭ ૧૭૮થી ર૦૧
૧ થી ૩ શ્રી મહાવીર સ્વામી જિન સ્તવન - ૪ શ્રી છદ્મસ્થકાલમાં કરેલી તપશ્ચર્યાને " વર્ણવતુ શ્રી વીર જિન સ્તવન
૫ શ્રી વસંત્સવે મહાવીર જિન સ્તવન ૬ શ્રી મહાવીર સ્વામી જિન પંચકલ્યાણક
સ્તવન ઢાળ ૬ ૭ શ્રી મહાવીર સ્વામિ જિન સત્તાવીશ
સ્તવન ઢાળ ૭ ૨૫ સામાન્ય જિન સ્તવને
૫ ૨ ૨ થી ૨૦૫ ૨૬ શ્રી જિન જન્મ રાસ કીડા સ્તવન ઢાળ ૨ ૧ ૨૦૫ ૨૭ શ્રી શાશ્વતા જિન સ્તવન ઢાળ ૭
૨૮૭ ૨૮ શ્રી પંચપરમેષ્ઠિ સ્તવન
૨ ૨૧૫ ૨૯ શ્રી પંચતીરથનું સ્તવન
૨૧૯ ૩૦ શ્રી આગમનું સ્તવન
૨૨૧.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
નખર
વિષય માથીર
રરર
૩૧ શ્રી સિદ્ધચક્રજીનાં સ્તા ૩૨ શ્રી ઢીવાળીનાં સ્તવના
૨૧૫
૨૨૭
૩૩ શ્રી અષ્ટાપદ તીર્થનું સ્તવન ૩૪ ૦૭ અડ્ડાઇનું સ્તવન ઢાળ~~ ૩૫ શ્રી વિહરમાન જિન સ્તવન
૨૨૯
૧૫ ૨૩૬ થી૨૬૬
૧ ઉત્કૃષ્ટકાલીન શ્રી ૧૭૦ વિહરમાન જિન સ્તવન ૨૩૬ ૨-૩ શ્રો વીસ વિહેરમાન જિન સ્તવન
: ૨૩૦
૨૩૮
૪થી૯ શ્રી સીમધર જિન સ્તવન ૧૦ આત્મનિંદાગર્ભિત શ્રી સીમ ́ધર જિન વિનતિ ઢાળ-૩ ૨૪૩ ૧૧ ચાત્રીસ અતિશયગર્ભિત શ્રી સીમ ધર
જિનસ્તવન ઢાળ–૩
૧૨ શ્રી સીમ ંધર જિન વિનતિ ગાથા-૪૯
પૃષ્ઠન
૨૪૦
૨૪૯
૧૩ શ્રી સીમ ંધર જિતને પત્ર રૂપે વિનતિ ઢાળ-૭૨૫૭ ૧૪ શ્રી ચુગમ પર જિન સ્તવન ૧૫ શ્રી દેવયશા જિન સ્તવન
૨૬૫
૨૨૬
૩૬ શ્રી શત્રુ ંજય મહાતીર્થં સ્તવના
૯
૨૬૭ થી ૨૭૮
૨૬૭
૨૭૨
૧ થી ૫ શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થનાં સ્તવના શ્રી સિદ્ધાચલજીનું પ્રભાતીયું ૭–૮ શ્રી શત્રુ ંજય મંડન શ્રી ઋષભદેવ જિન સ્તવના ૨૭૨ ૯ શ્રો શત્રુંજયમંડન શ્રી આિિજન વિનતિ ઢાળ-૫૨૭૪ ૩૭ શ્રી અષ્ટકમ્ સ્તવન ઢાળ–૩
૧
વિભાગ ત્રીજો શ્રી ચૈત્યવ ંદન સ્તુતિ સંગ્રહ,
૧ ચૈત્યવદના
૧૩
૨૭૮
૨૮૪થી૩૨૧ ૨૮૪થી૨૯૨
૧
શ્રી ઋષભદેવ જિનચૈત્યવંદન
૨૮૪
૨ શ્રી અજિતનાથ જિન ચૈત્યવંદન
૧૮૪
૩ આત્માનિંદાગર્ભિત શ્રીશીતલનાથજિન સ્તુતિ ૨૧ ગાથા ૨૮૫
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૦
ધર વિષય -
સંખ્યા પૂર, - ૬ શ્રી ચિન્તામણિ પાર્શ્વનાથ જિન ચેત્યવંદન ૨૮૭ !” શ્રી મહાવીર સ્વામી જિન ચૈત્યવંદન ૨૭ ? -૭ શ્રી શાશ્વત જિન ચૈત્યવંદન
૨૮૭ * ૪ ભાલિજિન જેવીસી ચિત્યવંદન ' ૨૮૮ - ૯ શ્રી સીમંધર જિન ચૈત્યવંદન
૨૮૯ ૧. શ્રી સિદ્ધાચલણનું અત્યવંદન
૨૮૯ * ૧૧ શ્રી પંચતીર્થનું ચિત્યવંદન * ૧૨ શ્રી સિદ્ધચક્રનું ચેત્યવંદન
૧૩ થી અમીનું ચૈત્યવંદન ૨ સ્તુતિ સંગ્રહ.
૩૧ ૨ થી ૩ર૧ - ૧ શ્રો ચોવીસે તીર્થકર ભગવાનની સ્તુતિઓ ૨૯૨ : ૨થી ૪ શ્રી હર્ષભદેવ જિન સ્તુતિઓ
૨૯૮ પ-૬ શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તુતિઓ 1 * ૭થી ૯ શ્રી સંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ. જિન સ્તુતિઓ * ૧૦ શ્રી વિર જિન સ્તુતિ
૧ શ્રી શાશ્વત જિમ સ્તુતિ * ૧૨ શ્રી મધર જિન-સ્તુતિ ૧૩ શ્રી સામાન્ય જિન સ્તુતિ (પ્રાકૃત) ૧૪-૧૫ શ્રી સિદ્ધચક્રની સ્તુતિ ૧૦ શ્રી રોહિણી તપની સ્તુતિ
૩૦૭ ૧૭-૧૮ પંચમીની સ્તુતિ મૌન એકાદીની સ્તુતિ
૩૦૯ એકમની સ્તુતિ
આજની ૨૨ ત્રીજની
, ૩૧૧ ચોથની
૩૧૨
૩૦૦
૦
હ૦૩
૩૦૩
૨૦૫
૩૦૫
- ૩૦:
૩૦૮
૩૧૦
૨૧
*
* ૨૩
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવર વિષય
| સંખ્યા પુન - ૨૪ પાંચમની સ્તુતિ ૨િ૫ છઠની
૩૧૩ ૨૭ સાતમની
૧૪ ૨૮ આઠમની
૩૧૪ ૨૮ નામની
કા૫ ૨. ૨૯ દશમની - ૩૦ અગીયારસની
૩૧૬ ૩૧ બારશની ૩૨ તેરશની
૩૧૮ ૩૩ ચૌદશની
૩૧૯ ૩૪ પૂનમની
૩૨૦ ૩૫ અમાસની ૩૬ શુકલપક્ષ કૃષ્ણપક્ષની સ્તુતિ
૩૨૧ વિભાગ ચા સજઝાય સંગ્રહ કરે૩રર થી રૂલર
૧ શ્રી નવકાર મંત્રની સજઝાય ૩૨ ૨ શ્રી જિન વાણની શ્રી સુધર્મા ગણધરની
સરક શ્રી યુગપ્રધાન સંખ્યા બતાવતી ,
ર૫ શ્રી સાધુગુણની
કર૭ કર્મગતિ વિષયક શ્રી કૃષ્ણ વાસુદેવની , શ્રી ઢંઢણ ષિની
૩૩ શ્રી ગજસુકુમાલની શ્રી નદિષણની
૩૩૮ શ્રી મેઘકુમારની શ્રી જિનપાલિત-જિનરક્ષિતની ,,
૩૪૪ ૧૩ પ્રદેશ રાજાના દશ પ્રશ્નની , ૩૪૮
૩-૪
૩૨૮
૩૩૫
હકક
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨
ન
ક જ
નંબર વિષય
- સખ્યા પૃ. ૧૪ શ્રી સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનની સજઝાય ૩૫૦ વિષયની વિષમતાની
૩૫. વિષયતૃગણું નિવારક
૩૫૨ શીયલની નવ વાડની
૩૫ શીયલ બત્રીસી -
૩૫૫ ૧૯ રાજીમતીની
'૩૫૮ ૨૦–૨૧ ચંદનબાળાની
૩૫૯ ૨૨ સતી સીતાની
૩૬૧ ર૩ થી ર૫ વેરાગ્યની ક્રોધની
388 માનની
૩૬૭ માયાની લોભની નિદ્રાની
३६ ગુણસ્થાનકની
૩૭૦ ૩૨-૩૩ ઉપશમની
૩૭૨ ૨૪ આધ્યાત્મિકપદ -
૩૭૫ ૩૫-૩૬ શ્રી આત્મબંધના
૩૭૫ હિત શિખામણની
૩૭૭ શ્રી આત્મબોધની
છે ઢાળ ૮ ૩૭૮ આત્મશિક્ષા રૂપ નાણાવટીની
૩૮૯ દાનધર્મની શ્રી સ્યુલિભદ્રજીની આત્મભાવના બત્રીશી -
૩૮૮
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્વ. વારા ઉમેદલાલ કાળીદાસ
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
સહાયકનો ટૂંક પરિચય.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિ. સં. ૧૯૫૪માં વોરા ઉમેદલાલને જન્મ થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ શ્રી કાલિદાસ વોરા અને તેમનાં માતાનું નામ સાકરબાઈ. તેઓ જામનગરના વતની હતા. વારા ઉમેદલાલ સાત વર્ષની વયના થયા, ત્યાં તે તેમના પિતાશ્રીનું દેહાવસાન થયું. નાનપણમાં થોડું ઘણું શિક્ષણ મેળવીને તેઓ અર્થોપાર્જનના વ્યવસાયમાં પડયા; કારણકે તેમના ઘરની આર્થિક સ્થિતિ તદ્દન સાધારણ હતી અને કઈ કમાનાર ન હતું.
વેરા ઉમેદલાલે જામનગરથી મુંબઈ જઈ નેકરી કરવા માંડી. તેમની નિમકહલાલીથી તે આગળ વધતા ગયા. કમે કરીને તેમણે પોતાનો સ્વતન્ત્ર ધંધો શરૂ કર્યો અને તેમાં તેમને સારી સફળતા મળી તેઓની સમૃદ્ધિ દિવસે દિવસે વધવા લાગી.
ગ્ય વયે તેમનાં લગ્ન થયાં. તેમનાં ધર્મપત્નીનું નામ હેમકેરબાઈ. એ બન્ને વચ્ચે સારે મેળ હોવા ઉપરાન્ત તેઓ પરસ્પર ધર્મ સહાયક બન્યાં. વેરા ઉમેદલાલની સરલતા અને ઉદારતા ધ્યાન ખેંચે તેવી હતી.
પૂસકલાગમરહસ્યવેદી, પરમ ગીતાર્થ, સ્વ. આચાર્ય દેવ શ્રીમદ વિજયદાનસૂરીશ્વરજી મહારાજા, પિતાના પટ્ટધર પ. સિદ્ધાન્ત મહેદધિ આચાર્ય દેવ શ્રીમદ્ વિજયમસૂરીશ્વરજી મહારાજા તથા તેઓશ્રીના પટ્ટધર ૫. પરમ શાસનપ્રભાવક, વ્યાખ્યાવાચસ્પતિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ આદિ મુનિરાજે સાથે મુંબઈ પધારતાં, આ દમ્પતિએ પણ ધર્મશ્રવણ આદિનો લાભ લીધેલ અને એથી તેમની ધર્મશ્રદ્ધા સુંદર વિકાસને પામેલી.
વેરા ઉમેદલાલ અને સૌ હેમકેરબાઈ ધીમે ધીમે વ્રતનિયમાદિમાં જેમ આગળ વધવા લાગ્યાં, તેમ નિ:સાર લમીથી
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
સારભૂત અર્થને સાધવાને માટે ધર્મમા લક્ષ્મીને સદ્વ્યય પણ કરવા લાગ્યાં. વિ. સં. ૧૯૯૮ માં તેમણે જામનગરમાં વિરાજતા પંન્યાસ શ્રી માનવિજયજી ગણિવરની નિશ્રામાં શ્રી ઉપધાન તપ કરવાનો અને કરાવવાનો લાભ લીધો તેમજ દેશવિરતિપણાને પણ સ્વીકાર કર્યો.
તે પછી, મુંબઈ પાછા આવ્યા બાદ, વિ. સં. ૧૯૯૯ માં વોરા ઉમેદલાલનું હદય અચાનક બંધ પડી જતાં તેમનું દેહાવસાન થયું. તેમનાં ધર્મપત્નિ તો તે વખતે જામનગર હતાં. સંસારના સાથીપણામાંથી ધર્મના સાથીપણાને પણ આપનારા પિતાના પતિનું દેહાવસાન થતાં, ગં. સ્વ. હેમકેરબાઈને જે આઘાત લાગ્યો, તે અઘાતે તેમના વૈરાગ્યભાવને પ્રબળ બનાવ્યો. પોતાના પુણ્યશાલી પતિની લક્ષ્મીનો વ્યય કરીને તેમણે ભાગવતી દીક્ષા લેવાને નિર્ણય કર્યો.
ગં. સ્વ હેમકેરબેને જામનગરની નજદિકના અલીયાબાડા ગામમાં શ્રી જિનમંદિર નહિ હોવાથી, ત્યાં પોતાના ખર્ચે શિખરબંધી ભવ્ય જિનાલય બંધાવ્યું અને તેની પ્રતિષ્ઠા પૂ. આચાર્ય દેવ શ્રીમદ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના વરદ હસ્તે વિ. સં. ૨૦૦૦ માં કરાવી. તે વખતે લગભગ ૫૦૦૦ ભાઈ-બહેનો એકઠાં થયેલાં. આઠ દિવસને ભવ્ય ઉત્સવ ઉજવા, તેને સઘળોય ખર્ચ તેમણે આપે.
પરમ તારક શ્રી સિદ્ધગિરિજી ઉપર પરમહંત શ્રી કુમારપાલ મહારાજાએ બંધાવેલા જિનાલયમાં ગોખમાં શ્રી અજિતનાથ ભગવાનની પ્રતિષ્ઠા પણ પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહરાજાને વરદ હસ્તે ગં. સ્વ. હેમકેરબેને કરાવી.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભલસાણ નામના ગામમાં ઉપાશ્રયની મુશ્કેલી હતી, તેથી ત્યાં પણ ગં. સ્વ. હેમકે રખેને નીચેને ઉપાશ્રય કરાવી ત્યાંના સંઘને અર્પણ કર્યો.
વડાલા ગામે શ્રી જિનમન્દિરના જિર્ણોદ્ધારમાં રૂા. ૨૦૦૦ આપવા ઉપરાન્ત, આવા બીજા પણ ધર્મક્ષેત્રોમાં તેમણે આશરે દેઢ લાખ રૂપીઆને સદ્વ્યય કર્યો. આ સ્તવનાવલિ માટે પણ ગં. સ્વ. હેમરબેને રૂા. ૨૦૦૦ આપ્યા હતા. આ સિવાય સમ્યમ્ જ્ઞાનના પ્રચારમાં પણ યથાશક્તિ લક્ષ્મીને સવ્યય કર્યો હતો.
આ પછી, વિ. સં. ૨૦૦૩ ના છે. શું. ૧૦ ના શુભ દિને પૂ. શ્રી સંઘસ્થવિર, શાન્તતાપમૂર્તિ, આરાધ્ધપાદ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયસિદ્ધિસૂરીશ્વરજી મહારાજાના વરદ હસ્તે, ગં. સ્વ. હેમકેરબેને ભાગવતી દીક્ષા ગ્રહણ કરી. તેમનું નામ સાધ્વી શ્રી મણિપ્રભાશ્રીજી રાખીને, તેમને સાધ્વીજી શ્રી સુમંગલાશ્રીજીનાં શિષ્યા તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યાં.
ગં. સ્વ. હેમકેરબેનને દીક્ષા લેવાની હોવાથી, તેમના તરફથી જામનગરમાં અઠ્ઠાઈ મહેત્સવ ઉજવાયો હતો. તેમણે અમદાવાદ આવ્યા બાદ પણ શ્રી વિદ્યાશાળામાં અને પાંજરાપોળમાં પૂજા ભણાવરાવી હતી. તેમની દીક્ષા બાદ, અગાઉથી કરેલ વ્યવસ્થા મુજબ તેમના તરફથી પ્રભાવના પણ થઈ હતી.
આ ટૂંક પરિચયથી પણ અનેકેને પ્રેરણા મળશે, એ ઈચ્છાથી તેમજ આ પુસ્તક અંગે તેમણે કરેલ સહાયની યાદગીરી નિમિત્તે અત્રે આપવામાં આવે છે.
: પ્રકાશક :
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગ. સ્વ. હેમકેારમેન
( હાલ - સાધ્વી શ્રી મલીપ્રભાશ્રીજી )
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ વિભાગ પહેલે ઃ ચોવીશી સંગ્રહ
" [ 1 ] - મહોપાધ્યાય શ્રી મેહવિજયજી કૃત ચોવીશી.
(૧) શ્રી ઋષભદેવ જિન સ્તવન
| (શ્રી સુપાચ જિનરાજ—એ દેશી) શ્રી જિન જગ આધાર, મરૂદેવી માત મહાર; આજ હે સ્વામી રે, શ્રી અષભ જિનેશ્વર સેવીયે. ૧ શત્રુંજય ગિરિ છત્ર, નાભિ નરેસર પુત્ર; આજ હો જીપે રે, જગદીસર તેજે ભાણજી. આયે હું પ્રભુ પાસ, સેવક ઘો શાબાશ; આજ હા આશા રે, સાહિબ વિણ કેહની દાસને. ૭ મન માને અરદાસ, 'માને મેટિમ જાસ; આજ તેહે , મન મેહે નયન પસાઉલેજી. ૪ નામ ધરી જે નાથ, લે સહુનાં દિલ હાથ; આજ હે નેહી રે, સ્થિતિ એહી મેટા મેઘનીજી. ૫
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાર
1
.
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ. (ર) શ્રી અજિતનાથ જિન સ્તવન.
(સંખેશ્વર સાહિબ સાચે—એ દેશી) જયકારી અજિત જિનેશ, મેહન મન મહેલ પ્રદેશ, પાવન કરીએ પરમેશ રે, સાહિબ છો રે ભાગી. ૧ સાહિબજી છે રે ભાગી, તુજ સુરતિશું રતિ જાગી; મુજ એક રસે લય લાગી રે, –સાહિબ૦ ૨ જિનપતિ! અતિશય ઇતબારે, દેવ! સેવક રહું દરબારે; અવસર શિર કયું ન ચિંતા રે-સાહિબજી ગુણવતા ગરવ ન કીજે, હિતુઓશું હેત ધરી; પિતાવટ પેરે પાળજે રે –સાહિબજી તુમ બેઠા કૃતારથ હેઈ, સેવકનું કામ ન કેઈ; તો પણ ન હુએ તુજ કાંઈ રે,–સાહિબજી
૫ સાહિબને ચાહીને વે, સેવક જન નિજ શિર છે, મેઘની સરસાઈ હેવે રે,–સાહિબજી ૬
(૩) શ્રી સંભવનાથ જિન સ્તવન.
(અજિત જિદશું પ્રીતડી–એ દેશી.). ભવતારણે સંભવ પ્રભુ. નિત નમીયે હે નવ નવ ધરી ભાવક, નવરસ નાટક નાચીયે, વળી રાચીયે હે પૂજા કરી ચાવકે
સેનાનંદન વંદિએ. ૧ દુખ દેહગ દૂર કરે, ઉપગારી હે મહી મહિમાવંત કે; ભગવંત ભક્તવછલ ભલે, સાંઈ દીઠે હે તનમન વિસંત કે સે. ૨ અપરાધી તે ઉદ્વર્યા, હવે કરીયે છે તેની કેહી વાત કે; મુજ વેળા આળસ ધરે, કિમ વિણસી હોજિની તુમ ધાત કેસે. ૩
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલે–વીશી સંગ્રહ.
ઉભા એળગ કીજીયે, વલી લીજીએ હે નિત પ્રત્યે તુમ નામ કે; તે પણ મુજનવિ લહ, કેતા દિન હો ઈમ રહે મન ઠામ કે–સે. ૪ ઈમ જાણીને કીજીયે, જગઠાકર! હે ચાકર પ્રતિપાળ કે, તું દુઃખ તાપને ટાળવા, જયવંત હે પ્રભુ! મેઘ વિશાળકે સે. ૫
(૪) શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન.
(સિદ્ધારથ રાજા કુળ તિલેએ—એ દેશી.) અભિનંદન જિન વંદના એ, કરીયે ધરીય ઉછાહ તે ઘર સવિ સંપદ સંપજે એ, વર મંગલ વિવાહ તે. અ. ૧ પુરૂષોત્તમ પરમેસરૂ એ, સકળ સ્વરૂપ અનંત તે મેહ તિમિર મદ મડવા એ, ઉદય રવિ ઉદ્ભસંત તે. અ. ૨ સસનેહા સવિ દેવતાએ, તું નિસને નાહ તો તે પણ સેવકને કરે એ, દિલ દેઈ નિરવાહ તે. અ. ૩ ગુણવંતા આદર કરે એ, સવિ નિગુણું પણ સ્વામી તે; નિગુણાને પણ ગુણ કરે છે, એ જગ પ્રભુ અભિરામ તે. અ. ૪ સુતાં સુપને સાહિબ એ, આવે અતિશયવંત તે; તો જાણે જગને ધણું એ, રાખે મહેર મહંત તો. અ. ૫ શ્રી જિનવર પદ પંકજે એ, ભમર પરે રમે જેહ તે મેઘ તણે પરે મહિલે એ જગવલભ હુએ તેહ તે. અ૬
(૫) શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવન..
( કુંથે જિનેશ્વર જાણજે રે લોલ–એ દેશી) સુમતિ જિનેશ્વર સાહિબ હે લાલ, સમરું હું નિશદિશ રે, જિદરાય; ચ જિમ રવિ બિબને છે લાલ, સેવક પ્રભુ બગસીસ રે, જિ-સુ. ૧ , તુજ જસ રસ રસીયા જિ કે હે લાલ, તિસીયા દરીસણ કાજ રે, જિ. ઉદસ્યા તુજ ગણ ગીત શું છે લાલ, તે વસીયા વિશજ , જિ-સુલ ૨
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંહે
ગયણુંગણ તારા પરે છે લાલ, તુમ ગુણ ગણણ અસંખરે, જિ.
કાલેક ન લંઘીયે હે લાલ, જો હેય પરિગલ પાંખશે. ૦િ-સુ ૩ તે પણ તુમ ગુણ બેલથી હે લાલ, પાવન કીજે છહ રે, જિ. દરીસણ કીજે દેવનું હે લાલ, ધન ધન તે મુજ દીહ રે. જિ-સુ. ૪ પતિત પાવન તુંહીજ પ્રભુ હે લાલ, મેં દીઠ મહારાજ રે, જિ. મેઘવિજય જ્યવંતની હે લાલ, લેક વધારે લાજ રે, જિ-સુ. ૫
(૬) શ્રી પદાપ્રભ જિન સ્તવન. (શ્રી નમિ જિનવર સેવ, ઘનાઘન ઉનો રે, ધનાધન ઉન-એ દેશી.) પદ્મપ્રભ ભગવત, મહંત હૈયે રમે રે, મહંત હૈયે રમ્યો. જ્ઞાનનિધાન આનંદ, અમીરસ મય જો રે, –અમી અષર દેવતા એવ, સ્વભાવ સહી વયે રે, –સ્વ કલિ બલી મેહ, મહા રિપુને દયે રે, –મહા. ૧ ભક્તિશગને લાગ, જિનેસ શું કરે રે, –જિ. તે નર વંછિત ભેગ, સંજોગ લીલા વરે રે, – સં. મહિમાદિક સવિ સિદ્ધિ, પ્રસિદ્ધિ સુવિસ્તરે રે, –પ્ર. અપરંપાર સંસાર, મહોદધિ નિસ્તરે રે, --- મહા. ૨ દીકે જિન દેદાર, ઉદાર દિશા જગી રે, – ઉ૦ મલી મીનતિ યોગ કે, વિનતિ સવિ લગી રે, –વિત્ર પવિત્ર કરૂં તન એહ, સનેહ શું એળગી રે, – થાયે સ્વામી પ્રસાદથી, સિદ્ધિ વધૂ સગી રે, –સિક તુજ નામે આરામ હુએ મન માહરે રે, – પામું સુખ સંજોગ, સુયે જસ તાહરે રે, – સુર તું મુજ જીવનપ્રાણ કે, આણ વહું સહી રે, – આ હું સદા લયલીન, હજીરે હરહી છે, – 1
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલે–ચોવીશી સંગ્રહ,
-
-
જાસ કરી જે આશ કે, તાસ વેસાસશું રે, –તા. વાધે રંગ તરંગ કે, મન આસાસણું રે, –મ૦ મેઘ મહોદય દેખ, મયૂર વિલાસશું રે, –મ. ખેલે તેમ પ્રભુ પાસ છે, દાસ ઉલ્લાસ રે, – દા.
૫
(૭) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન.
(સુણ સુગુણ સનેહિ રે સાહિબા–એ દેશી) પ્રભુ વદન વિરાજે રે કમલ ક્યું, નયણાં તિહાં વિકસિત પત્ર રે, વલી શ્યામ ભ મુહ ભમરા બન્યા, અધરછવી પદ્વવ તત્ર રે. ૧ જિનરાજ સુપાસજી જગ જ, મારે મન મેહનકર મંત્ર રે, વર સિદ્ધિ વધૂ વશ આણવા, ઈણે ધરીયું ધ્યાનનું તંત્ર રે. જિ. ૨ કરે દેવ દાનવ માનવ પતિ, શિર અંજલિ જેડી સેવ રે; પરિવારે કમલાકર જિસ્થા, નવરંગ ભરે નિતમેવ રે. જિ. ૩ જયમલા કેલિ કરે ઘણું, જન કમલા કોઈ ન થાય રે, દેવ દુંદુભિના રવ ગડગડે, જિન સમવસરણજિહાં થાય રે. જિ. ૪ ઇમ ત્રિભુવન પ્રભુતા ભેગવે, બેસી ત્રિગડે સ્વામી સ્વરૂપ રે; ભણે ભવિચણ એ ભગવંતને, જેગીસર જોગ અનુપ રે. જિ. ૫ ધૂર ધર્મચક્રે રવિ ઝળહળે, ખળભળે કુમતિ વિકાર રે, સહી વરસે ગંધદક તણે, નવ મેઘ તિહાં તેણી વાર રે. જિ. ૬
(૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સ્તવન.
(ઋષભ જિનેસર પ્રીતમ માહરે રે–એ દેશી.) ચાંદલીયા સંદેશે કહે મારા સ્વામીને ૨, વંદન વારંવાર શ્રી ચંદ્રપ્રભ ચરણે તું વસે રે, મુજ મન તાપ નિવાર, ચાં. ૧
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર નાદિ કાવ્ય સંદેહ દૂર દેશાંતર દેવ ! તમે વસે છે, કારજ સવિ તુમ હાથ; સાથ ન કેઈ તેહવે સાંપડે રે, નયન મિલાવે નાથ. ચાં, ૨ તુમ ગુણ સુણતાં મુજ મનડું કરે રે, નવલે જાગે નેહ; સાચેસાસ સમા તુમ સાંભરે રે, મન માને નિ:સંદેહ. ચાં૩ મુગતિ માનિની મેહન મેહિયારે, આનંદમય અવતાર વાત ન પૂછે સેવકની કદા રે, એ કુણ તુમ આચાર. ચાં૪ ચતુરને ચિંતા ચિત્તની શું કહું રે, તુમ છે જગના જાણ આપ સ્વરૂપ પ્રકાશ આપશું રે, મહીયલ મેઘ પ્રમાણું. ચાંપ | (૯) શ્રી સુવિધિનાથ જિન સ્તવન. '(અનંતરરજ અરિહંત ! સુણો મુજ વિનતિ–એ દેશી.) વિધિશું સુવિધિ જિનેશને વંદવા ઉમટ્યા, મન મેરા જિનનાથ! ગુણે કરી ગહગહ્યા; અપરાધિના વાંક તમે સવિ સાંસહ્યા, ઈણ વાતે એક આંક જગત શિર સહ્યા. તેં સમતા સંતેષ, દયા ગુણ સંગ્રહ્યા, માયા મમતા દેષ સેવે તે નિગ્રહ્યા; ધ્યાન અનલ બલગથી, ઈધણ પરે રહ્યા, શુકલ ધ્યાન જલ પાયકે, પંક સેવે વહ્યા. તેં બાવીશ પરિસહ, સાહસધર સહ્યા, તે મુજ મન વિશ્વાસ, ચરણ તુમ મેં ગ્રહ્યા; ઉગમતે જિમ ભાણુ, પંખીજન ચહચહ્યા, તિમ તુમ દીઠે નર, ભવિ સહુ સામા.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો–વીશી સંગ્રહ
ભાગ્ય ઉદયથી આજ, ભલા પ્રભુ એ લહ્યા, અંગ અડ્યો બહુ રંગ, અમીરસ પરિવહ્યા; ઉપગારી જિનરાજ, સમા જગ કુણ કહ્યા, તપજ૫ હીણું તે પણ તે જન નિરવહ્યા. ૪ મુજ મન કમલે નિત્ય, હંસા પરે તમે રહ્યા, જસ પરિમલ તુજ સ્વામી, સદા જગ મહમહા તારક! પાર ઉતાર, મેં પાયક તુજ ગ્રહ્યા, કરો સરસ રસ રેલ કે, મેઘ જવું ઉન્નહ્યા. ૫ (૧૦) શ્રી શીતલનાથ જિન સ્તવન.
(ધરમ જિનેસર ગાઉં રંગશું—એ દેશી.) શીતલ શીતલ ઉપશમ આદર, દશમો જિર્ણોદ દયાલ, શુભંકર; ભવભય ભંજન જન જન તણે, મુનિમન કમલ મરાલ, જયંકર;
નંદા નંદન દેવ જિનેસરૂ. ૧ જિમ જિમ કીજે દરિસણ જિન તણો, તિમ તિમ તેજ પ્રસાર, શુભંકર; એકનારીશું જે પ્રભુ ઓળગે, અધિક તસ અધિકાર, જયંકર; નંદા ૨ જે તુજ ચરણે શરણે આવીયા, તેહને કીધ પસાય, શુભંકર; આપ સમેવડ વડિલ દેઈ ધણી, થાપા ત્રિભુવનરાય, જયંકર; નંદા8 તુજ દરબારે રેખ ઈસી પડે, કીજે રંકને રાજ, શુભંકર; સાચું સાહિબ બિરૂદ વહે સહી, નાથ ગરીબનિવાજ, જયંકર; નંદા. ૪ અંતર દુશ્મન દૂર કરી સહુ, આપે અરિહંત! સિદ્ધિ, શુભંકર; મેઘ મહોદધિ મોટા રાજવી, તુઠા હુએ નવ નિધિ, યંકર; નંદા. ૫
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
(૧૧) શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન સ્તવન,
(સાહેલા હે કંથ જિનેસર દેવ–એ દેશી ) નાયકજી હે, શ્રી શ્રેયાંસ જિર્ણોદ કે, ભગતે હું તમ ભેળીયેજી; નાયકજી હે, સવિ સંસારી વાત, વિસારી ઓ પાળીયેજી ૧ નાયકજી હા, દેવ અવર સહુ છાંડી, માયા ધરી તુમ ઉપરેજી; નાયકજી હા, સુજસ સુ છે અખંડ, અપરાધી પણ ઉદ્વરેજ. ૨ નાયકજી હે, મુજ અવગુણ છે અનેક, તે પણ તે મન મત ધરોઇ; નાયકજી હા, વહીયે રાજ વિવેક, ગતિ પડતાં ઉદ્વરેજી. ૩ નાયકજી હે, દાખે નહિ જગદેષ, રાખે લાજ રહ્યા તણીજી; નાયકજી હા, આખે આપણે તેષ, મહેર કરે મોટા ધણજી. ૪ નાયકજી હે, શું કહીયે બહુ વેલ, મેલ મિલાવો મન તણજી; નાયક હે, મેઘ મહા રસપૂર, ઉપજે આનંદ અતિ ઘણોજી. ૫
(૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન.
(સંજમ રંગ લાગ્યો–એ દેશી.) વાસુપૂજ્ય જિન વંદી, ભાવ ધરી ભગવંત ૨, જિનપતિ જસધારી; દીઠો દેવ દયાળ તે, નયણાં હેજે હસંત રે. જિન. ૧ હરિહર જેણે વશ ક્ય, ઈદ્રાદિક જસદાસ રે, જિન તે મન્મથને મદ હર્યો, તે પ્રભુ કીધે ઉદાસ રે. જિન૦ ૨ મયણ મયણ પરેગાળી, ધ્યાન અનળ બળ દેખરેજિન. કામિની કમળ વયણશું, ચૂક્યો નહિરાઈ રેખ રે. જિન- ૩ નાણ દરિસણ ચરણ તણે, જે ભંડાર જયવંતરે, જિન આપ તરી પર તારવા, તું અવિચળ બળવંત રે. જિન- ૪ મન મેરે તુમ પાખલી, રસીયો ફરે દિન રાત રે, જિન સરસ મેઘને વરસવે રે, નાચે મેર વિખ્યાત રે. જિન ૫
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચોવીશી સંગ્રહ.
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ જિન સ્તવન.
" (દુઃખ દેહગ દરે ટળ્યાં –એ દેશી.) વિમલ જિનેસર વાંદવા રે, જાગે રાગ વિશેષ; તે નરને નરપતિ નમે રે, વૈર વિરોધ ઉવેખક : જગતગુરૂ કર અમને ઉપગાર, તુમે કરૂણારસભંગાર, જગતગુરૂ તુમેસિદ્ધિવધૂ શ્રૃંગાર; જગત૧ નામ અનેક જિણુંદનારે, પણ પરિણામે એક; ધારાધર જળ એકશોરે, વૃકે ઠામે વિવેક, જગત૨ નામ થાપના દ્રવ્ય શું રે, તું તારે બહુ લેક; ભાવે ભગતિ સહુ કરે છે, જાણે લોકાલોક; જગત૩ કામધેનુ ચિંતામણિરે, નાથ ન આવે જેડ; છીલ્લર સર કહા કિમ કરે રે, ખીર સમુદ્રની હેડ; જગત ૪ મેટાના પગ તુસરે રે, લઘુ પણ મેટાં નામ; મેઘ સમુદ્ર રસ મેલશું રે, પામે ઇંદ્રનું ઠામ; જગત ૫
(૧૪) શ્રી અનંતનાથ જિન સ્તવન,
(તુમે બહુ મિત્રી રે સાહિબા–એ દેશી.) જ્ઞાન અનંત અનંતનું, દરિસણ ચરણ અનંત; સરસ કુસુમ વરસે ઘણાં, સમવસરણ સુમહંત;
અતિશય દીસે જિનનાથના. નવ પલવ દેવે રે, તરૂવર નામ અશોક; દેઈ પ્રદક્ષિણુ દેવને, વાણું સુણે સવિ લેક. અતિ, ૨ વાણી જે જનગામિની, સુર નર ને તિરીયંચ; ધ્વનિ મધુરી પ્રતિબુઝવે, કહે સંસાર પ્રપંચ. અતિ. ૩
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ..
ચિહું દિશિ વર ચામર ઢળે, સુરપતિ સારે છે સેવ, મણિમય કનક સિંહાસને, બેઠા દેવાધિદેવ. અતિ : પેઠે ભામંડળ ઝળહળે, ગાજે દુંદુભિ ગાજ; છત્રત્રયી શિર ઉપરે, મેઘાડંબર સાજ. અતિ પ
(૧૫) શ્રી ધર્મનાથ જિન સ્તવન.
(ઋષભ જિમુંદા ઋષભ જિમુંદા–એ દેશી.) ધરમ જિનેસર કેસર વરણું, અલસર સરવાંગી શરણ; એ ચિંતામણિ વાંછિત કરણું, ભજ ભગવંત ભુવન ઉદ્ધરણા. ધ૦ ૧ નવલે નૂરે ચઢો રે, જે જિન ભેટે ભાગ્ય અંકરે; પ્રગટ પ્રમાવે પુન્ય પડશે, દારિદ્ય દુ:ખ તેહનાં પ્રભુ ચૂરે. ધ૦ ૨ જે સેવે જિન ચરણ હજીરે, તાસ ઘરે ભરે ધન ભરપૂરે; ગાજે અંબર મંગળ તૂર, અરિયણના ભય ભાંજે દરે. ધ૦ ૩ ગજ ગાજે શભિત સિંઘેરે, જન સહુ ગાજે સુજસ સપરે; ગંજો જાય ન કિણહી કરે, અરતિ થાય ન કાંઈ અણુરે. ધ૦ ૪ જિમ ભજન હોય દાલને કુર, જીપે તે રણ તેજે શરે; મેઘ તણાં જળ નદીય હલૂરે. તિમ તેહને સુર લખમી પૂરે. ધ. ૫
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન.
(સાહિબ બહુ જિનેસર વિનવું-એ દેશી ). સજની, શાંત મહારસ સાગરૂ, સેવ શાંતિ નિણંદ હો; સ, આશ પૂરે સવિ દાસની, વિચરે કાંઈ વિદેશ હૈ. સ. શાં. ૧ સસમતા શું મમતાધરી, સંઘરી રાખી શાંતિ હે, સ. એ પ્રભુ સેવાથી સહી, ભાવઠ ભાં જે ભ્રાંતિ હે સત્ર શાં- ૨
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચાવીશી સંગ્રહ.
સ૰ ઇણે ઘરવાસે ભેગવી ષટપ્પડ દ્ધનાથ હૈ; સ॰ તીર્થ કર પદ સોંપા, ભેગવી શિવપુર સાથે હા. સ॰ શાં॰ ૩ સ॰ દેત્ર અવર જે આદરે, જે છડી જિનરાય હો; સ॰ તે સુરતરૂ છાયા તજી, ખાઉલીયા દિશિ ધાય હા. સ શાં હું સ૰ પરિજન અરિજન એહુ સમાં, સમ વળી રંક ને રાય હે; સ॰ પ્રભુ સમતારસ પૂરીયે, મેઘ સમા કહેવાય હેા. સ ાં ૫ (૧૭) શ્રી કુંથુનાથ જિન
૧૧
સ્તવન
આ
( સાંળજો મુનિ સજમ રાગે—એ દેશી ) આવેારે મન મહેલ હમારે, જિમ સુખ બેાલ કડાય રે; સેવકને અવસરસર પૂછે, તે વાતે રાત વિહાય રે. આ૦ ૧ અપરાધી ગુણહીણા ચાકર, ઠાકુર નહુ નિવાજે રે; જે તે અવર નરાં ક્રિશ ારે, પ્રભુ ઇણુ વાતે લાજે રે. કુંથ્રુ જિનેસર સરખા સાંઇ, પર ઉપગારી પૂરા રે; ચિવતા ચાકર નવિ તારે, તે। શ્યા અવર અધુરા રે. આ૦ ૩ મુજ અનુચરની મામ વધારા, તે। પ્રભુ વ્હેલા પધારો રે; ઉંચી નીચી મત અધારી, સેવક જન્મ સુધારા રે. આ૦ ૪ શ્રી નામે જનની ધન્ય જિનની, જિણે જન્મ્યા તુ જ્ઞાતા રે; મેઘ તણી પરે મેટા નાયક, દીજે શિવ સુખ શાતા હૈ. આ પ (૧૮) શ્રી અરનાથ જિ સ્તવન,
( સંભવ જિન અવધારાયે, મહેશ્કરી મહેચ્યાન. સનેહી—એ દેશી. ) શ્રી અર જિનવર વિનતિ, ક્રીજે લાગી પાય; પ્રભુજી, તું પરમેસર સાચàા, મેં પરખ્યા મહારાય; પ્ર॰ શ્રી ૧
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
રાખે રમણ રાગીયા, લાગીયા મનમથ રંગ, પ્રક ઉતારે નહિ અંગથી, ભગતે ભણે નિકલંક, પ્ર. શ્રી. ૨ રીશ ભરે આયુધ ધરે, કેઈ ક્રોધ વિરૂ૫; પ્રક મેહ નટાવે નાચવ્યા, નાચે નટ્ટ સ્વરૂપ; પ્રા શ્રી. ૩ તું મન માંહે ધરે નહિ, મેહ કેહ ને રાગ; પ્રક મૂરતિ નિરંજન દેખતાં, જાગે જન વૈરાગ; પ્ર૦ શ્રી૪ ઉપશમ વંત હૈયા થકી, તું મત ધરે થાય; પ્ર” બૂઢે મેઘ પ્રસંગથી, વાયે શીતલ વાય; પ્ર. શ્રી. ૫ ' (૧૯) શ્રી મહિલનાથ જિન સ્તવન.
(સહીયા શેત્રુ જાગઢ એટણ ચાલો હા–એ દેશી.) મલ્લિ જિનેસર મહિમા ધારી, સેહે સુરતિ અતિશય સારી હે; મૂરતિ ભવિયણ મહાનગારી, હૃર ન મુકી જાય લગારી છે. મ૦ ૧ અરજ સુણી જે એક અમારી, એ મુજ દેઈ તુજ પર વારી હે; જેગી પણ જગે આણ ચલાવે, રાજરાણા તુજ ગુણ ગાવે છે. માત્ર ૨ જે સહુ ઠામે સમતા રાખે, દેવ પરમપદ તું તસ દાખે છે; રાતદિવસ હુ તુજ જસ ગાઉ, તે પણ મુજરો કાંય ન પાઉં હે મા ૩ તું પિતાને પરને ન જાણે, લેક વિવેકી સહુ વખાણે છે, એહ સહજ કિમ આવે ટાણે, જિમિયે તે જ ભોજન ભાડે. મ. ૪. નિગુણો પણનેહ નિરવહીયે, સઘલા સુગુણ કિહાંથી લહીયે હે જલથલ મેઘ સમા સદ્દહીયે, સાચે સાહિબ ઈસુ ગુણ કહિયે હે મ૦ ૫
(૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન. (શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સાહિબા રે,તમે છો ચતુર સુજાણુ-મનનામાન્યા-એ શી) મુનિસુવ્રત જિન રાજીએ રે, ગાજીયે મહિમા અગાધ, ભવિજન લે.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલોવીશી સંગ્રહ.
--- ---
- * *
* *
*'"
"
..
સજલ જલદ પરે શામલો રે, જેગીસર શિરતાજ–ભા . ભેટભેટો હે સુજાણ જન ભેટ, ભાવે ઉજવલ ધરમનું ધ્યાન-ભ૦ ૧ લાખ ચોરાશી એનિમાં રે, ભમતાં વાર અનંત-ભ૦ ચિંતામણિ સમ પામી રે, નામી સ્વામી સંત-ભ૦ ૨ મેહ તણું બળ ગુરવારે, સબળો તું બળ શૂર-ભ૦ ચતુરાઈશું ચિત્ત વચ્ચે રે, પલક ન કીજે દૂર-ભ૦ ૩ આયા જે તુજ આગળ રે, પાતકીયા પણ લેક-ભ૦ તે પણ સહુ સુખીયા કર્યા રે, પાયા જ્ઞાન આલેક-ભ૦ ૪. ભવભ્રમ ટાળો મારો રે, આણુ કર નેઠ–ભ તુજ મુજ મેઘ મયૂરને રે, સગપણ સમરથ શેઠ-ભગ ૫
(૨૧) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન.
(અબ વિકજન જિન પૂજલે—એ દેશી.) : નમિનાથ આથ અનંત તાહરે, નાણુ દંસણ ચરણની; ભગવંત! ભક્તની વાત મનમેં, ભાવો ભવજળ તરણની. ૧ ગુણવંત સંત જયંત જગમે, પેજ પામે દેવતા; મેં સર્વ પાયા તેહ તુમથી, પાદ પંકજ સેવતા. ૨ છહ ઋતુ આપે કુલ નવનવા, ભવિક નવનવ ભાવના; નવનવા ઉપજે દ્રવ્ય દેશે, કરણ પ્રભુની સેવના. વિદ્યા વિવેક વિધ વૈભવ, ચતુર ચામીકર મણિ; જિનરાજ પૂજા કાજ વિધિના, કય જય જય જગધણું. ૪ નવ નવે ભાંતે ખ્યાતિ પામે, લેક તે ગુણ સેવતા જગ ઉપર ગરજે દુઃખ વરજે, મેઘ સેવક દેવતા. ૫
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનોદ કાવ્ય સદેહ
-
-
-
- -
. (૨૨) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન. (દી સુવિધિ જિણંદ, સમાધિ રસ ભર્યો છેલાલ – એ દેશી.) રાજી કરીયે આજ કે, યાદવ રાજીયા લાલ કે યાદવ રાજીયા, નાથ નિવાજ અવાજના, વાજા વાછવા હોલાલ કે –વા જળપરે જગ સુધ્યાન કે, રાજે રાજીયા લાલ કે –રાર દીજે મુજ શિર હાથ કે, છત્ર ક્યું છાજીયા હોવાલ કે – ૧ તુમ ભાગી સ્વામી, રાગી જન ઘણું હોલાલ કે –રા વલી સેવાનો જોગ ન, પામે તુમ તણા હોલાલ કે –પા અવધારે અરદાસ, સદા કણ કેહની હોલાલ કે – ભાવ તિસિ દીયે સિદ્ધિ કે, નિશ્ચય નેહની હલાલ કે –નિ. ૨ સ્વારથીયાની વાત, નકે મન સહે હોલાલ કે – પરમારથીયા લેક, તમે સહુકો કહે હોલાલ કે – તુ શિવ સારથીયા જીવ, જગત્રય ધારીયે હોલાલ કે --જ. સહુ સાથે તિમ નાથ, નેહી પણ તારીયે હલાલ કે – તુમ પ્રસાદ જસવાદ, સવાદ સેવે મલે હોલાલ કે – ન હુએ કેઈ અપવાદ, નિવાજ સરસ ભલે હોલાલ કે –નિ તુ જાણી જિર્ણોદ કે, પૂઠો પડિવા હોલાલ કે –પૂર અષ્ટ સિદ્ધિ લઈ હાથ કે, મહિમા વજવજે હોલાલ કે – જુગતે આઠે જામ કે, નામ ન વિસરું હલાલ કે –ના ગુણે તુમહિ જાણ મન. ટીમ હું ધરૂં હલાલ કે –મો. મયા કરે મહારાજ, નિવાજે ઈણિ પરે હલાલ કે –નિ. પિયુ પિયુ સાદે મેઘ, મહીતલસર ભારે હાલાલ કે – મ.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પડેલા-ચેન્નીશી સંગ્રહ
(૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન. ( તે મુનિવર જગ વ`દીયે—એ દૈશી. ) જિનવર પાસ પસાઉલે, ધર છાજે હા વર મોંગલ કૅલિ કે; પ્રભુ બગસીસ કરે સહી, સહુ કારે હા રાજે રંગરેલિ કે. સેાભાગી એ જિન સેવીયે, સેવાના હૈા સાહિખ છે જાણ કે; મંત્ર તંત્રાદિ જપ્યા વિના, સેવકને હા કરે જગ સુલતાન કે. સે॰ પુરીસાદાણી પાસજી, મહી મહિમાહે જાગે જયવંત ; ધરણેન્દ્ર તે પદમાવતી, કરે સાનિધ હા ભગતા
ભગવ’ત કે. સે।૦ ૩
દાસ કહે કરોડીતે, નારાયણ નર રાયા, કમલ રમલ કરે ધણી, ભાગ ભલી પરે ભાગવે, સાહી બાંહ તે જેહતી, સાવન રૂપા મેઘ જ્યું,
તે કીધા હૈ। જગ મહા તે તુજને હેા છાઝ્યા ધણીઆણી હા આણી તુજ ધ્યાને હૈ। માન પાતશાહી હા આવી. તસ હાથ કે; સહી વરસે હૈં। નમતાં
૧૫
કેાડી ગમે ગુન્હા કર્યો તે ખગસીસ હવે કાજી,
* ૧
ઉપગાર કે;
'
છત્રધાર કે. સેા ૪
અતિરૂપ કે;
થયા ભૂપ કે. સેo ૫
;
તુમ નાથ કે. સે। ૬
.
(૨૪) શ્રીમહાવીર જિન
સ્તવન
( સુઝુ જિનવર શેત્રુંજા ધણી—એ દેશી )
જી,
વિષય થયે લયટીન; અરિહંત વીર! અમીન; જિનેસર શાસનના શણગાર. ૧ આળગીયા આળ ભડે”, મત આણા મન રીશ; જે પુઠે સરયા સદાજી, જંપે ઇમ જગદીશ. જિ૦ ૨ લળી લળી લટકે પાયે પડુ જી, વળી વળી વિનવું એહ; સમકિત ચિત્ત તુ×શુ મિન્યેાજી, મત સુકાવા તેડુ જિ॰ રૂ
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સદેહ
કહે કેહી પરે કીજીએજી; હાલ તું વીતરાગ; ભગતે કાંઈ ન જીયેજી, લાલચને શો લાગ. જિ૪ ધ્યાતા દાતા ધન તણેજી, ત્રાતા તું જિનરાય; કેવલ લક્ષમીવર કરે છે, મેઘવિજય ઉવજઝાય. જિ. ૫
કલશ ઈમ થમ્યા જિનવર સરસ રાગે, ચાવશે જગના ધણું, થિર રાજ આપે, જાસ જાપે, આપ આવે સુરમણિ; સવિ સિદ્ધિ સાધોજિન આરાધે, સ્તવન માળા ગળે ધરી, બહુ પુન્ય જેગે સુખ સંજોગે, પરમ પદવી આદરી. તપગચ્છ રાજે તેજ તાજે, શ્રી વિજયપ્રભ ગણધરૂ, તસ પટ્ટધારી વિજયકારી, વિજયરત્ન ધુરંધરૂ; કવિરાજ રાજે સુગુણ ગાજે, કૃપાવજય જયંકર; તસ શિષ્ય ગાવે ભગતિ ભાવે, મેઘ વાચક જિનવરૂ. ૨
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો–ચોવીશી સંગ્રહ
[૨] શ્રી કેસરવિમલજી કૃત વીશી.
(૧) શ્રી ઋષભદેવ જિન સ્તવન. . (લાડીલે લાખેણી લાડી વખાણે આયો–એ દેશી.) સહીયાં ઋષભ જિણુંદ શું મને લાગ્યું, ચાલ તણ પરે રંગ લાગે છે. મોરૂં મન રાતું એ પ્રભુ રાગે, જેહવું હીર કીરમજી રાગે છે; રાત દિવસ જે પ્રભુ મુખ આગે, મન ક્યું રમે નીર અથાગે છે. સ. ૧ મેહે મોરા ચંદ ચકરા, જિમ કેયલ- વલી સહકારા હે; તિમ પ્રગટે બહુ નેહા મેરા, એહ મૂરતિ શું અધિકેરા હે. સ૨ શોભા દેખી પ્રભુ મુખ કેરી, આંખલડી ઉલ્લસે અધિકેરી હે; જાણું જે કીજે સેવા ભલેરી, ટાળે દૂર ભવની ફેરી હે. ૦ ૩ મોહન મૂરતિ મેહનગારી, એ સમ નહિ જગ ઉપગારી હે; એહીજ સાચી કામણગારી, જિણે વશ કરી મુગતિ ઠગારી હે. સ૦ ૪ જિમ જિમ દેખું નયણ નિહારી, તિમ મુજ મન લાગે પ્યારી હે; એહ મૂરતિ દેખી મને હારી, દરીસણની જાઉં બલિહારી હે. સ૦ ૫ નાભિ નરેસર કુલ અવતારી, મરૂદેવી માતા જેણે તારી હે; સુનંદા સુમંગલા વરી જેણે નારી, યુગલા ધર્મ નીવારી હે. સ૬ રાજ્યની રીતિ જેણે વિસ્તારી, નિરમલ વર કેવલધારી હે; શેત્રુંજા ગિરિવર પ્રભુ પાઉ ધારી, મહિમા અનંત વધારી છે. સ૦ ૭ અષભ જિનેસર મૂરતિ સારી, શેત્રુંજા ગિરિવર શોભાકારી છે; કેસર વિમલ કહે જે નરનારી, પ્રણમે તે જગ જયકારી છે. સ. ૮
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ, (૨) શ્રી અજિતનાથ જિન સ્તવન
(અનુમતિ દીધી રે માયે રાયતાં—એ દેશી.) મુજ અજિત જિનેસર મન વયે,જિમ કમલિની મન રવિરાય; હાજી મુખ દીઠે મન ઉલ્લસે, જાયે પાતિક દૂર પલાય,
મુજ વ્હાલોજી અજિત જિનેસરૂ. ૧ હાંજી મોહન મહીયલે દીપતો, પ્રભુ નાણુ અનંત પ્રકાશ હાંજી મેહ તિમિરભર ભંજણો, કરે ભવિયણ કમલ વિકાસ મુ. ૨ હજી અનુપમ અતિશય આગલે, પ્રભુ મહિમાવંત મહેત; હાંજી ગુણ ગાવે સુર જેહ તણું, પ્રણમી પૂજી ભગવંત.મુ૩ હાંજી ભવિજન મન સુખ કારણે, તું ઉદય જિન જગભાણ; હજી તુજ દરીસણથી સંપજે, મનવંછિત ફળ મહીરાણ મુ. ૪ હાંજી વિજયાનંદન વાલ, જિતશત્રુ નૃપ સુખકંદ; હાંજી કેસર કહે જિનરાજજી, દ્યો દરીસણ મુજ સુખકંદમુ. ૫
(૩) શ્રી સંભવનાથ જિન સ્તવન.
(ઋષમ જિર્ણોદા ઋષભ નિણંદ–એ દેશી ) સે સંભવ જિન સુખકારી, એહીજ સાહિબ જગ જ્યકારી; મૂરતિ જેહની મોહનગારી, દેખત દુરગતિ દર નીવારી. સે. ૧ નિત આરહે જે નરનારી, સાચી ભક્તિ હૈયે અવધારી; તસ ઘર લચ્છી ત્રિભુઅન કેરી, નિશદિન નિવસે આવી ઘણેરી. સે. ૨ સેના માતા તાત જિતારિ, હય લંછન સોહે મને હારી; નિરમલ કેવલ કમલા ધારી, શિવ રમણી દીયે ભવજળ તારી. સ. ૩ સુણ સાહિબ મનમાં અવધારી, મહેર કરે મુજ હેત વધારી; કહે કેસર તુમ શું એક્તારી, દિન દિન દેજે સેવા સારી. સે. ૪
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલોવીશી સંગ્રહ.
(૪) શ્રી અભિનંદન જિન સતવન.
(સુણ જિનવર શેત્રુંજા ધણી છે –એ દેશી. નિરમલ નાણુ ગુણે કરીજી, તું જાણે જગભાવ; જગ હિતકારી તું જયોજી, ભવજલ તારણ નાવ; જિનેર સુણ અભિનંદજિસંદ, તુજ દરિસણ સુખકંદ. જિસુ. ૧ તુજ દરીસણ મુજ વાલહુંજી, જિમ કુમુદિની મન ચંદ; જિમ મેરા મન મેહેલેજી, ભમરા મન અરવિંદ જિ. સુ૨ તુજ વિણ કુણ છે જગતમાંજી, જ્ઞાની મહા ગુણજાણુ તુજ ધ્યાયક મુજ મહેરથીજી, હિત કરી દ્યો બહુમાન. જિ. સુ૩ તુજ હેતથી મુજ સાહિબાજી, સીઝે વાંછિત કાજ; તિણ હેતે તુજ સેવીયેજી, મહેર કરો મહારાજ, જિ. સુ. ૪ સિદ્ધારથા ઉર હંસલોજી, સંવર નૃપ કુલ ભાણ; કેસર કહે તુજ હેતથીજી, દિન દિન કેડી કલ્યાણ. જિ. સુ૫
(૫) શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવન.
(શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સાહિબા રે–એ દેશી.) સુમતિ જિનેસર સાહિબારે, તું મન વસીયો આય; મનના માન્યા. જિમ ચાતક મન મેહલો રે, કમલિની મન રવિરાય. મન મન મોહ્યું રેજિમુંદ મન મોહ્યું, મનમેહન તું મહીમાંહિ. મન. ૧ જિમ મન ઉદ્ભસે માહરૂં રે, તેમ ઉડ્યુસે તુજ હેજ; મન તે વાંછિત સઘલ ફલેરે, જાણજે તુમ તેજ. મન-૨ મુજ મન મંદિર તું વસે છે, જાણે જગત સ્વભાવ; મન કિય કહાવે મે ભણું, મુજ હૈડાના ભાવ, મન૦ ૩
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
હિતકર સુમતિ નિણંદજી રે, કીજે સવિ સુખ સંગ; મન સેવન વાન સદા જોરે, કેસર અરચિત અંગ. મન ૪
(૬) શ્રી પદ્મપ્રભ જિન સ્તવન.
(પુખલવઈ વિજયે જયારે—એ દેશી.) પદ્મપ્રભ જિન ભેટીયેરે, સાચે શ્રી જિનરાય, દુઃખ દેહગ દરે ટરે, સીઝે વાંછિત કાજ; ભવિકજન! પૂજે શ્રી જિનરાય, આણ મન અતિઠાય. ભવિ૦ ૧ શિવ રામા વશ તાહરે રે, રાતે તેણે તુમ અંગ; કમલ રહે નિજ પગ તલે રે, તે પણ તિણહીજ રંગ. ભવિ૦ ૨ રંગે રાતા જે અછે રે, વિચે રહ્યા થિર થાય; તું રાતે પણ સાહિબા રે, જઈ બેઠે સિદ્ધિમાંય. ભવિ. ૩ અધિકાઈ એ તુમ તણું રે, દીઠી મેં જિનરાજ; ઠકુરાઈ ત્રણ જગતણી રે, સેવ કરે સુરરાજ. ભવિ. ૪ દેવાધિદેવ એ તારું રે, નામ અછે જગદીશ; ઉદારપણું પણ અતિ ઘણું રે, રંક કરે ક્ષણ ઇશ. ભવિ. ૫ એકવી કરણું તુમ તણું રે, દેખી સેવું તુજ; કેસર વિમલ કહે સાહિબા રે, વાંછિત પૂર મુજ. ભવિ. ૬
(૭) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન.
(સંભવ જિનવર વિનતિ–એ દશી ) સાંભળ સ્વામી સુપાસ, તુંહીજ જગત આધારે રે, અવર ન કોઈ તુજ સમે, મહિમાવંત ઉદારે રે. સાં૧ ઇણ જગે સમરથ તું અકે, પૂરણ મનની આશ રે, તુજ ચરણે મુજ મન રમે, દિન દિન અધિક ઉલ્લાસે રે. સાં. ૨
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલે–વીશી સંગ્રહ..
તુમ સેવા મુજ મન વસી, જિમ રેવા ગજવાસે રે; તુજ સેવાથી સહુ ફલે, પૂગે મનની અશે રે. સાંઢ ૩ રયણાયરને સેવતાં, લહીયે રણભંડારો રે, સંગતિ સરખાં ફલ હુએ, સયણ એહ વિચારો રે. સાં. ૪ સુગુણ સંવાસો સેવતાં, ભવ તણું ભાવઠ જાયે રે (સદુહણ એ હૃદયે ધરતાં) કહે કેસર સુખ થાયે રે. સાં૫ . (૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સ્તવન
(સહજ સલુણો હે મીલીયો માર સાહિબએ દેશી ) આજ મેં દીઠે મીઠે જિનછ આઠમો, ચંદ્રપ્રભુ બહુ પ્રેમ, મૂરતિ નિરખી હે હરખી મારી આંખડી, ચંદચારી જેમ. આજ ૧ ચંદે વારી હા વારી નાખું વારિમાં, સાહિબ તુજ મુખ દેખી; ચંદો છે સરીસે હે જે પણ આઠમો, તું સુખદાયી વિશેષ. આજ ૨ ઉજલે ગુણ શું હે જોહી તેહી માહરૂં, તું મન જે રાય; એ અચંબો હે મુજ મન રામે રમે, તેહિ ન ર જાય. આજ ૩ તું નવિ રંજે હે રંજે સુરનર ચિત્તડાં, તુંહી નિરંજન તેણ; અંતરગતની હે તાહરી વાત કે લહે, અકલ સરૂપી જેણ. આજ ૪ એકજ મચી હો મૂરતિ મુજ હિયડે વસી, (પુણ્યથી) સહઉલ્લાસ સુપ્રસન્ન થઈ હે સાહિબ મુજ ભગતે મિલે, પૂ મન તણી આશ. આજ ૫ અંક વિરાજે છે શરદ પૂનમનો ચંદ્રમા, ચંદ્રપ્રમ જિનરાય; કેસર જંપે છે સેવક જાણું આપણે, મહેર કરે મહારાય. આજ ૬
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સ`દાહ.
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ જિન સ્તવન (બધ સમય ચિત્ત ચૈતીયે—એ દેશી.) સુવિધિ જિનેસર સાંભળે!, તું પ્રભુ નવનિધિ દાય; સાહિબજી, તુજ સુપસાથે સાહિમા, મનવાંછિત ફળ થાય. સા॰ સુ૦ ૧ તું સાહિમ સમરથ લહી, ખીજા શુ કેહી પ્રેમ; સા૦ ડી સરાવર હુંસલેા, છીન્નુર રીઝે કેમ. સા૦ ૩૦ ૨ રયણુ ચિંતામણિ પામીને, કુણુ કાચે લાભાય; સા॰ કલ્પતરૂ છાયા લહી, કુણુ ખાવલ ને જાય. સા૦ ૩૦ ૩ ઘેાડી હી અધિકી ગયું, સેવાતુમી દેવ; સા॰ કરે ગંગાજલ બિંદુએ, નિરમલ સર નિતમેવ. સા॰ સુ સમરથ દેવા શિરતિયે, ગુણનિધિ ગરીબ નિવાજ; સા૦ માહે નિવાજો મયા કરી, સાહિબ સુવિધિ જિનરાજ. સા૦ સુ૦ ૫ તુજ ચરણે મુજ મન રમે, જેમ ભ્રમર અરિવંદ, સા ફેસર કહે સુવિધિ જિના, તુમ દરીસણુ સુખકંદ. સા॰ સુ હું (૧૦) શ્રી શીતલનાથ જિન સ્તવન, ( વિહરમાન ભગવાન સુષ્ણેા મુજ વિનતિ—એ દેશી.) દશમા દેવ યાલ માલ નેહરૂ, નયણાન જિષ્ણુ દ સેવીજે. સુખદાય સુરાસુર શિર તિàા,
અમદ
સુહ કર શીતલ શીતલ વાણી ગભીર ગુણે નિલેા. ૧ શીતલ ચંદન ચંઢ યું દરીસણુ તુમ તણે!,
નિરખી નિરખી જિનનાહ હૈયે આન ંદ ઘણા; ધન ધન દિન મુજ આજ દીઠા મુખ તુજ તણા,
સુરતર્ સુરમણિ જેમ મનેારથ પૂરા. ૨
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચૈાવીશી સંગ્રહ.
તું પ્રભુ રયણનિધાન પ્રધાન ગુણે કરી,
ઘો એક સમક્તિ રચણુ વયણુ મુજ મન ધરી, ભવ ભવ ભાવઠ દૂર સાંઇ કરૂણા કરે,
રવિ ડલ યું તિમિરનિકર દૂ રે.૩ મુજ મન નિવસી આપ ભગતિ પ્રભુ તુમ તણી,
તુજ દરીસણુકી ચાહ તેણે મુજ મન ઘણી; દ્યો દરીસન સુપ્રસન્ન મનેરથ પૂવા,
( ગુણઘાતક જે પાપ તે મુજ ચૂરવા.) ૪ સુણ શીતલ જિનભાણુ સુજાણુ સુયૅ કરૂ. રાયફુલચંદનંદાનંદન કહે કેસર જિનનાહ કહું એક તુજ ભણી,
રથ
વ
આપણા જાણી જિંણદ મયા કરને ઘણી. ૫
(૧૧) શ્રી શ્રેયાંસ જિન સ્તવન
( અરિહંત પદ્મ ધ્યાતા થા—એ દેશી. )
૨૩
શ્રી ૨
શ્રી શ્રેયાંસ જિન સાંભળે!, સિંહપુર નગર નિવાસીરે; તુમ સેવા મુજ મન વસી, ગજ મન રેવા જેસીરે. શ્રી ૧ જો આપે। તુમસેવના, તેા મન હરખ ન મારે; કસ્તુરી અંબર અહી, જિમ અધિકી મહુમાયારે. ગિરૂઆ જનની સેવના, કદીય ન નિષ્ફલ થાયરે; હિર રચાયર સેવતાં, લચ્છી લહી સુખ દાયરે. રિસહેસર સેવા થકી, નમિ વિનમિ નૃપ થાયરે; હર સેવત ગંગા લહ્યો, હરિસર ઉત્તમ ડાયરે. તિમ પ્રભુ તુજ સેવા થકી, સીઝે વાંછિત આશારે; તુજ સુપસાથે સાહિમા, લહીયે લીલ વિલાસ રે. શ્રી પ
શ્રી ૩
શ્રી ૪
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ,
લેહચમક જયું માહરે, મને લાગ્યો તમ સાથે, તિમ જે મેશું તમે મિલે, તે મુગતિ મુજ હાથેરે. શ્રી દ મનમોહન મુજ વિનતિ, શ્રી શ્રેયાંસ જિન સ્વામી રે; ઘો પ્રભુ તમ પય સેવના, કેસર કહે શિરનામી છે. શ્રી ૭
(૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન.
| (આચારજ ત્રીજે પદે–એ દેશી ) વસુપૂજ્ય નૃપ કુલચંદલે, શ્રી વાસુપૂજ્ય જિનરાય, રાણી જયા ઉર હંસલો, મહિષ લંછન જસ પાયરે; શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન વિનતિ, સુણ ત્રિભુવન જ્યકારી રે; મનહ મરથ પર, અંતર દૂર નિવારી શ્રી વાવ ૨ મહિયલ તું મહિમા નીલે, નહિ કોઈ તાહરી જોડીરે; જિમ સૂરજ સમ કે નહિ, તારાગણની કેડીરે. શ્રી વાવ ૩ જે તુમ જાણપણું અ છે, બીજામાં નહિ તેહરે; તિમિર નવિ તારા હરે, ચંદ હરે છે જેહેરે. શ્રી વા૪ મોહ્યો મુજ મન હંસલે, તુજ ગુણ ગંગ તરંગે રે, અવર સુરા છિલ્લર જલે, તે કિમ રાચે રંગે રે. શ્રી વાવ પ ભાવ ભગતે પ્રભુ વિનવું, સુણ સ્વામી અરદાસ રે; કેસર વિમલ કહે સહિબ, પૂરે મુજ મન આશરે. શ્રી વાવ ૬
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ જિન સ્વતન.
(સંભવ દેવ તે ધૂર સેવા સવેરે—એ દેશી) સાંભળ વિમલ જિનેસર વિનતિ રે, તુમ્હશું સહજ સનેહ; ચંદન સહજ સ્વભાવે શીતલે રે, જગસુખદાયી મેહ. સાં. ૧
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાંછિતદાયક સુરતરૂ સુરમણિરે, રવિ કરે તેજ પ્રકાશ; છાયા શીતલ શીતલ ચંદલોરે, સુરગવી પૂરે આશ. સાં ૨ સહજ સ્વભાવે જિમ એ સુખ દયેરે, તું જગતારક તેમ; તો હવે તારક બિરૂદને સાહિબારે, હેજ ન કીજે કેમ, સાં૦ ૩ એકને તારે ન તારે એકનેરે, એકને નિજ પદ દેહ, એક અધિકે એક ઓછો પાંતિમાંરે, કરો ન ઘટે એહ; સાં૪ સહુશું સરીખા હેજે જે હુએરે, ગિરૂઆ તે ગુણવંત અંતર ન કરે મોટા નાનડારે, મોટા તેહ મહંત. સાં૫ નિગુણ સુગુણ પણ સેવક આપણુ, શિરૂઆ નિવહે જાણું શશી દષી પણ ઈશ શિરે ધરી, જિમ નિવૉનિરવાણ. સાંવ ૬ તે હવે જાણું સેવક આપણેરે, પરમ કૃપાપર દેવ; કેસર વિમલ જિનેસર વિનવે, હિત ધરજે નિતમેવ. સ. ૭
(૧૪) શ્રી અનંતનાથ જિન સ્તવન,
(સાહિબ બહુ જિનેસર વિનવું–એ દેશી.) સાહિબ અનંતરિણંદમય કરે, આપણે જાણી નિણંદ હે; સાવ સહજ સનેહ હૈયે ધરી, ઘો દરીસણ સુખકંદ હ.સાઅ૧ સા વિણ કહેવે જ્ઞાને કરી, તું જાણે જગ ભાવ હો; સારુ તુજ દીઠે મન ઉલસે, મિલણ તણે ધરી દાવ હો. સાઅ. ૨ સા. થોડેહી પણ તુમ તણે, મિલણ મહા સુખદાય હે; સાવ એકજ બિંદુ અમી તણા, તાપ નિવારક થાય છે. સા. અ. ૩ સારુ ક્યું મન માહરે તું રમે,તિમ તુમ મન મુજવાસ હે; સાવ જે પ્રભુ મન શું મનમિલે, તે પુગે મન આશ છે. સા. અ૪
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
સામુજ ભગતે સુપરસન્ન થઈ,તારે અનંતજિર્ણદહે; સારા કેસરવિમલઈમવિનવે તુજ દરીસણ સુખકંદહા.સા. અ. ૫
(૧૫) શ્રી ધર્મનાથ જિન સ્તવન.
(વીર જિણુંદ જગત ઉપકારી—એ દેશી. ) ધર્મ જિનેસર સુણ પરમેસર, તુજ ગુણ કેતા કહાયજી; તુજ વચને તુજ રૂપ જણાયે, અવર ન કેય ઉપાયજી. ધર્મ-૧ તાહરે મિત્ર અને શત્રુ સમ, અરિહંત તુંહી ગવાયજી; રૂપ સ્વરૂપ અનુપમ તું જિન, તેહી અરૂપી કહાયજી. ધર્મ- ૨ લેભ નહિ તુજમાંહિ તે પણ, સઘલા ગુણ તે લીધજી; તું નીરાગી પણ તે રાગી, ભગત તણું મન કીધજી. ધર્મ૩ નહિ માયા તુજમાં જિનરાયા, પણ તુજ વશ જગ થાય; dહી સકલ તુજ અકલ કલેકુણ, જ્ઞાન વિના જિનરાયજી. ધર્મ૪ સુગુણ સનેહી મહેર કરે મુજ, સુપસન્ન હાઈ નિણંદજી; પભણે કેસર ધર્મ જિનેસર, તુજ નામે આણંદજી ધર્મ ૫
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન.
(દીઠી હે પ્રભુ દીઠી જગગુરૂ તુજ—એ દેશી). સાંભળ હે પ્રભુ સાંભળ શાંતિ નિણંદ,
વિનતિ હે પ્રભુ વિનતિ માહરા મનતણજી; પૂરણ હો પ્રભુ પૂરણ મનની આશ,
પામ્યો હે પ્રભુ પામ્યો મેં તું સુરમણિજી. ૧ તુજ શું હો પ્રભુ તુજશું લાગ્યું મન્ન, - નેહી હે પ્રભુ નેહી મેહા મોર જયંજી; લેચન હૈ પ્રભુ લેકચન તુજ મુખ દેખી,
હરખે હો પ્રભુ હરખે ચંદ ચકોર ક્યું છે. ૨
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
તુજશું હો પ્રભુ તુજશું સાચો પ્રેમ,
પંકજ હે પ્રભુ પંકજ રવિ ર્યું ઉલ્લજી ; તું પણ હો પ્રભુ તું પણ સુપસન્ન થાય,
સુખકર હે પ્રભુ સુખકર જે મુજ મન વસ્યો છે. ૩ કીજે હે પ્રભુ કીજે મુજશું હેત,
સાચી હે પ્રભુ સાચી પ્રીત મનમાં ધરી છે; સેવા હે પ્રભુ સેવા તો પરમાણુ,
જાણું હે પ્રભુ જાણું તે જાણી ખરીજી ૪ હેજે હો પ્રભુ હેજે હૈયે ધરી આપ,
દીજે હે પ્રભુ દીજે વાંછિત સુખ ઘણુંજી; દરસણ હે પ્રભુ દરસણ દેઈ દેવ,
પૂરે હે પ્રભુ પૂરે મને રથ મન તણાજી. ૫ અચિર હે પ્રભુ અચિરાનંદન દેવ,
જાણી હે પ્રભુ જાણી વિનતિ જગધણીજી, કેસર હે પ્રભુ કેસર કહે જિનરાય,
દીજે હે પ્રભુ દીજે દરીસણ મુજ ભણીજી. ૬ (૧૭) શ્રી કુંથુનાથ જિન સ્તવન.
( રાગ-મહાર-ઢાલ-વીંછીવાની.) કુયુ જિનેસર સાંભળો, એક અરજ કરૂં કરજોડ રે લાલા; મહેર કરી મુજ સાહિબા, ભવ ભવ તણી ભાવઠ છોડ રે લાલા. કંથ૧ અંતરજામી માહરા, હિયડાના જાણે ભાવ રે લાલા; ભક્તવલપણું તુમ તણું, જણાવે ભવજલ નવ રે લાલા. કુંયુ૨ ભવ દુઃખ વારે ભવિતણું, દેઈ દેઈ દરિસણ નૂર રે લાલા; નિશદિન નિવસે મુજ મને, તે કાં ન કરે દુઃખ દૂર રે લાલા, કુંથ૦ ૩.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૨૮
શ્રી જિનેન્દ્રસ્તાદિ કાવ્ય સંદેહ,
તું નિવસત મુજ હિયડલે, કહા કિમ રડે દુરિત દુરંતરે લાલા; તિમિર પટલ તિહાં કિમ રહે, જિહાં દિનયર તેજ દીપંતરે લાલા. કુંથુબ જ કુયુ નિણંદ મયા કરે, મનવલ્લભ જિન જગદીશ રે લાલા; કેસર વિમલ ઈમ વિનવે, બુધ કનકવિમલ ગુરૂ સાસરે લ લા. કુંથુ ૫
(૧૮) શ્રી અરનાથ જિન સ્તવન.
(પુખલવઈ વિજયે જયારે–એ દેશી.) કવિ કુમુદ વન કૌમુદીરે, સમરી શારદ માય; અરજ કરૂં અરજિન ભણીરે, ભાવ ધરી મનમાંય. જિકુંદરાય! અવધારો અરદાસ, તું પ્રભુ પૂરણ આશ. જિર્ણોદરાય. ૧ તું સમરથ વિહુ લેકમાંરે, ગિરૂઓ ગરીબનિવાજ; તુજ સેવાથી સાહિબારે, સીઝે વાંછિત કાજ. જિયું. ૨ શિવ સુખદાયક તું જયેરે, ભવ ભય ભંજનહાર; તુજશું મુજ મન નેહલોરે, ચાતક જિમ જલધાર. જિર્ણ૦ ૩ તુજ પદ પંકજ ફરસથી રે, નિરમલ આતમ હોય; લોહ સેવનતા જિમ લહેરે, વેધક રસથી જય. જિયું૪ તુજ પ્રણમીજે પૂછયેરે, તે દિન સફલ વિહાણ તુજ હિતથી પ્રભુ મુજતણુંરે, જીવિત જન્મ પ્રમાણ. જિર્ણ ૫ અંતરજામી માહરારે, અરજ કરૂં કરજેડ; ભગતે તુમપદ સેવનારે, ઘ મુજ એહીજ કેડ. જિર્ણ ૬ સુખદાયક ત્રિભુવન ધણરે, ભવજલ તારણ નાવ; કેસર વિમલ ઈમ વિનવેરે, અરજિન ભક્તિ પ્રભાવ. જિર્ણ ૭
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચાવીશી સગ્રહ.
(૧૯) શ્રી મલ્લિનાથ જિન સ્તવન.
(તુજ શાસન અમૃત મીઠું, સંસારમાં નવિ દીઠું રે, મનમે હન સ્વામીએ દેશી)
સેવા ભવિયણુ મલ્લિ જિનેસર,
ભાવ ભગતિ મન આણી રે, મારા જિજી સુહાવે;
ગંગાદક જલકુંભ ભરી ભરી, સ્નાત્ર કરી ભવિ પ્રાણીરે,
૨૯
મારો જિન મતાહારી. મારે।૦ ૧
કેસર ચંદન ભરીય કચેલી, આણી નવ નવ અંગે પૂજો મૂરતિ, મલ્લિ
ફુલચંગેરી રે મા જિનેસર કાર. મારા૦ ૨
કીજે આઠ પ્રકારી રે; મારા
વાધિદેવ તણી જે પૂજા, તે તેા આઠ મહા સિદ્ધિ આપે, આડે કરમ નિવારી હૈ. મારા૦ ૩
ધન તે દીહા છઠ્ઠા તે ધન, જેણે પ્રભુ ગુણ ગાઇજે રે; મારે।૦
જિણે પ્રભુ દેખી હર્ખ લહીજે, સે। નયણાં ફૂલ
લીજે . મારે।૦ ૪
જિષ્ણુ નયણે દીઠે એ જિનવર, ધન તે હૈંડુ નયન થકી પણુ, તે ધન હાથ જેણે પ્રભુ પૂરું, તે ધન શિર જેણે નમીયે રે; મારા જિનગુણુ ગાતાં ભક્તિ કરતાં, શિવ રમણી શુ રમીયે રે. મારા૦ ૬ શિવસુખકારી વમયહારી, મૂતિ મેાહનગારી રે; મારે।૦ કહે કેસર નિત સેવા થ્રીજે, મલ્લિ જિતેસર કરી રે, મારા છ
વહીયે રે;
મારા
તેહીજ જિન હૈયે આધિક કૃતારથી કહીયે ૨. મારા પ
(૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન
( પંથીડા સંદેશા પૂન્યજીને વિનવે રે—એ દેશી.) સાંભળ સુવ્રત રવામી શામળા રે, શ્રી હરિવંશવિભૂષણ રયણ રે; નયણાં હરખે તુજ મુખ દેખવારે, તુજ ગુણુ ગાવા ઉલ્લ વયણું રે. સાં૦ ૧
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સનાહ.
તુજ ગુણુ નિરમલ ગંગ તરંગમે રે, માહ્વો મુજ મન ખાલ મરાલરે; ત્રિભુવન મેાદ્યો તુજ મહિમા કરીરે, સાચે મેાહન તુંહી મયાલ રે. સાં૦ ૨ મહેર કરી જે સ્વામી મા ભણારે, દીજે સમકિત રયણુ સહેજ રે; જો દીયે સાહિબ મુજ સહેજથી રે, તેા નિત્ય દીપે સેવક તેજરે. સ૦ ૩ ભકત-ત્સલ જગબાંધવ તુહિ તું રે, તું જગજીવન તું ગુણગેહરે; જો હિત વડેશ્યા અમશું આપણા રે, તે નિરવહેચ્યા ધમ સનેહરે. સાં૦ ૪ શ્રી મુનિસુવ્રત જિનશુ નેહા રે, તે તે શશિ જિમ સિંધુ ઉલ્લાસરે; ફેસર જંપે સ્વામી માહરા હૈ, દરશન દેષ્ઠ પૂરો આરારે. સાં પ (૨૧) શ્રી નમિનાથ જિન સ્તવન,
( પંડતીયા હા તું જોયને જોશ કે અમગુરૂ કયે' આવશેજ-એ દેશી.) જગ નાયક હો સુણુ નમિ જિનરાયકે, તુજ દરસણુ મુજ વાલપુંજી જિમ વાલ્હો હો મેરા મન નેહ કૈ, હંસા સરોવર વાલહુંછે. ૧ તુજ મુખડું હો નિરખી શશી જેમકે,હિયડું કુમુદ જયું ઉસેજી; મુજ મીઠડુહો લાગે તુજ વયણકે,સરા અમીરસ જિયાં વસેજી. ૨ અતિ સુંદર હો નિરખી તુજ નયણકે, પંકજ જળમાં તપ કરેજી; ; વલી ખજન હો ગયા ગગન માઝારકે, હાર્યા મૃગ વન વન જી. ૩ એણે નયણે હા પ્રભુ તું મુજ જોય કે, હેજ હિયામાં દાખવે! જી; દેઇ દશ ન હૈ। ભવજલનધિ તારકે, સુપ્રસન્ન મુજ સાહિબ હુવાજી. ૪ તુજ ચરણે હો નમતાં નિત્ય સેવકે, મનહ મનેરથ સિવ ફ્લેજી; સમરતાં હો તુજ નામ સુમત્ર કે, સંકટ સવ ૢ ટળેજી. પ સુખદાયક હો સુષુ નમિ જિનરાયકે, મહેર કરે તે મા ભણીજી; ભલી ભગતે હો કહે કેસર એમકે, આશ પૂરા પ્રભુ મુજ ધણીજી. ૬
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પડેલાચોવીશી સંગ્રહ.
(૨૨) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન. ( વધમાન જિનવર વરદાયી—એ દેશી. ) સાંભળ સ્વામી ચિત્ત સુખકારી, નવભવ કેરી હું તુજ નારી; પ્રીતિ વિસારી કાં પ્રભુ મારી, કયું રથ ફેરી જાઓ છેરી. ૧ તારણ આવી શું મન જાણી, પરિહરી માહરી પ્રીતિ પુરાણી; કિમ વન સાધે વ્રત લીયે આધે, વિષ્ણુ અપરાધે શ્ય પ્રતિમધે. ૨ પ્રીત કરી જે કિમ તેાડી જે, જેણે જસ લીજે તે પ્રભુ કીજે, જાણુ સુજાણુજ તે જાણીજૈ, વાત જે કીજે તે નિવહીજે ૩ ઉત્તમહી જો આદરી છડે, મેરૂ મહીધર તા કિમ મડે; જો તુમ સરીખા સયણુ જ ચૂકે, તાકમ જલધર ધારા મૂકે. ૪ નિગુણા ભૂલે તેતા ત્યાગે, ગુણુ વિષ્ણુ નિવહી પ્રીતિ ન જાયે; પણ સુગુણા જો ભુલી જાયે, તા જગમાં કુણુને કહેવાયે. ૫ એક પખી પણ પ્રીતિ નિવાઙે; ધનધન તે અવતાર આરાહે; ઇમ કહી નેમશું મલી એકતારે, રાજુલ નારી જઇ ગિરનાર. ૬ પૂરણ મનમાં ભાવ ધરેઇ, સંયમી હોઇ શિવસુખ લેઇ; નેમશુ' મલીયાં રંગે રલીયાં કેસર જપે વછિત ફલીયાં. ૭
(૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન,
(નમા રે નમે। શ્રી શેત્રુજા ગિરિવર—એ દેશી.)
૩૧
સુણુ સાહેબ પ્રભુ પાસ જિનેસર, નેહ નજરથી નિહાળરે; તુજ સાનિધ્યથી હેલાં લહીયે, દિન દિન મંગલમાળરે. સુષુ૦ ૧ કારણ મહીયલે શિવસુખ કેરા, એક તુંહીજ જિનરાજરે; જ્યું વ્યવહાર સત્તા જગજનના, વરતાવણું દિનરાજરે. સુછુ. ૨
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ,
મહવશે તુમ છેડી જે જન, અવર સુદેવ કરી જાણેરે, સજલ સરોવર છેડી તે મન, મૃગજવશું સુખ માણેરે. સુણ ૩ દર્શનભેદે તું બહુરૂપી. પરમારથ એક રૂપરે, સ્ફટિક મણિ ક્યું વરણ ઉપાધે, આભાસે બહુરૂપરે. સુણ૦ ૪ ભવ દુઃખ ભંજન તું જગરંજન, તુંહી નિરંજન દેવરે; કહે કેસર પ્રભુ પાસ જિનેસર, દીજે તુમ પદ સેવરે. સુણ૦ ૫
(૨૪) શ્રી મહાવીર જિન સ્તવન. (સાંભળજે મુનિ સંજમ રાગે, ઉપશમ એણે ચડીયાર—એ દેશી) વીર જિનેસર સુણ મુજ સ્વામી, વિનવીયે શિરનામી રે, તું પ્રભુ પરણ મન હિત કામી, તું મુજ અંતરજામી રે. વીર. ૧ એકજ તું શિર સાહિબ કીજે, તુમ સમ કેણ કહી જે રે; ભગતિ કરતાં જે તે રીઝે, તે મન વાંછિત સીઝે રે. વીર. ૨ તુજ હિતથી સુખ સંપદ આવે, દાલિદ્દ દૂર ગમાવે રે, જગબંધવ જિન તુંહી કહાવે, સુરનર તુજ ગુણ ગાવે. વીર. ૩ તું પ્રભુ પ્રીતિ ન હેત જણાવે, પણ સેવક સુખ પારે; ગિરૂઆ સેવા ફલ નવિ જાવે, સેવીજે ઈણ ભાવે રે. વીર. ૪ ત્રિશલાનંદન વીર જિનેશ્વર, વિનતડી અવધારી રે; કેસર જપ દરીસણ દીજે, દુરગતિ દૂર નિવારી રે. વર૦ ૫
શ્રી વીશ જિન સ્તવન. (આજ મારે આંગણે કાંઇ, જાણું સુરત ફલીઓ—એ દશી )
(રાગ ધનાશ્રી) સેને રે ભવિ સેને, ચોવીશે જિનરાયા છે, ભવભયવારક શિવસુખદાયક, ત્રિભુવનમાંહી સુહાયા છે. સે૦
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પડેલા-ચાવીશી ગ્રહ
૫
પૂરવ પુણ્ય લહી અવતરીયા, ચૌદ સુપન કરી જાયા છે. ચોસઠ ઇંદ્ર મિલી બહુ ભગતે, મૈરૂ શિખર નવરાયા છે. સેવા૦ ૨ અનુક્રમે પૂરવ પુણ્ય વશે વરી, રાજ લીલા વરનારી એ: ભાગ ભાગવી વરદાને વરસી, વ્રત લીલા અવધારી એ. સેવા૦ ૩ તપ કરી ઘનઘાતિ મલ ટાળી, ઉજ્જવલ કેવલ પાયા એ; સમવસરણે બેઠા પ્રભુ શેાલે, ચાવીશે જિનરાયા છે. સેવા ૪ ચેાત્રીશ અતિશય જે પ્રભુ રાજે, પાંત્રીશ વચન વિરાજે છે; મધુર ધ્વનિ પ્રભુ દેશના ગાજે, પ્રભુતા અધિકી છાજે એ. સેવા પૂજે પ્રણમે જે પ્રભુ સમરે, ધ્યાવે ધ્યાવે જીગતે એ; દુઃખ દોહગ તસ દૂર પણાસે, જો સેવે જિન ભગતે એ; સેવા દ ઇણિ પરે ચાવીશે જિન ગાયા, ભાવ ભગતિ પરસંગે એ; સત્તર પચાશે રહી ચામાસે, માંગલેાર મનર`ગે છે. સેવા॰ છ તપગચ્છ સિંધુ સુધાકર સરીસા, શ્રી વિજયપ્રભસૂરિંદા એ; તસપટ્ટે ગયણ પ્રભાકર ઉદયા, શ્રી વિજયરત્નમુણુિઠ્ઠા એ. સેવા૦ ૮ તે તણે રાજે પંડિતવર, શાંતિવિમલ ગુરૂરાયા છે; તસ બાંધવ બુધ કનકવિમલ ગુરૂ, સુરગુરૂ બુદ્ધિ સવાયા છે. સેવા॰ ફ્ તાસ ચરણુ પોંકજ સુપસાયે, કેસર વિમલ ગુણ ગાયે એ; ભણે ગુણે જે જિનવરના ગુણ, જનમ સફલ તસ થાયે એ. સેવે॰૧૦
~: કુશ :
ઇમ વિશ્વનાયક મુતિદાયક, શ્રુણ્યા ચાવીશ જિનવરા; જિત રૂપ રતિવર સયલ યતિવર, શ્રી વિજયરત્ન સૂરીશ્વરા, તસ તણે. રાજે કષિ વિરાજે, શાંતિ વિમલ બુધ સિંધુરા; તસ સીસ કેસર વિમલ કહે જિના, સર્વ સંઘ મંગલ કરા.
૧
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સદાહ
[3]
શ્રી ખિમાવિજયજી શિષ્ય શ્રી જશવિજયજી કૃત ચેાવીશી,
( પ્રથમનાં છ સ્તવને મળ્યાં નથી )
(૭) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન. ( અજિત જિષ્ણુ દશું પ્રીતડી—એ દેશી.)
શ્રી સુપાસ જિન સાહિબા,
સુણા વિનતિ હો પ્રભુ પરમ કૃપ!લ કે; સમક્તિ સુખડી આપીયે
દુ:ખ કાપીયે હો જિન દીન દયાલ કે. શ્રી સુ૦ ૧
મૌન ધરી બેઠા તુમે,
આખર
નિચિંતા હો પ્રભુ થઇને નાથ કે;
હું તે। આતુર અતિ ઉતાવલે,
માગુ છું હો જોડી ઢાય હાથ કે. શ્રી સુ૦ ૨ સુગુણા સાહિમ તુમ વિના,
કુણ કરશે હો સેવકની સાર કે; તુમહીજ આપશેા,
તા શાને હો કરી છે. વાર કે, શ્રી સુ૦ ૩
મનમાં વિમાસી ગુ` રહ્યા,
અંશ એ!હું હો તે હોય મહારાજ કે;
નિરગુણુ ને ગુણ આપતાં,
તે વાતે હો નહિ પ્રભુ લાજ કે. શ્રી સુ૦ ૪
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
વિભાગ પહેલે–વીશી સંગ્રહ. મોટા પાસે માગે સહુ
કુણ કરશે હો ખેટાની આશ કે; દાતાને દેતાં વધે ઘણું,
કૃપણને હો હોય તેને નાશ કે. શ્રી સુ. ૫ કૃપા કરી સામું જે જૂઓ,
તે ભાંજે હો મુજ કર્મની જાલ કે, ઉત્તર સાધક ઉભાં થકાં,
જિમ વિદ્યા હો સિદ્ધ હોય તત્કાલ કે. શ્રી સુ. ૬ જાણ આગળ કહેવું કિડ્યું,
પણ અરથી હો કરે... અરદાસ કે; શ્રી ખિમાવિજય પય સેવતાં,
જસ લહીયે હો પ્રભુ નામે ખાસ કે. શ્રી સુ૭ [, (૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સ્તવન.
(અંતરજામી છે કે શિવપુર ગામી, મારાલાલ–એ દેશી.) ચંદ્રપ્રભની હો કે સેવા કીજે મારાલાલ,
અવસર પામી હો કે લાહો લીજે મારાલાલ; દિલભર દિલ શું હતું કે રાહિબ રીઝે--મારા
વેગે વંછિત હો કે કારજ સીઝે–ભા. ૧ દશ દષ્ટાંતે હો કે દુરલભ જાણું–મારા
પુનરપિ સુલભ હો કે નહિ ભવિ પ્રાણી–મ , મશુય જનમ છે હો કે ગુણની ખાણમા
પ્રભુપદ સેવી હો કે કરે કર્મ હાણી–મા. ૨
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬
શ્રી જિનેન્દ્ર વનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
શ્રદ્ધા સાચી હો કે ચિત્રમાં આણી–માત્ર
કર્ણ કચેલે હો કે પીઓ જિનવાણું–મારા જિન ગુણ ગાણ હો કે મુગતિ સેંનાણું-મારુ
ભગત જુગત કરી હ કે લીજે તાણું–માત્ર ૩ ભવ ભવ ભમતાં હો કે પ્રભુ મુજ મલીમા
આજ મરથ હો કે નવી મુજ ફલી–માત્ર કર્મ પ્રબલથી હો કે થયો હું ગલી-માત્ર
- હવે તુમ સાહ્ય હો કે હોઈશ બલીયો–મા૪ દુશમન હરે હો કે પ્રભુજી વારે-મા..
ભવસાયરથી હો કે સાહિબ તા–માત્ર શ્રી ખિમાવિજય ગુરૂ હો કે દિલમાં ધારે-માત્ર
કહે જસ વહેલે હો કે પાર ઉતારે માત્ર ૫
| (૯) શ્રી સુવિધિનાથ જિન સ્તવન (દુનિયામાં દેવ ન દુજાજી, જિનવર જયકારી–એ દેશી.) સુણે સુવિધિ જિણેસર સામીજી,
સાહિબ સાંભલે, તું મુજ અંતરજામીજી, સા. આજ અવસર એ પામીજી, સાવ
હું અરજ કરૂં શિરનામીજી. સા. ૧ કાલ અનંત ભમીજી, સા.
દુઃખ અનંતાં ખમીજી, સા. હું તો મેહરાય વશ પડીજી, સા.
' મિથ્યા મંત્રી મુજ નડીયેજી. સા૨
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો-ચોવીશી સંગ્રહ..
પ્રમાદ મદિરાપાન પાયોજી, સા
ચિહુ ગતિ માંહે ભમાજી; સાવ તિહા દુ:ખ હું બહુ પાજી, સા.
ન મલ્યો કે શરણ સખાજી. ૩ રાગ કેસરીયે હું ઘેજી, સા.
દ્વેષ ગજેન્દ્ર હું ફેજી, સાવ તૃષ્ણા તરૂણીએ વેગેજી, સા.
વિષય દાસી હું મોહ્યો છે. સા. ૪ કામ કેટવાળે દુઃખ દીજી, સા.
વિકથા ગણને કહેણ કીધેજી; સાવ રતિ અરતિ મળી ધુતારીજી, સા.
તેણે દાખી દરગતિ બારીજી. સા. ૫ હવે તુમ ચરણે હું આજી, સાવ
એ દુઃખ દૂર ગમાજી સા. સેવકને શરણે રાજી, સા.
તુમથી અધિક કુણ દાખજી. સા. ૬ હવે ભાભવ તુમ સેવાઓ, સારા
માગું હું દેવાધિદેવાજી; સાવ શ્રી ખિમાવિજય ગુરૂ રાયજી, સાવ
જસ વાધે સેવતાં પાયજી. સા. ૭ (૧૦) શ્રી શીતલનાથ જિન રતવન,
(કહે વિમલ જિનેસર સુંદર–એ દેશી.) છ શ્રી શીતલ જિન ભેટતાં, જીહ ઉલટ અંગે ન માય; અહો રામ રામ તનુ ઉદ્ભસે, જીહે હિરડે હરખ ભરાય; જિનેસર ભેટયો ભલે તું આજ, મુજ સારે વાંછિત કાજ, જિ. ૧
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ, જો ધન વેલા ધનતે ઘડી, આડો ધન મુજ જીવિત એહ; જીહો વિકસિત વદન રહે સદા, જીડો ક્યું બાપીયા મેહ. જિ. ૨ જીડો આજ અપૂરવ દિન ભલે, જીહો નયણે નિરખે નાથ; જીહો પરમ પુરૂષ મેં પરખીયો, જીહોમલીયો શિવપુર સાથ. જિ૩ જો જાગી ભાગ્યદશા હવે, જી પ્રગટ પુન્ય અંકુર; છો ચિત્ત ચમકે તિમ માહરૂં, જીડે દેખી ચંદ ચકોર.જિ. ૪ અહો પ્રભુ દરીસણ લહી પ્રાણીયા, જીહો આલસ આણે રેજે; જીહો તેહ પછે પસ્તાયશે, જીહો પંથ ચીલે રહ્યો છે. જિ. ૫ જીહો ભદ્દીલપુર નયરી ધણ, જીહો દ્રઢરથ રાયને નંદ, જીહો માત નંદાયે જનભયો, જીહો પ્રગટયો સુરતરૂ કંદ. જિ૦૬ જો શ્રી વછુ લંછન શોભતું, છડો સેવન વરણી કાય; જીહો શ્રી ગુરૂખિમાવિજય તણે જો જસ પ્રણમેનિત પાયજિ૦ ૭
(૧૧) શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન સ્તવન
(નાણુ નમે પદ સાતમે–એ દેશી.) શ્રી શ્રેયાંસ જિન અગીઆરમા સુણો સાહિબ જગદાધાર-મેરાલાલ; ભવભવ ભમતાં જે કર્યા, મેં પાપસ્થાન અઢાર-મોરાલાલ. શ્રી. ૧ જીવહિંસા કીધી ઘણું, બેલ્યા મૃષાવાદ-મેરાલાલ; અદત્ત પરાયાં આદર્યા, મેથુન સેવ્યાં ઉત્પાદનમો શ્રી. ૨ પાપે પરિગ્રહ મેલીયે, ર્યો કોલ અગનની ઝાળ-મો માન ગજેન્દ્ર હું ચઢ, પડીયે માયા વંશ જાળ- શ્રી૩ લેભે થોભ ન આવી, રાગે ત્યાગ ન કીધ–મે શ્રેષે દોષ વાળે ઘણો, કલહ કર્યો પરસિદ્ધ-મોશ્રી૪
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પડેલા-ચાવીશી સંગ્રહ,
ફૂડાં આળ દીયાં ઘણાં, પરચાડી પાપનું મૂળ-મા॰ ઇષ્ટ મળે રતિ ઉપની, અનિષ્ટ અરતિ પ્રતિકુળ-મા॰ શ્રી- પ પરનિંદાએ પરિવાં, ખેલ્યો માયા મેસ-મે મિથ્યાત્વશલ્યે હું ભારીયો, નાણ્યો ધરમને સેસ-મે!૦ શ્રી દ્ એ પાપ થકી પ્રભુ ઉદ્ધરા, હું આલેાઉં તુમ સાખ-મે શ્રી ખિમાવિજય પદ સેવતાં જસને અનુભવ દાખ-મા॰ શ્રી ૭
O
૩૯
(૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન. (જગવન જગ વાલ હે—એ દેશી )
વાસુપૂજ્ય જિન વાલહા, અરજ સુણી મુજ એક; લાલરે; અવર દેવ ઇચ્છું નહિ, એ મુજ માટી ટેક. લાલરે. વાસુ૦ ૧
હરિ ઢુરાર્દિક દીઠડે, ગુણનું કારણ બૈય; લાલરે; પરતક્ષ દેખી પટતરા, પ્રભુ ગુણુ પરતીત હાય. લાલરે. વાસુ૦ ૨ શૂલ ચાપ ચક્ર નિવે ધરે, નવિ ધરેગદાશ ખ પાણિ; લાલરે; દોષ અઢાર વરજીત સહી તેહની શિર આણુ. લાલરે. વાસુ૦ ૩
અંતરંગ રિપુ હશે, તેાય સમતાવંત કહેવાય; લાલરે; ક્રોધ વિના હણવું કિશ્યું, એ અચરીજ મુજ થાય. લાલરે. વાસુ૦ ૪ એડ ભેદ સાચા સહિ, શીતલતા ગુણુ હાય; લાલ, વિષ્ણુ વન્ડિયે વન ડે, શીત કાલે હિમ સાય. લાલરે. વાસુ૦ ૫ વિષ્ણુ ભણ્યે વિદ્યા ઘણી, અનલ કાર આપે દેહ; લાલરે; દ્રવ્યરહિત પરમેસરૂ, ઉપમા નાવે કે. લાલરે. વાસુ ૬ પ્રભુ ગુણ પાર ન પામીએ, સહસ મુખે કહે કાય; લાલરે; શ્રીગુરૂખિસાવિજય પય, પ્રણમ્ય જગ જસ હાય. લાલરે. વાસુ ૭
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ જિન સ્વતમ. . (સંભવ જિનવર વિનતિ–એ દેશી.) વિમલ જિનેસર વંદિયે, કદીયે મિથ્યા મૂલે રે, આનંદીયે પ્રભુ મુખે દેખીને, તો લહીયે સુખ અનુકૂલોરે. વિ૦ ૧ વિમલ નાણુ છે જેહનું, વિમલ દંસણ સેહે રે; વિમલ ચારિત્ર ગુણે કરી, ભવિયણનાં મન મોહે રે. વિ. ૨ વિમલ બુદ્ધિ તો ઉપજે, જે વિમલ જિનેસર ધ્યાય રે વિમલ ચરણ પ્રભુ સેવતાં વિમલ પદારથ પાય રે. વિ૦ ૩ વિમલ કમલ દલ લેયણાં, વદન વિમલ સસી સોહે રે; વિમલ વાણું પ્રભુની સુણી, ભવ્ય જીવ પડિ બેહે છે. વિ. ૪ વિમલ જીહા તસ જાણીયે, જે વિમલ જિર્ણદગુણ ગાવે રે; શ્રી ખિમાવિજય પય સેવતાં, વિમલ જસ બહુ પાવે રે. વિ. ૫ . (૧૪) શ્રી અનંતનાથ જિન સ્તવન.
(શ્રી સુપાસ જિનરાજ—એ શી) અનંત પ્રાણિને નાથ, અનંત ગુણ મણિ આથી આજ હે નામ રે, પરીણામે જુગતું જેનેજી. ૧ દરિસણ નાણ અનંત, તિમ વળી સુખ અનંત, આજ છે વીર્ય, વિરાજે અનંતું જેનેજી. ૨ આણી કેમને અંત, એમ કહી ચાર અનંત, આજ હો રાજે રે, શિવ પદવી છાજે જેહને જી. ૩ ભમતાં ભવ અનંત, જે મિલી ભગવંત આજ હે હરખે રે, મેં પરખે પુન્ય પટંતરોજી. ૪ દરિસણ દુર્લભ દેવ, વળી તુમ ચરણની સેવ; આજ છે સ્વામી રે, મેં પામી પ્રેમે તે ભલી જી. ૫
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો–વીશી સંગ્રહ
કૃપા કરે ભગવંત, જિમ લહું કર્મ અંત; આજ હો જાચું રે, નવિ રાચું અવરને દેખીને જી. ૬ શ્રી ખિમાવિજય ગુરૂ નામ, જાણે ક્ષમા ગુણ ધામ; આજ હે પામીરે, શુભ કામી જસ લહીયે ઘણોજી. ૭
(૧૫) શ્રી ધર્મનાથ જિન સ્તવન.
(નારી તે પિયુને વિનવે છે લોલ–એ દેશી.) ધર્મ જિનેસર ધાવવા હો લાલ, મુજ મન ધરે રૂહાડ–
સલુણ સાહિબા પણ આઠ અરિ આડા ફરે હો લાલ, જેહની મોટી ધાડ-સલુણ૦૧ પહેલે અજ્ઞાન પટ આડે ધરેહો લાલ, તો કિમ દેખું રૂપ-સ, બીજો રાખે રેકીને હો લાલ, મિલવા ન દીયે જિનભૂપસ. ૨ મધુર ખડગ ધાર ચાટવી હો લાલ, ત્રીજે દેખાડે સુખ-સવ જીભ છેદથી વેદના હો લાલ, તિમ ભગવાને દુ:ખ-સ૦ ૩ ચોથે મદિરાપાન પાઈને હો લાલ, વિકલ કરે મુજ બુદ્ધસ યથા તથા પણે બોલતાં હો લાલ, પાછળ ન રહે શુદ્ધ-સ. ૪ હેડે ઘાલે પાંચમે હો લાલ, રાખે ભવ પર્યત–સ. જન્મ મરણ કરાવે ઘણું હો લાલ, નાવ્યા ભવને અંત–સ ૫ છો વિવિધ રૂપ દાખવે હો લાલ, ચિતારા સમ તેહ-સ ગતિ જાતિ નામે કરી હો લાલ, બોલાવે બહુ એહ-સ. ૬ ઉંચ નીચ કુલ ઉપજાવતો હો લાલ, ધે હેલનો બહુમાન-સ કુલાલ સમ તે જાણીયે હોં લાલ, સાતમાનું અભિધાન-સ. ૭ દાન દેતાં રાજા પ્રતે હો લાલ, રાખે રખવાલ જિમ–સ. દાનલાભાદિક લબ્ધિને હો લાલ, આઠમે વારે તિમ-સ? ૮
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ
એ અરિને અલગ કરેહો લાલ, વિનવું વારે વાર-સ શ્રી ગુરૂ ખિમાવિજય સેવતાં હો લાલ, જસને ઘો ભવપાર–સ. ૯
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન. (વિનનિ અવધારે, પુરમાંહે પધારે ર–એ દેશી) સુણે શાંતિ જિદારે, તુમ દીઠે આણંદા રે,
દૂર ટળે ભવફંદા દરીસણ દેખતાં રે. ૧ મુદ્રા મહારી રે, ત્રિભુવન ઉપકારી રે,
* પ્યારી વળી લાગે સહુને પેખતાં રે. ૨ સૌમ્યતાએ શશી નાસી રે, ભમે ઉદાસી રે,
આ મૃગ પાસે અધિકાઈ જેવો છે. ૩ તેજે ભાણ ભાગો રે, આકાશે જઈ લાગે રે,
ધરે વજી રાગ રૂપે મેહ રે. ૪ પરમાણુ જે શાંત રે, નિપની તુમ કાંત રે,
ટળી મન બ્રાંત પરમાણુ એટલા રે. ૫ દેવ જોતાં કેડી રે, નાવે તુમ હોડી રે,
નામે કર જોડી સુર જે ભલા રે. ૬ જનમે ઈતિ વારી રે, ખટખંડ ભેગ ધારીરે,
થયા વ્રતધારી નારી પરિહરી રે. વરસી દાન વરસી રે, સંજમ શ્રેણી ફરસી રે,
કરી કરમ રાશિ નરસી તે થર હરીરે. ૮ ધ્યાનાનલ જેગે છે. આતમ ગુણ ભેગે રે,
રોગે ને સેગેથી તું દૂર રહે રે. ૯
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલોવીશી સંગ્રંહ, પ્રણમે પ્રભુ પાયા રે, ખિમાવિજય ગુરૂરાયાયે,
તુમ ગુણે પ્રતિભાયા જસ તે લહે રે ૧૦ (૧૭) શ્રી કુંથુનાથ જિન સ્તવન.
( ત્રિશલાનંદન ચંદન શીત–એ દેશી. ) કુંથુ જિનેશ્વર સાચો દેવ, ચોસઠ ઇંદ્ર કરે જ સેવ-સાહિબ સાંભળે; તું સાહિબ જગને આધાર, ભવ ભમતાં મુજ નાવ્યો પાર–સા.
કહું મુજ મનની વાત મૂકી આંબલ-સા. ૧ પરશંસા ઉપર મુજ રીઝ, નિંદા કરે તે ઉપર ખીજ-સા એ બે તુમને છે સમભાવ, તે માગું પામી દાવ–સા. ૨ પુદ્ગલ પામી રાચું રે હું, તે નવિ ઈચ્છે પ્રભુજી તું-સારા એ ગુણ મટે છે. તુમ પાસ, તે દેતાં સુખી હેય દાસ-સાઠ ૩ વિષય વયરી સંતાપે જેર, કામે વાહો ફરું જિમ ઢોર-સા વલી વલીદુ:ખદીયે ચાર ચોર તુમવિના કુણ આગળ કરૂં સેર–સા. ૪ તુમથી ભાગ્યા લાગ્યા મુજ કેડ, ચિહુ ગતિની કરાવે ખેડ-સાઇ જાણી તુમારે દે મુજ માર, તે કિમ ન કરે પ્રભુજી સાર-સા. ૫ સેવક સન્મુખ જુઓ એકવાર, તે તે ઉભા ન રહે લગાર-સા. મેટાની મીટે કામ થાય, તરણિ તેજે તિમિર પલાય–સા૬ કરૂણાવંત અનંત બળ ધણી, વાર લાગે તુમ તારવા ભણું–સા. શ્રી ગુરૂખિમાવિજયનો શીસ,જસ પ્રેમે પ્રણમે નિશદિશ–સા. ૭
(૧૮) શ્રી અરનાથ જિન સ્તવન.
(મારો મુજ ને રાજ—એ દેશી.) મારા સાહિબ શ્રી અરનાથ, અરજ સુણે એક મેરી પ્રભુજી પરમ કૃપાલ, ચાકરી ચાહું તેરી ચાકરી ચાહું પ્રભુ ગુણ ગાઉં સુખ અનંત પાઉં, માત્ર ૧
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
સદાલુ.
