Book Title: Sachoornik Aagam Suttaani 05 Aavashyak 2 Niryukti Evam Churni Aagam 40
Author(s): Anandsagarsuri, Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Param Anand Shwe Mu Pu Jain Sangh Paldi Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035054/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama Anamo namo nim Agama Agama pUjya AnaMda-kSamA lalita-suzIla sudharmasAgara-gurubhyo namaH zam sacUrNika-Agama-suttANi Agama 40 "Avazyaka" niryukti evaM cUrNi: [2] Agama - (1) pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya zrI harSasAgarasUrijI ma0 kI preraNA se zrI parama AnaMda zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, pAlaDI, amadAvAda bhAga Agama Agama Agama Agama ke Agama Agama Agama Agama mUla saMzodhaka :- pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba Agama Agama abhinava saMkalanakartA :- Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi rAgama Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA saccAritra cUDAmaNi svargastha pUjyapAda zrI parama AnaMda zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha gacchAdhipati AcAryadeva zrI devendrasAgara / vItarAga sosAyaTI, prabhUdAsa Thakkara koleja roDa, pAlaDI, amadAvAda sUrIzvarajI mahArAja sAheba karIba pacAsa sAla pahele parama pUjya svargastha gacchAdhipati AcArya deva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba dvArA saMsthApita isa saMghameM zrI zItalanAtha bhagavaMta kA jinAlaya bhI hai, jina ke pratiSThAcArya bhI pUjya devendrasAgarasUrIzvarajI ma. hI hai| isa saMghameM pUjya sAdhU-bhagavaMta evaM sAdhvI-mahArAja ke lie upAzraya bhI hai, jahAM hara-sAla cAturmAsa karavA ke zrAvaka-zrAvikAo ko dharma-ArAdhana se lAbhAnvita karavAyA jAtA hai | isa saMghameM AyaMbilabhavana, ubAlA huA pAnI, jJAna-bhaNDAra evaM pAThazAlA kI bhI bahota acchI suvidhA pradAna ho rahI hai | aise samyaga-mArgI saMgha kI sadbhAvanA aura prabhAvaka AcArya pUjya zrI harSasAgarasUrijI ma0 kI preraNA se isa zAstra ke lie anudAna prApta huA hai| Health Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAVAN namo namo nimmaladasaNassa sacUrNika-Agama-suttANi mUla saMzodhaka abhinava-saMkalanakartA MOwaywriAVAMIGARH Tolerances pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] Hayee prata-prApti aura peja-seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 9825598855/98253062751 (3) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ajama AgAra Ajama AyAma Ama SISA MINING Agama Ajama STA Indie A Ajama mens 3700H SELMERE HIQUES Agama rAjaza Agama 3.ANa NICIPA Azrama Agama 300M 23IGTA LeroTH CINE Ajama Ajama BELIZE Anama Stam Hiers ApAsa ke AjAda 9430 (4) umajA Ajama CH Agara 300mm GATCICH Ajama Ajama Agama HIND Agama vAcanA zatAbdI varSa ma Top mous Ajama Agama Ajama Ajasa Azrama madha STONE Ajama yasa gA 679277 Burger Ajama Agama Ajama MILIE Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-4 [40] zrI Avazyaka sUtram (2) Avazyaka niyukti evaM cUrNi: [2] [Adya saMpAdaka: - pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ] (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha) puna: saMkalanakartA- muni dIparatnasAgara (M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi) (5) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUlaM - /gAthA-], niyukti: bhASyaM / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAMka ORED TORSCIETYPETVSNZAVI MATRANARTY2NDIRTYLLAVIATIOM/PROFER Owooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooorg zrImadaNadharagautamasvAmisaMhabdha-zrutakevalizrImadubhadrabAhasvAmisUtritaniyukticUrNiyutaM zrImajinadAsagaNimahattarakRtayAsUtrA sametazrImadAvazyakasUtraM (pUrvabhAgaH) prakAzikA-jAmanagaravAstavya zreSThidhArazIbhAidevarAjasya sadgatasuputralakSmIcandrasyasmaraNArtha tatsuputra cunIlAletyanena kRtenArthasAhAyyena zrIRSabhadevajI kezarImalajI zvetAMbarasaMsthA ratalAma mudrathitA-indaura nagare zrI jainabandhummudraNAlayAdhipaH zreSThI juhAramala mizrIlAla pAlarecA. pratayaH 250 vIrasaMvat 2454 vikramasaMvat 1984 krAisTasan 1928 grAhakANAM pAyaM 4-00 8 4 0000000000000000000woooooooooooooooooooooooc00000000RF Erowooooooooooc dIpa anukrama ETDepotooOOOOOOOOOKS ...Avazyaka-cUrNe: mUla "TAiTala peja" (6) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArI-saMrakSaka, jJAnadhanI, Agama-saMzodhaka, tIvra-medhAvI, samAdhimRtyu-prApta, bahumukhIpratibhAdhAraka pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba * jinhone zuddha-zraddhA, samyak-zruta ArAdhanA, yathAkhyAtacAritra ke prati gati aura aMta samaya deha-mamatva ke tyAga ke dvArA kAyotsarga nAmaka abhyaMtaratapa ki mizAla kAyama ki hai aise bahuzruta AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja kA paricaya karAnA mere lie nAmumakina hai, phira bhI gurubhakti buddhi se zraddhAMjalI svarupa eka mAmUlI sI jhalaka paisa karane kA yaha prayAsa mAtra hai| cAritra-grahaNa ke bAda alpa kAlame jo apane gurudeva kI chatrachAyA se dUra ho gaye, to bhI gurudeva ke svarga-gamana ko sirpha karmo kA prabhAva mAnakara apane saMyama ke lakSya prati sthira rahate hue akele jJAna-mArga ki sAdhanA ke patha para cale | paDhAI ke lie hI kitane mahino taka roja ekAsaNA tapa ke sAtha bAraha killomiTara paidala vihAra bhI kiyA | lekina apane maMjhila pe DaTe rahe, aura pariNAma svarupa saMskRta evaM prAkRta bhASA kA, prAcIna lipio kA, vyAkaraNanyAya-sAhitya Adi kA sampUrNa jJAna prApta kiyA | jaina AgamazAstro ke samudra ko bhI pAra kara gae| .eka akelA AdamI bhI kyA nahIM kara zakatA? isa prazna kA uttara hameM isa mahApuruSa ke jIvana aura kavana se mila gayA, jaba ve cala par3e devarddhigaNI : kSamAzramaNa ke sthApita patha para. binA kisI sahAya lie hue sirpha akele hI 'jaina-Agama-zAstro" ko dIrghajIvI banAne ke lie aneka hastaprato se zuddha-pATha * taiyAra kiye | do vaikalpika Agama, kalpasUtra aura niyuktio ko jor3akara 45 Agama-zAstrI ko saMzodhita kara ke saMpAdita kiyA | phira pAlItANAmeM Agama / maMdira banavAkara Arasa-patthara ke Upara ye sabhI Agama-sAhitya ko kaMDArA, sUratameM tAmapatra para bhI aMkita karavAe aura "Agama maMjUSA" nAma se mudraNa bhI karavA ke bar3I bar3I peTImeM rakhavA ke gA~va gA~va bheja die | vartamAnakAlame sarva prathamabAra aisA kArya huA | .sirpha mUla Agama ke kArya se hI una ke kadama ruke nahI the, unhoMne Agamo kI vRtti, cUrNi, niyukti, ava cUrI, saMskRta- chAyA Adi kA bhI | saMzodhana-sampAdana kiyA | upayogI viSayo ke lie unhoMne eka lAkha zloka pramANa saMskRta-prAkRta nae graMtho kI racanA bhI kI | kitane hI graMtho kI prastAvanA bhI likhI | ye samyak-zruta mudrita karavAne ke lie Agamodaya samiti, devacaMda lAlabhAI ityAdi vibhinna saMsthA kI sthApanA bhI kI | .jJAnamArga ke alAvA sammetazikhara, aMtarIkSajI, kezariyAjI Adi tIrtharakSA kara ke samyaka-darzana-ArAdhanA kA paricaya bhI diyA | rAjAoM ko pratibodha | : kara ke aura vAcanAo dvArA apanI pravacana-prabhAvakatA bhI ujAgara karavAI | bAladikSA, devadravya-saMrakSaNa, tithi-prazna ityAdi viSayome satya-pakSameM aMta taka dRr3ha rahe | jainazAsana ke lie jaba jarurata par3I taba adAlatI kAravAIo kA sAmanA bhI bar3I niDaratA se kiyA thA | * sAgarAnaMdajI ke nAma se mazahUra ho cuke pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajIne apane parivAra svarupa 700 sAdhU-sAdhvIjI bhI zAsana ko bheTa kiye| ...ye the hamAre gurudeva "sAgarajI"... .......muni dIparatnasAgara... | . sa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamaikalakSI, upadhAna-tapa-preraka, cAritra-mArga-rAgI, pravacana-paTu, suparivAra-yukta pUjya gacchAdhipatiAcAryadeva zrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba ... paramapUjya AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ke pATa-paraMparAme hue tisare gacchAdhipati the pUjya AcArya zrI devendrasAgarasUrIzvarajI, jo eka pUnyavAn AtmA the, dIkSA grahaNa ke bAda alpakAlame hI eka ziSya ke guru bana gaye | phira kyA / ziSyo ki saMkhyA bar3hatI calI, bar3hate hae punya ke sAtha-sAtha ve Akhira 'gacchAdhipati' pada pe ArUr3ha ho gae | isa mahAtmA kA punya sirpha ziSyoM taka simita nahI thA, ve jahA kahIM bhI 'upadhAna-tapa' kI preraNA karate the, turaMta hI vahAM 'upadhAna' ho jAte the | pravacanapaTutA evaM parSadApunya ke kAraNa una ke upadeza-prApta bahota AtmAone saMyama-mArga kA svIkAra kiyA | khuda bhI saMyamaikalakSI hone ke kAraNa cAritramArga ke rAgI to the hI, sAthasAtha jJAnamArga kA sparza bhI una kA niraMtara rahetA thA | Apa kabhI bhI dupahara ko cale jAie, ve khuda akele yA ziSyaparivAra ke sAtha koI bhI grantha ke adhyayana-adhyApanameM rata dikhAI deNge| ... ye to hamane unake jIvana ke do-tIna pahela dikhAe | eka aura bhI anusaraNIya bAta una ke jIvana meM dekhane ko milI thI- 'ArAdhanA-prema'. kaisI bhI zArIrika sthiti ho, magara unhoMne donoM zAzvatI olIjI, [poSa)dazamI, zukla paMcamI, trikAla devavaMdana, parva yA parvatithi ke devavaMdana Adi ArAdhanA kabhI nahIM chor3I | AkharI sAlomeM jaba una ko ehasAsa ho gayA kI aba 'aMtima-ArAdhanA' kA avasara najadIka hai, taba una ke muhameM eka hI raTaNa bArabAra cAlu ho gayA"arihaMtanuM zaraNa, siddhanuM zaraNa, sAdhunuM zaraNa, kevalI bhagavaMte bhAkhelA dharmanu zaraNa " isI cAra zaraNo ke raTaNa ke sAtha hI ve samAdhi-mRtyu-rUpa samyak nidrA ko prApta hue the | aise mahAn sUrivara ko bhAvabarI vaMdanA | ... muni dIparatnasAgara... anudAna dAtA saMsthA:- "zrI parama-AnaMda zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha" vItarAga sosAyaTI, prabhUdAsa Thakakara koleja roDa, pAlaDI, amadAvAda karIba 50 sAla pahele parama pUjya sva. gacchAdhipati AcAryadeva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba dvArA saMsthApita isa saMghameM zrI zItalanAtha bhagavaMta kA jinAlaya bhI hai, jina ke pratiSThAcArya bhI pUjya deveMdrasAgarasUrIjI ma.sA. hI hai | isa saMghameM pUjya sAdhU bhagavaMta evaM sAdhvIjIo kA upAzraya bhI hai jahA hara-sAla cAturmAsa karavAke zrAvaka-zrAvikAo ko dharma-ArAdhana se lAbhAnvita karavAyA jAtA hai / isa saMghameM AyaMbilabhavana, ubAlA huA pAnI, jJAna-bhaNDAra evaM pAThazAlA kI bhI bahota acchI suvidhA pradAna ho rahI hai | aise samyag-mArgI saMgha kI sadbhAvanA aura prabhAvaka AcArya pUjya zrI harSasAgarasUrijI ma0 kI preraNA se isa zAstra ke lie anudAna prApta huA hai | (8) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -.. .. -.. -.. -..'sAgara-samudAya-ekatA-saMrakSaka, tIrtha-uddhAra-kArya-pravRtta, guNAnurAgI' isa "sacarNika-Agama-sattANi' zreNi bhAga 1 se 8 ke saMpUrNa anadAna ke preraNAdAtA pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya zrI harSasAgarasUrijI mahArAja sAheba 0000000000000000000000000 pUjyapAda sva. gacchAdhipati devendrasAgara-sUrIzvarajI ke vinayI ziSya evaM do gacchAdhipatio ke mukhya sahAyaka ke rupame 'sAgara samudAya' ke sucAru saMcAlaka | pUjya harSasAgarasUrijI, jina kI preraNA se ye "sa carNika-Agama-sattANi" ke madraNa ke lie saMpUrNa davyarAzi prApta huI , unakA atyalpa paricaya yahAM kareMge / samudAya-ekatA ke lie sadaiva prayatnazIla rahate hue ye mahAtmA samudAya ke sAdhu-sAdhvIjI kI AvazyakatAokI pUrtI ke lie bhI pravRtta rahete hai, prAcIna-arvAcIna tIrtho ke jIrNoddhAra evaM vikAza ke lie bhI utsAhita rahete hai, jJAna-kSetra achUtA na rahe isIlie anumodanA, anudAna evaM samaya milane para zAstra-vAMcanameM bhI rUci rakhate hai | samudAya ke jarUratamaMda sAdhvIjI bhagavaMto ke AvAsa kA viSaya ho yA sAdhvIjI ke vihArameM majadUra kA vetana cukAnA ho, aise choTe-choTe kAryoM ke prati bhI una kA lakSya rahetA hai | darzana-zuddhi ke lie jaba unhoMne samagra bhAratavarSa ke 100 sAla taka ke purAne jinAlayo meM 18 abhiSeka kI preraNA kI, usa vakta / lagabhaga sabhI abhiSeka-sAmagrI kI dravya-zuddhi kA qhayAla rakhate hue apanI medhAvI buddhi kA paricaya diyA thA, sAthame anukaMpA bhAva se pujArI yA vidhi karAnevAle ko yatkiMcit bahumAna pragaTa karate hue kucha dhana-rAzi pradAna krvaaii| | aise bahuguNa-saMpanna mahAtmA pUjya AcAryazrI harSasAgara-sUrijI ko hama bhAvabharI vaMdanA karate hue isa zrutakArya kA prAraMbha karane jA rahe hai | ... muni dIparatnasAgara [kAtrejApUnA, zaMkhezvara, kapaDavaMja, prabhAsapATaNa Adi sthAnome AgamamaMdira ke preraka, karmagraMtha abhyAsu, nispRha mahAtmA pUjyapAda gacchAdhipati AcArya zrI daulatasAgara-sUrIzvarajI mahArAja sAheba (evaM) ajAtazatru, svAdhyAya-rasika, prazAMtamUrtI aura apane guru ke prItipAtra parama pUjya AcArya zrI naMdIvardhanasAgara-sUrijI mahArAja sAheba isa pavitra zruta-kAryame dono sUrivaro kA smaraNa karate hue koTi koTi vaMdanA ke sAtha . - . . . (9) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlAkA: 50+21 Avazyaka mUla-sUtrasya viSayAnukrama (bhAga- 1 se 3) mes dIpa-anukramA: 92 malAMka: adhyayanaM pRSThAMka niyukti | pIThikA " 00d bhASya bhAga-11 --maMgalaM malAMka: adhyayanaM | malAMka: adhyayanaM pRSThAMka: 01-02 1-sAmAyikaM 2/300 Avazyaka saTIkaM (saMkSipta) viSayAnukrama ni./bhA. | --upodaghAta-niryakti: | pRSThAMka | ni./bhA. | adhyayanaM-1- sAmAyika | pRSThAMkaH | 081 --vIraAdijinavaktavyatA 890 namaskAra-vyAkhyA 211 343 --bharatacakrI-kathAnaka 919 arhata, siddhAdeH niyukti: / | 218 bhA.039 --baladeva-vAsudeva kathAnaka 960 | siddhazilA varNanaM 292 bhAga-21 993 | AcArya-AdInAma nikSepA: 294 | --samavasaraNa vaktavyatA 034 588 --gaNadhara vaktavyatA 043 1013 | sAmAyika- vyAkhyA, 666 --dazadhA sAmAcArI 050 uddeza-vAcanA-anujJA AdiH 754 --nikSepa, naya, pramANAdi sUtra sparza bhagA: --nihanava vaktavyatA 123 sAmAyika-upasaMhAra: 789 | --sAmAyikasvarupam 812 --gati Adi davArANi 149 -jJAnasya paJcaprakArA: 013 |-upakrama-AdiH wyh wm - 139 pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 (10) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlAkA: 50+21 Avazyaka mUla-sUtrasya viSayAnukrama (bhAga- 1 se 3) dIpa-anukramA: 92 malAka: adhyayanaM pRSThAMka pRSThAMka: adhyayanaM 3-vaMdanakaM 6-pratyAkhyAnaM 11-36 4-pratikramaNaM malAka: adhyayanaM | pRSThAMka | mulAMka: 03-09 2-caturviMzatistava: 3/ | 37-62 5-kAyotsarga 3/ / / 63-92 Avazyaka saTIka (saMkSipta) viSayAnukrama ni./bhA. adhyayanaM pRSThAMka: ni./bhA. 3/ 3/ niyukti | bhASya adhyayana pRSThAMka: | pRSThAMka: bhAga-3 adhyayanaM-2sUtrapAThaH, kIrtana, pratijJA, --arhata: vizeSaNaM, --RSabhAdi nAmAni, adhyayana-5- kAyotsarga: | sUtrapAThaH, kAyotsargasthApanA zrutastava, siddhastavAdi adhyayanaM-4- pratikramaNaM namaskAra va sAmAyika-sUtraM | catvAra: lokotama-maGgala evaM -----------zaraNabhUta | saMkSipta va IryApatha | zayana saMbaMdhI pratikramaNaM | bhikSAcaryAyA: pratikramaNaM svAdhyAya, asaMyama Adi 33satroccAraNe mithyAdaSkRtam pravacanastRti, vaMdanA, adhyayana-3- vandanaM --guruvandana sUtrapATha: -mitAvagraha pravezayAcanA --kSamApanA, pratikramaNa adhyayana-6- pratyAkhyAnaM samyaktva evaM zrAvakavratapratijJA vividha pratyAkhyAnAdiH ... Avazyaka-cUrNi ke isa viSayAnukrama ke pRSThAMka hamane dusare bhAga me diye hai pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 (11) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [Avazyaka-cUrNi] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "AvazyakasUtra (pUrvabhAga)" ke nAmase sana 1928 (vikrama saMvata 1984) meM RSabhadevajI kezaramalajI zvetAmbara saMsthA dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdaka-mahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | vRtti kI taraha cUrNI ke bhI dusare prakAzanoM kI bAta sunI hai, jisame oNphaseTa-priMTa aura svataMtra prakAzana donoM kI bAta sAmane AyI hai, magara maiMne abhI taka koI prata dekhI nahIM hai| - hamArA ye prayAsa kyoM? -+ Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane una sabhI prato ko skena karavAI , usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA , jisake bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI , Upara zIrSasthAname Agama kA nAma , phira zrutaskaMdha-adhyayana-uddezaka-mUlasUtra-niyukti Adi ke naMbara likha die , tAki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA adhyayana, uddezaka Adi cala rahe hai usakA saralatAse jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai , usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age bar3hate hue hI hai , isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-| aisI do lAina khIMcI hai| isa AgamacarNi ke prakAzanomeM bhI hamane uparokta prakAzanavAlI paddhatti hI svIkAra karane kA vicAra kiyA thA paraMtu carNi aura vRtti kI saMkalana paddhatti eka-samAna nahI hai, cUrNime mukhyatayA sUtroM yA gAthAo ke apUrNa aMza de kara hI sUtro yA gAthAo ko sUcita kara ke pUrI cUrNi taiyAra huI hai, kaI niyuktiyAM aura bhASya dikhAI nahI dete , koi-koi niyukti yA bhASya ke zabdo ke ullekha hai , unakI cUrNi bhI hai para usa niyukti yA bhASya spaSTarUpa se alaga dikhAI nahi dete / isIlie hameM yahA~ sampAdana paddhatti badalanI par3I hai | hamane yahA~ uddezaka Adi ke sUtro yA gAthAo kA krama, [1-14, 15-24] isa taraha sAthame diyA hai, niyukti tathA bhASyo ke krama bhI isI taraha sAthame diye hai aura bAyIM tarafa upara Agama-krama aura nIce isa cUrNi ke sUtrakrama aura dIpa-anukrama die hai, jisase Apa hamAre Agama prakAzanoMme praveza kara zakate hai| zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. kI preraNAse aura zrI parama AnaMda zvetAmbara mUrtipUjaka jainasaMgha, pAlaDI, amadAvAda kI saMpUrNa dravya sahAya se ye 'sacUrNika-Agama-suttANi' bhAga-4 kA mudraNa huA hai, hama una ke prati hamArA AbhAra vyakta karate hai| ......muni dIparatnasAgara (12) Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti: [502-504/502-504], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 saMgamaka katA upasagoH prata niyuktI 4 zrI jinadAsagaNimahattarakRtA zrIAvazyakacUrNi: bhAga-2 / dhUlI 1 pivIliyAo 2 uiMsA 3 va tahaya upaholA / AvazyakatA cUrNI piccuya 5 naulA 6 sappA 7 ya mUsagA 8 ceSa aGgamagA // 4-45 / / 502 // upodghAta tI hatthI 9hatthiNiyAo 10 pisAyae 11 ghorarUvavagdhe ya 12 / dhero 13 therI 14 sUto 15 Agacchada pakkaNo ya tathA 16 // 4-46||503 // varavAta 17 kalaMkaliyA 18 kAlacakaM taheva ya 19 / // 30 // pAbhAiyaubasagge 20 bIsahame tahaya aNulome // 4-47 / / 504 / / tAhe sAmissa uvAra vajjadhUlIvarisaM ca variseti jAva acchINi kamA ya sambasocANi pUriyANi, nirussAso jAto, | teNa sAmI tilatusatibhAgametapi jhANAo Na calito / tAhe saMtotaM sAharitA tAhe kIDiyAo viuvvati, vajjatuMDAo samaMtato vilaggAto khAyaMti, anAo sottehiM aMtosarIraMga aNupavisicA aNNaNa socaNa atiMti ameNa Niti, cAlaNI jAriso kao, tahavi bhagavaM na calio / vAhe uIse viubbati bajjatuDe, je lohitaM emeNa pahAreNa gINiti / jAhe tahavi Na sakkA tAhe uNDelAo viuvyati / uNholA-tellapAtiyAo / tAto tikkhehiM tuDehiM atIva dasaMti, jahA jahA uvasaggaM kareti tahA tahA sAmI atIva jhASaNa appArNa bhAveti, jahA-'tumae ceva katamiNaM, Na suddhacArissa dissae daMDoM / jAhe Na sakA tAhe viccue viubbati, te khAyati / ti mAtahavi Na sakA, tAhe Naule viuvyani, te tikkhAhiM dADhAhiM dasati, khaMDakhaMDAIca apaNeti, pacchA sappe visarosasaMpugne dIpa anukrama .. . . ||304 // Avazyaka-cUrNe: prathama bhAge ullikhita: saMgamadevakRtA upasargA: ita: Arabhyate (13) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [502-504/502-505], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka uggavise DAhajarakArae jahA kAmadevassa, tehivi Na sakA / pacchA mUsae viubbai, te tikkhAhi dADhAhiM dasati, khaMDANi yaI saMgamaka Avazyaka avaNettA tattheva bosirati muttapurisa, to atulA veyaNA / jAhe Na sakA tAhe hatthirUvaM viuvyati, jahA kAmadeve, teja hasthiraveNasa M kRtA pUNA soDAe gahAya sattadrutale AgAse ubbihittA pacchA daMtamusalehiM paDicchati, puNo'vi bhUmIe oviMdhati, calaNatalehiM maMdaragaruehiM upasarmAH maleti / jAhe Na sakA tAhe hasthiNiyArUvaM viuvvati, tAhe hatthiNiyA suMDaehiM daMtehiM vidhati phAleti ya, pacchA kAtiteNa siMcati / timi ya muttacikhalle khAre pADetA calaNehiM maleti / jAhe Na sakA tAhe pisAyarUvaM viuvyAta, jahA kAmadevassa, teNa upasagga // 30 // karati / jAhe Na sakA tAhe baggharUvaM viudhati, so dADhAhi ya nakkhehi ya phAleti, khArakAieNa ya siMcati / jAhe Na sakA tAhe IN siddhattharAyarUvaM viunnati, so kaTThANi kaluNANi bilavati-ehi puttagA1, vimAsA, mA ujjhAhi / tAhe tisalAvibhAsA | jAhe maNa sakA tAhe mUtaM, kiha ?, so tato khaMdhAbAre viunnati, so pariperaMtesu AvAsito, tattha sUto patthare alabhaMto doNhavi pAdANa jAmajha vajjariMga jAlettA pAyANa upari ukkhaliyaM kAuM payaio / jAhe eeNavi Na sakA tao pakkaNaM viunvati, so tANi paMjaragANi bAhAsu galae ya kamenu ya olaeti, te sauNA gAtaM tuMDahiM khAyati vighaMti ya, sanaM kAiyaM ca cosirati / pcchaa| kharavAyaM viunnati, jeNa sako maMdarovi cAleu, na puNa sAmI calai, teNuvihitA 2 pADeti / pacchA kalaMkalitAvArya viuvyati, | teNa jahA cakAiddhao tahA bhamADijjai, NattivetaM vA / evaMpi Na sakA tAhe kAlacakaM viuvvati, taM viubdhiUNa uDDe ggnng-18||205|| laM gato ettAdeNaM mAremitti muyati vajjAsaNisanimaM, ja maMdarapi curejjA, teNa pahAreNa bhagavaM vAva nincuDo jAva aggaNahA hatthANaM / jAhe teNaviNa sako tAhe ciMteti-na sako esa mAreuMti aNulome karemi / tAhe sAmANiyadeviTTi devo dAeti, soDA dIpa anukrama OM (14) Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [502-504/502-505], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata zrI vimANagato bhaNati ya-careha maharisi! niSphattI samgamokkhANaM / tAhe pabhAyaM viuvvati, logo saybo cakamituM payaco, bhaNati-181 | devIkRtA AvazyakatA devajjagA! ajjavi acchasi?, bhagavapi kAlamANeNa jANati jahA Na tAya pabhAyati jAva sabhAvapahAyaMti, esa bIsatimo / annelA upasagoH cUrNI / bhaNaMti- jahA kira divaM deviDhi dilaM devajuttiM divyaM devapabhAva uvadaMseti, maNohare ya saddarUvagaMdharasapharise susabhite chappiya upodghAta | uGga maNune maNANukUlaM ca dappaNaM vihaNaM muhAri vicitcavarapuSphabaddalaM sugaMdhi ramma, taha mehabaddala vicittaM, dasati ya isthiyA surUvA, niyuktI pesei ya accharA surammA sommA sabaMgasuMdarIo pahANamahilAguNehiM juttA akaMtavisappimayasamAlakuMmasaMThitavisiTTacalaNA // 306 // ujjumayuyapIvarasusAhataMgulIo ambhunnatarayitataliNataMbasunibharuviraNiddhaNakkhA romarahitabalaTThasaMThiyaajahannapasatthalakkhaNaako ppajaMghajuyalA suNimiyasuNigUDhajANumaMDalapasatthasubaddhasaMdhI kadalIkhaMbhAtiregasaMThitANivaNasukumAlamauyamaMsalaaviralasamasahitasujAtavaddvapIvaraniraMtarorU aTThAvayavItipaTTasaThitapasathavicchinnapihulasoNI vayaNAyAmappamANaduguNitavisAlamasalasubaddhajahaNavaradhAriNIo vajjavirAiyapasasthalakkhaNanirodarI tibalivalitataNuNamitamajjhitAo ujjuyasamasahitajaccataNukasiNaniAejjalaDahasujAtamauyamuvibhatakaMtasobhatabharuhararamaNijjaromarAtI gaMgAvacapayAhiNAvacataraMgabhaMgaravikiraNataruNayohitAyosAyaMtapaumagAraviyaDaNAbhA aNumbhaDapasatthasujAtapINakucchI saMnatapAsA saMgatapAsA sujAtapAsA mitamAiyapINaraiyapAsA akaraDuyakaNagabhayagani // 306 // mmalasujAtanirubahatagAtalaThThIo kaMcaNakalasappamANasamasahitalaTThabubbuyAmelagajamagajuyalavaTTiyaakkhutcayapINarayitasaMThitapIvarapa-1 oharAo bhujagaaNupulvataNugagopucchavasamasahitaNamitaAdejjalalitabAhA taMcamahA maisalaggahatthA pIvarakomalavaraMgulI nida| pANilehA ravisasisaMkhabaracakasotthiya vibhatcamuviratiyapANilehA pINubhayakakkhavakatthIpaesA paDipunagalakavolA caturaMgulasupamANa 4 dIpa anukrama RSSAX atha devIkRt upasargasya varNanaM kriyate (15) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [502-504/502-505], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sanAka zrI Avazyaka cUNau~ / upodghAta niyuktI | // 307 // dIpa anukrama yuvarasarisagIvA maMsalasaThitapasatvahaNugA dADimapuSphapagAsapIvarapalabakuMciyavarAharA suMdaruttaroDA dahidagarayakuMdacaMdavAsaMtima- devI | olaacchidavimaladasaNA rattuppalapattamaupamumAlatAlujIhA kaNavIramukulaakuDilaanmuggataujjutuMgaNAsA sAradaNadhakamalakumudaku-11 balayavimaladalaniyarasarisalakSaNapasatyajimmakaMtaNayaNA pattadhavalAyatabalAyaNA ANAmiyacAvaruilakiNhasarAisagayasujAtataNukana siNaNiddhabhumayA allANapamANajuttasavaNA susavaNA pINamadramaNijjagaDalahA cauraMsapasasthasamaniDAlA komutirayaNiyaravimalapaDipunasommavayaNA chattunayauttimaMgA akavilasiNisugaMdhadIhasirayA chattadhayajUvadhUbhadAmiNikamaMDalUkalasaghaMTavAcisosthiyapaDAgajavamacchakuMbharahayaramagarajjhayamukkathAlaaMkusAaTThAvagappatidgamayUrasiriAbhiseyatoraNamediNiudadhiyarapavarabhavaNadharagiridharaAIsasalIlagajausamasIhacAmaraamarapatipaharaNa uttamapasatthavattIsalakkhaNadharIo haMsasAritthasugatIo koilamadhuragirasUsarAo kaMtA savvassa aNumayAo dhavagatavalipaliyavaMgaduvbannavAhidohaggasogamukkA uccattaNa ya NarANa thovUNamUsiyAo / icchitanevattharaitaramaNijjagIhatavesAo kaMtahArahArapadattarayaNakuMDalavAsutagahemajAlamaNijAlakaNayajAlayasuttayaviuvvitiyakaDayakhaDagaegAvalikaMThasuttamagarayauratthagavejjasoNisuttayacUlAmaNikaNayatilayaphullayasiddhasthiyakanavAlisasisarausamacakkayatalabhaMgayatuDiya-12 hatthamAlayaherisayakeyUravalayapAlaMba aMgulejjayavalakkhadINAramAliyAcaMdasUramAliyAkaMcimehalakalArapatarayaparihasyapAdajAlaghaMTiyakhiMkhiNirayaNorujAlachuddiyavaraneuracalaNamAliyA kaNayaNiyalajAlayamagaramuha birAyamANanaurapayaliyasadAlabhUsaNadharIo dsddhctrraag-||30|| raitaratcamaNahAramahagSaNAsANIsAsabAtabojhe cakkhuhare bannapharisajutte AgAsaphAliyasamappabhe asue niyatthAo AdareNa tusAra-12 gokkhIrahAradagarayapaMDaradugulasuomAlasukataramaNijjauttarijjANi pAuyAo varAbharaNabhUsitAo sabbouyasurabhikusumasuraita (16) Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [502-504/502-505], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 Avazyaka prata HEIGE zrI vicittamalladhAriNIo sugaMdhacuNaMgarAgavaravAsapupphuttarapapirAiAo varacaMdaNacIccatAo uttamavaravadhUvitAo aghiasassi-16 davAkatA dArIAo dabbakusumamalladAmagambhaMjalipuDAo caMdANaNAo caMdavilAsiNIo caMDasamaNiDAlAo ukkA iba ujjovemAcUrNI pIo vijjughaNamirI yimaradipaMtateyaadhikatarasaMnikAsAo siMgArAgAracArubasAo saMgatagatahasitamaNitacidvitavilAsasalaliyaupodghAtA niyuktI 18 lAvanipuNajuttaviyArakusalAo suMdarathaNajahaNavayaNakaracaraNaNayaNalAyanavanavajogyaNavilAsakaliyAo suravaravadhUo sirIsaNa vaNItamaulasukumAlatullaphAsAo vavagata kalikalusavAtaniddhatarayamaulAo somAo kaMtAo piyadasaNAo susIlAo siNgaarrsu||308|| tuhayAovi pecchiUNApa bahUNaM mayaNummAyajaNaNIo, egaMtaratipasannaniccaM pamattavisayasuhamucchitAo samatikatA ya bAlabhAvaM 4 majjhimajaraDhavayavirahitAo ativaraseAmacArurUvaniruvahatasarasajovaNakakkasataruNavayabhAvamuvagatAo sbhaavsbbNgsuNdrNgaao| tae paM tAo sAmi appaDirUbarUvalAyanajovvaNasohaggaaparimitaguNasayasahassakalitaM bAhiM maugAha aNulomehiM siMgAraehi koluNirahiM ubasaggehiM ubasaggeti / tappaDhamatAe bahusamaramANajja bhUmibhAgaM viucvati, tattha NaM aNegakhabhasayasaMnibaddhajAva sirIe atIva uvasobhemANaM pecchAharamaMDavaM, tattha paM divyaNagItavAditavihiM ubadasati, jAva juttovacArakalitAo hoUNa lasAmissa purato samAmeva samosaragaM kareMti, samAmeva paMtIo baMdhati, samAmeva oNamaMti, samAmeva unamaMti, evaM sahitA 2 saMgatA 2 // 308 // thimitA 2 samAmeva pasaraMti 2 samAmeva AujjavihANAI geNhaMti, meNhettA samAmeva pavAIsu pagAIsu paccisu pamuditapakkIlalitagItagaMdhavaharisitamaNA sireNaM egatAraM ureNaM maMda kaMThaNa tAraM tiIvahaM tisamayareSakaraM tiguMjAyakaM kuharovagUDhaM suratIaNaati-18 | varacArurUvaM gajja pajja katthaM geyaM padabaddhaM pAyavaddhaM ukkhittapayattamaMdaroIdayAvasANaM sattasarasamaNNAgayaM aTTharasasaMpau ekkAra dIpa anukrama (17) Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [502-504/502-505], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI satrAka zrI 8 sAlaMkAraM chaddosavippamukkaM avaguNovavetaM rattaM nitthANakaraNasuddhaM sakkatidIharakuMjatavasatatItalatAlalabahagahasusaMpauttaM madhuraM samaM| Avazyaka | salalita moharaM mauparibhitapadasaMcAra dilaM gaTTe sajja geya pItA yAvi hotthaa| upodghA kiM taM uddhamatANaM saMkhANaM seMgANaM saMkhiyANaM kharamuhINa peyANaM piripiriyANa, Ahamma'tANaM paNavANaM paDahANa, aphAlijja- 18 devIkatA lAtANa bhabhANaM horaMbhANa, tAlijjatANa bherINaM jhallarINaM duMdubhINa, AlippatANaM muravArNa murtigANaM, uttAlijjatANaM gaMdImuliMgA upasagoH AliMgagANaM puttuyANaM gomuhINa maddalArNa, mucchijjaMtINaM vINANaM vivaccINaM balukkINaM, phaMdijjaMtINa bhAmarINa chambhAmarINaM, pri||309|| yAyANINaM sArijjatINa paccIsagANaM sughosANa dighosANaM, kuTTijjatANaM mahatINa kacchabhINaM cittavINANaM, AmoDijjatANa Amo DagANaM jhaMkANaM NaulANaM, chippaMtANaM tumakANaM tuMbavINANaM, acchijjatANa mukudANa huDukkINaM vikhANaM, bAijjaMtANaM karaDANaM DiMDimakANaM kiNikANaM kaDaMyANaM, utnAlijjatANa daddarikANaM kudumbarANaM kalAsikArNa, AtAlijjatANa tAlANaM tolANaM kaMsatAlANaM, ghaTTijjatINaM rikisikANaM lattikANaM makarikANa susumAritANaM, phUbhijjatANaM baMsANaM bAlANaM velUrNa parilINaM paccagANaM, evamAdiyANaM egUNapatrANaM AujjavihANANaM pavAijjatANaM / taeNaM se dibbe gIte dive vAdite dibve NaDe evaM anbhute siMgAre orAle maNune maNahare ommijjAlAmAlAbhUte kahakkahabhUte dibve devaramaNe pavate yAvi hotthA / // 309 // tae Na tAo devIo sAmissa tappaDhamayAe sotthiyasirivacchaNaMdiyAvatavaddhamANagabhaddAsaNakalasamacchadappaNamaMgalapavibhattipaNAma divya garavidhi uvadaMseti, evaM divyaM deviSTi jAva battIsativihaM pavihaM ubadasati, sAmIvi samadarisI / jAhe Na sakkA + dIpa anukrama OM (18) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [502-504/502-505], bhASyaM [114...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 katA cUNauM / prata satrAka niyuktI tAhe avitittA kAmANa methuNasaMpagiddhA ya mohabhariyA parikka kAUNa patteyaM 2 madhurohi ya siMgAraNahi ya kaluNehi ya uvasa-18 saMgamakaAvazyakaTaggehiM ubasamgauM yavattA yAvi hotthaa| upasagoH diyA uvariM sAmissa salalitaM jANAvihacuNNavAsamayaM divvaM ghANamaNaNimyutikari savyouyakumumabuDhi pamuMcamANIo NANAmaNi-* kaNagarayaNaghaTiyaNidhuramehalAraveNa ya disAo pUrayaMtI mo vayaNamiNaM ti sAsakalusA-sAmi hola vasula gAla pAha datita piya kaM ta ramaNa nigSiNa nitthakka cchina nikkiba akataNNuya siDhilabhAva lukkha deva sabajIvarakkhaga Na juJjasi amhe aNAhA avy||310|| kkhita, tujjha calaNaovAyakAriyA guNasaMkara ! amhe tumhe vihaNA Na samatthA jIvituM khaNapi, kiMvA tujya imeNa guNasamudaeNa, evaMvihassa imaM ca vigataSaNavimalasasimaMDalovama sArayaNavakamalakumudavimakuladalanikarasarisaNayaNavayaNapipAsAgatA Na saddhAmo pecchiu~ je, abaloe tA ito amhe NAha! jA te pecchAmo bayaNakamalaM NayaNussavasacchahaM jagassa, evaM sappaNayamadhurAI puNo kaluNagANi kyaNANi jaMpamANIo sarabhasauvagRhitAI bibboyabilasitANi ya vihasitasakaDakkhadiTThaNissasitamaNitauvalalita| lalitadhiyagamaNapaNayakhijjiyapasAditANi ya paramANIovi jAhe na sakkA tAhe jAmeva disa pAunbhUyA jAva pddigtaa| evaM aNegAI aNulomAI deseti / pacchA bhaNati-tuTThomi tujjha maharisi! barehi, ki dami, samma cA sasarIraM premi moksa vA pA-14 vemi?, timipi loe tujjha pAemu pADemi ! tiNha vA logANa tuma sAmi karemi . evaM. -- 1 // 310 // uvahatamatividhANo tAhe vIraM bAI psaauN| ohIe nijhAyatimAyati chajjIvahitameva // 4-49 / 506 / / SIRSASRAcc dIpa anukrama (19) Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [507/507], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata saMgama HEIGE upoSAta upasA dIpa anukrama jAdde Na tarati tAhe suThThatara paDinivesaM gato kalle kAhati / puNopi aNukaTTati / Avazyaka vAluyapaMtheM teNA mAula pAraNaga tattha kANacchI / tatto subhoma aMjali succhettAe ya viDarUvaM // 4-50/507 // kA tAhe pabhAte sAmI bAluyAnAmaggAmo te pahAvito , tattha aMtarA paMca corasatA bigubbati, bAlugaM ca jattha khuppati, pacchA 11 niyuktau tehiM mAulotti vAhito pavvayagurutarageDiM, sAgataM ca pajjasarIrA deMti, jehiM pavvatAvi phuTTijjA / tAhe bAlugaM gato, sAmI bhi-hU~| | kkhaM hiMDati, tatthA''baretuM bhagavato rUba kANacchi aviraniyANa deti, jAo tattha taruNIo tattha hammati, tAhe niggato bhagavaM| // 31 // | subhoma baccati, tasthavi atigato bhikkhAyariyAe, tatthavi AvarettA mahilANaM aMjalikammaM kareti, pacchA tehivi piTTijati, tAhe bhagavaM NIti, pacchA succhatA NAma gAmo, tarhi vacati, jAhe anigato sAmI bhikkhAe tAhe imo AvarecA biDarUvaM viubvati, tattha hasati ya aTTahAse ya muMcati gAyati ya kANacchiyA ya jahA viDo tahA kareti asiTThANi ya bhaNati, tatthavi hammati, 6 tAhe tatoSi NIti / malae pisAyarUvaM sivarUvaM hathisIsae ceva / ohasaNaM paDimAe samANa sakko javaNaSucchA // 4-511508 // tato malayaM gArma gato, tattha pisAyarUvaM viubati, ummattayaM bhagavato rUba karatA tattha aviratiyAo avatAseti geNhati | 3ya, tattha peDarUvehiM chArakkayArassa bhariati, leTuehi ya hammati, tANi ya bIhAveti, tANi choDiyapaDiyANi NAsaMti, tatthati // 311 // hakahite immati / tato viniggato hatthisIsa NAma gAmo tahiM gato, tatthavi bhagavaM bhikkhAyariyAe aigato, tatthavi bhagavato siba RECESSARKAR BREASRAES (20) Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [508/508], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata Avazyaka cUrNI | upAghAta upasagAH niyuktI // 312 // sarva viuvvati, sAgAriyaM ca se kasAiyayaM kareti, jAhe aviraiyaM pecchati tAhe udveti, pacchA hammati, tAhe bhagavaM ciMtati-esa8 saMgamaka nirAya ugAha kareti aNesaNaM ca, tamhA gAma ceva Na pabisAmi, vAhi acchAmi, aye bhaNati-jahA paMcAladevo tahA viguNyati, katA tadA kira paMcAlo uppabho, tato gAmassa bAhiM niggato, jato mAhilAjUhaM tato sAgArieNaM kasAitaNaM acchati, vAhe kira DhoDhasivA pabacA, jamhA sakkaNa pUtito bhagavaM tahA Thio, tAhe sAmI ciMtati-esa nirAyaM uDAI kati, tamhA gAmaM cevana atimi, egate acchAmi, vAhe saMgamao oisati-Na sakkAsi tumaM ThANAo cAleuMti, pecchAmi tA gAmaM atihi, tAhe sakko Agato, | pucchati-bhagavaM ! jattA bhe? jabaNizaM ca me avvAcAhaM phAsuvihAra , baMdittA paDigato / | osali khaDagarUvaM saMghicchedo imotti vajjho ya / moei iMdajAliya tattha mahAbhUtilo nAma // 4-521509 // __tAhe sAmI vosaliM gato, cAhiM paDima Thito, tAhe so devo ciMteti-esa Na pavisati, to etyavi se Thiyassa karemi, tAhe| khuhagarUvaM viumbittA saMdhi chiMdati, ubagaraNehiM gahiehi, battIe tattha gahito, so bhaNati-mA meM haNaha, ahaM kiM jANAmi?, Aya-1* riteNa ahaM pesito, kahiM so', esa bAhiM asugaujjANe, tattha immati bajjhati ya, mArijjatutti bajyo NINio. tattha bhatilo13 nAma iMdajAlito, teNa sAmI kuMDaggAme dihato, tAhe so moeti, sAiti ya jahA-esa rAyasiddhasthaputto, muko khAmito ya, khuDao maggio, Na diTTho, NAyaM jahA devo se uvasarga kareti / / | // 31 // mosali saMdhisamAgamamAgahao rahito pinuvyNso| tosali ya satta rajjU vAvata: tosalI mokkho||4-531510|| dIpa anukrama (21) Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [510/510], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 AREE prata kRtA HEIGE sa tato bhagavaM mosaliM gato, bAhiM paDimaM Thito, imI khuDagarUvaM viuvittA khataM khaNati, tatthavi taheba gheppati, paMdhiUNaM saMgamakaAvazyaka mArijjaitti, tattha sumAgadho NAma raDio sAmissa pituvayaMso, so moeti, kahitaM ca, khuDao gahito, taheca gaTTho / tato bhagavaM cUrNI tosali gato, tatthavi bAhiM paDima Thito, tatthavi devo khuArUvaM viumbittA saMdhimaggaM soheti, paDileheti ya, sAmissa pAsex.upa upodghAtA savvANi khattovakaraNANi vigubbati, tAhe so khuDao gahito, turma kIsa ettha sohesi , so sAhati-mama dhammAyariyo raci mA. niyuktI kaMTae bhajjAyahiti, so rati khaNao NIhiti, so kahi , kahito, gatA, diTTho sAmI, tANi ya pariparaMteNa pAsati, gahito, 31 // ANIto, tAhe ukalaMcito, ekasiM rajjU chino, evaM satta vArA chino, tAhe siTuM tassa tosaliyassa khattiyassa, so bhati | yaha esa acoro, nidoso, taM khuDDayaM maggaha, jAca Na dIsati, tAhe NAyaM taM jahA devotti / siddhatvapure teNAtti kosio AsavANio mokyo| bayagAmahiMDaNesaNa thitiyadiNe yeti uvsNto||4-54|511|| tato siddhatthapuraM nAma gAmo, tattha bhagavaM gato, tatthavi teNa deveNa tahA karya jahA teNoti gahito, tattha kosio nAma: AsavANiyao, teNa sAmI kuMDagAme divellao, teNa moyAvito, ketI bhaNaMti-tattha kosito nAma AsavANio sArmi darchA | niggamae amaMgalaMti asi kaDiUNa Agato, sakeNa tasseva uvari dino, sa mato ya, tato sAmI vayaggAma goulaM patto, tattha ya ||31shaa tadivasaM chaNo, sabbattha parama upakvaDiya, ciraM kAlaM tassa devassa Thitagassa upasaggaM phAuM, sAmI ciMteti-gatA chammAsA, mA gato hojjatti atigato jAva asaNAto kareti, jAva sAmI uvautto pAsati, tAhe addhahiMDito ceva niyaco, bAhiM paDimaM Thito, dIpa anukrama (22) Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [511/511], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 kutA prata zrI so ya sAmI ohiNA AmoeDa-kiM bhaggapariNAmo navattiA, tAhe sAmI taheva visuddhapariNAmo chajjIvahitaM jhAyati, tAhe daTuM saMgamaka Avazyaka AuTTo, Na tIreti cAleuti, jo eccireNavi kAleNaM chammAsahiM Na calio esa dIheNAvi kAleNaM Na sako cAleu, tAhe pAdesudrA cUrNI upasagA: upodghAtAta paDito bhaNati-saccaM sacca jasako bhaNati, savaM khAmemi / bhagavaM ahaM bhaggapaino tujhe samattapahanA / bhaNati yaniyuktI vacaha hiMDahaNa karemi kiMci icchA Na kiMci battabbo / tattheva vatthavAlI therI paramanna basuhArA // 4-55512 // jahA enAhe atIha pAreha, Na karemi uvasagaM bhagavaM?, sAmI bhaNati-bho saMgamayA ! NAI kassati ya vattavyo, icchAe atImi // 31 // vANa vA, tA bIyadivase tattheva gAme bhagavaM hiMDamANo batthavAlatherIe dosISaNa pAyaseNa paDilAbhito, paMca dibbANi, ege bhaNaMtitadivasaM tAe khIraM Na laddhaM, vitiyadivase ohAreUNa ubakvIDataM, teNa paDilAbhito, paMca divvA / chammAse aNuSaddhaM devo kAsI gha so tu uvasaMggaM / daTTaNa vayaggAme baMdiya vIraM paDiniyatto / / 4-56 / 513 / / dekho cu(Thi)to mahiDDI so maMdaracUliyAe siharaMmi / pariyario suravahUhiM tassa ya aparovamaM sesaM // 4-571514 // ito ya sohamme sabbe devA tadivasaM uviggamaNA acchati, saMgamato sohammaM gato, tastha sakko taM daTTaNa paramaho bhaNati deve-12 // 31 // bho suNaha ! esa durappo, Na eteNa amhaM cittarAkhA katA amesi ca devANaM, puNo ya titthagarapaDiNIo, Na eteNa amhaM kajja,81 asabhAso nimbisao ya kIratu, tAhe pAeNa nicchUDho, so maMdaracUliyAe ubariM jANataNaM vimANeNaM Agamma Thito, devIhi vinavito, tAo visajjitAo, sesA devA iMdaNa bAriyA, tassa sAgarovamaM eka setA tthitii| dIpa anukrama (23) Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [515-516/515-516], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata Avazyaka KAGES upAdadhAtA dIpa anukrama Alabhiya hari piyapuccha jitauvasaggAta dhovamavasasaM / harisaha seyavi sAvadhi khaMdapatimA yasako u // Alabhi(AlabhiyAe hari vij jiNassa bhattIe vandao gi| bhagavaM piapucchA jiyautsaggatti thevamayasaMsaM // 515 // 1 kAdI harisaha seyaSipAe sAvadhI baMdhapaDima sako ya / oyariGa paDimAe logo Audio caMde / / 516 / / (ityevaM zrI niyuko |gAthAdvayaM hAribhadrIyavRttigataM) tato AlabhiyaM gato, tattha harivijjukumAriMdo eti, tAhe so vaMdittA bhagavato mAhima kAUNa bhaNati-bhagavaM! piyaM pucchAmi, NicchinnA ubasaggA, bahuM gataM thoSayaM avasesa, acireNa te kAleNa kevalaNANaM uppajjihiti / tato seyAvayaM gato, tattha harissaho piyaM pucchao eti, tato sAvariyaM gato, bAhiM pADamaM Thito, tattha ya logo khaMdapaDimAe mahimaM karati, sako ohiM pauMjati, jAba pecchaha khaMdapaDimAe pUrya, sAmi gADhAyaMtitti, otino, sA ya alaMkitA rahaM bilaggiAhItItti, sakko ya Agato, taM paDima aNupaviTTho, tAhe paccakamitA, logo tuTTho devo sayameva rahe vilaggatiti, jAva sAmI gaMtUNaM vaMdati, tAhe logo AuTTo, esa | devedevotti mahimaM kareMti jAba acchito| kosaMbI caMdasUrotaraNaM vANArasIya sakko u / rAyagihe IsANo mahilA jaNao ya dharaNo ya // 4-60517 // tAhe sAmI kosaMciM gato, tattha caMdabarA savimANA mahimaM kareMti, piyaM ca pucchaMti, cANArasIya sakko piyaM ca pucchati, 31 // 315 / / harAyagidde IsANo pirya pucchati, mahilAe yAsAratto ekkArasamo, cAummAsakhamaNaM kareti, tattha dharaNo Agato piyaM pucchao, | CAC4 (24) Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [518/518], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEIGE sjjuurii| // 316 // zrI 8 jaNao ya mahimaM karati / vizAlyAdau AvazyakatA vesAli bhUparNado camaruppAo ya susumArapure / bhogapurasidikaMga mAhido yattio kuNati / / 4-60518 // hA bihAra cUrNI upodghAtAta tato niggato vesAliM eti, tattha bhRtANaMdo piya pucchati, NANa ca vAgareti / pacchA sumumArapuraM pati, tattha camaro uppatati niyuktI 18| jahA paNNattIe, pacchA bhogapuraM eti, tandha mAhiMdo NAma khattio sAmi daTTaNa sidikaMdapaNa AhaNAmiti padhAito, sidi vAraNa saNaMkumAro diggAme ya piusahA vaMde / maMdiyagAme govo vittAsaNayaM ca deviMdo // 4-62 / 519 // etthaMtarA saNaMkumAro gati, teNa dhADito tAsito ya, piyaM ca pucchati, tato gaMdiggAmaM gato, tanya padI nAma bhagavato pitumino, so maheti / tato meMDhiyaM eti, tAtha govo jahA kaMbhAragAme, tattheva sakkeNa tAsino vAlarajjueNaM AhaNeto kosaMbIe mayANiu abhiggaho pomabahula paaddive| cAummAsa migAvati vijaya sugutto ya gaMdA ya||4-63 / 520 // tacAvAdI caMpA dadhivAhaNa vasumatI vitiyaNAmA / dhaNa dhavaNa mUlAloyaNa saMpula dANa ya pabajjA // 4-64 / 521 // tato kosaMghi gto| tattha ya sayANio gayA, tassa migAvatI devI, taccArAdI NAma dhammapAo, sugutto amcco,5||316|| gaMdA meM mahilA, sA samaNovAmiyA, mA mADitti migAvatIe bayaMmiyA, tantheba Nagare dhaNAvahI meTTI, tamma mUlA bhAriyA. jAevaM ne makammasaMpauttA acchati / sAmI ya imaM patA abhiggaha abhigaNDati, cauvihaM-davyato 4, dabato-kamAse suppa dIpa anukrama bhagavaMta mahAvIrasya viziSTa abhigraha evaM caMdanabAlAyA: vRtAnta kathayate (25) Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [520-521/520-521], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAMka dIpa anukrama zrI koNeNaM, khicao elugaM cikkhaMbhaittA, kAlo niyattesu bhikkhAyaresu, bhAvato jadi rAyadhUyA dAsattarNa pattA NiyalabaddhA muMDi- kulamASAAvazyaka yasirA royamANI anbhacaTThiyA, evaM kappati, sesaM Na kappati, kAlo ya posabahulapADivao / evaM abhiggaghattaNa kocUNA | saMbIe acchati, divase divase ya bhikkhAyariyaM phAseti, kiM nimitta !, bAvIsaM parisahA bhikkhAyariyAe udijjAta, evaM 14 vIra niyuktI cacAri mAse kosaMbIe hiMDati, tAhe NadAe gharamaNupaviTTho, nAte sAmI jAto, tAe pareNa AdareNa bhikkhA NINitA, sA mI viniggato, sA adhitiM pakatA, tAhe dAsIo bhaNaMti-esa devajjao dive dive ettha eti, tAhe tAe nnaatN||317|| laNaM bhagavato koti abhiggaho, tAhe nirAyaM ceva addhitI jaayaa| sugutto amacco Agato, tAhe so pucchati, bhaNati| kiM addhiti karesi?, tAe se kahita, bhaNati-ki amhaM amaccattaNeNa, ericaraM kAlaM sAmI bhikkhaM Na labhati, kiM ca te vinANeNa? jadi etaM abhiggahaM Na jANasi, teNa sA AsAsitA, kalle samANe divase jahA labhati tahA karemi / etAe BI kahAe badmANIe vijayA NAma paDihArI migAvatIe satiyA, sA keNavi kAraNeNa AgatA, sA taM ullAvaM souunn| migAvatIe sAhati, migAvatIvitaM souNaM mahatA dukkheNa abhibhRtA, sA ceDagadhUtA, atIya addhiti pakayA, rAyA ya Agato pucchati, bhaNati kiM tujyA rajjeNa mae vA, evaM sAmissa evatiyaM kAla hiMDatassa abhiggaho Na Najjati, Na vA jANAsa ettha viharata, teNa AsAsitA, tahA karomi jahA kalle labhati, tAhe sugucaM amaccaM saddAveti aMbADati ya, R 317 // jahA tuma sAmi AgataM Na jANasi, ajja kira cauttho mAso hiMDaMtassa, tAhe taccAvAdI sadAvito, tAhe so pucchati | sayANieNaM-tujyaM dhammasatthe sabapAsaMDANaM AyArA AmatA, te tuma sAhaha, imovi bhaNito-tuma buddhibalio sAha, te bhaNati / (26) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [ 114... ] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryuktiH [520-521/520-521] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodUdhAta niyukta // 318 // bahave abhiggahA, Na Najjati abhiSyAo davvajutte ya khe0 satta piMDesaNAo satta pANesaNAo, tAhe ramA samvattha saMdiDA, | logeNavi paralokakaMkhiNA katA, sAmI Agato, Na ya tehiM pagArehiM giNhati, evaM ca tAva evN| io ya sayANio paM padhAvio dahivAhaNaM geNDAmiti, NAvAkaDaeNa gato egAe rattIe, aciMtiyA ceva NagarI beDiyA, tattha dahivAhaNo palAto, ratnA jaggaho ghosita evaM jaggahe dine dahivAhaNassa rano dhAraNI devI, tIse dhUyA vasumatI, sA saha dhUyAe egeNa oDieNa gahitA, rAyA niyatto, so uTTito ciMteti, bhaNai ya-esa me majjA, imaM ca dAriyaM vikkesaM sA devI teNa maNomANasieNa dukkhaeNa appaNI dhUyAe ya esa Na Najjati kiM mamaM pAvehiti, evaM cIDa, evaM sA sA aMtarA kAlagatA, pacchA tassa uTTiyassa ciMtA jAtA-duI mae bhaNitaM mahilA hAhitici, evaM na bhaNAmi, mA esAvi marihiti, to me mollaMpi Na hohiti, tAhe yasaMveNa ANiItA, vIDIe oDiyA, ghaNavAheNa diTThA aNalaMkitalAvacA, avassaM ranno Isarassa yA esA, mA AvaI pAvautti jami so bhaNati tattieNa molleNa gahitA, teNa samaM mamaM suhaM tattha nagare AgamaNaM gamaNaM ca hohititti, teNa niyagaM gharaM jItA, pucchitA kA si turmati, Na- sAhati, pacchA teNa dhUtatti gahitA evaM sA hANitA, mUligAva bhaNitA - jahA esa tujjha dhUyati, evaM sA tattha jahA niyae ghare taha suhaMsuddeNa acchati, tApani so saparijaNo logo sIleNa ya viNaNa ya sabbo appapijjao kao, tAhe tANi bhagati savvANi aho imA sIlacaMdaNatti, tAhe se vitiyaMpiya NAmaM kayaM caMdaNaci eva ya kAlo baccati / tAe ya pariNIe avamANo jAyati maccharijjati ya ko jANati kayAi esa evaM paDivajjejjA ?, tAhe ahaM gharassa assAmiNI bhavissAmi, tIse ya vAlA atIva ramaNijjA'tikiNDA ya, anayA kamAI so seTTI majjhaNDe jagavirahite Aga - (27) candana bAlA vR // 318 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUcAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] AyaM [194...] mUlaM [- /gAthA ], niryuktiH [520-121/520-521] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI. Avazyaka cUNa upo dhAta niyuktI // 319 // ko jAva Natthi komi jo pAde soceti, tAhe sA pANitaM gahAta niggatA, teNa vAriyA, sA maha (DA) e padhAtA, tAe dhotIe te vAlA vaDelalagA phiDDA, mA cikkharale paDihiMtitti tas ya hatthe lIlAkaTTataM teNa te gharitA buddhA ya, mUlA ya oloyaNavaragatA pecchati, tAe pAyaM viNAsitaM kajjaM jadi kihai pariNati to ahaM kA?, sA sAmiNI, vAso nagarevi me Natthi, jAva taruNao vAghI tAva NaM tigicchAmiti semi niggae tAhe ya pahAvitaM vAharAvettA voDAvitA Niyalehi ya baddhA piDiyA ya pariyaNo ya aNAe vArito-jo vANiyagassa sAhUti so mama Natthi, tAe so pillitellao, ghare choTTaNa bAhiri kuDaMDitA, so kameNa Agato pucchati kahiM caMdaNA ?, na kotivi sAhati bhaeNa, so jANati nUNaM sA ramati uvariM vA evaM ratipi pucchitA, jA | gati sA suttA NUNaM, bitiyadivaseviNa divA, tatie divase ghaNaM pucchati, sAhaha, mA me mAreha, tAhe theradAsI egA ciMteti -- kiM mama jIvitenaM 1, sa jIvatu varAI, tAe kaMhitaM asugaghare, teNa ugghADiyA, chuhAhataM pecchitA, kUraM pamaggito jAma (samA) vasIe Natthi, tAhe kuMmAsA diTThA, te dAuM lohAragharaM gato jA NiyalANi hiMdAvemi, tAhe sA hatthI jathA kUlaM saMbharitumAraddhA elugaM vikkhaMbhavittA, tehiM purato kaI hridaya aMtarato rovati, sAmI ya atigato, tAe civiyaM etaM sAmissa demi mama etaM adhammaphalaM, bhaNati bhagavaM / kappati, sAmiNA pANI pasArito, cauccihovi puno, paMca divvANi, te se vAlA tadavatthA, tAhe caiva tANi niyalANi phuTTANi, sobabhitANi kaDagANi jIurANi ya jAtANi, devehi ya savvAlaMkArA katA, sako ya devarAyA Agato, paMca divvANi, addhaterasa hiraNNakoDIo paDiyAo / ito ya kosacIe savvato ukkuDakeNa punarmateNa ajja sAmI paDilAbhito, tAhe rAyA saMtepurapariyaNo Agato tattha saMpulo NAma dahivAhaNassa kaMbuhajjo, so baMdhitA ANiyao, teNa sA nAyA, so pAdesu (28) candanabAlA vR // 319 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [520-521/520-521], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata dIpa anukrama IPaa parittA paruno-aho imA vasumatI, rAyA pucchati, tAhe teNa kahiya-deva rAyAo imA, tAhe sabveNa logeNa nAya jahA dahivAhaNassAmumaMgalAdo AvazyakA dhyAtti, migAvatI bhaNati-mama bhagiNiyatti, amacco ya sapattIo Agato, sAmi baMdati / pacchA sAmI niggao / tAhe rAyA || cUNauM | upodghAta J&AtaM vasuhAraM pagahio, sakkeNa vAriyaM, jassa esA deha tassa AmavyaMti, sA pucchiyA, bhaNati-mama piuNo, tAhe seDiNA gahiyaM / niyuktI satAhe sakkeNa bhaNita-caramasarIrA esA, evaM saMgovAhi jApa sAmissa nANaM uppajjati, esA paDhamA sissiNI sAmissa, tAhe karNatapuraM| | chudA saMvaddhati, chammAsA tadA paMcahi divasehiM UNagA jaddivasaM sAmiNA bhikkhA laddhA, sAvi mUlA logeNaM aMbADitA hIliyA y|| // 32 // | tatto sumaMgala saNakumAra succhittaehi maahiNdo| pAlaya vAila vaNie amaMgalaM aghaNo asiNA // 4-65 / 522 / / PI tato sAmI niggatA sumaMgalA NAma gAmo tahiM gato, tattha saNakumAro eti vaMdati piyaM ca pucchati, tattha paDhamaM siMdIka4 DaganimittaM Agato, tato sAmI pAlaya nAma gArma gato, tattha bAilo nAma vANiyayo jattAe pahAvito sAmIM pecchati, so amaMgalalaMti kAUNa asiM gahAya padhAtio, etasseva phalAni tassa siddhatyeNa sahattheNa sIsaM chin / caMpA vAsAvAsaM jakhido sAtidatta pucchaay| vAgaraNa duha paesaNa paccakkhANe ya duvihe tu // 4-66 / 523 / / tato sAmI caMpa nagariM gato, tattha sAtidattamAhaNassa agnihottavasahiM uvagato, tattha cAummAsaM khamati, tattha puNNabhaddamANi // 32 // bhaddA dube jakkhA rAtiM pajjuvAsaMti, canArivi mAse ratti rati pUrva kareMti, tAhe so mAhaNo ciMteti-ki esa jAgati to NaM devA ma-18 ti?, tAhe vinAsaNanimittaM pucchati-ko yAtmA?, bhagavAnAha-yo'hamityabhimanyate, sa kITaka ?, sUkSmo'sau, kiM tatsUkSma , yanna (29) Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - gAthA-], niyukti: [523/-523], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata Avazyaka cUNoM upodghAta pasargaH niyuktI gRhImaH, nanu zabdagaMdhAnilAH kim, na, te iMdriyagrAbAH, tena grahaNamAtmA, nanu grAhayitA hi sH| kativihe NaM bhaMte ! paesaNae', kada-dI gopakatA vihe NaM paccakkhANe, bhagavAnAha-sAtidacA! duvihe padesaNaye dhammiyaM adhAmmayaM ca, paesaNayaM nAma uvadeso / paccakkhANe zalAkoduvihe- mUlaguNapaccakkhANe va uttaraguNapaccakkhANe ya / etehiM padehi savvaM tassa uvAgataM jebhiyagAme NANassa uppadA vAgareti deviMdo / meDhiyagAme camaro vaMdaNa piyapucchaNaM kuNati // 4-671524 / / tato bhagavaM niggato, jabhiyagAma gato, tattha sakko Agato, paMdittA pUrya karatA NavihiM uvadasenA NaM vAgareti jahA ettiehi divasehi kevalaNANaM uppajjihiti / tato meMDhiyaggAmaM baccati, tattha camaro baMdayo piyapucchao ya Agacchati, vaMdituM 81 | pucchati, vaMdituM pucchituM ca paDigato / chammANa gova kaDasalapavesaNaM majjhimAe pAyAe / kharato vejjo siddhasthavANio NahirAveti // 4-681525 / tato sAmI chamANi NAma gAmo tahiM gato, tassa cAhiM paDimaM Thito, tattha sAmisamIce govo goNe chaDDeUNaM gAmaM paviTTho, dohaNAdINi kAuM nimgato, te ya goNA aDaviM aNupaviTThA cariyavyayassa kajje, tAhe so Agato pucchati- devajjagA! kahiM bahallA ?, bhagavaM moNeNa acchati, tAhe so parikRvito bhagavato kanesu kAsasalAgAo chubhati, egA imeNa kameNa egA imeNa, IN||321 / / tAhe patthareNa AhaNati jAva dovi militAo, tAhe mUlabhaggAo kareti mA koti ukhANahitti, keti bhaNaMti- egA ceva | | jAva itaraNa karaNaM niggayA, tAhe a bhaggA, kancesu ta tattaM govassa katai tiviNA ranA / kannesu baddhamANarasa teNa chUDhA kaDa-15 BIHAR // 321 dIpa anukrama (30) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 nirmuktiH [525/25] bhASyaM [194...]] adhyayanaM -L. mUlaM [- gAthA-1, pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktI // 322 // zrIvIrasya kevalot pAdaH salAgA // 1 // bhagavato ya taddAraveyaNijjaM kammaM udinaM / tato majjhimaM pAtraM gato, tattha siddhattho nAma vANiyato, tassa gharaM bhagavaM atigato, tassa mitro kharao NAma bejjo, te doSi siddhatthavare acchaMti, sAmI ya bhikkhassa paviTTho vaanniyte|| baMdati zruNati ya, vejjo ya titthagaraM pAsiUNa bhaNati aho bhagavaM sabbalakkhaNasaM punno, kiM puNa sasallo 1, tAhe so vANio saMbhato bhagati paloehi kahiM saho ?, teNa palAeMteNa diTTho kannesu tattha teNa vaNieNa bhannati nINeddi evaM mahAtavasissa, savvassaMpi cayemo, putraM hohiti tayavi majjhavi, bhaNati niSpaDikaMmo bhagavaM necchihiti, tAhe paDiyarAvito jAva diTTho ujjANe paDimaM Thito, te osahANi gahAya gatA, tattha bhagavaM teloNIe nivajjAvito maddito ya, pacchA bahavehiM purisehiM jaMtitao akkaMto ya, pacchA saMDAsaeNa gahAya kaDDito, tattha saruhirAo salAgAo aMhitAo, tAsu ya achijjatIsu bhagavatA ArasitaM, te ya maNUse uppADecA uDato, tattha mahAbhavaM ujjANaM jAtaM devaulaM ca pacchA saMrohaNaM osahaM dinaM jeNa tAhe caiva pauNo, tAhe vaMdittA khAmenA ya gatA / sabbesu kira uvasaggemu duvvisahA katare ?, kaDapUSaNAsIyaM kAlacakkaM etaM caiva sa kaDDijjata, ahavA jahannagANa upari kaDapUyaNAsItaM majjhimANa kAlacakke, ukkosagANa uvariM salchuddharaNaM // evaM goveNa AraddhAuvasaggA goveNa caiva niDitA / govo sattamiM gato, kharato siddhattho ya diyaloga tibvamavi udIrasaMtAvi suddhabhAvA / jaMbhiyahi ujyAliyatIravitAvattasAmasAlaahe / chaTTeNa ukkyassa upapannaM kevalaM nANaM // 4-69 / 526 / / vAhe sAmI jAMbhayagAmaM nAma nagaraM gato, tassa bahiyA vidyAvattassa cetiyassa adurasAmaMte, viyAvataM NAma avyaktamityarthaH, appAgaDaM saMnipaDita, ujjuyAliyAe nadIe tIraMbhi utArale kUle sAmAgassa gAdAvatissa kaTTakaraNaMsi, kaTTakaraNaM nAma checa, | // 322 // (31) Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - gAthA-], niyukti: [526/-526], bhASyaM [114...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata Avazyaka cUrNI satrAka // 323 // dIpa anukrama sAlapAdavasa aho ukkuDayaNisejjAe godohiyAe AtAvaNAe AtAvemANassa chadruNa bhaSaNa apANaeNa aNuttaraNaM NANaNaM * aNuttareNaM desaNaNaM aNuttareNaM caritraNa aNuttaraNa AlaeNaM aNuttareNa vihAraNa, evaM ajjavaNaM mahaveNaM lAghaveNa khatIe motIesa II tapaH guttIe tuTThIe aNuttaraNaM saccasaMjamatavasucaritasovacajhyaphalapariniLyANamaggeNaM appANaM bhAvemANassa duvAlasahi saMvaccharehiM viti-IX| saMkalanA kkatehiM terasamasa saMvaccharassa aMtarA baDhamANassa vaisAhasuddhadasamIe pAdINagAmiNIe chAyAe abhinibaDhAe porusIe pamA-1 NapattAe subbaeNaM divaseNaM vijaeNaM mahattaNaM hatthuttarAhiM nakkhaNaM jogamuvAgateNaM jhANatariyAe vahamANassa ekattavitakkaM bolI| gassa suhumakiriya aNiyaTTimapattassa arNate aNucare nibbAdhAe nirAvaraNe kasiNa paDipuSNa kebalavaranANadasaNe samuppanne / tae meM se bhagavaM arahA jiNe jAte kevalI sannannU sabbadArasI arahassabhAgI. saneratiyatiriyanarAmarassa logassa pajjave jANati pAsati, taMjahA-Agati maI Thiti cayaNaM uvavAyaM takkaM maNomANAsitaM bhutaM kaDaM paDisevitaM AvIkammaM radhokamma taM taM kAlaM maNavayaNakAyite joe, evamAdI jIvANavi savvabhAve mokkhamaggassa ya vimuddhatarAge bhAve jANamANe pAsamANe, esa khalu mokkha| magge mama ya asosi ca jIvANaM hitasuhanissesakare sabadukkhavimukkhaNe paramasuisamANaNe bhavissahAca / evaM ca kevalaNANaM taveNa | uppatikAuNaM jo chaumatthakAliyAe bhagavatA tavo kato so sambo varSayaSyo jo ya ttho0||5-21527|| Nava kira caaummaase0||5-2||528|| ega kira chmmaasN0||5-32|| 529 / / bhaI c&||32|| mhaabhii0|| 54 // 530 / / goyara // 5-5 / / 531 // divase divase bhagavaM bhikkhaM hiMDeti eva chammAse / hiMDati | | paMcadivasUNa vatthANagarIe avyadio bhagava // 1 // dasa do ya0 / / 5-6 // 532 // do ceva ya ha / / 5-7 / / 533-534 // bhagavaMta vIra kRt (bAhya) tapasa: varNanaM kriyate (32) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - gAthA-], niyukti : [535-542/535-542], bhASyaM [115] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata dIpa anukrama esa tAva khamaNakAlo / imo pAraNagakAlo mahAsene Avazyaka Agamana cUrNI tinni sate divasANaM // 5-8 // 535 / / pvvjjaate||59 / / 536 // pArasa ceva ya / / 5-10 // 537 // samavasaraNa upodghAtalA evaM tavoguNarao aNupubveNa muNI viharamANo / ghoraM parIsahaca{ ahiyAsattA mahAvIro // 5-11 // 538 // dvArANi niyuktI I uppannami aNate naTThami ya chAumathie NANe / rAtIe saMpatto mahaseNavaNaM tu ujjANaM ||5-12||539|542||115bhaa. ||324aakimiti / jAhe sAmissa kevalanANaM uppacaM tAhe iMdAdIyA devA saciDDIe haDatuTThA NANuppadAmahimaM kareMti / tattha bhagavaM dUjApati-patthi estha pavvayaMtato, jattha natthi pavyayaMtato tattha Na pavattijjati, tato ya bArasehiM joyaNehiM majjhimA nAma nagarI, tattha somAlajjo nAma mAhaNo, so jana jayai, tattha ya ekkArasa ajjhAvagA AgatA bhaviyarAsI ya, tAhe sAmI tattha muhuttaM acchati jAva devA pUrva kareMti, esa kevalakappo kira jaM uppane nANe muDuttame acchiyavaM, tAhe sAmI rattIya taM baccati, tattha havaccato asaMkhajjAhiM devakoDIhiM parivuDo devujjoeNa savvo paMtho ujjovito jathA divaso, jattha bhagavato pAdA tattha devA satta paumANi sahassapattANa NavaNItaphAsANi viubvati, maggato tini purao tini egaM pAyANakkame, ege bhaNaMti- maggato 3 satta paumANi dIsaMti, jattha pAo kIrati tAhe annaM dIsati, maggao satta dIsati, maggao satta do pAdesu evaM Nava / evaM 3 // 324 // da jAva majjhimAe NagarIe mahasegavaNaM ujjANa saMpatto / tattha devA vitiya samosaraNaM kareMti, mAhamaM ca sUruggamaNe, ega jatthA nANaM vitiya imaM ceva / ahavA ega chaumatthakAliyAe ega imaM ceva / etthaM sAmantreNa samosaraNAdivattavbayA NeyA gAhAhiM MEX (33) Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryukti: [543/543], bhASyaM [115...] adhyayanaM [-1, mUla [- /gAthA - ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi - 2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAtaH niryuktau // 325 // samosaraNe kevatiyA vapucchavAgaraNa soyapariNAme / dANaM ca devamalle mallAyaNe uvari tithaM // 5- 18 || 543 / / iha puNa imaM NANa jAva sAmI Na pAvara tAva ratiM caiva devehiM tithi pAgArA katA, aMto majche bAhiti anyaMvaraM bemANiyA savvarayaNAmayaM NANAmaNipaMcavannehiM kavisIsaehiM majjhimaM joisiyA sovanaM rayaNakavisIsagaM, bAhiraM bhavaNavAsI tA rayataM hemajaMbUNatakavisasigaM, avasesaM jaM vAtaviuvvaNaM varisaNaM pupphobagAro ya dhUvadANaM ca taM vaMtarA kareMti, asogavarapAyavaM jithauccattAo bArasaguNaM sakko biuvvati, IsANo uvariM chattAicchattaM cAmaradharA ya, balicamarA asogaheDao peDhaM devachaMda sIhAsaNaM sapAyapIDhaM phAliyAmayaM dhammacakaM ca paumapatiTThiyaM / tAhe sAmI payAhiNaM karemANo puvvadAreNa pavisittA 'namo titthassa' ci namokkAraM kAUNa sIhAsaNe puvvAbhimnuho nisIyati / tAhe devA abasesAhiM disAhiM saparikarANi muhANi viubvaMti evaM sambo logo jANati amheM kahetitti / tattha samosaraNeti dAraM samosaraNaM nAMma etthaM vAyodagapuSpavAsapAgAratayAdibhiH bhagavato vibhUtI / taba jattha0 / / 5- 19 / / 544-548 / / jattha apukhaM Nagare gAme vA jattha vA tahAviho devo mahiDDIo baMdao evi tattha niyameNa bhavati / tAhe joyaNaparimaMDala saMvaTTayaM vAyaM surabhigaMdhodayaM nihatarayaM pupphabaddalayaM vA evaM abhiyogA devA kareMti / pAgArA tinni, te ko kareti 1, ucyate anaMtara0 / / 5-24 / / 549 || abhitari pAgAraM bemANiyA devA kareMti, majjhimaM jotisiyA, bAhirillaM bhavaNavAsI kareMti / atirilo rayaNamayo majhilo kaNayamao bAhirilo rayatamayo / atha samavasaraNa vaktavyatA prakAzyate (34) samayasaraNaM // 325 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [550-552/550-552], bhASyaM [115...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata paEAL // 326 // maNirayaNa // 5-25 / / 550-552 / / ambhitarassa maNimayA kavisIsayA, majjhimassa rayaNamayA, bAhirillassa hemamayA,131 samavaAvazyakA hema-suvarNa / savyarayaNamayA dArA / tesi pAgArANaM tiNhavi savvarayaNamayA ceva toraNA, paDAgAhiM saehi ya vibhuusiyaa| ambhi- saraNaM cUNA tarapAgArassa ya bahumajjhe cetiyarukkho, tassa heTThA rayaNamayaM peDhaM, tassa peDhassa uvariM cetiyarukkhassa heDDA devacchaMdao bhavati, upAdhAtA tassambhatare sIhAsaNaM bhavati, tassovari chattAtichasaM, ubhayo pAse ya do jakkhA cAmarahatthA, casadA purao dhammacakkaM ca paumaniyukto dipaiDitaM / etANi ko karati ?, ucyate cetiyatuma0 / / 5.28 // 653 // siddhA / jaM canaMti bAudayAdi / / Aha- kiM samvattha evaM!, ucyate saadhaarnnosrnne0||5-29 // 554 / / jattha bahave tahAbihA devA eMti iMdA vA tattha evaM kareMti, jattha puNa koti lAvArisao mahiDDIo devo eti tattha so ceva ego eyANi savvANi kareti, 'bhayaNA u sesesu iyaresi' nti jai iMdA Na eMti to bhavaNavAsimAiNo kareMti vA Na vaa| II sUrudayaH / / 5-30 / / 555:557 / / tattha bhagavaM paDhamaporusIe ogAhatIe AgaMtUrNa puccauci-purasthimeNaM dAreNaM pavisittA cetiyarukkhaM AdAhiNaM karetA sIhAsaNe purasthAbhimuho nisIyati / jattha ya bhagavaM eMto pAde Thaveti tattha sahassapacANi do paumANi bhavati, piTTao ya satta paumANi dIsaMti, jato ya bhagavao muhaM na bhavati tAhi tIhiM disAhiM devA paDirUbatAI viuvyati, // 326 // sIhAsaNAI samattasarIrAI sacAmarAI sachattAI sadhammacakkAI jahA sabvo jaNo jANati mama sapaDihucoci / bhagavato ya pAdamUlaM jahaNa egeNa gaNahareNa avirahiyaM avassa bhavati, so puNa jeho vA anno vA, pAeNa jeTTo bhavati / dIpa anukrama OMOMOMOMOM SI (35) Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [558-559/558-559], bhASyaM [115...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata Avazyaka satrAka cUrNI upodghAta niyuktI / / 327 // titthaadises05.33|558 // kevlinno05-34|559| jo titthaM so puvvadAreNa pavisittA titthagaraM tikkhutto baMdittA | dAhiNapurasthime disibhAe nisIyati, sesA gaNaharA evaM ceva kAuMtitthassa maggato pAsesu nisIyaMti / je kevaliNo ve purasthi| meNa dAreNa pavisicA bhagavaM tikkhutto payAhiNaM kAuM'namo titthassa'tti bhaNittA titthassa gaNaharANa ya piTThato nisIdaMti / je ca panivezaH | sesA atisesitA-maNapajjavanANI ohinANI coddasadasaNavapugviNo khelosahipattAdI ya te purasthimeNa dAreNa pavisittA bhagavataM payAhiNIkarettA vaMdittA ya 'namo titthassa namo kevalINa ti maNicA kevalINaM piTThato nisIdati / avasesA saMjayA niratisesiyA |purasthimeNa ceva dAreNa pavisittA bhagavaMtaM payAhiNaM kAuM vaMdittA Namo titthassa (namo kevalINaM) namo atisasiyANati bhaNicA 4 atisesiyANaM piTThato nisIdati / bemANiyANaM devIo purathimeNa ceva dAreNa pavisittA bhagavaMtaM payAhiNIkarettA baMdicA 'Namo titthassa namo sAdhUNa ya' bhaNittA niratisesiyANaM piTTato ThAyaMti,Na NisIdati / samaNIo purathimeNa ceva dAreNaM pavisittA tittha-12 | garaM payAhiNaM karettA vaMdittA ya 'namo titthassa namo atisesiyANaM'ti bhaNitA vemANiyadevINaM piTThato ThAyati, na nisIdati / bhavaNavAsiNIo vaMtarIo jotisiNIo etAo dAhiNaNaM dAreNaM pavisittA titthagaraM payAhiNIkarettA vaMditA ya dAhiNapacca| thimeNa ThAyaMti, bhavaNavAsiNINaM piTTato jotisiNIo, tAsi piTThato vNtriio|| bhvnn0||5-35/560||116-119 bhA0 / bhavaNavAsI devA jotisiyA devA vANamaMtarA devA, ete avaradAraNa pavisittA // 22 // taM ceva vidhi kAuM uttarapacatthimeNa ThAyati yathAsaMkhya piDao, bemANiyA devA maNussA mANussIo uttareNaM dAreNa pavisittAla dIpa anukrama E (36) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryukti: [ 560/558-560 ], bhASyaM [116-119] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA -], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upomAta niyuktI / / 328 / / *** uttarapuratthime ThAyaMti, jahAsaMkhaM pito / 'jaM ca nissAe' ti jo parivAro janissAe Agato so tasseva pAse nivisati, Na anastha / ege 0/5-40 / / 561 / / titthaM asesasaMjayA evaM vaimANiyA devIo samaNIo, etaM tigaM bhagavato dAhiNapuracchimeNaM saMnivihaM bhavaNavAsiNIo baMtarIo joisipIo etaM tiga bhagavato dAhiNapaccacchimeNaM samivi bhavaNavativANamaMtarajotisiyapurisA evaM tigaM bhagavato uttarapasthatthimeNaM saMniviDaM, vaimANiyadevA maNussA maNussIo evaM tigaM bhagavato uttarapuratthimeNaM saMnivi, Adile yatige carime ya tige purisA itthIo ya, majjhillehi dohiM tiehiM itthIo purisA ya amissA // tattha sabvesi devaNarANaM imA majjAyA etaM mahi05-41 // 562 || je apiDiyA bhagavato samosaraNe nisannA te evaM mahiDIyaM paNivayaMti, aha mahiDDIyA paDhamaM nisannA pacchA je appiDiyA eMti te pubvaTThite mahiDIe paNivayaMtA vayaMti sahANaM, sesa kaMThaM / Aha-pAgArANaM aMtaresu ko ThAyati ?, ucyate pitiyaMmi0 / 5-42/563|| kaMThA / savvavAhi pAgArANaM tiriyA vA maNuyA vA devA vA hojjA, ekayA mIsayA vA, evaM saMniviDe samosaraNe bhagavaM dharma kaheti / jadi savyaM 0 | 5-431564 // kaMThA / kahaM puNa Na bhavissati esa bhAvo jaM na paDivajjihiti caunhaM sAmAiyANaM anavaraM ?, ucyate (37) samavasaraNe parSebhivezaH // 328 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [565/565], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata satrAka dIpa anukrama mnnue05-44565|| maNuyANa jo paDivajjati so cauNiM anataraM paDivajjejjA, tiriyANi tini-sammattasuttacaricAcariAvazyaka cUNoM sicAI, dobhi ega vA, etesi jadi Nasthi koti paDivajjaMtao to devesu avassa keNati sammattaM paDivajjiyavvaM / / tAhe bhagavaM-- tIrthanatiH upodghAta | tisthpnnaamN05-45/566|| 'namo titthassa' ti maNicA paNAmaM ca karettA sAhAraNeNa saddeNaM addhamAgahAe bhAsAe, niyuktI sAviya the addhamAgahA bhAsA mAsijjamANI savyasi tesi AyariyamaNAyariyANaM appappaNo bhAsApariNAmeNaM pariNamati / aah||329 kiM bhagavaM katakicce titthapaNAmaM karoti ?, ucyate--- sppubviyaa05-46|567|| tattha muyaNANeNaM bhagavato titthakarataM jAtaM, titthagarI ya sutavatiritto hoMtato suyaNANeNa vAya-131 dijogIhoUNa dhamma kaheti, logo ya pUtiyapUyao, to jadi ahaM evaM pUemi to logo jANihiti-jadi titthagarassa esa gurU kao ko jANati kiMpi ettha parivasati ?, ki ca-viNayamUlo dhammo panaveyacco, to ahaM ceca paDhama viNayaM pauMjAmi, pacchA logo suThu| taraM sadahissati, kiM ca-jahA kayakiccopi hontao titthagarI dhamma kaheti tahA titvamAvi namati / samosaraNatti dAraM gataM / iyANiM kevatipatti dAraM / kedUrAto AgaMtavyaM samosaraNaM keNa vA AgaMtavyaM ? kami vA kajje AgaMtavvaM avassaM 1, ucyatejattha apbyo05.47||568|| kaMThA / kevatiyAtta gataM, iyArNi rUvapucchatti dAraM, kerisaya bhagavato rUbI, esa pucchA, ucyate svvsuraa0|5-48.565|| gnnhraahaar05-49||570|| jaM titthagarassa rUvaM tato aNataguNaparihINaM gaNaharANaM, je gaNaharANa rUvaM tato aNaMtaguNaparihINa AhAragasarIrassa, tato aNataguNaparihINaM aNuttarovavAdiyANa devANaM, tato arNataguNaparihINa acteristicsAGA // 329 tIrtha-sthApanA evaM gaNadharANAM varNanaM (38) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryukti: [570/570], bhASyaM [ 119...] adhyayanaM [-1, mUla [- /gAthA - ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktau // 330 // uvarimagevejjANaM, evaM jAva sohammagANaM, tato anaMtaguNaparihINaM bhavaNavAsINaM, tato jotisiyANaM, 'vaNa' tti tato vANamaMtarANaM, vANamaMtarAhiMto anaMtaguNaparihINaM cakavaTTINaM, tato vAsudevANaM, tato baladevANaM tato maMDaliyANaM, sesarAyANo pihujaNo ya chaTTANagato / saMghayaNaM0 | 5-50 ||571 // bhagavato aNuttaraM saMghayaNaM aNuttaraM rUvaM aNuttaraM ThANaM, evaM vano gatI sataM sAro duviho| bAhyo'bhyantaratha, bAhyo gurunaM, abhaMtaro NANAdI, aNuttaro ussaasnissaasgNdho| AdiggahaNeNa gokhIrapaMDaraM maMsaseoNitaM // Aha-- evamAdIyANi aNuttarAI kassa kammassa udaraNa ?, ucyate, evamAdINi aNutarAI bhavaMti nAmodayA tassa || Ahaasi pagaDINaM NAmassa je pasasthA udayA jahA iMdiyANi sarIraM aMgANi ityAdi abhesi ca khatie bhAve vadyamANassa, khatosamie vA chaumatthakAloci bhaNitaM hoti, kina hoMti aNuttarA udayA hai, ucyate pagaDI0 | 5-51 / / 572 || je etAe purillagAhAe NAmassa pakArA Na gahitA tasseva nAmassa je ane prakAza tesiM anesipi aNuttarA udayA subhANaM, jao jAriyo titthagarassa so tArisA Na annassa chaumatthakAle'vi evaM gaMdho raso phAso ityAdi svayovasamiyaM guNasamudayaM, khAike bhAve yatassa adhika AhaMsu, khaovasamiyaM pratItya anaMtaguNAbhyadhikamityarthaH, athavA kSAyikaguNasamudAya avikalpaM egalakSaNa samyuttama 'AhaMsu tIrthakarA uktavaMtaH / Aha-jao khatie bhAve vaTTaMtassa jahA assAtA vedaNijjati, AdiggahaNaNaM jAto ya NAmasta appasatthAo tAo tassa Na kiha bAhAkarIo bhavaMti ?, uccate (39) rUpAdi zreSThatA // 330 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUcAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [573/573] AyaM [119...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNAM upodghAta niryuktau // 331 // adhyayanaM H assAya0 / 5-52||573|| kaMThA || Aha-jadi titthakaro rUpaye to suMdaraM?, aha jadi virUvo?, ucyate, jadi rUpavaM to suMdaraM, kahaM?, uccate dhammo0 | 5 - 53 // 274 // kaMThA / iyANi bAgaraNetti dAraM, tattha bhagavaM savvesi devaNaratiriyANaM egavAgaraNeNaM savvasaMsae chiMdati / jadi puNa ekkekkassa ekkekaM saMsayaM parivADIe chiMdejjA to ko doso hojjA?, uccate kAleNa0 | 5-54 / / 575 || egavAgaraNe puNa ete Na bhavaMti guNA ya ke te?, uccate - savvattha0 / 5-55 / / 576 || kaMThA || Aha-tesiM taM egavAgaraNaM kaha sabve saMsae chiMdatiH, sabhAsAe ya pariNamaMtiH, eteNAbhisaMbaMdheNa soyapariNAmeti dAraM pacaM uccate- vAsodaya / 6-56 / / 577 || jahA varisodagassa egarasavannagaMdhaphAsassavi bhAyaNavisese jattha paDati tattha pihappiA bannAdiNo pariNamaMti, evaM tersi savvesi soyArANaM appaNiccae 2 sortidieNappappaNI sabhAsApariNAmeNaM saMsayavocchittipariNAmiyaM pariNamati // kiM ca sAdhAraNa0 / 5-57/578 / / sA bhagavato vANI jamhA sAdhAraNA NaragAdidukkhehiMto rakkhaNAo, jamdA ya asapanati - aNamasarisA, atastasyAmarthopayogo bhavati zroNAM etehiM caiva guNehiM sA girA gAhagI bhavati, jato ya erisagu NA sA ato Na Nibvijjati sotA, dito egassa vANiyagassa egA kiDIdAsI, kiTI therI, sA gose kaTThANaM gatA, taNhAchu (40) vyAkara NAdIni // 331 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [173/573], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sutrAMka zrI hAkilaMtA majjhaNhe AgatA, atithovA kaTThA ANiyatti piDhdinA ajimitapItA puNo paTThavitA, sA ya vaI kaTThamAra gahAya ogA-13 zrotaAvazyakatAhaMtIe porusIe Agacchati, ko ya kAlo , jeTThAmalamAso, aha tAe therIe kaTThabhArAo ega kaI paDita. tAhe tAe therIeTApariNAma: cU) IToNaminA kaTTha gahitaM, taM samayaM ca bhagavaM titthagaro dhamma pakahito joyaNaNIhAriNA sareNaM, sA therI taM mudaM muNeti taheva bhAsthAtAoNatA soumADhatA, uNhaM taNhaM chuI parissama ca Na vidati jAca saratthamaNe titthagaro dharma kahetuM udvito, esa diDhato / evaMniyuktIta savvAuyapi sotA0 // 5-581579 / / kNtthaa| soyapariNAmotta gataM, iyANi dANaM vatti titthagaro jattha samosaratila // 33 // 1gAmAdisu tattha jo nivedeti rAyAdINaM kiM tassa vicidANaM kiM ca pItidANa, ucyate vattIo0 / / gAdhAnyaM // 5.59 // 5-60 // cakkavaDI vitti deti niuttassa aTTaterasa suvaNNakoDIo, kesavA || etappamANameva rupa deMti, maMDaliyA aDaterasaruppasahassANi vitti diti, pItidANaM puNa aDaterasaruppasahassAI deMti // bhttivibhvaannu0||5-61 // 582 / / kNtthaa| ke puNa evaM dANe guNA ?, ucyate devANu // 5-62 // 583 / / evaM tIrthakarabhanayAM kriyamANAyAM devA anuvartitA bhavaMti, kathaM, jo titthagarANa bhatti || kareti sa devANaM priyo bhavati, bhaktizcaivaM kRtA bhavati, titthagarapUyA ce thirIkayA bhavati, satte aNukaMppatti nivedaMtassa aNukaMpA katA bhavati, sAtodayaM ca veyaNijja kammaM ubacitaM bhavati, ete dANaguNA bhayaMti / titthaM ca evaM pabhAvitaM bhavati / dANaM citti dAraM gataM / iyANi 'devamale malANaya'ti dAraM, tisthagaro paDhamaporasIe dhamma tAba kaheti jAva paDhamaporusIugghADavalA, li||332|| Pesa devamAllo bhannati / tAhe balI eti, malaMti calIe. NAma, taM ko kareti ? kerimI vA sA, ucyate-- dIpa anukrama (41) Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [584-587/584-587], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 + pali. prata + satrAka S + rAyA v0||5-63 // 584.585 / / 586.587 / / gAdhAdvayaM kaMTe / taM ADhakaM taMdalANaM siddha devamalle rAyA va rAyamacco vA pauraM vA gAmo cA jANavato gahAya mahatA turiyareSeNa devaparicuDo purasthimillaNaM dAreNaM pavisati, evaM ANayaNaM, jAhe sA paSiTThA anbhatarapAgArataraM bhavati tAhe titthayarI dhamma kaheMto tuhikko bhavati, tAhe so rAyAdI calihatthagato devaparivuDo | niyatAtitthakaraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNa kAuMtitthagarassa pAdamUle taM baliM nisirAti, tassaddhaM apaDitaM devA gaNhaMti, sesassa& addhaM ahivatI gehati, sesaM pAgatajaNo geNhati, tato sitthaM jassa matthapa chumbhati tassa puSuppanno vAhI uvasamati, aNuppanA ya ||33shaarogaatkaa chammAsA Na uppajjIta, tato calie dinAe titthagaro udvicA paDhamapAgArassa uttareNa bAreNa nirgatuM pubAe disaae| hAdevacchedao tattha jahA samAdhIte acchati / devamalle malloNayaNati dAraM gataM / iyANi 'uvari titya'ti dAraM, uri porusIe | uTTite titthakare goyamasAmI aso vA gaNaharo pitiyaporusIe dhamma kaheti, syAnmatiH- kiM kAraNaM nitthakara evaM dvitIyAyAM porubhyAM dharma na kathayati', ucyate-- khedaviNodo0 // 5-67 // 588 // titthagarassa khedaviNodo bhavati, parizramavizrAma ityarthaH, ziSyaguNAzca dIpitA:prabhAvitA bhaviSyati / 'paccato ubhayatovini gihatthANa ya pabvaiyANa ya, jArisa titthakaro kaheti tArisa sisso'vi | kaheti, ahavA 'paccao ubhayatovi'ti na ziSyAcAryayoH parasparaviruddhaM vacanaM, 'sIsAyariyakamoti AcAryAdupAzrutya | yogyaziSyeNa tadarthAnyAkhyAnaM kartavyamiti / / syAnmatiH kahiM u beTo kaheti ?, ucyate-- dIpa anukrama // 333 // (42) Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [589/589], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata rAyovaNIya0 // 5-68 // 589 ||raayovnniitsiihaasnnvetttto vA kahayati, tadabhAve titdhakarapAdapIThokveTo kahayati / spA- upari tIrtha AvazyakatAnmati:-kiM so kayAti : ." dadvAraM gaNadhara cUrNI | siNgyaatiite|| 5-69 // 590 / / uvari titthaMti dAraM gataM / tAva tisthagarassa nikSamaNaM bhaNitaM / / iyANi gaNaharANaM bhaNi-* niSkramaNaM upodghAtAta niyuktI yavyaM, jahitaM sAmAiyaM kahijjihiti, bhagavatA atyo bhaNito, gaNaharehiM gaMdho kao vAio ya iti / tattha bhagavato samosaraNe |niSphanne etyaMtare devajayajayasahasaMmissadevahu~dAhasadAyaNNaNupphullaNayaNagagaNAvaloyaNAvaladdhasaggavadhUsametasuravareMdANaM janavADasama-| // 33 // bbhAgatajaNANa paritoso saMjAto-aho jathie ! sujaTTha 2, viggahavaMto kila devA ettha AgatA iti / tattha ya vedabI rutvija ubhayavisAlakulavaMsA ekkArasa jaccamAhaNA janavADami samAgatA / jahA ko paDhamettha iMdabhUtI0 // 6-3 // 591 // te ya kiha pavAjhyA iMdabhRtipamokkhA, taMmi janmabAre AgatA, tattha imAo | ragAhAo ghoseyavAo ekkArasavi gaNaharA0 / / 6-3 // 592 // paDhamedha iMdabhUtI0 // 6.3 // 593 / / mNddiy0|| 6-4 // 594 // ekkAra18sanikamvamaNaM / / 6.5 // 595 / / 596-597 / / jaha ekkArasa nikkhaMtA, ANupubbI parivADI kamo egaTThA, jahA ya titthaM 8 // 33 // do muhammAo pasta, jahA ya niravaccA abasesA parinivvutA, evaM sarva bhaNIhAmi / tattha tAca paDhama iMdabhUtissa maNAmi idaM bhUti nAmo paMcakhaMDiyasayaparivAro savyapahANo magahAvisae, soya janmadikkhito makkhito ya majjhimAya acchati / io ya dIpa anukrama atra gaNadhara-vaktavyatA Arabhyate (43) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [592-659/592-659], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 maNadhara prata cUNoM niyuktI // 335 // zrI di ujjANe denujjoyaM pAsittA harisiyamaNo citiUNa bhAsati tesiM purao- aho mayA maMtehiM surA AyA je jame samuvadvitA, evaM AvazyakavottUNaM khaMDigehi saha niggato, ujjANa apAsamANo uttarapurathime disibhAe devasaMnivArya pAsati, bhAsati ya- kimataMti ?, ahiM se kahitaM, jahA-esa siddhattharAyaputto mahAvIravaddhamANo tavaM kAtuM kevalI jAo kila sabannU samvabhAvadArasI, taM vayaNaM 4 upodghAtA di soUNaM bhAsati amarisio ko anno mamAhiMto abbhahito jattha devA eMti ?, tA eha baccAmo jA NaM parAjiNAmi, kiM so jANati ?, eteNa paNihANeNa pahAvito paMcakhaMDitasayaparivAro / tattha imA daThThaNa / 6-4 / 598 // daTTaNa kIramAgIM / pacchA hattAdIe va atisae bhagavato pAsituM ciMteti-aho suppautto DaMmo,3 bANati dUre gaMtu ciTTito, tAhe NAyaeNa jagasabvabaMdhuNA AbhaTTho0 ya / 6-4 // 599 / / tAhe acchara se jAtaM, NAmamavi mama jANati, tAhe puNovi appANaM AsAseti-ko vA mama savvasatthavisAradassa NAma vA gotaM yA Na muNatiI, evaM teNa appA samAsAsito, tassa ya saMsatA-ki mo jIyo asthi patthi', Na puNa ahaMmANeNa kaMci pucchati, kANi ya te vedapadANi jesi so samma atthaM na jANati, patehi ya kAraNehiM saMsapaH-ubhayo-TU pacArAt 1 anupalabdheH2 vipratipattibhyazca 3, tattha ubhayopacAro yathA zarIre ca AtmopacAraH, yathA kacitpipIlikAdisattvaM dRSTvA bravIti lokA-yathedaM jIvaM na hiMsi, zarIravyatirikte ca yathA kaMcit mRtaM dRSTvA loko bravIti-gataHsajIvaH yasyedaM zarIrAmiti 1, tathA'nupalabdhiArdadhA satAmasatAM ca, tatra satAM mUlodakapisAcAdInA, asA zaviSANAdInAM 2, vipratipacivAcAryANAM, eke dIpa anukrama // 335 / / (44) Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [592-659/592-659], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 gaNadhara dIkSA prata so dIpa anukrama zrI AhuH etAvAneva puruSo, yAvAnidriyagocaraH / bhadre! vRkapadaM pasya, yadadaMtyabahuzrutAH / / 1 / / pica khAda ca sAdhu sobhane, yadatItaM Avazyaka varagAtri! tama te / nahi bhIru! gataM nivartate, samudayamAtramidaM kaDevaram / / 2 // anye tyAhuH-'vAsAMsi jIrNAni yathA vihAya, mAnavAni gRhAti naro'parANi / tathA zarIrAnyaparAparANi, jahAti gRhAvi ca pArtha jIvaH // 1 // etAni saMzayAnimicAni tassa, tato so ciMteti-jadi majjha etaM saMzayaM jANejja chiMdejja vA to me bimhao hojjA, evaM ciMteto puNo sAmiNA bhaNito-13 goyamA! kiM jIvo asthi udAhu patthiti esa tuha saMsayo, saMsapakAraNANi ya bhaNitANi, kesiviya vedapadANaM samma atyo na // 33 // NajjAtitti astho samaTTho?, haMtA asthi, evaM goyamA ! asthi jIvo, jo ahamiti paDivajjIta, uvaogalakSaNo, katA ya | karaNasahito-kAyA ano, mutto, nicco, kattA taheva bhottA ya / taNumetto guNavanto, udgatI vanito jIvo // 1 // suddhapadaOMvAcyatvAt, bhoktRyogopayogasaMsAramokkhasadbhAvAt, ete hetavo vAcyAH , vedapadANa ya attho bhagavatA se kahito / etva saMbhaMto, | saMbuddho ya maNai paMcakhaMDitasate-esa savannU. ahaM pavvayAmi tumbhe jahicchiyaM kareha, te bhaNaMti-jadi tumbhe erisagA hotagA pancayaha to amhaM kA anA gatici, evaM so paMcasayapIravAro pancatito / evaM 600-601 // taM pabvaitaM souN0|6-19||602|| ubigyo, taheva samAbhaTTho, saMsayo vAgarito / kiM manne atthi kammaM / 6-25 // 604 // veyapayANa ya attho kahito jAva, chinnaMmi saMsapaMmi |6-261605pNcsyprivaaro pabbatito / tatiovi taddeva Agato, Navari citeti-caMdAmi , jadi tevi pattiyAbiyA, evaM jAva paMcasataparivAro pavvatito, gavaraM saMsao tajjIvatassarIritArna / evaM viyatto'vi, saMsato paMca // 336 // (45) Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [592-659/592-659], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 Avazyaka kSatrAdi prata dIpa anukrama bhUtA asthi NatthiA, evaM sesAvi, imAo ciMtAo, imo ya parivAro-jIye 1 kamme 2 tajjIva 3 bhUta 4 jArisato ihaloe gaNadharANAM | tArisato paraloge'pi 5 baMdhamokkhe saMsayo 6 devA asthi Natthi 7 evaM neratiyA 8 punapAvaM atthi Natthi 9 paralogo asthi Na-sa upadidhAtA sthi? 10vvANaM asthi natthi? 