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સ
જિન ભગતે જે હાવે રાતા, પામે પરભવ શાતા; પ્રભુ પૂજાએ આળસુ થાતા, તે દુ:ખીયા પરભવ જાતા. મા૦ ૨ પ્રભુ સહાયથી પાતક ધ્રુજે, સારી શુભ મતિ સુઝે; તે દેખી ભવિયણ પ્રતિથ્યૂઝે, વળી ક રોગ સિવ રૂઝે. મા૦ ૩ સામાન્ય. નરની સેવા કરતાં, તે પણુ પ્રાપતિ થાય; àા ત્રિભુવન નાયકની સેવા, નિશ્ચય નિષ્ફળ ન જાય. મા૦ ૪ સાચી સેવા જાણી પ્રાણી, જે જિનવર આરાધે; શ્રીખિઞાવિજય પયપામી પુન્યે,જસ સુખ લહેનિરાબાધે.મા॰ પ (૧૯) શ્રી મલ્લિનાથ જિન સ્તવન, (સિદ્ધાર્થના રૅ નંદન વિનવું—એ દેશી. )
સેવા મ@િ જિનેસર મન ધરી, આણી ઉલટ અંગ; નિત નિત નેહ નવલ પ્રભુશુંકરા, જેહવે ચાલના રંગ. સે૦ ૧ જિણે પામી વલી નરભવ દાહિલા, નવિ સેવ્યા જગદીશ; તે તેા દીન દુ:ખીઘર ઘર તણાં, કામ કરે નિશદિશ. સે૦ ૨ પ્રભુ સેવ્યે સુર સાનિધ્ય ઇંડાં કરે, પરભવ અમરની રિદ્ધ; ઉત્તમ કુલ આરજ ક્ષેત્ર લહી, પામીયે અવિચલ સિદ્ધ. સે॰ ૩ પ્રભુ રિસણુ દેખી નવિ ઉસે, રામમંચિત જસ દેહ; ભવસાયર ભમવાનું જાણીયે, પ્રાયે કારણુ તે. સે॰ ૪ જિનમુદ્રા દેખીને જેહને, ઉપજે અભિનવા હ; ભવદવ તાપ શમે સહી તેહના, જિમ વૂડે પુખ્ખર વ. સે ૫ તુમ ગુણુ ગાવારે જીહ્વા ઉલ્લુસે, પુન્ય પદ્મર હેાય જાસ; ખીજા ક્લેશ નિંદા વિકથા ભર્યા, કરે પરની અરદાસ. સે૦ ૬ સાહિબ સહેજે ગુણુ કરે, આપે અવિચલ ઠામ; શ્રી ગુરૂ ખમાવિજય પય સેવતાં, સફ્સ લે જસ કામ. સે૦ ૭
ગિ
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચૈવીશી સંગ્રહ.
(૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન, ( આતમભક્તિ મિલ્યા કઇ દેવા—એ દેશી )
---: .. -
૪૫
શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી હો, જિનજી, સુણુ સેવકની વિનતિ, આ ભવસાયરથી તાર હો, જિ॰ કરૂં તુજને બહુ મીતિ; તુજ સમ અવર ન કાય હો, જિ॰ જે આગળ જઇ જાચીએ; જે નવ પામ્યા પાર હો, જિ॰ તે દીઠે કમ રાચીયે. શ્રી ૧ જે હોવે ધનવંત હો, જિ॰ તે અવરાને ઉદ્ધ, આપ હૉવે નિધન હો, જિ॰ કિમ બીજાને સુખ કરે; પામી સુરતરૂપ સાર હો, જિ॰ કુણુ જઇ આવલ માથ ભરું, રતન ચિંતામણિ છાંડ હો, જિ॰ કહો કુણુ કાચ કરે ધરે. શ્રી ૨
સાલ દાલ લહી સાર હો, જિ॰ કુકસ ભાજન કુણુ જમે, ગગાજલ ઉવેખ હા, જિ છિન્નુર જલ કા કિમ ગમે, રિહરી પાધરા પથ હો, જિ॰ વટ વાટે કુણુ ભમે, તિમ તુજ આદરી સેવ હો, જિ॰ અવર દેવ જઇ કુણુ નમે. શ્રી ૩ હવે મુજ વાંછિત આપ હો,જિ॰ આશ ધરી હું આવીયે, તાહરે તેા બહુ દાસ હો, જિ॰ મુજચિત્ત તુંહીજ ભાવીયા; આપશે! આખર દેવ હો, જિ॰ તેા શી ઢીલ કરા તમે, માગવા મેાટી મેજ હો, જિ॰ કિમ અવસર લહેશું અને. શ્રી૦ ૪ માટે થઇ મહેરબાન હો, જિ વેગે મુઝને તારીયે, કુમતિ પડી છે કેડ હો, જિ તેને સાહિબ વારીયે વિષધર ચાર કષાય હો, જિ૦ોડુના ભય નિવારીયે, શ્રીખિમાવિજય પય સેવ હો,જિ॰ લહી જસ કહે કિમ હારીયે શ્રી૦૫
.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ (૨૧) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન.
(સુમતિનાથ ગુરુશું મિલી–એ દેશી.), એવી શમા જિન આગલેજ, અરજ કરૂં કર જોડ; આઠ અરિએ મુજ બાંધીજી, તે ભવ બંધન તેડ,
પ્રભુ પ્રેમ ધરીને અવધારે અરદાસ. ૧ એ અરિથી અલગ રહ્યાજી, અવર ન દીસે દેવ; તે કિમ તેને જાયેજી, કિમ કરું તેની સેવ. પ્રભુત્ર ૨ હાસ્ય વિલાસ વિનોદમાંજી, લીન રહે સુર જેહ, આપે અરિગણુ વશ પડ્યાજી, અવર ઉગારે કિમ તેહ. પ્રભુ ૩ છત હોય તિહા જાયે, અછતે કિમ સરે કાજ; યોગ્યતા વિણ જાચતાજી, પોતે ગુમાવે લાજ. પ્રભુત્ર ૪ નિશ્ચય છે મન માહરેજી, તુમથી પામીશ પાર; પણ ભુખ્યો જન સમેજી, ભાણે ન ટકે લગાર. પ્રભુ ૫ તે માટે કહે તુમ ભણુજી, વેગે કીજે સાર; આખર તુમહીજ આપશેજી, તો શી કરે હવે વાર. પ્રભુ ૬ મેટાના મનમાં નહિજી, અરથી ઉતાવળો થાય; શ્રીખિમાવિજય ગુરૂ નામથીજી, જગ જસ વાંછિત પાય. પ્રભુ ૭
(૨૨) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન.
( કુંથુ જિનેસર જાણજોરે લાલ -એ દેશી.) સૌરીપુર સેહામણું રે લાલ, સમુદ્રવિજય નૃપનંદ-ભાગી, શિવાદેવી માતા જનમીયોરે લાલ, દરિસણ પરમાનંદરે સેટ
નેમિ જિનેસર વંહિયેરે લાલ. ૧
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલોવીશી સંગ્રહ.
જોબન વય જબ જિન દુઆરે લાલ,
આયુધ શાળા આયર–સો. શંખ શબ્દ પૂર્યો જદારે લાલ,
ભયબ્રાંત સહુ સિંહ થાયરે—સોનેમિ૨ હરિ હઈડે એમ ચિતવે રે લોલ,
એ બલી નિરધાર–સો. દેવવાણ તબ ઈમ હુઈ રે લોલ,
બ્રહ્મચારી વ્રત ધાર–સોનેમિ૩ અંતે ઉરી સહુ ભલી થઈ રે લોલ,
જલસૃગી કર લીધ રે–સો૦ મૌનપણે જબ જિન રહ્યા રે લાલ.
“માન્યું માન્યું” એમ કીધ રેસ નેમિ- ૪ ઉગ્રસેન રાય તણું સુતા રે લોલ,
જેહનું રાજુલ નામ રે... ૦ જાન લેઈ જિનવર ગયા રે લોલ,
ફલ્ય મનેર તામ રે–સોનેમિ પશુય પિકાર સુણી કરી રે લોલ,
( ચિત્ત ચિતે જિનરાય રેન્સર ધિગ! વિષય સુખ કારણે રે લોલ,
બહુ જીવને વધ થાય રે–સોનેમિ, તેરણથી રથ ફેરીયે રે લોલ,
દઈ વરસી દાન ૨– ૦ સંજમ મારગ આદર્યો રે લોલ,
પામ્યા કેવળ જ્ઞાન રે–સે નેમિર ૭
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સાહ.
હુ ભવે' ૨ લાલ, રાજુલે અભિગ્રહ લીધે ૨-સા॰
૪૮
“અવર ન ઈચ્છું
પ્રભુ પાસે વ્રત આદરી રે લાલ,
પામી અવિચળ રિદ્ધ રે-સા॰ નેમિ॰ ૮
ગિરનાર ગિરિવર ઉપ૨ ૨ે લાલ,
શ્રી ગુરૂ
ત્રણ કલ્યાણક જોય રેસા ખિમાવિજય તણેા રે લાલ,
જસ જગ અધિકા હાય રે સૈા નેમિ ૯ (૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન, ( શ્રી અરજિન ભવજળના તાર્—એ દેશી.)
પાસ જિનેસર પુન્યે મલીયા, સ્હેજે સુરતર્ ક્લીયો રે; પ્રભુ પુરીસાદાણી, અનંત ગુણમણિખાણી, પ્રભુ પુરીસાદાણી, ધન્ય દિવસ મુજ આજથી વલીયા, જિનશાસનમાં ભલીયા રે. પ્ર૦ ૧ સમય્ય સંકટ સહુનાં ચરે, સાચા વાંછિત પૂરે રે; પ્રશ્ન પ્રભુ પદ પામી જે રહે દૂ, તે તે પરભવ ઝૂરે ૨. પ્ર૦ ૨
=
કષ્ટ કરતા કમઠને વારી, નાગને થયા ઉપગારી રે; પ્ર॰ અંત સમય પાંચ પદ દાતારી, તિંણે હુએ સુર અવતારી રે. પ્ર૦ ૩ છાંડી ભાગ સંજોગ અસાર, દરે મહાવ્રતભાર રે; પ્રશ્ન કમઠ કાપે મૂકે જળધાર, ધ્યાનથી ન ચલ્યા લગાર રે. પ્ર૦ ૪ ઘાતી કર્મ તણે! કરી નાશ, કેવળ લહી ઉલ્લાસ રે; પ્ર૦ અણુ હુંતે કાડી એક પાસે, દેવ કરે અરદાસ રે. પ્ર૦ ૫ આઠ મહા પ્રાતિહા બિરાજે, ઉપમા અવર ન છાજે રે; પ્ર૦ પાંત્રીશ ગુણુ વાણીયે ગાજે, વિના સંશય ભાંજે રે. પ્રશ્ન દ્
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પડેલાવીશી સમા
અનેક જીવને પાર ઉતારી, આપ વર્યાં શિવનારી ; પ્ર૦ શ્રી ખિમાવિજય પય સેવા સારી,જસ લેવા દિલ ધારી રે. પ્ર૦૭
(૨૪) શ્રી મહાવીર જિન સ્તવન,
(તાર હા તાર પ્રભુ-મુજ સેવક ભણી—એ દેશી.)
વીર વડ ધીર મહાવીર માટેા પ્રભુ,
જેના નામ ગુણુ
ક્ર અરિજીપતા .
સાપ
પેખતાં પાપ સંતાપ નાસે; ધામ બહુ માનથી.
અવિચલ લીલ હૈયે ઉલ્લાસે. વી૦ ૧ દ્રીપતા વીર નું, ધીર પરિષહ સહે મેરૂ તાલે;
સુરે બલ પરબીયા રમત કરી નિરખીયા,
હરખીયા નામ મહાવીર આવે. વી૦ ૨
ચ'કાશીયા જે મહારાષીયા, પાષીયા તે સુધા નયન પૂરે;
એવડા અવગુણુશા પ્રભુ મે કર્યા ?
તાહરા ચરણથી રાખે ફરે. વી ૩ પ્રતિબાધીયા, ચક્રના ચિત્ત ચિંતા નિવારી;
શૂલપાણિ
સુરને
મહેર ધરી ઘેર પહેાતા પ્રભુ જેહને,
ગૌતમાદિકને
તેમ અગીઆર
તેહ પામ્યા ભવ દુ:ખપારી. વી ૪
જય પ્રભુ તારવા,
વારવા યજ્ઞ મિથ્યાત્વ ખાટા; પરિવાર શું ખૂટવી,
રૂવી રાગ અજ્ઞાન માટા. વી. ૫
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ
હે.
હવે પ્રભુ મુજ ભણી તું ત્રિભુવન ધણી,
દાસ અરદાસ સુણી સામું જોવે આપ પદ આપતાં આપદા કાપતાં,
તારે અંશ ઓછું ન હોવે. વી. ૬ ગુરુગુણે રાજતા અધિક દિવાજતા,
છાજતા જેહ કલિકાલ માંહે, શ્રી ખિમાવિન્ય પય સેવા નિત્યમેવ લહી,
- પામીયે શમરસ સંજસ ત્યાહ. વી. ૭
– ક લ શ – જિન ભગતિ જાણી ગુણખાણ, હરખ આણી જે ગાવશે, સિદ્ધિ રિદ્ધિ સુલદ્ધિ લીલા, તેહ જગ જસ પાવશે. ૧ તપગચ્છ તિલક સમાન સેહે, સત્યવિજય ગુરૂ ગુણની; તસ સસ સહે કપુરવિર્ય, કપુર પરે જગ જસ ભલે. ૨ તસ ચરણ સેવી નિત્યમેવી, ખિમાવિજય ગુરૂ રાજી; શ્રી નારંગ પાસ પસાય ગાતાં, જસ મહિમા જગ છાજીયેા. ૩ સંજમભેદે૧૭ સંવત જાણું, પ્રવચન આંકજ જાણીયે, ધરમભેદ જુગતે જેડી, વરસ (૧૭૮૪) સંખ્યા વખાણીયે. ૪. અલ્પમતિ યથાશક્તિ, રહી પાટણ રચી જિન સ્તુતિ, ભાકવા વદી પાંચમ દિને, ગુરૂવારે હુઈ પ્રાપતિ. ૫
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચાવીશી સંગ્રહ
[૪] શ્રી રતનવિજયજી કૃત (૧) ઋષભદેવ જિન સ્તવનો
( સિદ્ધચક્રવર સેવા જે, નરભવ લાહા લીજેજી—એ દેશી.) ઋષભ જિનેસર વીંછિત પૂરણુ, જાણું વિશવા વીશ ઉપગારી અવનીતલે માટા, જેની ચડતી જગીશ;
ચાવીશી.
જગગુરૂ પ્યારા ૨;
પુન્ય થકી મેં દીઠા માહનગારા રે, સરસ સુધાથી મીઠા. જગ૦ ૧ નાભિનંદન નજરે નિરખ્યા, પરખ્યા પૂરણ ભાગ્યે; નિરવિકારી મુદ્રા જેહની, દીઠે અનુભવ જાગે. જગ૦ ૨ આતમ સુખ ગ્રહેવાનું કારણ, દન જ્ઞાન ચારિત્ર; તેને ભય વલી મિથ્યા અજ્ઞાન, અવિરતિ જેડ વિચિત્ર. જગ્૦ ૩ સકલ જીવ છે સુખના કામી, તે સુખ અક્ષય મક્ષ; ક જનિત સુખ તે દુ:ખ રૂપ, સુખ તે આતમ ઝાંખ. જગ૦ ૪ નિરૂપાષિક અક્ષયપદ કેવલ, અવ્યાખાય તે થાવે; પૂરણાનં દશાને પામે, રૂપાતીત સ્વભાવે. જગ॰ પ અંતરજામી સ્વામી મા, ધ્યાનરૂચિમાં લાવે; જિન ઉત્તમ પદને અવલખી, રતનવિજય ગુણ ગાવે, જગ૰ હું
(૨) શ્રી અજિતનાથ જિન સ્તવન
( એક દિન પુંડરીક ગણુધરૂ ૨ લાલ—એ દેશી. )
અજિત જિનેસર વાલહા હૈ। રાજ,
આતમના અધાર—મારા સાહિબા;
શાંતસુધારસ દેશના હા રાજ,
૫૧
ગા જેમ જલધાર—મારા અ૦ ૧
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
વિજન સંશય ભાંજવા હા રાજ, તસ અભિપ્રાયના ઉચ્છેદવા હા રાજ, ઉગ્યે અભિનવ
મિથ્યાતિમિર
સાથવાહ
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સ‘દાહ
કેવલજ્ઞાન
શિવપના ા રાજ, ભવા દધિ
દિવા કરૂ હા રાજ,
લા વ ધમ દા તા ૨—મા॰ અ૦૩
ક્ષાયિકભાવે
ભાગવ હા રાજ, ચતુષ્ટય
અનંત
ધ્યેયપણે હવે ધ્યાવતાં હા રાજ,
ધ્યાયક
થાયે
તા ૨ ણુ હા ર્--મા
વસ્તુસ્વભાવને જાણવે હૈા રાજ,
તમસ પદ
અષ્ટ કરમના નાશથી
હા રાજ,
પ્રગટ્યા ગુણ
જાણુ—મા
ભાણુમા॰ અ॰ ૨
વિજયાનંદન એમ છુણ્યા હા રાજ,
કંચન કાંતિ
જિતશત્રુ કુલ સુંદરૂ . હા રાજ, જ લખન
સમેતશિખર સિદ્ધિ થી હા રાજ,
સહસ પુરૂષની ઉત્તમ ગુરુ કૃપા લહેરથી હા રાજ, રતન થાશે
સાર--મા
નિઃસ્તાર---મા॰ અ૦ ૪
ઇશ--મા
એકત્રીશમા અ૦ ૫
O
દિનકાર—મા૦
સુખકાર—મા॰ અ૦ ૬
સાથમા૦
સનાથમા॰ અ૦ 9
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો-ચાવીશી સંગ્રહ.” (૩) શ્રી સંભવનાથ જિન સ્તવન.
(અષ્ટાપદ ગિરિજાત્રા કરણ–દેશી.) સંભવ જિનવર સાહિબ સાચે, જે છે પરમ દયાલ કરૂણાનિધિ જગમાંહિ મટ, મોહન ગુણમણિમાલ; ભવિયાં ભાવ ધરીને લાલ, શ્રી જિન સેવા કીજે; દુરમતિ દૂર કરીને લાલ, નરભવ સફલ કીજે. એહ જગતગુરૂ જુગતે સેવે, ષટ કાય પ્રતિપાળ; દ્રવ્યભાવ પરિણતિ કરી નિરમલ, પૂજે થઈ ઉજમાલ. ભ૦ ૬૦ ૨ કેસર ચંદન મૃગમદ ભેળી, અરેચ જિનવર અંગ; દ્રવ્ય પ્રજા તે ભાવનું કારણ, કીજે અનુભવ રંગ ભ૦ ૬૦૩ નાટક કરતાં રાવણ પામ્યા, તીર્થંકર પદ સાર; દેવપાલાદિક જિનપદ શ્ચાતાં, પ્રભુપદ લધું શ્રીકાર. ભ૦ ૬૪ વીતરાગ પૂજાથી આતમ, પરમાતમ પદ પાવે; અજ અક્ષય સુખ જિહાં શાશ્વતાં, રૂપાતીત સ્વભાવે. ભ૦ દુર ૫ અજર અમર અવિનાશી કહીયે, પૂરણાનંદ જે પામ્યા; કલેક સ્વભાવ વિભાસક, ચઉગતિનાં દુઃખ પામ્યા. ભ૦ ૬૦ ૬ એહવા જિનનું ધ્યાન કરંતાં, લહીયે સુખ નિરવાણી જિન ઉત્તમ પદને અવલંબી, રતન લહે ગુણખાણ ભ૦ ૬૦ ૭
(૪) શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન. (પાપનું સ્થાનક છે કે, ચૌદમું આકરું—એ દેશી.) ચોથો જિનપતિ છે કે, તે ચિત્ત ખરે, ગુણમણિ દરીયે છે કે, પરખે શુભ પરે, વંછિત દા તા છે કે, પ્રગટયો સુરતરૂ, મોહન મુરતિ હે કે રૂપ મનેહ ,
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ. સૂરતિ સારી છે કે, ભવિજન ચિત્ત વશી, મુખકજ સહે છે કે, જાણે પૂરણ શશી લેચન સુભગાં હો કે, નિરૂપમ જગધણું, ભાવે વંદે હે કે, પ્રત્યક્ષ સુરમણિ જગ ઉપગારી છે કે, જગગુરૂ જગત્રાતા, જસ ગુણ ગુણતાં હે કે, ઉપજે અતિ શાતા; નામ મંત્રથી હિ કે. આપદા સવિ ખસે, ક્રોધાદિક અજગર છે કે, તેહ નવિ ડિસે. ૩ પરમેસર પૂરણ છે કે, જ્ઞાન દિવાકર, ચઉગતિ ચૂરણ છે કે, પાપ તિમિર હરૂ સહજ વિલાસી છે કે, અડ મદ શેષતા, નિષ્કારણું વત્સલ હો કે, વૈરાગ્ય પિષતા. ૪ નિજધન પરમેશ્વર છે કે, સ્વ સંપદ ભેગી, પરભાવના ત્યાગી છે કે, અનુભવ ગુણ યોગી; અલેશી અણુહારી છે કે, ક્ષાયિક ગુણધરા, અક્ષય અનંતા છે કે, અવ્યાબાધ વરા. ૫ ચાર નિક્ષેપ છે કે, જે નિજ ચિત્ત ધરે, એ લહી અવલંબન હે કે, પંચમગતિ વરે; શ્રી જિન ઉત્તમની હો કે, સેવા જે કરે, તે રતન અમૂલક છે કે, પામે શુભ પરે. ૬
(૫) શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવન. (મેહનગારા ( રાજ રૂડામારા સાંભળ સુગુણ સુડાએ દેશી.) - સમતિ જિનેશ્વર સાહિબ, સુમતિ તણે દાતાર
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા ચેવીશી સંગ્રહ.
ચગતિ મારગ શૂરતાજી, ગુણમણિના ભંડાર કે; જિનપતિ જુગતે લાલ, વઢીજે ગુણખાણી.
સ હૈ જા ન‘દી સાહિજી, પરમ પુરૂષ ગુણધામ; અક્ષય સુખની સંપદાજી, પ્રગટે જેહને નામ કે. જિ૦ ૨ નાથ નિર્જન જગધણીજી, નિરાગી ભગવાન; જગમ ધવ જગવત્સ ૩ જી, કીજે નિરતર ધ્યાન કે. જિ॰ ૩ ધ્યાનભુવનમાં ચાવતાંજી, હાવે આતમ શુદ્ધ; સાથે સંવર સંવર નિર્જરાજી, અવિરતિને કરી રાષ કે. જિ ૪ જ્ઞાનાદિ ગુણુ સંપદાજી, પ્રગટે ઝાક માલ; ચિદાનંદ સુખ રમતાજી, પામે ગુણમણિ માલ કે. જિ॰ ૫ પંચમજિનસેવા થકીજી, પાપ પક ક્ષય જાય.
વ્ય ભાવ ભેદે કરીજી, કારજ સઘલા થાય કે. જિ૦૬ મંગલાસુત મનેાહરૂજી, કુલમાં તિલક સમાન; પંડિત ઉત્તમવિજય તણાજી, રતન ધરે તુમ ધ્યાન કે. જિ૦૭
(૬) શ્રી પદ્મપ્રભ જિન સ્તવન,
(તુજ મુજ રીઝની રીત, અટપટ એહ ખરીરી—એ દેશી. ) પદ્મપ્રભ જિનરાજ, સુરનર સેવ કરે રી; પુષ્ટાલ મન દેવ, સમરે સમરે દુરિત દુરિત હરેરી. ૧ ટાલે મિથ્યા દોષ, સમક્તિ પાષ કરે રી; વિકમલ હિ, દુરગતિ દૂર હરૈ રી. ૨ ત્રિગડે ત્રિભુવન સ્વામી, એસી ધર્મ કહે રી; શાંતસુધારસ વાળુ, સુષુતાં તત્ત્વ ગ્રહે રી.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
ક્રોધાદિકને ત્યાગ, સમતા સંગ સરી, મન આણું સ્યાદવાદ, અવિરતિ સર્વ તજેરી. ૪ અનુભવ ચારિત્ર જ્ઞાન, જિનઆણું શિર ધરી; અક્ષય સુખનું ધ્યાન, કરી ભવજલધિ તરેરી. ૫ રક્તવર્ણ તનુ કાંતિ, વર્ણ રહિત થયેરી, અજર અમર નિરૂપાધિ, લેકાંતિક રહ્યોરી. ૬ નિરાગી પ્રભુ સેવ, ત્રિકરણ જેહ કરેરી જિન ઉત્તમની આણુ, રતન તે શિર ધરી. ૭
(૭) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન. | (શ્રી અનંત જિનશું ક, સાહેલડીયાં—એ દેશી) પૃથ્વસુત પરમેસરૂ, સાહેલડીયાં, સાતમે દેવ સુપાસ,ગુણવેલડીયાં, ભવ ભવ ભાવઠ મંજણે, સાવ પૂરતો વિશ્વની આશ-ગુ. ૧ સુરમણિ સુરતરુ સારીખ, સારા કામકુંભ સમ જેહ–ગુરુ તેહથી અધિક્તર તું પ્રભુ સારા તેહમાં નહિ સંદેહ–ગુ૨ નામ ગોત્ર જસ સાંભળે, સા. મહા નિર્જરા થાય–ગુર રસના પાવન સ્તવનથી, સાભવભવનાં દુઃખ જાય–ગુ૦ ૩ વિષય કષાયે જે રતા, સા. હરિહરાદિક દેવ–ગુરુ તેહ ચિત્તમાં નવિ ધરું, સા ન કરે તેની સેવ—ગુ- ૪ પરમ પુરૂષ પરમાતમા, સારુ પરમાનંદ સ્વરૂપ–ગુરુ ધ્યાનભુવનમાં ધારતાં, સાવ પ્રગટે સહજ સ્વરૂપ-ગુ. ૫ તૃષ્ણા તાપ સમાવતે, સા. શીતલતાયે ચંદ–ગુરુ તેજે દિનમણિ દીપતે, સાટ ઉપશમ રસને કંદ-ગુલ ૬
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિહાગ પહેલો-ચોવીશી સંગ્રહ
પક'
કંચન કાંતિ સુંદરૂ, સાત કાંતિ રહિત કૃપાલ-ગુ .' જિન ઉત્તમ પદ સેવતાં, સાવ રતન લહે ગુણમાલ-ગુ૦ ૭:
(૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન રતવન.
( તુમે બહુ મૈત્રી રે સાહિબા–એ દેશી.) ચંદ્રપ્રભ જિન સાહિબ, શરણાગત પ્રતિપાલ; દર્શન દુર્લભ તુમ તણું, મોહન ગુણ મણિમાલ. ચં૦ ૧ સાચો દેવ દયાળ, સહજાનંદનું ધામ; નામે નવ નિધિ સંપજે, સીઝે વાંછિત કામ. ચં. ૨ ધ્યેયપણે રે ધ્યાવતાં, ધ્યાતા ધ્યાન પ્રમાણ કારણે કારજ નીપજે, એવી આગમવાણ અં૦ ૩ પરમાતમ પરમેસરૂ, પુરૂષોત્તમ પરધાન; સેવકની સુણી વિનતિ, કીજે આપ સમાન. ચં૦ ૪ શ્રદ્ધા ભાસન રમણતા, આણી અનુભવ અંગ; નિરાગી શું રે નેહલે, હેયે અચલ અભંગ. ચં૦ ૫. ચંદ્રપ્રભ જિન ચિત્તથી, મુકું નહિ જિનરાજ; મુજ તનુ ઘર માંહે ખેંચીયો, ભકતે મેં સાતરાજ, ચંડ ૬ ગુણનિધિ ગરીબ નિવાજ છે, કરુણ નિધિ કીરપાલ; ઉત્તમવિજય કવિરાજને, રતન લહે ગુણમાલ. ચં૦ ૭
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ જિન સ્તવન
(જ્ઞાનપદ ભગેરે જગત સુલંકરૂ–એ દેશી.) સુવિધિ જિનેસર સાહિબ સાંભળો, તમે છો ચતુર સુજાણ; સાહેબ સનમુખ નજરે જોવતાં, વાધે સેવક વાનજી. સુર ૧
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંગ્રહ
ભવમ ડપમાં રે ભમતાં જગગુરૂ, કાળ અનાદિ અન તેાજી; જનમ મરણનાં રે દુ:ખ તે આકરાં, હજીય ન આવ્યા અતાજી. સુ૦ ૨
છેદન ભેદન વેદન કરી, ગુણનિધિ ! નરક માઝારાજી; ક્ષેત્ર કુંભી વૈતરણી વેદના, કથતાં નાવે પારાજી. સુ૦ ૩ વિવેક રહિત વિગલપણે કરી, ન લહ્યો તત્ત્વ વિચારાજી; ગતિ તિર્યંચમાંરે પરવશપણે કરી, સહ્યાં દુ:ખ અપારાજી. સુ૦ ૪ વિષયાસ`ગેરે ર ંગે રાચીયા, ધાણેા માહ પાસેાજી; અમરીસ`ગેરે સુરભવ હારિયા, કીધા દુરગતિ વાસાજી. સુ૦ પ પુન્ય મહાય જગદ્ગુરૂ ? પામીયા, ઉત્તમનર અવતારાજી; આરજ ક્ષેત્રેરે સામગ્રી ધર્મની, સદ્ગુરૂ સંગતિ સારાજી. સુ॰ ૬ જ્ઞાનાન પૂરણ પાવન, તીર્થપતિ જિનરાજોજી; પુષ્ટાલખન કરતાં જગદ્ગુરૂ, સીધ્યાં સેવક કાજોજી. સુ૦ ૭ નામ જપ તારે સર્વિ સંપત્તિ મળે, સ્તવતાં કારજ સીધેાજી; જિન ઉત્તમ પદ પ’કૈજ સેવતાં, રતન લહે નવ નિધાજી. સુ૦ ૮
(૧૦) શ્રી શીતલનાથ જિન સ્તવન,
(શ્રી સુપાસ જિન વંદીયે, સુખ સપત્તિના હેતુ, લલના—એ દેશી. ) શીતલ જિનપતિ સેવીયે, દશમા દેવ યાલ, લલના; શીતલ નામ છે જેહનું, શરણાગત પ્રતિપાલ, લલના. શી૰ ૧ ખાદ્ય અભ્યંતર શીતલુ, પાવન પૂરણાનંદ, લલના; પ્રગટ પંચ કલ્યાણકે, સેવે સુરનર વૃંદ, લલના. શી૦ ૨ વાણી સુધારસ જલિનધિ, વરસે જ્યું જલધાર, લલના; ત્રિગડે ચઉમુખ દેશના, કરતા વિ ઉપગાર, લલના. શી૦ ૩
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
મિભાગ પહેલો–ચોવીશી સંગ્રહ '
મિથ્યા તિમિર ઉચછેદવા, તીવ્ર તરણિ સમાન, લલના; સમક્તિ પોષ કરે સદા, આપે વાંછિત દાન, લલના. શી. ૪ અઘોચન અલવેસરૂ, મુજ માનસ સર હંસ, લલના; અવલંબન ભવિ જીવને, દેવ માનું અવતંસ, લલના. સી. ૫ અષ્ટાદશ દેશે કરી, રહિત થયે જગદીશ, લલના;
ગીશ્વર પણ જેહનું, ધ્યાન ધરે નિશદીશ, લલના. સી૬ ધ્યાન ભવનમાં સ્થાઈએ, તો હય કારજ સિદ્ધ, લલના; અનુપમ અનુભવ સંપદા, પ્રગટે આતમ ત્રદ્ધ, લલના. શી- ૭ ક્રોડ ગમે સેવા જેહની, દેવ કરે કરજેડ, લલના; તે નિર્જરાનું ફલ લહે, કુણ કરે એહની હોડ. લલના. સી. ૮ . જિન ઉત્તમ અવલંબને, પગ પગ ત્રાદ્ધિ રસાળ, લલના રતન અમૂલખ તે લહે, પામે મંગળ માળ, લલના. સી. ૯
(૧૧) શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન સ્તવન.
( જગજીવન જગ વાલ - એ દશી.) શ્રી શ્રેયાંસ જિjદની, સુંદર સુરતિ દેખ, લાલરે; રૂપ અનુત્તર દેવથી, અંનત ગુણું તે પેખ, લાલરે. શ્રી. ૧ અંગના અંકે ધરે નહિ, હાથે નહિ કરવાલ, લાલરે; વિકારે વર્જિત જેહની મુદ્રા અતિવી રસાળ, લાલરે. શ્રી. ૨ વાણી સુધારસ સારિખી, દેશના દિયે જલધાર, લાલરે; ભવદવ તાપ શમાવતા, ત્રિભુવન જન આધાર, લાલરે. શ્રી. ૩ મિથ્યા તિમિર વિનાશ, કરતો સમક્તિ પોષ, લાલરે; જ્ઞાન દિવાકર દીપતી, વર્જિત સઘળા દેવ, લાલરે, શ્રી૪
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તયનાદિ કાવ્ય સંદેહ. પરમાતમ પ્રભુ સમસ્તાં, લહીયે પદ નિરવાણ, લાલરે; પામે દ્રવ્ય ભાવ સંપદા, એહવી આગમ વાણ, લાલરે. શ્રી. ૫ જેનાગમથી જાણયું, વિગતે જગગુરૂ દેવ, લાલરે; કૃપાકરી મુજ દીજીયે, માગું તુમ પદ સેવ, લાલરે. શ્રી. ૬ તુમ દરિસણથી પામી, ગુણનિધિ આનંદપૂર, લાલરે; આજ મહોદય મેં કહ્યો, દુ:ખ ગયાં સવિ દૂર, લાલરે. શ્રી. ૭ વિષ્ણુનંદન ગુણનલે, વિષ્ણુ માત મલ્હાર, લાલરે; અકે ખગી દીપતો, ગુણમણિને ભંડાર, લાલરે. શ્રી૮ સમેતશિખર સિદ્ધિ વય, પામ્યા ભદધિ પાર, લાલરે; જિન ઉત્તમ પદ પંકજે, રતન મધુપ ઝંકાર, લાલરે. શ્રી. ૯
(૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન. - (એ તીરથ તાર—એ દેશી.) વાસુપૂજ્ય જિન અંતરજામી, હું પ્રણમું શિરનામીરે—
|
મારા અંતરજામી. ત્રિકરણ જેગે ધ્યાન તમારું, કરતાં ભવભય વારૂ રે. મા૧ ચેત્રીશ અતિશય શોભાકારી, તુમરી જાઉં બલિહારી રે મા ધ્યાન વિજ્ઞાણે શક્તિ પ્રમાણે, સુરપતિ ગુણ વખાણે રે. માત્ર ૨ દેશના દેતાં તખત બિરાજે, જલધરની પેરે ગાજે રે; મારા વાણી સુધારસ ગુણમણિખાણી, ભાવ ધરી સુણે પ્રાણ રે. મા૩ દુવિધ ધરમ દયાનિધિ ભાખે, હેતુ જાગતે પ્રકાશે રે, માત્ર ભેદ રહિત પ્રભુ નિરખો મુજને, તે શોભા છે તુજને રે. મા. ૪ મુદ્રા સુંદર દીપે તાહરી, મેહ્યા અમર નરનારી રે, માત્ર સાહેબ સમતારસને દરીયે, માઈવ ગુણથી ભરી રે મા. ૫
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચાવીશી સંગ્રહે,
સ
૧
સહજાનંદી સાહિબ સાચા, જેમ હોયે હીરા જાચા રે; મા પરમાતમ પ્રભુ ધ્યાને ધ્યાવા, અક્ષય લીલા પાવા રે. મા દુ રક્ત વર્ણ દીપે તનુ કાન્તિ, જોતાં ટળે ભવભ્રાંતિ રે; મા ઉત્તમવિજય વિષુધના શીશ, રતનવિજય સુજગીશ રે. મા૦ ૭ (૧૩) શ્રી વિમલનાથ જિન સ્વતન. (બીજી ચંદન પૂજનરે-એ દેશી.) વિમલ જિનેસર સુદરૂ રે, નિરૂપમ છે તુમ નામ-જિનેસર સાંભરે; છે. પૂરણાનદી પરમેસરૂ રે, આતમ સંપદા સ્વામ-જિ નીરાગીશું નેહલેા રે, મુજ મન કરવા ભાવ-જિ નિષ્કારણુ જગવચ્છત્રુ રે, ભવાદિધ તારણુ નાવ-જિ સારથવાહ શિવપ થના રે, ભાવ ધરમ દાતાર-જિ જ્ઞાનાનઢે પૂરા રે, ત્રિભુવન જન આધાર-જિ અષ્ટ કરમ હેલા હણી રે, પામ્યા શિવપુર વાસ-જિ॰ જ્ઞાયિક ભાવે ગુણુ વર્ચા હૈ, હું સમરૂં સુવિલાસ-જિ૰ ગુણુ ગાતાં ગિરૂમ તણા રે, જીહવા પાવન થાય—જિ॰ નામ ગોત્ર જસ સાંભળી રે, ભવભવનાં દુ:ખ જાય-જિ૰ મનમાહન મુજનાથજી રે, અવર ન આવે દાય-જિ૦ પામી સુરતરૂપરવાર, કાણુ કરીરે જાય—જિક સહજાનંદી સાહિમે રે, વર્જિત સકલ ઉપાધ-જિ૰ જિન ઉત્તમ અવલંબને રે, રતન હુએ નિરાબાધ-જિ
3
૪
૫
(૧૪) શ્રી અનંતનાથ જિન સ્તવન, (લઘુ પણ હું તુમ મન નવ માવું રે—એ દેશી.)
અનંત જિનેસર સાહિબ માહરા રે, પુન્યે પામ્યા દરીસશુ હારા રે; પ્રભુ સેવા લાગે મુજ પ્યારી ?, તમચા ગુણતી જા' બલિહારી ૐ, J
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સદાહ.
૬૨
કૈવલજ્ઞ તે જગતને જાણે ફૈ, સમ્યગ્ જ્ઞાન તે ભવદુ:ખ કાપે રે, સામાન્ય વસ્તુ પદારથ જે રે, ધ્રુવલ દન વિગતે
જાણે! રે,
નિરૂપાધિક નિજ ગુણ ક્ષાયિક ચારિત્ર તે જગ
જેહુ રે,
સાર રે,
વિસે અન`ત વી ઉદાર રે, એ ગુણુના પ્રભુ છે। ભાગી ૐ, ત્રિકરણ ચેાગે ધ્યાન તમારૂ રૂ, પુષ્ટાલંબન દેવ તું મારા રે, સિંહસેન નૃપશ સહાયે રે, ઉત્તમવિજય વિષ્ણુધને શિષ્ય હૈ,
લેાકાલેાકના ભાવ વખાણે રે; જ્ઞાનવિના ક્રિયા ફૂલ નવિ આપે રે. ૨ એક સમયમાં જાણે તેહ ૨; જૈનાગમથી ચિત્તમાં આણે રે. ૩
નિજ સ્વભાવમાં સ્થિરતા તેહ રે;
જેહ
આપે
ભવાદિધ પાર રે. ૪
એ ભાખ્યાં
ગુણુઠ્ઠાણાતીત
કરતાં સીઝે હુ ' સેવક
અનંતા
થયા
ચાર રે;
અોગી રે. પ
કાજ અમારૂં રે; ભવાલવ તારા રૂ. ૬ મુજસા રાણીના તું જાયા રે; તનવિજયની પૂરા જગીશ રે. છ
(૧૫) ધ્રુમ નાથ જિન સ્તવન,
( વિમલ જિન દીઠાં લેાયણુ આજ—એ દેશી. )
ધર્મ જિનેસર ધ્યાઇએ રે, આણી અધિક સનેહ; ગુણુ ગાતાં ગિરૂ તણા રે, વાધે ખમણેા નેહ; જિનેસર! પરા માહરી આશ, જિમ પાસું શિવપુરવાસ. જિ૰૧
અ ન તી વા રે; પાપ અઢાર. જિ. ૨
ક
કાલ અનાદિ નિગેાદમાં રે, ભમ્યા નટાવેરાવ્યો રે, સેવ્યાં પ્રાણાતિપાત મૃષા ઘણું રે, ત્રી જી વિષયા રસમાં રાચીયા રે, કીધું નવવિધ પરિગ્રહ મેળવ્યેા રે, કીધા માન માયા લાલે ફરી રે, ન લહ્યો
બહુ
ક્રોધ
અ દે તા ી ન;
તત્ત્વ
દુરધ્યાન. જિ ૩
અપાર; વિચાર. જિ ૪
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો-ચોવીશી સંગ્રહ.
રાગ દ્વેષ કલહ કર્યા રે, દી ધાં ૫ રને આળ; પૈશૂન્ય રતિ અરતિ વળી રે, સેવતાં દુ:ખ અસરાળ. જિ. ૫ દેષ દીયા ગુણવંતને રે, કીધાં મા યા મે ષ; મિથ્યાશલ્ય દેષે કરી રે, કીધો અ વિ રતિ પિ ષ. જિ. ૬ પાપસ્થાનક સેવી જીવડે રે. રૂલ્ય ચઉ ગતિ મેઝાર; જન્મ મરણ દિ વેદના રે, સહી તે અનંત અપાર. જિગ ૭ એહ વિડંબન આકરી રે, ટાળે શ્રી જિનરાજ; બાંહ ગ્રહીને તારજો રે, સારે સેવક કાજ. જિ. ૮ ધર્મ જિjદ સ્તવતાં થકાં રે, પોહેતી મનની આશ; જિન ઉત્તમ પદ સેવતાં રે, રતન લહે શિવલાસ. જિ. ૯
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન.
( ઢંઢણ ઋષિજીને વંદણું હું વારી– એ દેશી ) અચિરાનંદન વંદિયે, હુંવારી, ગુણનિધિ શાંતિ જસુંદરે હું વારીલાલ; અભયદાન ગુણ આગરૂ, હું વારી, ઉપશમરસને કંદરે, હું વારીલાલ.
અચિરા- ૧ મારી મરકી વેદના હું પસરી સઘલે દેશરે; હું વારીલાલ દુઃખદાયક અતિ આકરી, હું પામે લેક કલેશરે. હું અત્ર ૨ પુન્યાનુબંધિ પુણ્યથી, હું ઉપન્યા ગર્ભ મઝાર; હું શાંતિ પ્રવર્તિ જનપદે, હું હુઓ જયજયકારરે. હું અ. ૩ દેય પદવી એકે ભવે, પડશમે જગદીશ રે, હું પંચમ ચકી ગુણનીલો, હું પ્રહ ઉઠી નામું શીશ રે હુંઅા ૪ દીક્ષા ગ્રહે તે દીન થકી, હું ચઉનાણી ભગવાનરે ઘાતિ કરમના નાશથી હું પામ્યા પંચમ જ્ઞાનરે. અને ૫
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
---
----
----
તીર્થપતિ વિચરે જિહાં, હું ત્રિગડું ચે સુરરાય રે, હું સમવસરણ દિયે દેશના, હું સુણતાં ભવદુઃખ જાય. હું અ૦ ૬ પણવીસ સંય તે આગલે હું જેયણ લગે નિરધાર; હું સ્વચક પરચકનાં, ભય થાયે વિસરાળશે. હું અ ૭ જીવ ઘણા તિહાં ઉદ્વરી, હું શિવપુર સનમુખ કીધરે. હું અક્ષય સુખજિહાં શાશ્વતાં હું અવિચલ પદવી દીધરે. હું અ૦ ૮ સહસ મુનિ સાથે વર્યા હું સમેતશિખરગિરિસિદ્ધરે હું ઉત્તમ ગુરૂ પદ સેવતાં, હું રતન લહે નવ નિધ છે. હું અo ૯
(૧૭) શ્રી કુંથુનાથ જિન સ્તવન,
( નાણ ન પદ સાતમે–એ દશી ) કુંથુ જિનેસર સાહિબ, સદ્ગતિને દાતાર; મેરેલાલ; આરાધી કામિત પૂરણ, ત્રિભુવન જન આધાર; મેરેલાલ;
સુગુણ સનેહી સાહિબ. ૧ દુરગતિ પડતા જંતુને, ઉદ્વરવા દીયે હાથ; મે ભદધિ પાર પમાડવા, ગુણનિધિ તું સમરથ. મે સુગ ૨ ભવ ત્રીજેથી બાંધીયું, તીર્થકર પદ સાર; મેટ જીવ સવિની કરુણ કરી, વલી સ્થાનક તપથી ઉદાર. કે. સુ. ૩ ઉપગારી અરિહંતજી, મહિમાવંત મહંત, મે. નિષ્કારણ જગવચ્છ૯, ગિરૂઓ ને ગુણવંત. મેટ સુર ૪ જ્ઞાનાનંદે પૂરણે, ભાખે ધરમ ઉદાર; મે સ્યાદવાદ સુધારસે, વરસે યું જલધાર. મે સુ ૫ અતિશય ગુણ ઉદયે થકી, વાણુને વિસ્તાર મે. બારે પરષદા સાંભળે, જયણ લગે તે સાર. મે સુલ ૬
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો–વીશી સંગ્રહ.
સારથવાહ શિવપંથને, આતમ સંપદ ઈશ; મેટ ધ્યાનભુવનમાં ધ્યાવતાં, લહીયે અતિશે જગીશ. મેરા સુર ૭ છઠ્ઠી ચકી દુ:ખ હરે, સત્તરમે જિન દેવ; મેર મેટે પુન્ય પામી, તુમ પદપંકજ સેવ. મે સુલ ૮ પરમ પુરૂષની ચાકરી, કરવી મનને કેડ; મેટ ઉત્તમવિજય વિબુધ તણે, રતન નામે કરોડ. મે સુo ૯
(૧૮) શ્રી અરનાથ જિન સ્તવન. | (સંભવ જિનવર વિનતિ-એ દેશી.) અર જિનવર દયે દેશના, સાંભળજો ભવિ પ્રાણ રે, મીઠી સુધારસ સારિખી, સુણીયે અનુભવ આણે રે. અર૦ ૧) આળસ મેહ અજ્ઞાનતા, વિષય પ્રમાદને છેડી રે; તમય ત્રિકરણ જેગ શું, ધરમ સુણે ચિત્ત મંડી રે. અર૦ ૨. દશ દ્રષ્ટાંતે દેહિલે, નરભવને અવતાર રે; સુરમણિ સુરઘટ સુરતરૂ, તેહથી અધિક ધાર રે. અર૦ ૩ એહ અસાર સંસારમાં, ભમી ચેતન એહ રે, ધમે વરછતા દિન ગયા, હજીય ન આવ્યું છેહ રે. અર૦ ૪ જ્ઞાન દર્શનમય આતમા, કર્મ પકે અવરાણે રે; શુદ્ધ દશા નિજ હારિને, અતિશય દોષે ભરાણે રે. અર૦ ૫ દેષ અનાદિથી ઉદ્ધરે. જૈન ધર્મ જગ સાર રે; સકલ નયે જે આદરે, તે હેય ભદધિ પાર રે. અર૦ ૬ જિન આણા જે આરાધતા, વિધિપૂર્વક ઉજમાળ રે, સાધે તે સંવર નિરા, પામે મંગળ માળ રે. અર૦ ૭ ચક્રી ભરતે સાતમ, અઢારમો જિન રાય રે; ઉત્તમવિજય વિરાજને રતનવિજય ગુણ ગાય છે. અર૦ ૮
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦
- શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ | (૧૯) મહિલનાથ જિન સ્તવન. -
(જગપતિ નાયક નેમિ જિણું –એ દેશી. ) જગપતિ સાહેબ મલ્લિ જિર્ણોદ, મહિમા મહિઅલિ ગુણની જગપતિ દિનકર ઉદ્યોત–કારક વંશે કુલતિલો. ૧ જ પ્રબલ પુન્ય પસાય, ઉદ્યોત નરકે વિસ્તરે; જ. અંતર મુહૂરત તામ, શાતા વેદની અનુસરે. ૨
શાંત સુધારસ વૃષ્ટિ, તુજ મુખ ચંદ્ર થકી ઝરે, પડિહે ભવિ જીવ, મિથ્યાતિમિર કરે. ૩ ભવસાયરમાં જહાજ, ઉપગારી શિરસેહરો; તુમ દરશનથી આજ કાજ સર્યો હવે મારે. ૪ દીઠે મુખકજ તજ, નાઠા ત્રણ પ્રભુ માહરે; દારિદ્રય પાપ દુર્ભાગ્ય, પુષ્ટાલંબન તાહરે. ૫ ભવભવ સંચિત જેહ, અઘ નાઠાં ટળી આપદા, જાચું નહિ કરશે દામ, માગું તુમ પદ સંપદા. ૬ થણીઓ મન ધરી નેહ, ઓગણીસમે જિન સુખકરૂ;
નીલ રણ તનુ કાંતિ, દીપતી રૂપ મનહરૂ. ૭ જે જિન ઉત્તમ પદ સેવ, કરતાં સવિ સંપદ મલેક જ• રતન નામે કરોડ, ભાવે ભદધિ ભવ ટળે. ૮
(૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન.
(વીર નિણંદ જગત ઉપગાર—એ દેશી ) મુનિસુવ્રત જિન અધિક દિવાજે, મહિમા મહિયલ છાજે; ત્રિજગવંદિત ત્રિભુવનસ્વામી, ગિરૂઓ ગુણનિધિ ગાજે, મુ. ૧.
૪૦
૪૦
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલે–વીશી સંગ્રહ . છ જન્મ વખત વર અતિશય ધારી, કપાતીત આચારીજી; * * ચરણકરણભૂત મહાવ્રત ધારી, તુમચી જાઉં બલિહારીજ મુત્ર ૨ જગજનરંજન ભવદુઃખભંજન, નિરૂપાધિક ગુણભેગીજી; અલખ નિરંજન દેવ દયાળુ, આતમ અનુભવ જેગીજી મુ. ૩ જ્ઞાનાવરણીય ક્ષયથી પ્રગટયું, અનુપમ કેવળ નાણજી; લોકાલોકપ્રકાશક ભાસક, ઉદય અભિનવ ભાણજી. મુ. ૪ વરસી વસુધા પાવન કીધી, દેશના સુધારસ સારજી; ભવિક કમલ પ્રતિબોધ કરીને, કીધા બહુ ઉપકાર જી. મુ. ૫ સંપૂરણ તે સિદ્ધતા સાધી વિરમી સકલ ઉપાધિ છે; નિરૂપાધિક નિજ ગુણને વરીયા, અક્ષય અવ્યાબાધજી. મુ. ૬ હરિવશે વિભુષણ દીપે, રિષ્ટ રતન તનુ કાંતિજી; સુખસાગર પ્રભુ નિરમળ તિ, જોતાં હોય ભવ શાંતિ જી. મુ. ૭" સમેતશિખર ગિરિ સિદ્ધિ વરીયા, સહસ પુરૂષને સાથેજી; જિન ઉત્તમ પદને અવલંબી, રતન થાયે સનાથજી. મુ. ૮
(૨૧) શ્રી નમિનાથ જિન સ્તવન. (સેના રૂપાકે સોગઠે સાંયાં ખેલત બાજી–એ દેશી.) નિરૂપમ નમિ જિનેસરૂ, અક્ષય સુખ દાતા, અતિશય ગુણ અધિકથી, સ્વામી જગત વિખ્યાતા. ૧ બાર ગુણો અરિહંતથી, ઉંચે વૃક્ષ અશોક; ભવદવપીડિત જતુને, જોતાં જાય શેક. ૨ પીતવરણ સિંહાસને, પ્રભુ બેઠા છાજે; દીવ્ય ધ્વનિ દીયે દેશના, નાદે અંબર ગાજે ૩
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
છત્ર ધરે ત્રણ સુરવરા, ચામર વીં જાય; ભામંડલ અતિ દીપતું, પૂંઠે જિનરાય. ૪
જન માને સુર કરે, વૃષ્ટિ કુસુમ કેરી, ગગને ગાજે દુંદુભિ, કરે પ્રદક્ષિણા ફેરી. ૫ અષ્ટ મહા પડિહારથી, દીપે શ્રી જગદીશ; અષ્ટકમ હેલાં હણી, પામ્યા સિદ્ધિ જગીશ. ૬ નામે નવનિધિ સંપજે, સેવતાં દુઃખ જાય; ઉત્તમવિજય વિબુધને, રતનવિજય ગુણગાય. ૭
| (રર) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન. (હારે મારે ધર્મજિકુંદણું લાગી પૂરણ પ્રીત –એ દેશી.) હાંરે મારે નેમિ જિનેસર અલસર આધાર રે,
સાહિબરે ભાગી ગુણમણિ આગરૂ રે ; હારે મારે પરમપુરૂષ પરમાતમ દેવ પવિત્ર જે,
આજ મહોદય દરિસણ પામે તારૂં રે લે. ૧ હરિ મારે તે રણ આવી પશુ છોડાવી નાથ જે,
રથ ફેરીને વળીયા નાયક નેમજી રે લે; હરે મારે દેવ અરે એ શું કીધું આજ જે,
રઢીઆળી વર રાજુલ છોડી કેમ રે લે. ૨ હાંરે મારે સંયોગીભાવ વિગી જાણ સ્વામી જે,
એ સંસારે ભમતાં કે કેહનું નહિ રે ; હરે મારે લેકાંતિકને વયણે પ્રભુજી તામજો,
વરશીદાન દીયે તિણ અવસર જિન સહી રે લે. ૩
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા ચાવીશી સંગ્રહ.
હાંરે મારે સહસાવનમાં સહસ પુરૂષની સાથ જો, ભવ દુ:ખ છેદન કારણુ ચારિત્ર આદરે ૨ લે; હાંરે મારે વસ્તુતત્ત્વે રમણુ કરતા સાર જો,
કેવલજ્ઞાન દશા વરે રે લેા. ૪
ચાપનમે દિન હાંરે મારે લેાકાલેાકપ્રકાશક
ત્રિભુવન ભાણજો, ધરમ કહે. શ્રી જિનવરૂ ૨ લા;
ત્રિગડે બેસી હાંરે મારે શિવાનંદન વસે સુખકર વાણી જો, આસ્વાદે ભવિ ભાવ ધરીને સુંદરૂ ૨ લે. ૫ હા મારે દેશના નિસુણી બુઝચાં રાજુલ નાર જો, નિજ સ્વામિને હાથે સયમ આદરે રે લે; પાળી પ્રીત જો, પિયુ પહેલાં શિવલક્મી
હારે મારે અષ્ટભવાની
પૂરણ
રાજિમતી વર્ષે રે લેા. ૬
હાંરે મારે વિચરી વસુધા પાવન જગ ચિંતામણિ જગ હાંરે મારે જિન ઉત્તમ પદ
કીધી સાર જે, ઉપગારી ગુણનિધિ રે લે; પંકજ કેરી સેવ જો, કરતાં રતનવિજયની કીતિ અતિ વધી રે લા. ૭
પુષ્ટાન્ન અન વાસવપૂજિત
(૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન.
( પ પલ્લુસણ આવીયાં રે લાલ---એ દેશી. )
ત્રિભુવન નામક વંદીયે રૂલા, પુરીસાદાણી પાસરેજિનેસર, સુરમણિ સુરતર્ સારીખા ફ્ લે, પૂરા વિશ્વની આશરે−જિતે
જયા જયેા પાસ જિનેસરૂ રે લે. ૧
વિકને
વદીયે
રૂ લેા, મહિમાનિધિ આવાસર-જિ
૨ લે, આણી ભાવ ઉલ્લાસ રે–જિયા૦ ૨
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે.
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
શ્રી જિન તુજ દરિસણ વિનારે લે, ભમી કાલ અપાર રેજિ. આતમ ધર્મ ન ઓળખે રે લે, ન લહ્યો તત્ત્વ વિચાર રે-જિ. જય૦ ૩ પ્રવચન અંજન જે કરે રે લો, પામી સદ્દગુરૂ સંગ રેજિ. શ્રદ્ધા ભાસન પ્રગટતાં રે લે, લહીયે ધર્મ પ્રસંગ ૨-જિ. જો સાધનભાવે ભવિક ને રે લ, સિદ્ધિને ક્ષાયક હેય રે-જિ. પ્રગટયો ધર્મ તે આપણો રે લે, અચલ અભંગ તે જયરે–જિ. જે. ૫ તુજ ચરણ મેં ભેટીયા રે લે, ભાવે કરી જિનરાજ રેજિ નેત્રયુગલ જિન નિરખતાં રે લે, સિધ્યાં વંછિત કાજ રે-જિજો ૬ નીલ વરણ નવ કર ભલું રે લે, દીપે તનુ સુકુમાલ રે-જિ. જિન ઉત્તમ પદ સેવતાં રે લે, રતન લડે ગુણમાળ રે-જ૦ ૦ ૭
(૨૪) શ્રી મહાવીર જિન સ્તવન, ( આવો આવા જ દાના કંથ–એ દેશી.) વીશ શ્રી મહાવીર, સાહિબ સાચે રે; રનત્રયીનું પાત્ર, હીરે જા રે. આઠ કરમને ભાર, કીધે દરે રે; શિવવધૂ સુંદર નારથઈ હજીરે રે. તમે સાયં આતમ કાજ, દુ:ખ નિવાર્યા રે; પહોતા અવિચલ ઠામ, નહિ ભવ ફેરા રે. જિહાં નહિ જન્મ મરણ, થયા અવિનાશી રે, આતમ સત્તા જેહ, તેહ પ્રકાશી રે. થયા નિરંજન નાથ, મેહને ચૂરી રે; છોડી ભવભય કૂપ, ગતિ નિવારી રે. અતુલ બેલ અરિહંત, ક્રોધ ને છેડી રે, ફરસી ગુણનાં ઠાણ, થયે અવેદી રે. ૬
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા–ચાવીશી સંગ્રહ.
એહવા પ્રભુનું ધ્યાન, કરીયે આતમ કાજ,
સેવા થઇ સાવધાન,
નિદ્રા વિકથા દૂર,
ભવિયણ કરીએ રે; સિદ્ધિ ... વરીએ રે. આળસ માડી રે;
માયા
છેડી રે.
સાવન
કાયા રે;
મૃગપતિ લઈને પાય, સિદ્ધારથ કુલ આય, ત્રિશલાએ જાયા રૂ. અહેાંતેર વરસનું આય, પૂરણ પાળી રે; ઉત્ક્રરીયા જીવ અનેક, મિથ્યાત્વ ટાળી રે. જિન ઉત્તમ પદ્ય સેવ, કરતાં સારી ; રતન લહે ગુણુમાળ, અતિ મનેાહારી રે. ~: કલશ :
ટ
૧૦
૧૧
૧
( આતમ ભક્તિ મળ્યા કેઇ દેવા~એ દેશી. ) ચાવીશ જિનેસર ભુવન દીનેસર, નિરૂપમ જગ ઉપગારીજી; મહિમાનિધિ મોટા તુમે મહીયલ તુમચી જાઉં બલિહારીજી. ૧ જન્મ કલ્યાણક વાસવ આવી, મેરૂ શિખર નવરાવેજી; માનું અક્ષય સુખ લેવા સુર, આવી જિન ગુણ ગાયજી. ગૃહવાસ છંડી શ્રમણપણું લહી, ઘાતિ કરમ ખપાયાજી; ગુણુ મણિ આકર જ્ઞાન દિવાકર, 'સમવસરણુ સહાયાજી. દુવિધ ધરમ યાનિધિ ભાખે, તારે ગ્રહીને હાથેજી; વાણી સુધારસ વરસી વસુધા, પાવન કીધી નાથેજી. ૪ ચેાત્રીશ અતિશય શે!ભાકારી વાણી ગુણુ પાંત્રીશજી; અષ્ટ કરમ મલ દૂર કરીને, પામ્યા સિદ્ધિ જગીશજી. ૫ ચાવીશ જિનનું ધ્યાન ધરતાં, લહિયે ગુણુ મણિ ખાણુંજી; અનુક્રમે પરમ મહેાય પઢવી, પામે પદ નિરવાણુ. ૬
..
૩
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૨
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. તપગચ્છ અંબર ઉદય ભાનુ, તેજ પ્રતાપી છાજે; વિજયદેવસૂરીશ્વર રાય, મહિમા મહિયલ ગાજી. ૭ તાસ પાટ પ્રભાવક સુંદર, વિજયસિંહસૂરીશ? વડભાગી વૈરાગી ત્યાગી, સત્યવિજય મુનીશજી. ૮ તસ પપંકજ મધુકર સરીખા, કૃષરવિજય મુણિદાજી; ખિમાવિજય તસ આસન શોભિત જિનવિજય ગુણ ચંદાજી. ૯ ગીતારર્થે સાથે ભાગી, લક્ષણ લક્ષિત દેહાજી; ઉત્તમવિજય ગુરૂ જ્યવંતા, જેહને પ્રવચન નેહાજી. ૧૦ તે ગુરૂની બહુ મહેર નજરથી, પામી અતિ સુપરસાયાજી; રતનવિજય શિષ્ય અતિ ઉછરંગે, જિન ચોવીશ ગુણ ગાયાછે. ૧૧ સુરત મંડન પાસ પસાયા, ધર્મનાથ સુખદાયાજી; વિજયધર્મસૂરીશ્વર રાજ્ય, શ્રદ્ધા બોધ વધાયા. ૧૨ અઢારશે ચોવીશ વરસે, સુરત રહી ચોમાસજી; માધવ માસે કૃષ્ણ પક્ષમાં, ત્રયોદશી દિન ખાસ છે. ૧૩
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચાવીશી સંગ્રહ
[૫]
શ્રી જિનહજી કૃત ચાવીશી. (૧) ઋષભદેવ જિન સ્તવન,
(રાગ–વેલાવલ )
રે જીવ ! માહ મિથ્યાતમે, કયું મુઝે અજ્ઞાની;
૨૦ ૧
પ્રથમ જિષ્ણુદ ભજે ન કયું, આર દેવ સેવે ક્ડા, તરી ન શકે તારે કહા, તારણું તરણું જહાજ છે,
કર
શિવસુખકે દાની વિષયી કે માની; દુર્ગતિ નીશાની પ્રભુ મેરો જાની; કહે જિનહષ સુતારીયે, ભવસિંધુ સુજ્ઞાની. ૨૦ ૩ (૨) શ્રી અજિતનાથ જિન ( રાગ–ભૈરવ )
સ્તવન
સ્વામી અજિત જિન સેવે ન કહ્યુ',
આર
ભવવન
જે સે
જો તુ ચાહે સકલ તજી કથા વિરાણી, અહનિશ કીજીયે પ્રભુજીકી કહાણી,
સઘન અગની પ્રજલાણી, મિથ્યા રજ વ્રજ પી લ ન કું ઘા ણી,
તે લ
તૈસે ક્રોધ દા વા ન લ પા ૧ સ પા ણી,
શિવ પટરાણી; સ્વા
સ્વા
પવન ઉડાણી; સ્વા
કરમ પીલણુ પ્રભુ વાણી. સ્વા॰
ઉજ્જવલ નિરમલ ગુણમણિખાણી, સ્વ
કહે જિનહષ ભગતિ મન આણી,
૭૩
સાહિબ દ્યો અપની સહિ નાણી, ૧૦
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ. (૩) શ્રી સંભવનાથ જિન સ્તવન
(રાગ-ગેડી) અબ મોહે આપણે પદ દીજે, કરૂણાસાગર કરુણા કરકે, નિજ ભગતનકી અરજ સુણજે. અ. ૧ તુમ હો નાથ અનાથકે પહર, અપણે ભવથું તારી જે. તુમ સાહિબ હું ફિરૂં ઉદાસી, પ્રભુકી પ્રભુતા કયા કીજે. અને ૨ તુમ હે ચતુર ચતુરગતિકકે દુ:ખ, મેટ અબ સેવકહિતકીજે; કહેજનહર્ષ સંભવજિનનાયક,દાસનિવાછજગત જસલી જે અ૦૩ (૪) શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન.
(રાગ-નદ) મેરો પ્રભુ! સેવકકું સુખકારી, જાકે દરશને વાંછિત લહીયે, સે કેસે દીજે વારી. મે ૧ હદયે ધરીયે સેવા કરીયે, પરિહરી . માયા મતવારી; તું ભવદુઃખ સાયરથી તારે, પરમાતમ આતમ ઉપકારી મે, ૨ એસો પ્રભુ તજી ઓર ભજે છે, કાચ ભજે સેહી મણિ હારી; અભિનંદનજિનહર્ષચરણ ગ્રહી, ખરી કરી મનસેં એક્તારી. મે. ૩ . (૫) શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવન.
(રાગ–કેદારો) જીઉરે પ્રભુચરને ચિત્ત લાય, . સુમતિ ચિત્ત ધરી સુમતિ જિનકો, ભજન કરી દુઃખ જાય. જી૧ મેહમાયાકી મહા જાલમે, કયું રહ્યો તે મુંઝાય; અંતે જમ જબ આઈ પકરે, કાહું એ ન રહાય. જી૨
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો-વીશી સંગ્રહ.
ભવ અનંત દુ:ખ ટારકું, કયું ન ગ્રહ ઉપાય; જિનહષ પ્રભુ મુક્તિકો દાયક, પ્રીતિ અચલ બનાય. જી. ૩
(૬) શ્રી પદ્ધપ્રભ જિન સ્તવન.
" (રાગ-કનડે) જિનવર અબતે મહેર કીજે, નિજ પદ સેવા દીજે; દરસણ દેહુ દયાલ દયા કરી, ક્યું ધીઠું મન ધીજે. ૧ હે એકતારી બારી મેં તુમશું, અપને કરી જાનીજે; એર સબે સુર નટવિટ જાણી,નિરખી નિરખી મન ખીજે. હે. ૨ અંતરજામી અંતરગતકી, જાણે કહા કરીને; પદ્મપ્રભ જિનહર્ષ તમારી સેમ નજરશું જીજે. હ૦ ૩
- (૭) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન. . "
(રાગ -દેવગંધાર.). કૃપા કરી સ્વામી સુપાસ નિવાજે, તુમ સાહિબ હું બીજમતગારી, હીજ સગપણ તાજે. કૃ. ૧ તુમહી છરી અવરશું ધ્યાઉં, તો પ્રભુ તુમહી લાજે; ભગતવત્સલ ભગતનકે સાહિબ, તા કારણ દુ:ખ ભા. કૃ૦ ૨ પ્રભુ મધુકર સબરસકે નાયક હા, હૃદય કમલ વિરાજે; ચરણ શરણજિનહર્ષ કીયે મેં, ભયે નિરભય અબ ગાજે. કૃ૦ ૩ (૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સ્તવન.
(રાગ સામેરી ) . ચંદ્રપ્રભ અષ્ટ કરમ ક્ષય કારી, * આપ તરી એરન; તારે આપણે બિરૂદ વિચારી, ચં૧
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
'છંદ
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. જિનમુદ્રા સુપ્રસન્ન પ્રભુજીકી, ઉલસત નયનાં નિહારી, સુંદર સુરતિ મૂરતિ ઉપરે, જાઉં હું બલિહારી. ચં૦ ૨ ઐસી તનકી છબી ત્રિભુવનમેં, ઓર કિસી નહિ ધારી; તેહી ચરન જિનહર્ષ ન તજીયે, દુખીયનકું ઉપગારી. ચં૦ ૩
| (૯) શ્રી સુવિધિનાથ જિન સ્તવન.
(રાગ-જ્યજયવંતી) નાથ તેરે ચરણ ન છોરૂ, જે છુરાવે કે,
પકરી રહું જેસે, બાલ મા કે અંજીરા. ના. ૧ બદ્ધ દિવસ ભયે, પ્રભુકે ચરણ લહે;
અપની કરણ સેવા, મન ભયા ચંચરા, નાગ ૨ કૃપા જલ સીંચે દાસ, વૃદ્ધિવંત હુએ ઉલ્લાસ
ઉદકણું સીંચે જેસે વધેરી ઉદંચરા. ના. ૩ સુવિધિનિણંદ ગુણગેહ, ન દેખાવે છે;
સેવક ઉપર નિજ, હાય સુકૃપાપરા. ના. ૪ એસો પ્રભુ પાયકે, ચરન ગ્રહું ધાયકે;
- પાયે જિન હરખ, હરખ સુખ સંચરા. ના. ૫
(૧૦) શ્રી શીતલનાથ જિન સ્તવન,
(રાગ-માણી ), શીતલ લોયણું છે. જે શીતલનાથ; ભવદુ:ખ તાપ મિટે સબી, થઈએ પ્રભુજી સનાથ. શી. ૧ તુમ સમરથ સાહિબ છતાં હા, હું તે ફીરું અનાથ; સેવક સુખ દેતા નથી, તે શી લહી તુમ આવ્યું. શીર ૨
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલા-ચાવીશી સંગ્રહ.
પાતાના જાણી કરી હા, ઘો મુજ પડે હાથ; કહે જિનહષૅ મીલ્યા હવે, સાચા શિવપુર સાથ, શી૰ ૩
(૧૧) શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન સ્તવન ( રાગ–કપી. )
શ્રેયાંસ જિનેસર મેરા અંતરજામી, આર સુરાસર દેખી ન રીઝું, પ્રભુ સેવા જો પામી. શ્રે ૧ રકનકી કુણુ આણુ ધરે શિર, તજી ત્રિભુવનના સ્વામી; દુ:ખ ભાંજે નિમાંહી નિવાજે, શિવસુખ દ્યો શિવગામી. À૦ ૨ કયા કહીયે તુમશું કરુણાનિધિ, ખમળે મેરી ખામી; કહે જિનહ પરમપદ ચાહું, અરજ કરૂં શિરનામી. શ્રે ૩ (૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન.
( રાગ-મહહાર. ) હા જિનવરજી અમ મેરે બની આઇ, એર સકલ સુરકી સેવા તજી, એકશું લય લાઇ. વાસુપૂજ્ય જિનવર વિષ્ણુ ચિત્તમે, ધારૂં આર ન કાંઇ; પરમ પ્રમેાદ ભયે અમેરે, જો તુમ સેવા પાઇ. ત્રિભુવનનાથ ધર્યાં શિરઉપર, જાકી બહુત વડાઇ; કહે જિનહ અવર ન માગું, દ્યો ભવપાસ છુરાઇ. (૧૩) શ્રી વિમલનાથ જિન સ્તવન.
فاف
હા૦ ૧
હા૦ ૨
હા૦ ૩
( રાગ–પુરવીગાડી. )
મેરા મન માહ્યો પ્રભુકી મૂરતિયાં, સુંદર ગુણુમંદિર ખિ દેખત, ઉદ્ઘસિત હાઇ મેરી છતીયાં. મે ૧ નયન ચકાર વદન સસી મેહે, જાત ન જાણું દિન રતીયાં; પ્રાણસનેહી પ્રાણ પિયાકી, લાગત હૈયે મીઠી વતીયાં. મે ૨
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનોદ કાવ્ય દીલ.
-
-
અંતરજામી સબ જાણત છે, ક્યા લીખ કે ભેજું પdયાં . કહેજિનહર્ષ વિમલ જિનવરકી, ભક્તિ કરૂં હું બહુ ભતીયાં. મે. ૩
(૧૪) શ્રી અનંતનાથ જિન સ્તવન.
(રાગ-પરજી.). વ્હાલા થારા મુખડા ઉપર વારી, અરજ સુણજે એક મારી, કાંઈ તમને કહું છું વિચારી. વા૧ આઠ પહોર ઉભે થકેરે, સેવા કરૂં તમારી; અંતરજામી સાહિબા કાંઈ, લેજે ખબર હમારી. વા૨ સુંદર સુરતિ તાહરીરે, લાગે પ્રેમે પિયારી, સાત ધાત ભેદી કરી, કાંઈ પેઠી હૈયા મોઝારી. વાવ ૩ સ્વામી અનંત તમારડારે, ગુણ અનંત અપારી; કહે જિનહર્ષ સંભારો, કાંઈ મત મુકે વિસારી. વા. ૪
(૧૫) શ્રી ધર્મનાથ જિન સ્તવન.
(રાગ-વસંત ) ભજ ભજ મન પર જિર્ણોદ, ભવ ભવ કે નિવડે ફેદભ૦ જાકે સેવે સુરનર ઇંદ, દરસન દેખે પામે આનંદ, ઉલ્લશે મન જેસે ચકાર ચંદ, કાટે દુઃખ કહેર કરમ કુંદ. ભ૦ ૧ સમક્તિદાયક સુખકે નિધાન, સબ પ્રાણિકે દીયે અભયદાન; અજ્ઞાન મહાતમ ઉદયભાન, સે પ્રભુકે ધરી હૃદય ધ્યાન. ભ૦ ૨ લહીયે જાયેં સંસાર પાર, અવિચલ સુખસંપત્તિ દેણહાર; નિરાધારને તુંહી આધાર, જિનહર્ષ નમી જે વારંવાર, ભર ,
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ (૨)
(રાગતસીરી) ચારે પ્રેમ કે મેરે સાહિબ, ઈસી રીત જપ, પ્રભુ દરિસણ મન ઉલ્લસે રે, ક્યું કેકી ઘન ગાજ; ઓર સકલ મેં પરિહરી, મેરે એક જીવનશું કાજ. ખ્યા૧ પ્રીતમ આયા પ્રાહણારે, મે દિલમંદિર આજ; ભગતિ કરૂં બહુ તેરીયા, અબ છરી સકલ ભય લાજ. ખા. ૨ હિલી મિલી સુખ દુઃખકી કહું, સાહિબ દ્યો સુખસાજ; અંતરજામી સળમે, તારું પ્રીત કરૂં જિનરાજ. પ્યા૩ (૧૭) શ્રી કુંથુનાથ જિન સ્તવન,
(રાગર) જ્ઞાની વિણ કિણ આગળ કહીયે,
| મનકી મન મેં જાણું રહીયે; જ્ઞા ભુંડી લાગે જણ જણ આગે,
કહેતાં કાંઈ ન વેદન ભાગે છે. જ્ઞા. ૧ અ ૫ નો ભ ૨ મ ગ મા વે,
| સાજન પરજન કામ ન આવે છે. જ્ઞા. ૨ દુરિજન હાઈ સુપર કરે હાસા,
જાણું પડથા મુહ માગ્યા પાસા હો. જ્ઞા. ૩ સાથે મૌન ભલું મન આણું,
ધરી મન ધીર રહે મિજાણું છે. જ્ઞા. ૪ કહે જિન હર્ષ કહેજે પ્રાણી, 1. કુંથુ જિર્ણોદ આને કહેવાણ. જ્ઞા૫
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮ ક. થી જિનેન્દ્ર સ્તવનદિ કાવ્ય સંદેહ
(૧૮) શ્રી અરનાથ જિન સ્તવન,
" (રાગ-ગુજરી.). અરજિન નાયક સ્વામી હમારે, આઠ કરમ અરિયણ બલવંતે, છતે સુભટ અટાર. અ. ૧ ઐસે કઈ ઓર ન હૈઈ, પ્રભુ સરીખો બલ ધારે મદન ભયે જિણ ભય અશરિરી, કહા કરે સુવિચારે. અર ૨ દેષરહિત ગુણ પાર ન લહીયે, તાકી સેવા સારો; હે જિનહર્ષ દેય કર જોડી, અબ સેવકું તારે. અ. ૩" , , (૧૯) શ્રી મલ્લીનાથ જિન રતવન.
(રાગ -શ્રીરાગ.) મલ્લી જિણંદ સદા નમીયે, પ્રભુકે ચરણ કમલ રસ લીણે, મધુકર ક્યું હુઈકે રમીયે. મ. ૧ નિરખી વદન શશી શ્રી જિનવર કે,
નિશી વાસર સુખમેં ગમીયે. મ૦ ૨ ઉજવેલ ગુણ સમરણ ચિત્ત ધરીયે,
કબહુ ન ભવ સાયર ભમીયે. મ૩ સમતા રસ મેં જ્યાં ઝીલીજે,
રાગ દ્વેષ કે ઉપશમયે. મ૦ ૪ કહે જિનહર્ષ મુગતિ સુખ લહીયે,
કઠીન કર્મ નિજ અપકમીયે. મગ ૫ (૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન,
(રાગ-તોડી ) આજ સફલ દિન ભયે સખીરી, મુનિસુવ્રત જિનવરી મૂરતિ, મેહનગારીજે નિરખીરી. આ૦ ૧
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પડેલા-ચાવીશી સંગ્રહ,
આજ મેરે ઘર સુરતરૂ ઉગ્યા, નિધિ પ્રગટ ધરી આજખીરી; આજ મનારથ સકલ ક્લે મેરે, પ્રભુ દેખત ટ્ઠિલ હરખીરી. આ૦ ૨ પાપૂ ગયે સબહી ભવભવકે, દુરગતિ દરમતિ દૂર નખીરી; હેજિનહષ મુગતિકે દાતા,શિર પગરી તાકી આણુ રખીરી. આ૦ ૩ (૨૧) શ્રી નમિનાથ જિન સ્તવન
( રાગ–કાણુ )
નમિ જિનવર નમીયે ચિત્ત લાઇ, જાકે નામે નવિધિ લહીયે, વિપત્તિ રહે નહિ ઘરમેં કાંઇ. ન૦ ૧ દરીસણુ દેખતહી દુ:ખ છીજે, પાતિક કુલટાઇ જયું તજી જાઇ; સુખ સંપત્તિકા કારણ પ્રભુજી, તાકા સમરણુ કરહું સદાઈ. ન૦ ૨ તેરે જ્યાં સુર સેવે, જિન કારજકી સિદ્ધિન પાઇ; કહેજિનહષ એક પ્રભુ ભજીયે, બધિ બીજ શિવસુખકા દાઇ. ન૦૩
કહા મહે
(૨૨) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન, (રાગ-રામિગિર )
૧
ને ૧
નેમિ જિન જાદવ કુળ તાર્યાં, એકહી એક અનેક ઉધારે, કૃપા ધરમ મન ધાર્યા. વિષય વિષેાપમ દુ:ખ કે કારણ, જાણી સિમ સુખ છાયા; સજમલીના પશુહિત કારન, મદન સુભટ મદ ગાયું. આપ તરી રાજીલકુ તારી, પૂરવ પ્રેમ સમાયે; કહે જનહ હમારી કિરપા, કયા મનમાંહી વિચાર્યું. ને॰ ૩
ને ૨
(૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન. ( રાગ-લલિત )
માન તજ મેરે પ્રાણી, બેર એર કહું વાણી, કાર્ડ મૂઢ ભજનકા, આલસ રે હૈ. મા
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ ઓર કેઉ નાવે કામ, સંગે સયણ દામ ધામ, નામ એક પ્રભુજીકે, કામ સબ સરે છે. માત્ર ૧ ભવક ભજનહાર સુખકે દેવણહાર, તાકે હીયે ધાર, જે તે કરમસેં ડરે છે. માત્ર જપ જપ જગનાથ, એહી હે મુગતિ સાથ, જાકે દરિસણ દેખી, અખીયાં ઠરે છે. માત્ર ૨ એસો પ્રભુ કેઈ ઓર, દેખે હે અપર ઠોર, જ્ઞાનકે ભંડાર તજી, કાહે ભૂલે પરે છે. માત્ર તેવીસમે પ્રભુ પાસ, પૂરે હે સકલ આશ, કહે જિનહર્ષ દાસ, જન્મ દુઃખ હરે છે. માત્ર ૩ (૨૪) શ્રી મહાવીર જિન સ્તવન.
(રાગ–કેદારે-બિહાગડ). મેં જાણ્યું નહિ ભવ દુઃખ એસે રે હોઈ, મહમગ્ન માયામેં ખુત, નિજ ભવ હારે કેઈ. મેં૦ ૧ જન્મ મરણ ગર્ભવાસ અશુચિમેં, રહે સહે સોઈ; ભુખ તૃષા પરવશ બંધન ટાર શકે ન કોઈ. મેં૦ ૨ છેદન ભેદન કુંભીપાચન, ખર વૈતરણી તેઈ; કેઈ છુરાઈ શક્યો નહિવે દુ:ખ, મેં સર ભરીયાં રેઈ. મેં ૩ સબહી સગાઈ જગત ઠગાઈ, સ્વારથકે સબ લઈ; એક જિનહર્ષ ચરમ જિનવરકો, શરણુ હિયામેં ઢઈ ૪
ઇતિ વિભાગ પહેલેથી ચોવીશી સંગ્રહ સમાપ્ત,
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રંહ. વિભાગ બીજો: પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ, શ્રી ગષભદેવ જિન સ્તવન.
(૧) (રાગરામકલિ. અષભદેવે હિતકારીએ દેશી.) તુમ દરિસણ ભલે પાયે, પ્રથમ જિન, તુમ નાભિ નરેસર નંદન નિરૂપમ, માતા મરૂદેવી જા. પ્ર. ૧ આજ અમીરસ જલધર વૂઠે, માનું ગંગાજલે નહા; સુરતરૂ સુરમણિ પ્રમુખ અનુપમ, તે સવિ આજમેં પા. પ્ર. ૨૯ યુગલા ધરમ નિવારણ તારણ, જગ જસ મંડપ છાય; પ્રભુ તુજ શાસન વાસન સમતિ, અંતર વૈરિ હરાયો. પ્ર. ૩ કુગુરૂ કુદેવ કુધર્મની વાસે, મિથ્યા મત મેં ફસાયે; મેં પ્રભુ આજશેં નિશ્ચય કીને, સવિ મિથ્યાત ગમાયે. પ્ર૪ બેર ઘેર કરૂં વિનતિ ઇતની, તુમ સેવા રસ પાયો જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ સાહિબ નજરે, સમક્તિ પૂરણ સવાયા. પ્ર. ૫
(૨) (વિનતિ અવધારો રે, પુરમાંહી પધારો રે–એ દેશી ) . તુમ સેવા મેવા રે, લાગી મુજ હેવારે, ગયવર જિમ રેવા રે, દેવાધિદેવા, રાષભ જિનેરૂ રે. કામિની શણગાર રે, કુલવતી ભરતાર રે; . મેરા જલધાર, ક્યું સેવા લહી રે. લેબીને આથરે, પંથિને સાથરે, પંડિતને ગ્રંથ રે; જન્મ સુwથ્થ, ગણું તુમ સેવના રે. દરિસણ તુમ કેરા રે, કરૂં ઉઠી સવેરા રે, મીટે મેહ અંધેરારે, ખીજમતમાં રહું, સાહિબ! તેરી આગળે રે,
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૮૪-
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
સેવ્ય સેવક ભાવ રે, થયે પુણ્ય જમાવ રે, હેજે જાવજીવ રે; વીતરાગ સ્વભાવ ને, પ્રગટે જિહાં લગે રે. પ્રભુઆણા રાગ રે, સમક્તિને લાગ રે, એહીજ ભવ તાગ રે. શિવપદ માગ રે, કહો જિનવિજયને રે.
(૩). (તાર હે તાર પ્રભુ–એ દેશી.) ગુણ તણું વેલડી વિપુલ વધારતો,
ફરત મહામંડલે ત્રાષભદે; મુનિવર ચાર હજાર પેઠે ભમે,
સોઈ કરતા બહુ સુપરે સે. ગુણ ૧ ઘેર તપ તિહાં તપ, કરમ કેતાં ખપે,
- સહસવરસે હુએ કેવલનાણ; સમવસરણ રચી, ઝાષભજિન તિહાં વસી,
સંઘ થાપ સુણાવે જ વાણુ ગુણ ૨ લાખ પૂરવ લગે, શીલ સંજમ ધરી,
આપ અષ્ટાપદે ધ્યાન ધરતે; સહસ દશ સંજમી, સાથે લેઈ સંચર્યો,
| મુગતિ નારી તિહાં તેજ વરતે. ગુણ૦ ૩ વડ તપાગચ્છ પાટે પ્રભુ પ્રગટી,
શ્રી વિજયસેનસૂરિ પૂરે આશ; ઋષભના નામથી સયલ સુખ પામીયે,
કહત કવિતા કવિ ગષભદાસે, ગુણ૦ ૪
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રાણું રતવન સંગ્રહ.
(ગેરે સાહિબ તુમહી –એ દેશી.) * આજ આનંદ વધામણું, આજ હરખ સવાઈ 2ષભ જિનેસર વંદિયે, અતિશય સુખદાઈ. આજ૦ ૧ સારથવાહ ભવે લહી, શુચિ રૂચિ હિતકારી; જીવાનંદ ભવે કરી, મુનિસેવા સારી. આજ૦ ૨ ચકી સંયમ રહી, સ્થાનક આરાધી; સરવારથસિદ્ધથી અવી, જિનપદવી લીધી. આજ ૩ કાળ અસંખ્ય જિનધર્મને, પ્રભુ વિરહ મીટાયે; ગણધર મુનિસંઘ સ્થાપના, કરી સુખ પ્રગટાયે. આજ ૪ મરૂદેવા-સુત દેખતાં, અનુભવ રસ પાયો; દેવચંદ્ર જિનસેવના, કરી સુજશ ઉપાય. આજ૦ ૫
. (૫) (ઋષભદેવ હિતકારી જગતગુરૂ–એ દેશી.) દેખણ દે એસે આદિ જિમુંદા હૈ, દે. વિનીતા નગરીમાં જન્મ પ્રભુકે,
નાભિરાય કુલ પ્રગટે દિjદા હો, દે. ૧ પાંચસે ધનુ તનુ કંચન વરની,
વૃષભ લંછન જાકે પાયે સેહંદી હો. દે, ભવદવ વારણ તારક' જગકે,
ચરણ કમલ ચિત્ત ધ્યાન ધરંદા હો. દે, પૃથ્વી પાવન કરતા સ્વામી,
કંચન કમલે પાય સોંદા હો દે. વંદ મલી સુરનર નારીકે,
કરત નાટક મછુ પા પા હે . ૫
م
ه
»
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સદાહ,
ર
કીરતિવિજય ગુરૂ - ચરણ પસાયે,
માણેકમુનિ વરણુ સમરા હોદેદ
(૬)
જિન ચરણ શીતલ છાં;િ
કુણુ
હેંગા
ઉમા રહેને હો જીઉરા, ભવ દાવાનલ ગિત ઝાળે, કાકા કુંપલ કામિનિ અન, દુ:ખ વિયોગે
આં મળે,
પ શુ આ
ન વન વા
રાહુ
ગ્રહે
ચંદ; ઉમા॰ ૪
ગર્ભ જનમ જરા મરણુ, વ્યાલ ફાગઢ મેળા અંતવેળા, સંપન્ન વેળા સહુ ભેળા, તારા મંડળ ઝગઝગતાં, ચરણુ શરણુ શીતળ છાયા, શીતળ પરમાણુ નિપાયે, સ્વામી સલુણા દરશન પામી, યોગ Àમકર સાંઇ સુડકર, રાજા રીઝે વંછિત સીઝે,
શીતળ પૂનમ ચંદ; મરૂ દેવાનંદ. ઉમે॰ પ
' ત ર જા મી
કીજે સાચી ભીજે જે જિન
રે;
શ્રી શુભવીર સનેહી સાહિબ, કેમ ન ાખે નેહ. ઉમે॰ ૭
માયા નીલાં
. (૧)
મંદિર
સુકાં
ચિતર
ના
માંહિં. ઉમે॰ ૧
મા ઢ;
ઝાડ. ઉમા
કાળ; પા કા ર. ઉમે॰ ૩
આ ણુ ૬,
દેવ;
સેવ. ઉમે॰ ૬
શ્રીસર્વાર્થસિદ્-ભત્રવણું નભિત શ્રીઋષભદેવ જિનસ્તવન
( માહ મહિપતિ મહેલઞ એકે-એ દેશી. ) સમકિત પામી દશ ભવ વામી, અગીયારમે અણુગાર; લલના સાત લવાયુ છઠ્ઠું તપ ખાકી, થાકી દુ:ખની સ્થિતિ આ સંસાર; મરૂદેવાનંદન વિદેએ હા, ધમાર્ગના દાતાર. મચ્છુ-૧
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ..
૮૭
ચૌદમે શતકે પાંચમે અંગે, પાંચ વિમાને ઈમ; લલના બારમે ભવ સરવારથ સિદ્ધ પહોતાજિહાં શાતા કેરી સીમ. મરૂ. ૨ તન થિતિ કર એક સાગર તેત્રીશ,શાએ સુખવાસ લલના તેત્રીશ વરસ હજારે આહારી, પક્ષ તેત્રીસે શ્વાસોશ્વાસ, મરૂ૦ ૩ ચંદએ ચંદ્રોલ મેતી, ચોસઠ મણનું એક; લલના ચાર તેબાજુ બત્રીશ મણીયાં, સેલ મણીયાં આઠતે ફરતાં છેકામરૂ૦૪ અડમણીયાંસલ બત્રીશચઉમણું, મણ દેય ચોસઠ જોય લલના. " એક અડવીશ તે એક મણીયાં, સઘલાં ત્રેપન શત દેય. મરૂ. ૫ પવન લહેર મતી આફલતાં, પ્રગટે મધુરે રાગ; લલના તે રસ લીના કાલ ગમાવે, ધ્યાવે મુગતિ પદ કેરા લાગ. મરૂ. ૬ જિમ ઉપના સુર નભ અવગાહી. ભવ લગેસૂતા તેમ; લલના પાંચ વિમાને પગ ન હલાવે, બોલે વિશેષાવશ્યક એમ. મરૂ. ૭ લઘુ થિતિ ચાર વિમાને ભાખી, પન્નવણું એકતી લલના સમવાયાંગ બત્રીશ બોલી, ઉત્કૃષ્ટી સાગર છે તેત્રીશ. મરૂ૦ ૮ દેવ લઘુ થિતિ દે કર દેહા, છાયુ એક હાથ; લલના ચારમાં ચોવીશ ભવ ઉત્કૃષ્ટા, પંચમે એક ભવ બોલ્યા નાથ. મરૂ૦ ૯ વિજયાદિ સહ અવધિ દેખે, દેશે ઉણી લેકનાલ; લલના
જન બાર વજા પર સિદ્ધિ દેખાવણ યુગલ ને કાલ મરૂ. ૧૦ તેરમે ભવ શ્રી રાષભજિનેશ્વર, નીતિકે પંથ બતાય; લલના ખેલી વસંત અમર બહુ સાથે, નાથે હાથે વિરતિ પદ પાય. મરૂ. ૧૧ કેવલ પામી શિવ વિશરામી, અગુરુલઘુ અવગાહ; લલના શ્રી શુભવી મહોદય લીલા, મગન્ન સદા સુખશીતલ છાંહ. મરૂ ૧૨
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૦
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
શ્રી ઋષભદેવ જિન-તેર ભવ-વર્ણન-સ્તવન.
દુહા. પુરિસાદાણી પાસ જિન, બહુ ગુણ મણિ આવાસ;
દ્ધિ વૃદ્ધિ મંગલ કરણ, પ્રણમું પરમ ઉલ્લાસ. ૧ સસતી સામિણી વિનવું, કવિજન કેરી માય; સરસ વાણી મુજને દીઓ, મેટ કરીને પસાય. ૨ લબ્લિવિજય ગુરૂ સમરીયે, અહનિશ હર્ષ ધરેવી, જ્ઞાનદષ્ટિ દીધી જિણે, પદ પંકજ પ્રણમેવી. ૩ પ્રથમ જિનેસર જે હુઓ, મુનિવર પ્રથમ વખાણ કેવલપર પહેલે જિકે, પ્રથમ ભિક્ષાચર જાણ. ૪ પહેલે દાતા એ કહ્યો, આ ચોવીશી મઝાર; તેહ તણું ગુણ વરણવું, આણી હરખ અપાર. ૫
ઢાળ પહેલી. (નરે નમે શ્રી શેત્રુંજા ગિરિવર—એ દેશી ) પહેલે ભવે ધન સારથવા હે, સમક્તિ પામ્યું સારરે, આરાધી બીજે ભવે પામ્યા, યુગલ તણે અવતાર રે.. સે સમક્તિ સાચું પ્રાણું, એ સવિધર્મની ખાણી રે; નવિ પામે જે અભવ્ય અન્નાણી, એહવી જિનની વાણી. સે૨ યુગલ ચવી પહેલે દેવલોક, ભવ ત્રીજે સુર થાય; ચોથે ભવે વિદ્યાધર કુલ થયે, મહાબલ નામે રાયરે. સે૩ ગુરૂ પાસે દીક્ષા પાલીને, અણસણું લીધું અંતરે; પાંચમે ભવે બીજે દેવલોક, લલિતાંગ સુર દીપંતરે. સે. ૪.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
વિભાગ બીજે-પ્રીનું સ્થાન સંગ્રહ દેવ આવી છદ્દે ભવ રાજા, વાજંઘ ઈતિ નામ, તિહાંથી સાતમે ભવ અવતરીયા, યુગલા ધમે સુઠામરે. સે. ૫ પૂરણ આયુકરી આઠમે ભવ, સૌધર્મ દેવ લેગ; દેવતણી અદ્ધિ બહુલી પામે, દેવતણ વલી ભેગરે. સે. ૬ નવમે ભવે છવાનંદ નામા, વૈદ્ય થયે ચવી દેવરે; સાધુનું વૈયાવચ્ચ કરી દીક્ષા, લેઈ પાસે સયમેવરે. સે૭ વૈદ્ય જીવ દશમે ભવે સ્વર્ગ, બારસમે સુર હોય; તિહાં કણે આયુ ભેગવી પૂરૂં. બાવીસ સાગર જેરે. સે. ૮ અગીઆરમે ભવે દેવ ચવીને, ચકી ઓ વનાભરે; દીકખ લેઈ વશ સ્થાનક સાધી, લીધો જિનપદ લાભશે. સે. ૯ ચૌદલાખ પૂરવની દીક્ષા, પાલી નિરમલ ભાવરે, સરવારથ સિદ્ધ અવતરીયા, બારમે ભવે આવીરે. સે. ૧૦ તેત્રીસ સાગર આયુ પ્રમાણે, સુખ ભોગવી તિહાં દેવરે; તેરસમા ભવ કેરૂં હવે હું, ચરિત્ત કહું સંખેવરે. સે. ૧૧
દ્વાળ બીછ, (રંગ રસીયા રંગ રસ બને–એ દેશી) જંબૂદીપ સહામણું મનમોહના, લાખ જેયણ પરિમાણ- '
લાલ મનમેહના; દક્ષિણ ભારત ભલું તિહાં, મર અનુપમ ધર્મનું ઠાણ-લા. ૧ નયરી વિનીતા જાણયે, મળ સ્વર્ગપુરી અવતાર–લા નાભિરાય કુલગર તિહાં, મ, મરુદેવી તસ નાર–લાઇ ૨ પતિભકિત પાલે સદા, મ0 પિઉશું પ્રેમ અપાર–લા સુખ વિલસે સંસારનાં, મ સુર પેરે સ્ત્રી ભરતાર-લા. ૩ એક દિન સૂતી માલીયે, મ, મરુદેવી સુપવિત્ત–લા ચેથ અંધારી આષાઢની, મ૦ ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્ર-લા. ૪
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૦
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહન
તેત્રીસ સાગર આઉમે, મળ ભેગવી અનુપમ સુખ-લા સવરથ સિદ્ધથી ચવી, મ. સુર અવતરી કુખ-લા. ૫ ચૌદ સુપન દીઠાં તિસ્પે; મઠ રાણયે મઝિમ રાત-લાઇ જઈ કહે નિજ મંતને, મ. સુપન તણું સવિ વાત-લા. ૬ કંત કહે નિજ નારીને, મ. સુપન અરથ સુવિચાર-લાઇ કુલ દીપક ત્રિભુવન ધણી, મા પુત્ર હેશ્ય સુખકાર-લા. ૭ સુપન અરથ પિઉથી સુણી, મ૦ મન હરખ્યાં મરૂદેવી-લા સુખે કરે પ્રતિપાલના, મ૦ ગર્ભતણ નિતમેવ-લા- ૮ નવ મસવાડા ઉપરે, મ દિન હુઆ સાડા સાત–લા ચૈત્ર વદી આઠમ દિને, મ૦ ઉત્તરાષાઢા વિખ્યાત-લા. ૯ મઝિમ રાયણને સમે, મ. જો પુત્ર રતન્ન-લાઇ જન્મમહોચ્છવ તવ કરે, મ૦ દિશિકુમરી છપ્પન્ન-લાઇ ૧૦
ઢાળ ત્રીજી.
(દેશી-મચડીની ) આસન કંપ્યું ઇંદ્ર તણું રે, અવધિજ્ઞાને જાણ; જિનને જન્મમહત્સવ કરવા, ઇંદ્ર આવે જિહાં રાણીરે.
હમચડી. ૧ સુર પરિવારે પરિવર્યા રે, મેરૂ શિખરે લઈ જાય; પ્રભુને હવણું કરીને પૂછ, પ્રણમી બહુ ગુણ ગાયરે. હમ૦ ૨ આણી માતા પાસે મેલી, સુર સુરલેકે પહેતા; દિન દિન વધે ચંદ્રતણું પરે, દેખી હરખે માતારે. હમ૦ ૩ વૃષભ તણું લંછન પ્રભુ ચરણે, માતા પિતા તે દેખી; સુપનમાંહી વલી વૃષભ પહેલ, દીઠે ઉજવેલ વેષીરે. હમ૪
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીજે-પ્રાણુ સ્તવન સંગ્રહ.
તેથી માતપિતાએ દીધું. ઋષભકુમર ગુણુ ગેહા; પાંચસે ધનુષ્ય પ્રમાણે ઉંચી, સાવન વરણી દહારે. હમ॰ પ વીશ પૂરવ લખ કુંવરપણેરે, રહીયા પ્રભુ ઘરવાસે; સુમંગલા સુનંદાકુમારી, પરણ્યા ઢાય ઉચ્છ્વાસેરે. હમ૦ ૬ ત્યાસી લાખ પૂરવ ઘરવાસે, વસીયા ઋષભ જિષ્ણુ દો; ભરતાદિક સુત શત હુઆરે, પુત્રી દોય સુખ દોરે. હુમ॰ છ તવ લાકાંતિક સુર આવીને, કહે પ્રભુ તીરથ થા; દાન સંવત્સરી દેઇ દીક્ષા-સમય જાણ્યા પ્રભુ આયારે. હુમ॰ ૮ દીક્ષામહોચ્છવ કરવા આવે, સપરિવાર સુરિંદો; શિખિકા નામ સુદર્શનારે, આગલ વે નિરંદારે હુમ૰
ઢાળ ચેાથી.
( સુત સિદ્ધારથ ભૂપનારે-એ દેશી. )
ચૈત્ર વદી આઠમ નેરે, શિબિકાએ બેસી ગયા?,
;
ઉત્તરાષાઢેરે સિદ્ધાર્થ વન જિનચંદરે.
૧
ઋષભ સંચમ લીયે. ૧
અશાક તરૂ તળે આવીનેરૈ, ચ મુઠી કરે ચાર સહસ વડે રાજવી, સાથે ચારિત્ર તિહાંથી વિચર્યા જિનપતિરે, સાધુ તણે પરિવાર;
ઘરે ઘરે ફરતા ગેાચરીરે, મહીયલ કરે વિહાર રે. ૦૩ ફરતાં તપ કરતાં થકારે, વરસ દિવસ હુઆ જામ; ગજપુર નયરે પધારીયાર, દીઠા શ્રેયાંસે તામરે, વરસી પારણું જિનજીએરે, શેલડીરસે તિહાં કીધ; શ્રેયાંસે દાન ક્રેઇનેરે પરભવ શઅલ લીધરે, ઋ પ
લાચ; લીધરે. ઋ॰ ૨
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય દાહ,
સહસ વરસ લગે તપ તપી, કરમ કર્યા ચકચૂર; પુરિમતાલ પુરી આવીયારે, વિચરતા બહુ ગુણપૂરરે. ૪૦ ૬ ફાગણ વદી અગીઆરસે રે, ઉત્તરાષાઢા જાણ; અઠ્ઠમ તપ વડ હેઠલે રે, પામ્યા કેવલનાણરે. ૦ ૭
ઢાળ પાંચમી. (દુઃખ દેહગ દૂર ટળ્યાં રે–એ દેશી.) સમવસરણ દેવે મેલી રે, રીઉં અતિહિ ઉદાર; સિહાસન બેસી કરી રે, દિયે દેશના જિન સાર. ચતુરનર! કીજે ધર્મ સદાય, જિમ તુમ શિવસુખ થાય. ચતુર૦૧ બારે પરષદા આગળે રે, કહે ધર્મ ચાર પ્રકાર; અમૃત સમ દેશના સુણી રે, પ્રતિબૂઝયા નર નાર. ચતુર૦ ૨ ભરત તણું સુત પાંચસે રે, પિતરા સાતમેં જાણુ દીખ લીયે જિનજી કને રે, વૈરાગે મન આપ્યું. ચતુર૦ ૩ પંડરીક પ્રમુખ થયા છે, જે રાશી ગણધા ૨; સહસ ચોરાશી તિમ વલી રે, સાધુ તણે પરિવારચતુર૦૪ બ્રાહ્મી પ્રમુખ વલી સાહૂણી રે, ત્રણ લાખ સુવિચાર; પાંચ સહસ ત્રણ લાખ ભલા રે, શ્રાવક સમક્તિ ધાર. ચતુર૦૫ ચેપન સહસ પંચલખ કહી રે, શ્રાવિકા શુદ્ધ આચાર; ઈમ ચઉવિત સંઘ થાપીને રે, રાષભ કરે વિહાર. ચતુર૦૬ ચારિત્ર એક લાખ પૂર્વનું રે, પાળ્યું રાષભ જિદ ધર્મ તણે ઉપદેશડે રે, તાયો ભવિ જન વંદ. ચતુર૦ ૭ મક્ષ સમય જાણું કરી રે. અષ્ટાપદ ગિરિ આવ; સાધુ સહસ દશશું તિહાં રે અનશન કીધું ભાવ. ચતુર૦ ૮
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીને-પ્રકી સ્તવન સંગ્રહ. મહાવદી તેરશને દિને રે, અભિચીનક્ષત્ર ચંદ્રગ; મુગતે પહેલા રાષભજી રે, અનંત સુખ સંયોગ. ચતુર ૯
ઢાળ છઠ્ઠી. | (તાર તાર પ્રભુ મુજ સેવક ભણીએ દેશી.) તું જો તું જ કષભ જિન તું જ,
અલજ તુમ દરિસ કરવા, મહેર કરજો ઘણી, વિનવું તુમ ભણી,
અવર ન કે ધણું જગ ઉદ્ધરવા. તું. ૧ જગમાંહિ મેહને મેર જિમ પ્રીતડી.
પ્રીતડી જેહવી ચંદ ચકરા; પ્રીતડી રામ લખમણ તણી જેહવી,
રાત દિન ધ્યાન તિમ દરિશ તેરા. તું જે શીતલ સુરતરૂ તણી જિમ છાંયડી,
શીઅલ ચંદ્ર ચંદન ઘસારે; શીઅલી કેલ કપૂર જેમ શીઅલું,
શીઅલે તિમ મુજ મુખ તુમારો. તું મીઠડો શેલડી રસ જગ જાણીયે,
ખટરસ દ્રા મીઠી વખાણી; મીઠડી આંબલા શાખ જેમ તુમ તણી,
મીઠડી મુજ મને તિમ વાણું. તું ૪ તુમ તણા ગુણ તણે પાર હું નવિ લહું,
જ એક જીભે કિમ મેં કહીએ, તાર મુજ તાર સંસાર સાગર થકી, ...
ગણું શિવરમણ વરી જે તે ૫.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સાહ
કુલશ
ઇમ ઋષભસ્વામી, મુગતિગામી, ચરણ નામી સીસ એ, મરૂદેવી—નંદન દુ:ખનિકંદન, પ્રથમ જિન જગદીશ એ; મનરગ આણી સુખખાણી, ગાઇએ જગ હિતકરી, વિરાય લબ્ધિવિજય સેવક, પ્રેમવિજય આનંદ કરો. ૧
હર
(૯) આલેયણા વિચારભિત શ્રી આદિ જિન સ્તવન ઢાળ પહેલી.
( ચેાપાઇ )
શ્રી આદિસર પ્રણમું પાય, નાભિનદન મરૂદેવી માય; ધનુષ્ય પાંચસે ઉંચી કાય, વનીતા નયરી કેરા રાય. પ્રથમ તીર્થંકર ઋષભ જિષ્ણુ દૃ, જિન મુખ દીઠે અતિ આણું; તે તણા પાયે અનુસરી, પાપ આલેાઉં પરગટ કરી. ૨ ચિહું ગતિ માંહે ભમતા જેહ, કર્મ કુકમ કર્યાં વલી તેહ; તે સઘલાં તું જાણે સહી, પાપ પ્રકાશુ મુખે ગહુગહી. ૩ જલચર થલચર પંખી જીવ, સેાઇ હણ્યા મે કરતા રીવ; કર્મ બહુ આહેડા કર્યા, મૃગ મારેવા વનમાં ક્રિો ૪ કમે હાથ ધર્યો હથિયાર, રણમાં ચેાધ હણ્યા કેઇવાર; વિષ્ણુ અપરાધે દીધા ધાય, મેલ્યા પાપ તણા સમુદાય. પુર પાટણ પરજાલ્યાં ગામ, પાપ તણાં બહુ કીધાં કામ; ઉદર ભરેવા ખુબજ ાં, નરનારીને બંધન પડયા. ૬ કમે વન દાવાનલ ક્રિયા, સ્વામિ! કમ એણી પેરે કીયા; હંસ માર મૃગ મયગલ ઇમ્યા, તિણે કારણ દુરગતિએ ભમ્યા. ૭ માંકડ સે તાવડે નાખીયા, જીવ જાણી મેં નવ રાખીયા; વિષ્ણુ જાણી બહુ ચ'પીયા, તેણે ઉત્તમ કુલ નવ પામીયા ૬
૫
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ. ચાંચડ જૂએ બગાઈ જેહ, ચાંખ્યા માર્યા દુહવ્યા તે કીડી કંશુઓ નવિ ઉગર્યો, તેણે કારણે હું દુરગતિ ફર્યો. ૯ મકડા મારી ઘીમેલ, લીખ કાતરાં અને ચૂડેલ; ઉંદર ઉદેહી ને મસે, મારીને હું દુર્ગતિ વ. ૧૦ માખી ઈયલ અને અલસીયાં, મારી પાતિક કીધાં ઈસ્યાં; પરમ પુરૂષ વચને નવિ ડર્યો, તે જીવે દુ:ખ સબલો સહ્યો. ૧૧ ખાંડણ પસણ રાંધણ ઠામ, જલ ભરીયાં વાપરવા કામ; ભજન શયન છાશને ચંગ, ચંદુઆ નવિ બાંધ્યા રંગ. ૧૨ સંઝીરે પડિકમણે જાણ, વિણ ચંદુઆ જીવની હાણ, દેરાસર નવિ બાંધ્યાં સાર, નવિ પાલ્યો ઉત્તમ આચાર. ૧૩ મૃષા તણે મુઝ લાગ્યો પાપ, તેમ છયે જનઅર આપ; મંત્ર મૂલ બહુ કામણ કર્યા, લોભ પાપ ઘણું આદર્યો. ૧૪ ચારી વ્યસન કર્યો ઉલૂસી. પાપ કરવા ઉો ધસી; પરધન બાદ પાડીને લીયા, સ્વામી ! કર્મ ઘણું મેં કીયાં. ૧૫
દુ હા. સ્વામિ! ધર્મ ન જાણીયે, સુગુરૂ ન વંદ્યા પાય; સમતિ શીલ ન રાખીયે, તે ભવ એળે જાય. ૧
ઢાલ બીજી.
(હવે રાણી પદ્માવતીએ દેશી.) પરનારી સાથે રમે, નવિ ઈદ્રિય વાર્યા વેશ્યાગમન કીધાં સહી, સાત વ્યસન ન વાર્યો
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સં. પ્રભુજી પાતક છેડીયે, તું ઠાકુર માહરે, હું નિપુણે ગુરુહીણલે, તે પણ સેવક તાહરે. પ્રભુ ૨ પિષી પરગ્રહ મેલી, સ્વામી હું અજ્ઞાન; ધન ધરતીમાં ઘાલીયે, નવિ દીધું દાન. પ્રભુ ૩ દશના માન વિડીયા, વ્રત કીધાં ભંગ; જિનવર ધર્મ ઉથાપીયા, કીધે મિથ્થા સંગ. પ્રભુ ૪ મદિરા માંસ ન મૂકીયા, મધુ માખણ જેહ; કંદમૂલ ભક્ષણ કીયાં, લાગ્યા પાતક દેહ. પ્રભુ ૫ નિશિ ભજન નવિ વારીયાં, પીધે નીર અણગાલ્યો. અભક્ષ્ય અથાણાં મેં ભખ્યાં, જિન વચન ન પાલ્યો. પ્રભુ ૬ બાલક માય વિહીયાં, વચ્છ ગાય ન મેલી; પુરૂષ તુરંગમ માલીઆ, વૃષ નાખ્યા ઉમેલી. પ્રભુ૭ ગામ સુકાની હું થયે, બહુ દંડજ લીધા લોભ લગે બહુ મારીયા, આકરા કર કીધા. પ્રભુ ૮ મંદિર હાર કરાવીયા, કામે રસ વાદ્યો; ધન રમણ સંગે રમે, નવિ જન્મ આરહ્યો. પ્રભુત્ર ૯ આપ વખાણી આતમા, પરનિંદા કરતે મિત્ર શું માયા કેળવી, પાપે પેટજ ભરતે. પ્રભુ. ૧૦ ચતુરપણે ચાડી કરી બહુ લાંચજ ખાધી; વાગરી નીચ વરાવતાં, ગયા પાતક બાંધી. પ્રભુ. ૧૧ કૂડા તેલજ મેં કીયાં ઓછાં અધિક માપ, થાપણ પરની એલવી, પ્રભુ લાગ્યાં પાપ. પ્રભુજ ૧૨ માન ઘણે મન આણત, પર હાંસી કરે; પરહાણે અતિ હરખતે, ગુણ નવિ ઉશરતે પ્રભુ ૧૩
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીજો–પ્રકી સ્તવન સગ્રહ,
માત પિતા નવિ માનીયા, દેવ શ્રી જિન ધર્મ વિરાધીયા, પ્રભુ સાત ક્ષેત્ર વિસાચવ્યાં, ને
જ્ઞાન વિરાધ્યાં;
પુજ્ય ડ્રામ આવી કરી, બહુ પાતક માંધ્યાં. પ્રભુ૦ ૧૫
મેં
પાતક પ્રેાઢાં મેં
આપ
ગુરૂ ને ધર્મ, છાડા કર્મ. પ્રભુ૦ ૧૪
ૐ હૈ. કીચાં, લવતા સવારથ કારણે, કરતા પરની ઘાત,
હિંસાવાદ;
શેર
ઢાળ ત્રીજી.
( પામી સુગુરૂ પસાય?–એ દેશી. ) કીધાં કર્મ અંગાલરે, આરણુ ઈંટવા, નિભાડ અતિ પચાવીયાએ. ૧ કરસણુ વાડી બન્ન, વલી વૃક્ષ છેદીયાં, પુષ્પ પત્ર લ ચુટીયાંએ. ૨ ગાડાં હલ દ'તાલ, વેચ્યાં વાપર્યાં, મેં માળ્યાં બહુ આપીયાંએ. ૩ ભૂમિ ફેાડી દ્રહ કાજ,સાવર શાષીયાં,મચ્છ કચ્છવ બહુ મારીયાએ.૪ વિષ્ણુજ કુવણુજ જેહ, તેપણુ મેં કીયા, દંત ચામર નખ કેશનાએ. પ મેતિ મણિ ને શ’ખ, પ્રેમે પાષીયા, આગડ જઇને વ્હારીયાએ. ૬
ઢાળ ચેાથી.
( ચોપાઇ )
લાખ તણા કીધા વ્યાપાર, સાજી સાબુ સામલ ખાર; લૂણુ વલી અરણેટી વલી, વાર્યા મત ન રહી ઉજલી. ૧ મણુસલ તુલસી ને ધાડુડી, વણજ ન મૂકયા એકે ઘડી; વલી વિષયની વહેારી જાત, પાપ કામ કીધાં ટ્વીન રાત. ૨
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
મધ માખણ ને ટંકણખાણ, ઈણ વણજે થયો બહુ ભવહાણ, દુપદ ચપદ લેઈ વેચત, પાપ કરતે ઉજમહતો. ૩ લેહ વણિજ કહ્યો જિન! જેહ, મેં પણ આદરીયે જગ એહ, લેઢાનાં વેચ્યાં હથિયાર, ન કર્યો પાપ તણેય વિચાર. ૪ સન્યાં અન્ન મેં વહાર્યા સહી, ભરડ્યાં ખાંડયાં મન ગહગાહી ઘાણી તિલ પીલાવ્યા જાણ, નવિ રાખી મેં જિનવર આણ. ૫ અનર્થ દંડ ન વા આ૫, હાંસી કરતાં લાગ્યાં પાપ; ચેરી વસ્તુ લેવાને ધસે, પાપ કરતે અતિ ઉડ્યુ. ૬ દેય ઘડી સામાયિક તણી, તે મેં નવિ કીધી આપણ; પાપતણું ગુંચ્યાં જંજાલ, ક્રોધે પુન્ય કર્યો વિસરાલ. ૭ દેસાવગાસિક દશમો વ્રત, તે મેં નવિ રાખ્યો પવિત્ર પૌષધ એક ને પ્રેમ કર્યો, હા હું તે દિન રચણ ફર્યો. ૮ સાધુ સાધ્વી શ્રાવક સોય, શ્રાવિકા ભગતિ ન કીધી કેય; મન શુદ્ધિ નવિ દીધે દાન, તો કેમ લખમી લહું નિધાન. ૯ તીરથ ભૂમે ન ચાલી ગયે, નાટક જેવા ઉભો રહ્યો; અસતીષ કર્યા મેં બહુ, તે જિન ! પાતક જાણે સહુ. ૧૦
ઢાળ પાંચમી. (નમોરે નમે શ્રી શત્રુંજય ગિરિવર-એ દેશી.) ઈણિપણે પાપ કર્યા બહુ પ્રેમે પંચની વાત નજાણી રે, ભવ અનંત ઈણ પરે હાર્યા, ન સુણી જિનવર વાણી રે. ઈણિ૦૧ ત્રિભુવનતારણ તુઝ વિણ દુજ, અવર નહિ કોઈ સ્વામી રે; તો છોડે તે હું પ્રભુ બુર, કરે કૃપા શિરનામી રે. ઈણિ૦૨ રાય પ્રદેશ ને પણ રાખે, ધન્ય કેશી જગજી રે; તું તો તીર્થકર પ્રભુ પહેલે, ત્રણ ભુવનને દી રે. ઈણિ૩
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ. ત્રિશલાનંદન વીર મનહર, ચંડકેસીયે તાર્યો રે; શાંતિનાથ પ્રભુ તણું જીવે, પારે ઉગાર્યો રે. ઇણિ૦૪ હું શરણે પ્રભુ આવ્યું તાહરે, તો તે કરવી સારો રે; સકલ પાપ તો ભય ટાળી, ઉતારે ભવ પારે રે. ઈણિ ૫ વિનતિ કરતાં કરૂણું આવી, તે પ્રભુ ઠાકુર માહરે રે; સકલ પાપત ક્ષય કીધે, તું જગ મેટ દાતારો રે. ઈણિ૦૬ પૂરવ પુન્ય તણો અંકુરે, પ્રગટ થયે મુજ આજે રે; શેત્રુજે સ્વામી નયણે નિરખ્યાં, તે મુઝ સરીયાં કાજે રે. ઈણિ૭ સંવત સેલ બાસઠા વરશે, શ્રાવણ સુદ દિન બીજી; ત્રંબાવટી નયરી જિન સાખે, પાપ પખાળી જી રે. ઈણિ૦૮
ક લ શ તું તરણતારણું દુ:ખ નિવારણ, સ્વામી આદિજણુંદ એ, પ્રભુ નાભિનંદન નયણ નિરખ્યા, હુઓ અતિ આણંદ એક તપગચ્છ ઠાકર વચન ચાકર, વિજયસેનસૂરીસરતણા. સાંગણ તણો સુત ત્રીષભ બોલે, પાપ આલેયાં આપણાં. ૧
(૨) શ્રી અજિતનાથ જિન સ્તવનો.
(હમ મગન ભયે પ્રભુબાનમેં—એ દેશી.) દયાનમાં ધ્યાનમાં ધ્યાનમાં, તરૂં નામ ધયું મેં ધ્યાનમાં ભવસર સહસ મથન તુજ અભિધા, સમજી ગયો હું સાનમાં. તરૂલ જ્ઞાનકુલિશ સમતા શચી નાયક, બેઠે ચિત્તવિમાનમાં તારૂં ૨ વિષય વિષમ વિષતાપ નિવારી, જેમ સુધારસ પાનમાં તેj૩ બહિરાતમ ભયે અંતર આતમ, લીને વિશદ ગુણજ્ઞાનમાં રે
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર તવનાદિ કાવ્ય સહિ. અશુભ કરમ છિન એકમેં છૂટે, દેવાતા ધ્યેય સંતાનમાં તરૂપ ખિમાવિજય જિન વિજયાનંદન, સમરું આનપાનમાં. તારૂં ૬
(એ તીરથ તારૂ –એ દેશી.) અજિત જિનેસર આંખડી પ્યારી,મહી અમર નરનારી રે;
- જિનવર જયકારી. કરૂણું શાંતિ સુધારસ કયારી, ઉપશમ રસ ભરી ન્યારી રે. જિ. ૧ અંજનવિણુ મંજુલતા ધારી સેહે મધુકરસે અતિ સારી રે; જિ રાગ વિના રેખાંકિત નીકી, અનુપમ ટીકી જયાં કીકી રે. જિ. ૨ પૂર્ણતા મગ્નતા થિરતા લીની, પર આશાએ નહિ દીની રે, જિ. નિ:સ્પૃહનિરભય સમતા ભીની, બાર પરષદ પાવન કીની રે. જિ. ૩ સૌમ્ય સુભગ સુંદર ભાગી, દેખતહી રઢ લાગી રે, જિ. આજ અપૂર્વ દિશા મેહે જાગી, જ્ઞાન ટકેરી વાગી રે. જિ૦ ૪ જિતશત્રુ–નંદન ચંદન વાણી, ધન્ય ધન્ય વિજયાદે રાણી રે, જિ. • ગજલંછન કંચનવન કાયા, ખિમાવિજયજિન પાયા રે. જિ૫
(૩). (દુઃખ દેહગ દૂર વ્યાં રે–એ દેશી.). શુભ વેલા શુભ અવસરે રે, લાગે પ્રભુશું નેહ, વાધે મુજ મન વાલહા રે, દિન દિન બમણો તેહ,
અજિત જિન! વિનતડી અવધાર. મન મારૂં લાગી રહ્યું છે, તુજ ચરણે એક્તાર. અજિત ૧ હિયડુ મુજ હજાઉં રે, કરે ઉમાહે અપાર; ઘડી ઘડીને અંતરે રે, ચાહે તુજ દેદાર, અજિત ૨
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૧૦૧
મીઠે અમૃતની પરે રે, સાહિબ! તારે સંગ; નયણે નયણ મિલાવતાં રે, શીતલ થાયે અંગ. અજિત ૩ અવશ્યપણે એક ઘડી રે, જાયે તુજ વિણ જેહ; વરસા સે સમ સાહિબારે, મુજ મન લાગે તેહ. અજિત ૪ તુજને તે મુજ. ઉપરે રે, મહેર ન આવે કાંય તે પણ મુજ મન લાલચું રે, ખિણ અલગું નહિ થાય. અજિત ૫ આસંગાયત આ૫ણે રે, જાણીને જિનરાય! દરિશન દીજે દિન પ્રતિ રે, હંસરતન સુખ થાય. અજિત ૬
(૩) શ્રી સંભવનાથ જિન સ્તવનો.
(ધર્મ જિનેસર ગાઉં રંગશું—એ દેશી) સેનાનંદન ચંદન અભિન, શીતલ સરસ સુગંધ, સોભાગી. જિતારિ ગૃપકુળ નંદનવને, પુણ્ય ઉદય દઢ બંધ, સેવ સેના૧ અવગુણ માખી અંગ ન આભડે, સુંદર કેમલ છાય; સે. ક્ષણમાંહિતાપ શમાવે પાપનો,ચારસેં ધનુષ્યની કાય. સ. સેના- ૨ ગુણગણ પરિમલ મોહિત મુનિવરા,સુરનર નાMિદલીન;સો. વિષમવિષયવિષમિથ્યાવાસની,વરજિત અનુભવ પીન.સૌ સેના૦૩ દેશના વાસન પવન પ્રસંગથી, દુરિજન સજજન થાય; બહિરાતમ અંતરઆતમ થઈ, સિદ્ધ સમાન ગણાય. સેવસેના ૪ પુણ્યવિલાસી પાટણ શહેરમાં ખિમાવિજયજિન રૂપ;સો નિરખે હરખે ફેફલીયાવાડે, ભક્તિમાંનવરૂપ. સ. સેના ૫
(૨) મન મેહન લાગે છેલડીજી, તુમારી મુદ્રા મોહન વેલડીજી; સહસાણ ઇંદ્રા તુજ મુકા, સમજેતા જગ સહુ મેલડી તુ
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨. શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના કાવ્ય સંદેહ. દેખી પ્રગટ ભઈ શુચિ સરધા, માનું મૂરતિ ગુણવેલડીજી. તુલ જે જગ શાંત રાગ પરમાણું, મલી મુદ્રા ઘડી તેવડીજી; તુ તુજ સમજે જગરૂપ ન બીજું, તિણે માનું પરમાણું જેવડી છે. તુવેર પદ્માસન મુદ્રા પ્રભુ વાણી, સુણત મધુરશી શેલડીજી; તુo દ્રાખ મધુર રહેતી વનવાસૅ, અમૃત સગ મહેલડીજી. તુ ૩ સાકર નિજ મુખ તરણુ લેવી, જિણે નથી મધુરતા એવડી; તુo એહ મિઠાઈરસ અનુભવતાં, ભવથિતિ ઘટાડે વહેલડીજી. 1૦૪ સંભવજિન મુદ્રા જે નિરખે, તે સંપદા પાવે બેવડીજી; તુ શ્રી શુભવીરવિજય શિવ હેતે, નિત ઉઠી નમે સહુ પહેલડીજી. તુ૫ . (૪) શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન.
(૧) ( અનંતવિરજ અરિહંત-એ દેશી.) અભિનંદન જિનરાજ સુણો મુજ વિનતિ,
વિષયાસંગી જીનકે પાપ કર્યો અતિ; મેહની કમની સ્થિતિ ઉત્કૃષ્ટ જે ઉંચી,
સ્થાનક તેહનાં ત્રીશ સેવ્યાં મેં મનરૂચિ. ૧ જળમાં બોળી શ્વાસ નિરોધી ત્રસને,
વાધર વીંટી શીશ મેઘર મુખ દેને, મુખ દાબી ગળે ફાંસે દેઈ જીવને,
| હણતાં બાંધ્યો મોહ મહા નિર્દયપણે. ૨ હણવા વાંછયું બહુ જનના અધિકારિનું,
કાર્ય કર્યું નહિ ગ્લાન તથા નિજસ્વામિનું ધર્મ વિષે ઉજમાળને ભ્રષ્ટ કરી હસ્ય,
જિન અરિહાના અવગુણ કહેવા ઉલ. ૩
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો-ચાવીશી સંગ્રહ આચારજ ઉવજઝાયની નિંદાયે રહ્યો,
ન્યાય મારગ ઉમાર્ગ નિમિત્તાદિક કહ્યો તીર્થ ગચ્છના ભેદ કરાવ્યા કદાગ્રહી,
દેખી જ્ઞાની જ્ઞાન પ્રક્રેષ ધરું વહી. ૪ જેહથી જ્ઞાન શેભા લઈ તેહને દુભવ્યા,
| માયા કપટે દેષ પિતાના પવ્યા; જેથી જ્ઞાન પૂજા લહી અવજ્ઞા તસ કરી,
ઋદ્ધિવંત મદવંતશું પ્રવચન ઉચ્ચરી. ૫ સામા પૈર ઉદેર્યા વિશ્વાસ ઘાતીયાં,
મિત્રાદિકની સીશું કામે વ્યાપીયાં; જેણે ધનાઢન્ચ કર્યો તેનું પણ ધન રહે,
અણદેખતો દેખ પેપ્યું મુખ ઈમ કહે. ૬ સંયત થઈ કરી પંચ વિષય સુખ પોષણ,
બહુ મૃત તપ વિણ કીધી તેહની ઘોષણા; બ્રહ્મચારી વિના બિરૂદ વહ્યો બ્રહ્મચારિ,
કુમાર અવસ્થાતીત કહ્યો કુમરપણે. ૭ અગ્નિ દીપાવી ગામ નગરાદિક બાળીયાં,
પોતે આચરી પાપ બીજા શિર ઢાળીયાં; ગ્રામ નગરના નાયકનો વધ ઈચ્છીયે,
અતિ સંકલેશે આતમતત્વ ન પ્રીછીયે. ૮ ત્રીશ બોલ એમ સેવી મહા માહે ર,
_શુદ્ધ દશા નિજ હારી પરભાવે મ; ક્ષમાવિજયજિન રાજભક્તિ જે ચિત્ત ધરી,
જ્ઞાનચરણ નિજ ફરસિત ઉત્તમપદ વરી–૯
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનૈન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સદાન
(૫) શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવના. (૧) ( બંધ સમય ચિત્ત ચેતીયે—એ દેશી. )
દિલરજન જિનરાજજી, સુમતિનાથ જગસ્વામી; સલૂણા॰ જગતારક જગહિતકરૂ, ભવિજન મન વિસરામી. સલૂણા૰૧ મુજ ચિત્ત લાગ્યું તુમ થકી, કિમ રહેા ન્યારા દેવ; સ સમરથ જાણીને સહિમા, કીજીયે પદકજ સેવ. સ॰ મુ॰૨ દાયક નામ ધરાવીને, વળી ધરા કૃપણુતા દેષ; સ૦ ન વધે જગ જશ ઇમ કર્યા, તિણે પ્રભુ દીજે સતાષ. સ॰ મુ૦૩ કરૂણાસાગર દીજીયે, રત્નત્રયી અભિરામ; સ૦ લલચાવીને આપતાં, જલદ હુઆ જૂ શ્યામ. સ॰ મુ૦૪ તાર્યા તુમે કેઇ જીવને, અપરાધી સુખી કીધ; સ૦ શિવસુખ આપ્યું. ભક્તને, તેણે તમને શું દીધ. સ॰ મુ૦ ૫ એકથી દૂર રહેા વિભુ, એકને ઢીએ સુખસાજ; સ ઇમ કરતાં તારકપણું, ન રહે ગરીબનિવાજ. સમુ૦ ૬ સે વાતે એક વાતડી, સુણો
ત્રિભુવનનાથ; સ અમૃત પદ ટ્વેઇ રંગને, તારો ઝાલી હાથ. સ॰ મુ૦૭
૧૦૪
( ૨ )
(તુ તે પાક પદ મન ધર હૈ। – એ દેશી. )
સાચા દેવ ભજન મન કર હા, હા સલુણી સહિયાં શિવ ગવા વર જિનવર હા, હોરી ખેલઇયાં માર્કનૢ વનકી કુંજ યુગલમે, લમે... રસ કેકિલ વર હો; હા॰ એહ વસંત તેા વિરહ જગાવે, લેાક ગાવે દેવ હરિહર હો. હો॰ ૧
2
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ -
૧૦૫
સોય વસંત કમાવી ખેલે, વિષ ભારત અમૃત જર હો, હો સંત પ્રસંત વસંત ખેલાઉં, કેચુઆ અનુભવ રંગ ધર હો. હોટ ૨ અબીર ગુલાલ સે રાગ ઉડાના, કાંસ તાલા ભાવના રસ હો હો. જિનગુણરાગ ફાગ મુખ ગાના, તંતી તાના ધ્યાન લહર હો. હોટ ૩ * ગુણ સંવેગ મૃદંગ બજાઉં, આનંદિત ચિત્તરસ ઝરે હો; હો. સમતા સંગ સો ગંગ પ્રવાહ, તિહાં નહી મનમલ હર હો. હો. ૪ સુમતિનાથ પ્રભુ પંચમ જિનવર,પૂજનનિચિત્ત હિતકર હો હો... કેતકી જાય ગુલાબ ચંપલી, સહુ પહેલી પૂજે સુખકર હો. હોટ ૫ ચાર પાંચ સાત આઠ નિવારી, એક દે તીન તેવીસ દૂર હી હો. તેરમું ત્રાસી સત્તર વાસી, વીસ નાસી દૂર પન્નર હો. હો. ૬ ચુંની ચુંની કલિયા ફૂલકી માલા, ઠવી કંઠે ભદધિ તર હો હો. સાંઇશું હો હોરી ખેલત પાવે, શુભવીર ચિદાનંદ ઘર હો. હો. ૭ (૬) શ્રી પદ્મપ્રભ જિન સ્તવન.
(૧) (મેરે સાહિબ તુમહી હે–એ દેશી.) સકલ મંગલ પદ સદન જે, પદ્મપ્રભ જિન પૂજા; ત્રિભુવન પતિ તુજને તજી, દિલ કુણ કરે છૂજા. સ. ૧ આજ્ઞા એક પ્રભુત, સવિ કામના સાધે; બીજું શું ગાંઠે બાંધીયે, ચિંતામણિ લાધે. સ૨ આણ જે એહની ઉત્થાપશે, માનવ મતિહીના; તે ઉંચા કેમ આવશે, દુ:ખ દેખશે દીના. સ. ૩ સેવે જે છે મને, ચરણ ચિત્ત લાઈ; નરનારી જિન નિત્ય નમે, ધન્ય તેની કમાઈ. સ. ૪
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૬
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ
વાચક ઉદયની - વિનતિ, પરિકર ને પૂરે મહારાજ લેજે માની ને, સદા ઉગતે સૂર. સ. પ (૭) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ જિન સ્તવને
- (૧) ( જિનજી! ચન્દ્રપ્રભ અવધારે કે–એ દેશી) પ્રભુજી સાતમે સ્વામી સુપાસ, સેવાકર શોભતા રે લોલ; વ્હાલાજી પાટણમાંહી પ્રસન્ન, ભય સવિ થોભતો રે લોલ. ૧ પ્ર. મુખમટકે સુરનારી, લીયે નિત્ય ભામણું રે લોલ; હા. પૃથ્વીનંદન નિશદિન, નયન કરાવે પારણાં રે લોલ. ૨ પ્ર. દેલતદાયી દેદાર દીઠે, દિલ ઉદ્યસે રે લોલ;
હા, દિનકર દરિસન દેખી કે, ચકવા ચિત્ત હસે રે લોલ. ૩ પ્ર. પઈડ્ર નરેસર પુત્ત કે, પવિત્ર ગુણે ભર્યો રે લોલ;
હા. સ્વસ્તિક મંગલ મૂલ, પગે લાંછન ધર્યો રે લોલ. ૪ પ્ર. કુંડલ મિષ રવિ ચંદ, રહ્યા કરે વિનતિ રે લોલ; હાપરહિતકર નિકલંક, કરે અમ જિનપતિ રે લોલ. ૫ પ્ર. તુમ સમ દૂજે દેવ, જગતમાં કે નહિ રે લોલ; હા. સ્વયંભૂ રમણ સમાન, ઉદધિ બીજે નહિ રે લોલ. ૬ પ્ર. મહામંડલ નભમંડલ, કુણ અંગુલિ મણે રે લોલ;
હા. તુમ ગુણ પડલ પ્રમાણે, કેવલિ વિણ કુણ ભણે રે લોલ. ૭ પ્ર. બહુ ગુણ રાત્રી માતા, મુજ જીહા લવે રે લોલ; બહા, ભર દરિયાનું નીર, અંજલિયે જિમ મેવે રે લોલ. ૮ પ્ર. કાલા ઘેલા બોલ, બાલકના સાંભલી રે લોલ; હા મોટા મહિમા નિધાન, ખમે જિમ માવડી રે લેલ,
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૭
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવને સંપ્રહ. પ્રહ સંમતિ સુખડી ચાખી, હું લાલચી રે લોલ,
હાવિરચું નહિ ક્ષણ માત્ર, કેવલ કમલા રૂચિ રે લોલ. ૧૦ પ્રહ આપ્યા વિણ શિવરાજ, કહો કેમ છૂટશે રે લેલ; હાઇ ખિમાવિજયજિનવિજય, મને રથ પૂરશે રે લોલ. ૧૧
' (૨) (પ્રભુ તુંહિ હિ તેહિ તૃહિ, તુહિ ધરતા ધ્યાન –એ દેશી.) શ્રી સુપાસ જિણું તાહરૂં, અકલ રૂપ જણાય રે; રૂપાતીત સ્વરૂપવંતે, ગુણાતીત ગણાય રે,
યંહિ કયુંહિ કયુંહિ કયુંહિ, તા૨ના રે તું હિ રે. ૧ તારના તંહિ કિમ પ્રભુ, હદયમાં ધરી લોક રે, ભવ સમુદ્રમાં તુજ તારે, એ તુજ અભિધા કરે. કયું- ૨ નીરમાં દતિ દેખી તરત, જાણયું મેં વામ રે, તે અનિલ અનુભાવ જેમતેમ, ભવિક તાહરે નામરે, યંહિ યુહિ યુતિ યુહિ, તારના રે તેહિ રે. કયું. ૩ જેહ તનમાં ધ્યાન દયાયે, તાહરૂં તસ નાશ રે; થાય તનુને તેહ કિમ પ્રભુ, એહ અચરજ ખાસ રે. કયું૪ વિગ્રહનો ઉપશમ કરે તે, મધ્ય વરનો હોય રે, તિમ પ્રભુ તમે મધ્ય વરતી, કલહ તનુ શમ જેય રે. કયું. ૫ તુમ પ્રમાણ અલ્પ દીસે, તે ધરી હદિ ભવ્ય રે; ભાર વિનું જિમ સીધ્ર તરીકે એહ અચરજ નવ્ય રે કર્યું. દ મહાપુરૂષ તણે જે મહિમા, ચિતત્યો નવિ જાય રે, ધ્યાન ઉત્તમ જિનરાજ કેરે, પદ્યવિજય તિણે ધ્યાયરે કર્યું. ૭
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંe. (૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સ્તવને
થિ !
(રાગ-આશાવરી, મનમાં આવજેરે નાથ–એ દેશી.) મુજ ઘટ આવજો રે નાથ! કરુણા કટાક્ષે જોઈને, દાસને કરજે સનાથ. મુ. ૧ ચંદ્રપ્રભ જિનરાજીયા, તુજ વાસ વિષમે દૂર; મળવા મન એલજે ઘણો, કિમ આવીયે હજુર. મુ. ૨ વિરહ વેદના આકરી, કહી પાઠવું કુણ સાથ; પંથી તો આવે નહિ, તે મારગે જગનાથ. મુ૩ તું તે નીરાગી છે પ્રભુ, પણ વાલ મુજ જેર; એક પછી એ પ્રીતડી, જિમ ચંદ્રમાને ચકર. મુ૪ તુમ સાથે જે પ્રીતડી, અતિવિષમ ખાંડાધાર; પણ તેહના આદરથકી, તસ ફળ તણે નહિ પાર. મુ. ૫ અમે ભક્તિ ગે આણશું, મન મંદિરે તુમ આજ; વાચક વિમળના રમશું, ઘણું રીઝશે મહારાજ, મુ. ૬
(૨) (મારું મન મોહ્યું રે શ્રી સિદ્ધાચલે રે–એ દેશી.) ચંદ્રપ્રભની કરતાં ચાકરી રે, ચાકર ઠાકર હોય; સેવકને કરે આપ સમેવડે રે, સાહિબ સેવુંરે સોય. ચં. ૧ ધ્યાતા ધ્યેયપણું જ્યારે ઘરે રે, પ્રભુને વધે તેમ પ્રતાપ; આપ સરીખા આખર તે કરે છે, જે ત્રિભુવનને હરે તાપ. ચં૦ ૨ સેળ કલાકેશશિર શોભતે રે, પામી પુનમ કેરી રાત, ક્ષેત્ર સંખ્યા તે અજુઆલું કરે છે, વિશ્વ જાણે છે એ વાત. ચં૦ ૩.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૧૦૯
ત્રણ ભુવનનું તિમિરનિવારવા રે, અદ્ભુત જેહને ઉદ્યોત; . . ચંદ્ર લંછન મિસે સેવે તેને રે, જાણી જિનની ઝગમગત.ચં૦૪ અષ્ટમ જિનવર આઠકમતરે, પલકમાં છેડા પાસ; નિત્ય ઉદય ગુણે કરીનિરમલો રે, અવિચલ જેનો ઉજાસ. ચં. ૫
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ જિન સ્તવને.
(તે દિન કયારે આવશે–એ દેશી.) રે મન પિપટ! ખેલીયે, જિનશાસન બાગે, કામિની નયન કબાન કી, જિહાં ચિટ ન લાગે. રે મન૧ મહ ચીડી ઘાતક ફરે, મિથ્યાવાસન ગહને; કેપ સિંચાણો કર ગ્રહે, તું તો નાહિ પિછાને. રે મન ૨ માન છડી મોટી લીયે લેહક પલ લંગાવે; તુજને પકડી બાપડા, માયા જાલમેં લાવે. રે મન ૩ આણુવ્રત મહાવ્રત વરતરૂ, બાર ભાવના વેલિ, પંચા ચા૨ સુ કુ લ ડાં, સમ સુખ ફલ કેલિ. રે મન, ૪ ધર્મ શુકલ દેઉ પાંખમેં, ઉડી નિજ ઘર બેસે; રામાનંદન નિત જપ, જિનવર જગદીશ. રે મન ૫
(મેરે સાહિબા તુમહી હે – એ દેશી.) સુવિધિ જિણુંદ મેરે મન વચ્ચે, જેસે ચંદ ચકોરા; જેમ ભ્રમરશું કેતકી, જેસે મેઘને મેરા. સુ. ૧ એસે પ્રભુને આશકી, જિમ કમલ પતંગ; ચરણે ચિત્ત લાગી રહ્યો, મૃગ રાગ તરંગ. સુ. ૨ ત્રિવિધ તન મન વચનમેં, સેવક તેરા તિન જગતમાં તુમ બિના, ટારે કેણુ ભાવ ફેરા, ૦ ૩.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧.
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
ચિત્ત ચાહે તુજા-ચાકરી, રૂ૫ ચાહે નયના મન તલસે તુમ મિલનકું, શ્રવણ ચહે વયણ. સુ. ૪ મુનિજને જાકે નામસેં, આનંદપદ પાવે; ઉદય સદા સુખ હેત હે, પ્રભુ નામ પ્રભાવે. સુ૫
(વિમલા ચલ વિમલા પ્રાણી–એ દેશી) ગુણવંત સલુણા સ્વામી, પરમાતમ આતિમ રામી; જડ ઇંદ્ર ભાગ વિરામી. હે દેવ-દેવમાં દેવ નગીનો ૧ રામા સુત પર્હુત દેવા, કરતા પ્રભુ ચરણની સેવા અમરાભિધ સફલ કરવા,
હે દેવ—દેવ૦ ૨ પ્રભુ બ્રહ્મા વિષ્ણુ કહાવે, જિન શંકર નામ ધરાવેં; જોગીશ્વર ગુણચિત ધ્યા.
હે દેવ–દેવડ ૩ મુજને સમરણની ઈહા. જીહાં ગુણસ્તુતિ ધન દોહા નિરંજન નાથ નિરીહા.
હે દેવ-દેવ૦ ૪ તે કહુવિધ સાંઈ સમરીએ એક પખે નેહ ન ધરીએ; કિમ પ્રીત પરાણે કરીએ.
હે દેવ—-દેવ. ૫ એક પખે નેહ જે ધરતા, કેકી ઘન ટહુકા કરતા; વન કેતકી ભમર સમરતા.
હો દેવ–દેવ૬ એ પ્રીતની રીત તે ખેટી, બેહ જણ મન મલતી કોટી; તે પ્રેમની વાત છે મોટી.
હે દેવ–દેવ ૭ જગ સ્વારથિયા સંસારી, દેઈ પ્રીતેં પણ ધન હારી; વિતરાગની વાત તો ન્યારી.
હે દેવ- દેવ ૮ તિણે પ્રીત પરાણે કરશું ભગતે ખેંચીને મલશું; જિમ લેહચમક તિમ હલશું.
હે દેવ-દેવ, ૯
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીજો–પ્રકીષ્ણુ સ્તવન સંગ્રહ.
પણ મલવે વિરહ દઝાવે, અણુમલવે ચિત્ત મુંઝાવે; તિહાં કે!ઇ ઉપાય બતાવે.
હા દેવ—દેવ૦ ૧૦
શિવ લેશ' દુ:ખ દાય નાંખી, સુવિધિજિન ચિત્તમાં રાખી; શુભવીર વચન રસ શાખી.
૧૧૧
હા દેવ-દેવ૦ ૧૧
૧૦) શ્રી શીતલનાથ જિન સ્તવન.
(૧૦)
(૧)
(મારે દીવાલી થઇ
આજ—એ દેશી. ) મુજ મનડામાં તું વચ્ચેા રે, જયું પુષ્પામાં વાસ રે; અળગા ન રહે એક ઘડી રે, સાંભ રેસા સા સા સ. તુમશુ રગ લાગ્યા, રંગ લાગ્યો સાતે ધાત. તુ॰ રંગ લાગ્યો શ્રી જિનરાજ, તુ॰ રંગ લાગ્યા ત્રિભુવન નાથ. તુ॰ ૧ શીતલ સ્વામી જે દિને રે, ક્રીડા તુજ દેદાર રે; તે દિનથી મન માહરૂં, પ્રભુ લાગ્યું તાહરી લાર. તુ॰ ૨ મધુકર ચાહે માલતી હૈ, ચાહે ચંદ ચકાર રે; તિમ મુજ મનને તાહરી, લાગી લગન અતિજાર. તુ॰ ૩ ભરે સાવર ઉલટેરે, નદીયાં નીર ન માય; તા પણ જાચે મેઘકું કે, જેમ ચાતક જગમાંય તુ॰ ૪ તેમ જગમાંહિ તુમ વિના રે, મુજ મન નાવે કાયરે; ઉદય વઢે પદ સેવના રે, પ્રભુ દીજે સનમુખ હાય. તુ॰ પ
(૧૧) શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન સ્તવન,
( ૧ )
ખ્યાતા થકા—એ દેશી )
( અરિહંત પદ
શ્રી શ્રેયાંસ સાહિબ સુણા, હું અરજ કરૂં છું જેહા ૨, માન ગાલે જે મેાહનું, તુજ વિષ્ણુ નવિ દીઠી તેડો રે. શ્રી ૧
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૨
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ,
મેહ રાજાએ મેલીયા, આપ મનવા આણ રે; યુવતી રૂપે મહા જાલમી, પાયક પરમ સુજાણ રે. શ્રી. ૨ ખું છું અમે સહુ તેહનું, કેઈ ન ખડે કાર રે; સુરપતિ નરપતિ સહનરે, આ તસ અધિકારો છે. શ્રીટ ૩ કહ્યું ન થાયે કેહનું, હરિણાક્ષી કરે સે હાય રે, ત્રણ ભુવનમાં તેહનું, કથન ન લેપે કોય ૨. શ્રી ૪ પરે પરે તેણે પરાભવી, દેવ ર્યા સહુ દાસે રે; હરિહર બ્રહ્મ સારીખા, પલક ન છોડે પાસે છે. શ્રી ૫ દેવ ગુરૂ ધર્મ હવે, ગાયું તેનું ગાય રે; રાજી એહને રાખવા, અનેક કરે તે ઉપાય છે. શ્રી. ૬ ચોસઠ સહસ ચકી કેડે, ઇંદ્ર કેડે કહી આઠ રે; એક બે ચાર અનેકને, અનેક કરે તે ઠાઠ રે. શ્રી ૭ આણજ તેહની ઉત્થાપવા, એકજ તું અરિહંતે રે, સમરથ આ સંસારમાં, ભેટ્યો મેં ભગવંતો છે. શ્રી. ૮ માન મેડીને મેહનું. હેજે રાજ હજુર રે; ઉદય કહે હું આવીયે, આપ બેધિ સનર . શ્રી ૯ (૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવને.
(૧) (મોહ મહિપતિ મહેલમેં બે–એ દેશી.) ચંપા બાગની ચંપા વાસસી, ચંપા તરૂ વિસરામ; લલના દુરિત કંપા છે પુરી ચંપા, નાથજી વાસુપૂજ્ય નામ
રંગીલે રાતે વાન છે હા, અહે મેરે લલના રાતે વાને, જીત્યા છે રંગ. રંગીલે૧
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલે–ચોવીશી સંગ્રહ
માત જયા વસુપૂજ્ય પિતા, નંદન ચંદન વાસ; લ૦ સિત્તેર ધનુ તનુ માન પ્રભુકો, જન્મ શતતારા કુંભ રાશ. ૨૦ ૨ લંછન ગત લંછન વર મહિષ, દીક્ષા એક ઉપવાસ લ૦ ષટપદ વૃત્તિ ષટ શત સાથે, ચંપાપુરી કેવલનાણ વિલાસ. રં ૩ અપુનરાવૃત્તેિ અમૃત વહૂકે, તિલક કર્યો એ ભાલ લ૦. માનું સ્વયંવર સમવસરણમે, વિસ્તારી વિવાહ દેવ રસાલ. રં૦ ૪ ઝાણુતર લગનાંતર કાલે, છેક ફલેક અનેક; લવ ગામ ગામ વિચર્યા ઓચ્છવલેં, અતિશય ભૂષણ અતિરેક. ૨૦ ૫ આષાઢ ચઉદશ ઉજજલ લગને, ઝા શિવહૂ હાથ; લ’ સાદિ અનંત પદે ઘરવાસે, સુખમેં વસિયા નિરંજન નાથ. ૨૦ ૬ દુગ ઉપગી તાલ બજાવત, હરી અખંડ ખેલાત, લર મગન સદા સુખ લહેરમાં સ્વામી શુભવીરોમેનિત રોહિણી તા.૨૭
(૨)
(એ તીરથ તારૂ–એ દેશી.) વાસુપૂજ્ય જિન ત્રિભુવનસ્વામી, મેં તો પુત્યે સેવા પામી રે;
શિવપુરના વાસી. મુજ મનમંદિર અંતરજામી, આવી વસે શિવગામી રે શિવ૦૧ અહોનિશ સાહિબ આણ પાછું, કર્મરિપુ મદ ગાળું રે શિવ વિષય કષાય કંટક સવિ ટાળું, શુચિતા ઘર અજુઆલું રે. શિવ૦ ૨ ઉપશમ રસ છંટકાવ કરાવું, મૈત્રી પટકુલ બિછાઉં રે, શિવ ભગતિ નીકે તકીયે બનાઉં, સમક્તિ મોતી બંધાઉં રે. શિવ૦ ૩ આગમ તત્ત્વ ચંદરવા બાંધું, બુદ્ધિ દેરી તિહાં સાંધું રે, શિવર બધિબીજ પ્રભુથી મુજ લાગ્યું, ચરણ કરણ ગુણ વાળું રે. શિવ૦ ૪
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
નય રચના મણિ માણેક ઓપે, ભક્તિ શક્તિ નવિ ગેપે રે શિવ અનુભવ દીપક જયેત આરોપે, પાપ તિમિર સવિ લેપે . શિવ૦૫ મુજ મનમંદિર સાહિબ આયા, સેવક બહુ સુખ પાયા રે શિવ૦ ભગતે રીઝે ત્રિભુવન રાયા, ન્યાયસાગર ગુણ ગાયા રે. શિવ૦ ૬
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ જિન સ્તવને.
(વિમલાચલ નિતુ વંદીયે–એ દેશી.), વિમલ વિમલ ગુણ મન વયે, કેઈ અનુભવ ટાણે સંગમ સુરતરૂ રોપીયે, સમકિતને થાણે. વિ૦ ૧ ચઉદિશે વિચે શાખા બની, પંચમહાવ્રત કેરી; દશવિધ ધર્મ મુણિંદને, પ્રતિશાખા ભરી. વિ. ૨ પંચાચાર સુકલડાં, શુભ રૂચિ મહમહકે; પત્ર તે પચવીશ ભાવના, કુંપલ તપ લહકે. વિ. ૩ કરૂણા છાયા દશરિશિ, ભવ તાપ શમાવે; વાડી દશ વ્યવહારની; અવિરલ દઢ ભાવે. વિ. ૪ મેહ મરકટને મારવા, જ્ઞાન ગફણ લીજે; કામ કોધાદિક શુકરા, પસણ નવિ દીજે. વિ. ૫ ધ્યાન સુધારસ સિંચતાં, શિવસુખ ફળ આપે, ક્ષમાવિજય ગુરૂ સાનિધ્ય, જિન કરતિ વ્યાપે. વિ. ૬
( પુખલવઈ વિજયે જો રે—એ દેશી.) ઘર આંગણ સુરતરૂ ફલ્યોજી, કવણ કનફલ ખાય ? ગયવર બાંધો બારણે છે, ખર કિમ આવે દાય?
વિમલ જિન ! માહરે તુમશું પ્રેમ. ૧
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ. સુર સવિ કલંક્તિ મલ્યાજી, હિયડે હિંસે કેમ? વિમલ ૨ મનગમતા મેવા લહી છે, કુણ ખેલ ખાવા જાય? આદર સાહિબને લહીજી, કુણ લે રાંક મનાય? વિમલ૦ ૩ પારસ છતે કુણ કાચને જી, અલવે પસારે રે હાથ? કુણ સુરતરૂથી ઉઠીને જી, બાઉલ ઘાલે હાથ? વિમલ૦ ૪. દેવ અવર પ્રભુ! હું કરું છું, તો પ્રભુ તુમચી રે આણું, શ્રી જિનરાજ ભવભવે છે, તૂહીજ દેવ પ્રમાણ. વિમલ૦ ૫
(૩)
(રાગ–ભીમપલાશ. ) પ્રભુજી! મુજ અવગુણ મત દેખે. રાગ દશાથી તું રહે ન્યારે, હું મન રાગે વાઈ; દ્વેષ રહિત તું સમતા ભીને, દ્વેષ મારગ હું ચાલું. પ્ર. ૧. મેહલેશ ફરો નહિ તુંહી, મેહ લગન મુજ પ્યારી; તે અકલંકી કલંકિત હું તો એ પણ રહેણું ન્યારી. પ્ર. ૨ તુંહી નિરાશ ભાવ પદ સાધે, હું આશાસંગ વિલુદ્ધો , તું નિશ્ચલ હું ચલ તું સૂધ, હું આચરણે ઉધો. પ્ર. ૩ તુજ સ્વભાવથી અવળાં માહરા, ચરિત્ર સકલ જગે જાણ્યાં; એહવા અવગુણ મુજ અતિભારી, ન ઘટે તુજ મુખ આપ્યા. પ્ર. ૪ પ્રેમ નવલ જે હોય સવાઈ, વિમલનાથ મુખ આગે; કાંતિ કહે ભવાન ઉતરતાં તો વેળા નવિ લાગે. પ્ર૫
(લક્ષણ પાંચ કહ્યાં સમકિત તણું –એ દેશી.) સ્વામી વિમલવિમલ જિન નામે નામ તિસ્યો પરિણામે, પ્રભુ તું.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૬
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. સારંગઝલ ઝકુંડે કે નવિ,વિમલ વિમલ વિણ પામે,
પ્રભુ તું, સ્વામી ૧ પ્રભુ સારંગ વિમલતા દેખી, સારંગ બહુ શરમાણે પ્રવ હિતો વિમલ કિરણતા હેતે, સારંગ લક્ષણ ઠાણે. પ્રસ્વામી ૨ પ્રભુ તુજ દાન અમાન લહીને, સારંગ કરત અભ્યાસ પ્રવ સારંગ સારંગ જગતકું દેતાં ન ગઈ માસ. પ્રસ્વામી) ૩ સારંગપતિ સ્વામી ગંભીર, ધીરો સારંગ સ્વામી, પ્ર. પાઈ વિમલતા જીવી જિનંદકી, દેવ દૂસરા પામી. પ્રોસ્વામી ૪ સારંગ પાણુ સારંગ તાણી, લા સારંગ સાઈ પ્ર. સારંગ હારકું વાર લગત છે, દેખી સારંગ જાઈ. પ્રસ્વામી ૫ શ્યામાનંદન વંદન કરતાં, હારત હાર્દી શકે; પ્રય કુંજત વનમેં સારંગ સૌરી, સારંગ બૃસત ભેકા. પ્રસ્વામી ૬ સારંગનિધિ સારંગ ભરતાં, સારંગમેં ન સમાવે; પ્રય તિમ પ્રભુ ગુણકો સારંગ સંચય, જ્ઞાની સબન કહાવે પ્રસ્વામી. ૭ શાવભાવર્સે પણ વિતતસે, સારંગ નિધિ, તોલે, પ્ર. શ્રી શુભવીરવિજય પ્રભુ ગયો, ચિદાનંદ ઝક ઝોલે પ્રસ્વામી. ૮
(૧૪) શ્રી અનંતનાથ જિન સ્તવન,
(મેરે સાહિબ તુમહી –એ દેશી.) અનંત પ્રબુકે આશક, આઈ બની છે એસી; ઘન શિખી ચંદ ચકોર , જલ ને મીન જેસી. અ. ૧ ઓરશું રતિ સબ વિસરી, પ્રભુકી લગે પ્યારી, જનમ જનમ અબ ચાહતે, ઈન હી શું યારી, આ છે
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
નેન ન ચાહે ઓરકું, લગન જોર લગી હે; જીહા ઓર જ નહિ, ભ્રાંતિ દૂર ભગી છે. અ૩ પંચ વિષય સુખ પાસે, દુનિયાકા દિલાસા, જીવ અબ જાને ઝહેરશ્ય, નહિ એરકી આશા. અ. ૪ આખર આપ સમા કરે, સેવક કે સાંઈ; ઉદય વદે સબ છોકરકે, મિલું ઉનસે ધાઈ. અ૦ ૫ (૧૫) શ્રી ધર્મનાથ જિન સ્તવને,
(૧) (ાહેબ બાહુ જિનેસર વિનવું—એ દેશી.) સાહિબ ધરમ જિણંદશું પ્રીતડી, બની જેમ રંગ મજીઠ હો, , વિકસિત નયન વદન મુદા, ચકવા ચંદ્રને દીઠ હો. સાધન , મધુકર મન જિમ માલતી, ચાતક ચિત્તમાં મેહ હો;
સતીય સદા ચહે કંતને,તિમ તુમ શું મુજ નેહ હો. સાધ૦ ૨ ખીર નીર પરે રહો સદા, કામીને મન કામ હો; ધેનુ મન જિમ વાછરું, સૂમને વ્હાલા દામ હો. સાધ૩ ચિત્રીશ અતિશય રાજતા, ગાજતા ગુણ પાંત્રીશ હો;
દેષ અઢારે દૂર કર્યા, પૂરે સયલ જગીશ હો. સાધo 8 , રત્નપુરીને રાજીઓ, ભાનુ નૃપતિ કુલ ચંદ હો, , સુવ્રતા ઉર સર હંસલો, સેવે સુરનરવૃંદ હી. સાધવ ૫ છે મનમેહન મૂરતિ ભલી, તેજે ઝલમલ ભાણ હો; છે વદન શરદ શશિ શેભતું, કેઈ ન લોપે આણુ હો. સાધક , અહનિશ ધ્યાન ધરું સદા, તું મન મા દેવ હો, - ખેમવર્ધનની વિનતિ, અવિહડ દેજે સેવ હ. સાધ૦ ૭
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૮
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ
(૨)
(હમ મગન ભયે પ્રભુ ધ્યાનમે—એ દેશી. )
હમ ઇશ્કી જિન ગુણ ગાન કે, પુદ્ગલરૂચિક્ષુ વિરમી રસીલે, અનુભવ અમૃતપાન કે. હુમ૦ ૧ કંઇ ઇશ્કી વિનતા મમતા કે, કેઇ ઇશ્કી ધન ધાન્ય કે; હમ તા લાયક સમતા નાયક, પ્રભુ ગુણ અનંત ખાન કે. હુમ॰ કેઇક રાગી હૈ નિજ તન કે, કંઇ અશનાર્દિક ખાન કે; કેઇ ચિંતામણી સુરતરૂ ચાહે, કેઇ પારસ પાહાન કે. હુમ॰ ૩ ચિદાનંદઘન પરમ અરૂપી, અવિનાશી અજલા ન કે હમ લયલીન પીન હૈ અનિશ, તત્ત્વ રસિકે તાન કે, હુમ૦ ૪ ધરમનાથ પ્રભુ ધર્મ ધુર્ધર, કેવલજ્ઞાન નિધાન કે; ચરણુશરણુ તે જગતશરણુ હું, પરમાતમ જગપાન કે. હુમ૦ ૫ ભીતિ ગઇ પ્રગટી સખ સંપત્તિ, અભિલાષી જિન આણુ કે; દેવચ'દ્ર પ્રભુ નાથ કીચે અળ, તારણુતરણ પિછાન કે. હુમ૦ ૬
કાવ્ય
સા.
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવના. ( ૧ ) મે તા પરવારી હો રે મુદ્દિા, અચિરાન ́દન શાંતિજિષ્ણુદા, જનપદ રાગ શમ’દા. મેં ૧ જે અસિત તેરશ દિન જન્મ્યા, સુરપતિ આય છુણું. મેં ર રૂપ અનુત્તર સુરથી અધિકપણે, વિષયી ભાવ તજ દા. મેં ૩ પર પરિણતિ સવિ દૂર નિવારી, પૂરણ પરમાન દા. મેં ૪ પરમ શુદ્ધ પારિામિક ભાવે, આતમ લીલ રમદા. મેં પ્
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે–પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
૧૧૯
પંચમ જ્ઞાને જગદવેલકી, વીતરાગ રહેંદા. મેં૦ ૬ જીવ અજીવની રચના દેખત, વસ્તુસ્વભાવ કહેંદા. મેં૦ ૭ સકલ સુરાસુર નાર વિદ્યાધર, મુનિ જિન પાય નમંદા. મેં ૮
(રાગ-બિહાગ) દેખત નયન સુહાય પ્રભુજી, દેખત નયન સુહાય; અજબ મૂરતિ અચિરાકે નંદન, ચંદન ચરચિત કાય. પ્રભુજી-૧ કંચન કાંતિ પરાજિત સુરગિરિ, દીઠે ના દાય. પ્રભુજી-૨ પંચમ ચકી સેલસમે જિન, ટાળે સેળ કષાય. પ્રભુજી૦૩ સેળ શણગાર સજી સુરરામા, રાસ રમે ચિત્ત લાય. પ્રભુજી૦૪ ખિમાવિજય જિનચરણની સેવા, કરતાં પાપ પલાય. પ્રભુજી૦૫
(૩) (નિરખે નેમિનિણંદને, અરિહંતાજી–એ દેશી.) શાંતિજિનેસર સેળમા, અરિહંતાજી,સમતા અમૃતકૂપ, ગુણવંતા; ચકી પણ ભવચકથી, અરિ અલગે ચકી રૂપ. ગુણ ૧ બારમે ગુણઠાણે ચઢી, અરિ કેવલી કેવલનાર; ગુણ. શુકલધ્યાન ચોરી વચ્ચે, અરિ પરણું પણ બ્રહ્મચાર. ગુણ૦ ૨ રાગ વિના જન રીઝવે, અરિ દ્વેષ વિના હણે કર્મ, ગુણ વિણ તૃષ્ણાએ સાધત, અરિ સિદ્ધ અનંતુ શર્મ. ગુણ૦ ૩ સમવસરણ લીલા ધરે, અરિ૦ રતિવિનુ સંવરલીનગુણ અવિરતિવિના પર પરિણતિ,અરિ૦ વારે આતમ પીન. ગુણ- ૪ માન વિના જગમાન છો, અરિ૦ ભય વિણ ઘટમાં વાસ, ગુણ દાન વિના દાતાર છે, અરિ૦ લાભ સકલવિણ આશ.ગુણ- ૫
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨. શ્રી હિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. ઉદ્યમ વિણ સુખ ભોગવે, અરિ, તિમ ઉપગ અનંત ગુણો મન વચન કાય જોડણવિના, અરિ અકરણ વીર્ય ભદંત. ગુણ- ૬ અચિરાસુત અચરિજ વડું, અરિ મન વિણ મેંન કહાય; ગુણ ખિમાવિજય જિન વયણુડાં અરિ શ્રદ્ધામાંહી ઠરાય. ગુણ- ૭
(નારે પ્રભુ! નહિ માનું –એ દેશી) શાંતિકુમાર સોહામણું રે, હુલાવે અચિરામાયરે, માહેર નાનડીયે. તુજ આગે ઈંઢો નમે રે, ઈદ્વાણ પ્રણમે પાયરે. મારા હુમાન છપ્પન દિશિકુમરી મલીરે, નવરાવી તુજ સાથરે; બાંધી સર્વ શુભૌષધિ રે, રક્ષા પિટલી હાથ મા ભાર કુલધ્વજ કુલચૂડામણિ રે, અમ કુલકાનન મેહરે, તુજ ઇંડા પીડા પડે છે, ખારા સમુદ્રને છેહરે. માટે હું માત્ર ૩ આવી બેસે ગોદમાં રે, ભીડું હૃદય મઝાર; રમઝમ કરતો ઘુઘરે રે, આ ત્યે મુજ પ્રાણ આધારરે. મા હુ ભાવ લો લાડકડા સુખડી રે, સાકર દ્રાખ બદામ રે; મરૂકડલે કરી મોહને રે, રૂપે જ કામ છે. માત્ર હુભાગ ૫ મુખ સુષમા જિમ ચંદ્રમાંરે, જીભ અમીરસ નાલરે; આંખડી અંબુજ પાંખડી રે, વાંકડી ભમુહ વિચારે માત્ર ભાવ દંતપંતિ હીરા તતિ રે, અધર પ્રવાસી રંગ રે, વદન કનક કજ શેભા વિચે રે, માનું જડીયાં નંગરે. માટે હુભા- ૭ ખમા ખમા તુજ ઉપરે રે, હું વારી વાર હજાર રે; સુરગિરિ જીવન જીવજો રે, વધજે તુજ પરિવારરે. મારા હુમા ૮ તુજ પગલે કુરૂદેશમાં રે, વરતી જીવાઅમારી રે; જગજીવન જિની તાહરારે, ગુણ ગાયે સુરનારી છે. માત્ર હુમા ૯
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે–પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
(મોહ મહીપતિ મહેલમેં બેઠે—એ રશી.) શાંતિકરણ શ્રી શાંતિ પ્રભુકી, નીકી બની અબ કાંતિ; લલના દેખત રંગ ભયે રોમ રોમે, ફૂલ્યો સહજ વસંત; રંગીલે કેસર મહામહે હો, અહો મેરે લલના;
અરચિત પ્રભુજીકે અંગ. ૨૦ ૧ વનરાજી ગુણરાજી મોરી, રૂચિ મંજરી વિકસંત; લલના વિરતિ દશા સે કલિ અબ નીલી, દાયક શિવફલ સંત. ૨૦ ૨ શ્રી જિનપદ પંકજ મધુમાલી, ગુંજત શુભમન ભુંગ; લલના પંચમ રાગ ભયો હે નીકે, સુમતિ વધૂ રસ રંગ. ૨૦, ૩ જિનવાણી અમૃત ધ્વનિ માદલ, બાજત તાલ કંસાલ લલના ભાવ કિયા એ અપૂરવ નાટક, નિરખે શુદ્ધ ચેતન ખ્યાલ. ૨૦ ૪ ભરી ભરી ભાવનકી પીચકારી, શાંતરસે ભરપૂર, લલના છાંટત સમતા નારી સુહાન, તાપ દશા ગઈ દૂર. ૨૦ ૫ એહ વસંત વસંતમેં ગાવત, શાંતિ પ્રભુ ગુણ રીઝ; લલના સમક્તિવંત શુદ્ધાતમ પ્યારે, ભેદ રહિત ભઈ મેજ. ૨૦ ૬ ધ્યાન અબીર ગુલાલ સુગધે, લાલ બને અબ લાલ લલના વાચક રામ પ્રભુ કરૂણાર્થે, પાયો નિજ ગુણ માલ. ૨૦ ૭
(ઋષભ જિમુંદા ઋષભ જિમુંદા–એ રશી.) તુમ દેખત અમ આશ ફલીરી, પ્રભુજી પરમ દયાલ ભમતા ભવ અન્ય દેવ કહા, ઈશ્વરને હરિ બાલ હરીરી. તુમ ૧ ઇતને દિન અમ તાકી નોકરી, ફરતે મિચ્છાપૂર; અબ તુમ શરણ લીયે મેં તાર્ક, લેત લચ્છન દૂર કરીરી. તુમ૨
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૩
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સદા.
કૈવલ ક્રાઇ અખૂટ ખજાને, નહિ છાને જિનરાજ; તાકા લવદાયક! માય દીજે, માંહિંગ્રઘાકી લાજ ધરીરી. તુમ૦ ૩ મદમનેાતિનાથ સદાની, દીનાદ્વાર કૃપાલ; વિજિતા ડઘાતાઽઘાભયી સાંઇ, શિવવહૂકી વરમાલ વરીરી. તુમ ૪ તેહિ અન૫ગરીમા હયે, ધરત તરત ભવિજત; ભાર સહિત જલ તરિયા કિમ હા,સંત પ્રભાવ અત્યંત તરીરી, તુમ૰ ૫ ભવ પ્રતિકૂલ ભયે પ્રભુ તાલી, જે જન પૂંઠે લગત; તાકું ભવજલ પાર ઉતારત, કર્મ હણી દુરદત અરીરી. તુમ॰ ૬ કુલાલ કર પાર્થિવ નિપ ચઢ્યો, સહત હુતાશન તાપ; અદ્ભુત કયા તમ પૂંઠે લગત જન, આરકું તારત આપ તરીરી. તુમ૦૭ કવિપાકસે વધ્યે જગતગુરૂ, તારત ચિત્ર કરત પાર્થિવનિપ કા અર્થ વિચારત, આપમાકું ઘટત ખરીરી. તુમ૦ ૮ ઇમગુરૂ ઉપમ જો ધરો સાહિબ, તા કર મુજ દુ:ખ ભગ; સુણુ અચિરાયુત શાન્તિ શુભંકર, વીર કહે રસરંગ ભરીરી. તુમ॰ ૯
(વિમલ જિનદીડાં લેાયણ આજ—એ દેશી.)
આજ થકી મેં મનારથ
સકલ
( ૭ )
મેટાના મનમાં ઇષ્ણુ વાતે જુગતું
પામીયારે, ચિંતામણિ સમ ઇશ; પૂરવારે, ઉડ્ડયા વિ શ યા વી શ. ભવિકજન ! સેવા શાંતિ જિષ્ણુદ ૧
નહિ રે, સે વ ક ની અ ર દા સ; નહિ રે, જેશું બાંધી આશ. ભ૦ ૨
રહ્યા રે, કે। નિવસીઝે કામ;
દામ.
સાહિમથી દરે
તા પણ નજરે નિહાલતાં હૈ, કાનિવ લાગે
ભ
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહે. ૧૨૩ એલગ કીજે તાહરી રે, અહનિશ ઊભા બાર; તે પણ તું રીઝે નહિ રે, એ છે કવણ વિચાર. ભ૦ ૪ ઉપરલી વાત કીયાં રે, ના મન વિસવાસ; આપ રૂપે આવી મિલે રે, જિમ હવે લીલ વિલાસ ભ૦ ૫ દઢ વિસવાસ કરી કહું રે, તુંહીજ સાહિબ એક; જે જાણે તે જાણજો રે, મુજ મન એહીજ ટેક ભ૦ ૬ શાંતિ જિનેસર સાહિબા રે, વિ ન ત ડી અ વ ધા ૨; કહેવિયણ પ્રભુ આજથી રે, અંતર દૂર નિવાર. ભ૦ ૭. (૧૭) શ્રી કુંથુનાથ જિન સ્તવન.
(૧) (મોહ મહીપતિ મહેલમેં બે–એ દેશી.) સત્તરમા શ્રી કુંથુ જિનેસર, છઠ્ઠી ચકી સાર; લલના, એક લાખને બાણુ સહસવર, ભામિનીના ભરથાર ભાગી જિનવર સાહિબ છે, અહો મેરે લલના,
પ્રભુજી પરમ દયાળ.સ. ૧ નવ નિધાન જસ અક્ષય આજે, ચૌદ રણ અભિરામ, લલના; રાગ રંગ રસ માંહે ભીને, સાહિબ સવિ ગુણ ધામ. સ. ૨ છ— કોડ પાયક પ્રભુ આગે, સોલ સહસ પક્ષ જાણ; લલના; બત્રીસ સહસ નૃપતિ શિરનામે, ખટ ખંડ વરતે આણ. સે.૩ ગજપુર નયર વિભૂષણ સાહિબ, શૂરવૃ૫ શ્રીદેવીનંદ, લલના; લંછન છોગ તનુ પાંત્રીશ ધનુ, દૂર કરે ભવફંદ સોટક ચક્રવતી દ્વિપૂરણ પાળી, લીધો સંજમ ભાર; લલના; કેવળ લહીં શિવમંદિર પહેતા, કાંતિવિજય જયકાર. ૫
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૪
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સ
સપ્તાહ.
-
(૧૮) શ્રી અરનાથ જિન સ્તવન, ( ૧ ) ( ગિરૂઆરે ગુણ તુમ તણા –એ દેશી.) પ્રભુ! તાહરી તાગ ન પામીએ, ગુરિ ઉંડા અગાધ હો; કિહાંએ દિલના દિલાસા નિવ મળે,કાઇ બગસે નહિ અપરાધ હા. મુજ મનના માનીતા તૂં પ્રભુ, નિસનેહી ઘણું નિરલેપ હા; પ્રીતિ તા કિમ હી ન પાલટે, જો કીજે ક્રોડ આક્ષેપ હો. મુજ૦૨ જે ભજતાં ભાવ ધરે નહિ, કિમ ભજીએ તેહ ાસ હો; ન્યારાશું પ્યાર કીજે કિયેા, પણ મેલે નહિ મન આશ હો. મુજ.૩ જાણુ આગે જણાવીએ, અમ વિનતડી વીતરાગ હો; શું ઘણું આપ વખાણીએ, એક તુજશુ મુજ મન રાગ હો, મુજ૦૪ તાહરી મહેર નજર વિના, મુજ સેવા સળ ન હાય હો; જો સહેજે તમે સાહમું જૂએ, તેા મુજને ગજે ન કાય હો. મુજપ ત્રિભુવનમાં તુજ વિષ્ણુ સહી, શિર કેહને ન નાનું સ્વામી હો; આલગડી શ્રી અરનાથની, અવસરે આવશે કાચુ હો. મુજ૦૬ જાણું છું વસવાવીશ સહી, મુજ આશા ફળશે નેટ હો; નિત્ય ચાહું ઉદયરત્ન વદે, તુજ પયની ભવા ભવ ભેટ હો. મુજ૦૭ (૧૯) શ્રી મહલીનાથ જિન સ્તવન,
(૧)
( પાપ સ્થાનક કહ્યું હે કે, ચૌદમુ. આકર્—એ દેશી. ) મઠ્ઠીનાથ પ્રભુશુ હા કે,
મુજ મન અતિ ખ્યા । માં હિ રા ભૂતે ભૂ ત
મલીયેા હેા કે, પ્યારા હા કે, ભે લા હા કે,
સાકર પૂરવ
તેજમાં જગમાં
દૂધ પ; ૧
પ્રેમ ભરે.
તેજ ભલે;
જેમ
મલે શ્
૧
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
૧૨૫
તન્મય તે રીતે હે કે, અંતર તજી અલગ; પૂરણ પ્રભુ સાથે છે કે, મન માહો વગે. ૩ ફૂલે જેમ પરિમલ છે કેતલમાં તેલ જિત્યે મુજ મનડા માંહે હો કે, તે પ્રભુ તેમ વસ્યો. ૪ કેડી ગમે કઈ છે કે, ત ર જે જે 2 ટકી, બે દીલ નવિ થાઉં તો કે, તો પણ તુમ થકી. ૫ તું મુજ સ્વામી હો કે, છે અંત ૨ જામી; મુજ ખમજે ખામી હો કે, ક હું છું શી ૨ના મી. ૬ ઉદયરતનની હો કે, એહવી અરજ સુણી; પ્રભુ મિલિયા પિતે હો કે, મન ધરી મહેર ઘણી. ૭
(૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન
૧
(દીઠી હે પ્રભુ દીઠી જગ ગુરૂ તુજ-એ દેશી.) મુનિ સુવ્રત હો પ્રભુ મુનિ સુત્રત મહારાજ, સુણજે હો પ્રભુ સુણજે સેવકની કથા; ભવમાં હો પ્રભુ ભવમાં ભમીયે હું જેહ, તુમને હો પ્રભુ તમને તે કહું છું કથાજી. નરકે હો પ્રભુ નરકે નોધારે દીન, વસીય હો પ્રભુ વસીયો તુમ આણુ વિનાજી; દીઠાં હો પ્રભુ દીઠાં દુ:ખ અનંત, વેઠી હો પ્રભુ વેઠી નાનાવિધ વેદનાજી તિમ વલી હો પ્રભુ તિમ વલી તિર્યંચ માંહી, જાલીમ હો પ્રભુ જાલીમ પીડા જે સહજી; તુંહી જ હો પ્રભુ તુંહી જ જાણે તેહ, કહેતાં હે પ્રભુ કહેતાં પાર પામું નહિ
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૮ શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સહ.
નરની હો પ્રભુ નરની જાતિમાં જેહ, આપદા હો પ્રભુ આપદા કેમ જાયે કથીજી; તુજ વિણ હો પ્રભુ તુજ વિણ જાણુણહાર, તેહને હો પ્રભુ તેહને ત્રિભુવન કે નથી દેવની હો પ્રભુ દેવની ગતિ દુ:ખ દીઠ, તે પણ હો પ્રભુ તે પણ સમ્યક્ તું લહેજી; હે જે હો પ્રભુ જે તુમ શું નેહ ભવ હો પ્રભુ ભભવ ઉદય રતન કહેજી. ૫ (૨૧) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવને.
(૧), (સિદ્ધ ભજો ભગવંત, પ્રાણી પૂર્ણાનંદીએ દેશી.) દિલભર દરશન પાઉં રે, પ્રભુજીકી જ્યોત બની હે;
શ્રી નમિનાથ વદનકી શોભા, આભા કિણમેં ન પાઉં. પ્રભુજી૦૧ શીતલ વાણું અંગ શીતલ હે, શીતલ દરિસણ ચાહું પ્રભુજી ૨ પ્રભુમુખ નિરખત રહિણી વલ્લભ, શીતલ ચંદ ઠરાઉં. પ્રભુજી ૩, ચરણ ધરંતે શીતલ પંકજ, કવ્યસે ભાવ બનાઉં. પ્રભુજી ૪ સમક્તિ સુંદર મંદિર ઘટમેં, પ્રભુગુણ ઘંટ બજાઉં. પ્રભુજી ૫ શ્રી શુભવીર કહે સુણ સુંદરી, કેવલ બાલ જગાઉં. પ્રભુજી ૬
(૨) (શ્રી સ્યુલિભદ્ર મુનિગણમાં શિરાજે–એ દેશી) વપ્રાનંદન ચંદન શીતલ વાણી રે,
ગાવે રે મલી આ સહીયરે ચેવટે રે, પરમાતમ ગુણ ગાતાં મારી સહીયરે રે,
ભવભવનાં સંચિત તે પાપ પર મિટે . ૧
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ તવન સંગ્રહ. ૧૨૭ લીલા પીલા ચરણ ચલી ચીર રે,
પહેરે એ શીલ સુરંગી ઘાટડી રે; સરસ સુકંઠ મલ્હા સાચાં ગીતાં રે,
જૂઠાં રે ગાવાની કીજે આખડી રે. ૨ પાંચે આશ્રવ પૂરિત સુરનાં ગીત રે,
સૂણતાં ભણતાં ગાતાં છહ મેલી કરે રે, તેહ હવે એણે પેરે કીજે મેરી બહેની રે,
દંસણ નાણુ ચરણ ગુણ પ્રભુ હૃદયે ધરી રે. ૩ કન્ય સ્તવ અહિંસા સત્ય સ્વરૂપ રે,
પુદ્ગલ પિંડ ન લેવે દેવે કેહને રે; શબ્દ રૂપ રસ ગંધ ફરસના ભેગ રે,
ઈચ્છા મૂચ્છ ગૃદ્ધિ લોભ ન જેહને રે. ૪ જગચિંતામણિ જગગુરૂ જગને નાથ રે,
જગથ્થવાહ જળબાંધવ ચૂડામણિરે; ખિમાવિજય જિન ચરણકમલની સેવા રે,
કરતાં લહીયે સંપદ અડ મદ અવગણ રે. ૫ (૨૨) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવને.
(૧). | (દેશી – ફાગ. ) . ગોપી ખેલે હોરી દેવર નેમકે સંગ, ગેપી; તાલ ઓર ચંગ રંગે બજાવત, ગુંજતી ગુહિર મૃદંગ. ગોપી૧ રૂખમણું જંબૂવતી સત્યભામા, સુસીમાં લક્ષ્મણ ગેરી; પઉમાવઈ ગંધારી આદિ સેલ સહસ મિલી ઓરી. ગોપી૨ કાન્ડકે વચણ સૂણી મદમાતી, પાવસમેં જીયું મેરી અબીર ગુલાલ ગુલાબ પાણી, છિટકે કેસર ઘેરી. ગોપી ૩
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
પ્રભુને પધ્રુવ પકરે. દેરી, નવલ અયરાકી કીધેરી; રાસ રમે જગમોહની ઘેરી, ચંચલ ચતુર ચકરી. પી. ૪ કમલશી કમલ બાંહ પસારી, નમકું ભરે ભેરી; અંગ ઉપાંગ દિખાવત ફેરી, ફાગમેં લજ્જા છરી. ગોપી ૫ પદ્મિની પીકસ્વરી પંકજનયની, શશિવય ગુણગારી; ઘર મંડન સંતતિ કારણ, દેવર! ખ્યાએ ગોરી, પી. ૬ ગિરધર હલધર યાદવ કેરી, યાન જુરી સવિ ટેરી, તારણ આય ગયે રથ ફેરી, પશુયન કે બંધ તેરી. પી. ૭ સહસાવનમેં સંજમલીને, મનમથ બેરી ફરી; ખિમાવિજય જિનનેમિનિરંજન,સંયમ મહારથ ધરી. ગોપી ૮
(૨) (ઋષભદેવ હિતકારી જગતગુરૂએ દેશી) સુણે સખી સજજન ના વિસરે, સુણે સખી આંકણી આઠ ભવંતર નેહ નિવાહી, નવમેં કયું બિછરે સુ નેહવિલુધા આ દુનિયામેં, ઝુંપાપાત કરે. સુલ ૧ વર ઈડી પરદેશમેં ભમતા, પૂરણ પ્રેમ કરેસુલ જાન સજી કરી જાદવ આયે, નયને નયન મિલેં. સુ૨ તેરણ દેખ ગયે ગિરનારે, ચારિત્ર લેઈ વિચરે; સુ દૂષણ ભરિયા દુરજન લેકા, દયિતા દેષ ભરે. સુ- ૩ માત શિવા સુત સાંભળ સજ્જન, સાચા ઈમ કરે; સુત્ર તોરણ આઈ મુજ સમજાઈ, સંયમ સાન કરે. સુ. ૪ રાજુલ રાગ વિરાગે રહેતી, ગ્યાન વધાઈ વરે; સુઇ પ્રીતમ પાસે સંયમ વાસે, પાતિક દૂર હરે. સુ. ૫
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે–પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ ૧૨૯ સહસાવનકી કુંજ ગલનમેં, જ્ઞાનસેં ધ્યાન ધરે, સુત્ર કેવલ પામી શિવગતિ ગામી, આ સંસાર તરે સુર ૬ નેમિજિણેસર સુખસજ્યાએ, પિયા શિવનગરે સુત્ર શ્રી શુભવીર અખંડ સનેહી, કરતિ જગ પસરે. સુ. ૭
(ગિરૂઆ રે ગુણ તુમતણું–એ દેશી.) સખિ શ્રાવણની છઠ ઉજલી, ભલી વીજલીને ઝલકાર રે, એની વેલા પિઉજી રહ્યા, રાણી રાજુલને દરબાર રે.
પિઉછ વસે કેલાસમાં ૧ પાછા તેરણ આવી વલ્યા, કરી અમને તે કંત વિયેગી રે; કંસાર મુજ ચાખ્યા વિના, વાહે હુઓ છે ભિક્ષાને ભોગી રે. પિ૦ ૨ રૂડી શ્યામ ઘટા ગગને રહી, વાહે શામલ સુંદર વાને રે; સહસાવને સમતા ધરી, રહ્યા મૌન તે ઉજજવલ ધ્યાને રે. પિ૦ ૩ કેઈ દેષ વિના દયિતા તજી, મને મેલી છે બાલે વેશ રે યૌવન વનમાં એકલી, તજી પિયુજી ચલ્યા પરદેશ જે. પિ૦ ૪ સહ યાદવ સાખે નવિ દીઓ, જે હાથની ઉપર હાથ રે; હાથ મલ્હાવીશ મસ્તકે, દેવ દેવી સામે જગનાથ રે. પિ૦ ૫ ઈમ રાજુલ રાગ વિરાગસેં, નેમ નામને મંત્ર જપાય રે; " કાલાંતરે પ્રભુ કેવલી, સુણી રાજુલ વંદન જાય રે. પિ૦૬ ચરણ ધરે નવ ભવ સુણ, શિવ હિતાં સલૂણી નાહ રે; ગેત્ર વિનાશે ઉપન, ગુણ અગુરુલઘુ અવગાહ રે. પિ૦ ૭ સિદ્ધ સાદિ અનંતે ભંગશું, રંગ રીઝે બની ખરી પ્રીત રે, શ્રી શુભવીરવિનોદશ્ય, નિત્ય આવે છે ખિખિચિત્ત રે. પિ૦ ૮
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સ’દાદ
(૪)
(નયર માહકુંડમાં વસે રે—એ દેશી.) પિયુજી ચલ્યા પાછા વલી રે, કરી તારણ તેજ પ્રકાશ; પશુ ઉપર કરૂણા કરી રે, મને મેલી ઉભી નિરાશ રે.
૧૩૦
મને મેલી ઉભી નિરાશ ૧
યાદવ લેાક જૂએ ઘણાં રે, થઇ મેાટા તો મરજાદ; ખાંધવ હિર ખદેવના રે, તમા ન કરી છે.કરવાદ રે. તમા॰ ૨ સુખભર પિયુ પાછા વલા ૨, દિયતાને દેખાવા દોષ; ગુણવંત ગુણના રાગીયા ૨, પણ દોષ વિના જ્યેા રાષરે. પણ૦૩ જાણ્યું પ્રીતમ વૈરાગીયા રે, મુઝ રાગ રસીલી કાય; શ ́ખ નિર ંજન નાથજી રે, કેમ પ્રેમ મેલાવા થાયરે. કેમ૦ ૪ મેલા ખેલાસ'સારમાં રે, મલવું અલવું એકાંત; રાહુ ગ્રહે રવિચંદને રે, તારા પરિકર તેજે ઝગત રે, તારા॰ પ ચારીયે વાલ્હેમ ચતુરે ફૈ, મેરે કર પર ન દિવ્યા હાથ; સાથ અચલ પ્રેમે કરૂં રે, દીક્ષા શિર હાથ સનાથ રે. દીક્ષા૦ ૬ દાન દેઇ નેમિનાથજી રે, સહસાવન સજમ ઠાણું; ધ્યાનાંતર ધ્યાને ચઢી રે, પ્રભુ પામ્યા કેવલજ્ઞાન રે. પ્રભુ૦ ૭ નવ ભવ નેહ નિહાલતી રૈ, રાજીમતી દીક્ષા લીધ; વરસાંતર થઇ કેવલી રે, સતીયે ખેલ્યું તે કી રે. સતી॰ ૮ દંપતી દાય મુગતિ ગયાં રે, ખની પ્રીત તે સાદિ અનંત; સહજાનંદ વિલાસમાં રે, શુભવીર્ ભજે ભગવત રૢ શુભ૦ ૯
( ૫ )
દરશન દીઠે દિલડાં ઠરિયાં વાલ્હેમ વલતાં લિ ઉકલિયાં,
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
* વિભાગ પહેલે–ચોવીશી સગ્રહ. ૧૩૧ ધૂમ્ર આંસુ ભરિયાં નયણાં. શ્યાં કહું વાણાં રે, વાહો મારે મેજી મનડા કેરો, સુણ સયણ રે. -
| નેમ વિણ ના ભજુ નાથ અનેરે. ૧ પિઉડે પ્રેમ નજર નવિ પ્રેરી, સુખભર સુરત રતિ નવિ ખેલી; વાહે મારે ભવનમાં મેહલી, પરણ્યા પહેલી રે. વાર હોવાહે મુખકંસારના ઘા,વાહે મારે હાથે વાલો નવિ ઝાલે; નિપુણ થઈને નેહ ન પા, શું રથ વા રે, વા૦૩ હાંરે વાલ્હા નાથ વિહણ રહેતાં, કુલવટ સતયપણું શિર વહેતાં; હારે વાલ્ડા નિત લંભા સહેતાં, હવે નથી કહેતાં રે, વા૦૪ વાલ્ડો મારે શિવરમણને કામી, અલસર આતમવિશરામી; ન કરૂં ખામી સેવા પામી, અંતરજામી રે. વા૦૫ ઈમ ચિતવતી રાજુલ બાલા, પ્રભુજી પામ્યા જ્ઞાન વિશાલા; સહસાવન સંયમ પિઉ હાથે, વિચરી સાથે રે. વા૦૬ પંચાવન દિન આપ કમાણે, પ્રભુ આપ જાણું પટરાણું દંપતી દેય મુગતિપદ પાવે, ખાયક ભાવે રે. વા. ૭ લોકોત્તર પ્રભુ પ્રેમ તે પાલે, દુગ ઉપગે વસ્તુ નિહાલે, જગત ઉપાધિ ભાવને ટાલે સૌખ્ય વિશાલે રે. વા૦૮ જસ સુખ અંશ જગત નવિ માવે ગીશ્વર પણ જેહને ધ્યાવે, શ્રી શુભવીર પ્રભુ ગુણ ગાવે, ઉલ્લસિત ભાવે રે. વા૯
મત જા મત જા મત જાઓ રાજ, નણદીર વીરા પિયુજી મત જાઓ રાજ. તનર ખાવન મનરા મેલાપન, વિન મેલા નવિ તજે, તજી કરી પ્રીત પતિ સતી નારી, અવર મેલાવા કિમ ભજે. મત- ૧
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૨
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદહ.
ભજતને ભજીયે ભગવંત, અંત લગે તે નિરવહે; મધ્યાહ્નોત્તર તરૂની છાંય, શીતલ રવિ સાથે રહે. મત ૨ નિરગુણ નર નારીશું પ્રેમ, છાયા છીલ પરભાતની; વેધક ચતુર સનેહી સાથ, પ્રીત ભલી એક રાતની. મત૩ નારાયણ કરતા સુખલીલ, બત્રીશ સહસ પ્રિયંવદા; હું એકાકી સ્વામી સનેહ, ગેહ રહી રમશું સદા. મત૪ દ્રવ્યથી દર્શન પૂર્ણ ન કીધ, ભાવદશા વિરહે વહી. કૂપની છાયા કૂપ સમાય, હુંશ સવિ મનમાં રહી. મત ૫ ઈમ રામતી સહિયર માંહિ, વાતે વૈરાગ્યે ભલી; પ્રીતમે પરિહરી કીધી દૂર, રાગ દશાથે સાંકલી, મતગ પણ બીજે વર વરવા નેમ, નેમ વિના નિશ્ચય થકે; હાથ ઉપર નવિ દીધે હાથ, હાથ મેલાવી મસ્તકે. મત ૭ સતી સંવેગે રહી ઘરમાંહિ, પ્રભુ સહસાવન સંયમી; કેવલ લહી જિન દીક્ષા દીધ, રાજુલને કરી નિજ સમી. મી૮ પાલે પ્રીતિ દેય અખંડિત, સાસય સુખ શિવમંદિર, શ્રી શુભવીર જાસ સનેહ, તે સુખભર લીલા કરે. મતo ૯
(તીરથની આશાતના નવિ કરી–એ દેશી.) શિવાનંદનકું ખેલાવે હરિગોરી, હાંરે હરિગેરી ખેલાવે હારી; હાંરે સરેવરીયાને તીર, કેમકુમર કેડે પડી હરિરી. શિ. ૧ કેસરીયા વાઘા ધરી હરિ પાસે, હાંરે હરિ પાસે રે ફૂલવાસે, હારે ફૂલવાસે રે જલવાસે, હાંરે રાધા સહુ સાથ, જેમકુમાર ખેલાવતી તિહાં હારી.
શિ૦. ૨ નિમ નગીના નાથજી હારી ખેલે, હાંરે હોરી ખેલે રસીયા ખેલે, હાંરે રંગ ભરી ભરી રે કોલે, હાંરે ઝકઝોલે નેમ કેશવ કેશુડાં ભરી રસ ગેલે
* શિક ૩
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ. ૧૩૩ ફાગ રાગ રસ રીતસેં ગીત ગાવે, હાંરે ગીત ગાવે તાન બનાવે; હારે હોરી ફગુઆં ખ્યાલ ખેલાવે, હાંરે ઉડે લાલ ગુલાલ લાલ કન્ડેયા લાલસેં પ્રભુ ખેલે.
શિ૦ ૪. ચંપક કેતકી માલતી વાસંતી, હાંરે વાસંતે તરૂઅર ફલિયાં; હાંરે પ્રભુ દેખી વિનયર્સે ટલિયાં, હાંરે વાજે વીણા રસાલ; તાલ કસાલ મૃદંગસેં હોરી ખેલે.
શિ૦ ૫ ગોવિંદ ગોપી સાથમેં પ્રભુ રમતે, હાંરે તીનસેં વરસાં નિગમત, હાંરે રાજુલસેં મિલણ કરતે, હાંરે સહસાવન સાઈ; સંજમ સાધી કેવલી હુઆ જ્ઞાની.
શિ૦ ૬ રાજી હુઈ રાજીમતી વ્રત લીધું, હાંરે પોતાનું બોલું કીધું, હારે નાથ સરીખું નાણું તે લીધું, હરે નેમ રાજુલ સાથ; શિવમંદિરમેં મહાલતે ભઈ ડી.
શિ૦ ૭ જિન ગુણ રાગ સુફાગમેં ભવિ ગાવે, હાંરે દેય ધ્યાન મૃદંગ મઢાવે; હાંરે તિહું શુદ્ધિ વેણ વજા, હાંરે કંસ તાલ વિશાલ ચાર શતકની ભાવના ચઉતાલા.
શિ૦ ૮ હાસ્ય રતિને મેહ અબીરવિખરીયાં,હાંરે અનુભવરસ ઘોલકેસરીયાં હાંરે શુભવીર વચન રસ ભરીયાં, હાંરે ભાવહોરી ખેલાય; સાકારે શિવસુંદરી ઘર લાવે.
શિ૦ ૯ (૮). (મોહમહીપતિ મહેલમે બેઠે–એ દેશી.) આ વસંત હસંત સાહેલી, રાધ મધુ દોય માસ; લલના વિરહી ડસંત ને નામ વસંત, સંતકુ સદા સુખવાસ;
| મન માન સરોવર હંસલા હો. ૧’ રાગ વસંત કરંતહ ગેપી, ખેલત હોરી મુકુંદ લલના કહે રાજીલ સુણ મિગાવઈ હો, વિરહીકે દુખદાઈ ચંદ મન ૨
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
મુખ મંજરી વરી કે ટહુકે, જબ ફલીયો માકંદ, લલના મધુકર માલતી પરિમલ લે છે, મરાલ યુગ અરવિદ મન૩ તરૂકે પ્રવાલ પલાસ ભયેહી, કેતકી અબીર ગુલાલ લલના રંભા શ્રીખંડ સુચંપક વિક, દાડમી ફલ સુવિશાલ. મન- ૪ ખંડ સમસ્ત સુમનસ સુગંધે, કામી ચિત્ત હિતકાર; લલના ઈણે અવસર ચલીએ હમ છોડી, કંતજી ગઢ ગિરનાર. મન ૫ વાતાયુ શિર વંક ચઢાઈ, કયા હમ દેષ સુનાથ; લલના ઈણી સમેકર પરિ પાણી ન પાએ, સંયમશિર વર હાથે. મન ૬ સંયમ વરી કરી તપ જપકિરીયા,પીયુ પહેલાં શિવ જાય; લલના નિજ બેહી શિવવહૂ દેખણકું, સ્વભાવી સુખશું મિલાય. મન ૭ કાલ અનાદિકી મેહ નેકરી, છોડવી રાજુલ નારી; લલના તસ વરે નૃપ મેહ નડીયો, બાંધવ રહનમ તારી. મન૮ વરદત્ત વિપ્ર ઘરે ધુર પારણુ, એકાદશ ગણધાર; લલના ગોમેધ અંબિકા સુર દેવી, નેમજી સેવ કરે સાર, મન૯ છત્તિસહિય શતપંચ મુનિયુત, એક માસી ઉપવાસ લલના બ્રહ્મ મહોદય પદ મહાન દે, પામિયા કરમને નાસ. મન૧૦ જગ જશવાદ લહે સે બેઠે, વલી શુભવિજય વિશાલ લલના વીર કહે જે દંપતી દાવે, મંગલ તણું લહે માલ. મન૧૧
(ધુલેવરાયની---એ દેશી.) તેરણ આઈ કયું ચલે રે, નયણ સિલાઈ સેંણ મેહનિયાં. મંદિર બેઠી યું કહે છે, રાજુલ ઝરતે નૈણ મેહનિયાં. ૧ તેરે બિના એર ના ભજુંગી, હજી નરકી જાત; મોહનિયાં. કેડિ કલપ જેસી ગમે રે વિરહાંકી દિનરાત. મા તેરે૨
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજેપ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
૧૩૫
નાથમિના મેં તે કયું રહુંગી,ચલિએદિવાની બનાય; મો આપ ચલે અંદાજસેં રે, કયા હમ દેષ લગાય. મે તેરે ૩ સોલ સહસ અંતેઉરી રે, કાન્હઈયા ઉસંગ; મે રંગ ભર જાતિ જામની રે, રાધાજી કે સંગ. મે તેરે ૪ મેરે દિલથી ચું ચાહેના રે, પિયુજી ખેલાયગા ખેલ; મે. ચું ચલતે મેં દેખીઓ રે, તલમેં એ તે તેલ. મેં તેરે. ૫ હાથસેં હાથ દિયા નહિ રે, રાગે રહુંગી અગંજ; મેટ રાજુલ રાગ વિરાગસેં રે, સહસાવનકી કુંજ. મેં તેરે. ૬ દીક્ષા કેવલ દંપતી રે, પાએ સુખ ભરપૂર માત્ર ધ્યેય સુધ્ધાને નેમજી રે, શ્રી શુભવીર હજૂર. મે તેરે. ૭
( ૧૦ ) શ્રી નેમિનાથ ભગવાનને વિવાહલે.
: ઢાલ-પહેલી : (કહે કમલા ગોપાલ પ્રત્યે રે–એ દેશી.) સરસ્વતીચરણ સરોજ રમી રે, શ્રી શંખેશ્વર પાય નમી રે, નેમિવિવાહ તે રંગે ગાશું, જિમ નમિનાથે પૂરવ પ્રકાસ્યું, ૧ નેમ નગીના આ ઘડી રે, મિત્ર કહે એમ પાય પડી રે; રમતાં આયુધશાલાએ આવ્યા, ચક ગદા લેઈ શંખવજાવ્યા. નેમ ૨ શબ્દ સુણ ચિંતા અધિકેરી, કુણ ઉપને મુજ ઉપર વેરી; દેત્યારિ તતખિણ તિહાં જાય, તવ દીઠે મીઠે લઘુ ભાય. નેમ ૩ પાણિ પસારી કરિય પરીક્ષા, ચિતે એ કિમ લેશે દીક્ષા; નીલવચનશું વિચાર કરે છે, તવ અંબરે સુર એમ ઉચ્ચરેરે. તેમજ નેમિ કુમારપણે વ્રતધારી,એકવીશમાજિન વચન વિચારી; સ્થાને દામોદર શક ધરે રે, ઈમ નિસુણી હરિહર્ષ ધરે રે. નેમ, ૫ વલી નિશ્ચય કરવા ગોપીને, કહે વિવાહ મનાવો નેમિને; સરેવર પાળે કેલિ કરી રે, વીર કહે રસરંગ ભરી રે નેમ ૬
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ
- -- : ઢાલ-બીજી :
( પાડલી પુરમાં રે પારે—એ દેશી.) ગેપી આઠની રેટેલી. બત્રીસ સહસ તે બાલી ભલી; નેમિ વરાસન રે થાપી, સરોવર તીરે કીડા વ્યાપી. ૧ હસી હસી બોલો રે વહાલા, લાલચ લાગી પ્રભુ લટકાલા; પાનનાં બીડાં રે ખાતી, વન મદ રસમાં રંગ રાતી. હસી-૨ દડે ફૂલ કેરે રે ઉછાલે, બીજી રંગભર રમતી ઝાલે; નેમિને હૃદયે રે મારે, તવ એક જાઈ છાતી પંપાળે. હસી૩ કોઈ દિયરીયા રે વાગ્યું, પરણવા કાયર કાં તુમ લાગ્યું; પ્રભુને છોટે સઘળી નારી, જલશું ભરી સોવન પીચકારી. હસી ૪ મનમાં જાણે રે જલશું, પ્રભુને આકુલ વ્યાકુલ કરશું; અંબરે દેવા રે વાણી, બોલે સુણજે હરિઠકુરાણું. હસી ૫ લઘુપણે મેરૂ રે હલાવ્યા, ચઉસઠું ઈદ્ર પ્રભુ નવરાવ્યા; તવ વ્યાકુલતા રે નાવી, તો તમને એ શી મતિ આવી. હસી એમ સુણ ગેપી રે આવે, સરોવર તીરે પ્રભુને લાવે; વીર કહે રસ રંગે ભરાણી, હવે બોલી કમલા પટરાણી. હસી ૭
: ઢાલ-ત્રીજી : (હાંરે મારે ઠામ ધરમના સાડા પચવીશ દેશ—એ દેશી ) હાંરે કાંઈ રૂખમણી રાણી કહે દિયર અવધાર જે, નારી વિના એકલડા દુ:ખ પામશે રે લો; હારે કાંઈ જોબનીયાને લટકે દહાડા ચાર જે, જાતાં રે નહિ વાર પછે પસ્તાવો રે લે. હરે કાંઈ છેલછબીલી રંગીલી ભેજાઈએ જે, લોચનને લટકે રે તમ સ્વામું જૂએ રે ;
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બી જે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૧૩૭ હરે કાંઈ મુખને મટકે કહે તમને સુખદાય જે, જોબનને લાહે નારી વિણ કાં ખુવે રે લે. હરે કઈ દિયરિયા ઈમ હશે તેમ મનમાંહિ જે, એ બત્રીશ હજાર મળી ધિંગાણીયે રે લો; હાંરે કાંઈ પંડિત થઈ શું ન વિચારે દિલમાંહિ જે, કહો પરણ્યા વિણ કણ થાશે પિતાની રે લે. હરે કાંઈ એક નારી પરણ્યા વિણ સુત નહિ નેમ જે, પુત્ર વિના કુણુ નામ તુમારું રાખશે રે લો; હરે કાંઈ રાજ્યભાર કાયર થઈ કરશો કેમ જે, હું કમલા વિણ ઈમ વયણે કુણ ભાખશે રે લો હાંરે કાંઈ કણ પીસણ જલ ભરવા જાશે કે જે, ભોજાઈઓના વિશ્વાસે રહેશે નહિ રે ; હારે કાંઈ કહેવાની સગીઓ પણ નહિ દે લૂણ જે, વીર કહે એણિપણે કમલા બોલી રહી રે લે. ૫
: ઢાલ-ચોથી : (મારા વહાલાજી હે હું રે આવી છું મહી વેચવા રે લો–એ દેશી.) ભામા કહે કાં ભૂલા ભમે રે લે, નારી વિના એક વાર; મેરા દિયર હો, દાતણ જ લ પણ નહિ દિઉં રે લો. ખટરસ ભજન કુણ કરે રે લો, પીરસશે વિણ નાર. મોદી ૧ સ્નાનવિધિ કુણ સાચવે રે લો, બેસણુ આસન સાર; મેદા શાદિક કુણ પાથરે રે લો, રામા વિણ નિરધાર. મેદા૨ ભામાં છે ભરતારની રે લો, સુખદુ:ખવાતની જાણ મોદા તુમ સરિખાજિહાં ઉપન્યા રે લો, નારી રત્નની ખાણ. મોટદા૦૩ પ્રેમ રસે રસ કેલવે રે લો, વીસામાનું ઠામ; મેદા એક નારીથી નિસ્તરે રે લો, સઘળું ઘરનું કામ. મેદા૪
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
-
-
-
છંદ ગીત રમણું ભણી રે ભે, મન નવિ ભેદે જાસ; મોદા વીર રસે સત્યભામા કહે રે લો, નર પશુ કહિયે તાસ, મેદા૫
: ઢાલ-પાંચમી : (બંધ ટૂંકા છે પણ બેવડા રે લે-એ દેશી.) કહે જંબૂવતીનાં વયણું ભલાં રે, એક એક સનેહે વાહલા રે; આકાશ ફિરંતા એકલાં રે, પશુ પંખી પણ તુમથી ભલાં રે. કાંઈ સુણ છોગાળા રે કે, નારી થકી ડરશો તે; સુણે રઢીયાળા રે કે, રાજ્ય તે કેમ કરશો.
૧ પશુ પંખી પિપટ સૂઅડા છે, અજ્ઞાની તે પણ રૂઅડા છે તરૂ ઉપર એક દિશા ધારી, રહે સુખ વિલસંતાં નરનારી. કાઇટ ૨ ચૂર્ણ કરવા પરભાતે જાવે, સંધ્યાકાલે માલે આવે; નિજ બાલકશું ભેલા ભલતાં, નરનારી પ્રેમરસે મલતાં. કાંઈ૩ તમે રાજકુમરીયા કહેવાઓ, શું પશુ પંખીથી જાઓ; જાઓ જાઓ રે દિયરીયાધીઠા છો, હઠવાદ લેઈ શું બેઠા છે. કાંઈ૪ કિમ મૌનપણું અમથું લીધું, કે કઈયે તુમ કામણ કીધું, એ વીર પરાક્રમ તુમ જેયું, એકનારી વિના સહુ સુખ ખોયું. કાંઈટ ૫
: ઢાલ-છઠ્ઠી : (મેં જગ તુમારે જાણેરે, પ્રીતમ પાતળિયા–એ દેશી ) તેનારી વિના સુખ ખોયું રે, સુંદર શામળિયા. કાંઈ જાદવકુલ વિયું રે સુંદર શામળિયા, કહેસુસીમા હસી હસી બોલે રે, સું. હઈડાનું અંતર ખોલે રે.સું૦૧ મેં વાત હઈયાની જાણું રે, સુંઘેર બાંધવાથી તાણી રેસ્ટ જે પરણો એકજ ભૂલી રે, મુંકટિમેખલા ચીર પટેલી રેસ્ટર
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ. ૧૩૯ હિંગલને ટીકે વાગે રે, સુંઠ પગે ઝાંઝર ઝમકારે રેસ્ટ કર કંકણ નાકે મેતી રે, મું. એક પહેરેને એક તીરેસું ૩ જે જે મન વલ્લભ લાગે રે, સું તે તે તુમ પાસે માગે રે, સું તરણું દૂર જાચક તિજે રે, સું વિવરી લઘુ તરતમદીજેમું ૪ વાયુ જાચકને ન ગ્રહાય રે, સું કાંઈ માગે તે મોટી બલાય રેસ્ટ છો કાયર પણ થાઓ ધીર રે, મું. તુમ બંધવ જે વડવીર રેસિં૫ જેમ બત્રીસ સહસનું ભરશે રે, સુંતુમ નારીનું પૂરું કરશે રે સું શે પરણે નહિ હવે કાંઈ રે, શું કહે વીર સલૂણા સાંઈ રેસું ૬
: ઢાલ–સાતમી :
(માતા જશેદા કાન–એ દેશી.) લક્ષ્મણ કહે હવે રહી, શે હવે નારી પરણે નહિ, ન્હાનડીયા દિયર અવધાર, નારી વિના નિફલ અવતાર ૧ એવી ધીઠાઈ છે ઘણ, કુણ નારી વરશે તુમ ભણી; એકલડા વાંઢા થઈ રહી, ઘરણી વિના ઘર શોભે નહિ. ૨ સંઘવી થાશે ઉલટ ઘણે, સંઘ ચાલે સિદ્ધાચલ ભણે; સંઘવણ કુણ તુમ પૂછે કે, શું કહેશો તિહાં નીચું જોઈ. ૩ માલ પહેરશે નારી વિના, પુંખણ વિધિ કુણ કરશે જના; ઉજાણું સ્વજન જાતરા, ઘર વિવાહ નહિ સુંદરા. ૪ પત્સવ ન જણાયે કદા, પેટ ભરે દીવાલી સદા; મોટાઈ જગમાંહિ થશે, વીર કહે ઘરણી ઘેર હશે. ૫
: ઢાલ-આઠમી : | (સગઢડાં માંડવાં સોલ રે—એ દેશી.) તે માટે વરે એકનારી રે હરિનારી કહેગંધારી રે પ્રીતડી પાળીયે રે ઘેર માહણે એક્તાન રે, કુણ દેશે આદરમાન રે. પ્રી. ૧
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય દો.
ગુરૂ આગે જાયે જ્યારે રે, શુંહલી કરશે કુણ ત્યારે રે, પ્રી મુનિને દેશે કુણ દાન રે, રામ વિણ ઘર ઉદ્યાન રે. પ્રી. ૨ વ્યાપાર ચલે ઘરે તાળ રે, આવી સંધ્યા કરશે વાળુ રે, પ્રી એમ એકલા બારે માસ રે, લોક કેમ કરશે વિસવાસ રે. પ્રી- ૩ એકલાને સાંઢ તે કહેશે રે, કુણ પરઘર પસણ દેશે રે, પ્રીજિહાં જાશે છેલાઈને વેશે રે, લોક ભેજાઈ મહેણ દેશે રે. પ્રી- ૪ કાંઈ દિયરીયા તું જાણે રે, નારી સાંભરશે ઘણું ટાણે રે, પ્રીદેષાકર કિરણ લગાવે રે, કહે વીર તે વિરહ જગાવે રે. પ્રી૫
: ઢાલ-નવમી : (હે સુખકારી, આ સંસારથકી જે મુજને ઉદ્ધર—એ દેશી.). સુણ અલબેલા? અલબેલી વિણ કિમ જાશે જનમારે; હે રંગીલા રંગીલી વિણ એળે જાશે અવતાર. એકદિન અમે રંગભર રમતાંતાં માહરે પગ ઝાંઝર રમઝમતાંતાં; નમ્રતા કરી નાથને નમતાંતાં, સસનેહીનાં ખેંઘા ખમતાંતાં. સુણ૦ ૧ હરિરામનામે સુખ સમધારી, દેખણ આવ્યો વિધુ સહનારી, મેરા હઈડા ઉપર નભચારી, તેણે દરિસણે હું થઈ હુંશિયારી. સુણ૦૨ જાણે હરિ ગોરી કુંવરીયે, દે ચાર ઘડી આશા ભરીયે; મેં હરિ સાથે લીલા કરી, હરિ કેપે પશ્ચિમ દિશિ વળી. સુણ ૩ એણે અવસરે રંગરસેભરીયે, મને નેમદિયરી સાંભરીયે, છે જોબન મદ પાવક જલીયે, ઘનઘોર ઘટા હોય વિજલીઓ. સુણ૦૪ એક પાવસ માસે જ વરસે એકલડે કેમ તે શું કરશે, પણ જાણું બૂરી મરશે, એક વૈરાગ્યે શું મન ઠરશે. સુણ૦ ૫ કહે ગોરી હું તુમ દુ:ખભારી, તે માટે પરણે એક નારી પર્વ સવિ જિનવર સંસારી, કડે વીર પણે સંજમધારી. સુણ ૬
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
૧૪૧
: ઢાલ દશમી : (વ્હાલા તુમે કિહાંના દાણી જો એ દશી ). કહે પદ્માવતી દિયરીયા જે, નારી નથી કુણ વરીયા જે; હરિવંશ વિભૂષણકારી, મુનિસુવ્રત ઘરબારી જે. તમે શિવનારીના રસિયા જે, માહરે ઘેર અભિનવ વસિયા. જે ૧ શી ઝાઝી કરવાદી જે, દેખને દેવ યુગાદિ જે, પ્રભુ જુગલા ધર્મ નિવારી, આપ વર્યા દેય નારી છે. તમે ૨ સુખ વિલસી સંજમ રસિયા જે શિવમંદિરમાં પણ વસિયા જે, પ્રભુ થાપિત વરણ વરણે જે, આજ લગી સહુ પરણે છે. તમે ૩ ચકી જિન શાંતિ ઉદાર જે, એક લખબાણું હજાર જે સુખ વિલસી એટલી નારી જે, પછે થયા વ્રતધારી જે. તુમે. ૪ લહી કેવલ ભવ નિસ્તરીયા જે, એક્ષ-વધૂ પણું વરીયા જે, પરણી શિવમંદિર ચિઠા જે, સઘલા જિનવર દીઠા જે તુમે૫ તુમનવિ મુગતિ દિલ ધારી જે, વાત તમારી ન્યારી જે; કાં ધીઠા દેવર મલીયા જે કહેવાર પરાક્રમ બલીયા જે. તુમે
: ઢાલ-અગિયારમી : ( પાટણમાં પચાસ સાહે રે–એ દેશી ) એમ સઘલી નાની વડેરી રે, નેમિનાથને ચિહું દિશિ ઘેરી રે, તુમ બેલનું મર્મજ લદ્ધ રે, નારી પરણે તે રહે યુદ્ધ રે, ૧ પરણી ભવ લાહો લીજે રે, પછી બલની પરીક્ષા કીજે રે; હરિજીત તે જાઉં બલિહારીરે, એમ બોલે હસી કેઈ નારી રે. ૨ રામ શઠ હઠ નવિ છાંડે રે, એહશું ચતુર કુણ માંડે રે, રહ્યા મૌન તે એમ વિચારી રે, તે પણ બેલે ધૂતારી રે ૩
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
કંર
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના કાવ્ય સંહ,
કર ઝાલી કહે મતવાલી રે, કહે કેતી તે પાલવ ઝાલી રે; થઈ નીચું જુવે મુખ જામ રે, મુખ હસતું દીઠું નામ રે. ૪ માન્ય માન્યો વિવાહ નેમિનાથે રે, દે તાલી કહે સહુ સાથે રે; અનિષેધે અનુમતિ જાય રે,પાણિગ્રહણ તે અંગીકરાય રે. ૫ કરે ઉઘાષણ સહુ નારી રે, નજરે નિરખી મોરારી રે; જઈ સમુદ્રવિજયકું વધાઈ રે, દેતાં હરિ વીર સવાઈ રે. ૬
: ઢાલ-બારમી : (માથે મટુકીને મહિયર ચાલી તા–એ દેશી.) આગલ ભેલીને પાછલ ટેલી તે, વિચમાં નગીના નેમ ચલે, અલબેલી સાહેલી રે, ચાલી પુરમાં એક કહેસુણું ભામિની ભેલી તે, પાણિગ્રહણ માન્યું ભલે. અચા૧ એક કહે મહિમા મુજ કરો તો, મારૂં વચન એણે માનીયું, અ. ચા. કેઈ કહે માન્યું એહની મેલે તો, નહિ ચાલે એમ જાણીયું. અ૦ ચા૨ કઈ કહે માહરા લોચન લટકે તે, કઈ વચન મુજ વાંકડે અ ચાટ કેઈ કહે માન્યું છે ત્યારે તો, આવ્યા ઘણું જબ સાંકડે. અચા-૩ ભામિની ભાખે ધરી ઉજમાલ તે, પરણવા નારી ભણ; અચાવ ધરીય ગુમાન કરાવી ખુશામતી, આપણને એણે ઘણ. અ. ચા૦૪ કેઈ કહે ખોટી એ વાત તે, રાખી માજા આપણી; અચા કરતી હાસામસી છનું હજાર તો, દેતશિવકું વધામણ. અ. ચા૫ ઉગ્રસેન તણે ઘરે શ્રીકૃષ્ણ તો, પહોત્યા મન હરખે કરી; અ. ચા તાસ સુતા માગી ગુણવંત તે, રૂપ હરત સુરસુંદરી. અ. ચા૦૬ પંચબાણ તણું રાજધાની તો, નામે સતી રાજમતી; અચાવ કટુકીને પૂછે વર લગ્ન તે, સમુદ્રવિજય ને શ્રીપતિ. અચાહ૭
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીષ્ણુ સ્તવન સંગ્રા
૧૪૩
શ્રાવણ માસની ઉજવલ અે તા, લીધું લગન ઉદ્યટ ઘણે; અ ચા વીર વિવેકી ચઢે વઘેાડ તા, ચાલા સખીયા જોવા ભણે. અચા૦૮
: ઢાલ-તેરમી :
( ગેાકુલ મેલી વ્રુંદાવન લીધું રેએ દેશી.) હવે વિવાહ સામગ્રી મેલી રે, શ્વેતી તિહાં વડીયા વડેરી રે; વળી ધવલ મંગલશું રાતી રે, શામલિયાના ગુણ ગાતીરે.
શામલિયાજી ૧
પીઠી ચાલે સુગંધ ધરીને રે, વિધિપૂર્વક સ્નાન કરીને રે; હેમ મુદ્રાએ દશ અંગુલિયા રે, બાજુમ ધ ગલે સાંકલિયા રે. શા૦ ૨ કાને કુંડલ કેડે ક ંદોરા રે, કટિબ ંધ કસમની કારો ; એમ શૅાભિત ઝાકઝમાલે રે,ધર્યા ખૂપ તિલક શિર ભાલે રે. શા૦ ૩ કરમાં ધરી શ્રીફલ પાન રે, રથ બેઠા પતંગ સમાન રે; વળી ખલદ જોતરીયા માલા રે, ગલે સાવન ઘુઘર માલા રે. શા ૪ હય ગય ચલતા બહુ તત્ર રે, પ્રભુ શભિત ચામર છત્રરે; જાદવ નારી અહુ સાથે રે,રામદીવા માતાજીને હાથે રે. શા॰ ૫ સહસ મહેાંતેર વસુદેવ-નારીરે, નારાયણ છન્નુ હજારી રે; ઘર એકની ભામા ભણી,મીજી નારી કહો કેમ ગણીયે. શા॰ હું જાદવ કુલ કાર્ડિ તે ઝાઝા રે, એક એકની ધરતા માઝા રે; વળી દેશે દશાથ તાજા રે, નારાયણ હુલિયર રાજા રે. શા૦ ૭ શરણાઇ ને ભૂંગલ વાજે રે, સજી જાન તે સાજન સાથે રે; નેમિજિન પણા સાંભલીયારે, જોવા કૌતુક સુરનર મલીયારે. શા૦ ૮ એમ જાન સજીને જાતાં રે, મંદિરીયા તે પીલાં રાતાં રે; ચિત્રામણ ધેાલિત શું છે રે, એમ સારથિને પ્રભુ પૂછે રે. શા॰ ૯
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૪
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સરહ
કહે સારથિ સસરા કેરૂં રે, છે મદિર એડ ભલેરૂ રે; તુમ નારીની દાય સાહેલી રે, કરે વાતા મલી એ ભેલી રે. શા૧૦ તવ રાજીમતી ગજગેલી રે, આવી જ ગમ મેાહન વેલી રે; વર દેખણુ દ્યો સાહેલી રે, જૂએ ઉભી સહિયરને ડેલી રે. શા૰૧૧ અમરાવતીમાં જેમ ઇંદ્ર રે, તારાગણમાં જેમ ચંદ્ર રે; દેખી રાજુલ ધરતી પ્રેમ રે, વીર્ વ ંદે નગીના નેમ રે. શા॰૧૨
: ઢાલ-ચૌદમી :
(જેસંગ માની મામી શું ક। રે—એ દેશી.)