11 / AillANaM paMca paMca satA, maMDiya moriyaputtANaM aDuDuTThasatA, sesANaM cauNhaM tithi niyuktau timi mayA / apiyaayalabhAtINaM ego gaNo, meyajjapabhAsANaM ego gaNo, evaM Nava gaNA hoti / // 33 // | jadA ya gaNaharA savve pavvajitA tAhe kira eganisajjAe egArasa aMgANi coisAha coisa pubbANi, evaM tA bhagavatA 18|attho kahito, tAhe bhagavaMto egapAse suna kareti, taM akSarehi padehi jaNahi~ samaM, pacchA sAmI jassa jatio gaNo tassa | dAtattiyaM aNujANati, AtIe suhammaM kareti, tassa mahallaM AuyaM, eto titthaM hohititti / tattha sakAdao devA savvadevasa-1 mosaraNaM, sabaDhagAvi devA paNAmaM tatthagayA kuvaMti, sayaM sAmI cunANi chuhati, jAhe ya te thAlaM kareMti tAhe ajjamuhammassa |nisiraMti gaNaM / evaM tA pancaitA / iyANi tesiM gaNaharANaM uDDANapariyANita imAe gAthAe aNugaMtavvaM savvaM- . khette kAle jmme0|6-65|642|| tastha paDhama khecaM, magahA jaNavae goyamaNAmo (gobaranAmo) NAma gAmo, tattha tini goyamA jAtA, kollAe saMnivese viyatto suhammo ya, tami ceva magahAjaNavate moriyasaMnivese maMDiyA moriyA do bhAyaro, ayalo ya kosalAe, kosalA nAma ayojjhA, mihilAe apito jAto, tuMgiyasaMnivese meyajjo vacchabhUmita jAto, pabhAso rAya // 337 // gihe jAto / khettadAraM gataM / / kAlotti dAraM, moyimasAmissa jehANakhattaM / (46) Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryuktiH [592-659/592-652 AyaM [119...] adhyayanaM H mUlaM [- /gAthA ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niryuktau // 338 // *36*36*36 jeDA kattiya sAtI0 // 6-69 / / 646 / / kAletti dAraM gataM / jammammi dAre ko kAto pitAmAtAe jAto ?--ti vasubhUtI gaNadharANa zreyadi pitA, dhaNamitto vimattassa, dhamilo sudhammassa, dhaNadevo maMDiyapiyA, moriyassa morito deva, akaMpiyassa devo, ayalamAyarasa vasU, meyajjassa datto, pabhAsasta valo // imAto mAtaro- tinhaM puhavi mAtA, viyacassa vAruNI, mahilA suhammassa, bIsdevI maMDiyamorimaputtANaM, jayaMtI akaMpitasta, naMdA ayalabhAyassa varuNadevA meyajjassa, atibhadA pabhAyassa / jaMmaMti dAraM gataM / imANiM gopatti dAraM timi ya goyamagotA bhAraddA aggivesa vAsiThThA kAsava goyama hAriya koDinnadurga va gottAI / / 6-72 / / 649 / / gotanti gataM / agArapariyAyo padmA chattAlIsA bApAlA hoti panapanA ya / tevanna paMcasaThThI aDapAlIsA va chAyatA // 6-73 / 650 // chattIsA solasagaM agAravAso bhave gaNaharANaM / chaumatthayapariyAgaM ahakamaM kittahassAmi // 6-74 // 651 iyANiM chaumatthapariyAyo - tIsA vArasa dasagaM vArasayA catta codasa dugaM ca / Navarga bArasa dasa aTThagaM ca chaumatthapariyAyo / 3-75 | yabhrAsaMkhaM chaDamatthapparayAga agAravAsaM ca vosiritANaM / savvAuyassa sesaM jiNapariyAgaM viyANAhi ||6|| 76 // 653 / / bArasa solasa aTThAraseva aTThAraseva adveva / solasa solasa egavIsa coda sola sole ya // 6-77 / 654 (47) // 338|| Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [ 119...] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryukti: [592-659/592-659], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upotpAta niyuktI // 339 // 94136 iyANi savvAuyaM bANautI causattari sattari tato bhaye asItI ya / egaM ca sayaM tatto tesItI paMcaNautI ya / / 6-78 / / 655 / / aThThattariM ca vAsA tatto yAvantariM ca vaasaaii| bAvaTThI cattA khalu savvagaNaharAuyaM eyaM // 6-79 / / 656 / / iyANi Agati dAraM, so Agamo duviho- loito lor3asario ya loito coisa vijjAThANANi, aMgAni caturo vedA, mImAMsA nyAyavistaraH / dharmazAstraM purANaM ca vidyA betAcaturdaza // 1 // tatrAMgAni pad tadyathA - sikSA kalpo vyAkaraNaM chaMdo niruktaM jyotiSaM ceti, louttaro dubAlasa aMgA coddasa puvvANi / te ya- 1 savve ca mAhaNA jaccA0 16-80 / / 657 / / esa duviho'vi AgaMmo tesiM / iyANiM parinevvANaM sAmissa jIvaMte java phAlagatA, jo ya kAlaM kareti so sudhammasAmissa gaNaM deti iMdabhUtI sudhammo ya sAmimi parinibbue pariniSvRtA / ko keNa taveNa parinibuto 1- mAsaM pAtoyagatA / 6-82 / 659 // savvAto AmosahimAdiyAo laddhIo, saMghayaNaM saMThANaM ca savvesiM ca paDhamaM casahasUtamiti / evaM sAmissa mAsagassa gAigANa gaNaharANaM niggamo bhaNito / niggameti dAraM gataM / iyANiM taM kataraMmi khette niggayaMti khettadAraM pattaM taM tAva acchatu, kAladAraM bhaNAmi bahuvacanvaMtikAuM, pacchA khetAdaNi saMpadvANi / ane bhaNati - jeNa kAle baddhaM savaM, athavA abhobhANugatA do'vi bhAvA, ahavA kAlo caiva puSyaM, jeNa kAlANuyogo puvvaM pacchA davvANuyogo / (48) gaNadhara 'vaiSAdi kAladvAra // 339 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 AyaM [119...] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [592-659/592-652 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAtaH niyuktI // 340 // ane bhaNati AgAsatthikAto davvaM, kAlo guNaH, yogazca pUrva, teNa kAla eva bhave ya pUrva ahavA katthaI desaggahaNaM katthati bhannati niravasesAI / ukkamakamajuttAI kAraNavasato nirutAI || 1 | ane bhaNeti-khetA kAlo aMtaraMga iti darisaNatthaM kAlahAraM tAva baciJjati, kAlaMtaraMgada risaNahetuM vivajjaoti ovANAo aMtaraMgataM puNa kAlo davvassa caiva pajjAo, khataM puNa AhAramettamiti / so ya kAlo ekArasaviho, NAmakAlo vaNakAlo do'vi gatA, seso dacce adv0|6-83 / / 660 || davvakAlo addhAkAlo AhAuyakAlo ucakamakAlo desakAlakAlo kAlakAlo pamANakAlo vanakAlo bhAvakAlo, tattha davvakAlo nAma jo jassa jIvadavvassa ajIvadavyassa vA saMciDaNAkAlo so daccakAlo, jahA'neratie NaM bhaMte! nerahae'ti, saMciDaNA, ajIvANaM dhammanthikAyAdINaM saccaddhA, paramANumAdINaM ca jA jassa saMciDaNA. esa dabvakAlo, jaMmi vA kAle davvaM varNyate, aha neraha ya 4, gatirAgatiM pahunca sAdiyA sapajjabasiyA, siddhA saMsAravigamaM (paca) sAdiyA apajjavasitA, bhaviyA saMsAraM pacca aNAdIyA sapajjayasiyA, abhavasiddhiyA saMsAraM par3acca aNAdIyA apajjavasiyA, ayaNassa atthara caubvihA ThitI imA-poggalaparamANuttamAdi par3acca sAdIyA sapajjabasiyA 1 aNAgataddhA sAdIyA apajjabasiyA 2 aNAgataddhA NAma baTTamANasamayaM pahunca je essA samayA, tItaddhA aNAiyA sapajjayasiA 3, atItaddhA nAma baTTamANasamayaM pacca je atItA samayA, tini kAyA davyapadesaTTayaM par3acca aNAdIyA apajjabasiyA 4. tini kAyA nAma dhammatthikAyo adhammatthikAyo AgAsatdhikAyo ahavA dayitaM tu taM caiva uktaMca 'samayAti vA AvaliyAti vA jIvAti yA ajIvAti ya 'kAla' sya ekkArasa-bhedAnAM varNanaM (49) dravya kAlAdi // 340 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [664/664], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 icchA prata Avazyaka cau~ upodghAta niyuktI pavuccati' athavA 'kAlavetyake' (tacA05-38) esa dabvakAlo / addhAkAle aNegavihe, se gaM samayaddhayAe, AvaliyaddhayAe jaav| osappiNiadvayAe, juga paMcasaMvacchara jApa pariSaTTA bhANiyanyA / / ahAukAlo nAma kArAdi sAmAcAye neraayH|| 6-87 // 664 // neratiya jAva devANaM AhAuyaM jaM jeNa nivvattiyamantrabhave sena pAlemANe so bhavati ahAu-11 | kAle / uvakkamakAlo duviho- sAmAyArI uvakkamakAlo AuuvakkamakAlo ya, ukkkamakAlo nAma apattAvatthApAvaNapatthAvo, | tattha jo so sAmAyArIuvakkamakAlo so tiviho, taMjahA- ohasAmAyArI padavibhAgasAmAyArI dasavihasAmAyArI / tattha oha-| | sAmAyArI ohanijjuttI padavibhAgasAmAyArI kappavavahArA, ohasAmAyArI Navamassa puzvassa tatiyAo AyAravatdhUto vIsatima pAhuDaM, tattha ohapayapAhuDaM, tAo nijjUDhA upakkAmitA / kappavyavahArA NavamAo pubbAo tatiyAo AyAravatyuo vIsaima pAhuDaM tao, dasavihasAmAyArI uttarajjhayaNahiMto nINitA, tattha kappavavahArA saTTANe bhannihiti / ohasAmAyArI puNa' | bhannati, taM baneukAmo Nijjhago NijjuhituM patto maMgalatthaM arahaMtAdINaM NamokAra karati arahaMte vNdittaa||oghaanyuktiH // etthaMtare ohanijjutticunnI bhANiyacyA jAva sammattA / etaM ohanijjuttIe ThANaM, ethaMtare vakkhANijjatitti, evaM ohasAmAyArI gatA / iyANi dasavihasAmAyArI, sA imAe gAhAe aNugaMtavvA, taMjahAicchA micchA tahakAro AvasiyA ya nisIhiyA / ApucchaNA ya paDipucchA chaMdaNA ya nimaMtaNA // 7 // 1 // 666 // // 34 // | uvasaMpayA ya kAle sAmAyArI bhave dasavihAo / etesiM tu payANa patteya parUvaNaM vocchaM / / 7 / / 2 / / 667 // dIpa anukrama 55 atra IcchAkAra-Adi sAmAcArI varNayate (50) Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryuktiH [ 666-693/666-693 AyaM [119...] adhyayanaM H mUlaM [- /gAthA ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niyuktI ||342 // ettha kArasaho payogAbhighAtI daTThavvo, so ya savvadAresu saMbajjhati, icchaggahaNe ya icchakAragahaNaM, saTTANe icchakArapayogo, dasavidha sAmAyArIe paDhamabhedAtta vRttaM bhavati, evaM micchAdukkaDapayogI tahAna payogo jAva uvasaMpadAkArapogo vimAsiyavvo / tattha icchAkArapatogo gAma jaM icchayA karaNaM, na puNa balAbhiyogAdiNA, icceyassa atthassa saMpacavatthaM icchAkArasaI pa Mja'ti / eso ya kaMmi visae keNa kAyavyoti, bhannai-jati aJbhatthejja paraM kAraNajAte, tA anbhatthaMtaraNa icchakkArapayogo kAyavvI, ahavA aNanmatithao'vi koI kAraNajAte karejja tatthavi teNa kareMteNa icchakkArapaogo kAyavvo, tassa aNambhasthita kareMgA paviralAti koiggahaNaM, Aha kimiti icchAkArapayogo kIrati ?, ucyate balAbhiyogakaraNaM mA bhUditi, jato Na kappati balAbhitogo tu, tusaddA katthati kappativi, etIe gAhAe avayavattho bhannati-jaditti anvagame, jaM anbhatthaNAe andhuvagarma kareti Ayarito taM dariseti, jathA sAdhUrNa abhatthe Na vaTTati paro u, kimiti 1, aNigRhitacalavirieNa tAva hoyayaMti, balaM sAmatthaM viriyaM tu ucchAho / Aha jadi sAdhaNaM paro agbhattheuM Na vaTTati to ki anvagamaM kareti ?, bhannati - jati anbhatthejja paraM kAraNajAte, Na annA, kAraNajAtaM daMseti-jadi tassa so apalo asamattho Na yANatI vA, janaM vA kareti, gilANAdIhi vA vAvaDo hojjA, tAhe tattha rAtiNiyaM vajjetA icchakAraM kareti sesANaM, te ya kiha bhAMti ?, etaM tA mama karja icchAkAreNa karehi, tuma kAretupi na vaddhati sAdhU, icchA bhe jadi asthiti bhaNita hoti, 'karejja vA se koti'ti tattha ahavA vidhiNA se taM taM sarva kareMta anaM vA anmatthataM pAsitA anno nijjaraTThI bhaNejja- aI turbha evaM icchakAreNa karemi, tatthaSi jassa kijjihiti so bhaNati kareddi icchAkAreNa NaNu kimiti sovi icchakkAraM kareti ?, manati- majjAdAmUliyaM, sAdhUrNa (51) icchAkArAdi sAmAcAryaH // 342 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [666-693/666-693], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata niyuktI #esa majjAdAmale, ahavA evahiM kAraNehiM paraM anbhatthejja- sayaM kareti koti kiMci levaNAdi, annassa vA kareMta uThaNa tarathavi Avazyaka kAmaNejja-icchakAraNa mamavi etaM pakiyo karehi levAdi saMsahakappaNa, tatthavi teNa bhANiyaba- karemi icchAkAreNa, ahe saMNADo cUrNI Tra gilANAdINa va kajje vAvaDo to taM kAraNaM dIveti, eteNa na karemi, itarahA niyamA kAya sAdhUNa aNNazreNa, aNuggahoti upoSAva evaM tA ana ANavati / jati abbhatthejja parote sAdhuM taheva neyam / appaNA pareNa vA / ahavA eteNa jadi ammatyejja paraM kiMci sAmAcAyeM: karemi vyAvaccaM kajjahetuM vA gANAdaNiM nijjarAheuM vA, tatthapi se koi aNuggaha karejjA, koti Navi samattho jAe sa vibh||34|| vaNA, tatvavi tesiM dopahavi bhave icchakArapayoge, jatthavi rAiNiyaM vA oma vA suttasthANi pucchati tatthavi icchA kAyakhvA, ucahimAdINa vA nimaMtaNe iti / sIso Aha. bhagavaM ! kimiti sambattha icchakkArapayogI rAtiNiyAdINaMpi, Ayarito bhaNativaccha ! jeNa ANAbalAmipogo niggaMdhANaM sehe'viNa vaddati, kimaMga puNa rAiNie, tamhA-icchA pauMjiyavA sehe rAiNie | vahA / kiM savastha ANAcalAbhiyogeNa vati', ucyate-jo puNa khaggUDo tami ANAvi balAbhiogovi kIrati, tamivida par3hama icchA pauJjati jadi kareti suMdara, ahaNa karoti tAhe balAmoDIe kArijjati, tArisA Na saMvAseyavyA, aha te bhAyA bhAgaNejjAdI vANa taraMti pariccatituM tAhe ANAvalibhitogAvi kIrati // . jaha jabavAhalANaM0 / 71sh610|| jahA jadA kira jaccabAhalo Asakisoro damijjAtIti tAhe beyAliyaM abhivAsiUNa pahAe agpettuNa vAhiyAli nIto, khaliNaM se Dhoita, sayameva teNa gahita, viNiyati rAyA sayamevArUDho, so hitaicchitaM bUDho, ramA AhAralapaNAdIhiM samma paDiyarito, patidiha ca viNIyattaNao evaM vahati, Na tassa balAbhiyogo pavattati / avrii| RRCHESEKS dIpa anukrama // 33 // (52) Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [666-693/666-693], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI HEIGE // 344 // dIpa anukrama zrI pUNa magahAdijaNavadajAto Aso, sovi tahevAbhivAsito kira mAtaM pucchati-ki etaM kajjati !, sA bhaNati-tajA putta ! ama-18 icchAAvazyaka galapaDighAto kIrati, kallaM vAhijjiAhasi, to tujjha kallaM javA ya khaliNaM ya paNAmijjihiti, tA khaliNaM laejjAhi, cilaggelA kArAdi PAya tassa maNIsitaM bahejjAsi, pade pade padasataM karejjAsi, evaM houtti paDissutaM, ritiyadivase kayakouo satameva khaliNaM sAmAcArI vAgaNhati, rAyA sahariso sayameva vilaggo, jahA maNitaM tahA vRDhe, pacchA rAyA sayameva vIsAmetumAraddho, to aNegA parisA Niva-18 titA, tehiM ubvalito havito ya, sabbappahANo ya se AhAro dino, pacchA NANAlaMkAravibhUsito mAyAe mUlaM gato, tuTTo puNaravi citiyadivase Nisi mAtaM pucchati, sA bhaNati-ajja vAmaM vAmeNa vasutti, evaM karemi, kallaM taheva kato, tA so Necchati || | khaliNa vA kiMci kAtuM, tAhe NisaTThApahate balA kavitaM dAUNa vAhito, puNo javasaM NiruddhaM, tAhe so chuhAtito mAtaM bhaNati-11 | ajja te mArAvito, sA bhaNati-do'vi te maggA dihA, jeNa ruvvati teNa baccasu, tatiyadivase maNIsitaM bUDho, puNo sakkArito / evamihAvi purisjjaae||7-141519 // vipattI aviNIyassa, saMpacI viNayassa u / kiM ca egassa sAdhussa laddhI asthi, Na kareti bAlavuGgANaM, AyariehiM paDicodito-kIsa ajjo!Na karesi', bhaNati-Na koti mama anmattheti, tAhe aayrito| bhaNati-tuma ambhasthaNaM maggaMto cukkihisi lAmaga, jahA so maruto gANamaeNa mano, kattiyapuNNimAe logo dANaM deti. rAyA ya // 34 // lA abhe dhejjAhayA gaMta gaMta ANeti, ego necchati, bhajjAta bhaNito-jAhi, so bhaNati-ega tAva zUdrANAM pratigrahaM grahAmi, dvitIya teSAM gRhaM gacchAmi , yasyAsaptamasya kulasya kArya so mama AnayitvA prayacchatu, evaM so jAvajjIvAe darido jAto, evaM 964- 24 anya (53) Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [666-693/666-693], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 Avazyaka prata satrAka upoSAgA vANaramA Nirata C#*#****** | turmapi anbhatthaNaM maggato cukihisi, etesiM puNa bAlagilANANaM atre asthi kareMtagA, tujjhavi esA laddhI evaM ceva virAhiti icchAkA | jahA tassa maruyassa / evaM bhaNito paDhibhaNati evaM suMdaraM jANatA appaNA kIsa Na kareha', AyariyA bhaNati-ajjo! sarisorAdisAmAcUNoM / JI tuma tassa vANaragassa, jahA ego vANarago rukkhe acchati sItavAteNa iDijjato, tAhe suharIe sauNiyAe bhaNito-vANaragA! cArI niyuktI |vANaragA! Nirattharya vahasi pAhudaMDAI / jo pAyavassa sihare Na karesi kuDiM paDAliM vA // 1 // ketI api bhaNati-bAseNa zaDijjata* | rukkhagge vANaraM tharatharataM / sugharANAma sauNiyA, bhaNati tayANiM vaesaMtI // 1 // chettUNa me taNAI ANeUNaM ca rukkhsihrmbhi||31 // 345 // divasahI kayA nivAtA tattha basAmi nirubbiggA // 2 // ettha isAmi ramAmi ya vAsAratte ya Naviya ollAmi / aMdolamANi vANara | vasaMtamAsa vilaMbemi // 3 // hatthA taya mANusagassa jArisA hidayae ya viANaM / hatthA vibhANaM jIvitaM ca mohaphalaM tujhaM // 4 // 18| visahasi dhArappahare Na ya icchasi vasahimappaNo kAuM / vANara ! tume asuhite amhevi ghiti Na viMdAmo // 5 // so tIe evaM 18| vRtte tuNDiko acchati, tAhe doccapi bhaNati, so ruTTho rukkhaM duruhitumADhato, sA gaTThA, teNa tIse ya ta gharaM suMce 2 vikkhiA ane bhaNati-jaha paDhamaM taha vitiya taha natiya taha cautvayaM bhaNitaM / paMcamiyaM rosavito saMdaDo vANaro pAvo // 1 // kuddho | | saMdaDoDo laMkADAhe va jahaya haNumaMto / roseNa dhamadhama'to upphiDito taM gato sAlaM // 2 // AkaMpitami to pAdami phiriDiti |NiggatA sugharA / azrami durmami ThitA aDijjate sItavAteNaM // 3 // itarovi ya taM neI ghettUrNa pAdabassa sihraao| kUlaM ekekkaM // 345 / / aMchiUNa to ujAtI kuvito // 4 // bhUmigatami to niyami aha bhaNati vANaro pAvo / sughare aNuhitahidae / suNa tAva | | jahA aviriyAsi // 5 // NivAsi mama mayihariyA, vasi mama seTThiyA va NiddhA vA / sughare ! acchasu vigharA, jA vahasi dIpa anukrama * ****** (54) Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [666-693/666-693], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka logatacIsu // 6 // bhaNati ya idANiM muha accha, evaM tumapi mama ceva uvarieNa jaato| kiMca-mama api NijjarAdAraM atthi, icchAkAAvazyaka Tra teNa mama bahutariyA NijjarA, taM lAbhaM cuskIhAmi, jadhA so vANiyato, do vANiyagA bavaharaMti, ego paDhamapAuse mA molAra cUrNI rAdisAmAdAyavvaM hohititti sayameva AsADhapubhimAe para patthatito, bIeNa amersi arDsa vA pAdaM vA chAvita, sataM vavaharati, teNa tadivasa cArI viguNo tiguNo lAbho laddho, itaro phiTo, evaM ceva ajjo ! jAda appaNA eta yAvaccaM karemi to suttasthAdINi gacche adeto dAnukkIhAmi, tehi NaDehiM mama gacchasArakSaNAe bahutariyA nijjarA Nasthi, estha 'sutthesu aciMtaNa0'gAhA vanyaccA (AvazyakahAna ||346||ribhdriiyshaantiH patra 263) icchatti padaM gataM / iyANi micchA, micchati micchAdukkaDapAgo, micchAdukkaDapatogoM nAma jakAha mavi pAvakamme Asevite akaraNItameyaMti abhiSpAraNa apuNakaraNatAe anbhuTTiyaM micchAdukkaDaMti pauMti, micchatti vA vitaIti hAvA asaJcati vA asaTThiyati vA akaraNIyati vA egaTThA. dukkaDaMti vA sApajjamaNuTTitaMti vA pAvakammamAsevitaMti vA bitaTThamA- iti vA egar3hA, eso ya jattha jeNa jahA kAyaco taM bhannati-- , saMjamajoe anbhuttttienn07-20||682|| saMjamajoge kiMci vitahamAyariyaMti, ettha saMjamajogo nAma sAvajjajoga-IM paritrAvAvAro, saMjamotti vA sAmAiyaMti vA egaTThA, vitahamAyariya nAma paDisiddhakaraNAdi AsevitaM, tattha abhuTTiteNati-apuNakaraNAdi anbhuvavadvito abbhudvito, teNa 'micchA etaMti viyAUNa ti micchA akaraNijja evaM jaM kiMci saMjamajoge vitaha| mAyarita iti, evaM viyANiUma-vitaha jANiUNa, parimAya ityarthaH, evaM micchatti kAyavya, micchatti micchAdukaDapatogI, ahavA sAmaNa jahA micchAdukaDappayogo kAyabbo taM bhannati etAe gAhAe, taM-saMjamajoge pukhyamaNite ambhuvecca ThiteNaM je vitahamAya dIpa anukrama maa||356 Ce + (55) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [666-693/666-693], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka dIpa anukrama riya micchA eta vivANiUNa iti evaM micchAti kAyavyA iti / estha sIso Aha-bhagavaM! jadi saMjamajoge je vitahamAtiicchAkAtattha micchatti sAmAyArI paThajati to amhe puNo puNo vitahamAyariUNa micchatti karemo to paDikaMtaM bhavissati, micchakAro rAdisAmAAvazyaka cArI cUrNI // 4 // parijito, evaM ca soggatI adulamA iti, Ayarito bhaNatibaccha! upAdhAnAlA yadi y0|7-21 // 683 // jadi NAma pAvakammamAseviUNa avassa micchAdukaDapayogeNa paDikammiyadhvaM to varaM t| niyuktI va Na kAyadhvaM / syAnmatiH-evaM puNa micchAdukaDavattiyA guNA Na bhavaMtitti, bhannati -jadi taM ceva Na kareti to hoti pae // 34 // paDikato, paetti paDhama sutarAmityarthaH / yastu micchAkAro parijito so, pattakAlo icchijjaiti, jo ya te abhippAto jahA dAkira vitaha AyariUNa micchatti sAmAyAri karemA to mucahAmI, ettha bhavati---- je dukaDaMtikA 7-22 // 684 / / jaM kAraNaM pahucca dukkaDaMti micchatti micchadukaDaM pau~jaDataM kAraNaM bhujjo apareMto8. ase+to viviheNa paDikkato, puccAsevitaM paDucca jo evaM micchatti kareti tassa khalu dukarDa micchatti, so micchAdukaDasAmAyAtArIe batitti bhaNitaM hoti / puNo Aha sIsA-suThu etaM taM ceva Na kAyana, tA hoi pae paTikkato iccAdi, kiMtu amhe evaM na caemo to dova karemo ko doso ?, bhannatijaM dukaDaMti07-23 // 685 // ja paDucca micchadukarDa uppana taM ceva nisevatI puNo pAvaM tattha paccaksamusAvAdo vAdo // 347 // FmAyAniyaDIpasaMgo ya puNo puNo karaMtassa / iyANi tahattipaogo-tahatti paogo nAma jaM evametaM apitahametaM jahe tumbhe va-18 REACHES (56) Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [666-693/666-693], bhASyaM [119...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 dazadhA prata HARE satrAMka upodghAta niyaktA // 348 // dIpa anukrama 3 daha zvetassa atyassa saMpaJcayatvaM savisae tahaci saI pauMjati, so ya savisayo imomAvazyaka pada kappAkappa07-26 // 688 // kappo-vihi akappo avihi paDiseho vitahamAyaraNA iti. ahavA kappo jiNadherAdIyANaM sAmAcAra cUrNI | akappo vivarIta, tami jANiyadhvayaM pahucca niLe gato parinihito, paMca ThANA mahavvayANi paMca, saMjameNa taveNa ya aGgao saMjama-14 tabaDaesi vA Aunatti vA avidhiparihAritti vA egaTThA, tusaddA esoci jadi uvautto appaNA ya avadhArita to tassa dra avikappeNa tahakArI kAyayo, abassa puNa vibhaasaae| aha tassa kattha kAyavyo , manati--- vaaynnprisunnnnaae| 7.27 / 689 // vAyaNA susappayANaM tIe paDisuNaNAe, jahA Ayarito suna deMto bhaNati evaM ta paDhijjati, to tami paDisute tahatti kAUNa tahA paDicchati, evaM ubadese paDimuNaNAevi, ubadeso jahA 'jaya care jayaM ciDhe'cAdi, tahA 'suttaatthakahaNAe' suttakahaNA jahA annahA sutta kuTato bhannati-evaM eta, Na evaM, iccAdi, asthakaraNAe asthi kahijjate-18 atyAhigArassamattIe paDimuNiUNa tahakAro kAyayo, kimitiI, avitahametaM jaDevaM tumbhe badahattikaTu tahakkArI, tahA 'paDisuNaNAeti paDisuNaNAe jahA jaM so kAraveti, jahA asurya karehi, taM paDisuNiUNa tahattikAUNa taheca kIraiti / ame puNa121 4 kila esa icchAti sAmAyArIe visao iti, vAyaNapaDisuNaNAetti abhinaM padaM, uvarillaM paDisuNaNAe padaM ubadese suttathk-||348|| haNAe etehi sama saMbaMdheti, tahAsaI tu etaMsadeNa saha, teya tahametati bhavati, tataH ko'rthaH --bAyaNapaDimuNagAe ubadese paDisuNaNAe suttakahaNe paDisuNaNAe evaM atthe, etesu avitahametaM sabba tahametaM tumme badahatikaTu tahakAro kAyamboni / abe bhaNati RRC (57) Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [ 119...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryuktiH [666-693/666-693], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNAM upodghAta niyuktI // 349 // | paDisuNaNApatti pratipRcchocarakAlaM Ayarie kathayati sati paDisuNaNAe, ketI puNa vibhAsaMti-tahakkAro NAma vAyaNAdisu jaM jahA tassa bhaNaNaM tassa tahA karaNaMti tahakArasAmAyArIti / esA ya dasavihacakavAlasAmAyArI saGkANappajogato suparijitA kAtavvA je ya guNA ete kAkUe dariseti jassa ya icchAkAro0 / 7-28 / / 690 / / casaddA sesasAmAyArI gahaNaM, ettha soggatI NANadaMsaNacaraNANaM bhannati, ahavA soggatI sudevattAdikA, ettha sIso Ai-gaNu uvari maMnihI 'sAdhU khaveMti kammaM aNegabhavasaMcita' mitI, to kiM teNa soggatI Na bhavati 1, ucyate, jAva savvakammakkhayo Na bhavati tAva sudevattAdigaM sugatiM gaMmatitti darisijjati, syAd buddhi:- kiM puNa evaM sugatI kammakkhayo vA iti 1, ucyate jeNa icchattisAmAyArIe ajjhAvaNApariharaNAdi micchasi dukaDagarahaNAdi tahati sukatAnumodaNAdi iti vibhAsiyavvaM / puNo Aha evaM varaM uvari bhaNitaM hotaM, savvaM dasavihasAmAyAriM vabhiUNa iti, ucyate, evaM vA bhavati, evaM vA' iti aNiyato esa vabahAroti jJApitaM, ahavA siddhataselIe kahiMci annatthavi bhannati, teNa ihavi bhaNitaM tattha daTThavvaMti / atre puNa imaM gAthAsutaM uvariM 'evaM sAmAyAri jujainA' etIe gAthAe puNyaM bhargati, kevI puNa casahela sesasAmAyArIgRhaNaM Na maNati, tinhaM caiva pubbilINaM mahatthatariyAtottikAuM iti / / iyANiM AvasiyA nisIhiyA ca bhavati, ettha tAva sIso Aha Avasiya ca0 /7-29 / 691 / / evaM ca maNie Ayariyo etassa caivAmipyAyamuvalakkhituM anUjja daMseti, taba kilAya (58) dazadhA sAmAcArI // 349 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 AyaM [119...] adhyayanaM [-1, mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [ 666-693/666-693 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodyAta niryuko // 350 // mabhiprAyaH, jahA AvasiyaM ca gAthA, atthA puNa hoti sA caivatti jo kira attho nisIhiyAe sAdhyo so AvassiyAdavi sijjhati, jo vA AvassiyAe sAdhyo so nisIhiyAevi, to kimubhayorgrahaNaM 1, na puNa annatarIe egAe caiveti, tathAhi atitehi nisIhiyA kIrati jahA pAtrakammanisehakiriyA mama imA kiriyA iti saMpacayatthaM, esa tu AvassiyAevi sijjhati, jato pAcakammanisehakiriyAvi AvassagaM, AvassiyA nAma avassakAyavvajogakiriyA iti, pAtrakammanisehakiriyAce vA avassakam - tivA avassakiriyatti thA egaTThA, evaM itaratthavi mAtretavyamiti, ettha Ayarito bhagati-jadi evaM to annAovi ettha saMpatanti, tattha kimiti na bhannati, aha tatthavi, evaM ca vavahAro Na dvAti, tamhA kahaMcidabhedevi kiMci visese paDaca bhedaparUvaNA Na kajjatitti tyAjyaM, sIso Aha-jati evaM to sAhaha ko viseso ?, ucyate-Nitassa tahA AvassiyApayoge ayamarthaH avassakAyavvakarapavatassa NiggamakiriyA imA itiyAvat, artitassa tahA nisIhiyApayoge puNa paDisiddha nisevaNaniyattassa atisamaNakiriyA imA itiyAvat anayozca mahAnvizeSa iti / esa eva attho visesitataro visayavibhAganirUvaNeNa nijjutIe nidaMsijjati // tattha sIso Aha-kiM jahA tahA gacchato AvassiyAkaraNaM sAmAyArI Na bhavati 1, ucyate-somma ! jahA tahA gamapi tAva Na baddhati, jato agacchato ime guNA egaggassa 0 / 7-31 / / 693|| jahA jadA kira sAdhU paDissae acchati tadA egaggo pasaMto, evaM ca tassa iriyAdIyA dosA Na bhavaMti, duvihA ya virAhaNA-AyavirAhaNA paDaNAdiNA saMjamabirAhaNA vikkhevAdiNA, svAdhyAya dhyAnAdayazca guNA bhavanti, (59) dazadhA sAmAcArI // 350 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 bhASyaM [120-123] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryuktiH [694-723/694-723], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktau // 351 // jadi evaM mA caiva gammau, bhaMnati, gaMtavvamavassakAraNami, kAtiyauccArabhatapANaguruniyogAdivihANami, tAhe tattha AvassiyAhiM viciA taM karoti, jadi puNa etesuvi pattesu avassagaMtanbaesa Na NIti to te guNA na bhavanti, hA~tA dosA bhaSeti, ane ya bahudosA iti // kiM ca AvassiyAo0 / 7-32 / 694|| kAraNe'vi avassa gacchaMto jadi AvassatehiM sabbehiM juttajogI acchati AvassagANi iriyAdibhaNitANi, tehiM juttajogI, tahA maNavayaNakAyaIdiyagutto, to tassa AvassiyAo AvassiyAkaraNaM AvassiyA hotitti, imA sAmAyArI bhavatItyarthaH / kattha puNa artito nisIhitaM kuNati 1, 'sejjaM ThANaM ca jahiM ceeti' sejjA-sayaNIyaM ThANaM- acchayacaM, casahA api tahAvihaM, jattha cetati kareti, kimiti tattha nisIhiyeM kareha, jamhA tattha niSedhavAniSiddhaH niyaco teNaM tu nisIhiyA hoti, nisIhiyaM kareti / pAThataraM vA sejjaM ThANaM ca jahA (yA) ceti tadA nisihiyA hoti / jamhA tadA niseho nisehamatiyA ya sA jeNaM | 7 / / 34 / / 395 // iti kiMca- AvAssiyaM ca to jaM ca atito nisIhiyaM kuNati / itthaM imaM payoyaNaM janaM so gito saMnaM nivedeti, jahA'haM sejjAnisIhiyAe abhimuhoti mama vaTTamANi vaTTejjAha, gurunivedaNaM ca viNayappayogo ya evamAdi, sejjAnisIhiyA nAma vasa hinisehakiriyA, tIe abhimuhoti avassaM gamaNAbhimuo'hamiti jaM bhaNitaM, tahA atito'vi samaM nivedeti, jahA atha dazadhA sAmAcArI varNayate (60) dazadhA sAmAcArI // 351 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM mUlaM - gAthA-], niyukti : [694-723/694-723], bhASyaM [120-123] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 dazadhA sAmAcArI prata Avazyaka cUrNI IP upodghAta HEIGE nayuktI dIpa anukrama nisIhiyAe pAvaniyattIe tumbha abhimuho, tumme mA sAgArikAdibhayA vittasejjA, hatthapAda vA NAuMrAvejjA iccAdi / / |tahA tatthavi--- jo hoti nisiddhppaa0| 7-35 / / 121 bhASyaM / / kaMThA / evaM ca parUvita mA sIsassa accatabhedabuddhIe pariNamissati jahA kira AvassiganisIhiyANaM sAmivisayasarUvaabhighANapayoyaNamAdINi mitrANi to egAhigarattamapi patthi, tahA jo AvassagajuttajogI so abo cevatti, Na Najjati ya ko NisiddhapA ko vA AvassagajuttajogIti, ubhayakapadavabhicArA-| | zaMkApyatra syAdityAha___ Avassayami jutto / / 7-36 / / 122 bhASye // jo Avassayama jutto so niyamA nisiddho iti nAyavyo, jo vA nisiddhapyA so niyamA Avassae juttoti / evaM ca vyAkhyA-jo AvassayaMmi jutto so niyamA nisiddho, jo puNa nisiddhappA so Avassae jutto vANa bA, jato samito niyamA gutto, gutto samiyattaNami bhayaNijjoti / ahavAvitti pakSAMtareNa parUvaNA| medeNa nayamateNetyarthaH / api saMbhAvane | etadapi saMbhAvyate, jahAjo nisiddhappA so niyamA Avassae jutto iti, Avassaga nAma | avassakAyavvaM karaNaM / jutto pavato / nisiddho nAma paDisiddhanisevaNaniyatto iti / iyANi ApucchaNAya yogohai| ApucchaNA u kajje // 7-37 // 19 // jayA kiMci sAdhu kAumaNo bhavati tadA Apucchatitti / iyANi paDipucchA pyogo| soya punvAnasiddhami hoi paDipucchatti, paDhama saMdesao diyo, ta kahamaviNa tAva kIrati,to kAumaNo pacchA paDipucchati : (61) Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [694-723/694-723], bhASyaM [120-123] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka kiM karemi navaniI, jahA rAtINaM do tini vArA pucchijjatitti / iyANi raNAdAra / taM kahaM chaMdamA, punamahineNaM bhaceNa vA pANaNa vA pattheNa vA patteNa vA, chaMdaNA NAma imaM asthi gehaha / nimaMtaNA Navi tAva gehati, bhaNati-accha turma, ahaM te dazadhA Avazyaka dAhAmi, jAvANemitti / iyANiM uvasaMpadA / uvasaMpadA tivihA-NANovasaMpadA (dasaNopasaMpadA carittovasaMpadA ya, tattha) sAmAcArI upodghAtaNANovasaMpadA tivihA-sucanimina atyanimittaM tadubhayanimitta, sutte tivihA-battamAnimitta saMdhaNAnimittaM, gahaNanimi, battaNAniyukto nAma puSagahiyassa athirassa pariyaNaM kareti, saMghaNA nAma ujjuyAraNA, gahaNaM nAma jaM abhinavagahaNaM kareti, evaM ca'tthevi, evaM ubhayevi / darisaNevi darisaNappabhAvagANi satyANi jahA goviNdjuttimaadiinni| ettha saMdiTTho saMdihassa . cattAri bhaMgA, ||35kssaa ettha saMdiTTho saMdigussa jadi to suddho, sesesu tisu asAmAyArIe vati / carittanimitta duvihA upasaMpadA-veyAvaccanimittaM vAra khamaNanimitta vA, yAvaccaM dubiha-ittiriyaM AvakahitaM ca, veyAvaccakaro puNa AyariyANa hojjA vA Na vA, jati patthi tAhe gheppati, aha asthi so duviho itirio Avakahito ya, AgaMtugo duviho-ittirito Avakahio ya, jadi do'vi AvakahitA tAhe jo saladvito, do'vi salladdhiyA jo cirANao so karota, pAhuNao buccati-upajjhAyANaM karehi, dherassa pavattissa gilANa. |ssa sehassa evamAdi, jadi necchati to cirANao etANi kArijjati, imo Ayariyassa, jati necchati to visajjijjati / / jaba ittiriyA do'vi to eko paDikkhAvijjadi, annassa vA kArijjati, necchate vivego / iyANi saMjogo-Avakahito vissAmijjati, AgaMtuo ittirio kArijjati, evaM vibhAsA, tassa abassa necchai vivego / evaM jahAvidhIte vibhAsA / iyANi // 353 // khamaNe, so ya duviho-icirio Avakahito ya, Avakahito bhattapaccakkhANao, icirio duviho-viyaTThakhamao aviyaTTo ya, dIpa anukrama (62) Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) | bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [694-723/694-723], bhASyaM [120-123] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 dazadhA prata upodghAtA zrI 4 tAhe so pucchijjati-tuma ajjo ! vikiTThataveNa keriso hosi', so bhaNati-gilANovamo, so paDisijjhati, bhannati-Na tujjJa bhAvazyakaeta kamma, mutte atthe ya AdaraM karehi vigiDhavi taheva panavijjati, anne bhaNati-vigiTTakhamamo pAraNagakAle gilANovamovi- sAmAcArI cUrNI icchijjati, jo tu mAsAdikhamato so icchajjati ceva, jo mAsAdikhamaNa kareti bhana vA paJcakkhAti, tattha Ayarito jadi aNApu Ayuru|cchAe paDibajjati to asamAyArIe varati, te Necchatitti kAuM, so appaNA ADhatto paDilaraNAdi kAuM, tesi vA anovi pakramA niyuktI jakhamao asthi, te teNa pAulA, te bhaNaMti etassa samace karahAmo, tAhe paDicchAvijjati, aha puNa doNhavi samatthA paDivajjati // 35 // Islya tAhe karati / evaM paDicchite je na kareMti tattha AyariteNa te sAreyabA, jaM vAmayaM jANati, eteNa khamato sIdatitti, kiM ca tahissa kAyavyaM unnattaNa parittaNa mattagatieNa vA / esa saMjatobasaMpadA / iyANi gihiNovasaMpadA, jattha sAdhU paMthe pahe devakulAdisu vA acchiukAmo tattha aNubavettA ThAtiyavaM, mA adinAdANaveramaNAdiyAradosA hojjA, jadivA sAdhU mikkhAyariyAe paviTTho 3keNati bAghAteNa acchiyarva bhavati tattha aNunaveyavvaM / ittiriyapi Na kappati aviyANaM khalu paroggahAdIsu ciTTitaM nisI ticA, tatiyabbayarakSaNahAe tAhe kAraNaM dIvettA acchati / Na ya.tANa kuccaviccANi nijhAtiyavANi, jattha rukkhe vI| samati tattha jati asthi paMthio so aNuavijjati, nasthi tAhe aNuyANatu devatA jassoggahI eso, se dasavihA saamaayaaraa| iyANi padavibhAgasAmAyArI kappavavahArA padavibhAgaH, tadupariSTAvakSyati / sahANe tesiM puNa imo adhikAro-kappamikappiyA khalu // 354 // hai mUlaguNA ceva uttrgunnaay| vavahAre vavahariyA pAyacchitvAbhavate ya // 1 // se saamaayaariuvkkmkaalo| (Au)kAlo sattaviho-da ajjhavasANanimitta / / 8-11724 / / ajjhavasANameva nimicaM ajjhavasANanimittaM, ahavA acaM ajjhavasANaM, acaM nimitta ca, dIpa anukrama atha AyuSya-kAla varNayate (63) Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUlaM [- /gAthA -], niryuktiH [724/24] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 ASyaM [123...]]] zrI Avazyaka cU upodghAta niyuktI // 255 // ajjhavasANaM tiviI-rAgajAvasANaM bhaya-snehajjhavasANaM ca rAgajjhavasANaM jahA egassa gAvIo hitAo, tAhe kuvitAo pacchato laggA tehiM niyantiyAo, tattha ego taruNo kRppAsaM pavisio paTTabaddhao tigaMDakaMDagasajjo jahA vijAharo paramaruvadarisaNijjo, so tisAdito egaM gAmaM paviDo, tAhe maggie egAe taruNIe pANiyaM NISitaM, so pavItA sA oyateti tassa sarIre, tA so dhAto, jAhe Na hAti tAhe utA padhAvito, sAvi taheba oyaleti, jAhe so addeso jAto vAhe sA taheva oyllii| gehajjhavasANaM mAyAputtAdivat, jahA egassa vANiyagassa taruNi mahilA, vANi ya paropparaM atIva aNuratANi, tAhe so vANijjeNa gato, paDiNi'yatto, basahIe egAheNa pAvatitti, tAhe se vayaMsagA bhagati pecchAmo kiM sacco aNurAgo NavA, tAhe egeNa AgaMtUNa bhajjA se bhaNitA seo mato. sA bhagati sacce mata 1, taM varka bhaNittA matA, tAhe itarassavi adhAbhAveNa kahitaM, sovi mato / bhayAvasANeNaM jahA gayavamAlamAragassa somilassa, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vAravatI NAmaM NayarI hotthA, pAtIyapaDINAyatA udIrNadAhiNavicchiSNA navajoyaNavicchinnA duvAlasajoyaNAyAmA ghaNavatImatinimmAyA cAmIkarapavarapAgArA NANAmaNipaMcavA kavisIsaga sohiyA alayApurisaMkAsA pamuditapakIlitA paccakhaM devalogabhUtA, tIseNaM bahitA uttarapuratthi me disIbhAge revateNAmaM paJcato hotthA, tuMge jAva niccacchaNae dasArakhIrapurisaravarakacalavagANaM, tassa NaM pavvayasta adurasAmaMteNaM NaMdaNavaNe NAme ujjANe hotthA, vanao jahA dasanne, tassaNaM majjhabhAge surappie NAmaM jakvAyayaNe hotthA, bacAo, tattha NaM NagarIe kaNhe NAma vAsudeve rAyA hotthA, mahatAhimavaMta evaM jahA dasannabhadde jAva rajjaM pasAhemANe viharati, se NaM tattha samudavijayapAmokkhANaM dasahaM dasArANaM baladevapAmokkhANaM paMcaNDaM mahAvIrANaM uggaseNapAmokkhANaM solasahaM rAIsahassANaM pajjunapAmokkhANaM | bhava-adhyavasAya nimitta ( gajasukumAla - mAraka) somilasya draSTAMta (64) bhayAdhyavasA somilapUrNa / / 355 / / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUlaM - /gAthA-, niyukti: [724/724], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 R prata sAne dIpa anukrama zrI 187 avadhANaM kumArakoDINaM saMbapAmokkhANaM sahIya daItasAhassANaM vIraseNapAmAkkhANaM egavIsAe vIrasahassANaM mahaseNapAmukkhA-1XbhayAdhyavaAvazyakatA chappanAe balavagasAhassINa rupiNipAmokkhANaM battIsAe mahilAsAhassINaM aNaMgaseNapAmokkhANaM aNegANaM gaNiyAsAhassINAlA cUNA anasiM ca bahaNaM Isaratalavara jApa satyavAhappamitINaM veyagirisAgaraperaMtassa ya dAhiNabharahassa bAravatIe NagarIe AhevacaM sA jAva pAlemANe viharati / teNaM kAleNa teNa samaeNaM arahA arihaNemI, vanao, bAravatIe jAba viharati / teNa kAleNa teNaM samaeNaM | arahato ariDaNemissa aMtevAsI chambhAtaro aNagArA jAva uggatavA orAlA cohasapucI caumANovagatA sarisagA sarittayA | // 356 // 1sarivyatA NIluppalagagavalapagAsA sirivacchekiyavacchA pasatthavattIsalakSaNagharA kusukalayamaddalagA jalakumvarasAmANA oyasI teyasI baccasI, jasaMsI te ya pabajjAdivasAdo Arambha sAmiNA ammaNunAtA chaTuMchadveNaM aNikkhiteNaM viharati / MI tae Na te annayA pAraNagaMsi paDhamAe sajjhAyati vitiyAe zANaM tatiyAe tihi siMghADapahiM bAravati aDaMti / tattha Na ege| saMghADae uccaNIyamajjhimAI kulAI aDate vAsudevassa devatIe devIe gihamaNupaviTe, sA ya taM pAsittA haTTa jAva bhaddAsaNAto an dvettA pAuyAo omuyati, omuyittA aMjalimauliyahatthA sattaTTha pade gaMtA tiktto AyAhiNa jAva NamaMsittA siMghakesa ragamacchaMDikAmodakathAleNaM sataM caiva paDilAmeti, paDilAbhettA vaMdati, vaMdittA paDivisajjeti, tayA Na docce saMghADae, evaM hai taccevi, NavaraM tacca paDilAmetA evaM payAsI-kiNa bhaMte ! kaNhassa vAsudevassa imIse cAravatIe jAca devalogambhatAe NiggaMthA // 356 / / aDamANA bhattapANaM Na labhaMti, toNaM tAI ceva kulAI bhattapANAe ajjo bhujjo aNupavisaMtiI, tattha Na devajase NAma aNagAreTa Dil evaM va0-No khalu devANuppie / evaM etaM, kiMtu amhe chanbhAyaro sarisagA jAva saMghADaeNaM aDamANA tujjha gehaM aNuppaviTThA, tara (65) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [724/724], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata zrI INNo ceva Na te amhe, aba amhenikaTaTu jAva paDigatA / tae gaM tIse ammasthie samuppa jitthA evaM khala he polAsapure Nagare / Avazyaka atimutteNa kumArasamaNeNaM bAlattaNe vAgaritA-tumaNaM aTTha putte payAissasi sarisae jAca NalakumbarasAmANe, No ceva NaM bharahe bhayAdhyadacUrNI 4 vAse kevatikAlAo annAo ammayAo tArisaetti. tana micchA, imannaM paJcavameva dIsati, anAovi payAtAo, taM gacchA-18 somilava upAyAta miNaM sAmi pucchAmittikaTu sAmiaMtiya uvagatA jAca pajjuvAseti / sAmiNA tIse ajjhasthirya kahiyaM jAva atthe samaDe, hatA atthi, evaM khalu devANu0! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhadilapure NAgassa gAhAvatissa sulasA bhAriyA nemittieNa niMdA // 357|| vAgaritA, tae Na sA vAlappabhiti ceva hariNegamesi devaM bhattA yAvi hotthA, taM tIse bhattiparamANeNa sa deve ArAhite yAvi hotthA, tae NaM tumaMpi sAvi samAmeva dArae savaha, sA Na viNighAtamAvanne peyAti, se deve tIe aNukaMpaNaTTA te geNhettA tava aMtiyaM / sAharati, jeviya gaM te tava puttA tevi ya tIe sAharati,taM tava ceva NaM te puttA, go sulasAe, tae the sA sAmi vaMdati, vaidicA jeNeva te cha aNagArA teNeva uvAgacchati, uvAgacchicA te vaMdati, vaMdittA AgatapaNhAgA papputaloyaNA kaMcukaparikkhiniyA saMva-| ritavalayabAhA UsavitaromakUvA te chappi aNagAre tAe iTTAe dIhAe sommAe sappivAsAe nimbharAe aNipisAe diDDIe 4 dehamANI 2 suciraM nirikkhA 2 baMdara baMdicA puNo sAmi vaMdittA jAmeva disi tAmeva paDigatA jAva sayaNijjaMsi nisamA ciMteti-evaM khalu ahaM sarisaMga jAva satta putte payAtA, No cevaNaM mae egassAvi bAlattaNae samaNubhUte, esapi yaNaM kaNhe vAsudeve, piccappamace sayaM palalite kaMdapparatI mohaNasIle chahaM chaha mAsANaM mamaM aMtiyaM pAdavaMdae Agacchati, taM dhanAo paNa tAo // 357 // ammagAo jAsiM mAUNaM NiyagakRcchisaMbhUtagAI dhaNaduddhaluddhayAI madhurasamullAvagAI mambhaNapajaMpiyAI ghaNamUlA kakkhadesamArga dIpa anukrama (66) Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [724/724], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUNoM niyuktI zrI 18 atisaramANAI muddhagAI puNo ya komalakamalovamehiM hatthehiM gihiUNa ucchaMganivesitAI deMti samullAvage sumadhura, puNo puNo 31 bhayAdhyavaAvazyaka maMjulappabhANite, ahaM NaM ahaNNA 4 eto egataramAvi Na pattA, ohata jAva jhiyAi, imaM ca Na kaNhe jAba vibhUsite pAdavaMdae sAne Agacchati, taM pAsati, pAdaggahaNa kareti, karecA evaM va. anayA tumme ammAo! mamaM pAsittA haTTa jAya bhavaha, ki ajja 4 bhAvAlA jAba jhiyAha?, tae sA taM savvaM parikahati, sevi evaM va0-mA NaM jAva jhiyAha, ahaM NaM tahA pacissAmi jahA NaM mamaM sahodare | jAca bhavissatitikaTTu tAhi ihAhi jAva vaggRhi samAsAsati 2 aTThamaM pagehati, pageNhettA jahA bharahe tahA hariNegamesi ArA-18| // 358 // | heti, se'vi evaM va0- hohiti tava devalogaracute sahodarage, tini bAra paDimaNicA paDigate, kaNhevi taM saba devatIe paDi kahetA paDigate, tae Na sA annayA kayAtI gayaM sumiNe pAsittA paDibuddhA jAva paribuDA bahati, tae Na sA NavaNhaM mAsANa jAva & jAsumaNAbacabaMdhujIvasamappamaM savaNayaNakaMtaM sukumAlaM jAva surUvaM gajatAluyasamANaM dAragaM payAtA, jammaNaM jahA sAmissa siddhatyo | kareti jAva jamhANaM amheM ime dArage gatatAluyasamANe taM hoU gaM etassa NAmadhijja gayasukumAle 2, sesa jahA mehe jAva alaM | bhogasamatthe jAte yAvi hotthaa| * teNaM kAleNa teNaM samaeNaM vAravatIe somile NAma mAhaNe parivasati, aDDe jAva supariNihite yAvi hotthA / tassa soma- // 358 // ssirI NAma mAhaNI hotthA, tehiM somA NAmaM dAriyA hotthA rAmAlA jAva surUvA, rUveNa ya jovyaNeNa ya lAyaneNa ya jAva | uphiTThA ukiTTasarIrA yAvi hotthA / taeNaM sA abhayA phayAdI pahAtA jAba vibhUsitA barhi khajjAhi jAva parikvittA sayAyo gihAto paTinikkhamati 2 rAyamaggasi kaNagatiMdUsageNa kIlamANI 2 ciTThati / dIpa anukrama (67) Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [724/724], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 Avazyaka prata teNaM kAleNaM veNaM samaeNaM arahA ariDaNemI samosaDhe, parisA niggayA, kaNhevi yaNa imIse kahAe laDhe sabhAe muhammAe bhayAdhyabacUrNI " komudiyaM bheri tAlAvecA jahA sake ghaMTe jAva hAte vibhUsite gayasukumAleNaM saddhiM vijayakhaMghahatthikhadhavaragate jahA dasannabhara sAne upoSapAtajAva pAravatIe majhamajjJaNa niggacchati / taM ca somma dArita pAsai 2 cA tIse rUbe ya 3 jAva vimhie pucchati-kassesAmilava niyuktI | kiM vA NAme, te Na taeka koDebiyapurisA sAiti sabba, taeNaM kaNhe eca ba-gacchaha gaM bhI tumhe somilaM jAtittA somA kaNNatepuraMsi pakkhivaha, te NaM esA gayasukumAlassa paDhamapattI bhavissaha, tevi jAva pakkhivaMti, kaNheviya gaM jAva sahasaMbavaNe // 359 // sAmi pajjubAsati, dhammakahA, dhamme, kaNhe, parisA paDigatA, tae NaM se gayasukumAle sAmissa dhamma soccA jA NavaraM ammApitaro ApucchAmi, ahAsuha0, tae NaM se sAmi vaMditA jAva paDigate ammApiUNa pAdavaDaNa kareti karetA evaM va.evaM khalu ammatAto! mae sAmissa aMtie dhammo Nisato. seviya me jAva abhirutite, taeNaM ammApiyaro evaM bayAsI-dhanesiNaM tuma jAtA! jAva kayakallANe si gaM tuma jAtA jayaM tume jAva abhirutite, tae Ne so duccaMSi tarucaMpi evaM bhaNati jahA jamAlI jAvataM icchAmi NaM pabattae, tae Na sA devatI te aNihU~ jAva pharusaM giraM soccA mANasie mahayA dukkheNa abhibhUtA samANI seAgataromakUvA pagalaMtaciliNagAtA soyabharupavetitaMgamaMgI nitteyA dINakmiNavayaNA karatalamalitavya kamalamAlA takkhaNaoluggUdumbalasarIrA lAyanasubhacchAyagatasirIyA pasiDhilabhUsaNapaDatakhumitasaMcunitadhavalabalayapanbhaTThauttarijjA mucchAvasaNavacetagaruI sukumAla vikimakesahatthA paramaNikittavya caMpayalatA Nivattamahabba iMdalaTThI vimukasaMdhibaMdhaNA kohimatalaMsi dhasatti savaMge 4 // 359 // hiM saMnivatitA, tae NaM sA saMbhamAyattitaMtaritA kaMcaNabhiMgAramahaviNigmatasItalajalavimaladhAraparisiccamANanizvavitagAyalaTThI dIpa anukrama SALAKAR (68) Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [724/724], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 D prata dIpa anukrama ukkhevagatAliyaTavIyaNagajaNitayAteNa saphusiteNa aMtapuraparijaNeNa AsAsitA samANI muttAvalisanigAsapavaItaaMsudhArAhi bhayAbhyaH Avazyaka siMcamANI payohare kaluNavimaNadINA royamANI kaMdamANI tappa sota. vilava0 gajammAlaM evaM va-tumaMsiNaM jAtA! amhaM ege sAmilaca cUNA gajasukuupodghAta putte ive kaMte pie maNune maNAme thejje vesAsie saMmae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUte jIvitussavie hidayapa ThANadijaNaNe ubarapuppha ca dullahe savaNatAe, kimaMga puNa pAsaNatAe ?, taM no khalu jAyA ! am icchAmo tujhaM khaNamavi vippatogamA &| sahittae, taM acchAhi tAva jAtA ! jAhi tAva jAtA ! vipule mANussae kAmabhoge jAva tAva vayaM jiyAmo, tato pacchA 1360 amhIha kAlagatehi pariNatavae vahitakulavaMsataMtukajjAma giravayakkhe jAva pabbAhisi, tae NaM se evaM va0-taheba Na ta ammatAtA!18 jaheva NaM tumbhe mama evaM vayaha-tuma NaM jAtA! amhe z2Ava pabvaihisi, kiM puNa ammatAtA ! mANussate bhane aNegajAti evaM jahA puMDarIe jAva pujyaM vA pacchA vA avassavippajahaNijje, se kesa Na jANati ammatAto! ke pumbi gamaNAe ke pacchA gamaNAe?taM. icchAmi jAca pabahattae / tae NaM ammApiyaro evaM va0-imaM ca te jAtA ! sarIragaM pativisiharUba lakSaNavaMjaNaguNovaveyaM uttama-15 | balaviriyasacajuttaM vimANaviyakakhaNaM sasohaggaguNasamuitaM abhijAtamahakama vivivAhirogarahitaM niruvahaudattaladdhapaMceMdiyapahAlA paDhamajobbaNathaM aNegauttamaguNehiM juttaM taM aNuhohi tAva jAyA ! niyatA sarIrarUvasohaggajovvaNaguNehi tato pacchA jAva pacvaihisi, tae Na so evaM vayAsI-taheva NaM te jAva kiM puNa ammatAto ! mANussayaM sarIraM dukkhAyataNaM jahA puMDarIe jAva avassavippajahiyavaMti, sesa taM ceva / tae Na taM ammApitaro evaM va0- amhe gaM tujjha jAtA ! viulakulabAliyAo kalAkusalasabbakAlalAlitamuhoitAo mahavaguNajuttaNiuNaviNaovayArapaMDitaviyakSaNAo maMjulamitamadhuramaNitavihasitaSippekkhitagati (69) Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-1, niyukti: [724/724], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 1967 prata satrAMka hA vilAsacidvitavisAradAo avikalakulasIlasAlipIo visuddhakulavaMsasaMtANataMtubaddhaNapagambhaubbhavapabhAviNIo sarisatAo srishv-| TRIbhayAdhya Avazyaka yAo sarinayAo sarisalAvannarUvajovvaNaguNovavetAo jAva siMgArAgAracAravesAto maNo'NukUlahidaicchitAo aTTha tu cUrNI guNavallabhAo uttamAo nicca mAvANurattasavvaMgasuMdarIo varemo, te muMjAhi tAva jA tAhiM saddhi viule mANussae kAmabhoge, tatox jasukumAupodghAtI pacchA bhuttabhogI visayavigatavocchinakotuhalle amhahiM kAlagatehiM jAva pavvaihisi, tae gaM se evaM va-taheba NaM taM jAva kiM puNa niyuktI ammatAto ! mANussagA kAmabhogA taheva jAva avassa vippajahiyabbatti, sesa taM caiva / tae NaM taM ammApitaro evaM va0-ime te jAtA ! ajagapajjagapitupajjatAgate subaha hirane ya suvane ya kaise ya dUse ya viule dhaNakaNaga jAva santasArasAvatejje alAbhi // 36 // jAva Asattamato kulavaMsAo pagAmaM dAtuM pagAma bhottuM pariyAbhAetuM taM aNuDhAhi tAva jAtA ! vipule mANussate iDisakArasamudae, |4| tato pacchA aNuhUtakallANe vaDitakulavaMsa jAva pabatihisi, tae NaM se evaM va0-tahevaNa taM jAva kiM puNa ammatAto ! hiraNNe ya|4 dataheba jAva vipajahitabvetti, sesa taM ceva / tae pataM ammApitaro jAhe jo saMcAeMti bahUhi visayANulomA ASavaNAhi ya pacavaNAhi ya jahA puMDarIe jAva paccaihisi, tae NaM se evaM vayAsI-taheba Na ta jAva kiM puNa ammatAto nimnathe pAvayaNe kIvANaM / evaM taheva jAva pabbaticaetti / / ___tae NaM se kaNhe imIse kahAe laTTha samANe jeNeva gayasamAle teNeva uvAgacchai, uvAgacchitA gayasukumAlaM AliMgati 2 ucchaMge nivasati, nivesetA evaM vayAsI-tumannaM mamaM jAtA ! sahodare kaNIyase bhAtA, taM mA NaM tumaM jAtA! iyANi jAva padhvayAhi, // 36 // da ahaM gaM tume bAravatIe NagarIe mahatA 2 rAyAbhisegeNa abhirsicimsAmi, tae Na se gayakhamAle kaNheNaM evaM bune samANe go| dIpa anukrama *PS4XX******* (70) Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryuktiH [724/24] AdhyaM [123...] adhyayanaM H mUlaM [- / gAthA-1, pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niyuktI // 362 // ADhAti No parijANati, tapa NaM se kaNhe doccapi taccapi taheva bhaNati, tae NaM se gayammAle kanhaM ammApiyaro ya dopi evaM va0 evaM khalu devA0! mANussagA kAmabhogA khelAsavA jAba vippajahiyabvA taM icchAmi NaM jAba pavvatittaeti / tae NaM taM mayasamAle vANi jAhe No saMcAtaMti bahUhiM AghavaNAhiM 4 Aghavicae vA 4 tAhe akAmagAI caiva evaM va0 taM icchAmo te jAtA ! egadivasamavi rajjasiriM pAttieti, tae NaM se gayasmAle kaNheM ammApiyaraM ca aNuyattamANe tusiNIe saMcidvati, tae NaM se kaNDe koIbiyapurise sahAveti, sahAvettA evaM va0 khiyAmeva bho gayasamAlassa mahatthaM maharihaM jAva rAyAbhiseyaM ubaDaveha evaM rAyAmisego bharahAbhisegANusAreNa vibhAsiyabbo, nikkhamaNa sAmi'NusAreNa iMdAdivajjaM jAva kaNhe gayasamA purato kaTTa jeNeva arahA ariTThaNemI teNeva uvA0 jAva NarmasitA evaM ba0 evaM khalu maMte ! gayasmAle khattiyakumAre amheM ege puje iTTe jAva kimaMga puNe pAsaNayAe ? se jahA NAmae uppalei vA paumeti vA jAva sahasrasapatte vA paMke jAte jalasaMvaDhe gopalippati paMkarapUrNa novalippara jalarapUrNa, evAmeva gayasmAle'vi kAmesu jAte bhogesu saMvaDhe govalippati kAmaraeNaM Novalippati bhogaraNaM govalippati mittanAtiniyagasayaNa saMbaMdhipariyaNeNaM, esa NaM bhaMte! saMsArabhaubvigge bhIte jammaNamaraNANaM icchati sAmiNa atie jAba pavvala, taM amhe NaM evaM sAmINa sIsabhikkhaM dalayAmo, paDhicchaMtu NaM sAmI sIsabhikkhaM, ahAsuhaM devAzuppiyA ! mA paDiaMdhe, taNaM se yamAle sAmissa uttarapuratthimaM disi gaMvA sayameva AbharaNAditA mumati devatI paDicchati, aNusaIi dalayati jahA sAmissa kulamahataritA, jAva paDigatA, tae NaM se paMcamuTTiyaM loyaM karetA sAmi tikkhuto jAna pAmasinA parva 0Aline gaM bhaMte! loe, palite NaM bhaMte! loe jarAe maraNeNa ya, se jahANAmae kevI gAhAvatI ayAraMsi jhiyAyamANAMsa je se (71) bhayAdhya somilavRtte gajasukumAcaM 8 // 362 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [724/724], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata satrAka dIpa anukrama Avazyaka stitva bhaMDe bhavati appasAre molaguruge taM gahAya AtAe egatamavakkamati, esa me nitthArite samANe pacchA tUrAe hitAe bhayAdhya cUrNI suhAe khamAe nissesAe ANugAmiyanAe bhavissati, evAmeva mamavi AtA ege bheTe hare kate maNuNe mahagdhe jAva bheDakaraDaga- somilate upodghAta 4 samANe mANaM sItaM mA umANa khuhA mANaM piyAmA mA NaM corA mANaM vAlA jAbamANa parissahovasaggA phusaMtatti-gajamukumAniyuktI kaTu esa me NitthArite samANe hitAe jAva saMsAravocchedaNAe bhavissati, taM icchAmiNa bhaMtehiM sayameva pavvAvita, evaM muMDA vitaM sehAvitaM sikkhAvitaM sayameva AyAragIyaraviNayaveNaiyacaraNakaraNajAtAmAtAuAniya dhammamAikkhita, sAmIvi taheva karota // 363 // hajAba dhammamAikkhati, evaM devANuppiyA ! gaMtavvaM evaM ciTThiyabvaM evaM nisAtiyavyaM tuyadviyavvaM jiyavvaM bhAsiyace, evaM uvAyara uhAya pANehi bhUhi jIyehi sacehi saMjayeNaM saMjamiyaba, assi ca aDago pamAdeyavba, tae NaM se tahArUrva dhamiya uvadesa 181 samma saMpaDicchati 2 jAva tamANAe tahA saMjamati, ese jAte iriyAsamie jAba nimmathaM pAcavaNaM purao kAu~ viharati / tae Ne se je va divasaM pavvaite tasseva divasassa pacchAvaraNahakAlasamasi jeNeva arahA ariDaNemI teNeya uvAgacchati 2 tikhatto vaMdati 2evaM ba0-icchAmiNaM bhaMte! tumbhehiM ammaNunAe mahAkAlaMsi susANasi egarAiyaM mahApaDima upasaMpajjicANaM viharicae, ahAsuhaM, tae NaM se haTe jAva sAmi vaMdicA tami masANe Dila paDilehettA isiM pambhAragateNa kAtaNa jAva doSi pAda sAhaTu egarAtiyaM mahApADima upasaMpajjitANa viharati / imaM ca NaM somile mAhaNe sAmiSeyassa aTThAe pAravatIo bahiyA puSvaniggae, taM gaddeUNa paDiniyattamANe saMzAkAlasamayaMsi paciralamaNasaMsi gayakhamAlaM tahA pAsati, pAsicA taM varaM sarati 2 Asu 4 // 36 // dAruce jAva evaM manitthA-esa rNa bhI gayaramAle apatthiya jAya parivajjite jeNaM mama dhUyaM somma dAriyaM bAla apahaSparNa akayave ASTROCEREMEMBERS (72) Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [724/724], bhASyaM [123...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata niyuktI dIpa anukrama zrI maNassaM vippajahitA muMDe jAva pavvatite, te seyaM khalu mamaM eyassa veranijjAtarNa karettae, evaM saMpeheti 2 disApaDilahaNa karetira bhayAdhya AvazyakatAlA 16| sarasa mattiya geNhati 2 tassa matthae matiyApAliM baMdhati baMdhittA jalaMtIo cigatAyo papphullakemuyasAmANe khadiraMgAle kamallaNaM sAmilavRtta cUrNI upodghAtAra | gaNDati 2 tassa masthae pakkhibaha, bhIte 6 tato khippAmeva avakkamati avakkamittA jAva paDigate / tae NaM tassa gayamUmA- jamunA lassa sarIragaMsi ceyaNA pAunbhUtA ujjalA jAva durahiyAsA, te so somilassa maNasAvi appadussamANe jAva sammaM adhiyA hai seti, tae Na tassa subheNaM pariNAmeNa pasattheNaM ajjhavasANeNa lesAhiM visujjhamANIhiM tadAvaraNijjANaM khaeNa kmmryvikirnn||364||12 kara apuvakaraNaM aNupaviTThassa aNate jAva kevalavaraNANadaMsaNe samuppane, tato pacchA siddhe jAva pahINa / tattha Na AhAsanihitahinI Rs devehi samma ArAhitettikaTu dive surabhigaMdhodayavAse khuDhe dasavane kusume nivAdite celukkhevi kate dikhe ya gItagaMdhava-13 NiNAde kate yAvi hotthA / tae NaM se kaNhe kallaM pAu jAva caMdaparikkhitte vAravaI majjhamANa sAmiteNa niggacchati, tattha ya ega purisaM pAsai-junaM jAva jarAkilaMta mahaimahAlayAo idugarAsIo egamega iTTagaM gahAya bahiyA rasthApahAto aMto girhasi daaNuppavesamANa, tae NaM kaNhe tassa aNukaMpaNaduyAe hatthikhaMdhavaragate ceva ega iTTagaM gehati mahinA jAva girhasi aNuppaveseti, | tae Na aNegehiM parisasahassehiM se iTTagarAsI khippAmeva aNuppavesite, tate Na se kaNhe jAva sAmi caMdati baMdittA avasese aNagAre vaMdati baMdittA gayaramAla apAsamANe sAmiteNa evaM vadAsI- kahi gaM bhaMte ! se mama sahodarae ? jeNa baMdAmi, tae Na sAmI // 36 // evaM vayAsI-sAhite Na kaNhA! gayasUmAleNaM aNagAreNaM appaNo adve, kahaM gaM maite !01, evaM khalu kaNhA! gayammAle kallaM savvaM | kaheti jAba viharati / tae Na te ege purise pAsati, pAsittA Asurutte disAloyaM karecA sarasaM maciyaM gehati sesa te ceva jAva +3 Ee (73) Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [724/724], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka cUrNI upodghAtaniyuktI // 365 // Recist dIpa anukrama pahANe / evaM khalu kaNhA ! jAva sAhite appaNo aDhe / tae kaNhe evaM bayAsI-kesa Na bhaMte ! se purise apasthiya jAva pariva-I&A bhayAdhya jjite jeNaM mamaM sahodarassa aNagArassa evaM kareti ?, sAmI Aha-mA NaM kaNhA ! tuma tassa payosamAvajjAhi, evaM khalu kaNhA somilavRtte | teNaM tassa sAhejje dina, kaha Na bhaMte 10, se gUNa kaNhA tuma mamaM baMdae AgacchamANe ega parisaMta ceva jAva pavesite, jahANa gajasukumAtume tassa sAhejje dine evAmeva gayamUmAlassavi aNegabhavasayasahassasaMcita kammaM udIramANeNaM bahukammanijjaratthakAre dile, se. lavRtta se bhaite ! purise mae kahaM jANiyavve .jeNe kaNhA tuma NagaraM aNupavisamANaM pAsitA Thitae ceva hidayabhedeNa kAla karissai taM naM jANejjAsi, esa me, se NaM apaviTThANe narae paraittAe utrabajjihi / tae Na se kaNhe sAmi vaMdittA jAca jeNeva sae gihe teNeva pahArettha gamaNAe, somilevi ya Na pabhAte citeti evaM khalu kaNhe arahato vaMdati, niggate Na, NAtametaM arahatA, simeta bhavissai kaNhassa, taM Na Najjati kaNhe mamaM keNai kumAreNa vA mAressaticikaTu bhIte 5 sagAo gihAo paDiNikkhamati 2 cAravatIe ito tato AdhAvamANe kaNhassa purato sapaDidisi havyamAgate, tae NaM se kaNhaM sahasA pAsati pAsittA bhIte 5 jAva kAlaM kareti 2 dharaNi jAva saMnivatite, kaNheNaM diTTe, pAto, taeNaM kaNhe Asurutte jAva evaM bayAsI-esa NaM bho jAva parivajnite hai jeNa mamaM sahodare aNagAre akAle ceva jIvitAo vavarovite, taM bAravatIe etaM ghosecA pANehi etaM achavicha kArettA taM ThANaM pANieNa anbhukkhettA jAva paccappiNaha, te'vi taheva kareMti / tae NaM kaNhe tassa sabassaharaNaM kareti, karettA puttadAre ya se hai| // 365 // vasse Thaveti, ThavettA samuhavijayAdINateNa gaMtA savvaM parikaheti, tae NaM taM dasArakulaM pavagavegavittAsita piba NAgabhavaNaM vAulIbhUtaM gatasamAlassa maNorahacarimanivarddha ca, evaM kaNhasamAsaNaM ca gambhaM ca jaM bAlabhAvaM ca jovaNaM ca pavvajaM ca paDimaM ca jaav| (74) Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 AyaM [123...]]] adhyayanaM H mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [721-26/725-726] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niryuktau // 366 // nevvANa carimanibaMdhaM ca uktimArga 2 mahatA 2 sareNa kuDakuDakudassa parunaM jAva kAlaMtareNa appasogaM jAvaM yApi hotthA / evaM aMtagaDadasAsu // nimittaM -- daMDakasasattharajjU ||8 -2|725 || muttapurisanirohe 0 // 8-3 / 726 // daMDehiM tAva piTTito jAva mato, evaM nimittaM, evaM sanvattha vibhAsA / etehiM nimittehiM vAghAto Auyassa bhavati, AhAre jo atibahuceNa marati, tattha marueNa dito so aTThArasa cArA bhucA pacchA leNa mto| anno aNahAreNa mato viseNa vA saMjuta jo AhAra bhujati / veyaNA acchiveyaNAdI sItAdI vA paraghAto vijjue vA taDIe vA peliyassa phAse jahA tayAviseNaM sapperNa chiteNaM visaM caDhati, jahAM vA yaMbhadattassa ittharayaNaM taMmi mate puSeNa bhaNitaM mae saddhiM bhoge jAhi tIe bhaNitaM tarasi Na pattiyati, tAhe tIe ghoDato ANAvio, paTTIe Aliddho, kasao kArDa gIto jAva sabbo galito, tAhe sukakkhaNaM mato, tahavi Na pattiyatti, tAhe lohapuriso ANIto vAhe ubasanto jAba vilINo / ANApANuniroheNaM jahA bglgaadii| esa sattaviho AyuuvaghAto / evamAdIhiM je sovakamA tesiM AyuvAghAto bhavati, sesANaM Na unakAmijjati / ke puNa sobakamA niruvakamA vA 1, neraiyA devA asaMkhajjavAsAumA tiriyA maNuyA ya uttamapurisA carimasarIrati, sesA bhatiyA, devA NArayA asaMkhejjavAsAuyA ya chammAsase sAuthA AumANi baMdhati, parabhaviAANi sesA tibhAgasesAuyA niruvakamA, je te sovakamA te siyA vibhAgasesAuA paramaviAyuaM pakareMti siya tibhAmatibhAga vaseAujA sia vibhAga 3 sesAuA pakati ko'nayoH prativizeSaH 1, imANaM saMnicayo tibbo imANaM so siDhilo, sovakamassa ucavasametassa AraddhaM jattha rubvA (ca ) ti tattha oyaTTijjati, niruvakameNa avassaM taM ThANaM pAviyacvaM / vibhAgo atha Ayu:bhedAH varNayate (75) nimittairAyurvedaH / / 366 / / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [725-726/725-726], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sutrAMka zrI lAvIpmArthaH, aNege vibhAgA hoti jAvatIehiM AuyaM vibhAgaM deti / jo egasi bhAe vadRti tattha AlAvato, be jIve asaMkhajjara AvazyakAmA pani sambanirudo sAute savvamahatIe AuyadhagadvAe carimakAlasamayasi badamANe jahaniya so apajmacaniSpati niSati. dazakAla - cUrNI esassa bhAgassa hevA Na tarati AuyaM maMghiu, teNa ya savajIvANaM AubaMdho aNAbhogabhinivittio, teNa so aMtomuhuttio kA upAghAtAlA AvaliyAebi aMto / Aha-jati AuyapaMdho uvakAmijjati teNa kayavipaNAso akayambhAgamo ya hoi, kaI ?, jeNa vAsasaMgha niyuktI | AuyaM baddhaM, so ta savvaM Au na bhuMjati jahA teNa kayavippaNAso, tassa ya tatthaM mAribbae * Arao marati teNaM akayambhAgamo // 36 // bhavati, esa yadi doso bhavati to Nasthi mokkho, mokSagayAvi paDatu, ucyate-nAyamasmAkamupAlabhaH, ekovi doso na bhavati, kaI !, jeNa taM saba vedeti, kahaM', palAlapaTTididrutasAhaNA, jahA palAlabaTTI hatyasayadIhA aMte palIviyA cireNa umjhati, pATiyA takkhaNA va ujnati, eso se uvaNato, ahabA aggikavyAdhinidarzanAta phalapAcananidarzanAmceti / iyANi dezakAlakAlaH / dezakAlo nAma prastAvaH / so dubihA-pasastho appasaratho nimmacchiyaM mahuM0 // 6--4/729 // pasattho jahA mikkhassa kAlo, sajjhAyassa tavassa NANAdoNaM vA / evamAdi / / tattha nighUmagaM ca gAma0 // 8-4728 // mahilAtitthaM NAma nivANataDaM / esa pasattho desakAlo / iyANi kAlakAlo, kAlakAlo nAma maraNakAlo, ane bhaNati-kAlakasya sattvasya kAladharmaNA saMyogo yaH sa kAlakAlo bhavati / tattha kAlakAle kAleNa kato kAlo // 8-6729 / / pamANakAlo duviho-divasappamANakAle ya racippamANakAle ya, cauporusiye divase catuporusiyA rAtI bhavati, ukkosiyA aDDapaMcamamuhucA divasassa vA rAtIe vA porusI bhavati, jahaniyA timuhuttA divasassa vA dIpa anukrama 4 // 367 // atha 'kAla'dvAra varNanaM Arabhyate (76) Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [729/729-733], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka niyuktI dIpa anukrama 18| rAtIe vA porusI bhavati, jadANaM bhaMte ! ukkosiyA apaMcamamuhunA divasassa vA rAtIe vA porusI bhavati tadA Na katibhAga-18 kAladvAra muhuttabhAgeNa parihAyamANI ya 2 jahamitA timuhuttA divasassa vA rAtIe vA porusI bhavati?, jayA vA jahaniyA timahattA divacUNoM IPsassa vA rAtIe vA porusI havati tadA NaM katibhAgamuhuttajogaNaM parivaddhamANI ya 2 uposiyA aDDapaMcamamuhucA divasassa vA upodghAta | rAtIe vA porusI bhavati', sudaMsaNA! jadANaM ukkosiyA apaMcamamuhuttA divasassa vA rAtIe vA porusI bhavati tadA gaM bA-18 vIsasayabhAgamuttamAgeNaM parihAyamANI 2 jahathiyA timuhunA divasassa vA rAtIe yA porusI bhavati, jayA vA jahaniyA // 368|| | tirahuttA divasassa vA rAtIe yA porusI bhavati tayA NaM bAvIsasatabhAgamuhattabhAgeNa parivaDDamANI 2 ukosiyA apaMcamamuhuttA divasassa rAIe vA porusI bhavai / kayA NaM bhaMte ! ukosiyA apaMcamamuhuttA divasassa vA rAvIe vA porusI bhavati', kayA vA jahaSNA timuhuttA divasassa vA rAtIe vA porusI bhavati', sudasaNA ! jayA gaM ukosae aTThArasamuhune divase havai jahaniyA duvAlasamuhattA rAtI habai tadA NaM ukosiyA aDapaMcamamuhuttA divasasma [pA rAtIe vA ] porusI bhavati, jahaniyA timahattA | rAtIe porusI bhavati, jadA vA ukAsiyA aTThArasamuhucA rAtI bhavati jahaNa duvAlasamuhale divase bhavati tadA Na ukositA aDDapaMcamamuhunA rAtIe poruso bhavati, jahaniyA timuhuttA divasassa porusI bhavati / / kayA NaM bhaMte ! ukosae aTThArasamuhutte 10 divase bhavati ? jahaniyA duvAlasamuhatA rAtI bhapati, kadA vA ukAsiyA ahArasamuhuttA rAtI bhavati ? jahannae duvAlasamuhale 151 didivase bhavati 1, sudaMsaNA! AsADhapunimAe ukosae aTThArasamuhune divase mavati, jahaniyA duvAlasamuhattA rAdI bhavati, pos-18||368|| pucimAe NaM uphosiyA aTThArasamuhattA rAtI bhavati, jahannae duvAlasamuhutte divase bhavati / asthi Na bhaMte ! divasA ya rAtIto ya | (77) Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [- /gAthA -1, niryuktiH 729/29-33 AyaM [123...]] adhyayanaM H. pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niyuktI / / 369 / / samA caiva bhavati, haMtA asthi, kayA NaM bhaMte! divasA ya rAtIto yasamA neva bhavaMti ?, sudaMsaNA ! cattAsopunimAsu NaM ettha NaM divasA ya rAtIo yasamA caiva bhavati, pannarasamune divase paznarasamuhuttA rAtI bhavati catubhAgamuhutta bhAguNA caumuhuttA divasassa vA rAtI vA porusI bhavati / seta pamANakALe / evaM jahA mahAvale savaM // kAlo jo kAlato vamo, bhAvakA chan bhAvANaM jassa jassa jo kAlo Thitiviseso pajjavA sA, eso vA egaguNakAlamAdI, tattha odatito atthegatito aNAdIo apajjavasito, atthegatito aNAdIto sapajjavasito, atthegatito sAdIo sapajjavasito ya, khatito sAdIo apajjavasito, NavaraM dANAdiladvipaNayaM caritaM ca sAdIo sapajjabasido, khatovasamio jahA udayito, pAriNAmio duviho- sAdIo vA sapajjavasio puggalasthikAvAdI, aNAdayo vA apajjavasito AgAsAdI, ettha jA jassa bhAvassa saMciTTaNAThitI aMtaraM vA so bhAvakAlo, ahavA NANadaMsaNacaritaNaM jo kAlo so bhAvakAlo, tattha udayiyo bhAvo abhaviyANaM micchAdayo bhAvA aNAdIyA apajjavasiyA, bhaviyANaM te caiva micchattAdayo aNAdIyA sapajjavasiyA, bAragAdI sAdI sapajjava0, uvasamio puNa uvasAmagaseDimAdI par3acca sAdI sapajjavasito, khaio sammattaNANadaMsaNasiddhatcAI paTucca sAdI apajjavasito, khaovasamio NANAI kevalabajjA sAdI sapajjavasitA, matiannANa- suyaannANA bhavvANaM aNAdI sapajjavasiyA, tAI caiva abhavANaM aNAdI apajja0, pAriNAmio poggaladhammo sAdI sapajjaya0, dhammAdhammAgAsatthikAyA pAriNAmiena bhAvega aNAdI ajjapa, esa bhAvakAlo / (78) kSetradvAre mahAsena vane sUtra racanA / / 369 / / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [729/729-733], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka zrI ettha katareNa adhikAro, ettha pamANakAleNa adhikArI, tatthavi divasapamANakAleNa, tatthavi paDhamaporusIe mAsitaM,15 cUrNI diesa tusahattho, bhAvakAlevi sati teNaM khatovasamieNa ya adhikAro, sesANa vikovaNaDAe maNitANiti / / iyANi kherI, kSito trANaM upodghAta kSetra, taM caubiha- nAmasthApane pUrvavat / davvakheta mahaseNavaNujjANe, bhAvakhe gaNadharA niyuktI ___vhsaahsuddh0||8-11|734|| khaiyammiH // 8-12||735 / / taM kaha gahita goyamasAmiNA ?, tiviha(tIhiM) nisajjAhira dracodasa putvANi uppAditANi / nisajjA NAma paNivatiUNa jA pucchA / kiM ca vAgareti bhagavaM? 'uppane vigate dhurve', etAo II // 370 // timi nisajjAo, uppannetti je uppanimA bhAvA te uvAgacchaMti, vigatetti je vigatissabhAvA te vigacchaMti, dhuvA je aviNAsammiNo, sesANa aNiyatA NisajjA, te ya tANi pucchiUNa egatamaM te suttaM kareti jArisaM jahA bhaNita / tato bhagavaM aNu maNasI kareti, tAhe sako vAranAme thAle divagaMdhagaMdhikANi cunANi choDhaNa sAmi uvagato, tAhe sAmI sIhAsaNAo uDDecAra paDipuNNamRddhi kesarANaM geNhati, tAhe goyamasAmIppamuhA ekArasAva gaNaharA tIsI oNatA parivADIe ThAyaMti, tAhe devA Au- 370 / / jjagIyasahaM niraMbhati, puvaM titthaM goyamasAmissa dabvehiM pajjabehi aNujANAmiti cummANi sIse chubhati, tato devatANivi cunnavAsa puSphavAsaM ca vAsaMti, gaNaM ca suhammasAmissa dhure ThAvetA Na aNujANati / evaM sAmAtiyaM goyamasAmissa aNaMtaraNilAgataM, sesa paraMparAe / evaM sAmAtiyaM niggata, khettattidAraM gataM / iyANiM purisetti dAraM / purai nAma sarIraM, pure zayanAt puruSA, tassa dasapiho nikkhevo / NAmaDhavaNAo gtaao| dIpa anukrama ICC lA (79) Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [736/736-741], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cuunniiN| sutrAMva zrI artha puruSa dbvaabhilaav0||8-13|736|| davapuriso duviho- Agamato noAgamato ya, Agamato taheva, goAgamato tividhoAvazyakA mammaNa IPjANagasarIra 3, patiritto tiviho- egabhapio baddhAuo abhimuhanAmagoto, ahavA davapuriso duviho-mUlaguNanivvattapuriso| 2ii upodghAta ya uttaraguNanivvattapuriso ya, mUle sarIraM uttare citraka, abhilAva'riso ghaDo paDo radho, kiMva(ciMdha)puriso mahilA purisanevatyeNa hai nevatthitA, prajananasahito vA napuMsakA, bedapuriso purisavedaM nA vedeti, dhammapurito sAdhU, atthapuriso mammaNapaNio, ko'rthaH-* sArakkhaNapiMDaNasamattho / // 37 // teNaM kAleNaM teNa samaeNaM rAyagihe seNio cellaNA devI, mammaNo paMnio, aNegA tassa panavADA, annadA mahAsarisaM piDati, rAyA ya oloyaNe devIya samaM acchati, Na koti logo saMcarati / tAhe rAyANi pecchati maNUsa gadIo buDittANa kiMpi geNhataM, tAhe bhaNati-"mAsaraSTabhirahA ca. pUrveNa vayasA''yupA / tat kartavyaM manuSyeNa, yasyAMte sukhamedhate // 1 // " so ya allaga ukati, mA paNaeNa ucchAijjihitiItta / devI rAyANa bhaNati-jahA NadIo tahA rAyANo'vi, kahaM , jahA NadIto samuI pANiyamaritaM papisaMti, evaM tumbhe'pi IsarANaM deha, Na damagaduggayANaM, so bhaNati-kassa demi 1, tAhe sA taM dariseti, tAhe maNussehiM ANAvito, ramA pucchito, so bhaNati-pAlo mi nitijjao patthi, rAyA bhaNati--jAha gomaMDale, jo pahANo patillo 18 taM se deha, tehiM darisitA, so bhaNati--Na ettha tassa sarisato atthi, to kerisao tujjha, maNasA gatA, jAva rano gharANurUvaM gharaM // 37 // bhatiNItA, teNa jemAvitA, tAhe se teNa sirighare savvarayaNAmo bahalo darisito citio ya addhakatao ya, tehiM ramo niveditaM, dIpa anukrama XXra atha 'mammaNa zreSThina: kathAnaka (80) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [- / gAthA-], niryukti: [736/736-741, bhASyaM [ 123...] adhyayanaM [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNAM upodghAta niyuktI // 372 // rAyA vimhio bhagati--api tA taM pecchAmi, panio bhaNati--sattame divase, tAhe jahA sAlibhaddeNa AyotitaM evaM teNavi sakArettA saMtepuraM rAyANaM tosiya gharaM atiNIo maNirayaNapaNAsitadhakAraM, egaM ca nimmAyaM, bIyassa va siMgANi kukaha paTTI ya aNimmavitA, tAhe vihito bhaNati sacce mama Natthi eriso, dhanno'haM jassa me erisA maNUsA, tAhe ussuko kato, rAyA teNa vipulehiM maNirayaNehiM pUjio esa atthapuriso || bhogapuriyo cakavaTTI / bhAvapuriso jo jIvo avagatavedo pagatittho / etthaM bhAvapuriseNa beyapuriseNa ya adhikAro, sesA vikovaNaTTAe / bhAvapuriso sAmI vedapuriso goyamasAmI / puriseti dAraM gataM / / yANi kAraNaM taM caubvihaM NAmaDavaNAo gatAo, davvakAraNaM duvihaM tadavvakAraNaM anadavvakAraNaM ca tadddravyakAraNaM ghaTasya mRtpiMDaH, anyadravyakAraNaM cakradaMDasUtrodakapuruSaprayatnAdayaH, athavA dravyakAraNaM dvividhaM samavAyikAraNaM asamavAyikAraNaM ca, samavAtikAraNaM paTasya taMtavaH, taMtusu paDo samaveta iti, asamavAyikAraNaM vemanala kA aMchanikAturivilekhanAdIni ahavA nimittakAraNaM ca naimittikakAraNaM ca kaDassa vIraNA nimittaM, naimittikAni puruSaprayatnarajjukIlakAdIni, evaM ghaTapaTAdInAmapi / athavA idaM SaDvidhaM dravyakAraNaM, kAraNati vA kAragaMti vA sAhati vA egaTThA, taMjahA kartA karaNaM karma saMpradAnamapAdAnaM saMnidhAnamiti, tatra nidarzanaM ghaTabhAve kartA kulAlaH, kriyAnivartaka iti, karaNaM daMDAdyupakaraNaM, kriyAnivartanamiti, karmaNi nirvatyoM ghaTa eva, kriyamANakriyayA vyApyamAna iti, saMpradAnaM yadarthaM karaNaM, yAnimittamasau kriyate, kriyayA vyApyate yanimittamiti, yatprayojanamaMgIkRtyetyarthaH, apAdAnaM mRt, piNDe'vadhiriti, sannidhAnamadhikaraNamAdhAra iti, sa ca dezadezakAlAdi, yathA (81) kAraNadvAraM // 372 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [736/736-741], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata XA5 satrAka niyuktaudA dIpa anukrama . cakramastakAdau svaprastAve ca niSpadyate ghaTa iti, evaM paTAdAvapi bhAvyaM / bhAvakAraNaM duvihaM-pasatyaM apasatthaM ca / pratyaya Avazyaka lavaNadvAre... cUNau~ ___tattha jai appasatthaM taM saMsArassa, taM egavihaM vA duvihaM vA tivihaM vA cau0paMca0 chavvihaM vA, evamAdi bahuppagAraM vA, tatpara upodghAtAta asaMjamo saMsArassa egavihaM kAraNa, payattavato pAvakammehito niyattI saMjamo, tavivarIto asaMjamo, duvihe-amANa aviratI ya, | tivihaM anANaM micchattaM aviratI ya, evaM vibhAsA / pasatthaM mokkhakAraNa, ego saMjamo, donni vijjA caraNaM ca, trINi zAnada |zanacAritrANi, evaM viparIta vibhAsA / ahavA jattiyANi asaMjamaTThANANi tANi saMsArassa, saMjamaTThANANi mokkhassati, etthA // 373 // dra pasatyabhAvakAraNeNa ahigaaro| kaha: titthagaro kiM kAraNa bhaa0||8-19742|| taM kiha vedeyavaM, agilAe dhama kaheMteNaM pavvAteNa sikkhAteNa pATha taMca kahiM barddha-kiha vA barddha, titthagarabhavaggaNAo tatiya bhavaggahaNaM osakAtittANa, niyamA maNuyagatIe, niyamA sammadiDDI tiNDaM abataro saMjato vA asaMjato vA mIso vA, itthI vA puriso vA purisaNaghusato cA, sukaleso uttamasaMghayaNo accaMta visu-4 jhamANapariNAmo, tattha baddhaM vedeyavyaM, kahaM baddhaM . vIsAe kAraNehi paddhaM / | niymaa0||8-21174|| goyamamAdA sAmAdiyaM // 8-221745 / / NANanimitta, NANaM kiM nimirca , suMdaramaMgalANa | bhAvANaM uvaladdhinimicaM, suMdaramaMgulabhAvA kiM nimitra upalabbhate , tehiM uvaladdhehiM pavicI nivittI ya bhavati, sumesu pavitI // 373 // | asubhesu nivittI, pavittiNivicio ya saMjamatavanimitta, saMjamatavA aNAsavabodANanimittaM, aNAsavavodANA akiriyAnimita, atha lakSaNa-dvAraM kathayate (82) Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [745/745-748], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata GE15 niyara zrI 18 akiriyA asarIratAnimittaM, asarIratA siddhinimitta, siddhI abbAbAhakAraNa ityartha sAmAiyaM suNaMti / ahavA tAo gaahaao| Avazyaka kAraNati dAraM gataM / iyANi paccao, so cauvviho---NAmaDhavaNAo gtaao| davapaccao jo kamhivi saMkijabi soDU cUrNI tesiM paccayaM kareti, tella tattamAsagaM ukkaDuti, jati akArI to Na Dajhati, phalAdiNA vA davveNa paccayaM kareti, davvapaccao upodghAta | evamAdi, bhAvapaccato tiviho- ohimaNa kevalaNANaM ca, ahavA ko paccao arahato jeNa mate jahatthamidaM bhaNitaM, ko vAsa digaNaharANaM jeNa esa jahatthaM bhaNati to amhe NisAmemo, evametaM na annahA iti', bhnnti||374|| kevalaNANitti ahaM0 // 8-27 // 750 / / etasipi paccayo, 'vItarAgo hi savvannU , micchA va pabhAsati / jamhA samhA batI tassa, taccA bhuuttthdrisnnii||1||ti / paccaetti dAraM gataM / iyANi lakkhaNetti dAraM, lakkhijjati jeNa taM lakkhaNaM, ta| |ca coisavihaM, nAmasthApane pUrvavat, davvalakSaNaM jahA aggissa uNhatA khaMDassa madhuratA evamAdi, ahavA Apo dravAH sthairyavatI vA pRthivI [vRttaM] sArisalakkhaNaM yathA- asmin deze ghaTA UrdhvagrIvA adhastAtparimaNDalA vikukSiNaH tathA'nyeSvapi dezeSu, sAmA-* nyalakSaNaM appitavavahArigaM aNappitavahArigaM ca, appitavavahAriMga jahA paDhamasamayasiddho paDhamasamayasiddhassa siddhattaNa appi4/tavavahArito, abatarasAmaNa samANa ityarthaH, amo aNappitavavahAriko, teNa sAmanega Na samANo, aneNa samAna ityarthaH, evaM 15 // 37 // ghaTapaTarathasarpapAyA bhAvAH / ahavA imo pagAro- gamita pradarzita upanItaM arpitamityarthaH, arpitavavahArigaM jahA sijmamANo |AdiDA egasamayasiddhassa sidbhataNeNa samANo, aNapitayavahArigaM jahA ego sarisayo tahA bahave, jahA bahave tahA ego sari dIpa anukrama CARE SEASESSIS (83) Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [750/750-755], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka dasavo, esa citio pagAro sAmaNalaksamassa / AgAralakkhaNaM aNegavihaM gaMtumAgAraM deti bhottumAgAraM deti sottumAgAraM deti, pa lakSaNadvAra Avazyaka vaktuM draSTumityAdi, kaI gaMtuM -avaloyaNA disANa viyaMbhaNaM sADagassa saMThavaNA / AsaNasidilIkaraNaM paTTitaliMgANi cacAri cUNA // 1 // bho tuM-nijjhAti mAyaNavidhi badaNaM passaMdate ya se bahuso / diTThIya bhamati tattheva parati chAyassa (bubhukSitasya) liMgANi pAvaDU // 1 // rasaNa vA vikriyate tatAhu vA puloeti / sonu jahA 'ohIrate ya NihAti tassaviya saiyakAmayaMtassa / duhiyassa niyuktI hai omilAi majjhatya vIyarAmassa // 1 // draSTuM jahA- AgArehiM sumo gANAvannehiM cakkhurAgehiM / jaNamaNurattavirattaM pahaGkacittaM ca // 375 // duTuM ca // 1 // AkArariMgatai vaiH, kriyAbhirbhASitena ca / netravaktravikAraizva, gRhyate'ntargataM mnH|| 2 // acchINi ceva jANaMti. // 3 // rudrussa kharA diTThI uppaladhavalA pasannacittassa / duhiyassa omilAyati gaMtumaNassusmuyA hoti // 4 // gaMtuM paDiAmatalakkhaNaM caubiha-purato vAhataM pacchato vAhataM duhato vAhataM duhato avAhataM, purato bAhataM jahA- jIve bhaMte ! neratite ! neratite | jIve?, goyamA ! jIve siyA neratite siya aneratite neratite puNa niyamA jiiye| pacchato bAhayaM jahA 'jIvati bhaMte ! jIve ? jIye TU jIvati ?, gopamA! jIvati tA niyamA jIve, jIve puNa siya jIvati siya no jIvati', duhao vAhayaM jahA 'bhavasiddhie gaM bhaMte ! neratite ? neraie bhavasiddhie?, goyamA ! bhavasiddhie siya neratite siya aneratite, neratite'vi siya bhavAsaddhie sima abhava 18 siddhite, duhato avyAhataM jahA-jIve maMte ! jIve?,jIce jIve', goyamA !jIve niyamA jIve, kimuktaM bhavati-jIva upayogA, upyo-18||3755 digo'pi jIvANANacIlakSaNaM caubiha, dabbato 4, davaNANatI dubihA-taivaNANatI annadavaNANacI ya, tathvaNANacI jahA dIpa anukrama (84) Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [750/750-755], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 lakSaNadvAra prata dIpa anukrama paramANupoggale paramANupoggalassa davato NANA, annadavaNANacI paramANupoggale dupadesiyAdINa davvato nANA, evaM dupadesi- Avazyaka yANavi bhAveyavyaM, evaM khecao egapadesogADhAdINA, kAlao egasamayahitIgAdINA, bhAvao egaguNakAlagAdINA tanmANattI IWI abhadabajANatI ya bhAveyabbAagne bhaNaMti-tabbaNANatI jahA paramANupoggale paramANupoggalassa, (aNNa) dazvato aNANacI paramANuniyaktopoggale paramANupoggalavatirittassa, dabato gANacIaNANattiubhayAdeseNaM avattavyaM, evaM duSaesiyAdi jAba dasapadesito tidhA ha bhANiyavyo, evaM tullaasaMkhejjapadasio, evaM tullaaNatapadesio u, khesato egapadesogADhe poggale egapadesogADhavatirittassa poggalassa khettao NANazI evaM jAva tullaasaMkhejjapaesogAdetti, evaM kAlatopi bhANiyavaM, bhAvato egaguNakAlagAdI, jaM se 8 NANa sA se NANacI, jaM se aNANattaM sA se anANattIti / nimicalakSaNa aTuMgamahAnimitta, jahA- bhomuppAtaM suviNaMtAlakkhaM aMga saraM lakkhaNaM baMjaNaM, uppAdalakSaNaM appitavavahAritaM aNappiyavavahAriyaM, appiyavabahAriyaMti vA visesAdiTThati vA egaTThA, tavivarItamiyara, tattha appitaM jahA paDhamasamayasiddho siddhattaNeNa uppano, aNappito jo jeNa bhAveNa uppbho| vigatilakkhaNaM dubiha-appitavaya0 aNappi0, appiyaM jahA 6 carimasamayabhavasiddhio bhavasiddhiyattaNeNaM vigato, aNappitaM jo jeNa bhAveNa vigto| bIriyalakSaNa, vairiyati vA sAmatthaMti vA hai sanIti vA egaTThA, jahA vAyAmalakSaNo jIvo, tesu tesu bhAvasu yasmAdutpadyate, viriyaMti balaM jIvassa lakkhaNaM, jaM ca jassa sAmatthaM dayyassa cittarUvaM jahA viriyaM mahosahAdINati / bhAvalakSaNaM chaviha-udatito udayalakkhaNo, uvasAmito upasamalakSaNo, // 376|| (85) Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [750/750-755], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata khatiyo aNuppattilakSaNo, khatobasamito masilakkhaNo, pariNAmito pariNAmalakSaNo, sanivAtito saMjogalakSaNo, sAmAtiya -II paDaca bhAvalakSaNaM bhanati, ahavApi bhAvalakkhaNaM catuvihaM sahahaNamAdIti, saMjahA-sadahaNalakSaNaM jANaNAlakkhaNaM viratila-II lakSaNacUNI khaNaM viratAviratilakkhaNaM, saddahAnalakSaNaM sammattasAmAiyaM jANaNAlakSaNaM sutasAmAtiyaM viratilakakhaNaM carittasA04 nayAzca upodghAta viratAviratilakSaNaM carittAcarittasAmAiyaM, titthagarA evaM caulakSaNasaMjutaM sAmAiyaM parikahati / te'vi goymsaamippbhityo| niyuktI jamhA catulakSaNasaMjattameva titthakaro bhAsati teNa taheva nisAmeti / lakkhaNaM gataM // // 377 // 181 iyANi nae samotAraNA, nayaMtIti nayA, vatthutattaM jahA avacohagoyaraM pAvayaMtitti, anne bhaNaMti-nayaMtIti nayAH kAragAH dAvyaMjagAH prakAzakA ityarthaH, te ya satta-Negamo saMgaho bavahAro ujjusuto so samabhirUDho evaMbhUto ya / etesi lakSaNaM vibhAsi tabba, tattha NegehiM mANehi miNatiti gamo, Na egagamo NirucavihANeNa, mANati vA paricchedotti vA gahaNapagAroci vA egaTThA, miNatitti yA paracchiMdavitti vA giNhatitti vA egaTThA, sAmantramaNegappagAraM bisesa vA aNegappagAra jeNa gameti etya patthayavasahipaesadiGatehiM teNa gamo, ghaTadihateNa vA, jahA-ghaTo NAmaTThavaNAdabvabhAvabhedabhinno vatthupariNAmo pRthubunodarAdhA-la kAro sauvarNaH mArtikaH pATaliputrIyaH vAsaMtakaH pItaH kRSNazcetyevamAdi bhASyaM / 8 sNghitpiddittdhN0|| 8.33 / / 756 // samasto gRhItA-upAttaH saMgahItaH, kathaM, piMDitaH saMmIlitA kroDIkatA // 27 // abhedIkRtaH sAmAnyIkRta ityarthaH, ko'sau ?