રાજુલ રૂપેશુ માહી ઘણું રે, કહે સખીયા વર કાલા શ્યામ; આજ ભ્રમ ભાંગ્યા રે તુમ ચતુરાઇના ૨૦ એડવાં હાંસી રૂપ વયણાં સુણી રે, કહે સહિયરને રાજુલ તામ.આજ૧ શ્યામપણું સુંદર છે લેાકમાં રે, ભૂષણને પણ દૂષણ દીધ;આજ ઉજ્વલ પયમાં પૂરા કાઢીયા રે, સુણજો શ્યામ ગુણુ પરસિધ.આજ૦૨ કસ્તૂરી રચણી વરભૂમિકા રે, કાલેા મેઘ કરે જલ રેલ; આજ૦ કાજલ કીકી કસવટી શામલી રે, કુંતલ ચંદન ચિત્રાવેલ. આજ૦૩
કાલી રેખા જિમ ચિત્રામણે રે, વળી કપૂરમાં અંગાર; આજ૦ બેોજનમાં મરી એમ આશ્રયગુણા રે,કહું હવે ગારાના અધિકાર.આજ૦૪
નહિ મીઠાશ લવણુ ગારા તણી રે, હિમ પરંતુ જલ ખાલ ત; આજ૦ અતિ ગેારા નરનારી કેાઢિયા રે, ગારા કેવલ અવગુણુવંત. આજ૦૫
એમ સાહેલી સાથે મેલડી રે, રાહુલ બેડી ગેાખ મેાઝાર; આજ વીર વિવેકી વર તેારણુ ભણી રે, આવે તે સુણો અધિકાર. આજ૦૬
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
- ૧૪૫
: : ઢાલ-પંદરમી : (રૂડે માસ વસંત ફલી વનરાજી રે—એ દેશી.) - આડંબર વર આવિયા રે, નેમીશ્વર ગુણવંત વહાલા; . રાવ પશુની સાંભલી રે, સારથિને પૂછત વ્હાલા, કરૂણવંત શિરોમણિ રે, ભયભંજણ ભગવંત વ્હાલા. કહે સારથિ વિવાહમાં રે, ગૌરવ કારણ એહ હાલા; મેલ્યાં પશુ હરણું ઘણું રે, દારૂણ સ્વરકરે તે વ્હાલા. કરૂણ૦ ૨ નેમ સુણી ચિત્ત ચિતવે રે, ધિમાહરો વિવાહ વ્હાલા; જાદવને ઓચ્છવ ઘણે રે, પશુઆં અંતર દાહ વહાલા. કરૂણા. ૩ ઈણે અવસરે પ્રભુ દેખીને રે, હર કહે સુણ નાર હાલા; મરણથકી તુજ વિરહાનું રે, હૈયડે દુઃખ અપાર હાલા. કરૂણા. ૪ પ્રભુ દેખી હરણી કહે રે, કરૂણવંત ભદંત વ્હાલા; કરી વિનતિ જિમ છૂટીયે રે, મરણથકી સુણકંત વહાલા કરૂણા. ૫ એમ સુણી મૃગ પ્રભુને કહે રે, કરીએ ભક્ષણ ઘાસ હાલા; નિઝરણાં જલ પીજીયે રે, વળી રહીયેવનવાસ વ્હાલા. કરૂણા. ૬ નિરઅપરાધી નાથજી રે, છેડાવો તમે આજ હાલા; સાંભલી સારંગ વિનતિ રે, મીશ્વર મહારાજ વ્હાલા. કરૂણ ૭ હરણી ગ્રીવાનિજ નારીને રે, કઠે ઠવી રહ્યો હેત વહાલા; તે દેખી મતિ કેળવી રે, વર કવિ ઉપમા દેત હાલા. કરૂણ૦ ૮ બંધનથી પશુ છેડતે રે, પ્રભુવચને રખવાલ વ્હાલા; નહિ પરણું નેમિ કહે રે, સારથિ! તું રથવાલ વ્હાલા. કરૂણા. ૯ પાછા વળતા દેખીને રે, માતપિતાદિક આય હાલા; વીર કહે વચને કરી રે, સામલકું સમઝાય વ્હાલા. કરૂણ૦૧૦
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંહ
: ઢાલ-સેલમી : રથ ઝાલી કહે માતપિતા સુણ વ્હાલા , માગું છું તુજ પાસે એક વચન; હેજે હલી રે, માનજે માઝા કરી, મુજ હૈયડાને એહ મનોરથ પૂરે, વહુ પરણને દેખાડો વદન. હેજે હલી રે–માનજો. ૧ નેમ કહે યે આગ્રહ માતાજી કરે, એ નારી મલમૂત્ર કેરું ધામ; હેજે થડે કાલે વિરહ તે નારી કુણુ વરે, માહરે તે છે શિવનારીશું કામ છે. માત્ર ૨ જોબન રાગી પછે વિરાગી નારીયે, અંગ અશુચિ રેગ તણે ભંડાર; હેજે મદિરા ઘટ સમ નારી માંસ રૂધિર ભરી; ભક્ષ્ય અભક્ષ્ય અસાર કરે આહાર. હે મા. ૩ ઉડી જાતાં પ્રભાતે સહુ પંખીયાં, એક તરૂવાસી નાના પ્રકાર; હેજે પ્રેમ ભજી નરનારી પરભવ એકલાં, માતા ઈડ ભવ સ્વારથી સંસાર. હે મા... ૪ તાત કહે સુણ નંદન! એ તું શું કહે, રૂષભાદિક પરણું સિદ્ધા જિનરાજ; હેજે તેહ થકી ઉંચી પદવી કે પામશે રે, કાંત્યું પીંક્યું વિણસાડે છે આજ. હેમાત્ર ૫ નેમ કહે ક્ષીણ કરમ છે માહરે, વિવાહે શ્યો આગ્રહ કર તાત; હેજે. કામિની કેરે સંગમ દુરગતિ પામીયે, થાય વળી બહુ જંતુ કેરી ઘાત. હે મા. ૬
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે–પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
એણે અવસર લોકાંતિક મલીયા દેવતા, ધર્મ તીરથ વરતા જયજયકાર; હેજે. નેમ ગયા પાછા દેખી રાજીમતી, લહી મૂચ્છ સખી એ ચંદનને ઉપચાર. હે મા. ૭ ચેત વલિ રેતી રાજુલ તે એમ કહે મુઝને મહેલી શું ચાલ્યા મહારાજ હેજે. કરૂણાયર મુજ ઉપર નાથ દયા કરી, વીર કહે પાછા ઘેર આવે આજ. હે મા૮
: ઢાલ-સત્તરમી : (વિકી વિમલાચલ વસીયે –એ દેશી.) આ હરિવંશી જદુરાજા, રાખો જદુકુલની માઝા, જાદવ લોક જૂએ ઝાઝા, છોકરવાદી કરી ને જા. આ. ૧ હા! જાદવકુલ ઠાકુરીયા, જગતશરણ! હા! ગુણ ભરીયા; હા! કરૂણાયર!સુણબલીયા,મને મેલી પાછાકિય વળીયા. આવો ૨ નિહી તજતાં ભજજા, નિલજા નાવી કિમ લજજા; દેવ! કિહાં તે એ કીધું, નિષ્ફર! મેં તુજ શું લીધું. આવો. ૩ દેવ પતિ અવલો કીધે, જીવિત શું મુજને દીધે; રૂ૫ સમર બાણે છે, પ્રેમ રસે હૈડું ભેળું. આ૦ ૪ સાન ને શુદ્ધ ગઈ વહેલી, ઘર ન ગમે હું થઈ ઘેલી; મંદિરીયું ખાવા ધાશે, વાસર વરસ સમે જાશે. આ૦ ૫ મુજ કંસાર નવિ ચાખ્યો, એવડો અંતર રાખે; જે અંતર હતે પહેલે, તે શું વિવાહ કર્યો વહેલે. આ૦ ૬ કાઢે ઘેલાઈ એણે વેશે, મને સાહેલીઓ મહેણું દેશે, નણદીરા વિર! સાંભલો, સામલિયા પાછા વળજે આ૦ ૭
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવંનાદિ કાવ્ય સહ.
-
-
': ઢાલ અઢારમી : (સિદ્ધાચળ શિખરે દીવો રે–એ દેશી.) તુમ નારી તાણું દુઃખ દેખી હો કે, પાછો વલજે શામલિયા મવિ જાશે અમ ઉવેખી હો કે, પાછા વલજે શામલિયા
મેહેલી જાશે આ વેશે હો કે, પા મુને લેક તે ચુંટી લેશે હે કે. પા. ૧ તુમ હાંસી ને હું રોસી હો કે, પાળ એહવો કુણ મલી જેશી હો કે, પાટ શું હરણ વચને લાગા હો કે, પા જૂ કરડેયે કુણ હોય નાગા હો કે. એણે ચંદ્ર કલંકી કી હો કે, પા. સીતાને વિજેગ તે દી હો કે; પાત્ર માહરે કર્યો રંગમાં ભંગ હો કે, પા સાચું છે નામ કુરંગ હો કે.
પાર ૩ સઘલા સિદ્ધની ભુગતારી હો કે, પાટ મુગતિ ગણિકા ધૂતારી હો કે; પાત્ર ધૂતારીશું કુણુ મહાલે હો કે, પા. વેશ્યાએ ઘર કિમ ચાલે હો કે કહે સખી બહેન સુણીયે હો કે, કિમ નિસ્નેહી વર થયે હોં કે;
એ પ્રેમ તે હેડુ વાલે હો કે, પા પ્રેમ જ્ઞાનના ગુણને બાલે હો કે. પાર ૫ વર છાંડે એ વૈરાગી હો કે, પા. બીજે વર કરશું રાગી હો કે પાર
ઉજવર કરે જ
પા.
પો૦
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
ఈ
૧૪.
in the city in the day ah ah at A Aa
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ રાજીમતી કાનને ઢાંકી હો કે, પા. દર તજી વાત એ વાંકી હો કે. પાઠ ૬ કહે રાજુલ નેમને મેહેલી હો કે, પા. ન કરૂં બીજો સાહેલી હો કે; પાત્ર હવે મન વૈરાગે વાલી હો કે, રાજીમતી રામાં બાલી હો કે. પા. ૭ સુણ પ્રીતમજી ગુણ રાતા હો કે, પા તું અરથી જનને દાતા હો કે, પા મેરી જાચના ભંગ તેં કીધું હતું કે, પાત્ર હાથ ઉપર હાથ ન દીધું છે કે, પા. ૮ પણ મેં મન નિશ્ચય કરી હો કે, પાવે જે કર પર હાથ ન ધરી હો કે, પા. સંજમ લેશું પિયુ હાથે હો કે, પા. તવ હાથ મેલાવીશ માથે હો કે પાત્ર ૯ ઈમ રાજુલ રંગ ભર કહે છે હો કે, નિજ સમતા ઘરમાં રહે છે હો કે, પા. રથ વાળ પંથ ચલાવ્યા હો કે, પા. કહે વીર પ્રભુ ઘર આવ્યા હો કે. પા. ૧૦
: ઢાલ-ઓગણીસમી : (કેશ્યા વેશ્યા કહે રાણીજી, મનહર મનગમતા-એ દેશી.) હવે વરશીદાન તે દીધુંછ, જિનવર જયકારી શ્રાવણ સુદી છઠું લીધુંજી; જિનવર જયકારી સહસાવન સંયમ ધારીજી જિ. છઠ ભક્ત પ્રભુ અણુગારીજી.જિ. ૧ પંચાવનમે દિનમાનજી, જિ. પ્રભુ પામ્યા કેવલજ્ઞાનજીજિ. શિવચંદરી વિવાહ કીધેજ, જિનિજ જ્ઞાનતિલકશિ કીધેજિ૨
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧પ૦
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાં કાવ્ય સંદોહ.
રાજુલ અમૃત દેયશેક્યોજિઅણમેત્યે લગન દિન ક્યોજિ દેયને મેલ હોશે જ્યારેજી, જિ.શિવ વરશે જિનવર ત્યારે જી.જિ.૩ એમ કવિ ઘટના ગુણ ખાણીજી,જિ, જિન જ્ઞાન વર્યા સુર જાણીજી,જિ. ઇંદ્રાદિક આવી વંદજી, જિ- રચ્યું સમવસરણ આનંદેજી. જિ. ૪ કૃષ્ણાદિક વંદન આવેછે. જિ. રાજુલને હરખ ન માવેજી;જિ. પ્રભુ વાણી સુધારસ પીધીજી, જિ. દેય સહસે દીક્ષા લીધીજી.જિ૫ વરદત્ત આદિનૃપ જાણોજી, જિ. પૂછે ત્રિસું ખંડને રાણેજી, જિ. જે રાજીમતી વડભાગીજી, જિ. એવડી કિમ તુમચી રાગીજી, જિ. ૬ કહે શંકર સુણ હરિ તેહ, જિ. મુજ નવ ભવને નેહજી,જિ. અહે પડેલે ભવ સંસારીજી જિ. ધનરાજા ધનવતી નારીજી જિ.૭ સૌધર્મે દેવા બીજેજી, જિ. નરનારી હુઆ ભવ ત્રીજે જિ. નામ ચિત્રગતિ રત્નવતીજી, જિ. માહેદ્ર અમર તે યુતિ. જિ૦૮ અપરાજિત ને પ્રીતિમતીજી, જિ. આરણ્ય દેવા ને અતિજી, જિ શંખરાય યશેમતી હિતેજી, જિ. ભવ આઠમે અપરાજિતેજી. જિ ૯ નવમે હું રાજુલ એહજી, જિ. નવ ભવને ભાગે નેહજી; જિ. એમ કહી વિચરે જિનરાયજી, જિ. કહેવીર હરિ ઘર જાયછે.જિ૧૦
: ઢાલ-વીસમી : (મુનિરાજ કહે સુણ વેશ્યા, હાવ ન ભાવ્યા રે–એ દેશી.) સમવસર્યા જિનરાય, શ્રી ગિરનાર રે; તવ વંદે હરિ પ્રભુ પાય, દુઃખડાં હારે રે. સાંભલી દેશના સાર, કે પ્રતિબૂક્યા રે, લહી એ સંસાર અસાર, કર્મશું ગુયા રે. રાજસુતા બહુ સાથ, સંજમ લીધું રે; કાંઈ રાજુલ નેમિહાથ, બેશું કીધું રે. ૩
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ પહેલો-વોશી સંગ્રહ.
રહનેમિ પણ ત્યાંહિચારિત્ર લીધું રે; પણ એક દિન કંદરમાંહી, ચલચિત્ત કીધું રે.. રાજીમતી પ૨તા ૫, ધીરજ ધારી રે; પ્રભુ પાસે આઈ પાપ, વરી શિવનારી રે. ઘરમાં સંય ચાર, વરસ રહાણી રે, વળી પાંચસે રાજુલનાર, કેવલનાણી રે. સંજમ પાળી સાર, શિવસુખ ધરતી રે; કહે વીર ધરી બહુ પ્યાર, બહેનને મળતી રે. ૭
: ઢાલ–એકવીસમી : (રસિયા કુંથુ જિનેસર કેસર ભીની દેહડી રે લ–એ દેશી.) રસિયા શિવનારીના સઘલા, પ્રભુના પરિકરા રે લોલ, રસિયા એકાદશ ગુણવંત, સુહંકર ગણધરા રે લોલ; રસિયા સહસ અઢાર અઢાર, શીલાંગ ધણી મુનિ રે લોલ, રસિયા આણધાર હજાર, ચાલીસ સાહેણી રે લોલ. રસિયા શ્રાવક અગણેતેર, સહસ લક્ષાધિકા રે લોલ, રસિયા ત્રણ લાખ છત્રીશ, હજાર તે શ્રાવિકા રે લોલ રસિયા ત્રણસેં વરસ કુમાર, પણે ઘરમાં રહ્યા રે લોલ, રસિયા ચોપન વાસર, છવચ્ચે એ લહ્યા રે લોલ. રસિયા દેસુણું સાતમેં વરસ, પ્રભુજી કેવલી રે લોલ, રસિયા એક હજાર વરસ એ, સર્વાયુ મલી રે લોલ; રસિયા સુદિ અષાડની આઠમે, રૈવતગિરિવરે રે લોલ, રસિયા પાંચસે છત્રીશ મુનિ, સાથે અણસણ કરે રે લોલ. રસિયા એક માસી ઉપવાસે, પ્રભુજી શિવ ગયા રે લોલ, રસિયા અવિચલ જોડી રાજુલશું, ભેલા થયા રે લોલ,
*
૩
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
-૧પર '
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
રસિયા મુગતિ મહેલમાં આત્મ,સ્વભાવિક ગુણ વર્યા રે લોલ, રસિયા જન્મ જરા મરણાદિક ભય ભવનિસ્તર્યા રે લોલ. રસિયા પૂર્ણાનંદ વિલાસી, અરૂપી પદ વર્યા રે લોલ, રસિયા અગુરુલઘુ અવગાહ, અનંત ગુણે ભર્યા રે લોલ; રસિયા ધ્યાન અગોચર ગેચર, જ્ઞાની ગંભીરને રે લોલ, રસિયા મહેર કરીને શરણે, રાખો વીરને રે લોલ.
: ઢાલ-બાવીસમી : (અચિરાનંદન અરજ અમારી લાલ, પ્રભુ દિલમાં ધરજે રે–એ દેશી.) મેં ઈમ નાથ, નિરંજન ગાયા લાલ, પ્રભુ ગુણ દિલ ધારી રે. મલી જિમ ગેપીયે, હેલરાયા લાલ પ્રભુ પરણ્યા નહિ પણ, પ્રીતડી પાળી લાલ, પ્રભુ અંતે વરીયા, શિવ લટકાળી લાલ. પ્રભુ તપ ગણ ગયણ દિણંદ સમાન લાલ, પ્રભુત્વ - શ્રી વિજયસિંહુસૂરિ સન્નિધાને લાલ; પ્રભુ શિષ્ય તે સત્યવિજય ગુણગેહા લાલ, પ્રભુ તસ કપૂર ખિમાવિજય સસનેહા લાલ. પ્રભુત્વ સેવક જસવિજયે જયવંતા લાલ, પ્રભુત્વ પંડિત શ્રી વિજય મહંતા લાલ; પ્રભુત્વ તસ શિષ્ય ગરબી દેશીમાંહી લાલ, પ્રભુ ગાય નેમવિવાહ ઉછ હી લાલ. પ્રભુ ના ભજન ગજ ચંદ્રને(૧૮૬૦)વરસે લાલ, પ્રભુ પિષ તણું વદિ આઠમ દિવસે લાલ; પ્રભુ રાજનગરમાં શ્રાવક શોભે લાલ, પ્રભુ ગુરૂ ઉપદેશ કુમતિ થોભે લાલ. પ્રભુ,
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૧૫૩
વંશ શ્રીમાલી અમીચંદ નંદે લાલ, પ્રભુ ઘરે જિન પૂછ ગુરૂ નિત વંદે લાલ; પ્રભુ શાહ પ્રેમચંદ કહેણ ઉજમાલે લાલ, પ્રભુત્ર બાવીશમે જિન બાવીશ ઢોલે લાલ. પ્રભુ યુણિયા વીરવિજય જયકારી લાલ, પ્રભુ સુણશે ગાશે જે નરનારી લાલ; પ્રભુ તસ ઘર મંગલમાલ રસાલા લાલ, પ્રભુ વિમલા કમલા ઝાકઝમાલા લાલ. પ્રભુ
શ્રી નેમિનાથ વિવાહલે સંપૂર્ણ. (૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવને.
(રાગ—રામકલિ.) અખીયાં હરખણ લાગી, હમારી અખીયાં, દરસણ દેખત પાસ જિર્ણદકે, ભાગ્યદશા અબ જાગી. હ૦ ૧ અકલ અરૂપી આર અવિનાશી, જગજનને કરે રાગી. હ૦ ૨ શરણાગત પ્રભુ તમ પયપંકજ, સેવના મુજ મન જાગી. હ૦ ૩ લીલા લહેર દે નિજ પદવી, તુમ સમ કે નહિ ત્યાગી. હ૦ ૪ વામાનંદન ચંદનની પરે, જે અને મહાસભાગી. હ૦ ૫ જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ ધ્યાન ધરંત, ભવભવ ભાવઠ ભાગી હ૦ ૬
(૨) સકલ સદા ફલ રે, ચિંતામણિ સમ; નવરંગ નારંગ રે, પાસ ભાવિકા નમે.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
* નમો ભાવે પાસા ચાવે, નાથ શ્રી શ્રી ભગવતે, ધરણુંક 'પદ્માવતી માયાબીજ રાયા સંયુક્ત; છેઅદ્દેય મદ્દે શુદ્ર વિઘટ્ટ, ક્ષુદ્ર થંભય થંભયા, વાજતી ભુગલ દરે મંગુલ, ચૂરે અષ્ટ મહા ભાયા. ૨ - આશા પૂરે રે, પાસ પંચાસરે;
શ્રી વરકાણે રે, પાસ શંખેશ્વર. શંખેશ્વરે પ્રભુ પાસ થંભણ, ગેડી મંડણ નાહલે, કલિકુંડ શ્રી નવખંડ એણે, જગે જાગતે જીરાવલે; જાગતાં તીરથ હરે અનરથ, પાસ સમરથ તું ધણી, હવે ચડે હારે વિઘન ભય હરે, સારકર ત્રિભુવન ધણી. ૪
કુરુ કુરુ વંછિત રે, નવનિધિ સંપદા;
સ્વાહા પદશું રે, ટાળે આપદા. આપદા ટાળે રાજ્ય પાળે, પાસ ત્રિભુવન રાજી, કલિકાલમાહે પાસ નામે, મંત્ર મહિમા ગાજીયે; દારિદ્ર ચૂરે આશ પૂરે, પાસ તું જગદીશ એ, ચરણપ્રદ ગુરૂ શિષ્ય જંપે, પૂરો સંઘ જગીશ એ. ૬
(૩) (શ્રી અરનાથજી સાંભળો–એ દેશી) પ્રાણથી પ્યારે મને, પુરીસાદા પાસ; આવ્યો તુજ મુખ દેખવા, પૂરો મુજ મન આશ. પ્રા. ૧ હવે મુજ તુમ મેળો થયે, નાવ નદી સંગ; સેવક જાણી આપણે, દાખ નવ નવ રંગ. પ્રા. ૨ મેં પલ્લવ પકડ્યો ખરો, દાસ છું દીનદયાળ; . નાઠા ઈમ નવિ છૂટશે, સેવક જન પ્રતિપાળ. પ્રા૦ ૩
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૧૫૫.
નિપટ કાંઈ કરી રહ્યા, આંખે આડા કાન; સેવક સમજી નિવાજજે, કીજે આપ સમાન. પ્રા. ૪ ભાગ્યવંત હું જગતમાં, નિરખ્ય તુમ દેદાર; મેહન કહે કવિ રૂપને, જિનજી જગત આધાર. પ્રા. ૫
* (જગપતિ નાયક નેમિ જિણું –એ દેશી.) હિતકર પાસ જિનેસર દેવ, સેવ કરણ મન ઉદ્ભ; હિતકર ગુણનિધિ જગત દયાલ, દીઠે તિહાંથી દિલ વસ્યા. હિ. અવિહડ લાગે નેહ, દેહ રંગાણી રાગશું; હિ. પલક ન છોડ્યો જાય, સજજનતા ગુણ લાગશું. હિ. નિરગુણ દુરજન સાથ, રાગ રંગ રસ આચર્યા હિ૦ ક્ષણ સંયોગ વિયેગ, એકપક્ષી બહુ ભવ કર્યા. હિ. હવે તું મલિયે નાથ, સાથ ન છોડું તુમ તણા; હિ. વીતરાગ અરિહંત, એક પખો પણ ગુણ ઘણે. હિ. ગંગા યમુના નીર, સ્નાને તરશ મલ પરિહરે, હિ. દર્શન ફરસન તુઝ, ભવ મૃગતૃષ્ણ સંહરે. હિ. જાણે જગતના ભાવ, પ્રીત રીત મુઝ સવિ લહે; હિ. રાગી રૂલે સંસાર, મુઝ સાધ્ય દિશા કહો. હિ. રાગ વિનાશી પ્રીત, પ્રીતિ ભક્તિયે સાંકલી; હિભક્તિ વચ્ચે ભગવાન, ભક્તિ પ્રેમ ભાવે ભલી હિ. પ્રેમ બન્યું તુમ સાથ, નાથ હૃદય ઘરમાં રમે, હિ૦ વિધ્વંભર લઘુ ગેહ, ગજ દરપણમાં સંક્રમે. હિ. અંતર વાત એકાંત, પ્રેમ મેલાવા નિત કરું, હિ. શ્રી શુભવીર વિદ, નિરભય સુખ સંપદ વરૂં.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
. (૫) ( જિન તેરે ચરનકી સરન ગ્ર—એ રશી.) અબ ચલો દેખે પાકુમાર, ચુઆ ચુઆ ચંદન ઓર અગરકા, વિવિધ જાતિ ભરી થાળ. અબ૦ ૧ ચુન ચુન કલીયાં પંચ વરનકી, નીકી બની કુલમાળ, અળ૦ ૨ લે કરતાલ બજાવે વણ, ગુણ ગાવે સુરબાલ. અબ૦૩ રૂપ વિશુધને મોહન ભણે પારસ પ્રભુ દીનદયાલ અબ૦ ૪
(માતા ત્રિશલા નંદ કુમાર—એ દેશી.) તારી મૂરતિનું નહિ મૂલ રે, લાગે મને પ્યારી રે, તારી આંખડીએ મન મોહ્યું રે, જાઉં બલિહારી રે. ત્રણ ભુવનનું તત્વ લહીને, નિર્મળ તૂહી નિપાયે રે; જગ સઘળો નિરખીને જોતાં, તાહરી હેડે કે નહિ આયા રે. લાગે. ૧ ત્રિભુવન તિલક સમોવડ તાહરી, સુંદર સુરતિ દીસે રે, કેડી કંદર્પ સમ રૂપ નિહાળી, સુર નરનાં મન હસે રે. લાગે૨
તિ સ્વરૂપ તું જિન દીઠે, તેહને ન ગમે બીજું કાંઈ રે; જિહાં જઈએ ત્યાં પૂરણ સઘલે, દીસે હીજ તુંહી રે લાગે. ૩ તુજ મુખ જેવાને રઢ લાગી, તેહને ન ગમે ઘરનો ધંધે રે આળપંપાળ સવિ અળગી મૂકી,તુજશું માંડ્યો પ્રતિબંધો રે. લાગે. ૪ ભવસાગરમાં ભમતાં ભમતાં, પ્રભુ પાસને પામે આરો રે; ઉદયરતન કહે બાંહ સાહીને, સેવક પાર ઉતારો રે. લાગે૫
(૭) (મેરે સાહિબ તુમહી હે–એ દેશી.) મુજ સરીખા મેવાસીને, પ્રભુ જે તૂ તારે તારક તે જાણું ખરે, જાવું બિરૂદ શું ધારે? મુજબ ૧
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૧પ
સેવા સલામી નવિ ભરું, સીધી આણ ન માનું માહરી રીતિ પ્રી છો તમે, શું રાખીયે છાનું? મુજ ૨ મહા મિથ્યાત્વ મેવાસમાં, વલી વાસ મેં કીધે; ગુન્હી અને અકહ્યાગરે, નવિ ચાલું સીધે મુજ ૩ જે તે વરયા વેગલા, તે મેં આઘા લીધા તુજશું બાંધી બાકરી, અન્યાય મેં કીધા. મુજ૦ ૪ છેષ ધરી તુજ ઉપરે, બીજાશું માલીઓ; તુજ શાસન ઉત્થાપીને, પાખંડે વલીએ. મુજ૦ ૫ છલ કરીને છ કાયની, તુજ વાડી વિણુશી; છું અનાડી અનાદિને, હું તે માટે મેવાસી. મુજ ૬ મેવાસીપણું મેલીને, આવ્યો તુજ ચરણે જે તારે તો તારજે, એહવે આચરણે મુજ ૦ ૭ - વામાનંદન વંદતાં, ભવનું દુઃખ ભાગું; ઉદયરત્ન કહે લળી લળી, પ્રભુ પાયે લાગું. મુજે. ૮
| ( જગપતિ નાયક નેમિજિયું –એ દેશી.) જિનપતિ શ્રી નવપલ્લવ પાસ, આશા પૂરણ સુરમણિ :
ધન્ય દિવસ મુજ આજ, પામ્યો હું એવા તુમ તણું. ૧ , હરિત વરણ તુમ દેહ, હરિ લંછન ચરણે રહ્યો; છે હરિ સેવા કરે ખાસ, હરિ ભય તજી શિવસુખ રહ્યો. ૨ , અશ્વસેન નૃપ નંદ, વામા માત ઉદર ધર્યો, » નરી વારાણસી વાસ, નાથપણે સુરે શિર કર્યો. ૩
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
, તું તારક ભગવાન, કમઠ હઠી મદ ભંજણે; ,, સમક્તિદષ્ટિ લેક, શૈક તણું મન રંજણે; ૪
પામી કેવલ નાણ, મિથ્યાતિમિર ધરે કરી; તેત્રીશ મુનિ પરિવાર, સમેત શિખર શિવવધૂ વરી. ૫
પાસ જક્ષ કરે સેવ, શાસન સુરી પદ્માવતી; , પ્રભુ પદ પદ્મ નિવાસ, રૂપવિજય પદ ગાવતી. ૬
(પ્રભુજી સુખકર સમકિત દીજે-એ દેશી.). સમય સમય સે વાર સંભારું, તુજશું લગની જેર રે; મેહન મુજરો માની લીજે, જયું જલધર પ્રીતિ મેર રે. સમય માહરે તન ધન જીવન તહી, એહમાં જૂઠ ન માનો રે. અંતરજામી જગજન નેતા, તું કિહાં નથી છાને રે. સમય જેણે તુજને હિયડે નવિ યાયે, તાસ જનમ કુણ લેખે રે; કાચે રાચે તે નર મૂરખ, તનને હર ઉવેખે રે. સમય૩ સુરતરૂ છાયા મૂકી ગહરી, બાઉલ તલે કુણ બેસે રે; તાહરી ઓલગ લાગે મીઠી, કિમ છેડાયે વિશેષે છે. સમય વામાનંદન પાસ પ્રભુજી, અરજી ચિત્તમાં આણે રે; રૂપ વિબુધને મોહન પભણે, નિજ સેવક કરી જાણે રે. સમય ૫
(૧). (સાંભળજે મુનિ સંજમ રાગે–એ દેશી.) પાસ પ્રભુ પણમું શિરનામી, આતમ ગુણ અભિરામી રે, પરમાનંદ પ્રભુતા પામી, કામિત દાયક નામી રે. પા. ૧ ત્રેવીસમા ત્રિભુવનના નાયક, દૂર કર્યા ત્રેવીશા રે, ટાળ્યા જેિણે દંડક ચઉવીશા, કાઢયા કષાય પણુવીશા રે પા૨
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
લોહ કુધાતુકું કરે જે કંચન, તે પારસ પાષાણે રે; નિરવિવેક પણ તમચે નામે, એ મહિમા સુપ્રમાણે રે. પા. ૩ ભાવે ભાવનિક્ષેપે મિલતાં, ભેદ રહે કિમ જાણોરે; તને તાન મળે જે અંતર, એહવે લોક ઉખાણ રે. પ૦૪ પરમ સ્વરૂપી પારસરસશું, અનુભવ પ્રીત લગાઈ રે, દેષ ટળે હોય દષ્ટિ સુનિરિમલ, અનુપમ એહ ભલાઈ છે. પાપ કુમતિ ઉપાધિ કુધાતુને તાજીયે, નિરૂપાધિક ગુણ ભજીયે રે, સોપાધિક સુખ દુઃખ પરમારથ, તે પાપે નવિ રંજીયે રે. પા૬ જે પારસથી કંચન સાચું, તેહ કુધાતુ ન હોવે રે, તિમ અનુભવરસે ભાવે ભેટયે, શુદ્ધ સ્વરૂપે જોવે રે. પાર ૭ વામાનંદન ચંદન શીતલ, દર્શન જાસ વિભાસે રે, જ્ઞાનવિમલ પ્રભુતા ગુણ પ્રગટે, પરમાનંદ વિલાસે રે, પા. ૮
(૧૧) (વિમલ જિન દીઠાં લેયણ આજ–એ દેશી ) અતિ સ્વભાવે આતમા રે, નાતિ અપર સ્વભાવ; અતિ નાસ્તિ એકતા રે, એ સબ જડનો બનાવ
પારસજિન! તું તારણ સંસાર. બંધ દેશ પ્રદેશમાં રે, આતમ રમણ અપાર; અનંત અનંતી વર્ગનું રે, ભા સન જગદા ધાર. પારસ ૨ ઉપજે વિણસે કણસેં રે, થિરતા કોણ વિચાર; જે થિરતા ગુણ ઉપજે રે, પામે ગુણ ગુણ સાર. પારસ ૦૩ નિજ સ્વરૂપે આતમા રે, નિરા વરણ તા હો ય; અગી ગુણ સંપજે રે, સિદ્ધ અવસ્થા જે. પારસ૦૪
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ..
તે સબ તમરે નામસેં રે, પામીયે પાસ દયાળ અમૃતકુશલ ગુરૂથી સદા રે, કમલને સુખ વિશાળ. પારસ ૦૫
(૧૨) (મનડું કિમહી ન બાઝે હો કુયુ જિન—એ રશી.) મન મીઠડી મૂરતિ પ્યારી, વશિયા દિલ દિઠડી જ્યોતિ ઝગારી નેક નજર કરી સાંઈ સલૂણ, સુણીએ અરજ હમારી, વ૦ ચરણ સરણ પ્રભુ પાસ હું આયો, નેહ કરણ હુંશીયારી. વદિ ૧ નેહ નવલ મેં પગપગ કીને, લીને પ્રેમ કટારીવરુ દીને ધન તન પ્રાન મેં અપને,પણ સવિમિલિએગમારી. વ દિર નયન ના વચન હસાવેં, સ્વારથિયા સંસારી, વલ દેવી દેવા ભવ ભવ સેવ્યા, પૂરણ પ્રેમ વિચારી. વદિ ૩ આદે સનેહી અંતે વિહે, દેખત નેહ નિવાર, ૧૦ પારસ નામા પૂરણ કામા, નેહકી રીત હે ન્યારી. વ૦ દિઃ૪ રંગ મજીઠમેં રાગ ભાગ હે, ઘણ કુટ્ટણ દુ:ખ ભારી; વ.. પણ વીતરાગશું રાગ કરંતાં, મણિ ફણિધર વિષહારી. વ. દિપ પારસ સંગે કંચન લોહા, નેહ અચલ નિરધારી; ૧૦ કહિએ મ દેશે છેહ સનેહા, વીરવિજય જયકારી. વદિ૬
(૧૩) શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવને. (૫) (ચાલ ચાલરે કમર ચાલ તારી, ચાલ ગમે રે—એ દેશી ) ચાલ ચાલ રેસીયર ચાલ મુને, પાસ મેરે, શંખેશ્વર પાસગમે રે.૧ આતમલીલા લસ્કી સાથે, જેહ રમે રે, શંખે. દેવ દાનવ રાય રાણા, આય નમે રે, શંખે
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
અંતરજામી સ્વામી સેંતી, પ્રીત જમે રે. શંખે વચમાં આવી છે તે શું, રીસ ધમે રે. શંખે સુરતરૂની છાયા છેડી તાવડે, કુણ ભમે રે. શંખે ખીર ખાંડ ધૃત પામી કુકસ, કાણું જમે રે. શંખે. ખિમાવિજય જિન ગેહ, મંગલગીતધુમે રે. શંખે
(૧૪) (જગપતિ નાયક નેમિ જિદ–એ દેશી.) જિનવર! તૂહી દેવાધિદેવ, વાંછિત પૂરણ સુરતરૂ, જિનવર! તન્મય શુદ્ધ સ્વભાવ, આરાધ્યા સવિ અઘહરૂ. જિન-૧ જિનવર ! અનંત અચલ અવિકાર, અજર અભયપદ અનુસરે; જિનવર! રાગાદિ રિપુ કંતાર, વીતરાગ અભિધા ધરે. જિન૦૨ જિનવર! પૂરણ પ્રભુતાવંત, કંત હુએ શિવવધૂ તણો; જિનવર ! આદિ અનંત જસવાસ, જ્યોતિ ઝલમલ સુખ ઘણે જિન૦૩ જિનવર! નામ ઠવણ દ્રવ્ય ભાવ, અધ્યાતમ ગુણથી લહે; જિનવર! આકૃતિ અતિ નિર્વિકાર, ધ્યાતા ભેદજ્ઞાન ગ્રહે. જિન૦૪ જિનવર! પાશ રહિત જિન પાસ, તારક પ્રભુ ત્રેવીશમે; જિનવર! શંખેશ્વર શિરદાર, ધાંગધવળ મુજ મન રમે. જિન૦૫ જિનવર! મહેર કરી મહારાજ, ઘો દરિશણ સેવક ભણી; જિનવર! અષ્ટાદશ પચવીશ, શુકલ તૃતીયા મૃગશિર તણી. જિન-૬ જિનવર! ભક્તવત્સલ ભગવંત, સ્તવના ગુણરચના કરી; જિનવર! લક્ષ્મીવિજય સુશિષ્ય, જ્ઞાનવિજય જયશ્રી વરી. જિન૦૭
(૧૫) (ગિરૂઆરે ગુણ તુમ તણ–એ દેશી.) પાસ પ્રભુ શંખેશ્વરા, મુજ દરિસણ વેગે દીજે રે, તુજ સિરણ મુજ વાલહું, જાણું અહનિશ સેવા કીજે રે. પા૦૧
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૨
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સાહ
પા૩
રાત દિવસ સૂતાં જાગતાં, મુજ હેડે ધ્યાન તુમારૂં રે; જીભ જપે તુમ નામને, તવ ઉØસે મનડું મારૂં રે, પા૦૨ દેવ દીયે જો પાંખડી, તે આવું તુમ હન્નુર રે; મુજ મન કેરી વાતડી, કહી દુખડાં કીજે દૂર રૂ. તું પ્રભુ આતમ માહરા, તું પ્રાણ જીવન મુજ દેવ રે; સંકટ ચૂરણુ તું સદા, મુજ મહેર કરો નિત સેવ રે. પા૪ કમલ સુરજ જેમ પ્રીતડી, જેમ પ્રીતિ અપૈયા મેહુરે; દૂર થકી તિમ રાખજો, મુજ ઉપરે અધિક સસ્નેહ રે. પા૦૫ સેવક તણી એ વિનતિ, અવધારી સુનજર કીજે રે; લમ્બિવિજય કવિ પ્રેમને, પ્રભુ અવિચલ સુખડાં દીજે રે. પા૦૬
( ૧૬ )
માહ મહીપતિ મદમત્તવાળા, ધરમ નૃપતિના એ મહાદ્વેષી, રાગ દ્વેષ દોય સુભટ મલીને, અહેાત દિવસના તૂં ભરમાયા, ચૌઢ રાજકે ચાક વિચાલે, મિથ્યામતિ માટો નાટકીયા, સુમતિ નારી પિયુને પ્યારી, કુમતિ ધૂતારી નિરગુણુ નારી, પ્રભુ ગુણગણ સાંકળશું ખાંધી, પ્રમોદ સાગર કહે આતમ ત્ હી,
( અડશેા માં રહેને રહેને રહેને લીના રહેને. પાસ શંખેશ્વર યાને, લીના રહેને; સમતારસ ગુણ પાને, લીને રહેને. સઘળે આણુ મનાવે; તસ પાસે મત જાવે. લીના૦૧ જગમાં ધંધ મચાવે; મૂરખ મરમ ન પાવે. લીના૦૨ મમતા પાત્ર નચાવે; કુમતિ મૃદંગ બજાવે. લીના૩ અરજ કરી સમજાવે; કાહે કું ખતલાવે. લીને ૪ મન મરકટ વશ લાવે; તે અવિરત પદ પાવે. લીનાપ
જો—એ દેશી. )
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
૧૩
(૧૭) (મેરે સાહિબ તુમહી હો–એ દેશી.) આજ સખી શંખે રે, નયણે નિરખે, દેખત પેખત પાસથી, જીવન મેરે હરખ્યો; મનમોહન મોહી રહયો, જિન જેવા સરખે, દેવ સવેમાં દીપતો, મેં પુ પરો . પદ્માસન આસન ભલું, સિદ્ધવધૂય મિલાવે, ભાલ સ્થલક દીપે ભલું, નાસાવંસ સુહાવે, વદન શારદકે ચંદલો, ભવિયણ મન મોહે, મસ્તક મુગટ સોહામણ, કાને કુંડલ સોહે. જે ભવિ ભાવે વાંદશે, તેહને શિવસુખ દેવે, અપસંસારી જે હવે, તે પ્રભુને સેવે; મેં તો સાહિબ પામી, હવે અવર ન ધ્યાઉં, રાત દિવસ સૂતાં જાગતાં, ગુણ તારા ગાઉં. પ પૂરે પરેપરે, અધિષ્ઠાયક દેવા, ધરણે પદમાવતી, કરે તારી સેવા તુમ દીઠે દુઃખ વિસર્યું, મુજ દહાડે વલી, ભવ અનંતને ભય ટળે, મોર સાહિબ મલીયે. રાય રાણા આવી મળે, પ્રભુસેવા કાજે, ભારે કરમી જે હવે, તે દેવ દેખી લાજે શુભવિજય શિષ્ય વિનતિ, પ્રભુ સુણજે કહીયે, લાભવિજય કહે ભવે ભવે, તુમ ચરણે રહીયે..
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સં.
શ્રી ગેડી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવને (૩)
(રાજગૃહી નગરીને વાસી–એ દેશી.) જય ગેડી પાસજિર્ણોદા,પ્રણમેસુર નર નાગિંદા રેજિનીઅરજ સુણે શરણાગત સેવક પાળે, જગતારક બિરૂદ સંભાળો રે. જિનજી-૧ તુમ સરખે અવર દીખા, જઈ કીજે તેહશું દાવ રે, જિનજીક વસુધાને તાપ શમાવે, કુણ જલધર વિણ વનદોવે રેજિનજી૦૨ નિરગુણ પણ ચરણે વળગ્યા, કિમ સર કીધા અળગા રે, જિનજી પત્થર પણ તીરથે સંગે, જૂઓ તરતા નીર તરંગ રે. જિનજી૦૩ લીંબાદિક ચંદન થાય, લહી મલયાચલનો વાય રે, જિનજીક પામી પારસ સંયોગ, લેહ કંચન જાતિ અભેગ રે. જિન૦૪ ચેતન પરિણામિક ભવ્ય, તુહ દરશન ફરશન ભવ્ય રે, જિનજી જ્ઞાન ગેરસ ચરણ જમાવે, જિનવિજય પરમપદ પારે. જિનજી૦૫
' (૧૯)
(મેરે સાહિબ તુમહી હે–એ દેશી.) પ્રભુશ્રી ગેડીચા પાસજી, આશ પૂરે કૃપાલ; જગમાંહે જાણે સહુ, તુમ હે દીન દયાલ. પ્ર. ૧ બિરૂદ ગરીબ નિવાજનું, અશરણ આધાર; પતિત પાવન પરમેસરૂ, સેવક સાધાર. પ્ર. ૨ ભૂત પ્રેત પડે નહિ, ધરતાં તુમ ધ્યાન, ગયેવરના અસ્વારને, કહો કિમ અડે શ્વાન. પ્ર. ૩ એક્તારી તુમ ઉપરે, દઢ સમક્તિ ધારી, ભક્તવલ ભગવંતજી, કરે ભવજલ પારી. મ. ૪
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
પા૫ ૫ડલ જાયે પરા, વેદન વિસરાળ; કહે લાવણ્ય તુમ નામથી, હવે મંગલમાળ. પ્ર.
(૨૦) (અરિહંત નમે, ભગવત નમે એ દેશી.) સુણો સયણ એસે સાંઈ સલૂણે, ઘરી ઘરી મેરે દિલ આવે, લાખ સેવન મેં દેઉં હજુર, ગોડીપાસ કઈ દિખાવે. આંકણી ચરણ શરણ તરણું ભવિકર્ક, કરણ ઠરણ હે શિવસુખકે; હરણ વિઘન ઘન પવન ભરણુ છે, ધરણ રૂપ હે શ્રી વૃષકે; જગદાનંદ વિલકત જમુના, જનક તેજકું હઠાવે-સુણ૦૧ કાશી વણારશી ગંગ સુરંગી, અશ્વસેન અમ્માં વામા; જેવન જેર ઘેરસેં ભેગી, કુંવર હે પારસ નામા આપહી સે ખેં ગેખમેં બેઠે, પાત્ર લેકકું નચાવે-સુ૨ નવ નવ ભારી વેશ સમારી, જાતે જિન જનતા દેખી; જિને બોલાયા કહે દરિદ્રી, શંભન સુખી દુનિયા પંખી; કમઠ નામ તાપસ ભઈ તુમ વન, પંચાગ્નિ તનું તપાવે-સુણ૦૩ ઉનકું નમન પૂજન જન ખુસીસે, જાતે જ પ્રભુ સુણને; બલ હલકારી ભઈ અસવારી, દેખન જન આયા મુણુને; બડે લકડેમેં નાગહી જલતા, દેખી કમઠકું બોલાવે–સુણે ૪ સુન હો તપસી ક્યા તુમ જપસી, જીવદયા વિણ ફલ નાવે; કોધી કમઠ કહે અશ્વ ખેલાવે, ધરમ બાત તુમ કર્યો આવે, સાંઈ હુકમ સેવકજન તામેં, હેલા મુણી ફણિ વિકસાવે-સુણ૦૫ નાગ સુનત હે સેવક મુખર્ચો, સાંઈ દિલાયા નવકારા; ક્રોધી કમઠ હુઓ મેઘમાલી, નાગ ધરણેક અવતારા, વરસીદાન વરસી લહી દીક્ષા, શ્વાને લહેર કાઉસગ ઠા-સુણે ૬
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
| * * *
*
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સં. સેઈ સુરાધમ નાણ નિહાલી, વિકુવે અંધકાર ઘટા; પ્રભંજન ભંજન ગિરિ તરૂઆ, ગીરદ બહોત બની વિકા; ઉત્કટ કટક ગગન ગરજનસે, કુહૂક ટહૂક શિખી ટહૂકાવે–સુણ૦૭ દાવ ઝાલ કરકે વિજરીયાં, બાદરીયાં જલબુંદ છટા; સાયું કે શિર મુસલધારા, યે બરસાવે મેઘઘટા ધ્યાન અચલ પ્રભુ ચંડ પવનસું, મેરૂ કહે ક્યાં કંપાવે-સુણો૦૮ ધરણરાય પદ્માવતી આયે, જબ નાસાપે જલ આયે, ઉવસગ્ગ ટાર્યો દેવ હકાર્યો, પાર્શ્વ ચરણ સરણ આયે; નાટક દેખત ધરણરાયકે, મેઘમાલી સમક્તિ પાવે સુણે ૯ કેવલ લહી વિહરી શિવમંદિર, અગુરૂ લઘુ ગુણ નિપાયા ગેડી પાસ સેઈ રૂપ નિહાલી, જે વંદે મન વચ કાયા; શ્રી શુભવીરવિજય સુર મંજરી અંબ લેહેરીયાં સુખ પાવે સુણ૦૧૦
બાય;
શ્રી ભીડભંજન પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન.
(પાસ શંખેશ્વરા સાર કર સેવક–એ દેશી) ભીડભંજન પ્રભુ ભીડ ભાંજે સદા, નહિ કદી નિષ્ફલા નાથ સેવા, ભવિજન ભાવશું ભજનામાંહિ લીજે, પરમપદ સંપદા તખત લેવા
ભીડભંજન ૧ કાશી વાણારશી જનપદ પુર , વામા અશ્વસેનસુત વિશ્વદેવો, સેઢી વાત્રક તટે ખેટકપુર તપે, કપની કેડી કિરપાલ જીવો.
ભીડભંજન ૨ ભીડ ભવભીતિભાવઠ સવિલંજણો,ભક્તજન રંજ ભાવે ભેટ આજ જિનરાજ શુભ કાજ સાધન સેવે,મેહરાજા તણે માન મેટ.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
કેડી મન કામના સુજશ બહુ કામના,સુખ સવિ ધામના આજ સાધ્યા; મંગલમાલિકા આજ દીપાલિકા, મુજ મનમંદિરે મોદ વાધ્યા.
ભીડભંજન૪ પાઠકે ઠાઠમેં કાતિ વદી આઠમે, સત્તર અટ્ટોત્તરે પાસ ગાયે; ઉદયનિજ દાસની એહ અરદાસ સુણો હિત ધરીનાથજી! હાથ સાહે.
ભીડભંજન, ૫ (૨૨) શ્રી પંચાસરા પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન, | (જગપતિ, નાયક નેમિજિર્ણદ–એ દેશી) પ્રભુજી પાસ પંચાસર દેવ, દેવસયલમાં દીપક પ્રભુજી ગ્રહગણ ચંદની કડી, સહસ કિરણ પર છપતો. ૧ પ્ર. ધર્મધ્વજા ધર્મચક, આકાશે વહે દેવતા; પ્ર. અણહુતે એક કેડી, ચાર નિકાયના સેવતા. ૨ પ્ર. દેવ કરે છંટકાવ, સુરભિ જલે મહામંડલે; પ્ર. કનક કમલ ઠવે પાય, અતિશય મહિમા કેણુ કલે? ૩ પ્ર. વાધે ન નખ ને કેશ, ગયણે ગાજે દુંદુભિ; પ્ર૦ જાનુ પ્રમાણે વૃષ્ટિ, પંચવરણ કુલ સુરભિ. ૪ પ્રકાંટા ઉંધા થાય, વૃક્ષ નમે સુવિચક્ષણા; પ્ર. પવન છ હતુ અનુકુળ, પંખી દીયે સુપ્રદક્ષિણ. ૫ પ્ર. રૂખ કનક મણિ વપ્ર, રત્ન સિંહાસન ઉપરે; પ્ર) બેસી અશકની છાંય, છત્ર ચામર સુરવર ધરે. ૬ પ્ર. ચઉમુખ ચઉવિધ ધર્મ, ભાંખે ચઉ ગતિ વારવા; પ્ર. અક્ષય લીલ અનંત, અનુભવ સંપદ આપવા. ૭ પ્ર. વરસે દેશનાધાર, સજલ જલદ સમ દેહડી; પ્ર. ભાવિક હૃદય આરામ, પાન્હવે સમકિત વેલડી. ૮
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. પ્ર. પાટણક પવિત્ર, પરભાતે દર્શન કરે, પ્રમેહને મુદ્રા દેખી, ભાવ અવસ્થા સાંભરે. ૯ પ્ર. પરમપુરૂષની સેવ, પામી અવરને કુણ નમે? પ્રટ ખીર ખાંડ વૃત છાંડી, બાકસ કુકસ કણ જમે? ૧૦ પ્ર. કલ્પાંકર ઉવેખી, આક ધતુર કુણુ વધે? પ્રહ મૂકી તુમારી સેવ, હરિ હર બ્રહ્મા કુણ જપે? ૧૧ પ્ર. પુત્ર કલત્ર પરિવાર, વિદ્યા સુખ જસ સંપદા; પ્રહ તુમથી પરમ વિલાસ, શિવરમણી રમણે સદા. ૧૨ પ્રય ગુણઆગર ભગવાન, નાગર જન ચરણે નમે; પ્ર ચાકર નજર નિહાળ, જેમ સંસારે નવિ ભમે. ૧૩ પ્ર. પાટણ રહી ચેમાસ, સત્તર એકાણું સંવછરે; પ્રભુજી સ્તવીય પંચાસર પાસ, ક્ષમા વિજય જિનસુખકરે. ૧૪
(૨૩) શ્રી કેકા પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન
" (સંભવ જિનવર વિનતિ–એ દેશી.) કેક કામિત પૂરણો, કલિ કલ્પદ્રુમ સમાન રે, લંછન મિષે માગે ફણિ, ભિત અધિકે દાન રે. કેકેટ ૧ રાખે બળની આગથી, મુજ વિષધરને દેવ રે, દાયક દૂજે કેણ છે, જેહની કીજે સેવ રે. કેકે ૨ જ્ઞાનરયણ સમતા જલે, સાયર ભૂમિ લુહંત રે; તેજ પ્રતાપ પ્રકાશથી, રવિ આકાશ અતંત રે. કેકે ૩ પૂરણ સકલ નિકલંકતા, નિત્યદય મુખકાંતિ રે, લાયે વિધુ લાંછન ધરી, નાઠે ગયણ ભમંત રે. કોડે. ૪
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ ૧૯ સંથવ ચાલે હંસલે, હાર્યો માનસ જાય રે, નીલ વરણું નવ કર તન, મરક્ત મણિ લજજાય રે. કોડે. ૫ અનોપમ અંગ નિહાળીને, અનંગ થયે ગતરૂપ રે , કેવલધર પણ કિમ કહે, પ્રભુનું અકલ સ્વરૂપ છે. કોકો, ૬ પાટણમાં પુણ્યાત્મા, પૂજે શ્રાવક લોક રે; ખિમાવિજય જિન ખિતાં, હરખે માનવથાક રે. કોકો, ૭
(૨૪). શ્રી નારંગપુર પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન,
( વિહરમાન ભગવાન–એ દેશી ) શ્રી નારંગપુર પાસ પધારો દેહરે,
પાટણ નગર મઝાર સુશોભિત પરિકરે; ઉજ્વલ દેવલમાંહિ જિદ બિરાજતે,
સિદ્ધશિલાની ઉપરે સિદ્ધ કર્યું છાજતે. ૧ નીલવરણ તનુ શુકલધ્યાન ધારા મલી,
ચંદ કિરણ સમ દેહ તિણે થઈ નિરમાલી; ચૂ ચૂ ચંદન કેસર મૃગમદ ઘન ઘસી,
ભાવે સુરનર નારી પ્રભુ પૂજે ધસી. ૨ પંચ વરણુ શુચિ કુલ ગલે માલા ઠવી,
પંચાચાર સુરૂપ અનુપ બની છવી; ધૂપઘટી ઘનશ્યામ કુમત અપયશ ગયો,
શ્રી જિનશાસન ભાસન વૃતદીપક જે. ૩ આહારરહિત વાંછાયે નીર નિવેદશું,
શિવપદ ફલ સંકેત ફલાદિક મેદશું; જ્ઞાનાદિક ત્રિક આંશ ધરી અક્ષત ઠરે,.
મધુર સ્વરે બહુ ભાવ સહિત કાવ્ય સ્તવે. ૪
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૦
શ્રી જિને- સ્તવનાદિ કાવ્ય છે.
સ્વર્ગવિમાન સમાન ભુવન જિનરાજને,
સત્તર બાણું એ વત્સર દિન અખાત્રીજ તે; અમરદાસને રાજ્ય દેવલ શિર ધ્વજ ચલ્યો,
પટણી સંઘને યશ આકાશે જઈ અડ્યો. ૫ માદલને થેંકાર અંબર ગાજી રહ્યો,
જૈનધર્મ જશવાદ સુપર્વ ગાયન કળે; ઉત્તમ વિમલ જગીશ ફલી જિનરાજથી,
શાસનવાસન દેવ! દેજે મુજ આજથી. ૬ પાસે ગૌતમ ગણધાર સુખાકા પાદુકા,
સત્યમુનિ પરિવાર શિવશ્રી કામુકા; ધરણવીર પઉમાવઈ પાસે સેવે સદા. ખિમાવિજયજિનનામ મંગળમાળા સદા. ૭
(૨૫). શ્રી મનમેહન પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન. (તુજ મુખ સામું નિરખતાં, મુજ લેયણ અમય કરતાં છે,
શીતલ જિનવરજીએ દેશી) શ્રી મનમોહન સ્વામી, સૂણો વિનતિ કહું શિરનામી હો;
સાહિબ! અરજ સૂણે. તું દીન દયાલ કહાવે, મુજ કરૂણા તે કિમ ના હો. સા.૧ પંચંદ્રિ પાંચ પાંડેસી, તિણે લીધે સઘળો લૂસી હો; સા. કોધાદિક ચાર જે ચોર, તે તો નિશદિન દીયે દુ:ખ જેર હો. સા૦૨ નિદ્રા વિથા દેય દાસી, મહ ભૂપતિ કેરી ખાસી હો સાવ તિણે હું બહુવિધ નડીયે, તૃષ્ણા બેડીમાંહે જડી હો. સા૩ શુભ કર્મવિવરથી આજ, ભેચ્યો તું ત્રિભુવનરાજ હો, સા.. ધરી આશ આયે હું ચરણે, કરી સેવક રાખો શરણે હો. સા૦૪
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રશ્ની સ્તવન સંગ્રહ.
હરિહર બ્રહ્માદિક દેવા, હવે ન કરૂં તેની સેવા હો; કુણુ કુકસાની કરે હેવા, જે પામ્યા. મીઠા મેવા હો. સાપ પાટણમાં પુન્યે મળીયા, અણુચિત્યા સુરતરૂ ફળીયા હો; સા વામા રાણીના જાયા, પ્રભુ ધ્યાનભુવનમાં આયા હો. સા. ૬ શ્રીખમાવિજયગુરૂરાયા, જનજિતનિશાણુમજાયા હો. સા૭
(૨૬)
શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન
૧૭૧
( વંદના વંદના વંદના રે—એ દેશી. )
પાસકી પાસકી પાસકી રે, વારી જાઉં ચિતામણિ પાસકી; નરક નિગામે મહાદુ:ખ પાયે, ખબર લીની નહિ દાસકી . વારી૰૧ ભમત ભમત તારે ચરણે આયા, દ્યો સેવા પદવાસકી રે. યારી-૨ ખાલ હું મૈં તુમ કેડ લગ્યા અખ, તેરી સુરત પર આસકી રે. વારી૦૩ દિલમેં રમત તૂ' દિલકી જાણે, નરક તિર્યંચ નિવારકી ૨. વારી૦૪ અખય ચિદાનંદ અમૃત લીલા, દેઇ કરો ગુણ રાસકી રે. વારીપ ( ૨૭ )
શ્રી ભાભા પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન
( શાસનનાયક શિવસુખદાયક જિનપતિ મારા લાલએ દેશી ) જ્ઞાનાગર અરિહા શંભુ નિરીહા જાણીએ, સાહેબજી. કર્મ રૂપ ગાભા પાવક આભા માનીએ; સાહેબજી. જાણી બહુ લાભ જિનવર ભાભા પાસને, સારુ સેવા બહુ યુક્તિ દેવે મુક્તિદાસને. સા વરીયા શિવરામા નંદન વામા માતના, સા સુવિ સાસ ટાળ્યે કુલ અનુઆલ્યા તાતને સા
૧
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંગ્રહ.
હૃદયાંતર વામા જેથી કામા ઉપજે, સાન તજી તેહને ફરે આણંદપુરે શ્રી જે. સા. ૨ દાનલાપભેગાંતરાયબલભોગા તે તજ્યા, સાવ અનંતઅનંતા ગુણુ ભગવંતા તે ભજ્યા સારુ ગંછારતિ ને હાસ્ય રતિ ને શોક રે, સાવ તે ભય સવિ ભાર્યો પાર ઉતાર્યા લોક રે. સા૩ કંદર્પ મિથ્યાત અજ્ઞાનત્રા બાલિયે, સા તે અવિરતિ નિદા દેખી છ ટાલિયેસા રાગ દ્વેષ પ્રચંડ મસ્તક દંડ તેં દહ્યા, સાવ પણ ધરી શુભ રેષા અડદશ દેષા જે કહ્યા. સા૪ દેવ દર્શન વાસે કક પણાસે દાસના, સાબ શેર તમ તેય નઠે ગેઈન દીઠે ત્રાસના. સા. ભવિ હૃદય વહીને કર્મ દહીને શિવ લહ્યા, સા તે જિન દુ:ખવારક ભજવલતારક કિમ કહ્યા. સા. ૫ પણ સત્ય એ વાચા તારક સાચા ઈણિપરે, સાવ અંતર્ગત , વાયે દતિ વનમાંહી નિસ્ત; સા. હવે કાર્ય શુભંકર જે હૃદયાંતર ઉતરો, સાવ નિધિ જ્ઞાન અખયના વીરવિજયના ઈશ્વરે. સા. ૬
(૨૮) શ્રી જિન મૂર્તિપૂજા વિધાયક શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન.
પંચ પરમેષ્ઠિ પ્રણમી કરી, સ્તવશું પાસ જિદ જસ સમીપે સેવા કરે, ૫ શ્રા વતી ધ ૨ ણિક, ૧
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ. દેવા સુર નર જ્યોતિષી, ગ્રહ ગણું તારા ચંદ; જક્ષ રક્ષ નાગેન્દ્ર મુનિ, સવિ ચોસઠે ઇં. ૨ અશ્વસેન કુલ ચંદલો, વામા કુક્ષિ રતન્ન; પાસ કુમર જેણે જનમીયા, પ્રણમું તે ધનધન્ન. ૩ ચોસઠ ઇંદ્ર આવી કરી, લેઈ જાય સુરગિરિ શૃંગ; સેવન રૂપા ને રતન મય, કળશ કરે મનરંગ. ૪
: ઢાલ પહેલી :
| (દેશી-પાઈની ) આઠ સહસ ને ચેસઠ કલશ, ખીરનીર ભુરીયા અતિસરસ; અનુક્રમે સુરવર કરે સનાત, જબૂદ્વીપ પન્નતિ વિખ્યાત. ૧ ૫ અગર ચંદન કુસુમે મહમહે, સમકિત દષ્ટિ તે વિધિ લહે; દીપ મનહર કરે આરતી, ભાખં સ્તોત્ર દેવી નાચતી. ૨-૬ છે માય પાસ જિન ઠવ્યા, અશ્વસેન મહોત્સવ માંડીયા; દાન પુન્ય દેવ પૂજા કરે, સિદ્ધારર્થી શ્રાવકની પરે. ૩ ૭ દિન દિન વાધે વન સિરિ, પ્રભાવતી કુમરી તવ વરી; ત્રીશ વરસ સેવા ગ્રહવાસ, પછી સંયમ લેવા ઉલ્લાસ. ૪-૮
: ઢાલ–બીજી : (જિન જભ્યાજી, જિણવેલા જનની ઘરે–એકશી.) શ્રી પાસ જિનજી, દાન દીયે સંવત્સરી, એક કેડીજી, આઠ લાખ દિનદિન ખરી; વર વરીયેજી, જનજન જે કાંઈ માગતા, તિહાં દીજે), તેહ તણે મન ભાવતા. ૧-૯
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. ભાવતા દીજે પુન્ય, કીજે, કાજ સીઝે લેકના, ચોસઠ ઇંદ્ર આવી મલ્યા તિહાં, દીક્ષા મહોત્સવ નાથના; આઠ સહસ ચોસઠ કળશે, હવણ જિનને કીજીએ, સમકિત ધારી સુરનરા તે, ભકિત લ્હાવો લીજીયે. ૨-૧૦
વણારસીરે, નગરીએ મહોત્સવ અતિ ઘણ, મળ્યા સુરનરરે, પાર ન જાણું તેહ તણા; રાજલક્ષમીરે, અંતેઉર સહુ પરિહરે,
સંયમશ્રીરે, ત્રણસેં કુમાર સાથે વરે. ૩-૧૧ ધરીય સંજમ મેહભંજન, કર્મ આઠે ખળભળે, દિવસ ત્યાસી તપ અભ્યાસી, કેવલજ્ઞાને ઝળહળે; ત્રિતું જ્ઞાન ધારક સુરપતિ આવે, ગાયે વાયે રણઝણું, દેવ કડાકડ લેખે, કરે ભક્તિ સ્વામી તણી. ૪-૧૨
યણ ભૂમિરે, કચવર સઘળો ટાલીયે, ગંધદકેરે, છાંટી ભવ અજુઆલીયે; જલ થલનારે, ફૂલપગર તિહાં પૂરીયે, કૃષ્ણગરે, ધૂપ ભલા ઉખેવીયે,
૬-૧૩ થાપી વનમય સિંહાસન, બેઠા પાસ જિન શોભતા, ત્રણ છત્ર શિર ઉપર સોહે, ચામર ઢાળે દેવતા; નરવર આવે વાંદવા, કે પૂજવા ભાવે કરી, અંગ ચોથે ઘણી રચના, જેજે મતિ સુધી કરી. ૬-૧૪
જિન જીવતાંરે, જિનની પૂજા ઈમ કરે, તે શ્રાવકરે, દેવપૂજા કેમ પરિહરે, શ્રી વીરનારે, માતપિતા પૂજા કરે, કલ્પસૂત્રેરે, જેજે જન મન વિસ્તરે
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકી સ્તવન સંગ્રહ ૧૭૫ વિસ્તરે છે જે અંગે સપ્તમે, આણંદ સમક્તિ ઉચ્ચરે, અન્ય તીથિ દેવ ગુરૂ તેણે, ગૃહી વ્રતમાં પરિહરે, જિન શાસન દેવ ગુરૂજનની, તેહમાં ભક્તિ આદરે, સાધુ જનની અશન પાને, ભક્તિ તે ભલી પરે કરે. ૮-૧૬
શ્રી વિવારે, સૂત્રમાંહી અંબડ કહું, વ્રત બારે રે, સમકિત સૂવું ગ્રહી રહું; નવિ કપે રે, અન્ય દેવ ગુરૂ વાંદવા,
મુજ કલ્પ રે, અરિહંત પ્રતિમા વાંદવા. ૯-૧૭ વાંદવા કપે સાધુ જનને, તીર્થ જાત્રા તે સહી, જંઘા ચારણ વિદ્યાચારણ, તપ લબ્ધિ શ્રમણે લહી; તે જઈ નંદીશ્વર મેરૂ પર્વત, દેવ વંદે તિહાં તણા, ભગવતી મહી એહ અક્ષર, દેવ વંદે ઈહાં તા. ૧૦-૧૮
તે પ્રતિમાને, રતનમયી રૂપે જાણીયે; જંબૂદ્વીપ રે, પ્રજ્ઞપ્તિ માંહી વખાણીયે, અંગ દશમ રે, ચૈત્ય વૈયાવચ્ચ તિહાં કહ્યું,
મેક્ષ કારણે રે, સાધુ જને ઉપદેશીઉં. ઉપદેશ શ્રી વીતરાગ કેરે, ભાવ પૂજા સાધુને, દિવ્ય પૂજા ભાવ પૂજા, દુવિધ ભાંખી શ્રાદ્ધને; છેદ ગ્રંથમાં એહ અક્ષર, કુમતિ મતિ કોઈ મત કરે, ૐ નમે શ્રી પાસ જિનજી, કુમત જગમાં પરિહરે. ૧૨-૨૦
શ્રી નેમીશ્વર રે, વારે જગમાંહી જાણીએ, એક ઈલપુર રે, જિન પ્રાસાદ વખાણયે; જિન પ્રતિમા રે, જિન ઘરમાંહિ દીપતી. રાયે દ્રુપદ રે, ધુઆ દ્રૌપદી પૂજતી. ૧૩-૨૧
૧૧-૧૯
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
પૂજતી પ્રતિમા છઠે અંગે, સંસાર સુખ માગે નહિ, અરિહંત ભગવંત તરણ તારણું, મુક્તિ સુખ માગે સહી નારદ આવ્ય વિનય ન કરે. અવિરતિ જાણ કરી. એણે લક્ષ જાણીયે તે, શ્રાવિકા સુધી ખરી. ૧૪-૨૨
જૂઓ ભગવતી રે, તુંગીયા નગરી શ્રાવક ઘણું, શ્રી મહાવીરરે, સમવસર્યા શ્રવણે સુણ્યા; તવ જ્ઞાતારે, કબલિ દેવપૂજા કહી.
વીરવંદન, જાયે ભાવ ઘણે સહી. ભાવ સૂધે સાધુ સાધ્વી, સામાચારી જે લહી. ગુરૂને પૂછી જાય દેડરે. કલ્પસૂત્રમાંહે કહી; શ્રીઠાણુગે ચાર સાચાં, વીર વચને વખાણીયે, નામ સ્થાપના કવ્ય ભાવે, દેવ એણપણે જાણીયે. ૧૬-૨૪
અંગ પંચમેર, ગૌતમ પૂછે વીર કહે, ચમકરે, હમે જાવા કિમ લહે; શરણાગતરે, અરિહંત કે પ્રતિમાતણું,
કે સાધુનુંરે, ભાવિત આત્મા જે ઘણું. ૧૭-૨૫ ઘણું ધન એ ન્યાય મારગે, શ્રાવક જન તે શું કરે, ભક્તિપદને કરૂં વિવર, નવે થાનકે વાવરે જિન ભવન જિન બિબ અનુપમ, પૂજા પ્રતિષ્ઠા અતિભલી, સિદ્ધાંત પુસ્તક સંઘ ભક્તિ, તીર્થયાત્રા નિરમવી. ૧૮-૨૬
અતિ નિર્મલીરે, પહેલી પૂજા ઈમ કરે, ભલે મુહૂરરે, કૃપણપણું તિહાં પરિહરે, તે નક્ષત્ર, ગણિવિજજા પયને કહ્યા, શ્રી પાસ જિન, ગીતારથતા એ લહ્યા. ૧૯-૨૭
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બી જે-પ્રકીર્ણ સ્તવન પ્રd
લહી અદ્ધિ સૂરીયાભ સરખી, સબલ શક્તિ તણું ધણી, સત્તર ભેદે કરે પૂજ, રાયપાસે માંહી સુણી; મોક્ષ સુખ હિત ખેમકારિણું, સબલ પરભવ કાજને, કર જોડી મસ્તકે કહે નમુઠુણું, વંદે જઈ જિનરાજને. ૨૦-૨૮
શ્રી વીરની રે, મધુરવાણી દેશના સુણે, કરજેડી રે, સેવા કરતે ઈમ ભણે; હું સૂર્યાભરે, સમકિતી કે મિશ્યામતિ,
આરાધક રે, કે હું કહીને જગપતિ. ૨૧-૨૯ જગપતિ બેલે સુણ સૂરીયાભ, મિથ્યામતિ તુજને નહિ, સમકિતધારી તું આરાધક, મારી આજ્ઞા છે સહી તિહાં અતિહી હરખી માગી અનુમતિ, કરે નાટક ભક્તિથી, જૂઓ વિજય દેવે કરી પૂજા, જીવાભિગમ સૂત્તથી. ૨૨-૩૦
છએ આવશ્યક રે, સાધુ શ્રાવકને જાણીયે, તિહાં સૂત્રોરે, ગણધર કીધાં વખાણયે; અરિહંત ચેઈએરે, સવ્વલેએ અરિહંત વાંદતા,
ફલ માગે છે, જે હુએ પ્રતિમા પૂજતાં. ૨૩-૩૧ પૂજી પ્રતિમા જિનભવનમાં, શ્રાવકજન હુએ રીઝતા, ગીત ગાયે કરે નાટક, સ્વામિના ગુણ ભાવતા; નંદિસૂત્રે એહ અક્ષર, સંઘ જિહાં વખાણીયે, એ સાચી હુંડી સૂત્ર કેરી, અર્થ પરંપર જાણીયે. ૨૪-૩૨
અનુગદ્વારે ૨, પરંપરા જિનવર કહી, પરંપરા વિણ, જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર નહિ, પરંપરાએ રે, યતિધર્મ ગૃહીધર્મ પાલીયે, ભવિકજના રે, કુમતિ કદાગ્રહ ટાલીયે. ૨૫-૩૩
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કા દાહ
ટાળી પ્રમાદને કરો સેવા, ગાએ ગુણુ શ્રીપાસના, ચાર અરિ જલ જલણુ વિસહર, રાગ આવે પાસ ના; ભૂત ભૈરવ જક્ષ રાક્ષસ, ફુગ્રહુ પીડા નવ કરે, નવ ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ દેવનાં સુખ, મુક્તિ સુખ અનુક્રમે વ. ૨૬-૩૪ ભલી પામી રૈ, સદગુરૂની મેં વાસના. કરી વિનતિ રે, ગુણ ગાયા શ્રીપાસના; મુજલીયા ૨, ચિંતામણિ ને સુરતરૂ,
ત્રેવીસમે રે, પામ્યા. પાસ જિનેસરૂ. જિનેસર શ્રીમહાવીરનું, શાસન સંપ્રતિ જાણીયે, સહસ એકવીશ વરસ સીમા, તિહાં લગે એ વખાણીયે; જયવંત શ્રી વિજયદાનસૂરિ, તપાગચ્છમાં મુનિવરૂ, પંડિત શ્રીકરણ શિષ્ય તેજપાલ, જયો પાસ જિનેસરૂ. ૨૮-૩૬
(૨૪) શ્રી મહાવીર જિન સ્તવન. (૧)
( રાગ–વસ ́ત )
૨૭–૩૫
હારી કે ખેલે ગુમાન કે, વીરજી કે આગે ગુમાન કેસેા; ગુમાન ગુમાનકી ઠાર, ભગતમેં ગુમાન કેસા ? દશ વૈમાનિક વીશ ભુવનવઇ, ખત્રીશ વ્યંતર ઈ ંદુ; ચંદુ સૂરા ઢોય દોય કર જોડી, પ્રણમંત પય અરવિંદ. ભગતિ૰૧ દેવ અસુર બ્યંતર જ્યાતિષ વધૂ, ખેચર ભૂચર નારી; નાચતી માચતી પ્રભુ ગુણુ રાચતી, ગાવતી ગીત ધમાલ. ભગતિ ૨ ચાસા સહસ ગજરાજ ઘટાસે, સુરપતિ શિસ નમતા; માન તજી દશાણું નરેસર, સંચમલીન સહુંતા. ભગતિ૦૩
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
૧૭૯
ઈત ગણધર ઈત કેવલી મુનિવર, સુયધર લબ્ધિ મહંત, • ઈત સાહણું ચંદનબાલાદિક, બિચમેં વીર ભદંત. ભગતિ સાપ શિખી મૃગ ચિત્તર કરિ હરિ, ઉંદર તુ મિલંત વાઘણ સુરભિ મહિષ તુરંગમ, જાતિ કે વેર તજંત. ભગતિ ૫ જિનવાની પીચકારી ભારી, દુરનય તાલ કંસાલ; ઉજજવલ અબીર સુવિધિકી રચના, અનુભવ લાલ ગુલાલ. ભગતિ ૬ દવિધ ધરમ કેસરીયા વાઘા, ધરમધ્યાન વર છાય; ખિમાવિજયજિન ત્રિશલાનંદન,દીયેશિવફગુઆ આય. ભગતિ૭
( વણની પૂજા રે, નિરમળ આતમા રે—એ દેશી) રૂડી ને રઢીયાલી રે, વીર તારી દેશના રે;
એ તો ભલી જેજનમાં સંભળાય,સમક્તિ બીજ આપણ થાય. રૂડી-૧ ષમહિનાની ભૂખ તરસ શમે રે, સાકર દ્વાખ તે હારી જાય;
કુમતિ જનની મદ મેડાય. રૂડી ૨ ચારનિક્ષેપે રે સાતન કરી રે, માંહી ભલી સપ્તભંગી વિખ્યાત
નિજ નિજ ભાષાએ સહુ સમજાત. રૂડી ૩ પ્રભુજીને ધ્યાતા રે શિવ પદવી લહેરે, આતમ ઋદ્ધિને જોતા થાય;
જ્ઞાનમાં લોકાલોક સમાય. રૂડી૦૪ પ્રભુજી સરીખા હે દેશકકે નહિરે એમ સહજિન ઉત્તમ ગુણ ગાય;
પ્રભુ પદપઘને નિત્ય નિત્ય યાયે રૂડી૦૫
(૩) (તપ કરીએ સમતા રાખી ઘટમાં—એ દેશી.) વીર હમણું આવે છે મારે મંદિરીએ,મંદિરીએ રે મારે મંદિરીએ વીર પાય પડી હું તે ગેદ બીછાઉં, નિત નિત વિનતડી કરીયે. વીર. ૧
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮. શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. સ્વજન કુટુંબ પુત્રાદિક-સહુને, હરખે ઈણિ પરે ઉચ્ચરીએ. વીર૦૨ જબ આંગણે પ્રભુ વીર પધારે, તવ વત્સ! સન્મુખડગ ભરીયે. વીર૦૩ સયણ સૂણે પ્રભુ પડિલાભજે, તે ભવિ ભવસાયર તરીકે વર૦૪ અપ્રતિબદ્ધપણે પ્રભુ વીરજી, ઘર ઘર ભિક્ષાએ ફરીએ. વિર૫ અભિનવ શેઠ તણે ઘર પારણું, કીધું ફરંતાં ગેચરીએ. વરદ ભાવના ભાવમાં છરણ શેઠજી,દેવદુંદુભિ સૂણી ચિત્ત ભરીએ. વિર૦૭ બારમાં કપનું બાંધ્યું આયુષજિન ઉત્તમ વીર ચિત્ત ધરી એ.વીર૦૮ - તસ પદ પાની સેવા કરતાં, સહેજે શિવસુંદરી વરીયે. વીર૦૯
છદ્યસ્થ કાલમાં કરેલી તપશ્ચર્યાને વર્ણવતું
શ્રી મહાવીર સ્વામી જિન સ્તવન.
(સિદ્ધાથના રે નંદન વિનવું-એ દેશી.) ગૌતમસ્વામી રે બુધ દિઓ નિરમમી, માગું એક પસાય; શ્રી મહાવીરે રે જે જે તપ કર્યો, તેહનો કહું રે વિસ્તાર, વલી વલી વંદુ રે વીરજી સોહામણા, શ્રી જિનશાસન સાર. ભાવઠ મંજણ સુખકરણ સહી, સેવ્યાં સદ્ગતિ થાય; નામ લીયંતાં રે સવિ સુખ સંપજે, પાતક દૂર પલાય. વલી-૨ બારે વરસે રે વીરજીએ તપ કર્યો, ને વલી તેર જ પક્ષ બે કર જોડી રે સ્વામિને વિનવું, આગમ દે છે રે સાખ. વલી ૩ નવ માસી રે વીરજીની જાણવી, એક કર્યો ષટ માસ પાંચે ઉણે રે છ વલી જાણીયે, બારે એકેક માસ. વલી૦૪ બહોતેર પાસખમણ જગદીપતા, છ દેય માસ વખાણું તિન અઢાઈ રે એ ય ય કિયા, ય દોઢ માસ ને જાણ વલી ૫
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકી
સ્તવન સરહ.
ભદ્ર મહાભદ્ર સર્વતોભદ્ર જાણીયે, દે ચઉદશ દિન હોય; તેમાં પારણું રે વીરજીએ નવિ ર્યું, એમ સોલે દિન હોય. વલી ૬ ત્રણ ઉપવાસે રે પડિમા બારમી, કીધી બારે વાર; દોસું બેલા રે વીરજીના જાણવા, ઓગણીસ ઉદાર. વલી ૭ નિત નિત ભજન વીરજીએ નવિ કર્યું, ન કર્યો ચોથ અહાર; થોડા તપમાં રે બેલે જાણીયે, તપ સઘલો ચોવિહાર. વલી૦૮ મનુષ્ય તિર્યંચ દેવે જે દીયા, પરિષહ સહ્યા અપાર; બે ઘડી ઉપર નિંદ નવિ કરી, સાડાબાર વર્ષ મેઝાર. વલી૦૯ ત્રણસેં પારણું રે વીરજીનાં જાણવાં, ને વલી ઓગણપચાસ; એમ કરી સ્વામી કેવલ પામીયા, થાપ્યું તીરથ સાર. વલી ૧૦
શ્રી વસત્સવે મહાવીર જિન સ્તવન.
( મોહ મહિપતિ મહેલમેં બેઠે–એ દેશી.) ચાદ સહસ મુનિ વણ જ વેપારી, ત્રિશલા સુત સથવાહ, લલના અટવી એલંધી નિગોદ અનાદિ સંસાર સમુદ્ર જૂએ રાહ.
નરભવમાં દીઠા નાથજી હો-આંકણું. ૧ જનમ મરણ બહલા જલ ખારાં, ક્રોધાદિક પાતાલ લલના સાત વ્યસન મચ્છ કચ્છ અટારા,ચિતા વડવાનળ કેરી જાલ. નર૦ ૨ મહાવર્ત ગતિ પરવાહા, બંધ કર્મને છેલ; લલના કર્મઉદય કલસાને પવને, સંયોગ વિયેગાદિ કલ્લોલ. નર૦ ૩ ચારિત્ર નાવા તરણ સભાવા, સમતિ દર્શન બંધ; લલના જિન આણે સઢ દેર ચઢાય, સંવરે કીધી જિહાં સંધ. નર૦ ૪ ત્તિનું નામ મળ્યું નથી,
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
- જ્ઞાન ધુતારો પવન તપ રૂડે, વૈરાગી શિવ પંથ; લલના" પ્રભુ નિયમક દેખી ચઢીયા, શીલાંગમાલશું નિર્ચથ. નર૦ ૫ ધર્મયાન દેવજ ચાર ફરકે, જહાજ તે ચાલ્યાં જાય; લલના રહ્યા રતન દ્વીપ સવન દ્વીપે, કેઈ નિયમક સાથે થાય. નર૦ ૬ સાયર તરિયા તરે ઉતરીયા, ચઢિયા ઘાટ જિણંદલલના ચરમ ખપક શ્રેણિ શિર ભૂમિ, ઉજજવળ પાયા દેય ચંદ. નર૦ ૭ યેગ ધ શેલેશી ટાણે, ફરસી ચરમ ગુણઠાણ; લલના પંચાસી રણીયા રણ ઘે, વેર્યો છે જિમ તમ ભાણ નર૦ ૮ જિમ એક નગરે છે એક રાજા, રાણું ઘણી છે તાસ; લલના બાવીસ નંદન એક અપમાની, રાણી છે મંત્રી કેરે પાસ નર૦ ૯ રાણી સભા પુત્ર જનમીયે, પામે યૌવન વેશ; લલના વંછિત વર વરવા નૃપ બેટી, રાધાવેધ માંડ્યો એક દેશ. નર૦૧૦ મંદ મતિ બાવીસ કુમારશું, પહોતા રાજા ત્યાંહ; લલના મૂરખ બાવીસ બાણ ન લાગે, ભાગ્યો છે રાજાને ઉછાહ. નર ૧૧ મંત્રી નજરથી તે લઘુપુત્ર સાથે રાધાવેધ લલનાર રાજકુમરી વરી તે રાજકુમારે, બાવીસ ગયા તે કરતા કોધ નર૦૧૨ તિમ પ્રભુ ચરમ સમય દુગ પહેલે, દૂર કર્યા બહેતર; લલના શિવરમણ પરણી જિનરાજે, ભાંજે ચરમ સમે તેર. નર.૧૩ ગુણ અનંત વસંત રૂતુએ, કાલે નવિ પલટાય; લલના શ્રીગુભવીર પ્રભુ ગુણ સમરી,અમરીભમરી લળકંત ગાય. નર૦૧૪
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
か
વિભાગ બીજો-પ્રકાણુ સ્તવન સંગ્રા
( ૬ )
શ્રી મહાવીરસ્વામિ જિન પંચકલ્યાણક સ્તવન
દુહા.
શુક્રમ પંકજ ભ્રમર જ્યું, સ ંસેવી ત્રિક ચાગ; ગિર ગુણુ પશુતીસ સહ મહા–વીર સ્તવું ગતરાગ. सदा वन्दिता बुद्धिमद्भिः कवीन्द्रैः, प्रणम्याशु तां भारतीं तीर्थनाथम् । वीरवीरं सुराद्रिरकम्पत्, स्तविष्येऽहमप्यैन्द्रवृन्दैः
त्रिधा
ઇસ્તમ્ ॥ ૨॥
ભરત અનુપમ રાજતું, જિહાં જિનવર ચાવીશ;
વીર જિષ્ણુ જિંહાં થયા, કીધા ભવ સગવીશ.
ંદ
૧૮૩
ग्रामेशस्त्रिदशो मरीचिरमरो, पोढा परिवाद सुरः । संसारो बहु विश्वभूतिरमरो, नारायणो नारकी ॥ सिंहो नैरयिको भवेषु बहुश-वक्री सुरो नंदनः | श्री पुष्पोत्तरनिज्जरोऽवतु भवा - द्वीर त्रिलोकीगुरुः ॥ ४ ॥ : ઢાલ-પહેલી :
( નિરખ્યા નેમિ જિષ્ણુદને, અહિં તાજ—એ દેશી ) પ્રાત ત્રિવિષ્ટપ વસી, સુસનેહાજી શ્રીપુષ્પાત્તર ઠામ રે; શુચિદેહાજી
૧
દ્વાદશ અષ્ટ અયર તણું, સુ॰ જીવિત ભાગવી સ્વામ રે. શુ૦ ૧ શુચિ સિત ષષ્ઠી વાસરે, સુ॰ ચવીયા ક્ષત્રિયકુંડ નયરપતિ, સુ॰ જંબૂ ભરત
જગદાધાર રે; શુ॰ માઝાર રે. શુ૦ ૨
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. સિદ્ધારથ નૃપ કંતયા, સુટ ત્રિશલા ગર્લોત્પન્ન રે; શુક સ્વપ્ન ચતુર્દશ સા તદા, સુ ધર હરિ દીઠ વદ રે. શુ ૩ અંગ સ્વપ્ન સ્વર ભૂમિ, સુઇ વ્યંજન લક્ષણ જાણ રે, ગુરુ ઉત્પાત અંતરીક્ષ તે, સુ ગ્રહ ઉદયાસ્ત વિનાણ રે. શુ ૪ એ અષ્ટાંગ નિમિત્તિયા, સુ કહે ચકી જિનદેવ રે, ગુ. ઘસ મધુ સિત તેરશે, સુત્ર જનમ્યા અરિહા દેવ રે. શુ. ૫ ઘમ્માદિક સાતે ભુવિ, સુઇ અનુકમે તામ ઉદ્યોત રે શુ. રવિ શશી તિમ આભ ગ્રહ્યા, સુઇ ગ્રહ રિખ તારક તિરે. શુ૬ જન્મ ને દીક્ષા લેવલે, સુઇ ત્રિણ કલ્યાણકે હાય રે, શુ ચકવીસ જિનવર ચરિતમાં, સુવ પ્રગટાક્ષર એ જેય રે. શુ૦ ૭ છપ્પન દિગકુમરી મલી, સુવિભુ સૂતિ ગેહ વ્યધાયરે શુ શુભ હેકર્ષ તાદા, સુ આવી ઠવે જિનમાય રે. શુ. ૮ અષ્ટવરગ વજી મલી, સુઇ ત્રિદશાદ્રિ પયંત રે; ગુરુ વર્ધમાન નામે હુઆ, સુવ વત્ર વિધુ સિત દંત રે. શુ૯
: મહઠી-છંદ. : જિનરાજ નમીજે સૌખ્ય વરીએ, જસ મુખ સુવિશદ ચંદ, હરિરાજ કટીવ કટી તટિ લંક, અંક હરિ હરિ વૃદ, નત વન્ન હરિ હરિ તેજસિ તલ, હરિ તીસ શરદ સુખકંદ, લોકાંતિક આવે વીર વધાવે, જય જય ત્રિશલાનંદ. ૧
: ઢાલ--બીજી : (સ્થૂલિભદ્ર કહે સુણ બાલા રે–એ દેશી) લકાંતિક વયણ રસાલાં રે, સુણી જ્ઞાત્રિકે સમયાલાં રે, દેઈ વષીદાન દયાલા રે, કોડિ અડ્યાસી ત્રિસાલા રે. ૧
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૫
વિભાગ ખીન્ને-પ્રકીણુ સ્તવન સંગ્રહ
3
લાખ અયસી વસ્વરમાલા રે, સર્વિ કંચન લેજો લાલા રે; માગશર વિદે શમે વ્હાલા રે, છઠ્ઠ ભક્ત જિષ્ણુદ તપાલા રે. કૃત ભ્રાત શિખિકા રૂટાલા રે, સુરતરૂ પરે વીર રૂપાલા હૈ; દુષ્પ્રવન સમસ્ત મુદ્દાલા રે, સુરવૃઢ ઘણી તસ બાલા રે. દેવ દુભિ ભેરી વજાલા રે, સુણી આવે પુરની ખાલા રે; કેઇ સ્વગલ્લયે કન્જલાલા રે, સ્નાતાઈંગ કાચન ખાલા રે. ઢગ રસના વિલથ વાલા રે, ગ્રહી આતુ વી ઘર ખાલા રે; જિન આસ્ય હિમાંશુ વિશાલા રે, રમણી નર નેહ નિહાલા રે. ૫ દમ્ભાલીશ ક ́તા મુદ્દાલા હૈ, જ્ઞાતનંદન ગીત રસાલા ૨; ચાલે કેઇ હસ્ત ધજાલા રે, મુખ ખેલે માંગલિક માલા રે. ૬ કેઇ ચાલે કિટ લટકાલા રે, ચલે અશ્રુત પુરૂષ હસાલા ૐ; ભૃતમાદ કરે કેઇ ચાલા રે, ધૃત હસ્ત કેઇક સતાલા રે. તુરંગા ભર કરભાલા રે, લક્ષાધિક રૂપવંત રસિક રઢિયાલા રે, મતવાલા ચલે આગલ તેજ તેજાલા રે, દ્વિપ મદ ઝરતા સુંઢાલા રે; વિભુ અગ્રત ધાવત પાલા , સવિ શોભિત ઝાક અમાલા રે. કેટ ચાલે નર ઘટાલા રે, મુખ નેત્ર સહસ્રની માલા રે; અશાક તરી અશેાકાલા રે, ગ્રહી દીક્ષા વીરે અકેલા રે. ૧૦ ઘન ઘાતિ કને ખાલા રે, તવ કેવલનાણુ વિશાલા રે; ઇંદ્રાદિક સર ગુણમાલા રે, જય જય શુભવીર કૃપાલારે. ૧૧
૯
પુરૂષ યુધાલા રે;
ને
મુછાલા રે.
કસાગર છંદ.
જય જિનવર નાણી, સર્વ સુપર્વ જાણી, રસ્રિત ગઢ ત્રયાણી, વિશ્વ વિખ્યાત વાણી;
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૯
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંહિ.
ભવિ વનજ સુહાણી, પંચત્રિશદ ગુણાણું, અરથ સહ વખાણ, અગ્રત: વક્ષમાણી. ૧
: ઢાલ-ત્રીજી : (સીમંધર તુજ મિલને દીલમેં રઢ લગી તારૂ–એ દેશી.) ગુણ ગણ અંગ વેખી, વીર શાંત રાગ રૂચિ દેખી રે,
ચિત્તડો હલ રહ્યો અરિહાજી સત કરોન્નત દેહા, ક્ષીરાવ ભવિ રસ ગેહા રે. ચિત્તડો. ૧ અલગ ભવસુખ કંદી, ગોતમ ગુરૂ અમૃતાનંદી રે, ચિત્તડો. પણુતીસ ગુણયુત વાણી, કહું વિવરી વીર કહાણી રે; ચિત્તો અર્ધમાગધી ભાખી, સંસ્કારવત્વ તે દાખી રે. ચિત્તડા. ૨ ઇંદ્રાદિક ઉંચ ભાગે, હેઈ વાણું ઔદત્ય સુરાગે રે, ચિત્ર શબ્દ કઠોર રહિતા, તે કહી ઉપચારપરીતા છે. ચિ૦ ૩ ગાજે ક્યું પડદાઈ, સહ તે નિનાદ વિધાઈ રે, ચિત્ર સુગમ શબ્દ સહિતા, વાણી દક્ષિણ ઉપનતા રે. ચિત્ર રાગત્વ તે કેશિક, માલવાદિ રાગ દેશિક રે; ચિત્ર ગૌરવ અર્થ સહિતા, ગિર તે મહાઅર્થ પ્રતીતા રે. ચિત્ર પૂર્વાપરાર્થ અબાધી, વાણી અવ્યાહત સાધી રે, ચિત્ર મારગી સર્વ જે સત્વ, સમ્મત અર્થે શિષ્ટત્વ રે. ચિત્ર અથવા શિષ્ટ તે ભાખી, હોઈ વક્તાને નિરદોષી રે, ચિ પ્રાગૂ સંશય દૂષણ ટાળે, તે અસંશય નામ ઉદારે રે. ચિ. ૭ પર દૂષણ નિવારી, નિરાકૃતાન્યોત્તર પ્યારી રે; ચિત્ર તે હૃદયંગમતાઈ, સવિ શ્રોતા ચિત્ત મુદ દાઈ રે. ચિ. ૮ અન્ય અર્થ સાપેક્ષા, પૂર્વાપર મિથ સાકક્ષો રે, ચિત્ર પ્રસ્તાચિત જિન પ્યારે, દ્રવ્ય ક્ષેત્રાદિક અનુસારે રે. ચિ૦ ૯
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીને-પ્રકીર્ણ સ્તવને સંગ્રહ ક્ષમા કર જસવંતે, શુભ કેવલનાણું અનંતે રેચિત્ર વીરની દેશના સારી, શ્રવણમૃત ધન નરનારી રે. ચિ૦ ૧૦
: ઢાલ–ચોથી : ( શાસન નાયક શિવસુખદાયક જિનપતિ મારા લાલ–એ દેશી.) દેશન કલેશન કલ્ક નિવેશન સિદ્ધિની, પ્યારા લાલ જે સુણશે તે લેશે સિરી સમૃદ્ધિની, ચાટ મેઘ ગંભીર ઘુષત્વ તે સવિ સુખ કાજની, પિચાર મેઘ પરે ગભીર ગિરા જિનરાજની. સૂત્ર ઉવવાઈ સાખે લક્ષણ તસ વરા, પ્યારા કંઠ વિવર વર્તુલ તેણે ગંભીર ગિરા, વાવ તત્ત્વનિષ્ઠતા તેહ એકાંત વયણ નહિ, પ્યારા નય ગમ ભંગ પ્રમાણ પ્રવર્તી જિન કહી. ખ્યા ૨ અપ્રકરણ પ્રસ્તુતત્વ અરથ વિસ્તારતા, માત્ર આ સ્વ *લા ઘા ન્ય નિ દિતા સ મ ત ગતા; માત્ર નિજસા પરનિંદ રહિત દેશન દીયે, યા ધન ધન એ વીતરાગને નિત નિત વંદીએ. વ્યા. ૩ અભિજાત્ય ઉત્થાપી ન શકે નિરૂપમી, યા ચિત્તરસ ઉદ્દીપ વાણું પ્રાણી ચિત્ત ગમી; વ્યા અતિનિશ્ચમધુરત્વ એ જાણું ગુણલતા, માત્ર સર્વને પ્રશંસવા ગ્ય તે વાણી પ્રશસ્યતા. ગાર ૪. પર રહ દોષ અસૂચક અમધિતા, વ્યારા ઈષ્ટ અરથ સંપૂર્ણ ઔદાર્ય અખેદિતા; પ્યારા ક્ષય ઉપશમ ધારાએ ધર્મને સાધતી, ખ્યા ધર્માર્થ પ્રતિબદ્ધ ગુણકિત વાધવી, ખ્યા ૫
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૮ માં શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સહિ. કેરક લિગ ત્રિકાલ વચન અવિરાધિકા પ્યા કારકાદ્યવિપર્યાસ ભવિ પ્રતિબંધિકા; પ્યા શ્રોતા સંશય છેદ મેહ હેતુક નહિ, પ્યા વિશ્વમાદિ ગત ગિર વીર ત્રિગડે કહી. ખ્યા ૬
: ઢાલ પાંચમી :
(ધન ધન જિન વાણ—એ દેશી.) મુઝ ઉતકંઠા જિન ગુણ ગાવા, દેશના ભવજલ નાવા રે,
જય જિનવર વાણી સુરદુ પીયૂષ સમાણી રે. જય. ચિત્રકૃતા ગિર મુજ મન યારી, સકલને આશ્ચર્યકારી રે. જ૦૧ અદભુત તે વિખવાદ વિદ્યારે, દુ:ખ ઉદવેગ નિવારે રે; ઘન કર્યું અખંડ સ્વભાવિક તામે, આશુપાણન વિસામે રે. ૪૦૨ અનતિવિલંબિતને ગુણ એહ, સુણશે ધન તન દેહ રે; બહુ અલંકાર વિચાર સહિતા, અનેક જાતિ વિચિત્તો રે. ૪૦૩ સહ નિજ નિજ અભિપ્રાયને લેખે, આરોપિત વિશે રે; જ ધર્મ વિષે ઉછાહ વધારે, સર્વ પ્રધાન ઉદારે રે. ૪૦ ૪ જે સુણી ભવ લહે બંધિખાને, તે પણ સર્વ પ્રધાને રે, જ નિષ પદવી વર્ણ સહિતો, વર્ણ પદ વાક્ય વિવિતે રે. જો ૫ અસ્તવ્યસ્તજ અરથ રહિતા, અશ્રુચ્છિત્તિ વિદિત્તા રે જ શ્રમ હેતુક ભવિને નવિ હવે, અખેદિતા તે જેવે રે. જાદ એ પાંત્રીશ ગિરા ગુણ છાજે, સંશય ભાંજે રે જ કેવલ દંસણ નાણ વિલાસી, તું નહિ જગને આશી રે. જ. ૭ પિટિલ સુલસા રેવતીબાઈ, શતક દઢાયુ ઉદાયી રે બધયા નવ જિન પદવી ઉલા, શ્રેણિક શંખ સુપાયો છે. જળ છે
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
'
'
'
'
દીને દ્વાર તે નામ ધરાવે, તે કિમ તરતો ર... 82 જે નવ ઉત્તમ જિનવર કીજે, તે મુઝ કાંઈક દીજે રે. જ૦ ૯ સુમ ઘન દાતા શશી ગુણ દેવે, મોટા સમચિત્ત જેવે રે; સાહિબ કરજે શુભ શિવભાગી, વીર વિભુ વીતરાગી રે. જ૦ ૧૦
: ઢાલ છઠ્ઠી : (સનેહી સંત એ ગિરિ સે–એ દેશી ) મહાવીર વશી વીતરાગી, ગુણ ગાતાં શુભ મતિ જાગી; યોગ ક્ષેમંકર જિન ત્યાગી, તુમશું અવિહડ લય લાગી. મહાદય જ્ઞાનમાં સુવિલાસી, સવિ લોકાલોક પ્રકાશી. મ. ૧ સુરનરની પરષદ તરસી, ઘનમ મૃત વાણી વરસી; ભટ મોહ દુકાલ તે ડરસી, મન ઠરશી ભવિ ચિત્ત હરસી. મને ૨ એક જીવ ઉદ્ધરતા સુધી, પાગીયે અતુલ પુ બંધી; બહુ જીવ તય જિન ગંધી, પણ જિન નિરણાનુબંધી. મ૩ જિન ચરમ ચોમાસું જાણી, દેશના રસિયા કેઈ પ્રાણી, નુપ રાજ્ય તજી ભજી વાણી, સવિ સંકંદન ઇંદ્રાણી. મ૦ ૪ અપાપાયે દેશના વરસી, સેલ પ્રહર તે અમૃત સરસી; ગુણઠાણ અંતિમ ફરસી, શિવ પૂર્વ પ્રગોત્કષી. મ. ૫ અમાવાસ્યા કાર્તિક ભાલી, નિશિ ચાર ચરમ ઘડીયાલી, જબ વરીયા શિવ લટકાલી, તવ પ્રગટી લેક દીવાલી. મ૦ ૬ દ્વિજને પ્રતિબોધન આત, શ્રવણે સુણી ગૌતમ વાત; વીતરાગનું ચિતન થાત, લલ્લું કેવલનાણ વિભાત. મ. ૭ બાર વરસ ૫હવી વિચરીયા, ભટ મેહના ગર્વજ ગલીયા; તમને પાટવી કરીયા, જઈ વીર પ્રભુને મલીયા. મ. ૯
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
શ્રી જૈન સ્તવનાદિ કાવ્ય
છે.
દેય સિદ્ધ સ્વરૂપી અરૂપી, અજ અવિનાશી ને અનુપી; સજજન સમરો મન ગૂપી, શુચિ તન વચ વસ્ત્રને ધૂપી. મ. ૯ શ્રીરાજનગર ગુણ ભરીયા, મુઝને વીર ગૌતમ મલીયા; મનમંદિર સુરતરૂ ફલીયા, ગઈ ભાવઠ શુભ દિન વલીયા. મ૧૦ મહાવીરની પ્રતિમા દેખી, ગુણ મેં જિન તુલ્ય વેખી; દુમતિ જેણે ઉવેખી, તે જાણે જિનમત શ્રેષી. મ૦ ૧૧ શ્રાદ્ધવિધિ સૂત્રે દષ્ટ, કપિલાખ્યજ કેવલી ઈષ્ટ; તેણે કીધી બિબ પ્રતિષ્ઠા, કુમતિના મદ ઉત્કૃષ્ટ. મ. ૧૨ ધૃત ચિત્તે ધ્યાનજ ધરજે, સોલ પ્રહરે પિસહ વરજે; શુભવીરને નામે તરજે, ઈમ ભાવ દીવાલી કરજે. મ. ૧૩
કલશ ઈમ જ્ઞાતનંદન વજવંદન, અહં અરિહા વિનવ્યા, મુનિ બાણ ગજ હિમાંશુ૧૮૫૭)વસે વીર શિવ દિન સસ્તવ્યા સૂરિસિંહ શિષ્ય મુર્શિદ સત્યવિજય કપૂર ખિમાગરો, જસવિજય શ્રી શુભવિજય સેવક વીરવિજય જયક. ૧
[ શ્રી મહાવીરસ્વામી જિન પંચકલ્યાણક સ્તવન સંપૂર્ણ.]
-<<
>>
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીજો–પ્રકીણું સ્તવન સંગ્રહ.
(૭)
શ્રી મહાવીર જિન સત્તાવીશ ભવનું સ્તવન, : ઢાલ-પહેલી :
( ઋષભ જિનેસર પ્રીતમ માહરારે—એ દેશી. ) પહેલાં તે સમરૂંરે પાસ શંખેશ્વરારે, વળી શારદ સુખકઃ; નિજગુરૂ કરારે ચરણ કમલ નમીરે, શુશું વીર જિષ્ણુ દે. વિ સુણે! સત્યાવીશ ભવ મેટકારે.
૧૯૧
નયસાર નામે૨ે અપર વિદેહમાંરે, મહીપતિનેરે આદેશ; કાઇ લેવાનેરે વન ગયા પરિકર, ગિરિ ગāરને પ્રદેશ. ભવિ૦૨ આહાર વેળાયેરે રસવતી નીપનીરે, દાનરૂચિ ચિત્ત લાવ; અતિથિ એરે એણે અવસરેરે, ધરી અતરંગથી ભાવ. ભવિ૩ પુન્ય સંચાગેરે મુનિવર આવીયારે, મારગ ભૂલ્યા છે તેહ; નીરખી ચિતેરે ધન્ય મુજ ભાગ્યનેરે, રામાંચિત થયા ઢહ, વિજ નિરવદ્ય આહાર દેઇને ઇમ કહેરે, નિસ્તારી મુજ સ્વામ; ચેાગ્ય જાણીનેરે મુનિ દીયે દેશનારે, સમક્તિ લહ્યો અભિરામ. ભવિપ મારગ દેખાડી વાંદીને વહ્યા, સમર તે દેવગુરૂ ધર્મ તત્ત્વને આર્યારે, શાશ્વત સુખ
નવકાર; દાતાર. વિદ્
થયા દેવ;
પહેલે ભવે ઇમ ધર્મ આરાધીનેર, સૌધમે એક પલ્યાપમ આઉખું ભાગવીરે, ખીજે ભવ સ્વયમેવ. ભવિ૦૭ ત્રીજે ભવ ચક્રી ભરતેસરૂર, તસ હુએ મિરિચિકુમાર; પ્રભુ વચનામૃત સાંભળીર ગથીરે, દીક્ષિત થયા અણુગાર. ભિવ૮
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯ર.
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ,
: ઢાલ–બીજી :
(સંભવ જિનવર વિનતિ—એ દેશી.) એક દિન ગ્રીષમકાળમાં, વિચરંત સ્વામી સાથે વસતો ગુરૂકુલ વાસમાં, ગાતે જિન ગુણ ગાથરે.
- ત્રીજો ભવ ભવિ સાંભળો. ૧-૯ તપ તપતે અતિ આકરો, મેલે મલીન છે દેહ શ્રમણપણું દુષ્કર ઘણું. જળવાયે નહિ તેહરે. ત્રીજે ૨-૧૦ ઘર જાવું જુગતું નહિ, ઈમ ધારીને વિરે; વેષ ન ત્રિદંડિને, ચંદને દેહ તે ચરે. ત્રીજે ૩-૧૧ કર કમલે હું દંડને, ભગવું કપડું કરવું રે, પાયે પનહી પરણે, માથે છત્રને ધરવું. ત્રીજે ૪-૧૨ પરિમિત જલશું સ્નાનયે, મુંડ જટા જૂટ ધારું; રાખું જઈ સુવર્ણની, પ્રાણી ભૂલ ન મારું રે. ત્રીજે ૫-૧૩ વેશ કરીને કુલિંગિને, ધર્મ કહે વલી સાચે રે; વાણ ગુણે પડિહ, હવે હીરે જા રે ત્રીજે ૬-૧૪ જાણી દીક્ષા ગ્યને, આણી મુનિને આપે રે; જણ જણ આગળ રાગથી, સાધુતણું ગુણ થાપ રે. ત્રીજે ૭-૧૫ આદિ જિણુંદ મેસર્યા, સાકેત નગર ઉદ્યાને રે; ભરતજી વંદન સંચર્યો, વાંદે હરષ અમાને રે. ત્રીજે ૮-૧૬ ભરત ભણે એ પરષદે, કેઈ અ છે તેમ સરખે રે, સ્વામી કહેસુણરાજીયા, તુમસુત મરિચિએ પરરે. ત્રીજે. ૯-૧૭ વાસુદેવ પહેલો હશે, ચકવતી મૂકાયે રે, તીર્થ પતિ ચોવીશ, નામે વીર કહાયે રે ત્રીજો ૧૦-૧૮
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ પુલકિત થઈ પ્રભુ વાદીને, મરિચિ નિકટે પહોતેરે; ત્રણ પ્રદક્ષિણા દેઈને, વંદે મન ગહગતે રે. ત્રીજે-૧૧-૧૯ ગુણ સ્તવના કરી ઈમ કહે, વંદુ છું એ મરમરે; વાસુદેવ ચકી થઈ, થાશે જિનપતિ ચરમરે. ત્રીજે-૧૨-૨૦ જિનવચનામૃત દાખવી, રંગે ઉલટ આણીરે; પ્રણમી ભરત ઘરે ગયે, મરિચિને ગુણનિધિ જાણી રે. ત્રીજો ૧૩-૨૧
: ઢાલ-ત્રીજી : (અનંતવીરજ અરિહંત સુણો મુજ વિનતિ–એ દેશી) મરિચિ મન ઈમ ચિંતવે ભરત - વચન સુણ, મુજ સમ અવર ન કોય અછે જગમાં ગુણી; જેટલા લાભ જગતમાં છે તે મેં લહ્યા, અહો! શ્રી આદિજિણું દે તે નિજ મુખ કહ્યા. ૧-૨૨ રત્નાકર મુજ વંશ અનેપમ ગુણમિતા, દા દે જિન માં મૂખ્ય ચ કી માં મુ જ પિતા અહે ઉત્તમ કુળ મારું હું સમાં શિરે, ધન ધન મુજ અવતાર હરિ માં હું ધરે. ૨-૨૩ ચક વતી થઈ ચરમ જિને સ૨ થાઈ શું, કન ક ક મ લ ૫૨ નિ જ પદ કમ લને ઠાઈશું; સુરનર કેડીકેડી મલી મુજ પ્રણમશે, પ્રાતિહારજ આઠશું સમવસરણ હશે. ૩-૨૪ મદ કરવાથી નીચ ગોત્ર ઈમ બાંધીયું, ભવ ભવ નીચ કરમનું ફળ ઈમ સાંધીયું, એક દિન રેગ ઉદયથી મન ઈમ ચિંતવે, સેવા કા૨ક શિષ્ય કરું કે ઈ ક હવે. ૪-૨૫ ૧૩
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ
સારુ ન પૂછે એ મુનિ પરિચિત છે ઘણા, ડુંગરા દૂર થકી દીસે રળીયામણા; એહવે કપિલ નામે એક નૃપ સુત આવીયે, તેહને મરિચિયે પ્રભુને ધર્મ સુણાવી. પ-૨૬
ગ્ય જાણી કહે જાઓ મુનિ પાસે તમે, દીક્ષા લે શુભ ભાવથી કહીયે છીએ અમે; કપિલ કહે તવ ધર્મ નથી શું તમ ગ છે, મનથી ચિતે અગ્ય એ મુજ લાયક છે. ૬ ૨૭ મરિચિ કહે મેં કપિલ! ઈહાં પણ ધર્મ છે, ચિત્ત રૂચે તિહાં સેવીયે એ હિત મર્મ છે; ઈમ ઉ સૂત્ર કહ્યા થી સં સા ર વ ધા રીયે, સા ગ ૨ કે ડા કે ડી અપાર એવા રીયે. ૭-૨૮ ચિ રાશી લખ પૂર્વ નું આ યુધ્ય ભે ગાવી, અંતે અનાચિત ત્રીજે ભવથી ચવી; દશ સાગર ભવ ચોથે પંચમ સ્વર્ગથી, ઉપને પંચમ ભાવ હવે બ્રાહ્મણ ગર્વથી. ૮-૨૮ એંશી પૂરવ લખ આઉખે કૌશિક બ્રિજ થશે, ગુણા નયરીએ છ હે ભવ ભમતાં ગયે; બહેતર લખ પૂર્વાયુ પુષ્પ દ્વિજ નામથી, અંતે ત્રિદંડી થઈને મૂઓ તે અકામથી. ૯-૩૦ સાતમે સેહમ ચૈત્યપુરે ભવ આઠમે, અગ્નિ ઘો ત દ્વિ જ લખ પૂ વ યુ સા ઠ ; અં તે ત્રિ દંડી થઈને હવે ન વ ને ભવે. ઈ શા ને અમૃત સુખ કે રંગે અ નુ ભવે. ૧૦-૩૧
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીજ–પ્રકીણુ સ્તવન સંગ્રહ
: ઢાલ-ચાથી :
( સિદ્ધગિરિ ધ્યાવેા વિકા—એ દેશી. )
૧૯૫
લાલન તેડુ સહાયા;
અગ્નિભૂતિ દ્વિજ દશમે આયે, મંદરપુરમાં તે સુડાયા, છપ્પન લાખ પૂરવાયુ ધરા, અંતે ત્રિઢડીયા થઇને તે મરતા, લાલન થઈને તે મરતા. ૧-૩ર અગીઆરમે ભવે સનતકુમાર, ખારમે શ્વેતાંબી થયા અવતાર, લાલન થયા અવતાર; ભારદ્રાજ દ્વિજ અંતે ત્રિદંડી, ચુમાલીશ લાખ પૂર્વીયુ મંડી, તેરમે ભવ થયા માહેદ્રદેવ, ચૌદમે થાવર બ્રાહ્મણૂ હેવ, લાલન બ્રાહ્મણુ હેવ; ચાત્રીશ લાખ પૂવાયુ પાળી,
લાલન પૂર્વીયુ મંડી, ૨-૩૩
ત્રિૠડીયેા થઇ કાયાને ગાળી, લાલન કાયાને ગાળી. ૩-૩૪ પંદરમે વે પાંચમે સ્વરગે,
તિહાંથી ચવી ભમીયા ભવ વગે, લાલન ભમીયા ભવ વગે; સોળમે સવ વિશ્વભૂતિનામે,
ક્ષત્રિય સુત ઉપના તે સકાસે, લાલન ઉપના તે સકામે. ૪-૩૬ વિશાખાભૂતિ ધારણીના જાયા,
સંભૂતિ સાધુએ તેડુ વદાયા, લાલન તેહ વદાયા; સહસ વરસ જિણે ચરણુ આરાધી,
તપસી થયા અતિ વિરમીઉપાધિ, લાલન વિરમી ઉપાધી. ૫-૩૬ એક દિન મથુરામાં ગોચરી ચાલ્યા,
વર જાત્રાયે જાતાં ભાઇએ ભાલ્યા, લાલન ભાઇએ ભાથે; એહવે એક ગાયે તસ માર્યો,
ભૂમિ પડયા અતિ ક્રોધ વધાર્યા, લાલન ક્રોધ વધાર્યા. ૬-૩૭
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮ થી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ, તે જોતાં ગૌ ગગને “માડી, ઈમ નિજ ભુજબળ તેહને દેખાડી, લાલન તેહને દેખાડી; અણસણ સાથે નિયાણું કીધું, તપ સાટે બળ માગીને લીધું, લાલન માગીને લીધું. ૭ ૩૮ કોડ વરસનું જીવિત ધારી, સત્તરમે શુક સ્વગે અવતારી, લાલન વેગે અવતારી, અઢારમે ભવ પુત્રીને કામી, પ્રજાપતિ પતનપુર સ્વામી, લાલન પોતનપુર સ્વામી. ૮-૩૯ મૃગાવતી રાણી કુખે અવતરીયે, સાત સુપન સૂચિત બલ ભરીયે,લાલન સૂચિત બલ ભરી; બાળપણે જેણે સિંહને હણ, ત્રિપૃષ્ઠ નારાયણ કરી સુણી, લાલન કરી સુણીયે. ૯-૪૦૦ ત્રણ સાઠ સંગ્રામ તે કીધા, શય્યા પાલકને દુખ દીધાં, લાલન ને દુઃખ દીધાં; લાખ ચોરાશી વરસનું આય, ભેગવી સાતમી નરકે તે જાય, લાલન નરકે તે જાય. ૧૦-૪૧ ઓગણીશમે ભવ દુઃખ અતિ વેદી, વીશમે ભવ હુએ સિંહ સખેરી, લાલન સિંહ સખેતી, ચોથી નરકે ભવ એકવીશમે, બહ ભવ ભમતાં હવે બાવીશમે, લાલન હવે બાવીશમે. ૧૧-૪૨ કેઈ શુભયોગે નરભવ પાયે, ત્રેવીશમે ભવે ચકી ગવાયે, લાલન ચકી ગવાયે; ધનં જ ય ધારિણી ને બેટે, મૂકા નગરીયે ભુજ બલ જેઠો, લાલન ભુજ બલ જેઠા. ૧૨-૪૩
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો–પ્રાણ સ્તવન સમા
ખટખ ́ડ પૃથ્વીમાં આણુ મનાઇ, ચૌદ રયણુ નિધિ સંપદ પાઇ, લાલન સંપદ પાઇ; પેટિલાચાર્ય ગુરૂ તિહાં વંદી,
દીક્ષા આદરી મનથી આનંદી, લાલન મનથી આની. ૧૩-૪૪
૧૯૭
ચારાશી લાખ પૂરવ પ્રમાણુ,
આયુ પાલીહવે ચાવીશમે જાણુ, લાલન ચાવીશમે જાણુ; મહાશુકે હુ અમર ઉમંગે,
અમૃત સુર સુખ ભાગવે રેગે, લાલન ભાગવે ર'ગે. ૧૪ ૪૫ : ઢાલ-પાંચમી :
( તીઃથતિ અહિાનમુ, ધર્મ ધુરધર ધીરાજ—એ દેશી ) આ ભરતે છત્રિકા પુરી, પચવીસમે ભવે આયાજી, ભદ્રા જિતશત્રુ નૃપ કુળે, નંદન નામ સુહાયાજી, નામ નંદન ત્રિજગવંદન,પાટ્ટિયાચારજ કને; ગૃહી ચરણુ દમતા કરણ, વિચરે મૃગપતિ જિમ વને, તિહાં માસ ખમણે વીશસ્થાનક, તપ તપી દુ:કરપણે, પદ આંધીયું ઇહાં તીર્થ પતિનું, ભાવથી આદર ઘણું. ૧-૪૬ અભિગ્રહી માસ ખમણ કીયા, જાવ જીવ પરજ તાજી, ઉદ્ભસિત ભાવે તપ તપી, કીધા કરમને અંતેાજી, ભવ અત કીધા કાજ સીધા, તાસ સંખ્યા હું કહું; અગીઆર લાખને સહસ એ’શી, છસે પીસ્તાલીશ લહું, દિન પંચ ઉપર અધિક જાણે! લાખ પચવીશ વરશનું, આયુષ્ય પાળી ભ્રમણુ ટાળી, કામ સાધ્યું આપણું. ૨-૪૭ અણુસણુ માસ સલેખણા, કરી તે પરિણામેજી, વિ જગજ તુ ખમાવીને, ચવીયા તિહાંથી સકામેજી,
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૮
બી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
ચવી સકામે સ્વર્ગ દશમે, વીશ અયરે સુર હુએ; તિહાં વિવિધ સુર સુખ ભેગવે,અટવીસમે ભવ એ જૂઓ, મરિચિ ભવે જે કર્મ બાંધ્યું, તે હજુ ખૂટયું નહિ, ચરમ સત્યાવીશમો ભવ, ઉદય આવ્યું તે સહી. ૩-૪૮ રાષભદત્ત બ્રાહ્મણ વસે, વર માહણકુંડ ગામેજી, તસ ઘરણી ગુણ ગોરડી, દેવાનંદા ઈણે નામેજી, દેવાનંદા કુખે આયા, ચૌદ સુમિણ નિશિ લહે; તવ ઇંદ અવધે જોઈને, હરિણમેષીને કહે, નગર ક્ષત્રિયકુંડ ગામે, સિદ્ધારથ છે નરપતિ, તસ પટ્ટરાણી નેહખાણી, નામે ત્રિશલા ગુણવતા. ૪-૪૯ તિહાં જઈ ગર્ભને પાલટો, એહ તુમને છે આદેશજી, કોઈ કાળે ઈમ નવિ બન્યું, દ્વિજ કુળે હાય જિનેશજી, કિજકુળે નહાય જિનપતિ,વલી એહ અચરજની કથા; લવણમાં જિમ અમૃત લહરી, મરૂમાં સુરતરૂ યથા, ઈમ ઇંદ્ર નયણું સાંભળી, પહોંચી તિહાં પ્રણમે પ્રભુ, બેહ ગર્ભ પાલટી રંગથી, વાંદે જઈને નિજ વિભુ. ૫-૫૦
: ઢાલ-છઠ્ઠી : (હાંરે મારે ઠામ ધરમના સાડા પચવીશ દેશજો–એ દેશી ). હાંરે મારે ત્યાસી દિવસ ઈમ વસીને દ્વિજ ઘર માંહી, ત્રિશલા કુખે ત્રિભુવન નાયક આવીયારે લો; હાંરે મારે તેહજ રાતે ચૌદ સુપન લહે માત, સુપન પા ઠકે તે હ ના અર્થ સુણ વીયા રે લે. ૧-૫૧ હાંરે મારે ગર્ભસ્થિતિ પૂરણ થયે જમ્યા સ્વામજો, નારક ચારક જનતા સુખને ભાવતીરે લે; હાંરે મારે સૂતીકરમને કરતી ધરતી હર્ષ જે અમારી રે ગુણ સમરી જિનપદ પાવતી રે લે. ૨-૫૨
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રા. હારે મારે હમ ઇંદ્રાદિકનો ઓચ્છવ હુંત જે, સિદ્ધારથ પણ તિમ વલી મન માટે કરે રે લો; હાંરે મારે નામ ઠવ્યું શ્રી વર્ધમાન કુમાર જે, દિન દિન વાધે પ્રભુજી કલ્પતરૂ પરે રે લે. ૩-૫૩ હાંરે મારે દેવે અભિધા દીધું શ્રી મહાવીર જે, યૌવનવય વિલસે હવે નવ નવ ભોગને રે લે; હારે ઈમ કરતાં માત પિતા ગયા સ્વર્ગ મઝાર જે, લોકાંતિક તવ દેવ કરે ઉપગને રે લો. ૪-૫૪ હાંરે મારે વરસી દાન દેઈને સંજમ લીધજે, પરિષહને ઉપસર્ગ સહ્યા પ્રભુએ ઘણુંરે લે; હાંરે મારે લાખ વરસ તપસી પૂરવભવ નાથ જે, તે પણ આ ભવ તપની રાખી નહિ મણ રે લે. પ-પપ હારે બે ષટમાસી તેહમાં પણ દિન એક ઊણજે, નવ ચઉમાસી બે ત્રણ માસીને લહું રે ; હારે મારે બે અઢી માસી ષટ બેમાસી જાણજે, દેઢ માસી દેય મા ખમણ બારે કહું રે લા. ૬-૫૬, હાંરે મારે બહેતર પાસખમણ વળી અઠ્ઠમ બાજે, દયશત એગણતીસ એ છઠ્ઠ તપને ભણું રે ; હારે મારે એ આદે પ્રભુ તપ તપીયા વિણ નીરજ, ત્રણસો ઓગણ પચાસ પારણા દિન ગણું રે લે. ૭-૫૭ હાંરે મારે અપ્રતિબંધી બેઠા નહિ ભગવંત જે, બાર વરસમાં નિદ્રા બે ઘડીની કરી રે ; હાંરે મારે નિરમલ ધ્યાને ઘાતિ કર્મ ખપાય જે, દર્શન જ્ઞાન વિલાસી, કેવલને વરી લે. ૮-૫૮
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૦
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. હાંરે પ્રભુ કેવલ પામી જુવાલુકા તીરજે, આવેવિચરં તા ચિત્ત ઉમંગથી રે લે; હારે અતિ ઉલ્લસિત થઈને સુરનર કેડાડજો, જિનવચનામૃત સુણવા આવે રંગથીરે લે. ૯-૫૯
: ઢાલ-સાતમી : (સાહિબ સાંભળો વિનતિ, તમે છો ચતુર સુજાણ સનેહી–એ દેશી.) મહસેન વનમાં સમેસર્યા, જગનાયક જિનચંદ, સુજ્ઞાની સમવસરણ રચના રચી, પ્રણમે ચોસઠ ઇંદ્ર. સુન
વીર જિણુંદને વંદીયે. ૧-૬૦ પ્રતિહારજ વર આઠથે, શોભે પ્રભુને દેદાર; સુત્ર દીવ્ય વનિ દીયે દેશના, સાંભળે પર્ષદા બાર. સુરવી. ૨-૬૧ ઇંદ્રભૂતિ દ્વિજ પ્રમુખને, ગણધર થાપે અગીયાર; સુo દરસણું નાણું ચરણ ધરા, ચૌદ સહસ અણગાર. સુકવી. ૩-૬૨ છત્રીસ સહસ સુસાણી, ચારસેં વાદી પ્રમાણુ સુક વૈક્રિય લબ્ધિ ને કેવલી, સાતમેં સાતમેં જાણુ સુવવી. ૪-૬૩ ઓહીનાણધર તેરસેં, મનપજજવી શતપંચ; સુ પૂરવ ધર અનુત્તર મુનિ, ત્રણસેં સપ્તશત સંચ. સુવિ૦ ૫-૬૪ દેઢ લાખ નવ સહસ છે, શ્રમણે પાસક સાર; સુત્ર શ્રાવિકા વલી ત્રણ લાખ ને, ઉપર સહસ અઢાર. સુ વી. ૬-૬૫ ચઉવિત સંઘની સ્થાપના, કરતા ફિરતા નાથ; સુત્ર ભવિક કમલ પડિ બેહતા, મેળતા શિવ સુખ સાથ. સુત્ર વી૭-૬૬ પુત સપુત ન એહવા, જગમાં દીસે કય; સુત્ર વાસી દિન કુખે વસ્યા. એ ઉપગારને જોય. સ. વી. ૮-૬૭ શિવપુર તેહને પઠારીયા, બ્રાહ્મણ બ્રાહ્મણ દેય; સુત્ર જગવત્સલ જિન વંદ, હૈડું હરખિત હેય. સુટ વી; ૯-૬૮
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ ત્રીશ વરસ ગ્રહવાસમાં, ભેગવી ભેગ ઉદાર, સુત્ર છઘસ્થાવસ્થા સહી, દ્વાદશાધિક વર્ષ ધાર. સુવી. ૧૦-૬૯ ત્રિીશ વરસ જેણે અનુભવ્યો, કેવલ લીલ વિલાસ; સુર પૂરણ આયુષ્ય પાળીને, બહેતર વરસનું ખાસ. સુ થી ૧૧-૭૦ દીવાલી દિન શિવ વર્યા, છોડી સયલ જજાળ; સુo સહજાનંદી સુખ લહ્યું, આતમ શક્તિ અજુઆલ. સુવી. ૧૨-૭૧ ભૂત ભાવિ વર્તમાનના, સુર સુખ લેઈ અશેષ, સુઇ નભ પ્રદેશ ઠવી કરી, કીજે વર્ગ વિશેષ. સુત્ર વી. ૧૩-૭૨ ઈણિ પરે વર્ગ અનંતને, કરીયે સહુ સમુદાય; સુ અવ્યાબાધિત સુખ તણો, અંશ ન એક લિખાય. સુકવી. ૧૪-૭૩ નિજ ગુણ ભેગી ભોગવે, સાદિ અનંતે કાળ; સુત્ર નિજ સત્તાને વિલસતાં, નિશ્ચય નય સંભાલ. સુટ વી૧૫-૭૪ ઈમ અમૃત પદને વરી, બેઠા થઈ નિઃસંગ, સુ. વદ્ધમાન ભાવે કરી, વંદે નિત નિત રંગ. સુર વી૧૬-૭૫
કલશ. ઈમ વીર જિનવર સયલ સુખકર, દુરિત દુ:ખહર સુરમણિ, યુગ બાણ વસુ શશી માનવ, સંયુષ્યો ત્રિભુવન ધણી; સગવીસ ભવનું સ્તવન ભવિયણું, સાંભલી જે સટ્ટહે, તે ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુસિદ્ધિ સઘલે, સદા રંગાવજય લહે. ૧-૭૬
[ શ્રી મહાવીર જિન સત્તાવીશ ભવ સ્તવન સંપૂર્ણ.]
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૨
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ અન્ય સાહ
સ્તવના. ૫
સામાન્ય જિન (૧)
( સાંભળજો મુનિ સજમ રાગે—એ દેશી. ) તું પ્રભુ મેરા મેં પ્રભુ તેરા, ખાસી ખીજમતગારી રે; પ્રીતખની અમ જિનજી તેાશુ, જેસે મીનને વારિ ૐ. તું॰ ૧ ભારભયેા સમિત વિ ઉજ્ગ્યા, મીટ ગઇ રયણી અટારી રે; મિથ્યા તામસ દૂર થયું સવે, વિકસે પંકજ વાર રે. તું॰ ૨ દ્વાર તુમારે આન ખડાહે, સેવક રે નરનારી રે; દરસન દેજે દેવદાસનકું, જાઉં તુમ અલિહારી રે. તું૦૩ પર ઉપકારી જગ હિતકારી, દાન અભય મહેર કરી માહે પ્રભુ દીજે, ક્ષાયક ગુણુ દીઠી અતિ મીઠી અમીરસ સમ, સુરત તુમ બહુ પ્યારી રે; ઋદ્ધિ કહે કવિ રૂપવિજયના, ભવાભવ તુંહી આધાર રે. તું૦ ૫
દાતારી રે;
ભંડાર રે. તું॰
( ૨ )
( રાગ–ભીમપલાસ, મનહું કિમહી ન ખાઅે ડ઼ા યુજિન-એ દેશી ) પરમાન' વિલાસી જિનેસર, પરમાનંદવિલાસી કેવલજ્ઞાનને કેવલદ ન,
અન્યામાધ ઉઢાસી. જિ॰ ૧
અરસ અગંધ અફ઼ાસી; આતમલીલા વાસી. જિ ૨
અક્ષય અમર અકલંક સ્વરૂપી, અગુરૂ લઘુ અનંત અનુપમ, અકેાહી અમાની અમાયી અલેાભી,અવિરતિ રહિત અકલેશી; અરાગી અદ્વેષી અયાગી અસેાગી, અગ્રાહારીને અલેશી. જિ૦ ૩ અતીંદ્રિય અનુપાધિ અદેહી, સ્વક્ષેત્ર સ્વભાવ નિવાસી; નિજગુણ સત્તાર’ગી અસગી, અખંડ અસંખ્ય પ્રદેશી. જિ૪
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકી
સ્તવન સંગ્રહ
૨૦૬
અનંત જ્ઞાન દર્શન સુખ વીરજ, પર પ્રકાશી ના આશી; ખિમાવિજયજિનપદકજ નમતાં, અનુભવવાડી વિકાસી.જિ૦ ૫
(રસિયા કુંથુ જિનેસર કેસર ભીની દેહડી રે લે–એ દેશી) રસિયા શ્રી અરિહંત પ્રભુ ભગવંત નમોડસ્તુ તે રે લો, રસિયા પારગતડભયદે વિભવદં નડતુ તે રે લો; ૨૦ ભવ્યાંજવિબોધજનક સમ જિનવરૂ રે લે,
દુરિતતમ તરણિ સમ દષમપાહરૂ રે લ. ૧ હિરે સમે વિમલાસ્ય નયનનીરજદલં રે લે, વિશ્વષ્ટમીસમ ભાલ વિશાલ સુકેમલં રે લોલ; દશનતતિ સિત કેશવિતાન સિતેતરં રે લો, અષ્ટવરગહરિણાચિત કુંકુમ કેસરે રે લે. ૨ હરિણુંક હરિવર્ણ સુકાંતિ વિસરતી રે , વક્ષ કપાટ કરેભય ભુગલ ગજગતિ રે ; શાંતરાગરૂચિનાભૂત તવ સુંદર વપુ રે , કર્માષ્ટક દલ પંક્તિ વિનાશિત ગત રિપુ રે લો. બાહ્ય અત્યંતર રેગ ગતા વિગત દુઃખે રે , લવસહમ સુર સ્માદયધિક સુખં રે લે; સિદ્ધાર્થી દુગ કેવલ કેવલ્ય વેર્યો રે લે, ઈદગ શાંતિ કૃતઈ મયા હૃદયે ધર્યો રે લો. ૪ ભવ પાદપ ઉન્મેલન સુખદા દુઃખહરી રે , એકાદશ જિનસેવ મયા હૃદયે ધરી રે લે એક વિહીન પંચ વરગમાં વશિ પ્રભુ રે લે, વિજ્યાંકિત શુભ સેવક વીર નમે વિભુ છે લે ૫
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય શાહ.
-(૪)
જીવજીવન પ્રભુ મ્હારા, મેલડાં શાનાં લીધાં છે રાજ, તમે અમારા અમે તમારા, વાસનિગેાદમાં રહેતા; ખેલડાં કાલ અનંત સ્નેહિ પ્યારા, કદીય ન અંંતર કરતા, ખાદર સ્થાવરમાં બેટુ આપણુ, કાલ અસંખ્ય નિગમતા. અમે॰૧ વિકલેન્દ્રિયમાં કાલ સંખ્યાતા, વિસર્યા નવ વિસરતા; નરકસ્થાને રહ્યા અહુ સાથે, તિહાં પણ બેહુદુ:ખ સહેતા. ૦૨ પરમાધામી સનમુખ આપણુ, ટગટગ નજરે જોતા; દેવના ભવમાં એક વિમાને, દેવનાં સુખ અનુભવતા. અમે ૩ એકણુ પાસે દેવ શમ્ચામાં, થેઇ થેઇ નાટક સુષુતા; તિહુાંપણ તમે અને અમે એહુ સાથે,જિન જન્મ મહાત્સવકરતા.૪ તિર્યંચ ગતિમાં સુખદુ:ખ અનુભવતા,તિહાં પણ સંગ ચલ તા; એકદિન સમવસરણમાં આપણુ, જિનગુણુ અમૃત પીતા. અ૦ ૫ એકદિન તમે અને અમે બેડુ સાથે, વેલડીએ વળગીને ફરતા; એકદિન બાળપણામાં આપણુ, ગેડીદડે નિત્ય રમતા. અ।૦ ૬ તમે અમે બેડુ સિદ્ધસ્વરૂપી, એવી કથા નિત્ય કરતા; એક કુલ ગેાત્ર એક ઠેકાણે, એકજ થાળીમાં જમતા. અ૦૭ એક દિન હું ઠાકાર તમે ચાકર, સેવા મહારી કરતા; આજતા આપ થયા જગડાકાર, સિદ્ધિ વધૂના પનાતા. ૦૮ કાલ અનતના સ્નેહ વિસારી, કામ કીધાં મનગમતાં; હવે અંતર કીમ કીધું પ્રભુજી, ચૌદરાજ જઇ પહેાંત્યા. અમોē દીપવિજય કવિરાજ પ્રભુજી, જગતારણુ જગનેતા; નિજ સેવકને ચશપદ દીજે, અનંત ગુણુ ગુણવ’તા. અખો॰૧૦
૨૦૪
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રાણ સ્તવન સંગ્રહ.
( ૫ )
(વંદના વંદના વંદનારે—એ દેશી ) નામની નામની નામનીરે, મને લાગી લગન પ્રભુ નામની. સગા કુટુંબ સવિ સ્વારથી દીસે, કેની કાયા કેની કામની રે. મ૦ ૨ ધન જોવન મદ સર્વ અસ્થિર છે, દીસે ચંચલ જિમ દામની રે, મ૦ ૩ પારગ ! નાથ! તું જગત ઉદ્ધારક, દેજો પદવી શિવ ધામની રે. મ૦ ૪ મુનિ કલ્યાણ કહે સાહિબ મલીયા,
જાઉં અલિહારી તારા નામની રે. મ૦ ૫
૨૦૫
શ્રી જિનજન્મ રાસક્રીડા, • ઢાળ-પહેલી :
૨
( ત્રિશલાદે ગેાદ ખીલાવે છે—એ દેશી. ) માતાજી તુમે ધન ધન્ન રે, તેં જાયેા પુત્ર રતન્ન રે; તુમ સુખ દેખી પરસન્ન રે, અમે ગિકુમરી છપન્ન રે. ૧ દેવ ચાકર બાત સાહેલી રે, આવી અમે હરખ ભરેલી રે; એક જોજન ભૂતલ શુદ્ધાં રે, તિહાં કેલતણાં ઘર કીધાં રે. જિન જનનીને તિહાં લાવે રે, જલ કલશા ભરી નવરાવે રે; યુવા ચંદન કુલ ચડાવે રે, આભૂષણ વસ્ત્ર સાહાવે રે.૩ ધૂપ દીપ ને પંખા ધરીયા હૈ, આચાર સવે આચરીયા રે; રંગ રસ ભરે ઘરે જાવે મૈં, દેવ શય્યાએ પધરાવે રે, ૪ નત્રિ ધરજો ખીક લગાર રે, તુમ સેવક નયનહજાર રે; જનમે સુત સહસ તે નારી રે, પણ તેહિ રતન કુખધારી રે. માજી દેશેા દિશ નક્ષત્ર તારા રે, પૂરવ દિશિ કિરણ ઠુજારા રે; માતા સુત્ર જનમ્યા ફૂડે છે, હું ભેદ્ર અમુલખ ચડા રે.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સાહ
વરણા રે, દેવકચુક ચીર ને ચરણાં રે, અધાર રે, કટિ મેખલ કુંડલ હાર રે.
૨૦૬
પ્રભુ જાયા અનુપમ પ્રભુ જાયે જગત
铃
ઝલકે તેજે તુજ કીકા રે, શીર ધરજો માતા ટીકા રે; આજથી આણા શિર ાપી ?, પ્રભુ પહેરણ આંગલાં ટોપી રૂ. ૮ હરિ કરશે પ્રભુ નજરાણા રે, તે આગે અમે શરમાણા રે; તુમ ઉત્તમ ક્ષત્રિય જાત રે, આજ રમવા સર્ખી રાત રે. અમે રાસક્રીડાયે રમીયે રે, પગલે પગલે વલી નમીયે ૐ; ત્રિભુવનમાં અપૂરવ દીવા રે, જગજીવન એ ચિરંજીવા રે. ૧૦ તુમ પુત્રે કામણ કીધું રે, ચિતડુ મુજ ચારી લીધું રે; શુભવીર રસીલા ધ્યાન રે, પણ ભગતિ વશે ભગવાન રે. ૧૧
: ઢાલ-મીજી :
(બ્દુાલે વસે વિમલાચલે રે---એ દેશી.)
७
અનિહાં રે પૂરણ મનારથ પુત્રની રૂં, તેજ કાંતિ કહી નવ જાય, જ્યોતિ ઝગે જિનચંદની રે; અનિહાંરે ભૂતલ રત્ન રવિ આથમે રે,ચિંતામણિ સરગ સધાય. જ્યા૦૧ અ૦ જનમની વેળાએ વેગલે રે, તેજે તરણ હાર્યા જાય; જ્યો અરાતે જનમ ઝરે અમૃતચંદ્રમા રે,પ્રભુ શીતલ દÖન થાય. જ્યોર્ અ૰ માજી તુમારો સુત લાડકા રે, મુખ દેખી માથું મન્ન; જ્યો અ॰ માહન પુત્ર મલ્હાવતી રે, જગ માત તુમે ધનધન્ન. જ્યો૦૩ અ॰ લેાચન અમૃત કુચાલડાં રે, કજ કેતકી યું મુખવાસ; જ્યો અ॰ કહી ન શકે ગુણુ કેત્રલી રે, રાતિ થાડી ઘણેરી આસ. જ્યો ૪ અ॰ જઇશું અમે હિર આવશે રે, રહેજો માજી સુખવાસ; જ્યા અ॰ વાતે વિશ્વાસે વાલ્ડેસરી રે, સુઝ રહેજો હૈડા પાસ, જાન્ય
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ ૨૦૧૭ અ. ઇંદ્રાણી હલરાવશે રે, તુઝ બાળક બાળે વેશ; જ્ય અ૦ પાવન પુણ્ય પતી પરણશે રે, ગીત ગાવા અમે આવેશ ૦૬ અવ રાસ રમી રમણી ગઈ રે, કરી પિત પિતાના કાજ; . અ. સુરગિરિ જન્મ મહાવશે રે, શુભવીરવિજય મહારાજ. ૦૭ શ્રી શાશ્વતા જિન સ્તવન,
હા. વીર જિનેસર પયગમી, પ્રણમી સારદમાય; તાતણે સુપસાઉલે, ગાશું શ્રી જિન રાય. ૧ અતીત અનાગત વર્તમાન, ચોવીશ ત્રિહું સાર; બહોતેર તીર્થકર નમું, ટાલી પાપ વિકાર. ૨ અતીત ચોવીશી જે કહી, પહેલી જેહ વિશાલ; સાવધાન થઈ સાંભ, આણ ભાવ રસાલ. ૩
: ઢાલ-પહેલી : (છઠ્ઠી ભાવના મન ધર–એ દેશી.) કેવલજ્ઞાની પહેલોએ, નિરવાણું જિન બીજો એક ત્રી જે એ, સા ગ ર જિ ન વ ર જાણું એ એ. ૧ મહાજરા ચોથા જિનવરૂ, વિમલનાથ જિન સુખરૂ; દુકખહરૂ, સર્વાનુ ભૂતિ ચિત્ત આણીએ એ. ૨ શ્રીધર દત્ત દામોદર, સુતેજ સ્વામી જિનવર, મને હર, મુનિસુવ્રત નિ ત વંદી એ એ. ૩ સુમતિ જિન ને શિવગતિ, અસ્તાગ નમીસર જિનપતિ, શુભ મતિ, સો લ સ મ જિ ન ગાઈ એ એ. ૪ - અનિલ યશોધર દેવ એ, કૃતાર્થને નિતમેવ એ; એ વે એ, વિ શતિ મે જિ ને સરૂ
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
* ૨૦૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય દેહ
શુદ્ધમતિ ને શિવકર, શુ ભંક ૨, ચે વીશે
ચંદન સ્વામી જિનવર; નિ ત પ્ર | મી યે એ. ૬
[: ઢાલ-બીજી :
| (દેશી–પાઈની ) પદમનાભ સુરદેવ સુપાસ, સ્વયંપ્રભ પૂરે મન આશ; સર્વાનુભૂતિ શિવવારે, ભવિકા વંદે જિન ચોવીશ. દેવશ્રુત ઉદયપેઢાલ, પિટીલ શતકીર્તિ સુવિશાલ; સુવ્રત દેવ દયાલ રે, ભવિકા વંદે જિન ચોવીશ. ૨ અમમ નિ કષાય જિમુંદ, જસ દરીસણ દીઠે આણંદ, નિપુલાક નિતવંદો રે, ભવિકા વંદો જિન ચોવીશ. ૩ નિર્મમ ચિત્રગુપ્ત સમાધિ, સંવર શેધર ટલે વ્યાધિ, વિજય મહૂદેવ શિવ સાધી રે, ભવિકા વંદો જિન ચોવીશ. 8 અનંતવીર્યભદ્રકૃત સુજિનેશ, એ અનાગત જિન ચોવીશ; ભવિય નમે નિશદીશ રે, ભવિકા વદ જિન ચોવીશ. ૫
.: ઢાલ-ત્રીજી :
(પુખલવઈ વિજયે જયારે–એ દેશી ) રાષભ અજિત સંભવ નમેજી, અભિનંદન જિનરાય; સુમતિ અને પદ્મપ્રભાજી, શ્રી સુપાસ વરદાયરે, ભવિકજન વંદે શ્રી જિનરાય, જસનામેનવ નિધિ થાય. ભવિકા૦૧ ચંદ્રપ્રભ સુવિધિ વિધેજી, શીતલ અને શ્રેયાંસ; વાસુપૂજ્ય વિમલ નમેજી, અનંત ધર્મ શુભવંશરે. ભવિકા ૨ શાંતિ કુંથુ અર સંથણેજી, મલ્લિ ને મુનિસુવ્રત, નમિ જિનવરને નિત નમેજી, નેમિનાથ સંયુત રે. ભવિકા ૩
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૨૯૯
બહુ સુગમાં જ્ય, મન નિરે ભવિકા -
પાર્શ્વનાથ 2 વીશ મેજી, વર્ધમાન જિંનચંદ જે જિનના ગુણ ગાવશે, તસ ઘર નિત્ય આણંદ. ભવિકા૪ વર્તમાન જિન એ કહ્યાજી, વિહરમાન જિન વીશ; સીમંધર સ્વામી જી, વંદે યુગમધર ઈશરે. ભવિકા ૫ બાહુ સુબાહુ જાણીયેજી, સુજાત સ્વયંપ્રભ નામ, રાષભાનન સ્વામી નમેજી, અનંતવીર્ય શુભ કામરે. ભવિકા ૬ સુરપ્રભ સુરતરૂ સમજી, વિશાલ વાધર સેવ; ચંદ્રતણું પરે ઉજલેજી, શ્રી ચંદ્રાનન દેવરે. ભવિકા ૭ ચંદ્રબાહ ભુજંગ નમોજી, ઇશ્વર નેમિપ્રભ નામ; વીરસેન મહાભદ્ર જયેજી, દેવજસા અજિતવીર્ય સ્વામરે. ભવિકા ૮ વિહરમાનજિન વંદતાંજી, પાતક જાયે સવિ દૂર; મનમાની વલી સંપદાજી, પામીજે ભરપૂર છે. ભવિકા ૯ પાંચ ભરત પાંચ ઐરાવતેજી, મહાવિદેહ પંચ વિચાર; ઉત્કૃષ્ટ કાવે નમુંછ, સે સીતેર જિન સાર રે. ભવિકા ૧૦
: ઢાલ-ચેથી :
(સંભવ જિનવર વિનતિ–એ દેશી ). રાષભસેન ચંદ્રાનને, વારિણ વર્ધમાન રે, એ ચિહું નામે શાશ્વતા, ભવિયણ ધરો ધ્યાન રે. ૧ શાશ્વત જિનવર ગાઇયે, ગાતાં આનંદ થાય રે; નામે નવ નિધિ સંપજે, દરિસણે પાપ પલાય રે. શા. ૨ નંદીશ્વર શ્રી પાદિકે, તિર્ય લોક વિશાલ રે; બાવન ચિત્ય બિંબ છે, ચોસઠસેં અડયાલ રે. શા. ૩ ૧૪ . .
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૯
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંત
મનહર કુંડલ દ્વીપમાં, પ્રાસાદ ચાર નિહાળી રે, ચારસેં છનું બિંબને, વંદુ હું નિત્ય ભાલે રે. શા. ૪ રૂચકવર દ્વીપ જાણું, પ્રાસાદ ચાર ઉદાર રે, જિન પડિમા નિજ ચિત્તમાં, ચારસે છનું સંભાર રે. શા. ૫ રાજધાની વિજયે વલી, પ્રાસાદ સોલ તે કહીયે રે; ઓગણીશમેં વીશ આગલાં, પૂજીને સુખ લહીયે રે. શા. ૬ મેરૂને એંસી દેહરા, છનુસું બિંબ વંદે રે; ચૂલિકાએ પંચ જિનઘરા, ઇસેં બિંબ સુખકંદો રે. શા૭ ગજદંતે વીશ દેહરા, ચોવીસમેં જિન વંદે રે દશ ચેત્ય દેવ ઉત્તરકુરૂએ, બારસેં પડિમા આનંદ રે. શા૮ ઈષકારે ચાર જિનઘર, પ્રતિમા ચાન્સે એંશીરે ચાર ચૈત્ય માનુષેત્તરે, બિંબ ચારસેં એંશી રે. શાહ ૯ વર્ષોખાર ગિરિ જાણીયે, એંસી જિન પ્રાસાદ રે; છનુસેં જિન વંદીએ, સમર્યા આપે સાદ રે. શા૧૦ ત્રીશ પ્રાસાદ કુલગિરિ પરે, બિંબ છાઁ ત્રણ સહસ રે; પ્રાસાદ ચાલીશ દિગ્ગજે,બિંબ આઠમેં ચાર સહસ રે. શા૧૧ દીર્ધ વૈતાઢયે દેહરાં, એકસો સત્તર માન રે; ચારસેં વીશ સહસ વળી, વંદો ભવિયણ જાણ રે. શા. ૧૨ જંબૂ વૃક્ષ પ્રમુખ દેશે, અગ્યારસેં સીત્તેર જાણ રે, એકલાખ ચાલીશ સહસ બિંબ, ચારસે મન આણ રે. શા. ૧૩ કંચનગિરિ જિનવર કહા, સહસ એક પ્રાસાદ રે; એકલાખ વીસ સહસ ઉપરે, વંદી લહે સુપ્રસાદ રે. શા૧૪ સીત્તેર દેરાં મહાનદી, બિંબ છે શત ચોરાશી રે; કહે અસી છે દેહરાં, છનુસેં બિંબ રાશિ રે. શા. ૧૫
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન પ્ર. કુંડ ત્રણસે એંસી વલી, પ્રાસાદ અતિ વિશાલ રે; પણુયાલ સહસ ઉપરે, છસેં બિંબ વિશાલ રે. શા. ૧૬ વૃત્ત વૈતાઢયે વિશ છે, પ્રાસાદ સુઈંગ રે;
વીસમેં જિન વંદતાં, લહીયે સુખસંગ રે. શા. ૧૭ વીસ પ્રાસાદ યમકગિરિ, ચોવીસસેં જિન વંદે રે; ધ્યાન ધરી મનમાં સદા, ભવભય દૂર નિકદે રે. શા. ૧૮ બત્રીસલેં ઓગણસાઠ વલી, પ્રાસાદ તિયંગ લોકે રે; ત્રણ લાખ સહસ એકાણું એ, ત્રણસેં વિશ છે થાક રે. શાહ
: ઢાલ-પાંચમી : (પામી સુગુરૂ પસાયરે—એ દેશી ). વ્યંતર તિષી માહે, અસંખ્યાત જિનઘર;
જિન પડિમા તિમ જાણીયે એ. હવે પાતાલ લેક, અસુર કુમારમાં
ચોસઠ લાખ જિન દેહરાં એ. જિનવર એક કહે, પનર કેડ ઉપરે;
વળી વિશ લાખ તિમ વંદીયે એ. નાગકુમારે જાણ લાખ ચોરાશીય
દેહરાં અતિ હે દી પતાં એ. પ્રતિમા એક કડી, તિમ એકાવન;
વીશ લાખ ઉપરે કહીયે એ. બહોતેર લાખ પ્રાસાદ, સુવર્ણકુમારમાં
એકસો કેડી જિન વંદીયે એ. એગણત્રીશ વલી કેડી, સાઠ લાખ ઉપરે,
ભાવ ધરી નિત વદીયે એ,
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી નિન્ટ સ્તવનાદિ કાવ્ય સદાહ
વિદ્યુત
અગ્નિકુમાર- દ્વીપકુમાર તિમ; ઉદધિકુમાર વખાણીયે એ. દિકુમાર વલી સાર, સ્તનિતકુમારમાં; એ છએ સ્થાનક જિન કહ્યાં એ.
૨૧૨
છહેાતેર છઠ્ઠોતેર લાખ, એક એક સ્થાનકે; જિન દેપુરાં નિત વીયે એ.
એકસેા કાડી સાર, એંશી લાખ જિન
છ ન્દુ લા ખ
એકસા
પ્રા સા કાડી
ઉપર પહેાંતેર કેાડી,
છત્રીસ કાડ ઉપરે; વીયે એ.
વા યુ કુ મા ર માં; વખાણીયે એ.
એશી લાખ તિમ;
જિન પડમા નિત વદીયે એ
સાત કાડી અહાંતેર લાખ, ભુવનપતિમાં;
જિન દેહરાં જિનજી કહ્યાં એ.
તેરશે નેવ્યાશી કાડ, સાથે લાખ ઉપરે; માણેક જિન નિત વદીયે એ.
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
: ઢાલ છઠ્ઠી :
( દેશ મનહર માળવા-એ દેશી. )
ઉર્ધ્વ લેકે સુધાં સુણા, દેહરાં ખત્રીશ લાખ; લલના; બિંબ સત્તાવન કીડી તિહાં, સાઠ લાખ ઉપરે ભાખ. લલના. ઉર્ધ્વ લેાક જિનવર ભણ્યા. ૧ ઇશાન દેવલે કે દેડરાં, અઠાવીશ લાખ વિશાલ; લલના; પચાસ કાડી લાખ ચાલીસ, જિન વંદુ નિતભાલ, લલના ઉ૦ ૨
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
૨૧૩
સનતકુમાર બાર લાખ કહ્યાં, દેરાં અતિ ઉત્તગ; લલના : એકવીશ કેડી સાઠ લાખ વળી, બિંબ નમું મનરંગ. લલનાઉ.. ૩ ચોથે આઠ લાખ દેહાં, પ્રતિમા ચઉદશ કેડ, લલના; લાખ ચાલીસ જસ ઉપરે, વંદીએ સુવિહાણ લલના ઉદ્ઘ૦ ૪ બ્રહ્મદેવ લેક પાંચમે, દેહરાં તે ચાર લાખ લલના; સાત કેડી વીસ લાખ નમે, શ્રી જિનવરની ભાખ લલના ઉદ્ઘ. ૫ છઠું સુર લેકે સુણે, દેહરાં સહસ પચાસ લલના; લાખ નેવું બિંબ વંદીયે આણું અધિક ઉલ્લાસ. લલના.ઉર્ધ્વ૬ સપ્તમ મહાશુકે હવે, ચિત્ય સહસ ચાલીસ; લલના; બહોંતર લાખ બિંબ તિહાં કહ્યાં, વંદીજે નિશ દિશ. લલના ઉદ્ઘ૦ ૭ સહસાર આઠમે સાંભલો, દેહરા છ હજાર; લલના; દશ લાખ એંસી સહસ વલી, વંદો ભાવ અપાર. લલના.ઉર્ધ્વ, ૮ નવમે દશમે દેવલેકે, ચારસેં દેહરાં જાણ; લલના; બહેતર સહસ પ્રતિમા તિડાં,પ્રમાણે નિત સુવિહાણ.લલના.ઉર્ધ્વ, ૯ આરણ અય્યત ત્રણસેં, દેહરાં શ્રી જિનરાય; લલના ચેપન સહસ જિનેરૂ, વંદે સુરપતિ રાય. લલના ઉદ્ઘ૦૧૦ પ્રવેયકે પહેલે ત્રિકે, દેહરાં એકસો અગ્યાર; લલના; તેર સહસ ત્રણસેં વલી, વીસ અધિક જુહાર. લલના ઉદ્ઘ૦૧૧ મધ્યમ વયકત્રિકે, દેહરાં એકસો સાત; લલના; બાર સહસ અડસય ચાલીસ, વંદો જિન સુપ્રભાત. લલના.ઉદ્ઘ૦૧૨ ઉપરલે શૈવેયકત્રકે, દેહરાં સે સુખકાર; લલના; બાર સહસં બિંબ તિહાં કહ્યાં, દીઠે શિવસુખકાર. લલના.ઉદ્ઘ૦૧૩ પંચ વિમાને અનુત્તરે, દેહરા પંચ પ્રધાન, લલના છ બિબ તિહાં ભલાં ભવિયણ ધરે નિત ધ્યાન, લલના ઉદ્ઘ૧૪
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય શાહ
ઉલાક દેવલાક સવે, લાખ ચારાશી વખાણુ; લલના; સહસ સત્તાણું ઉપર, ત્રેવીસ અધિક વળી જાણ. લલના. એકસો કાડી બાવન કાડી,ચારાણું લાખ સહસ ચુમાલ;લલના; સાતસે સાઠ અધિક સહી,ભવિયણ નમા નિત ભાલ. લલના. ઇમ ત્રિભુવનમાંહી સવે, આઠ કેાડી સત્તાવન લાખ; લલના; ખસે ખીયાસી આગલાં, દેરાં શ્રી જિનસાખ. લલના.ઉર્ધ્વ ૧૭ પનરસે કાડી બિ બ નમા,બેતાલીસ કેાડી વળી જાણ; લલના; અઠાવન લાખ સહસ છત્રીસ,અસી અધિકજિનવાણુ.લલના.ઉર્ધ્વ ૦૧૮ : ઢાલ-સાતમી :
C
( નિલુડી રાયણ તરૂં તળે—એ દેશી. )
જીહાર. સુ૦ ૧
મનુષ્ય ક્ષેત્ર જિન જાણીયે, માલ તડી॰શત્રુ જયગિરનાર; સુણસુંદરી.૦ સમ્મેત શિખર અષ્ટાપદે, મા॰ અદ દેવ શ્રી શંખેસર પાસજી, મા જિરાèા અંતરીક અવનીતલે, મા॰ થંભણુ પાસ કલિ કુંડ કુકડે સ રે, મા॰ શ્રી કર હાટક દેવ; સુ મગી માલવ જાણીયે, મા સુરનર સારે સેવ. ૩૦ ૩ રાણકપુર ર ળી આ મણા, મા॰ જિહાં છે ધરણ વિહાર; સુ અભણવાડ પ્રમુખ ભલા, મા॰ ભિવ જનને હિતકાર. સુ૦ ૪ ગાડીમ`ડન ગાજતા, મા॰ વંદો મુહરી પાસ; સુ શ્રી અજારા પાસ જી, મા॰ ચિંતામણિ લીલ વિલાસ. સુ૦૫ ઇમ ત્રિભુવન તીરથ લલાં, મા અસંખ્યા ત તિહાં જિન પડિમા વઢીયે, મા॰ જાણી સવત સત્તર ચોદોતરે, મારું કાર્તિક દૂથમી દિન મે ગાયા મા સમી
લાભ
સુદ
નચર
૧પ
C
૦૧૬
જગજાણ; સુ॰ વખાણુ. સુ॰ ૨
અનંત; સ
અનંત. સુ॰ ↑
ગુરૂવાર; સુ૦ માઝાર, સુ
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિસામ બીજો પ્રીજી સ્તવન સમઢ
રાપ
પઢે ગુણે જે સાંભલે, મા॰ તસ ઘર નવનિધિ થાય; સુ ઋદ્ધિવૃદ્ધિ સુખસંપદા, મા॰ પામે પુન્ય પસાય. સુ
: કેશ. :
C ઇમ સાસય જિનવર સયલ સુખકર, સથુણ્યા ત્રિભુવન ધણી, ભવ મેહવારણુ સુખકારણુ, ૧ વંછિત પૂરણ સુરમણિ; તપગચ્છનાયક સુખદાયક, વિજયપ્રભસૂરિ દિનમણિ, કવિ દેવવિમલ વિનેય માણેક-વિમલ સુખ સંપત ઘણી. ૧ શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિ સ્તવના, ૨ (૧) ( યાત્રા નવાણું કરીએ વિમલગિરિ—એ દેશી. ) અરિહંતા અરિહંતા પ્રણમું, અરિઢતા અરિહંતા; તુમે સિદ્ધ ભજો ભગવંતા. પ્રણમું॰ ૧ સમવસરણમાં નાથ સાહતા, ચમુખ ધર્મ કહેતા. પ્રણમું ૨ અજરામર અવિનાશી હુંતા, જ્યાત શું જ્યાત મિલ તા. પ્રણમું॰ ૩ આચારજ પ્રભુ બહુ ગુણવતા, દ્વાદશ અંગ ભણુતા. પ્રભુનું ૪ પત્થર સરીખા શિષ્યને પાઠક, આપ સમાન કરતા. પ્રણમું ૫ સાધુ સાથે પથ મુગતિને, વ્રતના ભાર વર્ષ તા. પ્રભુનું ૬ માણેક મુનિ નિત પાંચ પરમેષ્ટિ, હૃદયે ધ્યાન ધરતા. પ્રભુનું ૭
સ્વસ્તિ શ્રી સુખ સિદ્ધચક્ર સુખ સુખ
( ૨ )
: દુહા :
સંપદા, આતમ ઋદ્ધિ વિનેાદ;
સિદ્ધતા,
સિદ્ધતા, આપે પરમ પ્રમાદ
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૬
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંરહ.
પાર"
-- : ઢાલ પહેલી :
(અરિહંત પદ ધાને થો–એ દેશી.) સકલ કુશલ કમલા નિલે, સમક્તિ ગુણ સંજુ રે; જિનશાસન અજુઓળવા, જિનપદ બંધ પ્રયુત્ત રે. ભ૦ ૧-૨ ભવિકા જિનપદ વાંદીયે, જિમ તે શ્રેણિકરાય રે, તન મન ધ્યાને ધ્યાવતાં, અરિહંત પદવી પાય રે. ભ૦ ૨-૩ દુખીયા દેખી સંસારમાં, જગજીવને એમ ચિતે રે, અહો! અહો! મોહ વિકારતાં, ફરતા જેમ તેમ રીતે રે. ભ૦ ૩-૪ એહને જિનવચને કરી, ઉતારું ભવપાર રે, દેઈ આલંબન ધર્મનું, સુખીયા કરૂં નિરધાર રે. ભ૦ ૪-૫ ઈમ ચિંતે પ્રાણું હિતકરે, વીસ સ્થાનક આરાધે રે, ત્રિીજે ભવ તન્મય થઈ, તીર્થંકર પદ બધે રે. ભદ ૫-૬ ત્રણ જ્ઞાન સહિત પ્રભુ, કલ્યાણકે સુખ કરતા રે, ભેગ કરમ ક્ષીણ જાણીને, ચારિત્ર ગુણને ધરતા રે. ભર૬-૭ અડ પડિહારે શોભતા, સકલ અધિક ગુણ સોહે રે; અતિશય વાણું ગુણુ યુતા, જગજનને પડિબેહે રે. ભ૦ ૭-૮ કર આમલક તણું પરે, કેવલ અર્થ પ્રકાશે રે, ભાસન રમણપણે લહી, ગણધર સૂત્ર અભ્યાસે રે. ભ૦ ૮ ૯ ભગવંતે અર્થ પ્રકાશીયે, સૂવે ગણધર ભાગે રે; ઉત્તમ સંશય નવિ લહે, જિમ અમૃત જિણે ચાખે રે ભ૦૯-૧૦
: ઢાલ-બીજી : (સંભવ જિનવર વિનતિ–એ દેશી.) નમે નમે સિદ્ધ નિરંજના, અવિનાશી અરિહંતરે; નાણદંસણું ક્ષાયિક ગુણ, ભાંગે સાદિ અનંતરે. નમે ૧-૧૧
થીજા પ્રાણ હિત સુખીયા કરું
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ ૨૦૧૭ અંતર નવિ સંકેચતા, ગેહ દીપક દષ્ટાંત રે; નિરૂપાધિક નિર્વિઘતા, જ્યોતિશું ત મિલંત રે. નમે, ૨-૧૨ નિરમલ સિદ્ધશિલા ભલી, અરજુન હેમ સિદ્ધાંત રે; અષય સુખસ્થિતિ જેહની, ભોયણ એક ગત રે. નમે ૩-૧૩ જગમાં જસ એપમ નહિ, રૂપાતીત સ્વભાવ રે; ધૃતને સ્વાદ ન કહી શકે, પ્રાકૃત શહેર બનાવ રે. નમે ૪-૧૪ સેવે ચોસઠ સુરપતિ, ભ્રમર પરે જનવૃંદ રે; ત્રિગડે બેઠા જિનપતિ, લહે સિદ્ધ આનંદ રે નમે ૫-૧૫ દેશ સરવસંયતી યથા, ગૃહી મુનિ સાધે મુનિ ગ રે, અહોનિશ ચાહે સિદ્ધતા, વિરહી ઈષ્ટ સંગ રે. ન. ૬-૧૬ આતમરામ રમાપતિ, સમરે કિરિયા અસંગ રે; તે લહે સિદ્ધદશા ભલી, શ્રી જિન અમીય સુરંગ રે. ન૦ ૭-૧૭
: ઢાલ-ત્રીજી : (મારું મન મોહ્યું રે શ્રી સિદ્ધાચળે રે—એ દેશી. ) મારું મન મોહ્યુસૂરિગુણ ગાયવારે, વર છત્રીશ પ્રધાન; ભુવન પદારથ પ્રગટ પ્રકાશતારે, દીપક જેમ નિધાન. માત્ર ૧-૧૮ મલ કંપાદિકની નહિ કલષતારે, ન ધરે માયાને લેશ; ગુણીજન મેહન બહન ભવ્યને, ભાખે શુદ્ધ ઉપદેશ. મા૨-૧૯ પંચાચાર તે સૂધા પાળતારે, નહિ પરમાદ લગાર; સારણ વારણ ચોયણ સાધુનેરે, આપે નિત્ય સંભાર. મા૩-૨૦ આતમ સાધન પંચ પ્રસ્થાનનારે ધ્યાનમાલામાં વિસ્તાર; તેહીજ રીતે પ્રીતે સાધતારે, ધન્ય તેહનો અવતાર. મા૦૪-૨૧ એહવા ગુરૂની સેવા તમે કરારે, ગૌતમ વીર જિણુંદ અશન વસનાદિક ભક્તિ કીજીયેરે, એ વ્યવહાર અમંદ. મા૫-૨૨
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનદિ કાવ્ય સં.
જિનવર કહેવંદે તમે પ્રાણીયારે, આચારજ ગુણવંત આતમભાવે પરિણતિ જે લહેર, અમૃત પદવી લહંત માત્ર ૬-૨૩
: ઢાલ-ચોથી : | (સ્વામી સીમંધર! વિનતિ–એ દેશી.) દ્વાદશ અંગના ધારકા, પારગ સયલ સિદ્ધાંત રે; કારક સૂત્ર સમરથ ભલા, વારક અહિતની વાત રે. દ્વા૦ ૧-૨૪ બાવના ચંદનરસ ભરે, વરસતા વાણું કોલ રે; બોધિબીજ દીયે ભવ્યને, ધરમશું કરે રંગરોલ રે. દ્વા૦ ૨ ૫ રાજપુત્ર જિમ ગણચિંતકા, આચારજ સંપત્તિ ગ રે; ત્રીજે ભવે લહે શિવસંપદા, નમો પાઠક શુભ ગ રે. દ્વારા ૩-૨૬ શબ્દ શા એમ સૂચવે, શબ્દ અર્થ પરિમાણ રે; ભણે ભણવે તેહ પાઠક, અવર તે નામ નિદાન રે દ્વારા ૪-૨૭ શિષ્યને સુહિત શિક્ષા દીયે, પાવન જિમ શુભ ઘાટ રે, મૂખને પણ પંડિત કરે, નમું પાઠક મહારાટ રે. દ્વા૦૫-૨૮ શાસન જેન અજુવાલા, પાલતા આ૫ પરતીત રે; આતમ પરિણતિ તે લહે, અમૃત એહ પદ પ્રીત રે. દ્વારા ૬-૨૯
.: ઢાલ-પાંચમી. : | ( સિદ્ધારનારે નંદન વિનવું–એ દેશી) ઇંદ્રિય જીપેરે મન સંયમ ધરે, ચરણ કરણ ગુણ જ્ઞાન બહ્યાચરણે દેખી ન રાખીયે, ભગવતી સૂત્ર પ્રમાણ.
તે મુનિ વંદોરે શુભ સમતા ધરા. ૧-૩૦ વસ્ત્ર ન ધરે રંગે નહિ કદા, આચારાંગ મોઝાર; પ્રવચન મારે જે મુનિ ચાલતા તેહની જાઉં બલિહાર. તે ૨-૩૧
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
જિમ તરૂ કુલે રે ભમર બેસતાં, ન કરે કાંઈ ઉપઘાત; તિમ મુનિ જાવેરે આહાર ગષવા, દશવૈકાલિક વાત. તે ૩-૩૨ આહાર તે લાવી નિરસ ભગવે, જિમ દર મહેરે સાપ; અનુત્તરવવાઈ ધન્નો વરણવ્ય, નમતો જાયે રે પાપ. તે ૪-૩૩ ચઉવિ ભાખ્યારે પન્નવણા પદે, બોલે મુનિ નિર્દોષ; એહવા મુનિને ભાવે વંદીયે, તે હેય સમકિત પિષ. તે ૫-૩૪ કહીય પ્રમાદીરે મુનિ ન ઉવેખીયે, જૂઓ ચારણ મુનિ દેય; લબ્ધિ પ્રયું જીરે જગતીરથ કરે, તેને મહિમારે જોય. તે ૬-૩૫ લવણ ન મૂકે મરયાદો સહી, જીવાભિગમ તરંગ; શ્રી જિનવચરે તે મુનિ વાંદતાં, વાધે સંયમ રંગ. તે ૭-૩૬ નિરમલ દીસે સોનાતણ પરે, નવ વિધ બ્રહ્મ સુહાય; પુન્ય અંકુરારે દરિશને પાલવે, અમૃત વંદેરે પાય. તે ૮-૩૭
શ્રી પંચતીરથનું સ્તવન ૧
(સંભવ જિનવર વિનતિ–એ દેશી ) ઢાલ-આદે આદિજનેસરૂ, પુંડરિકગિરિ શણગાર રે,
રાયણ રૂખે સમેસર્યા, પૂરવ નવાણું વાર રે. આદે૧ ઉથલે -આદિ આદિ જિર્ણોદ જાણું, ગુણ વખાણું તેહના,
મનરંગ માનવ દેવ દાનવ, પાય પૂજે જેહના; લખ ચોરાશી પૂર્વ પોઢા, આયુ જેહનું જાણીયે,
શત્રુજ્ય સ્વામી રિસહ પામી, ધ્યાન ધવલું આણીયે. ઢાલઃ-દીઠે દીઓદરમંડ, મીઠે અમીય સમાન રે;
શાંતિ જિનેસર સામે, સેહે સેવન વાન રે. દીઠ ૩ ઉથલેઃ-દીઓદર મંડન દુરિત ખંડન, દીઠે દાળિ ચૂરએ,
સેવતાં સંકટ સયળના, પૂજ્ય વાંછિત પૂએ
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
ફરજ
બી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
સુર કરીય માયા શરણ આયા,પારે જેણે રાખીયે,
દાતા ભલે દયાકેરો, દાન મારગ દાખીયો. - ૪ ઢાલ-ગિરૂઓ ગઢ ગિરનારને, જસ સિર નેમકુમાર રે,
સમુદ્રવિજયનુપકુલતિ શિવાદેવી માત મલ્હારરેગિ ૫ ઉથલો:-ગિરનાર ગિરૂઓ ડુંગર દેખી, હૈડે હરખી હે સખિ!
નવ અંગ નવેરી નમ કેરી, કરીશ પૂજા નવલખી; જેણે ચિત્ત મીઠી દયા દીઠી, રાણી રાજુલ પરિહરી,
સંસાર ટાળી સંયમ પાળી, વેગે મુગતિ વધૂ વરી. ૬ ઢાલ-જાશું દેવ જીરાવલે, કરશું સફળ બે હાથ રે,
- સંઘ મળે સહુ સામટે, પૂજવા પારસનાથ રે. જા. ૭ ઉથલો:-જીરાવલે જગનાથ જાણ, મન આણી આશના,
મદ માન મેડી હાથ જોડી, ગુણ ગાશું પાસના; ઢમઢેલ ઢમકે ઘુઘર ઘમકે, રંગ રૂડા રાસના,
પ્રભુ સેવ કરતાં ધ્યાન ધરતાં, થાય ઉત્તમ વાસના. ૮ ઢાલ સાચે જિન સારને, ત્રિભુવનમંડન વીરરે;
ધીરપણે જેણે તપ તપ્યા, સેવન વરણ શરીરરે. સા. ૯ ઉથ-સારસ્વામી સદા સાચે,જસવાદતેજચિહું દિશિત.
પ્રભુ આસ પૂરે પાપ ચૂરે, ધ્યાન યોગીશ્વર જપે; શશી સૂર મંડલ જિસા કુંડલ, હૈયે હાર સહામણો,
જિનરાજ આજ દયાલ દેખી, ઉપન્ય ઉલટ ઘણે. ૧૦ ઢાલ-મુનિ લાવણ્યસમય ભણે,પંચ એ મેરૂ સમાન રે,
પંચ તીરથ જે સ્તવે, તસ ઘર નવે નિધાન રે. મુ૧૧
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૨૨૧
શ્રી આગમનું સ્તવન ૧
(મનમોહન સ્વામી–એ દેશી.) ઇંદીવરાસનતનયા વંદી, થુણછું મોક્ષાનંદી રે, સુખકંદ જિમુંદાળ શ્રી મહાવીર મુણાંદા રે, સુ. શાંત સુધારસ કંદા રે, સુ પ્રણમે વાસવ વૃંદા રે, સુટ ભવ્ય વનજ વન ચંદા રે, સુરત મુખ વંદન નંદન ત્રિશલારે, સાસમાંહિ સે વારે રે. સુ. ૧ મણિમય હેમ સિંહાસન બેસે, ચઉમુખ શ્રુત ઉપદેશે રે; સુ લહી ત્રિપદી ભાખી ભગવંતા, ગણધરજી વિરચંતા રે: સુર આચારાંગ વલી સુગડાંગ, ઠાણુગ સમવાયાંગે રે. સુત્ર ભગવતીસૂત્ર તે પંચમ અંગે, જ્ઞાતાધર્મકથાગે છે. સુત્ર ૩ સૂત્ર સપ્તમ ઉપાસગ દશાગે, વળી અંતગડ દશાંગે રે; સુ અનુત્તરવવાઈ પ્રશ્નવ્યાકરણ, સુણજે વિપાક સકણે રે. સુ એકાદશ ભાખ્યા સુઅ અંગા, દ્વાદશ તાસ ઉપાંગા રે; સુત્ર કરે દેવાર્ય સુણે સુરણિ, ઉવવાઈ રાયપણું રે. સુર ૫ જીવાભિગમ પન્નવણા પ્રભુતિ, જબૂદીવપન્નત્તિ રે; સુ ચંદપન્નતિ સૂ૨૫ન્નત્તિ, દી વસા ગાર પન્નત્તિ રે. સુ. ૬ નિરસાવલી ભાખે મુનિહંસા, કપિયા કમ્પવડિસા રે, સુલ પુષ્કિયા પુફચૂલિયા વખાણે, વન્ડિદશા તિમ જાણે રે. સુ૭ વીર સ્વકર દીક્ષિત મુનિ કીધા, દશ પન્ના સુપ્રસિદ્ધ રે, સુ. ચઉશરણ આઉરપચ્ચખાણે, ભક્તપરિજ્ઞા જાણે રે. સુર ચોથું કહ્યું સંથારાપયનો, ચંદાવિજય ધન ધને રે; સુo દેવિંદથુઈ - તંદુલવિયાલી, પ્રશ્ન સુણે ટંકશાલી રે. સુ૯ મરણ માહિ મહાપચ્ચખાણ, સુણતાં હેય નિર્વાણ રે, સુ ગણિવિજા દશમું સુખકારે, છ છેઃ સંપઈ સારે છે. સ. ૧૬
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના કાવ્યું હતું ?
નિશીથ મહાનિશીથ પ્રબંધ, વ્યવહાર દશાસુઅખંધે રે, સુપંચકપ જીતકલ્પ ઉદાર, સુણજે મૃત મૂલ ચારો છે. સુ. ૧૧ આવશ્યક ઓઘનિર્યુક્તિ બીજું,ઉત્તરાધ્યયનતિમતીનું રે, સુરત દશવૈકાલિક એ ચઉ સારે, નંદી અનુગદ્વાર રે; સુ૧૨ દષ્ટિવાદના પંચ છે ભેદો, પરિકર્મ શ્રુત દુઃખ છેદા રે સુo પૂર્ઘ પૂર્વગત ચૂલિકા ઈમ, વસ્તુ કહીએ તેમ છે. સુ. ૧૩ મૃત પિસ્તાલીસ ભેદવિતાને, ભવિ કરજે બહુમાન રે, સુઇ પદ અક્ષર એક અર્થ ન રોચે, શેષ સકલ ચિત્ત રોચે રે. સુ. ૧૪ મિથ્યાષ્ટિ તે ગુણ પાખે, કહે જિનપ્રવચન સાખે રે; સુ ખિમવિજય જશુભ શ્રુત ચાખ્યાં,વીરજિણું દેભાખ્યાંરે સુદ ૧૫ શ્રી સિદ્ધચક્રજીનાં સ્તવને ૨
(૧) ( પશ્ચિમ વિતે ભલું –એ દેશી ) કરી પટકુલે રે લુંછણું, વંદે શ્રી જિનરાજ કે, શ્રી સિદ્ધચકને સેવતાં, લહું અમૃતપુર રાજ કે. નવપદ ધ્યાન ધરે સદા, આત્મભાવ વિશાલ કે; ભવભ્રમણાદિક શ્રમ ટલે, સુણ બાલગોપાલ કે નવપદ૦ ૧ અતિશય ચૌતીસ શેતા, શ્રી અરિહંત ભદત કે, ગુણ એકત્રીસ વિરાજતા, સિદ્ધપ્રભુ જયવંત કે. નવપદ૦ ૨. બારસે છનું ગુણે જયા, પદ ત્રીજે સૂરિરાય કે, ષટશત પણવીસ ગુણધરા, પાઠક પાઠ પઠાય કે નવપદ૦ ૩. ગુણ સગવીસ વિરાજતા, જયવંતા મુનિરાય કે, કીપે સમસ
િથી, દર્શને નામ કહાય કે. નવપદ ૪
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન .
૨૨8
નાણું નામ પદ સાતમે, ભવજલતારણ નાવ કે; ત્રિયશત ચાલીસ ભેદથી, પરપ્રકાશક ભાવ કે નવપદ. ૫ ભેદ સત્તર ઉપચારથી, ગુણ અનંતનું ધામ કે; સંયમ જે જગ આચરે, હજો તાસ પ્રણામ કે. નવપદ. ૬ કર્મ તપાવે તે તપ સહી, આણે ભવતરૂ છેદ કે; બાહ્મ અત્યંતર ભેદથી, બાલ્યા દ્વાદશ ભેદ કે. નવપદ૦ ૭ એ નવપદ તણી સેવના, ચાર વરસ ખટ માસ કે; કરતાં વંછિત પૂર, વિમલેસર સુર તાસ કે. નવપદ૦ ૮ આંબિલ ઓળી આરાધિએ, વિધિપૂર્વક નિરધાર છે; રોગ થિરે ભવિયણ ગણે, ગુણણું સહસ અઢાર કે. નવપદ ૯ મયણ સંપદ સુખ લહ્યા, શ્રી શ્રીપાલ વિનીત કે; નવમે ભવે શિવ પામશે, સુણિએ તાસ ચરિત કે. નવપદ૦૧૦ એ સિદ્ધચકના ધ્યાનથી, ફલે શુભ વંછિત કોમ કે, વીરવિજય કહે મુજ હજીયે, શ્રી સિદ્ધચક્ર પ્રણામ કે. નવપદ૦૧૧
(પર્વ પજુસણ આવીયાં રે લાલ–એ દેશી.) આરાધો આદર કરી રે લાલ, નવપદ નવય નિધાન, ભવિ પ્રાણી પંચ પ્રમાદ પરિહરી રે લાલ, આણી શુભ પ્રણિધાન, ભવિ પ્રાણી;
સિદ્ધચક તપ આદરે રે લાલ. ૧ પ્રથમ પદે નમે નેહશું રે,લાદ્વાદશ ગુણ અરિહંત ભ૦ ઉપાસના વિધિનું કરો રે,લાજિમહેય કર્મને અન્ત.ભસિ. ૨ એકત્રીસ આઠ ગુણ જેહનારેલા, પનર ભેદ પ્રસિદ્ધભ૦ અનંત ચતુષ્કના ધણું રે,લા- યા એહવા સિદ્ધાભસિ.... ૩
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય દેહ.
છત્રીશ છત્રીશી ગુણજે ધરેરેલા ભા વાચા ૨ ય જેહભ૦ તીર્થકર સમજે કહ્યા રે,લા વંદુ આચારજ તેહભકસિ. ૪ ચરણે કરણ સિત્તરી ધરે રે,લા૦ અંગ ઉપાંગના જાણુભગુણ પચવીશ ઉવજઝાયના રેલા. શિષ્યને દેનિત્ય નાણ.ભસિડ ૫ સાધે મેક્ષ તે સાધુજી રે, લા ગુણ સત્યાવીશ જાસભ૦ અઢીય દ્વીપમાં જે મુનિ રેલા પદ પંચમ નમો ખાસ.ભ૦િ ૬ પયડી સાતના નાશથી રે,લા ઉપશમ ક્ષાયિક જેહભ૦ સડસઠુ બેલે અલકર્યો રે લાગુ નમે દશનપદ તેહભ સિ. ૭ અઠ્ઠાવીશ ચૌદ છ સહી રે,લા દો એક સવિ એકાવન્નભ ભેદ જ્ઞાનના જાણીને રેલા. આરાધે તે ધનભસિ. ૮ નમે ચારિત્રપદ આઠમે રે,લા દેશ સરવ ભેદ દયભ૦ બાર સત્તર ભેદ જેહના રે,લા સેવે શિવપદ હેય.ભઃસિ. ૯ બાહ્ય અત્યંતર તજી કોને રેલા. તપ કરી બાર પ્રકાર:ભ૦ નમે તવસ્સ ગુણણું ગણે રે.લા. સમતા ધરી નિરધાર.ભસિ.૧૦ ઇરભૂતિ ઈમ ઉપદિશે રેલા નવ પદમહિમા સારભ૦ શ્રેણિક નરપતિ આગળ રેલા. શ્રી શ્રીપાલ અધિકારીભસિ.૧૧ નવ પટ્ટરાણી જેઠને રે, લા ગજ રથ નવ હજારભરા નવ લાખ વાજી શોભતા રેલા. સુભટ કોટિ નવ સાર.ભ૦િ૧૨ ત્રાદ્ધિ સંપદ બીજી ઘણી રે, લાટ કહેતાં નાવે પાર ભ૦ આરાધી નવ પદ સહી રેલા. નવમે પદ વિસ્તાર.ભસિ.૧૩ નવવિધ પરિગ્રહ મૂકીને પેલા નવ નિયાણું નિવાર,ભ૦ સિદ્ધચક સેવા કરે રે,લાજિમ તરે એહ સંસાર.ભસિ ૧૪ ત્રાદિ કીતિ ચેતન લહે રે,લા અમૃત પદ સુખસાર ભ૦ એ નવપદના ધ્યાનથી રેલા. સવિ સંપદ શ્રીકાર.ભસિ૧૫
ઇતિ અતિ ભારેલા અનિલ
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ ૨૨૫ દીવાલીનાં સ્તવને ૩
(૧) : (મેં કી નહિ તુમ બિન ઓરશું રાગ –એ દેશી.) સકલ સુરાસુર સેવિત સાહિબ, અહનિશ વીર નિણંદ, સુરકાંતા શચી નાટક પેખત, પણ નહિ હર્ષ આણંદ હા જિનવર! તું મુજ પ્રાણ આધાર, જગજનને હિતકાર. હા, ૧ - દાનવીર તપ વીર જિનેશ્વર, કરમરિપુત વીર; તે કારણે અભિધાન તુમારૂં, યુદ્ધવીર ગંભીર. હ૦ ૨ તું સિદ્ધારથ સિદ્ધારથસુત, નહિ સુત માત અબીહ; હરિલંછન ગતલંછન સાહિબ, ચઉમુહ ધર્મ નિરીહ. હા. ૩ સંઘ ચતુર્વિધ સ્થાપના કીધી, ચઉગઈ પંથ વિહાય; પંચમ નાણે પંચમ ગતિએ, વીર જિણુંદ સધાય. હ૦ ૪ સોલ પર પ્રભુ દેશન વરસી, ફરસી વિભુ ગુણઠાણું બંધન છેદન ગતિ પરીણામે, ચરમ સમય નિરવાણ હે. ૫ સ્વાતિ નક્ષત્ર શિવપદ પામ્યા, દીવાલી દિન તેહ; વીર ! વીર! ગૌતમ વીતરાગી, યુટ બંધન નેહ. હોટ ૬ ખીમાગર જશ શુભ સુખ લહીએ, વીર કહે વીરધ્યાન, કરતાં સુરસુખ સૌખ્ય મહદય, લીલા લહેર વિતાન. હે. ૭
(રાજ પધારે મેરે મંદિર–એ દેશી) મારે દીવાળી થઈ આજ, જિનમુખ દીઠાથી,. આનાદિ વિભાવ તિમિર રયણમા, પ્રભુદર્શન આધાર રે, સમ્યગ્દર્શન દીપક પ્રગટ્યો, જ્ઞાનજાતિ વિસ્તાર રે. જિન-૧
૧૫
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ
આતમગુણ અવિરાધનકરૂણા, ગુણ આનંદ પ્રમોદ રે, પરભાવે અરક્તદ્રિષ્ટતા, મધ્યસ્થા સુવિદ. જિન૦૨ નિજ ગુણ સાધન શુચિ રૂચિ મૈત્રી, સાધ્યાલંબન રીતિ; સંવર સુખડી રસ આસ્વાદી, ધૃતિ તંબોલ પ્રતીતિ. જિન૦૩ જિનમુખ દીઠે ધ્યાનારોહણ, એહ કલ્યાણક વાત રે, આતમધર્મ પ્રકાશ ચેતના, દેવચ% સુખશાત. જિન૦૪
| ( લાવો લાવે ને રાજ, મેઘા મૂલાં મેતી—એ દેશી.) આવી આવી છેરાજ, પુન્ય થકી દીવાલી – ધવલ મંગલ જિનમંદિર દીજે, પૂજા કીજે રસાલી; એહ પરવને મહિમા નિસુણે, આગમપાઠ નિહાલી. આવી. ૧ એણે દીવાલી કેરે દિવસ, ધ્યાન શુકલ સંભારી; છઠ્ઠ તણું અણશણુ આરાધી, કઠિણ કરમમલ ટાળી. આવી૨ સેલ પ્રહરની દેશના દીધી, હૃદય કરી ઉજમાલી; શ્રી જિન વીર જિનેસર મુગતિ, પત્યા પાતક ગાલી. આવી. ૩ તત ખિણ અષ્ટાદશ નૃપ વિર, દ્રવ્ય થકી દીપમાલી; પરભાતે શ્રી ગૌતમ પામ્યા, કેવલજ્ઞાન વિશાલી. આવી જ ઇંદ્રાદિક મલી એરછવ કીધે, વિરચી વર કમલાલી, તે માટે શ્રી વીર નિણંદને, નામ જપ જપમાલી. આવી૫ ગૌતમ ગણધરને પણ જુગતે, ધ્યાન ધર મદ ગાલી; છઠ્ઠ કરીને બાર સહસ જપ, કીજે નિજ મન વાલી. આવી. ૬ શ્રી જિનભક્તિ તથા ગુરૂસેવા કરતાં સગતિ ભાલી; જિન કહે દીપોત્સવી આરાધ્ધ નિતુનિત મંગલમાલી. આવી. ૭
__ી .
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
PRIS
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
શ્રી અષ્ટાપદ તીર્થનું સ્તવન, -
(ઋષભ જિર્ણોદશું પ્રીતડી–એ દેશી.). શ્રી અષ્ટાપદ ઉપરે, જાણ અવસર હો આવ્યા આદિનાથ કે, ભાવે ચઉઠ્ઠ ઇંદ્રશ્ય, સમવસરણે હો મિલ્યા મેટા સાથે કે.શ્રી૧ વિનિતાપુરથી આવીયા, બહુ સાથે હો વળી ભરત ભૂપાળ કે, વાંદી હિયડા હેજશું, તાત મૂરતિ હો નકે નયણે નીહાળ કે શ્રી. ૨ લીયે લાખેણું ભામણું, કહે વયણે હો મારાં નયણું ધન્ન કે; વિણ સાંકળ વિણ દોરડે, બાંધી લીધું હો વાહલા તે મન્નકે શ્રી૩ લઘુ ભાઈ એ લાડકા, તે તે તાતજી હો રાખ્યા આપ હજુર છે; દેશના સુણી વાંદી વદે, ધન્ય જીવડા હો જે તર્યા ભવપૂર કે શ્રી. ૪ પૂછે પ્રેમે પૂરીઓ, આ ભરતે હો આગલ જગદીશ કે; તીર્થકર કેતા હશે, ભણે અષભજી હો અમ પછે ત્રેવીશ કે શ્રી. ૫ માઘની શામળી તેરશે, પ્રભુ પામ્યા હો પદ પરમાણુંદકે જાણી ભરતસર ભણે, સનેહે હો નાભિરાયના નંદકેશ્રી૬ મનમેહન! દિન એટલા, મુઝ સાથે હો રૂસણે નવિ લીધે કે, હૈજ હિયારે પરહરી, આજ ઉંડા હો અબોલડા લીધા કે.શ્રી. ૭ વિણ વાંકે કાંઇ વિરચિયા, તે તોડ્યા હો પ્રભુ પ્રેમના ત્રાગકે, ઇંદ્ર ભરતને બુઝવ્યા, દેષ મદીઓ હો એહ જિન વિતરાગ કે શ્રી. ૮ શેક મૂકી ભરતેસરૂ, વાદ્ધકોને હો વાલી દિએ આદેશ કે, શુભ કરે જિણે થાનકે, સંસ્કાર્યા હો તાત શ્રી રહેશે કે શ્રી ૯ વલી બંધવ બીજા સાધુના, તિહાં કીધા હો તિન શુભ અનુપ કે; ઉંચે સ્ફટિકને કુટડે, દેખી ડુંગર હો હરખે ભણે ભૂપકે શ્રી ૧૦ રતન કનક શુભ ઢંકડે, કરે કંચનને પ્રાસાદ ઉનંગ કે, ચઉબારે ચેપ કરી, એક જય હો માને મનરંગ કે શ્રી ૧૧
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
.
સિંહ નિષદ્યા નામને, નિપાયે હો મંડપ પ્રાસાદ છે, ત્રણ કોશ ઉંચે કનકમય, વિજ કળશે હો કરે મેશું વાદકે.શ્રી ૧૨ વર્ણ પ્રમાણે લંછને, જિન સરખી હો તેહ પ્રતિમા કીધ કે, દય ચાર આઠ દશ ભણી, રુષભાદિક હો પૂરવે પરસિદ્ધ છે.શ્રી ૧૩ કંચન મણિ કમલે ઠવી, પ્રતિમાની હો આણી નાસિકા જેડિકે; દેવછંદે રંગમંડપ, નીલાં રણ હો કરી કેરણી કેડિકેશ્રી ૧૪ બંધવ બહેન માતા તણુ, મોટી મૂરતિ હો મણિરતન ભરાય છે; મરુદેવી મયગલ ચઢી, સેવા કરતી હો જિન મૂરતિ નિપાય કે શ્રી ૧૫ પાડિહેર છત્ર ચામરા, જક્ષાદિક હો કીધા અભિષેક કે;
મુખ ચતુર ચકકેસરી, ગઢ વાડી હો કુંડ વાવ વિશેષકે શ્રી ૧૬ પ્રતિષ્ઠા સવિ પ્રતિમા તણું, કરાવે છે રાય મુનિને હાથ કે, પૂજા સ્નાત્ર પ્રભાવના, સંઘ ભગતિ તો ખરચી ખરી આથ કે શ્રી૦૧૭ પડતે આરે પાપીયા, મત પાડે હો કઈ વાસ આ વાટ કે; એક એક જેણુ આંતરે, ઈમ ચિંતી હી કરી પાવડી આઠ કે.શ્રી૦૧૮ દેવ પ્રભાવે એ દેહર, હોશે અવિચલ હો છડે આરે સીમ કે, વાંદે આપ લબધે તે તરે, નર તેણે ભવ હો ભવસાયર ભીમ કે શ્રી ૧૯ શ્રી કેલાસના રાજીઆ, દીઓ દરીસણ હો કાંઈ મકરે ઢીલ કે, અરથી હાય ઉતાવળો, મત રાખો હી અમથું આડખીલ કે શ્રી૨૦ મન માન્યાને મેળવે, આવા સ્થાને હો કેઈ ન મળે મિત્ત કે, અંતરજામી મિલ્યા ૫ખે, કિમ ચાલે હો રંગ લાગો ચિત્ત કે શ્રી.૨૧ અષભજી સિદ્ધિ વધુ વર્યા, ચાંદલીયા હે તે દેઉલ દેખાડકે; ભલે ભાવે વાંદી કરી, માગું મુગતિના હો મુઝ બાર ઉઘાડ કે શ્રી ૨૨ અષ્ટાપદની ચાતરા, ફળ પામે છે ભાવે આ ભણી ભાસ કે: શ્રીભાવવિજયઉવજ્ઞાયને,ભાણુભા ખોળે સઘળીઆશકે શ્રીર૩
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૨૨૯
છ અઠ્ઠાઈનું સ્તવન,
દુહા. સ્યાદ્વાદ શુદ્ધોદધિ, વૃદ્ધિ હેતુ જિનચંદ પરમ પંચ પરમેષ્ટિમાં, તાસ ચરણ સુખકંદ. ત્રિજગ ગોચર નામ જે, ધ્યાવે નિજ મન નેહ; થઈ લોકેત્તર તે સદા, પામે શિવ વધૂ ગેહ. ૨ પંચવરણ અરિડા વિભુ, પંચ કલ્યાણક ધ્યેય; ષટ અઠ્ઠાઈ સ્તવના રચું, પ્રણમી અનંત ગુણગેહ.
: ઢાલ-પહેલી : (પુમ્બલવઈ વિજયે રે–એ દેશી ) ચતર માસે સુદી પક્ષમાં રે, પ્રથમ અઠ્ઠાઈ સંગ; જિહાં સિદ્ધચકની સેવના રે, અધ્યાતમ ઉપયોગ રે, ભવિકા પર અઠ્ઠાઈ આરાધ, મનવંછિત સુખ સાધરે. ભ૦ ૧-૪ લેચન કર્ણયુગલ મુખે રે, નાસિકા અગ્ર નિલાડ; તાલ શિર નાભિ હદે રે, ભમૂહ મધ્યે ધ્યાન પાઠરે. ભર ૨-૫ પંચ પરમેષ્ટિ ત્રિકાળના રે. ઉત્તમ ચઉ ગુણ કંત, શાશ્વત પદ સિદ્ધચક્રને રે, વંદતાં પુન્ય મહંત રે. ભ૦ ૩-૬ આલંબન સ્થાનક કહ્યાં રે, જ્ઞાનીયે દેહ મઝાર રે; તેહમાં વિગત વિષય પણે રે, ચિત્તમાંહી એક આધાર રે. ભ૦ ૪-૭ અષ્ટકમલદલ કર્ણિકા રે, નવપદ થાપ ભાવ, બાહિર યંત્ર રચી કરી રે, ધારે અંતર અનુભાવ રે. ભ૦ ૫–૮ આસો સુદી સાતમ થકી રે, બીજી અઠ્ઠાઈ મંડાણું ત્રણસેં તાલીશ ગુણે કરી રે, અસિઆઉસાદિક ધ્યાન રેભર ૬-૬
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના કાવ્ય સંદેહ.
ઉત્તરાધ્યયન ટીકા કહે રે, એ દય શાશ્વતી યાત્ર; કરતા દેવ નંદીશ્વરે રે, નર નિજ ઠામ સુપાત્ર છે. ભ૦ ૭-૧૦
: ઢાલ-બીજી. : (ભવિકા સિદ્ધચક્ર પદ વંદો–એ દેશી ) અષાઢ ચોમાસાની અઠ્ઠાઈ, જિહાં અભિગ્રહ અધિકાઈ; કૃષ્ણ કુમારપાલ પરે પાળે, જીવદયા ચિત્ત લાઈ રે, પ્રાણી! અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ કરીયે, સચિત્ત આરંભ ન ધરીયેરે. પ્રારા ૧ ૧૧ દિશિ ગમન તજે વર્ષા સમયે, ભક્ષાભક્ષ વિવેક, અછતી વસ્તુ પણ વિરતિએ બહુફલ, વંકચૂલ સુવિવેકરે પ્રારા ૨-૧૨ જે જે દેહ રહીને મૂક્યા, તેહથી જે હિંસા થાય; પાપ આકર્ષણ અવિરતિગે, તે જીવે કર્મ બંધાય રે. પ્રા. ૩-૧૩ સાયક દેહના જીવ જે ગતિમાં, વસીયા તસ હોય કર્મ; રાજા રંકને કિરિયા સરખી, ભગવતી અંગને મર્મ રે. પ્રા. ૪-૧૪
માસી આવશ્યક કાઉસ્સગમાં, પંચશત માને ઉસાસા, છઠ્ઠ તપની આયણ કરતાં, વિરતિ ધર્મ ઉજાસારે. પ્રા. ૫-૧૫
: ઢાલ-ત્રીજી : (જિન જનમ્યા જિણ વેલા જનની ઘરે—એ દેશી) કાર્તક સુદીમાં, ધર્મવાર આરાધીયે, વળી ફાળુણેજી, પર્વ અઠ્ઠાઈ સંભારીયે; ત્રણ અઠ્ઠાઈ), ચઉમાસી ત્રણ કારિણી, - ભવિ જીવનાંછ, પાતિક સર્વ નિવારણ. ૧-૧૬ નિવારણ પાતિક તણું એ જાણી, અવધિજ્ઞાને સુરવરા નિકાય ચારના ઈંદ્ર હરખિત, વંદે નિજ નિજ અનુચર
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંપ્ર.
૨
અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ કરણ સમયે, શાશ્વતા એ દેખીયે; સવિ સજજ થાઓ દેવ દેવી, ઘંટનાદ વિશેષીએ. ૨-૧૭
વલી સુરપતિજી, ઉઘોષણા સુરકમાં, નિપજાવીજી, પરિકર સહિત અશોકમાં; દ્વીપ આઠમેજી, નંદીશ્વર સવિ આવીયા,
સાસય પડિમાછ, પ્રણમે વધારે ભાવીયા. ૩-૧૮ ભાવયા પ્રણમી વધાવી પ્રભુને, હર્ષ બહુલે નાચતા, બત્તીસ વિધના કરીય નાટક, કેડી સુરપતિ માચતા; હાથ જોડી માન મેડી, અંગભાવ દેખાવતી, અપછરા રંભા અતિ અચંભા, અરિહા ગુણ આલાવતી. ૪–૧૯
ત્રણ અઠ્ઠાઈમાંજી, ષટ કલ્યાણક જિનતણાં. તિમ આ વલીજી, બાવન જિનનાં બિંબ ઘણું; તસ સ્તવનાજી, સદ્ભુત અર્થ વખાણતાં,
ઠામ પહોંચે છે, પછે જિન નામ સંભારતાં. ૫-૨૦ સંભારતાં પ્રભુ નામ નિશદિશ, પર્વ અઠ્ઠાઈ મન ધરે, સમકિત નિરમલ કરણ કારણ, શુભ અભ્યાસ એ અનુસરે; નરનારી સમકિતવંત ભાવે, એહ પર્વ આરાધશે, વિઘ નિવારે તેહના સહી, સૌભાગ્ય લક્ષ્મી વધશે. ૬-૨૧
: ઢાલ-ચોથી : (અરિહંત પદ યાતે થક–એ દેશી.) પર્વ પજુસણમાં સદા, અમારિ પડતું વજડાવ રે; સંઘ ભક્તિ દ્રવ્ય ભાવથી, સાતમી વછલ શુભ દાવ રે,
| મહોદય પર્વ મહિમાનિધિ. ૧-૨૨ સાહમવચ્છલ એકણુ પાસે, એકત્ર ધર્મ સમુદાય રે, બુદ્ધિ તુલાએ તોલીયે, તુલ્ય લાભ ફળ થાય રે. મા ૨-૨૩.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૨
-
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવય દોહ.
ઉદાયી ચરમ રાજત્રાષિ, તિમ કરો ખામણું સત્ય રે; મિચ્છામિ દુક્કડં દઈને, ફરી સેવે પાપ વત્ત રે. મ૦ ૩-૨૪ તે કહ્યા માયામૃષાવાદી, આવશ્યક નિર્યુક્તિ મહીરે,
ત્યપ્રવાડી કીજીયે, પૂજા ત્રિકાલ ઉછાંહી. મ. ૪-૨૫ છેલી ચાર અઠ્ઠાઈઓ, મહામહોત્સવ રચે દેવા રે, જીવાભિગમ ઈમ ઉચ્ચરે, પ્રભુ શાસનના એ મેવા રે. મ. પ-૨૬
: ઢાલ-પાંચમી : (અરણિક મુનિવર ચાલ્યા ગોચરી—એ દેશી.) અઠ્ઠમ તપ વાર્ષિક પર્વમાં, શલ્ય રહિત અવિરૂદ્ધ રે, કારક સાધન પ્રભુ ધર્મને, ઈચ્છરોધે હાય શુદ્ધ ૨.
તપને સેરે કંતા વિરતિના. ૧-૨૭ એકસે વરસે રે છૂટે કર્મથી, નારકી જીવ અકામ રે; પાપ રહિત હેય નેકારશી થકી, સહસતે પરશી ઠામ રેતપ૦૨-૨૮ વધતે વધતો રેતપ કરવા થકી,દશ ગુણે લાભ ઉદાર રે; દશ લાખ કેડી વરસનું અમે, દુરિત મિટે નિરધાર રે તપ૦૩-૨૯ પચાસ વરસ સુધી તયાં લક્ષ્મણા, માયાપનવિશુદ્ધ રે; અસંખ્ય ભવ ભમ્યાં એક કુવચનથી, પદ્મનાભ વારેસિદ્ધરતપ૦૪-૩૦ આહારનિરીહતારે સભ્યતપ કો બાહ્ય અભ્યતર તત્તરે; ભદધિ સેતુરે અઠ્ઠમ તપ તણું, નાગકેતુ ફલ પર રેતપ૦૫-૩૧
: ઢાલ-છઠ્ઠી : (સ્વામી સીમંધર ! વિનતિ–એ દેશી.) વાર્ષિક પડિક્કમણા વિષે, એક હજાર શુભ આઠ રે; સાસ ઉસાસ કાઉસ્સગ્ગ તણ, આદરી તજે કર્મ કાઠ રે.
પ્રભુ તમ શાસન અતિ ભલું. ૧-૩૨
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૨૩૩
- દુબલખ ચઉસય અડે કહ્યાં, પલ્ય પણુયાલી હજાર રે; નવ ભાગ પલ્યના ચઉ ગ્રહ્યા, સાસમાં સુર આયુ સાર રે. પ્ર ૨-૩૩ ઓગણુશ લાખ ને તેસઠ, સહસ બર્સે સતસર્ફિ રે; પલ્યોપમ દેવનું આઉખું, નવકાર કાઉસ્સગે જિઠું રે. પ્ર૩-૩૪ એકસઠ લાખ ને પણતીસા, સહસ બસેં દશ જાણ રે; ' ' એતા પલ્યનું સુર આઉખું, લેગસ્સ કાઉસ્સગે માન રે. પ્ર૦૪-૩૫ ધેનુ થણ રૂપથી જીવના, અચલ છે આઠ પ્રદેશ રે, તેહ પરે સવિ નિરમલ કરે, પર્વ અઠ્ઠાઈ ઉપદેશ રે પ્ર. ૫-૩૬
: ઢાલ-સાતમી :
(બ્રહ્મચર્ય પદ પૂજીએ—એ દેશી) સહમ કહે જંબૂ પ્રત્યે, જ્ઞાનાદિ ધર્મ અનંતરે, વિનીત; અર્થ પ્રકાશે વીરજી, તિમ મેં રચીયે સિદ્ધાંતરે, વિનીત.
- પ્રભુ આગમ ભલે વિશ્વમાં. ૧-૩૭ ષ લાખ ત્રણસેં તેત્રીસા, એગુણસઠ્ઠિ હજાર રેવિ. પીસ્તાલીશ આગમ તણી, સંખ્યા જગદાધાર રે. વિ. પ્ર. ૨-૩૮ અથમીયે કેવલ રવિ, શ્રુત દીપે વ્યવહાર રે, વિ. ઉભય પ્રકાશક સૂત્રને, સંપ્રતિ બહુ ઉપકાર રે વિ. પ્ર. ૩-૩૯ પુન્ય ક્ષેત્રમાં સિદ્ધગિરિ, મંત્રમાંહી નવકાર રે વિ. શુકલધ્યાન છે ધ્યાનમાં, કપસૂત્ર તિમ સાર રે. વિ. પ્ર. ૪-૪૦ વીર વર્ણન છે જેહમાં, શ્રી પવે તસુ સેવ રે; વિ. છઠ્ઠ તપ ક૯પ સુણે મુદા, ઉચિત વિધિ તતખેવ રે. વિ. પ્ર. ૫-૪૧
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય પદાર્વ
: ઢાલ આઠમી : ( સખી સુણુ કહીએ રે—એ દેશી. ) નેવું સહસ સંપ્રતિ રૃપે રે, ઉદ્ધર્યો જૈન પ્રાસાદ રે; છત્રીસ સહસ નવાં કર્યાં રે, નિજ આઉ દિન વાદ, મનને મેહેરે, પૂજો જો રૈ,મહોય પ,મહોત્સવ માટેરે. અસંખ્ય ભરતના પાટવી રે, અઠ્ઠાઇ ધર્મના કામી રે; સિદ્ધગિરિએ શિવપુરી વર્યા ?, અજરામર શુભ ઠામ. મ૦ ૨ ૪૩ યુગપ્રધાન પૂરવ ધણી રે, વયરસ્વામી ગણધાર રે; નિજ પિતુ મિત્ર પાસે જઇ રે, યાચ્યાં ફુલ વીશ લાખ ફુલ લેને રે, આવ્યાગિરિ હિમવત વૈ સિરિદેવી હાથે લીયેા રે, મહા કમલ ગુણવંત. ૨૦ ૪-૪૫ પછી જિનરાગીને સોંપીયા રે, સુભિક્ષા નયરી મેાઝાર રે; સુગત મત ઉચ્છેદ્રીયા રે, શાસન શાભા અપાર રે. મ ૫-૪૬ : ઢાલ-નવમી :
તૈયાર. મ૦ ૩-૪૪
૨૩૪
૧-૪૨
( ભરતનૃપ ભાવશું એ—એ દેશી. )
પ્રાતિહારજ અડ પામીયે એ, સિદ્ધ પ્રભુના ગુણ આઠ;
હરખ ધરી સેવીયે એ. જ્ઞાનસણુ ચારિત્રનાએ, આઠ આચારના પાડે હરખ ધરી સેવીએ એ, સેવા સેવા પર્વ મહત. હ૦ ૧૪૭ પવયણ માત અડ સિદ્ધિ છે એ, બુદ્ધિ ગુણા અડ દૃષ્ટિ; &॰ ગણુ સંપદ અડે સંપદા એ, આઠમી ગતિ દીયે પુષ્ટિ. હ॰ ૨-૪૮ ૧-સવા લાખ નવાં જિનમંદિર બંધાવ્યાં અને છત્રીશ હજાર મંદિરના જિર્ણોધ્ધાર કરાવ્યો' આવા ઉલ્લેખ પણ મળે છે.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ. ૨૩૫ આઠ કરમ અડદેષને એ, અડવિધ મદ પરમાદ, હ૦ પરિહરી આઠ કારણુ ભજી એ, આઠ પ્રભાવક વાદ. હ૦ ૩-૪૯ ગુર્જર દિલ્લી દેશમાં એ, અકબરશા સુલતાન; હ૦ હીરજી ગુરૂના વયણથી એ, અમારિપડહ વિતાન. હે ૪-૫૦ સેનસૂરિ તપગચ્છમણિ એ, તિલક આણંદ મુણિંદ હ૦ રાજમાન ઋદ્ધિ લહે એ, સૌભાગ્યલક્ષમી સૂરદ. હ૦ ૫-૫૧ સે સે પર્વ મહંત, હર પૂજે જિન પય અરવિંદ હ૦ પૂરવ પુન્ય સુખકંદ, હ૦ પ્રગટે પરમાનંદ હe
ઈમ કહે લક્ષ્મી સૂરદ હ૦ ૬-પર
: કલશ. ? ઈમ પાસ પ્રભુ સુપરસાય પામી, નામી અઠ્ઠાઈ ગુણ કહ્યા, ભવિ જીવ સાધે નિત આરાધ, આત્મધમે ઉમટ્યા, સંવત જિનઅતિશય વસુ શશી, ચૈત્રી પુનમે ઠાઈઓ,(૧૮૩૪) સૌભાગ્યસૂરિશિષ્ય લક્ષમીસૂરિ, બહુ સંઘ મંગલ પાઈયા. ૧-૫૩
Shelit.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩
શ્રી જિન્સન્ડ સ્તવનાદિ કાવ્ય સા
શ્રી વિહરમાન જિન સ્તવના.
( ૧ )
ઉત્કૃષ્ટ કાલીન શ્રી ૧૭૦ વિહરમાન જિન સ્તવન. ( રાગ ધનાશ્રી, નયરી યેાધ્યાથી સંચર્યાં એ દેશી. ) વંછિત દાયક સુરતરૂ એ, વિહરમાન જિનવીશ તા, નમેા વિયાં ભાવશું એ; ઋદ્ધિ સિદ્ધિ સવિ સ`પજે એ, પૂરે મનહુ જગીશ તા. નમા ૧ સાવન વાન સાહામણા એ, ધનુષ પાંચસે કાય તા; નમા॰ લાખ ચારાશી પૂરવનું એ, એ સવિ જિનનું આય તે. નમા૦ ૨ પ્રાતિહાર્ય આઠે સદા એ, વલી અતિશય ચાત્રીસ તા; નમે॰ ત્રિગડે બેઠા સાહીયે એ, વાણી ગુણુ પાંત્રીસ તા. નમા૦ ૩ દશ દશ લખ કેવલપરા એ, કટિ શત અણુગાર તા; નમે વિહરમાન વીશે તણા એ, પૃથક પૃથક પરિવાર તા. નમા૦ ૪ સંઘ ચતુરવિધ થાપના એ, જિનવર સહુ કરંત તા; નમા નિજ નિજ ક્ષેત્રે વિચરતા એ, એકઠા દાય ન મળત તા. નમા૦ ૫ મહાવિદેડ એકેકમાં એ, વિજય હાય ખત્રીશ તા; નમા ભરત અઇરવતે ભાખીયા એ, પાંચ પાંચ જગદીશ તા. નમે દ્ ઉત્કૃષ્ટ કાળે એ હુઆ એ, મનુષ્ય ક્ષેત્રે સુવિવેક તા; નમે॰ ઇમ સિત્તેર સેાજિન નમું એ, વિહરમાન ધરી ટેક તા. નમા૦ ૭ ક્રીતિ વિજયઉવજ્ઝાયના એ,વિનયવિજય કરજોડ તા; નમા॰ શ્રી જિનવર ગુણુ ગાવતાં એ, લહીયે મગળ કાડ તા. નમે૦ ૮
.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકોણ સ્તવન પ્ર.
૨૩૭
શ્રી વીસવિહરમાન ભગવાનનું સ્તવન
(યૂલિભદ્ર કહે સુણ બાલા –એ દેશી.) શ્રી સીમંધર પહેલા સ્વામી રે, બીજા દેવ જગમંધર નામી રે, ત્રીજા બાહુજિન અરિહંતા રે, સ્વામી સુબાહુ છે વિચરંતા રે. ૧ સ્વામી સુજાત જગ જયવંતા રે, સ્વયંપ્રભ છઠ્ઠા ભગવંતા રે; aષભાનન જિન વંદન કરશું રે,અનંતવીરજ જિનચિત્તમાં ધરશું.૨ નવમા સુરપ્રભ સમરીજે રે, દશમા દેવ વિશાલ નમીજે રે, શ્રી વાધર ધર્મ પ્રરૂપે રે, ચદ્રાનન ચંદ્રાનન રૂપે રે. ૩ ચંદ્રબાહ પ્રણમું શિરનામી રે, ભુજંગનાથ સાથ શિવગામી રે, પન્નરમાં ઈશ્વર રહીએ સંગે રે સલમાનમિજિન નમીએ રંગે રે ૪ વીરસેન સત્તરમા જાણું રે, અઢારમા મહાભદ્ર વખાણું રે; દેવજસા જસ દેવ તે ગાવે રે, અજિતવીર્ય જિન અક્ષય પાવે રે. ૫ એ વીસે વિહારમાન કહાય રે, સુરપતિ પ્રણમે તેના પાય રે, ઉઠી પ્રભાતે વંદન કરશું રે, મનમોહનજિન નામ સમરશું રે. ૬ સાહિબ સમરણ સરખું મીઠું રે, એહવું અમૃત ન જગમાં દીઠું રે, સ્વપને સજજન કેરું મળવું રે, તરણિ ઉદય તે તરત જ ફળવું રે. ૭ તેમ તેમ દરીસણુ દરીસન વાસે રે, રાત દિવસ રહે હૈડા પાસે રે, નેહ કરીને ધરે રહેવું રે, તે ભાણ ખડખડ દુ:ખ સહેવું રે. ૮ ઓછા માણસ કેરી સગાઈ રે, પ્રેમ પટંતર લેક ઠગાઈ રે; પણ ગિરૂઆશું રાગ બિરાજે રે, શ્રી શુભવીર તે જગમાં ગાજે રે.
( ચોપાઈ. ) શ્રી સીમંધર પહેલા સ્વામ, યુગમંધર બીજા અભિરામ, 'બાહુ સુબાહુ સેવે સદા, સુજાત વયંપ્રલ નમીએ મુદ્દા. ૧
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૮ થી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ શ્રી રાષભાનન જિન સાતમા, અનંતવીરજે વંદે આઠમા; સુરપ્રભ ને સ્વામી શ્રી વિશાળ, વજધર પ્રણમે પ્રહકાળ. ૨ ચંદ્રાનન ચંદ્રબાહુ ભજે, ભુજંગ ઈશ્વર ભાવે ય; ; નેમિપ્રભ નમીયે નિતમેવ, વીરસેનની કીજે સેવ. ૩ મહાભદ્ર ને વળી દેવજસા, અજિતવીર્ય વસ મન વસ્યા; વિહરમાન જયવંતા વીસ, જિનવર આપે ચડત જગીશ. ૪) આરા અજુઆલી બીજ, હૃદયમાંહે આણીને રીઝ; દીપ ધૂપ કીજે આરતિ, વિઘન વિપદ ફરે વારતી. ૫ ઉદયરતન વાચક એમ ભણે, એ રીત કરતાં આદર ઘણે; ચંદ્રકિરણ જિન ચડતી કળા, નિત્યોદય વાધે નિરમળા. ૬
(૪) શ્રી સીમંધર જિન સ્તવને.
(સિદ્ધારયનારે નદન વિનવું–એ દેશી.) વિનતિ માહરી રે સુણ સાહિબા, સીમંધર જિનરાજ; . ત્રિભુવન તારક! અરજ ઉરે ધરે, દેજે દરીસણ રાજ. વિ૦ ૧ આપ વસ્યા જઈ ક્ષેત્ર વિદેહમાં, હું રહું ભરત મેઝાર; એ મેળ કેમ હોયે જગધણી, એ મુજ સબળ વિચાર. વિ. ૨ વચમાં વન કહ પર્વત અતિ ઘણા, વળી નદીઓનારે ઘાટ; કિણુવિધ ભેટુરે આવી તુમ કને, અતિ વિષમી એ રે વાટ વિ. ૩ કિહાં મુજ દાહિણ ભરત ક્ષેત્ર રહ્યું, કિહાં પુકખલવઈ રાજ, મનમાં અલજેરે મળવાને ઘણે, ભવજલ તરણ જહાજ. વિ. ૪ નિશદિન આલંબન મુજ તાહરૂં, તે મુજ હૃદય મેઝાર; જવ દુઃખ ભંજન તુંહી નિરંજને, કરૂણ રસ ભંડાર, વિ. ૫
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૯
વિભાગ ખીજો–પ્રકીણુ સ્તવન સંગ્રહ.
મનવ’છિત સુખસંપન્નુ પૂરજો, ચૂરો કર્મની રાશ; નિત્ય નિત્ય વ ંદન હું ભાવે કરૂં, એહીજ છે અરદાસ. વિ૦ ૬ તાત શ્રેયાંસ નરેસર જગતિલા, સત્યકી રાણીના જાત; સીમધર જિન વિચરે મહીતલે, ત્રણ ભુવનમાં વિખ્યાત. વિ૦ ૭ ભવાલવ સેવા રે તુમ પકમલની, દેજો દીન દયાલ; એ કર જોડી રે ઉદયરતન વદે, નેક નજરથી નિહાળ. વિ૦ ૮ ( ૫ )
( જગજીવન જગ વાલહા—એ દેશી )
સીમંધર જિન સેવવા, મન ધરે બહુત ઉત્સાહ; લાલરે; આડા ડુંગર વન ઘણાં, નદીયાના પરવાહ. લાલરે. સી ૧ ઋણ ક્ષેત્રે એહવા કાણુ છે, જે જાણે મનની વાત; લાલરે; કહી ઉત્તર મન રીઝવે, સુપ્રસન્ન હુએ મન ગાત. લાલરે. સી૦ ૨ મન તે તુજ ચરણે ભમે, ભામણે ભૂખ ન જાય; લાલરે; મુજ મન વાત તે। તૂં લહે, કિમ કહું તુજ સમજાય. લાલરે. સી૦ ૩
જ્ઞાન અનંત ખળ તાહરે, સેવે સુરાસુર કાડ; લાલરે; આજ્ઞા દ્યો. એક દેવને, પહેાંચાડે મન કેાડ. લાલરે. સી૦ ૪
ધન્ય દેશ જિહાં તુમે રહ્યા, ધન્ય જે જન તુમ પાસ; લાલરે; ધન્ય નગરી પુંડરિગિણી, જિહાં પ્રભુ છે તુમ વાસ. લાલરે.સી૦ ૫ અરજ મુજ અવધારીયે, મહેર કરી મહારાજ; લાલરે; કરીયે નયન મેલાવડા, અંતરજામી આજ. લાલરે. સી૦ ૬ અલગા તેાહી હુ કડા, વસીયા મનહુ માઝાર, લાલરે; લબ્ધિવિજય સીમ ધરા, મુજ ઉતારા ભવ પાર. લાલરે સી ૭
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪.
શ્રી જિનેક સ્તવનાદિ કાવ્ય સંશો.