-aryata ityarthaH, saMgahito piMDito atyo jametaM saMgahitapiDitatthaM / kiM taM -saMga dIpa anukrama RECAUSESSALSA Rit (86) Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [756/756-758], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 dhikAra prata satrAka upodghAtA niyuktI svayaNa-saMgahabhaNaNa, evaM samAsato brucate tadvidA, kimuktaM bhavati -sAmAnyArthAvadhAraNaM vizeSArthAvadhAraNaM vA, yaduktaM tatra || nayAAvazyaka | sAmAnyavizeSayorapRthaktyAt sAmAnyasyaivAvadhAraNe vizeSasya tadaMtarbhUtasyAvadhAraNameveti sAmAnyameva saMgRhNAti saMgrahavacanaM, yathA cUrNI | pUrvAbhihitaH anekaprakAro'pi ghaTaH mAnAdibhedevi paTasAmAnyAntarbhUta ityabhinna iti / baccati viNicchiyatthaM yavahAro sabbadabbasu / sAmAnyena-ghaTatvamAtreNa saMvyavahatuM na zakyata iti vinizcayArtha | brajati vyavahAraH, adhikazcayo nizcayaH-sAmAnyaM vigato nizcayaH vinizrayaH-niHsAmAnyabhAvaH tannimitraM brajati gacchati srvdr||378||1vyvissye, vizeSamAtrAbalaMbI vyavahAra ityarthaH, yathA ghaTamAnayetyukte na jJAyate katamo ghaTa iti nizcayaH kriyate, sauvarNa rAjataM 12 vA ityAdi bhAvya / evaM vyavahAreNAkte satyAha Rjumatra:-yathA sAmAnyena na zakyate saMvyavahA~ tathA'tItena bhanena anAgatena | vA anutpannena iti / paracuppannaggAhI ujjusutotti vartamAnameva gRhNAtItyarthaH / evaM RjusatraNa svamate khyApite Aha zabda:yathA'tItAnAgatAbhyAM na zakyate saMvyavahatu tathA nAmasthApanAdradhyaliMgavacanabhinnaghaTaina saMvyavahAraH zakyate kartumiti, tatra | liMgabhitro yathA taTastaTI taTamiti, vacanabhitro yathA Apo jalamiti, ataH icchati visasitataraM paccuppaNNaM Napo sado-4 ti, kimuktaM bhavati ? vartamAnenApi bhAvaghaTaneva liMgavacanAbhina saMvyavahAraH pravartata ityevabhUto bhAvaghaTaH pramANaM, sa tu ghaTanA 13 kuMbho viti / evaM tenApyabhihite Aha samabhirUDhaH yathA nAmAdighaTana zakyate saMvyavahatuM tathA ghaTa ityukte na phuTe saMpratyaya bhinnapravRttinimittatvAt , tatazca yadA ghaTArthe kuTAdizabdaH prayujyate tadA vastunaH kuTAdastatra saMkrAMtiH kRtA bhavati, evaM ca vatthUo saMkamaNaM hoti avatthU Naye samabhirUDhetti, sarvadharmANAM niyatasvabhAvatvAdanyatra saMkrAMtyobhayasvabhAvApagamatI dIpa anukrama SAXE // 378 atra 'naya adhikAraH kathayate (87) Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [756/756-758], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata nayAdhikAraH satrAka // 379 // Avazyaka avastutetyarthaH / evamabhirUDhenAmihite AhavaMbhUtaH yathA ghaTa ityukta kuTa ityavastu, evaM ghaTa ityukta yadA na ceSTate tadAna ghaTo, coya daivAsI ceSTate tadaiva ghaTaH, 'ghaTa ceSTAyA' mitikRtyA, evaM yadaiva purai dArayati tadaiva puraMdaraH, nAnyadA, mA bhUtsarvapuraMdaraprasaMga upodyAta | iti / baMjaNamattha tadubhayaM evaMbhUto visesetitti, idamuktaM bhavati-vyaMjanaM vizeSayati, evaM artha, tadubhayaM ca / tatra vyaMjana niyuktI | yathA-ghaTazabdaH tadaiva vyaMjanaM yadaiva viziSTaceSTAvantamartha vyanakti, anyadA tvavyaMjanam avastviti, atiprasaMgAna , tathA artha vize Sayati, yathA-yadaiva viziSTaceSTAyAnarthastadaiva ghaTaH, anyadA svaghaTo, abastvityAtiprasaMgAdeva, tathA tadubhayaM zabdamarthena vizeSayatyartha ca zabdena, yathA yadaiva yopinmastakavyavasthito jalAiraNAdiceSTAvAnarthoM ghaTazabdena vyajyate tadaivAsau ghaTaH, tabyaMjakaca zabdaH, anyadA tu vastvaMtarasyeva ceSTA'yogAdaghaTatvaM, tavanezrAvyaMjakatvamavastutvamiti nayasamAsArthaH / evamete sapta nayAH, |kimartha mUlagrahaNa iti cet ? ucyate-bhedopapradarzanArtha, ko bhedaH, bhamati___ekeko ya sayaviho0 // 8-36 / / 759 / / ekeko zatabheda iti sapta zatAnIti, bitio'viya Adeso paMca sayA, naNu| kimiti?, titrivi saddanayA ego ceva, teNa paMca sayA, NegamasaMgahavavahAraujjusuyasadA / ettha udAharaNa-ettha ekkeko u sayabheda iti paMca syaa| apicasaddAdabAvi Adeso, jahA cha mUlanayA, Negamo duviho-saMgahitoya asaMgahito ya, saMgahito asaMgahaM paviTTho, asaMgahito vavahAraM paviTTho, ekeko ya sayaviho, evaM chassayA / ahavA cattAri mUlanayA, negamA saMgahito saMgahe paviDDo, asaMgahito asaMgaha, teNa saMgaha vavahAra ujjusuya saddA cattAri NayA / tevi bhajjamANA ekeko sayaviho, evaM catvAri nayasayA / ahavA do mUlanayA davyADio ya pajjavahito ya, ekeko sayaviho, evaM do NayasayA / ahayA do nayA cAvahArio gacchatito dIpa anukrama 4 // 379 // (88) Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [759/759], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata zrI 13/ya, to udAharaNaM-cAvahAriyaNa yassa kAlato bhamaro, NecchatiyaNayassa paMcavo jAva aTThaphAso / ahavA do mUlaNayA-appiya-13 nayAAvazyaka bavahArito ya aNappiyavavahArito ya, udAharaNaM jIvo nArakatvenArpitaH jIvatvenAnappitaH, evaM tiryagmanuSyadevatvenApi bhAvyaM / dhikAraH ahavA do nayA tIyabhAvapannavato ya paDuppanabhAvapannavato ya, udAharaNaM-'neratiyANa bhaite ! kiM egidiyasarIrAI?" AlAvao, evaM ete ulloyeNa NayA bhaNitA / etehiM kiM payoyaNa', mannati etehiM dihivAde // 8.37 / / 760 // etehiM satcahi NayasarahiM paMcahiM vA diDivAte parUvaNA-pannavaNA uvappadarisaNA, // 380 // kiM dihivAde sabatya etehiM parUvaNA, ucyate, katyaha muttaTThamattakahaNA ya / ihaI kAliyasutte aNambhuvagamo satehi, mUlaNayehi 81 tu sacahi adhikArI prAyazaH, te puNa samAsato tini-eko davvaTTito suddho saMgaho, pajjavahito suddho evaMbhUto, majjhimA dabaDitapajjavahitA, etehiM tihi kiM kAraNa ahigAro, jeNa bhaNitaM_Nasthi NatehiM vihnnN0||8-38 / / 761 // ko dRSTAntaH -yathA vRkSa iti prAtipAdike sarvAsAM vibhaktInAM samavatAraH, yathA vA sarva vAGmayaM dhAtuvibhaktiliMgAptamiti, yadi evaM to osanaggahaNaM kiM ?, sabvastha kimiti Na bhaNati ?, bhaNNatiAsajja tu sotAraM gae NayavisArado bUyA, purisajjAtaM paDucca va jANayo sakhe gaye panojjA / jato__mUDhaNatiyaM sutaM kAliya0 // 8-36|762 / / mUDhA-avibhAgatyA guptA nayA jaimi asthi taM maDhaNatiyaM, teNa Na NayA sanbattha 18 // 380 // samotaraMti / iha ki kadAdI samavatarijjiyAiyA', bhannati-apuhutte samotAro Natthi puhutte samotArI / abe bhaNati-ihAlA kAliyANuoge aNubbhavagammati sarve, kimarthamiti cet vyavahAravidhiriktatvAt sUkSma upariSTatvAt / jeNa bhannAta-'tesAmeva viya kasana dIpa anukrama OM (89) Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [761/761], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUNoM sUtrAMka AAR ppA sAippasAhA sudumamedA, uktaM ca-vavahAreNa'tthapacI aNappitaNaye a tucchamAsAe / mUDhaNayaagamieNa ya kAleNa ya kAliyA nayAAvazyaka neyaM ||1|| jatthabi hojja tatthavi tihiM AdillahiM natehiM, kiM kAraNa tihiM ahigAro, kiM nayavirahitaM No aritha', ucyate dhikAra: Nasthi Natehi vihnnN|| 8-39 / / 761 // kinna parUvijjati ?, ucyateupodghAta mUDhaNaiyaM sutaM / / 8-39 // 762 // jeNa tatAiyaM davvaM Na bhavAti, kahaM. , jeNa NiccavAde aniyuktatvaprasaMgaH, aNi-II niyaktI cabAde vaiphalyaM bhavati, teNa te bhannati ya na bhannati ya, teNa mRDhaNatiyaM jeNa ya muzati pannavato etehiM sabehi samotAre, tANa3 | sakatitti bhaNita hoti, jadA pUra Asi tadA egami aNutoge cattArivi parUvijjAItayA, puhutte kate samANe patteyaM 2 maasi||38|| jjati te atthA, tato tu bocchinnA, caraNe sesA titriviNa bhAsijjaMti, evaM sesamuvi / kadA puNa puhuttaM jAtaM ? kecciraM vA kAlaM apahucaM Asi ? jAva ajjavairA tAva apuhutaM Asi, tesiM AratI puhunaM jAtaM, jahA-imaM kAliyaM, imo dhammo, imaM| 8. gaNita, imaM daviyaM, ko puNa ajjavairo jIma apahattamAsi jeNa ya kAraNeNa puhune katamiti icchAmi tesiM ajjavatirANaM uTThAgaNapAriyANiyaM sotu, kiha puhutaM jAtaM / / Tra tuNcvnnsNnivesaa|| 8-41764 // puravabhave sakasa devaramo yesamaNassa sAmANio Asi, ito ya bddhmaannsaamii| teNaM kAleNaM teNe samaeNaM piDipANAma NagarI, tattha sAlo rAyA, mahAsAlo juvarAyA, sesi sAlamahAsAlArNa bhagiNI jasavatI, II // 3815 15 tIse pIDharo bhattAro, jasavatIe attao piDharaputto gAgalI NAma kumArI, sAmI samosaDho subhUmibhAge, sAlo niggato, dharma soccA jaM navaraM mahAsAla rajje ThAyemi, so atigato, teNa Apucchito mahAsAlovi bhaNati- ahapi saMsArabhatugviggo jahAnA dIpa anukrama OMddha atha vaz2asvAmi kathAnaka Arabhyate (90) Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti : [764/764], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata R satrAka Avazyaka cUrNI upodghAta niyuktI // 382 // tumbhe iha meDhI pamANaM tahA pavvatiyassavi, tAhe gAgalI kaMpillAo saddAveUNa paTTo baddho, abhisico, rAyA jAyo, tassa mAyA vajasvAmya| kapillapure Nagare dimiyA piDharassa, teNa tato sahAvito, so puNa tesiM do sibiyAo kArei, jAva te pabbatiyA, sA bhagiNI dhikAra: samaNAvAsiyA jAtA / tae NaM te samaNA hotagA ekArasa aMgA ahijjitA, tateNaM samaNe bhagave mahAvIre yahitA jaNavayavihAraM viharati / teNaM kAleNaM 2 rAyagi gagaraM, rAyagihe samosaDho, tAhe sAmI puNo niggao caMpa padhAvito, tAhe sAlamahAsAlA sAmi Apucchati-amhe piTTIcaMpaM baccAmo, jati NAma tANa ko'pi bujhejjA, sammaca vA labhejjA', sAmIvi jANati jahA tANi saMyujjhIhiMti, tAhe sAmiNA goyamasAmI se bitijjao dino, sAmI caMpaM gato, tattha samosaraNaM, gAgalI piDharo jasavatI ya niggayANi, bhagavaM dharma kaheti, tANi dhamma soUNa saMviggANi, tAhe gAgalI bhaNati-jaM NavaraM ammApiyaro ApucchAmi jeDaputtaM ca rajje Thavemi, tANi ApucchitANi bhaNaMti-jadi tuma saMsArabhayubbiggo amhevi, tAhe se puttaM rajje ThAvecA ammApitIhiM saha pabbatito, goyamasAmI tANi ghettUrNa caMpa vaccati, tesi sAlamahAsAlANaM paMtha vaccatANaM hariso jAto-jAhe (jahA) | saMsAraM uttAriyANi, evaM tesi subheNaM ajjhavasANeNaM kevalagANaM uppana, itaresipi cintA jAtA jahA amhe etehiM rajje ThavitANi | saMsArA moitANi, evaM ciMteMtANaM subheNa ajjhavasANeNaM tiNhavi kevalaNANaM uppanna, evaM tANi uppananANANi caMpa gayANi, sAmI payAhiNaM karemANANi titthaM NamiUga kevalaparisaM padhAvitANi, gAyamasAmIvi bhagavaM vaidiUNa tikkhutto pAdesu paDito uhito // 382 // bhaNati-kahiM baccaha ? eha vitthakara baMdaha, tAhe sAmI bhaNati-mA goyamA ! kevalI AsAehi, tAhe AuTTo khAmeti, saMvega ca gato, tattha goyamasAmissa saMkA jAtA-mA'haM Na sijjhijjAmitti, evaM ca goyamasAmI cinati / ito ya devANa saMlAco baTTati dIpa anukrama SARSON IPL (91) Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata cUau~ / satrAka Avazyaka laijo aTThAvayaM vilaggati cetiyANi ya vaMdati dharaNigoyaro so teNeva bhavaggahaNeNaM sijhati, tAhe sAmI tassa cittaM jANati tAva-| sANa ya saMbohaNayaM, eyassavi thiratA mavissatitti dovi katANi, eyassavi paccato, tevi saMyujiAssatitti, so'vi sAmi A-vajrasvAmyaupodghAta 4 pucchati ahAvayaM jAmitti, tattha bhagavatA bhINato-vacca aTThAvarya cetiyANaM baMdao, taeNa bhagavaM haTTatuTTho vaMdittA gato, tattha ya&dhikAraH niyuktI aTThApade jaNavAda soUNa tini tAbasA paMcapaMcasayaparivArA patteyaM te aTThAvayaM vilaggAmotti tattha kilissaMti, koDino diyo // 383 // sevAlo, jo koDino so cautthaM 2 kAUNa pacchA mUlaM kaMdANi AhAreti sacicANi, so paDhama mehalaM vilaggo, dino chaTuMchaDeNaM kAUNa parisaDitapaMDupattANi AhAreti, so vitiya mehalaM vilaggo, sevAlo aTThamaM kAUNa jo sevAlo sayaMmatello taM AhA roti, so tatiyaM mehalaM vilaggo, evaM tevi tAva kilissati / bhagavaM ca goyamaM orAlasarIraM hutavahataDitataDiyataruNaravikiraNa3 sarisateyaM ejjata pecchaMti, te bhaNaMti-esa kira ettha thullo samaNo vilaggihiti ?, jaM amhe mahAtavassI mukkhA bhukkhA Na: latarAmo vilaggita, bhagavaM ca goyame jaMghAcAraNaladdhIe saMtulUtApuDagaMpi NIsAe uppayati, jAva te paloeMti, esa Agatotti 216 eso aIsaNaM gatotti, tAhe te vimhitA jAtA pasaMsati, acchati ya paloeMtA jadi otarati tA eyassa vayaM sIsA, evaM te paDicchatA acchati, sAmIvi cetiyAI vaMdittA uttarapucchime disIbhAge puDhavisilApaTTae tuyaTTo, asogavarapAdavassa ahe taM 4 rayaNi vAsAe uvgto|| ito ya sakassa loyapAlo vesamaNo, sovi aTThApadaM cetiyavaMdao eti, so cetiyANi vaMditA goyama-18 sAmI vaMdati, tAhe so dhamma kaheti, bhagavaM aNagAraguNe parikahetuM pavato, aMtAhArA paMtAhArA evaM bati jahA dasanabhadakahANage| 4 // 38 // aNagArakhanage, besamaNo citeti-esa bhagavaM erise sAdhuguNe vannati, appaNo ya sAimA sarIrasukumAratA, erisA devANavi dIpa anukrama RECORE (92) Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 bhASyaM [ 123...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryukti: [764-772/764-772], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNo upodghAta niyuktI / / 384 / / gatthi, tattha bhagavaM tassa AkRtaM gAuM poMDarIyaM NAmaM ajjhayaNaM panaveti, jahA pokkha lAvatIvijae poMDarIgiNI nagarI NaliNigummaM ujjANaM, tattha NaM mahApaume NAma rAyA hotyA, paumAvatI devI, tANaM do puttANaM puMDarIe kaMDarIe ya sukumAlA jAva paDirUcA, puMDarIe jubarAyA yAvi hotthA / teNaM kAleNaM teNaM samateNaM zrerA bhagavaMso jAva naliNivaNe ujjANe samosaDhA, mahApaume Niggate, dhammaM sauccA jaM NavaraM devANu0 pauMDarIvaM kumAraM rajje Thavemi, ahAsu0, evaM jAba poMDarIe rAyA jAte jAva viharati / taeNaM se kaMDarAe kumAre jubarAyA jAte, taraNaM se mahApaume rAyA puMDarIya rAyaM Apucchati, tae NaM se puMDarIe evaM jahA odAyaNAM, NavaraM codasa pubvAI ahijjati, bahUhiM catutthachaTTa bahuI yAsAI sAmanaM mAsiyAe saTThi bhacA jAba siddhe / annayA te therA puNyApuvi jAva puMDarigiNIe samosaDhA, parisA niggayA, tae NaM se puMDarIe rAyA kaMDarieNaM jugarannA saddhi imIse kahAe laTThe samANe haDDe jAva gate, dhammakahA, jAva se puMDarIe sAvagadhammaM paDivaNNe jAva paDigate, sAvae jaate| tae NaM se kaMDarIe juvarAyA dharANaM dhammaM soccA haTTe jAva jahedaM tunbhe vadaha ja NavaraM devANu 0 ! puMDarIyaM rAyaM ApucchAmi, taraNaM jAva pabvayAmi, ahAsuhaM0, taraNaM se kaMDarIe jAva theraM NamaMsati NamaMsittA aMtiyAo paDinikkhamati 2 tAmeva cAughaMTaM AsarahaM durUhati 2 jahA jamAlI taheba jAva paccoruhati, jeNeva puMDarIe rAyA teNeva uvAgacchati, karatala jAva puMDarIyaM evaM vayAsIevaM khalu mae devANu therANaM jAva dhamme NisaMte, sevi ya me icchite paDicchite abhirutite, tae NaM ahaM devANu0! saMsArabhaujagge bhIte jammaNamaraNANaM, icchAmi NaM tujjhehiM anbhaNuSNAte samANe gherANaM jAva pavvatittaetti, taraNaM se puMDarIe kaMDarIyaM evaM vayAsI mANaM tumaM devANu iyANi therANa jAva pavvayAhi, ahaM NaM tumaM mahatA mahatA rAyAbhisegeNaM abhisiMcissAmi, taevaM se vajrasvAmI - kathAnaka madhye puMDarika kaMDarika kathAnaka varNayate (93) vajrasvAmya dhikAraH // 384 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata satrAka MIkaMDarIe kumAra puurIyassa rano eyamardu yo ADhAti No parijANAti tusiNIte saMciTThati, tae Na se kaMDarIe poMDarIya rAya dozcapivajasvAAvazyaka cauM taccapi evaM vayAsI-icchAmi Na devANuppiyA! jAva pavaittaetti, taeNaM se puMDarIe rAyA kaMDarIya kumAra jAhe No saMcAeti visa- myadhika upodghAta pANulomAhiM bahuhiM AghavaNAhi ya satrANAhi ya vinavaNAhi ya Aghavettae cA0 tAhe visayapaDikUlAhiM saMjamabhaubvegakArIhikaMDarIkaniyuktI | panavaNAhiM panavemANe 2 evaM bayAsI evaM khalu jAtA ! niggathe pAvayaNe sacca aNuttare kevalie evaM jahA paDikkamaNe jaan| sabvadukkhANaM aMta karenti, kiMtu ahI vA egaMtadiTThAe khuro ica egaMtadhArAe lohamayA va jabA cavveSabbA vAluyAkavale i // 385 // sa nirassAe gaMgA vA mahANadI paDissotaM gamaNatAe mahAsamudde iva bhuyAhi duttare tikkhaM kamiyavvaM garuyaM laMbeyavaM asighAra va caritavyaM, po ya khalu kappati jaataa| samaNANaM NiggaMthANaM pANAtivAe vA jAba micchAdasaNasalle vA no0 jAtA! se ahAkammiei vA uddesie vA missajAte i vA uddarae pUtite kIe pAmicce acchejje aNisaTe abhihaDeti vA Thatiei vA ratitaeti vA 8 dAtArabhacei vA dubhikkhabhattei vA gilANamane vA badaliyAbhattei vA pAhuNagabhane ivA sejjAtarapiMDeti vA rAyapiMDeti vA mUlamo-C yaNeti yA kaMdabho0 phalabho0 bIyabho0 hariyabhoyaNeti vA bhottae vA pAtae vA, tumaM ca NaM jAtA! suhasamucite, No ceva NaM duha-17 4 samucite, NAlaM sItaM NAlaM uNhaM NAlaM khuhA NAlaM pivAsA NAlaM corA gAlaM vAlA NAlaM daMsA NAlaM masagA NAlaM vAtiyapettiya sebhiyasabhivAte vidihe rogAtake uccAvae vA gAmakaMTage vA bAvIsa parosahoyasagge udibe sama ahiyAsettaetti, te No khalu jAtA ! amhe icchAmo tujha khaNamavi vippaogaM, taM acchAhi tA jAtA aNubhatrAhi rajjAsiriM, pacchA pabbaDAhasi, tae NaM se kaMDarIe dievaM vayAsI- taheva NaM taM devANu0 jahetaM tumbhe vayaha, kiM puNa devANu niggaMthe pAvayaNe kIvANaM kAyarANaM kApurisANaM ihaloga dIpa anukrama SHRESS RSS (94) Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 vanasvA R prata sanAka zrI paDibaddhANa paralogaparaMmuhANaM visayatisiyANa duraNucare pAgatajaNassa, vIrassa nicchiyassa vavasiyassa No khalu etthaM kiMcidrA Avazyaka dukkara karaNatAe, taM icchAmi Na devANu jAva pacaticaetti, tae Na te kaMDarIya puMDarIe rAyA jAhe no saMcAtIta bahahiM AghacUNI nAvaNAhi ya 4 ASavettae vA 4, tAhe akAmae ceva nikkhamaNa aNumanitthA / taeNaM se puMDarIte koIbie sahAveti, evaM jahA | kaMDarIkaupAddhAta jamAlissa nikkhamaNa taheva puMDarIo kareti, pabvaito jAva sAmAiyamAdIyAI ekkArasa aMgAI adhijjeti 2 bahahiM cautthaniyuktI cchaTThahamajAva viharati / atrayA tassa kaMDarIyassa antIha ya paMtehi ya jahA selagassa jAva dAhayaktIe yAvi viharati // // 386 // tate Na te therA bhagavaMto anayA kayAdI puvANupuci caramANA jAva puMDarigiNie naliNipaNe samosaDhA, tae NaM se puMDarIe darAyA imIse jAva pajjuvAsati, dhammakahA. taeNaM se poMDarIe rAyA dhamma soccA jeNeva kaMDarIe aNagAre teNeva uvAgacchati 24 kaMDarIyaM vadati Namasati 2 kaMDarIyassa sarIragaM savvAbAhaM saruye pAsati 2 jeNeva therA teNeva uvAgacchati, there baMdati baMdicA 4) evaM vayAsI-aINa bhaite ! kaMDarIyassa aNagArarasa ahApavattehi tegicchiehiM phAsuesaNijjehiM ahApavattehiM osahamesajjabhattapAhohiM tigicche AuMTAmi, tumbhe Na bhaMte! mama jANasAlAsu samosaraha. taeNaM therA puMDarIyassa rano eyama paDisuNeti 2 jAva jA sAlAsu viharati / tate NaM se puMDarIe kaMDarIyassa tegiccha Auddeti, tateNaM taM maNulaM asaNaM4 Aharitassa samANassa se rogAke khippAmeva uvasaMte huDhe jAte aroge baliyasarIre jahA selao tahA muskevi samANe tasi maNusi asaNe 4 samucchite jAva a // 386 // jhovavazno, majjapANagaMsi ya, No saMcAeti pahitA anbhujjateNaM jAva viharitaetti / tae NaM se puMDarIte imIse kahAe laddhache samANe jeNeva kaMDarIe teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA kaMDarIyaM tikkhuno AyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati baMdinA evaM bayAsI-gha dIpa anukrama CAREAK (95) Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka cau~ / bhasi tuma devANuppiyA, evaM sapusa 0kayatthe kayalakkhaNe suladdhe paM tava devANuppiyA! mANussae jammajIvitaphale ja vajasvAAvazyaka ? tuma rajaca jAva aMtapurai ca vicchatitA jAva paJcatite, ahaM paM adhane akatapube ne mANussate bhaye aNegajAtijarAmaraNarI-18 myadhika gasogasArIramANasapakAmadukyaveyaNAvasagasatocaddavAvibhUte adhuve aNitie asAsae saMjhanbharAgasarise jalaghumbuyasamANe kusaggaja-1 keDarIkaupodghAtAlA labiMdusanime sumiNagardasaNovame vijjulayAcaMcale aNicce saDaNapaDaNIbaddhasaNadhamme ko pubi pacchA bA0 avassavippajahiyavbateniyuktI ci / tathA mANussagaM sarIragapi dukkhAyayarNa vividhavAdhisatasaMnikete aDheisakaDaThThADayaM chirANhArujAlaoNasaMpiNaDu maDiyamaMDava dubbalaM asuisaMkiliTTha aNivirya samyakAlasaMThappayaM jarAkuNima jajjaragharaM va saDaNapaDaNaviddhaMsaNadhammaya puci pacchA vA avss||387|| viSpajahiya mavissatitti, kAmabhogAvi ya Na mANussagA amutI asAsayA. vaMtAsavA evaM pittA khelA sukkA0 soNitAsayA uccArapAsavaNakhelasiMghANagavaMtapittamuttapUyamukkasoNitasamumbhavA amaNunaduruyamuttipUtiyapurIsapumA matagaMdhussAsA asubhasissA savviyaNagA bIbhacchA appakAliyA lahusagA kalamalA bivAsadukkhaM bahujaNasAdhAraNA parikilesakicchadukkhasajhA avuhajaNanisevitA sadA sAdhujaNagarahaNijjA arNatasaMsArabaddhaNA kaTuphalavivAgA juDulivya amucamANadukkhANuvaMdhiNo siddhigamaNavigghA pubdhi yA pacchA vA avassaviSyajahiyaccA bhavissatitti, jeviya Na rajje hirane suvane ya jAva sAvatejje seviya NaM aggisAhite corasA-19 hite rAyasAhite maccusAhite dAtiyasAdhita adhuve aNitite asAsae pumbi pacchA bA avassaviSpajahiyabve bhavissatiti / evaMvihammiki rajje ya jAva aMtepure ya mANussaesu ya kAmabhogasu mucchite 4 no saMcAemi jAva pavatittae, taM dhane siNaM tu IX // 387 // dama jAva suladeNaM jaM ne pavyatite / tate se kaMDarIe puMDarIeNaM evaM vRtte tusiNIe saciTThati,tateNaM se poMDarIe doccapi taccapi evaM vatA dIpa anukrama RECESSAESAX (96) Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI | niyuktA dIpa anukrama 181 sI-dhasiNaM tuma jAva ahaM adhane, tateNaM se doccaMpi tarucaMpi evaM butte samANe akAmae ayasaMbase lajjAti ya gAraveNa ya puMDarI-1 vanasvAAvazyakatA rAya Apucchati 2 therehiM saddhiM cahiyA jaNavayavihAra viharati / myadhi0 kaMDarIkaupodghAta tateNaM sekaMDarIe therehiM saddhi kaMci kAlaM uggaMuggeNaM viharettA tato pacchA samaNattaNaparitaMte samaNataNanimbine sabhaNani-II kAmacchite samaNaguNamukkajogI therANaM aMtiyAu saNitaM 2 paccosakkati 2 jeNeva puMDarigiNI jeNeva puMDarIyassa rano bhavaNe jeNeva | 2 | asogavaNiyA jeNeva asogavarapAyave jeNeca puDhavisilApaTTage teNeva uvAgacchati upAgacchettA jAva silApaTTayaM odayamaNa jAva // 38 // jhiyAti / tateNaM puMDariyassa ammaghAtI tattha Agacchati jAva taM tahA pAsati pAsittA puMDariyassa sAhati, sevi taNa aMtapura e am | parayAlasaMparibuDe tattha gacchati, gacchittA tikyutto AyAhiNapayAhiNa jAva dhame Na savyaM jAva tusiNIe / tateNaM puMDarie evaM vayAsI-aDDA bhaMte ! bhogahi 1, hantA aTTho, tate Na koTuMciyapurise saddAvettA kalikaluseNevAbhisitto rAyAbhisegeNaM jAva rajjaM pasAsemANe viharati / tate Na se puMDarie sayameva paMcamuTTiyaM loyaM kareti, karettA cAujAmaM dhamma paDivajjati paDivajjitA kaMDariyassa AyArabhaMDagaM sabasubhasamudayaMpiva gehati 2 imaM amiggahaM gehati 2 kappati mama therANaM atae dhamma | P388 // dApaDivajjecA pacchA AhArittaettikaTu therAbhimuhe niggto| hI kaMDariyassa tu taM paNIta pANabhoyaNamAhAriMtassa no sama pariNataM, betaNA pAunbhUyA ujjalA viulA jAva durahitAsA, satelA se rajje ya jAva aMtapure ya mucchite jAva ajjhovavanne aTTaduhavasaTTo akAmage kAlaM kiccA sattamapuDhavie tettIsasAgarahitIra jaavo| (97) Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 bhASyaM [ 123...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryukti: [764-772/764-772], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktau // 389 // puMDariviNaM there pappa tesimaMta docIpa cAujjAmaM dhammaM paDivajjati paDivajjettA chaTThakkhamaNapAraNagaMsi aDittA jAva AhArite, teNa ya kAlAtikkaMta sItalalukkha arasaviraseNa apariNateNa veyaNA durahiyAsA jAtA, tate NaM se adhAraNijjamivikaTTu karatalapariggahitaM jAba aMjali kaTTu namotthUNaM arihaMtANaM jAva saMpattANaM Namotthu NaM therANaM bhagavaMtANaM mama dhammAtaritANaM dhammovatesagANaM, puvvipi ta NaM mate therANaM aMtie sacce pANAtivAe paccakakhAte jAvajjIbAte jAva savve ya micchAdaMsaNasale paccakakhAte, iyANiMpiNaM tesiM caiva bhagavaMtANamatige savyaM pANAivAtaM jAva savvamakaraNijjaM jogaM paccakkhAmi, jaMpi ya me imaM sarIragaM jAva etaMpi carimehiM ussAsa nissAse hi vosirAmitti, evamAlotitapaDikkate samAhipyate kAle kiccA savvaTTasiddhe tecIsasAgarovamAU deve jAte / tato patitA mahAvidehe sijjhihiti / taM mA tumaM dubbalataM baliyataM vA gaNhehi / jahA so kaMDarIto | teNaM dubbaleNaM aTTaduhaTTavasako sattamAe uvabannI, puMDario paDipunnagalakabolo sabbaTTasiddhe uvavanno / evaM devANuSpitA ! balio dubdhalo vA akAraNaM, ettha jhANaniggaho kAtathyo, jhANaniggaho paramaM pamANaM tattha besamaNo aho bhagavatA AkUtaM NAvaMti ettha atIva saMvegamAvano vaMdittA pddgto| tattha besamaNassa ego sAmANito devo teNa taM poMDarIyajjhayaNaM ogAhitaM paMca saMtoSa, saMmattaM ca paDivano, keti bhAMti a-jaMbhago so, tAhe bhagavaM kulaM cetitANi vaMdittA paccoruhati, te tAvasA bhaNati tumme amhaM AyariyA amhe tumaM sIsA, sAmI bhaNati tujjha ya amha ya tilogagurU AyariyA, te maNaMti-tumbhavi anno Ayariyo, tAI sAmI bhagavato guNasaMthavaM kareti, te pavcAvitA, devatAe liMgANi uvaNItANi, tAhe te bhagavayA saddhiM vaccaMti, bhikkhA velA ya jAtA, bhagavaM bhaNati - kiM ANijjatu ?, te bhavaMti - pAyaso, bhagavaM ca savvaladdhisaMpanno paDiggahaM ghayamadhusaMjuttassa bharacA Agato, tAhe bhaNitA-parivADIe ThAha, (98) vajrasvAmyadhi0 kaMDarIkavRttaM // 389 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 GAR Avazyaka prata satrAka // 39 // te ThitA, bhagavaM ca akkhINamahANasio, te dhAtA, tAhe suddhRtaraM AuTTA, tAhe sayaM AhAreti / tAhe puNaravi paTThito, tesi 3/vajasvAmyanAca sevAlabhakkhANaM jemintANaM ceva nANaM uppana, dinassa bagge chattAdicchattaM pecchatANaM, koDinassa vagge sAmI daNaM uppana, liAdhikAraH goyamasAmI purato kaddhamANo sAmI payAhiNIkarati, tevi kevaliparisaM pahAvitA, goyamasAmI bhaNati- eha sAmI vaMdaha, sAmI bhaNati- goyama! mA kevalI AsAehi, goyamasAmI AuTTo micchAdukkaDa kreti| tato goyamasAmissa suThThavaramadhitI jAtA, tAhe sAmI gotama bhaNati- kiM devANaM bayaNaM gelaM Au jiNANaM ?, goyamo bhaNati- jiNavarANaM, to kIsa addhiti karesi', tAhe sAmI cattAri kaDe panaveti taMjahA- subakaDe vidala. camma kaMbalakaDe, evaM sIsAvi, goyamasAmI ya kaMbalakaDasAmANo, kiMcadAcirasaMsaTThasi goyamA! jAva avisasamaNANatA bhavissAmo, tAhe sAmI dumapattayaM nAma ajjhayaNa panaveti / devo'vi vesamaNasAmANio tao caittANaM tuMbavaNasaNNivese dhaNagiri NAma gAhAvatI, so ya saDDho, so ya pavvaitukAmo, tassa ya mAtApitaro dhareMti, pacchA so jattha jattha vareti tattha tattha vippariNAmeti, jathA- ahaM pabvaiukAmo, tassa ya tadANurUvassa gAdhAvatissa dhUyA suNaMdA NAma, sA bhaNati- mamaM deha, tAhe sA diNyA, tIse ya mAyA ajjasamio nAma puvvaM pabvaiyao, tIse ya suNaMdAe kuJchisi so devo uvaSaNNo, tAhe bhaNati dhaNagiri- esa te gambho vitijjao hohiti, so sIhagirissa pAse pavvaito / imAvi NavaNhaM mAsANaM dArao jAto, tattha ya mahilAhiM AgatAhiM bhaNNati-jaha se Na pitA pavvaito honto to laTTU hotaM, so saNNI jANati-jahA mama pitA pabbaio, tao tasseba acintemANassa jAtissaraNaM uppaNaM, tAhe ravi divA ya roeti, varaM sA NivijjatI to suhaM pabvaissanti / evaM chammAsA vaccaMti / annayA AyariyA samosaDhA, tAhe samio dIpa anukrama RECECARECRAA ANTARBAS // 390 // (99) Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka zrI dhaNagirI ya Apucchati jahA saNNAyagANi pecchAmotti saMdisAveti, sauNeNa vAharitaM, Ayariehi bhaNita- mahaMto lAbho ajja, vajasvAmyaAvazyaka sacittaM vA AcittaM vA labhaha savyaM laeha, te gatA, uksaggijjitumAraddhA, aNNAhiM mahilAhi bhaNNati- etesi dAragaM ukvehi sakAra cUrNoM to kahiM nehiti ?, pacchA tAe bhaNita-mae ecatiyaM kAlaM saMgovito ecAhe tuma saMgovehi, tAhe teNa bhANita-mA pacchANuta-| pAtA pihisi, tAhe sakkhI kAUNa gahito chammAsio, tAhe teNa colapaTTaeNa pattAbaMdhito, na rovati, jANati saNNI, tAhe tesu ati tesu AyariehiM bhANaM mariyaMti hattho pasArito, diNNo, hattho bhUmi patto, bhaNati- ajjo ! Najjati caharaMti, jAva mukkaM pecchati // 391 // devakumArovamaM dAragaM, bhaNati-sArakkheha dAragaM etaM, pavayaNassa AhAro esatti, tattha se baharocceva NAmaM kataM / tAhe saMjatINaM diNNo, tAsi sejjAtarakule sejjAtarANi jAhe appaNagANaM ceDarUvANaM pIhagaM vA pahANaM vA maddaNaM vA karenti tAhe puvvaM tassa deMti, jAhe uccArAtI Ayarati tAhe AgAra kareti, ruyati vA, evaM saMvaGgati, phAsupapaDoyAro tesi iDo, sAdhUvi bAhiM viharati / tAhe sA gaMdA pamaggitA, tAo nikkhevoti Na denti, sA AgatA 2 tharNa deti, evaM tivariso jAto, aNNadAsAdhU viha-13 dra rentA AgatA, tattha rAule vavahArI jAto, so bhaNati-mametAe diNNao, NagaraM naMdAe pakkhitaM, tAhe bahANi khelaNagANi katANi, evaM raNo pAse yabahAracchedo, tattha pubbAhutto rAyA, dakkhiNao saMgho, sayaNaparijaNo vAmagapAse garabatissa, tattha rAyA 3 maNati- mama katatthe tunbhe, jatto ceDo bayati tassa bhavatu, tehiM paDissutaM, ko paDhama vAhirau, purisAtIyo dhammatti puriso bAharatu, NagarajaNI Ai- etasi saMcitao, mAtA sadAveu, aviya mAtA dukkarakAriyA, puNo ya pelavasattA, tamhA esA cevaTU SEARSA%ERESTHA dIpa anukrama +BERREARS (100) Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sutrAMka 31 paDhama bAharatu, tAhe sA AsahatthirahausabhaehiM maNikaNagarataNacicehiM bAlalobhaNaehi ya bhaNai-avaloeha tA bairasAmI., tAhe jasvAmyaAvazyaka pada paloento acchati, jANati- jaha saMgha avamaNNAmi to dIho saMsAro, avi ya-esAvi pacyaissati, evaM tiNNi vAre vAharito dhikAraH cUrNI ANa eti tAhe pitA bhaNati- jai si katabbavasAo dhammajjhayabhUsiyaM imaM vir| geha lahuM rayaharaNa kammarayapamajjaNaM dhIra ! // // niyatA tAhe turitaM gatUNaM gahitaM, logo bhaNati-jayati dhammo, ukkuDisIhaNAto ya kato, tAhe mAtA ciMteti- mama bhattA pabbaito, bhAtA draputto ya, ahaM kiM acchAmi ?, evaM sAvi pvitaa| // 392 // .tAhe sAdhaNINa ceva pAse acchati, teNa tAsiM pAsiM ekArasa aMgANi kaNhAhADeNa gahitANi, padANusArI so bhagavaM, tAhe | aTThavAsao saMjatipaDissatAo nikAlio, tAhe ujjeNiM gato / tattha AyariyANaM pAse acchati, tAhe tattha ya ahodhAraM vAsaM paDati, te ya se jaMbhagA teNa aMteNa bolentA pecchaMti, tAhe parikSAnimittaM otiNNA, vANiyagarUveNa alladdettA uvakkhaDaMti, siddhe nimaMtenti, tAhe paTThito jAva kaNagaphusitamatthi tAhe paDiniyatteti, tAhe ThAti, puNo saddAveMti, evaM(tini vAre) karaMti, tAhe bhagavaM uvautto-dabbao4, dabato phusaphalAdI khattato ujjeNI kAlatA pAuso bhAvato osakaNAtisakaNA hadutuhA ya, tAhe Neccha|ti, devA tuTThA bhaNeti-tuma daThThamAgatA, pacchA veubviyaM vejjaM deti / puNaravi aNNadA jehramAse ghatapuNNehi saNNANiggataM IRT // 392 // datatthavi nimaMti, tatthavi uvaogo-dabato, tehiM gabhagAmiNI bijjA diNNA, evaM so viharati / nANi ya padANusAriNA gahiyANi aMgANi iha saMjatANa bhUle ghiratarANi jAvANi, tatthavi jo ajjhAti uvarillaM punyagataM taMSi savvaM puthvagataM gehati, OM555545 dIpa anukrama (101) Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUNA niyuktA dAharaNaM evaM teNa yahuyaM gahita, jAhe buccati paDhAhi tAha etagaMpi taM ghosaehiM ko to acchati aNNaM suNato, aNNadA AyariyA sAhusu bhikkhaM gatesu majjhaNhe saNNAbhUmi gatA, baharasAmIvi paDissayavAlo acchati, so tesiM sAdhaNaM veMTiyAo maiDalIe raetA patAkAapRthaktvAAvazyaka 15 majjhe appaNA ThAuM vAyaNA padiNNo, tAhe parivADIe ekkArasabi aMgAI bAeti pubbagata ca, jAva ya AyariyA AgatA, te 4 nuyoge citati- lahuM sAhU AgatA, sadaM suNeti meghogharasitagaMbhIraM, bahitA suNatA acchati, NAtaM jahA vairotti, tAhe osaritA puNo * vajrasvAmyuupAyAnAta | saddavaDiya kAtUNa allINA, mahallaM ca nisIhiM kareMti, mA se saMkA bhavejjA, tAhe teNa turiya TiyAo saTThANe ThaviyAo, ThavettA niggaMtUNa daMDagaM geNhati pAde ya pamajjati, tAhe AyariyA citIta-mA etaM sAdhU paribhavissaMti to jANAvemi, tAhe ratiM AyariyA sAdhU ApucchaMti, jathA-amugagAmaM vaccAmi, tattha do va tiSNi va divasa acchissAmi, tattha jogapaDivaNNagA bhaNaMtiamha ko vAyaNAyario', Ayariehi mANitaM- vairoti, tehiM viNItahi tahatti paDissutaM, pUrNa AyariyA jANagA, tevi sAhuNo | paDilahittA kAlanivedaNAdi baharasAmissa appeMti, tAhe sabammi kate pacchA NisejjA rahatA, sovi bhagavaM niviTTho, evaM te AgatA, jahA Ayariyassa tahA savvaM viNayaM payujaMti, javi punbatItA AlAvagA taMpi te viNNAsaNanimitaM pucchaMti, jeviya | maMdamahAvI tevi ThavetumAraddhA, tattha bhagavaM vAlo abAlabhAvo, tAhe karakarassa kati, evaM te tuTThA bhaNaMti jadi AyariyA | acchejja kaivaya divase to amha esa sutakhaMgho samapejjA, evaM tesiM AyariyANaM pAse je cirassa parivADIe gehaMti taM imeNa | ekkAe porisIe sArita, evaM so tesiM bahumao jAto, AyaritAvi NAtUNaM jANAvitA sAdhutti tAhe tassa aNukaMpaNaTThA AgatA, abasesa ajhavijjautti, pucchati-vidha sarati sajjhAo ?, tAhe tuTThA sAhani jathA sarita, tAhe te bhaNati- eso ceva ASA dIpa anukrama (102) Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAMka | amhaM vAyaNAyario bhavatu, AyariyA bhaNati- hohiti, mA tumbhe evaM parimavihihatti to tuma jANaNANimittaM ahaM gato, Navi apRthakyAAvazyaka hai ya esa kappo, eteNa kaNNAhADiyaga, etassavi ussArakappo kIrati, evaM so ussArijjati, bIyAe se porisIe aratho kahi-8 nubAMge cUrNI jjati, esa tadubhayakappajoggo, tastha je asthA Ayariyassa saikitA devi teNa ugyADiyA, jAvatiya dihivAya te jANati tatiojasvAmyU upodghAtAta dAharaNaM gahio, te viharatA dasapuraM gatA, ujjeNIe bhayagucA NAma AyariyA therakappaTTitA, tesiM divivAo asthi, saMghADao se diNNo, niyuktI tAhe gao bhaddaguttANaM pAse, bhAguttA ya bherA suviNayaM pAsati pAbhAtiya, tAhe pabhAte sAhaNaM sAhati, jahA mama paDiggaho khIra-& // 394 // | marito so AgaMtUNa sIhapotaeNaM pIto lehitoya, tassa kiM phalaM hojjatti, te aNNamaNNANi bAgareMti ajANatA, gurU maNatiNa jANaha tumbha, ajja mama pADincho ehiti, so sarva suca atvaM ca ghecchihiti, bhagavapi pAhiriyAe vuttho, tAhe atigato | pagate, diDo, sutaputhyo esa so vaharo, tuDo ubavUhiko ya, tAhe so sambo paDhio, tAhe aNuNNANimittaM jahiM udiDo tahiM cevara baccati, divivAo jeNa va udiho te caiva aNujANaMti, tAhe dasapuraM eti, tAhe tehiM aNuNNA samAraddhA, tAva gavaraM devehi aNuNNA ubaDhavitA, dibbANi puSpANi cuNNA ya jassa annunnnnaa0||8-44767|| aNNadA sIhagirI marca paccakkhAti tassa garNa dAtuM, tAhe paMcahi aNagArasahi saMparituDo viharati, jattha jattha vaccati tattha tattha orAlA kittivaNNasadA paribhamati aho bhagavaM / kiMca // 39 // jeNuriyA vijjaa0||8-46 // 769 // mahApariNAe vijjA pamhuDDA AsI sA padANusAriNA tezuddharitAbhaNati ya aahiNddejjaa0|| 8-47 // 110 // bhaNati ya dhAretabbA0 / 8-58 / / 111 / / aI eva dIpa anukrama (103) Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata Avazyaka cUNoM satrAkA upodghAta niyuktI // 395 // pavayaNauvaggahanimira pAremi, evaM viharato bhagarna bhaviyajaNavidohaNa kareti / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pADalipule nagare paNo apRthakyAseDDI, tassa dhUtA atIva darisaNijjA, tassa ya sAlAsu sAhUNIo ThiyAo, sabhAveNa ya esa logo kAmitakAmao, tAo yA nuyoge saMjatIo ArAhAio baharasAmissa guNakittaNaM kareMti, sevitA citeti-jadi so mama patI to Navari bhogA, iharahA alAhijasvAmyuvaragA eMti, paDisehijjaMti, tAhe sAhati, jahA so pancAo mahAtmA necchati, sA bhaNati-jadi Necchati so pacvahassAmi / ito ya dAharaNaM bhagavaM pADaliputte Agato, tattha rAyA sapurajaNajANavato Niggato ammogatiyAe, te ya pavvatiyA phaDagaphahahiM enti, tatthA atthi bahave orAlasarIrA, rAyA pucchati-damo bhagavaM, tAhe sIsati-jahA Na bhavati, jattha apacchima baMdaM tattha pavirala-palI pancaiya saddhi saMparivuDo, esa Ayario, AyariyA Na tathA paDirUvA, tastha paDio pAdesu, tAhe ujjANe ThitA, dhammo kahito, I khIrAsavaladdhI bhagavaM, rAyA hatahido kato, aMteure sAhati garnu, tAo bhaNati-amhebi baccAmo, savyaM aMtepuraM niggata, sA yA seTTidhUtA logassa suNettA kiha pecchejjAmitti acchati, vitiyadivase tAe pitA viSNavito-tassa me dehi, tAhe sabAlaMkAravibhUsidA aNegAhi dhaNakoDIhiM nItA, dhammo kahito, bhagavaM ca khIrAsabalabIo, logo maNati-aho mussaro bhagavaM, sabvaguNa-|I saMpaNNo, Navari rUvavihaNo, jadi se rUbaM hontaM to savvaguNasaMpadA hotI, bhagavaM tesi maNogataM NAUNa tatva paumaM viuvvati, tassa ucari niviDo, rUvaM viuvvati atIvasomma jArisa para devANaM, logo Audo bhaNati-evaM etassa sAmAvitaM rUba, mA pattha-RI Nijjo hohAmiti to virUveNa acchati, sAvisauci rAyA bhaNati-aho bhagavao etamavi athi, tAhe aNagAraguNe caNNeti, 3 // 15 // pahU asaMkhajje dIvasamudde viuvyitA AiNNavippaNe karettaetti, tAre teNa rUveNa dharma kaheti, tAhe sehiNA NimaMtio bhagavaM dIpa anukrama FREEBARELI (104) Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [764-772/764-772], bhASyaM [123...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata zrI_ visae nideti, bhaNai-jadi mamaM icchati to pancayatu, tAhe pabvaiyA / evaM viharato pubbadisAu uttarApahaM gto| apRthaktvA . Avazyaka cUrNI tattha dubhikkhaM jAtaM, paMthAvi yocchiNNA, tAhe saMgho upaDhito-bhagavaM / nitthArehiti, tAhe paDabijjAe saMgho ThaviolA nuyAga | tattha ya sejjAtaro cArIe gato, eti ya, uppattie pAsati, ciMteti-koi viNAso to saMgho jAti, tAhe asiyaeNa sihali chiditA upodghAta vajrasvAmyu dAharaNaM niyuktI bhaNatiahaMpi bhagavaM! tummaM sAhammio, tAhe so'vi vilaio imaM sutaM saraMteNaM-sAhammiyavacchallaMmi ujjatA ujjatA ya sajjhAe / caraNakaraNami ya tahA titthassa pabhAvaNAe ya // 1 // evaM pacchA uppatio bhagavaM, paco puriyaM nagariM, tattha | // 396 // 2 mubhikkhaM, tattha sAvagA bahugA, evaM tattha ullAhA, tattha ya rAyA taccaniyasaDDA, tattha ya amhaccayANaM sANaM tesiM ca varuTThaeNa mallArumaNANi baTTati, sabbattha taccaniyasaTTA parAjIyaMtI, tAhe tehiM rAyA puSphANi vArAbio, pajjosavaNAe saDDA addaNNA, | jato pajjosavaNAe puSpANi Nasthitti, tAhe sabAlabuDDA bayarasAmi uvaTThitA, tunbhe jANaha jadi tummehiM jANaehiM pavayaNa ohAPI mijjati, evaM bahuppagAraM bhaNie tAhe uppatito mAhesari gato, tattha ya hutAsaNagiha nAma vANamaMtaraM, tattha kuMbho puSphANa uTThati, dra tattha bhagavato pitumico taDitu, tattha gato, so saMbhanto bhagati-kimAgamaNapayoyaNa, bhagavatA bhaNita- pupphehiM payoyaNaM, teNa | aNuggahI, tA tumbhe gaheha jAva emi, pacchA sirisagAsa gato, sirIe cetiyaaccaNiyAnimittaM paumaM chiNNaga, tAhe vNdittaa| || sirIe nimaMtio, taM gahAya aggiharaM pati, tattha kuMbhaM pupphANa chohaNa aNNANi tu sAriyANi, evaM jaMbhagagaNapIrakhuDo dibveNa // 396 / / gItagaMdhavvaNiNAdena Agato AgAsaNaM, tassa ya paumassa beTe vairasAmI, tattha taccANiyA bhaNIta-amha etaM pADihera, agdhaM gahAya niggatA, taM vihAraM bolettA arahatagharaM gatA, tattha devehiM mahimA katA, tattha logassa atIva bahumANo jAto, rAyA SARAS dIpa anukrama A5% (105) Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 B prata zrI AuTTAvito samaNovAsao jAo / evaM so bhagavaM viharato vato AbhIravisayaM gato / eso so NayavisArato etAto apuhuttaM / / / AvazyakaidANiM jeNa puhuttaM kataM tassa uppatti * dazacUrNI Tra deviMdavaMdihiM / 8-51 // 774 / idANi tesi AuTTANa pAriyANiyaM, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dasapura nagaraM, tattha rotpattiH upAyAta somadevo bamaNo. aDDo0, rodasommA bhAriyA samaNovAsiyA, tersi putte rakkhie NAma dArae, tassa aNumaggajAte phggurkkhie| niyukto Tra dasapuraM nagaraMti, taM kaha uppaNNaM, / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAnagarI, tattha kumAranaMdI suvaNNakAge parivasati, se gaM ||397||daa itthIlolae Avi hotthA, seNa jattha suNai vA pAsai vA itthiM rUviNi tattha paMca suvaNNasate dAtUrNa taM pariNati, evaM teNa paMca satA II piMDitA, tAhe so IsAluo egavaMbha pAsAdaM karettA tAhi samaga lalati, evaM so tAhi samaM viharati / tassa piyavayasaMe NAile nAma samaNovAsae / 3 aNNadA gadissaravare jattA ANacA, ito ya paMcaselagavatthavvAo vANamaMtarIo gaMdissaraM baccaMti, tANaM ca devo cupao, tAo bhaNaMti-kaMci ettha buggAhemo, evaM cintettA paTThiyAo, tAo vinivayaMtIo camajheNa gacchaMti, taM pecchati paMcahi mAhi4 lAsatehiM saddhiM lalaMta, tAsiM ca vijjumAlI ahivatI, so cuto tAhe bhaNaMti-esa itthIlolo, esa hohiti, tAhe tAo tassa ujjANagatassa divANi rUvANi padasidAo, tAhe so bhaNati-kAo tubbheI, tAo bhaNaMti-devatAo amhe, so tAsu mucchito, // 397 // ADhato ghetu, tAhe bhaNitaM-aditaM amhehiM kajaM to paMcasela ejjAhi, so mucchito rAule suvaNaM dAUNa pddhgN| nIti, kumAranaMdi jo paMcaselagaM Neti tassa ettiyo koDIo deti, egeNa thereNa sutaM saMjatieNa, paDahao dIpa anukrama OM55655 | dazapura-utpatti evaM Arya rakSitasya kathAnaka kathayate (106) Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryukti: [774/773-777], bhASyaM [124] adhyayanaM [], mUlaM [- /gAthA ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktI // 398 // khoDito, vahaNaM kAritaM patthayaNassa bharitaM mukkaM ghereNa taM dabe puttANa davAviyaM, jAhe dUraM samudamatigato tAhe thereNa bhaNitaM kiMci pecchasi 1, so bhaNati - kiMci kAlagaM, esa baDo samuhale pavvatapAde jAto, etassa heDeNa vahaNaM jAhiti to tumaM amUDho baDe laggejjAsi, tAhe paMcaselayAo pakkhI ehiti tesiM pAdesu appA baMdhAhi te tarhi taM Nahiti, jadi kihai Na laggasi to valayAmumi buddhasi evaM so cilaggo nIto ya pakkhIhiM, tAhe tAhi vaMtarIhi bhramaMtIhiM diDo, tAhi se * riddhI dAitA, so pagahito, tAhe tAhiM bhaNito- eteNa sarIrakeNa amhe bhujjAmo, tA kiha ?, tAhi bhaNitaM kiMci jalaNapacesAdi karehi jahA paMcaselaga uvavajjAmiti, kiha ettAhe jAmi ?, tAhi karatalapuDasaMpuDaeNa gIto, tAhe ANIuM sae ujjANe | Thavito, tAhe logo pucchao eti, bhaNati 'di sutamaNubhUtaM je vattaM paMcaselae diive'| tAhe iMgiNiNivano zAti, saGko ya se mitto, teNa bArio-na suMdarataragA bhogA, pabvayAhi, bahUhi paNNavaNAhiM na sakkio, saGghassa viNibveo jAto, jahA esa ajJAnI bhogANa kajje kilisatiti amhe jANatA kIsa acchAmoti pavvato, kAlaM kiccA accute ubavaNNo, itaro'vi marittA paMcasalae jakkho jAto, so taM ohiNA pecchati, aNNadA dissarajatAe palAyatassa paDaho galae laggati, vAeti, tattha savve devA melINA, saDDo Agato taM pecchati, so taM daNaM teyaM asaIto nassati, so teyaM sAharitA bhaNati bho marma jANasi ? so bhaNati ko sakkAie iMde Na jANati ?, tAhe so taM sAvagarUvaM daMseti, tAhe jANAvio bhaNati saMdisaha ecAhe kiM karemitti, deveNa bhaNita- vaddhamANasAmissa paDimaM karehi, tato te samattavIrya hohiti tadA ya sAmI jIvati, tAhe gosIsamaI paDimaM mahAhimavaMtAto karelA kaTTasaMpuDhae chumitA Agato bharahavAsa, samudde patrahaNaM pAsati uppAtieNa chammAse marmata, tAha (107) pRthakve daza | purotpatiH // 398 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAkA dIpa anukrama zrI sAhe maMmitaM, sAya khoDI viNyA, bhaNito ya-decAhidevassa paDimaM karejjaha, bItibhayae uttAriyAu, uhAyaNo rAyA tAvasamatto, hI Avazyaka tassa pabhAvatI devI samaNocAsiyA, uddAyaNassa bANiyaehiM kahitaM devAhidevassa paDimatti, tAhe dAdINa kIrati, parasU Na pRthakve ghUrNI 6 vahati, pabhAvatIe suta, sA bhaNati baddhamANasAmI devAdhidevo tassa kIratu, jaM ceva AhataM jAva punvaNimmAyA paDimA, aMtepure upodghAta cetiyagharaM kArita, pabhAvatI pahAtA tisamjha acceti, aNNadA devI naccati rAyA.vAeti, so sIsa na pecchati devIe, addItI purotpattiH nayuktAse jAtA, devI lakkhetA bhaNati- kiM duchu naccitaM ?, nibaMdha siI, sA bhaNati- mayA suciraM sAvagattarNa paripAliyaM, aNNadA // 39 // hAtA caDi bhaNati-potAI ANehi, tAe se rattagANi ANiyANi, ruDhA adAeNa AhatA cetiyaparaM pavisatIe rattagANi desici, | AhatA ceDI matA, tAhe ciMteti-mae khaMDita sIla, to kiM me jIvieNati rAyANa Apucchati, bhacaM paccakkhAmitti, nibandhe rAyA hai bhaNati-jadi paraM saMbohesi, paDissuta, bhattapaccakkhANeNa matA devalokaM gatA, jiyapaDimaM devadattA. dAsaceDI khujjA sussUsati / devo saMboheti, na saMbujjhati, so ya tAvasabhatto, devo tAbasaruvaM kareti, amataphalANi gahAya Agato, raNNA AsAdiyANi, mucchio bhaNati-kahi?, teNa bhaNita nagarassa are Asamo tahi, teNa samaM gato, tehiM pAraddhA, NAsaMto vaNasaMDe sAhavo pecchati, 6 tehiM dhammo kahito, saMbuddhI, devo attANaM dariseti, AdhucchittA gato, jAva atthANIe ceva acANaM pecchati, evaM saDo jaato| io ya gaMdhArao sAvao, so sambAo jammabhUmIo baMdittA veyaDDe kaNagapaDimAo suNecA upavAsaNa Thito, jadi vA mao diDAo vA, devatAe daMsitAo, teNa vaMdiyAo, devayAe se tuhAe savvakAmiyAo guliyAo diNNAo, tANa sataM parimANato, // 29 // tito Ninto muNeti vItibhae jiNapaDimA gosIsacaMdaNamatI, vadao eti, Agato baMdati, tattha paDibhaggo, devadattAe paDiyarioTra! (108) Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 pRthakve Avazyaka daza prata // 40 // samma, tuDeNa gulitANa sataM diNaM, so pavvaito / aNNadA tAe ciMtiya- mama kaNagasariso vaNNo bhavatuti jAva rUvaM jAtaM jathA devakaNNagA, etAhe citA jAtA-bhogeda muMjAmi, imo rAyA mama pitA, aNNe ya gohA, tAhe pajjoya roeti, taM maNasIkAUNa guliyA khaDyA, tassabi devatAe kahitaM erisI rUvavatitti, teNa suvaNNaguliyAe dUto paTTavito, tAe bhaNNati- pecchAmi tume, Agato nalagiriNA, sA bhaNati-jadi &ApaDima Nehi to jAmi, tAhe paDimA patthitti rattiM vuDo, paDigato, annaM jinapaDimarUvaM kAtuM Agato, tattha ThAme ThavettA jIya ssAmI suvaNNaguliyA ya ANIyA, tAhe tattha nalagiriNA muttiya leMDaM ca mukkaM jAva teNa gaMdhaNa hatthI ummattA, taM ca disaM gaMdho eti jAva paloijjai nalagirissa parda, kiM nimittamAgatoti jAva caDI na dIsati, rAyA bhaNati- ceDI nItA nAma, paDima paloeha, Navari acchatitti nivedita, accaNavelAe rAyA Agato jAva pecchati puSpANi mukANi, nivvaNNeti, tAhe nAtaM paDi-IN | svagati, tAhe bhaNati paDimA haritA, dUto visajjito, navi mama caDIe kajja, visajjehi paDima, so na deti, tAhe pahAvito | jeTTamAse dasahi rAtIhi samaM, maru uttaratANa khaMdhAvAro tisAe pamao, raNo niveditaM, raNNA pabhAvatI ciMtitA. AgatA, tIe | tiNNi pukkharANi katAni, aggimassa majjhimassa pacchimassa, tAhe Asattho gatI ujjeNiM, bhaNito ya pajjoto-ki logaNa| | mArieNI, assarathahatthivAdehiM vA jeNa ruJcati teNa jujjhAmo, tAhe pajjoto bhaNati-rahehiM jujjhAmo, tAhe NalagiriNA paDikaSpiteNa Agato, rAyA ya raheNa, raNNA bhaNito-asaccasaMdho'siti, tathAvi te patthi mokkho, nAhe raNNA raho maMDalIe diNNo, hatthI vegeNa patthito, olaggati, raheNa jIto, tAhe je je pAdaM ukkhivati tattha tattha rAyA sare chubhati, jAva hatthI paDito, uttaraMto *SCk dIpa anukrama . (109) Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 daza prata cUNau~ satrAka dIpa anukrama hai baddho, niDAle ya se aMko kao dAsIyatiotti uhAyaNassa ramo, pacchA NiyagaM nagaraM pahAvito, paDimA Necchatitti, aMtarA hai| Avazyaka | vAseNa obaddho, tAhe ukkhaMdabhataNa dasavi rAyANo ThitA dhUlIpAgAre karetA, jaMca rAyA jemeti taM ca se dijjati, josavaNA | 2IparotpattiH |ya jAtA, tAhe so pucchijjati-ki ajja jemesi, so ciMteti-mA mArejjejjAmi, tAhe bhaNati- kiM ajja pucchijjAmi, ma-18 AyeAdhA Nito-ajja raNo abhattaTTho, pajjosavaNatti kahitaM, tAhe so socitumAraddho-mama mAtApitA saMjatANi, Ahe na jANAmila jathA pajjosavaNati, ahaMpi sAvao, na jemamiti, raNo kahitaM, bhaNati-jANAmi jahA so dhutto, kiM puNa mama etami baddhellae // 40 // pijjosavaNA ceva na sujjhati, tAhe mukko khAmio ya, paTTo ya se baddho sovaNNo, mA etANi akkharANi dIsihinti, soya se visao diNNo, tappamiti paTTabaddhagA rAyANo ADhattA, puNyaM baddhamauDA AsI, patte vAsAratte rAyA gato, tattha jo vANiyavaggo Aga-2 MI to so tahiM ceva Thito, tAhe taM dasapura jAtaM / evaM dasapura uppaNaM / & tami dasapure somadeyo mAhaNo, ruddasomA bhajjA saGkI, tIse jeTTaputto rakkhito nitiyo phaggurakkhiyao, tattha uppaNyAbhagA ajjarakkhitA, so ya tattha je asthi piuNo taM ajjhAio, ghareNa tIrati paDhituti tAhe gato pAiliputtaM, tattha catvAri | 4 vedA saMgovaMga adhIto samattapArAyaNo sAkhApArao jadA jAto, kiM bahuNA?, coddasavi vijjAThANANi gahiyANi, tAhe Agato dasapuraM, te ya rAyakule sevagA, Najjati rAyakule, teNa saMviditaM raNNo kataM, jahA emitti, tAhe ubbhitapaDAga sayameva rAyA niggato, taM aNugatiyAe diTTho sakkArito aggoyaro ya diNNo, evaM so NagareNa samveNa abhiNaMdijjato appaNo gharaM patto, tatthavi cATrA hirambhatariyA parisA ADhAti, taMpi caMdaNakalasAdi soyami, so tastha bAhiriyAe upahANasAlAe Thio logassa agdha paDiccha uka55555 // 40 // (110) Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI X prata ti, tAhe vayaMsagA ya bhittA ya sabbe pecchagA AgatA, didupariciyassa ya logassa aggheNa pajjeNa va jAva se ghara bhari dupada AyeAvazyaka catuSpadahiraNNasuvaNNANa, tAhe ciMteti-ammaM na pecchAmi, tAhe gharaM atigato, mAtaM pAsati, mAtaM abhivAdeti, tAe bhaNNati rakSitAH cUrNI |3 sAgatataM puttatti, puNaravi matthA . ceva acchati, tAhe so bhaNati-kiM NaM ammo tumbhaM na tuTThI (jeNa mae eteNa NagaraM vimhirya upAghAta niyuktI cauddasaNhaM vijjAThANANaM Agame kae, sA bhaNati-kaha putta mama tuTThI bhavissati?, jeNa turma bahUrNa sattANaM vaha ahijjiuM Agao, jeNa saMsAro vaDDijjai teNa kahaM tussAmi, kiM tuma diThivAyaM paThiumAgao?, pacchA so ciMtei-kittao vA so hohiti jAmi) // 402 // kahiM so ammA', sA sAhati-sAdhUNaM dihivAto, tAhe so nAma maMteti, so'kkharArthaM vImasetumAraddho, dRSTInAM vAdo dRSTivAdo, | tAhe bhaNati-nAma ceva suMdara, jadi tAva satthaM najjati to ajjhAyitacvaM, kiM puNa jeNa ammApi tussati?, vaccAmi, kahiM te dihi-14 | vAujANaMtagAra, iheva amheM ucchughare ujjANe tosaliputtA nAma AyariyA, kallaM ajjhAmi, mA tujhe ussugAo bhavaha, tAhera 81 so rati ciMtito na ceva sucA, viyadivase ya pabhAte caiva padvito, tassa ya ovaNagaragAme pitimitto vasati, teNa so na diTTa-11 o, ajja pecchAmi kati ucchulaTThIo gahAya eti nava paDipuNNAu egaM ca khaMDaM, itaro ya nIti, imo ya patto, ko tuma?, ajjarakkhitotti, tAhe so ho arNavadati, sAgatI, ahe tumbha daTuM Agato, tAhe so bhaNavi-atIhi, ahaM sarIraciMtAe nijjaami,| etAo ya ucchulaDIo ammAe hatthe dejjAhi, bhaNejjamu ya-diho mae ajjarakkhio, ahameva paDhamaM diho, tAhe sA tuhA, mama // 4 // dIputtaNa sudaraM maMgalaM diI, natra punyA patavvA khaMDaM ca, itarAMvita ceva citai-mae Nava aMgANi ajjhayaNANi vA ghettavANi, dasama VAna sabe, tAhe gato ucchugharaM, tattha citeti-kiha emeva ahami jahA goho ajANatA, jA etasi sAvagI bhavissati taNa dIpa anukrama ACADASACARX (111) Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka zrI 15 upacAreNa atIhAmi, egapAse acchati pallINo, tattha uDDarasAvao, so sarIracitaM kAUNaM sAdhUNa paDissayaM vaccati, tAhe teNak I AryaAvazyaka ThiteNa tiNyiA nisIhiyAo katAo, evaM so iriyAdI DhaDareNa sareNa kareti, so puNa mehAvI te uvadhAreti, sovi teNevA rakSitAH caNIMdra kameNaM uvAgato sambesi sAdhUrNa baMdaNarya karta, so sAvao teNa na vaMdio, tAe AyariehiM nAtaM navagasaGko, pacchA pucchati-14 upodghAtAkato dhammAgamo?, teNa bhaNita-etassa mUlAo saGkassa, sAhUhiM kahitaM-jahA saDDIe bhUNao jo kallaM hatthikhaMdhaeNa niyuktI atiNIo, kihatti 1, tAhe savvaM sAhati-ahaM diTTivAtaM ajjhAituM tuma pAsaM Agato, Ayariehi bhaNitaM-amhaM dikkha anbhuvagatArha ajjhAijjati, so'vi ambhuSagatA, evaM bhavatu, parivADIe amAmi, tAhe so bhaNati-mamaM estha na jAilA // 40 // pathyaiMu, aNNastha baccAmo, esa rAyA aNuratto aNNo'pi logo na tAva pecchati, balAviete mamaM NejjA, tamhA annahiM vaccAmo,12 tAhe gatA te pacaitA taM ghettarNa, esA paDamA sehanippheDiyA, evaM teNa acireNa kAleNa AyArAtI jAva eskArasa aMgAI ahijjitAI, jo ya diDivAo tosaliputtANaM AyariyANaM so'Na gahito, tattha ya ajjavairA suvbaMti jugappahANA, tesi diDivA-18 o bahuo asthi, tAhe so vaccati, ujjeNimajjheNaM, tattha ya bhaddaguttA therA, tesiM aMtiyaM atigato, tehiM aNuvRhito-dhaNNo-2 'si kayattho ya, aNNaM ca-salihiyasarIro mama ya nijjAvao natthi tuma nijjAcao hohi, teNa paDisutaM tahati, Thito, tAhe| acchati, tehiM kAsaM karatehi bhaNNati-mA baharasAmiNA samaM acchejjAsi, vImuM paDissae Thio paDhijjAsi, jo tehiM sama egama-14 vi divasa saMpasati so te aNumarai, paDisuNati, kAlagatehiM vairasAmissa pAsaM gato, bAhi Thio, te'vi suviNagaM pecchaMti, vesi puNa // 4035 dathe sirdu jAtaM, tehici taheva pariNAmitaM, pabhAte atigato, tehiM pucchito kato esi', teNa bhaNitaM-sosaliputtANa pAsAto, te bhaNa dIpa anukrama (112) Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryukti: [774/773-777], bhASyaM [124] adhyayanaM [], mUlaM [- /gAthA - ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 zrI Avazyaka cUrNAM upodghAta niyuktau 1180211 ti-tubhe ajjarakkhiyA, (AmaM ) sAdhu sAgayaM, to kahiM Thito si, bAhiM, tAhe AyariyA bhaNati - bAhiThiyANa kiM ajhAr3auM jAI, tumaM kiM na jANasi, tAhe so bhagai-khamAsamaNehiM ahaM bhaddaguttehiM gherehiM bhaNito cAhi~ ThAejjAsi, te uvauttA jA ti-suMdaraM, na nikkAraNe AyariyA bhaNati, acchaha, tAhe ajjhAiuM pavato, acireNa nava puvvANi adhitANi, dasamamADato 4 vettuM tAthe ajjabaharA bhaNati -- javiyAI karehi, eyaM parikammameyassa, tANi ya suhumANi, gADhaM gaNite taM suDumaM, cavIsa javi - yA, sovi tAva taM ajjhAi / itoya mAyApiyaraM sogeNa gahiyaM, ujjoyaM karissAmitti aMdhakArataraM kathaM, tAhe vANi appAhiMti, phaggurakkhio ya paTTavio, Daharao mAyA, jai cacaha to savvANi paJcayaMti, tAhe bhaNar3a-jai tANi pavvayaMti to tumaM caiva pavvayAhi, so pancaio, ajjhAtito ya, so ya javitesu atIva gholito, tAthe pucchai-dasamassa puvvasta kiM gaye? kiM se hai, tattha biMdu samuhasarisavamaMdarehiM ditaM kareMti, biMdumetaM gataM samudo acchati, tAhe so visAyamA vano- katto mama (satI) etassa pAraM gaMtuM ?, tAhe so ApucchatiahaM vaccAmi esa mama bhAtA Agato, tAhe bhagati -ajjhAhi tAba, evaM so niccameva Apucchati, tattha ajavairA uvattA kiM | mamAto caitra evaM vocchijjaM gataM, tAhe nAtaM visajjito puNeo Na essati eso AuM ca thovamappaNo NAUNa visajjito / so'ci tAva dasapuraM gato, pabvAveti sikkhAveti ya sannAyagA sabbe mAyA pitA ya, soci tAva viharati / ito ya varasAmI dakkhiNAvahe viharati, dubhikkhaM ca jAyaM vArasavarisagaM, savvato samatA chinA paMthA, nirAdhAraM jAtaM, vAhe vairasAmI vijjAe AharDa piMDaM taddivasaM ANeti, pacchA taM savvesiM paJcagANaM dApati, etaM vArasavarise motavyaM, annaM bhikkha (113) AryarakSitAH // 404 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhAjyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEIGE dIpa anukrama zrI sthi, jadi jANaha ussaraMti saMjamaguNA to bhujjatu, aha jANaha navi to matvaM paJcakkhAmo, tAhe te bhaNaMti-kiM erisaNa vijjA- AryaAvazyaka | piMDeNa bhutteNa, evaM nicchitavavasAyA, Ayariehi ya puNyAmeva jAUNa ego pancaiyato ya patthaviyo pesavaNa vAraseNo NAmeNa |zakSitAH cUrNI so bhaNitato-jAhe tumaM satasahassaniSphaNNaM bhikkhaM labhihisi tAhe jANejAhisi jahA naI dubhikkhaMti, ime ya nicchiyavava-18 upodghAta sAyA, tattha ya ego khuDao taM bhaNati-tumaM niyatta, soNecchati, tAhe so gAme vibholijjati tAva pavvaiyagAta giri vilaggA, niyuktA AyariyA jANaMti-jahA khuDao ArAhao, cittarakkhaNaTThA logassa, so ya savvaM jANati, tAhe so tANaM gatamaggeNa AgaMtUNa mA 4 tesiM asamAhI hohititti tasseva heDhe silA tattha suDao pAovagao, so teNa uNheNa NavaNIo jahA virAo, acirakAleNa. vi kAlagato, devehi ya mahimA katA, tAhe AyariyA bhaNati-khuieNa aTTo sAhito, tattha te sAdhuNo duguNANiyasaddhAsaMvegA 4 jAtA, jadi tAva vAleNa hontaeNaM evaM kataM tA amhe kIsa pa suMdaraM karemo', tattha ya devatA paDiNIyA, sA te sAdhuNo sAvigAhai veNa bhattapANeNa nimaMteti-ajja me pAraNayaM kareha, tAhe AyariehiM nAtaM jahA acitattoragahotti, tattha yambhAse aNNo girI, sataM gatA, tattha tAhe devatAe kAussaggo kato, sAvi abbhudvitA, aNuggahotti aNuNNAtaM, tAhe samAhIe vihie kAlagatA, tAhe| iMdaNa raheNa vaMditA padAhiNIkarateNaM, tattha rahAvatto saceva so ya pavvato jAto, tami ya bhagavaMte addhaNArAyaM dasa ya pubvA vocchi-18 INNNA , bIo Adeso cairasAmINaM siMbho jAto, pacchA tAhe bhaNitaM-jahA mamaM suThi ANeha, ANItA, tehiM kaNNe ThavitA, je-IN // 405 // 18 mettA khAissaMti, taM ca pamhuI, tAhe biyAle AvassayaM kareMtassa muhapotiyAe cAlitaM, paDitaM, tA se uvayogo jAto, aho pamatto | jAto, pamattassa ya Nasthi saMjamo, ta seyaM khalu mama bha paccakkhAicae, evaM saMpehettA paccakkhAtaM, kAlagatA / (114) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 Aya prata satrAka zrI soya sAdhU pesaNeNaM pesiyallao bhamaMto patto sopAragaM, tattha ya sAviyA AgatA, sA IsarI, sAya ciMteti-kiha jIcIhAmo,31 AvazyakApaTikkao Nasthi, tAe tadivasaM satasahasseNaM bhattaM niSpAdita patthi paDikkauttikAUNaM, mA ya amhe sadhvaM kAlaM ujjalaM jIvi rakSitAH ttA ecAhe ettha ceva dehabAligAhiM vitti kappemotti, ettha satasahassaNiphaNNe visaM choNaM jemAmo to saNamokkArANi kAlaM kare hAmo, tAe sajjitaM tA, Navi tA viseNa saMjoijjai, evaM ca sA saMpehecA acchati,soya sAdhU hiMDato tattha saMpatto, tAhe sA haTTatuSThA nAtaM paDilAmeti, evaM ca savvaM paramatthaM sAhati, tAhe so sAdhU bhaNati-mA bhattaM paccakkhAha, mahaM baharassAmiNA sid-jayA tuma st||406|| sahassaNiphaNNAo bhoyaNAo bhikkhaM labhihisi tato pAe ce subhikkhaM bhavissatitti, tAhe pabbaissaha, tAhe sA vAritA / 4io ya vahaNeNa tadivasa ceva taMdulA ANIyA, tAhe. paDikkao jAto, evaM so'vi tAva jIvio, tANi ya tassa sAdhussa aMti&AyaM pabbayiyANa / tato cairasAmissa pauppayaM jAtaM baMso ya vaDhito / / ito ya ajjarakkhiehi AgaMtUrNa sanyo sayaNavaggo pancAvikAo, mAtA pitA bhAtA bhagiNI, jo so tassa khatao sovi tesiM aNurAgaNaM tehiM ceva sama acchati, na puNa liMgaM gaNhati lajjAe, dakiha samaNao paJcaissaM?, eltha mama dhUtAo muNhAo pavvAviyAo, tAsiM purao na tarati nagmo acchituM, evaM so tattha accha ti, bahuso AyariyA bhaNati, tAhe so bhaNati-jadi mamaM juvalaeNaM kuDiyAe chattaerNa uvAhaNAhiM jaNNovaieNa ya samaM to pa-IN 17 vvayAmi, pavvaito, so puNa caraNakaraNasajjhAya aNuyattehiM geNhAvitabbo, tAhe te bhaNaMti--acchaha tumbha kaDipaTTaeNaM, sovi the ro bhaNaMti-chattaeNa viNA patarAmi, vAhe bhaNati-acchau chatcayaMpi, karageNa viNA dukkhaM uccArapAsavaNaM bosirituM, baMbhasuttargapi acchautti avasese sarva pariharati / aNNadA cetiyabaMdaNayAe gatA, AyariyA ceDarUvANi gAheti, bhaNaha--sabve baMdAmo etaM dIpa anukrama 406 // (115) Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka upoSAta dIpa anukrama cAllaM motuM, evaM bhaNio, tAhe so jANati-ime mama puttA NattuyA ya baMdijaMti, ahaM kIsa Na baMdijjAmi, tAhe bhaNati-IRL. dhikyAnuAvazyaka kAkiMnAhaM pabbaiuti, tANi bhaNati-kao pavvaitagANa chattagANi bhavati', sAhe so jANati-etANiSi marma paDicoeMti, de chahemi, PIN grege AryatAhe puttA bhaNati-alAhi puttA! chattagaNaM, tAhe te bhaNati-alAhi, jAhe uNhaM hohiti tAhe kappA uvari kIrihiti, evaM tANi rakSitAH mottuM karaillaM, tattha se puco bhaNati-macaeNa ceva saNNAbhUmi vA gaMmati, evaM jaSNovatiyapi mumati, tAhe AyariyA bhaNaMtinayuktako vA amhe Na jANati jahA baMbhaNA', evaM teNa tANi mukkANi, pacchA tANi puNo maNati-savve baMdAmo motUNa kaDipaDalaM, ||40||ltaahe so ruTTho bhaNati-saha ajjayapajjayaehiM mA vaMdaha, aNNe baMdehiti mama, etaM kaDipaTTayaM na ch|mi, tattha ya sAdhU bhattapacca-8 kkhAyao, tAhe tassa nimitta kaDipaTTayavosiraNaDatAe AyariyA vaSNeti etaM mahAphalaM bhavati jo sAhuM vahati, tattha ya paDhama | pavvaiyA maNiellayA-umme bhaNajjaha amhe etaM vahAmo, evaM te uDeti, tattha ya AyariyA bhaNati--amhaM sayaNavaggo mA NijjaraM 5 | pAvatu', to tumbhe va sadhe bhaNaha amhe ceSa bahAmo, tAhe so thero bhaNati kiM puttA ! ettha bahutariyA nijjarA', AyariyA hai bhaNati-bAda, kiM ettha bhANitavyaM, tAhe so bhaNati-to khAi ahaMpi vahAmi, AyariyA bhaNati-ettha ubasaggA uppajjati ceDarUvANi Naggenti, jadi tarasi ahiyAsituM to vahAhi, aha NAhiyAsesi tAhe ahaM na suMdaraM bhavati, evaM so thiro kato, jAhe so ukkhitto sAdhU maggato pavvaiyAu ThitAo tAhe khuDDagA bhaNitA-ettAhe kaDipaTTayaM mueha, tAhe so motuM Araddho, tAhe aNNehiM hai bhaNito-mA sucatti, tattha se aNNeNa kaDipaDao purato kAtUNa doreNa baro, tAhe so lajjio taM vahati, maggao mama pecchati | 4 // 47 // | suhAo nattuIo ya, evaM teNaci utsaggo uSTiocikAtUNa vaDhaM, pacchA Agato taheca, tAhe AyariyA bhaNati-ki ajja khNt| (116) Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka SECRECENCE 18 imaM , tAhe so bhaNati-sAhasiyajje (ahiyAsiyabve) putta ! uvasaggo uDito, ANeha sADayaM, tAhe bhaNati-kiM sADaeNaM pRthaktvAnuAvazyaka hai daTTabvaM taM dadu, colapaTTao ceva me bhavatu, evaM tA so colapaTTayaM gehaavio| yoge AryacUrNI pacchA bhikkhaM na hiMDati, tAhe AyariyA citeMti--jadi esa bhikkhaM na hiMDati to ko jANati kadAti kiMci bhavati, rakSitAH vA pacchA ekallao kiM kAhiti?, aviya-eso nijjaraM pAvetabbo, tamhA (tahA) kIratu jahA eso hiMDati, evaM ca AyaveyAvaccaM se, pacchA paravetAvaccapi kAhiti, evaM ciMtettA AyariyA te sacce appasAriya AmaNitUNa gatA, jahA savye AgatA ekallayA samuddisaha, I40%aa purato ya khantassa bhaNaMti-khantassa baDejjAha, ahaM vaccAmi gAma, evaM gatA AyariyA, te'vi AgatA samANA savve ekallayA samudisaMti, so citeMti-mama esa dAhiti, eso dAhiti, ekovi tassa na deti, aNNo dAhiti, esa carAo kiM labhati !,1|| aNNo dAhiti, evaM tassa na keNati kiMcipi diNNaM, tAhe Asurutto na kiMci Alavati, citeti-kallaM tA etu me putto to I | pAvemi je keNati (Na) pAvitA, tAhe vitiyadivase AgatA AyariyA, tAhe te bhaNati- khaMtA! kiha var3iyaM bhe, tAhe so bhaNati-10 jadi tuma pucA! na hoto to haM ekapi divasaM na. jIvaMto, ete ya je aNNe mama pucA nattugA ya etevi na kiMci deti, tAhe | AyarieNa samakkhaM te khisitA, tevi ya anvagatA, AyariyA bhaNaMti-ANeha, ahaM appaNAvi jAmi, khatassa pAraNaya aannemiH| tAhe so khaMto bhaNati-kiha mama putto hiMDihitI, prakRSTo na kadAti hiMDiyapubbo, ahaM ceva hiMDAmi, tAhe so khato appaNA // 408 // Niggato, so ya puNa laddhisaMpaNNo cirAvi gihatyattaNe, so ya ahiMDato na jAnati kaso dAraM vavadAraM vA ?, tAhe so ega dhara avahAreNa atigato, tattha ya aNNadivasaM pagataM vattellayaM, tattha gharasAmiNA bhaNitA-'kaco pacvaitao atigato, gharassa kiM SEA5 dIpa anukrama CMCALC * * (117) Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhAjyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 ( AvirakSita tti prata HEIGE dIpa anukrama zrI dAraM natthi, kIsa avadAreNa atIsi , tAhe teNa tatthuppaNNaM ceva bhaNita--sirIa etIe kiM dAraM avadAra vA, jato atIti & Avazyaka to suMdarA, tAhe. tehiM bhaNitaM-- deha se mikkhaM, tattha laDDugA battIsa laddhA, so te ghettUNa Agato, AloyiyaM Na, pacchA ko cUNA ApariyA maNaMti-tujhaM battIsa sIsA hohiMti paraMparaeNa AvaliyA ThAvayA, tAhe AyariyA bhaNati jA tumme puvaM rAulA lagA ki II kiMciyAtisesaM tAhe kassa deha, teNa bhaNita-bhaNANaM, evaM ceva amha sAdhuNo pUyaNijjA, etesi esa paDhamalAbhoM dijjaGa, evaM hotuti taM sacvaM sAhUNa diNNaM, tAhe puNo apaNo aTThAe uciSNo, pacchA'NeNaM paramaNaM ghatamahusaMjuttaM ANita; pacchA sry| // 40 // samudiho, evaM so appaNA ceva padvito laddhisaMpaNNo bahUrNa bAladubbalANaM AdhAro jAto / evaM tssnnnnaaygpbnjaa| # tattha ya gacche tiNNi pUsamittA-ego dubbaliyapUsamitto ego ghayapUsamico ego pottapUsAmico, jo dubalio so jharao, ego ghata uppAyeti ego pocANi, tassa dhatapUsamittassa imA laddhI-danyato ghata uppAetavvaM, khettao jahA ujjeNIe, kAlato jevAsADhakAle, bhAvato dhijjAtiNI tIse bhattuNA divase 2 chahiM mAsehiM pasavihiti piMDio vAratu ghatassa vitAyAe uvayubjiatici, sA ya kAla vA pare vA viyAhitittikAUNaM, teNa ya jAtitaM, apaNaM patthi, tahavi piMDita sA haTThamANasA deNjA parimANaM tu jattiyaM gacchassa upayujjati, so yanito ceva pucchati-kassa kattieNa ghaeNa kajjI, pottapUsamittassa emeva sattA, da-18 &AvyAdi, davvao vatthaM khettao vaibadese mahurAe vA, kAlao vAsAsu sItakAle vA, bhAvato jahA kAi raMDA tIse keNati uvAeNalA 409 // . vahahiM dukkhehi chuhAe ya maratIe katiUNa egA potI vRNAvettA kallaM niyaMsehAmati, etyaMtarA potipUsamitaNa jAtitaM, sA hatuvA dejjA, parimANao sancassa gacchassa uppaaejjaa| (118) Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata esa dopaha jo dubbaliyapUsamito teNa Nava puvvANi gahitellagANi, so tANi ratiM ca divasa jharati, evaM so jharaNAe AryarakSitavizvakA | dubbalo jAto, jadi so na jharejjA tAhe tassa sarva ceva pamhusajjA, tassa puNa dasapure ceva nIyallagANi, vANi puNa racavaDo-dA vRtce cUrNI |vAsamA AyAyA alliyati taNa bhati IPI vAsagANi AyariyANaM pAse alliyaMti, tattha tANi bhaNati-amhaM bhikkhuNo jhANaparA, tujhaM jhANaM Nasthi, AyariyA maNati-12 upodghAta amhaM ceva jhANa, tesi kuto jhANI, esa tubbhaM jo niyallao dubaliyasamitto esa jhANeNa ceva dubalo, tANi bhaNati-esa 6 GI hitA. niyuktI |gihatthattaNe niddhAhArehiM balio, idANiM Natthi, teNa duvbalo, AyariyA bhaNaMti-esa neheNa viNA na kadAti jemeti, tANi | // 41 // bhaNati-kato tumbha ho', patapussamito ANeti, tANi na pattiyaMti, tAhe bhaNitANi-esa tuma ghare kiM AhAretAio, vANi bhaNati-niddhapesalA AhAravAio, tesi saMbodhi NAtuM tANa gharaM visajjio, etAhe deha taM, tANi taheva dAtuM pavattANi, sovi jharati, tapi Najjati chAre chummati, tANi gADhataraM deMti, evaM niviNNA, nAhe AvAdiyANi, kihI, so bhaNito-mA Ni AhArahi, mA ya citehi, tAhe so puNo'vi porANasarIro jAto,tAhe tANa uvagataM, tAhe tesi dhammo kahito, sAvagANi jaavaanni| tastha ya gacche ime cacAri jaNA-so ceva dumblovijhorphggurkkhitokgovaamaahillotti4| jo so vizo so atIva mehAvI suttatthatadubhayANaM gahaNadhAraNasamattho, so puNa tAva mahallAe maMDalIe vimarati, tAhe so Ayarie maNati-ahaM visarAmi, na skaa| maMDalI bolettA, to mama saMdisaha, AyariyA bhaNaMti Ama ajjo,tAhe tassa dubalio diNNo vAyaNAyario, kativi diNe uvaDivo // 410 // mama nAsati, jaMca sacAyataghare NANupehitaM taM ca saMkitaM jAtaM, tomama alAhi, jadi ahaM etassa vAyaNa dAhAmi to mama navamaM puvvaMdA | pamhusihiti, tAhe AyariyA ciMteti-jati tAva etassa paramamehAvissa evaM jharaMtassa NAsati annassa nahellayaM ceva, evaM te uvaorga dIpa anukrama (119) Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/773-777], bhASyaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata bAva pUrNI satrAka // 41 // &imatA, tAhe tehi gahaNadhAraNAbucalanaNaM NAtUrNa cacAri aNuyogaddArA katA suhagahaNadhAraNA bhavissaMti, kANi puNa tANi - kaaliystN0||8-56|| 126 mu. bhA. // jaM ca mhaakpp0||8-55 111 bhaa.|| ekArasa aMgA sabAhiragA | vRce mahAkappasutAdi etaM caraNakaraNe ThavitaM, isibhAsitA ucarajjhayaNA ya dhammANuyogo jAto, caMdarapaNNasIo esa kAlANayogo, goSThAMmAdiDivAo davitANuogo, apahuce egammi sute catvArivi aNuyogA Asi, apuhutte attho cocchiNNo egeNa ego Thito, evaM hitaH jugamAsajja aNuyogo kato cauthA, etamimittaM viMjhassa gahaNaM kataM / nimittaM cattAri aNuyogahArA katA jeNa kayo so bhnnito| aNNo'viya AyariyANaM mAtA bahussuto phaggurakkhito aNNo'viya AyariyANaM mAmao moTThAmAhillo, ete uri bhaNihiti / deviMdaradiehiM0 / / 8-51 // 116 / / kiha devehi vaiditA', te.pa nAma viharatA mahurAnagariM gatA, tattha bhUtaguhAe ThitA vANamaMtaraghare, ito yasako devarAyA mahAvidehe sImaMdharasAmi pucchati niyode, tattha se vAgaritA, tAhe bhaNati-asthi puNa bharahe koi Niote vAgareto 1, bhagavatA bhaNitaM-asthi puNa, ko, ajjarakkhio, tattha Agato sako mAiNarUpeNa, tI dherarUrva kAtUNaM, pabvaiyagA ya niggatA bhikkhassa, so ya atigato, tAhe vaMdittA pucchati-bhagavaM! mama sarIre imo mahallaSbAhI imaM ca ma paccakkhAejjAmi, to jANaha-mama kettiyaM AuM hojjA, javiehiya kira bhaNitA AyuseDI, tattha uvauttA Aya 181 riyA jAva Ayu pecchati parisasataM do tiNNi, tAhe ciMteMti-esa bhArahao tu maNUso Na bhavati, vANamaMtaro vijjAharo vA jAva hai do sAgarovamaTTItI vAhe bhUyAu sAharitA maNati-sako bhavijjA, bAdaMti bhaNitaM, pAdesu nivaDito, tAhe savvaM sAhati, jahA lAmahAvidehe sImaMdharasAmI. pucchitA, tehiM kahito, ihaM vAmi Agato, taM icchAmi gaM sotuM niote, vAhe kahitA, bhnnti-snnaaii| dIpa anukrama RTERRIERRESS // 41 // ...yat atra 'cUrNi' saMpAdane "jaM ca mahAkappa" gAthA, bhASya-gAthA rUpeNa nirdiSTA, sA gAthA: vRttikAreNa niyukti-gAthA 777 rUpeNA nirdiSTA: ...nihanava (goSThA mAhila) vRtAMta Arabhyate (120) Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhASyaM [124] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [], mUlaM [- /gAthA - ], niryukti: [774/773-777], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktau // 412 // SACRE bharahanti idANiM vaccAmi bhAMti AyariyA -acchaha tAva muhuttagaM jAva saMjatA enti, so bhaNati vaccAmi, AyariyA bhaNati - ecAhe dukahA saMjAtA, jA dhirA bhavaMtu je calA jahA ettAdevi deviMdA enti, tAhe so bhaNati-jadi te mamaM pecchati te ceva'ppasattateNa nidANaM vA kAhiMti, teNa vaccAmi kiMca ciMdhaM kAtUNaM cacca, tAhe divyA gaMghAdI pakiSNA, paDitayaM ca aNNaomuhaM kAtUNa gato, tAhe AgatA saMjatA, te puMcchati - kahiM etassa dAraM 1, AyariehiM vAhitA ito ehatti sihaM ca jahA sako Amato, te bhAMti aho amhehiM na diDo ?, kIsa mudutaM na dhArio ?, taM caiva sAhaMti jahA appiDhiyA maNucA mA piyANaM kArhiti, pADiharaM kAtUNa gatoti / evaM te deviMdavaMdiyA bhaNNaMti / te aNNA viharaMtA dasapuraM gatA, mathurAe ya akiriyavAdI uDio, jathA-natthi mAtA natthi pitA evamAdiNAhIyavAdI, tattha saMghasamavAo kao, tattha puNa vAdI Natthi, tAhe imesi payaTTiyaM ime ya jugappadhANA, tAhe AgatA, tesiM sAhati, te ya mahachA, kAhe tehiM gojhamAhilo paTTito, tassa ya bAdaladdhI atthi, so gato, teNa so vAde parAjio, sovi tAva tattha saDDehiM rudro varisArace Thio acchati / itoya AmariyA samiti ko gaNaharo bhavejjA, tAhe dubbaliyapustamitto samikkhito, jo puNa tesiM sayaNavaggo so bahuo, (tassa) goDAmA hilo phaggurakkhito vA aNumato, goTThAmAhilo AyariyANa mAtulao, tattha AyariyA sacce sadAvecA disa karati, jar3A tithi kuDA-nipphAvakuDe tela ghatakuDo, te puNa sacce heDDAhuttA katA niSphAvA sabbe Niti, telamavi gIti, tasthaH putra avayavA laggaMti, gharAkaDehiM bahu caiva laggati, evameva ahaM ajjo ! dumbaliyapUsamittaM prati sucatthatadubhayesu niSphAkkuDasamANoM (121) jAryarakSitavRtte goSThAmA hila / / 12 / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata mAhilavara zrI jAo, phaggurakkhitaM prati tellakuDasamANo, goDAmAhilaM prati ghayakuDasamANo, evaM esa suteNa ya attheNa ya uvaveto, esa tumbha Ayario bhavatu, tehiM savvaM paDicchitaM, itarovi bhaNito-jahA'haM vaDio phaggurakkhitassa goTThAmAhillassa ya tathA tume paTTicUNoM tabvaM, tANivi bhaNitANi-jahA tumbha mama vaTTitAI tahA etassavi vaDejjAha, aviya-ahaM kate vA akae vA Na rUsAmi, esa upodghAtAna khamihiti, evaM do'vi vagga appAhecA bhattaM pacakkhAta, kAlagatA, diyalogaM gatA / itareNavi sutaM jahA AyariyA kAlagatA, niyuktotAhe Agato pucchati goTThAmAhillo-ko gaNaharo Thavito, kuDagadidruto ya suto, tAhe vIsuM paDissae ThAitUNa pacchA Agato, // 413 // 18| tAhe tehiM samvehi anbhuTTito, iha ceva ThAyaha, tAhe Necchati, so'vi vAhi Thito aNNANi buggAheti, tANi Na sati / ___ ito ya AyariyA atthaporisiM kareMti, so Na suNati, bhaNati- tubbhattha niSkSAvakuDA kaheha, taheba tesu udvitesu viMjho aNubhAsati, aTThame kammappavAdapucce karma vaNijati, kiha kammaM acchati?, jIvassa kammassa ya kahaM baMdho, tattha te bhaNaMtibaddhaM puTuM nikAtiya, baddhaM jahA sUtikalAvao. puDha jahA ghaNaniraMtarAo katAo, nikAita jathA tAvetUNa piTTitAo, evaM kamma rAgaddosehiM jIvo paDhamaM baMdhati, pacchA taM pariNAma amucato puDhe kareti, teNeva sakiliTuM pariNAma amucaMto kiMci nikAeti, nikAita niruvakkama udae, gavari aNNahA taM navi vetijjati, tAhe so goTThAmAhilo vAreti, ettie Na bhavaMti, aNNadAvi | 18 amhehiM suta, jadi ettie kammaM yaddhapuTThanikAtitaM evaM bhe mokkho na bhavissati, kaha khAtiM bajjhati', bhaNati-guNaha puTTho jathA abaddho kaMcu0 // 9-9 // 143 mU. bhaa| jathA so kaMcuo ta kaMcuiNaM purisa phusati, Na puNa so dIpa anukrama // 413 // (122) Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti: [774/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka zrI kaMcuo sarIreNa sama baddho, evaM ceva kammapi puDha, Na puNa baddhaM jIvapadesahi sama, jassa ya baddhaM tassa kammassa saMsArapocchitI goSThAAvazyaka na bhavissati, tAhe so bhaNati-amhaM Ayariehi ettiyaM bhaNita, eso na yANati, vAhe so saMkito samANo pucchituM gato, mA maemAhilavRtta cUrNI aNNathA gahitaM bhavejA, tAhe pucchiyA AyarivA, te bhaNaMti-amha na hoti eyaMti, jassa puNa abaddhaM kammaM tassa ime upodghAtalA dosAto-saMsAro natthi, vedaNA vA, jahA AmAsagatA pallavA te Na cAhijati evaM tassa kammaMpi, jadi devalokaM vaJcati tAhe niyuktI chahetu vacati, uhaMgAmI jIvA ahogAmI poggalA iti tassa saMsAro ceva na hohiti, evaM jIvasarIrANavi abAheNa bhavitavyaM, // 414|| jathA kaMcue chiaMte tassa bAdhA nasthi, evamAiyA doSAH, je puNa amha pakkhe mokkhAbhAveci bhaNitaM taM na bhavati, jato asaMkhajja kAlAo uppi kammarasa ThitI ceca Nasthi, to Thita hakkhayAto mokkho'vi bhavati, jathA-paramANupoggalANaM jathA tahAkhabattaparitANaM ThitiNehakkhayAno viyogo bhavatitti, teNa gaMtUNa siTTha, esie bhaNitaM Ayariehi, evaM puNaravi so saMlINo acchati, samapyatu tA to khomehAmi / aNNayA navame pucce paccakkhANe sAdhUrNa jAvajjIvAe tivihaM tiviheNa pANAtivArya evaM paJcakkhANaM vaNijjati, tAhe so bhaNati-avasiddhaMto,na hoti evaM, kaI puNa kAtabbI, savaM paccakkhAmi pANAtivAta aparimANAe tiviI tivihaNa evaM saba, AvakahitaM kiMnimittaM parimANaM Na kIrati , jo so AsaMsAdoso nikacio bhavati, jAvajjIvAe puNa bhaNateNa pareNa anbhuvagata bhavati, jahA sthAmi pANeci, etaniAma aparimANAe kAtavaM, tAhe viMzo bhaNati-Na hoti ettie, ca tassa aksesaM nava- & // 414 // massa puSvassa samma / tAhe so bhaNati-aNNahA AyariehiM bhaNitaM, tuma aNNahA paNNavesitti, tAhe sobhaNati ettie bhANita dIpa anukrama (123) Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 / adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [774/778-786], bhAjyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEIGE Ayariehi, AsaMsA puSpa evaM bhavati,jato na matA AsevissAmotti parimANaM kareMti, kiM tu mA jattha kA tattha vA vayapariccAmabAvazyaka pariNAmo bhavissati, matANaM ca devabhAvAdo avassaMbhAvI paccakkhANAbhAvo, aparimANe eyakaraNe tasthAsepaNe kiM bhavati / pUNA jAvajjIvAe bhaNavitti / te ya sabbe bhaNaMti-jahA ettieNa maNita Ayariehiti, jevi aNNe therA bahussutA aNNagacchellayA teviAlAmAlita upodghAta * pucchiyA ettie ceva bhaNaMti, tAhe bhaNati-tumme kiMjANaha, titthakarahiM ettie bhaNita, tehi bhaNitaM-tuma na jANAsi, jAhena / BAThati, tAhe saMpa samAo kao, devavAe ya kAussaramo kato, jA bhaddiyA sA AgatA bhaNeti-saMdisahati, kAhe bhaNitA-baca, SH // 415 // titthayaraM puccha-kiM jaM gohAmAhilo bhApati saccI jaM dubaliyappamuho saMgho bhaNati taM saccI, tAhe sA bhaNati-aNuvalaM deha, kAussaggo diSaNo, tAhe sA gatA, titthagaro pucchito, kehiM vAgaritaM, jahA-saMgho sammAvAdI, itaro micchAvAdI, niNhao esa sacamA, tAhe AgatAe bhaNitaM, usmAre, saMgho sammAvAdI, esa micchAvAdI, niNhao ya sattamo, tAhe so bhaNai-esa appiDiyA &varAI, kA etAe satnI gaMtUNa', tIsevi na sahaiti, tAre pUsamitA gamenti, jathA-ajjo ! paDiyajja, mA umpADijjihisilA saNecchati, tAhe so saMghaNa bajyo kato pArasaviheNa saMbhoeNa, taMjahA-upahi 1 suta 2 bhattapANe 3, aMjalIpaggahe isa 4 / dAyaNA 5ya nikAe 6ya, anbhuTThANeci Ayare 7 // 1 kitikasamassa ya karaNe 8 vyAvacakaraNe iya 9 / samosaraNa 10 saSNisejjA 11, kahAe, ya nimaMtaNe 12 // 2 // esa. bArasaviho saucarabhedo jahA paMcakappe, sattamo niNhautti, evaM aNAloiyapArikato kAlagato, esa sattamo niNhao / eteNa bhaNiteNa avasesA sUitA te pahamelluge, Na jANAmo te, teNa muNiumicchAmo, tattha dAime niNhagA dIpa anukrama REPARA RSSKARE // 415 // (124) Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA -], niryuktiH [718/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niryuktau // 416 // bahurayapadesa anvatta0 / 8-56 / / 718 / / bahuratANaM kiha utpatti ?, teNaM kAle0 kuMDapuraM nagaraM, tassa sAmissa jeThThA bhagiNI sudaMsaNA nAma, tIe puto jamAlI, so sAmissa mUle pavvaito paMcahi satehiM samaM, tassa bhajjA sAmiNo dhRtA aNojjaMgI nAma, bIrya nAma se piyadaMsaNA, sAvi tamaNupavvatiyA sasahassaparivArA, jahAM paNNattIe tahA bhANitavyaM, ekArama aMgA adhItA sAmiNA aNaNuSNAto sAvatthi gato paMcasataparivAro, tattha teMdugujjANe koDage cetite samosaDho, tattha se antapantehiM rogo uppaNNo, na tarIta vidvetuM acchitu, tAhe so samaNe bhaNati mama sejjAsaMdhAragaM kareha, te kAtumAraddhA, puNo adharo bhaNati-kato ? kajjati 1, te bhaNati na kato, ajjAvi kajati, tAhe tassa ciMtA jAtA-jaNNaM samaNe bhagavaM0 Aikkhati 'calamANe calite udirijamANe udIrie jAva nijjarimANe nijjiNNe' taSNaM micchA, imaM NaM paJcakkhameva dasati sejAsaMdhArae kamANe akaDe saMthArejamANe asaMdhArie, tamhA NaM calamANe'vi acalie jAba nijjarimANe'vi aNijjiNNe, evaM saMpeheti 2 niggaMdhe sadAviti sadAvettA evaM vayAsI-jaNaM samaNe * mahAvIre evamAikkhati calamANe calite jAva taNNaM micchA, imaM NaM paJcakkhameva dIsati jAva tamhA NaM aNijjiNe, taveNaM jamAlissa evaM AikkhamANassa jAva paruvemANassa atthegatiyA NiggaMthA etamatthaM sadarhati atthegatiyA No sadahaMti, je te sadahaMti te NaM jamAli ceva aNagAraM uvasaMpajjittANaM viharaMti, je te No saddati te NaM evamAhaMsu, jaNNaM sAmI Aikkhati taNNaM taha caitra, jaM NaM tumaM vayasi taM NaM micchA, kahaM ?, 'calamANe calite ' ityatra calitamiti sthiticayAd yaduditaM tacalitamityucyate, uditaM tu vipAkAbhimukhIbhUtaM tathaivaM calatkarma udayAvalikAle calati, tasya kAlasya asaMkhyeyasamayatvAt, AdimadhyAntavacca karmapudgalAnAmapi anantAH skandhAH anaMtAH pradezAH krameNa paisamayameva atra 'jamAlI' prathama-nihnavasya kathAnakaM Arabhyate (125) jamAlivRttaM // 416 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 / adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [718/778-786], bhAjyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI utpattikA prata cUNau~ calanti, tatra yo'sAvAdyazcalanasamayastasmistacaladeva calitaM, kathaM punastadvartamAnaM sadatItaM bhavati ?, tatra dRSTAMtaH yathA paTaH jamAlivRttraM dhAvazyaka utpattikAle prathamatatupraveze utpadyamAna evotpatro bhavati, utpadyamAnatvaM tu yatastasmAtkAlAtprabhRtiH,tasyAyaM vyapadezo dRSTA-utpatha paTa iti, tatropapatti-utpatikriyAdikAla eva prathamataMtupraveze tadutpanna, yadi hi tadA notpatra syAt atastasyAH kriyAyA | upAhAtA vaiyarthya syAnniSphalatvAta, utpAdyotpAdanArthA hi yataH kriyA bhavati, yathA ca tasmin kSaNe tanotpanna tathottarepvapi kSaNeSu naiva niyuktau 5 tasyotpattiH syAt, ko hitAsAmuttarAsAM ca kriyANAmAtmani rUpavizeSaH yena prathamayA notpannaM tAbhirutpadyate , ataH sarvadevA-12 // 417 // nutpattiprasaMgaH, iSTA cotpattiH,aMtyataMtupraveze paTasya darzanAt, ataH prathamaviharaNa evAMgulyAdeH kiMcidutpanna taduttarakriyayA no(cedu)tpa dyate, tatastadekadezotpAdana eva kriyANAM kAlAnAM ca kSayaH syAt yadi tu naddezotpAdananirapekSAnyA kriyA bhavati tadA uttarAMzA nAmanukramaNa yujyate, anena nyAyena yathA para utpadyamAna evotpannaH tathA tenaiva nyAyena asaMkhyAtasamayaparimANasvAdudayAvalikAlAyA AdisamayAva atisamayaM caladeva tatkarma calitaM,kI,yato yadi hi tatkarma calanAbhimukhIbhUta udayAvalikAyAHAdisamaya evaM nA | calitaM syAt , tatastasyAdyasamayacalanasya vaiyadhyaM syAt, tatrAcalitatvAt , yathA ca tasminsamaye na calitaM tathA dvitIyAdisamayepapi na caleta, ko hi tepAmAtmani rUpavizeSaH yena prathamasamaye na calita uttareSu calatIti ?, ataH sarvadevAcalanaprasaMgA, asti cAntyasamaye calana, sthitaH parimitratvAna, karmAbhAvadarzanAta, ataH AvalikAkAlAdisamaya eva kiMcicalitaM, yaJca tasmivalitaM tamottareSu samayeSu calati, yadi tu teSvapi tadevAcaM calanaM bhavet tatastasminneva calane sarveSAmudayAvalikAcalanasamayAnAM yaH // 417|| syAt, yadi tu tatsamayacalananirapekSAni anyasamayacalanAni svacalanarUpANi bhavanti tata uttaracalanAnukramaNaM yujyate, ata eva / BREECE dIpa anukrama (126) Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 / adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [718/778-786], bhAjyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata so 1562 13 vartamAnameva tacalanamatItaM bhavati, evaM udIrijjamANAdisuvI bhAveyavvamiti, tamhA kajjamANe kaDe saMtharijjamANe saMthariteti ||jmaalivRtt AvazyakatajAhena ThAti bAhe niggathA jamAlissa aMtitAo jathA paNNattIe jAva sAmi upasaMpajjicANaM viharati / sAviya NaM piyardasaNAI cUrNI Dhakassa kuMbhakArassa ghare ThitA, sA AgatA cetiyavaMditA, tAhe taMpi paNNaveti, sAvi vipaDivaNNA tassa hANurAgaNa, pacchA | 4 gatA ajjANaM parikaheti, taM ca TaMka bhaNati, so jANati jathA-vippaDivaNNA nAhaccaeNa, tAhe so bhaNati-ahaM na yANAmi evaM hai visesataraM, evaM tIse aNNadA kadApI samAyaporisiM karatae teNa bhASaNANi umbattaNaM tacohuco iMgAlo chuDho jathA tIse // 41 // saMghADI egadesami daDA, sA maNati-imA ajja! saMghADI daDDA, tAhe so bhaNati tumbhe ceva paNNaveha jathA-ujjhamANe adake, keNa 4aa tumbha saMghADI daDDA , ettha sA saMyuddhA, tahatti paDisuNeti, icchAmo ajja ! samma paDicodaNA, tAhe sA gatUNa amAli paNNaMveti, so jAhe na geNhati tAhe gatA sahassaparivArA sAmi uvasaMpajjittANaM viharati / 1 imo ciMtaMto lahuM ceva gato paM nagara, sAmissa adarasAmaMte ThiccA sAmi bhaNati-jathA Na devANuppiyANaM bahavo aMtevAsI samaNA niggaMthA chaumatthA bhAvitA chaumasthAvakamaNeNa avakatA, no khalu ahaM tathA chaumattho mavicA chaumatthAvakamarNaNa abaINIkate,ahaNa uppaNNANANadasaNadhare arahA jiNe kevalI bhavittA kevaliavakamaNeNaM avakate. tateNaM bhagavaM gotame jamAli evaM vadAsI-10 nA khalu jamAlI kevalissa gANe vA dasaNe vA khalasi vA thaMbhAMsa