(પ્રસન્નચંદ્ર પ્રણમું તારા પાય—એ દેશી.) કહેજે વંદન જાય, દધિસુત! કહેજે મહાવિદેહમાં સ્વામી મેરે, જય જય ત્રિભુવન રાય. દ. ૧ ભૂપતિ શ્રી શ્રેયાંસના નંદન, સત્યકી જસ માય; સકળ સુરપતિ સેવા સારે, પ્રણમે નરપતિ પાય; દ૦ ૨ તારક! ખીજમતગાર આપને, ભારતમાં ગુણ ગાય. સતત ધ્યાવત નાથ સાથે, મિલનનો મન થાય. દઇ ૩ પાંખ પોતે હેત મહારે, તે મીલત જઈ ધાય; આપ હરે જઈ બેઠા, મિલું કિરણ પેરે આય દ. ૪ પતિતપાવન નામ તેરે, સમરતાં સુખ થાય; ધરું વચન પરતીત નિશ્ચલ, એહી મેલ ઉપાય. દ. ૫ રાગ રાખે નહિ કેઈશું, સેવતાં સુખ થાય; એહી અચરજ વડું મનમાં, વીતરાગ કહાય. દ૬ તાહરી ગત તુંહી જાણે, અકલ અમલ અમાય; ન્યાથસાગર દાસકે પ્રભુ, કીજીયે સુપસાય. દ૦ ૭
( સિદ્ધારથના રે નંદન વિનવું—એ દેશી ) શ્રી સીમંધરસ્વામિ! તુમ તણું, ચરણ નમું ચિત્ત લાય; અંજલિ જેડી અરિહંત! વિનવું, તુમ વિણ રહણ ન જાય. ૧ એ અવધારે હૈ જિનવર! વિનતિ, શ્રી સીમંધર સ્વામિ!; વિરહની વેદન વહેલી નિગમું, તૃપતિ ન પામું નામિ. એ. ૨ જનમ અનંતા હે શ્રી જિન! હું ભમે, અવર અવર અવતાર; પુણ્ય પ્રમાણે રે હમણું પામીઓ, નરભવ ભરત મેઝાર. એર ૩
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવને પ્રહ ર૪૧ મહાવિદેહે રે સ્વામિ! તુમે વસે, પાંખ નહિ મુજ પાસ; કિણ પરે આવી પાપ આલઈએ, મનમાં રહીયે વિમાસ. એ. ૪ મિલા હૈ રે અરિહંત! કિમ મિલું, શત્રુ ઘણુ મુજ લાર; વહાર કરજે છે તમે કેવલ ધણું, અવર નહિ રે આધાર. એ. પ અંબ વિના જિમ કોયલ નવિ રમે, મધુકર માલતી સેવ; રતિ નવિ પામે છે તિમ મન માહરું, તુમ દરિશણ વિણ દેવ! એ૬ સ્વામિ તુમારી હે કરીશું સ્થાપના, જાણે શ્રી જિનરાય; ગુણ ગાવંતાં હે ભાવશું ભાવના, નિશ્ચલતા મન લાય. એ. ૭
ગુણાનિધિ ગિરનાર જય વિજયીક છે
(પ્રથમ જિનેસર પ્રણમયે, જાસ સુગધીરે કાય—એ દેશી ) ગુણનિધિ સાહિબ સેવીયે, સીમંધર જિનરાજ; સર્વ સુપર્વ અગર્વ નમે જસ પહેજે, શિવવ વરણને કાજ. ૧ જયવંતી પુકખલાવતી, વિજયે વિજય કરંત, પુરી પુંડરીગિણીનાથ શ્રેયાંસનપાંગના, સત્યકી ઉયર ધરંત. ૨ કુંથુ અર જિન અંતરે, સીમંધર જિન જાત, વિદ્યા જણે વિવેક પુરવ દિશિ તમરિપુ, સુરગિરિ ઉપર સ્નાત. ૩ તનું શત પંચ ધનુષ તણું, રમણીય રૂપ મણિકંત; દક્ષિણ પય તણે જાંઘ વૃષાંક કનક છવિ, કાંતિ વીર્ય અનંત. ૪ સુવ્રત નમિ અંતર વિચે, દીક્ષા લીયે તજી ભોગ; આતમ શુદ્ધ ઘાતી સમિધ ઘન વાલીયાં, શુકલ હુતાશન વેગ. ૫ અડહિય સહસ સુલક્ષણે, શોભિત સાહિબ અંગ; કરગત આમલ વિશ્વને જાણે ઝીલત, જ્ઞાન જલાબ્ધિ તરંગ. ૬
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૨
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય છે.
પરષદ બારની આગળે, દેશન વરસત શાંત, દાંત મહાંત પ્રશાંત અનંત કેવળ ધણું, દશ લાખ કેવલી સંત. ૭ શત એક કોટિ મુનિવરા, ચઉરાશી ગણધરા; ઉદય પેઢાલ જિનાંતરમાં શિવસંપદા, વર તજીય સંસાર. ૮ સમય તણે અનુસારથી, લાધી મેં તુમ ભાળ; તિણે ગતીવિણનેત્રવિલક્ષ ઉભય હુઆ જિમસર ભ્રષ્ટ મરાલ. ૯ રાગદ્વેષ વિગતા તુહે, મુઝ રાગાંકિત દેહ, તુમ શીતલ તનુ પશ્ય શીતલ વિધુ જાણીયે,જિમ અય પારસ તેહ. ૧૦ સુમ ઘન દાતા સમપણે ગંધ જલાન્ન દિયંત; તિમ દેજે શિવરાજ રાજનગરે મલ્યા, સીમંધર ભગવંત ૧૧ મંદમતિ પણ મેં થયા, બાલ પસારિત હત્ય; જલધિમાન કહે શુભવિજયજી આપજે, વીર કહે પરમત્ય. ૧૨
(વંદના વંદના વંદના રે જિનરાજકું સદા મેરી વંદના–એ દેશી.) ધ્યાનમાં ધ્યાનમાં ધ્યાનમાં રે, જિનરાજ લીયા મેં ધ્યાનમાં અબ કહેશું વાત તે કાનમાં રે, જિ. પ્રભુ સમજાવીશું સાનમાં રે.જિ અમે રમશું અંતરજ્ઞાનમાં ૨,જિનરાજ લીયા મેં ધ્યાનમાં રે; ગુણ અનંત અનંત બિરાજે, સીમંધર ભગવાનમાં રે; જિ. દોષ અઢાર ગયે પ્રભુ તુમચે, વચ્ચે સુખ નિરવાણમાં રે. જિ. ૧ દેવ! દેવ જગ કેઈ કહાવે, માચે વિષયવિકારમાં રે; જિ પરખી નાણું જે જગ લેશે, તે સુખિયા સંસારમાં છે. જિ. ૨ વનિતાવશે ઈશ્વર પણ નાચે? રૌદ્રનિધન વેશ્યાન માં રે, જિ. વેદ ચાર પણ ચિહું મુખ નાઠે, જડ ગુણ સરજા સાનમાં રે. જિ. ૩
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકી સ્તવન સપ્રહે. ૨૪ સીતા વિણુ ગ્રહી વનતરૂ ભંજ્યા, રૂપ કપિ હનુમાનમાં રે, જિ. કંસારિ પમુહા જગ દેવા, જે ફરીયા તેફાનમાં રે. જિ. ૪ તે તે રાગી તું વીતરાગી, અંતર બહુલ વિગ્યાન માં રે, જિ. રત્નેપલ ખજુઓ ખગ અંતર, અજ્ઞાની વિજ્ઞાનમાં છે. જિ. ૫ ઉત્તમ થાનક હીરો પાવે, વયરાગકી ખાનમાં રે; જિ. શરણુ હુ અબ મુજ બલીયાકે, કર્મ કઠીન ગત રાનમાં રે. જિ. ૬ દૂર રહ્યા પણ અનુભવ મિત્રે, મનમંદિર મેલાનમાં રે; જિ. તુમ સંગે શિવપદ લહું કંચન, ત્રાંબુ રસ વેધાનમાં રે. જિ૭ મેહસુભટ દુરદંત હઠી કું, અંતરબલ શુભ ધ્યાનમાં રે, જિ. વીરવિજ્ય કહે સાહિબ સાન્નિધ્ય, છત લી મેદાનમાં રે. જિ.
' (૧૦) આત્મનિદાગર્ભિત શ્રી સીમંધર જિન વિનતિ સ્તવન.
: ઢાલ-પહેલી : ( જિન જભ્યાજી, જિણવેલા જનની ઘરે–એ દેશી ) સુખદાયક રે, સુંદર ગુણ મણિ આગરા, ધુર પ્રણમી રે, શ્રી જિનવર શિવ સાગરા; વર પૂરવ રે, ક્ષેત્ર વિદેહ સહામણું,
તિહાં વિહરંત રે, શ્રી સીમંધર ગુણ ભણું. ગુણ ભણું જિનવર શ્રી સીમંધર, સમગુણે શીતલકરા, અતિ સરલ સુંદર તપે તેજે, જેમ શારદ દિનકરા; જસુ સરલ ધનુરાયપંચ કાયા, કનક છાયા જીપતી, સવિ અંગ સુંદર રતિ પુરંદર, દેહ સેવન દીપતી. ૨
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાબ દેહ
જિન આનન, પુનમ હિમર સહએ, . નિત નિરંતરે, સુરનરના મન મોહએ, જિન સાંભળીરે, મુજ હૈડું અતિ ઉદ્ભસે,
મુઝ માનસ રે, અહનિશ તુમ પાસે વસે. ૩ તુમ પાસ અહનિશ વસે માનસ, દૂરથી ગુણ સાંભળું, બહુ પંથે દુરગમ વિષમ ડુંગર, પંખ વિણ કિણપરે મલું, જિનનામ નિશદિન સુપેરે સમરી, ચીસ તુમ દિસ નામિ, પણ મિલન કારણ જીવ તલસે, પુન્ય વિણ કિમ પામિય. ૪
ગુણ સાયર રે, શ્રી સીમંધર જાણિયે, ગરિમાં ગુણરે, સેવક ઉપરે આણિયે; જિમ જલધર, સવિ સરવર નીરે ભરે,
તિમ જિનવરરે, ગિરૂઆ સહેજે ગુણ કરે. ગુણ કરે જિનવર સહેજે ગિરૂઆ, અમિત ગુણ કિણપરે ભણું, નિશિ નિંદભર મુઝ સુપન માંહિ, ધ્યાન એક જિનવર તણું, જિનરાજ આજ દયાલ પામી, અંગે આનંદ અતિ ધરું, નિય સીસ નામી સુણ સીમંધર સ્વામિ હું વિનતિ કરૂં ૬
: ઢાલ-બીજી : ( પ્રભુ પાસનું મુખડું જેવા–એ દેશી) સુણ શ્રી સીમંધર સ્વામિ, કરૂં વિનતડી શિર નામિ; ભવસાયર એહ અપાર, જિહાં જનમ મરણ દુઃખકાર. ૧ પૂરવ કૃત કર્મ વિશેષે, ભમી તિહાં નવનવે વે; પહેલા જિહાં સુહુમ નિગોદ, કીધા તિહાં મરણુવિદ. ૨ કરતાં વળી બાદર આયે, તિહાં કાલ ઘણે દુઃખ પાયે ' ભથ્વી જલ તે વાય, વણસઈ ત્રસ એ પર કાચ. ૩
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ ૨૪૫ તે માંહિ ઘણી ગતિ જેડી, ઈમ કીધા ભવ લખ કોડી; ભમતો વળી નરભવ જાય, તિહાં કુકરમ ઉપર ધાય. ૪ ચઢી મદમસ્ત આહેડ, ફિરતે વનચર પશુ કે, વધ કરણે ચિત્તર પાલ્યા, ઘણા પાશ ધરી મૃગ ઝાલ્યા. ૫ હણીય જલચર કુલે માછી, તિહાં કીધી શુભમતિ પાછી; રસના રસે જીવ વિદારી, મદિરા મધુ માંસ આહારી. ૬ વલી કીધાં કરમ કસાઈ, મૂકયા સાવિ જીવ ફસાઈ , બળવંત ઘણું પશુ ઝાલી, ગળે દીધી છેદન પાલી. ૭ ચમરી ગજરાજ હણાવ્યા, ગિરિકંદર કંદ ખણાવ્યા પરવત વન દવ પરજાલ્યા, પોપટ પશુ પંજર ઘાલ્યા. ૮ અંતેઉરમાંહિ નિવાસી, રખવાળ કર્યા નર ખાસી; પિષી તનુ જીવ વિણાસી, દીધી ધન કારણે ફસી. ૯ રસરંગે રમી પરદોરા, મૂકી પર શિર અસિધારા; કીધી પરથા પણ ચોરી, જપીયા પર મંત્ર અઘરી. ૧૦ ઘણું તેલ ભણું તિલ પિલ્યા, વીંછી વિષધર વિષ ખીલ્યા, જૂહી પરશાખ ભરાવી, રિપુની ઘણી ઘાત કરાવી. ૧૧ મિલિયા વલી કુગુરૂ સન્યાસી, માન્ય કપટી મઠવાસી; તપસી રૂષિરાય વિયોગા, ઢાંકી ગુણ અવગુણ જોયા. ૧૨ પરદેષ અજાણતાં કીધા, અકલંક કલંકી કીધા વચન છળ કપટ વિચારી, ઈમ કીધો આતમ ભારી. ૧૩ આણું મન કુમતિ સગાઈ, કીધી જન સાથે ઠગાઈ; રૂલીયે ભવજલનિધિ દેવ!, નવિ કીધી મેં જિન સેવ. ૧૪ ઈમ કુકરમ કેડિ વખાણું, કહેતાં હવે પાર ન જાણું હવે સાહિબ જિનવર મલિય, ભવ ભૂરિ મહાભય ટળીયે. ૧૫
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪
-
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સં.
અપરાધી તે ઘણા તાયી, ભવસાયર પાર ઉતાર્યા, પ્રણમું હવે હું જિન ચરણે, રાખે મુજને તુમ શરણે. ૧૬
: ઢાલ-ત્રીજી : ( જિનજી મુજ પાપીને તાર–એ દેશી.) ઈમ જિનવર! શું વિનવું છે, સુણ સીમંધર રાય; ઈણિપેરે કુકરમ મેં કર્યા છે, હવે એવું તુમ પાયરે. જિનાજી દેજે શિવસુખ સાર, તું મુજ પરમ આધાર રે; જિનજી, વંછિત ફળ દાતાર રે, જિ ઉતારો ભવપાર રે. જિનજીન્સ સવિ સાયર જલ મશી કરીછ, સુરતરૂ લેખિની સાર; ભૂમિ તલે સુરગુરૂ લખેછે, ન લહે તુમ ગુણ પાર રે. જિનજી-૨ જિમ સાયરલ ચંદણુંજી, જિમ વલી ચાતક મેહ મધુકર જિમ માલતી રમેજી, હિમ તુમણું મુજ નેહરે. જિન”૦૩ ઈમ ગુણનિધિ જગજનતિલોજી, કરૂણા રસ ભંડાર જગદાધાર મયા ધરીજી, કરજે સેવક સાર રે. જિનજીક
: કલશ : ઇમ સયલ ગુણધર શ્રી સીમંધર, દુરિત દારિદ ગંજણો, જસુ નામે સંપદ સુજસ સેહગ, ભવિય જન મન રંજણો જિનરાય કેવલનાણ દિયર, વિપદ દુઃખ દેહગ કરો, મુનિ ઉદયસાગર વિનવે ઈમ, સયલ સુખ મંગલ કરે. ૫
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ.
ચેત્રીશ અતિશય ગર્ભિત શ્રી સીમંધર જિન સ્તવન,
: ઢાલ પહેલી : સીમંધર તુજ મિલને, જિનવારી હે રાજ, |
દિલમેં રઢ લગી તારૂજી; પ્રભુ કૃણવાને કાજે, વલી ભેટણ તલસી તન રહે. તારૂજી સમોસરણે જગદીશ, સેહે અતિશય ચઉતીર રે, દિ રૂપ નિરામય સ્વેદ, તુમ અંગે મલ વિચ્છેદ રે. દિ. ૧ સાસ સુરભિ કમાન, તુજ રૂધિર ગોખીર સમાન રે; દિ. અદશ્ય આહાર નિહાર, એ મૂલ અતિશય ચાર રે. દિ. ૨
.: ઢાલ–બીજી : | ( ઈડર આંબા આંબલી રે–એ દેશી.) જનમિત વર ખેત્રજમાંહિ, સુરનરતિરિય સમાય; નર તિરિ સુર નિજ નિજ ભાષાયે, તુજ વાણી સમજાય; જિણેસર! તુજ વયણે મુજ રાગ, ધન ધન તું વીતરાગ જિ. ૧ વાણ યોજનગામિની રે, ભામંડલ વર પૂંઠ, જિહાં વિચરે જિનરાજજી રે, તિહાં દુરભિખ ન દહે. જિ- ૨ અતિ અનાવૃષ્ટિ તિહાં નહિ રે, વેર રેગ નહિ વક; મારી ઈતિ સાતે નહિ રે, નહિ ભય સ્વકપરચક. જિ. ૩ કર્મ ખખ્યાથી ઉપન્યા રે, એ અતિશય અગ્યાર; ગુણવંતા પ્રભુ સાંભલી રે, ભેટણ દિલ મુજ વાર. જિ. ૪
: ઢાલ-ત્રીજી : | ( વિમલજિન! વિમલતા તાહરીજી–એ દેશી.) ચરણ તુજ શરણ મુજ તરણતાજી, કરણતા ભવભય નાશ; છત્ર ત્રય ધર્મચક સદાજી, એ સવિ ચલત આકાશ, ચ૦ ૧
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રીં જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ સહ. ચામર સિંહાસન ઉજલુંછ, વપ્ર ત્રય પ્રભુમુખ ચાર; રત્નમય વિજ લઘુગ્વજ વર્યા છે, ચૈત્યકુમ શેક અપહાર. ચ૦ ૨ સેવન પંકજે પદ ઠરેજી, વૃક્ષ નમતા તુજ પાયા મારગે અધમુખે કંટકા, દેવદુભિવ થાય. ચ૦ ૩ પંખી દેતા પરદક્ષણાજી, દલી એ વાયુ અનુકૂલ; સરસ સુગંધ જલ વરસતાંજી, વૃષ્ટિ બહુ વણિક ફૂલ. ચ૪ કુર્ચ નખ કેશ રેમ નવિ વધેજ, ચઉવિ સુરતણું કેડી; જઘન્ય ભાવે પ્રભુ આગલેજી, કરત સેવા કરજેડી. ચ૦ ૫ ખટ રૂતુ અનુકૂલ વરતતીજી, સુરત એ ઓગણસ સમવસરણે પ્રભુ ગાજતાજી, સર્વ અતિશય ચઉતીસ. ચ૦ ૬ એ અભિ ધાનચિંત મણે, પ્રવચન સા રઉદ્ધાર; અંગ સમવાયે વલી અન્યથા, કેઈક અતિશય અધિકાર. ચ૦ ૭ સેવનકાન્તિ શાનિકરાજી, નિહતઅઘ મઘવનતવૃંદ; ભારતના સંઘની વંદનાજી, જાણ સત્યકીનંદ. ચ૦ ૮
: કલશ. : ઈમ જિન અતિશય ગુણ અતિશય, શંકરે સીમંધરે, મેં થયે સુખકર દુરિત ભયહર, વિમલ લક્ષણ સુંદર; ગુરૂ ખેમાવિજ્ય જસવિજય સેવક, શુભવિય પ્રભુ ગાવશું. કહે વીર ગુણ વરમાલ રેપી, શિવવહુ ઘર લાવશું. ૯
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીલ-પ્રકીર્ણ સ્તવન માં
(૧૨) શ્રી સીમંધર જિન વિનતિ.
(પરમાતમ પૂરણ કલા–એ દેશી ) આજ અનંતાં ભવતણું. કીધાં અતિ ઘણું મુજ એહજ દેવ તે; પાપ આલોઉં આપણાં, સુ ણે સ મરથરે સી મંધર દેવ તે. તાર સીમંધર સાહીબા. વલી વિનતિ રે કરું બે કર જોડ તો ખેડ નહિ કહેતાં ખરું, માહરા કરમનાં રે બહુ બંધન મેડ તે. ભમી ભમી ભવ ઉભ, સ્વામિ હું ભમે રે ગતિ ચાર મઝાર તો; ચો દરાજ મેં ફરસી યા, સુખ તરસીયાં રે દુ:ખ એટલાં સાર તે. મિથ્યા મતિ મન આશુતે, નવિ જાણતો રે ધર્મ વિચાર તે; સદગુરૂ ભેટ ભલી હુઈ, હું તો પામીયે રે જિન શાસન સાર તે. આઠે મા તા આ દરું, શુદ્ધ સમક્તિ રે ધરું ધર્મનું ધ્યાન તે . શત્રુ ન કે મન માહરે, જગજીવડા રે મારો મિત્ર સમાન તો..
તાર- ૨
તાર૦. ૩
તાર૦ ૪
.
તાર૦ ૫
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
શી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાબ દો.
તાર૦ ૬
તા ૨૦
૭
તા૨૦ ૮
મેં તે સઘલાં વ્રત નવિ સધીયાં, શ્રાવક્તણાં રે જે બેલીયાં બાર તે; મેં તે કંદમૂલ નવિ ટાલીયા મેં વિટાલીયાં રે મેરા અંગ અપાર તે. દેવ ગુરૂ નવિ ઓળખ્યા, નવિ જાણીયું રે દયા ધર્મનું મૂળ તે; વલીય કુકર્મ કીધાં ઘણું, કિસ્યાં આપણાં રે કહું કર્મ અતૂલ તે. કરસણ ખેત્ર સૂડાવીયાં, મેં ખણાવીયા રે ઘણું કૂપ તળાવ તે; કહ ફેડયા સે સા વીયા, મન નાવીયે રે દયા ધર્મને ભાવ તો. રાત્રિ ભોજન મેં રસે કર્યા, નવિ પરિહર્યા રે વળી અણગળ નીર તે; ચ ર ણ ૫ ખા લ્યા તે હ શું, ચિત્ત ના રે શુદ્ધ ધર્મનો હીર તે. દે ખંતાં દવ મેં લ ગા ડી યા, ઉજાડી યા રે પુર નગર ને સી મ તે; કી ધ લાં પા ૫ ૫ ર છી ચા, ઈસ્યાં સંચીયાં રે કર્મ જાશે કિમ તે. પહેલો તે પ ણ આ રડે, નવિ બાંધીયે રે બીજો ખાંડણ ઠામ તે; ત્રી જે ન બાંધે પી સણે, ચોથે ચંદ્ર રે ચૂલા ઉપર જાણ તે.
તા ૨૦
૯.
તા૨૦ ૧૦
તાર૦ ૧૧
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ને-પ્રફીણું સ્તવન સંગ્રહ.
નવમા
જમણુ સ્થળે વલી પાંચમા, છઠ્ઠો ચંદ્રા ૨ અન્ન છાશને ઠામ તા; સાતમા ૧ લી ય સં ઝરણું, વલી આઠમા રે સૂવા સેજ વખાણુ તા. જિન મંદિર વિષે, દશમે ચંદ્રયા રે સામાયિક ઠામ તા; દીસે શ્રાવક ઘર શાભતા, ઇસ્યા ચંદ્રવા રે ન અંધાવ્યા સ્વામ તે. કણુ અણુશાખ્યા મેં દૃળ્યા, વલી ખાંડણુ રે નવિ જોયા જત- તા; સારવણે જીવ સાર્ત્યા, મે દુવ્યા રે પ્રભુ! જીવ અનંત તા. નીર ગળી નવિ નવિ આણીયા, નિવ આણીયા રે ગરણા ઘરે સાર તા; પાર નહિ પા ત ક ત ણા, ઘણું ભાખ્યું રે શુભ શાસ્ત્ર વિચાર તા. લાંબુ તે અંગુલ પહેાલાપણે રે અંશુલ સા ગરણું એ સરૂ નીર નવિ ગળ્યું રે સાત ગરણાં જિનવર કહ્યાં પહેલુ ગરણું રે મીઠા જળ જાણુ તા, ખીજું તે ખારા જળ તણું, આછણુ તણું ૨ વલી ત્રીજી વખાણ તા.
ત્રીશનું,
પચવીશ તા;
કરી, ઉગમતે દીસ તા.
પા
તા ૧૨
તાર૦ ૧૩
તાર ૧૪
તા ૧૫
તા૨૦ ૧૬
તા ૧૭
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિજ્ઞન્દ્ર સ્તવનાદિ અન્ય શાહ
પાંચ સું. જોઇએ કામ તા;
TUE
ધૃ તા થું તેલ છઠ્ઠું છાસનું રેવલી
આ ટી કાર શુ
સા ત મું,
ઇમ જયણારે ન પાળી નિજ ધામ તા.
ભેલી યાં.
ટા ઢાં ઉનાં જી ભેલ્યાં વલી રે મીઠાં ભાંભળાં તાય તા; તિ મ હી સ` ખારો સુક બ્યા, ઇમ સતિ રે કેમ દ્રુકડી હોય તેા. હુંતા ઘણું અજ્ઞાને અલજ્ગ્યા, ઍણે જીવડે ૨ કીધાં ભક્ષ્ય અભક્ષ્ય તે; લાખ ચારાશી હું ભમ્યા, હવે દુરગતિ ૨ મુજ પડતા રાખ તા. મે તા નિગુણા જ્ઞાન આરાધીયાં, નવિ સાધીયા રે. સગુરૂના ખેલ તા; ક્રૂર છડી ફૂં ક સ જ મ્યા, દિલ નાવ્યો રે તુજ ધર્મના ખેલ તા. મિત્ર શું,
મા યા માં ડી
મે તેા યંત્રશું રે પીલ્યા જીવનાં અંગ તે; ભાર ઘણે રા ક્રોધે ણીયા રે બહુ
તુરંગ તા.
ઘા લી યા, મળદ વિ ા હી ચાં. વાછરૂં ગાય તા; પીડી ચા, ઘાલીયા ધાય તા.
મલક માત
નિવ મેળીયા ૨ વળી ૫ શુ આપ ર ણે અપરાધીયા રે વિષ્ણુ
તારી ૧૮
તાર૦ ૧૯
તાર૦ ૨૦
તાર૦ ૨૧
તાર૦ ૨૨
તા.૨૩
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિદ્ધાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન પ્રા.
તા ૨૦ ૨૪
તાર૦ ૨૫
* તાર૯ ૨૬
રે ષ ભ રાણે રણે ચડયો, મેંતો વાહી રે હથી આ ૨ની ધાર તે વા ર ન લા ગી વેગ લે ઈસ્યાં આપણું રે કહું કર્મ અપાર તો કો ત ક દેખી કારમે, ૫ ૨ શા સ ન રે હું ભૂલી યે ભૂર છે; ગજ છડી પર મેં ગ્રહો, નવિ પામી રે પ્રભુ પુન્ય અંકુર તા. પાપે ભર્યો થયે પારધિ, હણ્યાં હરણલાં રે વલી વગડુ જીવ તે; પંજરે પ પ ટ પ થી યા, સસલા ગ્રહ્યા છે કાંઈ કરતા રીવ તે. સાત વ્ય સ ન મેં સે વી યાં, દેવ દેષિત રે ભજ્યા ધર્મને ભાવે તે કા મ કી ધાં કામી તણાં, હવે શું લહું રે પ્રભુ લાજતે નામ તે. જુએ ૨પે જ ઇ જીવ ટે ત્યાં તે હાર્યો રે હું અર્થ ભંડાર તે વેશ્યા ઘ ૨ વા સો વ , મુજ નાવ્યો રે ચિત્ત ધર્મ વિચાર તો. લો ભ વશે ૫ ૨ ધ ન લી યાં, ' કર્યો પાતક રે વલી થાપણસ તો જેશ જે યા કૂડા ઘણું, વિણ દોષિતરે શિર દીધલા દેવ,
તા. ૨૭
તાર૦ ૨૮
તાર૦ ૨૯
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય રે
*
તાર૦ ૩
તાર૦ ૩૧
તાર૦ ૩૨
મા ન ઘણું મન આ ણ તે, નવિ માનતે રે ગુરૂ માય ને બાપ તે; દેવ ને દરી સ છે ખી જ છે, નવિ કીજતે જે કાંઈ ધર્મને વ્યાપ તે. મસ્ત ક વો હી કાં ક સી, વળી માર્યા રે માંકડ જૂ લીખ તે; જુજુઆ જંતુ મેં દુહવ્યા, તેથી ભવભવ રે મુજ લાગી શીખ તે. ગામ મકાતી હું થયે, બેઠે માંડવી રે લેઈ નગર તલાટ તે વા ટ ન વો હી ધ મની, મંડા ળ્યા રે મેં ટા મંડપ હાટ તે. દંડ કી યા મેં આકરા, મરા વીચા રે પશુ પી ડી યા બાળ તે સાણસે માંસ તોડાવીયા, પ્રાણી દુહવ્યા રે થઈને વિકરાળ તે. વણજ કર્યા મેં વિશ્વતણાં, મેં તે વોરીયા રે મધ માખણ મીણ તો; વાઘરી ની ચ ર વી યાં, તેણે કેટલા રે ભવ હું થયે હીણું તે. ધન ભણી ધોયે હું ઘણું, કયાં વસ્તુના રે વલી ભેળ સંભેળ તે પાપે કુટુંબ મેં પિષી યાં, ઘત અવગુણ રે મેં આદર્યા તેલ તે.
તાર૦ ૩૩
તા૨૦ ૩૪
તા.૨૦ ૩૫
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૫
તાર૦ ૩૬
તાર૦ ૩૭
વિભાગ બી જે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સગ્રહ. કેડી ગામે કુડું લાવ્યો, એળવીયાં રે કહું કેટલા પાપ તો; આ ૫ પ્રશંસી થ યે ઘણું, ધન કારણે રે કીધાં કપટ અમાપ તે. સાટે લાંચ લી ધી ઘણું, વિણ સાંભલી રે ભરી કૂડી સાખ તે લેખ લખ્યા કૂડા ઘણું, હવે દુરગતિ રે મુજ પડ રાખ તે. ઇ ટ આ રંભ કરાવી યા, પરજાલીયા રે પુર નગર નીભાહ તે; પ્રગટ ૫શુ સ મ રાવીયાં, ભવ હરીયાં રે થયો હુંજ અનાહ તો. . રીસ માં ષિ સંતા પીયા, સાધુ જન ને દીધી વલી ગાળ તે; ડા ળ મ ડી તરૂ વ ર ત ણી, સરવર તણી રે મેં ફેડી પાળ તે અં ગા લ કર્મ કરાવી યાં, હલ ગાડાં રે દંતાલ વિશાલ તો; લો બે યંત્ર ઘડા વી યા કરી ધાતુની રે શ્રેણિ શસ્ત્ર કરાળ તે. વૃક્ષ વિશે કપા ની યા, વલી ધાતુની રે ખોદાવી ખાણ તો; વિજ વાય વિંજાવીયા, ઈમ પુન્યની રે પ્રભુ! મેં કરી હાણ તે
તાર૦ ૩૮
તાર. ૩૯
તા ૨૦ ૪૦
તાર૦ ૪૧
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬
શ્રી જિન સ્તવનાદિ ષ સ હ :
.
'
| તા૨૦ ૪
- તા૨૦ ૪૪
ફૂડ પણે હાંસું -- કી યું, : મેંતે બોલીયાં રે વલી બેલ ભંડ તે; રા ગ ત ણે ૨ સ વા હી ઓ, વિણ કારણે રે કીધા પરને દંડ તે. સાત ક્ષેત્ર નવિ સાચવ્યાં, મેં તે નિરમળાં રે નવિ દીધલાં દાન તો; શીલ ન પાલ્યાં સાચલાં, તપ નવિ તો રે ના શુદ્ધ ભાવ તે. ચ ૨૫ણે રી કરી, નવિ શીખે રે કઈ સત્યને માગ તે; રા ગ ન આ યે ધ મ નો, મુનિજનશું રે ન ધર્યો દઢ રાગ તે પાંચે ઈદ્રિયે મુજ ભેળ, તેણે રોળ રે સંસાર મઝાર તે; મદિરા માંસ ભક્ષણ ભળે, ત્રિભુવનપતિ રે ભવપાર ઉતાર તે. આ લો ય ણ ક હું કે ટ લી, મુજ લાગ્યાં રે જિન! કર્મ અનંત તે; કહેતાં પાર ન પામી રે, તું જગપતિ રે જાણે જયવંત તે. સંવત પં દર બ સ છે, આ સ ૨ ૨ અ લવે સ ર સા ર તે વા મ જ માં છે વિ ન બે, સીમંધર રે દેવ દરિસણ દાખ તે.
તા ૨૦ ૪૫
તાર )
• તા૨૦ ૪૭
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે...કીશું સ્તવન માં ૨પ૭. અમીય ભર્યો આનંદ ઠર્યો, આજ મેં ભર્યા છે. સુકૃત ભંડાર છે; ભવ ભય સાયર હું તર્યો. જે મન ધ રે જિન મેક્ષ દાતાર તે. તારહ ૪૮ નામે હું નિરમળ થયે, મુજ ભય ગ રે પાતિકને દૂર તો, મુનિ લાવણ્ય સ મ ય ભ ણે, નિત્ય વંદુ કે પ્રભુ ઉગતે સૂર તે. તાર૦ ૪૯
(૧૩) શ્રી સીમંધર જિનની પત્રરૂપે વિનંતિ.
.: ઢાલ-પહેલી : | (સુમતિનાથ ગુણશું મિલીજી–એ રશી.) સ્વસ્તિ શ્રી પુખલવઈજી, વિજયે વિજય કરંત, પ્રગટ પુરી પુંડરિગિણુજી, જિહા વિચરે ભગવંત; - સભાગી જિનવર સાંભળજે સંદેશ, હું તો લેખ લખું લવલેશ, મુજ તુજ આધાર જિનેશ, સાહિબજી સાંભળો મુજ સંદેશ. ૧ સીમંધર જિન રાજીયાજી, વિહરમાન ચરણન; ભરત ભૂમિથી વિનવિયેજી, ભવિક લોક ભગવાન. સે૨ અત્ર કુશળ કલ્યાણ છે), તુમ પ્રસાદે જિનરાજ, પણ જે તુજ વિજેગડે છે, તે પીડે મુજ આજ. સો૦ ૩ તું જગજીવન જાણીયેજી, સો ભા ગી શિ ર દા ૨; ' તું વૈરાગી વાલહેજ, મુજ ચિત્ત ચારણહાર. સે૪
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ
તું ત્રિભુવન ભૂષણ ભલજી, ભંજે ભવ ભય ભીડ; તુજ વિણ કુણ આગળ કહું, મુજ મન કેરી પીડ. સ. ૫ તમ ગુણ કેડીગમે ઘણાજી, જેમ જેમ સમરું મન્ડિ; તિમતિમ વિરહાનલ જલેજી, જયું વૃત સિંચ્યો વન્ડિ. ૦ ૬ વિરહ વ્યથા વ્યાકુળપણેજી, જીવ પડે જ જાળ; અતિ ચિંતા અરતિ કરી છે, દિવસ ગમાયા આળ. સ. ૭ ધન્ય વેળા ધન્ય તે ઘડીજી, જિહા દેખું તુમ મુખનૂર; દુ:ખ દેહગ દરે કરૂંછ, પ્રહ ઉગ મ તે સૂર. ૭ ૮ વિરહ તાપ ઉપશામવાળ, અમૃત સમ અણમોલ; વલ્લુભ! વળતે કાગળેજ, લ ખ જે ટાઢે બે લ. સ. ૯
: દુહા : તમ ગુણ ગણ ગંગાજલે, ઝીલે મુજ મન હંસ; પણ તુજ વિરહ પીડીયો, જિમ મઘુસૂદન કંસ. ૧ ગુણ ફીટી અંગાર હુએ, હિયડું ડક્કે તેણ; અવગુણ નીર ન સંભરે, એ લા વી જે જેણે ૨ સંદેશે સજન તણે, જીવે માસ છ માસ; દૂર દેશાંતર વાસી યા, સંદેશે સુખ વાસ ૩
: ઢાલ-બીજી : (સુણ જિનવર શત્રુંજય ધણી–એ દેશી ) ધન્ય તે દિન જિન! જાણુંરેજી, જિહા ,મશું સંજોગ; સંપજશે ભાગી યાજી, ટળશે વેર વિજેગ.
કરો જિન! સેવક જન સંભાળ; તુમ હૈ દીન દયાળ, કરો. તુમ વિણ કવણ કૃપાળ. કરે૧
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવન સગ્રહ.
રિપં
અણદીઠે આજે ઘણેજી, દીઠે નયણુ ઠરંત; મુજ મન કેરી પ્રીતડીજી, તું જાણે જયવંત. કરે૨ તિણ કારણ જિન! દીજીયેજી, નિજ દરીસણ એકત, તુમ વિણ મુજ મન ટળવળેજી, નયણાં નર ભરત. કરો. ૩ નયણે તુજ દરસણ રૂચેજી, શ્રવણે વયણ સુહાય; મન ભીલવાને ટળવળેજી, કીજે કેડી ઉપાય. કર૦ ૪ જિમ મન પસરે માહરૂજી, તિમ જે કર પરંત; તો હું હરખી દૂરથીજી, તુમ ચરણે વિલગંત. કરે૫ પુણ્યવંત તે પંખી યા છે, પગ પગ જેહ પખંત, ફરી ફરી દેતા પ્રદક્ષિણાજી, પૂરે મન ની ખંત. કરો૦ ૬ તુજ દરસણુ વિણ જીવવું છે, તે જીવન મરણ સમાન; અહવા મરણ થકી ઘણું, જાણું અધિક સુજાણ કરો. ૭ પૂ પ્રણમ્ય સંથુજી, તું ગાયે ગુણવંત જેણે તું નયણે નિરખીયજી, તસ જીવિત ફલવંત. કરો૮ તે દિન કહી આવશે જી, મુજ મન ઠારણહાર; તુજ મુખ ચંદ નિહાળતાંજી, સફળ કરીશ અવતાર. કરો૯
: દુહા : અંતરીયા બહુ ડુંગરે, તહ રૂકખેહિં ઘણેહિં; તે સજન કિમ વિસરે, જે અષ્ણલા ગુણહિ. પ્રીતિ ભલી પંખેરૂઆ, ઉડી જેહ મિલંત, માણસ પરવશ બાપડા, દૂર રહ્યા ઝૂરત. દીઠા મીઠા તિહાં લગે, હરિ હર અવર અનેક; જિહાં લગે તુમ ગુણ નવિ સુયા, હીયડેધરીયવિવેક.
૨
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ અગ્ ટ
: ઢાલ-ત્રીજી :
( સહજ સવેગી સુંદર આતમાજી—એ દેશી, ) જિનજી સુણજો હો મુજ મન વાતડીજી, રાતડી રાતાં જાય. દિવસ ગમીજે હૈ। પ્રભુજી ઝુરતાંજી, તુમ વિરહા ન ખમાય.જિ૦૧ પૂવ વિદેહે હા ધન્ય જે જનાજી, નિતુ સેવે તુમ પાય; અમ પુન: સ્વામી હા જંતુ વિછેહડાજી, તે અમ પાપ પસાય.જિ૦૨ પરભવ પરિગલ પાતિક જે કર્યાંજી, તે પ્રગટ્યાં સવિ આજ; જેણે તુમ હું પામું નહિ, તુમશું છે મુજ કાજ. તુમ હૈા ગરીબ નિવાજ જિ૦૩ પ્રવચન વચન વિરાધન મેં કર્યુ જી, ન ધરી સદ્ગુરૂ શિખ; કે મેં રમતાં ઋષિ, સંતાપીયાજી, કે ભાંજી ઋષિ ભિખ.જિન્જ ચારિત્ર લેઇ હૈ। વેષ વિરાધીયા, કે મેં છાંડી કે મેં ખાળક માયથી વિદેાહીયાંજી, કેમે ફાડી કે મેં વનમે ધ્રુવ ધરમે દીયાજી, કે મેં ગાલ્યા ગાભ; કે મે કુડાં કામણુ કેળવ્યાંજી, જિણે ત્રટત્રટ તુટે આલ.જિ કે મે' ગ્રુહિરા કહસાસાવીયાજી, ફાડી સરેાવર પાળ; અભણ ખાળક સ્રી ગેાવધ કીયાજી, પાડ્યાં માછાં મેં જાળ.જિ૭ અણુપ૨ પ૨ પ૨ પાતક જે કર્યાં છ, તસ ફળ પામ્યા આજ; જેણે તુમ હમથી દૂર દેશાંતરેજી, થઇ વસ્યા જિનરાજ૪િ૦૮ વચન સુધારસ સીંચી ઠારીયેજી, વિરહ દાવાનળ દાહ; અબ થેં હમકુ દરીસણુ દીજીયેજી, હમ તુમ દરીસણ ચાહજિ
"
૨૦૦
ક્રિò; લી.જિપ
-: દુહા :
મનહ મનારથ જે કરે, તે પૂરણ અસમર્થ; સ્વર્ગે સુરક્રમ માંજરી, ત્યાંઢિ પસાર થ '
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે-પ્રકીર્ણ સ્તવને પ્રહ. ફિટ હિયડા ! કુટે નહિ, હજી નહિ તુજ લાજ. જીવે જીવન વિહોહો, જીવ્યાનું કુણુ કાજ? માણસથી માછાં ભલાં, સાચા નેહ સુજાણ;
યે જળથી હેચ જુજુઓ, ત્યું તે છડે પ્રાણું. ૩ સહસ વહે સંદેશડે, લેખ લહે લખ મૂલ . , અંગે અંગ મેલાવડ, સુરતરૂ ફુલ અમૂલ. ૪ ': ઢાલ -ચોથી :
" * (સુત સિદ્ધાર્થ ભૂપને રે–એ દેશી) અમૃત સમરે અમર ક્યું રે, જિમ રતિ સમરે કામ; માધવ મન જિમ રાધિકા રે, જિમ લખમણ શ્રીરામ રે, જિનગુણ સાંભરે, સીમંધર જિનરાય રે સુગુણ ન વિસરે. ૧ સામજ સમરે સલૂકી રે, સા રંગી સા રે ગ; તારાપતિ જિમ તારિકા રે, જિમ મૃગ રાગ તરંગ રે. જિ. ૨ જિમ ગંગા ગંગાધરે રે, વિધિ સાવિત્રી રે સંગ; જિમ ગંગાજલ હંસલે રે, ઈસર ગેરી સુરંગ રે. જિ. ૩ પૃથ્વી પાણી પ્રીતડી રે, જિમ ચંદન ને નાગ; જિમ રજનીકર રોહિણી રે, જિમદિન દિનકર રાગ રે. જિ. ૪ જિમ મધુકર મન માલતી રે, જિમ મારા મન મેહ જિમ કેકિલ કુલ કામિની રે, સરસ રસાલ સનેહ રે. જિ. ૫ વિરહી સમરે વાલહા રે, શીલવંતી નિજ કંથ; ફાગણ વાય વિગેઈયાં રે, જિમ વનરાજી વસંત રે. જિ. ૬ જિમ યદુપતિ રામતી રે, જિમ ગૌતમ શ્રી વીર; નલ દમયંતી નેહલે છે, સાસેસાસ " શરીર છે. જિ. ૭.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬ શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનોદ કાવ્ય સદી તિમ મુજ મન તુજ મેં રસે રે, પ્રીતમ પ્રેમ પ્રમાણ સ્વામી નામ તુમારડું રે, અનિશ સમરીયે ઝાણુરે. જિ. ૮ એહવી મુજ ભેલા તણું રે, ભક્તિ ભલેરીરે ભાવ; કરૂણાવંત કૃપા કરી રે, મુજ મન મંદિર આવશે. જિ. ૯ આવે અતિ ઉતાવળા રે, આતમનારે આધાર; કરશું ભકિત ભલેરડી રે, લેશું ભવજલ પાર રે. જિ. ૧૦ સેવક મત વિસારજો રે, સ્વામી સુખ દાતાર, સેવક સેવા મન ધરી રે, કરજે સેવક સાર રે. જિ૦૧૧
: દુહા : મેર મેહ રવિ કમલ જિમ, ચંદ્ર ચકોર હસંત; તિમ દરેથી અમ મનહ, તુમ સમરણ વિકસંત. ૧ અણ સંભાર્યા સાંભરે, સમય સમય સો વાર, તે સજ્જન કિમ વિસરે, બહુ ગુણમણિ ભંડાર. ૨ બમણી ત્રિગણું ગુણી, સહસ ગુણીએ પ્રીત; તુમ સાથે ત્રિભુવન ધણી, રાખું રૂડી રીત. ૩ આંખ તળે આણું નહિ, અવર અનેરા દેવ; સાહિબ જબ મેં મેં સુણે, તેહિ દેવાધિદેવ. ભૂતલે ભલા ભરડા, જે જાણી જે જાણું તે સઘલાએ તુમ પછી, સીમંધર જગભાણ.
: ઢાલ-પાંચમી : ' (જિહાં લગે આતમ દ્રવ્યનું—એ દેશી). નિ:સનેહી તુમહી ભયે, ન્યાયી નાથ નિરી નેહ કરી કુણ નિરવહ જાવજીવ નિશહિ. નિ. ૧
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીજો-પ્રકાણુ સ્તવન
સાજન ભાજન ભાજને, યુગતિ પ્રીત જગાય; નેહ કરતાં સાહિલેા, પણ નિરવાહી ન થાય. નિર્ જગમાં વીરલા જાણીયે, સયણુ અખંડ સનેહ; સંપત્તિ આદિ સારીખા, છાંડી ન દીયે છેતુ. નિ॰ ૩ તુમ માટે હું નાનડા, યું દિલમે મત આણુ; સૂરજ ૫ જ પ્રીતડી, ઉત્તમને અહિંનાણુ. નિ ૪ વડ તરૂર છાયા કરે, રાય રક સમાન; તિમ તુમ હમ ઉપર ધરા, પરિગલ પ્રેમ સમાન. જ્યું વાધે હુમ વાન. નિપ
૧૩
: દુહા : નિ:સનેહી સુખીયા રહે, વેલુ કણ યું હોય; સસનેહા તિલ પીલીયે, દહીં મથે સખ કાય. નેહ ન કીજે જિહાં લગી,ર્તિહા જીવને સુખ હાય; ને વિરહ જખ ઉપજે, તબ દુખ સાલે સેાય. નિરગુણ નેહ ન કીજીયે, કીજૈ સદ્ગુણસ’ગ; સીમંધર જિન સારીખા, રાખુ અધિકા રંગ. : ઢાલ-છઠ્ઠી : ( મેરે સાહિબ તુમહી હૈ। એ દેશી. ) સીમધર જિન વિનતિ, અવધારા મારી; કિંકર કરજોડી કરૂં, હું સેવા તારી. સી અમ મન પ્રેમ અખંડ એ, તુમ શુ' જિનરાજ; અવર ભલેરા નિજ ઘરે, નહિ કાંઈ કાજ. સી૦ ૨ મેરૂ મહીધર મૂળથી, ક ંપે કાઇ કાળે; અખર ગ્રહ ગણુ પૂરીયા,પૈસે પાયાલે. સી ૩
--
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૬૪ શ્રી જિનેન સ્તવમાદિ કાવ્ય સંત
સકલ કુલાચલ-હેળહળે, મહી મંડલ ડોલે; * શ્રી હરિશ્ચંદ્ર નરિંદ્ર ન્યું, જગે જુઠું છે. સી. ૪
અમૃત વિષ ધારા વમે, સાગર ભૂ રેલે; : સૂરજ પશ્ચિમ ઉગમે, ગંગા હર મેલે. સી. ૫
તોહે હું છાડું નહિ, તુમશું ઘણ નેહ મુજ મન એક તુમહી હજું, ગિરૂઆ ગુણગેહ. સી. ૬ અમ સરીખા સેવક ઘણું, તાહરે ભગવંત પણ અમ સાહિબ એક તું, તુંહીજ અરિહંત. સી. ૭
: દુહા : કિ બહ કાગલ મેં લિખું, લખ લાલચ બહુ લોભ મિલ્યા પછી માલુમ હશે, ચિર થાપણ થિર થોભ. ૧ કિ બહુ મીઠે બેલડે, જે મન નહિ સનેહ; જે મન નેહ અછે તે, એક જીવ દો દેહ. ૨ કિ બહુ કાગલ મેં લિખું, ઘણું ઘણે ગુજ્જ; સેવા નિજ પદ કમલની, દેજે સાહિબ મુક્ઝ. ૩
: ઢાલ–સાતમી ; (આલે આલે ત્રિશલાને કુંવર–એ રશી ) જગજીવન જિનરાજીયા એ, સીમંધર સુખકંદ, હરખે હિયડું ઉલસે એક દીઠે દીઠે તુમ મુખ ચંદ. સીમંધર સાહિબ સમરીએ એ, સમય સમય સે વાર. સી. ૧ કરશું કેડી વધામણું એ, જપશું જય જય કાર; “ મંગલતૂર વજાવશું એ, સફલ કરૂં અવતાર. સી. ૨
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો–પ્રકીણ સ્તવને સમહેઈ
લાખેણાં કરૂં લુંછાં એ, ભરી. મુગતાલ થાળ; જમ સે નયણે નિરખશું એ, સાહેબ દેવ યાલ. સી૦ ૩ એહ જો મુજ મન ચિતવ્યું એ, સફળ હાથે જિણીવાર;
તવ હું જાણીશ મુજ સારીખાએ, કોઇ ન ણે સંસાર. સી॰ ૪ અમ પ્રણામ અવધારજો એ, કેવલ કમલા કે ત; સંઘ સકલની વંદના એ, જિહાં વિચરે તું જયવંત. સી૦ ૫ ઇમ જિનવર ગુણુ ગાવતાં એ, જીવા પાવન કીધ; મનહ મનારથ સિવ ફળ્યા એ, નરભવ લાહેા લીધ. સી ૬ શિરનામેજિનવર તળે એ, સાતે સુખ શ્રીકાર; ઇમ સીમંધર સમરણે એ, ઘર ઘર જય જય કાર.સી ૭ સંવત સાળસે. બ્યાસીએ એ, સુરગુરૂ વાર પ્રસગ; દીવાળી દિવસે લખ્યા એ, કાગળ મનને રંગ. સી ૮ तवगच्छ गयणगणदिण-यर सिरिविजय सेणमूरिणं ॥ सीसेणं संधुणीओ, सहरिसं कविक मल विजयेण ॥ १ ॥ चउती साइसय निहि, अट्टमहापाडिहेरपड पुन्नो || सुररइ असमवसरणो, तिहुअण जगलोयणानंदी ॥ २ ॥ पुक्खलवइविजये सामी, पुंडरिगिणीए नयरीए ॥ सीमंधर जिणचंदो, विहरंतो देहि मे भदं ॥ ३ ॥ ( ૧૪ )
શ્રી યુગમધર જિન સ્તવન,
(રાગ–કાલિંગડા. મત જા રે પિયા તુજ વારુંગી—એ દેશી ) કયા જાનું કછુ કીના ૨ે યુગંધર. કયા॰ વિધિ ઉદ્યમ સૂત્રાદિક પ્રવચન, યાદ ન મેં કહ્યુ કીનેરે. ચુકયા॰૧
૨૬૫
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ
ષ સ હ.
તુંહી જગતગતિ સ્થિતિમેં તેરે, ધ્યાન અમૃત રસ પીને. યુ૨ પરમપુરૂષ તે અલખ નિરંજન, ચિદાનંદ મેં ચીને રે. યુ૦૩ તુંહીજ બ્રહ્મા બ્રહ્મ સ્વરૂપી, તે ઉપશમ રસ લીને રે. યુ-૪ જગ વ્યાપી તું વિષ્ણુ મહેશ્વર, ઈશ્વર તીન જગતને રે. યુપ સબ દેવનકે દેવ તું પ્યારો, હીજ યેગી નગીને રે. યુ૬ ન્યાયસાગર પ્રભુ વાંછિત દાતા, તુંહીજ સર્વ સુધીને ૨.યુ. (૧
શ્રી દેવયશા જિન સ્તવન.
(અજિત જિણું શું પ્રીતડી—એ દેશી ) દેવયશાશું રાચી, માનસ સર હો જિમ બાળ મરાલકે મધુકરમણ નવ કેતકી, કદલીવન હે મદઝર સુંઢાલ કે. દે. ૧ જીવજીવન પતિ શું સતી, ઇંદ્રાણી છે જેમ ચાહે સુરીદ કે; ગ્રહપતિશું જેમ કમલિની, જલધરશું છે જિમ ચાતક વંદકે. દે૨ ચંદ ચાહે નિતુ રહિણી, રાધા મન હો અહનિશ ગેવિંદ કે; સીતા નરપતિ રામશું, જગતજન નયવાદી નરિંદ કે દેવ ૩ ગિરિતનયાશું પશુપતિ, કોકિલકુલ હો સરસાં સહકાર કે; ગૌતમ ત્રિશલાનંદશું, રાજુલ જિમ હે શ્રી નેમકુમાર કે. દે૪ પ્રેમ થકી સસ નામશું, ગંગાજલ હે હું નાહ્યો આજ કે, કાંતિાવજય પ્રભુ ગુણનિલે તેં સાયી સઘલાં મુજ કાજ કે દે૫
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો–પ્રકાણું સ્તવન સંગ્રહ.
શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થં સ્તવના.
(૧)
(અનુમતિ દીધી રે માયે રાવતાં—એ દેશી )
૨૬૭
વિ આવેાજી શેત્રુંજો ભેટીએ, શ્રી આદીશ્વર જિનરાય; ધન્ય એ ગિરિ નયણે નિરખતાં, સવિ પાતક દૂર પલાય. ભવિ૰ ૧ ગિરિ ઉપર આદિ જિષ્ણુ ની, સાહે મૂરતિ મેાહનવેલ; પ્રશ્ન ઉઠી ભાવે 'પૂજતાં, નિત્ય વાધે ઘરે રોંગરેલ. ભવિ૦ ૨ મારૂં મન મોહ્યું ઇણુ ગિરિવરે, જાણું નિત નિત કીજે જાત્ર; વર સૂરજકુંડમાં નાહીને, નિજ નિરમલ કીજે ગાત્ર. ભવિ૦ ૩ ભલે ભાવે આફ્રિજિન પૂછયા, મુજ લીયા મનાથ આજ; મુજ ભવાભવ એ ગિરિવર તણું, દરીસણુ હાજો મહારાજ. વિ૦ ૪ મહા મહિમવત મનહર, રૂડા શત્રુંજય ગિરિરાય; જે ભેટે તે શિવસુખ લહે, ઇમ કેસરવિમલ ગુણુ ગાય. વિ૦ ૫
( ૨ ) ( મનના નેચ સિવ ફયા એ—એ દેશી )
પ્યારી તેપિયુને વિનવે હૈા રાજ, આપણુ જઇએ શેત્રુ જ ગિયિાત્ર; વારિ મારા સાહિબા, ઉઠાને અતિહિ ઉતાવળા હા રાજ, ભેટી નિર્મલ કીજે ગાત્ર; વા ઘણું શુ' કહીયે તુમને હા રાજ, ચાંદ ખમૈયા શું આજ. વા ૧ તીરથયાત્રા કીજીયે હા રાજ, ઉડા ઉઠાજી મહારાજ, વા ઉઠી ઉઠી ગરીનિવાજ; વાં॰ ઊઁચ હાથી સિવ સજ્જ કરા હેા રાજ, ઘણું ધ નિશાણું ચાલ, થાર્
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૮ શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. ભરત તણી પરે ભેટીયે હો રાજ, પ્રભુ અષભ જિમુંદરા પાવ; વા. ડેરા ને તંબુ સજૂ કરી હો રાજ, પિઉ સેજવાલા જોડાવ; વા૦૩ સંઘ સકલ ભૂલ કરી હો રાજ, પ્રભુ ભેટીજે ભલે ભાવ; જનમ સફલ ત્યારે હોશે હો રાજ, જ્યારે ભેટીજે ગિરિરાજ. વા૦૪ સોના રૂપાનાં ફૂલશું હો રાજ, ઘણું વધાવી ગિરિરાજ; વાર કેસર ચંદન ઘસી કરી હો રાજ, જબ પૂજશું જિનરાજ. વા૦૫ ત્રણ પ્રદક્ષિણા દેઈ કરી હો રાજ, ભલે ભેટી રાયણ તેલે પાવ, વાર પંડરીક ગણધરને નમી હો રાજ, ભવ તરણ તારણરી નાવ. વાડ૬ ચામુખ જેમલજી તણ હો રાજ, વલી અદબદજીને જુહાર; વા પાંડવ પાંચે ભેટીને હો રાજ, છઠ્ઠી પાંડવ કેરી નાર. વા૭ ચામુખ નમી ચાખે ચિત્ત હો રાજ, આગળ મરૂદેવીરે ટુંક; વાટ તીરથ ભેટ્યાથી નવિ હુએ હી રાજ, હેરા બેબડા ને વલી મૂક વા૦૮ સૂરજ કુંડે નાહીને હો રાજ વલી પ્રણમીયે ઉલખાઝોલ વા. ચઢી જઈએ ચલણ તલાવડી હો રાજ, સિદ્ધવડ દેખી રંગરોળ. વા૦૯ ભેટી સિદ્ધાચલ ભલે હો રાજ, નદી શેત્રુંજી માંહી નાહિ; વાવ લલિતાસર ડેરા કરી હો રાજ, શેત્રુંજગિરિ અવગાહ. વા૦૧૦ ઈણ વિધ શેજગિરિતણી હો રાજ, કરી યાત્રા ભાવવિશેષ; વાટ ઉદયવિજય સેવક ભણે હો રાજ, જેણે રાખી જગ રંગ રેખ. વા૦૧૧
(૩) | (વીર કને જઈ વસીએ ચાલોને સખી–એ દેશી.) વિમલાચલ જઈ વસીયે, ચાલોને સખિ વિ આદિ અનાદિ નિગોદમાં વસીયે, પુન્ય ઉદયે નીસીયે, ચાર ગતિમાં ભ્રમણ કરીને, લાખ ચોરાશી કુરશીયે. ચા. વિ.૧
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીજો પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
દેવ નારકી તિય 'ચ માંહી વળી, દુ:ખ સહ્યાં અનિશિયે; પુન્ય પ્રભાવે મનુષ્ય ભવ પામી, દેશ આરજમાં વસીયે. ચા૦ વિ૦૨ દેવ ગુરૂ ને જૈન ધર્મ પામી, આતમ ઋદ્ધિ ઉલ્લુસીયે; શ્રી સિદ્ધાચલ નયણે નિહાલી, પાપ તિમિરથી ખસીયે. ચા॰ વિ૩ કાલ અનાહિંના મેહ રાયનાં, મસી લઇને મુખ ઘસીયે; શ્રી આદીશ્વર ચરણ પસાયે, ક્ષમા ખડગ લઇ ધસીયે. ચા॰ વિ૦૪ મેહને મારી આતમ તારી, શિવપુરમાં જઇ વસીયે; જિન ઉત્તમ પદ રૂપ નિહાલી, કેવલ લક્ષ્મી ફરસીયે, ચા વિ૦૫ (૪)
૨૯
(લાવેા લાવાને રાજ મોંધા મૂલાં મેતી—એ દેશી ) વિ તુમે વારે, સિદ્ધાચલ સુખકારી, પાપ નિક ૨, ગિરિ ગુણ મનમાં ધારી; નાભિનંદન પૂરવ નવાણું, શ્રી આદીશ્વર આવ્યા; અજિત શાંતિ ચામાસું રહીયા, સુરનરપતિ મન ભાવ્યા. ભ ચૈત્ર સુદી પુનમને દિવસે, ગુણુ રયણાયર ભરીયા; પાંચ ક્રોડશુ પુંડરીક ગણુધર, ભવ સાયરને તરીયા. ભ પાતરા પ્રથમ પ્રભુજી કેરા, દ્રાવિડ વારિખિલ્ર જાણે!; કાર્તિક સુદી પુનમને દિવસે, દશ કાડી ગુણુખાણેા. ભ॰ 3.. કુંતા માતા સતી શિરોમણિ, યદુવંશી સુખકારી; પાંડવ વીશ કેાડશું સિદ્ધા, અશરીરી અાહારી. ભ॰ ફાગણ સુદી દશમી દિન સેવા, નમિ વિનમિ એ કાડી; આતમ ગુણ નિરમલ નિપજાવ્યા, નાવે એહુની જોડી. ભ ચૈત્ર વદી ચૌદશ શિવ પામી, નમિ પુત્રી ચાસÊ; રત્નત્રયી સંપૂરણ સાખી, પામી એ ૫૨મ ભ ૬
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૭.
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના કાબ છે.
ફાગણ સુદ તેરશ શિવ પામ્યા, શાંબ પ્રદ્યુમ્ન ગુણખાણ; સાડી આઠ કેડી મુનિવરશું, પરણ્યા શિવ પટ્ટરાણી. ભ૦ ૭ રામ ભરત ત્રણ કેડી મુનિશું, અચલ થયા અરિહંત; છેલ્લા નારદ લાખ એકાણું, સમરે મન ધરી ખંત. ભ૦ ૮ એક સહસશું થાવા સુત, પંચ સયા સેલગજી; એક હજારશુ શુક પરિવ્રાજક, પામ્યા. પદ અવિચલજી. ભ૦ ૯ અતીત ચોવીશીના બીજા પ્રભુ, તેહના ગણધર વંદે કદંબ નામે એક કોડશું, સિદ્ધ થયા સુખક. ભ૦ ૧૦ એક હજાર ને આઠ સંઘાત, બાહુબલી મુનિ મોટા, ત્રણ કેડી જયરાજ મુનીસર, સિદ્ધ થયા નહિ ખોટા. ભ. ૧૧ અંધકવિનુ પિતા ધારણી, તેહ તણું દશ પુત્ર; ગૌતમ સમુદ્ર પ્રમુખ શિવ પામ્યા, રાખું ઘરનું સૂત્ર,ભગ ૧૨ વલી તેહના આઠ પુત્ર વખાણે, અક્ષેશ આદિ કુમાર; સેળ વરસ સંયમ આરાધી, પામ્યા ભવને પાર. ભ૦ ૧૩ અનાદષ્ટિ ને દારૂક મુનિ દેય, આતમ શક્તિ સમારી; શષભસેનાદિક તીર્થકર પણ, ઈડાં વરીયા શિવનારી. ભ૦ ૧૪ ભરતવંશી રાજાદિ ઘણેરા, અંતિમ ધરમને સાથે શુક રાજા ષટ માસી ધ્યાને, મુગતિનિલય ગુણ વાળે. ભ૦ ૧૫ જાલી મયાલી ને ઉવયાલી, દેવકી ખટ સુત વારૂ સિદ્ધ થયા મંડુક મુનિ વળી, નમતાં મન હોય ચારૂ, ભ૦ ૧૬ અતીત કાળે સિદ્ધા અનંતા, વળીય સિદ્ધશે અનંતા; સંપ્રતિકાળે મેટું તીરથ, ઈમ ભાખે ભગવંતા. ભ૦ ૧૭ ધન્ય એ તીરથ મેટે મહિમા, પાપી પાતિક જાયે, ખિમાવિજય જસ તીરથ ધ્યાને, શુભ મને સિદ્ધ થાય. ભ૦ ૧૮
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો-પ્રકણ સસ્તવન પ્ર.
૨૧
(૫) (રાગ -કાફી હેરી. મંગલ જિનનામે આનંદ ભવિમું ઘનેર–એ દેશી.) મન મેહન સાથે, મેળ મ મન રંગે, . મન તનને મેળે કરી લીજે, મિત્રાનંદિત પૂરે, કુણ જાણે કાલે એણી વેળા, મેળા હશે કેણું કરે. મ. ૧ આ સંસારે બહુલા મેળા, મલીયા ઠેર કરે, માત પિતા સુત અર્થ વિલુદ્ધા, કામિનીઓ કરે. મ૦ ૨ મેળા ખેલા નાટક શાળા, ગીત વિનેદ સમૂરે બલીયા પણ કલીયા તે મને રથ, ચલીયા છાડ અધૂરે. મ૩ . છેલ છબીલા મોહે છલીયા, ગળીયા જેમ ધતૂરે, પૂર્ણાનંદી કબહુ ન મળીયા, ટળીયા દર્શને ફરે. મ૦ ૪ નયન છતે પણ નહિ અટકલીયા, તિમું કોશિક ઝૂરે; સદ્ગુરૂ આંજત નેત્ર વિમલતા, પૂર્ણાનંદ હરે. મ૦ ૫ જાણ્યા જગદીશ્વર જિનરાયા, સિદ્ધાચળ દરબારે મોક્ષ મહેલ ચડવા નિસરણું, સંકટ કષ્ટ નિવારે મ ૬ આદીશ્વર અલબેલે સાહિબ, સાસગિરિ શણગારે, નારક ચારક વારક તારક, પારગ પાર ઉતારે. મ૦ ૭ મેટાણું મન મેળ મેળવતાં, ચિંતા જાળ પ્રજાળે; અઠ્ઠાણુ સુત જેમ સુખ પામ્યા, મોટા માન વધારે. મ૦ ૮ મન તન મેલી ખેલત હોરી, બાજત મંગલ સૂરે, શ્રી શુભવીર સદા સુખલીલા, જ્ઞાનદશા ભરપૂર. મ. ૯
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ ણ્ સાહ
(૬) શ્રી સિદ્ધાચલજીનું પ્રભાતીયું. ( પાસ સખેસરા સાર કર સેવકાએ દેશી. ) જાગ તું જાગ તેં આતમા માહરા, ભગવત ભેટીએ સુખકારી; શેત્રુંજા મ’ડન મરૂદેવા નંદન, આફ્રિજિન વંયિ ચિત્ત ધારી.જાગ૦૧ પાંચસે' ધનુષ્યની રત્નમય જાણીયે, ભરત રાયે પ્રતિમા ભરાવી; દુ:ષમાકાળ વિચારી પશ્ચિમ દિશિ, મહાગિરિ ક ંદરામાં વસાવી જાગર પાંચસે ધનુષ્યની શાભના મૂરતિ, જે ભવિ પુણ્યથી દશ પાવે; અહુ ભવસંચિત પાપના આધને, ટાળી ત્રીજે ભવે સિદ્ધિ જાવે. જા૦ ૩ ઇન્દ્રિય વશ કરીનિ લ મન ધરી,વિધિ સહિત નાભિનંદન પૂજે; ભાવના ભાવીયે ચિત્તમાં લાવીયે, દુઘ્ધહેા મનુજભવ સફલ કીજે. જા૦ ૪ પ્રદક્ષિણા દેઈ પાગે ચઢી વંદીએ, ચૈત્ય ગિરિરાજ શેત્રુંજ કેરા; વિજયજિને દ્રસૂરિ પયકમલ સેવતાં, અમર કહે ભાંગીયે ભવનાફેરા.૫
૭૩
( ૭ )
શ્રી શત્રુંજય મ`ડન શ્રી ઋષભદેવ જિન સ્તને. (જગપતિ નાયક નેમિ જિષ્ણુ દ—એ દેશી )
,,
સુખકર સકલ મંગલ સુખસિંધુ, જગજીવન જિત તું જા; સિદ્ધાચલ શણગાર, દરસને મુજ મન અલજ્યેા. ૧ હૈડામાં ઘણી હાંશ, જન્મ જરા સ્મૃતિ રાગ, હૃદયમાંહિ દિન રાત, ચાહું ચરણની ચાકરી; લગની લગી તુજ નામ, મુજ મનમાં અતિ આકરી. ૩
99
,,
""
.
ભગવત ભાવે ભેટવા; માહુ મહા દુ:ખ મેટવા. ૨
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે–પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ
૨૭૩
સુખકર જે આવું એક વાર, સાહિબ આપ હજૂરમાં;
તે ન રહું નિરધાર, ભવજલધિ દુઃખ પૂરમાં. ૪ , એકતાને એકવાર, જબ તુમ દરશન દેખશું; , માનવ ભવ અવતાર, તો મુજ લેખે લેખશું. ૫ ,, શું કરું સુખ સંસાર, મુગતિ રમા મન મહી; , તુજ પદપંકજ માંહ, મુજ મનમધુપ આરહયો. ૬ , નવિ ગમે બીજું નામ, કષભ જિણુંદ હદય વસ્ય; છે ન લહું અવર કેઈ નાથ, જિનવર જગમાં તુજ જિયે. ૭ , દીઠે નહિ મેં દેદાર, ત્રિભુવન નાયક તાહરે; , અફળ થયે અવતાર, ભવભવ તેહથી માહ. ૮ , દરીસણ દેજે દયાળ, તારક દેવ છે દેવના;
છાંડી સંસાર જંજાળ, માગું ભવભવ સેવના. ૯ , વાચક - ઉદયની વાત, કાંઈક ચિત્ત અવધાર; ,, દૂર કરી ભવભીતિ, મુજ કારજ સવિ સાર.૧૦
(નાં પ્રભુ ! નહિ માનું—એ દેશી.) શેત્રુ જા ગિરિના સોયડા રે, દેઉં વધાઈ તેય રે, શેત્રુંજા રાજ દિખાવવા, તું તો બાંધવ આગલ હોય; હિયે મારે હેજે હસે, જિનજી મિલનો ચાહ. હિ૦ ૧ પાયે બંધાવું ઘૂઘરા રે, કંઠ મતનકી માલ રે, ચાંચ ભરું દાડિમ કલિ રે, દ્વાખ બદામ રસાલ. હિ૦ ૨ ભરતક્ષેત્ર મહીમંડને રે, વિમલ મહીધર નામ નાભિનરેસર કુલતિલે રે, એ તો રત્નત્રયીને ધામ. હિ૦ ૩
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ
નાણે જાણે વિશેષને રે, દંસણે સકળ સામાન્ય; ચરણે રમે નિજ રમ્પમાં છે, પ્રભુ અનુભવલીલ અમાન. હિ૦ ૪ ઘાતિકર્મના નાશથી રે, દેષ અઢાર વ્યતીત; ખિમાવિજય જિનરાજને રે, મહિમા વિશ્વવિદિત. હિ૦ ૫
- શ્રી શત્રુંજય મંડન આદિ જિન વિનતિ,
: ઢાલ-પહેલી :
(રાગ-કલ્યાણ) જય પઢમજિનેસર અતિ અલસર, આદિસર ત્રિભુવન ધણું, શેત્રુજે સુખકારણ સુણ ભવિ તારણ, વિનતડી સેવક તણી. ૧ આદીસર અરિહંત અવધારે, કૃપા કરી સેવકને તારે; તું ત્રિભુવનપતિ તાત અમારે, ભવસાગર બૂડતાને તા. ૨ હું ભમી ભવ કેડીકેડી, તાહરી ભક્તિ કરી મેં થોઠી; તત્ત્વતણું મેં વાત વખોડી, પાપ તણું મતિ દિલભર જેડી. ૩ રૂલીયે નિગદ અનંત કાળ, સૂમ બાદર એહીજ ઢાળ; તું પ્રભુ જીવદયા પ્રતિપાળ, કર કર સ્વામી સાર સંભાળ. ૪ પૃથ્વી પાણી તેઉ વાય, સાત સાત લાખ ભેદ કહાય; વણસઈ દસ લાખ પત્તેય, ચોદહ લાખ અનંત ગણાય. ૫ બિતિચઉરિદ્ધિ દે દે લાખ, તિરિપંચેંદ્રિ ચઉ લખ ભાખ; સુર નારક એ ચઉ ચ9 લાખ, ચોદલાખ મણુએ તે દાખ. ૬ જીવાયેનિ એ લાખ ચોરાશી, હે પ્રભુજી! તેં પ્રબળ પ્રકાશી; મેં જોયું મુજ મનમાં વિમાસી, તે મેં વાર અનંત અભ્યાસી. ૭ સ્વામી! ચૌદ રાજ મેં પૂરા, સૂક્ષ્મ બાદર પુદ્ગલ પૂરા; પ્રભુ મેં વાર અનંતી પૂર્યા, કેતાં કરમ કયાં ન અધૂરાં. ૮
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બો-પ્રકી
સ્તવન સંગ્રહ.
ર૭૫
ફોગટ મેં કીધા ભવ કેરા, ચરણ ન ભેટીયા જિનવર કેરા; દીઠા દેવ અનેક અનેરા, કાંઈ કાજ ન સિધ્યા મેરા. ૯
: ઢાલ–બીજી :
( રાગ-માલકોવ ) ઈમ ચિહું ગતિ રૂલીયે તું પ્રભુમિલી, સદ્ગુરૂ સાચા ભેદ કહ્યો; જિનશાસન જાણી હિયડે આણી, મુગતિતણે મેં માગ લહ્યો.૧-૧૦ દેશ અનારજ હું અવતરી, ચિહું ગતિમાંહે મહાદુઃખ ફરીયે; પાપે પિંડ એણે પેરે ભરીયે, ધર્મ તણે લવલેશ ન કરી.૨-૧૧ દુલ્લા આરજ દેશ દીવાજા, કુલ મોટા દુર્લભ દીવોજા; ઉત્તમ કુલ દુલ્લો જિનરાજા, દુર્લભ પાંચે ઇન્દ્રિય સાજા.૩-૧૨ દુહો દેડ લહું નીરોગ, દુલહો ચિરંજીવિત યોગ, દુલ્લડો સદ્દગુરૂ તણે સંયોગ, કુલ્લો ઘર લમી સંયોગ.૪-૧૩ દુલ્લડ સાચ ધરમનું સુણવું, દુલ્લહું પાપતણું પરિહરવું; દુલ્લહું ધરમતણું મન ધરવું, દુલૂહ ધર્મ શરીરે કરવું.૫-૧૪ સમકિત વિણ હું અતિ રડવડીયે, મૂઢપણે મિથ્યામતિ પડી; જિમ નટ કર મરકટ ચડીયે, કર્મ નટાવે ઈમ હું નટીયે.૬-૧૫ ધર્મ કરૂં ચિંતું મનમાંય, આળસ વેરી આડે થાય પાપ કરી શંકા નવિ થાય, રાત દિવસ એમ એળે જાય; ૭-૧૬ આરતિ ન ટલી એકે વાર, જન્મમરણ વિચ એક લગાર; ભવસાયર હું ભમીયા અપારે,તુમ વિણ સ્વામી કહે કુણ તારે. ૮-૧૭ ઘર ઘરણીને ભારે જુત્તો, આગે જનમ ઘણું વગુત્તો; મહીમાં મેહ નિદ્રામાંહી જુત્તો, પાપ પંક કલિ કાદવ ખુત્ત. ૮–૧૮ બાલપણે કિડા રસ માતે, યૌવન વય યુવતિ મુખ જેતે વૃદ્ધપણે વ્યાધિ ભગવતે, ધર્મ હીણ ભવ એમ નિગમતા.૧૦-૧૯
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સાહ.
: ઢાલ-ત્રીજી : ( રાગ–ભૈરવી. )
નવ નવ રસ રાતે મદભર માતા, કરતા ભક્ષ્ય અભક્ષ્ય ઘણાં; પાતક નવિ ટાળ્યાં અંગ વીટાળ્યાં, વચન ન પાળ્યાં સ્વામી તણાં.૧-૨૦ તૃષ્ણા તરૂણી નવ આલાય, લાભે લાભ ઘણેરી થાય; સત્ય વચન ન રહ્યું મનમાંય, ખિણુ ખિણુ કમ અધિક બંધાય.૨-૨૧ મહીયલ ડુંગર મેરૂ સમાન, તેહથી અધિક આરોગ્યાં ધાન; સયલ સલિલ અધિક જ્યું માન, મેં પીધાં માતાના થાન,૩-૨૨ મેં માનવભવ દેવપણામે, સુખ ભાગવીયાં જે મનમાને; રંગ રમાડચા છાને માને, તાહી પ્રાણી તૃપ્તિ ન પામે.૪-૨૩ જગ જીવડલા ક્રિમ સંતાપુ, એ કાયા કહેા કી પરે પાછું; જગપતિ નામ કિવારે ગા, તપ જપ ક્રિયા કિવારે સાખું.૫-૨૪
તવ ખેલે પ્રાણી મુજ પ્રાય, ભૂખ તરશ ભાવર્ડ ન ખમાય; ધરમ ભણી ધુર ચિત્ત ન જાય, પરવશ દુ:ખ ઘણાં સહેવાય.૬-૨૫ પરગટ પ્રેમદા પ્રેમ દેખાડે, મા પાસે મુજ પરેપ પાડે; કામ ક્રોધ મુજ ખિમાને ખડે, વિનય વિવેક વિચાર ન મડે.૭-૨૬ વિષયારસ વાદ્યો પરનારી, તિણુ કારણ મેં સતિ હારી; મેં જિન ! જીવદયા ન વિચારી, એમ હું ગયા ઘણા ભવહારી.૮-૨૭ દાતા ગુણ મુજ મુહ ન મડે, કૃપણપણું મુજ કેડ ન છડે; આઠે મદ મયગલ મુજ દડે, માયા સાપણુ ડસવા હીડે.૯-૨૮ નહિં આશંકા પરધન લેતાં, કપ લહું ધરમે ધન દેતાં; કીધાં કર્માં જિનેસર ! જેતાં, તે તું ત્રિભુવન જાણે તેતાં.૧૦-૨૯
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજે–પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ,
: ઢાલ-ચોથી :
(રાગ-ભીમપલાશ. ) શત્રુંજય ગિરનારે જાત્રા સારી, જીરાવલા જગનાથ તણી, નવિ કીધી અબુંદ અષ્ટાપદ, તીરથ અવર અનેક ગુણી.૧-૩૦ રાજ ઋદ્ધિ રામા રસ રાતો, ધન કંચન યૌવન મદમાતો ધનભણી અહનિશ ધરે ધાત, જગપતિ! કાળન જાણે જાતો.ર-૩૧ દેશ વિદેશ જઈ ધન લાવ્ય, મેટાં મંદિર હાટ કરાવ્યાં, ઘરઘરણીના ઘાટ ઘડાવ્યા, ધરમ સ્થાનકે ધન નવિ વાવ્યાં.૩-૩૨ વ્યાજ વટાંતર દેઢ સવાઈ, કરતાં કીધી કોડ કમાઈ; સાત વ્યસન પિષ્યાં દઢ થાઈ, ધરમ કાજ કીધું નવિ કાંઈ.૪-૩૩, સ્વામી સગાં સહોદર વંચી, અરથ અનેક એપેરે સંચી ભાવ સહિત પ્રભુ પાય ન અંચી, ધર્મ ન કીધે મેં રોમંચી.૫-૩૪ પરગટ સાત ક્ષેત્ર નવિ પિષ્યાં, સુકૃત તણું સ્થાનક સવિ સોચ્યાં, સદ્ગુરૂ વાણી નવિ સંતોષી, કહોને સ્વામિ! કિણી પરે હોશી ૬-૩૫ લોભ લગે પરધન મેં લીધાં, સંપત્તિ સાર તે દાન ન દીધાં; પાપ કામમેં ઝડપી લીધાં, સુકૃત અમૃત પરિઘલ નવિ પીધાં.૭–૩૬ પિસહ પચ્ચકખાણ અનુસરતાં, સામાયિક પડિક્રમણ કરતાં પૂજા ધ્યાન ધરમનું ધરતાં, ન રહે પ્રભુ નિશ્ચલ મન થિરતા.૮-૩૭ નાભિ નરેસર નંદન! કહીયે, માતા મારૂદેવા ઉર લહીયે, કર્યા કર્મ હવે કેને કહીયે, સ્વામિ ધ્યાન તમારે રહીયે.૯-૩૮
: ઢાલ-પાંચમી : (રાગ–પી. મેરે જિનંદકી ધૂપસે પૂજા–એ દેશી) જિમ જલહર મોરા ચંદ ચકર, દિનકર વં છે કમલવનમ;
ગીશ્વર ધ્યાને ઉત્તમ માને,તિમ તુમ દરિસણ આફ્રિજિર્ણ ૧-૩૯
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૮ શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય ' ' આજ ભયે માનવ ભવ મીઠે, શેત્રુજે આદિ જિનેસર દીઠે, આંગણ અમીય મહારસ વૂઠો, શેત્રુ જે આદિ જિનેસર તૂઠે.૨-૪૦ આજ માહરા પાતક ભૂરિ પૂજે, શેત્રુંજે આદિ જિનેસર પૂજે, આજ આંગણ સુરતરૂ ફલીયે, શેત્રુજે આદિ જિનેસર મલીયો ૩-૪૧ દુ:ખ દાળિ4 સવિ જાયે ભાગ્યા, જે આદીશ્વર ચરણે લાગ્યા; મુગતિ રમણ સુખ મહીયાં લાધું, જે આદીશ્વર શું મન બાંધ્યું ૪-૪૨ હું અપરાધી છું પ્રભુ ગાઢે, તેહી બેલ દીયે મુજ ટાઢે; છોરૂ હોય કછોરૂ કે, માય તાય સાંસે સવિ ઈ.પ-૪૩ કે નહિંમૂરખ પ્રભુ! મુજ સરખે,બાલ તણું કથની સુણી હરખો; બાલુડે જિમ બેલે વાણી, માય હાય મન અમીય સમાણી. ૬-૪૪ તે ઠાકોર તું માયને બાપ, જનમ જનમ મેં કીધાં પાપ; તેહ તણે ટાળે સંતાપ, જિમ કાયા અજુઆલું આપ.૭-૪પ રાજ ઋદ્ધિ નવિ મારું સ્વામિ, કહે લાવણ્યસમય શિરનામી; સેવક માંહિ સમહોતે સ્થાપિ, આદીસર! અવિચલ પદ આપે ૮-૪૬ પન્નર બાસઠું આદિ જિન તૂટે, વિનતડી ઊલટ ઘણે આસો માસ વદે દશમી દહાડે, મુનિ લાવણ્યસમય ભણે.૯-૪૭
અષ્ટકર્મ સ્તવન,
: દુહા : પ્રવર રૂપ પરમાત્મા, ચિદાનંદ ભગવાન; પ્રણમું પરમ પ્રદર્શો, જિમ હોય નિર્મળ જ્ઞાન. ૧ અશ્વસેન નૃપ કુ લતિ લે, વામા માત મલ્હાર; રાણી' પ્રભા વ તીવ બ્રહો, નીલવરણ તનુ સાર. ૨
જન્મ પુરી વણારસી, નવ કર ઉંચી કાય; ' ધ ને પાવતી, સેવે નિશદિન પાય. ૩.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ખીજો-પ્રકાણું સ્તવન સમ.
વાંછિત પૂરણ સુરતર, શ્રી શંખેશ્વર પાસ; શર ણી ગ ત . સેવકતણી, સાંભળીએ અરદાસ. હેલા કરી, તે જિત્યાં જિનરાજ; તિમ છેડાવા મુજને, જિમ લહુ શિવપુરરાજ. : ઢાલ-પહલી :
આઠ
કાલ;
( કપૂર હાય અતિ ઉજલેા રે—એ દેશી ) નાણુ સાવરણવેચણી રે, માહની આઉખું નામ, ગાત્ર અંતરાય એ આર્ડને રે, જીતે પ્રભુ ગુણધામ રે; ભવિકા સેવા શખેશ્વર પાસ, જિમ છૂટે કરમના પાસરે, ભ ઇંહ ભવ લીલવિલાસ રે, ભ॰ પરભવ અવિચલ વાસરે. ભ૦ ૧ અનાદિ અનંત સંસારમે ?, ભમ્યા અન તા આઠે કરમે કરી હું સદા રે, અંધાણા મિથ્યાકાલ રે. ભ૦ ૨ જ્ઞાનાવરણી થિતિ સાગરૂ રે, કાડાકાડી ત્રીસ અપાર; પાટા સરિખું જિન કહે રે, મત્યાદિક પાંચ વિચાર રે. ભ૦૩ દર્શોનાવરણીય નવ વિધે રે, પાઁચ નિદ્રા દરશન ચાર; થિતિ ત્રીસ કાડાકેાડની રે, દષ્ટાંતે જિમ પ્રતિહાર રે. ભ૦ ૪ શાતા અશાતા દ્વિવિધ વેદની રે, ત્રીજું રહે ત્રીસ કાડાકાડ; મધુલીંપી ખડગધાર સમું રે, પ્રભુ મુજને એહુથી છેડ રે. ભ૦૫ પચવીશ કષાય ત્રણ માહની, સિત્તેર કાડાકાડીની થિતિ; અડવીસે ભેદે માહની રે, મદિરા સમ ધરા ચિત્ત રે. ભ૦૬ આયુ કરમ ચાર ભેદથી રે, દેવાકિ ગતિ જે&; તેત્રીસ સાગર થિતિ જાણવી રૈ, હિડિ સરીખું કરમ એહ રે. ભ૦૭ એકસેસ ને ત્રણ ભેદથી રે, નામ કરમ જિનવાણુ; ચિતારા સરિખું સહી રે, વીશકાડાકેાડી થિતિ જાણું રે. ભ૦૮
૨૦૯
૫
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
- બી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ ઉંચ નીચ દેય ભેદથી રે, શેત્ર કરમ કુંભાર સમાન; વસ કેડાછેડી - સાગરૂ રે, ઉત્કૃષ્ટી થિતિ માન રે. ભ૦ ૯ દાન લાભ વીર્ય ભગશું રે, ઉપભેગથી અંતરાય સાગરસ્થિતિ ત્રીસ કાડકોડની રે, ભંડારી સરિખું કહાય રે. ભ૦૧૦ બાર મુહૂર્ત જઘન્યથી રે, વેદનીય સ્થિતિ હોય; અઢાર મુહૂર્ત સ્થિતિ જાણવી રે, નામ કરમ વલી ગેય રે. ભ ૧૧ નાણ દંસણુવરણી મેહની રે, આઊ ને અંતરાય જઘન્ય થકી એ પાંચને રે, અંતમુહૂર્ત હોય છે. ભ૧૨ ઘાતી કરમ નાણુ દંસણું વરણુ, મેહની ને અંતરાય નામ આયુ શેત્ર વેદની રે, ચાર અઘાતિ કહેવાય છે. ભ૧૩
: ઢાલ-અબીજી : (પ્રથમ ગવળાતણે ભવેજી –એ દેશી.) જિર્ણ કરીને જીવડે છે, બાંધે અડવિધ કર્મ; બંધહેતુ તે જિન કહે છે, છાંડી લહે શિવશર્મ ,
જીવડા તે બંધ હેતુ નિવાર. સત્તાવન ભેદે તજે જી, જિમ ન પડે સંસાર રે. જીવડા. ૧ પાંચ મિથ્યાત્વ બાર અવિરતિ જી, જિમ પંચવિષય કષાય; જેગ પન્નરસું મેલતાં જી, સત્તાવન્ન બંધ હેતુ થાય રેજી ૨ અભિગ્રહ ને અણુભિગ્રહિ છે, સંશય ત્રીજું ધાર; અનાગ આભિનિવેશક છે, એ પાંચમિથ્યાત્વ વિચાર રેજી ૩ ભૂ જલ જલણ વાયુ વનસ્પતિ છે, વલી છઠ્ઠી ત્રસકાય; - છએ કાયના વધ થકી જી, ભેદષક એ થાય છે. ૪ કાન ચક્ષુ ને નાસિકા જી, જિહા ફરસેંદ્રિય સાર; પણ ઇદ્ધિ મન અણુસંવરે છે, અવિરતિ બાર પ્રકાર રે.જી૫
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ બીજો–પ્રકીર્ણ સ્તવન પ્રહ કોધ માન માયા લાભ ચારના છે, પ્રત્યેકે ભેદ ચાર; સંજવલને પ્રત્યાખ્યાની જી, અપ્રત્યાખ્યાનીઓ ત્રીજો પ્રકાર રે.૬ અનંતાનુબંધી મેલતાં જ, એ સેલ ભેદ કષાય; જેહના ઉદયથી પ્રાણીયા જી, નરક નિદે જાય રે, જી. ૭ પખ માંસ વરસની છે, જાવજીવની સ્થિતિ દેવ માણસ તિરિ નારકી છે, ચારઈનિ ઉદઇ ગતિ રે. જી. ૮ સંજવલણે યથાખ્યાતને છે, બીજે સરવવિરતિ, દેશવિરતિ ત્રીજે હણે છે, અનંતાનુબંધી સમકિત રે. જી૯ હાસ્ય રતિ અરતિ ભય રોગથી જી, દુરગંછાશું છ થાય; પુરૂષ સ્ત્રી નપું વેદથી છે, એ નવ નેકષાય છે. જી-૧૦ સત્ય અસત્ય સત્યામૃષા છે, અસત્યામૃષા મન જેગ; ઈણિ પરે ચારે જાણવા છે, વચનતણું વલી યોગ છે. જી ૧૧ ઔદારિક ઔદારિકમિશથી જી, વૈકિય કિયમિશ્ર ગ; આહારક અહારકમિશ્નથી જી, કામણ પન્નર ગ રે. જી-૧૨ બંધ હેતુ એ આદરે છે, કરમ બાંધે બહુ જીવ; જન્મ જરા મરણે કરી છે, પાડે બહુલી રીવ રે. જી૧૩ ઈમ કરમ બાંધી ભારી થયે , તુંબડિ દષ્ટાંતિ સાર; આઠ જાલી માટી લેપથી જી, બૂડે વારિ મઝાર રે. જી૦૧૪ નિબિડ બંધ હેતુ જીવને છે, જાલિ સરિખ ધાર; આઠ કરમ રૂપ લેપથી જી, બૂડે તે ભવવાર રે. જી૦૧૫ સ્થિતિ પરિપાકી પ્રાણીયા જી, લઘુતા પાસે સાર;. ઊરધગામી તવ થયો છે, બૂડે તે ભવવાર રે. જી-૧૬
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૨
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના
જ સહિ .
છાતવત્સલ વસાવા વિકાસ
: ઢાલ-ત્રીજી : (નાયક મેહ નચાવી–એ દેશી ) ભગતવત્સલ વીતરાગ છ, સુણજે વિનતિ મુઝ , આઠ કરમ રહિત હવા, નામ જપે જે તુજ રે. ભ૦ ૧ અનાદિ સાત સંબંધથી, ભવિકને કરમ તે હાઈ રે, કંચનેપલ દષ્ટાંતણું, શુકલધ્યાનાનલે જૂદાં સેય રે. ભ૦ ૨ જિમ બહુ કાલનાં પાણીમાં, કંચન માટે સંગ રે; જૂદાં થાય જેમ અગ્નિથી, તેમ જીવ કરમને વેગ રે. ભ૦ ૩ યથાપ્રવૃત્તિ આદિકરણે કરી, ઈમ પામે સંસારને પાર રે, પલ્યોપલ દષ્ટાંતથી, માર્ગાભિમુખ થયો સાર રે. ભ૦ ૪ કૌટુંબિક નર કોઈ મેટા, ધાન્યના પાલા માંહી રે, થોડું થોડું ધાન્ય જ ઘાલીએ, ઘણું ઘણું કાઢે ત્યાંહી રે. ભ૦ ૫ કેતે દિન પાલે ઠાલે, તેહ અનુક્રમે થાવે રે ઘણું કાળ સંચાં તે કરમ, અનાગપણે ખપાવે રે. ભ૦ ૬ આયુ વરજી સાત કરમની સ્થિતિ એકકડાકડિ ઉણું રે, પલ્યોપમ અસંખ્યાતે ભાગે, ગ્રંથિ દેશે આ પ્રાણી રે ભ૦ ૧ કરમજનિત જે જીવને, રાગદ્વેષ પરિણામે રે, દુરભેદ કર્કશ ગ્રંથિ તે, છેદી અપૂરવકરણે તામે રે. ભ૦ ૮ વીયૅલ્લાસ વિશેષથી, ઈમ અનિવૃત્તિકરણ આવંત રે, ઉપશમ સમક્તિ અનુક્રમે, પામે સુખ અનંત રે. ભ૦ ૯ દેવ અરિહંત સુસાધુજી ગુરૂ, કેવલી ભાખિત ધર્મ રે; એ તત્વ પામતે થકે, પામ્ય વંછિત શર્મ રે. ભ૦૧૦ મર્ગાનુસારી સંવેગપખી. દેશવિરતિ સર્વવિરતિ રે, ભવસ્થિતિ પરિપાક પામી, અનુક્રમે તે મુગતિ રે. ભ૦૧૧
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
વિભાગ બીજો-પ્રકીર્ણ સ્તન એમ. - ૨૮૩ પુણ્યપ્રકૃતિના ઉદય થકી, પાપે પાસ જિશેસર દે રે, હવે પ્રભુ દેજે પ્રેમે કરી, ભવભવ તાહરી સેવ રે. ભ૦૧૨ બારેજા પુરમાં રહીને, સ્તવન રચ્યું રસાલે રે, ભણે ગણે જે નિતુ સાંભલે, તેહ ઘરિ મંગલમા રે. ભ૦૧૩
" : કલશ : ' ઈમ પાસ જિનવર વિશ્વ સુખકર, કર્મતમહર દિનકરે, સંવત સંયમ ઉદધિવસુઈ, સ્તવ્યો પાસ શખેશ્વરે; વિજયમાનસૂરીશ રાજે, ગુણવિજય કવિવરે, તસ સીસ હરખે માન જંપે, સકળ સંઘ મંગલ કરી ૧
વિભાગ બીજો: પ્રકીર્ણ સ્તવન સંગ્રહ સમાપ્ત
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના કામ પર
વિભાગ ત્રીજો : શ્રી ચૈત્યવંદન-રસ્તુતિસંગ્રહ.
ચ ત્ય વ ને.
શ્રી ઋષભદેવ જિન ચૈત્યવંદન. કલ્પવૃક્ષની છાંહડી, નાનડીયે રમતે; સેવન હિંડોળે હિંચકે, માતાને ગમતે. સૌ દેવી બાલક થઈ, ઋષભજીને તેડે, હલા લાગે છે કહી, હૈડા શું ભીડે. જિનપતિ યૌવન પામીયા, ભાવે શું ભગવાન; ઈન્ડે ઘા માંડવ, વિવાહને મંડાણ ચોરી બાંધી ચિહું દીસે, સુરગારી ગીત ગાવે, સુનંદા સુમંગળા, પ્રભુજીને પરણાવે. સર્વ સંગ છેડી કરી, કેવળજ્ઞાનને પામે, અષ્ટકર્મને ક્ષય કરી, પહોંચ્યા શિવપુર ધામે. ભરતે બિબ ભરાવીયાએ, શત્રુંજય ગિરિરાય; શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ તણું, ઉદયરત્ન ગુણ ગાય.
શ્રી અજિતનાથ જિન ચિત્યવંદન. અજિતનાથ અવતાર, સાર સંસારે જાણું, જેણે જિત્યા મદ અઠ, એ અરિહંત વખાણું.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજો-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ.
રાજઋદ્ધિ પરિવાર, છાંડી જેણે દીક્ષા લીધી; ટાળી કરમ કષાય, મુક્તિ નારી વશ કીધી. અનંત સુખમાં ઝીલતા એ, પૂજી કરમ આઠે ખા; કવિઋષભ એમ ઉચ્ચરે,અજિતનાથ નિચે જપેા.
૨૮૫
( ૩ ) શ્રી આત્મનિ’દા ગભિત શ્રી શીતલનાથ જિન સ્તુતિ, સદાનંદ સંપુન્નચંદે જિષ્ણુદે, સુણુ શાતલ સ્વામી સાચે દિણુ દા; તુમ દરીસને મુજ મને પ્રીતિ જાગે, કરૂં બિનતિ જે હૈયે હતીય આગે. ૧ જગન્નાથ જોઇ જોઇ જગતમાંહી, ન દી। દયાવંત મેં કા અનાહે; તુમ આગળે દુઃખ દાખું, મન માંહિલી વાત તું ભણીય ભાખુ. ૨ કરે વંચના વિષય જે પંચ જોર, મુજ પાખતી તે ફિરે અતિ કાર; તે આગળે નવિ લહું કાંઇ કરવા, તિણે તાહરી નાહ! કિમ કરૂં હું સેવા, ૩ મહા માહ માતગને રંગ વાધુ, મન માહરૂ' વિ રહે કિમહી સાહ્યું; ઇણે પાપીયે ભાપડુ પાશ પાડી, ઘણુંય રેાળવ્યું નરક ભીતર ભમાડી; ૪ પરાઇ કરૂં તાંત હું રાત દિસ, સુણી આપણી તાંત મન ધરૂ` રીશ; અનુક્તા વલી આળ ફૂડાં કલક, મનમાંહી દેતાં લગારે ન શકે. ૫ અછું આપ હું ઇણે સંસારે ખૂંતા, ન છુટુ કુટુબહુ તણે ભારે નુત્તો; સુર્ણા એહને કારણે ફૂડ કીધાં, પર્વચના કરીય મેં અધિક લીધો. ૬ મુડે મીડા ખેલ ખેલાવી તાત, એહ કારણે કરીય વિશ્વાસધાત; ઇસ્યાં કરીય મેં પાપ પધ્ધાં કુટુંબ, પણ એકલે સહીય નાયક વિડંબ છ સુણી સજ્જન મેલાવડા મિલીએ આજ, માયામેાહનું મૂળ પણ આપ કાજ; નેઈ જા' લગે આપણું કાજ સીઝે, સહી તાં લગે માહરે ર ંગે રીઝે. 4
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮:
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના કાવ્ય છે
- હવે જે જગનાથ જે વિચારી, નહે અડી રંગે એ નાહ નારી;
પ્રભો! પુત્ર પરિવાર ભાઇ ભોજાઈ, સહી આપણું કે નહિ બાપ બાઈ. ૯ તુમ ટાળીય બાંધવ કેઈ બીજ, અમારે નથી કે સગો ને સણજો; કરે ફૂડ કુટુંબતણે કાજ જીવ, પડ્યો નરક તે એકલે પાડે રીવ ૧૦ ન મેં શીલ સન્નાહનું સંગ કીધું, દયા દાન સંપત્તિ સારે ન કીધું; ભલે ભાવે મેં હવામી સામું ન જોયું, ભવ માણસો લહીય મેં રત્ન ખોયું. ૧૧ પ્રમ! વાતડી જવું કરે કોઈ મીઠી, આખી રાતડી નયણુડે નિંદનીઠી; અને ધર્મનું કાજ જે કે કરાવે, ન જાણું કિહાં થકી મુજ નિંદ આવે ૧૨ પરરમણું રાતે મધમત્ત માતો, મહીયાં મણુ જન્મ જાણે ન જાતો; વલી વાત વિકથા વિદે વિલા, ઈમ તું ન ગાયો ન ધ્યા. ૧૩ અરે જીવ! કારમાં વિષય સુખ, તિણે કારણે હાર મા સયલ સુખ; અરે જીવડા! મારગ કાંઈ મૂકે, અરે જીવ! આચાર તું કાંઈ ચૂકે. ૧૪ અરે જીવડા ! જાગતું કાંઈ સુત, અરે વડા! જાણજે તું વિગતો; ઈમ જીવ મેં વારી વારવાર, ન વાર્યો રહે તો કિમ કરૂંએ સાર. ૧૫ અછે એક અમારડે લાજ મોટી, કહી કિમ શકું આપણે વાત ખોટી; મનમાંહિ જે ચિતવ્યાં કરે લાજ, ઘણીવાર મેં તે કયાં આપ કાજ. ૧૬ કહું કેટલા આપણું પાપબેલ, ઈમ જાણીએ જન્મ હાર્યો નિલ; અહ શરણે અવધારતું દેવ તુકે, અહ ઉપર અમીયમય મેહ વૃ. ૧૭ ભલે માણસે ભવ લહ્યો આજ સ્વામિ, કૃપાનાથ કેરી ભલે ભેટ પામે; હજુ કાંઈ છે પુન્ય પિતે અમાર, તુજ દરીસણ કેડીનાં કાજ સારે ૧૮ ભવ કેરડે ફેરા કરીય ભાગો, તુજ પથકમલ રમલ રસ રંગ લાગો; કરી આશ હું આવીયો તુજ પાસે, હજુ એવડું તું શું મનમાં વિમાસે. ૧૯ તુજ પય પસાથે નથી રેગ સોગ, તુજ પય પસાથે ભલા ભેગાગ; જ નામે છે અને સંત દીસ, જિનાધીશ પૂર મરી જગશ, ૨૦
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન માગું કાંઈ કણય શિંગાર હાર, જિન! માણેક રયણ ભંડાર સાર; જિમ કમલે ક્રીડા કરે રાજહંસ, તિમ તુજ પય કમલે હું રાજહંસ. ૨૧
૧
શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ જિન ચૈત્યવંદન. શ્રી ચિંતામણું પાસજી, વામાનંદન દેવ; અશ્વસેન કુલ ચંદ્રમા, કીજે અહોનિશ સેવ. પંચમ આરે જીવને, એ પ્રભુને આધાર; અંતર શત્રુ ટાળતા, વારતા વિષય વિકાર. સાચું શરણું નાથનું, પામે જે પુન્યવંત; લાખ ચોરાશી ભ્રમણને, તે પામે ઝટ અંત. માત પિતા બંધવ તમે, નમીયે નિત્ય પ્રભાત, તુંહી તુંહી રટના કરી, લહીયે અનુપમ શાત.
૩
શ્રી મહાવીર જિન ચૈત્યવંદન. વર્ધમાન જગદીસરૂ, જગબંધવ જગનાથ; જગતનંદન જિનવરૂ, જગતશરણ શિવ સાથ. અકલામલ જિન કેવલી, વકત્ર વિમલ જિનરાજ; ભવ્ય નિધન દિનમણી, મિથ્યાતમ રવિરાજ. એહ ચરમ જિન ધ્યાનથીએ, સુખ સંચય ઉદાર; ઈહ લેકે શુભ સુખ લહે, વીર જિર્ણદ જુહાર.
૩
શ્રી શાશ્વતા જિન ચૈત્યવંદન. રષભ ચંદ્રાનન વારિણ, વર્ધમાન જપીજે; ત્રિભુવનમાંહી શાશ્વતા, પૂજાફલ લીજે. ૧
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૂંટ
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ બતાહ.
અતીત અનાગત વર્તમાન, જે જિનવર ધ્યાય; ઇંડુ પરભવ સ ંપત્તિ લહે, નિર્મળ આતમ થાય. વિજયદેવસૂરિ ગચ્છપતિ, શ્રી વિજયપ્રભસૂરી; વિનયવિજય ઉવજઝાયના, સુખ સદા આનંદ.
(૧) .
સુદ્દી આઠમ ચંદ્રાનન, સર્વ સાથે ગણીજે; ઋષભાનન સુદી ચોદશે, સાસય નામ ભણીજે. અધારી આઠમ દિને, વર્ધમાન જિન નમીયે; વારિયેણ વદી ચૌદશે, નમતાં પાપ નિગમીયે. બાવન જિનાલય તપ એ, ગુણું ગણીયે સાર; શ્રી શુભવીરને શાસને, કરીએ એક અવતાર.
( ૮ )
શ્રી ભાવિ જિન ચેાવીસી ચૈત્યવ`દન, પદ્મનાભ સુરદેવજી, સુપાસ સ્વયંપ્રભ સ્વામ; સર્વાનુભૂતિ દેવશ્રુત, ઉદય પેઢાલ ગુણધામ. પેાટિલ શતકીરતિ સ્તવું, સુવ્રત અમમ જિષ્ણુ દેં; નિષ્કષાય નિપુલાક નાથ, નિમ હરે ભવદુંદ. ચિત્રગુપ્ત સમાધિ જિન, સવર યશેાધર ઇશ; વિજય મદ્ભુ દેવપ્રભુ, અનંતવીરજ જગદીશ. ચાવીસમા શ્રી ભદ્રકૃત, ભાવિ ચાવીસી એહ; શ્રી શુભવીરને સાંઇશું, અવિહડ ધ સનેહ
3
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજે-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ
૨૮૯
શ્રી સીમંધર જિન ચૈત્યવંદન શ્રી સીમંધર જગધણી, આ ભરતે આવે; કરૂણા વંત! કરૂણા કરી, અમને વંદા. સકલ શક્તિ છે તેમતણું, જે આવે અમનાથ; તે હું ભભવ તાહરે, નહિ મેલું હવે સાથ. સયલ સંગ છેડી કરી, ચારિત્ર લઈશું; પાય તમારા સેવીને, શિવ રમણ વરીશું. એ અલજે મુજને ઘણે, પૂરે સિમધર દેવ; ઈહ થકી હું વિનવું, અવધારે મુજ સેવ. કર જોડીને વિનવું એ, સામે રહી ઈશાન; ભાવ જિનેશ્વર ભાણુને, દેજો સમકિત દાન.
| (૧૦) સિદ્ધાચળ જિન ચૈત્યવંદન. શ્રી સિદ્ધાચલ સિદ્ધક્ષેત્ર, પુંડરિકગિરિ કહીયે, વિમલાચલ ને સુરગિરિ, મહાગિરિ લહીયે. પુન્યરાશિ ને પર્વતનાથ, પરવત ઇંદ્ર હોય; મહાતીરથ શાશ્વતગિરિ, દઢશક્તિ જય. મુક્તિનિલય ને મહાપદ્મ, પુષ્પદંત વલી જાણે; સુભદ્ર ને પૃથ્વીપીઠ, કૈલાસગિરિ મન આણે. પાતાલમૂલ પણ જાણીયે, અકર્મક જેહ,
સર્વ કામ મન પૂરણે, ટાળે ભવ દુઃખ તેહ. - એક જુના હસ્તલિખીત પાના ઉપસ્થી. ૧૯
છે.
૪
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૦
શ્રી જેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય છે.
૫
જાત્રા નવાણું કીજીયે, જિન ઉત્તમ પદ તેહ રૂપ મનહર પામીયે, શિવ લમી ગુણગેહ.
(૧૧) શ્રી પંચતીર્થ ચેત્યવંદન સુખદાઈ શ્રી આદિ નિણંદ, અષ્ટાપદ વંદે, ચંપાપુરી શ્રી વાસુપૂજય, મુખ પૂનમ ચદે. ગિરનાર શ્રી નેમિનાથ, સુખ સુરતરૂં કંદે; સમેતશિખર શ્રી પાર્શ્વનાથ, પૂછ મન આણું દે. અપાપાનયરી વીરજી, કલ્યાણક શુભ ઠામ; રૂપવિજય કહે સાહિબ, પાંચે આતમરામ.
૧ ,
શ્રી સિદ્ધચક ચૈત્યવંદન. આદિ જિનવર આરિજિનવર,આદિઅવતાર પુરૂષોત્તમત્રિભુવનપતિ, સકલસિદ્ધિ નવનિધિહોય,મધ્યભાગેસિદ્ધચકનેધરીય જે પૂજે સદાય;
તે લહે શિવસુખ સંપદા, ભાંજી ભવભય ભૂરિ;
નિત્ય નમો તે નાથને, પ્રહ ઉગમતે સૂર. ૧ સિદ્ધ સુખકર સિદ્ધ સુખકર, સયલ સંસાર પૂરવ દિશની પાંખડી; ધરી જે સિદ્ધચક્ર ધ્યાવે તે પામે સુખ શાશ્વત જન્મ જરા દુ:ખ ઘરે જાવે;
કેડી કલ્યાણ સહેજે કરે, આપે ભવનો છે,
અશરીરી તે અહાનિશે, સિદ્ધ ના ગુણગેહ. ૨ અષ્ટલ દલ શુભ અષ્ટલ દલ શુભ, કમલ કારીય મધ્ય ભાગે અરિહંતજી, સિદ્ધાદિક પદ ચાર ચિહું દિશે, જ્ઞાનાદિક પદ ચારવલી ધરે તેવિદિશે.
ફરતાં શાસન દેવનાં, નામ લખી નરનાર, ત્રિવિધ પૂજે એહને, જિમ પામે જયકાર. ૩.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીને-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સગ્રહ.
એક ચિત્તે એક ચિત્તે, જેહ નરનાર પૂજે શ્રી સિદ્ધચક્ર, આસા સુદ્ધિ સાતમ દિનથી, નવ આંબીલ કરી નેહશું—— ચૈત્ર પણ ચાહું ધરી મનથી;
જે સેવે સિદ્ધચક્રને, ત્રિવિષે શુ' ત્રણ કાલ, શ્રી શ્રીપાલ તી પરે, તે લહે મંગલમાલ. સકલ મંગલ સકલ મંગલ-તા દાતાર શ્રી સિદ્ધચક્ર સાહામણું; પૂજતાં મનની આશ પરે, રાગ સાગ હગ હુરે વિકટ સંકટ ચૂરે આંબિલશું આરાધતાં, આપે અવિચલ વાસ, ઉદય સદા સુખ સંપજે, લહીયે લીલ વિલાસ,
( ૧૩ ) શ્રી અષ્ટમીનું ચૈત્યવ‘દુન
૨૯૧
આઠે
અષ્ટમી તપ આરાધીયે, ભાવ ધરી ઉદ્યાસ; આતમા આળખા, પામે લીલ વિલાસ. આઠે બુદ્ધિ ગુણ આદરી, વલી અષ્ટાંગી યાગ: અષ્ટ મહાસિદ્ધિ સંપ, નાવે રોગ ને શૅાગ. ચાગ દષ્ટિ આઠ આદરા, મિત્રાદિક સુખકાર; અષ્ટ મહા મદ ટાળીયે, જિમ પામેા ભવ પાર. પ્રવચન માતા આઠને, આદરા ધરી મન રંગ; આઠ અન ́તને આળખી, શિવ વહૂના કરા સંગ. ગણી સ'પદા આઠને, અઠ્ઠમી ગતિ મન ધારા; નરક તિ 'ચ ગતિ દુ:ખના, જેમ લહીયે આર. આઠ જાતિના કલશથી, નવરાવે જિન રાય; આઠ યાજન જાડી કહી, સિદ્ધ શિલા મધ્ય માંય. પૂજા અષ્ટ પ્ર કાર ની. કી જે સમજી મ અમ્રમી ગતિ ગઢ પામીયે, ક્ષય કરી આ કર્મી,
น
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૨ બી જિનેન સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. દૂર કરી અંડ વેષને, તિમ અડ ગુણ પાળે; જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રનાં, અંડ અતિચાર ટાળે. ૮ આઠ આઠ પ્રકારના, ભેદ અનેક ઉદાર;
અષ્ટમી દિન પ્રભુ ભાખીયા, ત્રિગડે બેસી સાર. ૯ - ચૈત્ર વદી અષ્ટમી દિને, મરૂદેવી જાયે, દીક્ષા પણ તેહીજ દિને, સુરનર મલી ગા. ૧૦ અષ્ટમી તપ ભવિયણ કરી, કર્મ તપાવે જેહ તપ કરતાં સુખ સંપજે, શુભ ફળ પામે તેવ. ૧૧
શ્રી સ્તુતિ સંપ્રહ,
શ્રી ચોવીસ તીર્થંકર ભગવાનની સ્તુતિએ.