vA jAva kahaMci vA''varijjati vA, jadika tuma jamAlI uppaprANaNANadaMsaNadhare to imAI do vAgaraNAI bAgarahi-sAsate loka? asAsate 1.sAsate jIye? asAsae ,tapaNasa jamAlA maga patA gAtamaNa evaM utta samANe saMkite lajjie jAca No saMcAeti bhagavato gautamassa kicini pamokkhamakkhAtipaNAta tAsaNAe dIpa anukrama (127) Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" mUlasUtra-1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 nirmuktiH 718/77-786] yaM [125-148] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-1, pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niyuktI // 419 // saMciTThati, jamAlIti samaNe magarva mahAvIre jamAli evaM vayAsI asthi NaM jamAli! mamaM vahane aMtevAsI chaumatthA je gaM pahu evaM vAgaraNaM evaM vAgarecae jathA gaM mahaM, no ceva NaM etappAraM bhAsaM bhAsitae jathA NaM tumaM sAsae loe jamAlI, jaMNa kayAyi pyAsI na kadApi na bhavati na kadAyi na bhavissati, bhuvi ca bhavati ya bhavissati ya, dhuSe jAva nice, asAsae loe jamAlI !, jaNaM ussappiNNI bhavittA osappiNNI bhavati, sAsate jIve jamAlI !, jaM NaM Na kadAyi NAsI jAva Nicce, asAsate jIve, jaNaM nerahae bhavittA tirikkhajopie bhavati tirikkhajogie bhavittA maNusse bhavaddara bhavitA deve bhavati, tate NaM se jamAlI sAmissa evaM AikkhamANassa etamahaM no sadahati asaddahaMte sAmissa aMtiyAo avakamati 2 bahUhni asambhAvubhAvaNArAha micchattAbhinivesehiya appANaM ca paraM ca tadubhayaM ca buggAmANe uppAramANe mahUI vAsAI sAmaNNapariyAya pAuNati, bahUhiM chaTTaTTamAdIhiM appANaM bhAveti bhAvetA addhamAsiyAe saMlehaNAe appANaM seti 2 tIsaM mattAI aNasaNatAe chedeti, chedettA tastra ThANassa aNAloiyapaDikkaMte kAlamAse kAlaM kicA laMtara kappe terasasAgarovamaTTitikesu devesu devattAe ubavaNNe, evaM jathA paNNattIe jAva aMtaM kAhititti / etAe diDIe bahue jIvA ratA teNa bahuratati bhaNNati, ahavA bahusu samayasu kaJjasiddhiM paTucca ratA-saktA bahuratA iti / codasa vAsANi tadA sAmiNA uppaDitassa NANassa tAhe so paDhamao niNhao uppaNNoti // citio sAmiNA solasavAsAI uppADitassa NANassa to uppaNNI / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe guNasilae cetie baca, nAma bhagavaMto AyariyA codasaputhvI samosaDhA, tassa sIso tIsagutto nAma, so AtappavAdaputre imaM AlAvagaM ajjhAti 'tiSyagupta dvitiya-ninavasya kathAnakaM Arabhyate (128) jamAli stiSya guptava // 419 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [718/778-786], bhASyaM [125-148] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata HEIGE niyukto / "ege bhaMte ! jIvappadese jIvetti vattavaM siyA ?, No tiNatthe, evaM do jIvappadesA tiSNi saMkhejjA asaMkhajjA jAva egappadesU-18| tiSyagupta AvazyakalAvi ya NaM jIve No jIvetti battavya siyA,jamhA kasiNa paDipuNNe logAgAsappadesaullapadese tu jIveti vattava" mityAdi, esthatA ASAr3hA cUNA so vippaDivaNNo, jadi sabvevi jIvappadesA egappadesahINA jIvanavaesaM na labhaMti to NaM ese ceva ege jIvappadese jIvetti, pAyAta tabbhAvabhAcitvAt jIvavvavadesassatti, tAhe so bhaNati-no khalu egappadesamettanibaMdhaNe jIvavvavadase, kiMtu kasiNapaDipuNNa-18 daziSyAzca logAgAsappadesatullapadesanibaMdhaNetti, taM no khalu ege jIvappadese jIyeti, jAhe na ThAti tAhe se kAussaggo kao eehi, // 420 // so bahahiM asambhAyumbhAvaNAhiM micchatvAnivesehi ya appANaM ca para ca buggAhemANo gato Amalakappi nagari,tattha aMbasAlavaNe| Thito, tattha mittasirI nAma savaNovAsao tappamuhA ya aNNe, te niggatA AgatA sAhuNatti, so'vi jANati jahA ete niNhagatti, pacchA so paNNaveti, sovi jANati tahAi mAiTTANeNaM gato dhamma suNeti, so te Na viroheti, paNNavahAmi NaM, evaM so karma paDilchato jAca tassa saMkhaDI vipulavicchiNNA jAtA, tAhe te NimaMtiyA-tumbhe mama ghare pAdAdyAkamaNa kareha, evaM te Aga tA, tAhe tassa niviTThassa taM vipulaM khajjayaM nINita, tAI so tAo ekkekAo khaMDa deti kUrassa kusaNassa battharasa, te jANaM#ti-esa pacchA puNo dAhiti amhaM, pacchA pAdesu paDio sayaNaM ca bhaNati-baMdaha, sAdhU paDilAbhitA, aho'haM dhaSNo sapu |gNo jaM tumbhe mamaM ceva ghare AgatA, tAhe bhaNaMti-kiM dharisiyA amhe?, tAhe so bhaNati-tumbha mateNaM siddhateNa paDilAbhitA, jaMdi navIra baddhamApasAmissa taNaeNa siddhataNaM paDilAbhemi, ettha saMbuddhA, icchAmo ajjo samma paDicoyaNA, tAhe pacchA sAva- // 20 // eNaM paDilAbhitA micchAdukkaDaM ca Na kataM, evaM te sadhe saMbohitA, AloiyapaDikkatA viharati / vitio niNhao gato // dIpa anukrama (129) Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 / adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [718/778-786], bhAjyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata satrAka ___iyANiM tatiyao, teNaM kAleNa0 samaNassa bhagavato do vAsasatANi coisuttarANi siddhiM gatassa to uppaNNo / seyaviyA ApAhAAvazyaka nayarI, polAsa ujjANa, tattha ajjAsADhA nAma AyariyA vAyaNAiriyA, tesi ca bahave sIsA AgADhajogapaDivaNNagA, ajjhA-181 cArya yati te, tesiM ca raciM visaiyA jAtA, niruddhavAteNa na ceva koi uTThavito jAva kAlagatA sohamme naligigumma vimANe uvavaSNA, IXI ziSyAH upodghAta ohi payuMjati jAva pecchati taM sarIraMga te ya sAdhuNo AgADhajogapaDivaNNagA, ete na jANaMti, tAhe taM ceva sarIragaM aNuppaciDDA, koDinyazca niyuktI 51 pacchA uTTha-ti- veratiya pakareha, evaM taNa vesi dibbappamAveNa lahuM ceva samANitaM, pacchA niSphaNNesu tesa bhaNati- khamaha maMte 11 dAne mae asaMjateNa vaMdAvitA,aI amugadivasa kAlagatellao, evaM so khAmettA gato,tevitaM sarIragaM chaItUNa ime eyArUve asthi||421|| 1e sabbo gaccho vippaDivaNNo-eccirakAlaM asaMjato baMdiutti, tAhe te avvattabhAvaM bhAti jathA- savvaM anvata bhaNejjaha, | saMjatovi vA devovi vA,mA musAbAdo bhavejjA asaMjatavaMdaNaM ca,jahA tuma mamaM na pattiyasi jahA saMjato na vA?,tumapi evaM maannitcyo| & evaM saMjatevi sAvagevi tA evaM vibhAsA, evaM te asambhAveNa appANaM3, tattha aNusAsitA Na ThitA, aNicchaMtA bArasaviheNaM | saMbhoeNaM ugdhADitA / tAhe viharaMtA rAyagiha nagaraM gatA, tattha muriyavaMsappabhRto balabhaddo nAma rAyA, so ya samaNovAsao, drA teNa AgamitA jahA ihamAgatatti, tAhe teNa gohA ANacA-baccaha guNasilae pathyaiyagA te iha ANeha, tAhe tehiM ANItA, (bha) NiyA ya-lahu kaDagamadeNa maha, tAhe hatthIhiM kaDagaehi ya ANIehi bhaNati-amhe jANAmo jahA tumaM sAvajI, so ma. 421 // pati-kahiM tha sAvao?, tumbhe kevi cArA Nu coriyA Nu abhimarA Nu?, te bhaNaMti-amhe samaNA NiggathA, so bhaNai-kiha tumbhe samaNA', tumme anvacA, tumbhe samaNA vA cArigA vArI,ahaMpi samaNovAsao vA Na vA,te saMyuddhA lajjitA paDivaNNA nIsaM dIpa anukrama ASADhAcArya-ziSyA: tRtIya-ninavasya kathAnakaM (130) Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 / adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [718/778-786], bhAjyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata zrI kiyA samaNA niggaMthAvo (mo) ti, tAhe aMbADitA, kharehiM mauehi ya mae tumme saMbohaNaTThAe , mukkA khAmiyA ya / evaM sAmuccheAvazyakatatio gto|| dAdikA cUrNI IPL sAmissa do vAsasatANi vIsutarANi siddhiM gatassa to cauttho uppaNNo / mahilA nagarI, lacchIgharaM cetiya, mahAgirI ya 12 upAyAta AyariyA, tattha tesi sIso koDiNNo, tassavi Asamitto sIso, puNa aNuppavAde punce neuNiyAvatdhu, tattha chiNNacchedaNayaniyuktI |vattavyapAe AlAyao, jathA- savve paDiSuNNasamayanerayiyA vocchijjissaMti, evaM jAva vemANiyatti, evaM tassa tammi bigicchA // 422 // jAtA, jathA- savve saMjatA vocchijjissaMti, evaM sanvesi samucchado bhavissati, tAhe tassa thiraM cittaM jAtaM, so AyariehiM bhaSNati-eya egasamayavattabvayaM, mA evaM gaNhAhi socchati, evaM so NAtUNa niNhauti ugghADio, so samucchedaNaya vAgareMto | hiMDati, jathA u muNNo logo mavissati, evaM asambhAbubbhAvaNAe bhAveto kaMpellapura gto| tattha khaMDarakkhA NAma samaNobAsagA, te ya suMkapAlA, tehiM te AgamitellatA, tehiM mAreumAradA, tAhe te bhItA bhaNaMti- amhe sutaM jahA tumbhe saDA, tahAvi ettie & saMjate mAreha, te bhaNati-je pavaiyagA te vocchiNNA, ime aNNA corA vA0, tumbhe ki acchaha , tumbha ceva siddhaMto, sAmissA puNa siddhateNa Na yocchijjaMti, jeNa jathA vaTTamANasamayaneraiyA vocchijjaMti evaM tattha aNNa uvavajjissati, to kaha saitANABA vicchede sati yocchedaM paNNaveha, aNNe bhaNIta-tattha imo AlAyo jahA sabbe paDhamasamayaneraiyA bocchititti, evaM paMcagatichAyAci, ettha so citigicchito khaNigacavattaNatA ahetugaviNAsabAdaM papaNaveti, jathA- khaNimA padasthA, paDhamasamayigANa 22 // accaMtabhedo, evaM vitisamayagAdINapi, moggarAdikAraNAnirapekkho ya viNAsA, jato bhUtI gheca viNAse hetutti, tAhe taheva jAba dIpa anukrama | sAmucchedika: caturtha-ninavasya kathAnakaM (131) Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [718/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cupayo vA . satrAka niyuktI zrI khaMDaraskhehiM sAvagehiM mAriumAraddhA, bhaNaMti- amhe te saMjatA je purva tumae amugastha diTThA, tumhevi kila puSvadiDagA te ceva Avazyaka saGkagA, tathAvi ettie saMjate viNAsaha, te bhaNati-je te pabvaiyagA te tadA ceva sata eva viNaTThA, tumbhe aNNa ceva corA vA cUNoM cAriyA vA jAva sata eva viNassaha, ko tunbhe viNAseti ?, tumbha cava siddhaMto, jadi paraM sAmissa siddhateNa te ceya tume tehiM upavidhAnava amhehiM viNAsijjaha, jato taM caiva vastu kAlAdisAmagi pappa paDhamasamayakatteNa vocchijjati, dusamayakatteNa uppajjati, zAevamAdi,etya te saMyuddhAbhaNaMti-icchAmo ajjo! samma paDicodaNA,evametaM tahatti,evaM tehiM saMbohitA mukkA khAmitA paDivaNNA y|| ||42||raa.idaanni paMcamo-sAmissa aDDAbIsAI do vAsasatAI siddhiM gatassa to uppaNNo / ullugAnAma nadI,tIse tIre ullugatIraM nagara, bIe tIre khaDagathAma, tattha mahAgirINaM AyariyANaM sIso dhaNagutto nAma, tassabi sIso gaMgayo nAma Ayario, so pubvime taDe ullugatIre nagare, AyariyA se aparime taDe, tAhe so saradakAle AyariyaM vaMdao uccalio, so ya khallIDo, tassa ulluga linadI uttaraMtassa sA khallI uNheNa ujjhati, heTThA ya sItaleNa, pANIeNa sItaM, tAhe so citati jathA-sutne maNitaM egA kiriyA vedijjati-sItA usiNA cA, ahaM ca do kiriyAo vedemi, ato dovi kiriyAo egasamaeNa vediti, tAhe AyariyANa sAhati, tehiM bhaNita-mA ajjo ! evaM paNNavehi, nathi egasamaeNa do'vi kiriyAo vedijjatitti, jato sItaphAsassa ya hai usiNaphAsassa ya jugarva saMphAsA bhavaMti, na puNa jugavaM saMvedaNa, jIvatadupayogasvAbhAvyAt , jathA-dIhasakkalIbhakSaNakAle paMcaNhaM asthANa paMcaNDaM ca iMdiyANaM vAvAro bhavejjA, Na va jugavaM saMvedaNamiti, puNa tahAvi saMvedaNakAlabhado parivabo novalakkhijati Tra atisuhumo kAloci, jathA-uppalapattasatabehe, samayo sahumoti na lakkhijjati / evaM so asadahato asambhAvaNAe appANaM 3 dIpa anukrama // 423 // | gAMgeyAcArya paMcama-nihalavasya kathAnaka (132) Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [718/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka niyuktI 18 buggAheti, sAhuNo paNNaveti, paraMpareNa muta, vArito, jAhe Na ThAti tAhe ugghADito, so hiMDato rAyagiha gato mahAtapotIrappame | rAziAvazyaka cUrNI | pAsavaNe, tattha maNinAgo nAma nAgo, tassa cetite veNati, so tattha parisAmajjhe kaheti, jahA-evaM khalu jIveNa egasamaeNa dolA | kiriyAo bediti, tAhe teNa nAgeNa tIse ceva parisAe majjhe bhaNito-mA etaM paNNavaNaM paNNavehi, esA paNNavaNA duchu sehA, | ahaM ecciraM kAlaM baddhamANasAmissa mUle suNemi jathA-egA kiriyA (egamamaeNa veijjati ) tuma si laTThatarAe u jAto, chaDDehi m eta vAdaM, mA te dosaNa nAsehAmi, etaM te Na muMdaraM, bhagavatA ettha ThiteNa samosariteNa vAgaritaM, evaM so paNNavito anbhuvagato uva-1& // 424 // dvito bhaNati-micchAmi dukkaDaMti / esa paMcamA niNhao 5 // idANi chaTThao, paMca satA cautAlA siddhiM gatassa vIrassa to terAsiyadiTThI uppaNNA / aMtaraMjiyA nAma nagarI, tattha bhUtaguha nAma cetiya, tattha siriguttA nAma AyariyA ThitA, tattha balasirI nAma rAyA, tersi puNa siriguttANaM therANaM sddddiyro| rohagutto nAma, so puNa aNNagAme Thitello, pacchA tatto eti, tattha ya ego parivAyago poTTa lohapaTTeNaM baMdhiUNa jabUM sAlaM ca gahAya hiMDati, pucchito bhaNati-nANeNa poTTa phuDati, to lohapaTTeNa bardU, jaMbUsAlA ya jahA jaMyudIce natthi mama paDivAdI, tAhe II | teNa paDahao NINAvito jahA suNNA parappavAtA, tassa ya logeNa poisAlo nAma kataM, pacchA teNa rohagutteNa vAgarita-mA tAlehi // 424 // paDaharga, ahaM se cAda demi, evaM so paDisehettA gato AyariyasagAsa Aloeti-evaM mae paDahago khoDito, AyariyA bhaNaMtihai| dukataM, so vijjAbalito vAde parAjito'vi vijjAhiM uvaTThAti, so bhaNati-ki sakA ettAhe nilukiMtu , tAhe tassa Aya riyA imAo vijjAo siddhelliyAo deti tassa parivakkhA dIpa anukrama trairAzika SaSTham-nihnavasya kathAnaka (133) Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryuktiH [718/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktau ||425 // morI tuli0 / / 8-75 | 138 bhA0 // rayaharaNaM ca se abhimaMtetUNa diSNaM, jadi aNNaMpi uTTheti to rakhaharaNaM bhramADejjAhU, ajejjo jahA hosi, iMdeNAvi Na sako jetuM, tAhe tAo vijjAo mahAya gato samaM bhaNitaM caraNeNa-esa kiM jAyati, etasseva puvvapakkho hotu, parivAyao citeti ete niuNA to etANa caiva siddhataM gaNhAmi, jathA mama do rAsI-jIvarAsI ajI varAsI ya, tAhe itareNa tiSNi rAsI katA, so jANati, jathA- eteNa amhaM siddhaMto gahito teNa tassa buddhiM paribhUta tiSNi rAsI ThavitA - jIvA ajIvA gojIvA, jIvA saMsAratthA ajIvA ghaDAdI nojIvA (gharakoilAI ) chinnapucchA, dito jathA-daMDassa AdI majyo aggaM ca evaM savvabhAvAvi tivihA, evaM so teNa niSpaTTapasiNavAgaraNo kato, tAhe so parivvAyago ruTTho vie muyati, tAhe so tesiM paDipakkhe more muyati, tehiM viMcuehi hatehiM pacchA sappe mruyati, tAhe tesiM paDighAte Naule muyati, tAhe uMdare, tesiM majjAre, mige tersi bagghe, tAhe suyare tesiM sIhe, tAhe kAgiM tesi uluge, tAhe potAgiM, potAgI sakuliyA, tIse saMpAtI, saMpAtI olAvI, evaM jAhe na tarati tAdde gaddabhI mukA, teNa sA rayaharaNeNa AhatA, tAhe sA tasseva parivvAyagasseva uvari cherecA gatA, tAhe so parivAyao hIlijjato nicchUDho / evaM so teNaM pariNyAo parAjito, tAhe Agato AyariyasamAse Aloeti, tAhe AyariehiM bhaNitaM kIsa te uTThieNa Na bhaNitaM Natthi tiSNi rAsI, etassa buddhiM paribhUta mae paNNavitAto, idANiM paDimaMtuM bhaNAhi, so cchati, mA unbhAvaNA hohititti na paDisuNeti, puNo puNo bhaNito bhaNAti ko va ettha doso?, kiM ca jAtaM jadi tiSNi rAsI bhaNitA, asthi caiva tiSNi rAsI, ajjo ! asambhAvo titthamarANAsAyaNA ya, tathAvi na paDivajjati, evaM so AyarihiM samaM saMpalaggo, tAhe AyariyA rAulaM gatA bhaNati teNa mama sIseNa avasiddhato bhaNito, amhaM duve caiva rAsI, idANiM so vippaDivaNNo, (134) trairAzikAtha |||425|| Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [718/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEIGE to tumbhe amhaM vAdaM suNeha, paDisuNati, tattha rAyasamAe majjhe raNo purato AvaDitaM, evaM jahegadivasaM evaM uThAe chammAsA AvazyakAlagatA, tAhe rAyA bhaNati-mama rajjaM sIdati, tAhe AyariehiM bhaNita-icchAe mae eciraM kAlaM dhario, eco ecAhe NaM pAsaha kalara cUrNI divase Agate samANe nigihAmi, tAhe pabhAe bhaNati-kuttiyAvaNe parikkhijjatu, tattha sabbadabANi asthi, ANaha jIve ajjIve mAnojIve ya, tAhe tAe devatAe jIvA ajIvA ya diNNA, naujIve natthiti bhaNati, ajIva vA puNo deti, evamAdikANAM cotAlaupodghAta niyuktI &AsateNa pucchANaM nigmahito, nagare ya ghositaM-jayati mahatimahAvIravaddhamANasAmIti, so ya nizcisao kato, pacchA niNhatuttikAtUrNa // 426 // ugghADito / chaDa tu eso| teNa vatisesitasucA katA cha, ulugo ya gocaNaM, teNa chauluutti jAto / cotAlasataM puNa ima, teNa | chammUlapadasthA gahitA, taMjathA-davvaM guNA kamma sAmaNNaM vizeSAH samavAyaH, tattha darva navadhA, taMjahA-puDhavI Au teu bAu AkAsa kAlo disA jIvo maNA | guNA sattarasa, taMjahArUvaM raso gaMdho phAso saMkhA parimANaM putaM saMyogo vibhAgo para aparattaM buddhI | suhaM dukkhaM icchA doso payaco ya / kammaM paMcadhA-ukkhevaNaM avakkhevaNaM AuMcaNaM pasAraNaM gamaNaM ca / sAmaNNa tivihaM-mahAsAmaNNaM sattAsAmaNNaM sAmaNNavisesasAmaNNaM, ame bhaNati-sattAsAmaNaM sAmaNNasAmaNNaM visesasAmaNa, aMtavisese egaviho, evaM samavAdo'vi, aNNe puNa pabhaNati, sAmaNNaM duviha-paramaparaM ca, viseso duviho-antabiseso aNaMtaviseso ya / ete chattIsa / ekekami cattAri | 2 vikappA-puDhavi apuDhaviNopuDhavi NoapuDhavi, evamavAdipyapi, tattha puDhavi dehitti maTTiyA deti, apuDhacaM dehici mahiyalAvatirite deti goparvi dehitti No kiMci deti, puDhavivatiriyA puNa devi, boapuDhadi dAhAta na kiAca deti. mattiya pAemA deti, evaM jathAsaMbhavaM vibhAsA // 6 sattamo puNa paMcasatA culasItA siddhi. gatassa sAmissa abaddhigadiTThI uppaNNA / dIpa anukrama CAAKAL RESS (135) Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM mUlaM - gAthA-], niyukti : [788-790/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cuNoM satrAkA dasapura ngrucyuu0||988-142 // bhA0 puTTI0 / / 989-143 // bhaa0| paccakkhANa sepN0|| 990-144 // etadigambaroAvazyakAmApulyaM ceva maNitaM / ete niNhagA abhisaMbaMdhe satta bhaNitA / ete ya egadesavisaMvAdiNo, ime aNNe pabhUtataravisaMvAdiNo boDiyA tpatiH bhaNNati chabvAsa sayAI NavuttarAI siddhiM gatassa bIrassa / to boDiyANa viTThI rahavIrapure samuppaNNA // 145 // bhA. lAteNaM kAlaNaM0 rahavIrapuraM nAma kambarDa, tattha dIvagaM ujjANa, tattha ajjakaNhA AyariyA samosaDhA, tattha ego sivabhUtI nAma | &sAhassimAlo, so rAyANa uvagato, tuma olaggAmitti, jA parikkhAmitti, rAyAe aNNadA bhaNito-bacca mAtighare susANe | kaNhapaudasIe bali dehi, surA pasuo ya diNNo, aNNe ya purisA bhaNitA-evaM bIbhAvajjAha, so gaMtUNa mAtIrNa valiM dAtuM chuhito-IP mitti tarava susANe taM pasu pauletA khAti, te ya gohA sivAvAsitehiM samatA bheravaM kareMti, tassa romubmedovi Na kajjati, tAhe upadvito gato, tehiM siha, vicI diSNA / aNNadA so rAyA daMDe ANaveti- vaccaha madhuraM gehaha, te sababaleNaM niddhAtiyA, tato adUrasAmaMte maMtRNaM bhaNati-amhehiM na pucchita-kataraM mahuraM yaccAmo, rAyA ya aviSNavaNijjo, te mogatAe ta acchati, sivabhUtI ya AgaMto bhaNati-kiM bho acchaha , tehiM siTuM, so bhaNati-dovi geShAmo samaM ceva, te bhaNati na sakA dovimAgi ehi, ekekAya vaha kAlo hotiti, so bhaNati-jaM dujjayaM taM mama deha, maNito jA jjAhi, maNati- mare tyAgini viduSi ca 15 vasati janaH sa ca janAd guNIbhavati / guNavati dhana dhanAcchIH zrImatyAjJA tato rAjyam ||1 / / evaM bhaNicA pahAvito paMDamahurI, teNa II pahAvitopaMDamaNA // 427 // TriAtattha paccantA tAvayitumAraDA, dugge Thito, evaM tAva jAva nagare sesa jAtaM, panchA nagaramapi gahitaM, ubavicA tato niveditaM dIpa anukrama BRSHEREGAON | 'boTika:' saptama-nihnavasya kathAnakaM (136) Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM mUlaM - gAthA-], niyukti : [788-790/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI satrAka dIpa anukrama 18 aNeNa raNNo, tuDeNa bhaNita-bhaNa kiM demi, 1, so ciMtetuM bhaNati- mae mahitaM te sugahita, jahicchito bhavissAmi, evaM hotuti, digambaroAvazyakatAmo yAtrA di so ya bAhiM ceva hiMDato addharate Agacchati vA na cA, tassa ya bhajjA tAva Na jemeti suvAti vA jAva na Agato bhavati, sAdAsAca niviNNA, aNNadA mAtaraM se baDDati-tujjha putto divase divase addharate eti, ahaM jaggAmi chuhAtiyA ya acchAmi, tAhe tAe / 8 bhaNNati-mA dAra dejjAhi, ahaM ajja jaggAmi, so Agato vAraM maggati, itarIe ambADio, bhaNio ya-jattha imAe velAe | ugdhADitANi dArANi tattha vacca, tassa bhavitavvayAte Na maggateNa ugyADio sAdhupaDissao diTTho, tattha gato vaMdati, bhnnti||42|| pavAvaha mama, te Necchati, teNa sayaM loo kato, tAhe se liMga diNNaM, aNNadA cIvarajAyaNitAe teNa kaMbalarayaNaM la , taM tassa pUaNApucchAe gurUhi phAlettA sAdhaNa NisejjAo katAo, aNNe bhaNati- te tassa raNNA diNNaM, tAhe so kasAdito cIvarANi hai chattA gato, aNNe bhaNati-jiNakappe vaNijjate bhaNati- kiM esa evaM na kIrati !, tehiM bhaNitaM vocchiNNo, mama na vocchijja titti so ceva paralogasthiNA kAtavo, kiM uvahiparigaheNa, pariggahasambhAve kasAyamucchAbhayAdayo bahU dosA, aparigrahattvaM 51 Traca sute bhaNitaM, acelA ya jiNiMdA jiNakappiyAdayo ya, to acelatA suMdaraci, evaM savvaM jathAya niggato / tatthuttarA bhagiNI * ujjANe Thitassa diyA gatA, taM daTTaNa tAe 'vi chaDita, tAhe bhikkha paviTThA, gaNitAe diDA, mA virajjihititti ure se potI 428aaH kAbaddhA, sANecchati, so bhaNati-acchatu etaM tava devatAe diNaMti, aNNe bhaNaMti-sajjAtarIe diNaM baddhaM ca, teNa ya do sIsA | pibAvitA-koDiNNo koTTivIroya, tato sIsapasIsANa paraMpara phAso jAto / vANaM doseNaM micchattaM vttttit| evaM boDitajjaNA jAtA || evaM ete bhaNitA0 / 6-95 // 186 // motaNa ato ekaM0 / 8-96 // 185 // goTThAmAhilaM eka mocUrNa sesANaM | nihanava-adhikArasya upasaMhAra kriyate (137) Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM mUlaM - gAthA-], niyukti : [788-790/778-786], bhASyaM [125-148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI IMjAvajjIvita paccakkhANa, do do dosA, bahuratA jIvappadesie bhaNaMti-tumbhaM dohi kAraNehi micchAdiTTI, jeNa bhaNaha-ego jIvapa nihavAAvazyaka paSa deso jIvotti 1 ca me calamANaM calita2, imevi paDibhaNati-tumbhe'bi ja bhaNaha-calamANe acalite 1 ca jIvapade se jIvetti adhikArApana -- upodghAta ISIna maNNeha 2, evaM sesAvi paroppara do dose chubhaMti, goTThAmAhilassa vini, mottUrNa goDAmAhillaM sesANa saMjayANa paccakkhANaM niryaktIlA jAvajjIvAe, esa eko bitio puDhe jathA abadaM kaMcu0, ca amheccayaM na sahahesi, esa tatiyao, aNNe bhaNati-ekekassa do| dosA, ega appaNNA vippaDivaNNA, vitiyaM paraM buggAheMtitti // Aha-savvattha saMpaDivaNNA jadi kahamavi egattha vipaDivaNNA to // 429 // kiM jAtaM ?, bhaNyati satteyA viddiio0| 8.96 // 187 // jadivi egastha vippaDivattI tathAvi etAo sattavi didIo jAtijarAmaraNa-12 * gambhavasahissa saMsArassa mUla bhaNati / NaNu kiM te samaNasarUvA Na, bhaNNati-niggaMthA va paDibhAsate, jato imaM ceca liMga, kANa puNa niggaMthA ceva, kiMtu nimgaMtharUvA iti / / ettha sIso Aha-jadi to evaM to jaM te paDucca AhAkammAdi jAtaM taM kaha dipariharaNAetti, AyariyA maNaMti pvynnnijjuuddhaann| 8-98 / / 787 ||etesi pavayaNanijjUDhANaM kAritaM AhAkammamAdi sejjA vA paNuvIsAe dosANa |MIRan ekataraM, kaI paNNavIsA, solasa uggamadosA Nava esaNA dosA, saMkitaM mojUNa, so Atasamutthotti taM bhajitaM pariharaNAe, kiM nimina', jadi so jANati jahA ete niNhagati tesiM mae bhattaM taM tAhe gheppaMti, aha visesa ceva Na jANati tAhe Na gheppati, dIpa anukrama (138) Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [787/787-788], bhASyaM [148...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 | prata // 430 // RSEX 18|mUlaguNe vA avisohikoDIe uttaraguNe vA visohikoDIutti / puNa cAMDiyanimica kataM taM kappati, jeNa te visarisA micchA- anumata AvazyakatA diDigA ya / / evaM NayasamotAraNAvasareNaM bhaNitA jahA uppaNNA NihagA, bhaNitA ya NayavisAradA ajjavatirA ajjarakkhigA ya / / ghUrNI idANiM aNumatetti dAraMpAyAdha tvsNjmo0||8-100 // 789 // tavo duviho, saMjamo sammai pAbovaramo, so ya sattarasaviho, eteNa carittasAmA-18 iyaM duvihaMpi gahitaM, niggathaM pabvayaNa vA, aNeNa sutasAmAiyaM sammanasAmAiyaM ca, vavahAragahaNeNa ya NegamasaMgamavavahArA vavahA| rigatti gahitA, vimativipariNAmo ya ettha dahabbo / tataH ko'rthaH, negamasaMgahavavahArANaM cArivi sAmAiyA aNumayA, jeNa etehiM mokkho sAhijjati, ujjusutAdINa puNa cauNDaM suddhanayANaM saMjamasAmAiyaM ceva aNumata, jeNa teNa vANaM sejjhititti / idANi 'kiM kativihaM kassa' esA gAthA ghosetavA, tattha kintidAraM-kiM sAmAiyagaM dabaM guNo ubhayaM vA, dabapi kiM jIvadavvaM ajIvadavaM mIsa vAra, guNo'vi kiM jInaguNo ajIvaguNo vA havejjA', emAdi AsaMkAsaMbhave sati Aha-kiM sAmAiyakI, hai svarUpatorthato nayataH siddhAMtato beti, bhaNNati AyA khaslu0 // 8-101 // 79 // AtA jIvo, khalu visesaNe, sAmAigaM 'sAma samaM ca samma' iccAdiNA sucakAse 18| bhaNihiti, paccakvAyatako paccakkhANa karato,paccakkhANaM nAma paccakhevasAvajjajogapariNA, vaTTamANanidesaNa pariNAminI maa43|| seti, tataH ko'rthaH, sAvajjajogapariNApariNAmapariNato jIvo sAmAika bhavati svarUpataH, itarastu vibhAti vizeSaNArthaH / atha kenArthenaivamucyata iti, bhaNNati - SPIRISASIRANGA dIpa anukrama SAECEMAKA 'sAmAyika' vyAkhyA evaM svarupaM vyaktikriyate (139) Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM F /gAthA-], niyukti: [790/790], bhASyaM [149] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sana zrI AyA, AzAriti Ayo-lAbhastamAthitya, kimukta, lambhA ja sAmAdayo tesiM lAbha paDDacca, sAmassa parapIDApariNAe INRsarine Avazyaka Ayo taMmi jIve asthi so sAmAika bhaNatiti 1 samassa vA rAgadosamAdhyasthyasya rAgadosapariNAe Ayo tami asthiti dravyapayAya so sAmAraka bhaNNAtira sammarasa vA jANAditigassa AyA tammi asthiti sA sAmAika bhaNNAta, yAvat ta pUNa sAvajjajAga-1 upodepAtapariNNAlakSaNaM parucakyANa 'AvAe sabvavyANaM' AvAtA-visayo prAptiH gocarA egaTThA, kathaM, jeNa saMmataM savvadavyesuvi, niyuktI jadi egamaviNa sadahati to micchatta,sutacarittAI sadhadabbesu,no savvapajjavesu sutaM, jadi sabapajjacesu to savvaSNU hojjA, parine | puNa evaM sambadamvesu, na sayapajjavasu, jenn||431|| | paDhamaMmi sadhajIvA0 // 8-103 / / 791 // paDhame mahabbate sabajIvA paccakkhANavisato, jato bhaNita-davyato Na pANA-2 |tipAte chasu jIvamikAesu. bIe musAbAveramaNe carama ya pariggahaveramaNe sabadabAI, bhaNitaM ca-dabato gaM musAvAde sambadanvesu. 31 pariggahe-sacittAcicamIsesu sambadabbesu, jeNa aviratI pariggahotti, sesA mahabbatA-adiNNAdANaveramaNaM mahuNaveramaNa, cakhalusadA vayamavi rAtIbhoyaNaveramaNa ca,ete desi caiva sayyadavANaM egadeseNaM, jeNa dabato gaM adiNNAdANe gahaNadhAraNijjesu dambesa, 12 dabbato NaM mehuNe svesu vA rUvasahagatesu vA dabbesu, dabbato Na rAtIbhoyaNe asaNe bA 4, jayA etANi paMcavi rAtIbhoyaNaverama| pachavANi havaMti tadA paDipuNNaM bhavati cAritaM, savvapajjavesu puNa na bhavati caritaM, jato samvatI pANAtipAtAo sabahA baramaNa narica, kiMtu sAvajjajogappagAreNa vA, evaM musAbAdaveramaNAdisuci bhAvetacvaM, uktaM ca-vitiyacarimabbatAI(sabbadabAI)iti cAricamiha // 431 // savvadanvesu, Na tu sadhyapajjavasu, sabbANuvayogamAvato cArittAcArittasAmAyiyaM no sabadabvesa, no savapajjavesu, evaM taM khalu dIpa anukrama AARAKAR (140) Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM F /gAthA-], niyukti: [791/791], bhASyaM [149] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata vicAra HEIGE niyuktI dIpa anukrama zrI 18| paJcapakhANaM AvAe samvadavadavyANati, etassa puNa visayanirUvaNassa ubari kesutti dAra satthANaM, jeNa tattha bhaNihiti- 'saba-181 nayaiH Avazyakatagata sammattaM sute carite Na pajjavA sabve / desaviratiM paDalcA dohavi paDisahaNaM kujjA // 1 // iha puNa paccakkhANappasaMgeNA- sAmAyika cUNA 1gataMti tAto ceva dArAto etaM visayanirUvarNa katati / idANi vizeSaNavizeSyabhAva paDacca AtA jathA sAmAiyaM bhavati tathA| upodghAtaDU nayato vimAsijjati sAvajjajogavirato / 6-102 // 149 bhaa0| ettha pacchANupubbI-saMgahassa yo tAM gatiM gatvA AtA sAmAyika, ato, // 432 // 1 sAmAikassa aDavizeSaNAnAM vizeSye saMgrahAt, na tvanAtmA iti, tAhe vavahAro bhaNati-No evaM vavaharitaM sakkA. jeNa jadi A-12 | tA ceva sAmAiyaM to yo yo AtA so so sAmAikamiti pattaM taM mA bhaNaha- AtA sAmAika, bhaNa-jatamANo AtA sAmAika, | jatamANo nAma prayatnapara iti, tAhe ujjusuto bhaNati-jadi evaM to tAmalimAdiNA'pi jatamANA, te'vi sAmAyika pattA, taM mA evaM bhaNa, bhaNa-uvautte jatamANo AtA sAmAyika, ubautto nAma jJeyapratyAkhyeyaparijJApara ityarthaH, tAhe sado bhaNati-jadi evaM to aviratasammadividesaviratAdayo'vi evaMgrAyAstevi sAmAikaM pacA, taM mA evaM bhaNa, bhaNa-chasu saMjato ubautto jayamANo || AyA sAmAiyaM, chasu saMjato nAma chasu jIvanikAesu saMghahaNaparitAvaNAdivirao iti, tAhe samabhirUDho bhaNati-jadi evaM to || pamacasaMjatAdayo'vi evaMpAyA te'vi sAmAiyaM pattA,taM mA evaM bhaNabhaNasu-tigutto chasu saMjato iccAdi, tigutto nAma mnnvynn-D||432|| kArahiM gutto, akusalamaNAdinirodhi kusalamaNAdiudIrago ityarthaH, tajjAtIyagrahaNAtpaMcasamio ya iti, tAhe evaMbhUto bhaNa-lA ti-jadi evaM to appamattasaMjatAdaovi sAmAigaM pattA, taM mA evaM bhaNa, bhaNa- sAvajjajogavirato iccAdi, tattha sAvajjajo (141) Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [791/791], bhASyaM [149] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka gavirato nAma pariSNAtasAvajjavAvAro, pariSyAto dubihAe paripNAe- jJapariNAe paccakkhANapariSNAe ya sAvajjo vAvArI nivAsAmAAvazyaka kA jeNa so pariNAyasAvajjavAvAro, sAvajjo nAma kammabaMdho-avajja saha teNa jo so sAvajjo, jogotti vA vAvAroti pA vIri-1Aal cUoM pa ti vA sAmatyati vA egaTThA iti, tadevaMbhUtasyAyamabhiprAyo-yaduta yadevatatsavizeSaNaviziSTa AtmA tadaiva sAmAikaM bhavati, upApAtA nAnyadeti, negamassa puNa suddhAsuddhabhedattA samastetadvizeSaNaviziSTa aNNataraegAvIsisaNAyasiTTho vA dagatigacatuSkapaMcagasaM-II jogavigappavisesaNa visiTTho vA AtA sAmAiyaM bhavatitti / aNNe puNa bhaNaMti-saMgahassa taheva AtA sAmAiyaM karato, AtA saa||43|| mAiyassa aTretti, bavahAro taheva bhaNati- sAvajjajogavirato AtA sAmAyiyaMti, ujjusuto puNa saMjamaM ceva sAmAiyaM pucchati evaM sammattasuttAIpi sAmAiyaM pAvaMti, to bhaNati- pariSNAtasAvajjajogo'vi jadA paMcasamito tigutto tadA sAmAiyaMti, saho puNa desavirAtisAmAiyaM Necchati, evaM ca desavirato'vi sAmAyiyaM pAvati, jato so'vi sAmAiyaM kareMto sAvajjajogavirato tigutto ya bhavati, to evamavi jadA chasu saMjamo tadA sAmAiyaMti, samabhirUDho puNa pamattasaMjato jAva suhumasarAgo tAva sAmAiyaM / necchati, evaM ca ete'vi sAmAyiyaM pAveMti, to evamavi jadA uvautto tadA sAmAyiyaMti, evaMbhUtazca upazAMtarAgAdaya eva vaI-12 to atasta eva sAmAyikamiti, evaMbhRto puNa akevalIsAmAyikayaM necchati, kevalIvi sabbo sAmAiyaMti Necchati, te evamavi ja-18 hai dA jatamANo tadA sAmAiyaMti bhaNati, nAnyadA / etadvizeSaNaviziSTazca samudghAtAdigataH kevalI ajogIkevalI vA tArato, kA ataH sa eva sAmAyikamityevaMbhUtAbhiprAya iti // negamassa puNa taheva samvavigappehi AtA sAmAiyaM, anyataravizeSaNasavAve-12 // 33 // vi vizeSaNArthAvyabhicArAt iti bhAvanIrya ettha / dIpa anukrama (142) Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUlaM [- /gAthA -], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 nirmukti: (792/492 bhASyaM [149...] zrI Avazyaka cUrNaM upodghAta niyuktau // 434|| idANiM davvaguNanirUvaNaM paDucca sAmAiyaM nayatasyite NaNu pu pucchitaM kiM sAmAiyaM dadhvaM guNo ubhayamiccAdi, tattha ya uttaraM maNitaM AtA khalu sAmAiyamiccAdi, tatkiM punarevaM cityate, bhaNNati, tatra svarUpataH sAvajjajogapratyAkhyAnapariNAmapariNata AtmA sAmAyikamityAbhihitaM evaM ca dravyaguNasamudayaH sAmAikamityuktaM bhavati, atra tu nayatazcintyate, yatto kei nayA dabbaM sAmAyiyati paDivannA, keha puNa guNotti, jadi evaM to sAhako nayo davvaM guNaM vA sAmAiyaM icchatitti 1, bhaNNatijIvo guNapariSaNNo0 ( 8-104 / / 792 / / tattha dohiM nayehiM maggijjati davbateNa pajjavaTTiteNa ya, jato te satta etesu caiva samotaraMti, AditigaM NayANaM davvaTThito, uvarillA cacAri pajjavaTTito, tattha danyadvitassa jIvo guNapADavaNNo sAmAiyaM, ko guNo NANAditigassa Ayo, taM paviSNo teNa paDivaNNo, jIvastu dravyamato dravyameva sAmAyikaM yattu guNapratipakSa ityuktaM tadvizeSaNabhAvena guNIbhUtamiti, jIva eva sAmAyika, vAcakalAvakapAvakavaditi / pajjavanayatissa puNa ayamabhiprAyoyaduta jaM caiva guNaM paDivaSNo AtA sAmAiyaMti bhaNito so caiva guNo sAmAyiyaM, samAya evaM sAmAyikamitikRtvA, jaM puNa 'AtA khalu sAmAyiya' ti bhaNitaM taM jIvassa esa guNotti, ayamasyAbhiprAyaH yo esa NANAditigassa Ayo guNo esa jIvassA ubayArato AtA sAmAyiyaM bhaNNati yathA zuklaH paTaH pItA haridrA kRSNo bhramaraH, tattvatastu sa eva guNaH sAmAyikamiti pajjavajjiDita evAha, itacaitadaMgI kartavyaM yataH utpajjeti viyaMti ya pariNamati ya guNA na davvAiMti 793 / ayamabhiprAyo yaduta sAmAyikaM uppajjati vigacchati pariNamati ya, pariNamati nAma saMkhAtItAI tAratammAI aNubhavati, eso ma sabhAvo guNANaM, jato uppajjeti viyaMti ya pariNamati ya guNA, Na dabvAI, jeNa davvaM nicamavaThitassa bhAvaM uktaM ca- "jIve dabbaTTatAe (143) sAmAyikasya 5 dravyatvAdivicAra: // 434 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [793-94/793-795 AyaM [149...]] adhyayanaM H pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI - Avazyaka cUNa upodghAta niryuktau // 435 // sAsae, pajjavadrutAe asAsae" ato guNa eva sAmAyiyamiti / evaM pajjavaTTiteNa bhaNite davyaTTita Aha-itthaM caitadaGgIkartavyaM yaduta dravyameva sAmAyika, jatI-duSvappabhASA ya guNA, Na guNappabhavAI davvAI / / 8-105 793 / / iti, ayamamiprAyo-yaduta yo bhavato guNo sAmAyiyattaNeNAbhimato so jIvapyabhavo, na tu tappabhavI jIvaH, yato- davvapyabhavA guNA, Na guNappabhavAI davvAI, dabe pabhayo jesiM te davvapyabhavA, jato ya jIve caiva uppAyavigamapariNAmappagArehiM tassappabhavo ato tagguNapaDivaNNo jIva eva uppajjati vigacchati pariNamati ya, sAmAiyaM ca bhaNNati, jethA taMtuppabhavo AtANavitANAdibhAvo, na tu tapyabhavA taMtavaH, AtANavitANAdiM bhAvaM paDivaNNA ya taMtana evaM uppajjeti vayaMti ya pariNamaMti ya, paDo ya bhaNNati, jathA vA poggaladavvesu caitra uppAdavigamapariNAmappagArehiM puDhacI bhAvassa pabhavo ato tabbhAvapaDivaNNA poggalA caiva uppajjeti vigacchati pariNamati ya, puDhabIdacvaM bhaNNati / ato duvyameva sAmAiyAmiti sthitaM / evaM bhaNitaM nayato sAmAiyaM / / evaM ca nayavigappajAyaparUvaNaM sotRRNa bAulito sIso Aha-bhagavaM ! kimettha tattaM 1, ataH siddhAntato bhaNNati- jaM jaM je je bhASA0 / 8- 106 / 764 // tattha guru bhaNati sommamuha ! jaM jiNo jANati taM tataM, kiM puNa jiNo jANati 1, bhaNyati-jaM jaM kiMci vatyuM je je keda bhAve, taM taM catyuM te te sacce bhAve va pariNamati, savvaM vatyuM savvabhAvapariNAmiti jaM bhaNitaM, tathAhi"eko bhAvaH sarvabhAvasvabhAvaH sarve bhAvAH sarvabhAvasvabhAvAH / eko bhAvastasvato yena dRSTaH sarve bhAvAstasvatastena dRSTAH // 1 // payogavIsasatti ke bhAve paogato pariNamati kei vIsasA, taM pariNAmi vatyuM tahA savvabhAvapariNAmipyagAreNa jANAti, jaM puNa apajjavataM tattha jANaNA garithati, tarikamuktaM bhavati ? sAmAiyaM savvanayAbhippAehiM pariNamati, ato jeNa jeNa jaya (144) sAmAyikasya dravyatvAdivicAra: // 435 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [795/796], bhASyaM [150] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUNI abhippAeNa parUvijjati teNa teNa syAt , sabbaNayasamUhamataM jiNamayaMti // kinti dAraM gataM / / idANiM kativihaMti dAraM-- sAmAyikaAvazyaka sAmAiyaM ca tivihaM018-107 / / 795 // taMjathA- sammattasAmAiyapi tivihaM-khaiyaM upasamiyaM khaovasamiyaM, ahavAi bhadA ticiha-sammattasAmAiyaM carittasAmAiyaM sutasAmAiyaM, casaddA sasthANe bhedaM icchati, carittasAmAiyaM duvihaM, taMjahA- agArasAupAiyAtA mAiyaM aNagArasAmAiyaM ca, sutasAmAiyaM tivihaM-muttaM attho tadubhayaM ca, sammattasAmAiyaM kAraga rocagaM dIvagaM, kAragaM jathA181 niyuktI sAdhaNaM, rocarga seNiyAdINaM, dIvagaM abhavasiddhiyassa, micchadihissa vA bhavasiddhiyassa, abhavasiddhiyassa kaha?, so ekkArasa // 43 // aMgAI paDhati na ya saddahati, dhammaM ca kaheti, eyaM dIvarga, ahavA nisaggasammadaMsaNaM ca adhigamasammadaMsaNaM ca, nisargaH svabhAvaH pariNAma ityanarthAntaraM, uvadesamaMtareNavi geNhati taM. nisaggasammadasaNaM, adhigamasammadaMsaNaM ca jIvAdinavapayatthe uvalabhitUNa | geNhatitti / sAmAjhyassa bhedanirUvaNaM kataM, idANiM ajjhayaNassa bhedanirUvarNa kajjati-- | ajAyaNapiya tivihaM 08.108796 / / sesasuvi ajjhayaNesu hoti eseva nijjuttI, aNNesavi ajaaynnesu|| | bhedanirUvaNA esA ceva bhedakahanijjuttI, savvattha ajjhayaNabhedacintAyAM sucaasthatadubhayabhedeNa tivihaM ajjhayaNaMti bhANiyavaM jaM bhaNitaM, aNNe bhaNati-mutasAmAiyassa bhedo darisito puvvaddheNa, uttara Na puNa sAmaNNA upaghAtanijjuttI sambaajjhayaNesutti hai 13atideso kato, sesesuvi ajjhayaNesu hoti eseva nijjuttI, jathA sAmAiyaM uddesAdIhiM dArahiM mamgita evaM catucIsasthayAdINivi // 43 - uIsAdIhi maggitabvANi, majo puNa atideso tulAdaDaNAteNa majjhaggahaNe AghatayAMgrahaNamiti / aNNe puNa imA gAdhA uvari / ceva nirutadAraavasANe vakkhANaMti / idANiM kassatti mAmAiyaM dAraM, tattha gAthA dIpa anukrama | sAmAyiksya bhedAnAM varNanaM kriyate (145) Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [797/797], bhASyaM [150...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata coM upodghAtAta jassa sAmANio appA 08-109 / 727 / / saMjamo sattarasavidho. niyamo iMdiyaniyamo noiMdiyaniyamo, tabo sammita sAmAyikaAvazyaka vAhiro, ettha sAmANio, Na pattho, saMnihita ityarthaH, tassa sAmAiyaM iti kevalibhAsita, itizabda samAptathai, etesu tisa sthasvAmI saMpuNNa sAmAiyaM bhavatitti // adhavA-jo samo08-11017981 desasAmAiyaM puNa sAvagassa bhavatitti, sAmi paDDucca jassa niyuktI * sAmAiyaM etaM nirUvitaM / idANiM asthasaMbadhaM paDucca nirUvijjati, kassa atthassa sAhagaM sAmAiyaMti?, bhaNNati-- ___ sAvajjajogapparivajjaNa // 8-112 / 799 / / sAvajjajogaparivajjaNanimittaM sAmAiya, kiM aviseseNa sAmAiyaM // 437 // | sAvajjajogaparivajjaNanimittaM', ucyate, kevaliyaM pasatthaM, kevaliya nAma saMpuNNaM, sabyasAmAiyamityarthaH, taM pasatthayaM sAvajja jogaparivajjaNe adhigamubagAritti jaM bhaNita, kassa sagAsAo pasatthaM ?, gihatthadhammA, desasAmAyikAdityarthaH, evaM paramaM NaccA kujjA buho AtahitaM paratthaM, paro- mokkho tadatya, ettha sIso Aha-jadi kevaliyaM sAmAiyaM evaMbhUtaM to varaM evaM ceva kIratu, 4 // kiM desasAmAiyassa bahuso karaNeNa, bhaNNati-ko vA kimAha , evaM tAva laddhaM ceva, kiMtu jadA etaM kAtumasatto tadA desasAmA-14 | iyaMpi tAva bahuso kujjA, yasmAdAha - sAmAiyAMma tu kate0 // 8-113 / 801 // kiM ca-jIvo pamAdabahulo0 // 8-1141802 // bahuso-aNegaso, bahuvihesu atyesu rAgahosAdIhi aNNamaNNaM bhAvaM Nijjati teNa pamaco, sAmAiyaM karento appamaco bhavatitti / ahavA sAmaNNeNAra 18| // 37 // kassa sAmAiyaM bhavatitti', bhaNNati- majjhatthassa, jatibhAgagatA mattA mamatthassa tatibhAgagatA sAmAiyassa, ko ya majjhatyo: dIpa anukrama (146) Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [803/803], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata dIpa anukrama jo navi paddati raag0|| 8-115 / 8.3 // kassatti dAraM gataM / idANi kahinti dAraM, kahi taM puNa sAmAiyaM sAmAyikaAvazyakatA hojjA, tattha ime dArA prAptI kSetracUrNI khttdis0||8-1161804-5-6 // yAva cakkarmate ya, kiM kahitI- etesu padesu kahiM paDivajnamANao pRthvapaTivaSNodakAlAdi niryaktI mAdhAnAvA?, tattha tApa khattaM tivihaM- uDDulogo ahologo tiriyalogo, ahologe saMmattasuyANaM paDibattI hojjA, pubbapaDivaNNaoci, dido sAmAiyANi sesANi natthi, evaM uDalogavi, meru tiriyalogottikAuM, tiriyaloe cauNhaci pucapaDivaNyAo pddivjjmaa||438|| Naobi asthi / disatti dAraM, sA sattavidhA,nAmaDhavaNAo gatAo, davadisA jahaNNeNa terasapadesiyaM davvaM taM jahaNNayaM dasa disAga, terasapadesiyaMpi jahaNNaya danvaM bhavati, dasapadesiyaMpi, tastha puNa terasapadesie parimaMDalaM saMThANa bhavati, dasapadesie| dI disAo bhavati, ruyao ya so bhaNNati, ukkoseNaM aNatapadesiyaM asaMkhejjapadesogAda, esa davyAdisA / khasadisA idaggeyI jahA bhagavatIe jAca tamA, tAvakhecadisA jato saro uDDeti sA pubbA, padAhiNao sesiyAo, savyesi ca bharaheravatapuSpavidehaavaravidehagANaM maNUsANa maMdaro uttarao, lavaNo dAhiNao, esA tAvakhettadisA / paNNavagadisA jatohaMto paNNavao nibeho paNNaveti sA tassa puvvA, sesiyA padAhiNao / vAsassavi sacceva / bhAvadisA(aTThArasahA taMjahA-puDhavikAiyA AuThateuvAu aggavIyA | mUlacIyA porabIyA khaMdhIyA beiMdiyA teiMdiyA cauridiyA paMdiyA-tirikkhA neraiyA devA samucchimamaNuyA kammabhUmagA aka-IN 11438H sammabhUmagA aMtaradIvagA, esA aTThArasavidhA bhAvadisA jato saMsArI etAhi dissAtatti / ettha puNa cauhiM disAhiM 'ahigAro-18 khettadisatAcakhettapaNNa ragabhAvadisAsu, nAmAdI tiNi parUvaNanimitta, na ettha koi paDivajjati, khetadisAmu punAdiyAsu (147) Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [804-806/804-829], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka niyuktI dIpa anukrama zrI mahAdisAmu paDivajjamANaevi puvapaDivaNNaevi catvArivi sAmAiyA, aNNadisAsu cauNhavi NAvi pugyapaDivaNNao nApi sAmAyikaAvazyaka pagvijjamANao, jato tAsu suddhAsu jIvo navagAhati, kusaNA puNa tANa bhavejjA, tArakhetapaNNavagadisAmu puNa advasuvi pubba- prAptI kSetra ghUNI paDivaNNaevi paDivajjamANaevi cauNDavi sAmAiyANa hojjA uDaahadisidge saMmatasutANa evaM ceva, desaviratisavvaviratINadikAlAdi upodghAtA puNa pucapaDivaNNAo siyA, no paDivajjamANao, bhAvadisAe egeMdiesu cauNhavi sAmAiyANa na paDibajjamANao, Na vA pubva paDivaNNao, vigalidiesu doNha punvapaDivaNNao hojjA, netarA, paMciMdiyatiriema savyavirativajjA tiNi sAmAiyA, pussv||439|| TriA paDivaNNa) niyamA, siya paDipajjamANoci, bhayaNijjA,siya nAragadevaakramabhUmajaaMtaradIvanaresu saMmattasutANaM puvpddivnnnno| atthi, paDivajjamANao siya, kammabhUmajesu cattArivi sAmAiyA puvapaDivaNNao paDivajjamANAvi bhaNejjA, samucchimanaresu nasthi ekapi // kAletti vAraM-kAlo tividho- osappiNikAlo ussappiNIkAlo NoosappiNIussappiNIkAlo pa, tattha bharaheravaesa | osappiNIkAlo ussapiNIkAloya ettiyaM chabiho,jathA-osappiNIe musamasusamA samA cauhiM sAgarovamakoDAkoDIhi pavAhI gacchati paDhamAzSIyA susamA tIhiM gacchatiratatiyA susamAdussamA dohiM gacchati3cautthA dussamasamA sAgarovamakoDAkoDIe pAtAlIsabAsasahastraNAe gacchati4paMcamA dasamA ekavIsAe vAsasahasseDiMgacchati 5 samasamAvi egavIsAe va bAsasahassehiTa // 439 // gacchati 6, evaM ceva pacchANapuSpIe ussappiNIeti / evaM vIsAe sAgarovamakoDAkoDIhiM doSi gacchati, nAsi-| | ppiNIussappiNIkAlo puNa cauvyiho, taMjathA-susamasusamAAdipalibhAgo susamAdipalibhAgo susamadUsamAAdipalibhAgo dUsamasu BREAKERAKASEX (148) Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryuktiH [804-806/804-829] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNo upodudhAta niyuktI // 440 // samAAdipalibhAgo, tattha paDhamo devakuruuttarakurAsu, cIo harivAsarammagesu, tatio hemavataraNNavaesu, cauttho videhesuti / tattha osappiNiussappiNi ucce arAmu noosappiNiussappiNIe ya caunvidhAravi etesu saMmattasutAI paDivajjejjA, putrapaDivaNNaevi asthi, te puNa susamasusamAdisu puvtrakoDidekhaNAyusesA paDivajrjjati, sAharaNaM puNa paDacca aNNataraMpi hojjA, caritaM caritAcaritaM ca osappiNi paTTacca tatiyacautthapaMcamAsu samAsu paDivajjamANaovi punvapaDivaNNaovi, ussappiNi paDucca tatiyacautthAsu samAsu dovi bhaNejjA, noosappiNiussappiNi paDucca cautthe palibhAge puvyapaDivaNNao paDivajjamAovi dohavi bhaNejjA, aNNe puNa bhaNaMti-goosappiNiussappiNikAlo egaviho caiva cautthasamApIlabhAgo hojjA, no | sesAsu, taMmi kAle caubvipi sAmAiyapi puvyapaDivaNNao paDivajjamANaoni bhaNejjA, jaM caritAcaritasAmAiyaM sutasAmAiyaM | sammatasAmAiyaM ca evaM titayaMpi bAhiraesuvi dIvasamuddesu jatthavi nanthi susamAio kAlo tatthavi bhaNejjA | gatitti dAraM sA catuvidhA, neraiyadevesu saMmattasutANaM paDivajjamANovi pumvapaDivaNNaovi, tiriesu tinhaM doNivi maNurasu cauNDaM doNNici, bhavasiddhio cauNDaM paDivajjamANao vA puvvapaDivaNNao vA hojjA, abhavie egamavi natthi / saNNI cattArivi dohivi pagArahi, asaNNI donhaM puruvapaDivaNNao hojjA saMmasutANaM, nosaNNiNo asaNNi caritAcarita sutabajjitArNa dohaM pRthvapaDivaNNao asthi, paDivajjamANao natthi / UsAsao cauNDavi puSvapaDivaNNao paDivajjamANao vA bhaNejjA, evaM nIsAsaovi, nauUsAsaganIsAsago ANApANupajjattiapajjatako sammatasutANaM puvvapaDivaNNao hojjA, sesaM naritha savaM, selesiM gato puNa saMmattacarittANaM puvyapaDivaNNao hojjA, sesa natthi / diTThI tividhA sammaddikI micchadiTThI sammamicchadiDI, ettha do (149) sAmAyikaprAptau kSetradikAlAdi // 440 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [804-806/804-829], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka hInayA- vavahAro niccha o ya, vavahArassa micchadiTTI honao paDivajjati, necchaiyasta sammadivireva, jeNa "neraie bhaMte ! neraiesusAmAyika uvavajjati aneraie?'AlAvao,sammattasutA evaM puvvapaDivaNNao, etesi saMmadiTThI no micchAdiTThI, dovi sAmAiyA, ketI puNa . prAptI Avazyaka pU sutasAmAita micchAdiTTIvi pumbapaDivaNNao bhaNaMti do puNa sAmAiyA-caritaM carittAcaritaM ca pubbapaDivaNNao vA paTivajjamANa-II kSetradikAupodghAta ovA sammadiTThI,no micchAdiDDI,sammattasutasuvi Natthi,aNNe puNa bhaNati-carittaM carittAcaritaM pulapaDivaNNao hojjA,no paDiva- lAdi niyukto jjamANao / AhArao cauhivi puvapaDivaNNao paDivajjamANao vA bhaNejjA, aNAhArao carittAcaricavajjesu puvvapaDiya | NNao hojjA / pajjattao jathA AhArao, apajjacao doNNi pubbapaDivaNNao hojjaa| kiM sutto paDivajjati ? jAgaro pdd'i||44|| vajjati ?, sutto duviho nidAsuto ya bhAvasutto ya, bhAvasutto aNNANI, 'jAgaro duviho- nidAjAgarI sammadiTThI, niddAsutto 4. cauhivi puSvapaDivaNNao asthi, paDibajjamANao natthi egamavi, bhAvamutto paDivajjamANao pubbapaDivaNNao vA natthi ega-13 maci, nayamateNa vA siya dohaM paDivajjamANao, niddAjAgaro caupahavi puncapaDivaNNao paDivajjamANao hojjA, bhAvajAgaro pucapaDivaNNao sutasaMmesu atthi, paDivajjamANao natthi, nayamateNa vA siyA, caritaM carittAcarittaM ca pubbapaDivaNNao paDiva-11 bjamANagovi bhaNejjA / jammaM tiviha-aMDaja potajaM jarAyuja, aMDajA caritavajjAI tiSNi punvapaDivaNNayA paDivajjamANagA ya bhaNejjA, evaM potajAvi, jarAyujA causuvi pujvapaDivaNNagA paDivajjamANagA vA bhaNejjA, upavAiyaM sammasutANa puthva. paDiva // 4413 jjamANagA ya bhaNejjA / ThitidAraM ukkosa gaThio jassa ukosA ThitI kammapagaDINaM AuyavajjANaM, ukosadvitI pugvapaDivaNNao vA paDivajjamANao vA catvAri natthi, Auyassa devehiM paraM saMmattasutANi pubbapaDiyaNNao hojjA,paDivajjamANao nasthi, aja dIpa anukrama RESS ESSAY RAY (150) Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [804-806/804-829], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka upavidhAna eNNukosadvitIo cauhibi paDivajjamANao puyvapaDivaNNo vA hojjA, jahaNNakammavitimA pugyapaDivaNNagA caricAcarittava-13 sAmAyikaAvazyaka 18jjesu tisu hojjA, paDibajjamANagA catusuci na hojjA / purisavadegA catuhiMvi puSvapaDivajjamANagA vA hojjA, evaM itthina-18| JHdhUsA avedagA carittAcarittavajjesubi hotthA puNyapaDivaNNagA,jeNa gihatthI upasamagAdI nasthi, paDivajjamANagA cauhiMvi nnsthi| niyatI saMNatti dAraM- causuci saNNAsu uvautto cauNhapi egatarapi na paDivajjati , puvapaDivaNNamA cauNhapi hojjA, NosaNNovauttA 15 paDivajjamANagAvi hotthA catvArivi,puNvapaDivaNNagAvi, aNNe bhaNaMti-nosaNNovauttA carittAcarittavajjesu timubi puthvapaDivaNNagA & // 442 // hojjA, no paDivajjamANagA, aNNe puNa bhaNaMti-NosamovauttA saMmacaricANaM puvvapaDivaNNagA asthi, sesaM nanthi / kasAyetti ThAdAra- sakasAyI cauNhavi punba0, paDhivajjamANaoSi hojjA, akasAyI caricAcarittabajjANaM tiNDaM puvapaDivamA hAjjA, |paDivajjamANao nasthi, abaseso puNa jahA hevA 'paDhamellayANaM udaye (108) gAthAhi bhnnito| ahavA kohakasAyI | pAMDavajjati pubbapaDivaNyAovicaDahiMvi, evaM mANI AuAtta dAraM-saMkhejjavAsAU kiMci duvihoSi bhaNajjA, asakhajjanA-|| | sAu dosu samasutesu duvihovi bhaNajjA / NANitti dAraM-kiM NANI paDibajjati aNNANI', ettha do gayA jathA diTTI, evaM tA| AhaNaM / idANiM vibhAgeNa paMcaNDaM NANANaM bhANitabbaM AbhiNivohiyasutaNANI ete paTivajjamANayA saMmattasAmAiyaM sutasAmAiya ca juga paDivajjati, pubbapaDivaNNao natthi, aNNe bhaNaMti-puNyapaDivaNNaovi asthi, caritaM caricAcArata ca pucapADa-19 vaNNA paDivajjamANaoNvi bhaNejjA,ohiNNANI saMmattasuttasAmAie paDibajjamANao nasthi, punyapaDivaNNaA hAjjA, carittA-1 | cArata paDivajjamANao ohiNNANI natthi,pucapaDivaNNo hojjA, caritaM pubbapaDivaNNaovA paDivajjamANao vA hojjA, aNNe dIpa anukrama CRICKAGARASIRSANA 1442 // (151) Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [804-806/804-829], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka hAbhaNaMti-caritAcaritavajjANaM tiNa puNyapariyaNNAo vA paDivajjamANao vA hojjA, caritnAcaritaM paDiyajjamANao ohinANI sAmAyikaAvazyaka nasthi, puccapaDiyaSNo hojjaa| maNapajjavaNANI saMmaM sutaM caritaM ca tiNi puccapaDivaNNao hojjA, paDivajjamANao ( viza prApakAH -- cUrNI | carittasAmAiyaM maNapajjavaNANaM ca samayaM ceva hojjA, jathA-sAmiNo, sammacasute patthi paDivajjamANao, caricAcaritaM | upodghAta puvapaDivaNNao vA paDibajjamANao vA Nasthi / kevalanANI carice puvapaDivaNyAo hojjA, sammatte ya paDivajjamANao niyuktI natthi,sesesu dosuvi nathi duvidhovi / sajogI catuhivi duvihodhi hojjA, ajogI jathA kevalaNANI, maNabahakAyA // 443 jathAsaMbhavaM vibhAsajjA | sAgAroutto catuhiMvi duvihovi hojjA, aNAgArovautto caturhivi puvapaDivaNNao hojjA, paDivajjamANao nasthi, jeNa savvAo laddhIo sAgArovayogovauttassa bhavaMti, no apAgArovauttassa / orAliyasarIrI cauhivi yA dubihoyi hojjA, gheuvio va sarIrI sammattasute paDivajjamANao hojjA, sesANa patthi, pulvapaDhivaNNao puNa causuvi Tra hojjA, AhAragasarIrI sammatsutacarite puSyapaDivaNNao hojjA, no paDivajjamANao, carittAcarittaM dosuvi gatthi, teyaga kamagANi tadaMtagmatANi ceya kRtvA nocyante, ayocyante tataH sammattasutANaM pubbapaDivaNNao hojjA, sesa natthi / saMThANe 8 chabihe saMghayaNa ya chabihe pucapaDivaNNaobi paDhivajjamANaovi cattArivi sAmAiyA majjA / mANattidAraM, mANaM nAma 6 sarIrogAhaNA, kiM jahaNNogAhaNao0 paDivajjati ukkosogAhaNao0 ajahaSNukkosogAhaNao paDivajjati ?, neraiyadevA jahaNNo-8 gAhaNA Na kiMci paDivajjati, punbapaDivaNNayA saMmattasutesu hojjA, sesA Nasthi, ukkosogAhaNA puNyapaDivaNNamA paDivajja X // 443 // mANagAvi saMmacasutesu hojjA, evaM ajahaNNukkosogAhaNAvi, tirikkhajoNiyA jahaNNogAhaNagANa kici paDivajjati, puSvapa dIpa anukrama (152) Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [804-806/804-829], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata dIpa anukrama zrI 181 DivaNNagAvi Nasthi, egidie paDucca, aha beMdiyAdI to asthi, ukkosogAhaNago ajahaNNukkosogAhaNagovi tisa sAmAiesusAmAyikaAvazyaka |paDibajjamANao vA punbapaDivaNNao vA hojjA, maNUso jahaNNogAhaNao putbapaDivaNNao vA paDivajjamANao vA cauNhavi: cUrNI upodghAta Tra sAmAjhyANa ekkApa patthi, samucchime paDDucca, ukkosogAhaNao dosu duvihovi bhaNejjA saMmattamute, ajahaSNukkosogAhaNao causuvi duvihovi bhaNejjA / lesatti dAraM, dagvalesaM paDucca chasu lesAsu cattArivi sAmAiyA duvihAci hojjA, bhAvalesaM niyuktI piDucca chahi lesAhi cauhi sAmAiehiM puvapaDivaSNao hojjA, paDivajjamANayaM paDacca cattArivi sukkalesAe hojjA, ahavAlA // 444|| pucvapaDivaNNagaM pahucca sabbAsubi lesAsu hojjA caturovi, paDivajjamANayaM pagucca saMmattasutAI savvAsu teupamhasukkAsu caritaM carittAcaritaM ca paDivajjati, kiMbaDamANao paDivajjati? pucchA, cattArivi sAmAjhyA vaDDamANao paDivajjati, no hIyamANao, hai puvapaDivaNNo dohivi pariNAmehiM hojjA, avaTThiyapariNAmao na kiMci paDivajjati, puvapaDivaNNao hojjA / kiM sAtA-la | vedao paDivajjati? pucchA, doNNivi paDivajaMti cattArivi sAmAiyA, puSyapaDivaNNagAvi cacArivi sAmAie / kiM samohato asaMmohato pucchA, doNNivi ete cattArivi sAmAiyA puthvapaDivaNNA paDivajjamANagA bA hojjA / / samudghAta evaM karma smud| ghAtakarma,ki? niveDhinto paDivajjati saMveDhanto paDivajjati nibbeDento paDivajjati,No saMveDento,sA puNa niveDhaNA catuvidhA-II dacyanibbeDhaNA khettani kAlani0 bhAvanivveDhaNA, dabbanivveDhaNA nAma je sammattasutacaricAvaraNapoggalA ThitA te nibaDhemANo | paDivajjati, khattanivveDhaNA nAma jesu khittapadesemu puNo puNo AjAyantao, jathA 'ayaM NaM bhaMte ! jIye etasi mahAlayaMsi II loyaMsi ayavADagadiTThataNaM imIse rataNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasatasahassesu0' evamAditaM niveDhemANo paDivajjati, 444 // (153) Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [804-806/804-829], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 sAmAyika prApakA: prata GE15 niyuktI zrI kAlanibveDhaNA aNaMto kAlo ja va saMmattaM paDivanaM bhavati tAhe nivveDhito bhavati, bhAvanivveDhaNA jaM kohAdINi nivveDheUNa paDivajjati,evaM caubvihaMpi sAmAiyaM nibbaDhitA paDivajjati,no anivveDhittA, ahavA bhAvaniveDhaNA udaiyAdI, puvpddissnno| Avazyaka cittArivi sAmAie nibbeDhaMtao vA hojjA saMveDhantao vaa||ubbtttttti dAraM, neraiesa aNubbaDo jIvo punbapaDivaNNao vA paDivaupAyAta jjamANao vA sammattasutesu dosu hojjA, ubvaTTassa durga tigaM vA caukkaM vA hojjA, tiriesu aNubbaGmANassa tiNNivi dohivi pagArehi hojjA, ubaTTassa duviha tivihaM cauvihaM vA hojjA dosuvi pagAresu, maNuese aNubbadssa cauhivi puccapa DivaNNao paDiyajjamANao vA hojjA.uvahassa dugaM tigaM vA hojjA, devesu acutassa durga,cutassa durga tigaM caukka vA dohivi // 445 // pagArehiM hojjA, sabvattha ubadamANao na kiMci paDivajjati, puvapaDivaeNao dugo vA hojjA / kiM Asavao paDivajjati nIsavao paDivajjati AsavanIsavao paDivajjati ?, jaM sAmAiyaM paDivajjati tassa tadAvaraNijjANaM hissavao paDibajjati, je dAta tadAvaraNijjA poggalA vaTuMti te nissabamANo, aNNe puNa Asavanti ceva te nissavamANo paDivajjati, no Asavao paDiVvajjati,aNNe Na puNa bhaNati Asapao vA nissavao vA AsavanIsavao vA paDivajjati, puNyapaDivaNNe'o Asavao vA0tiNNivi hojjA, aNNe puNa bhaNati--Asavao na paDivajjati tadAvaraNANaM, aNNesi Asavaovi paDivajjati,evaM NIsavamANe'vi bhajito, nIsava0 tadAvaraNANaM hissavaNe, aNNesiM AsavaNe, catusu dosu tadAvaraNamIsaevi pubbapaDivaNNao / kiM alaMkAra Aviddhanto paDivajjati alaMkitopaDimuMcato paDi ummukko paDi0, catusuvi catvAri sAmAie paDivajjejjA, puvapaDivaNNayApi cattArivi causuvi hojjA / kiM AsaNastho paDi0, sayaNatthI paDi0, dovi catvArivi sAmAie paDivajjati, pujvapaDivaNNagAvi causuvi dIpa anukrama // 4453 (154) Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [830/830], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata haTAntAH satrAka hojjA / kiM ThANatyo paDivajjati cakkaMmato paDivajjati, emeva hoti / kahinti dAraM gataM / idANi kesuttidAraM, kesa ya manuSya dAdabvesu pajjavesu vA sAmAiyaM ? dulamavA upodghAtalA savvagayaM sNmttN0| 8-146 / 830 // paDhamaMmi savvajIvA (791) etAo kitidAre mANitAo / kesutti niryako dAraM gataM / idArNi kahanti dAraM, cauvvihassa sAmAikassa kahaM labho bhavati', jadA imANi ThANANi kadANi bhavati tadA // 446 // 18 carittasAmAiyaM labbhati, kANi puNa tANi ThANANi - maannusskhett0| 8-147 // 831 / / tattha tAva mANussa imehiM dasahi dir3hatehi jahA dullabha tahA parUveti collagapAsaga018-148 / 832 // collagatti, jahA baMbhadattassa ego kappaDio olaggao, bahusu AvatImu abakAsthAsu ya samvattha sasahAo AsI, teNa pavanaM rajja, tassa pArasasaMvacchario amiseo, so kappaDio tattha alliyAvapi na lamati, tato'NeNa ubAo citito-bAhaNA dhiNaM dhayo kato, tato dhayavAhaehiM samaM pahAvito, raNNA diNNo(Do) otiNNaNaM uva# gahito, aNNe uNa bhaNati-tAhe teNa dAravAle sevamANeNa cArasame saMvatsare rAyA diDo, tAhe so rAyA taM datRNaM saMbhaMto, imo so bhavarAo jo mama dukkhasahAo, ettAhe se karemi vitti, raNNA bhaNito-bhaNa kiM demi viti?, so bhaNati-dehi mamaM collae ghare, jAva 446 TrA savvami bharahe jAhe nidviyaM hojjA tAhe puNovi tumbhaM ghare, rAyA maNati- kiM te eteNa, desa demi, suhaM chattacchAyAe mAyaMgehi IX ya(accha),vAhe so citeti-kiM mamaM edaheNa ahadeNa', evaM teNa bhaNite tAhe tattheva paDharma jimito, raNNA se jugalagaM dANAro ya dIpa anukrama 4SX | manuSya-bhava prApte: durlabhatvaM "daza-draSTAMtA:" (155) Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [832/832], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUNoM dRSTAntAH satrAkA zrI | diNNo, evaM so parivAdIe saccesu rAulesu battIsAe rAyavarasahassesu tesipi je bhoiyA tastha nagare aNegAo kulakoDIo, soSI manuSya nagarassa ceva kayA aMtaM kAhiti, tAhe puNo gAme, tAhe puNo bharahassa, avi so vaccejjA Na ya mANusacaNAo bhttttho| dulebhatA upodghAta pAsayatti, cANakassa suvaNaM nasthi, tAhe keNa uvAdeNa viDhavejja suvaNNaM, tAhe tapAsagA katA, keI bhaNaMti-varadiNNagA, niyuktIAego dakkho puriso sikkhAvio, dINArANaM thAla bhariyaM, so bhaNati-jai mamaM koi jiNati to thAlaM gehatu, ahaM jati jiNAmi || // 447 // hai to ega dINAraM jiNAmi, tattha icchAe jaita pADati, evaM na tIrati jetuM, jahA so jippati evaM mANusalaMbho avi NAma vibhAsA / kA dhaNNetti jeniyANi bharahe dhaNNANi tANi savvANi piMDiyANi, tattha pattho sarisavANaM chUDho, vANi savvANi adyAliyANi, tattha egA juNNabherI suppaM gahAya te viyaNajjA, puNovi patthaM pUrejjA, avi sA devappabhAveNa pUrejjA na ya mANusAo | ahavA maNitA sambadhaNNANi vibhattANi karahi / jUe, jathA-egorAyA tassa raNo sabhA khamasatasaMnividyA jattha atthANiyaM deti, ekako ya khamo aDasataM 2 aMsiyANa, tassa draya putto rajjakaMkhI, so ya rAyA thero, tAI ciMteti kumAro-ahaM etaM mAretuM rajja geNhAmi, taM ca amacceNa nAtaM, tAhe so rAyA 8 * viditattho te puttaM bhaNati-amhe jo kama na sahati so jUtaM khellati, jadi jiNati rajja se dijjati, kiha puNa jiNiyaba?, tujmaM* ego Ayo avasesA amha, adi tuma etaM ekikkaM aMsita aTThasataM vArA jiNAsi to tumbha rajja, avi so devatappabhASA vibhAsA / / rayaNe / jathA ego vANiyao, tassa puttA, soya mahAlo, rataNANi se atthi, tattha mahe aNNe vANiyagA koDipaDAgAo dIpa anukrama (156) Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [832/832], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI dIpa anukrama zrI 12 uvaTThati, so na uDhaveti, tAhe tassa puttA there pautthe sabvANi vikiNati-paDAgAo kAhAmotti, te ya vANiyagA samatato gatA manuSya Avazyaka15 pArasadIvAdINi, so ya thero Agato, sutaM jathA vikiyANi, te ambADeti-laDaM ANeha, tAhe te savyato hiMDitumAraddhA, ki te dRSTAntAH upodghAta savvarataNANi piNejjA ?, avi ya devappabhAvaNaM vibhaasaa| niyuktI suviNaetti, jathA-doNi kappaDiyA, egeNa kappaDieNa suviNae caMdo pIto, teNa kappaDiyANaM kahitaM, tehi bhaNitaM caMdappa 181mANa pUyaliyaM labhihisi, laddhA ya gharacchAyaNiyAe, aNNeNavi diTTho, so hAto, tAhe phalaM vA kiMci vA gahAya suviNapADhakassa4 // 448 // / kaheti, teNa bhaNitaM-rAyA bhavissati, ito ya sattame divase tattha rAyA aputto mato, so ya nivaNNo acchati jAva Aso ahiyAsito Agato, teNa paDhe vilaio, evaM so ya rAyA jAto, tohe kappaDio taM suNeti, jahA teNavi diDo erisao suviNao, so AdesaphaleNa kira rAyA jAto, so ciMteti-vaccAmi jattha goraso, taM jemettA suyAmi, asthi puNa so pecchejjA, aviya so0, naya maannusaato| cakketti dAraM-iMdapuraM nayara, iMdadaco rAyA, tassa ihANa varANa devINaM dhAvIsa putvA, aNNe bhaNaMti-ekAe devIe, te savve rajjesu raNNo pANasamA, aNNA egA amarucassa dhUtA, sA jaM paraM pariNeteNa didvelliyA, sA aNNadA hAtA samANI acchati, tAhe sA raNyA diDA, kA esatti, tehiM-bhaNito-tunbhaM devI, tAhe so tAe samaM eka rati tuttho, sA ya rituNhAyA. tIse gambho laggo, 48 // sA ya amacceNa bhaNitelliyA-jayA tubha gambho laggati tadA mamaM sAhejjA, tAhe so tAe so divaso siTTho velA muhutto ya, 6 (157) Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [832/832], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sutrAMka dIpa anukrama zrI carAyAe ullAviyaM sAtiyakAro, teNa taM pattae lihiyaM, so sAraveti jAra navaNI mAsANaM dAro jAo, tassa ya dAsaceDANi manappa Avazyaka sAtadivasajAtagANa,0-aggiyao pabbayao baduliyA sAgarao, tANi sahajAyagANi, teNa so kalAyariyassa uvaNIo, teNa lehA- 1 darlabhatA cUrNI 1 diyA gaNiyappahANAo kalAo gahiyAo, jAhe taM ceDe gAhiMti AyariyA tAhe tANi baddati ya bIullaMti ya pubbaparisaeNI dRSTAntAH upodghAta tANeti rADati, teNa tANi na cava gaNiyANi, gahiyAo kalAo, tevi aNNe gAhijjati bAvIsa kumArA, jassa te Ayariyassa niyuktI appijjati taM matthaehiM pitRRti, aha te koi piTTeti tAhe sAhiti ammAmissiyANaM, tAhe tAo bhaNaMti-ki sulabhANi punjmaa||449nni ?, tAhe Na sikkhitA / ito ya mathurAe rAyA jitasattU, tassa sutA siddhikA, aNNe bhaNati-NebbutI, sA raNo alaMkitA uvaNItA, tAhe rAyA bhaNati-jo tuha bhattA royati sote, tAhe tAe NAtaM jo sUro vIro vikato hojjA so mama, so puNa rajjaM | dejjA, tAhe sA taM balavAhaNaM gahAya gatA iMdapuraM nagaraM, tastha iMdadattaraNNo bahave puttA, ahavA dUto payaTTio, tAhe sabve dviArAyANo AvAhiyA, tAhe teNa raNNA sutaM, jahA-sA eti, tAhe hadvatuTTho ussitapaDAga0, raMgo ya kato, tatthegaMmi akkhe aTTha cakA asamANaM saMbhamaMti, tesiM parato dhItigA ThavitA, sA puNa acchimi vidhetavA, rAyA saMnado saha punehiM niggato, tAhe sA kaNNA 4 savvAlaMkAravibhUsiyA egami pAse acchati, so raMgo rAyANo ya te gharaDaMDabhaDabhoiyA jAriso dovatIe, ettha raNNo jeTTaputto | sirisAlI nAma kumAro, so bhaNito-puttA! esA dAriyA rajjaM ca ghetavaM etaM rAdhaM vidhetUNaM, tAhe so tuTTho, ahaM pUrNa aNNehito rAyIhito laho, tAhe so bhaNito-biMdhatti, tAhe so akatakaraNo tassa samUhassa majjhe dhaNUtaM ghettuM ceva Na caeti, kahavi Na // 449 // gahita, teNa jatto baccatu tatokaDaM vaccatutti mukaM, taM bhagga, evaM kAsai ega polINaM kAsaha doSNi kAsai tiNi aNNesi (158) Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [832/832], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata dRSTAntAH satrAka 5 + 5 zrI bAhireNa va nIti, teNavi amacceNa so Natuo pasAhio tadivasaM ANio tattha acchati, tAhe so rAyA oha-15 AvazyakAla tamaNasaMkappo karatala. aho ahaM dharisioti, tAhe amacco pucchati-kiM tujjhe devA! ohatamaNA, tAhe so bhaNati-etehiMdadulebhatA cUrNI ahaM nippahANo kato, tAhe amacco bhaNati-asthi tubha aNNo'vi putto so katakaraNo suriMdadaco nAma kumAro, te sovi tAvaupodghAta viNNAsau, tAhe rAyA pucchati-kato mama putto?, tAhe tANi se kAraNANi siTThANi, tAhe so rAyA tuTTho, tAthe bhaNito-seyaM tava niyuktI ete aTTa cakke bhettUrNa tava rajjamuhaM nibutidAriyaM ca saMpAvittae, tAhe so kumAro ThANaM ThAti dhaNuM geNDati lakkhabhimuhaM sara sajjeti, I450| matANi ya dAsarUvANi cattAriravi samvato roDeMti, aNNe ya doNi purisA asivyagrahastAstiSThati, te bAvIsapi kumArA esa vidhi ssatitti te visesaulluMThaNANi vigyANi kareMti, tAhe so paNAma uvajjhAyassa raNNo raMgassa ya kareti, sovi se upajjhAo bharya dAeti ete doNi purimA jadi phiTTasi tato sIsaM pAti, so te purise kumAre ya teci cattAripi dAsarUye agaNeto tANaM aTTaNDaM rahacakANaM chiddANi jANitUNaM eka chidaM lakkheti, taM aphiDiyAe diTThIe teNa aNNami mati akuNamANeNa sA dhIyA hAacchimi viddhA, tattha ukkuTTisIhaNAdasAdhukArI diNNA, sA yaladdhA, jathA taM dukkhaM me evaM mANusacaNaM / ____ came, jahA-ego daho jAyaNasatasahassavicchiNNo camonaddho, ega se chidaM kacchabha mettaM taMbahumajjhadesabhAe, tattha kacchabheNa kahabi gIvA uccuDDAvitA, teNa jotisa diI komuIe pupphaphalANi ya, so gato sapaNijjagANaM dAemitti, ANeti, ANetA 450 // sabbato ghulati, na pecchati, aviya so0, na ya maannusaato|| juge-pucate hojjaH // 8-157 / / 833 // evaM dullabhaM / idANi paravANU , jathA-ego saMbho mahappamANo, se deveNaM IN dIpa anukrama + 5 + (159) Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryukti: [833/833-840], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi - 2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niryuktau // 451 // cuSNetuM avibhAimANi kAtaNaM nAliyAe pakkhito, pacchA maMdaracUliyAThieNa phUmito, tANi nadvANi, asthi puNa koi jo tehiM caitra poggalehiM tameva kharbha nimbattejjA 1, no tiNDe, esa abhAve, evaM no mANusAo na puNeo0 ahavA sabhA aNegakhaMbhasataniviTThA, sA kAlaMtareNa zAmitA paMDitA, asthi taM puNa koi jo tehiM caiva poggalehiM puNo karejjA 1, no tinaku0, evaM mANusaMdhi dularbha / etehiM dasahiM padehiM jahA mANustaM dularbha 1 evaM etehiM caiva ditehiM khecaM AyariyaM2 jAti3 kulaM4 AroggaMda rUvaMda Aja buddhI8savarNa dhammassa 9 gahaNaM 10 mi ya saddhA 11 saMjamo 12 taMmi ya asaDhakaraNa 13 loge dukhabhANi / evaM dubhANi etANi dasahi padehiM, etehivi padehiM laddhehiM imehiM kAraNehiM dullabhaM sAmAiyaM, jathA AlassamohavaNNA0 / 8-158 / 841 / AlassiNa sAhUNaM pAsa naliyati 1 ahavA niSvapyamatto mohAbhibhUto imaM se kAtavyaM neccha sutuM 2 ahavA avajJA kiM ete jANate ? nagmA hiMDaMti athavA meNaM, kiMci jANejjA, jahavA aTThavihassa ya tassa aNNatareNa thaMbheNaM 4 ahavA daddddaNaM caiva pavvazyae koho uppajjati 5 pamAeNaM paMcavihassa aNNatareNaM 6 ahavA kiviNatAkiMci dAyavvaM hohiti teNa Naliyati 7 bhateNa vA ete NaragatiriyabhayAI dAti, alAI etehiM sutehiM 8 sogeNa | dhaNasayaNAdiviyogeNa abhibhUto Na aliyai 9 aNNANeNa vA kupahehiM mohito imami se Na caiva dhammasaNNA uppajjati 10 ahavA vakkheveNaM appaNo niccameva vAulo 11 kouche vA kuheDagAdisikkhaNAdisu 12 ahavA ramaNasIlo vaTTakheliyAdiehiM 13 mA (160) mAnuSatvadolabhye dRSTAntaH // 451 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryuktiH [841-847/841847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNIM upodghAta niyuktI // 452 // 1996 etehiM kAraNehiM jUNa su0 18-1591842 ahavA kammarivujayeNa sAmAiyaM labbhati, soya jayo sAmaggIya viNA na 4 AlasyAdyA bhavati, saMjogeNa bhavati, jathA - jodhassa rinubhayo, sAya sAmaggI imA-- vibhAH jANAvaraNa0 18-160 / 843| jANaM raho Aso hatthI vA jadi natthi to kiM karetu pAkko?, laddhemuvi AvaraNaM jadi kavayAdi naritha to egappahAro kIrati sati AvaraNe paharaNeNa viNA kiM sakkA hattheNa jujjhituM 1, sati baharaNe kusalattaM natthi, na jANati kiha johetavyaM 1, sati kosale nItIya viNA kiM karetu, samUhe mArijjati avakramaNaM ukkamaNa ayANato, jahA agaludatto dakkhattaNeNa pheDeti Deveti vA jAba muhaM viDaMbitaM tAva sarANa pUriyaM / etesu sabrvvasuvi lAiesa jadi vabasAo natthi na caiva jujjhati aNacchato, sati vavasAye sarIreNa asamatthA kiM karetu hai, eteNa saMpaNNo riDaM jiNati / evamihAvi jANaM mahabvayANi AvaraNaM khetI, jhANaM paharaNaM, kusalattaNaM katajoginaM, nItI sAhUNavi jahA imaM eteNa uvAeNaM kAtavvaM eteNa navi, dakkhattaM paDilehaNaveyAvaccAdIsu, vabasAo savasaMjamakaraNe uvasaggasahaNe vA duggAvatIe vA sarIrassa jadi AroggaM, etehiM sAmaggIkAraNehiM savveMhiM kammari jigati, tAhe sAmAiyaM labbhati / ahavA imehiM kAraNehiM sAmAiyaM labbhati diTThe sutamaNu0 / / 8-161 / / 844 // da bodhI, jahA sejjaMso usabhasAmi, sarvabhUramaNamaccho vA jahA paDimA saMThite macche paune va daNaM titthagara0, macchapaumANaM savvasaMThANANi asthi, motuM valayasaMThANaM, sosaNaM jahA ANaMdakAmadevANa tattha tethe kAle terNa samayaNaM vANiyagAmiyaM nAma nagare hotthA, dutivalAsae cetie, jitasa rAyA, tattha NaM ANaMde nAmaM (161) yAnAvaragAyupamA vratAdInAM ||452|| Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUcAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [841-847/841-847 AyaM [150...]]] adhyayanaM H pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktau // 453 // gAhAbatI parivasati, aDDhe dile vitte vicchiSNavipulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNA kiSNe bahudhaNavadhaSNajAtarUvarayae Ayogapayo--- saMpace vicchatisthamANe bahudAsIdAsago masigalagappabhUte bahujaNassa aparibhRte yAni hotyA, tassa NaM sivaNaMdA nAma bhAriyA, aoro, seNaM ANaMde satya bahUNaM rAIsara jAtra satyavAhampabhitINaM aGkArasaha seNippaseNINaM sagassa kubassa kajjesu koI besu ya jAna paDipucchaNijje savvakajjavadvAvae yAni hotthA jAva caksubhUteci tassa NaM Nagarasta bahiyA adarasAmaMte uttarapuratthime disibhAe kolchAe nAma sacivese hotthA, tassa NaM AnaMdassa keha mittaNAti jAva parijaNe vasati aDDe jAva apari bhUte / / taNaM kAle teyaM samaraNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva saMpavitukAme vANiyagAnassa dUtipalAsae cetie samosaDhe jAva viharati / parisA niggatA, jitasatta niggato jAba pajjuvAsati / tate meM me AnaMde bahujaNa jAva etama nisamma hAti jAva pAdacAravi hAreNaM jAva pajjuvAsati / tateNaM sAmI ANaMdassa tIse ya parisAe dhammaM parikahati, parisA paDigayA, tate NaM se ANaMde dhammaM | soccA haDDa jAva uTTheti uTThecA sAmiM baMdati nama'sati narbhasevA evaM bayAsI sahAmi NaM bhaMte! niggraMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM aMta ! nimgaMdha pAvaNaM, kiM tu jathA NaM devANuSpivANaM atiyaM rAIsarAdayo caitA hiraNNaM jAva pavyayaMti no khalu ahaM tahA saMcArami, ahaMNaM duvAlasavihaM sAbagadhammaM paDivajjissAmitti, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM tate NaM tassa sAmI sAvagadhammavihiM upadaMseti seci ya NaM paDivajjati, evaM jayA ubAsagadasAsu, icchAparimANaM puga karemANe paNNattha cauhiM hiraNNakoDIhiM nihANapauttAhi evaM vahnipattAhi parimalapavittharovauttAhiM, avasesaM hiraNyavidhi paccakkhAti jAvajjItrAe, evaM naSNattha cauhiM ilasohaM niyattaNasatieNaM ileNaM, NaNNattha cauhiM dAsasatehiM, cauhiM dAsIsatehiM cauhiM vahiM vayapavarehiM dasa (162) sAmAyikalAbhahetavaH 1184211 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 Ananda prata E satrAka |gosAhassieNaM vaeNaM, cauhi bhaMDIsahiM disAjatipahi, cauhiM bhaMDIsaehiM saMvahaNiehi, cauhiM vahaNasatehiM disAjattiehi Avazyaka satasAhassieNaM yahaNeNaM, cauhi vahaNasatehiM saMvahaNiehiM, evamAdi paMcaatiyArapeyAlavisudaM kareti jAba evaM appANaM bhAvemANacUrNI ssa coisa vAsAI vihakkaMtAI, pacchA ekArasa uvAsagapaDimAphAsaNaM ekkArasapaDimaM Thitassa ohiNNANuppattI- tidisiM lavaNa / upodghAta | samudde paMcajoyaNasatiyakhettapAsaNaM uttareNaM cullahimayaMta jAva uI jAva sohammo kappo ahe jAva lolayapatthaDaMtaraM culasItivAsaniyuktI sahassaTThitigaM jANati pAsati, evaM se ANaMde samaNovAsae uttamehiM sIlabbaehiM jAva appANaM bhAvettA bIsaM pAsAI samaNI||454|| vAsayapariyAgaM pAuNittA ekArasobAsagapaDimAo saMmaM kAraNa phAsecA mAsiyAe saMlehaNAe AloiyapaDikate samAdhipate kAla pAkiccA sohamme kappe sohammavaDeMsagassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNe vimANe devatAe ubavaNNe caupaliyaTTitike, tato nue mahAvidehe sijjhihiti jAva aMtaM kAhiti / / evaM kAmadevassavi, caMpA nagarI puNNabhadde ceie jitasattU rAyA kAmadeve gAhAvatI bhaddA bhAriyA sAmiAgamaNaM / jahA ANaMde teNeva kameNa sAvagadharma paDiyajjati, navaraM cha hiraNNakoDoo jAva chavahaNasataci taheva jAba ekkArasamaM paDima paDivaNNassa ege deve pisAyahatthipaNNagarUveNa uvasaggeti, se ya na khubhati jathA ubasagadasAsu jAca sAmI samaNe AmaMtecA evaM bayAsI-jadi tAva ajjo! kAmadeveNaM samaNovAsageNaM uvasaggA saMma sahitA kimaMga puNa ajjo ! savaNeNa vA samaNIya vA| duvAlasaMga gaNipiDarga ahijjamANeNaM, tateNaM te samaNA NiggaMthA taM ubadesa sama viNaeNa paDismuNeti, evaM jAva kAmadeve sAmiNA upavUhite-dhaSNa siNaM tumaM kAmadevA ! jAva jassa NaM NiggaMthe pAvaNe tava imeyArUvA paDivattI laddhA pattA jAva abhi dIpa anukrama // 454 // (163) Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 * Avazyaka 1valkala T prata upodghAtA sutrAMka niyuktI // 45 // samaSNAgatA, tateNaM se kAmadeve haDhe jAva vaMdittA paDigate, evaM jathA ANaMde taheba jAva sijjhihiti, navaraM aruNAbhe vimANe, sesaM taM ceva / aNubhUte jathA-vakalacIrissa / ko ya bakalacIrI, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAnagarIe sudhammagaNaharo samosaDho, di cIrivRttakoNio rAyA vaMdituM niggate katappaNAmo ya jaMbunAmarUbadasaNavimhito gaNaharaM pucchati-bhagavaM! imIse mahaIe parisAe ema sAhU patasittAba vahI ditto maNoharasarorA ya, ki maNNe eteNa sIla sevita ! yo vA ciNNo dANaM vA diNaM jato se erisI|8| teyasaMpacI?, tato bhagavatA bhaNito muNAhi rAya jahA taba pituNA sezieNa raNNA pucchiteNa sAmiNA kahitaM-teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM guNasilae cetie sAmI samosarito, seNio rAyA titthagaradasaNasamussuo baMdao NijjAi, tassa ya amgANIe duve purisA kuTuMbasaMbaI kaha karemANA pastaMti erga sAdhu egacalaNapariTThita samUsaviyavAhujuyalaM AtAveta, tatthekeNa bhaNitaM-aho esa mahappA risI sUrAbhimuho tappati, etassa saggo mokkho vA hatvagatoti, vitieNa paccabhiNNAo, tato bhaNati-kiNa yANasi | esa rAyA pasaNNacaMdo ?, kato eyarasa dhammo ?, putto'NeNa bAlo Thavito, so ya maMtIhiM rajjAo moijjati, so'NeNa baMso viNAsio, aMteurajaNoSi Na Najjati kiM pAvihititti, taM ca se vayaNaM jhANavAghAta karemANa sutipahasuvagataM, tato so cintetuM payaco-aho te aNajjA amaccA mayA samANiyA niccaM puttassa me vipaDivaNNA, jadi haM hoMto evaM ca ceTThatA to Ne susAsite tI kareMtomi, evaM ca se saMkappayaMtassa taM kAraNaM baTTamANamiva jAtaM,tehi ya sama juddhajoNi maNasA ceva kAumArato, paco ya seNio | rAyA taM padesa, vaMdito'NeNa viNaeNa, pecchati NaM jhANaniccalatthaM, aho accharitaM erisaM tavastisAmatthaM rAyarisiNo pasanacaMda-5 dIpa anukrama RIPASABHASHA 2% AEIR // 455 // (164) Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI satrAka sati cintayanto paco titthagarasamIva, vaMditUNa viNaeNa pucchati-bhagavaM ! pasaNyAcaMdo aNagAro jIma samae matA baMdio valkalaAvazyaka jadi tami samae kAlaM karejja kA se gatI bhavejjA 1, bhagavatA bhaNita- satsamapuDhavigamaNajoggo, tato ciMteti-sAhuNo kaI cIrivRrca narakagamaNati ?, puNo pucchati-bhagavaM! pasanacaMdo jai idANi kAlaM karejja ke gati baccejjaci, bhagavatA bhaNita--sabaTTasiddhiupAdhAtAgamaNajorago idANiti, nato bhaNati-kaha isa duvihaM vAgaraNaMti, naragAmaresu tavassiNotti, bhagavatA bhaNita-mANavisaseNa, niyuktI vami ya imaMmi samae eMrisI tassa asAtasAtakammAdANatA, so bhaNati- kaI 1, bhagavatA bhaNita- tava agyANitapurisamuhaniggataM 56 // puttaparibhavavayaNaM sotUNa ujjhitapasatyahANe tume baMdijjamANo maNasA jujjhati tivvaM parANIeNa sama, tao so tami samae - aharagatijoggo Asi, tumaMmi ya upagate jAtakaraNasattI sIsAvaraNeNa paharAmi parati lohate sIse hatthaM nikkhivato paDiyuddho, aho akajja, kajja pAhatUNa parasthe jadijaNaviruddhaM maggamayatiSaNoti cittUNa niMdaNagarahaNaM kareMto ma paNamitya tattha gato ceva Aloiyaparikato pasatthazANA saMpataM taM ca'Na kamma khavitaM subha ajjitaM, teNa puNa kAlavibhAgeNa duvihagatinideso / / tato koNio pucchati- kahaM vA bhagavaM ! bAla kumAra ThavetUNa pasaSNacaMdo rAyA pabahato , sotumicchaM, tato bhaNati-potaNapurer3A mANagare somacaMdo rAyA, tassa dhAriNI decI, sA kadAi tassa raNNo oloyaNagatassa kesa raeti, palita daTTaNa bhaNati- sAmi 14aa dUto Agatotti, raNNA diTThI vitAriyA, Na ya passati apubbaM jagaM, tato bhaNati-devi! divvaM te cakkhu, tIya paliya daMsitaM, sita: 456 // dhammadUto esoti, taM ca daTTaNa dummapassito rAyA, taM nAtUNa devI bhaNasi-lajjaha yuddhabhAveNa, nivArijjihI jaNo, tato bhaNati-davina evaM, kumaro pAlo asamastho payApAlaNe hojjatti me maNNuM jAtaM, puSpapurisANuciNNaNa maggaNa Na gatA'hati, na dIpa anukrama (165) Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sutrAMka dIpa anukrama vicAro, tuma pasanacaMda sArakkhamANI acchasuci, sA NicchitA gamaNe, tato puttassa rajja dAtUNa dhAtidevisahito disApo- valkalacIAvazyaka kkhiyatAvasattAe padikkhito cirasuNNe Asamapade Thito,devIya puvbAhUto gambho parivaddhati,pasaNNacaMdassa ya cArapurisehiM nivedito rivRttaM IF puNNasamae pasatA, kumAro bakkalesu Thavitotti vakalacIritti, devI visaiyArogeNa matA, vaNamahisIdareNa ya kumAro bddhaaupodghaataa| vijjati, dhAtIvi thoveNa kAleNa kAlagatA, kiDhiNeNa vahati risI vakkalacIri, parivatito ya.lihitUNa daMsio cittakArahiM niyuktI pasaNNacaMdassa, teNa siNeheNa gaNikAdAriyAo svassiNIo khaMDamayavivihaphalehiM NaM labhehitti patthavitAo, tAo NaM phalehiM | madhurehi ya vayaNehiM sukumAlapINuNNatathaNasaMpIlaNehi ya lobhInta, so katasamavAto gamaNe jAva atigato tAvasamaMDaga ghettu tAva PIrukkhArUdehiM cArapurisehiM tAsi saNNA diNNA risI Agatoci, tAo dutamayakatAo, so tAsi vIdhimaNusajjamANo tAo|* appassamANo aNNato gato, so aDavIya parimbhamaMto rahagata purisa daTTaNa tAtaM abhivAdayAmiArI bhaNato rahiNA pucchito-181 hai kumAra ! kattha gaMtavya ?, so bhaNati-potaNaM nAma AsamapadaM, tassa ya purisassa tattheva gaMtavvaM, teNa samayaM vaccamANo rathiNo bhAritaM tAtaci AlAvati, tIya bhaNito-ko imo ubayAro?, rathiNA bhaNita- suMdari ! itthivirahite NUNa esa Asamapade vaDito, Na yANati visesaM, na se kuppitavvaM, turaye bhaNati-kiM ime migA vAhijjati tAta?, rathiNA bhaNito-kumAra ! ete etami ceva | * kajje uvakajjati, na ettha doso, teNavi se modagA diNNA, so bhaNati-poSaNAsamayAsIhiM me kumArehiM etArisANi ceva phalANi ||457|| dacapubbANiti, vaccaMtANa ya se ekkacoreNa saha juddhaM jAta, rathiNA gADhappahAro kato, sikkhAguNaparitosio bhaNati-asthi da viule dhaNaM taM gehasu sUraci, tehiM tIhivi jaNehiM rahi bharito, kameNa patcA potaNaM, mollaM gahAya visajjito, uDayaM maggAmutti (166) Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka zrI 18so bhamanto gato gaNiyAghare-tAta! abhivAdaye,deha imeNa mulleNa uDayaMti,gaNiyAe bhaNio-dijjati ni(ni)sati,tIya kAsavaovalkalacIzyakA saddAvio, tato aNicchatassa kataM gahaparikama, avaNIyavakkalo ya vatthAbharaNavibhUsito gaNiyAdAriyAya pANi gAhito, havito ritra cUrNI ya, mA me risivesa avaNehitti japamANo tAhi bhaNNati-je uDagatthA ihamAgacchati nesi erisA uvayArI kArAta, tAA va gANaupodghAtadA sa yAo uvagAyamANIyo vadhUvaraM ciTThati, jo ya kumAravilobhaNanimittaM risiveso jaNo pesito so Agato kaheti raNo- kumaaro| niyukto aDavi atigato, amhehi risissa bhaeNa na tiSNo saddAviuM, tato rAyA visaNNamAnaso bhaNati-aho akajja, na ya pitusamIveTa // 458||12 jAto na ya iha, na Najjati kiM patto hohiti', ciMtAparo acchati, suNati ya murtigasada, taM ca se sutie vaDhamANa, bhaNati-mate dukkhite ko maNNe muhito gaMdhaNyeNa ramatitti !, gaNiyAe ahiteNa jaNeNa kahitaM, sA AgatA pAdapaDitA, rAyaM pasanacaMda vinaveti-deva ! nemittisaMdeso me-jo tAvasarUbo taruNo gihamAgacchejjA tassameva dAriyaM dejjAsi, so uttamapuriso, taM saMsittA | viulasokkhabhAgiNI hohititi, so ya jahA bhaNiANamiciNA ajja me gihamAgato,taM ca saMdesaM pamANaM kareMtIe dattA se mayA dAriyA, tannimitta ussavo, na yANaM kumAraM paNaTuM, ettha me avarAha marisahatti, raNNA saMdiTThA maNussA jehiM Asame diTThapuvvo IMkumAro, tehiM gatehi paccabhiyANio, niveditaM ca piyaM raNo, paramapItimuvahateNa ya vadhUsahito sagihamuvIo, sarisakularUva jovaNaguNANa ya rAyakaNNayANa ya pANiM gAhito, katarajjasavibhAgo ya jahAsuhamabhiramai, rahio ya coradattaM dabaM vikkiNato S an rAyapurisehiM corotti gahito, cIriNA moito pasaNNacaMdavidita, sAmacaMdovi Asame kumAra apassamANo sogasAgaravigADhIlA sannacaMdasaMpasitehiM purisehiM nagaragatabakkalacIrinivedatehiM kahaMci saMThavito, puttamaNusaMbharaMto aMdho jAto, risIhiM sANukaMpehi dIpa anukrama SARANG (167) Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEG5 dIpa anukrama zrI dakalaphalasaMvibhAgo tattheva Asame nivasati, gatesu ya bArasamu vAsesu kumAro aGkarale paDivibuddho pitaraM ciMtetumAraddho-kiha maNNe | valkalacI-- Avazyaka tAto matA NigviNaNa virahito acchAtItta piudaMsaNasamussugo pasaSNacaMdasamIvaM gaMtUrNa viNNaveti-deva ! visajjeha meM ukkaMThitohaM bha vana cUrNI tAtassa, teNa maNito- samayaM baccAmo, gatA ya AsamapadaM, niveditaM ca risiNo- pasaNNacaMdo paNamatitti, calaNovagato ya Na upodghAtapANiNA parAmuTTho, putva ! nirAmayositti, vakkalacIrI puNo avadAsio, cirakAladhariyaM ca se bAhaM muyaMtassa obhillANi NayaNANi, niyuktI passati te dovi jaNA, paramatuTTho pucchati ya savyaM gataM kAlaM, kkkalacArIvi kumAge atigato uDayaM, passAmi tAva tAtassa tAva sabhaDayaM aNuvekkhijjamANaM kerisaM jAtati, taM ca uttarIyataNa paDilahaumAraddhA jativiva pattai pAyakesariyAe, kattha maNNe mayA // 459 // erisa karaNaM katapuvaMti vidhimaNusaraMtassa tadAvaraNasbaeNa puthvajAtissaraNaM jAtaM, sumaratI ya devamANussamave ya, sAmaNNaM purA | kataM saMbharitUNa gheraggamaggaM samotiSyo, dhammajjhANavisatAtItovi visujjhamANapIraNAmA ya bitiyamukkajhANabhUmimatIkkato, | naTThamohAvaraNavigpo kevalI jAto ya, parikahiti dhammo jiNappaNIto pituNo pasannacaMdassa ya raNo, te do'vi laddhasammanA paNatA sirehi kevaliNo suThu me daMsito maggotta, bakkalacArI patteyabuddho gato pitaraM gahetUNa mahAvIravaddhamANasAssi pAsaM, pasanacaMdo niyakapuraM, jiNo ya bhagavaM magaNo viharamANo potaNapure maNorame ujjANe samosario, pasamacaMdo vakkalacIrivayaNajaNitaveragmo paramamaNaharatitthagarabhAsitAmatavADDitucchAho bAlaM putaM rajje ThaviUNa pavvaito, adhigatasuttattho tvsNjmbhaavi-18/459|| tamatI magahapuramAgato, tattha ya seNieNa sAdaraM vaMdito AtAbeMto, evaM nikkhaMto jAva bhagavaM naragAmaragAsu ukosahitijomgataM jhANapaccayaM pasaNNacaMdassa vaNNeti tAva ya devA tami padese upatitA, pucchito ya arahA seNieNa raNNA- kiNimitto esa deva-12 * (168) Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata dIpa anukrama saMpAdoti, sAmiNA bhaNita- pasaNNacaMdassa aNagArassa NANuppacIharisitA devA uvAgatatti / tato pucchati-evaM mahANu-18/ valkalacIAvazyaka bhAvaM kevalanANaM kattha maNNa vocchijjihiti, taM samayaM paMbhidasamANo vijjumAlI devo cauhi devIhiM sahito vaMditumuvagato dA rivRtta ujjovento dasa disAo, so daMsio bhagavatA, evamAdi jahA vasudevahiMDIe, ettha puNa bakalacIriNo ahigAro / evaM aNubhUte | upodghAtAta anukaMpAlabho bhavati / kammANaM khae jathA caMDakositassa, uvasame jahA aMgiisassa, maNavaikAyajogIha pasatthehi devatA vA aNuka-18 jAyAH hetavaH niyuktI |pati catusu ThANesu, etesi nigmnn||46|| mANussaH // 831 // AlassaH // 841 / / jANa // 843 // diDhe sutH||844 // ete cattAri ThANA, ahavA || imehiM kAraNehiM cohI mudullahAvi lmbhti-annukNp'kaam0||8-162 / / 845 / / tattha aNukaMpAe tAva jathA-so dra vANarajUbhavatI0 // 8-164 // 847 // cAravatI NagarI kaNho vAsudevo, tassa do vejjA-dhanaMtarI ya vetaraNI ya, dhanaMtarI abhavio vetaraNI bhavio, vetaraNI saadhnn&| gilANANa pieNa sAhati, jassa kAtanvaMtaM tassa savvaM sAhati, jahA sAdhUNaM phAsutaM tathA sAhati, phAsuteNa paDoyAreNa sAhati, jadira so appaNo osahANi atthi to deti / so puNa dhanantarI jANi sAvajjANi tANi sAhati asAhuppAyoggANi jAhe bhaSNati-amhaM kato? latAhe bhaNati-na mae samaNANaM aDDAe yejjayasatyaM ajjhAiya, te dovi mahAraMbhA mahApariggahA ya salyAe pAravatIe tigiccha kareMti / / // 46 // aNNadA kaNho vAsudevo titthagara pucchati- ete bahUrNa DhaMkANa ya jAva bahakaraNaM kAtUNa karhi gacchihiti , tAhe sAmI sAhati-esa (169) Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata satrAka dhanaMtarI apatiDANa garae uvavajjihiti, esa puNa betaraNI kAlaMjaravattaNIe gaMgAe mahAnadIe viMjhayassa aMtarA vANaracAe paccAyA-IManukampA' Avazyaka sAhiti, tAhe so ummukkabAlabhAvo sayameva jUhapatittaNaM kAhiti, tatthaSNadA sAhuNo satyeNa samaM vItivayaMti, tattha egassayAM vAnara cUrNI sAhassa sallo pAdesu bhaggo, tAhe te bhaNati-amhe pahicchAmo, so bhaNati- mA savve marAmo, baccaha tumbha, ahaMmata paccaupodghAta kkhAmi, tAhe nibaMdha NAtUNaM soci sallo na tIrati nINetuM pacchA thaMDillaM pAvito chAhi ca, tevi gatA / tAhe so bAnaraganiyuktIjavatI taM padesa eti jattha so sAdhU jAba purillehi daTuM kilikilAiyaM, tAhe so kilakilete daNa ruTTho jA diDo so ||46shaalaa teNa sAdhU, tassa taM sAdhuM daTTaNaM hehAvUhA, kahiM mae eriso diTTho ?, tAhe tassa subheNaM pariNAmeNaM jAtissaraNa samuppaNNaM, savvaM bAravati samarati, tAhe taM sAI baMdati, taM ca se sallaM pecchati, tAhe so tigiccha savvaM saMbharati, tAhe giri bilaggo salluddhara-19 8 NANi osahANi rohaNi ya uttAreti, tAhe salluddharaNa(kAuM)pAe alliyAti, tAhe so sallo egante pADito, saMrohaNIya pauNA-12 6i1vito, tAhe tassa sAhussa purato akkharANi lihati jahA'haM vetaraNI nAma vejjo hosuM pugvabhave pArakhatIe, etehidi so suyao, satAhe so sAdhU se dhamma kaheti, tAhe so bhattaM paccakkhAti, tiNNi rAtidiyANi jAva sahassAraM gato, tAhe ohi pauMjati jAva | pecchati taM sarIragaM taM ca sAhU, tAhe Agato taM deviDa dAeti, bhaNati-tumbhaM pabhAveNa, bhaNaha kiM karemi, tAhe sAhario ||| jahiM te aNNe sAhavo, te pucchaMti- kidasi Agato, tAhe sarva sAhati, enaM tassa sammattamAmAiyasutaabhigamo jAto, annuk-l||46|| pAe moio appA, aMtarAANi rAyapAyoggANi, tato cutassa carittasAmAiyaM bhavissati siddhI ya // akAmanijjarAe vasaMtapuraM nagaraM, tatthegA ibbhavadhUgA nadIe hAti, abhyo ya taruNo saMdaNa bhaNati-sumhAtaM te pucchati dIpa anukrama SABAR ARASHTRA (170) Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata zrI esa nadI mattavAraNakaroru / ete ya nadIrukkA vayaM ca pAemu te paNatA // 1 // tAhe sAvi taM bhaNati-subhagA hotu nadIo cira akAmAniAvazyakaca jIvaMtu je nadIrukkhA / suNhAyapucchagANaM ghanIhAmo piyaM kAtuM // 2 / / tAhe so tIe NaM gharaM vA cAra cA na jANatici / annapAnacUrNI zaharedvAlA, yauvanasthAM vibhUSayA / vezyAkhImupacAreNa, vRddhA karkazasevayA // 1 // tIse ya pItijjagANi ceDarUvANi rukkhe palo meMTha upAndhAtAetANi acchaMti, teNa tesi puSpANi phalANi ya diNNANi, pucchitANi ya-kA esA? kassa vA', tehi bhaNita-amugassa suNhA,181 niyuktI hai tA so tIse atiyAraM No labheti, ciMtati, carigA bhikkhassa eti, sA ca- kusubhasadRzaprabhaM tanumukhaM paTaprAvRtA, nvaaI432|| kA garuvilepanena zaradiMdulekhA iva / yathA hasati bhikkhuNI salalitaM viTevaditA, dhruvaM suratagocare carati gocarAnvepiNI // 1 // hataM olaggati, sA tuhA bhaNati- kiM karomi ', amugassa meM bhaNAhi, sA gatA, bhaNitA ya-jahA amuo te evaMguNajAtI pucchati tIe ruTThAe pattullagANi dhovaMtIe masilitteNa hattheNa paTTIe AhatA paMcaguliyaM, pacchAdAreNa ya ninchaDhA, sA gatA sAhati-nAma- mapi na sahati, teNa gAtaM jahA kAlapaMcamIe, tAhe paMcamadivase puNaravi patthavitA pavesajANaNANimittaM, tAe salajjAe Aha NitUrNa asogavaNitAe chiDiyAe niDhA, sA gatA sAhAta jathA nArmapi na sahati AhaNittA ya avaradAreNa dhADitAmi, taNa|| NAo paveso, teNa so avahAreNa atigato asogavaNitAe, suttANi jAba sasureNa diTThANi, teNa jAtaM, jahA- na hoti mama pu- 462 // notti, tAhe se pAdAo NeuraM gahitaM, cetiyaM ca tAe bhaNito ya so- nAsa lahuM, sahAyakiccaM karejjAsi, pacchA itarI gaMtUNa 5 bhattAraM bhaNati-dhammo ettha asogavaNitaM jAmo, gatANi ya suttANi ya, jAhe so sutto tAhe uhaveti, uTTavecA bhaNati-tumbha etaM kulANurUSa jai mamaM suttiyAe sasuro pAdAto neura gehati', so bhaNati-mubAhi, pamAe labhihisi, thereNa siTTha, so ruTTho bhaNati-- dIpa anukrama (171) Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata anukaMpAyAM meMTha: zrI AvazyakA cUrNI / upodhAta niyuktI // 463 // vivarItosi dherA, so bhaNati- mate aNNo diTTho, tAhe vivAde sA bhaNati ahaM appANaM sohemi, evaM karehi, tAhe pahAtA jakkhadhara | gatA, jo kArI so laggati aMtaraMDeNa boleMtao, akArI muccati, sA pahAvitA, tAhe so pisAyarUpaM kAUNaM sADaeNaM gehati, tAhe so tattha jakkha bhaNati-jo mama mAtApItIhiM diNNallao taM ca pisAyaM mottUNa jadi aNaM jANAmi to me tuma jANasitti, jakkho vilakkho piteti- pecchaha jArisANi maMteti, ahayaMpi vaicito NAe, natthi satittaNaM khu dhutIe, jAva ciMteti tAva sA sariDitti niSphiDitA, tAhe thero samveNa logeNa hIlito, tassa tAe addhitIe nihA nahA, tAhe raNo kaNaM gataM, tAhe raNNA | aMtepurapAlao kato, AbhisakkaM ca hatthirayaNaM vAsagharassa haTThA vai acchati, devI hasthimeMTheNa AsattiyA,navari rati hasthiNA hatyo gavakkheNa pasArio, sA utAritA, puNaravi pabhAte paDivilaiyA, evaM baccati, aNNatA ciraM jAtaMti hatthimeMTheNa hasthisaMkalAe AhatA, sA bhaNati-so erisao tArisao thero na suyati, mA rUsaha, taM theye pecchati, so ciMteti-jadi etAovi kinnu tAo atibhadikAotti, evaM ciMtato mutto, pabhAte logo sanvo udvito, so na uddeti, raNNo siTTha, rAyA bhaNati-suvatu, sattame divase uDito, raSNA pucchito, kahita, jahA egA devI Na jANAmi katarAci, evaM saMbavaharati, tAhe raNNA bhiDamato hatthI kArito, sanyAo aMtepuriyAo maNitAo- etassa accaNiya karecA olaMDeha, sabvAhiM olaMDIo, sA Necchati, bhaNati-ahaM bIhe. | mi, kiM ca zakaTa paJcahastena, dazahastena zRMgiNam / istinaM zatahastena, dezatyAgena durjanam // 1 // tAhe raNNA uppalanAlena / AhatA, mucchitA kila paDitA, vAhe se uvagataM jahA esA kAritti, bhaNitA ya-mattagayamArubhaMtiyA, bhaMDamayassa gayassa bhaaysii| daha mucchiya uppalAhatA, tastha na mucchati saMkalAhatA // 1 // puTThI se joiyA, jAva saMkalappahAro diho, tAhe raNNA hatthI meMTho dIpa anukrama saa||463|| (172) Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 AyaM [150...]]] adhyayanaM [-1, mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [841-847/841-847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta 4 niyuktI ||464|| sAya tiSNivi chiNNakaDae vilaitANi, meMTho bhaNito-pADehi hatthi, dohiM pAsehiM veluyaggAhA ThitA, jAva ego pAdo AgAse kato, jaNo bhaNati kiM esa tirio jANati ?, etANi mAretavvANi, tahAvi rAyA rosaM na mruyati, tato do pAdA AgAse, tatiyavArAe tiNi AgAse, egeNa Thito, tAhe logeNa akkaMdo kato, bhaNito- kiM etaM rataNaM viNAseha 1, tAhe raNNo cittaM ogalitaM, bhaNito- tarase hathi niyatteuM 1, bhaNati - jadi abhayaM desi ?, diNNaM, teNa aMkuseNa niyattio, jahA bhamittA thakale Thito, tANi uttAritA NivistANi katANi / ettha paccantagAme suNNaghare ThitANi, tattha ya ratiM gAmellayaparo coro taM suNNavaraM atigato, tehiM bhaNitaM veDheuM acchAmo, mA koi pavisatu, gose pecchAmo, sovi coro loTTeto kihavi tIse Tukko, tIe phAso vedio, so Dhukko pucchito- ko si tumaM ?, coro'haM tIe bhaNito- tumaM mama patI hodi, evaM sAhAmo jahA coroti, tehiM prabhAte miTho gahito, etAe ugraiTThoti / vicato sale bhiSNo / teNa samaM sA vaccati jAva aMtarA nadI nAhe sA teNa bhaNitA- ettha saratthaMce accha jAva ahaM etANi vatyANi AbharaNANi ya uttAremi, so gato, uttiSNo padhAvito, sA bhaNati puSNA nadI dIsati kAyapejjA, savyaM piyAbhaMDaga tujjha hatthe / jahA tuma pAramatItukAmo, dhuvaM tumaM bhaMDaga haMtukAmo // 1 // so bhaNati cirasaMdhuoM vA'liyasaMdhuteNaM, mellevi tAva dhruva adhruveNaM / jANeppi tujkSaM prakRtisvabhAvaM paNNo naro ko tuha vissasejjA ? || 1|| sA bhaNati kahiM jAsi ?, so bhagati jahA so marAvito evaM mamaMpi | kahiMdi mArAvehisi / itaro tattha viddho udagaM maggati, tattha ego saGkA bhaNati-jadi namokkAraM karosi vA te demi, so udgassa aTThA gato, jAtra taMmi eMte caiva namokkAraM karento kAlagato, vANamantaro jAto, so ya saGko ArakkhiyapurisehiM gahito, so (173) anukaMpAyAM maThaH // 464 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 bAlatapasi indranAgaH prata satrAka upodghAta niyuktI zrI ohi pauMjati jAva pecchati taM sarIraMga taM sahUM vanaM, tAhe silaM viuvbinA moeti / taM ca saratyavamajjhe pecchati, tAhe se piNA Avazyaka uppaNNA, siyAlarUvaM viuvitA maMsapesIhatthagatA udagatIreNa voleti jAva macchayaM pecchati, taM maMsapesi mottuM tassa macchassa padhA- cUrNI dravito, taMpi seNeNa haritaM, macchovi jalaM atigato, tAhe siyAlo jhAyati, tIe bhaNitaM-maMsapesi paricajja, maccha patthesi jaMbukA |cukko macche ca maMsaM ca, kaluNaM jhAyasi kolhukA // 1 // teNa bhaNNati-patnapuDiparicchaNNo, saratthaMce apAue / cukkA pati ca jAraM ca, kaluNaM jhAyasi baMdhukI // 1 // evaM bhaNitA vilitA jAtA, tAhe so sayaM rUvaM dasati, paNNAvitA bhaNitA-pavatAhitti, 4AdA teNa so rAyA tajjio, teNa paDivA, sakkAreNa nikkhaMtA, diyalogaM gatA / evaM akAmanijjarAe meMThassa / / bAlataveNaM jiNNapura nagara, sehiSaraM mArie ucchAditaM, tattha iMdanAgo dArao, so chuhio gilANo pANiya maggati jAva | | sabvANi matANi pecchati, bAraMpi logeNa kaMTiyAhiM ghaTTitaM, tAhe puNa chiddiNa niggato, tAhe nagare kappareNa mikkhaM hiMDai, evaM | | logo deti sutapuccoti, saMvaddhati, logo se aNukaMpAe deti / aNNadA rAyagihAo vANiyao eti, so ya vANiyao rAyagiha | | jAtitukAmo nagare ghosAveti, teNa taM ghosaNataM sutaM, tAhe teNa satyeNa samaM patthito, tattha teNa satthe kUro laddho, so jimito, 4. vitite divase na jIrati, tAhe acchati, taM taM seTThI pecchati, upavAsa karetici jANiellao, soya azvattaliMgI, vitiyadivase hai hiMDaMtassa seTTiNA pahuM niddhaM ca dinaM, so teNa duve divasA ajiNNaeNa acchati, seTTI jANati-esa cha?NNakAlio, tassa atthA jAtA, tatiyadivase hiMDato satthavAheNa saddAvito-kIsa me kalaM nAgato, tuNNiko acchati, jANati-chaTTai katellayaM, tAhe se TU pahANaM niddhaM ca diNaM, teNavi aNNe do divase acchAvito, pacchA logo'vi paNato, aNNassa nirmatantassaviNa geNhati, aNNe dIpa anukrama // 465 // (174) Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 AyaM [150...]]] adhyayanaM [-1, mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [841-847/841-847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niryukau / / 466 / / bhati- egapiMDao so, teNa ya taM aDDApayaM ladvellayaM, vANiyaeNa bhaNNati mA aNNassa khagaM geNhejjAsi jAva nagaraM gaMmati, nagaraM gatA, teNa se niyaghare maDho kato, tAhe sIsaM muMDeti kAsAyANi ya kareti, tAhe so vikkhAto jAto, tAhe tassavi cchati, tAhe jaddivasaM pAraNayaM tadivasa logo nIti, so paDhicchati, tAhe atigartapi na jANaMti, tAhe logeNa jANaNAnimittaM merI katA, jo deti so tAleti, tAhe loge'tipavisati, evaMkAlo vaccati / sAmI ya samosaDho, tAhe sAhU saMdisAventA bhaNitA-muhUrtta acchaha, aNesaNA, taMmi jimite bhaNitA uttaraha, gotamo ya bhaNito-mamaM vayaNeNa bhaNijjAsi bho aNegapiMDitA ! egapiDio taM daTTumicchati, tAhe gotameNa bhaNito, ruTTho bhagati tumme agapiMDasatANi muMjaha, ahaM ca ettha muMjAmi, to ahaM caiva egapiDio, muDutaMtare uvasaMto ciMteti na ete musaM vadaMti, kiha hojjA 1, jAba laddhA sutI, homi aNegapiMDio, jadivasaM mama pAraNagaM tadivasa aNegANi piMDasatANi kIraMti, ete puNa akAritaM evaM bhujaMti taM sacca bhaNetitti cintenteNa jAtI sariyA, pateyabuddhI jAto, ajjhayaNaM bhAsaha ! 'iMdanAgeNa arahatA vuitaM,' siddho ya, evaM teNa bAlataveNa sAmAiyaM laddhaM / dANeNa laddhaM, jathA egAe bacchavAliyAe puco, logeNa ussane pAyaso ukkhaDito, tattha AsaNNapure dAragarUvANi, pAyasaM jemintANi dAragaruvANi pAsatiM, tAhe mAtaraM vaDati-mamavi pAyasaM dehi, tAhe natthiti sA advitIya paruSNA, tAo sayajji - yAo pucchaMti, nibaMdhe kahitaM, tAhe aNukaMpAya aNNAraci 2 ANitaM duddhaM sAli taMdulA ya, tAhe therIe pAyaso rakho, so ya havito ghAlaM ca se ghatamasaMjuttassa bharivaM, so tAba ubaDito, sAhU ya mAsakkhamaNI Agato, jAva therI aMto bAulA tAva teNavi dhammo'vi me hotuti tAhe tibhAgo diNNo, puNo'vi cintitaM-avi thovaM, cititu vibhAgo diNNA, puNovi citeti etthaM aNNaMpi (175) dAnena sampatve kRtapuNyaH 1466 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 dAnana prata Avazyaka nRNoM samyaktve kRtapuNyaH sUcana hI pAna jAti ambakkhalagamAdi, tAhetatio vibhAgo diNNA, tAhe teNaM davyasuddheNa AlAvao, tAhe mAtA se jANati-jimito, puNa-| ravi bhaNitaM, tAhe teNa atIva raMkataNaNa porTsa bharita, tAhe rarti visatiyAe mao, devaloga gato, cuto rAyagihe pahANassa dhaNAva-1 hanAmassa putto bhaddAe jAto, logo ya gambhagae bhaNNati-katapuNNo jIvo jo etthaM ubavaNNo, jAto katanAmato ceva katapuNNautti upodghAta nAma, saMvaddhio, kalAo gahitAo, pariNItaM, mAtAe vayaMsiehi ya gaNiyAghara nIto, bArasahi varisahi nirNa kulaM karta, sovi niyuktI na niggacchati, tANi matANi, bhajjA se AmaraNagANi sahassaM ca carimadivase peseti, gaNiyAmAtAe NAta-NissAro jAtotti, tAhe tANi ya aNNaM ca sahassaM visajjita, gaNiyAmAtAe bhaNNati-esa nicchunmatu, sA nicchati, tAhe tIse coriyAe nINio // 467 // bhaNito-jaha gharaM sajjijati osara, so otiNNo bAhiM acchati, tAhe dAsIe bhaNNati-nicchuDovi acchasi', tAhe niyagagharaM gato, bhajjA se sasaMbhameNa udvitA, tAhe savyaM kahitaM, tAhe sogeNaM apphuNNo bhaNNaha-asthi kiMci jA aNNahi jAtittA vavasAmi, tAhe jANi AbharaNANi gaNiyAmAtue yajaM sahassaM kappAsamulaM diNNellayaM taM se darisita, satthA ya taddivasaM uccalitAsato, so teNa satyeNa samaM tANi gahAya pasthito, pAhi deuliyAe khaDDU pADetUNa vuttho / aNNassa vANiyassa mAtAe sutaM, jahA tava putto vahaNe 6 miNNe mao, taM etassa davvaM diNaM, bhaNito-mA kAsati kahejjAsitti, tAe citiya-mA attho aputAe rAulaM pavisihiti,4 tAhe rAtrti etthaM eti-jA kaMci aNAhaM pavesemi, tAhe taM pAsati, paDibohettA pavesito, tAhe ghara netUNa rovati-ciranadugoti puttA, muNDANaM ca catuNDaM tANaM katheti-esa devarao me ciranahao, tAo tassa lAitAo, tatthati ya pArasa parisANi, tattha ekekAe cattAri paMca ceDarUvANi jAtANi, therIe bhaNitaM ecAhe nicchummatu, tAo na taraMti ubarituM, tAhi saMpalaM modagA katA, dIpa anukrama AAAAAX 55555 // 467|| (176) Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEIG zrI 18 aMto aNagghetANa rataNANa bharitA, vara se etaM hontaM, tAhe viyarDa pAtettA tAe ceva deulitAe osIsae saMbalaM ThavettA paDigatA, 181 dAne Avazyaka cUNIM pathakAda| so sItalaeNa vAeNaM saMbuddho, pabhAtaM ca, sovi ya sattho taddivasaM Agato, eyAevi gavesao patthavio, tAhe uTThavettA gharaM ANito, dArutapuNya 8 upodghAta bhajjA se saMbhameNa udvitA, saMbalaM gahitaM, paviTThA abhaMgAdINa kIrati putto ya se tadA gubdhiNIe jAtao, so ekArasavarisovi HAI8| lehasAlAe Agato rovati-dehi kUraM mA'haM hamIhAmi, tAe se tatto modao diNNo, so taM khAtaMto niggato, taM rayaNaM pecchati, dilehiccaehi diTTha, tehiM pUvitassa diNNa divasaM 2 pUyaliyAo dehitti, imo'vi jimito, modae bhiMdati, teNa divANi, bhnnti||46|| suMkabhaeNa chUDhANi, tehiM rataNehiM taheva pavitthario / / seyaNato ya gaMdhahatthI NadIe taMtueNa gahio, rAyA addaNNo, abhao bhaNati-2 | jadi jalakaMto atthi to navari muccati, so rAule atibahugatteNa rataNANaM ciraNa labbhatitti, tAhe paDahao niSpheDio-jo jalakataM deti tassa rAyA addhaM rajjassa dhRtaM ca deti, tAhe pUvieNa NINio, udagaM paNAsitaM, taMtuo jANeti jahA ahaM thala nIto, tAhe mukko, so rAyA cinteti-kato pUvitassa ?, tAhe pUvio pucchito-kato esa tujhaM ?, nibaMdha siTTha-katapuNNagaputteNa diNNotti, kirAyA tuDo bhaNati katto aNNassa hohititti , tAhe raNA se saddAvettA dhUtA diNNA, diNNo visao ya, tAhe bhoge muMjati, pacchA gaNiyAvi AgatA, sA uvATThitA bhaNati-ahaM eccira kAlaM tujjhaccaeNa acchitA, esa veNI mevi baddhelliyA, mae ya sabbavetAlIo tujjhancaeNa gavesAvitAo, navari ettha si diTTho, tAhe abhayaM bhaNati-ettha mama nagare cattAri mahilAo, taM ca ahaM 131 na jANAmi, tAhe citiyaM gharaM kataM, leppagajakkho ya katapuNNagasariso kato, tassa accaNitA ghosAvitA, do ya dArANi ktaanni-IST46|| egeNa paveso egeNa nipheDo, tAhe abhao katapuNNAo ya egastha dArabbhAse AsaNavaragatA acchati, tAhe komutI ANatA, paDi dIpa anukrama (177) Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryuktiH [841-847/841847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niryukta / / 469 / / mApatresA accaNita kareha, nagare positaM samyamahilAhiM saDikkarUvAhiM etavvaM, tAhe logo eti, tAoSi AgatAo, tAhe tApi ceDaruvANi tassa bappoti ucchaMge nivisaMti, evaM nAtAo, tAhe abhaeNa therI aMbADitA, tAovi ANItAo, pacchA jahAsuI bhoge jati / evaM so vipulabhogasamaNNAgato, vaddhamANasAmI tattha Agato, samosaraNaM, tAhe katapuNNao bhaGkAragaM pucchati-mama | saMpattI vipattI kiM kAraNaM 1, bhagavatA kahitaM pAyasadANaM, saMvegeNa pvvhto| evaM dANeNaci bohI hojjA / viNaeNa jahA magahAe gobbaragAmo, tattha pupphasAlo gAhAvatI, maddA bhAriyA, puto jAto, nAmaM ca se pupphasAlasutoci, so mAtApitaraM pucchati ko dhammo 1, tehiM bhaNitaM mAtApitaraM sussUsitavyaM-doccaiva devatANi mAtA va pitA ya jIvalogaMmi / tatthavi pitA visiTTA jassa vase bar3hatI mAtA // 1 // tAhe so tANa pade muhadhovaNAdi vibhAsA, devatANi jahA sussusati / aNNadA | tattha gAmabhoio Agato, tANi saMbhaMtANi tassa pAhuNNaM kareMti, tAhe so citeti etAnavi esa devataM etaM pUjemi to dhammo hohiti, tassa sussU pakato, aNNadA tassa bhoito, tassavi aNNo jAva seNiyarAyANaM olaggiumAraddho, tattha sAmI samosaDho, seNio haDDIe nimmao, sAmiM vaMdati, itaro sAmi bhagati ahaM tujhaM olaggAmi, sAmiNA bhaNito- ahaM khurataharaNa paDiggahamAtAe olaggijjAmi, tANa suNaNAe saMbuddho evaM viNaeNaM // vibhaMgeNa // vibhaMgeNa jahA - teNaM kAleNaM terNa samaeNaM harithaNA puraM nAma nagaraM, tattha NaM sive nAma rAyA mahatA vaNNao, tassa dhAriNI nAmaM devI, sivabhadde nAmaM putte hotthA, tate NaM tassa sivassa raNNo aNNadA kadAi puvvaracAvaratakAlasamayasi rajjadhuraM (178) dAne kRta puNyaH vinaye puNyazAlaH ||469 / / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata zrI citamANassa ayametArUce jAva samuppajjitthA asthi tA me purAporANANaM suciNNANa supparaphatANa subhANa kallANANaM kaDANa 31 vibhaMge Avazyaka ziva| kammANa kalANa phalavisese jaNa hiraNNaNa vaDAmi muvaNeNaM baDhAmi jAba saMtasArasAvatejjeNaM atIva atIva abhivaTTAmi, taM kiNa cUrNI / rAjarSiH ahaM purAporANANa muciNNANa jAva kaDANaM kammANaM egatasokkhataM ubehamANe viharAmi , taM jAva tAva ahaM hiraNa vaDDAmi taM upAyAta niyuktI va jApa abhivaDhAmi jAvaM ca me sAmantarAyANovi vase vardati tAva tA me sayaM kallaM pAdu jAva jalate subahulohakaDAhikaDacchu yaM tapi ya tAvasabhaMDaya ghaDAvettA sivabhaI kumAraM rajje ThavecA taM tAvasabhaMDagaM gahAya je ime gaMgAkUlA yANapatthA tAvasA bhavaMti, ||470110-hotiyaa gotiyA jathA uvavAie jAva kasolliyaMpiva appANaM karemANA viharaMti, tattha Naje te disApokkhiyA tAvasA tesiM aMtiya muMDe bhavittA disApokkhiyatAvasacAe pabbaittae, pavvatievi yaNa samANe ayametArUve abhiggahaM abhigihissAmikappati me jAvajjIvAe chaTuMchadreNaM anikSiNe disAcakkavAlaeNaM tabokammeNaM uDDe bAhAo pagijjhiya 2 sUrAbhimuhassa jAva viharittaettikaTu evaM saMpeheti saMpehettA kahaM jAva ghaDAvecA sobhaNasi tihikaraNadivasanakkhattamuhuttIsa vipulaM asaNaM 4 ubakkhaDAveti 2 mittaNAi jAva khacie ya AmaMteti 2 katavalikamme jAva sakkAreti saMmANAta jAtra ApucchittA bhaMDagaM gahAya disApokkhiyatAvasattAe pabvaie jAba taM ceva abhiggahaM geNhati 2 paDhamaM chadrukkhamaNauvasaMpajjittANaM viharati, tate gaM pAraNagaMsi AtAvaNabhUmio paccorubhati 2 cA vAkalavatthaniyatthe jeNeva sae uDae teNeva uvAgacchati, kiDhiNarAMkAiyaM geNhati gehettA purascima disi pokkheti, pokkhettA purasthimAe disAe somo mahArAyA patyANapatthitaM abhirakSatu sirva rAyarisiM Tra abhi0 2, jANi ya sattha kaMdANi ya mUlANi ya tayANi ya pacANi ya jAva haritANi ya aNujANatucikaTu purasthima dis| dIpa anukrama // 47 // (179) Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka dIpa anukrama zrI pasarati 2 kaMdAdINi geNDati 2 kiDhiNasaMkAiyaM kareti, karecA danbhe ya kuse ya samihAo va pattAmoyaM ca geNhati, sayaM vibhaMge Avazyaka uDapayaM uvAgacchati, uvAgacchecA baliM udveti, ubalevaNasammajjaNaM kareti, karecA dambhakalasahatyagate gaMgAe uvAgacchati, zivacUrNI | jalamajjaNaM kareti, Ayate cokkhe sutibhUte devatApatikatakajje sadabbhakalasahatthagate uDayaM uvAgacchati, dambhahi ya kusehiTrI rAjarSiH upodghAtasaya bAluyAe yadi raeti, saraeNaM araNiM matheti aggi pADeti samihAkaTThAI paksivati aggi ujjAleti aggissa niyuktI dAhiNe pAse sagAI samAdadhe, taM0-sakahaM bakkalaM ThANaM sadhjhAmaMDaM kamaMDalu daMDadAraM tavappANaM, aMha tAI samito samAH madhUNa ya // 47 // daghateNa ya taMdulehi ya aggi huNati carsa sAheti baliM vissadevaM karoti atihipUrya kareti, tato pacchA appaNA AhAreti / tatolA docca chadrukkhamaNaM, evaM jathA paDhama, navaraM dAhiNaM disi poSakhati, jame rAyA, sesa taM ceva / evaM tacca, disA pacchimA rAyA, vrusso| cautthaM uttarA disA besamaNo mahArAyA / tateNa tassa sivassa rAyarisissa chaDhuMchaDDeNaM aNikSiNaM disAcakkavAlaeNaM bIsayorkameNa jAva AyAvemANassa pagatibhaddatAe jAva viNItatAe aNNayA kadAyI tadAvaraNijjANaM kammANa khaovasameNaM IhAkA vahamaggaNagasaNaM karemANassa vibhaMge nAnaM aNNANe samuppaNNe, se NaM teNaM pAsati assi loe satta dI saca samude, teNa paraM na jANati, tate NaM se rAyarisI isthiNApure Nagare siMghADagatiya jAba pahesu aNNamaNNassa evaM Aikkhai-evaM khalu devANuppiyA! assi loe satta dIvA satta samudA, teNa paraM dIvA ya sAgarA ya cocchiSNA, tate NaM bahujaNo aNNamaNNassa evaM Atiksati- evaM /1 // 471 // khalu taM ceSa jAya teNa paraM bocchiNNA , se kahametaM maNNe evaM / / teNe kAleNa teNaM samaeNaM sAmI samosaDho, jAva parisA paDigatA, teNaM kAleNa teNa samaeNaM gotamo jAya aDamANo bahujagassa FARSAAS (180) Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [ 150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryuktiH [841-847/841847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNAM upodghAta niyuktI // 472 // sarda nisAmeti, taM caiva tate NaM gotame jAtasaGke bhagavaMtamAha se kahametaM maMte ? bhagavAnAha evaM khalu gotamA ! tassa sivassa sa bhANitavvaM jAba taM micchA, ahaM puNa gotamA / evamAikkhAmi jaMbuddIvAdIyA dIvA lavaNAdIyA samuddA, saMThANato egavidhe, vitdhArato aNegavidhavihANo duguNA duguNaM pappAemANe 2 evaM jahA jIvAbhigame jAva sarvabhUramaNapajjavasANA assi tiriya| loke asaMkhejjA dIvasamuddA samaNAuso !, tate NaM se parisA eyama soccA haTThA bhagavaM vaMdati jAva paDigatA / tate NaM bahujaNo aSNamaNNassa evaM Aikkhati-jaNNaM savvaM bhANitavvaM jAva samaNAuso !, tateNaM se sive etama nisAmittA saMkite jAva kalusamA caNNe yAvi hotthA, tateNaM vibhaMge khipyAmeva parivaDite, tateNaM tassa ammatthie samuppajjitthA evaM khalu samaNe bhagavaM jAva iha | sahasaMcavaNe ujjANe viharati taM gacchAmi NaM sAmi vaMdAmi pajjuvAsAmi, etaM Ne ihabhave parabhave ya jAva bhavissatittika jAva | savvaM bhaMDovagaraNaM gahAya jeNeva bhagatraM teNeva uvAgacchati, tikkhutto vaMdati, vaMdittA naccAsapaNe jAva paMjalikaDe pajjuvAsati, tateNaM bhagavatA dhamme kahite tateNaM sive dhammaM soccA jahA khaMdao uttarapuratthimaM jAva taM savvaM eDeti, sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti, evaM jahA usabhadatto taheva pavvatio, taheva ekArasa aMgAI adhijjati, taheba jAva svvdukkhpphiinne| evaM vibhaMgaNa sabvassa lAbho / saMjogeNaM viyogeNa laMbho hojjA / jathA do mahurAo, tattha uttarAo vANiyao dakkhiNaM gao, tatthavi tatpratimo vANiyao, teNa se pAhuNayaM kataM, tAhe te niraMtaramittA jAtA, ahaM thiratarA pItI hohitti jadi amhe puto dhRtA ya jAti to saMjogaM karessAmo, tAhe dakkhiNeNaM uttarassa dhRtA varitA, teNa diSNA, bAlANi, etthaMtare dakkhiNamaharao vANiyao mato, putto se taMmi ThANe Thito, aNNadA so hAti cauddisiM sovaNNitA kalasA, tANa cAhiM ruppamatA tANa cAhiM taMvitA tANa (181) vibhaMge ziva rAjarSiH // 472|| Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryukti: [841-847/841-847] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktau // 473 // bAhiM maDiyAmayA, aNNadA NhANavidhI rayitA, tassa putryAe disAe sovaNio kalaso AgAseNa naDo, evaM caudisiMpi, evaM savve gaTTAo, uDitassa hANapIDhamavi gahUM, tassa addhitI jAtA, nADaijjAo vAritAo jAva gharaM paviTTo, tAhe uDavito moyaNavidhI, tAhe sovaSNiyaruppamatANi raiyANi, ekeke bhAyaNaM nAsitumAra, tAhe so te NAsaMtae pecchati, jAvi se mUlapAtI sAvi se NAsitumAraddhA, tAhe teNa gahitA, taM hattheNa gahitaM tattiyaM laggaM, sesaM naI, tAhe sirigharaM gato joeti jAva sovi rIphao, jaMpi nidhANapattaM taMpi naI pi AbharaNaM taMpi natthi, jaMpi vaDhipattaM tevi bhaNaMti- tumaM na jANAmo, joci so dAsIdAsavaggo sovi se gaDDo, tAhe ciMter3a- pavbaiyAmi, dhammaghosANaM aMta pavvaito, sAmAiyamAdINi ekA rasa aMgANi adhIyANi, teNa khaMDeNa itthagaeNaM kotuhalaNaM jadi pecchijjAmi viharaMto uttaramadduraM gao, tANivi tassa rayaNANi sasurakulaM gayANi, te ya kalasA, tAhe so mAdhurI ubagijjato majjati jAva te AgatA kalasA, tAMhe so tehiM caiva pamajjito, tAhe bhoSaNavelAe taM bhoyaNamaMDagaM ucagvitaM, jahAparivADIya ThitaM. sovi sAdhU taM gharaM paviTTho, tassa satthAhassa dhUtA paDhamajovvaNe vaTTamANI vIyaNagaM gahAya acchati, tAhe so sAdhvI bhoyaNabhaMDaga pecchati, satthavAheNa se bhikkhaM nINAvitaM, gahitevi acchati, tAhe satthAho bhaNati kiM bhagavaM etaM cIDa paloeha 1, tAhe so bhaNati natthi mamaM ceDIya payoyaNaM, maMDagaM paloemi, tAhe pucchati kato etassa tujjha Agamo 2, so bhaNati ajjagapajjagAgataM, teNa bhaNitaM sambhAvaM sAhaha, teNa bhaNitaM mamaM vhAtaMtassa evaM caiva pahAtavidhI bardvitA, evaM savvANivi, jemaNavelAe moyaNavidhI jAna siriSarANi bharitANi, nikkhevANici diTThANi, adipRthvAya dhAraNayA ANecA deti, tAhe so bhaNati etaM savvaM mama AsI, kittha 1, tAhe kaheti so vhANAdI, jadi na pattiyasi to imaM pAdIkhaMDa (182) saMyogaviyogayoH mAdhurI 1180211 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 vyasane prata cUrNI zrI apeccha jAva Dhoita, caDatti lagga, pituNo ya nAma sAhati, tAhe nAtaM- esa so jAmAtuo, tAhe so udvettA avatAsaMtUrNa paruNNo, pacchA bhaNati-evaM savvaM tadavatthaM acchati, acchaha, esA taba puvvAdiNNA ceDI, so bhaNati-puriso vA purva kAmamoge vippaja hati, kAmabhogA vA pulaM purisa vipajahati, tAhe sovi saMvegamAvaNNo, mamaMpi emeva vippajahissati ?, tAhe so vippajahito, upAdvAtAevaM te saMjogavippayogaNa / niyukto vasaNeNavi hojjA, do bhAugA sagaDeNa baccati, egA ya yamaluMTI sagaDavajjae lolati, mahalleNa bhaNita-uvvattehi bhaMDI, // 47 // itareNa vAhiyA maMDI, sA saNNI muNati, tAhe cakkeNa chiNNA matA itdhI jAtA hatthiNApure nagare, so mahattarao punviM maricA tIsa poTTe AyAdo, puca jAto, haTTho, itarovi matA, tIe ceva poTTe AtAo, je cava uvavaSNo te ceva sA citeti-sila va hAvijjAmi, gambhapADaNe'viNa paDati, evaM so jAno, tAhe tAte dAsIhatye diNNo jahA chaDeha, ucchAio, padvito, eso seTThiNA IN | NINijjato diho, tAe se siTTha, tattha teNa aNNAe dAsIe diNNo, so tattha saMvaGgati, tattha mahallassa nAmaM rAyalalitotti, itarassa gaMgadatto, so mahAlo je kiMci labhati tano tassavideti, tase puNa aNiTTho, jahiNaM pecchati tarhi kaDeNa vA patthareNI vA ANati, pacchA aNNadA iMdamaho jAto vAhe pitA se bhaNati-ANeha te appasArita jhuMjihiti, tAhe so ANio, veNaM * BIAsaMdagassa haTThA kato, ohADiyao jemAvijjati, tAhe kihavi diho, tAhe gahAya kaTiUNaM pAhiM daNiyAe paSiTTho, tAhe so ta NhANe rovayati ya / etthaMtarA sAdhU samudANassa atigato, tAhe so pucchati--bhagavaM atthi putto mAtuyAe aNiDo bhavati', hantA bhavati, kiha puNa', tAhe bhaNati-yaM dRSTvA vardhate krodhaH, snahaba parihIyate / sa vijJeyo manuSyeNa, eSa me pUrvavairikA // 2 // dIpa anukrama 474 // (183) Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [ 150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryuktiH [841-847/841847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niyuktI // 475 // yaM dRSTvA vardhate snehaH, koSa parihIyate / sa vijJeyo manuSyeNa, epa me pUrvabAMdhavaH / / 2 / / tAhe so maNati-bhagavaM ! etaM pabvAvedha, vADhati visajjito, tAhe so pabvAvito, tesi AyariyANa ya pAse bhAyAvi se geheNa pavvato, te sAdhU IriyAsamitA amissitaM tavaM kareMti, vAhe so tattha nidANaM kareti-jadi asthi imassa phalaM to AgamessANaM jaNanayaNAnaMdaNo bhavAmi, nidANaM kareti, ghoraM ca tavaM kareti, tAde kAlagatA devalokaM gato, cuto vasudevaputto vAsudevo jAto, itaro'ci baladevo, evaM teNa vasaNeNaM sAmAiyaM laddhaM // utsave jahA paccatiyANi AbhIrANi, tANi sAhUNa pAse dhammaM surNeti, tAhe devaloge vaNNeti, evaM tersi asthi saMmi dhaMme buddhi:, aNNadA kadAI iMdamahe vA aNNammi vA ussave tANi nagariM gatANiM, jArisA vAravatI, tattha logaM pecchati maMDiyapasAhiyaM sugaMdhavicitavatthaM tANi taM dadRNa bhaNati evaM esa devalogo jo so tadA sAhUhiM vaNNito, ecAhe jadi baccAmo to suMdarataraM karemo jA amdevi devaloge uvabajjAmo tAhe tANi gatANi sAhaMti tesiM sAdhUNaM jo tumbhehiM ahaM kahito devaloko amdehiM paccakkha diTTho, tAI te maNati-na tAriso devalogo, aNNAriso, tato anaMtaguNo, tAhe tANi ambhahiyajatiharisANi pavvaitANi, evaM ussaveNa sAmAiyalaMbho // iDDitti, te kAle teNaM samaeNaM dasaSNapuraM nAma nagaraM hotthA riddhatthibhiyasamiddhaM muditajaNujjANajANavadaM AiNNajaNamaNUsaM ddalasatasahassasakaGkavikaTThalaTTapaNNatta setusImaM kukkuDasaMDeyayagAmagoDala ikkhu javasAlimAliNIyaM gomahisagavelakappabhUtaM AyAravanta (184) vyasanena sAmAyika lAbhe gaMgadattaH utsavenAbhIrAH // 475 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUNoM satrAka dIpa anukrama 18 cetiyajuvatIsaMniviTThabahulaM ukkoDitapAvagaMThibhadayabhaDatakarakhaMDarakkharahitaM khamaM nirubadutaM subhikkhaM vasitthasuhAvAsaM aNegakoDI- RDayA AvazyakatA kuTuMbiyAiNNaM nibutasuhaM gaMdaNavaNasaNNibhapakAsaM ubbiddhaciralagaMbharikhAiyaphalihaM cakkagayAmusalamusuMDhiorohasatagghijamalaka-bAzA vADaghaNaduppavesaM dhaNukuDilavaMkapAgAraparikkhitaM kavisIsayavaTTaraitasaMThitacirAyamANaaTTAlayacariyadAragopuratoraNauNNatasuvibhacarAniyuktI yamagaM cheyAyariyarayitadaDhaphalihaiMdakIle vivaNivaNicheyasippiyAiNNanibutasuI siMghADayatiyacaukacaccarapaNiyAvaNavivikhe saparimaMDiyaM suramma narabatipaviiNNamahApahaM aNekanaraturayamattakuMjararahapahakarasIyasaMdamANiyAiNNAjANajuggaM vimaulanavanalioNa-16 // 476 // sobhitajalaM paMDaravarabhavaNasaMNivahitaM uttANayanayaNapecchaNijjaM pAsAdIyaM darisaNajja abhirUcaM paDirUva // tassa Na dasaNNa hA purassa nagarassa pahiyA uttarapurasthime disIbhAga dasaNNakUDe nAma pabbate hotyA, tuMge gagaNatalamaNulihatasihare nANAviharukkha gucchagummalatAvalliyaparigate haMsabhigamayUrakoMcasArasacakkAgamayaNasAlakoilakulovagIte aNekataDakaDagavisamaujjharapavAtapanbhAra18| siharapaura accharagaNadevasaMghavijjAharAmehuNasaMvibhiNNe niccuNNae dasaNNavaravIrapurisatelokabalavagassAsame subhage piyadaMsaNe suruve pAsAdIye / / tassa Na pabbatassa adUrasAmate gaMdaNavaNe NAma baNasaMDe hotthA, se NaM kiNhe kiNhobhAse evaM nIle harite sItela niddha jAva tivve tivvobhAse kiNhe kiNha cchAte ghaNakaDitakaMkaDacchAe ramme mahAmehaNiuruMcabhUte sabbouyapuSphaphalasamiddhe ramme II paNadaNappagAse pAsAdIe / tattha NaM pAdavA mUlavaMto evaM kaMda. khaMda0 tayA0 sAlappavAlapatcapuSphaphalabIyavaMto- mUle kaMde khaMdhe tayA ya sAle tathA pavAle ya / patte pupphe ya phale bIye dasame tu nAtabde // 1 // aNupuvvasujAtaruilabaTTabhAvapariNatA ekakhaMdhI // 476 / / aNegasAlA aNegasAhappasAhaviDhimA aNeganaravAmamuppasAritabhujAgejjhaghaNaviulabadkhaMdhI pAdINapaDiNAyatasAlA udINadAhiNa-12 (185) Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryuktiH [841-847/841847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNAM upodghAta niyuktI // 477 // dazANabhadraH vicchiNNA oNataNataNataviSvadhAita olaM mANasAhappasAhaviDimA avAyINapacA aNudINapattA acchidapattA aviralapattA RdayAnidbhUtajaraDhapaMDupattA navaharitabhisaMtapattA, bhAraMdhakArasassiriyA uvaNiggatataruNipacapallava komala kisalata calaMta ujjala sukumAlapavAle sobhitavaraMkuramgasiharA nicca kusumitA nicca moriyA niccaM lavaitA nicca thavaitA nicca gocchitA nivvaM namalitA nicca juvaliyA nicvaM viNamiyA niccaM paNamitA niccaM kusumitamAivalacaiyathava iyataguluitagocchitajamalitajuvalitaciNAmatapaNamitasuvibhattapiMDamaMjarivaDaMsayadharA sukavarahiNamadaNasAla koilamaNoharA rahatamacachappayakoraMTayabhiMgAragakoNAlajIvaM jIvakanaMdimuhakavilapiMgalakkhayakAraMDakacakkavA ya kalahaMsasArasa aNe gasauNagaNamihuNa vitaritasaduSNaitamadhurasaranAditA suraMmA saMpiDitada| ritabhamaramadhukaripayariparilentamaca chappadakusumAsavalola madhukarigaNagu mugumentaguMjatade sabhAgA annaMtara puSpaphalA bAhirapa toccha | SNA nirodayA sAduphalA akaMTayA NANAvihagucchagumamaMDavayaraMma sobhitavicittasuhasetuketucahulA bAbIpokkhariNIdIhiyAsu ya sunive - | sitaraMmajAlagharayA piMDimaNIhArimaM sugaMdhiM suhasurabhimaNaharaM ca mahatA gaMdhaddhaNiM muyaMtA aNegasagaDarahajANajugnagellivelliyasIya| saMmANiyaharisodaNA suraMmA pAsAdIyA darisaNijjA abhirUcA paDirUvA || tassa NaM vaNasaMDassa bahumajpradesabhAe ettha NaM maha ege asogavarapAdape hotthA, dUrogatamUlakaMdavaThThalasaMThita siliGaSaNamasiNaniddhanivvaNasujAtaniruvahaoviddhapavarakhaMdhI aNekamara pakra bhuyagajjhe kusumbharasamona maMtapa calacisAlasAle maDukaribhamaragaNagumagumAitanileMta uDUMta sassirIe NANAsauNagaNa miTTaNamadhurakaNNasuhapalaeNtasaddapaure kusavikusavizuddharukkhamUle pAsAdIye darisaNijje abhirUve paDirUve se NaM asogavarapAdave ahi bahUhiM tilaehiM usehiM chattodaehiM sirIsehiM sattivaNNehiM dahivaNNehiM lovehiM ghaehiM caMdaNehiM ajjuNehiM nivvehiM kuDaehiM kalaMbehiM bhacce hiM (186) // 477 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 yA zANamadrA prata satrAka 18. paNasehiM dAlimahi sAlehi vAlehiM tamAlehiM piyaehi piyaMgUhiM pArevaehiM rAyarukkhehi dirukkhehiM savyato samaMtA saMparikkhite, AvazyakaTateNaM tilatA jAva paMdirukkhA kusavikusavisuddharukkhamUlA mUlabaMto jAva bIyavaMto aNuputhvamujAtAyalabaTTabhAvapariNatA sobhita- cUNA baraMkuraggahirA nicca kusumitA jAva baDhesayaggadharA sutaMbarahiNamadaNasAlakohala evamAdi jathA vaNasaMDapAdavA jAva abhirUvA / te upasthita raNatilayA jAca naMdirukkhA aNNAhiM bahUhi paumalatmahiM nAgalatAhi asogalatAhiM caMpayalatAhi cUtalayAhiM vaNalatAhiM vAsaM-| niyuktI tiyalatAhiM atimuttayalatAhiM kuMdalatAhi somalatAhiM sabbato samaMtA saMparikkhittA, tAo Ne paumalatAo jAva sama0 latAo // 47 // nicca kusumitAo jAva baDhisayadharIo saMpiDitadaritabhamaramadhukarIpahakaraparileMtamattachappadakusumAsavalolamahukarigaNagumagumentagu jatadesabhAgAo saMpiDiyanihArimaM jAva muyaMtIoM pAsAtIyAo jAba paDirUvAotassa NaM asogabarapAdavassa uri aDaTThamaMgalagA paNNattA, taMjathA-sotthiya sirivaccha naMdiyAvatta baddhamANaya bhadAsaNa kalasa maccha dappaNa savarataNAmayA pAsAdIyA jAba pddiruuvaa| tassa NaM asogavarapAdavassa uvari bahave kiNhacAmarajjhayA, evaM nIlalohitahAlihasukillacAmarajjhayA acchA saNhA ruSpavaTTavairAmayadaMDA jalayAmalagaMdhiyA suruuvaa| tassa pI asogavarapAdayassa uri bahave chattAdichattA paDAgAtipaDhAgAo ghaMTAjuyalA cAmarajuyalA uppalahatthayA paumahatthayA evaM kumuyaNaliNasubhagasogaMdhiyapuMDarIyahatthayA satapattasahassapattahatthayA sabbarayaNAmayA 18 acchA jAba saujjoyA pAsAdIyA / tassa NaM asogavarapAdavassa heDDA ettha NaM mahege puDhavisilApaTTae paNNatte, IsIkhaMghasamallINe viksaMbhussehasuppamANe kaNhe aMjaNayaSaNakucalayahaladharakosejjasarisaAkAsakesakajjalakakketaNaiMdanIlariDagaasikusumaSpagAse bhiMga- jaNabhaMgabhedaridvayanIlaguliyagavalAtiregabhamaranikuraMbabhUte cupphalaasaNakasaNadhaNanIluppalapattanigaramaragatasAsagagaNahitarAsivaNNe | dIpa anukrama 478|| (187) Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata Avazyaka cUNoM 18 dizArNabhadraH satrAka nidghoppaNNe ajhusire svayapaDirUbadarisaNijje Ayasatalovame suramme sIhAsaNasaMThite surUve muttAjAlakhaiyaMtakaNe AyINakaruya-* raNavaNItatUlatullaphAse saccarataNAmae acche saNhe laNhe ghaDDhe maDhe nIlAe nimmale niSpake nikaMkaDacchAe sappabhe samIriIe sau- RddhayA jjove jAva paDirUve / tattha NaM dasaNNapure nagare dasaNNabhade nAmaM rAyA hotthA, mahatAhimavaMtamahantamalayamaMdaramahiMdasAre accatavi MI upodghAtA suddharAyakulavaMsasamapasUte niraMtaraM rAyalakkhaNabirAitaMgamaMge bahujaNabahumANapUjite savvaguNasamiddhe khattie mudite muddhAmisitte mAuniyuktI pitusujAte dayAmate sImaMkare sImaMdhare maNusside jaNavadapitA jaNavadapurohite seukare keukare Naravare purisavare purisasIhe purisabagghe puri-31 sAsIvisa purisavarapuMDarIe purisavaragaMdhahasthI aDDe dive vice vicchiNNaviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNe bahudhaNabahujAtarUbarayate | AyogaphyogasaMpautte vicchaDitapaurabhattapANe bahudAsIdAsagomahisagavelayappabhUte paDipuNNajaMtakosakoTThAgArAyudhadhare balabaducala-| paccAmi ohayakaMTaya nihatakaMTayaM maliyakaTayaM uddhiyakaMTayaM appaDikaMTayaM akaMTayaM ohayasattuM uddhitasattuM nijjitasattuM parAjitasattuM hai vavagataduribhakkhacoramAribhayavippamukkaM khamaM sirva subhikkha pasaMtaDiMbaDabaraM phItaM puro jANavadaM raja pasAsamANa vihrti| tastaNa dasaNNabhaddassa raNNA maMgalAvatI nAma devI hotthA sukumAlapANipAdA adhINapaDipRNNapaMceMdiyasarIrA lakSaNavaMjaNaguNovavetA mANummANappamANapaDitujjhA(puNNA)sujAtasavvaMgasuMdaraMgI sasimommAkArakatapiyadasaNA surUvA karatalaparimitapasatthativalIyavalihai tamajhA kuMDalullihiyapINagaDalahA komudirayaNigaravimalapaDipuNNasommabadaNA siMgArAkAracAruvesA saMgatagatahasitamaNitAcadvita-18 vilAsasalalitasaMllAvaNipuNajuttovayArakusalA suMdarathaNajahaNavadaNakaracaraNaNayaNalAyaNNarUyajovvaNavilAsakalitA dasaNNabhadeNa raNNA saddhi aNurattA avirattA ihe saddaSpharisarasarUvagaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANA viharati / tassa dasaSNa dIpa anukrama % % (188) Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryuktiH [841-847/841847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNAM upodghAta niyuktau ||480 // | bhaddassa raNNo ege purise viulakayavitcI bhagavato pauttivAue taddevasiyaM patiM nivedeti, tassaNaM purisassa bahave aNNe purisA diNNabhatibhattavetaNA bhagavato pauttivAuyA bhagavato taddevAseyaM pauci nivediti / teNaM kAleNaM teNaM samapUNaM dasaNNamaho rAyA bAhiriyAe ubadvANasAlAe aNegagaNaNA yagadaMDaNAya garAI sara talabaramA utriyako iMbiya maMti mahAmaMtigaNakadovAriyaamaccaceDhapIDhamadanagaraniyamasedviseNAvati satthavAhadUtasaMdhipAla saddhiM saMparivuDe viharati / veNaM kAle teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre Adikare titthakare sahasaMbuddhe, purimuttame purisasIhe purisavarapuMDarIe purisavaragaMdhahasthI, loguttame logaNAhe logappadIve logappajjotakare, abhayadae cakkhuda maggadae jIvadae saraNadae (co hidara), dhammadae dhammadesara dhammanAyage dhammasArahI dhammavaracAuraMtacakkavahI, dIvo tANaM saraNaM gatI paTThA appaDitavaranANadaMsaNadhare viyaGkachadume arahA jiNe kevalI savaSNU savvadarisI sattussehe evaM jathA nikkhamaNe jAva taruNaravikiraNa sarisAtiye aNAsave amame akiMcaNe chiNNagaMthe niruvaleve vagatapemmarAgadosamohe nimgaMthassa pavayaNassa dekhae NAyae patiDAvara samaNagaNapatI samaNagaNavaMda parivaTTae cocIsabuddhAtIsesapatte paNatIsasaccavayaNAtise sapane AgAsagaeNaM chatteNaM AgAsaphaliyAmaraNaM sapAdapITheNaM sIhAsaNeNaM setavaracAmarAhi udUdhuthvamANIhiM2 purato dhammajjhaeNaM pakaDhijjamANeNaM amegAhiM samaNa ajjiyAsAhassIhiM saddhiM saMparivuDe puNyApucci caramANe gAmANugAmaM dRijjamANe suhaMsuheNa viharamANe dasaSNapurassa nagarassa vahitA uvaNagaraggAmaM uvagate nagaraM samosari tukAme / tate gaM se pauni sAhiM kaNamamirisaMsitAhiM uppaktituriyacavalamaNapavamajama siggha vegAhiM viNItAhiM haMsabahugAhiM caiva kalito NANAmaNikaNagarataNa maharihatavaNijjujjalavicittadaMDAhiM vattIyAhiM narapatisarisasamudaya ppamAsaNagarIhiM mahagghavarapaTTaNugga (189) dizANe bhadraH // 480 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryuktiH [841-847/841847 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka tAhi samiddharAyakulasevitAhiM kAlAgurupavarakuMdurukkaturukkadhvajyaMta surabhimaghamaSeMta gaMdhuddhatAhirAmAhiM salalitAhiM umao pAsiMpi RddhA cAmarAhiM ukkhippamANAhi suhasItalavAtavIjitaMge maMgalajayasaddakatAloe aNagagaNaNA yagajAvasaMparivuDe dhavalamahAmehanimgate viva 2 dazArNabhadraH gahagaNa dippaMta rikkhatArAgaNANa majjhe sasivva piyadaMsaNe NaravatI majjaNagharAo paDiNikkhamati, 2 jeNeva bAhiriyA uvaDANasAlA upodghAta jeNeva Abhiseke hatthirayaNe teNeva uvAgacchati, aMjaNagirikUDasaNNibhaM gayavarti naravati durUDhe / tate NaM taMmi tassa dUrUDassa samAniyuktIsa paDhamatA ime aDDa maMgalagA purato adhANu0, evaM mahiMdajAyadevAdivajjaM jathA sAmissa nikkhamaNe jAva purisabagurA cUrNI 1182211 parikkhitA dasaNNabhahassa raNNo purato ya maggato ya pAsato va ahANupubbIe saMpaTTitA, tate NaM tassa purato mahaM AsA AsavArA jAba rahasaMgallI athA, tateNaM dasaNNabhadde rAyA hArotthayasukataraitavacche kuMDalaujjotitANaNe mauDadita sirae NarasIhe NaravatI gariMde Naravasame maruyarAyavasabharAyakappe ammahitaM rAyatayalacchIe dIppamANe irithakhaMdhavaragate jAba se koraMTamaladAmeNaM chaNaM dharijjamANeNaM setavaracAmarAhiM udubkhamANIhiM sabbiDIe jAva sabbAroheNaM savvapuppha jAva NigghosaNAitaraveNaM dasaSNapuraM nagaraM majjhamajyeNaM jAva dasaNNakUDe pavvate jaNeva sAmI teNeva pahArettha gamaNAe / tateNaM tassa tathA niggacchamANassa siMghADagajAba pahesu bahave atthasthitA kAmatthitA jAva ghaMTiyagaNA tAhiM iTThAhiM kaMtAhi piyAhiM maNuSNAhiM maNAmAhiM maNAbhirAmahi orAlAhiM kalANAhi sivAhiM ghaNNAhiM maMgallAhiM sassirIyAhiM hiyayagamaNijjAhiM hiyayapalhAdaNijjAhiM aTThasaviyAhi apuNaruttAhi mitamahuragaMbhIrAhiM gAhiyAhiM vaggUhiM abhigadatA ya abhitthUrNatA ya evaM vayAsI jaya jaya NaMdA! jaya jaya bhaddA ! ajitaM jiNAhi jitaM pAlayAhi jitamajyaMmi ta basAhi taM devaH sayaNamajjhe, iMdo citra devANaM caMdo civa tArANaM camaro viva asurANaM dharaNo (190) ||481 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI / satrAka 13aviva nAgANaM bharaho viva maNuyANaM aNahasamaggo hadvatuTTho paramAu pAlayAhi iTThajaNasaparivuDo bahUI vAsAI bahUda pAsasayAI paharAmA vazvakA vAsasahassAI dasaNNapurassa Nagarassa aNNasiM ca paNa gAmAgara jAva saNNivesANaM rAIsarasatthavAhapabhitINaM ca Ahevacca jAvadizAmA ANAIsaraseNApaccaM kAremANe pAlemANa ciharAhicikaTu jayajayasaI payuMjati / tate Na se dasaNNabhade rAyA vayaNamAlAsahassehi mAndhAtAabhithubamANe 2 jAba dasaNNapura nagara majhamajheNaM jeNeva dasaNNakUDe pabbata jAba teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA chattAdIe niyuktI hAtitdhagarAtisae pAsatti, pAsittA hasthirataNaM viTThabheti 2 tato paccorubhati, paccorubhittA avahaTu paMca rAyakakudhAI, tN||482|| kharaMga jAva bIyaNIya, egasADiya uttarAsaMga kareti, karecA Ayate cokkhe paramasuibhUte aMjalimauliyahatthe sAmi paMcavihaNa abhigameNaM abhigacchati, taM- hasthivikkha0 jAba egattIbhAvakaraNaNaM, jeNeva sAmI teNeva uvAgacchati, sArmi tikkhutto *AdAhiNa jAva kareti jAva tibihAe pajjuvAsaNAe pajjubAsaha / / tate Na tAo maMgalAbatipAmokkhAo devIo aMtapuravaragatAo satapAgasahassapAgedi tellAha abbhaMgitAo samANIo sukumAlapANipAdAhiM hasthiyAhi caubihAe muhaparikammaNAe saMvAhaNAe saMvAdhiyA samANA bAhugasubhagasovatthiyabaddhamANagapUsamANagajayavijayamaMgalasatehiM abhithubbamANI 2 cauhi udaehiM majjAviyA samANA aMgaparAlahitAMgIo maharihabhadAsaNe niviTThAo kappitacchedAyariyarahatagatAo maharihagosIsasarasarattacaMdaNAuparivaNNAgAtasarIrAo maharihapaTasADaparihitAo kuMDalaujjo- 482|| &AvitANaNAo hArotthayamukataraiyavacchAo muddiyApiyalaMgulIo AviddhamaNisuvaSNasuttAo pAlaMbaparkabamANasukatapaDauttarijjAoM kappitacchedAyariyarapia'mmAtamalladAmAo gANAvihakusumasurabhimaghamarSitIo mahatA gaMdhaddhaNi muyaMtIo bhogalacchiupagUDhasaba-12 dIpa anukrama 65 + (191) Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI prata upodhAta | dehAo bahUhi khujjAhiM cilAyAhi vaDAbhitAhiM vAmaNiyAhi papparIhiM bausiyAhiM joNiyAhiM paNDaviyAhiM IsiNiyAhiM ghara-1 kathA AvazyakAmA NiyAhiM lAsiyAhiM devilIhiM siMhalIhiM ArabIhiM puliMdIhiM pakkaNIyAhiM bahalIhi muruMDIhiM sabarIhiM pArasIhiM NANAde- dazANabhadraH cUNau~ sivesaparimaMDitAhi icchitaciMtitapatdhiyaviyANiyAhiM sadesaNevatthagahitasAhiM viNItAhi ceDiyAcakkabAlavarisagharakaMcuijjamaniyuktI hayaragavadagapakinAo aMteurAo niggacchati 2 jeNeva tAI jANAI teNeva uvAgacchati uvAgacchittA jAva pADiekkaM 2 juggaaii| jANAI durUhati 2 niyatapariyAla sAddhaM saMparikhuDAo nagaraM majjhamajheNaM jApa sAmeMteNeva uvAgacchaMti, chattAdIe jAva pAsittA // 483 / / jANAdINi ciTThabhaMti, tehiM paccorubhicA puSphataMyolamAdIyaM pAhANAu pavisajjeMti 2 AyaMtA jAva paMcaviheNaM abhigacchaMti, ta0 saccittANaM davANaM viusaraNatAe evaM jahA pubi jAca egattIbhAveNaM jeNeva se bhagavaM teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA samaNaM bha0 ma. tikkhutto AdAhiNaM padAhiNaM kareMti karettA baMdati Namasati 2 dasaSNabhaddarAya purato kAuMThitAo ceva saparivArAo suspasamANIo zarmasamANIo abhimuhAo ya viNaeNa paMjaliyaDAo tipihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsaMti // teNaM kAleNaM teNa samaeNaM sake deviMde jAca viharati tateNa dasaNNassa raNNo imaM eyAvaM aNuTTitaM jANittA erAvaNaM hasthirAyaM saddAvetiraevaM vayAsi-gacchAhi NaM bho tuma devANuppiyA! covaDhi daMtisahassANi viubAhi,egaemAe boMdIe covaDhi aDa dantANi aTTA sirANi viumAhi,egamege daMte ahaTTa puskhariNIo,emamegAe pukkhariNIe aTTha paumANi salasahassapacANi, egamege paumapace // 483 / / divvaM deviti divvaM devajjuttI diva devANumAgaM divvaM battIsativihaM navihiM ubadasehi, puskharakaNNiAyAe ya pAsAdavaDeMsarga, tatthA sakke adbhuhi aggamahisIhiM saddhiM jAya uggijjamANe uvanaccijjamANe jAca paccappiNAha, sevi jAva taheca kareti / tate Na se | dIpa anukrama 545455ERS (192) Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [841-847/841-847], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI sUtrAMka 18| sakke hariNegamasi saddAveti, saddAvettA evaM va0- khippAmeva bhI sabhAe suhammAe joyaNaparimaMDalaM jathA usabhasAmissa Abha-18 sege jAva sAmiteNa uvAgato / tAhe erAvaNavilagge ceva tikkhutto AdAhiNapadAhiNaM kareti, tAhe so hatthI aggapAdehiM bhUmIe dazANabhadra Thito, tAhe tassa hathissa dasaNNakUDe pabbate padANi devatappabhAvaNa udvitANi, tAhe se NAmaM jAtaM gytthptuci| upodghAta hai niyuktI tate NaM se dasaNNabhade rAyA pucvaM nigmate pAsati sakassa deviMdassa dibvaM debiDDi jAba egamegesu gaDDhavidhi, sakkaM ca deviMdaM | hai erAvaNahasthivaragataM sirIe atIva atIva uvasobhemANa pAsati 2 vimhite samANe aNimisAe diTThIe dehamANe ciTThati, tateNaM // 484|| tassa raNNo rAiDDI sakassa devaraNNo divveNaM pabhAveNaM hatappabhA jAva luppappabhA jAtA yAvi hotthA, tate NaM sake deviMde dasaNNabhadarAyaM evaM bayAsI-haM bho dasaNNabhadarAyA ! kiSNaM tuma na yANasi jathA-deviMdaasuriMdanAgiMdavaMditA arahatA bhagavaMto, tathAvi NaM tava ime ajjhathie-gacchAmiNa bhaite bhagavaM mahAvIraM baMdae jathA Na aNNaNa keNai, gacchatitti, tateNa se rAyA lajjite vilie ber3e tusiNIe saMciTThati, citeti ya-kato erisI amhArisANa iDitti , aho kaello geNa dhammo, ahamavi karemi, bhaNati-( padaNNA) pAlaNaM ca kata hohititti savvaM payahiUNa pabvaito / evaM sAmAiyaM iDDIe lambhatitti / sakAraNa, eko dhijjAio tathArUvANa therANaM aMtike soccA pabbaio samahilo uggaM uggaM pambaja kareti, navaramavaroppara pItite osarati, mahilA maNAgaM dhijjAiNici gavbamuvahati, mariUNa devaloga gavANi, jahAuga bhutaM, ito ya ilAvaddhanagara, SIncarn tastha ilA devatA, te egA satyavAhI puttamalabhamANI udANati, so caiUNa putto se jAto, ilAputto nAma karta, kalAo adhi-hai| jjito, itarAvi lakhagakule jAtA, dovi jovvarNa pattANi, aNNadA so tIe rUve ajhovaSaNNe, sAM maggijjatIvi Na labbhati, tA REASE dIpa anukrama saralyA (193) Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [150...] adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryukti: [841-847/841-847] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI bhaNeti--jatiyaM tulati tattiyaM deyo, tANi bhaNati- esA amhe akkhayaNidhI, jA tadi paraM sippaM amhehi ya samaM hiMDati to demo, so tehiM samaM hiMDAta sikhikato ya, tAhe vivAhanimittaM raNNo pecchaNayaM karehitti bhaNito veNNAtaDaM gatANi tattha raayaa| pecchati saMtepuro, so dariseti, rAyAdiTThI dAriyAe ubariM, rAyA Na deti, sAdhukkArarAvaM vaTTati, bhaNito- lekha ! paDaNaM karehi, upodghAta taM ca kira baMsasihare ahaM kahUM, tattha ya do khIlagA, so pAuAo Avidhati, tattha ya mUle vigiDagAo, tato asikheDagahatthaganiyuktI 4 to AgAsaM upapatittA khIlagA paogaNAliyAe paesetavyA satta aggimombiddhe kAU, jadi phiDDa to paDito sa tathA khaMDijjati, teNa taM kataM, rAyAvi dAriyaM paloeti, loeNa kalakalo kato Na ya deti rAyA na detiti, rAyA ciMteti-jadi esa marati to NaM ahaM laehAmi, bhaNati--na diI, puNo karehi, puNo'vi kataM, tatthavi na dikaM tatiryapi karta, cautthivAe bhaNitaM, raMgo virato, tAhe so ilAputo samgalae Thito ciMteti-dhiratthu bhogANaM, esa rAyA ettiyAhiM mahilAhiM na titto, etAe raMgovajIviyAe laggituM maggati, etAe kAraNA mamaM mAretumicchati, so ya ubaDio, egattha seTThighare sAhuNo paDilAbhijjamANe pAsati savvAlaMkAravibhUsitAhiM, sAdhU ya pasantacitteNa paloemANe pAsati, tAhe bhaNati--aho ghaNNA niHspRhA bisaesu, ahaM siTTisuto sayaNaM paricaittA Agato, etthavi esA avasthA, tattheva virAgaM gatassa kevalaNANaM uppaNNaM, tAevi ceDIe virAgo vimAsA, aggamahisIevi, raNNovi puNarAvatI, cattArivi kevalI jAyA siddhA ya / evaM sakAreNa / ahavA titthagarAdIrNa devAsurehiM sakAraM daNaM jathA mariissa / ahavA imehiM kAraNehi laMbho // 485 // amuTThANe viNae0 / 8-165 / / 848 / / ambhuGkANaM AsaNapariccAo, AsaNatthaM vaMdittA viNaNa pucchati, tAhe viNIutti (194) satkAreNa sAmAyike ilAputraH ||485 || Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [848/848], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEG5 zrI 13 sAdhU kaheti, viNao nAma ajalipagrahapraNipAtAdiH, parakamo parA (mA) kramatIti parAkramaH, ke ca pare ?, kapAyAdayaH, athapA vinayAAvazyaka sAdhusamIcaM cakramaNena, gamanenetyarthaH, sAhusevaNA jattha ThitA tattha khaNavikhaNaM sevati, evaM labho sammadasaNassa paritae mIsagassaTra dIni mAya / sIso codeti evaM pATho'stu 'sammattassa tu laMbho mutacaraNe desaviratIe' atrocyate, mutasAmAiyaM mithyAraSTeH samyagdRSTeca cUNauM ra kAraNAni kA sAmAyikaniyuktI pakSAlA | bhavati, caritrAcaritrANi tu niyamAt sampandaSTeH, ataH zrutasAmAyikaSidhyAya sadgrahaNaM ma kRtaM, athavA (ya) grahaNAtpratyetacyA sthitiva athavA samyagadarzana yatra tatra niyamAta zratasAmAyika, kathaM, ucyate. jatthAmiNipohiyaNANaM tattha satanANaM, athavA AmiANi-1 veII bohiyanANagrahaNe niyamA sutaggahaNa karya, evaM jiNapaNNace sahahamANassa bhAvato bhAve / purisassAbhiNiyohe daMsaNasado havati || juto // 1 // kahaMti gataM / idAthi kecciraMti dAraM, tasseba laddhassa kecciraM apaTThANa- sammattassa sutassa y08-1663849| sammattassa ya sutassa ya jahaNNeNaM aMtomuhurI uphkosaNa chAvadvisAmarovamA ahitA, jeNa aNuttaresu ukkosaTThitigo do bAre hojjA, iha ya maNussAugeNa adhiyAI, taM ca tiSNi puSyakoDIo vAsapuhuttANi vA, carittasAmAiyassa jahaSNeNa samao, ukkoseNaM pulcakoDI dekhaNA, viratAviratIo jahaNaNaM aMtomuhurta, ukkoseNaM dekhaNA # puccakoDI, jeNa etANi egabhavaggaNe, paDhamacitiyA NANAbhavaggaNANi, aNa 'ihabhavie bhaMte ! gANe' AlAvao, idANi nAgANAjIvANa bhaNNati, tattha cacArivi sambaddhaM / idANiM katitti dAraM-- katitti saMkhA, ettha tiNNi bisesA puSvapaDiSaNamA paDivajjamANagA paDipaDititti vA, paDivattio ya puSvapaDivaNNayA paDipaDitA ya hA~ti teNa paDibattI tAva bhaNNati-saMmattassa desaviratIe paDhivajjamANagA siya asthi siya garitha, jadi asthi dIpa anukrama R8 (195) Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM H. mUlaM [- /gAthA -1, niryuktiH [ 8491/849-858 AyaM [15]...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNAM upodghAta niyuktI // 487 // joga ego vA do vA viSNi vA ukkoseNa khetapali ovamassa asaMkhejjatibhAge jAghatiyA AgAsapadesA evatiyA esamaeNaM paDivajjejjA, parisAcariyA sammadiTThI asaMkhejjaguNA, sutassa siya atthi siya matthi, jadi asthi jahaNaNaM ego vA do kA tiSNi vA ukkoseNa logaseDhIe asaMkhejjatimAge jAvatiyA AgAsapadesA edhatiyA egasamaeNaM paDivajjejjA, kiM kAraNaM ?, ucyate, subahRtarA sutaM micchAdiDissa, carite siya asthi siya natthi, jadi atthi ego vA do vA tiSNa vA ukkoseNaM sahassapuDuca parivajjejjA / idANi puvyapaDivaNNamA samate carisAcarite ya, te yuga paDibajja mANaehiMto niyamA asaMkhejjaguNA teNa asaMkhejjA bhaNNaMti, te aNNapadevi asaMkhejmA ukkosapadevi asaMkhejjA, jahaNNapadAo unakosapade bisesAdhiyA, te puNa jAvatiyA egasamaeNaM paDicajjati tato ase jyaguNA, sue jahaNNapadevi ukkosapadevi jAvatiyA dagassa logAgAsapatarasta asaMkhejjatibhAge logAgAsapadesA evatiyA hojjA, ahaSNapadAtI ukkosapade visesAdhikA, te puNa paDivajjamANaehiMto niyamA saMkhejjaguNA, paDipaDitA saMmatacaritassa mIsagassa va je paMDitA se niyamA anaMtaguNA, je saMsArI te savye sutapaDipaDitA, kahaM ?, be micchadiDI abhAvagAvA tevi ekkArasaMgANi paddhati, uDacaMgamAdi vA, je puNa jahaSNapadAto ukosayade adhiyA te cautthi samma pahuca, tadA bahave maNuyA ajitasAmiyakAle / katiti dAraM gataM / idANi aMtaraM sammata caricassa mIsagassa evaM jIvaM pahuca jahaNaNaM aMtohutaM ukosegaM apaGkaM pariyaDUM dekhaNaM, sutassUvi sammaparigahitassa eciraM, micchattaparigahitassa jahoNaM atomuhu ukosaNaM vaNassatikAlo, NANAjIvANaM Natthi aMtaraM mahAvidehaM paTunna / idArNi avirahitaMti dAraM, kecciraM virahito paDivacikAlo avirahitakAlo ya 1, tattha avirahitakAlo paDiva (196) sAmAyikatAM saMkhyA // 487 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti : [849/849-858], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata 18|jjintANaM sutasAmAiyassa jahaNaNaM do samayA ukkoseNa asaMkhajjasamae niraMtaraM paDivajjeMti, te puNa NANAjIve prati bhaNNati, sAmAyikaAvazyaka te puNa samayA AvaliyasamayANaM asaMkhejjatibhAge, evaM ceva saMmattadesaviratAvi, avirahitakAle carite jahaNNoNaM doNNi samayA, sthAna cUrNI ukoseNa aTTha samayA niraMtaraM paDibattI / idANiM virahitakAlo saMmattasutANaM-jahaNNeNa erga samayaM ukkAsaNaM satta ahorattA, etami samae na labmati avaro vidhI, jaMmi samae ego vA aNegA vA paDivaNNA saMmattasuta tAto jahaNNeNaM tatie samae egassa vA aNegassa cA aNegANa vA paDivacI, ajahaNNeNa cautthe vA paMcame vA, ukkoseNaM jAca sattamassa ahoracassa carimo samao, ato // 48 // paraM niyamA aNNaNa paDivajjitabba, viratAviratIe jahaNeNaM tatie samae, ukkoseNaM bArasaNhaM ahorattANaM, cArate jahaNNeNaM tatie samae ukkoseNa paNNarasa ahorate, evaM virahitakAlo / idANiM kassa kai bhavANi laMmo bhavejjA, sammattassa jahaNNaNaM ega bhavaM, ukkoseNa khettapalitovamassa asaMkhajjatibhAge | jAvatiyA AgAsapadesA evatiyANi bhavANi lamo bhavejjA, evaM desaviratIeci jahaNNukkosA laMbho, carice jahaNNeNa ekkaM // hai bhavaM ukkoseNa aTTha bhavaggahaNANi avirAdhento, sute jahaNNaNaM ukkoseNaM aNaMtAI, ekkaM jathA marudevAe, sesANi jahAla |citttrgNddiyaae| ||488 // idANiM AgarisA, AkarSaNamAkarSaH, grahaNamocanamityarthaH, te duvihA-egabhavaggahaNiyA nANAbhavaggahaNiyA ya, sutasAmAiyaM | egabhave jahaNNeNa ekkasi Agariseti, ukkoseNa sahassapuhuttavArAe, evaM sammacassapi, desaviratIe viraIe ya jahaNNaNa ekkasi | ukkoseNa satapuDuttaM vArA, NANAbhavaggahaNitA sutassa jahaNaNaM doNi ukkAseNaM taM ceva sahassapahutaM asaMkhejjaeNa guNiati, dIpa anukrama KHRESCORRCC (197) Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM F /gAthA-], niyukti: [849/849-858], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata cUrNI satrAka jamhA palitassa asaMkhajjatibhAgameta bhavA sammattaparigmahitassa sAmAyikassa laMbhotikAuM, jaipi sammadidvissa sutasAmAyika sAmAyikaAvazyaka tassavi eseca kAlo, te puNa kaha , ettha AlAvao-asthi NaM bhaMte ! samaNA niggaMthA kaMkhAmohaNijja kammaM vedeti', haMtA asthi, 12 kAsthAkapA kaha NaM bhaMte !0, goyamA! tesu tesu pANaMtaresu carittaresu liMgataresu pabayaNataresu pAvayaNataresu kappataresu maggaMtaresu maMgataresu NayaniyuktolA pAvAntaresu vAdataresu pamANaMtaresu saMkitA kaMkhitA jAva kalusamAvaNNA vedeti' evaM pucakoDAyU maNUsA puNo 2 paDivajjati / jovi asaMkhajjavAsAuo sovi pubbakoDisesAuo paDivajjati, tassa natthi AgarisA jo khaieNa uvavajjati, evaM caricAcaritcavi, // 48 // caritte NANAbhava0 jahaNNeNaM doNi ukkoseNaM sahassaputaM vArA, sute NANAbhavaragahaNitA aNaMtA AgarisA evN| ivANiM phaasnnaa-|| 8-176 / / 859 // sparzanA prAptiravagAho labha ityarthaH, saMmattasAmAiyapaDivaNNo u jIvo logassa katibhAgaM phasejjA ?, kiM saMkhejjatibhAga0 asaMkhajjatibhAgaM phusati saMkhijje mAge0 asaMkhijje bhAge sarva loga01, ega jIvaM |pahucca No saMkhejjahabhAga phusati, asaMkhejjaibhAgaM phusati, No saMkhejjabhAge phusati, sambao loga vA phusati, NANAjIvevi emeva bhayaNAe sabalogaM phusati, taM puNa kevalisamugghAtaM prati, evaM carittasAmAiyassavi, chAumatthiyasamugghAyaM prati egajIvo vA sabyajIvA vA niyamA asaMkhejjatibhAe logassa phusejjA, sesesu causuvi nasthi, sutaM carittAcarittasAmAiyaM ca niyamA KIlogassa asaMkhajjatibhAge bhojjA, aNNe puNa bhaNati-egaM jIvaM pahucca saMkhejjatibhAgaM vA phusati asaMkhajjatibhAgaM vA saMkhejje | // 489 // kAvA bhAge asaMkhajje vA0 sabaloga vA, NANAjIve savyassa logaM phusati, taM puNa kevAlasamugdhAtaM paDhamaviiyatatiyacautthA mAmA, veyaNAdimAraNaMtiyasamugdhAyaM prati paMcamabhAgo, kevalisamugghAyaM prati aNNataro, ego jIvo samohaNNati vA Na vA, nANAjIvANaM dIpa anukrama OM (198) Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [- /gAthA -], niryuktiH [ 859/851] AyaM [150...]]] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niyuktI // 490 // adhyayanaM H 3 puNa avassasamohatakA atthittikAuM, evaM caiva desaviratievi NavaraM savvalogo gatthi evaM sute'vi savvaloke nAnthe, caritaM jathA sammataM, kevalissa do sAmAiyagANi saMmattacaritANi, teNa loko sabbo maMgati, ahavA imA aNNA phAsaNavidhI-loko sacacodasabhAge kIrati heDDA, ubariM ca satta caiva, kahaM 1, rataNappabhA jAba se udAsaMtaraM, evaM savvaM paDhamo bhAgo evaM sesAsuvi ete saca bhAgA, ucariM imA bihI-rataNappabhAe uparimatalAo Arambha jAva sohammo esa paDhamo bhAgo, sohammagANaM cimANAnaM | uvariM jAva sUrNakumAramAhiMdA bitio, evaM titIo baMbhalogalaMtao, cauttho mahAsukasahassAro, paMcamo ANatAdI, cauro kappA chaTTo, gevejjA seso jAna logaMto satamo esA vidhI ahavA rataNappabhAdIpuDhacI satta patarANi katA ubaruvari ThavitA jathA cakatiriviDI, sattamA kira logaMta phusati, evaM heDAbi ahavA rajjuvihANeNa satta bhAgA kIraMti, sayaMbhUramaNasamuhasuyIvakSamANArtha rajjue satta ahologo adhiyAo, uDDalogo UNao hoti ragaNAto, tattha saMmacaritrApaTipaNNao codasavi phusati kevalisamugdhAtaM pacca, desavirato paMca ucariM saMmacacaritasahiyasutapaDivaNNao satavi phusati, uvarimo chaumattho jo sutapaDivaNNao iha samohato ilikAdihateNa savvaTTasiddhe ubavajjati so satta, sacamAe vA, UNA satta kevalasutapaDivaNNao, uvarimagevijje vA sammatasutapaDivaNNao ucariM heTThA ya paMca, desavirao heDDA Na uvavajjati teNaM paMca upari accutaM jA iti, evaM vettajA phusaNA bhaNitA / idANiM etesiM caunheM sAmAiyANaM kartAraM sAmAiyaM kevaiehiM jIvehiM puDhaM 1, pattapuSvaMti bhaNitaM hotitti, bhaNNatisabvajIvehiM0 // 8-177 / / 860 / / sutaM bhicchAdiTThIvi labmati teNa savvajIvehiM sutaM phAsitaM saMmataM caritaM ca sabba (199) sAmAyikabatA sparzanA ||490 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - /gAthA-], niyukti: [860/860], bhASyaM [150...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka upodghAta niyuktI ti siddhehi phAsitAI, jeNa tehi virahitassa cvANaM Natthi, je puNa siddhA desavirati phAsetA siddhigatiM gatA te kittiyA , sabaAyasiddhA buddhicchedeNaM asaMkhajjA bhAgA katA, tANa asaMkhajjANi ThANANi, tattha asaMkhejjehi ceva ThANehi desaviratiM kAuM ThAte-1za niruktI cUNoM lyA hojjA, tevi ya pacchA carica paDivajjitA gatA, je puNa suddhAI ceva saMmattacaricAI phAsetUNa gatA te desaviratisiddhArtha asaMkhejatibhAgo / phosaNA gtaa| idANiM niruttI-nivitA uktiH nirukti, nirutvANi kiMnimittaM , ucyate, asaMmohatthaM, yathA candraH zazI nizAkaraH // 49 // upatiH rajanikara ityevmaadi|, Adityasya savitA bhAskaraH dinakara ityevamAdIni, evaM sarvatra yojyate / yo hi zaziparyAyA-13 bhijJo bhavati tasya ekasmin zaziparyAye AkArite sarveSveva pratyayo bhavati, na mughati, evaM catuNNAM sAmAyikAnAM paryAyAbhitraH ekasmin paryAye AkArite na mukhati, yathA satyapi prakAzakasve Aditya ityukte noktaM bhavati candramA, candramA iti vA nAditya ityuktaM bhavati, evaM zrutasAmAyikamityukta noktaM bhavati caritrasAmAyika, caritre vA zrutaM satyapi sAmAikasAmAnye, evamasa-3 mohArtha niruktAvatAraH / tatra samyaktvasAmAyikaparyAyAH-. sammaviTThI amoha // 8-178 // 861 // sutasA // 8-179 // 862 / / akkharasapaNI // 8-180 // 863 // // 49 // caritte sAmAika smiyN0||8-181 // 864 // AdillANaM tiNhavi jathAvidhAra vibhAsA kAtavA, tato carine tattha tAva | sAmAike udAharaNaM, jathA keNa samabhAvo kato? dIpa anukrama RAKARXXkara ...sAmAyika zabdasya paryAyA: kathAnakaM sahitena kathayate ...cUrNi-saMkalita niyukti-kramAMka (yahAM cUrNime jo niyukti-krama diye hai ve vRttime diye niyukti kramAMkana se Age-pIche hai / (200) Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM mUlaM - gAthA-], niyukti : [861-864/861-876], bhASyaM [151] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEIGE niyukto dIpa anukrama zrI teNaM kAleNaM teNa samaeNaM hatthIsIsayaM nagaraM, damadantA rAyA vikato, hathiNapure pAMDavA, tesi ca tattha ya vera, tehiM damada-18 samabhAve AvazyakatAntassa rAyagihaM gatassa jarAsaMghamala so visao daDo laDio ya, aNNadA damadanto Agato, teNa hasthiNapura rohitaM, te bhaeNaIAT cUrNI Na Ninti, bhaNati-siyAlA! mame suNNayaM visarya lUDeha, idANiM NIha, te Na Ninti, tAhe savisayaM gato / aNNadA niviNNa- 18dAharaNaM pAyAlA kAmabhogo pacvaito, aNNadA egallavihAraM paDivaNNo, viharato hathiNapuramAgato, bAhiM ca paDima Thito, judhihileNaM aNujattAni ggateNaM vaMdito, pacchA sesaehiM caDAha baMdito paMDavehi, jAhe dujjohaNo Agato tassa maNussehiM kahitaM, jathA-esa dm||49|| dantI, teNa mAtuliMgeNa Ahato, pacchA khaMdhAvAreNa eteNa pattharaM pattharaM khivaMteNaM patthararAsIkato, judhihilo niyatto puccheti-ettha sAdhU divo Asi, kahita se jahA eso so patthararAsIkato dujjohaNaNaM, tAhe aMgADio so, te ya avaNIyA pattharA, | telleNaM anbhaMgito khAmito ya / tassa diTTho kira bhagavato damadantassa dujjohaNe paMDavesu vA samo bhAvo Asi, evaM kAtanvaM / kA samaie-sAkete nagare caMdavaDeMsao rAyA, tassa dhAriNI mahAdevI, se duve putcA-guNacaMdo muNicaMdo ya, guNacaMdo juvarAyA, li muNicaMdassa ujjeNI diNNA kumArabhotIe, aNNe ya do putlA aNNAe devIe, so rAyA mAhamAse paDima Thito sAgAraM kareti jAva dIvao jalati, dAsI ciMteti-sAmI paDimaM Thio, aMdhakAre mA abhimaro pavisejjA, puNaravi tellaM diNa, vitiyaM jAma jalati, tatievi diNNaM, cautthe ya diNaM, rAyA sukumAro nirAmIbhUto mato yaM / pacchA guNacaMdo rAyA jAto mahatAhimavanta, so tANaM DaharagANaM mAta bhaNati-rajjaM gehaha ahaM paJcatAmi, sA Necchati eteNa rajjaM Atattanti, so rAyA atijANanijjAsu rAyalacchIe atIva dippati, sA taM rAyasiriM pAsittA ciMteti mate puttANaM rajja dijjataM na icchitaM, tevi evaM sobhantA, idANipi X // 49 // Ast (201) Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [861-864/861-876], bhASyaM [151] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 samatAyAM prata cUNauM niyuktI 8 mAremi, chiddANi maggati, so ya rAyA chuhAlU, teNa sUtassa saMdesao diNNo eno saceca punvaNhitaM patthavejjAsi, jaha virAmi, &| metAryoAvazyaka teNa appitaM ceDIya hatthe, tAhe sA taM nijaMta pecchati taM ceDiM bhaNati-de pecchAmi keriso, tIe uvaNIto, aho surabhI dAharaNaM moyago visalittehiM hatthehiM manakheici, ceDI ya NiphaDati, rAyA ya atIti, sA NiyattA rAyAe samaM cetiyaghara jAti, sA bAre acchati, niSphiDatassa niveditaM ettotti, te ya do kumArA chAyAva pAse olaggati, ciMteti-aNNa ahaM khAissa, eANaM yacchAmi, pacchA tesi kumArANaM bhAge kAtUNa deti, te hathikhaMdhavaragatA khAiumAraddhA bAlataNeNaM jAva visavegA AraddhA, saMbhaMteNa vejjA // 493 // saddAvitA, suvaNaM pAitA, sajjA, pacchA ya dAsI saddAvitA. pucchitA bhaNati-na koti pecchati, navaraM etANaM mAtAe parAmuTTho, kasA sahAvitA, NAtA jahA esA kAritti, tAhe aMbADitA, bhANitA ya, jathA-pAve! tadA necchasi, mA NAma'katasaMpalo saMsAre chUDho'| honto, tesiM rajjaM dAtUNaM pavvaito sAgaracaMdANa smiive| aNNadA saMghADao sAdhUrNa ujjeNIo Agato, so pucchito tattha nirulavasamga, bhaNati-NavaraM rAyapurohiyaputto ya bAheti pAsaMDatthe sAhuNo ya, so gato, amariseNa vissAmito, te ya saMbhoiyA sAdhU, bhikkhavelAe bhaNito-ANijjau, bhaNati-attalAbhito mi, NavaraM ThavaNapaDikuTThANi dAveha, koi cellao diNNo, so taM purohitagharaM dasattA Agato, imovi tattha paviTTho par3eNa saddeNaM dhammalAbhoci, aMtepuriyAo niggatAo hAhAkAraM kareMtIo, so vaDavaDeNaM | saddeNaM bhaNati-ki etaM sAvietti, niggatA bAra bAhiM baMdhati-damovi anbhaMtare, te bhaNaMti-jaccasu, pariggAhagaM ThavettA paNaccito, IM493 // kAte Na jANaMti vAeuM, maNaMti-jujjhAmo, dovi ekasarAe AgatA, mammehiM AhatA, jahA jaitANa tathA khalAviyA, nisardu haNilAtUNaM dArANi ugghADecA gato, ujjANe acchati, rAyAe kahitaM, teNa magmAvito, sAdhu bhaNaMti-pAhuNao, na yANAmo, tehiM gave dIpa anukrama RS (202) Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] mUlaM [- / gAthA-], niryuktiH [861-864/861-876], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 bhASyaM [ 151] thI Avazyaka cUrNAM upodghAta niyuktI // 494 // saMtahi ujjANe Thito ( diTTho), rAyA gato, khAmitA ya, necchati motuM, jadi pavvayaMti tato yAmi, tAhe pucchati, paDissurya, egatthU gahAya cAliyA jahA saTTANe paDiyANi, loo kao, pavvaiyA, rAyaputto sammaM kareti mamaM pitiyaetti, purohitasuto duuMchati amde eteNa kavaDeNa pathyAvitA, doSi matA, gatA devaloga, saMgAra kareMti-jo cayati paDhamaM so saMbodhitavyo, purohitasuto tIe durguchAe rAyagidde metIpoTTe Agato, tIse egA seTTiNI vayaMsiyA, kiha jAtA ?, sA bhaiMsa vikiNati, tAe bhaNNati-mA aNNattha hiMDAhi, ahaM savyaM kiNAmi, diye dive ANati, evaM vAsi pItI ghRNA jAtA, tesiM caiva gharassa samositANi ThitANi, sAya sajIva teNa se nAmaM karta metijjoti, saMbaddhito, kalAo gADito de saMbohito na saM NiMda, vAhe metIe rahassiyaM pavAvatI, puto diNNo, itarIeci dhUtA matiyA diSNA, pacchA sahiNIe pAsa jIvaMtI | pADio bhAveNa tA ahaM geNhAvioo, devo metaM tIsevi ajja vivAho kao honto, bhattaM ca nAtagANaM diSNaM hotaM, tAhe tAe metAe sihaM, tAhe ruTTho devANubhAvaNaM gaMta sivitAe pADato, to asarasIo pariNesitti khaTTAe chUDho, tAhe devo bhaNati kiha 1, so bhaNati avaSNoti, tattha saMbuddho bhaNati eto meM moehi, kiMci ya kAla acchAmi, vArasa varisANi, to bhaNa-kiM karomi ?, bhaNati raSNo dhRtaM dayAvehi, to saccA akiriyA ohADiyA bhavissatiti, tAhe chagalao diNNo, so rataNANi vosirati, teNa rataNANaM bAlaM bharituM pitu kahio - raNNo dhUtaM vareti, so rataNANa thAla gahAya gato, bhaNito- kiM maggasi, teNa bhaNitaM dhUtaM, tAhe nicchUDho, evaM divase laM gaNDati Na ya deti, abhaeNa bhaNitaM kato tujjha rataNANi ?, teNa bhaNitaM chagalao hagati, bhaNati amhavi dijjatu, diSNo (203) samatAyAM mevAyadAharaNaM // 494 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] Aya [111] mUlaM [- / gAthA-1, niryuktiH [ 861-864 / 861-876] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUNa upodghAta niyuktau // 495 // jAva maDagagaMdhANe bosirati, abhayo bhaNati devANubhAvo, kiM purNA, parikkhijjau, kiha, tAhe bhaNito-rAyA dukkhaM behAraM sAmIvaMdao jAti, rahamaggaM karehi, so kato, ajjavi dIsati, bhakti-pAgAraM sovaNNaM karehi, kato, puNovi bhaNito- demo jadi samudda ANesi, tattha pahAto suddho hohisi to dehAmo, ANato, velAe hAtAnaM vivAho, sibigAe hiMDaMtANaM tAovi aNNAo ANiyAoM, evaM bhoge bhuMjati bArasavarisANi, pacchA bohito mahilAhiM bArasavarisA maggitA ya, uncIsAe vAsehiM savvANi pavvaiyANi, navavio jAva emallavihAraM paDivaNNo, tattheva rAyagihe hiMDati, egaM suvaSNagArasiMhaM bhikkhassa atigato, so ya seNiyasta asataM sobaNiyANa javANa kareti cetiyaaccaNitAnimittaM taM parivADIe seNI kareti tisaMjhaM, tassa gihaM sAdhU atigato, tANi tassa emAe vAyAe bhikkhaM Na NIrNeti so atigato, te ya javA koMcaeNa khar3atA, Na ya pecchati, raNNo ya belA Dhukkta, bhaNati ajja ahaM aTThakhaMDANi kIrAmi, so sAhuM saMkati, pucchati, sAdhUci tuhiko acchati, tAhe teNa ruTTheNa tassa sIsAveDho baddho, sAha keNa sahitA ?, tahavi tuNDiko acchati, tAhe teNa tathA ADhavito jathA acchINi bhUmie paDitANi, koMcao ya dArugaM khoDeMvANaM salikAe galage Ahato, teNa vaMtA, logo bhagati pAtrA ! ete te javA, so'vi bhagavaM taM vedaNaM adhiyAseMto kAlagato, siddho ya, logo Agato, diDo metajjo, raNNo kahitaM vajjhANi ANattANi, gharaM ThattA pavvatANi, tAhe maNatidhammalAbho sAbugA, mukkANi, bhaNitANi ya-jadi uppayvayaha to me kavalIe kaDemi / evaM sAmAiyaM appae ya kataM pare ma kataM / samyagvAdo saMmAvAdo turuviNI nagarI, jitasattU rAyA, tassa bhajjA vijjAtigiNI, putto so ya datto nAmao, ajjakAlao mAilao tassa dacassa, so ya pathvaio, so ya datto jUyapasaMgI olaggiumAro, padhANadaMDo jAto, kulaputtae (204) samatAyAM metAryaH // 495 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [861-864/861-876], bhASyaM [151] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata HEIG zrI nApabhiMdicA rAyA dhADito, so rAyA jAto, jaNNA NeNa baddU jaTThA / aNNadA taM mAmayaM pecchatituM ruDo bhaNati-dhamma suNemitti, samyagvAde Avazyaka jaNNANa kiM phalaM?, so bhaNati- kiM dhamma pucchasi, dhammaM kaheti, puNovi pucchati, naragANa paMthaM pucchasi , adhammaphalaM sA- kAlakA cUrNI | hati, puNovi pucchati, bhaNati- asubhANaM kammANaM udayaM pucchasi?, taM parikaheti, puNoSi pucchati, tAhe ruho bhaNati-nirayA pAyAlA phalaM jaNNassa, so ruTTho bhaNati-ko paccato, jathA tuma sacame divase muNagakuMbhIpAke paricahisi, ko paccato, jathA tumbha niyuktI sattame divase saNA muhami Atigacchihiti, tAhe ruDho bhaNati- tujhaM kA maccU!, so bhaNati-ahaM suciraM kAlaM paJcaja kAtuM // 49 // diyalogaM gacchAmi, vAhe ruho bhaNati- saMbhaha, te daMDA tassa niviNNA, tehiM socceva rAyA AvAhito- ehi jA te etaM baMdhi ttiA appamo, so ya pacchaNNe acchati, tassa divasA vissaritA, so sattamadivase te rAyapahe sodhAviya maNussehi ya rakakhAveti, IXI IMI ego ya deulio puSphakaraDagahatthagato paracUse pavisati, so saNNAio vosiritA pupphehi ohADeti, rAyAvi sattame divase paeR kA AsacaDagareNa jAti taM samaNagaM mAremi, bollito jAti jAva aNNeNa AsakisoreNa saha puphehi ukkhivittA khureNaM pAdo lAbhUmIe Ahato, saNNA tassa muha atigatA, teNa NAtaM jathA saccaM mArijjAmiAtti, tAhe daMDANaM aNApucchAe NiyaciumArato, te daMDA jANati- pUrNa rahassaM bhinna jAca gharaM na jAti tAva NaM geNhAmo, tehiM gahito, itaro rAyA jAto, tAe kuMbhIe suNae chubhittA vAraM baddhaM, heTThA aggI jAlito, te tAvijaMtA khaMDakhaMDehiM chidati, esa samAcAdo kAlagajjassa // samAso-ego cijjAio paMDitamANI sAsaNaM khisati, so vAde patiNNAe uggAhetUNa parAiNicA pathyApito, pacchA devatA // 496 // detassa uvagataM, duguMcha na sucati, saNNAyagA se uvasaMtA, agArI se NehaM Na chaDDeti, kamaNaM diNNaM, kiha me base hojjA ?, mato, dIpa anukrama 55 OMOMOMOMOMOM (205) Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [861-864/861-876], bhASyaM [151] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata tanayaH satrAka zrI | devaloge ubavaNo, sAvi taMnibvedaM paJcaitA, aNAloiyA cava kAla kAtUNa devaloge ubavaNNA, tato rAyagihe dhaNo sasthavAho, Avazyaka paMca se puttA, susamA ta, cilAtiyA dAsI, tIse putto cilAyago muMsamAe bAlagAho, so aNADiyAo kareti, tAhe bildo, cilAti" " sIhaguhaM corapalli gato, tattha aggappahArI ya nesaMso ya jAto, so ya coraseNAvatI mato, so seNApatI jaato| aNNadA cAre | upodayAta bhaNati-rAyagihe dhaNasatyavAhassa gharaM haNAmo, tubhaM ghaNaM mama suMsumA, evaM te osovarNi dAtuM atigatA, nAma sAvettA gaMsaha puttehiMk niyuktIosasittA tevi gharaM pavisicA ceDiM ca gahAya padhAvitA, dhaNeNa gagarauttiyA sahAvitA, mama dhUtaM niyatteha, tumbhaM varNa, tehi corA bhagyA, logo dharNa gahAya niyatto, itarovi puttehi samaM cilAitagaM nAsaMtaM susumaM gahAya piTuo laggati, etya ihNvi||49|| (dUrapi)jAhe cilAo na tarati susama vahituM imevi AsaNNA tAhe susamAe chidittA taM sIsaM mahAya paDito, itaravi dhAtA niya cA, chuhAe ya paritAviti, tAhe dhaNo putte bhaNati mamaM mArettA sAha tAhe NagaraM vaccaha, te NecchaMti, jaTTho bhaNati-mamaM khAi, lA evaM jAba Daharao, tAhe pitA se bhapati- mA aNNamaNNaM mAremo, evaM cilAyaeNaM vavarovitaM susumaM khAmo, evaM te AhAritA pucI-13 maMsa evaM sAdhUssavi AhAro puttamaMsovamo kANio, teNaM AhAreNa gatA nagara, puNaravi bhogANaM AbhAgI jAtA, evaM sAvi | nevyANasuhassa sovi cilAtao teNaM sIseNaM itthakateNaM disImUDho jAto jAva egaM sAdhu AtAveMtaM pecchati, taM bhamati-marma saMkhaveNaM dhammaM kahehi, mA evaM sIsaM pADissAmi, sAdhuNA bhaNito- ubasamo kveigo saMvaro, so etANi padANi gahAya egataM gato, // 497 / / tattha ciMtetumAro-uvasamo kAtabbo kodhAdINa, ahaM ca kuddhao, vivego dhaNasayaNassa, tAhe taM sIsaM asi ca eDeti, saMvaro / iMdio noIdio ya, evaM jhAyati jAva taM lohitagaMdhaNa kIDiyAo khAitumAraddhAo, so tAhi jathA cAlaNI tathA kato pAdasirAhiM dIpa anukrama (206) Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM F /gAthA-], niyukti: [861-864/861-876], bhASyaM [151] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata satrAka zrI bajAya sIsakaroDI tAva gatAo aTThAijnehiM rAIdiehiM kAla kiccA sahassAre upavaNNo / 18 saMkSepAnaAvazyaka __ saMkhebo-cattAri cAlatavassI satasahasse gathe kAuM jiyasattussa udvitA, amha satyANi suNehi, tuma paMcamo logapAlo, teNa vAyA cUNA bhaNita kettiyaM, te bhaNati-pattAri saMdhitAo satasahassAo, so bhaNati-eccireNaM marma rajjaM sIdati, evaM abaddha usaraMta jAva | 18] tapasvi-- dharmarucaya: pavAda ekeko u silogo, taMpi Natthi, tAhe catuNhaMvi ego silogo-jiNNe bhoyaNamaceo, kavilo pANiNaM dyaa| vihassatIravissAso, " paMcAlo sthIsu maddavaM // 1 // evaM ceva imaM sAmAiyaM codasI puvANaM sNkheyo| // 498 // | aNavajje-vasaMtapura nagaraM, jitasattU rAyA, dhAriNI devI, tesiM putto dhammaruyI, so rAyA thero jAto, aNNadA tAca soza dipavainukAmo dhammaruhassa rajjaM dAtumicchati, so mAtara pucchati-kIsa rajja pajahati , sA bhaNati-etaM saMsAravaMdhaNaM, so bhaNati-18 mamavi na kajja, tAhe saha teNa pitA tAyaso jAto, tattha avamAsAe gaDao ugposeti Asame-kAlaM amAvasAto puSphaphalANaM hai| / saMgaI kareha, kAI chidituM na baTTati, so ciMteti jadi sabakAlaM na chidejjA to suMdaraM hojjA, aNNadA sAdhU amAvAsAe tAvasAsamassa areNa voleMti, te dhammarutI pecchati, tAhe bhaNati-bhagavaM! tumbha aNAuddI Nasthi to aDavi jAhI, tehiM bhaNita-amhaM jAvajjIcamaNAuTTI, so saMbhaMto ciMtaumAro, sAdhuvi gatA, jAti saMbharitA, pattegabuddhI jaato| - soUNa aNAuTTIM018-196 // 877 / / aNaMta-kama tassa bhIto aNavajja-agarahitaM dhaMmamuvagato dhammaruI / pariNyAe / patA ilAputto, so jathA heDA, parijANitUNa jiive018-197|| 878 // jANaNApariNAe pAtA paccakkhANapariNAe paccakkhAtA sAvajjajogakaraNaM parijANati se ilaaputto| dIpa anukrama (207) Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - /gAthA-], niyukti : [877-878/877-879], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata zrI Avazyaka cUrNI upodghAta sutrAMka niyuktI 1499 idANa paracakkhANe-tetalipurai nagara, kaNagaraho