(માલિની -છંદ. )
કનક તિલક ભાલે, હાર હૈયે નિહાળે; રષભ પાય પખાળે, પાપના પંક ટાળે; અરચી નવર માલે, કુટરી ફુલમાળે; નરભવ અજુવાળે, રાગ ને રષ ટાળે.
અજિત કુણે ન જિયે, જેહને માન વયે, અવનિ વર વિદિત, માનીયે માનવી! ત્યાં લહે તે સુખ ન ચિંત્ય, પૂજ રે માનવી! લેં, જે જન મન ચિં, મૂકીયે માનવી! સેં.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજો-શ્રી ચૈત્યવદન સ્તુતિ સંગ્રહ,
સમવસરણ
(૩) અઈઠા, ચિત્ત મારે પઠા, અસુખ અંત અરિઠા, ઉપડથા તે અદ્નિા; સુપર કરે ગરિા, સુખ પામ્યા જ ઇઠ્ઠા, ભવભય મુજ નીઠા, સ’ભવ સ્વામી દીઠા. (૪)
લહુકે શિર ધ્વજાના, જ્ઞાન કેરી ખાના, જિનવર નહિ નાના, સ્વામી સાચા પ્રજાના; જગે જશ વરવાના, વિશ્વમાંહે ન છાના, સુત સમરથ માના, માત સિધ્ધારથાના ( ૫ ) વિષમ વિષય વામી, કેવલજ્ઞાન પામી, દુરગતિ દુ:ખ દામી, જે હુએ સિદ્ધિગામી હૃદય ધરી તે ધામી, પૂરવે પુન્ય કામી, સકલ સુમતિ સ્વામી, સેવીયે શિષ નામી. (૬) મકર અરથ મહારા, લાભના લેાઢ વારા, વિક ભવ ામ હારા, પિડ પાપે મ ભારી; નરય ગતિ નિવારા, ચિત્ત ચિંતા ન ધારે, પદ્મપ્રભ જીહારી, સાંમળા બાલ સારા.
(૧)
યિ શિવપુર વાસા, સ્વામી લીલા વિલાસે, જયતિ જગ સુપાસા, જેને દેવ દાસ; વૈલિય કરમ ખાસા, રાગ નાઠા નિરાસા, ગુરુ ગુણગણ વાસા, રાગ છે કાષ જાસે,
૨૯૩
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૯૪
મા જિનેન્દ્ર સ્તવનદિ કવ્ય સંદેહ ,
મદ મદન કુમાયા, ક્રોધ જોધા નમાયા, ભવ ભમર ભમાયા, રેગ સેગ ગમાયા; સકલ ગુણ સમાયા, લખમણા જાસ માયા, પ્રણમે સુજિન પાયા, ચંદ્ર ચંદ્રપ્રભાયા.
સુવિધિ સુવિધિ માંડી, પાપનાં પૂર છાંડી, માયણ મદન છાંડી, ચિત્ત ચોખ્ખું લગાડી; કુગતિ મતિ નસાડી, મુક્તિકન્યા રમાડી, સુણ ગુણ ને માડી, દેખવાની રૂહાડી.
(૧૦) કનક વરણ પલા, જિણે જિત્યા પ્રમીલા, શિર ધરીય સુશીલા, હરે કીધા કુમીલા; પ્રગટિત તપશીલા, શીતલ સ્વામી લીલા, મ કરીશ વિઅહિલા, જેહને લીલ લીલા.
ભવિક નર ભણજે, સંતને માર્ગ લીજે, અહનિશ જિન સમરીજે, સેવ શ્રેયાંસ કીજે; વિવિધ સુખ વરીજે, પુન્ય પીયૂષ પીજે, તિમ તમ થર ખીજે, લચ્છીને લાહો લીજે.
(૧૨) જસ મુખ અરવિ, ઉગીયો કે દિકુંદે, કર અભિનવ ચંદ, પુન્ય માને અમદે; નયણ, અમીય બિંદે, જાસ સેવે સુરી, પય તમય નરીદો, વાસુપૂજ્ય નિણંદો
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ. ત્રીજો શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ
૨૫
' (૧૩) અસુખ અસુખ હણવા, સોખના લક્ષ લેવા, ભવજલધિ તરવા, પુન્ય પિતૃ ભરેવા મુગતિવધૂ વરેવા, દુર્ગતિ દાહ દેવા, વિમલ વિમલ સેવા, ચિત્ત ચિંતા કહેવા.
(૧૪) અકલ નવિ કલા, પાર કિણે ન પાસે, ત્રિભુવન ન સમાયે, જેહને જ્ઞાન માયો; જબ જિનવર જાયે, રેગને અંત આયો, હૃદયકમલ ચાયો, તે અનંત સુકાયો.
(૧૫). ધરમ ધરમ ભાખે, મુક્તિ મારગ દાખે, જગ જિનવર ભાખે, પાપ જાયે પચાખે; વરસ દિવસ પાખે, જે પ્રભુ ચિત્ત રાખે, પુરૂષ અણીય આખે, સૌખ્ય તે ચંગ ચાખે.
(૧૬) મયગલ ઘરબારી, નાર શૃંગાર ભારી, નયન કનક કયારી, કેડી કેતી વિચારી; પ્રભુ તમ પરિહારી, જ્ઞાન ચારિત્ર ધારી, ત્રિભુવન જયકારી, શાંતિ સે જુહારી.
(૧૭) વર કનક ઘડાયા, હાર હીરે જડાયા, મુગટ શિર જડાયા, સૂર તેજે જડાયા; તિવડી તડ તડાયા, પાપ પઠે પડાયા, કુસુમ શિર પડાયા, કુંથુ પૂજિત રાયા.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
મન
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
નિત ના કાન ૧૯ -
-
-
(૧૮) કરમ ભરમ જાલી, પુન્યની નીક વાળી, રતિ અરતિ ટાળી, કેવલજ્ઞાન પાળી; અખય સુખ રસાલી, સિદ્ધિ પામી સુહાલી, અર અચી શું માળી, આપ કે કુલ ટાળી.
(૧૯) સૂણને સૂણને હલિ, પુન્યની પૂર ઘટ્ટી, ઘર તરૂઅર વદ્વિ, પૂત પૂતે હિ ભલ્લી; નિત નવન વહ્નિ, ભૂરિ ભેગેહિ કુદ્ધિ, પ્રણમય જિન મલિ, ભાસે ક@ાણવલ્લિ.
વિગતિ કરી કુલિંગા, પામીયા પુન્યતંગા, નવિ લગવી જંગા, દુઃખ દેષા દુરંગ; જબ હુઆ જિન સંગા, સુવ્રત સ્વામી ચંગા, કર તલે તુરંગા, આલસમાંહિ ગંગા.
નમિ નય નિવારે, માન માયા વિદ્યારે, ભવજલધિ અપારે, હેલ હેલા ઉતાર; ભગતિ જિનશું ધારે, લેભ નાણે લગારે, જિન જુગતે જુહારે, તે સવિ કાજ સારે.
(૨૨) કુગતિ કુમતિ છેડી, પાપની પાળ કેડી, ટળી સયલ ખેડી, મેહની વેલી મેડી; જિન સેવે બહુ જેડી, કે નવિ નેમ હેડી, પ્રણમે સુરનર કેડી, નાથ બે હાથ જોડી..
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજો-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ
૨૯૭
'( ૨૩ ). જલન જલ વિજેગ, નાગ સંગ્રામ સેગા, હરિ મયગલ મેગા, વાટ ચોરાશી રેગા સવિ ભયહર લેગા, પામીચા પાસ જેગા, ન રહે કહીં વિજેગા, પૂજતાં ભૂરિ ભેગા. |
(૨૪) કઠિન કમ મહેલી, કાઠીયા તેર ઠેલી, વિમલ વિનય વહેલી, ભાવ ભૂલી ગયેલી નિસુણ હરખ હેલી, ભેટ પામે દહેલી, રવિ ઉદય પહેલી, વીર વંદે વહેલી.
(૨૫) દુરગતિ દુર દુકાલા, પુણ્ય પાણી સુકાલા, જસ ગુણ વર બાલા, રંગે ગાયે રસાલા; ભવિક નર ત્રિકાલા, ભાવે વંદે મયાલા, જય જિનવર માલા, નાઈ લચ્છી વિશાલા.
અમીય રસ સમાણી, દેવી દેવે વખાણું, વયણ રણ પાણિ, પાપલ્લી કૃપાછું; સુણ ગુણને પ્રાણુ, પુણ્યચી પટ્ટરાણી, જગ જિનવર વાણી, સેવીયે સાર જાણી.
{ ૨૭) રમઝમ ઝમકારા, નેહરીચા ઉદારા, કટિ તટિ ખલકારા, મેખલા દા અપારા; કમલ રમલ સારા, દેહ લાવણ્ય ધારા, સરસતી જયકારા, હો મેં જ્ઞાનધારા.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૯૪
મી જિન સ્તવના શાબ વાં.
-
: ક વ શ : તપગચ્છ દિગુયર લચ્છી સાયર, સેમદેવસૂરીશ્વરો, શ્રી સોમજશ ગણધાર સેવી, સમયસન મુનીસરે; માલિની છે કે એમ અંધે, સ્તવ્યા જિન ઉલટ ભણે, એમ લહે લાભ અનંત મુનિવર, લાવણ્યસમય સદા ભણે. ૧ એકથી વીશ સુધીની ક્રમસર શ્રી રાજભદેવ ભગવાનથી શ્રી મહાવીર ભગવાન સુધીની સ્તુતિઓ છે. ૨૫-૨૬ અને ૨૭ભી ગાથા દરેકની સાથે ઉમેરવાથી વીશ સ્તુતિના જેડા થાય છે.
(૨) શ્રી ઋષભદેવ જિન સ્તુતિ. (મનહર મૂરતિ મહાવીર તણી–એ દેશી ) આદીશ્વર પ્રણમી સવિ દુઃખ ટાળું, સવિ જિન વંદી અઘ સંચિત ગાળું જિન આગમથી જગમાં અજુવાળું, ચ કકેસરી દેવી કરે ૨ખ વાળું.
(૩) (શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર–એ દેશી.) સૌધર્મ પહેલું દેવલોક જાણે, દેઢ રાજ ઉંચું ચિત્ત આણે,
સૌધર્મેન્દ્ર તેહને રાણો, શક નામે સિંહાસન છાજે, ઐરાવણું હાથી તસ ગાજે,
દીઠે સંકટ ભાંજે; સર્વ દેવ માને તસ આણ, આઠ ઇંદ્રાણુ ગુણની ખાણ,
રત્ન જમણે પાણિ બત્રીસ લાખ વિમાનનો સ્વામી, રાષભદેવને નમે શિરનામી,
" હૈયે હર્ષ બહુ પામી.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજો-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સપ્રહ
ચાવીશે જિન નિત પ્રણમીજે, વિહરમાન જિન પૂજા કીજે, નરભવ લાહેા લીજે,
આર દેવલાક ને નવ ત્રૈવેયક, પાંચ અનુત્તર તિહાં સમલ વિવેક, તિહાં પ્રતિમા છે અનેક; ભુવનપતિ વ્યંતરમાં સાર, ચૈાતિષી દેવ ન તેહશું નેહ અપાર, મેરૂ પ્રમુખ પરવત છે જેહ, તીઅે લેાક પ્રતિમા તે વંદુ ધરી નહ.
લાલે પાર, શે;
ગુણુ
સમવસરણુ સુર કરે ઉદાર, ચેાજન એક તણે વિસ્તાર, રચના વિવિધ પ્રકાર,
અઢી ગાઉ ઉંચે. એ માન, ફૂલ પગર સેહે જાનુ પ્રમાણુ, ધ્રુવ કરતા તિહાં ગાન;
માણિકય હૈમ રજતમય સાહે, ત્રિગડું ઢેખી ત્રિભુવન માડે, - તિહાં બેઠા પડિ ખેડે,
અણુવાયાં વાજા તિહાં વાજે, ત્રણ છત્ર શિર ઉપર છાજે, સેવક જનને નિવાજે.
ચરણકમલ નેઉર વાચાલ,
કટીમેખલ સેહે અતિ વિશાલ, કંઠે માતનકી માલ, પુનમચંદ સમ વદન વિરાજે, નયન કમલની ઉપમા છાજે, ટ્વિન દિન નવલ દીવાજે;
ચકેસરી શાસનની માય, ઋષભદેવના પ્રમે પાય, શ્રી સંઘને સુખદાય, શ્રી વિજયપ્રભસૂરીસર૨ાય, વા કીર્તિવિજય ઉવજઝાચ; કાંતિવિજય ગુણ ગાય,
૨૯૯
3
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
હ૦)
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના કાવ્ય લો.
( જય જય ભવિ હિતકર—એ દેશી) શ્રી પ્રથમ જિનેસર, રિસહસર પરમેશ, સેવકને પોલે, ટાલે કરમ કહેશ; ઈન્દ્રાદિક દેવા, સેવા સારે જાસ, મરૂદેવાનંદન, વંદન કીજે તાસ. ૧ અષ્ટાદશ દેષા, અષ્ટ કરમ અરિહંતા, પ્રતિબંધ નિવારી, વસુધાત વિચરંતા; જે ગત ચોવીસી, અનામત વર્તમાન, તસુ પાયે લાગું, માગું સમક્તિ દાન. ૨ પુંડરિકગિરિ કેરે, પ્રવચનમાં અધિકાર, દીઠે દુ:ખ વારે, ઉતારે ભવપાર; સિદ્ધાચલ સિદ્ધા, સાધુ અનંતી કેડ, આગમ અનુસાર, વંદું બે કર જોડ. ૩ રવિમંડલ સરીખાં, કાને કુંડલ દેય, સુખ સંપત્તિ કારક, વિઘન નિવારક ય; ચકકેસરી દેવી, ચક તણું ધરનારી, સેવક સાધારી, ઉદયરત્ન જયકારી. ૪
| શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તુતિ
(જય જય ભવિ હિતકર–એ દેશી.) ગઢ ગિરનારે નમું, નેમિ જિનેશ્વર સ્વામ, ચાવશે જિનવર, જગત જીવ વિશ્રામ અમૃત સમ આગમ, સુણીયે શુભ પરિણામ, અંબિકા દેવી, સા રે કાજ સમા મ.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજે-શ્રી ચૈત્યવંદને રતુતિ સંગ્રહ.
(શંખેશ્વર પાસ પૂછએ-એ દેશી.) નેમીશ્વર નાથ સદા નમીયે, મહામહ રિપબળને દમીએ પરભાવ રમણતા સવિ ગમીયે, નિજ આતમ તત્વ સદા રમીયે. ૧ રાતા ધળા દે જિનવરા, નીલા કાલા દો સુખકરા; સોવન વાને સોળ વરા, ચોવીસે વંદુ દુઃખહરા. ૨ સમવસરણ ચઉવિહ સુર કરે, ચઉ મુખે પ્રભુજી ઉચ્ચરે; તે વાણી નિજ હૃદયે ધરે, શાશ્વત લીલા સહેજે વરે. ૩ અંબાદેવી જન સુખકરી, સહકાર લુંબી નિજ કર ધરી પ્રભુ નેમચરણ સેવા કરે, સમકિતદષ્ટિનાં વિદન હરે. ૪
શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ જિન સ્તુતિ.
(શંખેશ્વર પાસજી પૂજીએ—એ દેશી ) શંખેશ્વર પાર્શ્વ જુહારીયે.
સવિ જિન આણુ શેર ધારીયે, જિનવાણી સુણ અઘ હારીયે.
પદ્માવતી વિધન વિદારીયે. ૧
(શંખેશ્વર પાસ પૂજીએ—એ દેશી.) ખેસર પાસ જિનેરૂ, મનવાંછિત પૂરણ સુરત; તુમે દેજે દરિસણ વારવાર, મુજ મન ઉમાહો એહ અપાર. ૧
વીશે જિનવર ભેટીયે, ભવસંચિત દુષ્કૃત મેટીયે, તમે કૃપા કરી ચિત્ત અતિ ઘણી, પકવી ઘો સ્વામી આપણી, ૨
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૨
બી
જ સ્તવના કાવ્ય
-
-
-
-
-
સિદ્ધાંત સમુદ્ર સેહામ, ગુણ રમણે અતિ રળીયામણો; મતિ નાવા કરી અવગાહીયે, તસ અરથ અંભ નિતુ નાહીયે. ૩ પઉમાવઈ દેવી ધરણરાય, પ્રણમે શ્રી પાસ નિણંદ પાય; લીલા લહમી દ્યો લબ્ધિવંત, ધરણું તમે મુજ મન ખંત. ૪
(૯) (સત્તર ભેદી જિન પૂજા રચીજ—એ દેશી ) શ્રી શંખેશ્વર પુરવર મંડન, પાસ જિનેસર રાજેજી, ભાવ ધરી ભવિયણ જે ભેટે, તસ ઘર સંપત્તિ છાજે; જસ મુખ નિરૂપમ નૂર નિહાલી, માનું શશધર લાજે છે, અશ્વસેન નરપતિ કુલ દિનકર, જસ મહિમા જગ ગાજે છે. ૧ વર્તમાન જિનવર વીશે, અરે ભાવ અપારજી, ચંદન કેસર કુસુમ કૃષ્ણાગરૂ, ભેળીમાંહી ઘનસારજી; ઈણિ પરે અરિહંત સેવા કરતાં, મનવાંછિત ફળ સાધે છે, શ્રી શંખેશ્વર પાસ જિનેસર, જેહ અહનિશ આરાધેછે. ૨ શ્રી જિનવર ભાષિત આદરશે, નિજ ઘર લક્ષ્મી ભરશેજી, દુસ્તર ભવ સાયર તે તરશે, કેવલ કમલા વરશેજી; દુર્ગતિ દુષ્કૃત દૂર કરશે, પરમાનંદ અનુસરશેજી, શ્રી શંખેશ્વર પાસ જિણુંદને, જે નર મનમાંહી ધરશે. ૩ શ્રી શંખેશ્વર પાસ તણું જે, સેવે અહનિશ પાયજી, ધરણરાજ પઉમાવઈ સામિણી. પેખે પાપ પલાયજી; શ્રી રાધનપુર સકલ સંધને, સાનિધ કરજે માયજી, શ્રી શુભવિજય સુધી પદ સેવક, જયવિજય ગુણ ગાય. ૪
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧
વિભાગ ત્રીજો-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ
(૧૦) શ્રી વીર જિન સ્તુતિ. (જય જ્ય ભવિ હિતકર –એ દેશી ) . જય જયકર સાહિબ, શાસનપતિ મહાવીર, માનવ મનરંજન, ભંજન મેહજંજીર; દુ:ખ દાલિક નાસે, તિહુઅણ જણ કેટર, આયુ વર્ષ બહોતેર, સેવન વર્ણ શરીર. શષભાદિક જિનવર, સોહે જગ વીશ, વલી તેહના સુંદર, અતિશય વર ચોત્રીશ; ભવ દવ ભય ભેદક, વાણુ ગુણ પાંત્રીશ, જિન ત્રિભુવન તીરથ, પ્રહ ઉઠી પ્રણમીશ. પ્રભુ બેસી ત્રિગડે, વીર કરે વખાણ, દાન શીલ તપ ભાવ, સમજે જાણુ અજાણ; સંસારતણું જેહ, જાણે સકલ વિજ્ઞાણું, જિનવાણી સુણતાં, ફલ લાભે કલ્યાણ પાય ઝાંઝર ઝમકે, ઘુઘરીને ઘમકાર, કટિ મેખલ ખલકે, ઉર એકાવલી હાર; સિદ્ધાયિકા સેવે, વીરતણે દરબાર, કવિ તિલકવિજય બુધ, સેવકને જયકાર.
૨
૪
શ્રી શાશ્વત જિન સ્તુતિ.
(શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર–એ દેશી.) શાશ્વત જિનને કરું પ્રણામ, જિમ સીઝે મનવાંછિત કામ,
લહીયે શિવપદ ઠામ, જમ્બુદ્વીપ જોયણ લખ જાણ, ધાતકી બીજે ચિત્ત આણું,
પુષ્ક૨વર સુપ્રમાણ -
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
36૪
મી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય રોહ
વારૂણીવર ક્ષીરવર દ્વીપ સાર, ધૃતવર દ્વીપ ઇક્ષુરસકાર,
નંદીસર નિરધાર, આઠમે દ્વીપ નંદીસર કહીયે જિહાં શાશ્વત જિન તીરથ લહીયે,
જિનઆણું શિર વહીયે. મધ્ય ભાગે ચિહું દિશે સાર, વાપી ચાર અછે મને હાર,
' લખ જેણે વિસ્તાર, તેહ વિચે અંજનગિરિ એક, વાપી દીઠ લહીએ સુવિવેક,
જિહાં જિન ઘર એક એક તસ ચિંહુ નાલે પર્વત ચાર, દધિમુખ નામે છે સુખકાર,
સવિ મલી સેલ શ્રીકાર, દધિમુખ વિરતિકર દેય દોય, વાપી દીઠ આઠ આઠ નગ જોય,
સવિ મલી બત્રીસ હોય. અંજનગિરિએ ચાર ચઈત્ત, દધિમુખે તિમ સંઈ પવિત્ત,
રતિક બત્તીસ દત્ત પર્વત દીઠ એક એક ભુવન, નંદીસરે પ્રાસાદ બાવન,
જપતાં નિરમલ મન; પ્રાસાદ દીઠ એક ચાવીસ, શ્રી જિનરાજનાં બિંબ કહીશ,
સંખ્યાએ જગદીશ; સવિ સંખ્યાએ ષટ હજાર, ચારસે અડતાલીસ જયકાર,
ભવદવ વારણહાર. બાષભાનન ચંદ્રાનન ભાણ, વારી એ વર્ધમાન જિન જાણું,
સાસયજિનનાં એ ઠાણ. રૂચક કુંડલ દ્વીપ કહંત, જિન ઘર ચઉ ચઉ તિહાં પ્રણમંત,
જેને મહિમા અનંત
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજે- શ્રી ચૈત્યવંદને રસુતિ સંગ્રહ
૩૦૫
સઠ પ્રાસાદે ચઉ ચઉ દ્વાર, અવર સાસય પ્રાસાદે ત્રિ બાર,
નમતાં જય જયકાર, , શાસનદેવી સાનિધ્ય કરેવી, દેવેન્દ્રકુશલ ગુરૂ પય સેવી,
વિઘાકુશલ પ્રણવી.
(૧૨) શ્રી સીમંધર જિન સ્તુતિ.
(શંખેશ્વર પાસ પૂજીએ—એ દેશી. ) મુજ આંગણ સુરતરૂ ઉગીયે, કામધેનુ ચિંતામણિ પુગી; સીમંધર સ્વામી જે મિલે, તો મનહ મરથ સવિ ફલે. ૧. હું વંદું વીસે વિહરમાન, તે કેવલજ્ઞાની યુગપ્રધાન સીમંધર સ્વામી ગુણનિધાન, જિત્યા જેણે કહ લેહ મોહ માન. ૨. આંબાવન સમરે કોકિલા, મેહને વછે જિમ મોરલા; મધુકર માલતી પરિમલ રમે, તિમ આગમે મેરું મન રમે. ૩. જય લચ્છી શાસનદેવતા, રત્નત્રય ગુણ જે સાધતા, વિમલ સુખ પામે તે સદા, સીમંધર જિન પ્રણમું મુદા ૪
(૧૩) सामान्य जिन स्तुति.
" (ગાય) गम्भावयारजम्मण- निक्खमणे केवले अनिव्वाणे; सुरनाहरइअपूअं तं वंदे जिणवरं सिरसा. १ करुणाए सरणरहिअं, उद्धरिअं जेहिं तिहुअणं सयलं; भवजलहिंमि पडतं, अरिहंताण नमो तेसिं. २ २०
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૬
બી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
--
मोहकरिकुंभदलणो, नयभंगपमाणकेसरकलावो; तासीयकुमयकुरंगो, सिद्धतहरि चिरं जयउ. ३ . पउममुही पउमकरा, पउमासणसंठिआ पउमनित्ता; वरपउमगभगोरा, सुअदेवी देउ सुहनाणं. ४
(૧૪)
શ્રી સિદ્ધચકે સ્તુતિ : ' (વીર જિનેસર અતિ અલસર—એ દેશી.) સિદ્ધચક્ર સદા ભવિ સે, મુગતિતણે છે મેજી, રાષભ જિનેસર મરૂદેવી નંદન, સુરનર કરે જસ સેવોજી; કનકવરણ જસ તનુકી શોભા, વૃષભ લંછન પાય છાજેજી, મહિમાધારી મૂરતિ તારી, શત્રુંજા ગઢપર રાજેજ. ૧ અષભાદિક ચકવીસે નમીયે, ગમીયે પાતક દરેજી, નંદીસર અષ્ટાપદ ગિરિવર, સમેતશિખર ભાવ પૂરેજી; વિહરમાન વલી વિસ મનહર, સિત્તેર સે જિનરાયાજી, ઈત્યાદિ જિન નામ સમરતાં, શાંત સુધારસ પાયાછે. ૨ આસો ચેત્ર સુદી સાતમ દિનથી, અબેલ ઓળી કીજેજી, અરિહંત સિદ્ધ આયરિય ઉવઝાય, સાધુ સમસ્ત જપીજે; દંસણ નાણું ચરણ તપ, નવપદ ધ્યાન ધરીજે, આગમ વચનામૃત શુભ પાને, જગ જસ શોભા લીજે. ૩ કવડ યક્ષ કેસરી દેવી, સંઘ તણું રખવાળીજી, સેવક જનનાં વાંછિત પૂરે, મહિમાવંત માયાલીજી; , શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ શિરોમણિ, વાચક ઉદય જયકારી છે, એ તાસ ચરણકજ મધુકર સેવક, મણિવિજય સુખકારી. ૪
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજો-શ્રી ચૈત્યવાદન સ્તુતિ સંગ્રહ.
(૧૫) ( શંખેશ્વર પાસ” પૂજીએ—એ દેશી. ) આદીશ્વર જિનવર વ'ક્રીચે, ભવસ ંચિત પાપ નિકીયે; દુ:ખ દોહગ દૂર વિહડીયે, એહ પૂજી નિત્ય આણુઢ્ઢીયે. ૧ અડ દલ કમલે શ્રી જિન થાપીયે, ચઉદ્ધિશિ સિદ્ધાદિ ચઉ થાપીયે; ગણી ગુણણું રિતને કાપીયે, આતમને ઇમ સુખ આપીયે. ૨ સિદ્ધચક્ર સદા આરાધીયે, જેહથી શાશ્વત સુખ સાખીયે; જિનવણ થકી ગુણુ લાધીચે, નિજ સહેજ ઋદ્ધિએ વાધીયે. ૩ સિદ્ધચક્રતણી જે ધારિકા, ચક્રેશ્વરી વર સુરખાલિકા; નૈવિજયની જે રખવાલિકા, સહી સેવે મંગલમાલિકા, ૪ ( ૧૬ )
શ્રી રૈાહિણી તંપ સ્તુતિ.
( જય જય ભવિહિતકર્—એ દેશી. ) જયકારી જિનવર, વાસુપૂજ્ય અરિહંત, શ્રી રાહિણી તપલ, ભાખે શ્રી ભગવત; નર નારીભા વે, આ રાધે તપ એહ, સુખ સંપત્તિ લીલા, લક્ષ્મી પામે તે. ઋષભાર્દિક જિનવર, રાહિણી તપ સુવિચાર, નિજ મુખથી પ્રકાશે, બેઠી પરષદા ખાર; રોહિણી દિન કીજે, ઉત્તમ તપ ઉપવાસ, મનવછિત લહીયે, થાયે આત્મ ઉજાસ. આગમમાં એહના, શાખ્યા લાભ અનત, વિધિશું . પરમારથ, સાથે ધા સંત; દિન દિન વતી વાધે, અંગે અધિકા નૂર, દુઃખ ઇંડ્રગ જાયે, પામે સુખ ભરપૂર.
-
.
૩૭
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૮
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સાહ
મહિમા જંગ માટા, રાહિણી તપના જાણું, સૌભાગ્ય સા તે, પામે ચતુર સુજાણ; નિત નિત ઘર ઓચ્છવ, નિત્ય નવલા શણુગાર, જિનશાસન દેવી, લિિવજય જયકાર.
( ૧૭ ) પચમીની સ્તુતિ,
( ઊઠી સવેરા સામાયિક લીધું—એ દેશી. ) ૫'ચમી ગતિ આપે તપ ૫'ચમી, પંચ આવરણની હાણુ, વિજન ભાવ ધરી આરાધા, ઇમ ભાખે જિનભાણજી; સતિ અતિ નિરમલ મહિમા સાગર, જગવલ્લભ રહે પ્રાજી, સૌભાગ્ય પંચમીએ હાય સેાભાગી, સકલ ગુણે કરી શૂરાજી. ૧ અતીત અનાગત.ને વર્તમાન, શાશ્વત જિન તે કહીયેજી, વિહરમાન તીર્થંકર વીસે, આણા નિત શિર વહીચેજી; સ્વર્ગ મૃત્યુ પાતાલમાંહી જે, જિનવર બિંબ તે વાંદુ જી, પાંચમ નાણુતણે મહિમાયે, અનિશ અતિ આણુજી. ૨ આગમ શ્રી અરિહંતે ભાખ્યા, શ્રી ગણધર હિત આણીજી, પંચમ નાણુ લહેવાને કારણ, આગમ ગુણમણિખાણીજી; પાંચમી તિથિ તો તપ માને, પસઠ માસ ઉજમીયેજી, કારતક સુદી પંચમીને દિવસે, કરતાં ખડું સુખ લહીયેજી ૩ શાસન પંચમી તપ રખવાલી, ભગવતી ગુણવતી માઇજી, કોડીનાર તણી એ બ્રાહ્મણી, તપ ખલે થઈ અખાઇજી; શ્રી જિન નેમ રાજુલ નવરંગે, ચંગી પ્રીતિ તુમારીજી, દયાકુશલ હે દોલત દાતા, પૂરી આશ અમારીજી, ૪
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજો-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ.
.
(૧૮)
, (શત્રુંજય મંડણ ઋષભ નિણંદ દયાલ–એ દેશી. ); પાંચમ દિન જમ્યા, પાંચ રૂપ સુરરાય, નેમિને સુરલે, હુવરાવા લેઈ જાય; ઇંદ્રિય પંચ ગજને, હણવા પંચાનન સિંહ, શ્રી હરરત્ન સૂરીશ્વર, લોપે ન તેહની લીહ. ૧ રાતા ને ઘેળા, નીલા કાળા દેય હાય, સેળ સેવનવાને, ઈમ જિન જેવીસે હોય; પંચમ જ્ઞાન પામી, પામ્યા પંચમ ઠાય, હીરરત્ન સૂરિવર, પ્રણમે તેના પાય. ૨ : પાંચમ તપ મહિમા, પ્રવચનમાં પરસિદ્ધો, ભાવે ભવિ પ્રાણી, સહજે તે સિદ્ધો, થયા થાશે થાય છે, જેથી સિદ્ધ છે, શ્રી હીરરત્નસૂરિ, નિત્ય પ્રકાશે તપ તેહ. ૩ ગી૨ના રને ગો છે, પૂર્યો જે છે વા સ, સહકારની લુંબી, સોહાવે કર ખાસ શાસન રખવાલી, કહે ઉદયરત્ન વિઝાય, . . પ્રણમે તે અંબા, શ્રી હીરરત્નસૂરિ પાય ૪
(૧૯) મૌન એકાદશીની સ્તુતિ.
* | (ચોપાઈ.) મૌનપણે પિસહ ઉપવાસ, મૌન એકાદશી પુન્યની રાશ; કલ્યાણુક એકસો પચાસ, આરાધ્યાં સહી શિવપુર, વાસ. ૧ મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં વિચરે જેહ, ત્રિભુવનમાં જિન પડિમા તેહ : સદા કાળ કવિ જિન પ્રતિબિંબ, ત્રિવિધ તે પ્રણમું અવિલંબ ૨.
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
ડાં
શ્રી બૅિન્ડ સ્તવનાદિ કાવ્ય
જિહાં જિન એકાદશી વિધિ ભણી, અવર અરથની રચના ઘણી; તે સિદ્ધાંત સુધારસ સમા, ભણતાં ગણતાં સુશ્રુતાં રમેા. ૩ જે શ્રુતદેવી સાહાગણી, શ્રી જિનશાસનની રાગિણી માતા આપે। મતિ નિર્મલી, વિદ્યાચંદ વઢે વળી વળી. ૪
( ૨૦ )
એકમની સ્તુતિ.
પં.
દ
( સત્તર ભેદી જિન પૂજા રચીજે—એ દેશી )
એક મિથ્યાત અસંયમ અવિરતિ, દૂર કરી શિવ વસીયાજી, સચમ સવર વિરતિતણા ગુણુ, ક્ષાયિક સમક્તિ રસીયાજી; કુંથ્રુ જિષ્ણુ સત્તરમા જિનવર, જે છઠ્ઠા નરદેવજી, પડવા દિન જે શિવગતિ પહેાત્યા, સેવું તે નિતમેવજી. ૧ એક કલ્યાણુક સંપ્રતિ જિનનું, તેમ દશનું પરમાણુજી, દશ ક્ષેત્રે મળી ત્રણ ચાવીસી, તેનાં ત્રીસ કલ્યાણુકજી; પડવા દિવસ અનુપમ જાણી, સમકિત ગુણુ આરાધાજી, સકલ જિનેશ્વર ધ્યાન ધરીને, મન વંછિત ફળ સાધેાજી. એક કૃપારસ અનુભવ સયુત, આગમ રયણ નિહાળાજી, ભવિક લેાક ઉપકાર કરવા, ભાખે શ્રી જિનભાણેાજી; જિમ મીંડાં લેખે નવિ આવે, એકાદિક વિષ્ણુ અંકજી, તિમ સમતિ વિષ્ણુ પક્ષ ન લેખે, પ્રતિપદા સમ સુવિવેકજી. ૩ કુંથ્રુ જિનેસર સાનિધકારી, સેવેગ ધ યક્ષજી, વંછિત પૂર્વ સ`કટ સૂરે, દેવી મલા પ્રત્યક્ષ; સંવેગી ગુણવંત મહાજસ, સજમ રંગ રંગીલાજી, શ્રી નવિમલ કહે જિન નામે, નિત નિત હાવે લીલાજી, ૪
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજો-શ્રી ચિત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ.
૩૧૧
(૨૧).
. બીજની સ્તુતિ. (મનહર મૂરતિ મહાવીરતણ–એ દેશી ) બીજ દિન ધર્મનું બીજ આરાધીયે, શીતલ જિનતણું શિવગતિ સાધીયે, શ્રી વ ૭ લંછન કંચ ન સ મ ત નું, દઢ૨ થ સુ ત દેહ ને હું ધ નુ. ૧ અર અભિનંદન સુમતિ વાસુપૂજ્યના, ચ્યવન જન્મ નાણુ થયા એહના; પંચકલ્યા ણક બીજ દિન જાણીયે; કાળ ત્રણ વીસીએ એમ ચિત્ત આણીયે. ૨ ધર્મ બિહુ ભેદ જે જિનવરે ભાસીયા, સાધુ શ્રાવક તણે ભવિક ચિત્ત વાસી; એહ સમકિત તણું સાર છે મૂલગું, અહનિશ આગમ જ્ઞાનને આળશું. ૩ મનુજ સુર શાસન સાનિધ કારકું, શ્રી અશે કો વિ ઘ ન ભ ય વા૨કું; શીતલસ્વામિના ધ્યાનથી સુખ લહે, ધીરગુરૂ શિષ્ય નયવિમલ કવિ ઈમ કહે. ૪
(૨૨)
ત્રીજની સ્તુતિ. (શંખેશ્વર પાસ પૂજીએ—એ દેશી.) શ્રેયાંસ જિનવર શિવગતિ ગયા, જે ત્રીજા દિને નિરમળ થયા; અસિય ધણ સેવનમય કાયા, ભવભવ તે સાહિબ જિનરાયા. ૧
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩ર
બી જિનેન સ્તવન દિશામાં સંદોહ'
ગણે યુ િાિં કશે તેમાં ત્રીજ
નિશાન
વિમલથુ ધર્મ સુવિધિ જિના, જસ જનમ જ્ઞાન જ્ઞાનધના; વર્તમાન કલ્યાણક પંચ થયાં, ત્રીજ દિન તે જિન કરજો મયા. ૨ ત્રણ તત્ત્વ જિહાં કણે ઉપદિશ્ય તે પ્રવચન વયણાં ચિત્ત વસ્યાં, ત્રણ ગુપ્તિ ગુમા મુનિવર, તે પ્રવચન વાંચે ગ્રુધરા. ૩ ઇસર સુર માનવી સુહંકરા, જે સમકિતદષ્ટિ સુરવરા; ત્રિકરણ શુદ્ધ સમક્તિ તણી, નય લીલા હેજે અતિ ઘણું. ૪
(૨૩)
ચેથની સ્તુતિ. (શ્રાવણ સુદી દિન પંચમીએ—એ દેશી) સરવારથ સિદ્ધથી ચવી એ, મરૂદેવી ઉઅર ઉપન્ન તે; યુગલા ધર્મ શ્રી રાષભજી એ, ચોથ તણે દિન ધન્ન તે. ૧ મલ્લિ પાસ અભિનંદન એ, ચવીચા વળી પાસ નાણું તે; વિમલ દીક્ષા ઈમ ષટ થયાં એ, સંપ્રતિ જિન કલ્યાણ તે. ૨ ચાર નિક્ષેપે થાપના એ, ચઉવિ દેવ નિકાય તો; ચઉ વિધિ ચઉમુખ દેશના એ, ભાખે મૃત સમુદાય તે. ૩ ગોમુખ જક્ષ કેસરી એ, શાસનની રખવાળ તે; સુમતિ સંગે સુવાસના એ, નચ ધરી નેહ નિહાળ તે. ૪
(૨૪) પાંચમની સ્તુતિ.
(શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર—એ કશી ) ધર્મ જિણંદ પરમપદ પાયા, સુવ્રતા નામે રાણ જાયા,
પણુયાલીશ ધનુષ્યની કાયા, પંચમી ક્તિ તે ધ્યાને ધ્યાયા, મુજ મન ભીતર જબ જિન આયા,
તબ મેં નવ નિધિ પાયા.
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજે-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ. ૩૧૩ નેમ સુવિધિના જન્મ કહીને, અજિત અનંત સંભવ શિવ લીજે,
દીક્ષા કુંથુ ગ્રહીજે; ચંદ્ર વન સંભવ નાણુ સુણજે,ત્રિહું ચોવીસીયે ઈમ જાણું જે,
સવિ જિનવર પ્રણમીજે. પંચ પ્રકારે આગમ ભાખે, જિનવર વચન સુધારસ ચાખે,
- ભવિ નિજ હૃદયે રાખે; પાંચ જ્ઞાન તણો વિધિ દાખે, પંચમી ગતિને મારગ આખે,
જેહથી સવિ દુઃખ નાખે. જિનભક્તિએ પ્રજ્ઞપ્તિ દેવી, ધર્મનાથ જિન પદ પ્રણમેવી,
કિન્નર સુર સંસેવી; બેધિ બીજ શુભ દષ્ટ લહેવી, શ્રી નવિમલ સદા મતિ દેવી,
દુશ્મન વિઘન હરેવી.
(મનહર મૂરતિ મહાવીર તણી—એ દેશી ) શ્રી નેમિ જિનેસર લીયે દીક્ષા, છઠ્ઠા દિવસે સુવિધિ ચરણ શિક્ષા એક કાજલ એક શશિકર ગોરા, નિત સમરૂ જિમ જલધર મેરા. ૧ પદ્મપ્રભ શીતલ વીર જિના, શ્રેયાંસ જિણુંદ લહે ચવના; વિમલ સુમતિ જ્ઞાન અડ હેય, કલ્યાણક સંપ્રતિ જિન જેય. ૨ જિહાં જયણું ષવિધ કાયતણ, ષટ વ્રત સંપદ મુનિરાયતણું; જેહ આગમ માંહે જાણીયે, તે અનુપમ ચિત્તમેં આણી. ૩ જે સમકિતદષ્ટિ ભાવીયા, સંવેગ સુધારસ સીંચીયા; નયવિમલ કહે તે અનુસરે, અનુભવ રસ સાથે પ્રીતિ ધરો. ૪
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૪
મા બિન, સ્તવના
જ છે
સાતમની સ્તુતિ. ચંદ્રપ્રભ જિન જ્ઞાન પામ્યા, વલી લા ભવપાર, મહુસેન નૃપ કુલ કમલ દિનકર, લક્ષ્મણ માત મલ્હાર; શશી અંક શશી સમ ગૌર દેહ, જગત જન શણગાર, સપ્તમી દિન તેહ નમતા, હેય નિત જયકાર. ધર્મ શાંતિ અનંત જિનવર, વિમલનાથ સુપાસ,
વન જન્મ ને શિવપદ, પામીયા રેય ખાસ; ઈમ વર્તમાન જિર્ણદકેરાં, થયાં સાત કલ્યાણ, તેહ સાતમી દિન સાત સુખનો, હેતુ લહીયે જાણ. જિહાં સાત નયનું રૂપ લહીયે, સપ્ત ભગી ભાવ, તે સાત પ્રકૃતિને ક્ષય કર્યાથી, લહે ક્ષાયિક ભાવ; તે જિનવર આગમ સકલ અનુભવ, લહે લીલ વિલાસ, જિમ સાત નરકનાં દુઃખ છેદી, સાત ભય હાયે નાશ. શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિનરાજ શાસને, વિજય દેવ વિશેષ, તસ દેવી જવાલા કરે સાનિધ્ય, ભવિને સુવિશેષ; દુ:ખ દુરિત સઘલાં સંહરે, વિઘન કોડ હરંત, જિનરાજ ધ્યાને લહે લીલા, નયવમલ ગુણવંત.
(ર૭) આઠમની સ્તુતિ.
(પ્રહ ઉઠી વંદુ–એ દેશી.) અભિનંદન જિનવર, પરમાનંદ પદ પામે, વલી તેમ નમીસર, જન્મ લહે શિવકામે; તિમ મેક્ષ વન બેહ, પામ્યા પાસ સુપાસ, આઠમને દિવસે, સુમતિ જન્મ સુપ્રકાશ.
૩
૪
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજે-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ.
૩૧૫
વલી જન્મ ને દીક્ષા, કષભતણું જિહાં હોય, સુવ્રત જિન જમ્યા, સંભવ ચ્યવન તું જોય; વલી જન્મ અજિતને, ઈમ અગીઆર કલ્યાણ, સંપ્રતિ જિનવરનાં, આઠમને દિન જાણું. * :: ૨ જિહાં પ્રવચન માતા, આઠ તણે વિસ્તાર અડ અંગે જાણે, સવિ જગજીવ વિચાર; તે આગમ આદર, આણુને આરાધે, આઠમને દિવસે, આઠ અક્ષય સુખ સાધે. શા સન ૨ખ વાલી, વિદ્યા દેવી સોળ, સમમિતિને સાનિધ્ય, કરતી છાકમ છેળ; અનુભવ રસ લીલા, આપે સુજસ જગીશ, ગુરૂ ધીરવિમલને, નયવિમલ કહે શીશ. 8
તેમની સ્તુતિ ( શંખેશ્વર પાસ પૂજીએ—એ દેશી.) સુવ્રત સુવિધિ સુમતિ શિવ પામ્યા,અજિત સુમતિનમિ સંયમકામ્યા; કુંથુ વાસુપૂજ્ય સુવિધિ ચવીયા, નવમી દિન તે સુરવર નમીયા. ૧ શાંતિ જિણુંદ થયા જિહાં જ્ઞાની, વર્તમાન જિનેસર શુભ ધયાની દશ કલ્યાણક નવમી દિવસે, સવિ જિનવર પ્રણમું મન હરસે. ૨ જિહાં નવતત્વ વિચાર સેવે લહીયે, વિવિધ બ્રહ્મ આચાર કહીયે, તે આગમ સુણતાં સુખ લહીયે, નવવિધ પરિગ્રહ વિરતિ કહીયે. ૩ સમકિતષ્ટિ સુર સંહા, આપ સુમતિ વિલાસ એ બહા શ્રીનવિમલ કહે જિન નામ, હિનદિન અધિકી લત પામે. ૪
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાબ ર.
(૨૯) દશમની સ્તુતિ. (આદિ જિનવર રાયાએ દેશી.) અર નેમિ જિર્ણોદા, કાળીયા દુઃખ દંદા, પ્રભુ પાસ જિમુંદા, જન્મ પૂજ્યા મહીંદા દશમી દિન અમદા–નંદ માકંદ નંદા, ભવિજન અરવિંદા, શાસને જે દિશૃંદા. અર જનમ સુહાવે, વીર ચારિત્ર પાવે; અનુભવ લય લાવે, કેવલજ્ઞાન પાવે, ષટ્ જિન કલ્યાણ, સંપ્રતિ જે પ્રમાણે, સવિ જિનવર ભાણ, શ્રી નિવાસાદિ ઠાણ. દશવિ છે આ ચા ૨, જ્ઞા ન માં છે વિ ચા ૨, દશ સત્ય પ્રકાર, પચ્ચકખાણાદિ ચાર; મુનિ દશ ગુણ ધાર, ભાષીયા જે ઉદાર; તે પ્રવચન સાર, જ્ઞાનના જે આગાર. દશ દિશિ દિગપાલા, જે મહા લેપાલા, સુરનર મહીપાલા, શુદ્ધદષ્ટિ કૃપાલા; નયવિમલ વિશાલા, જ્ઞાન લરછી મયાલા, જય મંગલ માલા, પાસ નામે સુખાલા.
- અગીયાની સ્તુતિ,
(સ્નાતસ્યાપ્રતિમસ્ય મેરૂશિખરે–એ દેશી ) શ્રી મલ્લિ જિન જન્મ સંયમ મહા-જ્ઞાન લહ્યા જે દિને, તે એકાદશી વાસર શુભકર, કલ્યાણમાલાલય; વિદેશ્વર કુંભવંશ જલધ, પ્રોલ્લાસને ચંદ્રમા, ' ' આવા પ્રશ્ય પ્રષિતી ભગવતી, ભાડવા જિજન 1.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજે-શ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંપ્રહ. ૩૭ જ્ઞાન શ્રી કષભાજિતો ચ સુમતે, પ્રાદુર્ભવં સંભવે, પાશ્વરી ચરણું ચ મેક્ષમગમતુ, પદ્મપ્રભાખ્યપ્રભુ ઇત્યેતદૃશતં ચ યત્ર દિવસે, કલ્યાણકાનાં શુભ, ' જાત સંપ્રતિ વર્તમાન જિનપા, પ્રાદુર્મહા મંગલમ. ૨ સાંગોપાંગમનત પર્યવ ગણે–પેત સોપાસકે– કાદશ્ય: પ્રતિમાશ્ચ યત્ર ગદિતા:, શ્રદ્ધાવતાં તીર્થપઃ; સિદ્ધાંતાભિધભૂપતિ વિજયતે, બિભ્રત્યદેકાદશા– ચારાંગાદિમયવપુર્વિલસતાં, ભકત્યા નુ ભાવિના. ૩ વૈચ્યા વિદધાતુ મંગલતતિ. સદર્શનાનામિ, શ્રીમદ્વિજિનેશશાસનસુર, કુબેર નામા પુનઃ; દિપાલ ગ્રહ લક્ષ દક્ષ નિવહં, સર્વે કપિ ચે દેવતા, તે સર્વે વિદધંતુ સૌખ્યમતુલ, જ્ઞાનાત્મનાં સૂરીણા. ૪
(આ સ્તુતિ સંસ્કૃત ગુજરાતીના મિશ્રણથી બનાવેલી લાગે છે, એથી ભાષા શુદ્ધ બરાબર થઈ શકી નથી. )
| (૩૧ )
બારશની સ્તુતિ. (પ્રભુ પાસજી તાહરૂ નામ મીઠું–એ દેશી.) જે બારસને દિને જ્ઞાન પામ્યા, અસુવ્રતસ્વામી સુરેંદ્ર નામ્યા; મલ્લિ લહે સિદ્ધિ સંસાર છોડી, તે દેવ વાંદુ બિહું હાથ જોડી. ૧ પદ્મપ્રભ શીતલ ચંદ્ર જાયા, સુપાસ શ્રેયાંસ ને મીરાયા; ઈમ તેર કલ્યાણક વર્તમાન, ત્રિકાળ પૂજીને કરૂં પ્રણામ. ૨ ભિક્ષ તણી જે પ્રતિમા છે બાર, જે દ્વાદશાંગી રચના વિચાર ઉપાંગ ખારેક અનુયાગદ્વાર, છ છેદ પન્ના દશ મલ ચાર. ૩.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮
આ વિશ્વ સ્તવનાદિ કારણ .
શ્રી સંઘ રક્ષાકર, ધર્મભક્તા, સુરાસુરા દેવપદપ્રસન્તા; સદા દિઓ સુંદર બોધિબીજ, સદ્ધર્મ પાખે ન કિમે પતિ. ૪
(૩૨)
તેરસની રતુતિ. (વીર જગતપતિ જન્મજ થા–એ શી.) પઢમ જિનેસર શિવપદ પાવે, તેરશ અનુભવ ઉપમ નાવે,
સકલ સમીહિત લાવે; શાંતિનાથ વલી મેક્ષ સીધા, દર્શન જ્ઞાન અનંત સુખ પાવે,
સિદ્ધ સ્વરૂપી થાવે; નાભિરાય મરૂદેવી માત, રાષભદેવ નામે વિખ્યાત,
કંચન કેમલ ગાત, વિશ્વસેન નૃપ અચિરા જાત, સેવે શાંતિ જગતના તાત,
તેહ શુભ અવદાત. પપ્રભ ચંદ્ર શ્રી શ્રેયાંસા, ધર્મ સુપાસ જે જગજન ઈશા,
સંયમ લે શુભલેશા; વીર અનંત ને શાંતિ મહીશા, જન્મ થયા એહના સુજગીશા,
ટાળ્યા સકળ. કશા; વર્તમાન કેથાણુક કહેશો, તેરશ દિન સવિ અમર મહીશા,
પ્રણમે જસ નિશદિશા સકલ જિનેસર ભવન દિનેશા, મદન માન નિર્મથન મહેશ,
સે વિશ્વાવીસા. તેર કાઠીયાને જે ગાળે, તેર કિયાનાં થાનક ટાળે,
તે આગમ અજુવાળે; તેર સગીનાં કાણુ, તે પામીને ક્યાયે ધ્યાન,
તેહને કેવલ નાણ
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજે-શી ચિત્યવંદન રહુતિ સંગ્રહ.
૩૧૯
-
-
-
-
-
-
ભક્તિ બહુમાન જાસવાદ ભણજે, આશાતના તેહની ઢાળીજે,
જિન મુખ ત્રિપદી લીજે, જે ચાર ગુણા તે તેર કરી જે, બાવન ભેદે વિનય ભણીજે;
જિમ સંસાર તેરી જે. ચકેસરી ગેમુખ સુર ઘરણી, સમકિત ધારી સાનિધ્ય કરણ,
શષભ ચરણ અનુસરણી, . ગોમુખ સુરનું મનડું હરણ, નિરવાણી દેવી કરણી,
ગરૂડ જક્ષ સુર ઘરેણી શાંતિનાથ ગુણ બોલે વરણી, દુશ્મન દૂરકરણ રવિભરણી,
સંપત્તિ સુખ વિસ્તરણી, કીરતિ કમલા ઉજ્જવલ કરણી, રાગ સોગ સંકટ ઉદ્ધરણી,
મયવિમલ દુખહરણ.
(૩૩).
ચોદશની સ્તુતિ, (મનહર મૂરતિ મહાવીરણું—એ દેશી ) વાસુપૂજ્ય જિનેસર શિવ લહ્યા, જે રક્તકમલવાને કહ્યા, વસુપૂજ્ય નૃપ સુત માત જયા, ચંપાનયરીએ જન્મ થયા; ચોદશ દિવસે જે સિદ્ધિ ગયા, જસ લંછન રૂપે મહિષ થયા, તે અજર અમર નિકલંક ભયા, તેમાં પાય નમી કૃતકૃત્ય થયા. ૧ શીતલ સંભવ શાંતિ વાસુપૂજ્ય જિના,અભિનંદન કંથ અનંતજિના, સંયમ લીયે કેઈ શુભમને, કે પંચમજ્ઞાન લહે ધના; કલ્યાણક આઠ સુહામણું, નિત નિત લીજે ભામણાં, સવિ ગુણમણિ રયણરેહણા, પહેચે સવિ મનની કામના. ૨
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
'૩૨૦
શ્રી જિમ સ્તવનાદિ અન્ય સાહ
જિહાં ચઉદશ ભેદે જીવ ગણ્યા, જગ ભેદ કહ્યા છે અતિઘણા, ગુણુઠાણાં ચૌદ તિહાં ભણ્યાં, ચઉદ્દેશ પૂરવની વર્ણના; નવિ કીજૈ શ ́કા દૂષણ, અતિચારતણી જિહાં વારણા, પ્રવચન રસ કીન્હેં પારણાં, એહજ છે ભવ જલ તારણાં. ૩ શાસન દેવી નામે ચંડા, દીયે દુર્ગતિ દુરજનને ઈંડા, અકલંક કલાધર સમ તુંડા, જસા જીા અમૃત રસ કુંડા, જસ કર જપમાલા કાઢુંડા, સુર નામ કુમાર છે ઉર્દૂંડા; જિન આગલ અવર છે એર’ડા. નવમલ સદા સુખ અખંડા. ૪
( ૩૪ )
પૂનમની સ્તુતિ.
(શખેશ્વર પાસજી પૂયે—એ દેશી.)
જિન સંભવ લીધે સંયમ જિહાં, શ્રી નમિ સુવ્રતનું ચ્યવન તિહાં; સકલ નિર્મલ ચક્રૂતણી પ્રભા, વિશદ પક્ષ તણે શિર પૂર્ણિમા. ૧ ધનાથ જિન કેવલ પામ્યા, પદ્મપ્રભ જિન નાણુ સકામ્યા; ઇમ કલ્યાણુક સંપ્રતિ જિનતાં, થયાં પૂનમ દિવસે સુહામણાં. ૨ પંદર જોગતણે વિરહે લહ્યા, પર ભેદે સિદ્ધ જિહાં કહ્યા; ૫'દર બંધન પ્રમુખ વિચારણા, જિનવર આગમને સુણે જના ૩ સકલ સમીહિત દાયિકા, સુરવર જિનશાસન નાયિકા; વિધુ કરાવલ કીર્તિ કલા ઘણી,નવિમલજિન નામ ભણ્ણા ગુણી. ૪
( ૩૫ )
અમાસની સ્તુતિ.
( મનહર મૂરિત મહાવીર તણી~એ દેશી. ) અમાવાસ્યા તા થઇ ઉજ્જલી, વીર તણે નિર્વાણુંમલી; દીવાલી ટ્વિન તિહાંથી હાત, ગાય અઢાર કરે ઉદ્યોત. ૧
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ત્રીજેશ્રી ચૈત્યવંદન સ્તુતિ સંગ્રહ.
૩૧
શ્રી શ્રેયાંસ નેમિ લહે જ્ઞાન, વાસુપૂજ્ય ગ્રહે સંજમ ધ્યાન; સંપ્રતિ જિન થયાં કલ્યાણ, અમાવાસ્યા દિવસ ગુણખાણું. ૨ કાલ અનાદિ મિથ્યાત્વનિવાસ, પૂરણ સંજ્ઞા કહીયે તાસ; આગમ જ્ઞાન લહ્યું જિન સાર, કૃષ્ણપક્ષ જિત્યે તેણે વાર. ૩ માતંગ યક્ષ સિદ્ધાયી દેવી, સાનિધ્યકારી હુએ જિન સેવી; કવિ નવિમલ કહે શુભ ચિત્ત, મંગલ લીલ કરે નિત નિત. ૪
શ્રી શુકલપક્ષકગણપક્ષની સ્તુતિ. .
(પ્રહઉઠી વંદુ–એ દેશી.) સાસય ને અસાસય, ચેત્ય તણું બેહ ભેદ,
સ્થા પ ના ને રૂપે, રૂપા તી ત વિભે દ; બેહુ પક્ષે ધ્યાવે, જિમ હોયે ભવ છે, અવિચલ સુખ પામે, નાસે સઘલા ખેદ. ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણું, કાળ બે ભેદ પ્રમાણે,
ત્રી જે ને ચે થે, આ રે જિ ન વ ર જાણ; "ઉત્કૃષ્ટ કાળે, સી તે૨ સે જિ ન રા જ, તિમ વીસ જઘન્યથી, વંદી સારે કાજ. બેહ ભેદે ભાખ્યાં, જીવ સયલ જગમાંહી, એક કષ્ણપક્ષ એક, શુકલપક્ષ ગુણમાંહી; વલી દ્રવ્ય કહ્યાં છે, જીવ અજીવ વિચાર, તે આગમ - જાણે, નિશ્ચય ને વ્યવહાર. સંયમધર મુનિવર, શ્રાવક જે ગુણવંત, બેહુ પક્ષના સાનિધ્ય, કારક સમકિતવંત; તે શાસન સુરવર, વિઘન કેડિ હરંત. શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ, લીલા લચ્છી લહંત.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૨
શ્રી જિનેન સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ
વિભાગ ચોથે શ્રી સઝાયસંગ્રહ.
શ્રી નવકાર મંત્રની સઝાય.
(નમો રે નમે શ્રી શેત્રુંજય ગિરિવર–એ દેશી.) શ્રી નવકાર જ મનરંગે, શ્રી જિનશાસન સાર રે, સર્વ મંગલમાં પહેલું મંગલ, જપતાં જય જય કાર . શ્રી. ૧ પહેલે પદ ત્રિભુવન જનપૂજિત, પ્રણમું શ્રી અરિહંત રે, અષ્ટ કર્મ વરજિત બીજે પદ, ધયા સિદ્ધ અનંત રે. શ્રી. ૨ આચારજ ત્રીજે પદ સમરું, ગુણ છત્રીસ નિધાન રે. ચેથે પદ ઉવઝાય જપીજે, સૂત્ર સિદ્ધાંત સુજાણ રે. શ્રી. ૩ સર્વ સાધુ પંચમ પદ પ્રણમું, પંચ મહાવ્રત ધાર રે, નવ પદ અષ્ટ ઈહાં છે સંપદા, અડસઠ વરણ સંભાર રે. શ્રી ૪ સાત અક્ષર અછે ગુરૂ જેહના, એકસઠ લઘુ ઉચ્ચાર રે; સાત સાગરનાં પાતક વણે, પદ પંચાશ વિચાર રે. શ્રી૫ સંપૂરણ પણસય સાગરનાં, જાયે પાતક દૂર રે ઈહ ભવ સર્વ કુશલ મનવાંછિત, પરભવ સુખ ભરપૂર છે. શ્રી. ૬ યેગી સેવન પુરી કીધે, શિવકુમર ઇણે ધ્યાન રે, સર્પ મિટી તિહાં ફુલમાલા, શ્રીમતીને પરધાન રે. શ્રી. ૭ જક્ષ ઉપદ્રવ કરતે વાર્યો, પરચે એ પરસિદ્ધ રે, ચોર ચંડપિંગલ ને હુંડક, પામે સુરતણું અદ્ધિ ૨. શ્રી. ૮ એ પંચ પરમેષ્ઠિ છે જગ ઉત્તમ, ચૌદ પૂરવને સાર રે, ગુણ બેલે શ્રી પદ્યરાજ ગણી, મહિમા જાસ અપાર રે. શ્રી. ૯
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચાથા--શ્રી સજઝય સગ્રહ.
(૨) શ્રી જિનવાણીની સજ્ઝાય,
( મારું મન માથુંરે શ્રી સિદ્ધાચળે રે—એ દેશી.) શ્રી જિનવાણી પ્રાણી ચિત ધરા રે, ટાળી સકળ દેશ; શ્રદ્ધા સાચી રાચીને ગ્રહેા રે, આતમ શક્તિ વિશેષ. શ્રી ૧ સમકિત પામી વામી મિથ્યાત્વને રે, પ્રગટે જાચું રે હેમ; ફરી તે અવર રૂપ જિમ નવિ લહે રે, તિમ ધરો સમકિત પ્રેમ. શ્રી ૨ માર્ગાનુસારી ક્રિયા અનુમાદીયે રે, એજિનશાસન મ; સદ્ગુરૂ સંગ થકી વળી વામીચે રે, વાત વિશેષના ભ. શ્રી ૩ સમકિત ષ્ટિ હાયે જે નરા હૈ, ખેલે ખિહું નય વાચ; આપ પ્રશસે પર નિંઢે નહિ રે, સમકિત તેહને સાચ શ્રી ૪ ચારિત્રનિ ળ જ્ઞાન પ્રમાણુતા હૈ, હાયે જાસ પસાય; તેહીજ દર્શન દેજો જગપતિ રે, અમૃત પ્રણમે રે પાય. શ્રી ૫
૩ર૩
( ૩ )
શ્રી સુધર્માંગણધરની સજાય
( સાહિબ, બાહુ જિનેશ્વર વિનવું—એ દેશી. ) ગણુધર, ચારિત્રપાત્ર ચૂડામણિ, શ્રી સેહમ મુનિરાય હો; ગણુધર, લબ્ધિ સિદ્ધિ ધારક સદા, સંધ સકળ સુખદાય હા; ગણુધર આજ વધાવું હરખશું. ૧ ધરતા નિર્મલ ધ્યાન હા; કરતા અનુભવ જ્ઞાન હો. ગ ૨ ટાલે વિષય ઉપાય હો; સાધે અવ્યાખાધા. ગ૦ ૨ –
ગણધર, મમતા માહ નિવારતા, ગણુધર, શલ્યરહિત ગારવ વિના, ગણુધર, પાલે પ્રવચન માતને, ગણધર, વાધે અનુભવ પ્રીતશું,
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૪
થી ભિન્ન સ્તવનાદિ કાવ્ય .
ગણધર, જાણે અપર સ્વભાવને, દીપે શાસનમાંય હો; ગણધર, ઝીપે વાદી વર્ગને, નાણે મમતા કયાંય હો. ગ ૪ ગણધર, કામધેનુ પર દૂઝતા, ગામ નયર ઉદ્યાન હો; ગણધર, વયણ સુધારસ વરસતા, સંપૂરણ શ્રુતજ્ઞાન હો. ગ૦પ ગણધર, તીર્થકર સરીખા કહ્યા, તિમ વળી અરિહા જાણ હો; ગણધર, શુદ્ધ પ્રરૂપક ગુણ થક, પામે એહ ઉપમાન હો. ગ૭ ૬ ગણધર, સૂત્ર રચે મુનિ પુંગવા, અરથ કહે અરિહંત હો; ગણધર, ટીકા ચૂરણી નિયુક્તિ, ભાષ્ય સ્વરૂપે તંત હો. ગ- ૭ ગણધર, ધારક પારગ ગુરૂ ભણે, મંગલ કરણનિમિત્ત હો; ગણધર, સોહામણુ વર સાથીઓ, પૂરે પૂરણ ભત્તિ હો. ગ૦ ૮ ગણધર, જિનવર વયણું મીઠડાં, મીઠડી રીતે સુકુંત હો; ગણધર, ઉત્તમ સંગથી મીઠડે, અનુભવ ન લહંત હો. ગ૦ ૯
(શ્રી સુપાસ જિનરાજએ દેશી.) મુનિવરમાં પરધાન, દ્વાદશ અંગને જાણ ગણધર લાલ સેહમ ગણધર જગ જે છ. ૧ ચંપાનયર ઉદ્યાન, સમોસર્યા ગુણખાણ;
ગણધર લાલ ઉપગારી શીર સેહરે છે. દેશના અમૃતધાર, વરસે જિમ જલધાર; ગણધર લાલ તૃષ્ણા તાપ શમાવતા છે. ૩ જીવાજીવ પ્રકાશ, મિથ્યા તિમિર વિનાશ; ગણધર લાલ કરતા ભવિજન લેકને છે. ૪ ફવિધ ધર્મ સુખકાર, દંડકત્રિક પરિહાર, ગણધર લાલ શ્રી સુખ શા સેવતા છે, ૫
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ
-શ્રી સજઝાયગ્રહ.
કર૫
પંચ પ્રકાર સઝાય, કરતાં ચિત્ત લગાય; '
ગણધર લાલ ષડૂ વ્રત તપ ગુણ ધારતા જી. પાણ , પિડેષણ સાત, આઠે પ્રવચન માત;
ગણધર લાલ પાલે ટાલે કર્મને છે. ૭ પરિહરે નવે નિયાણુ, બ્રહ્મચર્ય દશ ઠાણ ' ગણધર લાલ ધારે વારે વિષયને જી.૮ એહવા ગુરૂ ગુણવંત, શ્રાવિકા શ્રદ્ધાવંત
ગણધર લાલ પ્રણમી હીયડે હરખતી જી. ૯ નેઉર નિમલ જ્ઞાન, પહેરી ઘાટ સુધ્યાન,
ગણધર લાલ આણ તિલક શીરે ધર્યું છે. ૧૦ કંકણ જિનગુણ રાગ, હાર હૈયે વૈરાગ;
ગણધર લાલ ભાવના લંગર રણઝણે છે. ૧૧ કુંકુમ ગુરૂ ગુણગ્રામ, ગંદુંલી વ્રત પરિણામ
ગણધર લાલ અનુભવ અક્ષત પૂરતી છે. ૧૨ શ્રીફલ શીલ સુહાય, ઉપશમ ફલ વધાય;
ગણધર લાલ અવિધિ નિવારણ લૂંછણ છે. ગુરૂ સનમુખ સુવિનીત, સૂત્ર સૂણે એકચિત્તો
ગણધર લાલ નય નિક્ષેપે સમજતાં જી. ૧૪ હૈયડે હર્ષ ન માય, જિન ગુણ મંગલ ગાય; ગણધર લાલ અનુક્રમે ઉત્તમ પદ વરે છે. ૧૫
(૫) શ્રી યુગપ્રધાન સંખ્યા બતાવતી સજઝાય.
" (ચોપાઈ.) સમરી શારદ કવિજને માય, શાંતિચંદ્ર ગુરૂ પ્રણમી પાય તેવીસ ઉદય તણા ગણધાર, પભણીશ તેહને વર વિસ્તાર, ૧
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૬
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સાહ
પહેલે ઉદયે ગણધર વીસ, સુધર્માં આદિ હું નામી સીસ; ખીજે ઉદયે ગુરૂ તેવીસ, વયરસેન આદિ પ્રણમીસ. ૨ અઠ્ઠાણુ. ગુરૂ ત્રીજે જાણ, પાડિવાયાદિક ગુણની ખાણુ; હરિસ્સહાર્દિક ચાથે સહી, અયેાત્તરની સંખ્યા કહી. ૩ નદીમિત્ર આદે ગણુધાર, પ'ચાતુર નમીયે ગુણધાર; નેવ્યાસી ગુરૂ છઠ્ઠ કહ્યા, સુરસેન ગુરૂ આદે લહ્યા. ૪ સત્તમે ઉયે એક્સેા જોય, રવિમિત્રાદિક વતુ સાય; સત્યાસી ગુરૂ મહિનિધાન, શ્રીપ્રભ આદિ યુગહુ પ્રધાન. ૫ નવમે શ્રી મણિસૂરિ મુનીશ, પ્રમુખ પંચાણુ ચિત્ત ધરીશ; દશમે સત્યાસી ગુણવંત, યશામિત્ર આદિ ભગવત. હું એકાદશમે ધનસિંહ આદિ, છšાંતેર નમતાં બહુ જસવાદ; સત્યમિત્ર આદિ ખારમે, અઠ્ઠોતેર મુજ મનમાં રમે. ૭ શ્રી ધસ્મિલ પ્રમુખ તેરમે, ચારાણુ ગુરૂ સહુએ નમે, શ્રી ગુરૂ વિજયાનંદ મુની, આદે અઠ્ઠોતેર સેવ ́. ૮ શ્રી સુમંગલ મંગલકાર, ત્રીકૈાત્તર સય મહિમાગાર; સાલસમે ગુરૂ શ્રી જયદેવ, એકસે સાત નમું નિતમેવ. ૯ એકસા ચાર મુનીશ્વર સાર, ધર્મસિંહાર્દિક સ’જમધાર; અષ્ટાદશમે શ્રી સુરદ્દિન, એકસો પન્નર ગુરૂ કૃતપુન્ન. ૧૦ વિશાખસૂરિ નમીયે નિશદેિશ, યુગપ્રધાન એકસેા તેત્તીસ; શ્રી કોડીન મહીધર ધીર, ઉદય વીસમે એકસે વીસ. ૧૧
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ૨
શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
૩૭
'
'
શ્રી માથુર ગુરૂ આદિ આજ, પંચાણુ પ્રણમું ગુરૂરાજ; પાણિમિત્ર ગુરૂ મહિમાવંત, નવ્વાણ પ્રણમું મહંત. ૧૨ દત્તસૂરિ આદિ વાંદીશ, ત્રેવીસમે એ કહીયા મુનીશ; સર્વ મલીને સંખ્યા ધાર, સહસ દેય ને અધિકા ચાર. ૧૩ પહેલા પહોતા મુગતે દેય, એકાવનારી બીજા જોય, પંચમ આરે ધર્માધાર, સંયમ પાલે નિરતિચાર. ૧૪ જિહાં એ શ્રી ગુરૂ કરે વિહાર, અઢી જોયણું માંહિ વિસ્તાર તિહાં નહીં મરકી અને દુકાલ, એ ગુરૂવર વંદુ ત્રણ કાલ. ૧૫ તેહ સમાન ગુણરયણ નિધાન, વિજયસેનસૂરિ યુગપ્રધાન; શાંતિચંદ્ર વાચકને શિષ, અમરચંદ્ર નમે નિશદિશ. ૧૬
સાધુ ગુણ સઝાય. | (અજિત જિનેસર ચરણની સેવા–એ દેશી ) પંચ મહાવ્રત સૂધાં પાળે, અંતરંગ મળ ટાળે, વ્રત દૂષણ ક્ષણ ક્ષણ સંભાળે, જ્ઞાન ક્રિયા અજુઆળે;
સો સદ્દગુરૂશું મારું મન માને. આગમ કસતાં જે કસ પહોંચે, દિનદિન ચડતે ભાવે. સો૦ ૧ સૂત્ર અર્થશું પ્રીતિ કરીને, રાખે આતમ નિજ ગેહે; ઉભયકાલ ભંડેપગરણને, સંભાળી પડિલેહે સે. ૨ ખરે બપોરે મધ્યાહ્ન વેલા, ગોચરીએ ત્રાષિ જાય; નિzષણ આહાર જે ન મલે, તે મન ઊણે ન થાય. સ. ૩ ઈંગાલાદિક દૂષણ પાંચે, ભોજન કરતાં ટાલે; આઠે પ્રવચન માત સંભાળે, જયણશું વ્રત પાળે. સે૦૪
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩ર૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ અ સદેહ
ક કથા વિકથા જે ચાર, આપણે સુખ ન પ્રકાશે; લેાકતાં જે વચન પરિસહ, તે મનમાં અહિંઆસે. સા૦ ૫ ધર્મ તણું કાંઇ કારણ જાની, નિજ શરીર પણ છાંડે; ઉપસર્ગાદિક આવ્યા થકે પણુ, વ્રત પચ્ચખાણુ ન ખડે. સે।૦ ૬ કાળ પ્રમાણે સજમના ખપ, જોઇને ગુણુ લીજે, વિજયવિમળ પંડિત ઇમ ખેલે, તસ પાય વંદન કીજૈ. સા૦ ૭
(૭)
કમ ગતિ વિષયક શ્રીકૃષ્ણ વાસુદેવની સજઝાય.
(દુહા ) અરિહંત પ૪પ કજ નમી, કમ તણી ગતિ જે; વરણવ ભલી રીતથી, સુણુજ ભવિ સસનેRs. ૧ કમે સુખ દુ:ખ પામીચે,કમે ભવ જ જાળ; કર્મ સકળ દૂરે ટળે, લહીયે સુખ સુવિશાળ. ૨ દાધી નગરી દ્વારિકા, નાઠા હલી મારાર; વનમાં વસતાં દુ:ખ સહ્યાં, ભાખ` તે અધિકાર. ૩ : ઢાલ-પહેલી. :
( પ્રભુ તુજ શાસન મીઠું રે—એ દેશી. ) ગ્રીષ્મ કાળના જોરથીરે, લાગી તરશ અપાર, કૃષ્ણ કહે અળભદ્રને, ખાળી આણા તુમે વાર રે; સૂકે તાળુ આ વાર રે, નહિ ચાલી શકાય લગાર રે, ખળભદ્ર કહે તેણી વાર રે,કમ તણી ગતિ એઢવી મેરે લાલ. ૧ લઇ આવું પાણી અમે રે, તુમે રહેજો સાવધાન, એમ કહીને ચાલીયા, જાવે પાણીનાં થાન રે; હિર સુતા તેડ્ડીજ રાન રે, આવી નિદ્રા અસમાન રે, એક પીતાંબર પરિધાન રે,કમ તણી ગતિ અહ્વી મેરે લાલ. ર
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
...
વિભાગ શ્રી સજઝાય સંગ્રહ. બળદેવ છે એમ વલી રે, ઉચું વદને નિહાળ, બાંધવની રક્ષા કરે, વનવિ તુમ રખવાળ રે, તુમ શરણે છે એ બાળરે, તેણે જાળવજે સંભાળી રે, હું આવું છું તતકાળરે, કર્મ તણી ગતિ એવી મેરે લાલ. ૩ હતી તે પાણીને ગયા , આ જરાકુમાર, ભાવિ ભાવના યોગથી, રહ્યો વૃક્ષ અંતર અવિકાર રે, હરિપાદ તે મૃગલે ધાર રે, બાણ મૂકયું આકરી ત્યાર રે, વિધાણે પાદ મોરાર રે, કર્મ તણી ગતિ એવી મેર લાલ ૪ સહસા ઉઠી હરિ ભણે છે, કેણે કીધું છળ એહ, મારી કેઈએ નવિ હણી, એટલા દિન પહેલાં રેહ ૨, નામ ગોત્ર કહે તમે કેહરે, તજ બે એણી પેરે તેલ રે, તું સાંભળ જે સસનેહ રે, કર્મ તણું ગતિ એહવી મેરે લાલ. ૫
: દહે. : જરાકુમાર ભીખે હવે, નિજ અવદાત તે વાર; કૃષ્ણ નરસર સાંભળે, પગમાં પીડા અપાર
: ઢાલ-એજી. :
(દેશી ઉપર પ્રમાણે) વસુદેવ રાય રાણુ જ રા રે, માય હાય મુજ જાણ; રામ કૃષ્ણને ભાઈ વડે, તે મુજ ભ્રાતા ગુણઆણુ છે, મેં સાંભળી જિનની વાણું રે, તસ રક્ષા હેતે ઈણ ઠાણ રે, ભૂખ્યા તરસ્યા રહું રાણુરે, કર્મ તણી ગતિ એવી મેરે લાલ. ૧ મુજને બાર વરસ ગયાંરે, સહતાં બહુલા કલેશ, નર નવિ દીઠ ઈણ વને, તું કોણ છે શુભ વેષ રે, તવ જપે કૃષ્ણ નરેશરે, ભાઈ! આવ! આવી સુવિષે રે, તારે કથા સવિકલેશ, કર્મ તણગતિએહવી મેરેલાલ. ૨
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવના
વ્ય ite
તેહજ કૃણ હું જાણુજે રે, તાહરો જે લઘુ બ્રાત, જિણ અરથ તું વન રહે, ભાવિભાવ તેહ આયાત રે, જિન વયણ ન ફેગટ થાત રે, જદિ જગ પલટાઈ જાત રે, જિનવયણ નવિ પલટાતરે, કર્મ તણી ગતિ એવી મેરેલાલ. ૩ જરાકુમર નિસુણી ઇચ્યુંરે, કહે શું? કૃષ્ણ એ ભાય, આવી દીઠા કૃષ્ણને, મૂચ્છગત તે તિહાં થાય છે ? વળ્યું ચેત રૂદન કરાયરે, હા! કૃષ્ણ કિહાંથી એ હાય રે, જેહથી નાસીએ તે આયરે, કર્મ તણી ગતિ એહવી મેરે લાલ. ૪
: દુહે. : પૂછે વાસુદેવને, દ્વારિકાને અધિકાર જેમ જેમ જરાકુમારી સુણે, હેડે દુખ અપાર. ૧
: ઢાલ-ત્રીજી :
(દેશી ઉપર પ્રમાણે ) દુઃખભર હૈડે રેવતેરે.. પૂછે કૃષ્ણને એમ, દ્વારિકા શું દાધી ખરી, જદુ કેરે ક્ષય થયો તેમ રે; મળ્યું સર્વે કહ્યું જિન જેમ, તુજ દેખીને ચિંતુ એમ રે, ભાઈ! એહ બની ગયું કેમ રે, કર્મ તણી ગતિએહવી મેરે લાલ. ૧ કૃષ્ણ પણ માંડી કહ્યો રે, દ્વારિકા કેરો દાહ, સાંભળી રૂદન કરે ઘણું, રોવરાવે વૃક્ષની સાત રે, તસ ઉપનું દુ:ખ અથાહ રે, ભાઈ માય વિણ અ૫રાહ રે, મુજ હશે નરકને રાહ રે,કર્મ તણી ગતિ એવી મેરે લાલ. ૨ . રૂડું કરતાં ભુંડું થયું રે, પૃથ્વી આપો માગ, એહ શરીરે નરકમાં, અમને છે દુઃખને લાગ રે; મુજ નરકથી આ પેક દુ:ખ લાગરે મુજ કૃષ્ણઉપર બહુરાગ રે,. તેહને માર્યો વિણ આગરે, કર્મ તણી ગતિ એવી રે લાલ. ૩
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉમાગ ચા-કો સજઝાય સંગ્રહ.
પ્રભુએ જ્યારે ભાખીયું રે, મરણ ન પામે કેમ! મુજ મરતાં ઓછું કિશ્ય, તુજ જીવંતાં જગ એમ રે; તવ કૃષ્ણ કહે ધરી પ્રેમ રે, મત શોક કરો તમે એમ રે, નીપજ્યુ પ્રભુએ કહ્યું તેમ રે કર્મ તણી ગતિએહવી મેરેલાલે. ૪ કૌસ્તુભ લેઈ જાઓ તમે રે, વહેલા પાંડવ પાસ; આગળ પાછળ જેવજે, કહેજો દ્વારિકાને નાશ રે, વહેલો તું ઈહાંથી નાશ ૨, નહિતે બળદેવને પાસ રે, જમરાયને આધીન થાશરે, કર્મ તણી ગતિએહવી મેરે લાલ. ૫ વિપરીત પગલાં થાપજે રે, જેમ નાવે પંઠે રામ, પાંડવને ખમાવજે, અમ અપરાધ તમામ રે, રાજ્ય અંધ ગરવને ધામ રે, ર આપ્યું રહેવા ઠામ રે, . અન્યાય કર્યો અમે તામ રે, દ્રૌપદી લઈ વલીયા જામરે. ક૬
: દુહો : શીખ લઈ વાસુદેવની, જરાકુમાર હવે જાય; પાછું વાળી જૂએ બહુ, અંતરમાં અકલાય.
: ઢાલ-ચોથી : | (દેશા ઉપર પ્રમાણે) જરાકુમાર એમ સાંભળી રે, કહ્યું પગથી બાણું, કૌસ્તુભ લઈને ગયે, પગલાં વિપરીત મંડાણ રે, વેદન હરિને અપ્રમાણ, તૃણ સંથારો કરી ઠારે, બેલે એમ અવસરના જાણ,કર્મ તણી ગતિએહવી મેરે લાલ. ૨ જિનવરને નમું હર્ષથી શકે પ્રસુમિત પાય, શાશ્વત સુખ પામ્યા જિકે, તે સિદ્ધ નમું નિરમાય રે, આચારજ ને ઉવજઝાય રે, વળી સાધુ તણા સમુદાય રે, શિવસાધન સાધે ઉપાયરે, કર્મ તથી ગતિ એવી એરલાલ ૩ .
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩
બી (નિ સ્તવનાદિ કાબુ તા.
નમીયે નેમિ જિનેસરૂ રે, મુજને જસ ઉપગાર, ભવ્યજીવ પ્રતિબોધતાં, મુજને દેખે ઈણે ઠાર રે, તમે જગવત્સલ હિતકાર રે, જ્ઞાનાદિક ગુણ ભંડાર રે, અંતિશયવર ચાવીસ ધારરે, કર્મ તણી ગતિ એવી મેરે લાલ. ૪ જેહ કરી આશાતનારે, તેહ ખમાયું વાસ, તુમ ઉપગાર ન વિસરું, વારંવાર નામું શીર નામ ; જીવડા ! સહુ જીવને ખામ રે, સહુ ગણજે મિત્રને ઠામ રે, એમ પામીશ શાસય ધામરેકમ તણી ગતિએડવીમેરે લાલ૫ બેસી સંચારે ચિંતવે રે, ધન્ય શ્રી નેમિ જિશું, વરદત્તાદિક રાજવી, તજી. ગેહ થયા જે મુણાંદ રે, જસ દૂર કન્યા દુઃખદરે, શાબાદિક કુમરના વૃંદરે, ધન્યચિંતવે એમ ગેવિદરેકમ તણું ગતિ એહવી મેરે લાલ. ૬.
: દુહા : કરતા એમ અનુમોદના, ઉત્તમ ધર્મની સાર; એહવે મનમાં આવતી, લેણ્યા દુષ્ટ તેણું વાર. ૧ ગતિ તેહવી મતિ સંપજે, જેણે અશુભાયુ બદ્ધ; શુભ લેસ્થા દરે ગઈ, તીવ્ર વેદન પ્રતિબદ્ધ.
.: ઢાલ પાંચમી. :
| (દેશી ઉપર પ્રમાણે.). રાજિમતી કિમણી પમુહા, ધન્ય જાદવની નાર, ગૃહવાસ છાંડીને જેણે લીધા વર સંજમ ભાર રે, ઈમ ભાવે ભાવ ઉદાર રે, પણ વેદનનો નહિ પાર છે. થયે વાતપ્રકોપ પ્રચાર રે, કર્મતણી ગતિ એહવી મેરેવાલ છે
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિરાગ છે શ્રી સજઝાય
'
તે દુ:ખમાં વળી સાંભરી રે, દ્વારિકા નયરીની શ્રદ્ધ, સહસવરસ મુજને થયાં, પણ એ મુજ કિણહી ન કીધરે , જેમ પાયને દુઃખ દીધરે, હું એકલમલ્લ પરસિદ્ધ છે પણ એ દુઃખ દેવા ગિદ્ધરે, કર્મ તણું ગતિ એવી મેરે લાલ ૨ જે દેખું હવે તેહને રે, તે ક્ષય આણું તાસ, તારા ઉદરથી હું સવે, કાટું પુર ઋદ્ધિ ઉલ્લાસ રે, ઈમ રૌદ્ર ધ્યાન અભ્યાસ રે, છુટે તિહાં આયુ પાસરે, મરી પહત્યા નારકાવાસ રે કર્મ તણી ગતિ એહવી મેરેલાલ ૩ સોળ વરસ કુમરપણેરે, છપ્પન વળી મંલીક, નવસે અઠ્ઠાવીસ જાણ, વાસુદેવપણે હકીક રે તિહાં કર્મ કીધાં ઠીક ઠીકરે, ત્રીજી નરકે દુઃખ ભીક રે, પહોત્યા તેહમાં ન અલીક રે, કમ તણું ગતિએવી મરેલાલ, ૪ તપગચ૭ સિંહસૂરીશનારે, સત્યવિજય ગુણમાળ, કપૂર ક્ષમાવિજયાભિધા, જિનવિજય ગુરૂ ઉજમાળ રે; ગુરૂ ઉત્તમવિજય દયાળરે, તસ પદ્યવિજય કહે બાળ રે, સુણતાં હોય મંગળમાળરે, ભવિ. છડે કર્મ જંજાળ રે.
કર્મ તણું ગતિ એવી મેર લાલ
શ્રી દંઢણ ષિની સજઝાય, (આવ્યા ગજપુર નગરથી તિહાં વસે વ્યવહારીરે લો અહો તિહાં ઇ-એ દેશી) સાસતી માત પસાયથી, અષિ ગુણ ગાઉરે લો-અહર્ષિ ઉત્તમના ગુણ ગાવતાં, કેવળ કમળા પાઉરે લો-મહેલ કે ૧.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક8૪ થી જેિન્દ્ર સ્તવના કાબ જો જંબુદ્ધીપ વખાણીયે, દ્વારિકા નયરી રૂડીરે લો-અો દ્વારા મૂખ્ય રાજા કેશવે તિહાં, જાદવ કુળ કેડરે લો-અહો જા૨ કેશવ રાણી ઢંઢણ, રૂપે રંભા સમાઈરે લો–અહો રૂ૦ તસ કુમાર ઢંઢણુ ભલે, સકલ કલા ગુણ ખાણરે લો-અહો સ૦ ૩ નેમિ જિનેસર આવીયા, કૃષ્ણ વાંદવા જાયે લો- અહો કૃ૦ પ્રભુ મુખકજ દેખી કરી, હૈડે હરખ ન માયરે લો-અહો હિ૦ ૪ પ્રભુજીએ દીધી દેશના, ભવિયણને હિતકારીરે લો–અહો ભ૦ દેશના સુણી ઢઢણુ કહે, સંયમ આપ સુખકારી રે લો-અહો સાપ પ્રવજ્યા લેઈ શુભ ભાવથી, દશવિધ ધર્મને પાલેરે લો અહો દી પાંચે ઈદ્રિય વશ કરી, કર્મ કઠીનને બાલેરે લોઅહો કઇ ૬ દિન પ્રતે દ્વારિકામાંહી તે, બેચરીયે જાવેરે લો-અહો ગો ભાત પાણી તે સૂઝતાં, દેવગે ન પારે લો અહોદે. ૭ એહવે નેમિચરણમાં, વાંદીને કૃષ્ણ પૂછેરે લો-અહો વાં કહે સ્વામિ મુનિ કેટલા, સહસ અઢાર કહે છે રે લો-અહો સ૮ એટલા મુનિવરની મધ્યે, પહેલા કુણ કેવલ વગેરે લો–અહો, ૫૦ પ્રભુજી કહે તુજ પુત્ર તે, ઢંઢણ કેવલ ધરશેરે લો-અહો૯ ઈમનિસુણી વેગે વ, મારગે મુનિવર મળીયેરે લો–અહો માત્ર વિધિ સહિત હરિ વાંદતાં, કેઈ વ્યવહાર કળીયારે લો-અહો કે ૧૦ એ કઈક મેટે મુનિ, મેદ, વેરાવું આણીરે લો-અહોભે. મુનિવર મોદક વડેરીયા, શુદ્ધ આહારને જાણી લો-અહો શુ૦૧૧ જિનવરને વાંદી પૂછે, શું અંતરાય ગયે વહીરે લો-અહો શું સ્વામી વદે સુણે સાધુજી, લબ્ધિ તુમ એ નહિરે લો-અહી લ૦૧૨ પ્રભુ મુખથી એમ સાંભળી, પુર બાહિર ચાલેરે લો-અહો પુત્ર ઇલ નિભા જાઇને, શ્રી મોહક ઘાલે રે લો-અહો-૨૦૧૩
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ
શ્રી સજઝાય સંગ્રહ
દક ચૂરતાં કેવલ લા, ઘાતિ કર્મ વિદારીરે લ–અહો ઘાટ અનુક્રમે કર્મનો ક્ષય કરી, પહોતા મોક્ષ મઝારી લો-અહો ૫૦૧૪ નેમિશિષ્ય ઢંઢણ અષિ, પ્રણમ ભાવ આણી લો આહાપ્ર હરવર્ધનને ક્ષેમ કહે, પામો શિવ સુખખાણીરે લો-અહો.પા.૧૫
(૯) - શ્રી ગજસુકુમાલની સજઝાય. ( વિહરમાન ભગવાન સુણે મુજ વિનતિ–એ દેશી.)
શ્રી નેમીસર જિનવર આવી સમોસર્યા, દ્વારિકા નગરી ઉપવન મુનિજન પરિવર્યા કૃષ્ણ પ્રમુખ સવિ જાદવ સુણી હરખે ભર્યો, અધિક કરી તમામ કે વંદન નિસર્યા. સાથે ગજસુકુમાલ આવ્યો મન ગહગાહી, બેઠા નમી પ્રભુ પાય ઉચિત થાનક લહી; તવ જિનપતિ હિત આણ કે ધર્મકથા કહી, પ્રતિબુઝયા ભવિલોક ગયા નિજ ઘર વહી. ગજસુકુમાલ કુમાર આવ્યો નિજ મંદિરે, ” પ્રણમી માય ને પાય વચન ઈમ ઉચ્ચરે, આજ સમાજમેં ધર્મ વખાણ નિવ, મુજને રૂચે છે તેહ સયલ દુઃખને હરે. " એ સંસાર અસાર કે છાર સમે લિખે, જન્મ મરણ દુઃખકરણ જલણ જાલે ધખે;
શ્રી જિનધર્મ તે કારણે ઠારણ લખ્યા, - તે વિષ્ણુ અવર ને કઈ શરણુ શાસ્ત્ર લખે.
૪
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
- કારાગાર સમાન આગાર વિહાર છે, તજ કઈક વાર આખીર પહેલાં પછે; એક ઈહ અણગાર પણું સુખકાર છે, માત ઘી અનુમતિ દાન તકો ચિતાય છે. નંદન વચન સુણને જનની ઝળહળી, હિત આણી દુખવાણી ભાંખે થઈ ગળગળી; કાપી કલી જેમ ધસી ધરણે ઢળી, પામી પુનરપિ ચેતન મન થઈ આકળી. તુજ મુખમાંથી ૧૭! એ વાણું કેમ પડી? મુજને છે તુજ ઉપર આશા અતિ લડી, હું સખથી તુજ નામ ન મેલું એક ઘડી, તું જીવન તું પ્રાણુ કે આધા લાકડી ચારિત્ર છે વરછ દુકદ્દર અસિધારા સહી, સુરગિરિ તેલ બાંહ કે તરે જલનિહિ, ઉપાડી લેહ ભાર કે ગિરિ ચડ વહી, તું સુંદર સુકુમાલ પાલે કેમ થિર રહી? જે ઈહ આશંસક પરલોક પરંમૂહા, કા ય રને કા પુરૂષને એ હવી દુ લૂ હા; ધીર વીર ગંભીરને શી દુક્કર મૂહા ?, માત! કરી એ વાત બહાર કાં મૂહા? પરિષહ કેરી ફેજા આવી જઇ લાગશે, સંજમનગરી સુભાવ કેટ તવ માં શે; ત્યારે વચ્છ! તુજે જે કાંઈ નહિ ચાલશે, પુત્ર! અમારાં તામ વચન મન આવશે.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ૨ - શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
કેટે શુદ્ધ મરથ સુભટ બેસારશું, પરિષહ કેરી ફેજ આવંતી વારશું; શુદ્ધ રૂપ નિજ કોઠામાં સમારશું, સમ તા ભાવે જ્ઞાન છે લા ઝણણી વશું." રાગ દ્વેષ દેય ચાર જોરાવર છૂટશે, પુન્ય ખજાને માલ અમુલખ લૂંટશે; કાંત્યુ પજયું કપાસ તે સરવે થાશે, હુંશ કરી મનમોહે કે હું તે મારશે. પહેરી ઉત્સાહ સન્નાહ પરાક્રમ ધનુ ગ્રહી, -ધીરતા પણછ વૈરાગ્ય બાણ પંખજ લહી, સામી પહેલી દઈ દેટ હણમ્યું તે વહી, વીર જનની તુજ નામ કહાવીશ તે સહી. ઈણિપણે વચન અનેક માતા ભાખી રહી, પણ સુત મનમાં વાત કે રૂચે નહિ; કુમારે દીક્ષા લીધ જનની અનુમતિ લહી, પુરૂષ વચન ગજદંત પાછા ન વળે કહી. શ્રી નેમીસર પાસે યથાવિધ ઉચ્ચરે, પંચ મહાવ્રત સર્વ પરિગ્રહ પરિહરે, માગી જિનની અનુમતિ ધીરપણું ધરે, એકાકી સમશાન જઈ કાઉસગ્ન કરે. સામીલ સસરે શીષ ઉપર સગડી ધરી, ધ્યાનમાં મન મુનિરાજ રહ્યો સમતા વરી; ક્ષપકશ્રેણિ ચઢી તામ કેવલ કમલા લહી, કર્મ ખપાવી સર્વ તે શિવરમણ વરી.
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૮
થા જિન સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ એહવા મુનિને નામે કે સવિ સંકટ ટળે, ત્રાદ્ધિ વૃદ્ધિ ધનવૃદ્ધિ સકળ સંપદ મળે; શ્રી વિજયરાજસૂદ કે તપગચ્છે દિનકર, શરણ હે મુનિ દાનને એહવા મુનિવરૂ. ૧૭
શ્રી નંદિપેણની સક્ઝાય. (મારું મન મોહ્યું રે શ્રી સિદ્ધાચળે રે—એ દેશી.) સાધુજી ન જઈએ રે પરઘર એકલા રે, નારીને કવણ વિશ્વાસ નંદિષેણ ગણિકા વચને રહ્યા રે, બાર વરસ ઘરવાસ સા૦૧ સુકુલિની વર કામિની પાંચસેં રે, સમરથ શ્રેણિક તાત; પ્રતિબૂઝ વચને જિનરાંજને રે, વ્રતની કાઢી રે વાત. સા૨ ભેગ કરમ પિતે વિણ ભગવે રે, ન હવે છુટક બાર વાત કરે છે શાસન દેવતા રે, લીધે સંજમ ભાર. સા. ૩. કંચન કેમલ કાયા સેવી રે, વિરસ નિરસ આહાર; સંવેગી મુનિવર શિરસેહરે રે બહુ બુદ્ધિ અલ ભંડાર. સા. ૪ વેશ્યાઘર પહેલે અણજાણ રે. ધર્મલાભ દીયે જામ; ધર્મલાભનું કામ ઇંડાં નહિ રે, અર્થલાભને કામ. સા. ૫ બેલ ખમી ન શકયા ગરવે ચડ્યા. મેં તરણો નેવ; દીઠ ઘર સારે અરથે ભર્યો રે, જાણે પ્રત્યક્ષ દેવ. સા. ૬ હાવભાવ વિભ્રમ વશે આદરી રે, વેશ્યાશું ઘરવાસ; પણ દિનપ્રતિ દશ દશ પ્રતિબૂઝવી રે, મૂકે પ્રભુજીની પાસ. સા. ૭ એક દિવસ નવ તે આવી મલ્યા રે. દશમે ન બૂઝે કેય આસંગાયત હાસ્ય મિષે કહેજે, પોતે દશમા રે હાય. સા૦૮
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ
-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
નંદિષેણ ફરી સંયમ લીયે રે, વિષય થકી મન વાળ; ચૂકીને પણ જે પાછા વળે રે, તે વીરલા ઈણે કાળ સા. ૯ વ્રત અલંક રાખવા ખપ કરે છે, તે ઈશું કે સંસાર; કહે જિનરાજ કહે તું એકલો રે, પરઘરગમન નિવાર. સા.૧૦
( ૧૧ ) શ્રી મેઘ કુમારની સજઝાય.
(પાટલીપુર નગરે—એ દેશી. ) સદ્દગુરૂ પાય પ્રણમી. માગું હું મતિ ચંગી, મુજ ગાવા ઉલટ, મેઘકુમર મન રંગી; રાજગૃહી નયરી, મગધ દેશ અભંગી,
તિહાં રાજા શ્રેણિક, ક્ષાયિક સમકિત સંગી. ઉથલેઃ સંગતિ જેહને જિનવર કેરી, રાયાંરાય બિરાજે,
લાખ અગ્યાર ગામના અધિપતિ, બહુ વીર અભટશું ગાજે, મંત્રી જેહને અભય સરીખ, બહુલી છે તસ પટરાણી,
તેહમાંહી સુખકારિણી દેવી, ધારિણી નામ વખાણી. ૨ ઢાલઃ રાય રાણી વિલસે સુખ સંસારનાં પૂરાં
કોઈ પુણ્યવંત પ્રાણી, અવતર્યો પુણ્ય અંકુરા;
સુપને ગજ દીઠે, મન આનદ બહુમાન, આ તસ પ્રગટીયે દેહલો, પહાલ પુછવી સમાન, ૩ ઉથલેઃ અહી પહોંચાડે કઈ મુજને, જિમ શરીરે સુખ થાય
વરસે મેઘ વિજલી ઝબૂકે, સરોવર નદી પૂરાય; ચાતક બોલે મોર કિંગારે, કામિની મન થાય ઢીલું. કવેસ્ત પટેલી કંચુકી ભીની સહીયર સાથે ઝીલું. ૪
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૪. મા ભિન્ન સ્તવના કાવ્ય સહહાલ: ઉપને તે દેહલે, ત્રીજે માસે દેહ,
ચિંતાતુર દીઠી, રાયે પૂછયું તે; તવ બાલે રાણી, આણું પ્રેમ અપાર,.. . . .
અંકાળે મેઘમાં, ઝીલા ભરતાર. ૫ ઉથલ ભરતા રે વળતું ઈમ ભાખ્યું, તુજ ઈચ્છા પૂરાવું,
દેહલે પૂરણ દુક્કર તેહિ, અભયકુમાર જણાવું; તેડ્યો મંત્રીશ્વર બહુ પ્રેમે, ચાર બુદ્ધિ, જસ પ્રગટે,
રાણીને ઈચ્છા મેહ ઝીલણની, એ દેહ વિકટ. ૬ હાલ: મંત્રીસર સમર્યો, સુરવર તપ બળે જામ,
તે આવ્યો તતક્ષણ, કહે મંત્રીસર કામ તમે ઘન વરસાવો, મારી ઈચ્છા કાજ,
તેહ વેલા વાદલ, વિજલી ગાજ અગાજ. ઉથલે ગાજી મેઘ વૃષ્ટિ બહુ કીધી, વહી નદી સર ભરીયાં,
દેહ પૂરણ રાણી ઝીલીયાં, અંતેઉર પરવરીયાં પૂરણ માસે જન્મ હું સુત, રૂપે સુરવર સરીખે,
નામ દીયે તવ મેઘકુમર વર, સ્વજન વરગ સહુ હરખે. ૮ હાલ: લાલે પાળે સહુ, ચંદ્રકળા પરે વધે,
યૌવન પરવરીય, કળા બહેતર તે સાધે; પરણાવ્યો કુમારી, અમરી સરખી આઠ,
ધન કેડી આઠ આઠ, આપી સસરા આઠ. ૯ ઉથલો: આઠ આઠ વાનાં તસ આવ્યાં, તે સિદ્ધાંતે જાણ્યાં,
વસ્ત્રાભરણ શયન મેડી ઘર, વિલસે ધનદ સમાણુ - શત્રિ દિવસ ને તડકે છાંયે, વિગત ન જાણે કહીયે,
પળે પણ કહીયે નવિ હીંડે, નવિ ચિંતા કરી હતી, ૧૦
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ
-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ:
હાલ:
ઢાલ: મહાવીર પધાર્યા, જાણ કર્યું વનપાળ.
અંતેઉર સુતશું, જઈ વદે ભૂપાળ; અમૃત સમ વાણું, જિનવર દીયે ઉપદેશ,
સહુ સમજે, ભાષા, બાલ ગોપાલ અશેષ. ઉથલે શેષણ પરે મેઘ ડેલે. ધર્મ કથા સુણુ ભીને,
ચઉગતિનાં દુઃખ શ્રવણ સુણીને, ભવસાયરથી બને; માયતાય મનાવી કુમારે, લીધી જિન કને દીક્ષા, હાથ જોડીને ઉત્તમ કુમર, માગે દ્વિવિધ તે શિક્ષા. ૧૨
તવ સ્થિવિર યતિને, શિક્ષા કાજે ભળાવ્યો, પહોતી જબ પિરશી, છેડે સંથારો આવ્યો; જાતાં ને વળતાં, સાધુ લગાવે પાય,
મન ચિંતે મેઘ મુનિ, આ દુ:ખ કેમ સહેવાય. ઉથલ: સહવાય કેમ એ વાતજ કૂડી, રૂઠી ઘરની સિજજા,
રાગ રંગ રામા રસ ભજન, લેગ ભલા બહુ હેજા; જે મુનિ મુજને આદર કરતા, તે મુનિથી દુ:ખ પાઉં,
કિમે કરી જે સૂરજ ઉગે, જિન પૂછી ઘર જાઉં. ૧૪ હાલ: ચિતાએ એણે પેરે, દેહલી વિહાણી રાત,
ઉઠયે ઉજમભર, કરી કિરિયા પરભાત, સહ પહેલે પહોંચું, ચડવડી ચાલે પંથે,
મન ચંચલ કપિપરે, ચાલ્યો જઈ ઉત્પથે. ૧૫ ઉથલે: પંથ ઉત્પથ કાંઈ ન જાણ્ય, જાણે હું સુકમાલ,
કિરિયાતપ પરિષહ દેહિલા, કિમ સહીયે ચિરકાળ; વલી વિમાસે મુજ કુલ ઉત્તમ, જસ કીરતિ જસ વાસે, જાઉં છું પણ એણે મુખડે, જિનને કેમ કહેવાશે. ૧૬
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભી નિ
સ્તવનોદ કાવ્ય છે.
ઢાળઃ આમણ દમણે મન, આગળ આવ્યો જાણી,
ત્રિભુવનપતિ તેથી, ભાખે અમૃત વાણી; હે મેઘ મુનીસર! દેહિલી રાત્રિ વિહાઈ,
ઘર સમરી આવે, મુજ પૂછણ ઉમાઈ. ઉથા: ઉમાહીને ચારિત્ર લીધું, કીધું આતમકાજ,
દુઃખ નિવારી ચારિત્ર આપે, મુગતિપુરીનું રાજ, વ્રત લેઈને ભંગ ન કરીયે, વર વિષ અગ્નિ આદરીયે,
સાધુપયરજ લાગે મુનિરાજ ! ધર્મ થકી કિમ ફરીયે ૧૮ * ઢાળઃ ફેરી જે પાછળ, ભવ ત્રીજે ગજ વેત,
દઢ છ ઇંતુશલ, હાથણી સહસ ઉપેત; મેરૂપ્રભ નામે, દવ બલતો તું નાઠે,
સરોવરમાં દેડે, કાદવ ગાઢ પેઠે. ૧૯ ઉથઃ પઠે નીર તીર નવિ પામે, પ્રતિમલ્લ હાથી માર્યો,
સાત દિવસ પીડા ભેગવીને, મરણ લહ્યો દુ:ખ ધાર્યો; જન્મ લહીને હાથી રાતે, ચાર દંતશલ સેહે,
હાથણ સાતને નાયક એક દિવસ દવ જેવે. ૨૦ દ્વાલ: દવ દેખી જાતિ-સમરણ પામે જામ,
પૂરવ ભવ દીઠે, દવથી બીહીને તામ; આદિ મધ્ય ને અંતે, ઉન્મેલે તૃણ માત્ર,
એક જન ભૂમિ, યૂથ સહિત રહે અત્ર. ૨૧ ઉથલે નાઠા પ્રાણ એક દિન જાણી, દવથી બહના આવી,
તું પણ ભયથી માંડલે પેસે, મોટા અંગ ન માવી; - સ કેચી નિજ તનુ તું ઉભે, ખાજ ઉપની જેતિ.
હું પગ ઉપાડે ગજવર, સસલે પડે તેતિ. ૨૨
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગે છે શ્રી સજા સંગ્રહ
૨૪૭
હાલ: પગ પાછો મૂકત, દીઠી ભૂમિ સજીવ,
ભદ્રક ભાવે તજ, આવી દયા અતીવ દિન અઢીય લગે પગ, ઉંચે રાખે તેમ,
તે જીવ ગયા જબ, તું પડી ગિરિ જેમ. ૨૩ ઉથલ: કાળધર્મ પામી તેણી વેલા, ઉપ રાજકુમાર,
સાધુપયરજ કાં દુહવાણે, જે રજ વાંદે અમર; એહવાં દુ:ખ નથી વચ્છ ! તુજને, આયુ પણ છે છેટું,
વીર વચન સાંભળતાં પામ્ય, જાતિ સમરણ મેટું. ૨૪ ઢાલઃ કર જોડી બોલે, નમે નમે મહાવીર,
હું પડતે રાખે, ધર્મ સારથી વર ધીર; લેચન બે ટાળી. કાયા ન કરૂં સાર,
આ મુનિપંથે, પાળે નિરતિચાર. ઉકેલ: આચારી આતાપના લેતાં, છઠ્ઠ અઠ્ઠમ દશ કરતાં,
જે ગુણરત્નસંવચ્છર મહાતપ, તેહને પણ આદરતા; ઈમ તપ કરતાં કાયા દુબલ, પિતે પુષ્ટ જ થાય.
શરીર અતિ સુકુમાળ હતું પણ, મુનિમાં સિહ કહાય. ૨૬ ઢાલ બહલા નસ દીસે, હાડ ચામ અશેષ,
તેજે દી૫તે, દેહ બળ નહિ લવલેશ જિન પૂછી અનશન, ગિરિ વૈભારે પ્રવેશ,
એક માસ સંલેખણ, કીધી ભાવ વિશેષ. ૨૭ ઉથલે એણે વિશેષે તપ અંગ અગ્યારે, ભણીયા થઈ સાવધાન,
કિરિયા તપ બલ અનુત્તર સુરવર, પામ્યા વિજય વિમાન એહવા મુનિના સમરણ કીજે, પરમાનંદ પદ લીજે, શુભવિજય શિષ્ય લાલવિજય કહે,એમ આતમ સાધીજે.૨૮
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્યસાહ.
( ૧૨ ) જિનપાલિત, જિનરક્ષિતની સજ્ઝાય, : દુહા :
ગુરૂ ચરણાંમુજ નિત નમું, રચ્યું શારદને ધ્યાન; જાસ પસાયે પામીયે, સરસ વયણ વિજ્ઞાન.
: ઢાળ પડેલી :
( શ્રી સુપાસ જિનરાજ—એ દેશી ) સકલ વિરતિ સુખખાણું, સાંભળેા સાધુ સુજાણ; સુંદરલાલ, વ્રત લેઇ વિષય ન વાંછીયેજી. તે ઉપર દ્રષ્ટાંત, ખેલે જ્ઞાતા ખાલે જ્ઞાતા સિદ્ધાંત; વસેલા લ, મા કચ' પા પુ રે જી. એટા દાય સુવિચાર; નિપાલિત જિનરક્ષિતાજી.
શે ઠ
તેડુની ભદ્રા નાર, નામે લાલ,
જઇ આવ્યા વાર અગ્યાર, વહાણુ સમુદ્ર માઝાર;
પૂછે લાલ, ---બારમીવાર જાવા ભણીજી. માવિત્ર વાર્યા તેહ, વાર્યો રહ્યા નહિ એક; વાહણું લાલ, વસ્તુ ભરી દાય ચાલીયાજી.
સમુદ્રમાં વાયા વાય, વહાણ ભાંગ્યું દુ:ખ થાય; પહેાતા લાલ, – રયણુઢીપે
લી
લહી
પાટીયુ જી.
નિર્દય હૃદયામાંય; તેહને કહેજી.
રચણદેવી છે ત્યાંય, આવી લાલ, લ ઇ તરવાર
જો ધરા મુજશુ પ્રીત, રહેશેા લાલ, જીવતા નહિ તા હું મારજી જી.
ભાગ
સંચાગની રીત;
૩
.
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથે શ્રી સજઝાય સંગ્રહ
તે કહે અમને આધાર, તુમ વિણ ઈહાં કુણુ સાર; તતક્ષણ લાલ, નિજ ઘર આણ્યા તે વાણીયાજી. અમૃતફળનાં આહાર, ખવરાવે સુખકાર; વિલસે લાલ, અહનિશ ભાગ દેશું ભલા." ૨ ચણા દેવી સંજોગ, મીઠા માને ભેગ; ભવિયા લાલ, ભાવપ્રભ કહે સાંભળો છે.