rAyA, paumAvatI devI, rAyA bhogalAbho puce jAte 2 viyaMgeti, tetali amacco, kalAro masiyAre seTThI, tassa dhUtA poTTilA, AgAsatalae diTThA, mamgitA laddhA ya, amaccha paumAvatI ya bhaNati-e- khyAne kumAra kihaSi sArakkha, to taba mama bhikkhAmAyaNaM bhavissati, mama udare puco, etaM rahissaga sAravemo, saMpattIya poTilA ya devItetalIputraH ya samaM ceva pastA, poDilAe dAriyA devIe diNNA, kumAro poTilAe, saMvaDati, kalAo ya geNhati / aNNadA poDilA tetalissa aNiTThA jAtA, nAmavi Na gehati, aNNadA pavvaiyAo pucchati-astha kiMci jANaha jeNa ahe pitA hojjA, tAo bhaNaMti-amhaM etArasaM na vati, tAhe se dhammo kahito, sA ya saMvegamAvaNNA, Apucchati-paScayAmiti, so bhaNati-saMgohejjAsi, tAe paDissutaM, sA sAmaNNa kAtUNaM diyalogaM gatA / so rAyA mato, tAhe taM kumAraM paurassa daMseti rahassa ca bhiMdati, tAhe so abhisitto,| kumAramAtA bhaNati-setalissa suTTha vaTTejjA, etassa pabhAveNa saMsi jAto, tassa NAma kaNagAo, tAhe so savvagato jAto, devo taM saMboheti, na saMyujjhati, sAhe rAyANagaM vippariNAmeti, so ta No ADhAti, vIdhIevina koi ADhAti, bAhiriyAvi parisA dAsapesAdigA jAva abhaMtarigAvi puttasuNhAdigA, evaM ceva vipi na labhati, tAhe visaNNo tAlapuDagaM visa khAti, na marai, kaMko asi khaMghe nassati, sovi na chiMdati, vehAsaM kareMtassa rajju chiNNo, pacchA pAhANaM galae baMdhittA asthAhaM pANiyaM paviTTho, tasthavi thAhI jAto, tAhe taNakUr3e aggi dAtuM paviTTho, tatthavi na ujjhati, tAhe aDaviM pavisati, tattha purato chiNNagirisihara-1 | // 499 // kaMdarappavAte piDato kaMpemANeSva mediNitalaM AkaGgaMtavya pAdavagaNe viphoDemANeca aMbaratalaM savvatamorAsivva piDite paccakkhamiva sarva kartate bhIme bhImAravaM kareMte mahAbAraNe samuTTite, dosu cavakhunivAtesu payaMDadhaNujuttavippamuko mukhamecavasesA dharaNitalapavesANi dIpa anukrama SARKES (208) Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM , mUlaM - gAthA-], niyukti : [877-878/877-879], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata niyuktI zrI sarANi patati, hutavahajAlAsahassasaMkula samatato palitva dhagadhageti savvAraNNaM, airuggatabAlasUraguMjaDapujanigarappagAsaM ziyAtira AvazyakatA iMgAlabhRtaM giha, tAhe ciMtati-poDilA jadi me nitthArejjaci, evaM bayAsI-Auso poTilA! AhatA AyaNAhi, tateNaM sA poTTilAlA khyAne cUrNI paMcavaNNAI sakhikhiNIyAI jAva evaM vayAsI-Auso tetaliputtA! ehi tA AdANAhi, purato chiNNagirisiharakaMdarappavAta taMtitalAputraH upodghAta.dA ceva jAva iMgAlabhUtaM gihaM taM Auso tetaliputtA ! kahiM vayAmo, tateNaM se tetalI evaM vayAsI-saddheta khalu bho samaNA vayaMti, saddheyaM dAkhalu bho mAhaNA vayaMti, ahamego asaddheyaM vadissAmi, evaM khalu ahaM saha puttehiM aputto ko me taM saddahissati,evaM saha mittehiM0 // 50 // saha dArehiM0 saha vitteNa, saha pariggaheNa saha dAsehiM jAvadANamANasakArovayArasaMgahite tetaliputtassa sayaNapariyaNevi taLM 1 gate ko me taM sa01, evaM khalu tetaliputce kaNagajjhateNaM avajjhAtake ko me taM sa0 kAlakamaNItisatthavisArade tetaliputte visAda gateti ko me taM saM01, tateNaM tetaliputteNaM tAlapuDe vise khaite sevi ya paDihatetti ko me taM sa01, evaM asI behAse jale aggI | jAva raNNevi purato pavAte emAdi ko me taM saddahi01,jAtikularUbaviNaovayArasAliNI poTTilA musikAradhUtA micchaM vippaDivaNNA ko me taM saddahissati !, tAhe poTTilA bhaNati-ehi tA AdANAhi, bhItassa khalu bho pavvajjA tANaM, Aturassa bhesajja kiccaM abhiuttassa paccayakaraNaM saMtassa bAhaNIkaccaM mahAjale vAhaNakiccaM mAissa rahassakiccaM ukaMThitassa desagamaNakiccaM chuhi| tassa bhoyaNakiccaM pivAsitassa pANakicca sohAturassa juvatikiccaM paraM abhiyujitukAmassa sahAyakiccaM khaMtassa daMtassa guttassa // 50 // | jiteMdiyassa eto egamavi na bhavati / muTTha su? naNNaM tuma tetaliputtA! evamahU~ AdANAhittikaTu doccapi taccapi evaM vayati, vayettA jAmeva tAmeva paDigatA / tateNaM tassa aNNaM citamANassa suheNa pariNAmeNaM jAva jAtissaraNe samuppaNNe-evaM khalu ahaM dIpa anukrama (209) Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama H bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [-] mUlaM [- /gAthA-], niryuktiH [877-878/877-879], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 zrI Avazyaka cUrNI upodghAta niryuktau // 501 // jaMbuddIve dIve mahAvidede pukkhalAvatimi puDarIgiNIe mahApaume NAma rAyA hotthA, therANaM aMtike pavyatite sAmAiyamAdIyAI codasa pubvAI ahijjittA bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuANittA mAsiyAe saMlehaNAe AloiyasamAhipatta kAlaM kiccA mahAsuke kappe devattAe ubavaNNe, tateNaM tAo cahattA iheba jaMbuddIve bharahe tetalipure tetalissa amacassa dArake jAte, taM setaM khalu puci diTThAI satameva uvasaMppajjittANaM viharittaecikaTTu taheva kareti karecA jeNeSa pamadavaNe teNeva u0 2 asogapAdavassa ahe | suhanisanne, tattha aNucintemANassa puvyAdhItAI coddasa puvbAI satameva abhisamaNNAgatAI, tateNaM se suheNaM jAva kevalI jAte, athAsANihitehiM devehiM mahimA katA, imIse kahAe laddhaDDe kaNagajjhae mAtAe samaM niggate sabbiDDIe, khAmeti, dhamme kahate sAvage jAte jAva paMDitAgate, bhagavaMpi tetalI ajjhayaNaM bhAsati jathA ko kaM ThAveti NaNNattha sagAI kammAI, evamAdi jahA risibhAsitesu, pacchA siddhe, evaM teNa paccakkhANeNa samatA katA sAvajjajogA pariNNAtA / niruttidAraM gataM / evaM ca dAravihI gato / gatA ya uvaraghAtanijjattI // iyANiM suttaphAsiyanijjutI icchAveti, jA sutaM phusati nijjutI sA suttaphAsiyanijjuttI bhannavi, asati ya sute sA kiM phusatu 1, teNaM sutaM uccArayavvaM pacchA phusissati teNa suta, taM caiva bhavati / tattha ya suttANugamassa avatAro, ettha ya suttANugamo suttAlAvagAniSkanno nikkhavo suttaphAsitanijjuttI ya samayaM gacchati, kaha ?, jadA saMthitA savvA uccAritA bhavati tattha so suttANagamo, jo pade chiMdiUNa attho mannati, jo padaM padeNa NAmAdIhiM nikkhippati so susAlAvaganiSphaSNo nikkhevo, so caiva jadA nijjutIe vitthArijjati tadA suttaphAsiyanijjuttI, sutte ya aNugate suttAlAbaganiSphalo nikkhavo suttaphAsiya atra upodghAta-niryuktiH samAptAH, atha sUtrafAsa-niryukti: Arabhyate (210) tetalisutodAharaNaM sUtrasparzi kAyAH / / 501 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [887/880-908], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra utpatradvAra prata sUtrAMka namaskAra. nijjuttI ya bhavati, tamhA suttaM aNugaMtavvaM / taM ca paMcanamokkArapuvaM bhaNati pubbagA iti so ceva tAva bhanai, so ya imehiM vyAkhyAyAM hAephArasadArehi aNugatabbo, tNjhaa||50sh uppattI nikkhevo0|9-11887 tattha paDhama dAraM uppattI, utpAda uppattI, utpAdanamuddhatirityarthaH, tattha namokAro kiM | uppano'Nuppamoci, estha nayehiM maggaNA, keDa uppannaM icchaMti keha aNuppA, nayA ya pukhabhaNitA satta gamAdI mUlaNayA, tastha &ANegamo aNegavihI, tattha AdiNegamassa aNuppano no uppalo. kaha ,jahA-paMcasthikAyANi vA, evaM namokArovina kayA inAsI 3 Na esa tAva keNai uppAietikaTu, jadAvi bharaheravaehiM vocchijjati tadAvi mahAvidehe avocchittI, tamhA aNuppanno, | sasANaM NegamANa chaNDaM ca nayANaM visuddhANa uppo kIrati, avisuddhANaM puNa AdiNegame ceva avayAro, ko, pArasamuvi kammabhUmIsu purisAdibhAvaM paDucca, jadi uppano kaha uppannotti ?, tiviheNa sAmittaNa-samutthANasAmitteNa vAyaNAsAmiteNa lAddhasAmittaNa, ettha ko gayo ke uppatti icchati ?, tattha jo paDhamavajjA NegamA saMgaho vavahAro ya te tivihaMpi uppatti icchati, samuTThANaM nAma saMmaM AyariyAdINa upasthApanamityarthaH tena, vAyaNAe vAyaNAyariyaNIsAe, jahA bhagavatA goyamaNasAmI vAyito, laddhI jahA bhavikassa, abhavikassa gatthi, uvadesamaMtareNAvi bhavikassa kiMci nimittaM laNa NamokArAvaraNijjANaM kammANaM khayovasameNaM namokAraladdhI samuppajjati, jahA sayaMbhuramaNasamudde paDimAsIThayA sAhusaMThiyA ya macchA, paumapattAvi, savvANivi |kira saMThANANi asthi, mottUNa valayaM saMThANaM, erisa Nasthi jIvasseti, tANi saiThANANi daTTaNa kassati NamokAraladdhI bhavati, ujjumuto paDhama samutthANaM NecchAta, kiM kAraNa, jato se samuTThANevi sati vAyaNAladdhimatareNa Na uppajjati, teNa duviha- vAyaNA dIpa anukrama G ||502 // mU. (1) namo arihaMtANaM, namo siddhANaM, namo AyariyANaM, namo uvajjhAyANaM, namo loe savvasAhUNaM eso paMca namukkAro, savva pAvappaNAsaNo, maMgalANaM ca savvesiM, paDhama havai maMgalaM * mUlasUtra -(1) "namaskAra sUtra" hamane pUjyapAda AcArya sAgarAnaMdasUrIzvarajI saMpAdita "AgamamaMjuSA" pRSTha-1205 ke AdhAra se yahAM likhA hai| ... atra namaskAra-niyukti Arabdha: (211) Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [1] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryuktiH [887/880 - 908), AyaM [111...]]] adhyayanaM [-] mUlaM [1] / [gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM // 503 // sAmicaM laddhisAmitaM ca tiSNi saddaNayA laddhimicchati, jeNa samudrANe vAyaNAe ya vijjamANe abhavigassa Na uppajjati, laddhiabhAvAt / evaM uppaNNassa vA aNuppaNNassa vA dAraM / Niksvevo sthApanA nyAsa ityanarthAntaraM so Nikkhevo catuvidho- NAmaNamokAro, NAmayaNA gatAo, davvaNamokAro jANagasarIra0 bhaviya0 vatiritto, davbaNamukAro davvaNimittaM davyabhUto vA aNubauso vA jaM kareti, ahavA NiNhagAdINaM, ugghaTTao vA davvaNamokAro, NiNhagaAdiggahaNeNaM boDigA AjIvigA ya sUyitA / tattha dabbaNamokAre imaM udAharaNaM basaMtapura nagara, jiyasattU rAyA, dhAriNI devI, tassahito oloyaNaM0, damagapAsaNaM, aNukaMpA disarisati rAyANo bhaNati devI, raNNA ANAvito, katAlaMkAre diNNavatthatehiM uvaNIto, so ya kacchapa gahitelao tellaM lagnAvijjati, kAlaMtareNa rAyAe se rajjaM diSNaM, pecchati daMDabhaDabhoie devayAyataNapUyAo karemANe, so ciMteti ahaM kassa karemi ?, raNNo karemi, AyataNaM kareti, tassa devIe paDimA katA, paDimApacese ANitANi, pucchaMti, sAhati y, tuDDo sakAreti, tisaMjhaM acceti, paDiyaraNaM, tudveNa saccaDANagANi diSNANi / aNNadA rAyA daMDajataM gato, savyaMtepuraTThANesu ThaveUNaM, tattha ya aMteuriyAo girohaM asahamANIo taM caitra uvacarati, so Necchati, bhattaM guttAo Na geNDaMti, pacchA samayaM paviTTo, vidAo ya, rAyA Agato, siDe viNAsito / rAyatthANIo titthakaro, aMtepuratthANItA cha kAyA adhavA saMkAdayo padA, mA seNiyAdINavi davvaNamokAro bhavissati, damagatthANIyA sAdhU, kacchrutthANIyaM micchataM, bhAsurarthANIyaM sammataM, viNibAo daMDo saMsAro, etassa duuvvnnmokaaro| bhAvaNamokAro jaM uvajutto sammadiTTI kareti, tattha dito taM caiva pasatthaM, tassa sammadiTThissa uvajuttassa bhAvaNamokkAro || ettha NayehiM maggaNA-Negamo dravya - namaskArasya vyAkhyAna (draSTAMta sahitaM) (212) utpannadvAre nikSepAH dravyanamaskAre dramakaH / / 503 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [887/880-908], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa namaskAra dambAdi caubvihaMpi icchati Nikkheva, saMgahavavahArA ThavaNAvajja icchaMti, ujjusutto ThavaNadagvavajjaM icchati, tiNi saddaNayA | nikSapa. dra bhAvANakkhevaM icchaMti, sese tiNNi Nikkheve Necchati, tattha imA NayagAthA cauro'pi NegamanayA vavahAro saMgaho ThavaNavajA nayAH // 504 // ujjasata paDhamacarime icchati bhAvaM ca sddnnyaa||9||5|| (na hAri0vRttau) padarmidANiM, pajjavata iti padaM pAti yA tamartha padaM, taM paMcavidha pada-NAmikAdi, jathA aNuyogaddAre, ettha kataraM padI, NAmikamAkhyAtikamaupasargikaM naipAtikaM mizra ceti NamokkAro, daNivAiyapadaM nama iti, ahavA arahaMtAisu paMcasuNama iti, so puNa NamokkAro kati padANi?, cha vA dasa vA, tattha chappadANi Namo arahatANaM siddhANa AyariyANaM uvajjhAyANaM sabbasAdhUNaM, ete chappadA, imANi dasa padANi-Namo arahatANaM Namo siddhANaM evaM 4 dasa / dAraM / idArNi padArtha, Nama iti ko'rthaH 1, namaH pUjAyAM nama prahatve, yo'sya namaskArasya prabhuH kartA tasya namaskaraNamidatyuktaM bhavati, tasya punaH dravyabhAvasaMkocane, ettha caturbhago-davvaM NAma ege saMkoceti No bhAvaM, paDhame bhaMge pAlao, bIe bhNge| aNuttarA, tatie saMbo, cauttho suNNo, ahavA kevalaM Nama iti bhAsati / daar| idANi parUvaNA-sAdhu prakRSTA pradhAnA pragatA prarUpaNA varNAnAM prarUpaNA, sA ya NamokArassa chahi ya Navahi ya padehi kAtabbA, 18 tittha chabi dArehiM parUvaNA imA-kiM NamokAro? kassa NamokAro? keNa vA NamokAro kahiM vA NamokAro? kevacira NamokAro 504 // kativiho NamokAro, tattha kiMzabdaH kSepapraznanapuMsakavyApAraNeSu tatreha prazne, kiM NamokAro, jIvo tappariNao, jathA sAmAiyaM | 4 vahA saNayaM sodAharaNaM vibhAsejjA, aNNe bhaNati-kiM NamokAro? kiM davvaM NamokAro khaMdho gAmo?, dabaM NamokAro, Nokhadhora INNogAmI, davvaM jIvo, khaMdho paMca asthikAyA NamokAreNa bhavaMti, Na ya tesi khaMghANaM atyaMtarabhUto teNa NokhaMghotti desa paDisehayati, anukrama ma (213) Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [887/880-908], bhASyaM [ 151...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM ||505 // kenetidvAre coisaviho bhRtaggAmo, Na ya NamokAro codasamuvi, Naya tesiM atyaMtara bhUto teNa gogAmI nnmokaaro| ettha gayamaggaNA tehi cetra satarhi, tattha gamo saMgahito asaMgahito ya, saMgahio saMga paciTThI, asaMgahito vavahAre, teNa chahiM NaehiM maggijjati, saMgahassa egassa ego NamokAro, bahUpi ego NamokkAro, jeNa saMgahitapiMDiyatthaM saMgahavayaNaM, jathA- egobi sAlI sAlI 5 nayAH kasya hai bahugAvi sAlI sAlI caiva, evamAdi, vavahArassa egassa ego NamokkAro bahugANaM bahugA NamokArA, ujjusuttassa patteyaM jIvANaM NamokAro, jathA- caudasa puvvANi egassavi bahugANaMpi, tinhaM sadaNayANaM NamokArapariNato jIvI NamokAro, sesANa aNuvayutovi hojja Agamato | dAraM / kassa NamokAro ?, kasseti SaSThI vibhaktiH, sA ca tat ubhayatve'nyatve, yathA- tailasya dhArA zilAputrakasya sazarIriNamityevamAdi, anyasve yathA bhikSoH pAtraM bhikSoH vamityevamAdi, ubhayato yathA devadattasya sakuMDalaM zira: evamAdi, evaM namaskAraH kimekatve ubhayatve'nyatve, ettha gayA, tattha gamassa bAhirabatthumadhikicca asu bhaMgesusyAjjIvasya 1 syAdajIvasya 2 syAjjIvAnAM 3 syAdajIvAnAM 4 syAjjIvasya cAjIvasya ca 5 syAjjIvasya cAjIvAnAM ca 6 syAdajIvasya ca jIvAnAM 7 syAjjIvAnAM syAdajIvAnAM ca 8, jIvasya yathA-ekasya sAdhoH, ajIvasya yathA ekasyAH pratimAyAH, jIvANaM bahUNaM sAdhUNaM, ajIvANaM bahUNaM paDimANaM, jIvasya ajIvasya sapaDimassa sAdhUssa, jIvasya ajIvAnAM ekasya tIrthakarasya cakradhvajAdInAM jIvAnAM cAjIvasya sAdhUrNa paDimAya, jIvANaM ajIvANaM ca bahUNaM sapaDimANaM sAdhUNaM, saMgahasya tadeva saMgaharavaNaM, bahArassa egassa ego bahUNaM bahugA, ujjusuttassa patteyaM patteyaM, tinhaM sadaNayANaM AtmabhAvo, paDivajjamANagaM paDucca jIvassa ca jIvANa vA, puvyapaDivaNNagaM paDhacca NiyamA jIvANaM dAraM / / kena namaskAra iti tRtIyA vibhaktiH yathA girikeNa kANAmeSeNa (214) namaskAraprarUpaNAyAM // 505 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [887/880-908], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka namaskAra 18 ugghADi nabhaH, keNa NamokAro lanbhati?, NANAvaraNijjassa desaNamohaNijjassa ya khayovasameNaM labbhati, tesiM duvihANi phaha kena vyAkhyAyAMdagANi- desaghAtINi ya desa ghAtayati savvaghAtINi savvaM ghAtayati, tehiM udiNNehi pacchA aNNANi hoti micchAdihI ya, kadAkasmin puNa lammati '. sabbaghAtIhiM niravasesahi ugghADitehiM desaghAtIhi aNaMtehi bhAgehi ugghADitehiM samaye 2 arNataguNacisodhIe kiyaccira // 506 // | vimujjhamANassa 2 paDhama NakAralaMbho bhavati, evaM NamokkArassavi evaM sesANavi akkharANaM / dAraM / / kasminnamaskAra iti saptamI mitivibhaktirbhavati. sA ca ekatve anyatve ubhayatva, ekatve jIve jJAna jIve darzanaM, anyatve kuMDe badarANi, ubhayatve gRhe sthaNA Atma-II dvArANi bhAve pa, evaM namaskAra kimakatva anyatve ubhayarave, atra NayA- NagamA bAhiravatthumAbhakiccA aTThavi bhaMga icchati syAjjIve / 6 syAdajIve evaM saNNihANeNa aTThavi, saMgahassa jIve NamokAro jIvesuvi NamokAro, taheva saMgahavayaNaM sAlidiItA, yavahArassavira taheva-egajIce ego NamokAro bahusu jIvesu bahaye, 'ujjusutassa sabbemuvi NamokAresu pattegaM NamokAro, tiNhaM sadaNayANaM puna ego NamokAro, bahavemu jIvemu paDibajjamANage paDucca jIve vA jIvesu vA uvauttemu, sesANa aNuvautte'vi hojjaa||daaraa| ivANi dra keciraM kAlaM NamokArotti,, egassa jIvassa uvaogaM paDucca jahaNNukosahi aMtomuhursa, ukkosaNaM chAvavisAgaroyamAhiyA,vijayAdisu dobArA ubavajjatitti, NANAjIvANa uvaogaM paDacca jahaSNukkosaM aMtomuhutaM, laddhiM paDucca sabbaddhA, ettha NayA-appitazcAnarSitaca, manuSye namaskAra iti arpitaH, anityaH, anarpito nityaH, yathA suvarNa aMguleyakatvena arpitamanityaM suvarNatvenAnapite 8 nityamevamAdi / idANiM kativiho NamukAro', arahatAdi paMcavidho, chappadA parUvaNA gatA / idANiM NavapadA // 506 / / parUvaNA-saMtapayaparUSaNA dabappamANaM kheca phasaNA kAlo aMtaraM bhAga bhAve appabahugaMti, sAdAta sadUbhRtaM, saMtassa padassa parU dIpa anukrama (215) Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [887/880-908], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka namaskAravaNA saMtapadaparUvaNA. saMtapadaparUvaNAe ki NamokAro asthi Nasthi, kutaH saMdaha, iha dvividhamAbhidhAnaM bhavati- sA, yathA- navaSaTpaMcavyAkhyA jIvAdInA, asatA, yathA-zazcaviSANAdInAM, ato naH saMzayaH, bhaNNatti-NiyamA asthi, jadi asthi to kaha hojjA, tattha socatuSpadA . // 507 // imesu ThANesu maggijjati, gatimAdI prarUpaNA gati iMdie ya kaae||9-10|| 14 // jAva carimotti, jahA NadIe AbhiNiyodhitaNANe tathA ihapi / davyappamANalAmidANi-jamokAraparivaSNayA jIvA keciyA hojjA, jAvatiyA sahamassa khettapaliovamassa asaMkhejjatibhAge AkAsapadesA evatiyA NamokkArapaDivaSNayA jIvA, 2 dAraM / khettao heTThA logassa sattabhAgo, uvArIpa sattabhAgA, jesu ogADhA 3 / jathA khettraM tathA phusaNAvi, NANacaM carimatesuvi je padesA tevi puTThA, jathA ego dhammapadeso AgAsapadesehiM NiyamA satahiM / kAlato jathA chappadaparUvaNatAe 5/ aMtara ega jIvaM paDucca jahaNeNaM aMtomuhutvaM ukkoseNa desUrNa addhapoggala pariyaI, NANAjIve paDucca Natthi da aMtaraM, dAraM 6 / kasmin bhAve namaskAro', khayobasamie bhAve NamokAro, jamhA sabasutaM khayovasamiyati, aNNa puNa bhaNati ubasabhie vA khaie vA khayovasamie pA, khaie jathA- seNiyAdaNiM, uvasamie jathA aNAgArANa, khayovasamie jathA asmadAdI18 nAmiti dAraM 7 NamokkArapaDivaNNamA jIvA sesagajIvANaM katimAge hojjA ?, aNaMtabhAge, dAraM dA appAvaI, etasi paDivaNNagANaM jIvANaM apaDivaNNagANa ya katare0, savvatthoyA NamokkArapaDivaSNagA apaDivaNNamA arNataguNA, esA NavapadA sammattA / 507 // ahavA casaharAiyA paMcavidhA parUvaNA, jathA- ArovaNA bhayaNA pucchaNA dAvaNA NijjavaNA ya, tattha ArAvaNA- ki jIbo NamokkAro' NamokkAro jIpo', ArovaNA gatA, bhayaNA- jIvaH syAnnamaskAro sthAdanamaskAro, namaskAro niyamA dIpa anukrama KAISE namaskArasya vividha prarupaNA (216) Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [887/880-908], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka 15 namaskAra chAjIvo, khativanaspativat / pucchaNA dAvaNA NijjavaNA ya egaTThA vaccaMti, pucchaNA katare khAi mi jIve NamokkAre, esa namaskAra vyAkhyAyo pucchA, dAvaNA NamokkArapariNate jIve NamokkAre, esa dAvaNA, NijjAvaNA esa khAI se NamokArapariNate jIve nnmokaare| paca ||508 // ahavA caubidhA maggaNA, tIe imo diDhato tAva bhaNNati, cauvvihaM puNa mamgaNaM bhaNihiti, tattha didruto-ghaDo nnoghddo| aghaDo NoaghaDo, saMpuNNo ghaDo, tasseva deso NoghaDo, ghaDayatirittaM davvaM aghaDo, NoaghaDo ghaDadeso, tadvyatiriktaM ca aNNaM davvaM, evaM NamokArassavi catuvidhA maggaNA, NamokAro NoNamokAre aNamokAre NoaNamokAro, NamokAroti NamokArapariNato jIvoTha gheppati, NoNamokArotti tassa desapadesA, aNamokAretti NamokArapariNatajIvavatiritta aNNadavaM, NoaNamokAroti NamokAra-IM pariNatassa desapadesA tavatirittaM ca aNNa davaM danyANi ca / ettha gaehi maggaNA-Negamo taheva, saMgahassa ete cattArivi maMgA| saMgahavayaNeNaM, vavahArassa NamokArapariNato jIvo NamokAro, jIvo vA NamokAro, bItIbhaMge egassa desapadesA bahugANaM ca desapa-| desA koNamokAro,[NoaNamokAro], tatie aNamokAro aNamokArapariNato jIvo aNamokArapariNatA vA jIvA tavvatiIrattaM vA | davANi vibhAsejjA, cautthe NamokArapariNatassa jIvassa desapadesA NoaNamokAro jIvANaM vA desapadesA NoaNamokAro taba-1x tirica davaM ca dabANi ya gheppati, ujjusuttassa NamokAroci NamokArapariNatANaM jIvANaM patteyaM egegaM NamokAra icchijjati, | NoNamokArotti tesi desapadesA, aNamokAretti aNNe jIvA davA ya, NoaNamokAreti NamokArapa0 javissa je desapadesA aNNaM ca 508 // &AdacaM dagvANi vA, tirda sadaNayANaM sammadiTThI jIvo bhAvato NamokAre upautte, tehiM ceva cauhi bhagehi NamokAro NoNamokAro aNamokAro NoaNamokAro, ahavA ete dovi NavapadA bhavati / parUvaNatti gataM / dIpa anukrama (217) Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [887/880-908], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 aDhavyAM dezakatvaM - prata sUtrAMka namaskAra evaM parUvitassa NamokkArassa battha, tattha batthU Ariho bhAyaNaM joggo gattati vA egaI ucyate, vatthU arahatAdI, kahaM te vyAkhyAyAM bhavatyU, jeNaM tesu kAraNamAyana, hetunimittaM kAraNameko'rthaH, kiM ca tesu kAraNa?, magmopadesakA arahatA, siddhA etamagna avi- // 509 gNa saMpattA, ja Nasthi aNNesiM teNa guNeNa adhigatti arihA, AyAraM uvadisati paMcaviha,uvamAyA viNayaMti, paMcaviho AyA-1 ro, sAdhuNo saMjamAdvitassa sahAyakiccaM kareMti, ihalokikeNa paralokikeNa ya, eteNa kAraNeNa arihA, ete sAmAsiyA guNA / / 18 idANi patteyaM paceyaM vitthAreNa guNA uvadasijjati / arahatANa tA vitthareNa guNakittarNa kIrati, tattha dAragAthAdiaDavIe desiyattaM taheva NijjAmakaM samudaMmi / chakkAyarakkhaNaTTA mahagovA teNa cuccaMti // 9 // 23 // 904 // tattha kaI aDavIe desiyattaM karta, tattha aDavI duvihA- davADavI bhAvaaDavI ya, tattha dabao aDavIe udAharaNaM-va18 saMtapure dhaNNo satthavAho, NebutinagaraM gaMtukAmo ghosaga jathA zaMdiphalaNAMte, so tesi miliyANa paMthaguNe kaheti- ego paMtho ujjuo ego paMtho ko, jo so vaMko teNa puNa suhaMsuheNa gaMmati khatehi ya piyaMtehI ya, tatthavi kati rukkhA aNNANi ya kA-& raNANi pariharitavyAI, ciraNa puNa pAvijjati, avasANe ya so ceva otaritavyo, jo puNa ujjuo teNa laI gammati, dukkhaM2 ca sahitabba, jato tattha bahave gaMdiphalA NAma rukkhA kiNhA kiNhobhAsA jAba NikurumbabhUtA pattiyA puphiyA phalitA haritA jAba sirIe atIva 2 uvasobhemANA 2 ciTThati, ta je gaM devANuppiyA tesiM rukkhANaM mUlANi vA kaMdANi vA jAva cIyANi AhAreti tAsu vA visamati tassa NaM AvAte bhadae bhavati, tato pacchA pariNamamANe pariNamamANe avasaGke akAle ceva jIvitAo vavarovijjati, aNNe ya rakkhe jo tesi bAteNavi chitto sovi marati, aNNe parisaDita paNNatA, tesiM chAhIe acchitabba, dIpa anukrama 509 / / (218) Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [887/880-908], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 BASIRSA prata sUtrAMka namaskAra phalANi ya vivaNNANi AvAtavirasANi vivAyasuhAvayANi pANiyANi ya mahitA kuhitA viNaTThA giddhakhArakaDyaaMbarANi, bhUmI-18 aDhavyA vyAkhyAyAMta o ya NipaNuNNatavisamAo tAsu suvitavba, satthiyA khaNapi Na mottavvA, kAlato divasa gammati, rattIevi tatie yAme NiddA mokkhaM kAsUNa puNovi bahitavvaM, jato chiNNAvAtA dUradANA bahupaccavAyA ya aDavI, bhAvato sIyANi ya usiNANi ya chuhA mArA 18 sAvayabhayANi ya abaropparo ya saMNiroho sahitavyo, jo so ko teNavi vaccatANaM keti rukkhA pariharitavyA aNNANi ya | hai| jANi pabvANi ciraNa pAvijjati, avasANe so ceva otaritabbo, maNohararUvadhAriNo madhuravayaNA ya ettha maggatadvitA bahave purisA hakkAreMti tesi Na sotavyaM, duraMto ya pAvo davaggI appamahiM unhabeyacyo, aNolhavijjato ya NiyameNa Dahati, puNo ya | dra dugguccapabbao ubauttehi ceSa laMghetavyo, alaMghaNe NiyamA marijjati, puNo mahatiatiguvilagabbarA vaMsakuDaMgI siggha laMghetabvA, | haitIma ThitANaM bahudosA, tato ya bahugo khaDDA, tassamI maNoraho NAma baMbhaNo Nicca saNNihito acchati, so bhaNati-maNAgaM | pUreha etanti, tassa Na sotavyaM, so Na pUretayyo, so hu pUrijjamANo mahallataro bhavati, paMdhAto ya bhajjijjati, phalANi ya ettha | divyANi paMcapagArANi NettAdimuhakAragANi maNAgaMpi no pekkhitavyANi Na mottavANi, bAvIsaM ca ettha ghorA mahAkarAlA pisAyA khaNaM khaNamabhivaMti tevi NaM Na gaNetavvA, bhattapANaM ca Natthi, vibhAgato virasaM dullamaMti, apadANagaM ca Na kAtabba, aNavarataM ca gaMtavya, (racIevi doNi jAmA suviyavvaM, sesadugaM ca gaMtabvameva) evaM ca gacchaMtehiM devANuppiyA! khippAmeva aDavI hAlaMghijati, laSittA ya tamegavadogaccavajjitaM taM pasatthaM sivapuraM pAvijjati, tattha ya puNo Na hoti koti kilasaci, tato tattha kei teNaM samaM payaTTA je ujjuga padhAvitA, aNNe puNa itareNa, tato so pasasthi divase uccalito, purato vaccaMto mamgaM AhaNati, dIpa anukrama R OKEN SHASTRA PR510 // (219) Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [] bhAga-4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [1] / [gAthA-1 niryuktiH [887/880 - 908), bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyA // 511 // silAsu rukkhesu ya akkharANi lihati, paMthassa dosaguNe, ettiyaM gataM eciyaM sasIta vibhAsA, evaM je tassa jise vaTTitA te teNa samaM acireNa taM puraM galA, jevi lihitAnusAreNa sambhaM gacchati tevi pArzveti, jeNa buTTiyA Na vA varhati chAyAdipaDiseviNo teNa pattA Na vA pArzveti / gato ya esa dannamaggovadesago, esa diIto, evaM bhAvamaggovadesagA, satthavAhatthANIyA arahaMtA ugghosaNasthANIyA dhammakA piMDiyatthANiyA jIvA aDavityANio saMsAro ujjuggo sAdhumaggo ko sAvagamaggo pappapuratthANIo mokkho. manohararukhacchAyAtthANIo zrIgAiseMsa tavasahIo paDisaDiyAdithANIyAo aNavajjavasahIo aNNarukkhacchAyAthANIyAovi aMgaNAo viSNaarasavirasaphalathANI yA phAguesaNijjA AhArA kuhiyathANIyANi phAguesapijjANi pANiyANi pinnuSNayAdibhUmiyAthANIyAo vasahibhUmIo satthiyasthANIyA sAdhu vahiyathyathANIyaM divasaM savvaM paThitavaM bhikkhANIhArapa DilehavajjaM tatie jAme NidAmokkho sItosiNAdisahaNathANIyo pavvajjAkileso magataDatyahakkAraNapurisatyANIyA pAsatthakutitthiyAdI akallANabhittA devaragAditthANIyA kohAdayo kasAyA phalathANIyA visayA pisAyathANIyA bAbIsaM parisahA bhattapANiesapijjA apayANagatthANIo Niccujjamo pattANaM mokkhasurhati / tattha ya taM puraM gaMtukAmo jaNo upadesadANAdiNA parameobagArI satyavAheti paramaviNaNaM tassa videse vati bahu maNNati ya evamAdivibhAsA / evaM mokkhatthIhiM bhagavaM vibhAsA / ettha gAthAo saMsArADavIe0 / / 9-23 / / 909 / / sammaNa / / 9-24 // 990 // sammaNa diDo NANeNa NAo akkharatthANIyANi codasa puNyANi caraNakaraNa pahato mahApaho jAto so vvANapatho caraNakaraNANi puNa vayasamaNadhammasaMjamaveyAvacca ca bhgusiio| pANAditiyaM tavakohaNiggahAdI caraNametaM ||1|| piMDavisodhI samitI bhASaNa paDimA ya iMdiyagiroho / paDile (220) padAniyImakatvaM / / 511 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [909-910/909-912], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka namaskAra ThahaNa guttIo abhiggahA ceva karaNaM tu // 2 // teNa kAraNeNa titthakarA mahAsatthavAhA jeNa pahave jIvA saMsArADavIe khajjamANe yAmahAgopatvaM vyAkhyAyAM viluppamANe ya suhasuheNa NevvANapaTTaNaM pAvati / // 512 // idArNi nijAmagA, te ya dubihA-davaNijjAmamA bhAvaNijjAmamA ya, tattha davvaNijjAmae udAharaNaM taheba ghosaNayaM vimAsA, taheva bhAvaNijjAmaeNaM upasaMhArodhi / micchttkaaliyaacaat09-71913|| ettha vAtA aDavaNNetabbA, jahA-pAdINavAte dAhiNavAte padINavAte ucaravAte.4 hai jo uttarapuracchimeNaM so sattAsuto, dAhiNapugveNaM tuMgAro, dAhiNavarega cItAyo, avaruttareNa gajjaho, evaM ete aTTha pAtA / aNNe vi disAsu aTTha neva, tattha uttarapugveNa doNNi, taMjathA-uttarasattAsuo puratdhimasattAsuo ya, iyarIevi doNi-purasthimatagAro dAhiNa-12 dUtuMgAro ya, avaradAhiNe dAhiNavitAyo avaravItAvo ya, avaruttare abaragajjabho uttaragajjabho ya, ete solasa paataa|| tattha jahA IMI jalahimi kAliyAvAtarahite, kAliyo nAma NaNukUlo, gajjabhANukUlavAte NiuNaNijjAmagasahito Nicchiddapoto jadicchitaM paTTaNaM hai| pAveti, evaM micchattakAliyAvAtavirahite sammattagajjamapavAte NijjAmagarayaNaamUDhamaNamatikaNNadhArAsahito jIvo poto egasamaeNa TU siddhivasahipaTTaNa pAvatitti / etth-nnijjaamgrynnaannN0|9-28-914| teNa kAraNeNa arahaMtA mahANijjAmamA taheba vibhAsA / / hai| dArNi mahAgovatti buccaMti, tattha davyagovA gAvINa jANati, jahiM guNA ivaMti tahiM gati, evaM bhAvagovA jANati, chjjiiy-18||512|| NikAyA jatha rakkhijati tathA uvadisaMti, jeNa sArakkhati saMgoveti lyANavADagaM ca pAveti teNa mahAgovA / ettha gAthA OMOM dIpa anukrama (221) Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [915-916/915-916], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka ma namaskAra pAleMti jthaa0||9-29 / / 915 // jIvaNikAyA0 // 9-30 / / 916 / / ahabA jayA uvAsagadasAsu saddAlaputta- mahAgApatva pAgosAlANa, taMjathA- bhagavaM mahAmAhaNe jaNaM uppaNNaNANadaMsaNadhare jaNaM tItapaccuppaNNamaNAgatabhAvajANage jaNa sdevmnnukaa||51||1 surassa logassa accaNijje jaNNaM taccakammarsapayAsaMpautte taM Na evaM uccati-bhagavaM mahAmAhaNe, tahA sAmI mahAgoco, jaNaM XI * saMsArADavIe micchacanANamohitapahAe vahave jIve NassamANe viNassamANe khejjamANe luppamANe dhammitaM DaMDaM gahAya sArakkhamANe saMgovemANe aNupAlemANe aNukaMpamANe jevvANamahAvADaM pAveti taM NaM mahAgovetti / tathA bhagavaM dhammakahI, jaNNa mahatimahAlayaMsi | saMsAraMsi bahave jIyA NassamANe khejjamANe pijjamANe ummaggapaDivaNNe sappahaviNaDhe micchattamalAbhibhUte aTThavihakammatamapaDalapaDomacchaNNe bahUhiM advehiM vA hetUhi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya caturaMtAto saMsArakaMtArAto sAhatthu NityAreti taM gaM bhagavaM mahAdhamma khii| tahA bhagavaM mahAsatthavAhe, jaMNa bhagavaM mahatimahAlayaMsi saMsArakatAraMsi bahave jIce jassamANe jAva luppamANe jAba viluppamANe dhammamaeNa vAhaNeNaM ghammiya patthANaM deccA sArakkhamANe saMgovemANe NibyANamahApaTTaNaM sAhatthi pAyeti taNaM mahAsattha- 13 vAhe / tahA bhagarva mahAsaMjattie, ja NaM mahatimahAlayaMsi saMsArasAgaraMsi bahave jIve massamANe jAva viluppamANe NivajjamANe uppiyamANe parippavamANe ummaggapaDivaNNe dhammamaiyAe NAvAe sArakkhamANe suhaMsuheNaM NebANamahAtIraM sAhatyi pAveti taM mahAsaMlaM jattae iccAdi |513 // tA ubagArittaNato0 / / 9-31 // 917 / / NigamaNaM / ahavA imANi kAraNANi jehiM tehiM arihA NamokkArassarAgaddosakasAe0 // 9-32 // 918 // tattha rAgo tAva 'raMja rAge' rajjate tena tasmin veti rAgaH, sa ya duviho- davya dIpa anukrama RECENERAL (222) Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 rAga prata sUtrAMka namaskAra rAmo ya bhAvarAgo ya, daparAgo duviho-kammadavyarAgo ya NokammadabbarAgo ya, kammadavvarAgo rAgavedaNIya kaMmaM vadha tAva 31 vyAkhyAyAdA udijjati, NokammadavarAgo daviho- payogarAgo vIsasArAgo ya, taMjahA- dastha prayoga upAya ityanarthAntaraM, so yasubharAgoda nikSepAH // 514 // lakkhArAgo hAliddarAgo evamAdi vibhAsA, cisasArAgo saMjhAabbharukkhAdi vibhAsA, bhAvarAmo rAgavedaNIya karma udiNaM | jAe velAe vedeti, so tiviho-didvirAgo visayarAgo siNeharAgo, didvirAgo-asiyasayaM kiriyANaM akiriyavAdINamAhu cula sItI / aNNANiya sattaTThI veNaiyANa ca battIsa // 1 // svakIyAyAM dRSTau raktA ghete, yato-jiNavayaNavAhiramatimUDhA Niyarisa-6 vNAgurAgeNa / savaNNukahitamete mokkhapahaM Na pyavati // 1 // bisayarAgo NAma yo yasmin zabdAce viSaye raktaH 2 siNaha-12 rAgo nAma yo yasmin bhAve mUJchito, tattha siNeharAge udAharaNa| khitipatidvayaM NagaraM, tattha do bhAugA. arahaNNao arahamitto ya, mahantassa bhAriyA khulae rattA, anbhattheti, sA bahuso| 3/uvasaggeti, bhaNati- kiM Na pecchasi bhAutaM me, tAhe viseNa mArettA bhaNati itthaM- saMparya iccha, so teNa NibvedeNa pabbaito, sAdhU da jAto, sA aTTayasaTTA maricA suNagI jAtA, sAdhuNo ya taM gAmaM gatA, suNiyAe diTTho, tAhe tassa maggAmaggi sA uvasaggeti, | ratiM gaTTo, tattha mayA makkaDI jAtA aDavIe, tevi kammadhammasaMjogaNaM tIe aDavIe majheNa baccati, tIe diTTho, tAhe kaMThe laggA, tatthavi kileseNa palAto, tattha matA jakkhiNI jAtA, taM odhiNA pecchati sA, tattha chidANi maggati, so appamatto, // 51 // do sA chidaM Na labhati, sA savvAdareNa tassa chidaM maggati, evaM ca jAti kAlo, tassa ya je sarisabyayA samaNA te hasitUNaM taruNA bhaNati- dhaNNosi arahamittA! jaisi pio suNayamakkaDANaM ca / sobhaggassa paDhAgo tume hito jIvalogassa / / 1 / / aNNadA so dIpa anukrama SECRETEKERACRECIPE 5454545528K (223) Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [1] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 AyaM (111...] adhyayanaM H mUla [1] / [gAthA-], nirmuktiH 917-118/117- 220. pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM // 515 // sAdhU vivarayaM ucarati, tattha ya pAdavikkhaMbhaM pANiyaM, teNa pAdo pasArito gatibhedeNaM, tattha ya devayAe chidaM labhiGagaM urU chiNNo, so bhaNati micchAdukkarDa mA AukkAe paDito bhojjatti, aNNAe sammadiTTiyAe diTThA, sA dhADitA, taheva sappadesoM laito, rUDho ya devatApabhAveNaM, aNNe bhAMti - bhikkhAe gatassa aNNaM gAmaM gatassa tAe vaMtarIe tassa rUvaM chAettA tassa rUveNaM paMthe talAe NhAti, aNNerhi diTTho, tehiM gurUNaM siI, Avassae Aloehi ajjoti bhaNito, so uvautto muhaNaMtagAdi, bhaNatina saMbharati khamAsamaNo!, tehiM paDibhaNio bhaNati Natthitti, AyariyA aNuvahnitassa pAyAcchattaM Na deti, so ciMteti kiM kiM vetti, sA uvasaMtA, sAhati ya-mae kartati, sAbigA jAtA, Adito Arambha parikaheti / / esa tivihovi appasattho, tassa appasatthassa imA NirutI rajjati asutikalimalakuNimANiTThesu pANiNo jeNaM / rAgoti teNa bhaNNati jaM rajjati tattha rAgattho || 1 || pasattho rAgo-arahaMtesu Ayarisu sussutabahussute yA pavayaNe evamAdi, aha rAgo ki baTTati 1, AyariyA Aha-kahivi bati, uktaM capuNassAsava hetU aNukaMpAsuddhae bahiyayogo / vivarIto pAvassati AsavahetU viyANAhi // 1 // dito agaDakhaNaeNaM, jadivi ajuttaM kiMci pattharAgaNimittaM puSNaM baMdhati taMpi agaDakhaNaNaditeNaM sadhaM visoheti, jathA litte (cittaM) tattheva dhAveti, araiMtesu ya rAgo rAgo sAdhUsu baMbhayArIsu / esa pasatyo rAgo ajja sarAgANa sAhUNaM // 1 // jehiM evaMviho saMsArapakaDao rAgo NAmito te arihA / idANiM dveSaH, 'dupa vaikRtye' 'dviSa aprItI vA' so duvidho-dabbadoso bhAvadoso ya, dambadoso duvidho, kammUdavyadoso Nokammadacvadoso ya, kammadavvadoso dosavedaNijjaM kammaM baddhaM Na tAva udayaM deti so kammadabbadoso, gokammadavvadoso duI bilaM duTThA rugA duTTA chudhA evamAdi, bhAvadoso dosavedaNijjaM udiSNagaM, tassa imANi NirucANi hitakajjasugaramaggaM dusao (224) sneharAge arahasrakadRSTAntaH / / 515 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa namaskAra 18 NANAiadhammassa / doso so NAdagyo sambAsubhamUlakammaM to // 1 // jo so asaMtikaraNo aNavasamo ghAtao asaMpattI / / dviSanikSepAH vyAkhyAyAM dAdoso so NAyaco, kodho mANo ya se bhedA // 2 // dUsetI dasayatI jamhi ya dusajjititti puNa doso| ahavA saMsArasuhassa XI dUsao bhaNNatI doso // 3 // eso apasattho doso, pasattho doso aNNANa aviratI micchattaM ca dUseti, saMsAra visae ya jaM dRSTAnta: 4. dviSati / tattha apasatthadose udaahrnnNhai| do NAvio, gaMgAe loga uttAreti, tattha ya dhammaruyI NAma aNagAro eti, sovi NAvAe uttiNNo, jaNo mollaM dAtUNa gato, sAdhU rUddho, phiDiyA bhikkhAvelA, tathAvi Na visajjeti, so bAluyAe uNhe chuhAio tisAio ya ruTTho, teNa ru?Na joio, | 4. sovi diTThIvisaladdhio, rudruNa joio mato emAe - sabhAe gharakoilo jAto, sovi kira evaM keNavi kahiMci rosiyao, so | Rs sAdhU viharaMto taM gAmaM gato, bhikkhaM samuddANecA taM sabhaM gato, bhottumAraddho, teNa diTTho, so ta pecchaMto cava Asurutto, sAdhU & bhottumAraddho, so tassa uvariM kayAra pADeti, sAdhU aNNapAsaM gato, tatthavi evaM ceva kareti, so sAdhU kahicivi obAsa Na | labhati, so taM ruTTho paloeti-kore esa NAvigaNaMdamaMgulotti daDDo, jattha samudde gaMgA pavisati tattha bacchare 2 aNNaNa maggeNa | bahati, cirANagA jA sA sA matagaMgA bhaNNati, tattha haMso jAto, sovi mAhamAse sattheNa samaM pAbhAtiyaM jAti, teNa diTTho, S pANiyassa pakkhe bharitaNa siMcati, tasthavi uddavio, pacchA sIho aMjaNapabbate jAto, sovi satyeNa samaM taM padesa vitIvayati,131 sIho taM sAdhu dahNa udvito, sastho bhijjati, sovi sAdhu Na muMcati, tatthaci daddhA sato vaNArasIe baDao jAto, tatthavi taMI I ||516 // sAdhu bhikkhaM hiMDataM aNNehiM ceDarUvehi sama bhaNati, dhUli ca chubhati, rudveNa daDvo, tattheva rAyA jAto, jAti sarati, sabbAo SEARSAOM OMOM anukrama (225) Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 917-918/917-920], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 517 // tiriyajAtIo asubhAo saMbharati, tAhe citeti-jadi saMpadaM mArehiti to bahugaM phiTTo bhavAmitti, tAhe tassa jANaNANimittaM samasse laMbeti, jo evaM pUreti tassa rajjassa addhaM demi, tattha imo attho 'gaMgAe NAvio do, sabhAe gharakoilo / haMso mataMgatIrAe, sIho aMjaNapavvate / / 1 / / vANArasIya bahuo rAyA vattheva Ahato' evaM godhA pati, aNNadA so sAdhU viharaMto Agato, ujjANe Thito, ArAdhio ya, paDhati, sAdhuNA pucchito so sAhati, sAdhuNA bhaNitaM ahaM pUremi, 'etesiM mArao jo so, bhavao desamAgato' so ArAmito taM pADhaM ghetu raNNo pAse Agato paDhati, rAyA taM suNecA mucchito, so hammati, so bhaNati hammamANo kavvaM kA ahaM Na yaannaami| logassa kalikaraMDo eso samaNeNa me diSNo || 1 || rAyA Asattho vAreti pucchiokeNa kaotti ?, sAhati- samaNeNaMti, rAyA tattheva maNUse visajjati, jadi aNujAjaha to vaMdato emi, aha bhaNati - jathAsu, so Agato, saGko jAto, sAdhUvi AloiyapaDikaMto siddho / evaM saMsAravaddhaNo doso jehiM NAmito te arihA / ettha rAgadosA NayehiM maggitacyA gamo saMgahe bavahAre ya paviTTo, saMgahassa kogho mANo ya doso, mAyA lobho ya rAgo, babahArassa tiSNivi AdimA doso, lobho rAgo, ujjusutassa kodho doso, mANo mAyA lobho ya Navi rAgo Na ya doso, bhayitavyA, tinhaM sadaNayANaM kodho ya doso mANo doso mAyA doso, lobho siya rAgo siya doso / kasAyA idANiM, kasaMvitti kasAyA, 'kaSa gatau' yA aprazastA gatiH tAM nayaMtIti tena kapAyAH, athavA zuddhamAtmAnaM kaluSIkarotIti kaSAyaH, tesiM aTThavidho gikkhevo nnaamksaayaatthvnndvvsmuptipccyaadese| rasabhAvakasAe yA NayehiM chahiM maggaNA tesiM // 1 // havati udiSNuvasaMtae bajna udirijjamANae bhAve / pANiyarAtImAdI kAlo ya gatI catuNDaMpi // 2 // ettha NayehiM (226) dharmarucidRSTAntaH / / 517 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [1] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUla [1] / [gAthA-], nirmuktiH 917-118/117- 220. AyaM [111...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM // 598 // mamgaNA-gamo sathyevi icchati, saMgahavabadvArA AdesaM uppattiM ca gacchati, ujjusuto AdesaM samuppattiM ca ThavaNaM ca Necchati, tiNDaM saddaNayANa NAmakasAyo bhAvakasAyo ete vatthU, sesA avatthU NAmaduSaNAo gatAo, dvyakasAyo dudviho-kammadavyakasAo NokammadavyakasAyo ya, kammadavyakasAyo kasAyavedaNijjaM baddhaaNudiNNaM, NokammadabvakasAyo sajjakasAyo likasAyo ya evamAdI, samuppatI jaNNimittaM kasAo uppajjati, jathA-kaDe aphiDito kaTTo kasAyo, evaM jattha jattha kiM etto kaTTataraM jammUDho khANumi AvaDato / khANussa tassa rUsati Na appaNo duppamAdassa || 1 || paJcayakasAyo nAma jadi pucabaddho paccayA Na hojjA tA te NodejjA, yathA- iha iMdhane asati agneH prajvalanAbhAvaH, AdesakasAyA NAma jathA ketaveNa sadaTTo miuDI kasAyamaMtareNAvi tathA Adizyate evaMvidha iti, rasakaMsAyo kaviDAdI bhAvakasAyA cacArivi udiNNA kodhAdI tassa kodhassa Niklevo caubvidho, doNNivi gatA, Nokammadavyakodho cammArakodhAdI, kammadavvakodho caubviho- aNudiSNo usaMto vajsmANo udIrijjamANo aNudiSNo jo Na vedijjati, uvasaMto jo ya ubasAmio, bajjhamANo tappaDhamatAe, udIrijjamANo udIraNAvaliyApaviTTo Na tAva vedijjati, bhAvakoho udiSNo, tassa cattAri vibhAgA-udagarAtisamANo vAluya0 puDhacirAtisamANo pavvayarAyasamANo, udage kavitA anaMtaraM, vAluyAeM divasehiM kehivi, puDhavI kehi chahiM mAsehiM, pavvato jAvajjIbAe, jo tAe belAe uvasamati so udagarAtisamANo, pakkhie bAluyA, cAummAsiyAe puDhavI, saMvatsarie bolINe jo Na uvasamati so pavvatarAti devagatimaNuyatiriyanarapasu gacchati yathAsaMkhya kobodaraNaM, koveti tattha udAharaNaM " vasaMtapure ucchiNNavaMso ego dArao desataraM saMkamamANo sattheNaM ujjhito tAvasapalli gato, tassa NAmaM aggiyaoti, tAna (227) kaSAya nikSepAH // 598 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka namaskAra & seNaM saMvar3ito, jamo NAma tAvaso, jamassa puttozi jammadaggito, so ghorAgAraM tavaccaraNaM kareti, vikkhAto jaato| ito ya krodhejamavyAkhyAyo devA vesANaro sar3o dhanatarI tAvasabhaco, te doci avaropparaM paNNavati, so tAvasamaco bhaNati-parikkhAmo, sar3o bhaNati-121 dAdagnyAdiH // 51 // jo amhaM savvaMtimo jo ya tumbha samvappadhANoci priskhaamo| ito ya mihilAe NagarIe taruNadhammo paumaraho rAyA, so ya pava cati vAsupujjasAmissa mUle pavvayAmitti, tehiM so parikhijjati bhattaNa pANeNa ya, paMthe ya visame,sukumAlao dukkhAvijjati, 31 aNalome ya te ubasagge kareMti, so dhaNitatarAgaM thiro jAvo, so tehiM Na khobhito, aNNa bhaNati-sAvao bhanapaccakkhAioti drasiddhaputtarUpeNa gatA atisae sAhaMti, bhaNaMti jathA- ciraM jIviyacati, so bhaNati- bahuo dhammo hohiti, Na sakkito / gato| jamadaggissa mUlaM, sauNarUvANi katANi, kucce se gharao kao, sauNo bhaNati-bhadre! ahaM himavaMtaM jAmi, tuma accha, sA Na deti, 4 mA Na ehisitti, so savahA kareti goghAtakAdi jathA emiti, sA bhaNati ga etehiM pattiyAmi, jadi etassa risissa dukkayaM piyasi tA visajjemi, so ruTTho, tehiM dohivi hatthehiM gahitANi, pucchitANi bhaNati- mahArisi! aNavaccositti, so bhaNati saccarya,khobhio,devo sAvao jaato| imovi tAo AtAvaNAo uttiNNo migakoTugaMNagaraM gato,tattha jiyasattU rAyA, tassa sagAsaM 4 gato, rAyA udvito kiM demitti, teNa maNitaM- dhRtaM vi(me)dehitti, tassa dhUtAsataM, raNNA bhaNito-jA tunbhe icchati sA tumbhaMti, so kaSNatepuraM gato, tAhiM daTTaNa NicchUTa, kiMNa lajisitti ya maNito, teNa rudruNa tAo kujjitAo katAo, tatthegA reNUela 519 // | ramati tassa dhUtA, tIse'NeNa phalaM paNAmita, icchasitti ya bhaNitA, tAe hattho pasArito,so bhaNati-esA marma icchatitti gahitA, khujjAo upaddhitAo sallIruvao dAyabvotti, so bhaNati-mamaM Natthi, tAhivi maNio-vikhujjIkarehi, vikhujjIkatAo, itarI dIpa anukrama OMBE (228) Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 917-918/917-920], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM 1142011 vi AsamaM nIyA, raNNA sago parijano diNNo, saMghaDitA, jAhe sA jovvaNapattA jAtA tAhe vivAho kato, aNNadA urdumi jamadaggiNA bhaNitA ahaM te caruM sAhemi jeNa te putto vaMbhaNo padhANo hoti, tIe bhaNitaM evaM kajjatuti, majjha ya bhaginI harithaNApure nagare aNaMtavIriyassa bhajjA, tIsevi sAhehi khattiyacaruMti, teNa sAhito, sA ciMteti ahaM tAva aDavImigI jAtA, mA me puttovi evaM NAsatuti tIe khattiyacaruo jimito, itarIevi baMbhaNacarU pesito, donhavi pucA jAtA, tAe reNugAe rAmo itarIe kattavIrio, so ya rAmro saMvaddhRti, aNNadA do vijjAharA tattha samosaDhA, tattha ego paDibhaggo taMmi Asame, so rAmeNa paDicarito, teNa se tuTTeNa parasuvijjA diNNA, saravaNe chUDho acchati, tattha saravaNe sAdhitA, aNNe bhaNati jamadaggissa paraM parAgatA parasubijjA, so rAmo teNa pADhitoti, sA reNukA bhagiNIvaraM gatA, teNa raNNA saddhi saMpalaggA sasutA jamadaggiNA ANitA, ruTTho, sA rAmeNa saputtiyA mAritA, so ya kira tattheva IsatthaM sikkhati, tIe bhagiNIe sutaM raNa kahitaM, so Agato, AsamaM viNAsettA gAvIo gheNa padhAvio, rAmasta kahitaM teNa dhAvitUNa parasuNA mArito, anaMtavI riyaputo kantavirito rAyA jAto, tassa devI tArA, aNNadA se pitumaraNaM kahiyaM, teNa AgaMtuM jamadaggI mArio, rAmasta kahitaM, teNAgateNaM jalatenaM parasuNA kasavirito mArito, sayaM caiva rajjaM paDivaNNo / itovi sA tArAdevI teNa saMbhameNa palAyaMtI tAvasAsamaM gatA, paDito ya se muheNa ganbho, tehiM se NAmaM karta subhomoti, aNNe bhaNati bhUmighare saMbaddhito jAto yati subhUmo jAto, rAmasta ya parasU jahiM jahiM khatiyaM pecchati tastha tattha jalati, aNNadA tAsAsamassa pAseNaM vItivayati jAva parasU ujjalito, so tAbasAsamaM gato, tAbasA bhaNati amhe cciya khattiyA, teNa rAmeNa sattavArA NikUkhattiyA puDhavI katA, dADhANaM ca thAle bharitaM evaM (229) krodhe jama dagnyAdiH // 520 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka sAkira rAmeNa koveNaM khattiyA pahitA, pariso kodho duraMto jehiM NAmito te arihA / mAne vyAkhyAyAM hai mANo caubidho- kammadavya taheba Nokamme jANi duNNAmANi davvANi, bhAvao udiNNo, tattha mANassa catvAri vibhAgA subhUmA // 522 // tiNisalatAsamANo dArurthabhasAmANo aTThiyaMmasAmANo selathaMbhasAmANo, taheva uvabAtopi, tattha udAharaNaM-mubhomo tattha saMvaDati, itarovi, vijjAharaseDhIe meharaho nAma vijjAharo, tassa dhUtA paumasirI, tAe dhRtAe kRSNAkAlo, saMbhiNyasotaM NAma NemiciyaM pucchati- ko paumasirIe varo bhavissati ?, so bhaNati- subhomaNAmacakissa bhajjA bhavissAta, so kahiM ?, tAvasAsame bhUmighare saMvaDvati, evaM suNettA vijjAharo Agato, tadappabhiti meharaho subhomaM olaggati savvattha rakkhati aSNapANAdINi ya se deti / evaM so vijjAharapariggahito saMbaDDati, aNNadA visAdAdIhiM parikhijjati / ito ya rAmo mittiyaM pucchati-kato mama viNAso hohititti , teNa bhaNito- jo ettha sIhAsaNe Nivesihiti eyAo ya dADhAo pAvasIbhUtA o jo khAhiti tato te bhayaM NicchayaM kataM, tattha sIhAsaNaM dhure ThavitaM, dADhAo ya se aggao ThavitAo, evaM kAlo baccati / | ito ya subhomo mAtaM pucchati- kiM ecilao ceva logo ? aNNovi athiti, tAe savaM kahitaM, tA mA NIsarihisi, mA mArAijjAhisi, so aNNadA ramamANo hathiNapuraM gato taM samaM, tattha sIhAsaNe uvaviTTho, devatA raDiUNa gaDDA, tAo dAMDhAo IM // 22 // paramanaM jAtaM, to tevi mAhaNA kaTThAdIhiM par3atA, tehiM vijjAharehiM tANi kaTThANi tesiM ceva uvariM pADijjaMti, so vIsattho bhuMjati, rAmassa kahitaM, rAmo saNNaddho Agato, parasu mupati, vijjhAio, imo taM ceva thAlaM gahAya udvito, cakkarapaNaM jAtaM, dIpa anukrama (230) Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka namaskAra | teNa rAmassa sIsaM chiNNaM, pacchA teNa subhomeNa mANeNaM ekkavIsaM vArA NivyaMbhaNA puhabI katA, gambhA ya phAliyA, eriso vyAkhyAyAM hAdarato mANo jahi NAmito te arihA NamokkArassa / mAyA caubidhA- kamma0 taheva Nokamme jANi NidhANapauttANi davvANi, bhAvamAtAe ime vibhAgA- avalehaNiyA gomu||522|| tiyA meMDhavisANaM vasImUlaM, gatIo taheva, mAyAe udAharaNaM paMDarajjA, jathA tIe bhattapaccakkhAitAe pUyAnimittaM logo AcA1 hito, Ayariehi ya NAe AloyAviyA, tatiyaM ca vAraM NAloyitaM, bhagati ya-esa punvabbhAseNa Agacchati, sA ya mAyAsalladoseNa kibisiNI jAtA, erisI duraMtA maayti| ahavA suyago-egassa khatassa putto khuDao,so muhalAliyae jAva aviratiyatti khaMteNa dhADio, so logassa pesaNaM kareMto hiMDitUNa avasaTTo mato rukkhakoTare sutao jAto, so ya akkhANagANi dhamma-| kahAo ya jANati jAisarataNeNaM, par3hati, vaNayaraeNa gahio, teNa pAdo kuMThio acchiM ca kANaM kataM, bIdhIe uDavito, Na| koI icchati, so taM sAvagassa AvaNe ThavicA mullassa gato, teNa tassa aMtie appao jANAvio, teNa kIto, paMjarae chaDho, / sayaNo se micchadiDio, to tesi dhamma kaheti, tANi uvasaMtANi, aNNadA tassa saGghassa putto mAhesaradhUtaM daLUNa ummatto jAto, | teNa sabve tadivasaM dhamma Na suNeti,Neva paccakvAyati teNa pucchiyaM, tehiM siha,so bhaNati-sutthANi acchaha,teNa so dArao sikkha-IN sAvito - sararakkhANaM dukkAhi ThikiriyaM ca accehi, mamaM ca pacchato iTTaM ukkhaNitUNa NihaNAhi, teNa tahA kata, so ya sarakkhasaTTo pAyapaDiyo viSNaveti, jathA-dhIyAe me varaM dehi, muato bhaNati- jiNadAsamAhesarassa deheti, teNa diNNA. sA gavaM vahati, jathA'haM devadiNNA, aNNadA teNa hasitaM, NibaMdhe kahita, sA tassa amarisaM yahati, saMkhaDIe bakkhittANi, harati, dIpa anukrama 522 // (231) Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama [1] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM H AyaM [111...] mUla [1] / [gAthA-], nirmuktiH 917-118/117- 220. pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM // 523 // bhaNati tumaMsi paMDiyaotti picchaM uppADitaM puNavi ADhato, so citeti kAlaM harAmi bhagati NAdaM paMDitao, sA mahAvitI paMDitiyA / egA mahAvitI, kuraM chataM ti, corahiM mahitA, sA bhaNati ahaMpi erise maggAmi rati eha to rUbate latA jAIhAmo, te yAgayA, tAe vAtakANaraNa NakkANi chiNNANi, aNNe maNaMti khattamudde sureNa chiNNANi vitiyadivase puNo gahiyA sA, sIsaM kotI bhaNati keNa tummeti, tehiM samaM padhAiyA, egaMmi gAme bhattaM ANamitti kalAlakule vikIyA sA, te rUpae betaNa palAtA, viM rukkhaM vilaggA, tevi palAtA olaggaMti, te gAvIo haritUNa tattheSaM AvAsitA rukkhaDe vIsamati maMsaM ca khAvIta, eko maMsaM ghettRNa vilaggo rukkhaM disAo paloeti, teNa diTThA, sA se rUpae dAeti, so duko, tIe jimmAe daMtehiM gahito, teNa paDateNa esati bhaNie itare Asatti kAUNa gaTThA, itarA mosa ghe gharaM gatA sA pahAvitI paMDititA, nAhaM paMDitao / tAe puNo'ci lomaM uktaM paMDiyaositti, bhaNati NAhaM paMDiyao pahAvitI paMDitA, puNaravi vitiyA vhAcitA bhaNitA / tahA lokkhaNaNeNa tumaM paMDito, so bhaNati NAhaM paMDito sA vANiyadAriyA paMDitiyA kaI ?, vasaMtapure ego bANiyao, teNa aNNavAfree samaM paNiyayaM chaSNaM mAghamAse jo ratiM pANie acchati tassa sahassaM demi, so dariddavANiyao acchito, itaro vivetiki erise eso sIte acchito 1 Na ya matoti, so taM pucchati, bhaNaha-- ettha nagare egattha dIvao jalati taM ahaM NihAlito acchito, dehi taM sahassaMti, itaro Na Thitoti bhaNati Na dekhi, kiM kAraNaMti, tumaM dIvakappabhAveNa acchito, itaro na laddhati addhitiM patto gharaM gato, tassa ya ghIyA kumArI, tAe bhaNNati tAta ! kiM addhiti kareha 1, so bhaNati NiratvayaM ahaM pANimajjhe acchitoti sA bhaNati mA addhiti kareha, uNhakAlae Agate bhattaM kIratu NimaMtijjatu ya aNNehiM vANiyaehiM samaMti, jemeMtANa (232) mAyAyAM zukavRtaM // 523 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 917 - 918/917-920 ], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 524 // ya cakkhupahe pANiyaM Thacijjatu jadA tisio pANiyaM maggati tAhe bhaNijjaha etaM pANitaMti, teNa karta bhattaM, NimaMtiyA ya jimitA, tAhe teNa pANiyaM maggitaM, so bhaNati - etaM pANiyaM pecchijjato te tisA Nassatu, so bhaNati - kiha pecchaM tassa tisA Nassati ?, itaro bhaNati jadi tujjha pANiyaM pecchaMtassa tisA Na Nassati to mamaM dIvagaM pAsaMtassa kiha sItaM Natthiti bhaNati, jito davAvito ya dINArasahassaM / so ciMteti-eso NibvitrANo keNa etassa buddhI diNNA 1, kahiyaM se jathA ghIyAetti, so tIse padosamAvanno, so taM roseNa dAriyaM vareti, pitA se Na deti-mA massAtiyAe dukkhiyaM kAhetitti, itarIe pitA bhaNito- dehi mama etassa, kiM mArejjatti?, diNNe itare ghare kUrva khaNAveMti, dAriyAe bhaNiyaM gavesaha kiM majjha ghare vaDati 1, gaviddhaM siddhaM jahA kRvaM khaNaMti, tAhe tAevi sagihAo ADhatA suraMgA tAya khaNAvitA jAva se kRbo, tAva se pariNIyA, teNa pariNettA kube chUDhA, kappAsassa sayabhAro diNNo, bhaNati ya-tumaM kira paMDitiyA kiha te sAMprataM?, pacchA bhaNatiahaM disAjatAe jAmi, to teNa kappAseNaM kacieNaM tihi ya puttehiM mamaM jAtaehi jaha emi taha karejjAsi, ghare yaNeNa saMdiTThejahA etAe kodavasetiyAe krUraM kaMjitaM divase 2 dejjahati gato, sAtri suraMgAe pitugharaM gatA bhaNati etaM sutaM kareha bhattagasetiyaM ca paDicchaha, ahamavi gacchAmiti gaNiyAveseNaM gatA purato egattha nagare, tattha bhADaeNaM gharaM gahiyaM, sovi tIe uvacito, NiyagharaM NIto, so taM pucchati tumaM kA kaSNagA ? sA bhaNati ahaM purisadveSiNI, tumaM mama bhAvito, so tIe ArAhito, bahANe ya varisANi tAe samaM acchati, puttA ya tibhi jAtA, davaM caNAe savvaM AkaDDitaM, aNNadA vANiyao paDieti, sAvi teNeva sattheNa paDiyAgayA, aggatarAgaM pitigharaM gatA, suttaM gahAya putte ya suraMgAe tameva kUrva gatA ThitA, vANiyaovi sagihaM (233) mAyAyAM zukavRttaM // 524 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 + prata sUtrAMka namaskAragato, sA ya'NeNa saMbhariyA, kirA ya se jAtA, tAhe pucchati-taM bhattaga kopi ettha paDicchati ?, tehiM kahitaM-jahA paDicchati, tAhemAyAyAM vyAkhyAyo rajjae AsaMdato uttArio, paDhama suttaM uttAriyaM, pacchA puno, puNo vitiyao, tatiyaeNa sahappaNA otiSNA, tAhe so tuTTho, 11 dAgihasAmiNI katA / evaM sA paMDiyA, NAI, lomaM taheba jAva kolamiNi paMDititA, kiha - egA koligiNI kumArI, tIse maataa||525|| pitaro gAma gatANi, sA ekaliyA acchati, coro ya giha paviTTho, sA appaNo paripadaNayaM kareti-ahaM mAtulaputtassa dijji17 hAmi, to mama putto jAhiti, tassa caMdaAtti NAma kajjihiti, to ahaM sadAveMssAmi-eha caMdrA, taM suNecA saejjhagacaMdo da sadaM kareMtA Agato, corI gaTTho, sA paMDiyA pAhaM / puNo bhaNati-sA kulaputtagadAriyA paMDitA, kahaM 1, vasaMtapuraM Nagara jiyasattU sarAyA, tassa kulaputtao, tassa kUladhUtA, rAyA maNati, jathA- jo mamaM asaMteNa paciyAveti tassa bhoga demi, so kulaputto 4. aNNadA omUre gharaM gato, dhUtA pucchati- kiM osUre Agatatti, teNa sihUM, rAyA bhaNati- jo asaMteNa pattiyAveti tassa bhoga dAdemi, teNa omaro jAtotti, sA maNati- ahaM pattiyAvemi, teNa rano mulaM nItA, sA rabo akkhati- ahaM baDakumArI, aNNadA mAtulaputtassa diNNA, mama ya mAtA pitA pabasitA, so pAhuNao Agato, hidaeNa mamaMti kiNNa karemi', tAhe pAhuNaM karta, so| daya ratiM sappeNa khaito, mato, NIto mae susANaM, tattha sivAdINi bhImANi uhitANi, rAyA bhaNati- kaI Na bhItA, sA8 bhaNati jati saccaM hotaM, jito rAyA, vANiyadAriyA NepuraitiyA sA paMDitiyA vilakkhAiyA ya, evamAdINi paMcaakkhANagasa- | // 52 // tANi akkhAti, racI vigatA Nippicchito mukko, seNeNa gahito, doNhaM seNANa bhaMDatANa asogavaNiyAe paDito pesilliyaputteNa diDo, teNa bhaNito- saMgovAhi ahaM te karja kAhAmi, veNa saMgovito, aNNassa rajje dijjamANe bhiMDamae mayUre vilaggaUNaM ratriM dIpa anukrama (234) Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [-] S TERBASICS dIpa anukrama [1] namaskAra rAyA maNito-pesilliyaputtassa rajja dehitti, raNNA diNNaM, sUtaeNa satta divasANi bhaggiya rajja, te dovi kulANi pavvAvitANi-18 mAyAyAM vyAkhyAyAMta bAda saDakulaM mAhesarakulaM ca, teNa sUyaeNa bhatta paccakkhAya, sahassAre ucavaSNo / sAgaahabA savvaMgasuMdaritti, vasaMtapuraM NagaraM, jiyasattU rAyA, jiyavatti dhaNAvahA bhAtaro saTThI, dhaNasirI ya tesi bhagiNI, ||526 // suMdarI 18 sA ya bAlaraMDA paralogaratA ya, pacchA kappAgayadhammaghosAyariyasagAse paDibuddhA, bhAtarovi siNeheNa saha pavvatitumicchaMti, 8 te saMsAraNeheNa Na deti, sA ya dhammavayaM khaddhaM khaddhaM karoti, bhAtujAtAo ya kurakurAyaMti, tIe citiya- pecchAmi tAva bhAtugANa citta, ki me etAhiti?, pacchA NiyaDIe AloiDaNa sovaNagapavesakAle vIsatyaM bahuM dhammagayaM pitUNa tato NaDatuDeNa jahA se bhApatA suNeti tahegA bhAojjAtiyA bhaNitA- kiM bahuppA ? sADiyaM rakkhajjAsi, teNa ciMtiya- YNamesA duccANitti, vAriyaM ca bhagavatA asatIposaNaMti, tato Na parihavemiti pallaMke ubavisaMtI nivAriyA, sA citeti- hA kimetaMti , pacchA teNa bhaNiyaMjAgharAto me NIhi, sA citeti- kiMmae dukkaDaM katati ?, pa kiMci pAsati, tato tattheva bhUmIgayAe kiccheNa NItA rataNI, pabhAte oluggaMgI NiggatA, dhaNasirie bhaNiyA-kIsa olaggaMgitti sA ruyatI bhaNati-Na yANAmo abarAhaM gehAo ya | dhADiyA, tIe bhaNNati- bIsatthA acchAhi, ahaM te bhalissAmi, bhAtA bhaNito- kimeyamevaMti ?, teNa bhaNiyaM- alaM me dusIlA-11 |e, tIe bhaNitaM-kaha jANAsi ?, teNa bhaNiya-tumbha ceva sagAsAo, sutA me desaNA NivAraNaM ca, tIe bhaNiyaM- aho te paMDiya-151 lAttaNaM biyArakkhamayaM dhammayApariNAmo, mae sAmaNNeNa bahadosametaM bhagavayA mANata tAsa uvAdahU~ vAriyA ya. kimetAvatevA duccAriNI hoti, tato so lajjito bhicchAdakArDa se davAvio, ciMtiya paNAe-esa vAva me ksinndhvlpddivjjgo| vitio (235) Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - dIpa anukrama [1] namaskAra pi evaM ca ceva viSNAsito. vara sA bhaNitA- kiM pahuNA, hatthaM rakkhejjasitti, sesavibhAsA taheba jAva esovi me kasiNa- mAyA vyAkhyAyAM yA dhavalapaDibajjagoti / ettha puNa imAe NiyaDiabbhakkhANadosato tivvaM kammamuvaNibaddha, pacchA etassa apaDikamitabhAvato srvaaNg||527|| pavaiyA, bhAtarovi se saha jAtAhi pavahayA, ahAyugaM pAlittA suralogaM gayANi / tatthari tA ahAturga pAlicA bhAtaro se paDha- suMdarI meM cutA sAkete gare asogadattassa imbhassa samuhadattasAgaradattAbhidhANA puttA jAtA, itarIvi cAtUNa gayapure Nagare saMkhassa | ibhasAvagassa dhUtA AyAtA, atIva suMdaritti savvaMgasuMdariti se NAma kata, itarIovi bhAtujjAyAo caviUga kosalAure NaMdaTrANAbhidhANassa inbhassa sirimatikAMtimatidhUtAo AAtAo, jobvarNa pattANi, savvaMgasuMdarI kahaMci sAkeyAo gatapuramAgateNaM / asogadattaseDiNA diDA, kassesA kaNNagati?, saMkhassatti siDhe sabahumANaM samudadattassa mAgitA, laddhA vivAho ya kato, kAlaMtakAreNa so visajjAyago Ayao, upayArA se kato, vAsahara sajjiya, etthaMtarammi ya sambaMgasuMdarIe udilaM taM NiyaDivacaNaM paDhama kamma, tayo bhattAreNa se vAsagihaDieNa boleMtI devagI purisacchAyA diTThA, tato geNa ciMtitaM-duisIlA me mahilA, kovi avaloetUNa gatoti, pacchA sA AgatA, Na teNa bollAviyA, tato aduhaTTahiyAe dharaNIe ceva rataNI gamitA, pamAte se macAro aNApuSTriya sayaNavamgaM egassa pijjAtiyassa kahetA gato sAkeyaM NagaraM, pariNItA ya'NeNa kosalAure aMdassa dhUtA sirima-18 titti, bhAtuNA ya bhagiNI katimatI, sutaM ca Nehi, tato gADhavamamadbhitI jAtA, visesato tIse, pacchA tANaM gamAgamasaMvakhAro // 527 // | vocchiNNo, sA dhammaparA jAtA, pacchA pabvaiyA / kAleNa viharatI pavittiNIe samaM sAketaM gayA, puSkbhAujjAo se uvasaMtAo, bhacArA ya tAsi Na suva, esvaMtarambhi ya tIse uditaM NiyaDiNibaMdhaNaM vitiyakamma, pAraNage miksaTTha paviTThA, sirima-18 (236) Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - // 528 // dIpa anukrama [1] namaskAratIya vAsagharaM gatA hAra poyati, tIe anbhuTThitA, sA hAraM mottUNa mikkhamuTThiyA, etthaMtarammi cittakammoiNNaNaM mayUreNaM so hAro vyAkhyAyo Taoilio, tIe ciMtiya-accharItAmayaM, pacchA sADagaddhaNa Thaiya, bhikkhA paDiggahitA, NiggayA ya, itarIe joiyaM jAva patthinA hArotti, tIe vicitiyaM-kimeyaM vadakheDaM, pariyaNo pucchito, so bhaNati-Na koti ettha ajjaM mottUNAgao, tIe ambADio, | pacchA phuI, itarIevi pavattiNIe siTuM, tIe bhaNiyaM-vicico kammapariNAmo, pacchA uggataratavaratA jAtA, tesiM cANatyabhIyANa taM neI na uggAheti, sirimatikaMtimaIo bhattArehiM hasijjaMti, Na ya vipariNamaMti, tIe uggataratavarayAe kammasasaM kayaM, etya taraMmi sirimatI bhattArasahAyA vAsahare ciTThati jAva moreNaM cittA oyariUNa Nigilio hAro, tANi saMvegamAvaNNANi, aho se 6 bhagavatIe mahatthatA jaMNa siTThamidaMti khAmituM payaTTANi, etthaMtaraMmi se kevalamuppaNaMti devehiM mahimA katA, tehiM pucchiya, 4 tIevi sAhito parabhavavutvaMto, tANi pabbaiyANi / erisA duhAvahA mAyatti / | kammadace taheva, Nokamme AkaraloI, ecamAdI, aNNe bhaNati-Nokamme akaramotI evamAdi, akaramotti cikaNikA, 15 hamAre udino, tassa cacAri vibhAgA-haliddArAgo khaMjaNa kaddama0 kiAmarAgo, gatIo taheva, tattha udAharaNaM luNado-pADaliputte do vANiyao, jiNadAso sAvaoM, rAyA jiyasattU, talAgaM khaNeti, phAlA diDA, surAmollaMti do gahAya gatA vIthIe, sAvaga18 ssa uvaNIyA, teNa NecchitA, tAhe gaMdassa upaNIyA, teNa gahitA, NAtA ya, te ya bhaNitA-jadi aNNevi asthi to ANajjAha, ahaM ceva gehAmi, evaM se divase 2 te kAlA gehati, aNNadA abbharahite sayANajjAmaMtaNae balAmoDIya NIto, puttA bhaNiyA- phalaM geNhahaci, so Agato, tehiM phAlA Na gahiyA, AkuTThA ya gatA pUviyasAlaM, tehiM UNagaM mollaMti egate eDitA, kiTTa paDiya, | 528 // (237) Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka // 529 // A -1 dIpa anukrama [1] namaskAra diDA, rAyapurisahiM gahiyA, jahAvattaM kahitaM rano se, gaMdo Agato, so bhaNati-gahitA vitti, tehi bhaNNati-ki amhavi zrotrandriye vyAkhyAyAma gaheNa gahiyA, teNaM atilolatAe etassa lAbhassa phiTTo do pAdANa doseNaMti, ekAe kusIe pAdA mammA doci, sayaNopuSpazAla: vilavati / ito rAyapurisehi so sAvao gaMdo ya rAulaM NIyA, pucchiyA, sAvao bhaNati-majma icchAppamANAtiritaM, aviya kUDa-5 6 mANati te Na gahiyA, so Nado zUle bhiNNo sakulo ucchAio, sAvao sirighario kato, eriso lobho jehi NAmito te arihA nnmokaarss| | idANi iMdiyANi, indrasyedaM indriyaM, indro jIvaH, tena indro iyati aneneti iMdriyaM, igato, indriyANi duvihANi-dadhidiyANi bhAvadiyANi ya, davidiyaM duvihaM-NivattaNAe uvakaraNe ya, NivyattaNAMe jahA lohakAro bhaNito eteNa loheNa parasuvAsi thobhaNayaM sUI ca Nivattehitti, teNa taM gahAta tehiM pamANehiM khaDiyANi jAva kammassa samasthANi sA NibvacaNA, kajjasamatthANi | jAyANi uvagaraNAI, bhAdiya duviha-laddhIe uvayogato ya, jANi jeNa jIveNa laddhAiM iMdiyANi sA laddhI, egidiyANaM egA phAsiMdiyaladdhI, beiMdiyANa teiMdiyANaM caureMdiyANa paMceMdiyANa,paMcaviho upayogo, jAhe jeNa iMdieNa uvajujjati, sabbajIvA 3ya kira uvayogaM pahucca egidiyA, tANi ya iMdiyANi paMca-soIdiyAINi, zrUyate aneneti zrotrendriyaM, tattha soidie udAharaNaM pupphasAlo nAma gAyaNo, so atIva sussaro virUvo ya, teNa vasaMtapure Nagare jaNo hatahidato kato, tattha ya Nagare ego satya- // 522 // vAho disAja gatellao, bhaddA ya se bhAriyA, tIe keNavi kAraNeNa dAsIo payaDiyAo, tAo suNetIo acchaMti kAlaM Na yANaMti, cireNa paTigatAo, tAo aMbADitAo bhaNati-mA ya maTTiNI rUsaha, jaM ajja amhAhi sutaM patraNayi lomaNijjaM, kimaMga 4 OMOM (238) Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUnAka H dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 AyaM [111...] adhyayanaM H mUla [1] / [gAthA-], nirmuktiH 917-118/217-220, pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM // 530 // puNa sakaSNaviSNANANaM ?, kahaMti ?, tAhiM se kahiyaM sA hidaeNa ciMteti kiha pecchejjAAmItte / aSNadA ya tattha jattA kassati jAgA, sacvaM nagaraM gataM, sAvi gatA, loko ya paNivatiUNaM vaccati, prabhAyadesakAlo ya vaTTati, sovi gAiUNa parisaMto parisare sutto, sA ya satthavAhI dAsIhiM samaM AgayA paNivatittA padAhiNaM kareti ceDIhiM dAio esa sotti, sA saMbhaMtA, tato gayA pecchati virUpaM daMturaM taM pecchiUNa bhaNati dihaM se sarUveNa caiva yati tIe nicchUDhaM taM ca teNa cetiyaM kusIlaehi ya se kahiyaM, tassa amariso jAto, tIse gharassa mUle paccUsakAlasamae gAtumAraddhI pautthapatiyANibaddhaM jahA Apucchati jahA tattha ciMteti jahA lehaM visajjati jahA Agato gharaM pavisati, sA ciMtati-saccayaM vaTTatitti tAhe anumati AgAsatalagAo appA suko, sA mayA evaM soviMdiyaM duddamaM, tIse patiNA sutaM jahA eteNa mAriyatti, teNa so saddAvito, visiThThe jamaNaM jemAvito jAva kaMThotti, teNa bhaNito- gAyaMto uvAra caDAhitti, so raMto gAyati vilaggati, uDDaNaM sAseNaM siraM phuDiyaM mato / cakSyate'neneti cakSurindriyaM cakkhidie udAharaNaM- mathurA NagarI, bhaMIDaravaDesiya cetiyaM, jago jattAe jAti, tattha ya egaMmi vAhaNe egAe itthiyAe saNepUro sAlattao pAdo nimgato, tattha ya ego vANiyaputto taM pecchati, so ciMtati-jIse esa avayavA sA sacca devINavi atiregarUvA hojjati teNa gaviTThA, jAtA ya, tattha samAsiyagaM AvaNaM gaNDati, tIse dAsaceMDINaM duguNaM deti, tAo teNa hatahitatAo katAo, tIsevi sAhaMti erisarUvo vANiyao, aNNadA so bhaNati ko etAo puDiyAo ugvADeti 1, tAhi bhaNiyaM amhaM sAmINitti, teNaM ekkAe puDiyAta leho bhujjapatte lihitNa chUDho imeNa aryeNa kAle prasuptasya janArdanasya, meghAMghakArAsu ca zarvarISu / mithyA na bhASAmi vizAlanetre !, te pratyayA ye prathamAkSareSu // 1 // pAde pAde ca pAde ca pAde ca (239) cakSurindriye udAharaNa // 530 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUla [1] / [gAthA-], nirmuktiH 917-118/117- 220. AyaM [111...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM // 531 // prthmaakssre| tavai] vijJApayiSyanti yanme manasi vartate // 1 // kAlo'yamAnandakaraH zikhInAM, meghAMdhakAratha dizi pravRttaH / mithyA na vakSyAmi vizAlanetre !, te pratyayA ye prathamAkSareSu // 3 // tAhe se paDilahito na zakyaM tvaramANeNa prAptumarthAn sudurlabhAn / bhAryA ca rUpasaMpannAM zatrUNAM ca parAjayam // 1 // nehaloke sukhaM kiMcicchAditasyAMhasA bhRshm| mRtaM ca jIvitaM nRNAM tena dharme mati kuru // 2 // ceDIhi puDiAo appitAo, itarassa cittaM sA gacchatitti bisaSNo, pocANi phAlatUNaM Niggato, aNNaM rajjaM gato / siddhaputtANaM vakkhANe tukko, tattha gItIe esa 'silogo na zakyaM tvaramA0' vaNijjati, jahA vasatapure Nagare jiNadatto NAma satthavAhaputto, so ya samaNasaGko, ito caMpAe paramamAhesaro ghaNo NAma satthavAho, tassa ya duve accheragANi causamuhasArabhUtA muttAvalI dhUtA ya kaNNA hAraSpabhati, jiNadatteNa sutANi, bahuSpagAraM maggito Na deti, tato geNa vaMThaveso kato, emAgI sayaM caiva capa gato, aMcitaM ca baddhati, tattheko uvajjhAyago tassa ubaTTito paDhAmitti, so bhaNati bhattaM me Natthi, jadi NavaraM karhipi labhisitti, dhaNo ya sarakkhANaM deti, tassa ubADato- mataM me dehi tA vijjaM gaNhAmi, jaM kiM ( 12000) ci demitti paDisutaM dhRtA saMdiTThA, teNa ciMtiyaM- sobhaNaM saMbucaM, vallUreNa dAmito birAloti, so taM phalAdigehiM uvacarati sA Na giNhati ubagAra, so ya | aturito NIyaDiggAhI thakke dhakke upacarati, sarakkhA ya NaM kharaMTeMti, teNa sA kAleNa AvajjiyA, ajjhovavaNNA bhaNatipalAyamha, teNa bhaNitaM ajuttameyaM, ato bIsatthA hohi, na zakyaM tvaramANena0 zlokaH, kiM tu tumaM ummatiyA hohi bijjehiM mA pauNijjihisi, tahA kayaM, vejjehiM paDisiddhA, pitA se addhiti gato, caTTeNa bhaNitaM mama paraMparAgatA vijjA asthi, dukkaro ya se upayAro, teNa bhaNiya- ahaM karemi, so bhaNati payuMjAmo, kiM tu baMbhayArIhiM kajjaM teNa bhaNiyaM jadi kavi artha (240) cakSurindriye udAharaNaM // 531 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [1] namaskAra kA bhacAriNo bhavaMti do kajaMNa sijjhati, te ya pariyAvijjaMti, je suMdarA te ANami, katihiM kajaM?, caturhi, ANitA, saha- cakSurindriya vyAkhyAyAma dAvahiNo ya disAvAlA, maMDalaM karya, disApAlA bhaNiyA-jatto sivAsaho taM maNAgaM vidhejjaha, sarakkhA ya bhaNiyA-hU~ phaDDAtidAdAharaNa // 532 // hai kate sivArutaM karejjaha, DikkarikA bhaNiyA- tuma taha ceva acchejja, tahA kata, viddhA sarakkhA, Na pauNA caMDI, cipariNao |dhaNo, caTTeNa vutta-bhaNiya mae jadi kahapi ababhacAriNo bhavaMti to kajjana sijjhati ityAdi, dhaNeNa bhaNiyaM-ko uvAo?, caTTeNa8 | bhaNiya-erisA vaibhacAriNo bhavati, guttIo kaheti, dagasoyarAtisu gabesiyA, Natthi, sAhUNa dukko, tehiM siTTAo-casahikahaNi-I& sajidiya kuTuMtarapubbakIlitapaNIte / atimAtAhAravibhUsaNAI Nava baMbhaguttIo // 1 // etAsu baDhamANo suddhamaNo jo ya baMbhayArI so | jamhA tu saMbhaceraM maNoNiroho jiNAbhihitaM / / 2 // uvagate bhaNitA-baMbhacArIhiM me kajja, sAhU bhaNaMti-Na kappai Nigga-18 | thANameta, caTTassa kahitaM laddhA baMbhacArI, Na puNa icchati, teNa bhANiya- erisA ceva paricacalogavAvArA muNayo bhavati, kiMtu pUitehipi tehiM sakajjasiddhI hoti, taNNAmANi likhaMti, Na tAI khuddavaMtarI akkamati, pUpiyA, maMDalaM karta, sAhUNAmANi lihi- 4 tANi, sA vAlA ThaviyA, Na kuvitaM sivAe, pauSA ceDI, dhaNo sAhUNamalliyato saDDho jAto, dhammovagArI imoci ceDI mucAhai balI ya diNNA, evaM aturaMteNaM sA teNaM bodhitatti silogattho / kiM ca- aDavIe sUto kappaDieNa ArAhito, eso morarUveNa | zaNaccituM sovaNaM piccha pADeti dine 2, tassa cittaM jAtaM-keciraM acchihAmitti samvANi picchANi geNDAmitti paDijaggito. // 532 // | teNa kalAvo gahito, kAko jAto, Na kiMci detitti, ataH-atvarA sarvakAryeSu, tvarA kAyavinAzinI / tvaramANena mUrkheNa, mayUro vAyasIkRtaH ||1||iti / so esa suNitUNa pariNAmati, api sadesa gaMtumaturaMto tattheya kiMci uvAyaM cintissA-1 UCIECREENERAL (241) Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 917-918/917-920], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyA // 533 // miti gato sadesaM, tattha vijjAsiddhA pANA daMDarakkhA, teNa te olaggiyA, bhaNati kiM te amhehiM kajjaM 1, sihaM, amhaM taM | ghaDeha, tehiM mArI biubviyA, logo maritumAraddho, ratnA pANA samAdiTThA, teNa bhaNiya- jANAmo tAva kiM AdezA vatthabvAtta udAvaNiyA, teNaM sAhissAmo, tehiM (padama) ratiM esA sA bAhiriyaM paviTThA, bitiyAe ratiyAe nagaraM paviDA esA sA tatIyAe rattIe gharaM esA sA, cautthIe rattIya mANusahatthasIsapAdA ya sayaNijje dIsaMti, te hatthapAdAdINa sAharaNaM kareMti, raNNo kathita bhaNati savidhIe vivADeha, to khAI maMDale majjharatammi appasAgArike bAbAeMjjA, tahani paDissutaM, jItA sahi, ratiM maMDalaM, so ya tattha puSpAlocitakatakavaDo gato, sA khaliyAreumAraddhA, teNa bhaNiya- kiM etAe kayaMti ?, tehiM bhaNitaM mAri esati mArijjati, so bhaNati - kimetAe AgitIe mArI havaiti ?, keNavi avasado vA se diSNo, tA mA mAreha, muyaha etaM, te cchaMti, gADhataraM laggo, ahaM meM koDimulaM alaMkAraM demi, suppaha me taM balAmoDIe alaMkAro ubaNIto, tIevi tassa nikkAraNavacchalotti paDibaMdho jAto, pANehiM bhaNiyaM-jadi te gibbaMdho to pa mAremo, kiMtu NidhvisayAe gaMtavvaM, paDisurya, sukA, so taM gahAya palAto, pANappado vacchalagotti daDhataraM paDibaddhA, AlAvAdIhiM ghaDiyA, desataraMbhi bhoge jhuMjate accheti, aNNadA so pecchaNage payaTTo, sA peheNa gaMtu Na deti, teNa isiyaM, tIe pucchiyaM kimataM 1, NibaMdhaNe sihaM, nibbinnA, tAruvANaM ajANa antie dhammaM soccA pavvaiyA, itaro'vi aTTaduhaTTo mariUNa tahosA caiva garage uvautto / evaM dukkhAya cakkhidiyanti / ghANidie udAharaNaM kumAro gaMdhappito, so aNavarayaM NAvAkaDaraNa khelchati, mAtisambattIe ya maMjUsAe visaM choDUna nadIe pAhiyaM, teNa egaMteNa diDA, uttAriyA, ugghADiUNa paloetuM pavatto paDimaMjUsAdi egagaThio samuggAko diTTho, so NeNa (242) cakSurindriye udAharaNaM // 533 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 917-918/917-920], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyA ||534|| ugghADitUna jiMghito, matoya, evaM dukkhAya ghANeMdiyaM / jibhidie udAharaNaM-sodAso rAyA maMsapito, amAghAto, suyassa maMsaM birAleNa gahitaM, sAkariesa maggiyaM, Na laddhaM, pacchA DiMbharuvaM mAriya susaMbhitaM, jimito, pucchati -kahite purisA diNNA mArehiti, NagareNa NAto bhiccehi ya, rakkhasoci madhuM pAetA aDavIe paviDA, caccare Thito gayaM gahAya diNe 2 mANusa mAreti, kei bhaNati vividhajaNaM mAreti, taNataNa sattho jAti, teNa sutteNa na theio, sAdhU ya AvasvayaM kareMtA phiDiyA, te dadddve olamgati, tavateNa Na sakati ahituM, ciMteti, dhammakaNaM, pavajjA, anna bhaNati so bhaNati vaccate- ThAha, sAhU bhagati amhe ThiyA, tumaM ThAhi, ciMtIta, saMbuddho, sAtizayA AyariyA te ohipANI, kettiyANamevaM hotiti / evaM dukkhAya jibhidiyIta / phArsidie udAharaNa- vasaMtapure nagare jiyasa rAyA, sumAliyA se bhajjA, atIva sukumAlI phAso, rAyA rajjaM Na ciMteti, so tANa Niccameva paribhujamANo saMvAhijjamANo ya tIse phAse mucchito acchati, rAyakajjIiNa Na ciMteti, evaM kAlo vaccati, miccehiM sa maMtatUNa tIe saha nicchUDho, putto se rajje Thavito, te aDavIe bacceti sA tisAiyA, jalaM maggiyaM, acchINi se baddhANi mA bimehini, sirArudhiraM pajjiyA, rudhire mUliyA chUDhA jeNa Na thijjati, chudhAiyAe UrumaMsaM diSNaM, arugaM saMrohaNIe rohiyaM, jaNavayaM pattANi, AbharaNagANi sAraviyANi, egattha vANitataM kareti, paMgU ya se bIdhIsodhago ghaDito, sA bhaNati Na sakkuNomi egAgiNI gihe cihnituM vitijjayaM labhAhi, ciMtiyaM caNeNa NiravAto paMgU sobhaNo, tato NeNa NeDapAlo 'Niuto, teNa gItacchalitakathAdIhiM AvajjiyA, pacchA tasseva laggA bhattArassa chidrANi maggati, jAhe Na labhati vAhe ujjA (243) ghrANendri yAdiSu udAharajAni // 534 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sutrAMka I-1 dIpa anukrama namaskAra & NiyAe gato suvisattho bahumajjaM pAettA gaMgAe pakkhitto, sAvi ya dayaM khAtitUrNa vahati gAyati ya ghare 2, pugchitA bhaNati- sparzanevyAkhyAyAM ammApitIhi eriso diNNo, kiM karemi', so'vi rAyA egastha Nagare ucchalio, rukkhacchAyAe sutto, Na parAvattati chAtA, rAyA|ndriyaM pari 8 tattha mayao aputto, Aso ahivAsito tattha gato, jayajayasaddeNa paDibohio, rAyA jAto, tANi tattha gatANi, ratro kahiya, bhop||53511 ANASitANi, pucchiyA sAhati-ammApitIhiM dino, rAyA bhaNati-bAhubhyAM zoNitaM pItaM, UrumAMsa ca bhakSitam / gaMgAyAM vAhito sagotra bhartA, sAdhu sAdhu pativrate / // 1 // NibisiyANi ANatANi, evaM doNhavi se sao sukumAliyAe dukkhAya phAseMdiyaM, jehiM ete dujjatA duraMtA saMsAravaddhaNA IdiyA jitA NAmitA te arihA nmokkaarss| ivANiM parisahA, parissamaMtA 'saha marSaNe' mArgAcyavananirjarAthaM ca pariSoDhavyAH parIsahAH, mArgAcyavanAtha darzanaparIsaha paNNAparIsaho ya, 'tthi pUrNa paraloge' sesA nirjarArtha, ete bAvIsa pa0 tajathA-digiMchAparIsahe 1 pivAsAparIsahe 2 sIta. 3 uNha0 4 dasamasaga0 5acela0 6arati0 itthI08cariyA0 9NisIhiyA0 10 sejjA011 akkosa0 12 vaha 13 jAyaNa 14 lAbha015 roga. 16 tRNasparza017 mala018 sakkArapuraskAra 19prajJA0 20aNNANa021 daMsaNaparIsahe22 / dabbaparIsahA ihaloganimittaM jo sahati parabyaso vA bahabaMdhaNAdINi, tattha udAharaNaM, jahA-cakke sAmAie iMdadattaputtA, bhAvaparIsahA jo saMsAracocchedanimitaM aNAilo sahaiti, teNa ceva uvaNato pasattho, jahA vA uttarAyaNe sutaghosaNayaM sodAharaNaM vibhAsijjA / // 535 // . idArNi uvasaggA, upa sAmIppe 'mRja visarge' upasaratIti uksaggA, uvasRjati vA anena uvasAH , tevi parIsahehiM cena | hA samotarati akkosAdI, NavaraM kiMci visesA upasaggatti bhaNNati, te caturvidhA- divyA mANusA tiriyA AramasaMvedanIyA, digbA [1] RECORAKAR (244) Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [917-918/917-920], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa anukrama [1] namaskAra cauvidhA-hAsA paosA vAmasA puDhovemAtA / hAsA-khuddagA aNNaM gAma mikkhAcariyAe baccIta, vANamaMtara ovAyaMti-ja-15 upasagAtha vyAkhyAyAMdAdi phavvAmo to cinbhaDaDaMDaragakaNhavaNhaeNa ya accaNiya dehAmo, laddha, sA maggati, te Na deMti, aNNamaNNassa kahaNaM, maggitUNa || // 536 // diNa, etaM te taMti, tAhe sayaM caiva taM pakkhAiyA, kaMdappiyA devayA tesiM rUvaM AvarettA ramati, viyAlA jAto, tehi maggiyA Na 8. diTThA, devatAe AyariyANa kahiye / padose saMgamao vIsA, egattha deuliyAe sAhU vAsAvAsaM vasittA gatA, tesi ca ego pubbapesito tato ceva parisAra Agato, tAe devatAe AvAsito, sA devatA ciMteti-ki daDhadhammo pabatti saDDIrUveNa uvasaggeti, | so Necchati, tuTThA baMdati / puDhovemAtA hAseNa kAtuM padoseNa karejjA, evaM saMyogo / mANusA caubihA-hAsA padosA bImaMsA | kuzIlapaDisevaNA, hAse-gaNiyAdhutA khuGaga bhikkhassa gayaM uvasaggeti, teNa hayA, rabo kahiya, khuDao sadAvito, so sirigharAdidrutaM kaheti / padose gayasukumAlA somabhUtiNA babarovio, ahavA ego dhijjAtIo egAe aviratiyAe saddhiM akicca sevamANo sAdhuNA diTThA, padosamAvabo sAdhu mAremitti padhAvito, sAdhu pucchati-kiM tume ajja diTThati, sAdhU bhaNati- 'bahuM suNeti kanehi so bhaNati kiM nimittaM etaM, esa amha uvadeso vitthakarANa, ubasaMtamahao jAo / | vImaMsAe caMdautto rAyA cANakeNa bhaNito-pArattiya karejjasi, musIso ya kira Asi, aMtapura dhammakahaNa, upasaggijjati.. // 536 // aNNatisthiyA viNaTThA NicchuDhA ya, sAdhU sahAviyA bhaNaMti-jadi rAyA acchati to kahemo, atigayo, rAyA ussarito, aMtepuri-| yAo uvasaggeti, hayAto, sirigharadita kaheti / kusIlapaDisevaNAe IsAlugamajjAo cattAri, rAyasaNNAta teNa ghosAvita-sattapatiparikkhittaM gharaM Na labhati koI pavesa, ayANato sAhU viyAle ksahinimittaM atigato, so ya pavisimallao, tattha paDhame | IOR k-RSS saUhasya (245) Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 917-918/917-920], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyA // 537 // jAme paDhamA AgayA bhaNati paDiccha, sAdhU kacchaM baMdhetUNaM AsaNaM kuMmabaMdhaM kAtUNaM ahomuho Thito cIravedeNaM, Na sakkiyaM, kIsittA gatA, pucchaMti keriso ?, sA bhai- aNNo maNUso natthi, evaM cattAri jAme kIsitUNaM gayAo, pacchA egato miliyAo sAhaMti, uvasaMtAo sIo jAtAo // tericchA caunvihA bhaeNa suNagAdI dasejjA, padosA caMDakosio makkaDAdi vA AhAraheDa sIhAdI, avaccaleNasArakkhaNaharaM kAkimAdI / / AtmanA kriyanta iti AtmasaMvedanIyA, jahA uddesie cetie pAhuDiyAe ya, te caubvihA ghaTTaNayA pavaDaNayA thaMbhaNayA lesaNayA, ghaTTaNayA acchimi rao paviTTho, camaDhiyaM, dukhitumAra, ahavA sarva ceva acchimmi galae vA kiMci sAlugAdi uTThitaM ghaTTati, pavaDaNayA Na payatteNa caMkramati, tattha dukkhAvijjati, thaMbhaNayA NAma tAva baiTTho acchito jAva mukkhiviTTho jAto, ahavA haNugArjatamAdI, lesaNayA pAdaM AuMTAvecA acchite jAva tattha vAyeNa laio, | ahavA gaThThe sikkhAmitti avaNAmitaM kiMci aMga tattheva laggaM || ahavA AyasaMvetanIyA vAtiyapittiyasiMbhiyasaMnivAtiyA, ete dabbovasaggA, bhAvato ubajuttassa ete caiva / ahavA iMdiyANi kasAyA ya te jehiM0, ahavA aNeNa kAraNeNaM arihA namaskArasyaiMdiyavisayA kasAyA parIsahA vedaNA 3 sarIragAdi ahavA sItA 3 uvasaggA te ceva, evamAdI arayaH te haMtA itikAtUNaM arihA NamokArasya, arhantIti vA arhantAH, te duvidhA- dabvAridhA bhAvArihA ya, dabbArihA duvihA- pasatthA apasatthA ya, duvvArihA pasatthA hiraNNaassamAdINi, apasatthA vadhabaMdhatAlaNAiyaM, bhAvevi appasatthA akosAdIrNa, pasatthA baMdaNaNamaMsaNAdINaM / tattha gAhA-- arihaMta baMdaNaNamaM saNANi0 / / 9-35 / / 921 / / vaMdaNaM sirasA, NamaMsaNaM vayasA, pUyA vatthAdIhiM, sakAro aTThA (246) upasargAva // 537|| Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [921/921-922], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka maskAra namaskAra dIhi, kehiM kIraMtassa baMdaNAdissa te arihA, ucyate, devAsuramaNuyANa, arihaMti pUrya, jahA suruttamA, maNuyANa rAyANo uttamA, tANaM 3 vyAkhyAyA~ TA devA, devANaM risato, risINaM paramarisI, te arihaMtA ceva, arI ca pUrvoktA hatA, raja hantA, rajaH karma, ratassa haMtA teNavi ari-14 // 538 // haMtA, arihaMtivi ime ya zArIrA atizayA, tathA te ya upyaNNA jahA-cArumujAyamANa sirivacchaMkitavisAlabacchANaM / telo kasakayANaM Namorathu devAhidevANaM // 1 // tassa NamokArassa kiM phalaM , jaM tassa phalaM te uvariM saTThANe maNihiti saudAharaNaM, dApaMcaNhaSiya sAmaNNaM payoyaNaphalaM NamokAro, imaM patteyaphalaM paNijjati arihaMtanamokAro jIvaM moedd0|| 9-37 // 923 / / bhavANaM sahassA bhavasahassA, soya saMsAro, aNatesu kiM bhavasahassakA gahaNa kata', ucyate, pasatthANi evaM, itarAANa aNatANi, kiM sabvevi moyati', aiti, bhAveNa jo kIrati so phalado jIcaM motati, dra aha Navi moeti to imaM acaM phalaM hoti, puNaravi bodhilAmAe, bodhI NAma saMmattAhigamo / / kiM cAnyat arihaMtanamokAro dhaNNANa // 9-38 // 924 // dhaNeNa dhaNNo, NANadasaNacaricANi ghaNa eteNa dhaNeNa dhaNNo, bhavakhaparNa kareMtANaM, bhavakkhayo saMsArakkhayo, jadA hidayaM Na muMcati tadA kiM kareti ', visottiyaM Nirumati, dayavisotiyA NikAkaTTha, teNa saMkareNa pANiya ruddha aNNato baccati, te rovagA sukIta, evaM bhAvavisocivAci saMsayAdI kahatyANIyA pacchA apasatyapAva-1 rukkhA sukkhaMti, evaM visotiya vAreti arahaMtaNamokAro iti / ecamAdIhiM guNehi mahatthotti vaNNito, ahavA imaNIya kAraNeNaM, jahA saMmAmemANo puriso Ature kajje jAte ajejja apaDihataM Ayuha teNa kajja kareti, evaM imeNavi codasa pulvANi gahiyANi, 45kara dIpa anukrama [1] SHOESCANCERICA // 538 // (247) Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [924/924-939], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 siddha prata sUtrAMka - dIpa anukrama [1] namaskAra ga ya maraNakAle tehi karja kIrati, uktaM paNa ya tammi desakAle sako bAharaviho sutabaMdho / sako aNuciMtetu dhantapi samattha-I& vyAkhyAyAcitreNa ||1||jenn NamokAro tammi desakAle kIrati teNa so mahattho, evaM so arahaMtaNamokAro sambapAvANi paNAseti, jANi | namaskAre // 539 // daNvabhAvamaMgalANi loge louttare ya etesiM paDhama maMgalaM arhNtnmokkaaro| karmasiddha ivANi siddhANa NamokAro, 'rAdha sAdha saMsiddhau' siddhaH prAptaNiSTha ityanAntareNa, jo jassa pAra gato so siddho bhavati, tassa siddhassa imo Nikkhevo coisaghANAmasiddho ThavaNa. dabba0 kamma* sippa vijjA0 maMta. joga. Agama0 artha0 janA0 3 abhiSpAe tave kammakhayeti ya / NAmaTThavaNAoM gatAo, davasiddho usseima saMseimaM ucakkhaDaM vatthasiddhotti, tattha usseimaM jathA dra mirolagAdi, saMsaima jahA tilAdI, uvakkhaI jahA padANAdI, vatthasiddhaM jaM rukne ceva paccati, etANi dabbANi Ni? pattANi / kammasiddho jo kammassa Ni8 gato, anAcAryakaM karma, tattha udAharaNaM--- 3 koMkaNA egammi duno samassa maMDa bhati vilayati ya, tANaM ca kira yadi rAyAvi eti teNa paMtho dAtavyo, tattha ego TU seMdhavao purANo, so paribhajato citeti-tahiM jAmi jahiM kammeNa esa jIvo bhajjati, suhaM Na viMdati, so tesiM milito, soXI bhaNati-gaMtukAmo kuMdurukkhapaDibohillao, siddhao bhaNati-siddhiyaM dehi mama, je siddhayaM siddhayA gatA samaya, so ya tesiM bhAsva-14 // 539 / / hANaM mahatcarao saJcabaI bhAraM pahati, teNa aNNadA sAdhUNa maggo dino, te ruThThA, rAule kahaMti, te bhaNaMti-amhaM rAyAvi maggI drAdeti bhAreNa duHkhAvijjantANaM, tuma puNa samaNagassa rikavirikassa maggaM desi, raNNA bhaNiya-dukha me kataM, teNa bhaNita-deva! tumeTra (248) Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [924/924-939], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - dIpa anukrama [1] namaskAra gurubhAravAhitti kAUpametamANatta, raNNA AmaMti paDisutaM, teNa bhaNiya-jadi evaM tA te gurutarabhAravAhI, kaI ?, je so avI-131 zilpavyAkhyAyAH samanto aTThArasasIlaMgasahassANi bhAra vahati jo maevi boDhuM Na pAritotti, dhammakahA, mo mahArAya bujhaMti nAma bhArA te puNa siddhA pa vu jhaMti bIsamaMtehiM / sIlabharo vor3havvo jAvajjIvaM avissAmo // 1 // rAyA paDibuddho, so ya saMvegaM gato abbhuTTitoti / emo| kammasiddhotti // zilpamAcAryakaM tasya niSThAM prAptaH 2, zilpasiddha prati udAharaNaM, kokAso soppArae rahakAro, tassa dAsIe lAbhaNANa jAto dAsaceDo, so pagUDhabhAveNa acchati, so Na jIhAmitti so appaNo putte sikkhAveti, te maMdabuddhI Na laeMti, dAseNa savvaM gahita, so rahakAro mato, rAyAe dAsassa taM gharaM savvaM diNaM, so sAmI jAto / ito ya pADalipute rAyA jiyasa-12 hAttRtti, ito ya ujjeNIe rAyA sAvago, tassa cattAri sAvagA-ego mahANasio, so raMdheti, jadi ruvvati jimitamattaM jIrati, jAmeNa 2-3-4 vA, jadi ruccati Na ceva jIrati 1 vitiyao abbhaMgeti, so tellassa kulaba chubhati, taM ceva puNo NINeti 2, tatiyao sejjaM rayeti, jahA paDhame vA 2-3-4 jAme bujjhati, ahavA suvatI ceva 3, cautyo ya sirigharo kato, jo taM atigato dakiMci Na pecchati, ete guNA tesiM, so pADaliputtao tassa NagaraM rohati, sAvao ciMtati-kiM mama jaNakkhaeNaM kategati bhatta paccaskhAyaM devaloga gato, NAgarehiM se NagaraM diNNaM, te sAvagA sadAvitA, puti-ki kamma, sUteNa akkhAyaM, bhaMDArieNa 4 pavesio, kiMcivi Na Necchati, aNNeNa dAreNa daMsitaM, sejjApAleNa kahiyaM, abhaMgateNa ekAto padAto tellaM NINiyaM, ekAto Na 8 // 54 // | NINitaM, jo mama sariso so NIutti, cattArivi pavatiyA / so teNa telleNa DajhaMto kAlago jAo, kAkavaNNo se NAma jAyaM, paDharma se jiyasattutti NAmaM Asi pazcAtkAkavaNe iti / 15 (249) Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [924/924-939], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa anukrama [1] namaskAra ito ya sopArae dumbhikkhaM jAtaM, kokAso ujjaNi gato, kiha rAya jANAvemitti kabotehi gaMdhasAliM avahareti, koTThAkAvyAkhyAyarieNaM kahiya, maggaMteNaM diTTho, ANito, raNNA jAto, vittI diNNA, garuDo kato, so rAyA teNa kokkAseNa devIe ya samaM hiMDati, hA zilpa M siddhA // 54 // pUjA sa Na NamAMta te bhaNati-ahaM AgAseNa Agato mAremi, sabve basamANiyA, te devi sesigAo pucchati jato hiMDAta, egAe IXI *baccaMtassa esA NiyattaNakhIliyA gahiyA, gato, NiyattaNavelAe jAtaM, kaliMge isa talA pakkho bhaggo, tastha paDito, NagaraM | gato, tassa rahakAro rahaM Nimmaveti, ega cakaM NimmaviyaM, egassa savvaM ghaDielliyaM, kiMci kiMci Navi, tato so uvagaraNANi | maggati, teNaM bhaNiyaM jAca gharAto ANe mi, imANi rAulAo Na lambhaMti nikAliUNa, so gato, imeNa tAvevaM saMghAtiyaM urddha | |kataM jAti, aphiDiyaM paDiNiyattati, pacchAmuhayapi Na paDati, itarassa sabvayaM jAti aphiDiyaM paDati, so Agato jAva taM NimmAta pecchati, avakkhevaNaM gato, raNo kahiyaM jahA kokAso Agato, tassa palaNaM sabbarAyANagA teNaM basamANIyA, so | gahito, teNa hammaMtaNa akkhAyaM, tAhe saha devIya rAyA gahito, bhattaM rAdhIyaM, NAgarehi ayasabhItehiM kAgapiMDiyA pavattiyA, |kokAso bhaNio-mama puttassa sattabhUmiga pAsAda karehi, mama ya majjhe, to savarAyANae ANAvessAmi, teNa Nimmavito, kAgavaNNaputtassa sauNagajaMta kAtUMNa leho visajjito, ehi jAva ahaM ete mAremi. to imaM piyaM ca mamaM ca moehisitti divaso dino, pAsArya saputao rAyA vilahato, khIliyA AhatA, saMpuDo jAto, saputtato mato, kAgavaNNaputteNavitaM NagaraM gahitaM, pitA INT541| ya kokAso pamoiyA, aNNe bhaNati-kokAseNa NibiNNaeNaM appA tattheva mArito / esa sippsiddho| vijjAsiddho ajjakhauDo, tesiM pAsAdeNa vijjA kaNNAhADiyA, vijjAsiddhassa NamokAreNavi kira vijjA upaTRti, so %ES (250) Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [924/924-939], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka vyAkhyAyA COMSAK dIpa anukrama [1] namaskAra || vijjAtitthayaro, so ta bhAiNejjaM ThavettA paDivyAyaovAde parAjito,(sA pari0)addhIie kAlagato, guDasatthe gagare baDakarao vANama-18/ vidyAsiddhaH dataro jAto, teNa tattha sacce sAhuNo paraddhA, taM suNettA ajjakhauDA tahiM gatA, teNa jAtituM tassa ko uvAhaNAo olatiyAo, 542 // devakulio Agato pecchati, gatI loga petUNa Agato, te jato jato ugdhAti tao 2 adhidvANa, Nagare kahitaM, tehivi taheba diI, kaTThalaTThIhiM pahatA, te ya rAyakule saMkati, mukkA, paviTTho baTTakarao, aNNANi ya vANamaMtarANi pacchato sapaDimANi | gacchaMti, logo pAyacaDito viSNaveti-mubAhiti, so ya aNNato vippariNAmeti, so citAti-Ayario Na sakati moyAvetuti, tassa devakule mahAvissadA do doNIo mahatimahAliyAo pAhANamatIo, so ya vANamaMtarANi khaDakhaDAveMtANi, pacchaora sapaDimANi hiMDaMti, jaNeNa viNNavito, tANi mukkANi, doNIvi Arato ANettA chaDDiyA, mama sariso Nehititti, mukko / / ito ya jattha bhAiNejjo Thavito so AhAragidhdho bharuacche taccaNNio jAto, ayaHpAtrANi AgAsaNaM uvAsagANa gharesu bhariyANi eMti, logo taMmuho bahugo jAto, saMgheNaM ajjakhatuDANaM pesitaM, Agato, akvAyaM-erisI akiriyatti uhitA, tesiMga kapparANaM aggato mattao setaNa batyeNa acchAio jAti, ToppariyA gatA savvapadhANiyA, AsaNe ThiyA, aNNastha kayA, kayAi puNo puNo paMti bhariyA AgatA, AyariehiM aMtarA pAhANo Thavito savANi bhiNNANi, sovi cellao bhIto gaTTho, AyariyA tattha gatA, taccaNiyA bhaNaMti-ehi buddhassa pAdehi paDAhitti, AyariehiM bhaNita-ehi puttA ! suddhodaNasutA baMda marma, buddho daNiggato, pAdesu paDito, tattha dhUbho bAre, sovi bhaNatito-ehi pAehiM paDAhici, sovi paDito, udvehitti bhaNito addhoNao |Thito, evaM acchahatti bhaNito Thito, pAsalligo Thito, so NiyaMThaNAmito NAmeNa sNjaato|| maMtasiddhI egaMmi nagare rAyANaeNa (251) Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [924/924-939], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sutrAMka - dIpa anukrama [1] namaskAra sajatI gahiyA, saMghasamavAe kae egeNa maMtasiddheNa rAyaMgANi thaMbhA acchaMti te abhimaMtitA khaDakhaDeMti, pAsakhaMbhAvi ya caliyA, lAyAgAgamAvyAkhyAyAM 5 teNa bhIeNa mukkA, saMgho ya khAmito // .. bhiprA yasiddhAH // 543 // 31 jogasiddho AbhIravisae kaNhAe beNNAe ya aMtaradIvae tAvasA, ego pAyaleveNaM pANie cakamati eti jAti ya da logo AuTTo, saGkA hIlijaMti, ajjasamitA baharasAmissa mAtulagA viharaMtA AgatA, saDDhA ubaDitA akiriyatti, AyariyA mecchaMti, bhaNati- kiM ajjo! Na ThAha , esa jogaNa keNavi makkheti, tehiM aTThapada laddhaM, ANito amhe dANaM demotti, aha so sAvao bhaNati- bhagavaM ! pAdA dhovvaMtu, amhe aNuggahiyA homo, tassa aNicchaMtassa pAdA pAuyAo ya soiyAo, gato, pANite buDo, ukaDhikalakalo kato, evaM DaMbhaehi logo khajjatini, AyariyA NiggatA, NadI bhaNitA- ahaM puttA ! purima kUlaM jAmi, dovi taDA militA, gatA AyariyA, te tAvasA pabbaitA, baMmadIvagavatthavvattI baMbhadIvagA jAtA // Agamo codasa pulyA piTTha pattA jAva sayaMbhuramaNevija macchao kareti tapi jaannti| atyasiddho mamaNavaNio, jacAe jo bArasavAre samuI jAti, ahabA jahA tuMDieNaM jale gahu~ jale maggijjatici satasAhassIo vArAo bhiSNAo, parihINo, sayaNijjehiM dijjamANevi Necchati, peDaeNaM loga ucAreti, devatA upasaMtA, savvaM / | diNaM, bhaNito- aNNapi demi, so bhaNati-jo mama NAmeNa muyati so aviggheNaM etu / idANi abhippAyasiddho, amippAo NAma buddhIe pajjAo, abhipyAyoci vA buddhiti vA egahu~, sa ca abhiprAyazcaturvidhaH WERACK RECRACTREAES SESSIOSEKAISE (252) Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 940 - 942 / 940-943], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 544 // uppattiyA vainayikI karmajA pAriNAmikI, esA catuvvidhA buddhI, paMcamA nAsti / yo'thoM yena bhAvena utpattukAmaH tamartha taddeva anugacchati, avabudhyatItyarthaH so'rtho'pUrva adRSTaH azrutaH aviditaH avicAlitaH tasminneva samaye tamartha gRhNAti tasya phalaM avyAhataM Na yaNNadhA bhavati, evaMvidhA uppattiyA, sA jahA uppajjati tathA imANi udAharaNANi bhaNNaMti bharahasilapaNa0 / / 9-54 / / 940 / / ujjeNI nagarI jaNavae avaMtIe, tattha gaDANaM gAmo, tattha egassa NaDassa bhajjA matA, tassa ya puso Daharao, te annA ANitA, sA tassa dAragassa Na baddhati, teNa dAraeNa bhaNiyaM mamaM laThThe na vaTTasi, tahA te karemi jahA mama pAdesu paDisitti, teNa ratiM pitA sahasA bhaNito- esa gohoti, teNa NAyaM mahilA viNaiti siDhilo rAgo jAto, sA bhaNati mA putta ! evaM karehi, teNa bhaNitaM na laThThe baTTasi, bhaNati-baTTehAmi, ahaMpi laThThe karahAmi, sA vaTTitumAraddhA, aNNadA chAhA caiva esa goheti 2 bhANacA kaheti, puDDo chAhiM dariseti, tato piyA se lajjito soSi evaMvidhotti, tIse ghaNaM rAgo jAto, soci avisaMbhito pitAe samaM jemeti / aNNadA pitAe samaM ujjeNi gato, diTThA Nagari, NiggatA pitA putto, pitA puNovi atigato kiMpi ThAvitagaM vissariyaMti, so sippAe nadIe puliNe nagaraM sacca Alihati, teNa NagarI sacaccarA lihiyA, tato rAyA eti, teNa rAyA vArito, bhaNito-mA rAulamajjheNaM ehiti, raNNA kotuhalleNaM pucchito, sacaccarA sabvA kahiyA, raNNA bhaNito kahiM vasasitti ?, teNa bhaNitaM amugagAme, piyA se Agato, te gatA, rAyAe va eguNagANi paMca maMtisatANi, egaM maggati, jo ya savyappahANo hojjati, citiyaM-esa hojjatti, tassa parikkhaNaNimittaM imANi satisilamiMdakukkuDatilayAluyahatthi agaDavaNasaMDe / paramannapattalaiMDagakhAilA paMtha piyaro ya / / 941 / / (253) autpAci kI buddhiH // 544 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [940-942/940-943], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka namaskAra vyAkhyAyAM // 545| dIpa anukrama [1] leha visajjeti, jathA- tujya gAmassa bahiM mAhillI milA, nIe maMDavaM kareha, te AdaSNA, mo dArato rohano chuhAtito, autpAti pitA se gAmeNa samaM acchati, ussUre Agato, so roviti-amhe chuhAiyA acchAmo, so bhaNani-tuma muhitosi, kiha , teNa 2 kI sa kahiya, bhaNati-vIsatthA acchaha, heTThA khaNaha khaMbhe ThavenA thovathovateNa bhUmI kayA, ubalevaNakatAvanAra raNo niveditaM, keNaI buddhiH kataM, rohaeNaM bharahagadAraeNa 1 / tato meMDhato pesito, ema pakkheNa etio ceva paccappiNetavco, tehiM bharahI pucchito, teNavisa virUveNa samaM baMdhAvito, javasaM diNa, taM caraMtassa Na hAyati balaM, visvaM ca pecchaMtassa bhaeNa Na vaDatitti 2 / evaM kukkuDo adAeNa samaM jujjhAvito 3 / tilasama telaM dAtavyaMti tillamadAeNa paNAmiyaM 4 / bAluyAe barahae paDihatthaM deha 5 / hasthimmi juNNahatthI gAma chUDho, hatthI appAuo marihititti appito, matotti pANiveditavba, itthI mato, tahiM NiveiyaM jathA Na carati Na NIhAreti Na Usasati Na NIsasati, raNNA bhaNita-mato?, tehiM bhaNitaM-tubbhe bhaNahatti 6 / agaDe AraNNao Na tIrati ekallato NAgaraM agaDaM deha7 | vaNasaMDe puvAvAse gato gAmo 8 / paramaNaM kArisaumhAe palAlumhAe yatti 9 / evaM parikkhiUNaM samAdiI-rohageNa AgaMtavyaM, taM puNa Na sukapakkhe Na kaNhapakkhe NorAti Na divA Na chAyAe Na uNheNaM Na chatteNa Na AgAseNaM Na pAdehi Na jANeNaM Na paMtheNa Na upaheNaM Na NhAeNaM Na maliNaNaM, pacchA agholi kAtUNa cakamajjhabhUmIe paDikameNaM egaM pAdaM kAtUNa cAlaNINimmituttimaMgo, anne bhaNati--samadulaTTaNIpadesabaddhao chAiyapaDageNa saMjhAsamayasi amAvAsAe Agato, raNNA 545 // pUjito, AsaNa ya se Thito, yAmaviuddheNa raNNA sahAvio-sutto? jaggasi ?, bhaNati-jaggAmi, so sutto vibuddho uDito, raNNA bhaNito-jaggasitti, jaha ANaceha-kiM tuhiko acchasi ?, teNa bhaNiya-nitIma, kiM ciMtesi ?, bhaNai-asotthapattANa kiM viTo (254) Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [940-942/940-943], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 kI prata sUtrAMka I-1 bAddha dIpa anukrama [1] namaskAra mahallo udAhu chihA 1, kiha te ciMtiyaM, bhaNai--dovi samANi, pIe jAme chAliyAliDiyAo, bAteNa, tatIe khADailA/tpAti vyAkhyAyAdi jattIyA paMDaragA tattiyA kAlagA, jattiya pucchaM tattIya sarIrapi AyAmeNa, cautthajAme sadAvio vArya Na deti, teNa kaMTiyAe // 546 // pacchinno uDito, bhaNati- kiM jaggasi suyasi ?, bhaNati-jaggAmi, kiM karesi , ciMtemi, kiM cintesi ?, katihiM si jAto 1,10 to katihi, teNa bhaNiya-paMcahi, keNa keNa ?, raNNA vesamaNeNa caMDAleNaM rayaeNaM vichieNa, teNa mAyA pucchitA, NibaMdhe 8 hai kahitaM, so pucchati-kiha te NAyati, so bhaNati-yena yathAnyAyena rAjja pAlayasi teNa Najjasi rAyaputtotti, besamaNo dANeNaM,* roseNa caMDAle NaM, savvassa haraNeNa rayayo puNa, jeNa mamaM ucchupase teNa vichitoti, tuTTho rAyA, samvesi uri Thavito bhogA daya se diNNA // paNitae dohi paNiya baddhaM, ego bhaNati- jo etAe lomasiyAe khAti tassa tuma kiM desitti, iyaro bhaNati- jo |jivvati teNa jo jagaradAre modao Na NIti so dAtavbo, ego jIto, itaro maggati, so se rUvarga deti, itaro Necchati, tAhe haidoNNiA, jAhe Na tehiM tUsati tAhe teNa jayakArA olaggitA, buddhI diNNA, tAhe pUviyAvaNAo egaM modagaM gahAya iMdakhIle Thaveti, I bhaNito- NIhi modagA !, Na NIti, jIto / / rukkhe phalANi, makkaDA Na deMti, pAhANehiM hayA, tehiM phalA khicaa|| // 546 // .131. khaDDae paseNatI rAyA, putto se seNio, rAyalakSaNasaMpaNNo, tassa kici Na deti-mA mArijjihitti, so die Niggato, lAvaNNAtaDaM Agato, paNiyasAlayAe Thito, tassa lAbho tappabhAveNa, so maca deti, dhUtAe saMpakko, diNNA rAyAe lahA visa | jjito, so Apucchati, sA maNati- tumahiM kahi , so bhaNati- amhe paMDarakuMDagA rAyagihe govALA pasiddhA, gato ya, AvaSNa (255) Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 940 - 942 / 940-943], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 547 // sattAe dohalo devalogacuyassa abhayaM suNejjAmi, vANito davyaM gahAya ubaDito raNNo, raNNA gahiyaM, ugdhosAviyaM putto jAto, abhayoti NAmaM karta, pucchati mama pitA karhiti 1, tAe kahitaM bhaNati vaccAmoti, sattheNa samaM baccati, rAyagihassa bahiyA ThitA, Nagaragavesato gato, rAyA maMtI bhaggati, sukkakUve khuTTagaM pADiyaM, jo geNhati hattheNaM taDe Thito tassa rAyA bici devi, abhaeNa diDaM, AhataM chANeNaM, sukke pANiyaM mukkaM, taDe saMtaraNa gahiyaM, raNNo samIvaM NIto, pRcchati tumaM ko, bhagati tumha puttoti, kiha vA kiMvA 1, savvaM paDikahiye, tuTTo ucchaMge kato, mAtA pavesijjatI maMDati, teNa vAriyA, amacyo jAto / paDe, do jaNA vhAyaMti, egassa daDho paDo, egassa juNNo, juNNaito daDhaM gahAya paTTio, itaro maggati, so Na deti, vavahAro, mahilAovi kaMtAvitAo, diNNo assa jo, aNNe bhaNati sIsANi olihitANi, egassa uSNapaDao pIyassa sottio / saraDo, saNNaM vosiraMtassa saraDA maMDatI, ego tassa adhiGkANassa heTThA bilaM paviDo, pucchiNa chikko, gharaM gato, addhitIe dubbalo jAto, bejjo pucchito bhaNati jadi sataM deha, diNNaM, teNa ghaDae saraDo chUDho lakkhAe vilepittA, vireSaNaM diNNaM, bosiriyaM, saraDo kappare diTTho, laDDIhUto // vitio saraDo, bhikkhuNA khuTTao pucchito (bhaNati) esa saraDo kiM sIsaM cAleha, teNa bhaNita- tumaM joeti kiM bhikkhu bhikkhuNiti / / kAge, taccaNieNa khuTTao pucchito arahaMtAH sarvajJAH 1, bADhaM, to kittiyA ihaM kAgA? sahi kAgasahassAI ihayaM viSNAta De parivartati / jadi UNamA pavasitA anmadhitA tattha pAhuNagA // 1 // vitio mihimmi diTThe mahilaM parikkhati- rahas (256) autpAti kI buddhiH 1148011 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [940-942/940-943], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 kI prata sUtrAMka -1 PI budiH dIpa anukrama [1] namaskAra | dhareti Navitti , so bhaNati- mama paMDarao kAgo ahiTThANa paviTTho, tAe suhijjitANa kahita jAva raNA surya, pucchito, kahiye / autpAtti vyAyAmAlAraNA se sukaM mukka, maMtI ya niutto / tatio viTThavikkharaNe bhAgavato suhaga pucchati, khuTTago bhaNati- esa ciMteti- etthA // 548|| viNhU asthi nnsthiti| uccAre, dhijjAtiyassa majjA taruNI, gAmaMtaraM NijjamANI dhutteNa samaM laggA, gAme babahAro, vibhattANi pucchitANi, AhAravireyaNaM diNNaM, tillamodagA, iyaro dhaaddio| ____ gaye, hatthI mahatimahAlao jo tolati tassa satasahassaM demi, NAvAe tolati, lachittA NAvAe uttAritUNa pAhANANaM | bhariyA, jAva se lehA, pAhANA toliyA, ettiya tulati, jito| ___ghataNo bhaMDo savvarahassito, rAyA devIya guNe kaheti-NirAmayaM, so maNati-Na bhavati, kiha ?, jayA pupphANi kesavAte Dhoeti, tahatti viNNAsiyaM, zAe hasiya, NibaMdhe kahiyaM, Nivvisao, suNati, uvAhaNANa bhAreNa uvadvito, uDAhabhItAe ruddho| golao Naka paviTTho jatumato,salAgAe tAvattA kddddito| khaMbho talAgamajjhe, jo taDe saMtao baMdhati tassa sayasahassayaM dijjati, tameva kholaga baMdhitUNa paDibaMdhitUNa baddho, jito | 8548 // khuTTae, pArinbAiyA bhaNati-jo je kareti taM mae kAyabvaM kusalakamma, khaDao gato bhikkhassa, paDahao vArito, gao zarAulaM, diTThA, sA bhaNati- kato gile, teNa sAgAriyaM dAtiya, jiyA, kAieNa ya paumaM lihiya, sA na varati, jitA / (257) Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 940 - 942 / 940-943], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 549 // maggetti ego bhajjaM gahAya pavahaNeNa gAmaMtaraM vaccati sA sarIracitAe otiSNA, tIe rUveNa vANamaMtarI vilaggA, itarI raDati, vabahAro, dUraM hattho pasArito, gAtaM / itthinti mUladevo appavitijjito vaccati, ito ya ego puriso samahilo Agacchati, diDo, tIe rUbe mucchito, egaMte | uccaciUNa acchati, teNa vitiyaeNa bhaSNati mahilA- itto mama mahilA vitAtukAmA evaM visajjihitti, teNa visajjiyA, sA | teNa samaM acchati, itarIvi mUladeveNa samaM ramitUNa AgatA, NiggaMtUNa ya tatto paDayaM ghetUNa kaMDariyassa dhuttI bhaNati hasaMtIpiyaM khu Ne dArao jAto / patitti, donhaM bhAgANaM egA bhajjA, loge phuDaM doNhavi samA, raNNA sutaM paraM vissayaM gato, amacco bhagati kato evaM hohiciI, avassaM viseso, teNaM leho diNNo jahA gAmaM gaMtavvaM, ego puvveNaM ego avareNa, bhajjAe allIvio, tIe jo pio so avareNaM pesio, jo beso so pucvaM pesito, vesassa gacchaMtassa AgacchaMtassavi niDAle sUro, asadahaMtesu puNovi paTTacitUNa samagaM purisA pesitA, te bhAMti te daDhaM apar3agA eso maMdasaMghayaNoti bhaNituM taM caiva pavaNNA, evaM NAyaM / putte jAe ego vANiyao bhajjAhiM samaM aNNaM rajjaM gato, tattha mato, tAo dovi bhaNati mama puttotti, putaNimittaM vavahAro, Necchati, amacco bhaNati dantraM viricittu dAragaM do bhAge kareha karakacaeNaM, egA bhaNati evaM hotu, mAtA bhaNati etassa putto, mA mArijjatu, tIse vidiSNo / (258) autpAti kI buddhiH 1198811 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [940-942/940-943], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 autpAti prata sUtrAMka -1 dIpa anukrama [1] namaskAra madhusittho kAI koligiNI umbhAmahalA ya, teNeva vihANeNa darisita, nAtA unbhAmailatti / vyAkhyAyAM mudiyAe purohite Nikkhevae gheNaM aNNesi Na deti, aNNadA damaeNa ThaviyaM, paDiyAgatassa Na deti, so pisAyo jAto, // 550 // amacco bIdhIe jAti, bhaNati dAvaha purohitA mamayaM sahassaM, tassa kiyA jAtA, raNo kahitaM, raNNA bhaNita-dehi, Na| | geNhAmiti, maggeti, aNNadA rAyAe sama jUtaM ramati, NAmamuddAgahaNa, rAyAe alakkhagaM gahAya maNUsassa hatthe diNNA, amRga & kAlaM sAhaso Naulao damaeNa Thavito taM dehi, imaM abhiNNANa, diSNo, ANito, aNNANa NaulANa majjhe kato, so sahAvito, | paccabhiNNAto, purohitassa jimmA chinnA / aMko taheva egeNa NikkhittaM laMchetUNaM, itareNa hevA gahiyA, osibittA kUDarUvagANaM bharito, pacchA taheca sIvitaM, Agatassa allivito, sA muddA ugyADiyA jAva kUDagarUvagA, vabahAro, pucchito kettiyA rUvagA, sahassa, gaNiUNa bharie UNagaM jAtaM, tathA taDineuM Na tIrati sacce tu, evaM jAtaM / bhI NANae taheca Nikkhevao, paNA chuDhA, Agatassa diNNo,aNNo Naulato, paNe pucchA, rAule vavahAro,kAlo ko Asi',aTra mugo, ahuNacaNagA paNA, se cirANao kAlo, dNddio| hA bhikkhU taheva Nikkhevarga na devi, jUtakarA olaggiyA, tehiM pucchieNaM sabbhAvo kahito, te ratcapaDagaveseNaM gatA suvaSNassa khoDiyAo gahAya, amhe baccAmo, ceiyaM vaMdAmo, ima acchau, mo ya pubbabhaNito,etami aMtare AgateNa maggitaM tae, lebha REASABBE // 550 // (259) Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [940-942/940-943], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sutrAMka auspAti - dIpa anukrama [1] namaskAra JllatAe diNNaM, aNNevi bhikyU eMtagA to egAe maMjUsAe ceva kajjihiti nniggtaa| vyAkhyAyAMkA cehagaNidhANe, do mittANi, tehi NidhANagaM diI, kalle sunakkhatte lehAmotti, egaNa rati ukkhaNiUNa iMgAlA chUDhA, citi||55|| yadivase gatA, iMgAla pecchati so dhutto bhaNati- aho amhaM maMdapuNNayA, iMgAlA jAtA, tega NAta, hiyayaM na dariseti, tassa | paDimaM kareti, do makkaDae gehati, tassa uvari bhana deti, te chuhAiyA taM paDimaM caDaMti,, aNNadA bhoyaNaga sajjitaM, dAra gA tassaccayA ANitA, saMgovitA, Na deti, bhaNati-- makkaDagA jAtA, Agato, tattha leppagaTTANe AvesAvito, makkaDagA 8 mukkA, kilakilaMtA tassa uvariM vilaggA, NAta, diNNo bhaago|| sikkhA,asthi dhaNuvveo ego rAjaputto, jathA seNio tathA hiMDato egadha u Isaraputtae sikkhaveti,davaM viDhata, tesiTa pitI, misagA ciMtati-bahutaM dabaM etassa diNaM, jadayA jAhiti tatiyA mArijjiAhiti, teNa NAtaM, saMcAritaM NAtagANaM-jahAI | rAta chANapiMDae NadIe chubhIhAmi te laejjaha, teNa lolagA vAlitA, esA amha vidhitti tihipavvaNIsu dAraehi samaM NadI-18 lAya chubhati, evaM NiccAhetUNa gttttho| atthasatthe egeNa puSaNa do savittIo, vavahAro Na chijjai, ito ya devI gubbiNI ujjANiyaM gatA, tAo uvAhitAo, kasA bhaNati- mama putto jo hohiti so asthasatthaM sikkhihiti, etassa asogassa heTThA NiviDo vavahAraM chidihiti tAva dovi & abiseseNaM khAha pivahAtti, jIse Na puco sA ciMteti- ecito tAva kAlo laddhotti paDisutaM, NAtA, Na esI / / / 551 // (260) Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [940-942/940-943], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra buddhiH prata sUtrAMka - pavAdA pujA katA, icchAe, egAe bhacAro mao, vadbhipauttaM taM Na uggamati, patimitto bhaNito- uggamehi, teNa bhaNita-majA tibhAgaM dehitAvanAyakA vyAkhyAyAma tAe bhaNita-jaM tuma icchasi taM mamaM dejjAsi, teNa ummaggita, sataM diNaM, sA Necchati, vavahAro, ANAvitaM, do pujA katA, // 552 // kataraM tuma icchasi', bhaNati- bahuM, tAe bhaNito- etaM ceva mamaM dehitti, dvaavito| satasahassati, ego paribhaTThato, tassa satasAhassaM khoraM,so bhaNati- jo mama apuvaM suNAveti tassa etaM demi,aNNadA egaM| NagaraM gato, tattha ugyoseti, siddhatthaputreNa sutaM, bhaNati- majjJa pituM tujjha pitA dhAreti aNUNagaM satasahassaM / jAdi sutapuvvaM dijjatu aha Na sutaM khorayaM dehi // 1 // jio / uppattiyA gatA / idAnIM bainayikI, vinayAt niSpannA vainayikI,ko vinayaH?, guruzuzrUSAvinayAdiH,pacchA so gurU tasya buddhiM tasmin zAstre 4. vinayati gamayati prApayatItyarthaH sA vinayikI, sA ya kevaMvihA bhavati', ucyate-bharasya nistaraNasamarthA, bharoNAma atigurukaM kaja, tasyA dhAraNI, trivoM nAma dharmArthakAmA, ahayA logo vedo samayo, sUrya arthaH tadubhayaM, etesiM peyAlanA, peyAlanAlA parijJAnaM abhigamanamityarthaH, ubhayologaphalavatI imo paro vA, koI ihaloio tIse phalavatIo, koI pare, tatthihalogo sakkArA daja deti, paraloge svargamokSI ca, kaha?, nimittaM jANati, amugastha viharitavbaMti evamAdi paraloiya, vinayAtsamutthAna | 552 // | yasyAH sA bhavati vinayasamutthA, budha avagame, sA ya yuddhI, kaI phalavatI bhavati / , tattha udAharaNANi, na zakyaM dRSTAntiko'rthoM | sadRSTAntamantareNopapAdAyituM tena tIse imANa udAharaNANi SANSAR dIpa anukrama [1] RADIOS (261) Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [944/944 - 947 ], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyA // 553 // matte at // 958 // 944 // nimitte, egassa siddhaputtassa do sIsagA NimittaM sikkhati, aNNadA taNakaTThassa bacceti, tehiM hatthiyapadA diTThA, ego bhaNati hatthiNiyAe pAdA, kahaM ?, kAyaeNa, sA hatthiNI kANI, kahaM ?, egapAseNa taNAI khaitAI, teNa kAieNa gAvaM jathA- itthI puriso ya vilaggANi sovi jAto, so ya juntrANatti NAvo, itthaNi ruMbhittA udvitA, dArao se bhavissati jeNa dakkhiNapAdo guru, potaratA dasi rukkhe laggA nadItIre egae therIe putto pavasitao, tassa AgamaNaM pucchiyA, tattha ghaDao bhiNNo, tattha ya ego bhaNati tajjAteNa ya tajjAtaM, saMNimeNa ya taNNimaM / tArUveNa ya tArUvaM, sarisaM sariseNa Nidise || 1 || mataotti pariNAmeti citio bhaNati jAhi buDDhe ! so gharaM Agatelao, sA gatA, diTTho, tuTThA, tao sA juvalagaM rUpae ya gahAya AgatA, sakkArio, vitio bhaNati mama sambhAvaM Na katheti teNa pucchiyaM, tehi jathAbhUtaM kahitaM, ego bhaNati bhUmijo bhUmiM caiva milito, evaM sovi dArato, bhaNitaM ca- 'tajjAeNa ya tajjAtaM 0 ' silogo / atthasatthe kappao dadhikuMDagaucchukalAvaga evmaadi| lehe jathA aTThArasalivijANao / evaM gaNievi / aNNa bhaNati vaTTehiM ramaMteNa akkharANi sikkhAviyANi gaNiyAi ya / kUve khAyajANaeNaM pamANaM bhaNitaM, jathA edUre pANiyaMti, tehivi khataM, to volINa, tassa kahiye, pAse ANahaddatti bhaNitA, dhavvasagasaddeNa jalamuTThAhiyaM / Ase, AsavANiyagA bAravatiM gayA, sacce kumArA thullA vaDe ya gaNDaMti, vAsudeveNa jo dubbalaGgo lakkhaNajuto so gahito / gaddabhe rAyA taruNapito, aNNattha uddhAhatA siNapachi jArise, tisAe pIDiyA, theraM pucchaMti, ghosAvitaM, egeNa piyaputtreNa ANitao, teNa kahiye, thero bhaNati suyaha gaddame, jattha gadabhA ussiti jahiM luThiMti ya tattha pANitaM khayaM, pItA ya / aNNe bhaNati ussiMghaNAeM caiva jalAsataM gatA / / lakkhaNe pArasavisae (262) vainayikI buddhiH // 553 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] mUlaM [1] / [gAthA-1 niryuktiH 944944-1947). AyaM [111...]]] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyA // 554 // Asarakkhao, dhItAe vassa samaM saMpatti, tAe bhaNito bIsatthANaM gholacammaM pAhANANaM bharetUrNa rukkhAo muyAhi, tattha jo Na uttasati taM laehi, paDahaM ca vAlehi, bujhAveha ya khakkharaeNaM jo Na uttasati taM laehi, so vetaNagakAle bhaNati mama do dehi, amugaM 2 vA teNa bhaNitaM sacce giNhAhi kiM te etahi 1, cchati, bhajjAe kahaNaM, dhItA se dijjatu sA pecchati, so tIse vati, dArakaM kaheti, lakkhaNajutteNaM kuTuMbaM parivaDDatiti / egassa mAtulaNaM ghRyA diSNA, kammaM Na kararIta, bhajjAe coito dive dive aDavIo rittao eti, chaDe mAse laddhaM kulabo, satasahasseNaM seTTiNA laio akkhayaNihitti / / gaMdhammi, pADaliputte nagare pAlittagA AyariyA acchaMti, ito va joNiehiM imANi bisajjiyANi pADaliputaM sutaM mohita laDDI samA muddio samuggaoti, keNa Na NAtA, pAlitaMyaAyariyA sadAvitA-tummehiM jANaha bhagavaMti, pADhaM jANAmi, sutaM unhodae chUTaM mayaNaM virAyaM diTThANi aggimANi, daMDao pANie chUTo, mUlaM garuyaM samummato jatuNA gholito unhodae, kaDhito ugdhADito y| teNaviya lAuyaM rAileUNa rayaNANi chUDhANi, teNa ya sivviNIe sibbaiUNa visajjitaM, abhidaMtA pheDaha Na savikataM // agade, paravalaM jagaraM rohetuM etitti rAyAe pANiyANi viNAsitavyANi visakaro pADito, puMjA katA, vejjo javameta gahAya Agato, rAyA ruDo, vejjo bhagati satasahassavedhI, kahaM ?, khINAU hatthI ANito, pucchavAlo uppADio, teNaM caiva vAlaggeNa tattha visaM diNaM, vivaraNaM karataM dIsati, esa sacco bisa, jovi khAeti sopi bisaM evaM satasahasrasavedhI, asthi nivAraNavidhI ?, bADhaM tattheva agado diSNo samaMto jAti // rahiya gaNiyA ekaM caiva, pAuliputte do gaNiyAo-kosA unakosA ya, kosAe samaM dhUla bhUddasAmI acchitao Asi, pacchA pavvato, tAhe varisArato tattha gato, sAvikA jAyA, avabhassa paJcakakhAi, paNNattha rAmAbhi (263) vainayikI buddhi // 554 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [-] mUlaM [1] / [gAthA-1 niryuktiH 944944-1947). AyaM [111...]]] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM / / 555 / / yogeNaM, radhieNa rAyA ArAhito, diNNA, sA dhUlamadasAmissa abhikkhaNaM 2 guNe geNhati taM Na tathA upacarati, so tAe appaNI viSNANa setukAmo aseogavaNiyabhUbhIgateNa aMbapiDi cchoDitA, kaNDapuktraM aNNoSNaM lAeMtege hatthanmAsaM ANettA aDacaMdeNa chiSNe gahiyA, taM tathAvi Na tUsati, bhaNati kiM sikkhiyassa dukkaraM 1, sA bhaNati pencha mamaMti, siddhatthagarAsiMmi gaccitA, sUcINa aggayaMmi ya, kaNiyArapupphapoiyAsu, so AuTTo, sA bhagati Na dukkaraM toDiya aMbapiMDI, Na dukkaraM Nacitu sikkhiyaae| taM dukkaraM taM ca mahANubhAgaM, jaM so muNI pamayavaNaM niviDo // 1 // sIyA sADI dIhaM cataNaM avasamvargaca kacassa ekkaM ceca, rAyaputA AyarieNaM sikkhAbiyA, davbalobhI ya so rAyA, taM mAretuM icchati, te dAragA ciMtIta ete amhaM vijjA diNNA, uvAraNa NitthAremo, jAhe se jemao eti tAhe NhANasADiyaM maggati, te sukkhayaM bhaNati aho sIyA sADI, bAramuhaM taNaM deti, bhaNati aho dIhaM taNaM, puSvaM koMcateNaM padAhiNIkareMti, taddivasaM apadAhiNI kato, parigataM jaghA viratANi, paMtho dIho sItANaM taM mama kAtuM maggatiti, paTTho // Nivvodae, vaNiyabhajjA cirapaDatthe patimmi dAsIe sambhAvaM kaheti - pAhuNagaM ANehitti bhaNitA, tAe pAhuNao ANiyao, AyasaMca se kAriyaM, ratiM pabesito, tisAio NivyodagaM diNNaM, mao, deuliyAe ujjhito, ahuNA kayakammoti NhAviyA pucchitA - keNa Ause kAriNaM, teNa bhaNitaM dAsIe, sA pahatA, tAe kahiyaM, vANigaNI pucchiyA, sAhati sambhAvaM, tayAviso goNasota, diTTho ya // goNe ghoDagarukkhapaDaNaM ca evaM ceva, ego akatapuNNo jaM kamma kareti taM vivajjati mittassa jAiehiM batichehiM halaM bAheti vigAle ANiyA, vADe chUDhA, so ya mitto se jemiti, so lajjAe Na Tuko, teci diDA, NimphiDitA vADAo, hariyA, gahito dehiti, rAulaM Nijjati, paDhipaNaM ghoDapUrNa puriso eti, so teNa (264) vainayikI buddhiH // 555 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [944/944-947], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa anukrama [1] namaskAra pADito AsaNa, so palAo, teNa maNito- ANAni, teNa mamme Ahato, mato, teNavi latito, vigAloti Nagarassa bAhiriyAe31 karmajAvyAkhyAyAM | butthA, tattha lomaMdhiyA suttA, imevi tahi ceva, so citeti-jAvajjIvaM baMdhaNe karissAmi, vara me appA ubbaddho, tesu suttesu DaNDi- buddhiH // 556 // khaMDeNa tammi baDarukkhe appANaM ukkalabeti, taM dubalaM, tuTTateNa paDateNa lomathitamahatcarI mArito, tehivi gahito, pabhAte 6 karaNaM NIto, tehivi kahitaM jathAvattaM, so pucchito bhaNati AmaMti, kumArAmanco bhaNeti- tuma balide dehi, etassa acchINi ukkamaMtu, vitio bhaNito- etassa AsaM detu, tujjha jIhA ukjhamatu, itare bhaNiyA-sa heTThA hotu tubbhaM ego ubaMdhatu, NipaDibhogotti maMtaNA kAtuM mukko / gheNatiyA gtaa| kammayA NAma karmAjjAtA karmajA, sA 'uvayogadivasArA' uvayujjata ityupayogo, uvayogana yAsAM dRSTo sArA sA bhavaVAti upayAgadRSTasArA, sAro nAma sadbhAvA, niSThetyarthaH, karmaprasaMgo nAma abhikkhayogA, parigholaNA NAma sahAvaparimaggaNa,ta. Na visAlA phalavatI havati buddhI, tAe phalaM sAhukkAro, sAdhu sobhaNaM katati / egeNaM coreNa khattaM paumAgAreNa chiNNaM, so jaNacAtaM NisAmeti, karisao bhaNati- ki siksitassa dukkara, coreNa sutaM, pucchito, gaMtUNa churiyaM aMchitUNa bhaNati-mAremi, teNa SaDayaM pattharettA vIhiyANaM muTThI bharito, bhaNati- kiM paraMmuhA vaDaMtu ? AraMmuhA ?, pAsillayA, taheba kataM, tuttttho| kolito / 1556 // | maTThINA gahAya taMtU jANati-ettiyAehiM kaNDaehiM buNihititti / Doe bahuti jANati-ettiyaM mAhiti / mottiyaM AyaNito AgAse okkhivittA tathA Nikvivati jathA kAlavAle paDati / ghate sagaDe saMtao jadi rugcati kuNDitAe NAlae chubhati dhAraM / pavao AgAse tANi karaNANi karati / tuMNAo pubbaM thullANi pacchA jahA Na Najjati mUbIe, tattiyaM geNhati jattieNa samappatti, jathA (265) Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 "adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [944/944-947], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka // 557 -1 dIpa anukrama [1] namaskAra sAbhissa taM dUsaM dhIyAreNaM kAritaM / vaI amavetUNa devakularathANa pamANaM jANati / ghaDagAro pamANeNa maTTitaM gaNdati bhANassavi, pariNAmivyAkhyAyAmANaM amavicA kareti / cittakArI pacchA amavetUNaM pamANajunaM kareti, tattiya yA vaNayaM kareti jattieNaM samappati / / kammayA / kA smttaa|| idANi pariNAmitA, pariNAmaniSpannA pAriNAmitA, manaso pariNAmAt. vayasazca, sA ya evaMvidhA annumaannhetu|9-62 / / 948 // aNumANahetudiTThatehiM sAdhyamartha sAdhitIti aNumANahetudidvaMtasAdhigA, tattha aNumANaM 51 aviNAbhAvaNicchiyAto liMgAto liMgiNANaM, hetU kAraNaM uvAo, diduto sAdhammeNa vaidhammeNa ya, etehiM jo jeNa sAdhyo atyAtalI | teNa sAdheti yA sA tathA. vayavipAkeNa ya pariNAmo jIe sA tathA, jathA jathA vayo vipaccati tathA tathA vipariNamititti jaM bhaNi|taM, phalaM NidaMseti 'ubhayologaphalavatI' puthvaM vaNitaM, ahavA hiyaNisseyasaphalavatI, kAyahitA bhavati, Na sukhA AvAte haiM jahA kaTukarohiNI cevamAyojjAmiti // tase imANi NidarisaNAI ___abhe||9-63 / / 949 / / khamae / / 9-64 // 950 // calaNAhaNa0 // 9-65 // 951 / / abhayassa kahaM pAri-12 daNAmiyA buddhI, jadA pajjoto gato, rAyagiha rohitaM, tadA abhaeNaM khaMdhAvAraNivesajANaeNaM puvvaM NikkhaMtA kUDarUvagA hai| dhUmiyA, kahiyaM ca se jathA bheditA khaMdhArA, dAvitesu naTTho, esa vA, ahavA jAhe gaNiyAhi kapaDeNa NIyo baddho tAva tosio ||557 // | cattAri barA, citiyaM cANeNaM- mAyAvemi appANaM, baro maggio- aggI atImitti mukko, tAhe maNati- ahaM turma chaleNa A-A |Nito, ahaM puNa divasato pajjoto haratici kaMdataM nagaramoNa nemi, gato.rAyugihuM, dAmo ummattao kato, gaNiyAo dAri-4 karalaSECRECleso (266) Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [949-951/949-951], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata namaskAra bhyAkhyAyA sUtrAMka // 558 // -1 dIpa anukrama [1] yAo gahiyAo, vANiyao gao, raDatao hito, evamAdigAo bahugAo abhayammi pAriNAmiyAo buddhiio| sehitti kaTTho 8 pariNAmiNAma seTThI egattha Nagare vasati, tassa Na vajjA NAma bhajjA, tassa Nebbaillo devasammo baMbhaNo, seTThI disAjacAe gato, majjA se teNa samaM saMpalaggA, tassa ya ghare tiSNi ya pakkhI-sUyao mayaNasAliyA kukkuDao, so tANi appAhettA gato, so dhijjA-12 tio rati atIti, mayaNasAliyA bhaNati-ko tAyA Na bIheti, sUyao vAreti- jo atiyAe dayito amhaMpi piyallao hoti, sA mayaNasalAiyA aNathitAsitA dhijjAtita parissavati, tIe mAriyA, sUyao Na mArio, tIse putto lehasAlAe paDhati, aNNadA tassa (ghara) sAdhuNo bhikhassa atigatA, taM kukkuDagaM pecchitUNa ego bhaNati-jo eyarasa sIsaM khAi so rAyA hAtiAMta, taM teNa dhijjAtieNaM kihavi aMtarieNaM suta, aviratiyaM maNati-mArehi jAya khAmi, sA bhaNati. aNNaM ANijjatu mA puttabhaMDaM va saMvahitaM, NibaMdhe mArio jAba NhAuM gato, tAva so dArao lehasAlAo Agato, taM ca maMsa sijjhati, so rovati, tassa sIsaM diNe, itaro Agato, bhANae. chuDhaM, sIsaM maggati, bhaNati- ceDassa diNaM, so ruTTho bhaNati- mae etassa kabje mArAvito, pacchA bhaNati- jati para etassa dAragassa sosa khAtajjA to kRtaM hojja, NibaMdhe vAsitA, dAsIe sutaM, sA taM dAragaM tato ceva ghetRNa palAyA, aNNaM NagaraM gatANi, tattha rAyA marati, AseNa parikkhito, so tattha rAyA jaato| iyarovi seTThI | Agato jAva saDitapaDitaM pAsati, sA pucchitA- Na kaheti, sueNa paMjaramukkeNa kahito bhaNAisaMbaMdho, so taheva ciMteti, ahaM etIse kateNa, esA puNa evaMti pavyatito, itarANivi taM ceva Nagara AgatANi savvaM gahAya, aNNadA viharato so sAdhU tattha gato, tIe paccabhiNNAto, bhikkheNa samaM mAsagA diNNA, pacchA kavita, gahito, rAyAe mUlaM nIto, dhAtIe NAto, itarAANi (267) Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [949-951/949-951], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka namaskAra | vyAkhyAyo ***** pariNAmi buddhi // 559 // ** dIpa anukrama [1] NibbisatANi ANacANi, piyA bhaugAha NimaMtito, gacchati, rAyA saTTo kato, barisArane puNe yaccatassa akiriyANimitta dhijjAtiehiM uvaravariyAe paribhaTThiyArUvakatagubbiNI ya tathA aNubrajati, tIe gahito, so pavayaNassa uhAho hohitti bhaNatijadi mae tao joNIe NItu, ahaNa hoti marma to poTTaM bhiMdittA NIu, evaM bhaNito pordU mizra, mayA, vaNo ya jaato| kumaaro| khuDgakumAro jahA jogasaMgahehiM / devI, puSphabhadde Nagare puSphaseNo rAyA, aggamahisI ya puphAtI devI, tose do ceDarUvANipuSphacUlo puSkacUlA ya, tANi aNurattANi bhoge aMti, devI pavajhyA, devaloge uvaNNA, devo jAto, so devo evaM ciMtetijadi etANi evaM marAMti to naragatiriesu uvavajjihaMti, muviNae so devo parae devaloe ya ucadaMseti, sA bhItA jAtA, pucchati | pAsaDite, Na jANati, aNNiyaputtA tattha AyariyA, te sahAvitA, taheva su kaDeti,sA bhaNati-kiM tumbhehivi siviNao diho| so bhaNati- amhaM erisaM sutti diTTa, pabvaiyA / devassa pAriNAmitA // purimatAlaM nagara, uditodito rAyA, sirikatA devI, doNNivi sAvagANi, pariSvAigA jitA, dAsIhi ya muhamakkaDitAhi velabitA, NicchUDhA, padosamAvaNNA, vArANasIte dhammaruI rAyA, tattha gayA, phalayapaTTiyAe rUvaM sirikatAe lihitUNa dAeti dhammaruissa raNNo, so ajhovavaNNo dUtaM visajjeti, paDihato nicchUDho, tAhe savvavaleNa Agato, NagaraM gaheti, so sAvao ciMteti udiodio rAyA- kiM evaDeNaM jaNakkhaeNa?, | upavAsaM Thio, besamaNeNaM deveNaM saNagara sAdhio, uditodayassa paarinnaamiyaa| sAdhUNaMdiseNetti, seNiyaputto diseNo, sIso | ya tassa odhANuppedhI tassa ciMtA-bhagavaM jadi (rAyagiha) ejjA to devIo aNNANi ya atisae pecchitUNa jadi thiro hojjatti, bhaTTArao Agato, seNIo saaMtepuro NIti, aNNe ya kumArA saMtepurA, padiseNassa aMtepuraM setaM varavasaNaM, paumiNimajhe haMsIo %25E5OMOMOMOMOMOM // 959|| 19% (268) Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 949 - 951 / 949-951], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 560 // vA omukkaAbharaNAo savvAsiM chAyaM haraMti se tAo daNaM ciMteti-jadi bhaTTAraeNaM mamAyarieNa erisiyAo mukkAo kimaMga puNa majjha maMdabharagassa asaMtANaM pariccaiyavyayANaMti NivvegamAvaNNo, Aloiya paDikkato thiro jAto / dhaNadatto susumAe pariNAmeti jadi etaM Na khAmo to aMtarA marAmoti // sAvao sAvayavayaMsiyAe mucchito, tIse pariNAmo jAtomA aTTavasaTTo marihiti, to garaesu vA ubavajjihiti, saMsAraM hiMDiDivi tIse AbharaNehiM viNIto, saMvego. kahaNaM ca // | amaccotti varaghaNugapiyA jatughare kate ciMtati-esa kumAro mArito hohiti, kahiMpi rakkhijjatitti suraMgAe gINio, palAto, aNNe bhagati ego rAyA devI se atipiyA kAlagatA. so ya muddho, so tIe viyogadukhito na sarIra Diti kareti, |maMtIhiM bhaNito-deva ! erisI saMsAraDititti, kiM kIratu ?, so bhaNati nAhaM devIe Thiti akaratIe karemi, maMtIhiM paricitiyaM Na aNNo uvAoti, pacchA bhaNitaM deva ! saggaM gatA, taM tattha ThitAe ceva se savvaM pesijjatu, laddhakayadevIDitie pacchA karejjasuti, raNNA paDisutaM, mAtiTThANeNa ego pesito, raNNo AgaMtUNa sAheti katA sarIradvitI devIe | pacchA rAyA kareti, evaM patidiNa karatANa kAlo vaccati, devIpesaNavavadeseNa vatthaM kaDisuttagAdi khajjati, egeNa ciMtiyaM-api khati karemi, pacchA rAyA diDo, teNa bhaNitaM kuto tumaMti?, so bhaNati deva ! saggAto, raNNA bhaNitaM devI diTThati ?, so bhaNati tIe caiva pesito kaDisutayAdinimittaMti, dAvita se jahicchitaM, kiMpi na saMpaddhati, raSNA bhaNitaM kadA gamissati ?, teNa bhaNita- kalaM, raNNA bhaNiya-kalaM te saMpADissaM, maMtI AdiTTho- sigdhaM saMpADeha, tehi ciMtiyaM viSa karja, ko ettha uvAo titha ?, visaSNA, egeNa bhaNiya- dhIrA hoha, ahaM bhalissAmi, teNaM taM saMpADetUNa rAyA bhaNito (269) pariNAmikI buddhiH 1148011 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [949-951/949-951], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka kI [-] dIpa anukrama [1] namaskAra deva ! esa kaha jAhiti', raNNA bhaNita- aNNe kaha jaMtagA?, teNa bhaNita- amhe jaM paTThavetA taM jalaNappaveseNaM, Na aNNahA pariNAmivyAkhyAyAMsaga gammatiti, raNA bhaNiya- taheba paseha, taheva ADhatto, so visaNyo, aNNo ya dhutto vAyAlo, raNo samakkhaM bahunA buddhiH // 56 // uvahasati, jathA devi ! bhaNijjAsi siNehavato te rAyA, puNovi jai kajaM taM saMdisenjAsi, aNNaM ca imaM ca bahuvihaM bhaNejjAsi, teNa bhaNita- deva! NAhametigamavigalaM bhaNitu jANAmi, eso ceva laTTho pesijjatu, raNNA paDisutaM, so taheva NijjituM ADhato, itaro mukko, itarassa mANusANi visaNNANi bilati- hA deva ! amhe kiM karejjAmo?, tega bhANitaM -niyatuMDaM rakkhejjaha, pacchA hAmaMtIhiM kharaMTiya mukko, maDaga daI, maMtista pariNAmiyA || khanara khamao ce eNaM samaM mikkhaM hiMDati, tega maMDakkaliyA mAriyA, AloyaNavelAe No Aloeti, khuDDaeNa bhaNito- Aloehitti, mo ruTTho AhaNAmeti padhAvito, (me abhiDio) egattha virAhitasAmaNNANaM sappANaM kulaM, tattha upavaNNo, diTThIviso sappo jAto, aparopareNa jANaMti, rattiM carati mA jIve mArehAmoti, phAsugamAhArenti / aNNadA raNo putt| ahigA khAito, mato ya, rAyA sapANaM posamAvaNo bhagati- jo sappaM mAreti tassa dINAraM demi, aNNadA AhiDieNa tANaM rehAo diTThAo, ta bile sadhIhi dhammati, sIsANi jiggachatANa | chiMdati, so abhimuho Na NIti-mA kaMci mArahAmorI jAtissarataNeNa, taM Niggaya chidati, pacchA teNa raNo uvaNItANi, se rAyA NAgadevatAe bodhijjati, mA mArehi, NAgadigo te kumAro hohitti, so khamagasappo mato samANo tattha rAyANiyAe putto | // 56 // jAto, ummukkabAlabhAvo sAdhu dahra jAti saMbharitA pacchA pabbaio ya, so chudhAluo abhiggahaM gehati- mae rusitavyaMti, dAdosINassa pahiMDati, tattha Ayariyassa gacche canAri khamagA- mAsio 234 ti, rani devatA AgatA, te aNNe khamae ati RRENRITER (270) Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 949 - 951 / 949-951], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 562 // | kamecA taM vaMdati, khamaeNa NiggacchaMtI hatthe gahiyA, bhaNiyA ya- kaDapUyaNe ! evaM tikAlabhoI baMdasi, ime mahAtavassI Na baMdasi?, sA bhaNati - ahaM bhAvakhamayaM vaMdAmi, Na davyakhamaetti, gavA, pabhAte dosINassa gato, NimaMteti, egeNa pAyeM gahAya khelo chUDho, so bhaNati micchAmi dukkaDa, jaM mae khelamallavaM tumma povaNIya, evaM sesehivi, so jimetumAraddho, tehiM vArito, vegamAvaNNo / | paMcavi siddhA / vibhAsA // anaccaputto varadhao, tassa tesu 2 prayojaneSu pAriNAmiyA, jathA mAtA motAvitA, so palAvio, eyamAdI sabdhaM vibhAsiyAM / aSNa bhagati ego maMtiputto kappaDiyarAyakumAreNa samaM hiMDati, aNNadA phemittio ghaDito, raci | desakuDiThiyANaM sivA raDati, kumAreNa Nemittio pucchito- kiM sA bhagatitti ?, tega bhaNitaM imaM bhaNati imaMmi nadititthAma kalevaraM cititi, eyarasa kaDIe sarva paryakANaM, kumAra ! tumaM gaNhAhi tujjha pAyakA mama ya kalevaraMti, muddiyaM puN Na purANI pucchito, so bhaNati caphila iyaM kahati, esa bhagati kumAra ! tujyavi pAyakA saMjAtA majjhavi kalevaraMti, kumArI tusiNI o | jAo, amaccapuceNa ciMtiyaM pecchA se sataM kiM kiviNataNe gato Au soMDIratAe 1, jadi kiviNataNeNa karta Na tassa rajjeti NiyatAmi, paccUse bhagati- baccaha tumme, mama puga sUlaM rujati, Na sakkuNomi gaMtuM kumAreNa bhaNiyaM Na jutaM tumaM mosUNa gaMtu, kiMtu mA egattha koi jANihitti teNa vaccAmo, pacchA kulaputtadharaM pIto, samappio, taM ca savvaM pejjAmu diNNaM, maMtiputtassa avagataM jayA soMDIratApIca, bhaNitaM caNeNa- asthi me visesa ato gacchAmi, pacchA gato, kumAreNa rajjaM pattaM, bhogAvi diNNA / etassa pAriNAmigI / (271) pariNAmikI buddhiH // 562 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [949-951/949-951], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - namaskAra vyAkhyA // 563 // dIpa anukrama [1] cANake gollavisae caNiyaggAmo, tattha cagio mAhago, so ya sApao, tassa ghare sAdhU ThitA, putto se jAdo saha dADhAhiM pariNAmiteNa sAdhUNa pAesu pADio, tehi bhaNita-rAyA hohititti, teNa citiya-mA doggatiM jAissaitti daMtA ghaDA, puNoci AyariyANa| Tra kahitaM, tehiM bhaNitaM-kiM kanjatu, etAhevi biMbaMtarito bhavissatitti, ummukabAlabhAveNa coisa bijjAThANANi AgamiyANi, sovi sAvao saMtuDo, egAo bhaddamAhaNAo ANiyA bhajjA se, aNNadA kamhI kotue bhajjA se mAtigharaM gatA, keti bhagati| bhAtivivAhe gatA, tIse ya bhaiNI aNNesi khaddhAdAgiyANaM dilligAo, tA alaMkitabhUsitAo AgatAo, sabo parijago tAhiM samaM lapati, sA egate acchati, tIse addhitI jAtA, gharaM AgatA, addhitiladdhA acchati, NibaMdhe sidU, teNa ciMtiya-Nado pADaliputte deti tattha baccAmi, gato, kattiyapuSNimAe pudhamatthe AsaNe paDhame NiviTTho, taM ca tassa sAliyAtassa rAuThassa | satA Thavijjati, siddhaputto ya NaMdeNa sama tatva Agato bhagati-esa baMbhagoM davaMsassa chAyaM akamiUga Thito, dAsIe bhaNito| bhagavaM! vivie AsaNe NivasAhitti, asviti vivie AsaNe kuMDiya Thoti, evaM tatie daMDaga, cautthe mattiyaM, paMcame jaNyo vaiyaM, dhiTTotti nicchUDho, pAdo paDhamA ukkhitto, bhaNati ya-kozana bhRtyaiva nibadamUla, putraidha miSa vivRddhazAkham / utpAvya | naMdaM parivartayAmi, haTho durma vAyuriyogravegaH ||1||nniggto, purisaM maggati, sutaM ca NeNaM vitarito rAyA hohAmitti, naMdassa II moraposagA, tesi gAmaM gato parivAyaligaNaM, tesi mahatarassa dhItAe caMdapIyane Dohalo jAto, so samudANeto gato, tANitaM // 533 // pucchaMti, jadi mamaM dAragaM deha to NaM pAemi caMda, paDisuNeti, paDamaMDayo kato, tadivasaM puNimA, majle chidda, majjhaNhaM gate hA caMde sabbarasAlUhiM dabvehiM saMjoettA AsaNa thAle bharita karta, saddAvitA, pekSati pipati ya, upari puriso ucchADeti, aba (272) Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 949 - 951 / 949-951], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM / / 564|| pIte puto jAto, saMbaddhati, imo'vi dhAtuvilA maggati, so ya dArayahiM samaM ramati, rAyagItI vibhAsA, cANako ya paDieDa, pecchati, tega trimarito, amhavi dijjanu, bhagati -gAvIo lahehi, mA mArejja koti, bhagati - vIrabhojjA puhavI, jAtaM jathA viSNANa se asthi, to karasati dAraehiM kahi pani esa ahaM parivAo, jAnu jA te rAyANaM karomi, caliyA, logo milito, pADaline rohita gaMge bhayo parivvAyago hi puDita lago, caMdavA ya pamasare gibuDo, imo upaspRzati, saNNAe bhagati--boliyati, utciNNA NAsaMti, agge bhagati caMda ubhiNIsaMDe chumicA rakhao jAto, pacchA egega jaccakiseoragagateNa AsavArega pucchito bhagati -esa paunasare paciTTho, tato te diDo, tato ghoDago cANakassa alicio, tattheva khagge murka, jale pasagavAe kaMcu muvati taca khamoNa duhAkato, caMdraguto vAhitA caDAvito, pachASA, pucchito ki tume ciMtitaMti ?, bhagati dhuvaM evaM caiva sobharga, ajjo caiva jAgatitti, jAto jAgo, Na evaM viparigamatitti, pacchA chuTTAio cAgako taM vettA atigato, vImatimA etthaM jjejjAmoti mAha bAda nizvasta poI phAline, dadhikaraM gAya gato, jimito, agatthagAme rati samudANaMti, theriya putta maMDANaM bilevitaM deti uhe ekega majhe hattho chUDo, daDDI rovati, tAeya bhaNgaticANaka maMgalosa, pucchi bhagati pAsANa paDhane ghevaMti, gajA himata, pacao rAya, te samaM mitayA jAtA, bhagati sabha samega vibhayAmo rajje, otaprenvAnaM egastha nagaraM paNa paData, pavitidaMDI, vatthUNi joeti, iMdakumAriyAo, tAsi tagaragaNa paDati, mAtAeM jIvavitAo, paDita nagaraM pADaliputaM rohita, maMdo dhammavAre maggati, eMgeNa rahega jaM tarasi taM gINehi, do bhajjAto egA kaNNA davvaM ca gINeti kaNNA caMdanaM paloeti, maNitA jAhiti, tAe vilamaMtrI caMdraguptassa rahe Natra aragA (273) pariNAmi kI buddhiH // 564 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [949-951/949-951], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [1] namaskAra meM bhaggA, tidaMDI bhaNati-mA vArehi Nava purisajugANi tujhaM baso hohititti, atigatA. do bhAgA katA / egA kannagA visabhAviyA, vyaakhyaayaa| tattha pazcatagassa icchA, sA tassa diNNA, aggipariyaMcaNe visaparigato maritumAraddho, bhaNati-vayaMsaga ! marijjati, caMdagutto 6-12 bhAmitti bavasito, cANakkeNa bhiguDI katA, Niyatto, do rajjANi tassa jAtANi / NaMdamaNUsA ya corigAe jIvaMti, so coraggAha // 565 maggati, tidaMDI bAhiriyAe NaladAmaM muiMgamAragaM daTuM Agato, raNNA saddAvito, diNNaM ArakkhaM, bIsatthA katA, bhattadANe sakuTuMbA |maariyaa| ANAe-vasihi ambamA parikkhittA, viparIte kate raho, palIvito sabbagAmo, tehi ya gAmellatehiM tassa kappaDiyattaNe dImattaM Na diNNati kaauN| / kosanimittaM pariNAmitA buddhI, jUtaM ramati kUDapAsarahiM, sovaNaM thAle dINArabharitaM, jo jiNati tassa, ahaM jiNAmi eko| | dAyabbo, aticirati aNNa uvAyaM ciMteti, nAgarANaM bhattraM deti, majjapANaM ca diNNa, mattesu paNaccito bhagati gAyato-do majjha | | dhAturattAo kaMcaNakuMDiyA tidaMDaM ca, rAyA me vasavattI, etthavi tA me holaM vAehi // 1 / / aNNo asahamANo bhaNati-gayapoyagassa / (bhadassa mantharagaie u) joynnshss| pade pade satasahassA etthavitA me hola pAehi // 11 // aNNo asahamANo bhaNati-tilaADhagassa TU buttassa NiphaNNassa bahusaitassa | tile tile satasahassaM etthavi tA me holaM bAehi // 1 // aNNo bhaNNati-NavapAusaMmi puNNAe hai| girinaiyAe ya sigdhavegAe / egAhamahitameceNaM NavaNIteNa pAliM baMdhAmi // 1 // jaccANa barakisorANaM tadivasaM tu jAyamecANaM / kesehiM NabhaM chAemi etthavi tA me holaM bAehi // 1 // do majjha asthi rataNANi sAlipasaI ya gaddabhiyA ya / chiNNA chiNNAvi dahati etthavi tA me holaM vAehi // 1 // setasukillo NiccasugaMdho, bhajja aNuvvaya Natthi pvaaso| NiriNo ya dupaMcasato ya, // 565 // (274) Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [949-951/949-951], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [1] namaskAra etthavi tA me holaM vAehi // 1 / / evaM NAUNaM rayaNAI maggiUNaM goTThAgArANi sAlINaM mariyANi rayaNAI gaddamiyAdINi pucchito pariNAmi hai kI vyAkhyAyAM | chiNNANi 2 jAyaMti, AsA egadivasajAtA maggitA, egadivAsiyaM NavaNItaM maggitaM / esa pariNAmitA cANakassa buddhI / / // 566 // & ___thUlabhahassa sAmissa pariNAmitA, pitumi marite kumAro bhaSNati-amacco hohiti, so asogavaNiyAe ciMteti-kerisA | bhogA vAulANaMti?, tAhe pabvaito, rAyA bhaNati-pecchaha, mA kavaDeNaM gaNiyAgharaM jAejjA, jiMtassa suNagamaDago bAvaNNo, NAsa | na vikUNeti, paDilehetA raNNA bhaNita-virattabhogotti, sirio tthaavio| NAsikaNagara, do vANiyao, suMdarI se bhajjA, suMdarINaMdo se nAmaM jAtaM, tassa bhAtA puvapabvaito, so suNeti-jathA RI DAtIe ajhovapano, pAhuNao Agato, paDilAmito; bhANa teNa gAhita, ehi ettha visajjehititti ujjANe NIto, so bhogagiddho saNagaraM jAhititti adhigatareNaM uvappalobhemi, so ya ceubdhiyaladdhI, makaDiM darisettA pucchati-kA suMdarici?, suMdarI, pacchA vijjA dharIe, tullA, pacchA devIe, devI atisuMdaratti, pucchito maNati-kahaM esA labmatittiA, dhammaNaci pampahato / sAdhussa paarinnaamikaa|* kA baharasAmissa pariNAmiyA, mAtA NANubaciyA, mA saMgho avamANihititti, puNo devehiM ujjeNIe veubviyaladdhI dinA, IF pAilipute mA paribhavihitti beubviyaM kayaM, puriyAe pavayaNaobhAvaNA mA hohititti sathya kahiyavvaM / / / IMI calaNAhaNaNe, rAyA taruNehiM ghuggAhijjati, jathA therA kumArA ya avaNijjatutti, so tesi matiparikkhaNaNimittaM bhaNati jo rAyaM sIse pAeNa AhaNati tassa ko daMDo, taruNA bhaNIta-tilatila chidiyacao, therA pucchiyA, citamotti osariyA, BAEREGACASSESSAGES (275) Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [949-951/949-951], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - dIpa anukrama [1] namaskAra ciMtati-NUNa devIe ko aNNayaro AhaNatitti, AgatA bhaNati-sakkAreyavao, raNNo tesiM ca pAriNAmiyA buddhI / AmalagaM pariNAmivyAkhyAyAM kA kittima, egeNa NAtaM, akAlo, viyo hohiti // maNimmi sappo pakSINaM aMDagANi khAti rukkhaM vilamgitA, tattha giddhaNa AlayaMkA kI // 567|| bilagyo, mArio, tattha maNI paDito, heTThA kUbo, taM pANitaM racIbhUtaM, kUvAto gINitaM sAbhAvitaM, dAraeNaM therassa kahitaM, teNa & vilaggiUNa gahitaM / / sappo caMDakosio citeti-eriso mahappA || khaggo sAvagaputto jovyaNabalummatto dhammaM gacchati, mato khaggIsu uvavo, paTThassa dohini pAsehiM jathA pakkharA tathA cammANi laMbaMti, aMDabIte caumuhappahe jaNaM mAreti, sAhuNo ya teNeva OM Tra paheNa aikkamaMti, begeNa Agato, teeNa Na tarati allavituM, ciMteti, jAtI saMbhariyA, paccakkhANaM devalogagamaNa // dhUbhe vesA lIe NagarIe NagaraNAbhIe muNisubbayasAmissa dhUbho, tassa guNeNa kUNiyassa Na paDati, devatA AgatA AgAse, kUNiyaM maNati-samaNe jai kUlavArae, mAgahiyA gaNiya rmehitii| rAyA ta asogacaMdae, vesAli nagari gahessatI // 1 // somaggijjati, kA tassa uppattI-egassa Ayariyassa cellao aviNAo, Ayario aMbADeti, beraM bahati, aNNadA AyariyA siddhasilaM teNa samaM baMdagA | vilaggA, oyaraMtANaM pavAe silA mukA, diTThA, AyarieNaM pAdA osAriyA, iharA mArito hoto, sAbo diNNo-durAtmA itthIhito ye viNassihisici, micchAvAdI bhavatutikAtuM tApasAsame acchati, NadIe kUlae AtAveti, paMthanmAse jo sattho eti tato TU AhAro hoti, gadIkUlae AyAvemANassa NadI aNNato pavuDhA, teNa kUlavAlao jAto, tattha acchatao Agamito, gaNiyAoIKI // 567 // saddAbiyAo, egA bhaNati-ahaM ANami, kavaDasAvigA jAyA, satyeNa gatA, vaMdati, uddANe bhotigami cehayAI baMdAmi, tumbhe ya sutA, AgayA mi, pAraNae modagA saMjoiyA, atisAro jAto, payogeNa Thaviyo, unvataNAdIhiM saMbhiNaM cittaM, ANito, (276) Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [949-951/949-951], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [1] namaskAra bhaNito-raNNo vayaNaM karehi, kiM ?, jathA vesAlI gheppatu, thUmo NINAvito, gahitA / iMdamAtugAo cANakaNa pubbbhnniyaao| tapaH siddhaH vyAkhyAya pada esA pAriNAmiyA / abhiprAyasiddhAH parisamAptAH // krmkssy||568|| siddhazca | idANiM tavasiddho, jo ya taveNa Na kilammati so tavAsiddho, jahA ego daDhappahArI coraseNAvatI seNAe samaM gAma hetu dANi navamI gato, tattha ego darido, teNa puttabhaMDANaM pAyasa maggatANa duI jAettA pAyaso siddho, so ya hAtuM gato, corA ya tattha paDiyA, 6 egeNa tattha so pAyaso diTTho, chudhitati taM gahAya padhAvito, tANi ceDarUvANi rovaMtANi NiggatANi, pAyaso hitotti coreNa, * mAremitti pahAvio, mahilA avatAletuM acchati tathAvi jAti, so coraseNAvaI gAmamajjhe acchati, teNa gaMtUNa mahAsaMgAmo kao, seNAbaiNA citiya-eteNa mama purato corA paribhAvijjaMtitti saha mahilAe asiNA chiNNo, gambhovi do bhAge kato | dra phuruphurati, tassa kiyA jAtA, mate adhammo katotti, tAhe pabbaito, tattheva viharati, hIlijjati hammati ghorAkAraM ca tavakilesa kerati, siddho // kammakkhayasiho jo aTThaNDaM kammapagaDINaM kharaNa siddho, tattha gAthA dIhakAlarayaM je tu0 // 9 // 67 // 953 / ettha dIhakAlaM- atItakAlitaM, raja vaTTamANakAliyaM, kammaM AtmanA aaliN-IP568|| | gitaM sabbAyapadesehiM puTuMti bhaNita, na kevalaM sasitaM, tathA ahavA sitaM 'sita varNabaMdhanayoH' aTThahA baddhaM-aTThA pariNAmitaM 31 TeliyadukkhaM, tuzabdAnidhattanikAcitAdivi gheppaMti, taM tathAbhUtaM kammaM dhaMtA, dhaMtA NAma jhANANaleNa dahitA, akammIkAtUNe-18 tyarthaH, iMti- evaM siddhassa sato yogyatAmaMgIkRtya siddhattamuvajAyatI, niSpanArthatvaM saMpajjate / / kahaM puNa aTTavihaM karma khabeti, CODAESARGAMESCAR (277) Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [953/953], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka ASA [-] dIpa anukrama [1] namaskAra bhaNNati- jadA kevala NANa uppADeti tadA cattAri ghAtikame khaveti, taM ca jathA khavagaseDIe tata evaM poDhAprakalpadravyagaNaM 18 karmakSaya ... vyAkhyAyAmA yathAsvaM dvitayaparyAyakalApavibhativazIkRtaM pratisvaM zeSavidhinA lokAlokaM prakAzya bhagavaMto'cintyabhRtivizeSAH jaghanyenAnta-II muhUrtamutkarSeNa dezonA pUrvakoTI kevalipoyamanubhUya samavApnuvaMti siddhimajAgarAmiti / atha sidhyatAM ko vipiriti prazne si-5 dhyavidhiprakriyAdarzanArtha pazcimaskaMdhanirUpaNA kriyate, atha kimidaM pazcimaskaMdha iti prazne vyAkhyAyate-audArivaikriyAhArakataija-* sakArmaNAni zarIrANi skandha ityAcakSmahe, pazcimazarIraM pazcimabhava iti yApavuktaM syAt tAbadidai pazcimaskandha iti, katham , iha yasmAdayamanAdau saMsAre paribhraman skaMdhAntarANi bhUyAMsi gRhNAti muMcati ca, tasmAdyamavApya skandhamAvirbhUtAsAdhAraNajJAnadazenacAritrabalaH bhUyaH skandhAntaramanyadAtmA nopAdatte sa pazcimaskandha iti zabdyate, khopAttamanuSyAyuSo'ntaH prakSayavazAd bhukta syAntarmuhurtazepe sidhyatparyAyAbhimukhA avazyakaraNaM kurvatIti / kathamidamavazyakaraNamiti prazne pradazyate, anvarthatvAvazyakaraNasaMjJA-18 lAyAH, bhAskaravat , avazyakaraNIyatvAdavazyakaraNaM, kathAmiyamanyartheti dayate, arthamanugatA yA saMjJA sA'nvarthI, arthamaMgIkRtya prava-18 PAteta ityarthaH, katham ?, iha yathA bhAskarasaMjJA anvarthA, kathamanvarthA ?, bhAsaM karotIti bhAskara iti yo bhAsanArthaH tamaMgIkRtya | 2 pravartata ityanvarthA, tathA'vazyakaraNamiti iyaM saMjJA anvarthA, kathamiti cet, mahe, avazyaM kriyata ityavazyakaraNaM iti yo'vazya-18 karaNArtho'vazyakartavyatA tamaMgIkRtya pravatete yasmAt tasmAtsarvakevalibhiH sidhyahiravazyaM kriyamANatvAdavazyakaraNamityanvarthasaMjJA- 569 // siddhiH, athavA avazyaMbhAva Avazyaka dvaMdvamanojJAdibhyazceti manojJAderadhikRtatvAt buji satyAvazyakasiddhi, AvazyakaM karaNaM AvazyakakaraNaM, kutaH, loke dRSTatvAt mallasya kakSAbandhakaraNavat , yathA mallo yuyutsu vadhvA sATakaM yudhyate, sa %864 56 (278) Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [953/953], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra kamekSayasiddha prata sUtrAMka -1 // 570 // dIpa anukrama [1] hi prathamameva sATakena kakSo adhdhvA ataH paraM kRtAvazyakakakSAbandhakaraNaH yoddhamArabhate, tathA'ntarmahAyuzeSeNa kevalinA sidhyatA |3|| prathamamevedaM karaNaM avazyaM kartavyamityAvazyakakaraNamiti / kecidAvarjitakaraNamiti varNayaMti, teSAmapyAvarjitazabdasyAbhimukhaparyAyavAcita tvAt AvarjitakaraNasiddhiH, katham?, AvarjitamanuSyavat , yathA loke dRSTametad AvarjitaHmanuSyaH,abhimukhaH kRta iti, tathA ca sidhyataH | sidhyavaparyAyapariNAmAbhimukhIkaraNaM yacadAvarjitakaraNaM, yena kAraNena pariNata AtmA niyamAt sidhyatparyAyapariNAmAbhimukho bhavatIhai tyarthaH, sarve ca bhagavaMtaH sidhyantaH kevalinastIrthakarAzca niyamAdAvazyakakaraNaM kurvanti, samudghAtaM tu kecitkurvanti kecinneti // tata |AvazyakakaraNe kRte ye kevalinaH samudghAtaM kurvanti tatprakriyA''viSkaraNArthamidaM prayate- ye'ntamuhUtemAdikatvotkarSaNa A mAsabhyaH paDbhyaH AyuSo'vaziSTebhyaH abhyantara AvirbhUtakevalajJAnaparyAyAH te niyamAtsamudghAtaM kurvanti, ye tu SaNmAsebhya upariSTAdAvibhUtakevalajJAnAH zeSAsta samudghAtakAd bAdyAH, te samudghAtaM na kurvantItyarthaH, zeSAH samudghAtaM prati bhAjyA, kasmAd?, yasmAt pANmAsikAvaziSTe AyuSi AvirbhUtakevalajJAnaparyAyebhyaH sakAzAt paDbhyo mAsebhyUH ye upari samayottaravRddhyAvaziSTe AyuSi zaSa AvibhUtajJAnAH kevalinaH te zepAH samudghAtaM prati bhAjyA, kecitsamudghAtaM kurvanti kecibeti, ataH kecitsamudghAtaM kRtvA kecidakatvaiva samavApnuvanti siddhi, athavA yeSAM bahu saMvedyamasti AyuzcAlpamavatiSThate te niyamAtsamudghAta kurvati, netara iti / / atha ye samudghAtaM kurvanti teSAM ko vidhiriti prazne tadAviSkaraNArthamAcakSmahe-te daMDakAdikrameNa kurvanti, tatra prathamasamaye audArikakAyayogasthAH daMDakaM kurvanti, atha daMDaka iti ko'rthaH?, daMDaka iva daMDakA, ka upamArthaH, yathA mUlamadhyAgre UodhaH samapradezaH parivRttaparyAyaH sa daMDakaH, tathA samudghAtakaraNavazAnirgatAnAmAtmapradezAnAM daMDakasaMsthAnenAvasthAnAiMDakatva 570 // CANC (279) Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama [3] namaskAra vyAkhyAyAM // 571 // 1969 bhAga - 4 "Avazyaka" - mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi ) 2 nirmuktiH [953/953 ], mUlaM [1] / [gAthA-1 adhyayanaM [-] zAyaM [111...] siddhiH atha daMDakakaraNe ko vidhiriti prazne ghUmahe vaha vyAvahArikanayavazAt ye asaMkhyeyA jIvapradezAH te sarve'pi budhyA asaMkhyeyA bhAgA nirgacchanti, asaMkhyeyabhAgo'vatiSThate, tatastaireva asaMkhya jIvapradezabhAgaiH svazarIrAbhirgatairhi daMDakamabhinirvartayataH aSTau jIvamadhyapradezAn satitikaparasparAviyogino rucakasaMsthitAn cakrIvapaTalayorubhayo ratnAdyavasthAyiSu rucakasaMsthitaloka madhyapraviSTASTAkAzapradezeSu saMsthApya caturdazarajjvAyataM daMDakaM kurvatIti / tato dvitIyasamaye kapATaM kurvanti tatsamaya eva caudArikamizrakAyayogo bhavati, kRpATakamiti ko'rthaH 1, kapATabhitra kapATakaM, kaupamArthaH 1 yathobhayoH prAkpratyagRdizostiryagvistIrya apAgudagdizayoIsvamUrdhvAcodizayorucchritaM kapATamiti zacyate, tathA samudghAtakaraNavazAnnirgatAnAmAtmapradezAnAM pUrvAparadakSiNottarAsu dikSu kapATasaMsthAnenAvasthAnAtkapATa katvasiddhiH atha kapATakaraNe ko vidhiriti prazne brUmahe, ataH prathamasamaya nirgatAtmapradezasakAzAt yo'saMkhyeyabhAgeo'vaziSTo'vatiSThata ityuktaM sa buddhayA punarapi asaMkhyeyAn bhAgAn gataH, tato dvitIyasamaye kapATakArakANAM asaMkhyeyA bhAgA niSkrAmati, asaMkhyeyabhAgo'vatiSThate, naikarasaMkhyeyerbhAgairnirgataretaiH kapATakaM kurvanti, tatra ye nirgatAste prathamasamayanirgatAtmapradezasakAzAt asaMkhyeyaguNahInAH, asaMkhyeyabhAga ityarthaH atha tRtIyasamaye prataraM kuryAnta tatsAmayikazca kArmaNakAyayogo bhavati, atha prataramiti ko'rthaH 1, prataramitra prataraM ka upamAnArthaH, yathA ghananicitanirantarapracitAvayavasaMsthitAparivRttaM sthAlakaM sphalakaM vA loke prataramityucyate tathA''kAramaparamapi parasparapradezasaMsargavicchedaparivRttaparyAyeNAvasthitaM prataramiti prasiddhaM, atha tRtIyasamaye pratarapUrakANAM ko vidhiriti prazne pratizramahe, tato dvitIyasamaye nirgatAramapradezasakAzAt yo'saMrUyeya bhAgo'vaziSTo'vatiSThate ityukaM asAvapi buddhyA punarasaMkhyeyabhAgAH kRtAH, tatastRtIyasamaye zatarakArakANAma (280) samudghAtaH / / 571 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [953/953], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - dIpa anukrama [1] namaskAra 21 saMkhyeyabhAgA niSkAmaMti, asaMkhyeyabhAgo'vatiSThate, tairasaMkhyeyairbhAganigataretaiH pratara pUrayati, tatra ye niSkrAntAste dvitIyasa- samudghAtaH vyAkhyAnamayaniSkAntAtmapradezasakAzAdasaMkhyeyaguNahInAH, tatazcaturthasamaye kArmaNakAyayogasthAna eva AkAzapradezAn niSkuTasaMsthAnasaMsthitAn // 572 // lokavyapadezabhAjopUritAn pUrayaMtIti lokapUrakAH, tathA teSoM ko vidhiriti prazne'bhidadhmahe-tatastRtIyasamayanirgatAtmapradezasakAzAt / yo'saMkhyeyabhAgo'vatiSThata ityuktaM, asAvapi yuddhyA punarapyasaMkhyeyA bhAgAH kriyante, tatazcaturthasamaye lokapUrakAnAmasaMkhyeyamAgA | niSkAmanti, asaMkhyeyabhAgo'vatiSThate, tatastairasaMkhyeyabhAganiSkrAntarete lokaniSkuTAna pUrayaMti, tatra ye niSkrAntAste tRtIyasamayaniSkrAntAtmapradezasakAzAdasaMkhyeyaguNahInAH, yazcAdhunA asaMkhyeyabhAgo'vatiSThate'sau svazarIrAvagAthAvakAzapramANa iti| tasyedAnI manuSyAvasthAyAM yA palyoSamAsaMkhyeyabhAgamAtrA kamatrayasatkarmasthitiravatiSThate sA buddhyA asaMkhyeyabhAgAH kriyante, tataH prathayasamaye daMDakakArakasatkarmasthiterasaMkhyeyAn bhAgAn hanti, asaMkhyeyabhAgo'vatiSThate, yazcAmuSyAmavasthAyAM karmatrayAnubhavaH sa buddhyA anantabhAgAH kriyante, tato'syAsadvedhanyagrodhasAtikubjabAmanahUMDasaMsthAnavajranArAcAdhanArAcakIlikAsaMprAptasRpATikAsaMhananAprazastavarNagaMdharasaspaoNpaghAtAprazastavihAyogatyaparyAptakAsthirAmubhadurbhagaduHsvarAnAdeyAyaza kIrtinIcA~trasaMjJikAnAM(?) paMcaviMzatera-4 | prazastAnAM prakrIDanasamaye daMDakakArakAnubhavasyAnantAn bhAgAn hanti, anantabhAgo'vatiSThate, tatsamIyakamava sdvedhmnussydevgtipNcendriyjaatyaudaarikvaikriyaahaarktaijskaarmnnshriirsmctursrsNsthaanaadaarikvkriykaahaarkshriiraaNgopaaNgvvrssbhsNhnnprshstvrnn-18572|| gandharasasparzamanuSyadevagatiprAyogyAnuparmyagurulaghuparAghAtAtapAdyotocchvAsaprazastavihAyogatitrasavAdaraparyAptapratyekazarIrasthirazubhasubhagamusvarAdeyayaza-kIrtinirmANatIrthakarodhagotrasaMjJikAnAmekacatvAriMzataH(1)prazastAnAmapi prakRtInAM yo'nubhavaH tasyAprazastaprakRtyanubha (281) Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [953/953], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - CA4 dIpa anukrama [1] namaskAra ghAtanAnupravezenaiva ghAtanaM jJeyaM / atha dvitIyasamaye kapATakArakasya sthityanubhAvaghAtane ko vidhiriti prazne'bhidadhmahe prathamasamayaghAtita- samudghAta vyAkhyAyAM | satkarmasthiteH sakAzAt yo'saMkhyayabhAgo'vatiSThate ityuktaM asAvapi buddhyA punarasaMkhyeyabhAgAH kriyante, tasya kapATakArako'pya-| / / 573 // saMkhyeyAn bhAgAn hanti, asaMkhyeyabhAgo'vatiSThate, tato'nubhavasyApi prathamasamayaghAtanAnubhavasakAzAt yo'vaziSTo'naMto'nubhavohai 'vatiSThata ityuktaM asAvapi buddhayA punaranantabhAgAH kriyante, tasya kapATakakArAnaMtAn bhAgAn hanti, anantabhAgo'vatiSThate,* ayamapi cAprazastaprakRtyanubhayaghAtanAnupravezanenaiva prazastaprakRtyanubhavaghAtanaM karotIti jJeyaM, atha tRtIyasamaye pratarapUrakasya sthityanuda bhavaghAtane ko vidhiriti praznabhisaMvAdIyate, tato dvitIyasamayaghAtitasatkarmasthiteH sakAzAt yo'saMkhyeyabhAgo'vaziSTo'vatiSThata ityuktaM asAvapi yuddhayA punarasaMkhyayabhAgAH kriyate, tasya pratarapUrako'saMkhyeyAn bhAgAna hanti, asaMkhyeyabhAgo'vatiSThate, tato8nubhavasyApi tRtIyasamayaghAtitAnubhavasakAzAt yo'vaziSTo'nanto'nubhavo'vatiSThate ityuktaM asAvapi buddhayA punaranantabhAgAH kriyate, tasya lokapUrako'nantAn bhAgAn hanti, anantabhAgo'vatiSThate, ayamapi ca aprazastaprakRtyanubhavaghAtanAnupravezanenaiva prshstprk-tt| tyanubhavadhAtanaM karotIti jJeya, evaM pUrNalokasya karmatrayasatkarma AyuSaH sakAzAt saMkhyeyaguNaM jAtaM, anubhvo'nntH|| evaM catvAraH | samayA bhavanti, ataH paraM pratinivRttaH paMcame samaye pratare tiSThati kArmaNakAyayogasthaH, athAsyAmapasthAyAM sthityanubhavaghAtane ko vidhiriti prazne nigadyate- atazcaturthasamayaghAtitasthitisatkarmaNaH sakAzAda yA asaMkhyeyabhAgapramANAvaziSTA sthitiravatiSThata 8 // 573|| ityuktaM sA buddhayA saMkhyeyA bhAgAH kriyante, paMcamasamaye pratarasthaH saMkhyeyAn bhAgAn hanti, saMkhyeyabhAgo'vatiSThate, yazcaturtha-12 samayaghAtitAnubhavasakAzAt ananto'vaziSTo'nubhavo'vatiSThate ityuktaM asAvapi buddhasthA anantA bhAgAH kriyante, tasya pNcmsmye| 5555 (282) Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [953/953], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 samudghAtaH prata sUtrAMka - TRESCRESCRe% &AtAvatsamaye dalamupati yAva namaskAra pratarastho'nantAn bhAgAn hanti, anantabhAgo'vatiSThate, eSu daMDakAdiSu paMcasu samayeSu sAmayika kaNDakamuttIrNamitikRtvA samaye vyAkhyAyAnasamaye sthityanubhavakaMDakaghAtako jJeyaH / atha kimidaM kaNDakamiti prazne mahe-kaNDakamiva kaNDakaM, ka upamArthaH,yathA loke taroH khaNDabhAgaH aMzaH kaMDakamityabhidhIyate tathA karmatarorapi khaNDaM kaNDakamiti siddha, ataH paraM SaSThasamayAdArabhya sthitiknnddkmnubhaa||574|| kaNDakaM vA Antamuhartikamutkirati, kaNTakaM yataH kirati khipati vinAzayatItyarthaH, evaM SaSThe kapATasamaye audArikamizrakAyayogasthaH saptame audArikamizrakAyayogasthaH aSTame ca svazarIrapravezasamaye sthitikaNDakamanubhAvakaNDakaM ca nAzArtha spRSTa sat / anantarasamaya eca naSTumArabdhaM na tAvatkAtsyena nazyati, kiMtu SaSThAdiSu samayaSu karmatarukaNDakasya spRSTasya sakalasamayeSviti, evaM tAvatsamaye dalamupaiti yAvadantamuhUteH pUrNa iti / tadanena vidhinAjtarmuhUrtapUraNacaramasamayAnantarameva kRtsnaM kaNDakaM utkIrNamityava-1 seya, utkIrNa naSTamityarthaH / evaM pratisamayamantarmuhUrtikaH sthityanubhavakaNDakayAtako jJeyaH tAvadyAvatsayogino'ntyasamaya iti / evametAni sarvANyapi saMkhyeyAni sthityanubhavakaNDakAni jJeyAni, tataH svazarIraM praviSTo'ntarmuhUrtamAste, tata uparyanantarasamaya eva | bAdaravAgyogAn roddhamArabdhaH, tato'ntarmuhUrtapUraNasamaya eva bAdarakAyayogabalAdhAnAdvAdaravAgyogo nirudhyamAno niruddhaH, tato bAdaravAgyoga nirudhyAntarmuhUrtamAsta, na bAdarayoganirodhaH pravartata ityarthaH, tata uparyanantaraM bAdaramanoyoga niroddhamArabdhaH, tato'18ntarmuhUrtasyAntye samaye pAdarakAyayogApaSTabhAta bAdaramanoyogo nirudhyamAno niruddhaH, tato'ntamahata sthitvoparyanantarasamaya eva | ucchvAsanizvAsI nirodhumArabdhaH, tato'ntarmahatasyAntya samaye bAdarakAyayogopaSTaMbhAt ucchavAsanizvAsI nirudhyamAnI nirudhdhI,tatoIPuntamahataM sthitvoparyanantarasamaya eva cAdarakAyayoga nirodumArabdhaH tato'ntasaMhartasyAntye samaye vAdarakAyayogI nirudhyamAno niruddhA, dIpa anukrama [1] nta mahartikaH sthityanubhavaka praviSTo'ntarmuhUrtamAste, tata upa tato // 574 // H (283) Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka H dIpa anukrama [3] bhAga - 4 "Avazyaka" mUlasUtra-1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 adhyayanaM [-1, nirmuktiH [953/153]. bhASyaM [111...]] mUlaM [1] / [gAthA-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM // 575 // tatsthaH tameva kSapayatIti ayuktamiti cet na dRSTatvAt tadyathA- kArapatrikaH krakacena staMbhe chidikriyAM prArabhamANaH tatsthastameva chinati, tathA kAyayogopaSTamAtkAye gatirodho'pyavaseyaH / atra kAyayogaM niraMdhana pUrvaspardhakAnAmadhastAdapUrvasparddhakAni karoti, atha kimidaM sparddhakamiti prazne vyAcakSmahe spardhakamiva sparddhake, ka upamArthaH 1, yathA loke zAliphalakakANazAnAM samudAyAt sRSTirbhavati yA sparddhakamiti zabdyate kathamiti tadvivRNmahe 'sparddha saMharSe' iti zabdAd bhavati sparddhakaM saMharSaH samudAyaH piNDa ityanarthAntaraM, atha kepAM saMgharSaH iti prazne vyAcakSmahe, iha yathA bahUnAM samudAyaH kSaNe (kaMDakaM) saMbhavati, bahUnAM ca kANDakasthakakANazAnAM samu dAyAt muSTiriti bhavati, tathA zAliphalakaNa tulyANAmasaMkhyeyAnAM lokAnAM ye pradezAstatpramANapramitAnAmavibhAgaparicchedAnAM bhAvapa ramANusajjitAnAM samudAyAt kANatulyA vargaNA bhavati, evamasaMkhyeyA vargaNA zreNyA asaMkhyeyamAgapramANA ekajIve bhavati, tAsAM ca bahukANDasthakaNakANazasamudAyotpatramuSTitulyAnAM asaMkhyeyAnAM vargaNAnAM zreNyAH asaMkhyeya bhAgamAtrANAM samudAyAdekaM sparddhakaM bhavati, evamasaMkhyeyAni sparddhakAni zreNyA asaMkhyeya bhAgamAtrANyekajIve santi atha kimidaM pUrvapUrvakaM sparddhakAni apUrvasparddhakAnIti ca pra byAcakSmahe yAni paryAptiparyAyeNa pariNamivAtmanA pUrvameva yoga nirvartanArthamupAttAni yAni cAnAdau saMsAre punaH punaryoganirvRtyarthaM pUrvamupAttAnyAtmanA tAni pUrvasparddhakAni ityabhidhIyate tAni ca sthUlAni yAnyadhunA kriyante tAni sUkSmANi na ca tathA lakSaNAni anAdI saMsAre paribhramatA AtmanA kadAcidapyupAttAni ityato'pUrvaspardhakAni vyAkhyAyante, athApUrvasparddhakakaraNe ko vidhiriti prazna'bhidadhmahe adhastAtpUrvasparddhakAnAmAdivargaNA yAstAsAM avibhAgaparicchedA ye teSAmayaM yogajadharmAnugrahAdasaMkhyeyAn bhAgAnAkarSati, asaMkhyeyabhAgaM sthApayati, jIvapradezAnAmapi ca asaMkhyeyabhAgamAkarSayati, asaMkhyeyAn bhAgAn sthApayati, evaM prathamasamaye, dvitI (284) samudghAta 1140411 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryukti: [ 953 / 953], bhASyaM [ 159...] adhyayanaM [-] mUla [1] / [gAthA-], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 namaskAra vyAkhyAyAM // 576 / / |yasamaye prthmsmyaakRsstt| vibhAgaparicchedAnAM asaMkhyeyebhyo bhAgebhyaH sakAzAdasaMkhyeyaguNahInaM bhAgamAkarSayati, asaMkhyeyabhAgamAkarSayatItyarthaH, jIvapradezAnAmapi ca prathamasamagrAkuSTajIva pradezA saMkhyeyabhAgasakAzAdasaMkhyeyaguNabhAgamAkarSayati, asaMkhyeya bhAgAnAkarSayatItyarthaH, etena vidhinA''kRSya yogajadharmmAnugrahAda pUrvaspardhakAni karoti, evaM samaye samaye mAgaM karoti yAvatpUrNo'ntarmuhUrta iti, kiyanti punaH sparddhakAni karotIti prazne brUmahe zreNyA asaMkhyeyabhAgamAtrANi, zreNivargamUlasvApyasaMkhyeyabhAgamAtrANi, pUrvaspardhakAnAmapyasaMkhyeyabhAgamAtrANi, evamapUrvasparddhakakaraNe samApte ata Urdhvamuparyanantarasamayameva kRSTIH kartumArabdho'ntarmuhUrtena sarvAH karoti / atha kimidaM kRSTiriti prazne'bhidhIyate karmaNaH karzanaM kRSTiH, alpIkaraNamityarthaH atha kRSTeH karaNe ko vidhiriti prazna vyAcakSmahe, pUrvasparddhakAnAmapUrvaspakAnAM cAdhastAt yA AdivargaNAH tAsAmavibhAgaparicchedA ye teSAmayaM yogajadharmAnugrahAt asaMkhyeyAn bhAgAn karSati, asaMkhyeyabhAgaM sthApayati, jIvapradezAnAmapyasaMkhyeyAn bhAgAn karSati, asaMkhyeyaM bhAgaM sthApayati, evamAdikRSTyA prathamasamaye kRSTIH karoti, atha dvitIyasamaye prathamasamayAkRSTAnAmavibhAgaparicchedAnAmasaMkhyeyebhyo bhAgebhyaH sakAzAtsaMkhyeyaguNahInaM bhAgamAkarSayati, asaMkhyeyabhAgamAkarSayatItyarthaH, jIvapradezAnAmapi prathamasamayAkRSTajIva pradezAsaMkhyeya bhAgasakAzAdasaMkhyeyaguNaM bhAgamAkarSayati, asaMkhyeyAn bhAgAnAkarSayatItyarthaH evamanena vidhinA''kRSyAkRSya kRSTIH karoti evaM samaye 2 kRSTayaH kriyamANAH kriyante tAvadyAvaccaramasamayaSTiriti tatra prathamasamayAH kRSTayaH kRtA asaMkhyeyaguNAstato dvitIyasamaye asaMkhyeyaguNahInAH, evaM samaye samaye asaMkhyeyaguNahInayA zreNyA kRtAstAvadyAvadantarmuhUrtta iti tatra yAH kRSTayaH prathamasamayakRtAstA asaMkhyeyaguNAH kRtAH dvitIyasamayakRtAbhyaH sakAzAd, atha yAH dvitIyasamayakRtAstAH prathamasamayakRta kRSTipramANAH kathaM bhavatIti prazne'bhidhIyate (285) samudghAta // 576 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [3] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryukti: [ 953 / 953 ]. adhyayanaM [-] bhASyaM [ 151...] mUla [1] / [gAthA-], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 577|| | palyopamasya saMkhyeyabhAgena guNitAH, prathamasamayakRtAH kRSTayaH zreNyA asaMkhyeyabhAgapramANAH, evaM dvitIyAdiSvapi samayeSu zreNyA asaMkhyeya bhAgapramANAH tAvadyAvatkraSTikaraNasyAMtazcAzeSo yugapanaSTaH / adhunA''yupA samANi karmANi jAtAni adhunA sUkSmakriyApratipAtiSyAnAdisaptaprakArArthocchityanantarasamaya evaM yoginaH ayoginaH, ayogiguNasthAnaparyAyamAskandantaH ayogiparyAyeNa vinAzastenaiva cotpAdaH kevaliparyAyeNAvasthAnaM, ayogiparyAyetyanantarameva sailesyaparyAyamavApnoti vyuparatakriyAnivRttiM ca dhyAnaM dhyAyati, cintAvyApArAbhAvAt dhyAnAbhAva iti cet na, karmakSapaNasAmAnyAd dhyAnamiva dhyAnamiti tatsiddheH, katham ?, iha yathA pRthaktvaikatvavitarkapUrva zukladhyAnadvayapariNata AtmArthAn cintayan sAMparAyikaM dahati yathA vA dharmasya dhyAne pariNataH karmaparvataM kSapayati tathA sUkSmakriyApratipAtivyuparatakriyAnivRttidhyAnadvayapariNato'pyAMtmA asatyAmapi cintAyAM karma kSapayatItyataH karmakSapaNasAmAnyAt dhyAnamiva dhyAnamiti siddhaM, athavA dRSTatvAdupayogavat dhyAnamitra dhyAnaM, ihAsarvajJasya upalipsorAbhogakaraNampayogaH na ca jJAnAvaraNAtItatvAdbhagavAnRpalipsuH, kathaMH, sarvArthapratyakSatvAd, atha ca padArthAvagamasAmAnyamanu bhakti, upayoga ivopayogaH, ka upamArthaH 1, iha yathA kSAyopazamikopayogapariNata AtmArthAnekadezena saMgacchamAna upayukta iti zabyate tathA kevalajJAnapariNato'pyAtmA'rthAn sAkalyena saMgacchamAno'satyAmapyupalipsAyAM arthAvagamasAmAnyAdupayukta iti zabdyate, na copalipsApUrvaka upayogo bhagavati nAstItyata upayogAbhAvaH pratijJAyate, sAkArASTratayopayogapratijJAnAta, na copayogaM kRtvA kSAyopazamikopayogatulyatA'sya pratijJAyate, na vA kSAyopazamikAtulyatayA asyopayogApracyutiryathA bhavati tathA cintAvyApAra nirutsukasyApi bhagavato dhyAnamiti yuktaM, karmadahanasAmAnyAt, katham ?, iha yathA pUrvazukladhyAnadvayaparyAyapariNata AtmA karma dahati (286) ayogaguNasthAnaM // 577 // Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [953/953], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [-] SSSSS dIpa anukrama [1] namaskAra tathottarAbhyAM karma dahatItyataH karmadahanasAmAnyAd dhyAnamiva dhyAnaM, na ca karmadahanasAmAnyAd dhyAna ete itikRtvA 31 vyAkhyAyo pUrvadhyAnIMccatAkRto vyApAro'pyanayorAvazyakaH pratijJAyate, na ca cintAcyApArarahite ete itikRtvA pUrvayorapi cintA-diguNasthAna / / 578 // vyApArarahitatAbhyanujJAyate, na ca pUrvayozcintAkRto vyApAra itikRtvA tayorapi cintAto vyApAro bhavitumahatItyato4 vazIyate, tadevametena nyAyena cintAcyApArAbhAve'pi karmadahanasAmAnyamiva yuktaM dhyAna, athavA pUrvaprayogAt dhyAnamiva dhyAnamiti siddha, kathaM ?, kulAlacakramAntivat , yathA bAhyAbhyantarabhramaNakAraNapariNAmasAnidhye svayamapi tathApariNAmAt bAdhapau. rUpaprayatnadravyadaMDAdibhramaNakAraNasaMbaMdhApAditabhrAntiparyAyaM kulAlacakraM vinivRtte'pi dvitaye bhramaNakAraNe bhrAmyate ca, tathaivAtra cintAnirodho yo dhyAnavizeSAMpAdakastadabhAve'pi pUrvaprayogAt dhyAnamiva dhyAnamiti siddhaM / evamayaM asAMparAyikasadbhavasthakevalI alekyaM paryAyamavAmoti, atha kimidamalezyaparyAya iti, nAsmin lezyA'sti bhavasthakevalyayogiparyAya iti so'lezyaH, tama-* vApyAntarmuhUrtamavatiSThate, tasya saddheyena sidhyatazcaramasamaye sadvedya nazyati, dvicaramasamaye asadvedyaM, tathA yadyasadveyena sidhyati tato'syAsadvayaM caramasamaye dvicaramasamaye sadvecaM,asadvedyasya vedayitatvAd duHkhajamiti cet na tatkRtaM duHkha,tenAsya sambandhe'pi duHkhAbhAvAt , kathaM , kSIrapUrNe ghaTe yavamAtranimbadalaMprakSepe'pi sati kaTukatvAbhAvAt , tathA ca sarvaprANibhyo'pyanantaguNaM sUkSmasaMparAyapraviSTakSapakacaramasamayArpitasaddheya vedayato'sya yo'sadvadyodayaH asaddhedyasatkarmasAnidhyAdApatati tato'nyasya duHkhaM prapadyata iti | | siddhaM, tadevamasyAyoginaH asadvedhadevagatyaudArikavaikriyakAhArakataijasakArmaNazarIrasamacaturasranyagrodhasAtikubjavAmanahuMDasaMsthAnaudArikavaikriyAhArakazarIrAMgopAMganirmANadevagatiprAyogyAnupUjyoM bajarSabhanArAcaarddhanArAcakIlikAsaMprAptaspATikAsaMhananavarNagandhara // 578 // (287) Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [953/953], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa anukrama [1] namaskAra, sasparzAgurulapapAtaparAghAtocchvAsaprazastavihAyogatyaparyAptapratyekazarIrasthirAsthirazubhAzubhadurbhagasusvarAnAdeyAyaza-kIrtinIcairgotrI yogavyAkhyAyAma saMjJAH catvAriMzat prakRtayo dvicaramasamaye vyuparatakriyAnivartidhyAnaM dhyAyato'zeSataH saMkSINAH, atha saddevamanuSyAyurmanuSyaga- nirodhaH // 579|| tipazcendriyajAtimanuSyagatiprAyogyAnupUrvItrasacAdaraparyAptasubhagAdeyayaza kIrtitIrthakaroccairgotrasaMjJAstrayodaza prakRtayaH caramasamaye saMkSINAH, parimitatvAdantarmuhUrtasya bhedAbhAva iti cet na, ekasyAntamahUrtasyAsaMkhyeyabhedapratijJAnAt , ataH kevalinyanta mahUrtAyuSyapi yathoktabhUyasAmantarmuhurtAnAM prasiddhiriti / tato bhAvalezyAparyAyAdvAyAM saMkSINAyAM sarvakarmavipramuktaH jaladharadhanapaTalaFInirodhavinirmukta iva caMdramA nIrujo nirupama ekasamayena bhavasamudramucIrya sidhyatIti / ettha gAthAA NAtaNa vedaannijjN.