એક દિન રયણાસુરી કહે, બે બાંધવને વાણું જાશું સમુદ્રને શોધવા, કાંઈ મ ધરશે કાણ. તુમને ચિત્ત ગમશે નહિ, મુજ વિણ ઈહાં ખિણ માત્ર; વ્હાલા વિછાહો વિસહશે, દુર્બલ થાશે ગાત્ર. તિણે રમવા જાજે તુમે, ત્રણ દિશિ વારૂ વન્ન; દષ્ટિવિષ અહિ દક્ષિણે, રખે જાવા કરો મન્ન. ૩
: ઢાલ બીજી : ( કુંથુ જિનેસર જાણજો રે લાલ–એ દેશી ) શિખ દેઈ યણાસુરી હો લાલ, ગઈ જશોધન કામરે, વિવેકી પંડિત જન તે ઈમ કહે હો લાલ, સ્ત્રી કૂડ કપટનું ધામ રે, વિ ,
નારીશું કેહો નેહડે હો લાલ. ૧ વયણે એકને ભેળવે હો લાલ, એકને કરતી સાન રે, વિ. પ્રીતમના પગ દીયા હો લાલ, તેહનારીશું માન રે,વિના. ૨ ત્રણે દિન વન જોઈયા હો લાલ રતિ પામ્યા તેન લગાર રે,વિ. ચેથે વન શે કારણે હો લાલ, ઈણે વાર્યા વારેવાર રે,વિના. ૩ કુણવિશ્વાસ કામિની તણે હોલાલ,ઈમચિંતી દક્ષિણ જાય રે,વિ. દુર્ગધ આવે કરંકની હો લાલ, મનમેં ભય ન સમાય રે, વિના. ૪
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૬
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવાદિ કાવ્ય સંદેહ.
શૂવી દીધો પણ જીવતે છે લાલ, દેખે દે ભાઈ નર એક રેવિટ કુર્ણ અવસ્થા એ તાહરી હોલાલ, પૂછે ધરીય વિવેક રેવિના. ૫ તે કહે કાકંદી વસું હોલાલ, દરિયે ભાંગ્યું જહાજ રેવિટ મુજને ઈહાં પણ દેવીયેહોલાલ, વિલક્ષ્યાંગના કાજ રે વિના. ૬ થોડે અપરાધે મુને હલાલ, દીધે શૂલી વિલવંત રેવિટ તમે કિમ એહને વશ પડ્યા હો લાલ, પાપિણ મારશે તુમેતંતરે વિ૦૭ કહે દેય અમે પણ તુજ પરે હોલાલ, કહે જીવનને ઉપાય રે,વિ. શૂલી પુરૂષ કહે પૂર હો લાલ, શેલગ યક્ષ અલ્પકાય રે વિના. ૮ પાળું કેહને રાખું કેહને હોલાલઈમ પર્વહિન કરે છેષ રે, વિ. તેનિસુણ બેહુ ભાઈ તિહાં હોલાલ, કરતા મન અફસરે,વિના. ૯ શેલગ પાસે આવીયા હો લાલ, બોલે તે યક્ષ રસાળ રે.વિ. દેવી ઉપર રાગી થયા હો લાલ, તો હું નાખીશ ઉલાળ રેવિટેના ૧૦ ઈમ કહી દેય ખધે ધર્યાહોલાલ, શેલગ દરિયે જાય રે,વિ ભાવપ્રભસૂરિ કહે સાંભળે હો લાલ, વ્રતથી મુક્તિ સુખ થાય, વિ.૧૧
: દુહા : આવી ઘરે રયણાસુરી, દેખે નહિ પતિ દય; અવધિજ્ઞાને જોઈયા, શેલગ ખંધે સય. ૧ ધરી ખડગ કે ધસી, આવી મળી એ રંડ વળે પાછા તમે વાલા, નહિ તે કરૂં શતખંડ. ૨ શેલગ કહે બીહ મતિ, એ શું કરશે રંક, માહરે ખંધ ચઢ્યા તમે, રાખ મન નિ:શંક. ૩
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ -શ્રી સજઝાય સંગ્રહ ૩૪૭ -
: ઢાલ-ત્રીજી : (પરમપુરૂષ પરમાતમા, સાહેબક–એ દેશી.) વળી રયણાદેવી કહે, સનેહી, કિમ જાઓ મુજ છેડી હો,
મૃગ નયણી? ભ્રમર હસી બેલીયે, સનેહી, નયણે નિહાળે મેહન, સકરૂં વિનતિ કરજેડી હો, મૃથ્ર. ૧ સજનવિહયાં નજીવશે,સ હેડું ફાટી મરી જાય હો, મૃબ્ર તુમ વિરહો ન ખમી શકું, સ. ઘડી વરસજ થાય હો, મૃ૦૦ ૨ હાર પરે હૈયા ઉપરે, સ0 ખેલાવતી બહુ ખેલ હો, મૃoભ્ર, વળી શું તમને વિસરી, સ. ઈમ ના અવહેલ હો, મૃભૂ૦ ૩ પણ ચૂક્યા નહિ યતિહાં, સતેમાં પાડવા ભેદો, મૃ બ્ર જિનરક્ષિતને ઈમ કહે, સ૦ તુજશું મુજ ઉમેદ હો, મૃભૂ૦ ૪ જિનપાલિત નિષ્ફર સદા, સતું દયાવંત રસાળ હો, મૃ બ્ર રાગ ધર્યો જિનરક્ષિત, સ0 શેલગેના ઉછાળો, મૃ.બ્ર. ૫ ખડગે ખંડ તેહના કર્યા, સજિનપાલિત રહ્યો ધીરો,મૃભ્ર, શેલગે તેહ પહોંચાડીયા, સ કહ્યું કુટુંબને હીર હો, મૃoભ્ર. ૬ જિનપાલિત તેણે લહી, સજિનવીર પાસે દીકખ હો, મૃબ્ર જૂઓ સદગતિ તે પામી,સ) પાળી ગુરૂની શિખ હો, મૃ ભ્ર. ૭ અવિરતિ તે રયણાસુરી, સ, શેલગ ગુરૂને ઠામ હો, મૃ. બ્ર. અવિરતિથી રહે વેગલ, સ તે સુખ પામે ઉદ્દામ હો, મૃબ્ર. ૮ સંવત સત્તરસત્તાણવે, સત્ર શ્રાવણ માસ મોઝાર હો, મૃ બ્રહ શ્રી ભાવપ્રભસૂરિ કહે, સ૦ સાંભળતાં સુખકાર હો, મૃ૦છે
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ,
(૧૩) પ્રદે શી રાજાના દંશ પ્રશ્નની સજઝાય.
(ચોપાઈ) શ્રી શંખેશ્વર પ્રણમું પાસ, પ્રગટ પ્રભાવી પૂરે આશ; સાધુ શિરોમણિ કેશકુમાર, મહા મુનિવર મોટો ગણધાર. ૧ વેતાંબી નગરી સમોસરે, પ્રશ્ન દશ પ્રદેશી કરે, સાંભળે સૂરિ નરક સંદેહ, પિતા અધરમી માહો જેહ. ૨ પાપ કરી નરકે તે ગયે, પાછા નવિ આવી તે કહ્યો કેશી કહે નરક મંડાણ, સૂરિકાંતા તુજ નારી સુજાણ. ૩ સેવંતી દીઠી વ્યભિચાર, તુ કાં ન દીયે જાવા જાર; તિમ તેહને ન દીયે આવવા, પરમાધામી નરકે હવા. ૪ વલી ઝપ કહે નથી પરલોક, માતા માહરી ધરમીલોક, ગઈ સ્વરગે આવી નવિ કહ્યો, પૂન્ય થકી ફલ એ મેંલહ્યો. ૫ ગુરૂ કહે જાય તે મજજન કરી, દેવકુલે શુચિ ચીવર ધરી; કેઈક શ્વપચ તેડે નવિ જાય, તેમ સુર ના સુખમહિમાય. ૬ વલી સંશય મુજ જીવસુ રંગ, ચાર ગ્રહી ઠવ્યો કેઠી અભંગ; ઘાલી જે નવિ દીઠે જીવ, કિહાં ગયે ગુરૂ કહે સુણ પાર્થિવ. ૭ ભૂમિગૃહ પિસી કેઈ ઢોલ, તાડે શબ્દ સુણાવે અતલ, કરા મારગ તે શબ્દ નીક,તિમ જીવ વાયુ સમે અટક. ૮ વલી કહે તિહાં કીડા ઉપના, જીવ કયે મારગ નીપના; ગુરૂ કહે લોહ ખંડ તાપ, અગનિ કહીં છિદ્રમાંહી ઠ. ૯ વલિ જિમ પેઠે લેહમાંહિ, તિમ છવ ઉપન્યા કેઠીમાંહિ, વલી નૃપતિ કહે વૃદ્ધ જુવાન, નાખે બાણ ધરી એક્તાન. ૧૦
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથો-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
૩૪૯
એક આસન્ન એક દરે જાય, સરખા જીવ તે અંતર કાંય; જીવ પદારથ ઈમ નહિ સહી, ગુરૂ કહે સુણ રાજન! ગહગહી ૧૧ તન ઉપકરણ સવિ જુના થયા, સરીખા જીવ તે કરમે ગ્રહ્યા; વલી કહે એક દિન ચોર ઝાલીયો, તુલારોપ કરી ઉતારી. ૧૨ હિંસી તે સરખે થયો, જીવ અજીવ અધિકે નવિ લહ્યો; ગુરૂ કહે દડે વાયે ભર્યો, ઠાલે તે સમ ઉતર્યો. ૧૩ તિમ એ જીવ ગુરૂલઘુ નહિ હોય, વલી રાજા જંપે ગુરૂ જોય; ચાર ઝાલી જે વધ કરી, ખંડ ખંડ કરી ફરી ફરી. ૧૪ નવિ લાળે તે જીવ સુજાણ, કી નિશ્ચયમેં જીવ અઠાણ; ગણધર કહે અરણી પાષાણુ, તેહમાં અગ્નિ અછે નૃપ જાણું. ૧૫ નવિ દીસે તે બાહિર સહી, જીવ છે. પણ દીસે નહિ, જપે ભૂપતિ ઘટ પટ થંભ, દીસે છે પણ જીવ અચભ. ૧૬ કાં નજરે નાવે તે જીવ, તે પણ મુઝ મન સંશય અતીવ; આચારજ કહે સાંભળ ભૂ૫, તરૂ હાલે છે વાય સરૂપ. ૧૭ તરૂ દીસે નવિ દીસે વાય, એમ સ્વરૂપે જીવ કહેવાય? કહે નરપતિ કુંજર કુંથુંઆ, સરખા જીવતો કાં જુજુઆ. ૧૮ એક મેટો એક લઘુતર હાય, એ સંશય મુજ હિયડે જોય; ગણધર કહે દીવો ઘરમાંહી, અજુઆળું કરે સઘલે ત્યાંહ. ૧૯ કંડકમાં મે તવ તિહાં, અજુવાળું વ્યાપે વલી જિહાં; તિમ એ જીવ તનુ વ્યાપી રહ્ય, ગુરૂ લઘુ કાયાએ તિમ લહ્યો. ૨૦ દશમે પ્રશ્ન કરે નૃ૫ વલી, સાંભળે ગણનાયક મન રૂલી; પેઢી ગત કિમ મુકુ ધર્મ, હાય લાજ મુજ માન મર્મ. ૨૧ ગુરૂ કહે વ્યાપારી જિમ કેય, વ્યાપારે પાંચે તું જોય, લેહ ખાણ દેખી તે ભરે, વલી તિહાંથી આગે સંરે, ૧૨
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
કુ,
મા
જ સ્તવના કામ છે.
ત્રાંબુ દેખી છેડે લેહ, એક ન છેડે આણું મહ; રૂપે હમ રાયણું ઈમ લીચે, એક છેડે લોઢું લીયે. ૨૩ ઘરે આવ્યા તે લીલા કરે, લેહ ગ્રાહક તે દુખીયા ફરે છે તિમ તું મત છડે આપણે, કઠ્ઠણ કરે અમ જિમ સુખ ઘણે. ૨૪ તેહ વચન નિજ હેડે ધરે, ગુરૂ વાંદી ચરણે અનુસરે, સ્વામિ તે મુજ તાર્યો આજ, બેસાડ્યો શિવપુરને રાજ. ૨૫ બાર વ્રત ગુરૂ કને ઉચ્ચરી, શુદ્ધ શ્રાવકવ્રત આદરી; પહેલે દેવલોકે થયે દેવ, સૂર્યાભ નામે કરે સુર સેવ. ૨૬ અવધિ કરી જેમાં જિન સંગ, બત્રીસબદ્ધ નાટક ઉછરંગ; કરી વીર જિન વાદી જાય, ગૌતમ પૂછે પ્રણમી પાય. ૨૭ સ્વામિ એ કુણ કિમ પામી છદ્ધિ, વાત સકલ ભાખી સુપ્રસિદ્ધ એક ભવાંતર મુગતે જાશે, અવિચલ સુખ પૂરાં પામશે. ૨૮ રાયપણુમાંહિ અધિકાર, જોઈ કીધે એક વિચાર અધિકે એ છે જે ઈહાં હોય, પંડિત શુદ્ધ કરે જે સેય. ૨૯ ગુરૂ નામે લહીયે ગહગઢ, ગુરૂ નામે લહીયે શિવવટ્ટ; એહવા ગુરૂની સેવા મલે, તો મન વાંછિત આશા ફલે. ૩૦ સત્તર પ્રચવીશ સંવત સાર, અષાઢ સુદ તેરસ રવિવાર; શ્રી જયવિજય પંડિત સુપસાય, મેરૂવિજય રંગે ગુણ ગાય. ૩
(૧૪)
શ્રી સર્વાર્થસિદ્ધવિમાનની સજઝાય.
(સાંભળજે મુનિ સંજમ રાગે–એ દેશી.) સર્વરસિદ્ધ ચંદૂએ, મતી ઝુંમક સોહે રે, મુખ્ય મોતીશું તે સુકતાફલ, આફલતાં સુર મેહે રે. સ. ૧૫
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથા શ્રૌસજય સંગ્રહ
તેણે ઝુમકડે વચલું મેાતી, ચઉસઢ મણનું જાણી રે; માડી ચાર વલી તસ પાખલિ, અત્રીસ મણુનાં વખાણેા રે. સર્વો૦ ૨ તેહને પામતિ અતિ નિર્મળ, સેાળમણાં અડ મેાતી રે; સુંદરતા તેહની શી કહીએ, આંખડી હરખે જોતી રે સર્વો૦ ૩ આઠ માં મુક્તાફળ સેાલસ, તેહને પાસે કહીયાં રે; નિજ ગુરૂ ચરણ કમળ સેવ'તાં, ગુરૂમુખથી મેં લહીયાં રે. સર્જ૦૪ ચિહું મણુ કેરાં તેને પાલિ, ખત્રીસ માતી દીપે રે; જે જોવતાં સુરવર કેરી, ભૂખ તૃષા સિવ છીપે રે. સર્વો પ તસ પાખતે દો મણુ કેરાં, ચઉસડ મેાતી મુણિયાં રે; તે તેજે ઉદ્યોત કર`તાં, ગુરૂચરણે મે સુણિયાં રે. સર્વો૦ ૬ એક માં તરા પાસે માતી, એક સે। અડવીસ દીસે રે; ઝાકઝમાલ કરે તે તેજે, દેખી સુરમન હીંસે રે, સર્વા ૭ દોશત ને વળી ત્રેપન માતી, સર્વ થઇને મલીયાં ; ત્રિશલાન'દન વીર જિષ્ણુ દે, કેવજ્ઞાને કલીયાં રે, સર્વાં૦ ૮ વચ્ચે મેાતીશુ` સવ મુકતાલ, અલાઇ વાયુ ગે રે; ઇણિ પરે સુંદર નાદ ઉપજે, સુરને આવે ભાગે રે. સર્વા૦ ૯ તે મુકતાલ નાદ સુણતાં, સુરની પહાંચે જગીશ રે; તેને નાદે લીણા રહેવે, સુર સાગર તેત્રીશ રે. સર્વા૰૧૦ એ સર્વારથસિદ્ધતણાં સુખ, પૂણ્યે પામે પ્રાણી રે; ધનહષ સ્વામી વીર જિનેસર,ખેલે ઇણિ પરે વાણી રે. સર્વો૰૧૧
૩૫૧
( ૧૫ ) વિષયની વિષમતાની સજાય.
( સંભવ જિનવર વિનંતિ—ઐ દેશી. )
વિષય તણાં સુખ પાડુમાં, ભાંખે શ્રી જિનરાય રે; સાંભળતાં સુખ ઉપજે, હિંયડે હુ ન માય રે. વિષય૦ ૧
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫ર શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તનવાદ કાવ્ય સદેહ વિષય વિલુદ્ધો પ્રાણીઓ, નવિ બેલે સાચા રે માય બાપ ગુરૂ આગેલે, હારે નિજ વાચ રે. વિષય૦ ૨ કર્ણરસે વશ રાતડે, મૃગલો વનમાંહિ રે; પારધિને પાને પ, દીધે કમેં સાહી છે. વિષય ૩ દેખે રે રૂપે આકલે, દીવે પડે પતંગ રે; પ્રાણ તજી પરભવ ગયે. તજી નિજ અંગ રે વિષય૦ ૪ નાસિકા ગાંધે ગાહિયે, ભમરો અરવિંદ રે; કમલ સંથાયે સંકેચતે, પાય હણે ગઈ રે. વિષય- ૫ રસનારસ રાતે ઘણું, જલમેં રહે મીન રે, કઠે કટ ખંચીયે, દુઃખીયો થયે દીન રે, વિષય, ૬ ફરસ વિષયરસ લોભીયો, વનમેં ગજરાય રે, ફૂડ કરેણું ખાડમેં, લેહ સાંકળ જડાય રે, વિષય- ૭ એક એક ઈન્દ્રિય વશ લહે, દુ:ખ દેખ લેક રે; પાંચે મૂકી મોકળી, થાયે જનમ તે ફેક રે; વિષય૦ ૮ વિષય તયે સુખ પામી, સૂણ જે સહુ જીવ રે, પદ્મચંદ્રસૂરિ પ્રાણિને, પડિહે સદીવ રે. વિષય૬
(૧૬) વિષયતૃષ્ણાનિવારક સજઝાય.
(અબ મેહે ઐસી આય બની–એ દેશી ) જબ લગે વિષયતૃષ્ણા ના મિટી, જબ. તબ લગે તપ જપ સંયમ કિરિયા, કાહે કરે કપટી? જબ ૧ વાત વિનેદ કરી જનમન રંજ, જેસે નૃત્ય નટી; ઈમ કરતાં તું કયું પાવેગે, ભવસમુદ્ર તટી? જબ૦ ૨
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ
-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ
૩પ૦
કુણુ જોગી જંગમ ઓર જંદા, કુણુ ભગત યતિ; મલિન દેહી કચ બહુત વધારે, એ મલિન પટી જબ૦ ૩ ધ્યાન ધરે બહુ લોક વિપ્રતારે, કરે બહાત ચટી બાર વરસ લગે ઉભે રહતે, સહે પંચાગ્નિ નિરટી. જબ૦ ૪ સેય સિદ્ધનાર વડ વેરાગી, જા મની વિષય નટી; લબ્ધિવિજય કહે સો ગુરૂ મેરા, જિણે વિષવેલી કટી. જબ૦ ૫
( ૧૭ ) શીયલની નવ વાડની સઝાય.
| (ચોપાઈ. ) સમરું ભાવે શારદ માય, ગૌતમ ગણધર પ્રણમી પાય; શીયલ તણી વાડી નવ ધરે, જિમ ભવ સાયર હેલાં તા. ૧ પહેલી વાડ વસતિની ભણી, સદ્દગુરૂ પાસ થકી એમ સુણ; પશુ પંડગ નારી જિહાં નહિ, સેવ ઉપાશ્રય એહ સહી. ૨ ઉંદર મંજારીથી વિશ્વાસ, કરતાં પામે મરણને ત્રાસ; તિમ બ્રહ્મચારી નારી સંગ, કરતાં ન રહે શીયલ અભંગ. ૩ બીજી વાડે સ્ત્રીની કથા, શીલવંત નર ન કરે તથા; વિકથા પાપ તણું છે મૂળ, છાંડ ત્રિવિધ ત્રિવિધ પ્રતિકૂળ. ૪ લીંબુ દીઠે દાઢ જિમ ગળે, તિમ સ્ત્રી વાતે શીયલથી ચળે; રૂપ શણગાર વખાણે વદન, બિહુને હૃદયે દીપાવે મદન. ૫ ત્રીજી વાડ છે શઆતણું, આસન શયન પાટલા ભણ;
સ્મા બેસે બિહું ઘડી લગે તામ, શીલવંત ન કરે વિશ્રામ. ૬ કણકને વાંક જાય કેળાગંધ, પછે કિમે નવિ થાયે તસ બંધ તિમ સ્ત્રી આસન બેસે જેહ, શીયલ રત્ન ગુમાવે તેહ. ૭ ૨૩
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૪
શ્રી જિર્નન્સ સ્તવનાદિ કાબ સાહ
એહ વાત
ચેાથી વાડે નયણે નયણુ, ઇંદ્રિય નવિ જો નિરખે શીલ ભજે સહી, સૂરજ સામું વલી વલી જોય, ચક્ષુહીન તે તિમ નિરખે જો સ્ત્રીનું અંગ, તિમ તિમ દીપે
૯
પાંચમે
નિરખે તે સય; અરિહ ંતે કહી. ૮ માનવ હોય; અગર અનંગ. ય તર અંતરે, શીયલવંત રહેવું નવિ કરે; જિહાં સુણીયે સ્વર કાંકણુતણેા, હાવ ભાવ સ્રીના અતિ ઘણુા. ૧૦ અગ્નિ ને કોઇ મેલે લાખ, તેહુ ખળીને થાયે રાખ; હાંસુ રૂદન સુણતાં મન જાય, શીયલ રંગ નિચે ચળ થાય. ૧૧ પૂરવ ક્રીડા નવ સાંભરીયે, છઠ્ઠી વાડ સા પાલીયે; સંકલ્પ વિકલ્પ ન કરવા કિમે, જિમ સોંસાર માંહિ નવિ ભમે, ૧૨ ભારી આગ ઉપર તત્કાલ, પૂળા મૂકે ઠે ઝાળ; ખાધુ પીધુ વલસ્યું રમ્યું, સભારે તા શીયલજ ગયું. ૧૩ સાતમી વાડ હવે મન ધરો, વિગય લેવાનું અલ્પજ કરો; સરસ આહારે ઉપજે કામ, કેમ રહે ચિત્ત આપણું ઠામ. ૧૪ સન્નિપાતીને ઘી કોઇ પાય, જિમ સન્નિપાત ઘણેરી થાય; તિમ બ્રહ્મચારી સરસું જમે, સૂતા સૂહણે શીયલજ ગમે. ૧૫ નવિ કરવા અતિમાત્ર આહાર, આહારે વધે નિંદ અપાર; નિદ્રામાં કુવિકલ્પે ચડે, આઠમી વાડ થકી ખડલડે. ૧૬ શેરની હાંડી અશેર ખીચડી, એરે તેા ફાટે તાલડી; તિમ બ્રહ્મચારી જમે અતિમાત્ર, શીયલ ગલે ને વિષ્ણુસે ગાત્ર. ૧૭ ચૂ ચંદન કુસુમ કપૂર, સરસાં મેલે પરિમલ પૂર; વેઢ વીંટી મહુવેષ સંભાર, શીયલવત ન કરે ાણુગાર ૧૮ દાલિકી કર ચડીએ રતન, ધાઇ પખાલી કરે જતન; જણ જણને દેખાડે જાય, ઉલાલી લીધું તવ રાય. ૧૯
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથે-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
૩૫૫
તિમ બ્રહ્મચારી દેહજ ધોય, સ્ત્રીને દેખી હાલો હાય. જિહાં દેખે તિહાં કરે અભિલાષ, હોયે પંપણ લાજ ને શાખ. ૨૦ ઉપવાસ ઉણાદરી તપ જે કરે, શીયલ વ્રત સાચે મન ધરે, મુખને મૂકે સયલ સવાદ, ગીત વાતને ન સુણે નાદ. ૨૧ એકલે એકલી સ્ત્રીશું વાત, ન કરે નવિ જાયે સંઘાત; વાત કરતાં મન તસ ચળે, તપ જપ સંજમ હેલે ગળે. ૨૨ દેય પુરૂષ ન સુએ એકત્ર, ઈણિ પેરે રાખે શીયલ પવિત્ર છ વરસ હુઆ છ માસ, પિતા ન પઢે પુત્રી પાસ. ૨૩ સાત વરસને પુત્રજ થાય, તેની પાસે ન સૂએ માય; સઘલા જિનની એહી જ ભાષ, બેઈદ્રિય બોલ્યા નવ લાખ. ૨૪ પચંદ્ધિ નવ લાખ પ્રમાણ, મનુષ્ય સંમુછિમ અસંખ્યા જાણું . એવડી હિંસા ભેગી કરે, પાપે પિંડ સદા તે ભરે. ૨૫ અગનિઝાળ સહેતાં સોહલી, શીયલ વાડ ધરતાં દેહલી, તરૂણપણે જે તરૂણી તજે, તેની સેવા સુરનર ભજે. ૨૬ ઈમ નવ વાડે શીલ પાલશે, મનુષ્ય જનમ તે અજવાલશે વિજયભદ્ર શિખામણ કરે, ગર્ભવાસમાં નહિ અવતરે. ૨૭
(૧૮) શીયલ બત્રીસી સજઝાય.
(સમકિતનું મૂળ જાણીયે છ–એ દેશી ) શ્રી નેમીસર જિનતણું જી, સમરી સુંદર નામ; શીયલ ધર્મ મહિમા કહ્યું છે, જોઈ શાસ્ત્ર અભિરામ, સુણે નર! શીયલ વડું સંસાર. સૂવું શીયલ સદા ધરેજી, ધન ધન તે નરનાર. સુણે
૧,
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપર
બી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
શીયલે સુર સેવા કરે છે, કણિધર હાય ફુલમાળ; અટવી વેલાઉલ વલીજી, શીય સિંહ શિયાલ સુણ૦ ૨ દાતા નર દીસે ઘણાજી, તપ પણ તપે અનેક શીલયણ નિ:કલંકનીજી, કે ઈ ક ર ટેક. સુણે ૩ મહિલા મહા માનવજી, હારે નરનું રે નામ; ચોખા ભેળ્યા દાળગુંજી, હુ ઈ બી ચડી તા મ. સુણે ૪ ચોરાશી ચોવીશીમાંજી, રાખ્યું શીયલથી નામ; શકપાલ અંગજ સ્વામિનીજી, મહીયલ મોટી મામ. સુણે૫ ચોથું વ્રત લેઈ કરી , પછી પરણ્યા અડ નાર; મુગતિ માનિની મન વસીજી, એકજ જ બૂકુ મા ૨. સુણે ૬ શૈલી સિંહાસન થયુંછ, શીલે સુદર્શન શેઠ, શીયલ વિહૂણ જીવડાજી, પરઘર કરશે ઠ. સુણો૭ શીયલ થકી સીતા સતીજી, હુઓ હુતાશન નીર; લાજ રહી સતી દ્રૌપદીજી, કૌરવ ખેંચાં ચીર. સુણે ૮ કલહ કરાવણ મૂળથીજી, કૂડાં ચઢાવે રે આળ; તે નારદ શિવપદ લહેજી, મહિમા શીલ વિશાલ. સુણે૯ પરની વાત કરે ઘણાજી, પાલે વિરલા કેવ; કેહનું ચૂએ આંગણુંછ, કેહનાં ચૂએ નેવ. સુણે ૧૦ નારી ઘર લાવે ઘણાજી, નાણે થોડા તે જોય; તીર્થકર પરણ્યા ઘણાજી, પરણ્યા નહિ તે દેય. સુણે ૧૧ શીયલ તણાં ઉપદેશડાંજી, સદગુરૂ જપે રે જામ; કાકડાની ડેક ય્જી, શિર ધુણાવે કામ. સુણે ૧૨ જે ત્રિક કંટક કહ્યો છ, જસ વિષમે ગઢ લંક પાણીથી તે થા, રાણે રાવણ રંક સુપર
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથા -શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
૩પ૭
અષ્ટોત્તર સે બુદ્ધડીજી, રાવણ તણે કપાલ; સહસ વિદ્યા નાસી ગઈજી, શીયલ વિના સમકાલ સુણે ૧૪ આપણું પણ ધૂળે મળેજ, નિજ કુલ નાખેરે છાર; પગપગ માથા ઢાંકણું, જેણે એવી પરનાર. સુણે ૧૫ ચોટે બેઠા બાપડાજી, ૫ ૨ ના રી નિ ૨ ખંત; વિણ ખાધાં વિણભેગવ્યાંજી, ફેગટ પાપ કરંત, સુણે ૧૬ નિપટ નિરજ નારીશું છે, જે નર નેહ ધરંત, સુકા હાડ તે ધાન પૂંછ, લા બે પે ટ ભ પંત. સુણે ૧૭ સાતમી નારી આવતીજી, દેખી દૂર રે ઠંડક વાઘણની જિમ ભય લહજી, આપણુ ખસીયે મંડ સુણો. ૧૮ રાને ઋષિવર રેળવ્યાજી, નારી નમાવ્યા રે દેવ; નગ્ન કરી નચાવીયેજી, ના રીયે મહા દેવ. સુણો૧૯ વિમલાચલ તીરથ વડું, મંત્ર વડે નવકાર; ગણધરમાં ગોતમ વડાજી, દા તા માં જ લીધા ૨. સુ. ૨૦ ગ્રહગણમાં જિમ ચંદ્રમાજી, તે જ વંત માં હિ ભા ણ તરૂમાહે સુરતરૂ વડોજી, વા હ ન માં કે કા શું સુણે૨૧ ભરતેસર ભૂપતિ વડોજી, ન્યાયવંત મહે રામ; નદીમાંહી મંદાકિની, રૂપવંત માંહી કામ સુર ૨૨ ગિરિમાંહે મેરૂ વડાજી, નગરી માંહી વિનીત, હરિ જેમ શ્વાદમાં વડેજી, નર સેહે સુવિનીત સુણે ૨૩ નંદનવન વનમાં વડુંજી, ધા તુ માં હે સુવર્ણ તિમ સઘલા વ્રતમાં વડું, શીલવ્રત ધન ધન્ય. સુણે ૨૪ સહસ ચારાશી સાધુનેજી, જે ફલ પારણે દીધ; શીયલવંત ભક્તિ કરે છે, તે તે લાભ પ્રસિદ્ધ. સુણે ૨૫
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮
મા જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ
શીયલે આવે સંપદાજી, નાવે દારિદ્ર દુઃખ; શીયલ સબલ શંબલ થકીજી, ભાંજે ભાવઠ ભૂખ, સુણો ૨૬ નાણું સોનેયાતણું, ખાણું દૂર કપૂર, આણું વહાલી વહુતણુંજી, શીલે સુખ ભરપૂર. સુણો ૨૭ સેવન ભાજન ભેજનેજી, યૌવન સુગંધારે શાલ; શાક પાક શુચિ સુખડીજી, ઘલ ઘલ ઘીની નાળ. સુ. ૨૮ ઘરઘર ઘેડા હાથીયાજી, ઘર ઘર ઘર રંગ; શીયલે મંગલ માલિકાજી, જલ થલ જંગલ જંગ. સુણે ૨૯ મેટા મંદિર માલીયાજી, બેઠા બંધવ જેડ જય જયકાર કરે સહજી, ધણ કણ કંચન કોડ સુણ ૩૦ શીયલે ભાગી શિરેજી, શ્રી વિજય દેવસૂરદ તપગચ્છ રાય પ્રશંસીજી, કમલવિજય યોગીંદ સુણ ૩૧ એહ બત્રીસી શીલતણીજી, સુણ સેવે જેહ શીલ, ગુણુવિજય વાચક ભણે છે, તે લહેશે નિત્ય લીલ. સુણે ૩૨
રાજીમતીની સજઝાય. પ્રણમી સદગુરૂ પાય, ગાઈશું રાજીમતી સતીજી; જિણો શીલ અખંડ, પ્રતિબળે દેવર યતિજી. ૧ નાહ વંદનને હેત, રેવતગિરિ ગઈ કામિનીજી મારગ લૂક્યા છે મેહ, ચિહું દિશિ ચમકે દામિનીજી. ૨ ભીના ૨નડી ચીર, તેહ પસારે ગુફા જિહાંજી; દેવર દેખી દેહ, ચતૂર ચૂકયો કાઉસગ્ય તિહાંજી. ૩ બેલ્યો મુનિવર બેલ, મૃગનયણી દેખી કરી માં ફરક્યાં રાજ, તજ ઉપર પ્રીત મેં ધરી છે ?
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચેાથા-શ્રી સજઝાય સગ્રહ.
નડા જી;
છાં ડા વિરૂ
છે કે ૨ વા દે, ન ૨ કા વા સે કાં વિષય વિકાર, ભવસાયમાં કાં પડાજી. સુંરિ ! સાંભળે શિખ, કઠીન હૈયું કામલ કરેાજી; ખેલા વચન વિમાસ, પાપે પિડ કિા ભરોજી જગમે જોવન જોર, જલતતુ જિમ ગજ ગ્રહેજી; ચોવન જલને પૂર, જ્ઞાનના ગજ અલગા રહ્યો. યૌવન દિવસ એ ચાર, ચંદ્રમુખિ! રસ ચાખીયેજી; જાદવ કુળના જોગીં, આછી મતિ ક્રિમ રાખીયેજી. તુજ મધવ મુજ નાઉં, સમવસરણુ લીલા કરેજી; જિષ્ણુરી માટી લાજ, સુરપતિ સહુ ચામર જી. શરમાણો સુકુલીન, ચારિત્ર ચાખ્ખા ચિત્ત ધર્યા; સતીરી નિસુણી શિખ, ભવસાયર ડેલે ઉતર્યોજી. ૧૦ જે પાલે નર શીલ, સુરપતિ સમ જિનવર કહ્યો; હિતવિજય કહે એમ, અવિચલ પદ રાજુલ લહ્યોજી. ૧૧
(૨૦) ચંદનબાળાની સજ્ઝાય.
(મારે દીવાળી થઇ આજ જિન મુખ જોવ તે—એ દેશી. ) ગુરૂ અભિગ્રહ ધારી ધીર, કૌશાંખી આયા; ખટ માસી તપસી વીર, એ ગુરૂ મન ભાયા દાસી ભાવે રાયકી શિર-મુંડિત નિગઠિત પંચથી રે; ઘર ઉંમર રહીઅડદ સુપડમાં, વ્રુતી કે જો કરથી. એ ગુરૂ ૧
ઇમ ચિંતી નિત્ય ભિક્ષા કાળે, આવે જિનવર રાયારે;
મંત્રી ઘરણી નદા એક દિન, દેખી દુલ કાયા. એ શુરૂo ૨
૩પ૯
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
શી જિનેન્દ્ર તિવનાદિ કાવ્ય રહ.
નિજ પતિને ઓલંભા બોલી, તેણે વિનવી રાચરે કાંઈક પ્રભુજીને છે અભિગ્રહ, ફરી ફરી પાછા જાય. એ ગુરૂ રાજા મંત્રી મૃગાવતી નંદા, મેળે શુદ્ધ આહાર રે, પણ જગગુરૂજી ખપ તે ન કરે, કીધા અનેક પ્રકાર. એ ગુરૂ” ૪ દેખી ચંદનબાળાને ઘર, અભિગ્રહ પૂરણ આયારે; નિરખી હરખી ઈણિ પરે બેલે, ત્યાં પ્રભુ અડદનિપાયા એ ગુરૂપ લીયા અડદ શિર દુંદુભિ વાગી, પંચ દીવ્યતિહાં લીયારે; સાડીબાર સોવન કેડી વરસી, સુરનરપતિ બહુ મલીયા. એ ગુરૂ ૬ શક શતાનિક રાય ધનાવહ, વંદે પ્રભુના પાય રે, ચંદનબાળા મૃગાવતી નંદા, મંગળકરી ગુણ ગાય. એ ગુરૂ૦ (૧ તીરથ થાપન સમયે હશે, સાહૂણમાં શિરદાર રે; કેવલ અમૃત આસ્વાદીને, લહેશે સુખ નિરધાર. એ ગુરૂ૦ ૮
(૨૧) (નારે પ્રભુ! નહિ માનું—એ દેશી.) મારું મન મેહ્યું છ– -- ઈમ બોલે ચંદન બાલ, મારૂં, મુજ ફલીયે સુરતરૂ સાલ, મારૂં હું રે ઉમરડે બેઠી હુંતી, અમ તપને અંતે હાથ ડસકલાં ચરણે બેઠી, માહરા મનની અંતે મારૂં ૧ શેઠ ધનવાહે આ દીધા, અડદ બાકુળા ત્યારે; એહવામાં શ્રી વીર પધાર્યા, કરવા મુજ વિસ્તારે મારું ૨ ત્રિભુવન નાયક નિરખી નયણે, હરખી ચિત્ત મઝાર; હરખ આંસુજલ હું વરસંતી, પ્રતિલાલ્યા જયકાર. મારૂં ૩ પંચ દીવ્ય તવ દેવ કરે શુચિ, વરસી કંચનધાર; માનું અડદ અન્ન દેવા મિષે, વીર કર્યા તિણ વાર. મારૂં ૪
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચાવી-શ્રોસજઝાય સંગ્રહું
જ્ઞાનવિમલ પ્રભુજીને હાથે, લીધેા સ’જમભાર; વસુમતી તવ કેવલ લહીને, પામી ભવજલ પાર. મા પ
સતી
( ૨૨ ) સીતાની સજ્ઝાય.
૩૬૧
: દુહા :
સીતા આણી રાવણે, વાત સુણી જન્મ કાન; પતિને કહે માદરી, વિનતડી મુજ માન. વાસવ પણ તે વશ કર્યો, લેાકપાલ તિમ ચાર; તુજ મહિમા જગમાં ઘણુા, સાચવ તે નિરધાર. સાચવીયે જલ આપણું, અણુસાચવીચું જાય; નાલિકેર પરે સાચવ્યું, અધિક અધિક જલ થાય.
3
: ઢાલ :
(નાણુ નમેા પદ સાતમે—એ દેશી. )
મઢોદરી ઇમ વિનવે, સીતા આણી ઘર કાંચ; મારાલાલ, એહવું કાંઇ ન કીજીયે, ઇમ તેા મહિમા જાય. મા॰ સુષુ તું લંકારાય, મે ં તું તેા ચતુર કહાય, મા પિડા કહ્યું મુજ કીજીયે, એહ નિજ ઠામ ધરીજે; મા પરનારી નિવ લીજીયે, ઇમ જસવાદ લહીજે. મા॰ પિ૦ ૨ રાજમારગ મૂકી કરી, ઉત્રટ તું મત ચાલ; મા॰ મકા ઠેસ ન ઉપજે, એડથી મનડું વાલ; મા તું નિજ કુલ સંભાલ, મા॰ વચન વડાનાં પાલ. મા॰ પિ ૩ વાડ ખાયે જો ચીભડાં, કિહાં હૈાય તાસ પ્રતિકાર; મા॰ જો રાજા ચારી કરે, તેા કુણુ રાખણહાર. મા તા કુણુ જન આધાર, મા॰ (શુદ્ધ હૃદયે વિચાર:) મા॰ પિ૦ ૪
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
*
*
૩૬૨ શ્રી જિનેક તનાવાદિ કાવ્ય સદેહ પાવક પ્રગટે નીરથી, હાર હોવે જે સાપ; મેટ તે કહે લેક કિયું કરે, જૂઓ વિચારી આપ. મેપિ૦ ૫ સાપણું સેડ ન ઘાલીયે, જે પણ ગેરી હેય; મે બાઉલ બાથ ન દીજીયે, ઈમ જાણે સહુ કેય. મે પિ૦ ૬ બલતી ગાડર તું ગ્રહી, મંદિરમાં મત ઘાલ; મે સાપણ રેષ વિષે ભરી, તું હાથે મત ઝાલ. મ. પિ૦ ૭ સુખને કારણે ભલડા, કૌવચલતા મ ચલ, મો. એ સાચી ગુંજા ગણી, ચૂની કરી મમ તેલ. મેપિ૦ ૮ જનતણું એ બેટડી, ભામંડલ ભાઈ નામ; મે લક્ષમણ દેવર એહને, પતિ દશરથસુત રામ. મેપિ૦ ૯ પરણી કલ્પલતા જિસી, પરપરણી વિષવેલ છે. કેઈ સહસ તુજ કામિની, એ સંઘાતે ન ખેલ. મે પિ૦૧૦ છાની રાખી ન એ રહે, હિંગ તણી જેમ ગંધ; મેo વાત દશે દિશિ ચાલશે, એહશું પ્રીતિ ન બાંધ. મ. પિ૦૧૧ કાણુ કેચી કરબલી, કાલી કુબડી જાણ; મે પરણી જેડ પતેતડી, પદમણ તેહ પિછાણ. મે પિ૦૧૨ એહને ઈહાં રાખતાં, પૂરવ કરતિ ન ચૂક એ આપણ કુણ કામનું, રે હાંકી મૂક મે પિ૦૧૩ બોલે બોલાવે નહિ, સામું જૂએ ન જેહ, મો. તેહશું પ્રીતિ ન કીજીયે સુણ તું ગુણમણિગેહ મે પિ૦૧૪ પ્રીતિ કરે તિહાં કીજીયે, એ સહુ જગની રીત, મો. અJકરતાશું પ્રીતડી, એ કુણ કહીયે નત. મેપિ૦૧૫ લમણ સાથે આવશે, તેહને પતિ અહીં રામ, મે લેઈ જાશે નિજ કામિની, તેહનું સરસ કામ, મેપિ૦૧૬
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચાથા-શ્રી સંજઝય સંગ્રહ.
પરનારીશું પ્રીતડી, પડીયે નરક માઝાર; મા॰ તુ ંતેા ચતુર ભણ્યા ગણ્યા, શાસ્ત્ર સુણ્યાં સંભાર. મે॰ પિ૦૧૭ એહતા શીલવતી સુણી, નહિ આવે તુજ કામ; મા પાય લાગી તુજ વિનવું, એહુને પર જઇ ઠામ. મા॰ પિ૦૧૮ અઠ્ઠોત્તર સે। બુદ્ધુડી મેં સુણી તુજ કપાલ; મા૦ પિડા તુજ હાન્તે ભલું, મુજ વયણાં સંભાલ. મા॰ પિ૦૧૯ તું ધનહર્ષ સા લહે, અવર કહું છું તુઝ; મા પિઉ! નિજ આતમ સાચવે, સુણુ આશિષ એ મુઝ. મા૦ ૫િ૦૨૦ (૨૩) વૈરાગ્યની સજઝાય.
૩૬૩
( સાંભળજો મુનિ સજમ રાગે—એ દેશી. )
તે ગિરૂ ભાઇ તે ગિરૂઆ, જે એલ ન મેલે વિક્રે; તસ ઘરે આવે સાવન ચરૂ, ફૂલવતા સુરત રે. તે- ૧ છતી શકતે જે ઢીયે ધન દાતા, પરરમણી નવ રાતારે; અડુનિશ તે પામે સુખશાતા, ધન ધન તેહની માતારે તે ૨ જે મન શુદ્ધે કરશે કિરિયા, તે તરશે ભત્ર દરિયા; શીયલ ગુણે કરી જે નર ભરીયા, પાપ થકી ઓસરીયારે. તે ૩ જે નર જિનવરને આરાધે, મુનિજનને ન વિરાધેરે; અહેનિશ નિજ આતમ હિત સાધે, તેડુ તણા ગુણુ વાધેરે. તે ૪ જે મન મદ મચ્છર નિવે આણુ, જે પરવેદન જણે; તે પહોંચે ઉત્તમ ગુણુઠાણું, કવિજન તાસ વખાણેરે તે ૫ જે નર ખીજાવ્યા નિવ ખીજે, ઉપશમ રસમાં ભીંજેરે; લબ્ધિ રહે તરા સેવા કીજે, તેહના પય મણસીજરે, તે f
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
(વિમલાચલ નિતુ વદીયે–એ દેશી.) આપ અજવાળજે આતમા, એને મહાતમ જાણ; ખાણી પુન્ય યણ તણ, એવી જિનવર વાણી. આ૫૦ ૧ ફટિક રયણ જિમ રંગથી, ધરે નવ નવ રૂપ; તિમ એ અષ્ટ કરમથકી, થાયે વિવિહ સ્વરૂપ. આ૫૦ ૨ આદિ ઉત્પત્તિ નહિ એહની, નહિ કેઈને એક દેહ એ કારમે કરમથી, ધરે થઈ નિ:સનેહ. આ૫૦ ૩ નિરમલ આતમ આપણે, રમે રંગ નિ:શંક, નાણરયણતણે સાયરૂ, પ્રભુ એ નિ:કલંક. આ૫૦ ૪ દેહથી દુ:ખ પરંપરા, પામે એ ભગવંત લેહ કુસંગતે તાડીયે, જેમ અગ્નિ અત્યંત. અ.૫૦ ૫ કારમે દેહ પામી કરી, કરે પર ઉપકાર; સાર અસારમાં એ અ છે, કહે લબ્ધિ વિચાર. આપ૦ ૬
(૨૫) - (હે પ્રભુ મુજ પ્યારા! ન્યારા થયા કઈ રીત–એ મી.) હો ચેત છવડલા, મ કર તું બહુ જ જાલ જે. | બાપડલા ભેગવીશજ તું તાહરૂં કર્યું રે ; હો ચેત જીવડલા, તું જાણતો હૃદય મઝાર જે,
માત ઉદરથી જે હું વહેલો નીસરે રે લે. ૧ હો ચેત જીવડલા, તે કરૂં ધર્મ સમાધ જે.
ગર્ભવાસનાં દુઃખમાંહી કહીં નવિ પડું રે લો; હો રેત છવડલા, તિહાં ધરતે ભગવંત ધ્યાન જે,
લિ મુખ તે જાની જ તું અને ર છે. ૧
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથ-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
હો ચેત છવડલા, જન્મ હુએ જબ તુજ જે,
તે દુઃખ તે તિહાં સર્વ વિસારીયાં રે લો હો ચેત છવડલા, હષે હુએ અતિ અંધ જે,
જિહાંથી નિસર્યો તે હોંશે તું ઈચ્છત રે લો. ૩ હો ચેત જીવડલા, છાંડ સંસાર ગમાર જે,
છાંડીશ તે સુખ પામીશ તું શિવપુરનાં રે લો, હો ચેત જીવડલા, એહ સંસાર અસાર જે,
એણે જગમાં આપણે તે કઈ નહિ હુઓ રે લો. ૪ હો ચેત જીવડલા, કેહ નાં મા ય ને બા ૫ જે,
કેહના ભાઈ ભત્રીજા કેહના દીકરા રે લો; હો ચેત જીવડલા, વા દલ વા યુ સં ગ જે,
વાયે તો પાછા તે સવિ વિખેરીયાં રે લો. ૫ હો ચેત જીવડલા, તિમ જગમાં સહુ સ્નેહી ,
કર્મસંગે આવીને ભેળા થયા રે લો; હે ચેત જીવડલા, ભોગવી નિજ નિજ આય જે,
પંખીની પરે જાયે સવિ ઉડી કરી રે લો. ૬ હે ચેત જીવડલા, કર્યા શુભાશુભ કર્મ જે,
તુજ સાથે તે વિણ બીજો નહિ આવશે રે ; હે ચેત જીવડલા, એહવું નિજ મન ધાર જે,
ધર્મ પ્રવર્તન આદર જે શુભ ભાવથી રે લે. ૭ હો ચેત જીવડલા, ધર્મથી નવ નિધિ થાય છે,
ઈહ ભવ પરભવ સાચો ધર્મ સખાઈઓ રે લે; હે ચેત જીવડલા, કુણ રાજા કુણ રંક જે,
- ઈશુ જગમેં ન રહો કેાઈ થિર થઈ લે. ૮
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર
ભી જિનેન્દ્ર સ્તવના શાબ
.
હો ચેલ જીવડલા, ઘર તપશું બહુ પ્રેમ જે,
જેહથી દુરગતિનાં દુઃખ છે પ્રાણ રે ; હો ચેત જીવડલા, પંડિત રત્નનો શિષ્ય જે, વિનીતવિજય એમ ભાખે અતિ ઉલટ ભરે રે લે. ૯
(૨૬) કોધની સઝાય. (સાંભળજે મુનિ સમ રાગે–એ દેશી.) ક્રોધ ન કરીયે ભેલા પ્રાણુ, ક્રોધે દુરગતિ ખાણી રે; કોધે ત૫ જય હેયે હાણ, ઈમ વદે જિનવાણું રે. કો૧ ક્રોધે રે શિવ પટરાણી, જાયે જિમ રીસાણી રે; ક્રોધ ચંડાલતણી નીસાણી, કાયેલતા કુમલાણું રે. ક્ર. ૨ ક્રોધે નવલાં વેર બંધાયે, પ્રેમ પૂરવ જાય રે, ક્રોધે નવલી પ્રીતિ ન થાયે, ક્રોધે આપ મરાય છે. કો. ૩ આપ તપે પરને સંતાપે, જે નર ક્રોધે વ્યાપે રે; કોધે નરનારીને શ્રાપે, પિંડ ભરાયે પાપે રે. કોડ ૪ ક્રોધ લજજાના તંતુને ત્રેડે, પુન્ય તરૂવર મેડે રે, સદ્ગતિકેરાં સુખ સંકેડે, દુરગતિ સામે દેડે રે. કોર ૫ માતપિતા સુત બાંધવા છેડે, ક્રોધે મૂછ મરેડે રે, રાજા દંડે આવે ખેડે, અપજશના ફલ જોડે રે. ક્રો- ૬ ક્રોધે સઘલાં કાજ વિશે, પરનાં મર્મ પ્રકાશે રે, સજજન તે પણ અલગ નાસે, કોઈ ન રાખે પાસે રે. કોડ ૭ આતમ! શુભ શિખડલી આ છે, જે તે શિવપુર વાંછે રે, પર નિંદાથી રહીને પાછે, મિચ્છામિકડું, વાસે રે. કો. ૮
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિન આગમને અભ્યાસે, ભાવસાગર ઈમ ભાષે ૨- '...તો ધર્મ કરે મનને ઉલ્લાસે, ઉપશમ આણે પાસે રે કો. ૯
(૨૭)
માનની સક્ઝાય. (રાજગૃહી નગરીને વાસી–એ દેશી ) અભિમાન મ કરજે કેઈ, અભિમાન થકી દુઃખ હાઈ હો.
ભવજન માન તજે. અભિમાન મહા દુરદંત, નવિ આણે સાધુ મહંત હો. ભ૦ ૧ જોરાવર એ જગમાંહે, ન ટકે જેહથી કઈ પાંહે હો, ભ૦ દેવદાનવશું લડીએ, જે સુરપતિને પણ નડી હો. ભ૦ ૨ રામચંદ્રની ઘરણી, જેહની અતિ મોટી કરણું હો; ભ૦ તેહ સીતા સતી આણું, કરવાને નિજ ધણીઆણું હો ભ૦ ૩ સઘલા નરપતિ સેવંતા, જે હુંતા લોક વિદિતા હો; ભ૦ એહવે જે રાવણ રાણે, દુઃખ પામ્યા તે સપરાણે હો. ભ૦૪ ઉત્તમ જાતિ કુળ પામી, તુમ માન મ કરશે ધામી હો; ભ૦ અભિમાન કર્યો શિશુપાલે, તે તુરત ગયે પાયાલે હો. ભ૦ ૫ બીજાનું શું કહેવું, વીર જિણુંદ સંબંધ ગ્રહેવું હો; ભ૦ ઈમ મૂરખ ગુણહીણુ, અભિમાન કરે ધનલીણ હો. ભ૦૬ ખર કરહા અવતાર તે, પરાભવ લહે નિરધાર હો; ભ૦ આઠે મદને પરિહરીયે, તે શિવમંદિર સંચરીયે હો. ભ૦ ૭ સદ્દગુરૂ વાણી સુણજે, ઉપદેશ સુધારસ પીજે હો, ભ૦ ભવસાગર ઈમ ભાષ, નવાનગર રહી ચોમાસે હો. ભ૦ ૮
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૮
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
(૨૮)
માયાની સજ્જ. (સુંદર! પાપસ્થાનક તજે સોળમું–એ દશી ) ભવિયણ! માયા મૂળ સંસારનું, માયા મોહની રીઝ હો; ભવિયણ! માયાએ જગ સહુ નડ્યા,માયા દુરગતિ બીજ હો. ભ૦ ૧ ભ૦ જિમ દાહિણ પવને કરી, મેઘ એ વિસરાળ હો; ભ૦ તિમ માયાના જેરથી, પુન્ય ઘટે તતકાળ હો. ભ૦ ૨ ભ૦ મરમ વચન બોલ્યા થકી જિમ સજન પ્રતિકૂળ હો; ભ૦ તિમ તપ જપ સંજમક્રિયા, માયાએ થાયે ધૂળ હો. ભ૦ ૩ ભ૦ મલ્લિ જિનેસર બાંધીયે, માયાએ સ્ત્રીવેદ હે ભ૦ ઉત્તમ નર કરજો તમે, તે માટે તસ છેદ હો. ભ૦ ૪
માયાગારા માનવી, સેવ કરે કરજેડી હો ભ૦ માયાએ રીઝે માનવી, આપે ધનની કેડી હો. ભ૦ ૫ ભ, ઈમ જાણીને મત કરે, માયા સાથે રંગ હો; ભ૦ જિમ જેગીસર મોટકા, ન કરે નારીને સંગહો. ભ૦ ૬ ભ૦ ભાવસાગર કહેભવિજના,સાંભળો સદ્દગુરૂ વાણુ હો; ભ૦ માયાના પરિહારથી, લહીયે સુખ નિરવાણુ હો. ભ૦ ૭
(૨૯) લોભની સજઝાય.
( પુકખલવઈ વિજયે જોરે–એ દેશી ) લોભ ન કરી પ્રાણીયા રે, લોભ બૂરો સંસાર; લોભ સરીખો કે નહિરે, દુરગતિને દાતાર, ભવિકજન લેભ બુરે સંસાર, વરજે તમે નિરધાર. ભ૦ જિમ પામે ભવપાર, ભાવિકજન લેભ બૂરો સંસાર.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથો-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ
અતિલોભે લખમીપતિ રે, સાગર નામે શેઠ, પૂર પાનિધિમાં પડ્યો રે, જઈ બેઠા તસ હેઠ. ભ૦ ૨ સેવન મૃગના લેભથી રે, દશરથયુત શ્રી રામ, સીતા નારી ગુમાવીને રે, ભમીયે ઠામ ઠામ. ભ૦ ૩ દશમાં ગુણઠાણ લગે રે, મોહતણું છે જેર; શિવપુર જાતાં જીવને રે, એહજ માટે ચર. ભ૦ ૪ નવવિધ પરિગ્રહ લોભથી રે, દુરગતિ પામે છેવ; પરવશ પડીયે બાપડે રે, અહોનિશ પાડે રીવ. ભ૦ ૫ પરિગ્રહના પરિહારથી રે, લહીયે સુખ શ્રીકાર; દેવ દાનવન ૨૫તિ થઈ રે, જઈએ મુગતિ મઝાર. ભ૦ ૬ ભાવસાગર પંડિત ભણે રે, વરસાગર બુધ શિશ; લેભતણે ત્યાગે કરી રે, પહોંચે સયલ જગીશ. ભ૦ ૭
નિદ્રાની સઝાય.
(પરમાતમ પૂરણ કલા–એ દેશી ) નિંદરડી વેરણ હુઈ રહી, ઈણ હુંતી હો બગડે ધર્મ વાત કે ચોર ફિરે ચિહું પાખતી, કિમ સેવે છે તે દિન ને રાત કે. નિં. ૧ વીર કહે સુણ ગાયમા, મત કરજે હો એક સમય પ્રમાદ કે, જરા આવે જોબન ગલે, તે સૂતાં હો કહો કવણ સવાદ કે. નિં. ૨ ચૌદ પૂરવધર મુનિવરૂ, નિંદ કરતા હો જાય નરકનિદ કે; કાળ અનંતો તિહાં રૂલે, કિમ હો હો તિહાં ધરમ વિનોદ કે. નિં. ૩
૧ લૌકિક માન્યતા પ્રમાણે આ સમજવું. ૨૪
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ ભે ગ્રાહ
જાગતડાં જોખા નહિ, છેતરાયે હો નર સૂતા નેટ કે; સુતાં જોખમ છે ઘણાં, તમે કરજો હો સા પુરૂષની ભેટ કે, ર્નિ॰ ૪ જોરાવર ઘણા જુલમી, ચમ રાણા હો કહ્યો સખલ ક્રૂર કે; કટક અનેરાં ચહું દિશે, જે જાગે હો તે કહીયે સૂર કે. નિં ૫ વીરે દષ્ટાંત વખાણીયેા, ૫ખી ન કરે હો ભાર ́ડ પ્રમાદ કે; તેડુ તણી પરવિચરજો, પરિહરજો હો તમે મહા ઉન્માદ કે નિર્ વીર વયણુ એમ સાંભળી, પરિહરીયા હો ગાયમ પરમાદ કે; લીલા સુખ લાધ્યાં ઘણાં, થિર રહીયા હો જગમેં જસવાદ કે. નિ॰ ૭ તુમે નેડી નિંદ મ આણુજો, સહુ કાઇ હો રહેજો સાવધાન કે; ધરમે ઉદ્યમ આણુ, ઇમ બેલે હૈા મુનિ કનકનિધાન કે. ર્નિ૦૮ ( ૩૧ ) ગુણસ્થાનકની સજ્ઝાય.
( સુત સિદ્ધારથ ભૂપતે રે—એ દેશી. ) પાસ જિનેસર પય નમી રે, લહી સદ્ગુરૂના આધાર; તાસ સાનિધ્યે હું ભણું રે, ગુણસ્થાનક સુવિચાર રે, ચચલ આંતમા, આણી ભાવ તે રૂડે રે, સ્થિરતામાં રમે. પહેલુગુઠાણું સુÌા રે, નામે મૂલ મિથ્યાત; સુધા ધરમ ન મન ધરે રે, ન ગમે ધર્મની વાત રે. ચં૰ ખીજુ સાસ્વાદન અછે રે, ગુઠાણું વિખ્યાત; ખટ આવિલ સમિત રહે હૈ, પછી હાયે મિથ્યાત રે. ત્રીજે મિશ્ર ગુણસ્થાનકે રે, મિશ્ર દૃષ્ટિ રહે સાર; તત્ત્વચિ અગ્નિ નિહિ રે, પરિણતિ મધ્યમ ધાર રે ચં૦૪ ચેાથે સમકિત ગુણુ છતાં રે, વિરતિ ન આવે લગાર; તત્ત્વ સૃષ્ટિ મનમાં રમે રે, અવિરતિ ચિત્ત અપાર રે. ચં૦૫
ચ ૩
૩૭૦
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
, વિભાગ
-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
- ક૭૧
----
-
--
-
-
દેશવિરતિ ગુણ પાંચમે રે, એ ગુણે શ્રાવક હોય; સ્કૂલ જીવ વધ નવિ કરે રે, વિરતિ વિવિધ ભંગજેય રે. ચં. ૬ છઠું પ્રમત ગુણસ્થાનકે રે, બહુલ પ્રમાદે રે લીન વિરતિ સર્વથી આદરે રે, સંયમ સાધે અધીન . ચં૦ ૭ અપ્રમત્ત ગુણ સાતમે રે, ધમે નિશ્ચલ ચિત્ત, આ પરિષહ ઉપસર્ગો હે રે, આતમ તત્ત્વ પવિત્ત રે. ચં. ૮ આઠમે નિવૃત્તિપદ લહે રે, શ્રેણિતશું રે મંડાણ મોહ સુભટને હઠાવતા રે, વધતા આતમ ઝાણ રે. ચં. ૯ બાદર ક્રોધ માયા મદે રે, લેભ તણે પરિવાર, અનિવૃત્તિ બાદર આદરી રે, સહેજે તરે સંસાર રે. ચં૦૧૦ સૂમ સંપરાય દશમ ગુણે રે, સૂમ લેભ કરે અંત; નિરમોહી પદ પામવા રે, કરે ઉદ્યમ ભગવંત રે. ચં-૧૧ ઉપશમ મોહ અગીઆરમે રે, જીવ રહે છણે ઠામ; વીતરાગતા અનુભવે રે, લહેનિજ ઘર વિશ્રામ રે. ચં- ૧૨ તિહાં થકી તે લડથડે રે, કરમ વિચિત્ર પ્રકાર: નરક નિગોદે પણ ભમે રે, કાળ અનંત વિચાર રે ચં૦૧૩ ક્ષીણમેહ ગુણ બારમે રે, શ્રેણિ ક્ષેપક પઈ મેહ દહ્યો ઇહાં મૂલથી રે, જિમ તૃણ અગ્નિવિચિઠ્ઠરે. ચંદ્ર ૧૪ ઘનઘાતી ચારે હણી રે, તેરમે ગુણ સાગ; ચૌદરાજ દેખે સવિ રે, કેવલજ્ઞાને પ ગ રે. ચં ૧૫ અગી કેવલી ચઉમે રે, પંચ હસ્વાક્ષર માન; જન્મ મરણ દુ:ખ ટાલીને રે, થાય સિદ્ધ ભગવાન રે. ચં૦૧૬ એહ ચૌદ ગુણસ્થાનકી રે, ભાવે ધરે નરનાર; કર્મસાગરશિષ્ય એમ ભણેરે, તે તરે આ સંસાર રે ચં૦૧૭
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૨
બા જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદ
(૩૨). ઉપશમની સજઝાય. (પ્રભુજી સુખકર સમકિત દીજે—એ દેશી.) ઉપશમ આણે ઉપશમ આણે, ઉપશમ તપમાંહી રાણે રે, વિણ ઉપશમ જિનધર્મ ન શોભે, જિમ જગ નરવર કાણે રે. ઉ૦ ૧ તુરમિણું નયરી કુંભ નરેસર, રાજ કરે તિહાં સૂરે રે, તસ નંદન લલિતાગ મહામતિ, ગુણમણિમંડિત પૂરે રે. ઉ૦ ૨ સુગુરૂતણી વરવાણી શ્રવણે, સુણી સંવેગ ન માયે રે, રાજઋદ્ધિ રમણી સહુ છાંડી, ચારિત્ર નીરે હાયે રે. ઉ૦ ૩ દેશવિદેશે ગુરૂ સંઘાતે, વિહાર કરે મુનિ મોટે રે; સહ પરિષહ દેષ નિવારે, ઋષિ ઉપશમ રસ લેટ રે. ઉ૦ ૪ અન્ય દિવસ તસ સુધા વેદનીય, કરમે ન સહી જાય રે; ઇંદ્ર ચંદ્ર વિદ્યાધર મુનિવર, કર્મ કરે તેમ થાય છે. ઉ. ૫ કૂરઘડો દિન પ્રત્યે લાવે, એષણ દોષ નિવારી રે; કુરગડુ તે માટે કહેવાયા, સંયમ શોભા વધારી રે. ઉ. ૬ દિવસ પજુસણ ગુરૂ આદેશ, હરી કૂર સુસાધુ રે, ચાર શ્રમણ ચઉમાસી તપીયા, દેખાડે નિરાબાધ રે. ઉ. ૭ તે ચારે તસ પાત્રમાં થુંકે, રેશે લવે તું પાપી રે, આજ પજુસણ કાં ન વિમાસે, દુરગતિશું મતિ થાપી રે. ઉ૦ ૮ કુરગડુ સમતા રસમાં ભરીયે, હૈયે વિમાસે રૂડું રે; લૂખો આહાર જાણું તે મુનિવર, ઘી નાખ્યું નવિ કૂડું રે. ઉ૦ ૯ આહાર કરી નિજ આતમ નિંદ, શુકલ ધ્યાન લય લાગી રે; જનધાતી ચલે કર્મ નિવારી, કેવલજ્ઞાની મહાભાગી રે. ઉ૦૧૦
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ગાથા-શ્રી સજઝાય સ ંગ્રહ.
ાિંધ્યાએ રે;
શાસનદેવી ક્ષપકને પૂછે, પૂરગડુ રાષભર્યા જલ્પે તે મુનિવર, આ જા ખૂણે ખાયે રે. ઉ૦૧૧ દેવદુંદુભિ ગયણે વાજી, ક્ષપક ખમાવે જાણી રે; કેવલ પામી મુક્તિ સિધાવે, વાત સિદ્ધાંતે લખાણી ૨. ૧૨ શ્રી વિજયદાન સુરીશ્વર રાજ્યે, વિમલ ઉવજઝાયા રે; આણુંદવિજય પ ંડિત વર શિષ્ય, ધનવિજયે ગુણ ગાયા રે. ઉ૦૧૩ ( ૩૩ )
૩૦૩
( સુણ જિનવર શેત્રુ જા ધણીજી—એ દેશી. ) ભગવતી ભારતી મન ધરીજી, પ્રણમી ગાયમ પાય; સદ્ગુરૂ ચરણુ પસાઉલેજી, કહું ઉપશમ સજઝાયરે. પ્રાણી! આણુને ઉપશમ સાર,
જે વિષ્ણુ તપ જપ ખપ કરીજી, ચારિત્રની હાય હાણ. પ્રા૦ ઉપશમથી સંકટ ટળેજી, ઉપશમ ગુહ ભ’ડાર; ઉપશમથી સિવ સુખ મળેજી, ઉપશમથી ભવપારરે. પ્રા॰ ઉપશમ સંયમ મૂળ છેજી, ઉપશમ સંયમ કાડ; વેરી વેર વિના થઇજી, આગળ રહે કર જોડરે. પ્રા રીશવશે પરવશ પડયેાજી, હારે એ ઘડી માંહ; ચારિત્ર પૂરવ ક્રોડનુંજી, ગણધર દે ઇમ સાહરે. પ્રા ક્રોધ વૃક્ષ કઠુઆ તાંજી, વિષમાં ફૂલ ફૂલ જાણુ; ફૂલ થકી મન પરજલેજી, ફૂલથી કરે ધર્મ હાણુરે. વિરૂ વેરી શું કરેજી, મારે એ ક જ વા ૨; ક્રોધ રૂપ રિપુ જીવનેજી, આપે અનંત સંસાર હૈ. પ્રા॰ ૬
પ્રા
જો કા વારે કાઢીયેજી, આપણુ પહેલી રે ગાલ; તે ઉપર ઉપથમ ધરી, વળત વચન અ મારે પાટ
૩
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. મત્સર મનમાંહી ધરીજી, કીજે કિરિયા કલાપ; તે રજ ઉપર લીંપણુંછ, વળી જેમ રામ વિલાપરે. પ્રા. ૮ રાઈ સ ર સ વ જે વડાં છે, પરનાં દેખે રે છિદ્ર બીલાં સરખાં આપણું જી, નવિ દેખે મન રૂદ્રરે. પ્રા. ૯ પર અવગુણ મુખ ઉરેજી, કોઈ વખાણે આપ; પરભવ સહેતાં દહિલાંછ, પરનિદાનાં પાપરે. પ્રા. ૧૦ શુદ્ધ ગુરૂ શુદ્ધ દેવને જી, હી લે હી ના ચા ૨; કેવલજ્ઞાનીએ કહ્યો છે, તાસ ઘણે સંસાર છે. પ્રા. ૧૧ પરની તાંતે બાપડાજી, મહીયાં ગુંથી રે જાળ; નરક તિર્યંચ ગતિ દુઃખલહેજી, રૂલે અનંત કાળ રે. પ્રા. ૧૨ નરભાવ નિંદક નિગમેજી, ધર્મ મમ અણુજાણ; આપ પિંડ પાપે ભરેજી, તસ જીવિત અપ્રમાણરે. પાક ૧૩ પરનાં પાતક ધોઈએજી, નિપજાવી પરતાંત, મુકી પશૂન્યપણું પરહુંનિજ અવગુણ કર શાંતરે. પ્રારા ૧૪ મેતારજ મુનિરાજી જી, શમરસતણે નિધાન; , પરિષહ રશ વિના સહજી, પાપે મુકિત પ્રધાન. પ્રા૦ ૧૫ ખંધકસૂરિતણું યતિજ, ક્ષમા તણું ભંડાર ઘાણીએ ઘાલી પીલતાંરે, ન ચડ્યું ચિત્ત લગારરે. પ્રા. ૧૬ કૂરગડુ હુઆ કેવલીજી, કૂડી છાંડી રીશ; તપીયા મુનિ મૂકી સુરી છે, પહેલી નામે શિશરે. પ્રા. ૧૭, ગિરૂઓ ગજસુકુમાળરે, ન કર્યો કેપ લગાર; - સસરે શિર ઉપર ધર્યા છે, ધગ ધગતા અંગા રે. પ્રા૧૮ - દુરમુખ વચન સુણુ કરીજી, પ્રસન્નચંદ્ર ઋષિરાય; ' ધ ચડશે કમેં નહોજી, બાંધ્યું નરક્ત આચરે તા૧૯
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ
-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
૩૭૫ .
મસ્તક વેચ દેખી કરી છે, વલી મુનિ મનમાંહી; ક્રોધ ગયે નિરમળ થજી, રહ્યો કેવલ તિણ ડાયરે. પ્રા. ૨૦ ક્ષમા ખડગે નહિ જેનેજી, તે દુઃખીયા સંસાર; ક્રોધ યોધશું ઝુઝતાંજી, કિમ નવિ પામે પારરે પ્રા. ૨૧ તપ વિણસે રીશે કરીજી, સ્ત્રીથી શીલ વિનાશ; માને વિનય વિણાસીયેજી, ગરે જ્ઞાન અભ્યાસરે. પ્રા. ૨૨ જેહને મન ઉપશમ રમેજી, નહિ તસ દુ:ખ દેલ; કહે શિષ્ય ઉવષ્ણાયનજી, મુનિ લક્ષ્મી કલ્લોલરે. પ્રા. ૨૩
(૩૪) –
આધ્યાત્મિક પદ.
(રાગ કાલિંગડો) ચેતન સમતા મિલના, મમતા દૂર કરના દૂર કરના. ૧ મમતા કે ઘર બડું દુઃખ પાયે, સમતારું ઉદ્ધરના. મ. ૨ આતમજ્ઞાન અનંત ખજાને, ચેતન મમતા હરના. મ. ૩ ચેતન જબ સમતાશું મિલના, શિવનગરી સુખ વરના. મ. ૪ નિમલ જ્ઞાનશું નિજમન ધરના, ચિદાનંદ હિત કરના મ૫
(૩૫) શ્રી આત્મબંધની સજઝાય.
(લક્ષણ પાંચ કહ્યાં સમક્તિતણ–એ દેશી.) સુમતિ સદા સુકુલિણી વિનવે સુણ ચેતન મહારાય ચતુરનર; કુમતિ કુમારી રે પરિહર,જિમ લહેસુખ સમુદાય ભાગી.સુમતિ
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૬
બી જિનેક સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ.
આવો રંગે વિવેક ઘરે પ્રભુ, કરીયે કેલિ અભંગ નેતા; જ્ઞાન પલંગ બિછાયે અતિ ભલે, બેસી જે તસ સંગ રંગીલા. સુ. ૨ નિષ્ઠા રૂચિ બહુ ચોમર ધારિકા, વીંઝે પુન્ય સુવાય સદાઈ ઉપશમર ખુશબો ઈહાં મહામહે કેમ નવિ આવે તે દાયે છબીલા.સુ૩ હદય ઝરૂખે બેસી હોંશશું, મુજ લીજીયે સાર સનેહા; કાયાપુર પાટણને તું ધણ, કીજે નિજપુર સાર મહારાજા સુલ ૪ જે તે ચોકી કરવા નગરની, થાખા પંચ સુભટ મહારાજા તે તે કુમતિ નારીશું જઈ મલ્યા, તિણે લેપી કુલવટ છબીલા. સુ. ૫ પંચ પ્રમાદ મદિરા છાકથી, ન કરે નગર સંભાળ મહારાજા; મન મંત્રી સર જે તે થાપી, ગુંથે તેહ જંજાલ સેભાગી. સુ. ૬ ચૌટે ચાર ફિરે નિત્ય ચારટા, મુષે અતિઘણું પુણ્યતણું ધન; વાહર બુબ ખબર નહિ કેહની, મુજ પરે ન કરો નંદમહામન. સુ૭ કપટી કાળ અને બહુ આમયા, ફરતા નગર સમીપ તપીને, જેર જરા જેવન ધન અપહરે, ડાકણની પરે નિત્ય છપીને સુઇ ૮ એણી પરે વયણ સુણી સુમતિતણ, જાગે ચેતન રાય રસીલે; તેજ સંવેગ ગ્રહી નિજ હાથમાં, તે શુદ્ધ સમવાય વસીલે. સુત્ર ૯ મન મંત્રીસર કબજ થયે ઘણું, તબ વશ આયારે પંચ મહાભડ; ચારે ચાર ચિહું દિશિ નાસીયા, ઝાલ્યો મોહ પ્રપચ મહાજડ. સુ. ૧૦ સુમતિ નારી સાથે પ્રીતડી, જોર જડી જિમ ક્ષીર ને નીર; રંગ વિલાસ કનિતુ નવનવા, ભેલી હિયડાનું હીર હિલ મિલ. સુ. ૧૧ ઈણિ પરે ચતુર સનેહી આતમા, ઝીલે શમ રસપૂર સદા; અનુપમ આતમ અનુભવ સુખ લહેદિનદિન અધિકાસુનૂર ભલાઈ સુ૧૨ પંડિત વિનય વિમલ કવિરાયના, ધીર વિમલ કવિરાય જયંકર; સેવકતસવિનયી નય ઉપદિશે, સુમતિ થકી સુખ થાય સુહંકર. સુ૧૩
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
GO
-
-
વિભાગ -શ્રી સજઝાય સંગ્રહ
(૩૬). (સાંભળજો મુનિ સંથમાગે–એ દેશી.) તે ગિરૂઆ ભાઈને ગિરૂઆ જે વિષય ન સેવે વિરૂઆ રે, નાગ નચિંત વસે પાતાલે, સૂણે મધુર સૂર મીઠો રે; તે જાઈ કરંડકમાં પેઠે, વાટ વહંતે દીઠે રે. તે ૧ દીપક દેખી પતંગીઓ કાંઈ, લોચન લેભે છલીયે રે, રૂપ નિહાળણુ કારણે કાંઈ, દીપક દેખી બળીયે રે. તે ૨ ભમર ભમંતે જે વેલડીયાં કાંઈ, વિણ સ્વારથ વિગુતે રે, નાસિકા ઇંદ્રિયને કારણએ તો, કેતકી કાને પૂતે રે. તે ૩ પાણીમાંહિ પલેવણું કાંઈ, માછલડી નવિ દીઠે રે, ગલીય ગલંતા જીભલડી કાંઈ, એહવે રસ લાગે મીઠે છે. તે વિંધ્યાચલ પર્વતને રાજા કાંઈ, મયગલ નામે મેટે રે; ફરસ ઈન્દ્રિયને કારણે કાંઈ, તે પામે બહુ તટે છે. તે પ એક એક ઈન્દ્રિયને કારણ કાઈ, જીવ કેતાં દુઃખ પાવે રે, પંચેન્દ્રિય પરવશ છે જેહ, તેહ ભણે કે ગતિ જાવે રે તે૬ પંચેન્દ્રી સાંભળજે કાંઈ, વિષય મસે ભેળા પ્રાણી રે; મુનિ લાવણ્ય સમય ઈમ બેલે, સાંભળજે મન આણી છે. તે ૭
(૩૭) હિત શિખામણની સક્ઝાય.
(સાંભળજે મુનિ યમરાગે–એ દેશી.) ગર્ભાવાસમાં એમ ચિંતવતે, ધર્મ કરીશ હું ધાઈ રે, ઉધે મસ્તક મલ મૂતરમાં, ગમતું નથી મુજ ભાઈ રે. ૧ જે રે જીવડા તું રે વિચારી, આયુ ખૂટે દિનરાત રે, પંથિમેળાસમ સર્વ સંબંધી, નિજ નિજ મારગ જાત રે. જે ૨
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તવનાદિ કામ હ
થયે
પ
૬
જન્મ તવ તેહ વિસરીયા, ઉડાં ઉડાં એમ કહેતા રે; મૂઢપણે રમત બહુ કરતા, પરવશ દુ:ખ લતા રે, જો ૩ યૌવન વય વિષયાસંગ લીના, તરૂણી રસમાં રાતા રે; અશન વસન આરંભ પરિગ્રહ, રહે સદા મદમાતા ૨. જો ૪ ધર્મ ન કીધા ધન બહુ વંછી, પુત્રાદિક પરિવરીયા રે; સગાં સÒાદર સગપણુ કરતાં, મનમાં કાંઇ ન ડરીએ ૨. જો પચાસ સાઠ વરસ લગે પહેાતા, તેાહી નાથ ન ગાયા રે; આશા ખંધન પડીયેા પ્રાણી, લક્ષ્મી કમાવા ધાયા રે. જો સીત્તેર એ સીએ મલહીણા, આશીઆળા તિહાં થાય રે; ઘડપણનાં દુ:ખ છે અતિ મોટાં, કહ્યું ન કરે કાઇ કાંય રે. જો ૭ પત્ની પ્રેમવતી પણ અળગી, સ્વારથ ન ડગમગતા લાકડીએ હિંડે, પરવશ પાત્ર પડ્યો તું જીવડા ધરમ કરમ સંઘલાં નવિ થાયે નેવું ઉપર સે। વસ લગે, ઢાય હાથે ક્યું તે સાથે આવે, આશ એમ સમજીને ધર્મ કરી જીવ! આગળ સુખ ઘણેરાં રે; હીરવધન શિષ્ય ક્ષેમ પયપે, હિતવચન એ ભલેરાં રે, જો૦૧૧
શ્વાસ ચડે
૩.
વિશ્વાસે
રહ્યો
થયા પૂરા ૨; ભરપૂરા રે. જો ૮
ધન ખાઇ રે; ઉદાસે રાઇ રે. જો હુ
આયુષ્યની દારી રે; ક્લે સિવ તારી રે. જો૰૧૦
( ૩૮ ) શ્રી આત્મ પ્રમાધ સજાય.
: ઢાળ પડેલી :
( રાગ—કેદારા. )
શ્રી જિનશાસન પામીય, ગુરૂ ચરણે શિર નામીય; નમીય, સેના અતરારપુતણીએ.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચાથે -શ્રી સજય સંગ્રહ
•
સાંભળજો સહુ ધામીય, મુગતિ તણા જે કામીય; યા મી ય, જીવ સહુ થ્રુ હિ ત ભ ી એ. હિત ભણી કહું શિખ રસાલી, સાંભળ રે તું પ્રાણી; હિયડા ભીતર આણુ અનુદિન, શ્રી જિનવરની વાણી. ચારાશી લખ જીવ ચેાનિમાં, ભમ્યા અન ́તી વાર; જિન દન સાચું પામ્યા વિણ, નવિ છૂટ્યો સંસાર. ઇણુ જગમાં સહુ સ્વારથી મલીયું, તાહરૂં કુણુ હિતકારી; શ્રી નિધમ વિના નહિ થઈ, સાચુ એઈ વિચારી. ઇષ્ણ અવસર અધિકાર પૂરવ, જીવ! જોય તું જાગી; તાહી તુજ અર્થે આવે, તેના હાયે રાગી. જિમ એકમહીમ ડન નચરી, પ્રજાપાલ ભૂપાલ; તેને સુબુદ્ધિ નામે છે. મહેતા, બહુ બુદ્ધિવંત દયાલ. ત્રણ મિત્ર તે મહેતે કીધા. નિયમિત્ર છે પલા; મિત્ર તે બીજે મેલ્યા, જીહારમિત્ર તે છેલ્લા નિત્યમિત્ર છું ને અતિ ઘણે ક્ષણ નવિ અળગા મેલે; જોઇએ તે આગળથી આપે, તેહનું કથન ન ઠેકે. લાલે પાલે અને પખાલે, ક્ષણ ક્ષણુ તસ સંભાલે; સતાયે પાષે શણગારે, દુખ આવતું ટાળે પમિત્ર સાથે પણ પૂરા, પ્રેમ તેને જે જોઇએ તે આપે, જુડાર મંત્રશું જુડાર લગારેક, મિત્ર ત્રણ સાથે તે મહેતા,
કરી
૩
o
હૈયા શું આણે; આપણા તણે. ૧૧ સુસ્નેહ પાખે ૬ ખે; પ્રાંતિ એણી પેરે રાખે. ૧૨
e
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનદિ કાબ સંદેહ.
-: ઢાળ બીજી :
(હવે રાણી પદ્માવતી–એ દેશી.) તેહને એણી પેરે ચાલતાં હાલતાં મંદિર આ૫; એક દિવસ રાય રીસીયે, પ્રગટયું તવ તસ પાપ. ૧ મરણાંત કષ્ટ લહી કરી, મહેતે વિમાસ્ય મન્ન હવે જોઉં જુગતે પારખું, મિત્ર છે મારે ત્રણ. ૨ અવસર ઈણ આવ્યે થકે કાજ કરે મુજ જેહ, પારખું પહોંચે પરગડુ, શુભમિત્ર કહીયે તેહ. ૩ મનશું વિમાસી એહવું, નિત્યમિત્રે પૂછયું તામ; સુણ ભાઈ! તુજશું માહરે, એક ઉપન્યું છે કામ. ૪ રાય ઘણું રીસે ચડે, હવે મેલશે નહિ આજ; મન માનશે તેમ પડશે, લેપશે સઘલી લાજ, ૫ તેહ ભણી નાશી તિહાં થકી, હું આવ્યું તુજ પાસ; મુજ રાખ બંધવ! બુદ્ધિ કરી, બીજું ન કાંઈ વિમાસ. કષ્ટમાં પડીયે છોડ, આગળ આવી આપ; તેહ મિત્રશું નેહ માંડીયે, નવિ લહીયે જેણે થાપ. ૭ નિત્યમિત્ર વળતું બોલી, ખલીયે મનને ભાવ; હું તે રાખીશ નહિ કિમે, મત કર મુજશું રાવ. ૮ વ્યવહાર એહને આકર, રાય દડે લખ કેડ; નાશ તું અહિં છૂટશે નહિ, વાત બીજી હવે છોડ ૯ આવ્યું ઉદય તે ભેગ, ગ જુગતે જાણ; રાય રાણા તુજ બહુ મલે, તે પણ ન ટળે એ હાણ ૧૦ મુજ દેણું હતું તાહરે, આપ્યું તે એતી વાર; વાહ ભાઈ તું પ્રાણી, મેં કઈ થાય નુ સા૨ ૧૫
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ -શ્રી સજઝાંય સંપ્ર. કટકા મુજ પાસેથી હવે જા રહા, મેં છે તુજ નેહ, મહેતે સદા જસ પષતા, તેણે દીધો ઈમ છે. ૧૨ રાયના જણના હાથમાં, સેંપવા લાગ્યું જામ; મહેતે વિમાસે મન્નથું, એ ખલ નીવડયે આમ. ૧૩
: ઢાળ ત્રીજી : (ર છવ! જિનધર્મ કીજીયે–એ દેશી ) ઉતાવળ હવે આવી, પર્વમિત્ર પાસે સંય; વાત તસ સઘલી કહી, મનશું ધરી દુ:ખ રોય. ૧ એહ દુઃખથી અલગે કરે, બંધવ હવે સજજ થાઓ; • રાજા કોપે મુજ પર ચડે, વહેલા વહારે ધાઓ. ૨ મન રાખવા મહેતાતણું, દેતે મુખ સંતોષ તુજ દુઃખ કારણ આવીયું, તે નહિ તારો દોષ ૩ રાતદિવસ રળતો ઘણું, તે આપતે અમ સર્વ રાખતો સહુને રૂડી પરે, શું આણીએ મન ગર્વ. મુજ મન એ દુ:ખ અતિ દહે, તુને દંડે રાજ; ટાળી ન શકું કષ્ટ તાહરૂં, નવિ ટળે મનથી લાજ. ૫ એણે યુગતે મુખે સંતોષીયો, મહેતા પ્રત્યે તેણે નામ; મહેતાતણું પણ તે થકી, સિધ્યું નહિ કે કામ. દેય મિત્રનું કહ્યું પારખું, તે રહ્યો મેલી આશ; ચિંતાસાગરમાંહિ પડયે, મૂકતો મુખ નિસાસ. ૭ જલહીન મીન જિમ ટળવળે, મન નહિ ઠામ લગાર અરતિ ચિત્ત આવી, જિહાં છે મિત્ર હારઃ ૮
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮ શ્રી જિતેન્દ્ર સ્તનાદિ અન્ય સરાહ
ઢાળ ચાથી :
( ધાતકી ખંડના ભરતમાં—એ દેશી. ) મહેતાને મન અહુ દુ:ખ દેખી, ખેલ્યા મિત્ર જુહાર; કાં બાંધવ! એવડું દુઃખ વેઠી. કહેા મુજને અધિકાર તુમે એવડા પડયા દુ:ખમાંહી, કાં મુઝ નવિ સંભાર્યા; હવે તે વાત કંડા મુજ આગલ, જેદુ:ખ કુણે નિવ વાગે. મહેતા તવ મેલ્યા ગળગળતા, શું કહું તમને ભાઈ; નિમિત્ર ને મિત્રની, મેં સવિ ોઇ સગાઇ. રાજા ઘણું રીસ્યા તે કારણ, લાગી ખીક અપાર; મિત્ર એહું મેં ઘણું વિનવ્યા, મન નવિ . લગાર, જનમલગે જે ધન અર્જ્યું, તે સવિ તેને દીધું; ટ્વાહિલી વેલાએકે અમારૂં, એહુથી કાજ ન સીધુ. તુજશુ અલગેા રહ્યો નિવ મલીયો, તે બેહુને નેહે ભલીયો; રાત્રિસ તેણે બહુ અલલીયો, તુજષ્ણુ કિમપિ ન હલીયા. તુજશુ` મનની વાત ન કીધી, તુજ વાણી શ્રવણે નવ લીધી; તાહરે અરથ કદા પણ સીધી, કાડી એક ન દીધી. કર્યા અનેક અખત્ર અજાણ્યા, દુહલ્યા જીવ અનંત, ફૂડાં કોડીગમે વલી ભાખ્યાં, નવિ સ ંખ્યા સંત. આછાં આપ્યાં અધિકાં લીધાં, કીધા દગા અપાર; ગામ સીમ આરંભ કર્યાં મહુ, પાપ તા નહિ પાર. રાયતા બહુમાન વહીને, પીડયા પ૨ પ૨ લેક મનથુ યા ન જરાયે આણી, તિષ્ણે પાડે જન પાક ૧૦ પટ્ટીપતિ થઈ સાથ લૂટાવ્યા, ઉજયાં પુર ગામ; પ્રાગ પંથી ાં સતાવ્યા કીધાં હિ મુકામ. ૧૧
'
૧
૭
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ
શ્રી જઝાય સંગ્રહ
પરપ્રાણિની પીડ ન જાણુ દયા લગાર ન આણી; જિમ તિમ પરની કીધી હાણ, લખમી લીધી તણી. ૧૨
: ઢાળ પાંચમી : (સુરતરૂકેરી શાખા ગુડી—એ દેશી ) ઈમ અન્યાય કરી પરેપરે, મેં મેળ્યું ધન જેહ; નિત્યમિત્ર ને પર્વમિત્રને, અરઘે આપ્યું તેહ. ૧ પણ પ્રસ્તાવ પડયે એ મિત્તા, નવિ નીમડયા લગાર; માહરૂં કીધું કાંઇ ન જાણ્યું, કિશી ન કીધી સાર. ૨ તાહરૂં એકવાર મેં અળવે, કાંઈ ન કીધું કાજ તે તુજ આગળ શું દુ:ખ દાખું, આવે એ મુજ લાજ, ૩ વળતું જુહારમિત્ર હવે બે, લાજ ન કીજે ભાઈ, સાવધાન થાજે હવ સુંદર, જે જે મારી સગાઈ. ૪ પ્રેમ ધરીને સાથ ન મળજે, તેહનું કહ્યું મત કરજે; તે લંપટ જાણી ઓસરજે, રાજાથી મત કરજે. ૫ હવે મુજ સાથે મલી મનશુદ્ધ, કહીયું કરજે મારું મુજશું કપટ કદી નવિ મંડે, તે તાહરૂં દુઃખ વારૂં. ૬ પ્રેમ ભલે તિહાં કપટ ન કીજે, મન દઈને મલી; વળી દુરજનનાં વચનને સાંભળી, અળગાં કિમે ન ટલીયે. ૭. રાજાનું જિહાં નવિ ચાલે, તિહાં તુજને લઈ મેલું; આવી બેસ બંધવ મુજ અંધ, તાહરી ચિંતા દેવું. ૮ જે પણ માહરે ખંધ ચડીને, વલી જોઈશ એ સામું રાજા તુજ તતકાલ ધરીને, ફેરી માગશે ના ૯ તેહ ભણી સાવધાન સહી થાજે, બંધવ અહું શું કહીયે? સંધિ નર સાથે મિલતાં, “મારગ કિમ જઈએ...
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૪
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ.
મહેતે કહે એવડું મમ કહેશો, તેહને પ્રેમે પાયે તેહને મિત્ર હવે શું કીજે, ભલે મિત્ર તું પા. ૧૧ જે તમે કહેશે તે પરે કરશું. બલિહારી તુજ નામે; એહ રાજા જિહાં પડી ન શકે, મુજ મેહલ એણે ઠામે ૧૨
: ઢાળ છઠ્ઠી. : (આજ ગઈ મને કરી શકા–એ દેશી) તેણે થાનકે જાતાં એ નૃપનાં, જાણ બહુ દેખા દેશે, જે મુજથી ક્ષણ અલગ થાશે, તે તે લૂંટી લેશે. ૧. માહરે બંધ ચડે તેણે કાંઈ, તુજ સાથે નહિ ચાલે, સાવજ સિંહતણે શિર બેઠાં, કિમ જંબૂક મુખ ઝાલે. ૨ એકમને હું છું તુજ ઉપરે, તેહ માનજે સાચું તુમથી ક્ષણ અલગ નહિ રહીયે, કિમ મન કીજે કાચું. ૩. મહેતાનું મન નિશ્ચલ જાણી, જુહારમિત્રે પ્રેમ આણ મહેતાને નિજ ખંધ ચડાવ્યો, મિત્ર એહવા કર પ્રાણ. ૪ જુહાર મિત્ર જે આજ્ઞા કીધી, તે સવિ મહેતે કીધી; આતમરાજેતણું તેણે પદવી, દિન થોડામાં લીધી; ૫ તેણે રાજાએ કાંઇ ન કરીયું, નવિ મહેતાશું ચાલે, એહવા ઉત્તમ સ્થાને મેલ્યો, મહેતે મનશું હાલે ૬ મહેતાની સવિ ચિંતા ભાગી, પાયે અવિચલ ઠામ; જુઓ જુહારમિત્રની કરણી, કયું મહેતાનું કામ. ૭ : જુહારમિત્ર પ્રસાદે મહેતાના, દૂર કન્યા નૃપફંદ, સવિ સંતાપ નિવર્યા સાથે પાપે પરમાનંદ ૮ દેહિલી વેળા અરથે આયે, તે મિત્રની બલિહારી; એહવાણું મિત્રાઈ કીજે, અવિચલ ગુણ સંભારી. ૯
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ ચોથો-શ્રી સંજય સંગ્રહ
૩૮૫
: ઢાળ સાતમી : (આતમ ભક્તિ મલ્યા કેઈ દેવા–એ દેશી.) હવે એ અંતરંગ સંભાલી, પ્રાણ પ્રી છો વાત. - પહેલું ચૌદરાજ તે ચિહું દિશિ, નગર વડું વિખ્યાત. ૧ કમપ્રકૃતિ રાજા તે માટે, જેહની ત્રિભુવન આણે; મહેતે તે આતમાં કહીએ, જઈ પર જાણું. ૨ આતમ મહેતાને માનીતે, નિત્યમિત્ર તે દેહ ક્ષણ અલગે ન શકે રહી તેહથી, આ અતુલ સનેહ. ૩. પુત્રકલત્રાદિક પ્રાણિને, કહીયે મિત્ર તે પર્વ, પાપ કરી અરજી જે લક્ષ્મી, તેહને સેપી સર્વ. ૪. જુહારમિત્ર તે ધર્મજ કહીયે, તેહશું જીવ ન રાચે, મુખને મેળે કદાચિત મળતો, પણ ન મળે મન સાચે. ૫ એણુપેરે કાળ કેટલો જાતે, કર્મઉદય તસ આવે; આયુકર્મ તુટે તવ પ્રાણી, એહવું મન સંભાળે. ૬ એ કાયા મેં લાલી પાલી, ઘણી પરે સંભાલી; અવસર આવે કામ ન આવે, પ્રીતિ કરી વિસરાલી. ૭ વેદની કર્મ ઉદય જબ આવ્યું, દુ:ખથી મુજ નવિ રાખે; પુત્રકલત્રાદિક મનવલ્લભ, પર્વમિત્ર જે ભાખે. ૮ કર્મઉદય આવે તેવું પણ, રાખી ન શકે કઈ; નમિ મહારાય અનાથિની પરે, હૈયે વિમાસે ઈ. ૯
: ઢાળ આઠમી : " (પ્રભુ તુજ શાસન અતિ ભલું–એ દેશી.) એ કઈ જબ કામ ન આવ્યા, તવ તે ધર્મ સંભારે; જુહારમિત્ર આવી ઈશુ અવસરે, સઘળી પીડ નિવારે.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________
બો નિ
સ્તવનાદિ કાવ્ય
.
જુહારમિત્રની સાથે ચાલ્ય, તવ ઠેલ્યાં સવિ કર્મ, મુગતિ ઠામે નિરભય થઈ બેઠે, પામે અવિચલ શર્મ ૨ સાચો એ અધિકાર સુણીએ, જીવ! હેયાશું જાગે; જુહારમિત્ર પ્રેમ ધરીને, તેહને વચને લાગે. ૩ વડ તપાગચ્છ ગિરૂઆ ગણધર, શ્રી દેવરત્નસૂરિ; શ્રી જયરત્નસૂરિ તસ પાટે, વંદુ આણંદ ભૂરિ. ૪ સાધુશિરોમણિ ભાનુમેર ગણી, પંડિત સકળ પ્રધાન વડતપગચ્છમંડન વેરાગી, હુઆ સુગુણનિધાન. પ તસ શિષ્ય નયસુંદર વાચક, શિખ દીયે અતિ સારી; સાંભળે જે વાતે હિતકારી, તે સહી તુચ્છસંસારી. ૬ જુહારમિત્રશું રંગે મળશે, તે તરશે સંસાર; ધર્મપ્રભાવે સદા ફલ સુંદર, નિત નિત જયજયકાર.
(૩૯) આત્મશિક્ષા રૂપ નાણાવટીની સજઝાય. (હે સુખકારી આ સંસાકી જે મુજને ઉદરે—એ દેશી.) હે નાણાવટી, નાણું નિરભય ખરું પરખાવી લેજે, તને ધૂતી જશે, પારસરનું નિરમળ નજરે જોજે; આ શહેરમાં ઠગ બહુ આવે છે, તે તો છેટા રૂપીઆ લાવે છે,
સહુ સંસારને મન ભાવે છે. હે નાણાવટી 1 ચૌટે બેસી લેજે નાણું, ખરું ખોટું પરખી સવિ જાણું,
તારે આ અવસર રળવા ટાણું હે નાણાવટી ૨ હાટે બેસી વેપાર કરજે, કેથળીમાં નાણું ખરું ભરજે;
કપટીની સંગત પરિહરજે. હો નgવટી ૩
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ
-શ્રી સજઝાય સંગ્રહ.
=
અહીં રૂપે સિક્કા સઈ ચાલે,તારું પારખું હોય તે પારખી લે,
તે બેટા હશે તો નહિ ચાલે. હો નાણાવટી. ૪ તું તે લોભી શહેરને છે રાજા, તને લેભે મળીયા ઠગ ઝાઝા
તેહવી પરજા જેહવા રાજા. હો નાણાવટી ૫ તું તો માઝમ રાતને વેપારી, તારી પરદેશે ચિઠ્ઠીઓ ચાલી,
તારા નામની હુંડીઓ શિકારી. હો નાણાવટી૬ નવિ જાણે કપટની વાતે, ખેટે નાણે રખે લલચાતો;
તું તો સુરત શહેરને વવાતો. હો નાણાવટી ૭ ઈમ બેલે વિવેક વાણ, કવિ રૂપવિજય દિલમાં આણી, તમે સાંભળજો ભવિયણ પ્રાણું. હો નાણાવટી ૮
(૪૦) શ્રી દાન ધર્મની સજઝાય. ચેત્રીસ અતિશયવંત, સમવસરણે બેસી હે જગ ગુરૂ ઉપદેશે અરિહંત, દાતણ ગુણ હો પહેલે સુખકરૂ. ૧ દાન દોલત દાતાર, દાન ભાંજે હો ભવને મળે; દાનના પાંચ પ્રકાર, ઉલટ આણી હો ભવિયણ સાંભળ. ૨ પહેલું અભય સુદાન, દયા હેતે હો નિજ તનુ દીજીએ; જિમ મેઘરથ રાજન, જીવ સવેને હો નિરભય કીજીએ ૩ બીજું દાન સુપાત્ર, સત્તર ભેદે હો સંજમ જે ધરે, નિર્મલવત ગુણ ગાત્ર,તૃણમણિકંચન હો અદત્ત જે પરિહરે ૪ અનાદિક જે આહાર, હે દીજે હો હાજર જે હો, જિમ શાલિભદ્ર કુમાર, સુપાત્ર દાને હે મહાસુખ ભોગવે. ૫
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદ અનુકંપા દાન વિશેષ, ત્રીજું દેતાં હો પાત્ર ન જોઈએ; અને અરથી દેખી, તેહને આપી હો પુણ્યવંત હોઈએ. ૬ ધન પામી સસનેહ, અવસર આવે હો જ્ઞાતિ જે પિષીએ; ઉચિત ચેાથે એહ, સ્વજન કુટુંબ હો જેહથી સંતોષીએ. . ૭ પાંચમું કરતિદાન, યાચક જનને હો જે કાંઈ આપીએ; વધે તેણે યશવાત, જગમાં સઘળે હો ભલપણ થાપીએ. ૮ પામી ચિત્ત વિત્ત પાત્ર, જેહથી પ્રાણીઓ અવિચલ સુખ લહે; ધન દેતાં ક્ષણ માત્ર, વિલંબ ન કીજે ઉદયરતન કહે. ૯
(૪૧) . શ્રી યૂલિભદ્રજીની સજઝાય.
: દુહા : સરસ્વતીને ચરણે નમી, મનમથ મારણ ટેલ;
યૂલિભદ્ર ષિ આવીયા, કશા મંદિર મોલ. ઉઠ હાથ અલગી રહી, કેશા વદેજે બેલ; ચાર માસ ચિત્રશાલીયે, મુનિવર રહ્યા અડેલ.
.: ઢાળ : (દુ:ખ દેહગ દરે ટળ્યાંરે-એ દેશી.) કેશા કહે છૂલિભદ્રજી રે, કૂડા કરે ચકડેલ; સારી પાસા સેગઠા રે, અમ ઘર એ રંગરોલ,
- સ્થૂલિભદ્ર! અમઘર એ રંગરોલ. સ્થૂલિભદ્ર વળતું ઈમ કહે રે, સુણ કેશા અમ બેલ; અરિહંત નામ હૈયે ધરું રે, અમ ઘર એ રંગરેલ છે. કે અ૦૪
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
વિભાગ –ી સજઝાય સંપ્રહશાલ દાલ શુભ સાલણ રે, પોલી (ઘીશું ઝબોલર ભોજન કીજે ભાવતાં રે, અમ ઘર એ રંગરેલ. યૂઃ ૫ સરસ નીરસ કરી એકઠાં રે, ભજન કીજે ઘેલ; સ્વાદ લંપટપણું પરિહરી રે, અમ ઘર એ રંગરેલ. કે. ૬ આંખડીયું દેય આંજીયે રે, ઝબકે ઝાલ કપોલ; પટ પીતાંબર પહેરીયે રે, અમ ઘર એ રંગરેલ. યૂ. ૭ લેચ કરાવું કેશને રે, માથે ન બાંધું મેલ; ઝરણું વસ્ત્ર પહેરૂં સદા રે, અમ ઘર એ રંગરોલ. કે. ૮ વારૂ વિલેપન કીજીયે રે, કીજીએ અંગ અંધેલ; શરીર સુંદર સોહાવીયે રે, અમ ઘર એ રંગરોલ. સ્થૂક વારૂ વિલેપન વરજિયે રે, વરજિયે અંગ અંધેલ; શીલે શરીર સોહાવીએ રે, અમ ઘર એ રંગરેલ. કે. ૧૦ કપૂરે કીજે કોગલા રે, મુખ દીજે તંબોલ; નવલખો હાર હૈડે ધરું રે, અમ ઘર એ રંગરેલ. મ્યુ. ૧૧ સુકૃત કરણ કેગલા રે, મુખે ઠવીયે સત્ય બોલ; અરિહંત નામ હૈયે ધરું રે, અમ ઘર એ રંગરેલ કો. ૧૨ સુખ શય્યાએ પિઢીયે રે, હિંચીયે હરષ હિંડેલ; ધૂપઘટી અતિ મહમહે રે, અમ ઘર એ રંગરોગ. સ્થ૦ ૧૩ સંયમ સુંદર સુંદરી રે, પાસે કરતી કલ્લોલ; જ્ઞાન દીપક દીપે સદા રે, અમ ઘર એ રંગરેલ. કે૧૪
મવિમલ પંડિતતણે રે, કેશા સ્થૂલિભદ્ર બેલ; ભણે ગણે ને સાંભળે રે, તસ ઘર નિત્ય રંગરોલ રે.
- ભવિકા તસ ઘર નિત્ય રંગરેલ. ૧૫
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તરના િકા સહ.
Rવનાદ
-- . (૪ર ). આત્મભાવના બત્રીસી,
: દુહા : પાસ જિણેસર પય નમી, સમરી સરસતી માય; મુક વિતક લઉં સહી, નિસુણે શ્રી જિનરાય. ૧ આશાતના કીધી ઘણું, આણ વિરાધી જેહ; તે સર્વે મુજ બેલતાં, કિમઈ ન આવી છે. ૨ કાલ અને તે જે ગયે , તુબ વિણું સ્વામિ જેહ, જ્ઞાન વિના તે કુણે કહઈ, જે ભવભ્રમણ અનેક. ૩ ઈણિ સંસારઈ ભમંતડાં, પામ્યાં સુખ અપાર; તુતિ જીવ તૃપતુ નહિ, સુણે શ્રી જગદાધાર. ૪ યથાપ્રવૃતિ કરણ કરી, પામિઉ માણસ જન્મ કાશ કુસુમ નિષ્ફળ કરીલ, ધિ ધિમ્ મારાં કર્મ ૫ વેલુ ઘા ણી પી લ તાં, નેહ કિહાંથી હાઈ; મૃગતૃષ્ણ જલ પીયતાં, તૃષા છે કિમ હેઈ. ૬ આ ક દૂધ મે લી કરી, ગાયદૂધ કિમ થાઈ; દુરજન માણસ રૂડાં, સજજન જિમ ન કહાઈ. ૭. દરપણમાંહિ ધન ઘણુઉ, લીધઈ સીંઉં સરઈ કાજ; સુપનાંતરી રાજા થયઉ, સીઉં ધરી આવી રાજ. ૮ ઈમ નરભવ પામી કરી, મોં નવિ સારીઉં કાજ; સુણે સ્વામિ ત્રિભુવનધણું આલિહું યું ભવ આજ. ૯ માયા માંડી અતિ ઘણી, ભામિ પાડયા લેક; આ૫ કાજ કીધઉં નહિ, મેલ્યાં ઉપગરણ ફેક. ૧૦ મઈ સિદ્ધાન્ત ભણ્યા ઘણા, પર રીઝવાની કામી પણિ યહાં લેઉ ના, સને સંખાર સ્વામિ. ૧૫
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિભાગ શો - શ્રી સંજય સંગ્રહ.
*
:
મલિન વેષ પહિર્યા ઘણા, કીધા મસ્તકો લેચ, દંભ કિયા માંડી બહુલ, કપટબુદ્ધિ આલેચ ૧૨ તપ જ૫ મિ કીષા ઘા, પ ચ ખા ણ સંકેત તેક જણાવા કારણિઈ ન ર ગ ત ણ સંકેત ૧૩ સાધુ સાધુ પોકાર કરી, શ્રાવક પડ્યા પાસ; પરર્તિ દા કી ધી ઘણી, ધરમ ખરૂં મુઝ પાસ. ૧૪ આચરણ આજ્ઞા ભણી. લોપીઉં મોં વદી વાદ; સૂધઉ મારગ ઉલવી, માંડિઉં મિથ્યાવાદ ૧૫ સા મા ચારી ૫ ૨ તણું, મિ મૂ કા વી દેવ; અક્ષર ખરૂ જાંણદ નહી, એ મુઝ ભૂંડી ટેવ. ૧૬ ધરમ જેહથી લખાઉં, હીલ્યા તે ગુરૂરાજ; કે તે છાંડી અલગ થયઉ, નવિ મુઝ સીધઉં કાજ. ૧૭ સ્વપ્નાંતર સંચઉ નહી, મનસીં ચોરી કીધ; અણજાણ્યા અણુઓલખ્યા, પરનઈ આલજ દીધ. ૧૮ સ્વામિ મુઝમાંહી ગુણ નહિ, દેષ તણુઉ આધાર; તેહિ માન ન મૂકીઉં, એહવઉ મૂઢ ગમાર. વનિતા સંગ ન ઠંડીઉં, સીયલ તણુઉ જે ઘાતક
લાજું જે ભાખતાં, તે તું જાણઈ વાત. ૨૦ સહિજઈ અબલા જનતણા, વિશ્વ મરૂપ વિલા સ; શિકટ શ્વાન તણી પરિઇ, તિહાંતિહાં માંડી આશ. ૨૧ ધરમતણુઉ મસ માંડી કરી, પિસ્યા ઇકી એહ; ચુઆ ચંદન છાંટણાં, સુગંધ વિલેપન જેહ. ૨૨ ગીતગાન જે આપણાં, નિસ્ણુ હરખ અપાર; સેહજ કરણી આચર્ચા, જિણ હુઈબલ સંસાર. ૨૩
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદેહ. - - - - --- શ્રા વક જ ન થી બી હતાં, તજ્યા પરિગ્રહ સાર; અત્યંતર છાંડીઉં નહિ, રાગદ્વેષ નિ વાર. 24 એક નિજ ઘર ઇડી કરી, બહુ ધરી મમતા કીધ; હાહા હું તું નવિ ટિલિઉં, સંયમ સીયલ ન લીધ. 25 મહાવ્રત પંચ ન પાલિ, મેક્ષિત શું દા તા 2; મોં લીડાલા કારણે, ચંદન કીધઉં છાર. 26 ક્રોધ લોભ ન છેડીઉં, ન ધરિ૭ ઉપશમ રંગ; પાંચઈ આશ્રવ સેવીયાં, મેં નિઈ હુએ સુચંગ. 27 કહિઈ સ્વામિ કેતી ભણઉં, તુઝ આગલિ હું વાચ. જઉ કડૂરૂઉ આપણઉ, તે કિમ થાઈ સાચ. 28 હવે સ્વામિ તું મુઝ મલિઉ, ત્રિભુવન માંહિ ઇસીહ કરિવરગણું તસુ સિઉં કરઈ, જસુ ગુલામણિ સીહ 29 ગરૂડતણું ખંધિઈ ચડી, અડિવિષ કસિઉં કરેઈ; તિમ સ્વામિ તેમ નિવસિ, પાપ પીયાણાં લેઈ. 30 વિનતડી તુઝ આગલિઈ, સમરથ જાણ આજ; જઉ વાહર તું નવિ કરિ, તુસહી પાંચ રાજ. 31 બ ત્રિી સ દુહ કરી, સ્તવીઉં પાસ નિણંદ શ્રીવિદ્યાપ્રભસૂરિ છમ ભણઈ. તુમ્હ તુઠઈ આણંદ. 3 વિભાગ 2 શ્રી સંજઝાય સંગ્રહ સંપૂર્ણ ? શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તવનાદિ કાવ્ય સંદોહ સમાપ્ત.