||9-68 // 954 // dNddkvaadde0||2-69|| 955 // jaha ullA0 // 9-70 / / 956 // laauy0||9-71 // 957 // aNNe puNa ettha patthAce etaM sAmaNNeNaM bhaNati-jahANeSvANaM gaMtukAmo jIvo kopi samudghAtaM kahai reti koti Navi, samutpAteti ko atyo , samo AyuSo karmaNAM utpAtaH samudghAtaH, sabve jIvapadese visAreti, evaM sigdhaM kama khavijjati to samugghAo, taM ca kamhi kAle kareti?, muhuttAvasesAuo, aNNe bhaNati- jahaNNaNaM antomuhu ukkoseNa chammAsAvasesAuo, eyaM sutte Na hoti diTTellayaM / / Aujjati uvayoga macchati paDhabhameva aMtomuhuttiyamudIraNApalikAyAM ka|mmapakkhevAharU parispandanaM gacchatItyarthaH smudghaatkrnnkaatukaamo| taratha gAthA // 579 // .NAtUNa bedANajjaM visamaM ca samaM kareti baMdhaNaThitIhi ya visamaM vedaNIjja abbhAhiyaM samaM kareti AugeNaM, keNa ?, baMdhaNehi ThitIhi ya, ThitIyAupabaMdhADitikammassa jAvatiyaM Auta sesa ja, tami samaye tattIyAo AvaliyAo kareti jAvatiyaM 2 25555 (288) Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [954-957/954-957], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 yoga prata sUtrAMka - dIpa anukrama [1] namaskAra samaeNaM kama khaveti,sesaM samugdhAte chumati, etAnimittaM samugdhAyakaraNaM ||koti samugdhAtaM kAtUNa sijjhati, ko'pi Na ceva samugdhA-1 vyAkhyAyAvata kareti, jamhA agNtuunn|| samugghAto aDasamayito, tattha dAragAthA-daMDa kabADe maMthaMtare yA paDhamasamaye sarIrapamANaM heTThA-15 nirodhaH // 58 // hutaM uvarihattaM ca jAba logato tAva daMDaM kareti, pitie kavADaM egao vA, egao vA disaM, puvvAvaraM vA uttaradAhiNaM ca, tatie maMthaM, cautthe ya ovAsaMtarANi pUreti, evaM taM vedaNijjaM vedijjati, jaM AuganAmagotehito abbhatitaM taM saDati, jatha-ullA sADI-15 yaa0|| ettha sambo samugdhAto vibhAsitabbo, tattha samugghAtassa maNavaijoge Nasthi, tatiyacautthapaMcamesu agAhAro bhavati, tattha samugghAtagateNaM jaM atirittaM karma taM savvaM khapitaM, sesagapiha'sAraM karta, jathA aggissa pariperaMtehiM je taNA, evaM teNaM taM ca kamma 8 sesaM jattiyA Aussa samayA ettiyAo sesakammANaM AvaliyAo kareti, tato samaye samaye ekkekaM vedeti, tato paDiyAgato ti-18 vihaMpi jogaM jujati, baijogassa saccAi jogaM jujati, cautthaM AmaMtaNamAdI, maNevi ete ceva joge doSNi, te puNa kiha hojjA | maNasA pucchejja koi,tesi maNasA vAgareti,aNuttaro aNNo vA devamaNuyo, kAyajogaM gacchejja vA ciTThaNaDANaNisIyaNatupaTTaNANi, gacchaNe ukkhevaNasaMkhevaNaullaMghaNapallaMghaNatiriyaNikkhevaNAdINi, pADihAriyaM vA pIThakAdi paccappiNejjA,so ya sajogI Na sijjhati 4 tito bhagavaM acintyeNa aizvaryeNa yoganirodhaM karoti,so puSi saMNissa paDhamasamayapajjattagassa heTThA jANi maNapAyoggANi dacvANI | ol | yaM vA maNNeti tesiM tA saMkhejjANi ThANANi puci avisuddhANi dhUlANi ya pacchA bisujjhamANassa sahataragANi visuddhataragANi | X // 580 // ya, tato seDhI AvaligAo osaraMti, jahA visaparigayassa padesapadeseNa visa osarai evaM sovi ruMbhamANANi 2 tAva osarati jAva egAe AvaliyAe Thito,jathA talAe paDhama biMdu ThitaM, baDDamANe bhariyaM,evaM so osaraNAo tAva ANeti jAva jo se paDhama-| (289) Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 954-957/954-957], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 581 // samae pajjattagassa maNo AsI, tatobi osarati pacchA amaNo bhavati, evaM vediyassavi pajjatagassa vaijo gaDDANesu NirubhittA jA vahayajogI bhavati, pacchA suhumassa paNagajIvassa paDhasamyocavaNNagassa jAvatiyA sarIrogAhaNA tAvatiyAe appaNagaM kAyajogaM hAseMte 2 niraMbhaMti, aNNe puNa bhaNati tassa paDhamasamaye caiva pagagassa heTThA asaMkhejjaguNaM kAyajogaM NirubhaMto girubhae, tassa kila vIriyAvaraNAdaevaM maMdo jogapariSkaMdo teNa appo kAyajogo bhavai, kevalisa puga aMtarAiyaparikkharaNaM aNuttaraM nirAvaraNaM jogavIriyaM, 4 teNa arciteNa jogasAmattheNaM jA sA kevalissa vIriyasadavyayAe aNuvarataM padesapariphuraNA taM egiMdiyajogapapphaMdA osareUNa giraMtaraM NiraMbhati, jAIca se sarIre kammaNivvattiyAI muhasavaNasirodarAdichiddAI tANi viyoemANo 2 vibhAgUNa padesogAhaNaM karoti, tAhe ANapANuNirohaM kAuM ajogI bhavati / evaM so yogatrayanirohA sukkajjhANassa tatiyameyaM sudumakiriyaM aNiya aNuviTTho kareti, pacchA samucchinnakiriyaM jhANaM aNuppaviTTho jAvatieNa kAlegaM aturiyaM avilaMbita IsI paMcarahassakkharA kakhagagha Ga ete uccArijjati evatikAlaM selesiM paDivajjati, zailezI nAma 'zIla samAdhI' 'Isa aizvarye' zIle IzastadbhAvaH zailezI, tassi kAle paraM zIlaM bhavati, athavA zaileza iva tasmin kAle niSprakampaH, nAnyatra, paraprayogAt, seba alesI selesI, lezyA NAma pari NAmo 2 pari samaMtA nAmo, pariNAma lessA, sA duvihAdanyato bhAvato ya, tattha vaNNAdiguNapariNAmo lessA, te vaNNAdiNo dravye saMzleSaM pariNatA teNaM sA davvalesA, te caiva dravyA jIvenAtmasaMzleSabhAvapariNAmataH zubhAzubheNa zubhAzubhA ya lezyA bhavati, dravyAtmaguNasaM zlepapariNAmo bhAvalezyA, Na tu davyapariNAmabirahiyA bhAvalessA bhavati, so ya jahA puvvanivvattieNa hattheNa pada gahAya aMdhAra NayaNavisa phuDIkareti, evaM sajogI jIvo pubvaNivattieNa davvasaMgeNa aNNesiM dabvANaM gahaNaM kArtuM bhAvalessA (290) yoganirodhaH 1146211 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 954-957/954-957], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM ||582 | pariNAmo, ettha puNa jaM ejati uTThati Nahati esa jogassa visao bhANitabbo, lesAsaMjuttassa puNa yo pariNAmo esa anAdIo vA apajjavasito lesA pariNAmo, bhaNitaM ca-jogeNa padesaggaM kammassa kasAyao ya pariNAmaM jANAhi bajjhamANaM lesaM ca ThitIvisesaM vA / / 1 / / kevalissa puNa bAhiradavyaggahaNaM bhavaNAe parapaccayaNimitaM vA hojjA, so Nicca suddhasukkaleso aviditaahakakhAyacaraNo hoti, ajogi puNa joganirohANaMtaraM jo so paMcakkharuccAraNakAlo taM kAlaM bAhiradavyagahaNa - virahitaM puNvopacitaM dadhiNa sAvasesajIvappadesapariNAmagataM paramasalessapariNato ajogI salesse bhavati, tato pacchA karaNavIriyaNirohaladdhIcIriyasahito allesI aMtomuhutaM dabvasaMzleSavirahitajIvappadesa niruddhaM samucchiSNakiriyaM paramamukkaM sukassa cautthaM aMtima jhANabhedaM jJAti, tabajjJANakammavakkharaNa puvyappayogeNa kulAlacakravegavadbhavati nApreraNavat, taMmi kAle pubvarayita AvaliyaguNaseDhiyaM ca Ne kaMma tIse selesimA asaMkhajjarkamaMse khavayaMte vedaNijjAuyaNAmagotAI cattAri kammaMse egasamaeNaM jugavaM khaveti, aso pacchimo bhAo egegassa kammaNo, orAliteyagakammagANi savvAhiM vippajahaNAhiM vippajahati, jo deva kammajahaNAsamayo sa eva sarIrANaM, savvaviSpajahaNA nAma aMgovaMgabaMdhaNasaMghAtasaMThANavaNNagaMdharasaphAsA gahiyA, pRthdhaM mocUNa puNovi gehati, saMpai apuNAgamA pamukkANi, NavaNIvodAharaNavad, dravyaM suvaNNadhAtU vA jathA ujjuseDhipattA jattie jIvo avagAhe tAvatiyAe avagAhaNAe ur3aDhaM ujjugaM gacchati, Na ba~ka, aphusamANagatI vitiyaM samayaM Na phusati, ahavA jesu avagADho je ya phusati umavi gacchamANo tatie caiva AgAsUpadese phusemANo gacchati zarIre'pi Na tato'dhike pariperaMteNa barhi, egasameNaM azarIreNaM akuDileNa vA uDDuM gaMtA, na tiryag adho vA, bhramati vA, sAgArocaune sijjhati / tattha siddhe bhavati sAdIe, sabbe (291) yoganirodhaH // 582 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM 1, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [954-957/954-957], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - dIpa anukrama namaskAra AlAvagA mANitacvA / vitiyadiDhato ya / Aha-kaI akamassa gatI paNNAyati', tattha gAthA siddhAnAmavyAkhyAya laauyerNddphle0|9-71 // 957 / / jahA paNNattIe tahA vibhAsitavvaM, pUrvaprayogA kulAlabad yuvate, asaMgatvA-1 bagAha // 583 // 14/ dalAbukavat , bandhacchedAt bajivat, tathAgatipariNAmAt , nAdhaH gurutvAbhAvAt , na UdhvaM, yAvaddharmAstikAyaH gatisadbhAvAt , na para-18 tastadabhAvAt / Aha__kahiM paDihatA siddhaa10||9-72 // 958 // ucyate-aloe paDihayA0 // 2-73 / / 959 / / IsI pambhArA |vibhAsitabbA jathA pnnnnvnnaae| iMsIpabhArAe. // 9-74 // 960 / / Nimmaladalaraya0 / 9-75 / / 961 // haiegA joyaNa / 9-76 // 962 // yhumjjhdes0|| 9-77 // 963 / / gNtuunn| 9-76 // 964 // IsIpabbhA raae||9-79 // 965 // uttANao v0|9-81 // 967 // dII vA hassaM vA019-84 // 970 // je kira NiNNA hI ambhitarapabiTThAyapadesA padesA pavizati, teNa aMgassa vA ubaMgassa vA je saMThANavisesA AsI te savve vibhAgarahitA hoMti, samaNicayapadesao NiguNeNaM / tiNi satA tettIsA // 9-85 // 971 / / marudevimAdINa / cattAri ya rpnniio0|| 9-86 // 972 // sattarata- 583 // NiyANa / egA ya hoti rayaNI e.||9-87 / / 973 // vAmaNakummagasuyamAdIyANa | ogAhaNAe siddhA bhavattibhAgeNa0 // 9.86 / / 974 / / jattha ya ego siddho tattha ya NatA u0||9.89 // 972 // avaropparaM jaha- dhammAdhammAgAsA / / [1] (292) Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra -1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUla [1] / [ gAthA-], niryukti: [ 958- 981 / 958-984], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra 4 phusati aNante // 9-90 / / 976 / / sarisAe ogAhaNAe sarisogAhaNao anaMte, je teNa desapadeseNa puTThA te asaMkhejjaguNA, vyAkhyAyA egassa siddhassa egeNaM javipadeseNaM anaMtA puTThA, so ya siddho asaMkhejjapadeso teNa tAvaiyA asaMkhajjA rAsI teNaM AdilaeNaM savyapadesapuTThe eteNa bhijjamANA // // 584 // asarIrA0 / / 9-91 / / 977 // kevalaMmi lakkhaNaM bhaNitaM sAgArA aNagAraM / idANiM suhaM bhaNati --- vi asthi mAgu0 / / 9-92 / / 980 / / suragaNa0 // 9 95 / / 981 / / tIyavaTTamANANAyagANaM devANaM visayasuhaM asambhAvapaTTaNA ghetUNa rAsI kato, so anaMtaguNite siddhassa ya egassa asarIraM suhaM gahiyaM taM aNaMtANaMtabhAgIkayaM, tassa egabhAge gavi tu caiva suharAsIsuhamiti, vitiyaM vA mANaM suragaNasuddhaM samastaM savvaddhApiMDitaM egammi AgAsapade se chUDhaM teNappamANeNaM siddhassa suhaM mijjamANaM logAlogAgAsevi Na mAti egassa, NaNu yadi NAma taM kevalI viMdati to kiNNa ovammeNaM darisaMti ?, bhaNNati, Natthi tassa uvamANa, kiha Natthi ?, jahA ego mahAraNNavAsI meccho raNe ciTThati, io ya ego ya rAyA AseNa avaharito taM aDaviM pavesito, teNa diTTho, sakkAreUNaM baMdio, raNNAveso nagaraM (NIo) pacchA ubagAriti gADhamuvacarito, jahA rAyA taha ciDati dhavalaparAdibhogeNaM, vibhAsA, kAleNaM raNaM saritumAro, raNNA visajjito, tato raNNigA pucchanti kerisaM NagaraMti hai, so biyANaMtevi tatthovamAbhAvAt Na sakkati gagaraguNe parikahetuM, esa dito, ayametthovaNao, evaM siddhANavi sokkhassa visayasudde Na upamA, natthi sarIrAvayavairudAharaNaM, so ya meccho jahA kiMcimetteNa DuMgarAdINi dAvetA pattiyAveti, evaM ihaIpi kiMcimettaNa udAharaNaM kriyate - (293) siddhAnAmavagAiH sukhaM ca // 584 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [-1, mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [985-1024/985-1015], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM // 585 // jaha savvakAmaguNaye // 999 // 985 // savvakAmaguNitaM NAma savvAbhilAsaNivvattagaM, bhoyaNaM NAma bhujjata iti bhoyaNa- visayaM saMsAroti, taNhAchuhAvimukko NAma NirabhilAso Niruo ya, jahA so paramANaMdito amayatitocva / vakAlatA // 9-100 / / 986 / / siddhati0 // 9-101 // 987 // phalamidANiM, jahA arahaMtesu pubvaM / AyariyANaM saMkheSeNa bhaNitaM, jahA te NamokkArArihA, idANi vitthareNa bhaNNati, AG maryAdAbhividhyoH 'carirgatyarthaH ' maryAdayA cara ntIti AcAryAH, AcAreNa vA caraMtIti AcAryAH, te catuvvihA, NAmaTThavaNAo gatAo, dravyabhUto vA dravyanimittaM vA dravyameva vA davvaM, AyAravaMtaM bhanati anAyAravaMtaM ca nAmanaM prati tiNisalayA ya eraMDo ya, dhAvaNaM prati hAridhArAgo krimirAgo ya vAsaNaM prati kabellugA varaM ca, sikkhAvaNaM prati madaNasalAgA vAyasAdI ya; karaNaM prati suvarNa ghaMTAlAI ca, avirodhaM prati khIraM sakkarA ya, virodhaM prati tellaM dadhi ya, evamAdi, ettha gAthA NAmaNaghAvaNavAsaNasikkhAvaNasukaraNAvirodhINi / davvANi jANi loe dabAyAraM viyAhi // 1 // ahavA davvAyario tiviho- egabhavio baddhAuo abhimuhaNAmagoto. egabhavio jo egeNaM bhaveNaM uvavajjihi, biddhAuo u jeNa AuyaM baddhaM, abhimuhaNAmagoco jeNa padesA ucchUDhA, ahavA mUlaguNaNivvattito uttaraguNanivvattio ya, sarIraM mUlaguNo cittakammAdi uttaraguNo, ahavA jANao bhavio vatiritto, maMguvAyegANaM samudavAyagANaM nAgahatthivAyagANaM jathAsaMkhaM Adeso, bhAvAyario duviho- Agamato goAgamato ya, Agamato taheva, goAgamato duviholoio louttaro ya, loito sippANi cittakammAdisatthANi vaisesiyAdi jo upadizati, uttario jo paMcavidhaM NANAdiyaM AyAraM Ayarati pabhAsati ya aNNesiM, AyariyANa AcaritavyAni darzayati evaM gaMtavvaM evamAdi, teNa te bhAvAyariyA, tesiM phalaM taheva // (294) AcAryanamaskAraH / / 585 // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [985-1024/985-1015], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata namaskAra skAraH sUtrAMka - AtI dIpa anukrama [1] idANiM uvajjhAo jathA ariho tahA, vitthareNaM bhaNNati-tamupetya ziSTA adhIyanta ityupAdhyAyaH, so caubviho, nAmaTTha-13/upAdhyAya vyaakhyaayaa|vnnaao gatAo, davvauvajjhAo davvabhUto jahA loiyA aNNatitthiyA ya uvajjhAyA, piNhagAdI vA, bhAve vA vArasaMgo saadhunm||586|| // 9-115 // / // 10.1 // bArasaMgo- AyArAdi jiNakkhAto- titthakarabhAsito sajjhAto- sutaM kahito budhaiH, budhA-gaNagharAdI, dUta uvadizati samIvatthaM, te ubajjhAyatti jamhA teNa uvajjhAyA buJcati / utti uvaogakaraNe0 // 9-116 // 1002 // | uvatti upayogakaraNa jhAyatti jhANassa Nise, uvautto jhAyatitti, eteNa kAraNeNa uvajjhAto u eso aSNo'vi pjjaao| ahavA etaM niru utti upayogakaraNe vattiya pAvaparivajjaNe hoti / jhatti ya jhANassa kate otti ya osakkaNA kammA // 1 // 1003 // ucaogapubagaM pAvaparivajjaNato jhANArAhaNeNaM karma osaretiti uvajjhAo, evamAdiparyAyAH | upAdhyAyasya, sesa taheca ! idANi vitthareNa sAhuNamokAro bhaNNati- 'rAdha sAdha saMsiddhA' sAdhayatIti sAdhuH, so catuviho,NAmaDhavaNAo gatAo, | davvasAhU ghaTadravyaM sAdhayatIti, evaM paTarahamAdINi, ahavA jo davvabhUto boDigaNiNhagAdI vA dabbasAhU, bhAvo- mokkho taM sAdhayatIti bhaavsaahuu| tattha niruttiigaahaa-nnibvaannsaahe.||9-124 // 1010 // Aha-arahaMtA siddhA AyariyA uvajjhAyA 4Aya guNAdhiyA tato NamokkArakaraNe arihA, samANe guNatave saMjame adhigayare vA, ki sAdhUNa paNamasi ?, ucyate-tahAvi 4 // 586 // te baMdanArihA, jato atizayaguNajunA, tathA ca-visaya0 // 9-126 // 1012 // asahAye0 // 9-121 // 1013 // phalaM taheva NamokkAra / / sAhuNiruttagAhAo-sAmAyAribihiNNU saMtimAcAriyA braayaaraa| AyAramAyaratA AyariyA teNa vuccaMti X *%EOS (295) Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [985-1024/985-1015], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [9] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa namaskArANAyovavaNNapakkhANa pahANaguNa sIsasaMgahakarANaM / AyAradesagANaM AyariyANaM Namo tesi // 2||nnaayovdesgaannN duvihamava-10 namaskAre vyAkhyAyo jhAyavippamukkANaM / satatamuvajjhAyANaM NamAmi ajjheNa(jjhappa)suddhANa // 3 // kArya vAyaM ca maNaM iMdiyAI ca paMca damayati / dhAraMti AkSepAdi 6 paMcabhAraM saMjamapattI kasAe y||4|| evamAdi / // 587 // evaM eyeNa NamokkArassa batthuto maNiyA / idAnI AkSepaH, 'kSipa preraNe' maryAdopadiSTamartha AkSipati na samyagataditi, 81 kimAkSipati ?, Aha- dvividhameva sUtraM- yadvA saMkSaparka yadvA vistArake, saMkSeSakaM sAmAika, vistArakaM caturdaza pUrvANi, evameSa nama skAraH nApi saMkSepenopadiSTaH nApi vistarataH, etAvatovari kalpanA tRtIyA nAsti, namo siddhANati NivvuyA gahiyA, Namoda sAhUrNati saMsAratthA gahiyA, evaM saMkhevo, etthegatareNaM kAyambo, jeNa Na kIrati teNa dunti Akkhevo ||daarN| idArNi pasiddhI, 4. saMkheveNa mae NamokkAro kato, guNAvaloyaNeNa, Na turma jANasi, kahaM , arahaMtA tAva NiyamA sAha, sAhU puNa siyaraItA siya dANo arahatA, Namo sAdhUNati NamokkAraM karateNa je sAhUhito amahiyaguNA arahaMtA Na teNa te pUr3ayA haoNti, viruttakareMteNaM | arahaMtA pUiyA bhavaMti, sAhaviya sahANe, evaM Ayarie vibhAsA, uvajjhAe vibhAsA, evamAdi, eteNaM kAraNaNa paMcaviho jamokAro 6 kIrai jutto, kiM ca- puca je hetU bhaNiyA magge avippaNAso ApAra viNayatA sahAyatanti, arahaMtehito maggo siddhehito avi-11 ppaNAso Ayariehito AyAro uvajjhAehito viNayo sAhahiMto sahAyattaM, eteNavi kAraNeNa paMcaviho NamokkAro jutto, kiM c-&||587|| |ja bhaNasi-na saMkheyo na pittharoti, te Na sobhaNaMti, uktaMca-saMkSepoktaM matiM haMti, vistaroktaM na gRhyate / saMkSepavistarI hiravA, baktavyaM yadvivakSitam / / 1 / / anukrama RAKERAKAAS (296) Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAka [-] dIpa anukrama [8] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH + cUrNi:) 2 bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [-1, mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [985-1024/985-1023], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 namaskAra vyAkhyAyAM / / 588 / / aj idANiM kamI, Aha esa NamokkAro va pRthvANupubbI, va pacchANupubbI, duvihaM ca vihANaM, jaM vA puvvANupubbI jaM vA pacchApRthvI, jahA- 'usamamajiya' evamAdi pubbANupubbI, pacchANupuccI vIro pAso evamAdi / evaM NamokkAro puvvANupubbIe Namo siddhArNa Namo arahaMtANaM Ayariya0uvajjhAya0 sAhUNaMti, jeNeva titthaMkarI caritaM paDivajrjjato siddhANaM paNamati, evaM puccANupubvIra | bhavati, pacchANupubbIe namo savvasAhUNaM uvajjhAyANaM AyariyANaM arahaMtANaM siddhANati, evaM kareMtANa pasatyo bhavati, iyarahA viparItaH 1, ucyate, aNupubbI esA Na ya tumaM jANasi, kahaM 1, jeNa arahaMtANaM upadeseNa siddhA NajjaMti teNa upadesagatti pubbi katA, tato siddhA gurU, kameNa ca sesagAvi, aviya Navi loe parisaM puvvaM paNamiUNaM parisaNAyao paNamijjati, pubvaM NAyao pacchA parisA, evaM jahA loe tahA satthe'vi / evaM pasAdhiye pasiddhidAraM // | namaskAre prayojanAdi Aha- kiM payoyaNaM NamokkAraM kIrati 1, payoyaNaM NAma prayojyata yena tatprayojanaM, anantarakAryAmityarthaH, ucyate NANAvaraNAdikammakkhayanimittaM, ekaikAkSaroccAraNe anaMtapudgalarasaphaikaghAta sadbhAvAt, maMgalaM ca hohiti mahArisINaM paNAmeNeti, esa eva amdaM savvasatthANaM pucci uccArijjati, jahA maruyANa uMkAro jahA loge tahA louttaravitti / dAraM // idANiM phaletti dAraM, 'phala niSpattI', kiM niSpAdayati eSA namaskArasmRtiH 1, ucyate, ihaloiyaM paraloiyaM ca phalaM ihaloiyaM tAva asthAva ho kAmAvo // 588 // AroggAvaho hoti atha kAmArogyAH kiM niSpAdayati 1, ucyate- abhiratiH, paraloio siddhigamaNaM vA devalogagamaNaM vA sobhaNe vA kule AyAti puNa bohilAbho vA evamAdi, ihalogaMmi tiDaMDI0 / / 9-138 / / 1024 / / NamokkAro asthAvaho kahaMti ?, udAharaNaM, jathA (297) Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [985-1024/985-1015], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [1] namaskAra egassa sAvagassa putto dharma na laeti, so ya sAvao kAlagao, so vivAhito, evaM ceva viharati, aNNadA tesiM dAra-18 namaskAragyAkhyAyAM samIpe parivAo AvAsito, so teNa dAraeNa samaM mittigaM kareti, aNNadA so paribAo taM dAragaM bhaNati-jA Niruvahata || phale // 589 // aNAdhamatarga ANeha jA te issaraM karemi, teNa gavihUM, laddha, uvabaddhao maNusso, ANito, masANaM pIo, jaM ca tattha pAugga, socitridaMbyAdi dArao pitAe sikkhAvito NamokkAraM, jAhe pIbhasi tAhe NamokkAra karenjAsitti, so tassa matagassa purato Thavito, matagassa * 8 ya hatthe asI diNNo, parivAo vijaM parivati, vetAlo udvetumAraddho, so dArao bhIo NamokkAra pariyaGketi, so betAlo dApaDio, puNo javeti, puNoSi udvio, surachatarAgaM pariyati, tidaMDI puruchati- kiMci jANasi, so bhaNati-Na jANAmi, evaM suciraM vadRti , vANamaMtareNa rudveNa so tidaMDI dokhaMDo kato, suvaNNA khoDI jAtA, aMgovaMgANi se juttagANi, savvaraci buuddhe| 4. Isaro jAo NamokkAraphaleNa, jadi NamokkAroNa hoto to betAleNa mArijjato, sovaNNaM jAtaM / etto kAmaNipphattIe sAdeSvaM, hai kahaM , egA sAviyA, tIse bhatthAro micchAdiDio aNNaM bhajja ANetu maggati, tIsaccaeNaM ga labhati sasavattagaM, ciMteti kiha mArijjAmitti , aNNadA teNa kaNDsappo ghaDae chubhittA ANito, saMgovito, jimivo bhaNati-ANeha puSpANi amugaghaDae dra uviyANi, sA paviTThA, aMdhakArati NamokkAraM kareti, jadi kiMcibi khAejjA tovi maraMtIe NamokkAro Na Nassihiti, hattho hai Dho, sappo devatAe avahito, puSphamAlA sAhiyA, tAe gahiyA, diNNA ya, so saMbhaMto ciMteti-aNNANi, kahiyaM, gato pecchati // 589 // sA ghaDagaM puphagaMdha, Navi etya koi sappo, tAhe AuTTo pAdapaDito savvaM kaDeti khAmeti ya, pacchA sA ceva gharasAmiNI mAtA. da evaM kAmAvaho / *CRECRACK (298) Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM H, mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [985-1024/985-1015], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka - CERIEWER namaskAra AroggAbhiratIe ega NagaraM NaditaDe, kharakamiteNaM sarIraciMtAniggateNa nadIe vujhate mAtuliga diI, rAyAe uvaNItaM namaskAra vyAkhyAyAlayassa hatthe diNNaM, pamANeNa ya atiritta, vaNNeNa ya gaMdhaNa ya atirita, tassa maNussassa tuDo, bhogA diNNA, rAyA bhaNati- ne gyAdi aNNaM NadIe maggaha jAva na laddhaM, patthayaNe gahAya parisA gayA, diDo vaNasaMDo, jo giNhati phalANi so marati, AgatA, raNNo // 590 // 1 kahiye bhaNati- avassaM mama ANatadhvaM, akkhapaDiyA vaccau, evaM gatA ANeti, ego paviTTho bAhiM ucchubhati, aNNe ANeti, so marati, evaM kAlo vaccati, sAvagassa parivADI jAyA, gao tattha, ciMteti-mA virAhitasAmaNNo koI hojjati NisI-18 hiyaM NamokkAra kareMto dukkati, vANamaMtarassa ciMtA, saMbuddho, baMdati, bhaNati- ahaM tava tastheva sAharAmi, gato, raNo kahito sambhAvo, tassa UsIsae diNe diNe, evaM Na jItaM abhiratI bhogA ya laddhA, jIvitA NAma kiM aNNaM Arogga, rAyAvi tuttttho| Tiparaloe NamokkArassa keNa phalaM pataM? - vasaMtapure rAyA, gaNiyA sAviyA, caMDapiMgaleNa coreNa samaM vasati, evaM kAlo baccati, aNNadA teNa raNo gharaM hataM, hAro lUNINito, bhItehiM saMgovijjati, aNNadA UjANIyAe gamaNa, savAo gaNiyAo vibhUsiyAo paccaMti, tIe savvAo atisa tAmitti hAro AviDo, jIse devIe so hAro tIse dAsIe NAo, raNNo kahio ya, keNa samaM basatI?, kaheti, caMDapiMga lo gahito, sUle bhiNNo, tIe ciMtiyaM- mama dosaNa mArioci sA se NamokkAra deti, bhaNati ya-NidANaM karehi jathA et-13||590|| lAsseva raNNo puco paccAyAmi, karta, aggamahisIta udare paccAyAto, dArao jAto, sA se sAviyA kIlAvaNadhAtI jaataa| aNNadA ciMteti- kAlo samo gambhassa ya maraNassa ya, hojja kadAiti ramAveti bhaNati-mA roga caMDapiMgala! caMDapiMgalaci, saMbuddho, dIpa anukrama [1] (299) Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM , mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [985-1024/985-1015], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa anukrama [1] namaskAra rAyA mato, so rAyA jAto, sucireNa dovi pabbatiyANi / evaM sukulapaccAyAtI tamUlAgaM ca siddhigamaNaM / / ahavA vitiya namaskAra vyAkhyAyAma udAharaNaM- mahurA NagarI, tattha sAvao sambajIvassaraNNo, tattha haMDi coro NagaraM musati, aNNadA gahito, sUle bhiNNo, paDiyarahaphile aaro||591|| citigAvi se Najjihiti, pacchaNNA mANusA paDitaraMti, so sAvao tassa adUrabattI vayati, so bhaNati- sAvagA! tumaMsi a-15 gyAdi zukaMpa o, ahaM tisAiomi, dehi mama pANitaM jA marAmI, sAvao bhaNati-imaM NamokkAraM paDha jato pANitaM ANemi, jadi vissAresi ANitaMpi na demi, so tAe lomayAe bhaNati, sAvao pANitaM gahAya Amato, taM velaM pAhAmitti NamokkAraM paDhaM-17 tassa viNiggato jIvo, jakkhabhavaNe jakkho jAo, so ya sAvao tehiM maNussehiM gahito coramattadAyagoti, raNo Nivediya, bhaNati- eyapi yale bhiMdatha, AghAtarNa Nijjati, jakkho oghi paujati, jAva sAvago ya apaNo ya sarIraM pecchati, tAhe| pavayaM uppADeUNa gagarassa oppi Thito, tA tumbhe mama evaM bhaTTAraka Na jANaMha , khamAveha, mA se sabbe cUrehAmI, tAhe khaati| devaNisIyassa pugveNa ya se AyataNaM kataM / evaM phalaM bhavati NamokAreNa paraloevi / / // iti namokAranijjuttI smmttaa|| idANi surca bhaNati * 591 // naMdimaNuyogadAraM vihivaduSaghAtiyaM ca NAtUNa / kAtUNa paMcamaMgalamAraMbho hoti suttassa // 10 // 1 // 1025 // katapaMcanamokAro kareti sAmAiyaMti sobhihito / sAmAiyaMgameva ya jaMso sesaM tao vuccha // 10 // 2 // 1206|| OMna ***atra namaskAra-niyukti samAptA: *** atra adhyayanaM-1- 'sAmAyika' Arabhyate *** (300) Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [2] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryuktiH [985-1024/985-1015], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [1], mUla [1] / [gAthA - ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 sAmAyika vyAkhyAyAM // 592 // prAgupadiSTaM ca ettha ya suttANugamo suttAlAvaganiSphaNNo nikkhevo suttaphAsiyanijjutI samakaM gamiSyaMtIti, tathAtra sAmAyikasUtramuccArayitavyaM akkhalitayaM amilitaM ete AlAvagA jathA peDiyAe dabvAvassage tahA vibhAsitavyA jAba sAmAiyapayaM NosAmAiyapayaM vA taM ca imaM karomi bhaMte! sAmAiya' miccAdi, tato taMmi uccArita sici bhagavaMtANaM keI asthA| dhigArA adhigatA bhavaMti, keI puNa aNadhigatA, tato tesiM abhigamatthaM aNuyogo, evaM ca 'jiNapacayaNaupapattI' esAvi gAthA ettha gatA bhavissatitti, so ya aNuyogo evaM saMhitA ya payaM caiva payattho padaviggaho / cAlanA ya pasiddhI ya, chavi diddhi lakkhaNaM // 1 // tattha puvvaM saMhitA, saMhiteti ko'rthaH 1, pUrvottarapadayoH varNayoH paraH saMnikarSaH saMhitA, aksaliyapayouccAraNamityarthaH, tattha saMhitA 'karemi bhaMte! sAmA iyaM savvaM sAvajjaM jogaM paJcakkhAmi jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNasA vayasA kAyasA na karemi na kAravemi kareMtamavi aNNaM Na samaNujANAmi, tassa bhaMte! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appArNa vosirAmi' ci. esA saMhitA // idANiM padacchedo, karemitti padaM bhadaMta iti padaM sAmAiyaMti padaM savvaMti padaM sAvajjaMti padaM jogamiti padaM paJcakkhAmiti padaM jAvajjIvAeti padaM tivihaMti padaM tividdeNati padaM maNasati padaM vayasati padaM kAyasati padaM Na karemitti padaM na kAravemitti padaM kareMtamaNNaM Na samajANAmitti padaM tassati padaM bhadaMta iti padaM paDikamAmitti padaM niMdAmitti padaM garihAmiti padaM appANaMti padaM vosirAmitti padaM / idANiM payatthI, padyate'nenArtha iti padaM gamyate paricchijjate itiyAvat, ettha ya AyariyA padatthamevaM vaNNayaMti--yathA kira saccA atthasiddhI savisae jahAsatIe pavittinibbittIhiM diDDA, ato etthepi mokkhatthamu ... sAmAyika adhyayane prathamaM sUtram "karemi bhante" nirdizyate (301) saMhitApadAdi // 592 // Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [2] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryuktiH [985-1024/985-1015], bhASyaM [ 151...] adhyayanaM [1], mUla [1] / [gAthA - ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 sAmAyika vyAkhyAyA // 593 // jjuto evamanbhruvagamaM dariseti, jathA karemi bhaMte! sAmAiyamityAdi, tattha 'DukRJ karaNe' tasya guNAdau kRte karomIti bhavati, karomi abhyupagacchAmItyarthaH, aMtaci bhadaMta bhayAnta bhavAnta iti pUjyasyAmantraNaM, he bhadaMta ityAdi, sAmAyikamiti NANadaMsaNacaraNANi bhAvasamaM tassa AyaH samAya ityetasya ikaNpratyayAMtasya nairuktavidhAnena sAmAyikamiti bhavati, tatkimuktaM ?he pUjya ! jJAnadarzanacAritralAbhaM abhyupagacchAmi, anena mokSasAdhanajJAnadarzanacAritralAbhaviSayaM pravRttyabhyupagamaM darzayati, sarvazabdo'trAparizeSavAcI, sAvajjamiti avadhaM garhitaM micchattaM aNNAnaM aviratI saha avadyena sAvadyastaM, ko'sau ?-yoga:vyApAra ityarthastaM kimiti 1-paccaksvAmitti paccakkhANaM karemi, pratIpamAkhyAnaM pratyAkhyAnaM jJaparijJayA parijJAnaM pratyAkhyAna parijJayA pariharaNamityarthaH tatkimuktaM ?- aparizeSaM mithyAtvAjJAnaaviratisahacaritaM vyApAraM jJAtvA nivartayAmIti, anena tu saMsArakAraNamithyAtvAjJAnAviratisahagatavyApAraviSayaM nivRtyabhyupagamaM darzayati naNu sAvajjajogo tikAlabisao saMkhAtItabhedo yato kaha tassa niravasesassa paccakkhANaM ?, azakyamityabhiprAyaH, kiM ca tathAvidheNa karaNeNa kasA kajjaM sAheti, na taM viNA, tadapi saMkhyAtItabhedaM kasyacitkAryasya kiMcitsAdhakatamaM tadatra niyatabhedaM kiM tathAvidhaM karaNamityAha-- jAvajjIvAe ityAdi, atra jAvajjIvAeti na karemi na kAravaimi kareMtepi anaM na samaNujANAmi ityatra yojyate, yAvat parimANamaryAdAvadhAraNeSu, jIva prANadhAraNe, jIvanaM jIvo yAvanmama jIvanaM jIvanaparimANaM- jIvanamaryAdAM, jIvanamAtramityarthaH, kiM ?, saMkhyAtItabhedamapi jAibheyavivakSayA trividhaM triprakAraM karaNakAraNAnumatilakSaNaM sAvadhaM yogaM, karaNasyApyanekavidhatve'pi tathaiva trividhena triprakAreNa, karaNenetyarthaH tenApyasya kAryasya prasAdhakatamenaiva maNasA vayasA kAyeNa ete vibhAsitavyA, eteSAmekaikenaiva, ata eva mANasA vayasA (302) padacchedaH padArthaca // 593 // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [985-1024/985-1015], bhASyaM [151...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama sAmAyika kAyeNetyatra minavibhaktiko nirdezaH, na karomi AtmanA na kAravIma paraiH kareMtaMpi aNNaM na samaNujANAmi, apizabdA-18 padArtha vyAkhyAyo kAratamavi samaNujANavamavi aNNaM Na samaNujANAmi, anyagrahaNAt eva anyaparaMparayApIti, tarikamuktaM ?-vartamAnasamayAdArabhya IP yAvanmaraNakAla etAvataM kAlaM yAvatsAcI yogaM karaNakAraNaanumatibhedAt triprakAra trividhena karaNenAnenaivAsya prasAdhakena manova-12 canakAyarUpeNa ekaikena na karemi na kArayAmi kareMtaMpi aNNa Na samaNujANAmIti, yazcAtItakAlaviSayaH tassa paDikamAmi niMdAmi garihAmi, paDikamAmitti pratIpaM kramAmi pratiniyatte bosarAmItiyAvat 'niMdA AtmasaMtApe' 'gahare prakAzane AtmasAkSikI niMdA, parasAkSikI gaho, tatko'rthaH 1-yo'tItakAlaviSayaH trividhaH sAvadhayogastasmAt trividhena karaNena paDiniyasAmi, tameva cAtmasAkSikaM niMdAmi parasAkSikaM gahomIti, aparAdhapadavizuddhayartha cAtmAnaM bosirAmitti, ayamabhiprAyaH-evamapi | yadA AtmAnaM aparAdhaSadehiM avisuddhaM saMbhAvayAmi tadA adhArihaM pAyacchittaM paDibajjAmi, na tuNa AtapaDibaMdheNa taM na paDivajjAmi, ato AtapaDibaMdhaparihAreNa pAyacchittapaDivattIe AlAbo siddho ceva bhavatiti appANaM vosirAmItyAha, anena ca yathA | zaktirdarzitA bhavatIti padArthaH / aNNa puNa estha keyI avayavA aNNadhA saMpavayaMti baNNayaMti ya, jathA kira karemi bhaMte ! sAmAiyaM | tiviha-nANadasaNacaraNabhedeNa, savvaM sAvajjaM joga paJcakkhAmi tiviha, micchattaannANaaviratisahagatatvAtso'pi trividhaH, maNa-IRL 4 // 594 // | vayakAyavAvArabhedeNa vA tividho, tividheNa maNasA karaNakAraNANumatipavateNa, evaM vayasA kAyaNavi, sAmAiyaM karemi sAvaja jogaM paJcakkhAmi / sese pUrvavat / / aNNa puNa-karemi bhata! sAmAiyaM jAvajjIvAe, savvaM sAvaja joga paccakkhAmi jAvajjIcAe, kaha , tivihaM tibiheNaM, maNeNa vAyAe kAyeNa, yaDDhamANasamayAdArabhya jAvajjIvAe na karemi jAva na samaNujANAmi, pubbakatassa | [2] (303) Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1028/1016-1026], bhASyaM [152-174] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama sAmAyika puNa paDikkamAmi jAya garihAmi evaM saMbaMdhayaMti, zeSa pUrvavat / evamAyanyathA'pi dRzyate / eSa padArthaH, padavigraho yatra saMbhavati I mavAvA karaNavyAkhyAyAM tatra vaktavyaH / idAnIM suttaphAsiyanijjuttI jA etaM sutna aNuphusatitti bhaNittA tato pacchA cAlaNA bhaNNihiti, ettha imA nirUpaNa 11595 // suttaphAsie gAthAkaraNe bhae ya aMta sAmAiya sabbae ya vajje ya / joe paccaksvANe jAvajjIvAe tiviheNaM // 10 // 4 // 1028 // esA gAthA vibhAsitabbA, tattha karaNaM chavihaM, nAmakaraNa ThavaNA0 daba0 khetta0 kAla bhAvakaraNaM, tattha nAmaDhavaNAo |gatAo,jANagasarIrabhaviyasarIravatirittaM dabakaraNaM duvihaM-saNNAkaraNaM ca posaNNAkaraNaM ca, saNNAkaraNa aNegaviha-jami jIma dave karaNasaMjJA bhavati taM saNNAkaraNaM, jathA- kaDakaraNaM aTThakaraNaM pelukaraNaM evamAdi, josaNNAkaraNaM dubiha-cIsasAkaraNaM payogakaraNaM ca, vigata sasanA visasA, vigataprayogakaraNamityarthaH, taM dubiha- aNAdIyaM sAdIya ca, aNAdIyaM jathA dhammAdhammAgAsAdINaM, tasu kA karaNavihI, ucyate. parapratyayAdupacArataH karaNa, ahavA dhammAdhammAgAsANa ya aNNamaNNagamaNaM taM aNAdIyaM bIsasAkaraNaM, ahavA dhamAdINa ya bhavaNaM, evaM aNAdIyaM vIsasAkaraNaM, sAdIyaM duviha- cakkhuphAsiyaM acamkhuphAsiyaM ca, cakkhuphAsiyaM 8 abbhA ambharukkhA evamAdi, cakSuSA yantra spRzyate tadacakSuHsparzika, jathA paramANupoggalANaM dupadeziyANa tipadeziyANaM evamAhai dIrNa, etesi ja saMghAteNaM bhedeNa saMghAtabhedeNa vA karaNaM uppajjati tana dIsati chaumattheNa teNa acakkhuphAsiya, bAdarapariNa- // 595 // tassa puNa aNaMtapadesiyassa cakkhuphAsiyaM bhavati / payogakaraNaM duviha- jIvapayogakaraNa ajIvapayogakaraNaM ca, jIvapayogakaraNa TU duvihaM- mUlapayogakaraNa ca uttarapayogakaraNaM ca, mUlaM nAma mUlamAdirityanarthAntaraM, mUle paMca sarIrANi orAliyAdINi, uttarapayo [2] (304) Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka- mUlasUtraadhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1028/1016-1026], bhASyaM [152-174] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa anukrama sAmAyika | gakaraNaM nAma jaM niSphaNNAto uttara niSpajjati, ta etasiM ceva orAliyabeubviyAhAragANaM tiNhANa uttarakaraNaM, sesANaM NAstha karaNa: vyAkhyAyo / etaM aTThavihaM karaNaM / ahavA mUlakaraNaM aTuMgANi, aMgovaMgANi uvaMgANi ya uttarakaraNaM, tANi jathA-sIsa 1 muro 2 dara 3/ / / 596 // paTTI 4 bAhAo doNi 6 UruyA doSiNa 8 / ete aTuMgA khalu aMgovaMgANi sesANi // 1 // 160 mA / hoti ucaMgA | aMguli kaNNA nAsA ya pajaNaNaM ceva / mahadaMtakesamaMsU aMgovaMgevamAdANi // 2 // ahabA imaM uttarakaraNa- daMtarAgo kaNNavaDDaNaM nahakesarAgo, etaM orAliyaveumbiyANaM, AhArae Nasthi etANi, AhAragassa puNa gamaNAdINi, esa puNa biseso- orAliyassa & ceva uttarakaraNaM viseNaM osaheNa vA paMcaNhaM iMdiyANaM viNaTThANa vA puNo karaNaM niruvahatANa yA viNAsaNaM, evamAdi / tattha puNa orAliyaveubbiyaAhAragANaM tiNhaM tivihaM karaNaM- saMghAtakaraNaM parisADaNakaraNa saMghAtaparisADakaraNaM, uparillANa dohaM sarIrANaM || saMghAtaNA patthi, uvarillANi do asthi, etANi tiNNivi karaNANi kAlato maggijjati-orAliyasaMghAtakaraNaM egasamaya, jaM. paDhamasamayovavaNNassa, jathA telle ogAhimao chUDho tappaDhamatAe Ayayati, evaM jIvo'pi ubavajaMto paDhame samaye gehati orA-12 liyapAoggANi vANi, na puNa muMcati kiMcivi, paDisADaNA jahaNNeNaM samayo ukkoseNavi samayo, maraNakAlasamae egaMtaso muyati, na geNhati, majhime kAle kiMci geNhati kiMci muyati, jahaNNeNaM khuDDuga bhavaggahaNaM tisamayUNaM, tisamayUrNa kaha !, do| viggahami samayA samayo saMghAtaNAe tehaNaM / buDDAgabhavaggahaNaM savvajahaNNo ThitIkAlo / / 4 / ukkoseNaM tiNNi palitocamAI 596 // samayUNANi, kahaM ?, ukkoso samayUNo jo so sNghaatnnaasmyhiinno| kiha na dusamayavihINo sADaNasamae'vaNItami // 5 // bhaSNaMti- bhavacarimaMmi bisamaye saMghAtaNaparisADaNaM ceva / parabhavasamate sADaNamato to na kAlotti // 6 // jadi parapaDhame sADo [2] (305) Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [2] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 niryuktiH [1028/1016-1026], bhASyaM [152-174] adhyayana [ 1 ], mUlaM [1] / [gAthA-], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 sAmAyika vyAkhyAyAM // 597 // nibbigahatoya taMmi saMghAto / gaNu savvasADasaMghAtaNA u samaye viruddhAo ||7|| A0 jamhA vigacchamANaM vigataM uppajjamANasuppaNNaM / to parabhavAdisamaye mokkhAdANANamaviroho // 8 // cutisamaye nehabhavo dehavimokkhato jathAtIte / jadi paravovi na tarhi to so ko hotu saMsArI ? // 9 // NaNu jaha viggahakAle dehAbhAvevi parabhavaragahaNaM / taha dehAbhAvaMmI hojjehabhavovi ko doso 1 || 10 || A0-jaMpiya viggahakAle dehAbhAvevi to parabhavo so / cutisamaevi Na deho Na viggaho jadi sa ko hotu ? // 11 // aMtaraM- orAliyasaMghAtakaraNassa jahaNNeNaM khuDDAgabhavaggahaNaM tisamayUrNa, ukkoseNa tettIsa sAgarovamANi puScakoTisamayAdhiyANi savvasADassa jahaNeNaM khullAgaM bhavaragahaNaM, ukkoseNa tettIsa sAgarovamAI pubbkoddiahitaaii| kaha ?, saMghAta tarakAlo jahaNato khuTTayaM tisamayaNaM / do viggahaMmi samayA tatio saMghAtaNAsamayo / / 12 / / teNaM khuTTabhavaM dharitu parabhavamaviggaheNeva / gaMtRRNa paDhamasamaye saMghAtayato sa viSNeyo / / 13 / / ukkoseNaM tetIsa samayAdhiya puvvakoTi adhiyAI / do sAgaromAI aviggaNeha saMghAtaM || 14 || kAtUNa puvyakoDiM dhariDaM surajeGamAtuyaM ttto| bhotRNa ihaM tatie samae saMghAtaryatassa // 15 // savvasAhassa kahaM khuDDAgabhavaggaNaM jahaNa mukkosayaM ca tetIsaM / taM sAgarovamA saMpuSNA puthbakoDI ya / / 16 / / ihANaMtarAtItabhavacarimasamaye orAliya sarIrasamvasArDa kADhUNa khuDDAgabhavaggahaNiesa ucacaNNo, tassa pajjete savvasArDa kareti, tato khullAgabhavaggaNameva bhavati, ukkoseNaM puNa koi orAliyasavvasArDa kAtUNa tettIsasAgarovamaTTitIesa veDabbiesa ubavaNNo, pacchA tuo puvvakoDAuesa orAliyarIrisu ubavaNNo, puvvakoDiaMte aurAliyasavvasArDa karetiti / idANiM ubhayassa aMtaraM-jahaNeNa ekkaM samayaM ukkoseNa tettIsa sAgarovamANi samayAdhiyANi, kahaM 1- ubhayaMtaraM jahaNaM samayo nibbiggaheNa saMghAte / paramaM sati (306) karaNanirUpaNa / / 597|| Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1028/1016-1026], bhASyaM [152-174] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka sAmAyika vyAkhyAyAM // 598 // CROCK BAR dIpa anukrama samayAI tettIsa udadhinAmAI / / 17 / / aNubhavituM devAdisu tecIsamihAgatassa tatiyaMmi / samae saMghAtayato NeyAI samayakusa-18 | lehi // 18 // nti / veubviyasaMghAto jahaNNeNa samao ukkoseNa doNNi samayA, viuvvamANassa aNagArassa paDhame samae maraNa hI jAtaM devesu uvavaNNo, tatthavi paDhame samae saMghAteti esa vititotti, parisADaNA jaheba orAlie, saMghAtaparisADaNA jahaNNeNaM dasa bAsasahassAI tisamayaUNAI, evaM- tAva devanAragesu tiriyamaNuesu patthaDaM paDucca ega samayaM, ukkoseNa tecIsa sAgarobamAI samauNAI, kaI ?, ubhayaM jahaNNa samao so puNa dusamaya viudhviyamayassa / paramayarAI saMghAtasamayahINAI tettIsa // 19 // aMtaraM | sabvabaMdhaMtaraM jahaNNaNaM ekkaM samayaM ukkoseNaM aNaMta kAlaM arNatAo jAva AvaliyAe asaMkhejjatibhAge, kahaM ? saMghAtaMtarasamao samayaviuvviyamayassa tatiyami / so divi saMghAtayato tatie va mayassa tatiyaMmi // 20 // aviggaheNa saMghAtayato vitio saMghAtapIrasADasamao ceva aMtara, ukkosaM puNa vnnsikaalo| evaM desabaMdhataraMpi, sADassa puNa jahaNNeNaM aMtomuhutaM ukkoseNaM evaM ceba, kahaM ?- ubhayassa ciraviuvviyamayassa deve saviggahavatassa / sADasaMtamuttaM tihavi tarukAlamukkosIca // 21 // AhAragatassa saMghAto samao, parisADaNA jathA orAlie, saMghAtaparisADaNA jahaSNeNa aMtomuhattaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM, aMtaraM savabaMdhaMtaraM jahaNNeNa aMtomuhucaM, ukkoseNaM aNataM kAlaM aNatAo ussappiNIosappiNIo kAlao,khetao avarlDa poggala pariyaTTa desUrNa, evaM desabaMdhantarapi sADabaMdhantaraMpIti / tayagakammagANaM parisADaNAya saMghAtaparisADhaNAe-teyagasarIraM, je kammattAe pAgale geNhati teyagasarIreNa uNahaveti tato saMghAta gacchati, ayaspiNDavat , evaM teyagasarIraMga, ahavA jA sarIrumdA teyagaladdhI vA, kammagasarIra NAma aTTavihaM kamma, kAlo aNAtIo vA apajjavasito abhaviyANa, aNAtIo vA sapajjayasito bhaviyANa, [2] 598 // ARR4 OM (307) Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [3] dIpa anukrama [2] "bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [1028/1016-1026]. bhASyaM [152-174] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra - [40] mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 sAmAyika vyAkhyAyAM // 599 // parisADaNA taheva samayo bhavati, dohavi aMtaraM natthi, etesiM donhavi aMgovaMgA Natthi, aDavA tadaMtargatA evaM tejasakArmakA jIvappayogakaraNaM, jato jIveNa payogasA AtmasAt nIyaMte, Ae veiti / ahavA imaM jIvappayogeNaM nivvattiya cavvihaM karaNaMsaMghAtaNAkaraNaM parisADaNAkaraNa saMghAtaparisADaNAkaraNaM va saMghAto va parisADo NosaMghAtaparisAraNAkaraNaM, jathA paDho saMkho sagaDaM dhUNatti yathAsaMkhyaM, paDo saMghAtito, saMkho parisADettRNa ghaTTito, sagaDa saMghAtaparisADaNeNa nivvatiyaM, dhUNA ubhayaniseheNa uddhIkatA, evaM vitiricchIkatA, evamAdi vibhAsA / ajIvapayogakaraNaM ajIve payogeNa kirati jathA vaNNakaraNAti jaM vaNNaM kusuMbhacitakArakAdINa, evaM gaMdharasaphAsAvi vibhAsitavyA / evaM davvakaraNaM / khettakaraNaM khataM AgAsaM tassa kira karaNaM Natthi, tahavi baMjaNapariyAvaNaM, jamhA Na viNA kheceNa karaNaM kIrati, ahavA khettasseva karaNaM khattakaraNaM, vaMjaNapariyAvaNNaM nAma jaM khataMti abhilappati, taMjahA ucchukhettakaraNamAdI ya, sAlikhettakaraNaM tilakhasakaraNaM evamAdi, ahavA jami khette karaNaM kareti vaNijjati vA / kAlakaraNaM kAlo'vi akittimo, tathAvi tassa vaMjaNapariyAvaNNaM jaM jAvatieNa kAlena kIrati jIma vA vaMNijjati evaM oheNa NAmao puNa ime ekArasa karaNA, tattha ya gAthAo kAlo jo jAvatito jaM kIrati jami jaMmi kAlaMmi / oheNa NAmao puNa ime u ekArasakaraNA // 1 // bavaM ca bAlavaM caiva, kolavaM thIviloyaNaM / garAdi vaNiyaM caiva viTThI havati sattamA // 2 // sauNi cauppayanAgaM, kinchugyaM karaNaM tathA / cacAri dhuvA ete, sesA karaNA varA satta || 2 || kiNhacaudasirati sauNiM paDivajjatI sayA karaNaM / etto ahakamaM khalu cauppayaM nAga kinchugdhaM // 3 // sucarASTadivaikarapUrNadivA, kRtrAsadivAdarabhUtadivA / yadi candragati tithizva samA, iti viSTiguNaM pravadanti budhAH // 4 // pakkhatihao (308) karaNanirUparNa // 599 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1028/1016-1026], bhASyaM [152-174] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama sAmAyika duguNiyA durUvarahitA ya sukapakkhaMmi / sattahite devasiya ta ciya rUvAhita rati / / 5 // kiNhe durUvahINA na kAtavA, je gatA karaNavyAkhyAyAM pakSatihayo baTTamANatihiNA saha sattaNDaM calANa karaNANa pacavatA sa sattahiM bhAge hite jaM sesa taM karaNaM, No jaM laddhAlanirUpaNa taM kAlakaraNaM / // 600 // bhAvakaraNaM duvihaM-jIvabhAvakaraNaM ca ajIvabhAvakaraNaM ca, ajIvabhAvakaraNaM vaNNAdI tabba, jIvabhAvakaraNaM davihasutakaraNaM ca nosutakaraNaM ca , sutakaraNaM duvihaM-loiyaM ca louttariyaM ca , ekekkaM duvihaM-baddhaM abaddhaM ca , baddhaM NAma | jattha satthesu uvaNibaMdho asthi / abaddhaM jaM evaM cava viparItamiti, nasthi uvANibaMdho / tattha baddhasutassa karaNaM dubiha-saddakaraNaM nisIha-11 | karaNaM ca, saddakaraNaM nAma jaM saddehiM pagaDatthaM kIrati, na puNa govitaM, saMkotitaM, jathA uppAeti vA bhUteti vA vigateti vA pariNateti vA udAttA anudAttAH plutAzca, nisIha jaM pacchaNNaM govitaM saMketitaM, tattha sutte atthe tadubhae ya, jathA nisIhaNAma ajjhayaNa bhavati, ahavA jathA aggeNIte virite atthiNatthippavAyapubbe ya pADhA-jattha ego dIvAyaNo bhujati tattha dIvAyaNasayaM bhuMjati jattha sayaM dIvAyaNA jhuMjaMti tattha ego dIvAyaNo bhujati, evaM hamaitti jAva tattha ego dIvAyaNo hammati / se baddhakaraNaM, lotiyaabaddhakaraNaM battIsaM aDitAo battIsaM paJcADDayAo solasa karaNANi, logappavAe vA ettha chaTThANANi, jahA-visAhaM samapadaM maMDalaM AlIDhaM paccA18lIDhaM, dAhiNa pAdaM aggatohurta kAtuM vAmapAda pacchao huttA osAreti, aMtaraM dohavi pAdANaM paMca padA, evaM AlIda, etaM ceva viparItaM // 600 // I&| pacAlIDhaM, vaisAha pAhIoM abhintarAhuntIo samaseDhIo kareti, aggimatalA bAhirahuttA, maMDalaM dobi pAde dAhiNavAmahutte osA rettA UruNAvi AuNTAceti jathA maMDalaM bhavati, aMtaraM cattAri pAdA, samapadaM dovi pAde samaM piraMtaraM Thaveti, etANi paMca [2] RXAYRLASSANASCE GA (309) Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [2] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [1028/1016-1026], bhASyaM [152-174] adhyayana [ 1 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra -[40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 sAmAyika vyAkhyAyAM ||601 // ThANANi, logappavAde sayaNakaraNaM chaDaM ThANaM / ariippavayaNe paMca AdesasatANi, tattha evaM marudevA, gavi aMge gavi uvaMge pATho asthi evaM marudevA aNAdivaNassaikAiyA aNaMtaraM ubvadvittA siddhatti, tahA sayaMbhUramaNamacchANa paumapattANa ya savvasaMThANANi layasaMThANaM valayasaMThANaM mottuM, karaDakaraDA ya kuNAlAe, ete jathA bhaNAmi karakaraDANa nimaNamUlI vasahI, devaSANukaMpaNaM, ruTThesu pancarasadivasavarisaNaM, kuNAlANagariviNAso, tato tatiyavarise sAee nagare dopahavi kAlakaraNaM, ahe sattamapuDhavikAlanaragagamaNaM, kuNAlAnagariviNAsakAlAo terasame varise mahAvIrassa kevalanANuppattI evaM aveddhaM, etaM sutakaraNaM // NosutakaraNaM duvihaM-guNakaraNaM ca jujaNAkaraNaM ca guNakaraNaM duvihaM tavakaraNaM ca saMjamakaraNaM ca, doni vibhAsitabbA jahA ohanijjutIe / juMjaNAkaraNaM tivihaM-maNa juMjaNAkaraNaM vayarjujaNAkaraNaM kAyarjujaNAkaraNaM, maNo saccAdI 4, evaM vayIvi 4, kAyo sattavidho orAliyAdi // ettha katareNa karaNeNa ahigAro 1, bhAvakaraNeNaM, tatthavi sutakaraNeNaM, tatthavi sadakaraNeNaM, nosutevi guNakaraNeNaM, jujaNAyaca | jahAsaMbhavaM vibhAsejjA / taM imAe pAhuDiyAe aNugaMtavvaM / jathA kalAkataM 1 keNa kataM 2 kesu va dabbesa kIratI 3 vAvi kAhe va kArao 4 Nayato 5 karaNaM kativihaM 6 va kaI 7 // 1039 // ti, grA iti sattapadA, tattha sAmAiyaM kataM kajjati, ettha naehiM maggaNA, jathA namokkAre uppaNNANuppaNNo, jadi uppaNNo katassa karaNaM natthi, aNuSpaSNe'vi sasavisANAdINaM jaha namokkAre, dAraM / keNa karta sAmAiyaM 1, artha samAzritya jinavaraiH sutaM guNaharehiM / kesu datresu kIrati sAmAiyaM 1, tattha Negamassa uDANeNa baleNaM vIrieNaM purisakkAraparakkameNaM maNuSNesu ya dabbe, jathA-maNNuNNaM bhoyaNaM bhoccA, maNuSNaM sayaNAsaNaM / maNu (310) kRtAkRtAdinirUpaNaM ||601 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [2] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 bhASyaM [175-185] adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [1039-1046/1027-1034], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 sAmAyika vyAkhyAyA 1180211 NaMsi agAraMsi, maNuSNaM zAyate muNI || 1 || evaM gamo icchati, saMgahAdIyA sesA savvadavvesu no sabvapajjavesu, jeNa davvANa kei pajjavA subhA kesi asubhA, sAmAiyaM ca subhapajjavesu kIrati No asubhapajjavesu, davvANi puNa pariNAmavaseNaM subhA asubhAvi bhavati, sabvadavvANivi asubhapariNAmihotUNa subhapariNAmAni bhavaMti dugaMdhAvi puggalA sugaMdhattA pariNamaMtItyAdivacanAt / dAraM kA va kArao bhavati 1, ettha NayamaggaNA Negamassa uddiDe sAmAie paDhau vA mA vA paDhatu karetu mA vA karetu kArao caiva, saMgahavavahArANaM caMdaNagaM dAtUNaM nivviTTo gurupAdamUle paDhatu vA mA vA paDhatu karetu vA mA vA kareu, kAratu caiva, ujjusutassa apubve sAmAiyapajjave samae samae akamamANassa uvauttassa vA sAmAiyaM bhavati, aNNe bhaNati tadA No sAmAiyaM bhavati, sammace sAmAiyaM, ti saddaNayANaM apuvve sAmAiyaM, pajjave samae samae akamamANassa niyamA samaddissi uvaucassa no sAmAiyaM, samate kArao sAmAiyassa / ete caiva nayA, ahavA ime aTThavihaM neyAiyaM lakkhaNaM, taMjathAAloyaNA ya viNae khetta disAbhiggahe ya kAle y| rikvaguNasaMpadAvi ya abhivAhAre va aTTamae // 20 // 43 // nyAyena caratIti naiyAyikaH, evaMguNasaMpannAya ebhiH prakAraiH, evaM AloiyapaDikkaMtassa jo sAmAiyaM deti so nAyakArI nAyavAdI bhavati sA AloyaNA dubihA- gihatthAloyaNA saMjatAloyaNA ya, gihatthe kA AloyaNA 1, parikhijjati ariho sAmAiyasa aNarihoti, tattha gAthA- aTThArasa purisesuM vIsa itthIsu dasa napuMsesu / pabvAcaNAi aNarihA, kAtuM arihAtu vA 1, vicarIta, saMjatassa kA ?, uvasaMpadA, sAmAiyassa atthanimittaM uvasaMpajjati so AloyAvijjati, ahavA aNAgatakAlayatthaM sUpati, (311) kRtAkRtAdinirUpaNaM // 602 // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) / bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra-1 (niyukti:+cUrNi:) 2 adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1039-1046/1027-1034], bhASyaM [175-185] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 tAtA prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama [2] sAmAyika jathA hohiMti te maNUsA jesi sAmAiyassa suttanimittaM upasaMpadA hohiti, se ya addhapaDhitevi saMjatA ceva, jugamAsajja tesi | vyAkhyAyAMsodhIkae bhavissati, jo jattiya jANati so tAvatieNaM paDikkamati jAva na samANeti, jathA putvaM sAmAiyaM coddasahi puruSa- dinirUpaNaM // 603 // lAhiM vibhAsijjati, saMpati thoveNaM, tathASi upasaMpajjijjati, evaM essevi kAle hohiti, sA ya sAmAiyassa tihaM nimirca upasaM pajjijjati- suttassa atthassa ubhayassa iti, so caunvihaM sodhi kareti- dagvAtiyArassa khatta kAla bhAvatiyArassatti, pAyacchittaM dijjati, davaM cetaNamacetaNaM vA, khettato jaNavataM vA addhANaM vA, kAlo subhikkha dubhikkhaM vA, bhAvato haveNa vA gilANeNa vA, evaM Aloie viNItassa dijjatI, No aviNItassa, so jathA-aNuratto bhattigato amuI aNuyattao bisesNnnuu| ujjuttamaparitaMto icchitamatthaM labhati sAdhU // 1 // etabivarItassa.na dAtavyaM, dAraM / kerisake khette tappaDhamatAe sAmAiyaM kAtavvaM, taM duvihaM paNNatta-pasatthaM apasatthaM ca, tattha apasatthaM bhaggagharaM taNarAsI0 evamAdi amaNuNNA / pasatthaM cetitagharaM cetiyarukkhaM vA, gAthA-ucchuvaNe sAlivaNe paumasare puSphaphalitavaNasaMDe / gaMbhIrasANuNAde padAhiNAvattaudagAdI DI // 1 // dAraM / disAbhiggaho- tiNi disAu abhigijjha uddisitavyaM--puNyaM vA uttaraM pA carintiyaM bA, caratiyA jAe disAe titthagaro maNa* ohi0 codasa dasaNava0 jAca egapubvI, jo vA jugappahANo Ayario jAe disAe / dAraM // kAlo paDikDellayadiyase vajjejjA, aTThami ca navami ca chaDheica causthi vArasiMpi doNiMpi pakkhANaM, pasatthesu muhuttAdisu, tacivarIte Na A603 // | vaTTati, rikkhesu kemu -migasira adA pUso tiNi ya puvAI mUlamassesA / hattho cittA ya tathA dasa viddhikraaii| nANassa // 1 // jassa vA jattha aNukUla, vivarItamappasatthaM, ahavA-saMjhAgataM ravigataM piDheraM saggahaM vilaMrSi ca / rAhu C RCMSACREA (312) Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) / bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtraadhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1039-1046/1027-1034], bhASyaM [175-185] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama sAmAyika hataM gahabhiNNaM ca vajjate satta nakkhatte // 1 // dAraM / / guNasaMpadA NAma punvaM viNayo, jadi viNIto ime ya se guNA bhanati AcAryAdi vyAkhyAyAda to uddisati, taMjathA-piyadhammo daDhadhammo saMviggo vajjabhIru asaho ya / khato daMto davimAdi dhirabbata jirti-13 karaNaM dio ujjU // 1 // asadassa tulasamassa ya sAdhusaMgaharatassa (ammss)| eso guNasaMpaNNo tavivarIo asaM- laabhhtu| bhadanta|paNNo // 4 // dAraM // abhivAharo nAma pasatthesu sauNesu abhinivvAhArantesu, ahavA udisato abhilavati kAliyasute-sutteNaM ti atthaNaM tadubhaeNaM udisAmi, dihivAde dabehiM guNehiM pajjavehiM / dAraM / / idANiM karaNaM kativihaMti dAraM, Ayariyassa caumvihaM, taMjathA- uddesaNAkaraNaM samudesaNAkaraNaM vAyaNAkaraNa aNuNNAkaraNaM, li sIseci cauvihaM, taMjathA- udisijjamANakaraNa samuddissamANijjakaraNaM vAijjamANakaraNaM aNuNNavijjamANakaraNa / dAraM ||khNti sAmAiyassa karaNaM kahaM saMbhavati, sAmAiyassa AvaraNe NANAvaraNaM dasaNAvaraNaM ca, tesiM duvihANi phagANi-desaghAtINa ya | savvaghAtINi ya, sambadhAtiphaDaehiM udiNNehiM savvehiM ugdhAtiehiM desaghAiphahaehiM arNatehiM ugpAiehi aNataguNaparivaddhIe samae | samae visujjhamANo 2 paDhamaakkharalAbha kakAralAbhaM bhavati, nato pacchA aNaMtaguNavisAhIe visumamANo rekAraM labhati, evaM | | sesakkhare'vi / evaM karaNaM sammattaM // ___ 'karemi bhaMte ! sAmAika'miti sIso sAmAiyaM karetukAmo guruM AmaMtati, matetti 'bhadi kalyANe saukhye ca' aho kalyANa-13 vaMta ityAmaMtraNaM karoti, pAitaselIe vA bhayasyAMto gato iti bhayAMto bhavatitti, 'mI bhaye' tassa chavviho nikkhevo nAmAdi, [2] // 604 // (313) Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [2] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra- 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 bhASyaM [175-185] adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [1039-1046/1027-1034], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi - 2 sAmAyika vyAkhyAyAM // 605 // dubvamayaM bhayamohaNIyaM kammaM baddhaM na tAva uddijjati, aNNe bhaNaMti- jo jassa davvassa bIbheti sacitAdissa, khettabhayaM jami khete, jo vA jassa khattassa bIbheti, jami vA khette bhayaM vaNijjate, evaM kAlevi bhASitavvaM, jacciraM vA kAlaM bImeti, bhAvabhayaM bhayamohaNijjeNaM kammeNa uddiSNaNaM sattavihaM, taMjahA- ihalogAdI, ihalogabhayaM jaM puriso purisassa bIheti 1 paralogabhayaM sIhavagghadevAdINaM jaM vIti ra AdANabhayaM jo Adeyassa corAdINaM bIbheti 3 evaM caiva aguttibhayaM, nagarapAkAro AdANabharaNa kIrAta 4 akasmA*dbhayaM jathA vijjumAio tathA maraNamiti mahambhayaM 'narANAM0' vRttaM, doSi ekkaM 5 vedaNabhayaM sItAdINa bIbheti 6asilogabhayaM jadi evaM kAhAmi tA me ayaso hohititti bImeti 7 etassa sattavihassa aMta gato bhadaMto ahavA bhavAnto, so ya bhavo caubbiho-nAmAdi, dabbabhavo egabhaviyAdI, bhAvabhavo- caubbiho saMsAro, jo caugaissa bhavasya aMtaM gato so bhavato, bhavAnAmaMte varttate, kathamasAvaMte vartate 1 aMta iva aNto| so aMto chavviho, nAmaDavaNAo gatAo, davvassa aMto ghaDassa paDassa evamAdi, khito jathAtiriyalogaMto uDDa0, khetaM vA viSaI cirANagaM tathAvi so aMto, kAlaMto bAsaMto jAva muttassa anto evamAdi, bhAvato jo jassa udatiyAdissa bhAvassa savvaMtima kaMDae vaTTati | ahavA maMto sakkaraNa bhrAnto, so chabviho, davvabhaMto jo jAto davvAo bhrAMtaH, na yANai kiM taM aSyaMti 1, ahavA jo jAto davvAo bhraSTaH khacAo gAmAo nagarAo evamAdi disAmoheNa cA, kAlAo hemaMtAo sAhario vA aNNAMmi kAle, mUDho vA kAlaM na yANAti, bhAvabhrAnto duviho- ThANabhaMto guNabhaMto ya, ThANabhaMto IsaratalavarAdiDANAo, guNabhaMto duviho- appasattho guNabhaMto NANAdibhaMto, pasattho aSNANAdibhaMto / / sattabhayavippamukkeNa adhigAro, bhayaMteNavi bhavaMteNavi, appasatthaguNamaMteNaM bhadaMteNa ya / erisayaM ko bhaNati karome maMte sAmAiyAM, gotamasAsI bhaTTAragaM (314) madantavyAkhyA 1180411 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtraadhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1039-1046/1027-1034], bhASyaM [175-185] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [1] sAmAyika bhaNati, sesagA appaNo Ayarie, Aha ziSyaH--yadA parokSo gurustadA kamAmaMtrayAMti, ucyate-duvihA sevA-paccakkhA ya parokkhA sAmAdinyAkhyAyAMta gadA ya, pAcakkhA rAyAdINaM, parokkhA aNNaratha gatassavi tassa ANaM aNupAlati, ahavA jathA vijjA parijavijjai, evaM loguttareSi nikArakA paccakkhe parokSivi taMmi bhAvaM nivezayati, yathA vidyA sAdhayan pUrvAcAryAn manasIkaroti, evaM amhaM, aNNesiM puNa aNNahAviya, dhanyAnyatve // 606 // te AhuH-appANaM ceva bhaNati- karemi maMte sAmAiyaMti, jassIva jAtissaraNaM sovi puyAyariyaM Amateti // bhadaMto gto| iMdANiM sAmAiyaM, tasya prakRtipratyayavibhAga darzayati-tattha pagatI sAmaM samaM ca saMmaM, paccao ikamiti, tastha prakRti-13 pratyayadvitayaM sAmAtiyassa egahu~, nAmaprakRtipratyayAbhyAM eko'rthaH sAdhyate, ahavA sAmaM samaM ca saMmaM ete zabdA ikamityanena saha | gatA sAmAjhyassa egaTThA bhavati, sAmAikArtha pratipAdayaMtItyarthaH, tattha mUlavasthU cattAri vibhAsitabbA / sAmaM cauvyiha, NAmaTTha- vaNAo gatAo, davvasAmaM jANi madhurapariNAmIni dabbAANa, bhAvasAmaM AobammeNa sadhvasattANa dukkhassa akaraNaM, akaraNaM nAma pariharaNa, sAmeNa tAva giNhAhi, madhureNetyarthaH, ataH savvasattesu mahurabhASataNaM bhAvasAmaM / saMmaMpi caubbiha, do gatANi, dabvasaMmaM tulA kokAsacakraM vA, bhASasama jo bhAvo ito tato na paloTTati, rAgAihici AyabhAvAo Na cAlijjara, evaM rAgadosamAdhyasthyaM bhAvasAmAiyaM taM / ika caubbiI, do gatANi, dabbaikaM jathA dore hArassa poyaNaM bhaNiyANa bA,bhAvaikaM bhAvasAmAdINa jo Ayo tassa pacesaNa, ttprinnmnmityrthH| // 606 // ___idANi sAmAiyassa ekArthAbhidhAyakAH zamdA ucyate, jathA- caMdo sasI somo uhapatI evamAdI, amihANakato atyavisesovi bhavati, taMjathA-samatA samatta pasattha saMti siva hita suhaM aniI cA aduguMchitamagarahita aNavajja va ekaTTA dIpa anukrama kA + [2] k (315) Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) / bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtraadhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1039-1046/1027-1034], bhASyaM [175-185] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama sAmAyika yakA // 10 // 56 // 1043 // ettha akkhevAbhipyAyeNa pucchati-ko kArao ?, ucyate, karato, kArya kurvavityarthaH, kiM karja!, bhaNNati, kArakAdyavyAkhyAyAmA jaMtu kIrati teNaM, yat kA nivartyate, tuzabdAkiM karaNaM yena kartA kArya nirbartayati, yadyevaM tataH kiM kArayo ya karaNaM ca hoti, nyAnyatve // 607 // tajathA- aNNamaNmaNa te, cazabdAtkama ca, ayamabhiprAya:-jadi kArao ya karma ca karaNaM ca aNaNaM to karaNaM Na bhavati, jeNa| aNaNNaM te ete vibhAgA kaI bhavisati', ataH sAmAiyaM jIvassa kiM egace vamRti !, aNNatte pahA, jai egatte to karaNaM natthi, na hu loNaM loNijjati nahu tuppijjai ghataM va tellaM vA / jadi aNNaM te teNa AyA sAmAiyaM na bhavati, jathA ghaDakArao ghaDo na bhavati / atrocyata AyA hu kaaro0||10-59 // 1047 // ettha sAmAiyakaraNaprastAve Atmaiva kArakaH, sAmAiyaM karma, karaNaM ca Atmaiva, NaNu kahaM ego AyA kArao karaNaM karma ca bhavissati', ucyate, pariNAme sati AtmA sAmAikamegha, tuzabdArakaraNameva, ayamabhiprAyaH eko'pyAtmA kartRpariNAme sAmAikapariNAme karaNapariNAme ca sati kartRkarmakaraNavyapadesAvaha iti, naNu kiM ekasyApi pariNAme sati ete vyapadezA dRSTAH, ucyate, egate dRSTAH, jaha muDhi kareti, yathA devadattaH hastena muSTiM karoti , na ca devadacahastamuSTayo bhinAH, kiM tu pariNAmastathA, evaM bhiguDiM kareti rosaM karoti appANaM pataM kareti, jathA- appANameca damae, | appA hukhalu duimo | appA daMto suhI hoi, assi loe parattha ya // 1 // evaM tA aNNacevi karaNaM dihuuN| para Aha-to ki kArakAlA ||607 // kAraNakamANaM aNaNNattamicchAmo', ucyate, katthavi aNNataMpi, jathA asthatare ghaTakaraNa, ghaDAdikaraNe atyaMtarepi diTTa yathA|ga kulAlazcakracIvarAdinA caTaM karoti, eteSAM bhiNNatA / gaNu jadi evaM to sAmAikakaraNe kimiti pihattatA neSyate ?, ucyate-davva [2] (316) Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) / bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [1047-1057/1035-1047], bhASyaM [186-189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka dIpa anukrama sAmAyika starAbhAve guNassa ki keNa saMbaddhaM 1, ayamabhiprAya:-etaddhi karaNaM guNo, api ca yadi dravyAdbhiNNA guNo neSyate tataH kasya kena 18/ sarvapadavyAkhyAyAMta saMbaMdhaH syAditi, sAmAiyaMti gataM / vyAkhyA // 608 // . idANi savvaM, sattavihaM taM0-nAmasavvagaM ThavaNasa0 davvasa0 desasa0 niravasesa0sambadhattAsa mAvasabbagamiti, nAmasthApane 181 pUrvavat , dabbasabve cattAri vikappA, taMjathA-sakalaM davvaM desasavvaM 1 asakalaM dabbaM dabbasavyaM tu 2, sakaladavyadeso dabadesa-4 dasavvaM 3 asakaladaccadeso dadhvadesasavaM 4 // atra dRSTAnta:-prakArakAtyavivakSAyAM samastaprakAraM sakalaM pRthivyAdidravyaM dravyasarva hai| cyAkAtsnyevivakSAyAM tu asamastaprakAramapi pRthivItvAdyanyataraprakArApanaprakArApekSayA asakalamapi pRthivyadhanyatarata dravyaM dravyA-| pekSayA dravyasaba, evaM sakaladabbadeso asakaladavvadeso- ya vibhAsitavyo / aNNe puNa bhaNaMti-davite caturo bhaMgA 'sabvamasabve ya% davvadese ya' ci, ettha imA bhAvaNA-iha je vivakkhitaM davvaM aMgulyAdi taM paripuNNamaNUNa sarahiM avayavehi sarvamucyate, sakala-IA mityarthaH, evaM tassa ceva dabassa koi deso svAvayavapUrNatayA yadA sakalo vivakSyate tadA desovi sarva eva, ubhayasmin dravye etaddese ca sarvatvaM, tayoreva yathAsvamaparipUrNatAyAmabhisaMvandhaH, tato caturmagI-davyaM sarva, davbamasambaM, deso sambo, deso asabbo, ettha yathAkramamudAharaNaM-saMpuNNa aMgulIdavyaM sarva tadeva dezonaM dabbamasabvaM, tathA desI savvaM taM saMpuNNa desasaJca, asaMpuSNaM adesasavvaM / / / Adesasavaga jathA sacyo gAmo Agato, savvo kUro jimito, sabbabhavAsaddhiyA sijjhihiMti, Adeso nAma ubayAro bvhaaro,4|||608|| so ya bahutaresu pahANesu vA Adissati desevi / niravasesasabbaga dubiha-savvAparisesasavyagaM ca tadesAparisesasavvagaM ca,savvAparisesasabbarga jathA savvadevANimisaNayaNA,tahesAparisasavvagaM sabbe asurakumArA kAlA viMcoDA,teSAmeva devAnAM desI vibhaagstdeshH| [2] CCTex ACHA (317) Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) / bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [1047-1057/1035-1047], bhASyaM [186-189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka sAmAyika savadhattAsabvagaM no sadhvadhattAsati paDoyAro Ahitatti vadejjA,tA savvadhanA dupaDoyAro Ahitatti vadejjA, taMjathA-jIvA ya ajIvA avadyayogavyAkhyAyAM ya, jamhA jaM kiMci dharati taM savaM jIvA ajIvA ya sa dharetIti svvdhttaa| dabasavvagassa savvadhatvAsavvagassa ya ko // 609|| viseso, savvadhatehiM saba saMgahitaM, davyasabageNa ghaDapaDAdIyA savvadacyA ceva, bhAvasabbagasabbo udaibhAvo sumo asubho yazavyAkhyA udayalakkhaNo, upasamio savvo subho, upasamalakSaNo upasamio, sathyo subho upasamalakkhaNo, khAio sabyo subho aNupSattilakSaNo, khAiovasamio sambo subho asubho ya desavisuddhilakSaNo, pAriNAmio sabbo subho asubho ya prinnaamlkssnno| &Aetya niravasesasavageNa ahigAro, aNNehici jahasaMbhavaM vibhAsitavyo / idArNi avajjati, tattha gAdhA kammamavajjaM jaM garahitaM ca lohAdiNo va cattAri / / iti, etthaM kammabaMdho sabba vA pagatihitiaNubhAgapadesakaMmaM taM | avajjaM, uktaM ca-"pAve vaje vayare paMke paNaya khuhe duhmsaate| saMge dhuNNe yarae kame kaluse ya egaTThA // 1 // " ahavA je garahitaM vatyu, garahitaMti vA akathyaMti vA avivinaMti vA pariharaNIyaMti vA egaTThA, ahavA kohAdiNo cattAri kasAyA, etehiM saha yo yogaH bacchamANalakkhaNaH 'paccakhANaM havati tassa' ti ayamabhiprAyo-yo hi kammasahagato yomo tassavi niravasesassa paccakkhANaM bhavati ayogi paDucca, yato yo'viya kasAyasahagato tassavi pacakkhANaM bhavati, ahakkhAyacaritaM paDalca yo puNa| *garahitasahagato yogo tassa niravasesassa paccakkhANaM bhavati, sAmAiyasaMjatAo jAba ahakkhAyacarittA iti / // 609 // idArNi jogetti , yujyata iti yogaH, dabajogo tiNhaM cauNhaM vA jogANa jogo / ahavA maNavaikAyapAyoggANi davANi bhAvayogo "yogI piriyaM thAmo ucchAha parakamo tahA ceTTA / sattI sAmatthaMti ya yogassa havaMti pajjAyA // 1 // 55OMOMkara dIpa anukrama [2] (318) Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) / bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [1047-1057/1035-1047], bhASyaM [186-189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka vyAkhyA dIpa sAmAyika so ya saMmattAdiaNugato pasattho , micchattaaNNANaavirati apasattho / japratyAkhyAvyAkhyAyAM najIvitaidANiM paccaksvANaM , taM chavviha, do gatANi, dabbapaccakkhANaM syaharaNeNaM aNuvautto bA, jo bA sacittAdidamba pacca-15 // 610 // kkhAti niNhagAdIrNa vA, evamAdi dacvapaccakkhANa / khattapaccakkhANaM khette paccakkhANa nivisayAdigamaNaM evamAdi / adicchapaccakkhANaM atistha0 bhaNANa paDiseho na demitti / bhAvapaccakkhANa duviha-sutapaccakkhANaM ca NomuttapaccakkhANaM ca, sutapa-| rucakkhANaM duvihaM-pubasutapaccakkhANaM NopuvyasutapaccakkhANaM ca, puSbamutapaccakkhANaM pucvaM, gopuccasutapaccakkhANa aNegavihaM AturapaccakkhANAdIyaM, nomutapaccakkhANa duvihaM-mUlaguNapaccakkhANaM utsaraguNapaccakkhANaM, mUlaguNA sAdhUNa sAvagANa ya bhANitavvA, uttaraguNA vibhAsitamyA / davyabhAvapaccakkhANa udAharaNaM rAyadhUtA, parisaM maMsa na khAiyA, pAraNage aNegANaM jIvANaM ghAto kato, hai sAhahiM bohitA payyaiyA, puvaM davapaccakkhANaM pacchA tIse bhAvapaccakkhANaM, bhAvapaccakkhANassa atyo paDiniyattAmi-akaraNatAe a bhuDhemitti evamAdi, ato uvasaMto paccakkhANaM bhavatitti / paccakkhANaMti gataM / idANi jAvajjIvAetti, jAvadavadhAraNamI dAjIvaNamavi pANadhAraNe 'bhaNitaM / appANa dhAraNAo pAvanibbattI iI asthI / / 1054 / / taM jIvita dasavihaM, taMjathA-nAmajIvitaM evaM ThavaNA0 daba. oha. bhava0 tambhava0 bhoga. saMjama0 asaMjamajIvitaM jasa-| kittIjIvitaM, do gatANi, danbajIvitaM tivihaM- jeNa jassa sacittAdiNA jItamAyataM, sacittaM jathA-mama putteNa jItamAyacaM, AcalAteNa hiraNNAdiNA jItamAta, mIseNa sacAmaraAsAdiNA / ahavA imaM tiviha-dupadassa catuSpadassa vA apadassa vA jaM jIvitaM, yA | ahavA jIvapAyoggA davA davbajIvita | opajIvitaM nAma sabbe saMsAratthA jIvA AusaddavyajIviyAe jIvati / bhavajIvitaM ctu-|| anukrama [2] (319) Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) / bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti : [1047-1057/1035-1047], bhASyaM [186-189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 prata sUtrAMka khyAna dIpa anukrama [2] mAyakA vihaM neraiyAdINaM / tabbhavajIviyaM jo tattheva mato AyAti tattha jai jIvitaM tabbhavajIvitaM, tiriyaNarANaM jassa jati bhavaggahaNA- pratyAvyAkhyAyAM IINi / bhogajIvitaM cakkINa baladevavAsudevANaM / saMjamajIvitaM saMjatANaM taddhammajIviyaM / asaMjamajISiyaM asaMjatANaM ardhameNa / jaso II ||61||4kiiti, jahA ajjavi mahAvIravaddhamANasAmissa bhagavato telloke'vi jaso jarati, tathA aNNesiMpi-bhadaM sarassatIe sattassara-2 vaasrynnvshiie| jIe guNehiM kaivarA matAvi mANehiM jIvaMti // 1 // saMjamajIvieNaM maNUsabhavajIviteNa ya adhigaaro|| ma. idANi tiviheNaMti baiNijjati, eteNa tivihaM tividheNa iccAdisutaM phusitaM, ettha ya sIyAlaM bhaMgasataM bhavati jogatiyakaraNatiyakAlatiehiM, taMjathA-tivihaM jogaM tiviheNaM karaNeNa maNeNaM vAyAe kAeNaM Na karemiNa kAravemi karatIpa aNNaM Na samaNujANAmi ityAdi / atItakAle baTTamANe esse ya kAle jathAsaMbhavamAyojja-sIyAlaM bhaMgasataM paccAvANami jassa OMuvaladdhaM / so kila ettha ukusalo sesA sabve akusalA u||1|| sIyAlaM bhaMgasataM paJcakkhANassa bheda parimANaM / taM ca | | vidhiNA imeNa bhAvetavvaM payatteNaM // 2 // tiNNi tiyA tiNi duyA tipiNakAya hA~ti joesu / tibuenaM tiduragaM titu-| ekaM ceva krnnaaii||3|| ete khalu jomA 333 222111 karaNA 321 321321 phalaM 133399399 ettha bhAvaNA-na kareti na kAra| veti kareMtapi aNNaM Na samaNujANAti maNeNaM bAyAe kAraNaM, esa paDhamo bhaMgo sAdhUNa, ahavA kami visae kesipi sAvagANavi, co| lana kareiccAditigaM gahiNo kaha hoti desaviratassa ? | A0-bhaNNati visayassa bahiM paDiseho aNumatIevila // 1 / / keI bhaNati gihiNo tivihaM tiviheNa Natthi saMvaraNaM / taM Na jato nidiI paNNattIe viseseuM // 2 // to kiha nijjuttIe'Numatiniseho ? bisesvisyNmii| sAmaNNeNaM nathi hutivihaM tiviheNa ko doso? // 3 // (320) Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtra adhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1047-1057/1035-1047], bhASyaM [186-189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 sAmAyika puttAisaMtaiNimittamettamegAdasiM pavaNNassa / paMti kei gihiNo dikvAbhimuhassa tiviheNa // 4 // Aha kahA pratyAcyAkhyAyAM puNa maNasA karaNa kArAvaNa aNumatI ya / jaha vatitaNujogehiM karaNAdI vaha bhave maNasA // 5 // tayahINattA khyAna pAtaNakaraNAINaM tu ahava maNakaraNaM / sAvajjajogamaNaNaM papaNataM vItarAgehi // 6 // kAravaNaM paNa maNasA ciMteti | bhagA: // 612 // karetu esa saavjjN| ciMtetI yakate puNa suTu kataM aNumatIesA / / 7 / ivANiM vitiyabhedo-na kareti na kArakheti kareMtaMpi aNNaM Na samaNujANati maNeNa vAyAe, esa eko 1, tathA maNeNa kAraNa esa vitio 2 tathA vAyAe kAraNa esa tatio3, vitio mUlabhedo gatI / idANi tatio-na karadina kAraveti karatIpa aNNaM Na samaNujANati maNeNaM 1 vAyAe citio 2 kAraNa tatio 3 titaravi mUlabhedo gto| idANiM cautthona kareti na kAraveti maNeNaM vAyAe kAeNa eko, na kareti kareMta NaDU samaNujANati bitio 2 na kAraveti kareMta nANujANati tatio 3, esa cauttho muulbhedo| idANi paMcamo-na kareti na kAra-1 hAveti maNaNa vAyAe esa eko, na kareti kareMta nANujANati esa vitio, na kAkheti kareMtaM NANajANae esa tatio, evaM ete| &AtiSNi bhaMgA maNeNaM vAyAe laddhA, aNNevi tiSNi maNaNaM kAraNa emeva labbhati, tathA'varevi vAyAe kAraNa ya lambhaMti tiSNi, evameva gate savve Nava, evaM paMcamopyukto mUlabheda iti / idANiM chaTTho, na kareti na kAraveti maNeNa esa eko, tahaya na kareti| kareMta jANajANati maNeNaM esa citio, na kAraveti kareMta NANujANati manasaiva tRtIyaH, evaM vAyAe, kAeNavi tiSNivi bhaMgA lagbhaMti, uktaH pATho muulbhedH| adhunA saptamo'bhidhIyata iti, na kareti maNeNaM vAyAe kAraNa ya eko, evaM na kAravati // 612 // maNAdIhi esa bitioM, karataM NANujANatitti tatio, saptamo'pyukto mUlabheda iti / idAnImaSTamA na kareti maNeNa vAyAe | sAnApAlAya eko, tathA maNeNa kAraNa ya esa citio, tathA vAyAe kAraNa ya esa tatio, evaM na kAravetivi etthavi tiNNi maMgA II pratyAvyAkhyAyA khyAna evameva lanbhati, kareMtaM NANujANati tatthavi tiNNi , epa ukto'STamaH idANiM navamaH-na kareti maNeNa eko, na kAravati // 613 // 4 bitio, kareMta NANujANati esa tatio, evaM vAyAevi tiyaM, kAeNavi hoti tatiyameva, navamo'pyuktaH / idANimAgataguNanA | kriyate-laddhaphalamANametaM bhaMgA u bhavaMti aunnpnnnnaasN| tItANAgatasaMpatiguNitaM kAleNa hoti imaM // 1 // | sItAlaM bhaMgasataM, kahaM kAlatieNa hoti guNaNAo / tItassa paDikkamaNaM paccuppaNNassa saMvaraNaM // 2 // paJcakkhANaM |ca tahA hoi ya essassa eva gunnnnaao| kAlatieNaM bhANitaM jinngnnhrvaayehiNti|shaaetth maNo nAma davvamaNo bhAvamaNoDU ya, daSvamaNo maNapAugmANi dabvANi, bhAvamaNo maNijjamANANi, baIvi duvihA, dabve vahapAuggANi dabbANi micchaddihissa: | vA, bhAvabaI tAe nisirijjamANANi, dabakAyo kAyaggahaNapAyoggANi, nikAijjamANANi bhAvakAyo, evamAdi vibhAsijjA / ettha ya 'karemi bhaMte ! sAmAiya'ti paMca samitIo gahitAo, savvaM sAvaja incAdiNA timi guttIo ghitaao| samitIo pavattaNe nimgahe guttIo, samio niyamA gutto guttI samiyattaNami bhiyvyo| kusalavaimudIrato jaM vaiguttovi smitovi||1|| etAo aTTha pavayaNamAtAo, jahiM sAmAiyaM codasa ya puvANi mAtANi, mAugAo vatti mUkaMti bhaNitaM hoti / / suttaphAsiyanijjuttigAdhA gatA evaM / / ettha codagI sutpadaM akkhipati tivigheNaMti na juttaM // 10-76 / / 1058 / / Aha-tividhaNaMti padaM na yujyata itikAtu, jato maNeNaM vAyAe kAraNaM evaM pratipadavidhinA traividhyaM gatameva bhavati, gatArthatvAta trividheneti grahaNa na kartavyaM. ucyate-atyavikappaNatAe gaNabhAvaNayatti ko | [2] // 613 // (321) Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) SHREEKAR prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama [2] bhAga-4 "Avazyaka'- mUlasUtraadhyayanaM [1], mUlaM [1] / [gAthA-], niyukti: [1058-1064/1048-1053], bhASyaM [186-189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra-[40]mUlasUtra [1] Avazyakaniyukti: evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi-2 sAmAyika doso?, ayamarthaH atthassa maNavayaNakAyalakSaNassa bikappaNaradhaM-bhedakahagatthaM, jathA kira tividheNa maNeNa tivigheNa vayasA vivi- zaMkAvyAkhyAyAMdAdhaNa kAraNa karaNakAraNaaNumatipavatteNa, aNNahA aNNathA saMbhAvaNA syAd , yathA maNeNaM vAyAe kAeNaM yathAsaMkhyaM na karemi na samAdhAne kArayAmi kareMtaMpi aNNaM na samaNujANAmitti, ahavA maNeNa bAyAe kAraNaMti etesiM asthavikappaNasaMgahatthaM, saMgahabhedehi suttbh||614|| gaNaMtikAtuM, kiM ca-guNabhAvanA punaH punarabhidhAnAdbhavatIti na doSa ityAdi bhAvyaM / / apara Aha-jAvajjIvAetti padaM na karemItyasya MIpUrvasaMvameva kimiti na kRtaM yena gdhava hitasaMbaMdhamiti, anyapadairapi saMbandhe'syeSyata iti, kiMca. vavAhitamapi arthasaMrvadhana saMbamAdhayitvA lyAkhyeyamiti jJApanArtha, yato anantagamapajjayaM sutaM gamanikA api vyAkhyAnAMgamiti ca saMdarzitaM bhavatItyAdi bhAvya / tassa paDikamAmi tassa atItassa sAvajjajogassa aNNANatAe asavaNatAe evamAdiNA katassa pratIpaM kramaNaM nivartanamityarthaH, taM caturvidha dadhyapaDikamaNaM yo yasya davyassa paDikamati apatthassa ya niyacati dabvabhUto vA yaM vA niNhagAdI paDikametUNa vA# puNo puNo ta ceva kareti, evaM taM davapaDikamaNaM , uktaM ca-"jaM dukarDati micchA taM ceSa nisevate puNo pAyaM / paccakkhamusAbAto IS mAyAniyaDIpasaMgo ya / / 7 / / 23 (685 // " ettha davyapaDikamaNe kuMbhakAramicchAdukaDaM udAharaNa egassa kuMbhakArassa kuDIe sAdhuNo ThitA, tatthego celago tassa kuMbhakArassa kolAlAANi aMguladhaNubhaeNa pAhANaehi viMdhati, kuMbhakAreNa paDiyaggituM diDo, bhaNito ya-kIsa me kolAlANi kANesi , khuDao bhaNati-micchAdukaDaMti, so puNo puNo vidhetRRNa micchAdukaDaM deti, pacchA // 614 // &AkuMbhakAreNa tassa muDagassa kaNNAuDao diNNo, so bhaNati-dukkhAvito'haM, kuMbhakArI bhaNati-micchAdupharDa, evaM so puNoI puNo kaNNAmoDayaM dAtUNa micchAdukaDaM kareti,pacchA cello bhaNati-kerisaM te micchAdukkaDa, kuMbhakAro bhaNati-tujjhavi erisa ceva micchA sAmAyika dakaDaMti, pacchA Thito biMdhitabbassa / bhAvapaDikamaNaM samadiTThIsacico tammaNo samAhitappA jo paDikamati, uktaM ca-"jatiya paDiphami- yamAvavyAkhyAyAma tivvaM avassa kAtUNa pAvayaM kaMmaM / taM ceva na kAtabba to hoi pae paDikkato // 1 // " tattha migAvatI udAharaNaM, taM ca ima-bhagavaM BI nindAdi // 615 // lAbaddhamANasAmI kosaMbIe samosarito, tattha caMdasarA bhagavaMta vaMdagA savimANA uttiNNA, tattha migAvatI ajjA udynnmaataa| divasotikAtuM ciraM ThitA, sesAo sAdhuNIo titthagaraM vaMditUNa sanilayaM gatAo, dasarAvi tisthagaraM vaMditUNa paDigatA, sigdhameva viyAlIbhUtaM, saMbhaMtA gatA ajjacaMdaNAsakAsaM, tAo ya tAva paDikatAo, migAvatI AloiuM pavanA, ajjacaMdaNAe bhaNNatikIsa ajja ciraM ThitAsi , na jutnaM nAma uttamakulappasUtAe egAgiNIe ciraM acchituMti, sA sambhAveNa micchAdukaDaMti bhaNamANI ajjacaMdaNAe pAesu paDhitA, ajjacaMdaNA ya tAe velAe saMthAraM gatA tAe nidA AgatA, pasuttA, migAvatIevi tivbasaMvegamAvaNNAe pAde paDitAe ceva kevalanANaM samuppaNNaM / sapoya teNateNamuvAgato, ajjacaMdaNAe ya saMthAragAo hattho laMbati, migAvatIe mA khajjihititi so hatthA saMthAragaM caDAvito, sA vibuddhA bhaNati kimetaMti ?, ajjavi tuma acchasitti micchAdu'pakaDaM, niddApamAeNaM na uDavitAsi, migAvatI bhaNati- esa sappo mA te khAhititti hattho caDAvito, sA bhaNati- kahiM so ?, sA dAeti, ajjacaMdaNA apecchamANI bhaNati- ajje ! kiM te atisato ?, sA bhaNati- AmaMti, kiM chaumathio kevalitotti ?, bhaNati-kevalito, pacchA caMdaNA pAesu paDitA bhaNati- micchAdukkaDaM kevalI AsAitotti, tIe kevalanANaM, etaM bhaavpddi-11615|| kkamaNaM // idANiM jiMdA AtmasaMtApe, niMdA catuvvihA, nAmaniMdA 4, davaniMdA jo dabanimittaM niMdati, na puNa dhammaniImaca, nidittA vA bhujjo bhujjI Asepati, dabbanidAe cittagaradAriyA udAharaNaM, jathA-paDikamaNe 'paDikamaNA paTiyaraNa' (1245) etIeTrA (322) Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (40) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [2] bhAga-4 "Avazyaka"- mUlasUtra - 1 (niryuktiH+cUrNi:) 2 adhyayanaM [1], bhASyaM [186-189] mUlaM [1] / [gAthA-], niryuktiH [1058-1064/1048-1053]. pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra [40]mUlasUtra [1] AvazyakaniryuktiH evaM jinabhadragaNiracitA cUrNi -2 sAmAyika vyAkhyAyAM // 616 // sAmAyika vyAkhyAyAM // 617 // gAthAe niyattidAre, bhAvaniMdA 'hA duTTU kataM hA duTTu kAritaM buddha aNumataM vatti / ato aMto ijjhati pacchAtAveNa niMdaMto || 1 || garahA prakAzye, parapAgaDIkaraNaM, sA caubvihA, dabbabhUtA parapaccayA vA Aloeti garahati, jathA ANaMdapure maruo NDusAe samaM saMvAsaM kAtUNa uvajjhAyassa kaheti, jathA-suviNae NDusAe samaM saMvAsaM gatomitti, bhAvagarihA-gaMtUNa gurusamIvaM kAnUNa ya aMjaliM viNayamUlaM / aha appaNA taha pare jANavaNA esa garahA u || 1 // bhAvagarahAe sAdhU udAhAraNaM / 'ata sAtatyagamane ' atatIti AtmA, taM bosirAmitti, davyaciussaggo gaNauvadhisarIrabhattapANANa viussaggo, jo vA dhammAzRGkANapavato kAussaggAdiDito avasaTTo tassavi davvaviussaggo, aNuvautto vA tattheva udAharaNaM pasaNNacaMdo, bhAvaviussaggo micchatta annANaavirataNaM, ahavA kasAyasaMsArakaMmANa vA viussaggo, tattha paDiyAgato pasaNNacaMdo udAharaNaM bhavati- jathA aNubhUto vakkalacIrikahANage || - kimiti sAmAikakaraNAbhyupagamaM pUrvaM darzayati pacchA sAvajjajogaveramaNaM 1, bhaNNati yataH sAmAyikAtmaiva san sAvajjajogavirato tivihaM tividdeNa vosiriya nipAvo bhavati, na puNa sAmAiyarahito / evaM eso aNugamo parisamatto / nayA icchitacyA, tattha negamAdIyA nayA satta, tesiM vibhAsA kAtavyA jahA heDA, imaM sAmaNNalakkhaNaM sAmAnyaM pravibhAgaH pratyutpannaM yathA vacaH zabdaH / zabdArthaM ca vacaH (khalu) pratyekaM saMgrahAdInAm // 1 // evaM sabbe nayA parUveUna to sAmAiyassa egamekapadaM naehiM sattahiM maggitavvaM, na kevalaM sAmAiyassa, sabvajjhayaNANa sutakkhaMdhANaM ca / ettha dAre NayamaggaNA kAtavyA / ahavA te saccevi dosu samoyaraMti, vijjAnaye caraNaNae ya, tattha NANaNayo- NAyammi giNDitabbe ageShiyanvaMmi caiva arthmi| jativyameva iti jo uvaeso sau nayo nAma / / 10-80 / / 1065 / / karaNanayo sasiMpi nayANaM bahuvihavattayvayaM nisAmettA / taM savvanayavisuddhaM jaM caraNaguNato sAdhU || 10 || 83 / / 1066 // evaM jathA sAmAiyaM vibhAgeNa na gheNa marigataM evaM savvajjhayaNA saTTANe patteyaM patteyaM // iti sAmAiyanijjattI sammattA // munizrI dIparatnasAgareNa punaH saMpAdita: (AgamasUtra 40 ) "Avazyaka-cUrNi: [2]" parisamAptAH (323) dravyabhAva vyutsargI nayAtha ||616 // dravyamAtra3 vyutsagI nayAca Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo nama: bhAga-4 pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: saMpAditazca "Avazyaka mUlasUtra" [niyukti evaM jinadAsagaNi-racitA cUrNi: -2] (kiMcit vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalitA "Avazyaka" niyukti evaM cUrNi: nAmeNa parisamAptA: sacUrNika-Agama-suttANi zreNi, bhAga-4 [Agama-40] (324) Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAmarAjanagaNama rANA ANaNAlaya unhaaN nuuN maal rl kls Agama O vAcanA zatAbdI varSa haas rs s s rs ks (325) Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAma AvAsa Ajama A upanAma rAjama AgA namo namo nimmaladaMsaNassa sacUrNika-Agama-suttANi mUla saMzodhaka mi Shot pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja ghAma ya Ajasa abhinava saMkalanakartA (326) SUDICHT Ajama Shiping Sun araNama desiden Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] TOP prata- prApti aura peja-seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 9825598855 / 9825306275 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA saccAritra cUDAmaNi svargastha pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeva zrI devendrasAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba zrI parama AnaMda zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha vItarAga sosAyaTI, prabhUdAsa Thakkara koleja roDa, pAlaDI, amadAvAda karIba pacAsa sAla pahele parama pajya sva rgastha gacchAdhipati AcArya deva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba dvArA saMsthApita isa saMghameM zrI zItalanAtha bhagavaMta kA jinAlaya bhI hai, jina ke pratiSThAcArya bhI pUjya devendrasAgarasUrIzvarajI ma. hI hai| isa saMghameM pUjya sAdhU -bhagavaMta evaM sAdhvI -mahArAja ke lie upAzraya bhI hai, jahAM hara-sAla cAturmAsa karavA ke zrAvaka-zrAvikAo ko dharma-ArAdhana se lAbhAnvita karavAyA jAtA hai | isa saMghameM AyaMbilabhavana, ubAlA huA pAnI, jJAna-bhaNDAra evaM pAThazAlA kI bhI bahota acchI suvidhA pradAna ho rahI hai | aise samyag-mArgI saMgha kI sadbhAvanA aura prabhAvaka AcArya pUjya zrI harSasAgarasUrijI ma0 kI preraNA se isa zAstra ke lie anudAna prApta huA hai| (327) Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A Agama Agama Agama A jama Ajama mUla saMzodhaka pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba ANam Agama Agama Agama Agama Aja Agama - 40 "Avazyakaniryakti evaM carNi: [2] Ajama Agara abhinava-saMkalanakartA Ajama Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] (328)